VAN DE GIESSEN
STRAALBUIZEN
ScHBEPSWERE VAN DE GIESSEN, HARDINXVELD Guessen- Ir. J.L. Gelling
DAM, HEEFT IN HAAR 125 JARIG BESTAAN BIJ DE BOUW Scheepswerf Van de Giessen BV
VAN KLEINE RONDSPANTSCHEPEN KEN GROTE KENNIS OP ——_-Hardinxveld Giessendam
GEBIED VAN DRUKKEN VAN DUBBELZIJDIG GEKROMDE PLA
TEN OPGEBOUWD. IN 1980 IS BESLOTEN DEZE KENNIS OOK
‘VOOR DE BOUW VAN STRAALBUIZEN TE GAAN GEBRUIKEN.
Dir BLEEK SUCCESVOL, MET ALS GEVOLG DAT VAN DE
(GIESSEN ZICH STEEDS MEER TOT STRAALBUIS BOUWER IS
INLEIDING
Bouwmethoden werden ontwikkeld die _ a
het mogelie maakten nagenoeg alle con- eel
stcuctie delen ‘in poste’ automatischon- |__|
der poederdck op cen manipulator te as-
sen, zonder daarbi spect (of lot lassen
toc'te pasten. Ondertussen vormt de
‘bouvw van straalbuizen al en aantaljaren
de hooféactivtet van Scheepswerf van
de Giessen, in total zjn ongeveet 1500
straalbuizen geleverd, varigrend in bin- |_|
nendiameter van 60 centimeter tot 5 Sa
Naast specialisatie op gebied van con- ~—--—
structic van stralbuizen, is de lautste jax —— en Propeller Slipstream
zen ook aan ontwikkeling van een nieuw ——— Harzie Propeller Sipstresm
type seraalbuis, de "Wing’ nozzle, en op-
bouw van theoretische kennis op gebied Fig. 1. Vergelihing schrogfitalen open shroefen straalbuis
van steaalbuizen en voortstuwing in het
algemeen aandacht besteed. (omgekecrd evenredig met de massa~ het ware samen, De schtoefstraalvormen
In dit artikel zal achtereenvolgens wor- stroom toename) Kleiner wordt, waar van een schroef met en een schroef zon-
iden ingegaan op de werking van straal- door de benodigde energie Kleiner der straalbuis jn schematisch weergege-
buizen, op de constructie van straalbui- wordt. Met andere worden, bij toene~ ven in figuur 1
zen en op tillingsanalyse van straal- mendemassastroom stijgthet rendement Bij hogere snelheid neemt de werking
Duizen van de voortstuwing. vvan een straalbuis af, cerwijl de wri
[Hieruit volgt de algemene regel dat een vingsweerstand dan’ juist toeneemt.
WERKING VAN STRAALBUIZEN __grotere schroef (grotere massastroom), Hierdoor worden conventionele straal-
Seuwkracht wordt opgewekt doordathet een hoger rendement heeft dan een klei- buizen voornamelijk toegepast in geval
water dat door de schroef stroomt (de _nere schroef (bij dezelfde stuwkracht én en dat grote stuwkracht bij relatief lage
“sipsteeam’), wordt versneld. Degrootte _indien het toerental mag worden aange-_snelheid moeten worden geleverd, bij-
vvan de stuwkracht is evenredig met de past aan de schroefdiameter) vvoorbeeld op sleepboten en visserijvaar-
hoeveelheid water die per tidseenheid De schroefdiameter kan in de praktijk — tuigen.
door de schroef stroomt (de ‘massi- echter niet vrij worden gekozen, naar bo-
stroom’)en met het sclheidsverschil van ven toe moet rekening worden gehouden _STRAALBUISTYPEN
de slipstream, ver vér en na de schroef met de veijslagen ten opzichte van de De bekendste straalbuizen zijn de typen
(de verschilsnelheid’). De energie die het romp en naar beneden toe is de kielljn 19A en.
kost om de stuwkracht op te wekken is een beperking. Een nieuwe ontwikkeling, die het toe-
ook evenredig met de massastroom, Een andere manier om de massastroom _passingsgebied van straalbuizen uitbreidt
‘maar kwadratisch met de verschilsnel- door de schroef te vergroten en de ver- naar snellere, vrjvarende schepen, is de
heid, Bij constante stuwkracht en snel- schilsnelheid te verkleinen is het toepas- "Wing" nozale.
haeid gelde dus dat bij toenemende massa~ sen van een straalbuis. Deze knijpt de In figuur 2 zi de profieldoorsneden van
strom, de benodigde verschilsnelheid schrocfstraal ter platse van deschroefals de 19A, de 37 en de Wing’ nozzle wees
sweswz3s3
"Straalbuis type 3
sgegeven, voor gelike schroefiameter.
‘Onderstaand worden enige achtergron-
den van deze drie seraalbuistypen ge-
seven.
Straalbuis 19
Ditzeer bekende stralbuisontwerp ishet
resultaat van een systematisch onderzoek
dat in de jaren viftig door het N.S.M.B.
(bee huidige Marin), in Wageningen is
uitgevoerd, aie [1]. De 19A straalbuis
combincert uitstekende paaltrek met re~
elie vrijvarende eigenschappen.
‘Straatbuis 37
‘Ook dit straalbuisontwerp is afkomstig
van het N.S.M.B. (Marin), zie (2)
bedoeld voor sche-
pen die bij lage snelheid naast een grote
stuwkracht vooruit, ook grote stuw~
keracht achteruit moeten leveren. Vrijva
rend voldoet deze buis echter minder
goed dan type 19A. "
De*Wing’ nozzle
De Wing’ nozzle is een verdere ontwik-
keeling van de G&G Flapped Nozzle, cen
straalbuistype waarvan reeds enkelejaren
‘een zantal met succes op coasters en mos-
selkottersin de vaartis, zie 3]. Uitproef=
tochemetingen op drie coasters Bleek de
rendementsverbetering ongeveer 8 pro-
cent te bedragen ten opzichte van zuster~
schepen met open schroef.
‘Aan de hand van prakeiervaringen met
de Flapped Nozales zijn met behulp van
een werveltheorie straalbuisprogramma
nieuwe ontwerpen gemaakt die zijn be-
‘proefd bij het Marin. Na analyse van de
Fig. 2. Profielvormen 194, 37 on "Wing’-
nozale.
Sliedrect).
resultatenis het uiteindeljke onewerp ge
‘maakt, de "Wing’ nozzle.
‘Ten opzichte van de Flapped Nozzle is
thet profiel van de "Wing" nozale iets lan-
‘ern dikker, waardoor de buis ook wat
Derreft stifheid en sterkte veel is verb
terd, Om de verwachte betere prestatie
vvan het nieuwe concept ook in de prak-
tik te testen zijn “Wing” nozzles op cen
serie schepen toegepast. Doordat som-
smige zusterschepen met open schroeven.
en sommige met Flapped Nozzles waren
tutgerust, Kon een goed vergelik op vole
le schaal worden gemaakt. Duidelifk
bleck hieruit het superieure gedrag van
de "Wing’ nozzle, niet alleen op gebied
vvan rendement, maar ook op gebied van
‘geluid en tilingen.
Het hoge rendement van de ‘Wing’ nozz~
le is het gevolg van de speciale profiel-
vvorm in combinatie met de koreelengte.
De toegepaste spleet voorkomt stro-
mingsloslating in het uittree gedeckte,
swaardoor een grotere uitstroomboek kan
worden toegepast, die rendementsver~
hhoging tot gevolg heeft.
De korte lengte verlaagt de wrijvings
sweerstand, waardoor de straalbuis ook
bij relatief hoge snelheid, bijvoorbeeld
vrijvarende schepen, nog een rende-
mentsverbetering geeft. Hiermee heeft
de "Wing’ nozzle he toepassingsgebied
van steaabuizen witgebreid naar coasters
cen visserij en baggervaartuigen waarvan
de vrijvarende snelheid belangrijk is.
Ook is de "Wing’ nozzle door de korte
lengte beter in het schroefiaam onder te
brengen en i het effect op de stuureigen=
schappen als gevolg van schegwerking
‘minder dan bij cen conventionele straal-
bis.
Fig. 3. Bouwstadum toten me aanbrengen rod in intree-enuitreziide(Foto Ven der Kloct,
CONSTRUCTIE VAN
STRAALBUIZEN
In de profieldoorsneden, figuur 2, zijn
ook de belangrijkste constructiedelen
van een straalbuis getekend. Onder-
staand wordt enige uitleg gegeven over
de onstructie van een 19A straalbuis, 20-
als deze door Van de Giessen wordt ge-
bouwd,
[De volgende constructie delen zi te on-
sderscheiden:
Binnenzijde: trompetvormige intree, ci-
lindrische binnenring en conusvormige
Boitenaijde: conusvormige buitenman-
el
Binnenwerk: massief rond of dikwan-
dige pijp in intree en uittrerijde;sibben
voor langsverstijving en segmenten voor
ddwarsverstjving.
De bouw van een straalbuis is onder te
vverdelen in de volgende stappen:
1, Uitgangspunt: de spanschijf, een
nauwkeurig ronde schiff (voor grote
straalbuizen twee), met een diameter die
&n procent groter is dan de schroeféia-
meter. De spanschijf vervult twee func
tes: hij zorge dat de buis op millimeters
nauwkeurig 'rond’ wordt en maakt in-
lemming in de lasmanipulator moge-
ik,
2, De cylindrische binnenring wordt be-
vvestigd aan de spanschijf.
3. De ribben worden aangebracht op de
binnenting,
4. Het rond in intree en uittreeijde
‘wordt aangebracht op de ribben. In f-
‘guur 3is dit bouwstadium weergegeven,
‘waarbij spanschif, binnenting,ribben en
ond in intree en uittreezide te onder-
scheiden zi.
1035. De achterste segmenten worden aan-
agebracht.
6. De buitenmantel wordt sangebracht
cop de ribben, de achterste segmenten en
het rond in intreeen uittreeziide. Figuur4
geeft dit bouwstadium weer van een
straalbuis die, in verband met diepgangs-
beperking, aan de onderejde is ageplat.
7. De -voorste segmenten worden aange-
brace.
8, De intree trompetstukken en uiteree