QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 567

QÆ~∞° _» ѨÙ~å}O
a ^èŒ~°‡HÍO_» – „¿Ñ`«HõÅÊO a
NHõ$+¨‚K«O^Œ„ Ѩ~°|„Ǩχ}Ë#=∞ó

"≥‰· Ωõ O~î° =~°#‚ , =∞~°}HÍÅOÖ’#∂ `«~∞° "å`« qaè#fl, qÇ≤Ï`«

Hõ~"ΰ åºÅÃÑ· QÆ~∞° `«‡O`«∞x „Ñ⨠fl◊Å∞, „Ñ¿ `«HÅõ Ê LѨ„H=õ ∞O
<≥·q∞ëê~°}ºOÖ’ ã¨∞MÏã‘#∞_≥· =Ù#fl ã¨∂`«=∞ǨÏi¬x â∫#HÍk =∞Ǩ=Ú#∞eÖÏ
„áêi÷OKå~°∞ – ''N ã¨∂`«ÉQíè "Æ å<£! r=Ù_»∞ XHõ â◊s~°O `«~∞° "å`« WOH˘Hõ â◊s~åxfl
P„â◊~Ú™êÎ_x» H˘O^Œ~O° @∞O_»QÍ q<åfl=Ú. =∞iH˘O^Œ~∞° q^•fiOã¨∞Å∞ „áê}˜ =∞$`«∞º=Ù
`«##∞ Hõ|oOK«QÆ<Õ Ü«∞=∞^èŒ~°‡~åA =^ŒÌ‰õΩ áÈ~Ú ~°Hõ~°HÍÅ Ü«∂`«#ʼnõΩ QÆ∞Ô~·#
`«~∞° "å`«<Õ =∞~˘Hõ â◊s~åxfl á⁄O^Œ∞`«∞O^Œx K≥Ñʨ QÍ ‰õÄ_® q<åfl=Ú. =∞i Uk ã¨OѨÓ~°‚
ã¨`º« "≥∂ g∞=O\˜ *Ï˝xÜÕ∞ `ÕeÛ K≥Ñʨ QÆÅ~°∞. ^ŒÜ∞« KÕã≤ =∂ ã¨O^ÕÇϨ x=$uÎx QÍqOK«O_ç——.
ã¨∂`«∞_»∞ ã¨O`«∞ëêìO`«~°OQÆ∞_≥· WÖÏ K≥ѨʙêQÍ_»∞, ''=∞Ǩ=Ú#∞ÖÏ~å! =∞Ǩ
"Õ∞^è•=ÙÖˇ#· g∞~°∞ g∞ ™ê÷~ÚH˜ `«y# „Ѩâfl◊ <Õ "Õâß~°∞. XHõÑC¨ _ç^Õ „Ѩâfl◊ #∞ ÉèÏQÆ=`À`«Î
=Ú_≥#· QÆ~∞° `«‡O`«∞_»∞ ѨÙ~°∞ëÈ`«=Î Ú_≥#· =∞Ǩq+¨µ=‚ Ù#_çQÍ_»∞. P =∞ǨÏhÜ«ÚÅ ã¨O"å^Œ
~°∂Ѩ"∞≥ ÿ QÆ~∞° _» ѨÙ~å}ÏxH˜ JO`«~å˚fÜ«∞ MϺu <åi˚Oz ÃÑ@ìÉ’ÜÕ∞ ^è~Œ ‡° HÍO_»– „¿Ñ`«H~õ ‡°
J<Õ =∞Ǩq+¨Ü∂« xfl qxÑ≤™êÎ#∞. g∞ ã¨O^ÕÇ¨ Åhfl fiáÈ`å~Ú.
„|Ǩ‡O_»"≥∞ÿ# Éèí=™êQÆ~åxfl U^À z#fl HÍÅ∞=#∞ ^•>Ëã≤#O`«# ã¨∞Å∞=ÙQÍ
`«iOѨ*Ü Ë Ú« N Hõ$+¨‚ ÉèQí "Æ å#∞xH˜ `˘Å∞`«QÍ #=∞㨯iOz „áê~°Oaèã∞¨ <Î åfl#∞.
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 568
=Ú#∞ÖÏ~å! XHõѨC_»∞ q#`åѨل`«∞_≥·# „|Ǩ‡O_»<åÜ«∞‰õΩ_»∞ QÆ~°∞`«‡O`«∞xH˜
D „ÉǨ  ‡O_» O Ö’x Jxfl Ö’HÍÅ#∂ XHõ ™ êi K« ∂ _®ÅxÑ≤ O zOk. Ǩ Ï i
<å=∂#∞flK«Ûiã¨∂Î Ö’HÍÅ#∞ K«∂_»™êQÍ_»∞. z=~°QÍ ã¨fi~°,æ áê`åà◊, Éè∂í Ö’HÍÅ#∞
K«∂âß_»∞. =ÚYºOQÍ Ñ¨$käfiÃÑ· QÆÅ ^Œ∞óMÏÅ#∞ K«∂ã≤ `å<Õ ^Œ∞ód`«∞_≥· áÈ~Ú JâßO`«
z`«OÎ `À JÅ=∞\˜ã∂¨ Î "≥‰· Ωõ O~îåxH˜ =∞~°ÖÏ_»∞.
q+¨µ‚Ö’HõOÖ’ ~°*’QÆ∞} „Ѩ=$fÎ ÖË^Œ∞. `«"≥∂ QÆ∞} „Ѩ=$fÎ ÖË^Œ∞. Hõhã¨O
ã¨`Ϋ fiQÆ∞}O`À Hõeã≤Ü∞ÿ≥ <å ÖË=Ù. WHõ¯_» Hˆ =ÅO â◊√^Œú ã¨`Ϋ fi QÆ∞}"Õ∞ ZÖˇ_¡ Ö» Ï HõxÑ≤ã∞¨ OÎ k.
WHõ¯_» =∂Ü«∞ ‰õÄ_® ÖË^∞Œ . Z=iH© q<åâ◊=¸ ÖË^∞Œ † ~åQÆ^fiÕ ëêk+¨_fiç HÍ~åÅ∂ ÖË=Ù.
D Ö’HõOÖ’ ^Õ"åã¨∞~° =~åæÅ ^•fi~å ѨÓlOѨ|_»∞ q+¨µ=‚ Ù Ü≥ÚHõ¯ áê~°¬^∞Œ Å∞ (ã¨É∞íè ºÅ∞,
^ŒQiæÆ "å~°∞) ^Œ~≈° #q∞ã¨∞OÎ \Ï~°∞. "å~°∞ ‰õÄ_® ™êfiq∞ =Öˇ<Õ hÅ"Õ∞Ѷ∞¨ âߺ=ÚÅ∞, Ñ‘`åO|~°
^è~Œ ∞° Å∞, =∞}˜ÜÚ« HõÎ ã¨fi~å‚ÅOHõ$`«∞Å∞, K«`∞« ~°∞ƒùAÅ∞ ‰õÄ_»."åi K≥=ÙÅH˜ QÆÅ ‰õΩO_»ÖÏÅ∂,
`«ÅÃÑ· #∞#fl H˜s\ÏÅ∂ ~°`fl« q∞„t`« ã¨fi~°H‚ ÍO`«∞efl "≥^[Œ Å∞¡`∞« <åfl~Ú. "åi =Hõã∆ û¨ Ö÷ ÏÅ∞
ã¨∞O^Œ~°=ÚÖˇ·# ѨÙ+¨Ê=∂ÅÅKÕ ã¨∞â’aè`åÖˇ· =Ù<åfl~Ú. HõxÑ≤OK«QÍ<Õ `«#∞=Ù#∞
ѨÙÅH˜OѨ*ãË ≤ =∞#ã¨∞#∞ =∞iÑ≤OѨ*¿Ë ã JѨû~°ãŨ ∞<åfl~°∞. =∞Ǩ`«∞‡Å#∞ Q˘x =ã¨∞#Î fl
q=∂<åÅ∞ PHÍâ◊O #∞O_ç ã¨∂~°∞º_»∞ ky =ã¨∞#Î fl „ÉèÏOux Hõey™êÎ~Ú. JHõ¯_ç
[#O Jxfl „ѨHÍ~åÅ "≥É· "íè åÖ`À ÅH©;„Ѩã#¨ fl`«#∞ Hõey â’aèÅ∞¡`∞« <åfl, x~°O`«~O°
NǨÏi K«~} ° ÏÅ#∞ ѨÓlã¨∂<Î Õ =ÙO\Ï~°∞.
QÆ~∞° `«‡O`«∞xH˜ N =∞Ǩq+¨µ=‚ Ù XHõ `«∂QÆ∞@∞Ü«∂ºÅÃÑ· ã¨∞MÏã‘#∞_≥· ^Œ~≈° #q∞KåÛ_»∞.
ÅH©;^Õq `«# K≥eHõ`≥ÎÅ`À ã¨Ç¨™êfiq∞ áê^•~°Û#`À x=∞QÆflÜ≥ÿ∞ =ÙOk. ã¨∞qâßÅ
<Õ„`«ÜÚ« Hõ"Î ∞≥ #ÿ „Ѩã#¨ fl =ÚYO`À P ^Õ"åkèÑu¨ , [QÆ`Ê« u, NѨu, Ü«∞[˝Ñu¨ JQÆ∞ N
=∞Ǩq+¨µ=‚ Ù `«# „Ѩ^•è # áê~°¬^∞Œ Öˇ#· #O^Œ ã¨∞#O^•^Œ∞Å q#`«∞Å#∞ qO@∞<åfl_»∞.
P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ PÜ«∞# `«# J<åº#º ã¨~fi° â◊‰Ωõ ÅÎ KÕ`« Ѩi"Õ+`ì≤ ∞« _≥· =Ù<åfl_»∞. ǨÏi
^Œ~≈° #O HÍQÍ<Õ q#`åã¨∞`«∞x ǨÏ$^ŒÜ∞« O P#O^ŒO `«@∞ìHÀÖËHõ „^ŒqOzOk, â◊s~°O
QÆQ∞Æ ~˘Ê_çzOk, <Õ„`åÅ∞ J„â◊√ѨÓi`åÅ~Ú<å~Ú. P#O^Œ=∞QÆ∞fl_≥· J`«_∞» `«# ™êfiq∞H˜
„Ѩ}q∞ÖÏ¡_∞» .
`«# "åǨÏ#"≥∞ÿ# ѨH˜∆~åA#∞ Hõ\ÏH˜∆Oz# =∞Ǩq+¨µ‚=Ù 'ѨH˜∆~å*Ï! ã¨∞YOQÍ
™êyOk Hõ^• h „ѨÜ∂« }O— JO@∂ ‰õΩâ◊Å „Ѩâfl◊ Å∞ "Õã≤ 'UÜÕ∞ ^ÕâßÅ∞, Ö’HÍÅ∞
uiQÍ=Ù? Jx ‰õÄ_® J_çQÍ_»∞.
q#„=∞OQÍ WÖÏ q#flqOK«∞HÀ™êQÍ_»∞ q#`åã¨∞`«∞_»∞, ''ÉèQí =Æ <£! g∞ Hõ$Ѩ =Å¡
<Õ#∞ Jxfl Ö’HÍÅ#∂ K«∂_»QÆeQÍ#∞. "å\˜Ö’ <≥ÖH˘#fl ã¨=∞ãÎ̈ ™ê÷=~°, [OQÆ=∞
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 569
„áê}∞Å#∂ K«∂âß#∞. ¿ÇτѨɒè ! Jxfl Ö’HÍÖ’¡ Hõ<åfl Éè∂í ~À¡HOõ Ö’ „áê}˜ ã¨=¸Ç¨Ï
"≥∞‰õΩ¯=QÍ #∞#flk. Jxfl Ü≥∂#∞ÅÖ’H© =∂#= Ü≥∂xÜÕ∞ Éè’QÍʼnõÄ "≥∂H∆ÍxH© â◊√ÉèÏ
„â◊Ü∞« OQÍ "≥Å∞QÆ∞`ÀOk. =∞Oz Ѩ#∞ʼnõΩ Éè∂í Ö’HÍxfl q∞Oz# `å=Ù ÖË^∞Œ . ^Õ=`«Å∞
Éè∂í Ö’HõO – JO^Œ∞Ö’ Éè~í `° Y« O_»O L`«=Î ∞=∞x WÖÏ „ѨâO◊ ã≤ã∞¨ OÎ _»QÍ <Õ#∞ q<åfl#∞.
Z=Ô~`· Õ Éè~í `° É« ∂íè q∞Ö’ [x‡Oz x=ã≤™êÎ~À "å~°∞ ^è#Œ ∞ºÅ∞.
QÍÜ«∞Ou ^Õ"åó H˜Å w`«HÍx
^è<Œ åºã¨∞Î ÜÕ∞ ÉèÏ~°`« Éè∂í q∞ ÉèÏQˆ I
ã¨fi~åæѨ=~°æ㨺 Ѷ¨ÖÏ~°̊<åÜ«∞
Éè=í Ou Éè∂í Ü«∞ó ѨÙ~°∞ëêó ã¨∞~°`åfi`ü II (^èŒ~°‡...1/27)
Éè∂í Ö’HõOÖ’ =∞$u K≥Ok# „¿Ñ`«O =∞~°Å Éè∂í q∞ÃÑ#· <Õ Ñ¨_"» Ü Õ ∞« |_»∞`ÀOk.
^•x <À\˜Ö’ ★ѨOK«~`° åflÅ#∞ "Õã∞¨ <Î åfl~°∞. â◊"åxfl ^Œ~ƒ° Åù ÃÑ· LOK«_O» [~°∞QÆ∞`ÀOk.
^•x ~Ô O_»∞ áê^•Å#∂ ^ŒH} ∆˜ kâ◊"¿·≥ Ñ uÑ≤Ê ÃÑ_»∞`«∞<åfl~°∞. =∞~°} =∂ã¨#fl"≥∞#ÿ "åi
=ÚO^Œ∞ Ѩل`«∞Å∞, =∞#∞=∞Å∞ xÅ|_ç =ÙO@∞<åfl~°∞. ~°H~õ H° ÍÅ ^•<åÅ∞ KÕã∞¨ <Î åfl~°∞.
q∞„`«∞Å∂ â◊„`«∞=ÙÅ∂ ‰õÄ_® |O^è∞Œ ÉÏO^è=Œ ÙÅ`À ã¨Ç¨ Hõ=∆ ∂Ü«∂K«# KÕã∞¨ <Î åfl~°∞.
#∞=ÙfiÅ∞, W#∞=Ú, |OQÍ~°O, Ѩu,Î LѨC, ★ ã¨Ñ^Ψ •è <åºÅ∞– g\˜x ‰õÄ_® ^•#O
KÕã∞¨ <Î åfl~°∞. ZO^Œ∞H˜ÖÏ KÕã∞¨ <Î åfl~À <åHÍ=O`≥<· å J~°Oú HÍ=@O ÖË^∞Œ .
¿ÇÏ *Ï˝# ™êQÆ~å! „áê}∞ÖˇÖÏ =∞~°}™˜ êÎ~∞° ? P `«~∞° "å`≥H¯õ _çH˜ áÈ`å~°∞? P
ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ★Pu"åÇ≤ÏHõ â◊s~åxfl ZÖÏ á⁄O^Œ∞`å~°∞? Jyfl ã¨O™ê¯~åxH˜ =ÚO^Œ∞
=∂#= â◊s~åxfl H˘_»∞‰õΩÅ∞, =∞#∞=∞Å∞ Éè∞í [OÃÑ· ÃÑ@∞ìH˘x ZO^Œ∞‰õΩ "≥∂ã¨∞HÔ àÏÎ~∞° ?
â◊=OÃÑ· <≥~Úº áÈ™êÎ~Ô O^Œ∞Hõx? P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ XHõ PǨïuxKÕÛ ã¨O„Ѩ^•Ü«∞"≥∞Hõ¯_ç
#∞O_ç =zÛOk? â◊"åxH˜ Éè∂í ã¨Ê~°≈<≥O^Œ∞‰õΩ KÕ~ÚOKåe? ¢ãÅΑ ∞ P =∞$`«=ºH˜HÔÎ · ZO^Œ∞‰õΩ
~Àk™êÎ~∞° ? â◊"åxH˜ L`«~Î O° "≥Ñ· Ù¨ ‰õÄ~°∞Ûx 'Ü«∞=∞ã¨∂HÍΗ<≥flO^Œ∞‰õΩ Ѩi™î êÎ~∞° ? =∞$`«∞Öˇ#·
"åiH˜ ho§=fi_®xH˜ UHõ=GÖË HÍ"åÅx ZO^Œ∞HõO\Ï~°∞? P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ã¨∂~°º aO|O
HÀã¨O K«∂_»_»O, ~åuÃÑ· Ü«∞=Å#∂, P"åÅ#∂, ^Œ∂~°fi#∂, "Õáê‰õΩÅ#∂ áÈã≤
"å\˜<O≥ ^Œ∞‰õΩ ã¨Ê $t™êÎ~∞° ? P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ P_® =∞QÍ ‰õÄ_® XO\˜H˜ H˜O^• ÃÑ<· å
XˆH |@ì<O≥ ^Œ∞‰õΩ ^èiŒ OKåe? =∞$`«∞ŠѨل`«∞Å∞ Ѩk~ÀAÅ áê@∞ Ñ≤O_»„Ѩ^•#"≥∞O^Œ∞‰õΩ
★
ѨOK«~`° åflÅ∞ – ã¨fi~°,‚ QÆQ#Æ , =∞~°ºÎ , <åQÆ, áê`åà◊ ~°`åflÅ∞
★
ã¨Ñ^Î̈ •è <åºÅ∞ – „Ñ‘ÇϨ , Ü«∞=, QÀ^è∞Œ =∞, ÃÑã¨, q∞#∞=Ú, H˘é], â◊#QÆ
★
x~å^è•~° ~°∂ѨOÖ’ P`«‡#∞ ^èiŒ OK«∞ â◊s~°O
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 570
KÕ™êÎ~∞° ? "Õ_ç KÕã#≤ =∞\ì̃ áê„`«#∞ J~°∞QÆ∞ÃÑ· #∞Oz JO^Œ∞Ö’ áêÖˇO^Œ∞‰õΩ áÈ™êÎ~∞° ?
=¸_»∞ Hõé]Å#∞ `åà◊§`À Hõ\ ˜ì ^•xx ‰õÄ_»eÖ’ #∞Oz ^•xÃÑ· U_®káê@∞
nѨ"∞≥ O^Œ∞‰õΩ "≥eyOz LOK«∞`å~°∞? â◊"åxH˜ ^ŒÇϨ # ã¨O™ê¯~°"∞Õ ZO^Œ∞‰õΩ K≥Ü∂« ºe,
JѨC_® „áê}˜ ZÖÏQÆ∂ P`«‡~°∂ѨOÖ’ Zyi áÈ`«∞O^ŒO\Ï~°∞ Hõ^• =∞~°ÑC¨ _»∞ ^•xH˜
`˘q∞‡k ~ÀAÅ Ñ≤O_» „Ѩ^•#O =Å¡ „ѨÜ∂≥ [#"Õ∞q∞? D „Ѩ^•<åxH˜ Ѩ^uúŒ "Õ~ˆ QÍ
=ÙO@∞O^•?
™êfig∞! D Hõ~‡° HÍO_» =∞x+≤ =∞$u K≥Ok# "≥O@<Õ KÕã≤ "ÕÜ∞« |_»∞`ÀOk Hõ^•,
=∞i "Õ~ˆ =∞~°Å =∞~°Å Ñ≤O_»„Ѩ^•#"Õ∞Å? ѨÓ~°fi Ñ≤O_»^•#=∞x, ѨÙ#ó Ñ≤O_»^•#=∞x,
W`«~ˆ `«~° JѨ~° Hõ~‡° Åx KÕÜ∞« =∞O\Ï~°∞ Hõ^•, g\˜ P=â◊ºHõ`« Uq∞? ^ŒÇϨ # ã¨O™ê¯~°O
`«~°∞"å`« Jã≤÷ã¨OK«Ü«∞ q^è•#"≥∞ÖÏ =zÛOk? (=ÚO^À "≥#HÀ) h\˜‰õΩO_»#∞
ѨQ∞Æ ÅQ˘_»`åÔ~O^Œ∞Hõx? ~Ô O_»=, <åÅæ= ~ÀAÖ’¡ ™êyflHõ kfi[™êfl#"≥∞O^Œ∞‰õΩ KÕ™êÎ~∞° ?
Ѩ^=Œ ~ÀA# Ѩi[#∞ÅO^Œi`À ÉÏ@∞ â◊√kú ™êfl#=Ú KÕ™êÎ~∞° , =∞i D â◊√kú JO>Ë
Uq∞\˜? Ѩ^=Œ ~ÀA #∂<≥ ~åã¨∞H˘x JÉèºí OQÆ# (`«ÅO\˜) áÈã¨∞‰õΩO\ÏÔ~O^Œ∞Hõx?
Jk ‰õÄ_® XHõ qâßÅ [ÖÏâ◊Ü«∞`«@OÃÑ·<Õ ZO^Œ∞‰õΩ KÕÜ«∂e? Ѩ^ŒH˘O_»=~ÀA
=$ëÈ`«û~åæk ã¨ÇÏ≤ `«OQÍ Ñ≤O_»^•#O KÕÜ∞« _»O =Å¡ „ѨÜ∂≥ [#"Õ∞q∞? áê„`«, áê^Œ∞Hõ,
Kè„« `«, =G, JOQÆ∞mÜ«∞HÍk ^•<åeѨC_≥O^Œ∞‰õΩ KÕ™êÎ~∞° ? Ѩ^=Œ ¸_»= ~ÀA ‰õÄ_®
^•# HÍ~°º„Hõ=∞"≥∞O^Œ∞‰õΩO@∞Ok? U_®k HÍÅOÖ’ Ѩ^ÇŒ ¨ ~°∞ „âß^•úÅ<≥O^Œ∞‰õΩ ÃÑ\Ïìe?
=¸_»∞=O^ŒÅ J~°"≥· J#flO h~°∞ ‰õΩO_»Å <≥O^Œ∞‰õΩ ^•#O KÕ™êÎ~°∞? ~ÀE
KÕ™êÎ~Ô O^Œ∞Hõx, H˘O^Œ~∞° , XHõ ‰õΩO_≥<· å?
*Ï˝<åxH˜ ã¨=Ú„^ŒO =O\˜ F ^Õ=^Õ"å! h=Ù `«Ñʨ <å‰õΩ k‰õΩ¯ ÖË^∞Œ , "Õ~∞°
QÆ∞~°∞=Ó ÖË~∞° . JO^Œ∞Hˆ Wxfl „Ѩâfl◊ Å#∂ h "≥¿· Ñ =∞~°eã¨∞<Î åfl#∞. =∞Ǩ„Ѩɒè ! „áê}∞Öˇ<Àfl
áêáêÅ∞ KÕ™êÎ~∞° , H˘xfl ѨÙ}ϺÅ∂ KÕ™êÎ~∞° , ^•<åe™êÎ~∞° , D <å<å„ѨHÍ~° Hõ~‡° Ѷ֨ ÏÅhfl
â◊s~°O ^ŒÇϨ #"≥∞áÿ È~Ú<å, P =ºH˜Î "≥O@ ZÖÏ "≥à`◊ å~Ú? =∞x+≤ Jx`«∞º_»x q#_»"∞≥ `ÿ Õ
q<åfl#∞ QÍh "åx P`«‡ |Ü«∞\˜H˜ â◊s~åxfl KèkÕ OK«∞H˘x ZHõ¯_çH#õ flO #∞O_ç =ã¨∞OÎ ^À
<å‰õΩ `≥eÜ«∞~åÖË^∞Œ . JÖψQ ѨOK«É∂íè `åÅ∂, Ö’Éè,í "≥∂ǨÏ, `«$+¨,‚ HÍ=∂ǨÏOHÍ~°=ÚÅ#∞
J~Ú^Œ∞QÆ∞~°∞ ^˘OQÆÅ∂ ZHõ¯_» Hõ#flO "Õã≤ áêiáÈ`å~°∞?
WHõ, =∞$u <˘Ok# "åiÔH· ™êO=`«ûiHõO (ã¨ÑO≤ _ôH~õ } ° ) "≥∞O^Œ∞‰õΩ KÕ™êÎ~∞° ? P
„¿Ñ`« Hõ$`«ºOÖ’ „¿Ñ`«ÑO≤ _» "≥∞=i`À ZÖÏ HõÅѨ|_»∞`«∞Ok?
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 571
¿ÇÏ [QÆ^∞Œ ~æ ∂° ! =¸~°ÛÖù ’ =ÙO_ç QÍx Ѩ`#« O =Å¡ QÍx =∞$u K≥Ok# "åiH˜
JO`«º„H˜Ü∞« Å∞ ^ŒÇϨ #O ^•fi~å<Õ KÕÜ∂« ÖÏ? Jyfl ã¨O™ê¯~°O ÖËx P`«‡ÖË=∞=Ù`å~Ú?
áêÑ≤, ^Œ∞~åKåi ÖË^• ǨÏ`«|∞kú Ü≥∞ÿ # "åxH˜ =∞~°}Ï#O`«~O° Z\ì̃ ã≤u÷ „áêÑ≤ãÎ ∞¨ OÎ k?
JÖψQ P`«‡Ñ¶∂¨ u, „|Ǩχ ǨÏO`«‰Ωõ _»∞, ã¨fi~°K‚ À~°∞_»∞, q∞„`«„^ÀÇ≤Ï, qâßfiã¨Ñ∂¨¶ `«‰Ωõ _»∞ –
WÖÏ\˜ "åiH˜ ZÖÏ\˜ QÆ`∞« Å∞ Ѩ_`» å~Ú? â◊¥„^Œ∞x „ÉÏǨχ} ¢ãΑ á⁄Ok =ÙO_çáÈ`Õ,
W^Œ~Ì ∂° q"åÇ≤Ï`«∞ÖË J~Ú`Õ, JO`«HOõ >Ë áêѨ=ÚO_»^"Õ ∂≥ Hõ^•, "åiÔH\ì̃ QÆu ~åã≤
ÃÑ\˜ì =ÙOk?
qâßfi`«‡"≥· qÅã≤Å∞¡ q+¨µ^‚ "Õ å! <åÃÑ· ^ŒÜ∞« =ÙOz =∞~˘Hõ q+¨Ü∞« O ‰õÄ_® g∞ˆ~
K≥áêÊe. ã¨OѨÓ~°‚ [QÆ`∞« <Î Õ K«∞\ì̃ =KåÛ#x q#flqOKå#∞ Hõ^•! Ö’‰õΩÅ∞ Hõ+„ì̈ QÆã∞¨ ÖÎ ,·ˇ
^Œ∞óY Ñ‘_`ç ∞« Öˇ· Hõ#|_»∞`«∞<åfl~°∞. <å =∞#ã¨∞û gi ÉÏ^èÅŒ #∞ K«∂ã≤ q∞H˜¯e JâßOuH˜
Ö’<≥O· k. ã¨fi~°Oæ Ö’ ^≥`· ∞« ºÅ =Åx ÉèÜ
í ∞« O, ѨÙ_»q∞ÃÑ· =∞$`«∞º, ~ÀQÆ ÉèÜ
í ∂« Å∞, áê`åà◊OÖ’
<Õ#O>Ë ÉèÜ í ∞« O, ã¨~fi° „áê}∞ʼnõÄ Jcè+ì̈ =ã¨∞Î qÜ≥∂QÆ ÉèÜ í ∞« O Ѩ\ ì̃ Ñ‘_ãç ∞¨ <Î åfl~Ú.
[QÆnâ◊fi~å! D q+¨µ‚ Ö’HõOÖ’ `«Ñʨ WOÔHHõ¯_® ã¨OѨÓ~°‚ ã¨∞YOQÍx x~°ƒÜ ù ∞« `«QÍx
<å‰õΩ HõxÑ≤OK«Ö^Ë ∞Œ . HÍÅ=jÉè∂í `«"∞≥ ÿ HõëêìÅ`À HÍѨÙ~°O KÕã∂¨ Î Jxfl ~°HÍÅ ÉèÜ í ∂« Å#∂
J#∞Éèqí ã¨∂Î ‰õÄ_® Hõ~‡° Éè∂í q∞QÍ ¿Ñ~˘Ok# Éè~í `° Y« O_»O ~åQÆ, ^Õfi+¨, "≥∂Ǩ^Œ∞ÅKÕ
ã¨$+≤Oì Ѩ|_ç# |∞~°^ÖŒ ’ Ñ‘HÅõ ^•HÍ ‰õÄ~°∞‰õΩ áÈ~Ú =ÙOk. ~ÀQÆ∞Å∂, qHõÖÏOQÆ∞Å∂
HõxÑ≤OKå~°∞. qkèÑÓ¨ ~°fiHõOQÍ "åi¬Hõ Hõ~‡° Å∞ [~°QxÆ "åiH˜ ^Œ∞~°uæ Ѩ_∞» `«∞O^Œx |∞∞+¨µÅ
^•fi~å q<åfl#∞. <Õ#∞ K«∂ã≤# ÉÏ^èÅŒ ‰õΩ Wk ‰õÄ_® XHõ HÍ~°}=∂?
HÍ|\˜ì F q*Ï˝#*’ºu ã¨fi~°∂áê! =∞~°}O˜ z# =∞x+≤H˜ ‰õÄ_® â◊√ÉèÏxfl HõeyOKÕ
„Ѩ„H˜Ü∞« =ÙO>Ë <å‰õΩ É’kèOK«O_ç. ^•<åe"åfiÖÏ, U "Õ∞~°‰Ωõ ? ^ŒÇϨ # ã¨O™ê¯~°"∞≥ ÖÏ
K≥Ü∂« ºe? 㨇âßxH˜ =∞$`«∞Å∞ KÕ~∞° H˘<ÕÖ’QÍ KÕÜ∞« =Åã≤# Hõ~‡° Å∞O\ÏÜ«∂? ^Œ∞+¨µÅì ∞
=∞$u K≥Ok#ѨÙ_»∞ "åi áêáêʼnõΩ „áêÜ«∞tÛ`åÎÅ#∞ "åi ã¨O`å#O KÕ¿ãÎ
„ѨÜ∂≥ [#=ÚO@∞O^•? ѨOK«Hâõ ßOu<≥ÖÏ KÕÑ\¨ Ïìe? =∞~°}Ïã¨#fl =ºH˜,Î =∞$u K≥Ok#
=ºHÎ̃, ^ŒÇϨ #"≥∞ÿ áÈ~Ú Ñ¨OK«É∂íè `åÅÖ’ Hõeã≤áÈ~Ú# =ºHÎ̃ D =¸_»∞ ~°HÍÅ "åiH©
Hõ~°‡Å ^•fi~å â◊√ÉèÏxfl HõeyOKÕ =∂~åæÅ∞O>Ë, <åÃÑ· D Ö’HõOÃÑ· ^ŒÜ«∞ =ÙOz
<å‰õΩѨ^ÕtOK«O_ç——. (J^蕺ܫ∞O –1)
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 572
=∞~°}Ïã¨#fl, =∞$`«∞º ѨÓ~°fi ã¨=∞Ü«∂Ö’¡ KÕÜ∞« =Åã≤# Hõ~‡° Å∞
ã¨∂`«=∞ǨÏi¬ WÖÏ „Ѩ=zOK«™êQÍ_»∞. ''=Ú#∞ÖÏ~å! x~°‡Å =∞#ã¨∞¯_≥· Ö’Hõ
HõÖϺ}O HÀã¨O P~å@Ѩ_∞» `«∂ Jxfl „Ѩâfl◊ Å#∞ ã¨OkèOz# QÆ~∞° `«‡O`«∞x PO`«~åºxfl
„QÆÇÏ≤ Oz# Ѩ~=° ∂`«‡ "≥O@<Õ WÖÏ LѨ^tÕ OK«™êQÍ_»∞ –
★
=`åû! "≥#· `ÕÜ∂« ! =∂#= Ç≤Ï`«O HÀi XHõ =∞Ǩ q+¨Ü∂« xH˜ „ѨÑO¨ K«OÖ’
„áêK«∞~°ºO HõeyOK«É’`«∞#fl h ^è#Œ º`« HÀã¨"∞≥ <ÿ å D ~°ÇϨ 㨺 q+¨Ü∂« xfl K≥áêÊe.
Jã¨∞.Î J=^èiŒ OK«∞. g\˜x B~°fiú ^≥Ç· Ï≤ Hõ ★„H˜Ü∞« ÅO\Ï~°∞.
ã¨=∞º „QÆ∂ѨO =Å¡ ÉèË^Œ~°Ç≤Ï`«"≥∞ÿ, „â◊√u 㨇 $u – J#∞ Ѩq„`« „QÆO^ä•ÅÖ’
=∂„`«"∞Õ ¿Ñ~˘¯#|_ç, WO„^•k ^Õ=`«Å∂, Ü≥∂QÆ∞Å∂ ‰õÄ_® <Õ~fi° x QÆ∞Ǩºu QÆ∞ǨϺ"≥∞#ÿ
D =∞Ǩ`«`«Î fi[#Hõ"≥∞ÿ# q+¨Ü«∂xfl #∞=Ùfi <å =∞ǨÉèí‰õΩÎ_çq HÍ|\˜ì h ^•fi~å
|Ç≤Ï~°æ`«Ñ¨éã¨∞Î<åfl#∞.
ѨHO∆© „^•! D „ѨÑO¨ K«OÖ’ Ѩل`«ÇÏ‘ #∞ʼnõΩ ã¨^`æŒ ∞« Å∞O_»=Ù. HÍ|\ì̃ „Ѩu =ºH©Î
âß„™êÎ#∞™ê~°O, Ü≥∂QÍ#∞™ê~°O Ѩل`«∞x L`«Ê#flO KÕÜ∞« _»O `«Ñʨ x ã¨i. ZO^Œ∞HõO>Ë
Ѩل`« ᜄ`«∞ÖË P =ºH˜Î P`«‡x Ѩ~Ö° ’HõOÖ’ "≥∂™êÎ~∞° . JO^Œ∞‰õΩ ã¨OHˆ `«OQÍ<Õ WǨÏÖ’HõOÖ’
=ºHÎ̃ =∞$`« ^ÕÇ¨ xfl Ѩل`«áœ„`«∞Å∞ Éè∞í *ÏÅÃÑ· "≥∂™êÎ~∞° .
=∞$`«^ÇÕ ¨ xfl ^ŒÇϨ #"Õ∞ KÕÜ∂« e. â◊"åxfl uÅÅ∞, ^Œ~ƒ° Åù ÃÑ· <ÕÅ g∞^Œ Ѩ_∞» HÀɡ\Ïìe.
D uÅÅ =Å¡ ^Œ~ƒ° Åù =Å¡ Éè∂í q∞ |∞∞`«∞=∞uÜ≥∞ÿ # ¢ã`Α À ã¨=∂#=∞=Ù`«∞Ok. =∞$`«∞Å
<À\˜Ö’ "ÕÜ«Ú Ñ¨OK«~°`åflÅ∞ c*Ï"åѨO`À ã¨=∂#O. Jq P rq â◊√ÉèíQÆux
xâ◊Û~ÚOK«QÅÆ =Ù. P`«‡ â◊√ÉèÜ í ∂≥ xÖ’ „Ѩ"tÕ OK«_®xH˜ ^•ix ã¨∞QÆ=∞O KÕÜ∞« QÆÅ=Ù.
Jxfl\˜H#õ fl =ÚO^Œ∞ <ÕÅ#∞ ¿Ñ_»`À JÅHÍe. `«~∞° "å`« ^•xÃÑ· uÅÅ#∂ ‰õΩâ◊Å#∂
Ѩ~"° åe. =∞~°}Ïã¨#fl"ÕàÖ◊ ’ ã¨^~Œ ∞° =ºHÎ̃x "å\˜ÃÑ· Ѩ_∞» HÀɡ\Ïìe. WÖÏ K≥Ü∞« º_»O =Å¡
P =∞x+≤ „áê}O áÈÜÕ∞Ö’QÍ H˘xfl áêáêÅ∞ ^ŒQ=úÆ ∞=Ù`å~Ú. ^Œ~ƒ° Åù ‰õΩ P =ºHÎ̃x
ã¨fi~åæxH˜ Q˘xáÈÜÕ∞ â◊HΘ =ÙO@∞Ok. =∞Å=¸„`å^Œ∞Å∞ QÍx P „Ѩ^âÕ O◊ Ö’ =ÙO>Ë
`˘ÅyOz QÀ=∞Ü«∞O`À â◊√kú KÕÜ∂« e. P=Ù ¿Ñ_»`À JÅHõ‰Ωõ O_® Éè∂í q∞ÃÑ· #∞OK«|_ç#
=∞~°}Ïã¨#fl =ºHÎ̃ ÃÑH· ˜ Ü«∞Hõ,∆ Ñ≤âßK«, ~åHõã∆ ¨ QÆ}ÏÅ∞ „H˜=ÚÅ ~°∂ѨOÖ’ ^•_ç KÕ™êÎ~Ú.
★
D Ñ≤Å∞ѨÙÖ’, ã¨OÉ’^è#Œ Ö’<Õ ™êfiq∞H˜, QÆ~∞° _»∞xÃÑ· QÆÅ "å`«ûźO, |Ü«∞@Ѩ_∞» `ÀOk. JO^Œ∞Hˆ <Õ"∂≥ ^Õ=`«ÅÖ’
<Õ<O≥ `À ѨÙ~å}ÏÅÖ’ QÆ~∞° _» ѨÙ~å}O JO`«— Jx ‰õÄ_® „Ѩ=zOKå_»∞.
★
T~°úfi, ^ÕÇ¨Ï J<Õ Ô~O_»∞ Ѩ^•ÅH© ã¨O㨯 $`« "åºHõ~°}O „ѨHÍ~°O Pk=$kú =zÛ D Ѩ^Œ"Õ∞~°Ê_çOk. ÃÑ·H˜
ÖËz# â◊s~åxH˜ ã¨O|OkèOz# Hõ~‡° Å∞ Jx ÉèÏ==Ú.
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 573
Éè∂í q∞ÃÑ· ★[ÅO`À XHõ =∞O_»ÖÏ<Õfl~åÊ@∞ KÕã≤ ^•xÃÑ· P =ºHÎ̃x Ѩ_∞» HÀɡ\Ïìe. Wk
=ÚH˜Î^•Ü«∞HõO. x`«º Ǩϟ=∞O, „âß^ŒúO, áê^Œ„ѨH∆Íà◊#O, „ÉÏǨχ}∞Å#iÛOK«∞@,
Éè∂í =∞O_»bHõ~} ° – g\˜x =ÚHÎ̃¿ÇÏ`«∞=ÙÅ∞QÍ Ñ¨iQÆ}™˜ êÎ~∞° . D =∞O_»ÅOÖ’ „|Ǩχ,
q+¨µ,‚ ~°∞„^Œ, ÅH˜;, Jyfl– =Ú#flQÆ∞ ^Õ=`«Å∞ „ѨHÍtã¨∞OÎ \Ï~°∞. =∞O_»Å [ÅOÖ’
=∞~°}O˜ K«x "åiH˜ =∞Oz Ü≥∂x ^˘~°H^õ ∞Œ . "åi r"å`«‡Å∞ |ǨïHÍÅO áê@∞ QÍeÖ’
k‰õΩ¯`ÀK«Hõ u~°∞QÆ∞`«∂<Õ =ÙO_ç áÈ`å~Ú. "åiH˜ „âß^•úÅÖ’ xK«∞Û U `«~Ê° }Å∂ JO^Œ=Ù.
QÆ~∞° `«‡O`å! uÅÅ∞ <å K≥=∞@ #∞O_ç ѨÙ\˜#ì q HÍ=_»O`À Ѩ~=° ∞ Ѩq„`åÅ~Ú#q.
uÅÅ#∞ „ѨÜ∂≥ y¿ãÎ Jã¨∞~°, ^•#=, ^≥`· º« QÆ}ÏÅ∞ áêiáÈ`å~Ú. uÅÅ∞ `≥ÅQ¡ Í#∂
#Å¡QÍ#∂ QÀ=¸„`«ÑÙ¨ ~°OQÆ∞Ö’#∂ =ÙO\Ï~Ú. „Ѩu=ºH©Î g\˜x "å_»∞`«∂ 'Wq <å
â◊s~°O ^•fi~å KÕÜ∞« |_ç#\ì̃ ã¨=∞ãÎ̈ áêѨ=ÚÅ#∂ #tOѨ*Ü Ë ∂« e QÍHõ— Jx ÉèÏqOK«∞
‰õΩO@∞O_®e. uÅ ^•#O ã¨fi~°^‚ •#O =Öˇ ѨÙ}ºâßex. `«~Ê° }ÏÅÖ’, ^•<åÅÖ’, Ǩϟ=∂
ÅÖ’ KÕÜ∞« |_»∞ uÅ^•<åxH˜ JHõÜ ∆ ∞« Ѷ֨ ÏÅ∞O\Ï~Ú.
‰õΩâ◊^~Œ ƒ° Åù ∞ <å â◊s~°O g∞k ~À=∂Å #∞O_ç ѨÙ\˜#ì q. JO^Œ∞Hˆ "å\˜x "å_ç#
KÀ@ ^Õ=`«Å∞ `«$Ñ≤Î K≥O^Œ∞`å~°∞. uÅÅ∞ Ñ≤`~« ∞° Å#∞ `«$Ñ≤ΠѨ~∞° ™êÎ~Ú. ^Õ=`«Å∂ Ñ≤`~« ∞° Å∂
qâ◊fi~°H‰∆õ Ωõ Å∞ HÍ|\ì̃ ‰õΩâ◊Å∂ uÅÅ∂ qâ◊fiHõÖϺ} HÍ~°HÍÅ=Ù`«∞<åfl~Ú. JѨã"¨ åºk
„âß^•úʼnõΩ K≥Ñʨ |_ç# qkè q^è•<åÅ#∞ áê\˜¿ãÎ „|Ǩχ, ^Õ=^Õ"âÕ fi◊ ~°∞_»∞, Ñ≤`$« [#∞Å∞
ã¨O`À+≤™êÎ~∞° .
=∞=∞¿ãfi^Œ ã¨=Ú^Œ∂ƒù`å ã≤ÖÎ Ï ™êÎ~¯° ∆ º Ѩq„`«HÍó I
Jã¨∞~å^•#"å^≥`· åº q„^Œ=Ou uÖˇã· ^Î̈ •ä II
uÖÏâıfi`« ã≤ÖÎ Ï Hõ$ëê‚ ã≤ÖÎ Ï QÀ=¸„`« ã¨xflÉèÏó I
^ŒÇϨ O`«∞ `Õ "Õ∞ áêÑ≤<å â◊s~ˆ } Hõ$`åx "≥· II
UHõ U= uÖ’^Œ`ÀÎ ¿ÇÏ=∞„^À} uÖˇó· ã¨=∞ó I
`«~Ê° }Ë ^•# Ǩϟ"Õ∞+¨µ ^Œ`ÀÎÉ=íè u KåHõÜ ∆ ∞« ó II
^Œ~åƒù~À=∞ ã¨=Ú^Œ∂ƒù`åó uÖÏó ¿ãfi^Õ+µ¨ <å#º^ä• I
^Õ=`å ^•#"å ãÎ̈ $áêÎó „âß^Õ#ú Ñ≤`~« ° ãÎ̈^•ä II
„ѨÜ∂≥ QÆ qkè <å „|Ǩ‡ qâ◊fiOKåѨٺѨ r=<å`ü I
JѨã"¨ åºk`À „|Ǩ‡ Ñ≤`~« À ^Õ= ^Õ=`åó II
`Õ#`Õ Ñ≤`~« ã° Î̈ $áêÎ JѨã"¨ ºÕ Hõ$`Õ ã¨u I (^èŒ~°‡...2/16–21)
★
[Å=∞O_»Å=∞#QÍ h~°∞ `«_,ç <ÕÅ ÃÑ· QÀàÏHÍ~°OÖ’ =∞O_»ÅO H˘Å`«`À ~ˆ Y#∞ wã≤ Ѩq„fHõiOK«∞@
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 574
‰õΩâ◊^~Œ ƒ° ù =¸ÖÏxfl „|ǨχQÍ#∂, =∞^躌 ÉèÏQÍxfl q+¨µ=‚ ÙQÍ#∂, J„QÍxfl t=ÙxQÍ#∞
`≥Å∞ã¨∞HÀ"åe. D „u^Õ=ÙÅ∂ ‰õΩâ◊Ö’ „Ѩu+≤`ª ∞« Å∞. „ÉÏǨχ}∞_»∞, =∞O„`«O, Jyfl,
`«∞Åã≤, ‰õΩâ◊ – g\˜H˜ JѨq„`«`« ÖË^∞Œ . Zxfl=∂Ô~#¡· #∞ „ѨÜ∂≥ yOK«=K«∞Û#∞, LѨÜ∂≥
yOK«∞HÀ=K«∞Û#∞. Jq x~å‡Åº=ÚÅ∞ HÍ<Õ~=° Ù. JÖψQ `«∞Åã≤, „ÉÏǨχ}∞_»∞, q+¨µ=‚ Ù,
QÀ=Ù, UHÍ^Œt „=`«O– Wq J~Ú^Œ∂ ã¨O™ê~° ™êQÆ~O° Ö’ =ÚxyáÈ`«∞#fl "åix
~°HO∆˜ K«∞ <ÒHõÅ∞. q+¨µ=‚ Ù, UHÍ^Œt „=`«O, w`«, `«∞Åã≤, „ÉÏǨχ}∞_»∞, QÀ=Ù –D P~°∂
J™ê~°ãO¨ ™ê~°OÖ’ Ѩ_ç =Ù#fl r=ÙʼnõΩ =ÚHÎ̃xK«∞Û '+¨@Êk— ™ê^è<Œ åÅ∞.
^Œ~ƒ° =ù ¸ÖË ã≤`÷ À „|Ǩ‡ =∞^èºÕ ^Õ"À [<å~°#Ì ó II
^Œ~åƒù„Qˆ â◊OHõ~O° q^•º`ü „`«Ü∂≥ ^Õ"åó ‰õΩâı㇨ $`åó I
q„Ѩ=∞O„`åó ‰õΩâß =Ç≤Ïfl ã¨∞ÅÎ ã‘ K« YˆQâ◊fi~° II
<≥`· Õ x~å‡Åº`åO Ü«∂Ou „H˜Ü∞« =∂}Ïó ѨÙ#ó ѨÙ#ó I
`«∞Åã‘ „ÉÏǨχ}ÏQÍ"À q+¨µ~ˆ‚ HÍ^Œj YQÆ II
ѨOK«„Ѩ=ǨÏ}Ï<Õº= Éè"í åÉ∫ú =∞[˚`åO #$}ÏO I
q+¨µ~ˆ‚ HÍ^Œj w`å `«∞Åã‘ q„Ѩ^#Õè =ó II
J™êˆ~ ^Œ∞~°æ ã¨O™êˆ~ +¨@Ên =ÚHÎ̃^•~Úh I (^èŒ~°‡...2/12–15)
=∞~°}Ïã¨#fl =ºHÎ̃H˜ ^Œ∞~°uæ HõÅ∞QƉΩõ O_® uÅ, ‰õΩâ◊, `«∞Åã≤ HÍáê_»∞`å~Ú.
uÖÏó Ѩq„`«=∞`«∞ÅO ^Œ~åƒù™êº Ñ≤`∞« Š㨺^äŒ II
x"å~°Ü∞« Ou K≥`· åx ^Œ∞~°uæ O Ü«∂O`« =∂`«∞~°OII (^èŒ~°‡...2/25,26)
~Ô O_»∞ KÕ`∞« Å`À#∂ ‰õΩâ◊Å#∞ peÛ <ÕÅÃÑ· =ÙOz "å\˜ÃÑ· h\˜x [e¡ =∞~°Å ÃÑH· ˜
fã≤ =∞~°}Ïã¨#fl =ºHÎ̃ ~Ô O_»∞ KÕ`∞« ÅÖ’#∂ LOKåe. JѨÙ_® =ºHÎ̃ =∞O„`«ÇÏ‘ #Hõ~∞° ‡_≥<· å
q+¨µ‚ Ö’HÍxfl á⁄O^ŒQÅÆ _»∞. ^Œ~ƒ° Ãù Ñ· â◊Ü∞« #O, =∞$u, ¿Ñ_»KÕ JÅHõ|_ç# <ÕÅÃÑ· =∞$u,
JyflÖ’ ^ŒÇϨ #O P =ºHÎ̃ KÕã#≤ áêáêÅ#∞ ^ŒQOúÆ KÕ™êÎ~Ú.
Å=}O, ^•x ~°ãO¨ k=ºÖ’Hõ „áêѨHÍÅ∞. Jq „áê}∞Å ã¨=∞ã¨Î HÍ=∞#Å#∂
ã≤kOú Ѩ*Ü Ë ∞« QÆÅ=Ù. Å=}O ÖËx Éè’[<åxH˜ J~°Oú ÖË^∞Œ . JO^Œ∞KÕ`<« Õ Å=}~°ã=¨ ∞O>Ë
Ñ≤`~« ∞° ʼnõΩ q∞H˜¯e „Ñ‘u. Jk ã¨fi~åæxH˜ ^•~°∞Å∞ fÜ«∞QÆÅ^Œ∞. D Å=} ~°ãO¨ q+¨µ‚
ÉèQí "Æ å#∞x â◊s~°O #∞O_ç L`«Ê#fl"≥∞Oÿ k. D q+¨Ü∂« xfl `≥eã≤# Ü≥∂QÆ∞Å∞ ^•#O`À
áê@∞ Å=}Ïhfl J_çy ѨÙK«∞Û‰õΩO\Ï~°∞. <ÕÅÃÑ· U =~°Ñ‚ Ù¨ =∞~°}Ïã¨#fl =ºHÎ̃HÔ <· å =∞~°}O
~åHõ "Õ^#Œ ^Œ∞~°ƒ~ù O° QÍ =ÙO>Ë Å=} ~°™êxfl ^•#O KÕ¿ãÎ "åi H˘éÔH· ã¨fi~°^æ •fi~åÅ∞
`≥éK«∞‰õΩO\Ï~Ú. Å=} ^•<åxfl P =ºH˜Î ¿Ñ~° WzÛ<å J^Õ Ñ¶Å¨ O.
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 575
QÆ~∞° `å‡<£! WHõ =∞$`«∞º ã¨fi~°∂áêxfl q™êÎ~° ѨÓ~°fiHõOQÍ q#∞. =∞$`«∞º"Õ HÍÅO.
P ã¨=∞Ü«∞O ~åQÍ<Õ ^ÕÇϨ O #∞O_ô „áê}O #∞O_ô r"å`«‡ q_ç=_çáÈ`«∞Ok. `«#∞
~å=Åã≤# "ÕàHˆ◊ =∞$`«∞º=Ù, Z\ì̃ Ѩiã≤`÷ ∞« Ö’¡#∂ =ã¨∞OÎ k. D =∞$`«∞º Hõ+ì̈ „ѨÉÏè =O
=Å¡ „áê}˜ `å#∞ KÕã#≤ Hõ~‡° Åxfl\˜h XHõ¯™êiQÍ =∞~°záÈ`«∞Ok. "Õ∞Ѷ∞¨ O "åÜ«Ú=Ù
=â◊OÖ’#∞#fl@∞¡QÍ „áê}˜ HÍÅ=â◊OÖ’ =ÙO\Ï_»∞. ™êuÎ fiHõ, ~å[ã≤H,õ `å=∞ã≤Hõ ÉèÏ"åÅhfl
HÍÅO K≥ѨCKÕ`«Ö’¡<Õ =ÙO\Ï~Ú. „áê}∞ÅÖ’ Jq HÍÅxÜ≥∂QÆO =Å¡<Õ qã¨Îiã¨∂Î
áÈ`å~Ú. ã¨∂~°º, K«O„^Œ, t=, "åÜ«Ú, WO„^Œ, Jyfl, PHÍâ◊, Ѩ$käfi, q∞„`«, B+¨^,Œè
J+ì̈=ã¨∞, #k, ™êQÆ~,° ÉèÏ=, JÉèÏ"åk =∞Ǩ q+¨Ü∂« Åhfl "å\˜ "å\˜ ã¨=∞Ü«∂Ö’¡
HÍÖÏ#∞™ê~°=Ú HÍÅOÖ’#∞^Œƒqù ã¨∂,Î ÃÑ~°∞QÆ∞`«∂, Hõ#∞=∞~°∞QÆ=Ù`«∞O\Ï~Ú.
=∞$`«∞º=Ù ™ê^è•~°} =º‰õΩÅÎ HÔ ÖÏ =ã¨∞OÎ ^À K«∂_»∞. ^•xH˜ =ÚO^Õ ^≥=· Ü≥∂QÆO
=Å¡ ~ÀQÆ"≥Úã¨∞ÎOk. WO„kÜ«∂Å∞ qHõÅ"≥∞ÿ áÈ~Ú |Å=Ú, F[ã¨∞û, "ÕQÆ=Ú
tkäÅ"≥∞áÿ È`å~Ú. HÀ\˜ `Õà√◊ § XˆH™êi ‰õΩ\ì̃#O`« ÉÏ^èŒ HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. "≥∞Å¡QÍ K≥`· #« ºO
`«QÆ∞æ`«∞O>Ë [_»`«fiO ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞O@∞Ok. Ü«∞=∞^Œ∂`«Å∞ =∞$u K≥O^Œ∞`«∞#fl =ºH˜ÎˆH
HõxÑ≤™êÎ~∞° . =zÛ Ñ¨H¯õ <Õ xÅ|_»`å~°∞. â◊s~°OÖ’ „áê}O ZHõ¯_» ^•‰õΩ¯O^À "åiH˜
ã¨∞Å∞=ÙQÍ `≥eã≤áÈ`«∞Ok. "å~°∞ ^•xx Qˆ ÅO`À ÖÏQÆ_O» "≥Ú^ŒÖ_ˇ `» å~°∞. JѨC_»∞
„áê}O, Ju|Å=O`«O g∞^Œ HõO~îO° ^•HÍ =zÛ "≥Ú~å~Úã¨∞OÎ k. D ÃÑ#∞QÆ∞ÖÏ@Ö’
=∞x+≤ =ÚYO qHõ$`«OQÍ `«Ü∂« ~°=Ù`«∞Ok. <À\˜#∞O_ç #∞~°QÆ "≥Å∞=_»∞`«∞Ok. =Ú‰õΩ¯
#∞O_ç „^Œ=O HÍ~°∞`«∞Ok. `«~∞° "å`« „áê}O ǨǨHÍ~°O KÕã∂¨ Î JǨÏOHÍ~° =∞=∞HÍ~åÅ
xOHÍ =^Œ∞Å∞HÀÖËHõ Ü«∞=∞^Œ∂`«Å |ÖÏxH˜ ÖÁOy |Ü«∞\˜H˜ áÈ`«∞Ok. JÖÏ áÈ`«∂
áÈ`«∂ ‰õÄ_® `«# WO\˜"Ñ·≥ Ù¨ `«# PÅ∞a_»Å¤ "≥Ñ· Ù¨ PiÎQÍ, Hõ#∞=∞~°∞QÆÜ∞Õ º^•HÍ (x*ÏxH˜
WHõ¯_» Ѩx KÕ¿ãk Hõ#∞Å∞ HÍHõáÈ~Ú<å) =∞#ã¨∞`À<Õ K«∂ã¨∂Î áÈ`«∞Ok.
=∞$`«∞º ã¨=∞Ü«∞OÖ’ „áê}˜ â◊s~°OÖ’x "åÜ«Ú=Ù „Ѩ‰Ωõ Ñ≤`"« ∞≥ ÿ f„=QÆu`À „Ѩ=Ç≤ÏOz
Jyfl`«`åÎ fixfl ÃÑK«ÛiÅ¡ *ËÜ∞« _»O`À WO^è#Œ O ÖˉΩõ O_®<Õ Jyfl „Ѩ[fiie¡áÈ~Ú „áê}˜
Ü≥ÚHõ¯ =∞~°‡™ê÷<åÅ#∞ qiz J`«ºO`« Hõëêì#∞Éè∂í ux Hõeyã¨∞OÎ k. J^Õ Éè‰í [Îõ #∞ʼnõÄ,
Éè’QÍÅÃÑ· Pã¨HÎ̃ ÖËx"åiH© P "åÜ«Ú=Ù „ѨâßO`«OQÍ ÃÑH· ˜ „Ѩ=Ç≤ÏOz x~°qæ ∞ã¨∞OÎ k.
J|^Œ=ú ∂_»x "åiH©, qâßfi™êxfl ==Ú‡ KÕÜ∞« x"åiH©, Pã≤‰Î Ωõ ʼnõÄ, ѨÓ*Ï^Œ∞ÅÃÑ·
„â◊^•úà◊√=ÙʼnõΩ =∞$`«∞º=Ù ã¨∞YѨÓ~°fiHõOQÍ =ÙO@∞Ok. HÍ=∂xH˜ ÖÁOQƉõΩO_®,
D~嬺^ÕfiëêÅ#∞ ÃÑOK«‰Ωõ O_® „`«∞OK«∞@Ö’ q[Ü«ÚÖˇ,· ã¨fi^è~Œ å‡xfl rq`« Ѩ~º° O`«=¸
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 576
x~°fiÇ≤ÏOz, ã¨^•Kå~°∞Å∞QÍ ™œ=ÚºÅ∞QÍ rqOz# "åix =∞$`«∞º"Õ =∂„`«=¸
ÉÏkèOѨ‰Ωõ O_® =∞$^Œ∞=ÙQÍ ã¨∞YOQÍ Q˘xáÈ`«∞Ok.
"≥∂ǨÏOÖ’ J*Ï˝#OÖ’ ^Õâßxfl y~°"å>Ëã≤ `å=Ú ÉÏQÆ∞Ѩ_áç È=_»O HÀã¨O H˘O^Œ~∞°
P "≥∂ǨÏ, J*Ï˝<åÅ<Õ [<åʼnõΩѨ^Õt™êÎ~°∞. JÖÏ\˜ "å~°∞ =∞$`«∞ºã¨=∞Ü«∞OÖ’
ÉèÜ
í ∞« OHõ~"° ∞≥ #ÿ zHõ¯\˜ Hõ#∞Å∞ á⁄_»∞K«∞‰õΩ<åfl Ug∞ Hõ#|_»x pHõ\ ˜ QÆ∞Ü«∂º~°OÖ’
Ѩ_ç H˘@∞ì‰Ωõ O@∞#fl J#∞Éè∂í ux á⁄O^Œ∞`å~°∞. J|^ŒÑú Ù¨ ™êH∆ͺÅxK«∞Û"å~°∂, Jã¨`º«
"å^Œ∞Å∂, qâßfiã¨Ñ∂¨¶ `«‰Ωõ Å∂, "Õ^Œ xO^Œ‰Ωõ Å∂ =¸~°Ûù ~°∂ѨOÖ’ =∞$`«∞º=Ù <˘O^Œ∞`å~°∞.
"åiH˜ Ü«∞=∞^Œ∂`«Å∞ ÖÏ\©, ã¨"≥∞‡@, W#∞ѨQÆ^ŒÅ#∞ ^èŒiOz "å\˜x ~°≠oÑ≤ã¨∂Î
^Œ~≈° #q∞™êÎ~∞° . "å~°∞ ^Œ∞~°Oæ ^è•xfl "≥^[Œ Å∞¡`∂« Ѩ~=° ∞ÉèÜ í ∞« OHõ~O° QÍ =ÙO\Ï~°∞. "åix
K«∂_»QÍ<Õ =¸~°Ûù `ÕeáÈ~Ú qѨs`«"∞≥ #ÿ ÉèÜ í ∞« O "Õã≤ Xà◊§O`å =}H˜áÈ`«∞O_»QÍ D
„áê}∞Å∞ `«=∞ ~°H} ∆õ HÔ · ~°=∞‡x P„HõOkã¨∂Î `«e^¡ OŒ „_»∞Å<À Ѩل`«∞Å<À Jéz Jéz
Ñ≤Å∞™êÎ~∞° . HÍx Q˘O`«∞ ÃÑQÆÅ^Œ∞. ZO`« yOA‰õΩ K«zÛ<å â◊|OÌ ~å^Œ∞. W`«~∞° ʼnõΩ
g~°∞ =¸iÛù`∞« Å∞QÍ<Õ HõxÑ≤ã∞¨ OÎ \Ï~°∞. `«\ÏÅ∞# Hõ#∞Å∞ `≥éK«∞‰õΩO\Ï~Ú† Jq QÆ∞O„_»QÍ
ÉèÜ
í ∞« OHõ~O° QÍ qHõ$`«OQÍ Hõ^∞Œ Å∞`å~Ú† ZQÆ=ÓÑ≤i =ã¨∞OÎ k† =ÚYO á⁄_ç á⁄_çQÍ
J~ÚáÈ~Ú Éèií OѨ~åx "Õ^#Œ Ѩ_∞» `«∂ =∞$`«∞Å=Ù`å~°∞. "åi â◊s~åxfl K«∂_»_®xH˜
‰õÄ_®, Pf‡Ü«ÚÖË W+ì̈Ñ_¨ ~» ∞° .
WHõ h Ô ~ O_» = „Ѩ â ◊ fl ‰õ Ω 㨠= ∂^è • #O q#∞. Éè í ∂ Ö’Hõ O Ö’x r"åÅhfl
ѨÓ~°fi[#‡ÅÖ’x Hõ~°‡Ñ¶¨ÖÏÅ#∞ Éè’yã¨∂Î „Éèíq∞ã¨∞ÎO\Ï~Ú. ^Õ=, Jã¨∞~°, Ü«∞H∆Ík
Ü≥∂#∞ÅÖ’ ã¨∞MÏÅ#∞ Éè’yOK«_®xˆH ѨÙ_»`å~°∞. =∞#∞+¨º, Ѩâ√◊ , ѨHÍ∆ ºk Ü≥∂#∞ÅÖ’
ѨÙ@ìHõ ^Œ∞óY=∞Ü«∞ r=<åxH˜ „áê~°OÉèOí . F YˆQâ◊fi~å! =ÚO^Œe [#‡Åhfl "≥#∞Hõ\ ˜
[#‡Å`À |Okè`åÅ~Ú =ÙO\Ï~Ú. JѨÊ\’¡ KÕã#≤ áêѨÑÙ¨ }ϺŠѶ֨ ÏÅÖ’ `å~°`=« ∂ºÖË
WѨÊ\’¡ g~°#∞Éèqí OKÕ Hõ+ãì̈ ∞¨ MÏÅ∞. nx<Õ Hõ~‡° qáêHõ=∞#=K«∞Û#∞.
XHõ [#‡Ö’x =∞ǨáêáêÅH˜ #~°HOõ Ö’ tHõ#∆ #∞Éèqí Oz ‰õÄ_® =∞~°∞[#‡Ö’ P
áêáêxH˜ `«y# Ü≥∂xÖ’ [x‡™êÎ~∞° . D [#‡OÖ’ ѨÙ}ºO KÕ¿ãÎ Hõ^Œä =∂~°=K«∞Û.
U áêáêxH˜ U [#‡ =ã¨∞OÎ ^À q#∞.
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 577
áêѨO [#‡
„ÉÏǨχ}∞x QÍÜ«∞ѨéK«∞@ „H˜q∞, H©@Hõ, ѨÙ~°∞QÆ∞
„|ǨχǨÏ`«º (XˆH [#‡Ö’) K«O_®Å, HõÜ ∆ ∞« ~Ày
QÀ ǨÏ`«º (XˆH [#‡Ö’) K«O_®Å, =∞~°∞QÆ∞A˚
Hõ<åºÇ¨Ï`«º (XˆH [#‡Ö’) K«O_®Å, ‰õΩ+¨µ~ª Ày
¢ãÇΑ Ϩ `«º, QÆ~ƒ° áù ê`«O (XˆH [#‡Ö’) aèÅ,¡ x`«º~Ày
ã¨fiQÀ„`«¢ãΑ ã¨OѨ~¯° O #ѨÙOã¨Hõ
QÆ∞~°∞Ѩffl QÆ=∞#O („Hõ=∞OQÍ) nѨO ѨÙ~∞° QÆ∞, „H˜q∞, QÆ_,¤ç Å`«, ^Œ∞|∞ƒ
„ÉÏǨχ}∞_≥· =∂Oã¨ÉHíè } ∆õ Ju~°H∆õ J<Õ ‰õΩ+¨µª
„ÉÏǨχ}∞_≥· =∞^Œºáê#O =„Hõ, Jã≤`^« OŒ `«
W`«~∞° ʼnõΩ ÃÑ@ì‰Ωõ O_® =∞^è∞Œ ~° Ѩ^•~å÷Å#∞
u#∞@ QÆÅQÆO_» ~Ày
„ÉÏǨχ}∞_≥· JÉèHí ∆õ º ÉèHí } ∆õ O =∞Ǩϟ^Œ~*° Ï_»ºO
„âß^ŒOú Ö’ Jâ◊√z PǨ~°O ÃÑ@∞ì@ z„`«‰Ωõ +¨µ=ª Ù J<Õ ~Ày
J|^ŒúѨ٠™êHõ∆ ºO =¸QÆ
ѨOHÎ̃Ö’ =ÅѨH∆õ Éè’[#O XO\˜Hõ#∞fl
ÃÑo§x K≥_Q» ˘@∞ì@ x~À+¨µª_»∞
ѨÙã¨ÎHõKÒ~°ºO QÆ∞_ç¤
QÀ„ÉÏǨχ}∞Å#∞ HÍe`À `«#∞fl@ ‰õΩO\˜
J|^•úÅ∞ K≥ÑC¨ @ #uÎ, #Oy
J|^•úÅ#∞ K≥ÑÊ≤ Oz, q#∞@ K≥q\˜
t=^è<Œ åѨÇϨ ~°}, x~å‡ÅºO "å_»HOõ tâ◊flO <˘Ñ≤Ê
q+¨O ÃÑ@∞ì@ [_», L#‡`«Î
Wà◊√§ `«QÅÆ Éˇ@∞ì@ ѨÙ@∞ìHõ #∞O_Õ |@ì`Å«
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 578
áêѨO [#‡
=∂Oã¨O J=Ú‡@ ‰õΩ~°∂Ñ≤
~°`åflÅ ^˘OQÆ`#« O Ç‘Ï#`«fiO
|OQÍ~°O ^˘OQÆ`#« O ѨÙÑ≤ÊQÀà◊√§
֒Ǩk KÒ~°ºO x~°ú#∞_»∞
J#flO ^˘OQÆ`#« O ZÅ∞Hõ
^è•#ºO ^˘OQÆ`#« O q∞_»`«
hà◊√§ ^˘OQÆ`#« O Kå`«HõѨH˜∆
‰õÄ~°Å, P‰õΩÅ JѨÇϨ ~°} <≥=∞e
Ѩi=∞à◊„^Œ"åºÅ JѨÇϨ ~°} K«∞OK«∞
=∂Oã¨O ^˘OQÆ`#« O „QÆ^ŒÌ
`Õ<≥ ^˘OQÆ`#« O ^À=∞
LѨC ^˘OQÆ`#« O p=∞
ѶŨ ѨÙ+¨Ê Ѩ„`«KÒ~°ºO J_»qHÀu
K≥ÑC¨ Å∞, QÆ_¤ç ^Œ∂k JѨÇϨ ~°} "Õ∞Hõ
^•i ^ÀÑ≤_/ô "Õ@ Hõ\ H˜ õ WO\˜ "Õ∞Hõ
q+¨O ^•fi~å P`«‡Ç¨Ï`«º H˘O_» #Å¡„`åK«∞
=ºaèKå~°O J_»q U#∞QÆ∞
QÍÜ«∞„u [ѨO, ã¨O^èÀºáêã¨#=∂#∞@ H˘OQÆ
Z=~°∂ Ñ≤Å∞=Hõ<Õ Éè’[<åxH˜ =K«∞Û@ HÍH˜
QÆ∞~°∞=Ù#∞ J==∂xOK«∞@ x~°̊ÖÏ@qÖ’ „|Ǩχ~åHõã∆ ≤
„ÉÏǨχ}∞Å#∞ Ñ≤ez ^•#q∞=fiHõáÈ=Ù@ J_»q #Hõ¯
q∞„`«„^ÀÇ≤Ï Ñ¨~fi° `«OÃÑ· „QÆ^ÌŒ
J=∞‡HÍÅÖ’ =∂Ü«∞ QÆ∞_»¡QÆ∂|
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 579
áêѨO [#‡
PKå~° x~°ã#¨ J_»qáê=Ù~°O
ã¨fi‰õΩ@∞O|^Õfi+≤ Ñ≤O_»^⌠Ö◊ ’<Õ |Ǩï=∞$`«∞Å∞
„Ѩu~ÀE HõÅÇ≤ÏOKÕ ¢ãΑ [ÅQÆ
`åѨ㨠¢ãÃΑ Ñ· HÍ=∞ qHÍ~°O Ñ≤âßK«
Ѩ~° ѨÙ~°∞+¨µxÃÑ· HÀiHõ |e¡
(P HÀiHõÖ’) Éè~í #ΰ ∞ HÍ^Œ#∞@ Ô~O_»∞ `«ÅÅ áê=Ú
D_Õ~x° ÉÏeHõ`À HÍ=∞„H©_» J_»qÖ’ H˘O_»zÅ∞=
QÆ∞~°∞ѨuflÃÑ· HÀiHõ `˘O_»
~å[Ѩufl, q∞„`«∞x ÉèÏ~°ºÃÑ· HÀiHõ QÍ_ç^Œ
★
^Õ=ʼnõΩ_»∞ HÀ_ç
JuHÍ=Ú‰õΩ_»∞ QÆ∞é]O
jÅ=uÜ≥∞ÿ # ÉèÏ~°º#∞ `«ºlOK«∞@ ^Œi„^Œ∞_»∞
W`«~° „ÉÏǨχ} Ѩufl`À J„Hõ=∞O #Hõ¯
â◊Ü∞« º#∞ ^˘OyeOK«∞@ ^Œi„^Œ
=GǨÏ~°}O nѨO ѨÙ~°∞QÆ∞
=∂`«û~°ºO`À ÉÏkèOK«∞@ [<å‡O^èŒ
náêÅ^˘OQÆ Hõáêe
Ñ≤`«$xO^Œ Hõ∆Ü«∞~Ày
q"åÇ¨Ï qѶ∞¨ flHõ~ΰ $`«fiO "≥Úã¨e
‰õÄ_»eÖ’ =∞ÖÏk qã¨~#°̊ JѨâ◊¥„^Œ
Hõ#ºÃÑ· JѨ"å^Œ∞ #ѨÙOã¨Hõ
★
^Õ"åÅÜ«∂ÅÖ’ ѨxKÕã≤ r`«O ѨÙK«∞ÛH˘<Õ"å_»∞
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 580
áêѨO [#‡
"Õ^•xfl Jq∞‡ J<åºÜ«∞O KÕ`« ѨÙe
JÜ«∂[ºÜ«∞[˝O P_»∞ѨOk
J_»=ÙÅ#∞ `«QÅÆ Éˇ@∞ì@ q∞}∞QÆ∞~°∞
^•`«H+˜ Oì̈ ÖˉΩõ <åfl XuÎ_`ç À WÑ≤ÊOK«∞@ Z^Œ∞Ì
Z=iH© ÃÑ@ì‰Ωõ O_® Éè∞í lOK«∞@ ã¨O`å#Ç‘Ï#`«
QÆ$Ǩ^Œ∞ʼnõΩ xѨC ÃÑ@∞ì@ ‰õΩ+¨µì~Ày
áêÅ ^˘OQÆ`#« O H˘OQÆ
„ÉÏǨχ}∞xH˜ áêã≤áÈ~Ú# J#flO ÃÑ@∞ì@ QÆ∂x
★
P~°∂_è» áêu`«ºO Ñ≤âßK«
Jã¨`º« OQÍ xO^ŒÖÜ Ë Ú« @ `åÉËÅ∞
„ÉÏǨχ}∞_≥Ü· Ú« O_ç â◊¥„^Œ#∞ ÃÑO_®¡_∞» @ `À_ÕÅ∞
[ńѨ"åǨxfl áê_»∞ KÕÜÚ« @ KÕѨ
ǨÏiHõ^#Œä ∂, Hõ^‰Œä Ωõ h x~å^ŒiOK«∞@ Hõ~°‚~Ày
<À\˜HÍ_ç ‰õÄ\˜x ÖÏy"ÕÜÚ« @ =∞O^Œ|∞kú
^ŒOÉèÏÅ∞ K≥ÑC¨ H˘#∞@ QÆ[K«~‡° ~Ày

D áêáêÅ#∞ KÕ¿ã ¢ãÅΑ ∞ =KÕÛ [#‡Ö’ ѨÙ~°∞+¨ [#‡ <≥`HΫ áõ È`Õ D áêѨÙňH
Ѩ`∞« flÅ∞QÍ [x‡™êÎ~∞° . F~Ú YQÆÑf¨ ! q∞ye# áêáêʼnõΩ #~°HÍ#fl#∞Éèqí Oz =∞~°Å
ѨÙ_»q∞ÃÑ· Ѩ_#ç ѨÙ_»∞ ÃÑ#· K≥ÑÊ≤ # [#‡Öˇ`∞« `Î å~°x `≥Å∞ã¨∞HÀ"åe. D [QÆ`∞« ÖÎ ’ Zxfl
„^Œ=º ~°∂áêÅ∞<åflÜ≥∂ Jxfl qaè#fl „áê} *Ï`«∞Å∂ =Ù<åfl~Ú. HÍ|\˜ì áêáêxH˜
^Œ∂~°OQÍ áÈ`«∂ gÖˇ#· xfl ѨÙ}ºHÍ~åºÅ<Õ KÕã∂¨ Î „|uˆH =∞x¿+ 'WHõ¯_®—, 'JHõ¯_®—
ã¨∞YѨ__» O» [~°∞QÆ∞`«∞Ok. (J^蕺ܫ∞O – 2)

★
ã¨<åºã¨O ѨÙK«∞ÛH˘x =kÖËã≤ =∞~°Å ¢ã‘Îx ‰õÄ_»∞@
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 581
#~°Hãõ fi¨ ~°∂ѨO, JHõ¯_ç qq^èŒ Ü«∂`«#Å∞, JO^Œ∞Ö’ Ѩ_Õ r=ÙÅ QÆu
#~°HÍÅ∞ KåÖÏ<Õ =Ù<åfl~Ú QÍh H˘xfl\˜x =∂„`«O =i‚™êÎ#∞. '~“~°=— =∞#∞
¿Ñ~°∞ QÆÅ #~°HOõ „Ѩ^•è #"≥∞#ÿ k. J|^•úÅ∞ K≥ÑÊ≤ , J|^Œú ™êH∆ͺezÛ „Ѩ[Å Ç≤ÏOã¨Å‰õΩ
HÍ~°‰Ωõ Öˇ#· "åix D #~°HOõ Ö’ tH˜™∆ êÎ~∞° . nx "≥â· ßźO ~Ô O_»∞ "ÕÅ Ü≥∂[<åÅ∞. nx
K«∞@∂ì ^Œ∞ã¨~Î "° ∞≥ ÿ `˘_»Å ^•HÍ =K«∞Û HõO^ŒH=õ ÚOk. Jk Jyfl=∞Ü«∞O. ★(=∞^躌 =∞^躌 Ö’
áêѨÙÅ#∞ JO^Œ∞Ö’ Ѩ_ãÕ ≤ =∞~°Å fã¨∞OÎ \Ï~°∞. #~°HÍxH˜ ~åQÍ<Õ „Ѩu P`«‡‰õÄ XHõ
â◊s~åxfl™êÎ~∞° . Jk HÍÅ∞`«∞Ok, K«∞~°∞‰õΩ`«∞Ok, f„="≥∞#ÿ ÉÏ^èŒ `≥Å∞ã¨∂<Î Õ =ÙO@∞Ok.
HÍx P â◊s~°O Éèãí ‡¨ O HÍ^Œ∞. =∞$u K≥O^Œ^∞Œ ). JO^Œ∞Ö’ Ѩ_¤» áêѨÙÅ∞ P "Õ_xç
`«@∞ìHÀÖËHõ J@∂ W@∂ Ѩ~∞° QÔ _»`å~°∞. HÍà◊√§ ÉÁ|ƒÖˇH¯˜ Hõ<åflÅ∞ Ѩ_áç È`å~Ú. =ºHÎ̃
KÕã#≤ áêáêxfl |\˜ì Jyfl f„=`« LO@∞Ok. JÖÏ XHõ "Õ~Ú Ü≥∂[<åÅ ^Œ∂~°O
Ѩ~∞° QÆ∞ ÃÑ\ÏìHõ P áêÑ≤ P`«‡ =∞~À #~°HOõ Ö’H˜ „`Àã≤"Ü Õ ∞« |_»∞`«∞Ok. WHõ =∞Ǩ~“~°=
#~°Hõ=ÚOk.
D #~°HOõ J~Ú^Œ∞"ÕÅ Ü≥∂[<åÅ qã‘~Î O‚° Ö’ ѨéK«∞H˘x =ÙOk. JHõ¯_» <ÕÅ
~åyˆ~‰õΩ =Öˇ =ÙO@∞Ok. ^•x „H˜O^Œ Jyfl x`«ºO ~°QÆ∞Å∞`«∞O@∞Ok. P Éèí∂q∞
q^Œ∞º`ü „ѨÉèÏã¨=∂# HÍO`«∞b#∞`«∞O@∞Ok. Jk áêѨÙÅH˜ Ju ÉèíÜ«∞OHõ~°OQÍ
^Œ~≈° #q∞ã¨∞OÎ k. Ü«∞=∞^Œ∂`«Å∞ áêѨÙÅ HÍÅ∞¿ã`«∞Å#∞ QÆ\ Qì̃ Í Hõ\ ì̃ "≥z· P <ÕÅÃÑ·
^˘i¡™êÎ~∞° . áêÑ≤ JÖÏ ^˘~°∞`¡ ∂« <Õ =ÙO_»QÍ =∂~°Oæ Ö’ H͉õΩÅ∞, H˘OQÆÅ∞, `À_Õà√◊ §,
QÆ∞_»¡QÆ∂|Å∞, "≥Úã¨à◊√§, `Õà◊√§ =zÛ á⁄_»∞ã¨∂Î, pÅ∞Û`«∂, Hõ~°∞ã¨∂Î, ‰õΩ_»∞`«∂
JOk#O`«"∞Õ ~°‰Ωõ #q∞e uO@∂ =ÙO\Ï~Ú. áêÑ≤ Hõ#∞Å =ÚO^Õ "åx â◊s~°O =ÚHõ¯Å∞
KÕÜ∞« |_ç u#|_»∞`«∞O@∞Ok. áêѨÙÅ∞ J~°∞™êÎ~∞° , U_»∞™êÎ~∞° , Hˆ HõÖ™Ë êÎ~∞° , J~Ú<å
^˘i¡OK«|_»∞`«∂<Õ =ÙO\Ï~°∞. "åi tH∆Í HÍÅO ѨÓiÎ JÜÕ∞º^•HÍ u#|_»_®xˆH J#fl@∞ì
P <å~°HÜ © ∞« â◊s~°O JÖÏ q∞QÆ∞Å∞`«∂<Õ =ÙO@∞Ok. áêѨ f„=`«#∞ |\ì̃ tH∆ÍHÍÅO
=ÙO@∞Ok. Jk ѨÓiÎHÍQÍ<Õ `≥eq `«ÑC¨ `«∞Ok. `≥eq =KÕÛã¨iH˜ =∞~À #~°HOõ Ö’<À,
=∞~À Ü≥∂xÖ’<À.... ZHõ¯_À.
QÆ~∞° _®! Ju j`«=∞#∞ ¿Ñ~°∞ QÆÅ =∞~À #~°H=õ ÚOk. WHõ¯_» J`«ºO`« j`«ÅO
ÉÏ^èÃŒ Ñ_»∞`«∞Ok. nx á⁄_»=Ù "≥_Å» ∞ÊÅ∞ =∞Ǩ ~“~°=O`À ã¨=∂#OQÍ<Õ =ÙO\Ï~Ú.
zHõ¯\˜ pHõ\ ˜ JO`«\Ï xO_ç =ÙO@∞Ok. ã¨ÇÏ≤ OѨ~åx Hõëêìxfl HõeyOK«_O» HÀã¨O
★
D q+¨Ü∞« q∞Hõ¯_» Hõ#∞Ñ≤OѨ^∞Œ HÍx J#º„`« K≥Ñʨ |_çOk. JO^Œ∞Hˆ „ÉÏÔH\òûÖ’ =ÙOK«_O» [iyOk.
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 582
Ü«∞=∞^Œ∂`«Å∞ áêѨÙÅ#∞ P pHõ\ ˜ ‰õÄѨOÖÏ\˜ Ö’HõOÖ’H˜ qã≤~ˆ ™êÎ~∞° . áêѨÙʼnõΩ
k‰õΩ¯ `ÀK«^∞Œ . QÆ∞_ç`¤ #« O =KÕÛã≤O^Õ"∂≥ #x ÉèÜ í ∞« "Õ∞ã¨∞OÎ k. `«@∞ìHÀÖË#O`« =}‰õΩ`À
â◊s~°O `«Å_¡ eç á¡ È`«∞O@∞Ok. Ѩà√◊ § @Ѩ@áê H˘@∞ìH˘x qiyáÈ`«∞O\Ï~Ú. W`«~°
áêѨÙÅ∞ `«Q∞Æ Å∞`«∞O\Ï~°∞. PeOQÆ#O KÕã∞¨ ‰õΩO\Ï~°∞. HÍx, "å~°∞ `«=∞ ÖÏ\˜ "å~À
Ñ≤âßKåÖ’ ~°H¯õ ã¨∞Ö’ `≥eÜ«∞^Œ∞QÍ! Ñ‘‰Ωõ ¯ uO\ψ~"≥∂ J<Õ ÉèÜ í ∞« O`À q_ç=_çáÈ`«∞O\Ï~°∞.
JHõ¯_» ^•Ç¨ÏO, PHõb KåÖÏ Z‰õΩ¯=QÍ =ÙO\Ï~Ú. ZO`« `«_qç ∞<å u#_®xH© `åQÆ_®xH©
Ug∞ `«QÆÅ=Ù. WO`ÕHÍHõ =∞OK«∞QÆ_»¤efl =∞iO`« QÆ_»¤Hõ\ ˜ìOKÕ@O`« Ju cèHõ~°
j`«Å"åÜ«Ú=ÙÅ∞ JHõ¯_» gã¨∞ÎO\Ï~Ú. P QÍÅ∞Å `åH˜_çH˜ Z=ÚHõÅ∞ ѨÙ@∞‰õΩ¯#
qiyáÈ`«∞O\Ï~Ú. tH∆ÍHÍÅO J~ÚáÈQÍ<Õ D `«=∞™ê=$`« #~°HõO #∞O_ç P`«‡
"≥Å∞QÆ∞Ö’H˜ =zÛѨ_∞» `«∞Ok.
YQÆ~å*Ï! Jã¨OMϺHõOQÍ áêáêÅ∞ KÕã#≤ "å~°∞ WO^•Hõ J#∞‰õΩ#fl@∞¡ "≥Å∞QÆ∞Ö’
Ѩ_~» ∞° . 'xHõ$O`«#— =∞#∞ ¿Ñi@ „Ѩã^≤ "úŒ ∞≥ #ÿ =∞~À#~°HOõ Ö’ Ѩ_`» å~°∞. WHõ¯_» ‰õΩ=∞‡i
K«„HÍÖÏ¡\ ˜ K«„HÍÅ∞O\Ï~Ú. x*ÏxHõq ^Œs˚ K«„HÍÅ∞. "å\˜ „H˜O^Œx ã¨∂^Œ∞Å∞O\Ï~Ú.
K«„HõO Hõ^ÅŒ QÍ<Õ Jq áêÑ≤ HÍe #∞O_ç t~°ã∞¨ û ^•HÍ „ѨÜ∂« }˜™êÎ~Ú. Ü«∞=∞^Œ∂`«Å∞
áêѨÙÅ#∞ P K«„HÍÅÃÑ· xÅɡ\ ì̃ "å\˜x uѨC`å~°∞. Jq JÖÏ u~°∞QÆ∞`«∂<Õ =ÙO\Ï~Ú.
áêÑ≤ â◊s~°O JiHÍe #∞O_ç t~°ã∞¨ û ^•HÍ áÈ~Ú `åÅ∞=ÙÖ’Oz ÃÑH· ˜ =zÛ =∞~°Å J^Õ
JiHÍeÖ’ =∞~˘Hõ Hõ#flO KÕã∞¨ H˘x „Ѩ"tÕ OKÕ á⁄_»"å\˜ ã¨∂^Œ∞Å`À ‰õΩ@ì|_»∞`«∂<Õ
=ÙO@∞Ok.
J~°∞}Ï#∞*Ï! J„Ѩu+ª̈=∞#∞ ¿Ñ~°∞ QÆÅ WOHÀ #~°H=õ ÚOk. JHõ¯_» Ѩ_Õ áêѨÙÅ∞
Jã¨ÇϨ º^Œ∞óMÏÅ##∞Éèqí ™êÎ~∞° . g~°∞ ^•~°∞} ^Œ∞óYO áêÅQÆ∞@‰õΩ HÍ~°}O WHõ¯_ç K«„HõO,
^•x ÃÑ#· ∞O_»∞ yÅHõ. áêѨÙÅ#∞ D K«„HõOÃÑ· Hõ\ ì̃ Ѩ_™Õ êÎ~∞° . P K«„HõO uiy#ѨÙ_»ÖÏ¡
ÃÑ· #∞O_ç |Öˇ=¡ ÚÅ∞ Jã¨OMϺHõOQÍ =zÛ QÆ∞K«∞Û‰õΩO@∂ =ÙO\Ï~Ú. P K«„HõO KåÖÏ
"ÕQOÆ QÍ u~°∞QÆ∞`«∞O@∞Ok. áêѨÙÅ Jxfl ~°O„^è•Å #∞O_ô ~°HOÎõ HÍ~°∞`«∂<Õ =ÙO@∞Ok.
YˆQO„^•! Jã≤Ñ„¨ `«=#=∞<Õ ¿Ñ~°∞ QÆÅ "Õ~˘Hõ #~°HÍxfl =i‚™êÎ#∞. W^˘Hõ "Õ~Ú
Ü≥∂[<åÅ "Õ∞~°Ñé¨ K«∞H˘x =ÙO@∞Ok. WHõ¯_ç <ÕÅ x~°O`«~O° Jyfl*ÏfiÅÖ’¡ =∞O_»∞`«∂
=ÙO@∞Ok. D ÉèÜ í ∞« OHõ~° #~°HOõ Ö’ Ѩ^∞Œ <åÅ∞æ~∞° ã¨∂~°∞ºÅ∞ x`«ºO u~°∞QÆ∞`«∂ ZO_»Ö’
P "å`å=~°}Ïxfl HÍÅ∞ã¨∞ÎO\Ï~°∞. JHõ¯_ç áêѨÙÅ∞ x`«ºO ǨǨHÍ~åÅ∞ KÕã¨∂Î
`«QÆÅ|_»∞`«∞O\Ï~°∞. HÍx â◊s~åÅ∂ JÖψQ =ÙO\Ï~Ú. XO\˜=∞O@Å∂ JÖψQ
LO\Ï~Ú. D #~°HOõ Ö’<Õ <åÅ∞QÆ= ÉèÏQÆOÖ’ 'j`«ãfl≤ QÆÑú „¨ `«— =∞#∞=#=Ú#flk. WHõ¯_»
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 583
ѨO_»∂¡ P‰õΩÅ∂ <ÕÅÃÑ· ‰õΩѨÊÅ∞QÍ Ñ¨_=ç ÙO\Ï~Ú HÍx JHõ¯_Õ Ñ¶∞¨ ’~° =∂O™êǨ~°∞Å∂
ѨÙÅ∞Å Hõ#fl â◊H=Θ ∞O`åÅ∂#QÆ∞ "Õ@‰õΩHõ¯Å∞ ‰õÄ_® =ÙO\Ï~Ú. "å\˜ =^Œ<åÅ∞ =∞s
ÃÑ^ŒqÌ QÍ#∂ "å\˜Ö’#∂ ^ŒO`åÅ∞ Ѩ~=° ∞ |e+ì̈OQÍ#∂ áê~°Å =Öˇ ÃÑH· © QÆ∞#áêÅ
=Öˇ „H˜OkH© =ÙO\Ï~Ú. K«ÅQ¡ Í h_»Å∞ ѨéK«∞H˘x =Ù#fl P =<åxfl K«∂ã≤ PHõb
^•Ç¨Ï=¸ f~°∞Û‰õΩO^•=∞<Õ P„`«O`À „áê}∞Å@∞"≥Ñ· Ù¨ "≥à`◊ å~°∞QÍh JHõ¯_» Ju j`«Å
"åÜ«Ú=ÙÅ∞ Hõ`∞« ÅÎ Hõ<åfl „‰õÄ~°OQÍ ÉÏ^è•Hõ~O° QÍ â◊s~°OÖ’H˜ QÆ∞K«∞Û‰õΩO\Ï~Ú. Wq
WÖÏ =ÙO_»QÍ JyæÖ’ Ѩ_ç ÉÁ|ƒÖˇH¯˜ # "åi HÍÜ«∂ÅÃÑ· ÃÑ#· ∞O_ç P‰õΩÅ∞ ~åe Ѩ_`» å~Ú.
Jq =∂=¸Å∞ P‰õΩÅ∞ HÍ=Ù. K«∞~°H`õ ∞« ÅÎ ∞. Jq U@"åÅ∞QÍ Ñ¨_ç â◊s~åxfl =ÚHõ¯Å∞
KÕã≤ "Õ™êÎ~Ú. J^Õ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ JHõ¯_»∞#fl "Õ@‰õΩHõ¯Å∞ áêѨÙÅÃÑ· ^•_ç KÕ™êÎ~Ú. Jq
"åix =ÚHõ¯Å∞ =ÚHõ¯Å∞QÍ H˘iH˜ uO\Ï~Ú. giH˜ tH∆ÍHÍÅO =Úy¿ã^•HÍ `≥eq
`«Ñʨ ^Œ∞.
'`«Ñ‰Î̈ Ωõ OÉè—í =∞x =∞~˘Hõ #~°H=õ ÚOk. WO^Œ∞Ö’ ZHõ¯_» K«∂¿ãÎ JHõ¯_» ÃÑ^ŒÌ ÃÑ^ŒÌ
ÉÏ#Å∞O\Ï~Ú. g\˜Ö’ #∂<≥, W#∞Ѩ~[° #∂ =ÙO_ç g\˜ H˜O^Œ ÃÑ^ŒÌ á⁄~ÚºÅÖ’
„|Ǩ‡O_»"∞≥ #ÿ Jyfl „Ѩ[fiiÅ∞¡`∞« O@∞Ok. XH˘¯Hõ¯ ÉÏ#Ö’ Ѩk =∞Ok =∞#∞+¨µÅ∞
ã¨∞Å∞=ÙQÍ Ñ¨>ìË gÅ∞O@∞Ok. Ü«∞=∞Éè@í ∞Å∞ áêѨÙÅ#∞ JO^Œ∞Ö’ Ѩ_"» ™Õ êÎ~∞° . Ѩ^∞Œ #∞<≥#·
PÜ«Ú^è•Å`À gix JHõ¯_»Hõ¯_» á⁄_»∞ã¨∂Î "Õ~Úã¨∞ÎO\Ï~°∞. D Ö’QÍ „‰õÄ~°"≥∞ÿ
QÆ∞#áêÅO`Õã≤ =Ú‰õΩ¯Å∞#fl „QÆ^ŒÌÅ∞, =∂#=ÙÅ∞ ã¨~°^•QÍ KÕѨÅ∞ Ѩ\ ˜ì#@∞¡, D
ÉÏ#ÅÖ’H˜ =Ú‰õΩ¯Å#∞ ÃÑ\ì̃ áêѨÙÅ =∂Oã¨=Ú#∞ =Ú‰õΩ¯`À Ѩ\ ì̃ ÖÏQÆ∞`«∞O\Ï~Ú.
Ü«∞=∞^Œ∂`«Å∞ "ÕÑÙ¨ _»∞ ‰õÄ~°#∞ =∂_çÛ áêˆ~ã≤#@∞¡ D áêѨÙÅ#∞ P ÉÏ#Ö’¡ JÖÏ
"Õ~Úã¨∂<Î Õ =ÙO\Ï~°∞. Wn `«Ñ‰Î̈ Ωõ OÉèí #~°HOõ . WѨÊ\˜^•HÍ =i‚OѨ|_ç# U_»∂ „Ѩ^•è #
#~°HÍÅ∞. WOHÍ H˘xfl #~°HÍÅ∞<åfl~Ú. "å\˜¿Ñ~°#¡ ∞ áêáêÅ`À HõeÑ≤ =z™êÎ#∞.
áêѨHõ~°‡ #~°HõO
QÀǨÏ`«º, „Éè∂í }ǨÏ`«º, WO\˜H˜ xѨC ~À^èŒ
„|ǨχѶ∂¨ `«O, =∞^Œºáê#O, ã¨fi~°K‚ Ò~°ºO ã¨∂Hõ~°
Hõ„∆ uÜ«ÚxQÍx "≥â· √◊ ºxQÍx ǨÏ`«º `åÅ
„|ǨχǨÏ`«º, QÆ∞~°∞Ѩffl ÖË^• ™È^ŒsQÆ=∞#O `«Ñ¨Î‰õΩOÉèí
~å[ѨÙ~°∞+¨µ_≥· =ÙO_ç J|^Œ=ú ∂_»∞@ `«Ñ¨Î‰õΩOÉèí
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 584
áêѨHõ~°‡ #~°HõO
x+≤^úŒ Ѩ^•~°÷ q„HõÜ∞« O, =∞k~°`À_ç "åºáê~°O, ™êfiq∞
Éè‰í Ωõ ÅÎ #∞ `«ºlOK«∞@ `«ÑÖΨ ∫ǨÏ
"Õ^xŒ O^Œ, "Õ^Œ q„HõÜ∞« O, Hõ#º`À ã¨OÉè’QÆO Ѩل`«
=^è∞Œ =Ù`À pHõ\ ˜ `«ÑC¨ =∞Ǩ*ÏfiÅ
¢ã`Α À JQÆ=∞ºQÆ=∞#O, QÆ∞~°∞=Ù#==∂xOK«∞@,"åQ̓}ÏÅ`À
Ç≤ÏOã≤OK«∞@ â◊|Å
g~°∞_≥· â∫~°º „Ѩ^~Œ ≈° #Ö’ J=∞~åº^Œ „Ѩ=~°#Î q"≥∂ǨÏ#
JO^ŒiH© Jx+¨"ì ∞Õ KÕÜÚ« @ Hõ$q∞ÉèíHõ∆
^Õ=„ÉÏǨχ} ^Õfi+¨=Ú (Ö’#,ɡ@ · ) ÖÏÖÏÉèHí ∆õ
`À@Å#∞ `«QÖÆ @ˇ ∞ì@, W`«~∞° Å Wà◊§Ö’ JkèHÍ~°=Ú<å„Hõq∞OK«∞@ q+¨O[#
#Hõ„∆ `åÅ`À rqHÀáê~°̊#,Jã¨`áü ê„`«‰Ωõ ^•#O, JÜ«∂[º
Ü«∂[HõO, J~°›`« ÖˉΩõ <åfl áÈ~Ú ^•#O ã‘fiHõiOK«∞@ J^èóŒ t~°
=∞^Œº =∂O™êk Ѩ^•~å÷Å q„HõÜ∞« O (HÀ_ç, Ñ≤e,¡ ѨH,∆˜
ѨOk, ÖË_,ç `À_Õà§◊ #∞ |OkèOz<å J^Õ #~°HOõ ) ѨÓÜ«∞=ǨÏ
QÆ$ǨÏ^ŒÇϨ #O, q+¨q∞K«∞Û@, ‰õΩO_®â◊O, ™È=∞q„HõÜ∞« O,
=∞^Œº=∂O㨠¿ã=#O(J#QÍ qxÜ≥∂QÆO) Ѩâ◊√=ÙÅ#∞ K«OѨÙ@ ~°∞kè~åO^èŒ
ã¨ÇϨ ѨOHÎ̃Ö’#∞#fl "åxH˜ q+¨O ÃÑ@∞ì@ qOÉè∞í [
`Õ<#≥ ∞ fÜ«Ú@, `Õ<#≥ ∞ fã≤ J=Ú‡@ "≥·`«~°}˜
„HÀ^èOŒ , =∞Oz ã¨∞MÏxfl HÀÑ≤Oz K≥_Q» ˘@∞ì@ =¸„`«ã¨OV˝Hõ
JѨq„`«`,« „HÀ^èOŒ Jã≤Ѩ„`«=#O
=∞$QÍÅ#∞ K«OѨÙ@, u#∞@ Jyfl*ÏfiÅ
nHõ#∆ ∞ á⁄Ok xÜ«∞=∂Å#∞ áê\˜OK«‰Ωõ O_»∞@ ã¨O^ŒOâ◊
ã¨<åºã≤, „|ǨχKåi ã¨fiѨfl ãö̈Å#O JÉè’[#
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 585
WOHÍ KåÖÏ áêáêÖˇÖÏÔQ`· Õ =Ù<åflÜ≥∂ #~°HÍÅ∂ KåÖÏ<Õ =Ù<åfl~Ú. U #~°HOõ Ö’H˜
"≥o§<å áêÑ≤x JyflÖ’ HÍÅÛ_»O, #∂<≥Ö’ L_çH˜OK«_»O, Ñ≤O_ç Ñ≤O_ç K≥Ü«∞º_»O,
HõëêÜ«∞O =Öˇ =Ú^ŒÌ K≥Ü∞« º_»O, QÍe`À tH˜O∆ K«_O» =O\˜ "ÕÅH˘nÌ tHõÅ∆ ∞ J=∞Å∞
[~°∞QÆ∞`«∞O\Ï~Ú. JHõ¯_ç XHõ¯~À*Ë #∂~°∞~ÀAÅ ÉÏ^èÅŒ #∞ J#∞Éè=í OÖ’H˜ `≥ã∞¨ OÎ k.
ZHõ¯_À, ZO`À ѨÙ}ºO KÕã∞¨ H˘#fl =∂#=ÙʼnõΩ `«Ñʨ , ™ê=∂#ºOQÍ U =∞x+‘
áÈ~Ú# "≥O@<Õ #~°HÍxH©, ã¨fi~åæxH© "≥o§ =zÛ "≥O@<Õ =∞x+≤QÍ Ñ¨Ù>ˇÜ ì ∞« º_»O [~°∞QÆ^∞Œ .
=∞ǨáêѨÙÅ∞ #~°HOõ #∞O_ç =zÛ "≥ÚHõ¯QÍ<À, K≥@∞ìQÍ<À ѨÙ_»`å~°∞. `«~∞° "å`« „H˜q∞,
H©@Hõ, nѨHõ +¨\ÏÊk [#‡Å∂, `«~∞° "å`« QÀà◊√§#fl QÍ_ç^Œ (WHõ¯_» QÀà◊§O>Ë y@ìÅ∞)
=O\˜ [O`«∞=ÙÅ #∞O_ç J_»q U#∞QÆ∞^•HÍ `«# áêáêxH˜ `«y# Ü≥∂xÖ’ [x‡™êÎ~∞° .
Ñ≤=∞‡@ WOHÍ KåÖÏ áêѨÑÖ¨¶ ÏÅ∞ q∞ye"å~°∞ QÆ∂x, =∞~°∞QÆ∞A˚, "å=∞#, K«O_®Å,
ѨÙůâ◊ =Ú#flQÆ∞ =∂#=[#‡Öˇu,Î JѨÙ_»∞ ã¨OѨÓ~°‚ =∂#= [#‡#∞ á⁄O^Œ=K«∞Û#∞.
JO^Œ∞Hˆ JO\Ï~°∞ ÃÑ^ŒÅÌ ∞ '#~°[#‡ |Ǩï ^Œ∞~°É¡ —íè =∞x. D =∂#=ÙÅÖ’<Õ H˘O^Œ~∞°
|Ǩï ѨÙ}º„Ѩ^∞Œ Å∞ ^Õ=`«Å∞ HÍ=K«∞Û, WO„^Œ∞Å∂ HÍ=K«∞Û.
ѨÙ}Ϻ`«∞‡Å#∞ ã¨fi~åæxH˜ ѨOÑ≤OKÕk Ü«∞=∞^è~Œ ‡° ~å*Ë. PÜ«∞# J#∞=∞ux á⁄Ok#
ѨÙ}Ϻ`«∞‡Å#∞ ^Õ=^Œ∂`«Å∞ =zÛ ã¨∞O^Œ~#° ∂ѨÙ~åk <å<åÉè~í åÅ#∂ ÃÑ\ì̃, ã¨∞=∞^è∞Œ ~°
w`åÅ#∞ áê_»∞`«∂ "å\˜H˜ `«y# JO^Œ"≥∞ÿ# #$`åºÅ#∞ KÕã¨∂Î, K«O^Œ<åk k=º
ã¨∞QÆO^è•Å#∞ ѨÓã≤, =∞iO`« ǨÏ$^Œº ã¨∞QÆO^è•Å#∞ "≥^[Œ ÖË¡ ѨÓÅ=∂ÅÅ`À JÅOHõiOz
k=ºHÍO`«∞Å∞ "≥^[Œ Å∞¡ q=∂<åÅÖ’ ‰õÄ~°∞ÛO_» ɡ\ ì̃ ã¨fi~åæxH˜ Q˘xáÈ`å~°∞. ѨÙ}º
ã¨=∂Ñ≤Î `«~∞° "å`« "å~°∞ =∞~°Å ѨÙ_»q∞ÃÑ· ѨÙ@ì=Åã≤ =zÛ#ѨÙ_»∞ ã¨∞Hõ„∆ uÜ«ÚÅ∞QÍ<À
=∞Ǩ`«∞‡Å∞QÍ<À – J\ì̃ "åiO@<Õ Ñ¨Ù\ì̃ ÃÑiy – Ѩi_èq» Å∞¡`å~°∞. giH˜ D [#‡Ö’
„|Ǩ‡O_»"∞≥ #ÿ Éè’QÆÉÏè QͺÅ|∞ƒ`å~Ú. "å\˜x =^Œe ÉèQí =Æ O`«∞x Ѩx<Õ KÕã∂¨ Î [#‡#∞
KåeOz "≥∂H∆Íxfl á⁄O^Õ J=HÍâ◊=¸ =ÙO@∞Ok.
Éè∂í Ö’HõOÖ’ [x‡Oz#ѨÙ_»∞ =∞~°}O `«Ñʨ ^Œ∞. P`«‡ â◊s~åxfl g_çáÈÜ«∂Hõ rq
â◊s~°OÖ’x Ѩ$näfi`«`Ϋ fiO Ѩ$käfiÖ’#∂, [Å`«`Ϋ fiO h\˜Ö’#∂, `Õ[ `«`Ϋ fiO `Õ[OÖ’#∂,
"åÜ«Ú `«`«Î fiO QÍeÖ’#∂, PHÍâ◊ `«`«Î fiO xOyÖ’#∂ ã¨~°fi"åºÑ≤Ü≥ÿ∞# =∞#ã¨∞û
K«O„^Œ∞xÖ’#∂ qb#"≥∞áÿ È`å~Ú. QÆ~∞° `«‡O`å! â◊s~°OÖ’ QÆŠѨOKÕO„kÜ«∂Å HÀiHõÅ∂,
HÍ=∞„HÀ^è•^Œ∞Å∂ KÀ~°∞Å`À áÈÅÊ|_ç#q. ★"å\˜ ÉÏi #∞O_ç *Ï˝#~°`åflxfl HÍáê_»∞
★
HÍ=∞„HÀ^èŒâ◊Û Ö’Éèíâ◊Û ^Õ¿ÇÏ u+ª̈Ou `«ã¨¯~åó I
*Ï˝# ~°`åflѨÇ¨ ~åÜ«∞ `«™ê‡`ü *Ï„QÆ`« *Ï„QÆ`« II
D â’¡HOõ QÆ~∞° _» ѨÙ~å}OÖ’k HÍ^Œ∞. W^˘Hõ Kå@∞=Ù. â◊OHõ~åKå~°∞ºÅ "åi^Œx „Ѩfu.
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 586
HÀ"åe. WOHÍ HÍ=∞„HÀ^è•Ç¨ÏOHÍ~° <å=∞Hõ qHÍ~åÅ∞ ‰õÄ_® =ÙO\Ï~Ú. "å\˜H˜
<åÜ«∞Hõ`fi« O =Ç≤ÏOKÕk =∞#ã¨∞û. D â◊s~åxH˜ ã¨OǨ~° Ѩ„`åxfl ~å¿ãk HÍÅO. L#fl
WÅ∞¡ HÍeáÈ`Õ =∞x+≤ "Õ~˘Hõ WO\˜Ö’H˜ "≥o§#@∞¡ XHõ â◊s~°OÖ’ #∞O_ç "Õ~˘Hõ ^•xÖ’H˜
P`«‡ „Ѩ"tÕ ã¨∞OÎ k.
F `å~°H∆ º! =∂#=â◊s~°O <å_»∞Å`À #=^•fi~°ÜÚ« Hõ"Î ∞≥ ÿ =ÙO@∞Ok. D ™êO™êiHõ
q+¨Ü∞« "åã¨#ÅKÕ „ѨÉÏè q`«=ÚÖˇ#· HÍ=∞„HÀ^è•k qHÍ~° ã¨=∞x`«fi"≥∞ÿ =ÙO@∞Ok. ~åQÆ^fiÕ +¨
ѨiѨÓ~°"‚ ∞≥ ÿ `«$+¨`‚ À xO_ç =ÙO@∞Ok. Ö’Éè=í ∞<≥_ç =ÅÖ’ "≥∂ǨÏ=∞<≥_ç |@ì =Úã¨∞QÆ∞Ö’
=ÙO@∞Ok. =∂Ü«∞KÕ QÆ\ Qì˜ Í Hõ@|ì _ç Ö’ÉèÏxˆH Hõ@∞ì|_ç =ÙO@∞Ok. Jxfl â◊s~åÅ∂
WO`Õ. J~Ú<å H˘O^Œ~°∞ J^Õ â◊s~°OÖ’ =ÙO_Õ P`«‡#∞ `≥Å∞ã¨∞H˘x ^•x ^•fi~å
[Ѩ`á« êk PÜ«Ú^è•Å`À =∂Ü«∞#∞ ã¨OǨÏiOz Ѩ~=° ∂`«‡#∞ KÕ~∞° HÀQÆÅ~°∞. P`«‡*Ï˝#O
ÖËx"å~°∞ Ѩâ√◊ ã¨=∂#∞Öˇ· rqOz JÖψQ áÈ`å~°∞.
D ã¨$+≤Öì ’ Z#∞|k <åÅ∞QÆ∞ ÅHõÅ∆ Ü≥∂#∞Å∞<åfl~Ú. Jq Lkƒù[˚ (<ÕÅÖ’
"≥ÚÅ∞K«∞#q) ¿ãfi^Œ[ (K≥=∞@ #∞O_ç ѨÙ@∞ì#q) JO_»[, [~åÜ«Ú[ (=∞x+≤
"≥Ú^ŒÅQÆ∞#q) =ÚÅ`À qÉèHí =Îõ ÚÖˇ· Ü«Ú#flq. (J^蕺ܫ∞O –3)
Pã¨#fl =∞$`«∞º „áêÜ«∞tÛ`åÎÅ∞ – ^Œâ◊ q^èŒ ^•<åÅ∞–=∞$`«∞º
J#O`«~° Hõ~‡° Å∞ – P~°∞ Ñ≤O_»^•<åÅ∞ – ^ŒÇϨ # ã¨O™ê¯~°O
=ÚO^Œ∂ "≥#HÍ – Jã≤ã÷ O¨ K«Ü∞« #O – J#O`«~O° QÆ$ǨÏOÖ’
Hõ~°‡Å∞ – ^Œ∞~ü=∞$`«∞ºQÆu – <å~åÜ«∞} |e – ѨÙ`«ÎÅ ^•Ç¨Ï qkè –
ѨOK«Hõ =∞$`«∞ºHõ$`åºÅ∞
QÆ~∞° `«‡O`å! =∞x+≤ `«#‰õΩ `≥eã≤QÍh `≥eÜ«∞Hõ QÍh KÕ¿ã áêáêÅ #∞O_ç â◊√kú
<˘O^Œ_®xH˜ „áêÜ«∞tÛ`«OÎ KÕã∞¨ HÀ"åe. q^•fiOã¨∞Å∞ =ÚO^Œ∞QÍ<Õ Ñ¨q„`« Éè™í ê‡k Ѩk
™êfl<åÅ#∂ KÕã≤ âß„™ÈÎHÎõ qkè##∞ã¨iOz Hõ$„KåÛùk „=`åÅ#∂, "å\˜H˜ „áêux^二 O
=Ç≤ÏOKÕ QÀ^•<åk „H˜Ü«∞Å#∞ Uq ‰õΩ^Œ∞i`Õ Jq KÕ™êÎ~°∞. H˘O`«=∞Ok ѨÓiÎ
„áêÜ«∞tÛ`åÎxfl KÕã∞¨ HÀÖËx"å~°∞ `«=∞ QÆ∞~åfi[˝ "Õ∞~°‰Ωõ JO^Œ∞Ö’ ã¨QÍxfl QÍx áê=Ù#∞
QÍh „â◊^QúŒ Í KÕã#≤ #∂ â◊√kú HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. „áêÜ«∞tÛ`«OÎ =∂„`«O `«Ñʨ xã¨i. P `«~∞° "å`«
^Œâ◊ ^•<åÅxzÛ Ñ¨Ùh`«∞Å∞ HÍ=K«∞Û. Wq ‰õÄ_® â◊HÎ̃ Hõey#O`« "Õ∞~°H=˜ fi=K«∞Û.
QÀÉè∂í q∞ uÅÇ≤Ï~°}Ϻ[º "å™È^è•#º QÆ∞_®ãÎ̈^•ä I
~°[`«O Å=}OK≥=· ^•<åx ^Œâ"◊ ·≥ q^Œ∞ó II (^èŒ~°‡...4/4)
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 587
Ü«∞=∞^•fi~°O"≥Ñ· Ù¨ "≥à¡ı ^•i J`«ºO`« ^Œ∞~°Oæ ^è^Œ •Ü«∞Hõ"∞≥ ÿ ~°H=Îõ ∂O™êÅ`À, p=Ú
=O\˜ Jã¨ÇϨ ºHõ~° „^Œ"åºÅ`À xO_ç =ÙO@∞Ok. P =∂~°Oæ Ö’ #∞#fl "≥`· ~« }° x˜ ã¨∞Å∞=ÙQÍ
^•\ÏÅO>Ë "≥`· ~« } ° ˜ J#∞ =~åæxH˜ K≥Ok# QÀ=Ùx"åfie. D QÀ=Ù Ü≥ÚHõ¯ JOQÍÅhfl
á⁄^Œ∞QÆ∞`À ã¨Ç¨ #Å¡QÍ =ÙO\Ï~Ú.
#n"≥·`«~°}©`«~°∞ÎO
^Œ^•º^£"`·≥ ~« }° O© K«QÍO I
Hõ$+¨‚ãÎ̈h ã¨Hõ$ëê‚Ow
™ê"≥· "≥·`«~°}© 㨇 $`å II (^èŒ~°‡...4/6)
#∞=ÙfiÅ∞, W#∞=Ú, |OQÍ~°O, Ѩu,Î LѨC, ã¨Ñ^Î̈ •è <åºÅ∞, Éè∂í q∞, QÀ=Ù – Wq
`˘e^•xHõO>ˇ =∞e ^•#OQÍ J^Õ „Hõ=∞OÖ’ Ѩ~°=∞ Ѩq„`«"≥∞ÿ#q. g\˜x =∞Ǩ
^•<åÅO\Ï~°∞. g\˜#O^Œ∞H˘#∞@‰õΩ L`«=Î ∞ „ѨH$õ u QÆÅ q„ѨÙÖË J~°∞›Å∞.
uÖÏ֒ǨÏO Ç≤Ï~°}ºOK« Hõ~åÊã¨O Å=}O `«^•ä II
ã¨Ñ^Î̈ •è #ºO H˜u∆ ~åæ"å UÔHH· Oõ áê=#O 㨇 $`«O II
U`å#º ëœì =∞Ǩ^•<å#∞º`«=Î ∂Ü«∞ kfi*Ï`«Ü∞Õ I (^èŒ~°‡...4/8)
Q˘_»∞QÆ∞, K≥ÑC¨ Å∞, |@ìÅ∞, LOQÆ~O° , Hõ=∞O_»Å∞=Ù, Pã¨#O, áê„`«, u#∞|_ç
Ѩ^•~°Oú – g\˜^•<åxfl J+¨Ñì ^¨ Œ ^•#=∞O\Ï~°∞.
Kè„« `Àáê#Ç¨Ï =„™êÎ}˜ =Ú„kHÍ K« Hõ=∞O_»Å∞ó I
Pã¨#O ÉèÏ[#O Éè’[ºO Ѩ^OŒ Kå+ì̈q^èOŒ 㨇 $`«O II (^èŒ~°‡...4/9)
W"ÕHÍHõ áê„`«Å#∞ "å\˜Ö’ #∞OK«∞ W+ì̈"∞≥ #ÿ =ã¨∞=Î ÙÅ#∞ Z=iÔH<· å ^•#g∞Ü«∞
=K«∞Û#∞. QÍh JâßfiÅ#∂ ~°^•ä Å#∂ „ÉÏǨχ}∞ňH W"åfie.
„áêÜ«∞tÛ`«OÎ , ^•#O ã¨~fi° q^è•ÖÏ KÕã#≤ "åxH˜ WHõ U áêѨ=¸ KÕÜ∞« ‰õΩO_® âı+¨
rq`åxfl Ö’HõHÖõ Ϻ}O HÀã¨"∞Õ QÆ_Ñç `≤ Õ "≥∂Hõ"∆ ∞Õ .
„áêÜ«∞tÛ`«OÎ Hõ$`«O ÜÕ∞# ^Œâ^◊ •<å#ºÑ≤H`∆˜ Ò II
^•#O QÀÔ~· fi`«~}° Ϻâ◊Û ^•##ºëœì `«^•ä Ñ≤ "å I
uÅáê„`«O ã¨iÊó áê„`«O â◊Ü∂« º^•#O `«^=·≥ä K« I
Ѩ^Œ ^•#O K« qkè=<åfl ™œ x~°Ü∞« QÆ~ƒ° Qù óÆ I (^èŒ~°‡...4/12–14)
ѨO_ç`∞« Å∞ U „áêÜ«∞tÛ`«OÎ `À#∂ Ѩx ÖˉΩõ O_® ã¨fi`«O„`«OQÍ ‰õÄ_® Å=}
^•#O KÕã∞¨ OÎ \Ï~°∞. ZO^Œ∞HõO>Ë Jk q+¨µ=‚ Ù â◊s~°O #∞O_ç ѨÙ\ì̃Ok. =ÚYºOQÍ
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 588
=∞~°}Ïã¨#fl =ºH˜Î KÕ`« Å=}^•#O QÍx Å=}~°ã¨ ^•#OQÍx (J`«x ÖË^• P"≥∞)
KÕug∞^Œ∞QÍ KÕ~Ú¿ãÎ "åiH˜ ã¨fi~°^æ •fi~åÅ∞ `≥éK«∞‰õΩO\Ï~Ú. U =∞x+≤ ZѨC_Õ ^•#O
KÕã<≤ å Jk P =∞x+≤`À ÉÏ>Ë Ñ¨~Ö° ’HÍxH˜ áÈ`«∞Ok. J`«x ÖË^• P"≥∞HõO>Ë =ÚO^Õ
áÈ~Ú Ü«∞=∞^è~Œ ‡° ~åA =^ŒÌ xÅ|_»∞`«∞Ok. „áêÜ«∞tÛ`«OÎ , ^•#O KÕ¿ã "Õ∞Å∞ TǨf`«O.
F~Ú "≥#· `ÕÜ∂« ! P=Ù áêÅ∞ J=∞$`«"∞Õ ! JO^Œ∞=Å¡ áêeKÕÛ P=Ù#∞ ^•#O KÕ¿ã
"åiH˜ J=∞$`«`Ϋ fiO „áêÑ≤ãÎ ∞¨ OÎ k. uÖÏkHõ J+¨^ì •<åxfl KÕã#≤ "åiH˜ QÆO^è~Œ fi° Ö’Hõ x"åã¨O
HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. Ü«∞=∞Ö’Hõ =∂~°Oæ J`«ºkèHõ cè+} ¨ `åѨÜÚ« HõOÎ . Kè„« `« ^•#O KÕã#≤ "åix
P ѨÙ}ºO JHõ¯_» ~°Hã∆˜ ∞¨ OÎ k. K≥ÑC¨ Å#∞ ^•#q∞zÛ# "å_˘Hõ"àÕ ◊ Jã≤Ñ„¨ `«=#OÖ’ Ѩ_<ç å
"åxHÀã¨O JHõ¯_» QÆ∞é]O ã≤^OúŒ QÍ =ÙO_ç `«#ÃÑ· <≥H¯˜ OK«∞H˘x P =#=Ú#∞ ^•\˜ã∞¨ OÎ k.
WÖψQ Éè’[#, Pã¨#, [ÅѨÓ~°‚ Hõ=∞O_»Å∞ ^•<åÅ∞ #~°HOõ Ö’ JHõ¯~°‰Ωõ ~å=K«∞Û#∞.
Ü«∞=∞^Œ∂`«Å∞ „HÀ^è•QÆ∞flÅ#∞ "≥e„QƉΩõ ¯`«∂ =∞ǨÉèÜ
í ∞« OHõ~O° QÍ =ÙO\Ï~°∞. H˘O^Œ~∞°
#Å¡QÍ H˘O^Œ~∞° ѨKÛ« QÍ =ÙO\Ï~°∞. "å~°∞ Hõ#|_»QÍ<Õ ã¨QOÆ „áê}ÏÅ∞ áÈ`å~Ú. J~Ú`Õ,
L^•~°OQÍ =G, PÉè∂í +¨}Ï^Œ∞Å#∞ qiqQÍ ^•#O KÕã#≤ "å~°∞ U"À H˘xfl áêáêÅ∞
KÕã#≤ #∂ Ü«∞=∞^Œ∂`«Å∞ "åiH˜ ÃÑ^ŒQÌ Í Hõëêìxfl HõeyOK«~∞° .
uÅÅ`À xOÑ≤# áê„`«#∞ „ÉÏǨχ}∞xH˜ ^•#O KÕã#≤ "åi =∞<À"å}˜ HÍÜ«∂Å`À
KÕã#≤ áêáêÅhfl #t™êÎ~Ú. Ѷ∞¨ $`«áê„`«#∞ ^•#O KÕã#≤ "å~°∞ ^ÕÇ¨ O`«OÖ’ ~°∞„^ŒÖ’HÍxfl
KÕ~°∞‰õΩO\Ï~°∞. ã¨~°fi™ê^èŒ#Ü«ÚHõÎ"≥∞ÿ# â◊Ü«∞º#∞ „ÉÏǨχ}∞xH˜ ^•#O KÕã≤#"å~°∞
ã¨fi~°Öæ ’HõOÖ’ JѨû~°ãŨ `À J=∞~å=u #QÆ~O° Ö’ J~°"·≥ "ÕÅ ã¨O=`«û~åÅ áê@∞ qq^èŒ
ã¨∞MÏÅxK«∞Û q=∂<åÅÖ’ qǨÏiã¨∂Î ã¨∞YOQÍ x=ã≤™êÎ~°∞. `«~°∞"å`« Éèí∂q∞ÃÑ·
=∞Ǩ~åAQÍ [x‡™êÎ~°∞. K«Hõ¯x, x~°∞Ì+¨ì=¸, q∞H˜¯e |e+¨ì=¸#QÆ∞ QÆ∞éÏ]xfl
„ÉÏǨχ}∞xH˜ ^•#O KÕã≤# "åiH˜ ã¨fi~°æÖ’Hõ„áêÑ≤Î =ÙO@∞Ok. P QÆ∞éÏ]xÔHxfl
~À=∂Å∞O\ÏÜ≥∂ J<Õflà◊§áê@∞ P ^•`« ã¨fi~°Oæ Ö’ x=ã≤™êÎ_∞» . <åÅ∞QÆ∞ QÆ∞éÏ]Å∞ ѨÓxÛ#
~°^•ä xfl "≥Ú`«OÎ QÍ „ÉÏǨχ}∞xH˜ ^•#q∞zÛ# "åiH˜ ~å[ã¨∂Ü«∞ Ü«∞[˝O KÕã#≤ ѨÙ}ºO
^Œ‰Ωõ ¯`«∞Ok. „ÉÏǨχ}∞xH˜ ã¨~fi° Éè’[# ™ê=∞„y`À ‰õÄ_ç# WO\˜x ^•#O KÕã#≤ "åx
=Oâ◊O Zxfl "ÕÅ ÜÕ∞à‹·§<å xÅ|_Õ =ÙO@∞Ok Jn Sâ◊fi~åºk ã¨∞MÏÅ`À.
=∞$`«∞º"åã¨#fl"≥∞#ÿ ѨÙ_»∞ Ü«∞^ä•qkèQÍ ã¨<åºã¨=Ú#∞ ã‘fiHõiOz# "åxH˜ ѨÙ#~°#˚ ‡ =ÙO_»^∞Œ .
=∞$`«∞º"åã¨#fl"≥∞#ÿ "åxx "åx ‰õΩ@∞O| ã¨É∞íè ºÖË^<·≥ å Ѩq„`« f~å÷xHÀ ѨÙ}ºˆH„∆ `åxHÀ
fã¨∞‰õΩ "≥à◊§QÆey`Õ "åx „áê}=∞Hõ¯_» áÈ`Õ "åxH˜ =ÚH˜Î Åaèã¨∞ÎOk. XHõ"Õà◊
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 589
=∂~°æ=∞^茺OÖ’<Õ J`«_»∞ (P"≥∞) =∞~°}˜Oz<å P =ºH˜ÎH˜ =ÚH˜Î Åaèã¨∞ÎOk. J`«x
‰õΩ@∞O| ã¨É∞íè ºÅ∞ P „ѨÜ∞« `«flOÖ’ Zxfl KÀ@¡ PQÆ∞`å~À Jxfl Ü«∞*Ï˝Å∞ KÕã#≤ ѶŨ O
Åaèã¨∞ÎOk.
Pã¨#fl=∞~°}À =∞~°ºÎ âıÛ f~°O÷ „ѨuhÜ«∞`Õ I
f~°„÷ áêáœÎ Éè"í #Õ ∞‡HÎ̃~ü „q∞Ü«∞`ü Ü«∞k =∂~°Qæ óÆ II
Ѩ^Õ Ñ¨^Õ „Hõ`∞« ã¨=∞OÉè"í `Õ ãΫ º¨ # ã¨Oâ◊Ü∞« ó I (^èŒ~°‡...4/37,38)
=∞$`«∞º"åã¨#fl"≥∞#ÿ "å_»∞ Ü«∞^ä•qkèQÍ LѨ"åã¨O KÕã<≤ å =∞~°∞[#‡ =ÙO_»^∞Œ .
WHõ =∞$`«∞º=ÙH© ^ŒÇϨ <åxH© =∞^躌 =∞#∞+¨º Hõ~"ΰ åºÅ#∞ q#∞.
=ºHÎ̃ =∞~°}O˜ z#@∞¡ `≥eÜ«∞QÍ<Õ "åx (P"≥∞) Ѩل`«∞Å∂ |O^è∞Œ =ÙÅ∂ P =∞$`«
^ÕÇ¨ xH˜ â◊√^Œú [ÅO`À ™êfl#O KÕ~ÚOz H˘`«Î |@ìx Hõ\Ïìe. `«~∞° "å`« ^•xH˜ K«O^Œ<åk
ã¨∞QÆOkè`« Ѩ^•~å÷Å#∞ ѨÓÜ«∂e. J#O`«~O° P =ºHÎ̃ =∞$u K≥Ok# KÀ@<Õ UHÀkÌ+ì̈
„âß^•úxfl ÃÑ\Ïìe. WO^Œ∞Ö’ Pã¨#, „áÈHõ} ∆ „H˜Ü∞« Å<Õ KÕÜ∂« e QÍx P"åǨÏ#, J~°Û#,
áê„`åÅOÉèí#, J=QÍǨÏ# „H˜Ü«∞Å#∞ KÕÜ«∞~å^Œ∞. Ñ≤O_»^•#O `«Ñ¨Êxã¨iQÍ KÕã≤
J#fl^•<åxH˜ ã¨OHõÅÊO K≥ѨCHÀ"åe. JHõ∆Ü≥∂º^ŒHõ ^•<åxfl"åfie. ã¨fi^è•"åK«#,
Pj~åfi^Œ, uÅHõ „H˜Ü∞« Å#∞ KÕÜ∞« ~å^Œ∞. z‰õΩ¯_»∞ yO[Å`À xOÑ≤# áê„`«#∞, W#∞Ѩ
=ã¨∞=Î Ù#∞ „ÉÏǨχ}∞xH˜ ^•#q∞"åfie. Ñ≤O_®xfl JѨC_»∞ Hõ^ጠêe. PKåÛù^#Œ , qã¨~#°̊ ,
ã¨fiã≤Î "åK«# WѨC_»∞ KÕÜ∞« ‰õÄ_»^∞Œ . =∞~°}™ê÷#O, ^•fi~°O, J~°∞QÆ∞, q„âß=∞ ™ê÷#O,
HÍ+ª̈KÜ « ∞« #O, Jã≤ã÷ O¨ K«Ü∞« # ™ê÷#O – D P~°∂ Ñ≤O_» ^•<åxH˜ ѨxH˜=K«∞Û ™ê÷<åÅ∞.
„áê}˜ =∞~°}O˜ z# KÀ@ WKÕÛ Ñ≤O_®xfl â◊=Ñ≤O_»=∞O\Ï~°∞. nx=Å¡ Éè∂í ^Õq
`«$Ñ≤<Î ˘O^Œ∞`«∞Ok. q∞ye# ™ê÷<åÖ’¡ WÖÏ :
^•fi~°O – áêO^äÑŒ O≤ _»O – "åã¨∞^Î =Õ `«
J~°∞QÆ∞ – MËK~« ° – Éè∂í `åÅ∞, ^Õ=QÆ}ÏÅ∞ (PHÍâ◊)
q„âß=∞ ™ê÷#O – Éèí∂`« – Ѩk k‰õΩ¯Å∞
HÍ+¨ªK«Ü«∞#O – ™ê^èŒHõ – ~°∞„^Œ∞_»∞
Jã≤÷ ã¨OK«Ü«∞O – „¿Ñ`« – „¿Ñ`åÅ∞
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 590
â◊=Ü«∂„`å ã¨=∞Ü«∞OÖ’ Ѩل`åk |O^è∞Œ =ÙÅ∞ uÅÅ∞, ‰õΩâ◊Å∞, Ѷ∞¨ $`«O, WO^è#Œ O
fã¨∞ÔHà◊√`«∂ 'Ü«∞=∞QÍ^䌗Å#∞ QÍx "Õ^ŒOÖ’x 'Ü«∞=∞ã¨∂HÍÎxfl— QÍx QÍ#O KÕã¨∂Î
â◊‡âß#O "≥Ñ· Ù¨ Hõ^ÖŒ Ïe.
JǨÏ~°ÇϨ sflÜ«∞=∂<À QÍ=∞HõO∆ ѨÙ~°∞+¨O =$+¨O I
"≥=· ã¨fi`À #`«$¿Ñº`« ã¨∞~°Ü∂« ufi= ^Œ∞~°‡uó II
WÖÏO\˜"Õ Ü«∞=∞QÍ^äÅŒ O>Ë (^èŒ~°‡...4/53)
FO J¿Ñ`Õu... W`åºkQÍ Ü«∞Aˆ~fi^ŒO J–35–Ö’ #∞#fl =∞O„`åÅ#∞
Ü«∞=∞ã¨∂Hõ=Î ∞O\Ï~°∞. â◊"åxfl fã≤HÔ à◊√`«∂ =∂~°Oæ Ö’ WO^•Hõ K≥ÑÊ≤ #ÖÏ\˜"Õ ~Ô O_»∞
„âß^•úÅ∞ ÃÑ\Ïìe. â◊‡âß# Éè∂í q∞x KÕ~Q° Í<Õ â◊"åxfl "≥∞Å¡QÍ <ÕÅÃÑ· kOK«∞`«∞#flѨÙ_Õ
^•x `«Å ^ŒH} ∆˜ O "≥Ñ· Ù¨ O_ÕÖÏ K«∂ã≤ kOKåe. P `«~∞° "å`« z`åÉè∂í q∞Ö’ =∞~˘Hõ
=∂~°∞ WO^•Hõ\ ˜ „âß^•ú<flÕ ÃÑ\Ïìe. â◊=^ŒÇϨ <åxH˜ =∞$`«∞Å |O^è∞Œ =ÙÖË ã¨fiÜ«∞OQÍ
QÆ_,¤ç Hõé,] #∞=ÙfiÅ∞, <≥~Úº Ѩ@∞ìH˘x "≥àϧe. ֒ѨŠKÕÜÚ« Jxfl Ѩ#∞Å#∂ ^ŒH} ∆˜ O
"≥¿· Ñ uiy, [O^≥=Ú#Ѩã=¨ ºO KÕã∞¨ H˘x KÕÜ∂« e. âßGã¨=∞‡`«OQÍ JHõ¯_˘Hõ "Õkx
xi‡Oz „¿Ñ`«=„™êÎxfl ~Ô O_»∞ ÉèÏQÍÅ∞QÍ, zOz ã¨QÍxfl ^•xÃÑ· HõÑÊ≤ ~Ô O_»= ã¨QÍxfl
â◊‡âß# r=ÙÅ HÀã¨O JHõ¯_Õ Éè∂í q∞ÃÑ· =kÖËÜ∂« e. `«~∞° "å`« â◊=O KÕuÖ’ Ñ≤O_»^•#O
KÕã≤ "≥Ú`«OÎ â◊"åxH˜ <Õux ѨÓÜ«∂e.
Ñ≤O_»^•# qkèx q#∞. =∞$`« ™ê÷<å^Œ∞ÅÖ’ ÃÑ@ì|_ç# J~Ú^Œ∞ Ñ≤O_®Å =ÖÏ¡
â◊"åxH˜ Jyfl ^•Ç¨ÏÜ≥∂Qƺ`« Åaèã∞¨ OÎ k. Wk KÕÜ∞« HõáÈ`Õ P =∞$`«∞Å#∞ ~åHõã∆ ∞¨ Å∞
u<Õ™êÎ~∞° . HÍ|\ì̃ ~°∞„^ŒÉ∂íè q∞Ö’<Õ ã¨fiK«Û"ù ∞≥ #ÿ Éè∂í q∞Ö’ "Õkx xeÊ ^•xx =∂~°̊#,
LѨÖÑË <¨ åÅ ^•fi~å â◊√kú KÕã≤ JѨC_»O^Œ∞Ö’ Ü«∞^ä•qkèQÍ Jyflx ™ê÷ÑO≤ Kåe. ѨÙ+¨Ê,
JHõ`∆ å^Œ∞Å`À „Hõ"åºk <å=∂Å`À Jyfl^Õ=Ùx ѨÓlOz (áêáê`«∞‡x WO\˜#∞O_ç Jyflx
`Õ~å^Œ∞).D „H˜Ok =∞O„`«O`À PÜ«∞##∞ „áêi÷OKåe.
`«fiO Éè∂í `« Hõ$[˚Q^Æ ÀºxãÎ̈ fiO Ö’HõÑi¨ áêÅHõó II
LѨãO¨ Ǩ~° `«™ê‡`«Î fi"Õ∞#O ã¨fi~°Oæ #Ü«∂=∞$`«O I (^èŒ~°‡...4/64,65)
WÖÏ „Hõ"åºk ^Õ=Ùx âß„™ÈÎHOÎõ QÍ Ñ¨ÓlOz â◊"åxfl zuÖ’ HÍÅÛ_»O "≥Ú^ŒÅ∞
ÃÑ\Ïìe. â◊=OÖ’ ã¨QÉÆ Ïè QÆO JyflH˜ PǨïu J~Ú<åHõ Hõ~‡° KÕÜÚ« "å_»∞ D „H˜Ok
=∞O„`å#∞flK«ÛiOKåe :
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 591
J™ê‡`«Î fi=∞kè*Ï`À- ã≤ `«fi^ŒÜ∞« O*ÏÜ«∞`åO ѨÙ#ó
J™œ ã¨fi~åæÜ∞« Ö’HÍÜ«∞ ™êfiǨ...★
JO@∂ uÅ, <Õ~ÚÅ`À XHõ PǨïux â◊=OÃÑ· #∞#fl JyflH˜ W"åfie. `«~∞° "å`«
=∂„`«"∞Õ ~ÀkOKåe. JO`«=é‰õΩ ~À^Œ# ^èfiŒ #∞Å#∞ J^Œ∞=ÚHÀ"åe.
^ŒÇϨ <å#O`«~O° Jã≤÷ ã¨OK«Ü∞« #„H˜Ü∞« =ÙO@∞Ok. ^•Ç¨ÏâßOuÔH· „¿Ñ`«–Ñ≤O_»
„Ѩ^•#O ‰õÄ_® =ÙO@∞Ok. `«~∞° "å`« JHõ¯_çH˜ "≥o§# "å~°O`å zuH˜ „Ѩ^HŒ } ∆˜ KÕã≤
ã¨∂HõOÎ K«^∞Œ =Ù`«∂ [ÖÏâ◊Ü∂« xH˜ "≥àϧe. JHõ¯_» `«=∞ =„™êÎÅ#∞ *Ï_çOz, Ñ≤_zç ,
`«=∞ ™êfl<å#O`«~O° "å\˜<Õ =∞~°Å Hõ@∞ìH˘x K«xáÈ~Ú# =ºH˜xÎ ^蕺xOz [Å ^•#O
KÕ™êÎ=∞x „Ѩu[˝ KÕÜ∂« e. P =ºHÎ̃ `Õ*’ ~°∂ѨOÖ’ =zÛ (WHõ¯_» „¿Ñ`« ~°∂Ѩ"∞Õ ) P[˝
W=fi_»O [iyO^Œx ÉèÏqOK«∞H˘x =∞~°Å [ÖÏâ◊Ü«∂xH˜ =∞ø#OQÍ UHõ=„ã¨∞ÎÖˇ·,
[O^≥=Ú#Ѩã=¨ ºO KÕã,≤ Ñ≤ÅHõ =Ú_çx qÑ≤Ê ™êfl#O KÕÜ∂« e. |O^è∞Œ =ÙÅO`å ^ŒH} ∆˜ O
"≥Ñ· Ù¨ uiy 'JѨ#óâ’â◊√K«^^Œ OŒè — J<Õ Ü«∞Aˆ~fi^Œ (35/6) =∞O„`å#∞flK«Ûiã¨∂Î D ™êfl<åxfl
KÕÜ∂« e. Ñ≤ÅHõ#∞ =Ú_ç "Õã∞¨ H˘x, ™ê=∂#º ‰õΩâ◊#∞ ^ŒH} ∆˜ Ï„QÆOQÍ ÃÑ\ì̃ KÕ`« |@∞ìH˘x
^Àã≤\’¡ uÅÜ«ÚHõÎ [ÖÏxfl Ñ≤`«$f~å÷xH˜ ^ŒH˜∆} kâ◊Ö’ <˘Hõ =∂~°∞, =¸_»∞ ÖË^•
Ѩk=∂~°∞¡ <ÕÅÃÑQ· Íx ~åu ÃÑQ· Íx ^Àã≤à§◊ `À áÈÜ«∂e. D uÖÏO[Å∞eã¨∞#Î flѨÙ_çÖÏ
J<åe : J^ÀºÇ¨=ÚHõ QÀ„`å=ÚHõ „¿Ñ`«z`å^•Ç¨Ï [x`« `åѨ`$« ëÈѨâ=◊ ∂Ü«∞ U+¨
uʼnõΩâ◊`À Ü«∂O[e~°‡^Œ`Ϋ ãÎ̈"ÀѨu+ª̈`åO.
|Ü«∞\˜H˜ =zÛ á⁄_ç|@ìÅ∞ Hõ@∞ìH˘x ™êfl#O KÕã≤# =„™êÎxfl `«_çÑ≤ Ñ≤_çz
Ѩq„`«"∞≥ #ÿ <ÕÅÃÑ· P~°"ÜÕ ∂« e. `å=Ú ‰õÄ_® Ѩq„`« Éè∂í q∞ÃÑ· ‰õÄ~ÀÛ"åe. áÈ~Ú#"åix
`«ÅK«∞H˘#=K«∞Û#∞ QÍx HõO@ `«_Ãç Ñ@ì~å^Œ∞. WѨÙ_»∞ U_çÛ<å =Ú‰õΩ¯ pk<å Jq
=∞$u K≥Ok# "åi <À\˜Ö’H˜ áÈ`å~Ú. "åiÖ’, J#QÍ P â◊‡âß<åxH˜ =zÛ#"åiÖ’
HÔ Å¡ =$^Œ∞_ú ∞» QÍx, ѨÙ~å}A˝_∞» QÍx q∞QÆ`å"åiH˜ WÖÏ K≥ÑÊ≤ F^•~åÛe – 'Jã¨b
=∂#=â◊s~°"Õ∞ JO`«. J~°\ ˜K≥@∞ìÖÏ ZO`« UѨÙQÍ ÃÑiy<å ‰õÄeáÈHõ `«Ñ¨Ê^Œ∞.
|∞_»QÖÆ ÏQÍ XHõ Hõ}∆ O =ÙO@∞Ok, =∞~°∞Hõ}∆ "Õ∞ zuH˜áÈ`«∞Ok. WO^Œ∞Ö’ âßâ◊fi`«`åfihfl,
r=™ê~åhfl "≥^HŒ _õ O» , ^˘iHÍÜ«∞x „Éèqí ∞OK«_O» =∞Ǩ=¸~°∞Åö ∞ KÕ¿ã Ѩx. <ÕÅ, h~°∞,
xѨC, xOy, QÍe J<Õ D ѨOK«``« åÎ fiÅKÕ xi‡OѨ|_ç# D â◊s~°O `«# Hõ~å‡#∞™ê~°O
rqOz =∞~°Å J"Õ `«`åÎ fiÅÖ’ HõÅã≤áÈ`«∞Ok. ^•xHÀã¨O HõhflÔ~O^Œ∞‰õΩ HÍ~åÛe?
★
D â’¡HÍ~°O÷ Ö’ `˘e ѨOHÎ̃ QÆ~∞° _»ÑÙ¨ ~å}O ^è~Œ ‡° HÍO_» (4–66) Ö’ =ÙOk. =∞e ѨOHÎ̃ ѨÓiÎQÍ Ü«∞Aˆ~fi^ŒO
(35/22)Ö’ =ÙOk.
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 592
~À^Œ# ÖËÅ ^èfiŒ xOKåe? <ÕÅ, ã¨=Ú„^ŒO, ^Õ=Ö’HÍÅ=O\˜ =∞Ǩ q+¨Ü∂« ÖË q∞QÆÅ=Ù.
"å\˜ HÍÅO ~åQÍ<Õ Jg Éèãí ‡¨ "≥∞áÿ È`å~Ú. JÖÏ\˜k h\˜ g∞k #∞~°QÖÆ ÏO\˜ =∞#=∞#QÍ
ZO`«, =∞# |`«∞Hõ#QÍ <≥O`«?— D =∂@Å∞ qx `å`å¯eHõOQÍ T~°@ K≥Ok JO`å
Wà◊§‰õΩ =∞àϧe. `«=∞ WO\˜^•fi~°O =^ŒÌ "Õáê‰õΩÅ#∞ #=∞e PK«=∞#O KÕã≤ Jyfl,
[ÅO, ¿Ñ_», `≥ÖÏ¡"åÅ∞, ^Œ∂~åfi, ѨQ_Æ =» Ú, Z^Œ∞Ì =Ú#flQÆ∞ =∂OQÆeHõ =ã¨∞=Î ÙÅ#∞
KÕu`À#∂, éÏux HÍe`À#∂ ã¨Ê $tOz "≥∞Å¡QÍ WO\˜Ö’xH˜ "≥àϧe.
q^•fiOã¨∞Öˇ#· "å~°∞ `«=∞ JyflǨϟ„`«∞Öˇ#· Ѩi[#∞Å∞ =∞~°}¿˜ ãÎ "åi ^ŒÇϨ #
ã¨O™ê¯~åxfl „â∫`åyfl`À<Õ Ü«∞^ä•qkèQÍ KÕÜ∂« e. ~Ô O_Õà§◊ ֒Ѩ٠=Ü«∞ã¨∞#fl Ñ≤ÅÅ¡ ∞
=∞$u K≥Ok`Õ, "åix â◊‡âß# Éè∂í q∞Ö’<Õ Q˘~Úº `«qfi áêuÃÑ\Ïìe. WOˆHq∞ q#QÀÔ~^Œ=Ù
"≥·#`ÕÜ«∂?——
'¿ÇÏ [QÆ^•^è•~°! Jã¨ÇϨ [, PHõã‡≤ Hõ =∞$`«∞Å q+¨Ü∞« OÖ’ JѨ~H° ~õ ‡° <≥ÖÏ KÕÜ∂« e?
Z=ÚHõÖË ^˘~°Hxõ "åiH˜ ã¨O™ê¯~°"∞≥ ÖÏ ‰õΩ^Œ∞~°∞`«∞Ok?—
''<å~åÜ«∞} |e J#∞ ¿Ñ~°∞ QÆÅ ã¨O™ê¯~°O ^•fi~å ‰õΩ^Œ∞~°∞`«∞Ok. W^˘Hõ â◊√kúH~õ ‡° .
QÆ~∞° _®! nxx KÕ¿ãÎ JѨÙ_»∞ P „¿Ñ`åxH˜ JѨ~H° ~õ ‡° ʼnõΩ J~°›`« HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. <å~åÜ«∞}
|e J<≥_ç â◊√núH~õ }° #∞ f~å÷ÅÖ’ KÕÜ∂« e. „ÉÏǨχ}∞Å ^•fi~å N Hõ$+¨^‚ =Õ Ùx ã¨=∞HõO∆ Ö’
Wk [~°QÍe. ѨÙ~å}, "Õ^*Œ Ï˝`Ü « ∞ÿ≥ # „ÉÏǨχ}∞x KÕ`« `˘e `«~Ê° }ÏxflÑ≤ÊOKåe. Jxfl
„ѨHÍ~åÅ B+¨^•è Å#∂, JHõ`∆ Å« #∂ h\˜Ö’ HõeÑ≤ ѨÙ~°∞+¨ ã¨∂HÍÎxflQÍx "≥+· =‚¨ ã¨∂HÍÎxfl
QÍx LK«Ûiù ã¨∂Î q+¨µ=‚ Ù #∞^ÕtÌ Oz P h\˜`À `«~Ê° }Ïe"åfie. `«~∞° "å`« ^ŒH} ∆˜ O"≥Ñ· Ù¨
uiy q+¨µ=‚ Ùh „¿Ñ`åhfl WÖÏ ã¨‡iOKåe :
J<åkx^è<Œ À ^Õ=ó â◊OY K«„HõQ^Æ •^è~Œ ó° II
JHõÜ ∆ ∞« Oó ѨÙO_»sHÍHõ∆ „¿Ñ`«"∂≥ Hõ∆ „Ѩ^ÀÉè=í I (^è~Œ ‡° ... 4/118, 119)
"å~°ã∞¨ Å∞ =∞#ã¨∞û #^Œ∞ѨÙÖ’ #∞OK«∞H˘x â◊√z+¨‡O`«∞Öˇ· JHõ¯_Õ ÉèHí Î̃ ѨÓ~°fiHõOQÍ
Ѩ^HŒ ˘O_»∞ „âß^•úÅ#∞ ÃÑ\Ïìe. `«~∞° "å`« q∞H˜¯e *ÏQÆ~∂° Hõ``« À ~Ô O_»∞ ~°HÍÅ ^•<åe"åfie.
"≥Ú^Œ\ ˜ ~°HõO h~°∞, JHõ∆`«Å∞, Ü«∞=Å∞, QÀ^èŒ∞=ÚÅ∞, HõOHõ}=Ú HÍQÍ Ô~O_»=k
â◊√ÉèHí ~õ "° ∞≥ #ÿ ǨÏqëêº#flO, JO^Œ=ÚQÍ `«Ü∂« ~°∞ KÕ~ÚOK«|_ç# |OQÍ~°∞ LOQÆ~O° ,
Q˘_»∞QÆ∞, áêQÍ. `«~∞° "å`« áêÅ∞, `Õ<Å≥ #∞ HõeÑ≤# Jxfl ~°HÍÅ J<åflÅ#∂ ÃÑ\Ïìe.
=∞Oz"åÔ~,· J~°›`« QÆey#"åiH˜ =G, áê^Œ∞HÍk Zxq∞k ~°HÍŠѨ^Œ ^•<åÅ#∞ KÕÜ∂« e.
Ñ≤O_»^•#O KÕâßHõ<Õ =∞O„`ÀKåÛ~° ã¨ÇÏ≤ `«OQÍ QÆO^è,Œ ѨÙ+¨Ê, JHõ`∆ å^Œ∞Å`À „ÉÏǨχ}∞Å#∞
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 593
ѨÓlOz "åiH˜ D ^•<åÅx"åfie. â◊OYO, `å„=∞Ѩ„`åÅ`À "Õ~∞° "Õ~∞° QÍ `«~Ê° }Ïe"åfie.
`«~∞° "å`« "≥∂HÍà◊§ÃÑ· xÅ|_ç ^蕺#–^è•~°} ã¨OÜ«ÚHõOÎ QÍ L^ÕtÌ OK«|_ç# ^Õ=`«Å‰õΩ
"Õ~∞° "Õ~∞° QÍ J~°º… „Ѩ^•#O KÕÜ∂« e. ѨOK«~`° fl« Ü«ÚHÍÎÖ#·ˇ J~Ú^Œ∞ ‰õΩO_»ÅÖ’ „|Ǩχ,
q+¨µ,‚ ~°∞„^Œ, Ü«∞=∞, „¿Ñ`« – D J~Ú^Œ∞ ^≥g· â◊‰Ωõ ÅÎ #∞ ‰õΩO_» H˘Hõ\ Q˜ Í ™ê÷ÑO≤ z
=ÙOKåe. g\˜<Õ HÍHõ =„™êÎhfl, [O^≥=Ú#∂, ÃÑã¨Å#∂, Ѩ^Œ^•<åhfl "Õˆ~fi~°∞QÍ
™ê÷ÑO≤ Kåe. „|Ǩ‡k J~Ú^Œ∞QÆ∞~°∞ ^Õ=`«Å‰õÄ „âß^Œú ѨÓ[Å#∞ Ü«∞^è•qkèQÍ KÕã,≤
â◊OYO ÖË^• ~åyáê„`« ÖË^• =∞\ì̃‰Ωõ O_»Ö’ Jxfl F+¨^∞Œè Å`À Ü«ÚHõ"Î ∞≥ #ÿ uÖ’^ŒHÍxfl
fã¨∞H˘x „ѨuÑ≤O_»OÃÑ· [Å^è•~°Åx"åfie. uÅÅ∞ xOÑ≤# `å„=∞áê„`«#∞ ^ŒH˜∆}`À
|OQÍ~°O`À Ѩ^^Œ •#O`À =ÚYº „ÉÏǨχ}∞ÅH˜zÛ "ÕÜ∂« e. Ü«∞=Úx H˘éÔH· ^ŒH}∆˜ Ïã¨ÇÏ≤ `«
uÅ, ֒ǨÏ^•<åxfl "Õ~˘Hõ „ÉÏǨχ}∞xH˜"åfie. q+¨µ^‚ =Õ Ù#∞^ÕtÌ Oz D q^èOŒ QÍ, Ü«∞^ä•â◊H,Θ
qkèÑÓ¨ ~°fiHõOQÍ ^•#q∞=fi_»O =Å¡ |e W=fi_»O =Å¡ =∞$`«=ºH˜Î ã¨fi~åæxH˜ KÕ~∞° HÀ=K«∞Û#∞.
áê=ÚHÍ@∞ Hõ~‡° J#∞|O^èOŒ Ö’K«∂_»O_ç
`«~∞° "å`« Ѩ~=° ∂`«‡ QÆ~∞° _»∞x „áê~°#÷ ÃÑ· Hõ$„K«Û,ù `«ÑÎ̈ Hõ$„K«Û,ù ™êO`«Ñ#¨ =ÚÅ#∞
„áêÜ«∞tÛ`«Î „=`« ÅHõ} ∆ ÏÅ#∞ WÖÏ LѨ^tÕ OKå_»∞ :
„`«ºÇ¨ÏOáê„`«ãπ „`«ºÇ¨ÏO ™êÜ«∞O
„`«ºÇ¨Ï =∞^•º^ŒÜ∂« z`«O I
LѨ"åã¨ãπ „`«º ǨÏO K≥=·
U+¨H$õ „K«Ûù L^•Ç¨Ï$`«ó II (^èŒ~°‡...4/163)
=¸_»∞ ~ÀAÅ∞ „áê`«óHÍÅOÖ’#∂, =¸_»∞ ~ÀAÅ∞ ™êÜ«∞OHÍÖÏÖ’¡#∂, =¸_»∞
~ÀAÅ∞ JÜ«∂z`« ǨÏqëêº<åflhfl =∂„`«"∞Õ ux, =¸_»∞ ~ÀAÅ∞ ѨÓiÎQÍ LѨ"åã¨=Ú
„Hõ=∞OQÍ U „=`«OÖ’ KÕÜ∞« |_»∞`«∞O^À ^•xx Hõ$„K«Û„ù =`«=∞O\Ï~°∞.
`«ÑÎ̈ H©~∆ Ñ° ∞¨¶ $`åO|∂<å "Õ∞HÔ H· Oõ „Ѩ`º« ǨÏO Ñ≤É`Ë ü I
UHõ~å„`À Ѩ"åã¨âÛ◊ `«ÑHÎ̈ $õ „K«Ûù L^•Ç¨Ï$`«ó II (^èŒ~°‡...4/164)
„Hõ=∞OQÍ XHõ~ÀA "Õ_áç êÅ∞, =∞~°∞<å_»∞ "Õ_ç <Õ~Ú, =¸_»=~ÀA "Õ_ç h~°∞
=∂„`« " Õ ∞ ã‘ fi Hõ i Oz <åÅ∞QÆ = ~ÀA ~å„`« O `å LѨ " å㨠O KÕ ¿ ãÎ Jk `« Ñ ¨ Î
Hõ$„K«Ûù„=`«=∞=Ù`«∞Ok.
QÀ=¸„`«O QÀ=∞Ü«∞O H©~∆ O° ^Œkãè i¨ Êó ‰õΩâ’^ŒHOõ I
[QÍúfiѨ~ˆ - ǨïflºÑ¨=¿ã `«¯ $„K«ÛOù ™êO`«Ñ#¨ O K«~<° £ I (^èŒ~°‡...4/165)
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 594
QÀ=¸„`«, QÀ=∞Ü«∞, QÀ^Œk,è QÀ^Œ∞QÆ,ú ‰õΩâ’^ŒHÍÅ#∞ „Hõ=∞OQÍ ~ÀAH˘Hõ\ Q˜ Í
Jk =∂„`«"∞Õ ã‘fiHõiOz LO_çáÈ~Ú P~°= ~ÀA #∞O_ç Hõ$„K«Û„ù =`åxfl KÕÜ∞« _®xfl
™êO`«Ñ¨#„=`«=∞O\Ï~°∞.
^èxŒ ëêª Ñ¨OK«HÍÅÖ’ =∞$u K≥Ok#"åiH˜ ZÖÏ ^ŒÇϨ # ã¨O™ê¯~°O KÕÜ∂« Ö’ K≥áêÎ#∞
q#∞. ^èxŒ +ª̈ #∞O_ç ~ˆ =u ^•HÍ QÆÅ J~Ú^Œ∞ #Hõ„∆ `åÅ HÍÖÏhfl ѨOK«HHõ ÍÅ=∞O\Ï~°∞.
Wk ^À+¨ÑÓ¨ ~°"‚ ∞≥ #ÿ , Jâ◊√ÉèHí ÍÅOQÍ ÉèÏqOѨ|_»∞`«∞Ok. D HÍÅOÖ’ =∞~°}O˜ z#"åix
JÖψQ =ÙOKÕã≤ D HÍÅO ^•\˜x `«~∞° "å`«<Õ ^ŒÇϨ #O KÕÜ∂« e. =∞$`«∞Å ã¨^uæŒ HÔ · uÅ,
QÀ, ã¨∞=~°‚, Ѷ¨∞$`« ^•<åÅ∞ KÕÜ«∂e. „ÉÏǨχ}∞ʼnõΩ J^Œ#OQÍ Éè’[<åÅ#∞ ÃÑ\ì̃
=Gáê^Œ∞HÍ, Kè„« `«, ã¨fi~°=‚ Ú„^ŒÅ#∞ ^•#O KÕÜ∂« e. ^ŒH} ∆˜ Å#∞ ‰õÄ_® W"åfie. "å~°∞
=∞#óѨÓ~°fiHõOQÍ Hõ~‡° HÍO_»#∞ KÕ~Ú¿ãÎ D K≥_∞» HÍÅOÖ’ áÈ~Ú# "åi áêáêÅ∞
#tOz L`«=Î ∞ QÆ`∞« Å∞ ÅaèOKÕ J=HÍâ◊=ÚO@∞Ok. (J^蕺ܫ∞O–4)
Jâ∫K«O, ^ŒâQ◊ Í„`q« kè, „Ñ^¨ =Œä ∞ ëÈ_»t W`«~° ëÈ_»â√◊ Å q^è•<åÅ∞,
#=„âß^•úÅ∞, "åi¬Hõ Hõ$`«ºO, r=Ùx Ü«∞=∞=∂~°æ x^•#O, ëÈ_»â◊
#QÆ~åÖ’¡ Ü«∂`«#, áêѨÙʼnõÄ Ñ¨Ù}∞ºÅ‰õÄ ™ê÷~Úx |\˜ì
Ü«∞=∞^Œ~≈° #O
QÆ~°∞`«‡O`å! =∞$`« =ºH˜ÎH˜ ^ŒÇ¨Ï#ã¨O™ê¯~°O KÕã≤# `«~°∞"å`« ™êfl<åÅ#∂
uÖ’^ŒHÍÅ#∂ QÍqOz =ÚO^Œ∞QÍ ¢ãÅΑ ∂, "åi "≥#∞HõQÍ Ñ¨Ù~°∞+¨µÅ∂ "≥∞Å¡QÍ #_»∞ã¨∂Î
WÅ∞¡¡ KÕ~∞° HÀ"åe. ^•fi~°O ^ŒQ~æÆ H° ˘KåÛHõ "Õáê‰õΩ #=∞e, XHõ ~åuÃÑ· xÅ|_ç PK«=∞#O
K≥Ü∂« ºe. WѨC_çHõ á⁄OQÆ∞‰õΩ =KÕÛ ^Œ∞óMÏ<åflѨ#=ã¨~=° Ú ÖË^∞Œ .
WѨÊ\˜ #∞O_ç Ѩل`«∞ʼnõÄ áœ„`«∞ʼnõÄ ã¨QÀ„`«∞ʼnõÄ Ñ¨k~å„`«∞Å ^•HÍ
Jâ∫K«=ÚO@∞Ok. ^•xH˜ ã¨O|OkèOz# Hõ~‡° Åxfl\˜h JO^Œ~∂° KÕÜ∂« e. D HÍÅOÖ’
Éè’[# Ѩ^•~å÷Å#∞ |Ü«∞\˜ #∞O_ç `≥K∞« ÛH˘x u<åe. ÉèÏ~åºÉè~í Åΰ ∞ ~å„`«∞ÅO^Œ∞ "Õ~ˆ fi~°∞
QÆ^∞Œ Ö’¡ â◊Ü∞« xOKåe. K«ÑÊ≤ _ç ‰õÄ_Õ u<åe. „|ǨχK«~º° „=`«O, Hˆ =Å âßHõÉHíè } ∆õ O,
Ѩ$näfiâ◊Ü∞« #O `«Ñʨ xã¨i. â◊s~°ãʨ ~°≈ ‰õÄ_® `«¿ÑÊ. ^•<åʼnõÄ, J^躌 Ü«∞#Hõ~‡° ʼnõÄ
^Œ∂~°OQÍ =ÙO_®e. JOQÆ=∞~°#Ì =¸, `«ÅO\© ‰õÄ_»^∞Œ . D Jâ∫K« Jqkè HÍÅOQÍ
K≥Ñʨ |_»∞`«∞#fl HÍÅOÖ’ =∞\˜áì ê„`«ÅÖ’ Éè’[#O KÕÜ∂« e. â◊HxΘ |\˜ì =¸_»∞ ~ÀAÅ∞
LѨ=ã≤OKåe.——
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 595
QÆ~∞° _»_yç # g∞^Œ@ Jâ∫K« ã¨=∞Ü«∂hfl, ÅHõ} ∆ Ï^Œ∞Å#∂ WÖÏ K≥áêÊ_»∞ ™êfiq∞.
'D Jâ∫K«O j„Ѷ∞¨ "Õ∞ =ÚyÜ«∂e. ZO^Œ∞HõO>Ë D HÍÅOÖ’ =∂#=ÙÅ∞ ^•#,
J^躌 Ü«∞<åk ѨÙ}ºHÍ~åºÅ‰õΩ ^Œ∂~°"∞≥ ÿ áÈ`å~°∞.
ã¨ÑO≤ _»∞ÅÖ’ =∞~°} â∫K«O Ѩk k<åÅ áê@∞ =ÙO@∞Ok. Ѩل`åkHõ [#‡"ÕàÖ◊ ’¡
‰õÄ_® W<åflà◊§ Jâ∫K«"∞Õ =ÙO@∞Ok. (q∞QÆ`å q=~åÅhfl W^Õ Ñ¨Ù~å}OÖ’ PKå~°HÍO_»
106, 107= J^蕺ܫ∂ÅÖ’ K≥Ñʨ |_®¤~Ú)
„¿Ñ`«[#º Jâ∫K«=Ú#fl<åflà◊¥§ =∞$`«=ºH˜HÎ K˜ ∞« Û [Å^•#Ѩ٠^Àã≤à§◊ #∞ ~ÀA~ÀA‰õÄ
ÃÑOK«∞‰õΩO@∂ áÈ"åe. =¸_»∞ ~ÀAÅ Jâ∫K«OÖ’ Ѩk [ÖÏO[Å∞ e"åfie. `˘e~ÀA
=¸_»∞, =∞e~ÀA <åÅ∞QÆ∞, `«∞k ~ÀA =¸_»∞ W"åfie. â◊`åO[e [Å ^•#„H˜Ü∞«
‰õÄ_® ÖËHáõ ÈÖË^∞Œ . P Ѩ^uúŒ Ö’ =ÚѨÊk, #Å∞=k, =ÚѨÊk W™êÎ~∞° .
Ñ≤`«$„H˜Ü«∞Åxfl\˜H© =ÚYºJkèHÍi Ѩل`«∞_Õ. D „¿Ñ`«„âß^ŒúOÖ’ áêÅ#∞ QÍx
hà◊§#∞QÍx Ñ≤O_»OÃÑ· zÅHõiOK«∞@, ѨÙ+¨Ê^èŒ∂áê^Œ∞Å`À ^•xx ѨÓlOK«∞@Ü«∞#∞
Ѩ#∞Å#∞ =∞O„`åÅ∞ ÖˉΩõ O_®<Õ KÕÜ∂« e. Ѩ^=Œ ~ÀA Hˆ â◊, â◊‡„â◊√, #Y, =„™êÎÅ#∞
Ѩi`«ºlOz Ti "≥Å∞ѨŠ™êfl#O KÕÜ∂« e. =~å‚Å"åsQÍ „Hõ=∞OQÍ [ÅO, "åǨÏ#O,
H˘~°_®, Hõ„~°Å#∞ ã¨Ê $tOz Ѩq„`«∞Å∞ HÍ"åe. =∞$`«∞xHõ#fl z#fl"å~°∞, ã¨ÑO≤ _»∞Å∞
t~À=ÚO_»#O KÕ~ÚOK«∞HÀ"åe.★
P~°∞, PÃÑ· Ñ≤O_» ^•<åÅ∞ KÕã≤ ëÈ_»j Hõ~‡° #∞ =ÚyOKåe. nxx =∞e# ëÈ_»j
Hõ~‡° JO\Ï~°∞. nxx =∞$u Ñ≤=∞‡\˜ Ѩk k<åÅÖ’<Õ =ÚyOKåe. Ѩل`å^Œ∞Å∞ D
Ѩk~ÀAÅ∂ WKÕÛ Ñ≤O_»^•<åÅ#∞ <åÅ∞ˆQã≤ ÉèÏQÍÅ∞QÍ qÉèlí Oz `˘e ~Ô O_»∞ ÉèÏQÍÅ#∂
Pu"åÇ≤ÏHõ â◊s~åxH©, =¸_»=^•xx Ü«∞=∞^Œ∂`«Å‰õÄ, <åÅæ= ÉèÏQÍxfl =∞$`«‰Ωõ xH©
WzÛ "åix `«$Ñ≤ΠѨéKåe.
`˘q∞‡k k<åÅ∂ `˘q∞‡k ~å„`«∞Å∂ QÆ_Kç ãÕ i¨ H˜ =∞$uK≥Ok# =ºH˜HÎ ˜ Jxfl JOQÍÅ∂
=∞~°Å <Õ~Ê° _ç PHõe ^ŒÑC¨ Å∞ HõÅ∞QÆ∞`å~Ú. WÖÏ :
JǨϟ~å„`≥ã· ∞¨ Î #=aè̂~ÇÌ Ï¨ Ÿ x+¨ÊuÎ =∂ѨÙflº`å`ü I
t~°™êκ^Õº# Ñ≤O_Õ# „¿Ñ`«ãº¨ „H˜Ü∞« `Õ `«^•ä II
★
JO`«ºHõ~‡° nѨH„õ QÆO^äOŒ (¿Ñl 40) \˜Ñʨ }˜Ö’ =∞$`«∞ÅHõ#fl z#fl"åˆ~ `«Å Q˘iyOK«∞HÀ"åÅx K≥Ñʨ |_çOk.
HÍx ÉèÏ~°`^« âÕ O◊ Ö’ ѨÅ∞ „QÍ=∂ÅÖ’ =∞~°}O =Å¡ ^Œ∞ód`«∞Öˇ#· ѨÙ~∞° +¨µÅO^Œ~∂° , =$^Œ∞Åú `À ã¨Ç¨ , t~À=ÚO_»#O
KÕ~ÚOK«∞H˘<Õ ã¨O„Ѩ^•Ü«∞=ÚOk.
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 596
kfifÜÕ∞#`«∞ Hõ~å‚H∆˜ <åã≤HOõ `«∞ ã¨=∂ã¨`ó« I
QÆÖÏO ã¨É∞íè [ =Hõâ∆ Û◊ `«$fÜÕ∞# `«^•ä „Hõ=∂`ü II
K«`∞« ~ˆ #÷ K« Ñ≤O_Õ# <åaè eOQÆQ∞Æ ^ŒO `«^•ä I
*Ï#∞[OѶ∞¨ O `«^•ä áê^Ò Ñ¨OK«"∞Õ #`«∞ ã¨~fi° ^• II
ã¨~fi° =∞~å‡}˜ +¨¿+#ª ã¨Ñ"Î̈ ∞Õ # `«∞<å_»Ü∞« ó I
^ŒO`«Ö’ =∂#º+ì̈"∞Õ # g~°ºO`«∞ #="Õ∞# K« II
^Œâ"◊ ∞Õ # `«∞ ѨÓ~°`‚ fi« O `«$ÑÎ̈`å ‰õΩ∆ kfiѨ~º° Ü«∞ó II (^è~Œ ‡° ... 5/33–37)
Hõâº◊ áê`«‡*Ï! WHõ =∞^躌 =∞ ëÈ_»j qkèx =i‚™êÎ#∞, q#∞. q+¨µ=‚ Ù#∞ ^Œ$+≤Öì ’
ÃÑ@∞ìH˘x Ѩ^ŒH˘O_»∞ „âß^•úÅ#∂, J~Ú^Œ∞ ^Õ=„âß^•úÅ#∂ ÃÑ\Ïìe. g\˜ˆH
=∞^躌 =∞ëÈ_»tÜ«∞x ¿Ñ~°∞. „¿Ñ`« =∞OQÆàO◊ HÀã¨O <å~åÜ«∞} |e KÕã#≤ ã¨O^Œ~ƒ° Où Ö’<Õ
Ѩ^HŒ ˘O_»=~ÀA ëÈ_»txzÛ =$ëÈ`«û~°=æ Ú KÕÜ∂« e. =$ëÈ`«û~°Oæ (^Œ∂_»#∞ QÍx Z^Œ∞#Ì ∞
QÍx ^•#q∞K«∞Û@ ÖË^• =^Œe"ÕÜÚ« @) U rq H˘éÔH· KÕÜ∞« |_»^À P rqH˜ „¿Ñ`«`fi« O
#∞O_ç =ÚHÎ̃ ÅaèOѨ^∞Œ . `«~∞° "å`« UO KÕã<≤ å ÖÏÉèOí ÖË^∞Œ .
UHÍ^Œâß¿ÇÏ „¿Ñ`«ãº¨ Ü«∞™Èº`«û$[º`Õ <À =$+¨ó I
„¿Ñ`«`«fiO ã¨∞ã≤÷~°O `«ã¨º ^Œ`≥ÎÂó „âß^Œú â◊`≥·~°Ñ≤ II
JHõ$`åfiÜ«∞^£ =$ëÈ`«û~°Oæ Hõ$`«O "≥· Ñ≤O_» áê`«#O I
x+¨ÊÅù O ã¨HÅõ O q^•º„`«Êg∞`åÜ«∞ # `«^ƒŒ "ù `Õ ü II (^èŒ~°‡...5/40–42)
U ã¨O^Œ~ƒ° Où Ö’<≥<· å D Ѩ$käfiÃÑ· „¿Ñ`«HÖõ Ϻ} ™ê=∞~°º÷ O =$ëÈ`«û~åæx‰õΩ#flO`«
WHõ ^ÕxH© ÖË^∞Œ . HÍ|\˜ì =∞$`«∞Å `«~Ñ° Ù¨ # Z=~À XHõ~∞° D Ѩxx KÕÜ∂« e. Ѩ^HŒ ˘O_»=
~ÀA =∞$`«∞Å∞ rqOz Ü«ÚO_ç# HÍÅOÖ’ <≥‰Ωõ ¯=QÍ W+¨Ñì _¨ #ç Ѩ^•~å÷Å#∞ KÕã≤
„âß^ŒHú ~õ ‡° #∞ KÕÜ∞« _»O =∞Ozk. JÖψQ =∞$`«∞Å#∞^ÕtÌ Oz â◊Ü∞« º#∂ QÀ=Ùh ^•#O
K≥Ü∂« ºe. „ÉÏǨχ}∞ÅH˜ Éè’[<åÅ∞ ÃÑ\ì̃ =∞Oz ho§¿ãÎ =∞$`«∞xH˜ PHõb ^•Ç¨Ï=¸
^Œ∂~°=∞ø`å~Ú.
WHõ `«$fÜ«∞ ÖË^• L`«=Î ∞ ëÈ_»t „âß^•úÅ#∞ Ѩ<fl≥ O_»∞ =∂™êÅÖ’ Ѩ<fl≥ O_»∞
Ñ≤O_®Å∞QÍ, T#=∂ã≤H,õ „uáêH˜H∆ ,õ T#ëê}‡Oã≤H,õ T<åaÌHõ ã¨=∞Ü«∂ÅÖ’ ÃÑ\Ïìe.
Ѩ<fl≥ O_»= ~ÀA, =¸_»∞ ѨHÍ∆ Å∞, P~°∞ <≥ÅÅ∞ ÖË^• ã¨O=`«û~åO`«=Ú<å_»∞
=∞$`«∞Å#∞^ÕÌtOz ã¨Ñ≤O_ôHõ~°} KÕÜ«∂e. =∞$`«∞ʼnõΩ Ѩ^ŒH˘O_»= ÖË^• Ѩ<≥flO_»=
ukä<å_»∞ P^Œº„âß^Œ=ú Ú#∞ ÃÑ\Ïìe. „Ѩu =∂ã¨=Ú# „âß^Œ=ú Ú P =∂ã¨ÑÙ¨ =∞$`« ukäÖ’
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 597
ÃÑ\Ïìe. =∂ã¨, P~°= =∂ã¨, ™êO=`«ûiHÍÅ#∞ ~Ô O_»∞ =¸_»∞ ~ÀAÅ =ÚO^Õ ÃÑ\Ïìe.
(J"Õ T#, ëê}ü, PaÌHÍÅ∞) ã¨ÑO≤ _ôH~õ } ° Ïxfl U_®k ѨÓ~°~Î Ú<åHõ ÖË^• P~°∞<≥ÅÖˇ<· åHõ
KÕÜ∂« e. q"åǨk =∞OQÆàH◊ Í~åºÅ∞ PÜ«∂ u^ä∞Œ Ö’¡ Ѩ_`ç Õ ã¨ÑO≤ _ôH~õ } ° Ïxfl „uѨHO∆õ
~ÀAÅ∞ J#QÍ #Å∞|kÜ≥∞ÿ ^Œ∞ ~ÀAʼnõΩQÍx Ѩ<fl≥ O_»∞ ~ÀAʼnõΩ QÍx KÕÜ∞« =K«∞Û#∞.
Jxfl\˜H#õ fl Ѩ<fl≥ O_»∞~ÀAÅ <å_»∞ KÕÜ∞« _»"∞Õ L`«=Î ∞O.
ã¨ÑO≤ _ôH~õ }° „âß^•úxfl UHÀkÌ+ì¨ q^è•<å#fl#∞ã¨iOz KÕÜ∂« e. <åÅ∞QÆ∞ ‰õΩO_»Å#∞
fã¨∞H˘x uÅÅ∞, QÆO^è=Œ Ú, h~°∞ (Jxfl\˜Ö’) áÈã≤ xOÑ≤, XHõ áê„`«#∞ „¿Ñ`åxH©,
=¸_ç\ ˜x Ñ≤`«$QÆ}ÏÅH© ˆH\Ï~ÚOKåe. „¿Ñ`«áê„`«Ö’x [ÖÏxfl Ñ≤`«$áê„`«ÅÃÑ·
zÅHõiOKåe. <åÅ∞QÆ∞ Ñ≤O_®Å#∞ ÃÑ\˜ì XHõ Ñ≤O_®xfl =∞$`«∞xH˜ ÖË^• =∞$`«∞~åeH˜
Jx JOH˜`O« KÕã≤ ^•xx =¸_»∞ ÉèÏQÍÅ∞QÍ KÕã≤ "å\˜x Ñ≤`$« Ñ≤O_®Å∞ =¸_çO\˜`À
Hõe¿ÑÜ«∂e. JѨÊ\˜ #∞O_ç P „¿Ñ`«O Ñ≤`$« QÆ} ~°∂áêxfl^èiŒ Oz Ñ≤`~« ∞° ÅÖ’ Hõeã≤
áÈ`«∞Ok. WHõ Ñ≤`$« HÍ~åºÅxfl\˜H© Ñ≤`$« Ñ≤`å=∞ǨïÅ`À ã¨Ç¨ D =∞$`«=ºHÎ̃x ‰õÄ_®
ѨÓlOKåe. PÅ∞=∞QÆÖÁˆH~ÀA =∞~°}¿˜ ãÎ P ¢ãHΑ ˜ ã¨ÑO≤ _ôH~õ } ° =∞=ã¨~=° Ú ÖË^∞Œ . W`«~°
„âß^ŒHú Í~åºÅ#∞ =∂„`«O KÕÜ∂« e.
WHõ #=„âß^•úÖÑˇ C¨ _≥ÑC¨ _»∞ ÃÑ\ÏìÅO>Ë =∞$`«∞ºk#O <å_»∞ =∞$`«™ê÷#OÖ’ "≥Ú^Œ\ ˜
„âß^•úxfl ÃÑ\Ïìe. â◊‡âß<åxH˜ fã¨∞HÔ à◊¥Î ^•iÖ’ <˘HõKÀ@ PQÆ∞@, â◊"åxfl kOѨÙ@
[~°∞QÆ∞`å~Ú Hõ^• JKÀÛ@ ~Ô O_»=„âß^•úxfl ÃÑ\Ïìe. =¸_»=^•xfl Jã≤÷ ã¨OK«Ü∞« #
™ê÷#OÖ’ ÃÑ\Ïìe. `«~∞° "å`« J~Ú^Œ=, U_»= #∞O_ç =~°∞ã¨QÍ Ñ¨^HŒ ˘O_»=~ÀAÖ’¡
„âß^•úÅ∞ ÃÑ\Ïìe. Wq "≥Ú`«OÎ `˘q∞‡k HÍ|\˜ì g\˜x #=„âß^•úÅO\Ï~°∞. g\˜<Õ
`«$fÜ«∂ëÈ_»j Jx ‰õÄ_® JO\Ï~°∞. g\˜x UHÀkÌ+ì¨ „âß^Œú Ѩ^uúŒ Ö’<Õ ÃÑ\Ïìe. x*ÏxH˜
ÉËã≤~ÀAÖ’¡ "≥Ú^Œ\ ˜ #∞O_ç Ѩ^ŒH˘O_»= ~ÀA^•HÍ ÃÑ>Ëì P~°∞ „âß^•úÅ<Õ #=
„âß^•úÅO\Ï~°∞. Ѩ^ÇŒ ¨ ~°∞ ã¨OYº, #= ã¨OYº "å\˜Ö’ J^Œ#OQÍ KÕÜÚ« Hõ~‡° Å =Å¡
™êkèOѨ|_»∞`«∞Ok. D q+¨Ü«∞OÖ’ |∞∞+¨µÅÖ’ =∞`« ÉèË^•Å∞<åfl~Ú. Z=i
ã¨O„Ѩ^•Ü«∂xfl "å~°∞ J#∞ã¨iOKåe. "≥Ú^Œ\,˜ ~Ô O_»= „âß^•úʼnõΩ XˆH Ѩq„`«HÍxfl"åfie.
„ÉÏǨχ}∞Å∞ Éè’[#O KÕã≤# `«~°∞"å`« Ñ≤O_»^•<åxfl=fi_»O Lz`«O. Wk ã¨áêH˜∆Hõ
„âß^Œú qkèÖ’ Hõ#∞Ñ≤ã∞¨ OÎ k. Ü«∞[=∂#∞_»∞ „ÉÏǨχ}∞x g∞~°∞ '„Ѩã#¨ ∞flÖˇ<· å~°∞ Hõ^•—
Jx J_»QÍe. PÜ«∞# =∞#óѨÓ~°fiHõOQÍ "Õ∞=Ú h ¿ã=ÅѨ@¡ „Ѩã#¨ ∞flÖˇ<· å=Ú. g∞
=∞$`« ã¨fi[#∞ʼnõΩ JHõÜ ∆ ∞« Ö’HÍÅ∞ „áêÑ≤OÎ Kåe— Jx =Hͯ}˜¿ã<Î Õ „âß^ŒOú ã¨ÑŨ¶ "≥∞#ÿ @∞¡
J#∞HÀ"åe.
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 598
WHõ U_®k Ѩ~°ºO`«O [~°QÆ=Åã≤# UHÀkÌ+¨ì „âß^•úÖˇÖÏ =ÙO_®Ö’ q#∞.
ã¨ÑO≤ _ôH~õ }
° O `«~∞° "å`« [~°∞QÆ∞ Ѩ^ÇŒ ¨ ~°∞ „âß^•úÅ#∂ UHÀkÌ+ì̈ q^è•#OÖ’<Õ ÃÑ\Ïìe.
J~Ú`Õ, áê~°fi} „âß^ŒOú Ö’ P xÜ«∞=∞O =∂~°∞`«∞Ok. „Ѩ`º« |Ì (™êO=`«ûiHõ) „âß^•úÖÖˇ Ï
KÕ™êÎ~À P Ѩ^ÇŒ ¨ i\˜h ‰õÄ_® JÖψQ KÕÜ∂« e. Ѩ^HŒ ˘O_»=, Ѩ<fl≥ O_»= k<åÖ’¡ ÃÑ>Ëì
„âß^•úʼnõΩ „¿Ñ`«"∞Õ ã¨fiÜ«∞OQÍ =zÛ Éè’OKÕÜ∞« _»O [~°∞QÆ∞`«∞Ok. HÍ|\ì̃ =∞$`«=ºHÎ̃
¿Ñ~°∞#∞K«Ûiã¨∂Î 'Wk "åiˆH— JO@∂ Ñ≤O_»O ÃÑ_»`å~°∞. ã¨ÑO≤ _ôH~õ }° `«~∞° "å`« „¿Ñ`«â|◊ Ì
„ѨÜ∂≥ QÆ=ÚO_»^∞Œ . JO`«=éH˜K∞« Û ^è∂Œ Ѩ náê#fl =G [ÖÏ^Œ∞ʼnõΩ W`«~° =ã¨∞Î ^•<åʼnõÄ
„¿Ñ`« â◊ÉÏÌxfl "å_»`å~°∞.
F~Ú J~°∞}Ï#∞*Ï! WѨÙ_»∞ r=ÙÅ∞ Ü«∞=∞~åA#∞ KÕ~∞° =∂~°=æ ~°#‚ #∞ q#∞.
Ѩ^=Œ ¸_»= <å\˜ „âß^Œú Hõ$`«ºO, (QÆ~∞° _») ѨÙ~å} „â◊=}O `«~∞° "å`« r=Ù_»∞ Ü«∞=∞^Œ∂`«Å
"≥O@ áê=ÚÅ"å_çH˜ ^˘iH˜# áê=ÚÖÏQÆ, QÍ~°_"ô å_»∞ Ѩ@∞ìH˘#fl HÀuÖÏQÆ XO@iQÍ
qKå~°OQÍ |Ü«∞ÖË~Ì `° å_»∞. `«~∞° "å`« "åÜ«Ú „¿Ñi`«∞_≥· ~Ô O_»= â◊s~°OÖ’ „Ѩ"tÕ ™êÎ_∞» .
D â◊s~°O JѨ~H° ~õ ‡° #∞ JO`«=é‰õÄ KÕã#≤ "åx „â◊^#úŒ ∞ |\©ì rq KÕã#≤ Hõ~‡° #∞ |\©ì
=ÙO@∞Ok. =∞~°ºÎ Ö’HõO #∞O_ç Ü«∞=∞Ö’HõO Z#∞|kÜ«∂~°∞"ÕÅ Ü≥∂[<åÅ ^Œ∂~°OÖ’
=ÙOk. rq ~ÀAH˜ ~Ô O_»∞ =O^ŒÅ #Å∞|k ÜÕ∞_»∞ Ü≥∂[<åÅ∞, J~°ú HÀã¨∞ ^Œ∂~°O
„Ѩܫ∂}˜OKåe. WÖÏ D Ü«∂„`« =¸_»∞=O^ŒÅ #ÅÉèˇ· Zxq∞k ~ÀAÅáê@∞
™êQÆ∞`«∞Ok. D Ü«∂„`« JO^Œ~∞° r=ÙÅH© XˆHÖÏ [~°Q^Æ ∞Œ . rq`«=∞O`å áêáêÖË KÕã∂¨ Î
|uˆHã≤# "åi Ü«∂„`« ZÖÏ =ÙO@∞O^À K«∂_»∞ :
=∞$`«∞º=Ù Hõ|oOz# Ѩ^=Œ ¸_»= ~ÀA r=Ù_»∞ (=ÚYºOQÍ áêÑ≤) Ü«∞=∞^Œ∂`«Å
Hõ~Àî ~° áêâ◊=ÚÅKÕ Hõ@|ì _»`å_»∞. "å~°∞ J`«xx JO‰õΩâ◊O KÕ`« |\ì̃ Ѩ~=° ∞„HÀ^è∞Œ Öˇ·
H˘@∞ì‰Ωõ O@∂ QÀxáÈ`å~°∞. ^ŒH}∆˜ kâ◊Ö’ #∞#fl `«=∞ Ö’HõO"≥Ñ· Ù¨ D_»∞Û‰õΩO@∂ áÈ`å~°∞.
^•iÖ’ Ñ≤zÛ"≥ÚHõ¯Å∞, fÔQÅ∞, =Úà◊√,¡ "≥^∞Œ à◊√§, "Õ∞‰õΩÅ∞, QÆ∂\ÏÅ∞ (g\˜ "≥Ú#Å∞
Éèí∂q∞ÃÑ·H˜ =KÕÛÖÏ áê`«|_ç =ÙO\Ï~Ú). ã¨∂kQÍ "≥Ú#^ÕeÜ«Ú#fl ~åà◊√§ J^Õ^À
ã¨~åfiO`«~åºq∞ÖÏQÍ =ÙO_ç J_»∞QÆ∞ H˘Hõ¯\˜QÍ HÍà◊§‰õΩ Hõ<åflÅ∞ ÃÑ_»∞`«∞O\Ï~Ú.
JHõ¯_»H¯õ _» P ^•iÖ’ Jyfl [fieã¨∞OÎ @∞Ok. JHõ¯_»H¯õ _» <ÕÅ ÃÑ#∞c@Å`À ^•@ â◊Hºõ O
H͉õΩO_® =ÙO@∞Ok. Ü«∞=∞^Œ∂`«Åx"Õg ÉÏkèOK«=Ù. JO^Œ∞KÕ`« "å~°∞ D áêÑ≤x
g@xfl\˜ =∞^躌 #∞O_ç D_»∞Û‰õΩO@∂ áÈ`«∞<Õ =ÙO\Ï~°∞. ã¨∂~°∞º_»∞ H˜~} ° ÏʼnõΩ |^Œ∞Å∞
giÃÑ· K«O„_»xѨCÅ∞ ‰õΩiÑ≤ã∞¨ #Î fl@∞¡ =∞O_»∞`«∞O\Ï_»∞. WO`« "Õ_Öç ’ ‰õÄ_® DQÆÅO`Õã≤
^À=∞Å∞ áêÑ≤ â◊s~°OÃÑ· ã¨O^Œ∞ ÖˉΩõ O_® ‰õΩ_»∞`«∞O\Ï~Ú. J`«_∞» (P"≥∞) #Hõ¯ U_»∞ã¨∞#Î fl
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 599
â◊ÉÏÌÅ∞ KÕã∂¨ Î "åi KÕ`« h_»fi|_»∞`«∂ cÉè`í û« OQÍ J~°∞ã¨∂Î áÈ`«∞O_®e. XHõ ѨH¯õ
â◊s~°O HÍe ÉÁ|ƒÖˇH¯˜ áÈ`«∞O>Ë, =∞~˘Hõ =OHõ "≥^∞Œ à◊§ ÉÏi#Ѩ_ç Xà◊√§ p~°∞‰õΩáÈ`«∞O>Ë,
"Õ~˘Hõ"Ñ·≥ Ù¨ HÍà◊§ (JiHÍà◊§) Ö’ ky# =Úà◊¥§ "Õ∞‰õΩÅ∂, QÆ∞#áêÅ∂ `˘_»Å ^•HÍ
^Œ∂ã¨∞‰õΩáÈ`«∞O>Ë Hõhã¨O Py, `«#â◊s~åxˆH "Õ∞~°‰Ωõ #+ì̈O "å\˜eO¡ ^À K«∂ã¨∞H˘<Õ
'"å~°— ‰õÄ_® DÜ«∞‰õΩO_® Ü«∞=∞^Œ∂`« b_»∞Û‰õΩáÈ`«∞O>Ë P áêÑ≤ QÀÅ JHõ∆~åÖÏ
J~°}º~À^Œ<Õ J=Ù`«∞Ok. Ѷ∞¨ ’~°"∞≥ #ÿ áêáêÅ#∞ KÕã#≤ "åx â◊s~åxfl `À_Õà√◊ § JHõ¯_»H¯õ _»
~°∞z K«∂ã¨∞OÎ \Ï~Ú. J~Ú<å â◊s~°O `«Q^æÆ ∞Œ . `≥eq `«Ñʨ ^Œ∞, „áê}"≥∞ÖÏQÆ∂ áÈ^Œ∞.
Ü«∞=∞Ö’HÍxÔHàı§ ^•iÖ’ Ѩ^ÇŒ ¨ ~°∞ ѨÙ~åÅ∞O\Ï~Ú. "å\˜ ¿Ñà◊√§ Ü«∂=∞º, ™œiѨÙi,
#ˆQO„^ŒÉ=íè #, QÆO^è~Œ fi° ѨÙ~°, â‹Ö· ÏQÆ=∞, „H“OK«, „‰õÄ~°ÑÙ¨ ~°, qz„`« Éè=í #, |ǨÏfiѨ^,Œ
^Œ∞óY^Œ, <å<å„HõO^ŒÑÙ¨ ~°, ã¨∞`«ÑÉÎ̈ =íè #, ~“„^Œ, ѨÜ∂≥ =~°¬}, j`å_躻 , |Ǩïcèu. W=hfl
Ѩ~=° ∞ ÉèÜí ∞« OHõ~åÖˇ· ^Œ∞~°~Ì ≈° <åÅ∞QÍ =ÙO\Ï~Ú. Ü«∂=∞ºÑ¨Ù~°=∂~°Oæ Ö’ rq '<å Ѩل`å,
<åÜ«∞<å, ##∞fl ~°HO∆˜ K«∞— Jx P„HõOkã¨∂Î `å#∞ KÕã#≤ áêáêÅ#∞ =∞s =∞s `«ÅK«∞H˘x
JOQÆÖÏ~°∞ã¨∂ΠѨ^∞Œ <≥xq∞^Œ= ~ÀA# Ü«∞=∞~å[ Ü«∂=∞ºÑ¨Ùix KÕ~∞° ‰õΩO\Ï_»∞. JHõ¯_»
JO^Œ"≥∞ÿ# =∞é˜]K≥@∞¡O\Ï~Ú. rqH˜ "å\˜ „H˜O^Œ ‰õÄ~ÀÛ"åÅ#∞O@∞Ok. HÍx
Ü«∞=∞^Œ∂`«ÅOwHõiOK«~∞° . XHõ¯ J=HÍâ◊O =∂„`«O W™êÎ~∞° . „áê}˜H˜ Ѩل`«∞ÖÏ ^•fi~å<À
J#∞ºÅ ^•fi~å<À Hõ$áêѨÓ~°fiHõOQÍ<À ¿ãflǨÏѨÓ~°fiHõOQÍ<À Ѩ$käfiÃÑ· KÕÜ«∞|_ç#
Ñ≤O_»^•<åÅ∞ JOk =ÙO>Ë "å\˜x u#x™êÎ~∞° . `«~∞° "å`« ™œiѨÙi "≥Ñ· Ù¨ "≥àϧe.
JHõ¯_çH˜ KÕ̂~^•HÍ áêÑ≤x Ü«∞=∞^Œ∂`«Å∞ =Ú^Œ~æ åÅ`À H˘_»∞`«∂<Õ =ÙO\Ï~°∞. P ^≥|ƒÅ∞
uO@∂ áêÑ≤ WÖÏ qÅÑ≤™êÎ_∞» :
[ÖÏâ◊Ü∂≥ <≥=· Hõ$`À =∞Ü«∂ `«^•
=∞#∞+¨º `«$ÃÑκ Ѩâ◊√ѨH˜∆`«$ÑÎ̈ÜÕ∞ I
QÀ`«$Ñ≤Î ¿ÇÏ`À~°flK« QÀK«~ó° Hõ$`«ó
â◊s~° ¿ÇÏ xãÎ̈~° Ü«∞`ü `«fiÜ«∂ Hõ$`«O II (^èŒ~°‡...5/100)
JÜ≥∂º! =∞#∞+¨µºÅ#∞ QÍx Hõhã¨O [O`«∞=ÙÅ#∞ QÍx U<å_»∂ `«$Ñ≤ΠѨéK«<u·≥ x.
J^è=Œ ∞ѨHO∆õ XHõ [ÖÏâ◊Ü∂« xfl `«qfiOz H˘O^Œi ^•Ç¨iÎx fiÛ<å <åH© ÉÏ^èŒ =ÙO_Õk
HÍ^Œ∞. QÀ=ÙÅ PHõe fˆ~Û QÀK«~° Éè∂í q∞ <Õ~åÊ@∞ KÕã<≤ å D ÉÏ^èŒ `«¿ÑÊk Hõ^•!
J=HÍâ◊=ÚO_ô D~¸ ѨÙ}ºHÍ~åºÅ∞ KÕÜ«∞x F <å â◊s~°=∂! KÕã¨∞‰õΩ#fl"åiH˜
KÕã∞¨ ‰õΩ#flO`« J#∞Éèqí OK«∞ – Jx ÉèÏ=O)
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 600
P ™œiѨÙ~° ~åA HÍ=∞~°∂ѨÙ_»∞, WKåÛù#∞™ê~°O LO_Õ"å_»∞, QÆujÅ∞_»∞. J`«xx
K«∂¿ã<Î Õ rqH˜ ÉèÜ í ∞« O`À Xà◊§O`å =}‰õΩ`«∞Ok. J~Ú<å ZÖÏQÀ QÆ∞O_≥ zHõ¯|@∞ìH˘x
Ѩ$käfi #∞O_ç =zÛ# Ñ≤O_®xfl ux [ÖÏxfl `åy |Ü«∞ÖË~Ì `° å~°∞ áêѨÙÅ∞. JHõ¯_ç #∞O_ç
"≥àı§ ^•i á⁄_»=Ù<å Ü«∞=∞^Œ∂`«Å∞ "åix Hõ`«∞ÎÅ`À H˘OK≥OQÍ #~°∞‰õΩ`«∂,
Ö’`«∞Q͉õΩO_® á⁄_»∞ã¨∂Î Ç≤ÏOã≤ã∂¨ OÎ \Ï~°∞. JѨÊ\˜ rq P„HÀâ◊q∞ÖÏ =ÙO@∞Ok :
# x`«º^•#O # QÆ"åÇ≤ÏflHõO Hõ$`«O
ѨÙãÎ̈OK« ^Œ`OΫ # Ç≤Ï"Õ^⌠ßGÜ≥∂ó I
ѨÙ~å} ^Œ$ëÈì# Ç≤Ï ¿ãq`À -^è•fi
â◊s~° ¿ÇÏ xãÎ̈~° Ü«∞`ü `«fiÜ«∂ Hõ$`«O II (^è~Œ ‡° ... 5/103)
F â◊s~°=∂! <Õ<Ñ≥ C¨ _»∂ Z=iH© Hõhã¨O h\˜K∞« HÔ ¯· <å ^•#O KÕâß#∞QÍ#∞. P=ÙH˜
QÆ_<¤ç <·≥ å "Õ∞áê#∞ QÍ#∞. áÈh "Õ^⌠ßG ã¨O|Okè ѨÙãÎ̈HÍÖˇ<· å ^•#O KÕâß<å JO>Ë
Jn ÖË^∞Œ . ѨÙ~å}ÏÅÖ’ K≥Ñʨ |_ç# f~°Ü ÷ ∂« „`åk ã¨`¯« ~°‡Å#∞ KÕÜ∞« ÖË^∞Œ . HÍ|\ì̃ D
ÉÏ^èÅŒ hfl Ѩ_∞» `«∞<åfl#∞ Jx ÉèÏ==Ú.
`«~∞° "åu =∞lb #ˆQO„^Œ#QÆ~O° . JHõ¯_» rqH˜ `«# |O^è∞Œ ÉÏO^è=Œ ÙÅ∞ ~Ô O_»=
=∂ã¨OÖ’ ÃÑ\˜#ì PǨ~°O Åaèã∞¨ OÎ k. =∞~°Å |Ü«∞Å∞ ^Õi# áêѨÙÅ#∞ Ü«∞=∞^Œ∂`«Å∞
HõuÑÎ _≤ ∞» Å`À á⁄_»∞ã¨∂Î `ÀÅ∞‰õΩ áÈ`«∞O\Ï~°∞. P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ rq WÖÏ P„HõOk™êÎ_∞» :
Ѩ~ånè# =∞Éè∂í `ü ã¨~fi° O =∞=∞ =¸~°ö t~À=∞}Ëó II
=∞ǨÏ`å ѨÙ}ºÜ≥∂Qˆ # =∂#∞+¨ºO Å|ú"å#ǨÏO I
Z<Àfl [#‡Å Z<Àfl ѨÙ}ϺŠѶŨ O =∂#=[#‡. P [#‡Ö’ ‰õÄ_® ѨÙ}ϺÅ∞
KÕã<≤ å Hõhã¨O áêáêÅ∞ KÕÜ∞« ‰õΩ<åfl <å Ü«∞=∞=∂~°Ü æ ∂« „`« WO`« ^•~°∞}OQÍ =ÙO_Õk
HÍ^Œ∞ Hõ^• – Jx ÉèÏ=O.
WÖÏ qÅÑ≤ã∂¨ Î rq =¸_»= <≥ŠѨÓ~°Ü Î ∞Õ ºã¨iH˜ QÆO^è~Œ fi° #QÆ~åxfl KÕ~∞° ‰õΩO\Ï_»∞.
JHõ¯_» `«# "å~°∞ ÃÑ\˜ì# =¸_»= =∂ã≤Hõ Ñ≤O_®xfl ux =∞~°Å |Ü«∞ÖËÌ~°`å_»∞.
=∂~°Oæ Ö’ Ü«∞=∞ ^Œ∂`«b áêѨÙÅ#∞ HõuÎ "≥Ú#Å`À á⁄_»∞ã¨∂Î `ÀÅ∞ÔHà◊`å~°∞. „H˜O^Œ
=Úà◊¥§, ~åà◊¥§, =∞^躌 Ö’ HõuÎ "≥Ú<å, ÃÑ· #∞O_ç „Ñ¨KO« _» ÉèÏ#∞x ÃÑ#∞"Õ_ç H˜~} ° ÏÅ
ã¨∂^Œ∞Å∂ QÆ∞K«∞Û‰õΩO@∂ =ÙO>Ë KÕã#≤ áêáêÅ∞ QÆ∞~°∞HÎ ˘ã¨∞OÎ >Ë, KÕÜ∞« x ѨÙ}ϺÅ#∞
`«ÅK«∞‰õΩO@∂ áêѨÙeÖÏ ZÅ∞ÔQuÎ ~Àk™êÎ~∞° .
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 601
=∞Ü«∂# ^Œ`OΫ # Ǩï`«O Ǩï`åâ◊<Õ
`«áÈ # `«ÑOÎ̈ Ç≤Ï=∞â‹Å· QÆÇϨ fiˆ~ I
# ¿ãq`«O QÍOQÆ=∞Ǩϟ =∞Ǩ[ÅO
â◊s~° ¿ÇÏ xãÎ̈~° Ü«∞`ü `«fiÜ«∂ Hõ$`«O II (^èŒ~°‡...5/108)
F â◊s~°=∂! =∞#H© ÉÏ^èÖŒ Oˇ ^Œ∞‰õΩ `«Ñʨ _»O ÖË^∞Œ , Hõhã¨O `«Q_æÆ O» ÖË^∂Œ JO>Ë
<Õ<<Õ å_»∂ Z=iH© U ^•#=¸ KÕÜ∞« ÖË^∞Œ . áÈh JyflÖ’ ѨÓ[Ö’ ÉèÏQÆOQÍ PǨï`«∞Öˇ<· å
„"ÕÅÛÖË^∞Œ . U Ç≤Ï=∂ÅÜ«∞ QÆ∞ǨÏÅÖ’HÀ áÈ~Ú `«Ñè ã· û<å KÕ¿ã<å JO>Ë Jn ÖË^∞Œ .
Hõhã¨O QÆOQÍ[Å ¿ã=#"≥∞<ÿ å KÕÜ∞« ÖË^∞Œ . WOÔHxfl Ѩ#fl=ÚÅ∞#fl"À ÜÕ∞"≥∂?
=∞$u K≥O^•Hõ J~Ú^Œ= =∂™êxH˜ H˘kÌ ~ÀAÅ =ÚO^Œ∞ „áê}˜ (P`«‡) „H“OK«ÑÙ¨ ~°O
KÕ~∞° H˘x JHõ¯_» `«# Ѩل`å^Œ∞ÅKÕ Éè∂í Ö’HõOÖ’ ÃÑ@ì|_ç# T#ëê}χã≤Hõ „âß^ŒÑú O≤ _®xfl
ux h\˜x „`åy q„â◊q∞ã¨∞OÎ k.
QÆ~∞° _®! áêÑ≤ P~°==∂ã¨OÖ’ „‰õÄ~°ÑÙ¨ i "≥Ñ· Ù¨ fã¨∞‰õΩáÈ|_»`å_»∞. D =∂~°Oæ Ö’
áê`« ÉÏ^èÅŒ ÖψQ =ÙO_»QÍ Ü«∞=∞^Œ∂`«Å∞ Ѩ\ ™ì˜ êÅ`À H˘\˜ì `ÀÅ∞`«∞O>Ë WÖÏ J~°∞™êÎ_∞» :
Ǩ =∂`«~å› Ñ≤`~« ü „ÉèÏ`«ó
ã¨∞`å Ǩ Ǩ =∞=∞„ã≤Ü Î ∞« ó II
Ü«Úëê‡aè~Àfl Ѩk¿+ì -Ç¨Ï –
=∞=™ê÷O „áêѨΠD ^Œ$jO I (^èŒ~°‡...5/123,124)
'F =∂`å Ñ≤`Ö« Ï~å! |O^è∞Œ ÉÏO^è=Œ ÙÖÏ~å! g∞~°∞ <åÔHO^Œ∞‰õΩ K≥Ñʨ ÖË^∞Œ , =∞Oz
Ѩ#∞ÖË KÕÜ∂« Åx? g∞~°∞ K≥ÑÊ≤ <å, <å KÕ`« #Ü«∂<À ÉèÜ í ∂« <À ^•<åk ѨÙ}ºHÍ~åºÅ#∞
KÕ~ÚOz<å <åH˜ÑC¨ _ô ^Œ∞~°=ã¨÷ `«¿ÑÊk Hõ^•!— Jx ÉèÏ=O.
JѨÙ_»∞ Ü«∞=∞^Œ∂`«eÖÏ JO\Ï~°∞, 'F =¸~°rö =Ù_®! WOÔHHõ¯_ç `«e?¡ Z=~å
`«O„_ç? U~å Ѩل`« q∞„`« ÉÏO^è=Œ ¢ãÅΑ ∞? h"˘Hõ¯_ç"Õ h=Ù KÕã#≤ áêáêŠѶ֨ Ï#fl#∞Éèqí ã¨∂Î
=ã¨∞<Î åfl=Ù. U â◊HΩ D =∂~°Oæ Ö’ =ã¨∞#Î fl"åix HÍáê_»Ö^Ë ∞Œ . Z=i<À ZÅ∞ÔQuÎ Ñ≤Å∞ã¨∂Î
U_»fi_»O ^ŒO_»Q.Æ Ñ¨~Ö° ’HõOÖ’ rqOKÕ"åiH˜ Ѩ~å„â◊Ü∞« =∞O@∂ =ÙO_»^∞Œ . h ã¨fiHõ~å‡i˚`«
áêѨÑÙ¨ }ϺÖË xxflHõ¯_» #_çÑ™≤ êÎ~Ú. WHõ¯_» h JkèHÍ~°O ѨxKÕÜ∞« ^Œ∞, „HõÜ∞« q„HõÜ∂« Å∞
QÍx ѨÅ∞‰õΩ|_»∞Å∞ QÍx WHõ¯_» ã¨∞Y™ê^èHŒ ÍÅ∞ HÍ=Ù— WÖÏ Jkeã¨∂,Î â◊¥ÖÏÅ`À
á⁄_»∞ã¨∂Î 'qz„`« #QÆ~O° — "≥Ñ· Ù¨ Q˘x áÈ|_»∞`«∞#flѨÙ_»∞ rq WÖÏ QÀÖˇ_`» å_»∞ :
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 602
‰õΩ„`«Ü∂« q∞ #Ç≤ÏQÍq∞ rq`«O
Ǩ =∞$`«ãº¨ =∞~°}O ѨÙ#~°fl"≥· I (^èŒ~°‡...5/119)
JÜ≥∂º! D <å ÉÏ^èŒÅ∞ ÉèíiOK«ÖˉõΩ<åfl#∞. K«KåÛ##∞‰õΩ<åfl#∞ QÍx |uˆH
=ÙO\Ï#h D |`«∞H˜¯ Kå"Õ ÖË^xŒ WѨÙ_»∞ `≥Å∞™ÈÎOk.
WÖÏ qÅÑ≤ã∂¨ <Î Õ "å~°∞ qz„`«#QÆ~O° Ö’H˜ "≥à`◊ å~°∞. JHõ¯_» qz„`«∞_»#∞ ¿Ñ~°∞
QÆÅ ~åAO\Ï_»∞. r=ÙÅ∞ ëê}χã≤Hõ Ñ≤O_®Å <å~°yOz =∞~À #QÆi "≥·Ñ¨Ù
ÖωõΩ¯áÈ|_»`å~°∞. ^•iÖ’ Ü«∞=∞^Œ∂`«Å KÕu ^≥|ƒÅ#∞ uO@∂, qѨs`«OQÍ ÉèÜ í ∞« Ѩ_ç
áÈ~Ú Ju Hõ+Oì̈ g∞^Œ =ÚO^Œ∞H˜ áÈ`«∂ WÖÏ qÅÑ≤™êÎ~∞° :
=∂`å„ÉèÏ`å Ñ≤`åѨل`«ó HÀ-Ñ≤ "Õ∞=~°`Î Õ #"å I
Ü≥∂ =∂=Ú^Œ~ú `° Õ áêѨO Ѩ`O« `«O ^Œ∞óY™êQÆ̂~ II (^èŒ~°‡...5/122)
'J=∞‡<å#flÖÏ~å, J#fl^Œ=Ú‡ÖÏ~å, Ѩل`«∞ÖÏ~å #hfl ^Œ∞óY™êQÆ~O° #∞O_ç Z=~°∂
L^Œiú OK«Ö~Ë å— Jx U_»∞ã¨∂Î P rq JÖÏ ™êQÆ∞`«∞<Õ =ÙO@∞Ok. WHõ¯_» '"≥`· ~« } ° —˜
J#∞¿Ñ~°∞ QÆÅ XHõ #k `«Q∞Æ Å∞`«∞Ok. ^•x "≥_Å» ∞Ê #∂~°∞ Ü≥∂[<åÅ∞. Jk p=Ú`À
~°HOÎõ `À xO_ç =ÙO@∞Ok. g~°H¯õ _çH˜ KÕ~Q° Í<Õ JHõ¯_ç <ÒHÍkèÑu¨ Ü≥∞ÿ # <åq‰õΩ_»∞ „Ѩu
rqh 'h=Ù "≥`· ~« } ° © <å=∞Hõ QÀ=Ù#∞ ^•#O KÕâß"å? JÖÏÔQ`· Õ =zÛ ‰õÄ~ÀÛ. <å=Ö’
Pã‘#∞_»"·≥ ã¨∞YOQÍ D #kx ^•\˜ áÈ^Œ∞=ÙQÍx— Jx J_çy, K≥ÑÊ≤ , ZH˜¯OK«∞‰õΩO\Ï_»∞.
P ^•#O KÕÜ∞« x"åix Ѩ_"» H≥ ¯õ x=fi_»∞. JÖÏQÆx f~å<å =ÙO_»x=fi_»∞. "åi KÕ`∞« Å#∞
Ѩ@∞ìH˘x `å#∞ <å=Ö’ #∞O_Õ D_»∞Û‰õΩáÈ`å_»∞. P #kÖ’ h_»fi|_»∞`«∞#fl "åix
ã¨∂k =Ú‰õΩ¯Å∞#fl, Ѩ~=° ∞ |e+¨=ì ÚÖˇ#· H͉õΩÅ∂, H˘OQÆÅ∂ JOk# KÀ@ÖÏ¡ á⁄_»∞K«∞‰õΩ
uO@∂O\Ï~Ú. QÆ∞_»Q¡ ∂Æ |Å∞ ‰õÄ_® JOk# HÍ_çH˜ #=∞Å∞`«∞O\Ï~Ú. Jxfl ÉÏ^èÅŒ
#_»∞=∂ P rq áêÑ≤+ª≤ „ѨÜ∂« }O JÖÏ H˘#™êQÆ∞`«∞<Õ =ÙO@∞Ok. WHõ "≥`· ~« } ° ˜
QÀ=Ù#∞ ^•#O KÕã≤ `«`Ê« eù `«OQÍ Ñ¨_=» <≥H¯˜ #"åiH˜ #~°HÍx HÔ àı§ ÉÏ^èŒ `«ÑC¨ `«∞Ok.
q+¨µ‚ ^Œ∂`«Å∞ <å=Ö’ˆH =zÛ "åix q=∂#"≥∞H˜¯Oz `«=∞ Ö’HÍxH˜ Q˘xáÈ`å~°∞.
=∞#∞*Ï<åO Ç≤Ï`«O ^•#=∞O`Õ "≥`· ~« }° © YQÆ I
^Œ`åÎ áêѨO ^Œ¿ÇÏ`ü ã¨~fi° O =∞=∞Ö’HõO `«∞ ™ê #ÜÕ∞`ü II (^èŒ~°‡...5/126,127)
U_»==∂ã¨O =KÕÛã¨iH˜ rq '|ǨfiѨ^—Œ J<Õ Ñ¨Ù~°OÖ’ „Ѩ"tÕ ™êÎ_∞» . Éè∂í Ö’HõOÖ’
ÃÑ@ì|_Õ ã¨Ñ=Ψ ∂ã≤Hõ Ñ≤O_®hfl h\˜h ¿ãqOz =∞~°Å |Ü«∞Å∞^Õ~`° å_»∞. Ü«∞=∞^Œ∂`«Å∞
ÃÑ^ŒÌ ÃÑ^ŒÌ ѨiѶ∞¨ Å#∞ ÃÑ\ì̃ H˘_»∞`«∂ `ÀÅ∞‰õΩáÈ`«∞O>Ë WÖÏ JOQÆÖÏ~°∞™êÎ_∞» .
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 603
# ^Œ`OΫ # Ǩï`«O `«ÑOÎ̈ #™êfl`«O #‰õΩ`«O Ç≤Ï`«O I
Ü«∂^Œ$â◊O K«i`«O Hõ~‡° =¸_è®`«‡<£ Éè∞í OHõ∆ fi`å^Œ$â◊O II (^è~Œ ‡° ... 5/129)
F â◊s~°=∂! <Õ<<Õ å_»∂ ^•#, PǨïu, `«Ñ,¨ f~°™÷ êfl#, Ѩ~ÀѨHÍ~åk ã¨`å¯~åºÅÖ’
<˘Hõ\ © KÕÜ∞« ÖË^∞Œ . =¸~°∞xö =Öˇ |uˆHâß#∞. WѨC_»#∞Éèqí ã¨∞<Î åfl#∞.
QÆ~∞° _®! `«^#Œ O`«~O° P rq Zxq∞k= =∂ã¨OÖ’ '^Œ∞óY^ŒÑÙ¨ ~å—xfl KÕ~∞° ‰õΩO\Ï_»∞.
WHõ¯_» `«# ã¨fi[#∞Å∞ ÃÑ\ì̃# J+ì̈=∂ã≤Hõ Ñ≤O_»[ÖÏÅ#∞ ѨÙK«∞ÛH˘x '<å#„HõO^Œ—=∞<Õ
ѨÙ~åxH˜ |Ü«∞ÖËÌ~°`å_»∞. =∂~°æOÖ’ Ü«∞=∞^Œ∂`«Å =Úã¨ÖÏѶ¨∂`åÅ áêÅ|_ç WÖÏ
ѨÅq™êÎ_∞» .
Hõfi*ÏÜ«∂K«@∞֡ⷠßÛ@∞ Ѩ@∞ aè~fi° K« <≥~· ‡° =∞ II
Éè’[#O =Å¡ ÉèíÅ¡Éèíb¡ aè~°∞‡ã¨Öˇ·â◊Û Hõfi=∂~°}O I (^èŒ~°‡... 5/131,132)
Ǩ ǨÏ`«qnè! XHõÑC¨ _»∂ HõkÖË Hõ#∞flÅ`À<Õ Hõ^ÅŒä ∞ K≥ÑÓ¨ Î ##∞fl H©iãÎ ∂¨ Î K«H¯õ x
=∂@ÖÏ_»∞`«∂ <å ÉèÏ~°º ÃÑ>Ëì Éè’[<åxfl u<Õ"å_çx. WѨC_»∞ Ü«∞=∞^Œ∂`«Å∞ Hõ@∞"≥#·
=∂@ÖÏ_»∞`«∂ ÃÑ>Ëì |ÖˇÑ¡ Ù¨ áÈ@∞Å#∞ uO@∞<åfl#∞. =Úã¨ÖÏÅ ^≥|ƒÅ#∂ uO@∞<åfl#∞.
JÜ≥∂º! Jx ÉèÏ=O.
WÖÏ qÅÑ≤ã∂¨ <Î Õ rq `˘q∞‡^Œ= <≥ÅÖ’ '<å<å„HõO^ŒÑÙ¨ ~å—xfl KÕ~∞° ‰õΩO\Ï_»∞.
`«~∞° "å`« Ѩل`«∞x ^•fi~å ÃÑ@ì|_ç# =∂ã≤Hõ Ñ≤O_®xfl ux <å<åq^è•Å P„HõO^Œ#Å#∂
qxÑ≤ã∂¨ <Î Õ 'ã¨∞ÑÎ̈É=íè #—=∞<Õ KÀ\˜H˜ Ѩ^=Œ =∂ã¨OÖ’ KÕ~∞° ‰õΩO\Ï_»∞. JHõ¯_ç ^≥|ƒÅ‰õΩ
WÖÏ qÅÑ≤™êÎ_∞» :
Hõfi ã¨∂#∞ ¿Ñâ◊ÅHõ~Ô ó· áê^Œ ã¨O"åǨÏ#O =∞=∞ II
Hõfi ^Œ∂`« =„[„Ѩu=∞ Hõ~Ô ~· ‡° `«Ê^Œ Hõ~¬° }O I (^èŒ~°‡...5/134,135)
JHõ\Ï! Ѩل`«∞Å∞ `«=∞ KÕ`∞« Å`À =∞$^Œ∞=ÙQÍ <å HÍà◊√§ Ѩ_∞» `«∞O>Ë JÅã¨@#∞
=∞éz x„^ŒÖ’H˜ *Ï~°∞H˘<Õ"å_»#∞. WHõ¯_» =„[Hõiî#=ÚÖˇ·# KÕ`«∞Å`À ##∞fl
ÖωõΩ¯áÈ`«∞O>Ë D_»fi|_»∞`«∞<åfl#∞. P |`«∞Hˆ _»? D Kå"Õ_?»
Ѩ^=Œ <≥ÅÖ’ JHõ¯_Õ Ñ≤O_»[ÖÏÅ#∞ ¿ãqOz „ѨÜ∂« }˜ã∂¨ ΠѨ^HŒ ˘O_»=<≥ÅÖ’
rq '~“„^ŒÑÙ¨ ~å—xfl KÕ~∞° ‰õΩO\Ï_»∞. Ü«∞=∞^Œ∂`«Å∞ qã¨∞QÆ∂ q~å=∞O ÖˉΩõ O_® gѨÙÃÑ·
ÉÏ^Œ∞`«∞<Õ =ÙO\Ï~°∞. JѨC_çÖÏ U_»∞ã¨∂Î ÃÑ_»ÉÁ|ƒÅ∞ ÃÑ_»`å_»∞ :
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 604
HÍfiǨÏO ã¨`∂« bâ◊Ü∞« <Õ Ñ¨i=~°<Î £ Hõ}∆ Ë Hõ}∆ Ë I
Éèí@ǨÏãÎ̈ „Éèí+ì̈ Ü«∞+≤ì Hõ$+ì̈Ѩ$+ª̈ó Hõfi"åѨÙ#ó II (^èŒ~°‡...5/137)
XHõ<å_»∞ Ѩ@∞ì Ѩ~∞° ѨÙÅ∞ Ѩ~∞° Ѩ|_ç# J`«ºO`« HÀ=∞Å"≥∞#ÿ QÆ^ÃÌ≥ Ñ· XuÎyÅ∞`«∂,
kâ◊ =∂~°∞ã¨∂Î P#OkOKÕ"å_çx. D<å_»∞ D ^≥|ƒÅ∞ Ѩ_Ö» HË õ XuÎyÅ=Åã≤ =™ÈÎOk.
JÜ≥∂º P |`«∞Hˆ _»? D Kå"Õ_?»
ѨHO∆© „^•! `«~∞° "å`« rqx =∞~°Å Ñ≤O_À^ŒHÍÅ∞ ѨÙK«∞ÛHÀxzÛ Ü«∞=∞^Œ∂`«Å∞
'ѨÜ∂≥ =~°¬}—=∞#∞ #QÆi "≥Ñ· Ù¨ D_»∞Û‰õΩáÈ`å~°∞. ^•iÖ’ áêÑ≤x z#fl z#fl Q˘_»à¤ §◊ `À
<≥uÃÎ Ñ· "≥∂^Œ∞`«∞O\Ï~°∞. JѨÙ_»∞ rq `«# áê`« ã¨∞Yr=#O`À D ÉÏ^è•=∞Ü«∞ r=<åxfl
=∞~˘Hõ™êi áÈÅ∞ÛH˘x WÖÏ ^Œ∞~°ÑÅ≤ ∞¡`å_»∞ :
Hõfi Éè$í `«º HÀ=∞Å Hõ~Ô ~· Oæ° ^èŒ `≥Ö· Ï=¿ãK«#O II
Hõfi H©<åâß#∞ÔQó· „HÀ^è•`«∞¯~îå~Ô · t~°ã≤ =º^ä• I (^èŒ~°‡...5/139,140)
JÜ≥∂º <å Y~°‡=∂! XHõÑC¨ _ô `«ÅÃÑ· fÜ«∞x `«ÅѨÙÅ TiOKÕ z~°∞#=ÙfiÅ
[Å∞¡Å =∞^躌 HÀ=∞ÖÏOQÆ∞Öˇ#· ѨiKåiHõÅ∞ ã¨∞QÆO^è•Å#∞ "≥^[Œ ÖË¡ `≥Ö· ÏÅ`À =∞~°#Ì
KÕ¿ã"å~°∞. J@∞=O\˜ `«ÅÃÑ· <Õ_ô Hõ~Àî ~° =∞#ã¨∞¯Öˇ#· Ü«∞=∞^Œ∂`«Å∞ qHõ\Ï@ìÇ¨ ™êÅ∞
KÕã∂¨ Î Q˘_»à¤ §◊ `À "≥∂^Œ∞`«∞<åfl~°∞. P |`«∞HÔ Hõ¯_»? D Kå"≥H¯õ _»?
D ѨÜ∂≥ =~°¬HÍ#∞flO_ç, T<åaÌHõ „âß^•úxfl u<åflHõ, U_®k QÆ_∞» ã¨∞#Î fl^Œ#QÍ
=∞$`«∞Å∞ 'j`å_軺— <å=∞Hõ#QÆi "≥·Ñ¨Ù D_»∞Û‰õΩáÈ|_»`å~°∞. ^•iÖ’ Ü«∞=∞^Œ∂`«Å∞
áêáê`«∞‡x <åÅ∞Hõ#∞ Hõ`∞« ÅÎ `À H˘kÌ H˘kÌQÍ #~°∞‰õΩ`«∞O\Ï~°∞. JѨC_® áêÑ≤ WÖÏ
QÀÅÃÑ_»`å_»∞.
„Ñ≤Ü∂« ÖÏÃÑó· HõfiK« ~°ã=¨ ∞^è∞Œ ~°`fi« 㨺 =~°#‚ O I
LHõ=Î ∂„`Õ -ã≤ Ѩ„`åk lǨfiKÕÛ^ù óŒ Hõfi K≥=· Ç≤Ï II (^èŒ~°‡...5/142)
JÜ«∞ºÜ≥∂º! XHõ<å_»∞ <å K«H¯õ x, K«Åx¡ Hõ|∞~°∞¡ qx D <åÅ∞Hõ ~°™êÉè∞í ºz`«
|O^èŒ=∞x Ö’‰õΩÅ∞ „Ѩâ◊Oã≤OKÕ"å~°∞. <Õ_»^Õ +¨„_»™êÅ#∞ ~°∞K«∞Å#∞ =∂@`Õ@Å#∞
J#∞Éèqí Oz# <åÅ∞Hõ h =Ú+¨¯~°∞Å∞ `≥QQÆ Àã¨∞<Î åfl~°∞ Hõ^•! J\˜ì |`«∞Hˆ _»? W\˜ì Kå"Õ_?»
XHõ\ ˜ =∂„`«O x[O. P |`«∞HõH¯õ _». D KåqHõ¯_».
J#O`«~°O J^Õ #QÆ~°OÖ’ P =∞$`«‰õΩÅ∞ "åi¬Hõ Ñ≤O_À^ŒHÍÅ#∂ „âß^ŒúOÖ’
ÃÑ@ì|_ç# J#º Ѩ^•~å÷Å#∂ ¿ãqOz `«=∞ â◊s~åÅ∞ =∂i Ñ≤O_»[ â◊s~°OÖ’ „Ѩ"tÕ Oz
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 605
'|Ǩïcèu— J<Õ #QÆ~åxfl KÕ~∞° ‰õΩO\Ï~°∞. P =∂~°Oæ Ö’ áêÑ≤ `«# áêáêÅhfl QÆ∞~°∞‰Î Ωõ
~åQÍ `«##∞ `å<Õ xOkOK«∞‰õΩO\Ï_»∞. H˘kÌHÍÅOÖ’<Õ Ü«∞=∞ѨÙix KÕ~∞° ‰õΩO\Ï_»∞.
D Ü«∞=∞Ö’Hõ qã¨Î $u #Å∞|k <åÅ∞QÆ∞ Ü≥∂[<åÅ∞. JHõ¯_» '„â◊=}— <å=∞‰õΩÖˇ#·
Ѩ^Œ=ÚQÆ∞æ~°∞ „ѨfǨ~°∞Å∞O\Ï~°∞. giH˜ „â◊=} Hõ~°‡ JO>Ë W+¨ìO. ^•xx KÕ¿ãÎ
ã¨O`À+≤™êÎ~∞° . KÕÜ∞« HõáÈ`Õ „‰õΩ^Œ∞Öú á·ˇ È`å~°∞. P Ö’HõOÖ’H˜ KÕ~∞° ‰õΩ#fl (Ö’xH˜ áÈ~Ú#)
áêѨÙÅ∞ =∞$`«∞ºHÍÅO, JO`«‰Ωõ Å =∞^躌 , H˘O_»O`« PHÍ~°O`À, JÅq=∂e# „HÀ^èOŒ
=Å¡ Zé]|_»¤ Hõ#∞flÅ`À ÉèíÜ«∞OHõ~°OQÍ #∞#fl Ü«∞=∞~åA#∞ ^Œi≈™êÎ~°∞. PÜ«∞#
=ÚY=∞O_»ÅO qâßÅ^ŒO`«ÜÚ« Hõ"Î ∞≥ ÿ =∞iO`« ÉèÜ í ∞« O Q˘Å∞ѨÙ`«∂ =ÙO@∞Ok. PÜ«∞#
=Ú_ç=_ç# ^Œ@"ì ∞≥ #ÿ Hõ#∞ÉÁ=∞eOHÍ [_çÑ™≤ êÎ~Ú. PÜ«∞##∞ #Å∞"≥Ñ· Ù¨ ÖÏ Ñ¨i"Õ+Oì≤ z
¿ãqã¨∂Î qHõ$`« =ÚMÏHõ$`«∞Å`À ~°∂Ѩ٠Hõ\ #ì˜ "ÕÖÏk "åº^è∞Œ Å∞O\Ï~Ú. Ü«∞=∞^è~Œ ‡° ~åA
XHõ KÕ`« ^ŒO_®hfl =∞~˘Hõ KÕ`« Éè̌~· =° áêâßhfl ^èiŒ Oz =ÙO\Ï_»∞.★
Ü« ∞ =∞Ö’HÍxH˜ KÕ ~ ° ∞ ‰õ Ω #fl „Ѩ u rg Ü« ∞ =Úx ^•fi~å P^Õ t OѨ | _ç #
â◊√ÉèÏâ◊√ÉèQí `Æ ∞« ÅÖ’H˜ áÈ=Åã≤ =ÙO@∞Ok. áêáê`«∞‡Å QÆ`∞« Åxk=éˆH q<åfl=Ù Hõ^•!
"å~°∞ Ü«∞=Úx <åºÜ«∞=Ú (<Õ\ ˜ ÉèÏ+¨Ö’ f~°∞Ê) "≥Å∞=_»QÍ<Õ JHõ¯_ç #∞O_ç
`˘ÅyOѨ|_»`å~°∞. "≥O@<Õ Ü«∞=Úx PHõ$u =∂iáÈ`«∞Ok. JHõ¯_» q∞ye#
ѨÙ}Ϻ`«∞‡Å‰õΩ, Kè„« `«, áê^Œ∞HÍ, QÆ$Ǩk ^•<åÅ∞ KÕã#≤ "åiH˜ (g~°∞ =∞~À ^•iÖ’
ѨÓÅ ÉÏ@ÅÃÑ· =zÛ JHõ¯_» KÕ~`° å~°#∞HÀ=K«∞Û) ™œ=∞ºã¨fi~°∂ѨÙ_≥,· Hõ~‰‚° Ωõ O_»ÖÏÅ`À
ã¨fi~°‚ H˜s@O`À W`«~ˆ `«~° ^Õ"Àz`åÅOHÍ~åÅ`À z~°∞#=Ùfi#∂ Hõ#∞ÅÖ’ Hõ~∞° }#∂
Hõ#|~°∞ã¨∂Î Ü«∞=∞^è~Œ ‡° ~åA ^Œ~≈° #q∞™êÎ_∞» . â’ÉèÏã¨OѨ#∞fl_≥· "åi`À =∂\Ï¡_`» å_»∞.
"åi "åi ѨÙ}ϺÅ#∞ |\ì̃ ã¨fi~åæxHÀ, WOHÍ L`«=Î ∞ [#‡ÅHÀ ѨOÑ≤™êÎ_∞» . HÍ|\˜ì
QÆ~∞° _®! áêѨH~õ ‡° Å<Õ KÕÜÚ« "å_»∞, ѨÙ}ºHõ~å‡Å =Ó¿ã Ѩ@xì "å_»∞ (P_»"å~°∞ ‰õÄ_®)
ѨÙ}ºO KÕã<≤ å ^•xH˜ H˘xfl ~Ô @∞¡ áêѨO KÕã#≤ "å_»∞ ã¨∞YѨ_~» ∞° . =`åû! WOˆHq∞
q#QÀÔ~^Œ=Ù?— (J^蕺ܫ∞O – 5)

★
Ü«∞=Úx =^ŒÌ „â◊=}∞Å<Õ "å~°∞O\Ï~°∞. g~°∞ „|ǨχѨل`«∞Å∞. „uÖ’HÍÅÖ’ ZHõ¯_≥<· å U P@OHõ=¸ ÖˉΩõ O_®
ã¨OK«iOK«QÆÅ~°∞, ^Œ∂~°„â◊=}, ^Œ∂~°^Œ~°≈<åk q^ŒºÅ∞#fl"å~°∞. "åi ÉèÏ~°ºÅ∂ JÖÏ\˜ "åˆ~. "åix
„â◊=}©ÖÏO\Ï~°∞. "ås =ÚÖ’¡HÍÅÖ’ QÆÅ ¢ã‘ÎÅ KÕ+ì̈Å#∞ „QÆÇ≤ÏOK«QÆÅ~°∞. D „â◊=}© „â◊=}∞Å∞ „Ѩ`«ºHõ∆OQÍ,
Ѩ~ÀHõO∆ QÍ Z=ˆ~ áêáêÅ∞ KÕâß~À z„`«Q∞Æ Ñ¨ÙxÎ H˜ K≥áêÎ~∞° .
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 606
=$ëÈ`«û~°æ =∞Ç≤Ï=∞, g~°"åǨÏ# =∞Ǩ~åA Hõ^äŒ,
<å~°^Œ∞x ѨÓ~°fi [#‡ =$`åÎO`«O
'¿ÇÏ [QÆ<åflÜ«∞HÍ! *Ï˝#™êQÆ~å! =$ëÈ`«û~°Oæ KÕÜ∞« HõáÈ`Õ Ñ¨~Ö° ’HõOÖ’ ã¨^uæŒ
„áêÑ≤OÎ K«^xŒ q<åfl#∞. JO^Œ∞=Å¡ ^•xx QÆ∂iÛ `«=∞ #∞O_ç q=~°OQÍ q<åÅ<Õ HÀiHõ
Hõey#O^Œ∞# qxÑ≤OK«∞=∞x `«=∞‰õΩ q#flqOK«∞‰õΩO@∞<åfl#∞— Jx YˆQO„^Œ∞_»∞
¿ÑO„^Œ∞#_»∞QÆQÍ PÜ«∞# ã¨O`À+≤Oz WÖÏ LѨ^tÕ OK«™êQÍ_»x ã¨∂`«=∞ǨÏi¬ â∫#HÍk
=∞Ǩ=Ú#∞ʼnõΩ K≥ÑC¨ K«∞<åfl_»∞.
'"≥#· `ÕÜ∂« nxH˜ ã¨O|OkèOz XHõ WuǨã¨=Ú#flk q#∞=Ú. nx<˘HõÑC¨ _»∞
„|ǨχѨل`«∞_≥#· =ã≤+µ¨ _ª ∞» g~°"åǨÏ#∞_»#∞ ~åAH˜ K≥áêÊ_»∞.
„áêp# HÍÅOÖ’ q~å^èŒ #QÆ~åxfl g~°"åǨÏ#∞_»<Õ =∞Ǩ~åA Ѩiáêeã¨∞OÎ _Õ"å_»∞.
PÜ«∞# Q˘Ñ¨Ê ^•#je, ^è~Œ å‡`«∞‡_»∞, ã¨`º« "åk. XHõ<å_®Ü«∞# "Õ@HÔ · =<åxH˜ "≥o§
JHõ¯_çH˜ ^ŒQ~æÆ Ö° ’<Õ =ã≤+ª̈ =∞ǨÏi¬ P„â◊=∞ =ÚO_»@O`À PÜ«∞# ^Œ~≈° #O KÕã∞¨ H˘x
U"À <åÅ∞QÆ∞ =∞Oz =∂@Å∞ qO^•=∞x JHõ¯_»‰Ωõ áÈÜ«∂_»∞. =Ú#∞ÅKÕ, *Ï˝#∞ÅKÕ
Ѩi"Õ+Oì≤ Ѩ|_çÜÚ« #fl =∞ǨÏi¬x QÍOz ѨÙÅH˜`« â◊s~°∞_≥· PÜ«∞#‰õΩ áê^•aè=O^Œ#O
QÍqOz ã¨xflkèÖ’ ‰õÄ~°∞Ûx WÖÏ Ji÷OKå_»∞ :
''=ÚhO„^•! <Õ#∞ Ü«∞^ä•â◊HΘ „ѨÜ∞« `«flѨÓ~°fiHõOQÍ, Z<Àfl ^è•i‡Hõ Hõ$`åºÅ∞ KÕâß#∞.
J~Ú<å <åH˜OHÍ <å~°HÜ © ∞« ÉèÜ
í ∞« O `«QÖæÆ ^Ë ∞Œ . Ü«∞=∞^è~Œ ‡° ~å*ˇ@∞=O\˜ f~°∞Ê K≥ÑÙ¨ `å_À#x
PO^Àà◊#QÍ =ÙOk. Ü«∞=∞^èŒ~°‡~åAh #~°HÍxfl K«∂_»‰õΩO_®QÍx =∞~˘Hõ q^èŒOQÍ
#~°HÉõ Ï^èÅŒ ∞ ÖˉΩõ O_® QÍx, <å =∞~°}Ï#O`«~° r=#O QÆ_¿ç Ñ J=HÍâ◊O =ÙO^•?—
'=∞Ǩ~å*Ï! =∞#k âßGã¨∞ã¨OѨ#fl"≥∞#ÿ *Ïu. âßG"Õ`ÖΫ <ˇ Àfl „ѨHÍ~åÅ ^è~Œ å‡Å#∞
=i‚ã∂¨ <Î Õ =Ù<åfl~°∞ QÍx Hõ~‡° =∂~°æ q"≥∂Ç≤Ï`«∞Öˇ#· [#∞Å∞ "åih, "å\˜h ÃÑ^ŒQÌ Í
Ѩ\ Oì̃ K«∞HÀ~°∞. ^•#O, f~°O÷ , `«Ñ㨠∞¨ û, Ü«∞[˝O, ã¨<åºã¨O, Ñ≤`$« „H˜Ü∂« k ^è~Œ å‡ÅÖ’
=$ëÈ`«û~°Oæ z=i ^è~Œ ‡° OÖ’ ÉèÏQÆOQÍ Q˘Ñ¨Ê =∂Ǩ`出xfl Hõey =ÙO@∞Ok. ѨÙ~°∞+¨µ_»∞
J<Õ‰õΩÖˇ·# Ѩل`«∞Å#∞ Hõ<åe. "åiÖ’ <˘Hõ¯_»∞ QÆÜ«∂f~å÷xH˜ áÈ~Ú Hõ~°‡ KÕã≤<å,
Jâ◊fi"Õ∞^èOŒ KÕã<≤ å, #Å¡ PÉ’`«∞ ÖË^• Z^Œ∞#Ì ∞ Ü«∞^ä•qkè =ke<å J`«xH©, J`«x
`«O„_çH© `≥eã≤ QÍx `≥eÜ«∞HõQÍx KÕã#≤ „|ǨχǨÏ`«º =O\˜ áêáêÅ∞ ‰õÄ_® #t™êÎ~Ú.
=$ëÈ`«û~åæxfl Ѩ^HŒ ˘O_»=~ÀA# JѨ~H° ~õ ‡° Ö’ ÉèÏQÆOQÍ Ñ¨Ù„`«∞Å∞QÍx W`«~∞° Å∞ QÍx
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 607
KÕÜ∞« HõáÈ`Õ P =∞$`«=ºHÎ̃ ZѨÊ\˜H© „¿Ñ`«OQÍ<Õ q∞yeáÈ`å_»∞. WHõ Zxfl „âß^•úÅ∞
ÃÑ\˜ì Uq∞ ÖÏÉèí=Ú? U^À XHõ q^èŒOQÍ ZO`« ÉÏ^èŒÑ¨_≥·<å 㨈~, XHõ PÉ’`«∞#∞
#QÆ~O° Ö’<À, f~°O÷ Ö’<À J=â◊ºO =^ŒÖÏe.—
YˆQâß! nxx =$+¨–Ü«∞[˝=∞x ‰õÄ_® JO\Ï~°∞. „¿Ñ`«`«fiO #∞O_ç =ÚH˜Îx
„áêÑ≤OΠѨ*Ü Ë Ú« ™ê^è#Œ O =∞ˆ~n ÖË^∞Œ . nx<≥ÖÏ KÕÜ∂« ÅO>Ë Jxfl â◊√ÉèÅí Hõ} ∆ ÏÅ∂ Hõey
#Å¡x HõO~î=° ¸, QÆOQÆ_ÀÅ∂ QÆÅ =$+¨ÉÏè xfl ~Ô O_»∞ ÖË^• XHõ ^Œ∂_»(Å) H˜zÛ ÃÑO_ç¡
KÕÜ∂« e. `«~∞° "å`« =∂OQÆeHõ „^Œ"åºÅ`À =∞O„`åÅ`À "å\˜x QÀKå~° Éè∂í q∞Ö’QÍx
=∞~˘Hõ "≥∞^ÿ •#OÖ’ QÍx P=ÙÖˇ‰Ωõ ¯=QÍ u~°∞QÍ_»∞ KÀ@ =^Œe"ÕÜ∂« e. D „H˜Ok
Ü«∞Aˆ~fi^Œ =∞O„`åÅ#∞ Ѩiãî ∂¨ Î Jyfl^Õ=ÙxH˜ PǨï`«∞Åx"åfie :
FO WǨÏ~°uó ™êfiǨ W^Œ=∞QÆflÜÕ∞ I
FO WǨÏ~°=∞^èfiŒ O ™êfiǨ W^Œ=∞QÆflÜÕ∞ I
FO WǨÏ^Œ ^è$Œ uó ™êfiǨ W^Œ=∞QÆflÜÕ∞ I
FO WǨÏã¨fi^è$Œ uó ™êfiǨ W^Œ=∞QÆflÜÕ∞ I
FO LѨã$¨ [<£ ^è~Œ ∞° }O =∂„`Õ ^è~Œ ∞° }À=∂`«~O° ^躌 <£ ™êfiǨ W^Œ=∞QÆflÜÕ∞ I
FO ~åÜ«∞ ™ÈÊ+¨ =∞™ê‡ã¨∞ n^è~Œ `° ü ™êfiǨ W^Œ=∞QÆflÜÕ∞ I (Ü«∞A...8/51)
=∞$`«Hõ ã¨O^Œ~ƒ° Où Ö’<Õ HÍHõ W`«~° HõÖϺ} Ѷ∞¨ _çÜ∞« ÅÖ’ ‰õÄ_® =$ëÈ`«û~°̊#=Ú
KÕÜ∞« =K«∞Û. HÍiÎH,õ =∂Ѷ∞¨ , "≥â· ßY ѨÓi‚=∞ÅÖ’, ã¨O„HÍOu, =ºuáê`« k<åÖ’¡, f~å÷ÅÖ’,
Ñ≤`«$^Õ=Ùx Hõ∆Ü«∞ukä<å_»∞ KÕÜ«∞|_»∞ =$ëÈ`«û~°æO qâı+¨ ~°∂ѨOÖ’ „Ѩâ◊ã¨ÎOQÍ
ÉèÏqOѨ|_»∞`«∞Ok. hÅ=$+¨É=íè ∞#QÍ #Å¡x Z^ÕÌ HÍ#Hõ¯~° ÖË^∞Œ . Zé]~O° QÆ∞Ö’ =ÙO_ç
=¸u, `ÀHõ `≥ÅQ¡ Í #∞O_ç, y@ìÅ∞, H˘=Ú‡Å∞ ѨKÛ« QÍ =Ù#fl Z^Œ∞#Ì ∂ hÅ=$+¨É=íè ∞O\Ï~°∞.
Ö’Ç≤Ï`À Ü«∞ã¨∞Î =ˆ~#‚ =ÚMË Ñ¨ÙKÕÛù K« áêO_»∞~°ó II
Ñ‘`ó« Y∞~° qëê}Ë+µ¨ 㨠hÖ’ =$+¨ LK«º`Õ I (^è~Œ ‡° ... 6/19,20)
`≥ÅÜ
¡ ∞≥ ^Œ∞#Ì ∞ „ÉÏǨχ} Ü≥∞^ŒhÌ , Zé], ѨKÛ« , #Å¡ "å\˜x „Hõ=∞OQÍ Hõ„∆ uÜ«∞, "≥â· º◊ ,
â◊¥„^Œ =$ëêÅh JO\Ï~°∞. U =~°O‚ "å~°∞ P =~°Ñ‚ Ù¨ >ˇ^∞Œ xÌ =^ŒÅ_»O =∞Ozk. Zé]\ ˜
Z^Œ∞xÌ U =~°O‚ "åÔ~<· å L`«û~°#˚ O KÕÜ∞« =K«∞Û#∞. Ñ≤`~« ∞° Å∞ D =$ëÈ`«û~åæxfl P#O^ŒOQÍ
uÅH˜ã∞¨ OÎ \Ï~°∞. Hõ~‡° KÕÜÚ« "å~°∞ =$ëêxfl ^è~Œ ‡° ã¨fi~°∂ѨOQÍ ÉèÏqOz ^•x ^•fi~å ^è~Œ å‡xfl
WÖÏ „áêi÷OKåe.
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 608
^è~Œ ‡° ãÎ̈ fiO =$+¨~∂° ¿Ñ} [QÆ^•#O^Œ^•Ü«∞Hõó II
J+ì̈=¸ˆ~Î ~°këè êª#=∞`«ó âßOuO „ѨÜ∞« K«Û"ù ∞Õ I
QÆOQÍÜ«∞=Ú# Ü≥∂ó ¿ÑÜ«∞=∞O`«~ˆ fik `«$}O K«~° II
^è~Œ ‡° ~å[㨺ѨÙ~°`À "åK«ºO "Õ∞ ã¨∞Hõ$`«O =$+¨ I (^èŒ~°‡...23–25)
WÖÏ Ü«∞=∞^è~Œ ‡° ~åAH˜ `«# ѨÙ}ºHõ~‡° Å#∞ q#flqOK«∞=∞x ^è~Œ ‡° ^Õ=`«‰Ωõ x"ÕkOz#
Ñ≤=∞‡@ ^•`« P Z^Œ∞Ì Ü≥ÚHõ¯ ‰õΩ_çÉ∞íè [OÃÑ· „uâ◊¥Å zǨflhfl, Z_»=∞ T~°∞ÉèÏQÆOÃÑ·
K«„HÍOH˜`« zǨflhfl "Õ~ÚOz QÆO^è,Œ ѨÙëêÊHõ`∆ å^Œ∞Å`À ^•xx ^Œ∂_»`À ã¨Ç¨ Hõ@∞¡qÑ≤Ê
=k֡ܫ∂ºe.
=ã≤+µ¨ _ª Oç HÍ WÖÏ J<åfl_»∞. '=∞Ǩ~å*Ï! g∞~°∞ ‰õÄ_® Ѩ^uúŒ „ѨHÍ~°O Z^Œ∞#Ì ∞
=^ŒÅO_ç. ÖˉΩõ O>Ë J#º ™ê^è<Œ åÅhfl ã¨OѨ#flO KÕã<≤ å ‰õÄ_® ã¨^uæŒ HõÅQÆHáõ È=K«∞Û.
XHõÑC¨ _»∞ „`Õ`åÜ«ÚQÆOÖ’ q^ÕÇϨ #QÆ~O° Ö’ ^è~Œ ‡° =`«∞û_»x XHõ „ÉÏǨχ}∞_»∞O_Õ"å_»∞.
PÜ«∞# `«# =~å‚#∞™ê~°O KÕÜ∞« =Åã≤# Hõ~‡° Åhfl J=ã¨~"° ∞≥ `ÿ Õ ‰õÄ~°∞Ûx JǨÏiflâ◊Å∂
QÍqOKÕ"å_»∞† Q˘Ñ¨Ê q^•fiOã¨∞_»∞, q+¨µ‚ Éèí‰õΩÎ_»∞, J`«ºO`« `Õ[ã≤fi, Ö’aèH͉õΩO_®
=zÛ#^•x`À<Õ ã¨O`«∞+≤ì K≥O^Õ"å_»∞. XHõ=∂~°∞ PÜ«∞# Ñ≤`$« HÍ~åºxÔH· ‰õΩâ◊Å HÀã¨O
ѨÖÏâ◊Ñ„¨ `åÅ HÀã¨O =#OÖ’H˜ "≥o§ J@∂ W@∂ u~°∞QÆ∞`«∂ "å\˜x ã≤^OúŒ KÕã∞¨ HÀ
™êQÍ_»∞. L#fl@∞ìO_ç #Å∞QÆ∞~°∞ ã¨∞O^Œ~∞° Öˇ#· ѨÙ~°∞+¨µÅ∞ PHÍâ◊O #∞O_ç T_çÑ_¨ ç D
„ÉÏǨχ}∞x Ѩ@∞ìH˘x PHÍâ◊=∂~åæ# ™êyáÈ~Ú P n#, =ºkä`« „ÉÏǨχ}∞x ^Œ@"ì ∞≥ #ÿ
J_»=ÙÅ∂, Ѩ~fi° `«^∞Œ ~åæÅ∂ ^•\˜Oz XHõ qâßÅ =# =∞^躌 OÖ’ QÆÅ XHõ #QÆ~O° Ö’
kOáê~°∞. P #QÆ~°O „|Ǩ‡O_»"≥∞ÿ# =ÚYº^•fi~°O`À, Z`«Î~Ú# „áê™ê^•Å`À#∂
â’aèÅ∞¡`∞« #flk. J~°∞QÆ∞Å∞, |*Ï~°∞,¡ =ã¨∞Î ÉÏǨïà◊º=¸, ã¨~åfiÅOHõ$`«∞Öˇ· ã¨O„Éè=í ∞OQÍ
ã¨O|~°OQÍ u~°∞QÆ∞`«∞#fl ¢ãΑ ѨÙ~°∞+¨µÅ∂, `«∂~åº~å"åÅ∂ W`«~° "å^•ºÅ (g}, #QÍ~åÅ)
^èfiŒ #∞Å∂ – g@xfl\˜`À Q˘Ñ¨Ê ^èxŒ HõOQÍ, ã¨∞MÏÅ xÅÜ«∞OÖÏ Hõ#Ê@∞ì`∞« #fl P #QÆiÖ’<Õ
~Ô O_»∞ qaè#fl ~°HÍÅ =∞#∞+¨ºÖÏ`«xH˜ HõxÑ≤OKå~°∞.
H˘O^Œ~∞° PHõeÉÏ^è`Œ À ~Àkã¨∂,Î n#∞Öˇ,· Ç‘Ï#∞Öˇ,· ѨÙ~°∞ëê~°~÷ Ç° Ï≤ `«∞Öˇ,· ziy#
=∂ã≤# |@ìÅ∞ Hõ@∞ìH˘x ZO^Œ∞‰õΩ |u‰õΩ<åfl=Ú~å ^Õ=Ú_® J#fl@∞¡O_»QÍ =∞iH˘O^Œ~∞°
ǨÏ$+ì̈, ѨÙ+ì̈ =∞#â◊≈s~°∞Öˇ· ã¨fi~°‚ Éè∂í +¨}ÏÅOHõ$`«∞Öˇ· ã¨∞O^Œ~° =„™êÎÅ#∞ ^èiŒ Oz #=Ùfi`«∂
`«∞à◊√§`«∂ ZO`« =∞Oz |`«∞H˜KåÛ=Ù ^Õ=Ù_® J#fl@∞¡<åfl~°∞. "åi ~°∂Ѩو~YÅ∂
JÅOHÍ~åÅ∂ ‰õÄ_® ^≥·=`«fiO `˘}˜H˜ã¨ÖÏ_»∞`«∞#fl@∞¡O_»_»O K«∂ã≤ J`«_»∞ Pâ◊Û~°º
K«H`˜ ∞« _≥<· å_»∞. '<Õ<"Õ ∞≥ <ÿ å HõÅQÆO@∞<åfl<å, ÖËHõ W^Õ^À =∂Ü«∂*ÏÅ=∂, HÍHõ <å z`«Î
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 609
„Éè=í ∞Ü«∂— J#∞HÀ™êQÍ_»∞. DÖ’QÍ P #Å∞QÆ∞~°∞ ѨÙ~°∞+¨µÅ∂ P „ÉÏǨχ}∞x ~åA
=^Œ‰Ì Ωõ Q˘xáÈÜ«∂~°∞. ã¨fi~°[‚ \˜`"« ∞≥ #ÿ ~å[ „áê™ê^ŒOÖ’ <˘Hõ =∞Ǩ k=ºã≤OǨã¨#OÃÑ·
q~ålÅ∞¡`∞« #fl P =∞Ǩ ~åA "≥É· =íè O K«∂ã≤ J`«xH˜ =∞uáÈ~Ú#O`« Ѩ<O·≥ k. P
~åAQÍi"≥¿· Ñ JÖÏ Hõ<åÊ~°Ê‰õΩO_® K«∂ã¨∞OÎ _çáÈÜ«∂_»∞. Kè„« `« Kå=∞~åÅ∞, ã¨fi~°‚ xi‡`«
=Ú‰õΩ@O, =On[# QÆ∞}QÍ<åÅ∞– J`«xx J"å‰õΩ¯ ѨéKå~Ú.
JO`« Q˘Ñ¨Ê =∞Ǩ~åE D „ÉÏǨχ}∞x K«∂_»QÍ<Õ Q“~°=ã¨∂K«HOõ QÍ ÖËz xÅ|_ç,
J`«xx Pã¨#OÖ’ ‰õÄ~ÀÛɡ\ ì̃ =∞^è∞Œ Ѩ~å¯Å`À HõáêÊ_»∞. J`«ºO`« „Ѩã#¨ flz`«∞_Î ·≥ P
q„Ѩ=~°∞x`À WÖÏ J<åfl_»∞, '„ѨÉè’! g∞=O\˜ ^èŒ~°‡Ñ¨~åÜ«∞}∞x, q+¨µ‚Éèí‰õΩÎx
K«∂ã≤#O^Œ∞‰õΩ <Õ_∞» <å [#‡ ã¨ÑŨ¶ "≥∞Oÿ k. <å =Oâ◊=Ú Ñ¨q„`«"∞≥ Oÿ k.— JO@∂ „Ѩ}q∞e¡
=∞ixfl =∞Oz =∂@Å`À KÕ`Å« ^•fi~å J`«xx ã¨O`«∞+¨µxì KÕã≤ `«# "åi`À 'F
^Œ∂`«ÖÏ~å! D „ÉÏǨχ}^Õ=Ùx PÜ«∞##∞ g∞~°∞ ^Œi≈Oz# KÀ@ KÕiÛ~°O_ç—— J<åfl_»∞.
„ÉÏǨχ}∞_»Ñʨ \˜H˜ ѨÓiÎQÍ `Õé∞H˘x P ~åA`À WÖÏ J<åfl_»∞, '=∞Ǩ~å*Ï!
Wk U ^Õâ=◊ Ú? XˆHKÀ@ L`«=Î ∞, =∞^躌 =∞, J^è=Œ ∞ r=#∞ÖˇÖÏ Hõ#|_»∞`«∞<åfl~°∞?
g∞~°∞ ^Õ"OÕ „^Œ "≥É· =íè O`À U ѨÙ}º=âß# WÖÏ ~ålÅ∞¡`∞« <åfl~°∞? #xflHõ¯_çHÔ O^Œ∞‰õΩ
fã¨∞H˘KåÛ~°∞? =∞~°Å "≥O@<Õ ZO^Œ∞‰õΩ ѨOÑ≤Oz "Õã∞¨ <Î åfl~°∞? W^ŒO`å U^À HõÅ
ÖÏQÆ∞Ok QÍx HõÅ HÍ^Œx =∂„`«O `≥Å∞™ÈÎOk. ^ŒÜ«∞KÕã≤ <å J*Ï˝<åxfl ^Œ∂~°O
K≥Ü∞« ºO_ç.
'F q„Ѩ^Õ"å! `«=∞=Öˇ ^èŒ~å‡xfl 㨄Hõ=∞OQÍ áêeã¨∂Î x`«º=¸ q+¨µ‚ÉèíH˜Î
Ѩ~åÜ«∞}∞Öˇ· rqã¨∂,Î WO„kÜ«∞ x„QÆÇ¨ xfl HõeyÜ«ÚO_ç, q+¨Ü∞« "åOKèÅ« Hõf`«∞Å∞QÍ
rqOK«∞ =∞Ǩ#∞ÉèÏ=ÙÅx WHõ¯_çH˜ Q˘x =zÛ Ñ¨ÓlOz ã¨`¯« iOz ѨOѨ_®xfl Hõ~=ΰ ºOQÍ
ÉèÏqOKÕ Éè‰í Ωõ _Î #» ∞ <Õ#∞. f~°Ü
÷ ∂« „`å㨉Ωõ ÖÎ ,·ˇ =$ëÈ`«û~°=æ ∂Ǩ`«‡º *Ï˝<åxfl Hõey#"åÔ~,·
ã¨`º« „=`«∞Öˇ,· ^•#~°`∞« Öˇ· "≥∞ÅQÆ∞"å~°∞ <å‰õΩ ѨÓAºÅ∞. ^Õ=`«Å∞ ‰õÄ_® "åiH˜ „Ѩ}Ï=∞O
KÕ™êÎ~∞° . Ѩ~O° `«ÑÙ¨ Å∞, ѨÓ*Ï~°∞›Å∞#QÆ∞ g∞ ^Œ~≈° #ÉèÏQͺxfl <å`ÀÉÏ@∞ <å "å~°O^ŒiH©
HõeyOѨ*Ü Ë ∞« _®xˆH q∞=∞‡eflHõ¯_çH˜ ~°ÑÊ≤ OKå#∞. ¿ÇÏ Éè∂í ^Õ"å! g∞~°∞ <å Ѩ@¡ „Ѩã#¨ ∞flÖˇ·
<å D ™êǨϙêxfl =∞xflOz ##∞fl Hõq∆ ∞OKåe. <å ã¨OѨÓ~°‚ K«i„`«#∞ `«=∞‰õΩ =i‚Oz
K≥¿ÑÊ ™ê=∞~°º÷ OQÍx J~°›`Q« Íx <å‰õΩ ÖË=Ù. D =$`åÎO`åxfl qѨtÛ<åfl=∞^è•~°∞Öˇ#·
=∂ =∞O„uQ͈~ g∞‰õΩ q#flqOK«QÅÆ ~°∞— Jx =∞ø#O =Ç≤ÏOKå_® =∞Ǩ~åA.
JѨÙ_»∞ ã¨~fi° "Õ^qŒ ^Œ∞_»∞, ã¨HÅõ q^•ºáê~°OQÆ`∞« _»∞#QÆ∞ =∞Ǩ=∞O„u qѨtÛ`«∞Î
`«# ~åAQÍi =∞#ã¨∞Ö’x =∂@#∞ „QÆÇÏ≤ Oz#"å_≥· WÖÏ K≥Ñʨ ™êQÍ_»∞ : 'q„áÈ`«=Î ∂!
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 610
=∂ =∞Ǩ~åAQÍ~°∞ ѨÓ~°fi[#‡Ö’ kfiAÅ∂ ^Õ=`«Å∂ W+¨Ñì _¨ ç x=ã≤OKÕ q~å^è#Œ QÆiÖ’
"≥â· √◊ ºxQÍ [x‡OKå~°∞. JѨÊ\’¡ PÜ«∞# ¿Ñ~°∞ qâ◊fiOÉè~í ∞° _»∞. "≥â· º◊ =$uÎ`À r=<åxfl
QÆ _ » ∞ Ѩ Ù `« ∂ `« # Ѩ i "å~åxfl áÈ+≤ O K« ∞ ‰õ Ω O@∞O_Õ " å~° ∞ . x`« º =¸ QÀ=ÙÅ#∞
¿ãqOK«∞‰õΩO@∂ „ÉÏǨχ}∞Å#∞ ѨÓlã¨∂Î LO_Õ"å~°∞. ã¨`åÊ„`«^•#=Ú, Jukä ¿ã=,
JyflǨϟ„`« x~°fiǨÏ} PÜ«∞# x`«º^èŒ~å‡Öˇ· =ÙO_Õq. ^èŒ~°‡Ñ¨uflÜ«∞QÆ∞ ã¨`«º"Õ∞^è•^Õq
ã¨ÇϨ HÍ~°O`À QÆ$Ǩϙê÷„â◊=∂xfl ã¨=ºOQÍ x~°fiÇ≤ÏOKå~°∞. ™ê‡~°HÎ ~õ å‡#∞ëêª#O, „â∫`«H~õ ‡° Å
^•fi~å PÜ«∞# Ö’HÍÅ#∂, ^Õ=`«Å#∂ ‰õÄ_® =∂#ã≤HOõ QÍ QÔ Å∞K«∞HÀQÆeQÍ~°∞.
XHõÑC¨ _®Ü«∞# ™È^Œ~ã° "¨ ∞Õ `«∞_≥· ÃÑ^ŒÜ
Ì ∞≥ `«∞#Î f~°Ü
÷ ∂« „`«Å#∞ KÕã∞¨ H˘x WO\˜H˜
=∞~°e =ã¨∞ÎO_»QÍ ^•iÖ’ PÜ«∞#‰õΩ Ö’=∞â◊ =∞ǨÏi¬ ^Œ~°≈#"≥∞ÿ#k. "≥O@<Õ
qâ◊fiOÉè~í ∞° _®Ü«∞#‰õΩ ™êëêìOQÆ ^ŒO_» „Ѩ}Ï=∞O KÕã≤ ÖËz q#Ü«∞OQÍ KÕ`∞« Å∞ *’_çOz
xÅ|_»QÍ Ö’=∞â◊=∞ǨÏi¬ Hõ~∞° }Ï™êQÆ~∞° _≥· 'ZHõ¯_ç #∞O_ç ~åHõ W@‰õΩ— JO@∂ ‰õΩâ◊Å
„Ѩâfl◊ Å∞ "Õâß_»∞.
'=Úx=~å! g∞ =O\˜ ÃÑ^ŒÅÌ ^•fi~å D â◊s~°O #â◊fi~°=∞h =∞$`«∞º=Ù =∞#ÔH^Œ∞~°∞QÆ<Õ
xÅ|_ç =ÙO@∞O^Œh `≥Å∞ã¨∞‰õΩ<åfl#∞. JO^Œ∞Hˆ ѨÙ}ºã¨=Úáê~°#˚ HÔ · ã¨=∞Ü«∞O q∞Oz
áÈ~å^Œx ^è~Œ ‡° Ѩ~åÜ«∞}Ü≥∞ÿ # <å Ѩufl`À#∂, P`«‡|O^è∞Œ =ÙÅ`À#∂ HõÅã≤ f~°=÷ ÚÅ#∞
qkè=`«∞QÎ Í ^Œi≈Oz ^è<Œ åk ^•<åÅ`À gÖˇ#· O`«=∞Okx `«$Ñ≤ÑÎ é¨ z Ü«∂„`«#∞ =ÚyOz
WO\˜H˜ =∞~°e =ã¨∞Î<åfl#∞. Ü«∂„`«Å ѨÙ}ºÑ¶¨ÅO "≥O@<Õ HõxÑ≤OzOk. g∞~°∞
^Œ~≈° #q∞KåÛ~°∞— J<åfl~°∞ qâ◊fiOÉè~í ∞° Å∞.
'F~Ú Éè„í ^ŒÑÙ¨ ~°∞ëê! D ÉèÏ~°`=« ~°¬O J<Õ Ñ¨Ù}ºÉè∂í q∞Ö’ Z<Àfl áê=# f~å÷Å∞
<åfl~Ú. h"Õq∞ K«∂âß"À K≥ÑÊ≤ #<åfl#OkOѨ*~Ë Ú——
'=Úhâ◊fi~å! WÖÏ g∞`À =∂\Ï¡_Q» ÅÆ QÆ_"» ∞Õ <å ѨÓ~°fi[#‡ ã¨∞Hõ$`«=∞#∞‰õΩO\Ï#∞.
ZHõ¯_≥`· Õ QÆOQÍÜ«∞=Ú<å ã¨~ã° fi¨ f <å=∞Hõ Ѩ~=° ∞Ѩq„`« #n=∞`«Å∞¡Å∞ ã¨OQÆq∞™êÎÜ∂≥ ,
ZHõ¯_» „|Ǩ‡ WO„^Œ∞_»∂ ^Œâßâ◊fi"Õ∞^èŒ Ü«∞*Ï˝Å#∞ QÍqOKå~À, P „Ѩܫ∂QÆÜ«∞#∞
f~°~÷ å*Ïhfl, Hõ~∞° }Ï x^è•#=¸, ^Õ=^Õ"âÕ fi◊ ~°∞_»∂<≥#· t=Ù_»∞ U Hˆ „∆ `«OÖ’ <≥`· Õ „áê}∞Å
K≥=ÙÅÖ’ `å~°H=õ ∞O„`å#∞flѨ^tÕ ™êÎ_À P "≥∂Hõ^∆ •~Úx HÍjˆH„∆ `åhfl, ѨÙÅǨ„â◊=∂hfl,
ѶŨ ∞æf~°,÷ QÆO_»H,˜ K«„Hõf~°,÷ <≥q· ∞ëê~°}º, t=f~°,÷ J#O`«H,õ QÀ„Ѩ`å~°H,õ <åˆQâ◊fi~°,
qO^Œ∞ ã¨~À=~°, "≥∂Hõ^∆ •Ü«∞‰õΩ_»∂ ~år=Ö’K«#∞_»∂ Hõ~∞° }ÏѨÜ∂≥ xnèÜ∞ÿ≥ # N~å=Úx
ѨÙ@∞ìHKõ Õ ã¨∞â’aè`"« ∞≥ #ÿ JÜ≥∂^躌 , Jyfl, "åÜ«Ú, ‰õΩÉË~,° ‰õΩ=∂~° f~å÷Å#∂, ã¨∂Hõ~°
Hˆ „∆ `«O, NHõ$+¨µx‚ [#‡KÕ Ñ¨q„`«"∞≥ #ÿ =∞^ä∞Œ ~°, ѨÙ+¨¯~°, ã¨`º« f~°O÷ , *ÏfiÖÏ, k<Õâfi◊ ~°,
WO„^Œf~å÷Å∂, ѨtÛ=∞"åÇ≤ÏxÜ≥∞ÿ # ã¨~ã° fi¨ f, ‰õΩ~°∞Hˆ „∆ `åÅ#∞ ^Œi≈OKå#∞.
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 611
`«~∞° "å`« `åÑ‘,ΠѨÜ∂≥ +‘,‚ xifiO^蕺, =∞ÅÜ«∞, Hõ$+¨"‚ } Õ ,© QÀ^•=s, ^ŒO_»H=õ #,
`å„=∞K«∂_», ã¨^À^ŒH,õ ^•º"åÉè∂í g∞â◊fi~° f~å÷Å#∞ ^Œi≈Oz Ѩ~fi° `«~å["≥∞#ÿ Nâ‹Ö· Ïxfl
KÕ~∞° ‰õΩ<åfl#∞. PÃÑ· =∞Ǩ`Õ[ã≤fiÜ≥∞ÿ # q+¨µÉ‚ Qíè "Æ å#∞_»∞ N~°OQÆ <å=∞=Ú#∞ ^èiŒ Oz
"≥Åã≤# =∞ǨˆH∆„`åhfl, =∞Ç≤Ïëêã¨∞~°=∞iÌx ^Œ∞~°æ=∞‡ "ÕOHõ\ ˜ J#∞ ¿Ñ~° "≥Åã≤#
"ÕOHõ\ÏK«ÖÏhfl ^Œi≈OKå#∞. J#O`«~°O K«O„^Œf~°÷, Éèí„^Œ=@, HÍ"Õs, ‰õΩ\˜ÖÏK«Å,
J=\’^•, `å„=∞Ѩs,‚ „u‰õÄ@, HÀÅ¡Hyõ i, =ã≤+fª̈ ~°,÷ „|Ǩχf~°,÷ *Ï˝#f~°,÷ =∞Ǩϟ^Œk,è
ǨÏ$+‘Hˆ â◊, q~å[, qâßÅ, hÖÏ„k ([QÆ<åfl^äÑŒ Ù¨ i), cè=∞‰õÄ@, âıfi`«yi, ~°∞„^Œf~°,÷
áê~°fi`«=∞‡ `«Ñ㨠∞¨ û KÕã≤ t=Ü«∞º#∞ á⁄Ok# L=∂=<å^Œ∞Å#∞ K«∂âß#∞. JÖψQ =~°∞},
ã¨∂~°º, ǨÏOã¨, f~å÷Å#∂ =∞Ǩϟ^Œkhè K«∂âß#∞. g\˜Ö’ ™êfl#O KÕ¿ã J_»q HÍH˜
‰õÄ_® =KÕÛ [#‡Ö’ ǨÏOã¨QÍ Ñ¨Ù_»∞`«∞O^ŒO\Ï~°∞. JHõ¯_˘Hõ ~åHõã∆ ∞¨ _»∞ ™êfl#O KÕã≤
^Õ=`åfixfl á⁄O^•_»x qxH˜_.ç `«~∞° "å`« qâ◊fi~°∂Ѩ, =Ok, f~°,÷ ~°`flÕ â◊, ‰õΩǨÏHÍK«Å
f~å÷ʼnõΩ "≥àϧ#∞. JHõ¯_ç N=∞<åfl~åÜ«∞}∞x ^Œi≈Oz# "åiH˜ HÀ\˜áêáêÅ∞
^ŒQ=úÆ ∞=Ù`å~Ú. =$+¨^fiŒ u, Ü«∞=Ú# J<Õ #^Œ∞Å∞ =∂#= HõÖϺ}HÍ~°HÍÅ∞. "å\˜Ö’
™êfl#O KÕã≤ JHõ¯_ç ѨÙ}ºˆH„∆ `åÅ#∞ ^Œi≈OKå#∞. =∞ǨHÍà◊, hÅHõO~î,° J=∞~°HOõ @Hõ,
K«O„^ŒÉÏè QÆ, "Õ„`«=u, g~°É„íè ^Œ, QÆ}âË fi◊ ~°, QÀHõ~,‚° aÅfi, Hõ~‡° ‰õΩO_», ã¨`å~°Hõ f~å÷ÅÖ’
™êfl#O KÕã≤ D ™êfl<åÅ =Å¡ =∞x+≤ Hõ~‡° |O^è<Œ åÅ #∞O_ç =Ú‰õΩ_Î =» Ù`å_»x qx
ã¨O`À+≤OKå#∞. =ÚhO„^•! g∞ ^ŒÜ«∞ =Å¡ D Ü«∂„`«Å#∞ KÕã≤ WÖÏ "≥#∞Hõ‰õΩ
"≥à√◊ `«∞<åfl#∞. ™ê^è∞Œ [#∞Å Hõ$Ѩ „áê}∞ÅÖ’ HõÖϺ}HÍi}˜Ü∞ÿ≥ # |∞kúH˜ [#‡xã¨∞OÎ k.
XHõ"Ñ·≥ Ù¨ f~å÷Å∂, =∞~˘Hõ"Ñ·≥ Ù¨ g∞=O\˜ ã¨`∞« Ê~°∞+¨µÅ∂ Ö’HõHÖõ Ϻ}ÏxH˜ Ѩ~"° ∂≥ ѨHÍ~°∞Å∞.
L`«Ê^Œº`Õ â◊√ÉèÏ|∞kúó ™ê^è∂Œ <åO Ü«∞^Œ#∞„QÆÇϨ ó
UHõ`ó« ã¨~fi° f~å÷x Hõ~∞° }Ïó ™ê^è"Œ À- #º`«ó II
J#∞„QÆÇ¨ Ü«∞ Éè∂í `å<åO K«~O° u K«i`«„=`åó I (^èŒ~°‡...6/77,78)
=∞ǨÏi¬ ѨÙOQÆ"å! g∞~°∞ Jxfl =~°=‚ ÚÅ "åiH© QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ∞. q^ŒºÖ’#∂ =Ü«∞ã¨∞
Ö’#∂ „âı+µ¨ Åì ∞. HÍ|\ì̃ z~°O`«# HÍÅO#∞O_ô =ã¨∞#Î fl XHõ q+¨Ü∞« O QÆ∂iÛ WOÔH=i
#_»Q#Æ ∞? q∞=∞‡ÖËfl Ji÷ã∞¨ <Î åfl##∞. <å =∞#ã¨∞û J`«ºO`« K«OK«Å"≥∞ÿ áÈ=ÙK«∞#flk.
Jk „|Ǩχ q+¨Ü∞« O J~°O÷ HÍHõ "庉õΩÅѨ_∞» `«∞#flk. HÍ|\ì̃ <å‰õΩ *Ï˝# ã¨OѨ#fl =ºHÎ̃
=^ŒÌ =ÙO_Õ âßOuh, q"ÕH=õ O`«∞_≥#· „âı+ª̈ =∞#∞+¨µºxH˜ JO`«~åƒÇ¨Ïº ã≤`÷ ∞« Å∞ ~Ô O_ç\Ï
XˆHÖÏ =ÙO_Õ â◊√^Œ`ú h« ã¨OáêkOz ÃÑ>Ëì ™ê^è#Œ #∞ '`≥ÅѨO_ç— Jx „áêi÷OKå_»∞ qâ◊fiOÉè~í °
"≥â· √◊ º_»∞. ã¨ÇϨ [OQÍ |∞kú=∞O`«∞_»∞, q^•º"Õ`.Ϋ ÃÑQ· Í Jxfl Ü«∂„`«Å∞ KÕã#≤ "å_»∞ HÍ|\˜ì
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 612
J`«xH˜ UO HÍ"åÖ’ `≥eã≤Ok. Z=i #_»QÍÖ’ ‰õÄ_® `≥eã≤Ok. D q+¨Ü∞« O Ö’=∞â◊
=∞ǨÏi¬H˜ ‰õÄ_® `≥eã≤Ok. HÍ|\˜ì PÜ«∞# „Ѩã#¨ fl ^Œ$‰õΩ¯Å <å "≥â· º◊ tMÏ=∞}˜ÃÑ· „Ѩãi¨ ã¨∂Î
WÖÏ „Ѩ=zOѨ™êQÍ_»∞.
'¿ÇÏ "≥â· º◊ =~°º! D =∞#ã¨û`«ºO`« |bÜ«∞O. nxH˜ qHÍ~°ÜÚ« Hõ`Î Õ x`«º ã¨fiÉèÏ=O.
q∞H˜¯e |Å=Ú QÆÅ U#∞QÆ∞ Ñ‘ÅQÍ |Hõ¯QÍ #∞O_Õ =∂=\˜H˜ ÖÁOyáÈ~Ú #_»K∞« H˘<Õ
q^èOŒ QÍ, WO`« |Å"≥∞#ÿ =∞#ã¨∂û ‰õÄ_® =∞# K≥ÑC¨ KÕ`Ö« ’¡ =ÙO_®ÅO>Ë, ã¨`û« OQÆu,
PÅ㨺~°Ç≤Ï`«"≥∞ÿ# ™ê^èŒ#, f„=ÉèíHÎ̃qÜ≥∂QÆO, ã¨kfiKå~°O J<Õ "å\˜ ^•fi~å ^•xx
™êfinè#O KÕã∞¨ HÀ"åe. D ã¨O^Œ~ƒ° Où Ö’ <å~°^=Œ ∞ǨÏi¬ ѨÓ~°fi[#‡ =$`åÎO`«O =∞Oz
*Ï˝<åxflã¨∞OÎ k. PÜ«∞<Õ <å`À WÖÏ K≥áêÊ~°∞.
'F =Úh! „áêp# HÍÅOÖ’ <Õ<˘Hõ „âı+ª̈ „ÉÏǨχ}∞x ^•ã‘ÑÙ¨ „`«∞_»#∞. P „ÉÏǨχ}
QÆ$ǨÏOÖ’<Õ <å‰õΩ (J#QÍ <å~°^∞Œ xH˜) ZO^Œ~À =∞Ǩ#∞ÉèÏ=ÙÅ`À ѨÙ}Ϻ`«∞‡Å`À ã¨`û« OQÆu
ÅaèOzOk. XHõ=∂~°∞ =~°¬HÍÅOÖ’ H˘O^Œ~°∞ ™ê^èŒ∞[#∞Å∞ P ~ÚO@ #∞O_»∞Å
`«@ã≤O÷ zOk. <Õ#∞ "åiH˜ =∞#óѨÓiÎQÍ q#„=∞OQÍ ã¨HÅõ ¿ã=Å∂ KÕÜ∞« _»O`À "å~°∞
J`«ºO`« ã¨O`«∞+¨µÖì ·ˇ <åH˘Hõ =∞O„`ÀѨ^âÕ O◊ KÕã∂¨ Î WÖÏ J<åfl~°∞. '=`åû! D =∞O„`ÀѨ^âÕ ◊
„ѨÉÏè =O =Å¡ h |∞kú J`«ºO`« x~°‡Å"≥∞ÿ Ö’Hõ HõÖϺ}HÍi J~ÚáÈ`«∞Ok. JѨC_»∞
h‰õΩ hÖ’#∂ W`«~°∞ÅÖ’#∂ ‰õÄ_® =∞Ǩq+¨µ‚"Õ HõxÑ≤™êÎ_»∞. D Ö’HõOÖ’#∂
Ѩ~Ö° ’HõOÖ’#∂ ‰õÄ_® J#O`«"∞≥ #ÿ P#O^ŒO „áêÑ≤ãÎ ∞¨ OÎ k. D qâ◊fiOÖ’ J<ÕHõ „ѨHÍ~åÅ
^Õ=`å, ѨH,∆˜ =∞#∞ëêºk [#‡Å∞<åfl~Ú Hõ^•! Jq Hõ~‡° KÕ`« |OkèOѨ|_ç =ÙO\Ï~Ú.
Hõ~°‡áêâ◊|^Œ∞úÖˇ· [x‡Oz<å =∞~°Å "Õ~°∞ "Õ~°∞ Hõ~°‡Å#∞ Z=iH˜ "å~°∞QÍ KÕã≤ P
Hõ~‡° ѶŨ =ÚÅ#∞ Éè’yã¨∂Î ã¨`Ϋ fiQÆ∞}O =Å¡ ^Õ=`åÜ≥∂xÖ’#∂, ~°*’QÆ∞}O =Å¡ =∞#∞+¨º
Ü≥∂xÖ’#∂, `«"∂≥ QÆ∞}O =Å¡ W`«~ˆ `«~° Ü≥∂#∞Ö’¡#∂ [x‡ã¨∞OÎ \Ï~°∞. q+¨Ü∞« "åOKèÅ« KÕ,
"åã¨#ÅKÕ z=iHõO\Ï Hõ@|ì _ç "å\˜Hˆ Hõ@∞ì|_ç rqOz# „áê}˜ ^ÕÇ¨ O`«OÖ’ =∞~°Å
[x‡OK«_O» , =∞~°Å =∞$u K≥O^Œ_O» [~°∞QÆ∞`«∞O@∞Ok. D [#‡Ö’¡ ZHõ¯_À ZѨC_ÀKÕã#≤
ѨÙ}ºO ^≥=· Ü≥∂QÆO HõeÜ«∞_»O =Å¡ =∞#∞+¨º[#‡ „áêÑ≤ãÎ ∞¨ OÎ k. D [#‡ P „áê}˜H˜
ÉèQí =Æ O`«∞_çzÛ# Q˘Ñ¨Ê J=HÍâ◊O. P J=HÍâß#flOk ѨÙK«∞ÛH˘x =∞Ǩ`«∞‡Å#∞ ¿ãqOz
"åi Hõ$Ѩ =Å¡ ÉèQí "Æ å#∞_≥#· ǨÏix `≥Å∞ã¨∞HÀ"åe. JѨC_»∞ `å#∞ Jáê~° Éè=í ™êQÆ~åxH˜
~ÀQÆ=∞<Õ, "≥∂ǨÏ=∞<Õ „`åà◊§`À Hõ@|ì _çÜÚ« #fl@∞ì `≥Å∞ã¨∞OÎ k. P áêâßÅ#∞ KèkÕ OK«∞H˘x
=ÚH˜Î ZÖÏ á⁄O^•Ö’ ‰õÄ_® `≥Å∞ã¨∞OÎ k. D Éè=í ™êQÆ~å #∞flO_ç |Ü«∞@ Ѩ_^» ÅŒ K«∞H˘#fl
"åiH˜ ÉèQí =Æ <åfl=∞㨇~°}#∞ q∞Oz# ™ê^è#Œ O =∂‰õΩ Hõ#|_»Ö^Ë ∞Œ . áêÅ#∞ zÅHõ_O»
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 613
=Å¡ #=h`«=¸, K≥H¯õ #∞ éÏÑ≤_ç KÕÜ∞« _»O =Å¡ Jwfl ѨÙ\ì̃#>Ë¡ =∞#ã¨∞#∞ =∞^ä#Œ O KÕ¿ãÎ
JO^Œ∞Ö’<Õ ^Õ=Ù_»∞ ѨÙ_»`å_»∞. JHõ¯_Õ P „áê}˜Ö’<Õ =ÙO_çáÈ`å_»∞. WÖÏ Ñ¨~=° ∂`«‡#∞
K«∂ã≤#"å_Õ ã¨∞d.
D P`«‡ x`«º=Ú, J=ºÜ«∞=Ú, ã¨~fi° QÍq∞, ã¨~fi° „áê}˜ x"åã≤. Wk J„Ѩ"∞Õ Ü«∞O.
Wk ã¨fiÜ«∞OQÍ<Õ *’ºuã¨fi~°∂Ѩ"∞≥ ÿ „Ѩu =∞#ã¨∞Ö’ "≥Å∞QÆ∞`«∞O@∞Ok. HÍh P =∞#ã¨∞H©
^•x KÕuH©˜ ^˘~°Hõ^Œ∞. nxH˜ <åâ◊#O ÖË^Œ∞. ѨOK«Éèí∂`åÅÖψQ „ѨѨOK«=∞O`«\Ï
=ÙO@∞Ok. "å\˜`À HõÅã≤ „áê}˜Ö’#∂ =ÙO@∞Ok. Jxfl „áê}∞Å Hõ#fl XHõ "≥∞@∞ì
ÃÑ<· Õ =Ù#fl P`«‡Hõ<åfl Z<Àfl "≥∞@∞¡ÃÑ#· =ÙO\Ï_»∞ Ѩ~=° ∂`«‡. J~Ú<å PÜ«∞# ™ê^è∞Œ [<åxfl
~°HO∆˜ K«_®xH˜ ky =ã¨∞OÎ \Ï_»∞ J#QÍ J=`«i`«∞_»=Ù`«∞O\Ï_»∞. ã¨fi`«ó x~°∞} æ ∞_≥<· å
J*Ï˝#∞ʼnõΩ „uQÆ∞}Ïu‡‰õΩxQÍ HõxÑ≤™êÎ_∞» . Z=Ô~`· Õ ÉèHí Î̃ Ü≥∂QÆO ^•fi~å Ѩ~=° ∂`«‡#∞
ã¨O`«∞+ì̈Ñé¨ ∞ѨQÅÆ ~À "åiHÍÜ«∞# ^Œ~≈° #q∞™êÎ_∞» . JѨC_® Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞ Hõ$`å~°∞Å÷ =Ù`å~°∞.
P Ñ≤=∞‡@ ã¨~°fi^•, ã¨~°fi„`« xëê¯=∞ÉèÏ=O`À<Õ rq™êÎ~°∞. |O^èŒ# Ü«ÚHõÎ"≥∞ÿ# D
â◊s~°O`À<Õ =ÙO@∂ JǨÏOHÍ~°=Ú#∞ Ѩi`«ºlOz, ã¨fiѨfl„áêÜ«∞"≥∞#ÿ D rq`«OÃÑ·
JѨÊ\˜^•HÍ ÃÑOK«∞H˘#fl =∞=∞`å㨉Ωõ ÅÎ #∞ ѨÓiÎQÍ `≥QQÆ ˘@∞ìH˘<Õ â◊HΘ "åiH˜ Åaèã∞¨ OÎ k.
F~Ú =`åû! HõÅÖ’ H˘KÕÛ ã¨OѨ^Œ HÍx ^è~·≥ º° O HÍx ã≤~÷ O° QÍ =ÙO@∞O^•? WO„^Œ*ÏÅOÖ’
x["≥∞O`«, â◊~`° å¯Å "Õ∞Ѷ∞¨ OÖ’ ã¨`º« "≥∞O`«, â◊s~°OÖ’ x`«º`« ZO`«? D ^Œ$â◊º=∂#
ã¨=∞ãÎ̈ K«~åK«~° [QÆ`«∂Î Jq^•ºHõ~°‡[x`«"Õ∞. Wk `≥eã≤H˘x h=Ù =∞Ǩ Ü≥∂yq
HÍ=Åã≤ÜÚ« #flk. h=Ù ã≤kxú á⁄O^ŒQÅÆ =Ù.
Jq <å=O\˜ n# Ç‘Ï# „áê}˜ÃÑ· "å`«ûźO ‰õΩiÑ≤Oz P ™ê^è∞Œ =ÙÅ∞ "≥o§áÈÜ«∂~°∞.
P `«~∞° "å`« <Õ#∞ (<å~°^∞Œ _»∞) "å~°∞ K≥ÑÊ≤ # =∂~°Oæ Ö’ „Ѩuk#=¸ ™ê^è#Œ KÕâß#∞.
Jz~°HÍÅOÖ’<Õ <Õ#∞ <å JO`«óHõ~°}Ö’<Õ XHõ Pâ◊Û~°º[#Hõ ^Œ$âߺxfl (=∞<À
#Ü«∞<åÅ`À) K«∂_»QÆeQÍ#∞. â◊~°`å¯b# K«O„^Œ∞x =Öˇ x~°‡ÅOQÍ, „Ѩu Hõ∆}=¸
P#O^•xfl „Ѩ™êkOK«∞ „ѨHÍâ◊ ѨÙO[OQÍ, K«ÅQ¡ Í#∞O_ç ‰õÄ_® „Ѩ[fie`«=∞QÆ∞`«∞#fl@∞¡QÍ
#∞#fl XHõ =∞Ǩ`Õ[O <å‰õΩ HõxÑ≤Oz "≥O@<Õ PHÍâ◊OÖ’x "≥∞~°∞ѨÙÖÏQÆ =∂Ü«∞"≥∞ÿ
áÈ~ÚOk. JѨÊ\˜ #∞O_ç <Õ<å *’ºuѨÙO*Ï<Õfl ^蕺xOK«_O» , Jk JÖψQ Hõ#|_»∞
`«∞O_»_O» , <Õ#∞ "Õ̂~ ^蕺㨠ÖˉΩõ O_® P ^蕺#, ^Œ~≈° <åÅ`À<Õ rqOK«_O» [iQÍ~Ú.
<å Éè∂í Ö’Hõ"åã¨O ѨÓiÎ HÍQÍ<Õ P â◊s~åxfl q_»z q+¨µÖ‚ ’HÍxfl KÕ~∞° ‰õΩ<åfl#∞.
F Ö’=∞â◊ „ÉÏǨχ}À`«=Î ∂! P =∞Ǩ „ѨÉ∞íè =Ù ã¨OHõÅÊO "Õ∞~°̂H <å [#‡=Ú
„|Ǩχ ^•fi~å `«@ã≤O÷ zOk. P ^Õ"åkè^=Õ Ùx Hõ$Ѩ =Å¡<Õ <Õh<å_»∞ Ö’HõHÖõ Ϻ}Ïã¨HÎ̃
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 614
`«Ñʨ W`«~„° `« J<å㨉Ωõ _Î <» ·≥ =¸_»∞ Ö’HÍÅÖ’ =∂\˜=∂\˜H© g} "å~ÚOK«∞‰õΩO@∂
áê@Å∞ áê_»∞‰õΩO@∂ u~°QQÆ ÅÆ ∞QÆ∞`«∞<åfl#∞. <å ™êfiq∞ KÕ~ÚOKÕ Ñ¨#∞ÅH˘Hõ ™ê^è#Œ OQÍ
=∞#QÆÅ∞QÆ∞`«∞<åfl#∞.—
Jx `«# J#∞Éè"í åxfl =∂HõOkOz ^Õ=i¬ <å~°^∞Œ _»∞ =∞=Ú‡ Hõ$`å~°∞Å÷ #∞ KÕâß_»∞.
PǨ W^• ã¨`û« OQÆu =Å¡ ÖÏÉè=í Ú, ã¨`åûOQÆ`º« ѶŨ =Ú Jx <Õ#∞ (Ö’=∞â◊ =∞ǨÏi¬)
Pâ◊Û~°ºáÈÜ«∂#∞. F "≥·â◊º ã¨`«Î=∂! h =∞#ã≤ѨÊ\˜ˆH qâ◊√^Œú"≥∞ÿ, x~°‡Å"≥∞ÿ, âßO`«
ã¨fiÉèÏ=Ü«ÚHõ"Î ∞≥ ÿ =ÙOk. WHõ h‰õΩ HÍ=Åã≤#k ã¨`û« OQÆu, JK«OK«Å"≥∞#ÿ ÉèHí .Î̃ F~Ú
^è~Œ ‡° *Ï˝! ™ê^è∞Œ ã¨OQÆu =Å¡ J<ÕHõ [#‡ÅÖ’ KÕã#≤ áêáêÅ∞, â◊~`° å¯ÅO ~åQÍ<Õ =~å¬Å∞
Hõ_=» Ú\ì̃#@∞¡, WOH˜áÈ`å~Ú.
J`«¿ãÎ ™ê^è∞Œ ã¨OQÆ`åº ÉèHí ÍκK« Ѩ~=° ∂`«‡#ó II
qâ◊√^ŒOú x~°‡ÅO âßO`«O =∞<À x~°fi$u "Õ∞+¨ºu II
J<ÕHõ [#‡[x`«O áê`«HOõ ™ê^è∞Œ ã¨OQÆ"∞Õ II
H˜„∆ ѨO #â◊ºu ^è~Œ ‡° [˝ [ÖÏ<åO â◊~^° À Ü«∞^ä• I (^èŒ~°‡...6/111–113)
JѨÙ_® "≥â· º◊ tMÏ=∞}˜H˜ Ö’=∞â◊ =∞ǨÏi¬ =$ëÈ`«û~°Oæ KÕÜ∞« x^Õ ^è~Œ å‡~°÷ HÍ=∂ÅÖ’
U ѨÙ~°∞ëê~°=÷ ¸ ~å}˜OK«^hŒ , =∞OK«∞aO^Œ∞=ÙÅ∞ QÍx =_»QàÆ √◊ §QÍx <ÕÅÃÑ· |_ç ^ŒO_»QÔ ·
áÈ~Ú#@∞¡ =$ëÈ`«û~°æ ã¨Ç≤Ï`«O HÍx Hõ~°‡Åhfl =º~°÷"≥∞ÿ áÈ`åÜ«∞h, =$ëÈ`«û~°æO
Jâ◊fi"Õ∞^èÜ Œ ∂« QÆO`À ã¨=∂#"≥∞#ÿ ѨÙ}Ϻxflã¨∞OÎ ^Œh, x*ÏxH˜ =$ëÈ`«û~°Oæ =O\˜ Ç≤Ï`«HÍi
"Õ~˘Hõ\ ˜ ÖË<ÖÕ ^Ë xŒ , WO„^Œ^=Õ Ùx ™êxfl^蕺xfl ‰õÄ_® Jk ã¨OáêkOz ÃÑ@ìQÅÆ ^Œh
K≥áêÊ_»∞. "≥O@<Õ Ñ¨Ù+¨¯~° f~å÷xH˜ áÈ~Ú =$ëÈ`«û~°æ Hõ~‡° #∞ ã¨OѨ#flO KÕã≤ P `«~∞° "å`Õ
WO\˜H˜ "≥à√◊ §=∞x P^ÕtOKå_»∞.
qѨtÛ`«∞Î `«# ~åAQÍi Hõ^äŒ#∞ WOHÍ WÖÏ K≥ѨʙêQÍ_»∞. `«~°∞"å`« P
"≥â· ’º`«=Î Ú_»∞ Jxfl Ü«∞*Ï˝Å#∂ ã¨OѨÓ~°O‚ KÕÜÚ« =~åǨϙêfiq∞ "≥Åã≤# ѨÙ+¨¯~° Hˆ „∆ `åxH˜
áÈ~Ú JHõ¯_» ã¨ÅHõ} ∆ OQÍ =$ëÈ`«û~°–æ Hõ~‡° ã¨OѨ#flO KÕâß_»∞. `«^#Œ O`«~O° Ö’=∞â◊
=∞ǨÏi¬ P^Õâ◊O "Õ∞~°‰õΩ, PÜ«∞# ™êOQÆ`«ºOÖ’<Õ =∞ixfl f~å÷Å#∞ ^Œi≈OKå_»∞.
hÅ=$+¨ÉèÏxH˜ q"åǨÏO KÕâß_»∞. WÖÏ ZO`À ѨÙ}Ϻ<åfli˚Oz ^ÕǨO`«OÖ’ „âı+¨ì
q=∂<å<≥flH˜¯ k=ºÖ’HÍÅÖ’ ÃÑ^ŒÌ HÍÅO áê@∞ Jxfl Éè’QÍÅ∂ J#∞Éèqí Oz =∞~°Å
ѨÙ_»q∞ÃÑ· ѨÙ@ì=Åã≤ =zÛ#ѨÙ_»∞ g~°¿ã# ~å[=Oâ◊OÖ’ [x‡Oz =∂HõO^ŒiH©
=∞Ǩ~å*ˇ<· å_»∞. =∞O„uQÍi „ѨãO¨ QÍxfl qx „ÉÏǨχ}∞_®â◊Û~°º K«H`˜ ∞« _≥<· å_»∞. P `«~∞° "å`«
~åAx =∞#™ê~å nqOz ~å[¿ã=‰õΩÅ∞ "≥O@~åQÍ `«# WO\˜H˜ "≥àϧ_»∞.—
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 615
WO`«=é‰õΩ g~°"åǨÏ# =∞Ǩ~åAH˜ qxÑ≤Oz# =ã≤+ª¨ „Ѩ*ÏѨu WOHÍ WÖÏ
LѨ^tÕ OKå_»∞. 'F ~å*Ï! Jxfl Hõ~‡° ÅÖ’H© „âı+ª̈ Hõ~‡° , („âı+`ª̈ =« ∞ Hõ~‡° ) =$ëÈ`«û~°æ
Hõ~°‡ÜÕ∞. D Hõ~°‡#∞ KÕã≤# "å~°∞ Ü«∞=∞~åAH˜ ÉèíÜ«∞Ѩ_»#=ã¨~°=Ú ÖË^Œ∞. JÖψQ
ã¨fi~°„æ áêÑ≤HÎ ˜ ‰õÄ_® =$ëÈ`«û~°"æ ∞Õ K«H¯õ \˜ =∂~°=æ Ú.
=$ëÈ`«û~°æ ã¨=∞OH˜Oz`ü
™ê^è#Œ O #k=ó Ѩ~O° I (^èŒ~°‡...6/130)
XHõ¯ JѨ"å^ŒO =∂„`«O =ÙOk. Ѩل`«∞_»∞, Éè~í ΰ JO`å =ÙO_»QÍ =∞~°}O˜ z# ¢ãHΑ ˜
Hõ~‡° KÕã#≤ ѨÙ_»∞ =$ëÈ`«û~°Oæ KÕÜ∞« ~å^Œ∞. áêeKÕÛ P=Ùx ^•#q∞"åfie.
QÆ~°∞_®! =ã≤+¨µªx =K«<åÅ#∞ qx g~°"åǨÏ#∞_»∞ =∞^äŒ∞~°‰õΩ =∞~°e =zÛ
=$ëÈ`«û~åæxfl KÕâß_»∞. P`«_∞» =∞~°}O˜ KåHõ Ü«∞=∞^Œ∂`«Å∞ =zÛ HÍÅѨÙi"≥Ñ· Ù¨ ã¨Q“~°=OQÍ
Q˘xáÈ`«∞#flѨÙ_»`«_»∞ 'WHõ¯_Õ^À „âß^Œú ^Õ= #QÆ~°=ÚO@∞O^Œx q<åfl#∞, ZHõ¯_®
HõxÑ≤OK«^OÕ ?— Jx "åi<Õ J_çQÍ_»∞. "å~°∞ "≥O@<Õ Jk áêáê`«∞‡Å#∞ áêѨâ√◊ kú
HÀã¨O Q˘xáÈÜÕ∞ KÀ@h, ^èŒ~å‡^èŒ~°‡ q"ÕK«# KÕã≤, Ü«∞=∞^èŒ~°‡~åA, tHõ∆Å∞ "Õ¿ã
„Ѩ^âÕ =◊ ∞^Õ#h, HÍh, g~°"åǨÏ#∞x =O\˜ ѨÙ}Ϻ`«∞‡Å HÍ#QÆ~O° `À Ѩx =ÙO_»^∞Œ
HÍ|\˜ì Jk Hõ#|_»^hŒ , Jã¨ÖÏ ^•iÖ’ `«QÅÆ ^Œh q#„=∞OQÍ |^Œ∞eKåÛ~°∞. =∞~°∞
Hõ}
∆ OÖ’ ^Õ=, QÆO^è~Œ fi° Ѩi"Õ+`ì≤ ∞« _≥· k=º~°∂Ѩ^•è iÜ≥∞ÿ „ѨâßO`«HÍO`«∞Å#∞ "≥^[Œ Å∞¡`∂«
Ü«∞=∞^è~Œ ‡° ~å*Ë J`«xH˜ ^Œ~≈° #q∞KåÛ_»∞. "≥O@<Õ P ~åA KÕ`∞« Å∞ *’_çOz „Ѩ}Ï=∞O
KÕã≤ PÜ«∞##∞ J<ÕHõ q^è•Å H©iOÎ z ã¨O`«∞+¨Ñì é¨ Kå_»∞. Ü«∞=∞^è~Œ ‡° ~åA ‰õÄ_® ~åA`À
=∞~åº^ŒQÍ =∂\Ï¡_ç `«# ^Œ∂`«Å`À P ~åA#∞ ã¨~fi° Éè’QÍÅ∂ ã¨∞MÏÅ∂ ã¨∞ÅÉèOí QÍ
ÅaèOKÕ ^Õ=Ö’HÍxH˜ Q˘xá⁄=∞‡x P^ÕtOKå_»∞.
g~°"åǨÏ# =∞Ǩ~åA =∞iO`« q#„=Ú_≥· 'F ^Õ"å! g∞ ^Œ~≈° <åhfl q^èOŒ QÍ
á⁄O^Œ_®xH© PÃÑ· ã¨fi~À¡Hõ ™œMϺŠ#O^Œ_®xH© <Õ<Ü Õ ∞Õ Ñ¨Ù}ºHÍ~åºÅ<åK«iOz J~°›`#« ∞
ã¨OáêkOKå<À <å‰õΩ `≥eÜ«∞~å=@O ÖË^∞Œ — J<åfl_»∞.
Ü«∞=∞^è~Œ ‡° ~åA ‰õÄ_® =∞iO`« „Ѩã#¨ ∞fl_≥· 'F ~å*Ï! #∞=Ùfi ^•# Ü«∞*Ï˝^ºŒ <ÕHõ
ѨÙ}ºHÍ~åºÅ#∞ „â◊^•úɉíè Ωõ ÅÎ `À x~°fiiÎOK«_"» ∞Õ HÍHõ =ã≤+ª̈ ^Õ=Ùx ^ŒÜ∞« =Å¡ =∞^ä∞Œ ~°Ö’
ÃÑ^ŒÌ Ü≥∞`«∞#Î =$ëÈ`«û~°Oæ ‰õÄ_® KÕâß=Ù. =∞Ǩ~å*Ï! =∂#=ÙÅ∞ U áêѨ=¸ KÕÜ∞« ‰õΩO_®
HÍã≤O`« ^è~Œ å‡xfl ã¨=∞º„QÆ∂ѨO`À áêeOz<å „ÉÏǨχ}∞Å, ^Õ=`«Å Hõ$Ѩ =Å¡ P ѨÙ}ºO
JkèHÍkèH"õ ∞≥ ÿ áÈ`«∞Ok.
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 616
^è~Œ ‡° ó ã¨fiÖ’Ê -Ñ≤ #$Ѩ`Õ Ü«∞k ã¨=∞ºQÆ∞áêã≤`ó« –
kfi[^Õ= „Ѩ™ê^Õ# ã¨Ü∂« u |Ǩïqã¨~Î O° II (^èŒ~°‡...6/142)
'#∞=Ùfi |Ǩï ѨÙ}ºHÍ~åºÖË KÕâß=Ù. h‰õΩ <å Pjã¨∞ûÅ∞— JO@∂ Ü«∞=∞^è~Œ ‡° ~åA
JO`«~åú#O K≥O^•_»∞. g~°"åǨÏ#∞_»∞ ã¨fi~°Öæ ’HÍxH˜ Q˘xáÈ|_®¤_∞» .
ѨH~∆˜ å*Ï! =$ëÈ`«û~°æ <å=∞HõÜ∞« [˝ =∂Ǩ`出xfl q™êÎ~Ñ° Ó¨ ~°fiHõOQÍ q<åfl=Ù Hõ^•!
'„áê}∞Å áêѨHõ~°‡Å#∞ ã¨=∂ѨÎO KÕ¿ã D PMϺ<åxfl K«kq#"å~°∞ q#fl"å~°∞
áêѨ=Ú‰õΩÎÅ=Ù`å~°∞— Jx NǨÏi QÆ~°∞`«‡O`«∞x‰õΩѨ^ÕtOKå_»x ã¨∂`«∞_»∞ â∫#HÍk
=∞Ǩ=Ú#∞ʼnõΩ K≥Ñʨ ™êQÍ_»∞. (J^蕺ܫ∞O – 6)
ã¨O`«Ñ¨ÎHõ „ÉÏǨχ}∞_»∞ – ѨOK« „¿Ñ`åÅ Hõ^äŒ
q+¨µ‚ =∞Ç≤Ï=∞ q™êÎ~O° QÍ HõxÑ≤OKÕ Hõ^#Œä ∞ q<åÅ#∞O^Œx q#`å#O^Œ∞_»∞ "Õ_Q» Í
P`«x##∞„QÆÇÏ≤ Oz K≥Ñʨ ™êQÍ_»∞ q~°∂áêH∆Ík ^Õ==Ok`«∞_≥#· qâ◊fi"åºÑ≤ WÖÏ :
'QÆ~°∞`å‡<£ ! ѨÓ~°fiHÍÅOÖ’ ã¨O`«Ñ¨Î‰õΩ_»x `«áÈ^èŒ#∞_≥·# „ÉÏǨχ}∞_˘HÍÜ«∞#
=ÙO_Õ"å_»∞. PÜ«∞# `«# `«áÈ|ÅO =Å¡ áêѨ~Ç° Ï≤ `«∞_≥<· å_»∞. D ã¨O™ê~°O ¿Ñ~°∞Ö’<Õ
QÍx `«`Ϋ fiOÖ’ ™ê~°O ÖËx^Õ#x `≥Å∞ã¨∞‰õΩ#fl"å_≥· J_»=ÙÅÖ’H˜ áÈ~Ú "≥M· Ï#㨠=Ú#∞Å
=$uÎ<Õ `å#∂ áêeã¨∂Î J~°}ºOÖ’<Õ K«iã¨∞OÎ _Õ"å_»∞. ÉÏǨϺ z`«=Î $`«∞ÅÎ #∞ J^Œ∞ѨÙÖ’
ÃÑ@∞ìH˘x `«^•Ìfi~å WO„kÜ«∂ÅÃÑ· q[Ü«∞O ™êkèOKÕ L^ÕâÌ º◊ O`À f~°Ü ÷ ∂« „`«Å‰õΩ |Ü«∞Å∞
^Õ~å_»∞. HÍx, ^•iÖ’ ^•i `«ÑÊ≤ XHõ p=∞Å∞ ^Œ∂~°x, H͉õΩÅ∞ ‰õÄ_® ^•i `«ÑÊ≤ `Õ
WHõ Ѩ@∞ìHÀÖËx =∞Ǩ~°}ºOÖ’xH˜ "≥o§áÈÜ«∂_»∞. J`«xH˜ #Å∞"≥Ñ· Ù¨ ÖÏ „|Ǩ‡O_»OQÍ
ÃÑiy# K≥@∂¡, Å`«Å∂ á⁄^ŒÅ∂ WHõ ^•s `≥#∂fl `ÀK«x=fiÖË^Œ∞. ™ê^èŒ∞, „‰õÄ~°
[O`«∞=ÙÅ∂, Ѩ‰Ω∆õ Å∂, ~åHõã∆ ¨ Ñ≤âßK«Q}Æ ÏÅ∂ =∂„`«"∞Õ JHõ¯_»∞<åfl~Ú. #~°ãO¨ Kå~°O ÖË^∞Œ .
ã¨O`«ÑÙ¨ xÎ H˜ ÉèÜ
í ∞« =∞xÑ≤OK«Ö^Ë ∞Œ . QÍh k‰õΩ¯ `ÀK«Ö^Ë ∞Œ . HÍ#∞#flk HÍHõ =∂#^Œ∞
Hõ^•, U^À XHõ\ ˜ [~°∞QÆ∞`«∞OkÖË J#∞‰õΩO@∂ XHõ"≥·Ñ¨Ù ã¨∂\˜QÍ ™êyáÈÜ«∂_»∞.
H˘O`«¿ãѨ\ ˜H˜ H©K«∞~åà◊§ J~°∞ѨÙÅ∞ Hõ~°‚Hõ~îÀ~°OQÍ#∂, QÆ∂_»¡QÆ∂|Å ^èŒ∂`üHÍ~åÅ∞
ÉèÜ
í ∞« OHõ~O° QÍ#∂ qxÑ≤OK«™êQÍ~Ú. J~Ú<å PQÆÖ^Ë ∞Œ HÍx XHõ KÀ@ <˘Hõ AQÆ∞áêûHõ~°
^Œ$âߺxfl K«∂ã≤ xÅ|_çáÈÜ«∂_»∞. J_»∞QÆ∞ =ÚO^Œ∞‰õΩ Ѩ_Ö» ^Ë ∞Œ .
JHõ¯_˘Hõ =∞é˜K] @ ≥ ∞ìH˜ Hõ@|ì _ç "ÕÖÏ_»∞`«∂ XHõ â◊=O =ÙOk. ^•xx J~Ú^Œ∞
„¿Ñ`å`«‡Å∞ Ñ‘‰Ωõ ¯ uO@∞<åfl~Ú. „Ѩu „¿Ñ`«=¸ K«∂_»_®xH˜ KåÖÏ ÉèÜ í ∞« OHõ~O° QÍ
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 617
=ÙOk. =ÚYO g∞^Œ `«Ñʨ WOÔHHõ¯_® =∂Oã¨O ÖË^∞Œ . KÕ`∞« Å∞, HÍà◊√§, Jxfl JOQÍÅ∂
Z=ÚHõÅ g∞^Œ K«~‡° O HõÑÊ≤ #@∞ì<åfl~Ú. =ÚYOÖ’ Hõà√◊ § ÖË=Ù† "å\˜H˜ |^Œ∞Å∞ ~Ô O_»∞
QÀ`«∞Å∞<åfl~Ú. P QÀ`«∞ÅÖ’H˜ *ÏiáÈ~ÚO^À, *ÏiáÈ`å#x ÉèÜ í ∞« Ѩ_ç áêiáÈ~ÚO^À
QÍx =Ú‰õΩ¯ Jã¨ÖË ÖË^∞Œ . <≥uÃÎ Ñ· A@∞ì ÖË^∞Œ . JÖÏQÆx HÀuÖÏ K«∂_»QÍ<Õ #=Ùfi ѨÙ\˜Oì KÕÖÏ
H͉õΩO_® ÉèÜ í ∞« O`À QÆ∞O_≥Åqã≤áÈÜÕ∞ÖÏQÆ∞<åflÜ«∞q. „ÉÏǨχ}∞_»∞ "å\˜x K«∂ã≤ ÉèÜ í ∞« O`À
„=∂#Ê_ç áÈQÍ Jq =∂„`«O PÜ«∞##∞ K«∂_»QÍ<Õ Ñ≤zÛ P#O^ŒO`À QÔ O`«∞ÖËã∂¨ Î
'g_çx <Õ#∞ uO\Ï—#O>Ë '<Õ#∞ uO\Ï—#O@∂ PÜ«∞# "≥Ñ· Ù¨ Ѩ~∞° QÆ∞ nã≤ HÍà◊§#∞
~Ô O_»∞ „¿Ñ`åÅ∂ KÕ`∞« Å#∞ ~Ô O_»∞ „¿Ñ`åÅ∂ Ѩ@∞ìHÀQÍ J~Ú^Œ=k PÜ«∞# `«Å#∞
Ѩ@∞ì‰õΩOk. J=hfl ÉèíÜ«∞OHõ~°OQÍ J~°∞ã¨∂Î JÖÏ Ñ¨@∞ìH˘<Õ QÍeÖ’H˜ ÖËKå~Ú.
JO`«=é‰õÄ uO@∞#fl â◊=OÖ’ WOHÍ =∂Oã¨O =ÙO_çáÈ=_»O`À ^•x#ÖÏ ^ŒO_»QÆ
ÃÑ@ì_O» W+ì̈O ÖËHõ H˜OkH˜ =zÛ ^•xx HÍà◊§Ö’ WiH˜OK«∞H˘x =∞àϧ ÃÑH· ˜ ÖËKå~Ú.
JѨÙ_® ÉèÜí ∂« ~°∞_Î #·≥ ã¨O`«ÑÎ̈ „ÉÏǨχ}∞_»∞ q+¨µ^‚ =Õ ÙxÖÏ „áêi÷ã∂¨ Î `«# ~°H} ∆õ HÔ ·
Ñ≤Å∞=<å~°OaèOKå_»∞. 'PѨ„^ŒHH∆õ Í! [QÆ<åflÜ«∞HÍ! <å‰õΩ h"Õ â◊~} ° ∞. ##∞fl HÍáê_»∞.
^Õ"åkè^"Õ å, z#‡Ü«∂, ã¨∞^Œ~≈° # K«„Hõ^•è s, ǨÏs! ##∞fl HÍáê_»∞.
YQÆ~å*Ï~°∂_è∞» _≥· "≥Úã¨e <À@ zH˜¯# U#∞QÆ∞#∞ `«# K«„HõO ^•fi~å ~°HO∆˜ z#
™ê=∞[=~°Q=Æ ∞#∞_»∞ <å Hõ~‡° áêâßÅ#∞ ‰õÄ_® P "≥Úã¨e `«Å#∞ =Öˇ<Õ YO_çOz
##∞fl =Ú‰õΩxÎ KÕÜ∂« e QÍHõ! ~°=∂~°q∞ =O^Œ=∞Ok x~ÀÌ+µ¨ Öˇ#· ~å[‰õΩ=∂~°∞Å#∞
HÍ~åQÍ~°OÖ’ |OkèOz |eK«∞Û@‰õΩ ã≤^ÑúŒ _¨ #ç Hõ~À¯@Hõ Ö’HõHOõ @Hõ [~åã¨O^è∞Œ x
^è~Œ ‡° [ ~å[ã¨∂Ü«∞ q∞+¨KÕ K«OÑ≤Oz Ö’HõHÖõ Ϻ}Ïxfl QÍqOz# NHõ$+¨Ñ‚ ~¨ =° ∂`«‡ P
~å‰õΩ=∂~°∞ʼnõΩ =Öˇ<Õ <å‰õΩ#∂ q_»∞^ŒÅ#∞ „Ѩ™êkOKåe QÍHõ!— JO@∂ =∞Ô~<Àfl
q^è•Å <å J=`å~°`«`åÎ fixfl H©iÎã¨∂Î PiÎ`À J~°∞ã¨∂Î #<Õfl ~°=∞‡x Ñ≤Åz# P
`«Ñ㨠û¨ OѨ#∞flxÃÑ· „¿Ñ=∞`À ‰õÄ_ç# *Ïe HõÅ∞QÆQÍ <Õ#∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ |Ü«∞Å∞^Õ~å#∞.
<Õ<å ^Œi^•Ñ¨ÙʼnõΩ KÕ~Q° Í<Õ J`«xÖ’x U `«Ñ⨠≈◊ HÎ̃ P q+¨Ü∂« #fl`«xH˜ KÕ~"° ãÕ O≤ ^À
ÜÕ∞"≥∂QÍx J`«_»∞ ÉèíÜ«∂xfl =kÖËã≤ P „¿Ñ`åÅ =¸Ñ¨ÙÅÃÑ· ѨšH©Ö’ ~åAÖÏQÍ
ã¨∞YOQÍ x„kã¨∞#Î fl@¡~Ú<å_»∞. <Õ<å QÆ∞OѨ٠"≥#Hˆ HÍ¿ãѨ٠"≥à§◊ QÍ JHõ¯_» =∞}˜É„íè ^Œ∞_»#∞
Ü«∞Hõ~∆ åA HõxÑ≤OKå_»∞. <Õ#`«xH˜ 'D „¿Ñ`åÅ ã¨OQÆ`^Õ À K«∂_»∞—=∞x Hõ#∞ÃãQ· Æ KÕâß#∞.
"≥O@<Õ J`«_® ÉèÜ í ∞« OHõ~° „¿Ñ`åňH ^Œ∞óMÏhfl, ÉèÜ í ∂« hfl HõeyOKÕ „¿Ñ`«~∂° áêxfl ^èiŒ Oz
"å\˜ Hõ#∞Å∞ HõÅ=~°Ñ_¨ ÖÕ Ï, QÆ∞O_≥ QÆ∞aèÅ∞¡=∞<ÕÖÏ ÃÑ^ŒÌ Éè∞í *ÏÅ`À, |∞ã¨Å∞ H˘_»∞`«∞#fl
`åK«∞ áê=∞O`« <åÅ∞Hõ`À, LKåÛùfi㨠xâßfi™êÅ#∞ Jq ÉèÜ í ∞« O`À HõOÑ≤OKÕÖÏ fã¨∞‰õΩO@∂
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 618
=ÚO^Œ∞ "å\˜ Ü≥∞^Œ∞@ xâ◊ÛÅOQÍ xÅ|_®¤_∞» . "å~°∞ (Jq) ÉèÜ í ∞« O #∞O_ç `Õ~∞° H˘<ÕÖ’QÍ<Õ
Ô~O_çO\˜x KÕ`«∞Å`À Ô~O_çO\˜x HÍà◊§`À XHõ „¿Ñ`åxfl <À\˜`À X_çã≤ Ѩ\ ˜ì
ÉèÜ
í ∞« OHõ~"° ∞≥ #ÿ Ñ≤_Qç ∞Æ ^Œ∞ÅÌ `À "å\˜ ("åi) Xà◊√§ Ǩ˙#O KÕ¿ãâß_»∞. "åi KÕ`∞« Å
#∞O_ç „ÉÏǨ Ï ‡}∞x q_ç Ñ ≤ O z, â◊ " åxfl Ѩ @ ∞ì H ˘x P =∞}˜ É è í „ ^Œ Ü« ∞ ‰õ ∆ Ω _» ∞
=∂Ü«∞"≥∞áÿ ÈÜ«∂_»∞. =∞}˜É„íè ^Œ∞x tHõ`∆ À <å (q+¨µ=‚ Ù Ü≥ÚHõ¯) ^ŒÜ∞« `À "åi („¿Ñ`åÅ)
áêáêÅ∞ #tOz „ÉÏǨχ}∞xH˜ Z^Œ∞~°∞QÍ "≥∂Hõie¡ WÖÏ J<åfl~°∞. '¿ÇÏ q„Ѩ^"Õ å!
=∞=∞‡efl Hõq∆ ∞OK«O_ç— PÜ«∞#‰õΩ KÕ`∞« Å∞ *’_çOz „Ѩ^HŒ } ∆˜ KÕã≤ =∞~°Å Hõq∆ ∞OѨÙ=∞x
HÀ~å~°∞. nxH˜ HÍ~°}O „ÉÏǨχ} ^Œ~≈° #O, NǨÏi Hõ~∞° }, Ü«∞Hõã∆ ʨ ~°≈Å =Å¡ "åiH˜
ѨÓ~°fi 㨇 $u HõÅQÆ_"» ∞Õ . "åi n#=^Œ<åÅ#∂, =∞iO`« n<åÖÏѨ#Å#∞ K«∂ã≤ =∞#ã¨∞
Hõiy# „ÉÏǨχ}∞_»∞ "åixÖÏ J_çQÍ_»∞ :
'ÉÏ|∂! g∞Ô~=~°∞? W^ŒO`å Uq∞\˜? U^≥<· å =∂Ü«∞Ü«∂ ÖËHõ <å z`«Î „Éè=í ∂?—
'™êfig∞! Wk =∂Ü«∂ HÍ^Œ∞ „Éè=í ∂ HÍ^Œ∞. "Õ∞O „¿Ñ`åÅO. =∂ ѨÓ~°fi [#‡
^Œ∞+¨¯ $`åÅ =Å¡ WÖÏ =∂‰õΩ „¿Ñ`« Ü≥∂x „áêÑ≤OÎ zOk.—
'„¿Ñ`«=ÚÖÏ~å! g∞ ¿Ñˆ~¡q∞\˜? g∞ˆ~O KÕã¨∞ÎO\Ï~°∞? g∞H© ^Œ∞~°Ìâ◊ ZÖÏ
„áêÑ≤OÎ zOk? <å Ѩ@¡ g∞ „Ѩ=~°#Î H˜, JO^Œ∞Ö’x =∂~°∞ÊH˜ HÍ~°}"Õ∞q∞?—
'kfi*’`«Î=∂! g∞ „Ѩâ◊flÅxfl\˜H© „Ѩ`«∞º`«Î~åe™êÎ=Ú. =∂ ¿Ñà◊√§ Ѩ~°∞º+≤`«,
ã¨∂p=ÚY, j„Ѷ¨∞QÆ, ~À^èŒHõ, ÖËY‰õΩÅ∞. ™ê=∂#º =∂#=ÙÖË J#∞H˘x q∞=∞‡efl
Ѩ@∞ì‰õΩ<åflO. g∞~°∞ Ü≥∂y~å[x q+¨µ‚Éèí‰õΩÎÅx `≥eâßHõ ѨÓlã¨∞Î<åfl=Ú. g∞ ã¨Ê~°≈
=∂„`å#<Õ =∂ áêáêÅhfl ZyiáÈÜ«∂~Ú—
'g∞ <å=∞^èÜ Õ ∂« Å∞ qz„`«OQÍ qxÑ≤ã∞¨ <Î åfl~Ú. Wq J~°O÷ ÖËx=x <åHõxÑ≤OK«_O»
ÖË^∞Œ . g∞~°∞ <å‰õΩ q™êÎ~O° QÍ g∞ QÆ∂iÛ q=iOK«O_ç—
Jx „ÉÏǨχ}∞_®^ÕtOK«QÍ<Õ P „¿Ñ`åÖÁHõ\ÁHõ\ Q˜ Í WÖÏ K≥Ñʨ ™êQÍ~°∞.
'„ÉÏǨχ}À`«=Î ∂! XHõ=∂~°∞ <Õ#∞ „âß^ŒOú ÃÑ@ì=Åã≤ =zÛ#ѨÙ_˘Hõ „ÉÏǨχ}∞x
xÜ«∞q∞OK«∞‰õΩ<åfl#∞. P =$^Œú „ÉÏǨχ}∞_»∞ #_»=ÖËHõ #_»∞ã¨∂Î ÉÏQÍ PÅ㨺OQÍ =KåÛ_»∞.
<Õ#∞ PHõeH˜ `åà◊ÖHË õ „âß^Œú Hõ~‡° KÕÜ∞« ‰õΩO_®<Õ P âßHõáêHÍÅ#∞ u<Õâß#∞. „ÉÏǨχ}∞xH˜
Ѩ~°∞º+≤`« (áêã≤áÈ~Ú#) J<åflxfl ZHõ¯_ç #∞O_À `≥Ñ≤ÊOz =∞s, ÃÑ\Ïì#∞. <ÕxÖÏ
^Œ∞+ì̈„¿Ñ`åxfl HÍ=_®xH© <å ¿Ñ~°∞ Ѩ~∞° º+≤`∞« _»∞ HÍ=_®xH˜ ‰õÄ_® J^Õ HÍ~°}O.—
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 619
'„ÉÏǨχ} ^Õ=`å! <å ¿Ñ~°∞ ã¨∂p=ÚY∞_»∞. XHõ<å_˘Hõ „ÉÏǨχ}˜ f~°™÷ êfl<åxHõ~Ú
Éè„í ^Œ=@ f~å÷xH˜ =zÛOk. P"≥∞`À P"≥∞ J~Ú^Õà§◊ H˘_»∞‰õΩ<åfl_»∞. P"≥∞ J`«xx
K«∂ã¨∞H˘<Õ rqã¨∞#Î fl@∞¡Ok. <Õ#ѨC_»∞ Hõ„∆ uÜ«∞ Ü«Ú=‰õΩxQÍ [x‡OzÜ«Ú<åfl#∞. JÅq
g∞i# Xà◊√§ á⁄QÆ~∞° , „‰õÄ~°`åfiÅ`À „Ѩ[Å#∞ Ç≤ÏOã≤ã∞¨ OÎ _Õ"å_çx. <Õ<å „ÉÏǨχ}©,
Ѩل`«∞Å ^•iHÍz J`«x `«ÅÃÑ· Ñ≤_Hç e˜ `À ÉÏk "åi ™ê=∂#¡xfl\˜h ÖψQã¨∞‰õΩ<åfl#∞.
P Ѩã"≤ å_»∞ ^•Ç¨ÏO ^•Ç¨Ï=∞x U_»∞ã¨∞OÎ >Ë `«e¡ J`«xH˘Hõ z#fl áê„`«`À ho§zÛOk.
<Õ#∞ áê„`«#∞ ^Ò~°#˚ ºOQÍ ÖψQã¨∞H˘x MÏm KÕ¿ãâß#∞. ÉèÜ í ∞« ã¨O„`«ã∞¨ _Î ,·≥ ^•Ç¨Ï"庉õΩÅ∞_≥·
P Ñ≤Å"¡ å_»∞ JHõ¯_Õ JѨC_Õ =∞~°}O˜ Kå_»∞. J`«x `«e¡ P QÆ~ƒ° âù ’HÍxfl `«@∞ìHÀÖËHõ
JHõ¯_Õ =Ù#fl #∂uÖ’ ^Œ∂H˜ Jã¨∞=ÙÅ∞ ÉÏã≤Ok. D =∞Ǩ áêѨO =Å¡ <åH© „¿Ñ`«Ü∂≥ x
„áêÑ≤ÎOzOk.
Ѩ~fi° `åHÍ~° â◊s~°∞_»<Õ HÍx <å‰õΩ <À~°∞ ÖË^∞Œ . H˘OQÆÖÏQÆ ã¨∂k =Ú‰õΩ¯Ok.
<å‰õΩ PǨ~°O ^˘iH˜<å ^•xx u#_®xH˜ KåÖÏ¿ãѨ٠Hõ+Ñì̈ _¨ =» Åã≤ =ã¨∞OÎ k. <Õ<å
~ÀA „ÉÏǨχ} ÉÏʼnõΩx h~°∞ `åQÆx=fi‰õΩO_® KÕã#≤ O^Œ∞‰õΩ WÖÏ J#∞Éèqí ã¨∞<Î åfl#∞.
<å D <À~°∞ Hõeã≤# =Ú‰õΩ¯ <å ¿Ñ~°∞x ã¨∂p=ÚY∞_»∞QÍ KÕãO≤ k.
'Éè∂í ã¨∞~ˆ O„^•! <å ¿Ñ~°∞ j„Ѷ∞¨ QÆ∞_»∞. <Õ<˘HõÑC¨ _˘Hõ ^è#Œ =O`«∞_»<#·≥ "≥â· √◊ º_»#∞.
P [#‡Ö’ <å q∞„`«∞_˘Hõx`À HõÅã≤ W`«~° ^ÕâßʼnõΩ "åºáê~° xq∞`«"Î ∞≥ ÿ "≥àϧ#∞. <Õ#∞
Hõ\ H˜ õ ¿Ñ^Œ"åxx HÍHõáÈ~Ú<å <å q∞„`«∞x =^ŒÌ Jâı+¨ ^è#Œ ~åâ◊√Å∞O_»_O» `À <åÖ’
Ö’ÉèOí , ^•x =Å¡ „H“~°ºO ÃÑiQÍ~Ú. "Õ∞q∞^Œ~Ì O° "åºáê~°O KÕã≤ "≥#∞Hõ‰Ωõ =∞~°e
=ã¨∞#Î flѨÙ_»∞ ^•iÖ’ `«ye# XHõ #kx Ѩ_=» ã¨Ç¨ Ü«∂# ^•@∞`«∞O_»QÍ ã¨∂~°∞º_»ãÎ̈
q∞OKå_»∞. =∞ã¨Hõ pHõ\ Ö˜ ’ „ѨÜ∂« }©‰Ωõ ÅO`å Z=i QÀÅÖ’ "å~°∞<åfl~°∞. KåÖÏ=∞Ok
JÅã¨@ HÍ~°}OQÍ ‰õΩ#∞‰õΩ áê@∞¡ Ѩ_∞» `«∞<åfl~°∞. "åiÖ’ <å q∞„`«∞_»∞ ‰õÄ_® =Ù<åfl_»∞.
J`«_∞» <å `˘_» g∞^Õ `«ÅÃÑ\ì̃ xtÛO`«QÍ x„^Œ áÈ™êQÍ_»∞. <Õ#`«xx „Ѩ"åǨÏOÖ’H˜
`À¿ãâß#∞. pHõ\ Ö˜ ’ <≥=~°∂ K«∂_»Ö^Ë ∞Œ . J`«x =^Œ#Ì ∞#fl |Ǩï=¸Åº „Ѩ^•Öˇ#· ~°`fl«
[\˜`« ã¨fi~å‚É~íè }° ÏÅ∂, =Ú`åºÅ∂, |OQÍ~°∞ HÍã¨∞Å∂ Jhfl Ѩ@∞ìH˘x =∂ =Ó~˘KÕÛâß#∞.
<å q∞„`«∞x Ѩufl`À ^•i^ÀÑ≤_ô ^˘OQÆÅ∞ =∂ÃÑ· ^•_ç KÕÜ∞« QÍ P"≥∞ Éè~í ΰ ^˘iH˜áÈÜ«∂_»h,
"å~°`x« ™⁄`«OÎ `å ^ÀK«∞H˘x J`«xx K«O¿Ñâß~°x K≥¿ÑÊâß#∞. <Õ#∞ =∞~À^•~°O\Ï,
`«∞ѨÊÅ "≥O\Ï, <å ™⁄=Ú‡x Ѩ@∞ìH˘x Ѩ~∞° QÔ uÎ U^À Kå=Ù `«ÑÊ≤ Hõ#∞flÖÁ@ìÉ’~Ú#
K«O^•# WÅ∞¡ KÕ~å#x K≥áêÊ#∞. <å rq`å#flO`«\ h˜ P áêѨÑÙ¨ ™⁄=Ú‡`À<Õ QÆ_áç ê#∞.
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 620
j„Ѷ∞¨ OQÍ _»|∞ƒ ã¨Oáê^Œ#Ö’ =ÚO^Œ∞HÔ àϧ#x ##∞fl 'j„Ѷ∞¨ QÆ∞— _»<åfl~°∞ HÍh P áêáêxH˜,
<åH˜ÖÏ „¿Ñ`«Ü∂≥ xÖ’ ѨÙ@∞ìHõ =ã¨∞OÎ ^Œx Z=~°∂ Z~°∞QÆ~∞° Hõ^•!—
'q„áÈ`«=Î ∂! <å ¿Ñ~°∞ ~À^艌 Ωõ _»∞. <Õ#∞ â◊¥„^Œ*ÏuH˜ K≥Ok#"å_»#∞. ~å[Éè=í #O
#∞O_ç <å‰õΩ ÃÑ^ŒÌ ÃÑ^ŒÌ „QÍ=∂ÖÁHõ =O^ŒÃÑ· JkèHÍ~°O W=fi|_çOk. <å ‰õΩ@∞O|OÖ’
=$^Œ∞Öú #·ˇ `«e^¡ OŒ „_»∞Å∞ XHõ `«=Ú‡_»∞ =∂„`«"∞Õ LO_Õ"å~°=Ú. J~Ú<å Ö’ÉèOí H˘nÌ
<å `«=Ú‡_çx "Õ̂~ HÍѨÙ~°O ÃÑ@∞ìH˘=∞‡x `«yÖËâß#∞. "å_ç̂Hg∞ ÖË^∞Œ . J#fl=„™êÎÅ∞
ÖËHõ J=ã¨Ñ÷ _¨ ∞» `«∞<åfl_»x `≥eã≤ <å `«e^¡ OŒ „_»∞Å∞ ~°ÇϨ 㨺OQÍ <å QÆ$ǨÏO #∞O_ç Jxfl
=ã¨∞=Î ÙÅ#∂ ѨOÑ≤ã∞¨ OÎ _Õ"å~°∞. <Õxk qx Jyæ~å=Ú_ç<·≥ áÈ~Ú <å `«e^¡ OŒ „_»∞Å#∞
ã¨OHÔ à◊§`À |OkèOz XHõ QÆkÖ’ Ѩ_âÕ ß#∞. "å~°∞ Ju Hõ+Oì̈ g∞^Œ q_çÑO≤ K«∞H˘x
P`å‡aè=∂#O ^≥|ƒu#fl^Œ<Õ ÉÏ^è`Œ À q+¨O q∞Oy =∞~°}O˜ Kå~°∞. <å `«=Ú‡_»∞ Ug∞
ÖËHõ ZHõ¯_≥H¯õ _À u~°∞QÆ∞`«∂ U"≥∞áÿ ÈÜ«∂_À `≥eÜ«∞ÖË^∞Œ . =$^Œ∞Åú #∞ |O^è•Å`À '~°∞^ŒOú —
KÕâß#∞ HÍ|\˜ì ~À^艌 Ωõ _»<Õ ¿Ñ~°∞ =zÛ xezOk. D =∞ǨáêáêÅ =Å¡ <ÕxÖÏ „¿Ñ`«
Ü≥∂xÖ’ Ѩ_ç =Ù<åfl#∞—.
'¿ÇÏ q„Ѩ^"Õ å! ##∞fl ÖËY‰õΩ_»O\Ï~°∞. ѨÓ~°fiO L[˚~Úh #QÆ~O° Ö’ „ÉÏǨχ}∞xQÍ
[xOKå#∞. =∂~åAQÍ~°∞ #<˘flHõ „|Ǩ‡O_»"∞≥ #ÿ HÀ"≥ʼnõΩ ѨÓ*ÏiQÍ xÜ«∞q∞OKå~°∞.
P QÆ∞_çÖ’ qaè#fl <å=∂Å`À Z<Àfl q„QÆÇ¨ Å∞<åfl~Ú. ã¨fi~°‚ xi‡`«=ÚÖˇ#· P q„QÆÇ¨ ÅÖ’
J=ã¨~"° ∞≥ #ÿ KÀ@ ѨÅ∞ qÅ∞"≥#· ~°`åflÅ∞ `åѨ_O» KÕÜ∞« |_ç =Ù<åfl~Ú. "å\˜x ~ÀE
ѨÓlã¨∂ΠѨÙ}Ϻxfl "≥#Hˆ ã¨∞HÀ=Åã≤# <Õ#∞ Ö’Éè"í ∂≥ ǨÅKÕ ~åHÍã≤ =∞#ã¨∞ QÆÅ"å_ç<·≥
_»|∞ƒ "≥#Hˆ ã¨∞HÀ"åÅ<Õ "åOKè« Ñ¨Ù\ì̃ =∞ǨáêÑ≤<·≥ áÈÜ«∂#∞. |∞kú áêáêã¨H"Îõ ∞≥ ÿ áÈ`Õ
„ÉÏǨχ}∞_≥<· å, ѨÓ*ÏkèHÍÔ~<· å XHõ>,Ë ~åHõã∆ ∞¨ _≥<· å Ñ≤âßK«"∞≥ #ÿ XHõ>.Ë <Õ<˘Hõ ã¨∂kQÍ
"å_çQÍ #∞#fl W#∞Ѩ PÜ«Ú^è•xfl KÕÑ\¨ ì̃ P q„QÆÇ¨ ʼnõΩ#fl |OQÍ~åhfl ~°`åflÅ#∂
ÃÑHõeOz"Õã≤ ^•KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl#∞. =∞~°∞<å_»∞ ZѨÊ\˜ÖψQ HÀ"≥Å `≥éz QÀÅ QÀÅ ÃÑ>Ëâì ß#∞,
Ug∞ `≥eÜ«∞x"å_çÖÏQÆ. ~åAQÍ~å ~°∂ѨÙ=∂ã≤# q„QÆÇ¨ Å#∞ K«∂ã≤ „Ѩ[fie`åyfl =Öˇ
„HÀ^èOŒ `À ~°yeáÈÜ«∂~°∞. 'D Ѩx KÕã#≤ ^˘OQÆ#∞, ^≥=· „^ÀÇ≤Ïx, "å_»∞ „ÉÏǨχ}∞_≥<· å
ã¨~ˆ , Ѩ@∞ìH˘x <Õ~åxfl x~°∂Ñ≤Oz "åxx <å KÕ`∞« Å`À<Õ z„`«=^èŒ KÕã≤ K«O¿Ñ™êÎ#∞—
Jx ^Õ=ÙxÜ≥∞^Œ@ „Ѩu[˝ KÕâß~°∞.
PÜ«∞# '„ÉÏǨχ}∞_≥<· å ã¨~ˆ — J#_»O`À J#∞=∂#"Õ∞^≥<· å <å g∞^Œ HõeyO^Õ"∂≥
J<Õ J#∞=∂#O <å‰õΩ Hõey ~å„uH˜ ~å„`Õ ~å[=∞Ok~°OÖ’ „Ѩ"tÕ Oz „ѨâßO`«OQÍ
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 621
x„kã¨∞#Î fl ~åA#∞ K«O¿Ñã≤ J@∞flOK«>Ë ~°`åflÅ#∂ |OQÍ~åhfl Ѩ@∞ìH˘x áêiáÈÜ«∂#∞.
^•O`À Éè∂í ^ÕqH˜ ‰õÄ_® <å g∞^Œ Jã¨ÇϨ ºO HõeyO^Õ"∂≥ JÖÏ áêiáÈ`«∂ ^•i `«ÑÊ≤
Ѷ∞¨ ’~å~°}ºOÖ’ kQÆ|_ç JHõ¯_˘Hõ PH˘#fl ѨÙe"å`« Ѩ_ç K«xáÈÜ«∂#∞. HõÅO =O\˜
™ê^è#Œ O`À =∞Ǩ áêѨO KÕâß#∞ HÍ|\ì̃ ##∞fl #~°HOõ Ö’ ÖËY‰õΩ_»x Ñ≤eKå~°∞. JHõ¯_»
Z#ÖËx ÉÏ^èÅŒ ∂ J#∞Éèqí Oz WÖÏ „¿Ñ`«Ü∂≥ xÖ’ Ѩ_®¤#∞.—
WÖÏ J~Ú^Œ∞ „¿Ñ`åÅ∂ q#Ü«∞O`À `«=∞ Ѩ<åflÅ#∞ qxÑ≤OK«QÍ „ÉÏǨχ}∞_»∞
*ÏeѨ_ç "åi „Ѩã∞¨ `Î « Ѩiã≤u÷ x QÆ∂iÛ J_»∞QÆQÍ "åiÖÏ K≥ÑC¨ H˘x qÅÑ≤OKå~°∞.
'F kfi*ËO„^•! ZHõ¯_» "Õ^=Œ ∂~°Oæ J#∞ã¨iOѨ|_»∞`«∞O^À, ZHõ¯_» Å[˚, ^è~Œ ‡° O,
^Œ=∞O, Hõ=∆ ∞, ^è$Œ u, *Ï˝#O =ÙO\ÏÜ≥∂ JHõ¯_» "Õ∞=Ú „Ѩ"tÕ OK«Ö=Ë Ú. „âß^Œ,ú `«~Ê° }
Hõ~‡° Å∞ KÕÜ∞« |_»x QÆ$ǨÖ’¡ "Õ∞=Ú ^Œ∂~°QÅÆ =Ú. JHõ¯_ç =∞#∞+¨µÅ ~°H=Îõ ∂O™êÅ#∞
"åiH˜ `≥eÜ«∞‰õΩO_®<Õ JѨÇϨ iOz P~°y™êÎ=Ú. "å~°∞ U [|∂ƒ ÖˉΩõ O_®<Õ h~°ãO≤ z
áÈ`«∞O\Ï~°∞. =∂ PǨ~°O Ѩ~=° ∞ Jã¨ÇϨ ºHõ~O° . =∞ÅO ^ŒQ~æÆ ∞° flO_ç â◊=O ^•HÍ Jhfl
uO\ÏO. =∂ˆH ã≤QxæÆ Ñ≤ã∞¨ OÎ k – J~Ú<å `«Ñʨ ^Œ∞. "Õ∞=Ú J*Ï˝#∞ÅO, `å=∞ã¨∞ÅO,
=∞O^Œ|∞^Œ∞Åú O, U =∂„`«O ^≥=· â◊HΘ JeH˜_ç q<åfl ÉèÜ í ∞« O`À áêiáÈÜÕ∞ Ñ≤iH˜[<åÅO.
=∂H© „¿Ñ`«[#‡ ZѨC_»∞ ѨÓ~°=Î Ù`«∞O^• Jx K«∂ã¨∞OÎ \ÏO.—
„ÉÏǨχ}∞_»∞ "åi ÉÏ^èÅŒ #∞ qO@∞O_»Q<Æ Õ <Õ#∞ (J#QÍ QÆ~∞° _»∞xH˜^OŒ `å K≥ÑÙ¨ #Î fl
q+¨µ=‚ Ù) J`«xH˜ ^Œ~≈° #q∞KåÛ#∞. ǨÏ$^ŒÜ∞« OÖ’ x=ã≤OKÕ JO`«~åºq∞ ѨÙ~°∞+¨ ã¨fi~°∂ѨOÖ’
™êH∆Í`«¯iOz# ##∞fl K«∂_»Q<Æ Õ P q„ѨÙ_»∞ <ÕÅÃÑ· ™êëêìOQÆÑ_¨ áç È~Ú #=∞㨯iOz
ã¨∞Î`«∞Å`À ##∞fl ã¨O`«∞+¨ìѨiKå_»∞. J`«x ^ŒÜ«∞ =Å¡ P „¿Ñ`åÅ∞ ‰õÄ_® ##∞fl
K«∂_»QeÆ QÍ~Ú.
'Jxfl ~°HÍÅ „áê}∞Å#∂ Hˆ =ÅO h ^ŒÜ∞« `À<Õ, "åiˆH J~°›`å ÖËHáõ È~Ú<å,
h=Ù L^Œiú OK«QÅÆ =Ù. =∞Ǩ„Ѩɒè ! h‰õΩ #=∞™ê¯~°=Ú— Jx ѨÅ∞‰õΩ`«∞#fl P „ÉÏǨχ}∞x
=∞#ã¨∞Ö’x HÀiHõ#~°O÷ KÕã∞¨ H˘x <Õ#∞ "å~°O^ŒiH© L`«=Î ∞Ö’HÍÅ#∞ „Ѩ™êkOKå#∞.
<å WK«Ûù "Õ∞~°‰Ωõ J`«ºO`« `Õ[=Ú QÆÅ, „âı+ª̈ PHÍâ◊Q=Æ ∞#O KÕÜ∞« QÆÅ, QÆO^è~Œ fi° ,
JѨû~° Ü«ÚHõÎ=ÚÖˇ·# P~°∞ q=∂<åÅHõ¯_çH˜ =zÛ P „ÉÏǨχ}∞h ѨOK«„¿Ñ`åÅ#∂
ZH˜¯OK«∞H˘x <å Ö’HÍxH˜ fã¨∞H˘x áÈÜ«∂~Ú— Jx K≥áêÊ_»∞ N =∞Ǩ q+¨µ=‚ Ù.
(J^蕺ܫ∞O – 7)
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 622
JѨ~°Hõ~°‡Å‰õΩ JkèHÍi – rq`« „âß^Œú ã¨OH˜∆ÑÎ̈ qkè
H©∆~™° êQÆ~O° ÃÑ· â◊Ü∞« xOKÕ *Ï˝#™êQÆ~∞° x PHÍâ◊OÖ’ "åǨÏ#"≥∞ÿ qǨÏiOѨ*¿Ë ã
QÆ~∞° _»∞_»∞ =∞iO`« *Ï˝#O HÀã¨O WÖÏ „áêi÷OKå_»∞.
'„ѨÉ∂íè ! D B~°fiú ^≥Ç· Ï≤ Hõ HÍ~åºxfl ã¨OѨÓ~°O‚ QÍ ã¨OѨ#flO KÕ¿ã JkèHÍ~°O Z=iH˜
=ÙO@∞Ok? D „H˜Ü∞« Zxfl „ѨHÍ~åÅ∞QÍ =ÙOk?— 'F YˆQâß! =∞~°}O˜ z# =ºH˜HÎ ˜ h
=_çy# HÍ~åºxfl KÕ¿ã JkèHÍ~°O „Hõ=∞OQÍ Ñ¨Ù„`«∞ʼnõΩ, ᜄ`«∞ʼnõΩ, J#fl^Œ=ڇʼnõΩ,
"åi Ѩل`«∞ʼnõΩ, ã¨ÑO≤ _»∞ʼnõΩ, ã¨fi*ÏfÜ«ÚʼnõΩ =ÙO@∞Ok. =∞$`«∞xH˜ Ñ≤O_»O ÃÑ@ì_®xH˜
=∂`«$Ñ≤`$« =OâßÅÖ’ ѨÙ~°∞+¨µÖˇ=~°∂ q∞QÆÅHõ áÈ`Õ ¢ãÅΑ ∞ D HÍ~åºxfl K≥Ü∞« º=K«∞Û.
`«#"åiO^Œi`À `≥Q`Æ O≥ ѨÙÅ∞ KÕã∞¨ H˘x áÈ~Ú# "åxH˜ D HÍ~åºxfl ~åA KÕÜ∂« e.
ѨÓ~°fi, =∞^躌 =∞, L`«~Î ° „H˜Ü∞« Åx Wk =¸_»∞ ~°HÍÅ∞QÍ =ÙOk. D „H˜Ü∞« #∞
„Ѩu ã¨O=`«û~°O UHÀkÌ+ì̈ q^è•#OÖ’ KÕÜ∂« e. (nxx '`«k#Ì O— JO\Ï~°∞). D „âß^Œú
„H˜Ü∞« #∞ KÕ¿ãÎ Z@∞=O\˜ ã¨`Ê« eù `åÅ∞O\ÏÜ≥∂ q#∞.
„|Ǩχ, WO„^Œ∞_»∞, ~°∞„^Œ∞_»∞, Jtfih Ѩل`«∞Å∞, ã¨∂~°∞º_»∞, Jyfl, =ã¨∞=ÙÅ∞,
=∞~°∞^Œ} æ ÏÅ∞, qâıfi^Õ=ÙÅ∞, Ñ≤`$« QÆ}ÏÅ∞, Ѩ‰Ω∆õ Å∞, =∞#∞+¨µºÅ∞, Ѩâ√◊ =ÙÅ∞, ã¨sã¨$áêÅ∞,
W`«~ˆ `«~° „áê}∞Å∞ – g@xfl\˜h, g~°O^Œih „â◊^•úÑÓ¨ ~°fiHõOQÍ KÕ¿ã „âß^Œ„ú H˜Ü∞« ^•fi~å,
=∞x+≤, `«#‰õΩ „Ѩã#¨ ∞flÅ#∞QÍ KÕã∞¨ H˘#=K«∞Û#∞. D `«k#Ì O =Å¡ ã¨OѨÓ~°‚ [QÆ`ÎÕ
ã¨O`«∞+ì̈=∞=Ù`«∞Ok. `«=∞#∞ ã¨O`À+¨ÃÑ\ì̃# „âß^Œú Hõ~#ΰ ∞, =ÚYºOQÍ Ñ≤`$« ^Õ=`«Å∞,
Ѩل`«, ¢ã,Α ^è<Œ åkHõ=ÚÅ ^•fi~å ã¨O`À+¨ÃÑ_»`å~°∞.
Z=i=∞@∞ì‰õΩ "å~°∞ `«=∞ rq`«HÍÅOÖ’<Õ `«=∞‰õΩ `å"Õ∞ „âß^ŒúO ÃÑ@∞ìH˘<Õ
"≥ã∞¨ Å∞ÉÏ@∞ ‰õÄ_® =ÙOk. nxx rq`«„âß^Œ=ú ∞O\Ï~°∞. ™êfl#O KÕã≤ LѨ"åã¨=ÚO_ç
N Hõ$+¨É‚ Qíè "Æ å#∞x ÃÑ<· Õ =∞#ã¨∞ ÅQÆflO KÕã,≤ JO>Ë PÜ«∞# bÅÅ<Õ PÖ’zã¨∂,Î U
=∞xÃ+<· å ã¨~ˆ , `«#‰õΩ `å<Õ D „H˜Ü∞« #∞ "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ@ì=K«∞Û#∞. =ÚO^Œ∞QÍ UHÍ„QÆz`«OÎ `À
Jxfl\˜H© Hõ~åÎ, Éè’HÍÎÜ∞ÿ≥ # ã¨~ˆ fiâ◊fi~°∞_»∞ q+¨µ‚ ^Õ=Ùx ѨÓlOz `«# Ñ≤`$« QÆ}ÏÅ ¿Ñi@
uÅÅ#∂, ^ŒH} ∆˜ `À ÉÏ@∞ =¸_»∞ [Å^è#Õ ∞=ÙÅ#∂ (J#QÍ Hõ$„u=∞ ^è#Õ ∞=ÙÅ#∞) FO
Ñ≤`«$Éèíºóã¨fi^è• JO@∂ ‰õΩŠѨÙ~ÀÇ≤Ï`«∞xH˜ x"ÕkOKåe. P ã¨=∞Ü«∞OÖ’<Õ FO JQÆflÜÕ∞
Hõ=º "åÇ¨Ï <åÜ«∞ ã¨fi^è• #=∞ó, FO ™È=∂Ü«∞ `åfi Ñ≤`$« =∞`Õ ã¨fi^è•#=∞ó J<Õ =∞O„`åÅ#∞
K«^"Œ åe. K«^∞Œ =Ù`«∂<Õ ^ŒH} ∆˜ O "≥Ñ· Ù¨ uiy WO^•Hõ x"ÕkOz# "å\˜x ^•#q∞zÛ
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 623
=¸_»= ^è#Õ ∞=Ù#∞ ^•#q∞ã¨∞#Î flѨÙ_»∞ Ü«∞=∂Ü«∂Oy~°¿ã ã¨fi^è•#=∞ó J<Õ =∞O„`åxfl
gÖˇ#· xfl =∂~°∞¡ 㨇iOKåe. q+¨µ‚ ÉèQí "Æ å#∞x ѨÓ[ (Ü«∞[˝O), [Å^è#Õ ∞ ^•<åÅ =∞^躌
HÍÅOÖ’<Õ „ÉÏǨχ}∞Å <å"åǨÏ# KÕã≤ "åiH˜ Éè’[<åÅ∞ ÃÑ\Ïìe.
"≥Ú^Œ\ ˜ [Å^è#Õ ∞=Ù #∞`«~Î k° â◊Ö’#∂, ~Ô O_»= ^•xx ^ŒH} ∆˜ OÖ’#∂ ÃÑ\Ïìe. P
~Ô O\˜ =∞^蕺, =¸_»= [Å^è#Õ ∞=Ù #∞Oz P"åǨÏ<åk „âß^Œú ã¨O|OkèO`« HÍ~åºÅ#∞
KÕÜ∂« e. JxflO\˜H<õ åfl =ÚO^Œ∞ qâıfi^Õ=ÙÅ „Ѩuxkè „ÉÏǨχ}∞Å#∞ ÉÏQÍ Ñ¨ÓlOz
WÖÏ "åix P"åǨÏ# KÕÜ∂« e :
=ã¨∞Éèºí ™êÎ fi =∞ǨÏO q„Ѩ ~°∞„^Õɺíè ™êÎ fi=∞ǨÏO`«`ó« I
ã¨∂~ˆ ºÉèºí ™êÎ fi =∞ǨÏO q„Ѩ Éè’[Ü«∂g∞u `å#fi^Õ`ü II (^èŒ~°‡...8/17)
`«~∞° "åu P"åǨÏ<åkHõ âı+H¨ Í~åºÅ#∞ Ñ≤`$« âı+H¨ Í~°ºOÖ’ KÕã#≤ >Ë¡ KÕÜ∂« e.
`«~°∞"å`« =ã¨∞=ÙÅ#∞^ÕÌtOz XHõ „ÉÏǨχ}∞xH˜ =∞Oz P=Ù#∞ ^•#O KÕÜ«∂e.
PˆQflÜ«∞OÖ’ ~°∞„^Œ^Õ=ÙxH© ^ŒH˜∆} kâ◊Ö’ ã¨∂~°ºÉèíQÆ"å#∞xH© „Ѩux^äŒ∞Å∞QÍ ‰õÄ~ÀÛ
ɡ@|ì _ç# „ÉÏǨχ}∞ʼnõÄ K≥iÜ≥ÚHõ QÀ=Ù#∂ ^•#q∞"åfie. qâıfi^Õ=ÙÅ xq∞`«OÎ uÅѨÓ~°‚
áê„`«x"åfie. „ÉÏǨχ}∞Å HõÑÙ¨ _»∞ JHõÜ ∆ ∂≥ ^ŒHõ ^•<åxfl¿ãÎ "å~°∞ 'FO ã¨fiã≤—Î J<Õ „Ѩu
=K«#O ^•fi~å D „âß^Œú Hõ$`«º ã¨OѨÓ~°`‚ « ã¨OѨ#flO HÍ"åÅx nq™êÎ~∞° . JѨÙ_»∞
JëêìHõ∆~° =∞O„`«O`À q+¨µ‚ÉèíQÆ"å#∞x 㨇iã¨∂Î ^Õ=`«ÅO^Œih („ÉÏǨχ}∞Å#∞)
q#Ü«∞ѨÓ~°fiHõOQÍ g_˘¯ÖÏÊe.
`«~∞° "å`« =∞#ã¨∞û#∞ J^Œ∞ѨÙÖ’ ÃÑ@∞ìH˘x `«# ‰õΩÅ^Õ=`«#∂, áê~°fif^Õqh,
t=ˆHâ◊=ÙÅ#∂ 㨇iOK«∞HÀ"åe. `«~∞° "å`« P ѨHO∆õ Ö’ =KÕÛ K«`∞« ~°tÌ <å_»∞ ^ŒQ~æÆ Ö° ’
#∞#fl „âı+#ª̈ n f~åúxH˜ áÈ~Ú ™êfl#O KÕã≤ =„™êÎÅ#∂ W#∞ѨH_õ Ťô #∂ ^•#O KÕÜ∂« e.
Ñ≤=∞‡@ ^ŒH˜∆}O "≥·Ñ¨Ù ‰õÄ~˘Ûx 'FO l`«O`Õ— J<Õ =∞O„`åxfl [Ñ≤ã¨∂Î Jyflx
„Ѩ[fiiÅ¡*Ü Ë ∂« e. `«~∞° "å`« Ü«∂Éè̌· ‰õΩâ◊Å`À XHõ ÉÁ=∞‡#∞ `«#‰õΩ „ѨfHõQÍ (nx<Õ
„ÉÏǑχ„ѨuHõ$u JO\Ï~°∞) `«Ü«∂~°∞ KÕã≤ ^•x#yfl HÍǨïu KÕÜ«∂e. `«~°∞"å`«
â◊‡âß#OÖ’ KÕÜ«∞=Åã≤# Ǩϟ=∂xfl WHõ¯_Õ KÕã≤ ѨÓ~å‚Ǩïu xzÛ"ÕÜ«∂e. x~°yfl
Éè∂í q∞h, Ü«∞=Úh, ~°∞„^Œ∞h 㨇iã¨∂ΠǨÏ=#O KÕã≤ „Ѩ^•è #™ê÷#OÖ’ Ü«∞=∞~°∞„^Œ∞Å
<å"åǨÏ# KÕÜ«∂e. `«^Œ#O`«~°O P JyflÖ’ ÃÑã¨Å `À_ç K«~°∞ (J#QÍ Ç¨Ïqëêº
#fl=Ú)#∂, uÅ`«O_»∞Å q∞„t`« K«~∞° #∂ =O_®e.
FO Ѩ$kä"º·≥ #=∞ã¨∞ÉÎ ºíè O... J<Õ =∞O„`«O`À "≥Ú^Œ\ ˜ 'K«~∞° — h FO Ü«∞=∂
Ü«∞#=∞â◊Û... J<Õ =∞O„`«O`À ~Ô O_»= 'K«~∞° — h x"ÕkOKåe. FO #=∞âßÛ^äŒ ~°∞„^•Ü«∞
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 624
â◊‡âß# Ѩ`Ü « ∞Õ #=∞ó J<Õ =∞O„`«O`À ~°∞„^Œ^=Õ ÙxH˜ (^Õx<≥<· å)★ x"ÕkOKåe. `«~∞° "å`«
„âß^ŒHú ~õ ΰ ã¨Ñ<Î̈ å=∞Ü«Ú`«∞_≥#· ^è~Œ ‡° ~åAH˜ x=∞fl=∞O„`åÅ`À U_»∞[ÖÏO[Å∞ e"åfie.
FO Ü«∞=∂Ü«∞ ã¨fi^è•`« Ãㇷ #=∞ó, FO ^è~Œ ‡° ~å*ÏÜ«∞ ã¨fi^è• `«Ãㇷ #=∞ó, FO =∞$`«º"Õ
ã¨fi^è• `«Ãㇷ #=∞ó, FO JO`«HÍÜ«∞ ã¨fi^è• `«Ãㇷ #=∞ó, FO "≥=· ã¨fi`åÜ«∞ ã¨fi^è• `«Ãㇷ
#=∞ó, FO HÍÖÏÜ«∞ ã¨fi^è• `«Ãㇷ #=∞ó, FO ã¨~fi° „áê} ǨÏ~åÜ«∞ ã¨fi^è• `«Ãㇷ #=∞ó I
`«~∞° "å`« „âß^ŒHú ~õ ΰ Ѩk Ñ≤O_®Å#∞ QÀ„`«<å=∂Å`À ã¨Ç¨ ^•#O KÕã≤ J~°º… =Ú#∂
ѨÙëêÊÅ#∂ "å\˜ÃÑ· "ÕÜ∂« e. `«~∞° "å`« "å\˜H˜ ^è∂Œ Ѩ, nѨ, |e, QÆO^è,Œ JHõÜ ∆ ∞« [Å
„Ѩ^•<åÅ#∞ QÍqOKåe. JÖÏ Ñ¨k Ñ≤O_®Å#∞ ^•#q∞KåÛHõ (J~Ú^Œ∞ x=ÚëêÅ
áê@∞) Hõ#∞Å∞ =¸ã¨∞H˘x q+¨µÉ‚ Qíè "Æ å#∞x ã¨∞O^Œ~,° ã¨∞ÉèQí =Æ ^Œ<åxfl ^蕺xOKåe.
D Hõ$`åºxfl <≥~°"ÕiÛ# `«~°∞"å`« „Ѩu =∂ã¨=¸, =∂ã≤Hõ „âß^Œú=Ú#∂
ã¨ÑO≤ _ôH~õ } ° #∂ KÕã∂¨ <Î Õ =ÙO_®e. â◊H,Î̃ P~ÀQƺO, ^è#Œ O, PÜ«Ú=Ù– D <åÅ∞QÆ∂
Jã≤~÷ åÅ∞. D *Ï˝<åxfl Hõey =ÙO_ç „âß^ŒHú ~õ ‡° #∞ KÕÜÚ« "å_»∞ ã¨~fi° „`« ã¨∞YѨ_`» å_»∞—
Jx PQÍ_»∞ q+¨µ=‚ Ù. (J^蕺ܫ∞O – 8)

|„Éèí∞"åǨÏ# =∞Ǩ~åA Hõ^äŒ

B~°úfi ^≥·Ç≤ÏHõ „H˜Ü«∞–=$ëÈ`«û~åæÅ ^•fi~å „¿Ñ`À^Œú~°}
'ÉèíQ=Æ <£! D „H˜Ü∞« Å#∞ '`«# "åi`À `≥Q`Æ O≥ ѨÙÅ∞ KÕã∞¨ H˘x =KÕÛã≤# "åxH˜—,
Z=~°∂ ÖËx "åiH˜ ~å*Ë KÕÜ∂« Åx P^ÕtOKå~°∞ Hõ^•, JÖÏ KÕã#≤ ~å*ˇ=~Ô <· å HõÅ~å?—
Jx QÆ~∞° _»∞_»_∞» QÆQÍ ™êfiq∞ WÖÏ „Ѩ=zOKå_»∞.
'ã¨∞Ѩ~å‚! ÖËHˆ O? Hõ$`«ÜÚ« QÆOÖ’ =OQÆ^âÕ O◊ Ö’ |„Éè∞í "åǨÏ#∞_»x XHõ ~åAO_Õ"å_»∞.
J`«_∞» ™êQÆ~"° ∞Õ #Å∞"≥Ñ· Ù¨ ÖÏ Ç¨Ï^Œ∞QÌ Í QÆÅ `«# ~å*Ϻxfl ™ê=∞~°º÷ O`À ~°HO∆˜ K«∞‰õΩO@∂
^è~Œ å‡#∞™ê~°O ~å[º ѨiáêÅ##∞ KÕã∞¨ OÎ _Õ"å_»∞. PÜ«∞# `«# r=#HÍÅOÖ’ Éè∂í q∞
#O`«\ h˜ Éè’yOz ~°HO∆˜ Kå_»∞. F@q∞ áêÅ∞ `å#∂ HÍÖË^∞Œ † PѨ^ÅŒ áêÅ∞ ~å*Ϻhfl
KÕÜ∞« ÖË^∞Œ . J`«x „Ѩ[ÖË<å_»∂ KÀ~° ÉèÜ í ∂« xflQÍx ^Œ∞+¨[ì #∞Å ^•fi~å HõÅ∞QÆ∞ LѨ„^Œ"åxfl
QÍx ~°∞z K«∂_»Ö^Ë ∞Œ . J`«x ~å[ºOÖ’ áêѨÙÅ∞ ÖË~∞° . ~ÀQÍÅ∞ ÖË=Ù, ~ÀQÆ ÉèÜ í ∂« Å∂
ÖË=Ù, P „Ѩ[ÅO^ŒiH© `«=∞ ^è~Œ ‡° OÃÑ· ÉèHí „Î̃ â◊^ÖúŒ Ë HÍHõ J#∞~°HÎ̃ ‰õÄ_® =ÙO_Õk. (P^Œ~≈°
~å[ºOÖ’ „Ѩu áœ~°∞_»∂ `«# =$uÎx „¿Ñq∞™êÎ_∞» , Q“~°q™êÎ_∞» , P~åkè™êÎ_∞» . D =¸_»∞
★
^Õx<À WHõ¯_» K≥ѨÊ|_»ÖË^Œ∞.
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 625
ÅHõ} ∆ ÏÅ∂ áœ~°∞ÅÖ’ ÖË#ѨÙ_»∞ "åiH˜ `«y# ~å*Ë `«Ü∂« ~“`å_»∞. "åiH˜ `«QæÆ ~å[º"Õ∞
=ã¨∞OÎ k) `Õ[ã¨∞ûÖ’ ã¨∂~°∞ºh, ã≤~÷ =° ∞#㨯`«, ã≤`÷ „« Ѩ[`˝ åfiÅÖ’ Ѩ~fi° `åhfl, ã¨ÇÏ≤ +¨µ`‚ Ö« ’
Ѩ$käfih `«ÅÑ≤OKÕ P |„Éè∞í "åǨÏ# =∞Ǩ~åA XHõ =O^Œ=∞Ok Jâßfi~°∂_è∞» Öˇ#· q∞„`«∞Å`À
Ããx· ‰õΩÅ`À Hõeã≤ `«# ѨOK«HÖõ Ϻ}˜ÃÑ· "Õ@‰õΩ |Ü«∞Å∞ ^Õ~å_»∞. "å~°O`å XHõ ^Œ@"ì ∞≥ #ÿ
J_»qÖ’ „Ѩ"ÕtOKå~°∞. Ü≥∂^èŒ∞Å ã≤OǨÏ<å^•Å`À, â◊OY^èŒfi#∞Å`À, ^Œ∞O^Œ∞Éèí∞Å
K«ÑC¨ à◊§`À J_ç=O`å =∂~À‡QÆ™êyOk. Ããx· ‰õΩʼnõΩ Jq #Å∞"≥Ñ· Ù¨ Å #∞O_ô `«=∞ ~åA
H©ixÎ QÍ#O KÕã∞¨ #Î fl@∞¡ qxÑ≤Oz =∞iO`« L`åûǨÏOQÍ LÖÏ¡ãO¨ QÍ =ÚO^Œ∞H˜ áÈ™êQÍ~°∞.
Jk KåÖÏ ÃÑ^ŒÌ J_»q. [#=∞O>Ë ÖË~∞° QÍh Jxfl ~°HÍÅ K≥@∂¡, KÕ=∞Å∂, Å`«Å∂,
^Œ∞|∞ƒÅ∂, JÖψQ Jxfl ~°HÍÅ Ç≤ÏO„ã¨H,õ ™ê^è∞Œ [O`«∞ ã¨=¸Ç¨Å∂ JO^Œ∞Ö’ =Ù<åfl~Ú.
Jxfl ~°HÍÅ [O`«∞=ÙÅ#∂ "Õ\Ï_»∞`«∂, "Õ@∞H˘Hõ [O`«∞=Ù#∞ ‰õÄeÛ"Õã¨∂Î P
#~°âß~°∂ÅÌ _˘Hõ ÖË_Ãç Ñ· ÉÏ}O "Õâß_»∞.P ÖË_ç ^≥|ƒux ‰õÄ_®, ^≥=· =âß#, â◊~"° QÕ OÆ `À
Ѩ~∞° y_»™êyOk.
~åA Jhfl =∞éz "Õ@ `«=∞HõOÖ’ Ѩ_ç ^•xx "≥O\Ï_»∞`«∂ "åÜ«Ú "ÕQOÆ `À
ѨÜ∞« xOKå_»∞. Ѩi"å~åxH˜ ^Œ∂~°"∞≥ áÿ ÈÜ«∂_»∞. JÖÏ XO@iQÍ J`«ºkèHõ ^Œ∂~°O áÈ~Ú
P J_»qx ^•\˜ =∞~˘Hõ Ѷ¨∞’~å@qÖ’ „Ѩ"ÕtOKå_»∞. ÖË_ç zHͯHõQÍh PÜ«∞#H˜
Ѩi"å~°=¸, PHõe ^ŒÑC¨ Å∂ QÆ∞~°∞Î ~åÖË^∞Œ . Ѩi"å~°O ÉÏ^èŒ ÃÑ^ŒQÌ Í P Jã¨Ç¨ Ü«∞
â◊¥~°∞_çH˜ ÖË^∞Œ QÍh, JÅq g∞i# PHõe, `«@∞ìHÀÖË#O`« ^ŒÑÊ≤ Hõ PÜ«∞##∞ q∞‰õΩ¯@OQÍ
ÉÏkèOK«™êQÍ~Ú. "Õ\Ï_»_O» h\˜ HÀã¨O "≥Ú^ŒÖO·ˇ k. ÉèQí =Æ O`«∞x ^ŒÜ∞« =Å¡ PÜ«∞#‰õΩ
Jz~°HÍÅOÖ’<Õ Ç¨ÏOã¨Å, ™ê~°ã¨ Ѩ‰Ω∆õ Å ã¨=fi_ç qxÑ≤OzOk. K«∞~°∞HÔ #· "å_»∞ HÍ|\˜ì
"≥O@<Õ P kâ◊Ö’ Hõke XHõ k=º"≥∞#ÿ ã¨~À=~åxfl Hõ#∞Q˘x =ÚO^Œ∞ Ǩ~ÚQÍ ™êfl#O
KÕã≤ `«~∞° "å`« hÅ Hõ=∞ÖÏÅ, Zé] HõÅ∞=ŠѨÙá⁄Ê_»∞Å`À ã¨∞QÆOkè`"« ∞≥ ,ÿ ã¨∞~°∞zHõ~"° ∞≥ #ÿ
j`«Å áêhÜ«∂xfl ¿ãqOK«QÍ<Õ ^•Ç¨ÏO`À ÉÏ@∞ PHõe ‰õÄ_® =∂Ü«∞"≥∞áÿ È~ÚOk.
WHõ U ^•s Ѩ@‰ì Ωõ O_® JHõ¯_Õ =Ù#fl XHõ ÃÑ^ŒÌ K≥@∞ì h_»Ö’ ‰õÄ~°∞Ûx `«# Ѩi"å~°O
HÀã¨O Z^Œ∞~°∞ K«∂_»™êQÍ_»∞. QÆ∞é]O ‰õÄ_® ^•Ç¨ÏO f~°∞ÛH˘x PÜ«∞# "≥#∞Hõ<Õ xÅ|_ç
ѨzÛHõ "Õ∞Ü«∞™êyOk. ~åAQÍ~°∞ Pã¨~Î } ° Ïxfl ѨéK«∞H˘x _®Å∞x `«Å„H˜O^Œ x_»∞H˘x
q„â◊q∞OKå~°∞.
~åAQÍi Hõ#∞eOHÍ Ñ¨ÓiÎQÍ =¸`«|_»H=õ ÚO^Õ =O^Œ„¿Ñ`åÅ`À HõÅã≤ J_»qx
HõÅÜ«∞k~°∞QÆ∞`«∞#fl „¿Ñ`«"åǨÏ#∞_»#∞ ¿Ñ~°∞ QÆÅ „¿Ñ`«"Ú≥ Hõ_H» ¯õ _çH˜ =KåÛ_»∞. "å~°O`å
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 626
#_»∞ã¨∞#Î fl Z=ÚHõÅ „áÈQÆ∞ÖÏ¡QÍ =Ù<åfl~°∞. Z=ÚHõÅÃÑ· aQÆ∞`«∞QÍ ^Œ∞ѨÊ\˜ HõÑÊ≤ #@∞ì
K«~‡° "Õ∞ =ÙOk. =∂Oã¨O ÖË^∞Œ . "å~°∞ =zÛ# JeH˜_Hç ˜ ~åA Hõ#∞Å∞ `≥éz K«∂ã≤
WO`«=éÔH#fl_»∂ `å#∞ K«∂ã≤ Ü≥∞é∞QÆx ÉèÜ í ∂« #Hõ ^Œ$âߺxfl K«∂ã≤#ѨÊ\˜H© ^è~·≥ åºxfl
HÀÖ’ÊHõ z=Ùfi# ÖËz ^èŒ#∞~åƒ}=ÚÅO^Œ∞H˘x qO\˜H˜ ÉÏ}Ïxfl "≥∞~°∞Ѩ٠"ÕQÆO`À
ã¨OkèOz „¿Ñ`« "åǨÏ#∞xH˜ QÆ∞iÃÑ\˜ì xÅ|_®¤_∞» . J~Ú<å PÜ«∞#H˜ "åix K«O¿Ñ
L^ÕâÌ º◊ O ÖË^∞Œ HÍ|\ì̃ ™œ=∞ºOQÍ<Õ WÖÏ J_çQÍ_»∞ : 'Z=~°∞ g∞~°∞? ZHõ¯_ç #∞O_ç
=KåÛ~°∞? g∞‰õΩ D qHõ$`« â◊s~åÖˇÖÏ „áêÑ≤OÎ Kå~Ú?—
'„Ѩɒè ! g∞ ^Œ~≈° #, ™êOQÆ`º« =∂„`«=Ú KÕ`« <åÖ’ „¿Ñ`«ÉÏè =O #tOzOk. WѨÙ_»∞
<å‰õΩ Ѩ~=° ∞QÆu „áêÑ≤OÎ K«É’`ÀOk. ^è#Œ ∞º_»<u·≥ x =∞ǨÉÏǨϟ! <åHõO>Ë ^è#Œ ∞ºeHõ ÖË~∞° —
JO@∞#fl „¿Ñ`« <åÜ«∞‰õΩx qx, âßOuOz qÅ¡=Ú‡Å#∞ kOz WÖÏ J<åfl_»∞
|„Éè∞í "åǨÏ#∞_»∞.
'„¿Ñ`«=∂! <åˆHg∞ J~°O÷ HÍ=_»O ÖË^∞Œ . D =#O K«∂¿ãÎ KåÖÏ ÉèÜ í ∞« OHõ~O° QÍ
=ÙOk. WHõ¯_Õ^À k=º ã¨~À=~°O ÖÏQÆ HõxÑ≤Oz WHõ¯_» q„â◊q∞¿ãÎ L~°∞=ÚÅ, Ñ≤_∞» QÆ∞Å
^èfiŒ #∞Å∞ qxÑ≤ã∞¨ <Î åfl~Ú. "≥∞~°∞ѨÙÅ∞ HõxÑ≤ã∞¨ <Î åfl~Ú. <å<å „Ñ¨HÍ~åÅ Ç≤ÏO„ã¨H,õ ™œ=∞º
[O`«∞=ÙÅ ‰õÄ`«Å∞ qxÑ≤ã∞¨ <Î åfl~Ú. HÍx XHõ¯\© Hõ#|_»_O» ÖË^∞Œ . W^ŒO`å g∞ „ѨÉÏè =O
HÍ=K«∞Û. WO`«H© g∞H© J=ã¨÷ ZÖÏ ^•Ñ¨ÙiOzOk?—
'=∞Ǩ~å*Ï! „¿Ñ`åÅhfl XHõÑʨ \˜ #~°∞ÖË. "Õ∞=Ú KÕã∞¨ ‰õΩ#fl áêѨO =ÖË¡ =∂H©
^Œ∞~°=ã¨÷ „áêÑ≤OÎ zOk. U „áê}∞ÅÔH`· Õ (#~°∞Å<Õ J#∞HÀ"åe) Jyfl ã¨O™ê¯~°O, „âß^ŒOú ,
`«~Ê° }O, +¨\ Oì̃ _®Å∂, ^ŒâQ◊ Í„`åÅ∂, ã¨ÑO≤ _ôH~õ } ° =¸ [~°Q"Æ À Jq ("å~°∞) „¿Ñ`åÖˇ·
u~°Q=Æ Åã≤O^Õ. JO`ÕHÍHõ, gˆ~ HÍHõ qâßfiã¨Ñ∂¨¶ `«‰Ωõ Å∂, `åQÆ∞É’`«∞Å∂, |OQÍ~°O
^˘OQÆÅ∂, JѨ=∞$`«∞º "å`«Ñ¨_ç#"å~°∂, D~嬺à◊√=ÙÅ∂, áêáêʼnõΩ `≥eã≤ `≥eã‘
„áêÜ«∞tÛ`«OÎ KÕã∞¨ HÀx"å~°∂, QÆ∞~°∞Ѩffl QÆ=∞#∞Å∞ – WÖÏ\˜ Ѩ~=° ∞áêáê`«∞‡ÅO`å
„¿Ñ`« ~°∂áêÅ#∞ ^èiŒ Oz WHõ¯_» x=ã≤ã∞¨ <Î åfl~°∞(=Ú).
=∂‰õΩ uO_ô, h~°∂ |Ǩï ^Œ∞~°É¡ Oíè . J`«ºkèHõ Ñ‘_`ç ∞« b qâ◊fiOÖ’ Z=~°Ü∂« º
JO>Ë "Õ∞"Õ∞. JO^Œ∞Hˆ F =∞Ǩ~å*Ï! <Õ<Ö≥ ÏQÆ∂ |uH˜áÈÜ«∂#∞ QÍh g∞~°∞ g~°O^ŒiH©
B~°fiú ^≥Ç· Ï≤ Hõ ã¨O™ê¯~åÅ∞ QÍqOK«O_ç. Z=~°∂ ÖËx"å~°∞ áÈ~Ú#ѨÙ_»∞ "åi JѨ~„° H˜Ü∞« Å#∞
~å*Ë x~°fiÇ≤ÏOK«_O» âßG ã¨=∞‡`«O. nx =Å¡ Q˘Ñ¨Ê ѨÙ}ºO =ã¨∞OÎ k. g∞‰õÄ Ñ¨~Ö° ’HõOÖ’
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 627
ã¨∞Y™ê÷#"Õ∞~°Ê_»∞`«∞Ok. D „¿Ñ`åʼnõÄ „Ѩã∞¨ `Î « ^Œ∞óY q<åâ◊#=∞=Ù`«∞Ok. ~åAH˜ D
ѨÙ}ºO =Å¡ D Ö’HõOÖ’x HõëêìÅ∞ ‰õÄ_® `˘ÅyáÈ`å~Ú.
=∞Ǩ~å*Ï! D Ö’HõOÖ’ ZO^Œ~À =Ù<åfl~°#∞‰õΩO\ÏO HÍh Z=iH˜ Ü≥∞=~°∞?
z=iH˜ Z=~°∞? Ѩل`«∞Å∞, ÉèÏ~°º – Z=Ô~<· å =∞# ™êfi~°O÷ H˘nÌ =∞# KÕ`« ~åqOѨ|_»`å~°∞.
HÍ|\˜ì "åi ™êfi~°O÷ <≥~"° iÕ #O`«HÍÅ"Õ∞ =∞#O Q“~°qOѨ|_»`åO. Z=i Hõ~‡° #∞ "åˆ~
J#∞Éèqí OKåe. =∞x+≤ áÈÜ«∂Hõ ^è#Œ O WO\˜ ^ŒQ~æ̂Æ g_˘¯eKÕÛã¨∞OÎ k, |O^è∞Œ =ÙÅ∞
â◊‡âß#O =^ŒÌ g_˘¯Å∞ѨÙ`å~°∞, â◊s~°O HÍ+ª̈OÖ’ g_À¯Å∞ ã¨Å∞ѨÙ`«∞Ok. g_çáȉõΩO_®
Ѩ~Ö° ’HõOÖ’H˜ =KÕÛq áêѨÑÙ¨ }ϺÖË.—
QÆ$¿ÇÏ+¨fi~å÷ x =~°OÎ `Õ â◊‡âß<Õ K≥=· ÉÏO^è"Œ åó II
â◊s~°O HÍ+ª̈ =∂^Œ`ÎÕ áêѨO ѨÙ}ºO ã¨ÇϨ „=*Ë`ü I (^èŒ~°‡...9/36–37)
=∞Ǩ~åA *Ï˝# ã¨=Úáê~°̊<å~°"÷ ∞≥ ÿ „¿Ñ`«<åÜ«∞‰õΩx P`«‡ Hõ^#Œä _»∞QÆQÍ J`«_Öç Ï
K≥Ñʨ ™êQÍ_»∞.
'#$Ѩ„âıëêª! „¿Ñ`åxfl HÍHõ =ÚO^Œ∞ <Õ<˘Hõ ã¨OѨ#fl "≥â· √◊ º_çx. <å ¿Ñ~°∞ ^Õ=QÆ∞ѨÙ_Î ∞» ★.
=∂k ã¨~fi° ã¨OѨ^ÅŒ ‰õÄ, ã¨∞MÏʼnõÄ, ^è~Œ å‡Å‰õÄ ‰õÄ_® <≥Å"≥#· qkâß #QÆ~O° . <Õ#∞
^èŒ~°‡HÍ~åºÅxfl\˜h q∞H˜¯e „â◊^ŒúQÍ ã¨OѨ#flO KÕã¨∞ÎO_Õ"å_çx. <åKÕ <˘ã¨QÆ|_ç#
'ǨÏ"店Å`À ^Õ=`«Å∂, 'Hõ"店Å`À Ñ≤`«~°∞Å∂ ã¨O`«∞+≤ì<˘O^•~°∞. <å<å „Ñ¨HÍ~åÅ
^•<åÅ`À <Õ#∞ „ÉÏǨχ}∞Å#∞ ÉÏQÍ ã¨O`«$Ñ≤ÑÎ ~¨ K° å#∞. <å PǨ~°–qǨ~åÅ∞ K«H¯õ x
„Hõ=∞tHõ}∆ `À ã¨∞xtÛ`«OQÍ =ÙO_Õq. n#, Ç‘Ï#, J<å^äŒ |$O^•Å‰õÄ ã¨`åÊ„`«∞ʼnõÄ
J<ÕHõ „ѨHÍ~åÅ ã¨Ç¨ Ü«∂#flOkOKå#∞. HÍx, ^≥=· Ü≥∂QÆ=Ú# J=hfl WѨÊ\˜ ^•HÍ
x+¨ÊÅù =ÚÖˇ<· å~Ú. <å‰õΩ ã¨O`å#OQÍh |O^è∞Œ ÉÏO^è=Œ ÙÅ∞ QÍh, =∞Oz q∞„`«∞Å∞QÍh
ÖËHáõ ÈÜ«∂~°∞. HÍ|\˜ì <å‰õΩ B~°fiú ^≥Ç· Ï≤ Hõ Hõ~‡° Å∞ [~°QÖÆ ^Ë ∞Œ . JO^Œ∞=Å¡<Õ WÖÏ „¿Ñ`«~∂° Ñ≤<·≥
LO_çáÈÜ«∂#∞.
=∞Ǩ~å*Ï! UHÍ^ŒâßǨÅ∂, „uáêH˜H∆ ÍÅ∂, ëê}χã≤HÍÅ∂, =∂ã≤Hõ „âß^•úÅ∂,
"åi¬H=õ ¸ WÖÏ "≥Ú`«OÎ „âß^•úÅ ã¨OYº Ѩ^ÇŒ ¨ ~°∞. U =∞$`«‰Ωõ xÔH`· Õ Wq KÕÜ∞« |_»"À
J`«_∞» (P"≥∞) q∞ye# HÍ~°º„Hõ=∂Å∂ „âß^•úÅ∂ Zxfl KÕã<≤ å „¿Ñ`«~∂° ѨOÖ’<Õ LO_ç
áÈ=Åã≤ =ã¨∞ÎOk. HÍ|\˜ì F =∞Ǩ`å‡! D Ö’HõOÖ’ ~åA Jxfl =~å‚Å "åiH©
|O^è∞Œ "Ò`å_»x âß„™êÎÅ∞ K≥ÑÙ¨ OÎ _»_O» KÕ`« g∞~°∞ „âß^•úÅ ^•fi~å =∞=Ú‡^Œiú OK«QÅÆ ~°∞.—
★
D "≥·â◊√ºx ¿Ñ~°∞ ã¨∞^Õ=Ù_»h, „¿Ñ`«YO_»OÖ’ ^Õ=QÆ∞ѨÙÎ_»h =ÙOk.
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 628
WO`«=é‰õΩ K≥ÑÊ≤ „¿Ñ`«"åǨÏ#∞_˘Hõ Q˘Ñ¨Ê =∞}˜x fã≤ ~åA H˜=fiÉ’`«∂ 'F
~å*Ï! Wk |Ǩï=¸Åº=Ú QÆÅ =∞}˜~`° fl« =Ú. g∞~°∞ <åÃÑ· ^ŒÜ∞« `À nxx „QÆÇÏ≤ Oz...—
JO@∞O_»QÍ<Õ ~åA J`«x<åÑ≤ :
'=∞Ǩâ◊Ü∂« ! <Õ#∞ Hõ„∆ uÜ«Ú_»#∞. =∞Ǩ~åA#∞. <å KÕ~Ú „H˜O^Œ=~å^Œ∞. ^•#=Ú#∞
„QÆÇÏ≤ OK«#∞. J~Ú<å h Ѩx KÕã≤ ÃÑ_»`å#∞. hˆHO HÍ"åÖ’ K≥ÑC¨ — J<åfl_»∞.
JѨC_»∞ „¿Ñ`«"åǨÏ#∞_»∞, '=∞Ǩ~å*Ï! <å‰õΩ „âß^ŒHú ~õ ‡° Å∞ [~°QÖÆ ^Ë ∞Œ . <å ¿Ñ~°
=$ëÈ`«û~°Oæ ‰õÄ_® [~°QÖÆ ^Ë ∞Œ — J<åfl_»∞.
'J=hfl <Õ#∞ KÕ™êÎ#∞ QÍh, <åH˜k K≥ÑC¨ . =∂ "åà◊§Ö’ Z=Ô~<· å „¿Ñ`«^⌠Ö◊ ’<Õ
=ÙO_çáÈÜ«∂~°<Õ q+¨Ü«∞O <åÔHÖÏ `≥Å∞ã¨∞ÎOk? „¿Ñ`åʼnõΩ =ÚHÎ̃ HõÅQÍÅO>Ë UO
KÕÜ«∂e?—
'Hõ„∆ uÜ«∞‰õΩÖÏ=`«O™ê! „¿Ñ`åÅ∞QÍ J+ì̈Hëõ êìÅ∂ J#∞Éèqí ã¨∞#Î fl "åi Pã¨∞ÅÎ #∞
QÍh Hõhã¨O =Oâ◊<å=∂OH˜`« „Ѩu+¨ì#∞QÍx J#∞Éèíqã¨∞Î#fl "åiH˜ ã¨Ô~·# HÍ~°}O
ÖˉΩõ O_®<Õ H˘xfl HõëêìÅ∞ =zÛѨ_`» å~Ú. |∞kú=∞O`«∞Öˇ#· ѨÙ~°∞+¨µÅ#∞ ‰õÄ_® ÖˇO· yHõ
Ñ‘_Å» ∞ ÉÏkèã∞¨ OÎ \Ï~Ú. âß„™ÈÎHOÎõ QÍ |∞∞`«∞HÍÅOÖ’ ã¨OÉè’yOz<å ã¨O`å#O HõÅ∞QÆ^∞Œ .
¢ãÅΑ Ö’ <≥Å á⁄_»=Ù<å |∞∞`«∞„Hõ=∞ÉÏ^èÅŒ ∞ HõxÑ≤ã∞¨ OÎ \Ï~Ú. #_ç=Ü«∞ã¨∞ûÖ’<Õ |O^è∞Œ =ÙÅ∂,
Ü«∞=fi#OÖ’<Õ Ñ¨i[#∞Å∞ =∞$`«∞º"å`« Ѩ_»∞`«∞O\Ï~°∞. JHõ™ê‡`«∞ÎQÍ P^•Ü«∞O
Ѩ_áç È`«∞Ok. JHÍ~°}OQÍ „Ѩu+¨ª =∞ã¨HÉõ Ï~°∞`«∞Ok. L#fl@∞ìO_ç WÅ∞¡ `«QÅÆ |_çáÈ`«∞Ok.
QÆ$ǨÏOÖ’ x`«º HõÅǨÅ∂, q∞^䕺Ѩ"å^•Å∂, ~å[Ü«∞Hõ∆ ‡O =O\˜ ~ÀQÍÅ∂ xO_»∞QÍ
H˘Å∞=Ù f~°`å~Ú. "åºáê~°O ã¨ÅHõ} ∆ OQÍ<Õ [~°∞QÆ∞`«∂ =Ù<åfl ÖÏÉèÏÅ∞ Hõ#|_»=Ù.
=~å¬Å∞ ã¨HÍÅOÖ’<Õ Ñ¨_ç<å ѨO@Å∞ ѨO_»=Ù. L#fl@∞ìO_ç ã¨Ç¨Ï^èŒ~°‡Kåi}˜ u~°QÆ
|_»∞`«∞Ok. WÖÏ\˜ ÉÏ^èÅŒ #∞ |\˜ì „¿Ñ`å`«‡ LxH˜x áÈÅ∞ÛHÀ=K«∞Û#∞. "≥O@<Õ =$^Œ∞Åú `À
K«iÛOz QÆuOz# "åi ¿Ñ~° ^•<åÅ#∞ KÕ~ÚOz =$ëÈ`«û~°Oæ KÕ~Ú¿ãÎ Jz~°HÍÅOÖ’<Õ
Ѩiã≤u÷ Ö’ =∂~°∞Ê Hõ#|_»∞`«∞Ok.—
'ã¨~ˆ ! WѨÙ_»∞ <Õ<OÕ KÕÜ∂« e?—
'~å*ËO„^•! g∞ÔHÖÏQÆ∂ JkèHÍ~°=ÚOk HÍ|\ì̃ g∞ˆ~ =∂HõO^ŒiH© „âß^•úÅ#∞,
B~°fiú ^≥Ç· Ï≤ Hõ „H˜Ü∞« Å#∞ KÕÜ∞« =K«∞Û. ÖË^• H˘O`«=∞OkH˜ JÜ«∞ºkèHÍ~åxfl ^è•~å^Œ`OΫ
KÕã≤ KÕ~ÚOK«=K«∞Û. z=~À¡ =$ëÈ`«û~°Oæ KÕÜ∞« QÍ<Õ =∂ „¿Ñ`«~∂° áêÅ∞ #tOz =∂‰õΩ`«=Î ∞
QÆ`∞« Å∞ „áêÑ≤™Î êÎ~Ú. <å ã¨O™ê¯~åxfl HÍiÎHõ ѨÓi‚=∞ ÖË^• Pâ◊fiÜ«Ú[ =∞^躌 O, ~ˆ =f
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 629
#Hõ„∆ `«ÜÚ« ‰õÎ u^ä∞Œ ÅÖ’ KÕÜ∞« O_ç. „âı+µ¨ Öª #·ˇ „ÉÏǨχ}∞Å<åǨfixOz q^è∞Œ ºHõOÎ QÍ Jyfl™ê÷Ñ#¨
KÕ~ÚOz "Õ^=Œ ∞O„`åÅ`À Ü«∞^ä•q^è•#OQÍ Ç¨ÏŸ=∞O KÕÜ∂« e. gÖˇ#· O`« Q˘Ñ¨Ê ã¨OYºÖ’
„ÉÏǨχ}∞ Å<åǨfixOz "åiH˜ Éè’[<åÅ#∞ ÃÑ\Ïìe. =∞Ǩ~å*Ï! nxHõÜ∞Õ º Y~°∞Ûx h
„Ѩ[ÅÃÑ· QÍx, hÃÑ· QÍx ~°∞^Œ_Ì O» ^è~Œ ‡° ã¨=∞‡`«O HÍ^Œ∞. ÃÑQ· Í <åH©~`° fl« O`À WHõ U
J=ã¨~=° ¸ =ÙO_»^∞Œ — JO@∂ ~åAQÍi áê^•Å‰õΩ `«Å#∞ PxÛ #=∞㨯iOz P =∞}˜
~°`åflxfl ‰õÄ_® PÜ«∞# áê^•Å =^Œ<Ì Õ =ÙOz `«# J#∞K«~∞° Å`À ã¨Ç¨ J^Œ$â◊º=∞Ü«∂º_»∞
„¿Ñ`«"åǨÏ#∞_»∞.
"≥#· `ÕÜ∂« ! ~åA P ^è#Œ O ^•fi~å<Õ P „¿Ñ`åÅxfl\˜H© JѨ~H° Í~åºÅ#∞ x~°fiiÎOKå_»∞.
P ã¨O™ê¯~°O ã¨OѨÓ~°O‚ HÍQÍ<Õ „¿Ñ`åÅhfl ã¨∞=~°‚ ^ÕÇϨ ã¨∞â’aè`∞« Öˇ· ~åAH˜ ^Œ~≈° #q∞zÛ
„Ѩ}Ï=∞O KÕã≤ ^Õ=^Œ∂`«Å`À HõÅã≤ x„+¨¯q∞OKå~Ú. QÆ~∞° _®! Wn =$ëÈ`«û~°æ =∂Ǩ`«‡ºO—
(J^蕺ܫ∞O–9)

„âß^•ú#fl=Ú#∞ Ñ≤`«~°∞ʼnõΩ KÕ~°∞Û@ – ã‘`å^Õq

„Ѩã¨H˜Î–=∞$`«∞º=#O`«~°O =∞~À ^ÕǨÏO– ã¨`«¯~°‡
=∞Ç≤Ï=∞ – Ñ≤O_»^•#O`À â◊s~° x~å‡}O
'¿ÇÏ „Ѩɒè ! ã¨ÑO≤ _ôH~õ }° , "åi¬Hõ „âß^•úÅ `«~∞° "å`« =∞$`«=ºHÎ̃H˜ `«# ã¨fiHõ~å‡#∞
™ê~°O ^Õ=`«fi"≥∂, =∞#∞+¨º`«fi"≥∂ W`«~ˆ ~°``« fi« "≥∂ „áêÑ≤ãÎ ∞¨ OÎ k Hõ^•, PǨ~°ÑÙ¨ JÅ"å@∞¡
JO^Œig XHõÖÏQÆ∞O_»=Ù Hõ^• =∞i „ÉÏǨχ} Éè’[<åÅ =Å¡ QÍx „âß^Œú Ǩϟ=∂Å
=Å¡QÍx JO^Œ~∂° `«$Ñ≤ÑÎ _¨ _» "» ∞≥ ÖÏ ™ê^躌 O? „¿Ñ`« ~°∂ѨOÖ’ #∞#fl "åi #∞^Œiú OK«_®xH˜
„ÉÏǨχ}∞ʼnõΩ ÃÑ>Ëì Éè’[#O "åi<≥ÖÏ Hõ_∞» Ѩ٠xOÑ≤ P#OkOѨ *ËÜ∞« QÆÅ^Œ∞? „âß^•úÅ#∞
J=∂"å㨺<å_Õ ÃÑ\ÏìÅO\Ï~°∞ x["Õ∞<å? ^ŒÜ∞« KÕã≤ <å ~¸ q+¨Ü∞« Hõ J*Ï˝<åxfl
^Œ∂~°O KÕÜ∞« O_ç— Jx q+¨µ^‚ =Õ Ùx „áêi÷OKå_»∞ q#`åã¨∞`«∞_»∞.
'QÆ~∞° `«‡O`å! =∞x+≤ `«# Hõ~å‡#∞™ê~°O ^Õ=`«Ö’¡ Hõeã≤áÈ`Õ „âß^•ú#flO (WHõ¯_»
=∞#O ÃÑ>Ëì J#flO) J=∞$`«OQÍ =∂i "åx KÕuHõO^Œ∞`«∞Ok. J^Õ J#flO QÆO^è~Œ fi° Ü≥∂xÖ’
Ѩ_"¤» åxH˜ Éè’QÆ~∂° ѨOÖ’#∂ Ѩâ√◊ Ü≥∂xÖ’ Ѩ_#ç "åxH˜ QÆ_~¤ç ∂° ѨOÖ’#∂ JO^Œ∞`«∞Ok.
JÖψQ <åQÆÜ∂≥ x "åiH˜ "åÜ«Ú~°∂ѨOÖ’#∂, ѨHH∆˜ ˜ ѶŨ OQÍ#∂, ~åHõã∆ ∞¨ xH˜ =∂Oã¨O
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 630
QÍ#∂, „¿Ñ`åxH˜ ~°HOÎõ QÍ#∂, =∞#∞+¨µºxH˜ J#fláê<å^Œ∞Å∞QÍ#∞ JO^Œ∞`«∞Ok— Jx
K≥áêÊ_»∞ q+¨µ=‚ Ù WÖÏ :
'^Õ"ÀÜ«∞^ŒÑ≤ *Ï`À -Ü«∞O
=∞#∞+¨ºó Hõ~‡° Ü≥∂QÆ`ó« II
`«™êº#fl=∞=∞$`«O Éè∂í `åfi ^Õ=`Õº- Ѩº#∞Ü«∂uK« I
QÍO^è~Œ̂ fi Éè’QÆ~∂° ¿Ñ} Ѩâ√◊ `Õfi K« `«$}O Éè"í `Õ ü I
„âß^ŒOú "åÜ«Ú ~°∂¿Ñ} <åQÆ`fiÕ -Ѩº#∞QÆKÛ« uù II
ѶŨ O Éè=í u ѨH`∆˜ fiÕ ~åHõ¿∆ ã+¨µ `«^•ä q∞+¨O II
^•#=`Õfi `«^•ä =∂Oã¨O „¿Ñ`«`fiÕ ~°∞kè~O° `«^•ä I
=∞#∞+¨º`Õfi- #fl áê<åk ÉÏÖ˺ Éè’QÆ~™° ÈÉè"í `Õ ü II— (^èŒ~°‡...10/4–7)
'Ѩ~O° ^è•=∂! D Ö’HõOÖ’ (JO>Ë =∞$`«∞º Ö’Hõ"∞≥ #ÿ Éè∂í Ö’Hõ=∞<Õ L^ÕâÌ º◊ O)
=∞#∞+¨µºÅ ^•fi~å DÜ«∞|_ç# ǨÏ=º–Hõ=º Ѩ^•~å÷Å∞ÃÑ· Ö’HÍÅÔHÖÏ "≥à`◊ å~Ú? "å\˜x
á⁄O^Õ^=≥ ~°∞? D „âß^•úÅ∞ =∞$`«∞Å Hõ_∞» Ѩ٠xOѨ_=» ∞O>Ë, PiáÈ~Ú# nѨOÖ’ `≥Å· O
áÈ¿ãÎ "≥Å∞QÆ∞Å∞ q~°l=Ú‡`åÜ«∞#fl@∞¡Ok. K«xáÈ~Ú#"å_»∞, áÈ=Åã≤# KÀ\˜H,˜ "åx
Hõ~‡° Ѷ֨ Ïxfl |\˜áì È<Õ áÈ`å_»∞ Hõ^•, "åx Ѩل`«∞x ^•fi~å DÜ«∞|_»¤ ѨÙ}ºHÍ~°ºÑ¶Ö¨ Ï<≥flÖÏ
JO^Œ∞‰õΩO\Ï_»∞?— J_çQÍ_»∞ QÆ~∞° _»∞_»∞.
K≥~Q° xÆ z~°∞#=Ùfi ^•fi~å "å`«ûÖϺxfl ‰õΩiÑ≤ã∂¨ Î WÖÏ J<åfl_»∞ ÉèQí "Æ å#∞_»∞,
'=`åû! „Ѩ`º« HõO∆ QÍ HõxÑ≤OKÕk „Ѩ=∂}"Õ∞.HÍx ^•xHõ#fl Q˘Ñ¨Ê „Ѩ=∂}O, |Å"≥∞#ÿ k
„â◊√u "åHõºO. ^•x #∞O_ç =zÛ# *Ï˝#O J=∞$`å^Œ∞Å`À ã¨=∂#O. „âß^ŒHú ~õ ‡° Ö’#∞
K«ÛiOѨ_#ç QÀ„`«<å=∂ÖË PÜ«∂ 'Ñ≤`~« å^Œ∞ʼnõΩ ǨÏ=º–Hõ"åºÅ#OkOKÕ „áêѨHÍÅ∞.
F ã¨∞Ѩ~å‚! D =∞O„`åÅKÕ`<« åÅ#∞HÀ‰õΩ. "å\˜‰Ωõ #fl K≥`· #« ºO =∞i "Õ\ H˜ © LO_»^∞Œ .
ã¨Oâ◊Ü∞« =Ú =Å^Œ∞. Jyflëêfi`åÎk Ñ≤`$« QÆ}ÏÅ∞ P Ñ≤`~« ∞° Å ~å[ Ѩ^=Œ ÙÅÖ’ xÜ«∞q∞OѨ
|_»`å~°∞. "åi =^Œ‰Ì Ωõ D Ñ≤`$« áê„`«ÅÖ’, qkè=`«∞QÎ Í „ѨuáêkOѨ|_ç# J<åflk Jcè+ì¨
Ѩ^•~å÷Å∞ KÕ~°`å~Ú. P r=ÙÖˇHõ¯_»∞O>Ë JHõ¯_çH˜ D Jyflëêfi`åÎk Ñ≤`«$^Õ=`«ÖË
J<åfl^Œ∞Å#∞ fã¨∞H˘x "≥à`◊ å~°∞. QÀ„`« <å=∂Å∂, =∞O„`åÖË WHõ¯_ç â◊H„Î̃ Ѩ^•Ü«∞HÍÅ∞.
W^ŒO`å TǨÏHõO^Œ#O`« "ÕQOÆ QÍ [iyáÈ`«∞O@∞Ok. ZHõ¯_» =∞$`«∞ʼnõΩ <å=∞ QÀ„`«
=∞O„`« ã¨ÇÏ≤ `«OQÍ „âß^ŒOú ÃÑ@ì|_»∞`«∞<åfl P =∞$u K≥O^•_»#∞‰õΩO@∞#fl rq =∞Ô~Hõ¯_»
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 631
U Ü≥∂xÖ’ =Ù<åfl D =∞O„`«O K«^=Œ QÍ<Õ P rqH˜ Hõ_∞» Ѩ٠xO_ç, `«$Ñ≤Î HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok.
ã¨O™ê¯~°O KÕã∞¨ #Î fl =ºH˜Î ‰õΩâßKåÛùk`«"∞≥ #ÿ Ѩ$käfiÃÑ,· ^ŒO*ˇ=Ú#∞ ‰õΩ_ç Éè∞í [OÃÑ· ÃÑ@∞ìH˘x,
=¸_»∞ Ñ≤O_»=ÚÅ#∞ ÃÑ\ì̃ =∞O„`«O ^•fi~å `«# Ñ≤`~« ∞° Å#∞ `«$ѨÙÅÎ #∞ KÕÜ∞« QÆÅ_»∞.
'WHõ¯_»— W`«_∞» J#fl=Ú<Õ ÃÑ@ì=K«∞Û HÍh =∞O„`« |ÅO =Å¡ 'JHõ¯_»— U Ü≥∂xÖ’
#∞#fl Ñ≤`~« ∞° xH˜ P Ü≥∂x *Ïu u<Õ Ñ¨^•~°"÷ ∞Õ Åaèã∞¨ OÎ k. P=ÙÅhfl XHõKÀ>Ë =Ù<åfl
^Œ∂_» `«# `«ex¡ áÈÅ∞ÛH˘x ^•x ^ŒQ~æÆ H°̂ Ѩ~∞° QÔ uÎ#@∞¡ rq U Ü≥∂xÖ’ =Ù<åfl, P
Ñ≤`~« ∞° Å xq∞`«"Î ∞≥ ÿ „ÉÏǨχ}∞ÅKÕ KÕÜ∞« |_ç# „âß^•ú#flO QÆ∞i `«Ñʨ ‰õΩO_® P Ñ≤`~« ∞° Å<Õ
KÕ~∞° `«∞Ok.
Ü«∞^•Ç¨~å Éè=í O `Õº`Õ Ñ≤`~« ÀÜ«∞„`« Ü≥∂x+¨µ I
`åã¨∞ `åã¨∞ `«^•Ç¨~°ó „âß^•ú<flÕ <ÀѨu+ª̈u II
Ü«∞^ä• QÀ+¨µ„Ѩ#ëêìã∞¨ =`Àû qO^Œu =∂`«~O° I
`«^•ä #flO #Ü«∞`Õ q„áÈ [O`«∞~°º„`å =u+ª̈`Õ II (^èŒ~°‡...10/19,20)
Ñ≤`$« QÆ}ÏÅ∞ qâıfi^Õ=ÙÅ`À HõÅã≤ „âß^•ú#fl=Ú#∞ „QÆÇÏ≤ ™êÎ~Ú. =ã¨∞, ~°∞„^Œ, ^Õ=`«,
Ñ≤`~« ,° qâıfi^Õ=Ùb Hõ~‡° H˜ „Ѩã#¨ ∞flÖˇ`· Õ Ñ≤`$« ^Õ=`«Å∞ „Ѩã#¨ ∞flÅ=Ù`å~°∞.
P`å‡#O QÆ∞ifi}© QÆ~ƒ° =ù ∞Ñ≤ „Ñ‘}Ïu "≥· Ü«∞^ä•I
^ÀǨÏ^Õ# `«^•ä ^Õ"åó „âß^≥óú· ™êfiOK« Ñ≤`$« Ï<£ #$}ÏO II (^èŒ~°‡...10/23)
=∞Oz ‰õΩ@∞OÉÏÅ #∞O_ç =zÛ# Ñ≤`~« ∞° Å∞ '„âß^Œú ã¨=∞Ü«∞O =™ÈÎOk— Jx
`≥Å∞ã¨∞HÀQÍ<Õ „Ѩã#¨ ∞flÖ∫`å~°∞. `«=∞Ö’ `å=Ú K«iÛOK«∞H˘x "åÜ«Ú =∞<À "ÕQÍÅ`À
„âß^ŒHú ~õ ‡° [iˆQ KÀ\˜H˜ KÕ~∞° H˘x PHÍâ◊OÖ’<Õ ‰õÄ~°∞Ûx „ÉÏǨχ}∞_ç`À ÉÏ>Ë Éè’[#O
KÕÜ∞« QÆÅ~°∞. (Wk JO`«iHõQ∆ Í=ÚÖˇ#· Ñ≤`~« ∞° ňH ™ê^躌 O). "å~°∞ "åÜ«Ú~°∂ѨOÖ’ =zÛ
Éè’[#O KÕã≤ Ѩ~=° ∞QÆux á⁄O^Œ∞`å~°∞. H˘O^Œ~∞° „ÉÏǨχ}∞Å â◊s~åÅÖ’ „Ѩ"tÕ Oz
Éè∞í lOz `«=∞ Ö’HÍʼnõΩ "≥à`◊ å~°∞ :
xÜ«∞O„u`åã¨∞Î ÜÕ∞ q„áêó „âß^Œú ѨÓ~°fik<ÕYQÆ I
„Ѩqâ◊º Ñ≤`~« ¿° ã+Î µ¨ Éè∞í HÍÎ fiÜ«∂Ou ã¨fi=∂ÅÜ«∞O II (^èŒ~°‡...10/26)
HÍ~°}=âß# „âß^ŒHú ~õ ΰ „âß^ŒHú ~õ ‡° Ö’ XHõ¯ „ÉÏǨχ}∞<Õ ‰õÄ~°∞ÛO_»É_ˇ `ç ,Õ PÜ«∞#
L^Œ~É° Ïè QÆOÖ’ „âß^ŒHú ~õ ΰ `«O„_ô, ^ŒH}∆˜ O "≥Ñ· Ù¨ `å`å, "≥#∞HõÉÏè QÆOÖ’ Ñ≤O_»ÉHíè H∆õ õ Ñ≤`~« ∞° Å∂
=ÙO\Ï~°∞. „âß^ŒúHÍÅOÖ’ Ü«∞=∞^èŒ~°‡~åA `«# =^ŒÌ#∞#fl „¿Ñ`åÅ#∂, Ñ≤`«~°∞Å#∂
=kÖË™êÎ_∞» . #~°HÖõ ’HõOÖ’ tHõÅ∆ #∞ J#∞Éèqí ã¨∞#Î fl"å~°∞ PHõe, ^ŒÑC¨ Å`À JÅ=∞\˜ã∂¨ Î
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 632
`«=∞ Ѩل`«áœ„`«∞Å∞ `Õ<≥ HõeÑ≤# áêÜ«∞™êxfl „âß^ŒOú Ö’ ÃÑ_ç`Õ PHõe ^ŒÑC¨ Å #∞O_ç
q=ÚHÎ̃ HõÅ∞QÆ∞`«∞O^Œx ÉèÏq™êÎ~∞° . „âß^ŒHú ~õ ‰Î° Ωõ `«# "åÔ~Hõ¯_»∞<åfl~À `≥eÜ«∞^Œ∞ HÍ|\˜ì
JO^Œ~∂° JO^ŒiH© =∞^è∞Œ q∞„t`« áêÜ«∞™êxfl ÃÑ@ì_O» "Õ∞Å∞—
'™êfig∞! P Ö’HõO #∞O_ç Éè∂í Ö’HÍxH˜ =zÛ „âß^ŒOú Ö’ Éè’[#O KÕã∞¨ #Î fl Ñ≤`~« ∞° Å#∞
K«∂ã≤# "åÔ~=· ~Ô <· å L<åfl~å?—
'L<åfl~°∞ ѨH~∆˜ å*Ï! ã‘`å^Õq K«∂ã≤Ok. D"≥∞ XHõ L^•Ç¨Ï~°} =∂„`«"∞Õ .
N~å=Ú_»∞ =#"åã¨O KÕã∞¨ #Î fl ã¨=∞Ü«∞OÖ’ <˘HõÑC¨ _»∞ ѨÙ+¨¯~° f~å÷xH˜ "≥àϧ_»∞.
JHõ¯_» `«# Ñ≤`«~°∞ʼnõΩ „âß^ŒúHõ~°‡#∞ KÕÜ«∞ ã¨OHõeÊOK«QÍ ã‘`«=∞‡ ѨHÍfixH˜ =zÛ#
ѨO_»#¡ ∞ ã≤^OúŒ KÕãO≤ k. ~å=∞Ü«∞º P[˝ "Õ∞~°‰Ωõ PÜ«∞#`À ÉÏ@∞ P"≥∞‰õÄ_® nHõ#∆ ∞
ã‘fiHõiOz `«# ^èŒ~å‡xfl áêeOzOk. ã¨∂~°∞º_»∞ xOy #_ç<≥uÎ# KÕ~å_»∞. ‰õΩ`«∞Ѩ
=ÚǨ˙~°OÎ (~ÀAÖ’ Zxq∞^Œ=k) =zÛOk. N~å=Ú_»∞ PǨfixOz# |∞∞+¨µÅO^Œ~∂°
qKÕÛâß~°∞. N~å=Ú_»∞ `«Å TѨQÍ<Õ P"≥∞ '`«k#Ì O— „ÉÏǨχ}∞ʼnõΩ J#flO ÃÑ@ì_®xH˜
=zÛOk. HÍh „ÉÏǨχ}∞Å =∞^躌 xÅ|_ç "åi "≥Ñ· Ù¨ K«∂_»QÍ<Õ #=∞㨯iOz ã¨O„Éè=í ∞OQÍ
^Œ∂~°OQÍ áÈ~Ú K≥@∞ìKå@∞# fQÆÅ =∞^躌 xÅ|_çáÈ~ÚOk.
'ã‘`å^Õq UHÍO`«OÖ’H˜ áÈ~ÚO^Õq∞\©? „ÉÏǨχ}∞ʼnõΩ =#"åã¨Ü«ÚHõÎ"≥∞ÿ#
Éè’[<åxfl =_çO¤ K«_®xH˜ ã≤Q∞Æ æ Ѩ_Oç ^Õ"∂≥ . ã¨iÖË— J#∞‰õΩO@∂ ~å=Ú_Õ „ÉÏǨχ}∞Å
KÕ`« Éè’[<åÅ#∞ KÕ~ÚOz "å~°∞ ÃãÅ=Ù QÔ H· ˘x "≥_e» áÈ~Ú# `«~∞° "å`« ã‘`#« ∞ J<Õfi+≤Oz
Hõ#∞Q˘x z~°∞#=Ùfi #"åfi_»∞.
P #=Ùfi Kå@∞ „Ѩâfl◊ #~°O÷ KÕã∞¨ ‰õΩ#fl ã‘`« WÖÏ ã¨=∂^è•#O K≥ÑÊ≤ Ok. 'P~°ºÑ¨Ù„`å!
<ÕxHõ¯_˘Hõ Q˘Ñ¨Ê Pâ◊Û~°ºO HõeyOz# q+¨Ü∂« xfl K«∂âß#∞. D „âß^ŒOú Ö’ áêÖÁæ#fl
„ÉÏǨχ}∞Å J„QÆÉÏè QÍ# <Õ#∞ ^Œâ~◊ ^° Œä =∞Ǩ~åAQÍix K«∂âß#∞. PÜ«∞# xO_»∞H˘Å∞=ÙÖ’
#∞#fl>Ë¡ ã¨~åfiÅOHÍ~° Éè∂í +≤`∞« Öˇ,· ^Œ~Ç° ¨ ã¨ÉÏè ã¨∞~°=^Œ<å~°qO^Œ∞Öˇ· <å‰õΩ ^Œ~≈° #q∞KåÛ~°∞.
"åi`ÀÉÏ@∞ g∞ Ñ≤`å=∞Ç¨Ï „ѨÑ`≤ å=∞ǨïÅ∞ ‰õÄ_® ^Œ~≈° #q∞KåÛ~°∞. D <å~°p~°Å`À
=∞Ǩ~åAQÍi ã¨=∞HõO∆ Ö’ xÅ|_»_®xH˜ ã≤Q∞Æ Ñæ _¨ ç <Õ#∞ K≥@∞ì Kå@∞H˜ "≥o§áÈÜ«∂#∞.
P =∞Ǩ~åAQÍiH˜, PÜ«∞# ^•™ê#∞^•ã¨∞Å∞ ‰õÄ_® "ÕÖuˇ Î =Ú@ìx Ju™ê=∂<åºÇ¨~åxfl
=_ç¤OK«ÖËHõ `«Ñ¨C‰õΩ<åfl#∞. `«$}áê„`«Ö’ J<åflxfl "Õã≤ Ѩ@∞ìH˘x JO`«\ ˜ ^Õ"ÕO„^Œ
ã¨xflÉèí∞_≥·# ~°Ñ¶¨Ú‰õΩÖÏ#fiÜ«∞ Éèí∂+¨}∞x Z^Œ∞@ÔH@∞¡ áÈQÆÅ#∞? JO^Œ∞ˆH P
=∞ǨÉèÏQÆ∞ʼnõΩ #=∞㨯iOz x„+¨¯q∞OKå#∞.—
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 633
q+¨µ‚ qOHÍ WÖÏ qxÑ≤OK«™êQÍ_»∞. 'QÆ~∞° _®! N~å=Ú_®â◊Û~°ºáÈÜ«∂_»∞. `«#
`«O„_ç ^Œ~≈° #ÉèÏQƺO `«# r=#ã¨ÇϨ K«iHÔ <· å ^ŒH¯˜ #O^Œ∞‰õΩ ã¨O`À+≤OKå_»∞. WHõ „âß^Œú
=∂Ǩ`出xfl ã¨OH˜Ñ∆ OÎ̈ QÍ q=i™êÎ#∞ q#∞. J=∂"å㨺 k<åÖ’¡ Ñ≤`$« QÆ}ÏÅ∞ `«=∞
"åiO\˜ QÆ∞=∂‡Å =^ŒÌ "åÜ«Ú ~°∂ѨOÖ’ ky =ÙO_ç „âß^•úÅ #aèÅ+≤™êÎ~°∞.
ã¨∂~åºã¨Î=∞Ü«∞O ^•HÍ "å~°ÖψQ =ÙO\Ï~°∞. ã¨∂~°∞º_»ã¨Îq∞Oz<å „âß^Œú Éè’[#O
ÅaèOK«Háõ È`Õ x~åâßѨÓiÎ xâßfi™êÅ#∞ |~°∞=ÙQÍ "≥ÖÏ~°∞ã¨∂Î "≥_e» áÈ`å~°∞QÍx `«=∞
ã¨fi[<åÅ#∞ xOkOѨ~∞° , ^Œ∂+≤OK«~∞° , â◊ÑO≤ K«~∞° . J~Ú<å "åi n"≥#Å∞ ÅaèOz,
=∞x+≤H˜ WǨÏѨ~åÅÖ’ Ѩ~°=∞ã¨∞YO HÍ"åÅO>Ë U^À `«kÌ#O U_®kH˘Hõ=∂~°∞
=ÚHõãÎ i¨ QÍ ÃÑ>Ëãì ≤ =Ó~°∞HÀ‰õΩO_® „Ѩu J=∂"å㨺<å_»∂ Ñ≤`~« ∞° Å#∞^ÕtÌ Oz „âß^ŒOú
ÃÑ\Ïìe. "åi PHõe ^ŒÑC¨ Å#∞ f~åÛe. âßGO K≥ÑÊ≤ # q^èOŒ QÍ, Ñ≤`$« [#∞ʼnõΩ, "åi
Ѩل`«∞Å∞, |O^è∞Œ ÉÏO^è=Œ ÙÅ∂ ‰õÄ_® „âß^ŒHú ~õ ‡° Å#∞ ™êOQÀáêOQÆOQÍ x~°fiiÎOz, QÆÜ∂«
f~å÷xH˘Hõ =∂Ô~<· å áÈ~Ú Ñ≤O_»„Ѩ^•#=Ú KÕ¿ãÎ Ñ≤`~« ∞° Å`À ÉÏ@∞ "å~°∞ ‰õÄ_® „|Ǩχ֒Hõ
x"å™êxHõkHè Í~°∞Å=Ù`å~°∞. 'WHõ¯_»— QÍh 'JHõ¯_»— QÍh "åiH˜ PHõe^ŒÑC¨ Å∞ f~°Háõ È=_»O
=ÙO_»^∞Œ . q^•fiOã¨∞Öˇ#fl_»∂ D „âß^•úÅ#∞ q㨇iOK«~å^Œ∞. "å~°∂ KÕÜ∂« e W`«~∞° Å
KÕ`å KÕ~ÚOKåe. ã¨=∞Ü«∂#∞™ê~°O „âß^ŒHú ~õ ‡° Å∞ [iˆQ WO\˜Ö’H˜ U ^Œ∞óY=¸, JâßOf
„Ѩ"tÕ OѨ*ÏÅ=Ù. Ñ≤`~« ∞° Å#∞ ѨÓlOK«@O =Å¡, ã¨O`«$Ñ≤ΠѨéK«∞@ =Å¡ =∞#∞+¨µºÅ‰õΩ
PÜ«Ú, Ѩل`«, Ü«∞â◊, ã¨fi~°,æ H©i,ΠѨÙ+≤,ì |Å, N, Ѩâ√◊ , ã¨∞Y, ^è#Œ , ^è•<åºÅhfl Åaè™êÎ~Ú.
^Õ=HÍ~åºxHõ<åfl Ñ≤`$« HÍ~åºxˆH =∞ǨÏ`«fi"≥∞‰õΩ¯=. ^Õ=`«Å HõO>Ë =ÚO^Õ Ñ≤`~« ∞° Å#∞
„Ѩã#¨ flO KÕã∞¨ HÀ"åe.
‰õΩsfi`« ã¨=∞ÜÕ∞ „âß^ŒOú ‰õΩÖËHtõ Û#fl ã‘^uŒ I
PÜ«Úó Ѩل`å<£ Ü«∞â◊ó ã¨fi~°Oæ H©iOΠѨÙ+≤Oì |ÅO „tÜ«∞O I
Ѩâ¥◊ <£ ™œYºO ^è#Œ O ^è•#ºO „áêѨÙfl Ü«∂`ü Ñ≤`$« ѨÓ[<å`ü I
^Õ=HÍ~åº^ŒÑ≤ ã¨^• Ñ≤`$« HÍ~°ºO qt+¨º`Õ II
^Õ=`åÉèºí ó Ñ≤`$« Ï}ÏO Ç≤Ï Ñ¨Ó~°fi=∂áêºÜ«∞#O â◊√ÉèOí I (^èŒ~°‡...10/57–59)
`«=∞ `«=∞ Ñ≤`$« QÆ}ÏÅ#∂, ^Õ=QÆ}Å#∂, „ÉÏǨχ}∞Å#∂, Jyflh ѨÓlOKÕ"å~°∞
##∞fl ѨÓlã¨∞#Î fl>Ë.¡ g@xfl\˜Ö’ <Õ#∞ ѨÓ[ÅO^Œ∞‰õΩO\Ï#∞. „âß^•úÅ ^•fi~å Ñ≤ÑÅ‘ HõO
#∞O_ç „|Ǩχ^•HÍ Jxfl\˜h JO^Œih „Ѩã#¨ flO KÕã∞¨ HÀ=K«∞Û.
QÆ~°∞_®! D „âß^ŒúHõ~°‡ ZO`«=∞Ok<≥ÖÏ ã¨O`À+¨ÃÑ_»∞`«∞O^À PÖ’z¿ãÎ
Pâ◊Û~°º=∞xÑ≤ã∞¨ OÎ k. =∞#∞+¨µºÅ ^•fi~å ÃÑ@ì|_ç# „âß^ŒOú Ö’ <ÕÅÃÑ· ~åe# J#flѨÙ
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 634
"≥∞`«∞‰õΩÅ =Å¡ Ñ≤âßK« Ü≥∂xÖ’ #∞#fl Ñ≤`~« ∞° Å PHõe f~°∞`«∞Ok. „âß^Œ™ú êfl#OÖ’
`«_ãç #≤ =„™êÎÅ #∞O_ç <ÕÅH˜ *Ïi# h\˜aO^Œ∞=ÙÅ`À =$HõÜ ∆ ∂≥ xÖ’ Ѩ_=ç Ù#fl Ñ≤`~« ∞° Å
Hõ_∞» Ѩ٠xO_»∞`«∞Ok. P HÍ~°º "Õà◊ <ÕÅÃÑ|· _ç# QÆO^èŒ [ÖÏÅ∞ ^Õ=`«fiÜ≥∂x „áêÑ≤<Î ˘Ok#
Ñ≤`~« ∞° Å#∞ ã¨∞YÃÑ_»`å~Ú. „âß^•ú#O`«~O° „ÉÏǨχ}∞Å∞ KÕ`∞« Å∞ Hõ_∞» QÆ∞‰õΩ#flѨÙ_»∞ <ÕÅ
„"åe# [ÖÏ<åflÅ`À ‰õΩÅ|Ç≤Ï+¨¯ $`«∞Öˇ· „âß^ŒúHõ~°‡‰õΩ QÍx U ã¨O™ê¯~åxH˜ QÍx
<ÀK«∞H˘#Hõ JÅ=∞\˜OK«∞ Ñ≤`~« ∞° ʼnõΩ ‰õΩ∆ ^•ƒ^èŒ `«~∞° QÆ∞`«∞Ok.
D Ö’HõOÖ’ „âß^Œú xq∞`«OÎ W`«~∞° ÅH©Ü∞« |_ç# J#flO, ^è#Œ O, W`«~O° U"≥∞<ÿ å
ã¨~ˆ , Ñ≤`~« ∞° ÅH˜ KÕ~∞° `«∞Ok. P_»O|~°O`À Ѩx ÖË^∞Œ . ™ê=∂#º"≥∞#ÿ P‰õΩ ‰õÄ~°Å∞,
‰õÄ~°QÍÜ«∞Å∞ – =Ú#flQÆ∞ "å\˜`À, Ü«∞^ä•â◊H,Î̃ Z=~°∞ „âß^ŒOú ÃÑ\ì̃<å "åi Ñ≤`~« ∞° ʼnõΩ
ã¨OѨÓ~°‚ `«$Ñ≤Î HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. '„â◊^—úŒ #∞O_Õ '„âß^ŒOú — =zÛOk Hõ^•!
=∞$`«∞º=Ù `«~∞° "å`« „áê}˜H˜ =∞~˘Hõ â◊s~°O ~å=_®xÔHO`« HÍÅO Ѩ_∞» `«∞O^À
`≥Å∞ã¨∞H˘#QÀ~å=Ù Hõ^•! Wk JO`«=∞OkH© XˆHÖÏQÆ∞O_»^∞Œ . ^è∂Œ =∞~°ÇÏ≤ `«"∞≥ #ÿ nѨO
ÖÏQÍ =∞x+≤Ö’ "≥eQˆ „Ѩ^•è # ѨÙ~°∞+¨µ_≥#· r"å`«‡ P =∞x+≤ áÈQÍ<Õ "åÜ«∞gÜ«∞
â◊s~åxfl ^èiŒ ™êÎ_∞» . XHõ "≥∞@∞ìg∞^Œ HÍÅ∞Oz =∞~˘Hõ "≥∞@∞ì g∞^Œ ~Ô O_»=HÍÅ∞ ÃÑ\ÏìHõ
"≥Ú^Œ\ ˜ "≥∞@∞ìx =kÖËã#≤ @∞¡ â◊si ѨÓ~°fi â◊s~åxfl =kÖËã≤ =∞~˘Hõ â◊s~å#fl„â◊~Ú™êÎ_∞» .
P =∞^躌 HÍÅOÖ’ P`«‡ QÍeÖ’ =ÙO@∞Ok HÍ|\˜ì ^•x<Õ "åÜ«∞gÜ«∞ â◊s~°^•è ~°}
=∞O\Ï~°∞. XHõ â◊s~°OÖ’x WO„kÜ«∂Åhfl xâıÛ+≤ì`åÖˇ· áÈQÍ<Õ rq P â◊s~åxfl
=kÖË™êÎ_∞» . P `«~∞° "å`« P„â◊~ÚOz# â◊s~åxfl ‰õÄ_® =kÖˇÜ∞« º=Åã≤#^Õ. J#QÍ U
rqH© U â◊s~°=¸ âßâ◊fi`«O HÍ^Œ∞. J=∞‡ Hõ_∞» ѨÙÖ’ Ѩ_#ç rq P"≥∞ #∞O_ç J<åflkHõ
=ÚÅ#∞ „QÆÇÏ≤ Oz |ÅѨ_ç ^•xx =^Œe XHõ â◊s~åxfl ^èiŒ Oz |Ü«∞\˜H˜ =zÛ#ѨÙ_»∞
QÆ~ƒ° =ù ∞<Õ P„â◊Ü∂« xfl Ѩi`«ºlOz#>Ë,¡ D â◊s~°O |ÅÇ‘Ï#"≥∞#ÿ ѨÙ_»∞ nxh `«ºlOz
"Õ™êÎ_∞» . ~Ô O_»∞ â◊s~åÅ =∞^躌 =ÙO_Õ â◊s~åxfl Pu"åÇ≤ÏHõ "åÜ«∞gÜ«∞ â◊s~°=∞x
q^•fiOã¨∞Å∞ =º=ǨÏi™êÎ~∞° . Éè∂í `«„¿Ñ`åk â◊s~åÅ∞, =∞x+≤ Ñ≤O_»[ â◊s~°O ™ê÷~Ú
XHõ>Ë.
Ѩل`å^Œ∞Å ^•fi~å ^ŒâQ◊ Í„`« Ñ≤O_»^•<åbÜ«∞|_ç# "åi Ñ≤O_»[ â◊s~°O "åÜ«∞gÜ«∞
â◊s~°O`À UHÍHÍ~°"∞≥ ÿ áÈ`«∞Ok. Ñ≤O_»[â◊s~°=Ú HõÅ=HõáÈ`Õ "åÜ«∞[ â◊s~°O HõëêìÅ
áêÅ=Ù`«∞Ok. (ÉèQí =Æ næ`« ÉèÏ="Õ∞ – J#QÍ â◊s~åxfl =GO`À áÈÅ∞Û@, P`«‡ xѨCÖ’
HÍÅ^Œ#∞@, h\˜Ö’ `«_=» ^Œ#∞@ – QÆ~∞° _»ÑÙ¨ ~å}OÖ’ ‰õÄ_® WÖÏ K≥Ñʨ |_çOk)
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 635
^ÕÇÏ≤ <À- ã≤‡<£ Ü«∞^ä• ^Õ¿ÇÏ H“=∂~°O Ü«∞ø=#O [~å I
`«^•ä ^ÕÇ¨ O`«~° „áêÑ≤óΠѨHO∆© „^Õ`º« =^è•~°Ü∞« II
"å™êOã≤ r~å‚x Ü«∞^ä•qǨÜ«∞
#"åx QÆ$Ǩu‚ #~À-Ѩ~å}˜ I
`«^•ä â◊s~å}˜ qǨÜ«∞ r~å‚ –
#º<åºx ã¨OÜ«∂u #"åx ^ÕÇÏ‘ II
<≥#· OzèO^ŒOu â◊„™êÎ}˜ <≥#· O^ŒÇϨ u áê=Hõó I
# K≥#· O Hˆ ^¡ Ü
Œ ∞« O `åºáÈ# â’+¨Ü∞« u =∂~°∞`«ó II (^èŒ~°‡...10/83–85)
WHõ PÅ㨺OQÍ â◊s~°^•è ~°} KÕ¿ã r"åÅ ã¨OQÆu K«∂_»∞. H˘O^Œ~∞° r"å`«‡Å‰õΩ
Ñ≤O_»[ â◊s~°O ~å=_®xH˜ ã¨=∞Ü«∞O Ѩ_∞» `«∞Ok. =∞$u K≥O^ŒQ<Æ Õ "å~°∞ `«=∞ Hõ~‡° Å
=Å¡ #~°HÍxH˜ "≥à`◊ å~°∞. z„`«Q∞Æ Ñ¨ÙxÎ =∂@ "Õ∞~°‰Ωõ "åi HÍÅO JHõ¯_» QÆ_∞» ã¨∞OÎ k.
JHõ¯_ç Ü«∂`«#Å#∞ `«=∞ Hõ~‡° O H˘nÌ J#∞Éèqí Oz# `«~∞° "å`« Ѩâ√◊ –ѨHÜ ∆˜ ∂≥ #∞ÖÖ’
"å~°∞ ѨÙ_»`å~°∞. â◊s~°O g∞^Œ "≥∂ǨÏO =∂#=ÙňH Z‰õΩ¯=QÍ =ÙO@∞Ok. â◊√ÉèÏ
â◊√ÉèHí ~õ ‡° Å#∞ W`«~° Ö’HÍÅÖ’ Éè’yOKåHõ Jk áÈ`«∞Ok—.
'F ^Õ"åkè^"Õ å! áêÑ≤+Ñì≤ #¨ ∞Å#∞ q∞H˜¯eQÍ KÕâßHõ ‰õÄ_® H˘O^Œ~∞° g∞ ã¨xfl^è•<åxfl
á⁄O^•~°x q<åfl#∞. J^≥ÖÏ ™ê^躌 O? =∞x+≤H˜ =∞~°Å ^Œ∞óY ã¨Oã¨~Oæ° =ÙO_»‰Ωõ O_®ÅO>Ë
UO K≥Ü∂« ºÖ’ P^ÕtOK«O_ç.—
'ѨH~∆˜ å*Ï! =∞x+≤ `«# Hõ~‡° Å#∞ `å#∞ KÕã∂¨ <Î Õ ã≤kxú á⁄O^ŒQÅÆ _»∞. ã≤kú á⁄Ok#
"åx áêáêÅhfl â◊√kú J~ÚáÈ`å~Ú.
¿ãfi¿ãfi Hõ~‡° }ºaè~`° ó« ã¨Oã≤kOú ÅÉè`í Õ #~°ó I
ã¨fiHõ~‡° x~°`ó« ã≤kOú Ü«∞^ä• qO^Œu `«$K«∞Ûù$}∞ II (^èŒ~°‡...10/92)
QÆ~∞° _®! áêáêÅ#∞ ã¨`¯« ~°‡ÅKÕ ^ŒQOúÆ KÕã∞¨ H˘x, "åã¨∞^Õ= x~°O`«~° zO`«#KÕ
qâ◊√^Œ"ú ∞≥ #ÿ |∞kúx á⁄Ok#"åÔ~,· ^è~·≥ º° OQÍ xÜ«∞=∂Å#∞ ÃÑ@∞ìH˘x ã≤~÷ O° QÍ "å\˜x
áê\˜Oz, â◊ÉÏÌk q+¨Ü∂« Å#∞ Ѩi`«ºlOz, ~åQÆ^fiÕ ëêÅ#∞ ѨÓiÎQÍ =^Œ∞Å∞H˘x, ^˘iH˜#
^•x<Õ q~°HÉÎõ Ïè =O`À Éè∞í lã¨∂Î =∞#ã¨∞ûh =∂@h â◊s~åhfl ã¨OÜ«∞q∞`«O KÕã∞¨ H˘x,
"≥~· åQƺ^è•~°}`À x`«ºO Ü≥∂QÆ, ^蕺#, ^蕺#Ü≥∂QÆ `«`Ê« ~°∞Öˇ· =ÙO@∂, P~°∞ ~°HÍÅ
qHÍ~åÅ#∂ – J#QÍ– JǨÏOHÍ~°O, |ÅO, ^Œ~Ê° O, HÍ=∞O, „HÀ^èOŒ , Ѩi„QÆÇϨ OÅ#∂
Ѩi`«ºlOz x~°ƒÜ ù Ú« Öˇ· âßO`«∞Öˇ· z=i TÑ≤i^•HÍ LO_»QeÆ Qˆ "å~°∞ „|Ǩχã¨fi~°∂ѨÙÖË
J=Ù`å~°∞. "åiH˜Hõ KÕÜ∞« ^Œy#^Õg∞ =ÙO_»^∞Œ – <åÖ’ =ÙO_»_O» `«Ñʨ .
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 636
Hõ~‡° q„Éè+í ì̈ HÍÅ∞ëȺ "åã¨∞^Õ"å#∞ zO`«Ü∂« I
|∞^•úº qâ◊√^ŒÜ ú ∂« Ü«ÚHÀÎ ^è$Œ `åº`å‡#O xÜ«∞=∞ºK« II
â◊ÉÏún<£ q+¨Ü∂« OãÎ̈ºHÍÎ fi~åQÆ ^Õfiëê =Ùº^Œãº¨ K« I
q~°HÎõ ¿ãg ÅѶ∂¨ fij Ü«∞`«"åHͯܫ∞ =∂#ã¨ó II
^蕺#Ü≥∂QÆ Ñ¨~À x`«ºO "≥~· åQƺO ã¨=Úáê„t`«ó I
JǨÏOHÍ~°O |ÅO ^Œ~Ê° O HÍ=∞O „HÀ^èOŒ Ѩi„QÆÇϨ O II
q=ÚK«º x~°‡=∞ó âßO`À „|ǨχÉè∂í Ü«∂Ü«∞ HõÅÊ`Õ I
J`«ó Ѩ~O° #$}Ï<£ Hõ$`«ºO <åã≤Î Hõâº◊ Ѩ#O^Œ# II (^èŒ~°‡...10/93–96)
(J^蕺ܫ∞O – 10)
r=Ùx T~°úfi J^èÀQÆ`«∞Å =~°‚#
'Ѩ~å`«‡~å! =∞x+≤QÍ Ñ¨Ù\ÏìÅO>Ë UO K≥Ü«∂ºe? =∞x+≤H˜ =∞$`«∞º"≥ÖÏ
„áêÑ≤ãÎ ∞¨ OÎ k? â◊s~å<åfl„â◊~ÚOz =∞~°}O˜ KÕ^=≥ ~°∞? WO„kÜ«∂Å∞ HÍ^Œ∞ Hõ^•! =∞i
Jq U"≥∞áÿ È`å~Ú? =∞x+≤ Jã¨Ê $â◊√º_≥ÖÏ J=Ù`å_»∞? WHõ¯_» KÕÜ∞« |_ç# Hõ~‡° ‰õΩ Ѷ֨ Ïxfl
ZHõ¯_≥ÖÏ J#∞Éèqí ™êÎ_∞» ? Jã¨Å∞ ZHõ¯_çHÔ ÖÏ "≥àÏÎ_∞» ? Ü«∞=∞Ö’HÍxH© q+¨µÖ‚ ’HÍxH©
UÜÕ∞ =∂~åæÖ’¡ "≥à`◊ å_»∞? „Ѩɒè ! <å Ѩ@¡ „Ѩã#¨ ∞flÖˇ· ^ŒÜ∞« KÕâß~°∞ HÍ|\ì̃ <å P„`åxfl
=∞xflOz <å J*Ï˝<åxfl ^Œ∂~°O KÕÜ∞« O_ç— J_çQÍ_»∞ QÆ~∞° _»∞_»∞.
'F~Ú q#`å#O^Œ<å! Ѩ~¢° ãxΑ QÍh, „ÉÏǨχ}∞x ^è<Œ åxflQÍh JѨÇϨ iOz#"å_»∞
x~°̊#„Ѩ^âÕ O◊ Ö’QÍh =∞Ǩ~°}ºOÖ’QÍh „|Ǩχ ~åHõã∆ Q≤ Í Ñ¨Ù_»`å_»∞. ~°`åflÅ ^˘OQÆ
hK«Ü∂≥ xÖ’ Ѩ_`» å_»∞. H˘xfl [#‡Å∞ P r=ÙÅ∞ =∞$`«∞º ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ÃÑ@∞ì‰Ωõ #fl
Pâ◊ʼnõÄ, HÀiHõʼnõÄ J#∞QÆ∞}OQÍ ‰õÄ_® =™êÎ~Ú. #=~°O„^è=Œ ÚÅ HÍÜ«∞O =∂#=
â◊s~°=∞#∞ =∂@ qx Ü«Ú<åfl=Ù Hõ^•! ã¨`¯« ~°‡Å∞ KÕã#≤ ѨÙ}Ϻ`«∞‡x „áê}O <åaè
#∞O_ç ÃÑ=· é‰õÄ QÆÅ T~°fiú zè„^•Å #∞O_ç |Ü«∞@‰õΩ áÈ`«∞Ok. â◊s~°O ^•fi~å KÕ¿ã
Ѩ#∞Å#∞ â◊s~°O`À<Õ J#∞Éèqí OKåe. XHõ¯\˜ =∂„`«O ÉÏQÍ QÆ∞~°∞Î ÃÑ@∞ìHÀ"åe. J<åã¨HÎõ
ÉèÏ=O`À Jhfl ã¨`¯« ~°‡ÖË KÕ¿ã"å_»∞ Jxfl KÀ\Ï¡ ã¨∞MÏ<Õfl J#∞Éèqí ™êÎ_∞» . J`«_∞» ™êO™êiHõ
=∂Ü«∂*ÏÅOÖ’ z‰õΩ¯HÀ_»∞. =∂Ü«∞ =ÅÖ’ Ѩ_ç qHõ~‡° Å<Õ KÕ¿ã"å_»∞ áêâ◊|^Œ∞_ú ·≥
HõëêìÅ áêÅ=Ù`å_»∞. (J^蕺ܫ∞O –11)
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 637
Z#Éè̌· <åÅ∞QÆ∞ ÅHõÅ∆ Ü≥∂#∞Ö’¡ =∞#∞+¨º [#‡ „â+ı `ª̈ « –
=∞x+≤ UHõ=∂„`« Hõ~=ΰ ºO – ^è~Œ ‡° O
=∞x+≤H˜ Jxfl KÀ\Ï¡ Ç≤Ï`åxfl HõeyOKÕg „¿Ñ`«`fi« O #∞O_ç =ÚHÎ̃x HõeyOKÕg
U"Õ"À `≥eã≤Ok Hõ^•! QÆ~∞° `«‡O`å! D ã¨$+≤Öì ’ Z#∞|k <åÅ∞QÆ∞ ÅHõÅ∆ Ü≥∂#∞Å∞<åfl~Ú.
g\˜x <åÅ∞QÆ∞ ~°HÍÅ r"åÅ∞QÍ qÉèlí OK«=K«∞Û#∞. JO_»[, ¿ãfi^Œ[, Lkƒù[, [~åÜ«Ú[
J<Õ D ~°HÍÅÖ’ =∞~°Å <˘H˘¯Hõ¯\˜ W~°"·≥ Ü≥ÚHõ¯ ÅHõÅ∆ r"åÅ`À #∞#flk. =∞#∞ëêºk
Ü≥∂#∞Å#∞ [~åÜ«Ú*ÏÅO\Ï~°∞. g\˜Ö’ =∞#∞+¨º[#‡ Ѩ~=° ∞ ^Œ∞~°É¡ Oíè .
=∞#∞+¨º ÖË^• =∂#=*Ïu ã¨~fi° „âı+Oª̈ . D ѨOKÕO„kÜ«∞ Ü«ÚHõÎ Ü≥∂x „áê}˜H˜
ZO`À ѨÙ}ºO KÕã∞¨ ‰õΩO>Ë QÍx ÅaèOѨ^∞Œ . D *ÏuÖ’ „Ѩ=ÚY"≥∞#ÿ =~å‚Å∞ <åÅ∞QÆ∞.
„|Ǩχ Hõ„∆ uÜ«∞ "≥â· º◊ â◊¥„^Œ <å=∞Hõ=ÚÖˇ#· D =~å‚Å∞ =$`«∞ÅÎ P^è•~°OQÍ<Õ~Ê° _®¤~Ú.
gˆ~HÍHõ =∂#=ÙÅÖ’ aèÅ∞¡Åh, `«∞O|∞Åh, "Õ∞¡K«∞ÛùÅh =∞Ô~<Àfl „ѨHÍ~åÅ
*Ï`«∞Å∞<åfl~Ú. r=ÙÅÖ’ "ÕÅ ã¨OYºÖ’ ~°HÍÅ∞<åfl PǨ~°O, "≥∞^ÿ ∞Œä #O, x„^Œ, ÉèÜ í ∞« O,
„HÀ^èOŒ Jxfl\˜H© =ÙO\Ï~Ú HÍx q"ÕHOõ H˘O^ŒiHˆ =ÙO@∞Ok. âßs~°Hõ ã¨O~°K#«
‰õÄ_® Jxfl\˜H© XˆHÖÏ =ÙO_»^∞Œ . XˆH áê^ŒO #∞O_ç Zxq∞k áê^•Å∞#fl „áê}∞Å∞
‰õÄ_® =ÙO\Ï~Ú. ~Ô O_»∞ áê^•Å∞#flk =∂#=*Ïu.
Hõ$+¨‚ ™ê~°=∞#∞ ¿Ñ~°∞ QÆÅ =∞$QÆO x=ã≤OKÕ „Ѩ^âÕ ßxfl ^è~Œ ‡° ^Õâ=◊ ∞O\Ï~°∞. „|Ǩ‡k
^Õ=`«ÅO`å JHõ¯_Õ x=ã≤™êÎ~∞° . ѨOK«=∞Ǩ Éè∂í `åÅÖ’ „áê}©, „áê}∞ÅÖ’ |∞kú rg,
|∞kú r=ÙÅÖ’ =∞x+‘, =∞#∞+¨µºÅÖ’ „ÉÏǨχ} =~°∞‚Å∂, „âı+¨µªÅ∞. ã¨fi~åæxfl QÍx
"≥∂H∆ÍxflQÍx ™êkèOK«∞H˘<Õ J=HÍâ◊O =∂#= â◊s~åxˆH =ÙOk. J@∞=O\˜ =∂#=
â◊s~°O ([#‡) ÅaèOz ‰õÄ_® ^•xx ã¨`¯« ~°‡Å‰õÄ "≥∂Hõ™∆ ê^è#Œ ‰õÄ "å_»x"å~°∞ `«=∞x
`å"Õ∞ "≥∂ã¨yOK«∞‰õΩO@∞#fl@∞¡ ÖˇH¯õ . =O^ŒHÍã¨∞Å∞#fl"å_»∞ "Õ~Ú HÍã¨∞Å HÀã¨O, "Õ~Ú
QÆÅ"å_»∞ ÅHõ∆ HÀã¨O „ѨÜ∞« ufl™êÎ_∞» . ÅHõH∆ Íã¨∞Å∞#fl"å_»∞ ~å[ºO HÍ"åÅO\Ï_»∞. ~åAH˜
"å_ç‰Ωõ #fl ~å[ºO KåÅ^Œ∞. "≥Ú`«OΠѨ$käfi<Õ âßã≤OKÕÜ∂« Å#∞‰õΩO\Ï_»∞. JÖÏ Ñ¨$näfi
âß㨉Ωõ _≥#· K«„Hõ=iÎ ^Õ"OÕ „^Œ Ѩ^qŒ #kè+Oª≤ KåÅ#∞‰õΩO\Ï_»∞. P WO„^Œ∞_≥<· å `«$Ñ≤QÎ Í
ã¨∞YOQÍ q„âßOuQÍ rq™êÎ_® JO>Ë Jn ÖË^∞Œ . WÖÏ "≥Ú`«OÎ =∂#=*Ïux XˆH
=∞#ã¨∂, P =∞#ã¨∞x XˆH XHõ `«$ëê‚ âßã≤ã∞¨ <Î åfl~Ú. D `«$+¨‚ =Å¡ ^•xH˜ ÉÏxã¨Ü∞ÿ≥ #
=∞x+≤H˜ #~°HÍxH˜ áÈ`å_»∞. `«$+¨#‚ ∞ [~ÚOz#"åxH˜ `«$Ñ≤Î Åaèã∞¨ OÎ k. P =∞x+≤ P
`«$Ñ≤Î =Å¡ L`«=Î ∞ Ö’HÍÅ#∞ á⁄O^Œ∞`å_»∞.
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 638
WK«Ûuù â◊f ã¨ÇϨ „ã¨O ã¨ÇϨ „ã‘ ÅHõ∆ g∞ǨÏ`Õ Hõ~∞° OÎ I
ÅH∆ÍkèÑf¨ ~å[ºO ~å*ÏÑ≤ ã¨HÖõ ÏO^è~Œ åO Å|∞úO II
K«„Hõ^~Œè À- Ñ≤ ã¨∞~°`fi« O ã¨∞~°ÉÏè "Õ ã¨HÅõ ã¨∞~°Ñu¨ ~°ƒqù `«∞O
ã¨∞~°Ñu¨ ~°∂~°fiú QÆu`«fiO `«^•ä Ñ≤ #x=~°`Î Õ `«$ëê‚ II
`«$ëê‚Ü∂« KåaèÉ∂íè `«ã∞¨ Î #~°HOõ „ѨuѨ^ºŒ `Õ I
`«$ëê‚ =ÚHÍÎã∞¨ ÜÕ∞Hˆ z`ü ã¨fi~°"æ åã¨O ÅÉèOí u`Õ II (^èŒ~°‡...12/13–15)
D qâ◊fiOÖ’ P`å‡nè#∞Öˇ#· =º‰õΩÖÎ Ë ã¨∞YѨ_`» å~°∞. â◊|,Ì ã¨Ê~°≈, ~°∂Ѩ, ~°ã,¨
QÆO^è–Œ J<Õ J~Ú^Œ∂ q+¨Ü∂« Å∞. D q+¨Ü∂« Å#∞ HÀˆ~"Õ q+¨Ü∞« "åOKèÅ« ∞. Jq
rqx ã¨∞YOQÍ |`«Hxõ =fi=Ù. ÖË_,ç U#∞QÆ∞, nѨO ѨÙ~°∞QÆ∞, `Õ<\≥ Q© ,Æ KÕѨ – D
J~Ú^Œ∞ „áê}∞Å∂ „Hõ=∞OQÍ â◊|,Ì ã¨Ê~°≈, ~°∂Ѩ, QÆO^è,Œ ~°ã–¨ J<Õ XH˘¯Hõ¯ q+¨Ü∞«
"åOKè`« À<Õ #t™êÎ~Ú. JÖÏ@ѨÙ_»∞ Jxfl q+¨Ü∞« "åOKèÅ« HÀã¨=¸ P~å@Ѩ_Õ =∞x+≤
QÆu "Õ~ˆ K≥áêÊÖÏ? =∂#= ã¨OѶ∂¨ xH˜ H˘xfl Hõ@∞ìÉÏ@∞¡O\Ï~Ú. "å\˜x Q“~°qOz
áê\˜Oz#O`«HÍÅ"Õ∞ P ã¨OѶ∂¨ xH˜ ã¨∞YâßO`«∞Å∞O\Ï~Ú. HÍx, =∞x+≤ Ѩل`«, Hõà„◊ `åk
|O^è•ÅÖ’ z‰õΩ¯‰õΩ#flO`«HÍÅO =ÚHÎ̃ =∂~°Oæ Hõ#∞Ñ≤OѨ^∞Œ .
ZO`« Q˘Ñ¨Ê =∞xÃ+<· å =∞$`«∞º=Ù#∞ [~ÚOK«Ö_Ë ∞» . D Ö’HõOÖ’H˜ XO@iQÍ
=™êÎ_∞» . D Ö’HõO #∞O_ç XO@iQÍ<Õ áÈ`å_»∞. U_»∞ã¨∂Î =™êÎ_∞» . U_»∞ã¨∂<Î Õ áÈ`å_»∞.
U_»∞ã¨∂<Î Õ =zÛ<å #=Ùfi`«∂ áÈQÆey#"å_Õ Ü≥∂y, |∞∞+≤, ^è<Œ åº`«∞‡_»∞. XO@iQÍ
=∞~°}O˜ KÕ =∂#=Ù_»∞ `«# áêѨ ѨÙ}ϺŠѶ֨ ÏÅ#∞ ‰õÄ_® XO@iQÍ<Õ J#∞Éèqí OK«=Åã≤
=ÙO@∞Ok.
=∞x+≤ |uH˜#O`« HÍÅO `å<≥O`«QÍ<À „¿Ñq∞Oz# |O^è∞Œ ÉÏO^è=Œ ÙÅ∞ P =∞x+≤
=∞~°}O˜ K«QÍ<Õ "åx â◊s~åxfl Hõ>Åì̌ ã¨"åsÔHH˜¯Oz ZѨÊ_çHÀ ^Œ∂~°OQÍ =∞\ì̃|™êÎ#∞
=Öˇ "≥∂ã¨∞ÔHo§ xѨCÖ’¡ Ѩ_Õã≤ =ÚYO uѨCH˘x "≥o§áÈ`å~°∞. ^èŒ~°‡"≥ÚHõ¯>Ë
"åx##∞ã¨iOz áÈ`«∞Ok. „áê}˜ Ü≥ÚHõ¯ ^èŒ#=¸ "≥·Éèí==¸ "åx WO\˜ ^ŒQÆæˆ~
=ÙO_çáÈ`«∞Ok. P |O^èŒO JHõ¯_Õ `≥yáÈ`«∞Ok. q∞„`«∞Å∂ |O^èŒ∞ ÉÏO^èŒ=ÙÅ∂
â◊‡âß#O^•HÍ "≥à`◊ å~°∞. gi |O^èOŒ WHõ¯_»`À `≥yáÈ`«∞Ok. WHõ ѨÙ\ì̃#HÍ_ç #∞Oz
Kå=Ù ^•HÍ ÃÑOz áÈ+≤Oz Wk <å^Œ#∞H˘x qé]gy# â◊s~°O JyflÖ’ Ѩ_ç |∂_ç^·≥
áÈ`«∞Ok. ^•x |O^èOŒ JHõ¯_ç`À ã¨i.
WHõ g_»x |O^è"Œ ∞≥ ÿ q_»∞=x q∞„`«"∞≥ ,ÿ *’_»∞q_»x Ãã^· À_≥· r"å`«‡`À q∞yÖËk
áêѨÑÙ¨ }ϺÖË.
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 639
=∞$`«O â◊s~° =Ú`«û $[º HÍ+ª̈Ö’+ì̈ ã¨=∞O H˜`∆ Ò II
ÉÏO^è"Œ å q=ÚMÏ Ü«∂Ou ^è~Œ ‡° ãÎ̈=∞#∞QÆKÛ« uù I
QÆ$¿ÇÏ+¨fi~å÷x=~°OÎ `Õ â◊‡âß<å x‡„`« ÉÏO^è"Œ åó II
â◊s~°O =Ç≤Ïfl~å^Œ`ÎÕ ã¨∞Hõ$`«O ^Œ∞+¨¯ $`«O „=*Ë`ü I
â◊s~°O =Ç≤Ïfl<å ^ŒQOúÆ Ñ¨Ù}ºO áêѨO ã¨ÇϨ ã≤`÷ OŒ« II (^èŒ~°‡...12/24–26)
ѨH~∆˜ å*Ï! ^è#Œ =O`«∞_»∞ D ~ÀA ã¨∂~°∞º_»ãqÎ̈ ∞OKÕÖ’QÍ Z=iH© Ug∞ ^•#O
KÕÜ∞« ÖË^#Œ ∞HÀ ~ˆ Ѩ٠`≥Å"¡ å~åHõ, D Ö’QÍ<Õ "å_ç |`«∞‰õΩ `≥ÖÏ¡iáÈ`Õ, P _»|ƒO`å
Z=i =â◊"∞≥ ÿ áÈ`«∞O^À Z=iH˜ `≥Å∞ã¨∞? U^À ѨÓ~°fi[#‡ ã¨∞Hõ$`«O =Å¡ ZO`À =∞Ok
^ŒQ~æÆ ° ZO`À H˘O`« ^è#Œ O =ÙO_Õ f~°∞`«∞Ok Hõ^•! ^•xx Ѩ~ÀѨHÍ~° xq∞`«"Î ∂≥ ,
„âı+kª̈ fiAÅ ^•<å~°"÷ ∂≥ "å_»‰Ωõ O_® JO`å `å#∂ `«# Ѩل`«∞ÖË "å_Õã∞¨ HÀ"åÅ#∞‰õΩO>Ë
P ^èŒ#"Õ∞ XHõ ~°∂áêxfl ^èŒiOz"å_»∞ áÈÜÕ∞ =ÚO^Œ∞ J_»∞QÆ∞`«∞Ok. '#<≥flÖÏQÆ∂
fã¨∞‰õΩáÈÖË=Ù. Hõhã¨O ^•#"≥∞<ÿ å KÕã≤ =ÙO>Ë P ѨÙ}Ϻ#fl~Ú<å Ѩ@∞ì‰Ωõ áÈQÆey=ÙO_Õ
"å_çq Hõ^•— Jx. WÖÏ PÖ’zOz ~ˆ Ѩ٠U=∞=Ù`å"≥∂ J#∞H˘x W"åàı ã¨`¯« ~°‡Å<å
K«iOKåe. =∞x+≤ „â◊^•úÑÓ¨ ~°fiHõOQÍ, Ѩq„`«∞_≥,· â◊√^Œ=ú ∞#ã¨∞¯_≥· WKÕÛ ^è#Œ O ^è~Œ å‡xfl
xÅɡ_ç`Õ P =∞x+≤H˜ #~°Hõ"Õ∞ =ÙO_»^Œ∞. D ^èŒ~°‡"Õ∞ =∞àϧ J`«x J~°÷ HÍ=∞
ã¨=Úáê~°̊#ÅÖ’ JHõ¯~°‰Ωõ =ã¨∞OÎ ^Œ<kÕ ^è~Œ ‡° ã¨∂Hõ∆ ‡O. „â◊^•úÑÓ¨ ~°fiHõO HÍx ^è~Œ ‡° O U
Ö’HõOÖ’#∂ JHõ¯~°‰Ωõ ~å^Œ∞. „ѨK∞« ~° ^è#Œ ~åt =Å¡ ^è~Œ ‡° O ã≤kOú K«^∞Œ . ^è~Œ ‡° ã≤kú „â◊^•ú
=¸ÅHõO. J\ì̃ ^è~Œ ‡° "Õ∞ P =ºHÎ̃H˜ "≥∂Hõ∆ „Ѩ^•Ü«∞HõO.
â◊√ÉèOí "åÜ«∞k"å áêѨO Éè∞í OˆHÎ ã¨~fi° „`« =∂#=ó I
Ü«∞^Œ#ãÎ̈q∞`Õ ã¨∂~ˆ º # ^Œ`OΫ ^è#Œ =∞i÷<åO II
#*Ï<Õ `«ãº¨ `«kfi`«OÎ „áê`«ó Hõ㺨 Éèqí +¨ºu I
~å~°\ u© ^è#Œ O `«ãº¨ HÀ"Õ∞ Éè~í åÎ Éèqí +¨ºu II
#^Œ`OΫ kfi[=ÚM˺ Éèºí ó Ѩ~ÀѨH$õ `«Ü∞Õ `«^•ä I
ѨÓ~°fi[#‡ Hõ$`å`ü ѨÙ}Ϻ^ŒºÅ¡|Oú |ǨïKåÅÊHõO II
`«n ^Œ$â◊O Ѩi*Ï˝Ü∞« ^è~Œ 凈~÷ nÜ«∞`Õ ^è#Œ O I
^è<Œ #Õ ^è•~°º`Õ ^è~Œ ‡° ó „â◊^•ú ѨÓ`Õ# KÕ`™« ê II
„â◊^•ú q~°ÇÏ≤ `À ^è~Œ À‡ <ÕÇ¨ =Ú„`« K« `«`Ê« Åù O I
^è~Œ å‡K«Û *ÏÜ«∞`Õ Ç¨Ïº~À÷ ^è~Œ å‡`ü HÍ"≥∂Ñ≤ -*ÏÜ«∞`Õ II
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 640
^è~Œ ‡° U"åѨ =~åæÜ∞« `«™ê‡^Œ~ú ‡° O ã¨=∂K«~ˆ `ü I
„â◊^Ü úŒ ∂« ™ê^躌 `Õ ^è~Œ À‡ |Ǩïaè~åfl~°~÷ åtaèó II
JH˜OK«<å Ç≤Ï =Ú#Ü«∞ó „â◊^•ú=O`À k=O QÆ`åó I
J„â◊^Ü úŒ ∂« Ǩï`«O ^Œ`OΫ `«Ñ㨠ÑÎ̈ OÎ̈ Hõ$`«O K«Ü∞« `ü II
Jã¨k`«∞ºK«º`Õ Ñ¨H<∆˜ £ „¿Ñ`«º KÕÇϨ # `«`Ê« Åù O I (^èŒ~°‡...12/27–33)
`«~∞° "åu J^蕺ܫ∂Öˇ#· 13,14ÅÖ’ q+¨µ=‚ Ù =$ëÈ`«û~°,æ QÀ^•# =∞Ç≤Ï=∞Å#∞
QÆ∂iÛ QÆ~∞° _»∞xH˜ q=iOz#@∞¡ K≥Ñʨ |_çOk. D ~Ô O_»∞ q+¨Ü∂« Å∂ WO`«‰Ωõ =ÚO^Õ
W^Õ Ñ¨Ù~å}OÖ’ qãÎ̈ $`«OQÍ K«iÛOѨ|_®¤~Ú.

=∞$`«∞º"Õà◊, P `«~°∞"å`«(u) Hõ~°‡Å∞, Ü«∞=∞^Œ~°≈#O,

Ü«∂`«#Å ã¨fi~°∂ѨO, P~°∞ Ñ≤O_®Å „ѨÜ≥∂[#O,
â◊=^•Ç¨Ïqkè, 11 #∞O_ç 13 ^•HÍ Hõ$`åºÅ∞ ★

'¿ÇÏ ÉèQí =Æ <£! =∞$`«∞º "åã¨#fl"≥∞#ÿ ѨÙ_»∂, =ºH˜Î =∞~°}O˜ z# "≥O@<Õ KÕÜ∞« =Åã≤#
Hõ~‡° Å#∞ q=~°OQÍ q<åÅx =ÙOk. Hõ~∞° }˜OK«O_ç— Jx „áêi÷Oz# QÆ~∞° _»∞x`À q+¨µq‚ ÖÏ
J<åfl_»∞ :
r"å`«‡ `«# Hõ~‡° Éè’QÆHÍ~°}=âß# `«# =~°=Î ∂# â◊s~åxfl g_çáÈ`«∞#flѨÙ_»∞ P
=ºHÎ̃x ¿Ñ_»`À ÉÏQÍ JeH˜# Éè∂í q∞ÃÑ· uÅÅ#∂ ‰õΩâßã¨<åhfl Ѩéz ^•xÃÑ· Ѩ~∞° O_»
ɡ\Ïìe. <À\˜Ö’ |OQÍ~åxfl ÃÑ\˜ì ã¨g∞ѨOÖ’ `«∞Åã≤ "≥ÚHõ¯#∂ âßÅ„QÍ=∞ tÅ#∂
`≥zÛÃÑ\Ïìe. P =ºHÎ̃ =∞$`«∞º=Ù#∞ gÖˇ#· O`«=é‰õÄ =ÚHÎ̃ ^•Ü«∞HõO KÕÜ∞« _®xH˜ XHõ
Ѩ^uúŒ Ö’ ã¨∂HÍÎÅ#∞ ѨiOî Kåe. `«~∞° "å`« z#fl z#fl |OQÍ~°∞ ~ˆ ‰õΩÅ#∞ =∞~°}O˜ z#
„áê}˜ =ÚYOÃÑ,· =Ú‰õΩ¯ W~°∞Hõ<åflÅÖ’, Hõ#∞flÅÃÑ,· K≥=ÙÅÃÑ· eOQÆOÃÑ· JO\˜OKåe.
~Ô O_»∞ KÕ`∞« ÅÖ’#∂, HõO~îÉ° Ïè QÆOÃÑ<· å `«∞Åã≤ ^ŒàÏÅ #∞OKåe. â◊"åxfl ~Ô O_»∞ =„™êÎÅÖ’
K«∞\˜ì ‰õΩO‰õΩ=∞`À JHõ`∆ Å« `À ѨÓlOKåe. `«~∞° "å`« ѨÓÅ=∂Å`À JÅOHõiOKåe.
JѨÙ_»∞ Ѩل`«∞Å∞, |O^è∞Œ ÉÏO^è=Œ ÙÅ∞ JO`å Hõeã≤ P â◊"åxfl Ѩل`«∞Å∞ Éè∞í [OÃÑ· ÃÑ@∞ìH˘x
"≥∂ã¨∞OÎ _»QÍ Ñ¨Ù~°[#∞Å`À HõÅã≤ ~Ô O_»= ^•fi~°O QÆ∞O_® |Ü«∞@‰õΩ Q˘x =zÛ â◊‡âß#O
"≥Ñ· Ù¨ ™êyáÈ"åe.
★
Ü«∞=∞Ö’HÍxH˜ "≥à§ı ^•iÖ’ #∞#fl Ѩ^ÇŒ ¨ ~°∞ #QÆ~åÅ∂, „¿Ñ`« qÖÏѨO WHõ¯_» =∞~°Å K≥Ñʨ |_®¤~Ú
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 641
JHõ¯_» Ѩل`«∞ÖË `«∂~°∞Ê "≥Ñ· Ù¨ QÍx L`«~Î åaè=ÚYOQÍ QÍx zux xi‡Oz JO^Œ∞Ö’
K«O^Œ#, `«∞Åã≤, ѨÖÏâßk Hõ„~°Å#∞ "ÕÜ∂« e.
=∞~°}Ïã¨#fl =ºH˜Î WO„kÜ«∂Åhfl "庉õΩÅ"≥∞ÿáÈ~Ú, K≥·`«#ºO áÈ~Ú, â◊s~°O
[_»"≥∞ÿáÈ`«∞O_»QÍ „áê}O (P`«‡) Ü«∞=∞^Œ∂`«Å`À HõÅã≤ "≥o§áÈ`«∞Ok. JѨC_»∞
=∞$`«∞xH˜ k=º^Œ$+≤ì „áêÑ≤Îã¨∞ÎOk. ^•x ^•fi~å J`«_»∞ „ѨѨOKå#flO`«\ ˜h K«∂_»
QÆÅ∞QÆ∞`å_»∞. nxH˜ =ÚO^Œ∞ „áê}O áÈ=_»O J<Õk JO^ŒiH© XˆHÖÏQÆ [~°∞QÆ^∞Œ .
H˘O^ŒiHõk Q˘O`«∞^•HÍ =zÛ z‰õΩ¯‰õΩáÈ~Ú <å<åÉÏ^èŒÅ∂ ÃÑ_»∞`«∞Ok. â◊s~°O
cÉè`í û« OQÍ =ÚYO qHõ$`«OQÍ Hõ^∞Œ Å∞`å~Ú. H˘O^ŒiH˜ <À\˜ #∞O_ç #∞~°QÆ HÍ~°∞`«∞Ok.
g~°O`å áêáê`«∞‡Å∞. HÍ|\˜ì gix Ü«∞=∞^Œ∂`«Å∞ áêâ◊O`À H˘_»`å~°∞. JѨC_® áêâßxH˜
„áê}O `«Q∞Æ Å∞‰õΩO@∞Ok. ѨÙ}Ϻ`«∞‡Å q+¨Ü∞« OÖ’ W"Õg [~°∞QÆ=Ù. =∞$`«∞_»∞ x„kã¨∞#Î fl>Ëì
=ÙO\Ï_»∞. =ÚYOÖ’ XHõ~H° "õ ∞≥ #ÿ „ѨâßO`«`å, "≥Å∞QÆ∂ HõxÑ≤ã∞¨ OÎ \Ï~Ú. P „áê}˜
^Œ$+≤Hì ˜ Ü«∞=∞^Œ∂`«Å∞ ^Õ=^Œ∂`«Å =Öˇ#∂, Ü«∞=∞^è~Œ ‡° ~åA q+¨µ~‚ ∂° ѨÙxQÍ#∂ HõxÑ≤™êÎ~∞° .
J^Õ Ü«∞=∞^è~Œ ‡° ~åA áêѨÙʼnõΩ HÍ@∞Hõ H˘O_»=Öˇ ZÖÏ HõxÑ≤™êÎ_À Wk =éˆH q<åfl=Ù Hõ^•!
=∞~°}O `«~°∞"å`« =∂#=â◊s~°O Jã¨Ê $â◊º"≥∞ÿ áÈ`«∞Ok. "≥QÆ@∞#∞ ‰õÄ_®
Hõeyã¨∞OÎ k. ѨÙ}Ϻ`«∞‡x â◊=O ‰õÄ_® H˘O`«¿ãѨ\ H˜ ˜ ^Œ∞~°Oæ ^èÜ Œ Ú« Hõ"Î ∞≥ ÿ áÈ`«∞Ok. D
JO^Œ"∞≥ #ÿ â◊s~°OÃÑ· W`«~∞° ʼnõΩO_Õ „Éè=í ∞Å∞ ‰õÄ_® `å`å¯eHõOQÍ `˘ÅyáÈ`å~Ú.
QÆ~∞° _®! D Jã¨`ü â◊s~°O ^•fi~å [iˆQ q`«Î ^•#O, P^Œ~Ñ° Ó¨ ~°fiHõ "å}˜, ^è~Œ ‡° O, H©i,Î
Ѩ~ÀѨHÍ~°O ÖÏ\˜"Õ JO^ŒOQÍ =ÙO_ç Ö’HÍxHÍ#O^•xfl Hõey™êÎ~Ú. =∂#= rq`åxH˜
™ê~°É∂íè `«O P ѨÙ}º"Õ∞.
^Œ∞+¨µÅì #∞ `ÀÅ∞‰õΩáÈ`«∞#fl Ü«∞=∞^Œ∂`«Å∞ "åix J_»∞QÆ_∞» QÆ∞<å Jxfl q^è•Å
Ç≤ÏOã≤ã∞¨ OÎ \Ï~°∞. Fi ^Œ∞ëêì`å‡! Ѩ^Œ x#∞fl ‰õΩOcèáêHõOÖ’ Ѩ_™Õ êÎO. J^≥ÖÏQÆ∞O@∞O^À
`≥Å∞™ê— JO@∂ ^•x#u ÉèíÜ«∞OHõ~°OQÍ =i‚™êÎ~°∞. QÆ~°∞_®! Ѩ^ŒH˘O_»= ~ÀA#
ã¨=Úz`«"≥∞ÿ# ã¨÷ÅOÖ’ „âß^ŒúO ÃÑ\Ïìe. „áê}O áÈ~Ú#ѨÊ\˜ #∞O_ç WѨÊ\˜^•HÍ
„Hõ=∞OQÍ P~°∞ Ñ≤O_»^•<åÅ∞ KÕÜ∂« e – =∞$`«™ê÷#O, ^•fi~°O, #Å∞ÉÏ@Å ‰õÄ_»e,
q„âß=∞ ã¨Å÷ O, zu, Jã≤K÷ Ü « ∞« # ™ê÷#O – J<Õ ã¨Ö÷ ÏÖ’¡ "å\˜x ÃÑ\Ïìe.
g\˜<O≥ ^Œ∞‰õΩ ÃÑ\ÏìÅO>Ë, =∞x+≤ áÈ~Ú# KÀ@ (WO\˜Ö’) ÃÑ>Ë^ì •xH˜ 'â◊=—
Ñ≤O_»=∞x ¿Ñ~°∞. nx=Å¡ P QÆ$Ç¨Ï "åã¨∞Î ^Õ=`«Å∞ „Ѩã#¨ ∞flÖ∫`å~°∞† Éè∂í ^Õg, P"≥∞
H˘Å∞=ÙÖ’ #∞O_»∞ ^Õ=`«Å∂ ‰õÄ_® „Ѩã¨#∞flÖ∫`å~°∞. Ô~O_»= Ñ≤O_®xfl ^•fi~°OÃÑ·
ÃÑ\ÏìÅ<åfl#∞ Hõ^•! ^•xH˜ 'áêO^䌗 Jx ¿Ñ~°∞. ^•x =Å¡ ^•fi~°ã¨÷ QÆ$ǨÏ^Õ=`«Å∞
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 642
„Ѩã#¨ ∞flÅ=Ù`å~°∞. ‰õÄ_»eÖ’ ÃÑ@ì|_»∞ 'MËK~« —° <å=∞Hõ Ñ≤O_»O =Å¡ Éè∂í `åk ^Õ=Ü≥∂#∞Å∞
âßOu™êÎ~Ú. q„âß=∞ ã¨Å÷ OÖ’ KÕÜÚ« 'Éè∂í `«— ¿Ñi\˜ Ñ≤O_»^•#O =Å¡ Ñ≤âßK«, ~åHõã∆ ,¨
Ü«∞H∆Ík QÆ}ÏÅ∂, J#º kQÍfiã≤ ^Õ=`«Å∂ ^ŒÇϨ #OÖ’ ã¨ÇϨ Hõi™êÎ~Ú. z`åã¨Å÷ OÃÑ· P
¿Ñ~°∞`À<Õ KÕ¿ã Ñ≤O_»^•#O, „¿Ñ`«`åfi#∞fl`«ÊuÎ KÕã∞¨ OÎ k. nx `«~∞° "å`« '„¿Ñ`«— <å=∞O`À
KÕ¿ã Ñ≤O_»^•#O =Å¡ â◊=O JyflH˜ PǨï`«Ü∞Õ º Ü≥∂Qƺ`«#∞ á⁄O^Œ∞`«∞Ok.
=∞~˘Hõ =¸_»∞ Ñ≤O_»^•<åÅ#∞ – „áê}O áÈ~Ú#KÀ@, â◊‡âß<åxH˜ ã¨QOÆ ^Œ∂~°O
Ö’#∂, z`«(zu) g∞^• K≥Ü«∂ºe. g\˜ =Å¡ „Hõ=∞OQÍ q^è•`å, QÆ~°∞_»^èŒfiA_»∂,
Ü«∞=∞^Œ∂`«Å∂ „Ѩã#¨ ∞flÅ=Ù`å~°∞. =¸_»= Ñ≤O_» ^•#O =ÚQÆ∞ã¨∞OÎ _»QÍ<Õ =∞$`«=ºHÎ̃
âßs~°Hõ ^ÀëêÅ #∞O_ç =Ú‰õΩ_Î =» Ù`å_»∞.
`«~∞° "å`« z`«#∞ „Ѩ[fieOѨ*Ü Ë ∞« _®xH˜ XHõ "Õkx xi‡Oz ^•xH˜ LÖËY¡ #,
L^Œ~ú } ° , JÉè∞í ºHõ}
∆ Ï^Œ∞Å#∞ KÕã≤ qkè ѨÓ~°fiHõOQÍ Jyflx ™ê÷ÑO≤ z ѨÙ+¨Ê, JHõ`∆ å^Œ∞Å`À
„Hõ"åºk <å=∂Å`À Jyfl^Õ=Ùx ѨÓlOz WÖÏ „áêi÷OKåe.
`«fiO Éè∂í `« Hõ$[˚Q^Æ Àº<Õ `«fiO Ö’Hõ ѨiáêÅHõó II
LѨãO¨ Ǩ~°Hãõ Î̈ ™ê‡^Õ#O ã¨fi~°Oæ =∞$`«O #Ü«∞ II (^èŒ~°‡...15/44,45)
WÖÏ Jyflx ѨÓlOz â◊"åxH˜ xѨÊO\˜OKåe. =∞$`«∞x â◊s~°O ã¨QOÆ HÍÖÏHõ
<Õux PǨïu KÕÜ∂« e. Ö’=∞Éèºí ó ™êfiǨ... J<Õ =∞O„`«O`À Ü«∞^ä•qkè Ǩϟ=∞O
KÕÜ«∂e. Ü«∞=∞, JO`«Hõ, =∞$`«∞º, „|Ǩ‡, *Ï`«"Õ^Œ<å=∂Å`À PǨï`«∞ezÛ XHõ
PǨïux „¿Ñ`« =ÚYOÃÑ· W"åfie. =ÚO^Œ∞QÍ Jyflx ÃÑ· ÉèÏQÆOÖ’ [fieOѨ*ãË ,≤ ^•xx
`≥zÛ zuÜ≥ÚHõ¯ `«∂~°∞ÊÉèÏQÍxfl =∞O_çOKåe. „H˜Ok =∞O„`åÅKÕ #aè=∞O„u`«"∞≥ #ÿ
uÅq∞„t`« P*ϺǨï`«∞Å#∞ zuÃÑ· "Õã∞¨ <Î Õ =ÙO_®e.
J™ê‡`ü`fi« =∞kè*Ï`À -ã≤ `«fi^ŒÜ∞« O *ÏÜ«∞`åOó ѨÙ#ó I
J™œ ã¨fi~åæÜ∞« Ö’HÍÜ«∞ ™êfiǨ [fie`« áê=Hõó II (^èŒ~°‡...15/49)
D q^èŒOQÍ uÅ q∞„t`« ã¨=∞O„`«Hõ P*ϺǨïu xzÛ =∞$`«‰õΩx Ѩل`«∞_Õ
â◊=^ŒÇϨ #O KÕÜ∂« e. D ã¨=∞Ü«∞OÖ’ =∂„`«"∞Õ J`«_∞» Ö’x ^Œ∞óY=∞O`å áÈÜÕ∞ÖÏQÆ
"≥H¯˜ "≥H¯˜ ÜÕ∞_»"åe. P ^Œ$â◊ºO „¿Ñ`åxH˜ ã¨∞MÏxfl Hõeyã¨∞OÎ k. â◊=O ѨÓiÎQÍ HÍe
áÈÜ«∂Hõ P ã¨Å÷ OÖ’<Õ Jã≤–÷ ã¨OK«Ü∞« #O KÕÜ∂« e. `«~∞° "å`« „¿Ñ`åxH˜ ^•Ç¨Ï[#º
Hˆ â¡ â◊ ßOuÔH· Ñ≤O_»^•#q∞"åfie.
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 643
^ŒÇϨ # ã¨O™ê¯~å#O`«~O° Ѩل`«∞Å∞ =Gã¨ÇÏ≤ `«OQÍ ™êfl#O (ã¨KÅÕ ™êfl#O) KÕã≤
<å=∞ QÀ„`ÀKåÛ~° ã¨ÇÏ≤ `«OQÍ uÖ’^ŒHÍe"åfie. JO`«@ JHõ¯_»∞#fl P „QÍ=∞ „Ѩ[ÅO^Œ~∂°
QÆ\Qì˜ Í K«Ñʨ @∞¡ K«~∞° ã¨∂Î q+¨µ<‚ å=∞ ã¨OH©~<ΰ åxfl H˘O`« `«_=» ÙQÍqOz `«~∞° "å`« =∞$`«‰Ωõ x
QÆ∞}QÆ}ÏÅ#∞ K«iÛOK«∞‰õΩO@∂ J`«x (P"≥∞) WO\˜H˜ =zÛ ^•fi~°ÑÙ¨ ^ŒH} ∆˜ ÉèÏQÆOÖ
QÀ=∞Ü«∂hfl `≥ÖÏ¡"åÅ#∂ LOKåe. =∞#ã¨∞ûÖ’ =~°∞} ^Õ=Ùx ^蕺xOK«∞‰õΩO@∂
"Õáê‰õΩÅ#∞ #=∞e <Õu K«∞Hõ¯#∞ <À\’¡ "Õã∞¨ H˘x Z=iO\˜H˜ "å~°∞ áÈ"åe.
ã¨∂~åºãÎ̈=∞Ü«∞"≥∞<ÿ åHõ =∞$`«∞x Ѩل`«∞_»∞ WO\˜ |Ü«∞@QÍx, UHÍO`« „Ѩ^âÕ O◊ Ö’
QÍx, =∞$`«∞_»∞ ~ÀE K«∂ã≤# #Å∞^•~°∞Å ‰õÄ_»eÖ’QÍx =∞\˜áì ê„`«Å`À áêÅ∞, h~°∞
ÃÑ\Ïìe. WÖÏ =¸_»∞ ~ÀAÅ∞ KÕÜ∂« e. H˘xfl =¸_è» Ç¨Ï$^ŒÜ∞« r"å`«‡Å∞ P =¸_»∞KÀ\Ï¡
u~°∞QÆ∞`«∞O\Ï~Ú. Ѩ^=Œ ~ÀA ^•HÍ „Ѩu~ÀE „¿Ñ`åxH˜ Ñ≤O_»^•<åhfl, [ÖÏO[eh
Wã¨∂<Î Õ =ÙO_®e. Ѩ^=Œ ~ÀA^•HÍ ~ÀAH˜ H˘O`«QÍ ÃÑOK«∞`«∞O_®e.
D B~°fiú ^≥Ç· Ï≤ Hõ ã¨O™ê¯~åxfl Ѩل`«∞_»∞ K≥Ü∂« ºe† ÖËx ѨHO∆õ Ö’ ÉèÏ~°º (Éè~í )ΰ K≥Ü∂« ºe†
ÖˉΩõ O>Ë t+¨µº_»∞ H͉õΩO>Ë ™È^Œ~∞° _»∞ K≥Ü∂« ºe. Ñ≤O_»^•<åxfl â◊‡âß#OÖ’ QÍx J#º
f~°O÷ Ö’ QÍx KÕÜ∞« =K«∞Û. Ñ≤O_»„Ѩ^•#OÖ’ ‰õÄ~°, Láê‡, fÑ≤=Ú^Œ–Ì J#flO`À ÉÏ@∞
U^≥<· å ÃÑ@ì=K«∞Û QÍx `˘e~ÀA ÃÑ\˜#ì Ѩ^•~å÷Å<Õ Ñ¨^=Œ ~ÀA ^•HÍ ~ÀE ÃÑ\Ïìe.
D Ñ≤O_»O <åÅ∞ ÉèÏQÍÅ∞QÍ q_çáÈ`«∞Ok. ~Ô O_»∞ ÉèÏQÍÅ∞ =∞$`«∞_ç â◊s~°O
x~å‡}ÏxH© XHõ ÉèÏQÆO Ü«∞=∞^Œ∂`«ÅH© áÈQÍ q∞ye#^Õ =∞$`«∞x <À\˜HOõ ^Œ∞`«∞Ok.
`˘q∞‡k ѨQàÆ ¥◊ § ~å„`«∞Å∂ QÆ_Kç ãÕ i¨ H˜ =∞$`«∞_çH˘Hõ â◊s~°O U~°Ê_»∞`«∞Ok. Jk Ѩ^=Œ ~ÀA
=∞ǨHõe`À P=Ù~å=Ù~°∞=∞O@∞O@∞Ok.
Ѩ^=Œ ~ÀA áê~°fi}Ïk „âß^•úÅÖ’ xˆ~tÌ OѨ|_ç# Ñ≤O_» qkè, =∞O„`«, ã¨fi^è•,
P"åǨÏ# Pj~åfi^Œ „ѨÜ≥∂QÍÖËg =ÙO_»=Ù. P<å\˜ Hõ~°‡ ˆH=ÅO =∞$`«∞x <å=∞
QÀ„`ÀKåÛ~°ÑÓ¨ ~°fiHõOQÍ KÕÜ∞« |_»∞`«∞Ok. WO`«=é‰õΩ ÃÑ\˜#ì Ñ≤O_®Å =Å¡ ~ÀAH˘Hõ
JOQÆOQÍ, „Hõ=∞OQÍ, `«Å, "≥∞_», Éè∞í *ÏÅ∞, QÆ∞O_≥, gѨÙ, <åaè, Hõ\ ,˜ QÆ∞ǨϺO, `˘_»Å∞,
HÍà◊√§– U~°Ê_»`å~Ú. Ѩ^=Œ ~ÀA KÕ¿ã Ñ≤O_»^•#O ÃÑ^ŒÌ Ü≥∞`«∞#Î =ÙO_®e. P ~ÀA
=∞$`«‰Ωõ xH˜ PHõe J`«x JÅq g∞i#^≥· =ÙO@∞Ok. P`«_∞» |u‰õΩ#flѨÙ_ç+Oì̈ QÍ u#fl
Ѩ^•~å÷Åxfl\˜h =O_çOKåe, ÃÑ\Ïìe.
„¿Ñ`åÅ∞ ÉÏQÍ Éè’[#O KÕ¿ãk Ѩ^HŒ ˘O_»= Ѩ<fl≥ O_»= ~ÀAÅÖ’<Õ. P ~ÀAÅÖ’
„¿Ñ`« â◊ÉÏÌxfl ¢ãΑ ѨÙ~°∞+¨µe^ŒiÌ H© "å_®e. WHõ <å=∞ QÀ„`åÅH˜ |^Œ∞Å∞QÍ =∞O„`åÅ`À
ÉÏ@∞ „¿Ñ`« â◊ÉÏÌ<flÕ "å_»∞`«∞O_®e.
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 644
nѨ=∞#flO [ÅO =GO Ü«∞u¯Oz ^Œfiã¨∞nÎ Ü«∞`Õ I
„¿Ñ`«âÉ◊ #ÌË `«^Ü
ÌÕ ∞« O =∞$`«™êº#O^Œ ^•Ü«∞HõO II
Ѩ^Œ=¸_»= ~ÀA „¿Ñ`« #~°HõÜ«∂#O „áê~°OÉèí=∞=Ù`«∞Ok. Jk Z=iÔHÖÏ
[~°∞QÆ∞`«∞O^À, Zxfl #QÆ~åÅ#∞ ZÖÏ qÅÑ≤OѨ*ãË ∂¨ Î ^•\˜ã∞¨ OÎ ^À qxÜ«Ú<åfl=Ù Hõ^•!—
(J^蕺ܫ∂Å∞ –15,16)

„|ǨχѨل`« „â◊=}^Õ=ÙÅ ã¨fi~°∂ѨO

'*Ï˝#™êQÆ~å! =∞Ǩq+¨Ø!‚ Ü«∞=∞Ö’HõOÖ’ „â◊=}∞Å<Õ "å~°∞O\Ï~°x q<åfl#∞.
"å~°∞ ã¨~°fiA˝Åx ‰õÄ_® q<åfl#∞. "åix QÆ∂iÛ `≥Å∞ã¨∞HÀ"åÅx ‰õΩ`«∂ǨÏÅ
Ѩ_»∞`«∞<åfl#∞—.
'QÆ~∞° `å‡<£! „áêp# HÍÅOÖ’ ã¨=∞ãÎ̈ ™ê÷=~° [OQÆ=∂`«‡Hõ"∞≥ #ÿ ã¨$+≤ì UHÍHÍ~°O
K≥Ok#ѨÙ_»∞ <Õ#∞ ^•x <å`«‡ b#O KÕã∞¨ H˘x áêÅ ã¨=Ú„^ŒOÖ’ â◊Ü∞« xOKå#∞. JѨÙ_»∞
<å <åaèH=õ ∞ÅO #∞O_ç „|ǨχѨÙ\˜ì H˘xfl =O^ŒÅ ã¨O=`«û~åÅ∞ `«Ñ㨠∞¨ û KÕã≤ â◊H=Θ ∞O`«∞_≥·
UHÍHÍ~°O K≥Ok# ã¨$+≤Öì ’x „áê}∞Å#∞ <åÅ∞QÆ∞ „ѨHÍ~åÅ∞QÍ q_»Q˘\Ïì_∞» . `«~∞° "å`«
„|ǨχQÍqOz# ã¨$+≤xì áêeOKÕ ÉÏ^躌 `«#∞ <Õ#∞ ã‘fiHõiOKå#∞. `«~∞° "å`« ã¨OǨ~°=¸iÎ
~°∞„^Œ∞_»∞^Œ~ÚOKå_»∞. J#O`«~O° ã¨=∞ã¨Î K«~åK«~° [QÆ`∞« ÖÎ ’#∂ „áê}Ï^è•~°"∞≥ ÿ „Ѩ=Ç≤ÏOKÕ
"åÜ«Ú=Ó, J`«ºO`« `Õ[ã≤fi ã¨∂~°º^Õ=Ù_»∂, z„`«QÆ∞ѨΠã¨Ç≤Ï`«∞_≥· Ü«∞=∞^èŒ~°‡~åE
„ѨHõ\ ˜`«∞Öˇ·<å~°∞.
=∞~°Å „|Ǩχ `«Ñ㨠∞¨ û KÕâß_»∞. H˘xfl =O^ŒÖàË √◊ § PÜ«∞# JÖψQ <åaè Hõ=∞ÅOÖ’
`«Ñ¨ã¨û=∂kèÖ’<Õ LO_çáÈÜ«∂_»∞. ã¨$+≤ìx =∂„`«O WÖψQ H˘#™êyOKåÅx ֒Ѩe
#∞O_Õ P^ÕtOKå_»∞. JѨÙ_»∞ „|Ǩχ`À q+¨µ‚ ~°∞„^•^Œ∞Å∞ `«=∞‰õΩ Ö’Hõ =º=Ǩ~°"∞≥ ÖÏ
#_»∞™ÈÎO^À Z=ˆ~ áêѨ ѨÙ}ϺÅ∞ KÕã∞¨ <Î åfl~À `≥eÜ«∞^Œh ^•xH˜ ã¨O|OkèOz# U~åÊ>Ë^À
„|ǨχÜÕ∞ KÕÜ∂« Åh q#flqOKå~°∞.
`«# =∞O„`åxfl z~°HÍÅO áê@∞ UHÍ„QÆ`«`À ã¨~°fiâ◊‰õΩÎÅ#∞ ˆHO„nHõiOz
[Ñ≤OKåÅ<Õ ã¨OHõÖÏÊxfl „|Ǩχ "å~°O^ŒiH© HõeyOKå_»∞. "å~°O`å JÖÏ KåÖÏHÍÅO
áê@∞ KÕã#≤ `«~∞° "å`« „|Ǩχ `«# Ѩل`«∞Å∞QÍ Ñ¨<fl≥ O_»∞QÆ∞~°∞ Jq∞`« `Õ[ã¨∞fiÅ∂, qâßÅ
<Õ„`«∞Å∂#QÆ∞ ^Õ=`«Å#∞ ã¨$+≤Oì Kå_»∞. "åiH˜ D Ö’HõOÖ’ ZHõ¯_Õk [iy<å, Z=ˆ~=∞<åfl,
Z=ˆ~q∞ KÕã<≤ å q<Õ â◊HxÎ̃ KåÛ_»∞. D qâı+*¨ Ï˝#O =Å¡ D „|ǨχѨل`«∞Å#∞ '„â◊=}∞
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 645
Å<åfl~°∞. gi x"åã¨O PHÍâ◊O. JHõ¯_ç #∞O_Õ JO^Œih K«∂ã¨∂Î qO@∂ J=ã¨~"° ∞≥ #ÿ ѨÙ_»∞
Ü«∞=∞^è~Œ ‡° ~åA, ÖË^• z„`«Q∞Æ Ñ¨ÙÅÎ =^Œ‰Ì Ωõ =zÛ PÜ«∞#‰õΩ HÍ=Åã≤# q=~åÅ#Ok™êÎ~∞° .
P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ "åi ^•fi~å „áê}∞Å ^è~Œ ‡° , J~°,÷ HÍ=∞, "≥∂H∆ÍʼnõΩ ã¨O|OkèOz#
ã¨~°fiHõ~°‡Å™ê~°=¸ q"ÕK«# ã¨Ç≤Ï`«OQÍ ^èŒ~°‡~åAH˜ ã¨=∞iÊOѨ|_»∞`«∞Ok. F~Ú
"≥#· `ÕÜ∂« ! ã¨O™ê~åxH˜ K≥Ok# „áê}∞Å =ÚO^Œ∞O_Õ =∂~åæÅ∞ <åÅ∞ˆQ. J"Õ ^è~Œ å‡~°÷
HÍ=∞ "≥∂H∆ÍÅ∞. L`«=Î ∞ „ѨH$õ u QÆÅ „áê}˜ ^è~Œ ‡° =∂~°Oæ Ö’ "≥à`◊ å_»∞. ^è#Œ ^è•<åºÅ#∞
ã¨OáêkOz<å ^•<åxˆH qxÜ≥∂yOz#"å~°∞ q=∂#OÖ’ Ѩ~°Ö’HÍʼnõΩ áÈ`å~°∞.
"≥∂H∆ÍHÍOHõ`∆ À<Õ rq`«OÖ’ „Ѩu Ѩxh KÕã#≤ "å~°∞ `«=∞ ^ÕÇ¨ O`«OÖ’ ǨÏOã¨Å q=∂#O
ÃÑ<· H≥ ¯˜ Ѩ~Ö° ’HÍxH˜ "≥à`◊ å~°∞. L#fl^•x`À<Õ |`«∞‰õΩ`«∂ JѨC_»ÑC¨ _≥<· å Ü«∂K«‰Ωõ Å#∞
ã¨O`À+¨ÃÑ\˜ì#"åix ^Õ=^Œ∂`«Å∞ QÆ∞éÏ]ÅÃÑ· Q˘xáÈ`å~°∞. U ѨÙ}º=¸ ^èŒ~°‡=¸
KÕÜ«∞‰õΩO_®<Õ |uˆHã≤# "åix, Wk =é‰õΩ #∞=Ùfi q#fl@∞ìQÍ, Ü«∞=∞^Œ∂`«Å∞
#_çÑO≤ K«∞‰õΩO@∂ U Jã≤Ñ„¨ `«=<åxHÀ Q˘xáÈ`å~°∞. „â◊=}∞Å#∞ ÉèHí Θ g∞~°QÍ Ñ¨HÍfi#flO,
=~°xú , [Åáê„`«Å ^•fi~å ѨÓlOz#"åiH˜ <Õ#∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ „Ѩã#¨ ∞fl_»<·≥ U ^Õ=`«Å∂
W=fiÖË#xfl =~åÅ#∞ ‰õΩiÑ≤™êÎ#∞. (J^蕺ܫ∞O – 17)
^•<åk Hõ~å‡Å Ѷ¨ÖÏÅ∞ „¿Ñ`åÅ HõO^Œ∞@– Ѩ^Œ^•#
=∂Ǩ`«‡º=Ú, J#O`«~° ^ÕǨτáêÑ≤Î
ѨH©∆O„^•! D „â◊=}∞Å∞ K≥Ñ≤Ê#^ŒO`å q#fl `«~°∞"å`« z„`«QÆ∞ѨÙÎ_»∞ H˘xfl
Hõ}∆ ÏÅáê@∞ ^蕺#=∞QÆ∞fl_≥· =∞y_ç =zÛ P =∞x+≤ ~å„uO|=à◊√§ QÍqOz# áêѨÑÙ¨ }ϺÅ
Ѷ֨ Ïxfl Ü«∞=∞^è~Œ ‡° ~åAH˜ q#flq™êÎ_∞» .
QÆ~∞° _®! =∞x+≤ =∂@, `«#∞=Ù, =∞#ã¨∞Å`À Kտ㠄Ѩu Hõ~‡° H© Ѷ֨ Ïxfl J#∞Éèqí OK«
=« Åã≤#^Õ. h=Ù q#fl ^•xx ~ˆ Ѩ٠„ѨÑO¨ K«=∞O`å qO@∞Ok. J#fl^•#O, nѨ ^•#O,
`≥eã≤ KÕ¿ã"å~°∞ ‰õÄ_® '=∞Ǩ=∂~°Oæ —Ö’ ã¨∞YѨÓ~°fiHõOQÍ Ñ¨Ü∞« xOK«QÅÆ ~°∞★.
HÍiÎHõ Hõ$+¨‚ K«`∞« ~°tÌ <å_»∞ ~å„u KÕÜÚ« náê^•#O ã¨~fi° ã¨∞YHÍi, WѨC_˘Hõ¯™êi
ã¨OH˜Ñ∆ OÎ̈ QÍ ^•# Ѷ֨ ÏÅ#∞ K≥áêÎ#∞. =$ëÈ`«û~°æ ѨÙ}ºO =Å¡ =∞x+≤ Ñ≤`$« Ö’HÍxH˜
"≥à`◊ å_»∞. [ÅѨÓ~°Ñ‚ ∞¨¶ @^•#O =Å¡ Ü«∞=∞^Œ∂`«Å∞ ã¨O`À+≤™êÎ~∞° . Ѩ^HŒ ˘O_»= ~ÀA#
â◊Ü∂« º^•#O KÕÜ∞« _»O =Å¡ =∞x+≤ q=∂#"≥∞H˜¯ ã¨fi~°Öæ ’HÍxH˜ KÕ~`° å_»∞. qâı+O≤ z,
★
„¿Ñ`« =∂~°"æ ∞Õ =∞Ǩ =∂~°Oæ .
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 646
Ѩ<≥flO_»=~ÀA Jxfl „ѨHÍ~åÅ ^•<åÅ#∂ KÕÜ«∂e. Ѩ^Œ=¸_»∞ Ѩ^Œ ^•<åÅ#∂
KÕã#≤ "å~°∞ (Ñ≤`~« ∞° Å∂, Ѩل`«∞Å∂ ‰õÄ_®) "å\˜ ™êÜ«∞O`À =∞Ǩ=∂~åæxfl ã¨∞YOQÍ
^•\˜ "≥à§◊ QÆÅ~°∞. Z=x ÉèÏQƺ"≥∞ÖÏ =Ù#fl^À "åx =∂~°ãæ ∞¨ Y=Ú#∞ |\˜ì `ÕeáÈ`«∞Ok.
`«# H˘_»∞‰õΩ `å#∞ áÈ~Ú#ѨÙ_≥ÖÏQÆ∂ 'KÕ™êÎ_∞» QÍ— J#∞HÀ‰õΩO_® `å<Õ `«# rq`«
HÍÅOÖ’<Õ ã¨fiã¨z÷ `«∞_Î ·≥ Jxfl ~°HÍÅ ^•<åÅ#∂ KÕã#≤ "å_»∞ ã¨~fi° „`« ã¨∞YѨ_`» å_»∞—.
'ÉèQí =Æ <£! Ѩ^=Œ ¸_»∞ Ѩ^^Œ •<åÅO>Ë Uq∞\˜?—
'Kè„« `«O, áê^Œ∞Hõ, =GO, =Ú„kHõ, Hõ=∞O_»Å∞=Ù, Pã¨#O, Éè’[# áê„`«, =∞~˘Hõ
Pã¨#O, [Åáê„`«, J#flO, Éè’[# ™ê=∞„y, <≥~Úº, Ü«∞*’˝Ñg¨ `«O– D Ѩ^=Œ ¸\˜h
Ѩ^Œ^•<åÅ<åfl~°∞. W=hfl =∞$`«∞x <å~°H©Ü«∞ =∂~°æOÖ’ LѨÜ≥∂QÆѨ_ç „¿Ñ`åxH˜
ã¨∞MÏxfl™êÎ~Ú. JO`ÕH͉õΩO_® ^•#q∞zÛ# "åxH˜ ‰õÄ_® Q˘Ñ¨Ê ѨÙ}Ϻxfl HõÅ∞QÆ*™Ë êÎ~Ú.
QÆ$Ǩu‚ =~°∞}À ^•#O =∞=∞ǨϿãÎ „ѨÜ∞« K«Ûuù I
JǨÏOK« ÉèÏ㨯~ˆ ^Õ"À ÉèÏ㨯~å`ü ™È -â◊√fl`Õ ã¨∞YO II (18/27)
=∞$`«∞x |O^è∞Œ =Ù J`«x WO\˜ =^ŒÌ KÕã#≤ ^•<åxfl =~°∞}∞_»∞ ã‘fiHõiOz q+¨µ=‚ Ù
KÕuÖ’ ÃÑ@ìQÍ ^•xx ÉèÏ㨯~°∞_»∞ ¿ãHõiOz „¿Ñ`«O ã¨∞dOKÕÖÏ K«∂™êÎ_∞» .
(J^蕺ܫ∞O – 18)
r=Ù_»∞ Ü«∞=∞ѨÙiÖ’ „Ñ"¨ tÕ OK«∞@, â◊√ÉèÏâ◊√Éèí Hõ~‡°
Ѷ¨ÅÉè’QÆO – Hõ~å‡#∞™ê~°O J#º^ÕǨτáêÑ≤Î
^è~Œ å‡K«~}° "Õ∞ =∞x+≤ =ÚYº Hõ~=ΰ ºO
Wk=éˆH K≥ѨÊ|_ç# Ѩ^ŒÇ¨~°∞ ѨÙ~åÅ#∂ ^•\˜ Ü«∞=ÚxH˜ ^ŒQÆæ~°QÍ #∞#fl
|ǨïcèuHõ~° <å=∞Hõ ѨÙ~°OÖ’ JO`«=é‰õΩ ǨÏãÎ̈O Ѩi=∂}OÖ’ =Ù#fl â◊s~°O z\ỖH#
"ÕÅO`« J~ÚáÈQÍ, r=Ù_»∞ QÍeÖ’ ZQÆ∞~°∞`«∂ JHõ¯_»H¯õ _» â◊g∞Ѩ„`åÅÃÑ· ‰õÄ~°∞ÛO@∂
Ü«∞=Úx =^Œ‰Ì Äõ P `«~∞° "å`« PÜ«∞#`À HõÅã≤ z„`«Q∞Æ ÑÎ̈ÑÙ¨ s KÕ~∞° ‰õΩO\Ï_»∞.
D ѨÙi W~°"·≥ Ü≥∂[<åÅÖ’ ѨéK«∞H˘x =ÙO@∞Ok. WHõ¯_»∞O_Õ HÍÜ«∞ã¨∞Å÷ <Õ
^Õ=Ü≥∂x [x`«∞Å∞ Jxfl ~°HÍÅ „áê}∞Å áêѨ–ѨÙ}ϺÅ#∂ ѨÓiÎQÍ „QÆÇÏ≤ Oz =ÙO\Ï~°∞.
Wk=é‰õΩ <Õ#∞ #∞_çq#@∞¡QÍ<Õ Ü«∞=∞^è~Œ ‡° ~åA áêѨÙÅH˘HõÖÏHõ HõxÑ≤¿ãΠѨÙ}∞ºÅ‰õΩ
=∞~˘Hõ q^èOŒ QÍ ^Œ~≈° #q∞™êÎ_∞» . ^•#=ÚÅ∞ KÕã#≤ "åix P Ü«∞=∞^è~Œ ‡° ~å*Ë ÖËz xÅ|_ç
Q“~°q™êÎ_∞» .
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 647
„áêÑÎ̈O ã¨∞Hõ$u#O^Œ$ëêìfi ™ê÷<åK«ÛÅu ã¨∂~°º[ó I
U+¨"∞Õ =∞O_»ÅO aè`åÎ fi „|Ǩχ֒HõO „ѨÜ∂« 㨺u II (^èŒ~°‡...19/9)
ѨÙ}Ϻ`«∞‡ÖÏÜ«∞# =∞O_»ÖÏxfl ÉèkË OK«∞H˘x ã¨fi~åæxH˜ "≥à`◊ å~°∞. ^•#O =Å¡ ^è~Œ ‡° O
Åaèã∞¨ OÎ k. ^è~Œ ‡° O =Å¡ #~°HÍxH˜ áÈÜÕ∞ ^•i ‰õÄ_® ã¨∞MÏ=ǨÏ=∞=Ù`«∞Ok. D =∂~°Oæ Ö’
áêѨÙÅ∞ Ѩ_Õ HõëêìÅxk=éˆH K≥Ñʨ _»O [iyOk. áêѨÙÖË H͉õΩO_® ã¨iQÍæ JѨ~H° ~õ ‡° Å∞
[~°Ñx¨ "å~°∂, [~°QxÆ "å~°∂ ‰õÄ_® áêѨÙÖË HÍ|\ì̃ Jxfl HõëêìÅ∂ Ѩ_`» å~°∞. HÍ|\˜ì
^•#O K≥Ü∂« ºe. JÖÏK≥Ü∞« ºx"åxx P Ü«∞=∞^Œ∂`«Å∞ Ѩâ√◊ =Ù "≥∞_»Ö’ `å_»∞Hõ\ ì˜ ÖÏy
#@∞¡ D x~åÌ#∞Å#∞ ÖÏQÆ∞`å~°∞. ^è~Œ å‡xfl áêeOz#"å~°∞ J=∞~°`fi« O K≥O^Œ∞`å~°∞, WÖÏ :
Ü«∞^ä• Ü«∞^ä• Hõ$`«O Hõ~‡° `åO`åO Ü≥∂xO „=*Ë#fl~°ó I
`«`^Ϋ =·≥ä K« Éè∞í O*Ï<À qK«~ˆ `ü ã¨~fi° Ö’HõQóÆ II
Jâßâ◊fi`«O Ѩi*Ï˝Ü∞« ã¨~fi° Ö’HÀ`«~Î O° ã¨∞YO I
Ü«∞^•Éè=í u =∂#∞+¨ºO `«^•^è~Œ ‡° O ã¨=∂K«~ˆ `ü II
Hõ$=∞Ü≥∂ Éèãí ‡¨ qëêì"å ^ÕÇ¨ #O „ѨH$õ uó ã¨^• I
JO^èŒ ‰õÄ¿Ñ =∞Ǩ~“„^Õ nѨÇϨ ãÎ̈ó Ѩ``Õ ∞« Î "≥· II
=∞ǨѨÙ}º „ѨÉÏè "Õ} =∂#∞+¨ºO [#‡ÅÉèºí `Õ II
Ü«∞ãÎ̈`ü „áêѨº K«~ˆ ^Œ~ú ‡° O ã¨QKÆ ÛÕ `ù ü Ѩ~=° ∂OQÆuO II
JÑ≤*Ï#<£ =$^ä•^è~Œ ‡° O ^Œ∞óY =∂Ü«∂u Ü«∂uK«II
*Ïfâ◊`#Õ ÅÉè`í Õ H˜Å =∂#∞+¨`fi« O
`«„`åÑ≤ ^Œ∞~°É¡ `íè ~« O° YQÆ Éè’kfi[`«fiO I
Ü«∞㨄Π`« áêÅÜ«∞u ÖÏÅÜ«∞u „=`åx
`«™êº=∞$`«O Éè=í u ǨÏãÎ̈Q`Æ O« „Ѩ™ê^•`ü II (J^蕺ܫ∞O – 19/16–21)
„¿Ñ`«ÉÏ^èŒÅ ã¨fi~°∂ѨO – "å\˜ #∞O_ç q=ÚHÎ̃
QÆ~∞° _®! WHõ „¿Ñ`åÅ QÆ∂iÛ J_çQÍ=Ù Hõ^•, q#∞. HõÑ@¨ O, "≥∂ã¨O g\˜H˜
=¸ÅO. W`«~∞° Å ^è<Œ åhfl ¢ãÅΑ #∂ „^ÀǨÏ|∞kú`À JѨÇϨ iOKÕ "å~°∞ ~åHõ™∆ êk xâßK«~°
Ü≥∂#∞Ö’¡ ѨÙ_»`å~°∞. Ѩل`« "≥∂ǨÏO H˘nÌ "åi ã¨∞YO HÀã¨O Jxfl ~°HÍÅ "≥∂™êÅ∂,
^Ò~°̊<åºÅ∂ KÕã≤ ‰õÄ_»É\ˇ ì̃ K«zÛ#"å~°∞ â◊s~° ~°ÇÏ≤ `«∞Öˇ· PHõe ^ŒÑC¨ Å`À JÅ=∞\˜ã∂¨ Î
QÍeÖ’ ^è∂Œ oÖ’ u~°∞QÆ∞`«∞O\Ï~°∞. g~°∞, ^˘OQÆÅ =Öˇ, Ñ≤`~« ∞° Å HÀã¨O JHõ¯_»H¯õ _»
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 648
ÃÑ\˜#ì [ÖÏ#flѨÇϨ iã¨∞OÎ \Ï~°∞. D áêѨO =Å¡ "åi „¿Ñ`« r=#O =∞iO`« HÍÅO
ÃÑiyáÈ`«∞Ok. "åˆ~ [fi~åÅ∞QÍ ~ÀQÍÅ∞QÍ Ñ‘_Å» ∞QÍ =∂i ã¨fiO`« WO\˜Ö’<Õ KÕi
`«=∞ "åi<Õ Ñ¨\ ì̃ Ñ‘_ãç ∞¨ OÎ \Ï~°∞. `«Å<˘Ñ¨CÅ∂, q+¨ØK«∞Å∞– WÖÏ\˜ J<ÕHõ ~ÀQÍÅ∞
HÍ~°}O ÖˉΩõ O_®<Õ, xÜ«∞=∞|^ŒOú QÍ PǨ~°O fã¨∞H˘<Õ"åiH˜ ‰õÄ_® `«QÅÆ _»O D
„¿Ñ`åÅ K«Å"Õ.
|u‰õΩ#flO`«HÍÅO `å"≥∞O`«QÍ<À „¿Ñq∞Oz#"åi<Õ K«zÛ „¿Ñ`åÖˇ·# g~°∞
ÉÏkè™êÎ~∞° . `«=∞ WO\˜ ã¨g∞ѨOÖ’ #∞#fl W`«~∞° Å#∞ ‰õÄ_®, "å~°∞ J^è~Œ ‡° O KÕ¿ã<Î ,Õ
ÉÏkèOK«QÆÅ~°∞. XHõ¯\˜ =∂„`«O QÆ∞~°∞ÎOK«∞HÀ. „¿Ñ`« |O^èŒ∞=ÙÖˇ·<å W`«~°∞Öˇ·<å N
~°∞„^ŒÉQíè "Æ å#∞x =∞O„`åxfl [Ñ≤ã∂¨ ,Î ^è~Œ å‡#∞~°‰Ωõ ÖÎ ,·ˇ ^Õ=`«Å#∂ Ju^ä∞Œ Å#∂ ѨÓlã¨∂,Î
ã¨`º« , „Ñ≤Ü∞« =K«<åÅ<Õ Ñ¨Å∞‰õΩ`«∂ =Ù#flO`«HÍÅO U „¿Ñ`«=¸ "åi WO\˜ KåÜ«∞ÅÔH<· å
"≥à§◊ ÖË^∞Œ . „¿Ñ`åÅ∞ <åã≤‰Î Ωõ Å#∂ W`«~„° `« áêѨÙÅ<Õ =Ú@∞ìHÀQÆÅ=Ù.
~“„^Œ*ÏÑ‘ ^è~Œ ‡° ~°`À ^Õ=`åukä ѨÓ[Hõó I
ã¨`º« "åH± „Ñ≤Ü∞« "ån K« # „¿Ñ`≥ó· 㨠Ç≤Ï Ñ‘_º» `Õ II
ã¨~fi° „H˜Ü∂« Ѩi„Éèëí Èì <åã≤HÎ À ^è~Œ ‡° xO^ŒHóõ I
Jã¨`«º "å^Œ x~°`À #~°ó „¿Ñ`≥·ó 㨠ё_»º`Õ II (^èŒ~°‡... 20/16–17)
QÆ~∞° _®! HõeHÍÅOÖ’ JѨq„`« „H˜Ü∞« Å#∞ QÍqOKÕ"å~°∞ „¿Ñ`«Ü∂≥ xÖ’ Ѩ_`» å~°∞.
Ö’HõOÖ’ XˆH `«e¡^ŒO„_»∞ʼnõΩ ѨÙ\˜ì# Ñ≤Å¡ÅÖ’ <˘Hõ_»∞ ã¨∞YѨ_»=K«∞Û, =∞~˘Hõ_»∞
áêѨH~õ ‡° Å#∞ KÕÜ∞« _®xˆH W+¨Ñì _¨ =» K«∞Û, "Õ~˘Hõ_∞» „¿Ñ`åÅKÕ Ñ‘_`ç ∞« _»∞ HÍ=K«∞Û, WOH˘Hõ_∞»
^è#Œ ^è•<åºÅ`À ã¨OѨ#∞fl_»∞QÍ #∞O_»=K«∞Û#∞. giÖ’<Õ ã¨O`å#=O`«∞_˘Hõ_`·≥ Õ L#fl
XHõ¯ H˘_»∞‰õÄ "Õ~˘HõxH˜ ^ŒH¯õ HõáÈ=K«∞Û. H˘_»∞‰õΩÖË XHõ_Hç ˜ ѨÙ_ç`Õ =∞~˘Hõ_Hç ˜ ‰õÄ`«∞àı§
HõÅQÆ=K«∞Û. HÍ|\ì̃ Z=x Hõ~‡° ѶŨ O "åx^Õ. ^•xH˜ ѨÙ@∞ìH`õ À ã¨O|O^èOŒ ÖË^∞Œ . JÖψQ
„¿Ñ`åÅ∞ Ѩ@∞ì‰Ωõ #flѨÙ_»∞ Hõ~‡° ÜÕ∞ HÍ~°}=∞=Ù`«∞Ok HÍx =Oâ◊ „Ѩu+ª̈ HÍ^Œ∞.
„¿Ñ`« ^À+¨O ‰õÄ_» JO^ŒiH© XHõÖψQ =ÙO_»^Œ∞. „¿Ñ`«„QÆã¨∞ÎÅÖ’ <˘Hõ_çH˜
J#∞HÀ‰õΩO_® JO^Œ~∞° |O^è∞Œ =ÙÅ`À#∂ q~À^èOŒ =ã¨∞OÎ k. =∞~˘Hõ_∞» ã¨O`å#Ç‘Ï#∞xQÍ
q∞yeáÈ=K«∞Û. H˘O^ŒiHÍ ã¨O`å#O q∞QÆÅ^Œ∞. H˘O^Œ~∞° Ѩâ√◊ Ç‘Ï#∞Å∂ |O^è∞Œ Ç‘Ï#∞Å∂
^è#Œ Ç‘Ï#∞Å∂ J~ÚáÈ`å~°∞. H˘xfl „áêO`åÖ’¡ „¿Ñ`« „Ѩ"∞Õ Ü«∞O =Å¡ „ѨH$õ u Ѩi=~°#Î O
K≥O^Œ_»O ‰õÄ_® =ÙOk. =∂`åÑ≤`«Å#∞ Z=_≥·<å ǨÏ`«º KÕâß_»O>Ë "å_çx „¿Ñ`«O
Ѩ@∞ìH˘O^Œx xâ◊Û~ÚOK«∞HÀ=K«∞Û. <åã≤HÎ `õ « ‰õÄ_® „¿Ñ`«„ѨÉÏè ="Õ∞. x`«ºHõ~‡° ÅÃÑ· Pã¨HÎ̃
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 649
áÈ~Ú [ѨÇϨ Ÿ=∂Å#∞ =∂x "ÕÜ∂« Å<Õ |∞kú ѨÙ@ì_O» „¿Ñ`« „¿Ñ~°}O. JÖÏ\˜ "åxÖ’
Ѩ~^° <Œè åѨÇϨ ~°}ÏÖ’K«# ‰õÄ_® „¿Ñ`« x~°Ü
‚ ∞« "Õ∞. WÖÏ =∞x+≤H˜ [iˆQ „Ѩu H©_∞» "≥#∞HÍ
„¿Ñ`« „Ѩ"Õ∞Ü«∞=ÚO@∞Ok. áêѨѨÙ\ÏÖ’K«#Å∞#fl "åi<Õ „¿Ñ`«O P=Ç≤ÏOz
ÉÏkèOK«QÅÆ ^Œ∞. (J^蕺ܫ∞O – 20)

„Ñ¿ `åʼnõΩ =ÚO^Õ =KÕÛ ã¨fiáêflÅ∞ „Ñ¿ `« –

ã¨fiѨfl x"å~°} – <å~åÜ«∞} |e
„¿Ñ`åÅ #∞O_ç q_»∞^ŒÅ =ÙOk. ^•xH˜ =ÚO^Œk ZÖÏ\˜ „¿Ñ`«"∂≥ , W^≥ÖÏ\˜
`åѨ"∂≥ `≥eÜ«∂e. ^•xH˜ *’ºuifi^•fiOã¨∞Å ã¨ÇϨ HÍ~°O J=ã¨~O° . „¿Ñ`«„QÆãÎ̈ „áê}˜H˜
H˘xfl J^Œ∞ƒù`"« ∞≥ #ÿ HõÅÖÁã¨∞OÎ \Ï~Ú. f~°Ü ÷ ∂« „`«ÅH˜ "≥àϧÅh, #n™êfl<åÅ∞ K≥Ü∂« ºÅh,
^è~Œ ‡° HÍ~åºÅ#∞ J#∞+≤Oª KåÅx QÆ\Qì˜ Í xâ◊Û~ÚOK«∞‰õΩx =ÚǨ˙~°OÎ ‰õÄ_® K«∂ã¨∞‰õΩ<åflHõ,
ZO^Œ∞HÀ J`«ºO`« x~åã¨H`Îõ « U~°Ê_»∞`«∞Ok. ZHõ¯_çH© "≥à§◊ |∞^≥Ü ú ∞« º^Œ∞. K≥_¤» Ѩ#∞Å"≥Ñ· Ù¨
=∞#ã¨∞ áÈ`«∞Ok. "≥O@<Õ Wk „¿Ñ`« x~åfiHõ"∞Õ Jx áÈeÛ P *’ºuifi^•fiOã¨∞Å
<å„â◊~ÚOz#"å_»∞ ÉÏQÆ∞Ѩ_`» å_»∞. "åix ã¨O„ѨkOK«=Åã≤#=ã¨~=° Ú ÖˉΩõ O_® ^•<åÅ∞
KÕã<≤ å „¿Ñ`«ÉÏ^èÅŒ ∞ =keáÈ`å~Ú. HõÅÖ’ HõxÑ≤Oz# „¿Ñ`å#∞fl^ÕtÌ Oz =∞O„`«ãǨ Ï≤ `«OQÍ
^•#O KÕÜ∞« _»O =Å¡ P „¿Ñ`åxH© D =∞x+≤H© ‰õÄ_® `«$Ñ≤Î HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. „¿Ñ`åÅ∞
"å\˜Ö’ Jq ‰õÄ_»|Å∞H˘¯x ^•#q∞zÛ# "åxH˜ ã¨∞MÏÅx™êÎ~Ú. "åi |O^è∞Œ ÉÏO^è=Œ ÙʼnõΩ
‰õÄ_» ^è#Œ ^è•<åºÅ x™êÎ~Ú.
#Éè"í `Õ ü `Õ# =ÚHõãÎ ∞¨ Î ^Œ`OΫ „âıÜ∞« 㨯~°O Ѩ~O° I
ã¨fiÜ«∞O `«$Ѩºu Éè’ó ѨH<∆˜ £ Ü«∞™Èº^ÕâÌ ºı # nÜ«∞`Õ II
„â◊√}∞ ã¨`º« q∞^ŒO `å~üH∆õ º Ü«∞^Œ^Ì •u Éè∞í #HÎ̃ 㨠ó I
P`å‡#O „âıÜ∞« ™ê Ü«ÚO*Ϻ`ü „¿Ñ`«ãÎ̈ $Ñ≤OÎ z~°O „=*Ë`ü II
`Õ `«$áêÎóâ◊√Éèqí ∞K«ÛOù u x[|O^è∞Œ +¨µ ã¨~fi° ^• I
J*Ï˝`Ü « ∞« ã¨∞Ü
Î ∞Õ ^Œ∞ëêìó Ñ‘_Ü» ∞« Ou ã¨fi=Oâ◊*Ï<£ II
x"å~°Ü∞« Ou `«$áêοãÎ *ÏÜ«∞ =∂<å#∞ HõOѨHÍó II
ѨâßÛ`ü `Õ =ÚHÎ̃ =∂Ü«∂Ou HÍÖË„áê¿ÑÎ ã¨fiѨل`«`«ó II (^èŒ~°‡... 21/12–15)
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 650
ã¨fiáêflÅÖ’ „¿Ñ`åÅ∞ HõxÑ≤Oz# Ñ≤=∞‡@ ‰õÄ_®, "å\˜ =∂@Å∞, KÕ+Åì¨ ∞, Ñ‘_Å» #∞
K«∂ã≤ ‰õÄ_® „âß^•ú^∞Œ Å ^•fi~å "å\˜ #∞O_ç =ÚHÎ̃HÔ · „ѨÜ∞« uflOK«x"å~°∞ P „¿Ñ`åÅ∞
ÃÑ>Ëì âßáêʼnõΩ Ö’<≥· ^Œ∞óY™êQÆ~O° Ö’<Õ =Úxy =ÙO\Ï~°∞. WHõ `ÕÅ~°∞. H˘O`«=∞Ok
=∞~°∞[#‡Ö’ ‰õÄ_® xã¨ûO`«∞Å∞, Ѩâ√◊ Ç‘Ï#∞Å∞, ^Œi„^Œ∞Å∞, ~ÀQÆ∞Å∞QÍ<Õ =ÙO_çáÈ`å~°∞.
H˘xfl ã¨O^Œ~åƒùÖ’¡ „¿Ñ`åÅ <å=∞ QÀ„`åÅ∞ ã¨fiáêflÅ =Å¡ `≥Å∞™êÎ~Ú. H˘O^Œix,
HõÅÅ∞ ~å‰õΩ<åfl, „¿Ñ`åÅ∞ Ѩ\ ì̃ Ñ‘_™ç êÎ~Ú. JÖÏ\˜ ã¨O^Œ~åƒùÅÖ’ ‰õΩÅѨÙ~ÀÇ≤Ï`«∞x
=∂@<Õ Ñ¨ÓiÎQÍ qâ◊fiã≤Oz PÜ«∞# P^ÕâO◊ "Õ∞~°‰Ωõ ÉèHí ÉΘ Ïè = ѨÓ~°fiHõOQÍ Ñ≤`$« ÉèHí xΘ +¨µÖª ·ˇ
ѨÙ~°âÛ◊ ~°} ѨÓ~°fiHõOQÍ <å~åÜ«∞} |e HÍ~åºxfl x~°fiÇ≤ÏOz [Ѩ, Ǩϟ=∞, ^•#=ÚÅ
^•fi~å ^ÕÇϨ â’^è#Œ #∞ KÕã∞¨ HÀQÍ<Õ ã¨=∞ãÎ̈ qѶ∂¨ flÅ∂ ã¨=∞ã≤áÈ`å~Ú. W=hfl KÕÜ∞« QÍ<Õ,
JO`«=é‰õÄ Éè∂í `« „¿Ñ`« Ñ≤âßKå^Œ∞ÅKÕ Ñ‘_Oç Ѩ|_»∞`«∞#fl „áê}˜ ÉÏ^èÅŒ hfl ^Œ∂kÑ≤O[Å
=Öˇ ZyiáÈ`å~Ú. XHõ¯\˜ =∂„`«O QÆ∞~°∞OÎ K«∞HÀ Hõâº◊ Ѩ#O^Œ<å! Ñ≤`$« ÉèHí Î̃ LO_®e.
ÖˉΩõ O>Ë ã¨∞YO ÖË^∞Œ . Jxfl „ѨÜ∞« `åflÅÖ’#∂ q[Ü«∞O HÍ"åÅO>Ë `«O„_çáÈ~Ú#
`˘q∞‡^Œ= ÖË^• Ѩ^=Œ ã¨O=`«û~°OÖ’ Ѩk"ÕÅ QÍÜ«∞„u [ѨO KÕã,≤ ^ŒâßOâ◊ Ǩϟ=∞O
‰õÄ_® KÕã≤ 'Wk =∂ Ñ≤`~« ∞° Å xq∞`«OÎ — Jx K≥ÑC¨ HÀ"åe. nx Ѷe¨ `«OQÍ LѨ„^Œ"åeOHõ
^ŒiKÕ~=° Ù. `«e^¡ OŒ „_»∞Å#∞ q∞Oz# ^≥"· åÅ∞ ÖË~∞° .
Ñ≤`$« =∂`«$ ã¨=∞O Ö’ˆH<åãÎ̈º #º ^≥=Ì· `«O Ѩ~O° I
`«™ê‡`ü ã¨~fi° „ѨÜ∞« `Õfl# ѨÓ[ÜÕ∞`ü Ñ≤`~« “ ã¨^• II
Ç≤Ï`å<å=Ú Ñ¨^ëÕ êì Ç≤Ï „Ѩ`º« HõO∆ ^≥=· `«O Ñ≤`å I
J<åºÜ«∂ ^Õ=`åÖ’ˆH # ^ÕÇϨ „ѨÉ"íè À Ç≤Ï `åó II (^èŒ~°‡...21/28,29)
„áê}∞ʼnõΩ ã¨fi~åæxH˜QÍh "≥∂H∆ÍxH˜ QÍh UHõ=∂„`« ™ê^è#Œ O â◊s~°"∞Õ . J@∞=O\˜
â◊s~°O ^Õx ^•fi~å J~Ú`Õ =zÛO^À, ^•xHõ#fl ѨÓ[º"Õ∞k? HÍ|\ì̃ ^•#q∞zÛ#
"å_çH˜ ^Œ̂H¯ ѶŨ "Õ∞ Q˘Ñ¨Êk.
Ѩل`«∞_»∞ ѨÙ@∞ì@ÜÕ∞ ÉèÏQƺ=Ú. "å_»∞ =∞Oz"å_≥· Jxfl Ñ≤`$« HÍ~°º=ÚÅ#∂ KÕÜÚ«
@ÜÕ∞ Q˘Ñ¨Ê ѨÙ}ºÑ¶Å¨ =Ú. "å_»∞ ѨÙ@ìQÍ<Õ `«O„_çH˜ 'ѨÙ`ü— J<Õ #~°HÉõ Ï^èŒ `«ÑÊ≤ áÈ`«∞Ok.
ѨÙ<åfl=∞ #~°HÍ^Œº™ê‡`ü Ñ≤`~« O° „`åÜ«∞`Õ ã¨∞`«ó II
`«™ê‡`ü Ѩل`« Wu „áÈHõÎ WǨÏKåÑ≤ Ѩ~„° `« K« II (^èŒ~°‡...21/32)
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 651
F~Ú YQÆ~å*Ï! Z=iÔH<· å =∂`åÑ≤`~« ∞° e~°∞=Ù~°∂ JHÍÅ =∞$`«∞º=Ù áêÖˇ`· Õ "å~˘Hõ
ÜÕ∞_®káê@∞ P `«e^¡ OŒ „_»∞ʼnõΩ ѨÙ}ºÖ’HÍÅ#∞ „áêÑ≤OΠѨ*¿Ë 㠄ѨÜ∞« `«flOÖ’<Õ =ÙO_®e.
P ÜÕ∞_»∞ „=`åÅ#∂, f~°Ü ÷ ∂« „`«Å#∂, q"åǨk =∞OQÆàH◊ Í~åºÅ#∂ `«ÅÃÑ@ì~å^Œ∞.
(J^蕺ܫ∞O – 21)

„Ñ¿ `«Ü∂≥ xÖ’ Ѩ_"» Ü Õ Ú« xOk`« Hõ~‡° Å∞ "≥Ú^ŒÅQÆ∞#q

'ÉèíQ=Æ <£! D „¿Ñ`åÅ L`«ÊuÎ ZÖÏ [~°∞QÆ∞`«∞Ok? Jq ZÖÏ u~°∞QÆ∞`å~Ú?
"å\˜ ~°∂ѨÙ~ˆ YÅ∞ Éè’[<å^Œ∞Å∞ ZÖÏ=ÙO\Ï~Ú? J"≥H¯õ _»∞O\Ï~Ú? "å\˜x „Ѩã#¨ flO
KÕã∞¨ HÀ=_»O ZÖÏ? „Ѩã#¨ flz`«∞_Î "» ·≥ <åH© *Ï˝<åxfl „Ѩ™êkOK«∞— Jx HÀ~å_»∞ JO_»[
‰õΩÅ =∞O_»#∞_»∞.
K≥Ñʨ ™êQÍ_çÖÏ „|Ǩ‡O_®kè <åÜ«∞‰õΩ_»∞ :
'Hõâº◊ áê`«‡*Ï! ѨÓ~°fi áêѨÑŨ¶ O =Å¡ =∞iH˘xfl áêáêÅ∞ KÕÜ∂« Å<Õ HÀiHõ ѨÙ\˜ì
^•x#}K«∞HÀ‰õΩO_® J^Œ∞Ѩ٠ÖËx z`«=Î $uÎ`À =iÎOz =∂#=[#‡#∞ `«QÅÆ Éˇ@∞ìH˘<Õ
áêáê`«∞‡Å∞ „¿Ñ`åÅ=Ù`å~°∞. WÖÏ :
áêѨH~õ ‡° ~°`å ÜÕ∞"≥· ѨÓ~°fi Hõ~‡° =âß#∞QÍó II
*ÏÜ«∞O`Õ `Õ =∞$`åó „¿Ñ`å ™êÎOKè$« }∞+¨fi=^•=∞ºÇ¨ÏO II
"åÑ‘‰Äõ Ѩ `«_®QÍO â◊Û P~å=∞O ã¨∞~°=∞Ok~°O I
„ѨáêO ã¨^‡Œ ã¨∞=$H∆ÍOâ◊Û `«^•ä Éè’[# âßeHÍó II
Ñ≤`$« ÃÑ`· å =∞ǨÏO ^è~Œ ‡° O q„H©}Ïu ã¨áêѨÉÏè H± I
=∞$`«ó „¿Ñ`«`fi« =∂áÈflu Ü«∂=^•Éè∂í `« ã¨OѨ=¡ O I
QÀK«~O° „QÍ=∞ ã‘=∂OK« `«_®QÍ~å =∞QÆÇϨ fi~°O I
Hõ~¬° Ü∞« Ou K«Ü∞Õ Ö’ÉèÏ`ü „¿Ñ`å¿ãÎ "≥É· =íè Ou Ç≤Ï II (^èŒ~°‡...22/3–6)
áêáê`«∞‡Å =∞$u ™ê^è•~°}OQÍ K«O_®ÖÏÜ«Ú^èOŒ , áê=ÚHÍ@∞, h@=Ú#Hõ, Jyfl,
ѨO\˜ HÍ@∞, „ÉÏǨχ}âßѨO, Ѩâ√◊ =Ù ^•_ç, q^Œ∞º`«∞Î =O\˜ "å\˜ =Å¡ [~°∞QÆ∞`«∞Ok.
JÖψQ, ÃÑ· =∞$`«∞Å`À ÉÏ@∞ P`«‡Ç¨Ï`«º KÕã∞¨ ‰õΩ#fl"å~°∞, LitHõ∆ q+¨„ѨÜ∂≥ QÆO, q+¨ØzHõ,
â◊GѨ٠^≥|ƒÅ=Å¡ áÈ~Ú#"å~°∞, ^˘OQÆÅ KÕuÖ’ K«xáÈ~Ú# "å~°∞, JѨ~° Hõ~°‡
[~°∞Ѩ|_»x"å~°∞, =$ëÈ`«û~°æ =∂ã≤Hõ Ñ≤O_®^Œ∞ÅO^Œx"å~°∞, PHÍâ◊OÖ’ =∞~°}O˜ z#"å~°∞,
H˘O_» g∞k #∞O_ç *ÏiѨ_ç áÈ~Ú#"å~°∞, q+¨µ=‚ Ùx 㨇iOK«‰Ωõ O_® =∞$u K≥Ok#"å~°∞,
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 652
‰õΩHõ¯ HÍ@∞ =Å¡ ^Œ∞~°‡~°}O áêÖˇ#· "å~°∞ – g~°O`å „¿Ñ`åÖˇ· áÈ`å~°∞. „Ѩ=∂^•Å áêÖˇ·
=∞$u K≥Ok#"å~°∞ „¿Ñ`åÖˇ· â◊‡âß#OÖ’<Õ u~°∞QÆ∞`«∞O\Ï~°∞. U ¢ã<Α <·≥ å ^À+¨O ÖˉΩõ O_®
tH˜O∆ K«∞"å_»∞, Ç≤ÏOã≤OK«∞"å_»∞, `«ºlOK«∞"å_»∞ JÖψQ =∞Ǩáê`«‰Ωõ Å∞ „¿Ñ`åÅ=Ù`å~°∞.
ѨO_ç`« QÆ$ǨÅÖ’ [x‡Oz ‰õÄ_® q^Œº <Õ~fi° Hõ, ã¨^•Kå~° Ç‘Ï#∞_≥· `«O„_çx ÉÏkèOK«∞"å_»∞
„¿Ñ`« Ü≥∂xÖ’ Ѩ_`» å_»∞. WOHÍ...
=∂`«~O° Éèyí hO ÉèÏ~åºO ã¨∞flëêO^Œ∞Ç≤Ï`«~O° `«^•ä I
J^Œ$+ì̈ ^ÀëêO `«º[u 㨠„¿Ñ`À *ÏÜ«∞`Õ „^è∞Œ =O II
„ÉèÏ`«$^è$Œ Q∑ „|Ǩχ Ǩ QÀѶ∞¨ fló ã¨∞~åáÈQÆ∞~°∞`«ÅÊQÆó I
¿ÇÏ=∞ H∆“=∞ ǨÏ~°™êÎ~ü Hõ∆ º ã¨"·≥ „¿Ñ`«`fi« =∂ѨÙflÜ«∂`ü II
<庙êѨÇϨ ~åÎ q∞„`« „^è∞Œ H± Ѩ~^° •~° ~°`ã« ^Î̈ •ä I
qâßfi㨠Ѷ∂¨ f „‰õÄ~°ã∞¨ Π㨠„¿Ñ`À *ÏÜ«∞`Õ „^è∞Œ =O II
‰õΩÅ=∂~åæO â◊Û ã¨O`«º[º Ѩ~^° ~Œè ‡° ~°`ã« ^Î̈ •ä I
q^•º=$`«Î qÇ‘Ï#â◊Û ã¨„¿Ñ`À *ÏÜ«∞`Õ „^è∞Œ =O II (^èŒ~°‡...22/14–17)
XHõÑC¨ _»∞ Ü«Úkè+~ª≤ ∞° _»∞ cè+‡¨ Ñ≤`å=∞Ǩïx WÖÏ J_çQÍ_»∞, '`å`«QÍ~°∂! „áê}˜ U
Hõ~‡° ѶŨ O =Å¡ „¿Ñ`«"∞≥ ÿ áÈ`å_»∞? "åxH˜ =ÚHÎ̃ ZÖÏ Åaèã∞¨ OÎ k?—
cè+µ¨ ‡_çÖÏ K≥Ñʨ ™êQÍ_»∞ :
'^è~Œ ‡° *Ï! hqk=éˆH q#fl ã¨O`«ÑHÎ̈ õ „ÉÏǨχ}∞x Hõ^ÖŒä ’<Õ g\˜ q=~åÅ∞<åfl~Ú.
Wk ѨOK«„¿Ñ`ÀáêMϺ#=∞#∞ ¿Ñi@ ã¨∞„Ѩã^≤ OúŒ . â◊√Éè„í Ѩ^OŒ . D Hõ^ÖŒä ’ „¿Ñ`«Ü∂≥ xÖ’
Ѩ_‰» Ωõ O_® =ÙO_®ÅO>Ë #~°∞_ÕO KÕÜ∂« Ö’ WÖÏ K≥Ñʨ |_çOk :
LѨ"å㨠Ѩ~Àx`«ºO Hõ$„K«Ûù KåO„^•Ü«∞}Ë ~°`ó« I
„=`≥â· Û◊ qq^èó·≥ ѨÓ`À # „¿Ñ`À *ÏÜ«∞`Õ #~°ó II
UHÍ^ŒâߺO „=`«O ‰õΩ~°fiO *ÏQÆ~}° Ë ã¨=∞xfi`«O I
JÑÔ̈~ó· ã¨∞Hõ$`≥ó· ѨÓ`À # „¿Ñ`À *ÏÜ«∞`Õ #~°ó I
Wëêìfi"≥· "åâ◊fi"Õ∞^è•n<£ ^Œ^•º^£ ^•<åx Ü≥∂#~°ó I
P~å"≥∂^•º#"åáêº^Õó „ѨáêÜ«∂â‹Û· = HÍ~°Hóõ I
‰õΩ=∂sO „ÉÏǨχ}Ï<åO`«∞ q"åǨÏÜ«∞u â◊H`Î̃ ó« I
q^•º-^À ÉèÜ í ∞« ^ŒâÛ·‹ = # „¿Ñ`À *ÏÜ«∞`Õ #~°ó II (^èŒ~°‡...22/64–68)
QÆ~∞° _®! =∂#= [#‡<˘Ok# "å~°∞ ^•xx ã¨kfixÜ≥∂QÆO KÕã∞¨ ‰õΩO>Ë „¿Ñ`«[<Õ‡
=ÙO_»^∞Œ —. (J^蕺ܫ∞O – 22)
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 653
„Ñ¿ `åÅ∞ HõeÊOKÕ ã¨fiáêflÅ∞, "å\˜H˜ „áêÜ«∞tÛ`åÎÅ∞
Z=i HÀã¨=∞x „Éèqí ∞ã¨∂Î Wxfl áêáêÅ∞ KÕã≤ D „¿Ñ`« Ü≥∂xÖ’ Ѩ_áç È~Ú
ÉÏ^èÅŒ ∞ Ѩ_∞» `«∞<åfl=∞x D „¿Ñ`åÅ∞ J#∞‰õΩO\ÏÜ≥∂ "åi<Õ =zÛ Ñ¨@∞ì‰Ωõ O\Ï~Ú.
`«=∞ ã¨fã¨∞`«∞Å, |O^è∞Œ q∞„`«∞Å HõÅÅÖ’ ÉèÜ í ∞« OHõ~"° ∞≥ #ÿ JâßfiÅ∞QÍ, U#∞QÆ∞Å∞QÍ,
Z^Œ∞ÌÅ∞QÍ, qHõ$`«~°∂ѨÙÖˇ·# =∂#=ÙÅ∞QÍ HõxÑ≤Oz ÉÏkè™êÎ~Ú. H˘O`«=∞Ok
x„^ŒáÈ`«∞O_»QÍ =zÛ "åi â◊Ü«∞ºÅ#∞ Jxfl q^è•ÖÏ JѨ„ÉèOí â◊O KÕã≤ Ѩ_Õ™êÎ~Ú.
=∞x+≤ `≥ÖÏ¡i ÖËz K«∂ã¨∞H˘<Õã¨iH˜ `å#∂ `«# ѨHͯ KåÖÏ Jã¨Ç¨ÏºHõ~°OQÍ
`«Ü∂« ~“`å~°∞. H˘O^ŒiH˜ `å=Ú ã¨OHÔ à◊§KÕ |OkèOѨ|_ç#@∞¡ HõÅ =¿ãÎ =∞iH˘O^ŒiH˜
K«xáÈ~Ú# `«=∞ "å~°∞ Ѩ~∞° =Ù `«‰Ωõ ¯=, xO^ŒhÜ«∞ "ÕëêÅÖ’ u~°∞QÆ∞`«∞#fl@∞ì HõÅ
=ã¨∞OÎ k. uO@∞#fl "åx #∞O_ç J<åflxfl `å"Õ∞ ÖÏQÆ∞H˘x áêiáÈ`«∞#fl@∞¡, ^•Ç¨ÏO`À
P|QÍ h~°∞ „`åQÆÉ’`«∞#fl "åx #∞O_ç P h\˜x `å"Õ∞ ÖÏH˘¯x áêiáÈ`«∞#fl@∞¡ H˘O^ŒiH˜
HõÅÅ∞ =™êÎ~Ú. W=hfl „¿Ñ`åÅ x~åfiHÍÖË. „¿Ñ`åÅÖ’ XHõ ~°H"õ ∞Õ Ñ≤âßKåÅ∞. W=hfl
"å\˜ q<庙êÅ∞.
Z^Œ∞Ì g∞^Œ ã¨"ås KÕã∞¨ #Î fl@∞¡, Z^Œ∞ÅÌ `À HõÅã≤ ZHõ¯_çHÀ "≥à√◊ `«∞#fl@∞ì, PHÍâ◊OÖ’
ÉèÜ
í ∞« OQÍ Ñ¨_áç ÈÜÕ∞ÖÏ ZQÆ∞~°∞`«∞#fl@∞ì, PHõe`À JÅ=∞\˜ã∂¨ Î f~°O÷ Ö’ u~°∞QÆ∞`«∞#fl@∂ì,
P=Ù, Z^Œ∞Ì, QÆ∞é]O, Ѩ‰õ∆ΩÅ`À `«# Q˘O`«∞Ö’<Õ "å\˜ ÉèÏ+¨#∞ =∂\Ï¡_»∞`«∂ QÀ+≤ª
ã¨Å∞ѨÙ`«∞#fl@∂ì, `«# #∞^Œ∞\˜ÃÑ· `«#Hˆ U#∞QÆ∞, ^Õ=`«Å∞ Éè∂í `«„¿Ñ`« xâßK«~å^Œ∞Å
zǨflÅ∞ HõxÑ≤¿ãÎ `«#H˜ Ñ≤âßK«[<Õ‡ =ã¨∞OÎ ^Œx J~°Oú .
ѨH©∆O„^•! „¿Ñ`«Ü≥∂x ã¨O|Okè`åÖˇ·# Z<Àfl zǨflÅ∞ HõÅÖ’¡ =zÛ HõOQÍ~°∞
ÃÑ>Ëqì L<åfl~Ú. `«# J#fl^Œ=Ú‡Å∞, ÉèÏ~°º, H˘_»∞‰õΩ Z=Ô~<· å áÈ~Ú#@∞ì HõÅ =¿ãÎ
Jk „¿Ñ`« ^À+¨"∞Õ . =∞x+≤H˜ PHõe^ŒÑC¨ Å`À `å#∞ P~å@Ѩ_∞» `«∞#fl@∂ì '"å\˜x f~°ÛO_ç
=∞Ǩ„Ñ¨É’è — Jx Z=i<À Ü«∂zã¨∞#Î fl@∂ì HõÅ =¿ãÎ „¿Ñ`« ^Àëêxfl =^ŒeOK«∞HÀ"åÅx
"≥O@<Õ U^≥<· å f~å÷xH˜ áÈ~Ú `«# Ñ≤`~« ∞° ÅO^ŒiH© Ñ≤O_»^•#O KÕã≤ „¿Ñ`«ãO¨ `«$Ñ≤xÎ
™êkèOKåe. Ѩل`«, Ñ≤`å, „ÉèÏ`«, Ѩufl, Ѩâ√◊ , Ѩ`åºk =ÚY∞ºÅ∞. WÅ∞¡ =^Œe |Ü«∞\˜H˜
áÈ`«∞#fl@∞ì HõÅ =zÛ<å ‰õÄ_® „¿Ñ`« ^À+¨=ÚO^Œx J~°=÷ Ú.
WÖÏ\˜ ã¨fiѨfl ^ÀëêʼnõΩ „áêÜ«∞tÛ`«"Î ∞≥ ÖÏ KÕ~ÚOK«∞HÀ"åÖ’ q#∞. =ºHÎ̃ WO\’¡
QÍx f~°O÷ Ö’QÍx ™êfl#O KÕã≤ =∂ˆ~_»∞ =¸ÅOÖ’ [Å`«~Ê° }q∞"åfie. "Õ^Œ áê~°OQÆ`∞« Öˇ#·
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 654
„ÉÏǨχ}∞Å#∞ ÉÏQÆ∞QÍ Ñ¨ÓlOz "åiH˜ #Å¡x ^è•<åºÅ#∞ ^•#q∞"åfie. `«~∞° "å`«
Ü«∞^ä•â◊H˜Î ǨÏ=#O KÕã≤# Ñ≤=∞‡@ QÆ~°∞_» ѨÙ~å} áê~åÜ«∞} KÕ~ÚOK«∞HÀ"åe.
„â◊^•úÑÓ¨ ~°fiHõOQÍ D J^蕺ܫ∂xfl K«kq<å, q<åfl "åiH˜ U „¿Ñ`«^À+¨=¸ JO@^Œ∞.
JѨÊ\˜Hˆ JO\˜=ÙO>Ë =∞O\˜Ö’ HõÅã≤ áÈ`«∞Ok. (J^蕺ܫ∞O –23)

JÖÏÊÜ«Ú=Ù – HÍ~°}ÏÅ∞
QÆ~°∞_®! =∞x+≤ #∂ˆ~à◊¥§ |`«HÍÅ<Õ "Õ^ŒO K≥Ñ≤ÊOk HÍx HõeHÍÅOÖ’ P
=∂@H˜ J"åO`«~O° U~°Ê_çOk. xOk`« Hõ~‡° Å#∞ x~°O`«~åÜ«∞OQÍ HÍqOK«∞"å_≥‰Ωõ ¯=
HÍÅ=ÚO_»_∞» . "åxH˜ "Õ^Œ *Ï˝#O H˘~°=_»_O» HÍ~°}OQÍ =Oâ◊OÖ’ Ѩ~O° Ѩ~Q° Í =ã¨∞#Î fl
ã¨^•Kå~°=ÚÅ#∞ áê\˜OѨ_»∞. |^ŒúHõã¨∞Î_≥· KÕÜ«∞=Åã≤# ã¨`«¯~°‡Å#∞ KÕÜ«∞HõáÈQÍ
^Œ∞+ì̈H~õ å‡ã¨‰Ωõ _Î ,·≥ Éè’[#O ‰õÄ_® Z=iO\˜Ö’<À KÕã≤ "Õã∂¨ ,Î ã¨fiO`«OQÍ ‰õΩ@∞OÉÏxfl
<≥ÅH˘ÅʉõΩO_® Ѩ~¢° ããΑ O¨ QÆ∞_≥· HÍňHÑ∆ O¨ KÕ¿ã "åxH˜ PÜ«Ú=Ù H©}∆ 㘠∞¨ OÎ k. „â◊^•úÇÏ‘ #∞Å∞,
JѨq„`«∞Å∞, <åã≤‰Î Ωõ Å∞, â◊√ÉèHí Í~åºÅ#∞ KÕÑ@ ¨ xì "å~°∞, Ѩ~„° ^ÀǨïÅ∞, Jã¨`º« "å^Œ∞Å∞
J~Ú# „ÉÏǨχ}∞Å∞ Z‰õΩ¯= HÍÅ=ÚO_»~°∞. „Ѩ[Å#∞ ~°H˜∆OK«=Åã≤#"åˆ~ P Ѩx
KÕÜ∞« ‰õΩO_®, „‰õÄ~°∞Öˇ,· W@∞ ^è~Œ å‡K«~} ° =¸ KÕÜ∞« Hõ, =ºã¨#Ѩ~∞° Öˇ· =¸~°∞Öö ,·ˇ "Õ^•#∞
âßã¨<åxfl Ѩ\Oì˜ K«∞HÀ‰õΩO_® „Ѩ*Ï Ñ‘_#» Ѩ~åÜ«∞}∞Öˇ· „Ѩ=iÎOK«∞ Hõ„∆ uÜ«ÚÅ#∞ Éè∂í =∂`«
Éèií OK«^∞Œ .
™ê=∂#º =∂#=ÙÅ∞ ‰õÄ_» H˘xfl xÜ«∞=∂Å#∞ `«Ñ¨Êxã¨iQÍ áê\˜OKåe.
™êfl#^•<å^Œ∞Å∞ ÖˉΩõ O_® ~ÀA#∞ QÆ_¿ç Ñ"å~°∞ =º~°∞Ö÷ .Ë
™êfl#O^•#O [áÈǨϟ"≥∂ ™êfi^蕺Ü≥∂ ^Õ=`å~°Û#O
Ü«∞ã≤‡<£ k<Õ #¿ã=ºO`Õ ã¨ =$^ä• k=™È #$}ÏO I (^èŒ~°‡...24/18,19)
ѨHO∆© „^•! ѨÙ\ì̃#"å_»∞ y@ìHõ `«Ñʨ ^Œ∞. =∞~°}O˜ z#"å_»∞ =∞~°Å ѨÙ@∞ì@ ‰õÄ_®
ã¨ÇϨ ["Õ∞ HÍx, ^•xx `«ÑÊ≤ Oz#"å~°∞<åfl~°∞. =∞x+≤ =∞~°}O ÖˉΩõ O_® HÀ~°∞HÀ=_»O
J<åºÜ«∞"Õ∞. HÍx =∞~°Å ѨÙ@∞ìHõ =ÙO_»‰õÄ_»^Œ#∞HÀ=_»O J#QÍ [#‡~åÇ≤Ï`åºxfl
"åOzèOK«_O» =∞Ozk. P HÀiHõ f~åÅO>Ë ÖˇH¯õ ÖË#xfl `åºQÍÅ∞ KÕÜ∂« e, J#O`«OQÍ
„â◊=∂ Ѩ_®e. `«#HÔ O`À „Ñ≤Ü∞« "≥∞#ÿ "å\˜#xfl\˜h ^•#O KÕã≤ "ÕÜ∂« e.
u#flk JiyOK«∞H˘<Õ â◊H,Î̃ ~°u â◊H,Î̃ ^•# â◊H–Î̃ D =¸_»∂ ^Œ∞~°É¡ âíè ‰◊ Ωõ ÅÎ ∞.
ã¨~Ô #· Éè’[#O, J#∞‰õÄÅ=uÜ≥∞ÿ # ¢ã,Α ^è~Œ ‡° <åºÜ«∂i˚`« ^è#Œ O – D =¸_»∞ =ã¨∞=Î ÙÅ∂
P =¸_»∞ â◊‰Ωõ ÅÎ ∞ =∞x+≤x "≥∂HõO∆ "≥Ñ· Ù¨ #_çÑ™≤ êÎ~Ú.
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 655
Éè’*˺ Éè’[# â◊HâÎ̃ Û◊ ~°uâ◊H~Î̃ fi° ~° „ã≤Ü
Î ∞« ó II
qÉè"í Õ ^•#â◊HâÎ̃ Û◊ <åÅÊ㨺 `«Ñ㨠ó¨ ѶŨ O I
^•<å^ÀƒùQÍ #"åáÈflu ™œYºO f~°ã÷ º¨ ¿ã=<å`ü II
ã¨∞ÉèÏ+¨}Ï<£ =∞$`ÀÜ«∞ã¨∞Π㨠q^•fi<£ ^è~Œ ‡° q`«=Î ∞ó II
J^Œ`Ϋ ^•<åK«Û Éè"í ^Õ iÌŒ „^À
^Œi„^ŒÉÏè "åK«Û Hõ~Àu áêѨO I
áêѨ„ѨÉÏè "å#fl~°HOõ „ѨÜ∂« u
ѨÙ#~°Ìi„^Œó ѨÙ#ˆ~= áêÑ‘ II (^èŒ~°‡... 24/44–46)
^•#O KÕÜ∞« x"å_»∞ ^Œi„^Œ∞_≥· ѨÙ_»`å_»∞. ^è#Œ ã¨Oáê^Œ# HÀã¨O áêáêÅ∞ KÕ™êÎ_∞» .
áêáêÅ =Å¡ #~°HÍxH˜ áÈ`å_»∞. =∞~°Å ^Œi„^Œ∞xQÍ<Õ Ñ¨Ù_»`å_»∞.(J^蕺ܫ∞O – 24)

ã¨`«∞Ê„`« =∞Ç≤Ï=∞ – qÅHõ∆}, Ѩل`«Hõ$`« J<Õκ+≤ª Ѷ¨ÅO

QÆ~∞° _®! =∂`åÑ≤`Å« ‰õΩ ã¨~fi° ã¨∞MÏÅ#∂ U~åÊ@∞ KÕ¿ã H˘_»∞Hˆ ã¨`∞« Ê„`«∞_»∞. J`«_Õ
"åi „¿Ñ=∂aè=~°‰ú Ωõ _»∞. XˆH PHÍâ◊O, XˆH ã¨∂~°∞º_»∞, XˆH K«O„^Œ∞_»∞ <ÕÅÃÑ· ÃÑ@ì|_ç#
h\˜‰õΩO_»ÅÖ’ aè<åfl<ÕHÍHÍ~åÅ`À HõxÑ≤Oz#>Ë¡ XˆH `«O„_ç Ü≥ÚHõ¯ P`«‡ PÜ«∞#
Ѩل`«∞ÅO^ŒiÖ’#∂ Hõ^∞Œ Å∞`«∞O@∞Ok. XHõ H˘_»∞‰õΩ `«O„_çÖψQ LO_»=K«∞Û. WOH˘Hõ_∞»
`«ex¡ áÈÅ=K«∞Û, =∞~˘Hõ_∞» "Õ∞#=∂=∞ áÈeHõ HÍ=K«∞Û, "Õ~˘Hõ_∞» g~°O^ŒiH© aè#flOQÍ
LO_»=K«∞Û. J~Ú<å P `«O„_ç ã¨O™ê¯~°"∞Õ z#fl`«#OÖ’ JO^ŒiH© JÅ=_»∞`«∞Ok.
H˘O^Œ~°∞ Ѩل`«∞Å∞ `«O„_»∞Å Hõ#fl J`«ºkèHõ ~°∂Ѩ=O`«∞Å∞, QÆ∞}=O`«∞Å∞, ^•#
Ѩ~åÜ«∞}∞Å∞ HÍ=K«∞Û H˘O^Œ~∞° nxH˜ qѨs`«=¸ HÍ=K«∞Û. XHõ¯\˜ =∂„`«O x[O –
QÆ∞_ç"¤ å_çH˜ QÆ∞_ç"¤ å_Õ Ñ¨Ù\ÏìÅx ÖË^∞Œ . =¸QÆ"åxH© JO`Õ. U "≥H· Åõ º=¸, `«O„_çk
H˘_»∞H˜¯, ѨÙ@∞ìH`õ À<Õ ~å"åÅx ÖË^∞Œ . ѨO_ç`Ñ« Ù¨ „`«∞_»∞ ѨO_ç`∞« _≥<· å HÍ=K«∞Û, Ѩ~=° ∞â◊√O~î°
‰õÄ_® HÍ=K«∞Û. ZHõ¯_® J#∞~°∂Ѩ`å UHõ~∂° Ѩ`å ÖËx^Õ ÉèQí =Æ `ü ã¨$+≤—ì .
'„ѨÉè’! Ѩ~°O^è•=∂! B~°ã¨, ˆH∆„`åk Ѩk~°HÍŠѨل`«∞Å∞O\Ï~°∞ Hõ^•! giÖ’
ã¨OQÆ$Ç‘Ï`« (ZHõ¯_ç #∞O_À `≥zÛ#) Ѩل`«∞x =ÖÏ¡, ^•ã‘ÑÙ¨ „`«∞x =ÖÏ¡ HõeQˆ ^è•i‡Hõ
„ѨÜ≥∂[#"Õ∞=ÚO@∞Ok?
'QÆ~∞° _®! JѨC_Õ Ñ¨Ù\ì̃# H˘_»∞‰õΩ =ÚYO K«∂_»QÍ<Õ Z=iÔH<· å Ñ≤`$« Ï}O #∞O_ç
=ÚHÎ̃ Åaèã∞¨ OÎ k. =∞#∞=∞x (ᜄ`«∞x) =ÚYO K«∂_»QÍ<Õ „u (^Õ=, Ñ≤`$« , |∞∞+≤)
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 656
|∞∞}ÏÅ∂ fiáÈ`å~Ú. „Ѩᜄ`«∞x =ÚYO K«∂ã≤<åiH˜ J#O`«, ã¨fi~°Öæ ’HÍÅ „áêÑ≤Î
=ÙO@∞Ok. (^Œâq◊ ^èŒ Ñ¨Ù„`«∞ʼnõÄ Wk =iÎã∞¨ OÎ k)
Hˆ „∆ `«[ Ѩل`«∞_»∞ `«# `«O„_çH˜ Ö∫H˜Hõ ã¨∞MÏxfl =∂„`«"∞Õ HõeyOK«QÅÆ _»∞. B~°ã¨
Ѩل`«∞_Õ `«# `«O„_çH˜ q^è∞Œ ºHõOÎ QÍ áê~°fi}„âß^•úxfl ÃÑ\Ïìe. q∞QÆ`å Ѩل`«∞ÅO`å UHÀkÌ+ì¨
„âß^•ú<flÕ ÃÑ@ì_®xHõkHè Í~°∞Ö∫`å~°∞ HÍx áê~°fi}ÏxH˜ HÍ^Œ∞. „ÉÏǨχ q"åÇ¨Ï xÜ«∞=∂Å
„ѨHÍ~°O ѨO_ç# ^•OѨ`º« OÖ’ ѨÙ\ì̃# H˘_»∞‰õΩ `«O„_çx ã¨fi~åæxH˜ ѨOÑ≤OK«QÅÆ _»∞.
ã¨OQÆ$Ç‘Ï`«, ^•ã‘ Ѩل`«∞Å∞ f~å÷ÅÖ’ `«=∞ `«O„_çH˜ „âß^ŒHú ~õ ‡° #∞ KÕÜ∞« =K«∞Û#∞. `«O„_ç
¿Ñ~° „ÉÏǨχ}∞ʼnõΩ ^•<åbÜ«∞=K«∞Û#∞. (J^蕺ܫ∞O – 25)
ã¨Ñ≤O_ôHõ~°} „âß^Œú=Ú Ü≥ÚHõ¯ Q˘Ñ¨Ê`«#O
„Ѩu=~°¬ qÇ≤Ï`« =∂ã≤Hõ „âß^Œú Jx"å~°º`«
QÆ~∞° _®! =∞x+≤ =∞~°}Ï#O`«~O° XHõ ÜÕ∞_®k =∞Ǩ–Ѩ^Œä Ü«∂„`«#∞ KÕ™êÎ_∞»
Hõ^•! JѨC_»∞ Z=iÔH`· Õ Ñ¨Ù„`«áœ„`å^Œ∞Å ^•fi~å ã¨ÑO≤ _ôH~õ } ° „âß^ŒOú [~°∞QÆ∞`«∞O^À
"å~°∞ Ñ≤`$« Ö’HÍxH˜ "≥à`◊ å~°∞. HÍ|\ì̃ U_®k ѨÓiÎ HÍQÍ<Õ `«k#Ì O ÃÑ_»∞`«∞O_®e.
JÖψQ =~å¬O`«OÖ’ „¿Ñ`« Ñ≤O_®xfl ‰õÄ_® [`«Ñé ¨ Kåe. ^•x =Å¡ U HÍ~°}OQÍ<≥<· å
„¿Ñ`«Ü≥∂xÖ’ Ѩ_ç# Ñ≤`«~°∞ʼnõΩ ^•x #∞O_ç q=ÚH˜Î Åaèã¨∞ÎOk. JѨÙ_»∞ "å~°∞
Ñ≤`«$Ö’Hõ"åã¨∞Å=Ù`å~°∞. (JHõ¯_» `«Ñ¨ã¨∞û KÕã≤ #~°HÍxfl `«Ñ≤ÊOK«∞H˘<Õ J=HÍâ◊O
Åaèã∞¨ OÎ ^Œx W`«~„° `« K≥Ñʨ |_çOk– J#∞)
QÆ$ǨÏã¨∞÷ WO\˜Ö’ Z=Ô~<· å =∞$u K≥Ok`Õ JѨ~H° ~õ ‡° Å∞ =Úy¿ã^•HÍ P QÆ$ǨÏOÖ’
â◊√ÉèíHÍ~åºÅ#∞ KÕÜ«∞~å^Œ∞. ã¨Ñ≤O_ôHõ~°} [iˆQ ^•HÍ aè‰õ∆Ω=ÙÖÏ WO\˜ aèHõ∆#∞
ã‘fiHõiOѨ~å^Œ∞. ™ê^è•~°}OQÍ Ñ¨^∞Œ ~Ô O_»= k<å<Õfl ã¨ÑO≤ _ôH~õ }° ‰õΩ „Ѩâã◊ OΨ QÍ ÉèÏq™êÎ~∞° .
=∞$`«=ºH˜Î JyflǨϟ„uÜ≥∞ÿ <å H͉õΩ<åfl Ѩ<fl≥ O_»= ~ÀA<Õ ã¨ÑO≤ _ôH~õ }° K≥Ü∂« ºe. H˘O^Œ~∞°
|∞∞+¨µÅ∞ =∂„`«O Ѩ<≥flO_»=~ÀA, =¸_»= ѨHõ∆O, P~°= =∂ã¨O, =~å¬O`«OÅÖ’
U^À XHõ ~ÀA ã¨ÑO≤ _ôH~õ } ° O K≥Ü∞« º=K«Ûx JOwHõiOKå~°∞.
Ѩل`«=O`«∞xH˜ ã¨ÑO≤ _ôH~õ }
° `«~∞° "å`« ZѨC_»∂ ‰õÄ_® UHÀkÌëêìxfl KÕÜ∞« ~å^Œ∞.
„âß^Œ=ú ÚÖˇxfl ÃÑ\ì̃<å ZHõ¯_» x~°fiÇ≤ÏOz<å UHÀkÌ+Oì̈ ѨxH˜ ~å^Œ∞. Ѩل`«∞_»∞ â◊HÎ̃ L<åfl
ÖËHáõ È~Ú<å `«# `«O„_çH˜ áê~°fi} „âß^ŒOú ÃÑ@ì=Åã≤#^Õ. Ѩل`«~Ç° Ï≤ `«∞xH˜ ã¨ÑO≤ _ôH~õ } °
„âß^ŒOú ÃÑ@ì~å^Œ∞.
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 657
„ÉÏǨχ (=∞iÜ«Ú âß„™ÈÎH)Îõ q"åǨÏO „ѨHÍ~°O ÃÑO_ç¡ [iy# (=$^Œ∞~ú åÖˇ)· =∞$u
K≥Ok# ¢ãHΑ ˜ Ѩu QÀ„`«O`À<Õ Hõ~‡° KÕÜ∂« e. Pã¨∞~åk Jâß„ã‘Ü Î ∞« q"åÇ≤Ï`«‰Ωõ P"≥∞
`«O„_ç QÀ„`«O`À P Hõ~‡° #∞ KÕÜ∂« e. =∞$`«∞xH˜ JѨ~H° ~õ ‡° Å∞ KÕÜ∞« _®xHõkHè Íi Z=~°<kÕ
Wk=éˆH K≥Ñʨ |_çOk Hõ^•! J~Ú`Õ D q+¨Ü∞« OÖ’ =∞#∞=Ù WÖÏ x~°~‚ ÚOKå_»∞ :
„ÉèÏ`«$Ï}Ï "Õ∞Hõ*Ï`å<å "Õ∞HõâÛı `ü Ѩل`«"å<£ Éè"í `Õ ü I
ã¨~ˆ fi`Õ `Õ# Ѩل`Õ} Ѩلu}À =∞#∞~°„|g`ü II (26/26)
J#fl^Œ=Ú‡ÅÖ’ <˘Hõ_Õ Ñ¨Ù„`«=O`«∞_≥`· Õ P J#fl^Œ=Ú‡ÅO^ŒiH© Ñ≤`$« HÍ~åºÅ‰õΩ P
Ѩل`«∞_Õ JkèHÍi J=Ù`å_»∞. K«∂_®Hõ~} ° – LѨ#Ü«∞# ã¨O™ê¯~åÅ∞ [iy# Ѩل`«∞_»∞
`«# `«O„_ç „âß^ŒHú ~õ ‡° #∞ x~°fiÇ≤ÏOK«=K«∞Û#∞. K«∂_®Hõ~} ° O =∂„`«"∞Õ [iy# Ѩل`«∞_»∞
‰õÄ_® Hõ~°‡<≥·`Õ KÕÜ«∞=K«∞Û#∞. HÍh ã¨fi^è•=∞O„`åÅ<Õ Ñ¨ÅHÍe† "Õ^Œ=∞O„`åÅ#∞
K«^∞Œ =~å^Œ∞.
¢ãHΑ ˜ ã¨ÑO≤ _ôH~õ }
° O P"≥∞ Ѩu, =∂=∞, =∂=∞QÍi `«O„_çÅ`À HõeÑ≤ [~°∞Ѩ|_®e.
QÆ~∞° _®! ã¨O=`«û~° HÍÅOÖ’ „¿Ñ`« ã¨O|Okè „H˜Ü∞« #∞ ^Õxx KÕã<≤ å q^•fiOã¨∞Å∞
=∞$`«∞x <å=∞ QÀ„`åÅ#∞K«Ûiã¨∂<Î Õ KÕÜ∂« e. ã¨ÑO≤ _ôH~õ } ° O KÕã≤ Éè’[#, Ѷ∞¨ \ÏkHõ
^•<åÅ#∂, Ѩ^Œ ^•<åÅ#∂, W`«~° ^•<åÅ#∂ Jxfl\˜h =∞$`«=ºH˜#Î ∞^ÕtÌ OKÕ KÕÜ∂« e.
U_®kH˜ ã¨iѨ_»∞#@∞¡QÍ ÖˇHõ¯"Õã≤ J<åflhfl [ÅѨÓ~°‚Ѷ¨∞\ÏÅ#∂ „ÉÏǨχ}∞ʼnõΩ
^•#q∞"åfie. Ñ≤O_»^•#O `«~°∞"å`«, Ü«∞^ä•â◊HÎ̃, ã¨O=`«û~° „QÍ™êxfl „ÉÏǨχ}∞x
H˜"åfie. JÖÏ KÕ¿ãÎ =∞$`«=ºHÎ̃ Ü«∞=Úx =^Œ‰Ì Ωõ k=º ^ÕÇϨ ^è•iÜ≥∞ÿ q=∂#OÖ’ ã¨∞YOQÍ
"≥à◊§QÆÅ_»∞.
J#flO áêhÜ«∞ ã¨ÇÏ≤ `«O ã¨OMϺO Hõ$`åfiaÌ Hõ㺨 K« I
^•`«=ºO „ÉÏǨχ}Ë Ñ¨HO∆˜ [ŠѨÓ~°‚ Ѷ∞¨ \ÏkHõO II
Ñ≤O_®O`Õ `«ãº¨ ã¨HÖõ Ï =~°¬=$uÎó ã¨fiâ◊H`Î̃ ó« I
k=º^ÕÇϨ Ÿ q=∂#ã¨ó÷ ã¨∞YO Ü«∂u Ü«∞=∂ÅÜ«∞O II (^èŒ~°‡...26/35,36)
`«O„_ç LO_»QÍ<Õ H˘_»∞‰õΩ =∞~°}¿˜ ãÎ J`«x ã¨ÑO≤ _ôH~õ } ° Ö’ `«O„_ç ¿Ñ~°∞O_»^∞Œ †
`å`« =Ú`åÎ`Å« "Õ LO\Ï~Ú. JÖψQ Ѩu LO_»QÍ<Õ =∞~°}O˜ z# ¢ãΑ ã¨ÑO≤ _ôH~õ } ° Ö’
P"≥∞ =∂=∞QÍ~°∞, PÜ«∞# `«O„_ç QÀ„`«<å=∂Å∞O\Ï~Ú.★
★
H˘xfl „Ѩ`ºÕ Hõ Ѩiã≤`÷ ∞« Öˇ^∞Œ ~Ô #· ѨÙ_»∞ Hõ~‡° KÕÜ∞« =Åã≤# Ѩ^uúŒ , ã¨u Jyfl „Ѩ"âÕ O◊ `À ã¨Ç¨ , l*Ï˝ã∞¨ =ÙÅ HÀã¨"∞Õ
D q+¨Ü∂« xfl K≥Ñʨ _»O [iyOk.
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 658
YQÆ~å*Ï! =∞$`«„áê}˜H˜ ã¨∞MÏxfl HõeyOKÕ H˘xfl qâı+H¨ ~õ ‡° ÅxѨC_»∞ qxÑ≤™êÎ#∞.
=∞$u `«~∞° "å`« Ѩ<fl≥ O_»= ~ÀA Ü«∞^ä•qkèQÍ ã¨ÑO≤ _»<åk ã¨=∞ã¨Î HÍ~åºÅ#∂ x~°fiiÎOz#
`«~∞° "å`« P U_®k á⁄_»∞QÆ∞<å „Ñ¨u k#=¸ h\˜‰Ωõ O_»Å#∂ J<åflhfl ^•#O KÕã∂¨ Î
=∂ã≤Hõ „âß^•úÅ#∞ ‰õÄ_® ÃÑ\Ïìe. „¿Ñ`«HÍ~°º=Ú#fl ~ÀA WOˆH HÍ~åºhfl KÕÑ@ ¨ ~ì å^Œ∞.
JÖÏ KÕ¿ãÎ #+ì̈O [~°∞QÆ∞`«∞Ok. =∞$`«∞xÔH· KÕ¿ã HÍ~åºÅ#∞ J^Õ ÜÕ∞_®kÖ’ =∞~°Å
=∞~°Å KÕã∞¨ OÎ >Ë „¿Ñ`åxH˜ ã¨∞YO HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. x*ÏxH˜ JHõÜ ∆ ∞« ã¨∞MÏÖË J|ƒ=K«∞Û.
~ÀE KÕ¿ã ^•<åxH˜ J^Œ#OQÍ „Ѩu =∂ã¨OÖ’#∂ =∞$`«∞_»∞ áÈ~Ú# ukä<å_»∞
J<Àfl^ŒHõ ѨÓ~°Ñ‚ ∞¨¶ \ÏÅ#∞ ^•#O KÕÜ∞« =K«∞Û#∞. =$kú „âß^Œú ã¨ÑO≤ _ôH~õ } ° Ö’ ‰õÄ_®
„Ѩu =∂ã¨OÖ’ XHõ Ñ≤O_®hfl, J<åflhfl, [ŠѨÓ~°‚ ‰õΩOÉèÏÅ#∂ ^•#O KÕÜ∞« =K«∞Û#∞.
(J^蕺ܫ∂Å∞ – 26,27)
(|„Éè∞í "åǨÏ# =∞Ǩ~åA Hõ^Õä =∞~°Å WHõ¯_» HõxÑ≤ã∞¨ OÎ k. J~Ú`Õ ~Ô O_»∞ q+¨Ü∂« Å∞
J^Œ#OQÍ KÕ~Û° |_®¤~Ú. "å\˜x J#∞|O^èOŒ Ö’ K«∂_»=K«∞Û#∞)
„¿Ñ`« =ÚHÎ̃ – LáêÜ«∂Å∞
'¿ÇÏ [QÆ^•#O^ŒHÍ~°HÍ! U ^•#O ÖË^• ã¨`¯« ~°‡ ^•fi~å „áê}˜ „¿Ñ`«Ü∂≥ xÖ’
Ѩ_<ç å q=ÚHÎ̃ K≥O^ŒQÅÆ ^Œ∞?—
'=`åû! h Ö’Hõ HõÖϺ} "åOKè« |Ç¨ï „Ñ¨âO◊ ã¨hÜ«∞O. ã¨=∞ãÎ̈ J=∞OQÆàÏÅ#∂
#tOѨ*Ü Ë Ú« ^•<åxfl QÆ∂iÛ qxÑ≤™êÎ#∞. q#∞. „Ѩ=zOK«∞. XHõ |OQÍ~°∞ ‰õΩO_»#∞
xi‡OѨ*ãË ≤ ^•xx „|Ǩχ, q+¨µ,‚ t=, Ö’HõáêÅ∞~° „Ѩu=∞Å =∞^躌 ÃÑ\˜ì P ^Õ=`«ÅO^Œih
Ü«∞^ä•qkèQÍ Ñ¨ÓlOz D ‰õΩO_»ÃÑ· ‰õÄ_® P ѨÓ*Ï„^Œ"åºÅ#∞ "Õã∞¨ OÎ _®e. ѨÓ*Ï#O`«~O°
P ‰õΩO_»#∞ áêÅ`À <Õu`À xOÑ≤ ã¨∞áê„`«∞_≥·# „ÉÏǨχ}∞xH˜ ^•#q∞zÛ# =ºH˜Î
„¿Ñ`«Ü≥∂xÖ’ Ѩ_»_»∞. ^ŒÇ¨Ï<åxH˜ =ÚO^Œ∞ KÕÜ«∞=Åã≤# Ѩ#∞Åhfl „¿Ñ`«=ÚH˜ÎÔH·
„ѨÜ∞« `åflÖË. "å\˜x WѨÊ\˜Hˆ qxÜ«Ú<åfl=Ù Hõ^•!
QÆ~∞° _®! uÅÅ∞ <å (q+¨µ)‚ ¿ãfi^Œ[x`åÅ∞. Jq Ѩ~=° ∞Ѩq„`åÅ∞.
=∞=∞¿ãfi^Œ ã¨=Ú^Œ∂ƒù`å
ã≤ÎÖÏ™êÎ~üHõ∆ º Ѩq„`« HÍó I (^èŒ~°‡...29–15)
JÖψQ ‰õΩâ◊Å∞ <å ~À=∂Å #∞O_ç L^Œƒqù OKå~Ú.
^Œ~åƒù=∞Ö’¡=∞ ã¨OÉèí∂`åó II (^èŒ~°‡.... 29/17)
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 659
‰õΩâ◊ÅÖ’ „|Ǩ‡, <Õ#∂, t=Ù_»∂ LO\Ï=Ú. „ÉÏǨχ}∞_»∞, =∞O„`«=Ú, ‰õΩâ◊
^Œ~ƒ° Åù ∞, Jyfl, `«∞Åã≤ – g\˜<x≥ fl =∂~°∞¡ „ѨÜ∂≥ yOz<å áêã≤áÈ=_»O QÍx, =<≥fl
`«Q_æÆ O» QÍx [~°∞QÆ^∞Œ .
q„Ѩ=∞O„`åó ‰õΩâß=Ç≤Ïflã¨∞ÅÎ ã‘K« YˆQâ◊fi~° I
<≥`· Õ x~å‡Åº`åO Ü«∂Ou „H˜Ü∞« =∂}Ïó ѨÙ#óѨÙ#ó II (^èŒ~°‡...29/21)
JÖψQ qëê‚fik P~°∞ ѨÙ}º^•Å∞ ‰õÄ_®.
q+¨µ~ˆ‚ HÍ^Œj w`å `«∞Åã‘ q„Ѩ^#Õè =ó I
Jáêˆ~ ^Œ∞~°ãæ O¨ ™êˆ~ +¨@Ên =ÚHÎ̃ ^•Ü«∞h I (^èŒ~°‡...29/24)
ÃÑ·x K≥Ñ≤Ê#=hfl „¿Ñ`« =ÚH˜Î ^•Ü«∞HÍÖË. W"Õ HÍHõ Å=} ^•#O ‰õÄ_®
=ÚHÎ̃^•Ü«∞Hõ"∞Õ . Å=}O <å ^ÕÇϨ O #∞O_ç ѨÙ\ì̃Ok★. (J^蕺ܫ∂Å∞ – 28,29)
^•#^è~Œ å‡Å =∞Ç≤Ï=∞– P`«∞~° HÍÅ ^•# "≥t· +ì̈ºO,
"≥`· ~« }° –© QÀ^•# =∞Ç≤Ï=∞
`å~üHÍ∆ º! KåÖÏ =∞OkH˜ `≥eÜ«∞^Œ∞ QÍh ѨuÎ ^•#O L`«=Î ∞ ^•#O. ѨuÎ ÖË^•
^Œ∂kx ^•#O KÕÜ∞« _»O =Å¡ Éè∂í ó, Éè∞í =ó, ã¨fió– J#QÍ Ñ¨$käfi, JO`«iHõO∆ , ã¨fi~°Oæ –
D =¸_»∂ „Ѩã¨#fl=∞=Ù`å~Ú. „|Ǩ‡k ^Õ=ÙÅO`å P#Ok™êÎ~°∞. „¿Ñ`åxfl
L^Œiú OK«_®xH© ^•#O Q˘Ñ¨Ê ã¨Ç¨ Ü«∞HÍi. W\˜ì =∞Ǩ^•#=Ú xzÛ# ^•`« z~°HÍÅO
áê@∞ ~°∞„^Œ Ö’HõOÖ’ x=ã≤Oz =∞~°Å ѨÙ_»q∞ÃÑ· ѨÙ\Ïìeû =zÛ#ѨÙ_»∞ ~°∂Ѩ ã¨OѨ#∞fl_»∞,
™œÉèÏQƺâße, "åHõÛ`«∞~°∞_»∞, ÅH©;=O`«∞_»∞, J„ѨuǨÏ`« Ѩ~å„Hõ=∞=O`«∞_»∞#QÆ∞ ~åAQÍ
ѨÙ_»`å_»∞. =∞~°Å `«# ã¨∞Hõ$`åÅ ^•fi~å Ü«∞=∞Ö’HÍxfl [~ÚOz ã¨fi~°æÖ’Hõx"åã≤
J=Ù`å_»∞.
„ÉÏǨχ}∞xH˜ QÀ=Ù#∂, #∞=ÙfiÅ#∂, Éè∂í q∞h, ã¨fi~å‚hfl ^•#O KÕã≤ P `«~∞° "å`«
Ѩq„`« rq`åxfl QÆ_Ñç #≤ "åiH˜ [#‡[<å‡i˚`« áêáêÅhfl ^ŒQ"úÆ ∞≥ ÿ áÈ`å~Ú. ~°∞QÍ‚=ã¨Ö÷ ’#∂,
ã¨∂~°º ÖË^• K«O„^Œ „QÆÇϨ } ã¨=∞Ü«∂Ö’¡#∂ KÕ¿ã ^•#=ÚʼnõΩ qâı+¨ Ѷ֨ ÏÅ∞O\Ï~Ú.
‰õΩ@∞O|OÖ’, áÈ+¨º =~°=æ ÚÖ’ #∞#fl ~ÀQÆ∞ʼnõΩ ã¨fiã¨`÷ #« ∞ HÀi ^•<åe¿ãÎ P ~ÀQÍÅ∞
★
WHõ¯_» ã¨OH˜∆ѨÎOQÍ K≥ѨÊ|_ç# q+¨Ü«∂Åhfl W^Õ HÍO_»Ö’ "≥Ú^Œ\ ˜ Ô~O_»∞ J^蕺ܫ∂Ö’¡ qã¨Î $`«OQÍ
=i‚OѨ|_®¤~Ú.
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 660
`«Q_æÆ "» ∞Õ H͉õΩO_® ^•#q∞zÛ#"åxH˜ ‰õÄ_® ѨÙ}ºÖ’Hõ „áêÑ≤Î =ÙO@∞Ok. Ѩل`«∞_»∞
`«# `«O„_ç ã¨∞Y ã¨O`ÀëêÅ#∞ HÀ~°∞‰õΩO@∂ ã¨`åÊ„`«∞Öˇ#· 㨄^•ƒÇ¨Ï‡}∞ʼnõΩ KÕ¿ã ^•<åÅ
=Å¡ `«O„_ô H˘_»∞‰õΩe^ŒÌi r=<åÅ∂ ã¨∞Y=∞Ü«∂Å=Ù`å~Ú. qHõÖËO„kÜ«∂Å∂
ÉÏQÆ∞Ѩ_®Åx HÀ~°∞H˘x WKÕÛ ^•<åÅ∂ ‰õÄ_® Ѷe¨ ™êÎ~Ú. `«# `«O„_ç rqOzÜ«Ú#flO`«
HÍÅ=¸ PÜ«∞# P~ÀQƺO HÀã¨O H˘_»∞‰õΩ KÕ¿ã ^•<åÅ∞ „Ѩâã◊ "Î̈ ∞≥ #ÿ q. Jq `«O„_ô
H˘_»∞‰õΩÅ rq`åÅ#∞ ã¨O`À+¨O`À xOѨ_"» ∞Õ H͉õΩO_® P"åÇ≤ÏHõ „¿Ñ`åÅ Éè’QÍʼnõΩ
áÈ~Ú, Ѩ~Ö° ’HÍhfl ÉÏQÆ∞ KÕ™êÎ~Ú.
=∞$`«∞º"åã¨#fl"≥∞#ÿ "åx ¿Ñ~° „Ѩu ^ŒâÖ◊ ’#∂ Hõ\ H˜ õ ^Œi„^Œ∞ʼnõÄ qHõÖÏOQÆ∞ʼnõÄ
^•<åeã¨∞ÎO>Ë P"åÇ≤ÏHõ â◊s~åxH˜ „Ñ‘u HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. =∞x+≤ áÈ~Ú# `«~°∞"å`«
KÕÜ∞« =Åã≤# ^•<åek =éˆH K≥Ñʨ |_®¤~Ú Hõ^•!
#∞=ÙfiÅ∞, W#∞=Ú, |OQÍ~°O, Ѩu,Î LѨC, ã¨Ñ^Î̈ •è <åºÅ∞, Éè∂í q∞, QÀ=Ù – Wq
„Hõ=∞OQÍ XHõ ^•xx q∞Oz =∞~˘Hõ\ ˜ Ѩq„`åÅ∞. #∞=ÙfiÅ∞ JO^Œ~∞° ^Õ=`«Å#∂,
W#∞=Ú Ü«∞=∞~åA#∞ „Ѩã#¨ flO KÕÜ∞« QÆÅ=Ù. JO>Ë "å\˜x „ÉÏǨχ}∞ʼnõΩ ^•#q∞¿ãÎ
P ^Õ=`«Å∞ D ^•`« Ѩ@¡ „Ѩã#¨ ∞flÅ=Ù`å~°x J~°=÷ Ú. Å=} ^•#O KÕ¿ã"å~°∞ Ü«∞=ÚxH˜
ÉèÜ
í ∞« Ѩ_#» =ã¨~O° ÖË^∞Œ . ѨuxÎ ^•#q∞K«∞Û"å~°∞ Éè∂í `«Ü∂≥ xH˜ ÉèÜ í ∞« Ѩ_#» Hõ¯~°Ö^Ë ∞Œ .
QÀ^•#O P ^•`«#∞ „uq^èŒ áêáêÅ #∞O_ç |Ü«∞@Ѩ_ãÕ ∞¨ OÎ k. ã¨fi~°^‚ •#O =Å¡ ã¨fi~°ãæ ∞¨ MÏÅ∞
Åaè™êÎ~Ú. Éè∂í q∞ ^•#q∞zÛ#"å_»∞ ~åA HÍQÆÅ_»∞. ã¨Ñ^Ψ •è <åºÅ#∞ ^•#q∞zÛ# "åiH˜
Ü«∞=∞^Œ∂`«Å∞ „Ѩã#¨ ∞flÅ∞ HÍQÆÅ~°∞. =~åÅ#∞ ‰õÄ_® W™êÎ~∞° .
q+¨µÉ‚ Qíè "Æ å#∞x <å=∞㨇~°} =∂„`å#<Õ „áê}˜H˜ Ѩ~=° ∞QÆu „áêÑ≤ãÎ ∞¨ OÎ k. `«O„_ç
P^ÕâO◊ "Õ∞~°‰Ωõ ^•<åÅ∞ KÕ¿ã `«#Ü«Úx Ö’HÍÅhfl „ѨâO◊ ã≤™êÎ~Ú. =∞~°}Ïã¨#fl"≥∞#ÿ
`«O„_ç â◊s~åxfl <ÕÅÃÑ· Ѩ~∞° O_»É\ˇ ì˜ PÜ«∞# ZѨC_À K≥ÑÊ≤ # =∂@Å#∞ QÆ∞~°∞‰Î Ωõ `≥K∞« ÛH˘x
PÜ«∞# z=i Hõ} ∆ ÏÖ’¡ P „^Œ"åºÅ#∞ ^•#O KÕã#≤ H˘_»∞‰õΩ `«# "≥Ú`«OÎ =Oâß#∞fl
^ŒúiOK«QÆÅ_»∞. J`«_çzÛ# ^•<åÅ∞ QÆÜ«∞Ö’ ÃÑ@ì|_Õ „âß^•úÅ Hõ#fl <≥‰õΩ¯= ѨÙ}º
„Ѩ^•Ü«∞HÍÅ∞. =∞~°}Ïã¨#fl ã¨=∞Ü«∞OÖ’ `«O„_ç =Ù#flѨÙ_»∞ PÜ«∞# ¿Ñ~° KÕ¿ã ^•<åÅ∞
Jxfl P@OHÍÅ#∂ JkèQqÆ ∞Oz, PÜ«∞#, ã¨fi~°Oæ KÕ~∞° H˘<ÕÖÏ KÕÜ∞« QÆÅ=Ù. D ^•#"Õ∞
JO`Õº+≤ì J#∞ ¿Ñ~° „Ѩãk≤ ú K≥OkOk. Jâ◊fi"Õ∞^èÜ Œ ∂« QÍÅ∞ Ѩ^ÇŒ ¨ ~Ô <· å nxH˜ ™ê\˜~å=Ù.
nxx QÍqOKÕ ^è~Œ å‡`«∞‡_≥#· Ѩل`«∞x ^Õ=`«Å∞ ‰õÄ_® ѨÓl™êÎ~∞° .
W#∞=Ú#∞ ^•#O KÕã≤# "åxH˜ Ü«∞=∞^èŒ~°‡~åA Ü≥ÚHõ¯ ÉèíÜ«∞OHõ~° ~°∂ѨO
Hõ#∞Ñ≤OѨ^Œ∞. PÜ«∞# ÉèíÜ«∞OHõ~°=ÚÖˇ·# Q˘_»¤e, =Úã¨ÅO, ^ŒO_»O, Y_»æO, Kè«∞iHõ
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 661
=O\˜ PÜ«Ú^è•Å#∞ ^èŒiOz =ÙO\Ï_»∞. W=hfl W#∞Ѩ"Õ. JO^Œ∞KÕ`« W#∞=Ú#∞
„ÉÏǨχ}∞xH˜ ^•#O KÕ¿ãÎ PÜ«∞# ã¨O`À+≤™êÎ_∞» . `«O„_ç HÀã¨"∞Õ HÍHõ n~°~… ÀQÆ∞Öˇ#·
|O^è∞Œ =ÙÅ HÀã¨O ‰õÄ_® ^•<åÅ#∞ KÕÜ∂« e. QÆ~∞° _®! Wk ZO`« =ÚYº"≥∞#ÿ ^ŒO>Ë
™ê=∞~°º÷ =ÚO_ô, q+¨Ü∞« O `≥eã‘ ~ÀyH˜ L`«=Î ∞ QÆux HõeÊOKÕ ^•<åÅ#∞ KÕÜ∞« x Ѩل`«,
ᜄ`«, |O^è∞Œ ÉÏO^è=Œ , q∞„`«, ã¨QÀ„u‰õΩÅ∞ „|Ǩχ ǨÏO`«‰Ωõ Å`À ã¨=∂#∞Öˇ#· áêѨÙÅ∞QÍ
ѨiQÆ}O˜ Ѩ|_»`å~°∞. ZO^Œ∞HõO>Ë ~Ày ã¨fiÜ«∞OQÍ `å#∞ U ѨÙ}ºHÍ~°º=¸ KÕÜ∞« ÖË_∞» Hõ^•!
=∞$u K≥Ok#"åˆ~=∞=Ù`å~°∞ J<Õk =∞~˘Hõ¯™êi q#∞. „áê}˜ "≥O@<Õ P"åÇ≤ÏHõ
â◊s~°O QÆÅ „¿Ñ`«OQÍ =∂i XHõ ÜÕ∞_®k ѨÓiÎ~Ú<åHõ `«# ѨÙ}ϺŠÖÏÉèÏxfl
J#∞Éèqí ã¨∞OÎ k. D Ö’HõOÖ’ =ÚYº"≥∞#ÿ q =¸_Õã≤ =ÙO\Ï~Ú Hõ^∂Œ ! JQÆ∞flÅ∞, Ö’HÍÅ∞,
"Õ^⌠‰◊ Ωõ ÅÎ ∞, ^Õ=`«Å∞, HÍÖÏÅ∞, ã¨O^è∞Œ Å∞, =¸Å=~å‚Å∞, „Ѩ^•è # â◊‰Ωõ ÅÎ ∞ – Jhfl
„uq^è•ÖË. JÖψQ =∞x+≤Ö’ x=ã≤OKÕ „u=¸~°∞ÅÎ ∞ ‰õÄ_». HÍà◊§ #∞O_ç Hõ\ ˜ ^•HÍ
„|Ǩχ, <åaè #∞O_ç Q˘O`«∞ ^•HÍ NǨÏi, Q˘O`«∞ #∞O_ç ÃÑ· ^•HÍ =ºHÍÎ=ºHõÎ ã¨fi~°∂ѨÙ_≥#·
t=Ù_»∞ LO\Ï~°∞.
QÆ~∞° _®! <Õ<Õ [~åÜ«Ú[, ¿ãfi^Œ[, JO_»[, Lkƒù[˚ â◊s~åÖ’¡ „áê}~°∂ѨÙ_»<·≥
x=ã≤ã∞¨ <Î åfl#∞. ^è~Œ ‡° –J^è~Œ ‡° , ã¨∞Y–^Œ∞óY, Hõ$`«–JHõ$`« ^ŒfiO^•fiÅÖ’ „Ѩ=iÎOKÕ |∞kúx
<Õ<.Õ P |∞kúÖ’ <Õ#∞ ‰õÄ~°∞Ûx "å\˜ ѨÓ~°fi Hõ~å‡#∞™ê~°OQÍ "å\˜H˜ Ѷ֨ Ïxfl `≥ÑÊ≤ OKÕ
Ѩ#∞Å#∞ KÕ~Úã¨∞OÎ \Ï#∞. <å =Å¡<Õ „áê}˜ ã¨fi~åæxHÀ, #~°HÍxHÀ, "≥∂H∆ÍxHÀ áÈ=_»O
[~°∞QÆ∞`«∞#flk. =∞`«ûº, ‰õÄ~°‡, =~åǨÏ, <å~°ãO≤ ǨÏ, "å=∞#, Ѩ~â° √◊ ~å=∞, N~å=∞,
NHõ$+¨,‚ |∞^Œ,ú Hõe¯ – D Ѩk <å=∂Å#∂ ~ÀE 㨇iOKÕ"å~°∞ =∞h+¨µÅ∞. g~°∞ D
Ö’HõOÖ’x 㨇~°} =Å¡ ã¨fi~åæxH˜ áÈ~Ú JHõ¯_» ‰õÄ_® D <å=∂Å#∞ 㨇iã¨∂Î =∞~°Å
D =∞~°ºÎ Ö’HõOÖ’ ѨÙ\ì̃#ѨC_»∞ ^è#Œ ^è•#º ã¨OѨ#∞flÖˇ· ^ŒÜ∂« ^•H˜} ∆ Ϻk ã¨^∞Œ }
æ
ѨiѨÓ~°∞Ö‚ ,·ˇ Ѩل`« ᜄ`åaè=$kúx QÍOz P#O^ŒOQÍ #∂ˆ~à◊¥§ rq™êÎ~∞° . ~ÀQÆO #∞O_ç
WHõ q=ÚHÎ̃ ÖË^xŒ `≥eã≤#"å~°∞ ^•<åÅ∞ KÕã∂¨ Î KÕ~Úã¨∂Î q+¨µ‚ ѨÓ[Å#∞ [~°∞ѨÙ`«∂
[iÑ≤ã∂¨ Î JëêìHs∆õ =∞O„`åxfl Jã¨∞=ÙÅ∞ ÉÏ¿ã^•HÍ [Ñ≤ã∂¨ Î =ÙO>Ë "≥∂Hõ=∆ Ú#O^ŒQÅÆ ~°∞.
^•fi^ŒâßHõ~∆ ° =∞O„`åxfl [Ñ≤Oz<å J^Õ Ñ¶Ö¨ Ï#flO^Œ∞HÀQÆÅ~°∞.
ã¨OѨÓ~°‚ [QÆ"∞Õ q+¨µ=‚ ∞Ü«∞O. WÖÏ :
q+¨µ~‚ å‡`å Ñ≤`åq+¨µi‚ fi+¨µó‚ ã¨fi[# ÉÏO^è"Œ åó I
Ü«∞„`« q+¨µO‚ # Ѩâߺq∞ `«„`« "å¿ã# H˜O =∞=∞ II
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 662
[ÖË q+¨µ‚ó ã¨÷ÖË q+¨µ‚ifi+¨µ‚ó Ѩ~°fi`« =∞ãÎ̈ˆH I
*ÏfiÖÏ =∂ÖωõΩÖË q+¨µó‚ ã¨~fi° O q+¨µ=‚ ∞Ü«∞O [QÆ`ü II (^èŒ~°‡...30/41,42)
„ÉÏǨχ}∞Å∞, [ÅO, Éè∂í q∞ =Ú#flQÆ∞ Ѩ^•~å÷Åxfl\˜Ö’#∂ <Õ#∞<åfl#∞ HÍ|\˜ì F
QÆ~∞° _®! =∞x+≤ ^Õx^•fi~å `«iOѨ^ÅŒ z<å Jk <å ^•fi~å<Õ [~°∞QÆ∞`«∞Ok. rqH˜
`«~∞° }ÀáêÜ«∞O <Õ<.Õ
=∞x+≤ =∞~°}˜Oz# Ñ≤=∞‡@ "≥·`«~°}˜x ^•@=Åã≤ =ÙO@∞Ok. x*ÏxH˜k
=∞Oz"åiH˜ Ç≤Ï`«HÍi}˜ Z‰õΩ¯= ѨÙ}ϺÅ#∞ KÕã#≤ "å~°∞ `«=∞ áêѨÖâË ßxfl WO^Œ∞Ö’<Õ
Hõ_Qç̂ ã¨∞H˘x â◊√^Œ∞Öú ·ˇ q+¨µÖ‚ ’HÍxH˜ áÈ`å~°∞.
QÀ^•<åxfl q∞Oz# ѨÙ}º"Õ∞ ÖË^∞Œ . HõÑÅ≤ QÀ=Ù#∞ ^•#q∞ã¨∂ΠѨ~=° ∂`«‡xÖÏ
„áêi÷OKåe :
QÍ"À =∞=∂„QÆ`ó« ã¨O`«∞Ѩ$+ª̈`ó« áê~°≈fi`«ã^Î̈ •ä I
QÍ"À "Õ∞ ǨÏ$^ŒÜ∞Õ ã¨O`«∞ QÆ"åO =∞^èºÕ =™ê=∞ºÇ¨ÏO II
Ü«∂ ÅH©;ó ã¨~fi° Éè∂í `å<åO Ü«∂K« ^Õ"Õ =º=ã≤`÷ å I
^è#Õ ∞ ~°∂¿Ñ} ™ê^Õg =∞=∞ áêѨO =ºáÈǨÏ`«∞ II (^èŒ~°‡...30/52,53)
(J^蕺ܫ∞O – 30)

JѨ~°Hõ~°‡ÅÖ’ qq^èŒ ^•<åŠѶ¨ÖÏÅ∞

QÆ~∞° _®! áêáêKå~°OÖ’<Õ |`«∞HõO`å QÆ_¿ç Ñã≤#"å_»∞ ZÖÏQÆ∂ #~°HÍxH˜ áÈ`å_»∞.
JÖÏ H͉õΩO_® H˘<≥fl· <å =∞Oz Ѩ#∞Å∞ KÕ¿ãÎ H˘O`≥<· å =∞Oz [~°Q=Æ K«∞Û.
##∞fl ™êH˜Q∆ Í =ÙOK«∞H˘x =∞x+≤ ^•fi~å<À, `«#O`« `å#∞QÍ<À „áê}˜ KÕã#≤
^•#O qâı+Ѩ Ö¨¶ Ïxflã¨∞OÎ k. Éè∂í ^•#q∞zÛ# "å_»∞ P Éè∂í q∞Ö’ Zxfl ~°[Hõ}ÏÅ∞<åflÜ≥∂
Jxfl ã¨O=`«û~åÅ∞ ã¨fi~°Oæ Ö’ x=ã≤™êÎ_∞» . K≥ÑC¨ Å#∞ ^•#q∞zÛ# "å~°∞ <å~°HÜ © ∞«
=∂~°Oæ Ö’ #_»∞=#=ã¨~O° ÖˉΩõ O_® QÆ∞éÏ]ÅÃÑ· áÈQÆÅ~°∞. Q˘_»∞QÆ∞Å#∞ ^•#q∞zÛ#"å~°∞
J^Õ =∂~°Oæ Ö’ ZO_»Ö’ Xà◊√§ HÍʼnõΩO_® "≥à§◊ QÆÅ~°∞. Z=ix L^ÕtÌ Oz J#fl ^•#O
KÕÜ∞« |_»∞`«∞O^À "å~°∞ Hõ_∞» Ѩ٠xO_»QÍ ã¨O`«∞+≤ì K≥O^Œ∞`å~°∞. Ü«∞=∞Ö’Hõ =∞ǨѨ^OŒä Ö’
XHõ™ê÷#O =ÙOk. JHõ¯_» ZѨC_»∂ zHõ¯\˜ z=∞‡pHõ\ ˜ JÅ=ÚH˘x =ÙO@∞Ok. áê=Ú
|∞ã¨Å∂, ã≤OǨkÇ≤ÏO„ã¨Hõ =∞$QÍÅ QÆ~#°̊ Å∂ qxÑ≤ã∞¨ OÎ \Ï~Ú. D =∞~°ºÎ Ö’HõOÖ’
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 663
nѨ^•#O KÕã#≤ "åix P pHõ\ ˜ ÉÏkèOѨ^∞Œ . =∂~°Oæ `Õ*’=O`«"∞≥ ÿ HõxÑ≤ã∞¨ OÎ k.
=∞$`«∞x ¿Ñ~° =∞$`«ukä<å_»∂, Jâ◊fiÜ«Ú[ HÍiÎHõ =∂Ѷ∞¨ K«`∞« ~°âÌ √◊ ÅÖ’#∂ KÕ¿ã ^•<åÅ∞
ã¨∞YHÍ~°HÍÅ=Ù`å~Ú. nѨ^•#O KÕ¿ã"å_»∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ Ñ¨Ù}∞º_≥· „ѨHÍt™êÎ_∞» .
nѨ^•#O ÖË^• náê^•#O q∞H˜¯e ѨÙ}º„Ѩ^"Œ ∞≥ #ÿ k. U^À nѨO ÃÑ>Ë^ì •Ì=∞x
H͉õΩO_® âß„™ÈÎHOÎõ QÍ ã¨OHõÅÊѨÓ~°fiHõOQÍ ^Õ"åÅÜ«∞OÖ’<≥`· Õ `«∂~°∞Ê"≥Ñ· Ó¨ , „ÉÏǨχ}∞Å
HÀã¨"∞≥ `ÿ Õ L`«~Î O° "≥Ñ· Ó¨ , „¿Ñ`«O HÀã¨"∞≥ `ÿ Õ ^ŒH}
∆˜ O "≥Ñ· Ó¨ xÅ|_ç náêxfl "≥eyOz
[ÖÏxfl fã¨∞H˘x ^è•~°áÈÜ«∂e. =∞$`«=ºH˜Î HÀã¨q∞KÕÛ Ñ¨^=Œ ¸_»∞ Ѩ^Œ ^•<åÅ∂ „¿Ñ`åxfl
Jxfl q^è•ÖÏ ã¨∞MÃÑ_»`å~Ú.
=∞$`«=ºHÎ̃ #∞^ÕtÌ Oz QÍh, ã¨fiO`åxH˜ ã¨OHõeÊOz QÍh U ^•#q∞¿ã,Î P ã¨∞YO
HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. Jâ◊fi=Ú, <ÒHõ, U#∞QÆ∞ =Ú#flQÆ∞"å\˜x ^•#q∞¿ãÎ =∞ǨѨ^OŒä Ö’ "å~°∞
"å\˜ÃÑ· „ѨÜ∂« }˜™êÎ~∞° . `åO|∂ÖÏÅ#∂ ѨÙëêÊÅ#∂ „ÉÏǨχ}∞ʼnõΩ, =∞$`«∞x ¿Ñ~°,
^•#q∞¿ãÎ Ü«∞=∞^Œ∂`«Å∞ ã¨O`À+≤Oz J#=ã¨~° ÉÏ^èÅŒ #∞ ÃÑ@ìHáõ È=K«∞Û. =∞$`«„áê}˜
¿Ñ~° h\˜`À xO_ç# =∞\˜ì‰õΩO_»Å#∞ ^•#q∞zÛ# "åiH˜ ã¨Ç¨Ï„ã¨Ñ¶¨∞@^•# Ѷ¨ÅO
^Œ‰õΩ¯`«∞Ok. ™ê^è•~°}OQÍ =∞ǨѨ^äŒOÖ’ PHõe, „â◊=∞, ^•Ç¨Å`À JÅ=∞\˜OKÕ
=∞$`«∞ʼnõΩ, "åi ¿Ñ~° Éè∂í Ö’HõOÖ’ J#flO`À, h\˜`À xOÑ≤# ‰õΩO_»Å#∞ Ѩل`«∞Å∞
^•#O KÕ¿ã,Î Ü«∞=∞=∂~°Oæ „â◊=∂^Œ∞Å∞ ÖˉΩõ O_®<Õ L`«iÎ OK«|_»∞`«∞Ok. WÖψQ â◊Ü∂« º,
q+¨µ„‚ Ѩu=∂ ^•<åÅ∞ ‰õÄ_» Ѷe¨ ™êÎ~Ú
QÆ~∞° _®! r"å`«‡ WÖÏ x„+¨¯q∞ã¨∞OÎ k.
*Ï`«ãº¨ =∞$`«∞ºÖ’ˆH "≥· „áê}˜<À =∞~°}O „^è∞Œ =O
=∞$uó ‰õΩ~åº`ü ã¨fi^è~Œ̂ ‡} Ü«∂㨺`«âÛ◊ Ѩ~O° `«Ñ¨ II
ѨÓ~°fiHÍÖË =∞$`å<åOK« „áê}˜<åOK« YˆQâ◊fi~° I
ã¨∂H∆À‡ Éè∂í `åfi`«fi™œ "åÜ«Úifl~°Kæ Û« `ù åº ã¨º=∞O_»ÖÏ`ü
#=^•fiÔ~· ~À=∂aèâÛ◊ [<å<åO `åÅ∞~°O„^èHŒ̂ I
áêÑ≤ëêª<å=∞ áê<Õ# r"Àx„ëê¯=∞u„^è∞Œ =O II (^èŒ~°‡...31/25–27)
(nx ÉèÏ=q∞k =éˆH K≥Ñʨ |_çOk)
„áê}"åÜ«Ú"≥yi áÈQÍ<Õ =∂#= â◊s~°O Ñ≤_∞» QÆ∞áê@∞H˜ K≥@∞ìÖÏQÆ ‰õÄeáÈ`«∞Ok.
JO`«@ JO^Œ∞Ö’x ѨOK«É∂íè `åÅ∂ ѨOK«É∂íè `åÖ’¡ Hõeã≤áÈ`å~Ú. P`«‡ (JÖψQ =ÙO_ç
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 664
^•x) `«`«Î fiO =∂„`«O t=ÙxÖ’ Hõeã≤áÈ`«∞Ok. ã¨~°fi"åºÑ≤Ü≥ÿ∞# P`«‡`«`«Î fiO ã¨~°fi
ÅÜ«∞HÍ~°‰Ωõ _≥#· "å_»∞ HÍ|\ì̃ t=ÙxÖ’ b#"≥∞ÿ áÈ`«∞Ok.
„Ѩu =∞x+≤Ö’#∂ *Ï˝#=∞<Õ ~°`«fl=ÚO@∞Ok. ^•x #ѨǨÏiOK«_®xH˜
ѨOKÕO„kÜ«∂Å∂ HÀˆ~ q+¨Ü∞« "åOKèÅ« ∂ HÍ=∞„HÀ^è•Å∂ J<Õ ^˘OQÆÅ∞ ‰õÄ_® P
=∞x+≤Ö’<Õ =ÙO\Ï~°∞. giH˜ <åÜ«∞‰õΩ_»∞ =∞#ã¨∞. JǨÏOHÍ~°, ѨÙ}º, áêѨ ã¨OÜ«ÚHõ"Î ∞≥ #ÿ
HÍÅ=Ú ã¨OǨ~°Hõ"≥∞ÿ =∞x+≤x ‰õÄeÛ"Õã¨∞ÎOk. JO`«@ =∞x+≤ (P`«‡) `«# Hõ~°‡Å
„ѨÉÏè =O =Å¡ "Õ~˘Hõ â◊s~°OÖ’H˜ "≥à§◊ =Åã≤ =ã¨∞OÎ k. áê`« WÅ∞¡ HÍe<å ‰õÄe<å =ºHÎ̃
H˘`«Î WO\’¡H˜ "≥o§#@∞¡ r=Ù_»∞ =∞~À â◊s~å<åfl„â◊~Ú™êÎ_∞» . â◊s~°OÖ’ #∞O_Õ ^è•`«∞=ÙÅhfl
=∂`å Ñ≤`Å« „Ѩ™ê^•ÖË. `«fiK«, ~°HOÎõ , =∂Oã¨O, H˘=Ùfi, =¸Å∞QÆ, Z=ÚHõ J#∞ P~°∞
^è•`«∞=ÙÅ`À U~°Ê_ç =ÙO@∞Ok HÍ|\˜ì D â◊s~åxfl '+¨\∫¯tHõ— =∞O\Ï~°∞.
(J^蕺ܫ∞O – 31)
rq „áê^Œ∞~åƒ=ù O – QÆ~ƒ°Où Ö’ ^•x ã¨fi~°∂ѨO – „H=õ ∞=$kú –
Ѩ★OK«``« åÎfi^Œ∞Å „Ñ"¨ âÕ O◊ – <ÕÅÑà · |_»QÍ<Õ q+¨µ=‚ ∂Ü«∞
P`«∞~° =ºHÎ̃ÔH· „H˜Ü«∞=∂} Hõ~°‡, ^•x Ѷ¨ÅO – Ñ≤O_»
„|Ǩ‡O_®Å ã¨=∂# ã≤u÷
'„Ѩɒè ! Lkƒù[, ¿ãfi^Œ[, JO_»[, [~åÜ«Ú[– D <åÅ∞QÆ∞ „ѨHÍ~åÅ „áê}∞Å∂
ZÖÏ Ñ¨Ù_»`å~Ú? `«fiK«, ~°HOÎõ , =∂Oã¨O, "Õ∞^Œ, =∞[˚, Jã≤Å÷ Ö’H˜ r=O ZÖÏ =ã¨∞OÎ k?
~Ô O_»∞ HÍà◊√§, ~Ô O_»∞ KÕ`∞« Å∞, QÆ∞^Œ=Ú, <åÅ∞Hõ, "≥O„@∞HõÅ∞, QÀà◊√§, `«Å, ã¨Okè=∂~åæÅ∞,
<å<å „Ñ¨HÍ~åÅ ~ˆ YÅ∞ – W=hfl ZÖÏ U~°Ê_»`å~Ú? HÍ=∞, „HÀ^è,Œ ÉèÜ í ∞« , Å[˚, ǨÏ~°¬,
ã¨∞Y, ^Œ∞óMÏk ÉèÏ"åÅ∞ =∞#ã¨∞Ö’H˜ ZÖÏ =™êÎ~Ú? D â◊s~° z„`«}, zè„^Œ}, "Õ+#ì̈
ZÖÏ [iyOk? ¿ÇÏ Ç¨Ï$+‘Hˆ â◊ W^ŒO`å <åˆH^À WO„^Œ*ÏÅOÖÏ HõxÑ≤™ÈÎOk. W^ŒO`å
<å‰õΩ q=~°OQÍ `≥eÜ«∂ÅO>Ë g∞~°∞ `«Ñʨ "Õ̂~ ™ê^è#Œ O <å‰õΩ ÖË^∞Œ . WO`« J^Œ∞ƒù`"« ∞≥ #ÿ
„ѨÑO¨ KåxH˜ Hõ~ΰ Z=~°∞?— J_çQÍ_»∞ QÆ~∞° _»∞_»∞. K≥Ñʨ ™êQÍ_»∞ N =∞Ǩq+¨µ=‚ Ù.
'=`åû! ^Õxx `≥Å∞ã¨∞‰õΩO>Ë =ºHÎ̃ ã¨~fi° A˝_=» Ù`å_À ^•x<Õ K≥ÑÙ¨ <Î åfl#∞ q#∞.
¢ã‘ÎÅ∞ |∞∞`«∞HÍÅOÖ’ <≥ʼnõΩ <åÅ∞QÆ∞ ~ÀAÅ áê@∞ Ѩi`«ºlOѨ|_»`å~°∞.
„áêp#HÍÅOÖ’ „|Ǩχ =$„`åã¨∞~°∞x WO„^Œ∞_»∞ K«OÑ≤#ѨÊ\˜ „|ǨχǨÏ`åº áê`«HOõ Ö’
★
P`«∞~° J#QÍ WHõ¯_» =∞~°}Ïã¨#flÜ«∞x ÉèÏ==Ú.
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 665
<åÅ∞QÆ= ÉèÏQÆ=Ú#∞ WO„^Œ∞x â◊s~°O #∞O_ç fã≤ ¢ãΑ *ÏuH˜ JOH˜`O« KÕâß_»∞. ^•x
=Å¡ ¢ãÅΑ ∞ XHõ <åÅ∞QÆ∞ ~ÀAÅ áê@∞ JѨq„`«OQÍ =ÙO_»=Åã≤# JQÆ`º« "Õ∞~°Ê_çOk. P
áêѨO "åi â◊s~°OÖ’ #∞#flO`«HÍÅO ѨÙ~°∞+¨µ_»∞ "åi =ÚYO K«∂_»~å^Œ∞. <åÅ∞QÆ=
~ÀA â◊√kú [~°∞QÆ∞`«∞Ok. JѨÊ\˜ #∞O_ç "å~°O ~ÀAÅ ^•HÍ P"≥∞ ^Õ=`«Å#∞, Ñ≤`~« ∞° Å#∞
ѨÓlOK«_®xH˜ Ü≥∂Qƺ`«#∞ HõeyÜ«ÚO@∞Ok. „Ѩ^=Œä ∞ ã¨áêÎÇϨ O =∞^躌 Ö’ ¢ãΑ QÆ~ƒ° Où
PyáÈ`Õ ^•xx =∞e=¸¡KÀ`«ÊuÎ JO\Ï~°∞. g~°º™ê÷Ñ#¨ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ `«e^¡ OŒ „_»∞Å
PÖ’K«#Å∞ Ѩq„`«OQÍ =ÙO>Ë<Õ Ñ¨q„`«∞Å∞ [x™êÎ~∞° .
★
Ü«ÚQƇu^äŒ∞Å∞#fl ~å„`«∞ÅÖ’ ã¨OQÆ=∞O [iy`Õ H˘_»∞‰õΩÅ∂, JÜ«ÚQƇ~å„u
ã¨Ç¨Ï"åã¨O =Å¡ ‰õÄ`«∞à◊¥§ ѨÙ_»`å~°∞. HÍ|\˜ì H˘_»∞‰õΩ ѨÙ\ÏìÅx HÀ~°∞‰õΩ<Õ"å~°∞
|∞∞`«∞HÍÅOÖ’ `˘e"å~åxfl =kÖËã≤ ~Ô O_»= "å~°OÖ’ Ü«ÚQƇu^ä∞Œ Å∞#fl ~å„`«∞ÅÖ’
ã¨OQÆq∞OKåe. ™ê=∂#ºOQÍ ¢ãÅΑ Ö’ |∞∞`«∞HÍÅO XHõ <≥ÅÖ’ Ѩ^ÇŒ ¨ ~°∞ ~å„`«∞Å áê@∞
H˘#™êQÆ∞`«∞Ok. Ѩ^Œ∞<åÅ∞QÆ= ~å„u QÆ~åƒù^•#„H˜Ü«∞ [iy`Õ P QÆ~°ƒùO #∞O_ç
QÆ∞}=O`«∞_»∂, ÉèÏQƺ=O`«∞_»∂, ^è#Œ =O`«∞_»∂, ^è~Œ ‡° x+¨µ_ª ∂» #QÆ∞ H˘_»∞‰õΩ ѨÙ_»`å_»∞.
|∞∞`«∞HÍÅOÖ’ J~Ú^Œ= ~ÀA# ¢ãÅΑ ∞ KÕ^∞Œ , Ѷ∂¨ @∞, LѨC, HÍ~°O, "Õ_ç JkèHOõ QÍ
#∞#fl Éè’[<åxfl KÕÜ∞« ~å^Œ∞. =∞^è∞Œ ~° Éè’[<åxfl u<åe. JÖÏ KÕ¿ãÎ P"≥∞ Hõ_∞» Ѩ٠B+¨^Œè
áê„`«QÍ#∂ ѨÙ~°∞+¨ c[O J=∞$`«`∞« źOQÍ#∂ =ÙO\Ï~Ú. P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ѨÙ~°∞+¨µ_»∞
„HÀ^è•xfl `«ºlOKåe. =∞^è∞Œ ~°É’è [#O =Å¡ ¢ãΑ QÆ~ƒ° Où =∞$^Œ∞ã¨fiÉèÏ"åxH©, j`«Å`«H,©
Ѩhfl\˜[Å∞¡ =O\˜ „ѨHõ$uH© <≥Å"≥· =ÙO@∞Ok. P ~å„u ѨÙ~°∞+¨µ_»∞ =∞^èŒ∞~°"≥∞ÿ#
`åO|∂ÖÏxfl ¿ãqOz ѨÓÅ=∂Å`À K«O^Œ#K«~Û° `À ã¨∞"åã≤`∞« _≥· ã¨fiK«Û"ù ∞≥ #ÿ ã¨∞O^Œ~"° ∞≥ #ÿ
=„™êÎÅ#∞ ^èiŒ Oz =ÙO_®e. `«~∞° "å`« â◊√^Œú =∞#ã¨∞¯_≥· =∞Oz PÖ’K«#Å`À â◊Ü∞« º#∞
KÕ~åe. g~°ºO Ѩ_Õ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ZO`« =∞Oz PÖ’K«# (W^ŒiÌ H©) =ÙO>Ë JO`« =∞Oz
ã¨fiÉèÏ==Ú#fl ã¨O`å#O HõÅ∞QÆ∞`å~°∞. r=O „áê~°OÉèOí Ö’ â◊√„Hõ ~°HÎõ ã¨OÜ≥∂QÆO =Å¡
★
|∞∞`«∞HÍÖÏaèQÍ g∞™êº`ü ã¨fi^•~° x~°`ó« ã¨^• I
Ѩ~°fiO =~°̊O „=*Ë K≥·Û <åO `«^£„=`À ~°u HÍ=∞ºÜ«∂ II
|∞∞`«∞ó ™êfiÉèÏqHõó ¢ã}Α ÏO ~å„`«Ü∞« ó ëÈ_»â◊ 㨇 $`åó I
K«`«∞iƒùi`«Ô~·ó ™ê~°ú =∞Ǩϟaèó ã¨kfiQÆi›`≥·ó II
`å™ê=∂^•ºâ◊Û`«„ã¨ã∞¨ Î xOk`≥· HÍ^Œj `«^•ä I
„`«Ü≥∂^Œj K« âıëêã¨∞Î „Ѩâ◊™êÎ ^Œâ◊~å„`«Ü«∞ó II
Ü«ÚQ͇ã¨∞ Ѩل`å*ÏÜ«∞O`Õ „ã≤Ü Î ∂≥ - Ü«ÚQ͇ã¨∞ ~å„u+¨µ I
`«™ê‡^£ Ü«ÚQ͇ã¨∞ Ѩل`ås÷ ã¨Oqâı^•~°Î"Õ „ã≤ÎÜ«∞O II
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 666
Ñ≤O_»~°∂ѨOÖ’ Jã≤Î`«fiOÖ’H˜ =ã¨∞ÎOk. P Ñ≤O_»"Õ∞ ¢ã‘Î QÆ~°ƒù=∞<≥_ç PHÍâ◊OÖ’â◊√Hõ¡
ѨHK∆õ O« „^Œ∞x =Öˇ k#k# „Ѩ=~°=ú ∂#=∞=Ù`«∞Ok.
â◊√„HõOÖ’ K≥`· #« ºO c[ ~°∂ѨOÖ’ =ÙO@∞Ok. z`«OÎ HÍ=∂=$`«"∞≥ ÿ Jk â◊√„HõOÖ’
Hõ^eŒ ¢ãΑ QÆ~åƒùâÜ ◊ ∞« OÖ’ „Ѩ"tÕ Oz XHõ xtÛ`« ~°∂áêxfl ^èiŒ OK«_®xH˜ ã≤^=úŒ ∞=Ù`«∞Ok.
P "ÕàÖ◊ ’ ~°HOÎõ |ÅOQÍ =ÙO>Ë ‰õÄ`«∞~°∂, â◊√„HõO (JO>Ë g~°º"Õ∞) |ÅOQÍ =ÙO>Ë
H˘_»∞‰õÄ Ñ¨Ù_»`å~°∞. ~Ô O_»∂ |ÅOÖ’ ã¨=∂#O H͉õÄ_»^∞Œ . JÖÏ =ÙO>Ë #ѨÙO㨉Ωõ Å∞
ѨÙ>Ëì J=HÍâ◊=ÚOk. â◊√„Hõâ’}˜ ã¨OÜ≥∂QÆO =Å¡ <Õ~Ê° _ç# Ѩ^•~°O÷ =ÚO^Œ∞ Hõ} Hˆ O„^ŒOQÍ
Hõke J~Ú^Œ= ~ÀAHõÖÏ¡ XHõ |∞_»QOÆ `«Ü∞ÿ≥ Ѩ^∞Œ <åÅæ= <å\˜H˜ =∂Oã¨ÑÙ¨ =Ú^ŒQÌ Í
Ѩi}u K≥O^Œ∞`«∞Ok. `«~°∞"å`« Jk Ѷ¨∞hÉèíqã¨∂Î „Hõ=∞OQÍ W~°"≥·Ü«∞= ~ÀAH˜
Ñ≤O_»~°∂áêxfl ^èŒiã¨∞ÎOk. =∞~˘Hõ J~Ú^Œ∞ ~ÀAʼnõΩ ^•xÖ’ â◊H©Î, ѨÙ+¨ì`å Hõey
Hõ^∞Œ Å∞`«∞O@∞Ok. XHõ =∂ã¨O QÆ_Kç ãÕ i¨ H˜ ^•xÖ’ ѨOK«``« åÎ fiÅ∞ „Ѩ"tÕ ™êÎ~Ú. ~Ô O_»=
=∂ã¨OÖ’ K«~‡° O, H˘=Ófi, =¸_»= <≥ÅÖ’ =∞*Ï˚, Jã‘,÷ <åÅ∞QÆ= <≥ÅÖ’ Hˆ âßÅ∂,
„"Õà¥◊ §, J~Ú^Œ= =∂ã¨OÖ’ Hõ#∂fl, =Ú‰õį, =Hõã∆ Å÷¨ O U~°Ê_»`å~Ú. HõO~îO° , ~°O„^è•Å∞,
L^Œ~°O, P~°= =∂ã¨OÖ’#∂, QÆ∞Ǩºk ÉèÏQÍÅ∞ U_»= <≥ÅÖ’#∂ xi‡OѨ|_»QÍ,
Zxq∞^Œ= =∂ã¨OÖ’ P XHõ<å\˜ Ñ≤O_»O ã¨~åfiOQÆ „Ѩ`º« OQÍÅ`À ѨiѨÓ~°‚ ~°∂áê<˘flOk
[#x QÆ~°ƒùOÖ’<Õ J@∂ W@∂ Hõ^ŒÅ∞`«∞O@∞Ok. `˘q∞‡^Œ= =∂ã¨OÖ’ ^•xÖ’
F*’QÆ∞}"Õ∞~°Ê_ç XHõ ѨiѨHõfi`« Åaèã¨∞ÎOk. JѨÊ\˜ #∞O_ç Jk QÆ~°ƒùO #∞O_ç
|Ü«∞@Ѩ__» ®xH˜ „ѨÜ∞« uflã¨∂<Î Õ =ÙO@∞Ok. z=iH˜ ^Õ=Ù_»∞ x~°~‚ ÚOz# =ÚǨ˙~°OÎ Ö’
P_» tâ◊√=ÙQÍ<À =∞QÆa_»Q¤ Í<À =¸_»= „ѨH$õ uQÍ<À Ѩ$käfiÃÑ· [x‡OK«_O» [~°∞QÆ∞`«∞Ok.
JѨÊ\˜H˜ Ѩ^=Œ =∂ã¨O =zÛ =ÙO_»=K«∞Û. Ѩ^=Œ =∂ã¨OÖ’<Õ áêOK«É∫è uHõ"∞≥ #ÿ â◊s~°
ã¨fi~°∂ѨO J`«ºO`« ã¨Ê+ì̈=∞=Ù`«∞Ok. (KåÅ=∞Ok tâ◊√=ÙÅ∞ `˘q∞‡^Œ= =∂ã¨OÖ’<Õ
ã¨OѨÓ~°‚ ã¨Ê+ì̈`« <˘OkÜ«ÚO\Ï~°∞) „Ѩã=¨ HÍb# "åÜ«Ú=ÙÅKÕ PHõi¬OѨ|_ç, `å`å¯eHõ
Ñ‘_K» Õ =â◊=Ú ^ŒÑÊ≤ , JѨÊ\˜Hˆ `«e¡ Ü≥ÚHõ¯ ã¨∞+¨µ=∂‚ <å_ç ^•fi~å KÕlH˜¯# â◊HÎ̃ =Å¡
ÉÏQÍ |ÅѨ_ç P rq gÖˇ#· O`« "ÕQOÆ |Ü«∞@Ѩ__» ®xH˜ „ѨÜ∂« 㨠Ѩ_∞» `«∞O@∞Ok.
QÆ~ƒ° Où Ö’ ѨOK«É∂íè `åÅ∞ HÍ=Ù, P~°∞ Éè∂í `åÅ∞O\Ï~Ú. Ѩ$käfi, [ÅO, ǨÏq, Éè’Hõ,Î
"åÜ«Ú, PHÍâ◊– J<Õ D P~°∞ Éè∂í `åÅ∂ QÆ~ƒ° ãù ÷¨ tâ◊√=Ù#∞ |Ü«∞\˜H˜ ѨOѨ_®xH˜
„Ѩܫ∞ufl™êÎ~Ú. ™êflÜ«Ú`«O„uHõÅKÕ |OkèOѨ|_ç# tâ◊√=Ù "å\˜ XuÎ_ç =∞^茺<Õ
Hõ^Œ∞Å∞`«∞O@∞Ok. q^•fiOã¨∞Å∞ g\˜<Õ =¸ÅÉèí∂`«`«`åÎ fiÅ∞QÍ ¿Ñ~˘¯<åfl~°∞. Wq
â◊s~°=∞O`«\Ï "åºÑ≤Oz# ã¨Ñ<Î̈ å_»∞Å =∞^躌 Ö’ =ÙO\Ï~Ú.
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 667
WHõ U `«`Ϋ fiO HÍ~°}OQÍ UÜÕ∞ „^Œ"åºÅ∞, =∞<ÀqHÍ~åÅ∂ â◊s~°OÖ’ KÕ~`° åÜ≥∂ q#∞.
Ѩ$käfi K«~‡° O, Z=ÚHõ, <å_ç, ~À=∞O, =∂Oã¨O.
[Å ÖÏÅ, =¸„`«O, â◊√„HõO, =¸Å∞QÆ, ~°HOÎõ
`Õ[ PHõe, ^ŒÑÊ≤ Hõ, x„^Œ, |^ŒHú Oõ , HÍOu
"åÜ«Ú ~åQÆO, ^Õfi+¨O, Å[˚, ÉèÜ í ∞« O, "≥∂ǨÏO
PHÍâ◊ ã¨`åºã¨`º« q"ÕHOõ , â◊|OÌ , zO`«, QÍOcè~º° O, „â◊=}O
J‰õΩOK«#, ^è•=#, ÅOѶ∞¨ #, „Ѩã~¨ }° , x~À^è=Œ ÚÅ∞ ‰õÄ_® "åÜ«Ú`«`Ϋ fi „Ѩ™ê^•ÖË.
QÆ~∞° _®! K≥q, K«~‡° O, Hõ#∞fl, <åÅ∞Hõ, =Ú‰õΩ¯ – Wq *Ï˝<OÕ „kÜ«∂Å∞. KÕ`∞« Å∞,
HÍà◊√§, =∂@, QÆ∞^Œ, QÆ∞¿ÇϺO„kÜ«∂Å∞ Hõ~ˆ ‡O„kÜ«∂Å∞. W_», Ñ≤OQÆà,◊ ã¨∞+¨µ=∞‚, QÍO^è•i,
QÆ[lǨÏfi, ѨÓ+¨, Ü«∞â◊, JÅO|∞+¨, ‰õΩǨï, â◊Odx – D Ѩn ^Œâ<◊ å_»∞Å∞. <å_»∞Å∞
Ñ≤O_»=∞^茺OÖ’ =ÙO\Ï~Ú. „áê}, Jáê#, ã¨=∂#, L^•#, "åº#, <åQÆ, ‰õÄ~°‡,
Hõ$Hõ~,° ^Õ=^Œ`,Ϋ ^è#Œ O[Ü«∞ – J<Õ Ñ¨n „áê}∞ÅÖ’ #∞O_»∞ "åÜ«Ú=ÙÅ∞. „áê}˜ u<Õ
Ѩ^•~°"ú ∞Õ ^•x ѨÙ+≤Hì ˜ HÍ~°}=∞=Ù`«∞Ok. =∂#=ÙÅ∞ u<Õ J<åflxfl „áê}"åÜ«Ú"Õ â◊s~°O
֒ѨeH©, ^•x Jxfl ã¨O^è∞Œ Å =^Œ‰Ì Äõ KÕ~"° ãÕ ∞¨ OÎ k. Éè’[# ~°∂ѨOÖ’ „QÆÇÏ≤ OѨ|_ç#
PǨ~°O "åÜ«Ú=Ù ^•fi~å ~Ô O_»∞ ÉèÏQÍÅ∞QÍ qÉèlí OѨ|_»∞`«∞Ok. "åÜ«Ú"Õ Jyflx
~°yeÛ J<åflxfl r~°O‚ KÕã≤ â◊√+¨¯ ÉèÏQÍxfl "Õ~∞° KÕã≤ ^•xx Ѩ<fl≥ O_»∞ =∂~åæÅ ^•fi~å
(=∞ÅOQÍ) |Ü«∞\˜H˜ ѨOѨÙ`«∞Ok. â◊s~°ÉÏè QÍÖˇ#· K≥=ÙÅ∞, Hõ#∞Å∞, =Ú‰õΩ¯, <åÅ∞Hõ,
ѨO_»∞,¡ <åaè, QÆ∞^Œ, QÀà◊√§ – W=hfl – =∞ÖÏ„â◊Ü∂« Å∞. q+ª̈, =¸„`«, â◊√„Hõ, â’}˜`«
~°∂áêÅÖ’ D =∞ÅO J<ÕHõ ~°HÍÅ∞QÍ =ÙO@∞Ok.
Hõ~å‡#∞™ê~°"∞Õ =∞x+≤H˜ ã¨∞Y, ^Œ∞óMÏÅ∂, ÉèÜ í ∂« Å∂, â◊√ÉèÏÅ∂ [~°∞QÆ∞`å~Ú,
HõÅ∞QÆ∞`å~Ú. Hõ~å‡#∞ëêª#O [iˆQk â◊s~°O ^•fi~å<Õ HÍ|\˜ì Jk =∞x+≤H˜ q∞H˜¯e
=ÚYº"≥∞#ÿ k. nx ^•fi~å<Õ L`«=Î ∞QÆ`∞« Å∂ J^è=Œ ∞QÆ`∞« Å∂ „áêÑ≤™Î êÎ~Ú. HÍ|\˜ì â◊s~À`«ÊuÎ
ZÖÏ [~°∞QÆ∞`«∞O^À `≥Å∞ã¨∞HÀ=_»O =∞Ozk. rqx QÆ~ƒ° Où #∞O_ç |Ü«∞@‰õΩ "åÜ«Ú=Ù
ѨOÑ≤Oz#ѨÙ_»∞ ^•x ~Ô O_»∞ HÍà◊¥§ ÃÑH· ,© =ÚYO H˜OkH© =ÙO\Ï~Ú. JѨÊ\˜Hˆ J=∞‡
^ŒÜ∞« =Å¡ ^•xH˜ Z=ÚHõÅ`À ã¨Ç¨ "≥Ú`«OÎ â◊s~°O ‰õΩki =ÙO@∞Ok. ^•x <åaè `«e¡
Ü≥ÚHõ¯ â◊HÎ̃=~°úx <å_ç`À HõÅ∞Ѩ|_ç =ÙO@∞Ok. nxx 'PáêºÜ«∞x— JO\Ï~°∞. ¢ã‘Î
PO`«zè„^•xHõk ‰õÄ~°Ê|_ç =ÙO@∞Ok. |Ü«∞\˜H˜ ~åHõ=ÚO^Œ∞ P tâ◊√=ÙH˜ *Ï˝#O
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 668
Z‰õΩ¯=QÍ<Õ =ÙO@∞Ok. q+¨Ü«∞ 㨇 $`«∞Åhfl =ÙO\Ï~Ú. =∞~°Å =∞~˘Hõ [#‡<≥`«Î
É’`«∞<åfl#<Õ q+¨Ü«∞O `≥eã≤ ^Œ∞óYO ‰õÄ_® =ÙO@∞Ok. ֒Ѩ֒¡Ñ¨ÖË ^≥|ƒÅ∂
`«Q∞Æ Å∞`«∞<åfl Jq ÉÏkèOѨ=ÙQÍx U áêѨH~õ ‡° Å =Å¡ `å#∞ ZÖÏ\˜ ÉÏ^èÅŒ #∞Éèqí OzO^À
QÆ∞~°∞HÎ ˘zÛ Ñ¨_Õ ÉÏ^èŒ Z‰õΩ¯=QÍ =ÙO@∞Ok. `«#‰õΩ `å#∞QÍ XHõ QÆ\ ì̃ xâ◊ÛÜ«∂xH©
=ã¨∞OÎ k. WÖÏ 'D [#‡Ö’ <Õ#∞ áêѨ"∞Õ KÕÜ∞« #∞. [#‡~åÇ≤Ï`åºxˆH ã¨~fi° â◊‰Ωõ ÅÎ #∂
ˆHO„nHõiOz „Ѩܫ∞ufl™êÎ#∞— WÖÏ Z<Àfl [#‡Å áêáêÅ<À ѨÙ}ϺÅ#∞ ‰õÄ_®<À
J#∞Éèqí OK«_®xH˜ „áê*Ïáê`«º "åÜ«Ú „ѨÉÏè =O =Å¡ QÆ~åƒù„â◊Ü∂« xfl =^Œe `«Ö’, HÍà’§
=ÚO^Œ∞ ÃÑ@∞ìH˘x =∞~°ºÎ Ö’HõOÖ’ Ѩ_∞» `«∞Ok rq.
JѨC_»∞ ^•xH˜ KåÖÏ L„HÀ+¨OQÍ#∂ ^Œ∞óYOQÍ#∂ =ÙO@∞Ok. JO^Œ∞Hˆ QÆ∞Hõ¯
uѨCHÀ‰õΩO_® U_»∞ã¨∂Î |Ü«∞\˜H˘ã¨∞OÎ k. P ~å=_»OÖ’x „â◊=∞ =Å¡ XHõ eѨHÎ ÍÅOÉÏ@∞
`≥eq `«ÑÊ≤ #@¡~Ú<å "≥O@<Õ |Ü«∞\˜ "åÜ«Úã¨Ê~°≈ =Å¡ K≥`· #« º=Ú uiy =ã¨∞OÎ k.
"åÜ«Ú ã¨Ê~°≈ ^•xH˜ ã¨∞MÏ#∞Éè∂í uxã¨∞OÎ k. JѨC_»∞ D "≥Ú`«OÎ qâßfi<Õfl "≥∂Ç≤Ï`«O
KÕ¿ã q+¨µ‚ =∂Ü«∞ ^•xÃÑ· ‰õÄ_® „ѨÉÏè "åxfl K«∂Ñ≤ã∞¨ OÎ k. Jk ѨÓ~°fi*Ï˝<åxfl HÀÖ’Ê`«∞Ok.
<ÕÅÃÑ· |_»¤ „áê}˜ ÃÑiy ÃÑ^Œ^Ì ·≥ =Úã¨e^≥· =∞~°}O˜ K«_O» ã¨~fi° ™ê=∂#ºO. ^•xHõ~‡°
Ѷ֨ ÏÅ =Å¡ #~°HÍxHÀ ã¨fi~åæxHÀ áÈ=_»O [~°∞QÆ∞`«∞Ok. JHõ¯_» ‰õÄ_® ѨÙ}ºáêáêÅ∞
ѨÓiÎQÍ f~°=Ù. "å\˜ HÀã¨O =∞~°Å Ѩ$käfiÃÑH· ˜ ~å=Åã≤ =ÙO@∞Ok. D "≥Ú`«OÎ [#‡Å
=º=Ǩ~°OÖ’, [##=∞~°} K«„HõOÖ’ ^Œ∞óMÏx^Õ ã≤OǨÏÉèÏQÆO HÍ|\ì̃ =∞x+≤ =ÚHÎ̃HÔ ·
„ѨÜ∞« uflOKåe.
=∞$`«∞º=Ù ÉÏQÍ ^ŒQ~æÆ ° Ѩ_Oç ^Œx `≥eâßHõ P =ºHÎ̃H˜ QÀ=¸„`«, QÀ=∞Ü«∞, f~Àú^÷ HŒ ,õ
‰õΩâ’^ŒHÍÅKÕ ™êfl#O KÕ~ÚOKåe. `«~∞° "å`« ã¨fiK«Û,ù Ѩq„`« =„™êÎxfl Hõ\ ì̃ QÀ=∞Ü«∞O`À
JeH˜# <ÕÅÃÑ· ‰õΩâ◊Å#∂ uÅÅ#∂ Ѩéz "å\˜ÃÑ· P =ºHÎ̃x Ѩ~∞° O_»É\ˇ Ïìe. WHõ¯_»
"å_Õ‰Ωõ â◊Å∞ ^ŒH} ∆˜ Ï„QÆ=ÚÖˇ· =ÙO_®e. =ºHÎ̃ `«Å `«∂~°∞Ê "≥Ñ· Ù¨ QÍx L`«~Î O° "≥Ñ· Ù¨ QÍx
=ÙO_®e. J`«x (P"≥∞) <À\˜Ö’ z#fl |OQÍ~°O =ÚHõ¯ #∞OKåe. `«Å "≥Ñ· Ù¨ ^ŒQ~æÆ Q° Í
ÉèQí =Æ O`«∞x âßÅ„QÍ=∞=¸iÎh `«∞Åã≤ "≥ÚHõ¯h =ÙOKåe. J#O`«~O° JHõ¯_Õ <Õu náêxfl
"≥eyOz ÃÑ\˜ì FO #"≥∂ ÉèQí =Æ `Õ "åã¨∞^Õ"åÜ«∞ J<Õ =∞O„`åxfl [Ñ≤OKåe. ǨÏ$+‘Hˆ â◊√_≥#·
q+¨µ^‚ =Õ Ùx ÉÏQÍ Ñ¨ÓlOKåe. q#Ü«∞ÉèÏ=O`À ã¨∞uÎ áê~îåÅ#∞ =e¡OKåe. „ÉÏǨχ}∞ʼnõΩ,
n#∞ʼnõΩ =∞~°}Ïã¨#fl =ºHÎ̃ ¿Ñi@ ^•<åe"åfie. „áê}O áÈ`«∞#flѨÙ_»∞ =ºHÎ̃H˜ ÉÏ^èŒ
HõÅ∞QÆ∞`«∞O@∞Ok. JO^Œ∞KÕ`« Ѩل`åk |O^è∞Œ [#∞ÅO`å ѨÙ~°∞+¨ ã¨∂HÍÎxfl ÃÑ^ŒÌ Q˘O`«∞Å`À
ѨiOî Kåe. ^•x =Å¡ P =ºHÎ̃ ÉÏ^èÅŒ ∞ #t™êÎ~Ú.
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 669
D ã¨=∞ãÎ̈ Hõ~‡° ʼnõÄ Ñ¶Å¨ "Õ∞q∞\’ ‰õÄ_® q#∞. ™êfl#O =Å¡ â◊s~°O Ü≥ÚHõ¯
JѨq„`«`« ^Œ∂~°=∞=Ù`«∞Ok. q+¨µ‚ ÉèQí =Æ <åfl=∞㨇~°} =Å¡ Jxfl „ѨHÍ~åÅ L`«=Î ∞
Ѷ֨ ÏÅ∂ HõÅ∞QÆ∞`å~Ú. ‰õΩâ◊Å∂, Ѩf,Î P`«∞~° =ºH˜HÎ ˜ ã¨fi~åæxflÑ≤Ê™êÎ~Ú. uÅÅ`À ‰õΩâ◊Å`À
HõeÑ≤# h\˜ ^•fi~å KÕ~ÚOK«|_Õ 'P`«∞~° ™êfl#O— J=Éè$í ^äŒ ™êfl#=∞O`« Q˘Ñ¨Êk HÍ|\˜ì
P =ºH˜ÎH˜ JO`« ѨÙ}º=¸ =ã¨∞ÎOk. QÀ=∞Ü«∞O`À JeH˜# U =∞O_»ÅOÖ’<≥·<å
„u=¸~°∞ÎÅ∂, ÅH©;^Õg, Jyfl^Õ=Ù_»∂ =ÚK«Û@Ѩ_ç ‰õÄ~°∞ÛO\Ï~°∞. "ås Hõ~°‡‰õΩ
„Ѩã#¨ ∞flÖ∫`å~°∞. WHõ ѨOK«~`° åflÅ∞ <À\˜Ö’ "ÕÜ∞« _»O #∞O_ô =KÕÛ Ñ¶Ö¨ ÏeÖÏ =ÙO\Ï~Ú.
ѨOK«~`° fl« =ÚMË =ÚˆHÎ r"Õ *Ï˝#O „Ѩ~ÀǨÏu I
`«∞Åã‘ „ÉÏǨχ}ÏQÍ"À q+¨µ~ˆ‚ HÍ^Œj YQÆ II
ѨOK«„Ѩ=ǨÏ}Ï <Õº= ÉèÏ"åÉ∫ú =∞[˚`åO #$}ÏO I
q+¨µ~ˆ‚ HÍ^Œj w`å `«∞Åã‘ q„Ѩ^#Õè =ó II
J™êˆ~ ^Œ∞~°æ ã¨O™êˆ~ +¨@Ên ÉèHí ^Î̃ •~Úh I
#"≥∂ ÉèQí =Æ `Õ "åã¨∞^Õ"åÜÕ∞u [¿Ñ#fl~°ó II
WqHÍHõ ѨÙ~°∞+¨ ã¨∂HõΠѨ~#°î O =Å¡ P`«∞~° „áê}˜ "≥∂ǨÏO #∞O_ç q_ç=_ç =ÚH˜"Î Ñ·≥ Ù¨
Hõ^eŒ "≥à§ı =∂~°Oæ ^˘~°∞‰õΩ`«∞Ok. „ÉÏǨχ}∞ʼnõÄ, n#∞ʼnõÄ, J<å^äÅŒ ‰õÄ ^•<åe=fi_»O
=Å¡ P`«∞~° „áê}˜ J#O`«~° ^ŒâÖ◊ ’¡ „Ѩã#¨ ∞fl_Ò`å_»∞.
QÆ~∞° _®! hH˘Hõ q+¨Ü∞« O `≥Å∞™ê? D „|Ǩ‡O_»OÖ’ #∞#fl QÆ∞}ÏÅhfl =∂#=
â◊s~°OÖ’ =ÙO\Ï~Ú. =ÚO^Œ∞QÍ Ö’HÍÖË fã¨∞HÀ. =∞x+≤ áê^•ÅÖ’ `«Å Ö’HõO, Ñ≤H¯õ ÅÖ’
q`«Å Ö’HõO, "≥∂HÍà◊§Ö’ ã¨∞`«Å Ö’HõO, ã¨H„÷˜ Ѩ^âÕ O◊ Ö’ =∞Ǩ`«ÅO, `˘_»Ö’¡ `«ÖÏ`«ÅO,
QÆ∞ǨϺ™ê÷#OÖ’ ~°™ê`«ÅO, Hõ\ Ö˜ ’ áê`åà◊O, <åaè =∞^躌 OÖ’ Éè∂í ~À¡HOõ , ^•xH˜ÃÑ#·
Éè∞í =~À¡HOõ , QÆ∞O_≥Ö’ ã¨fi~°Öæ ’HõO, HõO~îO° Ö’ =∞ǨÏ~À¡HOõ , =ÚYOÖ’ [#Ö’HõO, =∞ã¨HÎ Oõ Ö’
`«áÈÖ’HõO, =∞Ǩ~°O„^èOŒ Ö’ ã¨`º« Ö’HõO =ÙO\Ï~Ú. =∞Oz =∞x+≤x ã¨O`À+¨ÃÑ_ç`Õ
W=hfl ‰õÄ_® ã¨O`À+≤™êÎ~Ú.
=∞x+≤ â◊s~°OÖ’<Õ ÉèÏ~°`« *ÏuH˜ Ѩ~°=∞ Ѩq„`åÖˇ·# ‰õΩÅѨ~°fi`åÅ∂
=∞Ǩ™êQÆ~åÅ∂ =Ù<åfl~Ú. â◊s~° „uHÀ}OÖ’ "Õ∞~°∞, J^èóŒ HÀ}OÖ’ =∞O^Œ~,° ^ŒH}∆˜ OÖ’
HÔ Ö· Ïã¨, "å=∞ ÉèÏQÆOÖ’ Ç≤Ï=∂ÅÜ«∞, ^ŒH} ∆˜ ~ˆ YÃÑ· QÆO^è=Œ ∂^Œ#, "å=∞ˆ~YÃÑ· =∞ÅÜ«∞,
T~°fiú ÉèÏQÆOÖ’ x+¨^Œè Ѩ~fi° `åÅ∞O_»QÍ, Jã≤É÷ Ïè QÆOÖ’ [O|∂, =∞[˚Ö’ âßHõ, =∂Oã¨OÖ’
‰õΩâ◊, t~°ÅÖ’ „H“OK«, `«fiK«Ö’âßŇe, ~À=∞ã¨=¸Ç¨ÏOÖ’ ѨH¡ ,∆õ QÀà◊§Ö’ ѨÙ+¨¯~° <å=∞Hõ
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 670
nfiáêÅ∞ xÅ|_ç =ÙO\Ï~Ú. =¸„`«OÖ’ H∆Í~À^Œ, H∆Í~°``« Ϋ fiOÖ’ H©~∆ ,° âı+¡ ‡¨ OÖ’ ã¨∞~À^Œk,è
=∞[˚Ö’ Ѷ∞¨ $`«, ~°ãO¨ Ö’ ~°™È^Œk,è ~°HOÎõ Ö’ ^Œk,è H͉õΩ =∂Oã¨ÅOÖ’ ™êfi^Œ∂^ŒHõ ™êQÆ~åÅ∞
„Ѩ=Ç≤Ïã¨∞OÎ \Ï~Ú. â◊√„HõOÖ’ QÆ~Àƒù^HŒ õ ™êQÆ~=° ÚO@∞Ok. WHõ „QÆÇ¨ Å∞ ‰õÄ_® =ÙO\Ï~Ú.
<å^ŒK„« HõOÖ’ ã¨∂~°∞º_»∞, aO^Œ∞ K«„HõOÖ’ K«O„^Œ∞_»∞, <Õ„`åÅÖ’ =∞OQÆà√◊ _»∞, QÆ∞O_≥Ö’
|∞^è∞Œ _»∞, q+¨µ‚ ™ê÷#OÖ’ QÆ∞~°∞_»∞, â◊√„HõOÖ’ â◊√„‰õΩ_»∞, <åaè ™ê÷#OÖ’ â◊x, =ÚYOÖ’
~åǨï=Ù, áêÜ«Ú=ÙÖ’ Hˆ `«∞=Ù <≥ÖH˘x =ÙO\Ï~°∞. HÍ|\ì̃ D [#‡ ^Œ∞~°É¡ Oíè .
qâ◊fi~°∂ѨÙxÖ’ W=hfl L<åfl~Ú. ^Õ=Ù_»∞ =∂#=Ùx â◊s~°OÖ’ g\˜x ˆ~MÏ
=∂„`åÅ∞QÍ LOz =∂#=Ù_»∞ =∞OzQÍ „|uH˜ `«#Ö’<Õ HõÅ"åÅx ã¨∂zOKå_»∞.
=∞x+≤ `«# áêѨH~õ ‡° Å H˘nÌ PÜ«∞#H˜ ^Œ∂~°OQÍ áêiáÈ`«∞O\Ï_»∞. J`«x Ѩ~∞° QÆ∞
#~°HOõ "≥¿· Ñ. [## =∞~°} K«„HõOÖ’ y~°y~° u~°∞QÆ∞`«∞O_Õ D ™ê=∂#º =∂#=ÙÅ
rq`« qâıëêÅ∂, =∞$`«∞º=Ó, =∞~°∞[<å‡ =ÚO^Õ xtÛ`«"∞≥ ÿ áÈ`«∂ =ÙO\Ï~Ú.
PÜ«Úó Hõ~‡° K« q`«OÎ K« q^•º x^è#Œ "Õ∞=K« II
ѨOK≥`· åx Ç≤Ï ã¨$[ºO`Õ QÆ~ƒ° ãù Ã÷¨ 㺷 = ^ÕÇÏ≤ #ó II (32/125,126)
ѨHO∆© „^•! L`«=Î ∞ „ѨH$õ u QÆÅ =ºH˜Î `«# ã¨∞Hõ$`åÅ =Å¡ =∞Oz Éè’QÍÅ##∞Éèqí ™êÎ_∞» .
"åx [#‡O ‰õÄ_® =∞Oz KÀ@<Õ HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. HÍx P áêѨH~õ ‡° Å#∞ KÕã∂¨ Î [#‡#∞
^Œ∞ifixÜ≥∂QÆÑé ¨ z#<å_»∞ J`«_∞» =∞~°∞[#‡Ö’ ÉèQí =Æ O`«∞xH© ã¨∞MÏxH© ‰õÄ_® ^Œ∂~°"∞≥ ÿ
áÈ`å_»∞. =∞Oz [#‡ =zÛ<å ã¨∞Y Éè’QÍʼnõΩ ^Œ∂~°OQÍ ÉèQí =Æ ^Œƒ‰ù Ωõ xÎ QÍ |uH˜#"å_»∞
ÉèQí =Æ O`«∞xH˜ ^ŒQ~æÆ “`«∂ „Hõ=∞OQÍ PÜ«∞#Ö’<Õ HõÅã≤ áÈ`å_»∞.
(J^蕺ܫ∞O –32)
Ü«∞=∞~å[ z„`«QÆ∞ÑÎ̈ Éèí=<åÅ, ã¨fi~°∂áêÅ =~°‚#
QÆ~∞° _®! Ü«∞=∞=∂~°"æ ∞≥ ÖÏ =ÙO@∞O^À q<åfl=Ù Hõ^•! ^•x z=~° ^ŒH}∆˜ <≥~· $° `«
kâ◊Ö’ q=ã¨fi`« Ѩل`«∞_≥#· Ü«∞=∞~åA ѨÙi =ÙO@∞Ok. D k=º #QÆ~O° ã¨OѨÓ~°‚
=„[=∞Ü«∞O. ^Õ=`«Å∂ Jã¨∞~°∞Å∂ Z=~°∂ ^•xx ÉèkË OK«Ö~Ë ∞° . J#QÍ PÜ«∞# P[˝
ÖËx^Õ „Ѩ"tÕ OK«Ö~Ë x° ÉèÏ==Ú. K«`∞« ~°„™êHÍ~°OÖ’ #∞#fl P #QÆiH˜ <åÅ∞QÆ∞ ^•fi~åÅ∂,
U_»∞ „áêHÍ~åÅ∂, `À~°}ÏÅ∂ LO\Ï~Ú. Ü«∞=∞^è~Œ ‡° ~åA ã¨fiÜ«∞OQÍ `«# ^Œ∂`«Å`À
JO^Œ∞Ö’<Õ x=ã≤™êÎ_∞» . D #QÆ~° q™êÎ~"° Ú≥ Hõ "≥~Úº Ü≥∂[<åÅ∞. Jxfl „ѨHÍ~åÅ
~°`åflÅ`À Ѩi"åºÑ¨"Î ∞≥ ,ÿ x`«ºO "≥∞~°∞ã¨∞OÎ _Õ HÍOK«# HÍO`«∞Å`À ã¨∂~°ºã¨=∂# HÍO`«∞Å#∞
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 671
"≥^[Œ ÖË¡ P #QÆiÖ’ Ü«∞=∞^è~Œ ‡° ~åA Éè=í #O |OQÍ~°∞ HÍO`«∞Å`À "≥∞~°ãá≤ È`«∞O@∞Ok.
J^˘Hõ J~Ú^Œ∞ =O^ŒÅ Ü≥∂[<åÖ’¡ "åºÑ≤Oz =ÙOk. "≥~Úº ã¨OÎ ÉèÏÅÃÑ· xÅɡ@|ì _ç#
PÜ«∞# H˘Å∞=Ù =„[Yz`«, "≥^· ∂Œ ~°ºã¨l`˚ « Pã¨<åÅ`À JÅOHõiOѨ|_ç =ÙOk. ^•x
QÆ"åHõ∆=∞O`å =Ú`åºÅ `åѨ_»O`À JÅ~å~°∞`«∞O@∞Ok. =O^ŒÅH˘nÌ Ñ¨`åHõÅ∞
~Ô Ñ¨~Ô Ñ¨ÖÏ_»∞`«∂ =ÙO\Ï~Ú. =O^ŒÅ H˘nÌ Ñ¶∞¨ O@Å ^èfiŒ #∞ÖˇÅ¡ "ÕàÖ◊ Ï q#|_»∞`«∞O\Ï~Ú.
`À~°} ^•fi~åÅ∞ ÖˇH¯õ ‰õΩ q∞H˜¯eQÍ =Ù<åfl~Ú. WO`ÕHÍHõ J<ÕHõ J<åº<åº Éè∂í +¨}ÏÅ`À
P #QÆ~O° qÅã≤Å∞¡`∞« O@∞Ok. JO^Œ∞Ö’ Ѩk Ü≥∂[<åÅ "Õ∞~° hÅ "Õ∞Ѷ∞¨ ã¨=∂#
â’ÉèÏ ã¨OѨ#fl"≥∞#ÿ ã¨=∞, â◊√Éèí Pã¨#OÃÑ· ÉèQí =Æ O`«∞_≥#· Ü«∞=∞^è~Œ ‡° ~åA ã≤`÷ ∞« _≥· =ÙO\Ï_»∞.
PÜ«∞# ^è~Œ ‡° A˝_∞» , ^è~Œ ‡° je, ^è~Œ ‡° Ü«Ú‰õΩ_Î ∞» , Ö’HõHÖõ Ϻ}HÍi. PÜ«∞# ~°∂Ѩ=Ú áêѨÙʼnõΩ
=∂„`«"∞Õ ÉèÜ í ∞« OHõ~O° QÍ =ÙO@∞Ok HÍx ^è~Œ ‡° Ѩ~∞° ʼnõÄ JHõ¯_ç W`«~° [#∞ʼnõÄ K«ÅQ¡ Í
JO^ŒOQÍ ã¨∞YHõ~O° QÍ =ÙO@∞Ok. JHõ¯_» j`«Å =∞O^Œ"åÜ«Ú=Ù „Ѩ=Ç≤Ïã¨∞OÎ @∞Ok.
J<ÕHõ ~°HÍÅ L`«û"åÅ∞ [~°∞QÆ∞`«∞O\Ï~Ú. ^è~Œ ‡° ã¨∂H∆͇ÅH˜ ã¨O|OkèOz "åºMϺ<åÅ∞
q#=ã¨∞ÎO\Ï~Ú. =∞OQÆà◊Hõ~°OQÍ QÆO@Å∞ "≥∂QÆ∞`«∞O\Ï~Ú. WO`«\ ˜ k=º"≥∞ÿ#
"å`å=~°}OÖ’ x`«ºO „áê}∞Å "Õ∞Å∞<Õ HÀ~°∞H˘O@∂ H˘Å∞=Ù ni =ÙO\Ï_»∞
Ü«∞=∞^è~Œ ‡° ~åA.
Ü«∞=∞ #QÆi =∞^躌 Ö’ U|k Ü≥∂[<åÅ qã‘~Î O‚° Ö’ z„`«Q∞Æ Ñ¨ÙxÎ Éè=í #=ÚO@∞k.
^•x Ü≥∞`«∞ΠѨk Ü≥∂[<åÅ∞. ^•x K«∞@∂ì W#∞Ѩ ѨiY <åÅ∞QÆ∞ "≥Ñ· Ù¨ ÖÏ =ÙO@∞Ok.
^•x =∞^躌 Q˘Ñ¨Ê k=ºÉè=í #O PÜ«∞# x"åã¨O. D Éè=í <åxH˜ =O^ŒÅ ã¨OYºÖ’
^•~°∞Å∞<åfl~Ú. J=hfl Ѩ`åHõÅ`À ã¨∞â’aè`åÖˇ· =ÙO\Ï~Ú. H˘xfl "ÕÅ náêÅ∞ x`«ºO
"≥Å∞QÆ∞`«∞O\Ï~Ú– z„`«Q∞Æ Ñ¨ÙxÎ Éè=í #OÖ’. D ã¨^#Œ OÖ’ x`«ºO w`åÅ PÖÏѨ#Å∂
"å^ŒºÜ«∞O„`åÅ ^èfiŒ #∞Å∂, "å^ŒºÜ«∞O„`åÅ PÖÏѨ#Å∂ qxÑ≤ã∞¨ OÎ \Ï~Ú. DÜ«∞#
Éèí=#OÖ’ „|Ǩ‡O_»"≥∞ÿ# JuÖ’Hõ ~å=∞}©Ü«∞HõO`À qÅã≤ÖË¡... z„`«Ñ¨\ÏÅ∂,
‰õΩ_»ºz„`åÅ∂ =ÙO\Ï~Ú. g\˜ =∞^躌 =Ú`åºÅKÕ xi‡`«"∞≥ ÿ Ѩ~=° ∞ q㨇ܫ∞Hõ~"° ∞≥ #ÿ
Ѩx`«#O`À KÕÜ∞« |_ç# ã≤OǨã¨#OÃÑ· Pã‘#∞_≥· Ö’HõÉÏO^è=Œ Ù_≥#· z„`«Q∞Æ Ñ¨Ù_Î ∞» =∞#∞+¨µºÅ,
J#º „áê}∞Å PÜ«ÚQÆ}##∞ KÕã∞¨ OÎ \Ï_»∞. PÜ«∞#‰õΩ ѨÙ}∞ºÅÃÑ· "≥∂ǨÏO HÍx áêѨÙÅÃÑ·
HÀѨO QÍx =ÙO_»=Ù.
(J^蕺ܫ∞O – 33)
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 672
â◊Ü∂« º^•# =∞Ç≤Ï=∞
QÆ~∞° _®! ã¨`º« Ü«ÚQÆOÖ’ `«Ñ㨠∂¨ û, „`Õ`åÜ«ÚQÆOÖ’ *Ï˝<å~°#˚ , ^•fiѨ~O° Ö’ Ü«∞*Ï˝Å∂,
HõeÜ«ÚQÆOÖ’ ^•<åÅ∂, r=ÙʼnõΩ `«~∞° }ÀáêÜ«∂Åx qxÜ«Ú<åfl=Ù Hõ^•! „âß^ŒHú ~õ ‡° ‰õΩ
ã¨O|OkèOz Jxfl ^•<åÅÃÑ· hHõ=QÍǨÏ# =ÙOk. WѨÙ_»∞ â◊Ü∂« º^•# =∞Ç≤Ï=∞#∞
qxÑ≤™êÎ#∞.
„âı+ª¨ „ÉÏǨχ}∞Å∞ ã¨~fi° ^• â◊Ü∂« º ^•<åxfl „ѨâO◊ ã≤ã∞¨ OÎ \Ï~°∞. D rq`«O Jx`«ºO.
=∞$`«∞º=Ù Hõ|oOz# J#O`«~O° r=<åxfl QÍx =∞i ^Õxx QÍx Z=i™êÎ~∞° ? =∞x+≤
=∞~°}O˜ K«QÍ<Õ "åx |O^è∞Œ q∞„`å^Œ∞Å∞ |Å=O`«O g∞^Œ =∞#ã¨∞#∞ =∞o§OK«∞‰õΩx "åxH˜
Jxfl q^è•Å ^Œ∂~°"∞≥ ÿ áÈ`å~°∞. HÍ|\ì̃ P`«‡ XHõ¯>Ë =∞x+≤H˜ x`«º|O^è∞Œ =Ù. ZO^Œ∞HõO>Ë
XHõ [#‡Ö’x |O^è∞Œ =ÙÅ |O^è•Åhfl P [#‡`À<Õ ã¨i. P`«‡|O^èOŒ JÖÏ HÍ^Œ∞ Hõ^•!
HÍ|\˜ì D P`«‡ ã¨∞YѨ_®ÅO>Ë =∞x+≤ `å#∞ |u‰õΩO_»QÍ<Õ gÖˇ·#O`«=∞OkH˜
KÕÜ∞« QÆey#xfl ^•<åÅ∞ K≥Ü∂« ºe. "å\˜Ö’ =ÚYº"≥∞#ÿ k â◊Ü∂« º^•#=Ú. =∞Oz^≥#·
QÆ\ ^ì˜ #·≥ Hõ„~°`À <˘Hõ ã¨∞O^Œ~"° ∞≥ #ÿ =∞OKåxfl xi‡Oz ™ÈÎ=∞`«∞ =ÙO>Ë U#∞QÆ∞^ŒO`åÅ`À
|OQÍ~°∞ Q˘Å∞ã¨∞Å`À ÖˉΩõ O>Ë W#∞=Ú`À ^•x#ÅOHõiOz ^•xÃÑ· ÅH©;ã¨ÇÏ≤ `«∞_≥#·
N =∞Ǩq+¨µ=‚ Ù ã¨fi~°„‚ Ѩu=∞#∞ ™ê÷ÑO≤ Kåe. `«~∞° "å`« P â◊Ü∞« º‰õΩ ^ŒQ~æÆ Q° Í <Õu`À
xOÑ≤# HõÅâ◊#∞OKåe. P HõÅâ◊ =∞$`«=ºH˜hΠѨل`«∞h ã¨∞YÃÑ_»∞`«∞Ok. q^•fiOã¨∞Å∞
nx<Õ 'x„^• HõÅâ◊— J<åfl~°∞. `åO|∂ÅO, Hˆ ã¨i, ‰õΩOHõO, Hõ~∂° Ê~°O, JQÆ~∞° , K«O^Œ#O,
nѨO, áê^Œ∞HõÅ∞ Q˘_»∞QÆ∞, Kå=∞~°O, Pã¨#O, áê„`«Å∞, ã¨Ñ^Ψ •è <åºÅ∞ – g\˜x â◊Ü∞« º‰õΩ
^ŒQ~æÆ Ö° ’ #∞OKåe. "≥O_ç ÖË^• |OQÍ~°ÑÙ¨ H˘=Ú‡ K≥O|∞#∂, Hõ=∞O_»Å∞=Ù#∂, J^•Ìhfl,
ѨOK«~O° QÆ∞Å KåO^Œxh â◊Ü∞« º‰õΩ [`«Ñé¨ z „ÉÏǨχ}∞xH˜ ^•#q∞"åfie. =ÚO^Œ∞QÍ P
„ÉÏǨχ} ^ŒOѨ`∞« Å#∞ ѨÓlOz, =∞Oz WO\˜x =ã¨∞=Î ÙÅ`À ã¨Ç¨ WzÛ JѨC_»∞
â◊Ü∂« º^•#O QÍqOKåe. z=~°QÍ Ñ¨OK«~`° fl« , ѶŨ , JHõ`∆ « ã¨=∞xfi`«"∞≥ #ÿ J~å…ºxfl P
„ÉÏǨχ}∞x HõiÊOz WÖÏ „áêi÷OKåe :
Ü«∞^ä•# Hõ$+¨â‚ Ü◊ ∞« #O â◊¥#ºO ™êQÆ~° Hõ#ºÜ«∂ I
â◊Ü∂« º =∞=∂Ѩºâ◊¥<åºã¨∞Î `«^•ä [#‡x [#‡x II (^èŒ~°‡...34/81)
`«~∞° "å`« Hõ=∆ ∂Ѩ} "Õ_∞» H˘x P „ÉÏǨχ} ^ŒOѨ`∞« Å#∞ ™ê^Œ~O° QÍ g_˘¯ÖÏÊe.
Wk UHÍ^ŒâßÇ¨Ï ã¨O™ê¯~°OÖ’ =ÚYº"≥∞#ÿ â◊Ü∂« º^•#qkè. QÆ~∞° _®! |O^è∞Œ =Ù =∞$u
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 673
K≥Ok#ѨÙ_»∞ J`«x â◊Ü∞« ºx ‰õÄ_® ^•#O KÕã≤ "ÕÜ∂« e. Wk KåÖÏ =ÚYº"≥∞#ÿ q+¨Ü∞« O.
nxx =∞$`«âÜ ◊ ∞« º JO\Ï~°∞. ^•xÃÑ· q+¨µ^‚ =Õ Ùx ã¨fi~°‚ „Ѩu=∞#∂ =∞$`« =ºHÎ̃ q∞H˜¯e
W+ì̈O`À "å_»∞‰õΩ#fl Jxfl =ã¨∞=Î ÙÅ#∂ ÃÑ\ì̃ ÃÑ#· K≥ÑÊ≤ # q^èOŒ QÍ W`«~° „^Œ"åºÅ`À
ã¨Ç¨ q^•fiOã¨∞_≥#· „ÉÏǨχ}∞xH˜ ^•#O K≥Ü∂« ºe.
D â◊Ü∂« º^•#O =Å¡ HõeQˆ ã¨∞YO Ü«∞=∞~åA, ^Õ"OÕ „^Œ∞Å QÆ$ǨʼnõΩ P =∞$`«=ºH˜Î
™ê^Œ~O° QÍ PǨfixOѨ|_ç#ѨÙ_»∞ `≥Å∞ã¨∞OÎ k. Ü«∞=∞^Œ∂`«Å∞QÍx Ü«∞=∞^è~Œ ‡° ~åAQÍx
P =ºHÎ̃H˜ ÉèÜ í ∞« OHõ~O° QÍ HõxÑ≤OK«~∞° . ѨÙ}ºáêáêÅ#∞ ÖˇH¯õ "Õã#≤ ѨÙ_»∞ D â◊Ü∂« º^•#O
ѨiQÆ}#Ö’H˜x fã¨∞H˘#|_»∞`«∞Ok. ¿Ñ^Œ"å_»∞ "≥O_ç |OQÍ~åÅ „ѨãHˆ¨ Î ÖˉΩõ O_® "åx
`«O„_ç â◊Ü∞« xOz# #∞ÅHõ =∞OKåxfl ^•#O KÕã<≤ å ã¨OѨÓ~°‚ â◊Ü∂« º^•# ѶŨ O `«O„_ô
H˘_»∞‰õΩe^ŒiÌ H© ^Œ‰Ωõ ¯`«∞Ok.
¢ãΑ =∞$u K≥Ok#ѨÙ_»∞ â◊Ü∞« ºÃÑ· ã¨fi~°‚ „¿Ñ`« (P ¢ãΑ áÈeHõÅ`À) „Ѩu=∞#∞OKåe.
P"≥∞ ^èiŒ Oz# PÉè~í } ° ÏÅxflO\˜x ^•xÃÑ· LOKåe. =„™êÎÅ#∞, P"≥∞ W+ì̈Ñ_¨ ç "å_ç#
=ã¨∞=Î ÙÅ#∞ ‰õÄ_® LOz, Ö’HõáêÅ∞~°#∞, WO„^•k ^Õ=QÆ}ÏÅ#∂, ã¨∂~åºk „QÆÇ¨ Å#∞,
Q“s ^Õqh, QÆ}âË √◊ h ѨÓlOKåe. `«~∞° "å`« `≥Å|¡ @ìÅ#∞ Hõ@∞ìH˘x QÆ$ǨÏã¨∞_÷ #·≥ PKå~°º
^Õ=ÙxH˜ #=∞㨯iOz D „H˜Ok =∞O„`« â’¡HÍ#∞flK«ÛiOKåe :
„¿Ñ`«ãº¨ „Ѩu=∂¿ÇϺëê ã¨~ÀfiѨH~õ }° ~ÿ̌ ∞° º`å I
ã¨~fi° ~°`fl« ã¨=∂Ü«ÚHÍÎ `«= q„Ѩ x"Õk`å II
P`å‡â◊OÉè∞í ó t"åQ“s â◊„Hõó ã¨∞~°Q}Æ óÿ̌ ã¨ÇϨ I
`«™ê‡K«ÛÜ ù ∂« º „Ѩ^•<Õ# Ãã+· ¨ P`å‡ „Ѩã^‘ `Œ ∞« II (^èŒ~°‡...34/96,97)
„ÉÏǨχ}∞_® ^•<åxfl „QÆÇÏ≤ ã¨∂Î HÀ -^•`«... J<Õ =∞O„`åxfl K«^"Œ åe. `«~∞° "å`«
^•`« PÜ«∞#‰õΩ „Ѩ^HŒ } ∆˜ KÕã≤ #=∞㨯iOz ™ê^Œ~O° QÍ g_˘¯ÖÏÊe.
QÆ~∞° _®! XHõ â◊Ü∞« º#∞ XHõ „ÉÏǨχ}∞xˆH ^•#O KÕÜ∂« e. QÀ=Ù, â◊Ü∞« º, QÆ$ǨÏO,
¢ã–Α XHõ^•x<˘Hõ¯iˆH ^•#O KÕÜ∂« e. J<Õ‰Ωõ ʼnõΩ ^•#g∞Ü«∞_»O áêѨO.
â◊Ü∂« º^•#O =Å¡ Q˘Ñ¨ÊѶe¨ `åÅ∞O\Ï~Ú. ^•`«H˜ #∂~°∞ k=º =`«û~åÅ ã¨fi~°xæ "åã¨
„áêÑ≤Î Åaèã∞¨ OÎ k. =ºuáê`« Ü≥∂QÆ, HÍiÎHõ ѨÓi‚=∞ u^ä∞Œ ÅÖ’ QÍx, =∞Hõ~,° Hõ~å¯@Hõ
ã¨O„HÍOu <å_»∞QÍx, ã¨∂~°ºK«O„^Œ „QÆÇϨ }ÏÅO^Œ∞QÍx KÕ¿ã ^•<åxH˜ =∞iO`« JkèHõ
ѶŨ =ÚO@∞Ok. JÖψQ ^•fi~°H,õ „ѨÜ∂« QÆ, QÆOQÆ, Ü«∞=Ú#, ã≤O^è∞Œ #n ™êQÆ~° ã¨OQÆ=∞
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 674
ã¨Ö÷ ÏÅ∞, ‰õΩ~°∞Hˆ „∆ `«, <≥q· ∞ëê~°}º, J~°∞ƒ^Œ Ѩ~fi° `«O =O\˜ ѨÙ}ºã¨Ö÷ ÏÅÖ’ KÕ¿ã ^•<åʼnõÄ
J^Œ∞ƒù`« Ѷ֨ ÏÅ∞O\Ï~Ú. ã¨fi~°Öæ ’Hõ x"å™ê#O`«~O° ѨÙ_»q∞ÃÑ· ѨÙ\ì̃#ѨÙ_® ^•`« `å#∞
=∞$u K≥Ok# KÀ@<Õ ã¨∞O^Œ~ã° fi¨ ~°∂ѨÙ_»∞, =∞Ǩ^èxŒ ‰õΩ_»∞, ^è~Œ ‡° A˝_∞» , ã¨~fi° âßG*Ï˝`Ü
« Ú« <≥·
[x‡™êÎ_∞» . D [<å‡O`«=Ú# <å`«xH˜ "≥‰· Ωõ O~î° x"å㨄áêÑ≤Î =ÙO@∞Ok. P `«~∞° "å`«
Ñ≤`$« Ö’HõOÖ’ âßâ◊fi`«OQÍ x=ã≤™êÎ_∞» . (J^蕺ܫ∞O –34)
ã¨Ñ≤O_ôHõ~°} „âß^ŒúOÖ’ „¿Ñ`«Ñ≤O_®xfl Hõe¿Ñ Ѩ^Œúu –
Ñ≤`«~° „Ѩã¨#fl`« – Ѷ¨e`«O, ѨOK«Hõ=∞~°}O – âßOu
q^è•#O, „¿Ñ`« „âß^ŒúOÖ’ `«ºlOK«=Åã≤# 18
Ѩ^•~å÷Å∞, =¸_»∞ ëÈ_»â◊√Å∞, â◊=Ü«∂„`«
QÆ~∞° _®! `«eá¡ È~Ú P"≥∞ ÃÑ`· ~« åÅ "åi^Œ~Ì ∂° |uˆH =ÙO>Ë, JÖψQ `«O„_ç áÈ~Ú
`å`«, =Ú`åÎ`e« ^Œ~Ì ∂° =ÙO>Ë ã¨ÑO≤ _»"∞≥ ÖÏ ÃÑ\Ïìe – Jx J_çQÍ=Ù Hõ^•! q#∞. W\˜ì
(J) ã¨O^Œ~åƒùÅÖ’ Ѩل`«∞_»∞ `«# `«eH¡ ˜ ÃÑ>Ëì Ñ≤O_®xfl L=∂, ÅH©;, ã¨~ã° fi¨ f ^Õ=ÙÅ`À
HõeÑ≤ ÃÑ\Ïìe. D ã¨O™ê~°OÖ’ =ÚQÆ∞~æ ∞° ѨÙ~°∞+¨µÅ∞ Ñ≤O_»É’è QÆ∞Öˇ`· Õ =ÚQÆ∞~æ ∞° `åº[‰õΩÅ∞,
=ÚQÆ∞~æ ∞° Ñ≤O_®#∞ ÖËщ¨ Ωõ Å∞, Ѩ^=Œ "å_»∞ ѨOHÎ̃ ã¨xfl^è∞Œ _»∞. Ü«∞[=∂x (JO>Ë Ü«∞[˝O
KÕ¿ã"å_»∞ ÖË^• „âß^ŒHú ~õ ‡° #∞ KÕÜÚ« "å_»∞) `«#‰õΩ =ÚO^Œe Ѩk=∞Ok ѨÙ~°∞+¨µÅ#∂
`«# `«~∞° "åu Ѩk `«~åŠѨÙ~°∞+¨µÅ#∂ L^Œiú OK«QÅÆ _»∞. "≥Ú^Œ@ K≥Ñʨ |_ç# =ÚQÆ∞~æ ∞°
ѨÙ~°∞+¨µÅ∂ – J#QÍ `«O„_ô `å`å =Ú`åÎ`å ã¨ÑO≤ _ôH~õ } ° O KÕÜ∞« QÍ<Õ ã¨ÑO≤ _»∞Å∞QÍ
ÉèÏqOѨ|_»`å~°∞. =Ú`åÎ`« `«O„_çx =$^Œ„ú ѨÑ`≤ å=∞Ǩï_»O\Ï~°∞. PÜ«∞<å PÜ«∞# `«O„_ç
`å`«Å∂ '`åº[Hõ— ~°∂ѨOÖ’ ã‘fiHõiOѨ|_»`å~°∞. PÃÑ· =Ú=Ùfiih ÖËщ¨ Ωõ ÅO\Ï~°∞. PÃÑ·
ѨOHÎ̃ ã¨xfl^è∞Œ _»∞O\Ï_»∞.
D Ñ≤`~« ∞° Å∞ „Ѩã#¨ ∞flÖˇ`· Õ Uq∞=fiQÆÅ~À K≥áêÎ#∞. q#∞. Ѩل`«∞x „âß^ŒHú ~õ ‡° ^•fi~å
P#OkOz# `«O„_ç "åxH˜ ã¨`û« O`å#=Ú#∞ „Ѩ™êk™êÎ_∞» . =Oâ◊Ñ~¨ O° Ѩ~° JqzÛù#flOQÍ
H˘#™êQÆ∞`«∞Ok. ^•xx Ñ≤`å=∞Ǩï_»∞ K«∂ã¨∞HÀQÆÅ_»∞. ★„âß^ŒHú ~õ ΰ Ü≥ÚHõ¯ „ѨÑ`≤ å=∞Ǩï_»∞
ã¨fi~°^‚ •`« HÍQÆÅ_»∞. =$^Œú „ѨÑ`≤ å=∞Ǩï_»∞ J#fl=$kú#OkOK«QÅÆ _»∞.
^èxŒ +¨ª #∞O_ç ~ˆ =u ^•HÍ QÆÅ #Hõ„∆ `åʼnõΩ Jâ◊√Éèí #Hõ„∆ `åÅ∞QÍ H˘xfl ã¨O^Œ~åƒùÅÖ’
ѨiQÆ}# =ÙOk. ~ˆ =u ^•>Ë ^•HÍ ^ŒÇϨ #O KÕÜ∞« ‰õÄ_»^OŒ \Ï~°∞. HÍx =∞$`«âs◊ ~åxfl
★
PÜ«∞# „âß^ŒúHõ~°Î Ü≥ÚHõ¯ QÀ ã¨OѨ^Œ#∞ =$kú KÕ™êÎ_»x K≥ѨÊ|_çOk.
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 675
J<åflà◊√§ ã¨O~°HO∆˜ K«_O» ™ê=∂#∞ºÅ =Å JÜÕ∞º Ѩx HÍ^Œ∞. HÍ|\ì̃ D #Hõ„∆ `«HÍÖÏÅÖ’
=∞$u K≥Ok#"åi#∞^ÕtÌ Oz H˘O`« âßOu HÍ~åºxfl KÕã≤ JѨC_»∞ â◊"åxH˜ ^ŒÇϨ <åk
JO`«º„H˜Ü∞« Å∞ x~°fiÇ≤ÏOKåe.
^èxŒ ëêª Ñ¨OK«HÍÅÖ’ =∞$u K≥Ok# "åiH˜ ã¨^uæŒ HõÅQÍÅ<åfl Hõ~‡° KÕã#≤ "åiH˜
Ji+¨ìO `˘ÅQÍÅ<åfl q„ѨÙʼnõΩ =∞$`«=ºH˜Î #∞^ÕÌtOz #∞=ÙfiÅ∞, QÀ=Ù, |OQÍ~°O,
<≥~ÚºÅ#∞ Ü«∞^ä•â◊HΘ ^•#O K≥Ü∂« ºe. nx =Å¡ Jxfl LѨ„^Œ"åÅ∂ `˘ÅyáÈ`å~Ú.
Jâ∫K«O ã¨=∂ÑÎ̈O HÍQÍ<Õ =∞$`«„áê}˜H˜ ã¨^uæŒ Åaèã∞¨ OÎ k. áê„`«, áê^Œ∞Hõ, Kè„« `«, ã¨fi~°–‚
=Ú„^Œ, =G, ^ŒH} ∆˜ Å#∞ „ÉÏǨχ}∞ʼnõΩ D ã¨O^Œ~ƒ° Où Ö’ ^•#O KÕ¿ãÎ ÃÑ#· `«O„_ô, „H˜O^Œ
H˘_»∞‰õΩÅ∂ ‰õÄ_® Jxfl q^è•ÖÏ L^Œiú OѨ|_»`å~°∞. D q^èOŒ QÍ ^èxŒ ëêª Ñ¨OK«HÍʼnõΩ
âßOu, „áêÜ«∞tÛ`åÎÅ#∞ KÕÜ∞« HõáÈ`Õ #+ì̈O [~°∞QÆ∞`«∞Ok.
„¿Ñ`«„âß^ŒOú Ö’ D „H˜Ok Ѩ^∞Œ <≥xq∞n LO_»‰Äõ _»^∞Œ . Jq Pj~åfi^ŒO, kfiQÆ∞}‰õΩâ◊,
JQ“flHõ~} ° , FOHÍ~°O, XHõ\ ˜ Hõ#fl <≥‰Ωõ ¯= Ñ≤O_®Å∞, LzÛù+ì̈ „âß^ŒOú , "≥â· fi◊ ^Õ=~åÛ#,
qH˜~^° •#O, ã¨fi^è• LKåÛ~°}, Ñ≤`$« â◊É’ÌKåÛ~°}, 'J#∞— â◊|Ì „ѨÜ∂≥ QÆ=Ú, P"åǨÏ#,
LÅ∞‡YO, Pã‘=∂O`«Q=Æ ∞#O, qã¨~#˚° , „Ѩ^HŒ }∆˜ , uÅǨϟ=∞O, ѨÓ~å‚Çï¨ u, |e"≥â· fi◊ ^Õ=O.
WHõ ëÈ_»â√◊ Å∞. „Ѩ^=Œä ∞ ëÈ_»tx =∞e# ëÈ_»t JO\Ï~°∞. nxx =∞$`«∞º ™ê÷#O,
^•fi~°O, ã¨QOÆ ^•i, zu, â◊=O KÕuÖ’, P~°= „âß^ŒOú Jã≤÷ ã¨OK«Ü∞« HÍÅOÖ’ [~°QÍe.
`«~∞° "å`« Ѩk ~ÀAÅ áê@∞ XH˘¯Hõ¯ Ñ≤O_»O`À KÕ¿ãq ‰õÄ_» =∞e# „âß^•úÖË J=Ù`å~Ú.
kfifÜ«∞ ëÈ_»t =∞^茺=∞ëÈ_»t J#|_»∞`«∞Ok. WO^Œ∞Ö’ "≥Ú^Œ@ Ѩ^ŒúuQÍ
Ѩ^HŒ ˘O_»∞ „âß^•úÅ#∞ ÃÑ\Ïìe. `«~∞° "å`« „|Ǩχ, q+¨µ,‚ t=, Ü«∞=∞, `«`∞« Ê~°∞+¨µÅ
¿Ñi@ J~Ú^Œ∞ „âß^•úÅ#∞ ÃÑ\Ïìe. g\˜ `«~∞° "å`« <≥ÅH˘Hõ¯\˜ K˘Ñ¨C#fl Ѩ<fl≥ O_»∞,
Jq HÍHõ Ѩ^HŒ ˘O_»= =∂ã¨OÖ’ T<åaÌH,õ „uáêH˜H∆ ,õ T#=∂ã≤H,õ T#ëê}χã≤Hõ
„âß^•úÅ#∞ ÃÑ\Ïìe. â◊=â’^è#Œ HÀã¨O P^Œº„âß^•úhfl J#º „uëÈ_»â◊ „âß^ŒHú ~õ ‡° Å#∂ KÕã≤
g@xfl\˜h Ñ≤`$« ѨOHÎ̃ qâ◊√kú HÀã¨O KÕ¿ã Ü«∂ÉèÜ í ∞« º= „âß^ŒOú `À HõÅáêe. JѨÙ_Õ
=∞$`«∞Å∞ Ñ≤`$« ѨOHÎ̃Ö’ Hõe¿ã Ü≥∂Qƺ`«#∞ á⁄O^Œ∞`å~°∞. W^Õ Ñ¨OHÎ̃ ã¨xflkè.
â◊=Ü«∂„`« „áê~°OÉèÏxH˜ =ÚO^Õ `«Ü«∂~°∞ KÕ~ÚOz# áê_≥‰õΩ â◊=O HÍÅ∞
¿ã`«∞Å#∞ Hõ\ ì̃ "≥Ü∂« ºe. ^•xH˜ =ÚO^Õ ~Ô O_»∞ HÍà◊§ ÉÁ@# „"Õà§◊ #∞ Hõ\ ì̃ =ÙOKåe.
WÖÏ KÕÜ«∞HõáÈ`Õ "å\˜x Ñ≤âßKåÅ∞ Ѩ@∞ì‰õΩO\Ï~Ú. â◊"å<≥flѨC_»∂ XO@iQÍ
=ÙOK«~å^Œ∞. JÖÏ =ÙOz`Õ ^Œ∞+¨ìÜ≥∂x „Ѩ=∂^Œ=ÚO@∞Ok. „QÍ=∞=∞^茺OÖ’
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 676
â◊==Ú#flѨÙ_»∞ Éè’[#O KÕÜ∞« ~å^Œ∞. JÖÏ KÕ¿ãÎ J#fl [ÖÏʼnõΩ |^Œ∞Å∞ =∂Oã¨~H° ÍÎÅ#∞
u#fl áêѨO =ã¨∞OÎ k. JÖψQ â◊=Ü«∂„`« „QÍ=∞=∞^躌 OÖ’H˜ =zÛÜ«Ú#flѨÙ_»∞ `åO|∂Å
¿ã=#O, ^ŒO`« ^è•=#O, Éè’[#O, ¢ãΑ ã¨ÇϨ "åã¨O, Ñ≤O_»^•#O KÕÜ∞« ~å^Œ∞. JÖψQ P
ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ™êfl#O, ^•#O, [ѨO, Ǩϟ=∞O, `«~Ê° }O, ^Õ=ѨÓ[#O KÕã<≤ å =º~å÷Ö·ˇ
áÈ`å~Ú.
(J^蕺ܫ∞O – 35)

f~°÷=∞~°} J#â◊#„=`åÅ =∂Ǩ`«‡º=Ú

'Ѩ~å`«Ê~å! J#â◊# „=`«O KåÖÏ Q˘Ñ¨Ê^Œx q<åfl#∞ QÍx J^Õ"∂≥ `≥eÜ«∞ÖË^∞Œ .
JÖψQ H˘O`«=∞Ok f~°=÷ ÚÖÖ’ =∞~°}^˜ •Ì=∞#∞‰õΩO\ÏÔ~O^Œ∞Hõx? ^ŒÜ∞« KÕã≤ <åH˜q
K≥Ñʨ O_ç—
J_çQÍ_»∞ QÆ~∞° _»∞_»∞. K≥Ñʨ ™êQÍ_»∞ q+¨µ=‚ Ù. '`å~üHÍ∆ º! =∞$`«∞º=Ù ~ÀAÖ’¡ H˘KÕÛã≤O^Œx
J~°O÷ KÕã∞¨ ‰õΩ#fl *Ï˝#∞Å∞ H˘O^Œ~∞° =¸_»∞ <åÅ∞QÆ∞ ~ÀAÅÖ’ áÈ`å=∞#QÍ J#fl
[ÖÏÅ#∞ qã¨iO˚ z ^≥=· zO`«#Ö’<Õ QÆ_∞» ѨÙ`«∂ ^≥=· OÖ’ Hõeã≤áÈ`å~°∞. Wk P`«‡Ç¨Ï`«º
U =∂„`«=¸ HÍ^Œ∞. W^Õ J#â◊# „=`«O. D q^èOŒ QÍ „áê}`åºQÆO KÕã#≤ "å_»∞ =∞$`«∞º=Ù
^Œi*Ë~Q° <Æ Õ =zÛ <å`À ã¨=∂#∞_≥á· È`å_»∞. J`«_x≥ fl ~ÀAÅ∞ J#â◊#„=`«O KÕ™êÎ_À
Jxfl „âı+ª̈ Ü«∞*Ï˝Å#∞ ã¨=∞„QÆOQÍ ã¨OѨÓ~°O‚ QÍ ã¨OѨ#flO KÕã#≤ Ѷ֨ Ïxfl á⁄O^Œ∞`å_»∞.
ã¨<åºã¨^~Œè å‡xfl ã‘fiHõiOz U ѨÙ}ºf~°O÷ Ö’<À ã¨fiQÆ$ǨÏOÖ’<À „áê}`åºQÆO KÕ¿ãÎ WO^•Hõ
K≥ÑÊ≤ # Ü«∞[˝ÑÖ¨¶ ÏxH˜ ~Ô \˜Oì Ѩ٠ѨÙ}Ϻxfl ã¨OáêkOK«∞HÀQÆÅ_»∞. =∞ǨÉèÜ í ∞« OHõ~° ~ÀQÆO`À
ÉÏ^èÑŒ _¨ ∞» `«∂ =∞$`«∞ºqHõ ~ÀAÖ’¡ =ÙO^Œx `≥eÜ«∞QÍ<Õ #<Õfl ^蕺xã¨∂Î J#â◊# „=`«O
^•fi~å „áê}`åºQÆO KÕã#≤ "åxH˜ L`«=Î ∞ [#‡ „áêÑ≤ãÎ ∞¨ OÎ k. WHõ P [#‡Ö’ U ~ÀQÆ=¸
JO@^Œ∞. ^Õ=`«∞Å∞º_≥· ã¨∞â’aè`∞« _≥· rq™êÎ_∞» . ~ÀQÆ„QÆã∞¨ _Î <·≥ å ã¨<庙êxfl ã‘fiHõiOz P
xÜ«∞=∂Åhfl áê\˜ã¨∂Î J#â◊# „=`«O KÕã≤#"åxH˜ ѨÙ#~°˚#‡ =ÙO_»^Œ∞. `å#∞
J#â◊#„=`«O KÕã∂¨ Î „Ѩu k#O 㨄^•ƒÇ¨Ï‡}∞ʼnõΩ Éè’[<åÅ∞ ÃÑ\˜ì uÅ–áê„`«Å#∂
náêÅ#∂ ^•#O KÕã∂¨ Î ^Õ=ѨÓ[# Hõ~‡° Å#∞ ‰õÄ_® QÍqOz# "å_»∞ =∞$u K≥Ok#
"≥O@<Õ Jxfl Ö’HÍÅÖ’#∂ =∞ǨÏ~°∞¬Å∞ á⁄Ok# Q“~°"åxfl á⁄O^Œ∞`«∂ x=ã≤ã∂¨ Î z=iH˜
=ÚHÎ̃<˘O^Œ∞`å_»∞. HÍ|\ì̃ J#â◊#„=`«O "≥‰· Ωõ O~î° „Ѩ^•Ü«∞Hõ"∞Õ .
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 677
Ѩل`«, ^è#Œ , "≥É· "íè åk WÇ¨Ï Ö’Hõ |O^è•Åxfl\˜h `«ºlOz f~°Ü ÷ ∂« „`«ÅHÔ · u~°∞QÆ∞ÖËx
„Ѩܫ∂}O "≥Ú^ŒÖˇ\ ˜ì# "åxH˜ „|Ǩ‡#O^ŒÉèíi`«∞Öˇ· „|Ǩ‡k ^Õ=`«Å∞ `«∞+≤ì ѨÙ+≤ì
„Ѩ^•Ü«∞‰õΩÖˇ· áÈ`å~°∞. Ü«∂„`«Ö’ ‰õÄ_® J#â◊#„=`«O KÕã∂¨ Î ^•iÖ’<Õ =∞$u K≥Ok#"å~°∞
ã¨ÑiΨ ¬=∞O_»ÅOÖ’ âßâ◊fi`« x"å™êxfl á⁄O^Œ∞`å~°∞. J#â◊# „=`«O KÕã∂¨ Î q+¨µ‚ áê^À^ŒHOõ
=∂„`«"∞Õ `åy# "åxH˜ ѨÙ#~°̊#‡ =ÙO_»^∞Œ . f~°Ü ÷ ∂« „`«#∞ KÕÜ∞« ‰õΩO_®<Õ =∞^躌 ^•iÖ’<Õ
=∞~°}O˜ z# J#â◊#„=uH˜ ^ŒQ~æÆ Q° Í ~å=_®xH˜ Ü«∞=∞^Œ∂`«Å∞ W+ì̈Ñ_¨ ~» ∞° . ^Œ∂~°OQÍ
xÅ|_ç P „ѨâßO`å`«‡ ~°=∞‡<åflHõ =zÛ fã≤HÔ à◊`å~°∞. J#â◊# „=`«O KÕÜ∞« ‰õΩO_®,
H˘O`« =Ü«∞ã¨∞ ÃÑ|· _®¤Hõ Jhfl =kÖËã≤ f~°O÷ Ö’ x=ã≤Oz =∞$u K≥Ok "åiH˜ J^Œ∞ƒù`«
Ѷ¨ÖÏÅ∞O\ÏÜ«∞x q<åfl=Ù Hõ^•! ѨÙ}º f~°÷ x"åã≤ U^≥·<å Ѩxg∞^Œ ѨHõ¯ =ÓÔ~o§
^•iÖ’ K«xáÈ~Ú<å J`«xH˜ ѨÙ}ºf~°÷ x"åã¨, =∞~°} ѨÙ}ϺÅ∞ ^Œ‰Ωõ ¯`å~Ú. =∞~°Å
ѨÙ_»q∞ÃÑ· ѨÙ\ì̃#ѨÙ_»∞ L`«=Î ∞ ^ÕâO◊ Ö’ ^è#Œ =¸, q^•º ѨÙ+¨¯ÅOQÍ #∞#fl „ÉÏǨχ}
‰õΩ@∞O|OÖ’ [xOz Q˘Ñ¨Ê q^•fiOã¨∞_»∂, "Õ^A Œ _˝ ∂» <≥#· ѨO_ç`∞« _»=Ù`å_»∞. J#â◊#
„=`«"∞≥ <åflà◊√§ KÕã<≤ å Kå=Ù~åx"å~°∞ Hˆ „∆ `« f~å÷ÅÖ’<Õ =ÙO_çáÈ~Ú KåO„^•Ü«∞} „=`«O
KÕÜ∞« =K«∞Û#∞.
"å~°∞ WO\˜H˜ =∞~°e =zÛ „ÉÏǨχ}∞Å P[˝#∞ á⁄Ok „áêÜ«∞tÛ`«Î=Ú#∞
KÕã∞¨ HÀ=K«∞Û#∞. ã¨fi~°,‚ QÀ, Éè∂í , QÆ[, Jâ◊fi ^•<åezÛ =∂=¸Å∞QÍ rq`åxfl QÆ_∞» Ѩ
=K«∞Û#∞.
^•# =∞Ç≤Ï=∞#∞ QÆ∂iÛ =∞~˘Hõ¯ qâı+¨=ÚOk. `«O„_ç#∞^ÕÌtOz ^•#q∞zÛ#
"åxH˜ =∂=¸Å∞ ^•<åxH˜ =O^Œ~Ô @∞¡ ѨÙ}ºO =ã¨∞OÎ k. J^Õ `«e,¡ ™È^Œi, ™È^Œ~∞° _»∞Å
xq∞`«OÎ KÕ¿ãÎ "Õ~Ú, Ѩk"ÕÅ∞, ÅHõ∆ ~Ô @¡ ѨÙ}ºO =ã¨∞OÎ k. Hõëêìi`˚ "« ∞Õ J~Ú<å J`«ºO`«
K«OK«ÅO ‰õÄ_®<≥#· ^è<Œ åxH˜ UÔHH· õ Ѩ~=° ∂~°O÷ ^•#O.
^è~Œ ‡° ~°H}
∆õ HÀã¨O KÕ¿ã „áê}`åºQÆO Jxfl\˜H#õ fl Q˘Ñ¨Êk. ^è~Œ ‡° HÀã¨O h@ =Úxy
„áê}`åºQÆO KÕã#≤ "å_»∞ U_»∞"ÕÅ ã¨O=`«û~åÅ áê@∞ ã¨fi~°Oæ Ö’ x=ã≤OK«QÅÆ _»∞. J^Õ
JyflÖ’, "åÜ«Ú "ÕQOÆ Ö’, Ü«Ú^ŒÉú ∂íè q∞Ö’ ^è~Œ ‡° ~°H} ∆õ HÀã¨O „áê}`åºQÆO KÕã#≤ "åiH˜
„Hõ=∞OQÍ Ñ¨^HŒ ˘O_»∞, Ѩ^ÇŒ ¨ ~°∞, J~°"·≥ "ÕÅ ã¨O=`«û~åÅ áê@∞ ã¨fi~°xæ "å㨠„áêÑ≤Î
=ÙO@∞Ok. QÀ~°HHÔ∆õ · „áê}ÏÅiÊOz# "åiH˜ Z#Éè̌· "ÕÅ ã¨O=`«û~åÅ áê@∞ ã¨fi~°Öæ ’Hõ
x"å㨄áêÑ≤Î =ÙO@∞Ok. x~åǨ~°„=`«"∞≥ `ÿ Õ JHõÜ ∆ ∞« QÆu. (J^蕺ܫ∞O – 36)
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 678
B~°úfi ^≥·Ç≤ÏHõ Hõ~°‡Ö’ L^Œ‰õΩOÉèí^•# =∂Ǩ`«‡º=Ú
QÆ~∞° _®! J#flO`À [ÅO`À xOÑ≤# ‰õΩO_»Å#∞ „¿Ñ`å#∞fl^ÕtÌ Oz ^•#O K≥Ü∂« ºe.
Wk qâı+O≤ z „¿Ñ`åxH˜ =ÚHÎ̃^•Ü«∞HõO. Ѩ<fl≥ O_»= ~ÀA, P~°= <≥Å, „uѨH,∆õ "åi¬Hõ
„âß^Œú k<åÖ’¡, =ÚYºOQÍ, rqÜ≥ÚHõ¯ Ü«∞=∞=∂~°æ Ü«∂#OÖ’ ã¨∞MÏxfl „Ѩ^•#O
KÕÜ∞« _®xH˜ L^Œ‰Ωõ OÉèÏxfl"åfie. ¿Ñ_»`À ÉÏQÍ JeH˜# Éè∂í q∞ g∞^Œ „Ѩu~ÀE uÅÅ`À
ÖË^• ѨHÍfi#flO`À, h\˜`À xO_ç# ‰õΩO_»Å #∞Oz ^•#O K≥Ü∂« ºe. J^Õ ™ê÷#OÖ’
„¿Ñ`åx‰õΩ^ÕtÌ Oz# áê„`«#∞ ‰õÄ_® ÃÑ\˜ì ^•#O K≥Ü∂« ºe. nx =Å¡ „¿Ñ`åxH˜ =ÚH˜Î
Hõey Ü«∞=∞Ö’HÍxH˜ áÈ`«∞Ok.
Ѩ<fl≥ O_»= ~ÀA „¿Ñ`åxH˜ ã¨O™ê¯~°O KÕ¿ã@ѨÙ_»∞ QÍqOK«∞ [ʼnõΩOÉè^í •#O
qt+¨"ì ∞≥ #ÿ k. Ü«∞[=∂x P ~ÀA ã¨OHõÅÊ Ñ¨Ó~°fiHõOQÍ Ñ¨<fl≥ O_»∞ h\˜‰Ωõ O_»Å#∞ ^•#O
K≥Ü∂« ºe. J^Õ ~ÀA ѨHÍfi#flO, Ѷ֨ ÏÅ`À xOÑ≤# '=~°xú — J#∞ „Ѩ`ºÕ Hõ [Åáê„`«#∞
q+¨µÉ‚ Qíè "Æ å#∞xHõx ã¨OHõeÊOz ã¨∞Ü≥∂QÆ∞º_»∞ ã¨KÛ« i„`«∞_»∞#QÆ∞ „ÉÏǨχ}∞xH˜ ^•#q∞
"åfie. `«~∞° "å`« =∞~˘Hõ =~°xú h, ѨHÍfi<åflhfl Ü«∞=∞^è~Œ ‡° ~åAH˜ x"ÕkOKåe. PÜ«∞#
ã¨O`«∞+¨µ_ì ·≥ „¿Ñ`åxH˜ "≥∂H∆Íxfl „Ѩ™êk™êÎ_∞» . J^Õ "ÕàÖ◊ ’ z„`«Q∞Æ Ñ¨ÙxÎ H˜ ‰õÄ_® XHõ
=~°xú x ^•#q∞"åfie.
Ü«∞[=∂x `«# `«O„_ç Ѩ~Ö° ’Hõ ã¨∞MÏxfl HÍOH˜ã∆ ∂¨ Î z‰õΩ¯_»∞ yO[Å`À h\˜`À
xOÑ≤# Ѩ^ÇŒ ¨ ~°∞ ‰õΩO_»Å#∞ ^•#O K≥Ü∂« ºe. nx q^è•#"Õ∞O@O>Ë L„`å¯Ou „âß^ŒOú
#∞O_ç ëÈ_»t ^•HÍ Ñ¨^ÇŒ ¨ ~°∞QÆ∞~°∞ „ÉÏǨχ}∞ʼnõΩ XH˘¯Hõ¯iH˘Hõ¯\˜ K˘Ñ¨C# W"åfie.
=∞~˘Hõ L`«=Î ∞ Ѷ∞¨ \Ï^•#O ‰õÄ_® =ÙOk. [ÅѨÓ~°‚ áê„`«#∂ ѨHÍfi#fl ѨÓ~°"‚ ∞≥ #ÿ ÃÑ^ŒÌ
‰õΩO_»#∂ x`«ºO ^•#O KÕã∂¨ Î "å\˜ „ѨH¯õ <Õ XHõ HõÅâ◊#∞ ÃÑ\ì̃ ^•xÃÑ· "≥^∞Œ ~°∞ áê„`«Ö’
=∞$ëêì#fl=Ú #∞Oz Ñ≤`$« ^Õ=`«Å#∞ PǨfixOz P =~°xú x JQÆ~∞° ‰õΩO‰õΩ =∂^Œ∞Å`À
ѨÓlOKåe. `«~∞° "å`« ^•xÃÑ· `≥Å\¡ ˜ =G=Ú#∞ HõÑÊ≤ "≥Ú`«OÎ =~°xú x q^è∞Œ ºHõOÎ QÍ
"≥k· Hõ ^è~Œ å‡K«~}
° Ѩ~∞° _≥#· Ѩ~=° ∞ѨÙ}ºjeÜ≥∞ÿ # „ÉÏǨχ}∞xH˜ ~ÀAH˘Hõ\ Q˜ Í W"åfie.
PÜ«∞# D ^•# „ѨÉÏè =O =Å¡ `å#∂ L^Œiú OѨ|_»`å_»∞. Ü«∞[=∂xh L^Œiú OѨQÅÆ _»∞.—
(J^蕺ܫ∞O – 37)
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 679
f~°=÷ ∞~°}O, `«`û« =∞Ü«∞ ÉèQí =Æ <åfl=∞ =∞Ç≤Ï=∞, âßÅ„QÍ=∞,
`«∞Åã¨∞Å ã¨xflkÖè ’ =∞~°}ѶŨ O =ÚHÎ̃^•Ü«∞Hõ,
ã¨fi~°æ^•Ü«∞Hõ „Ѩâ◊ãÎ̈ Hõ~°‡Å∞, WëêìѨÓ~°Î, „¿Ñ`« ã¨O™ê¯~°,
Hõ~°‡Å =∂Ǩ`«‡ºO
'¿ÇÏ [QÆ<åfl^ä•! U ÜÕ∞ ^•<åÅ =ÖÏ¡ f~°¿÷ ã=<åÅ =ÖÏ¡ "≥∂HõO∆ QÍx z~°HÍÅ
ã¨fi~°"æ åã¨O QÍx Åaè™êÎ~Ú? ã¨`º« , `Õ*’ Ö’HÍÖË Ñ¨Ù}ϺxH˜ Ѷ֨ ÏÅ∞? ZHõ¯_» =∞~°}¿˜ ãÎ
„áê}˜H˜ ã¨fi~°Oæ ÖË^• "≥∂HõO∆ J|∞ƒ`«∞Ok?— Jx J_çQÍ_»∞ QÆ~∞° `«‡O`«∞_»∞. ^•xH˜ =∞Ǩ
q+¨µq‚ ÖÏ K≥Ñʨ ™êQÍ_»∞.
'QÆ~°∞_®! ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’ =∂#=Ü≥∂x Ѩ^Œ=¸_»∞ *Ï`«∞Å∞QÍ =ÙOk. U
*Ïu"å_≥<· å =∂#=Ù_≥`· Õ KåÅ∞, f~°Ü ÷ ∂« „`« KÕÜ∞« =K«∞Û.
JÜ≥∂^蕺 =∞^ä∞Œ ~å=∂Ü«∂ HÍjHÍOp J=OuHÍ II
ѨÙs ^•fi~°=f *Ë̋Ü∂« ã¨ÃÑ`ÂÎ å "≥∂Hõ^∆ •~ÚHÍó I (^èŒ~°‡...38/5,6)
D ã¨Ñ¨ÎѨÙ~åÅ∂ "≥∂Hõ∆^•Ü«∞HÍÖË. JkHÍHõ, =∞x+≤ `å#∞ áÈ`«∞<åfl#x
`≥eã≤#ѨC_»∞ `«# „áê}O `«# Q˘O`«∞Ö’<Õ H˘\Ïì_∞» `«∞#flѨÙ_»∞—— <Õ#∞ ã¨~fi° ã¨OQÆÑi¨ `åºQÆO
KÕã∞¨ <Î åfl#∞. <Õ#∞ ã¨<åºã≤x— Jx QÆ\ Qì̃ Í J#QÆey<å, J#∞‰õΩ<åfl... "≥O@<Õ „áê}O
áÈ`Õ, P =∞x+≤ q+¨µÖ‚ ’HÍxH˜ "≥à`◊ å_»∞. P`«xH˜Hõ ѨÙ#~°̊#‡ =ÙO_»^∞Œ .
=∞$`«∞º"ÕàÖ◊ ’ 'ǨÏi— Ü«∞#∞ ~Ô O_»H~∆õ åÅ#∞ XHõ¯™êi ѨeH˜ <å "≥∂Hõ„∆ áêÑ≤Î =ÙO@∞Ok.
„Ѩu k#=¸ 'Hõ$+¨‚ Hõ$+¨‚ Hõ$+¨—‚ JO@∂ ##∞fl `«ÅK«∞H˘<Õ "åxx h\˜Ö’Oz Hõ=∞ÖÏxfl
ÃÑH· ˜ fã≤#@∞ì <Õ<Õ ã¨fiÜ«∞OQÍ #~°HOõ Ö’Oz ÃÑH· ˜ fã¨∞H˘™êÎ#∞. âßÅ„QÍ=∞ tÅQÍx
^•fi~°=f tÅQÍx ~Ô O_»∂ HõeÑ≤QÍx =Ù#fl KÀ@ "≥∂Hõ„∆ áêÑ≤Î Hõxfl J=HÍâßÅ∂ =ÙO\Ï~Ú.
âßÅ„QÍ=∞ tÅ QÆÅ KÀ@ Ü«∞[=∂x „áê}O áÈ`Õ PÜ«∞#H˜ "≥∂HõO∆ =ã¨∞OÎ k.
=∞$`À q+¨µ‚ ѨÙ~°OÜ«∂u #ѨÙ#~å˚Ü∞« `Õ H˜`∆ Ò I
ã¨H$õ ^Œ∞K«Ûi`«O ÜÕ∞# ǨÏi i`«º Hõ~∆ ° ^ŒfiÜ«∞O II
|^Œóú ѨiHõ~¿° ã#Î "≥∂H∆ÍÜ«∞ QÆ=∞#O „Ѩu I
Hõ$+¨‚ Hõ$¿+u‚ Hõ$¿+u‚ Ü≥∂=∂O 㨇~°u x`«ºâ◊ó II
[ÅO aè`åÎ fi Ü«∞^ä• Ñ¨^‡Œ O #~°HÍ^Œ∞^Œ~ú å=∞ºÇ¨ÏO I
âßÅ„QÍ=∞ tÖÏÜ«∞„`« Ü«∞„`« ^•fi~°=f tÖÏ II
LÉèÜ í ∂≥ ó ã¨OQÆ"∂≥ Ü«∞„`« =ÚHÎ̃ã„Î̈ `« # ã¨Oâ◊Ü∞« ó I
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 680
âßÅ„QÍ=∞ tÖÏ Ü«∞„`« áêѨ^À+¨HÜ ∆õ ∂« =Ǩ II
`«`û« xfl^è•# =∞~°}Ï#∞‡HÎ̃~O°̊ `Àó ã¨∞xtÛ`å I (^èŒ~°‡...38/7–11)
QÆ~∞° _®! `«∞Åã≤‰Ωõ #fl „áêâ◊ãºÎ¨ O, áêq„`«ºO =∞ˆ~ "≥ÚHõ¯H© =ÙO_»=Ù. `«∞Åã≤ "≥ÚHõ¯#∞
<å\˜, ^•x áêÅ# áÈ+¨}Å#∞ K«∂ã≤, h\˜`À `«_Ñç ,≤ ^蕺#O ã¨Ê~°≈–QÆ∞} QÍ<åÅ#∞
QÍqOKÕ =∞#∞+¨µºÅ‰õΩ ѨÓ~°fi[#‡Å ã¨Oz`« áêáêÅhfl ^ŒQ"úÆ ∞≥ áÿ È`å~Ú.
~ÀѨ}Ï`ü áêÅ<å`ü ¿ã HÍ^•úº# ã¨Ê~°≈# H©~<ΰ å`ü I
`«∞Åã‘ ^ŒÇϨ `Õ áêѨO #$}ÏO [<å‡i˚`O« YQÆ II (^è~Œ ‡° ... 38/11)
=∂#ã¨f~å÷=QÍǨÏ#O KÕã#≤ "åiH˜Hõ U áêáêÅ∂ JO@=Ù.
x*ÏxH˜ ^Õ=`«Å∞ HõéÖ] ’¡<À ~åà◊§Ö’<À =ÙO\Ï~°#∞‰õΩO\Ï~°∞ QÍh "å~°∞O_Õk
=∞x+≤ =∞#ã¨∞Ö’, ÉèÏ=#Ö’. =∞x+≤ P =ã¨∞=Î Ù#∞ P ^Õ=ÙxQÍ ÉèÏqOz ѨÓlOz#ѨÙ_®
^Õ=Ù_® =ã¨∞=Î ÙÖ’H˜ =zÛ Ñ¨Ó[ÅO^Œ∞‰õΩO\Ï_»∞.
*Ï˝#„ǨÏ^Õ ã¨`º« [ÖË ~åQÆ^fiÕ +¨=∞ÖÏѨ¿ÇÏ I
Ü«∞ó ™êfl`À =∂#¿ã fˆ~#÷ 㨠e¿Ñº`« áê`«HÔ ó· II
# HÍ¿+ª q^Œº`Õ ^Õ"À # tÖÏÜ«∂O Hõ^•K«# I
ÉèÏ"ÕÇÏ≤ q^Œº`Õ ^Õ=ãÎ̈™ê‡^•ƒù=O ã¨=∂K«~ˆ `ü II (^èŒ~°‡...38/12,13)
KÕÑŨ ∞ Ѩ>"ìË å_»∞ ~ÀE á⁄^Œ∞<Ì flÕ QÆOQÍ ÖË^• #~°‡^• ÖË^• W`«~° ѨÙ}º#n
^Œ~≈° #O KÕ™êÎ_∞» . JO`« =∂„`å# J`«_∞» f~°¿÷ ã=# Ѷ֨ Ïxfl á⁄O^ŒÖ_Ë ∞» . J`«_∞» "≥à§ı k
Éè∞í HÎ̃ HÀã¨"∞Õ HÍx ÉèHí `Î̃ À HÍ^Œ∞. JÖψQ `«QÍ^•Ö’¡ H˘\Ï¡@Ö’¡ =∞$u K≥Ok# "åxH˜
ѨÙ}ºO ~å^Œ∞. J^Õ ^ÕâO◊ HÀã¨O Ü«Ú^ŒOú Ö’ =∞~°}¿˜ ãÎ g~°ãfi¨ ~°Oæ Åaèã∞¨ OÎ k. JÖψQ
„ÉÏǨχ}, QÀ, ¢ã,Α ÉÏÅHõ ǨÏ`«ºÅ#∞ J_»∞H¤ ÀÉ’~Ú P „ѨÜ∞« `«flOÖ’ „áê}Ïxfl áÈQ˘@∞ì
‰õΩ#fl"åxH˜ "≥∂HõO∆ Åaèã∞¨ OÎ k.
„ÉÏǨχ}ψ~÷ QÆ"åˆ~K÷ « ¢ã}Α ÏO ÉÏÅ =^è+Õ µ¨ K« I
„áê}`åºQÆ Ñ¨~ÀÜ«∞ã¨∞Î ã¨"·≥ "≥∂Hõ=∆ ∞"åѨÙflÜ«∂`ü II (^è~Œ ‡° ... 38/16)
x~åǨ~° „=`«O, |O^è#Œ Kè^Õ #Œ O, „ÉÏǨχ}∞ÅH˜ ^•#O, ÃÑ#· K≥ÑÊ≤ # W`«~°
=∂~åæÅ∂ "≥∂Hõ=∆ ∂~åæÖ#·ˇ >Ë¡ ã¨fi~°=æ ∂~åæÅ∞ ‰õÄ_® =Ù<åfl~Ú. QÀâßÅÖ’, ^Õâ◊ q^èfiŒ Oã¨OÖ’,
Ü«Ú^ŒÉú ∂íè q∞Ö’, f~°ã÷ Å÷¨ OÖ’ =∞$`«∞º=Ù „âıÜ∞« 㨯~°O. „áê}˜ JHõ¯_» â◊s~åxfl `«ºlOz#
"≥O@<Õ ã¨fi~°Oæ KÕ~∞° H˘x JHõ¯_» z~°HÍÅO x"å㨠„áêÑ≤<Î ˘O^Œ∞`å_»∞. ѨO_ç`∞« Å∞ nxx
ÉÏQÍ É’^èÑŒ é¨ K«∞H˘x „Ѩ=iοãÎ "åi áêO_ç`º« O ™ê~°H÷ =õ ∞=Ù`«∞Ok. ǨÏiˆH„∆ `«, ‰õΩ~°∞Hˆ „∆ `«,
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 681
Éè$í QÆ∞Hˆ „∆ `«, „ѨÉÏè ã¨, Nâ‹Å· , J~°∞ƒ^Œ, „uѨÙ+¨¯~°, t=ˆH„∆ `åÅÖ’ =∞~°}O˜ z# "å~°∞ „|Ǩχ
Ü≥ÚHõ¯ XHõ k#O ѨÓ~°Ü Î ∞Õ º^•HÍ ã¨fi~°Oæ Ö’ =ÙO\Ï~°∞. `«~∞° "å`« ѨÙ_»q∞ÃÑ· ѨÙ_»`å~°∞.
ã¨K«Ûi„`«∞_≥·# „ÉÏǨχ}∞xH˜ XHõ ã¨O=`«û~°O r=# x~åfiǨÏHÍxH˜ ã¨iѨ_®
J#fl=„™êÎ^∞Œ Å#∞ ^•#q∞zÛ#"å_»∞ `å#∞ ã¨fi~°„æ áêÑ≤Î <˘O^Œ_"» ∞Õ H͉õΩO_® `«# =Oâßxfl
‰õÄ_® L^Œiú OK«QÅÆ _»∞.
`«# ‰õÄ`«∞ix "Õ^ጠê~°OQÆ`∞« _≥#· „ÉÏǨχ}∞xH˜zÛ q"åǨÏO KÕã#≤ "å_»∞ `«#
Ѩi"å~°O`À ã¨Ç¨ (‰õΩ@∞O|O ‰õÄ_®) WO„^ŒÖ’Hõ x"åã¨O KÕÜ∞« QÆÅ_»∞. =∞Ǩ^•<åʼnõÄ
J\˜ì ѶŨ "Õ∞ ^Œ‰Ωõ ¯`«∞Ok. "åÑ‘, ‰õÄѨ, `«\ÏHÍk [ÖÏâ◊Ü∂« Å#∞ xi‡OzQÍx áê_»∞Ѩ_#ç
"å\˜x =∞~°Å ÉÏQÆ∞ KÕ~ÚOz qxÜ≥∂QÆOÖ’H˜ `≥zÛQÍx *ÏuHõOH˜`O« KÕã#≤ "åiH©
J^Õ Ñ¶Å¨ O K≥Ñʨ |_çOk. r~°^‚ "Õ åÅÜ≥∂^Œ~ú } ° =Å¡ ÃÑ· *ˇÑÊ≤ # "å\˜H˜ ~Ô \ì̃OѨ٠ѨÙ}ºO
=ã¨∞OÎ k. q^•fiOã¨∞_≥#· „ÉÏǨχ}∞_»∞ ‰õΩ@∞O| ã¨"∞Õ `«OQÍ `«Å^•K«∞HÀ=_®xH˘Hõ WO\˜x
^•#q∞zÛ#"å_»∞ =¸_»∞#fl~° HÀ@¡ ã¨O=`«û~åÅ∞ ã¨fi~°Oæ Ö’ =ÙO\Ï_»∞. x`«º=¸ XHõ
„ÉÏǨχ}∞xH˜ k#„QÍã¨=Ú xK«∞Û"å_»∞ <åÅ∞QÆ∞ Kå=∞~åÅ`À "≥Å∞Q˘O^Œ∞ k=º q=∂#OÖ’
ã¨fi~åæxH˜ "≥à`◊ å_»∞. áêáê`«∞‡_»∞ Ѩi=~°#Î K≥Ok #~°HÍxH˜ áȉõΩO_® =ÙO_®Å#∞‰õΩO>Ë
[Ѩ `«Ñ¨ ѨÓ*Ï^Œ∞Å`À ÉÏ@∞ XHõ „ÉÏǨχ}∞xH˜ k# „QÍã¨^•<åxH˜ ѨÓ#∞‰õΩx P
^•<åxfl H˘<Õflà◊§áê@∞ H˘#™êy¿ãÎ J`«x áêáêÅhfl ^ŒQÆú"≥∞ÿáÈ`å~Ú. ¿Ñ^Œ q„ѨÙx
Hõ#º‰õΩ `å<Õ Ñ¨Ó#∞H˘x "Õ^•O`«"`Õ Î« HÍ"≥∞xzÛ Jxfl PKå~åÅ#∞ áê\˜Oz q"åǨÏO
KÕ¿ã U =~°∞x‚ HÔ <· å Jxfl ~°HÍÅ áêáêÅ∂ #t™êÎ~Ú.
J`«º=ã¨~"° ∞≥ #ÿ KÀ@ [ÖÏâ◊Ü∞« x~å‡}O, x~°#ú ∞x J=ã¨~åxfl QÆ∞iÎOz KÕ¿ã ^•#O
KÕÜÚ« "å_»∞ ã¨fi~åæxH˜ áÈ~Ú JHõ¯_Õ <åÜ«∞‰õΩ_»=Ù`å_»∞. =∞xÃ+· ѨÙ\˜#ì "å_»∞ =º~°r÷ =#∞_»∞
H͉õΩO_® =ÙO_ç áÈ"åÅO>Ë ^•#O, ^Œ=∞O, ^ŒÜ∞« J<Õ =¸_»OâßÅ#∂ áê\˜OKåe.
W"Õ =∂#= r=# ™ê~°O.
ѶŨ ∞æHÍ~°ºO Ѩi`«º[º ã¨``« O« ^è~Œ ‡° "å<£ Éè"í `Õ ü I
^•#O ^Œ"∂≥ ^ŒÜ∂« KÕu™ê~°"∞Õ `«`„ü `«Ü∞« O Éè∞í q II
^•#O ™ê^èÀ~°iÌ „^Œãº¨ â◊¥#º eOQÆ㺨 ѨÓ[#O I
J<å^äŒ „¿Ñ`« ã¨O™ê¯~°ó HÀ\˜Ü«∞[˝ Ѷ¨Å„Ѩ^Œó II (^èŒ~°‡... 38/39,40)
^Œi„^Œ∞xH˜ KÕ¿ã ^•#O, â◊¥#º r~°‚ t"åÅÜ≥∂^Œ~ú } ° , J<å^èŒ „¿Ñ`« ã¨O™ê¯~°O –
g\˜Ö’ U XHõ¯\˜ KÕã<≤ å HÀ\˜ Ü«∞*Ï˝Å∞ KÕã#≤ ѨÙ}ºÑ¶Å¨ O Åaèã∞¨ OÎ k.(J^蕺ܫ∞O–38)★
★
39= J^蕺ܫ∞O Jâ∫K«=º=ã¨÷ WO`«‰Ωõ =ÚO^Õ K≥Ñʨ |_çOk.
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 682
^Œ∞~°‡~°}O áêÖˇ#· "åiH˜ ã¨^uæŒ x „Ñ™¨ êkOKÕ
<å~åÜ«∞} |e q^è•#O
Q~Æ ∞° _®! <å~åÜ«∞} |ex QÆ∂iÛ =∞iO`« qѨÙÅOQÍ qxÑ≤™êÎ#∞. qHõ$`« =∞$`«∞º=Ù
HÍ~°}OQÍ „¿Ñ`«"∞≥ ÿ áÈ~Ú# "åi‰õΩ`«=Î ∞ QÆ`∞« Å∞ HõeyOKÕ „¿Ñ`«H~õ ‡° "≥ÚHõ@∞Ok. Wk
~°ÇϨ 㨺OQÍ =ÙOK«|_çOk. J~Ú<å Ö’Hõ HõÖϺ}O HÀã¨O #∞=fi_çQÍ=Ù HÍ|\ì̃ ^•xx
"≥Å_¡ ãç ∞¨ <Î åfl#∞. ^Œ∞~°‡~°} =∞#QÍ<Õ"∂≥ Wk=é‰õΩ K≥Ñʨ |_çOk Hõ^•! gˆ~ HÍHõ H˘xfl
Ѷ¨∞’~° áêáêÅ#∞ KÕã≤ #~°HÍxH˜ áÈ~Ú tHõ∆Å##∞ÉèíqOz ‰õÄ_® „¿Ñ`« Ü≥∂xÖ’
Ѩ_áç È~Ú# "å~°∞O\Ï~°∞. g~°O^ŒiH© L`«=Î ∞QÆ`∞« Å#OkOKÕ =∂~°Oæ <å~åÜ«∞} |e
XHõ¯>Ë. ^•xx q=iã¨∞<Î åfl#∞. „ÉÏǨχ}∞Å∞ =∞$u K≥Ok# P~°∞ =∂™êÅ֒ѨÙ#, Hõ„∆ uÜ«∞
"≥â· √◊ ºÅ‰õΩ „Hõ=∞OQÍ =¸_»∞, XHõ\ #˜ fl~° =∂™êÅ֒ѨÙ# â◊¥„^Œ∞ʼnõΩ `«`å¯Å ѨÙ`«ÅÎ
^•Ç¨#O`«~°=Ú nxx KÕÜ«∂e. QÆOQÍk ѨÙ}º f~å÷Å #∞O_ç WO\˜Ö’ ÖË^•
^Õ"åÅÜ«∞OÖ’ ^•HÍ ZHõ¯_≥·<å q+¨µ‚^Õ=Ùx Z^Œ∞~°∞QÍ ÃÑ@∞ìH˘x D Hõ~°‡#∞
x~°fiÇ≤ÏOѨ=K«∞Û#∞. áœ~å}˜H,õ "≥k· Hõ =∞O„`åÅ`À „¿Ñ`åxH˜ `«~Ê° }e"åfie. `«~∞° "å`«
Ü«∞[=∂x ã¨~“fi+¨^Ü Œè Ú« Hõ[Î ÅO`À JHõ`∆ Å« `À q+¨µ^‚ =Õ ÙxH˜ ‰õÄ_® `«~Ê° }e"åfie. nxH˜
ѨÙ~°∞+¨ ã¨∂HÍÎxfl QÍx "≥+· =‚¨ =∞O„`åÅ#∞ QÍx K«^"Œ åe. J#O`«~O° ^ŒH} ∆˜ O "≥Ñ· Ù¨
uiy „¿Ñ`åxfl q+¨µ~‚ ∂° ѨOQÍ `«Åz D „H˜Ok =∞O„`«O`À q+¨µ=‚ Ùx ^蕺xOKåe.
J<åk x^è<Œ À ^Õ=ó â◊OY K«„HõQ^Æ •^è~Œ ó° II
J=ºÜ«∞ó ѨÙO_»sHÍHõó∆ „¿Ñ`« "≥∂Hõ∆ „Ѩ^ÀÉè"í `Õ ü I (^èŒ~°‡...40/27,28)
`«~Ê° } ã¨=∂Ñ≤Î HÍQÍ<Õ ~åQÆ=Ú‰õΩ_Î ,·≥ D~嬺 ^Õfi+¨~Ç° Ï≤ `«∞_≥,· l`ÕO„kÜ«Ú_≥,· Ѩq„`«∞_≥,·
^èŒ~°‡Ñ¨~åÜ«∞}∞_≥·, ^•#^èŒ~°‡ ã¨OÅQÆ∞fl_≥·, âßO`«z`«∞Î_≥·, UHÍ„QÆ=∞#ã¨∞¯_≥· Ü«∞[=∂x
q+¨ µ ‚ ^ Õ = ÙxH˜ ™êëêì O QÆ „Ѩ = ∂}O KÕ ã ≤ "åHõ û OÜ« ∞ =∞<åxfl áê\˜ ã ¨ ∂ Î `« #
|O^èŒ∞ÉÏO^èŒ=ÙÅ`À ã¨Ç¨ â◊√^Œ∞ú_≥· ÉèíH˜ÎѨÓ~°fiHõOQÍ Ñ¨^ŒH˘O_»∞ „âß^•úÅ#∞ ÃÑ\Ïìe.
ã¨=∂Ç≤Ï`«∞_≥· „ÉÏǨχ}∞ʼnõΩ [Å=Ú, =i^è•#º=Ú, Ü«∞=Å∞, K≥é‰õΩ, QÀ^è∞Œ =∞Å∞, z#fl
HõOHõ}O, â◊√ÉèÇí Ϩ qëêº#flO, =Ú„^Œ, Q˘_»∞QÆ∞, áêQÍ, |@ìÅ∞, áêÅ∞, `Õ<–≥ g@xfl\˜h
^•#q∞"åfie. JÖψQ =G áê^Œ∞HÍk Zxq∞k Ѩ^Œ ^•<åÅ#∞ ‰õÄ_® ѨOH˜Î Éè^Ë OŒ
ÖˉΩõ O_® JO^Œ~∞° „ÉÏǨχ}∞ʼnõÄ W"åfie.
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 683
<ÕÅÃÑ· Ñ≤O_»^•#O ѨÓ~°~Î Ú# `«~∞° "å`« â◊OYáê„`«`À ~åy y<≥fl`À "Õ~∞° "Õ~∞° QÍ
QÆO^èŒ JHõ`∆ ,« ѨÙ+¨ÊÜ«ÚHõÎ `«~Ê° }e"åfie. ^蕺#^è•~°}Å`À =∞#ã¨∞#∞ UHÍ„QÆO KÕã≤
"≥∂HÍà◊§ÃÑ· xÅ|_ç "Õ^Œ âß„™êÎ#∞™ê~°O „ÉÏǨχ}∞ʼnõΩ ^•<åe"åfie. UHÀkÌ+ì¨ „âß^•úÅÖ’
|∞∞ˆQfi^Œ =∞O„`åÅ#∞ K«^∞Œ =Ù`«∂ q_çq_çQÍ Ñ¨^HŒ ˘O_»∞ Ñ≤O_®Å‰õΩ J~å…ºe"åfie :
WÖÏ :
PáÈ^Õg~°‡^è∞Œ =∞f .......................... "≥Ú^Œ\ ˜
LѨÜ∂« =∞QÆ$Ç‘Ï`À- ã≤ .................... Ô~O_»=
ÜÕ∞<åáê=Hõ K«‰Ω∆õ ëê ........................ =¸_»=
ÜÕ∞ ^Õ"åã¨ó ................................. <åÅ∞QÆ=
ã¨=Ú„^ŒO QÆKÛ« ù.............................. J~Ú^Œ=
Jyfl~ü *’ºu ................................ P~°=
Ç≤Ï~°}ºQÆ~ƒ° ù ................................. U_»=
Ü«∞=∂Ü«∞ .................................. Zxq∞^Œ=
Ü«∞*Ï˝„QÆ ..................................... `˘q∞‡^Œ=
Ü«∂Ѷ¨eh ................................... Ѩ^=Œ
Éè„í ^ŒO Hõ~ˆ a‚ óè ................................ Ѩ^HŒ ˘O_»= Ñ≤O_»=Ú
XH˘¯Hõ¯ =∞O„`«O ѨÓiÎQÍ K«^∞Œ =Ù`«∂ J~°º… q∞zÛ P Ñ≤O_®xfl qã¨iO˚ Kåe.
WÖÏ UHÍ^Œâ◊ ^≥=· `«º „âß^•úxfl ÃÑ\ì̃# =∞~°∞<å_»∞ „âß^•úxfl „áê~°OaèOKåe.
<åÅ∞QÆ∞ "Õ^•Å∂ K«kq#"å~°∂, q^•ºjÅ∞~°∂, ã¨^Œ∞æ} ã¨OѨ#∞flÅ∂, =~å‚„â◊=∞
^èŒ~°‡áêʼnõΩÅ∂, jÅ=O`«∞Å∂, „âı+¨µªÅ∂, ã¨~åfiOQÆ ã¨∞â’aè`«∞Å∂, „Ѩâ◊ã¨∞ÎÅ∂#QÆ∞
J~Ú^Œ∞QÆ∞~°∞ L`«=Î ∞ „ÉÏǨχ}∞Å<åǨfixOKåe. |OQÍ~°O`À q+¨µx‚ n, ~åy`À ~°∞„^Œ∞xn,
"≥O_ç`À „|Ǩ‡n, W#∞=Ú`À Ü«∞=Úxn, ã‘ãO¨ `À ÖË^• ‰õΩâ◊Å`À „¿Ñ`åxn „Ѩu=∞Å#∞
`«Ü∂« ~°∞ KÕ~ÚOKåe. â◊<Àfl^Õg... =∞O„`åxfl ѨÓiÎQÍ K«^∞Œ =Ù`«∂ q+¨µ‚ „Ѩu=∞#∞
Ѩ_=» ∞\˜ k‰õΩ¯Ö’#∂ Jyfl PÜ«∂Ç≤Ï... J<Õ =∞O„`«O`À ~°∞„^Œ „Ѩu=∞#∞`«~Î ° kâ◊Ö’#∂,
Jyfl g∞àı... =∞O„`«O`À „|Ǩχ „Ѩu=∞#∞ `«∂~°∞Ê ^≥ã¨Ö’#∂, W¿+`Àfiˆ~˚`åfi....
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 684
=∞O„`«O`À Ü«∞=∞ „Ѩu=∞#∞ ^ŒH˜∆}O "≥·Ñ¨Ó ™ê÷Ñ≤Oz "å\˜ =∞^茺֒ <˘Hõ
=∞O_»ÖÏ<Õfl~åÊ@∞ KÕã≤ ‰õΩâ◊=∞Ü«∞ (ã‘ã)¨ #~°„Ѩu=∞#∞ ^•xÃÑ#· #∂ ™ê÷ÑO≤ Kåe.
„|Ǩχ, q+¨µ,‚ ~°∞„^Œ, Ü«∞=∞, „¿Ñ`åÅÔH· "Õ~∞° "Õ~∞° QÍ Ñ¨OK«~`° fl« Ü«ÚHõÎ ‰õΩOÉèÏÅ#∞
ã≤^OúŒ KÕã≤ =ÙOKåe. JÖψQ q_çq_çQÍ =„™êÎÅ#∂, Ü«∞*’˝Ñg¨ `åÅ#∂, =Ú„^ŒÅ#∂
„Ѩ^•#O K≥Ü∂« ºe. ^Õ=`«Å =∞O„`åÅ#∞ K«^∞Œ =Ù`«∂ "åix ѨÓlOKåe. [ѨO KÕÜ∂« e.
`«~∞° "å`« ^Õ=`«Å xq∞`«"Î ∞≥ ÿ Ü«∞^ä•qkèQÍ J~Ú^Œ∞ „âß^•úÅ#∞ ÃÑ\Ïìe. `«~∞° "å`« â◊OY
ÖË^• `å„=∞ ÖË^• =∞\ì̃ áê„`«`À ã¨~“fi+¨^Œè ã¨=∞xfi`« uÖ’^ŒHÍxfl fã¨∞H˘x J~Ú^Œ∞
Ñ‘~åî Å =^ŒÌ LOKåe. ѨHO∆© „^•! Pã¨#O, áê^Œ∞Hõ, Kè„« `«=Ú, LOQÆ~O° , Hõ=∞O_»Å∞=Ù,
áê„`«, Éè’[# Ѩ^•~å÷Å∞, =G=Ú– D Zxq∞kO\˜h 'Ѩ^•—ÅO\Ï~°∞. g\˜ ^•#"Õ∞
Ѩ^Œ ^•#=Ú. g\˜`À ÉÏ@∞ |OQÍ~°O`À, ^ŒH} ∆˜ , uÅÅ`À xO_ç# ~åyáê„`«#∞ =ÚYº
„ÉÏǨχ}∞xH˜ ^•#q∞"åfie. |∞∞ˆQfi^Œ áê~°OQÆ`∞« _≥#· „ÉÏǨχ}∞xH˜ ѨKÛ« \˜ ѨO@`À
#∞#fl Éè∂í q∞h, Ü«∞Aˆ~fi^Œ xëê‚`∞« _≥#· q„ѨÙxH˜ áêeKÕÛ P=Ùh, ™ê=∞"Õ^Œ áê~°OQÆ`∞« _≥#· ,
áê_»QeÆ y# „ÉÏǨχ}∞xÖ’ t=Ùx TÇ≤ÏOK«∞H˘x PÜ«∞#H˜ ã¨fi~å‚hfl, Ü«∞=Ú#∞^ÕtÌ Oz
uÅÅ#∂, W#∞=Ú#∂, ^ŒH} ∆˜ #∂ W"åfie.
ã¨~“fi+¨kè ã¨=∞xfi`«"∞≥ #ÿ ‰õΩâ◊Å ^•fi~å xi‡`«"∞≥ #ÿ „¿Ñ`« „Ѩu=∞#∞ Hõ$ëê‚l#O
Ѩéz ^•xÃÑ· ÃÑ\˜ì ѨÖÏâ◊ ^ŒO_»O ѨÙÅ¡Å#∞ =¸_»∞ =O^ŒÅ J~°"·≥ =$O`åÅ∞QÍ
Z=ÚHõÅ =Öˇ xi‡OKåe. `«Å ÉèÏQÆOÖ’ #ÅÉè,·ˇ "≥∞_»Ö’ Ѩk, Z^ŒÃÑ· W~°",·≥ Hõ_∞» ѨÙH˜~"° ,·≥
Éè∞í *ÏÅ∞, ~Ô O\˜H© =O^Œ, Hõ\ H˜ ˜ W~°",·≥ `˘_»Å‰õΩ =O^Œ, [OѶ∞¨ ʼnõΩ =ÚѨÊk, eOQÍxH˜
<åÅ∞QÆ∞ JO_»HÀâßʼnõΩ P~°∞, HÍe „"Õà§◊ ‰õΩ Ѩk =$O`åÅ#∞ (HÍ_»Å#∞) Hˆ \Ï~ÚOz
HõeÊ`« „¿Ñ`«Ñ¨Ù~°∞+¨µx Jã≤÷ѨO[~åxfl xi‡OKåe. `«~°∞"å`« ^•x t~ÀÉèÏQÆOÖ’
H˘|ƒiHÍÜ«∞h, `åÅ∞ „Ѩ^âÕ O◊ Ö’ ™⁄~°HÍÜ«∞#∂ <À\˜Ö’ ѨOK«~`° åflÅ#∂, lǨÏfiÉèÏQÆOÃÑ·
J~°\ј O¨ _»∞#∂, „¿ÑQÆ∞Å =^ŒÌ `å=∞~°HÍ_»Å#∂, „áê}ÉèÏQÆOÖ’ Wã¨∞Hõh, H˘=Ùfi ™ê÷#OÖ’
"Õ∞^ŒHõ=∞#∞ ¿Ñ~°∞ QÆÅ ã¨Êù\ ˜Hõ=Ú#∂ =¸„`«™ê÷#OÖ’ QÀ=¸„`åhfl, ^è•`«∞=ÙʼnõΩ
|^Œ∞Å∞QÍ QÆO^èHŒ Íhfl, g~°º™ê÷#OÖ’ áê^Œ~ã° =¨ Ú#∂, =∞Å™ê÷#OÖ’ W`«_Î hç , ã¨OѨÓ~°‚
â◊s~°=∞O`«\Ï =∞#t≈Åh, ã¨Okè ÉèÏQÍÖ’¡ #∞=Ùfi Ñ≤O_çh, =∂O㨠ÉèÏQÆOQÍ Ü«∞=Å
Ñ≤O_çh, `Õ<#≥ ∂, =Ú`åºÅ á⁄_çh, Hˆ â◊~åt ™ê÷#OÖ’ =∞„i T_»Å#∂, K«~‡° ÉèÏQÆOÖ’
=∞$QÆK«~å‡hfl, Hõ~°‚ „Ѩ^ÕâßÖ’¡ `åà◊Ѩ„`åÅ#∂, ã¨Î#ÉèÏQÍÅÖ’ QÆ∞iqO^Œ ѨO_»¡#∂,
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 685
=Ú‰õΩ¯O_Õ KÀ@ Hõ=∞ŠѨ„`åÅ#∂, ÉÁ_»∞K¤ À@ Hõ=∞ÅѨ„`åÅ#∂, JO_»HÀâ◊ ™ê÷#OÖ’
=OHÍÜ«∞Å#∂, eOQÆ ™ê÷#OÖ’ =ÚÅ¡Oyh J=∞iÛ <åaè Hõ=∞ÅѨ„`åÅÖ’ <Õux
áÈÜ«∂e. `«~∞° "å`« H“Ñ‘# ™ê÷#OÖ’ „`«ÑÙ¨ =Ùh, ~Ô O_»∞ ãÎ̈<åÅ =^•Ì =ÚHÍÎÑÖ¨¶ ÏÅh,
`«ÅÃÑ· ‰õΩO‰õΩ=∞ ÖËÑ<¨ åhfl, Hõ~∂° Ê~°, JQÆ~∞° , ^è∂Œ Ѩ, ã¨∞QÆOkè`« ѨÙ+¨Ê=∂ÅÅ JÅOHõ~}° Ïhfl
U~åÊ@∞ KÕÜ∂« e. Ѩi^è•# ™ê÷#OÖ’ Ѩ@ì ã¨∂„`åhfl, ǨÏ$^ŒÜ∞« ÉèÏQÆOÖ’ ~°[`«Ñ„¨ `åhfl
J=∞~åÛe. Ü«∞[=∂x |∞kú, =$kú J#∞ ã≤^∞Œ Åú #∞ ã¨OHõeÊOz Éè∞í *ÏÅ#∞ („¿Ñ`åxq)
ã¨Ê $tOz ^•x Hõ#∞flÅÖ’ XH˘¯Hõ¯ QÆ=fi#∞OKåe. `«~°∞"å`« Hõ#∞H˘Å‰õΩÅÖ’
ã≤O^è∂Œ ~å#∞flOz ^•x ѨH¯õ <Õ `åO|∂ÖÏk qq^èŒ LѨÇ¨ ~åÅ#∞ JO^ŒOQÍ J=∞~åÛe.
D „ѨHÍ~°OQÍ <å<å =ã¨∞=Î ÙÅKÕ xi‡OѨ|_ç JÅOHõiOѨ|_ç# „¿Ñ`åxH˜ ã¨~“fi+¨kè
[Å „Ѩ^•#O KÕã≤ âß„™êÎ#∞™ê~°=Ú Ñ¨Ó[ KÕÜ∂« e. Jk JyflǨϟ„u „¿Ñ`«"∞≥ `ÿ Õ ^•xH˜
Ü«∞^ä•qkè Ü«∞[˝áê„`«#∞ ‰õÄ_® W"åfie. `«~∞° "å`« t~À"Õ∞N..., ѨÙ#O`«∞=~°∞}...
J<Õ =∞O„`åÅ`À, Ü«∞[=∂x, Jaè=∞O„u`« [ÅO ^•fi~å âßÅ„QÍ=∞ tÅ#∞ Hõ_yç
^•x`À<Õ „¿Ñ`åxfl Ѩq„fHõiOKåe. `«~∞° "å`« q+¨µÉ‚ Qíè "Æ å#∞xx „Ѩã#¨ flO KÕã∞¨ HÀ=_®xH˜
XHõ áêeKÕÛ ã¨∞jÅÜ≥∞ÿ # QÀ=Ù#∞ ^•#O K≥Ü∂« ºe. uÅÅ∞, W#∞=Ú, |OQÍ~°O, Ѩu,Î
LѨC, ã¨Ñ^Ψ •è <åºÅ∞, Éè∂í q∞, QÀ=Ù – D ^•<åÅ∞ D „Hõ=∞OÖ’ XHõ^•xx q∞Oz
=∞~˘Hõ\ ˜ ѨÙ}º^•Ü«∞HÍÅ∞. Ü«∞[=∂xH© QÀ^•#O `«~°∞"å`«, uÖÏ^•# Ѩ^Œ ^•#
=∞Ǩ^•<åÅ#∞ ‰õÄ_® KÕÜ∂« e. z=~°QÍ ã¨~åfiÅOHÍ~° qÉè∂í +≤`"« ∞≥ #ÿ XHõ "≥`· ~« } ° ©
^è#Õ ∞=Ù#∞ ‰õÄ_® ^•#O KÕÜ∂« e.
D ã¨O^Œ~ƒ° Où Ö’, „¿Ñ`«=ÚH˜Î HÀã¨O, ^•x Pf‡Ü«Ú_≥#· Ü«∞[=∂x q+¨µ‚ ÉèQí "Æ å#∞x
xq∞`«"Î ∞≥ ÿ XHõ „âß^•úxfl ÃÑ\Ïìe. `«~∞° "å`« =∞#ã¨∞Ö’ q+¨µ^‚ =Õ Ùx ^蕺xã¨∂,Î „¿Ñ`«"∂≥ HõH∆ õ
HÍ~åºxfl KÕÑ\¨ Ïìe. JO>Ë q+¨µi‚ u... J<Õ =∞O„`«O K«^∞Œ =Ù`«∂ „¿Ñ`åxfl ^ŒÇϨ #O KÕã≤
=¸_»∞~ÀAÅáê@∞ ã¨∂`«Hõ k<åÅ#∞ áê\˜OKåe. Ѩ^=Œ ~ÀA Hõ~‡° , ^•xH˜ =ÚO^Œ∞
Ñ≤O_»^•<åÅ∞, "åi¬Hõ „H˜Ü∂« ^Œ∞Å#∞ Ѩ^uúŒ „ѨHÍ~°O KÕã∞¨ OÎ _®e. Wk „¿Ñ`åxH˜ =ÚH˜xÎ
HõeyOKÕ =∂#= „ѨÜ∞« `«flO. (J^蕺ܫ∞O–40)★

★
41= J^蕺ܫ∞"≥∞ÿ# =$ëÈ`«û~°æ ã¨OH˜∆ÑÎ̈ qkè xk=éˆH qѨÙÅOQÍ K«∂_»_»O [iyOk.
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 686

Éè∂í =∂ºk ^•# =∂Ǩ`«‡ º=Ú, „|Ǩχã¨fiǨÏ~°} ^À+¨O

QÆ~∞° _®! ZÖÏÔQ`· Õ `«# K«∞@∂ì =O^ŒQÀ=ÙÅ∞#fl#∂ ^Œ∂_» `«# `«e¡ =^ŒHˆÌ áÈ`«∞O^À
JÖψQ JO`«\ ˜ ã¨OѨÓ~°"‚ ∞≥ #ÿ QÆ∞i `«Ñʨ x q"ÕHOõ `À#∂ ѨÓ~°fi[#‡Ö’ KÕÜ∞« |_ç#
Hõ~‡° Å∞ "å\˜ Hõ~#ΰ ∞ J#∞ã¨iOzáÈ`å~Ú.
Ü«∞^ä•^è#Õ ∞ ã¨ÇϨ „¿ã+¨µ
=`Àû qO^Œu =∂`«~O° I
`«^•ä ѨÓ~°fi Hõ$`«O Hõ~‡°
Hõ~åÎ~° =∞#∞ QÆKÛ« uù II (^èŒ~°‡...42/1)
Éè∂í q∞ ^•#O KÕã#≤ "åxx ã¨∂~°º K«O„^Œ∞Å∞, =~°∞}∞_»∞, Jyfl, „|Ǩχ q+¨µ‚
=∞¿ÇÏâ◊fi~°∞Å∞ Jaè#Ok™êÎ~∞° . D Ö’HõOÖ’ Éè∂í ^•#O`À ã¨=∂#"≥∞#ÿ ^•#"Õ∞ ÖË^∞Œ .
JÖψQ ã¨`º« =∞O`«\ ˜ Q˘Ñ¨Ê^è~Œ ‡° =¸, Jã¨`º« =∞O`« =∞Ǩ áêѨ=¸ ÖË=Ù.
<åã≤ÉÎ ∂íè q∞ ã¨=∞O^•#O
<åã≤Î Éè∂í q∞ ã¨"∂≥ xkèó I
<åã≤Î ã¨`º« ã¨"∂≥ ^è~Œ À‡
<å#$`å `åÊ`«HOõ Ѩ~O° II (^èŒ~°‡...42/3)
|OQÍ~åxfl Jyfl^Õ=Ùx ÃÑ^ŒÌ H˘_»∞Hõh, P=Ùx ã¨∂~°∞ºx ‰õÄ`«∞~°h, Éèí∂q∞x
"≥·+¨‚q Jh JO\Ï~°∞. HÍ|\˜ì D =¸_ç\ ˜h ^•#q∞zÛ# "åiH˜ =ÚÖ’¡HÍÅ#∂
^•#q∞zÛ# „Ѩu+ª̈ ÜÕ∞~°Ê_»∞`«∞Ok. QÀ=Ù, Éè∂í q∞, q^Œº – D =¸_ç\ ˜ ^•<åxH©
Ju^•#=∞x ¿Ñ~°∞. [Ѩ, ѨÓ[#, Ǩϟ=∞ ã¨ÇÏ≤ `«OQÍ KÕ¿ã Ju^•#O P ^•`«#∞
#~°HOõ #∞O_ç HÍáê_»QÅÆ ^Œ∞. KåÖÏ áêáêÅ #∞O_ç â◊√kú, q=ÚHÎ̃ Éè∂í ^•#O =Å¡
Åaè™êÎ~Ú. „áê}O HõO~îO° #∞O_ç "≥Å∞=_»∞`«∞#flѨÙ_»∞ ‰õÄ_» x+≤^úŒ Hõ~‡° #∞ KÕÜ∞« ~å^Œ∞.
Hõ~=ΰ º (^è~Œ ‡° ) Hõ~‡° #∞ =∂#~å^Œ∞. Z=i rqHõ‰Ωõ ÉèOí QÆO HõeyOz<å (Hõ_∞» Ѩ٠H˘\ì̃<å)
=O^ŒÅ QÀ=ÙÅ#∞ K«OÑ≤#O`« áêѨO K«∞@∞ìH˘O@∞Ok. J^Õ Z=iÔH<· å r=<Àáêkèx,
^è~Œ ‡° |^ŒOú QÍ, U~åÊ@∞ KÕ¿ãÎ ÅHõQ∆ À=ÙÅ#∞ ^•#q∞zÛ# ѶŨ O J|∞ƒ`«∞Ok. QÀ=Ù#∞
~°HO∆˜ K«_O» Ѩ~=° ∞^è~Œ ‡° O. ^•xx q∞Oz# ѨÙ}ºHÍ~°º"Õ∞ ÖË^∞Œ .
QÍ"åOâ◊`O« ÃãH· =õ $+¨O
Ü«∞„`« u+ª̈ `«ºÜ«∞O„u`«O I
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 687
`«`Hü̂ „∆ `«O ^ŒâQ◊ ∞Æ }˜`O«
QÀK«~‡° ѨiH©i`Î O« II (Ѩ~åâ◊~° 㨇 $u – 12/43)
QÀK«~‡° Éè∂í q∞x ^•#q∞zÛ# "åx áêáêÅhfl ^ŒQ"úÆ ∞≥ áÿ È`å~Ú. WHõ áêѨ=∞#fl^Õ
KÕÜ∞« ‰õΩO_® =ÙO>Ë L`«=Î ∞ QÆu Åaèã∞¨ OÎ k. ZHõ¯_≥`· Õ "≥~Úº QÀ=ÙÅ∂ Ѩk Ü≥∞^Œ∞ÅÌ ∂
¿ãfiK«ÛQù Í u~°QQÆ ÅÆ ∞QÆ∞`åÜ≥∂ P Éè∂í ÉèÏQÍxfl 'QÀK«~‡° —=∞O\Ï~°∞. WHõ¯_» QÀK«~‡° =∞O>Ë
P=Ù `ÀÅ∞HÍ^Œ∞.
QÀǨÏO`«‰Ωõ Å #∞O_ç XHõ¯ QÀ=Ù#∞ ~°HO∆˜ z<å =O^ŒQÀ=ÙÅ#∞ ^•#q∞zÛ# ѨÙ}ºO
^Œ‰õΩ¯`«∞Ok.
=~°"∞Õ HÍ Ñ¨ºÑ¨ÇϨ $`å
#`«∞ ^Œ`OΫ QÆ"åOâ◊`O« I
UHÍO ǨÏ$`åfi â◊`O« ^Œ`åÎ fi
# `Õ# ã¨=∞`å Éè"í `Õ ü II (^èŒ~°‡...42/10)
r=<Àáêkè ÖËx x~°ú#∞_≥·# „ÉÏǨχ}∞xH˜ |`«∞‰õΩ`≥~°∞=Ùx HõeÊ¿ãÎ Jâ◊fi"Õ∞^èŒ
Ü«∂QÍxflKÕã≤# ^•x Hõ#fl <≥‰õΩ¯= ѨÙ}ºO ^Œ‰õΩ¯`«∞Ok. ^Œ∞~°ƒÅ∞_»∞, PѨ^ŒÖ’
z‰õΩ¯‰õΩ#fl"å_»∞#QÆ∞ „ÉÏǨχ}∞x ~°H¿∆˜ ãÎ =KÕÛ Ñ¨Ù}ºO "Õ^•^躌 Ü«∞#O, „ѨK∞« ~° ^ŒH} ∆˜ `À
Ü«ÚHõ"Î ∞≥ #ÿ =∞ǨÜ«∞[˝O =Å¡ =KÕÛ Ñ¨Ù}ϺxH˜ H˘xfl ~Ô @∞¡ Z‰õΩ¯=. „ÉÏǨχ}∞x ^è<Œ åxfl
|Å=O`«OQÍ ÖÏyH˘#∞"åx ѨÙ}ºO, W`«~ˆ `«~° ã¨~fi° ã¨OѨ^ÅŒ ∂ Wã¨∞Hõ`À Hõ\ #ì̃ =O`≥#
=Öˇ ‰õÄeáÈ`å~Ú. Éè∂í q∞x ^Ò~°̊#ºOQÍ JѨÇϨ iOz#"å_»∞ J~°"·≥ "ÕÅ ã¨O=`«û~åÅ
áê@∞ ¿Ñ_» ѨÙ~°∞QÆ∞QÍ [x‡Oz, áÈ~Ú, =∞~°Å ¿Ñ_» ѨÙ~°∞QÆ∞QÍ<Õ [x‡Oz áÈ`«∂
=ÙO\Ï_»∞. „ÉÏǨχ}∞x #q∞‡Oz "≥∂ã¨O KÕã≤ "åx ^è<Œ å#flѨÇϨ iOz# "å_»∞ `«#`À
ÉÏ@∞ `«# U_»∞`«~åÅ "åi ѨÙ}Ϻxfl Éèãí ‡¨ O KÕã≤ áêˆ~™êÎ_∞» . „ÉÏǨχ}^è<Œ åxfl ^˘OyeOz#
"å_»∞ PK«O„^Œ`å~å~°¯=¸ `«#, =∞iÜ«Ú `«# `«~åŠѨÙ}ϺÅ#∞ Éèãí ‡¨ O KÕã≤ áêˆ~™êÎ_∞» .
W#∞Ѩ~[° #∞ h ~åà◊§h =O_»∞H˘x ux JiyOK«∞HÀQÆÅ"å_»∞O\Ï_Õ"∂≥ QÍx „ÉÏǨχ}∞x
™⁄=Ú‡x ux JiyOK«∞HÀQÆeQˆ "å_»∞O_»_∞» .
^≥·=„^Œ"åºxfl <åâ◊#O KÕã≤<å, „ÉÏǨχ} ^èŒ<å#flѨǨÏiOz<å, „ÉÏǨχ}∞x
J==∂#Ѩéz<å P^Œ∞+¨¯~°Î =Oâ◊<åâ◊#O `«Ñʨ xã¨i. „ÉÏǨχ}∞_≥· Ü«ÚO_ô U q^Œº#∂
<Õ~∞° ÛHÀ‰õΩO_®<Õ PKå~°º`åfik Ѩ^=Œ ÙÅ <åtOK«∞ "åxx =∂„`«O P^ŒiOz Ѩ^qŒ x
Hõ@Éì @ˇ ‰ì Äõ _»^∞Œ . Ü«∞*Ï˝xfl Jyfl`À KÕÜ∞« QÆÅO HÍh |∂_ç^`Œ À KÕÜ∞« ÖËO Hõ^•!
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 688
ã¨O„HÍOu HÍÅOÖ’ ^•<åÅ∞, ǨÏ=º Hõ"åºÅ∂ KÕã#≤ "åxH˜ ã¨∂~°∞º<Õ ^•#q∞zÛ#
ѶŨ O ^Œ‰Ωõ ¯`«∞Ok. "åxH˜ U_»∞ HõÖÏÊÅ ^•HÍ u~°∞QÆ∞O_»^∞Œ . „Ѩu „QÆÇϨ O (^•#O
ѨÙK«∞ÛH˘#∞@) J^蕺Ѩ#O, Ü«∞[˝O KÕ~ÚOK«∞@ – D =¸_»∞ Ѩ#∞ʼnõÄ `«y# "åx<Õ
K«∂ã¨∞HÀ"åe. P Ѩ#∞Å∞ JѨC_Õ Ñ¨q„`åÖ∫`å~Ú. Ü«∞[˝O [Ѩ`á« êÅ∞ QÆÅ "åx
KÕ`<« Õ Ñ¨q„`«=∞=Ù`«∞Ok QÍx "Õ^=Œ ∂„`«O =Å¡ HÍ^Œ∞.
QÆ~°∞_®! H˘O^Œ~°∞ h\˜HÀ, xѨCHÀ, =∞i ^ÕxHÀ ÉèíÜ«∞Ѩ_ç ^èŒ~°‡=∂~°æO g_ç
áÈ`«∞O\Ï~°∞. "åiHÍ ÉèÜ í ∂« xfl áÈQ˘\˜ì â◊√kú KÕã≤ =∞~°Å =∂~°Oæ Ö’H˜ `Õ"åe. W<åflà◊¥§
^è~Œ ‡° Ѩ^Œä qK«e`«∞Öˇ#· O^Œ∞‰õΩ P=Ù#∂ Z^Œ∞#Ì ∂ "åi KÕ`« ^•#O KÕ~ÚOz KåO„^•Ü«∞}
„=`åxfl ‰õÄ_® KÕ~ÚOz â◊√^Œ∞Åú ∞QÍ KÕÜ∂« e. ã¨<åºã¨O ã‘fiHõiOz ^•x #∞O_ç K«∞º`«∞Öˇ#·
"åiH˜ ‰õÄ_® W^Õ â◊√kú =∂~°æ=Ú <åÅ∞QÆ∞ #∞O_ç Ѩ<≥flO_Õà◊§ =∞^茺 =Ü«∞ã¨∞Ö’x
ÉÏʼnõΩ_Õ^<·≥ å JѨ~å^èOŒ KÕ¿ã,Î áêѨO KÕ¿ãÎ "åx `«e^¡ OŒ „_»∞ÖË „áêÜ«∞tÛ`«OÎ KÕã∞¨ HÀ"åe.
P =Ü«∞ã¨∞ "åiH˜ ~å[^ŒO_»<å =ÙO_»^∞Œ . ~°[ã¨fiÅ ~ÀQÆ„QÆãÜ Î̈ ∞ÿ≥ `Õ P"≥∞#∞ `«Ñʨ xã¨i
Ѩiã≤`÷ ∞« Ö’¡ K«∂_»=Åã≤# "å~°∞ "≥^· ºŒ O KÕÜ∞« =Åã≤#"å~°∞ Ѩk=∂~°∞¡ ™êfl#, [áêÅ#∞
KÕ¿ãÎ â◊√^Œ∞Åú =Ù`å~°∞. (J^蕺ܫ∂ʼnõΩ 42, 43)

ã¨~°Ê^ŒOâ◊ =∞$`«∞ʼnõΩ qÇ≤Ï`« Hõ~°‡ q^è•#O

W`«~° ^Œ∞~°‡~°}ÏÅ áêÖˇ#· "åiH˜ JѨ~H° ~õ ‡° ZÖÏ KÕÜ∂« Ö’ Wk=éˆH q<åfl=Ù
Hõ^•! áê=Ú HÍ@∞H˜ QÆ∞iÜ≥ÿ∞ =∞$u K≥Ok# "åi‰õΩ`«Î=∞ QÆ`«∞Å∞ HõÅQÍÅO>Ë
„Ѩu=∂ã¨OÖ’ ~Ô O_»∞ ѨOK«q∞u^ä∞Œ ÅÖ’#∂ <åQÆ^=Õ `«#∞ ѨÓlOKåe.
Éèí∂q∞ÃÑ· âßeK«∂~°‚O`À <åQÆ^Õ=`« PHÍ~åxfl z„uOKåe. `≥šѨÓÅ∞,
ã¨∞QÆO^è„Œ ^Œ=º=ÚÅ∞, ^è∂Œ ѨO, nѨO, `≥Åx¡ JHõ`∆ Å« `À ^•xx ѨÓlOz ÉÏQÍ =Ú^ŒQÌ Í
=O_»|_ç# J<åflxfl áêÅ`À ÉÏQÍ =Ú^ŒQÌ Í HõeÑ≤ <≥"· ^Õ ºŒ O ÃÑ\Ïìe. `«~∞° "å`« JHõ¯_»
„^Œ"åºÅ#∂ =„™êÎ#∂ LOz ÖËã∂¨ Î '<åQÆ~åA „Ѩã#¨ ∞fl_»∞ HÍ"åe QÍHõ— Jx J<åe.
J^Õ~ÀA „âß^•úxfl âß„™ÈÎHOÎõ QÍ ÃÑ\ì̃ =∞^è∞Œ ~°"∞≥ #ÿ Éè’[<åxfl KÕÜ∂« e. `«~∞° "å`«,
Ü«∞^ä•â◊HÎ̃ „ÉÏǨχ}∞ʼnõΩ |OQÍ~°∞ <åQÆ „Ѩu=∞Å#∞ ^•#O KÕÜ∂« e. QÆ∞~°∞^Õ=ÙxH˜
QÀ^•#O ‰õÄ_® KÕã≤ <åQÆ~å[ „Ñ‘Ü∞« `åO Jx K≥áêÊe. JѨÙ_»∞ W`«~° „âß^ŒHú ~õ ‡° Å#∞
KÕÜ∂« e. (J^蕺ܫ∞O – 44)
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 689

x`«º, ^Õ=, =$kú „âß^•úÅ∞

QÆ~∞° _®! Jxfl ~°HÍÅ „âß^•úÅ#∞ QÆ∂sÛ h‰õΩ K≥Ñʨ _»O [iyOk. J~Ú`Õ, x`«º
„âß^ŒOú Ö’ PǨ˙`«∞Öˇ#· „ÉÏǨχ}∞ʼnõΩ ‰õÄ_® Ñ≤`~« ∞° Å`À ÉÏ@∞, ÉèHí ÑÎ̃ Ó¨ ~°fiHõOQÍ,
J~°º… áê^Œº QÆO^è•^Œ∞Å`À ѨÓ[ KÕÜ∂« e. `«~∞° "å`« Ñ≤`~« ∞° Å#∞^ÕtÌ Oz "åiH˜ Éè’[<åÅ∞
ÃÑ\Ïìe. x`«ºHõ~‡° Ö’ KÕÜ∞« ‰õÄ_»x "Õ=#QÍ – P"åǨÏ#, ã¨fi^è•HÍ~°O, Ñ≤O_»^•#O,
JQ“flHõ~} ° O, „|ǨχK«~åºk xÜ«∞=∂Å∞, qâıfi^Õ= Hõ$`åºÅ∞. x`«º „âß^ŒOú Ö’ ‰õÄ_®
„ÉÏǨχ}∞Å#∞ Éè’[<åÅKÕ `«$ѨÙÅÎ #∞ KÕã≤ ^ŒH} ∆˜ ezÛ ™ê^Œ~O° QÍ "åix g_˘¯ÖÏÊe.
qâıfi^Õ=ÙÅ#∞, W`«~° ^Õ=`«Å#∞ L^ÕtÌ Oz „ÉÏǨχ}∞ʼnõΩ x`«º„âß^Œú Ѩ^uúŒ Ö’<Õ
Éè’[<åÅ#∞ ÃÑ\ì̃¿ãÎ Jk ^Õ=„âß^Œ=ú ∞#|_»∞`«∞Ok.—
(=$kú „âß^ŒOú Wk=éˆH =zÛOk) (J^蕺ܫ∞O – 45)
ã¨`«¯~°‡ =∞Ç≤Ï=∞ – Hõ~°‡ qáêHõ Ѷ¨ÅO
'[QÆ*`Ë̊ å *Ï˝#„Ѩ^•`å! =∂#=ÙʼnõΩ ã¨fi~°Oæ , <å<å„ѨHÍ~åÅ Éè’QÍÅ∞, ã¨∞YO,
~°∂ѨO, |ÅO, |∞kú, Ѩ~å„Hõ=∞O =O\˜ =hfl ѨÙ}º „ѨÉÏè =O =Å¡<Õ ã¨=∞‰õÄ_»∞`åÜ«∞x
q<åfl#∞. ZÖÏÔQ`· Õ q+¨µ"‚ Õ q[Ü«Ú_»=Ù`å_»∞. Jã¨∞~°∞Å∞ HÍ~À, JÖψQ ^è~Œ ‡° "Õ∞ QÔ Å∞ã¨∞OÎ k
– J^è~Œ ‡° O HÍ^Œ∞, ã¨`º« "Õ∞ xÅ∞ã¨∞OÎ k – Jã¨`º« O HÍ^Œ∞, Hõ=∆ ∞ÜÕ∞ ã¨∞MÏxflã¨∞OÎ k,
^Õ=ÙxH˜ ^ŒQ~æÆ ° KÕã∞¨ OÎ k. „HÀ^èOŒ HÍ^Œ∞ Jx ‰õÄ_» ÃÑ^ŒÅÌ ^•fi~å q<åfl#∞.
^è~Œ À‡[Ü«∞u <å ^è~Œ ‡° ó
ã¨`º« O [Ü«∞u <å #$`«O I
Hõ=∆ ∂[Ü«∞u #„HÀ^èÀ
q+¨µ~‚ Ü°̊ ∞« u <åã¨∞~°ó II (^èŒ~°‡...46/3)
ã¨∞Hõ$`«O =Å¡ â◊√ÉèOí HõÅ∞QÆ∞`«∞O^Œ\Ï~°∞. ™êfig∞! D Hõ~‡° Ѷ֨ ÏÅ =Å¡ =KÕÛ [#‡Å
QÆ∂iÛ WOHÍ `≥Å∞ã¨∞HÀ"åÅx =ÙOk— J<åfl_»∞ Hõâº◊ áê`«‡A_»∞. K≥Ñʨ ™êQÍ_»∞ =∞Ǩq+¨µ=‚ Ù.
'F~Ú Ñ¨HO∆© „^•! D Ö’HõOÖ’ P`«‡*Ï˝#∞ʼnõΩ âß㨉Ωõ _»∞ QÆ∞~°∞=Ù. ^Œ∞~å`«∞‡Å‰õΩ
âß㨉Ωõ _»∞ ~åA. QÆ∞ÑÎ̈~∂° ѨOÖ’ áêáêÅ∞ KÕ¿ã"åiH˜ âß㨉Ωõ _»∞ Ü«∞=∞^è~Œ ‡° ~åA.
QÆ∞~°∞~å`«‡ =`åO âß™êÎ
~å*Ï âß™êÎ ^Œ∞~å`«‡<åO I
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 690
WÇ¨Ï „ѨKÛ« #ù fl áêáê<åO
âß™êÎ "≥=· ã¨fi`À Ü«∞=∞ó II
áêáêʼnõΩ „áêÜ«∞tÛ`«OÎ KÕã∞¨ HÀ‰õΩO_® QÍx, KÕã∞¨ H˘x =∞~°Å áêáêÅ#∞ KÕã≤
QÍx =∞~°}¿˜ ãÎ P rqH˜ J<ÕHõ „ѨHÍ~åÅ #~°H=õ ÚÅÖ’ Ѩ_=» Åã≤ =ÙO@∞Ok. JHõ¯_ç
Ü«∂`«#Å #∞O_ç q=ÚH˜Î á⁄Ok<å =∞~°Å ѨÙ_»q∞ÃÑ· ѨÙ@ì=Åã‘ =ÙO@∞Ok. U áêѨO
KÕã#≤ "å_çHÔ @∞=O\˜ [#‡ =ã¨∞OÎ ^À Wk =éˆH q<åfl=Ù Hõ^•! `«# ^è~Œ ‡° =Ú `å#∞
áêeã¨∂Î =∞OzQÍ =ÙO_Õ"å_»∞ T~°fiú Ö’HÍʼnõΩ "≥à`◊ å_»∞. ^è~Œ å‡xfl áêeOK«Háõ È~Ú<å
K≥_Ѥ» #¨ ∞Å∞ KÕã<≤ å P rq J^èÀQÆu áêÅ=Ù`å_»∞. (J^蕺ܫ∞O – 46)

"≥·`«~°}˜ =~°‚# q+¨µ‚, QÆOQÆ, „ÉÏǨχ} =∞Ç≤Ï=∞

QÆ~∞° _®! ^•#=∞Ç≤Ï=∞#∞ QÆ∂sÛ "≥`· ~« }° x˜ QÆ∞iOp J_çQÍ=Ù Hõ^•! q#∞. Ü«∞=∞Ö’Hõ
=∂~°Oæ Ö’ "≥`· ~« }° ܘ ∞« #∞ =∞Ǩ#k =ÙOk. Jk JQÍ^è"Œ ∞≥ ,ÿ ^Œ∞ã¨~Î "° ∞≥ ÿ áêѨÙʼnõΩ =∞ǨÉèÜ
í ∞«
cèuHõ~O° QÍ =ÙO@∞Ok. JO^Œ∞Ö’ ™ê=∂#º [ÖÏʼnõΩ |^Œ∞Å∞QÍ D áêѨÙʼnõΩ p=¸
<≥`~Ϋ ∂° HõxÑ≤™êÎ~Ú. =∂Oã¨ÑÙ¨ |∞~°^Œ ^•x `«\ÏxH˜ =zÛ xeKÕ áêѨÙʼnõΩ HõxÑ≤Oz—
g∞ =∂Oã¨=¸ WÖψQ |∞~°^ŒQÍ=K«∞Û— Jx ÃÇÏK«Ûiã¨∞Î#fl@∞¡QÍ =ÙO@∞Ok. Jk
x=ÚëêxH˘Hõ ÉèÜ í ∞« OHõ~åHÍ~åxfl ^èiŒ Oz áêѨÙÅ QÆ∞O_≥Ö’¡ QÆ∞|∞Å∞ ~ˆ ѨÙ`«∞O@∞Ok.
áê„`« =∞^茺֒ <≥~Úº =∞~°∞QÆ∞`«∞#fl@∞¡ D #k JHõ¯_»Hõ¯_» ã¨Åã¨ÅHÍQÆ∞`«∞#fl@∞¡
HõxÑ≤ã∞¨ OÎ k. ^•xx ^•@∞H˘x =∞#O "≥àÏ¡e J<Õ q+¨Ü∞« O ã¨∞Êù~} ° ‰õΩ ~åQÍ<Õ áêѨÙÅ
QÆ∞O_≥Åqã≤áÈ`å~Ú. P h\˜Ö’ q+¨ÑÙ¨ HÍ@∞ "ÕÜ∞« _®xH˜ ã≤^OúŒ QÍ =Ù#fl H©@HÍÅ∞
`ÕÅ∞H˘O_ç =O\˜ =„[ã¨^$Œ â◊"∞≥ #ÿ `˘O_®Å`À '~°O_ç g∞ Ѩx Ѩ_`» åO— J#fl@∞¡QÍ D
áêѨÙÅ "≥Ñ· Ù¨ K«∂ã¨∞OÎ \Ï~Ú. "≥Úã¨à§◊ =O\˜ Ѩ~=° ∞Ç≤ÏO„ã¨Hõ [Å[O`«∞=ÙÖÏ "≥`· ~« } ° ˜
xO_® =ÙO\Ï~Ú. „ѨàÜ ◊ ∞« OÖ’ Ѩxfl^Œ~Ì ∞° ã¨∂~°∞ºÖÁˆH=∂~°∞ xOy #_ç<u≥ #Î KÕi "≥Ú`«OÎ
qâßfixfl =∞O_çOKÕ™êÎ~x° q<åfl=Ù Hõ^•! D "≥`· ~« } ° Ö˜ ’ ‰õÄ_» JO`«\ ˜ "Õ_ç áêѨÙÅ#∞
"ÕÑÙ¨ `«∞O@∞Ok. "å~°∞ D "Õ_xç `«@∞ìHÀÖËHõ "≥`· ~« } ° ˜ Ö’H˜ ^Œ∂‰õΩ`å~°∞. QÀ^•#O KÕã≤
Ü«Ú#fl"å~°∞ ™ê=∂#º [ÖÏÅÖ’ Ѩ_>¤» ìË =ÙO\Ï~°∞, "åiHÀã¨O <å= ‰õÄ_® =ã¨∞OÎ k.
W`«~∞° Å∞ =∂„`«O P p=Ú <≥`∞« >Î ~Ë ∞° Ö’ =Ú#∞QÆ∞`«∂ `ÕÅ∞`«∂ Hõ~‡° ѶŨ O Hõ_=» Ú>Ë^ì •HÍ
JO^Œ∞Ö’<Õ =ÙO\Ï~°∞.
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 691
ZÖÏO\˜ áêáêÅ∞ KÕã#≤ "å~°∞ "≥`· ~« }° Ö˜ ’<Õ LO_çáÈ`å~À q#∞. ##∂fl, PKå~°∞ºh,
=∂`å Ñ≤`Å« #∂, =$^Œú [#∞Å#∂ ^Œ∂+≤Oz J==∂xOz# "å~°∂, `«# Ѩu„=`å,
ã¨∞jÖÏ, ^èŒ~°‡ Ѩ~åÜ«∞}ÏÜ≥ÿ∞# Ѩuflx =kÖËã≤# "å_»∂, `«##∞ #q∞‡ x„^ŒÖ’H˜
*Ï~°∞‰õΩ#fl"åix ǨÏ`«º KÕã#≤ "å_»∂, âßO`«∞_»∞, ‰õΩ∆ ^è•`«∞~°∞_»∂#QÆ∞ „ÉÏǨχ}∞x rqHõ‰Ωõ
ÉèOí QÆO HõeyOz# "å_»∂, ^•#q∞™êÎ#x K≥ÑÊ≤ „ÉÏǨχ}∞x WO\˜H˜ Ñ≤eÑ≤OK«∞H˘x
f~å PÜ«∞# =KåÛHõ 'ÖË^∞Œ á⁄—=∞‡x Hõãi≤ H˘\ì̃# "å_»∂, W`«~∞° x Ѩuflx PHõi¬Oz
Ö’|éK«∞H˘<Õ"å_»∂, á⁄ÖÏÅ#∞ áê_»∞ KÕÜ«Ú"å~°∂, =O`≥##∞ q~°Q˘æ@∞ì"å~°∂,
=∂O™êxfl u<Õ „ÉÏǨχ}∞_»∂, QÆ~ƒ° áù ê`«O KÕÜÚ« "å_»∂ Hõhã¨O „ѨàÜ ◊ ∞« O^•HÍ<≥<· å
"≥`· ~« }° Ö˜ ’<Õ, ÃÑ#· K≥ÑÊ≤ # „áê}∞Åxfl\˜ KÕ`å Ç≤ÏOã≤OѨ|_»∞`«∂, f„="Õ^#Œ #∞ J#∞Éèqí ã¨∂Î
LO_çáÈ`å~°∞. D "≥·`«~°}© x"å™êxfl `«Ñ≤ÊOK«∞HÀ"åÅO>Ë XHõ>Ë =∂~°æO. ZO`«
=∞ǨáêÑ≤Ü∞ÿ≥ <å ѨâßÛ`åÎÑѨ _¨ ç =∞Ǩ^•#O (J#QÍ `«#‰õΩ#fl^ŒO`å WKÕÛÜ«∞_»O) KÕã≤
K≥@∞ìH˜O^Œ |uH˜ âı+¨rq`«=∞O`å ÉèíQÆ=<åfl=∞ 㨇~°}O KÕÜ«∂e. JѨÙ_»∞ "≥·`«~°}˜
Hõ~∞° }˜ã∞¨ OÎ k HÍx Ü«∞=Ú_»∞ `«# Ѩx `å#∞ KÕã∞¨ ‰õΩáÈ=K«∞Û.
=∞Ǩ^•# „ѨãH¨ Î̃ =zÛOk, HÍ|\ì̃ K≥|∞`«∞<åfl#∞. â◊s~°O Jx`«ºO. ^è#Œ =¸
JO`Õ. HÍ|\˜ì P ~Ô O\˜g∞^• "≥∂ǨÏO ÃÑOK«∞HÀ‰õΩO_® x`«ºO ã¨g∞ѨOÖ’<Õ =ÙO_Õ
=∞$`«∞º=Ùx x~°H¡ ∆õ ºO KÕÜ∞« ‰õΩO_® gÖˇ#· O`« "ÕQOÆ ^è~Œ ‡° ã¨O„QÆÇϨ O KÕÜ∞« _»O `≥e"≥#· Ѩx.
Jx`åºx â◊s~å}˜
qÉè"í À <≥=· âßâ◊fi`«ó II
x`«ºO ã¨OxÇ≤Ï`À =∞$`«∞ºó
Hõ~"ΰ Àº ^è~Œ ‡° ã¨O„QÆÇϨ ó I (^èŒ~°‡...47/24,25)
#Å¡x ÖË^• Zé]x, â◊√ÉèÅí Hõ} ∆ ÏÅ∞#fl, "≥`· ~« }
° © QÀ=Ùx |OQÍ~°O`À H˘=Ú‡Å#∂,
"≥O_ç`À y@ìÅ#∂ JÅOHõiOz, ~Ô O_»∞ #Å¡x =„™êÎÅ#∞ HõÑÊ≤ , áêÅ∞ Ñ≤`H« _õ ®xH˜ ~åy
áê„`«#∞ ã¨Ñ^Î̈ •è <åºÅ`À xOÑ≤ „ÉÏǨχ}∞xH˜ ^•#O KÕÜ∂« e. Ѩu`Î À KÕã#≤ „^À}ÏK«ÅO
tY~°OÃÑ· ~åyáê„`«Ö’ W#∞Ѩ ^ŒO_®xfl Ѩ@∞ìH˘x ‰õÄ~°∞Û#fl@∞¡#fl Ü«∞=∞^èŒ~°‡~åA
„Ѩu=∞#∞ ™ê÷ÑO≤ Kåe. K≥é‰õΩ QÆ_Å» `À, QÆ\ ì̃ |O^è<Œ åÅ`À<˘Hõ <ÒHõ#∞ `«Ü∂« ~°∞KÕã≤
QÀ=Ù#∞ ã¨∂~°ºÑ¨Ù„uQÍ ã¨OÉèÏqOz P <ÒHõÖ’ xÅɡ\Ïìe. `«~∞° "å`« Q˘_»∞QÆ∞, áê^Œ∞HõÅ∞,
LOQÆ~O° , =„™êÎ^∞Œ Å`À ѨÓ[º „âı+ª̈ „ÉÏǨχ}∞ <˘Hõx ã¨O`«∞+ì̈Ñé ¨ z [ÖÏhfl ‰õΩâ◊Å#∂
KÕ`«|@∞ìH˘x D „H˜Ok =∞O„`« â’¡HÍÅ#∞ K«^Œ∞=Ù`«∂ P "≥·`«~°}© QÀ=Ù#∞ P
„ÉÏǨχ}À`«=Î ÚxH˜ ^•#O KÕÜ∂« e.
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 692
Ü«∞=∞^•fiˆ~ =∞ǨѶ∞¨ ’ˆ~ QÍ"À "Õ∞ ǨÏ$^ŒÜ∞Õ ã¨O`«∞
„â◊√`åfi "≥`· ~« }° © #nO I QÆ"åO =∞^èºÕ =™ê=∞ºÇ¨ÏO II
`«~∞° HÎ Í"≥∂ ^Œ^•"Õ∞º<åO q+¨µ~‚ ∂° Ѩ kfi[ „âı+ª̈
`«∞Éèºí O "≥`· ~« }° O© #=∞ó II =∂=Ú^Œ~ú ° =∞Ç‘Ïã¨∞~° I
QÍ"À "Õ∞ J„QÆ`ó« ã¨O`«∞ ã¨^HŒ }∆˜ Ï =∞Ü«∂^Œ`åÎ
QÍ"À "Õ∞ ã¨O`«∞ áê~°≈fi`«ó I `«∞Éèºí O "≥`· ~« }° © #=∞ó II
(^èŒ~°‡...47/30–32)
`«~∞° "å`« ã¨~∞° fiʼnõÄ ™êfiq∞Ü≥∞ÿ # Ü«∞=∞^è~Œ ‡° ~åA „Ѩu=∞#∞ P „ÉÏǨχ}∞xH˜
^•#O KÕã≤ QÀ=ÙH˜ „Ѩ^HŒ } ∆˜ KÕã≤ ^•x <åÜ«∞# "≥O@ ѨOÑ≤ã∂¨ Î ^•x`ÀHõ#∞ KÕu`À
Ѩ@∞ìH˘x WÖÏ J<åe :
^è#Õ ∞ˆH`«fiO „ѨfHõ∆ ã¨fi
Ü«∞=∞^•fiˆ~ =∞ǨÉèÜ í ∞Õ II
L`åÎ~}° ÏÜ«∞ ^Õ"tÕ
"≥·`«~°}ÿ̌º #"≥∂ -ã¨∞Î`Õ I (^èŒ~°‡....47/34,35)
`«~∞° "å`« P „ÉÏǨχ}∞h D QÀ=Ùh PÜ«∞# WO\˜^•HÍ kQÆÉ\ˇ Ïìe. WÖÏ KÕã#≤
"å_»∞ ^ÕÇ¨ O`«OÖ’ "≥`· ~« } ° x˜ ã¨∞YOQÍ ^•@QÆÅ_»∞. D Éè∂í q∞ÃÑ· QÀ^•#O KÕã#≤ "å_»∞
ã¨=∞™êÎc+è ãì̈ k≤ ú <˘O^ŒQÅÆ _»∞.
ã¨=∞ãÎ̈"àÕ Ö◊ ’¡#∂ =∞x+≤ =∞OzѨ#∞ÖË KÕÜ∂« e, =∞OzQÍ<Õ PÖ’zOKåe. W^Õ
ã¨∞Hõ~‡° . D ã¨∞Hõ~‡° =Å¡ „áê}˜H˜ SÇ≤ÏHõ– JO>Ë 'WHõ¯_»—, áê~°Ö∫H˜Hõ JO>Ë JHõ¯_»,
Jxfl ã¨∞MÏÅ∂ Åaè™êÎ~Ú. XHõ =∞x+≤K¿Õ ã ^•#"Õ∞ "åx ѨÙ}ºOQÍ ÖˇH¯˜ OѨ|_»∞`«∞Ok.
ѨxKÕÜ∞« _»O „â◊=∞^•#=∞=Ù`«∞Ok. '<å Ѩل`«∞Å∞ <å ¿Ñ~° ZÖÏQÆ∂ ^•#O KÕ™êÎ~∞° ÖË—
J#∞H˘x T~°∞HÀ‰õÄ_»^∞Œ . `«# KÕu`À `åxKÕÛ ^•#O L`«=Î ∞O. =∞x+≤ áÈÜ«∂Hõ UO
[~°∞QÆ∞`«∞O^À Z=iH˜ `≥Å∞ã¨∞? Jâßâ◊fi`«"∞≥ #ÿ â◊s~°O`À âßâ◊fi`«"∞≥ #ÿ Ѩxx KÕ~ÚOK«_O»
`≥e"≥#· Ѩx Hõ^•! D â◊s~°OÖ’ D „áê}O JukäÖψQ =ÙO@∞Ok. W"åà◊ =Ù#flk,
~ˆ Ѩ٠áÈ#∞#flk „áê}O.—
WO`«=é‰õΩ K≥Ñ≤Ê ã¨∂`«=∞ǨÏi¬ `«#^≥·# "åºMϺ<åxfl <≥·q∞ëê~°}ºOÖ’x
|∞∞+¨µÅH˜ÖÏ qxÑ≤OK«™êQÍ_»∞.
''q„Ѩ=~°∞ÖÏ~å! Ѩ~°=∞`Õ[ã≤fiÜ≥ÿ∞# =∞Ǩ q+¨µ‚=Ù ^•fi~å „¿Ñ`«K«i`«#∞ q#fl
QÆ~∞° _»∞_»`º« O`« ã¨O`«∞+¨µ_ì <·≥ å_»∞. r= [O`«∞=ÙÅ [<å‡kHõ q^è•<åeO`Õ. W"Õ [##,
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}=Ú ◆ 693
=∞~°}, „¿Ñ`«`fi« , B~°fiú ^≥Ç· Ï≤ Hõ Hõ$`åºÅ xÜ«∞=∂Å∞. "≥∂H∆ÍxH˜ HÍ~°HÍÅ∞, HÍ~°}ÏÅ∞
‰õÄ_® W"Õ.
Z=i ǨÏ$^ŒÜ∞« OÖ’<≥`· Õ hÅHõ=∞Å ã¨=∂# âߺ=∞=~°∞_‚ #·≥ ÉèQí "Æ å#∞_»∞ [<å~°#Ì ∞_»∞
`Õ[óѨÙO[OQÍ "≥Å∞QÆ∞`«∞O\Ï_À "åiˆH Jxfl ÖÏÉèÏÅ∂ q[Ü«∂Å∂ ã¨=∞‰õÄ_»∞`å~Ú.
J\˜ì =∞Ǩ`«∞‡Å HõÑ[¨ Ü«∞"≥∞Hõ¯_çk? q+¨µ"‚ Õ =∂`« q+¨µ"‚ Õ Ñ≤`« q+¨µ"‚ Õ ã¨fi[# ÉÏO^è=Œ Ù_»∞.
Z=x |∞kúÖ’ D q+¨Ü∞« O ã≤~÷ O° QÍ xÅ|_ç =ÙO@∞O^À "åxÔH\˜ì ^Œ∞~°fæ =ÙO_»^∞Œ .
q+¨µÉ‚ Qíè "Æ å#∞_Õ ã¨~fi° =∞OQÆà√◊ _»∞. PÜ«∞<Õ QÆOQÆ, PÜ«∞<Õ „ÉÏǨχ}â◊H.Î̃ PÜ«∞<Õ D
„uÖ’Hõ™ê~°O.
=∞Ü«∂„áÈHõOÎ "≥`· Õ =ÚÔHºÂÎ q+¨µó‚ ã¨fi[# ÉÏO^è"Œ åó I
x^•#O K≥=· ã¨~fi° â◊ó II ÜÕ∞ëê"Õ∞= ã≤~÷ å|∞kúó
ÖÏÉè¿í ãÎ ëêO [Ü«∞¿ãÎ ëêO # `ÕëêO ^Œ∞~°uæ ~°ƒ"ù `Õ ü II
‰õΩ`«¿ãÎ ëêO Ѩ~å[Ü«∞ó I =∞OQÆàO◊ ÉèQí "Æ å<£ q+¨µ‚
ÜÕ∞ëê q∞On =~°âߺ"≥∂ ~°‡OQÆàO◊ QÆ~∞° _»^fiŒè [ó I
ǨÏ$^ŒÜ∞« ™È÷ [<å~°#Ì ó II =∞OQÆàO◊ ѨÙO_»sHÍH∆À
^è~Œ À‡ [Ü«∞u <å^è~Œ ‡° ó =∞OQÆàÏÜ«∞`«#O ǨÏió II
ã¨`º« O [Ü«∞u <å#$`«O I ǨÏi~åƒùw~°nä q„áê
Hõ=∆ ∂[Ü«∞u #„HÀ^èÀ q„áê ÉèÏw~°nä ǨÏió I
q+¨µ~‚ Ü°̊ ∞« u <åã¨∞~åó II ÉèÏw~°nä ǨÏiifi„áêó
q+¨µ~‚ å‡`å Ñ≤`åq+¨µó‚ ™ê~°"∞Õ `«[Q˚ „Æ `«Ü
Î ∞Õ II——
(^èŒ~°‡....47/45–49)
J=∞$`ÀѨ=∂#=ÚÖˇ#· ǨÏi„Ѩ=K«<åÅ#∂, ã¨∂`«=∞ǨÏi¬ #∞_»∞Å#∂, qO@∞#fl
â∫#HÍk =∞Ǩ=Ú#∞Å`«ºO`« „Ѩã#¨ ∞flÖˇ<· å~°∞. „áê}˜ Ѩq„`«∞_≥<· å H͉õΩ<åfl, U ^ŒâÖ◊ ’
=Ù<åfl, U kâ◊Ö’ "≥à√◊ `«∞<åfl ǨÏi㨇~°} KÕã∞¨ OÎ >Ë Ö’Ñ¨ÖÏ |Ü«∞\Ï ‰õÄ_® Ѩq„`«∞_»=Ù`å_»∞.
(J^蕺ܫ∞O – 47)