Sie sind auf Seite 1von 31

Arbeitsbereich Baustatik und Stahlbau

Stahlbau I
Lösungen zu den Arbeitsblättern

Jürgen Priebe

WS 2002 / 2003

November 2002
I

Inhaltsverzeichnis
1 Lösungen zum Arbeitsblatt Nr.1 1-1
1.1 Aufgabe 1 . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. 1-1
1.2 Aufgabe 2 . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. 1-1
1.2.1 Stabnachweis . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. 1-1
1.2.2 Nachweis des Knotenbleches . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. 1-1
1.3 Aufgabe 3 . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. 1-2
1.3.1 Stabnachweis . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. 1-2
1.3.2 Nachweis des Knotenbleches im Schnitt I-I . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. 1-2
1.3.3 Nachweis des Knotenbleches im Schnitt III-III . . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. 1-3

2 Lösungen zum Arbeitsblatt Nr.2 2-1


2.1 Aufgabe 1 . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. 2-1
2.1.1 Biegung um die Achse y − y . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. 2-1
2.1.2 Biegung um die Achse z − z . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. 2-2
2.2 Aufgabe 2 . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. 2-3
2.2.1 Untergurt aus Stahl S235 .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. 2-3
2.2.2 Untergurt aus Stahl S355 .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. 2-4

3 Lösungen zum Arbeitsblatt Nr.3 3-1


3.1 Aufgabe 1 . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. 3-1
3.1.1 Querschnittswerte: . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. 3-1
3.1.2 Schnittgrößenberechnung .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. 3-1
3.1.3 Schnittgrößen . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. 3-2
3.2 Aufgabe 2 . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. 3-2
3.2.1 System und Belastung . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. 3-2
3.2.2 Schnittgrößen für x = 0, 75m . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. 3-2
3.2.3 Normalspannungen bei x = 0, 75m . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. 3-2
3.2.4 Schubspannungen bei x = 0, 75m . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. 3-2
3.2.5 Spannungsverteilung . . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. 3-3
3.2.6 Spannungsnachweise . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. 3-3
3.2.7 Vergleichsspannungsnachweis .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. 3-3
3.3 Aufgabe 3 . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. 3-3
3.3.1 System und Belastung . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. 3-3
3.3.2 Schnittgrößen . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. 3-4
3.3.3 Teilaufgabe a) .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. 3-4
3.3.4 Teilaufgabe b) .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. 3-4
3.3.5 Teilaufgabe c) .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. 3-4
3.3.6 Zusammenfassung . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. 3-6

4 Lösungen zum Arbeitsblatt Nr.4 4-1


4.1 Aufgabe 1 . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. 4-1
4.1.1 Querschnittswerte: . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. 4-1
4.1.2 M pl,N,y,d für Nd = 1000kN . . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. 4-1
4.1.3 M pl,V,y,d für Vd = 750kN . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. 4-1
4.1.4 M pl,N,V,y,d für Nd = 1000kN und Vd = 750kN . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. 4-2
4.1.5 M pl,N,V,y,d für Nd = 1750kN und Vd = 850kN . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. 4-2
4.2 Aufgabe 2 . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. 4-3
II

4.2.1 Max. Pd nach der Elastizitätstheorie mit vereinfachten Ansätzen . . . .. . . . . .. . . . . .. 4-3


4.2.2 Max. Pd nach der Elastizitätstheorie mit σ v im Schnitt 1-1 . . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. 4-4
4.2.3 Max. Pd nach der Plastizitätstheorie gemäß DIN 18800 T.1, Abschnitt 7.5.3 . . . .. 4-5

5 Lösungen zum Arbeitsblatt Nr.5 5-2


5.1 Aufgabe 1 a).. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. 5-2
5.1.1 Kennwerte . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. 5-2
5.1.2 Knicken um die y − y Achse . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. 5-2
5.1.3 Knicken um die z − z Achse . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. 5-3
5.2 Aufgabe 1 b) . . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. 5-3
5.2.1 Kennwerte . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. 5-3
5.2.2 Knicken um die y − y Achse . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. 5-3
5.2.3 Knicken um die z − z Achse . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. 5-4
5.3 Aufgabe 2 a).. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. 5-4
5.3.1 Kennwerte . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. 5-4
5.3.2 Knicken um die y − y Achse . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. 5-5
5.3.3 Knicken um die z − z Achse . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. 5-6
5.4 Aufgabe 2 b) . . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. 5-6
5.4.1 Kennwerte . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. 5-6
5.4.2 Nachweismethode 1 (DIN 18800, T.2, El. 321) . . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. 5-7
5.4.3 Nachweismethode 2 (DIN 18800, T.2, El. 322) . . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. 5-8
1-1

1 Lösungen zum Arbeitsblatt Nr.1

1.1 Aufgabe 1

S235(St37) : f y,k = 24, 0 kN/cm2

fu,k = 36, 0 kN/cm2

HEA140 : Abrutto = 31, 4 cm2

Anetto = 31, 4 − 4 · 0, 85 · 1, 8 = 25, 3 cm2


Abrutto
= 1, 24 > 1, 2
Anetto
36, 0
⇒ NR,d = 25, 3 · = 662 kN
1, 25 · 1, 1

1.2 Aufgabe 2

1.2.1 Stabnachweis

S235(St37) : f y,k = 24, 0 kN/cm2


L 7 0 x 7
A *
fu,k = 36, 0 kN/cm2

0
3
NS,d = 1, 35 · 55 = 74 kN

8
1
1, 8
A∗ = (3, 0 − ) · 0, 7 = 1, 47 cm2
2

0
4
Anetto = 2 · A∗ = 2, 94 cm2
36, 0
NR,d = 2, 94 · = 77 kN 7

1, 25 · 1, 1 7 0
NS,d 74
⇒ = = 0, 96 < 1
NR,d 77

1.2.2 Nachweis des Knotenbleches 5


° =

1 5 °
24, 0 kN/cm2
1

S235(St37) : f y,k =
5
1
n

B r u c h l i n i e
36, 0 kN/cm2
t a

fu,k =
5
.

l = 5 5 c o s 1 5 °
.
5
5

0
5

4
+

Abrutto = 2 · 5, 3 · 0, 6 = 6, 36 cm2
0
4

Anetto = 6, 36 − 0, 6 · 1, 8 = 5, 28 cm2
Abrutto 6, 36
= = 1, 20
0
4

Anetto 5, 28
24, 0
NR,d = 6, 36 · = 138 kN
1

1, 1
5
°

NS,d 74
⇒ = = 0, 54 < 1
NR,d 138 5 5
1-2

1.3 Aufgabe 3
1.3.1 Stabnachweis

S235(St37) : f y,k = 24, 0 kN/cm2

fu,k = 36, 0 kN/cm2

NS,d = 900 kN

2 ×U160 : Abrutto = 2 · 24, 0 = 48, 0 cm2

Anetto = 48, 0 − 4 · 0, 75 · 2, 2 = 41, 4 cm2


Abrutto 48, 0
= = 1, 16 < 1, 20
Anetto 41, 4
24, 0
NR,d = 48, 0 · = 1047 kN
1, 1
NS,d 900
⇒ = = 0, 86 < 1
NR,d 1047

1.3.2 Nachweis des Knotenbleches im Schnitt I-I

900
NS,d = 300 kN
3
Knotenblech : Abrutto = (2 · 6, 6 + 7, 0) · 1, 5 = 30, 3 cm2

Anetto = 30, 3 − 2 · 1, 5 · 2, 2 = 23, 7 cm2


Abrutto 30, 3
= = 1, 28 > 1, 20
Anetto 23, 7
36, 0
NR,d = 23, 7 · = 620 kN
1, 25 · 1, 1
NS,d 300
⇒ = = 0, 48 < 1
NR,d 620

B r u c h l i n i e I I I - I I I
l = 1 2 9 c o s 2 0 ° = 1 2 1
.
° =

B r u c h l i n i e I - I
0
2

l = 7 0 c o s 2 0 ° = 6 6
.
9
n

° =
t a

2
.

0
1
0

2
3

n
2

t a

0
+

.
5

7
0

5
4

4
+
5
4

5
3
5
3
5
4
2
0
°

8 0 8 0 7 0
1-3

1.3.3 Nachweis des Knotenbleches im Schnitt III-III

NS,d = 900 kN

Knotenblech : Abrutto = (2 · 12, 1 + 7, 0) · 1, 5 = 46, 8 cm2

Anetto = 46, 8 − 2 · 1, 5 · 2, 2 = 40, 2 cm2


Abrutto 46, 8
= = 1, 16 < 1, 20
Anetto 40, 2
24, 0
NR,d = 46, 8 · = 1021 kN
1, 1
NS,d 900
⇒ = = 0, 88 < 1
NR,d 1021
2-1

2 Lösungen zum Arbeitsblatt Nr.2

2.1 Aufgabe 1

2.1.1 Biegung um die Achse y − y

24, 0
Mel,y,d : fy,d = = 21, 8 kN/cm2
1, 1
30 · 33 1, 2 · 353
Iy = 2 +2 + 2 · 30 · 3 · 192 = 73690 cm4
12 12
73690
Wyo = Wyu = = 3595 cm3
20, 5
⇒ Mel,y,d = 3595 · 21, 8 = 78370 kNcm

2 1 , 8 k N / c m
2

5
0
2
5
0
2

2 1 , 8 k N / c m
2

24, 0
M pl,y,d : fy,d = = 21, 8 kN/cm2
1, 1
⇒ M pl,y,d = (2 · 30 · 3 · 19 + 4 · 17, 5 · 1, 2 · 8, 75) · 21, 8 = 90580 kNcm

90580
⇒ α pl,y = = 1, 16
78370

2 1 , 8 k N / c m
2
5
0
2
5
0
2

2 1 , 8 k N / c m
2
2-2

2.1.2 Biegung um die Achse z − z

24, 0
Mel,z,d : fy,d = = 21, 8 kN/cm2
1, 1
303 · 3 1, 23 · 35
Iz = 2 +2 + 2 · 35 · 1, 2 · 12, 42 = 26426 cm4
12 12
26426
Wzo = Wzu = = 1762 cm3
15
⇒ Mel,z,d = 1762 · 21, 8 = 38400 kNcm

24, 0
M pl,z,d : fy,d = = 21, 8 kN/cm2
1, 1
⇒ M pl,z,d = (4 · 15 · 3 · 7, 5 + 2 · 35 · 1, 2 · 12, 4) · 21, 8 = 52140 kNcm

52140
⇒ α pl,z = = 1, 36
38400
2

2
m

m
/ c

/ c
N

N
k

k
2
2

, 8

, 8
m
m

1
/ c
/ c

2
N
N

k
k

, 8
, 8

1
1

2
2

1 5 0 1 5 0 1 5 0 1 5 0

Biegung um Biegung um
Achse y − y Achse z − z
Mel,d 78370 38400
M pl,d 90580 52140
α pl 1,16 1,36
2-3

2.2 Aufgabe 2

2.2.1 Untergurt aus Stahl S235

Mel,d : Schwerpunkt :

A = 35 · 2 + 40 · 1, 2 + 20 · 2 = 158 cm2
35 · 2 · 43 + 40 · 1, 2 · 22 + 20 · 2 · 1
zSu = = 26 cm
158

35 · 23 1, 2 · 403 20 · 23
Iy = + + + 35 · 2 · (42 − 26)2 +
12 12 12
+40 · 1, 2 · (26 − 22)2 + 20 · 2 · (26 − 1)2 = 52435 cm4
52435
Wo = = 2913 cm3
18
52435
Wu = = 2017 cm3
26
⇒ Mel,d = 2017 · 21, 8 = 44000 kNcm

Tabellarische Querschnittswerteermittlung

A z A·z A · z2 I0 zo Iy

35 × 2 70 1 70 70 23, 3

40 × 1, 2 48 22 1056 23232 6400

20 × 2 40 43 1720 73960 13, 3

∑ 158 − 2846 97262 6436, 6 18, 01 . . . 52435


∑ (A · z)
zo = Iy = ∑ (A · z2 ) + ∑ I0 − z2o · ∑ A
∑A

1 5 , 1 k N / c m
2
0
8
1
=
z
0
6
2
=
z o
S
u
S

2 1 , 8 k N / c m
2
2-4

M pl,d : Spannungsnulllinie :

σ dA = 35 · 2 + (40 − zu ) · 1, 2 − 20 · 2 − zu · 1, 2
R
= 0
70 + 48 − 40
⇒ zu = = 32, 5 cm
2, 4
7, 5 32, 5
⇒ M pl,d = [(35 · 2 · (7, 5 + 1) + 7, 5 · 1, 2 · + 32, 5 · 1, 2 · +
2 2
+20 · 2 · (32, 5 + 1)] · 21, 8 = 56800 kNcm

56800
⇒ α pl = = 1, 29
44000
2 1 , 8 k N / c m
2

5
7
5
2
3
=
z u
2 1 , 8 k N / c m
2

2.2.2 Untergurt aus Stahl S355

Mel,d : wie 2.2.1

Iy = 52435 cm4
52435
aber : WSu = = 2185 cm3
24
⇒ Mel,d = 2185 · 21, 8 = 47700 kNcm

1 6 , 4 k N / c m
2

S 2 3 5
0
8
1
= o
S

S 2 3 5
z
0

0
4

6
2

2
=

=
s

u
S

2 1 , 8 k N / c m
2
z

S 3 5 5 2 3 , 6 k N / c m
2
2-5

M pl,d : Spannungsnulllinie :

σ dA = (35 · 2 + (40 − zu ) · 1, 2 − zu · 1, 2) · 21, 8 − 20 · 2 · 32, 7 =


R
0
1526 + 1046, 4 − 1308
⇒ zu = = 24, 2 cm
52, 32  
15, 8
⇒ M pl,d = [35 · 2 · (15, 8 + 1)] · 21, 8 + 15, 8 · 1, 2 · · 21, 8+
  2
24, 2
+ 24, 2 · 1, 2 · · 21, 8 + [20 · 2 · (24, 2 + 1)] · 32, 7 = 69500 kNcm
2

69500
⇒ α pl = = 1, 46
47700

S 2 3 5 2 1 , 8 k N / c m
2

8
5
1
S 2 3 5

2
4
2
= u
2 1 , 8 k N / c m
2

S 3 5 5 3 2 , 7 k N / c m
2

Untergurt aus S235 Untergurt aus S355


Mel,d 44000 47700
M pl,d 56800 69500
α pl 1,29 1,46
3-1

3 Lösungen zum Arbeitsblatt Nr.3

3.1 Aufgabe 1

3.1.1 Querschnittswerte:

A = 2 · 30 · 2, 0 + 35 · 1, 0 = 155 cm2
2
30 · 23 1 · 353

35
Iy = 2· + + 2 · 30 · 2 · +1 = 44683 cm4
12 12 2
44683
Wyu = Wyo = = 2291 cm3
19, 5  
35
Sy1−1 = 30 · 2 · +1 = 1110 cm3
2
35 35
Sy2−2 = 1110 + ·1· = 1263 cm3
2 4

3.1.2 Schnittgrößenberechnung

+ 1 0 , 0 k N / c m
2

2 , 6 4 k N / c m
2

1 1
5
7

M M s t
1

N V N 3 , 0 0 k N / c m
2

2 2 V
5
7
1

2 , 6 4 k N / c m
2

- 1 4 , 0 k N / c m
2

N M N M
σRoben = − ⇒ = σRoben + (1)
A Wy A Wy
N M M N
σRunten = + ⇒ = σRunten − (2)
A Wy Wy A
N N
aus (1) und (2) ⇒ = σRoben + σRunten −
A A
σRoben + σRunten
N = A·
2
10 + (−14)
N = 155 · = −310 kN (Druck)
 2 
N
aus (2) ⇒ M = Wy · σRunten −
 A 
−310
M = 2291 · −14 − = −27492 kNcm
155
V · Sy τ · Iy · t
τ = ⇒ V =
Iy · t Sy
2, 64 · 44683 · 1
V = = 106 kN (Schnitt 1-1)
1110
3, 00 · 44683 · 1
V = = 106 kN (Schnitt 2-2)
1263
3-2

3.1.3 Schnittgrößen

N = −310 kN
M = −275 kNm
Q = 106 kN

3.2 Aufgabe 2
3.2.1 System und Belastung
P s , k
= 8 0 k N P s , k
= 8 0 k N

Querschnitt:
N = 3 0 0 k N
7 , 5
x s , k HEA 240
H E A 2 4 0 , S 2 3 5

0
A = 76, 8cm2

3
2
z Wy = 675cm3

2
Iy = 7760cm4

1
7 5 0 1 5 0 0 7 5 0 2 4 0

PS,k (veränderliche Last) ⇒ γF = 1, 50


NS,k (ständige Last) ⇒ γF = 1, 35

3.2.2 Schnittgrößen für x = 0, 75m

MS,d = (1, 5 · 80) · 0, 75 = 9000 kNcm


VS,d = 1, 5 · 80 = 120 kN
NS,d = 1, 35 · 300 = 405 kN

3.2.3 Normalspannungen bei x = 0, 75m


NS,d MS,d 405 9000
σRandoben = − = − = 5, 27 − 13, 33 = −8, 06 kN/cm2
A Wy 76, 8 675
NS,d MS,d 405 9000
σRandunten = + = + = 5, 27 + 13, 33 = +18, 60 kN/cm2
A Wy 76, 8 675

3.2.4 Schubspannungen bei x = 0, 75m


VS,d 120
a) vereinfacht: τm = = = 7, 34 kN/cm2
ASteg 21, 8 · 0, 75
b) genauer: S1−1 = 0
1 2
1 2
24 21, 8
S2−2 = · 1, 2 · = 157 cm3 1 3 2 3

2 2
7 , 5

S3−3 = 2 · S2−2 = 314 cm3


21, 82 4 4
8

S4−4 = S3−3 + · 0, 75 = 359 cm3


1
2

2·4
τ1−1 = 0
5 5
1 2
120 · 157
τ2−2 = = 2, 02 kN/cm2
7760 · 1, 2 2 4 0

120 · 314
τ3−3 = = 6, 47 kN/cm2
7760 · 1, 2
120 · 359
τ4−4 = = max τ = 7, 40 kN/cm2
7760 · 1, 2
3-3

3.2.5 Spannungsverteilung

2 , 0 2
- 8 , 0 6
6 , 4 7
2
1

7 , 5
0
1

M M
N V N 7 , 4 0
0

V
3
2

3
0
1

1 8 , 6
2 , 0 2
2
1

s [ k N / c m ] t [ k N / c m ]
2 2

3.2.6 Spannungsnachweise

24

 ≤
 fy,d = = 21, 8 kN/cm2
max σS,d = 18, 60 kN/cm2 1, 1
 > 1f

= 10, 9 kN/cm2
y,d
2
24

 ≤ τR,d
 = √ = 12, 6 kN/cm2
max τS,d = 7, 40 kN/cm2 3 · 1, 1
1
6, 3 kN/cm2

 >
fy,d =
2
⇒ Vergleichsspannungsnachweis ist erforderlich!

3.2.7 Vergleichsspannungsnachweis

a) vereinfacht: σv,d
p
= 18, 62 + 3 · 7, 402 = 22, 6 kN/cm2 > fy,d #
NS,d M 405 9000
b) genauer: σ5−5 = + ·z = + · 10, 3 = 17, 2 kN/cm2
A Iy 76, 8 7760
τ5−5 = τ3−3 = 6, 47 kN/cm2

σv,d
p
= 17, 22 + 3 · 6, 472 = 20, 5 kN/cm2 ≤ fy,d

3.3 Aufgabe 3

3.3.1 System und Belastung

F
Querschnitt:
d

IPE 450
x I P E 4 5 0 , S 2 3 5
Wy,el = 1500cm3
A C B
S235JR
z 3 5 0 0 7 0 0 0
fy,d = 21, 8kN/cm2
1 0 5 0 0
3-4

3.3.2 Schnittgrößen

Fd · 3, 5 · 7, 02
MA,d = − = −1, 556 · Fd [M in kNm, Fd in kN]
10, 52
Fd · 7, 0 · 3, 52
MB,d = − = −0, 777 · Fd [M in kNm, Fd in kN]
10, 52
2 · Fd · 3, 52 · 7, 02
MC,d = − = 1, 037 · Fd [M in kNm, Fd in kN]
10, 53

3.3.3 Teilaufgabe a)

Mel,d = Wy,el · fy,d = 1500 · 21, 8 = 32727 kNcm

max |Md | = |MA,d | = 1, 556 · Fd = 327, 3 kNm


327, 3
⇒ Fd = = 210, 4 kN
1, 556

3.3.4 Teilaufgabe b)

Wy,pl = 2 · Sy = 2 · 851( aus Tabelle ) = 1702 cm3


24
M pl,d = Wy,pl · fy,d = 1702 · = 37135 kNcm
1, 1
max |Md | = |MA,d | = 1, 556 · Fd = 371, 3 kNm
371, 3
⇒ Fd = = 238, 7 kN
1, 556

3.3.5 Teilaufgabe c)

M A , d
= - M p l , d
= - 3 7 1 , 4 k N m

F = 2 3 8 , 7 k N M B , d
= - 0 , 7 7 7 F d
= - 1 8 5 , 7 k N m
d

Momentenverteilung bei Erreichen des


ersten Fließgelenkes in A
+

M C , d
= 1 , 0 3 7 F d
= 2 4 7 , 6 k N m

D M
Statisches System mit Momentenver- D F
B 1 , d
1 d

lauf zur Aufnahme einer weiteren Be-


D M = 0
lastung ∆F1d A 1 , d

D M C 1 , d
3-5

∆MA1,d = 0
10, 52 − 3, 52
∆MB1,d = −∆F1d · 3.5 · 2
= −1, 556 · ∆F1d [kNm]
 2 · 10, 53 
3, 5 3 · 3, 5
∆MC1,d = ∆F1d · 3.5 · 1 + 2
− = −1, 815 · ∆F1d [kNm]
2 · 10, 5 2 · 10, 5
max ∆MC1,d = M pl,d − MC,d = 371, 3 − 247, 6 = 123, 8 kNm
123, 8
⇒ ∆F1d = = 68, 2 kN
1, 815
∆MB1,d = −1, 556 · 68, 2 = 106, 1 kNm

⇒ MB,d = −185, 7 − 106, 1 = 291, 8 kNm


M A , d
= - M p l , d
= - 3 7 1 , 4 k N m

M B , d
= - 1 8 5 , 7 - 1 0 6 , 1 = 2 9 1 , 8 k N m

F d
+ D F 1 d

Momentenverteilung bei Er-


reichen des zweiten Fließge-
lenkes in C +

M C , d
= M p l , d
= 3 7 1 , 4 k N m

D M
D F
B 2 , d
Statisches System mit Mo- 2 d

mentenverlauf zur Aufnah-


D M A 2 , d
= 0
me einer weiteren Belastung
D M = 0
∆F2d C 2 , d

∆MA2,d = 0

∆MB2,d = −7, 0 · ∆F2d

∆MC2,d = 0

max |∆MB2,d | = M pl,d − |MB,d | − |∆MB1,d | = 371, 3 − 185, 7 − 106, 1 = 79, 6 kNm
79, 6
⇒ ∆F2d = = 11, 4 kN
7, 0

Gesamte aufnehmbare Last Fd,ges bis zum Zusammenbruch des Systems (Ausbildung einer kinemati-
schen Kette):
Fd,ges = Fd + ∆F1d + ∆F2d = 238, 7 + 68, 2 + 11, 4 = 318, 3kN
M A , d
= - M p l , d
= - 3 7 1 , 4 k N m M B , d
= - M p l , d
= - 3 7 1 , 4 k N m

Momentenverteilung bei Er-


reichen des dritten Fließge-
lenkes in B +

M C , d
= M p l , d
= 3 7 1 , 4 k N m
3-6

3.3.6 Zusammenfassung

elastisch-elastisch Fd = 210 kN

elastisch-plastisch Fd = 238, 7 kN (Querschnittsreserve 13,7 %)

plastisch-plastisch Fd = 318, 3 kN (Systemreserve 33,3%)


4-1

4 Lösungen zum Arbeitsblatt Nr.4

4.1 Aufgabe 1

4.1.1 Querschnittswerte:

A = 2 · 35 · 1, 2 + 2 · 30 · 3, 0 = 264 cm2
24
N pl,d = 264 · = 5760 kN
 1, 1 
35 + 3 35 · 35 24
M pl,y,d = 2 · 30 · 3 · + 4 · 1, 2 · · = 90579 kNcm
2 2·4 1, 1
24
Vpl,z,d = 2 · 35 · 1, 2 · √ = 1058 kN
3 · 1, 1

4.1.2 M pl,N,y,d für Nd = 1000kN

1000
erf.AN = = 45, 87 cm2
24/1, 1
45, 87
erf.hN = = 19, 11 cm
 · 1, 2
2  
35 + 3 7, 9 24
M pl,N,y,d = 2 · 30 · 3 · + 4 · 7, 9 · 1, 2 · 9, 6 + · = 85757 kNcm
2 2 1, 1
- 2 1 , 8
0
3
9
7

M M
6

N N
9
N
h

6
9

2 1 , 8
9
7
0

2 1 , 8
3

4.1.3 M pl,V,y,d für Vd = 750kN

750
τd = = 8, 93 kN/cm2
2
s· 35 · 1, 2
24 2

σSt = − 3 · 8, 932 = 15, 36 kN/cm2
1, 1
35 + 3 24 35 · 35
M pl,V,y,d = 2 · 30 · 3 · · + 4 · 1, 2 · · 15, 36 = 85846 kNcm
2 1, 1 2·4
4-2

- 2 1 , 8

M M
V 1 5 , 3 6

V - 1 5 , 3 6

8 , 9 3
2 1 , 8

4.1.4 M pl,N,V,y,d für Nd = 1000kN und Vd = 750kN

τd = = 8, 93 kN/cm2

σSt = = 15, 36 kN/cm2


1000
erf.AN = = 65, 10 cm2 < 2 · 35 · 1, 2 = 84cm2
15, 36
⇒ N wird nur über den Steg abgetragen
35 + 3 24
M pl,N,V,y,d = 2 · 30 · 3 · · +
2  1, 1 
3, 9
+4 · 3, 9 · 1, 2 · 13, 6 + · 15, 36 = 79027 kNcm
2
- 2 1 , 8

0
1 5 , 3 6

- 1 5 , 3 6 3
9
3
6

M M
3

N V N
1
N

V
h

6
3

1 5 , 3 6
1
9

8 , 9 3
3
0

2 1 , 8
3

4.1.5 M pl,N,V,y,d für Nd = 1750kN und Vd = 850kN

850
τd = = 10, 12 kN/cm2
2 · 35 · 1, 2
s
24 2
 
σSt = − 3 · 10, 122 = 12, 96 kN/cm2
1, 1
max NSteg,d = 2 · 35 · 1, 2 · 12, 96 = 1089 kN < Nd = 1750kN

⇒ N muß auch über die beiden Flansche abgetragen werden


4-3

∆N = 1750 − 1089 = 661 kN


661
erf.A∆N = = 30, 32 cm2
21, 8
30, 32
erf.t∆N = = 0, 505 cm
2 · 30  
2, 5 24
M pl,N,V,y,d = 2 · 30 · 2, 5 · 18 + · = 62947 kNcm
2 1, 1
- 2 1 , 8

5
2
0
1 2 , 9 6

8
M M

1
N V N

0
8
1
1 0 , 1 2 2 1 , 8

5
2 1 , 8

2
4.2 Aufgabe 2
Die maximalen Querschnittsbeanspruchungen liegen an der Einspannstelle vor. Die Schnittgrößen betra-
gen hier: NS,d ; VS,d = Pd ; MS,d = Pd · l

4.2.1 Max. Pd nach der Elastizitätstheorie mit vereinfachten Ansätzen


MS,d NS,d l NS,d
σmax = + = Pd · + (1)
Wy A Wy A
VS,d Pd
τmax = = (2)
ASteg ASteg
σv σmax
2 + 3 · τ2 ≤ f
y,d ⇒ σmax + 3 · τmax − f y,d = 0 (3)
p
= 2 2 2
max
(1) und (2) in (3) eingesetzt liefert:

2
Pd2

l NS,d 2
Pd + +3 − fy,d =0
Wy A A2Steg

2
NS,d 2
  
l l · NS,d 3
Pd2 + 2Pd + 2
+ Pd2 2 − fy,d =0
Wy Wy · A A ASteg

" 2 #
NS,d 2
 
l 3 2 · l · NS,d
Pd2 + + Pd + 2
− fy,d =0
Wy A2Steg Wy · A A

2 · l · NS,d NS,d 2
 
2
− fy,d
2 Wy · A A
Pd + Pd " 2 # + "  # =0
l 3 l 2 3
+ 2 + 2
Wy ASteg Wy ASteg
4-4

v 2
u
l · NS,d · NS,d 2
 
u l N S,d 2
− fy,d
u 
Wy · A Wy · A A
u 
Pd = − " 2 # ± u "   − " 2
u
# #
2
l 3 u l 3 l 3
+ 2 + 2 + 2
t 
Wy ASteg Wy ASteg Wy ASteg

Querschnittswerte
A = 2 · 26 · 1, 4 + 22 · 0, 8 = 90, 4 cm2 2 6 0 x 1 4

7
18, 7 cm2

0
2 2 0 x 8
ASteg = (22 + 1, 4) · 0, 8 =

1
1

1
1
1, 43 223

8
y y

4
Iy = 2 · 26 · + 0, 8 · + 2 · 26 · 1, 4 · 11, 72 = 10687 cm4

2
12 1, 2

7
1

1
10687

1
Wy = = 862 cm3 2 6 0 x 1 4

11 + 1, 4

1 a) NS,d = 0

fy,d 21, 8
Pd = s 2 = s = 126, 7kN
l 3 125 2

3
+ +
Wy A2Steg 862 18, 72

1 b) NS,d = 500kN

v 2
u
500 2
 
125 · 500 125 · 500
u
− 21, 82
u 
862 · 90, 4 862 · 90, 4 90, 4
u 
Pd = − " # ± u "  − "
u
# #
125 2
 2 2
3 u 125 3 125 3
+ + +
t 
862 18, 72 862 18, 72 862 18, 72

Pd = −27, 1 ± 125, 5 = 98, 4kN

4.2.2 Max. Pd nach der Elastizitätstheorie mit σv im Schnitt 1-1


MS,d NS,d l NS,d
σ1−1 = + = Pd · + (1)
Wy1 A Wy1 A
VS,d · Sy1 Sy
τ1−1 = = Pd · 1 (2)
I ·t Iy · t
qy
σv1−1 = σ1−1
2 + 3 · τ2
1−1 ≤ f y,d ⇒ σ1−1 + 3 · τ1−1 − f y,d = 0 (3)
2 2 2

(1) und (2) in (3) eingesetzt liefert:


 2  2
l NS,d S y1
Pd + + 3Pd2 2
− fy,d =0
Wy1 A Iy · t
2
NS,d 2 S y1 2
    
l l · NS,d
Pd2 + 2Pd + 2
+ 3Pd 2
− fy,d =0
Wy1 Wy1 · A A Iy · t
4-5

" 2 2 #
NS,d 2
  
l S y1 2 · l · NS,d
Pd2 +3 + Pd + 2
− fy,d =0
Wy1 Iy · t Wy1 · A A

2 · l · NS,d NS,d 2
 
2
− fy,d
2 Wy1 · A A
Pd + Pd "  # + "  # =0
l 2 S y1 2 l 2 S y1 2
   
+3 +3
Wy1 Iy · t Wy1 Iy · t
v 2
u
l · NS,d l · NS,d NS,d 2
u  
u  2
− fy,d
Wy1 · A Wy1 · A A
u 
Pd = − " 2 # ± u  − "
u
2  " 2 2 #   #
l 2 S y1 2
   
l S y1 u l S y1
+3 +3 +3
t 
Wy1 Iy · t Wy1 Iy · t Wy1 Iy · t

Querschnittswerte
A = 2 · 26 · 1, 4 + 22 · 0, 8 = 90, 4 cm2
2 6 0 x 1 4 1 1

1, 43 223
Iy = 2 · 26 · + 0, 8 · + 2 · 26 · 1, 4 · 11, 72 = 10687 cm4 2 2 0 x 8
12 1, 2
10687
Wy1 = = 972 cm3 y y

11
S y1 = 26 · 1, 4 · (11 + 0, 7) = 426 cm3
2 6 0 x 1 4

t = = 0, 8 cm

2 a) NS,d = 0

fy,d 21, 8
Pd = s 2  2 = s 2  2 = 140, 8kN
l S y1 125 426
+3 +3
Wy1 Iy · t 972 10687 · 0, 8

2 b) NS,d = 500kN

v 2
u  2
500
u
125·500 u 125·500
90,4 − 21, 82
862·90,4 862·90,4 
Pd = −  ±  −
u
 2  u   2    2 
125 2 426 125 2 426 125 2 426
 t  
862 +3 10687·0,8 862 +3 10687·0,8 862 +3 10687·0,8

Pd = −29, 65 ± 139, 35 = 109, 7kN

4.2.3 Max. Pd nach der Plastizitätstheorie gemäß DIN 18800 T.1, Abschnitt 7.5.3

2 6 0 x 1 4
N pl,d = A · fy,d = 90, 4 · 21, 8 = 1971 kN
7
0

2 2 0 x 8
24
1
1

= h · t · τR,d = 2 · 11, 7 · 0, 8 · √
1

Vpl,d = 235, 6 kN
8

y y

3 · 1, 1 
4
2


11 24
0

7
1

M pl,y,d = 2 · 26 · 1, 4 · 11, 7 + 2 · 11 · 0, 8 · · = 206, 8 kNm


1

2 6 0 x 1 4

2 1, 1
5-1

3 a) NS,d = 0
NS,d
= 0 < 0, 1
N pl,d
Md Vd
⇒ 0, 88 + 0, 37 ≤ 1 (Tab. 16)
M pl,d Vpl,d
Pd · l Pd
0, 88 + 0, 37 = 1
M pl,d Vpl,d
 
l 1
Pd 0, 88 + 0, 37 = 1
M pl,d Vpl,d
1
Pd =
l 1
0, 88 + 0, 37
M pl,d Vpl,d
1
Pd = = 145 kN
1, 25 1
0, 88 + 0, 37
206, 8 235, 6 


 > 0, 33


Pd 145
Kontrolle: = = 0, 62
Vpl,d 235, 6 

 < 0, 9

3 b) NS,d = 500kN 


 > 0, 1


NS,d 500
= = 0, 25
N pl,d 1971 

 < 1, 0

Md Nd Vd
⇒ 0, 8 + 0, 89 + 0, 33 ≤ 1 (Tab. 16)
M pl,d N pl,d Vpl,d
Pd · l NS,d Pd
0, 8 + 0, 89 + 0, 33 = 1
M pl,d N pl,d Vpl,d
 
l 1 NS,d
Pd 0, 8 + 0, 33 = 1 − 0, 89
M pl,d Vpl,d N pl,d
NS,d
1 − 0, 89
N pl,d
Pd =
l 1
0, 8 + 0, 33
M pl,d Vpl,d
500
1 − 0, 89
Pd = 1971 = 124 kN
1, 25 1
0, 8 + 0, 33
206, 8 235, 6 


 > 0, 33


Pd 124
Kontrolle: = = 0, 53
Vpl,d 235, 6 

 < 0, 9


5-2

5 Lösungen zum Arbeitsblatt Nr.5


5.1 Aufgabe 1 a)
5.1.1 Kennwerte

Belastung: NS,d = 1, 35 · 400 = 540 kN

Material: S235

fy,k = 24 kN/cm2
r
21000
λa = π = 92, 9
24
Profil: HEA160

A = 38, 8 cm2

Iy = 1670 cm4 iy = 6, 57 cm

Iz = 616 cm4 iz = 3, 98 cm

h/b = 152/160 = 0, 95 s = 6 mm

t = 9 mm

5.1.2 Knicken um die y − y Achse


s ky 400 λ ky 60, 9
sky = 4, 0m = 400cm λ ky = = = 60, 9 λ ky = = = 0, 655
iy 6, 57 λa 92, 9

Einordnung in die Knickspannungslinien:


gewalztes Profil; h/b = 0, 95 < 1, 2; t < 80mm; ⇒ Knickspannungslinie b mit α = 0, 34

Abminderungsfaktor 
 > 0, 2

λ ky = 0, 655
 < 3, 0

2
h   i
0, 5 1 + α λ ky − 0, 2 + λ ky = 0, 5 1 + 0, 34 (0, 655 − 0, 2) + 0, 6552
 
⇒ k =

= 0, 792
1 1
⇒ κy = q = p
2 0, 792 + 0, 7922 + 0, 6552
k + k 2 + λ ky

= 0, 808

Nachweis
NS,d 540
= = 0, 79 < 1, 0
κy · N pl,d 0, 808 · 38, 8 · 21, 8
5-3

5.1.3 Knicken um die z − z Achse


s kz 200 λ kz 50, 3
skz = 2, 0m = 200cm λ kz = = = 50, 3 λ kz = = = 0, 54
iz 3, 98 λa 92, 9

Einordnung in die Knickspannungslinien:


gewalztes Profil; h/b = 0, 95 < 1, 2; t < 80mm; ⇒ Knickspannungslinie c mit α = 0, 49

Abminderungsfaktor 
 > 0, 2

λ kz = 0, 54
 < 3, 0

2
h   i
0, 5 1 + α λ ky − 0, 2 + λ ky = 0, 5 1 + 0, 49 (0, 54 − 0, 2) + 0, 542
 
⇒ k =

= 0, 729
1 1
⇒ κz = q = p
2 0, 729 + 0, 7292 + 0, 542
k + k 2 + λ ky
= 0, 82

Nachweis
NS,d 540
= = 0, 78 < 1, 0
κz · N pl,d 0, 82 · 38, 8 · 21, 8

5.2 Aufgabe 1 b)
5.2.1 Kennwerte

Belastung: NS,d = 1, 35 · 1000 + 1, 5 · 750 = 2475 kN

Material: S235

fy,k = 24 kN/cm2
r
21000
λa = π = 92, 9
24
Querschnittswerte: A = 2 · 32 · 2 + 2 · 30 · 1, 2 = 200 cm 2
23 303
Iy = 2 · 32 · + 2 · 1, 2 · + 2 · 32 · 2 · 162 = 38211 cm4
r 12 12
Iy
iy = = 13, 82 cm
A
323 1, 23
Iz = 2·2· + 2 · 30 · + 2 · 30 · 1, 2 · 13, 42 = 23860 cm4
r 12 12
Iz
iz = = 10, 92 cm
A

5.2.2 Knicken um die y − y Achse


s ky 800 λ ky 57, 9
sky = 2 · 4, 0 = 8, 0m = 800cm λ ky = = = 57, 9 λ ky = = = 0, 623
iy 13, 82 λa 92, 9
5-4

Einordnung in die Knickspannungslinien:


geschweißter Kastenquerschnitt; Annhame a ≥ mint; Knickspannungslinie c mit α = 0, 49

Abminderungsfaktor 
 > 0, 2

λ ky = 0, 623
 < 3, 0

0, 5 1 + 0, 49 (0, 623 − 0, 2) + 0, 6232 = 0, 798


 
⇒ k =
1
⇒ κy = p = 0, 77
0, 798 + 0, 7982 + 0, 6232

5.2.3 Knicken um die z − z Achse


s kz 800 λ kz 73, 3
skz = 2 · 4, 0 = 8, 0m = 200cm λ kz = = = 73, 3 λ kz = = = 0, 788
iz 10, 92 λa 92, 9

Einordnung in die Knickspannungslinien:


geschweißter Kastenquerschnitt; Annhame a ≥ mint; Knickspannungslinie c mit α = 0, 49

Abminderungsfaktor 
 > 0, 2

λ kz = 0, 788
 < 3, 0

0, 5 1 + 0, 49 (0, 788 − 0, 2) + 0, 7882 = 0, 955


 
⇒ k =
1
⇒ κz = p = 0, 67(= min κ )
0, 955 + 0, 9552 + 0, 7882
Nachweis
NS,d 2475
= = 0, 85 < 1, 0
κz · N pl,d 0, 67 · 200 · 21, 8

5.3 Aufgabe 2 a)
5.3.1 Kennwerte

Belastung: FS,d = 200 kN

Material: S235

fy,k = 24 kN/cm2
r
21000
λa = π = 92, 9
24

Rechteck-Hohlprofil 180 × 180 × 5,6, warm gefertigt


Querschnittswerte:
5-5

A = 29, 3 cm2 N pl,d = 29, 3 · 21, 8 = 639 kN

Iy = 1670 cm4 iy = 6, 50 cm
y

0
8
= 616 cm4 =

1
Iz iz 4, 11 cm 5 , 6
 
8, 44
M pl,y,d = 2 · 21, 8 · 10 · 0, 56 · 8, 72 + 2 · 8, 44 · 0, 56 · = 3868 kNcm
2
1 0 0

5.3.2 Knicken um die y − y Achse


s ky 300 λ ky 46, 15
sky = 3, 0m = 300cm λ ky = = = 46, 15 λ ky = = = 0, 497
iy 6, 50 λa 92, 9

Einordnung in die Knickspannungslinien:


warmgefertigtes Hohlprofil; Knickspannungslinie a mit α = 0, 21

Abminderungsfaktor 
 > 0, 2

λ ky = 0, 497
 < 3, 0

= 0, 5 1 + 0, 21 (0, 497 − 0, 2) + 0, 4972


 
⇒ k = 0, 654
1
⇒ κy = p = 0, 92
0, 654 + 0, 6542 + 0, 4972
NS,d 200
= = 0, 34 < 1, 0
κy · N pl,d 0, 92 · 639  
  
NS,d NS,d 2
∆n = · 1− ·κ ·λk
κ · N pl,d κ · N pl,d
= 0, 34 · (1 − 0, 34) · 0, 922 · 0, 4972 = 0, 047 < 0, 10

M1 = 20 kNm

M2 = ψ · M1 = 0 ⇒ ψ =0
2 0 0 k N
M = 2 0 k N m
E · Iy 21000 · 1240 1

Nki,d = π2 · 2 = π2 · = 2596 kN
s ky · γ M 3002 · 1, 1
Nki,d 2596
ηki,d = = = 12, 98 M - L i n i e
NS,d 200
1
βm = 0, 66 + 0, 44 · ψ = 0, 66 < 1− = 0, 92
ηki,d
M = 0
⇒ βm = 0, 92 2

βm · MS,d 0, 92 · 20
= = 0, 475
M pl,y,d 38, 7

Nachweis

NS,d βm · MS,d
+ + ∆n = 0, 34 + 0, 475 + 0, 047 = 0, 862 < 1, 0
κ · N pl,d M pl,y,d
5-6

5.3.3 Knicken um die z − z Achse

s kz 300 λ kz 73, 0
skz = 3, 0m = 300cm λ kz = = = 73, 0 λ kz = = = 0, 786
iz 4, 11 λa 92, 9

Einordnung in die Knickspannungslinien:


warmgefertigtes Hohlprofil; Knickspannungslinie a mit α = 0, 21

Abminderungsfaktor 
 > 0, 2

λ kz = 0, 786
 < 3, 0

0, 5 1 + 0, 21 (0, 786 − 0, 2) + 0, 7862 = 0, 87


 
⇒ k =
1
⇒ κz = p = 0, 80
0, 87 + 0, 872 + 0, 7862

Nachweis

NS,d 200
= = 0, 39 < 1, 0
κz · N pl,d 0, 80 · 639

5.4 Aufgabe 2 b)

5.4.1 Kennwerte

Belastung: FS,d = 750 kN

MS,d,y = 750 · 0, 15 = 112, 5 kNm


5, 0 · 4, 502
MS,d,z = = 12, 66 kNm
8
Material: S235

fy,k = 24 kN/cm2
r
21000
λa = π = 92, 9
24
Profil: HEM 220
1 5 , 5

A = 149 cm2
0
4
2

Iy = 14600 cm4 Wy = 1220 cm3 iy = 9, 89 cm


6
2

Iz = 5010 cm4 Wz = 444 cm3 iz = 5, 79 cm 2 2 6


5-7

24
Vorwerte: N pl,d = 149 · = 3251 kN
1, 1
24
Mel,y,d = 1220 · = 25696 kNcm
1,1 
24 9, 4
M pl,y,d = 2· · 22, 6 · 2, 6 · 10, 7 + 9, 4 · 1, 55 · = 30398 kNcm
1, 1 2
304
α pl,y = = 1, 14
206
24
Mel,z,d = 444 · = 9679 kNcm
1, 1 
24 11, 3 1, 55 1, 55
M pl,z,d = 2· · 2 · 11, 3 · 2, 6 · + 18, 8 · · = 14721 kNcm
1, 1 2 2 4
147, 2
α pl,z = = 1, 52 > 1, 25
96, 8
Gemäß DIN 18800, T.2, Abschn. 3.5.1 ist α pl hier nicht auf 1,25 zu begrenzen!

5.4.2 Nachweismethode 1 (DIN 18800, T.2, El. 321)


s ky 450 λ ky 45, 5
sky = 4, 5m = 450cm λ ky = = = 45, 5 λ ky = = = 0, 49
iy 9, 89 λa 92, 9

Einordnung in die Knickspannungslinien:

gewalztes Profil; h/b = 0, 95 < 1, 2; t < 80mm; ⇒ Knickspannungslinie b mit α = 0, 34

Abminderungsfaktor
k = 0, 5 1 + 0, 34 (0, 49 − 0, 2) + 0, 492 = 0, 669
 

1
⇒ κy = p = 0, 889
0, 669 + 0, 6692 + 0, 492

s kz 450 λ kz 77, 7
skz = 4, 5m = 450cm λ kz = = = 77, 7 λ kz = = = 0, 84
iz 5, 79 λa 92, 9

Einordnung in die Knickspannungslinien:

gewalztes Profil; h/b = 0, 95 < 1, 2; t < 80mm; ⇒ Knickspannungslinie c mit α = 0, 49

Abminderungsfaktor
= 0, 5 1 + 0, 49 (0, 84 − 0, 2) + 0, 842 = 1, 01
 
⇒ k
1
⇒ κz = p = 0, 64 = min κ
1, 01 + 1, 012 + 0, 842
NS,d 750
= = 0, 36 < 1, 0
κmin · N pl,d 0, 64 · 6251
5-8

M1 = 112, 50 kNm

M2 = ψ · M1 = 0 ⇒ ψ =0
7 5 0 k N
M = 1 1 2 , 5 k N m
βM,y = 1, 8 − 0, 7 · 0 = 1, 8 1

= λ ky · (2 · βM,y − 4) + α pl,y − 1

ay =
M y

= 0, 49 · (2 · 1, 8 − 4) + (1, 14 − 1) = −0, 056 ≤ 0, 8


NS,d
ky = 1− · ay =
κy · N pl,d
M = 0
750 2

= 1− · (−0, 056) = 1, 015


0, 889 · 3251
My,d 112, 5
· ky = = 0, 376
M pl,y,d 304
βM,z = = 1, 3

= λ kz · (2 · βM,z − 4) + α pl,z − 1

az =
M z

= 0, 84 · (2 · 1, 3 − 4) + (1, 52 − 1) = −0, 656 ≤ 0, 8


1 2 , 6 6
NS,d
kz = 1− · az = k N m
κz · N pl,d
750
= 1− · (−0, 656) = 1, 236
0, 64 · 3251
Mz,d 12, 66
· kz = = 0, 106
M pl,z,d 147, 2

Nachweis

NS,d My,d Mz,d


+ · ky + · kz = 0, 36 + 0, 376 + 0, 106 = 0, 842 ≤ 1, 0
κmin · N pl,d M pl,y,d M pl,z,d

5.4.3 Nachweismethode 2 (DIN 18800, T.2, El. 322)

λ ky = 0, 49, λ kz = 0, 84, κy = 0, 889, κz = 0, 64 wie oben


κy = 0, 889 > κz = 0, 64 ⇒ kz = 1 k y = cy
NS,d 2 750
1− · λ kz 1− · 0, 842
1 N pl,d 3251
cy = = =
cz NS,d 2 750
1− · λ ky 1− · 0, 642
N pl,d 3251
cy = 0, 886 = ky
5-9

E · Iy 21000 · 14600
Nki,d = π2 · = π2 · = 13584 kN
s ky · γ M
2 4502 · 1, 1
Nki,d 13584
ηki,d = = = 18, 11
NS,d 750
M2 = ψ · M1 = 0 ⇒ ψ =0
1
βm,y = 0, 66 + 0, 44 · ψ = 0, 66 < 1− = 0, 94
ηki,d
⇒ βm,y = 0, 94

βm,z = 1, 0
    
NS,d NS,d 2
∆n = · 1− · κmin · λ k,max
κmin · N pl,d κmin · N pl,d
= 0, 36 · (1 − 0, 36) · 0, 642 · 0, 842 = 0, 067 < 0, 10

Nachweis
NS,d βm,y · My,d βm,z · Mz,d
+ · ky + · kz + ∆n =
κmin · N pl,d M pl,y,d M pl,z,d
750 0, 94 · 112, 5 1, 0 · 12, 66
+ · 0, 886 + · 1, 0 + 0, 067 =
0, 64 · 3251 304 147
0, 36 + 0, 308 + 0, 086 + 0, 067 = 0, 821 ≤ 1, 0

Das könnte Ihnen auch gefallen