Beruflich Dokumente
Kultur Dokumente
11^
CO
";.
sr-.
WMoci
nnb
b et
'^entf^e ^rieg
Don
<
497135
1915
STO 19 15
SQlleittett
^xennben im ^elbe
(Si^te,
V.
^^^^
^^
|i|en
biefc
V 35n(^
fl^Ie
1^^ v
je
and^
bie J)o\)e
be
Seuffc^en ju
fold^ melfl^ijionfd^er
funbe
ftd^
ber
3S5orfe gu hebieneti.
bie jund^f!
2Sa0 mid^
aU
ein nattlid)et
bem
mit bet
am
unb
meinen
unb 2S3ilIen
frberlid^ fein.
Zeil fo oor,
ben et vermge
be S.id)te6
am
auf
bie
XSanb
^been
Sieben, in bie
Zaf unb
bie
gorberung
rHrung
im
^n?ei(en
be riege.
nnb
ifi
im
erffen
Seile nnb
Slnl^ange gan
p^ilo(op^i((^
pfyd^ologifcl^,
im
gan
im
be
politifd^
nnted^nifd^en
j[e|t
inne
be 255orfe
gemeint
23en?egnng
@d^on
frd^te id^,
ba
emfe,
in ber biefee
Sndb
toie
geboren ipnrbe
n>ie
^ebet on i^t
off
in
Urs
^ft
e ber
gall,
i(^,
ba^
nm
25erjeil)nng.
anfrid^tig gemeffen
an ben
\ebet
^been
eine^
3Q[lenfd^ feine
follte
jid^
gn
bem
alfo 355a]^ren
Snd^e
l^aben
>iel
alfo
Qalfd^e
nnb Unred^te
eingefd^Iid^en
werbe.
Sann
f^offe if^,
^nben
I^alfen,
fo
balb
XDte
mglid^
n?ie
pren im
erl^abene @prarf)e.
^iel^
ba^
&aaten
bem ernfd^
(inb;
nnb @d^ntt
be
2Serborren nnb
bie jtttlid^en,
pr UnroirFfamfeit
ba^ and)
^^^
^^^f^
d^riff
an(e^t,
bett
rieg me^t
ah
Slulfting benn
25f^ett
bet 232affen
ah
Itrfad^c
fred^e
niemah
etteid^t tvetben.
tvit
bie
Zat
nnb an Stelle
Sered^nungen
ber 33Saffen
bet
3nf nft
prad^e
nnb
(Bottee l^eilige
fimme
2tBer
fein
fejiet
in biefer
glanben brfen
fo n>it no4)
tt>ir!
glauben
nnb
muffen
tvit ani^,
!
SHenfd^en
dbet
3^nr
ba^et
ah (Blanhe,
alle
ah
nnb n?o]^Igegrnbefer,
pveiten Zeilen
biefet
ift
'^nfnnftepolitiff^e
be
d^rift
gemeint
9S5enn
id) i^nfig ltere
am
nm
ber
l^iet
l^nftg t>oran0gefe|te
rnnbBe=
gcnaner n informieren.
25erlin, in ber erfien ^lffe be 3ri'oember
1914.
Einleitung
Ser enin
1.
...
Stt^alt
be riege
.....
.
7
9
222nrl unb
@inn
2. 3.
58 77
117
119 122
127
3t
1.
3ie Kealift
ber
Nation
2.
3.
3er 3er
Sob
ricg al Dtfe0gerid)t
3er
geredete
153 163
165
3er
beut((^e rieg
1.
eine ered^tigfeif
2.
3er lanbe
riege
an,nnfer
J^l^ere
Died^t in bie(em
213
(Snropa nnb
il^re
3ie
00
geijJige (^in^eit
polififd^e
gorbernng
t)on
251
(Snglanb
,
335 355
nnb
.
.
2Inmerfnngen
2tn]^ang:
3"^
be cant
385
(Sinleifung
C\ f
J
^^
und
'^^'^^ j^intraf
^^biDibuum
Bi
ine
SICarf erfd^fs
255eg or 3^^^^
^^^
nb ba6 unemp=
^aume6 um
eben nod^
nur
eine
am allen beuffd^en@eelen lumtnte, ein einziger erj^oBener 2Irm: 3" &(^xvett unb ^nm (Siege! ^n bet l^eiligen
ilntxvott, bie
g^orberung ber
funbe
erfranfen
tnit
allem ^arfeigejnf
JXlit
au(^
bie defflen
gujianb
i^atfe,
bie
IXnmerHid^feit
ber
ttmofpi^re
angenommen
ernfier
{al)en
eint,
unb
^orberung
Zat
flar
wie fonnen=
unb einbeuQ
unb
Xat
gejjellte
etoijfen anf=
ber=
tporfen
l)anpt
tt>eit
^ermeibbarfeit
bie(e&
tt?elten=
auseinanber gingen.
Sa
n?ir in biefen
tunben
ber-
ern
jebe, be f leinffen
e or=
]^ineinreici[;t,
unb burd^
^ebet
t)Ott
um
ifl
unb
tvett
iji,
nnb toae
am ^ebem
(!e,
unb
feiner
SeBenarBeif tvitb
Slllgemeinjic
biefe (5rieben0=
Ser
tt?eite
groe
ang
ber 2SSeIf
nnb
noten
Q-orfgang angemiefen.
lange n?aren: Slllein!
ben Keilten:
2ir n>aren
25oI!
nid)t mel^r,
vom
n>ir fo
5)er ^nbiibnnm
bie
^erriffene
SebenfontaFt gn>ifd^en
ah
^lation
2elt
Ott
tt>nrbe
n?ieber
gefd^Ioffen
nnb
reid^er
wogten
i^er
e alle
Sichtung,
alle !pf)iIofop]^ie,
ebet nnb
2)ocl^
t>or
ebanfe unb
2)ie 335nnber
am
heften
(ei
unQefaQt im ^erjen
t>on
allein.
jpier
OberfId[;Iid^erem
fid^ biefer
nnb
xveit
kleinerem
bie
rieg nnferem
)eld^e
bi6l)erigen
2Ibnberungen
^ixt
ldFIid^en,
bie(e
bie
\e^t
auf bem
g^elbe
fiel^en
brfen,
mag
erff
Qrage unzeitgem
erfd^einen.
^t
fold^e, bie e
biel^er,
^aufe
ju bleiben,
ifi
fie e fd)on
batnm
nit^t,
ba and^
S^aU
erfetten.
Sie IXnnmgnglid^feit
ij^r
einer
^vaQe
ifi
3ied)t.
&e\)e
(.^iebener
icf)
um
mid^,
rppen.
3^
i\)te
W^ OKenfd^en,
bie
burd^
n?ie or einer ba (SrIeBni biefe riege lltg fonjlcrniert wieberjuerfennen t)er* fieben, bie jie al biefelbe nid^f
Xelt
mgen,
ie
fllen
erlebte SatBerettfi^aff
unb
bie bi^
@ie
ba^
jinb
fte
wie mitten
ent--
gweigefd^nitten
tDie
nnb (e^en
fii^on ie|t,
immer
er an0gel)en
mge
jur
Sage 20
25e^ 3al)re lter nnb mnflfen mit ranfen ^been, pl|lid^ ah X?er* fd)ftigungen, 3iele, Begonnene 3Ber!e 3n gangenl^eit" feigen lernen, bie jte eBen nod^ fr Blanejle
fnft
i^ielten.
ifi
tt>oi)I bie
grte
rnppe
nnr
innerl^alB ber
intellef tuellen
p^re,
I^alten
ii^re Bil^erigc
2SeIt, fr
rieg
nergie boftrinren
S:ro|e
fener
bie
lie:
,,Um
fo
fd^Iimmer
grerer rei fd^n?anft, oB er fr bie grratnr!" (kin n?ieber n>erben, ober Beffer feinen Biel^erigen eftnnnngen nntren
gefagt,
i\)te
bie
groe %at^a^e
3legeln ber
^nbuftion an
bie
Ranfen gn
trerfen,
%at^a^en
al einen
nm
foll fid^
ba^ 3R'ad)foIgenbe in
erjier inie
tid^fen,
^uflein
fold^er, beren
tpirflid^e
unb
unb
Sob,
n>eld^e
bk rfd;einung
umt^otten
n>unberbarffer 32Seife
im lauben an
233elf
alle,
wa6
|te
unb
j^ielfen, geff rf f
rieg
Sraum
al ein
eines
erfien
am
bnmpfen 3nf^anb
auf ben
barin,
ba^
biefee
^nflein u=
laubigen
be
SHed^aniemu,
ben
laubigen
ber
S^iehe
laubigen
ber freien
Zat
gegenber ben
laubigen
,,nottt>enbiger (SuttPidEIung";
be 2SSer!e0, ben
laubigen
laubigen
laubigen
laubigen
et--
3^
f^Q^*
'^^^(^
Zatfad^e
3enn
nid^t eben,
fonbern tan(enbfad^en
(5rei=
Zob,
j^eit,
fonbern
,,3lea!tion"
nid[;t
unb neue
ipolitifd^e
unb
fo^iale
ebunbenl^eiten,
i>ibnalift,
fonbern
p]^t?(tfd^e
en>alt,
^if^fai^tun^
ber
^Pcrfon
unb
i^tee
ja fetgerung aller
BIo^
StfrinFen alle
ber
3nbit>ibudlen im IXrgefl^I be
SQffaffe fd^eint ja ber
&fammB
unb im eifie
rieg ju Bringen.
^arabo^r?
2Sie
Scr
cttiu0 bt rtegc0
2SrjeI nnb
einrid^fnng
(^Y'N^^^V'ie
I ^ V '^^ ^^
'
alle
bie 333nrgeltt
tDie alle
groen Singe
merben fann.
@d
al
ifi
man
bie efellfd^aff al
^^rganimn",
bie
fogenannten Sier*
t>er|!el)en
gefellfd^affen
n>oIIte,
(o frB
nad^ ber
man
^XSeth
Organe
nnb
rieg
felBji
Safeinfmpfe
artigen Grfte
Hren
tvollte.
Sa
irgenbn?eI4)e gleid^*
freilid^ ifi gett>i.
nnb borf
n>irFen,
ba&
2lBer
erff
inbem
biefe
gnm
,,3Qllens
jene (grfd^einnngen.
alle
^'^^^i^^^
Bejitigen:
S)er ricg
i(i
nid^f
XDte
und
toill
eine
natiiralijlifd^e
lufs
blo^e
pf)9ftfc^e ett)alt=
uerung,
bie ftd)
an
beffen @felle
3[rCad^f=
nnb Sillenaueinbie
xvit
fid^
nnr in Zateti
pj^yjifd^er
emalt,
um
bie errfd[;afttprbigs
X)a
Ie|te objeftitje
Selo
jenfeit ber
nnb
nid^t
anbere
s>otan:
ah mapmaie
Silbnng nnb
etjiel^errfd^aft
men von
ten
nfro. ba egenteil
rec^tlid^
geformeiffe
tiefften
^tttetef(ettQemein((^aftett
2tn
bem
ber
rieg in feinem
ern!
2tud^ 'JXlad^t
ifi
nod^ eiff.
@ie
i|!
e&
im Untere
nnb
(triebe nr etpalt,
pf)i?jtfd^ iff.
bie
tot,
bnmm
nnb
,,3Ilad^t"
233oIIen=
ebler
"^nnbament im
bie(e&
(Sriebni
be
iff
,,nnen"
nnb Yo^ete nt
Snn
(Biht e
en>alt
eben
grer
bie
um
fo
um
(einen 2iIIen
bnrd)jnfe|en.
gIeidE)geitig
2)arum
benf en tvit
um
ah
al
allmd^tig" nnb
vllig gen?altlo0.
Greifen.
(Bin
bie
Planeten
en?ig
bie
gnm
2SSefen
be riege
freilid^
ganj we(entli(^
2Inti?enbung
il^m,
p]^9|tfc^r (BetoaltmitteL
2IBer
jtc
gcl^rf
ba
er ut>5rberjl eine
^orm
nnb
gleid^jeifig
ah ^ad^tptohe,
um
einen poIiti=
3"^^^
bnr4)gnfe|en,
ba xvte
e ftnnlo0, fafdfd^e
e=
STfur
je
ba^
in
t)ieImeE)r
ewalt
in (Be-
egner gengenb
erprobt,
nnb
fo
bie
3Ilad^tnBerIegen]^eit
fein
be0 einen
offenFunbig getDorben,
natnrlid^e
nbe gefunben.
@o
ift
tic^proBe auf
i(I
Berall
alfo
im Kriege
auf tt>eld^e
bie naturaliflifd^e
rieg=
jte ijl
ern
ber
&af^e;
unb
Erfolg
ijl
t)erf)ltniffe ber
@d^on
fmpfen
bie(e eine
ii)n
unb
(rl)altung0'
ftet6
S)ie(e
(mb
e-
kmpfe um
auf
feiner
'^iel Bloer
(5f">rtpflangung.
'^m Kriege
i^anbelt
e0 |td^
tufe
um
ba&
ber
,,!5)afein0er]^altung"
3"^^^^^"^
II
QSielmeB^r (inb e
fo
(Staaten", ,,9rfafionen",
bie
al foId)e in bie
Sie
il^rer
natnrlid^en 3^^^^^^-
bmn
bet
(lellen
fr
jte
nnr flrgane
233iIIen0mad)t bar.
ampf um
3[Ilad)t,
j^ei^t
ber^ampfnm25erteilnng
na(f te 'Dafein unb
an
bie
teile
^ampfe
bie
nm
bie
g^ortpflangung
txitf,
an
teile
unb ruppen,
2)e=
fo
ijl
ampf nm
nnb
bie
ampf nm
tt>ir
bie ^3Xtad)t
politifc^e ,,^tei^eit*\
in bet untermenfd)Iid)en
^at^tiampf
iji
fo
bie
n>enig n?ie
p^i(d)en
nm
DQftenfd^en
nm ^al)g.
rung
ftnb.
3agb"
mpfe
aber
25.
gtt>ifd^en
pvei 2ImeifenI)aufen,
fielen
nod)
am
el)ej!en
an ben
^aufeu
ah,
3""^^^^^^
p^at
nun
gu 'Reiten
gleid^fall
menfd^Iid^e 25erni4)tung6=
einer
ruppe
'^iel be
ampfe
fremben &taate6
wie in
einia^en diaffe-
12
Srtcger
fif(f)en
an mand^cn rfen,
3"9^")f ^^
^(^
Bei
^^ 3Q[li^braud^
^^riege" an^ntvenbett.
QSoIfeinl^eifen il^rcm
fie
emcinl^m tperbcn
nid^f
natrlid^en
3afin nad;
om Kriege betroffen
enfffel^enbe
tt>erben
(Staaten^
allein
^if^t
auf iernid^tung
natrlid^er
menfd^Iid^er
ruppen
geijii^
gielt
einl^eiten,
natrlid^en
(Sinl^eiten
^iergu gewal^ren
^Xatt
fein OegenfldF.
bem
natrlid^en
Safeinefampf
tun,
pf[anjung6trieb,
(3eifie6
friegerifd^en
nid^t u
gefl^rt tperben
um
be materiellen
^afeim
willen", fagt
bie
Sreitfd^fe rid^tig.
5)iefer
@a|
gilt nif^t
nur fr
mober*
riegs*
bie allerprimitifien
ein
runbirrtum
ber po(ittt)i(iifd^en
unb
lo(ei
Fonomifd^e (Srmerbquelle,
(ei e
ah
auto-
mati(d^e
fef)en.
(td)
(^'^f^
anju*
S^at
man
leidet
einmal angenommen,
alle
f)ij!orifd^en
fo
glaubt
man
freilid^
bered^tigt,
rieg6erfdE)ei=
nungen
in ,,Ie|terinie"
fojialbiologifd^e
ah
bie gen?erblid^e
unb
inbujlri2trbeit=
elle
unb
bie gejieigerte
tei^nif
unb
{rbeit0teilung ur
13
je
inniger
nnb umfaffenber
gn*
ef(en(olibatitt
bie
(Srfd^einnng bc rieger
ah 3Birf nng
^vtxeteti
nnb
fd^Iielid^
3"
ern=
jener
gebanFe ber
onberart
be ^agiflgimu,
ber nid^f
tt>ie
^ant auf
bie
formen auf
B)ifiori fd^e
bie
^bee
forffd^reifenber
Humanitt"
im
@rfrf)einnng
bie fr ff
gnm DoIIFommen
inbnfiri=
Dom
,,ett>igen
gries
eine
jie
3Q[lenfc^ennafnr,
nic^f jn fnn J)at,
3ie
nnb
im
eigenen @eIS)1n?ertbett)n^ffein
gered^tferfigfen
nnb
Bei feiner
nod^ fo
rnppe
be
@to^e
ber STlal^rnngnof
Bebnrff,
um
@eift
ammad}t
fefnnbr
^iefe Sen?egung
ift
bie
gefater
politifd^er,
nmfd^riebener
angliebern.^
populren
i4
einer
mbtud^
25eifpiel
ober einer
inm
ber
prad^e,
&taate6 ober
be
Opfer*
orfd^auenber JSe
^upne
95Sie
immer
in
ptimitmn
Unfcr*
f,S^ah(u(i)t*' ge
nnb
fo jn rtoerBequellen ronrben,
bie
IXnfernel^mnng
bie llig
felber gef)t
au
3Q[I^otit>en
nnb Seibenfd^aften
ba^ Fonomifd^e
iji
]^ert>or,
ah
SQftotit).
3ie
25es
fpontane 2Igen.
@inn nnb
probeit?eife^
efaf)r be
jie
nnb
Srang
Safein" n
erf^alfen,
bie ^^renbe
an Zat nnb
Jente;
al
^ampf,
bie
al bie
if^rer
nrfprnglid^er bie^xenbe
J)'6d)fie
,,^errf(iaft".
friegerifd^e
IXnfernei^mnng
nnb
biefer
3rang
grbf
ii^r
Salinen
@d^on
3l^mung
ber Siere
bern auQ
ber men((^li(^ett
S^ett((^aft6'
jinb
einer
nnb
b,
Slftionfpl^rc enffprungen.^
(SBen
batum
&taat,
nnb
inl^eifen orga=
nijierter
^errfd^affDerf^ltniffe
im anfe
ber @ntn?i(flnng
eine ^eft'iQieit
ber allmi^lid^en
nnb
felbji
bie ^riebenjeiten
lnger n?erben, fo
ijl
biefer '^nfianb
(Sffeff
immer
nnb nad^banernber
e fd^on,
frl)erer Kriege.
5)er rieg
ijl
ber
fd^mrmenbe
9rCn|=
hei ber
2tnfban
nnb ^ntenfitt
ftatt in
in einet
tt?eiligen
jid^
ben
ie=
^errfd^afferf^ltniffe;
en, nid^t
ren=
ber
jte
Sie
gei^f
,,Offnpation"
t>on
anb nnb
ad^gtern,
aller xed)tlid)en
flrbnung
g^afforen
be
igenfumseri^lfnijfe
fd^on
Dorl^er;
nnb
erf! heibe
gnfammen befmmen
bie 2lrbeif0s
nnb 9rtn|nienng0mgIid^Feifen
e&
ber rnppenfeile
an i^nen. 2GSre
tit>e
nmgeFel^rf
roal^r/
rieg
eine bloe,
beiffed^nif motioierte
rmerbform
iji,
alfo
nnr gortfe^ung
i6
be
fierifd^en
road^fcnber Selferungbid^fe,
ba
it>eitec
(Sigentum auf
airBeif"
(o
Bertil^f,
tvte
(ei
freilid)
aud) rid^tig,
ba^
jebe
2lnttal)me,
ber
rieg
nnb
inbuffriellen
nnb
fed^nifd^en '^ottff^titt
@o
ettva
^ahen nn
25. 2t.
omfe
(Sad)e
^.
bargejiellt
^afti((^ dbet
ift
brfniffe"
I^inter
Zat
irgenbn?eld^e
Bebingenbe 3KiIienu>irfnngen",
355ir
mobernen 3t?namif
^nfianb nur
ah
nnb nd^enbe,
nid^f bnrd^
ba^e^en
bie (JriebenarBeif,
b. ^.
ah 2tns
(ia--
immer
Bejmmfe
SCHad^ferl^lfniffe, meldte ba
e(f^i(^te
i(i
dt*
anf ben
(d}'6p(eti(d)en
am
bem
ber (Staat
17
quelle,
bell,
am
hefmmt
tvet-
e(^i nnb
25efttgung ferner^
j^in
betpegen f ann.
bie il;re
Sie
pojifi&ifiifd^spagifi^iffifd^e efd^i(f)t=
tl^eorie,
egner gerne
al ,,reaffionr" Bejeid^nef,
ift
ba
jte
alle bt^namifdben
3[U'ad)ft)er]^Itniffe
ff eigen ber
nur
ffafifd^en ^rin^ipien
,,2Inpaffung"
an
gegebene
3[K^ad)fDerI)Ifniffe
verleugnet.
Srtiemanb
ah
S^.
Don Sreiffd)fe."
foforf flar,
t>on
ba^
bie
gorberung
fteE)f,
endigen
grieben reaktionr
runb am;
er
ba mit bem
riege
jirid)en
ftd)
alle
ba
im
am
iff
(eine 35di)n
nnb
S)af)infpringen Bilbef,
fein
urnpf,
(Sben
ber
bie
gorm
eine tjorl^anbenen
Sale am-^
fllt
barum
tt>re
unb
255of)Ifa]^rt0intereffen aller
bie
2CBurgeI
be
Senn
jt?enn
>ie
jie bie
nationale
(Si^re,
ba^
j^eit bie
Surd^bringung von
25Sert'
nnb TXad^thexvn^tfein
bet
im Kriege
gur unmittelbaren
%n((bannnQ fommenben
23SeiI bie nod^
nationalen taat6pet('6nlid^feit
i)erle|t tt>irb.
.
rieg
^ethei.
i8
bie
im 2SSefen
ah fe
aber fc^on
bie
3^^^
^^ X?erfrage felbff
unb
feiner
mg=
nitfjf
ber
rab
fd^id^terl^lfnijje
bie
brei3inge impliziert
i.
ben bloen
(Sl)ren=
einet?
3nfereffenFonfliff
fonftiEf,
2.
bie
im
tlnferfc^ieb
faftif4)
immer nur
2InnaI)me
rni^enben,
(rebus
2Inforiff, bie
nnb nn=
e|ri(iierenbe red^tlid^e
gorberung6bezieI)nng
alitt getpinnt."
bingungen
blo^
im egenfa|e ^nm
bie
casus belli
internationale
treitigfeiten",
Dlferred^tlid^er
@d^Ii4)tnng
fllig jtnb.
So
geB)rt aber
lum
233efen ber
nm
bingungen
erfllt
i(i,
S)er rieg
ber
tpie
gefagt,
feiner
burd^ '^nteteffenfonfte
in fold^en ober einer
niemaU
Hufung
fold^er heftest.
Unb
werben in
im
2*
19
fonbern
hie
efl"engcgenf|e
unb
'Qleif^^eitext tvetbext
butd)
ii)tt
am
,,
beut
e=
woge
glcid^fam
ber
be
geffe
feit,
^etam^eff^nitten,
rteg
iji.
iff iff
ntd;f
eine
freit",
(Sr
^unEtion
einmaligen
235ad^fen=
nnb 2S5erben6pro3[ltglid^=
ber XSIfer
ent(d)eibct
ferneren
23Sad^fen0 nnb
J^^nnftion
if)re
23Serben0;
feine
blo^e
aBJ^ngige
Um ber
nnb he-
3nfnnft
n?illen,
ni(^t (oxveit
jie
fie
gefe|Iic^ geregelt
nur mel^r
^m Kriege tpirb
@r
iff
bajenige
ein
erji
nm
eine 2trt
be Bloen @treite".
Ben barnm
Ertrge mit
ber
nnb
bie
nii^t
menn
ber
bie
Zatfat^en Ber
eintritt.
nnb
rieg
anbete
ah
'^nfammen-
(Erfllung
20
beffimmter,
am
3led^te
nnb ^otbe^
(Be((^id)t6fonfitnftion,
(oweit
ben rieg
am
Fonomifd^en
ein
nnb
bie(elhe
bie
jlafifd^e (Befd^it^t^anf-
faffung nnb
9[Ilad^t
felbe,
unb
(5f)re.
3ie
efd^id^te
lel^rf
am
gerifd^e
Untetne^mnnQ nnb
bie
t>erl)ltniffe
nheti)anpt, hebing^t
nnb hefiimmt
nnb effaltung ,,Fonomifd^er ^erl^lfniffe"; fr benjemgen tpcnigffen, beut ,,^ijIone" ein 9rtad^= nnb 3Q[litI>eran0leBen
be
Snn5 nnb
wae n
ijl,
alfo
'3)Xit(ei)en
jeber '^eit,
im IXnferfd^ieb
nodt)
XSirHid^Feif" n>nrbe,
,,mglid^"
nii^t
^'aften^
@ie beffimmt
nid^t
nur
bie f onomifd^en
mglid^en 23eie]^nn=
bie inner=
&d)i(al
nnb (Spannungen
auf
bie
innere,
am^
bem
werben
,,fnnen",
crfl
in
bae
jeweilig I)ijlorifd^
jid^
3Q[lgIi4)em
bie
fr
21
angc
ber
iji
ber
bie
Singe.
25.
am
fonomU
enfffel^enbe,
!t>egungen
werben
ein
bie
butd^am
irregulre
unb nnfer*
2Befen
be riege
am
bem
broE^enben J8nrger=
frieg abguleifen.'^
Ionfiitnfit>
Sa
mg=
ber
pielraum nnb
bie
Kid^tungen
aller
nter unb
3ied[;teDerfeiIungen,
normalifer gang unb gar oon ben Erfolgen ber ueren ^0=
litif
abl^ngen,
ttat
llig
auerl^alb
be
ejtd^tfreife.
2tu0 biefem
politif,
&i^ema
l^erau ^at
man
^taliem
fanpolifif,
bie 2Inne|rion
25o0nien,
ben gewaltigen
ampf
Kulanb nnb
(piehanm
in
fferreid^
bie
um
Erweiterung
il^re 3Q[lad^t=
man
ben
^onflift
fbi)(ierreid^if4)en inbujirie,
^nfammen mit
bem
"^etfall be in
^Xa-
22
2Iuf
runb
bk(eB
&d)ema6 ^ahen
^atm^
englifd^=buffd^er (Sntfpannting
gemacht
I^aBen, augered^net,
BejieJ^e
unb ba
gleid[;en
2IBne]^mer
leitet
feien.
j[e|t
Unb
leeren
&d}ema
bie
man
gfifd^en
l)ev,
^d^ten batam
ba^
^anflammm gn Benn|en
gu ji|en.
erffanb,
nm
i^r n?adFeInbe
Regime
(, bae lauBen
g^olgenbe.)
(5 fd^eint freilid^,
ba^
f)ert)orBringt
i8. ^ai)tfynnbett
wat
bie
enropifd^e 25ilbung
anf
I. 3efenjtt>arfiFeI in
ber d^riff
nm Smigen
&taat&fotm
ba^
fei,
bie repuBIifanifd^e
Sie
(Bef(^id)te be 19.
3^^^OKonar-
(2tmerifa
ber
nn
t?on
vlligen
biefer
tieferen QSeranfs
Hm fo jlrFer
mrbe
bem
t>iernnbt>ier^ig
3^^^^
n^i^renben
23
internationalen anbel
nnb ^erfel^r
ber
irbeiterm ffen
al
frieg0l)emmenber IXrfad^en.
ftd) bie(e
3ntereffen=
erBnbc
nnb
bie
i^mn
bienenben
Organifationen
nnb
ge=
im (Stnrm!
@0
ifi
I)d^f!em 3"tereffe,
bie
im riege
BioIogifd&
|iel;t
nnr
S^tal^rnngefmpfe
nnb
jtriegeerfd^einnngen ane
onomifd;en
unb
innerpolitifd^en
Fonomifd^er
eine
aranten
(tel)t,
immer
hei
fommenben
,,
ewigen ^tiebeti^^
and^
um
@ie
iji
in
@inn nnb
I^ifto=
om
moraIifdE)=j[nrijiifd^en
^agifizimn.
S)iefer Ie|fere
Sob nbwig
jn erl^eben.
XIV., nad;
bem Utred^ter
'^eitf
(^rieben fein
anpt
3"
biefet
bie
Konffean nnb
t>om
,,
il^re
Sudler
ant mit
^n
SSerFen
jtnb e
nmanitt, ober
an einer IXniDerfa=
lijiernng ber
red^te
3^^^
(^ant) anf
24
feil
aU
Utopie,
feil
nur
(tvie
anf)
heftimmt
Set
btitte
,,^rIimmarartiFcI
^um
ciPigen
2lrdMn
bie
(elbfi
nm Sten nnb
gettet
tjon
fein, einen
ebrand^
^anb
^erfon
cineB
i?ereinigen lt",
@o
ber
^rene
ant
baB IXntPefen
^ahineUBMe^e
i8. ^d^t-
nnb
ben
Srgern
felb(! ett)oIIte
nnb XSerantiPortete
Begreifen.^^
@r
Sie 2)e=
Sie
Brgerlid;e
fein,^^
^erfaffnng
bie
Staate
foll
repnBIif anifd^
Senn wenn
ba
fte
alle
Srangfale
be
riege Ber
ben, ein fo
(ei
Bebenden Wer=
^m anberen ^alle
bie(en al(o wie eine
tmer f^an
unb
3^0^^"^
Sufffd^Ijfern, ^offejien
unb
bem ba^n
26
mafiff^eti
orp
bie
3ted^tferfigung
befelBcn
gleichgltig
Bcrlaj^en fann".
ber 3^^^f
@|e
BItdPen laffen,
3eiten" ben
Sraum
be etoigen Qrieben
getrumt l^aBen^
@d)lern neifenan
ber Sefrei=
mitaufhamn
^cdf, red^tfertigt e
jtd^
eine 2irt
jur
egenben"
,,n)iber i\^te
Xlnb
Bloe
ffnbet
im
erfreulid)en
egenfa|
nad^
ber
ant, ba^
ettpa ble,
,,
innere
2rbe"
im
erf)aIte/7
255enn
biefer
Si^pu
t>on riegpf)iIofopI)ie
eij!e ber
I;at,
fo
ifi
nglanb ba6
^ntcreffenlel^re.
lud^
I)ier
reale (Be(d)id)te
Snglanb meit
i(ammen, ah
man
annimmt
&eit nglanb tfpirationcn,
bel^nen,
|td>
anfgegeBen
i^at,
(eit e
am
ba&
e je
26
he(a^, anOIierromtt?eIl5gotffeItgen,
gnabenfrunFcnm 3ra=
gonern, bie nur bie ^bee einer religifen eFte, otfe ^err^
fcfjaff ^n Derbreiten,
^Puritnerfird^e
ti(f^ett ^reiB^eit,
ffammenben ^bee
nid)t aber ba6
angc
Srger*
nid^t
^eer
ah
fonbern
ah
blo^
an
erjler (Stelle
@rn?erb5intereffen.
gefeiten,
ber
I)ier
an
etfiet
olbat
in ber
Sat an
i\)n jene
neupojTtiijlifd^e
2Inffaffnng
beri^anpt
nimmt:
ber blo^e
ff eilte
d^rittmad^er be aufmann.
3ie
SCHenfereiafte
III.
an^er*
efe|e,
canlar?,
cer,
nnb
. pen=
eer
(ei
ba ^eer gu bem
eine
a|e
I^ier
efabr fr
(flotte
^eer unb
waffneten ^anbelunternel^mung
unb ^nm
fi^jiematijierten
(ammen mit
jid)
aufmann
fd^Iie^Iid^
langfam
t>on
2)enn nid^t
unb
27
lagen,
aufomafifd^
an
bie
@pi|e
Bei
biefen
riegen,
f)eiligen t)ermod;fe,
mit englifd^em
3litter=
efe|e jener
ba SKenfd^enffen
erfi
in
melbef
gnm
Spornet ea
gang
er
biefee
immerhin
irrig
fagt) 3tnBergeif!e0,
bae
englifd^e 2BeIfreid^
er
tt>ie
fd^nf",
anfd^anlid^ gefd^ilberf
ber
(Snger
ba$
]^i(!o=
nnb ba^
ber feiner
diomantif enfHeibete
iji
nnb wer^
Itud^
allgemeinen
man"
nid^t
gnm
,,rieger" mad^en.
3ie gefamte
englifd)e
nnb
pajiftgijlifd^e,
t>ern>ed^felf
bem KuBer.
S)al)er bie
^trnngen.
ifi
t>on feinen
- ba^
,,infnlre
3en!en" nannte
nnb i^an?
e Dorgnglid^ ber
flf forber
^i^ilofop]^ Jreabler?
fpotfef in
(einem @fdE
28
9rtafnrgefe|e"
bajn
ff^rfe,
alle riege,
\a be riege
Unferbannng
tierifd^en 9rta]^=
rungfampf
biefe
3S5re
X5oranfe|ung al^r,
fo
mn^te
2Iber and) an
tt>ei
bie pl^ilofopl^ifd^en,
mn" nnb an
bem
ftc^
(eit
25acon,
fpfer
and^
jene
grnnb^
bie
anfd^Iojfen,
@pencer
n>ieber
auf
bie
bie 'SXCotal
J^ier
gefd^id^fp)iIofop]^ifd^e
2tnffaffnng
polififd^e
brei
Ser
,,iBeraIimn" Brad^fe
3been
f)er>or,
bie
auf
bie
bem
Sie
ber
inbit>ibali(d)e
bie Seigre i>on ber
XSerfragIel^re
oom Urfprung
,,nattlid)en
be
&taate&;
gottgewollten
^armonie
3^terejfen"
Bei
29
unb
Seugnung
aller in
jpeld^er
elementarer (Sinl^eifen
bie
Zeile ber
93SeIt,
JErie&e,
ber 25or)ieIIungen
nnb
ber
bie
@faaf
gnge,
ultur
barffellen.
i^anbellel^re
&mi)
tl^eorefifcl^
unferbanfe
SHand^efferfum
@taat^ ber u
frieblid^er
Orbnung
nannten lieber
au(^ nur
e I)ifforifd^,
(ei e
effentiell
auf
ber
^bee
Orbnung un^r
ben (Staaten
(le
itn
(d)a(t
bie
ber
&taat (aM((^
i(i
i(i
beren organijierter
eine, t?on
unb
gilt
unb ah
ben
3CerteinI)eit,
,,
erff (afti((^e
&taat ah @nh\eft
30^
Sie
^atmonie'\ xvnxbe fr
vom
g^retl^anbel
am
^Prinjip,
ah
Bejien
Sie
rab
in jebem
trat t?or
e=
Sie
25ers
Binbung aber
biefer
Seugnung
bnng
Grfte tpurbe
pr 25egrn=
Sauge
om
,,europifd^en Ieid^=
roe
bie fd^arfe
potte ergoffen
^at/""
tvntben
unff
Siplomatie forgfltig ^u
^n
bie(em
25ilbe ber
,,2age"
iff
betrad^tung,
ein
&taat
and^
ba^
(3e(d)id^te
Xat unb
ifi^
ba^
(ei^
er
immer nur
irrationales.
Singen
felbjl liegenbe
im
bejien
^alle
nur
bie oberfld^Iid^ff en
25cwutfeinfpiege=
31
bic
nm
biefe
rffe
aU
fttflid^e
rffe nid;f
unb 23ered)enbare
jtnb^
fonbern nur fr
refp. I)ijlorifd^
^all 2tnf^etgBare0,
I)ier
nafnrlid^ ergeffen.
^n il)vet
2Inn?enbnng aber
&taaten (Snglanb ah
ber
eri^abene, red^nenbe
nnb lenfenbe
&ubie%
ba^
,,
bae bie
2S5age"
in ber
S^anb
leides
ah
(Blieb (Suropa
ah
mnliernng,
,,bie
e (ei
(Senbnng,
g^gen ben
3iefrenti=
er ^a
jemeilig
ment ah
Kant
(f.
d^ipad^en" vermge
be englifd^en
man
felbji i>or
J^lt
ott nod^
(Benan
analog
blbe,
abfoint in bi fferente,
fogiale
^nteteffen^ieif^Qewif^t (bei
bem
3bee
bie
23SeIt
@rfa|"
ber
be d^ri|i=
nnb ottereid^el
Unb
tx?ieber
(ei
pxm
gleid^en
e ber cant=
nnb praF*
rifd^e @peiftitt be
^^febolfe.
3"
feiner terleJ^re
mng
nur
(rFenntni^
32
ed^fe ,,9Itai^t")
benen
l^ei^t
unb
!Da aBer
nnb
Ianb>ertt>j!enben 3^bnjirtas
alle
limu prebtgen.
anfd^Iie^enben
(Jrembc
unb
am
Eigenen
fo
Sen!arf nm
tiefjlen
ah
fold^e hettad^tet
in jtd) entl^altcn.
@ie nnb
jie
allein
anfe
am
,,
nnb
follen e (ein;
^erDorbringnng
ben
9[Il'etI)oben, nid)t
bie(e 20erte
anfben
ba
feiner JSreitenf^errfd^aft
nad^ angefel)en
bie
Seben
prinzipiell
unb
9rfn|Iid^Feif0tt)erten
tief t>etad)tefen
unterorbnet and)
Don il)m
feine
ontobud;
!
^ntereffen arbeiten lt
ausgeprgt
nationalijiifd^
2Iber
nid)t irie bie ed)te 3^? ation e tnt, (nd)t ee (ein eigentmlid^e
33
bief ,,25effe"
fann
{a >on jpaufe au
Befd^Ioffcn
(3- . nur in
ben
cifligcn
nnb
^elbi((^eti
2Berfen
liegen
t>ielmef)r
fnd^f e
nur
25lfcr
an
bie
eia^emn^ntetef]en be englifd^enontobud^egul^effen.
@o
jrijienj be nafionalen
&taate6
ba
nnb
Sfl^o,
au bem
biefer
l^eror
fpriet
ah lebe anbete Nation. Sie Sfung biefeB Ktfel liegt um Seil in ber 3^atur eine ^n(elt)0lfe&, hei bem bie jie
allein fd^on eine
fd^afft,
t>iel
alfo entfpred^enb
bie
t?er=
minbert
fd^ranHen=
erl^oben,
Io0 ntilitarifd^e
ejinnnng
felbjl, I)icr
^um 2)ogma
ben befonberen
nnb
Sie
bavnm
t>or ber
ben 335iberfprud^ in
jid^,
ba^
jie
gleid^^^itig
ben rieg
aber felbfi
al banernbe 9SeIteinridE)tung
fd^roff verneinen,
(JXtan
im Rampf
2X11
&ben
bie
bem
2IIIe
ent(ptif^t
jene
aut^
ntilitarifd^e SKoraltf^eorie
genau.
pojitie
fpegiftfd^
Ditalen
Sugenbmerte,
bereu
@d^|ung
unb
Stiebe
ba finb SICut
fr ba&
(g]^r=
inm
@inn
Sreue, pfer!raft,
34
gefi^I uttb
Kui^mbegierbe pflegen
hie englifd^en
'SRoxalt^eo^
abzuleiten,
xetiht ttabitiomll
tveli^e nid^t
am
nur
man
bem
^^unbeteiligten
(td^ fl^re.
i(!
faj!
jum Sachen,
tvie
am
bemrefle^rien
be beltter
be
,,
ben
cant,
Urteil
Xie
unbeteiligten 3"r*^^"^^"
ber
bem
englifd^en
be @]^r=
1),
S^nmee lbleitung
@d^|ung
gefnl)l0
im
Sraftate
am
bem ^u^en
unb
,,(Sf)rgef]^l0"
tI)eoretifd^ apologetijiert.
enauere im 2Inl)ang
te fabula nar-
biefe 25ud^e0.)
ratur'M
lid^e
Sie ^erren miffen nid^t: De @ie merFen nid^t, ba^ fie berall ba,
fie^t,
xvo f,men((^i
I^ttcn.
^att''
ein
,,n)it
(Snglnber" u fe|en
fo
erfd^einen
Malen unb
friegerifd^en
Sugenben nur
al
Seriate ber
in (5lei^,
fpegififd^ f aufmnnifd^en
Sugenben, wie
(te (td^
olibitt^ dief^tlid^feit,
@inn
fr efuritt in
unb onfiang
S)a0 riegerifd^s3tittcr=
ifi
bem 3tuberifd^en
fiet
gu nntet((^eiben
ben englifd^en
SHoralijien
il)te
am
fd)iDerjien
geworben
eben batnm, ba
l^atte.
riegfl^rung
fiet&
ruberifd^en l^arafter
fie
ein
unb
fd^Iielid^
de
35
ba^
bie
2SeIf nod^
nid}t in ge=
ngcnbem DtHa^e
in ba efd^ffl;an
tjl.
lb
fein.
(Snglanb
& So.
alommi
politifd^e
einbetteten
Sarf man
ba
bie
fllten, f)offen,
ein
groer Seil
i?on
nnfere 25oIFe0
all^uBereitmillig
n>ir
mieber mit
Singe
(e^en n>erben, fo
barf
man
Dielleid^f
roI)ej!e
gewiefene
nnb
frid^fejle fj^eoretifd^e
bie n>it fo
riege Derfdjminbef,
lange
Don 2(ngel)rit>orgei;ra=
gen
f)rten,
nnb
bie
ah
Befonberen 2lntpenbungen be
Ser rieg
Berl^anpt
fagfe
id)
l^af,
im 2S5efen
gerabe nid)t
be eBen
ber
it>ie
nn
bie 2)arn>ini)len
nnb . pencer
Derjtd^ern
jte ift
tietiffi^e
Si^armonien ber,,2tnpaffnng",
mit ffeigenber
2S5nrgeI alle
Sie ma^te
nnb nnaBl^ngig
beren 3leijen
:nf=
Don
eine
Umwelt nnb
(rgan,
(5^nnFtion
leid^geitig
jtd^
nnb bnrd^
Senbenj
bie gleid^en
2Igen=
Befiimmt Bettigt
bie(e
in
OrganBilbnng
refp.
formung
am
bem &e(amtba(eitt
dltomente,
bie
ber fofen
SSSelt.'''^
finb jene
ber
ttm=
bie inbit>ibualerl)alten=
J^f^eren
fr
bie
untergeorbnef.
3^^^ StTterFmale
i)at
al(o
jener
'Sativinl^eute
tiefere (Sinjtd^t
Sr
ifi
(tro|
mand^er entgegengefe|ter
iff
gang
@r
enfroenbet,
tt>ie
fd;on 3rtie|fd^e,
fein 32Sefen:
bem SeBen
bie
2If fit>itt".
Sie groen
(5utfaltung=, S)ifferengierung0=
in ber SeBemelt follen naf^
unb (5ormnberungerfd[;einungen
biefer Berall
autonome IXrfad^e
l^aBen.
@ie
foIIen
nur
pi-
gleid^fam
ffati(tifd)e
Sur4)fd[;nitt0erfolge bauon
fein,
ba^
fid^
unb ^n^^^j^ulfeime
foll
im
nur (Spipi^nomen
alle
3a0
alle
bem "^nbi^ibnnm
immanent,
37
^XSet-
an ben Erfolgen
|iatt=
finbenben
elefdon
rffe &or=
nannte
jte
einfeitig
,,255iIIen ur
bie
il^re
SITad^t"
allen jenen
(ieigenbe
paffnng ber
Qel)t
3"^^^ibnen an
ttmmelt hefiimmen;
tvie bie
Zen-
tjorl^er,
i^te
Xlmbilbnng
Deranlaffen.
einielnen
bie
3^11^ 23ebingung
normalen @rnf)rnng/7
mit jener
pri=
teigenbe tnpaffnng an
mren Senbeng
n?elf" gleid^jeitig
ifi
einer (Snttt?iifelnng",
fd^ on
ba^
Dielmel^r ^ujig
gnm ^erlnjl
ber
enffatoer Organe
Dteil^e
ful^rf
nnb ur (Snfbifferengiernng
l^aben
il^re
2Irt (Sine
@d^maro|er
25en?egung0organe
nnb
il^re
t)iele0
^erbauungorgane
bie
gleid^en
einer efellfd^aff,
gefellfd^aff n?re.
nnb Entfaltung
ber
@tufe
ber
rga=
il^rer
nifatioul^J^e bie
raben
38
ana,epa^t
nnb
nid^t
an^epa^t
fein
inbem pencer
fo
anjJaff beren
e je|t
Don |r!nII
inftmfth Qe-
nnb tanbarf&ariationen
bie(e
gnrndEfnl^ren jn fnnen.
erl^ielt
3nrd^
bet
grnnbirrtgen
X5oranfe|nngen
aber
bie
aud)
fogenannfe
eine
nm
OTCal^rnng
er fr
Darroin
ber
d^arafferi)lifd^ern?eife
englif(f)en ^ttbnftxiebethlinif{en
bet brei^iger
nnb
iergiger
3ajf)re gen?onnenen
bo|ren !pnrifaner0
fogialen 25eDIfernngIeI)ren
be orfl^obie
Xtalt^m
(einen
onberarf
projigierfe
tt>i(f
ii)tet
bei)
Inng
gilt fr eine
gufreffenbere
gilf,
ba6 UmgeFef^rfe.
ba^
fold^er
ampf nm
nnb
in ben
renken
attfinbet^
ah
jene
bnrd^
nnb
niebergeJ^t
eigene
tmlid^en SQJfilien
fl^rf,
on!nrrenFampf
nm
bie
ftc^ bie
J^eigt
33Sirffamfeit
ber
39
nrfprnglid^en Sifferen^ierungurfad^e on
welt jiagnierf,
g^iht
unb fann
unb 3rta]^rung0=
gc?
fonfnrrenjfampf.
fd^ibcn jtnb,
j^eifen
^e
fd^rfer
bie
2Irtorgani fationen
tinb
je tiefet
in
ben
t>ital
md^tia^fien
Srganen nnb
^5^^^^^^^^"
geiftigen
gelten,
bejio
me^t
bem
2Inge
bae JSilb
frieblid^en
'^(ammenn)ol)nenB unb
unHaren bergngen
fampfe,
I)err fd^f
2InaIog
gilf:
@on)eif
flrganimen berl;aupf
fielen
im
nid[;t
blo^
tt>irb
be
bie
STcaf^rungeFonfurrengampfe
25eufe bei
ber
bc(!o
fpe^tfifd;er
mad^fenber rganifation,
erb=
2Irt=
genoffen
ber
fo^iallebenben Spiere
nnb
fd;lieglid;
nnb
25ergel)ren ber
Senfe,
hei xvad^-
Derringerf.
^nnimmf nnb rnif jinFenber Sie t?nenmntfer bie ^t^ne ijt ein
3"^
S5eibe
^^^
Senfe im egenfa|
toten
25. u n)e
unb Siger.
^ah
gilf,
Segleid^en
ba^ 2Iu0fd?eibung
g.
benn nur
in
ed;fe
eleFfion
nid^f
bem TXa^e
ffafffinbef,
ah
Sarn>in meinfe
eine feJ^r
^forbfeel^eringen ergab
bem Silage
aU
bie
mit niebriger
4o
rganifafion im allgemeinen
ivad)fettbe,
mit
]^l;erer
ah-
jic^ ffeigert.
2Im
(eim= nnb
jtaftfinbef,
fei.
dX^tmxQBfamp(
(oweit et nntet
I;l)erer
rganifation
fel^r
Sa
ift
nnb
fd^Ied^t organijterten
SeSenformen
bie
im Kampfe
um
gnm
lnfJerben Bringt.
25eifpiele t)ieri>on.
n?ie
3d>
fagte:
menfdblid^e
Singe
ber
rieg nnb
bie
begriffen iperben;
lommt
eine
hei
i^nen
i^ingn.
2(ber
i^aben
jie
alle
itale
alfo gipei
XSnrjeln and^
'^iit
aller menfcl^=
nnterfd^eiben.
tt>ifd;en
allen
tt>irtfd;afflid^en
ifi
biefe
2nrje[
biefelbe,
leitet;
bie
JBentefampf
S;,cd^niB
bie(e
nnb
ber
fonomifc|>en
rganifationsformen ba6
an
Umroelt.
Senbeng
gur 25oran6fe|nng.
aber
ift
fr ben rieg
ober heibe
^nfammen^ fonbern
nnb
nnb
@r=
ba anbere, baB
tiefexe
nnb bem
nrfprnglid^er 3Q[lad)tfteigernng
(Sripeiternng
ber ebleren
formnng
gearteten
ber
Um-
nnb 255irFen0n?eIt
^i^exifi
IXnb
gleid;geitig
bie
4i
255ur^el
be ^riege
ba
bem inbmbnalifti(d}en
^Prinjip
tx?ic
@f
^n3^=
bmbuen
biibnalintereffen
bie '^eltintet-
barnm
liegt aber
Sirad^tjleigernng
im 255efen
fein
ah
3ernid)tn?ad;fenbe@faat,ber@taat,bernuranf@r]&altnng"
feine
llle
(id^
gel^ord^t
eben
tt)d^jl
ber
@faat
in
feinem a!tneIIffen2S5ad)fennnb3S5erben
ti^ f atejrod^en", tvie
riegiff,,!poIis
iff
alfo
barnm
XDie e
ba^
gbe, jngji
benen ber
tt>ieber
faat
\)tte,
nbo S^attmann auf bem ojiologentag mit, n?enn and^ nod^ fo gefd^idEten rn ben, fr bie bentfd^e nnb
t((^e(^ifdfe S^lationalitt vertreten
^at*^
Ser
(Staat
ift
nid^t
unb 355iIIen0rid^tung
@nb|irate
beten
territoriale IXmn?eIt.
ber i^rieg
mit ber
(|ri)ien be
&taate0 unb
42
tvie fd^on
^a,
bet Fnegfl^renbe
@f aat iji
bem
Sieben nid^t
minbet tve(ent'
iPringip be
dieaftimmm
immer nur
begletd^en
tt>le
be Fonomifd^en onFurrengFarapfee.
Stnpaffung
ampf
finben
aber
grenzen
faafen
in
erformf nnb
gebilbef I^aben.
Itnb nnr
jngleid^
nad) an
fid^ he-
jiel^enben 25ernnnftprinjipien,
aber anf
rnnb
be
rbnnng
ber inneren
all
biefen
Organifationen nm-
jiellf
&taat
gefe|fe
SUlfo
iff
bem
(S)taat'3Xtad}t
nnb ^af^twetben
Dtealijternng
ber
minbet
jpefenflid^
al
e|nng nnb
Ked^torbnnng bnrd^
eine pojttie
efe|gebnng.
im
jtd^,
ba^
et
im
ge=
(f^id)tli(^en 'Safein
fprnglid^fie
2enben
pencer biologifd^
nnb barnm
nid^t
(eJ)en ;^
barnm
&iei)t
man
genau auf
bie n?efentlid^(ien
fnfte
gang
man
\a
nun
bentlif^,
ba^
jte
nnr
bie
43
nnb
ntilifarifd^en ^rinjipien
nau(!e:
leiere),
bet
bie
^nbmbnalixnm
nnb borf
(fiel;e
rtrag*
grob^mcd^aniffifd^e SKefapI^^jtf,
ber
laubc an
,,9rfn|en"
dXtd^te,
ber
nnb ,,2lnpaj]fnng"
bie
fogar
ah
lebenffeigernber
Fonomimn
ber
nnng
Sngenben
Or=
@o
nnergleid^Iid^
nnbe=
ein 2Snnber
Iltilitariern)
abgeleitet
l^at-,
\a
ba^
ex
(aa^en xvai)ntel
SenFen
aber
in bie ebenerfd^einnn=
gen I)ineingebentet
I;atte!
^un
fel;en xvit,
ober
al fortgebilbeter
gug ba^
raft
be riege
jld^
f^^^t,
ba^
bie
jtd^
3ntenfttt nnb
bie
en>aItformen be STfal^rnngfampfe
3iefer ett>altfampf
bnrd[;au0 fein bloe
t)er]^ltniffe.
um
33Sirtfd^aftit>erte
im ^rieben
ifi
9Ker!maI
unentwidFelter 253irtfd^aft=
r t>erfd^n>inbet
in ber I)ijiorif4)en
Entfaltung be
g^orm Don
44
bie
fttJ)
onfnr=
im
2?erf)ltni ju
ifi,
^rei5=
25r|ianer, be @tf)ieber
nnb 3Snd^erer,
ber tnnbfitt-
bekannten
formen
miliebige
jtfflid^e
immer
er
ba6
Ked^f gnr
nnb tanfenberlei
tl^nlid^e
jinb
emalfformen
ampfe im
nid^t
ber
nm
ein
^aar
il^rer
3n?edFe bebienen.
fifflid^
nnenblid^ tief
im riege angen>anbf
be&
tt?irb,
ba
jte
nid;t
biefe
bem
nnb
^teii)eit
^a(^t
nnb
(Staaten ^
fonbern
nnr ^rit>ats
intereffen
lid^en
bienen
gegenber
ben (S(^ein
jener
einet
offenen
nnb
ef)r5
emalt nod^
pl^arififd^en
or=
teft^eit orfnfd^en.
2)enFen
in
n>ir
ernben
^tieben^^nftanb
,
einet efellfd^aft,
bem
alle
3[K'ad)tern?eif ernng
bie
bem 2Ibf[n
tt?erben
ber
^riatinfereffen
nnb
be
U)irffd^afflid^en Ilnterne]^mnng0gei|ie0
nad^ anen
(olonijicrnng)
bienfam
45
mten
ftd^
im ^nnetn
biefer
niebtiQfien
etvaitfovmen
e=
famffumme
})eit >on
ber ,,eit>alt"
jtnFcn,
3cnfen
tPir
gar
bi 3[llenfci^=
im
^^rieben^ujlanb,
t)Drl)anbenen
l^ffen,
ba^
ftd) bie
fo
tffieigerung
^tte,
2trf on en?alf!mpfen
bie
angenommen
gegenfeitig
3*^ glaube,
nod)
bie
3Qltenfd^en Ratten
tt?enn
(td^
frieblid^" aufgefreffen,
felBji
exvalt
gel^eiligt
60
i|i
ber rieg
^anf
i^af,
fal^
ber
bie
'Rotten
t)on
bet)lfert
bie
ab
weniger
bilbung auf
iff
^iliem
Sugenben erfolgen fonnte. 3ie 23Saffe ging bem 2Serf ^eug ot^et unb and) fa(! alle alte
I^l^ere
nnb neuere
unb
3Q[led^aniE
iff
ah
XXnferfi|ung berrieg-
bem
toie ftd^
geigte gerabe
ii)tet
bie I^l^eren
nnb
eblecen eBen0=
organifafionen mit
t?ergleid^ipeife jinfenben
2Serme]^-
rungtenbenj
lut 25eufe ber
om @fanbpun!t
meffenen
frftigeren
man
fid)
rieg nnb
in
il^r
(rl^altnng
be ?t|Iid;en
unb
ber bejiangepaten
nnb an=
rgebniffen
bie
ba^ Berall
Bloe
3Kenge
be
leinen bae
fiete
in SCTtinoritt Beflnblid^e
2tnaIog
tt>tirben
(S(^miea^(amteit, 2trBeitfamFeit,
inn
fr id^erl^eit, aBer
erilitt,
au(^
(^eigl^eit,
3[Ilitrauifd^!eit,
SSerlogenl^eit,
ba
l)ei^t
leBen
nid)t
unb Berbauern
nur
Sarum
ifi
ber
935enn bae
n?irtfd)aftlid^e
unb teigerung
gerid^tet
>on
ifi,
niebrigeren
SeBeuformen
^anfe
am
Begnjiigt,
47
fo
tvitft
^Kinonffen
be
im ^lferfampf
erffen
(Jeigerf,
bie
bmd)
2SSir!famfeit
augelieferf
jpringip
(^in 25oIf
allein
bem
eine
jid^cren
Dlnin
tpren.
ober
rnppe,
bie
bamit
paffnngfl^igFeit
an
alle
ba^
fo"
@eele gefonnen
lieber u jlerben al
b.
]^.
gn leben.
nnb
STfnr n?p e
3rf afnr
unb
fogiale
Umtpelt
feiner ifalen
geiffigen
igen=
^Sollen nnb e=
finb bie
3iener=
riforinm n?eiter gn
ejriffieren
unb
(id^
^atut^
iff
^n
ebenbiefer
ifuation
ftd)
bifferen^ierferen
3Q[linorift
aber
befinbef
nod^
bie
reaffit)en
Otad^eimpnlfen
tvie in ^^tanfreid^
nnb
rein fapitaf^af,
nglanb abgebanff
gegen=
weit
235ren
n?ir
alfo
auf ben
frieblid^en,
fonomifd^en
onfurren^fampf
allein angen?iefen, fo
mrbe 3G3efieuropa,
iff,
au6 purem
fld^
48
unb
unb
bet gelben
25e(tegfe fein.
Objtpar
bie(e '6(ili(^en
juBilben,
unfere
l^i^ere,
l^l^ere
fonomifd?c
bergeroid^f ber
bie
eblere
il^nen
3Kinoriff (Suropa.
Ubergemid^f errod^ff
biefer
unb
aller
ufilijlifd^en SITetl^oben
unj!, Dteligion,
htcithatleit
^er*
Ful=
xveit jlrFeren
I^ier
quantitativen 25et)IFerung6n)ad^0tum.
fann
alfo
ampfpringip
auf
bie
Sauer
bot bem
Untergang
2tnfang
retten,
^itt
ftegenbe^
Dom
3nbien unb
bie
lXnter)l|ung
^p^u
burd^ (Snglanb
j^inftd^t
2tfpirationen toirb
felbjJ
e=
Iegenf)eit
gegen (Snglanb
wenben.
englifd^er 'SXtet^obe,
gefl^rlid^jie
onfur=
nglanb
of^ne
gu
(Snglanb Seilnal^me
lt
iB)n
am
^DreiDerbanbe
gefd^ird^t
n>erbc,
t>ellijiifd;en
inn erfd^einen.
l^eute
nod^
49
Hingen ma^,
ba^
bicfer nngeJ^cure
rieg, in bem tvit \e^t allein nnb Don aller 2SeIt Derlaffen
flel^en,
nid)t
nur
bie (elhfti>etfinblid)e
Qolge
eine innigeren
ah
bee feffefien
englifd^er
n?eft=
^er!nnft nod^
lid^cr
am
fernes
nnb
n?irff4)aftlic|)e
olibarift (Snro=
naiver rtf enben
pa& angebal^nt
bem immer
ampfe
pifd^en
Derl^ei^en
f(f)n?ere
Kultur nnb
Fann.^^
ii^rer
25lfern?elt ben
laffe
banemben @ieg
9tn^=
iva&
dRan
nnr
er(!
Snglanb gengenb
nftufd^nngen ber
womit JBelgien,
feine
*
(Snglanb
333ert
betrifft,
fd^on beginnt
feiner
nnb Sebentnng
nnb
rnfjifd^
greunb^
ff^aft erleben,
ba&
anje
jentriert
nm
ben
ern
DIfers
31^ ^^^ ^rieg berf^anpt bie (idfte nnb nationalbilbenbe raft ber &e(d)it^te
(tel)t,
nid^t
JXHenfd^enfd^eibung,
t>ielleid^t
fo iff es alfo
Nationen
in einet
nu nod^ ber
^ame
fei^It.
gnr
rieg=
ibeologen
nid^t d^arafterijiifd;er,
ah ba^
(le
an^ bem(elhen
50
anipf um^ 3afeinpnnip halb einen e^tzemen ^aiiftiiemm nnb ^nbnfitiali6m&, halb ben dltilitatimuB
bioIogifd;cn
nnb
2)ie Ie|teren
bnxd) !Darn?in
geijlig anglijierf
fr ben
2Sie
fd^on @.
t>.
,,!p^nomenoIogie be
jlttlid^en
Seipu^tfein^'',
ba6 folange
'^nd^tmal)l
jinnig,
bie
jie
ah
bi fnfHid^e
fd^on
ba
jte
ffreng
puren 25ernid^tungfriege
einen
@inn
f^aben f nnte, b.
1^.
nur 25ernic^tung
einer
ruppe
inm
2Iufd^Iu
am
ber gortpflangung.
bie
^ortpflanjungsgre burd^*
bel^errfd^te
Uberipunbene nnb
bie
ja meijl wie
pj^pjifd^e
bienenben (Sd)id^'
rup=
pen.
Ser
geredete
i^ier
un-
unter fd^eibbar.
Ser
4*
5^
qucn^ au ben an
jtd^
fommt
eine
oi^ne
natntalien u.
heftimmte
gorm
ber Biologifd^cn
kmpfe
fei,
bie
jid^
inbem an
ampfformen
3ie
pagifi^iffd^en
bem
fal(d)en in-
tanbpnnff
barauf
l)in,
iE^rer
englifd^en
bie e ja
eiffeoter
be
nafrlid^ nur)
ba^ gerabe
^riegform
ampfe
f ontrafeleFtorifd^ n?irfe,
inbem
fien, frftigfien,
biibuen jinb,
bie^
gorfpflangung berl^aupt,
mglid^e ^ottpfian-
gum
guugleiffung
augemergt werben.^^
3trig
iff
nur
inbii>ibnalifii(d)e
25orau6fe|ung
be
@d;luffe0.
Eommt
gegenber ben
ganzen 25oIfe,
ben egner
gefeiert
iji
bie
unter
Um-
ber feelifd^e
ber
im egenfa|
Sugenb
unb
Ummelt
elieb=
ba XJaterlanb
ffef)t,
^ie(e pfer=
i^ang
ifi
52
XJoIfe.
2tIIe0
})o^q^eavtete
Sieben
ijl
betfd)xvettbeti(d)
la
mit
(einen ^raffen.
Ser
d^rei a bas
tt?ar fid^crlid)
Sag
Balanciert
ma
bie
im
fielen-
nnb 2tBI)rfung
leijiet
in
^Finb, nener=
Saffad^e einer
Sfing
u. a., fejlgefiellfe
be
Qemad^t
23Sir erfei^en nun, ba^ Beibe Seile, fowoI)I ^Pajifijijlen tpie
S^Kilif ari jien
bie
il^re
nnb
gtt>ar
batum,
tveil
gemeinfamen ^Prmiffen
falfd^e |tnb,
2S5ie ielmel^r in
unb
biefer
Bloen onFurrengFampf
um
SeBenI^altung
i>er=
manbelt unb
jid;
nur mef)r
um
laffenne|e0
breJ^f ;
tt?ie
an
bie er(ie
teile
tritt:
fo ttitt
an
bie
53
tinb neue
rganbilbimg
an
bie
bet
rieg
ah
dXtitfel ipillenflidber
3[n'ad^ft)erfeilnng
ten,
QSIler in ben
ftc
nmfaffenbm &taa=
bet (SnfmicfIung0=
S)a
bie(e fiefgreifenbc
Umformung
be
@fufe
bie
3Q[Tenfci^enbafein notxvenbia,
ffeigenber (Snttt>idF
abnimmt; Beim
bie
Sier alfo
Heinffe
9Seimann
art".
feinen
freffenb (aq^t,
biefe
Sier=
I^af
!Da^ aber
Umformung
aud^
mglid^
iff,
runb im
unb
,,eijic", jenem
aller
im SITenfd^en
I)ert>or=
unb
formt: 5)ie
oon
il^r
grunbt>erfd)iebene
ul=
tt>eld^e bie
felbjl (vi-
@a|)
al einer
^trtum
^^^
and^
rfal^rung
t>on
un
geleiert
3- S^^^^
JBiemardE
toenn
(ant,
t>on
urfprunglid)en Srfdjeinungen
biefer beiben ^Prinjipien,
am einem
bem
nid^t
3iefer
^^rtum
ifi
rieg0auf=
faffung.
and) be STtationalfiaate
54
^ad)t
OelSff
if hlieh
biefen
Kation alijlen
\)ietbtf^ erfd^Ioffcn.
Bei
^^ilo(op^m nod)
am
meijlen
@inn
fr bae
Moment
unb
bent(d)en
SenFern
am
gorm,
r^
burd)fe|en
foll.
3er
)m ah
fonfrete
er
iff
(td)
felBff
unb Ott
t>eranttx>ortIid^;
er BeJ^lt fr if)n
Iirf)en
ah
in
et (elbft,
ah
'SRa^ftah an
3"^
ber
3lealijierung ber
^bee
ber 23SeItrepuBIiF.
^.
9[ll^eined!e,
3-
5^>^^^i-
,,3"^ 2Befen be J![tad)tftaafe6 gel)rt bie leBenbige 23e= tegung nad) an^en l^in, Serf)rung mit ben 3rtad;Bartt in
greunbfd^aft unb ^'einb(d^aft unb eine
getoiffe
^Ieone|:ie.
^ierju mit in
erjler
unb lXnaBf)ngigFeit.
gefeiert
^ad)
jid^
^id)te foII er
jte j[e|t
gerabe
nm-
ba^n geBraud^en,
kmpfen
bie
allein
SGSurjel aB mit
bod) ben
55
3eutfd;en
helfen
wie
e ifyn t)or
bem unmittelbaren
unb Ie|flidb
beipal;rtc!"
S)en
runb
nniDerfaIiffifcf)e
2Iuffaffung
er fd;reibt:
menn
^a6
httte
bet
finnlid^en
nnb
geijligen
ber 235elf=
allein, rein
foII
unb auv-
gebogen
t)on
an ba6 3tuber
runb(!immung
be Srtur=
3"^^^"" ^aul
ba^
6rbe
^tanh
nid;t
juFomme." JTein
bie
immer mit
bare
ebelfie
i^tet (BeifU
unb ^Perfonnatur
inl^eiten
menfd;lid^er
Sebeumd^te >erfrpern,
tpol^l
XXnb biefem
@oll",
bem
leFtueller
^^m
56
fe
unb
XDat ahet ein nod^ tieferer 3^^^^"!^ ^^^ ^^^ F"^^ pl^ilo-
fopf)ifd;en Dtadonalifien
bie bartDinijIifd;en
@faat unb
rieg, fo
iPie es
@pencer
3[KiIifan)ten taten,
am Bloen eben0=
be
genauen egenfa^e
pm
Ser
(Jel^Ier
unferer flaffu
b,
fd^en ^I;ilofDp]^en
jn ergeffen.
(Staat,
i an
erjier
cfamtorganimu
bie einzelnen
be 25ol!0.
tnitt-
geifiige !Pringip
aber
iji
unb
lenfenb.
3er rieg
bemgem
jugl^id^ 2Iu0bru(fgebrbe
bie(e& unteilbaren
unb impulfioe,
jio^artige
Sntlabung
unb
gei(iig=t)italen
biefer
ntlabung, utn
einem
bee
(StaateB 255iIIen
@o
l^at
rieg immer
bie gn?ei
entgegengefe|ten (5igenfd;aften in
jid^: bie
ereignijfe,
bem
unb
ftd)
langte
gejiaute rfte
unb
,,(Spatt'
nungen"
lfen
einer hetv^teti
fefi
nm(d^tiebemn ,,^otbetttQett^*
2Iud; fprad^Iid^
fommt
bie6
flat
lum
2tu0bru(f, inbem
man
,,hxid^t
mn^
(!et
>erfdE)iebenen
geiff ige
'^wedauffaf\nna^f
be riege
nur natu-
2Iuffaffung
al
eine
fojiologifd^en
57
2.
5tricg
nnb (BeifieB^ultnt
bic >ifale
3|i
tttit
bem cfagfen
gcbenfef
fo enf(!el)t
nunmel^r
gro^e ^rage,
tpie er
Sentfd)en getrennt
jtd^
\)af,
nnb
fein
nBjeFt
ber
taal
gegeigt,
ah
eine
(5r=
nnb
pd)
nnb 25reitenn?ad^tum
DerBjlt;
nnb
n?ie er
nnb
bilbungen,
3II "^t,
25erfa||"er
im pred^gimmer
mitteilten,
ber
(Sinnaf)me on ^ari
im '^^ve 1871
ba bnrd;=
Sffnr
tiefe
bie pxen^ifi^en
25arbaren" tparb
bie
lant.
and;
in
irbeiten fr ben
feinen
@inn.
fafi
^n
^oUb
gett>orit
anffllig gnrdF.
Sen
inbrndE eigent=
felbjl bie^
jenem
^erFe
58
n?eit
berlegene
be
unb
Sreiffd^Fe
mit died)f
l^erDorgeJ^oBen.
DQ[tan
fielet
fd^imtnernbe
@pi|en
nnb
cine f^ijtorifd^en
Sebene^ufammenl^ang, aud^
man
fielet
Feine eBen6=
unb
Silb,
alle
I)rt
fd^einf n?ie in
ber nff gn
il)r
flcl^en.
efang, aBer
tiefer
inFIang
mit bem lirren ber @cf)n)erter nnb bem J8li|en ber 3S5affen
BleiBt DerBorgen.
U)ie
bie(e
nitnr
Ratten
biefc
jie
in if^ren
@cf)pfungen Ber
fie
alle BIo^e3Q!Tad)t
ersahen n?f)nten?
2Senn
barin Ratten
|ie
red^t!
einfdle
ctt>ige
efe|e, bic
Uat
fie^t,
n>ie
mat^ebie
25ejief)ungen.^7
(Srfenntni
955al;r]^eit,
nnb
@rI;aBenf)eit jlel^en
an 3lang
bem SRlIid^en"
bie(e& aBer
jlebt;
tt>ie
dfjioetSI';, tiefe
^lato
anQbmdt.
(^d)te
ultur
i(i
ein ^l)cre al
TXad^f^
tngenb;
ber
,,eniu0"
iji
Don
l^l^erem
Dtange al ber
,,elb".3^
!piato
3Q[liItiabe.39
91? ag
unb @o|?I)oHe Bebeuten mel)r fr un al (id; @inn unb eiff and) nod) am 25ilbe
crl^eBen,
bejenigen
gelben
ber nid^t
unb @taat
biefe
angel^rt; baB
ijl
xvix
guDor
ifi
Bejal^f l^aben;
refleftierter
nnb
Vermittlung
l^ifiorifd^er
3^ur
jinb
un burd^
nur
I)ier
nationale ein.
25ermittelungen nit^t!
gang burd^
feine 25ejie]^ung ju
ift
un ge=
baB gerabe
um
(o
grer
ifi,
je
unaB^ngiger
Umroelt
unb
jid^
je bireFter e
bie
nabe
gu
in feine
^i^e gu reiben,
berall ,,eiff",
,,2Sernunft",
3er
ltere trfifc^e
&taat
tjor
2IBfd^affung
Bio
ber ^anitfd^aten
xvat
,,ebel"
unb
Briegerifd^
auf
bie
nod^en.
lid^en,
mar
leer
3ie
ifi
^agia @ofia
ber
bie
S^eute nod^
Surfe
baB nid)t
wie
iff
3[irarffaIIpoIiti!
bie
unb
rmermorar,
ben jpelben
gum Siener
mad^t;
inbem
nur
giDiftert
ifi,
60
TOd^f barin
fd^cn.
@ie lag
in intern 25egriff on
,,nter" unb
in einer
3^
f^^^f
if^re
^^^ ^^ 2efen
^ert>orBringnng
nnb
il^ren
inbiibnelle XSIfer,
j.
Na-
tionen,
(Staaten,
ja uIturFreife wie
S.
3S5ejIenropa,
ber
bie(e
33Serten nnb
^erorBringnng jn ben
3^^^^"
nnb
S^f'^f^^"
bann
be
nod^, n>enn
jTe
auf 21nflfnng
be STfadonalgefl^I
nnb
nationalen faafei^inarBeitet.
n?erte
Sie 3ieali(iernng
berlltilitt0=
^at
bdi)et
bnrd^
iJ^r
ttjenbigen
JSegng ur
politi((i)en g^reil^eit
nnb @eIB)lnbigfeit
ber XSIFer.
BertragBar.
an
f"^^^^
anber bie
gerabe jene
3^^^^
bie
2trt on lllgemeinmenfd^Iid^feit",
aufi^
335erfjeugen nnb
nod^
rgeBniffen
e|rafter
^SSiffenfd^aften
gufommt.
il^re
Senn
tt?erte
and)
bie{e 255iffenfd^aften
bie
3Ile=
t^oben nod^ in
(Seijiige
nltur
l^d^jien
(o-
im
tpol^l
xvie
nad)
i\)tet
ollcn
QSer)icf)barfeif.
(inb e
^]^9l1f
iff
in ^ari,
anffa
be6
unjl, ^I^ilofop^ic,
fonntcn
in
Sebenfocm.
2)ie ,,2SSiffenfd^aften"
bem
"XSlfetwithei
'^ie
a^tied^i-
i^r jngrnnbc.
(Sinn, jinb
frei
.
Wette
unb
national, xe(pehit>
meinem ^ultut-
finb
(te
unb Sec^niBen
unb
n?ic
fmb
jte
ebilbe jeweilig
ber bie
fpringt.
3"
ft^id)tlid)e
^Wat^tum
ein
Satbejinbe, feinen,
,,
jebe
(^ortfd^ritt"
gibt e
nur
fd^|>ferifd[;e filuelle be
an0
2eiterbauen.
Sie
nnb Dteformationen"
et^
@inn. ^lut
bie
banalffen Singe,
(td^ in einer
nod^ fo
Sa
(le
nid^t fort=
62
fd^reifcn"
eben
aud^
bie
ert>orbrtngnng
biefer
nl=
unb elbffnbigFeif
Unb
uub
nomifd^er
^^^^^^f^^f"^^^^*^^^^^^
iprbe
bie
nnerle|lid^e
red^fferfigen
^a&
iff e,
ipa
3aFob
@r
ber feine
@ad^en
bem
bie
unb dbelcf^en
fie
fie
lorei^t, in
einji lebten.
(Sr
jie
nid[;t
Dom taubort
berer,
(d^ufen
bie
Ud^feit in
erred;t forbert,
ift
and^
bie
nad^ JSXq^
niemals
bie lebenbige
nl=
tur"
bnrd^
blidFe
felbji,
bie
materiellen ^orrid^tungcn,
xvit
bie
wit
i^tet hen>u^t
werben; an benen
Surd^s
unb
geipamien in
geifiige 33SeIt"
biefet
be njtler
lebt,
&ti(^ptohen Don
unffn?erf " gu
Diele
il^r.
3"
wa
allein
i^ei^en Derbient.
bie
Kriege beliebig
i^etnit^tet
fold^er
X5orrid^tungen
jie fte
unb ulturmittel
j^aben, fo
^ahen
nur nnfere
Sinjid^tnal^me in
fr
bie
Safr
ulturfd^pfung
63
ba^
jie
bie
unb perfnlid^en
cifle.
Senn nur im
riegc
fonjl
nur
ber
eine Siffenfd^aff
jn
2Bie
rieg
fo
ba
man
'Dafein
einf,
tvie be
^immel @onne
gen?al;ren
!ann
ba&
^olf
fo erbid^fet er
and) beffen
Qe(d)i(^tlt(i)eB
Sen>ntfein nnb
ftd^
bnrd)^
3"
trirb
till^ni,
im faafIeBen,
in ber
Sid)=
tung unb
JJIZ^ujiF
man
jiif)
3ufammenf)nge mit
nod^
^^te
eben
Dom rm
be Qriebenstage
abgefd^retften f^el^ren
ejialten
lafjifer,
gu
treten tvie
am
beut
Sunfel
unb an
aber bie
fid^
ttnfer
Sag
DerbunFelt;
unb
it^re
rhren!
roe
(Be(d}i(^t((^veihunQ
bai^er flct
eine
(5oIgeerfci^einung be riege.
Ser
eij! be
Srama,
burd^=
am
nid)t
nur
rieg
tofpquclle
i(J,
tvetf
bleibt
babei
ganj nd^tig,
ben
ba^
ba
J)o})e
ulturift
niemal burd^
lt
jid^
@o
lt
bie
bie
taufenbfltige JBefrud^tung ,
alle
25efreiung0?mpfc hi
nid^t benFen.
arl
in
biefer
'^eit
gegeben.
Sie berminbttng
2Iuf rnng,
tiefere
b inbhibnaliftiff^en
dtationalidxnm bet
bie erfie
X?erjlnbni
geijliger
^nltntwette
bie
t>on
(Staat nnb
dtet^tf ^oejie
unb Religion,
eiffes",
i(i
be
^^oBjeFfien
ba6
25erfinbni0
biefer
frembcc
^ationalfultuten
be
l^ijiorifd^en
it?er
eine iTtebenfrud^t
25erbid^fung
25en>u^tfein0
Ober
md)te
Sragbie, ^laffif,
!pf)iIofopI)ie
or unb nad^
&taat
burd^ bie
25arBaren
255enn
man
bie geijiigen
ultnrn?erfe
red^f^
ah
,,355erFe be grieben" Be
i^teti geifiigen 2Ins
geid^nef, fo l^af
man
wenn man an
Bau benff; an
all bae,
an t^nen^
ifi.
man
ii^rer
ahet gurd!
auf
tiefen
gej^eimni ollen
@e^t tunben
an&
eBurf im
3nbit)ibuum
erleBf,
3nangriffnal)me
groen 33SerFe
Bei
feiner
fogenannfeu ,,ons
eele
am
bem
il^r
ang
regel)aff ba)inf(ieenber
n?al)re
Sage,
rffejenfrum,
am
bem
immer
reiner
fiie^t,
l)iet
im groen
bie
Kriegen al
fogiale angl^eiten,
^ier Befrud^fet
(^ifen
65
(Beifi
auf bnnfle
3S5eife,
bet ,,2iebcrgeburf"
umfat
nid^t
&taat
unb
fertiger
il^rer
t)orbringnng.
fommf
Srama, JBelebnng
ber 2trd^i=
erfrpern,
d^Iad^fenmalerei,
ift
olbatenlieb
nnb
t>iele0 tl^nlid^e.
2Ind^ ba
t>on
JSebenfnng.
(5 gengt,
n nennen.
ah
ifi
biefe
neue @r=
bie
neue geiffige
ber frie^
tt)eI4)e
nnb .^ingaBe an
ein gro^e
an^e
(be XJaterlanbe)
nnb
bie
and^
ergengt.
unb u^etfi
2Sort, bae
S)a
gett?efen
fei,
bie
um
\ep
nad)
ber kati^ebrale
biefer Derei^rnnge^
j^immelfirmenben
oti!
n>erf e
einff
erBanf n>ar.
3^^
^^^ tiefete
eele
biefer
25an=
fd^annng" ber
Beagenben 3ted^t0ann?lte,
biegnrgeit granf^
66
reid^
regieren,
einer
2SeIfanfc^anung,
tt>ie
jte
jtd^
in ber
e0 ,,]^abe
moberne
255iffenfci^aff
bie
ferne
(le
be
^immel
nnb jn
bie i^te
ange^
fl^Ien,
lfd^f",
xtod)
jie
u>rbe, ermd^fe
^n ben!en
X?erFr=
jene
anonen
ahfd^o^,
ah
ah
n^et
ii)tet
ah
25efd^bi=
gnng
geterfen.
iJ^re
eine franjjifd^e
^abren
alle
mit (J^n
gel^rfe,
tvae jn
bem groen
Zeil
eijie0=
i(i?
jufammenl)ang
t)on
bem
jxe
felbjl ein
3ie
ber
S^iehe,
bie
ba6 fn(!lerifd^e
an bem
jte ift
im
biefelhe S^iehe
I^erortreibt,
enin
be riege in ber
eele
nltnr'freilid), beren
d^pfer
anftrag
ber
ijl
nnb
uliffe.
Unb
bod^ hel)lt
&taat,
2Iutonomie nnb
Q^reiJ^eit
3ie
erfle
nnb
gang
nnanfi^eblidE)e
25ebingung
ifi
nid^t etwa,
ba^
er
bem
er
erteile,
ba^
beiDegten gefellfc^aftlid)en
gtpedE natio^
tt>ieber
3^^^^
5*
67
me^t
erfllen
Ser 3i^JIiftion mag man al Haue t>ielleid)t ebenfo gut, ja nod^ Beffer bienen benn ah ^teiet ber ed^fen ultur nicf)f! 3er eniu Bebarf wefennoftrenbig be KdEIjalfed
:
ebler,
rifferlid^er
bie
rffe gegen
jtd^
alle SQJTaffenl^affe,
rffe,
ber
er
am
felB)}
fann.
@o
faafe nnb
am
benen
freie
eijleFnlfnr
ettvad^fetif
fo goffgefd^enff
bie
nnb
t>on ber
erjleren,
be
am
ber, bnrd^
'Siefe einfad^en
lid^ tpenige
QSIf er fo
anfgnn?eifen.
elBfi
fo
tool^ltpollenbe
25enrfeiler
JBernl^arb @]^an>
oefi^e
nnb
J8eetE)ot>en
ah ^orBilb
tvie
fiel
j!aatlid)er 3^t:fplitte=
rnng.
25ett)ntfein
f4)aftlid^en
ganj
ah
lieber ber
jte
tt>iffen-
l^atten
ein benffd^e
faafBemntfein.
friegen^t>orBei
bid^tete
an
ben
23efreinng5
nnb
STfapoIeon
ah
jll^efifd^e
^f^nomen.
on 1870
pod^c be ganjcn
fann
man
bie
Bange ^rage
tt>erben?
egen
biefen
inmanb
ifl
aber
tveit
mei)t pi antwottettf
ah man
fel^r,
angunei^men pflegt.
3"^^!^ vergit
man
bod) alljn-
ba
nitnrnation
ol^ne politifd^e
iji,
ijl.
^orm,
bie
bie
gab
gab
3a
^^^
Slii^t be alfen
nnb bem
l)'6tt,
ba6 benffd^e
^olf
u bnrd^Iend^fen.
3a0
"JXlittelaltet
hnnt ^ntetteQnumBbanetn, bie lnger waren al bie '^eit jtt>ifd^en bem enbglfigen '^etfall bee alten nnb bem 2tnf ban be nenen diei^ee im 3al)re 1870. STCnr bie 3nrdEbrngnng
ber grobenffd^en 3^^^/ ^^^^" 25erfrefer in einer tiefen 25es
n?utfeinFondnniff mit
alten bentfd^en
(ein,
bem
alten Keid^gebanFen
nnb bem
aifertnm
Sewn^U
geijiige
en?i
bie
d^affen
jeitn?eife t>erj!edEen
ba6
wat
eine ]^i(iorifd^=poIitifd^e
^ot-
menbigFeit!
2ir Fennen
l)ente bie
^trungen
be Q^ranffnrter
jid^ tatlo bie
^arlament wie
^t^^ngcn
berer,
n>e(d^e
69
politifd^e 3lcid)0einf)eif
am
3rtur an ber
fef!?
f onfolibierfen
ber regionale
rnnblage
benffd^e
pm
embarras de richesse
reid^e
nnb mannigfaltige
bentfdE)e
eijl
ber
Senffd^I^eit" fo
3-
(^id^te fernftd^tig
geforberf I^affe/^
l^eit
erfllfe (td;
gireier
Kriege,
"Jlteifiet''
l^enfe
muffen
nifi^ig erl^alten
cinl^eif Brad^fe, bie
beren
eBen
j[e|t
Fampf
e
n Befleien })at
mit
1870
jn
nbe
fei"^
3arnm
nnb
]^ert)or
an
bie
onne
lieber
an bae
aiferfnm!
Ser rnnb
gnng
Srabition Beginnt jn
n?eid^en.
l)ente ltefie
3ie &tamme6'
^^
f"^9^ ^^^
70
im
polififd^en ,,allbeutfc|)cn"
@inne
fo
lange gefiattben
Ratten.
Sarum
Sitjil^efcn
aber and^
weg mit
bcr
mbcn
255i0f)ett
unferer
nnb ^efftmiften,
nur al
Singen Bebenfenb
5)ie alfe
weg,
bloen
nif^t ber
2Infang
Sie S^anpU
i|l
bem
ein Offi=
bie geijligen
pfer ergejfen werben, bie un and) in fultureller S^in^i^t 2Irmut unb leinjlaaterei gefofletl^aben; nit^tand) batf burt^
eine
einfeitige
am
(:in(eitiq,em
nnb g^ragwrbigem
in fid^ barg.
Sie
>on
nm
eringeren ju fd^weigen
reben
bie:
eine
@prad)e, q^tanfam
genug.
biefer
fo fel^It
jte
bem anen
ba^
jlanbteil be nationalen
am
beffen tiefjien
Grften
feiner
felb|i
auffeimenbe XSerl^errlid^ung
biefee
Seben unb
Sie
bilbenbe
unfJ nnb
bie 2Ird^itetur,
^^exem "JXa^e
Qreii^eit,
71
t^e, @toI
uttb
dieif^tum be Safeine
ifi,
lag
tPie
ba
d^nl^cifi
ipirflid^-
on
erjl
oefi^e aBgefei^cn
>on
einem
d^nl^eit
fonnfe,
(Sfn?a
im fogenannten
gu
,,Dteid^ be 3^^^!^''
oS
man
ried^en
ober
in
31fitfelalter
3[Ilaffe0,
2IBffraEfe0,
gelel^rtenl^aff
Xlnmnnlid^e,
barum
S)an
tt>irb
fein et^tee
inb
nnferer
Sage j^ernmfommen.
bid^fet
unb
innerer
fe^t Bejiimmfe
renken
feiner
geifiigen 235elf
Brgerfnm,
(td^
fe.
25olfe0 ffnen
biefet
Sid^fnng
fo tt>enig,
tt?ie
fie
an=
nnb nad^
3Ilan
roen
gelefen
jener
tpurben!^*
Ben
al0
tpeil
ben nnt>erge^Iid^
ro^en
brfen
Sage
nid^f0
mir
&taat nnb
jie
bie benffd^e
efellfd^aft
nnb ma0
nnb
bie Ungi^Iigen,
benen
leinjiaaferei
mei0l)eif0Bereifen
menn
'^eit,
25oIf
nnb &taat
33Senn aBer
erfllte,
i^tet
ii)te6
&eiftee
bie '^eit
nad)
1870
fnitnrell fo
72
alle
ber 25efrud^fung
be Itnfernel^mertum
burd^
Bei
bie
fnf SKilliarben
biemal and^
30
lag
iel-
mel^r baran,
in=
arten
forberte,
on
er=
englifd^em
jleigen
Xx^pm
(einen f)4)(!en
niminationpnnft n
ti(d^e6^'
ane
|td^ (elh(i
geboren
l^atte, bie
i^m
t>ielme]^r
im
gegen
t)on
fein wal^re
i^m
^au(e
au,
feitjtnne
fremb
ba&
)ijJorif4)e
i(i
Itrfprunglanb
biefer
pannungbilbung u
(Sinfreifungepolitif,
fef)en,
fc^Iielid^
i(i
in bie(em
riege entluben.^^
Senn
gang
juerjl
biefer
rieg
tt?ie
immer
ber biplomatifd^e
^er=
feiner
unb gule|t
beutfd^=englifd^er rieg.
j^ier
liegt
73
feine
"^
^11^
anberen IIr=
iff
fad^en
unb
S)iefer
rieg
aber
eben
batnm Don
tt>eld^er ber
unb
I)od^=
fapitalifiifd^en
in if^nen Uberjlge=
Inng
bient! 5)iefer
onfnrrenggebanfe
iff
nur
inn nnb
'^iel
t)iel
(Sr ^at
t>ielmef)r bie
nnb
treltl^ifforifd^ere
Sebeutung, ba^
er
auf Befreiung
in benen
bahei felbff
t>or
allem
bit
erff
fie
unb ju
t)on
einer
3eit, ba bie(e
^otmen
fd^on gebilbet
unb ba
nglanb
am
Dom
abge=
3u?ang
leitrveife
einer
un allerbing
Don
2S3efen0d^arafter
5)enn
jeber
rieg gegen
(nglanb
falimu
ah
iji
(eine
bem
legten
jumal
3"^^^/
ii^re
2SSerf
^"f ^^^ d^Iad^tfelbe ben inneren neuen ei)le unb if^rer SejJrebungen an bee
^^^ 1^1^
Xaa^e
S^ii^t bringt,
toar in 3S5eItanfd^auung
unb Sebeuart
iapitalifiifd^en 25rger=
alljufeB^r
umfpannen
tnu^te.
^d)
l)ahe
anbemott bet
bie(e
tt>irb
jid^
Ratten nnb
fo
mirb
in
bem
ferfiggebauten
nnb
nnb
j^offentlid^
erm eifere
ten Dteid^l^aufe
nad^
benjenigen
t>on
werben,
t>ielxnel)r
bie
nn nid^t
et(!e
nm
nnb 255efen
Sa
Keligion
bie
SItue,
bie
2Iber jene
pojifit?e
25egief)nng be riege
aller
j^nr
(5^reilegnng
bie
ber fd)pferifd^en
raft
eijieBnItur vermag
e=
im
enffernfejien n red^f=
fein
'3Rd}te
|ie
fo tief
wie immer
IXntt>ert
ber
eigentIidE)e
@inn,
ftd)
nnb
be riege,
ftttlic^en
bejiimmt
nnb
(
reli=
gifen 2Xnfgabe
nnb
mre
,,23ebingnngen"
I)d^jler
nitnrentfaltnng abgn=
erfud^ten.'^^
leiten, n?ie e
2Seber
nod^
bie
^erfon
e
qualitative
am
biefer
ilnna^me
religifen
an, ben
runbwert, ber
76
jiellungen leitet^
ah
Blo^e ,^(Sr=
gngung" unb
Sine 235elf,
prinzipiell
Ie|te
,,runblegung" fr
alle
brigen
nter*
in
il^r
nur
raff
gebiel^en
t>er=
nnb
ttJd^fen, bie
nn
bie
bammen
begrnben
eine
nur
eine tenflifd^e
genannt tvetben,
Senn
nnbengfam
lid^feif be
ift
jene lngl^eiten
nnb SSeiJ^eifen
fte
ber
,,235elt",
bie
af^ fo
fd^al
jtnb,
n?enn
ein
goftinnige emiffen
mit jenem
rnnbe
bienen.
alle blo^
,,irbifd^en" 21ngelegen]^eifen
fo fel^r er=
bem
9rt|Iid^en,
ber
elb ber
bem fl^renben"
jieJ^f^
groen" 3QfCann
ber
'^ii>ili(ation
n?ie
bie
^Xtat^t nnb
bem
(Sblen,
ber
2XIfo
ffel^t
ber 3S5erf be
,,jpeiligen"
@r=
ber
bem eniu!
biefer ^erfpeffie
Unb wa nun
bebcntet?
ift
e,
3-
ricg
ttnb fl^if
2Ba immer
j^d^jier
alfo bet
unb uIfurttJerfe
@anftton,
bie
(^ap,
alles
II)
mrbe i^m
forberf,
bie
l^d^jie
menfd^Iid^e
'^iele
Sun
geBred^en,
fnnte er
red^tem
unb aufredete
ftttlit^en
255eife gefl^rf,
nid^f 25e)Ianb
J^aBen t>or
be
bem
Raffen
fei e
bie-
i>om
fanbort
ber
^bee
bet ered^figfeit,
in
Dom fanborf
il^re
be SieBegeBofe
am^
bet
&ad)e
fo
red^f,
(Stimme
bet
bie
Grfte, bie
(ein,
immer neu
rieg
tt?re
in
nnwirffam
bod^ gerid^fef!
and^
menn
mre
gerid^tet,
and^ trenn er
raff
3^nr
ber
fttflidfie
^pefjtmimn
I)injid^tlid^
nnb
bie
alte protejian*
ti(d)e ef)re
gewnnen
@t|en.
unb ^arteis
feine 2tnfs
Sie UnjtnnigFeit
leitet n feigen,
S.
,,3Q[laffenmorb".
allen 'Reiten
'SRotbe gel^rf
bet 2iIIe
Dor
inbi^
il)te&
auf Sfung
pjien einer
jie
Dibuellen !Perfon
al ^Perfon
Derneinf,
gleid^fam
finbef
im Kriege
(iatt,
77
fonbern
gemeinl^in
auf
Dorl^erige
freitPiIIigem
bereinkommen
i(i
g^g^n taaten
nid^f
3^^
^viniipalitve
Be^ie]^ungn?eife
feiner
Zoten Don
nid^t
SQ^lenfd^en
eine
2tnd^
im efed^f
fie^t
bem olbafen
&mme
geijiigen
bem
bort
UJogenbe oIIefd=
ber
gen?alf
be ,,^einbe6'\
ah
eine 2S5erF^eng
biefer (Betvalt
fremben
ffig
ah ange
@d^on
SafSejlanb be
jebe ed^fe
,,9Korbe"
au0/^
riegfni^rnng analog
tpie ber
ja
bie geijlige
2BiIIen=
feine
rgani=
je
mn nm
Beffer
fo tiefer
nnb
f^erglid^er bejal^t
nnb
erfolgreid^er er
ei>entnell tobift
lid^en
ol^ne
egenfd^Iag antwortet.
Zoten
ein
Zoten
2)a mad^t
Sar=
nm
ijl
bie friegerifd^e
ah
einet freien
^erfon gef nnpft. "JRag, ber 3Ta]^f ampf 2Bnt, 3"^^"^ momen=
tanen Kad^ebnrff entgnben
ber a^ be egner
ifi
ein
bem
Ser@d^n
eines
fd^rffie STieberlage,
bie
Qehta(^t ift
78
5,
25.
j[e|t bie
bk
eine geringe
Hnferfd^eibunggabe fr
rifterlidje
^^t^^inftirenr
^em
natntalu
omrieg al^^StHaffenmorb"
OTfiebrigfeif,
enng
nnb
Be^eid^nen!
Sa
d^rifflid^e (Stl^o
g^einbead^tnng,
bem Srnber
in
Ott
alfo
and^
Kampfe
im Kriege
tt>eifern?irFe
fonbern
am^
mitten im
(,,(5^itt^^liebe!") '^ntetnationale
Srganifafionen
n?ie jene be
dtoten renje
jlellen bie(eB
(am
t)on
fed^nifd^ bar.
ber
anf
t>llig
allem
it)a
^en-
rnnb an ben &inn ber orbe= @ie matten batan^ ba& Pon il^r
2tber bie Ziefe
^Int
feine ^einb((^aftl
nnb
(^orbernng
23en>u^tfein
emfe,
bie
il^r
treiben Bonnen,
ampf
nnb rieg
Stiebe
79
be JBruber in
ott"
gcforbert tvixb,
,,]^ri)ien
fireiten
al firiffen
jte
TOd^f
aber:
3^
Svenen Sejiamenf
21,915;
e
SQ^lar^
fu 13,
fei
726);
bei
bei
3Q[latt]^u0
l^eigf
nid^t
gefommen, ben
^tiebett gu Bringen,
et fei
fonbern bae
&d)xvett nnb
gekommen
um
^ener
u toerfen.
3"
^^^ tntmorf,
Qibt,
nfa
(3,
auf
jte
Sne,
|!el)f
Feine
be, ba^
^aulu an
II,
^anbmerf aufgeben
an
bie
In
!PB)iIipper 4, 7,
an
bie (Spf^efer 2,
14, an Simofl^eu
2, 22,
an bie Krner 12, 17 20, an bie ^ebrer 12, 14) jlel^en gn allebem nid^t im minbejien egenfa|. S^tirgenb meinen |te
ben 25egriff bejenigen (^tiebene", ber nur bcr TOd^ffrieg"
ifi,
b.
f),
3^^^
gegen ba
el)rs
es
ober
eprge
nnb ba6
ber, bie
menfen aufgeht;
teil&
meinen
jte
(td^
einfd^Iiegenben
emfe,
bie natrlid^
l)at,
bem gemein
^^TOd^tFrieg", hebenten
im
Kriege,
(o et rifterlid^
unb fromm
gefl^rf
tkb
furm. @
jtnb
benn
autf)
nur
naturalen l^araffer be (S^rij!enfum burd^ unb burd^ Derfennenbe utopifd^e moralijiifd^e @e!ten,
fufer,
u>ie
g.
ird^en
iji
bem
gefolgt^"*
Itnb
e (inb anbererfeif
^erfonen
nnb rnppen,
n^cld^e bie
mo-
berne,
mit ber
auf
bie ^ente
gitieren n
Fnnen g(auBen.
unb
reinjie
gorben
mung,
bie
ba
ftfflid^e
i^af,
rieg nid^f
prinzipiell t)ern?irff,
im (Bebanhn
gefunben ^at
in ber Siefe
ein
auf ben
etften
Sli
bie-
mu
inm riege bejt|t, bie nid^t tvie aniifet @toii0= ^nimanuel ant in ber nnit>ex(alen
8r
bem ^ebe
einem
^Hajirnnm Don
ieSe anf(Srben ba
menfd^lic^en 23effre=
tung
erbliif t
S)er Slrd^ifeft be
^aager
(^^^^^^"^P^Iffe
i^af
feinen
be
einer
Sransformierung
Si vis
@a|e
Befielet
^otam-
fe|nng, ba^
man
bie
fo n>ie
man
3^^^"^, ^^^
bet
l^^^^
mit ben
ered^figFeifmoral feilt
i(i
bnrd^
ba&
nnb
fd^pferifd^e
if^rc
tigfeifmoral nnb
SHoral
ber ieBe.
'Diefe Xlnterorbnnng
in
griffen an=
333ie
fein
ber 25ergprebigt
unb
fie
^bee
3S5iI(en6n?edFen:
(So
Um-
(ei
unb xva
bat)on
(Sie (d)eint un
nur bann
etxva Serartige gn
82
SBol^ImoIIcn in ben
@uB=
um
beren ^^ercd^figfeif"
Befiimmte
aber in benen,
auf
bie (le
iielt
,,@9ffemadfd/' fnnen bk
man
S.
^anb*
ba^
man
i^m gegrnbeten
S^iehe
errour^elt l^atfe.
ered)figfeif"
iff
flrbnung
unb
g^orm on S^iehe,
tvie
refp. eine5
on iebe0=ejtnnung nod^
i(i
irgenb=:
runbgebanfe
aud)
ba^
bie
ollfommene
,,
^a^fiah
ber ered;tigfeit
guten" 2Ifte
be 33SiIIen
unb ^anblungcn on
unb nur
ju
fte erff
rein
bettt
fittlid;en
^ anbiungen mad^e!
Sarum
eutl)lf
" nad^
ttxit
il)ttt
jid^.
2lugu|Iitt
ebanfen fd^on
unb
flarffer
unb
fd?rfffer
on=
fequenj ]^erau5geffdlt.
t>on ered^tigfeit"
2SSenn aber
,,S.iehe'^
biefc
runberf^ltni
iji
aud)
ol)tie tpeitere
f(ar,
ba^
bie
unb ber
jeroeilige
2Sert
(le
infpiriert.
Sie
auf
6*
83
J)'6\)exen
3lange
nie=
tvmn aud)
ielleid^f
a^cQenbie
3^^^^
er|!
bie(ee geliebten
bie
^!)enlage ber
ne
man
fnn",
b.
]^.
im @inne
Fann
and^ bann
xiii^t
me^t
,,xve^e^
bie
g^orbernng be
l^l^eren "SSettee
im egenBer,
eben
bie
feiner
bie
er
felBji
>ielleid^f
preisgeben
nid^t
bie&
erforberfe.
Sie
bie
ed^fe
Stiebe
bet,
auf
bie
Snnfd^e, fonbern
be anberen Seile
nnb auf
(ein maf^re
eil"
gerid^fef
ift^
fann ani^
^iet na(^
bem
ber
S)a
gilt
leben.
'JRan ^at
nm
g.
1871
Nation heftimmt
|td^ nid^t
heftimmt
ftd^
mung,
bie
biefer
Soben
in jtd^
unb nai^
bie {enfeit
bee ,,2S5nnfd^e0"
3ie
84
^bee
^^
^^^
jie^ungtDeif efe|c,
o^m
ba^
in
Siebe
unb
a^" aufguffellen.^*
nnferem
:
2tber e
iji
offenjtd^flid^,
gemeint
or
al in
3^mlid; 25orIieBe fr
eine
^artei
geredete"
^altnng
ber S^iehe
Sngenb)
t)on
irgenbeiner
(ei,
'^otm
in ber ba geredete
rbnnng
ber
'^wede
beipirFen foll
nnb ba^
gleid[;5eitig
bie
(unb
S^iehe
eine
Kangorbnung foldfjer), bie bjeFtgrnnblagen biefer jinb. Jlut gegen jene STfeigungen ber 25egierbe", bie
(ein,
eben baB egenteil t?on &iehe (jeber 2Irt) jtnb, foII erec^tig=
feit
ba&
al ba6
jie
ftellen: ,,25linb".
feit
ine and;
nnb
liebeblinbe ered^tig=
bie
e=
red^tigfeit
IXnb tpieber
gilt nid^t,
ba^
Stiebe
fonbern
|te
in
mglid^
mad)t Sie
&iehe
ift
bie
im ^erl^alten
nnb baB
(te ift
in
ber rfenntni
einzige,
Ie|te 2Igen,
eibe
nnb
^etam
ine g^reie, gn
I;inben?egen lt.
3Q[lan
mu^
and;
85
,,
lieben",
um
barnac^ gu
ttia,
^n (ein.
Sie
man
,,efe|Iid^feif-
mcral")
toirb
fie
alle
anbeten tt>iIIenBejiim=
ame=
'^tttexef]e,
nff, 3rtn|en
ber,
i^erlegt^^,
gunbamenf and;
ber
nur al
fal^rt" anjnfel^en.
aller (Sfl;if
bIoj5en
Sa
gerabe
im anpfpnn?t
il^rer
jn einer
nmmc
(elhfi
Unterform
barnm
ie
SIbleitnngen
Dorau al Fmpfenbc
aber al
^nbiDibnalegoiemen
i^te 2S5o{)Ifa]^rt
nnb
jie
hei biefer
2Infe|ung ergibt
(le,
bag
ben
a| t>om pojifiDen
^^orm
if^rer
mittelbar eibenten
@a|
unb
bemugffein gemeinfam"
iff
b.!).
baxnm
gert bie
e=
runbirrtum, ber
ba^
man
bit
mit ber
S.iehe
^um Sr^
inm
Srger
biefer 235erte
immer
(ei),
86
jctpeilig
umgebogen; unb
^olf,
3rtation,
SiebequmUnm
al
erfc^einen, bae
man
ba^
ber
Slfenfd^l^eif"
ah
fold^er,
bie
bem grten
streife fd)ulbet
bie
^anpffad^e
bie
berfeinen:
and)
innigere" nnb
tiefer in
ba6
faFfifd;
auf
bie l)'6l)exen
33Serte (alfo
g.
^Tnlen, fonbern bem Sblen nnb ben geifligen 2Certen ber ul=
tnr, nid)t
S.iehe if!;
nnb ba^
@pl)re
biefer l^l^eren,
t)on
berragenben 2S5erte,
^anfc an6
nm
l^eit
jte
ijl
S^iehe
jur 3Q[l'enfd;s
nnb jn
,,
fo bered^tigt
nnb notipenbig
auf
il)rer
Dlangjlufe
i(i
iji
unb
fo fel^r
bie
25oraufe|ung
and) aller
unb
ffentlid^en dted)t
in bem Stugen^
fid) in ber
ipiberfittlid^e unb
S^iehe
gie^ung Pon
bie
.
gegen
bie
23.
ah
ed)te
jener
bie
tvit
STfationen
il^ren
,,trt" l^aben
bem
2tugenbIidF,
ah
bie(e SHiehe
ur '3Xten((^l)eit^^ in
^on=
87
fliff
mit bev
Stiebe ju
ben
Srgern
bet
an
ftd)
auf rnnb
unumffgil)t
^it
intern
^nbament,
unb bem
guFommenben
bie
^SSo^fai^ttxvetf,
am
biefem
runbe and)
gorbernng allgemeinmenfc^^
il^rer
lid^er credf>tigFcit" fo
lange in
illenbejiimmenben
f)]^erti?erfigen
mff
Stiehe
au0gefe|f,
al bi ben
gorbernngen ber
il^rer gei|iigen
gn
^nltnx
oIIc
2)amif
funbamentalen
bie
efl^ifd^en
Sporne
furg he-
getd^nef, bie
an(^ fr
JSeurfeilung be riege
ah berf|e
DHujIerSilb immetbax
bie
il;ren falfd^en
&ieheeeti)i^ lngji
fd[;Ifjiger
unb
einigen ^riejte
ben**
ah
reguIadDe 3bee
polififd^en^anbeln;
forberf
unb 3rtorm
egen=
d^Ijfe unb
unb
be
gunbierung
e=
nun
(Sinfd^rnFung:
3^re
unb
il)n
gen?t)rlei|ienbe
eine
,,|itt(id)c
ah
auf runb
be
^tiebem
jtpar
eine
2Irten
58
3tangc
eine,
biefer bitten
et^altm Bleibt
rbnnng
Feif" in gett)]^rlei|!enbe
efamf flle
S5elt (nb an
feile ber
unb
i^l^ertperfigen ieBe)
aBnl^me, nnb
allgemeinmenfd^Iid^er SBol^Ifal^rt",
Orbnung and^ in ber ^bee eine n?efenl)aft tt?iberjtff= Bfe" Drbnnng nnb barnm and^ eine ,,nngered^fe"
nid^f
etwa nur
ftellung
ft erjl infofern,
aU
fte ftd^
au& ber
fttflid^en
Orbnnng
Sti^iF
^anf tvilL
ba6
jeigf and^,
ba^
nationalen eBen0=
in 2InaIogie n Be-
emeinfd^aften", fonbern
ruppen
alfo, in
benen
oireFtii?intereffen(,,3"^^^^fr^^"l^"^^^f^"^^f^/f^'^S^"^^^f'^'^
ttJenn jte
ftnb)
ah
burd^ 25er=
3^^^
ieBe0gemeinfd^aff
aber
ift
89
tPie Stiehe
te6,
Siefen
@a|
U)ic
t?er!ennf
bie
bk
,,
tigfeit
ebenfo
2SoI)Ifa]^rt6moraI;
jld^
nur
in
anberer
ba rid^fig for^
lt.
,,
Senn
BejiimmfenubjeFfen Ieid;e
geleijlef
Umjinben leid^werfige
n?iberfaf)re.
255o
Staaten unb
nid^t
X5iorau6fe|nng wre?
unb
ber leid^wertigFeit
!Prbig?eit ber
b.
l).
Staaten Fnnte
ered;ti9Feit"
verneint. ^^
fd^on prinzipiell
Srtatrlid; l)atte
J8. !poIen
fld^.
t>or
feiner erjlen
Seilung ba^
formale Dled;t fr
nunft,
j^atte,
ba^
ba
er
biefer
&taat
2Iud)
j[e|t I;atte
25elgien gegen
un ba6 ,,3led^t" fr
fid),
fo groartig
im
unfer
egenfa^
nnfteinben 3"nj!en
jugegeben
i^at.
IXnb bod^
alfo
war
dXi^t
i(i
ber wert=
hei-^
&faat
bie
am
meijien
trgt,
^bee
90
,,@faaf" foll"
,,f)l;ercn
]^errfd;en
unb
ber
rieg
ent-
]d)cibet
nad^ ber
in leBenbiger
Saf,
einer Zaf,
an
bie inenfd)Ii4ic
&taat
bet
irerfDoIIere (eil
"XSe^iM, burd^ ba
aud)
unb
&t)iieme
3iealifterung^ b. ^. bie
I;]^ern?ertigen
unb ^^gered^feren"
3ted^f6=
unb efe|e0fi?jlemc
'Die (Sr=
maximal
aii(^ u
Eroberungen
eine Seile
2elf fr ba6
I;]^ergearfefc
vmi((^e 3ied;t
(eit e
2ie
ijl
i)l
preu^ifd;
unb
im prud^
^oleuy
for^
feine
Seilung gefd^|t
^tte*?^^
arm
unb
n i e aufgebedEf, ber
bie ,,?riegerifd)en
i^ol^en
235erffd^|ung
nntern?irff.
Unb
ifi
gegeigf,
l^erf mmlidjen
mib
udlijlifd^en tiiemah
am
fonbern t>ielmel)v
QSerbinbung
Sie Siebesmoral
bilbef nid;t
nur
91
^Koral unb
eblen" unb
,,tittevlid)en^*
menfd^Iid^en
jinb
(Siem
^eilige.
fd^affen.
25erfd^iebene riegl^elben
jugleid;
ieBe=
nnb riegemoral
tvie
genau im felBen
inne^
unb ^Pajifl^imue
@fileinl)eiten jinb
groi-
fd^en 255erten
unb
gegrnbef,
then
unb
gegenber
a priori"
finb,
bie
aber
felbjl
um
^id^tQ
fopl^en,
on ulfurparfeien, !p^ilos
ah
ben 23e-
SKoralen.
bie
Sa
gibf
gund))!
eine
ruppe
fold^er^
tt>eld^e
innere
Unmglid^feif
tvie
einer
bloen antifd^en
begreifen,
n>eld;e
ritfer=
ered^tigFeifmoral
eine neue
eine
JXtiQmm
friegerifd^en,
lid^cn
geitig
(Sigenfd^aften
ber 3Q[leinung
3[lTenfd^en
forbern,
aber
gleid;
ba^
man
runbf|e
3n
gnfe
,,eine
gufe
at^e ben rieg" ^^eiligf, fonbern bem ,,ber rieg jebe &ad^e" f^eiligen foll. 3" ^^^f^^ 3tid;fung betpegen jidE)
3rf ieau
unb mit
3^Z'ie|fd^e0
bie
Siefjtnn nid^f gu
ben
am
runbf|en
ben '^aii-
pencer
i^d^fi |tnnt>oII
92
pli&mm
(ottbetn
leiten tt>oIIen.
3er
2IBer
rid^s
and^
fiefe
SenFer
gelten
tigeren 25egriff be
g.
nan
lid^
jlellt
in feinen fd^nen
nnb
xvie
4)ri(iIid^en3Q[ZitIeib=, !paffion=,
jid^
aU
aufd^ liefen be
egenf|e
feiner
ber
filformen
be jitflid^en
JSetPu^ffein
nnb
o^ne
^Partei gn ergreifen.
lid^en" arifatnren
tanbpnnffe,
um
anffors
an @felle
am
nnb
bie
ftttlif^e
(Bnte
ber
bie
(Sie jtnb
3er rnnb
bafr,
ba^
jte
nnb .^od^^
fd^|nng
n?enn
an
erfier
teile ein
t)oIIs
Fommene
on
d^rijis
(d)em 2tltrni0mn",
,,3ulbnng" mit
tt'\
biee
,,!pafjimtt",
alle6
93
d^ri|iltd^cn (Be(amtibee,
xvk
fte freilid^
fogenannfen
,,
3n
geringerem 3[Ra^e
ber
rnnb
unb
egenfa|e0" and^
rif4>en (Stijo
bie ein(eitia,t
(Jffung be friege=
ah
unb
Blo^e
IP0I7I
Blinbe
Sranfgngertum, blo^e
irbifd^e,
3Q[lutef]^o5"
gar nod^
nur auf
bie eigene
iji
ruppe
Bejogene ^errfd^affefl^o.
tx?ie
riegerifd^e (SfI)O
iji,
SHutetl^o
audE) (StI)O
unb flpfers
iji
im ampf
unb
,,9rfeib",
ben
g^einb
bie
iji
Bejal^f
unb
ad)tet
unb
ber
,,ag"
S^^n-
b. ^,
(peiififd^en
Haltungen
nid^t
nur
(Sfi)O be
guten 25efe]^Ien,
egen fa|e
gu
nnb
2InjiedFbarFeit burd^
unb
|ii(Ien
Sulbenfnneu
einer
TOeber^
gugemanbte Dtuf^meetl^o.
@o
liegen
im
friegerifd^en (5t^o0
faM((^
2Inf npfungen u
]^d^=
bem
ehen
i^l^eren, e
Sugenben unb
biee
im egenfa|e
gu aller ntilitati((^en
aufmann= unb
Semnt, Sulbung,
fennung
94
Sualimu Don
Stiehee-
ermanen unb
elfen, keinerlei
^et-
mu^
fr
jte
2Sre ba^
gea>efen
S^au(e
am
eine
unb
Ger-
5)ienerreIigion
nnb =moraI
tpie
fonnfen
bie
manen unb
aber fo
enblid) inftinfterlaffen
anjunel^men?
255aren
fte
feine
^nfnfte
^lhtwelt
ftnuDoII
unb
Derffnblid^.
3n
felbfi
im STtamen
jte
ber d^rifi*
25. ioI)!oi;
fe|en gleic^fall
3Q[tenf4)]^eifs
bie
im egenfa|e
255eifere
gu ben
i^ier
SSerfennung ber
^otal
bie
njollen (jipei
S)inge,
an&(d)lie^en
n>ie
Qeuer unb
u
^Baffer) unb
ant) nur
eine
ganj opporfus
fntten.
fellung geminnen
e,
ba ber^riegeben^
raff
al er bie groe
raff
bie
nnb jn
fd^eiben;
innerlid^ afomijierf
nnb trennt!
en?i
if!
biefe
im Saufe
ber efc^id^ic
he-
nnb
fd^affenb) gnnd^ji
gemeinfamer
(^einbfd^aft, \a
tt?oB)I
and^ gemeinfamer
2IBer ba^
2tngriffln)l
ifi
Bejmmt.
^ai^tum
ber Siebe,
bie
rabe unb
ber
jie
nid^t
in6
@piel fe|te,
feiten be
^tieben l^inburd^fd^wingen.
weiter.
Sie einmal
2)a
e
augelfie
erff
Berl^anpt
ba^
e be
lum eBurt6=
ber,
ed^te
^aupt Bebarf
e!^rc
feit'\
mit d{ed)t
bie
jte
nbf^aftig^
^urdFfl^rten.
(?)
lii^tf
J)mbnt(^
ein
255eg immer
fei,
fo
ij!
unb
fiei^
pd) anhal)nfe,
fc^Iie^en,
Senn
nid^t
am^
ba^
3"^<^^^
J^
d^ri jilic^er
prad^e
ber
Senf eis"
(ei
Sa
iji
rnnb^
(^riebenpj^ilofopl^ie,
bung unb
ber
Trennung
unfer 3Q[lenfd^en
erffel^f ;
ben Bloen
,,^id^thieQ" aber,
3nterej]en erreid^f
reid^ l^lt
i(i,
nnb ^tiebem-
me^t
ein
al er
jie
eint?
(S(^eibet
unb trennt
er
fte
mel^r al
bauernber (^riebengujianb?
Unb
trennt er?
^ier gerabe
et,
ber
auf ben
erfien 25lid!
raft nnb
unb
furd^tBarfier
unb
tiefer gefeiten,
bar|iellt,
fo
ba^
man
feinen
Die
erfie
unb
jittlid^
97
ruppe,
inigung
fei (te
tamm,
ber erf!e
^olf, STfa^
rieg
bie
giel^enben
rnppen
e
nnfereinanber.
bie
@d^on
3lnf ,,2tuf
^um riege"
tvalt,
trifft
wie
Sie
be
ber
tnbe,
fid^
be0
2trm nnb
Derminbern
be
mit
i^atfen
flfjtg;
(SigentnmBegriffe
grieben
nnb
nnb
feigen
ftd^
erwnnberf
einen groen,
eini^eitlid^
bal^inranfd^enben
from mad)U
Ser
Bereiffd^aft,
t>orI;er
gemeinfamen ^eimat,
&itte, &taat,
ba ber anf
bie
J^inter
d^Iafe nnb
feigen
ber efnl)l=
nnb
eifiesBIinbl^eit.
bie orl^er
^e^t ahet
gelten
bie
uorl^er 25linben,
^ten
SanBen,
ba
bie
t>orB)er
aB)men!
3^
Stieben
erBIidEt
luge
be
^ergen nnr
i^anpt^^;
ah 2Berte
l)iet
nBer=
nnr
ifV al
ifi
ober
weniger,
al 235ert
l)atl
Senn
(,:
^l)t(u(i)t
unb yteib,
bie(e
bie
nnb
pflegt,
fxnb
nur eben
3ifferenn?erfe
ber
Slngriffpnnffe
bet
^etti-
gnng
be
^anbcln unb
orge.
3unfel
gel^alfen.
biefer
Ser
tvk
am
biefem
d^Iaf,
25linbf)eif
2Bir
feigen,
unb tva6
Beji|en.
2Sir
begef^ren ipeniger
nnb
erjlidEte S^iehe
jipifd^enatfen,efc^tpijlern,
glf)f tpieber
einbefd^Ioffen
eine gro^e
unb burd^
bie
23ewegung
(ieJ)f.
an^en mit
ber
in
25emegung gebogen
of^n
2Iber
JHag
greunb, ber
fd;tt>ere
fierben; bie
ijl
bann
Dorl^er
neu geFnpff.
Unb nun
al eliebfer
gelebt
J^tte
n?f)renb
im ^rieben
ebenberfelbe
lnger
bem
^amen
nad^ reunb",
t)ertieft
25ruber".
bie f)d^ffen,
(ittlid)ee
2tIfo et^^f^
erweitert,
unb
ber
(pannt auf
rieg unfer
au(^
fr
25etpugtfein !
(^rieben
un eben bamit
unferer
t>er5
ben
folgenben
neue Slla^
bie gu
^m
Silbe
unb
ein
im ^rieben STform",
bie
oII",
ein
"2^^^^*^
^^^
bamaW
jid^
geffeigerte
2lIfo hbet
bie
3^orm"
bes
grieben
be riege.
3Q[lag ber
im
(^rieben mieber
7*
Beginnen.
3^^^^
^'^^)
fi^^^^
tt?ir
bie
2trgumente ber
3Q[Z^affen
fiolg:
'^\)vet
bet IXntevbvten
ber
,,3enft an bamah, ba
nn
bie
aBIanfenben XJorgang
ffeigerf
bie
Erben Bebentenb
wie immer
(o
and^
bie
allgemeine
2So^fa)rf (d^biQt
bie
geipinnf
,er
fr ben moraIifd)en
er in
furd^tbaren
pannungen
t>on
^a,
^tie-
3^^^
^"'^ (SMgefI)Ie,
bie fieferen
bie bet
beneguffanb nr X5erbrngnng in
(Seele fni)tt,
erff bie
&d)id)ten bet
3KaIe
ausipirff
nnb
fo
QSorbebingnng
ed^ferer gegenfeifiger
2Id^fung nnb 3=
tpieberf^er (feilt
@o
ijl
er eine et
im groen, wie
fel)t
and)
gerabe
^ITif Med^f
^at
man
233elf.
34> f^"^^
^^^^^r
^"^ ^^ leugne
nid^t,
ba^
id) felbfi
furd)t=
ah
355ir!ungen auf=
bie
(25arbar",
Ulau",
lttila", toller
^unb"
ufip.) gleid)
am Dielen neu=
^l)nomen
Von
biefem
lOO
i>iele
3Teis
unb
bie
bie billigen
j.
f^atten, bod^
^eer
biefer gelben
nnb
SHasf en
be efd^ffintereffe
nnb
unb unter
bm
ein
Senn
jlrfer n?irFt
auf
ba
anje
ber
nfn>. t>er=
brngte
ah
Unb
unb &d)impf
bie
ijl,
tieferes,
nnb
ed)tere
23Snrbignng
finbe.
S)enn
nid^t
l^at ja bie(elieblif^en
lff fte
efnl^Ie
nnb
rieg
nur nnb
entlaffet
bringt
bie
fte
^um
2In0brndF; er
ii^nen.
leitet jle
nur ah nnb
Golfer Don
jid^
Unfer
riege, ba
n>irb,
lle
gen burd^fe|en
ba
ro^mut nnb
bie
ber 3litter=
(ein tt?irb,
fo
erff
gereinigten
einprgen laffen, al
e&
oor
bem Kriege
bejianb.
man,
xva 333efen
unb Itrfad^en
lOI
fommen
muffen, ba^
gnm
riegen
unb riegjuffanb
gibt,
bie
and^ hei
bliebe,
nnb
bie
nnb g^riebenneigungen
X>ie(e
ift
gleid;fam organifd^
fo
parabo^
Hingen
mag
felbji.
3[Senn nif^f^
gan
ber ff^xiebe^*
freiben!
d^on ^.
mat^t in feinem 2lnffa|: dietfet benn er^ goffene 25lnt?" (f. !poIitifd)e d^riffen) bie 23emerFnng:
analpfifer,
,,Itnb
al dtefnlfat etft etweifi ee ftd),
felhfi
felhfi bie
am
jtd^
I)erau fd)afft"
(Sin
"^^afen
bet efd^idt)fe
jtd&er eine
t>ermd)fe, f nnfe
Kegel
(^rieben
5trieg
unb
auf rben
gett>af)ren,
njunberlid^er tt)re al
ber 3ll)i?tf)mu
be
(Sin=
unb 2tus
bie etfi
riege il^m
bie tjolle
unb
Ranfalitt on
bie
gett)l)rfe.
Senn
fo
iff
einmal
menf^-
bIo^eorm
be (5rieben=
I02
gujianbe"
ah
fold^e
gang abgefel^en
fonttm
t>on
bem
ja
tved^felnben
efd&idFen
efal^ren,
fonfiitnthe
^taftfaftoten
ber
fiti^et
unb intelMtnellet
(Sf^big^uttQett
&eele unb
ber
bet alle,
X5i=
ber
talift
emeinfd^affen
ft^Ii^^ff
bie
nur
J^eilen
nnb a6=
ifi
fann.
ine
biefer
fonffufien
Od^bignngen
ber
eBen
jene
feelenern?f)lenbe
25erbrngnng
emnf6Be=
3rteibe0,
be ^affe, be trger,
Kad^e, ber
3^ngorbnnngen
ber Qriebenarbeif
lufammen mit
biefer
er-
bem Fonjiitntien
fu^ fgten,
giBt einen
^unft, tDO
bie
nmulation
rab
wie
prad^e
(o tiefjinnig
bie
3arum
Bei
Inngen
aBer bod^
fef)r
i>ot^anben; ergleid^Bar
bem
25orgef]^I,
eernann fr ben
angeBen fann^
@fnrm
bie
^at^ ol^ne
ba^
auf
er (ein
Urteil ji|f,
^^"^
ober gemiffer
3^
^^^^
gefprod^en,
oB
jie
am
rieg
i^atfen,
03
J^ier
(in Stalle a.
@.) tonnen
ben
3u|ianb
bet ricg
enblid^ aubrd^e.
gang erfd^ieben.
Sie rnbe, bie jte angaben, n?aren bahei Sie einen fanben bie rebif&erl^ltniffe
Hagten Ber gang anbere Singe.
nnerfrglid^; anbere
Sie
rnbe
tnat^tl
j[ng|!en
it?aren
alfo gn
bem
in
Unb
tt>er
ben
Snen
nnferer
Bio
Sid^fnng^ nnb
nnferer
Bilbenben
nnfi
elBjl
)ren
nnb BlinFen
Begannen
(SM
an
intern
Keid^fnm nnb
il^rem allgn
an
eingetreten,
Berall
be&
fanb
man
jtd^,
ben ptimitit>fien
3leig
Bei
eBen5
Betrifft,
an
ber renge;
nnb
nit^t
nnr
nn in
33^"^" ^^
^^^ 2IrBeit,
ben allgn=
23Sa
man
in
!pi)iIo=
nannte /7
j^^jg
^^^^
fo
j^gj
3ngenb"
B^geid^nete
nnb
mannigfaltig Befd^rieB,
Offorb nnb
GamBribge, ja fogar
ba^
ift
in ^PetersBnrg
nnb SCofan.
biefetn
SKan
enes
eBen
ber Ilrfad^en gn
riege ja
ration
naf^ bet
ber
rieg
Orbnnng
io4)
naturgem
j^ier rebe.
on bcnen
ii^
2Ser gegen
raft
fd)on
be
biefe
lieBejieigernbe
nnb l^aaBreagterenbe
riege
cintt?enbef,
babnrd^, ba
immer
neuen
^a
erzeuge, ber
dled)t,
ba^
e jid^ entn?eber
um
einen
um
baSBefen
Barjlen
^^P^^^^
alBalb mieber
fel^r
tooI^I
erjianben,
ie|t
aBer gegen
un gufammengel^en?
mit (Snglanb
augefrf;Ioffen,
ba^
ie|t
eneral 25ot]^a
nglanb
^m
geredeten 5trieg"
inm
bauern=
rieg
anfg,ebeten
^eJ^let
nnb SITngel
feiner
fiaatli(^en
unb
fittlid^en (S|rij!enj.
@o
S^eete
hei
,,
'^ena
&taate6
geredet" t>on
runb
am
nnb
fte
fonnte bie
(Beift
Sa
fd^mergenbe @d^n?ert be
immer and)
al B^eilenbe 3lid^tfd)tt?ert
empfunben.
Unb
105
aWf
redete
SInbererfeif
er bie
mu^
ber ge=
rieg
fo gefB^rf
n^erbm,
ba
^Hglid^Feif be5
ba u
nid^t unfergrBf,
So
(5feinb=
(eli^hiten erlauben,
3"^^^^^" i^
ah
ba jtnb 2In=
^a-
im
befriegten
&taat
nfro."
ba^
jie
bie
mglid^e Snbnifl^igfeit
be bejiegten
&taate6
bei
etn?a eintretenber
^ain
be
ift t>or
mglid)jle
(einet
d^onnng
ber (5I;re
freie
fremben
2In=
&taate unb
erfennnng ber
3leprfentanten;
ritterlid^e
in (einem
ampfe
Erwerbungen,
unb
(td)
raft
iff bie
rabale 55ortf)rung
Klrung
ber
ba-^
(Sin u frl^er
^^^
ber
fid^
meifi unter
bem JSanner
106
etwa blo^e 3"f*^^^^ ^^^ nffd^eibnng ^ethei^efn^tt ^ahen, ftnb fr bie, beut Kriege folgen ben 'Reiten t)on grtem beL Sie
banernben S^a^ erjengenbe raff, bk
lid^
man
^nm
Es
ijl
ein
3"
bk
^^^f^c
@rfd^ei=
nnng
lagen,
tritt,
ba^ and^ bk
fiijmerjien,
opferreid^jlen STfieber^
hei-
bk
t)on
@d^n^
an0 bem
t>er=
^ant
angefl^rten
^a^na^men.
n>ie
meine 'SXtann,
weniq, er nad^
fal^rtmoral fl^It
)ftetteid)
nnb benft
Aber:
aifer
tjon
bem gefangenen
ferbifd^en
berjHommanbierenben
unfi
be
il)n tt)l)renb be
ber
bie(e
eine
^anblnng
^tte
erregt,
ah
955re
rieg an
an
trnFtnr nnfered
tpie
fnnte
jid^
Unterfd^eibnngbeipn^tfein fr ge^
ritterlid^en
red^t"
nnb nngered^t", fr
25erbred)enfoIge and)
biefer
im
rieg in
biefer
Dtid^tnng fo Diel u
nrdE.
baranf
Od^Iu^
nnr
eine
mos
iji
107
bet dtaf^eg^ebatiie
xved)(eln
crji
nid^t
ij!
t)er=
STfun
gu allere
bie
il^rer ej'ijerenben
formen
in infenjiDjler
^otm
nnng
be
egner
befleien,
^a"
nennen.
3a
doII=
gogenen 3lad^e
erlifd^t,
m^i^e
tt>irb.
^otm fe^t, bnrd^ bie et jur (Srlfd;nng a i|i anf ba banernbe 355efen nnb bie
egner
gerid^tet: 3tadE)e
ifi
eigenfd^aften be
bie
emotionale
^anblung
ober ^anblnngsreiB^e
nid^t
Ser S^a^
baiu^ in jeber
tvittetn, ober in
and^ l^armlofe
^n^ernngen
eine feinblid^e
@pi^e
i^ineinjulegen.
Sie diad^eemotion
pim ^affe
anf
bie bie
Kad^eemotion
l^d^jien
ober
jie l^eller
al
Dorl^er Belend^tet.
Sro|
biefer25Sefent)erfd^ieben]^eit
on^a^
fort=
nnb Kad^eemotion,
@eele
nnb immer
Sod^
nid^t
nmfonji
io8
(d)e&
aU
ef^,
al e bie ed^fe
Kad^eemofion baxftdlt
(6
ijl
fein 3"f^^I/
^^^ ^^^
f'^^^
,,3let>and^egeben"
,,&d)=
ret>and^ieren"
biefen Qullen
S.
fr einen lufiigen
poff)
fpred^en.
^n
er=
fann
man
fe|en.
liegenbe
Singe
gebrandet,
n?ie
auf ba6
fran^jtfd^e
^oIF=
e be-
Kad^eemotion
Sie
fran*
prad^e
i^at
Vengeance"
eff)I
begeid^net ein
ijl
bitteres
,,3tet)and^e"
t>oIIen
nnb
gewinnt feinen
(Sinn
ritterlidEjen
Emotionen
(id) hei
ben alliern
fiete hi6
ju
Sie
3let)and^eibee
iji
aui^
I^ijiorifd^
tveit
weniger
iel
weniger
Opfer
hei (Sitetn,
I)ier
!pia|
wre diad^e^^ ielmel^r als burd^ ben Rieden, ben burd^ unfern @ieg bas
am
f^ell-
f!ral)(enbe
t>on
109
2Irmee
feif,
eti)ielt
S)a franjflfd^e
alte
^ationallafiet bet
(5ifel=
ba in ranFreid^ fo
leid^f tPie
nnb
groartige nnb
i^elle
Sro|
ber
Zat(ad)e be gegenirtigen
ba6 n if^m
riege nnb
fl^rfe,
be
I;enfe
franfornfjtfd^en Snbniffe,
mn
geinffe
hin nrfprnnglid^e
i^rer ^i)tet
mee nnb
bie
^olffnm
I^erDorfd^ieenb,
fanb
bnrd^
jtd^
SHnner
ber 2trmee,
jnerfi bnrd)
(Bamhetta, in bem
feine
mir
(d^eint n
im egenfa|
ba^
erffen @ntn?idFeIung6p]^afen,
immer
f)inein=
DJComente bentfd^en
bid^fefen,
bie
fie
(Srnjie
@ie
>iel
iff
luetfi
gang
ritferlid^er loirebnrf!,
mel^r fladEernbe
trol^fener gemefen
fraff.
ibee,
25eriefe
ah eine groe, tiefe, ffill n?ir!fame 25oI!= man (td^ alfo auf bie franjfifd^e 3leDand^e=
^um
minbejien
nm
immer
eine
erbittertes
man
fpegififdE)
lijieren,
man
tt)rbe
and^
^orm
HO
2S5ir tt>aren
gti
t>erfd^iebenen
nl^er al5
i,
man
nnb
nnb am
beroeijl
dVlatoIfofonfiift
faum
^all
einen 2(nfeiL
@eIB|l
biefer felfene
^g"
be riege.
ier alfo
be Krieges:
liegt
ber
ern
^arabo^ie
3^ ^Tamen einer
ber
allgemeinen 3QIenfd^enIiebe",
bie
im 3^amen
Qmd)tet
,,^nmanift" iperben
groen,
tt>eiffd^id^ti=
man
ben eblen
ber ^ri=
ba^
anberen
raft im
am (^nbe ei (J berl^anpt fo lange f onomifd^ ,,fpart", hi aller eijl berflfjig ipirb;^' nnb mi0brand)t man ben STfamen
,,,3irenfd^" nid;t fr ba6, tvae, xveil e allen SHenfd^entieren
gemeinfam
fein
bem
bem
Zieve gemeinfam
fl^igfeit,
S,
ba^
jtnnlid^e Snffs
nnb @d^mer^=
(tel^t
man
ein,
n?af)r]^aft ,,men((^li(^'* in
nnr bas
in ii^m
ottl^nlid^e
tt>ie
nnb ba^
e0
gn aller
I)d^ffen
(Sittlid^feit,
@faaf,
ba^
fie jtd^
nur
in einet ^nlle
d;arafteriffifd^
barffelle;
DerfdE)iebener 25oI!=
nnb
9rrationaIeinI;eiten
nnb bagnmgefel)rtalle255ertegn,,alfgemeinmenfd^=
gemeinfamen mai^en jn
tpollen
III
leugnen, gerabe fr
jtc
erblinben
nnb
alle
355erfe
auf
rebugieren
ed^fen
unb
S^^epunh
in
ber
,,311'enfd^enIieBe"
unb
ber
menigjlen ah '3Xt ffenFlamen man ben rieg ermirff, bem rieg, nid^f t>or nid^t nad^ bem rieg, erfd^einung
,
Humanitt' \ ,,
beten
im
riege
felBf!,
batnm im Saufe
bauernbe
(5rE)iJ]^ung
be moralifd^en
&fatn& unb
eine
tei^
gerung ber ^nnigf eit unb Siefe in ber Sinigung ber JRenfd)f)eif,
fumulierfen,
am
feinen Srabitionen
unb
tiefen
(Erinnerungen
aU
(Beifi
romuf, Opfer!raft
ba^
unb bae
inniger
jid^
unb
tiefer
felbff
geeinte
ruppenein-
bie
bie
unb
^gefellfd^aft n>irFfam
jinb,
in
FontreBalanjiert,
fd^titt angefel^en
Faun ah
XJel^iFel
ifi
^ovU
werben.
Sie aber
immer
reinere
112
feine
immer, ba^
bie gegentt)rfigen,
groen
geiffig
nnb
lid^Feif jie
^auptfad^e nad^
jinb;
bie
felbj!
ba^
jie
falgemeinfd^aft
ammad^tf
1)ie(e
bie
a,emein(amen 25ilber
gelben aber
bie (ir!(le
raft
if^re
'^u(ammeni)alt& nnb
inf^eit barjlellen.
raft
bilbef ein
25anb, ba
geijlige
felbfi
gemeinfame
3laffegugei^rigFeit,
prad^e,
Autor
tt>ir
bie
2of)I fd^affen
911'd^te
ber
(Sl)e
nnb g^as
be (5ro6,
raft
burd^
geeinten
effen
aber
^n(ammena,efa^te
nnb
n?ie
ebengemeinfd)aften,
3"9
^^^
nm^
jinb, fo
umfaffenb
jie
(ein
mgen,
113
,,organijtert"
|te jtd;
barjlellen, bodb
im
auf ba&
nnb
SSillenfoIibaritt.
25erBinbung=
nid^t
nur
^ant
entfptd^e^
ba^ /^3^^^^
mit
jebe
po=
frbere"
jene
gan
immer umfaffenberen
eBen0=
3n(ianbe, ben
bie
3Kd^te ber
um
ein
3Ilinimnm
^tellit^:
2lud^bergangtt)efen0t>erfd[;iebene]^ifforifd;e!proje,in
bie ein]^eit0BiIbenbe3[nad)t tiefer
beriege
bie 3[K'enfd^]^eit
unb inniger
umfaffenber geeinigt
,,
ah
regulative
nur mel^r
bnrd^ 3ntereffeni?ertrge in
3[R'enf4)J)eit,
ftd)
fonbern
im egenteil
rup=
ii4
nur al STtationcn
barjiellen,
ba
l^eit
ah
uIfurperfnlid^Feifen
unb
annl^men,
bie j[e|f
bie ^Ifeufd^l^eit
aber felbfi
unb ei(!e0gemeinfd^aft
d^arafterifiert.
regulativen
3^^^" ^^^^
^^^
rieg
^bee
bie(e eroig
anguflrebenben ,,nbjuffanbe"
benn
al
nur
,,
bie^ fo TDenig
&inn al ju fagen,
bie
Nation hefnben
untereinanber
ifi
im 3=
jianbe be ,,(5rieben".
er
,,griebe"
negative orrelativibee
25egriff, (Sein
be riege
unb
@ein nnb
unb 25egriff
rid^tung vorau!
S^iehe-
b. ^, eine
^bee,
maffe
iff!
'S)ie(e
^bee ^at
jiet
^bee
nnb
ottereid^e
8^
3"
^^^ Kriege,
in
bem wir un
II
hefittben,
heftQt
(td)
biefe
^'6d)^e
unb
ebelfte S)ienfffd[;aft
be
(Benim
be riege
an
bie j^eilige
SieBegemeinfd^aff aller
einer iel tieferen
runblage
emeinfd^aff
nnb
bem
oon beren
po(i=
3r
/"N*^
^<
V
^
ij!
ba^
man
bie t>otf)anbetten
efam^
gilt
biefer@a| nur,
bie
unb
unb
3Itef]^obe
ber^
jenigen ^if{en(d)aften,
egenfinbe
jroedF i^rer
en!ung unb
^denntnis
felbji
tun i^aben,
tt>elc^ Ie|tere
unb
2Iuer-
jlnben, bie
lid^en OTfatur"
ober
berl^aupt
fr^m^
nif^t
burd^ on&ention
,,
allgemeingltige"
^^^^"
rnppe Don
bolifd^en
gilt jte
3^^^^^ ""^
25erf npfungen ;
aber
SSefeuerFenntni u tun
i)at,
^nt
beorgugte Haltungen
be (Bemtee
unb
eifie,
ii7
getpiffe
bie
nit^t oE^nc
UmfJnben burd^
9[Ilenfd^en=
banernbe
bung
einer
ebenarf,
ganzen
perfon in eine
l)'6^exe
5)afein0orbnung^
bie
^um
,,2i3efen]^affen",
tx?ie
^latott fd;on
xvdi)te
beffniert
2In
weit J^inaufl^ren,
fr
bie
nnb erFennfnibiponierenbe
frnm unferer ^Perfon
)ifflid^e
Saf
be '^eneine
eine
Saf,
bie
immer aud)
Zat
ttnb
iff,
an
ein mad^fDoIIe
erft
bie in biefer
bann ba&
on Kealiffen
ol^ne jene
Saf
mn^fen^'^
ld^erlid^e
Singe
guerj! bie
25ebingnng auferlegf^
jte
muffe
jid^
on ^,^ebem'\
be
ftffs
in ieber"
Sage
be
e0
gbe alfo fr
ant^ gang
gen>iffe
Seile
unb 2Irfen
gungen
fpejififd^e
25ebin^
einer
emf= unb
geben:
eijlel^alfung,
um
mit i^nen im
e
fnne"
fold^en
eifel
gar feine
fold^e
ber
mu^
freilid^
bae in
2tber
ii8
xva&
fmmert
bie
ftd)
bie dtealitt
felBj!
um
rfcnntnibcbitts
Qungen,
33SeId^
3inge
genommen,
jid^
of)ne
fold^en
efamtauffdbtt?ung
jjeber
bet
er=
@eele unb
Sage u
Fennen gu geben!
erabe n?enn
ee
unb
xvit
bie (o ur
n?a]^rfd^einlid;pe
25ebeufung fr abfolufe
bem
riege, eignet
bem eigentml^erorruft,
rieg
in
gang befonberem
I.
3Qftae.
3ie
unb
bie
an
bie
gorm
ah
gerabegu gebunben
Srtation
ifi
bie
geijge efamtperfon.
erff
3!
Kriege
n>erben
jid^ jene
groen machtvollen
xvit
geijii-
gen oIIeftii?perfnIid)feiten,
ii^rer (Sjri|ieng
bie
STfationen" nennen,
unb
Unb
ee
|tnb
trom
ber rieg0=
ber
ba6
jid^
jid^
X^erflammern
im ^tieben
fd;Iafenben SR'ationalperfnlid^Feit,
olle
&im^ unb
119
^XSettetlebni hetl)t.
^m
eine
(^rieben
iji
bie
Station fr i^xe
ein
ah
an fd^aulid^e^,
fion
unb dtelation ah
tt?irb biefer
fnbjlanfielle !perfon.
jener 2InfdE)annng
(Srjl
im
nnr
riege
25egriff mit
nnb jenem
im ^rieben
fein, l^ier
bie
eq,oitt
Nation
(ei
ein
3^|t
meinen
n?ir t>oII
gn fl^Ien,
bem
tt>ir
ah
(eine
nn
erff
an
fein
&owoi)l
]^in|1d^tlid^ alter
i(i
mifrofopi=
ja unfer eij!
bie
on anfe an
t)on
Snfd^nngformen an
bie
BeneBelt,
alle in
gemeinen SeBenBebrfnijJe
goitf
Begrnbet jtnb7^
3^1^
^^1^
^^^^
fo,
ah
gnnbamente fr
bie (Sinl^eiten
nnb Iiebe=
2XI oB
jerBrod^en.
yia=
greife
nnb
Bar unb
iE)ter
bie il^r
im
Dtealitt or
bem injelBemu^tfein
nun umgeFei^rt
unb
fel^r
I2
viel evibentet,
ba^
bie
dHation
muffe
f,(ei^'
ah ba^
et (elhet ,,fei";
nnb
\ebet empfittbet, er
fein
ein
dXation
red^tferfigen
boti)ev
jie
nid^f
aber
me
auf
2Inf
Dor il^m.
^n
niebrigerer
n?ie
l^l^erer
fnfe
il^r
Stnalogon
l^at
niebrigerer
t>on
@fnfe
@eele un eib im
Umfangen
ber
e-
fd^Ied^fer bie
(Sinl^eit be
eben0, fro|
feiner
leitlif^ bifrefen
rf4>einnng0n?eife.
jener
@fnfe aber
gel;f
nn5 in
ofdnnig!eif
l^eiliger S^iehe^
eijier" alle
ah
X!iafer0" fnl^Ien
dieif^eB auf,
nnb
biefer
d^rijllid^e
^ampfe
ber
Golfer ah bet
ah
ini^eifen
nnb 3lealitten
ift,
bie jte
gang
ah
bloe anf^angenbe
9Kobi
nnb beren
Seilen nnb
jierten
ah
mpfinbnnggrnppen auffat;
ba6 2In=
121
form
unb
be
^tiebem
ifl
d)auform, bk
IXnterleibe tv^nt
ben (Bei
ber
(tnalogieft^Iug)
om
(ien
elbfierlebfen au gu
n 2S3eg
i|i
aufgef an,
bie, fo
man
if)nen folgt,
an
renje
leitet,
unb
i\)tz
2S5eIt ^to^mni,
2.
ber
Sob
I;au(^t
2tber bxz^
btxi
iji
ber :%rieg in
ein eniue
nn
allen,
e=
@ie
iff
augebrcft in btn
alten beutfd^en 255orten: ^^i) I^^, it^ ^^^^ J^^ K)ie lang, id;
fierb, id^ xotx^
nx^t
i6:)
mei nid;t
tpoj^in,
jlellt
fo frB^Iid; bin".
Ser rieg
ba^
nnb Sob fr unfer25eipu^tfein n>ieber l^er. (r vollbringt biz^ gro^e 335erf, inbem er jene eben", ba<5> im grieben jid^ nur
(xn
nn
a^^i^iAt^
nn^
n?ie eine
Sag
al
l^ineinjif t,
pielraum
pielraum,
cm^
n?aJ)rI)aft ^d^antn^
empjtnben
lel^rt
al furzen,
enblid^en
al
fd^tt)ar^en
@d;n>eigen;
pielraum
xotxi yxno.\x^\6:)it%tnbtn
im
t1221
greift, in
bem
jte
i^t Stehen
waQt
ba^
ttb bdi^ittQiht,
^d)
bie Ie|fe
'^nfammen^ariQ
bie
feelifd^er
unb
pl^^jjologifd^er
be
5ufammengefe|fe
^atnt
3^
ber
3"
bem
3rtid^f=
n allen 3^^^^" ^^11 ""^ ^^^^ i" "" leud^fenben, nid^t erjl
am
ber
organifdjen
^atnt
abgezogenen Sobeibee,
burd^
bie
nen SeBenprafi.
bie er
nun
u burd^Iaufen I;at
@ie
lgt
um
jie
in
nid^t
nur
om ^renfagen,
ber
jteJ^t
,/|id^"
(ein
toai^re
elBjl
gu
gleid^er 3^^^
al eBen6-
grenze f^inaufd^mingen
unb
I)inau6leBen.
(Sin
ba eine
ol^ne
ba anbere
3Cefen0ufammenE)ang ber
ba6 anbere.
d^auungen
bung
S)er eniu
Sobe;
bnmpfen eBeubrang,
um
(^
immer
ber
gu t>erBergen ffreBt,
groen J^erBen
123
ttb ff er.
Siefer eniu
etl)eht
unb lgf
biefe
nre
al gefd^Ioffene
ange
n)ie
an fernenBIidE
@r
nn
efroa
(Jj^ies
ba
tt>ir
,,]^aBen"
nnb
erroeifl e0
ah Sufd^ung
tvie
be
bett&f
ba^
nn"
i^at (unfere
^erfon).
Senn
bnrd^Onabe
^at
fein
3eifen tpal^rl^aff
geBen"
^Ben
bie SieBe,
um
nnb
erFenntnibiponie=
@d^auen
ber @^i(lenj=Srf)aBen]^eit
unb
Fein JBeoBad^ten
2Ifte fold^er
f^ier
homo
Dirr
religiosus
auf
feine
255eife
gefunben nnb
ber
aufs
bem
2tIIfag ferne
lum
erleBfen
emeingnt
3^ber
n>irb
SITefapl^^ftFer,
bie tvdi)xe
inbem
jeber ein
2)cnn
peFuIadon ift
im egenfa| u
be
pofttibet 23Siffens
fo tpie
fd^aff
nur ^elbenatm
ebauFeu;
au(^ ber
elb
um
in bie jpi^e,
elb unb
3QTetap]^9(tFer.78
23Sie auf
ling Bio
fufen lt
ba
ber
eniu
an
bie
^eit n?anbeln:
J^eit ,,lln(ierBIi4)Feif",
(Bewi^^eit unb
24
lotff i^n
(einen S^eih
beffen n(!
nnb d^merg
!
2SnrgeI
feine tt)al)ren
bie Siebe
elbjJ Dorfpiegelf
Er
(i)Vt
n feiner l^re
liebte (5aJ)ne,
im ampf nnb
fr
)te,
rteren,
bie (^^te be
2Xber ba alles
ijl
nod^ irbifd)
alljnirbifd^
fr
jemanb
l^re
nnb
STfid^fel^re j^ngen
t>om 25er=
Umwelt
(Sl^rnng^
jie
nnb 'Jlad^XDelt
n?ei!
ol^ne
ba
nnb
2Ineid^nnngen, bie
nid^t
(o
Derbienfen.
3ie
,,^5^^^^"
(^ i^errlid^ pe boxt
winft nnb
bered^figt bae
nnr
ein
(Symbol nnfer efnl^I erregt fr otf ifi jie fdE Znd^. 2Iber ber enin be Krieges
jtd^
gn ermedFen.
d^ler
t>or etroa,
ba
al alle (Sl^re:
n?ie
or ben 3ln]^m,
bie 2IIfen
t>or bie
itbi(d^e Itnfferblid^feit",
fd^on
ifi
ben Dlnl^m
nannten.
Senn
3ln]^m, ba&
ba lebenbige hilbneti(d)e
il^rer
93SiIIentat
2SerFe anf
bie itbi(f^en
Singe
felbfi,
3tn]^m=
bnrd^*
ber
Saner
befielet
@d^|nng
biefe
gortleben nnb
jtd^ aufS)
t>et=
tPed^felf i^tt
(So felBff,
biefe
ein
3fwf^
if^ ^^^^
malere 3tul)m.
2S5er 3ln]^m
nnb
,,t)eren?igt" fn^,
im irbifd^en @inne,
Xat nnb
menfd^=
fd^Igt fein
lid^e
Silb
SQJTeinnng nnb
@d^|nng
^nfammenl^ang
nioll
be j^ifiorifd^en
SSirFen
ba6 fo gel^eim^
feiner
feiner
pfieng in
Saf
ober
and^
@d^|nng,
^rnng
^iet ^ng^t
nmgefeB^rt
nnb
ber (id^
@d^|Bar=
ba^
fte
anberen", ber
Hm
ben
(ei)en
nnb
eieren",
ber
fel^r
@o
iff
ber
dlu^m
fel^r iel
nnb
I^errlid^cr
al alle
nnb
jebe
flappern. l^re"
ba6 Bringen nn
BebedFen".
verlorener
bie
anberen;
fnnen
bie
(Sl^re
and^
nod^
ah
nngefannter !Po)len
in
ber
@d)Iad^t.
]^ef)re
jte C0
Sie STtad^ioelt t)er]^errlid^t nnr, anf ben ftd) biefer lang nieberlie nnb mi^t ftd) felBfl barin aB, tt>ie weit
nnb
tpie tveit fte e nid^t tnt.
tnt
lang
nnb
nid^t
ba Beginnt
jid^ leife
126
unb
jtd^
tvie
nad^ fernen jn
feieren.
Darum
bie
ber
Snrd^Brnd^
bie ,,2Ing(i be
3^bifd^en".
Ser
feine
2lufnal)me im 25orgefd^mad!
n>nnber=
im 3tnf)mgebanFen gar
gn
Sa5
un
ij!
ber l^d^ffe
^nnff,
bem
ber
enin
be riege
fnl^ren
fann: nr ^Pforte in
gur d^trelle be
lauBen an
ber
Sen
(Sinfritf
Ber
bie
d^roelle aBer
Betreten
ijl.
mn^
lanBe
i?oIIjie]^en,
fo biefe
d^melle
3.
3er rieg
ber
al ottcgerid^t
^ringip ber 3titferIid^Feif an
bie
2Sie un bad
bie
Friegerifd^e
@d^n?elle
(^einbelieBe,
etfd^aute dlealitt
ber
jiille,
ber
(d)'6ne
jpelbenruJ^m an
fl^rt
bie
fl^rt,
alfo
nn
in
bie
eine
eine
Smpjinbung,
Bigen" nnr mit bem StRunbe, nid^t mit bem S^et^en entfd^Iagen ?nnen,
an
bie
d^melle
unb
il^re l^eiligen
3tegimente.
STfur
ge=
ber
allererffnbnilofejie
)td^
2tBertt>i|
\)at
baran 2(n|io^
nommen, ba^
gleid^=
mig auf Ott (i|en unb leit ben @ieg erflel^en unb
nabe unb
STfatrlid^
ered^tig=
fann
bie^e
127
Parteien ant^
tief irrcligifen
l^araffcr l^aBen.
)ie
ijl
bann
bung,
nnb
n?ie
bie
bie oftI)eif
gnr eigenen
erfd^einf
fo
ba^
3nbentnm0 nnb
feine
Sa
n?ar
jlet eine
efal^r
profejiandfd^en @faafd^ri)Ienfnm.
3ie Kebe
,,IInfer alter
^ren^engoff "
ij!
jid^er leidet in
1)ie(e6 ,,nnfer"
bie
iji
off"
follfe
man
nnferlaffen. (Sine
anbere efal^r
ber ben
cant)
bie
(fie\)e
ben tnl^ang
efal^r
i(l
I)^Iid^ere,
nnfrmmere.
Dom fanborf
an
ber redeten
2Inrnfnng
QSoran=
(Sinnng
offe 2tn|io^ gn neJ^men, ba^ nmgefel^rf fd^on fe|nng einer irbifd^en 3led^finjianj, bnrd^
ber
bie in einen
bie
bie eine
geredeten rieg"
(jiel^e
folgenbe apifel)
ma^enbe X?erlengnnng
injlangen,
n>i|iger
ber Ie|fen
nnb
ber
3")lang
if^r
be lebenbigen
oe
ifi;
ein
t>or=
^erfnd^,
nii^t
in ben
2Irm
gn fallen!
3tedE)fibee
erf!
jtd^ ableifef,
fonbern
nnenblid^en 25ernnnfftt)iIIen
felbfl
gIeid^n>oI)I
128
ifi
unb
3ted^ffe|ung Ber
bie(e (eine
Saf,
im @
alfo enfmeber
ber
l^eif
3te(f)f6ibee
engnnng
an
ber
bie
on
feile
&taate6, tPenn
man
prinzipiell
be
gftlid^en erid^fe
bnrd^
ben rieg
ein
menfd^Iid^ee
d^iebgerid^f fe|en
n?ill;
n?enn
t>or
man
bie
rJ^abenl^eif be
Sa
^otm
nnb
eine
ber
^Rad^t
Derluff, erfd^einf
angemeffen.
oft
ifi
,,2111=
md^figer".
Ionen
fei^\
2Sorf,
bae
ein 25rief
!pompabonr
nid^f
t)on
bem
3Q[l'arfd^aII
Snrenne
jnfd^reiBf
nnb
baB
(^riebrid^
ifi,
fo fred^ e t>ielleid^f
gemeinf
n?o
e
ifi
mn^
e nid^t fein,
ba
an
ber feile,
freffen
fie^t,
nnr
bie englifd^e
^otm
on 25igofferie
will)
bod)
Se=
iro=
bnffion
am
3^^^
gfflid^er 2tIImad^f.
fd^Igf bie
ber
nod)
n?i|igere
2SaI)r]^eif
be
a|e
ben
2Si|
fe nnb
nnb
2Sei0l)eif
pnren
ber gfflid^en
fe nnb
2SeiI)eif
treten, fo
puren
fo nr=
lllmad^f.
oft
ifi
129
fprnglitf) ,,allmd^fig",
ah
er allgered^t
nnb
alltveife
iji
unb
bie6
nur eim
iji
er nod^ urfprnglid^er
unb
tt>urgelf)affer
ah
fe
ijl
eine burd^
anti!=gelel)rfen]^affe
fielet
otfe^
2IIIn?eifen" in ii)m
unb bann
mu^,
(So
i(i
fo
tt>ie
e 2Iri|!oteIe
unb tat
lic^e
nid^f
minber
ein
KdFgang gegen
25.
anf)
lid^e
dtid)tet in
off
(te!)f
unb
feine
wenn
berfelBe
Dtafionalimn
@a|e
bu
follfi" erfi
iji
Sa
Bebarf.
ber
li(^
Sie ^^SWad^f"
tvie
iff
alfo fo urfprnnglit^
bie
im 335efen
urfprnng=
Singe Dermurgelf
wie ba& efe|,
bae dtef^t ;
raff
fo
ber iappeln
be gfflidEjen ber
unb im egwiffd^er
eijle t>etnimmt
fd^|e, ber
unb
bem Sonner
and^
e=
unb liebenwerfer
fo
bie
3Qffenfd^.
en>i^
ifi
tiefe
^trung,
i^aben,
ftd)
ifi
wie
e (JalDin
nnb
in anberer
wie
pino^a
bie
a|
ergibf ,,3Ilad^f
S^iehe
Dted^f" ober
hei
nabe
im
eine
tu^erung ber
wie
^alt>in (nnb
fd^rfjien
egenfa| gu tugujlin) u
30
2tuf
in(3ott
ftd)
teal bcen
Stecl^faubrmf^ ba
buril; bte
Off
anci) ftnbef
ba5
3Ka(^f,
finben,
in
2IBer
erjl
ba, Xdo
(le
jtd^
il^re
ba tvkb
2BeIf
DoII=
iommen
,,gut"
unb
@d[;pfer n>erf.
Ser
geredete
rieg, ba eben
fr
bie
eigene
@ad}e
ben
rieg
om
3*^""^
gorm
Zat nnb
fanm
&old)e ,,nngered^te"
2Iber and;
Kriege ^at
mei^r, ei^er
e nafnrlid^
t>iel
gar
t)iele
gegeben.
efe|e!
DtHand^e abineftfriege be
bie
xnand^e Kriege,
man
nur
angeftelfe,
um
bie
Verlorene
nnb
3Crtenfd^ent>ernid^tungriege
jjnb
riege
foId)er
2irt
geroefen.
eines
bie
taate6
fe^lt,
(^pfien^ fr (ein
dted^t
auf
bie
Diplomaten nod^
ganje nnb
lebenbig
e
fel^Ite,
fd)roa|en,
me^t
bie
fel;[t
faftifd)
ba
t>oII
on
Xat
3R'ur beqenige
&taatf bem
131
unb
bet
bamit fd^on or
jid) (elhft
benn
bie
if^rerfeif
oft ah ben
I)d^jlen 3lid;ter,
Sat
felBj!
anrufen unb
if^nen
bie tpa]^rJ)aff
unb aue
t>oIIem ^erjen,
menn
nur
biefee t)oIIe
Sa
auf
bie eigene
^artei
Sa
feinem erid^te
gugleid^
eben in
unb mit
Xat,
bemtig
untertperfen.
3u
biefer 25orjleIIung be
riege al ottegerid;t
felbj!
fl^rt
notmenbig
l^in
unb
3er
ben
ed^te
rieg bringt
nur
al ottegerid^t begeid)nen
ir gen beiner
2Baffenfun(i.
eine 233eife,
r
e
wie
nodb
fo
fuhtilen
unb
Otid^ter ermd^ten,
poIitifd)en
^it^t nur
2Bert
ber
momentane &tanb
ber
bie DoIIe
S^ew^t
rieg
diid^tiQ nennt
^.
3u
nur fr
bie
aun>rtigen 23e=
trad^ter,
&taat
felber
i^m
ent-
l)ellet
nnb aueramtltd^e
bie fd^on orl^er
(Sn=
queten
im
(^rieben Vermgen.
tnppen,
nur
^ot ^nm
trieb
&taate
I)iclto,
bie er jid^
am
nur
d^nlb
mit benen
er
nnpolififd^en
dtanhhan
n>ie bie
arfl^ager mit
tnfcl^te,
xfyten
(SroBerungen
bie
er
fallen hei
Bei
3tlanb
einem f leinen Seile ber ^olen, einem Seile ber 3tutf)enen, einem
gen?iffen Seil ber alijier
nnb
ber rnfjifd^en
3^^^"
feigen.
XtmgeEeI)rf etweifi
jtd^
nnb rnppen
nm
jener
anf
bie
Blo^e ^Profitgier
nnb tellenjgerei
jte
,^@taat0erl)altenben" gegrnnbet.
2Gagfen
biefe frnl^er
mit
bem &taate
friole
"^tei^l^eit
fnnb.
25eibe
StUomenfe
treten
je|t
in
]^er=
1)ent(d)lanb
ftd)
@o
fonbert
Dom Uned^ten
fd)arf nnb flar oneinanber. 3^^^^ Heinffe '^weia, bet 25er= ipaltnng, bae 3ICa^ Don Orbnnng ober Ilnorbnnng, ^nn!t=
lid^feit
bem
25erfeB)r
STTadE^rid^tenbienji bienenben
Organi=
in bie
nnb
bun!elffen 235infel
be taatIeBen
flutet
bae
S^if^t
be
133
Sage. oforf
g.
fe
unb Orbnung
bet
^etwaltnn
nnb Ztane-
Sae
9[Ra
^orbereifung
(23er(td^erungtt>cfen
ber 2Irmee
bie
^^^ (yreimilligen;
(te
bennnur ba
liefen
eufe gerne
im
^elb^ n>o
tt>iffen; e
uert
ftd^ ntd^t
bem ic^er=
taate.
rbnnng
be0
Sie gefamte
mir! famen
jeber
einzelne
auf
feine
adlan
fo t>iele
,,
trbe gluten"
!
erzeuge, in benen
bann
gingen
raft nid^t
gen", wie
man
|ie
matten unb
an ba Sagelid^t jn
bie
@ie maren
ja fd^on Dorl^er ba
^nm
"^ifd^en
ifi
ifi
ja eben ber
@ieg
ber
Sngel
lad^en,
ba^ bet
tjornef^me,
f)eute
ant^
ah
bet notorifd)e
j^eilenbe
S^ump J^erumluft,
ber er
ifi;
ran!I)eiten fdE)Ium=
merten.
Sa
ifi
gerabe
im
et bie
^aden
]^
nnb ,,3^iebnge"
bet
bann immer
fo fla^en^ tvenn
jte
e feigen,
in
moralifd^er
Ii)lif(f)en
DtdE fd^rift
Sebenformen, meldten
ifi
er=
f annf Ratten,
bntd) bie
formen
Qefamte
2S5eIt
'3Xtittelaltet
an ranfamfeif
n>orben.^
fonffifutie
^^atifiBmm
alle ^tiebeti^nfianbee
(amt ben
ranfame
ber
Iie|i
menfd)Iid^en
e
^atut
aber gerabe
um
fo
tvitfen
nnb graben,
bie
^afein
&taate6
bern
|td^
be g^rieben
an
S^anb
gibt,
^m
^nnetn
felbf!
be
trmee
fon-
ed)ten en^iffensbinbungen be
^anbeln,
be (Sgoimu, ber
S^ahfuf^tf bet 23egierbe jeber 2lrt t>on lenen nur nj^eren J8in=
bungen,
bie
@p^te
bet
aber gerabe
]^ier=
nnb
tiefet in
ben
ern
ber
^erfonen eingraben
lieen!
255a
mag, ba getpinnen
bie
nun
erjJ
in intern eigenen
lange
STfur n?er
^tan
erfl^rf,
tvet
j|e|t
bem ^temben
233are
olb
35
tl)e(antiett iinb
bem ^teunbe
bie
Ztem
@6
ift
^lt,
nur
bet
ijJ
im
bafelBe 3ICodt), ba
bie S^alh^eit,
^er=
ber menfd^Iid^en
3Ko=
lt,
ni(i)f
gekommen
ben
S)a0 iilb
t)on
be ganjen, groen,
umfnglichen
3Q[Tenfcl^en,
bem
ber ^tiebe
nur
'^om
ffel^t,
feigen lie
bae Silb
S.i(^te bet
be 3Q[tenfcl^en,
tt>ie
er t)or
ott
im SHorafle
feiner Sierl^eit,
aupt im
nnb ba
t)or
@onne nnb im lanje ber terne, bort ^immel BernJ^renb, biee 25ilb fie^t je^t plaffd) um. Ser rieg erff ermit ben Umfang, bie (Spamt-bett
S)a6
ifi
auffaffung, ba^
ba gef^eime, un(id^tBare
3wfmmenmeBen
nnb
organifatorif(f)en
^ah
Be=
@ieg
f^immen.
Sa
jte
Blicft!
@ie
pl^t?^
ewalt
il^re
ei(!ungen fr
bie
nnb Orbnung
in ber
igenfd^aften,
bie
SHoral unb
ber eijlefnitnr
136
eine SSoIFee
erBunben
fein tonnten.
'Dae
i(i
tpeiterbreitete 25ilb
unferem
f^od^fei,
Kriege
ein
Qan^ einfeidg
nnb fonomifd^
organijierfer
bie
@taaf mit
25lfern in ben
ampf
Sa
getreten
i^n
jnm Seil an
eijlefultnr,
f)od^
geglid^enl^eit ber
25ilbung
berragen.
ja and^
nic^t
bie
in iebem
~
bie
ultnr
fpter
om;
wie
bie antife
nitnr nberl^aupt
hi gn
einem
gemiffen
rabe
taatformen
erfd^Iagen=
3n
ber
Zat
gibt ber
2tu0gang
25ilber, pl^ilon?er=
fop^ifd^e @t?|?eme
ni(^t toai^rer
nnb
nid^t
bem
l^erDorgingen,
(lege ober
r bie DorB^anbenen nnb ererbten 255er!e nnb Fommt bem Kriege nur eine 25ebeutung u^ bie informen be0 and) nid^t gering anj^ufd^Iagen ijl: @r n?irFt l^nlid^ tt?ie
unterliege.
in ber SQftoral ar0 ber gro^e d^eibefnfller be0
^d^ten nnb
IXned^ten.
2Ba0 nur
im
be(tegten
^olfe
(kd^te
ba^
gel^t
nun
verloren
37
im
o^m
t^tt
iperben,
.
@o
25. toirb
tok
tpeif
bie
jungbenff(f)e
an ben franjjifd^en
3^=
nnb
21ngli(ternng
be
nnfere eijle
tammegefl^le" nnb
Sa
jemfi
il^re
Sebentnng
beJ^alfen
n?erben,
25.
gewi, tt?enn
man
ba^ bzm
255erfen
^tzmbz
in
il^ren
gemalzten n?irb.
Sa
n>irFt
d^eibcfnjiler
nnb
foroeif
anf
bit
nitnr
er
eben
25efd)rnf nng
einl^lf, bit^
mad)t gerabe
feinen eblen
nnb
ijl.
Ser
rieg
ttitil
^nltut-
nnb 5tuIfnrDerfeiInng
if!
in
3lanm nnb
3^^^
i^ groen.
S)a 2tIIerniebrig|le
beX$oI!e
al
e bal^er,
rnppen
Silber
jid^ f)inter
nlf nrn>erf e
feinblid)en
DerffedEen, gleid^fam
SedEnng
t>or
bzm
@d^n
nfn?.,
ben|en, ard^itef=
freler
il^rer
nnb bamit in
ii^rer
fel^Ienben
^rffe ober
i!)re feJ^Ienben
bem 3^^^^
erl^eben n
25arbaren"
138
tonnexif
bie
bie(e^
mit
1)enn
vollem Dled^fe
bie
un|I=
tvet
bem
25tlbe bie
^nnMon
nnb
barmif fd^og
Golfer,
l^af e gerjirt!
Sr
jene feigj!en
bie 235iBer
inber in ben
ampf
t)oranfd)idEen,
nm
anagen
I^aben e
tt>ir
an Selgien
335a nnn
nnb
rieg
abq,e(e^en
in
nidE)t
on ber nid^t
]^ier]^ergel)rigen
raff
ber
biefer fd^pferifd^en
Grfte.
tifd^et
2ir
i^vet
Grfte burd;
"XSetlnfi poIi=
bem
jte
angel^rten, burd^
ZtnnQ
l^ijiorifd^en IXnn?irf
rfte u fd^affen,
fein
3S5dI;I
aber hefiimmt
(5^
tugang
in er(!erinie
unb vor
bie
af=
feligiert ber
rieg
efamtffruEtur
unb
hleihen
lung auf
bie
Staaten
prinzipiell
vllig nnabl^ngig.
ifi,
bie
@o um nm and^
39
nur ben
felBjl
Don 3tcim6
a^efi^weiQe
|Ic
ah
eine abl)ngigc
25er]^ltnifj'en i^tet
jtnnig
bie
fte
mre
e&
^Kad^fDerfeilnng unb
'^ebee uItnrgeBief
(Sntfalfnng
ben
be eijle na(^
i^m
immanenten Dtegeln
ber
S^iebe^-
'JRat^twie fonomifd^eSejt|t)erteiIung
Brud^fiellen
bie(eQ
bet
^ijiorifer fc|)on
ah gegeben"
"^ei^t:
t>orfinbef, ffnen
unb
fd^Iieen
ie
feligieren
bem
alle
ulturge(ialtung ebenfon?oI)I
il)t
ahl)ng^iq,
ifi,
xvie jenen
fpontanen eijleFrften
gefd^iel^t
3legel
ijl,
ba^
3Kad^ft>erteiIung
bie(e
eleFtion
ba,
wo
jene erffe
erabe barum
trifd^er, innerer
ifi
aber
Slnfpannung u mili=
bie etfte
unb
nnb
^el^nfanfenbmal funbamenfaler
ah
bie ^fiif^t,
3[irili=
^ultnt bnrd^
feine
faafftigfeif gu frbern!
(So u>re
fiefjle
ba, in feinen
renken ge|lalfenbe
riegangang
er biefer
ah offeurfeil fd^ulbig
Ser fanbpnnff,
DHilifariemn
parabofertt>eife
geiffiger
fpred)en m^fe,
jte
menn
fnnba=
nnr nngengenb
erfllfe.
wie
i\)n frglid^
^i((^e riegminiffer
^err
t)on
'^alfen^av^n
3teid^0fag
pxm ^Problem
einnai^m,
ifi
nnb nitnr im
genau beqenige,
ben
jeber
ed^fe
iebl)aber
nnb
fd^ner
Singe
einjnneB^men
^at
(Bott belaufe
aller nnmittel=
t)or
off
belaufe
nn
aller
r=
tt)arfnng,
ba^ 2In0gaben fr
bie Unit>er|tffen,
Saboraforien,
njller
red^figfe
nfit>.
nfn?.,
bie
dJta^
ein
frjfen,
freies
frei
bae
je
f)ert?orgnbringen t?ermd^fen,
ber
tvae
allein
efd^enf
fponfanen rffe
freier rifif
be
enin, ber
j^er^iger,
ett?ig
il)n
^erjiel^enben,
nnb
(ein
]^od^=
DerfinbnioIIer ^erfonen
nnb iJHjene
fann
fein
barf!
anf
hie
^erbarf
feif
gefamfe enropift^e
jenfeif
!pf)iIofop]^ie
nnb
nad)l)et enfmidEelf.
onrab
g^iebler
d^riffen f)aben
{)in|td^flid^ ber
25ebeufung
i4i
bie
un|I genau
bafelbe rgeBnis.^^
errn 25eamfen,
ber fid^
anmat,
ber
iE)n
nnb
fein
fnnen
ein
fd^ne,
!Paar bilben.
@ie
erflingen
mifeinanber in
fd^Iieen (td^
tiefet
^armonie.
235er
tveife,
!pi)iIo--
fd)ne
fopl^ie
in ber
2Ba]^rf)eif
gn
bienen,
,,fr jte",
wie
fd^on
,,t>on iB)r"
gn leben,
tt>er
nid^f bie
@d^n[=
tt>iffen=
fr griff einfd^Iief, tveld^e fnlfnrferf)nifd^en3"(^^^"^^ ber taat felbj!t)er)lnb= lid^ n forgen ^at ber mge bae 2S5orf ,,nIfnrjiaat" fd^nellffen an feinem 2rferbnd^ jlreid^en; er mge finge
in biefen
nnb ed^f
&taafe&
fr
ein
,,
allzeit
ben
3^^^^^
255ir
ber
^^^
3^"^^^^'^"f9^^^^
^^^
gebilbet
l^aben.
Senffd^e
bebanfen
nn
e
SQJT'inijlerinm
fd)nen njie"
bie
n?ie
in
nnji, bae
Kenner.
Unb
Sentfd^e,
bie
bae 2Befen
on
!p]^iIofopI)ie
nnb 2Siffenfd^aftDer(!e]^en,
2IIfJ)off",
lieben in allen
biefee
Singen
ber
un(d)emati((^e^
auf
on ^erfonen bnrd^
man ,,^or=
orrnp=
ruption"
gu
nennen
Beliebte
(biefer
23onrgeoi(iepB)iIofop]^ie
ah
eine
fion eine
i^ijd^ffen
,,
im
3ICa^e
nitur.
^or
d^emadmen,
(ei e
bie
ba 2InfrdEen on ,,25eamten"
regeln
foferien
nnb ^afnltten
baor
er
bemal^re nn ber
^immel
bem
ber
ah
nn
hetvdi)te,
ba^
tvit je in jenen
DoIIfommen
,,jit>ilifterfen"
'^nfianb eingingen,
in
nl=
nnb
3ie
@ieg,
in
fonbern
einer
tt>enigflen0
jogen.
ttnb n>ieber
biefe
an
il^rer bi6l)erigen
23Serte6
(Sr=
n?o]^I
aber
Stebnftion
komplizierten
3^
^^^
Stoen
tunben
ber
Saf ermag
unfere (Seele
nnr
in jenen einfad^en
bie irgenbn>ie
ben
@inn
in
2Sa0
nnff nnb
nur
fnbtiler Sec^nif,
tvae bem
einer
n?a0
nnr bnrd^
bie zweifelhafte
nnji
ma^-
143
imb
nnb
'^kM
in Siterafur
2InfeI)en
erbanff,
tvae
ba& alle
f)at
feine
'^ufunft oerloren.
anf
bie
tpenigen ein=
fad^en
@|e
3tene' Secarte.
pj^ilofopl^ifd^e,
iff
baffer
xvo^
erjlnblid^,
ba^ ber
Kriegen
ein getiffe
Slnalr^fe
nnb Differenzierung,
erf^lt
bie
pegialwiffenfd^affen
bae
eifi,
am
bem
IXnb
bie 3S5iffenf4)aften
ftd)
neue
"^Xle-
t^oben in
e0
iff
anfnel^men,
tperben.
an Bloer formaIijIifd)er^aar=
felBjInbige ori=
ginale 2Infd^annng
2SeIf
)td^
jnrndFgnfl^ren vermag,
gried^ifdE^e ^pi^ilofopl^ie
bie
Sie gro^e
ifi
nnb
2trij!oteIe
ol^ne
^erferfriege nid^t
benfBar;
bie
!p!)iIofop]^ie
@d)Wd^en
tvie
5tnno
^'i(d)et
freffenb barfat.
3S5erFe.)
ein
Sinfd^rnfnng
fo
otte0=
nitnr
ber XSIfer,
i44
ah nmbbejlimmungen
be6
nationalen
lum
ber^frmee,
nnmiffelBare
(ieg=
nnb
nieberlageBcflims
nnoergleid^Iid^e
Sie
bent(f^e
bie
Unetmblid^i
reiBnng
mi|
leJ^rf
ifi
biefelBe
Ar ff,
bie
jid^
in ben
nngel^enren
t>on
KanFe,
in biefer nnt>er^
in
ber XSerfoIgnng
ergriffener
^tvce
nnb
^otm
gegeBen ^at;
nnb
eine ^n
gro^e SieBe
bie
^nm
3Q[^et]^obifd;en
im egenfa|e
gn jener (Sigenfd^aff,
jTd^ in
jlff",
im Kriege ah
fl^ner 2Ingriffgeiji
nnb ^orlieBc fr
2Siffenfd^aff
tvie
3ie
franjjifd[;e
nnb int
in
f,^latl)eit'\ and)
Senben^ ber
franj(tfd[;en riegfi^rung,
anf
yRapvelh
@r^in^eh
git>edF=
2tBI;anbInng bagegen,
geBniffe
3leil;en t?on
fonbern
eilte
mige
nm
ber55^tfd[;nng nene
ainregungen ju erfcilm",
tvie
^a^tvell
I)injtd^ilid^ bet
bie
Erfolge bnrd^
nmmiernng
Dieler
t>erfc|)iebenffen
^nnffen
nnb
einen nfilipifd^en
"^we
nntergniegen.
(X?gL ben 2InI)ang ber ben englifd^en cant.) Ber ben 333ert
cBen biefer formalen nmfaffenben geijiien rnnbeigenfd^aften^
bie
(Beift*' bet
Unb
ba
ift
Diel n?id^figer
nod^ al0
einee
ba& et bet
332iijfenfci^aff
nnb Sed^ni!
@tra=
Sed^niF, nnmielbar
einpuffen.
be=
lllen biefen
^aftoten,
bet
bie bet
ft|f,
bie t>ifalen
unb 3CiIIen0frfte
bebingt bnrd^
if^re
ber STafionen,
religife
lanbendefe.
3Ilafd^ine,
bie
Sen!formen
einer 3^^^
formen,
bie
religifen
bie
bem nlf,
^nnffffile
am
tt>e4)felnbem SJUaferial
nnb
Srama
an ber X\)eatet'
gleid^ Derbie
unb Siegiefnnff nfw. ableitet, anf [ebem (Bebiete fel^rt nnb irrig iff, fo iff jte e0 and^ ba, tt?o |te
^eere0organifation nnb
il^ren
innere
i46)
Kriege
am
bem &tattbe
beten
d^ie^tpaffe jugrunbegegangcn,
2)eIBr(f in feiner
fogenannfer groger
JBrummer"
ijl
eine orjglid^e
@at^e,
fo
efamf erfolge
berjenigen e(innung,
bie
um
lange ber
nnb
il^n
eer anffparte.
Singen
fie
aber,
fadon
gel)t
ah
nnb
nnr
hei
tt?eifen
liebf
beffimmen
bie
^ttet
d^Iad^fen.
Sie
x'mi((^e Sllafrone
ein St^pn,
ber
im
n?eifad;en
tpie
egenfa|
int S^ette
gen?efen.
nnb ebrmafc^ine
be
iff
eines ber
gnnbamenfe
^^P^^^^^
Sa
3"ngfran
nad)fagt,
iff
eine& ber
^nnbamente
aller
germanifdE)en robernngen.
n?ie
fo
ausgeprgt
gwifd^en
bie mobern=fran(ifd[;e
^ran.
Sa runbt>erf)ltni0
innerl^alb
be
3Q[ltterIid)!eit
nnb ^etrismu
granentum
inan*
eines
^olBsganjen
nnb
l^ier gner|i
ten
lo*
fommt
i47
Sebeufnng fr ba6
S^eexemafetial,
ben motali(d)eii
Sigenfd; ffen bev 2Irt nnb Ziefe bet ^inbttliehe (otvie bcr
Spferff)igFeit bet ^taueti
gum
ufip.
jte
i[;re
nnb
jtd^ Bei
^eilnng
&d)ben nnb
2Snnben,
feiligen.
bie er Brad^fe,
infenjtt?
3nfammen]^ang p>i(d)cn
bem
frangjlfd^en '^rvei-
ber fran^jifd^en
^tauen
felBff
Sie
frangjtfd^c
gran
il^re
empjinbef
bnnfel
be 233eiBe0
nnb
fefjr
inber
]^od^)!e]^enbe
(ifflid;
foId;e
gefagf
(ei^
]^eBrnd^i?=
ift
nnb
jrflid^en inber=
lieBe
bie benffd^e
ran.
nt>iel (Beil
in biefer inberlieBe,
be
ber (Beil
nnb ^nbiibnalimn
&d)xvd)c nnb
mangeln=
bet ,,Heinen
parer",
2)a inb
nid^f
ber
u>irb
nm
ah
be
e^
im
bie
i|l,
SOfTcnne
gelieBf ;
tt>illen,
'3X1 ann
25afer
be
^inbee
nnb
biefe grflid^c
lieBe,
bie
rid^fef
inb
148
crfc^einen.
Sppu
benfelben 2SiIIen
SHanne,
^aterlanb
be
eliebfen, beinbe
I^er Vorbringen,
partaner
bie
ba^
e il^nen t)er=
gnnt tpar,
bnrffen.
gelben gn gebren,
erfd[;eint
%?aferlanb fferben
3ie0
enfgegengefe|fen
inne
nnweiblid?.
IXnb
bod^
iji
ber
bem
franbie
Sie
I;l;ere
^xan
ift
nid)t
tvie
man
e (id^ in
granf reid;
anlegf.
2IIfo
mn
ber bie
^tan
fein fnrd^tbare
erid^f f^alfen!
ttnb
er
^lt
in ber
JJamilie unb feFunbr and) ber bie d;nle nnb i^ren &eifi.
ber
in(ammen
fiel)t
ah
fr
r^e nnb
255a
Siiefe
ber ftMid;en flpferfraff be 2SoIFe ober ber STf afion, bie jid;
ii)te
^veii)eit
nnb elbffnbigfeif
infpiriert, tpa bie
einfe|f.
alle
anberen ^attoten
bie
25cl;emen be 2Ingriffe,
tt?a
and^
ben fd^rod^eren 233illen ffarE nnb gerabe mad^tf ipa ben eiff
beflgelt
bie
lgt,
ba6
ifi
fd;lieglid^
efamtflle ber
nnb Frftig
i(t
^on biefer
ieg
be
and^
bie
pferHraft
bie abl)ngige
^nnftion,
gibt ber
ott
Sie rgc
i49
5lSiIIen
gum@iegc nnb
bie eigene
bie
trauen auf
raft,
im Kriege
fo tt>efentlid^e 3Il'if=
tt?ieber
gang aBf)ngig
t>on
SKufe, ber
bie
eE)en jlumpf
ber
ba
er
nod^ lein
eff)I fr
f^j"
bie ^J^biibualift
nnb
il^ren ett>igen
333ert I)at, ba
ffS^"
^^^ ^^
im (Stammen-
gefl;! erfrin!t
@ie
bie
efal^r
bie
Har fel^enber nnb bie g^nrd^t bcmn^f nnterbrdFenber, Saner eines gangen gelbgng anf)altenber SapferFeif be6
(Srf!
255iIIen0.
bnrd^
jie
nnb
bie
Kegimenfer,
l^aben
nm
ben
@ieg betrogen
nnb
^ier
flar.
^bee
oft
ein
ber S.iehe,
fo
tpirb
er
and^ bem
geben, in
bem
Xtnb eben
felbj!
j^ier tt>irb
tt>ie
on
and)
mirb
ee
pferfraff,
jie ifi
bie fo
au6
jie
gn gro^,
gn ma^Io,
ah ba^
jie
ber
rjianb an^
t)oII
ber
&nmme
3a
nnb auf
ii^re
raff
l^in
gufammengi^If.
150
erlebte
unb
Urfprung gurdE ah
unb
i\)n
ber biefe
rfte anjief)enben
ma^Iofe iuelle!
Unb inbem
unb meiter
felbff
tvie
i>on
ba6
in
jie
nabe unb
bie
&iehe,
ba6
bie (Seele
(ipeifi
unb
^m
,,
gerieben
gemal^ren
fte.
dXte^tia^
unb
iele
glaubt" nur an
erj!en 3Q[taIe,
3^|t
ba
jie t>iele,
^um
um il^rer
tt>irb
gn fnnen.
X)amit aber
35Senn
]^i(iorifd[;sempirifd^en
@inn
^ahen,
ah
e eine
,
efd^id^te, bie
3bee beriege,
arn^ bieX5oraufe|ungbemgIid;enX?ers
riege
iff
nid^t aber
be
,,
eine (Jolge
Q3on
bie
berfelben
^bee
db(olnfen Arie*
ge" n?ar
bie diebe,
jugrunbe
legt.
ba^
bie anbere:
ba^
neben bem
,,
geredeten
e=
ah
ottegeric^t aufjufaffen
@nbe
wre.
333a5 ben
ben gaFfor
,,'^nfall''
ah @ieg
Betrifft, fo ijl
gum mobernen
geringer tpirb,
X5oI!=
Sie
beffen
im 3n?eifampf,
eBen bewegen
3toIIe,
je
ah ,,otte0gerid^t"
angufef^en
fo grere
frit>oI tpre.
nm
nngleid)frmiger 3J^^IJrfion
DerBreitet jtnb, je mel^r
ganj
rnppe
rgani=
im SeBen
2tngang Beftimmen.
'^e mel^r
(icfy
bie(e
3Q;Tomente
tvie fie (id^
aBnbern,
aBer and):
bejio
ge =
ring er
^^^^
in
^^^'^^
unb
2)a
I;eit
bejio
gered^tere
nnb
S^^e be angen
^italfrfte.
ei(ie5',
felBf!
wirb"
rieg
im anfe
immer
mel^r bie
immer
gered^tere Stealijternngform
I)f)eren,
einer })'6^even
bie
3led)t6orbnnng ; einer
ah
biejenige
iff ,
menfd^Iid^e
b.
l).
er irirb
^f^
em=
immer
3^^^ ^^^^
^"^
fein foll.
fy^ mn^ aber ber geredete unb bet ungered^fe ricg fd^arf
I
V ^^
^ bnng
gegen
foId[;e
gemalert werben,
bie
wie
,,bie
egel ober
TOeltgefd;id^fe
unb gn lorijifaforen
als gegen
fold^e,
be5 po)ttii?en
efd^id^ferlanf iperben,
berl^anpf
feigen
bie
ben rieg
aU
eine
,,^otm
.35egriff be
f ennen.
^t
,,gered[;f".
2S5iII
man
(ei,
fo
barf
man
ber
nad^ 2In0gang
biefer
(Sripgung
ober
ungered)t nennen,
|td^
ba^
2S5re
bicfe
bie\e
^attei ange=
(^effffellung
griffen
l)at
ober
t>erfeibigt
ber 3?ed?fe
Dor
ber riegenffd^ei=
bung mglid;,
e5
3ied;te.
ob
ein
ifi,
bas
iji
and)
unb
tper ^erfei=
auf
n?eld^e 3Geife e ur
(SrHrung
be riege
Ut-
153
fad^en
be ricge,
(onbem
l^d^jlen
bie
Urfacfjen
feiner
Sermin=
tinb '^eitUftimmnnq,,
I)ngt aber,
tt?o
e fejlffellBar
ijl,
tt>o
gall
ij!,
feinettjeg
frieg nngered^t,
Sa
im
QSoIf
]^at
immer
bie
geredeter n finben.
rnnb. Sphen
bae,
tpad^fen ber
^ad)t
eine
&taate6 ober
ber SQ^lad^tniebergang,
unb
bie
bem
^ad^t unb
batnm
aber nad^
fie
l^l^erer
ered^tigfeif
j^ijlorifd^e
,,
ungerecht" jtnb
(id^ in
tpie
immer
bae formelle
Ked^f fr
fo
im aufe
be
ba
jte
fie
politifd^ in
organijieren
nnb
ju Dermarten
nnb ba
fie
f nitur \)intet
jid^ I^aften,
bem Kriege
DIIig !Iar,
ift
(te
jtd^ j.
25. l^eimlid^
getrig, fo
il)rer
Fann
ah
ftnn-
'3Xlen(d)en ungered^t
unb
54
2Sre
lebet jebet
m^te
ba
rieg einen
eingreifet orau6fe|f, ja
fein.
ijj,
fd^Iielid^
and^
rieg ,,nngered;f"
ein
flb
Bemi^t
fid^ t>iel=
:
S^tad)
nnb STfafur
ber
lum Kriege
ff)renben
egenf|c
nnb nad)
bet ^d^t^eit
nnb maleren
!Prot)enien be 2SiIIen0
jum Kriege
nnb
e
in ben beteiligfen
nlfnrFreifen.
mn^
iff
wenn
nm
bie (Sjrifleng,
g^rei=
^eit be
nm nm=
(S^te
(aM((^en
feiner
3QfCad^t entf^tef^en, in
inie
nm
25etDaf)rnng
internationalen
nnb
egenf|e,
anf
bie(e
tnr
(.
gegenf|e),
im X5erlauf
ba
ber l)ij!orifd^en
Singe
t>on
genannten
2Serte in
eine,
lie^en^ fnnen,
eine anbere
Qform
d^Iid^tnng ber
egenf|e forbern
n?ie
^otm,
nie-
mah
@o
jtnb generell
nnb lauBeneFriege,
alle reinen
55
fogenannfen ,,^ri?enfit>fnege".^^
riegc
am
rein Fonomi=
(^tn rnbcn
i>erfud;en
bie
ampfform
bc^ riec
an
ampfform
^oII=
hition in fe|en.
bie '6tottomi(d)c
(^ntwidjlctigen
lung ber
3Q[lenfd;I;)eif,
(SrnnbBebingnng
ipiberff reiten fie
einer
iSefreiung be5
(Seiffe.
Sagu
bem
eibenten
be
X5orjU5gefe|,
SR'nlens
ba^
mm(d)lxd^e
jinb.
25ifaln)erfe
ift
fold^en
orgugieiE)en
3nbe0
natrlid^ nid)t
bie
am-
gefd)Ioffen,
Fnegtjge=
tpid^figen
liefen.
in
n>efenflid^e
OHitleibenfdbaff
Sa
^nm
^^
^^^
2Irmnf ober
bie qualifati
partikulare lueffatfung
nnb
enge 25egrent]^eif
ber
burtf)
igenprobuFtion
I)ergufteIIen=
im
egen=
bie
3a
gutrifff, fo (inb
bie
.ier
nimmt
^-otm
be (5|rij!en^friege
tt?ie
^otm
alle
ober einen
lanben burd;
bie
emalt
frieblid^e S^Hifjion
DKae,
als bie
taaf sform
rieg
felBer
6&araEter
eines foId}en
iff
taates
geredjt;
nnb nur
faatsform
bann Don
einer I;l^eren
DTtoral unb
156
3teIigion
am Dcrmerflid;.
1) et
mo^ammebani(d)en^elti(il)ievnad)inhemteilett.^^^i(i)tmim
bet i bet 3laffenfrieg una^eted}t; er
i(i
e fd^on
bavtn, ba et nur
B(t|t
ah
inn
nnb
jeber
25ernid^fung0f rieg
nngered^t
iff;
@f aate,
er
aixd)
barum, weil
an
(Stelle bet
ampfform
ber
nnb
^otm
be riege-^ fe|t.
(Sr
ijl
mithefiel)t,
^Ilenfd^engruppen erfd^iebe=
nnb
bie
fitt-
wre and;
ein
ultur=
ba6
l^eif ein
egner auf
S)enn
nidE)t
olibariffim
ben lonomifd)en
bie
InfBan
355erfen
ber
ulfur
(nid^t
bie infernationale
^onfurreng)
^^orm nnb
bie
tt?efen]^afte
raft
aller
bie
ulfurfrberung.
S)ie Fonomifd^en,
fid^
git)iIifaforifdE)en
nnb
9taffengegenf|e laffen
bie
unter ben
Segriff
ber
^,!riegnnfergeit?id;figen",
IanBen= nnb
,,friegBergett?id;=
,,Frieg-
SXuBilbung t)on
157
l^inbern,
bag
foId;
egenf|c fr
bie (Sntffel^ung
t>on
Sa
l^ei^t fte
IXngred)t
]^i(iorifd[;e
^ergang
alfo feiner
anfd^Iie^t.^^
aU
t)erbred^erifd^" ern)orfen.
3^be
t>or
ba-
unb 2Ib=
Don Snttt?idEIungmi?gIid^feiten in
fxd^
bem
3ie
ba^
prDentit>e riegerfls
rung heftimmt ja
nur
feinen '^eit-
man
be(iel)enber frieggen>id^tiger
egenf|e
fd^affenber) Fenne,
um
if^retmillen in
Staaten gelegen
i(i
bd^et unter
Um^
ffnben ein an
Itnfer gegen=
bann
geredet
unb
,,^erteibi=
gnngfrieg", n?enn
i^tten;
tt>ir
unfererfeit
bie
j[e|t
benn
tpir
kannten
frangjifd^senglifd^en
158
2tBmad^ungen Bejglid^
1906,
feif
3>""^
^9^4
flfeeaBmad^ungcn
c n?rc
nur
ein (Bebet
auf ben
tpeiferen
%mhau
be burd^
unb
bie
2tu0fl)rung
Sie
groeife
ift
ber 25e-
emeinn?illen
ber
gum
erjle
riege,
@eif
Slubilbung
ber XSoIfi^eere,
bereu
bann
unb ^Preuen (3. epfember 1814) iji ber gorberung !Iar lum Sewu^tfein
gefommen.
2IIIe aBineftfriege
im @tile
tpegung im taafinnern
einet
unb
religifen
gorberungen
einer ^Partei
im Staate
(^,3Q[liIis
ie jinb de facto
nnb
riege orfu*
l^eimlid^e
unterirbifd^e JSrgered^fer
@ie
fogenannfe ,,25rger!rieg"
^nbee befagf
rieg
nid^f,
bie
obige Stnforberung
an einen
,,
geredeten"
ba^
bie
ambvi^lid^ fr ben
59
ffentlid^
ijl
eintreten
mjjc.
ber
3er
,,emein"ipille
be
XSoIFe
treber
,,
nofipcnbig
^SSille ober
235iire
aller",
feiner
nod^ ber
3If ajorift
@f aatu=
Brger. (So
(barnm
tat ber
nid^f
nofwenbig ,,gerx?u^fen")
l^ifforifd^en
onfinni=
255iIIens
faFfifd^en treBungrid^fungen
(nid^f
freBens
unb
e6 ift
bie
faafDerfaffnng, bk
am
ber=
heimmt,
in ipcld^er
STtidE^t^
^ovm
biefer
emeinipiUe nnb
fein
fei,
erfaffnng
ngleid^
iff
bie
prinzipielle
25ebenfnng
inbijierf,
ben emein=
fejijujiellen
nnb gn
mig
fe|igeffellfer
e,
ba^
faffnng
fprid^f,
felBff
(ei
bem
ipeil
fafti(fi)en
bie
e5,
partifulare
3"^^^^
^^^
S"^
2IBn?gnng
ber
jlriegegeroid^figfeif ber
(^efijlellnng be
emeinwillen nnferirorfen
falle nid;f
2tII bie
fann im
(Sinjels
B)i(lorifd^
iff
unb
gor*
moralifd;
3rtid^f
nofmenbig
in ber
,,
populr"
(ein
muffe.
3enn
bie
fogenannfc
3Q[Teinuug"
unb
i6o
il^r
bem
beuffd^en emeinn^illen
(SinfdE)Iu
^ente
ber
lauBen
finbet;
n?eif
Berwiegenben
25e]^auptung augefprod^en
n?irb, e (ei
ba bet((^e XSoIf
nnb
man
,,
jidb felber,
bent(d)e QSoIF
,,3Q[liIitarimu",
fo
ij!
nid^t an6(d)lie^lif^
ijl
ber
prinzipielle (5^^If<^I
^^^
^^^ 3"^^^^^
^^^
ffentlid^en
SKeinung" unb
^a{)ve
t?or
bem riegauBrud^
be
l^inftd^flid^
unferer
eentualen
riegtt>iIIen
auf
bie
nnb ben
fann
t)or
Sa
tulanb
bie
re
unb
@o
n>enig Brad^te
alfo ^reffe
emeinn>illen be
abqnatem 'lnBbtndl
II
:2)er
beutf^e ^rieg
I.
eine ered^tigfeit
I biefem fd^arf bejiimmfen inne ein ,, geredeter ''^^^-''^-^ rieg" iji, ber tpirb ii^m meiner bergcngnng
nad^ biefen Sifel al ini^eif eincB riege nid^f t)ern?eigern
fnnen.
ipill,
S X
erji
burd^
Zat
goegerid^flid^
entfd^eiben foll,
mit ber
grage
gleid^fe|t,
anf
n?eld^e
nnb ur
iff ,
geiflid^en
gekommen
bie(e
Q^rage verneinen.
3d^
Icf
fafi i^ben
bie
Sag
raei^r,
SHnnern,
man
mit
hinem
3led^f
ba^
biefer
rieg im
ern
ein
gang ,,nngered^fer"
(ei,
ba
er
rat" nfn?.
,,
fein
aufgezwungen "
nnb
tt>ir
34> ?n
fuBj[e!fit)
nid^t finben,
ba
nnb 3Sr bc
lofen
(le
mit feinen
Beifpiel=
Opfern
enffprid^t
it^ finben,
ba^
olbaten
3^^
irie
f^ nid^f,
bie
&a(^e
JBente
2Iffeft
l^l^erer
25efriebi=
bie
gnng berhaupt
eine XSerBred^en
gn
fein,
mag bm
nnfrnd^tBaren
n>o]^I
t>er=
moralifd^er
ntrjinng ern?edFen,
and^
bnngen,
rieg
n?egnng
(d^teitetf
bie 33SeItgefd^id^te
f4)Iiet
bie&
am, Ser
pflegt, ge=
er=
ebanfe, burd^
Siere,
j.
jene
gemeine
and^
bie
fnrd^tfamflen
mad^en
bie
gronngen gn
greifen n
2GSaffen
mjfen nnb fr (SrE^altnng ber nadFten rnBerifd^" Bebrol^ten E^ijienj i>on 2CBeiB nnb inb" ba& eigene @eIBji
nnb
feine SeBenarBeit
Senn
lid^ere
an
einet
Beteiligen n
muffen,
bann ja bnrd^
i66
Siploraafie
leidet
Blatte
alfo
3t
ro^frjim
bie
gett)efen tt?rc?
nn^e^enten pfer an
es,
uf,
2Irbett geben gn
mi(^
im ^immel
felBer,
tt>enig befriebigen,
um
mid^ l^erum in
bie
eine Dlubers
nnb SieBbanbe
t)ertt>anbelt,
@]^e
felbji bie
ah
um
in inbern eines QSafer mad)t, nnb ba6 felbfi nod^ bie jti
lid^e
QSoran6fe|nng
jebe ed^fen
riege
ijl,
in
mir
crgeJ^ren.
nnb lanben,
mi(^
felbfJ
aller
beren?iffen0ma^e
felhfi,
nat^ benen i^
ah
engelrein
nnb
bie 255elf
ah
,,t)erbred^erifd^"
anfafyf
ein
3fmmenbrnd^ nnfer
2S5einen, lagen,
Sri(^
^a,
geffeEje: 3^ tDrbe in fold^en ampf tt)eniger giel^en, um mein ^olf nnb bie 3TCeinen and^ nnr ^n ,,t)erteibigen", ah barnm,
nm
ngel gn empfangen,
bie
mi(^ an
Sod^
riege
i^re fabe
Siranm
gelel^rfer
25efd^fdgnngen
eine
nnn
moralifd^e
@nfrn|inng in
355elf
erpnffen,
167
ipeld^e
on benen,
bie nit^t
im rieg
fotbett:
fid^
(Bto^e gu gebren
jene ,,I)]^eren
feine gfeinbe",
am allerroenigffen erlaubt,
unb gegen
glubig
auB mora=
bie
,,Ked^te",
S^if^t
nur
feine
bee
Sage
un=
bringen
n>rbig
25ol!e0!
fnnen.
einc
bu flglid^er ^f)ili)!erfraum,
tvad^famen,
groen, md^tigen,
Friegerifd^cn
S)iefer
rieg
ifj
tpie
felfen einer
ein geredeter
unb
barnm ani^
S.af{en tpir
griffe"
benen,
bereu
erj
iff
ee
unb
fnl)lt,
ba^
biefer
rieg gered;(
unb beten
gegen
ii)t
bie aber auf runb if^rer gerool^nfen Srume il^re faffifd^e moralifd^e 2iIIen0=
,,3R'otipe]^r"
i^rem
gebred)Iid^en 25erffanbe
fnnen:
Um
fid^
2Inbere
be JBeroutfein
jOb
ift,
ba& ent(d)eibet
ja gar
feiner
oberfld^Iid^en
(Snt|iel)ung6gefd^id^te
tniffe,
Ie|ten
biplomatifj^en
unb
nad^
fonffigen
2trt,
fonbern ent=
fi^eibet jtd)
Feit ber
and^
l)iet
re unb
unb
rieg6gen?id^tig=
egenf|e,
ift
bie et
otbnen
foll.
Siefer ricg
gered;t fd^on
batum an
etftet
teile,
i68
tpeil et ein
ift
nnb gar
nid)t
wie
ein rieg nm bie om Seil bie legten olonialfriege, yXtad^t im ^et^en bet 255elf, \a um ba6 S^evi be er=
um
bie
Hegemonie
in (Snropa.^' (Sr
ift
geredet,
j^ijiorifd; Be=
tvf)tte
nitnribeen
\)intet
an nnb gar
hiff^e
politifd^
nid)t
nnr bcr
^
)lerrcid)ifd^5fer=
unb
Hegemonie ber
i>on
bie
25alfan)laafen mit
bem
ber
onjiantinopel^S^ganj,
rnfft-
ift
tpirHid;
mernbe 3^^^^
^^^
Qe(amten
nnb
aller
im ^d^te 1483
fe|fe
bie
ben
^USappen
nnb bamit
bie
^fiif^t auf
ftd^
d;n|
gu nei^men
gegen
SQftnfel^
ah
E)af fein
3^^^^
Derleugnet.
3ttJ
bes
rogen
tpar ba&
3I onffantinopel"
1877
^anpfbeffimmung.
^m
[Ulrj
169
mn
on(ianfinopeI bod;
um
gel)rcn."
@r
rebet
nnfcr
anberem on
unb
jener ^PoIitiF, bie tin unfere gan^e efd^id^fe jur !Pftit^t ge=
biefer 2fngelegenf)eit"
fagf ,,brfen
er
I)ier
l^anbelt
e ftd^ fr
fielet
nn
um
^a(i
propl^efifd^ aBer
er
biefe
fnrd^fbare
Orient
frage
&(^i(aL
3n
or
^n
3nfammenfIo nnb
(Suropa
biefe
ganje,
um
t>om
@d^i(al Beffimmfe
2Somit
and)
bie
gegenwrtigen,
t>ielleid[;f
frf^er
(ei e
ober fpfer
mn^
and)
etfi
im
nd^ffen '^di)tl)nnbett,*'
ah
bie
@Iat?enBrber" t>om
mit
E)nIid[;en
2tIIe eignen,
3lu^Ianb Foinjibieren
in
bem
'^iele: 25i?an.
S)ie militrifd^e
gorberung
be 2Iu=
170
3rang
bk
bem
tveiten
id^erung
be
afpi^^^
Snran
nad^ 3"^^^^/
im
riifjt=
md^tige
religifird)ltd^e
el^nfud^f nad^
bem
tvefi^
weisen 3ren" ah
lid^e
3f^^^bie
Siefet
rnfjtfd^=
immer
nnb Heineren
3wf'^ttJ^^n|it)^en
mit ben
@d^on
^d^t^
nat^bem
3ofloj[ett>5!i
bie(e
23Sorte fd^rieb,
im
"^db/te
1878
rnf(t=
ber beit
auf nglanb
bie
unb
?(ierreid[;0 ^Betreiben
gefl^rten
rieg gegen
genrteilt:
(Srji
,,^on)1antinopeI
mu^
in
tperbenben notiDenbigen
(:|*panjion6=
lum
flrient u>nrbe e
nm anerkannten
gel^e,
oberj?en 2)anera|riom
teiinng !perjten
mit nglanb ber bie %uf^ nnb anberer rtentfragen (1907) nr 2[n5=
171
auf ba
eine (So
alte
2ljiom neu
eingujlelleu.
fefer
2(fi
ettva
bie(e6
2(^iom
nein:
xvilllnvlif^e
iji
(Srfinbung
Siplomafm?
jierreii^
2Iii)
genau
fo eine xvel)ifioti(t^e
be rufftfd^en 25oI!e5
iji
aud^ oIIFommener
tpirtfd^aftlid^e
unb
^^t-
be
^anbel
J^tfen u
Bunben mit
einer
^ein:
fo
grog nnb
u^Ianb umfaffcnb
ift,
ber rufjtfd^e
i(l
2)rang
amify bie
nad^ on(!antinopeI
@d^i(ffal!raft, bie
ebenfo gro
nnb umfaffenb
bagegen
nm jum3S5iberffanbe
treibt! S)ie
nid^t
nur
,,fb|ierreid)ifd^c" ^nteteffen
forbert
nod^
er(i
freie
^db
in ben rient,
unb
bie&
nm
fo
me^v,
\e
abi^ngiger bie
Sage
Unb
barber
bie
3"
manen
gu ermartenben (Sperrung be
25agbabbaf)n
unfere
IXnbJSnbnitreue?
gefl)l,
@o tiefbie\eB unfer25nbniin(Stammes
(ein
mag
genommen
172
'^u^ammenQe^en: ant^
am
rein politifd^en
rnben, a6
curopifd^cti
rnben
treten!
um Dln^Ianb
enfgegengu=
(25ergleid^e
(Suropa".)
unb
nid^t
tt?ie
uietimn unb
Kontemplation
ftd) gleid^fall
ifl,
gegen ba6
@treBen
fperren.
Unb unfer
nid^t
nglanb,
iff
ja !on=
Hituth
lanb
gerabe
Krieg
@ie
tt>irb
itim 2ltai=
Dted^te burd^-
^fen om anbe
u Befd^ie^en
unb
unter)i|en
fd^ei=
e {a jtd^er
fo BleiBt e
momentanen 3"^ereffenFomBinationen
erl^aBener
ifi,
Staaten
runbfa|, ba^
e ein
europifd^e emeinintereffe
ben rufjtfd^en
Srang
nad^
Konffantinopel aufjuf^alten.
jiantinopel,
(Sin rufjtfd^e
ben
Ber Dtumnien
f)inweg,
ba^
wre
ber
fonbern einer
bamtnben
nglanb
173
unb
cgenfa| gegen
feiner
bie rufltfd;e
iPid^tigjlen
Sanerinl^alfe
aber Don
feit
SInbererfeif
fi?nnen
fpielenb
bie(e6
fd^on
bie nngel^euren,
bem
rnfjtfd^en
olo^
bem 17.
'^ai^t^unbett
um
anf
im
18.
biefes
otion, bie jtd^ Dor biefem riege gejialtet ^atte^ nid^t bie(em
fnrd^tbar Deljementen
Srang
gefolgt fein?
Sie
im
(S|*panfion
bem jien
n?ar
rnf)ifd^=iapa=
bae
tpeltl^ifforifd^e
rgebni,
bie
n?erfen.
gegen
2Benn 3tulanb nii^t ^iet fd^on eingriff nnb (td^ jlerreid^ tDanbte, fo mar e nnr, meil e anf bie DoIIe
^ethimbeten martete.
^m
ein=
i^m
auf bem
ans rnnbf|en
nnb ^offenfpiel
i(i
um ben
3Korb
follen ?
eines Der]^e|ten
naben
nid^t u unter(in|en
^gern
^a,
nnb
Dielleid^t
am
nmlicf)
bes fran=
feiner felb|i
174
nid^tl
bcmgegenBer
bie
Seiegramme
geigen^
iji
gipifd^en
beuffd^en hlfet
be riege^,
ijl,
gu
nid^f
eine:
fonbern nur ba
ba^ ber
3^^
^^"
d^njd^Iing
tpal^rJ^aff
ba in il^m ber
er
rufjifd^e
^olfBQcifi nid)t
Mminierfe, ba
mit (Jriebenibeen
fpielfe,
ah
ber
rieg nof=
nnb
bie rnfjtfd^e
@eele
il^n in intern
bie
t((u
fd^en rofrfien
taften,
^an-
255e)lenropa5
infing
mi^jlerifer
auHer
(einet
e&
Dermnnbern?
@o lam
ber
pm
(t^on
d^ein
eine
2SortBrnd^e5
t>on 3Ilinijiern,
faMft^ anf
bie
2Inorbnnng ber
leiQ mitzuteilen,
255ie ba&
fixt
egenf|e
j^ier
oll gegeben
ifi,
fo
Slterfmal
be emeinn>illen0
gumrieg. X>enn
nnb
ifi
Mittel,
bie
,,
barber
3lutf)enen, Rinnen,
3uben, nod)
bie
gan
einfeitigen JSilber
t)or
nad^gemiefenermaen
bem Kriege
nnb
internationalen JSeIegramm=
^regt)ermittlunginffituteerf)altenf)aben!
Safr
ijl
gujinbig
75
bie tiefe
unb
2InaIogie mit
Ku^Ianb
fxixl)even
unb
bie
and) nid^t
t>on
rnfjifd^en eijleff^rer.
berf,
for=
t>on
einem
!CioIfe,
trie
bem
iji
^if^t gang
(o
Har
bie
(5^age nad^
bem
geredeten 5trieg
im
beutfd^=englifd^en Kriege.
Sa^
ber on
nglanb an-
gegebene
rnnb
^ur riegerFIrnng
an nn
fe|ie
bie
XJer*
Ie|nng
Ber^engnng
be6 engli=
aber gleid^jeifig
^umBng
n?erben.
fagf,
Snglanb
nur,
^entvalitt
geigt
er
n)ie
fein
cant nad^frglid^
im oBen
befinierten
@inne,
nnb iwat
be riege felBjI
(eitene
unb
3eitBe|Iimmung
unerl^eBIid^.
(Snglanb
iff
biee
alle
n^etft
Sie fogenannte
ij! (let
,,5?rieg6erFrrung"
im mobernen
XSoIFFrieg
aufrnnb
bie(eB
ber
angemd^fenen
@pannungen im^CuBrud^"
bie
Bemhte
tjffentlid^e
2tnerFennung
SatBeffanbe unb
bie i)ffentlid^c
XillenerFIrung
be
&taate&
nid^t
(ein
il^n
176
nur ber
juriflifd^e
SafBcflanb"
atbej!anb be riege al
f)ier
rnnblage i?orau0fe|t
feit be
2Iud^
bemt^t
ftd) bie
ered^dg*
egenf|e.
@inb
^nb
(te e
nid^f
@ie wren
e jtd^er nid^f,
ah ,,^ro(ifgier"
beut
tvie S^.
DKnjlerberg meint
bk
btnt^^m
unb
an
\)tte
bernaf)me
t)on
25erp|Iid;tungen
bie
(Snglanb
g^rauFreid^
unb Dluglanb
gef)rf ]^fte,
iE^re
btm
englifd^en
25oIFe
offiziell
verborgen, ie|t
unumgnglid^e (Sinlfung
@. dFeI
fo nait? er^
tt>ie
unb bk ejinnungniebrig^
^errn
I)ffe. Sie egenf|e wren an^ nid^t Friegwenn wir umgeFef)rf nid^t am btn innerfien SR'of-
wenbigFeifen
unfere
nationalen
SSoIFWad^tum
fjerau
^anbel
ber 23SeIt gemifd^t f^tten, bain eine n)tit ber btn "^v^td be0
nm
hti
ber QSerteilung
^anbel
fd)|en,
fonbern
bit6 alle
nur
am
,,ro^mann0fud^t"
^btaltn unternommen
f)tten,
n>it
man nm
\tn^t\t6
be
12
177
ortt>irff.
2IBcr ma^en
l^ben
S^in-'
bet
nnr
ein tt>enig
ernjier (Be(d)i(^te
nnbige
tt>irb
Sr
ipirb alle in
am
^^efext unb
f^ijiori feiger
(SnfmidFInng Beiber
rep
fnnen, an
bem
ifi tvie
ein
inblein
toenn
fte jie
and)
bie
ah
nal^m.
ah
feine 25er-
(Be(amt(nmme
englifd)en ^riDafinferefJen
tveit
mel;r gegen
fr bie(en
rieg
fprad^.^^
Sa i^affen
3Q[laferiaIien
gan
rid^tig
I^eraugered^net,
um
@;nt=
gem^
il^rem
fonomifd^en riegfd^ema
bie
fpannnng n
fonnfen
red^tferfigen.
Ser
bentfd^e
nnb
englifd^e
^anbel
bentfc^=
ganj aBgefel^en
t>on
bem
nngelfeenren
ftd^
tl^rcm
25orteiI
fommen.
in
^id^t
gang
rid^tigen
Sted^nnngen
233a vermgen
bie
nm
San
einer
nnr
ah
178
unb lu
einer ernflen
(feif
ber ^oiS)-
fpannung
ifyte
ber
1) fl^ren follfe, fr
lnnal)me einer
biefer "^eit
bie
fie
eingetrefenen Q:nt(patt'
nung anzugeben?
englifd^en cant,
(Stma
fd^Ied^fe
bie
3R'ad^aB)mnng jene
mglid^e Kid^f nng
mit bem
einzig
2trgnmenten gn
t)er=
Bergen fud^ten?
ber englifd^e
Sa
i^eigt
&taatemnmv
ernj! nef^men.
man j|e|t
(Spannung
fditi((^
nur
fleigern fonnfen
unb
bie i^tet
erminbern Jnnen.
n?ar,
@o
fagf mati^
ba^ (nglanb
frid^f
g^nug
un ^elgolanb u erFaufen,
unb
ba^
Dreabnougl^f il;m
t?erf>ltni unferer
gum
unb
rofampffd^iffe ju unferem
QSorteil Beeinflute
ba^
Sage gekommen
(ei,
el^er
eine
X5er|inbigung
ah
eine
tpad^fenbe
in
(Snglanb
unb
be 25al!anfriege0
gro,
ba^
man
auf
rieg
frl^er erl^offte
fonomifd^e
179
ba^
bie
bent(d)e
uftfrf)ifffIoffe
in
einem
ecfriege
ben
Operationen
md)t aBgufef)enbe0
^amtt
fo
tunkte
ernjllid^e
Sntfpannung
tvid^Qen
^oIMeibenfd^aft gn
'JXtn^ten
nid^f
gerabe bie(e
rnbe
t>on ber
ah
fie
biefe S^eibenfd^aften
d^tDelle ffentlidjer
Semerfbarmad)ung bnrd^
bie
offiziellen 25erfrefer
XSofeele gnrdEbrngten?
IXnb glanSfe
man
ernfflidE),
ba^
auf biefe
rnbe
unb
]^in
nglanb
auf
Slllfeegeltnug
fid^ in
ein arbitrium
mundi
unb
ber
lie^
man
ftd^ in
biefen
lauben babntd)
u>iegen,
cant-3[Iliene, aber
fd^Iief lidE)
fd^arfe
Trennung
biefer einzelnen
(^^^^^^
politif be
auf
bie
man
waren
gugleid^ fo
fel^r
auf
ba^
bie
ennfni ber
eine
fpegiftfd^en 25e=
rufpolitifer loFalijterf,
man
i8o
im
Saft
waten
jte if^rer
dXatnt nad)
alle ipdI^I
@pan=
]^erBeiuf[;ren.
(Snglanb
regiert,
feit
bem 25eginn
tro|bem ret? im
2Imt
blieb
ber
fd^nitttanfmann,
ber
pannnng on
nur nod^
eri^eblid^ gejleigert
tt>nrbe,
bae gn erFennen
Organe.
old^e ga!toren
fxnb fr anbere
ntfpannnngFnjHer ber
ah bie
entimentalitt,
l)at,
nnn and)
t)or ber
3S5eIt enpiefen
teih eine
beutfd^=englifc^e ulturgemeinfd^aft"
teffantifd^sreligife
unb
eingebilbete ,,pros
olibaritt".
iff
ja faff unglaublid^,
wae
3^^^^n on einem
ber
gen?iffen
St^pu ebenfo
reprfentatier
ah
in
(^orfd^ung
unbebeutenber 3lebes
oben
&d)xvpm,
ah
neu
f)egelfd)e0 aubertPeIfc|) in
S^albam; tva&
^bee
abgrnb=
egenf|en
t>on
Snfl^erfnm, ^Puritanimu,
^abiniemn
nnb ^od^fird^e
jiel^en
Sranfgenbentalimu"
gemad^f
be
nnb nlturgemein=
(einfdE^Iie^Iid^
gegen
bie
q,e(amtett (blid)en
nnb
n?efilid^en fatI)oIifd^en
iff.
Sentfd)Ianb
Seiber
jtnb
nnb
>)lerreid^0)
jnfammengerebet morben
gefommen.
med^fel
^n
beut
I)ierfr
ner|i
intereffanten
25rief=
einer Keilte
finbet
englifd^er Jf)eolDgen
feJ^r
mit 2IboIf on
in
arnadF
biefer
man
Dom
d^araFterijiifd^e 2itnfernngen
Kid^tnng.
erebe
ber
fannten
iTtentralittebrnd^,
ah
bae
rnnb
21,
t>.
riegerflrnng
(eitetiB
ro^britanniene,
^arnadP mit
jid^ in
255ir f nnen
25ertrge na(^
iperben
bem
25elieben
einer
heteiU^ten
^a(^t
ftc
gerriffen
fnnen.
old^e
arantie
^at^
beqenigen, bie
XSerl^alten jn
um nglanb
(eit
^l^rljnnberten gibt
(jtel^e
fein
Snemarf nnb
bie
25efd^ienng openi^agen)
bie jietige (5rn?eiternng
um
bie
ah
Srbe."
2tl
fei
nid)t
nur
d^tpd^c ber
runb
ju fo=
bie-
im egenfa|
eben
l^at
u fiat^
wal^ren
tt>iffen,
ben S^aupU
)eiter
grunb gur
nt)!eB)ung
tieffien
bon Kriegen!
erfllt,
(5
bie
erren mit
d^ri|IIid[;e0
@d^merge
u feigen,
mie ein
SQfforal".
^erren
t)on
il^rer
jtnb in
jiet
ef^t
englifd^er eneralijte=
rung offenbar
riegfE^rung
ber
minbern?ertigen
3Q[loraI
ber
geFommen, ba^
eine
^Rotal
einet
friegerifd^en
miberjlreite.
einjmmung
prinzipieller
allem
gelef)rten S)i6pnt
an
bet inneren
tellungnal^me n einem
fo ungel^enren
Vorgang
in bet moralifd^en
2elt
al il^n biefer
rieg
barffellt ertoeifen.
Unb
bie
xvixtbe
biefe
jener bent(d)en
!Sf)eoIogen,
englifd^=beutfcl^e
@|e
entJ^alten?
^id)t ba^
an
bie ^ntereffenfolibaritt
fo
183
redeten riege,
ah
bie S^iehe
geFommen
ba
ift
cnglifd^ =
bie
nnfer ben
niff"
fid)
Siebe"
t>ertt)ed;felf;
nnb
ber and)
nnr auf
bie
ennfni ber
erffen (Elemente
be
Dangclinm nnb
jpill.
be5 2IIten
^arnatf (d)veiht in
gezeichneten 2Infn>orf
feiner 3lebe
@a|
an
bie
berliner 2Xmerifaner
3[llenfd^]^eit,
gifierenb: ,,IInfere
fanern nnb
t>erl)lle
ben (Snglnbern.
mein^anpd"
herein auf
^(^ nnbro^s
htitannien
frieblid^en
nnb im ^tie^
ben
3^^^^
^^^
biefee",
^d)
mit, ba^
bie(en
^orau0fe|ungen nnenblid^,
im
XJerl^IIen
be S^anptee
^nm
Slubrucf
fommenben
XJer^tt^eiflung
am
@d)i(f fal
aller i^J^eren
mn^l
ftenl
im minbe*
235iberffreit
^id)t nur
finben tvit
^arnadE |e im
Religion,
eine
mit
aller berjenigen
ed;ten ultur,
finb,
tveld^e
(5:0)06^
beten
(Seele
getpiffe
@nge
unb
nnb
23orniert]^eit
in
aller
englifd^en
^f)ilofopI)ie
255iffenfc^aft,
ah
giftige
^temb-
184
ltpet bon
jid^ aiiftie^en
ober Ratten
amfto^m
folleit;
nid^f
nur
(ef)en
tvk
gu>ifd)en englifd^em
weit tiefere
S)ifferen
al
n>ifd^en
nt]^erfnm,
a=
i>on
mir
nur ben
fbioejilid^en
um
nun an
unb
^otm
fo Diel
nl;erfref enbe
3enf fd[;=)lerreid^,
tureinl^eifen
ah ul=
nnb mit
ber,
angIo=ameriFanifd^en 2Sefen
Derbinben unb
ftete
am tief-
t>erbunben ^abeUf
in
mel^r al aufflliger
Qorm
Siroeltfc^,
bem
n?eif
Berragenben
opf
in ber fi;^emati(d)en
es
^^am
fd^merglid[;j!en",
ba^ unfere
geijligen
nnb
mag
man
jebe fold^e
3^^ft^neibnng internatios
e jid^
&oweit
aBer
um
bae
ben eiji,
um
ber 233ijfenfd^affen,
ber nnjie,
d^rijllid^erff
um
be-
iff e
im egenteil im
einer
^'6d)fien 'JSXa^e
ulfurgemeinfd)aff" nnnmel^r
^Prfung feiner
(Sd^tl^eif
gang e^emplarifd^en
biefen
unb
ej!igFeif burd^
rieg
185
unterzogen tvitbl
logie betrifft
Ott
(ei
3anF
(d^xvei^en
(o
\ep and)
e
alle f on^
feffionellen bent(d)ett
Befdf^ieben
(eirtf
kmpfe!
mge
biefem Kriege
bie
Srger
nnb
fatI)oIifd^enpojttit>enf)rij!en=
tnm
and^
gn erinnern,
jnmal
bei ber
nur
ber
3Q[lad^t
einer
tieferen
nltnrbeeinf[nffung
nur
'^nwa(^&
fatl^olifd^er XSoIFteile
nnb
fatl^olifc^en eiffe
fein f ann.
(Sine gleichzeitige
25erminbernng
be romanifd^en
tiefere
2S5r=
riege
fein, ber
mit ber
nnb
ben tiefen
Od^merg" an
eiffefolibaritt and^ in
eisten
iji
@pf)re
lnd^
alle
i^ier
SCRenfd^entum
biefer
eben
^rieg
ein
nnerbittlid^er ritiFer,
nnb
biefe
ritif ber
Xat
n?enn
feine
and^ fd^mergl^aft
^n
empfinben,
bnrfte
nnb
il^r
gem
23egriffe
gn korrigieren,
bem
i^ier
lagen,
25erI)nIIen be
^anpte"
(ein.
oll bered^tigten
2tngriffgeifi,
i(i
ber ie|t in
n?ntet,
ber baDon
ganj nnab=
^a
23er=
j^ltni u
(Snglanb.
i86
bet
bet
bie(e
^llftomn nnb
il)t
mnQe 2IBfun
tvte beffer al
jid^ in (ad^lid)
^a,
bet
nur angeigf, ba
ba
bloe
biefe ^^^^l^"^"^^
jte
immer nod)
fo
foId;
j1d&
nnmofiierte ^a^afte
gebren muffen.
Ser
nm
l^erum fd^Iagenbe
^a
fomifd^
ah
ernfll^aff
unb
ifi
Sa
gilt insbefonbere
gemein fd;aff",
naien Qiguren
bie jid^
tvie
von
l^aFefpeare, 3[U'iIfon,
geijlig
Spron,
@l;ellei?,
eaf,
gefef)en
(Scott
unb bem
J)alhbent(d)en
(Sarli;le
ab*
anf
ber !P^p|if
logie
]^ijIorifd^=trabis
Siberalimu in
bie
unb
bloen
3"^^^9^^
^^^
(Sd^ulb
beutfd^.-englifd^en riege
vlliger Unbefanntfd^aft
bie
eng*
li(d)en
&taat6mnmt hewu^tet
unfere
fige
geilten.
Siefcr
a^,
bet
injelne
25oIFe
bie
gu
bcn
t>rbammen0tt>erfe)len
@d)impfiPDrfen gegen
^^erfonen englifd^er
taafmnner
ber )id> aud^ in
unb ouerne
al
J^inri
nafrlid^
um
ange
t>on aller
d^ulb
u entlajlen
t?llig
nnngen an
unb blinbejJer
S^ad^ffnng
ber
j^infer
feiner gen?efen.
be 3[lti^t)er(Inbniffe0 ab|tel;f,
beutf4)=englifdeen
e
egenfa|
nid^f bloen
^anbels
neib
tvie
2X.
nid^f
(Jr^
faafmnner unb
fonbern ben
I^iflorifd^
englifd[;en (Be((^i(^te
eemac^tjlellung
um
bauernbe !]3rponberan^,
ifi,
bie
QSor^
au0fe|ung
^SSelfmad^f jiellung
^ud) wenn
einee 3'^II=
einet
'6fonomi((^en
2tufar!ie
(Erfllung
gegangen
3n
allen 3^^^^^
f^^^
^^^ en)inn
feiner
eegeltung
tt>ar
jett>eilig
|!r!j!en
unb
in ii)tet
&eemad^t.
hie unfere
unb
(td) in
i88
einem
ampfe
and) tvenn er
jtegreid^ fr
(Snglanb aus
bie
^rponberang
jlellfe
ber englifd^en
&eemad)t
nnb inbefonbere
3QlTa^na]^men
feiner
egner
233el^
25ermge
biefer
Xat(ad)en enffprid^f
ber ie|ige
fogenannte ,,(Sinfreifung6poIifif"
nnb
alfen,
.
rieg
banernben trabis
933er
jte
^olidf
mit
um
nnb
vexbammt, tvenbe
^erfonen!
Bejlel)t
jid^
g^^n
bie(e
SQlTetl^oben
nid)t gegen
fein
nglanb freit
nod) freif, ob
man
nnr
bie
3If ac6f|lellnng jn
fein muffe.
I)ier
Sa^ man
in ben fn)renben
englifd;en reifen
t>on
^omer ea
1
in
feinem
9 1 3 and^
ber
benifd)) gefolgt
ber
nnr
rifd^en" eijles in
bem
t>ermerfantilijierten
nglanb nnb
ba^
man
BlieB, bie
in bie(em
3nbien nnb
Dlulanb gn geBrand^en ja
bae bnlbet feinen
Sies
I;at feinen
jie
,,3tenaiffance", toie
bie
bet
ffentlichen
^Keinnng
nglanb nnb
bie(e& 2I|riom
jie
mel^r
ah
jpierin
in (Snglanb ^at
unb
nid^t ben
ftd)
obengenannten Sufd^nng=
qnellen unterliegt,
finben.
bie
^rage, ob and)
rein kontinentalen
2BeIt
lange
ob
jipedEm^ig
(ei^
(o
ah
in
nnferem 25ejt|
(tnb,
offene entfd)eibenbe
eefmpfe
be
gn
magen
ober ob fo lange
^anbel nnb
be& oIonialFriege
unb
\a ob man
fommen
im Qalle banernber
dalge
kontinentaler 3rtieber=
biefem riege
ber=
I)anpt
laffen folle.
ma^Io
ifi
f^aerfllt
^et-
ber
banernben 'JXtad^U
eine 255elt=
bebingnngen be ^nfeifiaatee
reid^e", ba& ein XSiertel ber
ah
pinnenleib
anbmaffe nnb
ber
Seolferung
be rbboben umfat,
ban
tt>ar
gefd^affenen onffellation.
eine Jl'otiPenbigFeit.
2XI n?ir
190
ipien
bem
lfeten
beuU
fd^en
Zx^pn badete
abgingen,
Begannen,
ben allein
bie
@onne"
(d)Ott
unb baB
Q^el^Ien aller
2tube{)nnngfpielrnme im ^nlanbe an
bem dtufe
ifi
fo eifern
unb
feflgefgt
^f^igu=
mn^ten
fte
fammenjio^en
biefer ie|ige
rieg
ntd^t
rieg ober
eine
gange ^ette
55riefe
Ser
^rangofe
^atnm
ijl
bie (Sntfd^nlbi=
^ung
ber
@d^n?ad^en".
(Sr bet
l miffen,
unl^eiligen 233iII!r
in
bem
jie
Hafjifd^ tpurbe
regiert!
Umge^
feiert gilt:
2ie nur
\)at,
ber ffar!e
ein ed^tee
^,@d)idFfaI"
fo
ben
alle
tiefen
335eifungen
feiner
inneren
onjiitution
Ber
bie
Derfiummen
191
follfen,
2InHagen,
bie
einen
fo
groen
3lanm
})nben
nnb
brBen einnel^men!
(Sine (d)iveve, heved)tia^te Slnflage gegen
^erfonen
ifi
allein
nnb
bann
bem Kriege
jidE)
fortfe|enben @nt=
fpannungepolitif ^n erl^eBen.
3li(f)tige fel)en fonnte,
Sa^ man
f)ier
ba 2S5a]^re nnb
im FtoBer 191
fei
1.
Sie
bod^,
nm
nnb on
nm
bie
nnb barnm
"^
^^^
^al)t^mxbevfn>enbe
gett)oIIte
nnb
er=
nnb ant^
fnmten.
in
barnnter eine
bie
rnffifrfje t)er=
3^^
im @egenfa|
meiner 2Xuffaffnng
nmgefel^rt
ben
(Sntfpannungt)erfud;e,
t?ertt>erfen.
fonbern
gefieigerten ^lottenhan
biefee
inneren
2K5iberfprnd^
3oppelpolitif
jte
nnb
an
ber
^itfd^nlb
bet
on i^m
Befeelten
~
be
jinb
mit mit
einet
SKeinung.
unter
ber
ja!
lBer
IXnFenntni
192
an feilen nnb
on
einer
&f^wtve
erl^eifd^en,
biefer
gegen
alle an^erpolififd^en
nbernommen werben
es j[e|t
barf, ftf^
befonber
dXtat^e mit^
nid^ttl^o
ba
e
ifi
ifi
geal^mter cant.
fonbern
iji
fd^Ied^t
nad^=
23Senn
einen bered^tigfen
nnb
Sag
im
l^ier
egenf|e nnb
wie
jte
rnfjtfd^sbentfd^sfierreis
nnb
(^^
bae
in
jien
(iel)t
3^^^^in
SHaroffo,
@ad^en
^rieg
be ongojiaatc
nnb
ber jung*
red^tfertigen einen
nid^t.
innerenropifd^en
(Sie
jlnb
et)ibent nnterfrieggeipid^tig".
@o
bleiben
ah
alte
Ie|te frieg^
bie
"^been bet
tomaniff^-
^efen
2Ibs
ii^nen
bet
rife
t)on
191
nnb
ber
tretung be
ongo
neubefeuerte 3let>and^eibee.
X5on
fann aber
al frieggen?id^tiger"
egenfa| nur
bie 2GSiebers
13
193
getDinnug
tvetben,
be&
Ifa het^aupf
ernfflid^
in
(^ragc Qefiellt
^ie
932iiebergett?innung
einee
red^tm^tgc 3ge^rigfeit
Bei beffen 25c=
gu ben bciben in
oB=
fiiftee
gnfolge
einen
egenfa|
bilben.
(^reilid^
nur unter
gen>iffen 23iorau6fe|ungen:
Sa^
&taat
ge=
fB)rf ^atf enf meber felBjl ein ungerechter rieg n>ar, refpef tit>e
ein fold^er
,,
geredeter" rieg, in
bem
ber
3"f^^I
^^^ ^^^
^=
fd^eibung
fpielf
eine,
^at
nur
in S^ateni jid^
befunben
J^at,
ba ber
bejiegte
&taat
einem
inm
^rieben
feinerfeit
bingungen aber
ah
I)in(td^tlid^
be
d^ulen
be
geleiert,
ber
Seilung
be Dteid^e
arl
rogen, ben
nur
ein I)eiIIofe
ampffelb fr
bie
grjlen getpefen
rettete
fei^
hie e
@:in=
&taat
bie
25ebingungen
ruJ^iger 25lnte
ifi
eine rabif al
194
t>on
(ein
^mbemfd^lu^
l^affe
ahet bie
(5rage ent(d)ieben,
ber })at man unferen (Sieg fr einen '^iifalb' jteg gel)alfen? 3ie an |td^ Ben>nnberntt)erte SinfeJ^r be franjfifd^en XJoIFe naif) bem riege, bie 3SSieberfeI)r be
finben fann.
25ett>n^tfein0
feiner
tieferen
mutig
am
rneji
(ei
im
t>on
griebeubauer
44
man
jtd^
gmeimal
^^e eines
beutfd^=fran)tfd^en JBnbniffe
offenjtd^tlid^e egenteil.
25egg=
foll
Mn griebenafd^Iu
bem
Unb
er fe|t er=
Senn
albann xvte
ber
bem bae
25ein>ort
ifi.
3ie
felbjl
ben ipagiegierenben
fnftigen riege
fie
^nm
ingefamt Dernid^tet,
mgen
fo fd)arf)td^tis
ger Slufprunggefd^idEIid^feit
ama^eUanhi
fein." S^tur
nm
@d^ulb
13*
195
man
be
(Slfa^
ah
einen frieggemid^tigcn
cgenfa|
gelten
laffen.
2ie
n)re
ml^renb biefer
'^eit
bie(e hoppelte
25nbni0n]^c mg=
geiPefen?
nnr
bie,
2Befen
d^arafterijiert n?nrbe.
3^nn
ifi
nid^t Harer, al
fittlid^e
ba^
iji.
einpnrer,,3tet>and^efrieg"ein aBfoInte
STfonfen
Sie
eitle, raeJ^r
I)eraB=
Keand^e
oI)ne
neu entjlanbene
gnm
iel=
XJoIfe
fo eitel
^n
mad^en, an-
i)l,
u einem nnter=
wenn
jie
e ernfle
jtd^ bie
&ad)e
in
einfgt, Be=
friebigt iPerben
ba
ijl
nnb
BleiBt ber
ipfelpunFt be
bie
politifd^en 25erBred^en0.
3^
groen,
n?eItI)i)lorifd^en
egenf|e n
bie
ixvifd^en
5)eutf4)Ianb=fierreid^ nnb
lanb hefteten;
bod^ mit
fiel^en
i(^
Dermag
baBei
aBer
bem
auf
biefe
nm
^ier aBer
ergreift ftnnlofer
einen Beifpiellofen
nnb mit
@d^n?d^en
pellofen ftemben
(Staatsmnnern
erfl;rte X5oIf
nnb
fieffie
196
^erad^fung
Nation
il^re
int
@Hat)in
il^rer
eigenen
nnb
bit E)aben.
eine
3^^^
fei)lt
i^t bie
2Srbe
nnr
@ gab
eine "^eit^
wo
lt>ie
jte
jtd^
nid^f
einem efge
]^i)erer polififd^er
'^wee
bem
be 2Sieber=
aufbane be
(^^'^i^f^^^^
bnrd^
gebliebenen
juorbnen fd^ien ;
,elle, 25ra>our
wo
fte
anerbem nod^
jene
rif f erlid^er
nnb ^i)n^eit
bem ^tan^
fo tt>oI;I
d^aften
anfielt
nnb
bie iJ^rer
^erFnnft an bem
rifferlid^en
mit
galli^
f(^em
@inn
nnb nod)
nid^f in
ah
ttjurmenbe 3le||ens
timenf l^ineingefreffen,
mar
jie tt>eber
ba6 eine glorreid^e (3e(d}id)te einet rifferlid^en 2trmee gibf^ nod^ Dl)ne ben ed^t gallifd^en Diei einer gemiffen fd^nen unb
liebeneujrbigen ^ermegenl^eif.
ib)ten
|te
biefen
eine
urfprnglid^en
flrf
bie
2Xrmec
erlie^
nnb
4o 3^^^^" 50 mal med^felnben SRegiernngen anffedEte, halb mefyt t>on naben eine plutofratifd^en ^pbel balb
mef)r on
naben
eine, alle
runblagen moralifd^er
lebten,
2rufori=
tat gerfe|enben
3QfCaffengei)ie0
eine
!pbel,
ber
197
auf
alle
glle
alle
nnb
geoif^en
niebergufrefen
Begann
nnb bem
alle,
tva6
in
al gleid^^eifig
bie
mit
biefer
^eraKgemeinernng unb
Q3ier=
grberung,
eine I^alBen
"^o^t^nnbettB i^te
erlor
unb
Bio gur
i?er]^alfene=
^nnete
bet
jerfe|enb
^1^
nnb
t>ergiffenb gurndFfd^Iug:
biefer
bie
3^^^
f^^
ge=
morben,
ber
^tanfteii^
fd^Iie^Iid^ ur n?illft)rigen
Sirne
(Sbnarb,
mnner unb
ulanbe unb
l^at.
gar
alle feine
ed^tforberungen auf
bamah
in
^aris
fo ge=
IoniaI|iaat t>on
enegamBien quer
^nm
entgegenffemmte,
filid^en
Bergang gu feinem
nglanb riegbroi^ung
ein pojttiDe,
ertrieBen
nnb
biefen
ampf nm
feitbem
feJ^Ien feiner
ueren
bie
^at^bem
f)ier
ba6
leitet-
t>ergeffen
XDat,
guerji
al
Berall
jid^
in
^ari an-
198
fd^wa^enbet ficBemann,
bet
um
beter=
bie
,,@(^ma(^" ^tanfteif^
nnb nntet
Seuffd^Ianb
nm
ben 9tet)and^egebanfen
STfid^t
lenFt \a ben
eifl fo einfeifig gn
ber 25ergangenE)eif
nnb
l^egf
fo
fel^r
einen alfen
f?
langem
ferne
feiner 3tegies
rnng.
(Srji ^eit
2lnff ommen
be fogenannfen
Nouveau
esprit"
be
nnb
Ser Sppne
(fd^on
2Ingnj!e Gomte
nennt
fejien
iJ^n Derd^tlid^
nad^ 2InaIogie
efprd^e ber
@o
lan:i e gn
nm ^al)te 19 15
J^tfe,
^ranfreid^ in
t>oIIe
riegebereitfd^aff gefe|f
gu ben be=
199
emcin=
emporgeftterten
Stdte
in
einen rieg e=
tvmn
'Dent((^'
lanb gegen
jtt>eifeIIofen
@ieg
erfed^ten n?rbe.
^ier nnb
I)ier
nnb
rnfjtftfjen
3tegiernng nnb
"
^')f ^^^
^"f
bie franjjtfd^e
rieg=
Bein=
poIitiF
mitentfd^eibenbe
jeige
man
man Sa ift
an,
bie
tmgel)enre
lel^rreid)
^arabope,
ift,
ah
ber
ber Hafjifd^e
^ter
fl^It,
ber repuBIiFanifd^en
in
taatform nnb
ber
ftnb,
Semofratie
bem 9Iti^Iieber
rabiFaI=
fojialijiifd^en
ber ein
bie
waren nnb
beren J8e=
ifi,
wie
nid^t
in
Feinem
200
nnb
flet
ired^felnber
^am-
metmaiotitfen,
lid^ erfd^einen.
eIBj!
in ber
nod^
tiefer
gnm SlubrndF
al bie
Unb
ange|td^t biefer
et^iff^ anfibemofratifd^en
an ben
Kanb
be
xoaQt
man
in (Snglanb
unb 3^^Ii^
ba^
bie
bie
23i5elf gef)e,
gegen g^ran^reid^
ber
,ort",
unb ba^
felbji
3tulanb nod^
ba
2SeIf"
biene,
e g^rauFreid^
)elfe!
beginnt
l^ier
nid^f
^all
^tanh
ba^
er
bem bem
eisten
emeinwillen be X5oIfe
auf
entfpred^e,
fel^It alfo
frangfifd^=beutfd^en rieg
frangjtfd^er
@eite.
hieten^
bae @dE)n?d^Iinge
im
legten 2tugen=
ba
jie
gur 25ern?ir!Iid^ung
ii^rer
fl^ren
foll,
aber
il^re
im
et-
ipad^enben efl^l
eigenen
d^ulb unb
^iiS)U
il)re
20I
bae
tvie
bie frangjtfd^e
3legierung Bot,
Zat ah
gejtpungen
jte
on ber
jid^
f^et^alten
tvolle.
^intet i^tet
,,fo
fei,
l)alh
J^alB
au0rt>id)nben
2tnttt>orf,
wie
bem
gem"
3ammer
ii^rer
einer
im erne
geriffenen
Regierung.
'Jltan (te^t:
Regierung
bie
gl)rung
biefe
riege
he\ai)te
mar
lebiglid^
17 [milliarben rebif,
aBrangen,
bie
bie
nun
bie jid^ gn
Hein fr i^n
IXmgefeJ^rf lag
(Sad)e hei
noftt)enbig
um,
ah
et reif
nb
geworben n>ar,
2ir
2IBer mal^rlid^,
nntet
bem d^ein
nnb
nur
bie
(nh
^tanh
alle
reid^
gegen
i^m
3iad?fud^t
i(i
3^
^^^^
etwa S^enf-
bie
rofffernng
nnb
nur auf
bie
^rberung
ber eigenen
202
cgoiffifd^en
biefen
^a^
gend^fef
iftl
'Die
bae eigene
&te
ba @eIBjtmrberif(f)e
tpill!
im ^^greunbe^'
bie ftttlid^e
eripirHid^en
laffen
2S5eIforbnung
bie
t>on |td^
^upfer
bie
berer,
e&
getan,
^f^
jene
bie
(^mad)
ber j^lle
be
3"^^^
^^"
bie
fiefffe
Siefe
f)ier
t)ern>eiji.
2lnd^ ba
bejiellfe
jttflid^e
ber
i^ier
Dom
gfdid^en 3iid^fer
genfer
fein jn muffen;
rbnnng
ifE,
ber 23SeIf,
bie eine
flrbnung
be I^eiligen otte
ijl
IXnb ba
nun
nnfere
2Imfe0 gemorben!
fein:
unb
am
bern
bem &ehot
einet
furd^fbaren ^Pflid^t.
ijl
Sie 2[mf
iff
nid^f ,,fd^n"
aber e
I^eilig!
@elb)l ba 3IlerfmaI
be
etoigen .^affe
u>ie
bem ,,SenfeI"
bie ein
S)enn
follfe
bie ^olifiF^
QSoIf innerli4>
ttet,
and^ nur
255enn ber
nbiger
bli(f
ber
^ergen and^
'i)ente
prfte,
DerffedEt,
hei n?eld)en
S^iehe bie jtd)
jic^
fr
55ranfreid^,
felbff
t>iel
bahei,
fd)d^tern wie
t>or jid^
unter
bem 3ru(f
unb
gittert,
be riege nid^t
hei
]^eroru?agt,
beten, bereu
bie
frfjmt
feiner
ben 25erbn=
hei uu, bie
^eere auf
mit
j|e|t
feine
3^9^^^
bejimieren
unb
biee
203
ma
tDtbe et gctoai^ren?
Er
tvvbe au(^
felbjl,
id)
fenm
it?eif
t>iele
JBeifptele
ber nid^t
oon
ber
frang(tfd^er ^^t^i/
unb
ber
empfnnbenen
ftfflid^en
&taat
ebenfo furd;tbar
er tprbe i^inter
gn (irafen, al feine
nbe
S.iehe
fnrd^fbar mar,
(Jtanfand^, in
gnm ^olfe
nnb
bem
bem
e
e
um
ba
ftttlid^
geijlig
komplementr n ergnzen, in
erl^abene, ger=
bem
ernfle,
manifd^e eben
leitetet,
vermag.
(Sr
OTot nnb ba
ba& mit^noeripirflid^en nn
jien 2)ienf! in biefem
Kriege erorbnet
@ef)en
n>ir
iji
ent(ptid)t nid^t,
^at^t
Dtange
gn Dermanbeln; e
ifi
nnr ^olg^e
ber
alten Ieid^gett>id^t=
metI)obe nnb
im
(Bel)eimen red^nete
man
mit
einet
ffar!en
d^md^nng Knglanb
lid^e
Sagn
nnb
(peiifi(d)e,
ba^
fEellt,
ber
2Ineinanberfe|nng
bie (eit
ber
2o4
getreten
ijl,
in
fie
ein
relati
t?on
am
nnaBI)ngigs
bcr
Srang
jl nad; 2Geff,
nm Seil
feelifd)
nod^ immerl^in
(^5
panjionplne gegen
biefem Kriege
be
ben
Ojlen begann,
nnb
ber
jid^
in
ah Semegnng
Spjantinimn nnb
ber Orfl)obofie,
^efer
bem roen
rfolg, tvvberjenigen
^tte
jie
biefer
rang
njelfl^ijlorifd^en
ben
bie
n>ejJeuropifd^en ontinenfalmd^te
am
ftifjrenben geijligen
unb
politifd^en
2S5elf|JeIInng erbrngt,
ber gangen men(d)lid)en
bnrd^ bie
in einem gen>iffen
@inne
iE^re
am
bem
n?enig(!en Betroffen.
bie (eit
Sie ^SSenbnng
be
felBfi
aber n?re
bie rabifaljle,
bem Untergang
me^t Don
Kmerreid^e nnb
(Srfd^einen ber
(SjrijJeng
ermanen
l^ngt
t>iel
bie (Be((^i(^te
genommen
hat.
nglanb
bet anbnngmgIid^Feit
n>eItB)ij1orifd^en
aU
e
t>on biefer
^rage.
elnge
bahei
bem
2Se)1en
fel^r
nid;t,
bie
im @inne
nur jn
auf
l^eiligffe
nter gn mafyten'\
bann nod^
bie ojlmefllid^e
Sett?egnng
felb|l
nmgnf eieren,
nglanb,
wenn
nnb Fonomifd^
ejijlengfl^ig
205
fxd) geffellf,
and^
bie
ulfur
unb
au(f)
nur Bemal^ren,
ulfurmad^t
i|i,
fl^ren
ffetgern
Bnnfe. 2SaI)rfd^einIid^er
ba^ ber
bann
nocf) mel^r
bae
tthetQetvid)t etl)klte
unb
ee
lebiglid^
um
Sieferanten
bie
unb
fr biefe neue,
nun
int ^errfd^aff
gekommenen
fflid)en
ultur brauchbar
feine j[e|f
|td^
^ifg
^on
^Teirman,
0. 2[SiIbe
&^aw
menn
leiQt ft(^
immer
nid^f tvie in
hie in Gl^efferfon
unb
^Poffenrei^er !pia|
^at Sie
rufjifd[;e
e jie fennf,
mrbe
e einer 9tuf(tftjie=
rung uropa,
lanb
felbff
jtd^er enfgegenfrefen
iff.
menn nur
bie bent(f^e
gloffe Dorl^er
Dernid^fef
guerff
Sa9Bort
be ^offenrei^er @f)att>,
man
muffe
mit ^iIfeS)eutfd)Ianb
fo miberfprud^DoII es
ifi
255ie gang
bie IXnfer=
anber aber
f!|ung,
ifi
ba fran^fifd^=rufj1f4)e 25nbni6,
i>erfl)rfe
ifi
bie
ba6 atme
^tanfteid^
j[e|f
ber groen
JSemegung on ff nad^
feiten
23Seji
leiffef,
u beurteilen I
&d)on
auf
eine
im
23elfe=
uert,
rungsrdEgang
unb '^wei-
unb
Sreifinberf^ffem
ulfurmrbe,
20a
eine
fo
J)pj!edfd^
tveihi(d^e
^reigaBe
la^t^nnbettelaxiQen
&taat6'
nnb diai^e-
Zat(a(^e be 25nbniffe
Befrad^tete
tpenn
man
jie
allein
fr
ftd)
prad^e fr bte ^iSSdi)t^eit be fogenannfen Sefiamenfe !pefer be rogen nnb jener fIat?obie
fttffte
pl^ilen,
Seontjeit), @oIot>j[ett>, ^objebonojen?, Solfioi reben tPrbe, bie Bei aller fonffigen 25erfd^iebenf)eif ber
ebanFen unb
nnb bem
3^^!^ ^^^
ef)re
^eit
oon ber
tpeltgefd^id^flid^en
rmbnng unb
21ngele5^
rnfjtfd^en
exnfte
(Jrage
jiellen:
3(^ 233e(ienropa
t?ielleic^f
bod^
tperf,
gngrnnbe gn
gelten,
j[a]^rl)nnberfe=
gnm
n>illfl)rigen
Siener
'^ati^
Sauerfein be,
i|l?
be
mn, genjorben
veid)^ ber
^tanh
raft!
S)n
eble,
Sod)fer, bn
anb
all bein^lei^
unb gemein,
bn
207
geiporbcn
wie
me^t
bie gel^eimen
d^pfer
mrben
nnb bn
bem
niebrigjlen
nid^f mef)r
jnm Opfer
germf^If
Bringjl!
@eif bn
al dieafthiftf
nnb
ah
biejenige (Snropa
(td^ polififd^
nnr meJ^r
,, lieben"
am
q,emeitt(amem
bie
rnppe
bigen STnflfnng
jielle ftd^
herfallen
1)iee
hebenle
^ranfreid^ 3leDand^egeI(!e fr
je|t erfolgenben
i?or!
@ieg
be
3^^^^"^^^^
(ein
gefllt
XJielleid^t finbet ee
e
bann
n
23Sefen lieber!
2Xber
fommt
fptl
bann
n?ieber
e
fid)
felbf!.
e tt>re n
Srtad^bem
355e|ienrop a5, ben e mit 3^lien al erjler gebngt nnb hearbeitet I)at, verraten ^tte
mrbe
neuen ,errn
(Suropa
fetten,
mad^en
mix^te.
"Diefe
juerfi
bem '^ammm^
mar mit
20 8
^nm
"^nna^en,
be6 iXhetimlifxetten
be nnfxuf^thaten
d^nen um \tud}that
xveil ein felBjJnbige
'JXtafftQett, ja felBjI
nur mgltd^,
bic ntferniing^ ba rneif t>om @d^u^, mad)te ben 3li nb bie 3[RIicf)feif biefer all^u
3ICan jprb
bal;c
biefen
prinzipiell
man nur
(einen
anfd^Iielid^ bie
ge^^effet
fei,
nnb
jlerreid^ifd^e
&ad)e an
2[ngang
fie
nnb wie
feIB)in?erfig
jiel^f,
ifi
immer
bem piele
faftifd)
Sob
ober
ber
(eit
ben flafjifd^en
allen
ried^en alle
n?ejllid^e @e(fi)id)te
nnb Seiffnng,
^taat,
anf beren
religi=mefap]^t)ftfd)e
Xnrgeln im
rvefilid}en GI)rijJenfnm
fo xveit,
nnb
b od^ fo d^araFferijfd^
n^erben,
obem gefat
Keformadon nnb STfenjeit barin eBenfo nnr relafit) anfllige pielformen ammad)en, tpie er)!:
SHitfelalter, Kenaiffance,
red^t
bie
onberformen
355elfanfd;an=
Bio
biefer enropifc^en
nlfnrBilbnngen,
Bio X5oltaire,
tpie
bie
ungen
t>on
regor VII.
on Sl^oma
ipoliti((^en
ant,
nnb
fo^ialen
^^
SeBel
Bio jn
errn
t>on
^erfling nnb
2IIIe bie&
fllt
tum
in toto
tt)of)I
aBer jener
3fonimen]^ang, ben
i4
209
religifer filuietimu,
ge=
S^ett(d)etfa(ie
unb
tveihifi^et
SKafod^itnu einer
Fnufenlflcrnen,
tPtr in ^XSa^tl^eit,
tnfion
nnb
in
il;r
be Xeffen^ j^inbern,
inbem
tpir e nieber=
ringen?
n?ir
elbff reffen
(einet
^nltnt fr
^d)
n?age ^n fagen:
fd;er
genfer
bie
mten,
ttn
bie grij^fe
Xat
an
i^nif
gur 3^^^
i^m mglid^
ifil
Unb
Bejiegt,
n?agc
2S5irb iE)m
ol^ne
ba eil n?iberfa]^ren,
tjon
nn grnblid^
ipirb e
al
bamif
errettet fein
Don
nitnrobem
rrat
bee
irefflid^en
'^it>ili(ation
an
(^nl^rer^
tmrb
alle
nte nnb
roe
abentenerif4)en Ked^tanwlte,
tiefffen 2jBnr^eIn, feiner
granFreid^
gebnng (i 9011906)
nnb
an
eI)rfnrd)tIo ab^nfdjneiben
(3ei(i
nnb
einet eblen
tittet'-
210
lid^en S^eete^ttabition
mit
ii)tet
mobetmn
biefee
(Staatee in bicfe
25nbni unb in
biefen
rieg
J^ineinlodEten
tt?irb
ba
Zi)pm
Stll^enfd^ in
Zx^pm^
immer
niebrigcren,
t^eattalifd^eten
fanbalen (^Panama
1907 tmb 1 9 1
Saljac
&v}ftem, beffen
etfie I^ijlorifd^c
eime fdpn
gu fd^ilbern
fo l^errlid^ in
feinen ld^erlid^en
Zi^pm
gur died^mfi^aft
alle
jic[;en
unb,
it?ie
tt>ir
ju
off
in eine
rieg
ielleid^f bod)
nod; fr
@r
f ann
e.
tber er birgt
ein
wie
erf!e
lebe
an
ftd)
un=
gered^fe
&af^e arn^ fr un
nidE)f,
^o^e6 '3Ra^
i?on
25er-
brfen,
um
Feinen ^rei!
3ie
efal^r
biefer
^erfud;ung
befielet
an einen
beffer
angepat,
aU
erff
red)f
mit (Snglanb,
mit follen;
ah
bae^ xvaB
n>eiter fortgefd^riften
ah
jene gegen
Ku^Ianb unb
211
14*
liegt allgunal^e,
ba^
tvit
eine tvith
lttfraguttg be ed^fen
tt)eItf)i|iorifd^en
cgenfa|e0
ijl
gtPifd^en
nn
(einfd^Iie^Iid; jlerreidE)^)
unb Dlu^Ianb
in
of)n enb=
pfer nnb IXnFojien biefe riege in einfeitiger 23Seife ^tanh nnb (Jranfreid^ ^nm groen Seile and^ bafr Belafleten,
n>a nn0 nnfere anberen einbe an
&d>aben gugefgt
angeJ^t,
I)ier
f^aben.
nad^
e
3[llglid^feit
nnbebingt jn
muffen
aber an
@on?eit
nnr irgenbmie
Kriegen berl)aupt,
erjier teile
mitSnglanb
^n einer mglid^fienbgltigentns
granfreid^
i fi
anfgni^eben mit
bie
franjftfd^er
Kegiernng ;
anberen
pannungen
nid^t I)inlnglid^
^hineintreiben!
^fi aber
2In6tragnng
nun
fo
muffen
xvit
jebe
es
bann
jtd^er
2Sir
nur
ah
er ber ,,Slneffenberg
im Sger"
id) j^ier
fo allgemein
nnb beffimme
212
Senn
ba^n
ift
3"
wittern
nngered^ten
rieg liemt
redeten!
tvie in
einem ge-
2.
5)er
^ief^t in bie(em
tPl^^
jtd^
jld^
tjollgiel^enben
an
geredet"
i(l
ober ^^nngered^f",
fagte id^
mn^ nnb
2S3ifj''en0,
barf nnr
(o
bie
^otm
be
Zat
im
(Srfolg ber
2Saffen
in einem
nur
jene
ijl,
befiel^en
iprbe:
nnb
pvav
lanBens,
ein
un-
DoIIFommene 255iffen
SHangel an
iben^,
eine
2S5ijyen0et>ibeng,
I)af,
ehen
bie
bie ftd^
nnr an
ber
ttige
g^ejij^alten
ber
te
in;t
2SiIIen6 nnb
333ia]erf)eit cine
ebanFen
,,IanBen"
in
jenem
(Sin
tiefen
@inne nennen,
l^at
lanBe
feine
n)ie ber
red^tm^ig motivieren
nnb
biefe
,,runblagen"
jn verroed^feln.
mit (einen
feelifd^en Xlrfad^en
Sie rnnblagen
be
immer nnb
^^^
wefetinotwenbig^ S^gl^i^
runblagen
be
(Blauhem an
feinen
ieg!
Senn
eben ber
ieg
iji
I)ier
S^^^^
3ted)fe0!
(Srn?irFnng
be I)]^eren
3^ed^f eine
XSoIfe fo Bejlriffen
ba nnfrige!
an
foId;e
Dted)f fiefer
nnb
J^eiliger
geglanbf!
XXnb
tt?ar
fo n?ie
an
(ein
3led^f
^^glanben"
tt>ir
fann^
glanben mn^,
fo
er
glanbt.
biefen
^ergejjen
and) nid^t in
tt>a
Zagten ^ ba^
man
ein 2S5efens
merFmal
naien eijie
QSerjlel^en, bae
S)a0
erfd^cint parabo^r,
ba^
jene tiefe
nnb nnfere
ef4)id^f0n)ijfenf4)aft
3Q[l'if>eranfn)ortIid)Feit0empfinbnng
bae
e\d}i
bie
ber
einform
einmaligen,
gang inbiibnellen,
2Iber
ehen bie(e&
,,
nationalen eijle"
ift
angenommen ^ahen,
Iid)feit
^arabo^
biefen
bie 23Sir!=
be0
Sentfd^en!
jtd)
2Inf eben
Seffanbteil
be
an
etfiet
gnm 23SeItfinn
folgt,
all
Zat nnb
nnb
jenes
2lrbeit
Xlnb
atte
il;r
ba^
ba6
bentfd^e en>iffen
ein dted)t
irgenbeine !Pfiid)t
angnma^en,
gegen
ben
@inn
235elt",
bie 255elt
otte nennen!
iDiefer
gr.
"JITeinetfe
um inmt^alh
bie
mit allen
il^ren f)i)lorifd;en
bergngen
enftiifelt;
barunfer
aud) effalfen,
erEannf l^aben.
wit allmai)lid)
ah
falfd^, al t?erbetblicl^
1^^
'^m
S" flfti)^t
lum Unglauben an ben 235ert 3S5efen gefl^rt, ja nod^ me^t Bio ^ur
(igentmlidje,
felBji
25erfif)tfung
be
inne fr unfer
nnB national
ben roman=
255il]^elm
on ^umBoIbt
legitimijlifd) gejinnfen
grennben erlatf)0
neBen, bann
Bel)ielt ber
omos
^ad)t
(am
ibee
fif^
entfalf enben ,
bie
t)ielgett>anbten
tieffie
bentfd^en STtational:^
felBji,
gorm
barffellf,
bie
er
annef^men fann.
Er
bet
tt?ar
immer
nod) ^u unmittelBar,
3^^^^
fid)
"'^^ 9^1^
^otm
ein
ebanFe,
ba^
bet "rDentfd^e
nur
fein eigenfmlid^e
fonbern
polidfd^e
,,3S5eItBeffe0"
^nm
and)
'^iele
tt?enn,
fe|en, ja
n?ie in
inm
Bett)u^fen '^wede gn
mad}en
IjaBe;
aiTifjion
enff)alten
Qebad)t n?ar.
25.
S)er ,,^ernunff"=
in feinen
(^^^^^ h
frfjilberf
hieben
tieffien
ah
im
21
b,
l),
^^^
nit^t
etfi
auf (Btunb
i^tet
nait^aften ,
ftnnlid;en
mente
mei)t
gur ^nbhibnalitt
blo^
bie
mh
ah
nid^f
bie in
alfo in
bem
einet 25eran=
einer allgemeinen
^ernnnfftdgfeit
fo groe,
(Srff
fo
el^rlid^e
in
ber
ba^
and; nnr im
inne
&taat
bet
2ISgrnnb ber
nbe
fei,
@nbe
nid^t
etwa
ein
,,ntopifd^e0 3^^^"/
bie realen
biefe groe,
immer
rid^fig t>er|ianben!
2ln=
jlatt eine
mopolitimn in
bie
IXmformnng nnb ^erinnernng be& bentfd^en o0= il^r jn feigen, ber gnm Senffd^en gel^rt wie
(^ifd^, ber
bae
I^eilige
lemenf
in
bem
bie bentfd;e
@eele
allein lebt
nnb atmet
allein leben,
frei
nnb
feiig
im
en>igen
egenfa|
aber and;
allberall bie
Humanite"
in
jn vertreten
fallen
35i6mat6
@ie tpagten
e,
allen
omopolitimn
erbreiffeten (td^,
Sranm"
bie
an
Ziefe
216
etPtffen felBft!
gnerf! ein
fte
@ie nannten
jid^ ,,allbent(i^^'
nnb
l(d)fen
felbjl
am^ bae
nnb
fonffifniert
@ie
@ie nannten
nnr
jtd^
,,allbentfd/'
al^mfen
ffifd^
englifd^e (S-nblif^feit,
3^^^
Derbammfen, inbem
fte
fte
es
nad^al^mfen, bae
2IBer
tvie
fte
naf^di)mtenf
fein,
inbem
t>erbamm(en!
fann allbentfd^
Sentfd^en
bie
fo
S)a5
i|i
t>ielmel)r
nad^ SimardF
I)eiligj!en
^^omopolitiemn"
ben
ort im
gan tPrbig
bentfcfjen
3en Ort
ejinnnng, be6
e=
n>iffen0,
be benffd;en
nid^t
tt>o
jte |lille
nnb aBgefonbert
nnb
3Ko
jie (td)
gel^eimnioll mit
Ott
bem enin
bm
nod^ Beraten,
(Staat in tnn
2)a
in
ifJ
alfo
bie
gemigter
gorm
gans
ahet nmgefej^rt
ein f)aIBtran0genbentaIer
Sranm
^Tationalibee nr
nnb
anfd^IielidE^en
politifc^en
^anbeln
be bentfd^en
&taate6
n?nrbe, baB
^00=
217
bie
pf)re
bev eiiffen,
bet
alle
ejtnnmig,
b,J). bee
metap^x)ft(d)en
unb
\ebe6 poIififcEjen
S^anbelne fleh
mit omopoliti-
mmf
man
mit einer
Sranformiernng
3teIigion fagen!
be tiefen
Fomopolitifd^e
nt, irgenbein
95SeIt5e)!e al 3tt>eif fr
ifi
ba^
J^n-
nnb
ijl
mane, fonbern
eine frerfje,
bie
nnel^rfrd^tige
^altnng,
nns
Derfd^mter (Singriff in
te,
Die ^3Xta(^t
be f)eiligen
fr
ein
ba6 ,,2S5eItBefie" gn
forgen!
2er
ba anmat,
injelner ober ein &faaf, bet tut nid^t anbere, l^at nie ein
anbere getan,
ah
heften^' gn erffedfen; b.
er
iff
ein ^I^arifer
unb ^eud^Ier!
^at
l^at
Sallepranb
bie
^bol
nnerf)rten ^ted^^eit
im
,,e5 liege
3Itenf4)]^eit Begrnbet,
t)iel
mglid)ff
(Snr^on
fel)nng
englifd^
Slot
enti^alte",
bem 2Borte
1894, ba^
^^bae 35titi((^e
dteid)
on ber X?or(ei^
gnm
mit
nte Bejlimmt
ba&
e J^aBe
(einet
riegerHrnng an nn
21 8
rnben
bet
(Beved^Qhit einttetm
mffm", ^orfeI)ung
bie
&(^maf^
bex
ge unb
bie
tiefere
bet
QSerleugnung unb
nid^f fr
,,bie
im Unmoral! (f 2In]^ang). inne be englifd^en 9rfn|en", fonbern fr ba6 25effc" in um, b, ]^. ba eigenfmlid^ eifiige nnb SKd^tigjle in nn
STfid^t aber fr unfer JSeffe"
nnb fr
eintreten!
feinen
Zat
n?oIIen n?ir
tt>ir
al
it)r
lement!
'iflid^t
if)r
in
Kontinuitt mit
bem
alfo,
wae
anbete QSIFer fr
ober
ma
n>ir
un
felSff
anmaten, bafr gu
{galten,
feIB|},
Um-
unb
glauBen,
n^erbe
bie 335elt,
Unb
in biefem
@inne glauBen"
ba^
eine
tpir e
unb
l^alten e tief
JBemal^rung unferer
greil^eit
219
ItiQleif^ eine
&taafe6 unb
nnfetee
)fietteid^e
in
bie(em Kriege
oh^wat
bnrd^
bet
'^we
Znm
allein
nur unb
aufd^Iielid;
bie^bee
,,3^^^^"
'^mee
an ber
fe|en,
ba^
e bie
ijl,
3tt>e(fe
emporringen!
erffe
fid^ bie
3a0
tmb
n>eifeIIofe|Ie
ifi^
(Jnnbamenf
biefee
unfere
ba^
<SeIBflnbigFeif
&taateB
nm f ifien^,
nid^f alfo
nm
eine
partiMaren ,,3^^^^^"
l)tte
tt>egen, beffen
2Infgeben nns
biefen
rieg
Unb
biefer
@a|
fielet fefi
ob
tt>ir
jlerreid^e
3R'ote ben
^ote an erbien
kannten ober
flerreid^
nid^f,
ob bie(e
oranfeE^bar nof=
Knlanb
255ie
|id^
im
einzelnen bie(e
^ergnge
t>oII=
i?ielleit^t
bie
ba^
je|t
xvit
burd^
jte
nnb
nidE)f erf!
fo bleibt nnfer
rieg gleid^woi^I
25effer
ah
alle
berlegungen ber
220
(eit
1891
(beuffd^=franjjifd[;e
Snbni),
1904
(inbet-
((mt)rncf)mett
groe dltena^e
3^-
Zatheftanbf
um
in btefem Kriege
3leid^e|rijien
fef)Ien.
benffd^en olonialreid^e
tnell
unb
be beutfd^en .^anbel
een-
2tbfd^neibnng
3euffd)Ianb
om ^Heere,
32Steber=
bie |inb
Har
burd^fd[;anbare ,,3^^*^^'"
^
ein)!
jie
ipre
ein
leid^e?
erfl
^aben
tPir
^^(i
in i^m n>nrben
fte
geboren!
SSon
einer
innereuropifd^en @|r=
im
enffernfejien bie
dizbe (ein !
fred^en
nm ben
3luf
bon Guil-
laume"
jJdnblid^
mad^en fonnte,
ber ,, reine
unb
3ttJttiern?iebergIauben
an
englifdpe (5rieben=
unb ^tennb^
nnb
gei=
gerid^fet, f onnfe
fr
nm
geben,
lllein
unfere
(Sjrijienj,
allein unfere
^pfien^
ah
mad)tt>oIIe, ujad^fenbe
^oIF unb ah
Sorn im
2Iuge
221
uttfetet
^einbe
tvat ba^
ti(d)en ,,'^weie^',
gufammenl^ngenbe
unb nl=
tnrgemeinfcf)aff! 3ort
mar
ber
SreiBnnb
(eit
J^eBIid^ gelocferf.
Unb
bie
nm
ah
tt>a
tt>of)In>oIIenbe
3^enfralitf
erI)offen
gn
brfen.
Unb
eme'm(ame
DTtnr
in ben
3^^^^^^
biefer efellfd)aff
gegen nn
fein!
unb nnr
eine: 5)ie
^ernid)tnng
bie
be
il)rem
e,
,,erne",
t>on ^Pren^en.
ba^
biefer
rieg
nid^t
am
Kriegen
BeffeE)f,
bie
(id^
nnr S^f^Hig
bie
in ber
Bei
benen
^nfeteffen ber
Beriil^rfen,
^einbe
nnr
an
geipiffen
feilen
ba^
^ollefth^anb^
Inng nnb
eines einzigen
riege an
jid^
^rgt, and^
an
)id)
nnr gemeinfam einen (5rieben0fd;Iu^ in mad;en. IXnb ba biefer rieg einer iff, fo erbient er and^ nur einen ^Tanten!
STfame fann aBer t)ermge
be einzig ^bmti(d)ett
2)iefer eine
unfagBar
tpeit
fein,
^ame
ber
&a(^c
ber
um
bereu 2S5efen
unb
^ame
nid>t ber
XSeMrieg"
fro|
feiner europifd^en
222
25ebeutung ntd;t bet europifd^e rieg (and> Italien, darneben, (Spanien, Portugal,
bie
ijl
ber ,,S)enffd^e
rieg"
beuffd^en ,,Sefreiung6frieg" t>on 1813 i>orfd)neIl mit bem 3Tamen ^teil)tit6txieQ^* benannten, ba^ jie biefen 3Tamen ah ixveite 25e)!immnng be 'Dent(d)en riege0 nod^ anffparen muffen. 3enn je^f evft f>anbelf ee fid) um bie ^tei\)eit be
bentfd^en Golfes
nid^f be|lanb
nnb faafe
(d)led))in
bet
bamal nod^
nnb ah-
um
ah
einet
nrnme &on
politifd^en
fonbern
bie
255nr^el
feiner
geijiig
runb nnb
i^t
jte
@inn
jngleid;!
Siefe
folgt il^rnid^f!
be
il)n
Ianben an nnfer
mad^te
u
bie allein
I^eiligen
rieg fr nn"
nn
nein jn einem
burd^
bie
aber
nein
bie
fr Europa,
235elt,
(Snropaeinl^eif
I)inburd^ fr
iff
Don unermeglid^er
20BeIti>oI!,
gro^e
n?elt=
fammeInberaft,
ffel)enfnnen5
geiffig
bie(e
alle5
3Ilen fd^Iid^en, ja
Sebenbigen
iji,
nnb
Ott
glte
gefe|te 2{ufgabe!
Unb
nid^t^ and^
bas
freie
nnb
feinem gef^eimnireid^en
feinen f^en
fluten unb
nnfer,
nnferer geijiigen
(^nbamentalbebingung
Opfer Bringen
laffen!
^aBen
Kriege,
tt>ir
,,3^^^"
bie
^" biefem
ah
3^^'^^"" ^r^aBene
nnb
ebler al
il^nen or*
bie
jte
angel^enbe ^^ei^eif,
fid^
I)i>f?er
3^^^^;
Sat
,f\e%t",
um
in
bann
3ItitteI fr
gn Bered^nen
jene
nnb jn fnd^en,
^^^
JJ'^
jinb
^"^^
3^^^^^;
f^^^jJ
(Srfmpfnng
tjon felBer
ijl
biefer feiner
^m\)tit
am
einem eijteen^efen
tt>ie
emporringen.
ber
efamtfinn
tt)eiferen
^anblnng.
be
Itnb bamif
fommen
nnfer
n?ir
g^nnbamenfen
lanBen
an
,,]^]^ere
Dlec^t!"
old^er
|id^
an ber
Sat
J(^
biefe
riege
^^f^'^^
felBj!
mit ^iltad)t
bit
emporringenber 3"^^*^"
^^^^ ^^
bit
|id^
feile
3urdF=
nnn
in ben rnfjtfd^=)ler=
nnb
rnf(ifrf)=benffd^en
rieg forffe|f!
2SeIfgefdE)idE)fe
Sernen
xoit
bod^
bizi^t
3S5ieberanfnnpfnng ber
an
bit
mon=
golifd^en
al eine einzige
zin
@from
ber 25e=
n>egnng f^inbnrd^Inft!
\a jene
ogialbemofraten
i^inein Beji|t:
erjien,
224
ba^
e&
e ein
rieg
ifi
ifl
um
itveitene,
ba^
ein
^rieg
gegen Dlu^Ianb!
Xtnb
tvie tief
unb
xvaf)t
tiefer
nnb xva\)vet
ah
e felBfi
e
tt?eig,
menn
be
e biefe
einnimmt, meil
im
rnfjtfdben
groeifel^
Staate
f)aften,
(te^t, tt>enn e
nur
freut,
bie
ffet
in 2S5iberffreit gu
bem
Beiberfeitigen beutfd)en
unb
oft
rnfjtfdben X?oIf6n>iIIen
jene
unb
^^^
25oIFgefI)[ jlanb
nnb
fo
gefi)rlid)en
3"^
^reuf entum
geijliger
unterjl|t
unb
uns
5)a arBeitenbe
auf
feiner
Smpfinbung
bie
ba^
bie
3"i^dEn?erfung
biefer 23e=
jpegungFette,
am
bem
(Britta ljlernen
3^P^^
nimmt, and)
felBji
nid^t
aller
nur
(einen geFned)teten
enoffen in 3tulanb
unb
2S5eiterentn)idEIung, and)
nur ber
fonbern
politif
am
ber eigenen
3lu^Ianb0
notipcnbig
\a
bae @d)idEfaI
aller
3bee
ber in
3tulanb mglid^en
tt>irb,
politifd)en ^teii^eit in
dtnp
lanb mitentfd^eiben
t>ijllig
nur eine
ie|t erji
Har unb
allfeitig er^
^anb
225
biejcntgen
auf
bte
Sauer
mitdin^lanbf
jicf)
rum=
ber
onbon
bae
erjlretff,
aBer
&on
if^nen
jnrifreid^f ber
be
3lom
be ^Perle!
Sa
bae
bie ered^figfeit
nnb gerabe
l^ier,
mo
fanm
meB^r irgenb=
Qemeinfame 'JXla^e fr
^beale^^
bie
2erte
a^iht^
ed^t rnfjtfd^er
unb
enropifd^er
berJ^aupt
mu^
bae
35Sorf
in
Iaube" breimal
unter|irid^en u>erben.
bitten
beut
ah
menfd^=
feile
bie eigenen,
im
SrCafionalintereffen fennen
um
mit einem
fajl erl^abenen
@inn
,, einzig
STd^ternen unter
be
Slrijiotele
JErunFenen",
t>on
md^te
mau
2lna|ragora0 fagen,
rbnung unb
(^in^eit ju fd^affen
unb u bemirFen
^eib, dtad^e,
&f^xvett ge-
fein
ganj
einziger
^oxt unb
233cid^fer
europifdE^er
3CBrbe!
Sa
bie
bie
rufftfd^e
@j*panjton5fIut,
226
(eit
^immels
r^en
ba^
orbnung (n?enn
bienen barf)
heibe 25lfer
ifl
id^
mx(^
bie
eine 25ilbe
am
al
innerenropifd^en egenf|e,
be d^enleber il^rer
im 25anne
il^re
pardfnlaren
3nfereffen nnb
nlfnr
Derrafen, bae
mad)t
il;r
fonnenflare
tt>elfgefd^id^f=
Iid)e XXnred^t in
biefem Kriege
in tvelt^em
'JXta^e
fragt,
2SSiIIen in |id^
Knlanb
nid^t u
tt>eif
mag, ba^
nnb
(ein
nnbeqnemer
rufjtfd^er
onfnrrent
in "^nbien
nid^f
auf
eine
fommt
bem
bie
an!
3er
politifd^e
2SSiIIe
&taate6f
j^infer
ift
angemeffene eigene
er
raff
(ief^t,
mn^
auf
bie
3auer
ol^ne
^n(d^anben tperben!
2BoIIen"
tarnen
ein
255oIIen, fonbern
bie(e&
tmr ben
ff^nn(d^en6^' erbienf
freben, bem
^fXtoment
(ei)lt.
Sa
eben
iji
eng-
li(d)en ,,Ieid^gett)id^fpoIitiH",
ba^
(te
in
bet
3Q[lenf(f;engefd^id^fe,
\e
n?o e feine
nnb
heim
,,re4)net",
bejlen
Grften",
bie e felbjl
nid^t
be|i|f,
bie ee
feit t>on
auen
moralifd^e raft"
im egenfa|
jur
lanb,
erfmmern
lie,
15*
227
beffen
cin|!
fo
gewaltiger 2IbeI
(Sinflu Derlor
(eit
bet
Sleformbill fd^on
immer mebr an
fid^
unb
gleid)jeifig
merfanfilijierfe,
reirf)
immer
bie
mel^r auf=
benn
bie
friegerifd)e
raff,
rvo^et
militvi((^e
anbmad^f,
nid^f ipir
jte
I^emmen,
ipenn
ein-
raft
of)ne
frommen 255unfd^" (Snglanb gegen eine jn n?eite tube^nung Kn^Ianb nad; 2SSef!en fr firi^ anfl^ren fann?
ben
mal
G
e
ifi
Snglanb
|td) einbilbet,
?nne
n?eIf]^i|lorifd)en
egenfa|
t>on
&e(d}id)te )inbnrd^fd^lngeln,
fo
wie
bie
hieltet
in
@faafen burd)
bie
2Infgaben
ii^re
nnb
fo
Siefe
Selt:^
Ieid)getpid)t6poIidF"
alter I)inter jid)
ii^r
nnb
ijl
genau
ba^
bie
finanzielle
hetmai^t
lepe 9KiIIion")
Bei
Kriegen entfd;eibe
fd)on
@a|
n>iber=
mobernen aBfo=
nur relatiDen
Inten XJoIfeFriege
ber
^in 2Itat>i0mu
auB bem
ba in biefem Kriege
lum
erfienmal
Har
>on
ah
bae
22 8
bae
'^iel,
ba dtuffentum an(^
flfeeproingen
unferem taafe
greii^eif gu
t)ernid^ten
eingut>erIeiBen,
feine
^innlanb
bie
i^m
gebE^renbe
geben,
auf 259anj
gerid^tefen
Bil^erige
^lne
ju,
unb
bie
SalfanjJaaten,
bie
Sol^eme
^nfpkatiomn 3tu^=
255e|!europa ju
^olen ah 25oIIiPerf
Bilben
jipifd^en
ulanb nnb
unb
(o
feinerfeif tt>ieber
bem
Ojlen in folgen,
tvie xveit
'^iel in
ba ba^
fijnnen.
tifd^en
fielet
nod^
fel^r bal^in!
255ir glauBen
el;rlid)
gefagt
t)on
biefem
'^iele
gar nid^t
erreid^f n?irb,
ba^ rl^al^
erreid)ert
2[Ber ein
polts
ejinnung
xvitb,
mn^
23Sad^f g^g^n
Ku^Ianb
ttJerbenl
Unb
|tc^
nun
gleid)geifig
I)ierburd^ Dermitfelf
inn
c^idEfal,
n?e|!Iic^en
unb nrblid^en
mit
ge-
5)enn
bie ipal^re
renorbnung
bie(e&
229
egenfa|c0
in bet
2ttem galten
3)enn ba
e einjl
menn
bie
tt>ifd)en
in
n?irb
Sa
rnfjtfd^e dieid^
ift
Don
einer
gan
ah
biefer englifd^e
nen Q^^en,
ted)ttif
an
niemah
jn biefen ^ovt(d)titten
gemer mariniflifd^er
biefer n?elt=
tnad^ronimn in
auf feinem
\)atte, ein
I)offf,
eigenffen eBiefe,
bem
be 9S5eIt]^anbel0,
angefangen
9S5er aber ba
politifd^en
ba^ bet
jtd^
rnffifd^e dtiefe
an feinen inneren
ba^
bie
2Birren
langfam
mangeinbe rganis
nnb
ifjre
geringeren Fonomifd^en
Sngenben nnb
ol^ne
nnb
jrpanjlon^politif
nnb
Sageblaf feg ^f^^^^^f ^"f ^^"^" 3^^f^^^ dieid^ee in einzelne Heinere felBffnbige faafen
(xd)
ber giBf
Sufd?nngen
f)in, bie
2QO
am
nid)t
bet 2tnit?enbung
roefleuropifd^er Odlaflbe
auf einen
i^ijlorifd^e
fo oft j^erorgel^en.
2Sie unBerl)rBar
im Saufe
im Saufe
ber Ie|fen
^a^t^unbette OtHillionen
t>on SCtfeufd^en
tt>a0 l^at er
baBei
jitf)
Bar einem
(Staate;
rafd^ l^at er
fid^
g^gen
DKifere et^olt,
n>ar
bie alte
fo
ba^
taaterenfe in
bie
politif
il)t
'Da^u ne\)me
man
fd^on,
bie
gefruMte X5ermel)rung6tenbeng
n?enn nid^t ber rieg
fte
Dtaffe,
((tef)e
bie
allein
aufl)lt
alle
,,rieg unb
edE)nif
organifd^e
SeBen");
^^f^
Ber
europifd^e
unb
@ieg
Bel;alten
mte!
Unb wa
an rganifationjtnn unb
--talent
biefem 25olf0tum
mangeln mag
^uq^enblif^feit
genau, n?a
f^ier
21nlage"
i(i
aBer
bae erfe|t
burdE)
bie
feine
unb
t>ielfeitigen
3^aturfrf)|e,
feiner
>or
nodE>
mel^r bnrd^
Befpiello
I)eitgef]^I
ffarfe,
feiner
tpcit
^timiti<oitt
entfpred^enbe
allem
SB
unb
n?ie
bie
rufjifd^en DleDoIution
u(w,
obernid^t
bae
i(i
2QI
jener unerl^rfen
^erfaffungenberungen, ber
nferlo bal^er (t^tv^t
bie
bet
3tnffe
im felbenOKae gerne
i(l,
nnb tefieh
(Sinne gn
leiflen,
irrbe
jid^ bie
Stn^Ianb nnb
ttJrbe jtd^
fanm
mefenflid^ nbern.
S)enn
allem
rnnb;
Fratie berall
nnr
jJrFen.
nnr
eines
tifd^en
biefer (Be(d}i(^tef
bet
e=
(Snglanb auf
bie
bie
(Jrage
(o
egner (Suropa"
l^altef,
im inne
(^ranfreid^
nnb bamif
@ad)e
bet ,,X)emofrafie" or
bem
benn
nid^f,
ba^
biefe
,,Fonomif4)e" tuffaffung
form
nnb
bie
Zatfai^en, auf
f!|t, felBfl
nnr
ein
ultur
iji,
beren 'JXlad^t
gerabe in g^rage
erabe barnm
,
ifi
bet
rieg
l^ier
allein
ultima ra-
im
nnb Dtu^Ianb
pringipien
gemeinfamen
bie
I)i|!orifd^en
(Srflrnngi
nnb 235erfmagfibe,
ber
bie
gan formale e-
231
aufl^rcn.
barum and^
ben
ba^ bet bent((^e Sauer, ah ba^ bet rufjifd^e 3CR'ufd)if ba^ e ,,beffer" ijl, ben Soben Sranbenburg pflge
|ie
gu arbeiten
ah auf bem Serge 2If^o0 ein SHnci^ gn werben nnb (Bott unb ben eigenen 3^abel jn befd^anen! ^ein 'SXtenfd) fann
e
ijl,
ein
firenge
Seben ber
rbnung nnb
ber eff)Ie
XJernunff
fgten,
ah im G^ao
ah
ein
,,
nnb
ber 3te|Ie|rion
^unb"
25er fud^
be0
3^^^" S"
f^^"
""^
^"
jebem
eines
23eamten=
mantel ju ermeinen,
man
3^^^^
be Sen)eife
mte
gen?iffer
ajriomatifd^er
^rmiffen bebienen,
n?ei|!",
bie
gegenber
man
heab^
bet
,,ruf(if4)e
3[Kenfd/' Don
e
t>orn]^erein
,, einfetten"
k^nen mte,
an
(eine
^ier ^ei^t
baB Dted^te
unb
ftd^ ^iet
beroeifen",
ba^
fd^Iielid^
biefelben
politifd^en
Sporne,
unb
bie
QSorau0=
fe|ung
unferer
bentfd^en
fnlturpolitifd^en
aller jener
jtnb,
europifd^en unb
e=
ba
jie
au(^ fr
I)ier t)or
jie
,,Sen?eifen" lt
jid^
^^^
man
meint) Itrfad^en
ah
t>ielme})t 235irs
if^ree
ejtnnnngs
233
anf^attge,
tvi)ten frieggetDid^figen
^'^^uf^'^J^^^f
^^^
nur
nl;rt
feine
einzige
enb^-
ah
unferen eeutuellen
gltigen (Sieg
ah
3emofratie Suropa
^ali an ^ier
bie
3fnff gu malen!
affe"
ein
felBff.
tt>o
SaSilb ber 25arBaren", ^unnen" (gerabe ,,^unnen", tt>ir ah einzige bie alte ^unnenfenbenj be O(!en0 Be=
!)
ifJ
f mpfen
tt?enigfien
auf
bie
bie
Ked^f auf
bie
ondnuiff
@prad^=
gel^f
^^^
^id^^
^^f
^i^^^
aBfd^|ige 25eurfeilung
unferer
geiffigen
annel^men,
um
dEjiller,
anf,
25eef]^ot>en" ]^inutt>eifen.
auf
gett>iffe
&eiten unferer
@inne
fo
nnb
Bare bent()e
fie jid^
j.
SHngel
iprbigfeif,
uern.
2Iud^
bae
am
wo^^et=
finblid^e JJel^Ien
eine
efd^madF,
ber and)
in ^leifd)
unb
feine 2trbeit
3inge,
ber fd^eibenben
ritif, 2aI)I
nnb
nnb
ein SQfTangel,
ift
dXlan
mag
biefen
3iomanen
ba^
xvit
X^or^uge be)i|en,
jugejief^en
um
nnb
il)n nid^t
ganj
fo I?art u
empfinben,
biefe
ah
er ie|t
meift
empfunben
n?irb;
3Q[lngeI
follten.
Ser
eben!
2)entfd;e lebt
nun einmal
ein f^arte
nnb fd^were
2a mag
d^iller u feiner
tiefjinnigen
XDaB and) ^tiebti(^ 3R^ie|fd^e ben Derb erb lid^en ,,(Beifi ber
@d^tt>ere",
ben hfen
3mon
tva6
oetF^e mit
bem
niemanb
nnb
eine
an&
i\)t
lari^eit
nad) jenem
felbff
freien
lid;,
an0
(id)
bie
romanifd^en nber
^atnt nnb
efellfd^aft
235
@e^n=
3euffd^en immer
t?on
roieber
nad) Italien
trieb
gang unabl;ngig
^^alien unff!
(So
tjl
nid^t
gan
fo feIBffDerffnbIid)e
ntfrftung ber un
in biefer
tvit
man
meint,
wenn
immer mit^intpei auf unfere groen ulturleijinngen auf antworten: 2Sir feien ba6 ^oIF oet^e, ant, 25eefl)ot>en0!
l^ier
mel^r
um
unb
bae
&ein
ei|!ung,
gn>ar
um
ba&
ein
be
um
bae
ein
be0 einzelnen
bem
um ba6 ein,
t>or
ba in ber lebenbigen
aU um
Ott!
bae ein(ame&ein
(S:itt
n>oI)Ittiger
trom
unfl unb te
am
]^r=
(d^en 2Sort(inne
ben
romanifd^en
ffellt
(Sinjelnen
unb
BegaSogiF
25ei
um
unb
ber=
&d^emati&mm unb
bie
nge
be
Beamtentums
ipinbet,
Sebenform
emporringt,
am
bie(e nieberjiei^enben
ab S^eibenbev
tvitb ber
Seutfd^e meijl
freilid^ ge=
felbjl n?ie
236
ptQtet,
fie
fte
tvetbett
grer unb
l^errlid^er al bei
ben Komanett;
tpa(f)fen unter
gum ^elbenfum
auf.
ff
gibt
man
aber
gu tt?ad^fen
e
unb
(id)
xva^v})aft ju
ah
ha
jinb
3ui>r!ommen]^eit", ^^Sor^alitt",
,,3litterlirf?!eit",
g:reunblid)feit",
,,un|i",
Zah
be
^erjeu",
3i^
beren
@egen wir
fo l^ufig
im
2Iber id) frage: Dfllu e benn en?ig bahei hleihen, ba^ biefe
beiben SSefenjge
del
l^ier
jirf)
man
ftd) bie
Wan-
!po(itic
berfielet?
iht
es
gerabe
l)iet
ni(d)e
Srgngung gum
Srgnjung? 255er
S!>aU
n>enn
n>enig)!en
bie 3Q[lgIid)!eit
fold^er
geigt:
25erffel^en
norbbeutfd[; = preuifd)en
felbji,
in
unferem anbe
bie bieget
^"^
^^^^'
"^^^
^^^'
unb
bie
fel^r
gut, ba bie
beuU
23Sefen
trifft,
ftd)
tid)tet,
237
auf
um
unb
Xtnb
gcliffen
leiben
tva})t\)aft
nid^t
weniger an eben
bee
bet(elhen
tveld)e bie
j[e|t
(Btuppe
on
GljaraBterjngen
^ten^entum^f
tt)ol)l
bie(e
tinferc
d^nlfern,
nnb
tvit
tvten
tief
n>enn
tvit
jte
25rbern mit-
Senn
eben
barnm
Sragif batin gu
er=
XJIFern nnb
tmmen
ber
fc^affen, bie
(o
nnfag-
bar
fief
aneinanber geFnnpff
ba^ eben
>or
ber (SrBennfni
bie
biefer
fragifdjen
QBefenerFnnpfnng
and)
^tte
bee
nnromanfifd^en
S.iehe einet
gufen (S^e
lieht
egen=
^e^etn
fte
ba
feinen 935efenfern
an bem
(JeJ^Ier
tt>ie
Snd^figfeifen
mif gleid^er
id):
3R'ofn?enbigfeif
l^erDor fliegen
jiel^f.
tlnb
nnn frage
ber
^Rd^te
nid)t
einmal im
groen
innerl^alb
fidE)
greren
eben berfelbe
1870
in
Senffd^Ianb abgelaufen
iff:
fo
ba^
biefee kon-
d^n|
238
V,
tinb
d^irm
in ifym ad)tete,
bae fd^on
barnm
gepanzert fein nnb Bio ins Brgerlid^e Stehen hinein no4> alfo
and) einf^erfd^reiten
mn
al gldEIid^ere 25IFer,
benen ein
nnb benen
25efejlignngen
nnb Dtjinngen
in i^l^erem
SItage aBnimmt.
(Snropa tvitb
bie
ja and^
j|e|f
nnr momentan
ifi
burd)
bie
eibenfd)affen
be
riege
erbedEf
bie
ah
Komanen
bem
nnb
in SKaffenl^afte nieberjiel^enbe
eBen
xnit
oBen
nxit (Sr=
i^aBen.
j[e|f
Itnb t)erle|ten
fo fef)r
il^r
eigenes,
on
il)nen in
nnb
leibet al |te,
jnmeilen mel^r
al
il^re
enien,
geff)I
fid^
fo
gar nid^t
t>on
SQftitxt>eil
nn nnr aBfpred^en,
es
toeniger
,,IieBens
^d)
glanBe
an
tiefjier
@eele, ba^
3? nft
eiten
nod^
fel^r
39
t)et((i)ieben
ahet bod^
bie
fid^
ftd^ in
ergn^ungbebrffiger unb
et-
fume"
in
begraben
tpre
nnbelifaf,
biefe
XBorfe ^n
in einer
rfd^einung
lji,
bie 25itfer!eif
nnb lfe
ber fafirifd;en
(Smpfinbnng
SragiF
einer
fd)Ieci^fen!
^e
me^v
tvit ^iihen
(d)led)ten igen
fd^aften fomiftgieren
beiPunbern lernen,
bet mit il^nen
bie
bie
leid)teven
freier
unb fru(i)tbaren
xnad)en
unb
bejio
an
anber
fielet es
beuffc^en ,,3Q[I'iIifari0mu5"
feit unfere
unb
@iege
,,fr bie
j[e|t
i(i
Semofratie
il^r f^l^ere
ber gangen
2SeIt",
die(^t gu erl^rfen
englifd^er
Siefer 25ortt>urf
weit
me^t nod)
unb
ameri!anif(f)er
^erfunft ah
romanifd^er!
@pott
cine 25oIFe
I^ingufgcn,
tt>enn
man
3^f
un unfere Kffun-
gen nad^
biefer
|a()relangen SinFreifungpoIitif
unb
il^ren
S"
^^"^^
@funbe
dtebe
xvaq,f, es
240
ganger"
hie
,,in
ba
felBfi
jireng
andmilifarijiifd^en
jtc^
ba^
bie(e 3ljiungeii
on
bem
riege
noftpenbig
maren,
Siefer 2Sormurf
iji
nit^f^
ifl
feine englifd^e
^erfnnff Bejeugf.
2lBer feigen
tt?ir
einmal ah
(in-
Senbengen ber
freifnngpoIifiF gelegenen
bie
fpegiflfd^en
2)aner fr
alle enropifd[;en
Stationen in ber
Xat
nner=
Mglid^en DlnjiungfieBer
ben ,,3Q[TiIifarimn"
ber legten
3^^^^/
BlidEen
mit auf
ah
bem
5lriege,
fo
rieg fr
(eine
^oU
n?enbigFeif
nnb
^tte ber
bent(ii)e
,,^i'
lifarimn"
ah
ah
eingejJe
jener he(iimmten
j^l^ere
3lang
255erfe be 3R'|lid^en
"XSotteil,
nnb 2Ingene]^men,
ah
ba&
fe|iejie
25oIIs
JSebenfung;
mren
felBji
alle
innern?efieuros
i6
241
bammb
augefd^alfct, gBe
fo
faafen 2S5ejieuropa",
tvmbe
q^ani
allein
bie
^ormad^ffiellung Seuffd^Ianb in
ben
^ilu
bae
nofwenbig and)
bent(d)e 2SoI!
t>etnii^ten f
bae
ber
B)iee
Sen
ben
SrndE
aller
bie
^d^ne
freien
nlfnr,
beren 25a|t5
Europa
tpar nnb
laffen.
ijl,
Snropa
entreien
Dlfer frberl)in
feit,
,,tragifci^e"
3rtotmenbig=
-fteil^eit,
ah
Opfer an
eBen0leid^tigfeif
nnb
ba&
!S)entf4)Ianb feiner,
il^m
jte
fo
mgen
fte
biee;
ahet bie&
bie
i(!
and^ bae
Minimum,
xvae
e
bie
and^
n?ir,
Befallen,
fo
mte fd^on
am bie(em(3tnnbe bieSrl^altnng be
iE^rer funbamentalff en rnnbf|e
Itnb fr
bie bent((^e
populr
yiot--
il^r biefe
tpenbigfeit be beut(d^en
^ilitammm
S)enn
bie bie
aud^ fr
bie
3aner
ijl
Har nnb
l^ell
gen^orben i,
&d}t
l^nn bertelange
kmpfe
gegen
ojltpejilid^e
tpie Dorther
eine (Sinfid^t
242
einzelner politifd^er
pfe, fonbern
fie
tvntbe
mei)t l
fann
alfo
nur
bie
^rage
fein^
biefe
weld^e
Umformung
^emoFrade
erleiben \)ahe
Bejt|e,
feine
dXoU
xveld)e
i\l
mit gu
unb
Umformung
3enn
bie6
Hat:
ommf
ipirflid^
riege
bie bent(d)e
Semofratie ^nm
SQllilitarimu, fo
ganj anbere
ah
befonber in
be
^reu^en
bie
innere
2IufBau
^eere unb
feine (pe^ififd^e
bie
JSerufmoral
gefamte auer*
nnb
i^ier i?or
unb
bie
am
be
nnb JBegaBungen
amwl)lt,
nm
(te
giDe JBeamten=
militrfrmig
aufgeBaut
ift
(SfHilitraniPrtertum
^d^e^
nnb ^nfiQ
in
matijierenben eif!
il^re
ah
2Scfen
bain ahet
il^re
Offizier nad^geaf)mten
alfo in
ommanboton
ber
^^id)ten
einem eijie,
ipicl)tig(ie
im
^eere
jittlid^e
^nnbament,
xmb
i6*
243
ijl.
tiefer
^1^
fd^en 25eamfenjiaate
lid^en
,,
ipeit
@inn nnb
ber
feine nrfprnglid^e
'^wem^iQieit
Sieferr
SHilitarimn ",
(Sinjln=
bie
lojigfeit
QSoIFDertrefnng
Sentfd^en Keid^e,
einfad^ fd^on
bm
biefer,,31lilitarimn6", ber23egaBun=
@idE)erI)eif bal^af,
jie
bie
2trmee n?enigj!en
bie
Senbeng
dianme, gn ben
ifjnen n?ikbigen
2tnfgaBen
gelangen jn
laffen,
nnb
Zahnte
Befeifigen,
gnten SKilifariemn
be 3[llilif arimn be
jie
'SXtilitte Begriffen
^at
aBer and^
nnr
bann
anf rnnb
be oBen
genannten
311'ilitari^
mn im
anberen @inne,
al
jiarfe ^eereorganifation
fte
bann fr
(le,
ba^
im lanBen
an
bie
244
^hen
Semo=
ipibcr=
wie brben,
Bei ^fXCilitatien
wie 21nfimilifari)ien
feine Ie|tc
aufg^iht
unb
Bejtegelt,
ba
b.
jie
autf) eine
I).
eine
nnbered^figte
unb bem
]^ijlorifii)en
2S5efen
be
beuffd[;en ^eere
fpred^enbe Serminberung
ober Sinfd^rnfung
ber 2Irmee=:
auf
bie alleinige
eitung be ^eere
3a
neue 25erfrauen^
immer
bie
er ausfalle
jroifd^en
ben
auf
einzigartig geFnpft
eFunbe
feiner ^artei
nhere Surd)=
mag man
i?erfd;iebener
^ei^
nung
fein.
(So
foll
I)ier
Har
eine
fein
Sa
bent(d)e dteid)
feiner
^atnt
nat^
I;iff orifd^
bemoFratifd^e
unb bpnajfd^en
I)eiten
Zat(a(^e gu erfd^ttern.
ferner
ba^
m or alifd;e
e
etpid^t gegenBer
ben (Sinjeljiaaten
unb
bem
feiner
q,e(d)id)tli(^en
cntfprod^en I;tte,
bae
ber
im
falfd^en
inne
antimilitatifti(d)en
Haltung
(amt
be
grten
Seile
feiner
S)emoFratie
ben
245
t>ielen englifd^en
runblagen
betfelhen
SemoFrade,
2ie unfere
t>on
bencn fd^on
im
erflen
am
jie
bie(e (uf^ten
unb gu
(leigern meinfen, (o
wrben nnfere
ba^ ba6
2Infi-
flej^enbe,
,,eine fin-
efal^r fr
politifd^e g^reil^eif
(ei,
eine (Staate^'^
nnb
bie ed^te
SemoFratie
t>on
bem Dornapoleonifd^en
nid^t aber
nnb fd^on
ba&
t>on feiner
25ern?nrgelnng in
3let)oIution=
fein ipirb.
it>ar
nnb
2Ind^
^,milifatifii((^e QSornrteil"
in
oben
bejiniertem
Seile nnferer 3emoFratie ja gan^ nnb gar geteilt nnb nnter(d)tieben n?nrbe.
Senn
anf
mngte
fo al
25eranbnng
n?enbigFeit
ber
(eiten bet
einer
jlarFen
militrifd^en
3tjinng erfd^einen.
Sie
tiefen, ffeigenben
gett>alt,
anfgewiefen l^aben,
allen
nnDermifd^bare
fejie
S^affat^e, ba^ in
^anptfragen anderer
^PoIitiF, befonber in
^inftd^t anf
246
(Snglanb
(fiel^
ah
bie '^ibih
unb unfere
fo
tt>erben
bie
rieg
militrifd^en Qfl^rern
3^genb
l^erau*
alle biefe
rfte
t?ertt>erten t)er|!el;en.
Sie ^eu^
unb ba&
'S)eut((^en Kriege
unb
fblid^en
oon S^an(e
am bemofratifd^eren Seile
jur DITeinung unferer
Seutfd)lanb0, muffen
im egenfa|e
groe 2IufgaBe,
biefer n>irb,
ba^
um
eimm anbe
gemacht
nglanb
unb
feit
langem
eine ungel;eure
rijt feiner
feiner
Semofratic
be
Srbnung
oI^Ienjlreif
unb
ba^
biefe
Zatfad^e
rung
ba&
anbe
aber,
bie
feit
^dfytiel)nten nad)
l^at,
bem Urteil
aller feiner
enner
Senbeng
t>on einer
247
nif^t
tmeimvillen
rieg
geflnr^f
nur Beilufig
ettvJ^nt.
e=
benn,
gn nnferer
i>jilid^en 3Q[Z'ifjion!
2Sie
tt>re e
Beftegt
gegen
fnnfe?
3^ ^abe
Xfiefc I^errlid^e
rbfugel
fd^Itelid^ anf=
unter
^^P^n
^^pne
'Sei^ife ,,2Ijten
fr
ulturbinge,
nid)t
fie
frei
fd^affenbe
ein
mel^r ober
ba
o^ne ba^
mal^nenbe e=
25egaBungen berliee!
nglanb
unb
politifd^
freier
uropa! !l)eutfd^Ianb,
kulturell gell^mt
(5?^anF=
unb 3^^^^^"
eine
i(i
politifc^
unb auf
@tufen
3S5o
panieu
i^erabgebrift.
bie &(^'6nl)eit
nod),
wo
bie
Q^orm,
wo
bet eifi,
tvo bas l^l^ere eben nod^ in fold^er 355elt? 333o etwas , bas
Berufen n>re, bie groen JSrabitionen ber alfen 3ICitteImeerfultur unb be 6E)rij!entum ber
fl^ren?
fireng
Zat unb
komplementren formen
unb
tvdfyten 25ar=
248
fafi-cfaropapijiifd^c
j^errfd^aff
biefe
t>on
@Iat>en]^orben
nnb elBcn
nnb
eine
fr
fterung be eBen5.
25eibc
Ber
bie (rbe!
Derl^IIen!
3^
ein jiegenbe
Seuffd^Ianb^
|id^ tDa]^r=
bae enblid^ in
ftd^
gegangen
iff
nnb
feine
@o=
Begriffen
^at
(Sin (Suropa, in
bem
bie
meerfnitnr Bewal^renb
j^eit,
^nm 2InfBan
einer
nitnr
ber g^rei^
be eijie
ein (Suropa,
bae englifd^=amerifanifd^en
^apitali^mm nnb
(5l^rifi=
iff
an&ff^eibet
nnb
tt>e|i=
^urdFwanbelt.
3d^
ixveite
3d^
Bejal^c
bae
efid^t unBebingt!
durof ae unb
i^xe
/''^V^Y^V^^
I
f
^^ f\
innen,
zeitig
\)Z\xtz
^ nur
(Siolibatkthetvu^tfeintvtbeabet^e^entopa
eine
prjifere
ormge(IaIfnng beffen ge
ijl.
S)a^
Ber
btxx
^xi^xixxix^xitxi
einen
einen
nitnr
ame
leiben
j[a
'S)zv^zxi
immer nod^
t>on ,,9rtatio=
unter
bem ganj
ategoriengegenfa^
biefer
ober ,,omopoIitimu0",
ongenialitt fo
bzniSx^:)
"^^
^erFunft
unb
ber 2S5ertfp]^re be
3rtu|en".
Senn
burd^
b(i&
(m^{^Xxz^x^z'S)zvi^zn xn b'xz^zn
egenf|en
tt)irb bxz
%CLt^Ci6^z
nnb 3bee
einer
ulturgemeinfd^aft Kig
ben
tt?ifd^en zxnzxn
unterbrift,
,^^xnt^zx\CiSk^xnn'^^*
nnb einem
leeren,
nivellieren ben
S^ter^
253
gei|Iig
^'m nnb
l^er
gc-
3^^^"f
age
nid^f
augnbrifm
n?ir
bk
nnb
tx>ir
politifd^en
gn
meinen
,,^elf ",
ber SBelt*
nftp.
liferatnr",
ber ,,2BeIfn>irffd^aft",
,,2SeIfpoIitif"
blidFen, wl^renb
ran=
bie ,,255elf"
fel^r Be=
jmmfe frnffnr
neben
pertpelf.
frnffnren
ejrijiieren.
3n
biefen
afegorien eBenfo
nbermnnbenen @fnfe
benen @fnfe
'Detitatt
ift
nnferer
j^ijlorifd^en
SeBenerfal^rnng.
'J)k(e
ben 'Reiten, ba
bk mobernen enropifd^en
nnb '^bee
eine aifer=
3R'afionen lang-
(am gegen
genannfe
dtealitt
nnb ^apjltnm
erl^oben l)ahen.
Sie (a
im
2tnfprnd^e
aber n>ar
rnnbe
mei^r eine
(^olge
(Sinfd^rnfnng be ejtd^fFreife, in
@rbBet?Ifernng nnb
il^re
bem man
bie faffifd^e
eijlearfen Begriff,
ah
ein ernfler
gerid^tefer aSille nr
etwa
fo
Derl^ielf,
omo
be
254
2Iri)lofeIe
25rnno,
raB
be
bem
(td^
2Infprnd^
l^eute
am
DHabo
^nm
geijlige orrelatibee
fd^on
t>orI)er
gerbrod^en in ojirmifd^e
nnb
n?e(is
nnb
ejilid^er 3leIigiofttt
nnb ird^e
tt>ar ber
Don ben
runbe
bie
25lfer nnb
il^r
nnb
(Bin |td^
S^anb
nnr ber
ben Dtanm, fonbern and^ ber bie '^eit nnb (Befd^ii^te, 2tber
and^
biefer
oemopolitimn"
blieb
in
(Spannweite be alten
SR'iemanb bat^te bahei
^mpetinm&Qebanhm nnb
and^ in
tveit
(ptetem ebrand^
ernfHid^ an
mnner nnb
nnb 23nbbf)a.
genau
eine
an
bie SITebigin*
fanm
nod^ an onfntfe
liemlif^
IXnb
bie(en
^aMiitten entfprad^
l^infid^tlic^
2ed^fel
^od^blte
S.
ber bent((^en
iteratnr,
be
255
^nmBoIbf, fonbern
felBj! fo
genaue
enner
^umBoIbt unb
.
Immanuel
barf
3Q[lan
ruf)ig fagen:
X?on
mefentlid^er Unferfd^ieb.
^iet tpeniger
23Sie
fei)t
felBfi
^umBoIbt Senden
burd^ ein 25orurfeiI
aU
faji
einen
33unfd^
er tt)oIIe
feine '^eitaltet
heftimmt
iji,
geigf
bie
uerung,
am SKonogenimu
l^l^eren
fejif^alfen
2tnna]^me Don
jireBen".
^erber ^umanittibee
ruppen
unb
fittlid^en
3R'aturanIage,
n?ie
be einl^eitlid^en IXrfprung
be
geleitet;
aud^
^ij^ig
finb
il^m
ber
Jf eufeelanb unb
(5^ne'Ion, ber
Dermorfene
einer
fung".
iji
^t
3bee
bie
be ,,2tIIgemeinmenfd^Iid^en",
^bee
einet fahi((^en
Qemeinfamen JBernl^rBarFeit
aller 3[Ilenfd^en
burd^ bie l^d^jlen Xerf e Don SeBen, (Srfennfni, unff, l^alB bie
3bee
eines ibealen
felBff
bie
unb 255er!e
ein
3^^^""^^ ^anf,
256
ah bet^aonah
Srganifafion be
fprid^f au=
gegenfle
bie
Beji|t,
gefamten (Srfenntnifl^eoric
3^^^
^i"^^
ein!)eiflid^en
intelleffnellen
3Ifenfcl^en al erforfd^Bare
dlaum
ttnb 3^^^
^^^
ben rjianbeformen
Ollenfci^en Bei.
bie
jlel)f e
anber
elBji ipo
man im
renge
injiellnngen
bie
Berjengnng on
einer
eini^eitlid^en,
geijligen, (peiififf^en
e^re
t?on
i^vem
einl)eiflid^en
Urfprnng.
Sie
efd^id^t^
3- -
^"^
pojttiijfd^en
egner
ber "^taniofe t.
benen
nm
ba^
jte
jiel^en
gefd^iel^f
wa auf
Sie
nnr
renjen
be 3[llaferial
nm Seil
l^iflo*
auf
jenee
tragen.
eine
nnb
ber @eele,
an gang
nnr
Be-
fd;rnft
aBjirai^ierte
^bee
(eitert
be
eBenfo auf
bet
^J^ ^id^te
17
257
auf
feiten
^been
be ^ott(d)xitt6
el)re
Don e^aEter
ble
2S5if[enf4)aft
anf
an^er=
3te 5ortfd^rte=
(lammt nod^ aue
nnfere
Snrd^fc^nittliberalimn
bie(et '^eit.
faftifd^ enropifd^em
3"^^^^
freilid^
einem
iji,
nm
fo
aU
et
bod)
ah
e
eine
form,
(ober
fo
tPie
iff
ijJ
anfd^Iielid^
bie
(Sml)eit
ber
Station
hei
^erber be
ganj
naturgegebenen ,,X5oIfe").
Sie
ja bei ber
pifd^en
XJIfer
im 19.
^al)tl)nnbett
mit
il^ren
inneren,
bem nenen
.od^=
3^^^=
gang
lien
Knlanb, Sentfd^Ianb,
begreiflid^.
3n
biefe
Sage
ber
Singe
^^
aber
ifi
@rtt>eiternng
ber
(Jolge
fid;
ber
gejieigerten
ommnniFation0ted)nif,
nnb ben
an=
nnb
e]^r=
955]^renb
nnb
nnn
bie enropifd^en
nnb an^er=
258
e=
man
bie
bie
europifd^er
9led)f0formen
(.
unferem
auf,
bie
^wifd^en
ber
bauernbcn
be 3rteger0,
bee
2ei^en
Sljien Bejlef^en.
gen?ifler ^nfiitnte
erabe
formale ^nfernafionalifierung
fo
^nfernafionalifierbaren grunbDerfd^ieben
bie
unb
it?a
bennod^
europifd^en STafionen
ah
ein
fat,
ah
ein
25anb, ba ber
biefe
9rt|Iid^Feit6infereffen
l^oB
unb
einer euros
ifi
Don jenem be
t)er=
bie(e& ,,europifd^en"
Spf
u.
tiur
auf
bie
emeinfd^aff
geijiiger
25eftigung
I)d[;|lgebilbefer
^unff, !p^iIofopI)ie)
a^e^t,
unb an(^
g.
S.
ber JSe=
17*
259
^oUe-
maffen au
^Proletariat",
((teB)e
,,
^orterBtnbungen
tt?ie
,,
internationalem
ommunifa^
nnb urnfpannt
g I e i d? =
ijl
ein
Don^oBen"
ben
SenFern"
ber
3Kajfe
,,o6mopoIitifci^" badeten
(eiBnij, QSoItaire,
bie
Sen?er
bpnajiifd^ ba^^te,
national" gu benfen
lernte.
ff^ntetnationaV bagegen
ijl
ein 25egriff, in
pnljtert,
bem
bie flrmifd^e
@eele
tanbe
1 9.
wogegen gerabe
tvie fie jid^
bie
geifligen 3[Kinoritten
jtd^
im
"^a^t^nnbett,
an ben,
unb J8rger=
rji
^d^xie^nten ^at
jtd^
biee ein
wenig genbert.
,,(Suropimu" (Zed^et)
fel^r
entjianb eine
t)on
freilid^ Bio
^ente
nod^
bnne Qld^e
tum& nnb
3"
'Sent((^'^
griebrid^ 9rtie|fci^e
260
geifligc
unjlbefrud^tung
bev
ebanfenautaufd^
ftath reale 255nreL
gtpifd^en ii^nen,
3a gro^e,
enre i^eiligjlen
ter" gab
ber
^bee
e
pi|e
gegen
bie
mongolifd^e 2SeIt!
urg
rnnb=
bie
unb iebe0gemeinfcf)aften
nb
'^xvet^ethttbe,
6ine
griffe be
Snropertnm baB
enropifd)er
(d)iebenet
im TOd^teuroper on un^,
ber (Suroper,
unb @ubeuroper,
unb
Zr^pm
e
^er=
@teif=
ipunbert
l^eit,
bemerfte
man, ba^
jenfeit
englifd^er
(bitalieni(d)en
effenreid^tum,
bent(d)et
d^toer^
gemein
unb 2Inmut
ein
nnhewu^ten anon fr
alle 9eij!ig=
nnb nein''
nid^f
mif
SrtidFen
nnb d^ffeln
bee opfe,
fonbern nmgeFel^rt
eBenformen
nnb iffen
Bio gn 5Canfen
gelten
mgen
er ji Bei Fompiejreren
eelenDorgngen
Beginnen, gelten
nnb I^od^FompIigierfen
biejenigen ber
j^nfxg
feelifd^en Seijinngen
enropifd^en nnb
an^erenropifd^en 25IHern
auf
fef^r
elementare
feelifd^e
rnnbt>orgnge gnrndF.
^SSoi^Igeflligfeit geigfe
(S. t>on
e]^i>r0 jroifd^en
"^
""^
j^od^f nltiierte
rnppen
gn nennen), bie
t>or bem
gef^alten tt)nrben.'^
Sa ^Prinjip
fieBen gleid^e
S^haf^e in
tnfen,
fo
ba^
jeber
Son nm
ifi
folgenben nnb
l^at.
orl^anben, tt>eber
(262\
Sie
groe
Heine nnb
ejrfe nnb
bie
bie
Heine nnb
bie
eptime
Septime gnfammengejogen;
erf ieff .
lnarfe
ij! er]^l;t,
bielninte
gnr
bie
bie
(Siamefen
finben
(,@fnmpf.) ^"S''^^^
Sa gan^Befremblid^e biefer
(Srfd^einnng
n?enbnng mad^en.
i(i
mit biefem
c=
jtamejifd^=j[at)anifd^en
tl^rer
el?r
fanm
nderen @inne0=
att,
Organe nnb
if^res
inneren innegentrnm
fo
ijl
bod^
^ariaBIe,
bie
onfonanjBewntfein Bebingt.
'ifXif^t
gang
fo
groe S)if=
3apner.
3^^
aBfoInte Songel^r
ijl
bB enropifd^e.
ber ]^ar=
begleid^en feJ^It
enropifd^e
ijl
Dll^ptl^mijternng.
l^ierard^ifd^e
Die Qe(amte
lapaniff^e 9[n'n|if
eingeteilt,
bie
in
t>ier
Kangorbnnngen
SernfmnjiFern entfpred^en,
afnnin,
enin,
bie
Blinben
nnb
fifer
Sllnftf
gang Derfagt
Sie
inbi(d^e StUnliFmetl^obif
be Sonfi^jlem
ijl
ben Differenzen
263
be
Dtaga
gefenngeid^nef,
fr
ba
jtd^
in
bet eiitopx(d)en
ftnbef.
)lrenge
2InaIogie
Be=
nad^
am
Beffen
bnrd;
trenn e and^
i^i,
ttt=
fprnglid^ eine
hefimmte
SOIfelobie
gett>efen
3ie nod^
nnb 25e=
tpenig gefrberfen
unb
bie
(JarBenBemerfnng, fr
t)orngnng einfad^jier
3lanm= nnb
'^eit^efialten (3lE)t?f]^men)
nnb inienjge
Stefnitafe an,
in tnffaffnng
an
nnb
erFennenben
in 333iffenfd^aff
25eifpiel
SHan
nel^me al
^^P^^Kpfe
ba^
eine
bie
ernjieren
biefee
Kenner ^^^P^^^ f^"^ eBenfo wie XSoHe felBff I;ente bavin einet
nnb Kapitalifternng
aifeinung^
faftiff^
nur
Sed^nijternng
ba^
bie
unter
bie
ant
gingen,
nnb
bie
Differenzen
ber
rnnbeinjlellnngen ^n 33SeIt,
gar nnBerI^rt
liefen.
3apan
,,
mit aBenblnbifd^er
Knitnr
l^ofcr.)
nid^t bnrd^fnern,
(an0=
einBegogen, jiattfanben,
264
(fel^r ftati in
^a=
pan/^ in i^ina
bie
fogmannfe
d^ineftfd^e
bie
S|*forbbetPcgung,"s
,
Keafdon gegen
^unQtixthn
in 3lu=
bie
lanb
bie 25ett>egung
biefe
gum
g.
Flarcn
fel^If
Semn^f fein
2Sie
htad^ien.
r
biefe
ba japanifd^e
(5fI)O0
25.
natntlid)
ijl
einet
t>oII)1nbig in
bie la-
om
fiefelStile
pu|er
Bio
gnm
Deranfert
groger SireM;eit
ber ein
om
exften
3KiFabo),
@o)n
ber (Bott^eit
^ebet
ift
nnr
ah
anont^me lieb
ber enerafionFeffe"^
233a alfo
bei
um
,,!Patriofimn0" ^ei^t,
bott
nnr
ein
augebel^nfe
gefl^I.
religi00=mefap]^i;jifd^
eranEerfe
^amilien'
(le
nid)t, fonbern
nnr
S9namiE
bie
ber enerafion0Feffe
in
anf
eigenflid^
xvitb.
ber
^anptfad^e
t>on
ma(^t
3er
(le
Ie|te
^^P^"^^ ^^^^
benn
er
3"
^^^^ efd^fte,
Dom
Heinffen Bio
nm
grten fpren
ein
2)em
enffprid^f
elferlid^en
el^orfam, bemgem
ipenn e
jid^
^m
265
la-
panifd^=rnf|ifd)en
fam
glauBtPrbigen
bnifd^cn
jtd^
,,
Offizier,
bct
ben
gelbjug miu
bamit
ii)te
ampf jlel^en^
ben
&tamm
be ^tegimenfe
ltnfotumen fnnfen,
bie
um
ba
,,mifjuEmpfen".
^in 3r(fbenFen an
if^nen
^amilie unb
ah fd^n?erjle 25erbred^en; bie ah Mittel, bie ^leijnrfac^e ber Dom ampf gu Befeitigen, galt ah ,,]^elbifd^e" Zat
eine eIieBten
prinzipiell falfd^
weld^ Opfer
@oIbaten fnd)ten
Sobe.
Kuf^m
be
mn^ie rla^ fr (Sriag geBen, um nid)t ^n ba^eer anfmer!fam jn mad^en, ba^ e gu jtegen
3er
SQItifabo
fierBen gelte.
Sie Kategorie
prad^e
fein gleid^jtnnige
(id)
3CSort.
Sie
entmeber
nad^ rein
ber (Sitern,
bie
inber
fein
mu
trenn
ii)t
mie
ee bie
\apanif(^e ieBe=
Befagt.
S)ie B^c
ift
ein
familie,
familie;
nid^t
alfo
iji
ber
2Iu6gangpunft
tvie
einer
ijl
neuen gamilie.
3^^ d^amgefl^I
ba6 I)rgefI)I
e Bilbet einen
gang anberen
Simenfion
266
angeB)rf ober
tionaletl)i((^en
renorbnung, ah
bie innercuropifd^cn
na-
Siferengen. @
2SerfquaIi tten,
bie
nid^t n?ie
2Inpaffnng
biefer i^ier
q^emeinfamen 3tegeln
be 25Sertt>orjug
anf
nnb 25oIfanIagen
ftd}
an
nnb
innerl^alb
be nn|I=
nnb
bem, was
fr appetitlid^ (um
25eifpiel rof^c
Ieid)e0
t>on
Bilbenbe nnfl.
3er
3[R'an9eI
iji
nnferer 2Irt
nid^t mangell^afte
nnen
it>ie
man
lange
annaB^m
fonbern
entfprid^t
diaum @eB)en nnb )i]^etifdE)en 2Serten ber 2S5eIt. tl^nlid^ ij? ^om enropifi^en 33Sefen grunberfd^ieben ber aufgefd^Ioffene @inn fr bie fern= nnb fnBjIanjIofe @eneinem anberen
(ation
leifer
nnb im japanifd^en
ben euro=
inbifd^en
Sanje.
pi(d)en
^t
bie
am
tiefjlen
2Ser)leI)enben unter
l^nlid^ tvie
^panFennern
l^alte it^,
bem
uItnrFrei gegenBer
fiet biejenigen
^erfonen,
bie
fagen,
ba^
XDit
fr
ett)ige
Reiten
ben
ern
ber japanifi^en
@eele niemal
meiben
e,
t?erfie)en
iperben.
renge, Ber
2ll^nung ^inan&^
%nndi)me
267
SKenfd^ennafur geipefen
ipar, ftnb
^ahen,
Sie
internationalen Dteligionefongreg
gel^alfen
l^at,
gibt
(Sin=
mm
bcr
(Sinftd^f n?ieber.
ifi
^in
(eitern bet
OHongoIen,
ift
and^
feiten
elBfi
bie 2In0Jid^t
einer
gang nderen
irreligifen
3^P^"
ttulV
lel^rreid^ ifl
ruf(i=
bie
mannigfad^en
B)retifd^en
egenbemegnngen gegen
an benen 3lnlanb
tro| feiner fo
ftellt
ba
tvefilif^e Gl^rifientnm,
formen
ber Orti^oboy ie
nnb
bee Siberalimu,
tveft-
eftenmefen
eine
einzige d^araFterijiifd^e
(Sinl^eit
reltgife
Sebeneinl^eit bar.
tejJen
^ie(e
lt
jld^
nid^t
im
entfern=
anfd^Iielid^
Dielleid^t t>er5
2Inf
Sifferenjen
ift
Keligiojttt einbringt
riffenl)eit in
^e tiefet man in bie rnfjtfd^=orfB)obof man t>ergleid^e bdbei i^te fd^arfe Umbejio mel^r
^olitifd^enOd^riften"
268
mef)r
man
bie ^iet
gnoflifd^ gefrbten
)lalfen
bie
ogo5gebanFen Ber
bie perfnlid^en
je
e=
mel^r
man
in
d^ulb unb
mef)r
ber @eIBjIt)eranfn?orfIid^Feit
je
unb BIo^
tbeeller
@olibaxitf,
man
bie
pe
^been gemeinfd^afferjeugens
Zat unb
SieBe,""" bie
S^ifg ffnenbe
n>e(ilid^=
je
Semnt";
je
meE^r
man
bie tiefe
Siffereng
ttigen
mel^r
bae 255efen be
nad^ bem
ein
nit
hv}iantini(d)
greift; je mel^r
ah man
Be
bie (d^meti'^eifd^enbe
nnb
=IieBenbe
rnfjifd^e flpferibee
erfllt
tt)ie
bie UJeltlid^jien
ejlalten
ber
on ber
25li(f nid)t
an
erjler
@d^mer
be
pfer^
je
fonbern auf
bem (Bnte
bae er opfert;
mef)r
bie
man
in ber tt>e|IIid^en
Trennung
t)on
eml^r
einignng ben
feigen lernt:
^ort
aller
Seffo me^t
piel=
ein feft^
religifen
bie
rnnbeim
l^ijiorifd^en
innerl^alB
beffen
269
d^wcnFungen
moralifd^en,
mg
d^ (inb.
&elhft baB
iff
Bei
tnffaffung
bee
@a|e0
anf
nif^t
bem
Bel", mit
feiner iferfud^t
)eifere
mit feinen
felBj!
ben
tt>efflid;en
3^1'^^^" ""^^
nnfa^=
mit
gegen
bie erffen
^tin-
lipien
mit feinem
gno)lifd[;en
Snalimn
(jtel^e
Solffoij
Snaliemn
itDift^en
bem
nnb
liBeraler
Sa
erft^eint
25egriffe
nnb 3Sorte
religifen SeBenpro-
antireligifen
bie
2eItanfd^annngen
^rejien nnb ^rote=
bort nod^
mitnmfa^t tnd^
bem
J^te-
efe|e, ba^
fie
fte
,,protejiieren", irgenbtt>ie in
trnftnr geBnnben
Bleiben.
3
j^ren
alle I)i)iorifd^e0
bie Unterfd^iebe
im
(eelifi^em
on
270
tpcnigjien
metapb9(ifd;en
unb
ffentlid^
bee 25Seibc0
Xatfad^e bi
im
3"
3"^^^" ^tfen
bie
Verbrennung
bie i^f^ere
l)att ju f mpfen.
^et(onalitt ah
baB
rem.
^n
"^^pan
ijl
Ku^Ianb,
in
bem
bie
furd^tbare
anbmaffe
im
I^eiligten
bie(e
2(naIoge r^enorbnungen on
leiblid^::
SSas
foll
man
i>on
SBeltanfd^auung unb
!PoIitif
n>enn
err rep,
(5rauenjiimm=
bem
'^aten
jufammengel^t?
2GSir l^alten e DIIig falfd^, tpenn
man erfud^t,
jie
geifiige Sin*
an
biefen 25eifpielen
i:>etbeutli(^en
271
tvolltm, auf
bett
B^ijiori-
tpollfe, tt?enn er
.
ba l^eufigt
25ielme]^r
egenfa|
be 'UXationalen
unb 2[IIgemein=
fennfni be 3Qftenfd^en.
Sie
eE)re
oon ber
geifligen
unb
unb
!pf)pjtoIogie ber
Kaffen, ber
ber 2Inf]^ropoIogie,
gufel^enb
(Stf)noIogie
unb
ber ^IFerpfpd^oIogie
in
bie
25rd^e.
31^ aud^
treif
21.
niemanb
t).
n?rbe e ipagen,
(5rage
in
ber 233eife
jpumBoIbf Furjerf^anb u
ent(d)eiben,
Sie
pfpd^ologifdje 3laffenlef)re
unb
o]^ne
233erfung
gtt?ar
bie
jiellen
mf^te, liegt
Sie iuF^eifen
^inam,
on
lid^e
'^eit,
rt unb ^anblung
efd^id^tauffaffung, and^
Ber
jie
bie
Sragbie Kacine
3Qltenfd^en l^art in
rage
gebogen.
S^.
^laatff^f ber
272
tva^vff^einlif^
Qema^t:
and^
aU
bie
imtadon
eintraf, fo jtnb
rneil
eBenfall
fd^on
^ominafion
ftd)
25erfd)ieben]^eifen ftd^
angebal^nf
I^affen.
^ieran ergibt
eine
rFIrnng
fr
3fKenfd^en.
3ie Kaffen
fellung
ff)rf
be StUenfd^en
im STfafurgan^en").
i?ttgo
be
^rie
ben
homo
^d)
leiste anberenorf"^,
ba^
on
einer mel^r
ah
fd^en",
beftnierf >erben
bie
fann; ja in einem
i>oranfe|f.
3^ee
be
SCTCenfd^en"
trirflid^,
Seecarfe nnb
@inne
ein S)eomorpI)i6=
@ie werben
Dielmel^r
an
fpegififd^en
(Saf^--
i)nen enffpred^enben
^nlid}
8
tvie bie
@|e
garbe
73
bot^exQe^m,
353orfe
tvie
am, (be,,!l)en=
unb ,,affen"),
bie einer
Sogif,
erji
(Stl)if
nnb
reiner
rammafiF
ee,
ufn?. entfpred)en.
XXnb
bie
treidle
2efen,
(td^
bie
ber
in bettigen,
ah ,,3Ilenfd^en"
in
einem anberen
ah bem
natut-
fogenannte SQ^fenfd^,
b,
f).
ba 3[U'enfd;entier nur
eine
organijterten 253irbeldere
forfcI;er
Sier.
Ser ^atutbie
^at
nirgenb
ba6
geringffe
Ked^t,
^Begriffe
,,3Q[Tenfd^"
unb
2Iber ob
ber fo
ah
,,X$ernunfttt>efen"
,,3Itenfd^" faMfd^
jtd^
mit bem
and) in
jid^er
bie
ba
mn^
^um
minbefien
ah
fet^r
fraglid^
angefel^en
tperben.
orb
ba^
meifien 9rtatnr=
ah
Inbegriff ber
allein biefer
griff eineom
,,5ier" jlreng
getrennte
'inl;eit
benFen,
^bentt gwifd^en
einem liebe
@tamme0 unb
@a|e
274
be 2Siberfprucl^e"
gar
nid^t.
fei,
Sa^
biefer
burd^ fold^en
@a|
bie
3"
25egabung",
bie
man
t?on jeber,
Xiexe
gang roefentlid^en
25egug i^aben,
muffen
n?ir jebenfalls
anf
bie
Sauer mit
ber
jnm 2lufban
aller
ulfur notn?en=
einigen
Sefonber werben
trir
auf ba
'^iel ber
^erjiellung
einer
ben^en25Sortc
n?anbel=
bem
f)ij!orifc^
jene
Ie|ten
@truturen
be "iSeltanfd^auenQ
unb
benen irgenbeine2Irt
gleic^Diel n>eld)e
um2Befen
Immanuel ant"^^
beren Kategorien
Kant fr 25ebin275
8*
gungen
alle
mgltd^en rfaf^ren"
bet
egenflnbe unb
batum au(^
felbjll^ielt,
erfd^pfffaumba, tpamanbiemglid^eSrfal^rung
nennen f ann
ge=
nnr
alW^otmen
als
bee
ernnffigenOeijleber
Kaffen het^aupt.
Sie
enropifd^e ,^2iffen=
fd^aff", bie
ii)ren
anf
Safnm
t)orau6fe|t, enffprid^f
mit allen
Z^omae 2Iqui=
ba 255ort
tt>el(i)e
bie
Berl^aupf nad)
bem3langeif)rermgIi4)enaffit)enSef)errfd)BarFeif orbnet
unb
aBbngigen (^un?^
f).
al 2IB]^ngige
j.25., fo
biefe
Don
n?eif
"Sltaffe
unb JBemegung).
e
Sa
inbifd^e
SeuEen
unb
fiefjtnnig
in feiner 3Irf
ijl I)tfe
niemals
,,^iffenfc^aft" unb
il^re
ber 253elt
3rtur
|e
|inb I)ier
ibentifd^.
2Sort
be nad^
ant
Dermeintlid^ unit)erfalt>ernnftigen
unb
QSerfeuFung in
jte,
^mpevatit^ ml^renb
276
gar
bie
^ant
eigene,
gan eigenartige
,,!Pf[i(f)fibee"
ijl.
nid^f
einmal beutfd^,
in bie fategoriale
fonbern
nur preuifd^
ber
^e
tiefet
Xk
fruEfur
(in
pnfajen
fimme
nad^
einbringen
t>.
gefd^ieben
bie
tvie
jte
255il]^elm
in
23SeIt=
,,
anfd)auung
ber
fogenannte
innere
gefonbert ^at),
bejlo
mel^r
nn Har,
ba^
jid^
einer
ba6
reinen
fd^en
prad?en
&eim
unb
neben
ber
nod^
llig
anber geartete
,,23SeIfen"
befleien.
unb
il^nen entfpred^enbe
tvie id)
riebniformen be0
fte I)ier
&eim
XXnterfd^iebe,
in
im 2Iuge
l^abe,
reid)en hie
bie eleraentarffen
Kategorien be rieben
bie
i^inein.
2)a
gum
25eifpiel
XBoIIen" unb
bem
(rlebni0inj)alt
beSBil^
tpeldE^e
2S5eItin]^aIte
Don ,,untt>irHid^en",
fonji
aber
im
25ilbinl)alt,
unb ^ntenfttt
n?a0
gleid^e
3n]^alte,
n>oIIen
Iid^!eit"
giel^en
(ei
nntet(d)eibet,
barjiellen,
bem
3^id^ts
unb bem
(alfo
(5eI)Ien
2Iu0eid^nung
ber ,,255irf=
t)orgu=
^bee
fagen
n?ir
jtnn
bem
bie
XXnrpirid^feitjtnn,
be
feiigen,
t)erf4)|ung
5.
35,
aud)
inbi(d)'hnbb^i(d)ett STfirroana
i(i
ba6
ein
2l|riom be emoipi((^en
ei(ie&,
ein2tpom
unb Kultur.
S.
fr
t>en ttnterftfjieb,
ba^
ben3"^^^ berSob
be
3nbit)ibuum, fr un (eine^ott=
3Itan f ann
einmal ftnnDoII
est
jlreifen
disputandum.
3^3^"^^^!^^
emeinfd^aff
in
lebenbiger ,,Srabition"
entt^llt
fid^
ehen
immer me^v
menl)ang I)inan6gef)enben
jiel^ene
5.
mglid)en 2?erjle{)en6;
^er=
S.
be alt'mbifd^en
nnb
altd^ine(ifd)cn
@d;riftfnm.
Sa
reiner
egenffnbe nennen,
tvae xviv
mo" nannten, immer mel^r nnr al eine 2CeIt neben anberen helfen anfeilen muffen. 2tn @telle be Unierfnm" tt?rbe
beffer treten, n?a5 23S.
^^me
^at"^ 'Denn
bie6
bie nropatt)eIt.
Hnb
rvitUid)
nicf)f,
tva6
je
tvit bnrdE)
hi6
xvie
tt>o=
tt>oI;in jtd^
Sa5
hleiht
geglieberte 21nfli| be
@ein nnb
bie
prad^e
ber
Singe
europifd)"
unb 2lfri!a
n>ie er
felbjl erfd)iene,
nn bereuropifd^e SCtTonb".
S)fig in ,,bie(e
xvie
2SeIf
fo iele
2SeIfen"
I)inemgeffi(ff (tnb
freilid^
gu
S^ebhel (Qt
ba gemal^ren
fo
ti>ir
nid^f,
ober
gctPOJ^ren e
bod^
nm
eine
weniger,
ah
tvit
nn begngen,
Bequeme Orbnnng
guteil tt>erben
um erlaubt,
bie
allgemein
bie
berfelben 25ebrfniffe,
feilen
tt>ir
nu|bar
aud^
bie
ju lenFen.
^n
ja
bie u
ben
tarnen
ein fo=
2K5em
ijl,
alle ,,(Srfennfni0"
nur
nomifd^er ,,2eIfFafaIog"
bem mag
ab
^errn (!n?alb
je
unb enoffen
tt>ir
um
'bet gerabe
mel^r
ad^en, if^rem
ber
Dom
einbeutigen
rbnen
ad^en
gu
il^rer
(SrFenntni Dors
Don ber
nifur"
aufjieigen,
alfo gerabe
je
nn Derl^alfen unb
QSter
fable convenue.
Sefio
nnferem
geiffigen
2Iuge auf
bie
in unfag=
baren ^^^J^^"-
^e
me^txvit aber
biefe ferne
279
i^etttautet umfpielt
um
^luibnm (Suropa im
gemeinfamec
]^i|!orifd)e
2SeIt ah
ein einziger
llnenblid)c
2IufgaBen
bie
euro=
in
pdifd^en 3TatiDnen.
il^rer
Nationen
efd>i(^te
mit befonberen
(Sin=
flellungen
auf
bie
eine ^xopaxvelt,
il^re
rengen aumeffen
unb xvo^
je
t>oIIffnbig ermeffen!
IXnb
un=
ergdnglid^en
^otmen
Staate, witb
inm
nationalen
je
me^t un
biee
Har
xvitb^
nid}t mei)t
STtatio^
jene Derd^tlid^e,
am
^nm 2IIIeBenbigen"
eine neue pojttiDe,
i)l,
nur
gu biefen ieBe0=
am
gemeinfamen
39 ^^^
^otmen
wenn
id) bie(e
S)er ^Patriotismus
Europas
geBoren
!
er
Eifen
i^t,
i^t ^reunbe,
l^errlid^jie
ber
^^^''
255eItgefd^idE)te (eit
^^^
f^^
Dortritt
au bem,
^,^tttetnationali6men" f
xdIc
jte
jid^
am
bem
ftei^enben
@d^o^
jener
unferer leibenben
xvk
in
Surd^bringung
befonberen
nationalen
ffe unb Grfte, bie nur ber eniu be riege ah bet groe ef)ilfe be eniu ber Siebe bemirfen f ann, lieb fr lieb^
gorm
bilbet
fr 5?^!^ u eurem
ampfe emporarbeitet,
n?irb
tpd^ff, jtd^
unb fd^ner
junge jlral^Ienbe
2111er
unb
erji
(^ernjtd^t
fein
neue,
nun
bie
il^r
'^ena^nnQ eure
3eugenben unb
bes eijle!
Unb ff)It
d^rijilid^en
il^r, n?ie
unb
Stiebe
inm
tpie
befal^I,
bie
jenen
bae
ed)te
^olf "
fonff
auf
feiner fejien
d^olle ft|enb
im
^^^
and) im ^rieben
D=3w9
ein
fanm
Derffnblid^e,
unb euren
eim
fr bie einfi^etv-
(d^aftf einer
jum
eijie unb
3"^^^^
^^^
f^^^ S^ente
281
21ujlralicn,
^enfedanb,
Surfen, ^cipa=
fe^t
bem Kriege
ergl^Ien
@dE)anf
fief
alle
genan an!
S^eibet atid}
im
fd^rfjlen 2Id)fef
ampfe
ben
ben
@d^mer
be
ber leBenben
^reafur tnkl
in
ebleren
@d)mer^
SCtl'enfd^enfiere
allen
enren
egnern,
be
SCflenfd^entiere,
(SFjref
geboren n?arb!
(Snroper emporjlieg
aber
mir, nad^bem
feib,
il^r
eurer
I^eili^
unb
friegerifd^en
er
erben! VLnb
tvie
bet-
mierfianben
n?ill,
immer unb
eurem ^SSefen
3efu0 gebord^en
unferem ^errnl
if)r
Sa
fl)len follfet.
ift
bie
1)ie(e
minberung
ba^
bie(elhen rffe,
n?re
biefe Seigre
be Sed^nigimu tral^r,
^inam
bie
europifd^en
STtafionen!
enfbedFf
S)iefe
rffe
fo tvie
jie jid^
Suropift" nur
unb gefunben,
f)aben,
fern!
ie
inbem
baB 2lu^ereuropifd[;e
ijl
unfer" nidE)f
unb
nie fein
nur einen
282
b.
I).
eine
2Irf
bet
fubjeFttDen (Sinfd^rdnfnng
bc ef)en
umgcFel^rf eine
faFtiftf) Be|lel)enbe
jlel^t
(Suxopetxvelt , hie
bem
2Injid^ ber
Singe nl)er
al anbere ,,255elten";
nnb ba gerabe
punFfe auf
bie
fi menfd)Iid[;e
&ad)e
lange
internationaler
unb
interraffenl^after
onDenienj
fr bie ivit
235elt
i(i
md)t
fo
jte
Sie
iDa]^rI;aftige
iji
otte
bie
nropermelt
ah
nd^jlFommenbe nod^
bie6 ,,^ielleid^t"
entl^alten
Ber
pi(d}e
l^inau
lanBe
ffytt
allein
bet enro=
2Ba0
nn and)
uns aBer
bie
nnb (SrFenntni
leieren,
ba^
Ief)rt
nnjI.
ltere enropifd^e
2tfif)etif J^at
3^^^"
mnt"
be
lid;
nfip. entmitfelt,
S^erten be unffmerfe,
DerBinblid^" l^ielt
l)at
^oxfd^nnQ
al
nnb ^unjierFenntni
gnm
bie
grijten
Seil
gang
er=
?annt
Kiegl
l)at jnerff
auf
B)ingen?iefen,
auerenropifd^en njller
nnb
arc^aifd)=gried)ifd[;en
ber a,i)pti{d^en
fd^ieBen,
wo
ein anber=
ber
nff ler
jtd;
nm 2Sorn?nrf mat^te,
il^m
283
f)icr (o
er
ermeinen fonnte,
bie
Singe gang
333erfibeale
tren n ge&en."*
be
d^on
bie finn-
bie
ber
unjianfd^auung nb
t>or
fnebl;affen
2BerfeinI)eiten gufammennei^men,
'3Xtan
(di),
wie grunb=
Derfd^ieben eine
filnbernng
ijl,
biefer
bie
Simenjion on jenen
bie n>ed;felnbe fnnjl=
nur
anegegeid^nefen
33SirHid^feif
^erfonen
ober
burd;
,,@d^nlen"
betreffen.
Sofen unb
ber
^ertofung, eometri^
Sie
aller
erffe
Dlid^tung,
bie
g.
25. Stippe
jll^etifd^en
25etrad^tnng
fr
roefentlid^ f)ielten,
(So
n>ar
ah
bie
ettvae
fpegififd;
(Snropifd^e erfannt.'"
gibt fr
bilbenben nj!e
ah gemeinfame
enropifd^e
runblage
morin
be-
fd)Ioffen
ifi
eine
im rl^ltni
gen?ijfer
gu einer gegebenen
SeDorgugung
3taumformen, e=
@ef)en6 in einem
3"9^
^^^
^^^
punFtieren=
gugung
gen?iffer
284
f!ellf
europifd^e
xvie
rnnbformen in prif
9rfadE)a]^mnngen
bie gelegenflid^e
natrlid^
im europifd^en eifle
in oetB)e tt)ef!)!lid^en
felBfl
nur
in
Sian,
KndFerf QSerfnd^en,
mal
t>ern)ifd^en
fnnen.
bifdE)en
einer eifl^aanffl^rung
Sie
oefl^efd^e
^bee
einet ,,'3SelU
bem
bnrd^=
nnr
trger
2IBer xvae
bie be
ift
wo
liefen
ii)te
rengen,
tt>o
Beginnf
e eine (Sinf)eif
Dielbeutig
genug
,,
klaffe" nennt
ein QSSort,
285
rein fpffematifcf)
ber f rperlid^en
rganifadon, halb
nnb
feelifd^er
meinfamet:
S)a
bie
]^ier
t>on
tPoI^I felbffDerjlnblid).
3ie
Sei?l=
21b=
fernng 3Torbamerifa0
gel^rf
nad^ @pi?ad)e,
eijl,
jlammung
fppn an.
ber
pannroeite
^1^
bem
enropifd)en
3Q[tenfcl^en=
3^^^^ ^^^
jrorbameriFa
eine
hi
auf nn=
ahfel^hate 'Reiten
J^inans
enropifc^e ultnrfolonie;
[TKag Jtorbame=
fonbern
ber
ra
mag
liegt
e&
im inne
nationale
ei)le5einf)eit
barjiellen,
fo
boc^ burd^=
l^at
nur
bie
nid^t jene
286
etne
bie
eigenfmlid^en uIturFrcifee
xvie
^JXloxiQolenlnbev;
einer Octadon,
lanb
gang
erl;eblid^
intnhleiht
2Ibgefef)en t>on
ber
ro^e
be
2Q[I^enfcl^en,
and^
t>on ber
3^J^bauer
nnb
Slnefall ber
nlturarbeit 3Torbamerifa6
9Kenfd^engefd^Ied^r0 nod^
bebenten
als
immer
im
enfferntejien foDiel
bie
ber
ipenigpen, n?enn
man
nid)t anf
lnantnm
ber ei(inng,
OTfod^
t>iel
man
Ojlen
(Snropa
Bio
in
geograpl^ifdjem
fo
@inne
gen
lum Ural,
@pann=
weite be
nropertnm fd^on
anf nnb
;
man mu^
anfel^en."'^
^at^
bojien gu
mn^
bie
^ier, gund)(i
l^injidEjtlid;
ampf.
flb ba SCltas
gparentnm,
fnnft nnb
f)alb mongolifd^^tatarifd^er,
ffarf mit
manentnm
mifd^t, in ber
j[e|t jid;
ungarifd^en ,,3rtation"
Silbung
t)er-
287
t>on
einem
&faatee
(SjrijJeng al5
^aupfmerFjeng
feiner 2In6Breifung
Nationalitten
tt>ie
nnb bamit
auti^ be fpejififd)
germanifd^en eijie,
er fid)
bie
im Senffd^fnm
reid^
jierreid^ barflellt.
Sa
eBen
ij!
l^ier
nid^f
ah
S^ett
fllen
fann
feine groe,
ftnnbgnrmgIid^)!enrI)aIfungnnb2In6Breifungber@pann=
n?eite bee
Sa mge
ba
Senffd^tnm
innerl^alB be dieid^ee
nnb
mgen e Bebenden,
bie
t>iel=
eparatfrieben bee
d^e
b.
I).
tt)eniger
(Sine
oBjn?ar
im
inne Hnge, fr
momentane ifnation
milittifd) bieh
n?erben
fielet
aBer
einer f nrgjid^tigen
nnb antienropifd^en
!PoIitif
gegen
288
olibarift
ah bem
f)c^)!en
iff
innc
bk(e6 Kriege
ij!.
Siefer
nnb ^t^alUt
bie grere
Salfanffaaten
bie jlrfjle
etDinnnng
feiner
Se*
DIfernng fr
n?eiff
.
bie
pannmeite
e
(Solange
ah
patf^ifiert, n>irb e
and^ fr
rnmnifd^en 2Ifpirationen)
raft
mel^r
ah
fraglid^.
233eit
proBIematifd)er
nnb
in
ii^rer
etttopifd)en
(5^agn>rbigFeit
ben rei
@erBen,
3Q[lontenegriner,
llBaner
ah
aBer
and) nod^
bas tapfere
felBjInbig
immer
ent=
ber titernatie
fnnen
nid^t entgelten,
meber
jid^ fd)lielid^
eiffefirnftnr
einjnbilben,
enbgltig
bem
rnf|jfd?en
e Bereit
^nltnrfrei
jtd)
ah
ig
289
be
f latPifd^en
Dtaffegefl^I bet
^all
ijl.
Stud^ ried^enlanb
tt>irb
auf
b'ie
Gltet'
e ftd^
tvelt be
nid)t
gegen
Senn
tvet
flellt,
X5orfe]^nng n?ie
nnb
if^re
Srtafurbrang be 25Infe0
jlellen,
ipie ber
gegen
bie I)eroifcl^e
raff
3^^^^
^^^
bloen
SR'afnrbifferenjen in
bie (Sinl^eif
binben,
be enropifd^en eijJe
Nid^t
genug f ann
Inng nnfere
jlerreid^ifd^en 25rnberjiaafe6,
^anpt nn
jene tiefe^
t>ertrage l^inangel^enbe,
l)at gn einer '^eit^
Srene hetv^vt
l)at
and^
beujl^rt
ben aifer
rang
ju
jene tiefe
Srene,
bie
man aU lend^fenbe
genannt ]^af,I;ert>or-
bie,, Srtibeinngentrene"
3a
e ber
ba^
jte
in
Zat
tpie
rillparger fagfe
bie
Kid^tnng
,,X?>on
b.
l).
ber
Humanitt
ber ^Rationalitt
nr fiialitf ",
fd^ien,
im
jierreid^ifd^en aiferjiaat or
bae eble
nnb ^ei^ieit
l)ielt,
290
immer
fort gu ge=
DlCad^f
Sa
auB ber
ba6
manenfum
nid^f
frutor
nid^t gefagf jn
tt>erben.
^m
rnnbe
tl^eoFratifd^
unb auf
Ojirom
ierardE)ie
nid^f
eigenflid^
aufgeBenb,
nur
feine
o^m
^^ete
^erbienjie
tifd^en
Guttut
bie
ein Biebere,
ol^ne 2lbel
be eijle,
l^l^erer g^^eil^eif
unb ^ovm,
ifi
ba6
manentum
3it>iIirafion
Ber
ben
im erne
Europa
2tBer
gerabe
n>eil
am
llig beraufllf,
politifd&e
^otm Senn al
Kutanb,
be
al gegentprtiger
e
folange
2S5eIf,
nod^ biefee
ein
gu
i^alfen
oermag
mit 235e|ieuropa
ge^
2XI bae
i^tet
mol^ammebanifdjen
im Sej1|e
be !prop]^efen,
politifd^
ermag
unb Eonomifd^
folibarifd^en 235e)leuropa,
ermag
19*
291
ii)m nntettvoxfenm
en^lifd^e^uppe ju Ber=
e mitgutPtrf en,
^d^at^ n I^alfen.
o vermag
bnrd^
enf fpreii)enbere
^oxm
mof)amme=
Sag
bie
manen bnrd^ ben 23aIFanFrieg am bem (ropa lum erjJenmal fo gnt tvie t>oIIj!nbig
ipurben,
if!
geograpI^ifcEjen
I)inan6gebrngt
fr
bie
pannmeife
be enropifd^en eijle
bnrtf)
nnr
bann
ein
ben ^otthefiatib
jlerreid^
(nblit^e UICifjion fr
efamf enropa,
nnb anf
nifi
ifi bie(e
biefer
and^
bie euvo'-
auf aIo=
gen?]^rleiftef
ij!.
^m
anberen ^alle
wollen, id^er
ifi
er Feine Dlaffeneinl^eit in
bem inne,
in
bem
3n^If
bie(e& JSegriffe, in
etnl^eif t)ortt>iegf)
!Perfer
emiten, and^
nid^t
felbji fo fd^iierigen
!Perfer.
292
liegen.
2uf
alle
(5^IIe
jlellf
ber
Srger
be6 europifd^ett
t>ortx?ies
Qenb
am elten,
einer
blonben
3tafTe,
ber
alpinen
nnb
ber
mebiterranen
3taffe
(td) he-
gliebern l^t.
rul^en
unb
il^re
im
einzelnen fo
Breitnng, 255ie
31ter!malen
(tpie
333erfqnaliffen
nnb
25or=
wenn, im
l^ijlorifd^en
tt>irf
leiblid^en lubrnd^
fel^r
ndern,
nid^t 233erfeigen-
n einer
im egenfa|
nafnrroiffenfd^afflid^en
25effimmnngen fr
lle
iff
nur
ein
25ornrteiI, ba^
enro=
am
unb
jtd^
ah
ein
erabe
ba,
ba^
fel^r
ju-
293
gang einfdle,
fnmn, Unb
^iet
im
3f^ ^^^
franjjtfd^e
unb eng=
3Q[lifd^nngen i?on
ber
Unb
nnb
(Befd^ii^tt nberl^anpt
gar
frperIid[;e!S)ifferen an, fr
ifl,
bie
in bie fl^IBare
nnb
3*^
,,
Bel^anpfe: TOd^f.
(5inl;eif
benn
it^
bann ba ,,(5nropa"
xebe,
ifi
iff,
ober ber
baf)er bie(e
ber
ern
eine
biefer (Sini^eit
eine
Befiimmf
eifiefirnftur, g.25.
Bejiimmfe
gorm
be fj^o, eine
formnng.
erabe
ben
man immer
,,aBIeifen" md^te,
au Dlaffe, lima,
'SXtilieu
ifi
ber
unaBIeifBare ern im
gefragt merben f ann, bae
biefe
tt>ie .
25egriffe be (Suropifd^en.
ifi
Unb
tvae
nur
,,
pannmeite
(Sinfjeiten,
uIturgebanFen
(Suropa" gu anberen
enerationraffenggen Derl)lt,
J)eiten
tt>eld^e
er
Don Ie|teren
(^in-
nod^ umfat,
tt?eld)e
nid^t.
3R^id^t
tpie
manfaQt
294/
erflrt" n?erben!
Umgefci^rt
iff
biefe
trnftnr
bie
XSoraufe|nng aud^
aller
gefd^pfbe0europifd^eneifIe0,bieeuropifd^e,,23Siffenfd^aff''
t>on biefem ober
and^
Unb
nod^
bie
melleid^f
3taffe
gerabe
eij!e
einfdle,
bie
elementare
CTtatnr
be
enropifd^en
erfl feine
e,
if^re
Iln^erlegBarfeit,
fd^aff erf!
ba^ (Snropa
al ieBe=
nnb ei)ie0gemein=
im
fommen
il)r
ift.
eu>if ^at
and^
grengte 3taffen=
nnb Jtafionaliftenmaterial
je
eigenfnmlid^er
biefer
25. banernb
Sropen
gebeil^en; feine
tafn Dernbert
geiriffen
^Itilien
unb
jlnb
feine
rengnngen mit
fr
bie
Maffen
(.
J8. OTfegern)
tt>a]^rfd)einlid^
DerberBIid^.
an^ma^t
Um
(^^^agen, bie
mn^
ba^ 2[efen be
(Snropifd^en
ah
2tnlage"
fd)eneinl)eit
barf
fo,
(Snropifd;e" gefnd^f
tt)erben,
fonbern
umgeBel^rf
ba^
auer ober in
295
auf
Srger
3,
^,
^^^f^^ (d^au-
ein^eit
"SXtit
beftnictt xvkb.
t}eti)lt e ftd&
nid)t anbcr al
(o
t)iel
nief)r
nnb
fo
Diel
prjifer unferfud;fen
25egnff ber
,,9^adon".
JKifd^ung
all biefer
vermag ba nur
(5l^I=
nnb d)aubare gu
Kombination
biefer
Sinl^eitemomente ur
Hrnng
Diele
gerabe bie
je
Bet?orjngten
Stltomente
(Fermenten fr
Momente,
jinb) n?er=
fogar
bie
bie
eligion
mit ben
S^l" i e
ortJ^obojren
1
(Serben gleid^en
bie
tamme
ben.
ma
aber
iff
nationale
(Sinf^eit
eini)eiten
jufammengefe|t.
3^^^^
23ebingnngen fr
(d)a\t,
bie
eiffige0
I;eit
freten STfation
immer
alfo
296
ab
eine Blo^e
SHifd^ung
,
bet-
aber eine
^bee auf ^^exev @fufe, iji and) jene ber ,,eijle6jiruftur" unb be gugel^rigen ,,^ulrurfreife0", on benen unfer (Suropa
(geograpl^ifd^ 2Se)Ieuropa) ein 25eifpiel
ijl:
eine iebe5=
uub
wie
biefe einzelne
^IFerffmme, klaffen,
ah
ein
Eigentum-
ber
bie
fte
erl^ebt
bie rid^=
2Iber ba6
iji
nun
be
fige 2tuffaffung
Seutfd^en riege,
3iulanb
bie
biefem
uropa
jid^ t>erl)lt
unb
xvie
nglanb
iji
ba^ ah Station
bauern=
ein felbjlt>er)!nblid^er
Seil (Suropa
burd^
Fonomifd;en
Normung
jiel?f,
bie(e&
fafdfd^
geijiig-folibarifd^en
255effeuropertum
^erDorbringung
be
gejieigerfen 25ett>uffein0
@oIi=
bie gejijiellung
bee
X5crl)lfniffe6
^nm
3luffentnm befonber
(Srjien
bie
2luffaffung
3iuglanb nur
ah
anberen 3rtafionen,
groeifen bie
Sei=
unb
ajiafifd^e mongoIifd^=fafarifd[;e
bie
Dlulanb
ba6
eine
d^eibung,
man
on ber l^armlofen
eine
europifd^en
inne
tt>oI)I
mge.
aber 3lti[anb )1d;er nid^f nur
2Sa
297
uIturFmfc
fott>te
XGejleuropa
ah ange
})ei^t alfo
Kulanb
in
einem innc
lBer
wenn man
e eine
^^^Tafion" nennt.
@inne
I)ei^f e
fd^|en. QSergeffen tpir nid^f, ba^ ,,3rtaf ion" felSff ein 25egriff
be mejienropifd^en, ja
tnrFreife
I)eigf,
ifi,
nnr be mobernenmejienropifc^ennls
unb
trenn
man
e nnter biefe
ifl
af egorie n
Bringen fnd^t
Um
tvit
eine
yiation gn
fein
3ln^Ianb JSeIferung
neE^men
ruffen,
Sataren nnb
feigen
mnen aB
tro|
aBer
@prad)e nnb
Dleligion in
5)ie
^olftnm
lnblid^en
ifJ
Berall,
ift,
Sie @eele
BleiBt
j.
Selferung
Berall
im natnrgegeBenen
,,^olf0tnm" man
benfe
25. an
Sapern
,,
Befd^Ioffen.
@ie
etl)eht ftd^
nationalen"
(SinE)eit.
ieBen
bem
ftad^en anbe.
ine
eigentmlid^e
^bee Kulanb
trge,
nnb
gang
t>erfd^iebene, mei(i
(Suropa entflammenbe
bie
ah
(Sinl^eit
nid^t.
erabe
bie
bie ruf=
25ilbung
i(i
am
meiften
298
fo
Fomo-
in
Ku^Ianb.
Ku^Ianb
iji
alfo iDeber
au
Nationen
(So
ijl
tvie
Sbevtexf^ nod^
eine,
pf[angen=
nnb fiergeogra=
einer
2Bejienropa nur
be
anje
feine
anfroeijl, politifd^
im faropapimn
3ren=
fnm
nnb
poInif(f)en)
nnb 3"benfnm
politifd^er
25ilbnng
jperfnnff,
wenn
(te fid^
gebrbef
anf
feiner nngel^enren
S^tadonalimn
bie
jtnb,
fofern
jte
Station B er
EBenfo
pi(d)e6
irrig aBer
iji,
bie (^in^eit
Kn^Ianb
lemenf gn
in ein entogerBred^en.
nnb
ijl
ajtafifd[;=ttiongolifd^e0
Knlanb
Difc^en
lemenf
ro^rnffen
t>on
ben mit
bem ^olenfnm
ein
ffarf Qemifd^ten
^nblern
nnb
ber
UFraine
anb
eine ein]^eiflid)en,
anegeprgfen eelenrl^pff^mn.
biefelBe gufmntig=tierifd^ to^e
Berall
raff
vereint
mit
Stiebe gu einer
e=
299
f^h unb
bet gebanHidE)cn
dlefimon ^n
be
beti jctpeiligcn
31^!^
biefelBe
S^anbelm. Serall
unb ^onfian^
in
rb=
t?on 3IleIan4>oIie,
|tnn.
menbe nnperfnlid^e
3^^^9^f"9^-
nnb
um il&rer
]^ier=
felBfi tpilten, n
ard[;ifd^er
lieberung aBer
parsimoniae,
d^ulen
nnb
ber
tvitb in
eingefeilt
25eamf enBrper
mef ap]^9=
Europer
ernalf^
llfd^ eranlEerf
3n
nid^f
ber
moralifd^en pl^re
Faun
jtd^
ber
t>on
ffigFeif,
unb
25ejIed^Iid)Feif
aller
25el)i?rben
mit einem
ja
einer
eigenf umliefen
OpferlieBe,
2)ie
fr feine 3^^^"'
fi(d)en
Opfer fud^t bee ingeinen SItenge unb bie Kl^nl^eif ber ruf=
olbafen
in
pione, ber
n?eiBlid^en
biefem Kriege
[OO
gab un baon
mnnlid^e nnb
rf?araFterijlifd>
3)ie rufjtfd^e
^^^"^
^^^
/f3"^^^^^9^"S"
(^^^
abgegrenzte
rnppe gegen
bie nngef^eure
Sanbmaffe
flellf)
^l^rl^nnberf en ! Itnb
!
iPeldE?er nnerl;rfer
flpfer n?ar
jte
ft)ig
Hnb
bod)
xvk
meffen!
jtt>ei
255od^en lang
t)oII=
jte
3tu^Ianb, ja
gebeil)t
mit
ii^r!
ah
3^orbs
ift
2)er
runb
bafnr,
ba^
limue,
trennbar
tt>irb.
JSeibe
bem
nid^t
bulbef^
bnibet
"^^^
ijl
unterbewut im runbe
et})i(d)e
bae
ber
runbafpeft
biefer 25lfer!
d;on
trurbe,
in
bem d^Iu
he-
be 25riefe, in
bem
l!>a6 etfie
fd)tt)ebifd^en 3turif,
I)errfd^t nnel^'
inSan^ gerufen
fommt,
tritt biefer
3"
3Itenge
fo plajlifd; ]^ert>or.
'^ttlid)hit
unb S^eibemfnd^t f
bie
^Prgel tPnfd^t,
301
biefe
3[Kaffe t?on
ii^rer
3er
tigFeif
uroper, ber
bie alleB
^^^^
erecl^=
biefee
3It^affe,
nnb
t>er=
fommenbe
Beifpiellofe '^tt-
nnb
Siebe,
(bie (Sefie
d^en", ^^Sltfterd^en").
bem
I)errfd)f.
nnb
,,IInfreif)eif".
gan
ob
nglnber,
fo B)ufig
'S)ent(i^e, Qrrangofen,
^falienet finb
alle-
famt
dner
ah gang
^Honomanen
itten;
fojialen
rbnnngeibee,
ah
ttrteilen ber ba
^o^i^i^"^^!,
^n
dtn^lanb
i(i
X5er=
bred&er
^a
3tulanb an
es tt>ieber
3nbit>ibnnm0
beifpiellofen
intern
2Bie
25
bem gegenber
tifrf?en"
nnb nglnber
tionelle, (f^ematifd^e
in ber 5tun(i,
man
benh an JSalgac
berall Sr?pen
302
bem 3tuffen
fo gerne nnter,
wenn
n>ir
ba^
^a a&er er^l^It
ifytn
nn Z'^,
ijl
nad)
eine
gan
ba^
bie oft
@faaf5poIigei
n>ie
nnbe
n?ie
ber
einem 255albfpajiergang.
freiBf fte
'Die(eB
efn^,
biefe
el^nfnd^t
gelingt
e n
entnommen
fo leben
in
lien,
@d^tt>ei
eine
afmenb nnb
regell^aff.
jte
aU
3^^^^ genieen
t>or
biefe
dtn^e,
S)ann
ergreift
tiefer
2IBfd^en
ber enropi=
fd^en ,,@id^erl)eit"
bie
el^nfnd^t nad^
fd^tt>eBen=
i^mxi,
in
Sa
(jtel^e
ifi
bie rnffifd^e
@eele!
eine
2Gie prgt
jte
jtdE)
auB
bem
aBentenerlid^en SeBen
@eIBj!BiograpE;ie),
25afnnin, ^ergen,
S)o)io-
rapotFin
iett?!i
eine eontjen>,
nfn?.! 3" f^nem i88i gefd^rieBenen 2tnf fa| ,,2Ba0 iji 2I)ien fr nn?" tt>ill S)o(ioj[ett?0fi bie (^rage Beantworten, warum (Suropa Kulanb fo fel^r l^affe. (Sr antwortet: ,,2tr
Sie
rufjtfc^en (Europer"
fl^rt er fort
303
^bee,
eB ipclle
,,
Europa
jebod^
eine
bie(eB
md)t
(So
fmmt
^iet
^bee
Dtu^Ianb
f^ia,
(ei,
eine
^bee gu
B^aben.''
25i5 ^ente
fro
fatu
Suma
nfw, ^at
2)oj!oj[ett>5fi
tt>ie
red^t
2)er IXnferfd)ieb be
(StF)o
be intelleffuellen
Be(!ef)t
barin,
jid;
ba bae
!Ceri^If=
nnb ,,2luna]^me"
auf
gilt
bie
enfgegen=
gefe|ten ^ni)alte
nnb 2S5erfe
t?ertei[t.
1)ae
om egen=
Don efal)r
(a^
unb efe|,
(Sered^tigFeit;
unb
@ic^erf)eit;
aucf) t)on
2unber
dln^lanb
inbit)ibuelleeele.
70
(^^^iebeuial^re,
iji I^ier
90 3af?re
(SroBerungefrieg.
S.f).
im runbe
SHenge nod^
ein 2lu=
bie
nal;meuffanb.
2)a 9S5unber
ijl
(Suropa
frmm|ien atB)oIiFen
and^ nod) fr
%nBn^me
eine gottgetpollte
ber gu
nd^ffal6feIBjit>erj!nbIicl^geIfenbenefe|niigfeitber9rfatur.
Sa
pm
minbejien and}
Sauern=
mne
\)at e ffet
auf
ein
dXlinimnm
gu Befd^rnFen gefud^t.
Sem
rufjtfd^en
JXenfd^en
tI)eorie'\ n?ie
ifl
berfelBe
^n^lt^
ben tDir
oBjeffii?
,,253unber" unb
fuBjeffit)
puren ,,IauBen"
ijl
nennen,
bie
3legel
unb
eine
Stuual^me
tpie in
fe|"
bie
ba efe| in 3rtatur
(Staat
OB er all
fragt
Sagegen
lid^e
3^
fagfe^fd^on:
erjl in
bem
X$IFer
nif^t
im QorfarBeifen
in gegeBenen ^JXtet^oben jn
neuen 3tefulfafen
SR'ation.
elBjlnbigFeif ber
Sro| aller fogenannf en ,,3"^^^"^^^*^"^^^^^^" ber 2Sif= fenfd^aff giBf e in biefem @inne nur eine, ,fbie^^ europifd^e
2Siffenfd^aff unb in
il^r .
S.
@0
giBf
feinen
ruf(i=
(d)en ^TTefl^obengeijI.
3tufjifd^e "J^t^et
unb 3[ITat]^ematif er
arBeifen
meif!
Sebuffion
am
gan^ wenigen
!Prinjipien.
@ie
l^aBen feine
n?enn ani^
meij! gan
englifd^^fran^jtfd^en ^ojtfiDimu,
^ix^tet ber
2tBer
ret?oIutionren SITaffe
in ber eijleart
Dom 'JXtatp6mm
aBJ^ngig ftnb.
Don
eonfj[ett>,
auf
mit bem
mi?fl)ifci^en
2)enfen
biefe^
i|i.
^on
bem
tiefen
egenfa|
ber rtl^obojrie
unb ber u
ii^r
gel)rigen re)ien
inm
bie
Sie
religife inl^eif
unb
il^re
runbeinfiellungen,
20
305
ipitfelung on
bem roen
DoIIenbefe,
ijl
bie
2Iufofrafie tPrbe
am
(Suropa aufnahm
(ei e
ant,
bleiben biefe
(S;infiel=
eigentmlid^en ejialten
il^re
Kl^pfl^mu.
3f^
Sro|
ber unt>ergleid^lidben
re
eine Soljloi
unb
3o)loj[ett>6Fi, eine
ba^ ber
rufjifd^e eijl
euto-
,, reinen
unjl" gar
nid^t fennf.
Biel-
34>
atber berall,
bie(e
,,un(i"
gro^
ijl,
i(!
fie
im
europifdE)en
reijDoIIe
@inne.
@ie
ijl
eine
aud^
ein
jll^etifd^ oft
un=
gel^euer
granbiofe ^ropl^etie,
unbifferengierter
iff
JXtx)t\)O ober
ang
in
be religifeuuItu.
^iemah aber
^bee nad^
ein europifd^ee
25orurteiI"
biefer
iji.
25on
unjl, bereu
ejrof ifd^
nm
gerabe
255a
he(aq^t
nun
bem roen
fort=
fd^reiteube fogenannte(Suropijierung
finbe i(^,
3tulanb0"? 2Sieber
enttt>eber einen
do6
int
2)nma nnb
gnr
j[e|t jid^
ftfd^en 2Igrart>erfaffnng,
be SQfCir
nnb
gleid)jeifiger
^roIe=
angel)enben IeinBeji|er
t>oIIjie]^t,
flfd^Iid;
fr (Suropi=
jiernng"
in
bie
I)lf.
Und)
ejrafter
jene
2IrBeit
255iffenfd^aft,
iji
in bie
intet'-
nationalen 25erM;rinffitnte
Feine
nropijiernng". ^ie(e
Smanen nnb
g-reilid^
:
lgr)ptern.
anffaffnng
,,5tapitali0mn6"
fr bae 255efen,
ben
ern
fo=
Be=
bap
bie
UBerBan"
ber
mag,
ber
mn
biefe
,,(5uropijiernng" J^alten.
Ser
Senen
nnb
frei
el)rlid^
nnb
and^ nod^
it^ i^te
ah
aU
xvdi)t,
ba^ ber
ern (Snropa
n?ie
ern
nnb
be enropifd^en
ifi,
ber JBonrgeoi,
bie
Ie|te 3Q[lenfd)
bann
ffel^e
id^ nid^f
an gn fagen,
ba^
biefer
20*
307
3enn
i|i
^Had^f
nnb
Sebcn^enfrum
be l^eroifd^en,
be anfnbiDibnaliffd^en eijle
ifi,
nnb
jener anfiFen
&taatmbee
bit
ben
&faat ah
eine nberinbi=
Sentfd^Ianb!
3ann
ftegen,
mnffen anf
lifd^er
bie
Komfort nnb
Sann
n?irb jtd^
bie
mit innerer
^a^t
in
^a^t
anfd^rooll
biefer
nnb beren
ifl,
nnferer 'SXteinnng,
rieg
forf=
nnb
tt)eiterfreffen
nItnrFrei Don
ermeintlid^e
Eben
biefer
(Snropa
als ein
ieg
anf
(te
nropa
nnb nitnrartnngen,
ein
nnb
Feine ^fXtad^t
ijl
banernb anfred^f gn
S)a
bie
gange r^e
ber tDeItB)ij?orifd;en
ifnadon:
Sa
ijl!
biefer nnerl^rte
Seginn
feine 2Ibfierben
Sriftes!
2Genn apifalimn ^ern nnb 233efen f,(olV^ (Snropa am^ bie ^^tmtQ
308
unb
follen
jtd^
bet grten
fd^Iffe id)
Sann,
bee
ja
bann
fiel^rcr fo t?icler
rufjifd^er
bet
nenejien
'^eit,
tiefjtnnigen
ftd^tetlif^
Bejiiegen,
bie
ba^
errid^tct,
Kmer
bie
elm
ben rani=
f Berfd)rift nb bei
SKaler
malten unb
beef^alb
bie Dlitter
nur
allein,
ba^ bet
ober rnfjifd^e
Kninen
jtd^
all
^errlid^feiten
,inbit>ibnell'
unb
,foIIeftit)'
xvo^'
Bejinben md^te"^^'
2XBer Seontjen?
mad^t
\a
6r
I)lt
ben ^apitalimu
n?ir
fixt
ben
^ern (Snropa!
urfprnglid^e
e
2ie
anberen
an
eine
eigentmlid^e
fo l^alten
ei|ie0einl)eit
5)oj!oien?fi
Snropa glanBen,
wir
and; mit
finb
^bee u mi^a(^ten,
fte
Itnfere inneren
gro^,
aui^ nur
t)oII
u erjiel^en,
ja fo uner=
Senn
Bare.
bie geff)Ite
t>iel
unb
geaf^nte Sifferenj
bie Begriffene, in
n?ir,
ifi l^ier
meglidE)
grer
ah
355orten au0brndF=
gur Fo=
im egenfa|
bie
nomifd^en efd^id^tlel^re
ba^
autonome
5tuIturfoIi5
309
batift
Suropa
in
i^tet,
J^intet
allem
mtetnationalm
il)xe
(Sigenarf and)
politifd^e
^ugel^rige
finbe,
unb
il)te
^ottn
ba^
bk
bk ba6
efd^ff, bk @aIon= unb S^oteh,,^nltut'\ bk 3^ac^af)mnng nnb 3Ilimifr9 Ber bk tiefen flrganifationerfc^ieben^eifen
be enr opifd^en
fallen!
nnb
rnfjifd^en
SBefens
Unb
jid^
nid^f
um
bk
]^an=
um
3taffen=
um
xvk
lanb
ah pvekt
2S3eIf.
@o
begeijierf
un
bie !preffe
fdjilberfe,
gelten
\a nad^
bem Urfeil
aii nid^f
genauejler ad^f enner bk Sfc^edjen burd^= gegen Ku^Ianb mit 2lber au(^ bk(e I)Ie folgf
,,panflat?ijiifd^er" efl)l6einl)eif
nid^t
am
tum, fonbern
am
nigreid^ 25]^men,
9^ur
ein
bemofraten
l)at
ba 25erbien|i,
auf
tf(^e(^i(d)et
&eke
genau
n?ie hei
bent(d)en''
lofer
im
Dteid^
unb ^fietteid^,
^fationalimu
olibaritt,
forbert
233er aber
iji,
momentane
nein
unb
310
politifd^en
(5^>^^J^9 ^^^
!
envopi(d)en olibaritt?
3iefer
(5einb
ij!
(Snglanb
er ba
e=
fge
feiner, (eit
bem
politifd^en ^Pringipien
unb
3Qfreff)oben BeiBel^lt,
b. ^, (eit
bem
'3Ratinimm, (einem
merben.
enau
(0
lange,
ah nglanb
mu^
fro|
unb
ba&
gonge
enau
(0
lange fragt
unb
ein polififd^er
2Iuen=
(So fann,
unb Ber
nie
alle europifd^en
&taaten
tveit l^inau
engagiert
iji,
t)eiligjie
fer"
tval)tenl
0 mn^
unb and)
alle
anbeten europifd^en
riege
inge
e0
unb
eftpa gegen
Ku^Ianb,
n?eil e
l^at^
^^pan, ba6
unternel^men fann,
el)e e
bae
tuenfeiterjlellung in hie
fellung
eines Iie=
@f aafengefellfd^aft Dermanbeln.
i?ielfad^en
5)a0
feif
^Sibcrs
bie(e6 ^Prin^ip,
ah
bie
aranf ie
fafdfd^
nnb
ift
3enn
nid^t eine
nifd^e (Sinl^eif,
Bnben
faafenBnbni toerben.
nennt, ba&
ift
2Sa0
(Snglanb ,,ieBe
jnm @d^n?ad^en"
ahet
faFtifd^
nnr
ein l^end^Ierifd^er
nm
ba^
eegeltnng geff)rben
ij!
fnnfe.
Iei4)gett?i4)t ber
Grfte"
ibeell \a
bas gerabe
l^ier eine
einzige
raft ber
SieBe nnb bee 23SiIIen0 in mel)teten @inl)eifen, eine ^taft betfelBen 9lid;f nng.
^iet
nglanb an
er|Jer
teile
gnm
auf
(5f)ina
gegen 3euffd^Ianb
Bebienf
12
gorm
gefunben
l/at
ff^xvet
gang
2tnd^
ba^
xvit
smanen, nnb bie @I)rIid^feif gebietet eine XSenbnng ^^Pi^ nid^t nnr gegen
gefeiten,
tvdte
fie
tvie
Zatfai^en
feit
bem
j[apanifd^=rnfjtfd^en Kriege
eingetreten,
nnb
in
bentft^'
bnrd^
fei
um feinergeit Gf^amberlain nad^ (Snglanb @d^tt>d^ung ben 25urenFrieg nnter 25ebingnngen anbot, bie mt (Bott
ablel^nten,
3anf
on=
poli-
jiellation bie
S)arum
e&
nnr ein
einziges
Mittel gibt,
bie
banernbe nnb
^emmnng
baran folgenbe
(Srjtt)in=
gung
n?enn
bie ber
biee gefd^eB)en
taatengefellfd^aft tt>erben, fo
mit renben
in biefe auf-
genommen nnb
feine eigenartige
bieB
(Stelinng
ah
^it-
^are
bem Seltl^anbel
erteilt.
nglanb an
313
fd^Iie^en tollcn,
(onbetn e6
felBjl i)i e,
ba
(id)
butd) feine
poli(d)en
'3Xteii)oben
politifd^
barau
auB(d)lie^t;
unb
XDk
gum
jpeile
bexi
Oefamfeuropa ^^mingen
muffen,
&tanbpmift
be ,,gnten
Snroper" ju
^ahot
fonomifd^=poIififd^en
2SeItred^nung redE^net
Sa
bie(ct
ifi
im emeininfereffe
ifi
aller europifd^en
bae
e fulturell
@oIange (Snglanb
feine 2IIIfeegeItung
unb
fann,
bie (ein
mu^
e jlef u fnjllid^en
bie
webet
bem
e
folibarifd^en
je|t
3ntereffe uropa
entfpred^en.
@o
Dor
^lt
ber
3^alien
feiner
burd^
beffen
nafrlid^e
2IngjI
X5erle|ung
3[rCitteImeerintereffen
bie
unb
feiner afriFanifd^en
Kolonien burd;
englifd^e flotte in
&(^a(^ unb
flerreid^ gu
brngen;
fo
j^at e
im
e
aufipiegelnb auf
SnemarF, bae
1864 auf
elnge
ein
paar
2Sorte 25imardF
figenb
l^in
i^m^
tpie
mad^en unb,
314
man
fd^on englifd^erfeif
l^af,
ah
'^iel
gegen un Begeid^nef
jteren"
n?ir
^aben
e ja
xveld^ee
Golfern erbll^en?
be f)d^|ien
bie (Srreid^ung
ba
jtd^
bie
bie
nnb 2ImeriEa,
er^
bnrd^ eine
gund^fi
]^eruj!ellenbe
fie
mifteleuropifd^e
23Sirffd^affgemeinfd^aft, xvie
lngji geforbert l^aBen.
^nlim
2Ind^
3R'nr pvei
2Sege fann
inl^eif
feiner '^eit
Gi^amBerlain gelten
be
Brififd^en
efamfreid^e,
'JXtnttetlanb
aud^ banernb
bie(SrIfungS)euffd^Ianb
Dom
fapifalij!ifd^eneijle englifd^er
Dorl^er
lum
Unb
(e^e id^
nur
in
betn
'^nfamtnentvithn Beiber
bie europifd^e
ber Dlid^tung'anf
unb
be feiner
aupf=
aber ol^ne mit bex beutff^'ttatioualen eine minbejien mitteleuropifd^e 3S5irtfd^aff6poIifiB u >ereinigen,
l^ol^e
fo
ture biefe
Sluftd^f
barum
nid)f gefrberf,
tpeil
einzelnen
Nation
u
gleid^tDertig
ijl)
in ben
tpieber
Qformen
in
bie
englifd^en
eijie
fonfurrieren,
foforf
J^angarme
2S5rben
jpir
bujirialimu mad^en,
bem
fapitaliftift^en^' (Beift
n?ir
butd^am
n?ieber
tt>ie
nur
nad^al^men,
alle (5^IIe
ipir e feif fo
)ie^e e bie
2Iuf
aber
unb
an
bie
rnfjifd^e
geben.
316/
enblid^
tPie
^"^ immer
nod^ entfernt
fet,
nnter er-
Se^imiernng
am
bem
bic
rper (Suropa,
^aiu
dbet
ijJ
allerfnnbamentalfie 25ebingnng!
bk olibaritt nropa
fr [eben
i)i
,,
guten (Europer"
er
Bietet,
mnf
tt>eld^er
^Tation
and^
gel^re.
5)ie0
ber
2InBIi(f
nid^t
nur ber
Beifpiellod
ntebrigen,
nnritterlid^en
^eer
errol^enben
egenma^regeln,
bie
ijl
pifd^en Kulturtrger
unb
fajJ
aller
Bernationaler eure2Iutoritten.
unb
Sie
^apfah
(te
an
ftttlidben
Krieg mit
ftd^ fl)rt,
in fein.
Beft|t,
bk JBebeutung
aller
(Jorm
fold^er all-
317
i)etei)ttet
2)eutlid^!eif in
fo=
genannten ,,t)oran6fe|nng0lofen",
,,t)orau6fe|nng0lofen"
fpiritnelle,
alfo
ipol^l
auf^ national
ift,
2Biffenfd^aft
gett>efen
eine fold^e
bnrd^
ii^r
if)re gel)eiligte
^ifltit
bie
t)er=
fo ,,obieFtit?"
nnb
!Po)ttit)imn
bie
an
bie
bann gar an
Dermeffen
aller lrt,
(5
mu^
g^ftgt
werben
bie
^u^ernngen
enropifd^er
tviefen
einen intellektuellen
eine
^er=
bnmpfnng
affefte,
roteoFe gefleigert
i)on ber
biefelben
^erren
tva
jie
mad^en
pflegen,
ba^
(elhfi ber
egncr
'318
jum
TOiffenfd^aft
eigen
ijl,
nur mit
anbere 235orf
mit nt=
(Selhfi bie
Vernunft
geu>al)ren f onnfe.
^reffe mugte
bie
,,^iffenfd^aft" forrigieren.
tt>eil
SR'ur
barnm
nenne
biefer
id) Feine
STfamen,
^erfonen an
n)aren fo
@ie
ift
,,gett)iffenl)aff",
fein fonnfen.
STlnr ba
bae 25e=
flagensn>erfe,
ba^
jte
Fennfniqnelle be
an
anjuerfennen, al aufd;Iie^Iid^
relafitje enge, Heinee,
fuBjeffiDe,
fo nnenblid^
t)erbnmpffe ,,emiffen".
id}
Oft
Fonnte
einem zumute
al fd)Igen
fein
bie
unb
Fenne
Diele,
benen
e0 fo
erging
2eIIen be l^auiniemn,
bie(e6
^einbe
X?iafer=
inm
unb
unb f^fet
2Xud^ in ben
ge=
migten 2Iueinanberfe|ungen
fefforen
O^forber ^ro^
eine luft,
fd^on in ben
gemeinfam anerFannfen
^Prinjipien
Don dted^t,
feid^fen nationalen
unb
I^ifforifiifd^en
runbe
in ben
unb
allgered^t
auf
bie menfd[;Iid^en
3^9
(Sngen^
bet
bet lonnte
mn^te
i^l^eren
2tngen einen
nie ge=
al^nfen 2Ibgrnnb,
ein
nnfrmlid^e
e f
(Sfn>a,
t>on
bem
er
jid^
fas^n
mu^te:
ij^re
ann einmal
geijligen
bie enropifd&e
ultnr
Bio f)inein in
(So
fiefjJen
Xnrgeln
ftd^
t)erfd)Iingen.
mn^
anf
bie
5)aner
wenn
ermannt
eelen,
>a ber
trnenben 2fnge6
gilt,
ameriFa=
fnfe
J)infet
fnnfen"
(ei;
aU
trfen n>ir
xveite fonnenl^elle
be0 ^ittelalteta
t>er=
SrieBerfd^Iaffung
tt>ie |te
S.
tt>ifc^en
ift
jener
Don
fo
mittelmigen ^erfonen
Ber ba6 Ifa
3at>ib
^xiebtif^
im 1870 er
rieg!
jtd^
gejtt>ungen fallen
nnb n?aren
jte
Staaten
(329
in xvafylen, weld^e
tiefe
d^anbe fr
bie geifiige
333rbe unb
ben J8e)!anb on moralifd^er 2luforiff in (Suropa! 2S3aI)rlid^ nic^t tpegen ber ^Perfnlid^Feit be !prjtbenten, bie burd^=
au erer)rung0tt?rbig
i|l
nein, ttJegen be
bamit gngejians
@d^IidE)t]^eit
nnb
^emnt geanfn?ortef,
=
bie
Er
teien
an
gnr(f ; er tat
e, oi^ne
ba^
jie
in
d^a.m
^nnerl^alB Snropa
ftellt jtd^
nn
ah
X5lfer
bie frangjtfd^e
3legiernng fnd^te
bie
afl^oIiFen
^Parteien
einen
moraIifd^=fpiritneIIen
c^mierigfeit,
S)er ^apfi
bie
erteilte
wit tro|
aller
J8emnl)nng nod^
efid^t Befamen
nnb trat
ein,
anerbem entfd^ieben
ber falti(d)en
"^taliem
25ei
nur
21
321
ber
nhet^anpt
nad^ biefem^tieQe
nnb
B)eilige
^nfer^
!S)er
frangftfd^en
Regierung
ifi fte
3an!
fd;ulbig-
@ie
gefd^al^ nur,
nm
bie
Regierung
bie ie|ige
f mpfen gu muffen,
in i\)m
^Jorm
efe|gebung ahjte
gefallen
fein.
bie
fat]^oIifd)en
Gbriffen
tt)rbe
im ^alle
gejiellt
einet
fein.
STtieberlage
^^^auFreid^
in
(5rage
in
Sie
fird^enfreunblid^e
bie
egenreoolution
^Portugal
(Eintreten
ba-
gegen,
nod^
mel^r
^nm
bie
bett)affneten
fr
nglanb ju neigen
Regierung,
t>ielleid^t
ft^eint,
ah
^bee
bie
j[e|ige
antifird)Iid^e
and^
ffnbigen 25elgien,
Dom
mit
S)em
j!eE)en
bie fte
gegenber.
2In
erffer
unb
be FatI)oIifd^en
lauben
22
auf
^ohn
mit einem
fatB)oIifd^en
nig.
Sa^n mn^
\ebet
@ieg Seutfd^Ianb,
nnfer
o^ne
gleichzeitiger
@d^n?d^ung
Selgien
ift
bieB
toeitere offen=
@ieg
ber '^entvah
^ovm
iB)re
(Sine
ber
pas
biefer
25ebingung
fold^e
auf Erfolg
gett>innen.
tt>irb,
(S]^e
3teform in
(Srfd^einung treten
Bleibt
Bei
beut g^urdE^tBaren,
Brad^te:
Sa^
in
(Suropa
feinen
SHann,
if)re
Feine
2Xufprad^e
innere 2Brbe
unb burd^
il^r
moraIifd^een?id^tnBer]^oBen
(S:^rfntd)t
gemeinfamer
unb
ge=
meinfamer 2tnerfennung
genffe,
bie natio-
Sa ijl
ift
frag-
njrbig geroorben; Ber jeben l^errfd^t eine unBegrengte ^^i)! entgegengefe|ter 3[Reinungen
unb nur
bie 3Q[taffe
unb
bie emalt
geBen
nodE) einige
Sebeutung.
omte:
S)u
fl^lteff
in jebe (Suro-
21*
"^
323
barnm
angeftd^t
fpirif nellen
be
gegentt>rdgen
'^etfalle
aller
g^emeinfamen
23anbe (Snropa
tt>o]^I
fejigel^alfen?
Unb
be 3^^-
bem
ah
tt>ie
nnmtifam
ben:t
et)angeli=
fd^en333eItmifjton6fonferengjtd^nerIid^barge)IeIIt]^atte,"^
einen
nun
offenjtd^tlid^
gen?orbenen
erl^eBIid^en
dtii(d^titt
bet
gegentrrtigen
enropifd^en
tro|
unb
Sed^nif
reprfentieren
nnb
bie t>or
tiefe
bem 2Inge
d)anbe
fmtlid^er
implizieren,
if!,
eine
@tnfe gefnnfen
bie
i) inbe l^nfig
eine
telinng eingenommen,
ifi.
bie
im ^eime ah
grnnbirrig jn Bekmpfen
@el)en
tpir
aB
t>on
l^ente
fred^
nnb
ba^ fid^
Dlld^te, ba$
(td)
fnBjeftit)"
nnb
fo finbe i(^
biefer tDjlen
ejiienmoral
rieg
felBjI
uttb
bett
europifd^en
fr
2lnHage
erI)oBcn,
mir
irriger
ben nnb fr
me
n l^offen
ben
bie inneren
gnlniprogeffe be moralifd^en
f)altet i^t fixt bie
nropa
ber
Ie|ten t>ierig
3^^^^
biefer fo tonnberBaren,
ffenBarnng enre
ipal^ren
tpill,
in
iff,
inbem
riegfl^rnng,
Haft
Xtmgefel)rt
ifi
bie
pnte Xatfai^e
t>ielleid^t
biefe l^eibollen
nnb
felBji
fitflid^ j^eilenben
riege
nod^
bie(e niebrige
Snm^Snmfriegfl^rnng,
ranfam=
ah r^mptom, ah
ettoa
iji
SlCenfd^en^
nnb
bie biefen
rieg, beffen
Iid^!eit
eele
tt?ie
bie
@eele
Jebe
riege Dtitter^
unantilgBar
fein follte,
325
Befd^mu|fen unb in
eine ^ola^e bet in
bie
ijl
bicfer
^a^
famen Beripinbung
ntilitatifd^ttt
ber friegerifd^en
b. ^,
ber pajifijijlifd^
OIToral in uropa,
ber
bie
^oran|IeIIung be
3rtn|Iid^en
or
bem bleu?
2lnttt>orf
d^on
beun
ber
Qrage
entl)lt
bie
2lnfn?ort
bie
Ser
Saffad^en.
335o
n>irb
am
meijlen
gel^af?
ftnft
SITif
ber
n?eld^en (Sigenfd^affen
in
S^a^
biefem
Kriege?
bie
unfer
bie^
25IFern
jenigen,
bie jenigen,
am
unfriegerifd^jJen finb
bie
xelatit>
am
meijlen
am
tpenigffen
3[rtad^t Beft|en.
unb ppigFeit
iaat
en?ige 'SXen-
tt>irb.
tpeld^e
ruppen? 2Im
meijlen \)a^fen
n?iber
alle 25lferred^t
am Kampfe ah
granftireur
Beteiligten.
Unb
l)at ettva
bae
^olf
unter
2Sunben
2lber
gleid^er 2Irt
am
n?enigjlen lebengefl^rbenben
ugeln.
mit
bie(en
ba^ kommerzielle
(Snglanb, ba
(d^ie^t
fei
ugeln,
erabe
rieg
^^OHaffenmorb",
ber
ritterlidE^er
ijl ee,
bie in
ah
i^eilenber
ranf i^citprogeffe
be europifc^en
mora*
326
nnb
nur ba6
ifi
ah ange
genefe, b, ^.
an feinem nod^
rganen. 255a
nglanb
ba
ifi
allein bie
3emoraIifterung, meldte
bie ^apifalifiiffi^en
Bourgeoifen
ah uropa
ber
bie
unb
efl^i^
25eftigung fi^en 3beale unb 25orugregeIn nid^f nur meinen 2IBI)anbIungen Sa0 Keffenfimenf im 2XufBau
in
ber 3IloraIen"
eingel)enb gefd^ilbert
Sa nun
anf^ fr ben
B)rung
lungen ber
in ber balb
fert>ilen
gebeutet,
jiile
unb XDobnxd)
eine
be
ento]>ifd)en
"SRenfd^en
ah
25orau0fe|ung jeber
ift
2tuf jener
appelliert tt>arb,
iE^re
je|tim(5^elbefmpft, auf
d^tperte
&pi^e
fielet
327
ber (5fl;o0"
nhetivittben
mn^, 9Tod^ im
biefe europifd^e
3"9^^^
feile
inUmmt,
fo
ijl
e0
barnm,
n>eil bie^
anb
be
,,3Q[l'iIi=
taritttn",
be XJoIfmilifarimn nod^
Hmffnrg
relatiD
am
tt?e=
nnb
ii^re
^nfpkationen
am
ber
gnE)rnng ber
ffentlichen 2In=
anmalte
enropifd^ (Sblen
tjorgiel^t n?ie
(Sng=
ah
geriffenen
^ben
^er-
3ff ba6
25anb
fd)aften be riege
Berbauern
bann tvat
er entl^llte
jte
e nid^t be5
eiffe0 25anb, ba
bie 2tnard^ie ber
l^ier
fnpfte.
3)ann Bemirf te
Kultur
fonbern
bieglei^nerifd^eSH'aFc
nnb
@d^n=
S)ann
u>irb e nad^
bem Kriege
^ad)e
3"9^^^
f^^^r ed^tere
l^aft geifiige"
JSnber
um bie
pifd[;en
328
unb
ulfur,
be6 (Seij!e0
nnb
@o
einl^eif be
(Snropa
ij! eine
Siebe-
nnb
eijieeinB^eit, ob e biefe
ftd^
Saffad^e
ofji=
Snropa betrgt
tvie eine
aber in feinen
nltnrfni^rern
gnf ifd^e
(^tnilie,
beren lieber
2Snt gegeneinanber ergeffen, ba^ felbji biefe 355nf nnr auf runb ber gemeinfamen geijiigen (Sinjlellnngen ttiQin il^rer
lid^
i)!,
bie (te
erbinben
fte
tjergeffen, n^eld^e
entfe|Iid^e 25ilb
fd^en, ber
enropifd^en
Nationen
j[e|t
ol^ne
mglid^e 2Ibs
meffnng,
toerben.
ben bnrd^
i^m bemrFten
orff^obojen
egenfanatimu
biefe
rfte
bie
d^em
'SXtit tveld^en
fnrd^tbaren
Ilnb bod^
ifi
bie
^rage: ,;353o
ifi
329
md)
bie
er
Sie
^u=
malere,
ed^fe (Bin^eit
be (Suropageijie,
bie (Betvi)t hietef^
einzige
'^u^unft
ba^ einmal an
eiffeerfnpfungen
be Snropageiffe
frnff ureinl^eif
diealitt in
fo parabojr e
gegen-
H)m felbji.
ift
9^ur
nnb
in ii)m,
in biefem
^^^^
mpfe
ad)tet,
ba^
biefe in i^te
Snber nnb
2S3irt-
intern 2S3efen
^cr=
d^on
j[e|t
Hingen
bie
ifi
l)at
im I)d^fEen
inn
gegen
d^Iad^tfelbern.
nm
bie europifdEjen
ii^rer
ankommen, ba^
eingefal^renen
bie
^id)f& tne^t
lernen xvollen ober fnnen, bie '^na^d in ben ffenflici)en 2Xngelegenfjeiten bef)alfen^
3"3^^/
^^ anbe
fd^Ieifen
5lriege ju
einer
altnng
in biefem
Stiee
ii)te
tiefte
Erfllung
i^eittjlidb
gefud^t nnb
ben ^dben,
^ie(e (Jorberung
gilt in gleid^er
d^rfe fr
Q^l^rerfd^aff innerB)aIB
233arum
i^aben nid^f
^^nen
eilenben 3leid^0fagabgeorbnefen
tt)eil
^vanf
(o
tief be^
man
in biefem trefflid^en
Hugen,
ernffen
unb
nnb ba nun
bem efallenen
ein Seifpiel be
tt>ie
Zx)pu6
mir
if)n
unb
eben nad^
^dben
merben
tie
ba fglid^e 25rof.
fid) hei
@d^on
rieg
j[e|t
un0 in
ein
331
xveld^e 2Xrt
fd^nlmeijlerlid^e
Programme,
in
geleifef
t>on
einem
nationalijiifd^en
nff eilen
jtd^
^nrimu,
attfi^ifSettf
beten
'^ethtet^nna,
bxe
it>id^tigjie
93Sirfnng
biefee
Krieges
fein n?irb.
Sa
fel^r
,
ber Knnflgefd^id&fe
nad^
einigen
freffenben
233orten
2it)IE)ef enf
nm
einen
ein
tjlligen lBfd^Inf
mi(d^
fejigejiellter
(Bemntetvette,
Ser
^bee
^^fernafionalimu
einet bernationalen
Knnfi
be
t>erantn?ortIid^
mad^tf
i(!
unff
ii^m
anf
ber
tnfe
bee ,,SipIomatenfranjtfd^".
^ae
einem
ragife, ba et
t)ern?nnberlid^
g^nng
mit ben
2{tem nennt,
foll
gegenwrtig einen
jtd^
'^otn
aufbringen, al
nnff
tnbere
aU
r?bariti0mn,
ein 25ern>ei4)IidE?nng=
alfo
eine
ranfi^eit,
bie
33=
man
irren
i>om
itvav,
fetxt^alten
'^eit,
mffc",
ffrffie
,,inbem
jte
glauBen, tn einer
bie
unj!
fein !pia|
tt>eifer.
2tber biefe
nnb
Don
2S3a]^r]^eif".
(Stimmen
STfr.
331
ber (Jranffnrter
3^i^"9"
n?enbet.
(STfatrlid^
ein
Don ber
man
jnr^eit
innDoIIe gn ern?arten
3""^^^^^^
^^^ !p]^iIofopf)ie
DIIig
nennen fr ^Beurteilung
petente ^erfonen S^,
jtd)
pl^ilofopl^ifd^er
Singe
infom*
Sergfon
einen ,,(5^euiiretoni(len", ba er
unfagBare
enfualimu,
er (ei englifd^
iji
unb batnm
irrig.
3n
all biefen
trgumentationen
buvf^am
nid^t falfd^,
je
ba^
alle ^d)fie
beterjie
iff,
DoIIen=
eigentmlid^e nationalem
eprge
Be(t|en muffe,
jlet
Befeffen f^aBe
unb
ifi
Befi|e.
bie
\a antibent((^f
jtd)
biefen
SefIreBungen Der*
i^m
ogif
feiner 25Serte
unb
feine
bereu
renken
ber Befonbere
Suft
be ulturfreife
bie(e& STfatios
unb
be STtationalen etngeid^net;
an^etbem dbet
333
ma(^en in tpollen.
bentfd^
,,
nn|i
nnb
^I)iIofopI)ie
ah
gesollt"
fd^on
barnm
n?irb.
falfd^
al" benffd^
,,gett?oIIf"
Siefer ,,255iIIe"
fd^Iie^t ett?ig
am, ba^
unb bentfd^
(ei,
Senn am allermeijlen
iff
tpeit
ah
ah
alle
jenige, tt?a
gett>orben
nnb
^0,,albenffd^e6" gemad^f.
3cx]^rl)nnberfe tperben al(o
ber nd^ffen
2IrBeif einen
tnglid)en
toff
anf
ed^t
bentfd^er
nnji nnb
!pf)iIofop]^ie
nnb
tt>enn gegen=
d^affenben
jie
(o geartete dit--
forffaI)ren, in el;rlid^er
253a]^re,
Unb
Inng
QSoIIFommene
im egen=
SSter
I)elfe
ernftJ^aff
bie
gnm emeingnf
^wg^nb!
nn
va;
o0 Don (Snglattb!
/"V^S^-^^ic
ahet ni)etn tvk
if^
um bem
\ W ^^^ '^
I
'
bem
gefprod^en ^atfe
^ettvkh
emp=
lid)una, bie(e6
fnnbem
ba^
beut((^e 3Q[lifjton?
babntd^^
ItufgaBe, bie
mbglfige 3"'
3^^^'
tt?eit
bringlid^ere 2Infgaben
^a
bie(em
bie
englifc)=beutfcl&en
egenfa| nur
am, ba^
egenfa|e gu Snglanb
3? nft
bie
^a
ba^
in
biee
egenf|e au(^
lanb einmal Befeitigt werben fi?nnen. Sie aBer ff^eint mit hei
bem
iweiten
bet frieggewid^tigen
redeten Kriege
Xat
bet
335
gall l
fein,
^e^men
um
bie-
alfen f)ijlorifd^en
nehmen; nel^men
frifd^en
n?ir an,
bk nie
^all
elb bnrfen
n?ir t)on
Kn^Ianb auf
feinen
ex-
warfen
in ber
^I|e granfreid^
ijj
tvk tvk nnfer Beiben X5oran6fe|nngen n ermarfen an, ba^ nglanb nad^ bkfen (Snffnfd^nngen auf bem
verriete,
auf
alle
^lk
bann
itt
anfd^Iie^en tnt^te,
nnb
'^ekpntiU
biefer (Snf=
proBen gn
jiellen;
nnb ba^
lange,
fo nn=
fapar lange
bk(eti
rieg
fd^en
Sllad^fgegenfle Beenbeten.
255a
tt>re
bk (Jolge?
25erfE)rer
bk gnm Kriege
nnb bem
25elgien0,
oI)ne
il)m
Dienji bnrd^
bk d^md^nng Ku^Ianb,
bk
jtd^
naturgem and^
itt
einer erI)eBIid[;en
eraBfe|nng
ba^
ee
age mre,
utt
Beim grieben^
bie
mad^en;
tvai)ve
runb
jur englifd^^beuffd^en
fortbejlnnbe,
(Spannung
25nbni0=
nnerminberf
nned^fe
bie
Sage
gegen Jfapoleon
lid) l^nelte.
unb
Sae
bie
be eng=
bie
be rufjtfrfjen tvie
Don orns
I^erein u
'^eit abgeteuft.
Sie
beutfd)
^inau
gemaltig
unb
inm
Derjmeifelten
2]Siberjianbe
einer
^ranfreid^ ge(!eigert.
brang
mir
om Ojien
auf
fr
l^er
'3It'6}tett
felbfi
fd^bigungen
hei
unfere
riegopfer geminnen,
bahei
jal^relanger
granfreid^
um
ernjls
ba^
es in abfef)barer
lid^ gubebroH)en, fo
im
JSerl^ltni ju ber
Situation Dor
erl^eblid^ erfd^Ied^tert.
'^eit t>or
bem Kriege
mel^r fnrd^ten
ah
bae
3"-
25nbniffe0 am
bem
fritifrf)en
SQIoment
ber 3]^^I;unbertmenbe
22
337
nad^ (^afd^oba,
teid)
6 tt?rbe
unaBf)ngig
t>on e
Betreiben;
nnb inbem
^o=
unterfi|te,
mrbe
um
Sa
f)eit
aber:
3er
rnfjifd^=bentfd;e
iff,
ein rnfjifd)=tt>eff=
gleid;geitig t>er=
enropifd^er
fd^rft
mrbe bnrd^
jebe,
Sfnng
mrbe bnrd^
eine fold^e
Sfung un
genommen, bem
DCftifjton
jn folgen, xdb
gan=
j^l^erer I)i)torifd^er
@inn
bie tt>af)r]^aft
im
bie
STfiebermerfung ber
^eeremad^t
t)on
erhielt
mrbe,
mo
fahi(d^ feine
3trtum
I)erbei=
338
bie
ted^t6finbenbe
bie tvit
bem
,,
ge-
ntd^t gn enbglfigen
3*^
ered^figfeit,
bie
fd)on
barin
lge,
ba^
bie
25er=
ba&
Regierung
Derff^rte
^'^i^
^olf
aBer ben
@d;aben
be
angen.
bie
3de
^^^I "J"^^
biefet fnrd^tBaren
(^l)tli(^en
Zatfad^e teben,
bet
ftftlid^e
efi^I jebee
in
?Tac^n>eIt anf
n>ie
fiefjie t?erle|en
mn^, S)enn
ifi
gefagt bain
nnb
ein nnier=
Sies
ifi
ofte!
lBer bae
ifi
nnb
bie jenen
@inn
nnfere jiaatlid^en
^anbeln menigfien
tnng mir anf ett>ige
'Reiten al einen
@d)Iag
biee gn
'J)iphmatie
an feiner Stnjirengung
I^euren riegopfer
fel^Ien laffen
@ntfd)bignng
t>on
339
um
xvettloe ^n
matten,
iff
gar nid^t
amiubenhn. ^n(^ nnfet Seji| on Selgien mrbe un bann tveni^ nn|en, ha ein groer Seil unferer rmerBungen baranf
gelten
mte^
ah
erlufle gu bienen.
255a0 jjlerreid^
^at,
bem
g^riebenfd^Iu mit
Mnglanb
^aum
fieren.
nm
feine X$erlnf!e in
aligien n fompen=
id):
3er
ber
ah
ber
f ann
nnr bann
er refoint
benn
eiji
ber tPejlenropifd^ennltur
benfnng, ba&
tt?enn
nnb
(Snglanb
jlellen will
ober nid^f, g^g^n (Snglanb gefEjrt n?irb; nnb tpenn mir gleid^=
jeitig
folge
nnb
tvo^ beranbf
ba^
ein
2Irmee aber,
mit
fo
mut
fd^Igt,
bie
mit nm nnb
auf
34
@d^on jep
iji
(JranBreid^
fji
innerlid^
ab
e ^ugiBf.
Sa
niemals
unb
bex @i?nbifa=
^ffnung
aufid^f
(5ranfreid^
unfere
Har an
ben
Sag gekommen,
ba^ 25erl)anb-
bann
&eite
ijl
ber
bie
i^er
gu
ro^muf unb
unb
bie
europifd^er "iSei^eit,
i^eilt.
2[unben (Suropa
immer
(id^
fge biefen
@a| am
Bei)
6,
SegemBer bem
militxiff^en
fd^on
t)or
2Sod^en efd^rieBenen
jinb
bie
!ijnnte.
3a^
fid)
(wie mir
gem
t>or
bem
filif^en
rieg=
fon-
fd^aupla| Derlegt
I;at,
ift
offenfunbig geworben.
(Sin
ri^anblungen mitdin^lanb
nur
feinen
an^etbem
eine
(Sd^trd^ung ng=
ah nglanb
litten
lanb enfgegenfme.
n>rbigen
^tkben
momen=
fanm
Bebentfamen point
eine
d'honneur
@d)Iie^nng
mit
(Snglanb gegenBer
triftig jn
Begrnben.
3a
ber
rieg
tief--
nad^
Sireitfd[;?e0 treffenben
bie
iff,
fo
barf
n?irb
im Kriege
feine
eFunbe
au0fe|en.
@6
innd)fi
ber
bentff^
i>|!erreid)ifd^en
^erf)anb=
gn>eiter inie
on bem (Erfolg be
rufjtfd^e
gerid)teten
SrudFe^,
ben
nnb eng=
in biefer
inn
tm
an
bie englifd^en
raft,
bie
Erfllung ber
!PjIid^t gu
einem rabifalen,
uropa
^tci^eit
nnb
politifd^e
2Iutonomie ^urdFgeBenben
ah
bie
jebem
Sage
Ijanptfd^Iid^jler
egner
(ein
bie
konomie
Unb
B)ier
gibt e fr benjcnigen,
bil^er gefolgt
ijl,
S^anptfaf^e nad^
fdE)eibnng:
anfi^
jie
i^ei^t:
@ef)e
um
mel^r unb
me^v
timmen
jid^
immer
anber abfonbern
merFmrbigertDeife nid^t
ba^
biefe
(Stimmen auf
Fnnen.
Oft
burd^fd^neiben bie
&timmen
bie
Parteien hi6
j^inein in bie
ogialbemofratie.
5)ie erffe
timme
iff B^ell,
gro unb
fl^n.
ie
tnt etwa
in ber 3tid)tung:
nm
bie greife
n?ir
Wollen
ampf
gegen
(Snglanb, tvomQlid)
(!ellung
bammbe
unb 2SeIfgeIfung.
^ommt
bet
rufjtfd^
beuf fd^e
egenfa|
|!en5
fo tperben
allein
|!arf
genug
fein,
Dtulanb
in '^uinnft
gegnen.
b
2Iud^
unHare ebanfe
meiji in bie(e 3^P^^^^^^^^"^" mifd^t @timmen B)inein. 3"^^^^^" ^"^ ber gefE)rIic^e ,,allbeutfd^e"
(td^
beuffd^en
ebanFe
eine
Kulanb
ol^ne jierreid^.
3)ie pveite
(Stimme
i(i
jene,
2lu0einanber=
n?ill,
offener
ober
fd^on
Sie
j[e|t
lanb
fere
fd^ielf.
britfe
jene, bie
Stufl^rungen
beI)errfdE)t.
235a0
(Stimmen
Betrifft, fo
mag
|ie,
~ tvae
bie 35e-
tt>a0
t>ielleid^t
burd?=
am
ftd^t,
im
3led^te fein.
25ieIIeid^t!
^d)
unterfud^en.
Sennod^ mangelt
il)t
ered^tigfeit
t>or
bie
Si0=
fo
fel^r
auege^eid^net f^aBen.
935a6
tpill
t)ielleic^t
mglid^;
aBer
ber
rfolg
tvit
l)tte
keinerlei
(3etval)t
ber
3auer
in (td^.
2Bnrben
fold^e
greren
3tefompenfationen Dornel^men,
Eonomifd^e
tpie e in ber
on=
344
fequeng biefer
&timmen
anejirecfen,
fo
iprben n?ir
eine
Keafdon
bie
in
(elhft
bann, n>enn
tt>ir
n?ir
jte
auf
bie
Sauer
and^
bie
groe
ah
im Ifa nnb
t>ertt)alten
nafrlid^
fein!)
um tva^v-
SSerfaffungFonfliff
X5erfaffnng5fonjIift
bie
treiben mii^tef
nnb
bie
auf
bie
Sauer
innere 2Inard^ie
(Snropa5
in
bie
ber
2elf
anffatt
mte.
n>alfig
nii^t
jleigern
1)ie(e
@timme
ermangelt
nur
re nnb 3"=
j^injugeben n?ei
jte
entl^lt
nung eben
unfere
befelben DTationalprinjip,
auf ba
felbff
tviv
un
^eit
f)i)lorifd[;en
berufen nnb
3C!Iad^t
geflellt l^aben,
um
nnb nnferer
i^ier
muffen
felbjl
un
I;ten
'Damit
gifd^e
foll nid^t
im
ba^ ber
bel=
&taat
bie(e
fnjHid^e
Ianb6, ^Preuen
nnb ^ollanb
erhalten hleihen
folle.
3iefer
&taat ^at
ttalitt
el^rlid^er
3^eu=
unb
on (Snglanb
auf
geBnd)t
2lBer e l^t
r=
bem
ttitt
afriFanifd^en
^ollanb
in
an 'Seutfi^lattb benfen,
tige
\vo^
3leiBungen ju verringern.
l^t
fr ben "Sali,
an
2tnnej*ion
be
jllid^en
Sieile^
tt>td)=
!PunFt'e
25elgien0
beuten ,
mit
gleid^geitiger
2IBtre=
fung ber
tt>aIIonifd^en ^Provin^en
Burg
nafrlid^
unb
foIdEjer
Jolonialer eBiefe,
ni)fig f^aBen.
rfolgte
biefe
2tnnepon fr !preu^en,
fo
mten
er=
Sie
fnen
tt?eite
xveit
fd^rfjle,
^Proteff
ju gelten
"^at,
Unb
^nm
bie6
nm
fo mef)r,
ah
i^eftig
^PoIitiF,
bie
man
fr n>anbeIBar
346
f)lf
nnb
fein
^aat&ted^U
lid^e
nnb
bie
faFfifd^e
gerabe
fr nglanb
nnb
bte nid^f
einmal
am
wagtet
(5in|td)t in (eine
tveltfo--
"^nfammen^nQef fonbern
eigentlid^
nur
am
nn=
Silbnng,
al gerabe
fo
Haltungen
n>a^ve 3tid)tnng
biefer
fimme
S)enn: jtnb
nnr ^erfonen,
man fann
jie
Beim ^tie-
benfd^Inf entlaffen. 3f^ e nnr bie S^at(ad)e, ba^ bie gegen= mrtige ^erfaffnng bem IXnferI)an0 nid^f bie 3C[TgIid)feif
giBf, ben engIifdE)en
bie
emeinn?illen an^nbrdEen
^-ni^rf
man f ann
im
QSerfaffung nbern.
Snglanb
einen ^anbelfrieg
Kriege
felBjl
merben
feine
mangell^affe STtationalFonomie
korrigieren
nnb nnfere
IXn=
3ted^enfe>Ier
nnb
^infer
man
fdEjrift''
baranf i^in
an
fel^e id)
nnr
genan
bie-
felBcn
nm
347
Seil
jtd^ j[e|f
f).
in
nif^tamtlid^ev
gorm
ift
IcbenbigenSat
2III baB
ifi
235eber
ber englifd^e
rieg gegen nn5 ein purer ^anbelsf rieg, rieg gegen uns
nod^
ni4)t
iji
e0 tvai)v,
ba^
ah
aU
,,.anbel6frieg"naI)eIegf)audE)bemengIifd^enanbeInod^ einen
ungel^euren 9rtn|en nnb nod? ipeifere Slusbreifnng Brd^fe. !l)er
englifd^e
rieg
gel^f >ielmef)r
auf
ein
Sauer
abfolut unertrglid^
mu^,
unb
jebe jtnnolle
unb
fpred^enb
bem
^anbel
eltung
im 2elt=
233are
burc^
mad^t
unb tro|bem
bie englifd^e
nad^n>eilid^ fo Bebeutenb
bie
an 2ert verloren
\)at (fd^on
Sebrfniffe)
fieren n>iIL
bauernb Ber
bexv
if)ren
UBer
XXnjinn,
mn^
alfo fein
348
ftatt
enffpred^enben
^refge
in ber 235elf.
man
ber (5nf=
man bem
on*
benffd^en Q^Ieie
nnb
benffd^er
Sd^dgfeif im
frieblid^en
furren^Eampf be
2Iud^
i^ier
beuffifjen
alfo J^at
unfer rieg
unb
j^ierburd^ t?ermiffelf,
(man
^Beengung
be nationalen 2Ifem0.
erlfl tDerben!
2IIIe
fnnen
t>on
Zat mit
nnfe
nid^f
biefe '^iel
am
mangeinbem
iji,
i^m nod^
fimmen
(td^
fo BleiBe
man
SHan
unb
nglanb^
erel^rer
mnfd^en!
3enn bann
Braud^en
tpir
granfreid^ in
(ei e
3ufunft
nur al
in j^rge
erjl red^t
(Sel^e id)
finbe id^
reife, Buntfd^edFig
^d)
(e^e
349
i)oi)e
nglanb mei)t
leidet jleigern
fann.
3^^
J8camten=
politifd^en
bie
onfequenj dner
{ei)t
Srabifion gmingf^
3dt)
feB)e
all^n
gu ,,be6aDouicren".
bie bei
audE) foId)e,
einer ernjlen
Hoffnungen,
politifd^e
tbred^nungen
mit
me^tmah
un nid^t
,,foIIen" BeFannf u
fage
id),
beim 2trd)iDaIi=
ernf^i^aff enfgegengeffredEf
ift
3^
@famme0=
unb XIn=
ulfurgemeinfd^aft",
bie jtd^
auger bem
?(Ierreid^er, begleid^en
unb ^nben
ah
polififd^e 9Tfotit>c
in bie(em Kriege
2IIIe
gang
unb
biejenigen,
bie
mgen
ermeffen,
ein
mie groge
man
id)
biefet
ruppe
unb ben
auf allen
ahet
eiten Ber
fd^tf(ie&
allen ^rei
il^rer
erl^aBen
t>orau0fe|c,
\vol)l
3[Rigfrauen
mangeinben
politifd^en 25ilbung,
350
fd^rffic
ifyt
'Denhn
unBett>ugf
^i^ttauen
biefer
nod^
ber
tpeif
jirFer
in
3lici^fmig
tt)ir!f
ba
ange
im
erjlen
ba^
ein fo nnt>erl)ltni=
et^ift^ev
in
3en=
n?a
3^
Senfene benfen"
ba
l^ei^f nid^f
etwa nnfritifc^
ba^j
fr
,,tt?a]^r" Italien,
nglnber
l;alfe
3=
be iDenfen Beuor^ngen;
am
wenigjien ^ei^t
3[Itan
fann nglanb
lifd)
el)rlid^ ,,]^affen"
nnb bod^
biefe
einziger
in
englifd^en Kategorien
nnb IDenfregeln
^n^^Ite formen
unb
gliebern.
prinzipiell
alle
@|e
nnb 25el)anpfnngen
fte
nad) BelieBig
fd[;arfer
man
benFen" nannte.
2tBer
man
ba^
Kategorien benft
fei e&
ah
Saripiniff,
ah
ah
^tei^
f)nbler
&taate6f in
f)i)iorifd^en
hefiimmten
fono^
itnation einzugreifen),
ah 25ertreter
35
mifdjer efd;id^fauffaffung,
etl^ifd^er Ilfilifarier
(ei e
ba^
l^^^^, ^^^ i
biefem
inne ,,englifd^
^erFunff
(l'ng= bie
Dielleid^f
Don ber
biflorifdjen
lanb benff, fr
banernbe efamfinfereffe!'^
Senn
eBen
,,@frntor"
nad^meieBar
eine nationalen
SenFen
enffprid^t
ben
I)ier
bagn
3nfelj!aafe0 Berl^anpf.
t>on
(Snglanb SenF=
ba6
ifi
^e grer
ba&
einefe| ber@eele,
jiet
bejlo geringer
Xiffen
nm
jte!
im egenfa|
^.
gnm ebord)enben
felBfi
an
|td^
nnferer ,,^mpetiali(ien*'
Slllbentfd^en, aBer and^
ba6 XBort
ifi
englifd^,
g.
\a nnferer
Har
n?ers
il^re
Oegenteile,
t>on
ben Kategorien be
erjl
Senfen
tt?ir
ifi,
ba xvitb nn allen
ben, toenn
terben.
3Q[l'eint
man
^ntibett Iffte
lftftett
fran=
war? 3a
Sentfd^Ianb
erfi
Sefjtng, oetl^e
nnb d^iller
nfto. a6,
35'
un,
baB Slnaloge
!^^^
I^injJd^tlid^
lernen
nglanb langfam
feigen
^u
3d^
etile
feiere
^ier ba&
ben
brei
efid^f
ba
fnrd^tBare
ejtd^t,
ba
t)on
(So rdEt
mir
naiver
unb
ni)et,
menn
id^
benfe,
bie
(Stimme
ber
2IBer e entfernt
(t(^ tviebet
d^aften
eine fd^n>eren
S^raume, --
g^nl^rung ber
2SeIt banernb
ber alten
Bel)lt
nnb
bie eblen,
3Q!ZitteImeerfuItnr
meiterfl^renb,
neue
nnb
Ergnzung
tvd^t :
t)on
notwenbiger, al
man
glauBtl
23
Slnmerf ungen
"Diefe
3*^
*^'^^
f^^
"''^
einge|^cnber
Segrnbung
Sad
SRcffentimenf
im 2Iufbau
%bf)nitt
ber Dltoralen";
Drgan unb
2Berfeug wie 2Baffe finb einerfeitd S'^^^" flagnierener Snffaltungef^igfeif be organifd^en eben0, anbcrerfeit
2Bcrfeug".
nac^ftrdglid^eSrtu^barmac^ung Don2erfen einer frei=fpDntaneneifte=
betdfigung.
(5.
auc^ ben
2Iuffai|:
D3tenfcF)en".
ef. 2Iuff^e".
*
Sag
erft ald
Srger"
roirb,
(5.
abgrengbar
Dltenfc^en".
3 2)ie
einge^enb gezeigt in
bem
ef. 2Iuff^e.
eingef)enb pF)i[ofopf>ift:^ begrnbef in
gemeinfcf)aften
'uv
2iebe
gefl^I
ber 9mpafF)iegefE)Ie
ifi
gezeigt,
gorm
ber ^n^^^^ffi^n^
folibarift jurud^gefl^rt
ff.).
fo
3m
felbff
35erfud^
2efens
QSaferlanbflIiebe", ,^2iebe
3'Ttcnfd[)^eif".
unb 2ertbeffimmung ber J^eimatliebe", jum faaf" im Q5erE)[tnid gur ^^2iebe gur
efagfen
ifi
gr
ein
ba6
Unjurd^fu^rbarfeif
fieF)e
meine eingeben
25b., 2Ibfd^n.
gorfd[>ung",
I.
25b.,
Xeil II,
@. 52
u.
IL
Xreffenb finbet
(Td^ biefer
!mpfe unb ber menfd^Iid^en bbgen onf urrenjfdmpfc ^erDorgc{)D&en in bem 35udE>e Clopb ^iLorgan ^nf^'"^^ ""^ cmo^nl^cit". Scubner
1909.
6
[cj^re
(5d
erfcf>einf
fr
^. (Spencer
@f|^if,
o^iorogie unb
eftf)idE)f=
Xugenben nur
al ein
be& fojialen
leid^geroid^t",
einer
3nfereffen aller,
!PfIidf)f",
fferben merben.
7
Q5g[. l^ierju
bie
Don mir
enfroidPelte eF)re
Dom
I.
Sb., Xeil
II, (5.
613 ff.
unb ulfurbifbung auf bk fog. 35cbrfnibefriebigung" jurdPf^rf im II. Sb. be 3al[)r^Ufi)^^ielfarf) 3"P'"i'"^"^^^ ""^ rgdnjenbe aurf) bzi p. 3'JLeffer, Pfpd^os logie", 1914, . 3ioff. ^ 5)ie auf me(f)anifrf)e 9'ieflefe ober fog. Xropimen unjurdPfE)r; baren Probierbemegungen" pnben mir narf) ^znnmo^^ G/2)a ^er=
meine rifif ber
3't>iIifafion=
{)alten ber nieberen
bk
Organismen", 2^eubner 19 10) fif)on auf ben allere . S. bei Paramaecium. meine runblegung ber @fF)if im obigen ^Q^r'^utf), Sb. II.
^erfunft
2)ie 2IrbeiffF)eorie
2I[Ie
be (Sigenfum
pfr)dE>oIogifd^e
ftammt Don 3^E)n 2odt. (3ielF)e meine rifif unb .^erfunffle^re berfelben im 2(uffa^ Sa D^effentimenf
ftarfen,
in
im 2lufbau ber DKoraren", IV. ef. 2(uffd^e". " !IBie bai> golgenbe geigt, (Inb tt)ir n>eit entfernt, biefem
[eibenfd[)aftlidf)en,
aber
in
oieler Jpinfid^t
allem u folgen,
iF)m,
betrifft.
gelel>rf
gu j^aben, ald
ma
i^n fdf)on
(3dE)ilIer
au^
\fat feine
(^re
ber 25en?eger be
"
einer
roie Xreitfc^fe
annimmt
bit
QSoraufe^ung
iff
358
dleinad^& Don bev ^^iften^ be D'Iienjd^en unabl^ngig. (5. 3bee t)on Q5erfpreif)n" unb ,,^rtrag" in feiner QIrbeit: Sie apriorifd^en runblagen be0 brgerrid)en 9'?etf)td", 3a^rbud^ f. q)^il. u. p^n. gorfd^ung^ I. Sb. Zeil II, @. 726 ff. ^3 qSgl. meine 2Inaf9fe t?on 2B. )ilt^et) efd^iti)ftE)eorie im 2(uf= fa| ^erfudF)e einer pf)iIofop^ie be e&en" in efammelte 2Iuff^e''. ^4 Q5g[. ba6 apitel ber ben geretf>fen" unb ungerecf)ten" ^rieg.
felbfl
^5
republifanifd^
Sa
ant
bie
23ertragt^eDrie
be
(Staaten:
urjprunge
,j!taate&''
aber
be
einzige", bie
^^
dine Dor^glid^e
(5ci[)ilberung be
im
UnterfdE)iebe
Dom mobernen
abfoluten 35oIffrieg
mie berhaupt
Sud^e
ber
^om
riege".
ant gu jenem
t?ertt>irft,
^a^ifigis
mu
iF)n
englifd[)er .^erfunft
Ser
rieg,
tt?enn
er
mit
l)at
an
fid^
unb mac^t
gugleic^
bie
Senfungart be
um
unb
2Beid^Iid^feit |)errfd^enb
Sie
tl^eorien" be Otaate
emtaubrudP, Dlioral
35utf)e
in
meinem
,,2Inl^ang"
um
ber
Dom runb
2InaIogiefd^Iu^
be 'ISiffen^ t?on ber ($f iftenj frember ^erfonen, bie biefe ,,2iffen" auf ober 3T:ad)a^mung unb @inflE)rung urdPfF)rt, ein=
gel)enb aufgeroiefen. gaftifdf) roirb ba frembe gd^erleben im 2(ubrudP5 pE>nomen in genau bemfelben (5inne urfprnglid^ mal^rgenommen" mie in feiner rfc^einung ba& orperbing.
^9 DItit biefer
au
legten
'Jvin^ipien
man
^anbe[ffanbpun?f auf
|^if!orifd^er
(Situationen
fein
fann.
Jpfte miti)
ift,
bag
er red^t gel^abt.
bem
3'lLenfrf)en"
unb eben
barin
*<
bef^te^t
Sie (5pencerfd)e el^re Dom 3^^^^ ^^^ ^ffo^ii^ien [eid^getrid^t" berhaupt ift nur eine UniDerfaHfierung biefe eng[if(f)en politif^en
runbpringip
2*
Dom
poIi(ifif)en Ieid^gemidE)f".
fe^e id^ biejenige, an fid^ gltige Stangorbnung ber 2erfe Dorau, bie i(^ in meiner runblegung ber 2BertIel^re unb Sfbif ftreng enfroidPelt ^abe. (5. 3a^rbutf> f. pi^il. unb p^n. gorfd^ung", 25b. I u. IL an furj unb of)ne ffrenge Seroeis
^ier
irie in
aem golgenben
f^rung
l^rg.
f.
Don
^' 23gl.
23 <g[.
ben 2In^ang ber ba& dt^o ber @ng[dnber unb ben cant.
ben 2Ibfd^[ug bieje 25uc^e ber bie 2Ing[ifierung bed beuU
fc^en eiffe.
*+ 23g[.
im 3a{)rbud^ fr
gorfdE)ung",
@. 643
Sauffeine ju einer biologifd^en 2BeItanfdE)auung" unb 3nnentt?elt unb Umrrelt ber Xieze", bedgl. Sp. SriefdJ), Sie pf)i[Dfop5)ie be )rgas
nifd^cn".
*s
Ser
3nftinff"
ifl
alfo
bung
gemiffer
ba 3KitgefF)[ mit Sarroin unb (Spencer au& fo^ialen 3n= meinem 25ud^e ber (Spmpatfjiegef^Ie"
eingel^enb gezeigt.
I.
. Don 25unge: Ce^rbud^ ber ^P^pfiologie be DHenfc^en", Vortrag. ^g[. auc^ ba6 lyieie Xreffenbe bei 2B. (Stern, Perfon unb at^e", eipjig. *7 iej^e F)iergu bie Iel[)rreirf)en 2fu0ff)rungen Don Dtto O^libbert in
25b.
I.
*^ (3.
360
unb
*^ (5.
ba Xreffenbe
(Stern,
bei j-f,
^nnentDelf unb
Ummclf
ber Siere"
unb 2.
(S.
*9 (5. .
^avtmanm
f laroifd^en
prad^gren^c" nat^weifen
will,
ba^
bie eff^if^te
(Suropa
egenb befnbe. @.
al politifd^er gaftor",
^er|).
t)ed 3tt?eiten
eutfd^en ojiologens
Tbingen 1913. meinen 2Irtife[@t^if" in ben 3a^rbd[)ern ber P{)iIofopF)ie", l^rg. Don grif(f)eifen=Df)Ier, 25erlin I9i4 3^ 3SgI. B>ieru meinen 2Iuffa^ Dad ^effentimcnt im 2Iufbau ber
tage",
3**
35g[. ^ier^u
2SgL
(S.
STtac^
bie
Oolis
bantt Europas".
34 (5ie|^e
35
2Iu0 biefem
bioIogifd[) oerurteilen
36 25g(.
runbe glaubt ba^er fd^on Sarmin felbft ben rieg u muffen. (S. 2Ibffammung be SOTeufd^en".
ba Dorle^te apitel
Sie nac^folgenben 2Iuf|^rungen fe^en jene absolute @tf)if Dor* au, bie if)re runblage in einer eDibenten Diangorbnung unb ffreng einfid[)tigen efe^en be QSorjie^en Don 2Berten j^at. ^6^ )^ahe fie im 3aF)rbud^e f. !p[)iIofopE)ie unb p^nomenoIogifd[)e gorfd[)ung", Sb. I,
37
2^ei[ II,
@. 488513, gu
entroidPeln Derfud[)6w
38 ief)e
be
enuffe,
39
beren SGBertrangorbnung
eine
abffeigenbe
ijl,
in
Sb.
ein,
Sied fe|)en gumeift nur bie bloen ^iftorifer ber gelben" nic^t Sie ed)ten Jpelben" ^e{h\i |)aben e ffet eingefeE)en. Ser DIame
361
'JRan
bie bev
lieft
Kommentare fard.
Xaffo, 2IriD)l F)aben ben QSor^ug Dor benen art V. unb o0 X., fo feF)r ber letztere auc^ beE)auptete 33!3e=Dft gu fein. DTian fprid^t ][)un=
bertmal Don ^Sergil, ^orag, Doib, gegenber einmal Don 2Iuguffu, unb nod) ba^u gefd^ie^t biee feiten u feinem 9^uF)m. ^anbelt e firf> um ngf-anb, fo ift man neugieriger auf 2Ine!bDfen, weifte on Dlcn^
nern mie lewton, oif e, l^afteburt), Dliifton, 35DlingbroFe ^anbefn,
ale
teirf)Iirf)en
oon bem
2Iberg[auben ^afo&
unb genugfd^tigen ^ofe arl II., II. unb alle ben elenben ^ntriguen,
wie
(Sie natf) O'^ul^m trad)ten,
menn
m^renb mir in unferen .^ffnungen un off gefdufd^t fe'^en, weil wiv nur fr unfere '^eit^enoffen, (Sie aber fr alle S^itaffcr arbeiten." (griebrid^ ber roge an 25o[faire 3. ^an, 1773.) 40 :Die etwa ift bie runbeinffeung 2B. Dftwalb&. 4^ ine gute (5dE)iIberung biefer 3^1'^ ga& diif^avb UR. D'Iteper in
3l^re (grmarfung erff,
feiner 2iteraturgefdE)idf)te be0 19. 3aF)rF)unbert''.
*2
gefd^id^tlic^e
(f.
8.
^eft ber
,/jpoli=
tifc^en glugfrf)riften",
Don
(g.
3^^^^^
^'^
S^atfac^engruppen,
geigen, bag ber beutfd^e (3eift burd^ feine pD[itifc^.-LeaIiftifd)e 2Benbung feit ben 30er 3aF>ren be ig. ^Q^r^unbert burd^au nirf)t von feinem 2Befen abgefallen ift; wie unfere geinbe behaupten. 2Bir
welfi)e
in
und
9^. S^oetl^e
3. . gid^te 2Iuffa^ ber ben principe be DTtacd^iDeai". ottinger S^eftoratrebe ber ba& 1)eutf(^e ^ublis
(Spannungbilbung fd^on mit bem Seutfrf)en 3oUt>erein
fum.
45 2Bie biefe
begann unb
40 3dE>
rebe
Dom
Kapitalismus
Dom 3nbuffrianmu.
ift
3ener
ift
(36^
Drganifafionfraft
F)erDDr=
ragenb angepat
^7 (5.
ift.
in ef.
2Iuffa^e".
48
Sine eingeF)enbe
2Ina[i>fe
fid>
griffet
!perfon" finbet
in
d-t^if
im
^a^ibud) fr
49 Q[$g[.
!pF)i[DfopF)ie
unb
Sb.
II.
meine einge^enbe
im egenja^ ur (mobernen) allgemeinen ^'Kenfdbenliebe'' unb meine 2(ufF)rungen ber bie pft)d^Dlogifd)e unb ^iftDrifd[)e ^erfunft biefer le^teren 3^^^ '" ^^^ 2Iuffa^: 'Da S'teffentiment im 2(ufbau ber
DTtoralen".
^Sgf. je|t aud^ bie ^d(^ ber bie F)erPmm[ii^c falfd^e Slers
mifrf)ung beiber
^been
aud^
bei
bem
Don @. Xroeltfd^, T)ie (5ogiaI[ef>ren ber d^rifflid^en ird)en unb ruppen", I. Sb., (5. 134 ff 5 33gf. bie (3teUungnaF)me be Xi^oma^ von Slquino, de bello" in Summa Theologiae", 2. 2g. 40 a. 'Der t\)Dmi(tif(i}e Segriff eine bellum punitionis", ben^ant mitRed^t t?ern?irft,brfteunF)a[tbar fein. 35gl. brigen: DK. 9?eic^mann: er ^f. SE)oma unb ber rieg" in
F)inaugelE)enben 2IufF)rungen
Stimmen
eF)re
u. 12.
Dftober
1914-
utlE)er (Sd^rift:
fein
fonnen", i526.
(Safoin
1
Dom
rieg
fid^
iff
2ie
im fpteren
i^riftlirfjen
alDinimu a[ImE)nd^
(S.
ba6
pajifTi3iftifrf)e
Xroeftfd^:
Sie
@03ianeE)ren ber
II.
eften
(5.
@. ber
biefe
faffdEje
jum
SBo^Imoen"
ber 9mpatlE)ie5
d)vi\'id)en
meine Slnafpfen
gefE)[e"' ufro.
in
unb um
egenfa^ ber
unb
Sa
9?effentiment im
ef
2(uffl^e".
ber dtl^if
^a^vbud}
!p^iIofDpl^ie u.
p^nom. gorfd^ung",
II.
Sb.
von 2iebe unb 2Berf D9l.,,(5i)mpafF)iegef|)Ie". unb Ungered^tigfeif eined efc^ed flbft Don ber ereii)fig!cit unb Ungerec^tigf eit feiner 2(ntt)en= bung unferfc^eiben. STiiemal aber ge[)t e an, bie 3bee ber @ered)tig=
53
ber
ba25eL-E)d(tni
s* VJfian
mu0
feif'
au^
niif)f
auf innere,
2BoUen wie
unb
fie
ant jur
runblage ber
fl^if
I.
matten
ti.
f.
Q5g[.
3- -^an^
3af)rbud^
!pE)iIofDpf)ie
25b. 2.
55 Jr bie @tF)if 3. anf F)abe i(^ tiefet eingeF)enb nad^geroiefen im ^a^vbuf^ fr !pf)i[ofopf)ie unb !P|)nomenoIogie", ^ae 19 13. 56 ber bie ^crung, e fei bie ^oE)ere 2iebe bie 2iehe um greren
(3.
gi 96.
ber
bie pfpdjologifc^e
2Bure[ biefer Jrrung Dgl. ben 2Iuffa^ ber ba6 S'teffenfiment ufro."
wa^ve unb
ftrenge
3bee ber
auf bem
bem
STieibe".
9?effen=
fimenf ber (5cf)tDadE)en, we[d)e bei ber gorberung g(eid)er 25orteiIe unb
Dtad^feile unter gleit^mertigen
Umffnben bie 25ebingung ber leic^s egen ben efe^egebanfen, ber au ered^tigfeit" abgeleitet ift, gelten bann aud^ bie tiefen
ber Dlienfc^ Derfmmert im grieben,
9?uE)
ift
2Borte (Sc^ier:
Senn
DKgige
iff
efe^
2ILIe0 tt)i e
2Ie ^ebt er
(Selbft
5^ 2{uf bie
DQTut".
abgrunbtiefe omif,
bei
J5rage
^. VRnftev=
Segrnbung
f. 'Ji^il
biefe
(Sa|e0
in
3a^rb.
u.
p^n. gorfrf)ung^
ben S'ielatiDimud.
'364)
^ 1)ev
t^tm",
fie
ti)rirflii^e ibe0efE)if in
bem
2Iuffa^:
Sa
D^cffcns
@.
bef.
2BaIter D^atE)enau,
unb
aller
^k im iebegefl^I eine (SrFennfni ber d^einlE)aftigPeit ber ^nbiDibualiff unb ber mefapFjpfifc^en @in= l^eif bed @ein fel)en moUen, in bem ^u^t ber 9mpafF)iegefii|^Ie. Ser 35ubbF)imu0, ber biefe 2Iuffaffung ber 2\the unb be ^Tlitfeibe
jener panfF)eiffiftf)en iebe0[eE>ren,
teiff,
DTtoral,
fommf jum
if)riftlitf)en
^3 23g[. F)ieru
^*
/f3*^ i^afte eine gange 9^eilE)e nerDenfd^roatfjer Jnglinge im auf be Teufen 3fl?>r unb jur 3^'^ ^^^ 2fubrud^e be rieged in 35e5
l^anblung:
ngfflicl^e,
JRm=
unb
bit in
unb efF)[inf)a[f nur bnrd^ a eigene klagen ber forperlid^e unb feelifcfjed
ber rieg.
fie
^Da
fam
ranfj^affe
ber
fiidf)
fiel
n?ie
melbefen
fid^ bei
Sruppe unb
alle, bid
ma
einzige
mir
norf)
merfmrbiger
h\^
nid^f
erfd^einf
fie lE)aben
auf
um
F)eutigen
2Iu0na^me
\^i
feefifd^,
gebrotf)en.
(Prof. D. Sinmanger: 5)ie 2Birfungen be rieged", )er eutfd)e rieg, 12. ^eft.)
^5 9rtur
jum
et\6)tt\amm'
lung
^7
finb
F)ier bie
unb
tf)ager
unb Aar? im ^ergleid) u ben O^omern. (@. baju DItommfend 9?6mift^e efd[)ic^te", 35b. I, IIL Su^.)
l^ol^ere
SlfjmirationdFraff
feeflf)nen ipi^onifer
^9
3ur
ef. 2(uff^e'
!pf>il.
u. pF)n.
gorfd^ung", Sb.
II.
(5o
am
e6 in ben riegen
bie d)[aif)f
gerabju einen
^Turnierffil
ubmig XIV. mit (Snglanb Dor, ba^ annahm; ba^ bie fran36fif(f)en
unb
man
mod^te
faft
fagen galant",
ffritten,
7^
mer fr ben
mae im Senfen" (2lDenariu0) ober ba6 ,/Ji:m^ip ber konomie" berer, bie bamit bie Cogif berflfilg u mad^en meinten, ba& Prinjip
gr^tmoglid^er 2)ummF)eit".
blo^e
Sa
et^ifd^e
(Spencer) fnnte
man
ba apitel Don ber (5olibavitt duTopae. ba& fptev folgenbe Kapitel Don ber olibaritt
|^eran3uie(>en.
^uropa ergdnjenb
74 @ine ftreng tt)iffenfd[)aftlirf)e 35egrnbung biefer j^ierl^er angeo= genen runbf^e ber @rfenntnii3[el)re finbet ber efer in meinem bem= nd^ff bei Stiemeper^^aUe erfd^einenben ^ud^e: 'Pf)dnomenorogie unb
rfenntni0tf)eorie".
3^^ egenfal^ 3U
unb
22>iffen
bereit in
bem
ef. Sluffdi^e")
in
^^ 34> ^^^^ ^'^ runbarten biefer Xdufc^ungen eingc^enb entmidPelt meinem 2Iuffa^ 1)ie 3boIe ber inneren 2af>rneE)mung", f. ef.
2Iuffdc".
70
>rn 2In=
25om
3n
(iif>
ab in ^piaton,
ber bi Sin^eit bed geiftigen 2Iuffd^rounge bed ganzen 3'Kenfif)en, bie ber ed^ten ^etapl^Vffif
(nirf)t
ber fo
|ld[>
nennenben
(5c^eintt>iffenftf)aft
liegt, fo
ber e[ef)rtenfd^ulen)
tie
fc^arf ge=
2Bie .gelben
366
tum unb
baru"
burd)brangen,
(f.
ba^ Kapitel
Sa
6pef ulation"
al
fnbef
aud)
79 (5.
bei
bem
in
iftlid^feif
3a|>rbud^
!pE)i[.
u. pE)n.
,,6nnen unb
80
81
(Sollen".
(5d[)[ug be opitel
25gL ben
ur (5oIibarift @uropa.
(5if)riften
bef.
6. onrab
giebler,
efammelfe
ber unff",
f)rdg.
(5.
,,ber unffintereffcn
23gL
bie
3ufanimenfaffung ber
diefultate
^an elbrjf
urteilt
in
feiner diebe
in
ber ben
^olfe"
ber
910
alfo
Selbrcf:
^Gftit
9^ifterfumd
bie (Srfinbung
groen O^ieberlagen
^eite,
erlitten,
bie,
ba Ratten
fie
il^rerfeit
geucrroaffen an
ii^vev
fie
m^renb
nid^t in
bem VRa^e
bie
|)atten.''
ber
bie mDranfcf)en
bei
etlE)ifd[)
meifterE)aften 2Iuf{)rungen
rifcf)e
Don Slauferoi^
friege=
eniu"
fein
feine 2Ber!e
^om
riege".
^4
Db riegleute im feeligen
^tanb
auf
fnnen" biefem
gefjter.
^5 25gl.
(Sd)iefien
ba Urteil arlple ber ben 2lngriff griebrid)0 be ro^en unb feine SBerle^ung ber ^ragmatifd^en (Sanftion in
^fe
natrlidj)
anber
wo
e fid^
um
= 3bec ober
ift
ift
im runbe
ein 2iberfpruc^ in
felbff
unb nur
D^eDolution
fein rieg,
Ser
unb jlnnDoUer,
fo bie fittiid^e
Drbnung
gunbament
367
ift
SaF>ingegen
**
ift
ein 9?ecf)t
auf dlevoluoW'
griffbilbung.
Sic inrid^fun^
eine l)ci[igen
dege"
jrreif
getraltfameu
im runbc niif)f, tpenn fid) aud^ bfe Don 9?ug[anb unfernommenen Kriege im Flamen e SBei^en 3arfn" gutreilen biefer Jorm an^un^evn fc^einen. 'Die reug j^atfen einen pavtiiulaven ^tved unb finb ni(f)t 35eifpiele
35erbreitung be6 fauben fennt bic
d^rifflid^c 225e[f
)ie
maren nie al l^eilige riege empfunben, ba fie erff baburt^ jus nid)t flanbe famen, ba^ (Staaten unb i^re Delegierungen fponfan
aber
um
ba
ebof
lauben
finbet
fid^
^Prof.
@.
fudE)ungen im ,J^a^vbui^
25b.
I,
^^.
u.
pl[)nomenorDgifd^e 5orfrf)ung",
9*
fofgenbe
Kapitel
ber Sie
geiffige
din'^eit
Europa".
9* (5.
ben
2Biberfprud^ auflofl.
bie anfd[)aulid^en
93 25g[. ^iergu
d^ilberungen
STt.
Sie 3"f"nft"
n?eItlE)ifforifdE)en
Dom 31. Dftober I9i4 2Benn aber ^ew .frben biefen ampf unter ba6 25ilb be onfurrenjffreite einer
in
Dornef)men, uralten,
verfetteten girma, bie nur i^ve be= unb Don ber unbfifjaft 2Inpaffung an ben .^augebraud^ Derfangt mit einer jungen, aufffrebenben 2Baren^auds
Ejaglic^en efd[)fte mad[)t
bie fid^ in bie JCl^e be alten
Wo^fianb
firma Dergleid^t,
ift
efd^dft poftievte'^ fo
ift
bie& Silb
meber fidrenb,
norf) n>aF)r.
Sa
rrie
man
ngfanb unb
in
beutfd^em ^n^^reffe.
9*
3n
geroinnung tDar Don einem Srittel auf jmei Srittel ber britifd^en ge^ ffiegen. 3" ^^^ 9'tof>eifcnprobuFtion erreid^ten n?ir noi^ Dor tt)anjig
3aF>ren
nidE)t bie .Raffte
i{)r
aber
feit
1903
beffnbig
368
unb
ti)atf)fenb berlegen, 5.
S. igii/12
ftf)on
um
fiebrig
^rojenf unb
ber beutfcf)e
erreid[)t.
analog
in ber
ta^Igeroinnung. Si ^um^al)ve ig 12
f)at
mar
bie
ameri?aniftf)e
onfurrenj bem
brififci)en
Jpanbe[
E>aben bi&
um
3aE)re
1914 eng=
ta&
lifc^e 3n^"r<frie,
(5d)iffafyvt,
efd^dft
E)at ficf) in
^anbe[0s
beiber
2IboIpf)
2agner egen
'^od} fann
menn
((5.
er in biefer tt>arf)renben
@. 36
0. Od^rift).
95 25gl. l)ier^u
bie flaffif(f)en
2lu0f^rungen von
D'Itl)ler in feiner
^^(Spmbolif ber
i?ut^er.
9^
cf)riftlid^en
laubengegenfi^e";
ber
3"
feinen reitf)en
unb bebeutenben Unterfud^ungen ber bie ^0= ird^en unb vuppen^^ fommt @. Xvoeltfd^
utl^ertumd im 23erl)dltni
774)
jum 9^eucalDinimu0
tat:
engliftf)=ameri!anifc^er
^Prgung gu bem
9?efuls
bem
ftrfften Hinflug
angelfcl)jlfd[)=pietiftifd[)rmetl)obiftifd^en
beutet,
ba6
i(t
2Befen0". Wa6 biefer (5a^ bes au0 ben Dor^ergel)enben 2lbfd)nitten befelben Sanbe
(SalDinimu, inbefonbere ber fein 35erf)ltni0
ber
bie efifjic^te be
gum mobernen
englifcl)en
QSereinigung" Don
rf)rifflid[>er
unb Ufilitarimu
(i. e.
cant"),
^Pajipiimud unb
fapita{i)'ti^d)e 2Birtfd[)aft0gefTnnung
gu entnel)men.
tige,
,^r unfer X^ema'' fagt Sroeltfci^ ji'i ba^ 35ebeutenbe unb 2Bitf)= ba^ bei biefen d^riffli(f)en ruppen unb bei i[>nen allein, ber mobern tt)irtfif)aftlic^e betrieb mit bem d^riftlic^en Senfen Dereinbart mrbe, ba^ er l)ier bie bleute mit einem guten emiffen moglicf) iff". SKan brami)t fid) nur ber Umfrf)meife ^u erinnern, mit benen ber atl)oli3is mu biefe moberne 2Birtfc^aftform ertrglich mac^t unb im runbe immer roieber u [)emmen Derfuc^t, ober ber 2lbneigung, mit ber ba6 alte Cutl)ertum unb ber heutige beutfcf)e onferoatiDimud ben ^api=
offi|iell betvat^tet.
^ali0mu0
'Dann wivb
bie
24
369
calDiniffifd^en
Jorm
tridPelung
unb befonberd fr
(f. I.
feung be Profeftanfimu
frfjlicgcn F>ierau: 2IIfo
in if)r
Derftanblid^"
b.
(5.
718). 2Bir
moglid^ff
35Iute!
in
au6 unferem
efammelfe 2Iuff^e".
98 @ingel[)enbe
im (f. bef. Vernunft unb ^erfon") IL Zeil meiner ber runblegung ber@f{)if gemibmefen Unterfutijungen im '^^xb. fr pE)ilDfop^ie unb p^nvmtn. gorfc^ung", II. 35b. 99 Q5gl. ba6 Kapitel ber Sie geiflige @inF)eif Suropa".
ber 2Ibfii)nitt ber "Perfon"
'
in
pifc^en
Xppu
Sa
"n fr ba&
roorben.
2a bie beutf^e ^Politif betrifft, fo ^at ein beutfd;er ipIo= mat (unter bem ^Pfeubonpm DJueborffer) in einem 25ui^e runb^ge
ber eltpolitif in ber egeuroart" treffenb jmei !pf)afen unterfcfjieben:
bie ^f>afe (u ber
unb
P^afe, (bie nad^ O^ueborffer mit unferer 3'IiarDfFounterneF)mung gegen ben fran^ofifc^en fpanfionbrang im 3- 1904 beginnt), in ber
tt)eItpo[itifcf)en"
Don ben idfd)[Qen abhngig mirb, bie unfere Unternehmungen bemirfen (j.S.Sagbabba^nprojeFt, ba& mithalf, S^u^Ianb unb Snglanb gegen un bi^ ^ur Teilung ^perfien im 3af)re 1907 gufammengubrdngen). Q5on Simarri! fagt fKueborffer: Um granfreid^ 55[if e oon ber DJ^eingrenje ab^ulenfen, begnffigte
bie ontinentalpolitif
er,
fo
fef)r
unb
2Ifrifa.
2II er
@r oermieb e, oon S)eutfrf)=(5btt)effafri!a au auf ba6 .^interlanb ber apfolonie, ba6 5)eutige D^^obefien, ber=
jugreifen.
Simartf
auf
bie
l^iclt
bie
beutf^e Selfpolifif
in
2Infi(f)f 3ieF>en
mugfe,
^inpd^t ber
geffaftefe."
bie Weltpolitif
biefer
Sidmanf
in einen
3'lLan ben!e
an
fein
d^e gers
Sie LImfef)r
Jonfinentals
unb
SBelfpoIitif"
Seutfc^e dieid^
ruf|if(f)en,
in
DJiefopofamien
englifif>en ^ntereffen,
im
Sagbabprojeft
frangol^fd^en
ruf)lfd)en
unb englifd^en
gugleid^, in
SQTaroffosDngo
bie Fonfinentafe
unb
auf
fonbern grabegu
fann
(5eemad)fjpannung ftrfer auf feine 33erftnbigung mit 9?uf[anb beggd^ feiner Drienfpolitif im ^al}ve 1907 5inroir!fe ober ob umgefef)rf biefe 35erfidnbigung (nadb unfcrer
bie beuffrf):englifd^e
man fragen, ob
^ufammen^e^en^ 9^9^"
D'^u^Ianb)
ar, Snbnid
ed
bie
(Sngfanb
in
eine
2Ib^ngigfeif
Dom
franPoruffifc^en
erft
brachte,
gegen und
n?enn
beroirffe.
D^ueborffer
fomm
ju
bem
3ufarnmen=
fo
unb ontinenfalpolifif
man
bie
wiU,
Unternehmungen ^aben
9?d!tt>irfungen
auf
^ontis
befd^rnfen mu^."
id):
,,3"^^^^"/
^- & ^^^
biefer
nid^t nur,
Unb ?ann
STtage
e ba&,
3tationen berF)aupt, auf bie )auer bleiben? o^ne ba^ ba& efamtpreftige uropad in einem
g[eicf)jeitig
leibet
unb
(ic^
bie eurDpifrf)en
fd[)[ie01id^ alle
ba^
HBeltpofitif"
tt)irbV
marrfifcf)en
24*
371
um 8900000
b
tiP
DKenfc^en trad^fenbe SeDoIFcrung aufd[)(iegf, nodE) ebanfe be pangermaniffiftf)en ^mpmalimu, ber bie 2eItpo[i=
nocf) enblicf) bie in ber Dielbefpros
)pportunitt0{)altung,
fann
irgenbeinen
bauernben Srfolg
t)erfpre(i)en.
Sinen foIc{)en Erfolg fann nur Derfprec^en eine neue, britte T^afe ni^t nur ber beutftf)en, fonbern ber europifd^cn IBeltpolitif ber= ^aupt, bie id) gegenber ben !pf)afen ber bermiegenben onfinenta[=
polifif"
SBelfpoIifif
merben.
ie
menn nad^
bann
^emmni
unb bad
Dom ^eoU
bem
getpalt feine
gejmungen
reffierenben
bann nod)
unb
unter
fo{iba=
unterneF)men.
nid)t an, e0
fei
mit bem fJKutterlanbe fo gering, wie er gemeinF>in bei und gegenn?rtig Qe^alten wivb. "Den (5at^ 9?ueborffer mar, ba^ ba& englifd^e dleid^,
felbft
n?enn
bie riegflotte
im DIteere Derfinf en
tt>rbe,
fi^ auf
runb
wit
anbetenbe eift
3apanpo[itif !), fr
fiijielt,
ift
bem Kriege fo feF)r Derfd^ulbet, bog ber gr 21uftralien (uma[ bei ber eng ^anaba^ ba& lngff nad^ ben ^bereinigten
gppten Verbleib
in
(Staaten
bie6
erf)eblid^ 3n>eifelf)aft.
cnglifd^en
abfangen.
lanb.
aber f)alfen mir Dorerft 3"^'^" f"^ @ng= Sie je^f DielDerbreitcte Dlieinung, e trrben bie 70 3'ItiniDnen
burd^ bie Vermittlung ber efolgfc^aft ber 2IfgF)anen), galten
wk
fr gan ungeft^t.
ag
3"^'^"
@o
unb ^i^pon^/ ^^^ jld^er nur barauf roartef, firf) in ettt>aige inbifi)e ^nbel unb 9'teDoIufionen ber (5bd^ina E)inein5uflr|en. 35eibe (5t>ens tualitten liegen roeber im inbifc^en nod^ gefamteuropifd[)en ^ntereffe. 9^ur unter Voraudfe^ung einer folrf) neuen ^P^afe unb foldf) neuen eii'te& ber europifd)en 2BeItpoIitif Ratten aber aurf) bie groen Qlufs
gaben innerer
warten unb
fogialer D^eformen, bie aller europifd^en (Staaten
nod)
(Snglanb mit fo weiten ^Perfpeftioen oon Clopb eorge unternommen trurben ((5df)affung eine Kleinbauern:
bie
neuerbing
in
ftanbe, (5ojiaIpoIitifdE)e
efe^gebung im (Sinne be
beutfd[)en Q5orbir=
be, Sefff)neibung
ber SRiefenoermogen
Steuerreform
einfeitige
ufn?.), 2Iufitf)t
3^^^^
3mprialimu0"
mgte
Don dianfe, ber bie (Jpoc^en ber neueren efc^ic^te", SoDe, eip^ig 1906, i. QSortrag: 2Iein e gibt in ber 3'Itenfrf)l^eit berl^aupt bod} nur ein (Sr^ftem Don 35eDDlferungen, wcldbe an bie^ev aUgemeinen l^ifforifrf)en Bewegung teilnel^men, bagegen anberc pffeme, bie baDon augefd)Ioffen finb. 2enben mir j. 35. unfer 2Iugenmerf auf 2Ifien, fo feF)en mir, ba^ bort bie ultur entfprungen 2IUein ift^ unb ba^ bieder 2Be[tteiI me^veve ulturepoc^en geE)abt F>at. bort ift bie 35en?egung im anjen e^er eine rckgngige geroefen; benn
E)rg.
Don
21.
bie diteffe
dpod^e ber
afiatifc^en
uftur trar
^weite
unb
buitte
@porf)e, in
(Clement
bominierten,
war
ber DTtongoIen
fid^
fanb
bie
DoUenb
ein
dnbe.
JTtan ^at
biefer
mug
Don
man
annimmf,
wie 5.35.
fie
'Jetev
um
ben SrbbaLI,
jurcf
^* (5.
fei
bLTro^e bieuIfur machte bic9?unbe von Dften gefommen unb fe^re tviebev nad^
bem Dften
^eft III); D.
%hva^am
bic DTtufif
ber 3ipaner",
(5tf)riften
^^onogros
DTtefobien", 3aE>rg.
fidE)
V, ^eft
3.
Wie
weit
t?on
einem
einl^eit[idj)en
Xi^pu6 be (5pratf)enbau
prad^en nirf)t im inne ber biftorif(f)en enefi au0 ben fog. (Sprac^ffdmmen (fifel)e F>ier3u g. SR. Jintf ie @prad^= ffdmme be Srbfreife", 2Iu0 9T!atur unb eifteewe[t\ Xeubner igog) fonbern im (Sinne befonberer QtBeifen be 2Iuffa)'fen, d^ciben, SSerbinben, Hebernd ber (JinbrdPe reben Idgt, ift fro| ber frefflicf)en Sorarbeiten g. dl. ginrf (fie^e T>ie ^auptfppen be menft^Iidben (5prad[)enbau6", 2Iu0 Statur unb eifie&welt\ eubner) nod^ nid^t
ber europdifd^en
,
gengenb
'**^
feffgeffet.
^gl.
aud[)
bie hierfr
^earn
in
u Jpung=3'King
1.
^ena 191
Perfonbenennung @o[)n be 3C" brdft jldE) biee au. '**7 25g[. meine eingeFjenbe 2eF)re Don ben Simenfionen et[)ifd[)er Differenzen" im ^a^vb. f. q3E)i[of. u. pf)dn. gorfd[)ung", IL 8 gf^ur a[0 ein 3"i)fn dugerfter anfF)ropoIogifd[)er unb polififd^er Unbilbung fonnen mir e anfe^en, ba^ ber beutfc^e Spa^ g^gen 3apan
fo
Senn
biefer
^ag,
ber
fid^
ge=
legenflic^
.^albaffen"
in
f^renben beuffif)en
3ifungen
1^6rf)ffen
oerftieg,
f)at felbftoerffdnbndf)
o^ne
^ifgh'eber rrenigffen brff e e fo gemefen fein) be= wu^t, bai )pfer einer menig gldPHt^en beuffc^en ^apanpolifif u fein, rein nur um ber @^re be beuffjf)en DIamend unb ber beutff^en 2affen
JDegen, in ber efinnung ber ried^en
F)af.
T)0(^
wo^u
fo
maglojer
2Irf
^a0
Don
mug man
Doraufe^en,
um
einem
friegerif(f)en (Eigenart
ber3a=
a| 2(fien
gum
in
DKonroeboftrin folgenb)
|)at,
gujumuten, e n?erbe
ah
bers
S'Kan
Xedmif, IBiffenff^aft
liegenben 23ertt>etf)flung
ufro. 2Ibgefef)en oon ber barin Don ^Prioofmoral unb faafmoral, mgfc
bof^ ba6
guerft
politifcfje
3apan
|)ier
herangezogen roerben.
Unb
I)ier
liegen bie
1896,
am
unb DTtarquid 3fo in Xotio bereif Doffnbig bereins gekommen, bog (Sf)ina bie ^albinfel iaufung an S^P^n abtvete. Sa
Sfif)ang
erfolgte
bie, burcf)
eine
ergiebige
gfottenbemonffration diu^ianb,
gleid[)e,
um
fid^
bem
Sem
SeutfdE)en dleif^e
feF)fte
berrDge
feiner oftafiatifdjen^ntereffen
angemeffene
3'TrDtiD burrf)=
auf
feiner
Sa
gerid^tDertrdge
Ijeiten nitf)t
d[)inefifc^cr
3Inge[egen=
inf)altncf)
nun
bie ^erpflid[)tung
^apan&,
tDeggefaUen n?re),
ba<i tvol^i
gef(f)tD(f)f
tDurbe,
mugfe
freilid^
niif)f
fo
3apan
je^f
@nttpiifelung
^apan&
Conbon unb
naE>en
greunb rept^
an
greunbe bovt^eibyt aber gur ^eite brngte, mute angefid^t ber weiteren enntnis ber 2Irt unb 2Beife, mie wir
burcf)
iautfrf)Ou
3apan
eine
an
bie
Jpanb gaben.
2Bie
icf)
au&
fid[)er5
Hueen
tvei^, verurteilt
nirf)t
ber ebilbeten
ben (Schritt
^apan an
firf),
^apam
ge^t e in
bem ritterlid[)en ebot be ,,bufd)ibo'\ Sen 2)eut= ^apau^ wie wir fieser wiffen, ganj Dortrefflid^ unb
ritterlidjje 2Irt
^tte
fd)on
burc^
bie
\ld)
u Jpaufe im japanift^:ruffiifrf)en
bie
je^t
unter
fic^
ampf
gegen 35rger
^orbilb bienen
ag 3apan
weiter fif)on
bem
ruffif(f):japanifcf)en
ein,
gelbgug eine
erf)eblijf)e
und
nid)t in
S^age
Sro^bem trug man F)ier in ^^P^ner wiber if)ren 2I>iUen in biefer 3ufion auf ben .^nben f)erum, um (id^ bann g[eid^geitig fr bad plo^lid^e @ntfrf)Winben biefer ^^^f"'''" burti) ^a^ unb (5rf)impf an ^apan ju rif)en unb nglanb vorzuwerfen, ba^ e& ein gelbe QSolf gegen und aufgerufen ^abe. Sa @ng[anb (Ermunterung mogfii^
fam, wute
jeber politifcf) ebilbete.
35erlin gu 35eginn be riege
war, ba6
nod[) ber
-ber
freilie
ift
Domnen
beibe^ ein
pmptom
3apan
3mmer^in
^at unfer,
hetveffenbet
^ag
gegen ^nglanb
@inn
Domnen, ba (Suropa (SoUbovitt bmd) ^apan weit ffrfer gefdf)rs bet ift ald burtf) bie Domnen. 2)arum ffeigere man fid[) nid^f fos
fern S^P'^"
"'^^
japaniftf)e
2^ruppen
nati)
(Suropa fenbet
DerfeF)rte
3^^^
3apan
F)inein,
im ^ae
ngfanb auf
bie 9?ejf)nung!
jelbft
2Ba fonfligc SanFbar!ei" betrifft, fo mge man bod) auii> Japanern nic^t jumuten, ba^ fie inge wie bie 2Ibfa^intereffen
unb
teif)nifd^en 3QTetF)Dben in
eined
unb D'Kenfc^en ju
unb babei
iE)re
oft unoerflanbcnc
bie
anzubringen, fr reine 2iebe u ncF)men, fr ffattfinbet, nur perfnlid^e San?barfeit !PfIitf)t rodre.
e[el[)rtenti>anberungen nad^
veif^en
aud)
wo
fie
'Die beutfd[)en
bem au^ereuropifc^en
21ulanbe, bie fo
J^Ien unb SenPend burd^ reprdfentatioe" DberfIdc^IidE)!eit unb 9?ebe Dortdufd^en, nad^gerabe eF>er VRittel, um ba& 2Befen ber QSoIf er
Dor
fic^ felbft
gegcneinanber u DerftedPen.
bie 2Iufjeid^nungen
"9
"<>
qjgl. f)ieru
aramaforo".
Sine 2iehe ju Dtt^^ ober in Dtt^%
bie nid)t
mejennotroenbig
^um
3'Itenf(f)en
grau bem 9Kann oor. @in Sufflnimentanjen gilt ale dugerffe ntmrbigung be DItanne. "* ie^e in meinen ejammelten 2Iuffd|en" ben 21uffai^ ber Sie 3bee be 3'Henfrf)en" unb meine 2(u0f^rungen ber bie ^bee ber
25eifpiel tanjt innerl[)alb 2Ifien bie
"* 3""^
35b.
Rumnen n.
@tf)if"
im 3a5>rbud^ fr
!pF)iI. u.
pF)dnomen. gorfrf)ung",
^3 (5d bie 3bee ber 35ernunft" an ben reinen (5d^en ber bie 3bee bed egenftanbed; bad ett)iffen" an ben reinen e|e^en bed .5DE)erfein0 Don erten, trie id^ fie im ^a^vbu^ entroitfelt ^abe^ bie
377
3ec ber (5pratf)e" am 2Befen unb ber ^bee bed 2Borfe0" im egens fai^ jum 3^iii>en unb ur Sejeid^nung. *' Q5gl. I^icrju mein 35uc^: efamme[fe 2Iuffd^" 3bee be0
3'Kenfd[)en"
unb
unb ^a^r^uc?) f"r !pi[)ir. u. p![)nomcn. gorfi^ung, IL 35b. fumpf, ber ben ef^iftf)en fepfigimud". '^5 2dF)renb bie^bee bed 2Birfen0", bed fd^aubaren bergangen" unb (Singreifen eined Singe in bie (Seinfpl^dre einen anbeten ^tveifeU
(5.
Id
eine, bie
(Die[[eicf)f
f(f)on
be
beg[eiii)en eine'ganj
formale 3bee
ebanFe ber gefe^mdgigen '^eit^ ^mrnanuel anf a[ 35ebingung aller mogfidben @rfaF)rung ber egenftdnbe" unb nad^ feinem berF)mten (faffd^en) !prinip, ba^ fid^ bie egenjldnbe nac^ bem QSerflanbe rid^=
eine eben fold^e afegorie,
iff
jener
fen,
2Be[f".
fielet
anf efe|"
nid^t
ba6 2unber"
gegeben
ift
nur
eben feiner
nad) einer
^iU
folge roirffe.
"^
S5b.
I.
(Sie^e
@bm.
^ufferl,
Cogift^e
Unterfud[)ungen",
2.
'ufl.,
^'7
2Barum
en beffer"
fei,
bem
orien*
talifc|)en 3'Kdrd^ener5dF)[er
|^orrf)en, aln
unb Dpium u raud^en unb babei munberbare Singe ju frdumen ober im S^raume Dpium u raud^en unb babei (icf) nur einjubilben, bie 2BirHi(f)Peit ju feE)en unb l^anbelnb barin u leben, meld^er euros
pdifd^e !p^iIofop|>, er
fei
fo fieffinnig,
wie er
roolle, n?i en
bemeifen"?
"3 eie^e !pifc^e[n 35ubb^a" in dXatuv unb eiffenmerf'. "9 (5ief>e 2B. ^amen, San pluraliftifd^e Unioerfum", beuffd^ Don
3ur. olbjlein, eip^ig 1914fopF)en folgen
tt>ir
Sem
'Pragmafinmun"
biefe& !p^i[os
nid^t
jld[)
wae
fein
feine
2e^ve
Dom
S'lLuffiDerfum" in
einf(f)[ie0t, ev^lt
died)t
378
"
(Siehfe
I,
"^ ^'c^fig
urteilt (Smil
unfttriffenfd^aft", ((Stuttgart
1914) ^^^te 197: ad inb unb ber paIDlitF)ifcf)e 3ger unb ber
ffeF)en
gegenber (b.
feit); e
ift
E).
l[)aben nid^t
immer
fie ift
entfpringen fann".
'" ^gl. 2B. 2Borringer, Qlbftraftion unb @infiiE)[ung". ^*3 2Benn ant fagt: Um eine inie tt?aE)rjuneF)men, muffen mir (le gieen, fo heff^veibt er lf)ier nur bie 3(rt bed eurDpifd[)en (Seiend, ber ba^ punftuelle (Se^en unb ba& natf)trglid^e QSerbinben ber fnfte
Siefem Unterfd^iebe entfprec^en gemiffe Unterfif)iebe im Sppud bed prad[)bau0, tpie fie ginif in feinen J^aupttppen be
gegenberffel^t.
^g[.
(5.
inbiftf)er
bogmatifd^ gemeint, fo feE)e if^ nid)t, wie e oermieben trcrben fonnte, ba^ in biefem (Jaf au^ SpoUanb (in feinen olonien) unb ^^alien (Xris
poIi ufm.) in bie friegerifd^en 25ertt)idEeIungen I)ereingepgen
^^^
mrben.
Srage nad) bem 2efen ber 9T!ation" fo inftruftioen ^Sortrge unb 25er|^anblungen be Seutfcf)en (Sojiologentage 00m 3a^re 1912, Tbingen 19 13. 25e=
^gl. ju bem
{>ier
efagten
bie fr bie
^a^
1908.
2Beber0
in
ber 'Debatte.
^g[.
aud[)
einleitenben 2Ibfrf)nitte
oon gr.
DTteinedEe 2Be[tbrgertum
unb
nur
dXationaiftaat^', S'Hnrfjen
^^7
europdifd^er,
bem
(Reifte
Soflojemdfi,
3"rn
gleid[)en
rgebni
fommt
unb
ef(^id^fp^iIofoplf)ie",
3^na, 191 3.
berfclj^ung fold^er ,^Dnferenjen"
^*^
Sine gerabe^u
Icl^erlicf)e
finbet augerbem (Sngfanb berhaupt, bei allem ^ag gegen Snglanb fitf) in bem 3IrfifeI Sie beutfc^e Srrretf ung" au ber geber be E)eo= logen 2IbDlf Seigmann. Seigmann F)af bie efd^macflofigfeif, biefe 3ufammenfunff mit nic^t eringerem ju Dergleichen al mit ber (5(^lad)t Don 2BaferIoo!! Sr fagf: i)ie brififcf)e ^pbrid, tt)elrf)e
bie eine
ber beiben
am
britten
(Sc^opfungfag aen
D'lLenjii)cn
ge=
fitf)
^at 19 14/
ini
^e^enb unb ba6 bem (Soangelium offene 2Ifrifa mit bem ampf Don 2Bei0 gegen 2ei^ erftlenb, nid)t blog 2Baterloo annulliert, fonbern
aud^
(Jbinburg^".
in
((5. 1 18).
beutung nglanb
^anb"
2In Snglanb b'ng unb diu^ianb waven nur puppen in feiner Unermeglicf)e 2Berfe bed geiftigen bebend ^at Sng*
biefem
2Irti?el cI)araftenTfifcF).
3^^
an
Primad
Dorfid^tig ^in^u
in
gefdE)rbet"!
unb ircf)enmn= Don @nglanb" ((5. 118) Senn immer nodf) ftrubt ficf) alle
ber irif>e
(f)riffliif)en
emeinbrger=
unb unferer fulturellen 35eieF)ungen mit (gnglanb u glauben". 2irflid^ immer nod), tro^ ber Sum=Sum5ugeln be (f)riftlid^en 25ruberlanbe unb feiner beifpiellod gef)ffigen riegfiil)rung? Sie beutfd^ 5 englif(i)e eoangelifc^e (Boiibavitt tro mre ber englifc^e
fd^aft
2Biberl)all?
fdE)eint ja
ber
^atte
,^bie
firf)
^n^^rnationale 3'Konat0|d[)rift".
biefem
dXaf^ ^errn
Sei^mann
unb mit innerer greubig?eit an ben Seml^ungen beteiligt, auf bem 2Bege bee ulturautaufc^e unb ber perf6nlid^enQ5erftnbigung@nglanb unb Seutferlaub n^er ju bringen unb bamit bem 2eltfrieben 3U bienen". Db^mar nun neben fel)r Dielem Don ^nlii^em Xon auc^ manc^e ganj ^ortrefflid5)e in ben legten Stummem biefe Drgan fteb}t, brfte bot^ bie grage Qeftattet fein, ob e nid^t gefc^madPooUer gemefen mre, roenn bae Drgan je^t eine
lebhaft
^eit lang
Drgan
Dom
)|fentlitf)?eit
Derftf)munben mre,
380
anftatt
trenig rrrbige
amento ber
bie ,,eng[ifc^5
mit bem
jum Xobe
gel^ei^ten
ift
3"
2aE>r|)eit
bicfe
nur
ein
mu, an bem
fcl[)aften
ficf)
an anberen groen
(gigen=
be
(5o
fprac^en S'^l)" STtorlep, fo tnte e Don orb Conbaled naif) einem 2Bei^nacf)tbefu(f)e in ertin ber ben T)eutf(^en aifer, fo flang e&
bem DTtunbe bed g^^f"^^" itf)nott)0Pt) bei ben be?annten bi& um ieler glottenbefurf), fnf DJtonate oor rieg ba bie beginn, Sntfpannung" i^ven ^^epunft gefunben ^atte. ^3 (ginen befonberen 25eftanbteil bed eng[if(f)en (et^ifd^en) Senfen
weitev aud
25ratenreben
bera,
in
biefe Slnglifierung:
omfortd"
in
rumen,
uned[)ten 2Dien0i
unb Sf)arafter"bilbung,
unb
fie
in
ber pba=
gegen
bie Silbungfc^ule", in
E)umaniffifci[>e
fe|)e
fie
pmnajlum,
iberali0mu0,
beutfcf)en
Samenmobe,
in
3mperiali0mu",
ofonomifc^en efd^id^tauffaffung
95orniertf)eit
im unbeutfii)en fog.2IUbeutfd[)tum (biefem unbeutfd^enQ5erfud^,engnfc^e unb englifc^e ^in^otum hei un anupflanen), im ^a^i=
fijimud ber ^ntereffenfolibaritt,
beutfd^en Cut^ertum
fef)e fie in
XroeItfd[)),
feE)e fie
ifi
ganj
(9rteuJ)umeanimu0,
al
(5enfualimu0, 2Iffo5iationpfpd[)D[ogie,
f onomieprinjip
@rfa^ ber
ewevh
381
fd^afif0gebanfen,effreme5rei[)anbeIdIef)re,D'naItI)u)1[animu),bcr^^p=
fif
ffifd^e
CebenauffajTung),
formen ber
feF)e
feif
in fd)[etf)fen
ber (Srmerbung
Don
iautfrf)ou, fe^e
fie
beim
f)6fiff)en
am
1^.
tpenigflen), bei
brgern, meldte
fu(f)en,
bie ftf>6ne
gen3a(i)fenen 3nbiDibuaIitt
bie
unb Driginalifdt)
Llmtt)dlgungen
bei 2(rbeifern,
Don
rein
DPonomiftf)en
faf> (le
ulfur erwarten,
einer
in (Stil
ungeheuren Dlienge
1^6rf>ft f omifd^er
gang
angUfi'erter DIlenfd[)ens
figuren, bie
faum
man
fie
nod^
nid[)t fief>t.
2ln]^ang
ettgltfd^ett
()oe
nnb bee
^^I^Y'^^T'^^ir 'Sentfd^e muffen
'
cant.
um
l)ente eine
^taq,e Dor?
S \
^-
legen: 2Siefo xvat bae nngel)eure ^i^tyctfinbni beffen mglid^, n?a0 id^
mir
gro^ n?ar, al
e \)t\xit ber
2(n]^ang0
gegen (Snglanb
iji?
pr ^a\x
trugen,
nnjtt>edFmig fein
Dielmel^r
eine
fann,
tt?irHid^e
ba^
jte,
tt>ie
tt>ir
fnrd^ten
muffen,
nnb
ed)fe
Berrafd^nng
tt>ie
fr
getreu
gel^altene
g^reunb
auffd^rie
al 25errter
entpuppt?
an
"S^twi^^lanb
Bio
auf
bxt
gan
3[llan
t>erfd^n>inbenbe SHinoritt,
bxt
(Snglanb fannte?
b'xz\z
fonberBare %at\ci^t
xm
ber
einzelnen untere
an ber
^anb
be 935ei=25lau=flrangeBud^e, fpter
an
ber
^anb
neuerfd)Ioffener 2Ird^iDe
unb
j^iff orifd^en
(Sr=
3a
26
385
ijl
&ad^e.
2lBer
rnnb
(Srfd^einung in
einem
unb
in
ja ber verborgeneren
@eele be ^nfeboIFe:
Iid;feit
nnb
25ieberfeit melleid)t
jtdE)er
inm
25erbien)le angered^nef
tperben
mn,
aber nid)f
logie gerei(f)t.
nid^t teilen,
fo hitte
ah
einen fd^Iid^fen
3n bem t>on jrforber elej)rfen f)eraugegebenen 23nd^e: Why we are at war?'*- tt>eifen bie 25erfaffer in einem apifel
ber
bie benffd^e
^ormnrf
fel)r
(ei)t
tt)i|ig,
cant,
ba^
fie
cant
gebraud^en.
3^adE)bem
jte
bie
^ad^tfiaatet^eotie''
^einrid^
t>on Sireiffd^fe
ba^ im
englifd^=
im ampfe
lgen,
nnb
ber DlFerred^tlid^en
X$erfrge (Snropa"
(Suropa",
wie
fte t>orjtd)tig,
an
i^ve
benfenb fagen
suprema
fei
lex"), t>ertt>al)ren
jte jtd^
bie dled^te
386
bamhen
233orf en : It
est.
is
true, that
is
we
wn inter-
But what
our
interest?
We
because Right
Ratten
teile
|ie
is
16.) (Betvi^
reid^e Sor=
jle
fo faxten
weitet
aud)
Diele
unb
ftegreid^
augel^e.
fo fragen
bie 25erfaffer
il^r
ben rieg
fei e,
2Iber nid^t
"^ntete^e
ba6
jie,
n?ie n>ir
nm
Dled^te (Snro=
pa emporI)eu(i)eIten, fonbern
englifd^en moraIifd)en
merFnng Dom
lanb
ift^
,,ltejlen moraIid)=poIififd^en
tvit frE^er gefeiten.
ebanfen" @ng=
^ahen
ber (^efligfeit be
lanben
ber
^erren ^erfaffer an
runbf|e n mitrauen,
political
theory")
tt>ie
tvie biefet
laube
iDaner
gewinnen,
in (Snglanb I)errfd^en?
felbj!
Sie otd)eit
jte
biefet
^nfel
heftete, i^ethietet
um
konomie" nnb
jidE)
2Sie aber
lji
25*
387
fe
lj! |t(^
genannten
aU nur
nnb
t>oII
Der=
pvat
25e(lanbteilc
jinb
3BeIt gn .anfe
ah
feiff
fitflid^
artigen
nnb
in
feinem
einzigartigen
S)nft nur
in (Snglanb gebeiB)t.
f>erl)lt
Ser
amerifanif(f)e
2IBfmmIing baDon
ine um^
^fHXan Fann
(id^
ba^n
tt>ie
3S5iIbIing
unb beiraffe,
biefee
fonberBare
pfiem
be
Senfens,
unb 233oIIen6
be ^"f^^^'^^f^^ entmidFeln.
Canf '
ttJutfein,
ba6
ift
Se=
biefer
'^ufianb
nur
in
ber
^ovm
ber
ge unb mit
biefe
,,fd^Ied^tem" emiffen
fagen
gorm unb
(SrIeBni
nid^t
nein
unb
ber IIBer^eugung be
unb gu
ge;
tun.
Aber
and): cant
ij!
bie u
einem
feelifd^en
S^abitm
rle|ung
ftd^
Bringen
Satfraft ^emmen-
man
biefe
runbf|e
t)erle|te.
Cant
ift
ein
388
ytun maQ
logifd^e
es
auf ben
aU
oB
unb
^atabo^on
ba^
ol^ne lu tDiffen,
ber
gc ^n
fein,
batfiellte. 3enn man lgt? @0 fd^eint bod^ bie Sejinition ba^ man gleid;jeitig, inbem man eine IIn=
mie fann
man
lgen,
tt>a]^r]^eit
&ad^'
i^ev^alt
fennt
^erl^alfen, ba^
man
tji,
m=
niemal nad^
Um
ah eine SQfteti^obe. 2Ba ge unb ^eud^elei betrifft, fo mn^ man unterfd^eiben in>ifd)en bet gemeinen ge unb ber ^erlogenf^eit im inne einer Qorm
unb onfiitution ber @eele.
(5 gibt freilid^
logenl^eit", bie
i|i l^ier
nur
eine eipol^nl^eit u
lgen
'Die(e
nid^t gemeint,
cant
i|!,
befielet nid^t
barin,
ba^ ^at-
in
t>on
teilen,
ufn?.
befielet
^roje
bilbung, in
bem
bie
Satbeffnbe
erff
em^e
unb
in bet
Senbenj
i?on
389
Senbeng
t>ernbert tvixb.
3^6=
bem ebd^fni
]^ert)orgeI)oIf, tt>orauf
bae ett>iffen
btixt,
pojtdt),
bae aber fr
ff^yRein
nid^f
3a
nid^f getan."
fr alle eng=
n?ie
Iifrf)e
fr bae
erabe
ben
geleijlef
nid^t aber
an feile
2?or=
fielinngen anbere
fe\)lt
l)iet
tt>iIIfrIidE)
pvee 2tnfage
erbid^fet tvevben,
Sie
ber
SIu
melme^t mit
IXrfeil ober
;
genau
tu^erung
Son
f)af
berfelbe
Son
ber ,,I)eiIigen
berzeugung"; ba ejid&f
unb id^erl^eif
3a
hei ben
nglnbern ben
fel^If
erniebrigf ; ebenfo
fen,
@d^tt?ans
3^S^^"^; ^^^ 3^^^^^ ^^^ 25efd^mung, be fd^nellen unb rl)pfl)mifd^ ernberfen 2Ifmen, bie ben Sgner fo leitet Der
rafen.
geleijief
be 25ilb
im
^otm
ber
bemuten ge gu
leijlen
bie
automati(d)e
^otm
be ^Progeffe jener
390
bagu erlauft
gipiefad) Beffer
o
ah
iji
ba ,,efd^ft", ba et Qemaf^t
I)af,
nnb
man
glaubt il)m!
,,t>er=
ein
ubjeff
in biefem 233orf|1nne
e f
e nid^t nur,
ann
lgen".
Sie
SBal^rl^affigfeif tpirb fr
gu
t>on
bem
Senn
ge,
bie
xvo^et
bie ja
fmen
gerabe
i^ier
and) nur
organifrfje
bie
255aB)rf)aftigfeit,
|td^
b.
^,
ben
u
moralifd^
anHagen
^arabo|r
t>llig be=
am
jirengjien Derwirft
unb
am
entle=
manlgt
fnnen.
tt>ie
ge entraten gu
2Sie
bie
bie fo fd)arf
@ittenffole0 berl^aupt,
bie ftatfe
tolje gegen
ge
liegenbe
Unterwerfung
^mge
bdi)ev
an
ber
Hrl^eber an
bem
englifd^en ^fationaletljo, b.
an
cant, ber
39
jnm
Sge ^trang. fe
Sge,
bie feelifd^e
ij!
tt>eld;e,
inbem
jte
bie
ge
fpaxt, biefen
3"rn:men(to^
fttflid^en
be 25er]^alfen6
2?ertperfnng
t>erraeibef.
in (Sngldnber brandet
biee ,,e=
Sie
eele Bered^nct
l^ier
JBered^nnng enffllf.
SerfelBe (SffeFf n?irb aBer nod^ auf eine anbere ^iSei(e
gielf.
erfee=
'Dies
gefdEjiel^f
lifd^en Keiften
bie einen
ba ^anbeln^
bie
ba Urteil fnnbierenben
leibef
oon moralifd^em
bie er
runbf|e,
lauf unb
bnrd^au
eJ^rlic^
^anbeln.
Beurteilenbe
Sa
unb bas
fittlid)
f^Ienbe
unb
am
bem
Semu^tfein amfd^altet. 2Sie fagt bod^ 25- &l)axv6 Sanner in 3Q[lenfd^ unb Bermenfd^": ,,3irein lieBer Sap, beine
fromme englifd^e etDoi^ni^eit, in ber 2S5eIt ein i?mnajtum u feigen, bae eigene ju bem '^wede
ipurbe,
moralifd^e
eingeridE)tet
392
htm te vcr fli? bfrrr en& Srbnrfmfe nu^ioAit f^II&iP' (@. 121). Da ba dAtui beB f^fSsjbtfbea iBtUfifjai^ tsbtt antgam an hm
in i^em 3fiigfnHidE iHK^jD^anai^ nt
^^ kdn 3iH
f^ttamm^fs^jfi
fiffutt |pi fti HHini.
fa^ cbtt(8wifftamx9^m^9^bm^ift,
emmi
^dfitfixa.
osifjaa^
nto^mpC
fntffce^otben XSeife Or^^ 9*0/ (^^0^ bit flcDce 3j<iwipnwfi billig bor
xt^tanQ fuis QBcabe ha btttt gaUQtiwtLf
f^
MMnsf
ftt
bcr
ba
toB
Jltom
^iet
iji
&mm
XSmcfitf
stQipd^fB ipatnlefe
^y^^
mib ^9^''H^''P9'^ ^^ ^y/KfnwMtB &obet@eQni(a^btS^aaaamam{S^^^ Imn^pd^ ittri ifUiigni^aftBi ygfi aat tft cngGfc^ e^Or
|ouii0i, bitSlAtOp 9119(11119
nfd^cit Siiiiiiimg
mib ^3^"^^"^"^
^^^^
ynwe
01c tts f
btm WBaSd^bm^aMtgi nk^jnrxSkaffci^fl^BMg Mb ygyiiifiiiig oor ogoKB IlMMt ^ gdangen crLmBt dn S)9p, btr pd^ int ^^nnfH^idiofai
b(5
xMfti^(l^mDiaalfti^^
engTifc^ jtlnnpni
fo fci^otf
393
^ant
]^ert?orgcI)oBene fief
empfunbene
ngIifdE)e
Sualimu
t?on
SSSl^renb
er
tjl
bie englifd^e
^olifif
flet
IXnb
biefer
Snalimn
bie
gett>alfig
f^inangel^f ber
allen
&ad}e
gelegene 2(b=
@
^i^
iji
ber
fo
d^arafferijlifd^e
3"^i^^^"f^^wf
255nrjel ber
mit
Bringt,
ba ba
ett>i)Jen in
nglanb niemals
gn einer
f f e n t li d^ e n 3Q[I'adE)f
feele IofaIi(ierf bleibt.
im rf)ltni6
jtd^
u anberen
bet5
QSIfern im
roen
ba6 ndert
innerl)alb
einer
englifd^en Seben in
(el)t
bem
fd)roffen
egenfa|
formal
^otib
unb '^we
rdE(td)tIofen
lunben mit
^amilie,
feinfler
jiftlid)er
furg
gegen
alle
!Per fnen,
ben
gemaltigen
englifd[;e castle
house"
^piaffif
(bae
J8ilb
ber ^^effung"
ifi
t>on einzigartiger
fr
bae
englifd^e
S^aue)
Don
aller
ffentlid^en
&pl)te trennt
unb ^Puritanismus,
anonen
nnb
befefiigte
@eelen=3f^l
^in Heines
(Snglanb
iff,
feiner
bem
394
3Q[Tenfd^ u
^etifd),
jenfcit red^tlid^
SrtDartungen, fd^on
fd^rnf ung be
ah
irreligife
tt>al)ren
ottt)ertrauen6
Sualimu
ben Gal=
(Sin
gefrbert f^aBen,
ober oB nmgeFel^rf,
dgenfd^aff
bie puritanif(f)=etbifd^e
l)af,
i|l
(^rBung
iniemu l^ineingefragen
eingige groes castle""
alle 2In6lnber.
fei
,f^nt
feine
Sanbegenoffen"
fo fagf fd^on
^ant
aheVf
,,errid^fef ber
QSIfern
unerl^rt
tt>o]^Iffige
fiffnngen.
Ser ^tembe
25oben Der^
auf
jene feinen
ifE,
^Kijll^aufen
umf ommen,
fein
3Kenfd)
i)!".
^nali^mm
jener,
bem
jtd^
jene Beiben
3d^
erfeilt,
2S5.
3^^^^
i^af
^^^ intime
3^"
"^^ ^^^
,/ogiaIe
3*^" genannt
unb itvat
fo,
ba ba e=
fllt;
n?i ffen^entr
um
Ser
^taniofe
DtoIIe".
onerfation
unf!
unb
eine
teil.
!pi)iIofop]^ie.
'Diefe finb
immer
ein t>erbid^teter
el^er
3iaIog,
geronnene auferie.
3er
T)entfd)e neigt
intn egen=
Gr
fe|t
an
3^" Slitel
ijl
unb
3Imt.
lid^en
eine
Siteratur, unff,
einzelner,
"J^ilofop^ie
im
tvefenU
3R'ur
2erF
im
ber
gleid^e ^ejligfeit
395
aueinanber.
3a
^,
feciale
3^''
1^"^ I^
bie
"^^^ ^^^^
^^^
XSor(ieIIungen
nnb 2Serffcl^|ungen,
fogiale
anbere
on un?
^aben.
3a0
be
fejie
3^^
if^
%ftiomi(^
wie eine
^,entleman"
ba fr ben (Snglnber
Seben^entrnm
erabe nad^
,,jioI^e"
nnb
nnb inbefonbere
uiel
l^ord^enbe 'Deutfd^e,
2?erteilt fid^
ewiffengentrnm auf
biefe beiben
fo entjlef^en fo ein=
xvie
felbf!
bnrd^fd^anenben cants
in
\)at:
Sonbon
2S5a
Qorm
un
fielet,
ganj
einig=
englifd^e
jid^ Inftig,
nnb augelaffen"
efe|
ed^ten
einer jleifen
2Burbe,
langen
eroolltl^eit
unb
fd^Iielid^en en>oI)n]^eit
396
lid^
ein beifpiellofer
^nfantilitnm ^
bie
um
htm fopalm
unb
tvie
,,(Bentle-^
be&
,,entleman"
bev
(Snffaltting gurdFBIieb,
9KoraI gang
iff.
einfeiQ ehen
nur im
man"
tviebet
lofalijlerf
im Zehen
bet englifd^en
in
on=
bon,
unglaub=
unb
bie
Kegeln
il)tet
eben6fn]^=
n?irb.
enau
fo
menig
man
ba^
nid^t
3Q[lenfd^Iid^e
fremb Blieb (Bei bem SeBemann (Sbuarb VII. tvat bet egen*
tt>enig
barf
Sonboner
alle, n?a
"^toftitntion,
jiatijlifd^
grte ber
l^at,
2S5eIf,
unb
nur im
enffernfeffen
bamif gu tnn
ffenflid^ in
n?erben.
@ie
nid)t ox ov aBer
[xy]
ov. 'Die
artige
^altung
be Shocking", bie
im egenfa|e ^nm
bem
gragn?nrbigem
XSorffellung,
pm
onffatierung feiner
tvie
3Tur
batnm
eine
fo
l)aben
bie
feltenen
engIifdE)en
efellfd^afteffanbale
njeil
ungef)eerIidE)e
re unb
(5ntfe|Iid)feit,
bie
Vorgnge
397
fo QetvalQ in bie
(^ll bie
^o^e
f reibt,
ba^ nur
bie
aller fc^trerffen
S^emmftaft
be cant fprengen
nnb ur S^plojion
gu Bringen vermgen.
hei
Sajn
fa^:
biefer
The
bem
2irb
man
fei
um
man bem
Feinen
fei,
lauBen
er
me^t man
ur 2Innaf)me geneigt
ba^
lge,
rfpart alfo ber cant be Diebenben il)m ^at bod) inm menigjlen ber cant bes
ge aujufc^Iie^en.
@o
tt>irb
ber ,,gute
lauBe"
f^ier
um
gur font)en=
fojiale
tionellen
ge".
^e
mel)t
ahet
biefer
Beifpiellofe
^Ilujionimu
fojialen
bie ffentlid^e
alle
fo fel^r
nimmt
bie
wie
jeber
3^Iu(ioni6mu6
ju
Befmpfen.
bie
ffentlid^e
Dlcoral
iff,
al
^anb=
ipenbet felBft
DKoral
398
in Unirvem^iQieit
um.
@r
hetvitft jene
ugerff fonber=
baren
sit
venia verbo
X$er(iopfnng0erfd^einnngen, an
bemn
lifd^e
nid^t
nur
bie englifd^e
^n ^nbmtveli^e
n>eifer
be cant t>erbunfelf,
nnb
nur
ah 25oran6fe|nng
ii^rer
ntigen tnerfennnng
IXnb
ber in
^er=
2llfe, berlebte,
e=
Stigfeif be (StaatB-
ober
&taatB'', emeinbes
j^ltni be
flfjig
(formen,
getporben jinb.
ef)er
9Tod^ ^ente
gebiefef,
i(i
(Snglanb
ber
englifd^en XJoIfe
tPieber jiillfd^tpeigenb
ber
nig
in
formen
t)eref)ren
nnb
efifef deren
laffe,
bie
t?orret)oIntionren
jtd^
abfoluten 3Konard^en
anjianben.
er nig mn^
^^reigebigfeit
3teid^tnm
nnb
j^end^eln.
Jfod^
25ebeutung
^r=
^otm
399
li(d)e
Zvabitionalkmm
and)
bie
bi gu
Sain,
3[lliII
nnb pencer
felB)! bie
I)eit" jur(fgufE)ren,
bem
nnb bem
Knfe
ber
fnnbe
Senn
fo
biefer Ztabitionalittiu
nur
bie entleerte
tDeitev,
Qorm
piettvoll
berlt aber
bie fa^ti(d)e
um
fo mel)r einer
gan
an
bie
momentane
3tealitt.
XSon
einer Beifpiellofen
2Birfnng,
bie
Sterte
on
iB^r
fe)l=
l^at
nirg'enb
eine
fo
breitung gewonnen
3nfeIt)oIfe.
ah
iff
in bet !p]^iIofopI)ie
e ber
nnb Sentoeife be
einer ,,natnrlid)en"
25alb
egenfa|
nnb
,,ge offenbarten",
fc^on
(eit
Dloger
ipie
ein
roter
^aben
mimu,
ba(3nteal(oam bem,,2Kefen"berott=
tDirb balb in biefer religifen
^orm, balb
fr bie
in ber naturaliffifd)en be
^obbee,
hei
fr
bie
ogif
bie f ont>entioneIIe
&taatB(ont)etm
4oo
^n
bi fen Seigren
oncndonalimu,
25ett)tiffin.
^ier
fd^ott triff
tvie in ber
nff
Sanfe ]^ert>or/.
bie baBei bod^i
man um
nnb
niemanb
Siefer onentionalis:
m6
Sat?ib
nme. @r
erl^lf
nnb
S^l^eologie, bie in
oft gang
eine jlarFe
@f|e.
triff bie
boppelfe
S^ah
tung
Ijeror,
bie
fajl
alle
englifd^en
SenFer
ber 3teIigion
3^^^^ 25aIfonr
einnehmen.
aller
ber geijligen
2SnrjeIn
mit QSerBengnngen
t>or ber
DffenBarnng,
bie in ber
bagn eine
erl^eBIid^e @rtt>ei=
Sfung
man
gnerfi bie
Vernunft nnb
bie
2Infd^annng
aU
in-
aU
notttJenbigen
fd^|f, fo n>irb
Bei 5)at>ib
jpnme
gerabejn
tt?iberlidt).
^t S^nme
lanBe an
26
4oi
bie
%u^entvelt, an bae
3^^
^"
^^^
o
jn?ei
25. foll
unfer
Iaube an
einen
Sufd^ungen hetn^en:
ein geiflid^ bauernbe
bie erfle
uf(^ung
fii^xe
un ba^u^
^nl)alte
tt>ir
unb
fontinuierlid^e
@ein bem
jugufc^reiben.
'S)ie(e
lnnal^me aber
fixere
um
inbem
Dori^er berfallen,
^um
(5fn>a0 f onfinuierlid^
e|*ijliere
unb
Siefen 355iberfprud^
ber
Siufd^ung,
abgefrenn^
@d^eibung
einer X5orjieIIung
unb
einer t?on
iE)r
ten (Suhfiani.
(Zvahat, Zeil
2, 6. 2tbfd^niff.)
23Sre auf
bie(e (Bebanfenfette
ftd;tigf (ei
beren
frei
gekommen,
ba^
tvit
er tprbe
uns mit
biefen
um
bod) t>on
Sufd^ungen
(S0 fllf
mad^en
follen.
anj
S^umee,
i^m gar
eben
bie 3w^if'^Igrnbe,
id^ )ier
ba& allein
fann
um
2Iuf
fte
haue
id) fe|e
meinet
efer, n?a0
blid! (ein
immer
mag, nad)
einer
funbe
eine uere
t>on
unb innere
2S5eIt.
Sie
aud)
bie
25orau0fe|ung
t>on
ber id^
augef)e" (&eite
tvill
287
in
ber
berfe|ung
ipp).
ber
Ober JBain
um
leiten,
momentanen
efl)l0il[u|ton berufne,
(elhet ben
d^merg, ben
er leiben (tel)t;
3- @^-
3IliII,
tt>ie
bag
ber
Be=
,,ieBe
^um ufcn um
bie
feiner felBji
tPiIIen"
l^nlid^
ea,oifii(d^en
Snffprmien
anblnngen
gnge.
Befa^en.
2Ind^ 3ICnner,
tvie
Sarod^efoncanlb
^anl
ebanFem
meinem 23nd^
annel^men, ben
ampf
gegen
biefe ff'^llnfxon'^f
gegen
biefe
25ergegIid^Feit"
^erren (Sng=
biefe iIInjtonre@eIb)it>ertt?ed^f=
lung nnb
bie(e
injtd^t tt>eiferutreiben
nnb nn
felbfi babei
f ommen. ier
ift
Mforomanifd^=germas
egen=
er*
@ieg
rungen.
ber ben
235erFe
wie
bie
,,oiare
Evolndon"
t>on
^ibb,
lanben aU nofmenbige
ditittel
im Safeinefampf
21.
ber menfd^Iid^en
ruppen
feiert,
ober
tt>ie
3- 25aIfonr6
billige (Sr=
bie
eine
gan
Feptigismn
gaf)ne
ber ,,2tntoritt"
pflanzen
tt>ill,
Stuf
bie beutfd}e
merfbar genug
Kitfd^I'
d?ule
21. Kitfd^I.
bie
ifi
bem ^rebiger
tpal^rl^aftiget
erlaubt gur
emeinbe gu fagen:
Gl^riffu
26*
403
oft"
auf n?unberBare 233eife eine nid)t Bef!el)enbe (5in= ^immiQhit ^mifd^en ^rebiger unb emeinbe oorjufufd^en.
gefiattet
3S5ie
@toIge,
ber
ba ^ilfmiftel
l^iflorifd^e
bee
cant
erwhlt,
nm
man
jid^
Q^gcn peinlid^e
(Srinner=
bem,
toa
in
nglanb ,,IauBen"
(belief)
nnb
,,Gl^araFfer" nennt.
figen feelifd^en
Seibe jufammen
fprid^tDrtlid^en ,,25or=
bie
niertl^eit" be ^nf^I^'^^f^tt>o]^I
,,25orniert]^eit",
man
tt>ie
eBenfo
t)on
Summf^eit
al t>on
bem
auerintelleftnalen ^,(Sigen=
fommt
ben nglnbern
n?ie
Feinem
233enbungen
,,IauBen @ie an
biefe
9Kebi=
^ent--
in",
bem
(d)en 5 feiner
fd^aft entgegen.
t>on 3S5iffen
^nfung
trieberl^olt,
tt?eil
batum
ba^
(o unfa^Iid^,
uu
2IIIen feIB)lt>erj!nbIid^
ijl,
unb 355iffen
nglnber
aBfinben.
entfdt^eiben
fnne unb
uu be Urteil eBen
fel^It.
2Inber ber
mit ibr
pro
Sarum
leidet stat
ratione voluntas".
lief) in allen
fielet
Singen
fejie
nid^t
mei unb
in
t)er=
frf^e
2IBrunbung
feine JSeltBilbe
feiner
enge, gilt
il)m
al (Srforberni
be ,,]^ara!ter".
,,3er
4o4
urteilt fd^on
ant
uer)! fein
anbereo Bebeuten
fpiel erlernteu
runbfa|,
er
affektieren; inbem
@inn, auf
SHanne bk
2S5id)tigfeit Qiht,
ba^
man
man
Sie
jic^ t)on
il)m
unb
er ftd^ t)on
iji
cnglifd^e ,,25orniertf)eit"
b,
]^.
im egenfage
gur
'S)umm=
I;eit",
bem
nglnber bnt(^am
unb im egen=
(a^e in mangeinber 25ilbung unb 255iffen eben bie Si^ls^erfd^einung jenee fpjiematifd^en unb gewollten @idE)t>erfd^Iieen6
unb IieBet)oIIe2Iufna]^mebe0groenSiIbeber333eIt.
bie praFtifd^^ merkantilen
n-
grenjung be eijie in
be
Kategorien
common
ba6
sense"
ifi
dbet nur
bie
anbere &eite,
gleid^-
(am
S^l'egatit)
inm
moralifd^en cant.
berfelBen organifd^en
BerBetonung
be in bie ^ntereffen*
nnb
ItnterbrdEung be ,,tlnpaffenben".
lnber Bel;alten and) bie 2tlfen, ber
ngba&
ago
3Q[laggiore,
angeufer ober
bie 2[jie
praftifd^en 25ertPertBarfeit0ein]^eiten,
i^m
gu
^an(e
in
Sonbon
bie
bie
Z^emfe
ii^n
2tII
biee
ijl
(5eI)Ien
J^eBt
am
efel^enen, fo nBer=
jener S^a(e
bie(et
ba 25ergngen,
bie
'^bentitt
ober
jene 25erggipfel
3inge
gu
auf
feiner
fejigeffellt
405
l^aBen,
be
tveiteten
rgngen
biefc
(id^
biefe
Singe auf^
2Sefen
nod^ an^ufel^en.
fpiegelt
bie
2Iud^
39
be
englifd^en
englifd^e
^i)ilDfopI)ie
febr
injlrufdD ab.
Xltteil
Sie
Bio
pl^ilofopl^ifdbe
Z^eovie be
XXrfeil l^at
am
on
jel^er,
gu
3- ^' ^I^ill gong einfeifig ba6 3Komenf ber Bergeu= gung" ober be ,,IauBen" (belief) l^erorgel^oBen. eine oB=
2tud^
fljeorefifd^ f
ommf bem
(Snglnber ba Urteil in
t)Dit
bie nd^ffe
^ad)t
2tbam mit^
nnb gar nad^
25emerFnng, ba^
(id^ bie
2S5eItanfd)anung
nnb
2IrBeif=
ipieber.
(Sine gen?oIIt
ijl feit
Bornierte
engfamBeit
25acon
!pf?iIofopf)ie.
|ie
JBacon
2lj!ronomie fr eine
,, eitle
&ad)e'\ ba
gur ^err=
fd^aft Ber
2Ijironomie be ^i^^
nm
immer
follen,
ba^
al
jt>ir
jte
IXmgeBung
(ei
unb
bie
alle
flffenBarung Berlaffen.
Ber
,,menfd)Iic^e3rcatur"2rafs
ittlid^en
im "^ntelMtnellen wie
Surd^fdjnittBilber be (Snglnbere
fo
4o6
unb Gleo
SKunb
itfen
feiner
bd^j!BIitf)
ttjal^r
wirb.
'Da^ib
feine efd^id^fe
nglanb
nnb
@d^ilbernng
einem
eitlen
el^rgeig
bie hefte
SiBeInBerfe|ung
bann aBer
~ Bio gnm 25rnd^ mit bem ^apfttum. ^attvin unb @pencer verfallen anf bigerem @to(ftt)erF genan
ber=
jte
r=
ganifation and^
legen
lierte
nnb
bie
bem gefamten organifd^en SeBen gngrnnbes SrganifationemerFmale ber JUrten anf fnmn*
SInpaffnngmerFmale an
r(ffnf)ren tpollen.
getrollt
engen Safeinranm
nm
jtd^
l^ernm.
(5r
mat^t ba&
ein
gnr menfi^li(^en
gn feiner 3"fel fagt
bie (Srbe
tpie
ant
fo treffenb
nm
eeinigen
Q3erBinbung
nnb
9rt|Iid^Feit6gei(J aBer
ber
feif
407
p bem extveU
bie 3ieali=
man
bie
tat bet
^att
nnb bamit
ba&, tpa
man
frf^er
bie
,,jp9poff)efe''
nannte
(eine tt>a]^rfd^einlid^e
lnnal^me ber
opporfnniffifd^en
,,me(f)anifci^en
fogenannten
^ilfDorjlellnng
einem
gu Silb" (JXta^well, orb ebin) mad^fe einem ,,25ilbe", ba^ nur ,,eine momentane 3f^ttJenfaffnng ber Zat(ad^en'' fein nnb nid^f SBal^rl^eit geben, fonbern ben
,,gortfc^ritt ber 3S5i|]'enfd^aft beroirfen" follte (3Ila|rn?eir).
SR'ad^bem
biefe
funbe eiff unferer ^otf(^et befonber !piandF fd)arf bef mpft baran, augnfd^eiben. S)er fogenannte !Prag=
fie
matimu^'' aber
an teile
ed^ter (Sr=
il^rer
momen=
rbnung
ber
ttjurbe
u fe|en,
fogar hi ur
XXmbentung
2)er
^ragmatiemns
nur
gnm
aud^
tt>ar.
Ser
cant biefer
batin,
ba^
(te
23ilber" al fr
bie e^aite
^orfd^nng gtt?edFm^ig
foIdE^er
liegt barin,
ba^ jie
alle
Sal^rl) ei t in
3tt>^J^Jn^ig=
@6
ifi
n>enn
408
(^riebridb
^ie^(f^e
frbernbe gen
nb 25ai]^inger
in
feinem
Sud^e ,,3ie
OB"
eine Betpngfe
b,
f),
bem XJerfud^e
folgen fnnen).
Senn
ge"
barin,
nnb
I^eit
ba^
fie bie
^bee
cant
ber 23Saf)r==
2)ingen
entgegenfe|en. Ser
Be)iel)f
,,2i3a]^r]^eit".
leidster jtd^tBar
nod^
ij!
9lloraIp]^iIofop]^ie,
beren
feltene
glle
nnb
geinl)eif
tt>enn
ber
nid^t
SIlenfd^enBeoBad^fnng nod^
erl^eBIid^
getpnne,
and^
jie
gar jn
leidet
ben (Snglnber
bicQ
i?ern?ed^felte.
aTTiemanb ^at
Harer erfannt ab
3rtie|fd^e.
3"
ber
fd)on
tpieber
in
enealogie ber
(id^
baranf gnrndF, ba
in
jene
ba6 cant
bie
I^eit
nnb
moraIifd[;e S^artnfferie
i)!,
bie&mal nnfer
(^orm ber
235iffenfd^aff t>erffecFt".
nid^t,
(Sin
ba^
er nid^t
urrogat, ben
cant,
ben moralifdtjen
be eigenen
mpfinbnngen
n?if]ien
Befd^reiBt
oB nnb Sabel
enfffef^en,
e=
ber
foll
ba^
ein 21,
einen
25 ((^bi^t
3n[Tifempfinbnng
3tad)egefI)I be
nnBefeiligfen
beit
'^nfi^anex^^
mit bem
S gegen 21 nnb
409
be '^u{(^anet6 gegen 21
felbjl
fogenannte
bnrd^ biefe
,,ref[ejit>e
pmpafj^ie") mifempfinbef
alfo
fid^
pfv^ii)ifd)e
felbfi fabelt.
md)t
tvkb bae
gnfiige
treben, einem
and) im
2Iuge" ber
gang
fpe=
ba6
l^eit eine
gorm
Sa
erben
unb
(ein englifd^e
urrogat
ganj
rid^tig
ifi
3rtie|fd^e0
25emerFung, trenn
bem
cant finbet.
3^^^
^^^
^^
barin red^t,
ba^ ber
englifd)e
SCtloralutilitarimu
Xlnb bod^
ift
ber
ein
egner
be XXtilitarimu,
egner
freilid^,
efid^tfrei
be Ittilitarijlen bebingt
n?ieber
unb
hinbet,
im
2er
ampf
be aufHrerifd^en
englifd^en 3Q[loraIutiIitarimu
unb
unb on
jener
nur
bie
2In=
fd^auung be S^ehene
folgenbem.
gu
Ser
S)a nte
4io
ifi
ba ?l|rid^e!"
2SoI)I
trifft
er
merferbigertpeife immer gerabe ba6 9rtn|Iid^e! nnb (aqf aud^ 2IBer meint"
faa,t
er
es nid^t
er
Beileibe
nid^t.
,,
felbji,
ba
ute
an
jid^",
ba
be
cant
am
bebad^t^
nte
ifi
if)m
ba ,,ott5
ett>ige
anftion
be ett?if|en
be dted)ten
feine
rbnnng
Senn nnb
i^ier ifi
ber
pringpnnft
cant
ijl
nur ,,n|Iid^"
faBtifd^
fr
fxd) felbfJ
anjnfel^en
nur n|Iid^
fd^blid)!
fei
iji.
^m egenteil,
fd)blid),
bie
u^erji
iji
ba baB 3g^|?nbni,
biefer DCTtann
fei
^anblung
jene 3Q[Tanne
einem
3Itann unb
biefe
^anblung ant^
gelobt,
t>on
allem anberen,
xvae Sltenfd^engejtd^t
tperbe.
trgt,
fittlid^
geliebt
unb gefrbert
Senn nur im
jledEt
uten"
QSorgejielltem
biefe
alU
an6,
aber
i|!
e,
bajenige,
tt>a
einem felber
jitt*
n|Iid^
lid^
gut"
p
in
nennen.
S)enn
gu
oft
^nterejfen be Kebenben.
jid^
felbfJ in
Derbergen,
Unb and) bae ifi u^erfi nn|Iid^, ba^ man nur in ber diii^tnna, be
411
(So
ijt
n|Iid^,
bem @d^ein
be
ufcn
gu ^anbeln: benn
iinb eine
tt>eif J^i^ere
erabe
in ber unjl,
aber
he^
um feinen
barin gerabe
S)enf en
tpir
in
bem
X?erfaffung gettjorben
xvie t>on
@ie mad^en gleic^fam in einem 9Tofi= hud^ tufgeid^nungen barber, tt?eld>e ^anblungen benn
auen
eigenflid) in biefem 25oIFe ,,guf"
heohad^ten,
21.
unb
,fh(e'^
genannt tperben.
d^otfen wie
SITill,
mifl^, S)ai>ib
fd^on beffer
fid^
eignen
ftd^
nod^
beffer
eignen
bain ^ten
toie
25ernarb i^an?.
n?erben finben,
2Sa0
ber
n>erben bie(e
^erren finben?
@ie
ba^
einl)eiflid^e
obj[eFtit>e
bie f,h(e'^
genannten ba
@r
enfant terrible
2)r
IXtilitariji i|t
be cant, ba&
ei)eimni6 aueft^wap,
nglanb
4l2
oBerfld^Iid^e
feiner ritif
Ser
englifd^e Ittili-
farijl enfl)llf
xvntbiQt
(Snglnber
lBer
aber
freilid^,
ba
3^^^
^^^ 3Ilenfd^en
gum
t>erengfe, bie
3QXoraI
felBjl
lum
3rt|Iid^en l^eraB.
ijl
ba^
fein
er
ba6
nid^t cant,
ba&
ijl
egenteil.
fal^ren
in
einen
ber
fajJ
Bnriefen
logifd^en 3S5iberfprud^
3Qftenfd^
Befielet
ge-
frieBen,
ben
logifd^
fonfequentere
be
cant
gerabe Dermeibet.
er felBjI
fireitef.
tiefer 33Siberfprud^
baxin,
ba^
Unb
Ser
Si^efe:
ba6 te
i(I
ij!
ba& 3^|Iic^e",
S)enn
nic^t nn^lit^,
lid^e
fonbern fd^blif^
e ja,
ba faffifd^ 9rtn|=
nur nn|Iid^"
nnb
nod^
ol^anbelf
inbem
er
im
ed^fen
@inne
,,gnf",
unb
g^g^n-
Bebingt
aBer bod^
be
jeber
})at
ba 3^egafit> t>om
fl^eoref ifd^
anberen.
3er
ijl
^ITenfd^
n?irHid^
cant
red^t.
ift
Sa0 ufe
nid^t bae
9rf|Iid^e.
2IBer er
3rt|Ii4)e tnt
ifi
ba 9R'n|=
lid^e".
2IBer er
iff
413
bet u feinem
be cant leht
weil er
im %5oIfe
anj=
Jfad^benFen auf
fd^tttlt
'Jtid^t
bet englifcf)e
Utilitatimm
alfo
Hagen,
in ii^ren
tt>ie
DICnner
Sanbe.
3^remia0 25entf)am,
iparen
il^re
^otm
i(i,
um
unb
gus
gleid^ ein
STl'id^t
^attiot gu
fein.
Dom UtilitauBrnm",
uii^ bie
ba& gerabe
3rorm
b.
l),
ber
!PoIitif,
bie
man
bie
fi^nifc^e
nennen fnnte,
beB 3(irad)iaDeIIi0mn,
be
augefprod^enen politifd^en
|ttt=
SKad^tegoimu.
Sag
roge
geigelte, einen
|?oIitifd)en StK^oral in
einem ^nnfte
^obbe
nie
t>on ^tit^at-
man
2)iefer eine
^unFt
bie
S^rennung
gu allen "Reiten
ber
politifd^en
ein ^ringip,
bem
cant
ba^
lebet
&taat nur
ba^
e0
tur", fr
,,bie
unb
4i4
Selgien)
feine
Kriege
fl^re; ja je^t
gar nur
be6i)alh,
um bem
im
2lnaIog
S^f^^f
leierte e
2elf ba fr
eine
^^^
1^^ ^^'^^
trieb
Sie
englifd^e
bringen,
ba^
fte
fonbern fr bie
am
tpar
fotpol^l
ben
fontinentalen
t>on
Staaten
(leid^gewid^ts
meti)obe)
al
ben
il^m
unterjochten
oloniablfern
gegenber
geitig
jlet >on
(So
tvie
iji
man
fagt
t>erjianb.
fd^en(5t(ien. (5
feine
un|i Mmierenber
X?ern?altung unerreid^t
Iifd)en gef)eiligten
unb ba^
e bie
^bee
iji
be eng*
fidler
unb tun
^etnen
trug.
2lber e
ij?
nur
n?enn ber
ng-
UmgeBel^rt
auf
bie
ba& fi^fiematifd^e e=
ngen baran,
XSIf er nad^
il^rer
eigenen roI)=naturgegebenen
allgemeinen 33So]^I=
415
e,
olonifadonerfolge
S^^^^^^-
^atabope, ba^
bet
nglnber fro|
@farr=
tro| feiner einjigarfigen IInfB)igfeit frembe QSoIffum gn erflel^en, tro| feiner geijligen
feelifd^
ber
er
ijl.
(5r
fo
menig
ah er t>on iB)nen
feiner
lernt
1)a
unb Enge
frembem 25oIf=
ba er aBer
ber
auii)
tum
Faun unb
n?ill,
im
(otxatifd^en
@inne
men((^en
immanenfen
felBfl
baBei in bie(em
fo
Begngt
er jid^
im inne
fremben Golfern
u^erlid^en
bie tvdfyve
^tei^eit
burd^ uBerlaffung
bie
il^rer
(5*^^^^^
S"
fuggerieren,
fo mef)r
um
nid^t
ein
guter
Seigrer";
iji
er
iji
ber
XSIFer!
nur
ein guter
3d^ter unb
be SeJ^rer
ein guter
irtl
unb
(Srjiei^er!
Se
SQfCit
bem cant
gufammen
bie n?ir
bie fo
t>iel=
Dcrel^rte
fd^ne englift^e
(5reiB)eit",
felBer finben.
@eIBff in
jinbe
id)
biefer
3^^^
fd^rfjier ritif
alle
nglifd^en
ielfad^
einen
3"
bie
ambmdlii^ entnommen:
Qreil^eit"
ober
wie
man
JXit biefen
4i6
233ocfen
meint
fd^on
man
t>or
nid^t
nur
bie
S^atfad^e,
ba$ (Sng=
lanb
bie
^olf
3Qlfagna GE^arta
ba^
feine
parlamentarifc^e
ba^
(ein
rifd^en
@9|Iem
pI)iIofop]^ifd^en
runblagen gab.
(te
3a
i(!
felBfi.
2tud^
fogar anf
bie
rnnblage
bie
fd^ne englifd^e
^eit
iji
^^^^eil^eif".
Sie
ba^
25. ie|t
mitfen
im riege
erlanBf,
er
orb oberSabenjngling)
ba^
jeber
e
nic^t augefd^Ioffen
lanb
fei
ii)m einjtc^figer
Har
Bei
tpie
nglanb Ked^t
fo.
in biefem
Kriege.
Sa
iji
jid^er
un nid^t
iji
aud^ in
2Iud^
unb Semofrafie
nid^t fo.
umor"
bie
@oIbafen=
ein
bem
olbaten
man mge
nur
id^ nid^t"
kmpfen
IInfe=
bem
rem
(Stl^o
tt>rbe
ritif gleid^geitig
al
unerl^rter
'Dilettanti6mn6 unb al
militti(d)e
litt.
Ql^rung
ah^ti&o=^
27
417
ah
eine
aller
fel&=
tt?ie
einfeitig urteilen
bern!
um
gn t>erbienen unb
um
fc^on
am
gfreitag auf
anb
fal^ren, fonbern
am ^fteube
ganj
Bentoiraud^
fef!,
unb ba^
ba6
ee ein
2jeg
fei,
'^ftefi^te
in irgenbeiner 21ngelegenl)eit
IPoIIen,
ba^ A hei)auptet,
tpiberfprid^t,
au63n=
^bee
unb
nid^t
im inne
2lu0 feinen
tieffien pI)iIofop]^ifd^en
ongeptionen ber
bie
ber 2B3aI)rf)eit
unb
be 23Siffen0 l^erau,
bem
fopl^ijiifc^en
am
ber poli-
I^eraubilbet.
2Sir
Xleut(d)e ftnb
meld^er ^arteirid^tung
tt>ir
aud^ angel^ren
unb 3ied^t
entfd^eiben.
^ad^ bem
SenFen
bie fonji
bann i^aben
alle bie(em
einen gn folgen.
fold^e, bie tvit
3a
fr
mt
1^.
2?erfrauen in
ad^Fenner
Italien,
b.
,,3legierung";
aui^ in
biefe
nnr, ipenn
n>ir
tt>ir
jie
ehen fr
(ad^funbtQ l^alfen.
Sdufc^en
nn einmal in
biefer Sin*
t>ielleid^t
bcnn
tt>ir
})ahen
bann gegen
biefe
JSufd^nng
keinerlei (Segen*
getoid^t
and^ nid^f
an
^eit
nid^t,
nid^t n>ie
it>ir
355aE)r=
be
Utteih Doran;
frei"
er
glaubt
en^
bie
mad^e
wie
im
(5t>angelinm
@r
J^lt
S5a]^rl)eit" fr eine
rungen
oieler; er
(ei
glaubt ober
ah
ob er glaube,
2SaB)r]^eit
fid^
mn^
Vertrauen fr ^erDon
feiner !Denf=
fonen,
n?eife
bie tvit
l^er
fr ad^fenner
f)alten
ah nglanb ba6
man
einen
^n
ijl,
wie
mu
jeber in jeber
&ad)e
"JXtan
lauben",
tt>ieber
eine
fejie
berzeugung"
I^aben.
benle
bijin,
an
bie
an
bie
Sed^nif, an uftfd^iffaf)rt?"
b.
i^,
S)a aber
i(i e,
^nm
voreiligen bilettan^
bung
fl^rt
of^ne
eine
27*
419
stat
Sllle eng=
alfo jene
bie xviv
tiefe, trieb-
unb infereffengebunbene
geijlige XXnfrei=
l^cif,
im
^ntelleffuellen ,,25orniertI)eit",
b.}),
im
@iftlid;en
cant" nennen,
'Diefee
t?on
S^aufe
am
nnb gibt
il^nen bie
Kid^tung
anf ,,@agenfijnnen".
t?on
nnng"
@eele
fteife^otm im reife
,,235al)rl)aftigfeit"
im
bentfd)en
inne
i^ei^t:
man
3, e ijl unfere Itbergengnng, baj ber 3nnge fprengen muffe, ba^ jener nod^
^aft glanbt, ber nid^t beFennt.
ed}te
laube and^
nnb
bie
nid)t ed)t
n>di)X'
l^eit
3^
englifd^en
@inne
man
nid)t and^
fl^It
fgen Fann.
im
JSette,
jtd)
ber 'nglnber
>or
einem ffentlid^en
2S5a]^r=
gornm. S)er
j^eit
@ad)Ennbe,
S)arnm
in
unb im
fojialen
nnb
politifd^en
eben an bae
f,^cid^^'
ben 25Siffenfd^aften.
berall
beffel^t biefer
laube,
tpo ba&
genaue
bentfd^e
^Pflid^tgefl^I
unb
bie
bie
bent(d)e
etpijfen=
I)aftigfeit
annel^men barf,
ba^
Betreffenben
!perfonen
'.420/
^etttamn
fd^en!f,
ad;Ennbe
erfllt feien.
Ver-
trauen anf
bie 2tnforitt
2(utorift5gIauben.
3enn genau
tvie bei
un berjenige,
leidet ntttev-
i^m
genau
fo
beanfprud)t
er jtd& al
er and),
ba^
man
jid^
if)m felber
unfern?erfe,
tt?o
fad^Funbig trei^.
man
bem
englifd^en
@9|iem entgegengefe|t
terijiifdb
l^at.
genug and)
Sebenformen
tvie
anf bem
33Siffen=
2Iufbau
(d)aft
hei
unb
tpeld^e
Dorfd^nelle,
u=
n?eilen
^ier
gilt e,
XSor^ge unb
eijle
ber
^e^et
'JXa^
beiber
pfEeme
am
bem
255er
Derfd^iebenen
fl)e
tionen gu begreifen.
feiner
nid;t,
ba^ bet
bent(d)ef in
2Irt einzigartige
@inn
bem un=
ttiq,en
tvie
bebingten
^rimat
rationeller
@adE)funbe unb
in
bem gegen-
bet
Organifation
man
hei
^errn
2[Sie aber
un anf^
S^ett
4^1
bet^atine
eti)alten fitnen?
3Ilif
&(^aU
Sie
fd^ne cnglifc^e
prinzipiellen
iPefentlid^
auf jener
Qahini&mm
li(d)en ojiaberl^ltniffe
geworben
STtid^t
nur
3Q[tigs
trauen in
^Parteien
al einer
ber
rnnbaffeFf
alle
englifd^en SiBeralimu
(einfd^Iie^Iid^ ber
(eitern ber
egenma^regeln
bie(e6
Dlegierungen
trauen in
bie Itrteilff^igFeit be
2Inberen
i|i
3^ur bnrd^
OKeinungugerung
fonbere
auf Be=
?ontre=
t>on
rnnbe
J^in ertt>ad^fenbe
3Q[titrauen
fott>eit
3ITa^
unb ^riebe
erl^lt.
and^
^otn^ ber
3leIigiojitt
jene
bent(^en lauBen an
bie
gottgewollten 2IB=
j^ngigfeiten".
(kin btittet
&^atten
iji
bie
geifiige
JXut
jte
garantiert jene
leid^frmigfeit Don
efellfd^aft giBt.
feffor ein
9Keinung nnb
'i^^ent^^lanb
3n
nid^t
Sdlann, ber
JXnt
bie(e
25orniert]^eit
unb cant
ma^en
alfo
jufammenwirFenb
STfeigung
in
inm lauben an
bie 2Iuforitt"^
an ba& ff^ad)'^ ^id)t& ah ba6 nof= trenbige egengeu>ic^f ^^n bie innere ^tei^eit nnfere
bet 233iffenfd^aff
geijiigen
Organimu.
^n (Snglanb
gang unfrei.
ift
frei, b. ^. bie
ijl
nur
ah
bet
crjle
entleman
ah
eine inbit>i'
Seuffd^er aifer".
ijj
in weiterer d^aften
ber englifd^e Xobl)a^
eine
auf
^altung,
bie fd^on
3*^^" @fuart
^ill
in (einem fd^nen
^an
man
an
faatleben, efellfd^aff, an
berie",
bie
nge
Bilbung in ben
bringeube
{)E?eren
(Stuben; an
ewalt
ber onenfion,
an
unb jid^
frei
an^
gupaffen.
buum ah
3nbi&ibualift
ba6
ifi
d^affen ber
ah
Blo^e entlemauejremplar.
^m
politifd^en IXnfreif^eif, in
gri>er
ijl
Dtulanb
^'teil)eit
felBfi,
bod^ ba biefc
bie ^reil^eif be
3"^^^^'
bnnm&l
423
ba^ fo
bet
veid) biffeteniiette
&eltmtve(en
in din^lanb,
bem
gcgen=
bie englifd;en
heften
fil auf-
tPeifen.
dXut
^t^n^^'^^^i^i^^^
maf lofer
eijlesge&nnbenl^eif
t>on
ol^ne
amauB-
Sei
unb etpiffen6=
barum
gefd^Ioffen,
nnfer
it^rer
^errfd^aff
biefee 3Q[l'inbeflma()
tt?re.
jie
(Jreif^eif l)at
Dibueller IXnfreiE)eif,
fo feuer,
efma feuer
fr uu Seuffd^e
ba^
S)od^ fel)ren
iDir
inm
um
J^ier
ine eigen-
jene
ff^ovaV\
Don ^erfoni=
tvie tPenig
man
and)
babon
Be|i|e
unb
ipie (e^t
man
ein
alter tiefjtnniger
2trt 25eref)rung
Be(t|t
ber
,,Z$ere]^rung"
ber
im
I)d^ffen
Silage.
25il'-
3n
il^r iff
er
424
^""-
3^f
^^^" ^^^
Haltung
ftajierfen
DlCoral", ba anbefenb ^u
ah
einem @t?ffem
gel^eiligfer
i^m
pm proba?
ba^
I)alfen
unb
nm
fo
me^t nad)
gn gelten.
(Sr t)eref)rf
bie SOftoral
fef)t,
al
er if)r
Ben
biefe
Haltung mad)t
gugleid^ feinen
3ItoraIimu5 unb
motalitt
fo
^m-
am,
nnQemein feinen
j^eif feine
dleif^tnniB
an
lid^er Slualiften,
unb
bie einzige
biefer Sijiinffion
in
biefer
,,25ilbung" nad;
lebet
nur ba '^nfammentteffen
(Sben ba e feine
triebe
ij!
t>on allen
X?l!ern
am tpenigffen gu
t>ergeiffigen tpei,
t?ielleid^f
baB und)rij!lid)ffe
^olf
ber
I^eiligen propt^etifd^en
9S5orfen
bem
baB
allerd^rifflid^jle tt?re.
S)ie englifd^e
^alfung
mir
bei freilid^
bie
,,j^t?nifd^"
unb
,,frit)oI"
bie hex-
3ie
SCfl'enfd^en be ancien
425
ftttlid^e ^Prinjip
il}tet
unftttlid^en
SeBenfl^rung I)crabpjie]^en
gefprod^cne, ja off laufer al
gefprod^ene, bie 3Q[loral Inflig
nb ba6 ^rinjip fr offen aue ber 2BirHid^f eit enf fprad^ au=
auf benopf jlrgenbe 911a jrimen
feit
preigugeBen.
t)on
3er
bem
proencalifc^en
3toman an
hi u JBaubelaire tvcit
(5r lt?ar
unmoralifd^er gerebef,
ah
er geleBf I^af.
immer
ein
wenig
3[K'auI]^ure.
^Prinjip unBebingf
unb ]^od)" u
i^alten,
niemal mit
ber dlealitt,
angufd^ielen, ober
oon
il^r illujtonijiifd^
egjufe^en, ba^
jiimmung u
fein fd^eint.
c^on
inb
|iel)t
auf
ber
trae
fc^on empfinbet,
el^e
bie
3S5a]^rne]^mung be XSorgang
tvie
jur Keife
fam,
'JXtan
fel^e,
abnegierenb
im groen
reagiert,
'^ola
in
einzigartig
ligen
fom=
menbe 3^9^^f ^^^ ^^^ attin empfngt, fpielenbe unb meifi nur alljufge inber ufip. bargejiellt erben; ba^u ^7io
be
englifd^en
2)urd^fd^nittIeferoman.
Sber man
'^eit
i^re
folgenben
Heinen
XJorgang!
XSor
furjer
erfd^eint
eine fl^renbe
(ei
i^ier
unter brdFt)
im
Itnterl^au,
ein
paar
tx?irb
^la(d)en
franjftfd^en
fo
t)iel
Befanntlic^
im
426
anbe
bet S^eiUatmee,
(id^
bk
nid^t
umfonjl
bie
SeFmpfung
ber
Ztunl(nd)t
inm
'^iele
fe|en mu^te.
^n
glacon mit
flnifd)em 33Saj'fer,
bie
in
man
fromm
DerfiedFt
ba fue
eBenfo
fpentlitf)
ah
B>eimlicl^ iel
Bekmpften
an
unb
fiellt
i^m
ein
paat
peinlid^e
3"f|ftagen gn 24 &tnben
im Unterl^au
(ein pflegt,
ifi.
Befonber
fd^tt>ierig
ba
\ebe
25elaj!nng
Dermeiben
^ene ^erfon
eri^eBt jtc^,
fngt an jn antworten
fe|t |td^
3-
nm
ba& Safd^entnd^ an
be f)ot;en
ben
^Unnb
t>ati>e
^n f^alten.
tt>ill,
2II ber
egner
errn
tt?ieber
Beginnen
erl^eBt jid^
25aIfonr,
er
^ii})xet
unb
fagt,
nad^bem
nme
nnb
ber
egner
Sei un \)tte man ftd^ Ber einen Betrunkenen &taat6mann im Parlament laut moralifd^ entrnjiet unb ber OFanbal" wre unauBIeiBIid^
entfd^ulbigt.
be cant.
gcioefen.
ett>i bie
man
in
ng=
lanb u fein
rifd^en
pflegt unb
g^ormen
mn^te,
Qfingerjeig
fort nid^t
um
(o-
fonbern aud^^
um
ben
xvo\)l Bered^tigten
@d^ulb
auf
jid^
ju
nel^men,
bie
fidler
nid^t
feine
war.
427
ine
foI(i)e
nun and)
alle
lebet Befonbere
efellfd^afffrei in (Snglanb
unb
e(amtmotal
eingeorbnef.
ob
man
^an
3=
bem
am
bie
4. 2Inguff gelegentlid^
mn^.
3"
filen^wriprnbeng geiporben
nbl^af^igfeif" in ebenfo
e jeber ngjllid^ t>ermeibef,
bie
allgemeine ,,menfd)Iid^e
n?irb,
J^ol^en
Snen befannf
unb n>o
ah
ba6
man
unb
feiner
mute
2Sie
^ttva
if!,
Ie|ung perfnlid^er
9tedE)te geffattet, fo
je
groer e
ijl,
3^iemanb
nte" gar
^at.
3er
Xlentfi^e fann
jldE)
ba ,,25fe" unb
ah
ah
Sie
inl^altung
einer beffimmten
gorm
eftnnung unb
ba--
%hfid}t
ift
i^m
l)intet gemalert.
er gert in feinen
,fbent(d)en
'^otnV 23Sarum
tveil er
tnt er bae"^
an
bie
428
bet
ifi
IXnb tvatum
iff
be cant?
(r
e,
ipeil er
prinzipiell
ein fr
@r meint
Jpa
unb
il^n
aud^ alle
f)aBen,
pielformen
bie
feiner
cabinijlifd^en
Religion
gele!)rt
^alV^
fd;.ilbern
er (ei
eigentlich)
je
bee Seufel;
anberen
tiefer
man
in il;rer
eelen Xur^eln
@r
glaubt,
tt?a0 er in jid^
irgenbn?ann (a^^ on
(Sr glaubt,
lber
er n?ei^ gugleid^,
ba^
rb-
nung
>enig|ien ben
&d) ein
eine anberen,
eines (Sntgegen=
S)a
ifi
ifi
an
feiner
tiefe
inneren
fubftangiellen
XJerlorenl^eit,
jene
feine
am
fid)
ge=
bie l;riffen
fagen teuflifd^en"
emi^,
mag
jene
Sifretion" be cant,
bie e
3Kenf4)en ermeffen
l^ineinblidEeri gu tpollen,
berul^igen,
iff
tt)er"
benn
biefer
2infmmling
2lber bie
fd^on a
ber
l^icr
im
S^otel i^t
unb
englifd^e Sifretion"
nur
2Ing|i
t>or einer
429
3SrborBenf)cit.
2Iuf bie(em
ffef
t>orau6gcfe|ten bunBIcn
Gl^ao in ber @ccle bee anbeten fangt ber cant fein elegantes,
fo rationelle, flid^e gformenfpiel; fein fenflifd^e, fd^ein=
d^rijilid^e, i^Iige
pieL
bie
3^
^^^
"^'^^f
wann unb
n>o ba
englifd^e
^olf
jtd^
ftd^
bem Senfel
mon0, ber
gugefd^iporen f)at:
Um
ba6 25oIf be
SHam-
fnn(Jt)o(Ij!en ^olitif
nnb ber
einlullenbjlen XSer=
n?alfnng gn werben;
fr feine
nm
nnb
,,irgenbtt>o"
gefd^al^ e.
Unb
@eit
feit
biefer 3^^^
f^
metapl^^jlfd^
be
j^eimatlo, ber
^err
biefer
ber 355elt"
api=
talimn.
3^^^
jte
Jj^
^^
genan
wie
bie
>ange=
Gl^rijln
einzig
lien e t>ettnben,
wenn
ben
2Intici^riji in
(Jorm be
erfd^einen laffen,
ba6
i?i>IIfinbig wiberd^rifllid^e
in Hnger
anglijierter (^^^eunb
pfer
be i^entigen
25oIf. 2tnglimn
l^at
ftd^
HnglanBen an
bie
mglid^e
(Bitte
nid^t
unb
reid^ere (Sr^
bie ,,menfd^Iid^e
S^tatur", bie
bem blben
bentfd^en
nnb romanifd^en
cant-
nnb
bie
i^nmad^t
be
dgenen
^otm
tieferer (SrHenntni
430
unb
Ser
n?a0
fo
,,f nnen"
man
Sa
Gl^ao,
bel)errfd^ung
nnb ,,^araFter"
ifi
erSirgt, bae
e allein!
ifl
faftifd^
nur
Sie
partic
hon-
n?ie
^tiebtif^ 3rtie|fd^e
wa
genannt
^atf ^at
t)on
wenn
,,ett?o]^n]^eit",
XSergeffen be ^fl^
tieferen
l^erau,
i^erau,
fonbern
am
ber
truFtur
be englifd^en
ein
lijien erregt.
unb
omifd^e,
n?eiter u
eine fpegififd^
d^erj, @atire, 93Bi|, S^'^^^^f berl^aupt angelfd^jtfd^e Zat(ad^e ijl; ob e tt?irflid^ er=
lauht
iji,
ben Segriff
^umor"
aut^ nur
fotpeit gu faffen,
nod)
tpie c oft
u Unred^t gefd^iel^t
man jtnnt>oII a(^ Don ,,antiFem ^umor" ober Don fotPeit, ,,romanifd;em ^umor" reben fnntc. @iht e berl^aupt einen
ba^
auerenglifc^en
^umor,
nglanb nad^=
fann,
tvie
gemad^t
i(i,
n?a
man
431
gBe
eine
fo
\(i
j[ebenfall
ber englifcf)e
]^umort>oII)le
bie0
Junior
ber
nmor,
ben
giBf.
^umor,
darneben be emfe
biefe f=Bitfere
timmung,
in bae SeBen,
in feine
Engen nnb
pvifi^en feine
grten
Bei
eine
I)af ben=
Snalimn
Siefer
nnb
ber
urfeilenben
cant
iff.
nmor
ijl
in gett)iffem
inne gerabegu
ber
jmeiflung,
am
ber er l^erDorfprie^f
berfelBen,
bie
weniger
jleigerten
tiefen
X?ergn?eif Inng
meldte
Xnrjel
englifd^en
inne fr bie moralifd^e ^otm ift, ,,^nmor" etn?a in ftd^, ba gejieigert ,,&ah
genl^nmor"
^ei^t'^
2Bie
Bel)errfd^t er
nnb
er
erotifd^e
(Srgiel^nng.
ier ^at
^oxm
innerer d^amIo|ig=
im
Dergeijligterer
tnfe,
in ber eng=
(td^
lifd^en
gform
etwa
nie-
gegeBen
eine
3S5a
iji
benn ^Prnberie? ie
bie,
ifi
ifi
nid)t
ed)t,
ge(Jeigerte d)am]^aftigEeit,
jie
nur
432
nml
tief
fein
Hann. &tet6
i(i fte
gut
ftef
liehcmxvett
^otm
unb JKaefe
nod^ jid^tBare
gefrbten u(i
pmptome
jtttlid^er
f
biefer (Spl^re,
immer
eine
n?ieber
aufin(f^en,
)id^
jtc
felBji baBei
fel^r
per cant al
leere,
d^amgefl^I, inbem
fejie,
Berlieferte
g^orm
bie
be Bloen ueren
im egenfa|
&i^am
(5orm be 2tnfianbe"
biefer
I^ei^f
@d)amerfllung
gerabe
^otm
unb
bamm
BertreiBt
bie natrlid^e
bige
d^amgefnl^I mangelt.
ber
ceteris paribus
Qeinl^eit
biefer
fniage,
fiet
in umgeFel^rtem
leijiet,
ba6
mu^
bie
unb
bie
g^ejiigfeit
n>ieber
einl^olen.
Sarum
barf
man
t>on
^tte unb
auf
bie
d^rfe
Itnb
iji
nid^t tpunberlid^,
er=
mrten, ba^
i)i
am
fttfften
nnb
bie
SeBenBejiel^ungen
pmBoIif angenommen
28
433
bie
(Snglnber unb
fo
bie
(S.^ine(en,
and)
tt>ie
eine
jie
Siferatur
unb
unfi
oBfgn
J^erorbrad^fcn,
butd) italienifd^e
etveid^t tvet-
39ni0men unb
ben konnte,
fgne feinen
beil^t
gallifd^e ^exbotbeni^eit
niemah
3"
^vanfveid) ge=
faji
nur ba ^riole;
(Snglanb
ber
ijl
ba
anb
be
bfgnen.
!)a flbf^ne,
bie
ba&
i|i
Bemute al
reigoll
betie,
erlebte
@d^Iag gegen
(d)ou >orau6gefe|te
^t-
iprberie
mag
in irgenbeinem
jid)
men.
2Iber tv^venb
bie
bae efd^Ied^treffenfiment alfer 3""9f^^^" S" befd;rnFen |)flegt, ifi eben jene 25orbiIbI)aftigfeit ber out?ernantenmoraI
fr
bie
(peiififd) englifd^e
3g.
an SebeufIIe
unb @d^nl)eif,
3nbu)lrialimu0 unb
feelifdE^en
unb
leiblid^en fefun=
baren efd?Ied^t6merBmaIen
in bie
burd^
^enue
t)on
(Suffragette
bie
bamit ben
e=
uerffe
ymbol
bie
\)at
gefun^
ben.
(Stid^fefligFeit,
tt>eld^e
englifd^e
3ameneB)re fraft
beffer tvie J8.
biefer Furiofen
^SRoxal ev^lt,
niemanb
bem
unb 2)on
er=
englifc^en efc^Ied^tcant
gemibmetem !3n(^e
,,3Q[tenfd)
al ber meiblid&e
3uan,
ber
l^ier
2Inn
434
(d)emtf ben
2Irm
unb
tt(d)elt i^n
biefe (S:pi(obe
bie
anf
bi
XSange.)
2S5enn
id^
bebenfe, bag
mir
feine
mid^ baft
ba^
m'6d)te,
xvenn
(@eife 128). gibt fein ie mid) betpegen anflagten!" anb ber 255elf, in bem (id^ bie erotifd;e (Smpjinbung fo fnbfil leintet anbetardge, nid^terofifdE)e Sejief^nngen tpie amerabfd^aff, (5^rennbf4)aft,
(formen
be Sienjle, ef)r=
t>on
nnb
dEjnlerDerljltni, fd^einbar
girl,
I)armIofem (Spiel
21uenn?elf,
fieren
tvei^;
boy unb
nid?t
felbji
nur fr
bie
nod^ gu ma^
unb
@d^u|farben
biefer
Seief)ungen an^uneB)men
unb
hi gu
j^l^eren
raben
nnb
tt>D
ber erotifd^en
^l)e
gel^alten
ein
DHaferabe nod^
ah
o=
genoffen n>irb,
ah
biefee
anb, in bem
um
begel)rt
unb
be^al^It gu tt>erben.
9ICan
xvte, xvix^te
man
nidE)t, tvie
fal(d)
unb unfinnig
bie
Sl^eorien be
l^ier
errn ^teub
Don
^un>eilen ernji-
^reubianer ^u
tt>erben
unb an
feine Seigre
,,
^^lirt"
erff
Zat{ad)e
eines
befonberen S^tamen
an=
ul)ngen
^orm
28*
436
felBe, tt>a
auf
enttvxfSeltevet
(^lirf
ijl
tufe unb
^rberic
iji.
Ser
@eele au
ben I^arten
3unen
efd^Iedptmoral nimmt.
teiligten t?ertt>anbelte jtd^
bann meijl
bie
umme
fld^tiger
enfationen,
tile
bie ber
fogenannte ,,^arafter"nnbbermerFan=
ein
bie
n?enig Blaffe
am
bem
englifdEjen
bie
im
^nfelolfe
S.eibenfd)aft Befe|t.
unb
^anb
tt>irb
nun
f4)led^t0moral auf
fd^reiBt 25.
Srama
unb d^aufpielfunji
Be=
tt>eld^e
bie englifd^e
elementaren
25eiel)ungen ixvifd^en
nid^t Befpredben;
. .
unb qult
unferen eifl.
Um
utib
unb
if^re
d^(>n=
3"^^^^^^ murren
n?ir
ungalant Ber
bie 'r)amef
weil
jie
2tBer in einem
Srama,
25efd^ftigung mit
tf(e
bem efd^Ied^t
iji
t)on gef4)led^tlid;em
^ntet-
i^Bfd^e
Slufef^en er=
bie englifd^e
tpnfd^ter
ah
((^anfpielexi(d^e ZtiQieit^\
23Sa0
Srama
im
nimmt
ber
436
Icrifd^en (Sinjlellung
bie(et
auf
bie
am
nnb 25ein
2lBer
ijl
i)1
gugleid^,
fo
feine fnn(!Ienfd^e
Surd^fd^auung
be ^"f^I^'^^^^^ ^^^
fo
fd^Iimm
ifi
e nod^,
man
ein
3^^
^(^
^rentum
ober
afl^oligimu gejiatfen.
Sann mug
man
freilid^
ba immet^in
bie
Bringen unb
@d^on
5utt>eilen
Sa^ man
tperben
mu^
tt>ie
ein
elBji
bem 23iortt)urf
egenn?art rgert
jtd^ nidE)t
me^t,
er
lad^t I)euteBer]^an>
tpie bie
ii^n
Samen unb
am
tDi|ig fanben.
Singe
in
aller
2SeIt
freilid^
nid^t giBt,
am n?enig)len
in (Snglanb.
2Inbcrerfeit
unb
geifligc
in
bie
Unb nur
@d^u|farBe
^^f^^ STfirgenbmo
437
fdbil&crf,
tvkb
wie fd)on
Bei
tvie
l^afefpeare intveihn
bie 2BSei0l)eif
nod^ in S^euten
hei bie(en
&^atv unb
bie
in
bem aff)o=
liFm (B)eftetton
erHimmt
]^att>
Sragbie
in englifd)en
nid^f
tt)ie
ober (S^eftetton
ben
cant
bi|ianierf
bnrd^fd^auen
felBfl
3S5efen t>ieImeJ)r
liBerflu^
fdjon cant
nnb
tvie
bie ein
fonberBarer
cant
on JBeiDU^tfein fremben
eigenen
nun
chatten
t)on
enfle
mens!
einer ^^e-
ben
cant
feine
Sanbe n?arb
255ilbe eBen6form,
(ein eigened
'^n 2ilbe
tt>nrbe
ba6 moralifd^e
fr nglanb d^iiffal
Stehen^ fein Seiben, fein
tt>irb
Sob,
fein
Sob
in
IPrbigfeit eroBerfe.
Um
f^elfen,
bie
^n?ifd^en (Snglnbern
nnb S)eutfd^en
e|ri(lieren
nnb
fo
lange
immer nen
entfpringen mnjfen,
ah man
fid^ t>on
rialgefge, ber
trnff nr,
in ber ba englifd^e
mir
f)ier
am d^Inffe nod^
SenFen gn
fafel be englifd)en
3^ fammle baBei
25nd^e ^n einer
'
438
nhet(td}tli(^en (5inf)eit
infammen.
"SXtit
ift
e i>ielleid)t
einmal mg^
in bentfd^en
j[en?eilig
^n ber=
fe|en
(xva& nattlid)
fpvad)lif^ett
Uberfe|ung
^nbem
red^fjlel^enben
bie
orFommen^ burd^
salis)
tt>irb
cum grano
e&
mglid&
giffern.
fein,
ben wagten
@inn
biefe
Safel
er l^enfe
tvie id^
mannigfad^ l^^Qt^
ijl.
iner
fterung herfallen
tt>re ein
am
gnnel^men, ba^ bie(e geijlige 2tnjle(f nng, ein 233erf t>on "^d^t^
geJ^nfen,
be nngei^enren bentfd^en
gerjlrt tvetben,
unb
biefe
bentfd^en
ei jle
oll&ringen f nnten.
gnm 25eginn
Siefer^rogeg
als ber
f)at,
me^t (Symptom
d^er
(3oI=
S^a^ hinbet
(xe
weniger jiarf
n?ie il^re
frf)ere S.iehe
hanb,
439
folgt
unb
fid^
cnglifd^e
X^efen ti(^tef,
Sen=
bie englifd^e
einmal bentfd^ jn
nnb
ba^
ba^
man
eben ba
freiejien empfinbet.
am meijlen ned^t iff, n?o man jld^ am 3" einem ed^ten geijiigen 25efreinng6f ampf
jene
DOtt
^altnng
tiefen
gItigFeit, Derbnnben
mit bem
nod)
25efj|ben?ntfein eine
eigentmlichen,
bcntfd^en
ipirb,
][e|t
ielfad^
nns
felbji
verborgenen
eijie
fnl^ren,
bie
ber
Don
felbji
emportand^en
2Ing-
n>enn
man
rnfien
lijternng
langfam,
fnl^I,
tn^iQ gleid^
bem
atheitenben 2Irgte,
db((^dbt.
Ser nrgebrand^ nnfercr iSafcI i(l man eine ernfilid^e elbfiprnfnng fowie
Q^rennbe
nid^t
fo
jn benfen,
ba^
feiner
eine
^Prfung
im
foFratifd^en inne
ftjjiematifd^ vornimmt, ob
man
nimmt,
Safel
(v}fiemati((^ vorfhrt.
2Inf
bie
25e=
griffe, nid^t
auf
bie
@|e f ommt
nod^ beffer
auf
an ber
ah
allen bloen
|en
vorf)er=
Q^inbet
man
fold^e
3Teignngen vor,
|te
fo verwerfe
man
fmpfe gegen
fann
ja ba
rein vernnftigem
Senfen
ober bod^
i^y
ftimmen. f Ber
litten
griffe;
man
bie (ad)-
bann aber
gumal
man
tpenn
man
ngenber larB^eif
l^ijlorifd^e 'Steife
t)orfinbet,
berlege
man
bann
jtd^,
anf
n?eld^e
gekommen
nnb
2II0
t>iele
(ei.
^iefe (Srfenntni
Befreienb
entlajlenb n?irfen.
^et^obe
beren
mit
lgt
ben!Bar ftnb
n>i)le id^
ba&
f^ema
bet 3lebe,
einem Untvett gn
t)ern?e(^feln,
]^i>flid^
rgt:
,f^m Senffd^en
eine
iji."
S)a 25eifpiel
geigt gngleid^,
fr
alle
STtationald^araBtere
jte
fold^e
Safel
anfgnjiellen tt?re,
tcenn
ber
mangeinben Homogenitt
erl^eBIid^
235efen
ber
bentfd^en
&tmme
jenigen,
fd^n>ieriger
jn
gewinnen
ftnb
bie
n>re,
j[en?eilig
Sie
bie-
linFjlel^enben
bie
25egriffe
^l^ermertigee Bebenten
nnb
bet englifd^e
^at
Xenben^, gu
Derrrecf)feln:
(3ittUfi)feit
Sru(f on
23S.
Srugulm
in eipgig
25erid^ttgung
(Seite
i6
'^eile
i4 I anfJaft
lie lic
@ite
23
3ilf 14
3J QSerlag
nnb
btird^ alle
ijl
erfd^ienen
25nd^I;anbIungen ju
Begleiten
SCrtajr
dreier
3tt>i
&e^eftet
12.,
geBtinben 3Q[l
15.
3t
Dlel^aBilitierung
ber
Sugenb.
Sa
3"^
Dteffenfimenf
im 2IufBau
be
ber DIToralen.
3nm
3bee
^l^ttomen
S^ragifd^en.
beSfirenfd^en.
Sie^bole ber@eIBji^
erfemtftti.
eBen0.
Sie
fogenannfen
3tenten]^9Jierie
nnb
ber redete
ampf gegen
bie
ba& BeL
Ser
25onrgeoi.
religifen
be
apitalimn.
ober:
Sic ^iffenfc^afe
unb
be
c^nen
^riebrid^
S^eobor
25if(^er0
l^craugegeBen t>on
3loBert25if(^er
25oIIjinbig
in
je
einfad^ gebunben
JH
10.
in ieBI)aBer]^aIBfranBanb je
311 12.
Bio
Set
Billige
gnm
^erBfi 1915
in
tpo
bann
raft
treten tt?irb,
geBnnben
911
12.50,
SieBl^aBer
^alBfranjBanb
tt>irb.
2Iu^crbem werben
in
rge
in einer
(Befamtamahe
erfc^einen
:)i(^f crifc^c
(Siner
(5au|i,
235erf c
in
angleber gebnnben
^3X1
30,
im
^ame
am
nur
freubigjien
nnb
lantejien genannt,
d^ne
eine
fenrige OTfatnr,
n>ar
t)or
allen
Singen
^erfnlid^feit,
nnb
feine
barum
nn|ierb=
weil
|te
im
tiefjlen
rnnbe empfnnbene
bem
(SrFenntni,
bor 25ifd^er
iji
ja niemal
bentfd^en
wenn
erffedEt
^at
immer
gef)rt.
25ifd^er
war
bem
trom
ber
tvie
bei,
Subwig @pei=
Se
wunbernng anerkannt.
Dted^fe
unb
255a]^rc",
Itttb
iji
er t>on
Reiftet ottfrieb
2il(ibefif fd^reiBt
gefeiert tporben.
Ber 25ifd^er0
Zzeitff^h:
fr
ben
al gelefen.
nnjigeniegen
tiernng anf
immer mebr
be
bem eBiete
geBieterifd^er STfotwenbigfeit.
am ^unbament
bie
bet q^efamtm
eijle.
in
biefer
nnb
al
fold^e
rogtaten be bentfd^en
erflen,
bie
ber
g^f^rung
bem
Universityof Toronto
'S
-p
Library
T5
CO
0)
DO NOT REMOVE
THE
<D
V
Pi4
CARD
f-i
CO ?J
-H
FROM
THIS
^^
iH
POCKET
H
CO
Acme