APPEND.II. MONUM.DE BELLOSACRO.

AD GODEFRIDUM

591
.'.

RAIMUNDI

DE

59$
ii

AGILES

CANONIClPODIENSIS

EISTORIA

IIANttlUI

QUICEPERHT

JERUSAIM.

GcstaDei per Francos, sive Oricntahum expeditionumet regni Francorum Ilierosolymicatd

(ApudBONGAUS,
Historia avariis, scd illius wvi scriptoribuslilleris commendala. Hanoviac,1011,in-folio,p. 139.)

MONITUM.
Raimundus dc Agiles vel Agilaeus, canonicits Podiensis, et cpiscopi sui, qtti simul comcs Tolosacns
orat, capellanus, cum quo an. 1093 in lerram sanctam abiit, el res ibi pcr quinquieniiiumgcstas tcslis
aM-K-n; descripsit. De comile S. iEgidii, id csl Tolosano, ct episcopo Podiensi praccipuescripturum
se profilclur in praefalione.Adfttit cum effoderetur lancea, quani et in praelio tulit. Ad saccrdoliumproinolus est in hoc itinerc. Scripsil precibus Pontii de Balacluno, et inscribit Orlhodoxis et TransalpiPi".
omnibus, nominatim episcopo Vivariensi. Fuit autcm hic Pontitis milcs, vir nobilis, et familiaris comui
Tolosano; quod, practerIninc, notat Tyritts lib. vn, cap. 17, alii. MamtscriptaeGallicaeiuembranaevocant
Poinces de Baladon el Baladun. Lapidepelrarbe iiitorfectus in obsidioncArchados, temere a comite incoepta,digntis memoria poslcritatis, posterilalis ipse in tantis periculis memor. Poutium lialonenscmvocat
Robertttsinfra, col.7ii, iin. 52,55. Ab eo scriplamhujus belli historiamquaeLondini exslet, lcgimus in bibliotheca Gesneriana : qttaeet Raimundumde Podio laudat auctorcni scriptionis ejusdem argumcnti: utraque, nisi failor, eadem cum hac nostra. Pelaviantis Liber principalis bellorumDomini, citat Raimundum
de Arguilliers, ut nos ipse Petavius per litleras clocuit.Sed hanc iiabcmus ex ms. uno VulcobianoGuillelmi Ancclii; altero noslro, quem nobis dono dedit Lingouensibus nuper juridicundo praefectus, rcip.
studiosissimus Joanncs Russalus. Libri exlrcma stinl ab alio auctorc, quod dictio indicat el lestattir Y'ulcobianus; ea uncis inclusimus. Incipit ab comilis Tolosani in Sclavoniam ingressu : et narrationem
cjusdem illius qttinquennii persequitur, scilicet ad illam de Ammirato, ita enim vocat, Babjioniae victoriam.

A invia et monluosa, ubi nec feras ncc volucres per

PR.-EFATIOAUCTORIS.
tres hebdomadasvidimus.Incolaeregionisadeo agredomino
et
orVivaricnsi
omnibus
mco,
Episcnpo
stes et rudes sunt ut nec cotnmercium nobis, nec
thodoxis, Pontius de Baladuno, el Raimundusca- ducatum
prsebere voluerint, sed fugientes de vicis
nonictis Podiensissalutem et laboris nostri parlicict castellissttis, debiles, anus, pattperes ct infirmos,
Ncccssarium
duximtis
ct
Transalpationem.
vobis,
qui a longeprae infirmitatesua sequebaiilur exercinoomnibusmanifeslare
Deus
magnalia
pinis
quae
luin, ac si multum nocuiss?nt, ut pecora trucidasolito
suse
fecit
et
assidue
biscuni,
more,
pictatis
nec facilc nostris inililibus erat latrones infaccre non dcsinit : maximoideo quia imbclles ct bant,
crmes, locorum scientes, per abrupla montitim ct
pavidi rccedentes a nobis, falsilatem astrucre pro condensa silvarum
persequi, sed assidue eos susveritate nituntur. Scd qui apostasiam eorum videtinebant; nec pugnare valenlcs, nec sine pugna
vcrba
et
consortia
Exercilitscnim
eorum
rit,
fugiat.
csse potcrant. Quoddam vcro facinus egregium
Dei, ctsi pro peccatis flagellum Domtni sui sttsti- comitis non
Cum conclusus esset
praetereamus.
victor
nuit, pro ejusdemmisericordia
super omnem
aliquando comes a Sclavis cum quibusdam miliSed
cxstitit.
alii
quia
paganitatem
pcr Sclavoniam, tibus suis, impetum fecit in Sclavos,atque usque
alii per Ilungariam, alii per Langobardiam,alii per R
ad sex ex eis
proptcr hoc Sclavi
mare vcncrunt, tsediosumnobis ad scribendum de vehementius cepit. Cumque
imminerent, et comes sequi exercitum
fuit.
comile
dimissis
de
aliis,
Quapropter,
singulis
erui oculos eorum, et aliorum pedes
compellerelur,
el
et
eosancti /Egidii, episcopoPodiensi, exercitu
abscidi jussil, ct nasum et manus aliorum truncari
rtim scriherecuravimus.
praecepit,ut, taliter aliis deterritis et doloris cogniCAPUTPRIMUM
tione occupatis, secure comes effugere cum sociu
Illi igitur Sclavoniam ingressi, multa dispcndia suis posset. Itaque per Dei gratiam de mortis anitineris passi sunt, maxime propter hiemem quae gustia, et de loci difficultaleliberatus est. Quanta
lunc erat. Sclavonia ctenira est tellu* desert, et vero ibi fortitttdinect consiliocomes claruerit, noa

RAIM.DE AGILESIIIST. HIEROSOL

59i
593
facile referendumest. Quadraginlaetenim fcre dies A atqttepluribus intcrfectis, cieteros in fugam verlit.
in Sclavoniafuimus, rn quibus tantam spissitudi- Occurrebant inlerea pacilicae lilterse imperatoris
nem nebularum passi sumus ut palpare et per mo- circumdabant nos undique hostes imperatoriis dotum removere eas a nobis aliquatenus possemus. lis.- Cum vero venisseinus Thessalonicam , iuInter haec comes assidue in poslremis pugnans, firroatus est episcopus, et reinansit cum paucis
semper populumdefendenserat; ct nunquam prior, infra civitatem. Post hsecvenimus ad quamdam cisemper ultimus hospitabatur. Et IiCet alii meridie, vitatem, nomine Rossam; ubi cum manifeste ejus
alii vespere, comes vero frequenter media nocte, cives in nos multa mala molirenlur, paulisper novel galli cantu ad hospitium veniebat. Tandcm per stra solita patientia displicuit.Itaque arreptis armis,
Dei misericordiamet comitis laborem et episcopi diruuntur antemuralia, capitur ingens praeda, et
consilium, sic exercitustransivit ut nullum fame, civitas in deditionem; atque illalis signis in civitanullum in aperta congressione ibi perdcremus. Ob tem, et acclamata Tholosa, quod cral signum claillam, reor, causam voluit Deus exercitum suum tnoris comitis, discessimus.Venimusad aliam civitransire per Sclavoniam, ut agresles homincs qui talem, nomine Rodestol, ubi cum milites dc roga
Deum ignorabant,cognita virlule et patienlia mili- imperatoris,provindictasuacontranosagere vellent,
lum ejus, aut aliquando a feritate resipiscant, aut " multiexipsisinterfeclisunt,etaliquantulacapta praeinexcusabilesDei judicio adducantur. Tanclcmposl da.Yeneruntibinobislegati nostri,quos praemiscramulta laborum pcricula apud Scodram, ad regem musad imperaloremqui,acceplaabeopecunia,omnia
Sclavorumpervenimus, ac cum eo comes frcqucn- prospera nobis apud imperatorempromiserunt. Quid
ter fraternilatem confirmavit,et niulta ei rctribuit, plura? eo verba legatorumimperatoriset nostrorum
ut exercitus secure emere et quaerere necessaria pervenerunt, ut comes, relicto exercitu, solus cum
posset. Sed hsecopinio sola fuit; nam pacis petilae paucis, et inermis ad imperatorem festinarct. Dicenos poenituit, cum per ejus occasionem Sclavi, de bant enim quia Boimundus, et dux Lotharingia?,et
more solito furentes, nostros interficiunt, et quae Flandrcnsis comes, et alii principes hoc precabanpoterant ab inermibus arripiunt. Quaesivimuslocum lur, ut properarel comesconvenire imperalorem de
fugae, non ultionis. Hactenus de Sclavonia.Yeni- ilinere Hierosolymitano, ut assumpta cruce dux et
mus Dirachium, credidimus esse in patria nostra, imperalor in exercitu Dei fieret; aTlhaec aiebant
existimantesimperatoremAlexium,et satellitessuos imperaloreindixisse omnia cum comite se acturum,
nobis esse fratres et coadjutores. Illi vero ritu leo- et de se el de aliis quaeilincris usui forcnt. Praeternum incrudescentes,pacificoshomines, nihil minus P
, ea nuntiabant bellunr imminere, et, si auctorilas
quam arma cogitantes, invadunt, per occulla truci- tanti viri abessct, forlassis incommoduinfore. Itadant, in nemoribus, in vicis remotis a castris, quse que cum paucis adventaret comes, ut cum exerpoterant per totam noctem furabantur. Et licet sic citus sutts venisset, compositis cum imperatore
insauirent, tamen dux eorum paeem promittebat, omnibus, nullis in moram ficret. Victtis landem
ct per pacis inducias Pontitim Rainardum interfe- comes est, ut liac sola vice relicto praesidio in cacerunt, et Petrum ejtis fratrem mortaliter plagave- stris, exercitum praecederel,et sic inermis Constanrunt, et crant hi principes nobilissiini. Cumque tinopolim venit.
locus ultionis nobis offerretur, placuit iter, non inCAPUTII.
juriarum vindicta, sed inccpimus.iter nostrum. HaFacile autem res gesta hactenus me scriptorem
buimus litteras obviam imperaloris de pace, dc fra- quibusdam laetitiaeet prosperitatis gressibus comiternitale, et, ut ita dicam, de filiatione; haecautem tabalur, quae lanto acerbitatis et moeroris onerc
verbotenus. Nam aute et retro, dextrorsum et siui- nunc preinit, ut inccepisse me tsedeal, cum perflstrorsum, Turci, Comani, Husi et Tenaces, Pince- cere votum sit. Quid vero polissimum, et primum
nati et Bulgarihobis insidiabantur. Quadamautem aggrediardicere? An imperatoris frauduleiitissimam
die cum essemus in valle Pelagoniae,episcopusPo- D ac detestabilemadmonitionisdolositalem? An exerdiensis, gratia convenienter hospitandi, cum pau- citus nostri turpissimam fugam, et inopinabilem
lisper a castris discessisset, a Pincenatis captus desperalionem?Arrmortestantorum principumenucst; qtii dejicieuteseum de mula, spoliaverunt, et merando, perpetui mcerorismoniinicntarelinquam?
in capite graviterpercusserunt. Sed quia tanlus pon- Hsecatttem quicunque nosse desiderat, ab aliis patifex adhuc populo Dei erat necessarius, per ejus titts quam a nobis requirat. Hoc unum vaUe nicmisericordiam vitse reservatus est. Nam unus de morabile, silenlio dignum excusamus, quod, dum
Pincenatis, dum aurum ab eo qusererel, a cseteris omnes nostri castra relinquere, arripere fugam, deeum defendebat. Interea sonus exit in castris, el serere socios, dimittere omnia, qua^de tam longinsic inter moramhostiura, et impetum sociorumeri- quis regionibus asportaverant, mcditarentur, pev
pitur. Taliter per insidiascum venissemusad quod- salutiferam poenitentiaeatque jejunii opem, au *andam castrum quod vocatur Bucinat, didicit comes tam constantiaefortitudinem sunt reducti, ut. solus
quod in angusliiscujusdam montis Prncenati exer- pudor prius habitcedesperationis et fugaevehemencitum noslrum aggredi vellenl; qui cum militibus tissime cos afficcrel. El de his hactenus dictum
uuibusdaminocctiltisremancns,Pinccnatis occurrit, sit.

AD GODEFRIDUM
APPENl). II. MONUM.DE BLLLOSACRO.
596
CAPUTIII.
j\ trionc; dux et Alemanniab oriente; comesel episcoHonorificentissimeitaque ab imperalore.et prin- pus Podicnsis a meridie, nam Northmanniaeconres
tipibus suis susccpto comite, postulal imperator a nondum erat nobiscum. Sed hoc unttm reticendum
comilehoniiniumet juramenta quaecaeteriprincipes non credimus, quia, cum comes inibi cum suis hoei fecerant. Respondit comcsse idep non venisseul spitari .vellct, Turci dc monlanis descendentes in
dominumalium faccret, aut alii militarct, nisi ilii duabus turmis, excrcilum nostrum aggrediebantur,
proptcrquempalriam el bona palrim sum dimiserat. eo nimirum consiiio, ut, dum altcra pars ducem el
Et tamen fore, si imperator cum exercitu iret Jeru- Alemannosimpugnaret, qui ab oriente erant, pars
salem, quod se suosqueel sua omniailli commilteret, altera Turcarum, per meridionaiemcivitatis plagant
Scd imperator excusat iter dicens se prmmetuere ingrediens, ac per alteram portam exiens, nostros
Alemannos,et Hungaros,et Comanos,aliasqv.eferas facile a castris propelleret, nil simile cogitantes.Sed
gcntes,qumitnperium suum depopularentur, ti ipse qui consilium impiorum subvertere solel Dcus, sic
transitnm cumperegrinisfaceret. Interea comes, au- apparatus illorum exinanivit ut veluti disposito,
dita morte suoritm et fttga, se prodilum esse credi- ingredienli jam fere civilatem Turcarum turmac,
dit, et impcratoreniAlexium, per qttosdamprinci- hospitari volentemcomilem cum suis immisit, qu.i
"
pes de nostrocxcrcitu, factse proditioniscommon^ primo impetu eos in fugamvertit, atque pluribus infecit. At Alexiusdicit se ttostrosnescissedepopulu- tcrfectis reliquos insecutus est usque ad montis altos esse regnumsuum, et suos multas passosessein- titudinem. Pars altera Turcorum, quaeAlemannos
jurias; nihil.essequpd comesqucrcbatur, nisi quod, oppugnarevoluit,exemplo simili fugatur atque produm exercilns comi.tissolilomore villas el castra va- sternitur. Pqst hoc machinaeexslruuntur, atque mustaret, exercilusuo conspecto,fugamarripuerit; ta- rus impetitur, "sed hoc erat frustra.. Nam murus
mcnse salisfadurutn comiti, atque Boimundumob- econtra firmissimus erat, et viriliter sagittig et masiiiem salisfaclionis dedi.t, Ad juJicium veniunt; chinis defendebatur. Sic pro nihllo hebdomadibus
cogitur comes, praelerjus, absolvere obsidem. 11- quinque pugnalum est. Tandemper Dei voluntatem
terca cxcrcitus nostcr Constantinopolimvenit; ct quidam de familia coniilis et episcopi, satis pericu >
post haec consecutusest nos episcopus cum fralre lose ad angularemturrim, quaerespicit ad austrum
suo, queio infirmura dimigcratDirachii. Mandal et accedentes,post vim facta testudine, unam de turrcmandat Alexius,pollieelur nutlta se daturum co- ribus cavare cceperunt, et cavandoaJ lerram prorniti, si quaesitum hominium sibi faceret, qttod ct straverunt. Itaque captaesset civitas, nisi noetistealii principes sibi fccerant. Meditabaturautem co- (P,nebraeobstitissent. Instauralus esl autem murtts as
mes assidue, qualiter suorum injuriam vindicaret, eis per noctem, et laborem prislinum nobis inana
et tantse infamiae dedceusa se suisque depelleret. reddidit. Altameneo metu pcrterrila civitas, ad deS.jddux Lotharingise,ct Flandrcnsis comes, atqtte dilionemsui coactacst. Acced.ebaleo quod imperaalii principes, hujusmodi dclestabantur, diccntcs toriaenaves, per terram tractse in lacum descendestultissimumesse contra Christianos pugnare, cum rant. His igitur de causis, cum jam ullerius succurTurci imminerent. Boimundus vero se adjutorem sum nullum sperarent, et augeri exercilum Franimpcraloris pollicctur, si qu.idqtiamcomes contra corum quolidie cernercnt, diffisi viribus, Alexio se
ipsum molirelur, vc!si hominiumet juramenta diu- reddiderunt. VcneratcomesNorthmanniae.Promisetius cxcusaret. Consilioitaque acccploa suiscomes, rat Alexius principibus et genlr Fraricorum quod
AJexiovitam et_honoremjuravil, quod nec ipse, ncc totum aurum et argentum, et equos, el omnem sttper atium ei auferrel. Cumque de homiuio appella- pellectilem,quaeintus erat, eis redderet, et menaretur, respondit, non se pro capilis sui periculo id sterium Latinum et hospitiumpauperibus Frqncofacturum. Quapropterpauca largitus cst ei Alexius. runi ibi faceret; praeterea tantum de propr/is uniCAPUT IV.
cuique de exercitu darct ut illi semper militare veItatpie mare transivimus, et ad Nicmam tisqttc .p. li.nt. Haecigitur Franci sperantes verba fidelissima
pciveniinus. Prajccsserant enim comitem dux et deditionemlaudaverunt. Alexius rtaque,accepla ciBoimundtis,atquc alii principes, et obsidioniope- vitate, tantam gratiarum actionemexercitui deditul,
ram dabant.. Est itaqtte Nicma urbs munitissima, quandiu vixerit, populus sempcr ei maledicat, ct
tam nalura quam ingenio. Habet enim ab occidcnte proclametproditoremeum.
lacum maximum, muris influentem; a rcliquis triCAPUTV.
bus partibus vallum de restagnatione quorurndaro
Cognovimus tunc quod Petrum Eremitam, qui
rivulorum plcnum. Prsetereamuris ita eminenlibus Iqngeante exercitusrrostroscum magna multitudine
cingitur ut nullorum hominum assultus, nullius Constantinopolimvenerat, imperalor eum prodidismachinaeimpetus vereatur; balislaria vero vicina- set; ctenim ipsum, qui ignarus locorum erat, et torum turrium sic respicientia sunt ad invicem ut tius militiae,et suos transfretare coegit, atque Tursine periculo nullus acccdere possit. Si quis atttem eisexposuit. Turcaeautem deNicaea,illamimbellem
propius accederevoluerit.obessecutnnequeat, facile multitudinemvidentes, sine laborc et moraf ex cis
de altitudine turrium obruitur. Hanc igitur talem, decollaverunt usque ad sexaginta millia. Reliqui
utdixiinus, civitalem, Boimundusobsedit a sc|)ien- vcro ad munitioncmqtiamdati'confugientes,gladios
95

S<>7
598
RAIM. DE AGILES HIST. IIIEROSOL.
Tutcarum cvaserunt. Quaproptcr Turcse audaccs A bus erat comes, dicebant per Dei inspiraltonem nos
et superbi eflecti,arma quaeibi ccperant, et captivos venisse,per ipsius misericordiamnos Nicmammunlad nobiles suae gentis et Sarracenorum, longe ca tissimamurbcm oblinuisse,aique per ejusdemclemenuittebant, scribentes ad populos,et ad civitateslon- tiam, vicloriamclsecurilalemdeTurcishabuisse:paginquas nihil valere Francos in bello. Profecti igitur cem et concordiam in cxercilunoslro fuisse, atque
a Nicaeacivitate in Romaniani,secunda die lcmere ideo ipsi de nobis committendumesse. Non oporBoimundus cum quibusdam principibus, a comite, tere vereri reges, aul regumprincipes; nec formidare
et episcopo,ac duce digressus est. Cumque in die loca, et lempora,cum Dominusde lam pluribus peritertia digressionis suae tenloria disponeret figere, culisnos eripuisset. Igitur adAntiochiam veninius,
centurn quinquaginta niillia Turcorum in pugnam atque juxta castra posuimus, adco ut frcqucnter
adventare conspiciunt. Dumque ordines pro ternpo- de turribus hostes, ethomines et equos nostros in
re instruit, et bellum disponit, plures qui sequeban- teutoriis vulnerarent. Et quoniam de Anliochia se
tur de exercitu suo perdidit. lnter haec comiti et occasionobis praebuit, de situ ejusdcnt loci dicere
duci mandavit, ut sibi succurrerent; aberant eniin necessariumesse vidcturut faciiiusbellaet assaitus,
per duo milliaria. Utiaulemnuntius Boimundiinca- qui ibi facti sunl, ab his qui non viderunt, inlellistra venit, certatim oranes, equos et arma arnpiunt 0 gantur. Est quiedam planilics inter montes Libani ,
atque obviamirecontendunt. Ut autcm coguovitSo- quaein latitudinernper diem ununi, tenet vialorem ,
limannus et qui cum eo erant, exercilum nostrum, et in longitudine diem et diiniJium. Ilsec autein
id est episcopi, ducis, et coinitis, contra sutim in planities habet ab occidentc paludem quamdam, ab
pugnam concurrcre, de victoria desperans fugere oriente fluvium, qui quamdam partem ejusdem
compulsus est, et qui captivos et tentoria plurima planitiei cingens ad pedesmontium, quas irr latere
de caslris Boimundiacceperat, per Dei virlutem sua habet a meridie, ita recurrit ut inter montes et
reliquit. Fertur quoddam insigne miraculum, sed fluvium transitus nullus sit, et sic mari Mediterranos non vidimus, quod duo equites armis coruscis, neo, quod Antiochise prnxiinum est, influit. In
ct mirabili faeie, cxercilum nostrum praecedentes, angustiis autem illis quas fluvius jam adhaerens
sic hostibus imriiinebantut nuilo modo facultatem supradictis monlihus facit, Antiochia siia est ut ab
pugnandi eis concedercnt; at vcro Turcse, cum refc- occidentefluvius, infcriori muro iiifluens,quamdam
rirc eos lanceisvellenl, insauciabilcscis apparebant. in modum sagittse parteni terrae, iiuer se et ipsaiu
H.ecautem quaedicimus, ab illis 15111
eorum consor- civitatem relinquit. Hoc modoab oriente urbssita,
tium spernentes nobis adhaeseruntdidicimus. Quod _ surgitin orienteiii, atquesuoambitu triiim montiuni
vero pro teslimonio adducimus, tale est: Per pri- juga complectitur. Ule vero mons qucm a seplenmam ct alleram diem, per lotam viam cqtios ini- liione habet, quodam maximo praercipto ab aliis
luicorum morluos cum domiiiis ipsis rcperimus. dividitur, ut ab illo ad alios nullus vcl diflicillimus
Ilaque dcvictis ct profligatis Turcis, pacifice et accessus habeatur. In colle autem seplcntrionali,
alacritcr per Romauiam usque Aiiliochiam ve- castellum quoddamest, ct in niediocolliscastellum
nimus. Sed comes aliquaiilulum excrcitum re- aliud, quod lingua Grseca Colax vocatur. In lerlio
tardavit, causa infirinilalis suse. Quod si incrcdulis colle, tautum turres. Tenet autem civilas duorniingratum fore satis cognovimus,tamen quod divina liaria irr longitudine, niuris, et turribus, et antedemenlia operatur, relicere non debemus. Eratqui- muralibus ita munita ut nullius machinscimpetus,
dam comes de Saxonia, in nostro exercitu, qui ad nullius hominum assultus, etiamsi
genus omne
comitem Raimundum,venit, et legatum se Sancti hominum conveniat, vercatur. Hanc
igitur, tit
jEgidii asserebat, et semel secundoque se admoni- diximus, talem tam munitissimam civitatemexertum, ut diceret comiti, aiebat: Esto securus, non citus Francorum a septentrione obsedit. Neque
morieris de hac infrrmitate; ego tibi inducias a Deo tamen, licet ter cenlum vel trecenta rnillia armaimpetravi, ego semper tecum ero. Et licet satis j> torum 111cxercrtu cssent, aliquem assultum 101
haec comes crederet, tamen ita ea infirmitate affe- fecerunt, nisi qttod juxta eastra sua
posuerunl.
ctus fuit ut depositus de lecto in lerram, vix etiam Erant prselerea in civitate duo millia
optimimilitcs,
vilalempulsttm haberet. Unde episcopusAurasicse et quatuor vel quinque millia militum
gregariorum,
urbis olliciumei quasi defuncto impendit, sed di- atque decem millia peditum, et eo
amplius. Muri
vina clementiaquaeeum ducem perfeceratexercitus vero ita eminentes, et vallo et
paludibus muniede
morte
eum illico relevavit, et sospitati rcd- bautur ut portsecustodirentur, caeterasecura nianesui,
didit. Igitur cum Antiochiam appropinquavinms, rent. Igitur, ut venimus in
principio, ifa temere
non erat cbnsiliummultorumprincipum ut eam ob- castra
posuimus ut si praecognitiab eis essemus,
sideremus, praesertim cum hiems imminerel; et aliqua pars castrorum ab hostibus corripi potuisset,
exercilus tunc diffusus per castella, et imminu- cttmin exercilu nostro nec
vigiliae,nec modus hospitus aestivotemporefuerat. Imperatoris etiam vircs landi unquam servatus sit. Accedebat ctiam
quod
oportere exspectari dicebant, et exercitumde Fran- omnia castella regionis ejusdem, et finitimse civicia, qui venire nuntiabatur, sicque hiemare usque tates se nostris reddiderunt, lum tirnore nostri.
in.Yiernoprcrpiebajit.At alii.de principibusin qui- excrcitus, tum amore ftigicudseTurcaruni
servitiuis,

AD GODEFRIDUM
APPEND.II. MONUM.DE BELLO SACRO
G00
Qu;u res exeicituin noslrum multum dispersil : ,A iinpelebanlur. Sicque factum est, per assullus
Volebatenimquisqueprivalam remmuximamfacere; hujusmodi, ut eqtios suos omnes dcperderent,
de pubtica vero nihil cogitabat. Interea ii qui in qtioniamTurci non lanceis, vel gladiis bellumconcaslris rcmanscrant tantam copiam victualium ferre parati, scd sagittis emintts jttxta metuendi,
habuerunt ttt de bohus nil praetcrfemora, et armos, dum fugiunl, et dum itisequunlur. Cumque jam
ct rarissimi pectus levare vellcnt, de annona vero el in tertio mense obsidioniscarius alimoniaemerca
vitio, non cst dicendum quam lcvissime accipc- rerttur, electus est Boimttndusct Flandrensiscomes
retitur. Cumquehaecin castris aguntur, hostes scsc ut excrcitum propler victualia in Ilispaniam dueepriino ita occullabant infra moeniaut nullus, nisi rent, comitect cpiscopoPodiensi pvaesidiorelicto in
vigiles, in muris ccrnerctur. Dunr haec ita didi- castris. NamNorthmaimisecorneseo temporeabei'at,
cissetit, quodpalam ct inermcsnostri villaset agros et dttx maximeinfirmabattir.Hocautcm cum hostes
vastarcnt, nesciojvel dc Antiochiahostes emissi, comperissent, solitos inccepere assultus. Cogilur
vcl de ali.t civitatc qttae pcr dies duos aberat, autem comessolito more eis incurrere, atque comnomine Caleph,venicntes, nostros inlerficerecoepc- positis ordinibus peditttm, ipsc cum aliquantis
ruiit quos palam cuntcsct inermcs reperiebant. Quae militibus assultatores persecutus est, atqtteduos ex
rcs aliquantulum copiam in castris nostris immi- ipsis in dcscensu monticttli cepit et occidit, et
nuerat. Illi vcro hostes, facullatecsedisct rapinae, hostes ingredi omnes per ponlem coegit. Qttod ut
r.-.ultoacrius vias obsidebant. Ut aulem haec in pcditcsnostri viderunt, remissis stationibttssuis el
castris mar.ifeste eompoita smit, elxttis est Boi- reliclis signis, usque ad pontem illorum pcriiiistim
liiundus, ut ircl obvius illis. Profecti sunt autem coucurrunt. Ctimquc jam ibi qtiasi sccuri facti,
cuni illocomitesFlandrcnsiselNorlbmanniae.Neque lapideset tela in cos qui ponlem defcnlebantconjisr-ciimplusquam ccntum quinquaginla mililesedu- ccrent, Turci, facto agmine, per ponlcm et per
ccre polucrunt, ct nisi pudor revertendi obslitisset, vadum quod inferius erat, contra noslros currera
pro paucilate militum revertcrentur. Itaque perur- coeperunt.Inlerea milites nostri equum quemdam,
gente Deo profccti, hosles repetiunt, ct perse- unde dominum suum dejecerant, versus pontem
quuntur, atque necaii in flitmine cogunt. Sic politi nostrum insequcbantur.Qusepopulus noster vidcns,
vicloria, ct spoliis, ciim ingcnti exsullalione ad fttganrmiUlumarbitralus ad incursus hosliuro, sinc
caslra tedetint.
mora hostibustcrga praebuit;Turci vcro incessanter
CAIUT VI.
fusricnlesinterficiunt. Cumque mililes Franeorum
Inierca Genuensiumnavcslittori, quodper decem (3 resistcre et pugnare pro suis vellent, a tnulliludine
milliaria abcrat a castris, applicuerunt. Vocalur peditum fugienlium apprehcnsi, per arma ct per
aulcm locus ille portus Sancti Simeonis. Jamqne jubas, et caudas equorum, velab equis dejicicbanpaiilaliin hostes de civitate egredierues,armigeros lur, vci pro misericordia et salute suorum, in
Vcl rusticos, qui eqttos vel bovcs pascehant ultia fugam ferebantttr. Hostes vero, sinemora, sine
fluviutn, inlctiiciunt, atqtie prsedaminfra civitatem misericordiacsedempersequi et spoliaremorluoruni
dcducunt. Postieraintisenini tentoria juxta fluvium, cceperunt cadavcra. Noslris aulem non satis erat
ct pontem de navibus ibi repertis feceramws. relinqucre arma, arripete fugam, conlemncrepudoHabebatattlem ct civitas pontem quasi in inferiori rem , sed in fluviumimmergebantur, obruiluri lapiangulo occideniali, et monticulum quemdamadver- dibus vel sagittis hostium, velsub amne retnansuri.
suin nos, ubi duaeerant bafumarise, et quscdam Si quem peritia ct vis nalandi ultra fluviumevexil,
scptilcrorum casalia. Haccautem ideo diximus, ut hic ad sociorumcastra pervenit.Tenuitautcmnostra
facile manifcsta sint quae ibi facta narrabuntur. ftiga a ponte illorum usque ad nostrum pontem. CcSicut diximus, o,cmpattlalim hoslium audacia ali- ciderunt ibi usque ad quindecim mililes nosti i,
qtiatcnus crcvLset, noslri audacter de castris egre- pedites vero circiter viginli. tnterfectus est ibi
dicnles, licct hoslibus frequentcrpauciores, tamen Dvexillifer episcopi, et captum est vexillum ejus.
illis incurrere non mctuebant. Tureae autem licet Interiit ibi qnidam nobilissimusjuvenis Barnardus
"requentcr fusi ct fugati in bellum illico rcsur- Raimundus, patriaBittcrensis. Noncausentur neque
^cbant, tum quia velocissimosequos habebant, el irascanlnrin nos , servi Dei, si tam aperte pudorem
cxpcditi, nec graves aliis armis quam sagittis, tum nostri exercitus, memorise mandamus, quoniani
quia iu pontem, qtiem diximus, spes refugiendi Dcus, qui hoc modo flagiliosorum, adulterii et
illoruni crat, cl dc monliculofacultatenrsagittandi rapinac, menlcs ad poenitentiam ooncuti voluit,
ciiiinus prospiciebant. Aberat enim pons illorum a cxercitumnostrum in HispaniiseodemtemporeIsetinostro pontc, quasiper iiniitnniilliarium.In planitie ficavit. Rumor enim de castris nostris egrediens,
autem, quae inter utrosquc pontes fucral, assiduc prospcraomnia , atquccomitem nobilissimapotitum
vicloria Boimundo et sociis ejus nuntiavit. Haec
assultus , quotidic pugna erat.
aulcm fama non mediocriter animos eorum erexit.
CAPUTVII.
Conligil vero in ptincipio obsidionisttt comcs et Etcnim Boimundus cum villam quamdanr expucpiscopus Podicnsis juxla fluvium castra ponerent, gnarct, sttbito fugere et clamarequosdararustices
et ideo hostibus viciniores frequcntissimcab eis de sttis audivil. Cumquc obviam illis milites ari
S99

RAIM. DE AGILES HIST. HIEROSOL.

sisset, Tuicarum ct Arabum exercilum cominus A discessurum se aicbat, eo quod proptcr honorem
inspexerunt. Erat autenr inter cos qui profecli venerit, et homines et equos suos deperire conspifuerant, ad prospiciendumftigscct clamoris causas, ceret, nec esse se divitem dicebat, cui ad tam lonFlandriensis comes et cum eo quidam Provinciales; gam obsidioncmrei faniiliaris opes sufficerent.Qttae
namque omnes de Burgundia, et Alvernia, et postea comperimuseum ob hoc dixisse, quod amVasconia,elGothiProvinciales appellabantur, caeteri bitione princeps civilali Antiochiaeinhiabat. Interea
vcro Francigense, et hoc in exercitu : Inter hostes terracmotus factus est magnusin Kal. Januarii, et
autem Francr dicebantur. Hic autem Flandrensis signum in ccelosalis mirabile vidimus. Namquein
comes, utdiximus, pudorem arbitratus, prius dc prima vigilia noctis, ita cctlum rubicundum a sephostibus referre quam eis incurrcre, rrrevocabilis tentrione fuit ut quasi suborta aurora diem deferre
in Turcorumcuneosruit. Turcseveroinsoliliagerebel- videreltir. Et licet hoc modo exercilum suum Deus
lum gladiis,fugampro refugioarripuerunt. Nec prius flagellaret,ut lumini quod iu tenebris oriebatur incomes gladium recondidil quam centum de hostibus tendcremus, tamen quorumdam mentes ita csecaeet
a vita subduxit. Curaquejam victor ad Boimundum praecipilescrant, ut neque a lttxuria vel rapina rereverteretur, duodecim millia Turcorum, post se vocarentur. Praedicaviteo tempore episcopus trivcnire conspexit, alquca colle qui proximus erat a " duanunt jejunium, et cum processione, orationcs ,
sinistris, innumerabilem peditum multiludinem et elecmosynasad populum; ad presbyteros aulem
surgere vidit. Tunc communicalo consilio cum mandavit nt vacarent missis el orationibus, ct clereliquis deexercitu, rursus assumptis pluribus, rici, psalmis. Recordatus itaque pius Dominus mivkiliter hostes aggressus est. Boimundus vero sericordiaesuae, filiorumvindictam distulit, ne adcminus sequebalur cum reliquis, el agmina posle- versariorum superbia cresceret. Erat praeterea in
riora cuslodiebat. Elenim id moiis pugnandi apud nostro exercilu quidam de familiaimperatoris,quetn
Turcas cst, ut, licet pattcioressint, semper nitantur pro se Alexiusnobis tradiderat, Tatic nominc, naricingcre suos; quod etiam in hoc bellofacere conali bus truncus , et omni virtule. Hujus ego penc oblisant, sed prudentia Boimundi, hoslium insidiae tus fueram , quia oblivioni perpetuaetradendus fueprseventsesuiit. Turcaevero et Arabes, qui conlia rat. Hic autem quotidie auribus principum instillaFlandrenscm comilem veniebant, ut videre quod bat. ut discedercnt ad castra finitima, atque inde
non jam sagitlis cminus, sed comiiuis gladiis res frequenti assultalione, et insidiis Antiochiam progerenda foret, in fugam versi sunl. Prosecutus cst pttlsarent. Haec autcm omnia ut comiti manifeste
eos comes per duo milliaria, atque ut in agros ma- Q compcrta sunt; aegcr enim ftierat, ex die quo fuitipulos messis, sic in hoc agro spatioso caesoruca gere apud ponlem compulsuscst: principcs suos et
corpora resupina jacere videres. Hostium vero insi- Podiensemcpiscopum in unum vocat, atque habite
diae quas Boimundussuslinuerat, siniili modo fusae consilio,quingenlas inarchas argcnti illis largilur,
fugalaequesunt. Innumerabilisvero turba peditum , ea nimirum conditione ul, si quis militum suorum
quam supra diximus, per loca cquis invia, fttga equum suum deperderet, de illis quingentis marchis
lapsa est. Auderem, inquam , nisi arrogans judi- 1111
restauraretur, ac de aliis quae fraternitati concarer, bellum hoc Machabscoruinbellis prseferre, cessa sunt. Hsec autem conditio confraternitatis
quoniam, si Machabseusirr tribus millibus, hostium multum illo tempore profuit, quoniam paupercs de
quadraginta et oclo millia prostravit, hic, plus nostro exercitu, qtti pro colligendis herbis ultra
qnam sexaginta millia hostium, ope quadringen- fluviumtransire volebant, frequentem hostium astorum mililum in fugam versa sunl. Sed nos neque sullalionem metuebant, et quoniam rarissime aliMachabaeumcontemninius, nec virtutem militura qui obviamhostibus ire volebant,cum equi famelici
nostrorum praedicamus,sed Deumtunc in Machabae et debiles essent, atque admodum pauci, ut in toto
rnirabilcm, in nostris mirabiliorcm aiinuntiamiis. exercitu comttis et episcopi vix centum reperirenOperse prcliunr est, profligatis inimicis, nostris D tur. Similiter Boimundoet reliquis contigerat. Hanc
audaciam dccrevisse, ne auderent persequi qtios igitur ob causam milites nostri hostibus occurrere
praecipitariaspiciebant.
non formidabant, praesertimii qui viles vel debiles
CAPUTVIII.
equos habebant, cum scirent se, perditis suis, meIgitur rcgrcsso exercitu victore et vacuo , tanta liores habituros. Accessitautem et aliud, quod omfames in castris fuit ut vix duo solidi homini suffi- nes principes, praetercomitem, Boimundocivitatem
cerent in pane per diem, nec caetera minus care dum caperetur, pepigerunt. Hac itaque pactioneBoiaccipiebantur.Coepcruntitaque discedere paupercs, mundus, et reliqui principes juravcrunt se ab opet multi divites pauperiem verentcs. Si qui amore pugnatione Anliochiaenon discessuros per septem
virtutis in castris remanebant, equos suos diuturna annos, nisi civitas caperetur.
CAPUTIX.
contabescerefame paliebantur. Quippe nec paleae
Dum haecin castris aguntur, rumor cliam exerciabundabant, et annona lam cara crat ut septem vel
'
oclo solidi non stifficerentcquo psr noctem. Acce- tum imperatoris venire nuntiavit, qni de multis
debat etiam et alia excrcitui calamitas, qttod Boi- genlibus collectus esse nuntiabatur, ut sunt Sclavi,
rmindu?, qui clarissimus facltis fuerat in Hispania, et Pincenati, ct Comani, et Turcopoli. Tnrcopoli
601

304
eo:
AD GODEFRIDUMAPPEND.11. MONUM.DE BELLO SACRO.
enim dicuntur, qui vel nutriti apud Turcas, vcl de A
, piunt. Hoc autcm totum, gaudium ctexsultatio nomalre Christiana , patrc Turca procreanlur. Haeau- bis fuit, ut alleram vicloriamde inccnso castro eon-.
lem genles , quia nobis in ilinere nocuerant, se fiteremur.
CAPUTX.
praeineluereconsortium nostrum fatebantur. Haec
autein omnia TaliciHetruncus composuerat,qui, m
Eodem itaque die tanta pugna in castris fuit ut
discedcreposset, talia commentabalur.Hic non so- ibi nullus locus fuerit, versus civitatcm, ubi bellum
luin comnientis, verum etiam maximis impendiis, non esset. Composuerantenim hostcs, ut, dum ab
prodilionc sociorum et perjurio cumulalis, pcr fu- obsessis acerrime impugnaremur, ab improvisis
gam lapsus csl. Conccssit cnim Boimundo, duas auxiliatoribus eorum, a tcrgo opprimcrcmur. Scd
nescioaut tres civitates,Tursol, Mamistam,et Ad- Dcus, qui militibusnoslris victoriam confcrcLat,in
dcvam. Taliter igilur sibi ct suis tncrcatus pcrpe- peditibus nostris praeliabatttr.Nec minoreni susceluum pudorem, simulato itinere,quasiadexercitum pimus eo diede obsessis triuriiphumquam dc faulaiinperatoris, dinrissislentoriis et faniiliaribus suis, ribus eorummilitcs nostri gloriam relulerunt. Igitur
cum Dei maledictioneprofcctus est. Nuntialumest polila vicloria et spoliis, capita cuisorumad castra
nobis eo tempore quod dux de Calep, conducto dcportala sunl. Et ut hoslibus liniorem, et leslimel'
iiiagno excrcitu de Corrozana, ad succurrcndum nium de profligatocorum succurstt oslcndcremus ,
civilali Anliochiaevcnirct. Qttapropter habito con- delata capila in palis suspensa sunt. Quod disposisilio in domo episcopi, consultum est ul pedites lione Dei aclumesse, postca credidimus. Nanrque
castra servarcnt; et inilites hoslibus obviamcxlra capto iinpcr vexillo beatae scmpcr virginis Marae
castra pergcrenl; dicebantenim quod multi dc excr- qaasi ad opprobrium nostruin, cttspidcm in tcrra
cilu noslro, imbcllcsel paviJi, si vidcrent Turca- figebant.Ilaque acliim est ul, visis siiorum ereclis
riim inultiludiiiciu, tinroris polius quam auilaci.e capitibus, ab improperio nostro rcvocarcrrlur.Erant
cxcmpla iiionsliarent. Igilur sub noclcm profccti, co temporc in noslris castris legati a rcgc Babylone ii qui in civitatc erant perciperenl, atque his qui nioruni, qui vidcnles mira quae Deus per servos
in auiilium corum vencrant nunliarcnt, Ionge a suos operabatur, Jesum Mariacvirginis filium glorinostris casttis pcr duas lcugas iiiter mciiliculosse licabaul, qui, per paitperes suos, potentissimosconocciillaverunt. Mancautcin facto, ciimsolc hosies culcabat. Hi autcm lcgali, gratiam ct benevolcnliam
appariierunt. Audianl igilitr, audiant, obsccro, i|tii apud rcgem suum nobis promittebanl; praeterea
aliqtiando excrcilum lscdere conati sunt, ut, ctim plura beneficiaregis in Clirislianos^gyplios, cl pemagnificare Deum suam miscricordiam in nobis C regrinos nostrosrefcrebant. ltaqtie rcmissi suntcum
cogiiovcriiit,per poeiiilcnliselamciila ipsi salisfaccre illis legali nostri, qui foedusamicitiamquecttm regc
contendanl. Disposilisitaquemililibusin sextttrmis, inirent. Eodcm lcmporc visum cst prineipibtts notantuin cos Dcusniulliplicavil ut qui vix septingenti strisut in collc, qui supra teitloria Boimundi erat,
aulc ordiiialionem apparebant, habila parliliotic castrum Hrmaretur,neSi rurstis hosles nos venircnt,
plusquam duo millia inesse unicuique ordini aflir- nullo modotenlorta nostra iinpellerepossent. Cum
iiiarcntur. Dc audacia vero eorum quid loquar, cuin boc facium fuissel, fuerunl caslra nostra ila firmiscliam cautus mililares lam fesiivc milites agerent, sima ul ad inslar civitatis clausi, tam operc quam
nt quasi pro ludo imminens bclluni haberent ? nalura undique essemus. Erat cnim ab oriente
Comigil aulcm in eo loco bcUttnifieri, quo palus ct nobis castrum hoc, a meridie, muri eivitatis, et
fliivius per miiliarittm vicina sunt. Hoc aulcm ho- palus, quaemuros muiiiebat,castra etianinostra tusslibus cvagandi liccnliam vctuit, ne rnore suo ac- baiilur, itec facullalem pugnandi, his de civitate
cingcrepossent.Namquc Dctts,qui caetcranobis de- concedcbat nisi per portas egrcdcrentur; ab ocdcrat, sex valles continuas, prodientibus ad bellum cidente vcro fltiviuserat; a septeiiliionc quoddam
prsebuit atque una hora egrcssi, caippoquc occu- vctus vallum, quod a montc desccndens, ad fluvium
palo, soleetiani rctulgentc,niarmis ct clypeispugna D usque pervenrebat. Laudabal eliam popultts ut cacommitlilur. Noslri aulem , priino paulalim coepc- stellum aliud irr rnonliculo, qui supra ponlem iilorutit procedcre : Turcaevcro discurrere, sagittare, rum erat, firmaretttr. Factse sunt ctiam in castris
tameii rccederc. At noslri taiituin paliebantur, dum machinae,quaemuros civitalis inipellerenl, sed hoc
priores de Turcis poslctioribus infarcirentur. Ete- fruslra fuil. Cumquejam in quinto menseobsidionim, ut a proftigiseorutn didicimus, non minus nis ncslrae naves undique cum alimoniis ad porlttm
quam viginti ct oclo millia Turcarurn in hoc bello nostrum appltcarenl, Turcse civitatis, vias maris
fuissercferuntur. Ulque salis prior acies Turcarum obsidcrc , atque portitores vicltialium interficere
Siihsequentibusinclusa esl, invocato Deo, procur- coeperutU.Noslri vero principcs primo tanlum parunt Franci. Nec mora, adest Dominus, foriis et licbanlur; Turcse autem sceleris impunilate, spc
potens in prmlio (Psal. xxm, 8) : protexit filios , et rapinse, die nocluque instabaiit. Coiistilttimqiiecst
proslravit inimicos.Ilaque prosccuti sutit eos Franci tandeni ut ad ponleni illorum castrum firmarcmus.
usque ad caslrumeorum munitissiinum,qnod a loco Sed, quia plurimi de nobisad portum abierant, elepitgnaedeccm milliaribus abcrat. Castollaitiautcm clus csl comeset Boimuiidus ut eos inde adduesSHorumfugamvidcnles,inceusocastro fugam arri- rcnt, cum raslris , et aliis inslrumentisquibusval-

603
RAIM.DE AGILESHIST. HIEROSOL.
605
lurn novi castellifleret. Cumquecompertum esset in A
j a multis de sua gente comprchensns, ct ab equo suo
civitate comitem et Boimundurn abesse, assultus dejectus, in medio flumirris obrutus est cum illa
solitos incoeperunt.Nostri autem, nimis temerc at- multitudine quae eum apprehenderat. Qperaepreque inordinate progressi, turpiter fusi atque fugati tium est vidisse quosdampauperes a victoria reversunt. Cumquedie quarto comes et Boimundus,cum tentes; alii namque intra tentoria in equis variis
mttltitudinemaxirna, a portu reverterentur, a Tur- discurrentes, relevationem suae paupertatis sociis
cis explorati sunt; nost. autem solo lumultu suo ostendebant; alii autcm duobus vel tribus induti
sccuri csse arbitrabantur. Scd cur pluribus moror? sericis vestimentis, largitorem victoriaeet muneris
Ventum est ad pugnam : Nostri autcm terga dede- Deum magnilicabant; alii vero tribus vel qualuoi
runt. Perdidimus ubi usque ad trecentos homines; muniti clypeis, victoriaesuae triumphum alacritci
quantum vero spoliorum et armorum , non est praetendebaut. Dumque his et aliis ostentamentL
nostrum dicere, dumque more pecudum per mon- fidem magnificsevictorise nobis persuasrsscnt, de
tes et abrupta quseque trucidarcmur et collide- multitudine interfectorum suadere non potuerunt,
remur, hi de castris hostibus obviam procedere Quoniam victoria sub nocte habita est, csesorum
coeperunt: sicque factum est ut a caedefugientium capita ad caslra delata non sunt. Cumquc postridie
revocareiitur. Quid igitur, DomineDeus? in castris castrum ante pontcm illorum sedificaretur, in vallo
victisunl; et hi duo maximiprincipesin exercitu tuo, quidam de Turcis reperti sunt; erat enim mons ille
extra caslra victi sunt! An ad castra fugiemus? an iu sepulturam Sarracenorum. Ex his igitur eorum
hi de caslris ad nos? Exsurgeet adjuva nos, Domine, provocati paupercs, omnia eorum monumcnlafrepropter nomentuum (Psul. XLIII).Quodsi in castris gerunt. Effossisitaque Turcis, quaiis victoria fuerit,
rescitumest quod principesvicti sint, vel si nos ca- nulli dtibium fuit. Namque numerali sunt circiter
slrensiumfugamnosse contigerit, communisomnium millc quingenti; taceo modo et in civitate sepultos,
fuga fiet. Surrexit itaque adjutor in opportunitalibus et in fluminc tractos. Cumautem fetore intolerabili
Dominus(Psal. ix), atque illos quos prius truderat, laborantibus tn castello obstilissent cadavera, in
priores in pugnam animavil. Videns igitur Cassia- flumineprojecta sunt. Nautsevero, qui in fuga conus, qui civitatis rector erat, et nostrorum spolia, mitis et Boimundi dispersi et vulnerati fuerant, de
et suorum victoriam, el adhuc quorumdam nostro- victoria adhuc prae timore dubitabant. Hi autem
r.umaudaciam , militeset pedites suos omnes emi- videntcs tantam multitudinem, quasi de quadam
sit; atque in spem vicforiaeadductus, portas civita- multitudine convalcscentes, Dcum magnilicare coetis post suos recludijussit, denuntians militibus suis r perunt, qut fihos suos corngere ct lsetificareconvincerevelmori.Intereanoslripaulatim,etpro impcrio suevit. Sic itaque Dei dispositioneactum est ut qui
procedere; Turcaeaulemdiscurrere, sagittare, nimis viclualium conductores, in littore et ripis flumiiiis
audacter incurrere ; at nostri interdum patiebantur, peremptos, feris et voluctibus dederant, in locis eisdum densatis incurrere possent, ncc ad impetum dem feris et volucribus victualia ficrent. Celcbrata
eorum retardabantur. Tantus veroluctus et clamor itaque et cognila victoria, et castro aedifieato,eivitas
irr castris ad Deum erat ut aflluentia lacrymarum Antiochiaea septentrione et meridie obsessa est.
Dei pietalem descendendam putares. Cumquejam
CAPUT XI.
cominusres gerenda foret, quidaroIsuardus milesde
Consultumest eo tenrporequis de principibus ad
Gagia,provincialisnobilissimus,cum centum quin- cuslodiendum castrum migrare potttisset, quippe
quaginta peditibus, invocalo Deo, genibusflexis, so- res communispluribusfrequenternegligilur,dumalii
cioshortatus est, dicens : Eia, milites ChristiJAtque ab aliis custodiri eam arbilranlur. Dumque alii de
hostibus incurrit : similiter et aliaeacies noslraein- principibus, quasi pro mercede,vigilum suffragiaab
currunt. Hoslium itaqtie superbia turbatur; porta aliis quaererent, comes, praelersuornm voluntatem,
clausa cst, et pons strictus, fluviusvere maximus. castri custodiam arripuit, simul ut desidiamet avaQuid igitur? hostes turbali prosternunlur, et cae- D ntiam excusaret, et vrgoris atque prudentiaesemiduntur, et saxis irr flutnine obruuntur, fuga autem tam lorpentibus demonstraret. Namque praeteritae
nulla patet. Quod nisi Cassianuspontis portara ape- aestatisgravi ac diuturno morbo fatigatus , el adeo
ruisset, illa die de Antiochia pacem habuissemus. mollis per totam hiemem fuerat, ut nec ad inililanAudivi ego a multis, qui ibi fuerunt, quod triginta dum, nec ad largiendum promptus esse diceretur,
Turcos el amplius, de ponle sumptis spondalibus in el licet mulla,quia plura posse credebatur, niillus
fiumineobruissent. Claruit ibi mullum dux Lotha- esse credebatur. Igitur nactus hanc diflicultatem,
ringiae.Hic namque hostes ad pontem praevenit,at- scilicetmateriam virtutis, tarrtam omnium invidiam
que ascenso gradu venientesper mediumdividebat. passus est ul pene a suis privatis dissociaretur. InCelebrata itaque victoria cum ingenti exsultatione, terea dum comes haec negligit, sperans hosles de
et multis spoliis, et equis multis, nostri ad castra civilate maxima ex parte oppressos, illico fugituredeunt. Contigit ibi quoddam memorabile, quod ros, quodam diluculo ab hostibus circumdatus est.
utinam qui nos suis proscquunttir votis, videre po- Claruit ibi magnum divinaer)rotectionismiraculum,
tuissent! Quidam enirncorum eques, timore nior- quod sexaginla viri de nostris, pugnam Sarracenolis, dum praccepsprofuiiduinflurairrisingrederetur, runi septem millium sustinuerunt, alque, quo ma-

AD GODEFRIDUM
G07
APPEND.11. - MONUM.DE BELLO SACRO.
608
gis mirum flt, praelcrilis diebus imber immodera- A prompta cum fralribus et pro fralrrbus pericula
tus, terram recenlem humefactans, vallum novi ca- subire, venisset, quidam de Turcalis qui eral in
stelli compleverat. Sicque hosles nulla invia, sed civitate, per Boimundum principibus mandavit nosola virtus Dei retardabat. Non arbilror modo quo- stris, quod civitalem rrobisredderet. Igriur commurumdam militumnostronim egregiam virtulem reti- nicato consilio principes, Boimundum et ducem
cendam, qui praeventiab iuimicis, dum eorum pon- Lotharingiae, et Flandrensem comitem, ad haecextem custodiunt, ad castellum refugere non potu- perienda miserunt. Cumqueper medium noctisvcerunt; aberat enim castellum Jiponle illorum, quasi nissent, ad collem civitatis, remissus internuntius
jactti unius sagittae. Igitur hi milites, facto gyro ab co qui civitalem reddebat, dixit: Exspectatedum
inter hostium multiludinem, ad angulum cujusdam l.impas transeat. Elenim tres viri vel qualuor cum
vicinaedomuspcrvenerunt, ibique hostium impetus, lainpadibusper muros civitalis tota nocte pergecl sagittartini rabicm, el saxorum undiquenebulam, bant excitando et commonendo vigiles. Post haec
virilitcr ct iinperterriti sustulerunt. Inlerea sonitus autem appropiriquantes ad murum, et erecla seala,
pi.gnaeaitdilus in castris nostros excivit, sicqtte ca- cceperunt ascendere nostri. Primusque quidam
strum ab hoslibus liberaium est; ct licet a longe Francus, nomine Fulcherius, frater scilicet Budelli
prospeclo succursu ab oppugnatione destitisscnt, et B Carnotcnsis, murum intrepidus consccndit; quem
licel poiite illorutn proximo, lamcn posteriorcs eo- comes Flandrensis consecutus, Boimundoet duci
ruin intercmpli sunl. Rtirstts ilaqtie instaurato vallo, mandavit ut ascendercnt. Cumque omnes festinaet moeiiibuscastri, victualium conduclores secure rent, ut alius alium praeveuiret,scala fracta est. At
ire et rcdirc a portu polucruiit. Igitur invidia quam vero ii qui ascendcrant, descendentes in civitatem,
comes pertulerat, adeo lenila cst ut ab omnibus posterulam quamdam aperucrunt. lngressi itaque
pater ct conservator exercitus appellaretur. Ab co nostri omnes non ceperunt aliquem dc his quos
itaquc tempore crevit comitis nomen, eo quodsolus, invenerunt. Cuniquediei aurora comparuisset,conhosliuni assullus suslineret. Obsessoigilur ponte et clamaverunt.Ad hanc vocem cum omnis civilas
porta civilalis , caqierunt egredi Turcae per aliam turbarctur, mulieres et parvuli eorum flere coepeportam, quse respicit ad nicriJiein jttxta fluvium, runt. Illi vero qui in castellocomilrs erant, ad hanc
atquc cmillerc efjuos suos ad qiicmdainrecessum, vocem omnes excitati, quippe propinquiores, dicere
qui iuter montes ct fluviumcrat oplima pascua. Ex- coepcrunt ad invicem : Succursuseorumvenit. Alii
plorato itaquc ioco a noslris, et lermiiiato'die, per aulem econtra : Non vidctur vox isla tmlantium.
quamdam montis clifficullatemcircinala civUalo, ad Cttmquedies albesceret, in meridionalicolle civitapascua llla vcnerunt, atque aln per vadum franseun- lu lis signa nostra coinparucrunt. Ttirbati igitur cives,
tes, dno miliia cqtiorum indc adduxerunt,, cxccptis cum in monte super se noslros conspicerent, alii
nitilis et miilabus qttae recuperata sunt; etcnim, per portas fugere cceperunt, alii se praecipitare;
praeterito tempore hiemis , in itinere maris, multas restilit nullus, quippe turbaverat eos Dominus. Junobis mulas abstulcranl, quse modo caplaeet reco- cundum speclaculumtandcm post multa tempora
gnitapsunl a dominis suis, elpristinse dictioniconccs- nobis factum, ut qui landiu Anliochiamcontra nos
sae.Poslhoc lempus munivilTancrcdusmonasterium tenuerant, de illa modo fugere non valerent; quod
quoddam ultra fluviuin, ct dcdit ei comes ob hoc si quidam eorum arriperc fugam ausi sunt, lamen
cciitum marchas argcnli,ct alii de ptincipibus, prout mortcm cvadere non potucrunt. Accidit ibi quodpotucrtiiU, hoc cnim multutn hostcs constiinxit. dam salis nobis jticiindum atque delectabile. Durn
Libci itaquc atlenderc quia quanto paucioresnumero enim per praerupla,quaecollem dividunt a septensumus, tanlo forliores nos Dei gralia fecil. Inlcrea trione, Turcacquidam subterfugere niiereiUur, noniiiilii venire cocpcruiilfrequentissime, quod suc- stris quibusdam obviaverunt; cumquc Turcse recurstts hoslibus venirel. Haccaulem fania non soluro gredi compellerentur tanto impetu se affecerunt
abArmcnicis ct Grcecisnobis vcnicbat,verum etiam n rcpulsi lugienles ul omnes parrter prsecrprtaremur.
ab his qui in civilatc erant nobis annunliabatur, Gaudium quidem fuitnobis de praecipitatishoslibus,
quoniani Tttrcaspcr annos quatttordccimAntiochiam scd de equis plusquam trecentis inibi dccollatisdooblinucrant, alque Armenios juvenes, et Graecos, luimus. Quanli aulem de Sarracenis et de Turcis
qtiasi pro penuria domcsticorum turcaverant, et tunc perierunt, dicere nescimus; quam diversis
uxorcs cis dederant. Hi tales, cum libcrtatcm fugae morlibus, ctquam vatiis ceciderunt, explicare cruhabere poterant, cum equis ct armis ad nos vcnie- deleesl. Quantum vero spoliotum est captum infra
bant. Cumque haec fama de succursu hostium crc- Anliochiam,non est nostrum dicere, nisi quod crebresceret, multi de noslris pavidi, fugere coeperunt, dite quantum vultis, et aestimate supra. Illi autem
et Armcniimercatores.
hostes qui castellura de medio colle servabant, viCAPUT XII.
dentes suorum necem, et nostros ab oppugnatione
lnterea mililcs boni qui per castclla diffusi eraut, sui desistere, castellum suum retinuerunt. Cassicveitire atque arma eraere, ct adaptare et reficerc nus aulem egressus per posterulam qtrarodam, s J
coeperunt.Dumquc satis contabescenstumidilas ab Armeniis rustrcis captus et decapitatus, atque caput
exercitu noslro defluxisset, et animositas, semper cjiisnobis oblatum est; qttod inetTahiliDei disposi-

RAIM. DE AGILESHIST. HIEROSOL.

CiO
609
tione actum credo, ut qui multos ejusdcm gentis A
, res. igitur mgressi castenum lurcse, in civitatem
hominesdecollari fecerat. Capta est igitur civitas deorsum descendere voluerunt. Erat enim vallis
Antiochiseterlio Nonas Junii, obsessaautem circi- inter castellum ipsorum et montem nostrum, non
ter undecimoKalend. Novemb. Interea, dum nostri magna quidem, et cisterna quaedam erat in mcdio
enumerandoet recognoscendospolia, ab oppugna- et modica planities. Necerat descensus in civitatione superioris caslri desisterent, atque audiendo tem, nisi per medium nostri montis. Quapropter
saltalrices paganorttm, splendide ac superbeepula- omniintentione et omni virtute sua nos expugnare,
rentur, nullatenus Dei memores, qui tantum bene- et removere ab ilinere suo in civilate nos contenficium eis coiitulerat, post tertiuin diem in Nonis dunt, atque ibi tanta vi a mane usque ad vcspcejusdem mensis Junii a paganis obsessi sunt. Sic- rum pugnatum est ut nusquam sirnile audialur.
<jueactum est ut qui tandiu per Dei misericordiam Contigit ibi quoddam nosttis satis horrendum ,
Anliochenos Turcas obsederant, per ejus disposi- atque hactenus inauditum, quod inter sagitlarum
tionem a Turcis obsiderenlur.Atque ut magistime- grandinem,et saxorura atque telorum continuos
remus, castellum superius dictum, quod quasi ci- impulsus, et inter mortes tantorum, nostri sopievitalis custodia cst, irr manibus hostium erat : bantur. Finem hujus pttgnsesi qtiseritis,nox fuit. In
timore igitur coacti nostri, castelli obsidionemarri- b nocte autem cum nostri Dei miscncordiam sperare
puerunt. Corbaras autem, Turcorum dominus, in debtiissent, multi dcsperare coeperunt,atque praeciprincipio adventus sui, sperans bellum illico futu- piles, pcr funes ab altitudinc murorum dejicicbaarum, longe a civitate, quasi per duo milliaria, ten- tur. Alii atitem a bello discedcntes in civilatem,
toria sua fixit, atque ordinibus factis usque ad pon- communemomnium decapitalionemvenissecunctis
tem civitatis pervenit. Nostri autem prima die ca- nuntiabant; et qno magis timeri potcrat, dum alii
slellum comitismunierunt, ractuentes, si ad bellum alios adhortabanlur ut viriliter resistercnt, ipsi irt
procederent, ut ab hostibus qui in caslello erant, fugam vertuntur.
civitas coniperetur, vel si castellum quod ante ponCAPUT XIV.
lem erat desererent, et hostes illud occuparent,
Itaque, ut diximus, dum nostri conturbarentur,
facultatem pugnandi, ct adilum egrediendi nobis ct in desperationem ruerent, divina eis clementia
recluderent.
adfuit; et quaelascivientesfilios correxerat, nimium
trisles tali modo consolatus est. Igitur cum capta
CAPUT XIII.
Erat autem in exercitu miles clarissimus, el cha- esset civitas Antiochrse,usus sua potenlia et berissimus omnibus.Rotgcrius nominede Barnevilla; nignitate Dominus, pauperem quemdam rnsticum
hic, cum exercitum omnium revertentium inimico- C elegit, Provincialem gencre, per quem omnes nos
rum assequeretur, captus et capite truncatus cst. confortavit, et comiti et Podiensi episeopo haec
Invasere igitur nostros dolor et timor, adeout usque verba mandavit: Andreas Dei el Domininastri Jesu
ad desperationemevadendimulti ducerenlur. Passi Christi apostolusme qualer olim admonuit, et jussit
igilur Turcaesemel, et sccundo repulsam pugnandi, ut ad vos venirem,ac lanceamqum Salvatoris iattts
tertia diecastrum oppugnant,alque ibi tanta vi cer- aperuit, capta civitate, vobis redderem. Hodieaulem
talum est ut sola Dei virtus defendere castrum, et cum ad pugnamprofectusessemextra civitatemcum
resistere adversariis crcderetur. Namque curn jam reliquis,atque comprehensusa duobusequilibuspene
transcenderevallurn et dirnere murum pararent, suffocatns in regressu fuissem; quasi exanimis iliic
nescio unde, concepto limore, praccipitesin fugam super lupidemquemdamtristis recedi : cumque prce
ruunt. Decurso itaque aliquantulo spatio, cum fugae dolore et tintore, sicut tristis lilubarem, venit anle
causam nullam conspicerent, tarditatem suam cau- mebealus Andreas cum socio quodam, et mullum
santcs adoppugnationem redeunt; et, quasi salis mihiinterminalus est, nisi cito vobis redderemlanfacturi pro pudore habitsefugse,vehementiusiinmi- ceam. Cumque ab co comeset episcopus revclationent, rursus ditt vehementiuspugnant.Itaque hosles nis et visionis aposlolicaeordinem rcquirerent, rcea die ad castra sua redeunt, Alia autem die, cum l' spondit : In principio terrm motus, qui apud Anliomaximoapparalu ad castrum redire coeperunt,no- chiam faclus esl, cum exercitusFrancorum obsideret
slri verocaslrum incendunt, atque mcenibuscivitalis eam, tantus timor me invasil ut nihil prmler Detis
se intrudunt. Auctus itaque timor Francortira est, adjuva dicerepossem.Erat enim nox, el cgojacebam;
ct hostiumexcrevit audacia; quippequi nihil extra necin lugurio meoeral aliquis cujus consortiorefocivitatem haberemus, et ab inimicis nostris, ca- verer.Cnm autem, ut dixi, concussiodiutius durarel,
stellum,quodcaput civitatis est, retineretur. Igitur el timor meus semperexcresceret,corammcduo viri
confirmatiTurcaeingredi ad nos per castcllumdis- asiiterunl, invesle clarissima; alter erat senior, rufo
posuerunt. Nostri autem loci opportunitate, et emi- canoquecapilto, oculi nigri, et convenienlesfaciei;
nentiaconfisi.obviam hostibus contendunt, et primo barba verocana, et lata atque prolixa; et statura
impetu eos prosternunt; dumque imminentis belli ejus media : alter verojunior, et proceriorerat, speobliviscunturetpraedaeiuhiant, foedissimein fugam ciosusforma prmfiliis hominum.Et ait mihisenior:
vertuntur. Etenim plusquam centum homines in Quid agis ? Et ego maxime limui, quia nullum ' adoortacivitatis suffocatisunt; equi vero quam plu- esse seiebam. Et respondi : Quis es tu? Et ait:

(112
AD GODEFRIDUMAPPEND.II. MONUM.DE BELLO SACRO.
i mem dcbililatem recogitans, timere ccepi,si ad vos
Surge, et noli timcrC; et audi quaeego loquar ad te. A
IOgosum Andreas apostolus. Congregaepiscopura venirem,famelicumme esse, et pro victu talia referre
Podicnsem, ct comilem Sancti iEgidii, et Pelrum me proclamaretis. Ilaque et ea vice conticui. DsRaimundum de Altopullo, et hsec dices ad illos : fluenteitaque lempore,cum apud portum Sancti SiCur negligitepiscopuspraedicare,et commoncre,et meonisessem; atque cumdomino meo Willelmo Pecum cruce quam prsefett signare populum? etenim iri, infra tenloriumuna recubarem,adfuit bealusAn
inulttim prodessetillis. Et addidit: Veni, ct osten- dreascum socio, et habilu eodem quo prius vencrat,
dam tibi Patris nostri Jesu Christi lanceam*quam atque sic mihi loculusesl: Cur non dixisti comiii et
comiti donabis, etenim eam Deus concessit illi, ex episcopo,et aliis, quaeego praeceperamtibi? Et reqtto gcnitus cst. Surrexi ilaque, et secutussum eum spondi: Nonneegoprecalussum le;domine,ut alium
in civilalemnttllo circumdalus amiclu, prmlercami- pro me mitteres, qui et sapientior essct; cl qttem
siam. Et indnxil mein ccclesiambeati Petri per Se- vellent audire : praetereaTurcaesttnt in itinere, qui
plemlrionulemportum, quum anlea SarraceniBafn- venienteset abeuntes inleriiciuril. Et ait sanctusAnniariam fecerant. In ecclesia vero dum lampades dreas : Noli timere, quia nihil tibi uocebunt. Haec
cranl , qum tanlum lumen ibi reddebant, ac si qtioque dices comiti, cttm venerit ad Jordanem AMmeridies illuxisset: Et dixit mihi: Exspecta hic. " vium, non intinguatur ibi, sed navigio transeat;
Et jussil me assistere columnm, qnm proxima cum autem transieril, camisiaet braccislineis induerat gradibus, quibus ascendebaHr ad altare a tusj de flumine aspergatur. Et postquamsiccatafuemcridie : et socius ejus a longe stelil , ante rint ejus vcstimenta, reponat ea* et conscrtct ea
gradus atiaris. Ingressus aulem sub lerram sanclus cum lancca Domini.El hmcdombrusmeusWillelmus
Andreas,produxit lanceam, alque in manibusmihi Pelri audivit, licel nonviderelaposlolum.Conforlatradidil, el dixit mihi: Ecce lancea quselatus apc- tus igitur, ad exercilumreversus sum. Cumquevobis
ruit, unde totius mundi salus emanavit. Dumquein hmcpariter dicere vellem, coadunarevos ncn polui.
manibuscam tenerem,tucrymundoprm gaudio, dixi Itaque profeclussumaa porlum de Mamisla. Ibi vero
ei: Domine, si vis portabo cam, et reddam comili. cum navigarein Cypruminsulam pro viciuulibusve'Et dixit mihi : Sine modo, futurum enim ut civitas lem, comminutusesl mihi multum bealus Andreas,
capiatur. Et tunc venies cum duodecimviris, et nisi cilo redirem, et vobisinjuncta mihi referrem.
quserescam hic, unde ego abstraxi, et ubi eam re- Cumquecogitaremmecumquomodoreverlererad cacondam. El recondiditcum. His ila peraclis, super slra, aberat enim porlus ille ab exercilu quasi per
murumcivilatis reduxitmein domummeam,et sic a tres dies, amarissimeflereccepi,cum redeuudifaculme rccesserunl.Tuuc ego mecum recogitans,el pau- iatem reperire non possem. Tandema sociisel domiperlatir, memhabilum, et vestram magnitudinem,ve- no tneo commonitus,navigiumingressusin Cyprunt
ritus sum ad vosaccedere.Postillud lempuscum pro- remigrare cmpimus.Et cum per lotum diemremis el
fcctus cssem ad quoddum caslrnm, quod esl juxta prosperis venlis ageremur, usquead solis occasum,
Ilojam,propler alimoniam,prima die Quadragesimm orta subito tempestate,in spatio unius horm vel duain galli canlu, adfuit mihi beulus Andreasin eodem rum ad relictumporlum reversi sumus.Jbi languohabilu, el cum eo quo prius veneratsocio; el magna rem gravissimumincurri. Capla autem civilale, ad
clarilas domum replevit.Et ail beatusAndreas: Vi- vosveni. El nuncsi vobisplacel,experiminiqumdico.
gilasne? Sic expergefaclus,respondi: Non, domine Episcopus autem nihil esse, prseler verba putavit:
mi, non dormio : et ail mild : Dixisti ca quse.du- Comesvero illico credidit, et illum qui hoc dixerat
dum tibi dicenda mandavi? Et respondi: Dominc, capellanosuo Raimundo, custodiendumtradidit.
CAPUTXV.
nonne precatus sum vos, ut alium eis mitteretis':
Etenim metuens paupertali meac,accedere ad illos
Apparuit in ipsa nocte, quae secuta est, Dominus
dubitavi. Et dixit mihi: Nescisnccur Deushuc vos; noster Jesus Christuscuidam sacerdoti, notnineSte! phano, Iacrymanti pro interitu suo et sociorum,
adduxit, et quanltim vos dihgat, et quomodo vos D
praecipue elegit. Pro contemptu sui et suorum vin- quem futurum illico sperabat. Etenim terruerant
dicta, vos huc venire feeit.TJiligitvosadeo ut sancti, eum quidam, qui de castellodcscenderant, dicenlcs
jam in rcqttie positi, divinse dispositionis gratiam Turcos jarn descendere de monte in civitalem, atpraenoscentes, in carne esse, et concertare vobis- que nostros fugere, et victos csse. Propterea sacercum vellcnt. Elegit vos Dcus, ex omnibtts gentibus, dos volenshabereDeum morlis suaelestem, ingressicut triticesespicaede avenaria colliguntur. Eleniin sus ecclesiambealaesemper virginis Marias,habila
mcrilis ct gratia praeceditisomnes, qui anle el post confessione,et sumpta venia, cum quibusdam sociis
vos venient, sicut aurum pretio praeceditargentum. psalmos canlare coepit,dormientibusque aliis cum
Post hmcdiscesserunl,et me lanta mgriludooppres- solus vigilaret,atque cum dixisset: Domine,quis hasil ut lumenoculorumperderem;et disposilionemte- bitabit in tabernaculo tuo, aul quis requiescelin
nuissimm paupertalis memfacerem. Tunc ego caspi monte sancto tuo (Psal.xw, 1). Stelit corameovir
mecumcogitarequod, ob negligenliamapostolicmvi- quidam, ultra omnem speciem, habens pulchritudisionis, hmcjuste mihi contingerent.Confortaiusita- nem, et dixit ei: Homo, qumnamesl Itmcgens, quc
que, ad obsidionemreversustum. Rursns,paupertatis civilatemingressaest? Et ait presbyter : Christiani.

Ctl

RAIM.DE AGILESHIST. HIEROSOL.

613
GI4
Et ille dixit : CujusmodiChristiani? Et sacerdos, A lationes per Tralresnostros, et signum m ccelorniQui creduntChrislumde Virgine nalum, et in crucc rabilc vidimus. Nam slclla quaedammaxima, per
passum,mortuum,et sepullum; et resurrexisseterlia noctcm stiper civilalemstctit, quaepost paululum itt
die, atque in cmlumascendisse.Et dixit vir ille : Et tres partes divisa esl, atqtie in Turcorum partcs ocsi Cltristianisunt, cur paganorummnlliiudinemve- cidit. Confortati igitur aliquantulum nostri, dicm
rentur? Etaddidit : Agnoscisneme? Et presbyter re- quintum, quem praedixcratsacerdos,cxspcctabant.
spondit: Non agnoscole, domine, nisi quudpulcher- Dieatilem alia, praeparalisnccessariis, cum homine
rimum omnium video le. Et ait vir : Diligenlissime illo, qui de lancca dixerat, cjectis de ecclesiaBeatr
iniuereme. Cumque in eum perspicaciter sacerdo- Pelri omnibus aliis, fodcre ccepimus.Fuit autcm in
dos intenderet, de capite ejus, speciem crucis sole illis dttodecimviris, episcopusAurasicensis, et Raimulto clariorem procedcre vidit. Et ait prcsbyter mundus comitis capcllanus, qui haec scripsit, et
viro interroganli de se : Domine, imagines Domini ipse conics, et Ponlitis Je Baladuno,el Faraldus de
noslri Jesu Chrisli esse dicimus, qum similemlibi Thoart. Cumque mane usquc ad vesperum fodisspeciemprmferunt.Et dixit illi Duminus: Benedixt- sent, in vcspere quidam de inventione lanceaedesli, qnia ego sum. Nonne scriplum esl de me quia sperare coeperunt. Discesseratenim comcs propter
sum i Dominusfortis et polens; Dominus potensin " caslelli custodiam; sed loco illius et aliorum, qui
prmlio? (Psal. XXIII,8.) Et quis est Dominusin fodiendofatigabantur, alios recentes inducebamus,
cxerciiu?Et respondit presbyter : Domine,non fuit qui viriliter operi insislcrcnt. Videns autem juvcnis
ibi unus solus Dominus unquam, sed magisepiscopo qui de lancea dixerat, nos defaligari,discinctus, et
crcdunl.Et dixit Dominus: Hmcdicesepiscopo: Po- discaloeatispedibus in camisia in foveamdcscenpulus iste male agendome elongavita se, et ideodi- dit; alque obtestatus est nos ut Deum deprecarecas eis: Hsecdicit Dominus,Convertiminiad me et mur, quatenus nobis lanceam suam reddcrct, in
cgoreverlarad vos.Et cum pugnaminierint, dicant: confortationcm ct vicloriam suae plebis. Tandem
Congregaiisunt inimici noslri; et gtoriantur in vir- per gratiam suaepielatis commonilusDominus lantttte sua, contere forliludincmillorum, Domine,et ccam suam nobis ostcndit. Et ego qui haecscripsi,
ciispergeillos, quia non est alius qui pugnetpro no- cum solus mucro, adliuc appareret super lcrram,
bis, nisi lu Deusnoster. Et haec quoqtie dices ad osculatus sum eum. Quantum gaudiuni et exsultatio
eos : Si fecerilis, qum ego prmcipiovobis, usquead tunc civitatero replevit, non possum dicere. Inventa
quinquedies, vestri miserebor. Haecaulcm co di- cst autem lancca octavo decimolialcnd. Julii.
CAPUTXVI.
cente, mulier quscdamsupra moiium iiiflammati J
vullus accessit. Et inluita Dominum,dixitei : DoSecuudavero nocteastitit beatus Andrcasjuveni,
mine,et quid huic viro dicilis?cl Dominusad illam: per qucm r.obis lanccam rcddiderat, et dixit ei:
Domina,qumreubeodchac gente,quaiin civitalein- Ecce Deus donavit comiti quod nulli alii unquam
yressaesl, qumsit. Et ait Domina: 0 Dominemi, donare voluil, et constituit eum vcxillifcrum istius
hi sunl pro quibusego lantum te rogo. Cumque sa- exercilus si quidem perseveraverilin amore ejus.
cerdos suum socium qui prope dormicbat pulsaret, Cumque ab eo misericordiam pro populo postularet
ul tantaevisionisteslemhabere poluisset, ab oculis juvcnis, respondit ei sanclus Andreas quod revera
ejus sublali sunt. Maneaulem facto in montem sa- Dominusmiserereiurpopulisui. Et rursus cum quaecerdos ascendit, ubi principes nostri morabantur, reret ab eodemde socio suo quis csset quem tolies
contra Tttrcarumcastellum.praeterducem , ille enim viderat, dixitei B. Andreas : Accedeel osculare pecaslellumquod erat in septentrionalicolle scrvabat. detnejus. Festinus ilaque volensaccedere, vidit plaConvocataitaquc sacerdosconcione,habuithaecvcr- gam unam super pedcrn ejtts ita rccciUem,et sanba ad nostros principes, atque ut verumcsse mon- guinolentam, ac si niodo facta fuisset. Cum auslraret, super crucem juravit. Incredulisautem sa- tem dubitaret accedcre propter vulnus et sanguitisfacerevolens, veltransire per ignem, vel praecipi-D nem, sanctus Andrcas ait : Ecce ilte Pater qui
tare se de altitudineturris voluit. Tunc juraverunt pro nobisvulneralusfuit in cruce,et hac inde plaga.
prirrcipcs, quod de Antiochia non fugerent, neque Hmceliam Dominus prwcipil ut celebremhabealis
egrederentur, nisi de communi consilio omrrium: diem illum, in quo lanceam suam vobis reddidit.
clenim populus ea tempeslate existimabat quod Et quia in vesperareperla cst, et non potuit dies
principesvellent fugere ad portum. Conforlatisunt illu celebris haberi, scquenli hcbdomadain octavis,
itaque multi. Etenim in nocte praeteritapauci ste- solemnilatemcelebrabitis; et singutis annis deinceps
terunt in fide, qui fugere non voluissent.Quod nisi in die invenlionisipsius lancem.Hmcquoquedices ad
episcopus et Boimundus portas civitatis reclusis- illos, ut contineantse sicut Epistola docelfratris mei
sent, admodum pauci remansissent. Fugit tamen Peiri, qumhodielegilur. Et Epislola fuit haec: //tt Wilelmusde Granduna,simulet frater ejus, et mul- miliaminisub poteniimanuDei (I Pet. v, 6). Et quoti alii, laici et clerici. Multisautem contigit ut, cum tidie clerici ante lanceam cantent hunc hymnum ,
de civitate cum maximo periculo evasissent, in Luslra sex quijam peracta. Et cum dixerint: Agnus
mairus Turcarum majus periculummortis incurre- in crucis ievalurimmolundusstipite, flexis genibus,
bant. Conligerunteo temporc nobis plurimaereve- hymnum finiant. Cum autcni ad haecepiscopus Au-

616
AD GODEFRIDUMAPPEND.II. MONUM.DE BELLOSACRO.
015
rasicensis, et ego quaereremussi sciret tiUeras, re- jA mini, qui apostolos dcseruit, et DominnmsnumJuspondit: Nescio: Existimans, si diceret scio, norr dmisvendidit.Pugnenlveroin fide beati Petri, tcnencrcderemus ei. Et erat aliquantulum sciens, sed in tes quod Chrislus sibi promisit, quod post lerlium
ipsa hora ila ignoravit ut nec litteras cognoscerel; diem resurgeret, et ei appareret; ei pro hac eliam
ncque aliquid eorum quae litteris didiccral mcmor causa, quod hmc lerrajuris B. Petrisit, et non paesset, exceptis, Pater noster; et, Credoin Deutn, ct, ganorum.\Etsil signum ctamorisveslri,Deus adjuva,
Magnificat; et, Gloriainexcclsis Deo; et, Benediclus ct revera Deus adjuvabit vos: Omneseliam fralrcs
DominitsDeusIsrael. Cseleraenim ilaperdiderat, ac vestri qui obierunl, ab inceploitinere, aderunt vobissi nunquam ca audissct : et licct cum maximo la- cum in huc pugna, et vosexpugnatedecimamparlem
bore, pauca postca recuperare poluit. lnlcr haecau- hoslium,quia ipsi in virtule Dei, novemparles exputem tanta fames in civilate fuit, ut, excepta lingua, gnabunt. Et nedifferatis de bello. Quoniam[subaud',
caput cquinum duobus veltribus solidisvenderetur; si non egeritisqum dico] loiidemhoslesab allero laititcstina vero caprse,quinque solidis; gallina, octo lere adducet Dominus, quot habelis ab uno : el tanvel novem solidis. De pane quid dicam, cum quin- diu voshic tenebilinclusos,donecalii comedantalios.
qtte solidi non suflicerent ad pellendarn famem " Sed scitole profeclo quia advenerunl dies illi, quos
unius? Nec erat mirum , nec grave esse poterat his promisil Dominus beatm sempervirgini Marim, et
qui tam care mercabantur, cutn auro et argento et aposlolis suis, quod elevuretregnum Christianorum,
palliis abundareiU.Haecaulem ideocara erant, quia dejecloel conculcalo paganorum rcgno. Ad tentoconscienliaemililum audacia carebant. Ficus autem ria eorum propter aurum et argenlum ne diverimmaturas ab arboribus decerpebant; atque coctas lalis.
charissimc vciidebant.Coriavero bouinct cquorum,
CAPUTXVII.
et alia ncglecta ex longo tempore illa similiter diu
Statuit tunc Dei polentiautqui nobis per aposlococla, charissime veiidebanlur, adeo ut duas soli- lum suumsupradictapraedicarijussit.corda omnium
datas quilibel comedere possel. Pleriquemilites san- adeo confortavitut fide et spe jam se triumphasse
guine'suorum equorum vivebanl, et exspectanles quisque de hoslibus suis viderctttr. Adhortabantur
Dei niisericordiani, nolebant eos adhuc occiderc. alii alios, et adhortandovires pugnandi rcsumebant.
Hsecautcm et alia mulla mala obsessis imminebant, Vulgus cliant, quod diebus praeteritisinopia atquc
quaecnumerare diflrcileest. Accedebatetiam aliud formidineconsumptum esse videbatur, principibus
salis grave, quod quidam de rrostris ad Turcos fu- wiodoconviciabalur, de belli dilatione. Constiluia
gicbant, ct miseriam quseerat in civitate eos doce- r autem die ad pugnam, roiserunt nostri Petrum Ercbant. His autem atque aliis rebus Turcse audaces milam ad Corbaran ducem Turcorum, ut deshteret
cflecti, vchementissimenobis imminebant. Die au- ab oppugnationecivitalis,quir.
juris erat bcati Pclri et
tcm quadam media, in turrem unam de noslris Christianorum.Respondit ille supcrbusquia jure vct
ascenderantcirciter triginta Turci, qui nostros satis injuria Francos et civilatem habere volebal. Atquc
exborrucritnl. Tamen nostti pro periculo cerlanlcs Pclrum Eremitaminclinarenolentem supplicaresibi
Dei adjutorio, alios occiderunt, alios prsecipitarico- cocgit. Qusesilumcst, eo tempore, quis civilatem
rgerunt. Ob haitc igitur causam, omnes Boimundo custodirelcontra illos qui in castello eranl, dum alii
obedienliampromiserunt, usque ad quindecim dies ad pugnam progrederentur. Et feccrunt in colle
past belluiri, ut de custodiacivitatis, et de belloipse montis nostri, contra hostes murum calceum et
disponerct. Nam comes valde infirmabatur, ct epi- propugnacula; et munierunt hscc multis petrariis,
scopus. Stephanus autem comes, quem anle caplam cl dimiscruntibi Raimundumcomitemqui usquc ad
civitatcm pro dictatore alii principes elegeiant, au- mortem infirmabatur,et viros usqueducentos.Vencliensfamam bclli, aufugerat. Sicut diximus,ita no- tum erat ad diem pugnae.Mane communicaverunt
stris deviclis, ct depressis, et angustiatis, coeleste omnes, et se Deo dederunt, vel ad morlem, si velauxilium adfuit. Et quomodoante bellumet in bello D let, velad decus RomanaeEcclesisect gentis Francoagere debcmtts, B. Andreas per juvenem illum qui rum. Constituerunt autcm de bellosic ut de gentc
de lancea dixerat, edocuit. Offendislis,inquil, om- comitis el episcopi fierenl duo ordines duplices,ut
es graviter, et ideo Itumilialiestis: el clumastisad pcdites praeirentmilitibus, ct pro imperioprincipum
Dominum,et exaudivit nos Dominus. Et nunc pro irent etstarent, et mililes sequerenlur eos atque a
suis offensis unusquisquese Domino committat,et tergo custodircnt. De gente Boimundict Tancredi,
quinque elecmoynasfaciat, propter quinque plagas simililer; de gentc comitis Norlhmaiiniaeet FranciDomini. Quod si hmc nequiverit, quinquies dical, gcnis, siniiliter; de gente ducis et Burgundionibus,
Pater nosler, etc. His itaperactis, in ea sentenliaqua similrter. lbant autem praeconesper civitatcm claconveniantprincipesde bello, incipite in nomineDo- mantes, ut quisque homo principibus us sua gente
mini, pcr diemsive per noctem,quia manus Domini adhaererct.Mandalumest etiam ut ugo.Magnuset
eril vobiscum.Si quis uutemde vicloria dubitat, ape- comesFlandrensis, ctNorthmanniaecomes.prirai ad
riantur ei portm,el vadat ad Turcas, et videbilquo- bclla procederent, deinde dux; post ducem episcomodoDeusillorum,salvumfaciet illum. Si autempu- pus, deinde sequerelur eos Boimundus. Congregati
qnare diquis recusaveril,sit cumJuda vroditoreDo- stint ergo unusquisque ad sisuum et cognalionem

617

RAIM.DE AGILESHIST. HIEROSOL.

618
suam, mlra civilalem antc portam pontis. 0 quam A cedcre eoscompulerunt; habebatenim locus ille febeata gens,cujus estDominusDeusejus! (Psal. xxxn, num multura ct siccum. Egressis itaque ordinibus,
CXLIII.)0
quambeatuspopulus,quemDeuselegit!(Psal. stabant sacerdotesnudis pedibus et induti sacerdo0 quam immulatamfaciem hujus exercilus, a talibus vestimentis supra muros civitatis, DeuminXXXII.)
tristitia in alacritatem!Cujus quippe, praeteritisdie- vocantes ut populum suum defenderet, atque testahus, ibanl per plateas civitatis, Dei auxilium appel- mentum quod sanguine suo sancivit,in hocbello pcr
lantes ad Ecclesias,principes et nobiles, et ii qui erant victoriam Fraricorum, testificaretur. In hoc autent
de populonudis pedibus lacrymantes, et pectorasua spatio quodprocessinius a ponte usque ad montana,
perculienles, adeo tristes ut pater frliumobviumnon maxime laboravimus propter hoc quod ipsi hostes
resalutaret, neque respiceret, neque frater fralrem. nos volebant accingere. Inter haec,licet majores hoModovero cerneres eos alacres cquos emittere, ex- stium ordines,
nobis.qui in turma episcopi eramus
cutere arma et vibrare hastas, nec possc pati quie- incumberent, tamen per prsesidiumDominicaelantcm, quin dictu vel opere, aliquidjocundumfacerent cese, quaeibi erat, nullum ibi vulneraverunt, sed
vel dicerent. Scd cur pluribus nioror? Concessa est
nobis intorscrunl. Vidi ego haec
illis egredicndi poteslas, et quae a principibus con- n neque sagiltam
et DominicamIanceam ibi ferebam.
suita fuerant, ordine complentur. Inter hsec dux quae loquor,
Quod si quis Heraclium vicecomilem,vexillifcrum
Turcorum Corbaras, infra tentorium suum schaccis
episcopi, in hoc bello vulneratum fttisse dicat, sciat
ad
et
nuntio
Franci
ludebat, accepto
quod
pugnam quod et vexillumsuum alii tradiderat, et ordinem
piogredercntur, turbatus animo, quod praelerspem nostrum longe reliquerat. Ut vero omnes viri bellahaecaudiebat,appellavitquemdamTurcum, nomine tores de civitale
egressi sunt, apparuerunt quinquc
Mircdalinqui dc Antiochia aufugerat, riobilemet aliaeacies inter ncs.
Etenim , ut jam dictum est,
nobisnolum per militiam suam, et dixit ei: Quidest
octo acies nostri principes tantum constitucrant, et
Iwc? Nonnetu mihidixisli quia Franci eranl pauci,
tredecim ordinescxtra civitatem fuerunt. IIocunttni
et nunquammecumpngnarent? Et respondit ei Mirevalde memorabilonon praetereamus . In principio
dalin : Non dixi qmd non pugnarent, sed veni,ct vinostraead pugnam, imbrem divinum sudeboeos, et dicam tibi si poieris eos facile superare. cgressionis
omnem cxercitum suum misit Dominus. parEliamtertius ordo progrediebatur : Cumquevidisset per
ordirrum dispositiones, Mircdalindixit ad Corba- vum, sed tam gratum quo qui tactus est, omni
ram : Occidiquidempossuntisli, sed verti in fugam gratia repletus et fortitudinc, el hostcs contemnebat,
et qiiasi in deliciis regiis semper enulritus exsilienequeunt. Et tunc Corbaras illi : Nulii eorumpropelli aliqualenus possunt?Et respondit Miredalin: bat: Nonminus hoc idcm mirabile, cquis nosnis
Non quanlumplanla pedis habel cedent, si omnege- etiam contigit. Cui enim defecit equus suus , rrsr
nus paganorumeis incurrat. Tunc ille, licet turbatus, peracta pugna etiamsi rron gustaverit aliquid praeordines multos et multiplices, instruit adversum tercortices etfolia arborum per septem dies? Mulnos. Et cum primo potuissent exitum nobis prolri- liplicavitinsuper adeo Dominusexercitum nostruiei
bere, pacifrceexire permittebant. Nostritamen acies ut qui ante pugnam paucioreseramus quamhostes,
suas versus montana dirigebant, caventesne nos in- in bello plures eisfuimus. Itaque, nostris progressis
cingcrent a tergo. Erant autem montana longe a et dispositis, non licuit nobis commiltere pugnam,
ponte, quasi duobus magnismilliaribus.Procedeba- quoniam ipsi versi sunt in fugam, Persecuti suut
mus ita spaliosi, sicut in processionibus clerici per- eos nostri, usque ad occasum solis. Operabatur ibi
gere solent; et revera nobis processioeral. Etenim mirabiliter Dominustam in viris quam in equis nosacerdolcset multi monachi, indulialbis stolis, ante stris; quippe viri, avaritia a bello non revocabanacies militum nostrorum, pergebant, Dci adjuto- tur, et illi equi famelici, quos vix domini sui, in
rium et sanclorum patrocinia invocandocantantes. prseliumpascendodeduxerant,levissimeequos TurAt contra hostes nobis incurrere volebant el sagit- Dcarum, pingues et currentissimos, modo consequctabant. Mandavitetiam Corbaras ad principes no- banttrr. Ncc lroc solum gaudium voluit nos habere
stros : Paratus erat facere modo quod nuper abne- Dominus.Etenim Turcaequi castellum de civitale
gavit, ut quinqueveldecemTurci pugnarenl cumto- munierant, vidertes suorum prsecipilemfugam, detidem Francis, et quorum milites vincerentnr,paci- sperantes, alii lantum pacti vitam se nostris reddifice aliiscederent.Resporrderunlad hsecnostri: No- derunt, alii praecipitesfugerunl. Et licet bellum hoc
luistis, cumItoc voluimus,nunc autem quia paravi- tam atrox atque timidum esset, tamen pauci militcs
vimus nos ad pugnam, decertent singuli pro suo de hostihus ibi ceciderunt, sed de peditibus eorum
jure. Cumque,ttt diximus, planiliem totam occupa- vix aliquis evasit. Omniaautem tentoria eorum cavissemus, qusedampars Turcorum post nos reman- pta sunt, et auri et argentr multum, et spoliorum
sit, atqttepedilibus nostris incurrit; pedites veroilli, plurimum; annonaevero et pecorumac camelorum,
facto gyro, impetum hostium viriliter sustinuerunt. sine mensttra et numero. Renovatumque est nobis
CumqueTurci nullo modo eos propellere possent, illud Samariae,dc mensura similaginis ct hordei,
ignem circa eos accenderunt, ut qui gladios non quae pro statere accipiebantur. Facta sunt autem
formidabant, saltem ab igne corripcrentur. Itaque haecin vigiliaapostolorumPetri et Pauli, quibus in20
PATROI..CLV.

AD GODEFRIDUM
APPEND. II. MONUM.DE BELLO SACRO.
620
619
tercessoribus Jesus Christus Dominus noster, con- A pusculummeum putveri tradilum esl. Beddidil mihi
tulit hanc victoriamperegrinaeEcclesiaeFrancorum, Dominus,inler ipsa (lammarumincendia, vestimenqui vivitet manet cum servissuis, propitius Deusper tum quod vides, quia cum eptscopalusordinemsusomniasmculasmculorum,Amen.
cepi, illud pro Deo cuidam pauperi tribui. Et licet
exmstuaretgehenna,el insanirentadversummeminiCAPUTXVIII.
Factum est autem post victoriam, quod principes slri tartarei, nihil tamen subtus twdere poluerunt.
nostri, Boimundus, et comes, et dux ct Flandren- Tamennihil de omnibus,quwde patria mea deluli,
sis comes, communiter caslrum civitatis recepe- adeo mihi profuit sicul limc candela, quam amici
runt, sed Boimundus altiores turres suscepit, jam meihic pro me obtulerunt; et illi tres denarii, quos
tunc concipiensdolorem, qui protulit iniquitalem. egolancemobtuli. Hmc etenim me refecerunt, cum
Elenim consequenterhomines ducis, et Flandrensis, usque ad mortemesuriens de inferno progrederer.
ct comitis Saucti yEgidii, violenlerdc castelloex- DominusmeusBoimundusdixit, quodcorpus meum
pulit, diccns sejurasse illi Turco,quicivitatem red- in Jerusalem portarel. Sit illi pro gratia sua ne me
didit, quodipse solus haberet eam. Ob hoc etiam, moveat,quia de sanguineDominiadhuc ibi est, cui
qtiiaimptineid commiserat,castella civitatis, et por- " me sociavit. Sed si dubilat de his qumtibi dico, apetas quas comes et episcopuset dux, ex temporequo riat sepulcrummeum,et capul et faciem meamvideobsessi fueramus servaverant, requirere coepit. bit peruslam. Dominomeo comiti familiam meam
Concesseruntei omnes praetercomitem. Ille eninr, commisi; benefaciatei, ut Deus facial secummiselicet infirmus esset, tamen porlam pontis, nec pre- ricordiam, et adimplealqumilli promisit. Et nedocc, nec promissis, nec minis dimittere voluit. Nec leant fralres mei si ego viiam finivi, quoniam nunsolum principes nostros eo tempore discordiacon- quam tantumeis profui quantum prodero, si prmcecussit, vcrum etiam populi gratiam ita dissolvit pla Dei servarevoluerint. Etenimcum illis habitabo,
ut pauci cssent, qui non cum sociis vel domesticis el omnesfratres mei qui vilam, ut ego, finierunt; et
suis , dc furti, vel rapinaecausis concertarent. Nec eis appareboet multo meliusconsolaboreosquamhacin civitatejudex aliquis erat qui possetvel velletdi- lenus. El vos, fralres mei, estote memorespmnarum
rimere causas, sed quantum quisque potcrat, eo inferni, qumiam graves el horrendm sunt. Servile
modus injttriae venit. Comes autem et episcopus ilaque Demino, qui vosliberare pelest de his, atque
valde infirmabaiUur, nec tueri eos ab injuria polc- aliis malis. Et, o quam bene natus, qui inferni pmrant. Sed quid moram in his agimus]?Quippenostri nas ignorabil. Poleril hoc illis conferreSatvalor, qui
otio et divitiis remissi, de itinere propter quod ve- prmcepta ejus servaverint. Quod superavcrilde hac
nerant, usque in Kal. Novemb.contra Dei praece-^ candelain mane, conserva.Et eligatcomes,cum quiptum, distulerunt. Etenim eo tempore, ita terrilae bus ipse volueril, episcopumloco mei, quoniamuon
alque confectaetimore Sarracenorum civitales in est justum, ut si ego defunctus sum, beata semper
fcrgaTurcorum fuerunt, utsi tunc equitassent no- virgoMaria episcopumnon hubeat. Vnumde paltiis
stri Franci, non esset usque in Hierusalemcivitas, meis donate ad ecclesiambeali Andrem. Et beatus
qHaelapidem, ut nos credimus, eis eremilteret. In- Andreas supplicavitei. Post haec bealus Andreas
terea dominus Adamarus episcopusPodiensis, di- assistens propius, taliler locutusest: Audiantomleclus Deo et hominibus, vir per omnia omnibus nes, quidper me loquitur Deus, dicens: Memoreslo,
charus, dieKal. Aug. in pacemigravit ad Dominum. comes,illvus doni, quodtibi tradidit Dominus; qum
Tantusque luctus omnium Christianorum ibt mo- operaris, in nomineejus operare, ul Dominus facla
rantium in morte ejus fuit utnos qui vidimus, cum et dicta lua dirigat, et orationestuas cxaudial. Pripro magniludtne rerum scribere curavissemus, mum donumquod vobis conlutil Dominus, scilicet
comprehendcre aliquatenus nequissemus. Quam Nicmam,esl aversa ab eo; Dominus donavit vobis
ulilis autem Deiexercituiet piincipibus fuerat, post civitalem hanc, et abslulileam inimicis vestris, et
mortem ejus manifestum fuit, cum inter sc divisi r. posleanon fuit ibi cognilus.Et si aliquis ibi invocaprincipes, Boimundusin Romaniam est regressus, vit nomenDomini, flagellatus fuit, el opera Domini
ct dux Lotharingiaevcrsus Roais profectus est. Se- non fuerunt ibi facta. Sed propterbonitalcmsuam
pullo igitur episcopo in ecclesiaeBeali Petri Antio- noluil vosderelinquereDominus, quin concederetea
chiae, secunda nocte aslitit Dominus Jesus, cum vobisqumpeliistis, et plus eliam quamqumrereausi
beatoAndreaet ipso codem episcopo,Petro illiBar- estis. Ille enim lanceam contulit vobis, qumcorpns
tholomaeoqui de lancea dixerat, in capellacomitis, suum plagavit, unde sanguis noslrmredemptionisefubi lancea Dominierat. Et locutus est er episcopus fluxit. Et nondonavitvobisita facere de hac civitate,
dicens : Gratias Deo, et omnibusfralribus meis, el slcul de aliera fecistis : et videre poleslis quia pro
Boimundo,qui me de inferno liberaverunt.Etenim merilis vestris,non donaviteamvobisDominus.ManpeccavigravilerposlquamDominilancea reperta est. dat libi Dominus,o comes,ut sapias qui sedominum
Ob hoc ilaque in infernum deductussum alque ibi hujus civitatisvoluerit facere super alios, et qumre
flagellalus acerrime; et caput meumet facies com- ab eo qnale dominiumvoluerit portare propterDobusta sunt, sicut viderepoles. Fnit aulem ibi anima minum. Quod si tu et alii fratres tui, quibus Deus
mea, ab hora qua de corporeegressaest, doneccor- dedit hanccivilatem,cognoverilisquodfidelis sit, el

'
R.UM.DE AGILES IIIST. IHEROSOL.
C22
jssliliam lenerevelfacere volucrit,habeat: Et si ju-1A mitem,qui jam convalucratex infirmitate, et milites
dictum vel juslitiam tenere vel facere noiuerit, sed et pcdiles suos omnes pro causa pauperum in unum
per polestalemsuam vull lenerecivitatem, tu per te: evocaverat,ut in HispaniamdepraeJatumcos deduet per fraires luos postuta a Deoconsilium, et dabit ccret, multum rogavit, ut Turcis qui Deum reclaixbiDeus. El itli hominesqui viam rectam lenenl, mabant, pro Dco et pro gloria gentis Francorum,
vel Deumdiligunl, tibi non deficient.Illi autem qui atque pro sc succurreret, addensqttod "contra maviam recldtnlenere nolttnt, reverlanlur ad illum qui chinas obsidentiumTurcorutn, obsessiTurci cruccm
ttoluit tenerejustitiam; et videbunt quomodo Deus praetenderent.His atque aliis hujusmodi precibus,
salvabitillos. Sedhabebuntmaledictionem,ex partei cum duce comes profectus cst. Haecautem ubi a
Dei et matris ejus, illam quam habuil Lucifer cum Turcis cognita sunt, ab obsidione discedunt. Ut
de cmlocecidit. Et vos, si unanimes estis, postulate' vero ad Asa exercitusnoster pervenil, sucepit dux
consiliumin oratione,el Deus dabit vobis.El si con- obsidesde castellopro fidelitatedeinceps, et cornes
cnrdia sit inter vos, tenele consilium de patriarcha, cum grandr drspendro sui exercitus, Anliocbiam
qui sit de lege veslra. Itlos autem hominesqui de' reversus est. Rursus comes congregavit milites
captivitale ad vos venerunl, ut legemvestram tene- suos, ut plebem pauperum in Hispaniam conducerent, nolite solvereeos; sed et illos qui ambulave-" rent, qusefame el taedioAntiochiaedeficiebat.Apparunl in Corrozanam,ut deum Tnrcorum adorarent, rurt autem sanctus AndreasPetro Bartholomaeo,eo
noliterecipere eos, sed hubetesicut Turcos, el mit- tempore apud Rodiam, infra tentorium, ubi.manebat
lile d-uosveltres ex his in carcerem,et ipsi demon- episcopusAtensis, et capellanuscomitisRaimundus,
strabunl vobisalios. Postquam ista a vobis fuerint et aliuscapellanus,nomine Simon.Hicautem Simon
atla, pelite a Dominoconsilinmde via pro qna veni- audiens eos colloquentes sibi, scilicet sanclum
stis, et ille benc consntetvobis. Jerusalemest prope Andream cum Petro Bartholonraeo, caput suum
ivs decemdies, et si non vullis tenere supradicta, cooperuit,et utipseretulit, plurimaaudivit, sed hoc
de decem annis, non ibitis in Jerusatem. Et pvst solum retinuit: Domine,egodicam, episcopusAtendacemannos, reducaminfideiesin honore, et centum sis ait : Nescio utrum in somnis fuerit annon.
de illis prmvalebunladversusmilie de vobis. Et vos, Quidamsenexstelit coram me, induius slola alba,
kvniinesChristi, petile a Domino-pelitionemquam atque in manibussuis Dominicamlanceam lenens,
ecpostolipelierunl; sicut et illis donavil, ilaet vobis ait mihi : Credis hanclanceamesse Jesu Christi ?
tiunc donabit. Comeset Boimundus,ite ad ecclesiam et respondi: Credo,Domine.Idque cum sic sccundo
Beali Andrem,et ille donabitvobis optimumconsi- _ et tertio idem quaesisseta me, dixi: Revera credo,
lium apud Deum. El quod in cordeveslropostterit domine,hanc esselanceam,qumsanguinemde latere
Deus, illud facile. El postquam visilavitvos beatus Domininostri Jc.suChrisli eduxit, unde omnes reAndreas, visitale illum; el facite ut fratres vestri demptisumus.Et post haeccum impetu me Raimunvisitentiilum. lnter vos, comeset Boimundus, sil dum, qui prope dormiebam, excitavit. Ego autem
concordiaet dilectioDei el proximi. Et si benevos Raimundus, cum evigilassem, splendorem quidem
concordaveritis,tiulla res polerit vos dissipure. Pri- insolitum vidi, et quasi quamdam gratiam animo
mamjustiliam, quam debelis facere, decetdemon- concipiens,ab eis, qui aderant, quserereccepi utrum
sXrare.Sicutsunl hominesde singulisepiscopiissuis, quiddam, quasi plebis ttimultuationem, sentirent.
profileanturdivilias suas;et adjuventpauperesde pa- Et coeperunt omnes alii dicere : Minime. Ille vero
tria sua, proulpoierunt, el neccssefuerit. Alias an- Petrus, cui haecrevelatio facta fuerat, cum ad invitem, sicut concordaveritis,faciie. Quod si hanc, et cemea quaesupra diximus qusereremus,respondit:
alias juslilias tenerenoluerinl, vos eos constringite. F.t merilo gratificumsplendoremhic conspicitis,cum
Et d aliquis aliam civilatemlenere voluerit, de his ille Pater diutius hic stelerit, a quo omnisgratiaproqnas dabit vobis Deus, secundumsuprascripla facite cedit.Cum autem ab eo qusereremus,ut quaesibi
ut se conlineal: Si autem facere noluerit, comescum D dicta fuerant nobis manifestaret,haeccomitiet nobis
filiis Deieum flagellet.Haecvero primum credita, dixit: Hac nocie venithic dominuset beattts Andreas
deindeoblita sunt; etenim alii dicebant: Reddamus in speciequa prius veniresolili sunl, et tertius quicivitatemimperatori; alii autem non. Atque sic per dam, cujusstatura crat parva, indutus lineis, et barba
hujusmodi discordiaset sediliones, res pauperum longissima.Et comminatusest mihi multum beatus
anmillalsesunt. Deconsilio autem quod apud San- Andreas,eo quodreliquias corporisipsius apud Anctum Andream accipere principes debuerunt, nihil liochiamrepertas in ecclesia ipsius,in quodam loco
fuit.
indigno dimiserani. Et dixit: Cum prmcipitatus
CAPUT XIX.
essemde quodam monte ab infidelibus,duos digilos
Inter hsec Turci de Calep, quoddam castrum ob- miht confregi;atque posl mortem meamhic vir eos
sederunt. Afflictiigitur Turci qui intus erant, man- accepit,et Antiochiamdelulit, et lu cumeos invenisdaverunt duci, qui in illis regionibus erat, ut ca- ses, negtigenterhabuisti: alterumpassus es libi substrum ipsorumreciperet, quia deinceps, non alium ripi; alterumibi indignedimisisti. Et ostendit mihi
nisr de genere Francorum dominum habere vole- manum, sine duobus digitis. Deindedele, o comes,
bant. Obhoc ilaque dux Antiochiam reversus, co- multumconquestusest. Nam cum venerabitemunus,
321

AD GODEFRIDUM
APPEND. II. MONUM.DE BELLO SACRO.
624
nulliquealii a Dominoconcessumacceperis, gravitnr dA mori quam relinquere civilatem illam. Quae cura
el nequilerpeccare in conspecluDomininon vereris. proltteretur, unanimiter laudaviteum populus, atVndetibi Dominushoc signum demonstravit. Nam que Deo mullas gralias cgit, qui episcopum Roantequintumdiem cumin festivitalebcatmFidis can- manum in orientali Ecclesiahabere voluit, pro sui
delammagnamobtulisses,ut per tres dieset tolidem administratione.Concessitepiscopocomes medietanoctesdurart poluisset, nullum quidemilla splen- tem civitatis, et totius territorii. Errt autem Barra,
dorem dedit; sed stalim liquefacla, in terram cor- ab Antiochialongeper duos dies ultra Antiochiam.
ruit. In hac aulem nocle cum parvam candclam ob- Et jam instabant Kal. Novemb. in quibus omnes
tulisses, adeout vix usque ad galli canium durare principes convenire Antiochiam promiserant, et
posset,ul diesest el durat adhuc nec terlia pars ex incipere iter propler quod venerant. Igilur comes,
ea combustaest. Proplerea hmc libi mandat Domi- relicto exercitu suo apud Barram cum electosuo,
nns: Nihit incipias, nisi prius pmnitenliamegeris. et multis captivis, et spoliis magnis, cum grandi
Alioquintu et quidquidegeris, ut candela liquefacia, exsultationeAntiochiam reversus est. Corrvenerant
in terram corrues.Quodsi pmnitentiamegeris, quid- enim ibi omnes principes, praeter Balduinum fraquid incmperisin nomineDomini, Deus perficiet, et " trem'ducis. Hic vero Balduinusante captan Anconsummabit,ut et candelam vides durare parvam, tiochiamversus Euphratem profectus Roais, disic faciet Dominusmagnum,quidquidcmperis, eliam tissimam civitatem atque famosissimam obtinuesi parvumsit. Cumque comes, se ita graviter pec- rat, et multa praelia cum Turcis feliciter gcsserat.
casseexcusaret, lunc Petrus, et peccatum sibi nar- Sed anteqttam ad reliqua perveniamus, hoc unum
ravit, et comes ila confessus est, et poenitentiam praetereundum non videtur de duce Lotharingise:
egit. Et rursum dixit Pctrus ad comitem: Conqueri- qui cum Antiochiam eo tempore, cum duodecim
lur, o comes, de consiliariis tnis beatus Andreas,eo miiilibus veniret, centum quinquaginta Tureos obquod muttamala libi scienterconsilientur.Quare libi viam habuit. Tunc assumptis armis, et cohortatus
prmcipiturut illos ad consiliumluum nonadtniltas, mililes suos, viriliter hostes aggressus est. Turci
nisi prius libi jurent quodscientertibi mala non con- autem, ut viderunl quiaFranci mortem magis pusilieniur. Audi adhuc, cotnes; Mandat tibi Dominus gnando quam fugam cum salute eligerent, qusedam
ne diulius moram facias, quia nisi prius Jerusalem pars Turcorum descendit, ut altera pars securius
tapla fuerit, succursumnullum habebis. Cum autem pugnaret, cum scirent socios suos a hello, dimissis
propc Jerusalem fueris, nullus per duas leugas ibi equis suis, non discessuros. Sic rlaque bellum inequitet. Quodsi ila fecerilis, civitatem suam dona- P coeptumcum diu graviterqueduraret, confotUti ad
tit vobisDominus.Post haec'mullas gralias retuUt invicemmilites ducis, qttod et numerum ducdecim
mihi sanctus Andreas, quod ecclesiam,quaesuo no- apostolorumcontinerent; et dominuro suum quasi
mine fabricata fueral, apud Anliochiam consecrari vicarium Christi haberent', impertcrriti agmina
feceram. Haecet alia mihi locutus est sanctus An- Turcorum invadunt. Cofltulilibi Deus tanlam vidreas, de ipribus nunc non est locus dicendi, et ctoriam duci ut usque ad triginta ex eis occidoret,
et totidemcaperet; reliquos persecutus in paludibus
sublati sunt, ipse et socii ejus.
CAPUTXX.
etflumine, quaevicina erant, alios necari, aliossubIgitur comescum populopauperunt, et paucis mi- mergicoegil. Et sic cum magna vicloria Anliochiarn
litibus in Syriamprofectus,primam civitatem Sar- venit; faciebatenim capita caesorumab aliis Turcis
racenorum, Barram nomine, viriliter expugnavit; vivjs deferri: quod nostris satisjucundum fuit.
CAPUT XXI.
ct roulta millia Sarracenorumibi inteifecit, et multa
ntillia ad Antiochiam reducti vcnundati sunt. Et
Itaque cum omnes principes convenissentinccclcillosqui, dum oppugnarentur, timore morlis se ei sia B. Petri, de itinere nostro agere coeperunt.Tunc
reddideruiil, liberos abire permisit. Demum, habito quidam qui castella et reditus in regione Anconsilio cttm capellanis et principibus suis, satis D tioclriaehabebant, dixerunt: Quidfiet de Anliochia?
laudabiliteret boneste quemdam sacerdotem epi- Quisservabileam ? Imperator nonveniet.Elenim acscoptimibi elcgit. Etenim convocatisomnibus, qui ceptonuniio quodTurci obsiderenlnos, nonconfidens
ibi secum aderant, quidam comilis capellanus, pa- virluii sum, et hominum mullitudini, quam secum
rictcm quemdam ascendit, atque omni convcntui, habebat, aufugit. An adhuc exspeclabimus eum ?
comitisdesiderium manifestavit. Cumque populus Certe nonveniel in auxilium noslrum, qui fratres
multum inslaret ut electio fieret, idem comitis ca- nostrosad auxilium Dei venientes, ut reverlerenlur
pcllanus rursum ccepitquserere, si esset ibi aliquis coegit. Et si dimillimushanc civitatem, et Turci oc
de clero, qui fideliumvota,sttscipcrct, et, quanlum cupenleam, erunt ullima pejoraprioribus.Sedomnes
posset, paganis resislendo, Deoet fratribus ibi scr- concedanteam Boimundo,quoniam et ipse sapiens
viret. Cumque omnes lacerent, Pelrum quemdam, est, el oplimeservabit eam; et notnen ejus magnuKi
Narbonensemgenere,advocavimus,cuiin pracsentia esl inter paganos. At comes Raimundus, et alii c
totius consilii,,laboremepiscopatusostendimus,ro- coiilra dicebant: Imperalorijuravimussuper Domigantes ut pro Deoet pro fratribus iilum stisciperc nicam crucem,e' spineam coronam, cl super muHa
cou dubitaret, si hoc in animo habcrct, ut mallct alia sancta quod nec civitalcm, nec castellum, dv
025

026
625
RAIM. DE AGILES HIST. HIEROSOL.
omnibusperlinentibusad imperiumejus, retineremusA virorum, per sata-,more pecuJum, ire videres, fosine ejus votunlate.Sic itaquc aliis eontradicentibus, dicndo, et invcstigando si fortc aliqua grana fruhocmodoetalio modo,in tantam discordiamconver- menti, vel hordei, vel fabse, sive alicujus leguminis
terunt principes nostri ut pene ad arma venirent. reperirent. Iuterea, lieet compararentur quae supra
Eteniia dux et comes Flandrensis, leviter de civi- diximusad oppugnandum machinse,tamen quidam
tate Antiochiaehabebant, propterea, licet de Boi- de irostris videndomiseriam populi nostri et auda mundovellent, quod haberet eam, tamen non aude- ciam Sarracenorum, desperantes de Dei misericorbant laudare ei, metuentes incurrere perjurii in>- dia, aufugiebant. Sed Deus, cui cura est de famulis
famiam.Hoc igitur modode itinere, et de aliis re- suis, ulterius misereri populosuo non distulit, quem
bus, quae itineri et pauperibus usui forent, diffe- in ultimis tribulalionibus positum vidit. Itaqtte per
rebatur. Haecautem cum populus vidisset,ccepitdi- beatos apostolos Petrum et Andream nobis manda<;erequisqueadsociumsuum, deindepalamomnibus: vit, per quos voluntatemejus sciremus, et iram ejus
Quoniam principes, velpropter timorem vel propler gravemerga nos placare posseraus. Illi igitur in cajuramentaqumimperatorifecerunl,nosin Hierusalem pellam comitis venientes, per noclis medium, Peducerenolunt, eligamusde militibus,aliquemforlem, trum, cuilanceam oslenderant, excitaverunt. Tunc
cui fideliler serviendo,et luli esse possimus; et, si " ille subito, videns eos deformrveste et sordidissima
gratia Dei est, eodemmilite duce in Jerusalem per- indutos, scriniis ubi reliquise manebant assistere,
veniamus.Ileho! non sufficilprincipibusnoslris quod paiiperes esse aliquos crodidit, qui aliquid de tentohic per annutn fuimus, et ducenla miltia arma- rio vellent subripere. Erat enim sanctus Andreas
torum hic consumplasunt ? Habeant qui volunt au- indutus tunica vcteri, et ad humeros dirupla, et in
rum imperatoris, et qui volunlreddilus Anliochim foramine sinistri humeri pannus insutus erat, in
habeant.Nos aulem, Christo pro quo venimusduce, dextro nihil, et viliter calceatus erat; beatus vcro
iter nostrumaggrediamur. Pereant male qui volunt Petrus, camisia grossa, et longa usque ad lalos inhabitareAnliocltim,sicul nuper habilatoresejusperie- dutus erat. Tunc ait ad eos Petrus Bartholomaeus:
runt. Quod si hmc tanta tis diutius, propler An- Qui estis, Domini, vet quid qumritis? Et respondit
tiocltiam,datur, diruamusmurosejus, el pax qnas beatus Petrus : Legati sumusDei. Ego sum Petrus,
ante caplam dvitatem principes lenuit, destructa et iste est Andreas. Sed voluimustibi ir<,hoc habilu
civnate eosdem lentott. Alioquin, antequam fame npparere, ut cognoscasquanlumproficitqui Deodeomninoet tmdiohic deficiamus,ad propria reverti voteservit; hac in cetateet habitu, quales nos vides,
debemus.His atque aliisde causis discordcmpacem p ad Deum venimus,et talessumus. Et hoc dicto talcs
et Boimundusinter se fecerunt. Igitur termi- fuerunt ut nihil eis clarius, nihil pulchrius. Petrus
COIBCS
nato die, jubetur populus praeparari ad devotum vero qui hsec'videbat, subita clarilate perterritus,
iter.
veluti mortuus cecidit in terram, et praenimia anCAPUTXXII.
gustia sudans, naltam super quam ceciderat humePraeparatis igitur necessariis, die constituta, pro- fecit. Tunc elevavit eum beatus Petrus, et dixit ei :
fectus est comesSancti ^Egidii,et comes Flandren- Levilercecidisli.Et ille respondit : Ita est, domine.
sis in Syriam; ibiqueMarram, ditissimamcivitatem, Et rursus beatus Petrus : Sic cadentomnetqui in inet populosamobsederunt. Erat autemMarra a Barra credulilate vel transgressionemandatorumDei sunt.
longe octo milliaribus. Et erant civesMarraeita su- Sed si pmniteat eosde malefaclis suis, et ad Deum
perhi, quia quodam tempore in quadam pugna de clament, erigit eos Dominus,sicut egocum cecidisses
nostrrs multos occiderant,et exercitui nostro male- te erexi. Et sicut sudor tuus ibi super nattam cecidit
dicebant, et conviciabantur,et ut maxime nos pro- el remansit, sic peccataad se clamaniiumtollit Deus
vocarent, cruces super muros ponentes, multis in- et aufert. Dic mihi quomodose habet exercitus? Et
juriis eas afliciebant.Hac itaque de causa, secunda respondit ille : Certe,domine, in magno timore fadie adventus nostri, ila acriter eos oppugnavimusD mis et totius miserimsunt. Et beatus Petrus : Et
ut si quatuor scalas plus habuissemus, capta esset revera in magno timoreessepossunl,qui Deumom~
civitas, sed quoniamnonbabuimus nisi duas, et illas nipotentemdeseruerunt, nec periculorum de quibus
easdembreves et fragiles, adeo ut timide super eas eruit eos recordanlur,ut aliquam gratiam ei referant.
ascendere timebamus, consultum est ut iierenlma- Etenimcum illic esselis omnes, vicli et humiliati inchinaeet crates, et aggeres,quibusimpelleretur mu- fra Anliochiam,quia clamaslis ad Dominum adeo,
rus, et effoderetur, et coaequaretur.Interea venit ut nos qui in cmto eramus omnesaudiremus, exuuBoimunduscum exercitu suo, et obsediteam cx alia divil vos Dominus,et lanceamsuam quqsi pignus viparte ; rursus non comparalisarmamentis quaesu- ctorimvobiscontulit; deinde mirifice et gloriosede
pra diximus, quasi per cohortalronem Boimundi inimicisvestris, qui vos obsederanl,triumpharefecit.
qui priori oppugnalioninon adfuerat, voluimusval- Et nunc quomodocredilis vos essetutos, qui Deum
lum complendo,invadere murum. Sed hoc fruslra graviter offendislis? Polerunt vosmonlesexcelsi,vel
fuit; nam multo deterius quam antea, tunc pugna- anlra tueri? Etenimsi essetis in aliquo loco excelso,
tum est. Post hscc tanta fames in exercitu fuit ut el firmissimo, et abundarelis omnibusvitm necessaquod dictu est miserabile,plus quam dccem millia riis, non tamcnsccuri posselisesse, cum unicuiquede

AD GODEPRIDUM
28
fi'27
APPEND.II. MONUM.DE BELLOSACRO.
vobiscenlummillia adversariorumimminerenl.Inter A extra muros. Sicque non multa spohacapta ftteiunt
vos cmdesel rapinm sunt, et furta, nulla justilia, et in civitate. Interea orla est.contenlio inter homincs
plurima adulleria, cum Deo placitum sit, si uxores Boimundiet comitis, ob hoc, quia cum militesBoivos omnesducatis. De juslilia vero, sic prmcipitDo- mundi oppugnationinonmullum inslitissent, pluriminus, nt quicnnquepaupcri violenliam inlulerit, mum turres ct domos, ct caplivos obtinerent. Miquidquid est in domo oppressoris,publicelur.De de- rabile quoddamfccerat ibi Dominus. Etenim, cum
cimisaulem dico, quodsi eas reddatis, quidquid vobis ante captam Marrara praeceptasanctoraat apostoloaecessefueril, donare paralus est. Civilatem vero rum Petri et Andreae, sicul supra scriptum est, ad
istam, pro sua misericordia, et non pro merilis ve- populum exponeremus, irrisit nos Boimundus, ct
slris, donabit vobis. Cum autem haecmane cornili socii ejus. Ilaque nec ipse ncc qui cum eo crant,
nuntiasset Petrus, convocavit populum episcojius pugnaeprofuerunt, sed potius oberant. Et cum modo
Aurasiccnsiset Barrae, et supra scripta eis exposui- plurima habercnt spolia,quidaro de familia comilis
mus. Adducti igilur fideles in magnam spem ca- indigne ferebant. Tamen inlcr ipsos dorninosmale
piendsecivitatis, largissimas eleemosynas, et ora- conveniebant,ob hoc.quod comesvolebatdare civitiones Deo omnipolcntiofferebant, ut plebempau- tatem cpiscopo Albariensi; ct Boimundus nolebat
perum suorum, pro solonomrnesuo liberaret. Fiunt B dimitlcrc quasdam lurres, quae sc ei dederant, diUaquepost hsec velociter scalae,et turris lignca ex- cens : Nisi comesdimiserit mihi turres Anliochim,
struitur, et crates junguntur, et terminala die pugna nonei consenliamin aliquo.
CAPUTXXIII.
incipitur. At vero illi qui infra civilatem erant, in
nostros, qui murum suffodiebant,lapides cum torInterea de itiiiere mililes et populusquaercreccementis, ct tela, et igncm, et ligna,' et alvearia cum perunt, quando principibus placeret ut inciperetur.
apibus et calcem permislim jaciebant. Sed, ,Dci Etenim licel ex longo tempore incoeptumesset iler,
virtute ct misericordia,nullum vel paucos de nostris tamcn quolidie videbatur nobls incipi, cum iter
ista laedebant.Nostri vero cum petrariis ct scalis ageremus, quia nondum fucrat complelum. Boimurum imperterriti aggrediebantur. Tenuit aulem mundus dicebat quod usque in Pascha differrelur.
haecpugna ab ortu solis usque ad occasum, ita mi- Et tunc erat tempus DominicaeNativitatis. Desperarabiliter ut nulli unquam requies concederclur; et bant eliam multi, eo quodpauci essent equi in exeradhuc de victoria dubitabalur. Tandem cxclamave- citu, et dux aberat, et mulli de mililibus abicrant
runt unanimiler omnes ad Domiuum,ut plebi suae ad Balduinumde Roais. Ilaque multi revertebanlur.
propilius fierct, ct aposlolorum suorum promissa Tandcmconvenerunt episcopusAlbariensis, et quradimpleret.Adfuit illico Dominus, et civitatem, se- dam nobrlescum populo pauperum, ct comilera
cundum aposlulorumdicla, nobis donavit. Ascendit evocaverunt. Cumque episcopus pracdicationem
ante omnes Golferiusde Turribus; quem subsecuti suam complevisset,procubuerunt milites, et omnis
sunt plures, qui murum et quasdam turres civilatis populus ante comilem; et cum lacrymis multis deinvaserunt. Et-nox superveniens, pugnaro.diremit. precabanturcum, utipse, cui lanceamsuamDominus
Relinebant adhuc Sarraceni quasdam turres, et CQitluleral,ducloret dominus exercilus ejusdemfie^
partem civilalis. Ob hoc itaque sperantes milites ret, addentesquod ob hoc lanceam Dominieam'proquod usque in mane, se Sarraceni non dedissent, meruisset, ut si alii principes defecissent,ipse obcxlra muros civitalis custodiebant, ne aliquis sub- noxius tanto beneficioDomini, securus eum populo
terfugeret. At vero ii quibus sua vita nou multum pergere non formidarel. Alioquin, traderet lanceam
chara fuerat, quos longa jejunia in sui despectum popnlo,el iret populus in Jerusalem, ipso Domino
deduxerant, per rroctistenebras inferre bella Sarra- duce. Dubitabatauiem comes,propter aliorum princenis non formidabant. Atque sic pauperes, et spo- cipum absentiam, metuens quod si ipse solus diem
lia civilalis, et dontos habuerunt. Maneautetn faclo, itineris termirraret, ob invidiamsui caeteri norr isingressi milites civitalem, quse sibi tollerent pauca ,-.sent. Quid multa? Vincitur comes lacrymis paupeinvenerunt. Sarraceni vero concluserant se in spe- rum, et diem quinttim decimumad iter nominavit.
cus subterrancos; et nulli, vel pauci apparebant. Quamob rem indignatus Boimundus,dicm quirrlum
Ctimque nostri omnia qusesuper terrarn repererant aut sextum obclamare itineri per civitatem jussit,
sustulissent, arbitrati omnia cssc cum Sarracenis, et post haec, Antiochiam reversus est. Quaerebat
lgne et fumo sulphurco antra perquirebant, et quia comcs cum episcopo, quomodo civitatem potuisset
non multa spolia ibi reperiebant, quos poterant in- retinerc; et quos, etquantos viros, pro custodia ibi
veuire de Sarracenis, donec ad mortetn,pro spoliis dimittere possenl. Interea mandavit comesduci Loafliciebant. Contigit autem quibusdamde nostris, tharingiae et ad alios qui Marrse non interfuerant,
ut cum Sarracenos pro spoliisper civitatem duce- ut congregarenlur in unum locum, atque de bis,
rent, usque ad puteos Sarraceni nostros perduce- quaeitineri utilia forent et populo Dei, pertractarent.
bant; atque se subito intus praecipitabant,eligentes Atque sic convenerunt apud Roiam, quse inler Anmagis mortis compendiumquam sua vel aliqua de- liochiam et Marram quasi media est. Ibique omnes
monstrare vellent. Quapropter omnes morti subja- principes habito colloquio, in deterius vertebantur.
cuerunt; et projecli sunt, per pahtdes civitatis et Etcnim principes se ab itinere cxcusabant,et causa

630
RAIM.DE AGILESHIST. HIEROSOL.
629
eorum, alii multi. Volebattunc comesduci dorrarc A rum armalorum non est grandis numerus, et atii
decem millia solidorum et Rolberto Northmanniae ibuntin expeditionem,atque alii hic erunt infra civicomiti totidem, et sex millia comiti Flandrensi, et tatem hanc destructam, qum sinemunimineest ? Et
Tancredo quinque millia; et aliis principibus,proul interidebantcomiti nimiam levitatem. Ad ultimum
erant. Inler haec,eumad pauperes,qui apudMarram tamen pro causa pauperum comes profectus est, et
remanseranl, pervenlum essel, quod comes in civi- castella mulla obtinuit, et captivos; et maximam
tate Marrae,multos milites et pedites de exercitu prsedam cepit. Cumque; reverterelar, cum graudi
pro custodia dimittere vellet, dixeruntad invieem: exsultatione et victoria pluribus Samcenorum inEho! et propter Anliochiamliles, et propler Marram terfectis, sex vel septem de nostris pauperibus a
lites; el in omniloco quem Deusdederit nobis, prin- paganis capti et interfecti sunt; hi autem omnes
cipum ccrtamina, et mtminutioexercilusDei erit J defuncli, cruces in dextris humeris habuerunt.
CAPUTXXIV.
Cerle, propler hanc civitalemutterius lites noKhabebuntur. Venite, et diruamusmuros ejus; el fiet pax
Haecautem cum comes et qur cum eo erant vidisinter principes, et comiti securitas, ne perdat eam. sent, omnipotenti Deo gratias quantas poterant redSurgentes itaque debiles et infirmi de cubilibus debant, qui pauperum suorum memor erat; ct ob
suis, innixi baculis, ad muros usque pervenie- hoc maximeconfortabantur. Itaque, ut omnibus qui
bant, et illos lapidesqnos vix tria vel qualuor paria ad sarcinas, apud Marram remanserant, satisfaceboum trahere possent, facile quidam famelicus re- rent, unum de interfectis qui adhuc spirabat detuvolutos a muro longe projiciebat. Episcopus vero lerunt, et mirum certein homine illo vidimus; qui,
Albariensis, causando et interdicendone hoc ullo cum vix haberet integrum ubi latere posset anima,
modo fieret, circuibat civitatem, et pariter comitis per septem aut octo dies sine victupermansit, testifamiliares. Curn autera pertransissent custodes isti, licans Jesum, ad cujus judicium erat venturus, sine
statim revertebantur ad incoeptumopus, qui se oc- dubio, crucis illius Deum fuisse auctorem. Igiluc
cultaverant et qui declinaverantad adventum epi- proventurerumctcrucis confortati,inquodamcastro
scopi et sociorum ejus. Et qui non audebant pei qui voeabatur Capharca, et erat in itinere longe a
diem diruere, vel non poterant aliis intenti, pei Marra quatuor leugis, spolia sua dimiserunt, atque
noctem instabant. Vix erat aliquis de populo de- illi qui socios habebant Marrae cum comite eo
biUsvel infirmus,ad confringendummurum. Inter- reversi sunt. Constituta itaque die ct incensa civiea lanla fames fuit in exercitu ut multa corpora late, proficiscebantur. Sed comes, cum clericis suis
Sarracenorum jam fetentium , quse in paludibus Q et episcopoAlbariensi, discalceatusincedebat, invocivitatis ejusdem per duas hebdomadas et amplius cantes Dei miscricordiamet sanctorum praesidia.Et
jacuerant, populusavidissimecomederet.Terrebant consecutusest nos Tancredus cum quadraginta miista multos, tam nostrae gentls homines quam ex- litibus, et peditibus multis. Cumque hoc audissent
traneos. Revertebanturob ea nostri quam plures, reges de terra illa Arabum nobiles, cum supplicatiodesperantesde itinere, sine succursu de gente Fran- nibus, et multis donariis ad comites miltebant, dicorum. Sarraceni vero et Turci e contra dicebant: centes se nunc et deinceps tributarii eorum futuri,
El quis poleril sustinerehancgentem,qumtam obsli- et allaturi victualia gratis et pro commereio.Itanala atque crudetisest ul per annumnon potuerit re- que acceptis securitatibus ab eis per jusjurandum,
vocari ab obsidioneAnliochim,fame vel gladio, vel et vadibus, pro conductu, ulterius tendebamus. Haduces,qui nosin prima
aliquibuspericulis, et nunc carnibushumanisvesci- buimus autema rege Caesareae
lur? Haecet alia crudelissima sibi, in nobis dice- die, ut nobis videbatur, male duxerunt. Fuimus
bant esse pagani. Etenim dederat Deus timorem etenim in hospitio illo, in penuria totius boni, praenostrum cunctis gentibus; sed nos nesciebamus.In- ter aquae;secundavero die iidemduces imprudenter
terea comesacolloquioprincipumregressusMarram, induxerunt nos in quamdam vallem, ubi armenla
graviter irascebatur de destruclione muri contra D regis et totius regionis propter timorem nostruoi
populum. Cumque exposilum esset ei, quod neque; confugerant. Etenim rex longe ante nos ibi venluepiscopus,neque alii principes suipossentamovere, ros sciebat, et ut fugerentante nos omnibus Sartaminis vel verberibus, populum a muri destruetione, cenis mandaverat. Sed si jussisset ut omnesde reintellexit illicodivinum esse, et ut funditus murum gione illa obviam nobis venirent, non ita factum
diruerentprsecepit.Interimingravescebatfamesquo- esset. Raimundus de Insula et socii ejus ea die>
tidie. Cumque jam dies proposita itineri instaret, uiuim Sarracenum ceperunt, eum litteris regia,
prsedicabamuseleemosynaset orationes lieri in po- quas deferebat ad omnes de illa regione, ut fugepulo ad Deum pro itinere. Cum vero vidissel comes rent ante nos. Cumqtte hsec regi cognita fuissent,
quod nulli de principibus majoribus ad se venirent, dixit: Ego quidemjusseram hominibusmeis ut fugeet omnem populum contabescerecerneret, in inte- renl ante faciem Francorum, guanlum possent; et
riora Hispaniaepro victualibus populum ire praeee- ipsi ad eosvenerunt. Videoquia Deus hanc gentem
pit, et ipse cum militibus praecessiteum. Sed hoc elegit; propterea quodlibetfaeiant, non eis nocebo.
non erat gralum quibusdamsuis privatis; dicebant Tunc Deum ipse rex benedicebat,qui sufficienter
enim : In exercitu vix sunt trecetitimiliies, et alio- providct necessaria timentibus se. Videntesautem

AD GODEFRIDUM
APPEND. II. - MONUM.DE BELLOSACRO.
63
C31
tam subitam ac talem plenitudinem noslri milites, A nes pedites habuit pro triginta, septuaginta, et
ct multi de plebe viri fortes, assumptis omnibus equilcs sexaginta, et amplius. Consultum est eo
jpecuniissuisCaesareametCainelamadibant,ut eqttos tempore de itinere noslro, ut dimitteremusviam
farios ibi mercarentur, dicentes : QuoniamDeusde quaeducebat Damascum,et diverleremusad matitiviclu nostro curam agit, nos de pauperibus et de mi- mam, quoniam, si nostrsenaves quas in portu Anliiia ejus curemus. Sicque factum est, ut usque tiochise reliqueramus ad nos venirent, habcremus
nrilleoptimosdextrarios habcrcmus.Convalescebant commercia cum his de insula Cypri, ct reliquarum
quotidie pattperes; confortabantur quotidie mililes, insularum. Cumque ut consultum est, iter agereet sic quolidie exercitus multiplicabaiur. Et quanlo mus, relinquebant civitateset castra et villas, plcnas
ulterius progrediebamur, tanto ampliora nobis be- omnibusbonis, habilatores terrse.
CAPUT XXIVbis.
neficia providebat Deus. Et licel omnia sufficienter
nobis provenirent, tamen quidaro comitem ad hoc
Ilaque circinatis magnis montanis, cum in vallem
inclinaverunt, ut quasi causa Zibelli, quaeest civi- quamdam opulentissimam venissemus, ruslici quitas in maritimis, deviare paulisper vellet. Sed Tan- dam multitudine sua et castri sui munitionesuperbi,
credus aliique multi viri forles et boni, ne hoc ullo neque ad nos mittere pro pace, neque relinquere
modo Deret effecerunt, dicentes : Deusvisitavit ple- " castrum suum volebant, sed insttper armigeris
bem pauperum, et nos declinareab ilinere debemus? nostris et pedilibus, qui inermes erant, et per villas
Sufficianl nobis prmterili labores apud Anliochiam, discurrebant pro victualibus, incurreritnt et quioelli et frigoris, el inedim,deniqueet totius miseriw. busdam inlerfectis,spoliaintracastellum suum miseNunquid nos soli mundumexpugnabimus?etItabituto- runt. Indignati itaquenostri,ad castellumusqueperres mundi omnes interficiemus? Eecede centummil- veniunt. Rusliciautem obviamnobis usque ad pedem
libus equilum,vix milites mille habemus,et de du- montis, in quo castellumerat, venire non dubitavccenlis millibus peditumarmatorum et amplius, modo. runt. Tunc noslri accepto consilio, ordines peditum
nonsunt in exercitu nostro quinquemillia armali, et et militum constituerunt; et sic a tribus parlibus,
exspeclubimusdonecamnes consumamur? Nunquid per allitudinem montis ascendentcs, agniina rustiideo venientalii de lerra noslra, qnia audient caplum corum fugere compulerunt. Erant enim circiter
esse Antiochiamel Zibellum, atque reliquas civitalcs triginla millia Sarraceni, et castellum ipsorumerat,
Sarracenorum, noslras ? Sed eamus in Jerusalempro in descensu cujusdam maximi montis : et propterea
tfua venimus, et revera Deus eam nobis dabit. Et cum volebant refugiebant ad castellum, et.alii in
tunc, solotimore eorumqui venientde lerra nostra et .-, superioii montis parte, et sic aliquantulum nobisrede uliis lerris, alim civitates, scilicet Z.imelet Tri- sislebant. Tandemexclamavimussignum solitum in
! DEUS,ADJUVA
!
polis, el Sur, et Accaron, qumsunt in ilinere noslro, necessitatibusnostris : DEUS,ADJUVA
ab incolis relinquenlur.Sic ilaque cum anterius pro- et iriimicinostti ita turbati sunt, ut usque ad cen lum, solo timore et impetu sociorum suorum, sine
grederemur, quidam Turci et Arabes exercitum se
quebantur; et pauperes qui pro debilifate sua longe vulneribus, in ingressu castelli, mortui remanerent.
post exercitum remanebant, interficiebantet spolia- Erat autem maxima prseda boum et equorum et
bant. Cumque hoc semel et secundo fecissent, alia ovium extia castellum, ubi populus nosler oecupadic remansit comesin occultis, donec omnis cxerci- batur. Dumque comes cum quibusdam militibus
lus pertransiret. Hostes vero, impunitate caedis ct bello intenderct, pauperes noslri accepta praeda)
spe rapinae, exercitum nostrum more solito inse- unus post alium redire ccaperunt, deinde pedites
qucbanlur; sed cum jam insidias praeterissent, viam tenebanl, postea mililes plebei. Erant autem
egressi nostii de occultis cum comite, agmina tentoria nostra longe a castello, quasi decem millioslium invadunt, conturbant et confundunt,atque liaribus. lnterea comes, milites et populum hospiipsos interliciunt, ct equos eorum optimos, cum tarr jubebat. Videntesautem Sarraccni, qui ad supegrandi cxsultatione ad exercitum deduxerunt. Et D riorem montemascenderant,et ii qui erant irtcastello
post haec, nulli hostes exercitum assequebanttir, quod maxima pars noslrorum discesserat, ventilare
quoniam comes cum armata multitudine militum ad invicem coeperunt, ut conjungercntur; comes
post omnes debUesibat. Alii autem milites armati vero dum hsec negligit,penc se derelictuma militicum eomite Northmanniaeet Tancredo, et episcopo bus suis reperit. Erat collis in quo castcllum erat,
Albariensifrequentcr exercitumpraecedebant,ne vel mullum arduus et lapideus, et ardua semila, per
a tergo vel a fronte, improvisi, hostes conturbarent quam unus equus post alium vix ire poterat. Hac
nos. Etenim comes quia paucos milites sccumha- itaque difficultutecomprehensus comes,quasi verbebat cum a Marra proficisceretur,rogavit episco- sus illos, qui de superiori monte descenderant,
pum, ut posito prsesidioBarrse, ipse veniret secum. pergere cum sociis coepit, quasi pugnaturus; qui
Quod episcopus audiens, GuillelmumPetri nomine primo paululum ad adventum comitis non dubilade Cimiliaco quemdara militem suum ibi dimisit, verunt. Tttnc nostri vcrso itinere, in vallem quasi
cum militibus septem et peditibus triginta, virum securi tendebant. Videntes Sarraceni se frustratos
fidelem ac Deo devotum; quj res episcopi auxit, et nostros secure descendere, et hi de castello, et
adjulore Deo, in decuplum, brcvi tempore,et homi- hi de monlibus paritcr nostris incurrunt. Coacli

RAIM.DE AGILES HIST. IIIEROSOL.

654
itaqtte nostri alii, ab cquis suis desceiiderunt, alii se A candoveritatem quam in lexendomendacia,alittijus,
praecipitesper abrupla dcderunt, et sic cummaximo muneris captare dispendia. Obiitcharissimus meus
periculo mortem evaserunt : quidam vero viriliter in Domino,Pontius de Baladuno, sicttt jam dictum
pugnando, mortui sunt. Hoc ungro certum scimus est, apud castrum Archados. Sed quia, secundum
quod nunquam fuit comes in majori periculo vitse Apostolum,charilas nunquumexcidit (I Cor. xm,8),
suae. Ilaque iralus sibi et suis, reversus ad exerci- eadem charitate boc opus agcre volo, auxilietur
tum consiliutnconvocavit,etconquestus esl multum mihi Deus.
CAPUT XXV.
de militibus, quod sine licenlia rcdiissent, ct se in
Cumque in hac obsidione aliquam moram fecispericulo morlis reliquissent. Tunc promiseruntomnes se nunquama castelli oppugnationedisccssuros, semus, venerunt ad nos nostrsenaves ab Antiochia,
donec funditus,per Dei gratiam, eversumcsset. Sed et Laodicia, et multae aliae naves Yeneticorum et
Deus qui eos conducebat, ne in quibuslibcl vilibus Graecorum,cum fruinenlo, vino, et hordeo, et carnc
impedirenlur, ita terruit castellanosper noctent ut porcina, et aliis venalibus. Sed quia hoc castrum a
nec interfectos suos sepulturae tradidisscnt, dum mari aberat per milliarium, nec in portu poterant
prsecipitesin fugam ferebantur. Mane aulem facto esse naves, revertebanturnautaead Laodiciseportum
cura venissemus ibi; spolia tantum et caslrum va- " et ad portum Tortosae.Hauc euim Tortosam, civicuum ab hominibus invenimus. Erant auteni eo tatem valde firmissimam, muris et.antemuralibus
tempore nobiscum legali ab Ammiralo Camelae, exslructaro, et refertam omnibus bonis, reliquerunt
regc Babylonis,et a rcge Tripolis. Hi cum vidisscnt cives ejus Sarraceni, solo timore nostri cxercitus.
audaciamet fortitudinem nostram, licentiam a co- Etenim tantum effecerat Deustimorem nostrum in
mite deprecabantur, dicentes se quam certissime Sarracenos et Arabes illius regionis, ul nos omnia
reversuros. Dimissi itaque illi cum nostris, brcvi crederent posse, et quse poteramus, velle extcrmitempore cum niagnis muneribus et mullis equis nare. Sed hoc ante obsidionem Archados. Hancaureversi sunt. Terrueral enim totam regioncm illam tem obsidionem,quia maxime pro aliis contra justicaslclli oppugnalio, quoniain nunquam antea ab tiam, quam pro Deo posuimus,' noluit promovere
aliquibus potuit expugnari. Propterca illius incolse eam Deus, sed omnia adversa nobis tribuit. Et erat
regionis, cum multis supplicationibuset muneribus, roirum, cum ad alia bella ct assultus omnes prompti
ad comilem mittebanl precanles, ul dum civilas ct et parati essent, ad hoc segnes et inutilcs inveniecastellaeOrumrecipi facerel, interim signa et sigilla bantur. Si qui vero ferventes spiritu agcre aliquid
sua eis dirigeret. Etcnimmos erat in exercitu, ut si r vellenl,vel ipsi vulnerabantur, vel quod incoeperant
signiimalicujus Franci, in civilaleaut caslellorepc- frustra eveniebat. Migravitbic glorioseAnselmusc'e
riretur, a nullo postea oppugnarelur. Quare rex Ripamondi; etenim cum surrexisset mane, vocavit
Tripolis signa comitis in caslellis suis posuit; erat ad se sacerdoles, et de negligentiissuis et pcccalis
co tempore taiilum nomcn comitis ut niillius un- confessus, misericordiam a Deo et ab ipsis deprequamnuminipriorum impar csseviderelur. Ctimque cabatur, denuntians ers imminerevitaesuacfinem.
milites nostri qui allegati Tripolim fuerant, regias Cumqueadmirarentur de hoc, quia sanum ct incoopcs, et ditissima regna, ct populosam civitalcm lumen eum videbant, dixit eis : Nolile mirari, sed
vidissent, comili persuaserunt ut castellum muni- audile me potitts. Ilac noclevidi dominum Egelrantissimuin Archados et inexpugnabilcviribus htiiiia- num de Sancto Paulo, qui apnd Marram inlerfeclus
nis, obsideret, habiturus post quartum vel quiiUum est, non insomnis, sed vigilanier. Et dixi ad eum :
diem a rcge Tripolis, quantum auri et argenti dcsi- Quid esl hoc? quia vos mortuus eratis, el eccenuttc
deraret. Itaque obsedimus pro voluntale corum vivitis. Et ille rcspondit ; Equidem non moriunlur
castellum,ubi tantos labores sunt passi rroslriviri ilti qui in Christi servilio vitam finiunl. Cum vero
fortes ut nusquamamplius. Praeterealantos ac tales rurstis qusereremab eodem, de pulchritudine ejus,
mililcsibi perdidimus.quod relatu gravissimumcsl. rqusenimia erat, unde accidisset ei, respondit mihi :
Intcrfectus cst ibi dominus Pontius de Baladuno, Non debesmirari super pulchriludine mea, cumin
cum lapide de petraria; cujus ago precibus ad om- lam pulchramdomumhabitem.Et continuo ostcndit
nes orthodoxos, et maximcad Transalpinos, ct ad mihi domum quamdam in ccelo ita pulcbram, ut
te, reverendeprasul Vivaiicnsis, cui hoc opus scri- nihil pulchrius ego crederem. Cumque obstupescebere curavi. Nunc aulcm quod reliquum est, Deo rern ad splerrdoremdomus illius, dixit mihi: Mulla
iuspirante, qui haecomnia fecit, eadem bilaritate, libi putchriorprmparatur, usquein crastinum.Et his
qua inccepi,peificere curabo. Oro igitur ct obsecro dictis sublatus est. Contigit autern eo die cum haec
omnes qui haecaudiluri sunt, ut credant haec ita pluribus enarrasset idem Anselmus, ut ad pugnam
fuisse. Quodsi quidquam cgo praetercredita et visa progrederetur contra Sarracenos; qui de castello
studeo referre, vel odio alicttjus apposui, apponat latenter egressi, usque ad tentoria nostra venire
mihi Deusomnes inferni plagas, et deleat me dc solebant, ut aliquid inde subriperent, vel alicui
libro vilae. Etenim, licel ut alia plurima ignorem, nocerent. Sed cum haecpugna invaluissctex utraque
hoc unum scio, quia cum promotusad sacerdotitim parte, et Anselmus viriliter resisterct, de lapide
in itinefe Dci sim, magisdeb.eoDcooijcdirclcstili- tormenli in capile pcrcussuscst; atoue sicad locuni
653

AD GODEFRlDUJiAPPEND.11. MONUM.DE BELLO SACRO.

635
636
silri a Deo praeparatum, migravit ab hoc sseculo.A
. farios et divitias suas, quas dederat illis Deusin
Venit lric ad nos legatus quidam a rege Babyloniae; regionibus Sarracenorum, eo quod morti se pro
et remiserat ad nos legatos nostros cura ipso, quos Deo exposuissent; at alii paupertatem suam praetenuerat captos per annum. Dubitaverat enirn an tendebant. Praedicatumest eo terapore ut darct pofaceret nobiscum amicitiam, an cum Turcis. Vole- pulus decimas de omnibus qum cepisset,quoniam
bamus nos in hoc convenirecum eo : Si facerel no- multi pauperes erant in exercitu, et multi infirmi,
bisdeJerusalem auxilium, vel si redderetnobisJeru- et mandatum est ut quartam partem redderent sasalem cum pertinentiissuis, redderemusnos civiluies cerdotibus suis ad qnorum missas veniebant, et
oinnessuas, quas ei Turci abstulerant cum capere- quartam episcoprs, reliquas vero duas Petro Heremus eas; alias autem civitates Turcorum, qttm de mitse, quem pauperibus de clero et populo praefecercgnoejus non fuerunt, si cum auxilioillius, capercn- rant. Ideoque duas partes accipiebat, unam videlitur, partiremur. Turci vero, ut nobis relatum est, cet pro his qui erant de clero, et alteram pro hisqui
volebant hoc facere illi : Si veniret conlra nos in erantde populo.Multiplicabatitaque Deusexercitum
prwlium, et colertnl Aiim, quemipse colit, qui est nostrum, adeo in equis et mulis, et camelis et aliis
de genere Bahvmelh, et acciperent monetam ejus, vitaenecessariis, ut nobis ipsis in mirum et in stuet remilterent tributa qumdam,et multa alia, quae B porem fieret. Orta est itaque ex rerum opulentia
ego non satis novi, facercnt ei. Sctebat de no- contentio atque superbia inter principes, adeout illi
bis quod pauci eramus, et quod imperator Alexius qui Deum intime diligebanl,rerum inopiam atquc
usque ad monem nobis iuimicabalur. Unde nos bella formidolosanobis imminere prseoptarent. Volittcras inrperatoris Alexii de nobis factas inve- lebat nobisdare rex Tripolis quindecim jniHia au nimus, confccto bcllo cuin codem rege Babylo- reorum Sarracenaemonetse.praetereaequoset mulos,
niorum apud Ascaloniaro,in tenlorioejusdemregis. et vestes multas et tributa deinccps singulis annis,
His atque aliis de causis Ammiralusdetinuit legatos multo his ampliora, si non expugnarelur a nobis.
noslros per arinurncaptos,"infra Babyloniam.Modo Valebat quippe.unus aureus, octo vel novemsolidos
vero cum audisset quod lerram suam ingressi,villas monetaenostri exercitus. Erat moneta nostra hsec:
cl agros vaslaremus, mandavil nobis ut sine armis Pictavini, Cartenses, Mansei,Lucenses, Valentinei.duccnti vel irecenii, iremus Hierosolymam,el ado- ses, Mergoresi, et duo Pogesii pro uno istorum.
ralo Domitto nostro reverteremur. Scd nos irri Ille ergo dominus Zibclli metuens ne rursus oppusimus hoc, spcrantes de Dei misericordia, minan- gnarelur, misit ad principes noslros quinque millia
les, quod nisi gratis redderet nobis Jerusalem, aureos, et equos, et mulas, et vinum multurn; anBabyloniam calumniaremur ei. Habebat enim Am- " nonam enim suflicientem habebamus. Baptizabanmiralus Jerusalem, eo tcmpore. Eienim cum tur etiam aliqui Sarracenorum, timore et zelonostrae
audisscl qttod Turci essent a nobis superati apud legis, anathematrzanles Bahumeth et omnem ejus
Antiochiam, venit ad opptignandum Jerusalem, progeniem. Ob hoc itaque mittebant quisque de
sciens quod Turci toties fusi a nobis alqtie fu- principibus nostris ad civitates Sarracenorum Iegagali, non occuricreiit sibi in praelium. Tandem tos, cum litleris, dicens se esse dominlim totius
datis maximis muncribus his qui eam defende- cxercitus.Sic ilaque agebant eo tempore nostri prinbant, reccpit civitalem Jerusalem, et obtulit cande- cipes. Et maxime Tancredus rem conturbabat; qui
las, et incensum ad scpulcrum Domini, et in Cal- cum acccpisset a comite Raimundo quinque millia
vario monlc. Scd jam ad obsidioncm redea- solidorum, et duos equos farios optimos, ut in sermus.
vilio ejus esset usque Jerusalem, volebatmodo discedere, et esse cum duce Lotharingise: et ob hoc
CAPUT XXVI.
multse liles habitaesunt. Tandem male discessit a
Dum, ut diximus, exercitusnosler multum labo- coinite.
raret in oppugnatione Archados, nuntiatum est ,
CAPUTXXVII.
D
nobis quod papa Turcorum vcniret contra nos in
Multaerevelationeseo tempore nobis denunliatae
pracliumel quia erat de genere Bahumeth, sequerentur eum gentes sine numero. Igitur mandatum sunt, quaenobis a Deo mandabantur. Quarum una
cst nobis, ut nos prsepararemurad pugnam. Et mi- haecest, qusesub nomine ipsius scripta est qui vidit
serunt episcopumAlbariensemad ducemet ad Flan- eam : Annoab IncarnalioneDomininostriJesu Chri
drenscm comitem, qui Zibellum obsederant; quod sii millesimo nonagesimonono, indiclioneseplima,
est castrum supra mare, quasi loco medio, inter epucta vicesimasexla, concurrentequintoNonis ApriAntiochiamet castrum Archados,longe ab utroque lis, in nocle, cum ego Petrus jacerem in capeliacoduobus diebus. Illi vero, acceplo nuntio de bello, re- mitis Sancti JEgidii adobsidionemArchados,cogilare
licta obsidione, celeriter ad nos venerunt. Interim mecumcmpi, desacerdoteillo cuiDominuscum cruce
i;iventum cst falsum, et quod Sarraceni illud com- apparuit, cum a Turcis obsessiin Anliochia tenerepojuerant, ut nobis taliter dcterritis, aliqtianlulum mur, atque cummultum mirarer quodnunquam cum
respirare possent obscssi. Conjunctisitaqueexerciti- auce mihi apparuerat, vidiillico Dominum ingrebus, cceperuntostendereilli dc partc comilis, cquos dienlem,et aposloloscjus VelrumetAndream,et alium

638
RAIM. DE AGILES HIST. HIEROSOL.
:
Domtne. Et Dominus:Conquemdammagnumel spissum,brunocoloreet subcal- \dent? Et drxi Ettatn,
vo, et magnis oculis. Et ait mihi Dominus: Quid gregetcomes principes et populum, disponatqueae
agts? Et respondi : Domine, ego slo. Et ait iterum betlo, velde castri oppugnalionealiquid, cum tetnpus
ADJUVA,
Dominus: Tu pextecum aliis submersus esses. Sed fuerit, proclamelquenolissimusprmco,DEUS,
quid modo cogitabas? Et respondi: Domine Pater, ter; alque disposilum complere tendat. Tnnc sicttt
ego de sacerdoteillo, cui cum cruce apparuisti, co- tibi dixi, ordines videbis, el tu el alii qui his creditis
gitabam. Et Dominus: Ego scio islud. Et deinceps : et incredulos disliiignelis. El dixi : Domine,quid de
Credequiaego sum Dominus,pro quo otnneshuc ve- incrcdulis fuciemus? Et respondit niihi Dominus :
nistis; et qui pro peccatoribusinJerusalem in cruce Non parcalis eis sed occidite, quia proditores mei
pussussum, sicut modovidebis. Et in ipsa hora vidi sunl, fratres Judm Iscariotm: Res vero illorum his
quamdam crucem de duobus lignis nigris atque qui de priore ordine sunl conccdile, proul necessarotuudis factam, non politamneque adaptatam, nisi rium fuerit Si sic agitis, ittvenietisviamreclam quam
quod in medio trabes incisaese invicem complecte- haclenus circuistis. Et sicut cmtera qumeis dixisli,
bantur. Et ait mibi Dominus: Ecce crucem quam incommululaprovenernnt,et hmcqttoquevenient.Sctt
qumrebas.Et fuit in cruce illa Dominussic disten- tu quam gentem prmcipuedilexerim. Et respondi.
tus et crucifixus, sicut in temporepassionis. Petrus B Domine,genlemJudeorum. Et Dominus: Hi quoniam
autem in capite suo, illam a dextris sustinebat; An- increduli fuerunl, odiocos Itabui,et inferiores omntdreas a sinistris, in collo; tertius vero ille a tergo, bus genlibusstabilivi. Videte itaque ne increduli simanibus sustinebat. Et dixit mihi Dominus: Hmc lis : Alioquin, vobis remanenlibuscum Jttdwis, alios
dicespopnlomeoquia sic me vidisli. Videshus quin- populos assumam, el per ipsoscomplebo qttw vobis
queplagas meas? sicvosquinqueordinibusconsislilis. promiseram.Hmc quoquedices ad eos : Cur timent
Primus ordo esl non reformidantiumtela v,elgladios, facerejustiliam? Et, quid meliusjuslitia ? Hancjunec aliquod genus tormenti. Ordo iste similis mihi sliiiam volo ut teneanl; per familias et cognationes
est: Ego enim in Jerusqlem veni,gladioset lanceas, ponant judices. Cum aulem quilibet offenderit
et fustes,et baculos,demum el crucemnon dubitavi. alium, dical qui injuriam patilur : Frater vetMoriuntur pro me; egoquoquepro eis mortuussum. lesne sic libi fieri ? Posthmc nisi malefactor
Ego sumin eis, et ipsi sunt in me. Cum veroii tales desieril, ex nomine sum potestatis ei contradicat;
obeunl,a dextris Deicollocantur,ubiegopost resurrec- deindelicenter judex a malefaclore omnia bona sibi
tionem,in cmlumascendensconsedi.Secundusautem auferat, el medietassit ejns qui injuriam patiebaiur,
ordo est eorumqui in subsidioprioribus sunt, ai.quea reliqua vero, polcstatis. Si aulem judex aliqua d:
-"
tergoeoscuslodiunt,adquosetiamrefugereilli possunt; causa hwc facere distuterit, lu vade ad eum el corhi vero apostolissunt similes, qui me sequebantur, ripe eum, et dic ei quod nisi ille se correxerit, tion
mecumquemanducabant.Terlius veroordoest eerum, exsotveturusque ad ullimum smculidiem, nisi retniqui ,apides et tela prioribus minislranl; hi namque seris illi. Nescisnequam grave sit prohibitum? Etsimites sunl illis qui, cum viderentme in cruce, de enim ego prohibuiAdm de arbore scientiw ne tangepassionemea dolentes,pectora sua perculiebant,in- ret; transgressusmeumprohibitum,et ipse el postert
juriam fieri mihi proclamantes.Quartus autem ordo sui in caplivilale misera fuerunl, donec ego veniens
est eorum qui videntesbellum insurgere, se domibus incarne,eos,morle crucis moriendo,rcdemi. Dedeciinlrudunl alque ad negolia sua convertunlur, non mis vero,bene.quidain fecerunl,quod eas sicul prm
credentesin virlule mea vicloriam consistere,sed in cepi dederunt. Mulliplicaboiluque iltos, utque inter
hominumprobitate. Hi tales, illis sunt similesqui alios cognoscibilesfacium. Cum autcm haecdixissct
dixerunt : i Reusest mortis, crucifigatur,quia regem Dominus, ccepi postulare ab eo ut pro charilate sua
se fecit,ct DeiFilium se dixit (Malth., xxvi). Quin- litlerarum scientiam, quam nuper mihi abstulerat,
lus autem ordo eorumest qui cumbelli clamoremau- redderet. Et ait Dominus; Non sufficiunttibi ad
diunt, de tvngespeculantes, clamoris causas r.equi-p enarranaum ea qum nosn, et tatnenvts sctre piura:
mnl, et ignavimnon virtulis aliis exempla tribuunl Et jContinuo ita mihi visus sum sapiens, ut nihil
et non solumpericula pro me, verum etiam pro fra- sapere ultra rogarem, et ait Dominus: Sufficiuntlibi
tribus subire nolunt, sed sub specie cavendi, alios adhuc qum nosti? Et respondi : Sufficiunt.Et Dovolenlespugnare, vel pugnatoribus arma ministrare, minus rursum : Quid dixi tibi? Responde.Et ego
secumad speculanduminvilant. Hi Judm prodilori, nihil screbam. Curaquemihi instaret ut aliquid eoet Pilato judici similes sunt. Erat autem nudus in rum quaedixerat responderem sibi, respondi: Do
cruce Dominus;tamen linteolo praecinctus,a geni- mine, nihil novi.Et ait Dominus: Vadeel annuntia
bus usque ad lumbos, et erat linteolum medio colo- qum nosli, et sufficiantlibi qumscis.Cum autem haec
re, coloratum inter nigrum et rubeum. El circa fratribus ostendissemus, cceperuntquidam dicere,
horam habebat vittas albas, et rubeas atque viri- quod nunquam crederenl quod hujuscemodihomini
des. Post sublata cruce remansit in habitu in quo loqueretur Deus, et dimittcret episcoposet principrius venerat Dominus. Et dixr ad eum: Domine pes, et ostenderetse homini rustico ; unde etiam de
Devs, si Itocdixew, non credentmihi. Et respondit lancea Domini dubitabant. Quapropter convocavi
mihi Dominus: Vis cognoscereeos qui his non cre- mus fratrcs illos quibus de lancea aliquando revela637

AD GODEFRIDUM
659
APPEND.II. MONUM.DE BELLO SACRG.
640
tum fuerat, et post haec Arnollum capellanum co- i pererit. Et dixit sacerdos : Si aliquid horum dubimilis Northmanniae,qui caput omnium incredulo- latis, fiat ignis, et in Dei nomine, et horum testimoruni erat, ct quia littcratus erat, credebant ei mul- nio, transibo per medium. Acccssit et alius sacerlum, et quaesivimus ab co, quare ipse dubilaret. dos, nomine Stephanus, cognomineValenlinus, vir
Ctnnque dicerct quod episcopus Podiensis inde du- magni testimonii,et bonaevilse: et dixit: Ipse Dobitavcrit, rcspondit quidam sacerdos Petrus nomi- minusJesus loculuscsl mihi in ipso fervoretribulanc Desiderii: Ego post obitum ejus vidi episcopum tionis qumfuit apud Anliochiam, et promisit mihi
Podiensem, el beatum Nicotaum cum eo, et post corummulre suu, beatissimavirgineMaria: quod, in
niulla alia, dixit mihi episcopus : Ego sum in uno quinta die qumfulura erat, misericordiampopulosuo
clwrocumbealo Nicotao, sed quia de lancea Domini facerel ei laboresejus quumplurimoscompleret,si ad
dubilavi, qui maxime credere debuissem,deduclus enm reverterenlurex lolo corde; el in die illa lancea
sumin infernum,ibiquecapilli mei,ex hac parte dex- Dominireperta est; ubiegopromissa Dotninicotnptetera capitis, et medietasburbmcombustaesl, el licet ta esse credo. Si quid inde dubilatis, episcopoPoin pcena non sim, lamenclare Deum videre non po- diensistatim ulhmcvidi obtulipro testimoniohorum,
tero, donec capilli et barba sicul anle fuerant mihi " corammuttiludineomni,quodsi ipseveltet,ego transiretn per ignes, vel de altissima turre prmcipitarer,
succreverint.
adhuchoc ipsum vobisoffero.Accessit aulem et epiCAPUT XXVIII.
Haecet multa alia ex parte Dei, praedixitsaccrdos scopus Athensis, et dixit: In somnisego an vigilans
iste quae postea nobis evenerunt; sed haecsuo loco ista viderim,certum nescio, Deus scil. Vir quidam
dici poterunt. Accessit et alius quidam sacerdos, venit indutus albis, et stetit ante me, et lenebat lanEbrardtts nomiiie, et dixit : Eo temporequo Turci ceam Dominicam istam in manibus suis, et dixit
obsidebantexercitumnostrum infra Antiochium,egt mihi : Credis hanc lanceamesseDomini? Et responeram Tripolis. Veneramcnim iltuc anle caplam An- di : Credo, Domine.Dubitaveram et ego aliquando
liochiam, pro vitmmemnecessariis.Cum veroaudis- de ea. Cum id secundoet tertio graviter cxegisset,
sem quod Antiochia capta essel, el nostri ila intus dixiad eum : Credo,Domine,hanc esselanceamDo~
lenerentur obsessiut nutlus ingredi vel egredide no- mini noslri Jesu Chrisli. Et post hsec dimisit me. Et
sliis auderet, et mutta mala alia qum obsessis im- ego Raimundus, qui hsec scripsi coram fratribus et
minebunl,et plurima falsa, quw Sarraceni et Turci episcopis, haecihi dixi: Interfui egodum effoderelur
vcris malis addebant, de vita mea dubius, ad eccle- lancea Domini, et antequam tota super terram appasiam quamdam confugi.Ibi ante majestatemquam- p ruisset, mucronemosculatussum.El sunt in exercitu
dam matris Dominiprocubui, lacrymisque et preci- plures,qui mecumista viderunt. Et addidi : Et est
bus appellarepcr eam Dei misericordiamcmpi.Cum- alius quidam sacerdos,Bertramusnomine,Podiensis,
quc per aliquot dies id fecissem,permanensimpran- episcopoPodiensiin vita ipsinsfamiliuris.Hic autem
sus, et dicens ei : 0 Regina domina, isti peregrini sacerdos infirmatus est usque ad mortem, cumque
sunt qui dimissis parvulis et mulieribus,et omnibus jam de vita sua desperasset, apparuit ei episcopus
charis suis, pro nomineFilii lui, el pro tcjiuc de lon- Podiensis cum Heractiovexilliferosuo; qui [in beltn
ginquovenerunt, el pro filio iuo pugnant, miserere maximofaclo apud Antiochiam,in facicmpercussus
eorutn. Et, o domina,quid dicelur de te et de filio sagitta, cum intrepidusagmina Turcorumprosternetuo, in lerris ipsorum, si in manibus Turcorum eos ret, et indevilam finietut: Etdixit episcopus sacertradideris ? Haecet alia similia cum mcestus et ge- doli: Bertrume,quid agis? Et dixit Heraclius: Domens saepiusilerassem, venil ad me quidam Suria- mine, infirmusest. Et respondit episcopus: Propter
nusquiChristianus erat.et dixit mihi : Bonoanimo incredulilateminfirmalur. Et sacerdos ad hsec: Doeslo, et videne ampliusfleveris.Et dixit: Modoeram mine, nonneegode lancea Domini credo, sicut et de
ante fores Ecclesiwbealm Mariw mutris Domini, el passioneDomini? Et dixit ei episcopus : Et adhue
venil quidam clericus ad me albis vesiibus indutus; D multa alia credersoporlet. Et licet ad hoc negotium
et cumqumsissemab co quis esset,et unde veniret,re- non pertineat, tamen quia egregiumest, gratia bospondit : Ego sum Marcus evangelisla, el venioub norumhominum aliquidadjungam. Cum resedisset
Atexandria; el divcrli huc propler ecclesiamBeatm sacerdos ad prsesenliamepiscopi,et Heracliidomini
Marim semper virginis. Et cum rursus quaererem suiinfrrmus enim erat, nec stare poterat, vidit in
quo irct, dixit: Dominus nosler Jesus Christusest faciem Dominisui, vulnus non esse sanatum, Et ait
apud Antiochiam,eimandavilomnibusdiscipulissuis, sacerdos: Quid esl hot ? Et respondit Heraclius:
ut eo venirent,quoniam Franci debent pugnare cuin Cum ego venissemante Dominummeum, deprecatus
Turcis, et nos erimus eis prmsidium. Et hoc dicto sum enm, ut nunquam Itmc plaga clauderetur, quoabiit.Cumque cgo hisparum crederem, nec a dolore niam propter eumvitam finieram. Et hoc mihi connec a lacrymis cessassem, dixit miht isdcm Suria- cessitDominus.His atque pluribus auditis, credidit
nus : Inlellige : In Evangelio beati Petri est scri- Arnulfus, et confessus est, et promisit episcopo
ptumquod nos hubemus, quod gens Chrisliunorum Albaricnsi, quod coram omni multitudinc populi,
qum capietJerusalem, infra Anliochiamclausa erit, pro incredulitale sua veniam pcteret. Die autem
nec indeexire poterit, nisi prius lanceamDomini re- constituta, cum venissct vocotusad consiliuin Ar-

RAIM.DE AGILES HIST. HIEROSOL.

641
62
nulfus, coepitdicere quod bene crederet; sed cumi A habehat super caput replicatam, ingredi in ignem
domino suo volebat loqui, antequam veniam inde! vidit, et cum videret quod non egrederelur, existipeteret. Cum vero hoc audisset Petrus Bartholo- mansPetrum Bartholomaeumesse, lacrymari coapit,
mseus, iratus nimiura, dixit sicut homo shnplex, et; credens eum exslinctum esse in igne. Erat autem
'
qui veritatembene noverat: Voloac deprecor,ut fiat multitudo ibi hominum, nec poterant omnes omnia
ignis maximus, ei cum lancea Domini transibo per videre. Et alia multa nobis relata sunt, et facta, quac
medium,et, si lancea Domini est, incolumistrans- nos metiientes legentibus fastidium, scribere noluieam; sinautem falsumest, comburarin igne. Videoi mus, cum ad omnemcausam trcs idonei testes sufenim quia necsignis nec leslibus credilur. Placue- ficiunt. Unum vero non praetercamus. Postquam
runt haecomnia nobis,et indicto ei jejunio, diximusi enim Petrus per ignem transivit, licet adhuc mulquod eo die fieret ignis, quo DOminus noster proi titm exaestuaretincendium, tamcnpopulus ita avidc
salule nostra, plagatus, et in cruce fuit. Et post; titiones collegit, et caibones cum cinere , ut in
diera eratParasceve. Itaque illucescentcdie'consti- brcvi spatio nihil inde appareret. In frdeetenim illotuta, ignis paratus est post meridiem. Convenerunt>, rum, multas per hsecvirlutes operatus est postea
eo principes et populus, usqtie ad quadraginta mil- Dominus. Ut vero Petrus Bartholomaeusde igne
lia virorum, fueruntque ibi sacerdotes nudis pedi- " egressus est, Uaut nec tunica ejus combusta ftierit,
bus, et induti sacerdotalibus vestimentis. Factusi nec eliam ille subtilissimus pannus dc quo Iancea
est ignis de oleis siccis, et habuit in longitudinequa- Dominiinvoluta erat signum alicujus laesionis hatuordecim pedes; et erantduoaggeres, eteratinter
buisset; accepit eum populus, cum signasset eos
utrosque duos aggeres spalium quasi unius pedis, cum Iancea Domini, et clamasset alta voce : DEUS,
atque in allitudine aggerum erant quatuor pedes. ADJUVA,
accepit, inquani, et traxit eum per terram,
Cum vero vehementerignis accensus esset, dixi egoi et conculcavit eum omnis illa multitudo populi,
Raimunduscoram oninimultitudine: Si Deusomni- dttm quisque volebat eum tangcre, vel aecipcre de
potenshuic hotniniloculusest facie ad faciem,el bea- veslimento ejus aliquid, et dum credebat eum esse
tusAndreas lanceamdominicamostendil ei, cumipse! quisquam apud alium. Ilaque tria vulnera vcl quavigilarel, transeat iste illmsus per ignem. Sin au- tuor fecerunt ei in cruriCus, "abscidentesde carms
tem aliter cst, et mendacium est; comburatur isle: ejus, ct spinam dorsi confringeiifes, crepuerunt
cumto.ncea,quamportabit in manibussuis. Et om- eum. Expirasset autem ibi Pelrus, sicut nos crcdtncs llexisgenibusresponderunt: Amen.Exrcstuabat mus, riisi RaimundtisPclcz nobilissimus miles, et
ila incendiumut usque ad triginla cubitos aerem p forlis, facto agmine sociorttm irrupisset in agmcn
occuparet; accederevero prope nullus poterat. Tunc turbse turbatae, et usque ad mortem pttgnandolibePetrus Bartholomseus,indulus solummodo lunica, rasset eum. Sed nos in solliciludine et angustia
ct flexisgenibusante episcopumAlhariensem, Deum modopositi, amplius de his scribcl'e non possumus.
teslem invocavit,quod faciead fuciemipsum in cruce Cum vero detulisset Raimuildtis Pelez Petrutn
viderit; et hwc, qumsupru scripla sunt ub eo audie- ad domum nostram, colligatis vulneribus ejus
rit, el a beaiis aposlolis Petro el Andrea, et neque coepimusquaerere ab eo quare moram fecissct in
quidquameotum, qumipse sub nominesancti Andrem igne. Ad haec ipse respondit : Octurrit mihi Do
velsanctiPetri, velipsius Dominidixit se composuis- minusin medioigne; et apprehendensme per manum,
se, et si quidquam menlilus erat, prmsensincendium dixit mihi: Q'iia dubilasti de inventione lanvcm,
nunquamiransisset.Cmtera qumipse commisisseiin cnmbeatusAhdreaseamlibiostcndisset,nonsictransDeumel in proximum, dimilterelei Deus, et pro his ibis illmsus, sed infernum non videbis.Et Iwc aulo,
oraret episcopus,atque omnes alii sacerdoles, et po- dimisitme. Videteitaque, sivultis,adiislionemmeam.
pulusqui ad hoc spectaculumconveneranl.Posl hsec Et erat aliqua adustio in crttribus, verumnon multa;
cum episcopusposuisset ei lanceam in manus flexis sedplagseerantmagnse.Posthaecconvocavimusonines
genibus, et facto signo crucis, cum larrcea viriliter ip. qui de lancea Domini dubitaverant, ut venirent ct
et imperierrilus incendium ingressus est, atque viderent facierriejus, et caput, et reliqua membra,
spatio quodam in medio ignis demoratus est, et sic et intelligerent, quod verum est, quidquid ipso
per Dei gratiam transivit. Sunt nonnulli adhuc, qui tlixeratdelancea,et dealiis,cum prO testimOnioeosignum hoc ibi viderunt; quod antequam ingrede- rum non extimuisset introire tale incendium. Yidcreturin ignem, quaedam avis desuper volans, lu- runt itaqtre multi, et videntesfaciem ejiis atqua
slrato igne, se intus misit: Et hoc vidit Ebrardus totum corpus, glorificabant Deum dicentes; Bene
sacerdos ille, cujus superius mentionem fecimus, potestnos Dominus cuslodire inter gladios immicoqui Hierosolymisposteapro Deo remansit, et Wi- rutn nosirorum,qui hominemisiumliberavitde lanto'
lhelraus Bonifilius, optimus miles, et boni testimo- incendioflammarum. Ccrte non eredebamus, quoct
nii, patria Arelatensis, hoc ipsum se vidisse testa- sagitta aliqua sic transire posset illmsa per ignem,
tur. Alius quidem rniles est optimus, genere Nite- quomodoistetransivit. PosthaecPetrusconvocavitail
rensis, nomiueWillrelmusMaluspuer,qui antequam secapellanumcomitis,nomine Raimundum,et dixil
Petrus ingrederetur in flammara, quemdam homi- ei: Quare voluisti ut ego ob testimoniumDominica?
nem indutum veste saccrdotali, nisi quod casularri lancem,et cwlerorumqtim ex parte Dci dixcram,per

APPEND. II. MONUM.DE BELLO SACRO.

AD GODEFRIDUM
644
043
mcendiumtransirem? Scio salis quia hoc et hoc co- A
, immistt Dominus ut vix fugerc, post primos ietus
gitastis. Et dixit ei quse ipse cogitaverat. Cumquc eorum aliqui possent. Erat quidem ad videndurasaille se taliler cog.itasse negaret, respondit Petrus tis deleclabile,cttm aquaeductirivulus raptim trunBarlholomaeus: Mihi quidemnegare non potes, quia cata cadavera nobiliumet vulgi in civitateminferret.
certum hoc habeo: Etenimilla nocle fuit hic beatis- Cecideruntibi dc nostris unus vel duo ; de liostibtit
sima virgo Maria , el episeopusPodiensis, per quos vero, usque ad septingentos cecidisse audivimus.
ego quw tu negasdidici. Miror satis cum de verbis Reversi itaque cum grandi victoria, et spoliii
Dominiet aposlolorumejus non dubitaveris, quare multis , dixerunt nostri principes ad populum
experimenlumcum periculomeo, de soiis liis habere Hodie vidilnos rex Tripolis, el nosvidimusviascivivoltteris.Tunc deprehensamcogitationemsuam, et latis, et consideravimusaccessus; et nunc, si laudase culpabilem anle DcumRaimundus videns, ama- tis, juslum essedecernimusut cras sapiat rex quales
lissime in lacrymas prorupit. Et Petrus ad hsec; milites sumus. Reversi itaque altera die, extra civiNoli despcrare,quia piissimavirgo Maria, et sanctus tatem nullum invencrnnt. Post haecautem mandaAndreas libi veniamapud Deumobtinebunt.Tu vero vit rex Tripolis ad nostros principes si desisterent
enixiuseos deprecare.
ab oppugnationeArchados, donaret eis quindecim
K millia aureos, et equos multosel mulas, et vestes,
CAPUTXXIX.
Interim tantae ac tales liles inter principes nostri elvictualia, atque mercatum faceret de omnibus
exercitus oborta?sunt ut pene totus exercitus divi- rebus omni populo; prselerea redderet omnes captideretur. Sed Deus qui ductor erat, et Dorainus vos, quos habebat de noslra gente. Venerunt eo
noster, nc talia fierent beneficiis suis prohibebat. tempore ab Alexio imperatorelegati, cum maximis
Erat civilas nomine Tripolis, cujus snperius men- querimoniis de Boimundo, eo quod retineret civitatio facta est, non multum longe a castris nostris. tem Anliochiae,coiitra juramenta quae imperatori
Hujus igitur civitatis dominus, cum discordiam feceral. Habebat enim Boimundus Antiochiam eo
principum nostrortim didicisset, respondit nostris, tempore. Namque cum audisset de comite, quod
qtti de rcddendo tribulo eum appcllabant: Et qui profcclus csset a Marra rn intcriora Syrisc, expulit
suni Franci? Et quales militessunt? Et quanta eo- homines comitis violcnterde turribus Antiochise,
rum potenlia? Ecce lertius mensis modo agitur ex quas servabant. Et propterea mandavit Alexius ad
quo exercitusFrancorum obsedil caslrum Archados, principesnostros, quod donaret aurum et argentum
et neqneassulium eorum habui, neque aliquem ar- multum eis, et veniret cum eis in Jerusalem, si
maluin de ipsis vidi, et lamen sunt propetne per cxspectarent usque ad feslivitatemsancti Joannis,
qvaluor leugas. Sedveniunt huc, cl videamuseos, et et tunc instabat DominicumPascha. Dicebant ob
omprobemus militiam eorum. Quare ego eorum ho- ea multi in quibus comeserat: Exspectemusimperaminumtributarius fierem,quorumfaciesnon vidi, et torem, el habebimusdonaliva ejus, el ipsum, qui fa
fortiiudinem igiioro? Ut vero haec relala sunt ad ciet nobis veniremercalumper mare et lerram, et
exercitum nostrum; dixerunt quiquc ad invicem : sub ipsius dominio concordabimus.Omnescivitaiet
Ec.cequodacquisivimuspro conlenlionibusel discor- se dabunt ei, et ille vestiet quas voluerit, et quas vcdiis nostris : Blasphematur Dcus; el nos conlemni- luerit destruet. Proptereapopulusisle noster, longis
mur, Ilaquc corivenienlesin unum principes nostri, et diulurnis defatigationjibusconquassalus,si vensrit
Etatueruntut Albariensisepiscopus cum parte cxer- in Jerusalem, volet forlasse reverli, ut deforis vidccilus castra servaret,etprincipescum ordinibuspedi- rit eam. Quw vero et quanta pericula maneant illos
tumetmilitum, sicutpugnandiraosest, usqueadmu- qui perficereiter desideranl, perpenditis. Adhuc uuros civitatis assultarent. Conslitttta aulem die cum lem obsidemuscastellumArchados,el usque ad mennostri taliter proficiscerentur,egressiTripolilaniob- sem vel se reddenl velvi capientur, et cum longe noviam illis, in multitudineet lumullu suo confisi, pu- lum sil de obsidioneista, si dimillumuseumul ingnare cum nostris parabant. Est quidam murus ~ explicabilem, mullum conlemnelurnoster exercilus.
firmissimiisaquaeductiin civitatcmet altus, inter qui haclenusnihil incmpilquodinexplelumdimiserit.
qttem et raare.non multunt ampla via est; a tribus At vero alii e contra dicebant: Setnper nocuil nobis
cnim partibus Tripolim mare cingit. Hunc igitur imperaior, semper mcntitus est, semper adversum
iiiurum aquseductiquemdiximus, Sarraceni munie- nos cogitavit.Et nunc quia videtse nihil posse,el nos
ritnt, ut quasi de caslello caslcllum cxire et regredi valereper graliam Dei, ex studio agit quatenusa propossent, si quid adversi contigisset.Videntes ilaque posilo itineris nos relrahat, ne hi qui audierint,
nostri hanc mulliludinem loco et armis conliden- exemplonoslrivcniredisponunt. Sed jum quos ipse
tem, invocandoDeum, el erectis haslis conglobatim mulloliestmsit verbiset opere,fidei ejus frustra anipediteset mililes, morc processionis,usque ad eos mosadhiberecaveanl. Fidenles igittir, Christo duce,
vonerunt, ut si nostros vidisses, amicos non hostes qui nos de tam mullis, prmterspem liberavitpericuesse eos dixisses, ut autcrn perraisti sunt, hostes lis et conlra omniamoliminaimperaloris et fraudes
esseet non amicoscrederes. Fedatur enim terra san- ejus nos conlutatusest, viam pro qua venimusingreguine Maurorum, et completur aquaeductuscada- diamur, et facile, ex Dei promissione,quod volymut
veribus eorum. Tantum namque timorem hostibus consequemur.Et cum hoc audieril imperator,captam^

RAIM. DE AGILESHIST. HIEROSOL.

645
646
scilicetesseJerusalem, tunc liberum iler quod verbisA crucem in hastile positam, et qurdam indutus sacersimulabal,opere complebit. Similiter de ejus dona- dolalibus vestibus sequebatur eum, habens lantivis-eritlaus. Populus hanc maxirae laudabat sen- ceam inter manus. Et episcopus incoepitresponsotentiam. Sed quia comitis familiares erant multi; rium hoc : Gaude, Maria virgo, cunctas hmresessola
quippecum pro populo suo comes, sine aliis princi- inleremisti. Et illico incoeperunt sine numcro cenpibus, morti exposuisset, et pluribus magrraet pri- tena millia virorum; atque sic illud sanctum collevata beneficiacontulisset, propterea consilia prin- gium abiit. Maneautem facto, venit sacerdos, et primum qtisesivit,si haberemus lanccam; et cum vicipumct populi vota impcdiebantur.
CAPUTXXX.
disset eam, cum multis laorymis camit cnarrare ea
Praedicavimuseo temporejejunium, et orationes quae superius diximus. Misit ilaque comes Guillelet eleemosynasin populo, ut Deus omnipolens, qui mum Ugonem de Muntilio fratrem Podiensis epreum de tam mullis regionibus conduxerat illuc, in- scopi Laodiciam, ubi crux dimissa fuerat, cum caspirare dignaretur, quid erat 'graturn de hoc itincre pella ipsius episcopi.
in conspectu suo. Itaque lidelium vota quod quaeCAPUTXXXI.
rebant apud Deum, facile promeruerunt. Apparuit
" Interea Petrus Bartholomseus,morbo defatigatus
enim episcopusPodiensis Stephano Valentino , de ex conquassatione et vulneribus, convocavitcomiquo superius mentionem fecimus,quia Dominum tem et principesejus, et dixit eis : Finis vitw meet
cum crttce viderit, et percussit eum cum virga, re- appropinquavit,et scio salis quia de omnibus, qurs
gredienlemad domum suam per noctem episcopus, malefeci et dixi, vel etiam cogitavi, ante Deumju et dtxitei : Stephane.Et ille respondit: Domine. Et dtcabor; in cujus conspeclu,hodie lestificor ipsttm,
respiciens agnovit eum. Et ait episcopus : Quare coram vobis,menihil composuisseex hisomnibusquas
neglexistisemelvcl secundoquod tibi dixi de cruee, ex parte Dei, et aposlolorumipsius vobis nuntiavi, tl
dominwet matris nostrm sempervirginis Marim? de adhuc vobis dicam. Et sicut vidislis ea qum vobis
cruce dico, quamegoprmferrifaciebam, ul apporta- nuntiavi, sicsine dubio videbiiisea qumvobisdicam,
relur tn exercilum. Et quod signum meliuscruce? siquidemDeo fidetiterservialis. Tu vero comes,cum
An non est salis illa crux pro nobis lapidala ? An venerisin Jerusalem, fac ut exercitus postuletDeum,
nonilla crux benevosconduxil,usquead lanceumDo- ut vitamluam prolonget,atqueconlinuet,et Deus promini? El nunc ait dominact bealissimasempervirgo longabileam lunlumdem quantum vixisti. Tu autcm
Maria, quod nisiillam crucem habealis, non polestis cumreversusfuerispropequinqueleugas, in ecclesiam
habereconsilium.Eicontinuoait sacerdos:Oreoereii-. Sancti TrophimilanceamDomini pones, et ecctesiam
dissime domiite,el ubi esl bealissimavirgo Maria? ibi fabricare facies, et fielibi monela, quam tujuraEt statim episcopus eam monstravit ei. Erat autem bis ne falsa fial. Sed neque aliud aliquidfalsum ibi
beatissimavirgo Marialonge ab eo quasi novemvel permittes. Vocabitur autem locus Mons gaudit : Et
decem cubitis, specie et ornatu valde admirabilis; fienl hmc intra provinciam. Etenim beatus Pelrus
et assistebant ei beata Agalba, et quaedam allera apostolusTrophimosuodiscipulb promisil,quod lanvirgo cum duobus cereis. Et tunc sacerdos ait ad ceamDominiei milleret. Post haec Petrus Bartholoepiscopum, qui assistebat ei: Domine,quanta di- mseus, securus et in pace, hora sibi a Deoconstituia,
cunlur de vobisin exercitu, quod in inferno vobis migravit ad Dominum; sepultusque esl in loco illo,
barba el capilli combusli sunl, el atia mnlla quibus ubi cum lancea Domini per ignem transierat.
CAPUTXXXII.
non creditur? Et nunc oro, ut unam de candelis
istis in leslimoniumhorum quw dicilis, mihi donetis
Intevcacomes atque alii principes de itinere Jeruut deferamad comitem.Tunc ait ille episcopus:Vi- salem, qua melius ac levius fieret, ab incolis regiodens, videfaciemmeam.Nunquid perusta est ? Post nis perquirebant. Tunc accesserunt ad nos quidam
hsec accessitepiscopusad beatissiroam Virginem,et Suriani. Sunt enim ibi montana Libani, in quibus
1 ad sexaginta niillia habitabanf Christiariorum, et
cognitaejus voluntateregressus est ad sacerdolem, D
et dixit ei : Quodlu qumris,impetrarenon potes; sed lerram illam, et montana mullo tcmpore Christiani
hic annulusquemhabesin digilo tuo, nectibi prodest, possederunt, qui propter civitatem Tyri, quaevulnec portare eumdebes: Vade, et dabis eum comili, gariter nunc Sur appellatur, Suriuni vocantur. Sed
dicens: Virgomater sanctissima, mitlit tibi hunc insurgenlibus, per Dei judicium, Sarracenis atqtie
annulum,el quoliesdefecerisin aliquibus rebus , re- Turcis, in tanta oppressione scrvitutis isti Sttriani
cordare illius dominmqumtibi miltit Ituncannulum, fuerunt, per quadringentos et amplius annos, ut
et appellabis eam , el Dominusauxiliabitur tibi. multi eorum compellenturpalriam et Chrislianam
Rursus , cum quaereret sacerdosab eo quid vellet deserere Iegem: Si qui, per Dei gratiam, conlcmut faceret frater suus, respondit episcopus : Oret psissent, cogebantur tradere pulchros parvulos
beneelectumepiscopum,ut pro animabus parentum suos ad circumcidenduravel turcandum, vel rapienoslrorum celebrettres missasad Dominum. Et ait bantur de finibus matrum, interfecto patre et illusa
iterum ; Prmcepitmaler nostra, ut deinceps lancea parente. Quippein tantam malitiam exarserant illa
nonmonslreiurnisi a sacerdoie induto sacris vesti- hominum genera ut ecclesiasDei subverterent, et
bus; ct crux ei prwferulur, sic. Et tenuit episcopus ejus, vel sanctorum ejus imagines delerent, et quas

AD GODEFRIDUM
APPEND.II. - MONUM.DE BELI.O SACRO.
648
647
nn poterant delere per moram, oculos eorum erue- A liwcet aliw multm civitatesconquisitmernnt. Probant, vel sagittabant, altaria vero omnia suffodie- pterea lu noliesse molestnslibi nequetuis, sed qttidbant. In ecclcsiis autem magnis, bafumarias facie- quid tibi Deus concesserit, in nomine ejus libenter
bant. Quod si aliquis de illis angustiatis Chrislianis, distribuc, atque luis hominibus,socius et fidelisamirniaginem Dei vel alicujus sancti, domi susehabere cus esto. Si sic egeris, dabit tibi DominusJerusulem,
volebat, vcl redimebat eam per singulos mensesvel et Alexandriam,atqueBabyloniam: Quodsi hwc neatinos; aut conculcata in stercore, coram oculis glexeris, nec promissatibi a Deo consequcris,nec leipsius comminucbatur. Quodque adhuc relatu nimis gttiumejus habebis, donecin illa angustia positussis
dtrrum cst, ponebantjttvenes in prostibulis et com- ul quo declinare possis ignores. Acccpit itaque comutantcs sorores eorum pro vino, ut nequius age- mcs haecverba sacerdotis, accepit, inquam, verbis,
rcrit. Et ncque his neque aliis tristibus, illaciirnari sed operibus abnegavit. Etenim cum accepissct
palam ctiam matres audebant. Et quid de his multa multain pecuuiam a rege Tripolis, nulli unquam
narramus? Conjtiraverat ccrte gens illa contra San- largiti aliquid inde voluit, sed eliam verberihus
cltinr sanctoriim, ct cjus haereditatem. Quod nisi atque contumcliis quotidie suos lacerabat. Non sojusstt el iiistinctu Dei, Francorum gentes, his malis B lum autcm haecsacerdos dixit, verum etiam multa
occiirrissent, profecto brula animalia contra illos alia quse.retro acta sunt, de quibus quaedam huic
Detts armasset; quod aliquando nobis praesentibus opcri apponimus.Aliquandonamque cum prolicisci
fccit. Et dc his, hactenus dictum sit. llli, inquam, vellemus ab Antiochia, venit sacerdos iste ad me
Stiriani, de quibus stipcrius diximus, qui ad comi- Raimundum, ct dixit mihi quod quidam sibi in vitem vciicruiit, requisiti de meliori itinere, respon- sione apparuerit, qui dixit ei : Vade in ecclesiam
derunt: Esl via per Damascumplana salis, el plena Beali Leonlii, et inveniesibi de reliquiis quatuor
viclualium, sed non inveniclis aqttam per duos dies. sanctorum, et tolles eas teeum, atque porlabis in Je
Est atia per montana Libani, lula salis et copiosa; rusalem. Et ostendit ei in ipsa visione reliquias,
sed gravis mullum sagmariis atque camelis. Est et et reliquiarum loculos, etdocuit nominasanctorum.
lia sccns mare , ubi latn multm ac tales angustim Cum vero evigilasset sacerdos, et non satis suae
&'itl ttl si quinguaginta aut centum Surracenieusre- crederet visioni, ccepit agere precibus, et obsecraUnerevotuerint,prohiberepossinl omnegenushuma- tionibus ad Deum, ut sr haecrevelatio ab ipso erat,
niim. Et tamen in Evangeliobeali Petri, quodapud sccundo saltem sibi innotesceret. Adstitit ei idem
nos est, continetur quod si vos estis gensilla qum sanclus in visione post aliquot dies, atque multum
Jerusalem r.aperedebet,permaritima transiredebelis, comminatusesl, quod mandatum a Domino neglclicet propterdifficullatemnobis impossibilevideatur. xisset, et nisi usque ad quinlam feriam sustulisset
Non solum atttem hoc, de ilinere vestro; sed et alia illas reliquias, esset sibi gt ave damnum et Domino
muUa, quomodovos egistis, et qualiter agere debea- suo Ysoardo comiti. Erat enim Vsoardus comcs
tis, in Evangeliosuo apud nos scripta continentur. Diensis,vir in quanlum noverat, Deolidelis, et om
llis atquc aliis modis persuadentibus, et contradi- nibus nobis sapientia et probitate ulilis. Ctrmhoc
centibus aliis, GuillelrousUgo de Montilioreversus inihi Raimundo narrasset sacerdos, retuli ego ad
est cum crnce, de qua superius diximus. Hanc au- Aurasicensemepiscopum,etad comitem sancti ^Egitcm crucem, cttm vidissent ctiam familiarcs comi- dii, et ad alios quosdam. Qui, acceptiscandelis, vctis, in tantam itineiis commotionem dcveneruntut nimus ad ecclesiam Sancti Leonlii. Obtulimuscanpraeter comiliset aliorum principum consilium, in- d.laset vola Deo et sanclis ejusdem ecclesiae,ut
censis laberrraculis suis, et primum comilis fami- Deus omnipotens qui eos sanctilicaverat, nobis eos
liarcs, obsidronemArchados dimitlerent. Coiiturba- consorles, et coadjulores donaret; et sancti ilii,
batur itaque comes usque ad lacrymas, et usque ad peregrinorum et exsulum pro Deo non spernereni
sui et suorum odium ; neque tamen ob hoc volun- consortium, sed magis nobis conjungercntur, et nos
tatem suae plebis Deus iinminuebat. Sed dux Lo- D Deo coniunscrcnt. Maneatttem facto, venimus cum
tharingiac,maxrme hoc lter volebat, et plebem ad saccrdotead sanctarum reliqttiarum loculos,et, sicut
lioc monefaciebat. Itaquc profecli ab invisa illa et nobis praediclumfuerat, inveiiimus. Sunt autem noodiosaobsidioneArchados, venimus ante Tripolim. mina sanctorum istorum, Cyprianus, Omezios, LeNilebatur etiam tunc comcs Rainuindus, precibus ontios, Joannes Clirysostimus. Inler ipsos autem
atquc muneribus apud omiies nobilcs, ut civitatcm loculos,capsulamquamdamrcperimus cum reliquiis,
Tripolim obstderent, sed omnes ei eontradicebaiU. de quibus cum qusereremusa [sacerdote,cujus sanApparuit eo temporc sanctus Andreas apostolusPe- cti essent illse reliquise, sc nescire respondit, cum.
tro Desiderii, de quo supra mentio facta est, etdix.it vero ab incolis quaereremussi scirent cujus sancti
ci: Vade el dic comili: Noli moleslusesse libimet, essenl, se nescire dieebant; alii sanctiMercttrii, alit
v.equealiis, quia nisi prius capta fuerit Jerusalem, Sanclorum aliorum. Sacerdos vero levare el coliitmllum succursum habebilis.Non le molestetinex- gere cum aliis reliquiis eas volebat. Cui ego, Raiplela obsidio Archados,non ie gravet quod hmccici- mundtts, coram omnibus, qui ibi aderant fortitcr
tas velatim qumin ilinere sunl ad prwscnsnon ca- dixi: Si venirevolueritistesunctus Jerusalem, nowtcn
.viinfur, qnia imminet vobis in proximo bdlum, \M SKnmet voluntalem manifeslel; alioquin remaneut

RAIM.DE AGILES HIST. H1ER0S0L.

C50
. cos dies et sine impediinentovenimus Accaron.Rex
hic. Nunquid de ignotis ossibus honorabimur? Ita- A
que illo die dimissae sunt reliquiaeillae. Cumvero aulem Accaron, mctuens ne civitalem sttam obsidesacerdos alias reliquias collegissct, et pannis atque remus, juravit corniti, propter hoc ut discedererlus,
pallio eas involvisset,in nocle quce secula est, asti- si cuperemusJerusalem, vclsi essemusin rcgioneJutit ei vigilantiquidamjuvenis, nuasi quindeciman- dmm,per viginti dies, el rex Babylouiorumnobis in
norum, pulcherrimus valde, qtti dixit ei -.Quureho- bello non occurrercl; vel si possemussuperareipsum
die non accepislis reliquias meus cum cwleris?Et regem, redderel nobis se, el civitaternsuam; interim
presbyter ad haec: Et quis es tu, domine? Et ille : vero amicusnosteresset. Profecti igilur ab Accaron
An ignorusquis sil vexiUiferhujus exercitus? Et re- una die in vespere,juxta paludes quaesunt propc
spondit presbyter: Nescio,domine.Cumquesecundo Caesaream,caslra tclendimus. Dumqtte,sicut nioris
eidem quserenti, eadcm sacerdos responctisset,ter- est, alii pro nccessitateinfra castra disctirrereni; alii
tibiliter comminatusest ei, dicens : Tu revera milti autem de sociisubi hospilati esseiit*a notis sibi icdices. Et tunc ait sacerdos : Domine,dicilur de san- quirerent, columbam desuper exercitum volanlem,
cto Georgio, quod sit vexilliferhujus exercitus. Et accipiter in medio discurrcntium, mortalilcr plagaille : Benedixisti. Ego sum ille. Accipcigilur reli- tam dejecit. Cum autem sustulisseteam episcopus
"
quias meas, atqueseorsumcumaliis pones. Cum au- Atensis, reperit litteras quas illa dcferebat; et erat
tem sacerdos per aliquot dies haec facere distulis- sentenlia litterarum quasi hujusmodi : Rex Accaset, advenit idem sanctus Georgius, el praecepit ron, duci C;esareae: Generaliocanina per me transsine regimine,quipresbylevo graviter dicens: Nullatenus dimittas ivit, gensstulta atque contenliosa^
quod mane reliquiasmeasnon lollas, atquejuxla in- bus per le et per alios, quuntumleyem tuam diligis,
ceniesin ampullula, de sanguine sanclw virginiset noceredesidera. Quodsi vis, facilepoleris. Hoc idem
marlyris Teclm,quempariler tolles,et post hwcmis- el ad alius civilates, alque castra mandabis.In mane
sam cantubis.HseCatque omnia quaeei dixerat repe- autem cum exercitum requiescere prseciperemus,
rit saeerdos, el fecit.
expositaesunt litteraead principes, ct ad omnempoSedanlequamad reliquapervcniaraus,de iris prae- pulum; et quomodo Deus benignus esset erga eos*
termiltere non debemus qui pro amore sanctissimae adeo ul nec etiam aves ad nocendumnobis transire
cxpeditionis,per ignola et longissima aequora Me- per aera possent,et inimicorum nostrorum etiam
diterranei et Oceani navigare non dubitaverunt. nobisarcana reserarent. Unde omnipotentiDeo, lauEtenimAngli, audito nomineullionis Domininostri des et gratias referebamus. Atque inde profecti seJcsuChristi, in eos qui terramnativitatis Domini, et r curi et alacres, et frequentescum prima parte exerapostolorum ejus indigne occupaverant, ingressi citus, et in ultima praecedebamus.Cum vero aumare Anglicum,et circinata Hispania, transfietan- dissent Sarraceni, qui habitabant in Ramulis, quia
tes per raare Oceanuin, atque sic Mediterraneum transieramus fluviumquipropeest, desertieruntmumare sulcanles, portum Antiochiae,atque civitatcm nitionem et arma, et frumentum multum in areis,
Laodiciae,antequam exercitus noster per terram ct messes qttas collegerant.Cum autern venissemus
illuc veniret, laboriose obtinuerunt. Profuerunt eo eo altera die, cognovimusquia Deus revera pro notemporenobis tam istorum naves, quam et Genuen- bis pugnaret. ltaque obtulimusvota sanclo Georgio:
sium. Habcbamus enim ad obsidionem, per istas Et quonianrse ducem nostrum professusest, visurn
navcs, et per securitatemearum commerciaa Cypro est a majoribus, et omni populo ut episcopum ibi
ct a reliquis insulis. Quippe hsenaves quotidiedis- eligeremus,quoniam in illam ecclesiamin terra Iscurrebant per mare; et ob eas Graecorumnaves racl, primam inveneramus,ac simulul B. Georgius
secutaeerant, quia Sarracenieis incurrere formida- pro nobis Deo supplicaret, et per terram incolatirs
bant. Ergo cum vidissent illi Angli exercitum pro- sui nos fidelilereduceret. Sunt autem Ramulaeproficisci in Jerusalem, et robur suarum navium a pe ab Jerusalem, quasi sedccimmilliaria. Itaque halonginquitate temporis imminutum, quippe qui Q buiniusibi colloquium,et dicebantalii : Noneamus
usque ad triginta in principio naves habuissent, ad prmsensin Jerusulem,sed versus/Egyptum et Bumodo vix decem vel novem habere poterant, alii byloniam;el si, per grutiamDei, superarepoterimus
dimissis navibussuis el expositis, alii autem incen- regemJEgypli, non solum Jerusatem, verumeliam
Alexandriamet Babyloniam,et plurima regna obtiuesis nobiscumiter acceleraverunt.
bimus.Quodsi modoeamusin Jerusalem, et non inCAPUTXXXIII.
veiiienlesaquam sufficieiitemdeserumusobsidionem^
Cumque ante Tripolimnostri principes moras in- nechoc nec illud posleaperficiemus.Atveroalii econnecterent, tantum amoremeundi in Jerusalem misit tra dicebant : Vix snnt in exercilu mille quingenii
Dominusin populo, quod nullus se vel alium reti- mililes, et armatorum pedilum grandis numerusncn
nere ibi polcrit; sed profecti vespere contra princi- esl; et laudatur modOjut ignolaset longissimasrepum decreta et contra amorem nostri exercitus, gionesadeamus, ubi nec succursumde nostra gente
ota illa nocte perambulantes,sequenlidie Berinlum habere possimus, nec sanclam civitalem capiamus,
devenimus,atque post haecpraeoccupatisex impro- nec prmsidium ponere, neceliam inde reverti, euni
visoangustiis,quaeBuccatortanominanlur,infrapau- necessarinmfuerit, valeamus? Sed nihil esl hoc: U
PJTHOI.. CLV.
21

fuo

AD GODEFRIDUM
APPENl).11. MONUM.DE BEL-LOSACllO.
O.ji
632
i.wfMttiviamnusirain; et de obsidione,el de siti ct A ibi beatissima virgo Maria de siceulo: coenavilibi
tle fame, el de atiis, Deus, provideal servis suis. Dominus, et resurgens a mortuis, discipulisibi apDimissoitaque pracsidiocum episcopo novo in ca- paruit, ct Thomse; ibidem apostoli iiiflammalisunt
siro Riimulis,oncravimiisbovcset cainelos,dcnique advcntu Spirilus sancti. Itaqoc posila obsidione,una
'l oniiiiajuinciita nostra, ct cqttos; ct ai! Jerusalem dierum cum vcnissenl principcsad reclusum qui est
.ter vcrliiuus. Yerbumautem (|t;odpraiccpcratn bis in nioiite Oliveti,dixit eis : Si cras civitatem oppuut non nisidisculciali,atl Jeru- tjnuveritisusquead nonam, trudet vobiseam Domi(Strus BarlhuLuimcus,
..aleinper duus leiigus appropiuqtiarciitis, ct obliti nus. Cui cum respondissenl : Aon habemusarma.iiinii!,,cl v.lohabu.nius, diuii uiiusquisqucvolchat menia quibusoppugnari murus possit. Ad haec ille
liiiini praevcniro,ex amhilionc occtipaiidicaatclla, resjxtndil : Deus omnipolensesl, qui in scalajuncea
,l villas. Erat cniin ista consiicludo inter ncs, ut si murum opputjnabit,si voluerit. Prmslo est Dominus
a-J CKsiellumvcl villam quis prior venissct, cl po- tuburantibus pro verilute. ltaque comparatis arma:..uissclsig.is.uincuni cuslodiu, a ntillo ulio poslca iiicnlis qu;c per noctem illani potuerunt comparari,
coitliiigebalur.Iia(|iie hac ambitione, tle media no- ita fofliter a mane usque ad tertiam civilas oppucio surgctilcs, noii cxspcctatis sociis, omnia illa guala est ut compelicrentur Sarraceni deserere inmonlana oblinucruiil, ei villas quoesunt in campe- u tcrioreniriuirum fraclo a iKStrisanlemuiali, et qui:,iribus Jordanis. Pauci autem, quibus tioc manda- busdam de nostris asccnJeiUibususque aclaltiludiiiitii Deiciiarius crat, nudis pcdibus incedentcs, pro nem muri intcrioris. Cumquc jam civitas caperetur,
ciiiitcmptudivini vcrbi graviler suspirabant, et la- subrepcnte desidia et limoie, oppuguatioinlermissa
ineii ntilliis socitiinvcl amicuiu, ab illo ambitioso cst, et multos de nostris tuiic perdidimus. Altera
c irsu revocabal. Cum autcm sic supcrbc incedendo vcro d!e, nulla oppugnalioincocpta fuit. Post baec
v.-nissemuspropc Jerusalem, cgressi Sarraccni de profecti suiu omnes per regionem illam, ad congreL.vitalc obviain prioribus de nostris, honiines et ganda victualia, cl non erat verbum de necessariis
uqttosgravitc.' piagaverunt,ct de ipsisea die"cccide- contparandis ad capicndan:civitatcm, scd quisquc
rurit Ires vci quiiluor, et rrrulliplagati sunt. Obsede- vcntri et gulse scrvicbal, ct quoJ mulio dcteiius
imnl autctn eivilatcin a seplentrione dux ct comes crat, non invocabant Dominum, ut liberaret eos de
Liandrensis, cl comcs Noithiiiannus, obsederunt tantis ac tam multiplicibusnialis, in qtiibus usqtic
vcro eani, ab ccclcsiaSancti Stcpliani,quseest quasi ad mortem gravabantur. Etenim ad advcntuni nouJmeJiuin civilalis, a scplcnliioneusque ad angu- strum Sarracenr clauserant ora puteorum,et cisterUrem turrim, quaeproxima cst turri David.Comes tras dissipaveraril,et obstruxerant venas fontium.
attlemet exercitus ejus, sedit ab occidente,et obsc- " Jam ipse Domirrusposuerat flnminu in deserlum,et
dit cani ab obsidione duc s, usque ad dcscensum exilus uquarumin sitim, a maiitia eorumqui terras
utonlis Sion; sed quia non poterant homines ejus illas incolebant (Psal. cvr, 53). Proplcrea cum maplane acccdere ad oppugnandum inurum civitatis, gno laborc ibi aqua conquirebalur. Est quitiam fons
ouia vallis qusedamerat in medio, volebat mulare in descensumontis Sion, qui natatoria Siloeappcl1'atur; magrtusquidemfons, sed non prcflnebat iiis;r
cuslellasua ct locum.
tertia die. Dicebantautem incolaede illo fonle, qucd
CAPUTXXXIV,
Quadam aulem die cuin circuissetcomescivita- in scxtaferia tantum erat solitus piofluere; pcr rA.lem, ct vcnissctin montem Sion, ct vidisscteccle- quos vero dies, erat quflsipalus. Quid autcm id fuc:,iain, et audisscl mira quse Deusibi operatus esl, ril, praeterDci voluntateniiguoramus.Cura vero, ttt
dixit ;td principes,ct aJ eos qui ibi aderant: Si di- dictum cst, nobisin lerlia die aqua decurrcrct, cum
..'.liamushwc sucra quw nobisDeus liic prwsentuvil, tanto impetu et oppressione aqua hauriebatur, ut
i;l deincepsSarruccni occupentca, quid eril de nobis? mutuo se homincs in eam projicerent, etjumenta
Quidsi proplerodiumnoslrumconlaminentea, atqite atqtic pecora mulla deperireiit. Itaque replctofonte
confringanl? Quis scit, an in tenlalionemDeus ncbis . ct collisioiiect cadavcrihus animaliuin,ad exitum
dedfril ha>c,nl eomprobarclqnaulniH diligeremus ipsius aqttse, cuiae pcr quamdani rupis iucisui um? Certolioc unum scio, quiu nisi diligentercon- ram egrediebalur, fortioics sc osque ad mortcrn
tcrvenuishtvcsacrn, non tradel nobisDcusillu qum opprimebant; debiles aiilcm nihilominus illam
sunt infra ciritatem. Ilaqticcomes Raimundus,prac- aquam inrmundissimam sibi tollcbaut. JacebariJ
ter suoruur principumvoluiUal-.iii,icnloriusua illuc auteiii niLtlti iniirmi secus fontem, ex aridiiuie
triiisferri jussil; unde lantaiiiinvidiunistiortuupas-. linguiciion valcittcsemillere vocem,sed tanluni ore
sus cst, ut ncque hospituri, neqitc cxcubiasper no- aperto, inanus prqeteudebantillis quos videbai.t
ctcin agcrc vellcut, sed.manebalunusqtiisquein loco aquam habcru. Per cainposvero stabant equi, muli,
su.i, in quo prius hosprlulusfucrat, nisi pauci qui boves, ct pliitinia pecora non valentia mulaie gresctitn comiteilluc iransmigravcrunt.Scd conducebat sum, sedubi cx aridilale siiis confcctaatque siccaia
quolidic comesmilitcs clpediles, cuin magiia mer- fuerant, ubi diu sleterant, corruebant; unde in cucedc, (j-.iicastra sua scivarcnt. Suiit autciii iu cccle- slris nostiis felor gravissimuserat. Sic itaqueafflisia illa haecsacra : Scpulcrum regis Dayid,et Salo- cti, ad forileslongepcr duos leugas et per tres, milii.oiiis,et saucti prolomariyris Stepliarii,;migravit lebant paritcr, ut inde aqtta deferrctur, el animaiia

&>3

RAIM.DE AGILES HIST. HIEROSOL."

6.
adaquarentur. At ubi Sarraceni cognoveruntnostros Aimminere hostes suos sentiant, primum projiciunfc
inermes discurrere ad fontes, per montana quse arma, post haecvestimenta, deinde subsellia. Itaque
sunt asperrima, insidias eis tcndcbant, et quantos iit hoc bello contigit ut nostri pauci milites, donec
ex eis volebant trucidabant, et captivabaut; et ju- ad lassitudinem, ex illa multitudine inimicorum
menta eorum et pecora deducebant. Itaque si ali- occiderent, ct reliquorum spolia relinerent. Collequisdetulisset aquam venalem in plateis, quantum ctis igitur, et divisis spoliis, cum venissent nostri
volebat inde accipiebat quippe quinque vel sex militcs Joppen, cum tanta laelitia et securitate
nummi, satis non sufficiebanl alicui sitienti per nautae eos susccperunt, ut navium etiam suaruna
Jrem,sr aquam limpidam mercari vellent. De vino obliviscerentui', et vigilias per mare non agerent,
autemnullus, vel rarissimus sermo erat; praaterea et panem et vinum et pisces, quae^secum detulecalor et pulvis, et ventus, si non salis per se sitis rant eis communicarent. Sic itaque ex alacritale
posset, eam instigabant. Sed quid de his multadici- et securitale nautae ncgligentcs effecti, dum vigimus? Pauci etiam Dei memores erant, nec illorum lias per noctem non agunt, de improviso per
quae vel ad oppugnandam civitatem optts erant, vel mare ab bostibus per noctem circumdati sunt.
quae misericordiam Dei provocarent, curam gere- Cumque vidissent diluculo quia non possent pubant. Sicqueneque Deuntinter verbera agnosceba- " gnare contra lantam multitudinem, expositis navibus suis spolia lantum detulerunt, atque sic pariler
mus, neque ipse ingratis propitiabatur.
CAPUTXXXV.
viclores et vicli Hierosolymisrevcrsi sunt. Sed una
Inter haeevenerunt nuntii, quod novemnaves de de navibus non est interccpla, quaepraedatumabienostris applicuerant Joppen, et mandabant nautae, rat. Haecautem uavis cum maxima praeda regrcut praesidium mitteretur illuc, quo et turris Joppe diens, cum vidisset reliquas naves inclusas classe
custodiretur, et ipsi securi in portu essent. Est au- inimicorum, rcmis acta et velo, Laodiciam reversa
tem Joppe civitas destructa, praeter castellum; et est, ibique sociis el amicis nostris, de nobis qui
illud etiam satis dissipatum, praeter unam turrim. eramus Hicrosolymis, sicuti erat, denuntiavil. Scd
Sed est ibi portus, et prope est Jerusalem, itinere lisecomnia adhuc juste contigissecognovimus,cum
diei unius; ibi est mare propius Jerusalem. Au- et sermonibus, qui a Deo mandabantur nobis-,fidientes itaque de navibus, omrresnostri gavisi sunt, dem abnegaremus, et desperantes de Dei miseriet mrsit ihi comes Galdernarum, qui' Carpinellus cordia, ad campestria Jordani descendebant, et coldicitur, cum viginti militibus, et peditibus circiler ligcbant ibi palnras, et baptizabantur in flurnine, et
quinquaginta, et post ipsum, Raimundus Pelelh ^ ob hoc maxime ut transferrent se Jopperr,visa Jecum quinquaginta mUitibus, et Villelmumde Sa- rusalem et dimissa obsidione, atque sic quomodobrano cum sociis suis. Cum vero advenissel Galde- cunque possent revertercntur; sed de navibus, promarus ad campestria, quae sunt citra Ramulas, oc- vidit Dominus suis incredulis. Hubuimus eo temcurrerunt ei quadringenli Arabes, et Turci circiler pore conventus, quia principes male inter se conducenti. Ille vero, secundura paucitatcm, dispositis veniebant. Et qusestio babita est de Tancredo eo
militibus suis, et sagillariis iu prima fronte, versus quod Bethlehemoccupasset, et stiper ecclcsiamDohostes"tendcbat nihil dubitans, confisus in Dei au- minicseNativitatis,quasi si.per communem domum
silio. Hosles auiem credentcs se eum posse absor- vexillum suum posuisset. Quaesilumest ut aliquis
bere, cum suis hominibus, et incurrcbaiit, el sa- de principibus in regem eligcretur, qui civitatem
gittabant et circumdabaru. Ceciderunt ibi de parte custodiret, nc communis facta, si nobis illam traGaldemari tres vel quatuor miiiles, et Achardus de deret Deus, a nullo custojita communiter destittemonte Merulo, nobilissimus juvenis,'' et inclytus retur. Quibus ab episcopisel a clero responsum est
miles, et alii plagati; sagittarii vero omnes cecide- tton debereibi eligi regem,ubi Deus passus et conint; de parte vero inimicorutn, multi ccciderunt. ronatusest. Qttodsi in corde suo diceret: SedeosuNequetamen obiioc imminentia hostium imminuc- r,
j per solium David,el regnumejusobtineo,degeuerde
bantur bella; neque fortiludo nostrorura niilitum, fide et virtute David, forlassis disperdereleum Deus,
de Dei misericordiadesperabal, sed ex vulneribus, el locoetgenli irasceretur. Pmterea clamat prophela,
et ab ipsa morts incalescentes, lanto acriores in- dicens: Cnm venerit Sanctus sanctorum, cessabit
stabant hostibus quanto graviora se ab eis petpcs- unclio, qttod advenissecunctis gentibusmanifestum
sos sentiebar.t. Scd dum nostri duces, jam magis eral. Sed esselaliquis advocatus,qui et civilulemcufaligatiex lassitudine quam ex timore confecti, de- stodiret, et custodibus civilulis, tribula regionis diclinare ab acie vellent, cogrrito pulvere a longe, videret et redditus. Atque his et aliis de causis
RaimundusPelelh, prseceps et festinus in pugnam multis dilata electio, et impedita, donec ad octaintravit, alque tantum pulverem commovebatut vum dtem post captam Jerusalem. Neque hoc socrederent hostes cum eo esse plurimos milites. ium, verum etiam aliud aliquid nobis non proveSicque per Dei gratiam et nostri liberati sunt, et niebat, sed labor et tribulatio per dies singulos iu
hostes fusi atque ftigati, et circitcr ducenti ex eis populoduplicabatur.
CAPUTXXXVI.
interfecti, et plurirna spolia capta sunt. Etenimista
Tandempropter nomen suttm, misericors et proconsuetudo est apud illas gentcs qtiod si fugiant et

AD GODEFRIDUM
APPEND.II. MONUM.DE BELLO SACRO.
,S:t
6S-<>
lilius Dominus, simul ne adversarii nostri legi ,\ niam secuti sumusDominum usque ad locumascencjus insullarent, dicentes : Vbi est Deus eorum? sionisejus, et ulterius pergere nequimus, ccndonet
mandavit nobis per episcppumPodiensemdominum musquisquefralri suo qui twsus est, ut DeusomniAdemarum, qualiter iram ejus placare possemuset potensnobis fieri possit propitius. Quid multa? Conimpetrare misericordiam. Sed et nos, de mandato donaverunt omnes, et largissimis cleemosynis Dci
Dominirelicentes, faciendumesse illud praedicaba- misericordiain appellabant, ut in fine populum
mtts, ne si populus hoc mandalum praeterisset,cul- suum Deus non desererel, quem usque ad finem
pabilis magis, maxime alfligcrelttr. Etenim tam be- gloriose et mirabiliter adduxerat. Placalur itaqtto
nignus crgu nos crat Dominus ut legalos suos ad Dei misericordia, quoniam omnia quaeprius nonos mitleret, sed quia fratres erant, non credebant bis adversa fuerant, nunc commode i;obis provecis. Locutttsest ergo episcopus Petro Desiderio,di- niebant.
cens : Loqueread principes et ad omnem populum
CAPUTXXXVII.
el dices : Yosqui vcnistisde tam ImiginquisregioniSed licet multa praetereamus,hoc unum prseterire
bus, ut Deum ct Dominumcxcrcituumhic adoretis, non libuit. Cum circuiremus civitatem de feri9 cum
sanciiftcanvni ab iinmunditiis vestris et revertatur processionis tumultu, Sarraceni et Turci infra cinnusquisqueab operibus suis pruvis. Et post hmc, vitatein gyrabarrt, mullimodenos deridentes, mulla
nndis pedibuscircuite Jerusulem, invocantesDeum, cruces super muros ponebant in patibulis, aflicienet jejunate. Si sic egeritis, et oppugnaveritisJerusa- tes eas cum verberibus et contumeliis. Quibus silem viriliter usque ad novem dies, capielur. Alio- gnis nos e vicino misericordiam Dei sperantes, ad
qttin, omnia mala qum passi eslis, vobisa Domino expugnandamcivitatem, die noetuque operibus intnulliptkubunlur. Cuinquehaecdixisset sacerdos ad slabamus.Prsefecerantitaque dux et comes Northfratrem ipsius cpiscopi YVillelmumUgonenr et ad manniae et Flandrise Gastonemde Beardo operaYsoardum cornitem dominum suurn, ct ad quos- riis qui machinas construebant, et crates et aggedam dc clero, coadunaverunt consilium de prrncr- res, ad invadendum murunr componebant. Hic au pibus, ct de otiini populo, et dixerunl : Viri fralres, tenrGasto nobilissimus princeps, apud omnes hovos scilis qumcnusa itineris nostri sit uc lunlmdefa* noralus erat, utilitalis suae et probitatis merito,
tigatiotiis; et negtigenteragimus, adeo ut ncquecom-> atque ideo opus sibi a principibus commissumsagaparemusea qumnecessariasunl ad eppugnandamei- eiter operariis dividens,sapienter accelerabat. Priuvitatem, nequecuram gerimns quomodoDeum nobis cipes autem tantum gerebant curam de comportar.da
reconcitiemus,quem tum mullipliciler omnes in om- rj lignorum maleria, et Gasto, de construendis neccsnibns offendimus;quein a nobis cxpulimus, et lontje sariis sollicitudinem agebat. Similiter comes Raimuttum per nostra prava opera a nobis effugavimus. mundus praefecerat Willelmum Richau operariis
Et tiunc, si vobisjustum videtur, reconcilielurunns- suis in montem Sion, et episcopttm Albariens m
quisque fralri suo qnem ofjendit, et fraler benigne Sarracenis, el aliis qui ligna deferebant. Acceperant
fralri condonet.Et posl hwchumitiemurDeo, et cir- namque homines comitis, multa castella ct vilias
cumeamnsJerusalem nudispedibus,et Dei misericor- Surracenorum, et Sarracenis, quasi servis suis,
diam, persanclorumputrociniaappettentus,utilleDeus opera indicebant; qui quinquaginla vel sex"aginta
omnipotens,qui pro nobis, de nobis servis suis car- porlabant suo collo trabem maximam, quam non
nem assumpsit, exinanita forma dominii sui, el qui defeiTent quatuor paria boum, ad maehinas conhumiliter supcr asinam sedens, passurus in cruce strtteiidas Jerusalem. Quid multa? omnes uno anivtorlis suppliciumpro nobis, hanccivitalemingressns mo paritique consensu opus agebant, atque laboraesl, lurbis ei occurrentibuscum rnagnoprocessionis bant, ct construebant, et adjuvabant, nullus segnis,
honore; ille nos ad honoremet gloriam nominissui, nu!lius manus remittebantur Omnes spontanei
el civitalemnobis aperiat el facerejudicium de ini- operabantur, prseter ariifices. Illis dabatur merces
micis snis et nostris, omnibus nobis conccdut, qui D de collectis, quae factaeiir populo fuerant. Sed cc-
locumpussionissuw et se ullurm ejus tndtgne obtt- mes de cerisu suo surs operarns aebrta solvebat.
nenles contaminanl, el qui nos a tanlo beneficio/JM- Et certe manus Domini operabatur, et operanles
mititatis divinw, et redemplionis noslrm excludere adjuvabat. Cumque brevi intervallo omr.ia molieontcndunl. Placuerunt hsec verba principibus, et mina nostra el machinaecomparatseessent, habueomni populo, et idco publicejussum est, ut in sexta runt nostri principes consilium, et dixerunt : Omferia quacproxima erat, elerici praepararentse cum nis homo prwparet se ad pugnam.in quinta feriu.
crucibtts ct sanctarmn reliquiis ad processtonem,et Juterhn orationibus,et vigiliis operam demus, atqne
milites atque omnes viri forles sequerentur eos cura eteemosynis.Jumenta veslra cum pueris urlificibm
lubis et vexillte, atque armali nttdis pedibus inee- noslris et lignariis pmstate ul dtferant trabes, et
derei.t. Quse omnia, secundum jussionem Dei et perlicaSfalque palos, et virgas ad erates fatitndas,
principum Istanter explevimus. Namque curo ve- Dv,oet duomilites eratem unam curvam faciant, vet
nissemus in monlem Oliveti, et essemus i loco, unumscalam; ei ne dubitetislaborare pro Deb, quia
nnde Dominus post resutreciionem svtarnascendit in proximo labores vestrosterminabil. Hasc autem
iit caiam, praedicavimusin populodicentes : Quo- omnia libcntcr accepta sunt. Post haecmandatun

0E7
RAIM. DE ACILES HIST. IHEROSOL.
(J5h
est quis de principibttscum sua genlc quam parlrm A
, ad praescnsse de hoslibus vindicarcnt. Fiebalque
urbis expugnaret,et qusemachinaeqttibus locisap- pttgna nullo indicio victorise,sed cumjam proximarent cum macbinis ad muros, non solttmIapideset
plicarciitur.
CAPUTXXXVIII.
sagillae, verumcliamligna et stipulaprojieiebantur,
Yidcnlesaulem Sarraceni, qui infra civitatem el super haec ignis, et mallei lignei involuti pice, et
erant, multiludinemmachinarumqtiseconstrueban- cera , et sulphure, et stupa el pannrculisigne sucttii', inlirmioia murorum loca, adeoadversumnos censis projiciebanlurin machirras.Mallci,inquam,
mutiieruiit, ut quibusdam desperabile videretur clavali ab omni parte, ut quaqua parle ferirent,
posse expugnari. Inslanle autem jussaeoppugnatio- haererent,et hserendoiitflammarcnt.Ligna vero ct
nis die, dux et comes Flandrensis,atque Northman- stipulas idco jacicbant ul saliim inccndia inde acni;c comes, cura vidisser.l quod Sarraceni tanla ac censa rctardarcnt qitos ncquegladius cl alta mcenia
talia muiiiinina arguineiitoriimcontra omnes ma- retardarentur , nec profuiidumvallum retinere pocliinasnostras composuisseiit,tola nocte machinas terat. Actacst itaque pugna ab ortu solis usque ad
suas, et cratcs ct aggeres transportavcruntcontra occasumclieilla, ita mirabiliter ut nusquam miraurbis partem, quaeest ab ecclesiaSancli Stephani bilius aliqttidgesiuinesse credatur. Et adhuc Deum
usque aJ vallemJosapliat. Vosvcro qui haeclegitis, "' omnipotentcinducein ac conductoremnostrttm apnon putelisparvum laborem atque industriam ibi pellabamus,confidentesde ejus misericordia. Nox
fuisse. Etenim fere milliariumest ibi, a loco unde autem adveniens, utrumque timorem nostrum corrmachinse dissolutaeper membra comportabantur, duplicavit.Mctuebantcnim Sarracenine per noctem
usque ad eum locum uhi construebaiitur. Maneau- civitas a nosl.ris caperclur, vcl sequentidie, jam
tem facto cnm vidissent Sarraceni omnia irrstru- fractis aiUemuralilms, ct completovallo, citissima
menta atque tenloria, nocturnotemporeillucdepor- inurus pervaderetur.At vero nostri hoc solum mctata, obsttiptierunt. Nec solum Sarracenis, verum tuebanl, ne admotas machinas aliquo modo Sarraetiam nobis irr stuporem fiebat. Manifesteelenim ccni inccndercnl, ct sic conforlarentur. Propterea
potuit quisque cognoscerefidelis quod manus Do- stbutrisque cuslodiae,ab utrisque labor ab utrisque
miiii nobiscum crut. Haec autem transmigralioob insomnes curae. Hinc, spes certissima; illinc, duhoc facta est qttia locus planus erat, et conveniens bius timor. Operabantur isti pro Deo, sponlanei,
instrumentisad murum aJjungendis,quaenon pote- opera ad capicndum; operabantur illi pro legibus
rant nisi per plana conduci; et etiain ob hoc, quia Bahumeth invitr, opera ad resistendum. Quaev.:ro
illa pars urbis infirraioresse videbatur, quia longe P et qualia moliroinaab utrisque per noctemfacta fuesteterat a castris, immunita illa pars rcmanserat : rint, nrirabile credite. Mane autcm facto , lanlus
Haecautem pars civitatis esl a seplentrione. Nihil ardor nostris incubuit, ut usque ad muros progreminus laborabat comeset sui in rnonte Sion , qui dcrcntur, et machinasilluc deducerunt. At Sarraceest civitati ad meridiem, sed habebat lunc niultos ni tantas machinasfecerantut unicuiquedc nostris
adjutores, scilicetWillelmum Ebriacum, et cum novemvel decem apponerenlur,alque sic multum
co omnes naulas Genuenses, qtii naves sttas, sicut moliminanoslra impediebaut.Et tamcn haec (iies
stiperitisnarravimus, apudJoppenperdideranl; sed nona erat, de qua sacerdos dixerat, quod usque ad
cxtraxerunt de navibus suis cordaset malleosferri, eam civilas caperetur. Sed quid nimiammoram agi- .
atque ctavos, et asctas, atque dolabras et secures , mus ? Jam machinaenostrse quassaljantur ad tam
qt:aepernraxiincnobis necessarisefuerunt. Sedquid crcbros lapidum iclus , ct viri deficiebaiit nostri,
nioramur? Jamquedies pugnaeconstilutaeadvenerat, multimodedefatigati. Sed restabat adhuc Dcimisect oppugnatioincoeplaest. Sed hoc unum in primis ricordia, nunquamexpugriahilis,nusquamsupcrata,
dicere volumus quod, pro opinione multorum et in tribulationibussempcropportuna. Sed hoc prsenoslra, usque ad sexagintamilliahominum bellige- terire non libuit quod dum duaemulieres petrarram
ratorum erant infra civitatem, exceptis parvulis et D unam de nostris fascinarevellent, lapis viriliter exiiiulieribuSjdequibusnoneratnumerus.Etdenostris cussus, mitlieres carirvnfiites cum tribus pueris
ad arma valentes,in quantum nos existimamus,nu- allisit, atque animabus excussis , incantationes
merum duodecimmillium non transcendebant, sed avertit: cumque jam circa meridiemomnes nostri
habebamusmullosdebilesalque patiperes. Et erant conturbarentur,tam lassitudinequam dcspcratione,
iu exercitunostro nrilleducentivel treceiui milites, quippe cuni unicuique de nostris plurcs adversarii
nt ego arbitror, non amplius. Hsecautem idcodixi- resisterent; praeterea murus firmissimuset allus ,
mus, ut intelligalisquod sive grande, sive parum et mulla copia atqueopporlunitas,qtiaelrostibusai
sit, quod in nomine Dominiincipitur, nihil frustra munimen, rrobis autcrrr adversa. Inter hujtisnioJi
cvenire; quod suhsequcnspagiua continet.Ut au- defectum nostrum , ct hoslium exsultationem, aclem noslri turres ac muros minare cceperunt, ab ccssit mediatrix Dci misericordia, quae lttctum noomni parte volabant lapides excussi a tormentis, Strumtn gaudium converlit, quod nulla dies a nobis
aiquc petrariis; ct sagittaeul grando innumerabiles. auferat. Elenim consiliuin qtiorumdarajam agcScd isla patienlcr servi Dei sustiiicbant, liabcntes batur, ut machinae nostrae reducereiilur, qttarum
fideipvopositum,quod vci occumhcrciil, ve! quod pars combusta, altcra conquassataftierat. Tumcccu

AD GODEFRIDUM
fc'59
APPEND.II. MONUM.DE BELLOSACRO.
600
milcs quidam, de monte Oliveli cum clypeo suo A
. fecit Dominus,exsuttemnset twtemur tn ca (PsaL
vcntilare coepit, ad cos qui erant de parle comitis, cxvu, 25), quia in Iiac illuxit ct benedixitDomintis
ct ad alios ut ingrederentur. Quis autem iste miles populo suo. In hac diedominusAdemarus,Podiensis
fuerit, cognosccrenon potuimus. Hoe signo nostri cpiscoptts, a multis in civitate visus est. Etetium
confortatiqui jain langttebant, cccperunt incurrcre multi de eo testantur quod ipse primtts murum
muris, alii aulem scalas, ct ftrnes stirsum injicie- ascendcns, ad ascendendum socios atque populum
bant. Pr-aetereaqrridamjuvenes ignierant sagiuas , invit bat. In hac autcm dieejecti apostoli ab Hieroct sagitlavcrtrntcttlcitras, qtiibus municbatur pro- solymis, per universtim mundum dispersi sunt. In
piignaciiliiiiiquod Sarraccni fcccrant, contra tnrrcm hac cadem die, apostolorum filii, Dco et patribtts
ligncain ducis ct ditortim comittim; crant autcra urbemet patriam vindicaverttnt.Hsecdics cclebratur '
cttlcitr.T!de gambasio. Ibi itaque ignis accensus cf- Idus Julii, ad laudem et gloriam noniinis Clirisli, qui
fugavitcos qui defcndcbanlmuiiilionem.Ttim vclo- dedit prccibus Ecclcsisesttiettrbemet patriam qtiain
citer dux ct qui cum co eranl solverunt cratein de- juravit patribus, et reddidit in fideet henediclione
sursum qtta muniebaiUuranteriora furris conduclae, filiis. In bac dic oftlciiimtic rcsurrectione cantavia summo usquc ad mcdium atque sic faclo ponlc, mus, qtiia in hac, illc qui s;;a virtutc a mortuissurvirilitcretiinperterritiiittrare in Jcrusalemcceperunt, B rcxit, per gratiam suam nos resuscitavit. Et de his
Inler primos vero ingrcssus est Tancredus, et dux hactcnus dictumsif.
CAPUTXL.
Lotliaiiiigi;e,quiqtiantumsanguincmeadiefuderint,
vix cslcredihilc.Post illosautcmascendebanlomncs;
Pcractis igitur sexvel septem diebus, sotemniter
et Sarraccni jampatiebanlirr. Sedmirum qiiodmoclo in octava dic cceperunt agere principes, ut aliquis
dicuin : Cumquejam civitas pene correpta csset a eligerelur in regem; qui omnium curam gcrens, et
Francigciiis, adliuc tamcn resislebant Sarraceni his tributa regionis colligcret, ct ad qucmplebes terrae
qtti c.ant de parte comitis, ac si nunquam capieadi rcvcrterentur, et qui provideretnc ulterius desolareesscnt. Scd cum jam nostrr mcenibuspotirentur ci- tur. Cumqtie id agercnt, congrcgati sttnt de clero
\italis, et tiirribus, turic eral videre mirabilia. Alii quidam, et principibus dixerttnt : Laudamuseteclionamque iilorum, quod levius erat, obtruncabantur nem vestram,verumsi recleet ordinatefacialis: sicut
capitihus, a!ii autem sagittati, de turribus sallaro sunt wicrna priora temporatibus,sic vicariumspiricogelanUtr; alii vero ditilissime torti, et ignibus Ittatemeligiteprius; posl hwc qui rebusagendissmadusli flanimeriebaritur. Videbsntur per vicos et ctdaribus prwsit: alioquin invalidamesse censemus,
plateas civitatis aggerescapitum, et manuum atquo _ etcclioncinvestram. Principrs vero cum haecaudispcdum. Per cadavera vero publice, hominum et scnt irati niinium, electionem tamen nihilorainus
rqitiltim discursttserat. Sed parva et pauca ista quse accicrabant. SeJ immintttuscrat clerus, ablato dodiximiis. Scd ad templum Salomonisveniamus, ubi mino Ademaro,Podiensepontifice, qui in vita sua,
suos ritus atqtte solemnitatcscantare solebant. SeJ alter Moj^ses,nostrum exercitum rebus et alloquiis
quid ibi faclumcsl? Si verum dicimus, fidemexce- divirrisconfovens,continebat.Post iltumautem cum
dimus. Sed tantum hoc dixissc suflrciatquod in Willclmus Aurasicensis, vir bonae mcmoriaeet epitcmplo ct in portictt Salomonis, equitabatur in san- scoptts,pro viribus nobis pvodcssevellet, brevi temguine usqtte ad genua, ci ttsque ad frenos equorum pore aptid Marram in pace conquievil. Sic ilaquc
>uslo miroque Dei judicio, ul locus idem eorum bonis ablstis, humilitcr se clerus agebat, praeter
sanguinemexciperet, quorum blasphemiasin Deum episcopumAlbariensemct aliosquosdam;cpiscopus
tam longo tempore pertulerat. Repleta itaque ca- namquc Marlrancnsisaliter qnam recto itincre gradaveribus et sanguine civitate, confugerunt ali- diens, ctiin BiablelicmiticamEcclesiamfraudulenter
quanti ad ttirrcm David, et poposcerunt a comite obtinuisset, tcrtio vel quarto die a Sarracenis caRaiinundo sccuritatis dexlram, et reddiderunt ci ptus, nusquam inter nostros compartiit. Sprela itaarcein.
D que admonitioncet contradictione clericorum, horCAPUTXXXIX.
tabanlur principes comitc;_JSancti /Egidii, ut accrCapta autcm urbe operaepretium erat videre de- peret regnum. At ille nomcn regium se perhorrevolionempcregrinorumad sepulcrumDomini, qno- sccre fatebatur in illa civitste; sed praeberese illis
modo plaudebant, exsultanteset cantantescanticum consensum, si id alius acciperct. Ob hoc elegcrunt
novttm Domino.Elenim mens cortim Deovictoriet pariter dueem, et obtulerunt eum ad scpulcrum
triumphanti vota laudum offerebat,quse explicare Domini. Post hsecautem requirehat dux arcem Danon polerant. Novadies, novumgaudiumet exsulta- vid a comite, at ille hoc excusabat, dicens se vclle
tio, nova cfcperpetua lsetitia; laboris et devolionis moram agere in regione illa, doncc in Pascha ; ct
consummatio, nova vcrba, novacantica, ab univer- interim se et suos honestehaberi velle. At dux posis exigebat. Hsec,inquam, dies celebris in omni sae- titts se aiebat caetera dimissurum quam turrcm.
cnlo ventttro, omnesdolores atque labores nostros Inde multiplicabantur lites. Flandrensis et Northgaudiura el essultalionem fecit; dies haec,inquam, manniaecomitesfavebantduci, et omnes etiam pene
totius Christianitatis confirmatio, et paganitatisex- de terra comitis, credenlcs reddita turre, se conseiuaiiitio, cl fidci noslra? renovatio. Hwc dies quam quenter cumeo esse rcversuros. Nonsolum autera

G62
RAIM. I)E ACILES HIST. HIEROSOL.
eos
pvovitrcialesin hoc Jomino stto cotniii advcrsabitn- A beneficia vobis celabimus? Poslhaecdeduxerunl
tur, verum etiam mulla de eo turpia coniposuerunt, ad quoddam alriuin ecclesise,et ibi effodientesredne eligeretur in regcm. Destitutus itaque cornesso- diilerunl. Gavisi sunt ilaque ornnes nostti, et Deo
ciorum et amicorum consilio, pro judicio subeundo, oinnipolenli luudes el gratias referebant, qui non
tradidit turrem in manu Albarierrsis episcopi. Illc solum urbem in qua passus est, sed cfiani insigniu
vero, non exspectato judieio, tradidit turrcm duci. passionis suse atqtie victorisenobis reddidit, ut tanlo
Cumqueappellaretur episcopusde hoc factn, pvoJi- eum manibus fidei arctins amplectercmur,quanto
tor dicebat sese coactum fuisse, atque passum vio- eertiora nostrsesalutis contueremur.
CAPUT XLH.
lenliam. Sed hoc cgo in veritate comperi plurinia
arma esse illata in patriarchalem domum, ubi epiDumque, sicut superius diximus, de ducc Lothascopus manebat prope ecclesiamDominici sepulcri. ringiaeordinatum esset, quod civitatcin rctinerc dcSed de violentia sibi illata ille dicebat; et frcquen- beret, et comes dolore et injuria exercebatur, eo
ter clam hujusce rei comitis familiares insimulahat, quod arcera David, scilicet totius regni Judaici caReddila itaque turre, in magnum odium contra suos put, leviter perdiderat, et ob hoc regredi-cumraaxiconies exarsil, dicens se inhonoralum, non possc ma parte nostrse gentis disponeret, nuntiatum est
manere in illa patria. Ilaque profecti ab Hierosoly- nobis quod rex Babyloniorum Ascalona vcnisset,
mis Jericho, ct acceptis palmis venimus ad Jorda- cum innumerabili pagauorum multitudine, et, ut
nem, et sicut prseceperatPctrus Bartholomseus,fa- nobis relatum est, quod Jerosolimamexpugnare vccta rate de viminibus, et imposito destiper comitc nerat, et occidereFrancos omnes a viginti annis ct
transveximus eum; quippe cum non habereitms na- supra, et captivare reliquos cum mulieribus, datuvem, sienobismeliusvisiimfuit.Post hsecconvocals i us viros mulicribus de sua genle, ct juvenihus mtimultitudine exegimus,quatemis rogarent Dcum prc licres, ut Babyloniorum dontini deinccps bellicosus
vita comitiset aliorum prirtcipum; dchine induluin familiashaberetU,de gencre Francorum. Scd, non
camisia, et braccis novis, sicut nolis pracceptum bis adhuc contenlus, siniilitcr Aiuiochiaeel Boafuerat peregimus, sod quare talitcr homo Dei pr.e- iiiundo facturum se aicbat, Damascietiam, el reliceperit, adhuc ignoramtts.
qitarum civitatum diadcma capiti suo impositurum
se dicebat, rtihil Turcos, niliil Frarrcos,-Turconiut
CAPUTXLL
(I) Hisqueperactis, reversi sumus Jerosolimam. victores esse tliccbat, considerala mulliludinc peEodem tempore Arnulfus capcUaiiusNorthmanntse ditum siiorum et miliUim. SeJ nec etiam his concomitis, a quibusdam in patriarcbam eligitur, con- ,-. tenltis, in Deunr blasplierni-s tntorquebat, diccns
el praesepe, uli
tradicentibus bonis, liim quia non eratsubJiaconus, quoJ locum Dominicaei]aS'.?>L>Atis,
maxime etiam quia erat de genere sacerdolali, et in Dominusreclinatus est, et locum passionis ct Goiitinere nostro de inconlinentia accusabatur, adeo ul gotha, ubi drcitur quod sanguis Donrinipendentrs in
vtilgares cantus de eo inhoneste composuissent. cruce defluxerit; et locum Dominicaesepulturse, et
Sed ille nec canonum decrcta reveritus, lanta am- alia omnia loca sancta quaein civitate, vel juxta a
bitione tentus, nec genus, nec conscienlise infa- populo venerantur Chrisiiuno, ita dclcrct, ul etiani
Huiam,contra bonos populum concitavit, atqtre se a stirpe, a terra abstrahcret ct comminueret, cfc
cum hymnis et cantibus in sede patriarchali, mag_o posthaec pttlverem in mari projiceret, ttt non esset
populorumplausu elevare fecit. Sed de episcopo aliqtiod Dominicum mcinorabilc, qttod Francorum
Matranensi,qui hujusce rei incentor et administra- gcns iu regionibus illis ulteiius rcquirerent. Cum
tor fuerat, vindicta divinitus sumpta non modo atttem hsec et alia multa, el de niullitudine gentis
Arnulfumnon terruit, sed insuper clericos qrri ha- quaectini ipso tyranno eral, nobis nunliarcnlur, ct
bebant altaria in ecclesiaDominicisepulcri, vel qtti- quod omnes isti congrcgati crant Ascalonse,quse
bus erant pro custodia mercedesconstitutae,prrvare proxima erat Jertisaleni per diem , et dimidium,
feeneticiisnon desinebat. Nactus itaque Arnulfus D congregati sunt noslri principes el clerus, et
hancpotestatem, ccepitrequirere ab incolis civitatis, nudis pedibus incedentcs ante sepulcrttm Domini
nbi crux erat quam peregrini ante captara Jerosoli- cum multis orationibus et lacrymis, misericordiam
nram adorare consueverarit.Qttibus negantibus, et a Doniino deprccabantur, ttt populum siitini
juramento et aliis sigrris se nescire probare volenti- modo libcraret, quem hactenus victorem de
hus, landem coacti surrt, et hsec dixerunt : Mani- omnibus fecerat; et qui locum sanctificatioKis
festum est quod Deus vos elegit, et ex omnibus tri- suaemttndaverat, ulterius contaminari propter nobulationibusvos eripttit, el hunc civitutemet alias men suum non patereiur. Posthsec similiter nudis
mttltas vobis tribuit, non in virtulis vestrm robore, pedibus inccdeiites in psalmis et hymnis, et sanscd in furore suo excmcansimpios,et civilatesniuni- ctorum prsesidiismisericordianrDei appellantes, ad
tissimasvobisaperuil, et belta formidolosavobisdu- templum Dominivenimus, ibique animo et corpore
clor et Dominusveslerpro vobisipse pergit. Qua ita- ante effusi, ul benedictionis suseibidem eflussererjiteperiinaciucttmDomimtsvobiscumvideamus,ejus cordarelur : Si peccaveritin le popuiustuus et con~.
(301

VI) Quscscquunlur i:on suiu Ruimtindi,

AD GODEFRIDUMAPPEND.II. MONUM.DE BELLO SACRO.

663
664
vcrsusegeritpwnitcnliam,veniensqueoraverit in locoA ritas ideo nobis erat, quia crcdcbamus Dominuw
isto, tu exaudiesde cmlo, Domine: et libcra eum de nobiscum esse, sieut et in reliquis negotiis, et pro,mtmibusinimicorum suorum (III Beg. vrtt). Post- pter blasphemiassibi illatas, agere propter seipsum,
hsec perccpta benedictioncab episcopis, slatuerunt si etiam causa nostra invalida fuissct. Uiidein noprincipes de belli administratione, et de custodia slra parte defensorem, et in sua aiiiutorcs illi esse
civrtatis. Profeclus est itaque dux et milites ejus ut voluimus. Deinde conclamatuin est per cxercitum
certissimum comprobarentsi deAdmiravisita res se ut mane ad pugnam omnes parati essent, et quishaberet, ut fama fercbatur; qui cum aJ campestria que principibiisde sua gente conjurrgerelur,et nemo
Ramularum pervenissct, cansam negotii per epi- praedamtangeret, et extonimunicali sunl qtiicttnqtie
scopum MatroncnsentHierosolymisremisit ad co- eam tangereiit, nisi prius bello coiifecto, Mansimus
mites. IUi aulem cerlificati de bello, comraunem ca nocte salis pauperrime; etenim tentoria non hapugnandi causam apud omnes fortes qui in civitate bebamus, panem pauci, vinum nullus, annonam
rernanserant, dctulerunt. Ilaque supplicantes Deo atque salem paucissimi; sed copia carnis erat qttasi
et acceptis armis et Dominicam lanceam, profecli arena, sed vescebamurcarnibiis; et pro pane, ovium
sumus ab Jerosolimis, et venimus ad eampestria caro cral. El jam aurora scqucnti die oriebatur, et
lieilla. Aliera autem die conjuncto exercitu, per p^rvigil tttrba, lubis et cornubiis in pugnam anifrrmas dispositis prsesidiisab omni parte, procede- niabalur.Itaque siimmodiluculoprofecti,dispositis,
batntts. In vespcre vero cum venissemus prope flu- ut jam diximus, ab omni parte praesidiis,exercitum
vium qui csl in itinere euntibus ab Jerusalcm Asca- Dci irr cast^a Mahumetdirigebamus. At vcro hostes
lonani, pascebant ibi Arabes gregcs ovium, et ar- infra castra sua demorabantur, nunquam existiinenla bouin innumerabilia, et sine nurnero came- manles quod infra moeniaad advcntum eorttm vix
los. Cum vidissent attteni nostri hanc multiludinem contincremur. Etenim cum audissent de nece et
ethominum et animalium,existimantes bellum esse, fuga paslorum, dicebant: Propler prwdam venerunt
arreptisarmisadprospiciendummilites usqueducea- Franci, et cum ea revertunlur. Quippe edocebantur
to.s praemiserunt; cseterivero armati.ut diximus,in quotidie ab his qui fugerant ab Hierosolymis,etde
novcm ttirniis incedcbant.Erant autera tresa tergo, paucitate noslra , ac debilitate vulgi et equorum,
trcsa fronte,trcsinmedi6, sic ordinalseutubicunque Praetereanumero atque viribus suis confisi, in solis
heilum se emergeret in tribus ordinibus illis occur- sputis nos et castra nostra submcrgere se posse
reretur, turma media maiiente.cunclisad praesidium. credebant. Cantellatores eliam eorum et augures,
Vidcntesautem pastores Arabumnostros praercissos(n ut fertur, dixerant ut non moverent castella sua
milites, animalia deseruerunt, ct lanquara, si aequo usque ad septimam feriam, ncqtie ptignareiit admodo ad illos ut ad nos respicerel Deus, pugaam vcrsnm rros. Quod si maturius aliquid de his agere
ctim omnibus nobis inire debuissent. Erant in ar- vetlent, in adversum converteretur. Nos autem, ut
mis de pastoribus circiter tria millia; in exercitu diximus,ordinati, in novemturmis progrediebamur.
vero rrostro supra milleducentos dtibitanter ascri
MultiplicavitDeus exercitum suum, adeo ut infebimus; sed et peditum multitudinem uitra novcm riores numero hostibus non videbamur. Eteiiim
millia producere non audemus. Effugatisitaque pa- conjunxerant se nobrs antmalia quac dimiseraraus,
st.oiibus,cepimuspraedam,quanlam ante diem illam et factis gregibus, nemine compellente,nos comitanoii vidimvs, et aliqui de pastoribus interfecti sunt, bantur, adeout starent cum slantibus, cum currenet pauci capti. Posthsec autem mansimus in eodem tibus currerenl, cum praecedentibuspraecederent.
loco, quia vespera crat. Et tunc coegimuscaptivos Haec autem pretiosarum inseslimabilis raultitudo
ad conlitendumhostium voluntatemet habitudinem, crat. Armorum autem atque papilionum summam,
et numerttm. Confessi sunt itaque quod voluntas quis dinumerare sufficiat? Videntes igitur lrostes
corura eral obsidere Jerusalem, et cxpugnare om- nostri, et suorum caesammultitudinem, et nostros
nes Francos, et interficere et caplivare; et addunt D in castris suis et pro victoria et spoliis secure et
quod Admiravis ibi prope quinque leugis erat in alacriter agcre, revcrsi ad se dixerunt: Solumprmcasttis, postridie profecturus adversum nos. Denu- sidium fuga est, et quid moramur? Si hodie defalimero autem vix aliquis certus erat, quia quotidie gati ex itinere, fame et siti pene seinimorlui, omnem
multiplicabantur. De se vero et de sociis qui essent, nostrammullitudinetnuno impetuproslraverunt,qutd
interrogati, dixerunt quod pastores essent anima- repausali et refecti, et victorescontra semineceset
lium, quaedividenda erant in stipendiis per exer- imminuiosalquepuvidosfacienl? itaque hostes, concitum Babyloniorum.Certi itaque nostri de bello et turbatis animis reversi sunt Ascalona, qttaemilliaalacres, sociis suis noxarura causas alque contro- rium a castris nostris aberat, sed rrorromnes. Tunc
versiaeremittebant. Postbaec confessi de peccatis, placuil comiti Raimundo, ut milteret Boamundum
et de negligentiis suis, adeo erccti sunt animis ut qu;mdam, Turcura genere, ad Admiravis, oblenlu
vix credibileseis freret hostes ad pugnam esse pa- ineundae amicitiae: accusando eum quod noluerit
ratos. Innasccbatur enim tanta securitas in cordi- liberam reddcre Jerusalem, et qui adversum nos
btis singul.orum,ut crederent suos hostes cervis ti- arma detulerat, simul ut praesentiret fugam an belraidiores, et ovibus innoceniiorcs. Sed haecsecu- luniin auimo pararet, etquomo.doviclum se haberct,

KAIM.DE AGILES HIST. HIEROSQL.

6GG
A a Domino.Summovero diTuculo,intraverunt in valCAPUTXLIIL
lnterea nuntius vcnit Tarrcredo,et comiti Eusla- lem nimis pulchrara, secus littus maris, in qua orciiio, ut prsepararent se, et pergerent ad recipien- dinaverunt suas acies, Dux instHuit suan, comes
dam urbem Neapolim.At illi exiertint, et duxerunt Northmannus st am, comes Sancti ^Egidrisuam,
secttm multos milites, et pcdones, et pervenerunt comes Flandrensis suam, comes Eustachius suam,
ad urbem. Habitatores vero illius reddiderunt se Tancredus et Gaslon suam. Ordinaverunt quoque
!llico. Posthaecmandavit illis dux Godcfridus, qui pedites et sagittarios qui prsecederentmililes; ct
ct rex Jerusalem, ut cito venirent ad bellem, quoJ sic ordinaverunt omnia : Slaliinque prseliariccepeAiiiiniratusBabyloniaepraeparaverat cis AschaLone. runt in rromine Domini nostri Jcsu Christi. In siIlli aulem festi.iando iiUraveruntmontanam, quae- nistra parte fuit dux Godefridus cum sua acie, cor.ntos Sarracenorum bella, et vencrunt Csesaream. mes Sancti iEgidii juxta rnarc, in dexlra parte,
Y'enientesquoque juxta mare ad urbem Ramore, comes Northmannus, comesquoque Flandrensis, et
ilic invenerunt multos Arabes, qui pracursores Tancredus omncsquealii equitabant itt medio. Tunc
erant belli. Quos nostri persequentes, apprehende- nostri coeperunt paulatim anrbulare; pagani vero
rtint plures ex eis, qui dixerunt omnia belli nova stabant parali ad bellum. Unusquisqnesuum habeubi eiSi-nt, et quot, aut ubi bellare disponerent bat vasculum pendenscollo, ex quibuspotarent perc nlra Christianos. Quod audiens Tancredus, sta- sequentes nos ; sed illis non licuit, gratia Dei. Co
liin misit iiiiiilium Jcrusalem duci Godefrido, et mesautem Northmannus, cernens Ammirati stanpalriarchae,omnibusqueprincipibus, dicens : Scia- tarum habentem quoddampornum aureum in sumlis quod nobis paraium est beltjcmAschalonimab raitate hastse, quse erat cooperta argento, irruit veAinmiralo. Igitur venite feslinanter cum omni vir- hementer super illurn, eumque vulneravil usque ad
tuie, quam haberepoteritis.Tunc jussit dux commo- mortem. Ex alia parte comes Flandrensis, nimis
neri omnes, ut fideliterirent praeparatiAschalonam, acriter eos invasit. Tancredus igitur impetum fecit
obviaminimicisnostris. Ipse vero cum palriarcha, per medium tentorium eorum. Qrrod videntes pael RobcrtoFlandrensi comite,exivit de urbe in feria gani, contrnuo arripuerunt fugam. Paganorum autertia, et Marturanensis episcopus cum eis. Tum tem multitudoerat innumerabilis,numerumque eovero Sancli iEgidii comes ac Robertus Northman- rum nemo scit,' nisi solus Deus. Bella vero erant
nus dixcrunt se non exituros, rrisi certum bellum immensa, sed virtus divina comitabatur nobiscum,
scirent. Jusserunt ergo militibus suis, ut pergerent tam magna,tam fortisquod statim superavimusillos,
videre si bellum vere esset, et reverterenlur quan- P Stabant vero inimici Dei excsecati, et stupefacti, ac
tocius, quia ipsi mox essent parati venire. Iveru.U videntes Chrisli milites, apertrs oculis nihil vide-:
illi, videruntquebellum paratum, ct cito renunlia- bant; et contra Christianoserigere se non audebant,
verunt se vidisse oculis suis. Continuo dttx appre- virtute Dei tremefacti. Pro nimio namque limore
lienso Marturanensiepiscopomandavitin Jerusalem ascendebant in arbores, in quibus putabant se effuquo militesqui ibi erant praepararentse, et venirent gere, vel abscondere. At noslri sagittando, et cum
ad bellum. Episcopus vero Marturarrensis rediit, lanceis et ensibus occidendo, eos aJ tcrram praecireportans verba missa patriarchae,et duci; exierunt- pitabant. Aiii jactabant se in ferram, non audentcs
qtie Sarraceni obviam ei, et apprehensum secum se erigere eontra nos. Noslri Igitur illos detruncaduxerunl. Petrus vero Eremita remansit in Jcrusa- bant, sicut aliquis detruncat aniraalia ad macelluih.
lem, ordinando et praecipiendoGraeciset Latinis, Comesvero Sancti jEgidii, juxta mare occidit ex
ac clericis, ut fideliterDeo processionem cclebra- eis sine numero. Alii vero se prsecipitabantin marent, et eleemosynasoralionesquefacerent, ut Dcus re, alii fugiebant huc illucque. Vcniensitaque Ampopulo suo victoriamdaret. Clericiet presbytcriin- miratus Babylonrseante Ascalon civitatem, dolens
duti sacris vestibusad lemplum Domirricondrrxe- et moerenslaerymando dixit : 0 deorum spirilus!:
runt processionem; ac missas et orationes cclebra- D qttisunguamvidil vel audivil lalia ? Tanla polestas,
bant, ut Deus suum defenderet populum. Denique lanta virtus, tanta militiu, qum nunquam ab ulla
patriarcha et episcopi aliique seniores congregati genlefuit superata, modoa tantilla genleChrtstianosunt ad fluviumquod est ex hac parte Aschalonise. rumest devicla. Heu mihi, trislis ac dolens! q id
Illicque multa animLia,boum, camelorum, ovium, amptius dicam? Superatus sum a gente mendica,
atque omniumbonorum depraedfti sunt. Vencrunt inermi ct pauperrima, qumnon liabelnisi saccumet
atitem Arabes fere trecenti, irrueruntque nostri peram. Ipsamodo persequituretocciditgentemAZgy*
super illos; ct apprehenderuntduos ex cis, perse- ptiacam, qttwilli plerunquesuas largita est eleemosy
quenles alios usque ad corum exercitttm iSero au- nus, dum olim per omnemnoslrampalriam mendia.s
tem facto, patriarcha fecit praeconari per'omncm ret. Iluc conduxi ad communionemducenta millia
exercitum, ut in summo mane omnes in crastino militum, et videoilloslaxis frcnisfugientesper viam
essent parati ad bellunt, excommunicansne ullus Babylonicam,et non audent reverli adversusgentem
homoinlenderelad nlla spolia, doncc bellumesset Francigenam.Juro per Mahumetet per omnia deofacium; sed eo faclo, reverterentur ctim felici gau- rum numina, quod uilra v.oiiretinebomilitesconvcni|io, ad capiendumqtiidquidcb praedcslinatumessct lione cliqua, quia expulsttssuma gcntc aliena et fl(f

6G5

APPEND. II. MONUM.DE BELLOSACRO.

607
AD GODEFRIDUM
tig
vsna. Conduxiomniaarmorum genera, et omniama- A cxercitu, statim suspenderuntvela, et impulermUse
thinamenta, ut eos obsidexcmin Jerusalem, el ipsi in alta maria. Reversi sunt itaque nostri ad eortiin
prwvenerunlmead bellumilinereduorumdierum.Heu tentoria, acceperuntque innumera spolia, auruin
mihi! quidumplius dicam? Inhonorulusero semper argentumque multum, omniumque animalium gein lcrra Babylonica. Nostri autem acceperunt stan- nera, et omniumarmorum instrumcnla! quacvoluetarum, [quod comparavit comes de Northmannia, runt asporfaverunt, reliqua igni consumpserunt,
viginti marchas argenti, ct dcdit iUud patriarchse Revcrsi sunt crgo nostri, cum gaudiomagno Jeruin Dei honorem, sanctiquc sepulcri. Ensem vero salem, deferentessecumomnia bona, quaeillis crant
cmit quidam sexagintaBysanteis. Superati sunt igi- necessaria. Hocbcllum aclum cst, prid. Id. Augusli,
lur inimici nostri a nobis, Deo annuente. Onrnes largiente Dominonostro Jesu Christo frdelibussuis
naves paganorumibi aderant; homices vero qui in- victoriam, qui cumPatre et Spiritu sanctolivit et
tus erant, vidcntes Ammiralum fugientemcum suo regnat, Deus per infinita swculasmculorum. Amen

ROBERTI

MONACHI

S.

REMIGII

IN DIOECESIKEMENSl

HISTORIA

HIEROSOLYMITANA.
GeslaDei per Francos, p. 50.)
(Apud BONGARS,

MONITUM.
Pobertus monachiishanc quam HierosolymitanamHistoriam inscripsit, composuissetestatur ipse, prsefalione apologelica,itt claustro ctijusdamcellseS. Remigii, conslitutaein episcopatuRemensi,jussu abba
tis cttjusdam, nomiiic Bernardi, i(a enim plenein veterims. nuperrime Legimus: cui hujus argumenli ab
&lio,ncscio quo, conscriplanarratio displicebat: qttod erat et acephala, et stylo negligenliore coniposita.
Ipse concilioClaromonlisintcrfuil, a quo hic Occidcnlisin Orientemniolus ccepit. Eum Blonduscila' <ion
semel,sedut cxpedilionis comitcm: Delectavit nos, inquit rr decad., lib. rv, Robertum vidisse nionachiitn, eas describere raachinas, in hunc modum, etc. Et paulo post: Robertus monachus, qui tttiic
Hierosolymiserat, et: Fatetur ingenue Robertus monachus, a quo scriptore haeccerliora suniuntur.
De eodemTrithemius : Rupertus monachuscoenobiiS. Remigii in diceccsi Remensi, ordinis divi Patris
Benedicli, nalione Gallicus,vir in divinis Scripturis jugi studio cxercilatus, et saeculariun'. disciplisiaruii)
iion ignarus, ingenioclarus et apertus eloquio. Scripsit nonnulla ingcniisui opuscula, quibus nomcn cjus
posteritali innoluit . e quibus ego tantum vidi, Geslorum in lerra sancta per Christianos tempore
Urbani secundi, contra infideles, Historiam insignem, lib. X. Inler omnes hisloriogr. De aliis
nihilvidi. Claruit sub Henrico V, anno Domini 1120. HaecTritliemius; qui aut libro auclius cxemplar
nostris, aut unum in duos divisum habuit: quomodoin prioribus cdilionibusseplimits et octavus in ununt
coaluerunt. Defuitautem Trithemio , ut apparct, pracfaCtoapologetica, quam edidit Reuberus, quse et in
irostris membranis legitur. Ordericus Vilalis tiirn styli elcgantiam, tttm vcritatem in illo laudat el sacpe
Libri principalisbellorumDomini pro lemporenovmlegis, qui est ms. i.n biblioipstim transcripsit. Auctor
theca P. Petaviicitat RoberlumabbatemSuncli Remigii.Possevinusconfunditcum Sigeberticonlinuatore,
Apparatu, in Robertusmonuchus: quem antea distirixcrat, ex Arnoldo Wione, in Robertus Anglus. Nos
itsi snmtis codicibusmss. NicolaiFabri, Laurentii Bochelli, nostris : impressis, noslro antiqrrissimo et
optimo,nttlla nec loci, nec typographi, nec temporis nota; alio depravatissimoBasilicnsi HonriciPetri
Justi Reuberi, cmendatiore. Scias auteni, lector, olim edilum illum nostrum,
anni 1553, et YY'echeliana
col. nunc 757, lin. 26, ex Fulcherio inserta haberc plurima, nempe capitaquindecim, a vicesimoad triccsimum quinlum ita . pridie Idibus Augusti. His peractis, placuit quibusdam irr patriam nationis stisereverli, etc, quseleguntur fine caprtis 19 Fulcherii, pattcissimisvocttlis variantibus; landemredire ad ea
quibus opus suum claudit Robertus : Quia vcro hic hislorieus sermo, > etc. Haeceodemomnino modo
Jiubeiitiirin ms. libro veteri, quem hac cdilioneabsolula forte inter noslros latenlern reperimus. Misit et
varias leclio^ese suis AndreasSchottus: quarum usus etit teiiio lomo, si vilatn hanc Deus, animumquo
scrvavcrit. Versus illius sevi, ul erantin mss., in cxlrcrna pagina posuimus, ne quid non exhihcrcrnus.
Imiiam scribcndifacit a concilio Glaromontano,aniio iO(J5; fiircni,in illa de Adiniravisovicforia.