www.e-rara.

ch

Elementa iuris canonici veteris et moderni

Amort, Eusebius

Augustae Vindelicorum, 1757

Zentralbibliothek Zürich

Shelf Mark: RRr 83

Persistent Link: https://doi.org/10.3931/e-rara-31452

I. Epistola Siricii papae ad Himerium Tarraconensem episcopum.

www.e-rara.ch
Die Plattform e-rara.ch macht die in Schweizer Bibliotheken vorhandenen Drucke online verfügbar. Das Spektrum reicht von
Büchern über Karten bis zu illustrierten Materialien – von den Anfängen des Buchdrucks bis ins 20. Jahrhundert.

e-rara.ch provides online access to rare books available in Swiss libraries. The holdings extend from books and maps to illustrated
material – from the beginnings of printing to the 20th century.

e-rara.ch met en ligne des reproductions numériques d’imprimés conservés dans les bibliothèques de Suisse. L’éventail va des livres
aux documents iconographiques en passant par les cartes – des débuts de l’imprimerie jusqu’au 20e siècle.

e-rara.ch mette a disposizione in rete le edizioni antiche conservate nelle biblioteche svizzere. La collezione comprende libri, carte
geografiche e materiale illustrato che risalgono agli inizi della tipografia fino ad arrivare al XX secolo.

Nutzungsbedingungen Dieses Digitalisat kann kostenfrei heruntergeladen werden. Die Lizenzierungsart und die
Nutzungsbedingungen sind individuell zu jedem Dokument in den Titelinformationen angegeben. Für weitere Informationen siehe
auch [Link]

Terms of Use This digital copy can be downloaded free of charge. The type of licensing and the terms of use are indicated in the
title information for each document individually. For further information please refer to the terms of use on [Link]

Conditions d'utilisation Ce document numérique peut être téléchargé gratuitement. Son statut juridique et ses conditions
d'utilisation sont précisés dans sa notice détaillée. Pour de plus amples informations, voir [Link]

Condizioni di utilizzo Questo documento può essere scaricato gratuitamente. Il tipo di licenza e le condizioni di utilizzo sono
indicate nella notizia bibliografica del singolo documento. Per ulteriori informazioni vedi anche [Link]
 m x t)c
0 0 0 0
O Q

i.
EPISTOLA SIRICII PAPiE AD HIMERIUM
Anno jgf TARRACONENSEM EPISCOPUM.
'Siricius Himerio Episcopo Tarraconenfi.
Ad Decessorem nostrum sanctae recordationis Damasum Fraterni¬
tatis tuae relatio jam me in Sede ipsius constitutum , quia sic Do¬
minus ordinavit , invenit : quam cum in conventu Fratrum sollici¬
tius legeremus , tanta invenimus , quae reprehensione & correctione
sint digna , quantum optaremus laudanda cognoscere . Et quia ne-
eesse erat nos in ejus labores curasque succedere , cui per Dei gra¬
tiam succesiimus inhonorem , facto , ut oportebat , primitiis meae
provectionis indicio , ad singula , prout Dominus adspirare dignatus
est , consultationi tuae responsum competens non negamus : Quia
officii nostri consideratione non est nobis dissimulare , non est tacere
libertas , quibus magis cunctis Christian ® religionis zelus incumbit.
Portamus onera omnium , qui gravantur : Quin immo haec portat
in nobis beatissimus Petrus Apostolus , qui nos in omnibus , ut con-
fidimus , administrationis suae protegit & tuetur haeredes.
I . Ex bceretitis conversos non inlicita iteratione Baptismatis esse recipien¬
dos, sed invocatione Spiritus septiformis- Prima itaque paginae tu ® fron¬
te signasti , baptizatos ab impiis Arrianis , plurimos ad fidem Catho¬
licam festinare , & quosdam de fratribus nostris eosdem denuo bapti¬
zare velle , quod non licet : cum hoc fieri & Apostolus vetet , &
Canones contradicant , & post cassatum Ariminense Concilium missa ad
Provincias ä venerandae memori ® praedecessore meo L1BERIO ge¬
neralia decreta prohibeant , quos nos cum Novatianis aliisque h ®-
reticis , sicut est in Synodo constitutum , per invocationem solam
septiformis Spiritus Episcopalis manus impositione Catholicorum con¬
ventui sociamus . Quod etiam totus oriens occidensque custodit:
ä quo tramite vos quoque posthac minime convenit deviare , si non
vul-
 I . Siricii ad Hitnerium* 27p
vultis &nostro collegio Synodali sententik separari .
de Baptizandorum , prout unicuique libitum fuerit , Sequitur dein¬
improbabilis &
emendanda confusio , quae k nostris Consacerdotibus , quod
moti dicimus , non ratione auctoritatis alicujus , sed sola com¬
temeritate
praesumitur , ut paffim ac libere natalitiis Christi , seu
necnon & Apostolorum , teu & Martyrum festivitatibusapparitionis,
utadseris , plebes baptismi ministerium consequantur ; cum innumerte,
hoc sibi
privilegium , & apud nos , & apud Ecclesias , Dominicum
speciali¬
ter , cum Pentecoste sua , Pascha defendat, - quibus
solis per annum
diebus ad fidem confluentibus generalia Baptismatis tradi
convenit
sacramenta , his duntaxat electis , qui ante XL . vel eo amplius
dies
nomen dederunt , & exorcismis quotidianisque
orationibus atque
jejuniis fuerint expiati ; quatenus Apostoliea impleatur illa
tio , ut expurgato fermento veteri nova incipiat este praecep¬
conspersio . Si-
cut ergo sacram Paschalem reverentiam in nullo
dicimus esse immi¬
nuendam ita infantibus,qui necdum loqui potuerunt per
aetatem,
vel his quibus in qualibet necessitate opus fuerit , sacri
matis omni volumus celebritate succurri . Ne ad unda Baptis¬
nostrarum perni¬
ciem tendat animarum , si negato desiderantibus
fonte salutari,
exiens unusquisque de sseculo & regnum perdat & vitam .
que etiam djerimen naufragii,hostilitatis incursum , Quicun¬
obsidionis ambi¬
guum , vel cujuslibet corporalis aegritudinis
desperationem incide¬
rint , & sebi unico credulitatis auxilio poposcerint
subveniri ; eodem-
quo poscunt momento temporis , expetitae
regenerationis praemia
consequantur . Hactenus erratum iri hac parte fuffiiciat : nunc
prae¬
fatam regulam omnes teneant Sacerdotes , qui nolunt ab
cre Petrae, super quam Christus universalem Apostoli-
conflruxit Ecdefiam , so¬
liditate divelli . Adfectum est etiam quosdam Christianos
ad Apo¬
stasiam , quod dici nefas est , transeuntes , & idolorum
cultu , &
sacrificiorum contaminatione profanatos . Quos k Christi
sanguine , quo dudilm redempti fuerant renascendo , corpore &
jubemus absci¬
di ■ & si resipiscentes forte aliquando fuerint ad
lamenta conversi,
his quamdiu vivunt , agenda poenitentia est ; & in
ultimo sine suo
reconciliationis gratia tribuenda : quia dicente Domino nolumus
mortem peccatoris ; tantum ut convertatur , & vivat.
II . De velandis ad conjugalem vitam requififti; si
puellam alter in matrimonium possit accipere ? Hocdispensatam alii
ne fiat , omni¬
bus modis inhibemus : quia illa benedictio , quam
nupturae Sacerdos
286 Siricii ad Himeriim.

imponit , apud fideles cujusdam Sacrilegii instar est , fi ulla trans-

greflionc violetur . De his vero non incongrue dilectio tuaAposto-
lieam Sedem crediderit consulendam , qui nunc acta poenitentia tan-
quam canes ac sues ad vomitus pristinos , & volutabra , redeuntes
& militiae cingulum & ludicras voluptates , & nova conjugia , & in¬
hibitos denuo appetivere concubitus , quorum professam inconti¬
nentiam generati post absolutionem filii prodiderunt . De quibus
hic , quia jam suffugium non habent poenitendi , id duximus decer¬
nendum , ut sola intra Ecclesiam Dei fidelibus oratione jungantur,
sacrae mysteriorum celebritati , quamvis non mereantur , intersint;
ä Dominicae autem mensae convivio segregentur , ut hac saltem distri¬
ctione correpti , & ipsi in se sua errata castigent , & aliis exemplum
tribuant , quatenus ab obscoenis cupiditatibus . Quos tamen , quo¬
niam carnali fragilitate ceciderunt , viatico munere , cum ad Domi¬
num coeperint proficisci , per communionis gratiam volumus sub¬
levari . Quam formam & circa mulieres , quae se post poenitentiam
talibus pollutionibus devinxerunt , servandam esse concessimus.
III . De lapsu monachorum& monacharum. Praeterea monachorum
quosdam atque monacharum abjecto proposito sanctitatis in tantam
protestaris demersos esse lasciviam , ut prius clanculo velut sub mo¬
nasteriorum praetextu , illicita ac sacrilega se contagione miscuerint;
postea vero in abruptum conscientiae desperatione perducti , de il¬
licitis complexibus libere filios procrearint, - quod & publicae leges &
Ecclesiastica jura condemnant . Has igitur impudicas detestabiles-
que personas ä monasteriorum coetu Ecclesiarumque conventibus
eliminandas esse mandamusquatenus retrusae in suis ergastulis tantum
facinus continua lamentatione deflentes purificatorio possent poenitu¬
dinis igne decoquere , ut eis ad mortem saltem solo misericordiae intuitu
per communionis gratiam possit indulgentia subvenire . Veniamus
nunc ad Sacratissimos Ordines Clericorum , quos in venerandae reli¬
gionis injuriam ita per vestras Provincias calcatos atque confusos
charitate tua insinuante reperimus , ut Hieremiae nobis voce dicen¬
dum sit : Quis dabit capiti meo aquam& oculis meis fontem lacrymarum,
flebo populum hunc die ac noäe. Si ergo beatus Propheta ad lugenda
populi peccata non sibi ait lacrymas posse sufficere , quanto nos pos¬
sumus dolore percelli , cum eorum , qui in nostro sunt corpore , com¬
pellimur continuö facinora deplorare ; praecipue quibus secundum
beatum Paulum instantia quotidiana , & sollicitudo omnium Eccle¬
siarum
 I . Siricii ad Himerium. 2gr
Harum indesinenter incumbit. Qiiis enim infirmatur, & ego non infir¬
mor: quis scandalizatur, & ego non uror. Ploremus enim Sacerdotes
Christi, atque Levitas , quos post longa Sacrationis sute tempora
tam de conjugibus propriis , quam etiam de turpi coitu fobolem di¬
dicimus procreasse; & crimen suum hac perscriptione defendere;
quia in veteri Testamento Sacerdotibus ac ministris generandi fa¬
cultas legitur attributa . Dicat mihi nunc , quisquis ille est sectator
libidinum, prteceptorque vitiorum , si aestimat, quia in Lege Moysi
paflim sacris ordinibus ä Deo nostro laxata sunt Irena luxurim, cur
eos , quibus committebantur Sancta Sanctorum , praemonet: Santti
estote, quia ego Sanctus sum Dominus Deus,vester? Cur etiam procul k
suis Domibus annö vicis suae in templo habitare jussi sunt Sacerdo¬
tes ? Hac videlicet ratione ; ne vel cum uxoribus possent carnale
exercere commercium ; quod conscientiae integritate fulgentes ac-
ceptabile Deo munus offerrent . Quibus expleto deservitionis suas
tempore uxoris usus solius successionis causä fuerat relaxatus , quia
non ex alia nisi ex tribu Levi quisquam ad Dei ministerium fuerat
praeceptus admitti. Unde & Dominus Jesus, cum nos suo illustras
set adventu , in Evangelio protestatus est , quia legem veniret implere
non solvere;ideo
& Ecclesiam, cujus Sponsus est, formosam castita¬
tis voluit splendore radiare , ut in die judicii , cum rursus advenerit,
sine macula & ruga eam possit, sicut per Apostolum suum instituit,
reperire . Quarum Sanctionum omnes Sacerdotes & Levitae insolu¬
bili lege constringimur , ut k die ordinationis nostrae sobrietati ac
pudicitise corda nostra mancipemus & corpora , dummodo per om¬
nia Deo nostro in his , quae quotidie offerimus, sacrificiis placea¬
mus. Qui autem in carne sunt, dicente electionis vase, Deo placere non pos¬
sunt : Vos autem jam non estis in carne, sed in spiritu : Si tamen Spiritus Dei
habitat in vobis. Et ubi poterit , nisi in corporibus , sicut legimus,
sanctis, Dei Spiritus habitare ? Et quia aliquanti , de quibus loqui¬
mur , ut tua Sanctitas retulit , ignoratione lapsos se esse deflent : hir
hac conditione misericordiam dicimus non negandam ut sine ullo
honoris augmento in hoc , quo detecti sunt, quamdiu vixerint, officio
perseverent : Si tamen post hxc se continentes studuerint exhibere.
Hi verö , qui illiciti privilegii excusationem nituntur afferre ; ut
suo asserant ventri hoc lege concessum; noverint se ab omni Ec¬
clesiastico honore , quo indigni usi sunt, Apostolicse Sedis auctori¬
tate dejectos, nec unquam posse veneranda attrectare mysteria, qui-
Amort Element
. J. C. V. N n but
 r8L I . Siricii ad Himerium.
bus se ipsi, dum obseaenis cupiditatibus inhiant , privaverunt, - quia
exempla praesentia cavere nos prsmonent in futurum . Quilibet
Episcopi sanä , Presbyteri , atque Diaconi , si, quod non optamus,
deinceps fuerint tales inventi , jam nunc sibi omnem per nos indul¬
gentis aditum intelligant obseratum : quia ferro necesse est excidan¬
tur vulnera , qua; fomentorum non cesserint medicina ;.
IV . Periclitari Metropolitanum eum, a quo aliquis indignk fuerit ordi¬
natus. Didicimus etiam , licenter , ac libere inexploratae vitae ho.
mines , quibus etiam fuerunt numerosa conjugia , ad praefatas digni¬
tates , prout cuique libuerit , adspirare . Quod non tantüm illis, qui
ad haec immoderata ambitione pervenerunt , quantum Metropolita¬
nis specialiter Pontificibus imputamus . Qui dum inhibitis ausibus
connivent , Dei nostri , quantum in se est , praecepta contemnunt.
Et ut taceamus , quod altius suspicamur , ubi illud est , quod Deus
noster datä per Moysem lege constituit dicens : Sacerdotes mei semel
nubant. Et alio loco . Sacerdos uxorem Virginem accipiat, non viduam,
non repudiatam, non meretricem, Quod secutus Apostolus ex persecu¬
tore praedicator , Unius uxoris virum, tam Sacerdotem , quäm Diaco¬
num fieri debere mandavit . Quae omnia ita ä vestrarum regionum
despiciuntur Episcopis , quasi in contrarium magis fuerint constituta.
Et quia non est nobis de hujusmodi usurpationibus negligendum , ne
nos indignantis Domini vox justh corripiat , qua; dicit : Videbas fu¬
rem, & currebas cum eo, & ponebas tuam cum adulteris portionem. Quid
ab universis posthaec Ecclesiis sequendum sit , quid vitandum , gene¬
rali pronuntiatione decernimus.
V . Clerici quantis temporibus esse debeant, ut ad Episcopatum perve¬
niant. Quicunque itaque se Ecclesiae vovit obsequiis k sua infantia,
ante pubertatis annos baptizari , & Lectorum debet ministerio so¬
ciari . Qui accessu adolescentis , si usque ad tricesimum statis an¬
num probabiliter vixerit , una tantum , & ea , quam virginem commu¬
ni perSacerdotem benedictione percepit , uxore contentus,Accolitus
&Subdiaconus esse debebit : post quae ad Diaconi gradum , si se ipse
primitiis continentia pneeunte dignum probaverit , accedat ; ubi si
ultra V . annos laudabditer ministravit , congrue Presbyterium con¬
sequatur : exinde post decennium Episcopalem Cathedram poterit
adipisc ; si tamen per haec tempora integritas vitae, ac fidei ejus fue¬
rit approbata.

VI. Qui
 I . Siricii ad Himsrium.

VI . Qui ex Laico grandaevus ad Clericatum vult transire. Qui vero

jam state grandsvus melioris propositi conversatione provocatus,
k Laico ad sacram militiam pervenire festinat , desiderii sui fructum
non aliter obtinebit , nisi eo , quo baptizatur tempore , statim Le¬
ctorum aut Exorcistarum numero societur , si tamen eum unam ha¬
buisse vel habere , & hanc virginem , constet uxorem , qui dum
initiatus fuerit , expleto biennio per quinquennium aliud Accolitus
& Subdiaconus fiat ; & sic ad Diaconatum , fi per »sc tempora
dignus judicatus fuerit , provehatur . Exinde jam accessu temporum
Presbyterium vel Episcopatum , si in eum Clerici vel plebis fuerit
electio , non immerito sortitur . Quisquis sanö Clericus aut viduam,
aut certd secundam duxerit uxorem , omni Ecclesiasticae dignitatis
privilegio mox nudetur , Laicä tantum sibi communione concesla,
quam ita demum poterit possidere, si nihil postea , propter quod hanc
perdat , admittat . Feminas verö non alias patimur esse in domibus Cle¬
ricorum , nisi eas tantum , quas propter solas necessitudinum causas
habitare cum iisdem Synodus Nicsena permisit . Monachos quo¬
que , quos tamen morum gravitas & vitae institutio sanctö commen¬
dat , Clericorum officiis aggregari & optamus & volumus , ita ut
qui intra tricesimum aetatis annum sunt , in minoribus per gradus
singulos crescente tempore promoveantur ordinibus, - & sic ad Dia¬
conatus vel Presbyterii insignia maturitatis consecratione perveniant.
Nec statim ad Episcopatus culmen ascendant , nisi in his eadem,
quae singulis dignitatibus praefiximus, tempora fuerint custodita.
VII . De Laicis pernitentibus nullum honorem adipisci debere. Illud
quoque nos par fuit providere , ut sicut poenitentiam agere cuiquam
non conceditur Clericorum , ita post poenitentiam ac reconciliatio¬
nem nulli unquam Laico liceat honorem Clericatus adipisci ; quia
quamvis sint omnium peccatorum contagione mundati , nulla tamen
debent gerendorum Sacramentorum instrumenta suscipere , qui du-
dum fuerint vasa vitiorum . Et quia his omnibus , quae in reprehen¬
sionem veniunt , sola excusatio ignorationis obtenditur, - cui nos in-
terim solius pietatis intuitu necesse est clementer ignoscere . Quia
quicunque poenitens , quicunque bigamus , quicunque viduae mari¬
tus , ad sacram militiam indebite & incompetenter irrepsit , hac sibi
conditione k nobis veniam intelligat relaxatam , ut hoc magno de¬
beat sibi computare beneficio , si adempta sibi omni spe promotionis , in
hoc , quo .invenitur , ordine perpetua stabilitate permaneat . Scituri
Nn 2 post
 2. Siricii ad Himerium.

post hsec Provinciarum omnium summi

Antistites , quod fi ultra ad
sacros Ordines quemquam de talibus crediderint
suo , & de eorum statu , quos contra Canones & adsumendum , de
vexerint , congruam ab Apostolica Sede promendam interdictanostra pro¬
este sententiam.
VIII . Quoties de religione
do inter duas Ecclesias fueritagitur, Episcopos convenit judicare. Si quan¬
orta contentio , usque ad Synodum,
vel ante Metropolim causa Ecclesiastica
deducatur : nil liceat ante
Principem ulla ratione suspendi : Sed quod agitur
inter Episcopos,
Episcoporum sententia terminetur.
IX . Ut veneratio Sacerdotibus debetur innoxiis
, ita & poena mode¬
rata inquietis atque dejectis . Quemadmodum
enim
divini Sacerdotii integritate lucentes , non solüm Deo servientes &
vitam suam proprio
prsestant ornamento , sed etiam subjecta : plebi atque
plum ; ita bic quorum indigniora sunt sub obedienti exem¬
cata , si exclusi depravatique ab Episcopis integritatis professione pec¬
comprobentur , nullatenus
ab aliis Episcopis recipiantur.
X . Si quando sic evenerit , ut in Ecclesia
inveniatur simplex
successor Episcopus , ita ut ea , quse ab anteriore
Episcopo Ecclesiae
conquisita sunt , vel collata , per teporem simplicis
perdat Ecclesia per simplicitatem Pontificis , auferantur ; &
quod adquifierat per
prudentiam decessoris ; cum ( quando ) inter
fiam hujusmodi fuerit orta contendo , Ecclesiam & Coeccle-
quandoque prudentior suc¬
cesserit , suggerendi ( agendi ) illi aditus non
statuta Canonum Ecclesia Ecclefise praejudicium negetur ; quia juxta
nullo tempore facit;
nec potest cbaritate dividi , qua: ck unita &
toto orbe diffusa est.
Explicuimus , ut arbitror , Frater Charislime ! universa
in querelam , & ad singulas causas , de quae digesta suntj
quibus per filium nostrum
Bassianum Presbyterum ad Romanam Ecclesiam ,
utpote ad caput
tui corporis , retulisti , sufficientia quantum
dimus . Nunc Fraternitatis tuse animum ad opinor , responsa reddi¬
servandos Canones , &
tenenda Decretalia constituta , magis - c magis
incitamus ; ut ea,
qute ad consulta rescripsimus , in omnium
Episcoporum nostrorum
perferri facias notionem ; & non solum eorum ,
cesi constituti * Sed etiam ad universos qui in tua sunt Dioe¬
Carthaginenses ac Boeticos,
Lusitanos , atque Gallos , vel eos , qui vicinis
inde Provinciis , Iitc , quse k nobis sunt salubritibi conlimitant hinc
ta , sub litterarum tuarum prosecutione ordinatione disposi¬
mittantur . Et quamquam
statuta Sedis Apostolicse , vel Canonum
venerabilia definita , nulli
 II. Concilium Epaonen/e. »85
Sacerdotum Domini ignorare sit liberum , utilius tamen , & pro an¬
tiquitate Sacerdotii tui dilectioni tus esse admodum poterit glo¬
riosum , si ea quae ad te speciali nomine generaliter scripta sunt , per
unitatis tuae sollicitudinem , in universorum Fratrum nostrorum noti¬
tiam perferantur ; quatenus & quae 4 nobis non inconsulte , sed provide
sub nimia cautela & deliberatione sunt salubriter constituta , inteme¬
rata permaneant , & omnibus in posterum excusationis aditus , quia
jam nulli apud nos patere poterit , obstruatur . Data sub die III.
Id . Feb . Lautone ( Bautone ) Cons.
II.
CONSTITUTIONES SYNODALES CONCILII
DOMINO PROPITIO
Ad Epaonensem Ecclefiam congregati. Ann0 s ' 7*

Q amusvel, expressis
uid de antiquis regulis
, singulatimque novis ambiguitatibus
, Decretis
vel , senferi¬
, Constitutionibus
de prae¬
sentibus credidimus adnotandum . Sententia prima.
I . Prima & immutabili constitutione Decretum est , ut cum
Metropolitanus Provinciales suos ad Concilium , aut Ordinationem
cujusqueConsacerdotis , crediderit evocandos , nisi causa ttedii evi¬
tandi extiterit , nullus excuset.
II . De Ordinationibus Clericorum. Ne secundae uxoris aut renuptae
maritus Presbycer aut Diaconus ordinetur , abunde suffecerit ab Apo¬
stolo constitutum . Sed quia praeceptum hujusmodi excedi quorun-
dam Fratrum simplicitate cognovimus , speciali observantia renova¬
mus , scientes , eum , qui contra interdictum ordinaverit , reum se
Fratribus esse futurum : Illos autem , qui contra fas honorem pro-
hibitae benedictionis ambhrmt,nihilClericahs ministerii praesumpturos.
III . Episcopis , Presbyteris atque Diaconis canes ad venandum
& accipitres habere non liceat . Quod si quis talium personarum in
hac fuerit voluptate deditus , si Episcopus est , tribus mensibus se 4
communione suspendat : Duobus Presbyter abstineat , uno Diaco¬
nus ab omni officio & communione cessabit.
IV . Poenitentiam professi ad clericatum penitus non vocentur.
V . Nec Presbyter territorii alieni sine conscientia sui Episcopi
in alterius civitatis territorio praesumat basilicis aut oratoriis inser¬
vire ; msi forte Episcopus suus illum cedat Episcopo illi , in cuju
territorio habitare disposuit . Quod si excessum fuerit , Episcopus,
Nn 3 cujus