Beruflich Dokumente
Kultur Dokumente
1 Eadkunde
Minga liegt auf da obaboarischn Hochebene, ebba 50 km
neadli vo de Oipn. De Hchn liegt duachschnittli bei 520
m iwa NN. Da hechste Punkt vo da Stod is da Warnberg im 19. Stodbeziak mit 579 m iwa NN, da tiafste
Punkt liegt mit 482 m iwa NN im neadlichn Schwoazhejzl (amtle: Schwarzhlzel) im Stodtei Fejdmoching. De
Isar duachiasst as Stodgebiet auf a Leng vo 13,7 km vo
Sidwest noch Noadost. Bekonnte Flussinsln san de Museumsinsl midn Deitschn Museum und de Protainsl in unmiddlboara Nachn.
Im Umland gibts an Haua grosse Seen, wia z.B. in Ammersee, in Werthsee oda in Starnberga See. Nebm da
Isar hod Minga ois iassende Gwessa no de Wiam, de
wo ausn Starnberga See kimmt, an Hachinga Bach und
a boar Stodbachal, wo vo da Isar obzweign, wia da Eisboch, da Auer Miiboch und da Brunnboch. Im Mingara
Stodgebiet liegn aa Seen, wia zum Beispui da Kloahesseloha See im Englischn Gartn, da See im Olympiaglanda
und de Dreiseenplottn (Lerchenaua, Fasanerie- und Fejd-
BEVEJKARUNG
1.1
Ausdehnung
Mingara Strassnschuidl
1.4 Klima
1.2
Mingara Beziak
2 Bevejkarung
2.1 Mingara oda Mnchna
Blick aufd Oidstod
Auf obaboarisch hoasst ma de Eihwohna vo Minga traditionej Mingara und Mingararin. Wei z Minga nua no
Eihwohnaentwicklung
3
1400000
1200000
1000000
Population
2.3
800000
600000
400000
200000
1400
1450
1500
1550
1600
1650
1700
1750
1800
1850
1900
1950
2000
Year
2.4 Bevejkarungsstruktua
De gresstn Gruppn vo mejderechtli z Minga registriatn Auslnda keman (Stond vom: 31. Dezemba 2009)
aus da Tiakei (41.298), Krowozien (23.704), stareich (20.901), Italien (20.769), Griachaland (20.071),
Bosnien und Herzegowina (15.795), Serbien (15.385),
Zua Wiesn trogt da (echte oda woschechte) Mingara sei Poin (13.946), am Irak (9.396), Frankreich (7.330),
Stodara-Tracht zua dea wo koa Ledahosn und koa Huat Rumenien (6.502), Ungarn (6.112), Russland (5.818), da
mit Gamsbart ghead.
Ukraine (5.492) und de USA (5.306).[4]
2.2
Boarische Sproch
Z Minga is no vor oa, zwoa Genarationa in da Hauptsach Boarisch gredd worn. Heit is as Boarische z Minga
kuaz vorn Aussteam. Wias bayerische Kuitusministerium scho im Jenna 2001 im Landdog hod song lossn,
is as Boarische in da bayrischn Hauptstod de Jingan unta
20 Joar scho fremd. Es gibt owa no vui Junge, de
wo s Boarische no vastenga, owa nimma midarananda
Boarisch redn.
2.5 Religion
2009 worn z Minga 37,8 % vo de Eihwohna remischkatholisch, 13,8 % evangelisch, 0,3 % jidisch und 48,1
% hom a andan Konfession bzw. Religion ogheat oda
worn konfessionslos.[5]
2.6 Berihmtheidn
3 GSCHICHT
2.6.1
Berihmtheidn, wo z Minga aufd Wejd kema 2.6.2 Berihmtheidn, wo z Minga gwohnt ham
san
Albert Einstein, Nobelpreisdrga, Physika
Sportla
Hans Magnus Enzensberger, Dichda
Franz Beckenbauer, *1945, ehemoliga Fuass Rheiner Werner Fassbinder, Regisseur
bolla und ehemoliga President vo FC Bayern
Minga
Georg von Hauberrisser, Architekt (u.a. Neies Mingara Rathaus), 1841-1922
Politika
Franz Josef Strau, 19151988, MinisterPresident vum Freistaat Bayern
Schriftstella
Carl Amery, 19222005, President vum PEN
und Grindungsmitgliad vo de Greana (Partei)
Eugen Roth, 18951976
Musika
Untahoitung
Karl Valentin, 18821948, Komediant, Autor
und Fuimemocha
Gustl Bayrhammer, 1922-1993, Schauspuija
Helmut Fischer. 1926-1997, Schauspuija
Werner Herzog, *1942, Regisseur
Gerhard Polt, *1942, Kabaretist
Uschi Obermaier, *1946, Ex-Kommunardin,
Sex-Symboi
Franz Xaver Kroetz, *1946, Regisseur
Jeri Ryan, *1968, Schauspuijarin,
Michael Herbig, *1968, Schauspuija
Nobelpreisdrga
3.5
3.2
Vuagschicht
3.3
Stodgrindung
3.4
Middloida
Oida Hof
Ab ebba 1500 is imma wieda zu Aufstnd vo da Biagaschoft geng de Herzeg kema. Desweng hams ian Regiarungssitz vom Oidn Hof in de neie Residenz am Stodrand
valegt. Zweng da Bedrohung duach de Hussiten is de
Stodbefestigung 1429 duach an aissan Mauaring vasteakt
worn.
Untam Herzog Maximilian I. vo Bayern is Minga 1623
1442 san de jidischn Biaga aus da Stod vatriem worn. kuaaschtliche Residenzstod worn. 1632 is Minga nacha
Bis zua zwoatn Hejftn vom 18. Joarhundat ham desweng vo schwedischn Truppn bsetzt worn. A Zastearung vo
koane Judn mea z Minga glebt.
Minga is nua duach a hochs Lesegejd und Geisln vahin-
3 GSCHICHT
Aufschwung dalebt. De Prinzregentnstrass und s Prinzregentntheata san enstandn. Schwabing is ois Kinstlaviatl
populea worn, wo an Haua bedeitende Dichda und Mola
vakeat san. 1896 is de Mingara Kuituazeitschrift Die Jugend zum easchtn Moi aussakema, de wo an Jugendstui
an Nama gebm hod. 1911 is de Kinstlavaeinigung Der
Blaue Reiter grindd worn.
Nachan easchtn Wejdkriag hods z Minga a kommunistische Revolution gebm und da letzte Kini Ludwig III. is
gstiazt worn. De Mingara Rterepublik, wia mas spada
gnennt hod, hod owa nua via Wocha ghoidn.
In de foigendn Joar is Minga a Zentrum a de Nationalsozialistn worn. 1923 hod da Hitler bei da Fejdherrnhoin
nacha an Putsch vasuacht, wo oba gscheitad is. Minga is
bis zua Auesung da Sitz vo da NSDAP bliebm.
1933 is Minga im Zug vo da Machtergreifung vo de Nationalsozialistn gleichgschoit worn. De Stod soit komplett
umbaut wean, da zuastendige Architekt wor da Hermann
Giesler.
1935 hod da Hitler Minga an Titl Hauptstadt der Bewegung gebm. 1938 is as Mnchner Abkommen in da Stod
Unta da Regierung vom Kini Ludwig I. (18251848) is obgschlossn worn, wo an Oschluss vom Sudetenland ans
Minga zua bekonntn Kunststod worn. De Klassizisten Deitsche Reich festglegt ghobt hod.
Leo vo Klenze und Friedrich vo Grtner ham de Lud- Im Zwoaten Wejdkriag is Minga duach alliiate Luftogri
wigstrass gstoit, an Kiniplotz und de Eaweidarung vo da stork troa worn. De Oidstod is zu 90 % und de Stod
Residenz.
insgsamt zu 50 % zasteat worn. Es deafatn dabei ebba
Da Sohn vom Ludwig, da Max II. (18481864), hod 6.000 Menschn ums Lebm kema sein und ebba 15.000
bsundas de Geisteswissnschaftn gfeadat. Ois Bauherr hod san valetzt worn.
a an oagna Stui pregt, an Maximilianstui, wo an de englische Gotik eainnad. So san unta andam de Bautn an
3.7 Neiare Gschicht
da Maximilianstrass entstandn, wo heit zu de exklusivstn
Einkaufsstrassn vo Eiropa gheat.
Da Wiedaaufbau vo Minga nachm 2. Wejdkriag hod se
Unta seim Bruada Prinzregent Luitpold (18861912) hod am historischn Stodbuid orientiat. Minga hod se schnej
Minga nacha an gwoitign wiatschoftlichn und kuiturejn zum High-Tech-Standort entwicklt. Dazua san an Haua
4.3
Politik
4.1
Partnastdd
Godnschaft (Patnschaft)
5.1 Architektur
Bavaria-Statue an da Theresienwiesn
5.1
Architektur
9
plotz (Architekt: Georg von Hauberrisser), de Paulskiach [St. Paul], da neibarocke Justizpalast am Stachus, as
Armeemuseum am Hofgartn (heit is duatn de Bayerische
Staatskanzlei) und de im Akademie der Bildenden Knste
im Stui vo da Nei-Reneissance in Schwabing. Do stenga
aa mearane Wohnhaisa im Jugendstui.
As Mllersche Voiksbad in da Au is im Jugendstui baut
worn und is as jtaste eentliche Hoinbod z Minga (anno
1901 aufgmochd). In Minga gibts ebba 1.200 Brunna,
davo ghean umara 700 da Stod sejm. Da jtaste is da Fischbrunna aufm Marienplotz. Weidane markante Brunna
san bsundas da Wittelsbachabrunna am Lenbachplotz und
da Voda-Rhein-Brunna auf da Museumsinsl. De zwoa
san vom Adolf vo Hildebrand.
Neies Rathaus
5.1.4 Moderne
Maximilianeum
Sidle vo da Residenz, vua da Oper, fangt de Maximilianstrass o, de wo in da Mittn vom 19. Joarhundat ois Paradestrass oglegt worn is. Se at vo da Oidstod auf Ostn
iwa de Isar in Richtung vom Maximilianeum, am Sitz
vom Bayrischn Landdog. Do liegn aa s Mingara Schauspuihaus, s Regiarungsgebaide vo Obabayern und s Vejkakundemuseum, de wo spada in Jugendstui umgstoidt
worn san. Heit is de Strass a luxurise Einkaufsmein.
Vom friaklassizistischn Prinz-Carl-Palais am Hofgartn
at de Prinzregentenstrass auf Ostn. Do liegn s Bayerische Nationalmuseum, de Schackgalerie, de Villa
Stuck und as Prinzregententheata. An da Isarterrassn
stehd da Friednsengl.
10
Des Schloss Nymphenburg hod an grossn Schlosspark und nebno is glei da Neie Botanische Gartn.
Glei nemdro westle liegt da Hirschgartn, wo tatschle Roudwuid zicht wead. Do drin liegt mid 8000
Pltz da gresste Biagartn vo Minga[10] und vamuatle
vo da ganzn Wejd.
Entlang vo da Isar verlad a broada Greastroafa, de
Isarauen, wo duach de ganze Stod und driwa ausse
ghd.
Mittn in da Maxvuastod (Oidschwabing) liegt da
Leopoldpark, glei hinta da Mensa vo da Uni.
Iwrigblim vo de Olympischn Spui 1972 is am Obawiesnfejd da Olympiapark mit seim Aussichtsbergl.
Ma ko owa aa mitm Aufzug afn Olympiatuam auffoan und vo do a guade Aussicht.
Zwischn Olympiapark und an Englischn Gartn gibts
no an Luitpoldpark, mit an Aussichtsbergl und an
grossn Spuiplatz a de Kinda[11] . A do gibts an
Schlosspark Nymphenburg
5.2 Museen
Minga is international a sei Sammlunga vo da oidn
und klassischn Kunst bekonnt. De Oide- und de Neie
Pinakothek, und de Pinakothek vo da Moderne und as
Lenbachhaus khean beispuisweis zu de wejdweit renommiatastn Galerien. Zamma mit da Glyptothek, da
Staatlichn Antiknsammlunga und im Museum Brandhorst buidns as Kunstareal Minga, as Mingara Kunstzentrum. Aa as Stootliche Museum a gyptische Kunst
kriagt an Neibau im Kunstareal.
5.4
11
Spada da Eugen Roth und da Erich Kstner.
Glyptothek
Neman Kunstareal is mitn Lechl a weidane Museumslandschoft: Haus der Kunst, Nationalmuseum,
Archologische Staatssammlung, Schackgalerie und
Vejkakundemuseum. Estli vo da Isar an da Prinzregentenstrass liegts oanzigartige Jugendstuigebaide Villa
Stuck mit a Gmejdesammlung (Franz Stuck) und
Wexlausstejunga. As Mingara Stodmuseum steht am Hofbruhaus
ehemolign Zeighaus am St.-Jakobs-Platz gengiwa vom (Philip de Laszlo, 1892)
Jidischn Museum, des wo duatn mit da neien Synagogn
und am jidischn Gmoazentrum as neie Jidische Zentrum
buidn duat.
De Staatliche Mnzsammlung is in da Residenz
untabrocht.
Im Schloss Nymphenburg is as
Marstallmuseum, de Nymphenburga Porzlansammlung und as naturkundliche Museum Mensch und
Natur. Dazua gibts in da Stod weidane Museen mit
naturwissenschoftlichn Sammlunga vom Staat, de wo bis
etz no ned zammgfosst woan san: As Palontologische
Museum, as Museum Reich der Kristalle, und Museen a
de Anthropologische, de Geologische, de Botanische und
de Zoologische Staatssammlung. A Publikumsmagnet is
aa as Deitsche Jagd- und Fischereimuseum. As Deitsche
Museum is as gresste technisch-naturwissenschoftliche
Museum vo da Wejd und khead mit iwa oana Million
D Wiesn bei Nacht
Bsucha pro Joar zu de frequentiatastn Museen vo Eiropa.
Zweigstejn san de Flugwerft Schleiheim und as nei
As Hofbruhaus am Platzl, middn im Zentrum is de
eaenede Vakeasmuseum an da Theresienwiesn.
berihmdaste Biahoin vo da gonzn Wejd. De Firma beAs Valentin-Musum is a Museum, wo im legendean treibt aa s zwoatgresste Zejt auf da Wiesn, im berihmMingara Komika Karl Valentin gwidmet is. De Hoamat tasdn Voiksfest vo da Wejd. Zwoa Wocha lang, Ende
vom Museum is as Isartor, wo a Tei vo da ehemolign Septemba bis Ofang Oktoba, ziagts Oktobafest Milliona
Stodbefestigung is.
vo Besucha in de Biazejd und zu de andan Attraktiona.
As Oktobafest is zan easchtn Moi am 12. Oktoba 1810
obghoitn worn, es wor a Fest zua Feia vo da Hozad
vom Kronprinzn Ludwig I mit da Prinzessin Therese vo
5.3 Kunst und Literatua
Sachsen-Hildburghausen. De Hauptattraktion wor dabei
Im 19. Joarhundat ham unta andam da Heinrich Heine, a Rossrenna. De Sportvaostoitung is in de foigenden Joar
da Friedrich Hebbel und da Hans Christian Andersen a wiedahoit worn und mit da Zeit is draus as Oktobafest
worn, wia mas heit kennt.
lngare Zeit z Minga glebt.
In de letztn Joarzehnt vom Kinireich Bayern hods literarische Lebm z Minga an grossn Aufschwung ealebt. As
Zentrum dabei wor vor oim Schwabing. De bedeitendstn Schriftstella aus dera Zeit san: Lena Christ, Ludwig
Thoma, Thomas Mann, Rheiner Maria Rilke und Frank
Wedekind.
12
Augustiner Bru
Paulaner
Hacker-Pschorr
Hofbru
Lwenbru
Spaten-Franziskaner-Bru
5.6 Meakte
Da Viktualienmarkt is z Minga da populeaste Morkt a
frische Nohrungsmiddl und a Delikatessn.
De Auer Duit gheat zu de ejtasdn Meakte vo Minga und
wead dreimoi im Joar obghoidn. Da Auer Duit guit ois da
gresste Gschirrmarkt vo Eiropa. Auf an Haua Standln
wean Porzellan, Keramik und Tepf obotn. Dazua owa aa
no vui meara: Haushoitszuabehea, Gwand, Antiquitetn
usw.
Prinzregentnduatn
5.7 Sport
Weisswuascht
Olympiasee
De gresste Sportvaostoitung z Minga worn de Olympischn Summaspui 1972. Zua Zeit bewiabt si Minga
um de Olympischn Wintaspui 2018. Im Nordn vo da
Stod liegt da Olympiapark, wo a de Olympischn Summaspui 1972 oglegt worn is. Des Glanda ist wejdberihmd, vua oim zweng da futuristischn Zejtdochkonstruktion vom Olympiastadion. Im Mai 2005 is de Allianz
Arena aufgmochd worn, de wo am Nordend vo da Stod
liegt. De Allianz-Arena wor da Austrogungsort as Eaenungspui vo da Fuassboiwejdmoastaschoft 2006. S
traditionsreichste und ejtaste Stadion z Minga is as Stadion an da Greawoida Strass (ehemoligs 60a-Stadion).
6.1
13
Ludwig-Maximilians-Uni Minga
Allianzarena
Olympiastadion
6.1
14
Hochschui a Politik Minga; grindt 1950; interdisziplinres Studium mid an Obschluss Diplomaticus scientiae politicae Universitatis (Dipl. sc. pol.
Univ.), wo vo da Ludwig-Maximilians-Universitt
valiehn wead.
Universitt vo da Bundeswehr Minga; mid Sitz
z Neubiberg; de Hochschui is 1973 ois Ausbuidungsstttn a Oziere und Oziersowrta vo
da Bundeswehr. Studian deafa in da Regl do nua
Oghearige vo da Bundeswehr.
Bayerische Akademie a Werbung und Marketing (BAW) grindt 1949 ois Ausbuidungsinstitut a
Beruaf in Marketing, Kommunikation, PR und Medien.
Bayerische Verwaltungsschule (BVS) mitn BVSBuidungszentrum Minga, is a Obieta a Aus- und
Fortbuidung im stootlichn und kommunaln Bereich
in Deitschland.
Fachakademie a Augnoptik (FFA), Voizeitschui
a beruaiche Weidabuidung im Bereich vo da
Augnoptik.
Schwaapunkt is de Ausbuidung
zum/zua Stootlich priaftn Augnoptika(rin).
Institute
6.2
Akademien
Max-Planck-Gsejschafd
Fraunhofer-Gsejschafd
Bundeswehr Institute
Institut a Rundfunktechnik (IRT)
Institut a Sozialwissenschafdliche Forschung (ISF)
Deitsches Jugendinstitut (DJI)
Goethe-Institut
Spanisches Kuituainstitut (Instituto Cervantes)
Franzesisches Kuituainstitut (Institut franais)
Britisches Kuituainstitut (British Council)
Italienisches Kuituainstitut (Istituto Italiano di Cultura)
Sprochn & Dolmetscha Institut Minga
7.2
Infrastruktua
15
7.1.1 Medien
Minga is Sitz vom Boarischn Rundfunk und vo da Programmdirektion vom ARD-Gmoaschoftsprogramm Das
Erste. Weidas gibts z Minga und im direktn Umland an
Haufa private Fernseng- und Radiosenda.
Minga is mit 250 Valogn aa a wichtige Standort a Printmedien; Beispui san: da Burda Valog, da Sddeutscher
Valog und Langenscheidt. De gresste Dogeszeidung is
de Sddeitsche, weidas gibts no an Merkur und mit da
AZ und da TZ no zwoa Tradschbladdln.
Vakate Auog vo Togeszeidunga z Minga
7
7.1
7.2 Infrastruktua
Minga hod sea guad ausbaute Vakeasnetze.
16
ala Flughofn-Code: MUC (IATA-Code) EDDM (ICAOCode). Ea is mit fost 35 Milliona Passagian im Joar
2008 da zwoatgresste Flughofn vo Deitschland und da
siemtgresste vo Eiropa gwen. Seit da Entscheidung vo da
Lufthansa, Minga ois zwoats Draakreiz nebm Frankfurt
z etablian, wead da Flughofn international imma bessa
einbundn. Iwa 20 Langstrecknugzeig san do stationiat.
Des Kontinentalnetz vo da Lufthansa is sogor umfongreicha ois bei jedm ondan deitschn Flughofn. Da Flughofn
is iwa de Autoboh A92 z dareicha, genauso wia mit de
S-Bohlinien S1 und S8 vo da Mingara Innastod aus.
Weidare Flughofn in da Mingara Umgebung san Obapfahofa und Schleiham, wo a de oigmoane Luftfohrt zum
Tei nua eingschrenkt nutzbor san. Da 90 km entfeante
Flughofn Memmingen wead vo Ryaneir ois Flughofn
Minga-West vamarktet.
7.2.3
Schienavakea
Bremen - Hamburg
Berlin
Wean - Budapest
Laibach - Agram
Kopenhagen
Warschau - Minsk - Moskau
7.2.4 Strassnvakea
17
Z Minga is am 1. Oktoba 2008 a Umwejdzona eingricht worn. De umfosst de Strassn innahoib vom Middlan Ring. Da Middlare Ring sejm ghead ned zua Umwejdzon, um a nochteilige Valogarung vom Vakeasuss z
vameidn. De Umwejdzon deaf nua mit Kroftwogn mit
ana Feinstaubplakettn passiat wean.[17]
7.2.5 Eentlicha Nohvakea
092
Minga
Landshut
Im eentlichn Personanahvakea gibts zehn S-BohLinien. Im Bereich vo da Innastod san olle Hauptlinien in am zentrein Stammstreckntunnej bindlt. Wei da
Bundesautoboh 094 (im Bau) Minga Bassa/Wean Tunnej scho voi ausglosdt is, wead deazeit da Bau vo
na parallej valaandn Zwoatn Stammstreckn vuabereidt.
Bundesautoboh 095 Minga Garmisch-Partakira
De MVG (Mnchner Verkehrsgesellschaft), a Dochta vo
de Stodwerke Minga, betreibt siebm U-Bohlinien, zehn
Bundesautoboh 096 Minga Memmingen Lindau Strassnbohlinien und a umfangreichs Busnetz mit 67 Lin(Bodensee)
ien. Da Vakea im Busnetz is dabei zu etwa 45% an private Kooperationspartna ausglogad. As U-Boh-Netz vo
Bundesautoboh 995 Minga Kreiz Minga-Sd/A8 Minga is mit 103 km as drittlengste vo Deitschland (untairdisch mit 80,4 km sogoa as zwoatlengste) und befeaNebm da Bundesstro 471, de wo parallej zum heit- dat Dog a Dog rund 920.000 Leit.[18] Olle eentlichn
ign Autobohring lat, an foigande Bundesstran duach Vakeasmiddl vo Minga forn zan oaheitlichn Tarif innahoib vom Mnchna Verkehrs- und Tarifverbund (MVV).
Minga:
Bundesstrass 2 Grenz/PL Berlin Leipzig
Niamberg Augschburg Minga GarmischPartakira Grenz/A
Bundesstrass 0 2 R Middlara Ring/Minga
Bundesstrass 011 Grenz/CZ Landshut Minga
Kochel am See Grenz/A
Bundesstrass 012 Lindau (Bodensee) Minga (ois
A 94/ A96) Passau Grenz/CZ
Bundesstrass 013 Wiazburg Inglstod Minga
Dejz
Bundesstrass 304 Dachau Minga Freilassing
8 Beleg
[1] Bayerisches Landesamt fr Statistik Tabelle 12411-001:
Fortschreibung des Bevlkerungsstandes: Bevlkerung:
Gemeinden, Stichtage (letzten 6) vom Juli 2016 (Einwohnerzahlen auf Grundlage des Zensus 2011) (Hilfe
dazu).
[2] Statistisches Taschenbuch Mnchen 2008 (PDF)
[3] Guat dorgstejt im Stickl "Ein Mnchner im Himmel" vom
Ludwig Thoma, des wo bsondas bekonnt woan is in da
Hearspuiversion vom Adolf Gondrell
[4] Statistisches Amt Minga: Die auslndische Bevlkerung
nach der Staatsangehrigkeit
18
10 IM NETZ
[5] http://www.mstatistik-muenchen.de/themen/
bevoelkerung/jahreszahlen/jahreszahlen_2009/p_
jt100117.pdf
[6] Alfred Bammesberger, Theo Vennemann: Languages in
Prehistoric Europe. Winter, Heidelberg 2003, 319-332.
ISBN 3-8253-1449-9
[7] Elisabeth Hamel und Theo Vennemann: Vaskonisch war
die Ursprache des Kontinents, Spektrum der Wissenschaft
Mai 2002, Seite 32
[8] Augsburger Schiedsspruch Kaiser Friedrich I., 1158, Bayerisches Hauptstaatsarchiv Mnchen
[9] Europabericht 2002, S. 24
10 Im Netz
Commons: Minga Sammlung vo Buidl, Videos
und Audiodateien
[10] http://www.hirschgarten.de/
[11] Do steht a Statue vom bekanntastn Mingara Koboid: vom
Pumuckl
[12] Bis 2009 is da MVV midm Bodebus an S ogfahrn
[13] INSM: Frankfurt am Main belegt an 1. Plotz bei da
Wiatschoftsleistung
[14] Stdd mit via oda mea Fortune-500-Unternehmen
[15] IVW IVW Online. Mai 2009
[16] IVW Verbreitungsanalyse: IVW Verbreitungsanalyse Online Mai 2009.
[17] Umweltplakette fr Mnchen
[18] De Mingara Vakeasgsejschoft in Zoin
Literatua
Hoamseitn vo Minga
Mnchen Wiki
Audiobericht iba de Grndung vo Minga duach
Heinrich an Lewen auf Bayern2 Radiowissen Mediathek
Minga: Amtliche Statistik vom Bayerisches Landesamt fr Statistik und Datenverarbeitung (LStDV)
10.1 Video
3D RealityMaps Mnchen 3D - Munich 3D City
Model
Landeshauptstdt vo da Bundesrepublik
Deitschland
Peter Klimesch:
Isarlust - Entdeckungen in
Mnchen, MnchenVerlag, Minga 2011, ISBN Berlin | Bremen | Dresden | Dsseldorf | Erfurt | Hamburg
978-3-937090-47-4.
Die Mnchner Isar von | Hannover | Kiel | Magdeburg | Mainz | Minga | Potsdam
der Grohesseloher Eisenbahnbrcke bis zur | Saarbrcken | Schwerin | Stuttgart | Wiesbaden
St.-Emmeram-Brcke.
Christina Haberlik: Das Gesicht der Stadt Mnchens schnste Fassaden, MnchenVerlag,
Minga 2011, ISBN 978-3-937090-31-3 (Essays zur
Fassade und Fassadenpreise 1970-2009)
10.1
Video
19
20
11
11.1
11.2
Bilder
Datei:2400_-_Mnchen_-_Goethestrae.JPG Quelle:
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/2d/2400_-_M%C3%
BCnchen_-_Goethestra%C3%9Fe.JPG Lizenz: CC BY-SA 2.5 Autoren: Eigenes Werk Ursprnglicher Schpfer: Andrew Bossi
Datei:Adbk.jpg Quelle: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d4/Adbk.jpg Lizenz: CC-BY-SA-3.0 Autoren: Eigenes
Werk Ursprnglicher Schpfer: de:user:Kollektives Schreiben
Datei:Allianzarenacombo.jpg Quelle: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/5c/Allianzarenacombo.jpg Lizenz: Copyrighted free use Autoren: Originally from en.wikipedia; description page is (was) here Ursprnglicher Schpfer: User Tom from 8L on
en.wikipedia
Datei:Alter_Hof_Muenchen-1.jpg Quelle: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/91/Alter_Hof_Muenchen-1.jpg Lizenz:
CC-BY-SA-3.0 Autoren: Eigenes Werk Ursprnglicher Schpfer: Rufus46
Datei:AltesRathaus.jpg Quelle: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/36/AltesRathaus.jpg Lizenz: CC-BY-SA-3.0 Autoren: Originally from de.wikipedia; description page is (was) here Ursprnglicher Schpfer: Christian Kre
Datei:BMW_building_munich.jpg Quelle:
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/b1/BMW_building_munich.jpg
Lizenz: CC-BY-SA-3.0 Autoren: Benutzer:Fantasy Ursprnglicher Schpfer: Benutzer:Fantasy
11.2
Bilder
21
22
11.3
Inhaltslizenz