PdfNemethy Supplement

;is.::i.
/v^;
KRTP]KEZESEK
\
NYELV- ES SZEPTUDOMANYOK KOKEBOL.

KIADJA A MAGYAR TUD. AKADEMIA.
AZ
I.
osztAly RENDELETEBOL
8ZERKKSZTI
SZiNNYEl JOZSEF
OisZTALYTlTifAR,
XXIV. KOTET.
3.
SZAM.
8UPPLEMENTIJM
COMMENTARIORUM AD
OVIDII
AM0RE8 THLSTIA ET EP18TULA8

EX PONTO
scRiPsrr
GEYZA
NiiliVlETHY
SODALIS ORDINARIUS
(Jcmineniaiio in consessu
die
7.
Academiae
Liti.
Nov. ann. 1921. recitata.
Ara 50 korona*
BUDAPEST,
1922.
Hang.
Nemethy G^za
Supplementiim
commentariorum ad
Ovidii Amores
ÔTTO HARRASSOWIT
BUCHHANDLUNG-ANTI
:l FlP7in:
8UPPLEMENTUM
COMMENTARIORUM AD OVIDII
AM0RE8 TR18TIA ET EPI8TULA8
EX PONTO
SCRIPSIT
GEYZA NEMETHY
80DALIS ORDINARIUS
Commentatio in consessu Aeademiae Litt. Hung.

die 7. Nov. ann. 1921. recitata.
BUDAPESTINI
SUMPTIBUS ACADEMIAE LITTERARUM HUNGARICAE
MCMXXII.
Supplementum commentariorum ad Ovidii

Amores Tristia et Epistulas ex Ponto.
Anno 1907.
Amorum
edidi libros
Ovidianos adnotationibus
exegeticis instructos, anno 1913. commentarium meum exegeticum

ad Ovidii Tristia, duobus post annis ad Epistulas ex Ponto,^
quibus
opusculis
mihi
id
maxime propositum,
fuit
ut libros
ab
interpretibus iam pridem immerito neglectos brevi interpretatione,
quae
hoc
instar
libello
Viros
instruerem.
autem,
doctos
Tristia (p.
censurae
132. sqq)
in
ita tulit
Schon fruher
Nun
ein
ist
volo,
brachte
(ex
libri
sententiam:
Ovids Schicksal mit der Verbannung von
Maximus,
Pont.
in
nach Tac. Ann.
Roman) das Eintreten
Fabius
Ovids,
anklagt
ilin
exilio
H. Magnus quidem de hoc
Augustus Enkel Agrippa Postumus

wie
in
ephemeride Berliner Philologische Wochenschrift
1920. p. 160.)
den.
Ovidianis
perlegere et accuratae
exposui, diligenter
dignentur.
subicere
mei excursu
carminibus
qui
quae de causa relegationis in excursu commentarii ad
ea,
(an.
illis
operam navant, hac occasione praecipue monitos
scriptis
ut
Sed dies diem docet nunc igiaddenda videntur, supplementi

comprehendam.
dicitur, verbali
quae mihi commentariis
tur,
f.),
5.
(die
Erzahlung klingt
den Agrippa dem GOnner
fiir
den Tod.
IV. 6, 9.
I.
Verbindung gesetzt wor-
Da
aber Ovid
selbst
sich
dem Fabius habe der Versuch
zu retten das Leben gekostet, so muss durchaus Ovids Ver-
schuldung mit der Verbannung des Agrippa Postumus
(7. v.
Chr.)
eng verknupft gewesen sein. Die Vermutung eines Zusammenhanges mit den Yerfehlungen dcr jungeren Julia ist also jetzt
Commentarius exegeticus ad Ovidii
Academiae Litterarura Hungaricae, 1913.
^
Ovidii
Epistulas
ex
Fonto.
Ibidem,
Tristia. Budapestini,
sumptibus
Commentarius exegeticus ad
1915. P. Ovidii Nasonis .Amores,
edidit, aHnoTatToiiibus exegeticis et criticis instruxit. Ibidem, 1907.
Akad.
ert.
a nyelv- es szept. kSrebol. XXIV. kot.
3.
sz.
1*
Geyza Nemethy
dank Nemethy
endgiltig erlcdigt^ der undurchdringliche Schleier^
der das dilstere Geheimnis deckte^ das der uugliickliche Dichter

mit
nehmen woUte, wenigstens
Grab
ins
durchsichtiger
ge-
worden''.
Certe dig*na res
est,
quae summa cum cura pervestigetur.^
I.
Trist.
7.
I.
tum oratorem
et
Nonnulli hanc elegiam et infra
quem missae sunt Pont. I. 1. III. 9. et IV.

fere modo commendat carmina sua tutelae
et III.
tario
amico innominato.
14.
meo
III.
poetarum fautorem scriptas esse
exegetico
p.
Cf. adn.
14.
ad Bru-
putant,
ubi poeia
6.,
Bruti, sicut Tr.
ad Pont.
I.
1. in
ad
eodem
I.
7.
commen-
9.
11.
Tr.
I.
9,
58:
Donec eris
Tempora
sospes, multos numerabis amicos

si
fuerint nubila, solus eris.
Aspicis, ut veniant
ad candida
tecta
columbae,
Accipiat nullas sordida turris aves.
Agitur de columbario vss. 7
totusvautem locus
VIII. 8:
e.
(i.
8.
Cf.
Columell.
columbarium)
De
et ipsae
re rust.
colum-
quoniam eo colore
48. (de Semidelectatur hoc avium genus" et Ov. Met. IV. 47
pennis Extremos
ramide in columbam nmtata) ut sumptis
barum
cellae
poliri
debent
alho
tectorio^
alhis in turrihus egerit annos*.
III.
Tr.
II.
191192:'
lazyges et Colchi Metereaque turba Getaeque
Danuvii mediis vix prohibentur aquis.

Distichon
inepte
quem ego secutus sum.

'
CW
infra
hoc loco positum uncis seclusit Merkel,

Aliter H. MagnuSy vir doctissimus et de
Appendicem
libelli nostri.
114
Supplementum commentariorum
Ovidio optime meritus, sed nimium severus operum

sor,
de hoc disticho
Owen,
der
vâhrscheinlich
Corruptela
Schrader:
latet
in
Neurique
zu
204.
stellen als deutlich
Metereaque;
et
dachte
schon
erkennbare
quas non hene summovet Hister''
genies
Umstellung
cen-
p. 159.)
198. setzte. Sie sind aber hochst
hinter
hinter
Ausfiihrung von 203
An
disputat:
ita
Verse
die
meorum
Wochenschrift an. 1920.
qui (Berliner Philologische
Riese
turba Getarum,
coniecit
Neureaque^
collato Val. Flacc. VI.
Neuri sunt gens in Sarmatia Europaea secundum Plin.

N. H. IV. 88., Ammian. Marc. XXXI. 2, 14.
Sed totum distichon suspectum facit menda prosodica;
122.
nam
lazyges
in
genuinis
Ovidii
littera
versibus,
consonantis
ubi
nominis pronuntiatio. Cf. Pont.

quid
faciant,
lazyges
vice
fungitur.
diligentissime
I.
acres",
2,
ibid.
Aliter in
servatur
Graeca
Aut quid Sauromatae

IV. 7, 9
10:
77
Ipse vides, onerata ferox ut ducat lazyx
Per medias Histri plaustra bubulcus aquas",

Ib.
135:
Pugnabunt arcu dum Thraces, lazyges hasta".
IV.
Tr.
II.
409410. de
hilarotragoedia
Est et in obscenos deflexa tragoedia risus
Multaque praeteriti verba pudoris habet.
Ad
vs. 410.
{praeteriti pudoris) H.
Magnus (Berliner
Philo-
156) laudat Ov. Am. III. 1,22:

jjEt tua praeterito facta pudore refers", unde elucet verha praeteriti pudoris idem significare, quod verba impudica.
logische
Wochenschrift 1920.
Tr. H.
p.
427430.
Sic sua lascivo cantata est saepe Catullo
Femina, cui falsum Lesbia nomen erat

Nec contentus ea multos vulgavit amores,
In quibus ipse suum fassus adulterium
115
est.
Geyza Nemethy
Ad. vs. 430. haec adnotavi
Nec tamen
Alludit
ad
Catull.
68,
143:
mihi dextra deducta paterna Fragrantem Assyrio
illa
domum, Sed
fnrtiva dedit mira munuscula nocte

dempta viri gremio". Supplendum ^Videtur igitur
O^ddius CatuUi carmen 68, quod viri docti nunc ad Lesbiam
referendum esse rectissime censent, non ad Lesbiam, sed aliam
quandam feminam nuptam rettulisse, quia Lesbiae nomen in
toto hoc carmine nusquam occurrit".
odore
venit
Ipsius ex ipso
VI.
m.
Tr.
Nam
1314. ad
7,
cum
tibi
fatis
Perillam poetriam
mores natura pudicos
Et raras dotes ingeniumque dedit.
Ad
(=
haec adnotavi:
13.
vs.
Fatis)
natura et
dedit,
Tibi
Parcae
Wochenschrift
(Berliner Philologische
natura una
cum Parcis
Magnus
dederunt". Sed. H.
1920.
p.
153.) rectissime
monet fata hoc loco vitam significare, ut Ov. Her. IX. 160.
(Deianira ad Herculem): Ne videar fatis insidiata tuis''
et
adfert Trist. I. 6, 23
24. (ad uxorem): Sive tibi hoc debes
Cumque nova mores sunt tibi

una cum vita accepisti a natura bonos mores.
igitur: una cum viia dedit tibi natura bonos mores".
nullo pia facta magistro
i.
e.
luce dati"
Intellege
VH.
Tr.
III.
Danuvium
10,
11
12.
de
Dum vetat et Boreas et

Tum patet has gentes
Ad
glacie
Errasse
vs.
12. adnotavi
concretum
me
vidit
schrift 1920. p.
censet,
populis
septentrionalibus
trans
habitantibus
quod
regiones
H.
156
esse,
),
nix habitare sub arcto,
axe tremente ijremi.
premi,
ita
urgeri, ut per
meridionales
Magnus
(Berliner
quaerere
Philologische
qui hoc loco premi idem fere
habitare sub aliqua

116
re.
Danuvium
cogantur".
Wochensignificare
Sententiam eius nunc
4548!
(de quinque caeli
ipsius Ovidii verbis Met.
confirmo
zonis)
secant zonae, quinta est ardentior

terram)
tellure
I.
caelum
Utque duae dextra
totidemque
illis,
Parte
sinistra
Sic onus inclusum
numero distinxit eodem Cura dei totidemque

premnntur" et Tr. 11. 190: Parrhasiae gelido
e.
(i.
plagae
virginis
axe premor".
VII.
Tr.
NonnuUi hauc elegiam ad Brutum oratorem
14.
III.
poetarum fautorem scriptam esse putant.
Cf.
supra
I.
ad Tr.
et
I.
7.
VIII.
2122. poeta se excusat, quod supra vs. 7.

ad quem haec epistula scripta est, positis pro
Tr. IV. 4,
nomen
amici,
nomine
notum
signis"
fecerit:
Ut non debuerim, tamen hoc ego crimen habebo
Non
fuit arbitrii littera
nostra
tui.
Ad crimen haheho haec adnotavi suscipiam, non recusabo".

Locum rectius explicat H. Magnus {Berl. Phil. Woch. 1920. p.
:
154.):
est,
^Quod nomen tuum notum

iuum; non fuit enim
non
feci
hac
arbitrii
epistula,
tui,
scribam epistulam". Similis locus infra vss.

are minus, ne
sim
tibi
auetor hahere potest"
invidiam^ non
i.
crimen
crimen amicus, Invidiam^

e.
meum
qualem ego ad te
25 16. Quo veresi
qua
est,
pater (auctor) tuus, Messalla, hahehit
tu.
IX.
Tr. IV. 6,
1920:
Ut patria careo. bis frugihus area trita

Dissiluit nudo pressa bis uva pede.
Hoc
ita
loco H.
reprehendit:
Magnus (Berl
his
Dass frugihus Dativ
frugihus
ist
und
est,
Phil. Woch. 1920. p. 151.)
area
irita
117
trita
est
bleibt
me
unerklart.
geglattet* heisst, sieht auch
Geyza Nemethy
8
der
Vehementer
gutwillige Leser nicht sogleich".
tissimus
frugihus enim
quod
calcata.
Audacter dictum, sed Ovidio digne. Proteritur (calcatur) area^ sed area frugibus
ope
strata teritur
(spicis)
15. dicit:
e tabula
fit
auriga
imposito
aut
tribuli,
lapidibus
pondere
quod, ut Varro de re rust.

aut
gravi
Secundum Ovidium autem fruges
quoque terere videntur aream.
Cum
graviter tunsis
^teret area
gemit
culmos"
tua triverit area centum",

terit
area
et
iumentis
trahitur
spicae
iunctis".
calcatae
tribulo
Verg.
Cf.
Ge.
133
III.
frugibus". Aliter Verg. Ge.
Hor.
ubi area
Sat.
45:
I.
I.
Milia frumenti
ponitur pro
terit
I.
quae cum
ferro asperata,
sive
ipsae
192:
errat vir doc-
instrumenti et trita idem
ablativus
est
euim non frugihus
significat,
prie
trihulum
in area.
X.
Tr. IV. 8,
Ne
1920:
cadat et multas palmas inhonestet adeptus^
Languidus
Adeptus
in pratis
Merkel
gramina carpit equus.
sed retinenda est vulgata lectio
adep^
taSf quia hoc participium verbi deponentis sensu passivo saepe

occurrit. Cf. Sallust. Catil. 7, 3 et lug. 101,
Tac. Ann.
7, 5.
XI.
Tr. V. 1,
2728
Non haec
ingenio,
non haec componimus
arte
Materia est propriis ingeniosa malis.
H. Magnus {Berl. Phil.
Woch.
epitheton ingeniosa interpretandum
Lemnos
terra
ingeniosa
1920.
esse
colenti"
et
p.
ex
156.) recte
IV.
Fast.
segetes ingeniosus ager". Quibus addo Verg. Ge.

locus arvorum ingeniis"
II.
Ergo materia ingeniosa
materiam fecundam, uberrimam, felicem.
il.s
monet
Ov. Her. VI. 117:
684:
177
ad
Nunc
significat hic
Supplementiim commentariorum
XII.
1516.
Tr. V. 5,
(de uxore)
dominae miserabile vulnus,
Si qiiod et instabat
Sit
perfuncta meis tempus in omne malis.
H. Magnus {Berl. Phil

schwierige
perfuncta
sii
war zu erklaren
(abl.
sit
Woch. 1920.
meis
(domina)
adnotat
p. 156.)
Das
tempus in omne malis
perfuncta eo (miserabili vulnere) meis malis
causae) tempus in omne,
diirch die
h.
d.
Trauer
um mein
Geschick hast du Anspruch
auf Befreiung von allem ferneren

Locus non ita difficilis perfuncta enim hoc
loco absolute positum est idemque fere significat, quod liberata,
immunis. Eodem modo apud Cic. Dom. 17. et Cluent. 41, 116.
Leid erworben".
xin.
1518. de Sarmatis Getisque
Tr. V. 1,
In quibus est nemo^ qui non coryton et arcum
Telaque vipereo lurida
felle
gerat.
Vox fera, trux vultus, verissima Martis imago,

Non coma, non ulla barba resecta manu.
V. 18. ulla
.
i.
e.
manu
inepte dictum
barbarorum coma,
nulli
tulare videtur etiam
nemo
vs.
pro ulla scribendum
barba resecta
nulli
15.
Cf. Tr. IV.
ulli,
quod pos58 Barba
est,
10,
resecta mihi bisve semelve fuit".
XIV.
Tr. V. 7,
57-58
En
et fateor
pudet
Vix subeunt
ipsi
iam desuetudine longa
verba Latina mihi.
H. Magnus (Berl. Phil.

57. ist mit
zu lesen,
quamquam
Woch. 1920.
manchen Handschriften et
vgl.
Met.
XIV. 279:
pudet, tamen referam).
pudet et dicam". Adde

ibid X. 371:
Met.
VIII.
pudetque Et cupit
119
Et
p.
159.) adnotat
(statl en)
pudet
et
pudet
V.
et fateor
referam"
(i.
e.
Eodem sensu Rem. 467: Et

506: Et cupio
et,
quid agat,
et
nequeo",
non invenit".
Geyza Nemethy
10
XV.
Pont.
I.
13
1,
14. ad Brutum
Romam
de epistulis ex Ponto
missis
Quid
veniant, novitate roges fortasse sub ipsa.
quodcumque
Accipe,
Ad
III.
haec adnotavi
7,
quid
6.
hoc loco
significat
qui veniant,
mr,
(ad Perillam de epistula sua Perillae missa):
cum
agat,
amor.
sit
^Scribendum potius
quales Ubri". Erravi; quid
e.
i.
vs. 13.
dummodo non
est,
te
venisse
scierit
agam*
venias quidve, requiret,
occurram nautae dictaque
Quid
salute
Nec mora, quid
relinquet,
et ibid. III. 12,
ut Tr.
Quid-
33
34:
SeduIus
veniat\ quaeram".
XVI.
Pont.
I.
2,
Di faciant
Alma
99102.
igitur,
nihil
quorum iustissimus
ipse est,
maius Caesare terra ferat
Utque diu salvo sic sit sub Caesare terra

Perque manus huius tradita gentis eat.
Ad
Quo
vs.
nihil
et Epist. II.
100.
Hor. Carm.
cf.
IV.
2,'
37 39.
(de Augusto)
maius meliusve terris Fata donavere bonique divi*

Praesenti tibi maturos lar17. (de eodem)
1, 15
gimur honores lurandasque tuum per nomen ponimus

oriturum
ita
i.
alias, nil
ortum
tale
V. 101- pro
fatentes*.
aras, Nil
quod
sic,
positum plane otiosum esse videtur, scribendum censeo
e.
Caesaii propria.
ut Propert. III. 7,
est",
Ov. Am.
tenet", Pont.
intra
II.
I.
monimenta
et ibid.
I.
rumvs.
3,
1,
/S^wt^s
34: Quid meritum dicas, cui

12,
30: Et
56.
venire,
(de
Ne
2: Qui miser
Hua
alicui proprius, praegnanter dictum,
felix
libris
suis)
suus hoc
est,
uUi
dicas
si
101. salvo est ernendatio Kornii
mendose.
120
illis
siô^
terra
parum
queni sua terra
PubIica non audent

clauserit auctor iter*
suus esse potest". Cete;
codices habent
suh eo
11
XVII.
Pont.
I.
5354
3,
Neve fretum laudes
Ventomm
de Ponto Enxino
terra niagis, aequora
semper
rabie solibus orba tument.
Pro solibus scribendum portuhus ; cf. Tr. IV. 4,

me cohibent Euxini litora Ponti Dictus ab
Frigida
55 58r
antiquis
Axenus ille fuit. Nam neque iactantur moderatis aequora ventis

Nec placidos portus hospita navis adit", ibid. III. 2, 11 12:
nec me mare portubus orbum Perdere diversae nec potuere
viae", ibid.
III.
12,
38:
Litora
rarus
in
haec portubus orba
venit".
xvin.
Pont.
I.
5,
Cernis, ut
CJt
5-6.
ignavum corrumpant otia corpus,
vitio, si moveantur aquae.
>
careant
Genuinam lectionem exhibet codex Monacensis 384., ut

Ehwald {Kritische Beitrdge zu Ovids Ep. ex Ponto, Gotha, p'. 53)
recte vidit: Ut capiant vitium^ ni moveantur, aquae". Codex Hamburgensis habet: capeant
vitio,
unde corruptela orta
est.
XVIII.
Pont.
I.
5,
2122:
Torquet enim fortuna pariim,
nisi
Lissus in Hebrum
Confluat et frondes Alpibus addat Atho.

In commentario
meo scripsi Lissus, qui est fluvius Thraciae,

Ehwald {Krit. Beitr. p. 41.) retinendam
ex coniectura Merkelii;
censet codicum
optimorum lectionem
Mauretaniae teste Plin. N. H. V.

vs.
4,
Liocus, qui
XXXII.
15. Recte
est fluvius
:
22. montes inter se longe distantes, Alpes et Atho,
guntur, ita etiam vs. 21.
fluvii
ut
enim
coniun-
longe inter se distantes comme-
morari debent.
121
Geyza Nemethv
12
XIX.
Pont.
I.
39-42.
6.
Haec dea quam
(de
Spe dea)
laqueo sua colla ligantes
iiiiiltos
Non est proposita passa perire nece

Me quoque conantem gladio finire dolorem
Arguit iniecta continuitque manu.
H.
Magnus
arguit
modo
erlautern". Nullo
Woch.
Phil.
{Berl.
Das ungewohnliclie
positum
arcebat
eodem,
nec
adnotat
156.)
p.
XV.
73.
scribendum procul dubio arcuit,
impediit, prohibuit. Cf. Ov> Met. HI.
Cedendo
1920.
Met. XI. 173,
durcli
longius
quo hoc
86
loco,
sensu
VuInifico fuerat fixurus pectora telo
zu
e.
89: ^plagamque sedere

Arcuit
sinebat".
ire
A.
Ov. Met.
absolute
504505
II.
Arcuit omnipotens*.
XX.
34:
Pont.
I.
Neve
roga, quid
8.
Sunima,
satis,
agam
si
persequar omnia,
flebis
nostri si tibi nota mali.
Ad vs. 4. adnotavi: nota^ sc. erit". Intellege Si omnia

mea mala narrabo, flebis: ergo satis erit, si tanTum summa nostri
mali nota erit tibi", i. e. si tantum summatim et breviter tibi
:
narro
ac
meos
dolores.
Cf. Varr.
summatim percurram"
De
re rust.
Verg. Aen.
I.
II.
praef.
breviter
342: summa sequar
fastigia rerum".
XXI.
Pont.
I.
8,
2728.
Ut careo vobis
(de exilio suo)
ScytJiicas detrusus in oras,
Quattuor autumnos Pleias orta
tacit.
Pro Scythicas cum codice Hamburgensi
scribendum esse StugiaH recte

54.)
et
monet Ehwald
Monacensi 384.
{Krit. Beitr. p.
Ceterum etiam verbum detrusus optime convenit Styqiae

122
::
(i.
inferiiae) orae
e.'
773.
21
5,
Qui mersit
22;
Stygia,
quantum
Stygia
ut
poetaque aperte imitatur Vergilium Aen. VII.
yyFidmine Phoehigenam Stygias detrusit ad undas."
Trist. IV.
Et
13
quem
si
mea
Et tutare
sublevet
mea
sors
caput
aqua";
illud,
aqaa"
distat
servabile,
nulli
Pont
II.
ibid. IV.
3,
9,
si
Cf.
non
44: A
73 74
dabit aura sinum, iactate rudentes, Exeat e Stygiis
navis aqiiis."
XXII.
Pont.
8,
I.
7374:
Terra velim propior nullisque obnoxia
Detur
bellis
bona dempta
erat nostris pars
V. 74. erat legitur in editione Merkeliana
cum Guthlingio
erit,
i.
e.
mihi
si
terra
obnoxia, nostris malis pars bona dempta
malis.
sed scribendum
nuUis
dabitur
bellis
erit.
XXIII.
Pont.
9,
I.
25:
qiiotiens dixit:
Placabilis ira
Vive nec ignosci tu
Vox tamen
illa
fuit
deorum
posse nega".
tibi
celeberrima
Respice, quantum
Debeat auxilium Maximus esse
Magnus
H.
{Berl.
Woch.
Phil.
est:
tibi".
1920.
p.
156.)
ita
me
monet: ^Weiss der Interpret, was celeherrima hier heisst? Ich

wnsste es lange nicht und dachte wegen der deutlichen Beziehung auf 23. quotiens dixi an creherrima (hauiige Ver-
wechslung
in
den Handschriften
celeherrima verha loquentur
!)
Aber Ars IL 705 sponte sua

Annahme, dass
:
nOtigt doch zu der
Ovid vox und verha celeherrima ini Sinne von haufig gebrauchte
Worte* (fast
Am. III. 7, 12. publica verha) gewagt hat".
Rectissime
tissima,
Scis
i.
me
e.
celeherrima
hoc loco idem
saepissime usitata,
in rebus celehratissimis
123
ut
significat,
apud
quod celebra-
Cic. Phil.
omnium sermone
II.
23, 57
versari".
Geyza Neraethy
14
XXIV.
Pont.
I.
4546.
9,
carmine
(de
Romam
suo
mittendo)
Hoc est, quod possim Greticis tibi mittere ab oris

Hoc solum est, istic quod liquet esse meum.
Pro possim ex codice Monacensi 384. possunif pro liquet
x Hamburgensi et Monacensi 384. licet scribendum esse recte
censet
Ehwald
Roma;
cf.
(Krit. Beitr.
certe
Tr.
Metamorphoseon nondum emendatis)

pervenit in ora, In populi quicquam
III.
2,
14, 5
Quidquid
22:
9:
artifici
III.
quae nocuere suo ? Immo
ita fac,
(interdum etiam, ut
1.
1.
mei super
alta
nostrum",
moriar multaque pars
III.
ibid III.
solis Artibus,
quaeso, vatum studiose
et Trist.
I.
'Parte
nOmenque
ferar
Carm.
Hor.
est"; Tr.
Urbe meum. Est fuga

Carmen suum âWem sia
876:
XV. 875
Astra
perennis
secutus
suum
corpiis
(de libris
in
est fuga dicta libellis".
sua) nominat, ut iam Met.
urbe mei''
in
mea carmina
novorum, Quaque potes, retine corpus
non
42: Nescio
24.
tamen ore mei
si
amissa restat
et
23
14,
Nunc. incorrectum populi
^Suscipis exceptis ecquid
dicta mihi,
30,
indelebile
erit
7:
mei Vitabit Libitinam".
20. viscera
7,
tamen meliore
Non
Meum
omnis
eo magis
Haec
enim relega-
corruptum videtur, quia Ovidius non potuit de se dicere

est so\b> possessio mea^ cui
.
tus,
non
bona
exul,
urhe
Cf. Pont. HI. 5,
esse.
sui?"
abesse
sentit
in
significat:
ad Pont. IV. 10, 35-36. Fro meum

censeo fneif ut sensus sit
haec est sola
autem scribendum
pars mei, cui licet Romae
quid
Istic
54.)
p.
LXXX.
infra .
sua
Romae
non
licet
omisit^
esse"
habuit
erat
Romae domum
et
hortos.
XXV.
Pont
I.
10,
44
Suppliciter vestros quisque rogate deos.
Quod
ad
usum
attinet, cf. Cic. Agr.
Verg.
opum
Aen.
vi'\
I.
pronominis
quisque
cum verbo
26: pro se ûisque nostrum
XIL 552
Pro
Vestros deos,
i.
e.
se
quisque
viri
plurali
habemus'';
summa
nituntur
deos, quos potissimum colere

124
soletis.
15
XXVL
Pont.
11.
1,
2124:
Indice te didici nuper visenda coisse
Innumeras gentes ad ducis ora sui

capit vastis inmensum moenibus orhem,
Quaeque
Hospitiis
Ad
vs. 23.
Romam non
habuisse locum.
hoc
adnotavi:
loco
siguificat
orbis
locum
(tamquam circulum) muris circumdatum". Versum rectius explicat

H. Magnus (Berl. Phil. Woch. 1920. p. 154), qui de immenso
terrarum orbe cogitat. Intellege Roma, quae tanta est, ut moenibus suis totum paene terrarum orbem (i. e. incolas paene
capere possit, nunc vix habuit locum
totius orbis terrarum)
:
Ov. A. A.
Cf.
hospitiis.
I.
173
174:
Nempe ab utroque mari
iuvenes, ab utroque puellae Venere atque ingens orbis in Urbe
fuit.''
XXVII.
Pont.
II.
Ei mihi
Qui
56:
2,
qidd lecto vultus
tibi
fuit et dubitas cetera
nomine non
est,
perlegere ?
Pro quid cum Hamburgensi
dum
et post ijerlegere
et Monacensi 384. si scribensignum exclamationis ponendum esse censet
Ehwald {Krit Beitr. p. 54.) et confert Pont. IV.

Ei mihi, si lectis vultum tu versibus istis Ducis".
8,
13-14:
XXVIII.
Pont.
II.
7576.
2,
(de
Adde nurus neptesque
domo Augusti
pias natosque
florente)
nepotum
Ceteraque Augustae membra valere domus.
Pro nurus
nurum
cum
codice
Hamburgensi
et
Monacensi
scribendum censet Eliwald {Krit. Beitr.
p.
54.),
hoe tempore Augustus unicam habuit nurum, Antoniam,

Drusi maioris,
filii
Liviae.
125
384.
quia
viduam
Geyza Nemethy
16
XXIX.
Pont.
11.
9596
2,
At mihi Sauromatae pro Caesaris ore videndi
Terraque pacis inops undaque iunda gelu.

H. Magnus {Berl. Phil. Woch. 1920.
scribendum censet vincta^ quod

384. et 19476. Adfert Trrst.
frigore rivi"
et Pont. II[.
111.
10, 25:
iuncta
Monacenses
codices
ut vincii concrescant
15: glacie freta
1,
pro
159.)
p.
exhibent
vincta''.
XXX.
Pont.
11.
9:
3,
quam quid
Cura, quid expediat, prius est,
sit
Recte H. Magnus {Berl Phil. Woch. 1920.

lasst sich prius
verteidigen
jektur prior
durch
Trist. IV. 4,
29
honestum.
p. 159.)
Hier
prius ohfuit error nicht
Handschriften auftauchende Kon-
die in einzelnen
notwendig".
ist
XXXI.
Pont.
II.
1920:
3,
Illud amicitiae
quondam
venerabile
numen
Prostat et in quaestu pro meretrice sedet.
H. Magnus (Berl. Phil.
scribendum censet iionien ;

Ûlud amicitiae sanctum
sub
pedibusque
iacet"
amicitiae nomen^ bone,
Per non
et
rectissime.
Cf.
Pont.
novimus,
nomen
vile tibi
p.
venerabile
Ex
Woch. 1920.
Trist.
nomen Re
HI.
hospes"
2,
et
43
ibid.
amicitiae".
XXXH.
Pont. H. 3,
6974:
Movit amicitiae tum te constantia longae,
Ante tuos ortus quae mihi coepta

Et quod eras
Quodque
aliis
tibi in
fuit,
factus, mihi natus amicus,
cunis oscula prima dedi.

126
pro
159.)
I.
tibi
Nos
IV.
numen
8,
15:
pro
vili
quoque
13,
44:
17
Quod, cum vestra domus teneris mihi semper ab annis

Culta
Haec
est interpunctio
Phil.
(Berl.
esse vetus
sit,
Woch. 1920.
setzung der beiden ersten
Komma
vestra domus^
cum
culta
'
Pont. n. 5,
ist
(vs.
sit,
locum
das dritte quod
71.
cogit
H.
ist
me
Magnus
explicat
(vs.
Fort-
statt
zu konstruieren
tibi
inter-
73.)
und nach dedi
72.)
zu setzen. In 73.
.
Merkeliana.
recte
156.)
p.
cogit onus.
tibi
editione
in
punctione mutata: Offenbar
Punktes ein
me
des
quod
vetus onus esse".
XXXHI.
1-2:
Condita disparibus numeris ego Naso Salano

Praeposita misi verba salute meo.
Agitur de Cassio Salano, Caesaris Grermanici in rhetoricis
magistro,
Calamidis
quem commemorat Plin. N. H. XXXIV. 47: duo pocula

manu caelata, quae Cassio Saldno praeceptori suo
Caesar Germanicus adamata donaverat".
XXXIV.
Pont. n. 5,
1516:
Quoque magis moveare

Credibile est
fieri
malis, doctissime, nostris,
condicione
loci.
H. Magnus {Berl Phil. Woch. 1920. p. 159.): Jch lese

quofJque (statt quoque) magis moveare malis, d. h. et credibile
est iieri, quod moveare. Das iiberlieferte quoque ist ohne Sinn
und Konstruction." Rectissime.
XXXV.
Pont.
II. 5,
65
68. agitur de comparatione oratoris et poetae:
Distat opus nostrum, sed fontibus exit ab isdem,
Artis et ingenuae cultor uterque sumus.
Thyrsus enim nohis^ gestata est laurea vobis,

Sed tamen ambobus debet inesse calor.
Akad.
ert.
a nyelv- es szept. korebol.
XXIV.
kot. 3. sz.
Geyza Nemethy
18
V. 67. ita scripsi Burinanimm secutus. Sed codex

ensis habet:
censes
Thirsus suUestate gustata
Thirsus ubi
versum
felicissime
e.
i.
gestata
te
12.)
p.
Hamburg-
laurea nohis^ Mona-
laurea
est
nobis
Rothmaler
videtur
restituisse
Nordhausen 1871.
nobis,
est
est
Thyrsus abest a
gustata
te
ex his
{Progr.
et
von
laurea
oratore, abest thyrsus et laurea a nobis (poetis)
te,
gustata tu orator es, non poeta ergo non tangeris thyrso Bacchi
neque vesceris laurea Phoebi, ut nos poetae, qui hunce in modum
;
sacro
quodam
Bacchus enim thyrso percutit

cf. Lucr. I. 922: sed acri
furore corripimur.
poetas, quibus furorem inicere vult
Percussit thyrso laudis spes
23
satis
Tempus
maius
incipe
est,
thyrso
erat
magna meum
cor"
Ov. Am.
pulsum graviore moveri
opus"
ibid.
III.
17:
15,
III.
1,
Cessatum
Corniger
Pulsanda est magnis area

Lyaeus
maior equis". Folia autem lauri Apollini sacrae manducabant
thyrso
ncrepuit
vates
graviore
Vescar''
Vera cano
Lycophr.
Rem. 75
76:
causa;
excitandi
fatidici, furoris
(Sibylla de se)
(de
6.
sic
cf.
Tibull.
11.
5, 63.
usque sacras innoxia laurus
vatibus)
Sa^vYj^ 0^701
Te precor incipiens
adsit
Xai|jLoi
tua
laiirea
et
Ov.
nobis,
Carminis et medicae Phoebe repertor opis".
XXXVI.
Pont.
II. 5,
et in rhetoricis
73
76 (ad Salanum, Caesaris Germanici ainicum
magistrum)
Pro quibus ut maneat, de quo censeris, amicus,
Comprecor ad
Succedatque
Quod mecum
V.
Scaligeri;
pro
tuis
75.
tuis
Ehwald
vitae
tempora summa tuae,
tuis orbis
moderator habenis
in
editione
secundum excerpta
cum omnibus codicibus
Merkeliana
(Krit. Beitr, p. 38.)
scribendum
censet
Succedere steht eben hier
sondern ebenso wie
populi vota precantur idem.
z.
suis
nicht
locum
et
im
B. Verg. Aen.
ita
Sinne von
II.
im Sinue von êtwas auf sich nehmen"
723 succedoque oneri

habenae suae sind die
:
dem Germanicus zukommenden, ihm gebiihrenden

128
interpretatur
nachfolgen",
Ztigel;
also
Siipplementuin coramentarioruin
moge
er
sind,
Herrscher der Welt die
als
Sed
ergreifen".
nehmeii)
tantum
is
Latialis
habenas"
Tenenda
is
3,
vatis
rege
verbi succedere significatio, quae
muneri succedere
alicui
6: post eius mortem frater regno successif"
pretanda
Cic.
cf.
Att.
Justin. XVII.
e.
i.
est
heres regni
Ergo sententia succedat suis habenis ita est interGermanicus sit post mortem Tiberii successor imper ii
sibi debiti".
115:
sich
habenas".
vates
succedamque ego vicarius muneri tuo"
factus est.
1,
25:
I.
est igitur altera
vicarii aut heredis loco
IV. 37, 81
(auf
enim, qui regit habenas, dicitur habenas
Fast.
subire
Ov. Met. XV. 41: Accepisse lûmsim populi
cf.
succedere
ihm bestimmt
die
potest, qui habenis se subicit, qui regitur
dici
habenis, non qui regit

accipere, capere
hahenis
Ziigel,
19
Ady 8.7 b:
validisque
1095
1906
Indu
manu
orbis moderator habenis"
sedet
($iis regere
moderator habenis"
cf.
et
TibulL IV.
Lucret.
II.
immensi summam, quis habere profundi
validas potis est moderanter habenas''.
XXXVII.
Pont.
II.
23
6,
24
(de
iis,
qui amicos in
rebus
adversis
deserunt)
Turpe sequi casum et fortunae cedere amicum

Et nisi sit felix, esse negare suum.
Fortunae cedere amicum hoc loco significat fortunae minus
prosperae permittere (tamquam tradere) amicum suum sihe auxilio.
:
Cf. Cic
Sull.
46
permitto aliquid iracundiae tuae, do
adules-
centiae, cedo amicitiae, tribuo parenti".
XXXVIII.
Pont. IL 7,
1-3:
Esse salutatum vult te mea littera primum

A male pacatis, Attice, missa Getis.
Proxima subsequitur, quid agas, audire voluptas.
Pro voluptas cum codice Argentoratensi et Grothano voluntas

scribendum esse censet Ehwald {Krit. Beitr. p. 56.), quod
postulare videtur etiam vult vs.
1.
129
2*
Geyza Nemethy
20
XXXIX.
P.
II.
5-8:
7,
me tumor
sed
malorum
ipse
Saepe supervaciios cogit habere metus.

Da veniam, quaeso, nimioque ignosce timori
Tranquillas etiam naufragus horret aquas.
V.
pro
5.
coniectura
lectionem codicum
56.)
nam
vs.
5.
timor
Merkelii
timor et vs.
poeta hoc loco discernit;
6.
cf. Cic.
retinendam
esse
Ehwald (Zri^. Beitr. p.

metus synonyma sunt, quae
Disp. Tusc. IV. 18, 19
metum appropinquantis
(defiuiunt)
[tumor)
recte censet
^timorem
mortis".
XL.
Pont.
II.
1,
2324
Crede mihi, si sum veri tibi cognitus oris

Nec planus in nostris casibus esse puter.
locum exhibui secundum Merkelium in meo commennunc pro puter cum Gtithlingio scribendum censeojpwô^.
Eodem versu planus (brevi prima syllaba) idem siguificat, quod
Ita
tario;
Graece
si
:rXdvoc,
i.
e.
praestigiator, fallax.
me veridicum neque
in
Intellege
meis miseriis narrandis falsum putas.
Ovidius ante oculos habuisse videtur Hor. Epist.
Nec semel
licet
illi
Osirim
inrisus triviis attoUere
plurima
Credite,
peregrinum"
crede mihi,
I.
17,
curat Fracto crure
vicinia rauca reclamat";

;
Ceteriim xjlmius
XLI.
7,
4145:
Sic ego continuo fortunae vulneror ictu
Vixque habet
in nobis
in
est
codices planis aut planus^ quod
probabiliter explicari necquit.
II.
62:
manet Lacrima, per sanctum iuratus dicat

non ludo crudeles tollite claudum"
Quaere
egregia coniectura Rothmaleri
Pont.
58
planum,
iam nova plaga locum.
Nec magis assiduo vomer tenuatur ab usu,

Nec magis est curvis Appia trita rotis,
Pectora quam mea sunt serie caecata malorum.
130
Siipplementiiin
commentariorum
V. 45. pro caecata scribendum esse
21
cum
codice Argentora-
calcata, ut comparatio praecedens (fortunae ictus^ vomer

tenuatuh, Appia trita) docet, recte vidit Ehwald {Krit. Beitr.
p. 56.), qui confert Ov. Ib. 29: At tibi, calcasti qui me, vio-
tensi
iacentem".
lente,
Adde
Trist. V. 8,
10:
Imposito calcas
quid
inea fata pede?''
XLII.
12:
P. n. 8,
Redditus est nobis Caesar
civî
Caesare nuper,
Quos mihi misisti, Maxime Cotta, deos,

Utque tuum munus numerum, quem debet, haberet,
Est
Ad
Caesaribus Livia iuncta
ibi
vs.
1.
adnotavi
Cotta misit Ovidio

Liviae".
Tiberii,
vulgarem
nummum
Eliwald
suis.
interpretationem
secutus
argenteum cum imaginibus Augusti,
{Krit. Beitr.
p.
77.)
non de nummo,
Der Anblick des Reliefbildes mit der Darstellung des Augustus, des Tiberius und der
sed de imagine ectypa argentea cogitat
Livia
s.
so,
nicht auf
eine Miinze
Bursians Jahresber. LXXXIII.
haft erregt, dass er
nach
Rom
ist
3.
die Elegie
zu
erklaren,
hat den Dichter so leb-
zuriickversetzt zu sein meint".
XLIII.
P.
Liviae)
II.
56.
8,
(de
imagine argentea Augusti,
Tiberii
et
Argentum
Quod,
Hoc
felix
fuerit
omnique beatior auro,

pretium cum rude^ numen habet.
loco pretium
metallum
pretiosum
significat,
ut Hor.
aurum mutato) ^Converso in pretium deo*'. Pretium rude^ argentum imaginibus nondum ornalum,
inartificiosLim
cf. Plin. N. XXXIII. 13,43: Servius rex primus
signavit aes. Antea rudi. usos Romae Timaeus tradit. Signatum
est uota pecudum, unde et pecunia appellata"
Carm,
III.
16, 8. (de love in
131
Geyza Nemethy
22
XLIV.
Pont.
11.
1112;
8,
Quantum
locum
Ita
urbem
qui pro corruptis
Cotta,
sei.
aveo
se paene in
nunc mihi videtur
codicum lectionibus
(Hamburgensis
quanta a
Dank und Freude
soviel er
redii
in der
dem
Sinne,
heimkehren".
wirklich
nattirlich
te
merui, deteriores: quan-
Quantum acl
bestatigt
habe thun konnen,
Die Vermutung Merkels

widerspricht
de imaginibus
Ovidius
visis
scribendum censet:
redii)
Mit
misit,
rectius explicuisse
Locum
quanta meridi^ Monacenses
tum ad me
quibus
Liviae,
et
rediisse putat.
et addit
Urbe moror.
in
quod Cotta Maximus poetae
Tiberii
Ehwald,
tenet ultima tellus,
media sospes
exhibui in commentario ex coniectura Merkelii;
agitur de dono,
Augusti,
me
aveo^ redii nec
Utqiie prius,
te^ redii"
Ovid dem Aurelius
Heimkehr vollzogen
seine
Quantuni
denn der Dichter mOchte
zvêiten Auflage,
Ehwald
confert
Ov.
A. A.
I.
744: Quantum ad Pirithoum, Phaedra pudica fuit", ubi eadem

Quantum ad te attinet, quantum
ellipsis occurrit. Intellege igitur
:
in tua protestate fuit,
ego iam Romani
redii".
XLV.
Pont.
II.
Tempora
Atque
Ne
5962:
9,
sic
data sunt studiis ubi iusta paternis,
suis numeris forte quievit opus,
tua marcescant per inertis otia somnos,
Lucida Pieria tendis in astra
via.
Pro Atque scribendum fortasse Aque^
muneribus
quievit.
Cf.
Liv.
HI. 53,
8:
i.
e.
ubi labor a suis
nunquamne quiescet
civitas nostra a suppliciis
XLVI.
Pont.
II.
10,
2728
Nec procul hiuc nympha
est^
quae,
dum
Tecta sub aequorea nunc quoque

132
fugit Elidis
currit aqua.
amnem,
Recte H. Magnus {Berl Phil.
ganzen
der
nymphe.
Uberlieferung
Diese Form
ist
Woch. J920,
nympha
statt
ist
Met.
I.
23
744.,
III.
p.
est
159.):
zu
mit
schreiben
345., 357., IV. 277.,
XIV. 762. ganz sicher bezeugt. " Sed idem postulavit iam Ehwald
Krit. Beitr, p. 57.
XLVII.
Pout.
III.
1114.
1,
(de terra Pontica)
Tu neque ver sentis cinctum florente

Tu neque messorum corpora nuda
Nec
corona,
vides,
pampineas autumnus porrigit uvas

Cuncta sed immodicum tempora frigus habent.
tibi
Pro habent Ehwald

Jiahet,
i.
e.
frigus
non solum hiemem.

habet*'
Pont.
2,
I.
{Krit. Beitr. p. 77.)
habet,
tenet, possidet
Cf. Fast. II. .754
scribendum censet
omnia tempora anni,
et gelidum pectora frigus
30: Et similis morti pectora torpor habet".
XLVIII.
Pont.
33
III. 1,
34.
(Ovidius ad uxorem, quae poetam inter-
rogavit, quid pro eo faceret)
Qiiid facias, quaeris? quaeras
Invenies, vere
nam ego
ipsa;
43
12,
est
satis
49:
Quid
tibi
hoc
scilicet
ipsum
reperire voles.
scribendum esse
Pro i])sum
intellege
est;
si
facias,
consilium
me
ipsa iam
Riese
suspicatus
quaeras
interrogas?
hoc tu
dare non possum." Cf. Pont. IV.
Quid mandem quaeris? peream,
nisi
dicere
vix
Nec, quid agam, invenio, nec quid nolimve velimve, Nec
utilitas
est
mihi nota mea. Crede mihi,
prima relinquit, Et sensus cum re consiliumque

quaeras, qua sim
tibi
parte iuvandus*.
133
miseros prudentia
fugit. Ipse, precor,
,:
. :
Geyza Nemethy
24
XLIX.
Pont.
III.
Magna
4346.
1,
tibi
(ad iixorem)
imposita est nostris persOna
libellis
Coniugis exemplum diceris esse bonae.
Hoc cave degeneres,
ut sint praeconia nostra
Vera; vide, famae quod tuearis opus.
meo ad
In commentario
vs. 46.
adnotavi
Pro opus
bendum censeo onuH," Cf. Pont. III. 4,61 62. (de

praestat amorem Impositumque, sibi firma tuetur onus"
V. 14,
tutela
15
16.
(ad
mearum, Ad
uxore)
et Trist.
Adde, quod, ut rerum sola es

non parvi venit honoris onus"
uxorem)
te
scri-
L.
Pont.
III.
1,
99104.
Grratia si nulla est,
(ad uxorem)
lacrimae
tibi gratia- fient
Hac potes aut nuUa parte movere deos.

Quae tibi ne desint, bene per mala nostra
Meque viro flendi copia dives adest.
Utque meae res sunt, omni, puto, tempore
Has fortuna tibi nostra ministret opes.
Codex Hamburgensis habet
sed
ministret,
Monacensibus scribendum esse ministrat recte
cavetur
flebis:
cum
codicibus
vidit Giithling.
LI.
Pont.
Quam
m.
e.
sit
missam
tibi,
Cotta, salutem,
ut vere pervigeatque precor.
Merkel; sed Ehwald [Krit. Beitr.
retinendam
i.
12:
legis a nobis
Missa
Ita
2,
esse
codicum
57.)
p.
omnium lectionem
ut epistula cuni salute perveniat Roniam.
134
recte
monet
perveniatque
:
:
;:
25
LII.
Pont.
III.
15
2,
18.
poeta
excusat
ita
aniicos
in rebus
adversis sibi infideles
Me quoqiie amicorum nimio terrore metuque,

Non odio quidam destituere mei.
Non illis pietas, non officiosa voluntas
Defuit
Deinde
vs.
adversos extimuere deos.
2324. haec
dicii:
Sint hi contenti venia sperentve licebit
me quoque
Purgari factum
locum exhibui
Ita
in
teste
commentario
suum.
meo secundum Merke-
lium, sed codex Hamburgensis, gravissimus testis, habet sientque
proxime accedit sensumque
huic conuptelae
efficit
aptissimum
vetus eiusdem Merkelii coniectura: scierintque^ quod una
cum
Outhlingio recipiendum puto.
LIII.
Pont.
III.
27
2,
30.
Cottam Maximum, amicum op-
(ad
timum)
Tunc
igitur meriti morietur gratia vestri,
Cum
cinis
Fallor?
absumpto
et illa
cor[)ore factus erO.
meae superabit tempora
vitae,
Si tamen a memori posteritate legar.

Ita
Merkel; ego cum Gtithlingio
vs. 29. ita
interpungendum
censeo
Fallor, et illa
dicens
opera
sed fallor gratiam beneficii
e.
I.
et illa
mea
et occurrit
FaIlor,
meae superabit tempora
(sc.
gratia) vitae
a posteris legentur.
:
et
pro
nam
ponitur,
ista
mihi
falso
tui
vitae,
una mecum morituram
meae superstes erit, si quidem

Hoc loco rarior usus coniunctionis
Similis
iactatur
135
usus
imago".
Ov. Her. VII. 35

8i tamen vs. 30.
Geyza Nemethy
26
hoc loco pro

(Venus de
dio
23
se)
qiiidem
si
:
aliqua
ponitur,
et
ut
Ov.
Met.
mihi gratia ponto
IV.
est,
536
b^SS
8i tamen in
quondam concreta profundo Spuma fui" et Trist. III. 14,

(de Metamorphoseon libris)
Nuuc incorrectum populi
24.
pervenit in ora, In populi quicquam si tamen ore mei est."
LIV.
P.
III.
2,
83-84:
Alteruter nostris, inquit, cadat hostia sacris,
Ad
Ita
kelii
patrias sedes nuntius alter eat.
locum exhibui
in
commentario meo ex coniectura Mer-
agitur de Oreste et Pylade Dianae Tauricae
Sed Ehwald (Krit.

codicum scripturam
ubi
sacris",
iit
Beitr. p. 50.)
:
recte
Alter ut e vobiSf
concessivum
est;
sacrificandis.
monet retinendam esse
intellege
iiiquit,
cadat hostia
Quamvis
alter e
vobis cadat, alter redeat in patriam".
LV.
Pont. IIL 4,
63-64.
Quid mirum,
lectis
Si vice
Ita
kelii
exhausto floribus horto,
non facta
locum exhibui
est digna corona sua.
in
commentario meo ex coniectura Mer-
codices habent: Si cZwce non facta est digna corona suo''
Nunc alteram Merkelii coniecturam {vice pro duce) reicio. Agitur

hoc est
nim de carmine Ovidii in triumphum Tiberii scripto
:
orona duce non digna. Pro suo autgm nunc quoque scribendum
censeo
sua
(=sua) non
et
totam sententiam
fiebat,
ita
explico
Si corona dehita
non evasit duce digna". Qiiod ad usum praeg-
nantem pronominis suus (= alicui dehitus) attinet, cf. Ov. Am.

40 Pascitur in vivis Livor, post fata quiescit, Cum
15, 39
suus ex merito
quemque
tuetur honos".
136
commentariomm
Siipplementuin
27
LVI.
Pont.
III.
65-66:
4.
Deprecor, liaec vatum contra
Dicta putet
Musa
pro se
hoc loco de
Agitur etiam
Tiberii scripto. Poeta
supra
vs.
poetarum Romae habitantium,
siia
carmina ue quis
locuta
mea
est.
carmine Ovidii in triumplium

51 54. exponit, cur carmina
carmine suo aequare non potuerit.
triumphum ipsi spectaverunt,

Deinde addit: Deprecor, ne
quis poetarum
exposui,
dicta putet
ut
quae
haec,
qui
supra
tautum pro se Musa mea locuta
me defenderem, uon
contra sua
est,
e.
i.
carmina
eo consilio^
aliorum merita minuerem".
eo, ut
Lvr.
m.
P.
89:
4,
lurita ynotorum
uon sunt praesagia vatum.
meo aduotavi:
monitu permotorum". Sed motorum
lu commeutario
,,motorum, divino
couiectura
est
quodam
N. Heinsii
codices habent votorimi^ quod retineudum censuit iam Giithling

in
haec
sua
editioue
scribens:
couiungeudum
votorum
cuni
Ehwald {Krit. Beitr. p. 48.)

314: uuuquam manus inrita voti".
inrita". Sententiam eius confirmavit

collatb Stat.
Theb. VII.
LVIII.
Pout.
III.
4,
103104.
Scuta, sed et galeae
(de triumpho praeparaudo)
gemmis radieutur
et
auro
Stentque super victos trunca tropaea viros.
Pro
Ehwald
victos
scribendum vinctos cum Monacensi 384. censet
(Krit. Beitr. p. 58.)
nam
captivi vincti sub tropaeis sedentes
194.
II.
ter captos
in
;
numismatis apparent passim

cf.
Bahelon, Monnaies cons.
115. Similis locus apud Propert.
arma sedere duces".

137
III. 4,
18: Et sub-
:
::
lugentis
in
Riese
et
Geyza Nemethy
28
LIX.
Pont.
III.
107
4,
108.
imagine
(de
Rheni
triumpho portanda)
Squalidus inmissos fracta sub harundine crines
Rhenus
Versum
sanguine
et infectas
ita
exhibui
in
aquas.
x>ortet
commentario meo,
sicut
Giithling, portet est lectio
codicum deteriorum
Monacen^ 384,
Monacensi 19476. Rhenus
missos crines
portat
in
sanguine infectas aquas
et
potat legitur in
igitur
portare
dicitur
msed
verbum jôrtandi hoc loco neque ad crines neque ad aquas commode referri potest. Mea quidem sententia non modo portet^ sed
etiam inmissos corruptum omnia plana fiunt tali mutatione
;
i.
e.
Squalidus
inmittnt
fracta sub harundine crines
Rhenus
et infectas
sanguine
deus Rhenus
latet
41
Cf. Trist. IV. 2,
deus, undas
42:
tus in ulva, Decolor
ipse
aquas,
harundine latens
sub fracta
fluvius autem, ubi
motet
sanguine
Cornibus hic
fractis, viridi
Rhenus
sanguine
suo
solvat
crines,
infectas moveat.
male tec-
erat"
agitur
autem etiam hoc loco de imagine triumphali, ubi deus Rhenus

cornibus fractis in ulva fluvii latere, ipse autem fluvius sanguine
infici videbatur.
46
Similis locus apud Propert. III. 3, 45
Barbarus aut Suebo perfusus sanguine Rhenus Saucia maerenti
ad usum verbi motare attinet, cf.

46: Derceti, quam versa squamis velantibus
artus Stagna Palaestiui credunt motasse. figura"
Pont. 1. 5, 6
corpora vectet aqua**. Qiiod
Ov. Met.
III.
45
Ut capiant vitium,
ni
moveantur,
aquae"
sed motos praestat componere fluctus".

devictis
cf.
Hor.
Carm.
II.
9,
21
22.
Medumque flumen gentibus additum

tices" et Verg. Aen. VIII. 726.
Augusti
De
Verg. Aen.
fluminibus
de
155:
Euphrate devicto
Victis minores volvere ver-
de Euphratis imagine
Euphrates ibat iam mollior undis".
138
I.
tamquam
in
triumpho
29
LX.
Pont.
III.
4,
109
112.
(de Livia triumphiim Tiberii prae-
parante)
Barbara iam capti poscunt insignia reges
Textaque fortuna
divitiora sua
Et quae praeterea virtus invicta tuorum
Saepe parata
saepe paranda
tibi,
Recte Ehwald {Krit, Beitr.
p.
facit.
8L): Est
Ovids nicht zu ersehen, wovon das Et quae
ist
.
aus
dem Text
facit abhanojig
noch zu poscunt gehort und mit insignia tQxtaque

parallel steht, ist doch undenkbar; es bildet vielmehr den Abschluss der gesammten Aufzahlung und muss sich selbst also
ist.
Dass
es
an eine allgemeine Aussage, die das Vorhergehende zusammengefasst hat, anfugen: Dies alles musst du Livia, bald besorgen
und ausserdem quae

Gredanke
ist
virtus
paranda
facit."
Der allgemeine
ausgefallen, also nach 110, eine Liicke des Arche-
typus anzunehmen". Lacuna ergo inter vss. 110. et 111. statuenda.
Ad
distichon alterum
Et quae praeterea virtus invicta tuorum
Saepe parata tibi, saepe paranda facit" Ehwald (p. 80.) adnotat:
Die Interpunlftion der Herausgeber ist verkehrt; das Komma
muss entfernt werden, da quae saepe parata das Objekt zu dem
:
durch
eine
Bestimmung erweiterten
pradikative
facit ist:
die
Heldentugend der deinen bewirkt, dass du die schon oft gemachten

Vorbereitungen erneuern musst'', eigentlich macht das oft vor:
bereitete [saepe parata) zu einem oft vorzubereitenden (2?aran(ia)".
LXL
Pont. IH. 5,
Utque
23-24:
fui solitus,
De centum
sedissem forsitan unus
iudex
tua verha
viris.
In tua verba praegnanter dictum: ad tua verba attentus.

IV. 4, 35
patresque e more vocati Intendent
36
aures ad tua verba suas".
Cf.
Pont.
139
Geyza Nemetliy
30
LXII.
Pont.
III.
Naso
siio,
12:
6,
Pro cui cum

tota sententia
Ehwald
nomen
posuit
cui paene, sodali
ab Euxinis hoc breve carmen aquis.
Mittit
{Krit.
Monacensi 334.
posuit
quam
nomen quam paene
Beitr.
p.
Cf.
59.)
Pont.
qiiam solae jpaene bibantur aquae"
esse scribendum, ut
parenthesis
I.
10, 30:
et ibid. IV.
sit,
censet
Scis mihi
10: Excidit
5;
heu nomen quam mihi paene tuum".
Lxin.
Pont.
IIL
2122.
7,
scribit
Ovidius
de salute sua iam
desperans
Spem
Et
iuvat amplecti, quae
fieri
cupias,
si
non iuvet
inrita
semper:
qua futura putes.
Pro m?;e^ scribendum Yidetur fuit; intellege
spem
iuvat
tantum
quae
diutius
cupere
fieri
alere,
quae nos non
fefellit
tantum eam
semper, et ea
possumus, quae futura (eventura) putamus
nam,
nunquam posse nobis iam persuasimus, ea neque
spe-
rare neque cupere possumus.
LXIV.
m.
Pont.
9,
21-25:
Scribentem iuvat ipse calor minuitque laborem,
Cum
quasso crescens pectore fervet opus
Corrigere at res est tanto magis ardua, quanto
Magnus Aristarcho maior Homerus erat,

animum lento curariim frigore laedit.
Sic
Locum
Beiir.
p.
difficilem rectissime interpretatus est
60,),
qui vs. 23. pro
Monacensi 19476.
minus.
at scribit
uf
Coniunctiones ut
140
Ehwald
et pro
(vs.
{Krit.
magis cum
53.) et sic (vs.
Supplementum commentarioiura
cohaerent idemque paene significant, quod quam-
25.) arctissime
vis
31
tanien;
Pont.
cf.
plures virtutibus
istis,
19
IIF.
63
1,
64.
Utque favere reor
Sic tua non paucae carpere facta volent"
20
TJtqiie magis cauti possunt timidique

non meruere mali". Intellege
Quamquam
corrigere tanto minus difficile est quam scribere, quanto minor
erat Aristarchus criticus Homero poeta, tamen corrigendi labor
et ibid. III.
videri,
2,
animum
laedit
Ceterum calor
cibus
kelii
Sic appeliari
calorem
et
21.) illum
(vs.
poeticum refrigerat".
21. est coniectura N. Heinsii pro
vs.
melioribus
tradito
cum quasso
(vs.
lahor codi-
21.) coniectura
Mer-
pro cumque suo codicibus tradito.
LXV.
Pont.
IV.
1,
16.
Sexti Pompei, in epistulis
quotiens ego
(poetam paenitet se nomen

nondum commemorasse):
sum
libris
mihi visus in
patroni,
istis
Impius, in nullo quod legerere loco
0! quotiens,
alii
cum vellem
nomen
sciibere,
Rettulit in ceras inscia dextra tuum.
Ipse mihi placuit mendis in talibus error
Et vix invita facta

Viderit" ad
litura
summam
dixi.
manu
est.
Licet ipse queratur,
Hanc pudet offensam non meruisse
prius/'
summum legitur in editionibus, sed in

ad summam, quod retinendum. Hoc
V. 15. ad
omnibus
est
summam idem
sicut
apud
significare
lustin.
XHI.
Vitruv. VII. praef. 10:
videtur,
8,
8.
Et ad
loco ad
quod denique aut postremo,
XXH. 1, 8. XXXII.
summam mors eias ut
damnati varie memoratur".
LXVI.
Pont. IV. 2, 9
10.
(de donis supervacuis)
Quis mel Aristaeo, quis Baccho vina Falerno^

Triptolemo fruges,
poma
141
codicibus
det Alcinoo?
1,
8. et
parricidii
Geyza Nemethy
32
Falerno coniecit Zinzerling
Falerna^ quod
4
II.
codies
retinenduni
Beitr. p. 62.) Cf. Tibull.

et Stat. Silv.
5:
I.
9,
esse
onmes
censet
Ehwald
{Krit.
34: Bacchicura Falernus ager"
QuaBromio
dilectus ager collesque per
non invidet uva Falernis".
altos Uritur et prelis
LXVII.
3334.
Pont. IV. 2,
Sive quod in tenebris numerosos ponere gressus,

^ Quodque legas nulli scribere carmen idem est.
Gressus Merkel; gesius^ codices nostri omnes, quod
nendum
saltatione
pedum motus;
velim
scire
mero",
si
ibid.
349 350: ^Quis dubitet, quin

Ut moveat posito hracchia iussa
305: Bracchia saltantis mirere", ibid. fe 595:
Ov.- A. A. III.
cf.
saltare
II.
moUia bracchia,
tante)
reti-
Ehwald {Krit. Beitr. p. 62.) Scilicet antiquis m

maioris momenti esse videbantur bracchiorum, quam
censet
puellam,
Propert.
salta".
11.
22, 5. (de puella sal-
Sive aliquis molli diducit candida gestu hracchia.
LXVIII.
49-50:
Pont. IV. 3,
Ludit in humanis divina potentia rebus

Et certam praesens vix hahet hora fidem.
Pro
cum
Ehwald
hahet
feret censet
Aen. X.
792:
codice
{Krit.
Monacensi 384.
Beitr.
qua fidem tanto
Si
p.
63.),
est operi
scribendum esse
qui onfert Verg.
latura vetustas".
LXIX.
Pont. IV. 4,
3334:
Cumque deos omnes, tum quos impensius aequos

Esse tibi cupias, cum love Caesar erunt.
H. Magnus {Berliner Philologische
157.) distichon
esse
tibi
ita
cupias),
aequos esse
tibi
explicat:
tum erunt
W ochenschrift
1920. p.
Cumque deos omnes (sc. aequos

cum love Caesar. quos impensius
cupias".
142
Supple mentiim commentariorum
33
LXX.
Pont. IV. 6,
Cum
33-36.
(de Bnito oratore)
siiscepta est legis vindicta severae,
tibi
Verba velut tinchtin
siiigula virim habent.
Hostibus eveniat^ quam
sis violentus in armis,
Sentire et linguae tela subire tuae.
Poeta
verba
oratoris
et
accusatoris
severi
cum
venenatis comparat. Tinctum virus lioc loco significat
Nam
idem,
inlitum,
sagittae
10,-
64:
nec ad arcum segnis ApoIIo
est.
titictile
(\\\0([
sagittis
venenum
virus
Trist.
III.
volucri ferro tinctile virus inest".
LXXI.
Pont. IV. 8, 75:
Utque nec ad
citharam
H. Magnus {Berliner
confert
157.)
Hor.
tacentem Suscitat
Carm.
Philologischs
II.
Wochcnschrift 1920.
18 lO:
10,
p.
qiiondam cithara
Musam neque semper arcum
Tendit Apollo".
LXXII.
Pont
IV. 9,
de epistula Graecino consulatum adituro
8.
mittenda
Ut,
quoniam sine me tanges Capitolia consul
Et fiam turbae pars ego nuUa tuae,

In domini subeat partes et praestet amici
Officium iusto littera nostra die.
lusto estconiecturaMerkelii; codices: iusso, quod retinendum
censet
Romam
Ehwald
{Krit.
Beitr.
pervenire deber;
foro iussa maturius hora
Akad.
ert.
p.
64.)
lussus
dies,
quo epistula
2J3: Iussus adesse

Fac semper venias".
cf.
a nyelv- es szept. korebol.
Ov. A. A.
XXIV.
II.
kot. 3. sz.
Geyza Nemethy
34
LXXIIL
Poiit.
3536.
IV. 9,
Hinc ego praesentes

Mitia
Urbis
iiis
si
inter
numerarer amicos,
modo
fata darent.
Hinc ex coniectura Merkelii hic (i e. hoc loco) codices,

quod Ehwald {Krit. Beitr. p. 65.) retinendum censet agitur
;
enim de Capitolio, ubi Graecinus, novus consul, sacra
facit.
LXXIV.
Pont. IV
41
9,
44.
de Graecino, novo consule:
Mente tamen, quae sola loco non
Haec modo
Et se
i.
e.
Locum
habent
decretis
occurrunt:
nnget adesse
secretis
rectissime emendavit
mens mea
adesse
populo reddentem iura videbit
te
secretis
Codices
locis.
exulat; utar,
Praetextam fasces aspiciamque tuos.
Korn
Apud
consularibus.
consulis,
Merkel
tuis,
ita
secretis
decretis
populo iura reddentem
videbit te
decreta
locis.
scriptores
tuis,
et finget se
antiquos passim
praetoris aliorumque magistratuum.
LXXV.
Pont. IV. 9,
6364:
Sic tu bis fueris consul, bis consul et
ille
Inque domo bimus conspicietur honor.

Agitur de fratribus C. Pomponio Graecino, consule suffecto
ann. 16. p. Chr.
p.
n.
et
de L. Pomponio Fiacco, consule ann. 17.
Chr. n. Vs. 64. in codicibus legitur
mus, quo Ovidius imitari videtur
Lucretium
hhius
poetam
(pro: 6mi), archais-
illum,
866
quem laudibus
6ino"
saepe
effert,
et IV.
434: bina supellex". Heinsius scribendum censuit bimus.
Quod Ehwald
(Krit.
Lucret.
cf.
Beitr.
p.
52.)
144
V.
ita
refutat:
^corpore
Bimus
bringt
Supplementum commentarioruiu
35
Element herein und zudem einen historischDenn jdhrige Konsulate giebt es in der
in ganz fremdes
staatsrechtlichen Fehler.
damaligen Zeit nicht mehr und
vom
Juli bis 31.
1.
Grraecinus
December
war
in der
That nur
16. p. Ch. Konsur'.
LXXVI.
7172:
Pont. IV. 9,
Quod tamen a rerum cura

Vota precor
propiore vacabit,
votis addite vestra. meis.
H. Magnus (Berl Phil. Woch. 1920.
p.
157.) hoc loco ita
me
reprehendit: Dass quod Accusativus und Objekt zu vacahit
ist,
musste durchaus dem Leser gesagt werden". Sed errat
doctissimus
intellege
quod
est
nominativus
Quod temporis a
et
subiectum
vir
verbi vacabit
curis proprioribus vacabit, eo tem-
Eadem ellipsis Trist. V. 5, 17 18.

Quaeque gravi nuper plus quam quassata procella est, Quod
superest, tutum per mare navis eat", ubi Quod superest signieodem modo
tempore, quod superest,
e. tempore reliquo
ficat
Trist. V. 1, 23: Quod superest, numeros ad nubila carmina
pore vota vestra addite meis".
i.
flexi", ubi
poeta dicere vult: Tempore praeterito scripsi carmina
lasciva
nunc exul tempore reliquo carminibus tristibus fingendis
operam dabo". Cf. Prop. III. 17, 19: Quod superest vitae, per
te et tua cornua vivam"
Ov. Her. V. 150: Et tua, quod super;
est
temporis, esse
vivam,
Quod
precor"
superest aevi,
Hor.
si
Epist.
I.
18,
108:
et mihi
quid superesse volunt di".
LXXVH.
Pont. IV. 9,
129132. poeta precatur Augustum iam Divum,
de quo paulo aute carmen composuit:
Tu
nostras audis inter convexa locatus
Sidera, sollicito quas
Perveniant istuc
Quae de
te
et
damus
ore preces.
carmina forsitan
illa,
misi caelite facta novo.

145
3*
Geyza Nemetliy
36
Pro perveniant
caelum
[istuc);
131 ) scribendum xêrvenlent, sc. in

enim lioc loco cum forsitan apte
(vs.
coniunctivus
iungi non potest. Vs. 132. ad misi supplendum
hinc
Romam
misi.
LXXVIII.
1314:
Pont. IV. 10,
An grave
sex annis pulchram fovisse Calypso
Aeaeaeque
concubuisse deae ?
fuit
aequoreae
Aeaeaeque Merkel;,
censet
Ehwald
codices,
quod retinendum
{Krit. Beitr. p. 67.); cf. Ov. A. A.
l\.
128124:
Non formosus erat, sed erat facundus Ulixes, Et tamen aequoamore deas* i. e. Circen et Calypso.
reas torsit
LXXIX.
Pont. IV. 10, 23:
Nec
Ad Fhyacen haec
incerta
384".
saevum
vincet Cyclops
est
adnotavi
Phyacen habent
de
Agitur
populis
feritate
Hoc
Phyacen.
loco codicum scriptura
deteriores,
Ponticis.
nomen esse censet Tomaschek^

d. W. 1894, CXXXI. 20."
Piacchen
Adde:
Monacensis
Piacchen
Thracium
der Wiener Akad.
Sitzungsber.
LXXX.
Pont. IV. 10,
3536. poeta de
calamitatibus suis Tomitanis
questus addit
Qui veniunt
Quam
istinc,
miser
est,
Istinc significat:
vix vos ea credere dicunt.

qui fert asperiora fide.
ex
urbo
Eodem modo
epistula mittitur.
^scribito, quid istic (sc.
forsitan
agis"
Polit.
II.
venit istuc" sc.
2,
i.
notat
e.
istic et istuc
cf.
locum,
quo
Fam.
VII.
Cic.
Trist. III. 3, 25:

Romae) agatur"
Romae) lucundum nostri nescia tempus
97: Si tamen haec audis et vox mea per-
13:
tu
istic
Roma,
(sc.
Romam.
-
146
Snpplementum commentariorum
LXXXI.
Pont. IV. 12,
2728.
Dignam Maeoniis
Cum
(ad
Tuticanum poetam)
Pliaeacida condere chartis
Pierides perdocuere tuae.
te
Pierides
37
tuae liabet Merkel
quod retinendum censet Ehwald
codices
{Krit. Beitt
Pieriae
p.
deae
68.)
LXXXII.
Pont. IV. 12,
3942.
(ad Tuticanum)
Tu modo per
snperos,
quorum certissimus
Quo
Effice constanti
profugum pietate tuendo,
Ne sperata meam deserat aura
Ad
Magnus
vs.
est,
ille
tuus assidue principe crevit honor,
39.
per superos adnotavi
{Berl. Phil.
sensu proprio
Woch. 1920.
accipiendos
et
p.
deos
ratem.
Caesares".
Rectius H.
154.), qui superos

caelestes
hoc loco
censet.
significare
Tu modo, per superos oratus^ quorum certissimus

deus est Tiberius, effice" etc. Caesarem diis adnumerat, ut Pont.
IV. 4, 33
34: Cumque deos omnes, tum quos impensius aequos
Esse tibi cupias, cum love Caesar erunt" Pont. I. 2, 99: Di
faciant igitur, quorum iustissimus ipse est" i. e. Augustus
Ib.
23 24 Di melius, quorum longe mihi maximus ille est (sc.
Intellege:
Augiistus); Qui nostras inopes noluit esse vias''.
Pont. IV. 12,
LXXXIII.
47-48:
Crede mihi, miseros prudentia prima relinquit,

Et sensus cum re consiliumque fagit.
In
commentario meo legitur
error typothetae
me
fefellit
pro
et consilium fugit miseros.
147
sensus,
meus lege
meus". Hoc
mens
i.
e.
loco
mens
Geyza Nemethy
38
LXXXIV.
mihi cura
Niilla
Hac
habet
Ehwald
me
terra
est,
quam
quia,
Miiter
censet
7-8:
Pont. IV. 14,
his
quo miUcr ab
video, gratior omnis
Merkel
mittar
(Krit, Beitr.
68.)
p.
codices,
Cf.
ista,
erit.
quod retinendum
22 Ex
Trist. III. 8,
iubeat quolibet ire locis".
LXXXV.
s
Pont. IV. 16, 27
28. (de poetis suae aetatis)
Et qui Maeoniam Phaeacida
vertit et
una
Pindaricae fidicen tu quoque, Rufe, lyrae.
Ima
(=
vulgata
est
vocativus),
unice,
lectio,
quod
tme:
cod.
retinendum
Monacensis
Ehvrald
censet
384.
(Krit.
une occurrit Catull. 37, 17. Intellege

Rufus est poeta unicus, qui Pindarum imitari esfc ausus, immemor
illius Horatiani: Pindarum quisquis studet aemulari" etc.
Beitr.
72
p.
Vocativus
LXXXVI.
Am.
I.
2,
41
42.
(de
Amore triumphatore)
Tu pinnas gemma, gemma

Ibis in auratis
Intellege
rium
aureus ipse
gemmatum
poeta
dicit
variante capillos
rotis.
crinale gerit
Pont. IH. 12, 15.
de
Amor,
ut solet. Contra-
Amore lugente
Nec
torquem colio nec habens crinale capillo".
LXXXVII.
Am.
I.
6,
53
58. (verba amatoris exclusi ad ianuam
Si satis es raptae, Borea,
memor
Orithyiae,
IIuc ades et surdas fiamine tunde fores

148
amicae):
::
::
Urbe
silent tota vitreoque niadeiitia rore
Tempora
noctis eunt: excute poste serani.
Aut ego iam ferroque ignique paratior
Quem
opus priore
57
vss.
ipso ;
superba petam".
tecta
mea
coniectura, qui in
scribe:
tangit Stratonis
Non
est
ibidem exposita.
118. haec adnotavi
poeta ante oculos habuit Stratonis epigramma".
similem rem
pro paratior
editione
117
p.
illo,
Ov. Her. 10,
Cf.
o ianitor ipsOy ruitque interpretatio
58. in commentario meo
iulellege
ferro et igne
quoque crudeles venti nimiumque parati"
ipse scripsi
Ad
ipso
sustineo,
113: Vos
igitur
scribendum censeo
Borea (cf. vs. 53.),
58.)
(vs.
paratior
face
ipse,
face sustineo, tecta superba petam.
Pro ipse
Âut ego,
quem
39
Quod delendum
epigramma".
LXXXVIII.
Am.
Et,
J.
7,
10.
de Oreste a Furiis vexato
vindex in matre patris, malus
Ausus
ultor,
Orestes
arcanas poscere tela deas.
in
Suspectum
Arcana enim iure appelCeres propter mysteria Eleusinia, sed cur Furiae? Poeta
latur
est epitheton arcanas.
hoc loco ante oculos habuit Eurip. Or^st.

verba)
aTroxTsvoDOL
<i>oip~,
\l'
cd
vs.
266.
sq.
(Orestis
XDVwTuiSst; ropYWjusc, s v e p
o)
tspsiaL, SsLval d-soii' et ibid 268., sq.

Aoc lola {jloi zspooXza,
Swpa AoîOD, OU {x' siTu' ATZoXkm sâ^jLOvaaâL ^sd^;, Ei [l szfpopotsv
:
[Aaviaatv XunofîmGiv.
appellat,
quare
pro
Euripides igitur Furias inferorum sacerdotes
arcanas
Similis locus Ov. Fast. IV-
Et
modo
tolle
faces",
scribe
235236.
remove",
Orcinas,
i.
e.
infernas.
(de Attide Furias vidente):
modo veibera*
clamat,
Saepe Palaestinas iurat adesse deas", ubi pro suspecto epitheto

Palaestinas Klussmann coniecit: palam Stygias.
LXXXIX.
Am.
I.
8,
5758.
(verba lenae ad puellam)
Ecce, quid iste tuus praeter nova carmina vates
Donat? amatoris
milia multa leges.

149
Geyza Nemethy
40
Pro
5,
53
Versibus
feres
leges in editione niea conieci
54:
Aurum
spectato, non
quid
auditis
(de puelhi rapaci)
verba
iiisi
Quod nec das
collato Propert. IV.
quae nianus
afferat
aurum
Adde
Catuli.
110, 4.
feres?"
et fers saepe,
facis facinus".
XC.
Am
39-40:
n. 4,
Candida me
in
mea
In editione
flava piiella,
fusco grata colore Venus.
adnotavi
^Praeterea
respexisse
Quod delendum;
duo Stratonis ep\c:rammata".
rem tangunt duo
me
capiet, capiet
Est etiam
scribe
videtur
similem
Stratonis epigramniata*.
XCf.
Am.
II.
1-4:
9,
numquam
pro
me
meo
in corde
satis
indignate Cupido,
desidiose puer,
Quid me, qui miles numquam tua signa

Laedis
Poeta Cupidini
quod deu^ pro se niliil faciat, quo

ideo appellat Cupidinem (Jesidio-
obicit,
puellarum amorem
sibi conciliet
sum^ ut Propert.
1,
artes",
i.
e.
I,
17.: In
me
nullas
me
tardus
tibi
deditus,
arnia,
m.inus". Corruptum est vs.
vos
10,
y.ro
libertate
cam pro
1:
40, (ad uxorem)
Et niti pro
scribe
me
me
1.
ullas cogitat
nifi fHf/nfifef
i.
laborare, sed in corde
e.
decet".
tu qui
meo
150
Liv.
numquam
XXXV.
1,
39
incumbere nervis
Ergo pro
piger es.
hoste
lug. 31:
Ov. Pont. IIL
te toto cunctisque
dieque
in
Sall.
nif.emini?''
;
,,Nos tua sentimus,
Pigra reluctanti cessat
nonne summa ope

Pectore
12:
satis indignate. Cf.
C. Laetio niteretur"
nocte
Amor non
docet artes, quibus puellas capere possim
pigritiam obicit deo etiam infra vs. 11
populus
reliqui,
et in castris vulneror ipse meis.
satis
es
indignate
dignatys pro
41
XCII.
Am.
16,
II.
3740:
Non ego Paelignos videor celebrare salubres,

Non ego natalem, rura paterna, locum,
Sed Scythiam Cilicasque feros viridcsque Britannos
Quaeque Prometheo saxa cruore rubent.
Virides Britannos significat hoc loco viridem Britanniam,
i.
e.
TuXsiaTT]
est
claram
virentibus
silvis
iriQ
TqooD
(sc.
199
Strab. IV. p.
cf.
Britanniae) Tus^Lac xai x
aid Sp
opus mea coniectura, qui in editione
igitur
s^tt
pro
scripsi vitreosque, Ruit etiam interpretatio ibidem a
o ?.
S'
r^
Non
viridesque
me
exposita.
XCIII.
Am.
1,
3.
Fons sacer
in
III.
medio speluucaque pumice pendens.
In commentario
Propert.
III. 3,
27
meo adnotavi
28:
Hic erat
poeta ante oculos habuit
affixis viridis
Pendebantque cavis tympana pumicibus".

373:
spelunca
lapillis
Adde Verg. Ge.
IV,
thalami pendentia pumice tecta".
Am.
IIL 2, 9
Hoc mihi
10.
XCIV.
(de ludis circensibus)
contingat, sacro de carcere missis
Insistam
forti
mente vehendus equis.
Pro suspecto sacro dein editione mea commendavi: reserato^
Am.
collato
Ov.
carcere
postes".
III. 2, 77:
Iamque patent iterum reserato
Adde Ov. A. A. III. 595: Tum bene fortis
equus reserato carcere
currit".
151
:
:
Geyza Nemethy
42
xcv.
Ani. III. 3,
3536:
luppiter ipse suos lucos iaculatur et arces
Missaque periuras
tela ferire vetat.
duobus Lucretianis ad hunc locum in conmienlario

adde Ciceronis versus De div. I. 19: Nam pater altito-
Locis
allatis
nans
stellanti nixus
Olympo Ipse suos quondam tumulos ac templa
petivit".
XCVI.
Am.
III.
5,
19
20.
tauro
(de
herbis obdormiscente)
in
Visus erat, somno vires adimente, ferenii
Cornigerum terra deposuisse caput.

Pro ferenti Lucianus Mueller coniecit
Sed
fertili.
aliumque
infra
campum
busque immiscuit
pus
igitur,
relinquit,
agitur
illis
Et
petiit
ubi taurus iacet
non potest ferax
Stamina de
vacca
de
petente (vss. 19
digitis
infideli
20.)
herbae
feraci,
i.
fecunda,,
taurum relinquente
Iiluc se rapuit gregi-
fertilioris h.umiim''
quemque vacca pro
fertiliore
appellari. Cf. Ov. Her. 19,
cecidere
e.
197
Csnn-
campo
198
sopore remissis Collaque pulvino
nostra ferenda dedi''. Pro ferenti igitur scnhe /ereiiduni,i.e.
taurus
caput
somno onustum
in terra deposuit
ferendum. cum
lassum eius collum caput ferre iam non posset.
XCVII.
Am.
in. 11,
3334:
Luctantur pectusque leve in contraria tendunt
Hac Amor hac
odiiim, sed, puto, vincit amor.
Poeta ante oculos habiiit Propert. I. 3, 13 14: Êt

quamvis duplici correptum ardore iuberent Hac Amor hac Liber,
durus uterque deus*.
152
Appendix.
Ad causam
I.
In commentario
pntaiis (p.
185.
sqq.)
meo ad
Tristia de causa relegationis dis-
haec fere
Fabius Maximus, consul

Fabii, fuerunt
relegationis.
scripsi
a.
a.
IV. 6, 9
de Pont.
16:
Chr. n. 11. et Marcia, uxor
patroni Ovidii et uxoris eius.
Quare poeta, post-
quam relegatus est, a Fabio potissimum sperabat salutem misitque

ad eum duas litteras auxilium implorans, Pont. I. 2. et III. 9.
Postea de morte
patroni
cerdor factus
scripsit
Poiit.
IV.
6.,
ad causam relegationis detegendam summi

est momenti Legamus igitur locum (Pont. IV. 6, 916.) in
quaestionem vocandum
cuitis recta interpretatio
Certus eras pro me, Fabiae lux, Maxime, gentis,
Numen ad Augustum
supplice voce loqui
Occidis ante preces caiisamque ego, Maxime, mortis
Nec fueram tanti

me reor esse tuae.
lam timeo nostram cuiquam mandare salutem
Ipsum morte tua concidit auxilium
Coeperat Augustus deceptae ignoscere culpae
Spem nostram
terras deseruitque simul.
quod eo tempore rumore populi pervulgatum erat, Fabium ideo ad mortem esse adactum, quia Augusluin
cum Agrippa Postumo reconciliare voluisset. Cur igitur se incugat
propter mortem amici? Putavit enim Fabium sibi amicissimum
non solum Agrippae, sed etiam sibi prodesse voluisse, cum
Augustum in insulam *) comitaretur sperans fore, ut imperator
Ovidius cerle
scivit,
Sc. in insulam Planasiam, iibi
153
Agrippa
vixit exul.
Geyza Nemethy
44
Agrippa etiam Ovidio ignosceret
restituto
poeta hoc loco
e.
i.
causam suam cum causa Agrippae Postumi ipse coniungit^ cum

Fabium pro Agrippa mortuum propter se occidisse dicit. Salus
poetae
igitur
loco
(cf
supra vss. 9
censeo
modum
salutem cuiqiiam amicorum mandare,
quem
rogaveram,
ipsum auxilium
suspicor
19
pro
et
apta
restituatur
meam
Iam timeo
noceam, ut Fabio
iis
ferret
tua^
nam hoc
Fabi,
constitit
simulatque mihi ignoscere coepit,
periit''.
Edocet, quanto detrimento et
morte necesse
fortium
ne
ut
:
auxilium
datum morte
Cf. Caes. Bell. Gall. ]X. 7,
virorum
mihi
ut
a te
milii
immo Augustus quoque,

quot
post
videtur.
10.)
latere
constitif,
sententiarum cohaerentia hunce in
nocui,
corruptelam
14.
vs.
scribendum
concidit
Fabiusque
pependisse
cum nepote verba apud imperatorem pro
Ovidio facere voluisse
Eodem
Agrippae
salute
reconciliationem avi
sit
constare
victoriam".
Auxilium autem poetae a Fabio datnm erat reconciliatio Augusti
cum Agrippa. Cur denique
Ovidius
vs. 15:
Coeperat
?"
Augustus deceptae ignoscere culpae
Quia Augustum Agrippae
iam ignoscere coepisse
dicit
audivit,
unde eum erga se quoque
cle-
FaMum
mentiorem fore sperabat. Videtur igitur Ovidius per
et
Marciam corjnovisse Agrippam Postumum fuisseque eius cultor^

et, cum
Agripipa iram Augusti in so vertisset, hac amicitia
inductus fecisse una cum aliis Agrippae amicis pro salute
Agrippae
tale quid^
quo iram Augusti in
se
quoque
Haec
vertit.
exposui in editione Tristium.
Nunc
autem
maxima
epistula (Font. IV. 6.)
ex
cum
litteris
admiratione
initialibus
video
versuum
lector,
Quam
legis,
ex
iliis
tibi
Ei mihi
eadem
plus illud,
16.
8.
tibi,
venit epistula, Brute,
Nasonem noUes in quibns esse locis.

Sed tu quod nolies, voluit miserabile fatiim.
'
7.
componi posse nomen: Postumtis, En

totum poema, ut iudicare possis
21. 29. 40. 47. 48.
candide
in
quam
tua vota, valet.
In Scythia nobis quinquennis Olympias acta est:
lam tempus lustri transit in ulterius.

/êrstat enim fortuna tenax votisque malignum
Opponit nostris insidiosa pedeni.
154
_^
Appendix
45
Certus eras pro me, Fabiae lux, Maxime, gentis,
Numeii ad Augustum supplice voce
^^*
loqui.
Occidis ante preces causamque ego, Maxime, mortis
Nec fueram tanti

me reor esse tuae.
lam timeo nostram cuiquam mandare salutem
Ipsum morte tua concidit auxilium.
^^
Coeperat Augustus deceptae' ignoscere culpae
Spem nostram
terras deseruitque simul.
Quaie tamen potui, de
caelite, Brute, recenti
Vestra procul positus carmen in ora dedi.
"*^
Quae prosit pietas utinam mihi sitque malorum

lam modus et sacrae mitior ira donius
Te quoque idem liquido possum iurare precari,
mihi non dubia cognite Brute nota.
Nam cum
praestiteris
verum mihi semper amorem,
Hic tamen adverso tempore crevit amor,

^''
Quique tuas pariter lacrimas nostrasque
videret,
Passuros poenam crederet esse duos.
Lenem
^^
natura nec uUi
te miseris genuit
Mitius ingenium,
quam
tibi,
Brute, dedit
Ut qui, quid valeas, ignoret, Marte forensi,

Posse tuo peragi vix putet ore reos.
Scilicet eiusdem est, quamvis pugnare videntur,
Supplicibus facilem, sontibus esse trucem.
Cum
suscepta est legis vindicta severae,
tibi
Verba velut tinctum singula virus habent.

^^
Hostibus eveniat,
quam
sis
violentus in armis,
Seiitire et linguae tela subire tuae.
Quae
tibi
Istius
At
^'^
'
si
tam tenui cura limantur,
ut
omnes
ingenium corporis esse negent.
quem
laedi fortuna cernis iniqua,
ilffollior est
animo feniina nulla
Hoc ego praecipue
sensi,
tuo.
cum magna meorum
Notitiam pars est infitiata mei.
Immemor
illorum, vestri
Qui mala
^''
solliciti
non immemor umquam,
nostra levatis, ero.
Et prius hic nimium nobis conterminus Hister

In caput Euxino de
mare
155
vertet iter,
46
Geyza Nemethy
C/tque Thyesteae redeant
tempora meiiBae,
si
ad eoas currus agetur aquas,
^'olis
me
Qiiam quisquam vestrum, qui

^^
in
doluistis
Arguat ingratum non meminisse
ademptum,
sui.
Quid de hac re tam mirabili dicamus ? Putemusne acrostichon

tam brevi carmine casu ortum? Sed tale acrostichon in aliis
TristiumetPonticorum epistulis nusquam occurrit.

initia
versuum supra enumeratorum
umico
Brnio significare causam
Ad
n.
125
Trist. ir.
Trist.
131.
An
et
mortis Fahii
II.
125131,
et exilii
clementiam
poeta
laudat
voluit Ovidius^
litteris solito maiorihus scribens,
sui?
Augusti
in
poena sua:
Cuius in eventu poenae clemenlia tanta
Venerit ut nostro lenio^
Vita data est citraque
necem
est,
metu.
illa
tua constitit
ira,
princeps parce viribus use tuis
Insuper accedunt,
Tamquam
Nec mea
vita
te non adimente, paternae,

parum muneris esset, opes.
decreto damnasti facta senatus.
Videtur hoc loco poeta poenam
cum poena
illius,
propter
quem
suam comparare
voluisse
relegatus est, Agrippae Postumi,
qui senatusconsulto in exilium missus est bonaque paterna amisit.

f. Tac. Ann.
moribus
I.
6: Multa
adulescentis
sanciretur effecit"
immo
biliorem,
iu
questus,
dies
exilium
ut
Sueton. Aug.
TTjV
eodem
loci in
amentiorem
'looXiav
aoTO) T
tTir/AXzi
aoToO
wc
ty^v
aTpaTta)TtX(j>
Tupoc
Kopvov
{XYjTpoiav
Dio.
Cass.
StepaXXev
Ta(jLiei(j)
v'/)(30V
156
tracta-
transportavit
cavit etiam senatusconsulto^
perpetuum contineretur*
Liviam)
nihilo
insulam
in
(sc
xai, 00 Yap iococppoviCeto, a7rexY|p6x^rj, xal
Ttj)
IlXavaaiav
e.
senatusconsidto
AoYODOTtj) izoXka.Y.i^ oTuep Td)v TuaTpcpwv (bona
T(})
(i.
eius
Agrippam
65:
saepsitpue insuper custodia milituni

ut
saevaque Augustus de
dubio
sine
IvepXTJO-Tj.
iSÔ-TT]
fj
xal
55,
32:
Agrippa),
paterna
t6
o 6 o
aSno^
!)
=lr
Appendix
Ad Am.
III.
Am.
I.
1,
21
23.
47
I.
23.
21
1,
Amore deo arcum tendente
agitur de
Questus eram, pharetra cum protinus

Legit in exitium spicula facta
ille
soluta
meum
Lu7iavitque genu sinuosum fortiter arcum.

Intellege
poplite
dextro genu terrae
cornibus
sursum
insereret. Ita solebant

antiqui, ut
quitates
arcum tendere
imagines docent;
Graecae
et
Romanae
cf.
arcum sub
sinistro
ut
nervum
nervum inserere
sagittarii
innixus
positum
versis
et
curvavit,
Cybulski: Tabulae quibus anti-
illustrantur, tab.
157
II.
Corrigenda.
In commentario ad
/.
P.
5.
ad
praefatione
iii
Haec
92: era^n.
vs.
II.
1.
Tristia.
est lectio
non soliim eodicis Lanrentiani, sed codicum omnium.

P.
5.
ad
111: quae. Non ex mea coniectura, sed: ex
vs.
II.
1.
coniectura Baehrensii.
P.
6.
ad
281:
vs.
11.
1.
Non
jiinUis.
codices
plurimi,
sed
coniecit Riese.
P.
6.
ad
ly.
1.
3,
83
vs.
Non
facta.
ex
mea
coniectura, sed
ex coniectura Ehwaldii.
P.
sed
ita
P.
7.
ad
V.
1.
45
vs.
5,
morum. Non ex mea
coniectura,
codices deteriores.
43. ad
111
vss.
II.
112:
quae.
Non
ex
mea
furfa.
Non
ex
mea
coniectura,
sed ex coniectura Baehrensii.

P.
sed
93. ad IV. 3, vss. 83
13(J.
\s.
)j4.
II.
P.
sed
6.
in
coniectura,
Ehwaldii.
ex coniectura
P.
84:
pro
cullorciii
lei;,'('
chIIo/-.
In commentario ad Epistulas.
praefatione
ad
1.
II.
1,
vs.
34:
(iiiae.
Non
codices,
ex coniectura Ileinsii.
P.
scripsit
G.
ad
1.
n.
5,
vs.
67: nobis
vobis.
Bm*man.
pro Typhon lege Typhoeius.
P.
44. vs.
P.
77. vs. paenult. pro meus lege mens.
11.
158
Non
scripsi, sed:
Addenda,
/.
Trist.
m.
Nudaque
10,
Ad
23-24.
Trist 111. 10,
2324.
consistunt,
formam
servantia testae,
Vina nec hausta meri, sed data frusta bibunt.
caeduntque
364. (de hieme Scythica)
N. H. XIV. 132: circa Alpes ligneis
vasis condunt (vina) circulisque cingunt atque etiam hieme gelida
ignibus rigorem arcent. Mirum dictu, sed aliquando visum
ruptis
vasis stetere glaciatae moles, prodigii modo, quoniam vini natura non
gelascit, alias ad frigus stupens tanturn".
Verg.
Cf.
Ge.
III.
securibus umida vina"
Plin.
IL Ad
Trist.
III.
Quaque
10,
Trist. 111.
10,
3184.
3134:
rates ierant, pedibus
nunc
itur,
et
undas
Frigore concretas ungula pulsat equi

Perque novos pontes subter labentibus undis
Ducunt Sarmatici, barbara plaustra boves.

Cf^
iu
Verg.
UL
Trist,
II.
Scilicet in
Artificis
360 361
III.
Undaque iam tergo
Ge.
flumine crustae
Ad
Trist.
Concrescunt subitae currenti
ferratos sustinet
orbis".
IL 521522.
521522:
domibus
vestris ut prisca
fulgent corpora picta
virorum
manu.
In commentario meo haec adnotavi

prisca virorum corpora,
heroes antiquitatis". Sed adferre debebam auctorem Ovidii, Catull. 64,
50 51
Haec vestis priscis hominum variata figuris Heroum mira
:
virtutes indicat arte".
Akad
ert.
a nyelv- es szept. k6reb61
XXIV, kot
3. sz.
?\
Nemethy G^za
6519
472N4
Supplementujn coramentariorum
ad Ovidii ôres
PLEASE
CARDS OR
DO NOT REMOVE
SLIPS
UNIVERSITY
FROM
THIS
OF TORONTO
POCKET
LIBRARY

PdfNemethy Supplement

Hochgeladen von

Dokumentinformationen

Copyright

Verfügbare Formate

Dieses Dokument teilen

Dokument teilen oder einbetten

Freigabeoptionen

Stufen Sie dieses Dokument als nützlich ein?

Sind diese Inhalte unangemessen?

Copyright:

Verfügbare Formate

PdfNemethy Supplement

Hochgeladen von

Copyright:

Verfügbare Formate

;is.::i.

NYELV- ES SZEPTUDOMANYOK KOKEBOL.

AM0RE8 THLSTIA ET EP18TULA8

Nov. ann. 1921. recitata.

Commentatio in consessu Aeademiae Litt. Hung.

Supplementum commentariorum ad Ovidii

exegeticis instructos, anno 1913. commentarium meum exegeticum

interpretibus iam pridem immerito neglectos brevi interpretatione,

Ovids Schicksal mit der Verbannung von

nach Tac. Ann.

Roman) das Eintreten

H. Magnus quidem de hoc

Augustus Enkel Agrippa Postumus

ephemeride Berliner Philologische Wochenschrift

quae de causa relegationis in excursu commentarii ad

operam navant, hac occasione praecipue monitos

Sed dies diem docet nunc igiaddenda videntur, supplementi

quae mihi commentariis

den Agrippa dem GOnner

Verbindung gesetzt wor-

dem Fabius habe der Versuch

zu retten das Leben gekostet, so muss durchaus Ovids Ver-

schuldung mit der Verbannung des Agrippa Postumus

edidit, aHnoTatToiiibus exegeticis et criticis instruxit. Ibidem, 1907.

a nyelv- es szept. kSrebol. XXIV. kot.

endgiltig erlcdigt^ der undurchdringliche Schleier^

der das dilstere Geheimnis deckte^ das der uugliickliche Dichter

nehmen woUte, wenigstens

Certe dig*na res

quae summa cum cura pervestigetur.^

Nonnulli hanc elegiam et infra

quem missae sunt Pont. I. 1. III. 9. et IV.

poetarum fautorem scriptas esse

Bruti, sicut Tr.

sospes, multos numerabis amicos

fuerint nubila, solus eris.

Accipiat nullas sordida turris aves.

Agitur de columbario vss. 7

alhis in turrihus egerit annos*.

lazyges et Colchi Metereaque turba Getaeque

Danuvii mediis vix prohibentur aquis.

quem ego secutus sum.

hoc loco positum uncis seclusit Merkel,

Ovidio optime meritus, sed nimium severus operum

stellen als deutlich

quas non hene summovet Hister''

198. setzte. Sie sind aber hochst

Ausfiihrung von 203

Wochenschrift an. 1920.

qui (Berliner Philologische

collato Val. Flacc. VI.

Neuri sunt gens in Sarmatia Europaea secundum Plin.

nominis pronuntiatio. Cf. Pont.

Aut quid Sauromatae

Ipse vides, onerata ferox ut ducat lazyx

Per medias Histri plaustra bubulcus aquas",

Pugnabunt arcu dum Thraces, lazyges hasta".

Est et in obscenos deflexa tragoedia risus

Multaque praeteriti verba pudoris habet.

156) laudat Ov. Am. III. 1,22:

Sic sua lascivo cantata est saepe Catullo

Femina, cui falsum Lesbia nomen erat

Ad. vs. 430. haec adnotavi

mihi dextra deducta paterna Fragrantem Assyrio