Stück in einem Akt

vun

Raymond Weissenburger

Àlli Rechte vorbehàlte. Copyrihgt by Raymond Weissenburger

1a, rue du Château 67470 Seltz
Tél. : 03 88 86 54 95

1
 Stück in einem Akt

vun

Raymond Weissenburger

Persone: Charly 30-35 Johr

Dolly 30 Johr
Bluemehändler 50-60 Johr
Direkter 50 Johr

Üsstatung: Ärmlich meubliertes Zimmer. Disch, Stühl. De Kràch vun de vorbeifàhrende

Züg, s’Quietsche vun de Waiche, s’Pfiffe vun de Lokomotive, diene als
Support bie dem Stück.

2
 Erschter Ufftritt

Charly

(Sitzt am Disch. Er het e Bàrt vun e paar Daij, e alter Püll’over aan. Vor ihm steht e
leeri Flàsch und e brennendi Kerz im e Glàs. Nämmt sin Glàs, betràcht’s, sieht, dass
es leer isch, stellt’s anne, nämmt d’Flàsch, trinkt se leer. Làcht gezwunge)
Schààd... leer... Sie isch leer... Worum wäere eijetlich d’Flàsche immer so schnell
leer? (draihjt d’Flàsch) Kein Mensch waiss worum... (lieslich) S’isch G’heimniss vun
de Flàsche! Sie b’hàltes fer sich! Sie ruckes nit rüss! Erfàhrsch nix! Nie! Stumm,
stumm wie e Kàrpfe... (versuecht d’Flàsch uff de Kopf ze stelle) Kàrpfe... (schnueft uf)
Kàrpfe dät ich eijetlich a widder emol gern esse! (erinnert sich) Kàrpfe... Es het immer
Kàrpfe gän am e Kàrfridaa... Jedesmol... Jedes Johr... (làcht) Un ich hàb jedes Johr
s’sälwe Theater g’màcht ; “schun widder Kàrpfe? schun widder Fisch?“, haw ich se
aangebrielt; „wenn schun Fisch màchsch, dann màch wenischtens Meerfisch!“...
Aàngebrielt hàw ich se, bis ihre Traene kumme sin... Traene iewer beidi Bàcke...
Hum... Sie het licht g’hielt... Es het mir a nit soviel üssg’màcht... zällemols... (làcht
truerig)... “Kàrpfetraene“, haw ich zue dem g’saat... (Paus) Kàrpfetraene het’s bie uns
gän... jede Kàrfridaa... (draihjt d’Flàsch) Hit hätt ich nix meh degaije... Kàrpfe isch
guet... (lieslich) Des meriksch àwer a erscht wenn ne vermisse duesch... (hebt
d’Flàsch in d’Hoeh, betràcht se) ... So wie biem Winn! Es verhàlt sich umgekehrt
proportional züem Inhalt oder züem Bedürfnis. Wie wenijer in de Flàsch isch... wie
schmàckhàfter wurd er... (stellt d’Flàsch ànne, nämmt d’Kerz, stellt se in de
Flàschehàls) S’màcht besser im e lange Hàls... S’màcht fierlicher... (stellt sich, holt e
volli Flàsch)

zweiter Ufftritt

Charly, Dolly

Dolly

(Jungi Frau in de drissig. Übt s’älteschte Gewerbe vun de Welt üss. Sympàthisch ihr
Benämme. Sie het e Bluemestrüss in ihre Hand. Singt, iewer’em Rinnkumme)... Happy
Birthday to you, happy birthday to you...

Charly

(Steht stumm mitte im Zimmer mit de Flàsch in de Hànd)

Dolly

(Geht langsàm uf de Charly zue, will ne verschmutze) Happy birthday, Charly!

Charly

(Wicht ihre üss) Stinksch widder noch Süff, hit!

3
 Dolly

Hättsch liewer Chanel, nit wohr? Chanel, min liewer Charly, Chanel isch fer besseri
Litt! Unser aan’s schmeckt noch Triewel! (e Kleinigkeit beleidigt un a truerig) Un
wenn des dinner Dànk isch fer die Blueme do, dànn merci... Dü bisch mir e scheener!
Charly

Kumm, steij vum hohe Ross, wenn’s beliebt! Un iewerhaupt, wieso waisch denn Dü,
dass ich hit Geburtsdaa hàb?

Dolly

De siebte April, Charly... Hit isch de siebte April! Ich vergäss des nit! Hit isch dinner
Geburtsdaa!
Charly

(Setzt sich widder) Noch nie hàw ich do driwwer e Wort verlore! Noch nie hàw ich
dir do devun verzählt...
Dolly

Dü nit, Charly! Awer ich hàb’s g’hoert ! Siewe Johr làng!

Charly

Hesch àn de Diere g’luert?

Dolly

(Làcht) An de Diere luere isch iewerflüessig... D’Wänd sin üss Pàpier, Charly.

Charly

Ich waiss... Alles isch üss Pàpier! Durchsichtig! Dünn! D’Wänd! D’Fenschter!
D’Diere! Es soll so sin, àllem Aànschin nooch! Dünn un durchsichtig!
D’Vergänglichkeit han se glich mit iengeplànt... wie bie uns... Mir solle nit hàlte, nit
ewig do bliewe, mir därfe des nit. Mir sin dünn, Dolly, schwàch, Dolly.

Dolly

So isch’s, Charly... Un jedes Johr isch bie eich de tourne-disques uf hoochduere

g’loffe... “strangers in the Night...“... Jedes Johr àm siebte April... Vum Morje bis in
de Oowe... Ohne Paus...“strangers in the Night...“...

Charly

(Làcht gezwunge) Minni Lieblingsmelodie... (erinnert sich) Wie ich s’erschte Mool
minni Frau...
Dolly

(Unterbrächt) Stille, Charly! Redd nimmi devun...

Charly

Hesch rächt... nimmi devun redde... nimmi drààn denke... Hesch rächt... Awer màch
eb’s drààn, wenn des do inne nit mitmàcht... (zaijt uff sin Herz) Waisch, Dolly, m’r
kànn nit aanfach häre gehn un siewe Johr vun sinnem Läwe üsswische... Schwàmm
driewer un widdersch läwe wie wenn nix g’wänn wärd... Naan... die siewe Johr sin
noch präsent! Fescht in mir verànkert! Do sitzt noch e jeder Dàà in de kleinschte Fàser
im hinterschte Eck vun minnem Gedächtnis! Des losst sich nit vernichte! Des isch ken
4
Sitt wie rüssrisse kànnsch üss’em e Heft oder üss’em e Büech... Zäll isch aanfàcher...
Des isch dànn nimmi do, un ken Mensch stöert sich drààn... Naan, Dolly, wenn De
versuechsch siewe Johre üss dinnem Läwe durchzestriche, dànn duesch a e Stüeck
vun dir sälbscht vernichte! Do kànnsch noch so vorsichtig vorgeh’n welle, un mit àll
dinnere Ufmerksàmkeit, dinni Erinnerunge sorje defer, dàss nix vergässe duesch. Es
geht dir immer irgendebs verlore. Fer immer, Dolly. Un die Wund brücht làng fer ze
heile, Dolly. (Paus) Un waisch wàs s’Schlimmschte isch? Die Nàrb, die devun
trààsch! Die Nàrb wie dich do drààn erinnert fer de Räscht vun dinnem Läwe!

Dolly

Wenn e Pflàschter bruechsch, ruefsch de Dolly (làcht gezwunge).

Charly

Làch numme...
Dolly

Mir isch’s nit um’s Làche.. Ich hàb dir doch numme ze versteh’n gän welle, dass wenn
Dü mich bruechsch, dàss wenn Dü Troscht suechsch, dass numme ze ruefe bruechsch
un ich bin do...

Charly

Ich waiss... dich bruecht m’r nit ienlàde...

Dolly

Wenn Dü maansch... Guet, ich kànn a widder gehn... Un minni Blueme nämm ich
dànn a widder mit.
Charly

Hesch... hesch se fer mich... Hesch se extra fer mich gekauft?

Dolly

Gekauft oder nit gekauft, wo siehsch do de Unterschied. Sie sie sin hàlt fer dich.

Charly

Soll des haisse, dass Dü se nit gekauft hesch?

Dolly

Glaabsch denn Dü ich gäb dem do vorne am Eck noch Gäld fer sinni schäbige
Blueme, dem „Armelitthàsser“? Innerhàlb vun drei Johr het er zwei Mool sinner
Lààde vergroessere koenne! Wàs glaabsch denn Dü wo der sin Gäld häre het? Vun
uns, Charly! Vun uns! Guet, nit direkt vun uns... àwer vun denne naïve wie bezàhle!
Wursch sähn... in drei Wuche, àm erschte Mai, do verkaaft er sinni Maigloeckle
widder einer euro s’Gloeckel! Einer euro fer e Bluem wie frei wàchst fer àlli! A fer
dich un fer mich! Ja, Charly, a fer die Litt wo nit immer bezàhle koenne! Oder hàn die
àndere eb’s meh wie mir, Charly?

Charly

Nàdierli, s’Gäld!

5
 Dolly

Immer numme s’Gäld! Naan! Die andere sin a nàckt wenn se uff d’Welt kumme...

Charly

(Unterbrächt) Hàltscht jetzt mit dinnem philosophiere, ja? Ich will aanfàch ken
g’stohleni Blueme! Sie màche mir ken Fraid! Wenn m’r se nit bezàhle kànn dànn losst
m’rs! (suecht in sinne Hossesäck noch’em e Gäldschinn) Do... do hesch zehn euro...
s’isch de Räscht. (lächelt) Hàb eijetlich Kàrpfe kaufe welle fer hit Oowe...

Dolly

(Nämt s’Gäld) Zwölf euro hätte se gekoscht, Charly! Isch des nit allerhànd? (nämt e
leeri Flàsch, stellt d’Blueme nien)

Charly

Ich hàb nimmi meh! Laijsch de Räscht druf wie noch fähle duet un bringsch se in
s’G’schäft!

Dolly

(Vorwurfsvoll) Charly... Dü bringsch’s nie zü eb’s! Dü bisch ze ehrlich!

Charly

Un iewerhaupt... Blueme hätt ich kaani gebruecht.

Dolly

Dinni Frau het dir a jedes Johr e Strüss g’schenkt, Charly.

Charly

Awer geklaut het se ne nit, ihre Strüss! Un üsserdem isch’s minni Frau g’wänn! Sie
het s’Recht g’het fer mir e Strüss ze schenke!

Dolly

Un ich bin d’Dolly, un hàb des Recht nit? (lütt) Ja wo isch se denn hit, die wo des
Recht g’het hett? Verschwunde! (noch feschter) Verschwunde mit’em e àndere!
Mit’sàmt Doechterle! Iewer Nàcht! Des Recht het se sich a g’numme! Dich, Charly
het se zeruckg’lon wie e àlt Stueck Möwel wie niemes meh will! Dich, Charly, het se
nit g’froejt! D’Wohnung het se üssg’ruemt! Numme e Disch un e Stuehl het se dir
g’lon, Charly! S’Recht, Charly, isch uff ihre Sit g’wänn! Un sie het sich a noch des
Recht g’numme fer e àndere ze sueche! E àndere wie Arweit het! Aaner wie friehj
morjes uffsteht un sinni àcht Stunde klopft! Aaner wo àm End vum Monet e gueter
Zàhldaa heime bringt! Ja, Charly! Dich het nimmi kenne hàn! Sie het keiner brueche
koenne wo numme d’Stelleààngebote in de Zitung stüdiert un de Kopf hänge losst! Sie
het ken Arweitsloser brueche koenne, dinni Frau! (brielt lütt des „Arweitsloser“ im
Charly in s’G’sicht, risst d’Blueme üss de Flàsch, schmisst se uff de Bodde)

Charly

(Schlaat ihre in s’G’sicht)

Dolly

(Hielt) Pardon... Charly... pardon...

6
 Charly

(Nämmt e Nàsduech un fàhrt de Dolly iewwer d’Bàcke, putzt ihri Träene àb un duet
sich rechtfertige) Wenn minni Abteilung g’schlosse het, weil se ràtionàlisiert hàn, sàà,
kànn ich do eb’s defer? Sàà? Redd doch! Hàw ich mich do degaije wehre koenne, sàà?

Dolly

Naan, Charly... naan...

Charly

Isch’s minni Schuld g’wän, wenn m’r nimmi konkürrenzfähig g’wänn sin, sàà? Wenn
unser Màschinepark veràltet g’wänn isch? Sàà, isch des minner Fehler?

Dolly

Naan, Charly... naan...

Charly

Un isch des minner Fehler g’wän, wenn niemes meh unseri Wàhr gekauft het weil se
ze dier g’wänn isch? (steigert sich in e umbàrmherzig Plädoyer) Ich hàb g’schàfft un
hàb g’màcht un hàb g’horcht un hàb geràckert, un s’het doch nit gelàngt! Vun morjes
bis owes àn de Màschinn g’stànde fer d’Kàtz! Jede Daa! Johre làng! Ich hàb meh
gelaischt wie minni Arweitskollege näwes drààn! Ich hàb g’maant es mues doch eb’s
ze màche sin, dass es widder berjuff geht... Un hit? Hit bin ich gràd so witt wie sie.
Minni Ràckerei, Schufterei, het sich nit üssbezàhlt! So eb’s bezàhlt sich nie üss!
Bekummsch ken Dividende defer! Die sin fer ànderi. Sie lueje dich höchschtens noch
krumm ààn wenn emol wenijer prodüziersch weil’s dir àm e Dàà nit so guet geht! Sie
sähn nit, dàss a numme e Mensch bisch! Sie behàndle dich wie die Màschinn àn däre
dü stehsch! D’Màschinn un Dü... des màcht eins! Un des „Eine“, des „Gànze“ mues
prodüziere! D’Màschinn un der wie mit ihre verbunde n’isch! Numme des zählt.
Verstehsch?
Dolly

Ja, Charly, ja... ich versteh.

Charly

(Lauft ufgereijt hin un her) Nix verstehsch! Gàr nix! Dü kànnsch’s nit verstehn, denn
Dü hesch noch nie so g’schàfft wie ich!
Dolly

Ich hàb noch nie prodüziert, Charly... Naan, bie mir het s’G’fuehl g’schàfft un
d’Lieb...

Charly

Siehsch, verstehsch nix! (hebt d’Blueme uf, stellt se widder in d’Flàsch.

Nochdenklich) Lieb... Lieb? Dü glaabsch, dàss m’r ken Lieb ufbringe mues fer mit’äre
Màschinn ze prodüziere? Dàss m’r nit liebevoll mit ihre umgeh’n mues?
(vorwurfsvoller Ton) Dolly, Dolly...

Dolly

Doch nit so wie ich, Charly!

7
 Charly

Hesch denn Dü schun emol e Màschinn bedient? Naan! (erinnert sich) Do muesch
G’fuehl ufbringe, Dolly... Die muesch schmaichle, straichle, Dolly... so wie e Frau.
Luej... ich hàb àls mit minnere Màschinn verzählt... Ja, mit ihre gered, wie mit’em e
Mensch... “Geht’s hit Morje? Wàs fer e Stueckzàhl schàffe m’r widder hit? Wàs? E
Troepfele Oel? Ja, nàdierli, des bekummsch... un a noch zwei... dir soll’s àn nix
fähle...“ Un dànn hàw ich ihre des Troepfele Oel gän, Dolly... Un dànn het se
losgelaijt! G’sunge het se de gànze Daa. Naan, nit eini Lier… Naan, Dolly. Einmol e
fröhliche Melodie, dànn isch se widder e kleinigkeit ernschter worre, dànn widder
luschtiger, dànn het se romàntisch koenne wäere... dànn het se widder emol Wehmüt
im Herze g’hett… Ja, hesch e Ohr defer muen hàn fer se ze verstehn… Dolly, so e
Màschinn het a ihr Laewe… So e Màschinn het a e Herz… Wenn se guet b’hàndelsch,
Dolly, isch se treijer wie e Mensch… denn sie duet dir din guetes Behàndle toisigfàch
zeruckbezàhle… (Paus) un sie losst dich nit im Stich. (Paus)
Waisch, Dolly... (làngsàm) … wie se se àbtrànsportiert hàn… àbtrànsportiert üss
unsere Hàll... Luej, ich hàb gàr nimmi gewisst wàs Träene sin... àwer zälle Dàà hàw
ich mich nit g’schämt devor... Ich hàb g’hielt iwwer minni Machtlosigkeit, minni
Hilflosigkeit. Ich glaab schun dàss sie’s gemerikt het (làngt in sinner Hossesàck, holt e
klaanes Zàhnràd rüss, betràchts mit viel Lieb)
Siehsch, Dolly, des Zàhnràd des kleine... des het se mir g’schenkt... Ja... wie se vor
mir vorbei isch het se’s àànfàch uf de Bodde fàlle lon... Do, vor minni Fies... Gràd so
iewer’em Vorbeigeh’n… Dolly, des isch ihr Herz! Ohne des laaft se nit... Sie het m’r
ihr Herz g’schenkt, Dolly!
Dolly

S’Herz vun sinnere Màschinn... Nà, nà, nà... Un des traasch in dinnem Hossesàck?

Charly

Ich hàb doch numme noch des, Dolly. Luej... luej emol...betràchts emol... (druckt’s
ihre in d’Hànd) G’spiersch wie s’wàrm isch? G’spiersch wie’s schlaat? G’spiersch sin
Pülsiere? Saa, Dolly, g’spiersch Dü des?

Dolly

Iewerhaupt nix, g’spier ich... S’isch kàlt!

Charly

(Risst’s ihre üss de Hànd) Häre mit! Häre mit! Hesch ken G’fuehl! Ken Lieb! Bisch a
nit àndersch wie... (stockt)

Dolly

... wie dinni Frau, hesch doch saawe welle? Charly, vergäss des...

Charly

Ja, ja, vergässe...

Dolly

S’wurd nit besser wenn Daa un Nàcht numme àn sie denksch...

Charly

Ich will nit, dàss es besser wurd! Alli solle sähn was se mit’em Charly ààng’stellt hàn!
Alli! Schàmme muen se sich emol, àlli! Die wie mich entlon hàn un die wie mich
verlon hàn! Alli! (làcht gezwunge) De Charly rächt sich uff sinni Art!
8
 Dolly

Armer Charly… liewer...

Charly

Wàs?
Dolly

(Wie owwe) Armer, liewer Charly...

Charly

(Làcht lütt) S’neijschte... De Charly isch widder jemes... Im Charly wurd widder
„liewer“ g’sààt... Waisch, Dolly, vun dir hätt ich des nit erwàrt... (làcht) „Liewer
Charly...“

Dolly

Ja... “liewer Charly“... Un des entspringt minnem Müll wie wenn ich’s schun
johrelàng g’übt hätt! So licht, so locker... So waich sin die Wörter... So sànft... “liewer
Charly“ (Paus) Charly, Dü bruechsch doch jemes, wie dir des saat... wie dir des zaijt...
Ohne Lieb verkummersch! Ohne Lieb stirbsch, Charly! (làngsàm) Charly... hoersch?
Charly… ich hàb dich doch gern... ich hàb dich doch lieb... Hesch’s denn noch nit
g’merikt?
Charly

(Làcht lütt; setzt sich, betràcht d’Dolly) Lieb? E grosses Wort... e ernschtes Wort...
Lieb? Worum saasch mir denn des?

Dolly

Weil’s de Wohrheit entspräche duet, Charly!

Charly

Naan! Üss Mitleid! Nit weil’s wohr isch! D’aanzigscht wie mich gern g’het hett, isch
minni...
Dolly

(Unterbrächt) ... naan! naan! Nit widdersch redde, Charly! Nit sie! Numme ich… Ich
hàb dich lieb.
Charly

Üssgerächnet Dü? Dü, wo jedi Nàcht e àndere mit haime bringt?

Dolly

Ich mues doch laewe, Charly...

Charly

(Wie owwe)... üssgerächnet Dü wo d’Lieb nit vun de Lieb unterschaide kànn? Dü wie
nit waiss wàs ehrlichi, ächti Lieb isch... Die wie do hinne wàchst? (im Herz)

Dolly

Ich traim vun ihre... Ich traim vun de ächte Lieb, Charly.

9
 Charly

Traime devun… (làcht) Des sin “Armelittetraim” Dolly… Die Traim verschwinde
sobàld, dàss dinni Auje ufmàchsch un um dich erum luejsch.

Dolly

Ich dät dich glicklich màche, Charly ! Mir däte üssziehje vun do! In e ànderi Stàdt...

Charly

Jesses Gott... Jesses Gott! Wer saat denn dir, dass ich des will? Wenn m’r mitnànder
üssziehjt, so mues m’r sich gern hàn! Gern hàn! Lieb hàn!

Dolly

(Leijt ihri Hànd uf sinni Achsel) Ich hàb dich doch gern, Charly.

Charly

(Füellt zwei Gläser, trinkt) Des làngt nit! Mir zwei pàsse nit zàmme... Un gern? Gern,
hàw ich dich a nit... Wenischtens nit so gern, dàss m’r mitnànder laewe koennte..
Naan.. Un dànn... hesch dir schun iewerlaijt wàs d’Litt saawe däte?

Dolly

(Trinkt ihr Glàs leer) Immer die sälb Lier... “Was wäere d’Litt saawe?“ Nix! Charly,
d’Litt wäere nix dezue saawe! D’Litt kenne uns nit emol meh! Mir sin doch niemes
meh, mir zwei!

Charly

(Unterbrächt) Wer isch niemes meh? Dü viellicht, ja. Awer ich... Ich, Dolly, ich hàb e
gueter Arweitsplàtz g’hett... un ich find a widder e gueter Arweitsplàtz... Denn so guet
wie ich, Dolly, so guet un so züverlässig het niemes g’schàfft! Un ich hàb e gueti Frau
g’hett! (liesli) Minni Isabelle... Ich hàb e scheenes Maidele g’hett... (lütt) Isch des nix?
Mir sin e gueti, sueferi, properi Familie g’wänn!

Dolly

Wàs bliet dir vun dem àllem noch iewrig? Nix! Nix meh! Dü hesch numme noch
mich ! Ken Arweit meh! Ken Frau meh! Ken Kind meh! Ken Fàmilie meh!

Charly

(Steht uff) Doch! Doch! Ich hàb noch minni Mueder... E bràvi Frau... e gueti... Jedes
Johr het se ààngeruefe àn minnem Geburtsdaa... jedes Johr... (draihjt sich rum)

Dolly

Charly... nit emol des kànn se meh...

Charly

(Fescht) Ja ! ja ! ich waiss! Ich hàb nit emol meh e Téléphone! Ich waiss!

Dolly

10
Siehsch jetzt, dàss mir niemes meh sin? Charly... kumm doch mit m’r... Irgendwo
ànne...

Charly

(Schenkt sich noch e Glàs ien) Wenn m’r mitnànder furt will geh’n mues m’r wisse wo
ànne. „Irgendwo“ des gibt’s nit uff däre Welt. „Irgendwo“ kànn ieweràll sin...
„Irgendwo“ kànn a nirjendwo sin... (traimt) Hinter de Wulike viellicht... Oder im
Schàtte... dert wo d’Sunn nie ànne kummt... Hinter de Berj viellicht... dert wo de ewig
Schnee dehaime isch... Do kànn „Irgendwo“ sin... ja. Un Dü witt do ànne?
Dolly

Naan, Charly! Ich moecht schun ànne wo d’Litt froehlich sin un làche duen... Ich
moecht ànne wo’s viel Pàlme het... un e wisser Strànd... Ich moecht ànne wo’s Licht
durch aane stroemt... wo d’Mensche durchsichtig sin... wo m’r sieht wàs se in sich
hàn! Wo ken Plàtz isch fer Nied un Bosheit! Wo m’r jemes gern hàn kànn ohne
Angscht vor dem wàs d’Litt saawe, Charly! Wo ich dich gern hàn kànn, Charly, do
moecht ich mit dir ànne!

Charly

Dolly, vun son’em Fleck Erd hàw ich noch nie nix g’hoert!

Dolly

Doch! Doch! Ich hàb’s schun g’hoert! Alle Nàcht hoer ich des! E jeder wie zü mir
kummt schwärmt m’r vun Sunne un Meer... vum e wàrme, wisse Strànd... E jeder
versprecht m’r, dàss er mich emol mitnämme duet dert ànne... wo Meertriewle àn de
Baim hänge... wo’s Nusse ohne Schàhle het... wo d’goldige Fischle sich sunne àm
Strànd... wo d’Engel nàchts uff de Stroos spaziere gehn... Alli verzähle mir vun dem
Stück Lànd... Verzähle devun... bezàhle un geh’n. Sie geh’n ohne schlächtes
Gewisse... aaner wie de ànder... un lon sich nie meh blicke...

Charly

Es hälft iewerläwe, so e Verspreche...

Dolly

Ich waiss, dàss sie’s nit ernscht maine... sie koenne a gàr nit... es sin genau so àrmi
Schlucker wie Dü un ich... Awer sie màche sich eb’s vor... sie brueches züem laewe...
Sie au... Viellicht notwendiger wie ich... Un ich glaab ne... Ich màch wie wenn ich’s
glaawe dät, Charly... Dànn sottsch se emol sähn wie se sich uffbloose, Charly... wie e
verliebter Pfau... Ja... die hàn a noch nie g’sähn wàs se verspreche... Awer boes,
Charly, boes kànn ich ne nit sin...

Charly

Hesch e grosses Herz, Dolly... bisch e gueti Person...

Dolly

(Hofft) Saa... moechscht’s nit mit mir versueche, Charly?

Charly

Irgendwo ànne gehn? Des làngt nit um glickli ze sin.

11
 Dolly

Ich dät dich verwoehne, Charly... ich versprech dir’s...

Charly

Verspreche? Dü au? Dü waisch doch, dàss dinni Verspreche nit hàlte kànnsch.

Dolly

Ich trink nimmi, Charly... ich schwöer dir’s...

Charly

Ellaan s’Trinke uffgän làngt nit... Vun wàs welle mir laewe, Dolly ?

Dolly

Mir zwei gehn schàffe, Charly! Dü un ich! Mir schàffe! Des wärd doch gelàcht wenn’s
mir zwei zü nix bringe däte...

Charly

Mir zwei... ? Un dànn... ich kànn nit! Ich will nit! Ich hàb dich nit lieb! Des haisst... nit
so lieb wie ich minni Frau lieb hàb g’het...

Dolly

Ich bruech nit viel Lieb... Naan, ich kumm üss mit weni... Ich hàb làng àn weni Lieb...
E bissele làngt mir schun... Ich geh spàrsàm um mit de Lieb... Ich bin nit
verschwänderisch. So viel Lieb wie dinni Frau gebruecht het... so viel Lieb, Charly,
bruech ich nit.

Charly

Des saasch jetzt, Dolly... (erinnert sich) Waisch, Dolly, wie ich minni Frau kenne
lehre hàb... (làcht) ... krànk bin ich do worre... Ja, làch numme, so richtig krànk vor
lütter Lieb. Ich hàb nimmi g’esse.. ich hàb nimmi g’schloofe... ich hàb numme noch
sie im Kopf g’hett... Sogàr sterwe hàw ich emol welle, weil se mich àànfàngs nit
g’ààcht het... Wie e junger Hund bin ich ihre noochgeloffe... Hàb ihre Bliemle
gebroocht... hàb se nooch de Kirch àbgepàsst, numme fer ihr Làche ze hoere... oder
ihri bloeje Auje ze sähn... Mànchmol numme fer de Umriss vun ihrem Koerwer ze
erblicke... e kurzer Moment... Ja, un dànn, dànn het se mich àm e scheene Daa nimmi
ààngeluejt... Kinderdings, wàs waiss denn ich? Un dànn hàw ich sterwe welle. E
Hàndvoll Bloejbeere hàw ich dànn g’esse, weil ich g’maant hàb sie sin giftig... Awer
es isch m’r numme schlächt worre druf... Wie ich’s ihre spaeter verzählt hàb, het se
g’làcht... so herzhàft g’làcht, dàss ich s’Sterwe vergässe hàb un numme noch laewe
hàb welle! Laewe fer sie! Verstehsch, Dolly? Numme fer sie do sin... Uffstehn fer
sie... schàffe fer sie... üssruehje fer sie... Mit ihre sin! In ihre sin! Eins màche, mit ihre!
Des àlles, Dolly, des àlles hàw ich fer sie gekoennt... Des àlles kànn ich àwer nit fer
dich... verstehsch?

Dolly

Naan, Charly, ich will’s nit verstehn! Wie kànnsch denn numme noch so denke, nooch
àllem wàs se dir ààngeduen het? Wo nämmsch denn die Kràft häere fer nie ze hàsse?

12
 Charly

Ich hàb weder Kràft fer ze hàsse, noch Kràft fer ze liewe. Numme noch d’Erinnerunge
sorje defer, dàss ich noch läwe due... D’Erinnerunge àn unseri Lieb... Denn sie het
mich gern g’het, ich waiss es.
Dolly

Solàng wie’s eich guet gànge n’isch! Solàng het se dich gern g’het! Solàng ihr Geld
g’het hàn! Solàng wie dü Arweit g’het hesch! Solàng ihr jedi Wuch in’s cinéma gànge
sin oder sie sich e neijes Kleid kaufe het koenne, solàng het se dich gern g’het! Solàng
het se zü dir g’hàlte!
Charly

Naan! Ich waiss, dàss es nit so isch! Ich waiss!

Dolly

Sie isch mit’em e àndere àb, Charly! Abg’haue mit’sàmt dinnere Isabelle! Sie het nit
g’froejt noch dir! Wie’s dir emol geht... wàs üss dir wurd... Naan, Charly, do driewer
het se sich ihre Kopf nit verbroche! Sie het dich nit gern g’het, Charly!

Charly

Doch! Doch!

Dolly

Het se sich schun emol g’mäld in däre Zitt wo se gànge n’isch, saa?

Charly

(Bliebt stumm)
Dolly

Siehsch... E volles Johr isch se schun furt un waisch nix vun ihre... Nix!

Charly

D’letscht Oschtere isch se gànge...

Dolly

E gànzes Johr truersch ihre jetzt schun nooch... E lànges Johr... Hesch denn nit noch e
Keime Stolz in dir, der dir saat; „vun hit ààn, Charly, vun hit ààn isch ferti, Schluss...
Vun hit ààn fàngsch e ànderes Laewe ààn!“. Ja, Charly, des wärd eb’s... E ànderes
Laewe, neij àànfànge! Vun Null bis gànz nuf, uf de owerschte Sprosse vun de Leiter.
Wie d’àndere, Charly... Mit mir! Wär des nit scheen, wenn mir zwei gànz owwe
wärde? (traimt) Gànz owwe... uf’em e glàtte Màscht... ohne Aescht... witt drowwe..
wo d’àndere unte numme noch stuene koennte... Wo se sich numme noch froeje
koennte wie mir zwei des g’schàfft hàn... ellaan, ohne fremdi Hilf... Durch minni
Kràft... durch dinni Kràft! Gànz nuf kumme... (trinkt) Owwe in de Sunne baade wenn
d’àndere unte im Naewel stehn... Iewer de Wulike schweebe wenn d’àndere unte
durch de Schmutz vun de Stàdt laufe... Dànn, Charly, dànn koennte mir zefridde
nunter ruefe: „mir zwei schicke eich Gries vun witt owwe! Mir zwei sin endli glickli
mitnànder! Mir brueche nimmi bättle um eiri Bàrmherzigkeit! Mir sin glickli!“ Un die
do unte... die witt drunte... die hätte numme noch Kràft um ihre Kopf ze schuettle
iewer’em Vorbeigehn. Denn die witt unte, däte nit verstehn, dàss zwei uf’em e glàtte
Màscht a glickli koenne sin... Weil se nit verstehn däte, dàss zwei wie mir des
g’schàfft hàn e bissel Lieb zuenànder ze finde... E Kleinigkeit Lieb die uns fer immer
13
verbindet... Un, dàss zwei wie mir des g’schàfft hàn e zefriedenes Lächle unter de
Nààs ze hàn... weil sie immer numme de Meinung sin, dàss so e glàtter Màscht numme
sie erklimme koenne! Awer naan, Charly, mir däte ihne bewiese, dàss unser’aan’s a
s’Recht het fer gànz owwe ze sitze… Es isch numme schwerer fer unser’aan’s… denn
unsere Màscht isch viel glätter wie denne ihre... Charly, bis jetzt hàn mir zwei numme
immer d’àndere bewundert... Awer wenn mir zwei zàmmehàlte, Charly, mir zwei
schàffe denne Màscht! Mir zwei kumme b’stimmt gànz owwe ààn!

Charly

Gànz owwe uff’em Màscht... Un wenn mir gànz owwe sin, saihje se ne unte àb, weil
se nit hàn koenne, dàss so zwei wie mir es g’schàfft hàn d’Helligkeit ze erblicke...

Dolly

Awer mir hätte se erblickt! Wenn’s a numme fer e kurzer Moment wärd... Charly, mir
dät des lànge! (schwärmt) Mit dir, Charly, e Morjeroot erläwe... E wunderbàres
Morjeroot... E Root wie Der do owwe numme fer uns zwei ààngeriehrt hätt, im e
goldene Kessel... Mit Rosa debie, un mit’äre nuance Geraniumroot...

Charly

(Unterbrächt) Geraniumroot... Maansch Der do owwe waiss wie Geraniumroot

üsssieht?
Dolly

Er kennt àlli Fàrwe...

Charly

Awer doch nit Geraniumroot! Dolly, glaabsch denn Dü, Der het fer uns Zit? Der waiss
nit emol, dàss mir zwei exischtiere! Dàss es uns zwei noch gibt! Un fer zwei wie nit
exischtiere brücht Er a ken Geraniumroot in Sinnem Fàrwekessel àànzeriehre! Dolly,
des Morjeroot kànnsch vergässe! Der het ànderi Sàche im Kopf.

Dolly

Hesch Recht, Charly... Der het hit ànderi Sàche im Kopf. Hit kànn Er àn uns zwei nit
denke... Hit fählt’em d’nötigscht Zitt... Fer Ihne isch hit Kàrfridaa. Er het hit sinni
grooss Reis àànzeträtte...

Charly

(Noochdenklich) D’grooss Reis...? Er trätt hit sini gross Reis ààn? D’Reis... D’Reis
wo ne zue Sinnem Vàdder fiehre wurd... Heime... um endli sinni Ruehj ze hàn!
Heime! Heime... (feschter) Dolly... geh jetzt! Ich will ellaan sin.

Dolly

Ich denk nit drààn! Hit blie ich bie d’r, Charly! Hit bruechsch mich, Charly.

Charly

Geh!
Dolly

Worum, Charly? Wàs hesch denn vor?

14
 Charly

Vor? Wàs ich vor hàb? Wàs waiss denn ich... Naan... Nix, nix... Un sowieso, des
verstehsch Dü nit!
Dolly

Intuition... Charly, Intuition...

Charly

Ich denk àn Heime… Deheime sin… Endli… Zeruck... in s’Glick.

Dolly

Ich kumm mit, Charly... Ich will mit’gehn, Charly... Loss mich mit... egàl wo Dü ànne
gehsch.

Charly

Naan, Dolly... Es isch minner Waij, denne mues ich ellaan gehn.

Dolly

Ich will mit, Charly! Ohne dich isch’s doch nimmi scheen... Nämm mich mit, wenn’s
beliebt, Charly.

Charly

Mit mir isch’s a nit scheen... Mit mir geht’s berjàb... Mit mir màchsch immer e
Tàlfàhrt...
Dolly

Ich due’s verkràfte... denn ich hàb dich lieb, Charly.

Charly

Guet, vun mir üss. Awer ich hàb dich g’wàrnt... Guet, mintwaije... wenn Dü mitgehn
witt, vun mir üss... dànn trätte m’r ze zweit unseri Reis ààn... Ze zweit isch’s
kurzwiehliger...

Dolly

Ich bin debie, Charly! Wit furt vun do! Hit noch! Ich hàb noch e pààr Erspàrnisse, ich
geh se hoole, Charly. Wàrtsch solàng (will gehn)

Charly

(Hàlt se zeruck) Noch nit, Dolly! (Sinner Blick, vun jetzt àb, in de Ferne; er steigert
sich rejelrecht in e Trance) So einfàch isch des nit... so koenne mir zwei die Reis nit
àànträtte... so nit! A mir, muen unsere Kritzwaij gehn... wie Er! Ohne Kritzwaij finde
mir unsere Plàtz nit! Unseri Heimet, Dolly... voller Sunne... unseri Heimet voller
Glick... Wie friehjer...

Dolly

(Trinkt) Ja... Charly... hesch Recht, mir zwei muen a unsere Kritzwaij geh’n, denn
numme dànn kànn m’r erkenne wie scheen s’Läwe kànn sin.

15
 Charly

Trink nit so gierig!

Dolly

Ich mues mich stäricke, Charly, so e Waij koscht Kràft.

Charly

Schrecksch àlso nit zeruck, fer ne mit mir ze gehn?

Dolly

Mit dir nit, Charly! Mit dir fàllt m’rs nit schwer.

Charly

(Trinkt; wischt sich de Schweiss vun sinnere Stirn) Unsere Kritzwaij... Dü un ich...
Mir zwei... wie Er... Wie Er hàn se uns in d’Enge getriwwe... hàn uns ken Üsswaij
meh g’lon... Ken Üsswaij g’lon um àànständi noch laewe ze koenne... würdig, noch
laewe ze därfe... Unsere Kritzwaij... E Berj! Mir muen z’erscht e Berj boeje... Kumm,
hälf m’r! Do, die leer Kischt, hool se, stell se vor de Stuehl! De Stuehl stellsch vor de
Disch! Guet! Guet so... De Berj wàrt uf uns. Stufewies muen mir zwei denne Berj
nuff... Vun unte bis gànz nuf... Un dànn, wenn mir zwei gànz drowwe sin, dànn trätte
m’r unseri Reis ààn.
Dolly

(Het de Disch àbg’ruemt. Kummt zeruck, betràcht zefridde ihre Berj) ... unsere
Golgotha...
Charly

Naan, Dolly... noch nit... so witt sin mir zwei noch nit gànge. Aàng’fànge het’s àm
Oelberj... Do hàn se ne veroote... Kumm, Dolly, setze mir uns uf d’unterscht Stuf vum
Berj... (setzt sich uf de Bodde, näwe d’leer Kischt)

Dolly

(Setzt sich näwe de Charly, laijt ihre Kopf uff sinni Bruscht)

Charly

Màch d’Auje züe un schloof...Wàrte m’r àb bis se kumme uns àbhole... Ich will a
schloofe bis es so witt isch... (màcht sinni Auje züe)

Dolly

(Noch’em e Moment) Schlààt din Herz immer so schnell, Charly?

Charly

(Immer noch d’Auje züe) Ich waiss wàs uns erwàrt... Ich hàb Angscht... deswaije
schlààt’s so schnell.

Dolly

Ich hàb g’maant s’isch waije mir...

16
 Charly

(Laijt s’erschte Mol sinner Arm um se) Dummes Maidel...s’isch immer waije mir...
Schloof jetzt widdersch.
Dolly

(Noch’em e Moment) Dinner Maawe brummt, Charly...

Charly

(D’Auje züe) Ich hàb de gànze Daa noch nix g’esse...

Dolly

Mir hoole’s emol nooch...

Charly

Ich hàb e Kàrpfe kaafe welle... àwer jetzt brueche m’r s’Geld fer d’Blueme ze bezàhle.

Dolly

Nochhäre hol ich Kàrpfe, Charly.

Charly

(Làcht) Kàrfridaakàrpfe...

Dolly

Wàs isch des?

Charly

Bsst... schloof jetzt. Mir muen üssgeruehjt sin, eh se kumme un uns àbhoole.

Dolly

Maansch... maansch sie sin schun unterwaijs?

Charly

Es sin immer e paar unterwaijs, Dolly.

Dolly

Maansch... maansch Er het nit gewisst, dàss se ne veroote, Er? Er wo doch sunscht
àlles waiss?
Charly

B’stimmt het Er des gewisst, Dolly.

Dolly

... un het se doch schloofe lon?

Charly

Sinni Zitt isch àbgeloffe g’wänn, Dolly! Abgeloffe... genau wie unseri.

17
 Dolly

Abgeloffe? (richt sich kurz uf) Mir welle doch noch uff unsere Màscht, gànz nuf...
Unseri Zitt kànn noch nit àbgeloffe sin... Mir brueche noch Zitt, Charly!

Charly

Wenn ich dir saa... Ich g’spiers, dàss se àbgeloffe isch... Mir muen numme noch wàrte
bis se kumme. Schlof widdersch, Dolly, schloof.

Dolly

(Laijt widder de Kopf uf sinni Bruscht. Noch äre Wiehl) Wàrte? Wenn Dü waisch,
dàss se kumme, dànn verschwind doch!

Charly

Er isch a nit gànge... Un dànn... Gehn? Wo ànne? Uf e àndere Berj? Naan, Dolly, des
do isch de richti Berj... des do isch unsere Berj... Do bliewe mir.

Dolly

Wie Dü witt, Charly, ich verloss dich nit.

Charly

So hàn se zällemols a g’saat, Dolly... Un bevor de Hàhn drei Mol gekräht het g’het,
het ne nit emol meh aaner gekennt welle hàn... Uns, Dolly... uns will emol a niemes
gekennt hàn, spaeter.
Dolly

Mir sin doch noch nit so tief g’sunke, Charly… So tief, dàss se sich schàmme muen
uns gekennt ze hàn...?
Charly

Schlof jetzt, Dolly.

Dolly

Ich kànn nit schloofe.

Charly

Mit dir kànn m’r àwer a gàr nix àànfànge!

Dolly

Doch, doch, Charly, ich schlof jo schun... ich schlof, Charly... ich schlof...

Charly

(Druckt d’Dolly fescht àn sich, schloft)

18
 Dritter Uftritt

Charly, Dolly, Bluemehändler

Bluemehändler

(Kummt in’s Zimmer, luejt um sich, sieht àllererscht sinni Blueme uff’em Disch, dànn
die zwei àm Bodde. Nämmt die Blueme üss de Flàsch) Ho! Ho! Ihr zwei do unte!

Charly

(Wàcht uf, bliebt sitze) Ihr hàn Verspätung... Hàn ihr so làng gebruecht um uns ze
finde?
Dolly

(Schloft widdersch)

Bluemehändler

Es het jemànd g’sähn wie se do rinn isch! Ich hàb nit làng sueche brueche!

Charly

Mir wàrte àwer schun e gànzi Wiehl bis ihr kumme.

Bluemehändler

Ihr hàn gewisst, dàss ich kumm?

Charly

Mir hàn eich erwàrt, ja...

Bluemehändler

So e unverfrohreni Frechheit! Ihr hàn mich erwàrt? Un nit versuecht fer àbzehaue?
Charly

Abhaue? Wo ànne?

Bluemehändler

Egàl wo ànne! Irgendwo ànne, wo ich eich nit g’funde hät!

Charly

(Làcht) Irgendwo ànne... S’wärd uns àwer nit Recht g’wänn, wenn ihr uns nit g’funde
hätte.

Bluemehändler

Wàs fer e Impertinenz! Ihr màche eich a noch luschti iwwer mich?

Charly

Mir isch’s nit drumm...

19
 Bluemehändler

Wisse ihr a, dàss ihr g’strooft koenne wäere?

Charly

Màche ihr wàs ihr fer richti finde...

Bluemehändler

Wisse ihr, dàss in minne Händ eier Schicksàl leijt?

Charly

Fiehre Sie uns àb, wenn’s nötig isch...

Bluemehändler

So e Frechheit! Un sie... sie schloft wie wenn se des àlles nix ààngehn dät!

Charly

Ich hàb ihre g’saat, sie soll schlofe...

Bluemehändler

Wecke Sie se uf!

Charly

Er het se a nit geweckt.

Bluemehändler

Wer?
Charly

Der wie Eich s’Recht gäbt do hinne ze stehn! Der wo Eich s’Recht gäbt ze urteile un
ze entscheide wàs mit uns g’schieht!

Bluemehändler

Mir bruecht niemes nix ze saawe! Ich bin de Bluemehändler, un ich hàb s’Recht mir
minni Blueme zeruckzehoole! Un ich hàb a s’Recht eich bie de Owrichkeit
àànzezaije! Des Recht näm ich mir sälwer! Un ich glaab es isch Recht so.

Charly

E jeder glaabt es isch Recht so... weil e jeder numme sinni eijene Int’resse sieht!
Egoïschte hàn e b’sunderes Recht! Ihr persönliches Recht! Des wie nit giltig isch fer
àlli! Des Recht, wie sie ihr eijenes Recht nenne! Deswaije sin Ihr jetzt bie uns... fer
eier Recht gälte ze màche! Üss Angscht, dass eich aaner üss de Schàbloon springt!
Eiri Schàbloon in die Ihr uns àlli nienzwänge welle, numme weil’s eich so àm beschte
pàsst! Ja, ihr kumme un lueje nooch de Rechte... nooch eire Blueme... Ja, es isch
Recht so... Wàs soll’s... Er isch àbg’fiehrt worre weil Er ne ze umbequem worre
n’isch! Numme ze umbequem! Sie hàn ne àbg’fiehrt weil se Angscht g’hett hàn sie
verliere ihri Màcht! Ja... numme waije dem... Deswaije hàn ihr a selbschtverständli
s’Recht do häre ze kumme.. zü uns... um nooch eire Blueme ze lueje... denn ihr hàn jo
noch Geld verlore, nit wohr? Wie viel bekumme n’r? Drissig Silwerling?
20
 Bluemehändler

Zwölf euro!
Charly

Finde Ihr nit, dàss des e bissel viel isch, fer die pààr Blueme?

Bluemehändler

Bezàhle ihr jetzt oder mues ich eich àànzaije?

Charly

Ich hàb ihre g’saat sie soll bezàhle wenn se bie eich durchkummt... Sie schloft jetzt,
ich kànn se nit wecke.

Bluemehändler

Guet! Ich nämm d’Blueme mit! Zwölf euro, vergässe des nit! Sunscht gäbt’s e
Aanzaij waije Diebstàhl.
Charly

Geh’n se jetzt!

Bluemehändler

Ich wàrt uf se.

Charly

Alli wàrte schun...

Bluemehändler

(Zaijt mit sinnem Finger uf de Charly) ... un uf eich... un uf eich... (geht làngsàm Dier
nüss. M’r hoert immer noch, wie e Echo; „un uff eich...“)

Vierter Ufftritt

Charly, Dolly

Charly

(Zefridde) Guet... guet... s’laaft wie gewunsche... (schuettelt d’Dolly) Wàch uff!
Unsere Kritzwaij het ààng’fànge...

Dolly

(Wàcht uff, luejt verliebt de Charly ààn) Ich hàb getraimt, Charly...

Charly

Traime... des isch noch unser aanzigscht Recht... (lächelt) ... un so billig.

Dolly

(Verzählt ihre Traum) Ich hàb getraimt... mir zwei kumme in e grossi Stàdt... e
scheeni, grossi Stàdt... Alles isch heergericht fer uns ze empfànge... E Bluemeteppich
uf’em Bodde... mit Blueme die ich noch nie g’sähn hàb... Alli Fàrwe gemischt fer
uns... Müsik rechts un links, Charly... Fraue mit Kinder... Kinder mit Fähnle... Fàrwe
21
wie vum Himmel fàlle... Fàrwe die in uns iendringe... in unseri Koerwer, durch un
durch mit Fàrwe... au Geraniumroot debie... Un Trumpete... Posaune... Flöte...
Mensche wie uns zueruefe... Mensche die sich nit schàmme uns ze züzewinke... die
sich nit schàmme uns ze kenne... Mir winke ne zeruck... mir schuettle Händ... mir
hiele vor Fraid... mir làche vor Fraid. Charly, des hättsch sähn sotte... Mir zwei sin
jemes g’wänn! Toisichi vun Mensche, Charly! Alli sin se fer uns kumme... fer uns ze
sähn... “Charly“ hàn se g’ruefe... “Charly“! Stolz bin ich näwe dir häregeloffe...
Stolz... un de Kopf hoch... so hoch wie schun làng nimmi, Charly... Un dànn hàw ich
dich àn de Hànd g’numme... un bin mit dir durch die Menschemenge g’loffe...
g’loffe... g’loffe... bis àn’s End vun de Stàdt!

Charly

(Steht uff) Un dànn? Un dànn, Dolly?

Dolly

Dànn hesch mich geweckt, Charly… Awer scheen… scheen isch des g’wänn,
Charly... Näwe dir ze gehn... Scheen... (luejt ne verliebt ààn)

Charly

(Fer sich) Alles pàsst... àlles pàsst... (feschter) Wunderbàr... Dolly, steh uf... steh uf...
mir muen uns jetzt uf unseri Reis vorbereite...

Dolly

(Steht schnell uf) Soll ich min Geld hole?

Charly

Wo mir ànne gehn, brueche mir ken Geld...

Dolly

Soll ich eb’s ze Esse mitnämme?

Charly

Hol e Glàs Essig...

Dolly

Essig? Ich hàb ken Essig d’haime...

Charly

Dolly! Wie soll denn des guetgehn, wenn m’r dich fer nix brueche kànn?

Dolly

Sott unseri Reis àm e Glàs Essig schaitere?

Charly

Hesch Recht, Dolly... Geh, hol de Rescht Winn, dert im Eck.

Dolly

(Holt de Winn, gäbt’em s’Glàs) Do, Charly...

22
 Charly

Noch nit, Dolly. So witt isch’s noch nit. Setz dich z’erscht emol uf de Disch do...

Dolly

Des isch doch unsere Berj, Charly.

Charly

Denne Berj brueche mir jetzt nimmi... Waisch, Dolly, wie de g’schloofe hesch, sin se
do g’wänn... De Bluemehändler het se ààng’fiehrt... Sie hàn uns g’funde... glich...
Unser’aans isch licht ze finde... Jetzt welle se uns richte... Geh, Dolly, setz dich uf de
Disch, bevor sie widder kumme... Ja, Dü, Dolly... Näm de Plàtz ien wie sie iennämme
däte... Setzt dich uf de Richterstüehl. Loss die Wöerter üss dinnem Müll wie sie fer
uns schun bereithàlte! Sprech din Urteil, Dolly!

Dolly

Ich soll urteile? Iewer dich? Ich? D’Dolly? Ich, die ihr gànzes Laewe sälbscht immer
verurteilt worre n’isch? Naan, ich kànn des nit... ich hàb doch noch nie jügiert...

Charly

Prowier’s! Stell Froeje! Saa wàs denksch! Due mich àànklauje! Prowier’s, Dolly...
Wurrsch sähn, Dü bringsch des ànne... S’fàllt nit schwer jemes ààzeklauje....
Prowier’s... Wenn’s jetzt nit pàssiert isch’s fer immer ze spoot, Dolly. Hit... wie Er!

Dolly

(Isch jetzt bereit des Spiel mitzespiele. Steijt uf de Disch, nämmt e richterlichi Pose
ààn)

Charly

(Setz sich uff d’Kischt)

Dolly

Soll ich... Charly, soll ich „Aàngeklaujter“ zü dir saawe?

Charly

Nàdierli! Ich b’steh druf!

Dolly

Also... Aàngeklaujter, stelle n’eich, wenn’s beliebt, wenn s’Hohe Gericht eich
àànspreche duet.

Charly

(Stellt sich)
Dolly

Ihr sin àlso de Charly?

Charly

Wo häre wisse ihr des?

23
 Dolly

S’Hohe Gericht isch iewer àlles informiert... S’Hohe Gericht waiss àlles... merike
n’eich des, Aàngeklaujter. Kumme mir àlso zü de Sàch. Wàs hàn Ihr verbroche?
Wàrum het m’r eich do häre g’fiehrt? Sin Ihr e Mörder oder e Dieb? Wàs fer
Verbreche laijt m’r eich ze Làscht,

Charly

Ich hàb nix ààng’stellt, Hohes Gericht... Ich hàb numme g’saat wàs ich denke due...
Hàb g’saat wàs mich minner Vàdder g’lehrt het.

Dolly

Ihr lieje! Alles isch geloeje! Bie uns kummt niemes vor Gericht wenn es saat wàs ne
sinner Vàdder g’lehrt het! Des isch ken Verbreche! Ihr muen eb’s ànderes uf’em
Gewisse hàn!

Charly

Ich hàb vun de Freiheit geredd! Vun de Rechte vun e jedem! Vun de nàdierliche,
ààngeborene Gleichheit! Hàb g’saat, dàss wenn aaner àm fünfe oowes uf sinni Arweit
geht, dàss er s’sälwe verdiene sott wie der wie schun morjes àm sechs gànge n’isch...

Dolly

Skàndàlös! Des isch skàndàlös, Aàngelaujter! Des isch Anarchie! (Paus) Widdersch!

Charly

Hàb ne vum Grossbuer verzählt... Vun Grossbuer der sin scheenschtes, fettes Kàlb
metze duet, wenn nooch viele Johre sinner nixnutz vun Suhn widder haime kummt...
Sinner Suhn, wie ihm sin gànzes Geld verjädde het mit Fraue un Hàlunke! Ja, hàb ne
verzählt, dàss er fer denne e Fescht gän duet... e Fescht wie er noch nie gän het fer
sinner àndere Suhn... fer de àànständige Suhn... Des àlles hàw ich ne verzählt.

Dolly

Revolütionär! Ihr beschäftige eich mit revolütionäre Gedànke, Aàngeklaujter!

Widdersch!

Charly

Hàb ne dànn noch vun däere Ehebrecherin verzählt... die die Ihm sinni Fies wäsche
het därfe. Ja, dànn hàw ich a noch d’ Bluemehändler un d’Kerzehänler un
d’Souvenirshändler üss’em Tempel g’worfe, weil ich de Meinung g’wän bin, dàss die
do inne nix verlore hàn g’hett! Ja...

Dolly

Wàs fer e Unverschämtheit! Ihr stelle jo àlles Konventionelle uf de Kopf! Jetzt

wundert’s mich a nit, dàss Ihr vor Gericht stehn... Ihr g’hoere g’strooft,
Aàngeklaujter! Ihr muen g’strooft wäere! Ich bin gezwunge fer eich ze stroofe! (hebt
ihri Hànd hooch) Stille! S’Hohe Gericht sprecht s’Urteil! (e Moment Stille, dànn...)
Aàngeklaujter, s’Hohe Gericht het eich fer schuldi befunde e Revolütionär un e
Unruhestifter ze sin! S’Hohe Gericht het eich fer schuldi befunde, s’Volk gaije
d’Owrigkeit ufzehetze! Het eich fer schuldi befunde àlles Gelehrte in Froej ze stelle
24
un neiji G’setzer schàffe ze welle! In àlle Punkte het eich s’hohe Gericht fer schuldi
befunde! Deshàlb verurteilt eich s’hohe Gericht zü de Höchschtstroof! S’verurteilt
eich zuem Tod! (senkt de Kopf) Hàn ihr noch eb’s saawe welle, Aàngeklaujter?

Charly

(Stille)
Dolly

Kocht in eich nit e ohnmächtigi Wuet? Hàsse Ihr mich nit? Verflueche ihr mich nit?
Wàrum?

Charly

Wie kànn ich eich hàsse? Üssgerächnet ich... Ich , der eich g’lehrt hàb, eiri Find gràd
so gern ze hàn wie eiri Frind... Gràd so gern ze hàn wie eich sälbscht! Ich wo eich
g’saat hàb, dàss wenn dir aaner uf de linke Bàcke schlaat, dàss ihr ihm a de rechte
Bàcke ànne hewwe solle... Üssgerächnet ich soll hàsse? Naan...
Dolly

(Versetzt sich widder in Dolly) Het Er des àlles g’saat, Charly?

Charly

Ja.
Dolly

(Spielt widder de Richter) Guet... wenn des stimmt wàs mir de Aàngeklaujt ewwe
g’saat het, dànn mues ich min Urteil reviediere... Dànn bin ich gezwunge fer de
Aàngeklaujt frei ze spreche!

Charly

Naan, Dolly! Naan, des kànnsch nit màche! Ich mues zuem Tod verurteilt wäere...
àlles àndere pàsst nit in’s Konzept! Los! Màch wàs Dü màche muesch! Los! Mir hàn
de erschte Schritt vun uns’re Reis schun hinter uns. Los! De Waij isch noch wit... Los!
redd! Saa, dàss numme e toter Charly e gueter Charly kànn sin...Redd!

Dolly

(Isch widder Dolly) Charly… ich will nit… ich därf nit... ich kànn nit... (luejt ne
verliebt ààn) Ich hàb dich doch so lieb... Charly.

Charly

Lieb hàn, gern hàn... Peuh... Ihne hàn se a gern g’hett... do hàn se nit druf g’luejt!

Dolly

Charly... kumm... loss uns ufhoere mit dem Spiel...

Charly

Des isch ken Spiel meh! Un üsserdem isch’s ze spoot... ich kànn nit uffhoere... Fer
wenne a? Ich mues aanfàch do durich! Er het a ken Üsswaij meh gewisst! (boes) Sie
hàn àlli Notüssgäng g’sperrt! Àlli Waij vernicht! Sie hàn mich in d’Enge getriewwe
wie e Stück Vieh im Schlàchthüss! Sie hàn mich gedemietigt! Sie hàn m’rs s’Licht
üssg’schàlte... d’Helle... Sie hàn mich in de Schàtte verbànnt! Los! Màch widdersch!
Es gäbt ken Zeruck meh!
25
 Dolly

S’isch bàld dreie, Charly... Hoere m’r uf... ich hàb Angscht...

Charly

(Làcht gespenstig) Bàld dreie... bàld dreie... Dolly! mir hàn Verspätung! Es sin noch
nit àlli do g’wänn... (fescht rueft er) Uf wàs wàrte ne denn? Uf wàs?

(Drüsse fàhrt e Zug vorbei, so dàss im Charly sin Ruefe im Kràch vum vorbeifàhrende
Zug untergeht)

Fünfter Ufftritt

Direkter, Charly, Dolly

Direkter

(Kummt ins Zimmer ohne Aànklopfe. Sinni Händ sin voller Schmutz. Er hebt se witt
vun sich, so dàss er sin Kleid nit verschmutzt. Luejt de Charly ààn) Ihr muen mich
excüsiere... Ich bin àànfàch ins erschtbeschte Hüss... Un weil ich hoere hàb redde bin
ich Dier rinn... Ich stoer doch nit?

Charly

Naan... ihr stoere nit. Mir hàn eich erwàrt. (de Charly sieht in ihm Pontius Pilatus)

Direkter

So?
Dolly

(Sitzt noch uf’em Disch) Wàs welle ihr bie uns?

Direkter

(Zaijt sinni Händ) Koennt ich viellicht e Schuessel Wàsser hàn un e bissele Seif...
Minni Händ...

Dolly

Wàs hàn ihri Händ?

Direkter

Sie sin voller Schmutz... Ich hàb drüsse e klaaner Unfàll g’hett... oh, nix Schlimmes.
Dànn hàw ich gedenkt; „ gehsch do nien, wurrsch schun jemes àànträffe wie so guet
moecht sin un dir e Schuessel Wàsser gän duet “... Minni Händ...

Charly

Dolly, geh, hol im Herr Direkter e Schuessel voll sueferes Wàsser. De Herr Direkter
isch’s nit g’woehnt mit schmutzige Händ rumzelaafe...Geh...

Dolly

(holt e Schuessel voll Wàsser, bliebt dànn näwe denne zwei Männer stehn)

26
 Direkter

Wo häre wisse ihr, dàss ich Direkter bin, junger Mànn?

Charly

Ich hàb bie eich g’schàfft, Herr Direkter. Alle Daa... Johrelàng.

Direkter

Ah? Ihr hàn bie uns g’schàfft? Guet... Ihr muen mich excüsiere... ich kànn mir nàdierli
nit jedes G’sicht merike...
Charly

Nàdierli nit... Awer ich kenn eich, Herr Direkter... Ihr hàn zällemols die scheen
Abschiedsredd g’hàlte in de Betriebsversàmmlung.

Direkter

E Abschiedsredd? Ihr irre, junger Mànn, ich hàb noch nie e Abschiedsredd g’hàlte.

Charly

Doch, doch! Zällemols wie ihr verkuend hàn, dàss unseri Produktion automàtisiert
wurd...

Direkter

Des isch doch ken Abschiedsredd g’wänn, junger Mànn! Im Gejeteil, des isch e
groosser Daa g’wänn fer unseri Firma. Bedenke doch... Mir hàn àls erschti Firma
Roboter ieng’setzt! Roboter, junger Mànn! Des isch de scheenschte Daa g’wänn in
minnem Laewe... Des isch e groosser Dàà g’wänn fer unseri Firma. Mir hàn widder
Fues g’fàsst mit dem Entschluss.

Charly

(Abwesend) E groosser, scheener Daa fer d’Firma... (Paus) E unvergässlicher Daa...

De Aànfàng vum End... fer mich (làngt des Zàhnrad üss’em Hossesàck, spielt mit’em)

Direkter

Ihr schiene nit gràd begaischtert g’wänn ze sin vun dem Waij wie mir zälle Daa
ieng’schlaawe hàn? Awer de Fortschritt schriebt uns vor so Waij ze geh’n, junger
Mànn!

Charly

(Immer meh geischtesàbwesend) Fortschritt?

Direkter

Ja, ja, junger Mànn... Unseri ’Firma laaft uf hoochduere! Mir prodüziere s’doppelt wie
vorhäre! Mir sin widder jemànd uf’em Märik...

Charly

(Wie owwe) Widder jemes sin... D’Firma isch widder jemes... Mich... mich hàn se
àbg’stempelt züm e „Niemesmeh“...

27
 Direkter

Sin ihr noch bie uns, junger Mànn?

Charly

Naan...
Direkter

Sin ihr betroffe worre vun de Ràtionàlisierung?

Charly

(Làcht) Ràtionàlisierung... Wenn’s des Wort nit schun gäwwe het, hätte ihr eich eb’s
ànderes ienfàlle muen lon... Naan, es isch wie g’schàffe fer eich... Es dient àls Support
fer àlles! Wàhllos koenne n’rs iensetze! In sinnem Nàmme koenne ihr entlon, àbboeje.
In sinnem Nàmme köenne ihr delokalisiere un wàs waiss denn ich noch fer wàs dàss
es herhàlte mues... Ràtionàlisierung... „Arweitsàblaif wirtschàftlicher, zweckmässiger
g’stàlte“. Toisig Mol wenischtens, hàw ich des im Wörterbuech geläse! Ich kenn die
Definition üssewendi, Herr Direkter! „Arweitsàblaif zweckmässiger g’stàlte!“ Wie
wenn mir vorhäre nit zweckmässig prodüziert hätte! Ràtionàlisierung... E Wort so
unschinbàr wie e ànderes, àwer wenn’s dich betrifft, dànn isch’s s’Gräusàmschte Wort
wie de Mensch je erfunde het! (Paus)... Naan, Herr Direkter, ich bin nimmi bie eich...
bie de Firma. Ihr hàn mich entlon im Nàmme vun de Ràtionàlisierung, zällemols.

Direkter

Schàd... wirkli schàd... Awer mir hàn e Firmestràtegie verfoljt, zällemols... Do het’s
ken „Drumerum“ koenne gän... Naan, mir hàn hàrt durchgriffe muen... Des isch nit
schwer ze verstehn... Un dànn, mir hàn mit unser’em Màschinepark wirkli nimmi
stàndhàlte koenne... Mir hàn numme àlti Kleppere in de Hàlle stehn g’hett! Sie sin àm
Üssernànder fàlle g’wänn...
Charly

(Betràcht sin Zàhnràd) Hoersch... er het a nix verstànde... de Herr Direkter... Er het
numme àlti Kleppere g’sähn, in de Hàll. Naan... er het tàtsächli nix devun verstànde.

Direkter

Un dànn... Die Entscheidung isch nit vun mir ellaan kumme... Naan, ich bin numme
de Direkter... sozesaawe, de Üssfiehrende. Owwe àn mir sitzt de Verwàltungsràt... Die
Herre sin màssgebend... Ich kànn nit màche wie ich will... Naan, die iewwer mir hàn
b’schlosse!

Charly

E Üssredd...
Direkter

Ich waiss noch gànz genau wie ich zällemols die menschliche Aspekte im
Verwàltungsràt vorgetraawe hàb... Hàb se g’froejt wàs üss àll denne Mensche wäere
soll die mit aanem Schlaa uff d’Strooss g’setzt wäere...
Charly

Des hàn ihr se g’froejt, die, owwe àn eich?

Direkter

Ja, ja. Hàb se a noch g’froejt ob se des veràntworte koenne...

28
 Charly

Un?
Direkter

Ich hàb schweri Schlaij ienstecke muen... “Ob ich denn de Tod vun de Firma will,
numme waije dreihundert Lit die vun de Màssnàhm betroffe wäere? Ob ich schàlte un
wàlte will wie’s mir pàsst un g’fàllt?“ Sie hàn mich àbsetze welle... Sie hàn mir
gedroht demit... Naan, junger Mànn, ich hàb mich nit durchsetze koenne... Soviel
Kràft hàw ich nit g’het... Sie hàn mich gezwunge fer Lit ze opfere... Un ich hàb’s
durchg’fiehrt... wenn a mit schwerem Herze... Ich bin ze schwàch g’wänn um e
Üsswaij ze sueche... ze schwàch um aaner ze finde...

Charly

(Zü de Dolly) Dolly, jetzt kànnsch s’Wàsser bringe.

Direkter

(Wäscht sich sinni Händ) Ich hàb’s versuecht... Ich hàb nix koenne degaije
unternämme... Ich füehl mich nit schuldig.

Charly

Wie de ànder... genau wie de ànder, zällemols… Er het Ihne rette koenne... Er hätt
numme aan Wort saawe brueche… Er hätt sich numme durchsetze muen... Naan, er
het de lichtere Waij üssg’suecht... un het sich d’Händ g’wàsche...

Direkter

Kànn ich noch e Serviette hàn, wenn’s beliebt?

Charly

Làng im Herr Direkter noch e Serviette, Dolly.

Dolly

(Stellt d’Schuessel uf de Disch, holt e Serviette)

Direkter

(Putz sich àb; isch mit sich zefridde) S’isch doch e ànderes G’fuehl wenn m’r sueferi
Händ het... (làngt e Scheckheft üss sinnem Fràcksàck, schriebt) Do... fer eich... e
klaani Vergietung (compensation)... fer die Unànnämlichkeite die ihr g’hett hàn...
S’isch fer eich... (gäbt de Scheck de Dolly)

Dolly

(Läst, luejt ieweràscht in d’Hoeh) Isch’s... nit zeviel? Sin ihr sicher, dàss ihr eich nit..
g’irrt hàn? Dàss ihr eich nit verschriewwe hàn?

Direkter

(Mit sich zefridde) Wàs ich g’schriewwe hàb, hàw ich g’schriewwe! So... un jetzt
wuensch ich eich noch e scheener Kàrfridaa... un e scheeni Oschtere... (àb)

29
 sechster Ufftritt

Charly, Dolly

Charly

(Luejt’em nooch) E scheener Kàrfridaa noch... wuenscht er uns...

Dolly

(Zaijt im Charly de Scheck) Charly… luej… luej wàs der g’schriewwe het… Der het
sich um zwei, drei Null verschriewwe... Charly... mir sin rich!

Charly

Er versuecht fer guet ze màche... “Widderguetmàchung“... (làcht verbittert) Mit Geld!

Ich hàb e Ehr g’hett! Ich hàb e Stolz g’hett! Ehr un Stolz hàn se in mir vernicht! Mit
Geld kànn m’r denne Schàde nit „wiedderguetmàche“! (zaijt uf sin Herz) Do hinne...
do hinne isch’s wie’s Weh màcht! Do hinne hàw ich Nàrwe! Die lon sich mit Geld nit
flicke!
Dolly

Geld, Charly! Viel Geld! Ich mues mich setze... Geld! mir hàn viel Geld, Charly!

Charly

(Hoert se nit) Der isch nit àndersch wie àlli àndere... Der glaabt a, dàss mit Geld àlles
ze erreiche n’isch... dàss mit Geld üsszewische n’isch wàs se m’r ààngeduen hàn...
(feschter, leideschàftlicher) Awer wer gäbt m’r die Stunde widder wie ich z’Nàchts
wàch gelaije bin... wie ich in ken Schloof g’funde hàb... wie ich nit g’wisst hàb wie’s
widdersch geht... wie ich nit g’wisst hàb üss wàs de Morje wurd sin! Wer gäbt mir
minni Traene widder wie ich verlore hàb... wie üss mir gerollt sin àls wärd’s
s’Selbschtverständlichste vun de Welt... Üssgetrickelti Auje hàn mich Daa un Nàcht
gebrennt... Monetelàng... E kàpütes Herz het mich Daa un Nàcht gequält, Monetelàng!
Ieng’sperrt hàw ich mich! Àbgekàpselt! Hàb de Daa nimmi vun de Nàcht unterschaide
koenne... oder welle! Hàb nimmi g’esse, so weh het’s gemàcht... Soviel Schmerz uff
aanmol het mich vernicht! Un dànn kummt er mit’em e Scheck... Naan, jetzt isch
tatsächli ze spoot um wiedder guet ze màche! Jetzt wo ich mitte drinne stäck in
minnem Kritzwaij... Jetzt mues ich ne bis àn’s End gehn! (fescht) Denn ich hàb ken
Luscht meh fer ze laewe, Herr Direkter! Ihr hàn m’r se g’numme! Ihr! Ihr! (schmisst
s’Zàhnràd gaije Dier)

Dolly

(Zaijt uff de Scheck) Charly… luej… des dät doch lànge fer e neijer Aànfàng… Fer
uns zwei dät’s doch lànge...

Charly

Ich schenk dir ne... Geh! geh schnell furt vun do... Irgendwo ànne, wie vorhin g’saat
hesch... Irgendwo... Egàl wo ànne... Fàng e neijes Laewe ààn, Dolly... Suech dir e
àànständiger Mànn!

Dolly

Nit so redde... muesch nit... Ich moecht, dàss Dü mit mir kummsch, Charly...

30
 Charly

Ich bin ken àànständiger Mànn meh! Ich bin e Versaawer! Mich kànn m’r fer nix
brueche...

Dolly

Charly... mit dir... mit dir hàw ich gehn welle.. Mir zwei hättes gepàckt!

Charly

Naan, Dolly, nit mit mir. Ich hàb ken Kràft meh... Vun Stund zü Stund schwind se...
Ich g’spiers... Geh Dü ellaan, Dolly... So aaner wie ich, isch doch numme e Làscht...
Geh, ellaan kummsch widdersch!

Dolly

Ich hàb mich so g’fraijt...

Charly

Ich kànn mich nimmi fraije... Des isch de Unterschied zwische uns zwei... Ich kànn
mich nimmi fraije!

Dolly

Armer Charly...
Charly

Steck denne Scheck ien... b’hàlt ne...

Dolly

Er isch fer dich g’wänn, Charly...

Charly

Schrieb dinner Nàmme druf... ich bruech ne nimm.

Dolly

(Gäbt’em s’Glàs) Do... trink...

Charly

Naan, Dolly, so witt isch’s noch nit... (luejt uf sinni Ühr) Zehn bis dreie... Los, Dolly,
mir därfe ken Zitt meh verliere wenn m’r pünktlich àànkumme welle...

Dolly

Wàs hesch denn vor?

Charly

Minner Kritzwaij geht widdersch... Dü... Dü stellsch dich do haere.. do, näwe mich...
Dü symbolisiersch s’Volk! Los! Àb un zü, ruefsch ; “àn s’Kritz mit’em! Àn s’Kritz!“

31
 Dolly

(Ängschtlich) Ich? Ich kànn des nit, Charly! Ich kànn des nit ruefe!

Charly

Sei nit weichherzig! Los! Ruef; „an s’Kritz mit’em! Er mues gekritzigt wäere!“

Dolly

Un... un Dü? Wàs màchsch Dü in däere Zit?

Charly

Ich geh minner Waij, so wie bis jetzt, làngsàm widdersch... Ich geh ne bis ich de
Aànfàng g’funde hàb... De neij Aànfàng... Los! Ruef! Ruef mir de gànze Hàss in’s
G’sicht wie uftriewe kànnsch! Ruef!

Dolly

(Rueft ohne Iewerzeijung) An s’Kritz! Àn s’Kritz mit’em!

Charly

Feschter, Dolly! Feschter! So, dàss es àlli hoere! A die wie nit welle! Feschter, Dolly!

Dolly

(Feschter) An s’Kritz! Àn s’Kritz! (hebt sich d’Auje zü, fàngt ààn hiele)

Charly

(Geht gaije se, zärtlich) Worum hielsch denn, Dolly? Hielsch waije mir? Naan, Dolly,
ich saa dir, àm beschte wärd, Dü dätsch iewer die hiele wie mich so witt gebroocht
hàn! Die wie mir denne Waij mit rühigem Gewisse so ungehbàr gepflàschtert hàn...
Hiel nit waije mir... Dolly. (fàhrt ihre iewer de Kopf)

Dolly

(Wirft sich àn sinni Bruscht) Charly... mues des sin?

Charly

(Löst sich vun ihre) Des mues sin. Des isch minni einzigscht Rettung... Des isch a
dinni Rettung... eiri Rettung... Wenn ich nimmi unter eich bin, sin ihr vum e Übel
erlöst... befreit... Dànn brueche ihr eich ken Sorje meh ze màche um mich... Brueche
ken Schuldg’fuehler meh mit eich rumtraawe... Brueche n’eich hauptsächli nimmi ze
schàmme waije mir. D’G’sellschàft isch widder e bissel properer worre...
D’G’sellschàft het e schwàrzes Schoof wenijer in ihrem Stàll!

Dolly

(Wischtt mit ihrem Nààsduech im Charly sin G’sicht àb) Bisch nàss, Charly... Dinni
Stirn... din G’sicht... Bisch gànz in Schweiss...

Charly

S’Kritz wurd immer schwerer... mit jedem Schritt duet’s mich mit meh Kummer
belàschte... Mit jedem Schritt wie mich näddersch gaije s’Ziel bringt, duet’s meh un
32
meh in de Bruscht stäche... Un de Himmel schint mich, mit’em gànze Leid wie er
ufftriewe kànn, beriesle ze welle... D’gànz Verbitterung vun däre Welt traa ich uf
minne Schultere... Un mit jedem Schritt der mich näddersch àn de Aànfàng bringt
kumm ich näddersch àn’s End... S’màcht weh... (immer meh in Trance) E Kritz isch
nie licht ze traawe...

Dolly

(Betràcht ihr Nààsduech e Wiehl, wie wenn se d’Wundmole sähn dät; druckt’s dànn
gànz fescht àn ihr Herz)

Charly

(Geht e paar Schritt, mit schwerem Gàng, wie wenn e Làscht uff sinni Achsle laije dät.
Dànn rueft er verzwiefelt) Will mir denn niemes hälfe des Kritz traawe? Find sich
denn niemes unter eich der Mitleid het mit mir? Mitleid mit’em Charly?

Dolly

Därf ich dir hälfe, Charly?

Charly

(Draijt sich um) Dir fählt d’Kràft um mir ze hälfe! Siehsch nit b’sunders stàrik üss.

Dolly

Fer dir ze hälfe find ich immer in mir d’nötigscht Kràft... Kumm, Charly, loss mich
des Kritz traawe... loss dir hälfe... (sie laijt ihre Arm um sinni Achsle, lauft mit ihm,
näwe ihm, e paar Schritt gaije de Disch)

Charly

Do... de Berj... Siehsch de Berj, Dolly...? Des isch er jetzt... de richti... Bis dert ànne
mues ich noch gehn... S’isch nimmi witt... àwer de Gàng wurd immer
schmerzhàfter...

Dolly

Ja... s’isch nimmi witt bis der ànne... Un dànn?

Charly

Dànn gehsch... Dànn gehsch un losch mich ellaan... Uf minnem Berj will ich ellaan
sin...

Dolly

Ich will mit, Charly!

Charly

Fer do ànne hesch immer noch Zit.

Dolly

Wàs soll ich denn ohne dich màche? Ich ellaan bin jo niemes...

33
 Charly

Alli um uns erum sin nit besser drààn wie Dü... Do, luej se ààn! Betràcht se doch!
(zaijt um sich erum) Der do... Siehsch wie er mit sich kämpft? Er rueft wie d’àndere;
„àn s’Kritz mit’em! àn s’Kritz!“, àwer sin Herz erzeijt (erzeugen) die Wörter nit, die
üss sinnem Müll sich zwänge... Er g’spiert, dàss er Unrecht màcht, àwer die Wörter
kànn er nit àànhewwe... Er isch e Schwächling! Er màcht wàs d’àndere màche... Er
rueft wàs de Noochber rueft... Awer er denkt nit so... Ihm fählt de Muet... De Muet
um se saawe wàs er denke duet... Un er lied deswaije... es nàgt in ihm... es zermierbt
ne... er geht drààn zegrund... Isch der viellicht besser drààn wie Dü, Dolly? Naan... der
lied meh wie Dü... denn er waiss, dàss er Unrecht màcht... Dü, Dolly, Dü bisch
ehrlich... un des zählt... Kopf hoch, Dolly!

Dolly

Es hälft mir nit... ich fiehl mich schwàch un unfähig... wie er... Zü schwàch... um dir
ze hälfe...

Charly

(Fàhrt furt) Oder der... Ja, der wie e Füscht màcht gaije mich... De Hàss màcht ne
blind... De Hàss verzehrt sin G’sicht! Er läbt uf wenn se so aanem wie mir de Gàlje
(potence) stelle! Er mues jemes hàn uf denne er sinner ààngestaujt Hàss entlààde
kànn! Er kennt mich nit... waiss nit wer ich bin... un doch isch er gaije mich! Er het
nie g’hoert wàs ich g’lehrt hàb, het nie g’sähn wie ich g’läbt hàb... Er het nie g’sähn
wie ich ehrlich min Brot verdient hàb... àwer hit isch er debie. Hit kànn er zaije, dàss
es ihne gibt, dàss er do isch, dàss se uf ne zähle koenne wenn’s àn’s Morde geht! Er
hàsst un waiss nit worum... Viellicht weil ich àndersch bin wie er? Nit so suefer...
ànderi Kleider ààn... ànderi Kültür... ànderi G’wohnhaite... ànderi Sprooch... ànderi
Fàrb uf de Hütt? Ich waiss es nit, Dolly... Isch der viellicht besser wie Dü? Naan...
denn der isch nit fähig fer Guetes ze màche.. nit fähig fer àndere Fraid ze bereite... Er
waiss nit wàs Tolerànz isch, Dolly. Er kànn niemes gern hàn. Un wenn des nit
kànnsch, Dolly, dànn het s’Laewe ken Sinn...

Dolly

Wenn... wenn Dü gehsch... jetzt... Wenn Dü gehsch, Charly... kànn ich a niemes meh
gern hàn.

Charly

Doch, Dolly! In dir isch’s Guete, dü findsch immer widder jemes zuem gern hàn!

Dolly

Charly... doch nit so wie dich...

Charly

(Wie owwe) Un dànn isch noch der do... Siehsch ne, der mit sinnem diere Kleid ààn?
Ja, der àbseits... Er rueft nit... brielt nit... Er steht àànfàch debie un saat nix... Er luejt
àn uns vorbei wie wenn mir nit exischtiere däte...
Er isch àànfàch numme do... Ihm isch’s egàl wàs se mit mir vorhàn... Ihne geht’s nix
ààn... Ihne beträfft des nit... Er will mit unsere Sort nix ze duen hàn... Er will sinni
Ruehj... will nit g’stoert sin... Ihm kànn m’r emol ken Vorwürf màche...
Ja, er het g’sähn... Ja, er het g’wisst... àwer sinni Glichgültigkeit het’em verbotte eb’s
ze unternämme! Der, Dolly... der het d’Màcht g’hett fer ze hälfe... Der het a
s’nötigschte Geld g’hett um eb’s ze ändere... Awer g’ändert het er nix! Der, Dolly, der
het die grösscht Schuld!
34
 Dolly

Un ich? Ich... ich steh do... näwe dir... S’Kritz isch schwer... un ich unternämm a nix...

Charly

Doch, Dolly.. Dü bisch bie m’r... àànfàch bie mir... Dü verstehsch mich... Dü witt mir
hälfe.. Dü liedsch mit mir...

Dolly

Des làngt nit, Charly... Durch minni Aànteilnàhm, durch min Mitleid wurd din Kritz
nit lichter... Charly... ich will dir hälfe.. Charly... kànn ich sunscht noch eb’s fer dich
màche?

Charly

Ja, Dolly... Wenn dü jemes àànträffe duesch... irgendwo... irgendwàn, viellicht hit
Oowe oder Morje, oder spaeter...dànn verzählsch de Lit vun mir... Ja... àànfàch
numme vun mir verzähle... Ohne, dàss se dich froeje... Verzählsch ne vum Charly...
Verzählsch ne wie de Charly g’läbt het... wie de Charly g’schàfft het... wie se ne
g’hindert hàn fer sinni Arweit widdersch ze màche... Wie se ne b’hàndelt hàn, wie er
emol ohne Arweit g’wänn isch... Wie se ne dànn ààng’luejt hàn... Wie se ne dànn
nimmi ààng’luejt hàn, un wie se uf einmol uf ne gezaijt hàn.... (Paus) Verzählsch ne
wie er àlles verlore het… Arweit, Frau, Kind, Lieb... un wie er dànn mit sinnem
Köerwer voller Schmerz ellaan do g’stànde n’isch... Ja, Dolly, verzählsch ne des...
Saasch àànfàch d’Wohret.

Dolly

D’Wohret... Un Dü maansch d’Wohret int’ressiert se?

Charly

Nit àlli, naan. S’gäbt immer wie d’Wohret nit vertraawe, weil ne d’Wohret àls zü
läschtig vorkummt, weil se d’Wohret zwingt Gerecht ze hàndle… un des pàsst ne
nit… Un dànn gäbt’s noch die, wie zeviel mit sich sälbscht b’schäftigt sin... die
“Ichmensche”… d’Egoïschte… die wie sich numme fer sich sälbscht int’ressiere…
Die Lit wäere dich nit àànhoere... Awer es gäbt a ànderi... Es mues doch ànderi gän!

Dolly

Bisch àwer nit sicher?

Charly

Gàr nit... Bis hit isch mir numme aani Person begegnet die mich ààng’hoert het... die
mich verstànde het... Dü, Dolly.
Dolly

(Wischt ihm widder de Schwaiss vun de Stirn) Liewer Charly...

Charly

Un denne àlle verzählsch vun mir... A wenn se dich üsslàche! Gràd wenn se dich
üsslàche... Immer widder! Vun Stàdt zü Stàdt! Immer widder! Vun Lànd zü Lànd...
Bis dich dinni Fies nimmi traawe!

Dolly
35
Ich schàff des nit ellaan, Charly... S’isch leer in mir. Ich bin voller Leere!

Charly

Ich schenk d’r minni Kràft! Ich bruech se nimmi. (sie stehn vor’em Disch)

Dolly

Mir sin àànkumme, Charly.

Charly

(Löst sich vun ihre) Loss mich die letschte Schritt ellaan gehn... (stellt sich uf
d’Kischt, vor’em Disch) Des isch minner Golgotha... minner! Minner ellaan! Im
Charly sinner!

Dolly

Ich find minner viellicht irgendo àndersch...

Charly

E jeder steht emol vor sinnem... im Laewe..

Dolly

Hesch Angscht, Charly?

Charly

Ja... ja... d’Angscht sitzt a in mir... gràd in mir... Schun zülàng... Daa un Nàcht het se
mich begleit... Ich hàb in ihri schwàrze Auje g’sähn... Sie wurd immer grösser...
stäriker... Sie bricht üss minnere Hütt wie d’Wunde biem e Üssätzige (lépreux)...
Awer ich bin schun so witt gànge, dàss es unmoejli isch fer mich de Waij zeruck ze
geh’n. De Waij hinte àn mir gibt’s nimmi! Numme noch d’Angscht wie mir treij
gebliwwe n’isch... Un dànn... (hysterisch) sie sin do... un do... Um mich... In mir... Sie
risse mir schun d’Kleider vum Leib! Sie zerre mich schun uf de Bodde! Sie spitze
schun uf mich... Sie gröhle un flueche... läschtere un drohe! Hoersch se nit? Hoersch?
Horch doch! Sie sin do... àlli... Sie sin pünktli!

Dolly

Soll ich dir hälfe, Charly?

Charly

Ich koennt mir sälwer hälfe wenn ich moecht! Àwer ich will nit! Ich hàb ken Luscht
meh! Es isch min Schicksàl! Es mues sin! Ich mues e Exempel setze! Fer die wie fer
mich minner Waij üssg’suecht hàn!

Dolly

Soll ich des àlles emol verzähle?

Charly

Ja! Wie se mich schände! Wie se mich erniedrige! Wie se um minni àrmseelig
Hinterlàsseschàft wirfle! (geht mit schnelle Schritt gaije d’Dier, hebt des Zàhnràd uf,
36
gäbt’s de Dolly) Do... steck’s schnell ein... des solle se nit unter sich teile! S’isch
s’aanzigschte Aàndenke vun minnere Zit wo noch àlles in Ordnung g’wänn isch...
Hàltscht’s in Ehre... Hebsch’s uf... Zaihjsch’s ne...

Dolly

(Verschmutzt s’Zàhnràd wie se betràcht àls e Art Reliquie) S’aanzigschte Aàndenke

vum Charly.

Charly

(Stellt sich e Stuf hoeher, uf de Stuehl) Hoersch se? Hoersch wie se hämmere? Wie se
d’Näejel spitze? Saa, kànnsch’s nit hoere?

Dolly

Doch… doch… es kummt vun drüsse...

(Drüsse hoert m’r s’Quietsche vun de Bàhnweiche, oder s’Vorbeifàhre vum e Zug )

Charly

Naan! Naan! Es isch do hinne... Sie sin do... Sie sin àànkumme... bie uns... (luejt
verwirrt um sich) Sie sin do... sie... sie pàcke mich àn de Fies... àn de Aerm! Hàlt se
ààn! Dolly ! Sie schmisse mich um… Sie laije mich uf’s rüche Holz! Sie binde mich
fescht! (brielt) Uffhoere! Uffhoere! Sie stäche mir in d’Fies... Sie bohre mir in
d’Händ! D’Näejel ... d’Näejel stäche... S’màcht weh! S’màcht schreckli weh!
Hoersch’s nit? Siehsch’s nit?

Dolly

(Het Angscht) Naan... naan... ich kànn nix sähn.. Worum hoer ich se nit? Worum sieh
ich se nit?
Charly

Weil dinni Auje offe hesch! Druck se fescht zü! Fescht! Dàss d’Nàcht in dir B’sitz
ergrifft! Màch dinni Auje zü, dànn kànnsch besser sähn! Dànn kànnsch se erkenne!
Dànn kànnsch ne a emol àlles genau erzähle... Wie’s in Wirklichkeit vor sich gànge
n’isch!
Dolly

(Druckt ihri Auje zü) Ja... ja, Charly! Jetzt sieh ich se ! Jetzt sieh ich dich! Hesch
Bluet àm gànze Koerwer! Hesch Näejel in de Händ... hesch Näejel in de Fies! Sie...
sie stelle din Kritz uf! In d’Mitte... zwische zwei ànderi! Der... der rechts, näwe dir...
Charly... der saat eb’s zü dir... Hoersch ne?

Charly

Ja... ja... er isch a g’schaitert in sinnem Laewe... er a... Un er froejt ob ich ne

mit’nämme kànn... heime... heime zü mir... (steht jetzt mit’em Rücke àm Disch
ààng’lehnt; sinni Aerm het er üssgebreit, sie laije uff’em Disch, so dàss de Iendruck
entsteht, dàss er àm e Kritz hänge duet)

Dolly

Jetzt... jetzt, Charly... jetzt màchsch dinni Auje zü...

37
 Charly

Ich frier... es isch kàlt... Ich ... ich... ich hàb Durscht... Gäb mir e Glàs Winn ze trinke.

Dolly

(Holt des Glàs Winn, gäbt’s im Charly) Achtung, Charly! Do... vor dir... es kummt
aaner mit’äre Lànz! Wàs màcht er denn? Naan! Naan! Er stächt se dir in d’Sitt!
Àchtung! Charly! Er stächt! Charlyyy... Hoersch mich denn noch? Worum saasch
denn nix meh? Worum reddsch denn nimmi? Numme aan Wort...

(Drüsse schlaat’s dreie. Uf de Buehn wurds gànz làngsàm dunkler)

Charly

Es schlaat dreie! Minni Zit isch um… Minni Zit isch àbgeloffe! Geh jetzt, Dolly! Loss
mich ellaan... ich kànn niemes meh brueche!

Dolly

(Duet noch emol mit ihrem Naasduech, s’G’sicht vum Charly àbtrockne) Adieu,
Charly... ich wurr immer àn dich denke... (druckt fescht s’Naasduech gaije ihr
G’sicht; àn de Dier draihjt se sich noch emol um) Saa... Charly, wàs soll ich denn fer
Antwort gän wenn se mich froeje wie àlt, dàss Dü worre bisch?

Charly

Dreiedrissig. Saasch ne „dreiedrissig“! Dreiedrissig, isch de Charly àlt worre...

Numme dreiedrissig... (fer sich)... ken Alter züem sterwe...

Dolly

(Hielt; geht nüss)

(D’Buehn isch dunkel, schwàrz. Drüsse iewerdeckt e vorbeifàhrender Zug, e

Pistoleschuss im e àrmselige Zimmer)

RIDEAU

38