Beruflich Dokumente
Kultur Dokumente
(ÓuÅ iluv$)
: g¡ML$ :
Aëgpdp lpÆ“pÆ kpl¡b
: âL$piL$ :
lpÆ“pÆ d¡dp¡qfeg V²$õV$
dpmu“p V¡$L$fp, Ap„bpQp¡¼. cph“Nf-364001.
(NyS>fps-BÞX$uep)
ap¡“ : (0278) 2510056
dp¡bpBg : +91-8460534598
h¡bkpBV$ : www.hajinaji.com
Bd¡g$ : hajinajitrust@gmail.com
A
qL$spb : iluv$ ¡ kprgk (ÓuÅ iluv$ )
g¡ML$$ : Aëgpdp lpÆ“pÆ kpl¡b
âL$piL$ : lpÆ“pÆ d¡dp¡qfeg V²$õV$, cph“Nf.
Aph©rs : â’d (X$uk¡çbf-2017)
“L$g : 2000
lqv$ep¡ : 15/-
âp[às õ’p“
cph“Nf : lpÆ“pÆ d¡dp¡qfeg V²$õV$, dp¡. : 8460534598
cph“Nf : bfL$scpB L¡$bu“hpmp, dp¡. : 9924802846
dy„bB : Bõ“pAifu byL$ X$u‘p¡, ap¡“: 23467062
dy„bB : ‘„S>¡s“u byL$ X$u‘p¡, dp¡. : 9819637370
dy„bB : fpl¡“Ås byL$ X$u‘p¡, ap¡“: 23460614
Adv$phpv$ : iåbufcpB “|fp“u, dp¡. : 9376168306
Adv$phpv$ : A¡ldv$cpB dpõV$f, dp¡. : 9898339279
hX$p¡v$fp : AèeybcpB V$u“hpgp, dp¡. : 9428881472
L$pZp¡v$f : Ag“S>au B.$ gpBb°¡fu, dp¡. : 9725408675
dlºhp : Agdv$pf byL$ X$u‘p¡, dp¡. : 9275110630
d¡sp : Te“buepl B.$ gpBb°¡fu, dp¡. : 9898369089
B
y™w¢{rýft
¢{ rð„Œ …us
™t.
01) þneËu ‚kr÷‚ ÷fƒ (xkRx÷)™wt fkhý... 01
02) þneË ..................................... 03
03) RÕ{ ....................................... 04
04) s™kƒ™wt rnLË{kt ykðe ƒkËþkn …k‚u
{k™ðtŒ Úkðwt ............................... 06
05) s™kƒ™e þnkËŒ ......................... 10
06) s™kƒ™e ÷kþ™e fhk{Œ y™u ËV™ ..... 16
07) s™kƒ™e ykÞw»Þ rð„uhu™ku ynuðk÷ ...... 21
08) s™kƒ™k ¾w™™ku ƒË÷ku ÷uðku .............. 23
09) s™kƒ™e rÍÞkhŒ™ku ‚ðkƒ .............. 28
10) ðkr»kof {s÷e‚ku ........................... 30
* þneËu ‚kr÷‚™e ®ÍË„e™ku xqtfku …rh[Þ ... 31
r“h¡v$“ ...
rb[õd‰p rlf fldpr“f flud
Aglçv$p¡ rg‰pl¡ fåbug Apgdu“, hõkgpsp¡
hõkgpdp¡ Agp Mef¡ MëL¡$lu dp¡lçdv$u“ h Apg¡ rlÑèe¡bu“
Ñpl¡fu“ A‰plºçd k‰¡ Agp dp¡lçdv$ hApg¡ dp¡lçdv$.
Myv$pA¡ sApgp“u spAfua A“¡ A¡lg¡b¥s (A.dy.k.)
D‘f b¡iydpf kghps“u bpv$ AfS> L¡$ ApA¡ ‘yõsuL$p “pA¡b¡
Bdpd S>“pb k¥ev$ “yê‰pl kpl¡b iy”u (A.d.)“p
Alhpgdp„ A“¡ Mpk L$fu“¡ s¡d“u ilpv$s rhi¡ gMhpdp„
Aph¡g R>¡, s¡’u s¡d“p rhi¡ Vy$„L$dp„ v$fS> L$f¡g R>¡.
gu.Mpv$ud¡ rd‰s,
lpÆ Nygpd¡Agu lpÆ BõdpBg
Ar^‘su fpl¡“Ås-cph“Nf.
(sp.1gu dpl¡ fbuDg Aìhg, luS>fu k“ 1362)
þneŒu Ëtr÷Ë - 1
Bëd
Å¡ L¡$ iluv$“p¡ dfsbp¡ OZp¡S> dlp“ R>¡ ‘Z lL$uL$sdp„
s¡’u ‘Z OZp„ v$fÅ h^pf¡ dfsbp¡ Bëd“p¡ R>¡ L¡$dL¡$ Bëd
’L$uS> sdpd bpbsp¡ kdS>hpdp„ Aph¡ R>¡ A“¡ Bëd ’L$u
Nydfplp¡“¡ rlv$pes ’pe R>¡, Myv$p“u dpAf¡as âpá ’pe R>¡
A“¡ s¡’uS> lv$ukdp„ R>¡ L¡$ d¡v$pv$yg Ap¡gdp AaTgp¡ rd“
v$¡dpBíip¡lv$pA A¡V$g¡ Apgudp¡“u Bëd“u bpbs gMhp“u
fp¡i“pB iluv$p¡“p M|“’u AaTg R>¡, Å¡ L¡$ iluv$ iåv$ A¡
dybpfL$ A“¡ dp¡L$Øk R>¡ A“¡ A‰plsApgp“p AõdpA¡
lºõ“p L¡$ S>¡ Mpk “ìhpÏ„ “pd R>¡ s¡dp„“y„ A¡L$ “pd iluv$
‘Z R>¡, ‘Z Apgud“u fp¡i“pB“p¡ dfsbp¡ iluv$p¡“p gp¡lu
L$fsp„ A¡V$gp dpV$¡ h^pf¡ R>¡ L¡$ A¡ fp¡i“pB ’L$u dpAf¡as“p
v$fhpÅ Mp¡ghpdp„ Aph¡ R>¡, A“¡ lL$uL$sp¡“u fp¡i“u A¡S>
fp¡i“pB’u ApiL$pf ’pe R>¡ A‰pl“p c¡v$ A¡S> fp¡i“pB
’L$u My‰p ’pe R>¡ A¡V$gy„S> “l] ‘Z A¡ iluv$p¡“p M|“dp„ S>¡
þneŒu Ëtr÷Ë - 5
c¡v$ kdpe¡gp R>¡ s¡ ‘Z A¡S> fp¡i“pB ’L$u ApiL$pf ’pe
R>¡, iluv$ ’pe R>¡ s¡ L$sg ’su hMs¡ ‘p¡sp“u tS>v$Nu“p
’p¡X$uL$ ‘mp¡ sghpf“p R>pepdp„ ‘kpf L$fu BÅ ‘pdu sfaX$u“¡
tS>v$Nu ‘|fu L$f¡ R>¡ s¡“u lv$ Ðep„S> ky^u R>¡ A“¡ s¡“p¡ a¥T
s¡“¡S> dm¡ R>¡ bëL¡$ s¡“¡ Ny“¡lNpfp¡“u iapAs L$fhp“p¡ lL$
dm¡ R>¡ rhN¡f¡, ‘Z Ap¡gdp“u fp¡i“pB A¡ R>¡ L¡$ A¡S> iluv$“p
lpg“¡ A¡V$g¡ L¡$hu fus¡ iluv$ ’ep¡ A“¡ s¡“u Ål¡fu bps¡“u
lpgs L¡$hu lsu A¡ sdpd“¡ Qpf¡ sfa ‘lp¢QpX$u Ap‘¡ R>¡ A“¡
A¡ iluv$“y„ iluv$‘Ï„ S>¡ L¡$ AdyL$ S>ÁepA¡ ’ey„ s¡“¡ v$ry “ep“u
kpd¡ A¡S> fp¡i“pB’u hZ®h¡ R>¡.
Ap b„“¡ bpbs gMhp’u Adpfp¡ l¡sy A¡ R>¡ L¡$ Apgud
A“¡ iluv$“p¡ dfsbp¡ ÅZhp ‘R>u lh¡ S>¡ i¿k iluv$ ’pe
s¡ Apgud ‘Z lp¡e sp¡ s¡“¡ A¡ b„“¡ v$fÅ âpá ’pe R>¡
A¡V$g¡ “yê“ Agp “yf ’pe R>¡, A“¡ s¡dp„ ‘Z Mpk L$fu“¡
A¡hp Apgud L¡$ S>¡“y„ Bëd rhipm lp¡hp D‘fp„s ‘fl¡TNpfu
s’p “¡L$ kuapsp¡ ^fphsp lp¡e A“¡ s¡d“¡ v$u“ Bõgpd“p
dpV$¡ Tpgudp¡ v$u““p L$pd’u fp¡L$hp dpV$¡ âL$pf âL$pf“p Tyëdp¡
’L$u iluv$ L$fu “pM¡ Ðepf¡ s¡Ap¡“p¡ Mpk “„bf Sy>v$p¡S> ’B
Åe R>¡ A“¡ s¡’uS> Ap‘Zp Ap¡gdpAp¡A¡ ApS> ky^udp„
A¡hp dfsbp hpmp iluv$ ’A¡gp ÓZ Apgudp¡“u NZÓu
L$fu R>¡ S>¡dp„“p b¡ Apgudp¡“p¡ Alhpg Adp¡ L$kkyg
Ap¡gdpdp„ gMu QyL$ep R>uA¡ A“¡ ÓuÅ Apgud“p¡ Alhpg
AÓ¡ ‘¡i L$fhpdp„ Aph¡ R>¡. hõkgpd.
gu. Mpv$ud¡ rd‰s, ""lpÆ “pÆ''
þneŒu Ëtr÷Ë - 6
S>“pb“u ilpv$s.
AL$bfipl Å¡ L¡$ BÞkpa’u hs®sp¡ ‘Z iuApl“p
v$íy d“ OZp lp¡hp’u iuApl“¡ sL$guap¡ A“¡ BÅ ‘lp¢Qsu,
bfgpi azgpv$¡ dy‰p Aldv$ W$l“u L¡$ S>¡ Bfp“ S>B iuApl
’B Apìep¡ lsp¡ s¡“¡ L$sg L$ep£ A“¡ gpi bpmu “pMu,
AL$bfipl“¡ Mbf ‘X$hp’u s¡Z¡ ‘p¡sp“p Av$pgs“p
r“ed“¡ A“ykfu“¡ s¡ M|““¡ bv$g¡ bfgpi“¡ L$sg L$fpìep¡,
þneŒu Ëtr÷Ë - 11
A“¡ AL$bfipl“p NyS>fhp ‘R>u s¡“p¡ R>p¡L$fp¡ S>lp„Nufipl
Npv$uA¡ b¡W$p¡, S>lp„Nuf“p hMsdp„ iuApl“u L$sg Qpgu
iuApl“p v$ y í d“p¡ A ¡ S>lp„ N ufipl“¡ af¡ b Ap‘u“¡
AL$bfipl“p hTuf i¡M AbygaTg“¡ Áhpguef ‘pk¡ A„sfu
“pd“p Npddp„ L$sg L$fpìep, A¡ rkhpe buÅ OZp
iuApl“¡ L$sg L$ep®, A“¡ v$yíd“p¡A¡ S>“pb L$pTu k¥ev$
“yê‰pl kpl¡b“¡ L$sg L$fphhp dpV$¡ S>lp„Nufipl ‘pk¡ OZu
QyNguAp¡ Mp^u ‘Z iêApsdp„ L$p„B hþey„ “l], A“¡ Ap‘
l„d¡ip lL$ dTlb“u ludpes dpV$¡ ‘yõsL$p¡ gMhp A“¡
Mp“Nu luv$pesdp„ diNyg fl¡sp lsp, S>epf¡ v$yíd“p¡A¡ A¡
S>“pb“p bpfpdp„ OZp âeГ L$ep® A“¡ kh£dp„ r“óam
’ep Ðepf¡ hmu A¡L$ “hp¡ af¡b fÃep¡ L¡$ ’p¡X$p S>Z“¡ iuMìey„ L¡$
sdp¡ S>“pb L$pTu kpl¡b“u ‘pk¡ S>B s¡Ap¡“p ipN}v$ ’pAp¡,
s¡Ap¡ d½$f’u Ap‘ ‘pk¡ Bëd iuMhp S>hp gpÁep. Al]ep
Ap v$yíd“p¡A¡ L$pTu kpl¡b“p “pd’u A¡L$ ‘yõsL$ gMhy„ iê
L$ey¯ S>¡dp„ kyauep¡“u byfpB gMu A“¡ bpv$ipl“p ‘ufp¡“¡
kMs iåv$p¡ g¿ep A¡V$g¡ ky^u L¡$ S>lp„Nuf ipl kgud
Quisu“p¡ dyfuv$ lsp¡ s¡“¡ ‘uf L$fu“¡ dp“sp¡ s¡ ‘uf“¡ blºS>
AOV$us iåv$p¡ g¿ep, ‘R>u A¡ ‘yõsL$ s¥epf ’ey„ Ðepf¡
S>lp„Nufipl“u Muv$dsdp„ gB Nep A“¡ bsphu“¡ L$üy„ L¡$
Adp¡A¡ L¡$V$gpL$ S>Zp“¡ iuApl R>uA¡ A¡hp¡ af¡b L$fu“¡ L$pTu
kpl¡b ‘pk¡ Bëd iuMhp dyL$f®f L$ep® lsp s¡Ap¡ L$pTu kpl¡b
‘pk¡ S>sp Aphsp S>epf¡ L$pTu kpl¡b kp’¡ lmu dmu Nep
þneŒu Ëtr÷Ë - 12
Ðepf¡ s¡Ap¡A¡ b“ph¡gy„ Ap ‘yõsL$ s¡Ap¡’u Mp“Nu Ry>‘phu“¡
gpìep R>uA¡ Sy>Ap¡ s¡dp„ L¡$hu L¡$hu bpbsp¡ gMu R>¡ ! A“¡
Ap‘“p ‘uf dpV$¡ Aphp Aphp AOV$us iåv$p¡ hp‘ep® R>¡.
A¡ ‘yõsL$ Å¡B A“¡ hp„Qu“¡ S>lp„Nuf ipl“¡ A¡L$v$d
kMs Nyõkp¡ Apìep¡. s¡’u A¡ Apgudp¡“¡ bp¡gphu“¡ ashp¡
‘|R>ep¡ L¡$ L$pTu“p bpfpdp„ iy„ L$lp¡ R>p¡ ? s¡Ap¡ sp¡ A¡V$guS>
fpl Å¡sp lsp bfpbf“p¡ dp¥L$p¡ dþep¡ d““u dyfpv$p¡ ‘|fu
’hp“p¡ hMs dþep¡ s¡’u TV$‘V$ S>“pb L$pTu k¥ev$ “yê‰pl
kpl¡b dpV$¡ kMsdp„ kMs L$d-L$dpV$u D‘Åh¡ A¡hu Qpf
Ås“u kÅ“p¡ ashp¡ Apàep¡, (1) s¡Ap¡“¡ A¡L$kp¡ L$p„V$phpmp
L$p¡fX$p dpfhp, (2) Æc M¢Qu g¡hu, (3) kuky Npmu“¡
‘uhfphhy„, (4) L$sg L$fhp. lpe Aakp¡k v$yíd“u“u L$p„B lv$
fpMu “l], Apl A¡sp¡ A¡ S>“pb“¡ ‘p¡sp“p bp‘ v$pv$p“p
hpfkp“u QuS> dmu L¡$dL¡$ Bdpdp¡ D‘f Tyëd ’hpdp„ L$B
bpL$u füy„ “’u L¡$V$gpL$ L$l¡ R>¡ L¡$ A¡ ‘yõsL$ Ap‘“y„ gM¡g S>¡
lpg dp¥S>| v$ R>¡ s¡ dÅg¡kyg dp¡Ad¡“u“ lsy„ ‘Z A¡ ‘yõsL$dp„
sp¡ bpv$ipl“p ‘uf“¡ kMs iåv$p¡ gM¡gp “’u, bëL¡$ s¡Ap¡“p¡
rT¾$ ‘Z “’u s¡’u dpgyd ‘X¡$ R>¡ L¡$ D‘f g¿ep dyS>b L$p¡B
b“phV$ u ‘yõ sL$ li¡ A“¡ Ap‘“¡ L$s g L$ fhp“p¡ 42
S>ZpAp¡A¡ ashp¡ Ap‘u S>lp„Nuf ‘pk¡’u L$sg L$fhp“u fÅ
d¡mhu.
L¡$V$gp„L$ spfuM “huip¡A¡ A¡d ‘Z gM¡g R>¡ L¡$ “yfS>lp„
‘pk¡ S>lp„Nuf¡ hps L$fu s¡ hMs¡ L$üy„ L¡$ L$pTu kpl¡b“¡ L$sg
þneŒu Ëtr÷Ë - 13
L$fhp“u d¢ fÅ Ap‘u “’u ‘Z A¡d A“ydp“ ’pe R>¡ L¡$
S>epf¡ lº„ ifpb“p “ipdp„ b¡cp“ lsp¡ Ðepf¡ dpfu fÅ gB
OpV$ OX$ep¡ li¡, d¢ dpfp lp¡idp„ L$sg“u fÅ Ap‘u “’u.
dsgb L¡$ L$p¡B ‘Z af¡b A“¡ lugp’u v$yíd“p¡A¡
S>“pb L$pTu kpl¡b“¡ L$sg L$fhp“u fÅ d¡mhu“¡ L$pTu
kpl¡b“¡ Mbf Ap‘u, s¡ hMs¡ L$pTu kpl¡b¡ ‘|R>ey„ ip
L$pfZ’u d“¡ L$sg L$fp¡ R>p¡? s¡Ap¡A¡ L$üy„ sdp¡ fpaTuep¡“p
kfv$pf R>p¡ A“¡ Adpfp ds âdpZ¡ lpL$ud¡ ifp A“¡ Tdp“p“p
bpv$ipl D‘f hpÆb R>¡ L¡$ sdp¡“¡ L$sg L$fhp. L$pTu kpl¡b¡
‘|R>ey„ sdp¡ ifp“p L$ep dkgp“u êA¡ A“¡ L$B lv$uk’u Ap
ashp¡ Ap‘p¡ R>p¡ ? s¡Ap¡A¡ L$üy„ sdpfp¡ A¡s¡L$pv$ ifp ifua’u
DgV$p¡ R>¡ s¡’u. Ap‘¡ afdpìey„ dpfp A¡As¡L$pv$“¡ kp„cmp¡ A¡d
L$lu“¡ ilpv$s“p¡ L$gdp¡ Åfu L$ep£ A¡As¡L$pv$ bspìep¡. A¡
kp„cmu“¡ L¡$V$gp„L$ Qy‘ ’B Nep, ‘Z L¡$V$gp„L$ kMs v$ughpmp
bp¡ëep Adp¡ buSy>„ L$p„B ÅZsp “’u sdp¡“¡ L$sg L$fhp
S>êfu R>¡. Ap‘¡ afdpìey„, Å¡ L$sgS> L$fhp¡ lp¡e sp¡ Sy>v$u hps
R>¡ dpfp S>v$ lTfs¡ Bdpd lºk¥“ (A.k.) ‘Z L$sg ’ep R>¡
A“¡ s¡Ap¡“p L$psugp¡A¡ “plL$ L$sg L$fu l„d¡i dpV$¡ S>lßd
Mfuv$u R>¡, sp¡ iy„ sdp¡ ‘Z rh“p L$pfZ¡ d“¡ iluv$ L$fu“¡
S>lÞ“du ’hp Qplp¡ R>p¡ ? dpV$¡ Å¡ L$p¡B v$gug’u Mê„ L$pfZ
d“¡ L$sg L$fhp“y„ lp¡e sp¡ Ål¡f L$fp¡. s¡Ap¡A¡ L$üy„ S>¡ L$pfZ’u
Bdpd¡ lºk¥“ (A.k.) L$sg ’ep s¡dS> dfhp“uep¡ A“¡
Aåbpkuep¡“p hMsdp„ S>¡ L$pfZ’u riApl“p V$p¡m¡ V$p¡mp„
þneŒu Ëtr÷Ë - 14
L$sg ’ep„ s¡ S> L$pfZ’u sdp¡ ‘Z L$sg ’pAp¡ R>p¡. Ap‘¡
afdpìey„ s¡ gp¡L$p¡“p¡ A„Åd iy„ ’ep¡ s¡ ‘Z L$p„B ÅZp¡ R>p¡ ? L¡$
ApS> ky^u sdpd Bõgpdu s¡d“¡ ^u½$pf¡ R>¡, A“¡ Myv$p“y„
afdp“ R>¡ L¡$ d“ L$sg dp¡Ad¡““ dp¡sAçd¡v$“, aS>TpAp¡lº
S>lßd Mpg¡v$u“ aulp
A’p®s S>¡ L$p¡B dp¡Ad¡“u““¡ ÅZu“¡ L$sg L$f¡ s¡“p¡
bv$gp¡ S>lßd R>¡ s¡dp„ fl¡i¡.
A¡ dyS>b v$p¡TM“p “uQ¡“p sbL$pdp„ A“¡ v$yr“epdp„
‘Z ‘p¡sp“p bv$ Adg“u kÅ ‘pçep s¡ rhQpfp¡, Ap“p
S>hpbdp„ A¡ kh£A¡ L$üy„ L¡$ Sy>h¡ s¡d ’pe ‘Z lh¡ sdp¡“¡
dy¼s L$fhp“p “’u, sdp¡“¡ S>êf L$sg L$fuiy„.
A¡ ‘R>u Ap‘¡ OZu lºˆ>s sdpd L$fu A“¡ gp„bp¡
hpv$rhhpv$ ’ep¡ s¡’u v$yíd“p¡ L„$V$pmu Nep A“¡ h^pf¡ kbf “
L$fsp„ S>‰pv$“¡ lºL$d L$ep£ L¡$ lh¡ Ap fpaTu“¡ hps L$fhp v$¡hp“u
azfks Ap‘p¡ “l] L$p¡B hpsdp„ Æsu iL$sy„ “l] A“¡ S>¡ kÅ
dyL$f®f ’B R>¡ s¡ ‘|fu L$fp¡.
S>epf¡ S>“pb L$pTu kpl¡b¡ Å¡ey„ L¡$ Ap gp¡L$p¡ Bdpd¡
lºk¥“ (A.k.)“p L$psugp¡ L$fsp„ L$p„B Ap¡R>p “’u s¡’u kdS>ep
L¡$ lh¡ S>êf L$sg L$fi¡ s¡ hMs¡ Ap‘¡ afdpìey„, sdp¡ L$sg S>
L$fp¡ R>p¡ sp¡ lh¡ h^pf¡ dlp¡gs “ dp„Nsp aL$s b¡ fL$ps
“dpT ‘X$hp“u dp¡lgs dpNy Ry>„, Ap kp„cmu A¡L$ qfhpes
dyS>b s¡ ‘pjpZ úv$e“pAp¡A¡ “dpT“u ‘Z dp¡lgs Ap‘u
“l] A“¡ A¡L$ qfhpes dyS>b L$üy„ cg¡ “dpT ‘X$u gp¡,
þneŒu Ëtr÷Ë - 15
S>epf¡ Ap‘ “dpT’u apf¡N ’ep Ðepf¡ A¡L$ qfhpes dyS>b
s¡ Apgudp¡A¡ ‘p¡sp“¡ lp’¡ A“¡ buÅ L$p¡g dyS>b S>‰pv$p¡A¡
dTg|d “yf¡ Myv$p“¡ L$p¡fX$p dpfhp iê L$ep®, A“¡ ’p¡X$pL$ L$p¡fX$p
dpfhp’u Ap‘ iluv$ ’B Nep A“¡ Ap‘“u ‘pL$ êl S>ßsdp„
‘fhpT L$fu NB lsu sp¡ ‘Z s¡ Tpgudp¡A¡ W$fph¡gu rinp
‘|fu L$fhp kp¡ L$p¡fX$p dpep® ‘R>u Æc M¢Qu gu^u, kuky Nfd
L$fg¡ y„ Nmpdp„ f¡X$ey„ R>¡hV$¡ L$sg ‘Z L$ep®, Ap‘“¡ L$sg L$fhp“u
S>Áepdp„ B¿s¡gpa R>¡, L¡$V$gp„L$ L$l¡ R>¡ L¡$ “kpfp“p L$b°õsp“
‘pk¡ gB S>B“¡ L$sg L$ep®, L¡$V$gpL$ L$l¡ R>¡ L¡$ S>d“p “v$u“p
L$p¡B “pmp ‘pk¡ L$sg L$ep®, L¡$V$gp„L$ L$l¡ R>¡ L¡$ lpg Äep„ L$g¡L$V$f
kpl¡b“u L$Q¡fu R>¡ Ðep„ ‘l¡g¡ rkL$Þv$f gp¡v$u“u dõÆv$ lsu
Ðep„ A¡ gp¡L$p¡ c¡Np ’ep lsp A“¡ Ðep„ S>“pb L$pTu kpl¡b“¡
bp¡gphu hpv$rhhpv$ L$ep£ A“¡ Ðep„S> Ap‘ ApMfu b¡ fL$ps
“dpT ‘X$ep s¡“u kpd¡S> Ap‘“¡ L$sg L$fpìep ‘R>u Ap‘“u
gpi L$õkpbp¡ bL$fp„ L$p‘sp lsp s¡ Y$p¡gu Mpf“pgpdp„ Mfpb
bv$bp¡hpmu S>Áepdp„ “pMu v$u^u Ðep„ ÓZ v$uhk ky^u Ap‘“u
gpi ‘X$u flu, L¡$V$gp„L$ L$l¡ R>¡ L¡$ Ap‘“y„ dL$p“ Äep„ lsy„ s¡“¡
L$pÆhpX$p¡ L$l¡sp Ðep„S> iluv$ L$ep® ‘Z gpi“¡ Mfpb
bv$bp¡hpmu S>ÁepAp¡dp„ “pMu v$u^u.
þneŒu Ëtr÷Ë - 16
hprj®L$ dS>gukp¡
A¡ S>“pb“p¡ fp¡Tp¡ b„^pep ‘R>u L¡$V$gp„L$ kpl¡bp¡ Ðep„
hprj®L$ dS>gukp¡ L$f¡ R>¡, Ap‘“u haps“u spfuM¡ S>¡ gp¡L$p¡
kfL$pfu kh}kdp„ lp¡e R>¡ s¡Ap¡ ifuL$ ’B iL$sp “’u s¡’u
lºspi“u“p sl¡hpfp¡dp„ ‘p„Q qv$hk“u fÅ lp¡hp’u A¡ hprj®L$
dS>gukp¡“¡ A¡ qv$hkp¡dp„ L$fhpdp„ Aph¡ R>¡, s¡“p¡ âp¡N°pd v$f
hj£ ‘¡‘fp¡dp„ R>‘pe R>¡, s¡’u rlÞv$yõsp““p dilºf hpA¡Tp¡
A“¡ TpL$ufp¡ Ðep„ Åe R>¡, A“¡ ÓZ qv$hk dS>gukp¡“p¡ S>gkp¡
ep¡S>hpdp„ Aph¡ R>¡.
Mpk L$fu“¡ s¡ dTpf“u dS>gukp¡dp„ qv$hk¡ A“¡ qv$hk¡
fp¡“L$ h^¡ A¡ dpV$¡ S>“pb dp¥gp“p “pkuf lºk¥“ kpl¡b
L$uågp (A.d.)A¡ AÐe„s L$p¡rii L$f¡gu A¡V$gy„ S> “l] ‘Z
S>epf¡ Ap‘“p¡ ApMfu hMs Apìep¡ Ðepf¡ hkues L$fu L¡$
dpfu gpi“¡ ApN°pdp„ v$a“ L$fÅ¡, S>¡ rhi¡ fpl¡ “Ås“p
51 du kpg“p 10 dp„ A„L$dp„ gM¡g R>¡.
Ap‘“u gpi“¡ Nyõg L$a“ Ap‘u, “dpT ‘Y$u“¡
gM“Ddp„ Adp“s fpMhpdp„ Aphu lsu A“¡ ‘R>u k“
1362 fbuDg Aìhg“u gNcN 15 du spfuM¡ A¡
S>“pb“p fp¡Tp dybpfL$dp„ v$a“ L$fhpdp„ Aph¡g, lÅfp¡
riepAp¡ ifuL$ ’e¡gp s¡dS> rlÞv$“p Ap¡gdp A“¡ TpL$ufp¡
‘Z sifua gpìep lsp.
þneŒu Ëtr÷Ë - 31
* rhgpv$s :
rhgpv$s“u spfuM rhj¡ A¡V$gy„ dm¡ R>¡ L¡$ Ap‘
rlS>fu k“ 956dp„ Cfp““p„ il¡f iyõsfdp„ ‘¥v$p ’ep
iyõsf“¡ Afbu qL$spbp¡dp„ syõsf gMhpdp„ Aph¡ R>¡.
* spAgud (rinZ) :
iê$Aps“u spgud Dgyd¡ AL$gu A“¡ Ly$fAp“ A“¡
lv$ukp¡“y„ Bëd s¡dZ¡ ‘p¡sp“p hpguv$’u s¡d“p hs“
iyõsfdp„ S> gu^y lsy„. Ap‘“p Dõspv$p¡dp„ duf kaueyØu“
A“¡ duf S>gpgyØu“ dp¡lçdv$ kÖ ‘Z lsp.
* dilv$dp„ âh¡i :
gNcN 23 hj®“u Dd°dp„ rlS>fu k“ 979dp„
iyõsf’u Tuepfs dpV$¡ A“¡ h^pf¡ Cëd lp„rkg L$fhp A“¡
sTL$uA¡ “ak dpV$¡ dilv$¡ dyL$Øk¡ fuThu sfa fhp“p ’ep
A“¡ dpl¡ dybpfL¡$ fdTp“dp„ dilv$ ‘lp¡Ãep A“¡ v$u““y„
Bëd A“¡ lL$pA¡L$“u KX$u kdS>Z dpV$¡ L$pe®fs ’B Nep.
dilv$d p„ Ap‘ (A.f)A¡ dilºf Apgud¡qv$“
dp¥gp“p Aåv$yg hpluv$ rb“ Agu Ly$v¹k kfl“p v$k®dp„
rifL$s L$fu.
* L$pTu “yê$‰pl“u rlÞv$yõsp“ sfa rlS>fs :
bpf hj® dilv$¡ dyL$Økdp„ spgud A“¡ sfbues
‘yZ® L$ep® ‘R>u iìhpg drl“p“u iê$Apsdp„ rlS>fu k“
þneŒu Ëtr÷Ë - 34
993dp„ Ap‘ rlÞv$õy sp“ sfa rlS>fs dpV$¡ “uL$þep. dilºf
A¡ R>¡ L¡$ Ap‘ rlÞv$õy sp“dp„ ku^p v$fbpf¡ AL$bfdp„ ‘lp¢Ãep.
AdyL$ gp¡L$p¡A¡ Ap‘“u rlS>fs“y„ Akg L$pfZ A¡hy„ bep“
L$ey¯ R>¡ L¡$ s¡ kde¡ dilv$dp„ kss dykubsp¡, v$v$®“pL$
b“php¡, bNphsp¡ A“¡ BÞL¡$gpbpsp¡“y„ ’hy„ A“¡ s¡ kde¡
rlÞv$yõsp“dp„ dp¡Ng bpv$ipl AL$bf“p¡ kde lsp¡. A“¡
s¡“¡ ip„rs A“¡ kgpdsu“p¡ kde dp“hpdp„ Aphsp¡ lsp¡.
Ap’u Ap‘¡ A¡lg¡b¥s (A.dy.k)“y„ Bëd A“¡ rièes“p
âQpf dpV$¡ Ap Tdu““¡ ‘p¡sp“u l„d¡ip“u fl¡hp“u S>Áep
L$fpf v$u^u.
Crslpk s¡ hps“u Nhplu Ap‘¡ R>¡ L¡$ AL$bf“p
v$fbpfdp„ OZpb^p riApAp¡ dp¡V$p dp¡V$p Ap¡lv$pAp¡ ‘f
lsp A“¡ AL$bf’u OZpb^p “Tv$uL$ lsp. s¡dp„’u
bufddMp“, AguL$guMp“, duf dys®Tp iufau, lºk¥“
Mp“ V$L$fel, i¥M dybpfL$‰pl, Abyg aTg, a¥Tu, lL$ud
Abyg asl Nugp“u A“¡ aslº‰pl iufpTu lL$ud Abyg
aTg rlS>fu k“ 983dp„ rlÞv$yõsp“ Apìep lsp A“¡
AL$bf“p “ÆL$“p hsy®m dp„l¡“p dpZk b“u Nep lsp.
D‘f bsph¡gp “pdp¡dp„’u aslº‰pl iufpTu A“¡
lL$ud Abyg asl Nugp“uA¡ L$pTu “yê$‰pl“u Ap¡mM
A“¡ ‘qfQe bpv$ipl AL$bf’u L$fpìep¡. s¡ kde¡ AL$bf
þneŒu Ëtr÷Ë - 35
gplp¡fdp„ lsp¡. b¡ hj® ‘R>u Ap‘ AL$bf“p lºL$d’u
L$pTueyg L$Tps dy¿e Þepe^ui“p„ Ap¡lv$p D‘f Apìep
lsp. ‘f„sy Ap‘¡ Ap Ap¡lv$p“¡ “uQ¡ dyS>b is® kp’¡ L$byg
L$ep£
* Þepe^ui“p„ Ap¡lv$p dpV$¡“u is® :
Ap‘¡ AL$bf’u L$üy„ L¡$ lº„ Ap Ap¡lv$p¡A¡ ifs“u
kp’¡ õhuL$pfui L¡$ lº„ Myv$ ‘p¡sp“u “Tfueps A“¡ v$gugp¡
^fphy„ Ry>„ s¡dS> lº„ dkpA¡g dpV$¡ Qpfp¡ auL$l (l“au, ipa¡C,
dpguL$u A“¡ lçbgu qaL$l)“p¡ L¥$v$u “’u kdS>sp¡ ‘f„sy lº„
Ap Qpf¡ auL$l“u blpf“p¡ a¢kgp¡ “rl Ap‘y„. Ap Qpf¡e
auL$l D‘f’u “suÅ¡ d¡mhu“¡ ‘R>u a¢kgp¡ Ap‘ui. (L$p¡C
A¡L$ qaL$l dyS>b a¢kgp¡ “rl L$ê„$)
bpv$ipl¡ Ap is® L$byg fpMu Äepf¡ L¡$ L$pTu “yê$‰pl
dTlb¡ Cdpduep dyS>b S> QyL$pv$p¡ L$fsp lsp, Äepf¡ gp¡L$p¡
s¡d“p QyL$pv$p D‘f A¡As¡fpT (hp„^p¡) L$fsp sp¡ Ap‘ s¡d“¡
Ap Qpf qaL$ldp„’u L$p¡C A¡L$ qaL$l“u fp¡i“udp„ QyL$pv$p“¡
kdÅhu v$¡sp. Aphu fus¡ ‘n‘psu A“¡ lkv$ L$f“pfpAp¡“y„
id®“u kp’¡ dp¡Yy$„ b„^ ’B S>sy„, ‘f„sy s¡Ap¡“p ‘n‘psu
hgZ A“¡ lkv$dp„ h^pfp¡ ’sp¡ Nep¡, ‘f„sy AL$bf“p
Tdp“pdp„ ‘n‘psu A“¡ lkv$Mp¡fp¡“y„ L$C “ Qpëey„ A“¡
s¡d“p jX$e„Óp¡ “pL$pd ’B Nep A“¡ s¡ gp¡L$p¡ L$pTu
þneŒu Ëtr÷Ë - 36
“yê$‰pl“¡ L$p¡C “yL$kp“ “ ‘lp¡QpX$u i¼ep, Ðep„ ky^u L¡$
AL$bf dfu Nep¡ A“¡ s¡“p¡ v$uL$fp¡ “yê$Øu“ S>lp„Nuf s¿s
‘f Apìep¡ A“¡ s¡ bpv$ipl bÞep¡. S>lp„Nuf“¡ il¡Tpv$pA¡
kgud ‘Z L$l¡hpdp„ Aph¡ R>¡. kgud rQísu S>lp„Nuf“p¡
kgplL$pf lsp¡. ‘f„sy AdyL$ qfhpesp¡ dyS>b kgud
rQísu“u v$p¡Ap“p L$pfZ¡ S> S>lp„Nuf ‘¥v$p ’ep¡ lsp¡ A“¡
s¡“p “pd ‘f’u S> kgud “pd fpMhpdp„ Apìey„ lsy„.
* Mygpkp¡ :
AL$bf“u fpS>^p“u gplp¡fdp„ lsu ‘f„sy rlS>fu
k“ 981dp„ s¡dZ¡ qv$ëlu“u “ÆL$ edy“p “v$u“p qL$“pf¡
“hy„ il¡f hkpìey„, S>¡d“y„ “pd AL$bfpbpv$ fpMhpdp„ Apìey„
A“¡ s¡“¡ S> ‘p¡sp“u fpS>^p“u L$fpf v$u^u. ‘R>u’u Ap
il¡f“y„ “pd ApN°p ’ey„, S>¡ ApS> ky^u Ap S> “pd¡ R>¡.
S|> “u qL$spbp¡ dp„ L$pTu “yê $‰pl iy õsfu“y„ v$a“ õ’m
AL$bfpbpv$ gMhpdp„ Apìey„ R>¡.
* v$p¡õsp¡“u dp¥s A“¡ dv$v$Npfp¡“y„ Qpëey„ S>hy„ :
L$ p Tu “y ê $ ‰ pl ‘p¡ s p“p Ady L $ v$ p ¡ õ sp¡ A“¡
Qplhphpmp A“¡ bpv$iplp¡“p hapv$pf gp¡L$p¡“p BÞs¡L$pg
A“¡ ‘p¡sp“p dv$v$Npfp¡“u L$du“p L$pfZ¡ b¡kyLy$“ A“¡
ìepLy$m lsp A“¡ s¡ L$p¡riidp„ lsp L¡$ Cfp“ ‘fs Qpëep
Åe ‘f„sy s¡d“u Ap L$p¡rii L$pçepb “ ’C. lL$ud Aåv$yg
þneŒu Ëtr÷Ë - 37
Nugp“u“p¡ BÞs¡L$pg ‘Z AL$bf bpv$ipl“p ApMfu
Tdp“pdp„ ’B Nep¡ lsp¡. Ap’u Ap‘ A¡L$gp ’B Nep
lsp. S>lp„Nuf“p kdeL$pmdp„ AdyL$ ‘n‘psu kyßuAp¡ L¡$
S>¡ Ap‘“p’u v$yíd“u fpMsp lsp, s¡ gp¡L$p¡“u v$yíd“u“p
L$pfZ¡ Ap‘“y„ Æh“ k¿s ’B Ney„ lsy„. Ap rhj¡ Myv$
L$pTu “yê$‰pl“y„ bep“ Ýep“ Ap‘hp gpeL$ R>¡ L¡$ Ap¡gdpA¡
A¡lg¡ kyßs s¡d“u Sy>“u ‘f„‘fp dyS>b lpL$ud“¡ (fpÅ“¡)
buÅ“p rhê$Ý^ bl¡L$phsp A“¡ s¡dp„ Mpk L$fu“¡ riAp
Aprgdp¡“u rhê$Ý^ OZu k¿s fus¡ lpL$udp¡“¡ bl¡L$phsp.
Ap’u Ap‘ afdphsp L¡$ AdyL$ A¡lg¡ kyßs“u v$frdep“
fuhpS> lsp¡ L¡$ S>epf¡ lv$uk A“¡ dp¡AÆT“ydp hps“p
dsgb“u kpd¡ ApÆT A“¡ gpS>hpb ’B S>sp.
A“¡ S>epf¡ lv$uk A“¡ dp¡AÆTp“p A’®“u kpd¡
‘p¡sp“p Sy>Ì$p Öôp„sp¡ Mp¡V$p kprbs ’sp Ðepf¡ v$yíd“p¡
S>hpb Ap‘u iL$sp “ lsp A“¡ Cëd“u fp¡i“udp„ L$p¡C
âñ“p¡ DL¡$g “ gphu iL$sp sp¡ sëhpf, gpL$X$u A“¡
L$gdsfpiu hX¡$ s¡d“p’u hpv$-rhhpv$ L$fsp A“¡ s¡dp„ ‘Z
lpf“p¡ kpd“p¡ L$fhp¡ ‘X¡$ sp¡ s¡“p ‘f sp¡lds gNphsp
A“¡ lpL$ud“¡ s¡“p rhê$Ý^ L$p“ c„c¡fZu L$fsp A“¡ Ap
L$pe®dp„ ‘Z kam “ ’pe sp¡ s¡“p dp¥s“u sdßp L$fsp.
lkv$Mp¡fp¡ Ap l„d¡ip L$p¡riidp„ fl¡sp L¡$ L$p¡C ‘Z
þneŒu Ëtr÷Ë - 38
fus¡ L$pTu “yfy‰pl“y„ riAp lp¡hy„ kprbs ’B Åe. Ap’u
A¡ gp¡L$p¡ AgN AgN âL$pf“p âñp¡ L$fsp. Brslpkdp„
OZp b^p âk„Np¡ dp¥Sy>v$ R>¡.
(1) dy[ãsAp¡A¡ A¡L$ qv$hk kp„cþey„ L¡$ L$pTuA¡ Agu
(A.k.) dpV$¡ Aõkgpsp¡ hk‰d iåv$ hp‘ep£ R>¡ Ap’u
s¡ gp¡L$p¡A¡ s¡“¡ rbv$As L$üy„ A“¡ L$üy„ L¡$ Ap hp¼e
(Aõkgpsp¡ hk‰d) fkyg¡ Myv$p (k.A.h.) dpV$¡ S> Mpk
R>¡ A“¡ Ap fus¡ Ap‘“p M|““¡ lgpg lp¡hp“p¡ ashp¡ Ål¡f
L$ep£. b^pA¡ Ap ashp ‘f klu L$fu v$u^u A“¡ AL$bf“u
‘pk¡ dp¡L$ëep¡. b^pA¡ kluAp¡ L$fu lsu ‘f„sy A¡L$ dyãsuA¡
klu L$fu “ lsu A“¡ Ap ashp“p¡ rhfp¡^ L$ep£ A“¡ A¡L$
i¡Af gMu“¡ AL$bf“u ‘pk¡ dp¡L$ëep¡.
ANf gldp¡L$ gldu Ap lv$uk¡ “bhu R>¡ sp¡ ‘R>u
k‰¡ Agp rh“p “pd¡ Agu b¡Av$bu R>¡.
AL$bf ‘f Ap i¡Af“u A¡hu Akf ’B L¡$ s¡
L$pTu“p L$Ðg’u a¼s v$yf S> “ füp¡, bëL¡$ s¡“p qv$gdp„
L$pTu âÐe¡ dp¡låbs h^u NC.
* L$pTu “yê$‰pl kpl¡b“p âL$pi“p¡ (qL$spbp¡):
kãhu lºLy$ds“p kdedp„ Ap‘“p¡ iydpf dlp“
Apgudp¡dp„ ’sp¡ lsp¡. Ap‘ i¥M blpC (f.A.)“p
kdL$pgu“ lsp L¡$ S>¡d“p¡ iydpf blºS> byrÙipmu gp¡L$p¡dp„
þneŒu Ëtr÷Ë - 39
’sp¡ lsp¡.
Ap‘“u qL$spbp¡“u k„¿ep gNcN 140 qL$spb,
kpdreL$p¡ A“¡ “p¢^ (azV$“p¡V$)“p õhê$‘¡ dp¥Sy>v$ R>¡ A’hp
buÅ Apgudp¡“u qL$spbp¡dp„ dp¥Sy>v$ R>¡.
Ap‘ ipefu“p¡ ip¡M ‘Z ^fphsp lsp A“¡ “Td
A“¡ s¡“p v$f¡L$ âL$pfp¡“p„ bpfpdp„ r“‘yZsp ^fphsp lsp.
Ap‘“p AiApf“p L$gpd ‘Z dp¥Sy>v$ R>¡ Ap‘“y„ D‘“pd
“yfu lsy„. Ap‘ Afbu A“¡ apfku b„“¡ cpjpAp¡dp„ i¡f
L$l¡sp. Ap‘“u dilºf qL$spbp¡dp„’u Ap Qpf qL$spb blºS>
dilºf R>¡ (1) A¡lL$pLy$g lL$L$ (2) dÅgukyg dp¡Ad¡“u“
(3) Ag khpf¡dyg dp¡lf£L$p (4) dkpA¡byÞ“hpkub
A‰pdp Adu“u (f.A.)A¡ s¡d“u qL$spb ip¡lv$p
hg aTugsdp„ gNcN A¡L$kp¡ L$fsp h^y ApV$}L$gp¡ A“¡
azV$“p¡V$“p¡ D‰¡M L$ep£ R>¡ A“¡ s¡hu S> fus¡ Apesy‰pl
k¥ev$ iplbyØu“ lºk¥“u dfAiu “S>au A¡ A¡lL$pLy$g
l½$“p ÓuÅ cpN“u âõsph“p“u azV$“p¡V$dp„ leps¡ L$pTu
iluv$“p “uQ¡ dyTpsl h dhgyL$psl“p„ iuj®L$ “uQ¡ 140
qL$spbp¡“p¡ D‰¡M L$ep£ R>¡.
* ilpv$s kde“u fus :
ilpv$s“p¡ âk„N A¡ dyS>b R>¡ L¡$ s¡ kde¡ S>lp„Nuf
fpS>Npv$u ‘f Apìep¡, s¡ kde¡ L$pTu “yê$‰pl Ap¡lv$A¡
þneŒu Ëtr÷Ë - 40
* ilpv$s“u spfuM:
“uQ¡ dyS>b “p¡ i¡f ‘f’u Ap‘“u spfuM¡ ilpv$s
Mbf ‘X¡$ R>¡.
AaS>v$“p L$pev$p dyS>b AãTpgyg A¡bpv$ bfpbf
1019 ’pe R>¡
A“¡ s¡S> fus¡ L¡$lhpe R>¡ L¡$ k¥ev$ “yê$‰pl iluv$ =
1019
26 fbuDg ApMf rlS>fu 1019“u A^} fpÓ¡
Ap‘“u ilpv$s 64 hj®“u Ddf¡ ’C.