Beruflich Dokumente
Kultur Dokumente
t
tk
10.
1.
V.
Presented
to the
ii
'.
ii I
Vi*
mnmidiUnt
bc^
Serfc
^tit^ m\>
f tiegf^tttitg.
Sunfter
SSanb.
55
c f
n,
bei
gcrbtnanb Summier.
18 3 3.
ie
gelbje
nn
in
1799
Stalle unb
Ht ^^mn*
t^ct ^^if.
n t
e 1
a f f
be
SB et
1*T
>;-;
6et g
buTii-Ttr^
mm
e t.
183 3.
u
(Ol
MHia
f)
lanb.
!Der rj()erjo3
eife
^axl
.
3ourban
bei
tocfad).
bc0
gelbjucj^.,.....,..
,,
1.
3
15
. . . .
2. 3.
i.
Un
gclb^ug....
23
32
UntcritoIien$....,....,......,......M.......,M....M..
5.
gplgevun^cii
au0 bcm
S3i(}eri9cn
,,.......
fr
Un
Olperation*
34
6.
SBirf[icl}er getb^ug^plaii
bciber Steife.,
erffnen ben S^^bjug
ernidf)tet
.
.
7.
8.-
S'^w^bati
2}?affena
unb S3ernabott
mit
feiner
49 69
fOiitte
ia^ ^cxp^
^on
5tuffenberg
.
im
S^^einf^att.. ......,,,........,,...
,.....,
72 84
Sufer^
9.
10.
^t^oUc^
ernic^tet ba^
^or^ on Saubpn
ein
bei
unb 2e onrbe
.
.
fc^Igt
anbere^
9?nuber0..,..
97
104
11.
teung yon
fcf)(cicjt
12.
er
(Sr5l)er50g
^arl
3ourban im treffen
0(?eracf)
, 13.
..
112
(Sd)lacf)t
S'Jiicfjug
Ui (^Mad)
Wn
25.
fmra...,.,...,........,,.,........
122
14. 15.
Uw
9'itl)ein
.....
138
142
^etractjtung.
Smeiter
3Ibfcl)nitt.
16.
167
17.
d^erer
greift
5?i*ai)
an.
^i^id^te
Ui
*
^ajIrengO; 35e*
rona^
172
VI
18.
Qc^t
Sxvcii)
jum
Eingriff
ber.
0(^lac()t
bei
SJJagnaiio
^j^^
teil
.
.
5. 2(pn(
194
bet*
,
19.
^cf^ug
Uv
granjofen
tie 5(bba
,
205
207
ber
20, 21.
SBetrac^tmig
uTOnvDTO
greift
bie
granjofen
hinter
5lbba
m.
220
239
22,
S5efracl)tung
(uwcirott) marfc^irt
23.
an ben
^0
jurdf.
,
,.,.,..
244
256
24,
iD^oreau
jietit
ftd)
in t^U
^penninen
,
treffen bei
^ai
25.
^Betrachtungen,
^ie gran^ofen.
^k
SSerbnbeten
268
i^ritter 5(bfd)nitt.
S)ie
bUxd^a
t^ertreibett
bk granjofen an
liefern
t)ie
^raubdnbtett/ gefeit
cif c
26. 27,
9f?eue SSet^altniffe in
289
291
SBeKegarbe
t)ertreibt
au6
bem
i!)in|]ert()a(e.
Slprif......
S:i)eile....
cUd)t
.
hei 2:aufer
unb
99^n|ler ben 4.
23.
29,
Titnc^
SDlad)t^^
294
.
. .
304 310
312 315
30. 31,
mlpt ba^
33eltlin
ijergeblic^
SUiai......
..,
,
oge
greift
ben t. Sucienjleig
m.
@efed)t
,
beim
.
(St. 2ucienf?eig
,
ben
1.
32.
Snfurreftionen
,.....,
33.
W
.
italienifd)e
,..
318
au
,..
34.
SBeUegarbe
unb
oge
bertreiben
,
hi^
granjofen
,
raubnbten. .,,. .
.
. 5.
.
,
321
35. 36.
S^^JitMi
330
,
er
335
37.
38.
(St. ctt()arb..
hd
,
Sricft.
Raffena
,
get)t
mat juv^
.
.,.......
39.
>abbicf
Stauen abgerufen
.
.
40. 41.
S)ie fft^eid}er.....
.,..
^ie
grausofeiT.
390
VII
fSicttn
gor^fcgung
2tbfd)nitt.
gelb^u^ in gtalien.
i)ona(t>
utvarow
fc^lgt
^ac*
an
ber Xreb^ta.
42.
SO^flc^onalb
tiidft
au
tintetitalien
gegen
ti'e
5Ipeimis edte
nen or
.
401
43.
406
te6
44.
^etradjtungen ber
Un
Entwurf
franjOTcl)en Sin*
Qm
.
411
bringt ber
btc Slpenninen
*
45.
2}iactonalt)
or unb
fcl)I9t
427
18. unb 19. Sunt..
46.
47.
%xMia
t)cn VI.,
445 467
.
. .
S^cFjug 9}tacbonaIb6
48. 49.
(Bcxxm an
475
483
'gnftcr
2lbf(^)nttt.
^llejfanbria.
umarom
(Seite
,
.
50.
51.
0uwarow0
489
493
,
.
52. 53.
54. 55. 56.
in iO^ittel*
unb Unteritalien
gaa on
. . .
S)ie (^6:)M)t
m\
^Betrachtungen ber
(^6:)Ud)i Don
%\\
Tmx
rut)ig
(guwarow
Sanarp.
bleibt
h\<^
feinem 2(bmarfd)e
,
am
539
Sprtona
ft....
...,
YIII
35
(Beitt
e r
id^
1^ tttigett*).
ben
ganjen
55ant)
lie^
89,
^k
nb
5ei(c
4,
14 nb turc^
ffatt
^effolei
jlatt
100, 103, -^ 105, HO, 112, 121, 147, 180, 180, 191, 195, 225, 265, 295,
*>
^effalu^.
cinise
y
SWale
lieg
@dte lOl
5
lieg
2Janttro(aliac&
55allat)olabac^.
y
^att <^lanber.
12
14 5 18 16 16 9
9 13 .16 7 6
d;(ubern0
@.
10.6,
V
jJatt
miti
lieg
lieg lieg
t>.
3. 1^ ^ He
jlatt
55tuben}
WUtii.
eubIoc(^
eenblac^.
u. lieg
ep ti mer
jlatt
jiatt
eptiner. ^'
lieg
5ncaffi
3W.
/
,
(lampoxa Gomini: (Jompara) ftutt aprino. ^biefetbal mt biufetl)al. ^ nb fter Ue^ 55uttapreba flatt 55uttaprebo. /
iki
lieg lieg
y
Uc^
lieg
t>.
^rouot
u.
unb
febr
oft
jjatt
auf
bett
,
folenben
eiten
X\)avxen
<Die
iitige
i^^ureau.
rit)l;nun0
meiner ^eiblfe
bei
Jperouggabe
biefel
biefelbe
Hi^
ber 5^ac^laf
jelici
boc^ere^rten S!)?anneg,
tiefjlen
i^ummer
mu, wirb
bgebrucft
Sort ^injugefst
U^t\)t in ber
ber
gejl rieben
wrbe," unb
ierten
3)?ittt>irfung
bem ^ruc!e Ui
?Sanbeg (^elbjug on
ic^
1796) nb beg
tjcrliegenten fnften
^nbeg
wrbe
tk
eigentlicben ^rucffebler er
on einem anbere
tk
menben 5^amen
geblieben finb.
woburcj benn
bie
W^
t^
^
^ag
jinb aber
U^t
ber
^ccnbigung nabe.
'e^el.
3SB
J^;;
tt
g.
jk
mt>
Betben eftjt5ge
in
^talim
t)tt
tjer
fonnen m4?(
einanber getrennt
i^nen
einen
groen Zf^dt
weil
einan*
ber eingreifen.
emeinfd^afrtidS? geboren
lel^rreic^pen
jte
ju ben bebeutenbjlen
SEBtr
unb
In
ber
ganjen
t)on
i?rieggef4)icib(e.
fe^en
t^nen
4 gelb^erren
groem Ovufe
l^anbeln/
un^aron?/
t)on ben
nb 5Kaj]ena; nb
eneralen
jn^citer
Orbnnng
jtnb
fe Sourbe/ SDJacbonalb/
Slela,
t>a$
ber
anbern @eite
jiemlid^
25ejte
wa
aber
2In
35egeben^eiten
mt
in
i^nen
eine
7 ^aup(*
groe 9(n*
f4)la4)ten,
3 erjwungene gluiibergnge/
unb
bic j!anbaftejle
SSert^cibigung
in
aS8irffamfei(
gefegter
ebirg0(ieDungett
Sfllgemeine ^cr^altnifle.
Erffnung
i)C6
gelbjugc^ in
eutfc^(an&.
Sie
er
Sr5f)ev}09
^av(
3ouvDan
bei
tocfad^.
.1.
<)3olttifcr;e
ferpltniffe
l>et
rffnun
l>ea
Selbjtige^.
;C^ic
5i'^"S<>fett l^atfen
halb
m^
htm "S^ktm
Dott
Kampo
gormio/
namlidE?
&aa*
bk
tm gerumt
renjc ber
RcpuSIif
mb
in
Scutfd^Ianb
l^infer
ben Otl^cin,
l^ier
it)el(f?e
taatett
gegen
bie
cialpinifd^e
ma)m
unb
feinen
lombarbifd^cn ^rot)mjcn
brei
genommen nb
i^re
'S.ruppen
in
ie
ber
eine
in Italien
ii$
bcm Flamen
^ec^.
be 9veic[;6fontingente
jttJifd^en
erf^anblungen
bcfiJ
jur 2(6fd;Iieung
Dveid;frie*
biz (?reiit)cr in
einem
in
bie
geheimen
2Irtifcl
Sampo gormio
Ratten;
mim
t)er
hk bmtf)m
9ci|!Iid;ctt
gtlifcit
f
ju
bic
burdE?
afu*
mit
ble
larifa(itt
SJcftguticjctt
bemcrfflctligenbcu
irc 'Slruppcn
mit)
gntf^byungm
2(f4)l
giranjofcn
nid;t
emgc^en tvodtcn,
bc
inctt
ontmgctttc
xxamcntli^
al bt
jurucfjujie^cti,
ba
bk &taht ^encbig
|te
nid^( cl^ce
feilt
cmraumcn
tvodfeit
im
35cft^
t)Ctt
SWaittj
btt j\ut:fr(!/
fa
ftct)
bcflctt
gcttot^igt/
Bel^anbeft
n)enn
id^t
fein
feinbfelig
tmb
aud^ au
ert^eiteit.
@o
fam
in
biefe bie
25offii>erf
d^wertt)ou
fireid;
^anbe
ber
granjofe.
ie bergabe
9BodE?en fpater.
^ mag
natt^gemacl;t
fein
ob fTreid;
'^cit geit?innen
bnrd;
n?o(Ite
bm um
nnb burd;
gegen
neue
politifc(?e
^^erbinbungen
cim
fold^e
^a^t
granfrcicf)
aufjubringen
ober ob
ftd[)
ba
auf einen
lanc^
ernten
Srfolg jn
red^nen
fei/
cim ^zit
in
bem &tb<infcn
befangen
wat;
auf Unfopen
einjubringen
fleiner
feine
9^erfuf!e
nid[?t
allein
fonbern
dibpxvnnbm
Sranfreicf)
franj6ftfcf?en
mb
ju
mit
ber
einer
j^eranjutt^ad^fen/
bit
^fli^t^
na)gchc
mb
fpater
benu(^t
werben
fonnte,
ober
nm
m^
allen
fid;
Don 9leuem jn
bie
n)iberfe^en.
tvie
jte
93enn
mit
mv
und
SHenfdjen benfen
bie
ffnb,
emiit^^einbrucfen
ein
(anger
Mnglcftid;er
dii^'^
tm^
fang
t)cifcl&l(en
gmccfe in einer
e tvol^l
t)ie
gattj
eitf^egetigefe^tett
5
Sfn*
Derfolgen:
fo
i(l
fel^c
tt)a^rfcf)einli4?
taf im
2tnjt4)tett
beim
ie
franjojtfd&e Dvegierung/
einem bepanbigen
5S5ec|^fel
nb jn einem
bie
fefien
^lan
t>en
J&6(|?fre
fcmmen.
5>a
SJeburfni
unb
Svegung
be
3tgenblicf6 ^errfd^ten
t?on
jebcmal
t)or.
gnr
gcif
be rie
bie
Sampo gormio
jeigfe
gegen ^reu^en
^alte
mb
geringfc|)aige
ant>er
IeicE)guhigfei(.
SSon
feit
preid^ fonnte
man ni^t
ermarfen
biefer
aU ba^
fx)
bem
iilte
t)erunglcf(en
^nbni^ mit
af
Wla(^t
ber
^at
ba 2lnfe|en
ob
bie
jtdE?
beiben
friegfu^renben
ra*
SOlac|)te
granfreid^ nb )preid|)
^ongrejfee?
im 2(nfang be
bcfdi)aftigt
flabter
mit
htm ebanPen
gegen
biefe
f^atttn
in
ber
golge
einmal
^a^t
ben ^errn
ju
fpieten
nb
H^
l^ierin
entferntet
gemcinfdE)aftti4?ee{
giet
fo
fiir
bcibe gelegen
^cihc.
28cnig|?en
hit
fann
man
nr
ber
jeig*
Uc
eringfc|)a^ng
erflaren/
hdbc
tt?al^rcnb
fpater
p4?
i^ibt
m
tvic
fein
^nbnif
bewarben.
3lber
ol^ne Sl^araffer
xt>at
mb
^lge
bie franjoftfcf^e
Stegierwng
ber
mb
immer
fein
bm
95olf
eigen gen^efen
m\b ber
bnrdS?
bit
Sajfenerfolge nb
fe^r
geweigert
tvar^
nb
el^e
noc^
5cp|TeIIng
ec
neuer
pofitifdjjer
^erl^aftuiflc
audf)
ju
benfen tvar,
UJefentlic^en
ter
ra|?at)ter
iloti^rcf
nur
einen
S3orfdS?rir(
gct^an at(c
bit
trieb
nb ber Unruhe
benen
j'eber
in
anbern Reiten
in
gett^cfen
SJewc^ung ju
fe^en.
jte
Januar 1798
biefe^
rcften
in
bic
^^mi^
ber
2(bfic|)t
i?anb
ju
einer
bemofratifi^en
S^tpnilif umjuf(JE?mefjen/
baflelBe
georbnetcn
&aat
neben*
be*
^er
feiner
@c|)ae an @efb
Se^ laf t
bit
ftc|?
unb Sa|fent)orraten ju
ba$
biefer
madE)tigen,
lcid}t begreifen
d^ritt
al
eben
einer
fo
fe^r
SanatisJmu
tvirb.
l^errfdfjfudS^tigen
fein
?ila(^
einigen
blif JU
bit
neue Dvepu*
@tnbe gefornmen,
n?eI4)e0 ftd^
bocj)
imbtcn/
latte,
emt^er
a(
baf
trie
biefer
taat me^r
:mb ju
mt dn
untermorfene
ein t)erbnbete6
betradf^ten
ber
geringe
3Sci|?anb
tt?eld()en
^<^f^^^^
^^^^
^^"^
voit
^^'
bit
ml
mttij wat
tiberatt
ent(!anben unb an
Um
9vom
bicfelbe
bic in
einem SJoIfaufru^r ju
gcfd^jel^enc
be
franj6jifc|)en
hd
ber
c^
fanbtfc|)aft i^ncian
biz
angeflcfften
eneral S)up^ot
einrticfte/
burd^
romifd^e Svepubli!
proflamiren
lie
'tocana
jurucfjujte^en.
pavtt
mit 45/000
SDlann
unter
@egcl
um
Sgi^ptctt
ju
erobern.
Sr
fing biefc
t)on 9)lalta
bet^eiligt
an.
2Benn
)ftvd^
an^ ni^t
bodf)
mt}tt
nid^t
bil^er
jie
fi^ien
unb gngfanb
d^
feinbfelige 3}lac|)t
fo ttJurben
jmi
neutrale
^a^tt
bie
in
ifym
unb
in
tt*
mit
gnglanb
jum
'^^rfei
itriege
gegen
Sranfrei^
t^erbanbeu/
namli*
l^atte
^vu^Ianb.
er
t>on
aifer
feiner
^aul
[xi)
namlid^
pet feinem
feiner
frhen
SJluttec
jJatl^arina
genarrten
Vorliebe
fr
ben SDlalt^efer^
orben
ju
tt)urbe
ber
biefc
fei^
ba
256lferrecf?t t)erle^enbe/
ne afein
t)ernic^tenbe
(Eroberung
feiner
entrffet
ta^
fte
ber einjige
runb
t^ielleid^t
ber
^au^^t^vmb jur
Moa*
So
i^ afferbing
biefe 2Bcife
ba^ blofc
2(cceffoir einer
groen ewalttl^atig*
ber
hitf
tt)ie
man
bod(?
im ^crgkidj? mit
5S}egna|me
t)iel
Sgi^pten bit
t)0tt
SOlalta anfeilen
muf /
|ier ju einer
tt)urbe
groem
aSeranlapng
ate
^aul
e
bei
feinem im ^at^n
l^atte
bxi^
1796
^zx^
erfolgten
pfli4?tung
S'vegierunge^antrittc
abgelel^nt
JU
etfllen
n)elcl^c
Jvatl^arina
eingegangen n)ar#
ranfreidS>
fein
ein
erfolgter
fd)reiben
^zittitt
nur
i(I
Eroberung
fe^r
t)on
bie
^^alta
juju
unb
eeJ
allerbing
gragc ob o^ne
feinen
95eitritt
f^attt.
i(l
t^reic^
fi^
ju
einem
fcl?loffeu
So
bt^
leicht
einjufc^en
ba^
biefe
brci
bie
groen 9lftc
9Koglid(?feit
^?erfud;te
bermut^e
unb
ber
eivattfamfeit
be 5rieben6
ganj
aufl^cben
muten*
^war
bit
8
6|Trc((i&if(f?c
iveld[?c
i^v
SKiniflcr
fccr
anmatti^m
Sfttgclc^cn^dtcn
raf Eobcnjl
mit bcm
tt>ccjett
ttt
t>ci:
SZBicn
^efcibigutig
im 9}ionat SDki
bic
ju
^auptgegcnjlanbc
^ie
blieb
ol^ttc
neue gn^ipc ju
tjcreittigert;
adcin
erfolg.
afe
bie
artJber tarn
man
(tc|>
um
fo
fo trcnigcr
tvunbem
bicfcc
crp n?a^rcttb
fcl^i:
Ottfcrcnjcn
eitlem
unb Oli^t
crmut^igeit
tk
6(!rcic^ci: ju
nmcn
mufte
aleJ
hk^ Sreignif.
ctmdtz
^aar
neue geinbe/
il^rer
t)0tt
ber
^ann
bepe ^truppett/
redE)tl^aItun3 biefer
Eroberung
unb
entfernte bert
nac{?|?e
gelb^errn ben
trirffamfle
imdf)t
man
mal^rfd^einlid^ bodf) fr
bk
mb
Urfa4?e
be
ganj
t)er(ornen
SJajfengleiij^ge*
anfal^,
S5on
biefer ^eit/
namlid^
ab fonnte
man bk
geri4?tet
2tbftcE?t
)jTreic[?
eine blofe
^cin^anbfung
opreidS?ifc|)e
betrac|)ten.
ie
unb
Svcgterung
t^at
aM
9)l6gli4)e
um
auf
einen ttldf^tigen
'^Iraftat
SP
J bringen
2trmec
erpe
@c^on im
2Iugu|i
jeigte
fx)
bk
3n
im Sali ^rcuen
fdtt
|^um "^cittitt
jur iJoalition
beffen
wrbe/
45/000 SOiann
ju
2Irmee
pogen ju
laffcn;
im
ttod;
gaU
^i)thdtm
aict
tvotttctt
6cibe
SKacf?tc
fcn/
miberc
SDkaf regeln
worauf
in ber golge,
hdbm
lanb mit
fc^aftlicl)
?anbng
in
atuflaubunb englanb
^reufen einanber
isia^t
n^ieber
na^er ju bringen nb
lel^tere
jur 'S^eilnal^me
an
hm*
mit ber
1799
feinen
entfdE?eibenben
nfiu
nac|?*
mit
il^rer
^auptma^t Unteritalien
beffelben
Derlaflen
^atun/
bie ge^
hie fej?en
^la^e
n)ieber
abjune^men unb
er
wat
feit
&taatc^ im ^aufe
^er
romifcfjen
t)on
1798, namentlich
muftc
natrlich?
W
ber
Srrid[)tng
neapolita^
fte
Stepublif,
mf(^m
t)on Steuern
fel^r
tl^hti^m
ju
Sanbmc)t auf
^atte
bic6
Hn
bem
gu
iinb
t)n
60/000 59iann
ireftorium
3]atrli(^
t)erborgen
franjojtfi^cn
bleiben
fonnen
ber
J?of t)on
CHeapel
frd^tete
bcl^alb
mit
jebem
2(ugenbli(f
um
fo
me^r
t)on
ber
im
9v6mifdE?en
unb
am
jleg*
^0
al
pel^enben SDtad()t
bie
ber granjofen
angefallen
ju iverben,
3Iufnaf^me
SHelfon
in
be
feinen
t)on
Qlbufir juriidfel^renben
teicfjen
Jg)afett
gerabej gegen
iint
ber
10
mit granfreic^
gnngcn
t)er(?ief.
t^rcm Sntereffe
pel gclaben
tveif
jte
auf
tiefe
3Beife in ^Slta^
jilnben,
ftd^er
bod)
ivabinet
noc|?
ni(i)t
neuen bereinforn*
fid)
furd^teten.
enft man
nod^ btn
bic
nftu^
be
entfd;loffcnen
SRelfon ^inju,
35ort^eile
^orfpiegelungen
bic
ber
grcfen
be6
einer
2(ngnff unb
intriganten
einem
red()tglaubigen
Mhni^
unb
feine SBcife,
^bd)^ anjie*
man
j?ottig
begreifen
n?ie
tm
3\atf^
ber
fTreid^er
ber
t)on SReapet
baju gebrad)t
Syiot)ember
tt)erben
fonntc
hm
i\rieg
gnbc
auf
bc
9)]onat
tit franj6ftf4?en
offnen/
tra^renb
ftd^
bie
fTrcid^er
i^ren 5<^I^J3
"^^^ ^^^
^P'^^' ^^^
folgenben ^af^re
an-
fangen n)rben.
baburc^) einigermaen
^izU
einem
ki^t
tt)are
man
hti
einer
beffern
g^rung
unb
berec|)tigt ge
ju erwarten
ba^
fte
jtegreid;
h\^
an bcn
^o
or*
mu^tc
bann
tic
e ju einem @Ieid;gen)idE)t
n?ar
fo
hi
leidet
ber
moraIif(^ett
t)erloren
berlegenheit
granjofen,
nid^t
^zlbfynm
h bcm
IeidE)gewid^t
beruhigen wrben,
Dor^erjufe^eu/
bie
bic
fonbern es
bei
war
mz
frafrige S^eaftion
11
hi^ aicapcl
flirren
unb
alfo
bie
iEjcipcnj
tiefet
@taaM
brci
auf bcm
mute / ba
unb
ic
mcr an^
t)icl
fdSjKm*
?Slta*
aU
bic
obigen ^^oraufe^ungen.
unter 2D?acf
jt4)
Sie 40^000
politaner/
it?eld;e
nbe 9tot)ember
alb
jur Offenjtt)e
fonnen,
t)on
ben
parfen
S^^'^J'^f^"
(jefdf)Ia3en
unb ber
Mni^
nac^
re*
2Boc(?en
genot^igt
publifanijtrenben $5^anjofen
ju berladen/
bk na^ einem
Snbe ;3anuar
furjen
^^^f^^^fP^^I
"^^^
^^" i?ajjarom im
hiermit n^ar
jlc|)
^erbunbeteu/
(ief/
beffen 2D?a($t
pfa t)erfc^tt)unben.
blieb
freilie
zweifelhaft
ob
bk ^ad)t
ivoju
|te
um
btm
eben fo
t)iel
gu
Oleapel
lie
berfelben
ein
geit
al
S^ampionet
onigreidi)
(nbz
machte/
namlic|)
im
^omt
unb
ejember/
unter
ba$
fran|;6p'f4)e
ireftorium
feinblid^
\id)
feine
"Gruppen
3ubert
in
^iemont
einrucfen
jtvang
ben
jlonig Aar!
Smanuel
^erjogt^um ju begeben,
^nm erfam
feiner
mit
ami(ie
arbinien jurcfjujie^en.
ne
Sie
fran^
ftd)crer
biefe
al
gentl^um ju befien, al e
ben Rauben
einc6
12
a6
1795 mit
wthc
feine
rofl^crjogtl^um
t)Ott
'Socana
^attc
fi^
feit
granfreid^
tvof^I
nid[;t
im
i^ricge^jitflanbe bcfutibcti
mb
gern
bie
au)
in
bct
bc^orpcf^cnbm
fcel^aupfet
Koalition
allein
fogenannte
liefen
91eutralita(
il^m
nidE)(
j^aben,
gtranjofen
Die
SBa^l
fonbecn
crflarfe
im mit
Dpdd)
t)em
ino^ki)
hm
Sivk^.
t)on
2{uf er
t)en
rof ^erjog
2,ocana
bepanb
Don
t)on
frhem ^arma.
fo
italicnifc|>en
panien im
er
mit granfrei^
gleic^fafe
toatf
geborte
aU
fpanifc^er
Infant
ju
hk d$ah
9KaiIan(v
pinifi^e
hk
alfo
au
SJHautua, SKobena/
gelegenen "l^eite
bem auf
ber
be t)enetianif4?en ebiet/
bem
S^eltlin
nb
hm hm
Dier
paiftli^m Negationen
Bologna,
^errrara
t)on
imb
bal^er
einen
taat
brci
feiner
tt?ar
SiBenfcf^en
bitbete,
ber
freilidf)
tnnern Organifatlon
m^
erjl
im SBerbcn
noc^
begriffen
SJiel
tmb
afe
felbjl|?anbigcr
(Staat
ni^t
tciflen
fonnte.
aU im
ungejTorten 2Jeft^
nid^t
ganj Italien
htta^tm^ nur
freilie
auf
eine
fold(?e Sfficife
l^atte jicl^en
dagegen
^tantm(^
t)on
tm
feinen
25unbegenojfen
auf er panieu/
Sinfluf
Tratte
auf
^^^"<^^
ber ivoalitton
befanbcn
jtd[?
DpreidE^/
hmt'>
Zmhi^
feit
S3om
3veidE)e
tvar
ber ganje
3lorben unb
bem SJor^
1797 an<^
13
t^t fMi^eit 5tir|Tc
mt>
t)k
gatije
fric(jcnfd^
^imivtm^
t>it
hcfianb
in
in einigen
mMmtmt>m
vci^^foneingcntcn,
^l^ilipp0br(},
jum
cigcntli4>cn SSunefotttitigcnr.
Sagcgen
tf^nn
9vuf lanb
lc^(cre5
mb
mi^
(Bn^lmb ^zintinf^aftli^
wvbcnf
^ctt
mnn
SBag*
dm
tveil
hi^nli^t
@tmttvaft
folgern
in
i?ampf
bra4?(c,
@mi^t
in hie
fd^ak fege/
bett
auferpett Sfgcfn
fodte/ erf! fpa(er
(^oHaub
unb
ber'
nb
Sfteapel)
^cimw^t mvbtn
tott
Sic drfet nnb ijtlieu fonnten fr beu gelbjug 1799 faum in SJefradi^rung fornmert.
g
50/000
ivrtr
alfo
ur
mi( be
tt)ar.
i(^a^dt
ju
rec|?tten
S)ie^
tl^eicit
wav
bic
poIitifc|)c
aU
ber Uttt)ermeiblidS)fei(
|IreidE)er
tvottten/
berjeucjt
Ratten /
bic
um
l^eranfommen ju
einer
@o
crfi^ienen.
n?ar
alfo
nad^
jujeija^rigen
SBaffenru^c
tvieber
ber 2{ugenbli(f
tim$ groen
curopaifcfjen
itampfe
er
(ujl
t)Ott
bil^ertge fed^jj^jal^rige
OJefgieu/
ganj Oberitafien
fed[?eJ
bejal^ft n^orben.
e^ inbeffen in bicfcu
SJegebenl^eiten
Salren an
einjelnen
glcflicf^en
unb
erfd;iett
ber SBaffenerfofg
poIirifd[?er
pannungen
^crbnbcten.
unb m)t
bm
14
cr
mm
Jvdeg
fc^ieit
ju
beginnen.
fttd)
^attc
jur
SBirffamfeit
gebradi)e,
gejiellrc
jte
gup
ben
in
feinem
ber frul^ern
S^^^J%c
fodten an
burcf?
crreicl;t
^atu.
gwei auge-
jeic^nete ^^iM^erren
bk @pii^e
1796
(guiDaroiv
berf^mt
feine
Energie/
jid()
bec
Srj^crjog
bic 2:inic
l^at*
ouf
dagegen
bk granjofen
^anber
i^re
^a(i)t
i^in
burd^
bk
ungeheure ^u*
n?eil
gefcbwad[?t/
bk bamit
merflid^en
umfaten
^i\fa^
i^ren
if^vc
treitfraften
feinen
^ahcnf
mb
xmtm
fe^r
entfernt,
bk
be*
fd;tt)ad^
nb
t)om
Jtampf ber
^artl^eien
&mi^
grof nb ju
n>rbe/
b.
1^.
ivenn
man bk
mb
Jvraftett
ee jtc^
bic SSerl^altnifle
anberten.
jtvei
9tber
biefe
^n*
tenjitat
nett
be ^anbeln
fann nr brd^
SMittel getvon*
iverben:
einmal bnv)
njigen ber
f!et,
ba^
'^izl
(let
im 2(ge
hti
(td^
bm
ebrad^ ber
einjelnen
grofen lieber
felbf! berlegt
nb orbnet, ber
bic gleid;mafige
2irfng
2t(ler
\va(^t
anregt/
jTanb
mb
ober
^eben ber
l^inter
bem ^n^d
jwrcfbleibt
buv^
einen
bc
j?ampfe0/
fel^Iten
ber
ber
Jeben
(ginjelnen
mitfcrtrcift.
5Seibc
SKittef
neuen ^erbinbung.
brd^
bejfen
er
S)c*
gen be onnetable
friegrat^
tt?wrbc
bm
geberfiel
be S^of*
t^ertrctett/
auf
gefc^ricbcn flanb.
15
2.
t)er
^trfe
unt)
tellung
(Streitkrfte.
S)ie |Ircid)cr.
1.
)ic 2(rmee
t)e^ rif)cr-'
m^
ec^
arl
unt)
sn)ifcl)cu
km
in
(6t ^^cit.)
ter 3far
(tss d)it?.)
16
2BiD[
mm
aht
fen
tDeld^e
im 95erlaf
fommen
fonn(en nb
hk
alfo
&cricgung
t>c
ganjen
fo
mu^ man
ctiva
in ^iemont,
bem
3Kaifattbifd[?en
3Kann
unb
tie
in ben Dvl^einfepungen,
10,000 Slann
in Foliant)
jtd;
tit
Befommen
alfo circa
fdE)tt)eijet:if(^en,
cialpinifd^en
SSunbe*
circa
^a^ne
ttjenig.
220,000 SDlann
brig,
ie
fdj?cint
fer
25ebenft
man
(^(^riptcn
gupanbe be ^anbe,
es nid^t
fr
t^unlidj? l^ielt
t)on
%mp^
bc* UrfadE>
bk Mflcn einigermaen
tt?irb
fo
man
ni(^t
mer
fcf)einen
fr aDc
biefe
Jwecfe etwa
120,000 SBann
2Irmee eine Zo^
im Innern
geblieben ju fein,
ml^c
egpptifdf^en
400,000 SKann
nidf^t
bilben.
ie
i(!
fr
immer
nocl?
93iel,
dbriftpeller
batin einig
bem
grieben
\)m
nacl;Iaf|Tgt
Eampo gormio bie ifriegmad^t fel^r t^er* l^atfe. rp im eptember 1798 fl^fte e bic
unb bepimmte
t)on
am Snbe
bicfe 9)lonat
eine Sfu*
Hebung
17
Bii^crigcn SvcquilTrion cBen eingefhrten J\onffnptiongcfe^c.
ie 2{u0ebun3/
nb
SSeffeibungr
langfam
t)on flauen
e tt)aren im gebruar bat)on nur etwa 40,000 SWann id bm ^eereu/ fo ba^ man tt)enig(?en 150,000 5D?ann a( eine )tefert)e betrad^ten ttin^f hk md) mt> m) in
hk
Dveil^en einrcfte.
ie
@rreit?rf(e
ml^c
tie nfergeorbneten
Dvepubli*
18,000 Slann
aU
3* bi 4000 SKann
d^rift*
beifammen gemefen
fteller,
ein
n?irb
fc^itjeijerifc^er
Raffer, icf^anptct
n?a
jtd^
So
ber
bal^er
nigen
f(^on
Ui
italienifd^en
befanb unb
griffen ip,
in
ber
obigen Stufjicdung
ber j?rafte
mitbc*
nur
bit hatai>i{(i)c
jujal^Ien fein.
2(uf biefe
SHJeifc
befmmen
tt)ic
ftit
bic
efammt*
an
ber
renjc
)|?reidE?ern
138,000 SiKann,
aU
in
aSefa^ung in Oberitalien
25,000
# #
*
in bcn Ov^einfejlungen
20,000
10,000
^oHanb
in Unteritalien
9vefert)en in ber iJonffriptin
34,000
,.*.*...* 150,000
Sdatam
tvbei
20,000
umma
bk im 3"^^^
jinb,
n)Ott
397,000 SKann/
nid^t
Dert^eilten
150,000 SJlann
gerec(?net
bo^ im aufe
2
ein *icil
vamnbu
wetbcn fonnte.
18
($
waren
alfo
an 400,000
^am
ju
bk im Verlauf
ber
6j!rei(|)ifc^en
Koalition
muffen
tt)ir
2(rmee 50,000
aScrbnbefe/
In
Wlam
40,000
tvomit Otulanb
ivodten,
nb (Snglanb
eine
&nbun^
t)on
^oHanb machen
beiben
beeJ
nb 10,000 SDlann bk
t)on
biefen
5Dlac^ten
unb
tjilien
in
Un(eri(alien
im ?aufe
Sicd)mn
fommen
bk
fonnfen.
mt
fttcid^ct
im SSerlauf
10,000 3)?ann
ruf|lf(^e
fo
mac^t
jitr
aSBirffamfeir
fo
t)iel
fommen
ber
t)on
fonnte etira
390,000 SJlann,
l^a(te.
b.
al
egner aufjubringen
2Bir
feen
l^terau^
ba^
t)on
leiten
ber Jvoalition,
f^atUf
nid^t
wenn man ben ganjen S^I^S^S ^"^ bie SHtbt war, unb ba bie l^ier angegebenen
nid^t
^W
9)lac|)tt)er^alrnijfc
Srgebniffe
fpaferer
QJegeben^eifcn
fo tjorlie*
(tnb
fonbern
bzn Stegierungen
jie
bamal ungefhr
man
jte
aU bk runblage
^lane
betrac|)ten.
a
im
moraIifc|)e ^erf^altni
betradS^ren.
fann
man
ebenfalls
ate
@Ieid[)gewid(?t
5Sonaparre
mb
ber
grte
fein
J?ommanbo.
ctwa
l^atte
53on
uwarow
lie
fx^
wenigen immer
2fuf biefe 2eifc
nii)t
f\^
alfo
wa
lid^
aber e
19
mutfj
ho<i)
an^
ni)t gcrabc
auf
cm
mcrflid^c
btt^mi^t
allcrbmg^
2tm Verlauf
jeigctt
bc gclbjug
bct:
tvirb
ftdf)
iin
Zvuppcn
mb
S)tt)i|ton0^ccral
f?cffen
abwam
fcittetvegg
auf
^ink ju
tt)ar/
bk
in
mkn
il^rer
fc|)neff
neuen Formationen
f^wa)
gctt?orben
moraIif4)en
itjar.
3t(Iein
bk^ wat
in
boc^
nid^t fo
genau
tJori^erjufe^en/
unb
ijt
einem
fofc^en
^aff
na(rlicf)
il^rer
mnn dm
etivaJ
Svegierung
u6erfd;al^r.
btn
morafifc|)en
SBerti^
?:ruppen
lufammp
bd
6efej?igte/ b'a^
?anb
tJoH Unrul^e
unb gaftion*
geiP/
bie
^emaltung
tJoH 95efcug
gujlanb ber
fen
mug man
bit*
bit e|Ta(( be
i?anbe/
bk
natrlic|?e
bee:
unb
@tarfe
ber rcnjen
unb bk
fc(?Iuflfe/
Cinl^eit
t)on
^nU
^erbnbeten einem
i>cn SBieU/
Wizn
angehrten
ber in
ni^m
fc^ieint
nn$
alfo
bm
ein
allgemeinen 95erl^aft*
ju
beiber ^art^eien
fein
runb
SBarc
^onaparte auf
&dtt an
anjen ober
ivcnig|?en3
e6 fr jiemlicl)
augema(^t ba
er,
\x>cnn er
an ber pi^c
anfangt
jtcgrcid^
in
ba ^erj
von
ranfreic{>
20
Dorgcbrutigcn
n^are;
ob
jid^
bann
\>olitif(i)c
palrmtge
^avi^ j
bcn?irfen/
aufecd^att uttb c
moglidf)
gcmod^t
^atfctt
nadf)
marfc^tren nb
fo
ml^t tm
ftdb
fric^crifc^en
Erfolgen
bie
^anb
geboten
ober
nb
eine
mt(
tj^nen
UJed^felfeitig
getragen l^atte,
n^are,
ob
heftige Steaftton
eingetreten
iegee
ftd[?
pnmpf
ge(!ofen
nb
bie
SSerbnbeten
fudi^en/
bem
dxf^cin
@cf?M j
5>a 5
bamate
gen^efen fein.
hi
ber
pflegen
^awptber
t)on
ber
rofe,
l^atte,
@iege abgel^angen
4)^
hit
^erbn-
nb
bk
efc^ic^tc
benen fajl
tt)iber|Ie^t.
Qlber
ts
nxir
af htibcn Otiten
af timn
fein gelb^err
t^on
(bW^er
rofe nb
ba^
feine ber
recfjnen
groen rfoIg
^fane
ttic|)(
ijl
ce?
tvenn
mt
t?ott
ganjen Selbjg6
aber
tt?enn
jwr
wir bfo^
be ^elbjug^
im
bk
)|Treid(?er/
mt
it)ir
gefeiten l^aben,
eine berlegenf^eit
uon
circa
120,000 Slann
d^wcij
ffd^
jtt
l^atten,
il^ren
af bem
in etttf4)lanb
nb ber
egnern
in
bem
ajerl^attni
\m
3Jer*
180
80
befanben.
bergemid[?f
bei
tt
fd()iebeneit
fold&e
ni^t j
groer
ber
Gruppen
teredi^tigen.
21
(B
,
l^abeti
tt)ir
X^ic
2If(IclIun3
bct
trci^frafrc
bm
ju
bcibcit
'^^eilctt
t?oit
9)^amj ab
bieJ
feinem Urfprunge,
ba hk
tt)elcf)e
granjofen imc^attcn)
hi^
bi
jur
t^rolerr
bm
bejei(t>nc(c
SJtur
atuna^me.
tigten
2tf
jte
bie
granjofen
ber dj^weij
bemad^*
um
ju
Jen/
iDar e
mttUd^
3I6jic{>t
gelberen fotite,
fte
mit ber
ci0a{pinifct)en Dtepublif
Ratten.
ni4>t
S)ie
bai)cn
raubnbtner
voc^t
anfanget
lojufommen; ba
inbeflen
bk granjofen ni^t
hi$ in biefe
bk
politu
@tanbe tatnm,
unrcrbeflen
ftc^
abei?
bA$ ganje
enttvicfelte^
Saui^
mb
Grpreffun36fi;|Tem
ber
granjofen
cenen
ful^rte:
fo
faxten
jtd^
im
2fugu(!
1798
bem
bi^
ran
^mH
mb
bepel^enbe
^Bunbni bejogen.
ie i^cxmla^t^
mit einem i?arp$
bit preidf^er
einrcfen ju laffen,
22
^erfcl6ctt
jtc
um
att
ni^t
im ti(^
n)e(!Iic(;c
ju laflcn.
ti^rolct:
ic
bie tfd;
rertjc
bilbe(
laubcr
^abin
bifbct
hineingreift/
einen
eingc^enben
agegett
hk renje
t)on
raubunbten
nb ba^ (Bn^abin
SSaft
aU
bereit
finie
tjon
^elbfird^
i|l.
ber tauberei
m^
btm
S[unf?ertl^al ju betrad;ten
SBenn
befe^t
alfo
raubunbten burd^
tverben fotttc,
ju
ein
befonbere ivorp^
mb
t)ert^eibigt
fo tvar
bk^ aU
ij!
ein
DorgefcE?obene j?orp6
erac[)ten
hztva^Uti/
in
mb
leicht
ju
ba^
bei
biefer
bk
feinblic|)e
^ink ^ineinbrin*
notl^ig
n^ac
bk$ orp6
nic|?t
hd einem
nid^t
crnjIlidS^en
2Ingrijf in
grofe efa^r
fommcn
follte.
ie
ung
bee5
jTreidber
red^neten
auf
Selbjug
unb
fcf^einen
in
^i^t
gefl^re
S)a^er jTanben
il^re
^auptmaffen Snbc
gebruar
nod() in n^eitlauftgen
ivantpnnement.
2{m
i?e4)
meijlett
bem
mb
ber
3far jufammengebrangt/
tvieujo^I
fte
bcr
cgenb
ber X)o*
\y>av,
allerbingsi
entfernt
genug
ba
l^eipt
hzi
breiig
SJReilcn
grontc
reichte
fa|!
zizn
fo
ml
bi
bie
'iicfc.
ie
ita(ienifdE)e
Qfrmee
t)on
ber Stfd^
^inter
93?urc()tfja(
ierjig
^dkn
weit
^ictin
Uq
ji4>
nirgenb naiver
23
gebeutet/
feigen
jte
ift
tm aber aud)
|te
tveitiger
wi^ti^,
mit
tt)ir
tverbcn
ba^
ba
tt?o
jtc
angriffwcife
erfal^rert
ttJodtcn/ namlicf?
am
^ejlungett
faitbeti
jtd^
auf
biefem
bem
(IrategifdE?
ganj
mm^tU
ber
gen
(^renSreit(?em
nur SDlainj,
@traf6urg/ Spnin^tUf
in
9Jrcifac|)
unb
SSlantua/
fammtlidj?
ben
jte
Jpanben
^ranjofen.
2fn fleinen
^la^en befagen
unb
noc|)
^efd^iera/
^^tjjigl&etone.
2)ie >f!rei-
^attm
in
X)eutfd[)lanb
l^eim,
Citabelle
Don
SBtlrjburg
unb
bie
fTui^rig
befefgten
tabte
Ulm unb
fel^r
^ngolpabt.
3n
in
fe(?ett
tanbe
fehlte
nur
bie
ftud^ttg
befeffigten
3n
biefer ^ejie*
SSortl^eil.
^ung
^ranjofcn im entfc^iebenen
fel^lt
ber
bie
S5erpfTegunge5einricE?tungett
n-
hdbm
'J^eifen;
ba bergleic^en aber in
mb
bet)6Ifertett
t^eater n^aren
wit e nur an
bie
um
^arl ber
2trmec
JU
fpaten
(inridE)tungen
ber
6f!reidf?ifc^en
flagt
il^rer
mb
batan^ einen
hernimmt.
&mnb
ber
fpatcrn
aSBirffamfcit
S5J?aj]en
.3.
inf(u$ ber c^ttjctj auf ten Sclbjug.
g^e
ben neuen
tt)ir
jur
tveitern
S)ar(leffung
unb ^etra^^tung
bc Scibjug
bergel^en,
m\fen
mv
3JeraItniffcn
tjenveilen/
ml^en
pd^
bie
u
&)m^ mh
Untmtalkn
ju
hk^ auf
mute.
i^omini in
behauptet
ferner
@cfd)i(i)tz
bc
StetJoIutionsifncgc
granjofen mt>
bett
baburc^
frr
i>mn)tcU Slcnttalitat
berfel*
m
im
2flac|)teil
bcibe
fnegfu^renbe ^art^cien gc
nid^t
tvefcn
fei.
2ir
braud^ett
tt?o(
ju
bemerfert
ha^
bie
SBiberfprudf?
i^rer
fte
mit jt^
ben
felBt? f!e^t.
SBar
bie 2(uf'
^ebung
leutralitat
^ranjofctt
nad^t^cilig/
fo
mute
eben
t)ott
feilt/
betm tvenn
beeJ
dm^
ber
egenpan^ntereflfen
bk
Stebe
ip,
fann bk Polaritt
nie fel^Ien.
Srei(id[)
fann
ben
man
unb
cf)
gehobene
nad^t^eilig
leutralitat
gen^efen
granjofcn
einer
95ejie^ung
in
einer
tvare
bm
(!reic()ern
anberu/.
Mm
alfo
bmn
eben
fo
blieb
bod^
immer
ber
?lla^tf^dl
be Sinen ein
e6
fam
be0
wavm
Zi^dk
fte
beibe
feit
gleicE?
anjeu/
baitn
fiir
hdbc
bk
^ad^e
gleid^gtiltig,
aber f^ine^ivcgc^
im Snbrefultat nad^*
einem fol)m
(^etlig mad^te,
SMcfcr SDligrijf ber ^ritif/
gaffe
efter
tt)efcf?er
bei
Vorfommt/
tJcranfat
un benfelben naer ju
fcetrad^tcn,
?iegt
dn btM Canb
biz
jwifc^en
jmei
friegf^renbcn
tmb c
t(!
^m^^/ ml^c
baef
"^ol^cn feine
^mtvatht ober
mu man
tralitat
mad[?t
?anb
biefe
unjuganglidf?/
2Wittt)irfung
i\t
ma)t e
in
juganglidf?;
pafe '^ngan^li^hit
aftit)en
aber
t^ren
olg?n
|)ptt
ber
SO^itmirfung
jm
unter
^^d\>m^
25
95BcI($c0
fol(i)cn
tit)c
nun
fein
bic
^ol^cn
fo
bct
'^%hxiQli)hit
ftc/
tim^
^anbc^
mge/
tr^enb
wcthm
tvcnn
feine f*
9)?irit)irfng
ein
bcbeutenbc
cwic|)( in
bic
Waa^c
fold^en
^ac
fmn
auf
idbtn Jvricgfu^rcnben
fireitig
n*
Sem
|te
beffen
eife ba
britte
^anb
ttitt
SBarc
ber d^ttjeij
nur
fo bebeutenb
gc
n^cfen n^ie
fein
e
fo
m^
tt)ar
fonneu/
^mtvalitk
auf
bejfen
ein n*
jweifel^after
fle
^orr^eil
fr
granfreid^z
dtc
^an<
fTanb.
Mein
ber
f^6d[)(!
c giebt gaffe
tt)0
unbebeufenb
i|!/
entiveber tveil
ju ffein ober
timmung
ftnb/
n?ic
ier
hd
@tm^t
atti^^m fSfliU
tt)eldS?e
hk golgen
ni)t
mel&r
berwiegen
il^re
blofe ffnung fr bk friegerifc^en 25en)egungen i^at; n?ir tvoUen un alfo bk grage beantworten: wdd^t^ biefe gofgen
ge*
aU dmn
entfielen
ec
betradi)ten wefd^er
tk
ivontinuifat be 35obens5
bricht.
arau0
jwei
golgcn:
einmal
^erbinbung
l^at/
unb
er
er(!genannte 9lad[?teil
2(ngriff ftatt/
ijl
hd
ber SSertf^eibi-
bcnn
in
bk
Unterbrect^ung ber
glcid; nadf)'
parallelen SJcrbinbunglinic
t^eilig; aber er ffnbct
hdbcn gallen
ftir
nur
f!att
^6
tcd^ct
bicfctt
ee ^intct
(n|ft/
b.
1^.
feiner
SIuffTclIun^lime
l^af.
3|T
tie
baf
jte
auf hit
beibe
SKitte
"^^eile
@eeeJ
fo
i|?
ber
Slad^tl^eil
fr
glcid^
grof
er
l^eb(
jtd^
ivirb gleic|?glticj.
bleibt feiten
foI4?e
aleJ
ee gzbai)m
anbere
an
ba dnt
balb
an ba
Snbe
in
beffelben
l^infc|?iebett
nb
galle
fo
fann
man
fagen
ba^
ber
2{(Igemeinl^eit
ber
m)
biefcr 3]ac^r^eil
grof,
Uibzn
mvb.
Sie
bie aber
tt)cI4)e
anbere SBirfung
i^at/
if!
bc6fontinuita(
ijT
ftd;
H^
eine
a man
Seife
ber
unterbrod^enen
bie
S^erbinbunglinic
meijlen
^azn
auf
eine
ober
anbere
witb
ijermeiben
fonnen, inbem
man
^aupf
tvciter
rcfwart
nimmt
3^%^'/
t)or
ujoburc^
bie
gronte ju
a^ortl^eil
t^eibigerei
fommt:
fo
hkiht
im allgemeinen
ber
95er*
Slcutralitat
S^er^altniffen, fo mflen
baf^in
hmd)tiQcn
ba^
bk
CHeutralitat
@d?tveij
fr
war
27
in bcr QJcrtl^cibtgun^
gifcl;en
blieb.
@o
muf (e
cf(
bie
ftc
aber
jum
(Irate*
Mngriff bcrgincjen/
not^tvcnbig
ffnung ber
@dS)tt?eij
il^ncn
ftc
jum
3Jrt|eiI
gereichen/
einmal inbem
itaIicnifdS?cn
i^ncn erlaubte
jwifd)cn i^rer
bmtf)m unb
jtt)ci(cn
tnbcm
93afel
bie
)fTreid(?cr
nbtl^igte
tjon
hi$
jum Urfprung
ju jiecn.
ber
Stfd^
SSert^ctbigung-
fi)f?cm
SDlan
glaube
n\)t
tiefen
9lac|)t^eil
ber
fTreidf^er
ivenn
man
t)n
ber ortli^en
^ertl^eibigung
rl^eibigung
tl^un
f^at
fte
abtral^irt.
3tuc|)
bie
foncentrirtef!e
SJer* ju
t^
immer mit
foff/
ber
rofe be ^vaum
bcn
t)ertl^eibigen
nur auf
ber
fTeigenben
ga^I
feinblid^er
J?ombinationen/ hit
be-
riicfftdbrigen
muf.
nadj)
fragen wit
ber
^miy
Srf?en6
fo ffofen tvir
auf
bie fofgenben
hcibm
l^ier*
l^erge^origen 25ejiel^ungen.
ifl
bit
folcfje
ber ^ertl^eibigung
5Seft^
if!
giinflig/
ba^
er
jveldfjer
in t^r^m
ftc^
im
SJort^eil beftnbet.
fte
3tt)eiten6 bominirt
Italien hi$
bit
faDoi;ifd(?en
5Bie
t)erf?efjen
if?/
unb
iva
cigentlidi?
\>on
aben
tvir l^ier ju
betrad^ten.
anberewo ba^
ein
bm @a^
aufgeflcllt
nnb ju
bett)eifcn gefuc|)t
cbirglanb jcbem
rclatit^en 933i
^en
SJewei
fonnen
tt)ir
l^ter
nidj^t
n?ieber-
erf?el^en
tveil
tvir
itbm ber
nur
eine getviffe
^t baucrn
foll/
28
(\\tf^dbm^
liegende
in
fifct>
tt%t fonbern
Bcjiel^f.
t)Ott
fidf?
auf
eine
anbcrmo
gel^t
(^ntf^dbm^
2Ecber
fricgcnfdj^e 9(ft
im cbirgc
barum baucct
bcr mit
lan^famer
aud[? ein
pattcn
al
in
bcr
bene/
einer
m^ldli^ct SBibcrpanb/
bcr (cllung
b. .
nraumun^
ate
in
cnbigf,
immer langer
im
ebir(je
ber
bcne;
i|l
l^auptfac^Iid^
\m
5.
58. bei
^or*
pojlen,
fo
ijl
2iberl?anb
im ebirge
fd^cn
barum
crfolgrcidEjcr.
2[6cr
er
ijl
an^ babm^
fo|?c(.
erfolgreid^er
ha^
er
htm
QIngreifenben
me^r SJIut
ti^erben
SKo
eine
^auptentfc^ei*
nic(?e
bung gegeben
itnb bcr
fod/ ba
ij?
t\?irb
ba 95Iu(
gead^tet
tvcnigflcn mciffcns^
nur eint
unter*
imfergeorbncte Srage.
9o
Dtcbc
aber
ift/
nur
t)on
einem
gcorbnctcn gtvccf
@tege{
in
fcl^r
bie
in
95ctradj)tung
fommen unb
barum ganj
alfo
mUn
unterbleiben.
unenblic|)
Snbltcl?
Diel
jcber
fleinc .^aufe
im ebirge
er
(larfer
al
in
ber
benc/
biz
n?ei{
nie
bergercnnt
iverben
fann
unb mil
SSajfe/
bit
bm
Qvticfjug
fleiner
Raufen
Diel
gefa^rlic^pe
Svciterei/
im cbirge
ton
bicfe
'Slruppen^
abt^eilungcn
im @cbirg6fricge
Diel
9vec|)nung
ffnben/
bcnn
jle
langer ivibcr(!c^cn
fonbcrn
e6 auc()
wa^cn einem
Diel
@p
Don
langjTe
m^
28ibcr|!anb Sflic^t
gleid^juad?tctt
ivic
i|T/
me^r
tt?ert^/
feinem pojttiDen
CRefultatc
fobalb
er
cnbigt/
fo
man
(Icf)
nid^(
me^r
um
29
um
bcn
feg
fd;f acjt/
fo
wie
atfo
bct
SBibcrpanb bc
^crt^cibigcr
eitt
muf /
fo
tjr
ba^
2ir
nadf^t^cilig.
ttid;t
Mc
Urfaci^ctt baDoti
ii)ic
gefaxt ^ier
tntmddti/
aber
mr
nm
tcr ju*
befd;af(igen;
aller
ber
rjl^erjog
j^arl
iji
namltd^?
bec
er|!e
'^^eorettfer
tt)el4>er*)
ben
@a
augcfprod^eit
fei/
it)o-
btm
^ertl^eibiger nad^d^eiltg
bd
n)ir
frd^ten
if!.
nherer ^Bejiel^ung
fagen
\m
bett
tioc^
ba^
ire
n an) fr
al6 ein
relatitJen
SWittelgebirge.
bk @ebirg0tt?anbe
feiner
l^ort
fo fcl[?ro|f
tmb
ijod)
mtbm
'if^al
ganjen
ein
^ertf^eibi*
gung im
grofcr %f^cil
n?eIdE?e
ber ebirgboben
mb
nid^t
an
i^re teile/ fo
ba^ e
tngrijf
jiveifcl^aft n^erben
ob eine
folc^e
egenb bcn
me^r begnjiige
aU bk
tt>it
SJertl^eibigung.
So
obigen
i|?
alfo
nur mit
biefer
Sinfd;ranfung ba^
bk
er(!e
ber ber
SBejie^ungeU/
namlic^
bk groe tarfe
fogenannte
in
ominiren
eine
bic ifyn
jur
@dtc
liegcnbe (Ebene
baiU
un*
fo ip
biefc
3n
t)cn
30
ju^anglic^jerc
bett
ce5
cgenb \>m
einer
in bct
S6ee
tjorfc^relten*
\m
t>kfzlbt
cgenb
tt>mbt
mm
jte
gteicf^farte
eben
unb
offen
wate
[xd)
3n
mit
tiefem ^atle
il^rer
mten
in
bie
feinbfi^en eitenforp
^auptarmee
gleicijerr
IeicE?(
^ol^e f^altm
mb
fonnen,
bafiic
betraft
iDerben.
reinigt
a
alfo
b(ofe
hit jur
3(rmee in
'Jl^eik hi^
er*
ber Sbene
@eife gelegenen
auf
eine
gei\)ifle
Seite
one
ip e$
forberlic^
tvaren.
ijT.
@o
i^jenn
ein ebirgjug
3ebeeJ ebirgfanb
ijl
t)cn
ber
bene a fc^on
tve*
nid[)t
ju
berfe^en/ n?arenb
in bemfelben/ namentlid;
auf feinen
ber
beftubeu/
eine
t)orjugIicl;e
berfic|)t
einen
grofen
9E8a(ber
"i^eil
ber
ein
bene
l^aben.
Sie &^lnd)Un
ij?
unb
womit
ebirgfanb burc|?jogcn
machen
fel^r
aber and)/
wmn man
ak
befinbef
fid)
Diel fc|)tt?ieriger
in einet Sbene.
aSBenn
man
jtc&
alfo
in ber (Sbene
unb
dum
man
^atf auf
wdd^em
man
t)on bort
au6
auf
Derbecfte
cgenb wtbc
fei|?en/
ferner
ift j'ebe
unb
fleinet
Raufen
fcr
eine
geeignet,
"^ic
gofge
feit
tJon
grofe ^eid)tig*
S^taf*
i^at
jld^
ten
aufjuljalten
unb
tjon
31
ber
S6ene ju
ttntcrbrcd[?cn,
tvcnn
bicfc
laitgsJ
bc
birgc Einlauft.
t)on
9Bir
jebcm QtugcnBIicfc
ba
t)crfrct6ctt
ivie
tn
einer
ojfcnen
egcnb/
tvo
cm
in
ifolivt
t)or(jefc^obctte6
fcinblid^eei
etafc|)emcnt
t)on
einer
gc^en baflelbe
abgcfanbten
berlegenen Jlat)a(lerie
leicfjt
3m
in
cbirge
t)iele
faxm
man
ge*
iver*
zin
fi^ffematifd^e
b. ^.
Jvobnncn
ben unb
mu^
bahti
immer
hmn
l^at.
S)a6 ih$t
jidf?
nid;t
einem
2(u(jenblicf
fjat
itjenn
man
c ^ttf^an
fo
fann
in
man
bem
25efi^e
be
Ovrfen ju
bleiben
^aup(armee dn
unb
fo
fommt
t)on
man
alfo
jur S^ot^ivenbigfeif
berjenigen SDlaafregefn
^^an fann
alfo bicfc
9)?aafregef
eine
nic|?t
t)ermeiben
auf
2Irf
mer ober
n^eniger ivirffame
unb gefa^rbringenbc
bebrol^t ju fe^en.
3n
einem
l^errfc|)t
biefem
Sinne nun
fag(
maur
aber
t>a^
freilid)
mit
be*
etn^a
bit
bertriebenen
^(ubrucfe:
ebirge
SBenben
muffen
geeignet
biefe
Dvefultat
(te
auf
hie
&d)mi}^ an,
nid^t
eine
fo
wit
ift
fagen
in
ba^
irer
Slatur nad)
fel^r
95ejie^ung
l^aben.
auf
2fl^re
bit
^ombarbei
foldjjc
SBirffamfeit ju
fblic^en
i^re
25ergfe^nen
ftnb
fombarbei
gef4?ranft
fteiner
auf
ju
wenige
unb
befc|)iverlid;c
um
ber
mannigfaltigen
jujufagen.
bauernben
ifi
'^l^atigfeit
2tbtl^eilungen
breit
2{ud[)
bic
Sbene ber
tombarbei ju
unb ber
^o
ju
gutc ecfung
32
mittel gegen
ba cBirge.
3n
hct
Z^at mvbcn
bie
mt
in
eben tiefem
granjofen
im
23eji^e
@c^n?eij
bleiben/
errungenen 2Jejt^
Oberitalien
mal
alg
wcvf^f ge^f
ba^ ir ^e|t^
hm
^ranjofen afferbing
barbot
tt^eldf^e
m)t
^id)
tiit
tattif^m
mb
j?ra(egifc|?en ^ortl^eile
m(^
tarifc{;en
be
Sireftorium
t)rge(lellt
ttjeil
t>ic
l^abett
granjofen
e
mit
einer
ber
brei
S5ebenfen
t)erl^altnif
mt
feine
nun ba^
auf
SBeife ju
bit
^a(^U
ttjaren
jtd^
nac&
bit
^ert^eibigung angetriefen
ber
nb auf
ju
^ojfnung
fte
bered;tigt
in
ber Offen|tt)e
erf^afteu/
njenn
m^
fonnen
mtfli)
tvir
bamit
an*
fo
ni(i)t
ba^
gierung
burd?
bm
nbrucf^ in bic
&)mii
ieutra*
Utk
berfclben aufl^ob.
.4.
influ^ Untctitalitni.
SBir ^aitn ferner noc^
eint
SSetrac^tung
ber
ben
nfluf
tnbcjfen
ber
in Unteritalien
eingetretenen
poUtif^cn S5er
bic
t?on
1799
anjul?ellen,
ttJirb
nn$
t)om giel
abjiel^en
wie bie
eben beenbigtc*
Smtni
33
fatt
tt)ie
einen
entfc|)iet)enen
D]rtdS)fci{
t>cv
an/ inbem
(te
t)ie
ol^nel^in
njureicE?^^^
Jvrafte
granjofen
ber
58taa^ ambci^ntc*
en
felBjl
Jtrie^
mit STeapel
l^aSen
hit
^ranjofen
nid[)t
an^efan^en
mb man
al
jte
fofern @4)uft)
^chm
burd;
t^r Umfid?
greifen
t)ie
tk
bcm
grofe SSeforgntfle
cinc^cfio^t Ratten.
rcffe
im Slot^emBer 1798
1799
uf*
eine
nod[?
betrad?tlic|?ere
9Kacf?t
l^aben
treten
lajTen/
tt)ju
bann
in
ber
glge
l^^en
nd^
10* ober
(Sine
tt)ar*
tt>oi^l
15,000
vuflcn
t)on
unb
Snglanber
fonntcn.
ift
^a)t
lidS?
ju befmpfen
man
fann
bal^er
fagen ba^
mnn
tiu
ergriffen l^atte,
^tan^ofm
if}n
U*
gangen ^abcn
iriirbcn
a^
liefen
l^ob
bic
granjofen
Qort^cit
30,000 SHann
llerbing
in
Unteritalien
bitfcn
^icmti(^auf,
benn
man
regel
ihn fo ^aa^*
Solge
bic (rric(?tung
hct part^enpcnifc^en
war
feine notf^wenbige
bie
Ratten
feine
flc
gezwungen
jtc^
beja^Ien
lajfen
tct 3]eutralitat
abgenommen:
wrben
ftc
nic^t
noti^ig
34
gehabt
traben
'Gruppen boxt ju
laflcu/
mb
ijl tjoti
^6d[)|l
Jtoni^ au
bcm Selbju^e
1799
genommen
hzi
l^atte.
Qtdeitt
bem
bamal
l^errfc|)enben
25ellrebcn
jtvciten
ber
franjojtfc^en Dvegierung
bie
jte
ade taaten
be
vange^
m$
bo4?
bicfer
partenopemfcf)en
franjofifd^e
Dvepu-
Uit
unb ba
ircftorium
laffen
glaubte
n?oI
tva
ee^
an treitfraften bort
be
mfte
mmn
greipaate einiger*
blieb
maen
im
erfe^en
fonnen.
3n
c$
t)or
noc^
brig
bk botti^m 'Irnppcn
be
3Bod[?en
mb
ni(^t
S)af e6
feinen
biee^
getrau
fonbern
ftciS?
jugetraut
l^at
mit
in
Italien
beftnbItdE)en
80,000 59?ann
biefe ganjc
an ber Stfc^ ju
iviberpej^eu/
ba ip ju
afcJ
ber
^auptirrt^um ju it^^d^mn-
.5.
golgerunen au$
l)em
2ir
?.^eile
jtd^
njoHeU/
nadE)bem
n^ir
bk
S^er^aftniffe
tt)a
beiber
m^
ber
fragen
fr ^lane
muftett
barau
latur
@ac|)e
ergeben
nb bann
f\)
feigen
bk ^lane
\vcl(^t
baju
Derl^ielten.
gangen
tvir
mit
bm
preid^ern an*
fte
3m
runbe
b.
n^aren
.
c6
tt)elc|)e
ben J?rieg
t?ott
Oleuem wollten
tt>el(^e
35
f^attcn.
ic
granjofctt Ratten
uitcrf^orte
wh^ixnb
bceJ
5^^<^^^J^^
f
t>k
eine
hi^
baf^in
fallen
SSJcife
um
{i^
tin
gegriffen;
ni)t
^td^a
ju
flcucrit
hk
^ot^tvcnbigfctt
cm
mt
ju==
fonbcrn
tjon
2D?i(
bk granjofcn m)
ju
jtviit^ctt
bic jur
Utt(cr;oclE)ng
rucfjuf^utt.
gnglanb
mb
^u^lanb bet
tanbe.
Mcfctt
^mtt
S)icfc
95unbmg
td
uf
um
t)Ott
granfrcicf?
nieberjutt)erfen/
n^ie
ba^
feiner
95ttbni^
bcr brci
feiner
1813 ^ct^an
i^at^
batan ba)tt
^iclt
tt)ol^f
bamaU ^klki^t
auf
bicfe
6cjtt)ingen.
berfcl6cn
nur
fr
moglidf);
?BiUt nid^t ju
ni(^t
9Bo
famt/
lii^t
ein
(Staat
fr S)en
al
l^aben
ftd;
fcfSf?
niebergen^orfen
pofttit)en
tverben
l^at
Bleibt
tt?elc^cr
einen
25e|t^
^md
brig
er
in ben
ber
cgenjianbe ju
fe^en
bie
fcetrad;tet
ie
Qd^mi^
tvar
alfo
bk
6j?reidj)ifd?c
'^^atigfeit
^mh^ft
^it
ber
Eroberung Oberitalicn
fielen
bk
franj6jtfd;en djjopfungen
unb
jugleii^
fonntc
bk d^alpU
CRepublif,
n?enn
man
Eampo
jum
einen
gor*
mio
tt?irflid^
jum runbe
6etradf?tet n^erben
um bm
Sei
if!
egner
um
fo
c^er
rie*
ben JU
bei\)ege4t.
aber n)o^I
Qlbjtd^t
faum
i^attcn
jn^cifeli^aft
ftd;
ba^
nod^
bk bvd SJerbnbeten bk
beflern
^rieben
tt?ar.
ju
erringen
ah
ber
t)on
Gampo gormio
SSerbnbeten
ju*
geivefen
2ar
na4)(I
^ierburd;
bk
Zf^ati^fdt
ber
nad;
^talkn unb
ber @d;?cij
gettJiefen,
fo folgte
3*
36
Htati^
^z^thtn
t\id)t/
ba^
mm
f^attt
\vd(^t
ein
kid)tcv
ju erobern
tutt>
ju behaupten
mb
hahti
afe
hm &mber
egenpanbc
eine
foI4?e
betrac|)ten
ttar/
fi'e
jum
n)0^t
i^rer
2itlein
baran
^zt>a(^t
franjoftfd^e
ttJkber
jii
renje
erobern;
iac^t^eil
alfo
ha^
linfe
Ot^emufer
aber
md;(
hm
gef^abt
ba^
jle
fe^r
fc^wer
Behaupten wav^ fo
ttjar,
fonnte
bodf?,
feitbem
SKainj t)erloren
baDon
9)?ainj
ni)t
felbj!
mer
jum ^auptgegenjTanbe
ein
be QIngriff ju
5iquit)alent
ma^en
geboten
cigfeit
jvrbe
cvftli)
fer
f(^n)ad[)e
bar*
nb
jtveiten au)
immer
ber
mittfern
onau
auf SOlainj
eine fc()iefgefegene
Knie giebt/
mtb
ber
immer
frjejTe
fraftiger
gegen
ben Oberrl^ein
burc|)
fein/
mil
er
unb gerabepe nb
Sie
^rot)injen
bie
@cf?n)eij
bie
ftd;
alfo
t)on
aden
Rauben
ber
natrli4?f!en
egenpanbe
nid)t
Unternel^'
mungen
ma)tz
fufle,
2(ber
biefe
ber
blo^e
535eft
biefer
^rot^injen
mt
hcbaitmbc ^crporung
n^efentlidS?
treitfrafte ge*
jtd[)
Porten ganj
baju.
er
<Bic^ fotc
an ber
t^er*
Eroberung
forpern.
ffjriren/
gewiffermagen
Eroberungen
aU
ba^
^iu
37
mb
ficl^
cittctt
angcmcffcncn 5^^^^^
t)on
crbcfjuful^.rctt.
Oluti lief
jtvar
htm
fraiijoftfd[?ett
tctt
baf
jtc
btcfe bcibcn
ober
ftd)
t(i
l^ittauman6t)erireit
ivurben,
nic|)f3
bc|?
jvenigcr
c nid^t
Hop
fr n
l^tcr
im gelbe
bee^
ber 'Jj^eo*
^er*
nc m^ti^ jenen
ujnl^ebett/
6d^|! n)efentlid[)en
"^^l^eil
^lane
fonbern e
mup(e
begreiflid^ernjeife biefer
@e*
ilnk^t
Sclbju^pkne^
unb
gclb^erren
ber
2tu6furuncj
afe
l^abem
ieg
nid)t
fogletdi?
bk
unblutigen 3ege
ftc|)
mfn^t/
nic|?t
fo
tvie
in
gelbl^errn
in
bem
j\abine(
ivraf(
nic^t
bei5
fo
furd[)tbar
erfc^einf/
hibm
feine
foldj^e
953ien^/
himn fol^m
(S>(i)ti)m^ be
(En(fd;{uffe in 2(nfpru(^
nimmt
in
ftdS)/
mt
tt)ir
gefc^en ^abeu/
bem affgemeinen
fr bit ^erbn^
fel^r
3^crl^altnif
ber ivrafte
fein bergetvic[;t
beten iti^tZf
im 2(nfang
fo
groem
t)oranben
allein
voav/
fonnfe
anfangfic|)e
bergeit)i(f;t
aU
fyattc
bae
SJlittel
jum wecf
betrad;(e( merben.
man
bem egnei?
^auptarmee
man
feine
unb ju runbe
gerid^tet,
gclbl^erren
bi^ unterioc(?(en
im ?anbe
bic
timme
fo
be$
m\b
er
ber
95eforgnif
in
getvccft;
burftc
nict>t
man
l^offen
ba^
\)enig|Ten$
biefem
efbjuge
wc^r JU bem @leid;gen)idS?f ber Grfte fommen mrbe mld^e$ i^m o^nc eine fol^e SRieberlage bit allgc
38
mcineit SJcrl^aftmffc ufagtcn,
man
fr
fr
ftpr(en bcvcm(i)t
mtmbcv
bcn egitcr
ha^
Slotit)
ober
bk
ri4)fete Offenfie
un 5 ^ranfreid^.
feit
granfreidj)
tvar
bem
Salre
1794
in beflanbigem
Europa
geblieben,
guerj!
fiel
^Belgien/
bann
t>a$
linfe Sv^einufer/
barbei/
bann bk
bk htU
rauberif4)en ^anbe.
meiflen grflen
ftcf?
mit
ml^m
c^
im
Jtriegc
gett?efen/
^atUn
t)or
^a*
nier aufgepflanzt
aU
<S^Hb
afe
bk ^cntvalitat
felbf!
i)ct
ifyn gejittert.
enft man
wivb
fid;
biefe
ausgegangen
wamy
man
i)on felbf!
barauf fommen ju
tt?eI4)em eifl
^od(?mutl^0/
ber ^errfc^fuc|)t
fte
^olf unb
ein
vegicrung
fhren muten.
Unb
biefe Dve?
ml^t
fonbern
angeerbteei
@nt
forgfaftig
nad(?
^u
erhalten
augenblirflidj?e
Qicvoalt
9B6g(ic|?feit
ju
benu^ett
l&atteu/
immer
iver
nur
ben,
in
ber fc(?on
t)cranbenen SSewe*
fie
fxd)
39
gcgenffcllferi/
formten
fte
ir SBirfcn
jur
i(Trifd[?ctt
Sr-
fd[?cmutt3
brittgcn.
SBcnn
Ovegicrun^/
bic
ritif
il^ren
in
einer
ire
foId[)en
floljen
bk az
pl^!;(tf4?cn
nb
fo
moralifc|)en
mt
objeftitje
rofen
bctradj^tet/
mu^
ba eine
fd()ivieri(je
i?ocirung
^cbtn-
Unb
ber
ho)
ip e bei ber
5Betrad;tung
eineeJ
i^rieg*-
fi^
genau
fefb|?
in
ben tanbpunft
natrfic|)en
fe^cu/
ire
JU laflen unb
nur bk
fcfjulbig
inner
^alb berfclben
JU macE^en,
ber ritif
^atu
ein
SRann
unb
MnterjodE?enben
retjolutionirenben
fo
tt?rbe
^a^t
er
jte
itabinet
nb im gelbe ge|Ianben/
tveiter
in irer
"^a^n
hit
jte
gefhrt
l^aben,
inhtm
er
t)on
ber einen
&dU
erforbcrlic^en
9)l:ittef
^vorbereitet
nb
jtvccfma^ig
ecJ
unb
ann
t^at
bett
nid(?t
fc^wer
granfreid^
angenommen
ju
groartige
nb
erfolgreiche
^lane
un
l^ert)orgcen
faftifcf)
ie
2Iber
fpatcre efdf?i(^te
^at
h\c&
entwicfeft*
fol^zt:
9)tann
wat
ber
m4)t ha.
25onaparte unb
S^arnot
wavm
entfernt,
ne
burc|)
am
18,
gritctibor
1797 gegen
fel^r
il^n
tver^angtc
Sjrportation.
gefundene 3"=
ber Stegierung
t)ort)ier
jlanb
ber $eere
t)on
fynlan^U)
t>a^
in
SRicmanb
tvalte
;
ber
erforberIi($en ivraft
unb nj5(t?t
unb
t)on
@pi^e
ber
9i)lajfetta
40
p) Bf^ jc^t nur an bct
pi^c
t)n it)i|tcncn
an^c\)nm
begrnbeten
m)
it)enig
^ouvban
n)ir
t)on
einem ju runbc
tiefen
geridf^tefen.
"^mfm
l)ett
un
Bei
gegebenen Umjlanben in
um/
eingef^enb in
@inn unb bk
fr ba^
teCfung
tt)eldf}e
S^anfrei(i[?
ngenom*
nac|) fol-
men ^atU/
genbem
^a^t 1797
fo
einen gelbjugplan
n^rbc
un ba^ ju
^a
genommen
im rof en
unb
beeJ
bi in
bk
Siink
beei
briarifc|?en
9?eere
t)orgercf(.
S)iefer
25e(tf!anb
feilte
un(?rettig
bie
poIittfd[)e
2Iufgabe
fr
btn
tjorliegt.
Statten
bk
noc|?
franjojifd^en
iveiter
bm @ibanhn
wo
pc^
i^r
^jlcm
ba$
un
jule^t
fo
wat
natmli(fy
eine
ber
Slugenblicf
f(i)on
Errungene
mue
Jvoalition bilbete
biefelbe nic^t
ganj
gertijlet
wav/ ni^t
wtnn
ein
fel^r
gIcf(icE?er Jvricg
ba^n berechtigte.
1^.
po{itifdS?e
2Iufgabc
mt
alfo
eine
t)erteibigenbe b,
negative,
en
genblic!
bk granjofen
gefaxt
jte
fr ben Sfu*
fodten
e
offenbar
mo bk bk t)ie(
\x>at
Sutfd;ljfe
;
n?erben
@d;n)ac{)ern
ju
fonnten
gen)ijfen
^o(fen
im
j
?aufe
be
Selbjug
fo
einem
@(eicl^gett?ic|?t
Bringen,
nur
burdi?
bk
SRittrirfung
il^rer
Grfte im
gebot
if^ncn
^nmm
bes;
ianbc^.
ber SBertf^eibi
gung
JU
bleiben.
4t
a
tcrcffcn
(ic
hm)
i^re Unferiod^uttgctt
bic
poIitifcif?cn
3t*
(uropagJ
auf eine
l^afteu
baf
Mc faum
baf
bie
ju 5(t^cm
gefommcncn prd^er
fo
jtcf?
ju einem
fonnten
jte
wol^I
t)orl^erfc^en
^er6nbe(en
anlegen n^rben.
einric|?ten
@ie muffen
entf(^eibenben
b.
1^.
^erf^eibigung fo
biefcn
@cS?Iagen
jte
hk angemeffenen
m4?t
9RifreI
entgegenjujleden/
burften
auf
bic
muffen
l>ut)
fte
il^re
ivraffe in
groen Qtrmectt
n)rbe in n^eld^em
fidE?
2(uf bicfe
^offen
@icQz
fte
alfo
tarn
Mc^
an unb
jle
burffcn
ha^
xmnn
baburcf)
ben Einfall
jurcfgemiefcn
halb
locfer
ifatun, hie
^anbe
ber
iverben tt^urbeu/
n^eil
STlic^fe^
5Snbnif
fo
leidet
mU
imit
tvaren
bicfe
@iegc
nid^f
burc^
hcn
2Ingri|f
leidster ju
erfcc[?fen?
tt?ir
2Ba
prategifd;e/
S)iefc
SSerf^eibigung
genannt ^aitn
ift
nur
hie
ml^e
Ojfen(tt)fc^IadS?ten
feinemege auf4?Iief t.
beu/
im
e nid^t.
2Bir n^erben
bicfen
egenpanb
hiermit
(lecft
glauben
ha^
beibc
JU ^ahcn in
midiem
richten l^aften.
JU tt)e(dE)em
fic/
wevhcn fonnten/
groen
Umriflen
ift
ha and)
hei
ben
bic
fcl;on
eine
9J?engc
on
ati$
in
42
3\i)nm$ fornmcn
2(rbcit eine ganj ne;
tie
mv
ni(i)t
fcnncn,
fo
ba^
tvir
unfcrc
fel^ctt
iHuforifc^e
fein
njtr
tvrbe.
bereite
2((Iei'n
bo)/
m a
n?a
2[Ri^er|?anbnij]ett
aujufe^ett,
(jenot^i^t
ju
bie
einer
tvir
nhern
ingabc
bcrjenigen SOlaapregcfn
n auf beiben
eiten af
ncrfebt(j(e
bie
gra^e ju beantworten.
)(!rei($er
SBenn bk
i^re 3lbjtd^t
ric|?teten/
auf
bic
Sroberung
mit
fo fonnten jic
jugleidf?
anfangen
ober juerft
bcm
ganj
5^unfte ju
tt)urbe
erf4?einen
ha^ ber
(Srfolg
unb ba^
n^erben
fonnte.
SEBurben
bk granjofen babm^
fonnten
9In=
unb
jid^
felb(!
fo
bie )fTreidS?er
g(ei(|)fa{I
tt?a6
jum
griff bergeben/
um
bort
einzubringen
il^nen baburdj)
9(ber
bm
wenigen unb
erbinbungeu/ bk bamafe
ben ^ranjofen
eine
gegcnfeitige
Unterflu^ung
fo
ber
idbm
ij^nen
9(rmeen
fein
fcl^r
fd^wer
mb
eben
fi^wer
mufte e6
bk
(Stellung
l^inter
6|Treid^ifc|?ett
treitfrafte
maen
gegen
fonnten
ju erforfdE)en.
bic
jte
a
nid?t
nun bk fTreid^er
weniger ate
lieber
i^rer @acE)e
granjofen
nidS?t
waren/ fa
be (u
genug t^un
um bk id^er^eit
folge JU erl^o^en
unb
alfo
43
griffcu
trcrben
fofftC/
fo
muffen
n?lr
m^
au folgcncn
nmbcn
1.
3n
am
Oberrl^ein ivareit
Me
mcificn
fraiij6ftfc|?en
nun Dorau*
jufe^en
tt>ar
ftd[?
baf
fte
fo liefen
2.
2)ie
i^age
ber
2(rmee in
ber
df^weij
wat
eg*
S)enn tvenn er
in ber niebrigen
egenb/
eJ
lfo
t)orbrang/ fo fonnte
linfe
i^m
mi(
nid;t fi^wer
'Slanh ber
franj6ftfc|?en
fte
2(rmee
ju
unb
bann befanb
ftc^
bem
Dvcfen gegen
bk
in einer abfd^eu*
lid^jen
geeigneten ^age.
lirgcnb alfo
elegcn^eit ju groen
dalagen Dor^anben
3.
aU
SSal^renb
hie
en(fc{?eibenben dS^Jage
in ber
&(^mi^
bic einige
ge
ober
an
ber
obcrn S)onau
gef^aJ^en,
felbfl
fonnten
granjofen
Don 3^alien
au/
bod^
wenn pe
nid^t 2irffame6
6f!reid(?ifdE?en
SKonard^ie unfernel^'
t>a^
men.
gebort
t>a&
'^n einem
ein
Vorbringen wie
eine
im
SDlarj
1797
S5onaparte/
ftegreidfje
unb
biefe
eine
um
mel^r
Me
Um(!anbc
wrben
f!at(gefunben
l^abcn.
9)lerflid(?
fr
unb tanbf^afhie
6l?reic|)if4)c
wenn,
wal^renb
eneralen ^ourban
unb
2[J?affena
gelungen
u
tt?arc
Me
f^kgcn.
ie
offene fruchtbare
eitc unb
Sie
tjiel
grere
mef^r
in
9)]affe
ber
6f?reid;if(^ett
Gruppen panb
@df?it>eij
ber
9vid;tung
gegen
fonnte
bie
(lifo
af
gegen ^ralien.
jer, unt)er]^oJtter
Ser @tof
fi^neder/ fr*
erfolgen, ivelc^e
aU
eine fel^r
groe
S?auptfa)z
6.
ftSr
mtbcn mute.
Sie
fpater
anfommenben
ttjaren
am
natur-
Iicl;j!en
auf bem/enigen
ivrieg^tf^eater
ju
tJertvenbeU/
irefc^e tjorlaug
tk
tventgpen "Gruppen
bel^ielt/
t)ic
unb
hk
Ebenen
3ta[ien
aU
in bit
2enn
ber
iiid;t
mv
affo
@c[?n?eij
bcn SJorjug
l^of^er
Italien
geben,
fein
fo
ift
liegt
unb
n^eil
35el^ ba^
bnv)
bcn
anbern
an(^
nur
aud;
bod)
merflicE)
erleii^tert;
l^of^er
benn
afe
^ern
bic^
1000 $^u
liegen
8000
t)on
^^u nid;t
i)iel
fagen, in n)eI4?er
bie
bergange
fonnte
eben
einer ^rot)inj
jur
man
biefe,
1799
ganjcn
lel^rt,
fa|?
bef^auptcn
eine
au0.
icfe
l^o^crc
Cage
ianbc^
(f!
aU
ein
(IrategifcE?
ivirffame
*).
Clement ^cbad)tf
eine
tJottfcm^
menc 3(luon
*) ^lan
mh
hki
nicf)t
fr
einen SSitjerfpnicf)
Wm
gegen S>ai
I)aben.
mi mt
^ie
ber
im
. 4.
jrp{)e
beg
ant>e^
t\)nt
i^cihci
gar
ber
5tic^t^
fonberu bie
kibcu
e^ne
tt^irFfamen
J?ie
Elemente
finb
hie rl)l)ung
bcne unb
45
SSJa aber a^ auf ttnfcrc 2Bcife t)cr(Ianbcnc
rctt
omini*
fdS)on
i^aizn wit
if?.
gcjcigt
ba^
bie
g&ctt
btcfe @(ctd[)(jlti3fcit
gegen geofogifdj^e
aben/
it)enn
mt
nid^t
tfym nb alfo
gettjifler-
unten
nac|?
oben
withn.
ftc^
ne
franj6jtfc()e
^auptarmee
hie genbt^tgt
ijl
\mb
jurucfjujie^en/
fction
^a)
hm
l^ier
wiv nun
fr
t>ic
bo^
afe
folc^ie
Utm(^tcn
f^^rt>or^
an^
ml^cn
nb
dm
hm
gelten
burdE?
wd)c
t>ic
fonnten bic
1.
)|Trei'dE)ern
50,000
nnb wat*
ah-
tm
@jc
tl^re
mit
OjfenjttJe
bit Sfnfunft
ber vuffen
btm SWaalJe
ncfymn
eine ^auptentfc^eibung
nur
m
l^in
wenn
bic
Umjte
fon(I iveid^en
bm gu^
beut
jurcf.
2(rmee
(Sie
in
eutfc{;ranb
ftc&
Srj^erjog
S5obenfee
arl.
t)erfammelt
bcm
nb bebro^t raubnbten nb
55ie brigen
eine ^eobacf)*
twngfette in ^i;rof,
&vmhmbtm
nb
am
Oberrl^eiit
S)ie
SJIanrt
46
hcv bcn Dv^cm in
bm
Slargau
mh
bct
bie
mit 30,000
^hnn
beir
t^orjubriitgctt
unb
eine
Sjauptma^t
in
d^tveij
m*
auf
i^re gertriim*
merung angelegt
5.
tjT.
Sie
beiben
bur^ btn
an
25obenfee
getrennten
9Kajfcn
t)ereinigen fld^
feiner fublid()en
&tiu
Sie
ober l^anbefn
'5:i^eilun3
unb
l^at
nur bk
2(b|t4)t
b) nid^t ju
einem
c)
t)iel
SOIaflen
f feinen
Dvaume ju
aU
unb
biefen in btxn
moglid^en Dvcfjug
auf
fiebern.
SHaflfe
ber
^auptarmee bringt
in
bent
aiargau
flfd^en
t)or
unb
fucj^t
bm
^auptarmee
ju gcnjinneu/
ba^
biefe in
ber
S)onauarmee Oourban)
fo frul^
tjorl^er
l^eran
ba^
bic
6|Irei(|)if(^e
fte
^auptarmee
fann,
fo
jtd^
n?enben
lat
biefe
20/000
SOiann
l^inter
bem
Dvl^ein
unb
gef
mit
bic
onauarmee,
in ber ^h\i(i)t
biefe
einen
benn e^
glcid^gltig
gegen
8.
a
lung
2Je(?reben be ^elb^errn
tt)irb
beiben ju nehmen,
47
momcnfancti
fd;cibenbj?cn
fcl^c
groen &crlcgcit^ci(
ju
trad?tc
m^
bic
bcn cnf^
(plagen
ber
615
folgen
bcrfel&cn
mit
aufci'jicn
Qlnprcngung ju nu^en/
ttt
in cuffd[?Ianb
bigJ
an bcn 9vcin/
^w^>^
f^'^^P
ber @c|)it?eij
^i^f^^
^'*^<^f
^'
birgc ^inaue?.
te
Sinkitungctt
muffen
l^ier
fo
getroffen
fein
ba^
bic
a
fc|)tt)er
bie
^'^^"J'^f^"
2[nfang6
9)?arj
fo
^jcr
brad^cn nb balb
c0 tt)oI
nid^jt
Ponnte
biefen
;
l^erannaf^enbcn 25ru($>
tvirb
im
Januar
fd[?on
t)orerjfeen
ni(^t
l^aben.
Jemgffen
man im
be
Januar
gen^if
mel^r
an bk
9Jl6gIi4?feit
^vk*
ben geglaubt
2(ufgabe
juor
2(ngriff
feinigen
ft^
fo
einjuric^ten
in
ba^
fam
in
ober ivenigf?en6
S5ereitf4)aft
bem
2(ugenbKcfe anzufangen
bebrol^t tvurbe.
SSJaeJ
nun bk ^^^^jofen
il^r
betrifft, fo
unfern
runbfa^en
er
brol^t
Oberrl^ein
fein;
eine
ju parfe renjc
t)on
um
be*
JU
bk 95efaungen
reid[?ten
traf brg,
ecfung
Slcn*
t)off*
SBreifad^
nb ^ningen
^in.
ju
feiner
fommen
jebe
Son
ml^t im
gelbe
bie
eine
fo
hinter
ber Stfdj?,
jtc
bie
?immaf,
jebe
biponirt baf
eine
&^la)t mit
l&o^en
tjercinigter
Jvraft
annel^mcn fonnte.
ie
jtt)ifd[;en
hben Kolonnen,
blieben
befegt.
SJBir
bie
franj6ftf4>e
59Za^t in jwei
gleidS^e
48
Z^tik; mil
ftd;
n\d)t tjorauefcl^cn
t)cr )|!rctc]^ci:
glcicIE?
fici)
Ik^
m^in Mc
fc^icnc/
in Zijvol bc*
tvcil
liegende 9)Ja4)t
wznbcn n?rbc nb
bebrof^t
nb
^crfcl^ung
Bcbeutcnbct:
bcibctt
jfricgtl^eatcr
auf
mit
bcbeurmbcn
tvar.
dS?tt>icngfeitctt
e(jcn
tt)ie
eine
Jvrafte/
mt
jte
Dorgefcfjlagen i^aben/
l^aben
@dE?ivcij
ni^t
@tanb
l^alten
jte
Sann
tt>at
bcm
(Ifa^ entfam
nb
bann
tt)atr
allerbing
2Baren aber
begingen
jte
ju
fpat
tn
25erct(fdE)af(
ober
br(^
nt)erf?anbige
"^^eifung
i^rer
i?rafte
grofe
Sel^Ier,
einen gtanjenben
&k^
fo
3n
\vi)t
^talkn whvtn hk
im
leidige*
geit)efen;
\m
nherten ober
bcr Stfdf)
Unglcfefade
JU tjcrlaffen,
^erbeijujief^en
bie
granjofen
c l^o^e
bk
?inie
war
^t hk
i?raffe au ilntcvitalkn
einlTivcilcn
i^rem
@c|)icffale ju ber[a|]en.
3e
negaritjcr
unb
anfprudS)Ifcr
it^n
bicfcr
^lan wat,
einen ber*
um
geeignet
gegen
legenen
5<^inb
bk
9lad;teifc
auf i^r
SKinimum
ju bringen/ gegen
einen
^dnb
aber, ber
^d^kt
bk
25ereitfd()aft
ju
geben.
(Entirurf njcifer
ctnfadS?e
?i\i(i}t^
gegeben
^abcn
afe
eine
ganj
tt>elc^c
eine flarc
Qlvt jeigen
berlegung f^rt.
2ir
tvollten
bamit nur
biz
\m mv um
bk (Entpe^ung
biefer
inge
benfen.
3nbem
tvir
49
wit
fo
bcn
^lan
<tu
einer
blof
fcjifc^ett
tftvtcfclung,
laffcn/
am
geBett
einem jvalfut
tt?ir
ttidE?(
tm
tt?eiteirn
inne
t)a^
f^tt'oovQz^cn
allerbing
<jttbere5
ju
erfenne
itt
t>ct
Svegel
nac|^
t)er*
ad^
fein
enialire mei(!en$ ei
njirr( tinb t)erbir6r.
ipz
tt?a
bie
@ac^ett
ie grof e ntnbjilge
eine ivrtege
ober Selbju^
enialitar,
ftnb
[\(^
tcin
egenffattb
fc^6pfenf(^et
tt?c*
bk ^ormett im ebraud^e
^64)jt einfacf?/
meipen
burd^
tviflett
rid^tige
runbfage
nb
adenfafe
beir
hntd)
dmn
ober
ge*
@4)arfjtntt
im
Unterfc|)eiben
Singe bejiimmf.
Ulnt ba
wo bk
@d[?n)ierigfei(
ber ^er^altnifle
bk
6ergen)icE?t
^kht/
ba^
fubjeftit)e Urfl^eil
Dor bem
ba tann bk^
biefer
l^err
au^ auf bk
na(^
in
3\i(i)tmg
mb bm
@cl;tt)ung
mb
ni^(
blo
25licf
objeftit^en
fein
rb^e fonbern
mi( einem
fo
er
eben
entf4)eibet/
ba fann
aU
ivenn e jurrijf(
nur
mit bzm
^a*
mcn
ber enialitaf
bejeidi^net
werben,
cn
SOlarfd^ ber
$.6.
t>ic Oflrcic^er*
ie
feinen
f!reicf?er
Ratten
aU
9(r(
ber ^rleg
amhta)
nodf^
gelbjugplan
fdS^eint
fe(?gef?e(It/
\m
t)on
ber
Srj^erjog
fagf/
nb
aucf?
feine
t)orIaupger
SScjIim*
50
nntng
^m bm mh(^M)m ^a
fein.
ntdE)(
cfnc
itntjor^crgcfcl^cncit
%mhvi\(^$ H^mcfcn j
2(rmccn
tielten.
1^.
(c
^olgc
tvar
ba^ bk
(jcmcmfd;aftlid; b.
nadj?
einem
ber
tit
^iele ^an*
iefe m^cit
jebe
aber
ip
gerade
tvenig
n)efcutIidS?|Ie
gtvecf
Sclbjugpktie^.
SEBie
bicfcm
ai\<^
benimmt
fei
ma<^f
wk ml man
jii
bcv
Sntfd^eibung
(^anj
Ort nub
er
(Stelle
t5ber(aj]en
muffen glaubt/
barf
ba
wo
fel^len.
Unter
biefen
Umflanben befanb
benn
bk
fe
aU bem
ganj allciemeinen
berjenicjen
jid[?
al jur
SJertl^eibigung
in ivelc^er
jocj j?arf
|tc
egenb benimmt
ju
betrachten/
Srjl^er*
bz^mbm.
fcf?n
Olur bk 2Irmee be
bie
fc|)eint
tJorlaujtg
9?eflimmung gehabt
ju l^aben
hi^
in
bie
egenb
jtvifcj^en
bem
SJobenfee unb
ber
ler
onau
3(rmec
t^orjuge^eu/
um,
wk
jte
bk glanfe
ju becfen.
Sini(5erma^en
tl^eilung
fann
man
bk
fcf?on
in
ber bloen
SJer*
ber
^auptmaffen
J?eime
be
beabjtc^tigten
^(anc
erblicfen.
^m
bic
ber
92/000 SDtann
beobad;fen/
franjojTfd^e
onau= unb
ben
lief)
bem
^oge
follte
Vorarlberg
t)erbinben*
baju
f(i)kn
bmx
opreic^ifcfjen
^alimt
9)kffc
t>mx
73/000 gfiann
nadi)
nid?t
ju
grof.
3n ydkn
eine
aber
foKtc
ber
9(nfunft
(/c
uwarom
nad;bem
120/000 SSKann
mrben).
51
bk
jur
latib
Srobernng
bcr
@4)tt)eij
ein
ftil^rcn
fonn(C/
in
ran*
in
btinbten
unb Ztjtol
paffit>ct
^Jertl^dbigungfncg,
fein.
3n
n)ir
it)ie
tveit
.
tiefer
^lan
t)n
bem abmeiert
a^clc^en
im vorigen
einen
ebraucf?
ju
mt(d)eibmbtn @d;fagen
ju
ma^m/
gehabt/
fe^It ganj.
fo
Ratten
fte
ebanfen
in ber
ju*
ttJrben
gefud^t l^aben
bem egner
SBir
jtd^
tt^cden
mifang/ benn
ein
man fann
laffen
in foId[?en
^aar
n^oden
auc^ gelten
ba^ ba^
6jlretdE?ifc^e
j erf^einen/
berfall
be6
egner.
3n
wie
jebem alle
tt)rbe
ba^
jtc^
wmben/
nid;t
im
9}tarj jutrug.
jttjeiter
(in
23ctvei0
ba^
bie
f!reid(?er
bavan
ba)ten \)on
il^rer
anfanglic|?en berlegenheit
einen entfdj^ei*
fie
benben cbrand) j
ma^en/
ben S^aupU
fonnten.
ie
ift
jugleic(?
ber
t)on
jtt?eite
tvefentlidpe
^unft
ba^
in
bem
ber 6jlrei4)ifc^c
ipierbei
^lan
bem
unfrigen
abtveidi)t.
mu^ man
aflerbing
ni^t vergejfen
fo
52
benimmt wie
liegt/
um
ba
9}tadS?(t)crf^a(rnip
l'c^t
t)or
Mugcn
6cfattn(
c0
bcr
6(?rcid[?ifc()cn
Dvcgicrung
fcl;n?crlicl^
gctDcfett
fein Witt),
^ier SBoc^en
tjor 5(u0bruc|?
felbfl
be Jvne=
ge
fct?a^te
bic
franj6jtfcS?e
Ovegierung
bie
treit*
fraftc
nodj)
ber
@c{)n)eijer^/
onau* nb
06fert)ationarmee
bie
140,000 9)?ami/ wotjon etwa 20,000 fr R^einfepngcn abgingen/ fo t>a^ 120,000 bi^ponibel
auf
circa
b.
t.
blieben,
40,000
mel^r
als
ha waren.
25eging
bic
^^rtf^um,
fo tvar e begreif*
li^ tt?enn
j6ftfc|?e
t>it
6|Irei^ifcf)c
ifin
au^
n^ic
beging
unb
bit
ftan^
3(rmee
betrug.
um
aU
a\x(^
fte
9{6er
HS
immer
gefciS)iet,
i^re
eigene
aU
hie t)on
un auf
Hn
ejfeftitjen
@tanb
ftcf)
bejie^enben
fo tvirb
bas
Syii^t)eraltfein,
erfc^^ienen
nicl;t
^n
fo n?eit gelten
6jTreic|?ifc^cn
an
ber
fe^r
bebeutenben
berlegenheit
ber
2trmee
berhaupt j
jnjeifeln,
gleich?
nb
biefe
wav
cS
wdd^e
jug aufforberte.
er
t)Ott
hvittc
^mft
in
trelc^em ber
ijl
bj!rei(^if(^e
^lan
bem
nfrigen
ahwd^t,
73,000
mit ber
SSJlautt/ bic er
italienifd^en
gehalten ^aben
H^
gewefen tvaren.
a
rem
jtt)ct
hit
2{rmee
alfo
t)Ott
cttcral gejTefft/
attt)crtrat
bic
wrbe, wal^renb
ffc
biefer
an
fid^
fo einfdle
Um-
jlattb
9lcid|?tt)0I
icbeemal
wo
53
prad^c
jcbe
forntiK/
^i)ti^hit/ weil
feiner 2Birffamfei(
Zl^dlmg
gefdE^ie^t
ein
notl^mcnbige
nb ^wav
fo
6e(ra4?te(
n^erben
muf.
burdf)
^ier tvar
runb
ju biefer '^^eilung
bic @adE?t)er'
^altni
^ciotm
H^ man
unter
t)ielmefjr
lebiglid^
aU
eine
perfonlic^e
9vcf|tdS)(
,nidE?(
befrad^ten
mu
ivenn
ber
eneral
$Se(Iegarbe
bm
^erf6nlicl;e Diucf|td^(en
ganj
ifl
t)Ott
ber
^anb
ju
gefd^ie^f
nur ju
oft
unb
for*
bod^ ganj
fte/
untjerjlanbig
jeber
menfd^lid^e
^erfe^r
bert
unb c^ fann
if?/
nidf^t
fel^Ien
ba^ in einem
foI4)en
fte
eite
fe^r
gemi*
n^erben
unb e tp
^ier of(
jtd^
fletnli4)pett
t>or
3(n|t4)tett
nm
greifen/
gerabe
ber
unferm ^fanc
feine fold;e
^rmec be grj^erjog
mt mt
fte
tin
bcbcutenbe
orp
gegen
35ernabotte
unb
blieb
bm
in
untjort^eil^aftcn
^age,
aber
ju
fel^r
grof*
artigen
a man
red^neu/
ci^cm
moralif($c
berlegenl^eit
biefe
el^er
t)ielmer
befiirc(?ten
mupte
ba
f[d(?
S^lbjugpfan/
eine
tiid;tige
ba
wo man
bie?
pofitie (Er*
fud;te/
ftir
berlegenl^eit
ber
ga^l
b. ^. fiir ein
^tvet
ju eins
ju forgen.
54
SOhtt tann acvbin^^ nid^t
fagcn ta^ in bcn grofc
fo
Umnflcn
angebeutet
bct
6}Irci^ifc|)ctt
2(b|t4)tett,
mit
ba
fte
faftifdf?
ge*
(egen Tratte/
fonbem
jl'e
xvatm nur
blieb
Urfacj^e
ein
eine fc^one
berlegenheit
erfolglos
imgenn^t
nb
gun|Tiger
ti?eld(?e
SOloment
jtdj)
l?orberging.
ie Unglcffade
im
nb
berfato
fi<^
tl^eif
(Sc[?ulb
ber j^ommanbircnben
trugen
gerabe
nigpen
nic|?t
an treitfraften
ie granjofen.
er
Sourban
franjoflfcfje
Operationplatt/
mz \m
if^n
ciu^
9vec|?tfertigungfcf?rift
bejief^t
ftd[?
nen lernen*)/
@d[?tveij
auf
in
eutfd[)lanb,
t)tt
ber
190,000
SOiann, n?arenb
JU
|te
nadf?
bem
ivirflid^en
tanbe nur
Don jenen
138,000 angenommen
muten,
aben.
biz
Mein
ha
immer
fo
arnifonen
am
Sif^cin
nidS?(
n?erbcn
um hd
ju
benfelben
ftil^ren;
runbfagen ju ganj
benn
ob
nid)t
Ovefultaten
170* ober
auf ganj
a
35nbni(]e
bit
rapabter
Unter^anblungen
unb
bic
neuen
aU
geivi Dorau*
befc^lo
bie
franj6fcf?e
vegierung
bic
*) Precis
Genoral Jourdan.
Paris an
des
memoires manuscrils de ce
general.
VUL
55
^nitiatiu j crgfcifen unb
jugcl^en.
Sffiic
untJccjtJlic^
jum
(tc
Slnsinff t)or-
bcr Erffnung
bc Sclbjug
tvieci:
jum runbc
Icg(C/
in
bcr
offtcicden
gorm
ge=^
al
emem
nannten ^errf^cibi3n3^fcl;rift
tDoHen i^n in
*)
wktM)
chm
ber ^oDpanbigFeit
aufnel^men:
En
cas
de reprise des
liostilites
eri
x\llemagne
et en Italie, il y aura cinq armees actives, l'armee de Mayence, l'armee d'IIelvetie, une armee d Observation
Rome.
a
etre
Nota:
tave
la
republique ba-
nouvel
ordre
cliargee
de
couvi'ii* les
frontieres et le territoir^
eile
hommes
surplus
tant en
troupes
de
armes;
le
de ses
Au moment
toutes
de
la
de Mayence, composee d'environ 46,000 hommes de armes, est destinee a agir particulierement en Souabe et en Baviere.
*) Pag. 48.
56
Cette armee devra ^tre immediatement pourvue
dun
parc
d'artillerie, et
dun
equipement
et
constamment
agissante dans
un pays
deiiles et quelquefois
Huningue
et
les
monr
lac et venaut
Dans
forces
lui,
la
de Tennemi
ou
en
gagnant de
vitess^
sup
larmee de Mayence
eile fera
povirrait
se porter de sulte
exe-,
sur le Haut-Lech,
ce mouvement, quelle
La
probabilite
du succes de
que
les
armees
prendra
liostilites.
I^armee de
le
la
Mayence au Danube,
eile
nom
par
la g'aucbe
aura partide^nier^
sa
culieremeht en vue de
a cette
marche dans
successifs
les
Grisons et
le Tyrol.
Les niouveoiens
57
en ayant toujonrs ponr objet de se rendre maitresse
des debouches du Tyrol par
la
Baviere.
Armee
d' Helvetle,
L*armee d'Helvetie, composee en troupes de campagne de toutes armes, d'emiron 30,000 hommes
auxquels se joindront les demi-brigades helvetiques
La gaucbe
ront
le
et le
Mayenfeld pour se
on s'emparera.
La
pareil
lie
droite
composee des
d'Ita^
la
dans
La gaucbe
s*etre
et le centre et
empare de Bregenz
pour
garder
les
troupes
suite
ces
points,
pour gagner
Lorsque
la droite
en
un ennemi
prent-
nom de I'armee du Tyrol; eile est sous le commendcment du General Massena, mais subor-
58
doimee pour
ies graiids
mouvemeiis
et Operations
de
General en Chef de
cette
derniere
armee pourra,
en observant
d'llelvetie
toujours
pour
le suc-
ces de la campagne,
la vallee
de
l'lnn et
de
d'
d'Inspruck.
Armee
II
Observation.
Rhin.
est
confie
Le commendement en
Cette armee,
bleau si-joint de 48,000
au
General
le ta-
composee d'apres
des
places
hommes de
garnisons
troupes de toutes
armes y compris
ponts sur
dorf, ainsi
le
les
sur le
que
pays sur
la rive
gauche de ce
lleuve.
continuation du
blocus
Philippsbourg et d'appuyer en
meme tems
les
mouvesur
points,
particulierement
Main,
Elle
le
Neckar
et l'Enz.
les
fournira
garnisons
des
places
sur le
maintien de Tordre
publics,
et
la
conservation des
ces places seront
etablisseniens
selon que
59
plus un moins menacees par la positlon respective
en
sera,
proprement
du Rbin,
en avant de Mayence entre la Lahn et le Main, pour se porter par le Landgraviat de Hesse -Darmstadt, en avant de Manheim et de Philippsbourg.
Ce
rive
du Khin, ayant
les
parti-
culierernent
Operations
de
et
de Philippsbourg et de
d'invasion
la
rive
gauche de Rhin.
Cette armee, quoique commandee par un General
Armee
L'armee
mille
d'Italie,
d' Italic,
hommes de
Le
dont
il
cesssivement derriere
Brenta et
la
Piave.
la
Le
line,
Walte-
Bolzen et Brixen, de
60
concert avec le corps de larmee d'Helvetie,
dans
le
canton de Bellinzona.
Arrive Brixen,
gauclie de
le
corps
si les
pourra rejoindrc
forces de
la
Farmee
d'Italie,
Tennemi
le rendalent indispensable,
ou que
la
pour
la suite
des Operations de
campagne de
l'ar-
niee d'Italie.
recevrait.
Le
<jaises,
et alimenter
Tanne e
active.
L'armee de
la
conquete du
le
royaume de Naples;
de l'armee de Naples.
prendra Naples
nom
de Corfou et de Malte.
Le
la
ils
le suivront,
du gouvernement.
la
Approuve par
le
Ministre de
guerre; signe:
Scher er,
%\\
auffallen
faiurt/
X>a^
b.
bicfcm
Opcrafionpfattc
bacirt
tJOit
t)cir
mu
un
billig
jucrf!
af
^.
fdnbliti?ctt
Qfrmcc
9\cbc
ifl
fclbp
tib
brci
n?eil
nur
im
S^orbcigc^ctt/
ttJc{c(?cr
bk
bcr
(Segen (Taub
gegeben
ber
"ti^at^Uit
ber
Jpauptarmcen
wirb/
eigentlich
feiner ip/
61
tt
berall
nur
itx
bm
Sr|?rc6c
gctviflcr
gco9rapf^ifci;cr
fnfte
bcf?c(.
fott
ic onauarmcc
^^^
bcit
obcrn
fett
^c(|)
crretcf)c/
bmiti
"^j)"
jtc
bic
Qlugangc
rol befc^cn;
@di?wdjerarmec
crreic|)c
fott
ncf^mcn,
t(afictiif4)c
bcit
^m
2(rmcc mit
95rcttta
bcm
brigen
bic
nb ^iaDc
atter
3n
ha^
|te
bem Srprcbcn
^cinbf bcr
|tcl?
biefer
fnfte
liegt freilie
bett
fotten.
Mm
wenn
biefer
^einb nur
fd^tt?a4>
ip/
fo
ba^
bicfe
95er(reiben
fe
eine
untergeorbnetc
fo
i|l
nb njweifel^
offenbar
^afte <Ba(^t
angcfe^en
tt?irb/
baffclbe
tm
jTarf
namenn)ert^er
fein
@egenf?anb;
fann
bcr
$^cinb
aber
nb j groen
biefc
<ntfcf?eibungett
fommeu/
fo ttjarc c ja
beffer
in$
3lge
ju
faffen
nb btn
S)a
&k^
bieei
in
i^mn
ge*
bic
jum
ju
mai^en.
erreii^t
ni4)t
fc^e^ctt
ip/
fo
fd^eint
b.
1^.
2ltte
tvenn
man nur
genannten fnfte
alfo
genommen ^at
S)er bloe en^inn einer anbern 2fufpettung fann nur
mtmbct
t>iel
wenn
3P
nic^t
ba$
fo
fommt
c t)or
aittem
auf
bic
gragc
an:
ob ba^
SWad^ttJcr^altni
un^
bcred^tigt l^ineinjurcfcn.
So
ba
t)on
ijl
namlid^
dn
natrlicl()e6
bem
lwgenbtirf
an
tt)o
fl^rcnben
jtc^
bcn Status
feiner
quo
t)orwart
frhem
neue fuc^cit
tvill,
er eine
62
i)ctanla^t/ bic tjor^cr ni)t bagctvcfett
huti}
fein
ift
mt>
i)?o*
cgncr
ftdf)
jur
fc^cn
bic
't^ati^fcit
^crau^^cforbert
tvirb.
fci*
6
ncm
tvirb
anbcr(
alfo
baburd^
ba ^er^aldti ju
fcine
feine
SHa4)tciI
nb
2arfd?cinlic^fcit
Srfolge?
SSBiber*
im
2t(lgemcinctt
fi)
geringer/
tvenn
m)
f?anb0fraf( an
nicf)(
fct;macf)er
tvurbe.
ie
rofen
'S.^arigfeit
ber
|?reidE)er
gegen
riebri(|)
bcn
^o^men aU
ber
in @d)(cjten.
Sbenfo
2tuf)Tellitng
granjofen
in
9)Jacl;t
t)iel
mel^r
l^abcn
i^attc
mc
in
eine
l^infcr
bem
Rein
nb
biefe
35etr(id?tnng
mtJjfen.
jebem gaffe
in hiz 9Bagfct)afe
fommen
and)
bcm
afe
3nn nb
er
jMgpkneJ maffen
ber
ber ^iai)c
an
fid)
Diel fd;tt>aci^er
wat
ba^
ni(^t
Qzfa^t
wivb
fc^on
wo
bic
S)anpU
ober
j
feinblidjjen
treitfrafte
jlarf
jte
|teen
erwarten
ftnb
nb
ivie
fein
tverben/
nac^
in groen
95ei
ombinarion fonnten nb
mf ten
bic geograp^ifc^en
fte
waren bann
bic
nr
eine
58ejiel^wng
ber
^aptfac^e/
nicbt
S^anpU
fa(^c felbf!.
9Bir muffen
ni^t
fid;
ine
in
machen
ber
bic
laflcn
babrc|i
biefe
ba^ wir
wiffen
l^aben
Qtuefl^rMng
^tan
in
rabnbtcn nb
ergeben/
'^i^rol
gtan^enbflen 3af^
fenerfolge
aU
fei
Slflc
barauf nb
awf einen
(!rategifdi)en berfall
bered()net
gcwefen.
So
wirb n in
biefe
ber golge
fe^r
leidet
aSBaffctt'
63
erfof(jc
DO hcn
jlratc3ifd;cn
t)tt
@citcu
bei*
rimb
tcr
blcj^
tcm
2^crbicit(I
tcr X)it)i(tctt3ctieralc
tjoit
nb
ciiic
"Xrttppcit
l^aicn
nb
ba^
bm
Sirfungcn
j!ra(cgifc{;eu
in
bcm
Opcrationpfanc
ciit
|Iratcifc(;cr
Scrfan
tvci(
nict;(
tu folget 25cjic^ung
fonbcrn
in
lebiglid;
info*
bctt
bcixbfid)tigt
?cd()
afe
bcttt
matt
fuc(?ctt
t)?olItc
d;tvaben
oBcnt
Dot:
Srjfjcrjog ju crrci($eit.
aud[?
bcttt
g
gen
ju
founte
abetr
fratijojtfdpctt
Opcvatiom^
lie-
jum runbc
c^lagc
tl^un,
pe^cnbcn
fofcE?en
'2:ruppen
n^arcn
l^inter
adcnfaDeJ
cincttt
bcrfad
augefe^t/
bk
betn
^ec^
nb im
tt)ei(.
3<^ne befragen
alfo
t)on
bit
bem
SJor*
alfo
anjen nur
t^eile n)eld[?e
einen
fleincn
biefe
'S.l^eil
am
nb
man
jtt)ei(e
erhalten
fonnte fd;icncn
faum
Unfere
tiong^plan ip
^etnerfung
tlber
ba^ in ber
gefuc|)ten
neuen 3(uf)?ellung0linie
2BidS?tigfeir
ben
l^6c|)pen
fnften
tveil
eine
ganj befonbere
eine nod() nidf)(
h'
gelegt tt)irb/
batnaf
ganj tjerfd;n)un*
m^
^unffe
bic niebere
egenb
in einetn ge*
tntie ju bel^errfc^en eitte ganj allgemein ge* ba^tt ^errf(^af( ber 1^6eren egenb liber bic
ieberc ju folgern.
SBir
mt^tfcn
bic
9vcalita(
bc^
ominirene?
in
ber
befd[?ran*
jic
@d;n?ctj
64
cn(tt)icfel(
l^abcn;
az
unbcpimmf
(^cba)tcn golgc*
runden txirau
SEBctttt
in bctt fttatc^if>^m
immntnUn
5a^ gcomefri*
fd^c
fann
Mc
ftnb,
in
fo ift
hk
audj?
bcm gade
i?raf(an*
einmal t)or^anbcn nb
iMdceJ
wa& i^m
pren^utt^
jum Opfer
cjcbrad^t tt)irb/
granjofen, tt)cnn
quellen
in
jie
fxd) in
^m--
mb
rf4)*
festen/
fo
l^atten
hm
in
6|TrcidS?ifd(?cn
95Biber(!anb
S)euff(^Ianb
unb
Italien
tt)rbe
feinem
eine
(iefflen
runbe
fein
nntct^vaUn unb e
bann
reine
?u|!
in
t)on
bem babnv^
unjn)eifelf^af( gen^orbenen
ivampfe immer
unb (SvanhnbUnf
n?i(^tiger
ak
ber
^6c|?j?en
egcnl^anb.
aSBirffamfeit
ie
rung
fprod^en
ber
onauarmee
benn
e^
ij!
if!
biefer
Srobe
auefgeer*
ganj
unfergeorbnet,
jte
bejlimmt
H^
fott.
auptfacl;Iic|)
hit
Eroberung Zijvok
leidstem
aj]en
tt?ir
Operationplan fr
'^l^atigfeit
bit 3{r^
in
jufammen,
fo
ip e ba 12,000
SDknn
tjon
Italien au
mt
tt)ie
vc)tcv 2(rm,
ber d^ttjeij au
ein linfer
Setaf^ement)
rcfen fotten.
ic^
ob
um
jte
ben
ba*
170,000 preidbcrn
tviberpe^en)
mit welchen
155
0 mt um
e bicfer
crfd^cint
5er
franj6(tfd;c
fcl6|!
Qpcvatm^pUn mnn
ba ofumcut
l&altcn.
Mm
ftc
ivit
fe^eit
fein
SrgeB*
m
nic^f
citte
Senfen
in
i|!/
nb
fo
btlrfett
mt
un
tvunbern
afe
wem
bem
25nef?ec|)fel
be
Jtriegmt'
ofierffen
nt|?er
Organ
ber Dvegierung
gelb^crren/
ale^
^auptab|ic|?t
t>k
wiv be6n?egen
ift
mi(*
t>a^
foff
berhren
muffen.
t>zn
iefe ^bee
hm
anbere
aU
3ourban
Prategifc(?e
OjfenjtDe
jur
SBenn
fo
bie
|^reic|)enb
fd^einen
l^ei(
mo^te/
foll
t>ic
berfelben ber
erfef^en.
La
Ben
be5
vengeance nationale,
Jvriegmini(!er$
l^eift
e6 in einem c|)rei'
an 3o^^<^"
^^^^
22. ^enfofe
^ exercer
toiijours
perfides;
l'interet
par
taires doivent
Les Autrichiens sont nombreux, mais sans parier de la supenorite d'audace et dactivite que nous aTons sur eux, il faut observer qu'ils ont un terrain immense a couvrir qu*en s'avangant vers yous ils
sont obliges de laisser beaucoup de troupes derriere
eux, soit pour occuper
la
la
Boheme,
)
soit
pour garder
points
interme'-
Joordan Pag. 97
U,
f.
66
dlaires, et
qu etant
contre
anisi disseminee,
larmee prmcipal
qui agira
tous,
3n
er i^nt/
Me 5{rmee
ju
bcr @d;it)eij/
ber
onau
nb ba O6fert)ation0forp
^at, nter 2fnberm gefaxt:
100,000 SDZann
terecij^net
Et
mouvement par
la
meme
meme
si
mouvemens, qui, manquent toujours Texecution, dans leur ensemble, par la nature meine des choses. N'est-il pas im^ possible, d'ailleurSy que Tennemi mette en mouve^
cldens, accoutumes de grands
meme
position mili-
de 40 50^000 hommes?
angefti^rten (eilen ge^t
nun
bie
freilidE)
ganj
wie
terfd^ieben
tjon
n^
franjoftfd[?c
SKegierung
SBir
l^a
Ben geglaubt
biefer
(te
jld^
gegen ben
@to0
aber
politifd^en
tellung ju
feine
erl^alten;
\>a^
ireftoinum
esJ
%at bat)on
Qlf^nung/
fcnbern glaubt
fonne t)on
ni^tgJ Sfnberm
Ik
ber SroBerung
fortjufdf^reiten.
er ebanfe,
burc|)
eine
fr^e Ofenfit^e
^txi
ju
nu^cn e^e Ut
bie
Ruj]en anfont-
al
67
jdgt (t^ haici mit feiner cinjigcn
tiem @d;nf((Tc(Ier tJoDfornmen
pur
itnb
ij!
t)n je*
am
mtbm
n(cr
t)Ott
3orbatt
bic CRuflen
mit 24,000
5in<ttt
fc^on
t>eit
(reitfrafteit ber
D^vd^tv mit
bic
aufgcjal^It Stegicruncj
ferner
btc
ge^t
l^crt^or
bap
franjoftfd^e
(rettfrafte
ber
preid^er
in
etfc|?Iattb
ftc
nur
auf
120,000 Saiann
SOlau tviirbc
fcl;agtc,
n^al^renb
170,000
betrugen.
falfd;en Sffieg
gelten
il^rer
njenn
|o(|^*
man
geij!e
am
htm
9vet)oIution^
fte
pd) f tvenig
Ratten.
fcinc
bic
feinbli4)en
trcitfrafte
befmmert
eivo^nlicE) gef($iet e
ba^
man
bic trcitfrafte
egner/ wie
jte
bic eigenen/
e(n)a ju l^od^
annimmt,
ba^
man
aber
um
ba^ ireftorium
ber Srj^erjog
n^ar.
fid)
bur0
eine
babntd)
efegenl^eit
mit
il^m
ju
fc^Iagen/
ju fc^r augefe^t
fte
ju
fein/
wre
an pd^
Slf|tg
gewefeu/ wiewohl
i^hd^\t
feinewege eintraf/
wenn
jte
ni^t
ntjerntJnftig
en
faum
a^
wiirbe
man
tjon
t)er|Tecn
wenn man
|td;
nid^t
erinnerte
ba^
3bee
i(!;
i>on ber
eine ^^er*
jte
ti>ic
ber rieg
6*
68
9{f
ijl
eilte
fol4)e Umviftcn^cir
imb auf
foId;e
Zi^cvi^dUn
alfo tic
e^imarc
fegt
ffruffttt
man
aber biefe
fo
jum runbe/
mu^ man
t)cn
SK^uem ber hk
Uf^Un crpaunen.
SJon ben einjclnen
flar^eiten
S^tc^tigfciten/ SBiberfpnld^en/
Un*
nb
?:f^or^eiten
reben
tt?t5rbe
fc^r
lang
boc|?
ttnb
langtveilig
tverben,
aber
im
ber
bk ^aupfjge
berhren*
tvie
man
einen fo
nnhcbmtcnbm Iuf
SSa
a(6 eine
quU
ber
berlegene
biefe
9(rmee
Jtii^t
betrad;ten?
bafr
SEte
ha^
fann
fte
2Irmee
bm
bie
befe^en n^a^renb
)a t^erjettetn.
linfen
@ie
SJlittc
tt?rbe
|T($>
mb
t)on
bem
fott
glgef,
geit
b.
1^.
ju
gleicfjer
nadb
E^nr
er
mb
mit
SSregenj ge|en;
i(!
tetlung
foCI
gar
bie Dvebe;
bann
jtd^
aueinanbergeriffenen SDZitte
n^ieber
t)ereinigen
gant tous
passages
jusqua Inspruck.
SBer
ijl
im @tanbe a6
ju tjerfle^en?
er
redete
im
tfd[)tal
unb bann
one baf
SJrijtren gelten/
man
erfahrt ob
gegen
bk beutfc^e ober italienifd^^e renje intt?irfen foH. Sie ttalienifd;e 3(rmee foll mit btm linhn gfgel
*5:riep,
nadS)
mit bem
redE)ten
bie
$8renta n)irfen/
jum berflu im
ber
nod; "^oeJcana
jte.
nehmen/
bei
obgleich
egner
StfdJ?
jlarfer
<tU
@ie
foK
3Jerona ber
bk
gelten/
obgleid^
85erona
cm
69
fcinMid;c Sepuitg
ift
nb
barf.
man
gcrabe
bott
hu
fcinblid^e
^auptarmcc cmartcn
Scnn
gwccf
bicfcr itamcnlofc
Un|tttti/
tjerfe^fte/ nic[;t
grofe Un^IucffdUe
fo liegt CS
erpcn
barin
bag
er
nur bcm
ifl
fleinj?en ^^eile
bic
md)
jur aiufu^runcj
ein
gefommcn
unb jweiten ba
)(ireid()er ivie
ire ein*
rtert)en-
jehien lieber
fap gar
betvegten/
(J^eile?
o^ne
nb o^ne
SBJueJfelfraft
nur mit
2D?t5c fortfc[;leppten.
7.
Sie onauarniee
fc^Ie
l^atte
unter
^ourban unmittelBarem
58e
6ci
Erffnung
be Selbjug
fcigenbe nt^ci*
9,000
..,. 7,000
SOtann.
-
erfle
S)it)i|iott:
^miu
S)im(In:
ou^am
citenf orp
^enbamme
b'^anpon lt
. .
3,000
3,200
3)tann.
Dvefert)efat)allerie
umrna 37,000
@ie
ging
bm
1.
SDlarj
bei
Jvef^l
bk 9alb*
pabte, burc^ ba
^oHenv ba^
ber ben cfjmarjtvalb unb rcfte hi$ auf bic ^6^e i>on
Dvotl^weil
unb SSfomberg,
fie
um
bie
9}egebeneiten in
raubnbtcn
erjl
abjutvarten.
T>k
tt?ar
^vanttd^^
(Id(?
flreicIE^
nod(?
nic^t
erfolgt,
^ourban, ber
t)or
ber Ober*
70
mad)t bc Srj^crjogtJ
er
ft5rd[)tcte,
legte
ben Sefe^I
n)cld;eit
jum ^orrcfctt
crl^alrctt
at(e fo
am/ aU
jnm
foUfe er blo^
eine t)orIauftge
(ellung geivinnen.
a
2.
e inbcjjcn in
bem
25cfeIe
95orrcfen t)om
por-
commande, au del
des montagnes noires et occupera les sources du Necker et du Danube et les positions indiquees par
les instruetions precedantes,
fo fonnfen
md)
tvol^l
hk tedungen am
Hegen.
^^<^/ 3r<if
nnb 3ttn
c;emein( fein
ban
i|T
ie
al
3^"^^^"
^" f^"^^^
tellung
tverben/ bod(?
i^(
abit?arret,
^onrban
fad in
^off(e
i^od)^
\X)cifivfd)tinli^
SMaffena
n*
tanhnbtm
wmU
^vanfm.
^onrban
lie^
hd
25rcifad;
dm
(Sc|)ijf6rucfe
f4;Iagen
t^erfel^en,
aber
bei
ber Erffnung
Selbjug nod)
t)on
fo
fd^^wad)
SRainj nb ^ren-
breit(?ein nid;t
hm
1. 93Zarj
I^eim ber
biz
bm
S\i}dn gegangen/
2D?anl^eim/
mld^t$
Hmm
berg
er
bm
am
3, SOJarj
erfahren.
71
a
mch
ni^cv
er
gatij
fo
darauf gefapf
fonnte
et:
mb
feine
3(rmce
feine
fcrr
gefam^
tvac/
afe
fc^on
tm
4.
am
ni^t \u*
9500 SSSlmn (9
25ataiIIonen) Infanterie
bej!eenbe
unb
Hi>mtgatht
ba
ba
bie
Sedf?
37,800 SOlann
bei 2(u3brg/
(39 SJataiffone)
Canbeberg
(larfe
Infanterie ben
9.,
nb
@4?ongau ben
bie
16/000 ^ferbe
14.
pafjtrte.
(94 @(|?n)abronen)
i?at)aD[erieregimenter
f?arfe i?at)a[Icrie
hm
fe
^attm
ml^c
rtlcften
6600
SO?ann (6 SUa*
afe 25efa^ung
nad^
Ulm nb
nb 3500
t)on
^o^men
am
1500 3)?ann
9800 SMann
bei
(7 "Sataionc) Infanterie
bcm
linfen
cnafer
rticften
t)or.
9Barenb bk 2It)antgarbe in
ictad)^/ SJalbfce
ii&
^U
bie 2(rmee
f^inter
in dw^i'ticren
Don SHemmin*
gen bi f etfird;.
S)a
fo tt)rbe
in
Sranfen
9]id^te^
Dem ^tinU
j entarten ivar,
bfe S)-
na
gejogen.
e
twng
tett/
Srjl^erjog^ jtarl
2tbjldS?t
tvar
jn)ifct?en
ber obern
i^aU
m bem
nb
biefeei
erpe 93orrcfen
ber
franjofifd^en
2(rmcc
emon)?ration
tvirfte
nb
bie 6preid^ifc|)c
mb
aSorarlbcrg
angegriffen
tt)rbc/
nb ba
bi^
entfdbcif
hk
in
&tanbnWn
er(l
fd^oti
raubnb*
ju ben bei*
hierauf
3{rmeett
m)
*5i;roI
unb
feieren
bann
bett
ber
onau
jurcf,
5?)?affena
29ir obcn
bunbten
unter
fd[?ott
raumit
bcm
befcfjt
^efe^f
ivarcn
be6
eneral
Xpoi^c
26/000 Sann
Oberbefehl
beeJ
Srj^erjogei
arl
ie 26,000 SOlann
unb 8 @d;tvabronen.
bcjTanben
23
35atailIonen
^ge
bergang^punfte
ton
2?recjenj
jn
tJcrivenbeU/
5n>ifd;cn
um bem
onau
Sicfcr
^^S^^^J"^^^ ^ f^^^^tt
Unterne^mun^ien
bit
ber
linh glanfe ju
jidbcrn.
55atai{lonen Ufct^t*^
SJatatione
biz
teffung
^pn
^dbtit^
inne^
1 JSataillon ben ?ucien|Teig unb 4 5Satai(Ione unb 1 @d[)n?a* brpn jTanbcn unter btm 35efc^I be6 eneral Qluffenberg in
ttja^renb
ba^ ^ngabin
befel^t
ti^rofer
QIrmcc
war.
mflen
n^ir
un
mt
furje S5etrac^-
tms
tiber bie
erlauben
unb xm6
flalt be ^anbc
ma^eu/
um
bii
73
ie
ftavf
95ctr(]^cibigung in
einem
j^ol^en
tj!
cbircje
l^a(
t^re
eigentl^timlfi^en
@d[)tt?iengfei(ett
nb
offenbar
njeni^cr
aU
ttjcif/
in einem mittleren.
man
Ben/
feine eigentlic|)en
^crt^cibignngpopen
leidet f^a*
n^enn
terbringen
te
nb
nid^t
njurbe au^alten
n)urbc
bie
mangeinbe
ifoliren.
ivommt
felbjl
babei
fo
auf
bie
^crt^cibigunc^
t)on
be
?,^afe
ber
noc|)
an,
vebe
^open auf
in
t)a^
$6l^e
bie
jtnb
fein,
bie
S)imcn(Ionen meijlen ju
Ovcfen
Zf^al
grop
um
t)on
ber
^ol^e
beei
l^inunterjufc|)iefcn.
Sie
entiveber
^olc^t
ifl
bag
man
genotf^igf
ijT
feine
^ojlen
einjuridf^teu/
tt?eil
woj
ganj
ftd()
ntd;t
tJiel
clegen^eit ftnbct,
ivivb/
man
ha
in
ber lal^c
jTellen.
tiber^o^et
ober
fie
gerabej in
%t}al JU
bem
jur
bie
ecfung/
ivobei
am
Sfujfe fortlaufenbe
trfe auf
t>it
i^rer
ie
giebt
offenbar
fr
ganje nie
jinb
feine
tarfc/ benn
iaten
li(^.
bie gltljfe
unb 25ad^e
^auftg ju burdj?-
nb
bit
Ufer bod^
unb unjugang*
fel^r
fTarfen
^offen
gebe/
tt?o
man
namlid)
auer
bem
bie
5ege gar
95rcfe
fortfommen fann
enge
unb
ffeile
biefer
ber eine
ober
eine
ober
fe^r
teile f^rt,
iefe einjelnen
nun ba^
be anitn werbe.
namli^
an^
74
<lctr
6cr feinen
l^ol^en
Zf}d ^inuntcrgefegen
hod)
gen
ijl
ftdj?
be 't^ale nb
feirter
tra^e
t)cr|t4?ern
muf
fo
e nidfjt
aud(?
genug ha^
er nfere iJinie
bur#rocf?en ^af/ er
tt?crben.
mu
^err ber
einjelnen
gleidS)(
^open
alfo
Sine
fol4?e
^^altjert^eibigunglinic
einer Sefiung/
griffe hinter bie
bem
beim
bebecf^en
SBege
2(n*
wo
jtdj?
bie 95efaf^ung
feinblidjjen
^raDerfen unb
gejgen f^at
(Binb nun
bit
einzelnen
fo
^ojlcn
xvittli^
j!arP
unb
in
fommt
iziti^
genug ^lfe,
ftd?
^age befrnbef/
Ben tverben
unb bann
2t6er
|te
^er*
fo
lup abgeben.
f?arf
^ojlcn
fte
ftnb
getvo^nti^
jtd()
nid;i
aU man
an,
t)Ott
glau6(/
n^erben
lefjnen
peile
^crg*
abl^angc
biefe
tvanbe
9K^e unb
parf eingcfe^eu/
im CRcfen
f w./
\vovau$
bann ^mhi^nlid^
bel
einer
a
ifl
S^aupU
fotc^ien
aber
ba^ wenn
"Xl^eil
^ofTen fd^on
burdj)
t^erloren
if!.
etvo^nlicl)
baffer
gcfd;ic^t
ber
bit
Ovucfjug
'^IrantJerfattl^aler/
benn
and^
(^auptfa4?Iid^f^ett
^of?en an
il^rer
Qtumnbung
st{nd)t wer"
ben;
nid^t
ber 'S^aleingange
tjorfommenben
Sufpfabe ber
leic|?t
bm
den
fo
feiten flnb, fo
fann e^
in
bem ^einbe
@o
i\i
e tvenn
bie SJcrtl^eibigungIinie
lauft.
3fl
/o
realer
mb
Dvucfcn
flarfcr
genommen/
fein,
fo tt)irb
hk
ijl
SScrf^eibigung
aJerbmg
treniger
i|t
nun auf
ber
t)tct
fnfte befc^ranf(
in
nb ber
bebro^f.
fel^t:
Dvtlcfjug
5t(Icin
^ojlcn
|inb
tti($(
t>cm
9)iaafc
bie
enttt)ebcir
tt?eil
in
biefcm
^alle
bie
^ojTen
ifolirf,
bic
SJcr*
(tc
binbung ber
burd^
vcfen
ge^t,
ober
tn
man
i(!,
n)enn
in
'^^rantjerfaltf^afer
fllet/
biefen
n?ieber
bcc
t)origen ^age.
aeJ
t^eibigmig
ba
bie SJer*
im
fe^r
l^o^en
ebirgc tveniger
Iei|?et
aU
in
einem Don
mittlerer ^ol^e
nb
t>a^
namentlidf)
jlatt
be
na^^altigcn 2BiberfIanbe0,
tjor
inbem
man
@4)ritt
fireitig macl;f/
unb be SJort^eife
tjer^altnimaig geringen
ber ebirg6t)ertl^eibi' einen
fo
ade
untergeorbneten
Raufen
groen
fangen* nb mehreren
3ene nb
ber t)orbere
Qxf^m nb ber
nb
3nn.
So
ber redete be
3nn
tl^t
norbojllidl;
nb
fb6(!lidj?
bic
renjen,
bic
nb fbmelid^
ifalienifd^en
bentfdf^en
e ber ^oc
3(Ipenfamm/
bic
tvelc^er
glffe
ben '^effmo nb
Staira
Don bem
S^zin nnb
^nn
trennt
ber
biefe (ammtlid[?ett
fr Sganger
l^6d;llen
gemad[?tc
ebirgnjegc/
fnfte
aU
jtnb
fogenannte
^affc
9]amen
erhalten,
ie
mit SOl^e,
fr
leidj^te
mit
einige
93orri^tungcn j pafren.
^at jener
norbIicl[?c
Ifein
lur Don
2Dlai;enfelb dbtavt
bem
watlenfa^r
ftabUt
@ee
unb im anton
mel^rere
76
bare fragen/
mil
p)
bort
bk cbirgmaffc
tvcitc
^^alcr
fliiftcr.
ic im
Sv^eintf^afc
ftc^ctibm
Zvn]^pm ^atUn
Um
ftJl^rett
mbcvn fcnftc^tm Dvcfjitgmcgc aU ba$ ^mt^ah bcnit hk %^akt uf bem ttalicmfd;eit SlBl^angc njarcn m tcn
^anbctt bcr granjofett.
^om
burdf^
Ovl^cin in$
^mt^al
unb
S^on
tl^al
Dvcic|)cnau
l^iiitcre
S^f^ciit
2(f6ula*
6cr
bctt
2.
^on e^ur
Berg
ttadf?
trcle'
at)o
mb
bann bet
bm
calcfra unb
bcn I(cn.
3.
kt
4.
bk Verlngerung
feine
irer fronte.
^auptpettung id ur/
SHaienfcfb
ba au SveidE)enau
mb
unb )ocvmn*
betvajfneten
um
gemcinfttafffid; mit
bm
bk
be
fammtltc(?en ^ajfe
vl^ein
i^in
auf bem
norbn)ej!Iidf?ett
'Sl^alranbe
hi^
jum pfgcn
So
er
&t
@ot(^arb
liegt
biefen
^attm bk granjofen
biefer
unb ber
cjlrei^^if^-tc
^ofTen auf
citc befanb
bei ijfenfi.
i|l
er @t.
fre^t
?ucien)?eig
glgelrebouten be^
gegen
)(!reid(?
^irt
alfo
tjon
gronte
ma^t.
fperrt
bic
tt?o
^dbtitd^
fommenbe
77
S)?afcnfc(b
gel^f,
6cr
bic
^clt
gup
hc$
cHrgc^ tui'^
bc^
eine
ige
bic
ffcilcn
^^lmaflcn
^alfcm
auf bec
Bilben.
einen
9In
SScr^c
klonten
ftd^
bte
Sveboutcn
au-
iefe^
(6
Bcfc^(.
alfo
bie Sfufpellung
|tc(?erte
gegen
2f(Ieei
tva unterhalb
fonnte.
ec
tJor*
cn
Dveidfjenau
befanb
ftc^
rcn aSrilcfe
95ei
E^ur fanben
fx)
t^eil^afte ^o^en
l^atfe
eenfralaufjleHung.
3\eidE?cnau
cr
St^cin
Don
jum
^ucicnllcig
ici )tei(^enau
unb
tik
untere
^'^^rcfe
einige
am
Qlueflu^
l>k
ber ^anquart;
au^erbem
^u^rten,
aber
n^egen
be3
l^o^en
aafferflanbe
in
biefem 2Iugenblicfe
nic^t
gut ju
pafjtren tvaren.
ag
liefen
biefe ^erl^aftnifle
unb
H^
jidb
bab
wa-
ren ergicbt
bod[;
bk acfjen
man
a
linfen
ral
2(uffenberg
hi^
^nm plgen
in
feiner
gfanfe umfaftcu/
fo f^httt
mm
t)on
Svcic^enau
tjon
bem Sngabin
unb
barauf an ob
^ucienfleig
fld^
ab*
unb
alfo
auf bzn
;
i?ucien)?eig
gelbfirdf) gebie
fo
trieben
werben wrben
t)on
bann fam
Wz&
haben ^oftcn
gelbfirdj?
unb bem
^o^c mit
t)on
einer l^inreic^enbe,n
^ad)t
f^er*
beifam
fit
bie
granjofcn
beibcn
ben fnften
ju vertreiben
bit
jwif4)ett
affenfaH
genommen
f^ahn
fonnten.
78
gicl bcr ^dcnpcig
frtS^cr,
fo
9(uf-
fcnbcrg
crforen.
bic
acf^m
^attc
ben
linfcn
58n3abc 9vu6l/
'
SlugcL
4
Oubinof.
it)ijtott
Sii^ifton ?e
Sourbc
bcit rcd;(cn
Sf%I.
3(incttl.
am 3^n*
ifalieni*
auf
beir
fcf?en
eite
bei:
auf
bell
Qdpenpaflfen.
2entt wiv
plaii/
tt?ie
bett
wit
if^n
fa^jle SBeife
\)cvftc^ct\,
mb
jivifc^en
bcm
eine it)ijtott
burdj ^nnt^al
fame.
Sr
fottte
mit
bicfer
ngan^e
burd;
bie
6|Ireic()ifd;
Mtaltenifd;e
3(rmee
in
il^rer
re4)tett
glanfe bcbro^t
alf
fein foHte.
wat
m&
bie
feinen
teffungen im
t)on gclbfirdf?
Reintl^afc ju tJerfreibeu/
bann
teung
ju nef^men
unb
jule^t
t>k )(Treic|?er
hm ngang
aburct>
Farn Kaflfcna in
dm
2(rt ijon
bejn?c(fte
ber
acmeine
Operarionplan
t)or
ber
*)
^dfb 'jmim.
79
S^anb
nod)
nicf?f.
9tf
hcm SBcgc
ju
bicfcm ^icU
Sei
lag
hcv
tJcrjcttcItctt
bcc
tvar/ bie
Srnte ju
^alfctt
unb
fo
gu( JU
ma^en
tva
3\V
gicruit t)crbar6.
efecjt heim
^t
Eucicnj^cig tcn
6. DJrs-
feine 3:ruppett
nb
jtv^r
^itu im
^^ale
be
Dvl^em
jwifc^en
Svagaj
nb
SBerbenterg jufammen.
S)ett 6. fnbigte er
hcm enerat
Qtjmo au nb forberre
ifyx
wf rawbunbten j ramen/
nb nmitteI6ar baraf
SJott
ber
iDi|ion
SSrigabc
X)0'
bie
naarmee j nter^alte/
fanb
jtd^
(0binf) be*
beim Zentrum.
testen
^Itigel^
flieg
ber
e*
be
eral Soifon
mit
einer
95rigabe
i>on
Urfercn
ber
Krifpalt
einigen
m^
ijfenti l^erab
25aertt
nb
griff
bm
einer
borrigen
am
nidj^t
'^lanfenb
nb
t)ielleidE)t
i?omp(ignie
Infanterie
befle^enben ^oftcn
an, fonnte
if^n
aber
bern^altigcn.
^on bcm
ber
Sentrwm/
tt)obei
ft^ SOtaffena
felbf?
be-
ans; brei
bwrdS^
eneral
cmont
SJctti
ba^
Dlcbent^al
Doii
Ovagaj
nb
gefd^icft/
ber
ben
Steicf^ena
Ort
marfcl;i'
anjugreifen.
folltc
bei 25en-
80
tcvn
mttt^dh SBccbcnbcr^
QcfyiXf
xnit
burd;
eine
^n^H
ber
hm
mit
f\f^zin
beo6adE)(eit,
bem ant)cm
9)lajlena
t)Ott
|tc^
tc^t^ menben;
fclbjl/
mit bcu
SJricjabeit
^orgecJ
nb E^abratt
bei glafof)
t)erfucf)ett
nb
SOiaicnfetb
oberhalb
be
?cien)Ieig
beit
9veitt
burd^tva*
2I}mo6 nter^lb
brcfe bergef^en
in ber
foffte.
iefe Bataillon
it)af^renb
fottte
ba gort
fronte bebrol^en/
SKaflcna, nadjjbem er
bk
im
im gelbe i^m
eneral
hzn
bic
jtd;
emont
bertt^altigte
hcn im ivunfefpaf
t)Ott
)(!reid;ertt
aufgeflettten
Qxt^ciiy
fd[?icfte
ein
2)etafc|)ement
bcm
borrigen
^oj?en im EKcfen/
tarn
fiel)
tvoburd^
biefcr
jujifd&en
jwei
eer
n?anbte
njurbe.
(Sr
felbj?
morgens
t)on
um
^icr
erl^telten
bic
lTreic|?er
Sf^ur
am
^erparfung
o|ne
bod[?
mb
watfcn
in
^oifon
5Se|tl5
hi6
biefe
Qid^man
|;urcf/
tvieber
bm
i>id
nb fonnte
9tic|>t6
tveiter
ti^nn
afe
bm
beim e*
Eentrwm aber
nid^t mitivirfen.
l^attc
eneral 2(ffenberg
ba$
jid^)
juna^^flflef^enbe
^Ba*
an
gejogen nb
WA^tmb
gefe^cn
aben/
(ttt?a
na)
nafyn er mit
SSataidonen nb
ber
falben
81
lang
t)c Svl^cin
btt fanquacf
t>eutfd^e
bi
glafc^/
ein
Sfxanm
t)e|lo
bc^
bet:
eine
9)JeiIe
befragt.
SfZid[?t
mni^ct gelang
il^m/
alle
Der
granjofen
benfelben
bei
glafc^
nb
SKaienfelb burd^
Iic|^
bk
tJergeb*
ju mad^en.
1>agtQtn
tvar
bie
2Jrucfe
entf4?f^
iti
|tc|?
Sljmco ju
ranbe
ajri*
um
ben ^ucienpeig
iti
ber
fronte anjugreifeu/
voaf^tmb SKenarb
atujfenberg
biefe
hcf^afti^tt
mb
fef!ie[t.
l^ielt
Ser
93Zarfc|)
iJber
f(i)wa)c
SJocfbrcfe
erp STad^mittag
fucien(!eig
um
geraume ^zit
erfi^einen.
Sc
befi^fog
|td^
biefe
^offene?
um
in
er
ne feinen 2Jeft^
fo
bem engen
jtd^
Dv^eint^ale,
in
mit
einer
elenben
^rcfe
hinter
unb
feinen
Jlraften
getrennt/
ni(^t
hkU
ben fonnte.
SOlajfena
lie
eine
fleine
Kolonne
tt?elc^en
t)n
renabieren
redete
f\(fy
bk
Sf*
anbere
erf?ieg
ben unbefeten
jTrmte
tvar
gronte.
erobert.
tacE)
Dierpunbigem
efed^te
bcr
^open
tt)ar
bm
gelungen
bk
red[)te
glgelre*
trm
bem
t)on
tjorn
traf baju
nbrud[? ber
?na(i)t t)erIoren.
famen
bie ^ranjofeit
bk
^SScfai^nn^ nie*
unb
82
Kolonne hk Zfjovt
^an
tann bctifcn
ba
t)oit
Mefec
t)en
7. SOjrj.
bcm fd^Kmmcn
iinb
d\z*
fnltatt hkfz$
%a^z^
mit
jtd;
i^intct
bk 2an(\mvt
tvelc^e
jurcfjujicl^ctt
nb
f!c(Ite
ftcf)
jwci
SBafmdoncn
einer
^alBett
oBem ^obrcfe/
tt?arenb
ber bk ^an*
eine
<\mH
ge^t,
auf/
ein 58a(aiDon
unb
^albe
@4)n)abrott bei
Sm
blieben.
2[m
er
7.
bk
ie
balb
britte
obere
^ttbrucfe
eine
jlveite
ivurbC/
af
SWajfena
angriff/
eine
t)erlaffen/
Sfnfpellnng
SiafaneJ
Ieid[)t
id
S^jereJ/
furj
t)or
tvie
E^ur
bei
jtd;
tvurbe
ebenfad
batb
berwltigt/
man
benfen fann
m^t
t)ergift
ba^ ce 1
mnn man
bk gegen
fcE?on
aleJ
8000
SSJlann ivaren
fd^eint
2000
in
brcftett.
fd^tec|)te
eneral 2Iuffenberg
l^ierbei
eine
3ierfaffung gefommen
ttnb ftd^ nc4)
j fein/ benn
er bei l^ur
anfam
^ol^en
anfpeCfte/
t)on
tt)a]^rf4)einfid^
nur
ju
in
ber
3Ibftd[?t
ba^
S^ataVim
*Jrppen/
in feiner
an
jtd^
jiel^eu/
n^urbe
er
Don
bk SDlaffena \\nU in ebirge gen^orfen i^am^ n^ttn glanfe umgangen/ um feinen kt^ttn Svcfbem
bei
jug bur4) Qtlbulatl^al gebrad^t/ in ber gronte aber burd^brod^eu/ fo ba er mit allen feinen *2:ruppen unb
m$
fiel.
gettjefenen
95ataillott
btn
granjofen in
bk S^anbt
jTarfen
Sinige
fc^tt)ad[?e
berrepe biefe
6000 Bann
orp
tttitttn ft4)
auf
btn &an*
aU man
ftd^
am
?cien)!eig fc{)lu3
unb Oubinot
83
bereit bcn @dE?c(Icttbcrg crflicg,
tjoit
tvclcf^cr
cn ber fcllung
ift,
^tlbtiv^
in
mt
H$
bie
fid^
bk 3(1 anmtlnbet
unb
gel^t
^o^e
t)erfammelt
eifigf!
nac^|?en ^Bataillone
j?arf/
Hmit/ 2^ bi 3000
9)Zantt
am
7.
ber
2Ibjt4?t
fr
bie
^erfammlung
tinm
fo
feiner
bvi^cn
Zvuppcn ju
Oubinot
J?crge
bie
no^
bnvd)
Zt^zil
ber
95rigabe
leidet
t)er(?arfr
n^orben/ nb
jlrei^jer
if^rer
it)irb
im benn
i^ree^
tjorrucfenben
e*
jtd^
ber felb*
SJlit
nur
gelang
c$
J^o^e
ttjieber
bcn
ju
granjofen
entreifen
t)on
mit
fo
SinbrudE)
fi)
ber
SRad^t
tjoffen
biefclbe
unb
in
bem
S5e|tiK
^^
jur
teffung
gelbfird^
gehrigen
ebiete ju erhalten.
Diefultat
tt)ar
baf
er
in
bzn ^e(i^
i?orps
be^
gefommen
UJar,
ein
6|?reic|)ifc^e
Don
6000 SiKann
t)erni4)tet/
5000 efangene
bit
gemad;t/
14
@efc|?u^e
genommen unb
glanjenbe
graubiinbtner t^anbebe*
Sag
bicft^
Dvefultat
nidf^t
bem
(ngriffift
wat
ber
ba^
wafjtmb
man
Diel el^er
erttjarten
brfen.
if!
iefer ^ucienfleig
lid^
ivicber
ein 33etDei
bie
\m
gefa^r*
bit
2{nfenungen
jtnb
ml)e
^erfd^^anjungen in
fud[?en.
84
a^
nen
fei*
Dvrf^ug
1%
afferbin^
ber
bas?
(Eigen*
bcnn wenn er
tt)ie
efd;g
beei
im &ti)
fed^t
tief/
fo
fonnte i^m/
ber
ji^ ber
brc()
ang
e*
c^ne
5ema4)t
f^atfe,
2eg
2i{6ulatal
tverben.
fein eigene^
^erfct)ufbett ni(i)t
genommen
2?a(fena
fammelf
fein
Don
SelbfircE)
unb
bleibt
nun/
Srfolge feines
rec|)tett
gltlgefe
nb ber Sonauarmec
dxii^inttiak
abjutt)arfen/
einige SJoc^en
ru^ig
im
pe^eU/
ofjnc
H^
ctm$
3Jebeu(enbe
t)orfafff.
.9.
ngabitt
ij?
ein
folg*
M)
biefe
tt;ro(er
be*
tt?ir
ben 2fngrijf te
ben ^erl^aU*
Courbe
t)erj?anbliclE>
fonneu/
nac|)
niffen ^j^rols
unb
feiner
Qfrmee umfe^en.
%U
St^eint^al
(u|fenberg
t)erIoren
aufgerieben
n?ar/
unb
t>a&
graubunbfner
eine
cigentlid;e
fein,
fonn(e
ol^nel^in
SJertl^eibigung
bit 2(bjt4)f
unb
xm
n?ir ge*
fagt l^abeu/
ivar, al felbf!|?anbig
unb
auf
'ii^rol
95e(legarbe
fdfjeint
bzn
ju
i?riegeJ
ni^t
fo
t)or|ergefe^en
l^aben
ber
bcm Orte
ber
Uttterl^anblungen naerfiel^enbc
unb
beffer untcrri4)(cre
Srj*
85
man
nett
bort gatij
udS)
jc^it
Mnt)orbereitc(
gctvcfe
tvarc/
mb
ju
c$
fein
f^tU
cl^e
bi
eine
jtvolf
^agc
f^ingcgangctt
bie
'truppeti
l^attcn.
%vt
\>m
paU^if^cm
Sfuffleffuitg
9(ufmarfcl^
ge*
mad^t
ine
ffat:
6crftd^tKdE)c
cti^alt
ber
6|lrctd^tf4)ctt
(rcitfraffc in Zr)tol
man
er
butd)
ba^ Serf be
'^ai^Un
fc^((
grj^erjog
tticf)(,
bcnn
tveitn
audf?
pupg
fo
mh
bod^
Orte ncn(
bic
bat^in
fuhren
ijl
f^jemcit/
immer Ettva^;
angegeben,
ober
cnttvcber
ber gcitpwnft
nid^t
6c|!immt
ober bk Saflc ber ^Iruppeti ttid^( crfdE)6pfcb/ bk ^ejlimmung ber cittjelnen SKaflen nid^tf ober c
(t)
pnbett
audb
ivo^I
Siberfprud^e.
2Ba
tt)ir
ftir
bett
&tmb
fonne/
hd
ift
golgenbe:
iveniger
^ol^en
egenbett
29
im 10
grof e
$8af.
nnb 5
@ci)tt).
3m
.2
ie0
Snaffett.
tvaren
bk
beibert
95orgefd[?o6en in bic
n*
.
.
gange waren:
3ne{ (Suljf^al gegen ben ^onnal
3
3
*
*
-
3n ^intfdf?gau 3n gngabin
9{f 9tfe
(obere etfd^tl^al)
2
1 1
58efa^ung in ^nfprucf
SJefa^ung in iJanbecf
alf
nur
95a(aiIIn
nb 5 d^ivabronett
oueJ*
gelaflen.
_;
86
3II65
bcr
^vk^
in
&vaubnt>tm
ni^t Dor bcm
auebrac^/
8.
mld^^^
l^abert
SSclIegarbe
tt)irb/
t)crmut(}(ic|)
erfahren
fcte er feilte
iit
Zvuppzn
platte unt)
U)efd^er 2Ir(
jit)6If
erfahrt
man
tvieber
nidpt ge-
nau;
18.
aber
SSKarj
nad^
(jieb(
'^ageu/
namlid^
folgenbc
etwa
fr
beit
ter
Srj^erjog
9tuf(!elluttg
ber
3m 3m 3m 3m
3{fe
rjt^ale
9)Wn|?ertaIe
4 QJat nb | @d^w.
id
ZaufM
..
,
*
'
*
1|
3nntale hd
SDTartinebrcf
4
6
9)?ontafur nb i?fopertaIe
StefertJe
2|
.
-I
im
im
Stfcf^t^ale
bei
^aatfct)
9|
3^^<^f^
^^^
2tf
9'vcfert)e
@mma
10,000 ^ann,
bie
31|
25a(. u.
ju
5 d^m.
Stimmt man
10,000 SKann
red[)net
10
25ataiffonen
unb 9 dS?tt)abronen an nb
bie
QJataillone ^inj,
biefe ^zit
im ^nc^ahin
man 43|
^Bataillone
noc|)
nb 14 @cf)ivabronen
t?on
nac|?gen?iefen/
e fel^Ien alfo
6| ^ataiflone/
nwn
t>a^
benen einige
fein
aU
bit
mgen.
Don 29 OSaraiCfonen,
im
norbfid^en
gelegen Ratten,
mit
t>cn
im ^intfd^ga
'?:afer
beftnb"
li^cn
t)on
bilben/
9fiar*
ftd^
10
jr SKefert)e
id ?anbccf
ba aber
biz jegt
im SJintfc^ga
id
iaatfd)
tt?or
anfgeffellte SteferDe
on hzn 10 ^ataiUomn
gebilbet
bcn
i(?/
tic
im
87
SWati
jtvifcbctt
xtiuf^
jtd^
alf/
i?c
n)arenb
bk
crjlen
@efc4>(e
ttjtokt
Rauben
mb
Sourbe pa
bcr er(!cn
fjattcti/
bk
Qfrmce im Bcr^tige
nctt jur anbern
t)Ott
tiefer beiben
@ta(io*
bmhn.
at(e
SSellegarbe
ben 5SefeI
3.t;rol
n?ie
tjert^eibigen
nb
Utif
e f^mf(i)tc bahzi
biefelbe 3(njtd[>t
fo
bd tanhmb*
tt)ie
ba^ matt
biefe SJert^eibigung
ortlid^
moglid^
i^rcn
cinric|?(ett
mgte,
bcr
bamit
bie
(i;roIer
Sanbfcute
fiir
gute
2Bi(Ictt
^etvaffnung
berall gefc^u^t
mtbcn.
bigm^
biefer 53rot)inj
nb
er fd(?ein(
fo
lieber
ale^
(tc|)/
vmg
be Sr^l^erjog/
befc|)ranfr
SEertl^
banUn
groen
ju l^aben,
in
er
biz
iveld^en
biefer
man
SBien auf
^ert^eibigung
93rot)inj legte.
SBelc^e '^^or^eit e
eigen-
r^mlid?
jur
95err^eibigung
a\x^
^rct)inj
ju
beflimmen
unb babnvd)
feit ifotirenb
ber ^l^atig*
biefc
l^crau|^uf(iineiben/
ij?
bamm wtH
m
fte
S^olf
hi$
f^atf
ein
runb
getviflfen
mute
auf
liberlajfen/
einen
@rab
ba^ tann
man
nid)t
r^rung
bicfe
^unfte
tvir
auer 3I4?t
laffen.
95etrac|)tett
nun
Ztjvol af ein
ianb ml(^t^
ge^
gen SZepen
t)ier
l^in
t)ertl^eibigt
tverben
fold^e
foll/
tt)o
fo ^attt baffelbe
ftdf)
^auptjugange/
nmli)
bic
ber bie
fdS?ott
^ajfe
fommenben aumwege
traen
t)ereinigt
in
ben
*5:i^alertt
ju
fal^rbaren
burdf?
l^aben.
1.
93ott
gelbfird^
ba SDtontafur.
2.
Sngabin,
4.
pert^al (bie
fublid[)e tfc|)queae).
%n^ a6 uljt^af. gu
3,
'S>a^
befc{)tt>er*
jebem
biefer ?:^aler
fhrten
88
lidt^c
t>k
t^ofyn 9vcfc,
tlBer
wcl)t
man
ju
il^ncn
Sie ^ert^cibigun^
cnfmicfeftett
bicfcr
^a(fe
ivac
ueJ
f(^on
runbcn
t>er
bei:
nid^t t^unlicl?,
fam
firdS?
auf
bic
^crt^dbigung
ftn^ alfo
bei
^^a(cr an.
ie
SScrf^eibiguttglinic
tcttung
t)on g^f^'
an/ bic/
n?ie
wir
tviffett,
gcblicbctt
itt
tt>aVf
lief
lag
alfo
ber ian^t
beffelbeit/
aber
9tm arbafee
^o(?e
fi)
bie itafiemf(^^6f!rei4)ifdS?e
rtorbfidS^ctt
pi^z
iefcr arjTellung
ber
ngange
aud^
entfpricl;t
nun bk
oben
tvenn
gegebene
fe^te
3(uf|Tc(lung
ganj
t)erj?anbli0/
ij!.
man
aui^
fonff
ni^t
bami( eint)erj?anben
ic
neun Bataillone
tl^al
aU SicfMc
fr ba ulj*
unb fr
t>a^
bm im
be(rac|)'
3nn(ale
(en, tKit
beftnblic^en
^ojlen
t)on
9Kartinbrcf ju
man
tjom 3Jintfc|)gau
am
n6rbli4?en Stfc^quelle
ie 10/000 59lann
2Bie |?arf
^anbecf jtnb
fr
ba^
^nn* nb
bk ?anbe6bewaffnung gewefen
ber efdj?ic|)te
ip tvirb nir*
genb gefagt
n?irb
jte
3n
bc Selbjugs Don
fiir
1796
ba^
l^odE)
einmal
nur ba^ bk
tjorgefd^obc*
mehrere 5.aufenb
9)?ann berfelben
fe^en
an^
einmal
fogar
6^
hi$
7000
^SSlann
berfelben
^unfre
t^erwenbef.
t)iel
es
uns mogli^^
unb
feiner
war,
89
trdtfrafte gegeben ^aBeU/
um
ba
baijott
B^aitgige
fo
Sn*
bf
nun
tviflen
mc
bae;
Objeft
befc|?ajfen ift
gegen
tveld;eeJ
mt
nb
befriebigenber ju fein.
g^act)
-hS^eMoCe<n
Operafionplane/
2(ngriff biefec
n?ie
bem
franj6(tfcl;en
Ate i^n
gegeben
l^aben/
machte
bei:
beiben
auf ber
einen
ttalienifc^en
Sl^eil
bie
flef^enben Qtbtl^eilnngen
be Qlngriff
au/
tt?ef4)en
9)^affena
in
berhaupt auf
tid^Un
(rcitfrafte
2lber
ber
tvar
)l?rcidE)er
raubunbren
bic
foffre.
c
nid[?t
natrlidf?
ha^
biz
:t
renje
biefcr
Un-
terne^mung
gerabe
bur4)
renjc @raubnb(en
bejeic|?neC n)ui'be/
mlmct}\: fotcn
Sourbe unb
"DeffIiieJ
um
bic
Eingnge jum
fa^
eine
&f)tf^ak (^intfc^gau) ju
eine 2trt
t)on
bie
geit)innen.
^hn
bic$ wie
9)or|?el*
tvar.
j?rategifd;em
hei
SHignement an,
lung^act
bcn granjofen
bi
bie
bamal
fe^r SDtobe
oberl^alb
rang
cntnjeber
namli(i) 5)laj]ena
an ben
Sxf^ein
be
25obenfeeei
or,
fo
lief
franjojtfd^e
QtufjTellungIinie
bucc^
"Sl^al
Slftntafur
(im att
man
gelbfird;
befam)
gau.
l^aften
3n
ju
tiefer
2(uf(?ellung
fonnen
ober
|te
@tation ju
iveitern
n)ic
jte
meinten/
bie
rechte
gfanfe ber
italienifd>6(?rei'
^if(i)en
Qfrmec
burciE)
tfc^t^al
nb
l^oben
bie
nad()|?c
erbinbung
berfelben
mit ber
beutfdj^en
jte
Slrmee,
namlidS?
bie
fold^c
auf
ber
aber
clang c
ij^ncn
90
gar bt 55^en tJorjubrittgcn,
ber
c6
bctt
fo
25renncr fr
franjojtfc^cn
bk ^t^cv
tcr
"S^aizi xt>at
t)ctt
(rafcgcn
83orf?e(Iung
bamaligcn geif
fte
eine
befottbcr
angettcl^me
ba^
in
bc
95cjt^
bcr
^oc^flett
^mtu
unferc
famzn mly
oben
ac|)
mn
t)m tvormfer
3^^
au
9Bir
tinaufl^6rlid[?
tjott
unten ju
wivhn
l^atten.
werben
in
58e(rad^(ungcn 6er
biefce^
2fngriff'
l^ier
objeff
btt
golge anpeilen
mb
bm
begngen
m$
e$
3Barum
brac^
far(
^e Scurbe
erf?
7.
Don 95ellinjona
auf-
17. in
jidE?
SBorm anfant/
Dv^cin al
er*
man
biefer
if!
t\i)t
9enn man
fung
am
bk
5{6fic(?t
benft/ fo
ofl'enbar
Sourbe
jef^n
um imi
"^lage
unb effalueJ
^ermut^lid^
um
d^t
bi^
ju fpat gefommen.
9)?ift)erjTanbniffe
fegte
fid)
batan @cE?ulb.
gjatail-
en
Ionen unb
7. g)larj
ct)x>a^
&
Sourbe mit 10
in
j?at)allerie
ton SSellinjona
SRarfd^/
berfeg
bm
fcfjneebebecften Otcfen
be SJernl^arbin
unb
l^ier
SSon
wanbte
neU/
er
jtc|?
burcE?6 SHbulatfjal
unb ging
in jmei
^olon*
2(1*
bit
eine
anbere
nad(>
unter
bem eneral
in^
2(inoni
ber
bin 3ulierberg
ifea $^lana
"^^al
be
3nn.
4)ifd^e
am
er
beutfcif^e
SD?eifen
"klagen ju-
faum
moglidS?;
Sa*
<n
tum
JU anbern.
2arum
um
9t
(gngaMu ju
tf^al
fornmett/
i)T
ft^)
t>m
Umweg hmi)^
Wintere Ov^ein*
machte/
tjon
berhrt.
f4)obenett
Sare e gctvefen
Beiben
25a(ailIonett
fo
um
in
ben im Sngabin
ben 0vcfen
jtdE?
t^orge
ju
fommen
einen
tmb
jte
abjufc^neiben/
mute
parfen
namhaften ^oj?en
be
bejie^en
ben
bk{c
^ataicm
htnn
fonnte ni^t
Uim
jebe
tt)o]^l
Eingnge
(Sngabin
innegel^abt
biefer
l^a(ten;
'Slruppe
ta^
man
c tt?ar
ungewi ob
fid)
biefe
rung
ijT
nod)
bort
bie
befanben;
Rebe/
aber
ntrgcnb
biefe
"Sl^eil
Dielme^r
in
ber
Srj^erjog
Jvarl
tieren
ba
hdbcn 25ataillone
bi$
wzitlmfti^m Quargewefen
er^
jum
in^
Waren,
faum
besJ
cbanfen
juerfl
Qlujfenberg
in
hm
am
Dvcfen
fommen unb
er
unb ba^
crfal^ren
fliegen
folc&e
al
ben
8.
fd^on
in
war.
iur wre c$
freilidf?
wenn
eine
wefentlidj?e
535ej!immung
be
^fan
btn ^anpt^c*
fc|)id(?tfdE?reibern
entgangen
fein follte.
ie
wrben
in bae obere
Sngabin
t)orgcfdE?obenen 25ataiffone
abgefcE?nitten
bem ^n^itu^
ber ^cinb*
im
3nntl^ale
unb
biz
im
eine
jufammengejogen worben,
brei SSataiffone
ba
biefer
unb
eine
^wa^
92
hvon im
'^attCf
5D?ttllcr(^afe
jnjifc|)cn
^laufcr
utib
&t. ^atia
mb
in
mit
mv
^ataimm/
tt)cld;c
tii^t
jcmn
ad^r
gel^ortctt/
aufSradj)/
gcinbc
cnt(jcgcttjgcl^ett.
tarn
bamit
lacf^t
ijom 10.
jum
bcm
t>c&
)tl^citttalc
jurucfgefommcnen
'krummer
t>ie
^aflc
caictfa* nb glfenbcr^c^z
(tigabiii6
t)Ott
tt)clcE)c
Dvanbe bc
ti^ak
]&ielt
au brang
ba
f.
cin
t)cn
tvai:
(fc(?irffer
2Beg
genie
tvol^I
nadf)
95ormio
tcc5
legte
S?ataittott
bic
in
jcbem galle
geuommen,
Slit
^anbon
ben brigblcibenben
SJataidonett
ivac
c DermutftlidE?
bie
baf ^aubort
mn
12.
gegen
ftdE)
^ont
tjorrcfte/
eines
Z^dl^
(tcl>
be 2(lbula bemac(;tigte.
^e Eourbe aber
3:ruppen auf bcn
behauptete
mit einem
Z^dk
bit
feiner
^h^ftm fnften,
Zf^al t)on
tiefet
tval^renb
uhti^cn
tt?eIdS?e6
linU
(ib
burcfj
aDo
marfcf)irten/
bem ^nntf^ak
in
egenb ganj
parallel (auft,
@ca*
letta*
unb ^Wf^n^erge
t)on
l^ier
in bzn Dvcfen
fameu/
jte
Vertrieben
unb
au
in
Sngabin
l^atte
l^inabfliegen.
(EifigerecJ
obalb
ju tl^un
nic&t
ianbon
bice
bemerfte,
er
ni^t$
al feinen Dvcfjug anjutreten unb fd)n ivar c6 mel^r moglid^ benfelbcn aujuf^ren of^ne ba^ ein
?.l^eil
Sflac^t
im
groer
feiner
tjerlie
feute*)
ai^cfd^nittcn
\mtbt
3n
13.
ber
faubon gerneg
unb
feilte
am
feinen
Dvcfjug bi
SDlartinbrucf fort.
ie granjofcn
folgten
am
*)
rii)crj09
X^.
1.
e.
81.
93
?e ScurBc Befaub
ifoKrt
l^orcn/
pdf;
fcf^c
xmv
nod^ 9]id;( ju
tt^ar
auf
eine
(enbe
franjoftfcf^er
ha^c^tn
l^aUen
tiie
preidj^er
hk
obern
'-^^^afer
bieJ
er Stfd(?
ganj in feiner
redj)*
6000 Sdann
fo
t^rer 2{rmee
unb mit
einem
nnt)
tt)a^rfc^cinlidS?
eben
jaf^Ireic|)en
^anb(?urm bcfe^t
befanb
bie
fid)
im
linfen
eine
af^nlicl;e
'^ruppenmajfe.
2e Sourbe
crfannte
efa^r
mod^te
bcr
ha*
bcm ^ntf^z
mb
man
ntfd[?Iojfeneit/
mak hk
fortgcriffcu/ n\(i)t
t?on fSkrtinsf
iviberpc^en
einen
S5erfud[)
briicf JU macE?en;
um
ftdb
einigermaen ju fi)ctn
in 3crne^
lie er 2(bti^eilungen
(leiten.
unb @4)uof
S)ec ^ojTen
Seifen unb
taillonen
t)on
SOtartinbriicf
ift
cm
buvd)
htn
glu
gebilbete
traenenge,
bie
nb
brei
efc^ti^eu/
leicht
ml^c bk
i|Treid;er
aufgeffettt l^atteu/
jn tjertl^eibigeU/
3eitauftt)anbe
^ol^en
Svcfen
"Sn^pfab
lie
nod[)
awi^
ju 14.
juumgel^ett
war.
nicE?t
S)er
bie
l&eftige
?e Eourbe
n^ollte
pd^
bem ^e^tern
burd;
einen
it)urbe
^t
fonbern
am
Er
unb naf^m
er
tellung
n^ieber
9ve*
ivitt
mu
ein.
2tf
er
am
15.
in
tiefen
Eingriff
erneuern
bti
hernimmt
bn^
Seuer
feinem
Dvucfen
^evnz^
nb 4?uof.
94
efecjte
\>ti
^crne^,
cJuoU
unt)
SHems ben
15. fJarj.
mmti^ hm
S^orfag ge*
burcf) einen
ben; fo tvoUen
tvir e
nennen/ mil
ii^n
c bod^ feinen^ege
c^m^jli)
anfjureiben.
Sr wat
feine
^erfon
15.
burd^
am
7000 SKann
burdE?
?anbfl:urm t)erfammelf/
3ttf<^"^^^^<^/
f<^5^<^^
^t)al^'
biefe/
jldf?
t)er|?arf(
brei
Jvompagnien
ber tcn
tfc|?irffcr
in 3)?arf(^,
er ^open Don
anju^reifen.
95efeI
Sourbe
in bcr
fronte bei
Svem
er
fle^enben
rfol^
biefesi
atngrijf
war: ha^ hk
erjTc i\0*
bm
franjoftf4)en
nb
ivieber
auf hk ^erge
lonnc in
f^inaufgefrieben tvurbe;
ba^ bk
jtDei(e
J?o*
^uofe
jtc
ctnbrang
fo
berftel
tag
(te
gefangen
na^m; ba^
aber an(^
jurucffel^renben
&
nod^
brei
i?ompagnien
ah^cfd;)mttcn
trurbeu/
jtDci
ba^ ber
taillonen
2(ngrijf tDefcf^cr
Ba-
auf Svem
nict>t
gefdf^al^/
gegen
bic
bic
fcf?iDa^e
2{btl^eilung
burdf^bringen
fonnte
te Sourbe bort
@o
bahci
crjal^It
bicfe
efed^t.
3|t
hin Sfrrt^um
mug
nid^t
C0 atterbing
auffallen ba^
ber eneral
taubon
95
Bei
8000
'^am
biefc
fonbcm
grofe Jvo*
tver*
jtdf)
lonne
tJOtt
ben formte.
freifid^
3f! e
tvirffic^
fo genjcfcn, fo
fann
man
brei
m4)(
tvuttbern
baf
ber
mit
>i>k\k\i)i
ober
Sourbe im
tanbe
tvar
om*
pagnien ju vertreiben.
cr(?auncn
6en
fo tvenig tvirb
man
barber
H^
Uz
t)on
Svem
ni4?t burc^bran*
gen, benn
(i^eile
W\t
hk
Ratten
tt)al^rfc|jeinnclb
a^nlid^c '2.erraint>or'
\ia
\vk
t)on
SJWartinbrcf,
nb
ijT/
d(?uo[
nur
fo
frc|)teten fte
\>a^
?e Eonrbe
in
\i\>im
2{ugenb{icfe
\>m
9Bie
madi)t
ttxxi
ani)
gewefen fein
mag/
fo
ip
e ange*
baf man
ber 3<^I
nb SSer*
^altnijfe in ttJefd^er
58ejfere
mdf)t
i^atte
ern^arten
fonnen.
&
Sourbe ivar
tt?erben
n)oI
Dve*
ber
6000 SSZann,
fonj?
einige "Xanfenb
M
t)on
m nb
3*
bieJ
er
4000
parf
im %i^ak gegen
gett)efen
7* bi^
ben
8000
ni^t
(!reid[?er
nb
;
'Xi^roler
fein,
Ut
QSergen l^erabfliegen
n?cnn
finb/
biefe
unter
eeJ
folcf^en
tvol^l
UmfTanben
ber
bur4?gebrungen
fo
lag
nur an
gti^rung.
er
mc^r aU
l^abe.
Kompagnien j
bic*
biefer
benn tvenn
man
jtdE?
im ebirgfriege burc^
ncn Reifen
will/ fo
in\iz\xi
96
man dn^imiUn
ten
<iuf
allcti
fnfQtn*
bic
hk
ju
3^erreibi(juit^ i>cvnaMf{it ,
um
c
j?raftc
jum
^riff
bcfornmcit/
aber
bicfcn
nidE)(
cjTc^tpunft
l&attctt
)l?rcic[?er
bamal^ burdf^au
fcitieii
nb
tvar
immer
i^r
crpc
@cfc^
einzigen
^mtft bc gcmjcn
3Jertci*
bi3ncjfi;|?cm je
ouf
einen
^n^cnhlid ju entBlofcn.
fo
tt)irb
gaft
Der*
man
biefen
efT4)t0punft/
tvie
c6
tvcni^pene?
panblicE?
^anbon
t^at
25ebenfen tragen
afe
fc<i)$
fonnen
hm
^ojTen im SOWnl?ert^a(e
ju
fc|)t\)acE)en/
um me^r
ompacjnien
nicl;t
annimmt/
genau ti^m/
ha jwei ZaQC
Iic|)
fpater
pafftrte.
efec^t &ci
^Uxtin^hxnd
i)en
17. ^OZrj.
^e Eourbc
(^lanhtc
m)
feinem
am
15.
crl^aftenen
iegc ben
2(ngriff
er lie^ feine
%vuppcn
^ag
auruf^en
unb
grijf
hm
Um*
jugleidf)
guf |?eig
jur
ge^ung
benul^te.
3{(lein
ber 3(ngri(f in
ber fronte
tt?arb
abgefcif? lagen
unb
hie flreid^er/
hd ^^inpcrmnj/
U^
l^inun*
unter
bem aflamen
Bataillon/
n^urbe.
be 3^elIa(Tegc in hie
burdf)
trfe
wd^c
hae franjo*
bie
genommen
iefer
^erfuj!/
fo
tt)ie
dS)it)ac^ung
hie
ivefc^e
&
^ourbc in
hm
btigtn
je^n
%a^en
fein
2Ingrijf
nun bauertc
weife
ri^ale
fei
erlitten ijattC/
beeJ
hit lntnnft
abjuivarten.
10.
97
5fZaut>er0.
feiner
gegen
5000 SWann
bie 6preidi?ifc|)ett
^ojfen aufgeJ^oben.
je^t
nod(?
Sa
tem
bergleid^en
fc|)on
ber jfrieg
elf "Sage
crffart
n^erben.
SBal^rfc^einfidf)
fel^fte
e ber
6jlreidS)ifc()ett
orbnung/
tt)eld[?e
ber
@cl;n)a4)e
unb
bem
^eic|)tjtnne
ber
menfc|)KciE?en
Slatut ju ^lfe
fommt unb bk
(aufenb unb
hk
fein
Zf^a^Uit einer au
(en 9Kaf4)ine n^ie
iDrbe.
i>kl
fo i)ieten
3^^^^^^^ jufammengefe^*
i|?,
eine
Strmee
immer augefe^e
ben 5*^<^Sfen
tt)irb
S)ie ittenbidplin
war
bei
nod[)
fel^r
fc|)ledbter
unb
bic
Sienporbnung
aber
f^wali^
ba^
au6gebilbe( gett)efen
tit)e
fein,
i
fann
ii^ntn erfe^(e
poji*
mb
ber
eip
@t.
lebenbig
jiel^(
i|l
bie
gorm
jerfaffen.
eneral iJaubon
rcfen t)on
d^anjen
tjorbereitere
Rettung
en
ourbe
f. SKaria.
unb Ce
pelzen/ ber erjTere hzi
ie hzibm
bleiben
enerale ejfalu
nun
ai)t
Za^t ru^ig
(.
ba^
tvirb.
SJJlaria/
bem
55o|!cn
Don ?:aufer/
ber
anbere
bei
Don bcn
cfd[?idE)tfd&reibertt
mo(it)ir(
fo
aSill
man
(td^
98
fatitt
man
^af
fagctt
brt
iinb
6eibc
SBir
pnben namlicf)
am
SourBe
monf.
biefen
l^at
So
acl;(
i(T
alfo
n^aJ^rfcf^einlicl)
ba^
er
ben er(?ern in
'?:a(jen
m^
bem
Ovl^cintl^ale
an
ftd^
gcjogcn
nb bap
i(!.
er
n?orben
eneral 9)laflcna
l^aben/
felbff
f^at^
wie
tt)ir
fdjon
feiner
(jefagt
iJom
7. SJlarj
Sftitte
innegehalten;
t)or
ftdj^
Wf
tt^eldj^en
n)ir
je^t
ftir
un
l^aben/
beforgt j
befdS^Iiegt
bk telinng
t)on
^db^
tic^ ju macj?en
nb
giebt
jngfei^
an ?e Eonrbe
mb
effalu6
bm
25efel^I
jnm
9(ngriff.
unb
in fofern fonnte
Un
9Ingrip
t)on
betradf^ten.
n)efentfic|)e
bo^
nicf)t
ber
3fammen^ang
25ef!immung
ber
a^C/
bit
rfprungfid[)e
biefe
recl;ten
bm
95e(t^ ber
^erbinbung ju fommen
in
(tfd;tl^al
hd Stauber
il^re
gel^t/
unb
egenpanb
en
&
falu anjugreifen.
^jjj'rj.
bem ^erfufle
\>cn
'ii;roI
t)on
rau-
ben ebanfen
gefat
au^
angriffen-
99
weife
tjorjugc^cn
unb
&vanhmbtcn
fagt,
wichet
ju
crobcnt,
wdl, xok
tefenjttjeit
btt Srj^crjog
ba
9nift)cr]^alti einer
3)li((eln
Haltung mit
tiberfc^^itJeitglict^ett
ju auf*
fattenb
war/'
eneral QJcIIegarbe/
Sien au
t)Ott
ml^ct
2(ttftdE?t
beit
25cfef^I
baju
bott
erj^ieff,
l^atte
bie
feiner
eine
foId(?e
erfolgen
baburcl?
fcnne
gebecft
baf Sifrol
blieb/
feinen
Eingngen
unb
l&ielt
eine SSJlitwirfung be
orp
t)on
$o^e
9tlle3
nb ber
italienifd^en
2(rmee fr not^wenbig.
ie^
unb
totitlhnfti^c 9Jer*
pfTegung^anjTalten/ fo
Derfdf^oben wrbe.
2. 2(pril
unb bcn
im vorigen
fr bcn
aU
eine
am
25. in
SSeranberung
hei Sftauber
t)on
genommen
ju
fm
f^ei^
ivx
neU/
bie
noc^
ie
Dveferc
^intf(^Qmf ml^e
au
jel^ntel^alb
be (Erjf^erjog 2fngabe
am
fel^r
18.
^atfcE?
unb
jer*
am
gewefen fein, ba pe
'2:aufer
nur
wollte.
i\t
2Jellegarbe
fein
Hauptquartier in Soften, e
alfo fe^r
wa^r^
fd(?einlic^
ba
bie
pen
l^atte,
bann nur
SEir
ftnbcn
eneral ?aubon
mit 8 "iSataiomnf
6200 SDlann
16 ef(^u^cn
im
S5intf(t;gau eine
100
9{efcri)c, bic
tttiter(?f^cn
ahv
ju
mit
if!
i^n
im
cfc(|)t tvirffam
ju fonucit.
tvar
fcmetvc^c
in
bcr
n?efd;e
Z^alm^mitun^
jo^f
alfo
wtl(^z
ba
tjon
Dom
bie
(Scharf*
au ber c^enb
@d;uote l^erunterfommenbe
gcf^t/
tt)cl(|)cr
^adafoIaSac^
in t>m OvambacJ?
fblid^e
OueUe
bifber.
ber
Stfdj)/
alfo
ha^
SBafler
be
9Ktinf!er(f^af
lic-
iefe
mf
fein
be6
9vamba(|?e6
genbe 2ftt)citng be
&^ntt
n?ar
aber
SSBiefenboben
fonbern
ttJeHenformigee;
3:erraim
er ^aa'ookha^^
betradf^tef.
jwifc^en
Ufern
l^iuberni
er
gfugel
an
bic
hm
Dvambac^/
flieft.
tiefen
nb
jlei(en
Ufern
^ciht
525ad^e
n^aren
fo
au^getrocfnet
S)a S)orf
bem
"Sl^afe fortjie^t/
htm 3\f*
t)or
fcn
ber teffung,
SlnjIer
jiemlidi?
einige
taufenb
&^vitt
bemfelben an einer
er
fad^li)
gett)al^It
l^aupt-
man
fi(i)
geftirdf^tet l^atte/
nidf^t
tt)enn
man
jtd^
erau6juf6nnen.
ju fein, fon-
ie
bern
runb
el^er
ber
ha^
gab
hit
biefe bi
jum
"^l^afe
ber Stfc^
n^elc^e
l^in
ganj
fehlte/
i)itlUi(^t
fa^tn
an^
biejenigen
biefe
tettung angaben e
ftc
ha^
tint betra4?tfic|)c
101
gronfcnftDicfcIuitg
cdmUc,
hux^
x^af^vcnh htt
^tinb
Bei SOltinflcr
2000
tiefe
@(^rit( bat)or
Ett^e
S^atU
fo
@(etlmig
gelegeit/
fonitte
man
aber bei
2000
l^orte
tiefe t)or^
ganj auf.
'Die (ellung
rei
offene
bid[?t
Ovebouren,
l^infer
hm) ^mi
nahmen
bem ^allaifofaba^
fid)
^ange
t)on
1000 @^rit(
ein/
lehnten
linH an
besJ
bm
m*
bcr
tm runb
einen
nod;
anbern
biefer
93ad^e
cinfel^en.
^ttf^unbere d^rite
lag
red^f
l^inter
biefer 9Serfd|)anjung6linie
gleic|)fall
berfelben
en eclielons
l^infer
WM
500 d^rift
einer langen
lange/
bie
au
jtvei
gefc|)lffenett
t)ermi(tel|l
erf4?anjungen in
il^rer
fle
5(nlage gett)if
bie Sinf<^ni((e
t^dU
Dvebouteu/ fo tvilrben
fte
bod(?
in
unb
hd
e^
gehriger
35crtl^cibigung
einem geinbe
bcr
faf?
it)arfd^einfid&
tviberflanben l^abeu/
bie
tmb
bfieb
affo
nur
hit
Umgcl^ung ber
unt>
QJerge.
ki)tm 'Sruppen
^anbefd^^en
jebe
Umgebung
tvirfen.
l^a((e t>in
bagegen ju
effafu
ofTreid^^ifd^en
a5erfcf?anjungen a)t
%a^t gegenber
geffanben unb
ba^
jtt)ifd(?en
benen
i^ce
jte
fagen,
^unf(^
cinfel^en
unb
genfer cnrbccfen
102
fonrtfc
(v ging in ber
mf hm
SDlnjIcr,
25. mit
4500
mit
SIann
unb 2 cfc^l^cn
bic
fetnbKd|)ctt
htdu
Sacjcfi^anbrucf?
jlc{?
^orpojTen
jurtic!
mb
gegen
warf
ha^
lebefiJ
umzmcilt auf
btc
95cifc|)anjungctt/
bergejTalt
er
brci 23atai(lone
gcf4)t5l^t
ineJ
S5ct(e
be Stambad^e
eucr
bic
tjorbringcti
auf
fronte
ging.
ic
(!reidf)er
f6rmfid[>
lic^teJ
tJberfaffen tvorbeit ju
feiu/
bie in
bcun e6 iviberfe^te
bem diamha^
t)orbrangen
nb
1000 @4)ri(te
t)Ott
iefe btatigm
hinten
bit SJerfc^anjungen
unb
in
ba^
jugfeid^
tin
etafcf?ement
bm dxamia^
^alb
l^inunterfanbten,
um
ba^ Zf^cd
fdt>eint
miUt
unter*
er
2Bibcr(!anb
burdf)
2D?angcl
m
bit
Orbnung unb
3Jern?irrung
n?ie
man
J?orpsJ 2f]i4)t
entfam al
3==
bi
ebirge
linfen '-Sll^afranbe
tvie
n^arfcu/
ob
man
gleidf)
ni^t begreift
acfjten
brei SSataidone in
im tanbc
einem ^l^afe
n^oburdf)
gett)efen
flnb
biefer
bm
9Beg ju fperren
feine foldf^e
ba in
egcnb gar
Sngen ^at
So
5*
bi
ma^^t.
l^atten alfo l^ier 4500 Slann mit 2 i?anonen 6000 SDtann unb 16 i?anonen ju cfangenen ge* S)er eneral Saubon mit feinen ^aar iJeuten ging
tt?el4)e pdf)
bit
idbm
um
fei,
ba^ SRaubercJ
jtd(?
fdE?on
in
bm
Stauben ^e Sourbe
tvarf er
in ba$
ebirge ba^
unfaglidfjen
bm 3nn
bm
103
cffalu vdtt
(feilte /
bctt
26. Bio
&lmn^/
tt)0
et
(IdE)
auf*
flel^enbe D{efert)e,
6ej!e=
bereit
au
jn?ei
^ataiHotien uitb
brei @4)n?abrcneit
tjon "Sauferei
^eitbc
Unterp^mig fr
hm
^ojTett
mit ber
franjojifcl^ett
pi^e
.t>en
25.
t^n.
feinen
bem 25.
9)?arj griff ?e
b,
1&.
Sourbe
eg*
SSJcr biefer
wat,
tt)er
bei 9)lartin0brucf
ni4?t.
nb
9]auber
fommanbirte/
t>a^
crfal^rt
man
biefer
2ir l^aben
ber
crjle
icibcn ^ofien
am
ate
imi
am
panb
Dier/
bk
an(i) (ftva6
bei ginjTermnj,
X>icmal fanbte
feiner
S)it)ifton
&
Sonrbe einen
anfenfidS?en
liber
3:i^eil
unter
eneral ^oifon
hm
ebirg*
biefcm
ft5'
rucfen n^eld^er
am
unb
^nn
liegt/
mh
gelang
renbe
tjon
mit einem
fo
trage
in
bic
glanfe
ber
9tefert)e
*?l^eil
bc
loifonf(|)en
linf
ba ebirge
n?urben biefc
^innnterjiieg
t)ier
imb
lone,
|tc
in gronte angriff,
iva^rfd^einlicl)
o
f?arfer
SJataif^
hit
wavm aU
ber
eneral
^oifon/ gefi^Iagen
nb im
permnj geivorfen,
noc|?
ivoburdf) hit
l^ielten/
bcibm SJataiflonc/
ml^c
bei Slartinbrcf
ie
jogen
jtd(?
ffreid^er
tjerliegen
nn
tt?o
audf^
fle
S^nfTermnj nb
|Idb
fert)e t)ereinigtett.
&
OJtfdS^e
fleJ^en.
^dhc
^van*
in
t)on
SOlajfcna
fd^on
lOi
cn 25cfef^l crl^alfcn
m^(
mitit
0
Stttt
fte
^atte alfo
bicfcr Sfngrijf
nb
6eflerer 2trt
ah
bec
i^n
crivarfet
nb
fid)
tjorgefe^t
l^at(en.
(Statt
id^tigen
^Sefe^ung
in ^^fge
cine
trafen* nb ebirgefnotene?/
btn
fte
ber
wieber
t)on
t)erfaffen
mu^UU/ ^attm pe
al^nli^er
tarfe
ein
mt
ha^ im Dv|eintale
gef4)lagen
abermafe
ganj
DernidS^tet,
anbere
nb
auf
biefe
n^enig
Zagm
25
@ef4)il^e
erobert
fangene gemad^t.
af
im
l^ier
Dveintale
hm
jfrategifc^en
^Kombinationen
hit
i|i
it?ieber
Snergie bcr
nb Unermblid^feit
olbaten,
ra(e
hit
ber
enc^
nnh
htn
fdS?Ie4)ten
ei(!
i^rer
?:rppen
ben
jtc^
ieg
bat)on tragt,
giebt
biefe
^n
ber ?:i^at,
mt
Diel 9)?t!e
man
a^
er*
bejlanbige
9tbfc|)neiben
nb
efangcnne^men
ml^t^
ol^ne hit
SJebrfnif
biefen
man au^
f^at/
hit
S^re
e
if!
ber 6preidE?ifd&en
ga^ne af
^wnften j
retten,
ni^t moglidf)
3Joraw6fe^ng
ngen>6nlidE?ei?
telluus on Selb!
iuc^
ergeMicJ an.
Sie
prategifi^e
^ebetng htt
in
biefem Kriege fo
t)er^
105
f)ktmt egcnllanbc.
@ie
liegt
CRf^cinf^al/
aicv eine
tveld^e
aber
ber
trfe
burdS? R^eintal
l^at
na^ ^talkn
Rl^eint^aI
|ie
gel^t.
aburdf) alfo
jugleid^
nfTuf auf
H^
nb
unb
natilrlidj)
auf
ba 3(ItaI in bem
liegt,
burd(? n?cld)e
Stl^eitt
bie le^te
unb
^nn
tiber^Iubenj
meiflens^ ber
nad^ ^anbecf
fel^r
jie^t/
inbem
hk
nur
Bio
ftiblid^eren
/^
befcf)n?erlic|)c
nete
^affe
ge^en.
gerner
liegt
t)ier
9)leilen
ba
t)k
egenb
ba^in, bei|?,
fonber
fo
am
vc)tzn Reinufer,
jiemlic^
frei
m\> chm
biefe
e-
genb nic^t
aflutt
n?crben.
bk
(Stellung
hd
gelbfirdf?/
hk
tt)ir
in i^tct
net burd^
dn
bie^
20,000 SJlann,
je
n?elc|?e
baffelbe angreift, fo
Htt^d^
berfef*
t>it
baf
i|?.
nidS?t
leidet
eine bern^attigung
ben ju frchten
brei
jinb alfo
@egenj!anbe
tveld&e
QJebeutung biefer
@ie
gen
t)erteibigt
@^wahcn
unb
t)ertt?ei(?
bm
tjorbringenben
^dnb
bem
'^i;rol,
ie
t)erf4?lieft bie
SJerbinbungeprage
jtvifc^en
Sil^ein
unb
^nn
3.
egen
einen
jn^ifd^en
bringenben "S^inb
tten,
fonntc
al Slanfenjiellung
bic''
ba
ifer
ber
lcfjug
burd^
SSBontafur
ni^t
Id^t genommen
tvcrbcu fann.
106
Um
)(lreid[)etr
tiefer
brei
@e(jen|!anbe
ein J?orp
itt
wicn
f^ahm
olfo
bic
i^kt
immer
t)Ott
8* bi 10,000 SRanrt
tvelcf^er
gehabt;
aMn
e l^at i^nen
bem
^eitpunfte,
n
in
^ ^ier befd;afttcjt/
hk
9irffamfeit xuld^z
bk (ellung
nic^t flarf
bem
^
brieten
genug
gefc^ienen
um
(larfern
gab e aderbing
l^aupt
ein
tt^id^tige
gwar mftc
mittelbare
c ber*
in
ber
trfegic
gar
feine
j.
3(rt
^ticn
^anb ju
tjertl^eibigen,
n^enn
^. 18,000
t)m
Sftann (fo
id
im tanbc
hi^
gegen
dm
a^nlic^e
b.
^ad)t
^.
Raum
jum
5Sobcnfee ju t)erteibigen/
tiefen
'
Dvaum
bi
t>a^
berfc^reiten;
fein.
Miin
jt4)
er|TIid(?
mn^Uf
tt?enn bie
tellung
tjon
^db^
fodte,
tiv)
einer
^ffit^w^S
burdf?^ Snntl^al
tt?elcf?e
unb ber
i)idld)t
bit
ni^t
'
ber
gatt
tt)ar;
jtt?eiten
tvar,
n^enn,
mftatt
6000 unb
12,000 panben,
brauc(?en.
in
@c(?n)aben ju
iefer SJeg
bic |TreidS)er
fonnte
um
fo
cl^er
eingefc(?Iagctt tt?erben
<xk
ber bic
ju
2an=
bebewaffnung
l^atten, bic ber
t)on
'^i^rol
mb
Vorarlberg
t>erfgen
meiere*
tellung
t)on gclbfird?
immer mit
fommen
fein
fonnte,
mb
af
bem
tc)tc\:
glgel in Snga^
^unft
me^r
t)on (Sd[?af-
al
10* bi
um bk
107
hk
crfTere
am
fo
4)tt)aben.
aJa
bk
il^rem
bie
fc(?malen
Snbc
oft
baburd^
pfol^Iid^
enfflel^en
ba^ ber
abfeilt
nnb auf
eine gemiffc
trecfe
itjcllenformig
2[rt t)on
nb
tcau
ba^
dm
ber
^la*
ge*
entfielt/
wd)c^
|td(?
aber nad;
Sbcne
f^in
ivol^nlidE?
tvieber in
ftdkm
9(bfa(len enbiijt.
iefe ^tbfaffe
^tUn bann
unb
bilbcn
einen
fdE^w^i^ng^tt
33^5
ber
"<^d;
bem ^lateau
in
ba^ rontinbernif
f\^ mit
teHung/
S)a
beren
Innern man
^eic^ti^feit bett)egen
angelehnt
i|?.
ie6 ip c nun
meipen
SEBalb
ftlr
jtvar
genau
genommen
nie/
aber bod^
Sfrtillerie
2o
bicfc
tjorl^anben
ip
^itht
S^erl^au
ba^
9JJittel
Un5ugangli4)feit ju er6f^en.
Mann
ber einb
bcnno^ pd)
fo
mit einigen
leicf^ten
mv^
bm
i^m
anlic|?e ivrafte
unb
jene
baburcl^
neutraliprt.
Unter
folc(?en
Umpanben
ip ba$ ominirctt
bc l^o^en Svcfen
a3id;tigfeit.
ie
bc
nbc
jn?ifc|?en
bem aminat^al
Peil
mb
bcm
Sfxf^dn
laufenbcn
in
gegen
bit
abfallenben
^ol^en
Ovcfen
orm
tarfe
ba^ ber
up
beffelben
jum
jwar
nodj^
108
Ut
mb
htt bcbctcnb
aU bk
Ofclluii^
t)Ott
gelbfirdi?,
1800*
t>at^
2000
@Um^
liegt
hin bcbentenber
tvefc|?er
er
Zi^dl be iebrigen
ivirb/
ufe0/
ber
ju
ber
tedung benu^t
au
auf
bcm
mb
befielet
einem
ber
parallel
baran
]^in|!reid()enbett
langtid^jen
l^oc^
ift
95erge/
tt?ie
95laffcn&erg
bee:
ber
ifyn
uf
grofen
Dvucfen/
aud^
in
ber
SDlitte
mit
jufammen^angt,
tedung
ift
m) raubunbten
SRucfen unb
ift
le^nt
fid)
linU
m
bic
bcn
recl;te
f^o^en
cma 2000
jum
auf
ju
unb
ift
2500 @4)ritt
bur(^
recf^tett
3(n
ber
ift
bic
tellung
grotent^eil
2(uf
t^eil
bem
ber
erliefet
ftcf)
aufcrjl
ftcil
^aupt^
6* bi
800
liegt/
@dE)ritt
breitest
^^al,
ivorin
bic
&tabt
^elbfirc^
ber afe
bat)on
gefonberter ^vcfen,
ber
QIrjenberg/
eint Sortfe^ung
be 23lajfenberge ju betrachten
ift/
bam
langet
bie 311
liegt
jtt)if4?ett
hdbm ^affm
filiert
in
enger Surd^fptl*
Dvf^ein
lung.
3tn
biefer
bic
t)om
hc$
linfen Ufer
fommenbe trfe
in bic
&tcU
grofert
lung,
S)ie
groe
QJregenj
f^rt
burd^
t)om
bur^
bem
tabt
Selbfircfj,
Um
ju fperren bebarf
man
Ufer licgenbe
teHung
<iU
fel^r
109
r
parf j
bctracf)tcn.
laflcu/ fo
muf
bcr auf
fccr
rcdj^ten
@ei(e ber
licgcnbc bi gegen
ie frafe
tjl
t)Ctt
El^wr
fomm(
hi$
bei
tlber
9]ebeltt
tib
t)Ott
bem
l^ol^ett
Dvucfen
eingeengt be
nb bem
25t:udE)
be grofcit
Dviebee?
bcjifeearttg
t)or
ber
nehbler SK^fe/
t>a&
1000 c|?ntt
ettva
li)cn
teHung/ wo
iefer
Zctvain
betr
jtc^
mel^r
mmtcvt
Diel
Umpanb
giebt
cigent
t^re ^auptjlarfe/
mil
er t>^n
geinb Der^inbert
efd^u^ gegen
i^atten
biefelbe j entn?icfefn.
ie
fer
meij?
jlreicj^er
gelegenen Zfyil
ber tettung
t)on einjelne
tcfe
ed^elonartig
nad^
bem
'S^errain neben*
nb
l^tntereinanber lagen*).
8000 SDlann
iverbeU/
tt)irb
\>on
|tc
10* bi 12,000
fcE)n)erIid^
bent)aftigt
Dertl^ei*
tvrben
SDleiper
baDon
tt)erben.
Stngriff on %eltfix^
t>ett
23. flri.
SUad^
bem
7.
erjTen
2tnfalle/
tvomit
l^atte
bk teffung t>ut^
fi^ eneral ^o^e/
Oubinot
tt)ie
am
SHarj
bebrol^t
war,
jttar
ijl
in
feiner
(^xi'<\\)Umq:
Me SKe^o Uten
fontiern
^lane
feine einjige
angegekn
nur ei
110
h.
l mit
(id)t
ober
jcl^u
ober
icfyx
6i
in
jtvolf
'3:(jc
Darauf
txi
neue
aU ^ondcn
bie
^mvUm
fee
dE)tt)aben
ait
bie
Sit)i(ion
gerino in
e*
ber
^o^e an
feine
(frategifcl^e
redete
gknfe
beforgt
ju tverben.
bradf)
biger
'5:i^eile
t>cn
19. a0
ber truppeit
d^wabronen
in berfelben,
unb unb
2Ja='
\>icttci^alb
@d^n?abronen in 535regenj/
in
ein
"iSataion
eine @d[?tt)abron
trtillonen
unb
fedf^
^(1> ^^blad^
59?affena,
tvotttc
?:fjati(jfeit
(mgere<}f,
bcnul^en.
en
narb
22.
bie
SRarj
t)erfammelte
er
alfo
bie
ibijton
SOk*
unb
SJrigabc Oubinot/
i)idtci(^t
12*
U$
15,000 g^ann.
2(m 23.
rei
jum
Stnc^riff t)or.
^aar
QUataittonett/
fottte
ie auf erpe
linfe
hd
unterf^alb gelbfirdf)/
am ufe
aber
nidf^t
be
@d[?e(Ienber(je
ber bie
tteil
^
feine
ge^en,
SJrcfe
fam
bamit JU @tanbe,
bort ein
jtt?eite
|te
l^atte
unb
fid^
6|?reid[?ifc|)er
tjerfd^anjter
^orpopen
t)or
befanb.
Sic
bit
ftc
@dS?fudE)t
litt
ml^t
t)om
fie
t)ief
^cuct
mb
t)on
tein^
rid^-
tvrfen ba^
(ben fo
tt?enig
ba
anbere
Snbe be
SSlaffena
111
fc(6fl
mit
hct
ti)iffon
SKcnarb
mb
hcn
rcttabicrctt
t^oit
bcr groen
trfe
bcr
SK^lc
griff
am
tk
gir
S^erfcf?anjung(inie
ber
^tmtc
aUf
am
^ange bc
ftc^
fortarbeiten
jtvar
nur
ftinf
4500 SKann;
n?ofjI
affein
panben im
auf 6. bi
in ebote,
fo
ba^
man
fein Jtorp
bod[)
barf.
mit groer
(Entfd^Ioffenl^eit
unternommen
i?at)atleri(!en
ivur*
ben
tmb
eine
Qtbt^cilung
tjern^egener
fogar
bk
^erfcE?anjungIinie
Sie
franj6|tfd;en
Zmppcn im
2albe (Act
matten anfangs gute ^ovtf(^vittCf ii^ 3ellact?ic|^ ?ila^' mittaQ^ um 4 U^r t)ier J?ompagnien feiner 9vefert)e gegen
fie
abfc^icfte
unb
bic
?anbeben?affnung
aufforberte
t)on
l>em l^6(i;pen
nannte
l&erab
ie
fung;
muten
jurcf.
2Ba*
rcnb SDIaffena (^
redeten
Sltlgel
immer me^r
unb
in biefe efccf^t
tjcrtieftc/
auf bcm
t^ermicfeftc
lie
fein 2(ngrijf
alle
in
benblid?en 'Jruppen
bic franjopfd^c
angriffe*
auf
fronte
t?o(IenbeJ
be|?immtc.
112
SOTafTcna ^crluj! 6c(Ianb in
3000
50Iantt,
^. t)tcl-
k\)t
cmcm aJIctfel beffcit tva ^cfo)tm ^attc. 6r J03 |td; md^ dfyit jurcf, tvo er feine Teilung m^m mb bm ^ucienflcig bcfe^t i^idt/ tchiiunb Qnt>mt
bei Ov^einerf auf(Tettett
ftdj?
mufte.
12.
^er
^ourban im Zxtffcn
Cjlerac^.
SSiir
3orban
^attc
am
7. SDJarj
t)on Qiotfyvdlf
bic
benn
bie
btn
hi^
bit
14.
ber
hm
^edf?;
tvar
23iberadS)/
2alb1i^
(t(|
nb Dvat)en6burg
hinter
biefe
unb
2(rmee fammelte
n?aren
alfo/
2tuf(!cffung.
2Jeibe 2frmeen
ftcf;
ate
2turban
bm
14. Sftarj
tvieber
t)ier
in
23ctt)egung
fe^te,
mit
i^tm ^auptmaffen
unb id ber
nodf)
bi
fnf '^agemarfdSjc
l^atte
aue^einanber/
Iic|^
6preidE?ifd;en
2{rmee
eigent*
fein
tittpanb patrgefunben.
SBaffena tvar in
&tanhnbtm
feinerfeit^
glucflidb
gen^efen
unb
Qln)
brang
b({^
nun
in
^ourban
lagt
t)orjuf(^rei(en.
Sirefrorium
burc^
bcn
^riegminijler
feinen
jum
bei
d(i)ttt
unterm 10. e*
tvelc^em
au$
mt
be OperationpIaneJ
einige
(Stdlm
antid\>itt
2Jber bicfc
einzigen
flareu
113
flarcn
mb
6c|?immtcn cbanfcu/
nnb
hi$
jct^t
iji
bcv
Slamt
gefpcod^en/
gcmilfermafen I af(en
fo
jte
nic^f
ba
^crj
&wa^
6e|limm( jitjumur^e.
er
onaarmee
ju
fucjjen
t)or
aUcn
fle
am
ber
obern
h)
unb
nur af mittvirfenb
trac(?teti,
bei
be*
mute
in
feiner
nebulofen &c\talt
t)erfdE?it?inbett.
gr
3orban/ n^iewo^I
anjen immer
nc|)
er
hk
2D?acS)t
ber )j?reid;cr
im
ber
ju
gering
beurt^eift
unb
^cn
50,000 SKann
Slann
unter
nb ben 25,000
$oge nur
fe^r
t)ertt?orrene
fc|?eint/
i(?
mb
ju
geringe
bod^ burd^
um*
im
i&^t
nb ba^ <mfer*
bem
alfo
einige
gef(^icft |inb.
@r
jiet
bap
t>on
er e6
mb
ba^
biefen
j^odf^jt
n)a^rfd(;cinlid^
lic^t
gegen
Sr
fonntc
nicf?t
nb
ttjollte
burd^ eine
laffen
Untf^ati^hit
SO?aj]ena
im ti^^
unb
einer
ivcitern SJorrcfen
bm tog
?flad)ti^t
in
aU en
11. SOtarj
erhielt
^urban bk
feilte
uon
SSKaflena
befc(?Io
iegen;
ben
jur
12.
er
fid)
^eivegung,
2(rmee, wie
ber OfTerad^
aber nur
biei
^6c
er
ber
fd()n)eijcr
er
)ld(?
bk egenb
bittet
j meinen
t^rjurcfe
unb
ba^ ircftorium
114
bringcnb
tioiis.
de
lui
faire
cormaitre
ses
dernieres
inteiiein/
inbcm
immer
einen
Za^ m
Sa
gfiigel
Vorriefen 3o"^b<^tt
^15
fein
linfer
bic
re<^te
am
SJobcnfcc
mb
nb ^fuHcnborf na^
9)?nc|?en
f^rcuben trfe
fitcment
fott
$8enbammc mit einem &dUnHta* hk "S^omn auf bcm linfen Ufer hcc^kitctt.
ift.
en
17.
tjl
borf angefommeu/
bei
SJ^engen,
ber
red^^te
Ktcr
gcrino
bei
berlincjen.
^enbammc igmaringen
gegenber.
3
(Er
l^at
Xi>a(^t
bicfer
e6
er
nidjjt
er bic Q(n|it1)t
baf
feine 2Inpt5gung fo
n?enig
am
S5cbcnfec
beibcn
aU
(i'd?
biefe
Don einanber
entfer*
tedung
gc-
brad[)t l^atte.
2Im
19.
erhielt
3wrban
bic
9Jadj?ric^t
))on
ber
dxVf
feine
25cu>egun(5en
unb
3ourban
f^attc
bei
feinem
ilel^I
n?eitcrn
^orrcfen
feine
^auptt)erbinbun36linie t)on
5Safel tJcrlegt/
unb
|te
biefe SDtaafregel
il^n
t>k
fonberbare
mel^rerc
9Birfung
piegcl
baj5
ftir
felb)!/
wk dn
hnvd)
refleftirteeJ
95i(b/
dn
d;recf6ilb
l^attcn
ift^
wrbe.
ic
bafS
Simvo^ner bc$
in fofi^en
@cE)n?arjtt)a(bc
fo
namlicj?,
\m
fet/
gadcn
Qtm^nUd)
batan^
(jef*fo|fcn ba\j
bk
tjerlafcne
)j?rei(|?ern
bebrol^t
ein
115
ffgcmcmcr 2I(Iarm
Dcr6rettct
f^cittz
fic^
barBcr in
t^oit
bcit
Dv^ciiipla^cu
nb bcr outJcrncitr
frapBur^/
@ciie*
vd
bcr
Sl^atcaimeuf^Dvanbon/
t)viru6cr
n 3ourban
6crtc^(ef/
nun
fcincrfcit
baburc^
t\ctkiut
wmbc
bcn
cneral
S)erafcf?ement
COlrj.
er
2Burjad[)
grjl^erjog
in einer geprangten
antonirnng
jirifdj^en
OdS)fenanfen nnb
unb bejog
jog
am
18.
an ?ager
an
bei 25iberac^;
tt)eIcE)e
er
nad;
2(r^
Don ben
f^attc
fec|)ei
35atai(Ionett
flcf?/
er
feine
Ulm
mee
gefanbt
in
n^ieter
t)ier
fo
baf
red;net)
)wabcn (b. ^. M$ ivorp tjon tarrai; abge* au$ 52 ^ataidonen unb 138 @d[)ivat>r0ncn bc^
i|T
ob brei atJafferieregimcnrer
fjaben/
fc|)Ott
l^eran
n?aren
m^
24/000 93]ann
t)n
n^ar alfo
gerae ba
bracf)te/
oppe(re
Sern
tva
fein
egner
im
gelb
nb an aDalferie ba^
S)reifacE?e*
3ourban
nb
t>a$
f^lfe
Uc efa^r
feiner
i?agc
t)or
fer
tt)ol^f
c$ t)cr|idS?tig
hcm
(Erj^er*
jcge jurcfjujiel^en/
feit
allein
wenn
er SERaffena
im
@tic|)e
lie^.
f4)rie6
ba^er
t>a$
ireftorinm/ ba^ er
jum 30*
fodfc
SJJarj
(bem 3:age
n?o
^ernabotte im tanbe
mitjuivirfen)
!)}?acf)t
bd
um
bd^in juor*
an
ol^ne
D\ucf(Ic{?t
auf
feine
berlegenl^eit
greifen tt)rbc*
8.*
116
tl^6rlcl;tc
ircftorittm
\mv ganj
fr einen cnt*
19. SDlarj an
3orban*):
Le
ciition,
directoire executif,
la
en vous
siir
laissant, citoyen
General, toute
latitude
les
moyens
et
d'exe-
que vous
la
ofFrent vos
forces
celles
de
larmee d'Helvetie,
croit
me
qu'il
de
niez les
au plutot, et avant
tous leurs
moyens,
Mb Mttfcrm 23.
t)om 18.**):
aU %ntmvt
anf
3<^wj^^<^2J
4)rci6cn
Le
II
me
du 28. ventose (18. 5i)larj). Charge de vous observer que devant regar*
comme
et
partie integrante de
pouvant en disposcr
utile^
il
de
la
constamment
rie, electrisee
les
memes.
ainsi
Votre armee,
le
composee, etant
forte,
aguer-
nemies:
directoire
pense
le-champ*
*0
117
SOtaH
fci(J)tjinn
ci:|l<tuttcn
mit ttjcld^cm
folcf)c
gclcifet tDcrbcn.
rim
bicfctt
ber
1^.
redf^fe
^W*
gel 9)ktTenae5
an bcn
QmUcn
ber Stf^)/
b.
25
3)leilen
mb
ber
l^<i(Se
Hnfe Slugel
c(bfirc|?/
b.
i.
jiDoIf
SDleilen
ivar
in
ber 9?a^e;
gltlgel
e in '^i)roI
t>a$
Cen*
aber
(rum
SrjTjerjog
Don ^^urban!
treit*
a
frafte
jlnb
bie
gofgen
n?enn
man bk
al
fcinblid^cn
am
bk
^auptfacl;c betrachtet
faft..
unb
if^re
einjcfnen SSaffen
3<^w^'^^^^ ip
im
9fuge
eneral
reid(?enb iDegen
be
^^^ <^*^ &^mim iDO^f f^in ^ormucf gerec|?tfertigt/ ben man t^m
baf
er one 25efe^I angegriffen f^attc.
l^inter^er
9emad;t
l^at/
bet
^onDrf
trifft
biefen eneral/
fsiiMcv
\w^
ber SWin*
?fli^t&
ak
b(!reidS?ifdS?e
gelb^err
fd[)on
ben
an
bm
@cl;uffen Dorger<ft
er
@d7lacl;t,
Srjl^erjog
er
^attc
bk
noc^
beflimmtc
2(6(tcf)t
einer
Ke
ettDa
ba^er
am
ben
20. bi^
fronjopfd^ert
jurticf*
orpo|?en bi
brangeu/
eine SOleile
um
ben folgenben
0(!cradS>
Za^
'^mb
in
(mm
9(uf
ge*
anjugrcifeu/
el^e
er 3^it
barin felTjufe^enH
rucftc er in brei Jvolonnen
9Im 21,
jum
9Ingriff Dor.
118
Sic
crjTc
cncrafe gurjTcnbcrg,
aus
11
25atmG[oncn
unt)
20
@d[)tt)abroncn/
15*
m 16,000 Slann,
jofe
au gricbbcrg
i^crtrcibcti/
ie jttJcitc, bei \vtld)cv bcr ^rj^crjo^ i\)ar/ bcjTanb 22 23afaiaoncn mib 50 &(i)wabvomnf 32. bie5 33/000, a$
SWautt/ ging bcc
aulgau ouf
15
OflcracE?.
ic
ttctt/
britrc
t)on
525a(aiffonctt
nb 22
@c|)tt?abro^
20 hi^
foHtcn
fjicr
bcit
"i^n^ ilbcrf^^rcifcn
nb
beit
feinbfict)c
Zentrum
M^m.
conpanjcr
^ou
@cc
bcr Qfr*
wai^v^
Srjf^crjoge!
8000
dUlanu/
hk
an
bic
ouau unb
alfo
f^icr
bcn
cfc(;icf(
warcue
($
tt)arcu
53*
bi$
54/000 2D]ann
t^ercinigt
^ourban
Hdb i)cranbcrf.
am
&;r
21.
nicf)(
tvefent^
eilt
linfcr
jTanb
bei SDlcn-
gen; er
l^at(C/
iveif
^enbammc
tjom
9]ccfar
jenfeit
nod;
ber
nidf^t
jurcfgcfcr(
ein SJafaidon
tvar/
jtvci
@c\)ivabroncn
onau/
bor^
hti igntviringen
(igen
Scnaubrcfc/ unb
ein
^ataion mit
djwa*
l)roncn
^ic
gung
Mnb traf
3(n)Ta[ten
jur SJert^cibi-
35ad;c0r
eigentliche
tvic
bic
^a*
DallcricrefertJc
unter
panben h ^^fullcnborf/
ifft
ml)c^ anbcrtalb
?9lci(en
von Opcrad^
119
mit um
t)uttg
in
bei:
cgcnb
i)on OjTeradj)
ju
eiiter
(tt(fd;ei'
mitjuivirfeit.
3ourbatt
^Beilen
l^atte
lfo
feine
a(i)t
auctnanbergcjogcn,
Xaistcnb
nod;
einmal fo
parfer egncr auf feine Glitte ftk^ mit einer gronfc bic
nici;t
t)iel
bet eine
5)leilc betrug.
f^in(er
ic (cHung
ein
eingefcE^nittene
ber
OjTerad^
hittct
afferbing
t^al/
is)orti^eilf^affe
^cf^eu/
fumpftge
bic
ona,
2{c()
red;t
an ba^ gro^e
Otieb/
tt)elcf)e6
bk
Qmcn
tf^eil
ber
t)on be
Qldein
fid;ernb/
tf^eil
tveil
befonbcr be*
bie
tt^enigen
xva^t
Bio
iverben muten/
jivei
bttxu<^
jur
^Iruppen
jteffen
9}ieifen/
ireli^c
fr
^fer
Srjf^erjoge
entgegenju^
f^attC/
QJ(
bm
^efebre
erhielt/
9)?e[bung
t)on
bem
2(nrcfen
ou^am,
gange
er
nad)
bem S\kb
ben
jn)ifd;en
fel^r
OueHen
al^
tt)al^rfd;einlid;
Doraufef^tc
bort
umgangen ju
tverbeu/
unb
eine
^erparfung
?efebt)re8i.
bem
fc^ivad;cn berrede
blieb
oul^am
f tvic
)vefert>efat)afferie
hei
^fudenborf,
^ourban
t)ieeicf?t
15,000 SJlan
9J?eifcn auge*
ganj
120
cinfac|?crtvcifc
^fntcr
bcr Oftcta^f
Zt^cil
fonbcrn ?cfcBt)rc
t^attc
itod^
einen
hctvad)tM)m
fo
feiner
'Jruppen
auf bcv
linfen ci(e/
fTreidjjer ber
2Ib)urant
Bataillonen unb
ft^$
t^igt
abgef(l;m(ren
nb geno*
feinen vticfjug
S)ecaen ju nel^meu/
wobmd)
um
biefen
'3:i^eil
l^infer
ber Qftcvad)/ er
i)ie(mer
nur
eine 2?ricjabe
hd
SBiengen
nb befanb
mit
bm
in
tl^engen/
gegen bie
re4)tc
glanfc
@o
blieb
affo
bcm eneral
bie
?efc6t)re
berlaffen
mit
b\$
0|!erac|?
Dom
Slxib
mit
j t)erteibigen.
festen
t^cn
|td[?
SHorgen
um
3 Ur
in SRarfcl?/
ber anfangt
erfle
t>erbecft tvurbe.
ie
nbere
ging.
ie SJortruppen
2{ngrijf hinter
ber
it)i(ton
@t.
Er^r
n^urben
tJberatI jurucfgebrangt.
ben
ber Ojierac^
ahvattcu; fonbern
na^m
feine biponibeln
^o^ent^engen
ttu)i>pzn
tvieber an.
gtanfe ber
erjTen
olonne
auf ^o^entl^en*
gen fonbern auf Sin^arbt genommen bzn ^h^zn biefe Ortc^ angcfommen
jTenbcrg
f(^icfte
nb zhn auf
eneral gr*
tvar.
i;r
ftinf 58ataiffottc
nb
jtvolf
d^ivabroncn entgegen/
jum
SS}ei4?cn
121
hvad)tcn
fid)
ft<^
t?crfoI(jfc.
^icr
fci()Iug
matt
lange
jiile^t
um
feintet
^c^ 95e(t
bc2J
Om,
bi
Mc
Sranjofctt
hk
Ojlerad[? jurcfjogcit.
"^k kolomc
OjTeradE), brmtg
rcd;tctt
jTe
Slgcl
fel6f!
fanb
^ier
ft(^
bei
uberfd^ritt
alfo
bk
ypabet^at or unb
9)Ittte.
tvanbte
bann
^^^^^
britten
"^it
ber
jweiten nb
J?oIonne
angelangt,
mci)t)cm
bie
franj6)tf4?ett
ortruppen
ni(^t
o^ne
f^artnacfigen SGBibcrflanb
ber
bie
woidf
tt)ie
fc|?on enval^nf/
fict>
ecaen
3ourban wat
bie
tten
unb
imi
SJataittone,
er
efcl^l^e
unb
fcd;^ @d[?tt?abrO'
ttl^t
vm
l^atte,
^lfe fagen
ia^c
einer
7^ ober
8000 SKann
50,000
berall
5[Racf)t
t)on
nid)t
lange
jviber|?e^en.
er*
tjcr*
ie
jTreid^er
erjivangen
hcn
bergang unb
felbp
fliegen
bk
fenfeitigen
^o^en.
^efebt)re
tvurbe
nebfl
ivunbet unb
Derlor
ein
^aar
bie
'^lanfenb SDlann
brei
unb
bicfen
nac^
Siijion @t.
(Irjt
auf
fann
tt>ol^I
fagen
bie&
Don eitcn
be
^^S^^'^SW ein SJerg n?ar ber bie Wan$ gehievt (3 ijl unn^ bie Sege anjugcbcn auf jvelc^en ber Srj^erjog ju
122
(jro^ern SfxcfixUatm
t)af
fornmcn fonnU/ c^
fo
i(?
genu^ ju fagcn
er nodS)
fo
tJtel
einmal
flarf
nxir
al
t)cr
egncr,
auf
ac^t
tjrci*
mal
len
JvatJadcric
attc
bie
unb
finb
tiefen
9)lci'
augcbe^nt
fanb;
SJebingungen
tvelcf^c
ju
jebc
glanjenbcn
SBeife
Erfolgen
|td(?
berecf^tigen
r<?enn
imb
e
jte
faf!
auf
mi(
bringen/
nid;(
an Energie bcr
feinblid;c
yjanblung
^MittCf
fef^lf.
er
einfacE?jTe
@to^ auf bk
9^lan
man
jte
mo&ytc
fagen
cf^ne
unb berlegung,
tvrbe
fc(?on
gegeben ^aben.
bern
jagl^aft.
^urban
^cm
bort g^rino
gef^t
tt?e(d;er
i(?,
feinem
9Harfc^ an
bm
S^ecfar juriicfgefefjrt
fommt
nad^ ^vktin^tn.
er
Srj^erjog
rtlcf t
bm
hm
QInbel*
lat
.Kolonnen folgen.
en
unb bem
fort/
lie
3ourban
an biefem
*2:agc
mit
bcm Sentrum
einige SHeileit
jTete
(td^
redf?ten
um
mit
nnb griebingen;
blieb
er bett
jle^ctt.
13.
en
tocfad;
einige
24.
rtlcfte
ber
(rj^erjog
Q(i)antgarbe
in
ein
brei
?ager
bei
unb
lie
feine
in
olonnen
.Kolonne
tunben
weiter
vorbringen.
Sie
cr(?e
123
itntcr
cncral SRcerfcft/
brci
SSataicm
t)roncn
jn?d(c
fed;5cf}tt
fcd;^
95atai(lone
bie
unb
Sugcu/
britte unter
cneral d^ivarjenber^z
broncn, auf bcr t)on
525ataitlne
t)or, alfo
unb
jn?6If (^dj^a^'
ingen
in genauer berein*
&tanU
ie
leul^aufen
cr|?e
^mb
in ^iptingen
iDurbe.
jtdf)
unb
ob
Don reo
er
t?ertrieben
ie
wo
5KeerfeIb
aufflefftc
eine
Sflad;mittag rucfte
eigenen
Dor/
trieb
anfangs^
bie
SJortruppen SDteer*
Dom
t^al
Smmingen ob bem Scf fynan^ ii^ in onau* ie )preic|)er eroberten auf biefem fnfte gen?orfen.
ber
brei ivanonen.
ie
reid;te
jn^eite
ivolonne
ber
6preid[)ifdE)en
QlDantgarbe
er*
i^rc
^ai)
3(uf
bm
linfen
glgel
fjatte
^m^
dE)tt)arjenberg
griebingen
Dern>edS?fe(n)
fic(?
(nid^t
hi$
gegen
ingen
jurcfgctricben.
gerino Derfiarfte
mufte pd)
gen jurcfjie^en.
^icr
erf^icft
jtd;
lieber in bcn
2Je(ti^
be
iMnt^atbcn
^attc
ber
Srj^erjog
nod^
ein
ctafc^ement
Don
anbertf^alb
"iSataioncn
unb
c)t
d^ivabmtcn
nhct
CRaboIfjcff
bic
jtt)ifcf?eti
tm
hdbcn
mkt
kfannt
bcm lamen
ftnb/
bc ber'
bc
Unrcrfcc
ge^cn onpanj
Dorrtlcfcn laffen.
^Srjl^crjog fo/
ba^ bcr
broncrt
jirifcl;cn
linfc
24
@(^vt>a^
bcr @tocfacf?6ad(?
feine
bcm SSobcnfce
nb
eine
biird^
imt>M)c
an
ftavfc
2(u0biegung
bilbet/
fnte^nung
bcm
red;te
umpfe
bc 25benfceg5
fanb;
bte 5DJit(e
nb bcr
24
55atai(Ionen
nb 36 @c|>tt)abronen/
Dor tcfad)
tellung whi^ltc
m
beim
cmfge^altcn j tverben.
SSir
ftttben
alfo
be
Srj^erjog 2frmee/
l^ier
tt?enigf?en^
nod(? jtemlid;
beifammen.
jinb namlicf?
48
gegen
onflanj
nb 94 jr (Stede;
t)
t^on
26 c^mabronen/
befunben ^abcn;
tt?clc|?e
benen ni^t
n?arett
gcfagt
ii?irb
tvo
fte
ftdj)
t)ie((eic|?t
bk
brei JvatJaderieregimcntcr
tiid^t
tveiter
jurcf ^ck^cn
^attm noc^
f^eran.
mu^ m*
bem
bei
fagt/ mit
in
erhaltenen Srfofge
auct^
nicf?t
jufrieben;
bcr
tjon
Z^at
gab e
ivo^l
feinen
benfbaren tanbpunft
fi(^
bem
<m
er e l^atte fein
nb
Sr
l^ctbcif^ren.
cfjon
bicfcr
3fbrncf
lapt
n einen
58Iicf
rl^un.
tter,
hk
ctiva
nctttfcl;ro)ycnc
eck
if?
bc (Erj^cr;^geJ
a(
feilt
e^*
tie
t)iefcir
95c^ut*
ein
famfeit urtb
Umjlanblic^feit
i\t
einzuleiten/
t>k
fonbern
chv*
li^^ araufgef^ett
bann
S^anptfa^c,
t)ielfei(i;t
SO^eint
ber
fo
Srj^crjo^
tt^ar fein
abeir
^ourban
ttJrbc
aun?ci4>en,
97acf?rilcfen
am
iveniij|Tett
gemad?t
burdf)
imn
givecfe ju fhren/
fonbem
et fonnte if>n
ein entfc^iebene
Einbringen in
feine 3{ufpe(lun(]linie
tvenigjlen
um
nnb
fo in acrf^anb
anberc ^emicfefimgen
ffen
bringen,
bie
fr ^onrban
ivcnig*
Mm
ber
cim
eine Derlorne
&(i)Ud)t
bic
fte
2(f|!e(lun3
gleicf?
be
Erj^^crjog
am
24.
bei
tocf ad^/ ob
i?or
bem Septee
al6
n^ar/ glid^
einer
bod;
me^r
au
einer
^erreibiguncj6flellng
cntfc^jloflen
tj!
StuffTeung
man
am
t^ut
folgenben
?age
jur
c^Iad^f abjmarfd;iren.
ie
am
nic^f,
fonbern
S)ie
ijl
nun
ber
Srjf^erjog
eine
er befd^Iiefe
allgemeine CKefognoj^cirung.
e if^nen
fid^
an Unterne^mungs?*'
unb
jie
anfangen
ju ft^attten.
Saun
ber
f^ortc
nid;t
auf allgemeine
Dvefognocirungen
biefen
anjuorbneu/
unb
S^er*
fpater
^aUn
hi& giebt
in
wit @c|)n?arjenBerg
jur fad;erlid)feit
a($
geste
fe^en.
legenl^eit
tvcibm
er
Erj*
^erjog
l^eit
@runb
er
bicfe gcitt^ertreib
bic Ungcn?i^:=
an
bic
ber
gcivefcn
n?are/
auf
tveld^eitt
fnfte
efa^r
in
er
unb
von
hit
if^r
trenn
SfH^tun^
n^ttte,
ber
gaUe
fommen
beut
3(ngrcifcnbcu
bcsi
im
hd Erffnung
ni(l)t
elbl^at
jug, tro
man
bcn cgner
nod^)
red;t in
5fugc
126
faflcn
imb t^m
feI6j?
in
aUm
\vkt>
fonncn;
nid)t
cbtv
tiann
bk c^miengfett
(jefoj?/
meijlen
hm) Dtefgnodnmgen
ben
fcnbern
tvo
bm)
entfc[)(ojfcnc
finie
fx)
mug/
tt)enn
er feine geiler
gctnad)t
ber
atngreifcnbe
jener
jt(^
l)m
Vertf^eibiger
^ier
jic|)er
ni^t
fein
m/
ba^
fo
fein
beftnbet
im
9ved;t
nb fann
egner
mw^.
ein
foIcf?er
fonntc
a(l
n?ot
nic()(
j?at^
finben/ nb
geflef^en
jum
fr
er
2Iuffc|)ie6en be 5{ngrijf
f^alb
d^vlid)
Raffen
;e
womit
jTci[?
felbff
befc^n:icl;tigen
tt^odte/
fnrj
ber UnentfcWojfen^eir.
Vom
21.
ni(i)t
ab
fonntc
ber
bftvdd)i*
i^erforen
naf^e
nnb
nie
^aav
5DleiIen
batjon
entfernt
gejTanben
f^attC/
nb
brei
tt?o^t
^nti^ciiung
feiner
eigenen
2It)antgarbc
na^
bm
^zi^t
Stiftungen
l^inreicfjenb
^luttlingen/
Sngen
mb
ber
ingen
ba^
er
bic
rect)t
&cun^
franjojtfcf^cn
3(rmee
am
2o. nb 2i.
nur
breif?
ngcn
ju erfolgen brauc1?te.
feiner
3^'^^
2lber ber
Srjfjcrjog/
t)iel
ber
nenbJid;
me^r auf
geometrifc|?e
gorm
bem
auf ba6
mit
93?adj?tt)er^a(tni^
giebt/
ber
ebanfc
n?a^renb
70,000
rec(;t
9)Jantt
auf
20,000
lo^juge^en,
10,000
nb 10,000
er
nng
Srj^erjog
befc|?(o^
alfo,
tvic
Qcfa^t^
am
25.
bcflanb.
127
ic Sfoanf^arbe,
tvurbe
l>rd[>
tt)cld[?c
cncral SWccrfcfb
t)erparf(
f^rtC/
jtvci
^afmdonc
unb
ersieh
nb bcpanb nun
11* 61^
bei
jel^tt
SJiJtmffonctt
fcc&
bctt
@d[)tt)abroticn/
12,000 SKanrt.
@ic
Qtufrrag
bcn gcinb
anjucjrcifcn.
ftel^enbc
^MnU
acf)tunb'
jit?6If
c^n^abronc
bepanb
alfo
m^
neun ^SafmUonen nb
jtvanjig @c|?tt)abrnen/
14* bi 15,000
SSJlann jlarf.
biefe^ Jvorpfi?/
See
Srj^erjog
Jletlte
(td^
felbjl
an
bie
pi^e
m
jle*
nac(?
Sngen
tjorjubrin^en.
bem
linfcn
^i^d
ba
mb
fonntc aud^
n?erbcn/
tt)ol
jtc
jum
n^eitern SSorbringen
angett)icfen
biefen
l^alben
SDiaafre*
jtcf?
bcfd^aftigt
wav/
f^attc
ber
franjofifcfje
gelb^err
9]eem jm
Singriff feines;
egner^
entf4){o|fen.
ftdf)
Sr
ge*
2{rmec an
er
n^eiter
joge
n^enn
jurucf*
ging/ fo mufte er
tvieber
x\a(^
ct>af^afcn
f^idcn
er
SDlajfena
inm
er
2[ngriff
auf
gelbfirdf^
angeorbnet nb
t)on biefem
crf^alten
gen bk Qlntwovt
angreifen
moralifd^
tvrbe.
ba^
(t$
fcl;icn
Umpanbcn
nnb
fo
nmoglid^
nad()
l^ieft
feinen
Svucfjwg
fortjfe^cn
bem
2(nfdE?eine
bm
laffcn.
Enblid;
no<i)
nid[?t
ieg
immer
bern
fr nmoglii^
nb gtawbte
t)on
ber
m*
iralbe
&dtt ba^ bd ber SRa^e be 3v^ein6/ be c(;warj* nb ber ona/ fo njic bd bcm brd;fci?nittenett
128 Zmaitif
iess
eine
Derlorne
&i^k)t
feine
groen ladE)t^ciIe
bringen fonnc
ftnb
bic Olctit)e bie ifjn
auf^tifudf^cn
am
25.
entfc^fflfctt
unb anjugreifen.
bie franj6ftfd;e
auf
feine SBcifc
pdf?
ti^atig fein
ju fonneu/ fo
nehmen
ijl
bie
nocf?
auci()
nur
2tu2?nel^men
unb
jte
fein
|t^
tval^rer
innerer
ef^alt
geltenb macf?en.
3ourban
burd^
jip
l^atte
dnm
im OTgemeiuen
einen
in
bcn SJort^cil
ju
fegen
jweiten auf
9)M;t
ju pofen.
ie
erjle
biefer
wir i^m
bie
S^orivurf
mad;en
ttjotten,
anbere
aber
ivac
(Srj*
ganj unbegrnbct.
l^erjog
f^attc/
Sr mufte
bod;
tvijfen
baf bcr
feinen
bebeutenben
*^l^eil
feiner
^ad^t
fr
betafc|)irt
mb
feiner
hit
ipofltion
wdd^c
er
bm
25.
jum
mc
n?ir
gung
i?o[onnen gegen
feinblid^c
(Stellung
t)oti
runb
dn
t)ereinjcltes
erlagen be
6|Treid^if4)cn
um
getrennter
unb au*
einmal bit
rticm
unb
traf/
fc^r
gefa^rlic^)
ju
werben.
fo
SBenn
man
alfo
feine
@a4?c hd ^i^t
9tu0(tc^t
bcjte^t/
^attc
er
3ourban auf
Q\ng
alfo
SEBeife
p^
eine D^iebcrlage
ju {(oleu/ blop
um
nid[>t
nt^a*
129
laflfcit
fanit.
cn runb
Bc(!ccnbcn
ttfcr
tien
Umpaiibert
groen
dU^t^til
laflfcn
bringen
fcnntc/
bic
tDurben
mv
n)enn er auf
tt)arc,
3Ett^i^^^<^Ii^^f
^^
geflutt gei\)efcn
ol
eine
foI4)c
bic
fein
6efann(
tii^t
^kl
6efrc(;ten
lief;
fonntc
W
ber
Jviirje
be
jum
S^on rccfad;
nb
Bei einer
groen Serlcgcnf^eit
be
ieger
fann
bei
ef4)Iagenc
t)erlieren
af
fo
er, nne
man
guf
ftdS)
tain
guf
t)or
preitig gemad[)t/
tt)ic
wrbe
bic
cfa^r
jte
tUn
fo
gut
be*
fd^aftigt/
unb e ip
ettt?a
fc^r mglich
bicffeit
an
bm
2(u0gangen be @4)tt?arjtvalbe^/
fogar
ttjaf^rfc^cinlid^
i^httc/
iveld^c
n^irb
mnn
fein*
man
fdjcn
6|!rei4)ifdE)c
Dvcgierung
bm
Srjl^erjog
^ttabdt
t^attt
ftcj)
i}at
hiiS
onauefc^ingen orgercft j
t)ermut^Iid[)
0
auf
t^cik
bk
SSert^eibigung
ier
tvieber
^jcigt/
am
ber
neun gc^n^
SBirffamfeit
befielen/
egner
jum Sntfd^fuf
unr
cbjcftit)
bc 5lngrip fommt.
urt^eilen;
@o
frciti^
mtiffcrt
aber wit
tbmtn
fa*
jur entfd;ulbigung
if^n
be
franj^6(ifdE)en
gclb^errn
gcu/ ba^
bk Sur4)t
t)r
S5erantivortIi4)fcit
jum
S}an*
130
licfn
brauste.
SSBie
n>cifcr
crndf)
ein gc*
afrctier
immer
bei
er
hm
ben
mvbc
unb
el^er
baf
eine
ujafjre
S^ieberlage
nabe
folgenbe:
\)or^
rucfen.
&cn
itber
tJereinigen.
baiiin follfe
onl^am/
idbt
etJva
ftd^
6000 Jlann
alfo
tjor
f!arf/
Sigeltingen
gelten ,
@(ocf ad;
ie
biefe
it)ifton ^efebt>re,
t)on
ml^c
feit
ber SJertvunbung
eneral
@ouU
bem
(cf
fert)efat)allerie,
jufammen
ob
i>ulki(i)t
10,000 SDknn/
fofften
liber
Smmingen
auf i\\>tin^m
gelten/ n?eld[)e8{
eine SSKeife
fa(! in ber
^er*
10,000 SKamv
f'>tt*
befanben
ftd;
alfo
bdt>c
im SHarfd^/ nur
38,000 9}Jann
^alfte
ber
bie
franj6fifd;e
bie
ffarf/
6!lrcid)if4)e
ni4)t
ber
t)ie(
brigen /
in
abfolutcr
gal^I
alfo
ni^t
30,000 9Kann.
ie
^erjog
mittelj?e Jvolonne
ftd^
ber
befanb
Barf4)e
felben
t)on Sigettingen
auf
%a^
nb
bie
@pigc
ber-
l^atte
t>m ^tan^ofzn
feiner
biefen
Ort
fc|)on
abgenommen/
bie
al0
onl^am mit
iDijton
anrcfte/
pige
131
wichet
6cr
bk ^a^
jiirucfwarf
mb
baid
3<injc
crf^iele
S5atmtton gefangen
nal^m.
3n
tiefem 9tugenblicfe
unb ba^
m
ba
er
il^n
Srj^erjog
bet:
bem
ber
eneral
mirtferen
SWauenborf
3{t)anfgarbe/
btn
Q5efe^l
ivorp
tvie
an
jt(j()
auf bk tedung
Sttjanfgarbe
bee;
baf
bie
eneral @cE)tvarjen*
Berg ^zit
ikf^cn;
ft4)
hc^kltt
eilte
CRtlcfjug
bann
er felbfi
m^
um
tjon
er eneral
gem/
verlie
tauenborf tJerfu^r
erjt
biefer
9Intt?eifung
(Bigdmc^cn
^itta^^f
aU
ber t)on
^e^
na^m bann
traf
erjl
nodf)
eine 3^vifdE)enf!elIung
2fladj?mittag
beei
um
Ul^r
t)or
bt$
Eentrumg^ unb
t)m ^cinbt
tt)ar
hi$
an bk tocfad^ h Olennjingeu/
finfen
bem
l^attc
6f?rei4)if(^en
ftc^
S^gef/
gefolgt/
ou^am
aber
tta4)jufenben
unb ivar
felbf!
bd
Sigeltingen
t)iel
jTel^en geblieben.
ie
it)tjton S^rino
allein
tt?ar
ju
f4)n?adE?
um bm
nid;t$
fen Slgel
ernfllicf?
l^ier
25ebeutenbe6 me^r
(E0
tf!
alfo
l^icr
ber
linfe
lonc
12/000
9)tantt j?arf
fep*
132
gd^altcH/
t)on t)cr
t)ou 9](tltc^^orf/
t)ieUcid[)(
15,000
59l(jiin/
^rigabc ccacH/ Mc
3* bis
4000
SSKanii
jiarf
if?.
vc^tm Sfgcf
t)ierjctt
l^affc
cncrl
d^tvabronctt/ circa
12/000
2cf
bcm
ob
t)crcmig(
nb
jtijct
2?ataillonc
tt)arctt
im
9fnj(jc.
SMi(
bicfcit
Smmingc
htm cf
t)rbringc/
i>k
nb
^ortrttppen
er bie J^ap(ma(^(
rucfen
fal^.
SDteerfelb
i^attt
hk
2Ib|td(?t
pd)
5
m) ptingen
nel^men.
nb bor(
tveif
eine
2tfpetlng
welc|?e
2tber
ber
Jpimmel
bnrd^
Sedier
ber 2(norbnng er
fam.
Sie
feine
it)i(tott
@oIt brang
mel^reren
<Sdtm
t)k
af
e
iJoIonnen ein/
bie
hk
Maumt
n)arf 'bk
6(!reicf?ifc^e/
entjlanb
gr6f(e ^ernjirrwng/
nb ha
jw^feidi?
Kolonnen @r.
tii^t
i;reJ
Den
havm
nb
jw benfen
ba efe(^t
93ier(elmeile
mett/
erp
eine
^infer
jtt?ei
Siptingen,
58a(aiffone
am
nb
hk
jm re^en
j bringen.
3tber t)on
^aat
franjojtfc^en ^atjadcrie*
f^ielten fte ac|^
f^ier
nb ^niantmttc^imtntcm angegriffen/
nid^t
lange aw
nb jogen
ber
fi^
teHnng
nac^
ie
Jtat^aHerie
^atu
Sleerfelb
jm
*^eil
@df)tt)anbcrf
nb
9)t6e?*
tit^ gefd^icft/
biefe
bit Ovcf*
SBir
fe^en
atfo
l^ier
bcn
eneral SJJeerfelb/
ber
12/000 SJlann
133
t)Ott.@ottIt
mb
b'^anponlt/
bk
f>mm\tf^li^
ni^t ftatht
et:
fmbf anbutf^alb
feiner
ta
ju gar
2)ie
nett
Orbnung unb feinem @efe4?t me^r fommen fann. iifton @t. &;r f^at bah Uo^ bnv^ ifjt (Erfd^etbenn
(te
mitgett)irf(/
^eran.
SDlerftviirbig ip c
t)erfor/
ba
5Dleerfefb
fd^eint
bab nur
jtt^ei
^aubi^en
nb barau
fajl
l^ertjorjugel^en
ba^ es mel^r
^Jermirrung getvefen ip
biefe
fc{)anbe*
tj?.
nnb baf
in
jebem gatte
bie
^auptfc^ulb
felbj! jujufd^reiben
obalb
fi^kU/
fefjr
ber eneral
^^wt^an
biefen,
\m
c^
i^m
gegen ben
feinbli4)en
red[?ten
glugcl
fal^/
benn er
l^ielr
Dermu(Kd^
;j
Slgel
felbfl,
\ml
(larf
er
in nac^
feiner
d^mzn
(Enf-
3(ufage
fd;Iu
fird^
25/000 SOJann
bk enerale f.
gc^en
ju
(ajfcn/
dijt
mb
95enbammc auf
babet
SOlo*
um
Sr
ber
l^atte
6fIreic^ifdS)cn
t^eifei
5(rmee
ben
Dvcfjug abjufcf^neiben.
bie @4)Iad[)t/ iveld;e er
t)iel
bie 2{bfic^t
um
weil
fo
entfd^eibenber
ju
madEjen,
er/
er
feinen (S)k^
fdbft
nidfjt
fr fo burdf?greifenb ben
telt/
turd^
biefe 95ebro^ett
be Svcfjug
be^utfamen Sr^^erjog
Um^cn
ber
aufzugeben,
o
ic
peUt
an^
mer
fo
bargefTefft,
ak
fei
pe
nur
cm
Umgebung fr den
tocfac^ gewefen.
pc|)t/
biefe
nnb
S)ie6
i(!
benn wie
i^attc
3ourban fr
^wed 6em
Pag. 163.
134
cncral @f.
tjoti
Ei;r
bic
Qxi^tm^
gelegene
btt
ha^
jtvei
SSBeilcn
tem i?ampfp(agc
Si;r
2[R6fird[?
fid)
geben
alfo
fonnen!
t)om
Der*
f.
nb S^enbamme wanhtcn
ab
finf
@d^Iad[?tfefbc
unb
blo^
@ouI( nb b'^aupoult
hi^
folgten
bm
t|T
gefdE?Iagenen
6|!rei($ifdE)en
nid[?(
SReerfelb
gegen
ben
tc^Un
nb
glugel bcr
SeJ
teHung.
p)
t?on
Ieid^(
bcr
SSert^eifung
(Stellung
ber
6(?ret(^ifc|)en
bie
mei(!ctt
@c|)la4^tenbefd^retbcr/
tiid^t
barawf
feinen 28ertl^
legt
nb
ham^
dnrid^tet/
mb
bk^
in einer c^lad^t fr
^h)fl mefentlicE?/
fer
t)ertvicfclten
bk
i^rer geometrif(^en
orm
nad^ j ben
gebort,
wag
tvir
bk
Infanterie
l^alten/
tt?eil
bk @tellng nb ^ertt)enbng
26 Bataillone nb ivrben alfo 22 ^a@tellng geblieben
t)iel
ie
brei
3(t)antgarben
Ratten
e
52
c|?tt)abronen ttjeggenommen/
in
ber
er
Srj^erjog
fagt
ba^
fid),
aU
9)?eerfetb
gegen
bm
gett?orfen
n?rbe/
bort
a^t
intattt
95ataillone
befwnben
f^ahtn
mb
fe^ renabier*
bataillotte
im Zentrum af
/enfeit ber
bem
9tel#
bann
Slget
biefer
tocfac^ brig,
t)on
95ermutlidb
breijel^n
l&atte
alfo
biz
linfe
^l^d
feinen
35ataitIonctt
^erf!arfng f^ergegeben
crl^alten
bit
grfl 4)tt?arjenberg
am
24.
aU
er
jtc^
bm
^cmmf
af bem
rcd^net
tnad)t
tinfen
in
bk 13 Bataillone nb 24 d^tvabronen
glget
feiner
nic|?t
gehrig
hcnn^t
j
bie
i^aUn,
cr^
if^n
rfprngli(|?en
tarfc/
al^
135
fommcn mute
3
bcit
iebcm ^ac
25afaiDoiicit
fel^ctt
wk
ha^
bct
Srj^erjog mie
14
er
Mc
m(|)( in
l^erju*
l^er-
^crlc^cn^eit
peffen,
fonnte
unb bap
fclbf?
tvenn
@t
Ei^r unb
SJenbamme
noc|)
d$
entfc|)icben ju 6etract)tett
tvare.
mv
un
um
<i(^t
biefe
geit
nod^
gen benfen.
le
purg
al
|ie
9?atai(Iotte
bc
vc^tm Sfgef
bei
SWa^I*
eneral^ SEBattie;
nherte,
ber
gefd()fagcne SBeerfcfb
il^nen
ma)tm
jn)ifd(?ett
dm
jum
ber
red^te^
unb naf^mcn
Svierl^afben
(te
unb
au^
Qfngriff tjorrucften.
auf
trfe
mareu/
mn
tt)ar
^iptingen,
fcf^on
wo
im
bic
granjofen
am
)Tarf(Ten
tl^eu/
ivieber
35egriff ju mifra*
inbem bk
oflreid^ifd^en
'Gruppen anfingen ju
mid^m
tjor
urd;
feinen perfon*
nflup gelang
e if^m
hk
'Sruppen wkt>zv
unb
briitgen.
hben <Sdtcn
tunberi
35er ^rj^erjog
bm
fed^
renabierbataiffonen
t)cm SJeUcnbcrg
ertf^eift
unb
jivoff
Qc^wa-h^
bronen ^urafftcren
SJcfef^f
fte
bem
rcd;ten
^Iw^
^lfc
JU eilen/
ba
aber fa|I
einige
cm ^ciU
tunben
J marfd;ircn
Ratten, fo
biefe
muten barber
^ingel^en.
QU^
9000
136
5i*njofett
unmoglid^ ju tvibcrpcl&c/
t)or
jte
mad^fcn jtvar
ftdf)
hm
bi
er*
SJobcn
gu^
guf
25ci
prcitig/
bicfcr
jogcn
aber
bod;
^ipfingctt
jurcf.
SBcnbung be efcd;t
geiler
er
i}r nb i^nen
S^cnbamme
5Sefc^I
if^rc
entfernt
^u
fjaben/
fanbte
eine
^etvegungen in
I)cfd;Ieunigen
nb
^albbrigabe
rec|)t
ber Sit^ifion
obgleich?
onlt
abjw*
ber Srj^erjog/
t^on
ber 9vi4)tng
in feinem Dvcfen
genommen
anfamen,
^attctif in
btm
nterrid(?tet/
an
biefe jr blofen
Semen*
nmit*
ber
(Iration
geroorbene SOiaafregel/
ein.
fonbern
t?on
brang
entfd;{ojfen
af feinen egncr
telbaren
2)ie
@t. nr
bie
rcdS)te
jur
Unterp^ung owlte?
in
glanfe
)|?rei4)er abgefenbcte
^albbrigabe
fam
j fpat
nb n^nrbc
grof tentfjeil
bi^
gefangen gc#
nmmen.
@o
Ser
tt^ar
alfo
@oIt
^iptin^m jurcfgewor*
njit?eifel^aft ent*
fci^
fiel?
fnfte
reifte
Flgel
unter
t>ic
gerino
\>ot
einer
feinbItdE?en
tcttung gegen
l^attc
er ?riid)t^
anm^tm
fllte
gar nic^t
geit?agt
^ourban
jtvci
ta^
einer
auf
fnften/
auf
iieberlage
t)ier
trieber
brei hi^
feiner
QIrmee
eben fo
an nb
bte
bem
immer nur
um
i|l,
ben 95egrijf,
^Injiatt alfo
m tk rofc
b'S^an*
oult unb
137
Icgciil^dr
treffen/
fte
fo
lange
mit
t)erfl(jen
wk
im
Z%
Don
er/
nur
25e|i^
iiptin*
//jufrie*
naf^erte
p(^/^ fagt
ju
^aben
n?agte
iroju
er
ni^t bi
benn
gbene
(^crt)rjubrec^en."
i\at?allerie einer
Unb
bienen
(Te
27/000 SWann
2frmee/ trenn
ni^t im
tanbe
t)i(ton
i(l
eine nad;
jtt)6lfjlnbigem efecl;te
rid[)tcn
bejtegte
Si*
bamit ju runbe ju
t)on
unb
Ierierefert)e
3000 ^ferben
foUteu/
am
bem gelbe
ju fd^lagen?
tt>e(c(?e
bcfanben
24
jenfeit
ber
unb
fo
12
bat5
blieben
an^
hinter
Stocfadi?/
ber
rj^erjog
tntf(i)cibznbm
fnfte na4)rucfen
ivar
alfo
lief.
ie
o^ne
@d[?Iac|)t
gettjonneu/
aber
o^ne
alle
fap
^at*
SBirfung.
^in
einjtge
jn?ei
ef^^g
tJerloren;
Un
bit C)|Treid[?er
genommen/ bagegen
ber
tvirb
^eiluf?
efangenen
b.
1^.
jn)ifc|)en
er
ta^,
n^o
(Ic
franjojlfcl^e
recf)te
glgel blieb
bm
26. Bio
9)lit*.
bic SSHitte bi
gegen 2lbenb
f^el^en
bm
l^erjog
ben SJJut^
^t\va$ gegen
mad;tett
fie
ju unternehmen.
@t.
nod;
Si;r
unb SJenbamme
(Sd;einangri|fe
fogar
am
26. frul^
veiterei
einige
gegen bic
6)lreid;if4?e
fid)
in ber
um
i^rcn Stbjug
ba*
burd;
c iDar ein ab
jTraftcr
&ic^ o^ne
138
55cr
frattj6fifc(;e
^dbfjcvt
tna^t
fogatr
feI6(!
uf
bie
t)c
g^re
nb
bc
nadj?
@ic(jc
3(nfprud^/
imb c6 ip
^mi^ bap
baju
ic^
in 3(nfprud^
genommen
f^aben
alle
bie
fe^r
Diel
tveniger
9{r(
fid)
bered^tigtcn.
3nbcffen jlnb
moraltf4)c
9fnfprudj?c
ber
nlcl;(
^td^mt ba
fon*
&mi)t
bc iegc
fr
ju geivinnen
Ob
bic
jlratcgifcl^e 2lSjtcE)t
mu
entf4)eibe(
fonp jweifel*
dm
unt)ermerpid[?e 9{rt.
ie
rcf
nicl;(
franj6jtfdj)e
9(rmce jog
fo
(td()
tiber
ftd[?
bm
Dvl^ein
ju*
l^af,
mz
jugetragen
aU
boc|)
eine
unmittelbare
unb ganj
notl^n)enbige
golge
war
bie
affgemeine UrfacJ^e
bejfen tt>a$ pd)
l^at(e
bat^ou/
benn e
gefd^x^^
au 95eforgni
ferner intta^cn
tomtc
mb
ben
ju biefer 35eforgni
bk
runb
gelegt.
SJir
wollen
ju
wa wir ber
fagen
ben
efammfc|)arafrer
biefer @c|)tad^(
auffcf)ieben
bk wir am
2(bf4)nitt0
tiber
feinen 3f<^w^^^"6<^"3
^^ roen
nocj)
anju(!ellen benfen.
14.
SHf)cin.
SRcljug 2ourt>an3
3ourban
cf^lac^tfelbe
t)erlief
SHarj
bie
egenb
beeJ
m/ bm
unb
er/
wenn
bic
Umpanbe
ba$
wollre.
-Siinjig"
139
m) bcm Sv^cirt jn)ifcf)cn 58afcl unb bcm tvar ij^m, tvenn cc i^n audS) t)orgcjogctt @ec fnflartjcr l^attc/ xuc^cn bcr S)it)ijton @(. Evr mc()( mc^r moglid^/
in
Oviicfjug
bic
babur^
in
t)crIorcn ju ^e^cti.
ic
Don
il^rcr
cerale
glaubfert
nid^t
tcdung
SHoefirdf)
unb tocfac^
mi)
gcfommcn
fcc
n^aren/
namKc|>
jldf?
'Jutflingcn,
alfo
tjon
cntfc^loflfcn
auf igmaringcn
bcn Oprcid^crn
ftd;
bcc
bortigen
ju.
nur
hmai}tcn ^rucfcn
bcmad[?tigcn
unb
^icc
ber
brci
bic
onau
unb
ju
gccn.
@ic
bicfcn
Ratten
bi
ba^in etwa
SOlcilcn
fhrten
^iptingcn
ou^am
unb
fd[?icfte
ging bi
2(ad(?
jurtlcf/
^erino
nac|?
ingcn,
@c|?af'
t>on
ba
bic
SJrigabc Dtubi
tt)iebcr
m)
3Im
9votn?eil.
27.
n>ar
@t.
&;r
auf
bem
SSJlarfdf^c
nad^
b'^aupoult ging
'Tuttlingen ber
nad[?
hk nau.
onau.
cijingcn an ber
nodE?
eine
mit bem
rcc[)ten
bcr
nung
*Sage/
t)on
fed;^ Steilen.
3n
biefer
tcllung
blieb er brci
mmli^
nacl?
bi&
5um 31.
gjlarj.
ie
6(?rcid;ifd;e 3(t)antgarbc
ivar
bcn ^f^ttjfcn
erjl
am
27.
140
cc
er
(i'j^erj05 blieb
f^attt
ftd;
pe^eri/
mil
bk
9t6|tcl;t
bk
@cl)tveij
iJ^ren
ju
wcnben;
t)ie
granjofen
9)Jarf4) mc|?t
er
er|!
um 3ourban
t)0llenb6
t)erfammefte ba^er
xiad^*
2Irmee
er
Un
29.
bem
parft
nod;
fnfte^alb 2?atai(fonc
md)
t^er*
Mein
in
SJeivegung
fonbern
n^rtete
btn
eneral
er(!
tarrai; ob,
bm
er
an
fidf)
Ulm
pafjlrt
l^atte.
(rp bcn
2{pril feigen
tt)ir
bcn Srj^
^ortruppen
(tcf)
ber franj6ftfd(?ett
^^nrban
(te
fonnten
jtd^
be
einen
ober
jog
bemchtigen
unb
ft(^
31. SJHarj in
ben @c|?marjn?alb
^oflentl^alet,
jurcf/
fo
ba^ gerino
bic
Eingnge be
bie
SDJittc bie
tl^al
bk
be
DvendJ?:?
befei^te.
3n
biefer
tellung blieb
cjlrei4?if4)en
^ortruppen anfingen
ju
burdE)bred;en
unb ^ontban
fie
bk 9trmee
t)erla|fen
^attc,
befd;fof ber
ein(?n)ei-
'Sit)i|Ion
cr
^altf
am
3. 2(pri
mb aU
ba^
bit fr'anjojlfc&e
Qlvmce bet
SJa
141
taiffottcn
tib
64
(I;ivabroncn/
D^J^citi
jur ^eobad^tutt^ be
(irmce
m^
SJcrfwurbig
bicfen
t)a^
cncral (arrai;
gelten
mit
mit
bcsJ
Gruppen
t\i)t
inei
Dv^ctnt^af
fcnbcrn
9?atailIonctt
nb 36 ci^tva^roncn
bic
tuegattgc
unb 28 c|?tvabronett
fottte.
in ber
egenb
t)on
S^iflin*
gen bleiben
ie
Un Sintvc^nem
l>k ^auftg
auf ba^
in ben @cE?warj*
einen
fortiva^^
@o
blicfe
f4)ien
alfo
ber Srjl^erjog
E)vec|)t
bi
im
festen Qfugen*
t)on
fidf)
biefe 2ifte
ba
be iege
einer
abju*
lehnen.
Senn ber
Srjl^erj^og in
jirengen 3^ert^eibi*
aucf?
mit
Red(?t
feinen
m^ti^m egenbic
fo t)erbiente er bcdf)
lief
bem egner
SSeifaff,
er
mit
feiner
ganjen
Don
ein
^aar
'Jaufenb
SWann gegen
ju
bm
djtvarjwalb ge-
lajfen
^attc;
aMn
t>m ^ranjofen
bieffeit
bic greil^eit
be Dv^ein ju bfeibcu/
tt?ar
fc^ulbigt/
im
^6cl;jlen
rabe ^c^zn
bic
unb
f(^m barum
ll
Stl^eitt
^ob
t)on
fo
j^urcf,
ba^
granjofen nur
ttodf)
jtvei
95efa^ungen/ namfid;
bic \>on
Sv^einufer l^atten.
142
15.
(^
t
^
Sragert
f)niu&f fo
t|T
0.
n)ir
m^
40
bcm
Stcfultate
bicfe
cifcn
916^
c folgcnbc:
Sic
tctt,
ftc
granjofctt
famcn
in
ben ^e(t^
t)Ott
raubuitb^
eroberten
@efc|)u^e
imb
mad^ten
ber
12*
bi^
13/000 efangcne
JJxraft
t)Ott
mb
einen
gaben
SBajfen,
baburd^
moralifd;ett
ber
ojTreidbtfc^en
gleid^
namentlidf)
ber
2(rmee
{(^mt
"Sifrol,
@ro^
bej]en
SEBirfungen
il^re
2)onaarmee ber
Sinige eingebt/
ivefdf^e
um
beivillen etn?aei
me^r
aU
m6) bem
ju bringen
2Waap(?abe
ij?/
eingebter
'Irop^aen
in
^Infd^Iag
iveil
c bit
^errn traf,
^nd)
biz
glanjenben
burci[?
SBaffenerfoIge
f^of^kn
gett^id^t
ber
^^ranjofen
raubnbten
bcn
Stamen
gefegt.
eine
@icge6 me^r
f^atte
aU
ein
billig
tn
feicf?^
?c Sourbe
cpreidf)if4)eei
Jvorp
t)ernid^tet/
l^atte
Sepfue;
^ourban
gefc^lageu/
S)a flang
Doller
unb groer/
Unb
biefe
fdfjbnen
mit
6jTreid^ifc(?en
mmlid)
ber
2(rmee
be6
Srjl^erjog
mit
76,000,
be
J?orp6 ^oge6
mit 24/000
unb
ber
9(rmee 25c(legarbe
jle
jlnb t^nen
143
Sinffufle
cine
f^b^ft
t)erfcf^rtcn
n)al^rent)
bcr
eigenen
Stegierung/
feine
pofttitjen
il^rec
Me
n^enicjpcn
l>md}
t>er
ngriffe in
tie
gefunbe
in
95ernunft
ben 9Bcg
38irfng
l^rttfe.
gefegt
in
treKmad^t ^inberniffe
ie
bem Verlaufe
ber 95egebenciten/
ben wit
ba^tt mit
25egeben^eiten
biefe
er|?en
3tbfdt>nitt
auf hcn
SSid^tung bic
fte
genommen
l^abeu/
jte
ftnb
n?ie
bie
@emid;te
einanber
ffreben
p)
9Bir tvoUen
er(l
wi^tz,
bann
auf
ben
SBaagbalfen
unb
feinen
Unter-
pul^ungpunft
rillten.
tt)ir
25etra4)ten
juerjl
bit
25egeben^eiten
in
rau*
bnbtcn.
af
t)on
befel^teu/
?anb/
baju
aU
fte
im
;3af^re
1798
Sre
l^alt.
ben bebrol^ten
tt)irb
nwo^nern
aufgcforbert
ber
wrben/
bic
tt^of^I
Jiemanb mibilligen
fr
einer Dvegierung
nic^t
cma^
biefe
l^atte
ganj leid^gltige
e nattlrlid^ utn
ee^
aenn
JU
fte
e befe^teu/ fo
gefcl;al^
audE>
t)erteibigen,
faH
SSefe^ung
bic
aU
politifd^e
SKaafregel ni^t
^ingcreidS)t
inrcfen in baffelbe
abj^uf^alten.
Qlbct
SRot^menbig*
al
t)on
folgte
nur in
fon^eit/
biefe
^l^eile
f leine
il^rer
anb/
S)ladj)t/
alfo
mit
einem
tjerl^altnimaigen
fein
fbnnen.
ie
)f?reic|)er l^at*
tcn 6* bi
fen
f^attcn
8000 SWann
t)or
in bemfelben;
Qlueibrud;
be$
allgemeinen
ricge
bamit
gebro^t 20,000
bic
ju laffen,
wenn
fTrei^er
8000 SOlann
ni^t ^eraujogen^^
144
in tiefem
f4)eit
^ac tomtt
nicl;r
hc(^ in
t>cv
Svegierung
Qinhttc^ gcf4)eeii
20,000
SD^atitt
l^eranrcfcn ju fa|]ett/
fein 'tSUtnf) wivb
um
jene
8000
^u nterpf^en,
nb
auf
ciuc
foIdS?c
ro^uug
8000 SDlann
l^atfc
jurcf*
jicl^ett
%n) ip
barau
nic^t cinju*
l^at(en
t)ie[
feigen
ml^z
9lad[)(f>eile
btn C)jTreid;ertt
er*
tt)acl;fen foffen
ba^
ftc t)on
i^ren treitfraften fo
nai^
@rau6nb(en
hai^in
fd;icften/
ak bk
2tber
vi(i)Un
wctcn.
bk^
3(ffe
nur
ivaf^r/
fo
um
rau*^
Bunbfen
bit Stebe
tvar,
be Jvriege^.
iefer
partielle
j?ampf a( m)t
j?at(gefuntvat/
mt er benn natrltd^ an) nid)t ju erwarten mb mt n?rben einer foIcf)en SJorauefc^ung ^icr gar
ben,
ni^t
gebenfen
n^enn
nid;t
offenbar
n^are
ba^
t)on
biefem^:
tanbpunffe an^
al6
fo
brften
jtc
bic
laffeu/
ba^
fte
burc^
ganj, einfad;c
S\dfid)tm/ bic
fc^ie--
(rgeff^te ^er^or^ugef^en
m^
il^rer 2(uf(leriung6='
jene S>erpjlid)tung
ber (^re
fonnfc
fi^
nur in biefem
ber
tjerbietct
bic
&^vc ber
anbcrn
ju bulbeu/
im
man
^niicn ip
alfo
auc|)
biefem
^orfd;rei(en ju
besJ
tt)iber*
fr
bm
'Sa\l
ivriege
ju
einer
^6d(?*
S8erteibigung
tauhmbtcne
ju Derpflid;ren/ tvare
im
gen?efen.
Sie
)|!reiciS?er
muten,
fo lange
raubnbmern
cucj?/
ber
145
btt Sriebc
6efd[)t5^ett;
bcpel^f/
hti)t
ha
^rieg an^/
ab
fein tvoUt
fonnen
xm
bk
euer ?anb
bem
fo
affge*
Urt^z
er*
nb
nfere aiufjleffungelinie
hi$
an bk
mmat
l^aben,
fonnen
ni(i)t
mv cm
l^artnacfige
^ert^eibigung
raubnbfen
ner nac^
bernehmen.
Sfatttn bic
bebenflidf)
&vanhmbu
biefer
rflarnng e ju
gefunben eine
?anbe0bett?affnuttg
anjuorbnen/ fo mnfte
if^nzn
fel^r
H^
gro^.
ber-
baM
wat ni^t
^at
bk
6j?reicE?ifc|)c
Otegierung
an)
fr
bm
ganjen rieg
ein
^inburd^
ftcf?
bic
grunbfalfc^c 3(nftd^t
ge^abf/
ba^
^anb
t)on
ivelc^e
ju feiner ^ert^eibigung
felbjr bett)a)fne(/
bem
jTef^enben
fo f?arJ befe^t
IicE?e
nb
befcf)^(
Eroberung ju bcfr^ten
3\cf\xltatt
SBenn ?anbebewajf^
nungen ju biefem
rungen
wenig gaffe
ni)t
ber
rieg
eine
fldfje
^er*
binblid^feit ju ungIc!IidE?en
ifl
feinen^egeeJ
tvaffnung an nb fr
jtcf)
Derbunbcn/ fonbern
^nU
^anb
fo
fonnen batan^
l^ertjorgel^en*
jtvei
t)erfc|)ie-
bene
SOka^regeln
ie
eine
eine
eine
tt^al^re
Solfbewaffnung/
bie
anberc
teffung
ftdf)
freitviffiger
orp.
a6
(r|Ie
befielt
barin
fo
ba^
affc
mut^igen
jtc
gut aurpen
aU
fon*
um bem
imb ba
10
146
2Bibcr(Tanb ju
fcijTcn
wo
er nid)t
mit 5ad;t
crf(i;cin(/
fei
ba aber
rubelt
n?o ber
laflen,
geinb ju mad^tig
if?,
biefcn
SBiberfTanb
ju
inbem
itberc
bie
iveldj^e
ftd;
baju
egenbe enrweid^en
tl^re
ober
il^re
SBaffen tjerbcrgen
mb
in
S)ag
mit einem
folcf^cn
wk
jtnb,
bcij
wiv
ii^u
in ^pa^
^olf
tt)ef4)ed
if^tt
Iei|le(
t)erbnnben
ij!
freili4>
feine
grage/ nb
ein
^olf
ivelc^e^
pd)
entfd^Iieft
mu^
Opfer j bringen.
95ilbnn3
freiit?i(liger
ol^ne
dm
^ofalrcfftc^t/
fte
ober
^anbe
fte
tt?e(d^e
bilbet
S<^^c
fd;Iicgt
|tc^
ber 9(rmee
an nb
gwt
t)or^
le^tern gaCfe
vdmvt^ nb anf jebem ^wnfte; in bcm ober mag (le beim ^orgc^en im ?anbe bfei^
2anb
in bit
be/
mag/
tt)arenb ba^
adgemcine
2(f|ieIIungs?*
berfelSen be*
angeboren,
eine
fie
aber
fte
mu, w^nn
mit
fo
bie
allgemeinen
SJerl^attnifle
"^ntdhcm^nn^
erforbern/
jtc^
biefe
felbj?
ti^ci>^
len/ n?enn
nii^t
in SBibcrfprwc^
jie
fom*
men
jte
xci
benn blieben
ober
im ^anbe/
tt?rbe
ber gclnb
fte
cnttijaffnen
gar
b<x^
gefangennel^men.
eine
2(btl^ei(ng
a^
be
im
i^r
tanbe
bleibe
nb
^cere
jttgegeben tverbe,
f?ett
m
m^
ba$ ^anb
tvie
wie
ein
f!ratcgifd[?e8i
j?a
jM
t)ert|eibtgen/
i(?,
hti
'ti^rol
ber
ebanfe
l^aftg
t)orgefommen
ben brigen
flrategifdj^en
fcine^
tvege aber al
ttuttg
eine
notl^tvenbige
angefe^en
nb
gegen
bit
147
alf
auf i?o|Ien be
allcjcmcinctt
t^iele
anbcrc/
Im ^knc
9Jr(?cI*
unfcrc SSBerfc/
luttcjen
tt)c(d^e
ivir tvollcn
Beratt bie
nntlamt
in
btt
grofcit
Jtdccifl^i'ung
nidS?(
orfommcu/
un
oft
\)Ott
aufflarctt/
nnb
burfett c6 alfo
fc^cucn
mt
mvcti
feI6(!
unflar genug
um
alfo
tm
t)on
bem ^unbertflen
nacE?
SSJtr Ferren
bk
burd^
bk
borttge iJanbe*
auf
nid^t ju i^ren
a
l^reicE^er
ni(i)t
bie
granjofen on
bcm
2(ugenblicfe
tt?aren
<A
tt)o
bie
in
vanhnbtm
bebrtten /
fo
eingcrcft
biefe
fanb
feine
weitet
f^atun
bit
^e^tern an)
bcflfen
Veranlagung
terp^ung
Un*
unb unter
bicfcn
Um
panben mute
W
b.
bem eneral
eneral
9(ujfenberg
ber S5e^
gegeben
mvben
benn
fid)
rcfjujief^en/
i.
biefer
fnf ^atciionef
bie
circa
5000
SOianu/
unb n?enn
gan^e ?inie
fommen
tDenigcr
fonntc/ fo iettu^
i|]entifi?/
nid(?t
jum
eptijjfer
25
9)leilen.
25ei
biefer
ungeheuren
5(uf*
^ubebnung
petlung
trlid;
feiner
^ojTenlinie
unb ber
gefal^rlid;ctt
felbjT
ber ^an)i>tma)t
im
SS^eint^ale
nid;t
fonnte na*
bcm eneraf
2Iuifenbcrg
jugemutl^et
werbe
unter aUcn
Umpanben
10*
148
fonbcrn
nur
ham wmn
er
fi^
ni^t
^on
ju
gro^c
Sa
tvar fein
fcitt
jtcf?
gehalten f^attCf fo
rnnb m
wehren,
^open
9\eid[?ena
nocf^
Derforen
forrgefegt
wav tcmtc
tverben/
fi)
ber
E^ur
wi^cn
hmtt
t)on
jid^
ob ber
Sur nb
veid^enau Itegenbe
^open
man
m).
e^uc fommen
fonnte,
un^
cnblicf) ujeil
ber
2Beg ber ur
nacf?
burd^ c^alftcft^al
jtvei ^ol^e
hm
franj6ftfc|)e
hk
m$
fi(^
^talkn
mi(
t)or-
trang.
er
alfo
feiner
^aup(ma4)t auf
einrichten
(m
pe^enben
525ataitlonc
hm
9eg
ur nb
g]ad|?bem
at)0{^ ann^eifen.
am
^open
be gan9Ra(|)(
t ?ucien|leig,
t)erloren
unb hk
SOkffena^ nun
t>ereinigt ivar,
mufte
panb
^atU
treten
al^
l^6c|)f!
nbefonnen erfc^einen.
eneral 3(uffenberg
iix
feinen Svcfjug
foffeU/
hm^s
^rettigau
fo itjrbe er,
nac^bem
er einen ganjen
Sag
gal^l
SEiberffanb geleiflet,
iti iffentieJ
1000
betrug, bat)ongefommen
fein.
(Er ujal^ttc
ni^t
hm
mt
tum*
55Bei*
Im mit
td^tig
getrieben
bort in
ber
fd^limmjlen
er*
149
faffuttg
pcllctt
attfam
glddS)
berttt
mb
ifl
ba^
jcbcc
crfud^
t>c
jtd^
bctt aufju
6ej!raf(
mit
tt>a$
bem
85erluf!e
ttlcfjug
tt)urbe/
(Trtrf
ij?/
lcidS)(cc
al,
tveitti
man
t)iermal fo
bei:
auf
einec einzigen
trfe ban^t/ bk
Senn
ganj
90 raben
e
abn?enb>t.
tjernic^tct
fo
ifi
nidf^t
e
in
bnt)
bk
(Tratcgifd^en
^Kombinationen
be
egner
t)ern)icfelte
aJerl^aftnifle geriet^
unb
nb bann btn
25ci
faHt
juerj!
<mf/ tva
man
bic
balb barauf
ficE)
n^ieberl^ofen jte^t/
ba^
bic
ol!reid(?ifcJ)en
enerafe nic^t
jte
alle
?:ruppen
jum
2iber(!anbe
Dermenben
jur
^anb
t)ier
l&aben.
25ataiIIonen
m(^ ^cmc^r
ivaren*).
tt)a*
wenn
ni)t
jivolf 3Jatai(Ionc
Derfammclt
Qlm
15. fallt er
bcm eneral ?e Eourbe in ^lanh unb Dvuf* 8000 9)lann ber ^anbebetvajfnung/ aber
Jvompagnien
^ aufgefallen
feines
nur mit
^fJ^^^J'^^
fed;6
^f^
ivorps.
@d[?on
bcm
tjcr^
ba^
er
baju
nic|)t
me^r
wcnbct.
bo4?
^l^er
fd;lec]^te
fonomie
ber Jvrafte
gelegenen S)efen|tt)pof!cn
geit)cfen
fie
panben
^^a*
be*
aU
DvefcrDcn fr
offenjtt)
t)rfommcnbe SaHe,
um
bann
fenjtt)
ober
gebraucht ju werben.
feinen
SBiberpanb ^auptfad;li(^
bm^
offenptje 2lttfalle
^ic
betrclfenbc
tcUe
i)1
rogttjetttid.
150
t>cn
wk
ber
(jattc,
cncral ^aubon
fo
mn
10.
nb 15.
mup man hk
gut*
cinjT*
fd^Ioffen^cir
abcn
bie
anbcrn
ntc|)t
bcbro^tcn fnfte
mikn
tt>a
cntblopcn
nb ^ojfcn
bnv^ bcn
cnffc^cibcnbcn
c|)Ia3 auf
bcm fnfte
ber na(f)|Tcn
efa|r cinjnbringcn
gc^cn fonntc.
fc)^ Jl'om*
t)crIorcn
bem
bei 9)larfin6brucf
fo
fiu^ung marfc^irt/
er
t>k
fd/onftc
2(u6|tdS?t
bcn
ric()tctt
ober
it)cnig(Ien
jum
jofen
tcfjwge j jitJin^cn.
fc^on
in
bcn gran*
burdf)
t)or*
bcn 'klagen
vom
liic
10,
biei
15. 9)lar5
ba j fpate 2tbrufcn
gefctiobcnen
bcr an
^ataiDone nb
burcf)
falben SOkafrcgcfn
am
fangenen.
bcibctt
SBie c brigens
ju^egan^en/
mit
ifl
bem
^bfc(?neibcn
jener
25atai(Ione
faum
J)er(!anblic|?/
ha
aU
{(i)on
bitnttn
benn
aUe ^anbcsbctvaffncre
mnn man
burcf)
jte
cncrale; erfuhr?
ober
mUmfy
ber glan
jenbc Srfolg
an
mcrfcntvcrt^c bar.
Sa
baf
6.*
bi
7000 SKann
i|l
tjon
4^ bi
ge
5000
in bcr
eine
ganj
n)6nlid;e Srfc|?cinung/
aber t)on
il^nen
o^ne irgenb
genommen
n^erbcu/ fami
l&abcu/
bic
in taftifd^cn ^erfel^rtl^eiten
'J^cil.
l^at
2t6cr eine
foferti
ba^ reignig/ in
man
fagen
mup
a^t
151
Zasc
Be(Iimmtc|Te
^j?e
t)o
tajugc^origcn
unb ben
t)on
naiven
9vcfcrt)en ju untcrjT^en,
liefen
ba^
bicfc inncrl^alb
beir
getDo^n*
aucr
cinc
folgen
cfccfjt,
alfo
in
ein
^aar
tunbcu/ anfommcn
jtct)
fonnten.
bei ^anbccf,
alfo
giauber/ neun
^ataiom
e
tvar
bie
Mm
bfe
tettung
untjerloren
25atai(Ione,
ba^er ber
^unf(
t)on
tJanbecf
bei
unb
neun 95atai(Ione
fonnten
mb
ol^ne
bann
am
25.
ein
bie
gegen ?e
9]ac(?t^eit
Eourbe
bat)on
ttjerbcn,
ba^ irgenb
JU envarten ivar.
ferner wav fr
im
tfcf?tale ffe*
^unft
jtd;
n?of^(
'^laufer
einer
OveferDc
ba^
Don
feinen
auf jebem
hdbm
angegriffenen
^unfre
fid^
nid^t
alle
ober
fr
fold[?e
aU
SveferDen
X^ic*
einmal bcbro^t
l^at
jtnb.
bie^
brigens
gtan*
unb ?e Sourbe
burcf)
ni)t veranlat/
benn
biefe
ivaren
(Iratcgifd;
Slic^t
begrnbct fon*
i^rcn
beut
unmrbigen 35enel^mcn
152
btt )|lrcidS?cr/ fo
mu man
(Ena^k
|o
groen
htt
Qintt^til
^cr
ircr
SJraDour
Gruppen
STlur
wo
zin
foI4?er
ur(T
nac|?
Erfolgen unb
ha
ttitt
ntfctfoflen^eit bit
Mvaftc \)ov\vam
tvcibt/
bk
moraIifcE?c
burd(>
&^\m(^c
5^"^^
bic
^ici(?f,
unb nur
biefe
m6glid(;
ivcrben
man
nur
t)on
2{ngrijfe?*
formen erwarten
0
tt)ic|)t
ift
alfo
auf bcm
fbIicE)en
felbff
b.
^lgd
1^.
mt
in
btm Verlaufe
nid[)t
ber
in
SSegeben^eiten
ber 3(nfage
ju
in
ber 9(u0f^rung/
n?ir
fuc|?en.
5Benben
je^t
ju
bem
norblti^cn glgef.
^ier fe^en
in brei
n?ir eine
mel^rere Oleilen
er
einen geinb
ijT,
ber nodi?
gef^t
gar
erfc|?ienen
fo
aber mit
jer^
fireuten
egner, ba^
m mb
bic
ber*
ijlt
nb
feine 2lbjid^t
biefe
@cl;Iad()t
bic
ju
liefern,
^^^f^^
SJer^aftniffen
Be*
fcf?ienen
entf4)iebenf?en
nb groartigjTen Srfolge
^ier
grunbet,
gleic(;tt)0l
ift
cnt|Tet
tim Sirfung
nur
um
abjutt^ei*
Ovefultate.
Siel j crffaren
iMugenblicfc
3n
;ebcm
feinen
bit
lag
e$
in
ber
^anb
er
bc
tf^ut
Srj^erjog
e6
in
nidS?t
unb
batJpn
ift
}tt)ar
jn?ei
ingen
^n fuc^cus
153
gtveifcn
f^at
er,
ivic
n)ir
in bcr ^auptfad^e
er
grunbfalfc^e
5fn|tc|)t
t)n
bcr
(Strategie:
nimmt
9Jlitte(.
t)a ^Kittel
fr ben ^w^ecf
mb
ie
a5ernid|?tung
Ik im
be*
Mtkgt
reil^e
fielet
Mc$
if^n
cfc|?el^ett
foH,
cjrifrt
in feiner SJorpettung^
jte
ij?
aU
ftir
nur in fomitf
biefem
er
allen
aU
jie
<mc^ SHittel
um
ber
nie
bagegen
fte^t
Srfolg
einjig
unb
allein bit
in
en)innung
cttt?a
b.
t.
getviffer
bo^
Qlttbere^
fein
ak
ein
SDJittel
pl&t;jtfd^en
jum iege
nb mora*
BfcJen
raft.
falfc^je
dj?lacf?ten/
biero/
ber geinb
00^ene unb
^ropl^aen
jtnb;
aber
nod^
in
me^r crfennen
Srja^tung
mt
be
bavin
ba
ber
Srj^erjog
feinet
3Jerlu|Ie
ivelc^en ber
Sie golge
bern
^eit
biefer
fatfd^en DvidE)tung
ij!
ba^
er
auct?/
Don
unb Svaum
unb
mit
ber
Dvicl;tung
biefen
t)on
trafen/
bi^ in
glflfen
listen
ttt
unb ^ol^enjgen
befc^aftigt/
ingen
jie
Heinjlen
3%en
]^6dS?(?en
unb
t^ergit
ba^
bie fleinen
154
^inberniffe
ha 2(r( ki)t bcmmbtUf f leine 9]ad;t^eUe Ui^t m^gcQM)m werben. Um ein 25etfptel batjon j ge*
tt)offen
Ben/
er feinen linfen
gWgel
.^e^
bei tocfacl?
nb wie
er feI6(?
fagf
ju jTarf
m4)t
l^a(te
mb
nun mi(
fid)
feinen
*).
33orten
ben
%abd
an^
witft
bap 3curban
tt?erbe/
feinen
Ovucfjug
if^m
gegen
in
bic
nehmen
ber
ntfc|)(ug
bicfer
Dvtd;tung ju folgen
ftt)f!e(lung
in einer
Sefen*
jurcf* fonbern
t)erlei(eren
ben
grj^erjog
|;ur
redeten
nb jur
Slgct/
foClte.
ntjcrf^altnifma^igen
t?on
ivclc|)em
bit
SJerjlarfung
be
linfen
weitere
^orrcfung augel^en
gel^Ier
r
t{i)t
beging
atfo
einen jtd^ern
um
jtd^
bic Qin^^
feinem SBitten
allein/
fonbern t)on
ber QJe-
flimmung be egner
bl^ing/
nb wie nbebeutenb
*^rppen/
bic
war
biefc
rlcic|)(erung
fr
bic
einen
tunben
erfparten/
um im
tjom
linfen ju
fommen/'
Dorl^at/
einen
un^-
gebrlid)eren Sinftup 5
weil
ber
geflatten?
ber
linfen
Seewegen
gerichtet
fein
allgemeine
to
nac|)
genommenen tellung
ijl
nferl^altnipmafig
ju
macl^cu,
ngefaf^r
fo
i>\d
^Wl
!/
eite 223.
155
aU mnn man
gelten
tvollte/
f^atf
xnit
beiDc^c n)ci(
man linH um
baSei
bcm
linfcn
gefegt
auc^
man
liefe
treppe
j^inmtterjufaden.
n>ie tveit
^auptanjti^ten/
tt?ir
angetvo^n^eiten/ in
alfo
Zag
fr
Zag
icfer ^(icf in
alfo
bm
6|!reidS?ifc|?en
^clb^errn giebt un
\va^
ftc^
^inreid()enben 3tuff4)Iug
ber
a6
jt)?ifd^en
bcibctt
2(rmeen jucjetragen.
^orcjel^en
in
^onrban
betragenbcn
anftd^t
einer
mel^rere
?lagemarfc|)e
5iJiobe*
35reite
beruhete
in
auf ber
einer
bamaligcn
ba^
jeber Eingriff
umfaflenbcn
gorm
ge^
SJa
ber
Srj^erjog
tvenn
er
bagcgtn fagt
nur
it?irb/
bcm cneral
unb ber @tet
^onrban bahi
hnvd)
eine
bic
SKoglic^feit
fj^tbar
auf
fo
bit
ntfdE)eibung
fuc|)t,
fo
mochte tvo^f
in
bie
i)on
Opcrationelinicn
fo
t)iel
unb teffungen
f^ahcn
fe^r
mnigen "^acn
ftteibung
en?id[)t
aucf;
ba^
fte
nt^
t)erinberten
unb
fc|?irerli4)
(Binfln^
bic
gmng
grofe
^ier
ba^
jte,
mnn
rid^tig
bit Sntfd()eibung
gegeben
njirb,
berja^I au0gleic()en.
2Ba6 brigen
ber
Srj^erjog
mit ber
it)ie
geiva^Iten Operationlinie
meint
af
ift
bod;,
in ben
9]icf;t
ber gc=
rabejle
unb
barum
fr^c(?e
n?oburc^
ber Svcfjug
am
bepen
gcfld[?ert
1.56
Sie
feine
4)tt)adE)c
^ourba^
^nt
ttjurbe
cmigcrmagen huv(^
^oppeIte 2?afieJ
^tma^t
S)a cc
fid(^
tiam(icl^
@(raf Surg
tomtc
fo
auf
er
bie cE)tt)etj bi
@tcm
t)Ott
6raud()te
ei(e nid;t
fc^c Bcforg( ju
mt>
t>ie
fe^te
t^tt
tn bew
taub
in
@(rafe
t)n (ocfadf?
mit gefammeltcc
nb an ber onau
fo n^ie
am
25obcn*
fein
nuir
fleinc
S5eobadE)tungf^aufen
ju ^aben.
^a\xi
Umgel^ungfolonnen ber*
tt)erfen
mh
fonnen.
gelb^err
Sr
glaubte
feine
gfanfen gerabe
er
fei.
um
fo
me^r
|tdE?ern
ju mjfen je
f4)tt)a(|?er
mm
i
er je*
einer
fer
ju
tro^
feiner
Umpanbe jtvingen. a aber eneral ^ourban &^wa(^z ein cnefc|)eibenbc cfec|)t fucf^te,
anberer 93eg brig afe
beei
fo blieb
fein
beifammenjubleibeu/
lajfen
bit
(irf;
eint (Seite
unb
einen
burc^
entfc^loflfenen 3{nfaff ju
cr
^ortl^cil beifammen^
eine6
bleiben ju fonnen
unb babntd)
hie iK6gIid;feit
Sr*
folget JU gcivinneu/
jal^lt
muf tc
naturlidS?
njerbeu/ benn
ie groe (Sammlung
Srj^erjog
t)orgcl^t
tjl
i?rafte
mit
tt)etd;er
ber
ft4)t^
er
fi4?
au bem gelb*
felbj!
1796 abpra^irt
l^atte/
in
ivcld^em er pc^
157
wegen
femet
i?raftt)eifpKtCerug
eine
hk
flaifjlett
^murfc
t>k
ma)t
9lur
Sntfenbung
l^attc
er
jtd^
erlaubt,
be cnerafe @(arrai;
felbf!
25ernabotte ju Scobac[;ten/ nb
jn^ac
tiefe
mifbidigf er
nb
mit
3vcd()(;
bicfer
@c*
cral ttJrbe
t>k
m ter onau
tjodfommen
hi
ber it-
^ourban mitjuwirfen.
gett>al^r(
in ber
^ctva^ivenig
fc^r
(ung
t)Ott
@ei(en
ter
gegenfeitigen
t^a^
Qlnorbnungen
58efriebigung.
t)iel
@ie
^at
(igen(^mlid;e
ha^ ber
f(^ivacf?ere
^twa^
in
t>a^
l^atte
tt?eit
auricf?ten
fonneu/
fic|)
^orm
nb
Jvolonnen
f4?lagt
ber
fel^r
berlegene
feinen
^dbf^m/
i^attt
orm
brei
egner
ju
runbc
nc|)ten
fonnen,
in
ejrcentrifc|?en
Sxabkti
Dorgel^t/
eine
gorm hk
mute
a^
Dvefultat
eine
@)k^t
ge*
Unb
fo
ijl
enn
nb
t)on
fcl^aft fc^ien
mm
ol^ne bic
Entfernung
fonneu/
f4?reiben/
t. S^r
fo
lik^
ber
5^^^
ivofonne
ju*
eJ
i(l
12,000 SOlann
lid^en 9tufI6fng
12,000
SSJlann,
bie
mit einer
ganj'
enbigt, unter
curopaifc^en 3^ruppen
tt)ie
eine
Don 7000
SDlann burd^
nb DO
fold^en (Erf(^einngen
mu man
allerbing
158
aBf!rafjirctt
(ttca&
bet
bm
eine
SBcrtl^
gciviffcr
gormcti
2Bir
^fJ^^^^Jge
tiefer
tt)0l^I
mnn
tii^t
foId;e ^ecjeben^eit
htm
hm &k
im
]^oc|)|len
entreifen
fonnfe,
fo
mupte
rabe
^ejtc^ert fein.
af
ij!
^orm
beei
efecf^t
tveil
fam
ju
derbing^/
tvir
n^iffcn,
ein gefall/
er
|t'c
feiner
Dvefognocirung,
fein
nidbt
jur
@c^Iad;t
iv>a^Ite.
ftd;
Sic
e geivefen
feiner
n?urbe
t)Ott
ivenn
ber Sr^^crjo^
ru^tg in
(effun^
@focf adj)
befunben
^a(te,
barSer
tvollen iDir
un ben ilopf
t)iel
nid^t jerSrccl;en/
wit t)ermntett
inbetfen nicE?t
l^eit
anber
benn
tt)cr
eine
burdf)
grofc
mdwam
ber
ec(?elcnirte
veferDeU/
in
mit benen er
in
ber ^rife
@d(?fac|)t
bem egner
^lanh
mb
'Zain aber
l&atte
af
i|?
bem iege
er
t)on (Stocfacf?
tt?ol
fonnen
al
getrau,
ol^ne bit
ati^
gnfligc
gorm
hkiht
'Mittel
ftc
bae ju
gerabc
hcbcntcnbm '2:rop^aen
jumal tvenn
in ber ^erfolgungevaffe
entl^alten
ie
Steiterei
eine
fef^r
foj?bare 2Bafe.
on^ol^I
ber 2(u0ru|!ung
einen Dteiter
ak bem
Unterhalte nad^
fann
i(l
man
alfo
fr
fer
t)ier
Sknn
gu^^olf i^aUn/ e
t)on
man
jener SEaffe
ol^ne
hvand)t
l^ier
unb
benn
un6
in teo*
Unterfuc^ungen einjulaffeu/ ip c
ivof^t
ni(^t
jwci*
159
fclfjafe
lt
mvfM)c
Jlncgfu^ruttg mc^r
IcijTcn tt)crbcn al
aJ
S5ct)rfm
iege
tvert^
gcivijj
i|T
unb
tjiel
ju tjerfolgen
htm
i(!
(le
mer
aU
ber
einem auf
t)on
bie
25eutfam*
bie
jie
feit
angcvticfenen ^abin^/
einer
@(e(Iung in
nbere
mef^r
offenen
egenb Qt
egenb.
aU im
eSirge
mb
in burd^fc^nitrener
hiz 9volle
wd^t
nnt>
fo
hit fttciifct
t>it
ju
fpielen
i^attm
cgenben
\vcl)cn
tt)ie
ir
Jvriegt^eafer
lag/
begreift
man
ber
gar
nicl;t
fte
berffci^
\vaf)v^
gcnben
SJlaffe
gefommen
(tnb;
f4?einfi(^f?e
runb
jlitution
biefer SBaffe
id
inen fo
ijl
fel^r
t)iel
beffer
ift
afe
babm^
nif
nidfjit
gutgemadfjt.
SSie
fc^li) Diel
bcm an^
Dveiterei
fei, f^attt
fo
mU
waU
ba^
fo
er
felbfl
ni)t
jie
wu^tc wa$
ber
er
bamit anfangen
fcffte/
^atte
er
tro^
fodcn.
bigen
alfo,
egenb
tt?o
um
jeben ^rei
ein
gcbraucf^en
^n^att
nur irgenb
anflanbiger
runb
gleich
jur 23eobacif?*
dn ^aat %au*
abjufenbcn/
i^attc
er bie franj6|tfdS?en
jvolonnen
Jtat)allerieregimcntern redfjt
bicft
unb
linf
foffen;
t)erloren
baid
&wa^f
[\(i)
tvurbe
ba$
ffe
gen?i^
rcicfcilic^
erbreiteten.
einer
nid^t
an^
frei*
160
li^ ni^t fo nti^Ii^ vok tia
ftatt ifjttt
^mfa^c wa^
an SujjDoIf
ba
feilt
fotinfe.
3ct
i?aufe
Dcc
@dS?fa4)(
t>fc(;
S^cnbamme
berc
(ifc^e
auf Wc^tit^
tveil
i>ice5
iu^Befon*
gcbenfcit/
me^r
fTrarcgifd[?e
af$
(af*
ijT.
SHaafrcgel
mb
baUi
jtd^
9Battd[?crIci
ju
motit)iren
eitcral ^ourbatt
brtlcft
btt
bk rilnbe
folgenber*
mafeit u*):
cette de-
deuxieme division
(^^crino iinb
@ouam)/ que
de Stockach,
se deciderait a faire sa retraite, j'ordonnai au General Soult de penetrer dans les bois de Stockach
l'en-
nemi qui etait en pleine deroute. Je laissai la reserve de cavalerie dans les piain es de Liptingen, et j'ordonnai au General St. Cyr de se porter sur Moeskirch, dans la vue de tourner l'armee
el!e
au moment
Ce mouve-
ment
raire
paraitra
audacieux,
peut-Mre
mais
dans
etait
meme
les
teme-
quelques
militaires,
je
invite
je
reflechir
sur
la
Situation
laquelle
le
me
plus
trouvais.
L'armee ennemie
la
double
nombreuse que de remporter n'etait pas a beaucoup pres de nature a retablir la balance entre les deux armees,
le succes
je
mienne;
que
venais
et
retraite,
il
*} Pag. 161.
161
il
et
meme
derriere
ete
TOsterach o
etat
je
naurais certai-
nement pas
la faveur
en
vait
j
fortement contribuer
avais
Tesperance que
le
rait
mee, que
avec
le
corps d'armee.
la
de completer
une grande partie de son armee, ce qui aurait sure mes succes pour toute la campagne.
ic
tit^ la^t
entfctibung
beef
@mvaU
fte
SSKo^*
Utta^tm^
in
p^ Qmnal tomtt
wo
@tof
bc|?imm(
fein
ben Srj^crjog
htm
2tu3enblicfe
er
in
cmpftnbli4?en
erlitten
f^atu^
jum
9vt5cfju^
ju tJermogen.
^erjog
in
fe^r
g^eiten^z
um
ben
ju
3ef(^Ia3enen rj*
groe SSerlujIe
bringen,
bk
t)erIorne
&^Ui^t
ber
tJerbinbeu/
benn
jtc
geboren
ganj Derfd^iebcneti
aSoraufe^ungen
an.
3m
f(|>Iagett
cr(!ett
^ac witb
bcr Srjl^erjog
aU
bieJ
nid^t
ge*
atrmee aber
entf(^cibenben
SSSlavf^
aU
ju
fc^madi^
s^ba^t
um
ju einem
ijl
iege ju bringen.
er;reJ
3n
biefem gatte
ber
be*
@t.
ate
trad^ten,
beffen
tvirffame^
bm
ijl
crfd^ttertcn
(E
bae?
25ebroen
be
nidi^t
egner6
t?ergelten
in
einer
^age
wo man
glaubt ba^ er e
fonne.
11
162
with
am
ein
bem ganjcn
2(fre
@df)Iit4)t fo\p
bc-
bcm
jtegen
e^ner ju
mnp
(xn
2i)ian6t)er
tt)ai:
in
jlanben
gen^if
nic^t
(abefnttjert^z
wat
ein
^crfuc^
i(l
auf
bk coiirage
d'esprit
be6
ebnere!,
el^r of(
berglci4?en gelungen
reiben 1813
burcf)
&wa&
ber
^ier
Betvirfte
^onaparfe
Slgcfn
25ebrol^ung
Stcfjuglinie
t)on
beiben
jtt)if(^en
be
ftanbeu/
(tc^
t)or
60,000 jumcfjogen.
y?atte alfo
gerid;tete t)ielfac^e
l^atte
unuerflanbig
fein,
aber
albann
er
mit
ber it^ifton
oult
mit t>cm
muffen,
Srfofge
hzi
Smmingen unb
^iptingen
begngen
^^rban
bttt
l^at
^u gleicher '^dt
unb
jwar
l^auptfac^lidE)
jwjciten
efti^tpunft gehabt:
er glaubt
Um*
iege
t^ergrofern.
@o
angefe^en
ein
fe^r
grober
^mi^nm
ba^
er bie
12,000 Slann unter SKeerfelb fr boppelt fo t)iel anfal^ unb be^alb glaubte dm i?olonne ber 2(rmee felbf! ge
fc|)lagen ju
^aben.
er aber
fo
2enn
Qtn
l^atte,
an^
ivirfti*
ttjol^t
25,000 9Kann
befr^^ten ba^
gef4)Ia^
mn^tc
er bodj)
im
bie
um
fo eljer
ak
fld^
ii^m
jeber
efangene
felbj!
bie 9]ad[?ric|)t
geben
fonnte baf
atbt^cilung
ber
Srj^erjog
bcfunben ^abe.
So
n^ar alfo
bk ^b^ftc Un*
163
Bcfonucn^cit
hk adfjc hd
fdt^ort
^tpfincjcn
fdfjoit
fr
cnffcf^icbctt
ju
f^altctif
auf
bic
3Jcr(jr60crun^
tc^ ic^c ju
benfctt
uttb
[td)
baburd^
auf bcm
cntfct>cibenbctt
^unfrc
ju
tigmtli)
act fSHittd
jur
gortfc^ung
bc
@cfcct?tc
berauben.
a^
punfre
aber
ber
l^af,
cneral
bringt
ber
^ourbaii
beibc
@cfi'd[?t*
f^er
jugleic^
jtc^
bm
ftathn SBiberfprucE)
Dor ha^ er
glaubt/
t)on
einen
@ei(e
ju
nicE)t
jlarf
genug
um
bcn
rji&erjog
il^n
mttli<i)
beftegen
unb auf
benn
fo
ber anbern
havan benft
bo) woi^l bic
afb
ju
tjernidf^tett/
mu man
2Ibftcl^t
nennen de completer la
de son armee.
Sf\\(i)tm
tt)ir
nun
ber
Sr^
folge
auf bem
n6rbfic|?en
Slgel
bm
auf bk ^ejie^ungen
be
J^rieget^eatereJ
cingefretenen
ijahcttf
ju
biefer
cinanber
unb
jum
anjen
fofgenber'
fo
egenjTanb
m^
maen
bar.
S^acf?
bcn Srfolgen
ml^c bk
iilbct
unb bk &d)la(^t
bie
gegenfeitige
fo/
ba^ pe bcm
Stl^eine bi jur
tettung
bann bk
ijc^
<m
ber
tfd^
mb
lauft,
bann ber bk
Dtcfen
bi
bcn arbafee
linie beftnbet
jtt)ifd[?en
^n
biefer
gefc^weiften 9(uf(?eC[ungfiJ*
l^inter
fid()
bk 2(rmee 2fourban
bem
Ov^eine
l^ef/
eine
neue
crwartenb
unb
einer
jur
entfd()Io)fenen
t)oflen
SRitwirfung irgenb
2(rt
auf
ie 2Irmce 11*
9)tajfena
164
tt?ar t)Ott
@dE)afottfcn
bieJ
ginflcrmnj
b. ^.
auf 25
'SSldktt
im
gcbir<jig|Ten
^anbe
t)on
(uropa oitgcbeJ^nt
l^alf
ba 18,000 gjlann
alfo
bic
^o^e ba Zentrum ,
jtt?ifd;ctt
^aupt
fef?;
mad&t
S)?aj]ctta
25rcgcn|^
mb
gelbfirdf)
Stfdf)
bem
unb
ten
j?et
tJcrmo^c
be
SWontafur
aber
in
bcr
linfcn
glanfc
al
er
i^rj^erjog
mit
90,000 SHann ip
er
ganj ben
biponibcl
Qxf^iin
ju
bctracfjten,
fobatb
^ourban
fec(?6
ber
"Slage
gefct^c*
getrieben
^atf
Wavy
fein
mute.
tveld^c
2Bir fragen
ber rj^erjog
fcglcidf)
nacS)
bem Ovcfjuge
^'^'^^^^ ^^^^
abmarfc|)irt,
btn Sf^m
jn?if(^en
mit feiner
ganjen 55nad;t
linf
25afel
nb @ci[?af^aufen ber
ein
bm
3tcin,
bann
9?eobad;tung6forp
berfclbcn
Ic^
ging,
^ettcgarbe
[t)
auf ?e Sourbe
tmb eflalu
tt)arf?
3n
getroffen
ttjclc^en
3Jcrl^aItniffen ftc^
bic gcgenfcitigen
Zi^dk
njodcn
unb
gefc|?[agen
l^aben
UJrben,
barber
wir
un
nic^t
in
SJermutl^ungen
unb
S^oraufcgungcn
Jjcrlieren;
einfdle gerabe
@to
gran*
jofen
entwcber ju
einer
untjcrjglid^en
@c|)tt)eij
3vaumung ZijvoU/
fe^r
ober in
gefarKdS?c
^attc.
gebracjjt
So
fc^eiwt
Sllfo
un0
troll
b(i^
(td;
ber
unbegreiflichen
Slle
tjon
Srfolgen
1(>5
(rofe
bcr
tibe*
bc
6)?rcid()ifc|)en
ic^efiJ
hzi
(ocfad^,
t>k gratt*
nbe
501arj fo gehaltet
baf
tDcnn
nb bnvd) bk blo^e
it^enig
@d|)tt)ere
ber
SDtaflen
focnt)irf(en/
in
2o(^en
bie
ganje
ju
@cf)tt)cij
t)crIorctt
unb
hk pe
tjert^eibigcnbe
2Irmee
runbe
genietet fa^cn.
SBenn
eintreten
mt
in bcr jtt)ei(en
^eriobe
biefe
Srfolge
nic|)t
fefeen/
fo
i|I
bie
in
wk wdt
'Gruppen/
bcr
bcr
gclb^erren/
Dvegierung,
bcr
ber
hm \mb
<bcr
er|!
nac^
nb
na^
ni6)t
tjor
frcilid;
pofttit)
fonnen wit
augcfprO'
hit
um^in
bcr 3tbmefcnl^eit
;cbc
c()cncn ^{ang5,
bod;
2tb|tc^ten
bcr
3vegierncj
bm
^anbcln bc efberrn
J glauben
t^orge*
3(ttft4)t
l^aben muten.
So
frei
n?arc
grofe 3^^"P^
na^
igrcr
33eurt^cirung
i}b)ft
nb
cr
inge
3ir
unty
l^aubcln
fountcn.
91ur
feiten
ir-irb
tin
^tiiyatmann
fein.
bcr
pi^e
alfo
etue J)Krc3
b(i$
in
bicfcm 5<ff^
mjfen
orau^fc^cn
ber
Srj^erjog
j?arl
it^cniger
geri4)tet
tif
aben iva
man
in Sicn n^ollte.
i|T
folGJ?en
burc^
fein
ofument
bc6
mnn
bem
wir nur
jtvei
in
gri^hcrjog cfd;ic|}te
bc S^Ibjug
nadE?
t>orfommcnbe eingaben
aitten
foHte
erwgen,
namfidf)
'^i^rol
ba^
nic^t
bcr
D\egterung
SScflegarbe
t^erlaflen
unb
uerte
ba^
man
er
fid^
mipbilligenb
jog
wkH
mit
t)orgcbrngcn
woburd^
166
Ztjvol
Ii<^,
preisgegeben
tvurbe,
cr|Ien
fo
f)mt
jld;
um
frei*
ba
wo
xviv
auf ben
carte
25Iic!
nur einen
fel^kn*
ben
^lan/
eine
blanche ju pnben
aufjut^uu/
glauben /
biz
ein
alle
S^erfel^rt^eiten
nm
af^nen
la^m
in
ml^m
bic
gelb^jerren be*
fangen
fein
mod[)ren.
167
Sr6ttniui
t)e$
^cl&jug^ in
Stalieit.
^vobevuitg
bi^
in
bec
Die
gombarbei.
Slpcnninen.
^eitveibung
.16.
ttle unb StufjleUung
bcibei' Strmcen.
9J ad^
in
bic
bc
na^cm
au
6|?rci(^tfc|)e
5trmec
Italien
eine
87
2Jatai(Iottcn
tinb
60
(Sd^wabrotictt,
efammtjlarfe
Don
tinb
12,000
3000 g)Zann*)
etwa auf 800,
t(!.
gejault
fo
ivcrbcn
mflen,
atfo
baf ba ^nfanUtkhataim
bte @d()it)abron
attcr
Sie 3a^l
Sie gint^eilung
bruar w>av:
1.
unb
3Juf|?effun5
i^^
SOJonat
<
^e^
'
it)i(tn j?aim
S)it)iltott
2.
y?o^enjffem
pirc(;en 3Je
iDijton SJlercantin
ber untern
(Etfcf?.
*) 5)ie gcviuge
3ol)l
bcr 2(rtitteriemannfcSoft
r()rt
taf)cr
t>a
tie
168
4.
ii)ifion
SDIonffrauIt
in
aSeitebig
mb
lang
bcr
5.
it)i|ton
gr6Kd^
jit)if(^cri
bcr
^iau
mt> Dem
?:a*
gliametito.
6.
7.
it)iftott
in
^mtt; Mmti^cU/
almatieti.
m(td^(cn
legten,
Kroatien mt>
iDifton 3pi&
ie fnf
italtentfo^c
crjTctt
tt)iftoett
bie
bte
cigcntKd^e
2(rmec
au,
bic
tcibcit
jufammett
25/000 SDknn
te(/
bic
3if
^abua
bie
Sfta4)n4)e
bcr Srojfnung
jog
bcr
in(crimi|!ifd(>
!Dit)i|ton ^ol^cnjollcrn
grol^fidf?
gegen Verona/
it)i|ton
hk SiDijton
jwifdf^cn
an
bie
23renfa/
gop^
bic
^iat)e
bicfen
nb btn '2:agIiamenro/ hk
S)itJijion
jmifd;en
mb hm
^fonjo.
Sic
S)it)ijion
9KontfrauIt
fc|?cint
in
^enebig unb
m
tjo^c
3n
biefer
tellung hikhm
bic
f!reictier
bi$
junt
21. 5Karj/
alfo
tma 14
'Slagc
lang
unb
bi^
furj
tm
?egnago.
ic grntc
(Btf)
6ejeic|)net/
irer
2(f|lellngKnie
war
jtc
bnrd^)
hk
nur
hti
^olo
tiberfcf^ritt
bicfen
gln
pd)
hd
^acifc
an htn arbafee ju
fd;liefen.
Sie
erfpatetc
24,000
pd^
aber tvcgen
bcr
angefc^^n^ottenen gljfc bi
169
SDJitte
^pviUf
mb aU
jle
eintraf jaulte
fic
ni(^t
me^c
al
17,000 gjlann.
cc
bcm
berl^mtett
uwarott) jugebacj)^
nb preicf? baju
^anl
m^
einem Ratten
jurrfberufen
uttb
jum
o|IreiE?i*
Unter
manbiren.
if^m
bie |?reid^er
fom*
hm
l^atte
f^m
fpater
525efel^I
ctft
bei
(r6ffnng hc$
getbjwg^ nb
feI fhrte.
Xa^m hm
533e=
Sr
j
nb
entfd^Ioflener SDlanw/
bem hk
eneral
beffimmt.
S)ie
war jm
()ef ht$
eneraI(!abeJ5
@tarfe ber
franj6ftf4?en
3(rmee
in
Italien be^
34,000
SSJJann in Unteritalien/
24,000 SDIann
^iemcnt
hlkim
waren.
alfo
circa
58,000 SKann
wav:
fr hie eigentlid^e
ita{ienifd[?c
7000 SDlann
*)
j?at)allerie
Sie
intl^eilng
6:^arafteri(iifc^
fr
^ie
ijl
S^rting
ta^,
nin
t>er
^xk^iamckQcnlyciten
im
jlreic^ifc^cn ^offrieg^rat^je
fcrt
ti
aB
3D?ela^
t>ie
wegen (B(f)\m\)Ud)hit
ommanbo
ablcl)ncn
wollte ,
Um
mit
I)inln9lictcr 5?Ju^e
unb
emcl;lic()fcit ntocfren
auc^
t|)at.
170
1.
S)it)i(tn
.
^ontti^atb
aJicfor
9,500
2.
8,200
7,400, ,. ,,
3.
4.
5.
. .
^
remeir
@mmkt
elma
^atn;
(aitjantgarbc)
(Svcfcrc)
7,300^^^^^^^^^'
7,700 6,300
6.
7.
. *
&ant^kt
cflalu
6,400 5,000
8.
^tigaU
SJon
@umma
tc Jtdc^c
57,800
mmx.
beim tubmd;
jogt^um "S^ocaua
mb
bcfc^t njcrbeit.
@o
tvc*
boc|)
aU bk iDi jtott
h
au:
ba^n
)ocmmbm
biefe
ju fonncn
unb
jufc^ctt
ba^
ben
cr|?crt
SBodf^cti
bcn ^orfaHeit
am
nadf)
Wlindo ober
gerner tvar,
mc mt
Stfd()tl^ale
tviflett,
Srigabe e|]a[u
bem ober
fo
aufgebrocf^e
mb
fef^Ite
alfo
gleid^fall,
ba^
bk Wla^t ml^t bk
cntgcgenjujleffen
l^atten,
granjofett
bcn
84,000
)l?rei(^ern
nur 46,400
SSBamt betrug,
^^ierbci
fcE?icra
(inb
bie
arnifouett
t)on
OZautua
fel^r
nb ^e*
wavcn,
n\(^t gered^nef.
Sa
aber biefe
fd)rt>ad^
bk
jtd^
i)on
Hanfua
j.
95.
nur 2400
9)lantt
betrug, fo laft
leidet
beit
erachten
ba^ wenn
fottte
biefer
^ki^ im SHinbeflcn
Satt
fommen
arnifon
er*
3In
^efd[)iera,
tcn.
gepungen Ratten
tveld(?e
bk
g^'^^ttj^f^*
Santua
unb
tra==
ft5r
3"
^^^ ^ombarbei
5 ober 6
Citabeffen,
171
an
bctt
Jdpcnattgangcn ^icmont
aber
hk
fcjicn
^(a^e
bicfc
Sanbc^.
See
tvcrben.
Slincio
fonntc
ofe
if^vc
Srontlinic
bctra4)(c(
i(alicmfc|)e
mit
enfjweit
nb
2{bberufung geforberf
ju bejeid[)nen.
fpeffeur bcr
Er
nannte 9Horeau,
jt(^
ate
^n^
^n^anUvk i
befanb
brc|^
nb ber br(^
feinen Selbjug
1796, befonber
bk
Don ^iberad[?
tiber
tt?ar/
inbeffen
bzn 28ert
ha
namenflid; 3<>J^^<^"
"^
f^^<^
^art^ei Q^aniUn
nic^t gehrig
Sfioreau f^ah
bem Sireftorium
wav/
n^egen
fo ging bajfelbe
auf
So
fonntc nid^t
ba^
ein
bicfe
Ernennung
benn
erjl*
ba^^
M)
unb
f^at
riegminiper
tjon
feiten
greunbc/ jweiten
tirte ber
3vuf
alfo
^oubert unb
SSJloreau t)om
^a^vc 1796
crmorben
tt)0
trar
frifd[?er/
wat
ju
einer
'^cit
gierung
unb
Otbrniniflration
mittjertDicfelt
tvar.
brigens
5{n*
lagen
(ginem
folc^ien
Sanne
bcn
frie*
9(nt^cif/ tvelcl;cn
172
iittb
hahnv)
hk
@dfe tmb
fd[)n)a4)tctt
natriidf)
nod;
wa^
witfli)
an raf*
il^n
"^k &)wad)t
te S^arafter Kcf
9Beg geen.
feiner
n)i)ffre
burdb eine
burdf)
rcf)tcl;(6*
SScf^anblung
Untergenerak/
kfonbere
S^ertrawen gegen
tt)er6en.
^otzm
f^attt
pt^bic
Mnl^ang(ic|>feit Qtffer
t)Dn
e^
SBa man
mute
grofem OJufe
ec feiner
felbfl
nJ:^
afe
einen 25etveis^
fei/
gelten
laflpen
baf
gctt)i^
bei
@4?erer
aU
@c^wad[?e erfd;einen
l>a$
bel
md)
ergrofern.
17.
euerer greift ro^ an. efec^te hti ^PajlrengO/ SJcrona, egnago unb 33orona.
en
21.
11. Olarj
ein,
ben
t)erlegte
unb
bm
htm
t>on
un frher
mitgetl^eiften
Operation^plane
ein.
SBarum
erojfnet n^urbe
ber Selbjug
i(!
in Italien
nirgenb anc^c^zbzn.
erl^ielt
tcn
t>ic
1.
S)?arj ber
bcn 6.
f4)eint
fireidjer
fajT
m$
f^ah
&tanhunHm
ju
tJertreibeuA
eine
aU
H^
ireftorium
2Ir(
t)on
5Iflgnement
bit
ber
brei ^Iv^
wen im inne
htibm
gel^abt
unb
tt)ie
alfo
SJewegungen
ber
anbern 2Irmeeli
eine
tjorberettenbe
ftd;
t>ic
Operation
5(rmeen
Ki<|?tuttg
betrad^tet.
^n
ber
'Sl^at
befanbcn
jiemlict)
brei
biz
um
bic ^zit be
22. f9larj
in einer
5(r*
mee
am
SOlincIo
jn)ifc(?cn
SHantua
unb
bcm arbafcc;
173
beim ^a il^m
bei*
Bcr^aiitj
bei
^aom
ob
er
nb ha
SBfrfeit
m)
blieb
i^m m)t
bic
?iSai}l
ein
Vorbringen
t)Ott
bic
b^rfcljtvemmungen bc ^^o
t)erbunben gewefen
fdfjicfte
mit
be*
fonberen
@cl()ii[)ierigfeiten
tt)are.
9Jor
mit
t)on
feiner
allen
)ingen
er
6000
ah/
Slann
f?arfen
et
fid)
it)i|ton
in
jtrei
Eroberung
'So^cana
wofyn
Kolonnen
auf
glorenj unb
?it)orno in SKarf(^
fe^te,
bic
^aar
'^aufenb
nb gefangen mad^tc/
hm
na^m unb ha
ic Qtrmec
Sianh tjorlauftg
S^amen ber
franjoji*
felbp
lieg
df^erer
hcn
24.
tiber
ben
59lincio ge^en
beftelbcn jwif4)ett
bejief^en.
cr eneral
bic
italienifc^e
.Srai}
l^afte
am
ber
ben
angcFommenen encrat
5(rmec
f^aj?eler
hcn
Operationplan fr
ba^in
erhalten/
ging
//ha^
jtc
an
in
bic
^hha
crpc
@tanhmhtm unb
ha$
^tltlin ful^renben
<B^ntt
fotc
ber
bic '^l^ionc
fein; mit
biefer
bic
95erennung
von ^cfd^iera
fSalcggio
liber
l^attc
t)erbnbctt.
ic
SSrtlcfcn
bei
oito mt>
man
ju ubenvaltigcn
ein anfcl^nlid^cJ
bic
.orp
hUihn um ^antna
hzoia)Un unb
ju
crl^altcu/
Jvom*
munifatiott
fei
hm
j
SDlincio
aufwartei
bic
^cfd;iera
bcfe/^en
fobann
belagern/
Qfrmec
folltc
^onato
nb an
174
t)ctt
im
Sl^icfet^af jlcl^cnbc
^cinb njugrcifcn
^at(e.
Sic
bc
iveitcrc
ub rcma ^c^cn.
lngs
SJoit
25rccia
nadf)
ein
ivorp
ber ^alajjoto
Oglio
t5ber
ome^@eeS unb
ju
fei
ber 2(bba
in ha$ aSeltfin
unb
nadf) ^iat)enna
betafc^ircn.
eine
2o
man hm
^aupf*
f)la^t ju
STfad^
biefem
unfere
eigentlid^en
95etradE)tun3en
ber
biefen
^kn
um^in auf
SKengc
hk
t)on
elenbe
^^nn aufmerffam
ju
ju mad[?en/
pflegen!
in n^eld^er fold^e
eine
Singe benimmt
unnugen
n^erben
SEBeld^
fleinlidj^en
jurcfbrangen
ein
unb
an^
ett)afc^
mac|?en/
crp
hm^
ein
t)cm
e
@(|)Iage
SGBarum
l^ei^t
^auij>tma(i)t
in
einer
entfd^eibenben
c^Iac^t angrei^efdfjiera
fen/
im
jur
gaffe
bee^
bi
2Ibba ijorbringeu/
^eltlin betafd^ireu/
um
bic
fommen.
Mc$
brige
t)cr|Tel^t
cntmbct
t)on
felb|l ober
mu @ad^e
ber Stusftil^rung
bleiben.
^erfammlung
ttjann
unb
foffc/
er jur Qlusf^rung
fommen
ausbrcffic^
^od()|l
unterfagt
juer|!
Seinbfeligfeiten
ju
begeben;
tt?a6rf(^einli4?
ba(^tc
man
ftd^/
SJlcIaS/
175
(Snwavm
t>a
mh
bk
ruftTfc[;cii
*2:ruppcn
muffen nctf^wcnbig
fein
cl^e
@cmtal
von
um
bei
bicfc
t)cr
^dt bk ?nad)ti^t
franjojtfc|)ett
hm
ttftm
alfo
SSavcgungcn
c
fei
2{rmee,
er glaubte
bie
(^oc|>pe
t>ie
3^i^
bk
fcintge ju Der*
t)Ott
fammefn;
ba^er
lie
er
it)i(ton
fein
^vbf^Ud)
ber
tjcrtegte
Hauptquartier
m(^
bett S)it)ijtonen
ber
erperen aber/
ber
beit
^ejlimmung gem,
j\at)a(lerie
nadj)
(S^iufct^al)
um
tk 95erbinbung
italicnifd^en
2(rmee
mit
ber
ti;roIcr
im uljt^ale
foirol^f
flanb.
bie ^t^an^
um
aU
t)er*
um
ber
egenb
t>m
^aflrengo/
liegt
t)orjgli($e
tt)urbe.
^aprengo
ba
auf
hm
gute
fblic^cn
^IbfaHen
(xd)
be
SSKonte 35albO/
wo hk
auf eine
becfte
StfdJ)
bem arbafee
beutfc^e
am
meinen
b.
1^.
hi^
SKeifc
nhert,
ne
ber
fofd^e
tettung
alfo
tm
t>k
(Btfd)
unb ber
ti?roIer
@trae
an
bk nhvb^t
@t. 3"^^"
pi^e
jog,
be
arbafee,
ivof^in
25rigabe
ber
l^inter
&{(i)
bk
tva^re
eneral ^rai;
t)on ber it)ion
l^atte
aim
mit
7800 9Kann
bat^in
abgzfanbtf
bi
ber
bei
^ol
opra
Stfcf^
unb
Otto ^ercantin
2 c^ijfbrcfcn ber bk
bauen Ke.
176
Um
tt)a
bicfc
'^tit
fd^cint
bic
6(!rei(f?ifd;c
9Irmee eine cU
t)cranbcr(e
i(?
Smd^eifung
befommctt
ju
^abc,
bmn
biefe
utt folgenbc:
iDijtott
jf aim
^ol^cnjoamt
S^-o^K*
SRci-cantin
3op^
Ott
(J?at)a(lcriercfcrt)e)
10,200
4,500
12,500
rcftvartlicgcnbc arnifonen
eumma
Ob
tic
84,000
Slann.
ifricg^*
12,500 SKann ju
bcit
rcfwart bcm
t^caterr licgcnben
muf man
einmal
ba^in^cjIcOft fein
itid^t
aber
jte
befanben
jtd^
mm
hd
man
^anb
fann
alfo bicfe
nur ju
an ber
abgejogcn tverbctt
5000
SJlann
unter encral
t.
3Ii<^
^'^
^efd^icft ttjarcn, e
Ukicn
alfo
67,000.
6l!reid[?ifd^e
3(rmee
am 25. SDlarj
ottel^eim
b ^aprengo
7,800 SKantt.
^o^enjollern
Sie
S)it)ij]onen
aim unb
hei
Verona
unb Bercantin
29,000
20,000
jur it)ifton
enerat ivfenau,
59lercantttt
eigentfidf?
gel^orig/
bti
Sfcqua
in
ber
egenb
tjon 9lot)igo
4,500
umma
52,300 SKann.
'S)k
177
"S^k it)ijton
0 mb
14,500
SKantt.
5,000
bie "Slruppcn wcld^e
S^ktan^ crgicbt
tugenblic!
|td^
baf
im
crjlcti
jm
feine merflidi)e
jum
atngriff
anrucfenbe franjojtfc^e
t)Ott
52 gegen 46,
eine ijferenj
bk
jtcl?
in
ber Ungetvifl^eit
fonnte*
ber htibtvftiti^m
@(^a^ngen
leid;t
erjlt
t)erlieren
a
jur
gro^licj?
ber eneral
^mi)
am
bai^in
^erfammlung
an
fafte,
bi$
brei,
ber 25renta
bk
S)it)i|ton
gop^
ber
^iau
Ott
l^inter
flanben,
lobredfjen
fiebere
leud&tet
.
ein
ba^
auf bk
9)Jittt?irfung
ber crficn
alfo
M rojfnung
6(?rcic|)ifcf?e
bk
2(rmee
Cttot^
in
einer
folc^en
^iefe
aufgeffcdt
n)ar
bap
beim SSorrcfen
ober
ber
granjofcn
cr(?en
entivcber
t)on
ber
tf(^ jurcfjie^en
9)?acE)t
bk
geben muten.
nid^t
a0
ferntepen
fc^ritte
Srflere
ein,
fiel
im nt*
t)ielmer
unwillig ber
bk ^cvU
t)oIl
ber
S^^^J^^f^
bie
Verlangen
bortigen ^Berlupe
cinjubringeri.
Ser
feinen
2unf(|?
bie
geit
feineeJ
Jlom*
manbo fr
tt)o^l
Slamm
geltenb ju mac|)en,
trug auc(>
bal^er
bae5
einige
r war
fcj^iene
ent*
fdblojfen
bie
fdf^rieb
il^m
untrer
burd;
lngere
Untl^atlgfeit
in
Italien
bem
12
178
Da
hnv)
bk
au
oflrcic^ifd^cn
t)creitcf(
gorffi^rtftc
in
^tdkti
gcinbc
^aupfplan
er
gcjtvungctt
tvcrbcn
fonne
itnb
ftd[)
3:9rl
uub
raubunbfcit
beit
jurcf^ujicf^cn,
Da
er
t>en
jtd^
emb bermorgen
27.
t^it
anju^rcifcn
noc|?
bicffcit
gcbenfc nb
bee?
SBlincio ju fd^Iagen/'
a
fc^teii/
^ert)orju(jeeit
geba4?tc
eneral
l^ieh/
jfrar;,
ttJenn
biefer,
tvie
er
fei
of'
c^
fr
njal^rfc^eittlid^
auf SSerona
t)on
gerichtet
Betben tt)i(toncn
ber
i?cgnago
au
bie
glaitfe
granjofen t^orjucje^en,
ivaf^renb
erteral
Maim
nur
nicS?t
it^ifioneit in einer
follte.
t)iele
(ellung
gleid^ bie
bic^r t)or
06*
an*
et einfeitiger
^lan
tt>at/
ber auf
bere gatte
crttja^nt/
pa^(C/ fo {tnben
feinen
tfiel
n>it
bcd)
feines auber
ml(i)c&
runb
^eit
ba^
bie
granjofen i^m
ftc
nic^t
jur berlegung
lieen/
ba
Zag
angriffen.
unb
n?ie
jtc|)
bie
hei
ber ju fpaten
aSerfammlung ber
5tr*
(3c|?e*
bd
bie
|lreicl;er
ni(^t
beifammen
fonnte
unb
bie
Stuflfen
nod(?
nic^t
^erann^areU/
er
bered^nen
feiiier
ba^
er e
beben*
tenben
bermalt
fTanb
ju t^nn ^aben
il^m
tjer^altni
tva^rfc^einlicf?
im ganjen S^Ibjuge
unb
tvar, tt)aren
ge*
ni)t
mebet
ju ebote.
2(ud^
ivommanbo bemmt
ringjuf(l;a^en
ba bie$
bei
ber
6|treic|?if(|>en
2(rmee
179
mand^crlcf Ungetvi^f^cifcn t>oraitfcgcii He,
hk
einer vcd)t
fein
muten,
e*
alfo
einige 2tujtc^(
nid^jt
it^eit
ju
einem iege
nb tvenn t^n
biefer
a^
fhren fonntc,
wdl
bie
anfommenben S^erparfungen
fo
wobnt^
er
e6
fo
groen SERad^t
Srgebnijfe
ju
tl^un
Scfam/
bic
wrben bod; hk
bcr
pojttitJen
be
kQz&r
9]utt/
@ci^n)ad[)ung
feinbfii^en
treitfraft
nxd)t
in i^rcn p^i^jtfd^en
gleich
fonbcrn
ber
muten
ober
be
if^m
hd
einer
fpatern
ju
aSertl^eibigung
(tf(|?
SSlincio
no4)
gute
fommen.
SSar
blicf
wat mc^
fein Sfugen-
^dt
ju tJerliercu/
wdl
jibcn
Za^ hk
SJort^eife bc
fonnten.
am
fol*
Ni
?0?ar|.
encral @^crer
ganj
t^on
falfd(?e 91adi)ric^tett.
SrpIicE) glubtc er c
tt)ar/ jtreiten^
id ^affrengo bd
f?ee
nur
(Er
bie
3It)antgarbe/
t>k
$aupt(Iarfe aber
S\ii)clU
unb
^offtc
bann o^ne
(Sc^ttjie*
oberhalb
gelten ju fonnen.
&iin
(Er fclbfl
tt)offte
ma unb
m^bcm
)?oreau
et e
genommen
ber
Scrona t)orbringen.
mit ben
25it)i
12
180
ftoncn ^icfor
mb
Spatttjf
15^000 9)?ann
(Harf,
fott
jie
bk
hovt
tcmQ
laten/
bcr
(?rcid(?cr
t)oi:
S5crona angreifen/
Mc Umpanbc
bdju t)eran*
fudfjen.
f^inciiisubdttcjcn
Sie
it)i|ion
f?arf, fofftc
nb, tvenu
jte
btn SScfcf^t
baju
Sic
nhere ipojttion fr
fic^
bk
brei SitJijtonen
bc$
Unhn
Slgel bejog
^^lC@<^tbaftc^ ber
(^
tjorbringcu/
^acifc
bi& SJarboIinO/
t)on
ba auf
^ih^
vccS^*
wo man
jtc&
Un
c(ma
mit
foHte ber
jS^
Q(n*
/yyVjv^jma
Sampo
Sveggio
auf bk
jidj?
?Slittz
unb renier
um
Selma beim
em
vom
eine
bie
6|Irei4)ifd(?en
tt>elc|?em
f^attCf
xvat
eneral
^aim
im
fc^on or a(nfang
ber gcinbfcligfeitcn
Un(erp^ung uon
aber
er(!
2tugenb(icf
be0
i^eftigflen
efe^tee <m-
famen.
popen
biz
er
feine
dii)tm^ auf
fee felbp bic
jtfd|)ett
verfolgte/
Slottitte
n^a^renb auf
t)on
bem arba*
6lTreidE)if(|)e
Sie
befanb/
elma, hd
fid^
ber
fic|)
@d[?erer
felbf!
bemac|)tigte
felbfl
ber
f^albfertigen
@c[?an^en
bei
bei
^aprengo
^aiajjolo/
ol^ne
grope 2(n|?rengung,
n6rblic|)
fanb
flarfen
aber
ivelc|;e6
etnja
liegt/
SBibcr*
181
patib
mb
tt)ar
im begriff
eilte
gefd^fagctt ju werbcit,
al if^m
rctiicr
^oj?ctt
ju
t)o
^lfc
iefcr
l^attc
bic
6prei4)ifd^ett
SSufloIcngo
uttb
jurticfgeivorfc/
ft)
eine SSrigabe
an
bk
Stfcf)
gcfd^icft
SJlwit
clma
gzwanbt
fo
ttjurben
bie
Dfim)tt
hti
^alajjolo
um
fte
e^er
iibcrtvalfigt,
afe
ba Vorbringen errurier
mute, iefer
nidfjtt
um
tt?urbe>.
mi) hm
feejlen
groen SJerlupen ju
urtl^eifen/
mit
ber
Orbnung m<^
fte
bm
93rcfett
t)on
^olo
angetreten/
ijon benen
tim
gleicf?
jum e*
berging
2tf
biefe
bk Sranjofen
jog
foglci*
fo
)!arfe$
geuer auf
bic 95rucfe
ba ba6 Qfbbrc(^en
jid;
berfelben unterblieb.
ene^
25arona
ral
gl^ni^
hi^
feintet
ba& Z^al
t?on
juriicf/
lalben 2Bege
md)
SJerona.
gan^e efed&t
wat
fd[?on
SBorgen^
um
8 Ur beenbigt
3ren
a^er(u(T geben
mb
12
Verii)unbete
unb
nodf?
fic,t)erf(^n)eigen/,
mldx^ me^r
gefd;tctt
l^at.
al
ei
S^ritt^eil
be
j?prp0
ip
ba
l^ier
^ad)
Iu(!e
ber
6preic|iifdE)en
Srjaf^Iung
foffen
jtt^ei
Um*
bie
erf?c
ba^
@ci[?anjen
jaren;
ber
il^re
jiveite
Diel
tt?icl;tigere
aber
ba^
bit preid^er
l^attcu/
ncd^
prfe ^openfctte
hzi^
hci^altcn
DOtt
bie
hd bem
bil^erigen
burc|?
^mtUv^n^ianbe
^rieben
t)oit
.Krieg
unb ^rieben
ber
bcn
renje
fr
not^ig
etad)Ut
35urd^
biefe
bk
bie
SScfel^vug
@c|)a.njcn
brig.
S)a
bie
granjofcn
182
^mbfcli^tdtm
follen t>k
ferrigcti
of^ttc
alle
Sena^rfd^tlgung
attfingcrt/
fo
3P<^c u6crrafd[?(
wotbm
fein,
tvorau
jtd^
bentt
hk groe 3^6^
SBir l^aben
t)erflcc|?ten
biefe
bk
^rjal^lnng
Unn^aJ^r*
jte
ge
tt>oUt\h
wdl
t)iel
fc|)einlid^c
f^at
(iim ju
mgen
f^aU f^abcUf
aber t^ermur^tid^
frl^ern
griebcncinricbtung
regeln,
fonbern
ji(^
falfdf^er
nb ^aa^*
Sie la^t e
nb ivopf ^eranmarf(^iren
3:age8J
t)orl^er
unb
eine
nad^bem j\aim c$
SBerparfung
fdf^on
not^ig
ftnbet
t?on brci
Bataillonen
pdf?
nacf?
^aprengo
ju fc^if*
felbjl
f^ahcn fodte?
f4?eint alfp n?ol^l
Dcrfel^lten
3
ber
ba^
ganj
gefrort/
wo
gefrier
fo
berl^anb
nel^mcn ba^
man
lieber nic^t
nidf^t
bav^on fprid;t.
(tfd)
(S^erer
folgte
ber bie
bem
linfen Ufer
bzi Dvioli,
unb
blieb
mit
bei
ctma an
5^aPrengo
SJrcfe bei
^^olo
nb mit rcnicr
flel&en,
bit
6fTreidS?ifcf?en
ginricfjtungen
nb ^lane
bei
Verona waren
ba^ bort and)
gclcgentlid()
erfahrt
man
auc^
nid[?t
genau.
bo)
i(I
fd;einf
gcfc()anjt
tt?orbcn
ip/
batjon
nur
bic
Siebe
35ejlimmter
it?irb
ral
?ipta9
t>on
^^^
S5orpo(?ctt
fommanbirte
nb
eine
l&albe
^tunbe
95erona
mit 3 SJatailloncn
w;b 1| @d;wa-
183
hvonm
r.
einem ^albttdfc
t)cn
?c(a,
@an
^ollenfetre einnal^m/
lotte
mt> 2
@c|)n?abrottctt
unb an ben
nodf)
6 S5a*
tailTotte
(tauben.
encral ^aint/
&mi^
junc^men
i|t/
d[?lac^(
am
bi\lm
er/
fobalb
ber
eneral
^iptai;
Dom
i^n
'dnbc
angegriffen
anzugreifen/
tvurbe/
tt?oju
biefem
entgegenginge
um
mcbct
er feine
nrii^tungen
traf.
Wlovcan
ber
ti^tttt
mi|ton 3Jictor
^attt} auf
nb
ivarf
@an bm
9Kaf|tmo.
fam
an
efed^t
t)Ott
eneral
2tfe
bie
&laci$
Verona
jurucf.
aber
Surp
^o^enjoCfern ju
cfcc(;t
t>n
feiner
Unterpu^ung
biei
^cranrcfte
jurucf unb
ging
ba^
Oleuem
t, ?ucia
man
fi^lug fid)
in
nun unau^gefe^t
bcflen
btn ganjen
Za^ um
aber
hkfzn ^ofTeu/
^e|t^ bk
ivar
granjofen
blieben,
ic iifton ^atn;
bi
&an
9)Jaf)]mo
Dorgcbrungeu/
genriidte;
nun fanb
\vk
@efed(?t j?att
aU ^aim ir fclbj! cntge* um bicfcn 'punft ein tbm fo heftiges um @t. ?ucia/ l^icr wavcn e^ aber bk
3?efi bc
prcic|?cr
ml<^c im
^unftc
blieben.
@o
ti^fdt
fd;cn
tai)/
fclbjl/
man
barausi
urt^cilcn
f ann
ba^
brci ber
6(?rcidS)i*
fommanbircnbcn cneralc,
juerji
bei
bd @t. ?ucia p^
DJJafjtmo ^vaxj
bann
SOJinfivi^
unb
julci^t
an
\)eru?unbet n^urben.
)|Trei4)er
Sie
geben
if^rcn
unb 93cnvunbcte
mb
1000 ^ccmi^te
184
tm
jtc
300 cfangcne.
cr
fr4ttj6|tf4)e
^crlufl
ivtrb
9]id;t
leicht
i^at
foIc|)e
feid^gen)id;te pattgefunben.
^tibc Z^cik
ftnb
in
jmei ii)ifienen
getcif(/
t^on
ij?/
Mbz
fagen
gleid^
jlarf/
beibe ge^en
t)on
jm
nen cinanber
ni(i)t
ber
(Stelle
bringen,
^an
jum
fann
baf
^ier
eine
trcitfraft
hk
<mbere
t)o(lfommen
adge*
?iln,
neutralifirt at/
2-6. 5i)Jrj.
9Bir ivenben
biefe "Sage,
um
jc^t
ju
ber
britten
Sntfc(?cibung
redf^ten
u?eIdE?e
auf bem
franjoftfc|?en
Slgef
gegeben tvurbe.
2ft)antgarbe
mit
bejfcn
ar*
nifon
fTe
fi^ l^erumfd;of.
ie 95ngabc ^ignc
in
einer
aber n?ar
unb
beoba(i;tcte
tJcrjettcIten
MuflTcHung
tiefen ru|5
SOlit
ber 5Srigabe
ar*
banne
blieb
eneral
ber
9)?ontricf)arb
t?cn
al
DveferDe
eine
hd
&(xn ^ictro
auf
trfe
D?antua/
l^atbe
tunbe
t)on fegnago.
Sivar}
f^atte
eneraf
Slercantin
cr(I
tic
X)it?i|Inen
^vhf^U^
unb
im ^ager
unb
t)on SSeuilacqua,
wo
bcn
eingetroffen ju fein
lafien
fc^ieu/
fi'c^
fo4)en
i!egttago
bann
fo
um
^littag
bie
nad>
angetreten/
ha^ er/
S)it)ijton
9)?ercantin
'4
hinter i!egnago
boud^irte.
jurcflaflcnb,
mit grof^Iid^
um
bie
U^r
bc*
crjTc
unb
183
(larfjlc
auf
bei*
groen trfe
bie
gegen
@f. ^ietrO/
bie
iwzitz
crpercit
auf affo,
btittt
auf Sfng^ian.
ie bcibm
@cfc($tett
bcrtDaltigten
in
bie
mehreren
j^artnacfigen
bie QtDaufgarbe
fte
unb
SJrigabe arbaune
unb fc^Iugeu
t)on
efdE?tS^en htt
@t. ^ietro
gefhrte ivo*
i^ir
l^inaueJ.
Sie
brifte
om Zmp^zn
mit
Ober(l[
n?el(^e
ommaritja
eneral ^igne
enf
gegenpeden
fonnte,
um
um
fo
grerer
^emirrung
gleicj?
bet
bm
SOIeuago/ af
bei*
eneral ^igne
anfangt
tobtlic^
uewunbet
tt)urbe.
jug bid
ZctUf
ie efammttjerlupe an
beiberfeitigen gugejlanbniflfen:
m(^ hm
aScrnJunbete,
2600 efangene
unb 12 cfd;^e;
Sranjofcn
'^obte
3000
unb 15
@efd;i5l^e.
2(n 9)lannfd^aft
ivarc
tm 3000
l^er*
hk h
2tl
^aprcngo
j?attfanb.
mm
n?egen
biefeeJ
Keinen bcrgetvid^t
nid[?t
Stefultat
t>k
be^
Za^c^
ju
anfe^eu/
fonbern
l^oc^|ien6
(Einleitung
b.
i^.
einem iege.
Sie pannung
nocS?
beiber "J^eife
ber 3*
panb ber
Jlrifc n?ar
nid;t
t)orber;
tjon
t>m 23ege*
itx
bcnl^eiten be
foDte.
186
2(6cr
bicfcr
ttod^
folgcnbe
ti!4)(/
Za^^
lojlc
btc
pantiung
n?ic
il^rcc
fle
fonbcrti ju
ftd^
n)ic
Uibt gclb^crren
nbereJ
mit(en in
Sttt)urfe
bejtnncti/
bk Sii^tmg
wtl^tt
i^vm ^auptjlo
(l^un tvoUfeti
mb
alfo
tl&rett
urfprng-
it^ctt
^lan
tjcriaffctt,
unb
jtvar
ol^ite
ba^
mcmavtctz
i^itcri
mitten
in ber 2(uful^rng
bk
Unjtt)erfmafi3feit
iferer
cr(!en
^biz
cr(?ett
@(oc bcn
mit
feiner
^auptma^t
fd^on
d^/
obgleid^
bergangen
JU
l^abenb
bei
alf
ben
l&alb
runbe
eneral lni^
25arona/
feigen
unb
gegen Serona
flar
i)?urbe
t)orjubringen,
er
ujeil
ifyn
ba0
bann
bie
Verona
2tu0laufe
felbjl be
angreifen
9)loIare
mftc/
feine
ba c6
ber
SDIonte
trfe
giebt
aU
ganj
unt^unli^
tt^urbe
f[d(?t6
einer
bebeutenben
feinblidf^en
^a)t
in
bie
Ebene
SJerona6 t)orjubringen.
^ii{c$
i^h(^\l
n)i4)tige gcograp^ifd^e
f^attc
atum, \vd^c$
bcn
jl0
bcr
be^
bcn tljpunft
augemad;t
um
^tilkbm.ba^
e er|!
am
29. in einem
Unbefannt fonnte
bcfanbcn
jtd;
bfefer
Umjlanb
nid[?t
fm,
bcnn c
hei
eine
SDlengc Offrjtcre
bc
cncralliabc
179() mitgc^
Ratten/
unb
unter
ifyicn
bcr
cncrat ^aj|c(oup
P^"^-
ber
3"3<^^i^^i^^^
^^
^(^
187
m(!^
tDcfen
^cxi^ll
mt)al^rfd[?cfnIidS?
-^
ba
nie
botjon
hk
bei
Qicbc
gc
fein
folltc/
allein
in btv
l^afte
beliebten
ftdE)
Unbepimmt^eit
f?rategif4)er 3:erminolgien
jebec
bem
9Iu0^
des ennemis
ba^
ttti>a$
9tnbere
in
bie
ie mld^t
tvuften
man
nic^t
ol^ne
SJcrona ;u pafftrcn,
badf?fett
babei enttveber
ben
man/ ba
beiben ^l^eilen
fr unm6glid[> angefe^en
f^at/
ober
fte
?:i)roI/
fhren/
bann
in
burd(? ein*
etafd^ement
huv)
ba^
ebirge
ber
redeten
2(nbere aber
unb unter
allerbing
d^erer
2frmee
felbp
l^aben
mit
ber
ber
bcn
^attc
man bm gwecf
aus mit
man
ber
^auptma^^t gab
bejeic^net/
fo
fein
Don ^aufe
einfachen
Sortcn
tvrbe
unb
ein
hi
mrbe
erj!
nid)t
fr bit airmeef^rung
ber 2tue!fi^rung jur
am
29./ alfo
am
in
Dierten
Za^t
fein.
f6rmli4)cn berlegung
gefommen
\uld)tt
SJebenf (
(BUnii^
man
SScrfajfung
tt)cnn
ber
eneral
un*
@d(?erer
aufl^altfam
feinen
nad^brang,
unb ba^
in
i(?
um
bit
^cit Jvaim
cfcc(?te
fclbft
mit mit
hdbcn im(ionen
begriffen ivar, fo
bem
fel^r
l^eftigflen
Koreau
fct)einli4?
moglid;/ ja
wa^t-.
ba^
bit
granjofcn in bcn
^cfl
t)on
S^erona
nad;bran^
tarnen,
entn^ebcr
inbem
fte
^cftig ^inter
&m\t^
trm
ivagtcu/
ober
an(fy
babuvd)
ba^
j\aim unter
biefen
Umjlanbcn
ba^s cfccl;t
gegen 3)?oreau
188
uii^t
annahm
tJor
mb
t)cr
SScrona tamntc.
Slctf^rnnbi^ t^at
bcibeti
bfc:
Mcvb\n^$ ni^t/
htt (ff4?
htm
ttJcnn
Ufern
jtc^
franj6tt'f(l;crt
J^ucfjog
mb
fo i^atte er jur
^mfyibi^m^
nid^jt
Page
mehrere
20,000 3Kanit,
tonnten.
Me
er
eine
tt)o^{
bann bmvalti^t
ganj ))on rai;
jtd^
t)ieIIeidE)t
wabm
getrennt
Mtin
ij!
tt>ar
bann
nb
bic
^age bec er
ni^t augefe^t
fdS?etnt
^attc.
Serner
unmglich
bje
bte
^orjTeffung al
c6
ganj
ttjare
ben
tt?enn
bie franjoflfc^c
QIrmee einmal
jtcgreid;
immer nod^
SDlittel
geftmben
n^ir
fcf^en
itjeiter
t)orjubringen;
(ntfd;I|]en]^cit
an
mnn
@c[)erer feinen
^md
auf
uerfef^Ite.
g]ad;bem
^aitn ba&
l^er
toit
biefe
SBeife
fe^te
ba^ ^kl
ictta^m
er ti^at
ft)
@4)erer anfaitg
tt?ir
t)erf4>n)anb/ tt^oden
r
nic^t,
8,
folgte,
wk
wit
gefe^en
^ahcn,
bcn 36.,
obgleich
Ur
cntfc^ieben
fonbern
machte
formlid;
bei
S^ialt
tJber
j^u
'poIo
ju ^<:^cnf
fcl^t
flc^,
ol^ne
feine 3(nttt)ort
er*
.giatri;
imb Victor
nac(? 95uffo*'
lengo in 20Iarfd[?
eine 95rigabe in
unb
3fla
fd;icft
an 9)?onfrtd;arb
bm
2?efeI
betta
&ala
nid(?t
bern
t^or
Verona
ju rcfen.
@d;erer
fd[)Ke0en/
aber
if^n
fann
aud;
ftd;
jum bergange
ent*
tt)obei
eine
^urdpt Dor
cm
n?a bie
tvanbelt ju ^aben
f4?cint.
Sr
m>
28,
iti
189
feinem
im
Xpiit^
unb
Xper*
fi^tvanfen
unb beruft,
um
ju mad;en/
enerale
am 29. cimn Jlriegrat^. ^ier aufertett bic cm^to^t^nbio^mtm btt hk am 26* t)erlornc
uub
bic
clegenl^eit
fcithm
t>a^
tJcrlorne
^dt unb
tvareti
dn^
man
unt)erjglicf?
nun
ier i)on
eiten be eneraljra&c
au0brucflid;e Srflarung
fei
ah^c^eUn tvurbe ba e un
ol^ne biefen
mglich
in bic
Ort
fc^ireu/
um
unterhalb
S^erona
6er
t)ic
t)iz
Stfd^ ju geen.
ee
tvir
unb un6
nacf?
bem
6preidS)ifd;en
gefb^errn umfc^cn.
gcfagt
Jvrai?
i^attc,
wie wit
f^aim/
jicf?
t)rgefe^t,
tt?t5rben/
n?al^renb
il^nen
bie
granjofcn
gegen
Verona
SWad^bem
t)orgeen
t>on
^egnago
glanfc
m^
ju
hie
re4?tc
faden.
btn
eneral
er ftc^
am
Qibenb
mit
bic
feiner
id Serea unb
Svcfert^e ba^inter.
Qlng^iari
(r ^attc
unb
iipon Wlmantin ak
nun
feinen
am
27. auf
be
Verona
marfd;iren fonnen/
auf einen
tvic
e ber
^(an mit
95rcfc
jtd;
brac|)te,
ober,
tvcnn
ber
fotttc/
t)on
93oIo
abmarfc^irt fein
mit Jlaim
t>ereinigen
fonntc.
S)ann jTanb
er
mit
tjcreinigter ?Slac\)t
auf
Umftanben
fein
ber
^olo
auf SJercna
mavf^ivt
tt>t5rben.
SBenn
alfo rai;
am
f(|?on
91ad[?ric^t
\>on
bcm Slusgange
bc efecfjtei
l^^ttC/
bd ^aftrengo
fo ^attc bicfc
190
l^tt
ho^
ni)t
follen/
in
einer
^Inberung
fcittc
Snff(^Iiiffc
tiefe
6e*
flimmert
2en-
al
toa$
nad^t^eilig.
ifjn
9I6er jene
tvar e
m(^
m(j^t
j einer 5inberimg
ftcf)
il^m/ tvie
fd(?eitt(,
ber Mufti^rung
er|!
bae efal^ct^ode nb
lln(td[)cre
feinet ^lanee?
biwd)
egenb
f feiner
jwifc^en i^egna^o
fumpffger
Slfe
geinb
raben
aucj?
burcf^fc^nitten/
fo
ba^f
wenn
ber
tm
nur
ein
fel^r
f^wa<^c^
fangfam
orp
Ort
enfgegenttJarf/
jlarren
ge^en
fonnte;
ber
te
bahd
blieb
i^m bk iilton
in
S9?ntri(i[)arb
auf
mantuaer
trfe
ber
|ie
linfen flehen
glanfe unb er
laffcrt/
muf
ba
fie
feinen
bebro^fe.
SSerona war in
er bie unmittelbar/ b.
nidb^
S)it>erftn
Ufer,
fo fonnte er
bk
Bare e
geivefen
fo
t)iel
rnben
^tat)
mtb
t)on
um
fo tt?eniger
al ber
^^ef
feine
ene
^aufe
au gegen bk
liegenbe
Teilung
tt)ar.
golge
biefe beffern
entf(|)Iujfe
na^ SJerona
erhielt
bk
it)i|ton
gop^
fo
il^re
Dvi^tung
27. folgte,
feiner
ba^
bei
6preic^if(^e
^a^t
bei
SJerona
t)ereinigt
wrbe.
191
0
Jage
2tucl;
fclhl
blieben
Sic
fam
28.
mh
29.
Qfit
btefcm
au.
?a(5er Dott
Verona
Sulieit
^atfe ivrai;
ben S5e*
nad^
naciS)(jefaiibt/
ben arbafce
^cmm
bcm
ju
6^i|retl^al
ju
^^^,
bic
fonbern
ba
^tf(i)tl}al
herunter
marfd;iren,
um
^crbinbung
jtvifdf^en
ber italtenifdbcn
mb
btefc
SHaa^regel jur
tvie
grofcrn a^ercinigung
tvcrbctt/
^at(e,
tvir
feigen
bk
fd;eibcnt)ctt
ben
eneral Ini
bei
95arcna
mie
9?atai(Ionen
nb 4 @df?tt)abronen
er(Tarft
gegeben
bm
S)lit)er(?anbniflc Ratten
bk
2tuff^rung Der^inbert.
folltc
bic ')it)i(ton
2(6marfd^e
eine it)erftott
(tfd[?ufec
c(ma6
bic
anbern it)i(tonett
jtvifd^en
bem
appavat
foDte
buv)
ben Sttincio
unb bk
2)?olinella
nad^ Capearo
gefd;afft n^erben.
S)it)i|iott
Dcranlaftc
am
30. ein
35a-
mv
un
fl*
in
hin
ernflli^^e
fic^
weniger begngte er
192
tii^t
bk ^mnt^avbc
bc^
iimgcl^ctt.
cncral
Sivaij
wav/
aU
er
bk
crflcn Otai^)-
tieferen
t^on
bm ^cvbvin<^cn
fglcid;
t)c6
btt ^rrntjofcn
im
Stfc^t^ale
crl^alten ijatUf
mb
t)r.
tdtc
mn
t)Ott
bcfleit
am
mit 14 ^ataih
2tngrtff
Ionen unb
4 d^mabronen
e(tva
errudcr/ bcr
6000
^mn^
Svucfjug an
mb
erreidS?(e
mit genauer
el^e
aBgeBrocE?en n?erben
fte
mnfte
1100
^ann
in
bie
bit
Sfanbt pelen.
Za^
ber Sit)!
fton
burcf)
ein
Setafcjjement
in
feiner
t)on
bcc
X)it)ijton
^o^enjottern
in
SJujfoIcngo
rechten
t)on cS?erer
bm
folgen
nb
ft(^
hinter
ben SitJiftonen
Selma nb
wat ma)tc
ba^ ber
rcnier
.
bei
^ot)oIone aufjupeden.
^ic franjofifc^c
^rmee
len an SJerona
t)orbei.
3war
fc^eint
nii^t
auf
bm
@e*
banfen gefommen
bit feinbli(l;e
fein
wrbe mit
t^eil
mil
ni^t fannte,
tf^eil
rocil
man an$
feinem
erfolgenbcn
S^orr^m an^
fo
fc^neDen gut*
fowntc
berl^aupt
m(i)t
t)orbereitet
xvav;
inbejfe
bk
franj6pfd;e
2trmee
baruber
ni*t
beruhigt
fein
mb
barum
193
tcimm
\x^at
hk
ju
iDcrficit
S(fclE)ufcr
fcincef
bcm
babci gemac[)(cn
Scr*
bcja^If.
Sinicjc
30,000 SWanu/ Me
ft^
in
cinjcincit
S)it)ifionctt
o^nc
^lan
mb
5(bftd;t
ju
t)on
einer @c|?Iac^(
45/000
fer
plo^licf;
ftnb
gctvi^
allen
in
einen
f(^Iimmen
al^nlic^e
%U
Denvicfelt
nb
ju
^dtm
^at
man
3(ufga6en fr bic
33elcf?c
fcl;n?ieri3t!en
in ber j?rieg*
f^rung
gcl^alten.
traf jinben
Srjaf^lung
ij!
mt
in ber
nicl;(
auf
feile
fef^r
f^kd^tm
^omini
m^
gegeben.
Siefer d()rift|leller
nur
eifrig befc^aftigt
bm
on(remarfc^ j tabetu/
wd^cn
liz^/
ba^
fen
er bit it)ijtoncn
glgel abmarfd;iren
i^in b.
l^.
am
im
iveitepen
gegen ^egnago
auf
famen.
S)iefe
SSHaa^regel
i|I
aber
ijielmel^r
f^b)ficn
feinen bei*
9)]aa^rcgel
liegt
alfo
gerabe
ba$ ^iHig'^
it?a
auf
beutet
25ett>e*
Ol^ne
bic
gung
fclbc
bm
en
glgel:
S)it)ifton
renier: ^orcarijja.
S)etmae^:
anguinctto.
errurier: 25ot)olone.
en
linfen glgel:
it)ijton
^atn;:
2{jjano.
SDlontrid^arb:
fBictor:
93lagnano.
SRajjagato.
13
194
ai5
S?m\>t(\mvtkv
d^crcr
wav
in
3fofa
bcffa
@cala,
imb
t>a0
Stsjano.
t>JcUcid(?(
mui) bcn
fc()fcd;f
1.
Qfpril
(jc==
ba
bic
5Bc(5c
fcl^r
tvnrcn.
9ltm
mf hm
^rilrPcnapparat px wavtctt^
18.
(^)la(f}t
SCtat^ ficf)t
mm
2(n0.tiff t>et
hei SJognnnp
3(f
cncrnl rap
bic
^ad)v\d)t t>on
bc(jn(}tc
bcm
3
9vc(f)fe>-
crl^iclt
er ftd;
33ataif*
itm bic
fd;
bort
in bcr borfi*
eine cjcnnuc
ir^cntgjTcneJ
ftd;
mit bcm
aber
Bc^
berlange
befcf^aftigte.
?Sflit
Qtrmcc
fcl6|T
fc^lo er jtd;
bcm
fonbcrn
mec
(njngreifcn
fein
cl^c
jte
gcfommcn
ttJtirbc
cm
bcfal^I
nb
in bcr
golgc ^cfd;iera
bcr
er
Opfeite
einjufd^fic^cn;
fc^icftc
^it
er
SWercantin nb ^op^
bcn
iagct
t)or
gltigcl
mit
t>cm
regten
bei
@t.
Jucia.
'JJoIo
ic
Verona nb
^nlba
gegen
gepanben ju
biefer
Sa^renb
^orrcfnng
bcr Wlajot
195
in
^ia granca/
madS?tc
500 efan^cnc/
ber
eroberte
j?a*
netten
mb
i|l
fttt^
ben ^efe^I an
^cfct)iera
mut^fidS?
jur
Qtbfenbung
25rtlcfengerat^e
35er*
ben
1.
^pdl
geit?cfen.
a
ber
t)on
bte
granjofen
tie
@c^cnb
fo
jwifc|)en ^cf(^iera
unb
muf(e
jtc^
^oj^citjodcrit
nhern
na(t>
nnt>
bei
o|fo5ono
feine
SJcrona
^tlla granca
tettung
@(^erer
brin^enb
bk
SRot^tvenbigfcit
nadj)
t)or
t>k
brei SKeifen
bem
linfen
gltigel
|in
um
fid)
gegen
Jvrai;
fronte
ju
ma^en.
Jjierauf
euerer
ftatt
bcn ebanfett
an^
bejfen JJfrai;
eneral SSicror
foll
fi^ auf
bm
recf;ten Sfilgel
unb 9)?ontric^arb
fe^en,
errurier
einju*
um
be
bcn
Unten gliigel
nacf)
tt)iebcr
^nttapubi nae
ieje
95e*
bk iDiffonen
Eenrrum
rtlcfen.
er
IidE?e
6|!reid;ifd(?e
2(uf|lcr[ung
burdf)
mel^rere
eneralflabeofftjiere
refo*
jurticf
gnociren.
unb
entbecften
2S)lagnanO/
23uttaprebo
tvurbe t)on
unb
EKafbon
grere
feinblid(?e iJagcr.
agegen
m$
lidS^c
ton Slantua
SKejjecane/ anbertl^alb
ilat)a(lcrie
tunben
t)n
angetroffen.
in
einer
&d)la^t aUenfaD
SEege
in
tjon
bcm
Slincio
unb
\)cn
bem
m(^ Wlantm
feiitem
abjubratigen
ivaren.
richtete
bal^cr
2(ngriffe;plane/
inbtm er
in
13*
196
einer
(^i(j,
ber
fein
fraiij6(tf(f)en
^^onfe
enffprcd(?enbeit
95rei(c
i)or*
bem
'^artaro
nb
bei:
cafa
ju geivinnen.
3n
troffen
bicfem
inne
ivnrbe
fofgenbe
^(norbnun^
ge^
ie
fod auf
crfTe ixc{.
(SiD. 9}]erc(mtin)
2Jaf. u.
10
@(f)it).
^oip
jn^eife
gcf>en
nb ben
redj^fen
ic
fod anf
8^.2.
8.^2
13
*
.
^Ra^nano gecn/ hk
^}ittt anjngretfen.
ie
brittc
Stobnm
('J)it)*
^opl^)
auf 5{jjano/
gftigefe.
jum
Eingriff be linPen
ie
foff
vierte Siel
(tt).
5ro(>(icf))
==
aU
^ofonne
folgen.
'2)icftinffe5?or.(X^tli.y?or^en,^o(Iern)
fott
12
12
3^3^" 3f^^^
^
5I(fa
umma
S^ie
jn>eire
47
23ar. u.
32 Qi^rv^
nb
i?ofonne
fofite
t>m
9fngriff beginnen
ber erffen
nb hvittm jr
tvwrbe
t>a^
Kic()tng bienen;
auf ben
gaU
cine Unglcf^
amfo
bk 2frmee
redten
benfefben
if^ren
Qtbenb
3fola
beffa
cafa
Ort
t)orbringen
nb
gfgef
btefen
fTl^en.
Sie
nb
it)ifton
(ic^
j?aim
follte
folgen
jtt)ifd;en
Sfofa
^opf>
beCfa
f?c^
cala nb
'S^ret^enjofe
anfflellen,
imt>
bie
2)it)ijton
S\aim
anfcf)tie^en
hi$
197
SSagnoI aubcl^nen, ^vhisU^
ftcf)
bei
im
jmeitcn
treffen
fagcm.
ttad)
euecal ypo^citjoKcm
Qtlra t^orpoufjir^n,
3fofa
jugki^
trfe
i)oit
9)ktttua beobachten.
t)Ott
SJerona
tvurbe
an^etviefen
mit 4
2Jatai(Ionett
lang
bi
@.
iotjanni ju ge^en,
liet;
in
ber
kuppen
aber
n)eldS)e
m<^
2(Ibarebo
gefaitbt
ivorbcn ivaren,
um
hie
Stfd^
ju
t)ertf^eibi5e/
foflte
ber
25ataittouen
bcit
g(;inb
i^pofitiott
fd^eint
bit
it>ijtn
^o^n*
jllern
en echelon
aukgen
auftjefledt/
man nur
al eine Sefor^nif
fann
t>a^
mx
t(>eilun(jett
tjorbrincjen
na<i)
Verona
gc^
fa^rbcn modf^^cn.
fd;einliciE?/
ie wat nun an
mit
einer
folcf^en
\i^
|t4?
^oc|?p unn^a^r*
ieber
unb
SSercfjtcfjticjung
entfernten 9Bog(id;feit
t)crtrucj
ber
ten man,
berfeinen
feine
fcett
ba
bic
(?rcict>er
egner
ni(^t
mcrflic(?
jareu/
an<^
ni(^t
tabdn fann,
entarten
ber
aber
freilief?
groartigen
bci^
fid)
Stefuftate
lie.
2ir tverben
biefe
fedS?te
jeigt.
auc^eff^rt tt)erben/
allein
e enrfraub
nod;
am
3.
bic
^eforgnip
ba^
bi^
itolonnenfommanbanten
nid)t
gef^crise
bal^cr
^dt
Vorbereitungen ^n
treffen/
wrbe ber
auf
bw
5, t?crfd;oben.
198
Sa
fTanbctt/
Me 5
fo
it?ijTonctt
ade
tjor
Verona
nicE?f
Bei
dmnhct
ein fcfjc
tann
bicfcr Oluffc^jub
tvo^I
al
notfymnbuyv
jofett
cifcf)citictt/
gran*
glu*
bcntt
am
^el nod;
freilid;
im
aud^
i|I
9)?a
mu nun
fonnfe/
STlid^teJ
fagcn
Dag
Jvrai;
bie
tifcl;t
iviffett
allein e
im
fef^r
gute Otegel
UJae? gef4)c^en
Urfai^en aufjuf4?iebcn.
immer bcfonber^
na4?gctviefen
l^ier
95eburfni0
bk
Dorl^anbenen
@(reitfraffe
um
fo mef^r t)eranlaf r
un^
nacl^
hm
6|?reic|)ifd;en
mjufe^en/ ba
jte
t)on
btn 87 ^afaidonen
nb 60 df^mabronen, bk
taiUone unb
in Italien ^arteu/
40 ^a*
28 @cf)n?abronen
^on
arnifonen
13
25atai(Ione/
4
3
@umma
g
lieu/
ftdE?/
20
33ataiIIonc.
fehlen
un
alfo nod^
ine^
20 ^ataidone.
cneral t. 3u^
ber mit
tt)ie
Stfdfjt^al betafc|?irt
wcvbtn
tt?ar/
^atte
tt?er=
wiv
am
han
an
fef^cn
beu/
hei
fc|)on
ivieber
ber
it)ijTn
^o^enjoffcrn.
einen
icfe
haben
eneralc
t)or
l^atten
aber tvarf4?etnlic|)
t^eil
i^rer
Gruppen
^efd;icra gclaffen.
95ataittone
unb
25atai(Ione
fein
bit
btm
Qt^an^en
bic
mc^Un,
i|?
fo hlichcn noc^
12 2)ataiDone fr
it^eldf^ce^
iva^r*
ein an*
fc|)einItdE?
mu.
199
ie
^a
greifen ip
fc^Ietibc
^iXHUmc fmm u
nid[?e
freifid[?
m)t
DcrttJunbertt/
^ic it>iitou
0(( od^
au^cfornmcn wav.
gu
bc*
hk$ ahtt
fd^tDer, l)a
hk
wat
it)ijtou gopl^
Sercit feit
fnf Za^^n
2[arfc|)c
6ei ber
tt)eiter
ij!
9Innec
mb Qu
ho(^
nur ein
^aar
gcpanben
i^attc.
3n
jcbem galle
bic
fonomic
md)t
ber j?rafte
fe^r
t)Ott
6jIreidS?ifc^en
gelb^crrn
bic
ju
(oben.
n?enn
tvir
Sctafc|>ement
feine
ber
O&crflen
@E?uf?ecf
tt)a^renb
mitred(?nen,
nadf?
c^Iad^t
mit
ben
gemacf?fen
^erluf?en
^talim waten nb
ivknau
fonomie
ment
t)on
60,000
in ber
ur
j6|lfdS?e
Q(rmee.
Difionen 2iKcntridJ)arb
@omma
ber
follte
Sampagna
nacf)
ge^en,
ivo
er
einen
'^l^eil
6|Ireicl;ifci;en
^a^t
granca
bic
glaubte /
bic it)i(ton
errurier
93illa
follten/
ge^en,
wo
7* bi 8000 prei^^er
fein
it)i|7oncn
S3ictor
nb renier
ber ^ojjo
aber
(ol^ne
gemein^
fc|?aftlid;en
23efc^l6f^aber)
fd;iren/
um
aU
eine
Q(rt OtefertJc
Qef^en.
ie
Ol^ne
bicfer mel^r
ganje
franj6(ifc|?e
Wla)t
an^
etwa
41^000 3Bann.
uns; tveitlauftig
bei
bem
cigcntlid^en
cbanfeu
fr eine blope
fcl;irflid(?eu
^orrcfung
al fr einen cigent
liefen
ivir
Qlnvjriff
nur
bcmerfcn
ba^
Kolonnen
eine
biDergirenbe
einer
enbi^en,
n^a^renb in ber
ber
ipofitiott
ij?.
tveni(j(!enfi5
hk
vidf^fung
Solennen
font^ergirenb
6ctbe
Z^zikf
mz
wit
feigen
tvcrben/
ftc
falben
SBeg
|tc|)
ungefhr in
25reife begegneten.
frf^
X)en 5.
gegen 10 U^r
festen
(idS?
bie
franjojtf^^en
nb
er(l
bk
c|Treic^ifdE?en
ivolonnen in SSKarfd^ nb
etwa
11 U^r
ie
flarf/
efTretd(?ifd;e
jivifcl;en
it)ijton
SDIercantin,
7000 SJlann
auf htm
flie
@.
iot^anni nb 3valbon
^on Verona
SQIeifen t)on
m^
gicid;
Verona/ auf
^ic^
tor nb
renier,
f?arf
ivaren.
So
Kdj?e
cntpanb
golgc
bej]en nattlr'
tt>ar
ba bk
S)it)ion mit
groem
nb
tt?o6ei
t^envunbet ivwrbe,
2)ie
6j!reic|?ifc|?e
it)ion
f!arf,
bie
itJion SRont
fd;on
in ber
il^r
omma
Campagna
ni(^t
abmarfc^irt/
tvar.
S)it)ion
angefommen
Srjl eine
Qluf :^aim
folgte
in
berfclben ivofonnc
hie
hie *2)it)ion
^d^li)
gWgcIe;
aU
l&attc
Stcfcrije;
allein
lieberlage
he^
Unten
bem grten
ha^
hai^in
wenbeu/
fo
aim
201
nur
hm^
Sr
Pnntc
nter Mefen
Umpanbcn um
auddE^tcn,
fo
wcni^ct ctwa^
Mcfer l>nv)
tvurbe,
fd^icfte.
(ntfc|)icbcttc6
gegen S)ehna
ofe
dm
^rigabc
ha
it)ifton 5?ontnc|)arb
miterjll^t
bie 55Koreatt
ben |TreidS?ern in
hk
rect>te
glanfe
ie
6jTrcic^ifd;e
it)tl]on
jTarf,
^afn;
nb 9)lontnd(?arb/
f(^ivtm
n^erben.
bie
nadb ^(bjug
ber
gegen i?aim
ftavt
Ma^
fein
35rigabe
eriva
10,000 SRann
gewefen
mufte
hk
oflrei^ifc^c
t)on SJe^
cubo OrlanbO/
eite
eneral
eine SWeile
rona/ jurucfweid^en.
n?eil
auf
ber
einen
58a(ailIone
l^atfe/
gefanbt
ctwa$ ivaDallerie
ie
|?arf/
6llreic|)ifc^e S)it)ifton
^l^enjoffern,
12,000 SDZann
erruricr
l^atre
c$
S)ii)i|ton
tf^ntif
n^ar.
Unter biefen
SJor*
ber
Umflanben
tl^eile
eneral ^c^enjodern
cntf^^kbmc
mc mt am
hk
recS?te
i^pofttion
becfcnben
if^n
mel^r
hk
Svotte einer
glanfe
l^attc
9vefert)c
jugett?iefen
n)orben
tvare.
ieeJ
t)crmodj?t
nac|?
ben
5I6t^ei*
Jung
^ia ^ranca
tvir fd^on
fenbeu/
ben eneral
oder
einer
renb/
ivie
gcfagt
l^aben,
@cubo Orlanb
n>urbc.
bcbrangten SitJifion
'^opt)
abgefdE)icft
Unter
ivcf^l
Umpanben
tvirb
bem
enetial
^of^enjcllern
er
So
202
encml 6(Icr
i)ic
^inc^
auf
S)it)iftott
&mmkt
linfe
traf,
bcr
er
fogar
ii$
^i^aflo
1 SataiHott in bk
bafo
ttt
Sr fam
nfang
ein
fyfti^c^
@cfe^(
mit
il^r/
tvefc^c
S^crlufTe fr in c\p
(jroftcnt^cit
beJ
nb
tt)obci
t>acJ
bctaf(^irtc
33atai(Iott
bie
gefangen genommen
tvurbe.
Sa
ilrftc
eneraf
5[ubcnung
jerflreut
tvaren,
fo
fonntcn
fie
n?irfett/
\>kU
t>a$
fic|)
me^r glaubte
efec^t
biefer
U^r
l^atte,
errurier rcfte
bejfen
egenb
beiben
or.
bei
btn
i?oIonnen
be
linfen
glgel
bod^
bie Sortfct?ritte
t)on
nid^t
waten /
bei
efmasJ
l^attc:
jtdE)
aber
il^r
t)o(Ifommene6
@Ieicl;geivict)t
jTattfanb/
berlage t)ern?anbelt.
3tIeJ
namlidb
it)i(ton
SOtercantin
iren
einer
i>i$
in ^ager
SJerona fortgefe^t
ber
ber
f^attC/
fanb
jte
bort
bk 4 ^ataiU
lonc
25efagung
(tfc()
tveld^e
unter
lang
Ratten
t)orbringen
unb 8
@c|?it)abracl;te
bronen ^ufaren.
iefe betrchtliche
SJerjlarfung
bk
SId;tigen tvieber
Qtlei
jum
teilen.
ber
bk
Slugd
S3erona
bcmcrftc unb
ba^ efc^t
immer
naf^cr
jtc^cn fa^/
mfyn
bctt
er t)Ctt
bcr bei
tfa
bi 'S>a\>ib flef^enbcu
im(ton
5r6I^(id[)
QJataittone
nb 6 @d(?tt)abmien imb
ging bamit
franj6(tf(^ett iiftonen in
hk
linfe
Slanfc
cn
bciber
SScrlauf be
cfe^^te;
naf^cc
tt?el(^e
jtc^
niut
enttvicfelrc
fonncn
mt
Z^dk
xii^t
ngcben,
tveil
bk Erja^fungen
(
jt(^ fc|?eint
baf hk
gemefen
l^infcr
wat
mb
gegen
^omba
renietr aber
il^t:/
benit
auf biefen
DTadf)
fafft Jvrai;
6j?reicl;ifd(?ett
in
ber
egenb
i)on
@.
ioi)aitnt.
bec
fc^neff getvorfen
mb
bann
@. icanni
nidS?t redS?t
f^idt
fid)
lngere g^it;
man
i|?/
aber
mc
men fonneU/ ba @.
entfernt
unb
n)ie
ijT.
(Stfdf)
getvorfen
tt)orben
3 K^^m
gatte
tt)ar
ber
Srfolg
gegen
biefc
beiben it)ijtonen
dn ganj
entfdfjiebener
unb
barum
entfdfjeibenber.
SSal^renb ^vat)
i^nen
mit 8^ hi$
9000 SDiann
^aj?eler
SOIercantitt
t)ielIeidS)t
eneral
t?on 'S:omba
dm
bie
granjofen muten
ciligll
t^ren
Dvcfjug
antreten /
tjerloren
8 ilanonen unb
ivolonne/ an
feinem
mld^t
jtdE?
ber
Oberf! @d[?u|Icc!
an*
mit
fd;fo/
Scilla
eneral
ivrai;
f^atte
bic
S^erfolgung
feinen
unter^
wav
(t)ermutl^lidi?
mit
204
einem Zf^dk bct
Dvcfcrt^e)
jurticfgcfel^rr,
ud(?
iio(i[?
mn mUf
tt)ie
wit bereite
l^abe/
bcr
@cb
ju ^tiffe ju fommcn,
2tf t>a6 Uttglucf il6cr
t>ett
franjoftfi^ett
einbrach)/
feine
f^attc
bietet
t>cn
bei
bcr
cigenriidfje
D{efert)e
laffen.
bcfifnbficS)ett
Untcr^
ttjurbe
ftu^ung
t)urct)
himn
elma
fcf)icftc
Jvaim
^inlanglicf)
d^crer
baffer
an SJloceau ben
9vcd[?t0bett)cguncj
5Sefel^I
bem
burc^
re4)ten
glgel
bur(i^
eine
cinei-
ju
^lfe ju
fommen.
9vefert)ctt
^ulfe
in
@df)fad^( fann
man nm:
nb
i>m
ifyn ob ob er
fic^
red;t
bewegen
ober nic^t
clbp
n)rbc
um
ba
eine er
namhafte
ber
biefe/
dm
t)iel
t)on
bem
@d;{ac|)tfe(be 3Jicror
fein.
2(Ie5
entfernt
wat,
JU fpat
gcfommen
flcf?
feuer ba&
Iid(?e
immer
mel^r in feinen
^ucfen jog
bic ganj*
befal^I
er
tem encral
gfugcte nac^
SDIoreau
S^igafio
be
linfe
bm
'S^artaro
jurcfjugef^en,
@c|)lacl;tfcfbe
auf
Hm
bic
2{rriergarbe
afiJ
unb ging
Dvcfultat
nad(?
ber
d[?(ac|?t
vuar
t)on
citen *ber
3800
&zitcn ber
205
19.
5(tba.
iHcfii t>er
crr
Sivaft
ctlittcnc
S^crluf?/
gcfc|)tvad[?tc
mora(ifd;e
mb H^
ju
gtijlid;
verlorne
OHincio
bleibe.
jcg
jtd;
6.
hinter
bie
931onnelIa jurcf
7. bei
oiro nb ^^ojjolo
ber ben
9}Jittcio.
^tat}
tjerfoigfc
bic
franjo(tfd;c
9{rmcc
nid;t;
^^'^<^
feine
S^crtrnppen
bcfe^fen
am
6.
9)?arj
^f^f^
cafa,
5i'<'tt<^<^
ic
rate
9]af>e
be
9)?incio
it)cf^I
nb bk Qfnfnnft
Urfadj^en
biefc
beeJ
enc*
SJlela
tvaren
bic
plo^lid^ctt
3^er|?ummen
be
bllreidE)ifd;ett
^db^cnn.
piel
SIela
ben
(raf
eben
biird;
cnvcrbenen Sxufyn
auf
feigen
tvcfitc
bk 25rcfc
^aleggio
offenflctnb.
be
fran^ofifc^en
^eere
be
i?emmanbo$
jlanben
Ihaben
fie
h\$
bk ^bba
if^n
fyn*
tvol^I
uejufrejben.
nid^t
9?attgel
an
^odmad^t
t)or
fonntc
abf^atoi/
ba
er
einige '^agc
au0brcf[id(?en
25efer^I
jum
9(ngriffc
bcfommcn
nb
ein SJorrcfen
hi^
mit bem in
Qtber
'Sifrol
ber
bic
franj6|lf(|?c
n^d;
tJier
Za^
gen
bic
micj?
tednng
l^inter
bem
Sttincio,
m
fid;
|td;
Ihinter
^bba
jnrcfjnjief^en
SDiel^rerc
baju.
"Der eneral
^knau
n>ar/ tvbrenb
206
henkelten an bcv tfc|) jutrugcn,
t5bcr
bkfcn Sf
m^^'
gen
mb
wat
bm ^o
prciftc
hinauf
er
hie
bctbeit
otJcrnolo
marfc^irt.
auf
er
citc be
^o mit
btefem
grcfem Srfofge,
inbem
md;(
acin
bk auf
tt)elc|)c
in SJcjtcl^ung
auf ^enc*
rate an @efc|)ih^/
mb
etrctbe
na^m,
bfc fid)
3^on ber
eneral
anbern
dtc
n^aren
t)on
*2:i)roI
au ber
2Bufajlctt)itfc^
tn S^iefet^al
hie
^bvo
mb
ber
ine
^al Samonica
felb|!
(obere
bit fttatz*
bc^
linfe
5DJaifanb
brol^t ttjurbe.
(nbli^ Ratten
tvenbeten
<Sdt)Iad^t
bie |lreidf)er
in oIgc
ber
f?arf ge*
jlrategifc^en
t)on
SJaleggio
fogar bie
bercitei
fie/
mt
ce f(^dnt/
gefunben l^abeu/ fo
bap
jle
im
Mc
eine
biefe
Umpanbe
fdjjienen
bem eneral
niii)t
d[;erer
tt?irf fame
^ert^cibtgung
l^alben
bce Wlindo
jujulaflen,
nb
um
ni^t Ui einer
er feinen
befc|)lo0
Dvcfjug
glei^
%bba
t)on
uer
fortjufe^en.
en
^efdE)iera
12.
Qlpril,
nadjjbem
er
bie
arnifonen
parft
nb
eneral
SJlacbonalb
aufgeforbert
traf
l^atte
feinen 2(b5ug
Oviicfjug
aue Unteritalien
t^orjubereiteu/
er
bm
na^
{dh^
ivotlte
mit
bem
rcdjjten
gfgel
ber SSHarcaria
nacf?
Sremona
207
(^cl^cn;
allem
bic
hcfcv^li^cn
^a^vi^tcn
'3:i;roI
tvcl^c
er
t)on
bem ^Jorbringcn
tctt
ersieh beflimm^
i^rt
an SD^oreau
QJefc^l ju fcnbett,
breciatter
frafe
jurcfju^c^ett/
nacf)
fonbern
SDlarfd^
ber 9(foIa
richten.
(am
El^iefe)
^ontet)ico
(am O^Ito)
fanb
ju
a
t)on
feine
SDioreau
^icr
feine
S^auffce
mb
bk
fo
9egc
ber naffen
^at^tc^dt
fe^r anfgelof?
waren,
(jerict^en
(>o(^cn
rab
ber
benn
h\^cn
wat
mb
bk 9(rmee gegen
@cE?erer aufjubringen.
.
r>
20.
d)
t
u n
9.
im
^la^e
^infer ber
i|T,
fc^r
groe
^egnago
t\>enig|?en
unter
bm 1799
ffattjTnbenben
^er^altnijfen/
tf^unlid;.
ein
SieJ
redete
jum
Ufer
biefc
be 'Janaro
hco^idtm
9}?ora|!e
ba^
ber
Stfd^
unb
mad;en e unjuganglitt/
fic
nterl^alb
ni4)t
me^r
eine
fonbern
alfo
ftd;
ju
bcrfd)reitcn,
gcl^abt
wobei
bk
an
(?reic|)er
DoKfommen
bbmd)
gcit
l^aben
wrben
einer
Qtucr*
bem befamen
bm
Stcfen gegen
ifere
bk
2(pcnninen
3^erbinbung6=
nid;t
bic
fonnte
alfo
wol^t
bat)on
Dvebe
fein.
Oberfjalb
SSerona
berjugel^en
^attc
in
^ejie^ung
benn
auf
bic
SJerbinbungeitinic
nod;
mel^r
efar/
wie
208
ki(i)t
tonnten
hk
)|!rcid;cc
burd^
eine
SScttJcguncj
bfc|)ncit)cn!
gctJ^ciftcr
\>o\:
Dcit
^^cfcfjicra
folc|;cr
jcbcn
Sicfjug
niu*
So
bergang
eine
mit
'Sla^t
iubcm
ben
bie
bic
^alfre
bcr
^rmec
Verona
2(rmce
getvann
tvenn
jie
nb
fttdd^tm
onbcre
ba^
ebouc|)irctt
t)crn?e^rtc.
SBemt nun
audf)
Sfalfu
bcn
ha
franj6fifd()ett
mttli^
ntcrbe^
bcrtjang
irgcnbitjo
nb auf
au(^
tt)irflid[?
35rrfe
fo
hi$
t|l^
nae
oberhalb
flar
ber
tat>t
unter
(herunterbringen
lief,
boc^
ganj
ha^
tiefen S^er^altniffen
tl^eile
bk preid^er im
enffc^cibenbjlen 3Jor*
feflen
blieben/
in
ungetrennt ,
mit einem
t^punftc
\m
Verona,
2(rmee.
jtfc()en
a6
n^ar
fein
prategifc[;c6 dxcfnltat
na^
tvel^em
man
2tber
flabe
fo
auferbem
angefef^en
al
n:^entt
ju pafftren.
bittvdbun^ ju
tveil
3n
ber
&vatcQk
giebt/
man,
geneigt
4)ttJierigfeitcn
abfoluten
Unm6glict?feiten
ju
machen/
bk
dn fejTer SlnJ^altpunft fiir ba$ vafonnement iverbe. So mag f4?ivierig fein t)on ber trape mn 9{ot)erebo in bic Sbene S^erona ju fommen one bcn Ort ju pafftreu/
aber unmbglict)
ift
c$
natrficf)
nicf^t,
n>elc(?e
jic|?
fd^on
male mit
einer it)i|ton
ber bcn
Rtd;tung
it^ar,
lat
bod[)
barauf
fd;fie^en
209
affett
SBaffctt
m6)t
unmglich
mac^f.
t>icfe
2tllcm
mm
tt)tr
hk& m)
fo anfe^eit/
fo(cl;e
muflen
tt>k
c^ivicrigfcit tod^
immer
al eine
bem e*
oberhalb
Verona
man
n^enn
ftcf)
jenen bergang
mtnli)
ber
egnec
S^au)j>tma(i)t
i^at/
imfgepe(I(
felbjT
nb man
gegen
in
Verona
(bcm
Stnjaei
nternel^men
ober tvenigflens
ber
hctmgmbc
Samn
aber
t)on
3Jerona
hi^
^egnago
bic
jm bergange.
a
noc^
SWcra|ie/
\m
2frcole/
on Verona unb
ni^t tjorgcnom*
fajl
an<i)
men
3et)io
eine
ttjerbcn
tann/
fo
n?irb
ber
bergang
auf
jn?ci
cinjelnc
fnfte
t)on
bcfdf) rauft/
mb
Qllbarcbo.
S)a unter
fold^en
Umj^anben
3(rmee gegen
foHte
ift
einen
berlegenen ^einb
bcn bergang
crjtt)ingen
Itd^fcit
unb
it)urbe
nur bnv^
eine
fc^r
grofe moralifc^e
SBir l^aben
tvtteu/
wonach
ber
franjojtfi^cn
2trmee
Italien
fo
bit
Dertl^eibigenbe Stelle
il^re
gejiemte/ unb
ba^
an^
um
mer at
jlarf
teung
l^inter
bem
SDIincio
fel^r
ivar
nb auf
biefe SSBeife
S9lacl;t
an^^
gleid^en fonnte.
2lber e6
bic ^ort^eile
tit)en
ij?
bic iicntt
iveld^e in
bcm
gtt^ecfe
liegen
t?on
ber
Slirffamfeit
feiner
gorm
14
210
(crfc^cibctt
Sflidf^t
mt>
|te
in
Mcfer
bk
ba^
bte ac|)e
iriiflid;
ftd[?
leugneten ,
bcnn
bcr
fo
ofc
pc
nacf?'
i)eriomen d^fadS^rcn
jte
im
3l^<Jbc
O^n*
t)cn
fclbjl
S^orjiellungen unb fo
i^ncn
immer
al
mfle
SBa^r^
auf
Stb*
alef
fd|)einlid;fcit
gelegt
tverben.
3^3<^^^
freitvidi^
ber ^ertl^cibigung
furbitat/
ju bleiben
feine
fc(?eint
ben SicuUn
dm
ob
csJ
glcid^
jtvei
S)lotit)e
bie
bm
bk
)|?reidE)er
nod^ unt)erfammelt ju
ba^ bergetvid^t
unb batnit
bie S5Ba^rfd[?ein{id^fci(
iftf
tt)ie
cinc^
^it^c& ju aben.
&ic^
bit
bon a
ii^n if^n
quelque chose;
'at
JU erfed^teu/ fo giebt
tvenigc alle
noo
man
t)iel
ni^t
f\x(i}cn
foffte/
tveif.
felbf?
tt)enn
man
ni^t
red;t
bamit
anjufangen
2ir
muffen
un
alfo
bzn
bie
eneral
Sntfc|)luj]e
bcnfen
<xn
ber
&f^
ju
unb
mit
ber
Hoffnung
bitfcm
tromc
dm
berlegen
i(?.
fragen
ral
tvir
nn$ nun
Xioa$
einem
franjbftfdfjen
ene*
ijl
unter
fol^en
fo
e6
burc|)
25eivegung ju gett)innen
fud^t,
^egnago mit
unb mit
fonjl t^ereinigter
^a^t
211
bk
fcmMict)e S^avi]>tmad)t
28eid^(
eittc$
fUu
jtc^
geben/
fo
ft4>
ber
fdf)
ju
o^ne
einen
ber Beiben
Page
genl^eit
jn
^abtUf
tt>ith
^iemanb o^ne
fr tl^unlid^ galten.
<iber
28ar
t)on
bk
6(!rei4)if4)<^
^auptarmee
ein
in ber
cgenb
nic^t jn
^egnago gelagert/
fonbcrn
fo
tt?ar
bergang bort
erjn)ingen/
er fonnte
terfud^t werben.
Sben
tenber
biefer
ga
'S.^eil
tt)ar.
ber
6|!reic^ifc^en
t)on
2[rmee
ber
S^Ial^e
t)on
fegnago
er Dvaum
%nago
ftc^
bi 2IIbarebo be
an^
mnn
bit
bergangmittel fer
bei
ber
^anb
ftnb.
d^erer
f^mb/
ate
er
feinen
Sntfd^Iuf
ben
n)egen
beei
bergang6puttfte6
l^errn
ju fajfen
^atte^
6|!rei4)ifd^en
gelb-
^egnago
mute
bort
t)on
abjubringen.
Qln^etbem
war
il^m
ireftorium
aubrticflidE)
l^in
bem
linfen glgel
bie Stfd^
auf ju Witten,
um
mit
?e Sourbe in 35erbinbung
ju
fommeu/
t)erfudE)en.
runb
Snblic^
i^atten
bie
flrei^er
oberhalb
alfo
95erona
ein
orp
bicj]eit
ber
tfd^/ wel^e
gefdf^lagen
werben
fonnte o^ne
ftd^
14*
212
j
t)crtt?lcfeln.
Unter
tm
&^uijc
lie ftd^
bann
fc|)on el^er
'^wav
j?anb
bieg j?orpi5
(tcf)
in
allein
ba
bie )|?reict>er
erjl
entfci?foj]tn i^affen/
fo fonnfe
fein
man
ft'd;
tt?|l
fagen ba e^
e mit
einer
md^( tm6ent)inblid;
fel^r
tvtirbe
ujenn
man
fc^eint
am
tie preidf^er
^aprengo
wnb
erlitten
in
ber
Slatnr
ber
@acE?e
war
inmier
fein
nn?i4)tiges^
SxzfnUat
Sa
Wm
tvar SOkngel
Urt^eil unb
r
ha^
l^atte
geglanbt/
top
ben
ge*
2ll er
bei
^aprengo
fonbern
fid^
gef^^lagen l^atte
nb
bicfe
m)t
nad^
Smli
nac|)
teid;t
beiben
ging,
fcnnte er
fagen
ba
fonjl tvrben
l^aben.
r mute
nur
mit
DviDoli
lajfen
inncl^alten,
unb
nac()*
bem
^id)t^ bort
bk iDion errurier
Za^
^c^cn S3erona
fdfjon
a
8
Ul^r
ba^ &cfc^t
beenbigt
bei
^aflrengo
9)?or*
gen
nodf^
um
3^^^
ivar,
f^"^^^^
fo
war
ju
allem
nodE>
5)em
ben
^5
^^
wal^rfd^einlid^
2Benn
entwe='
fo
&\t)a$ unternahm,
iii
bk Sbene,
nod^
nid^t
fonnte er bo(^
nm
fo e^er
gewi
fein
c$
mit
213
t>ei:
6ci 5Set)iIacqua
tl^utt
ju l^abcti/ ate er
tvcl^I
mb
^^^^^
crfaf^rc
l^abert
mute
ta
tiefe
(tdS?
?Slontti)avb
jc^t it)ijfe/
gcgett
3
af
^^^
^^^^^
^^/
*^^^
^'^
bi
ftd^
bctt
gatijert
^itta^
9Zi4?(
gel^ab( l^abe/
ha
mit Sinbrud^
madi)e iiatU/
jurucf*
bcr 9lad;t
t)ie
abmarfdE)irte
iDol^l
nicf?t
mb
aJleifen
bieJ
ju
fte
bod^
mtct 15
18 tunbctt
2)ec
cbanfe
oberl^alb
&(^cvM/
SSerona ju
ttad^bem
t)iel
(tc(?
il^m
beim
jeig*
bergnge
fett/
@cl;n)ierigfeiten
vc^t$ abjumarf(J;ircn/
^atte
jtc^
mn md)
cinm
bei
fegnago jn
t)erfud;cn/
laflen:
1.
ba
t>it
)|?reid^er
bic
egenb
\>on
^egnago ganj
t)er*
t)crlaf]en
mutzet en
2.
ba ba
nodi)
unglucflid^e
efed^t
id ^aflrengo
inen
nb e jag^aft macj^en
tt)urbe;
3.
ba
noc^
(Bttoas
jur
3Jefriebigung
be
irefto*
rium
tjcrfud;t ivcrben
mn^tc
(Entfd(>luffe
oDte
fd()einlid[?feit
aber
bc$
t)on
biefem ju
b.
einige
fo
Sal^r^
(Erfolgt
crtt^arten
^.
fein,
mute
bcr
2(bmarfcl;
feine
untrer jglidj)/
nac^bem @c[)erer
ben 28.
hm
27.
i^age
ganj
erfannt
l^atte/
gcfd^el^en
^c
um
fo
fo
me^r
l^eilte
me^r
.Grfte
famen
&cin
bem
3fb^
marfd;
am
beabfic^*
214
2ir
gelb^err
gtubett
alfo
bag,
m^btm
95ef]erc
bcc
franjojtfc(?e
ben
gunfligcrt
laflctt/
SKomcnt jm
ni4?(6
orfd[?reiten l^atte
tf^un
Hvfdmnhm
bei
er
fcmtt
in
afe
Scilla
^tanca
eine
teffung
in
ju
nehmen/ blo
ju
bec
2(b(tdE)(
feinen
tt?enn
egncr
biefer
ilngzm^dt
eine
erl^aftcn
nb
atlenfatt
auf
ngef^icfre
2fr(
t^orginge
bat)on
Stufen j
stellen/
entf^eibenben
efedE)fe
aujnweidpcn/
inbem
er
ftc^
l^in(er
ben SSKincio
jurucfjcg.
i|!
fefjr
tt^enig
ju
ber
giatrlic|)pe
war,
f4)on
am
26.
mir
ganjen
biponiblen
t)orjU3el^en/
um
bk ^ranjofen
ftonen
anzugreifen.
ivurbe
auf bk 2
biefe
"^M*
feiner
fein
unb
mit
X)ie
&d)la(i)t
Don
50lagnano
ijl
unjireitig
taftifc^
eine jiemfid^
merfwrbige Srfdj^einung.
UJieber eine gro^e
@ki^*
gleidE)
ber
Um|lanbe
ftatt
^dbc waren
2(ngriffe tjor,
ungefhr
jTarf/
jum
beibe in
j\olon*
nen
t)on
abwecl;fc(nber
ifjtc
tarfe ju 1 unb 2
fo
it)ijtnen.
il^re
525eibe iiattm
^tontz
ftavt gewenbet
ba^
lete
Dtcfjuglinie/
Verona auf
ber
einen,
^In^d
ber
lag.
^in
aber lag
tt?cfentIidS?er Unterfc|)ieb
ixm 2?epen
fttd^tt
bann ba^
jte
fxd)
aU bk
in
granjofen.
lajfen
jtc^
Sie
ber
i?auptDer^a(tni|fe
ber
@d[)Iad^t
an^
na4)|le^cnben
^igur
berfe^cn,
fo
ber
jeber
trid^
ba^ babm)
bic SJer^alt*
ber
rarfc
fic|)tbar
werben,
215
^vbi^lid^.
jcnafv.
3op.
aim.
Slcrcantm.
9)Jon(ric^arb.
cfmaeJ.
rctttcr.
gragctt
jofeit
tt)iir
bk
rait-
bie
@4)Ia^t Dcrlierm
ftnb
t>iefe
tf^eite
bcm
ftt
ie ?:ruppen ml)c bk
)preid;er:
gegen ic(or
Wlam.
ctttja
X)iefe
beiben
S>it)ijionen
tvaren
aber nur
t)Ott
iefe berlegenljcit
216
3000 Sann
tt?cbe
mu^
fid)
95etra4)tng
fommen/
ftc
aber
fo
an
gmig m(^(
@ieg ber
nfc^t
tt^enn
l^tn^creic^t
i^ahm
it)i'
einen
(tonen
entfc|?iebenen
bie
beiben
eral(en
folgende
Umpanbe
it)ijttt
Hmit
2.
i?rai;
t)n
ber
nb bk
jt4>
3000
bei
Srtann
n(er Ober(!
jenafi;,
bie
tv\t
^ornba
al
mit
?9Tercan(in
Dereinigten/
crf(^einen
^ier
gegen
ber
jtc^
einen
"S^inb
ber
fd^?
fc^on
in
jtbt^
ttm '^u^anbt
efed^f
@d(;n)ac|)ung
bringt.
bejinbef
bk
mit
ie
fpatere
in
2fmvenbng ber
'^citf
DvefertJe,
t>a$
berfifugeln
ber
ijl
xcmn
mt
fo
m^*
brcfen
burfen/
aber
immer dn
fel^r
tvirffame
gerner
mufte
bie
biz
Uibtn
benn
nid^t
franj6jtf4)en
it^ijtonen
mglich)
einnjirfeU/
biefer
tvar
tt?ar,
fe^r
ba^/
wmn
^fa^
ba
Oberpen
jenaf9
^omba
nid^t
Ebenfo
benn
jum
"t^eil
fo
.Jvrat;
ju
fd^lagen,
ber
efaf^r
in
bie
tfd^
getrieben
ju
ir
2iber(?anb
nic^t
auf
Um*
pan^c ber
redete
glgel ber
franj6|Ifc{?en
2Irmee gc*
217
fi^Iagcn ivurbe,
f(^rci(ctt/
ee;
oBgW^
SSor*
benn:
i^re
5.
t>te
it)ijtctt
errurtct:
tt?arenl>
na^m
Svii^tung
gegen
beiben
bie
^\M
nbern
Sranca,
SKoreau
m\i
bcn
Siifiottett
nac^
it)ijtott gopl^
ging;
merflt^)
bitjergent.
S)a nun
6.
\\xt
2Jett)egung
in
nb
on ber
ga^t unb
\it\x
^er^altniflen nad^
Xioxaxi
Sladf^tl^eil
benfen
a^nlidf^e
S^ort^eile
\<xXii
j^rai; jie
fd^on errungen
biefe
Urfad^en
l^aben
iren
Urfprung
\w
ben
beiberfeitigen ipojttionen.
tt^ar,
n)ie
n)ir fdS)on
gefagt
me^r fr
geeignet
afe
fr eine
^ij[(x^i
tt)rbe
1.
enn
nid^t
\x^
einer
@dS)Iad^tenbie!po|ttin
man
ben
^auptflo
tt)o
auf
einen
^unft
gerid^tet
feiner
\<^iw
ilraft
er
nidE?t
jur
DolIen
nttt>icfefttng
fommen
fonnte.
^\xo,
hyXHXt aber
ber 3fn-
griff SJictor
t)iel
unb renier
ober
ab|t4)tti4;
\i(k^
unabjt4)tlid^/
\i^iva
^aU
weldj^e
ti(K\iyxx6;i
unb
nadE?tl^eiIige
t\itx\,
aSer^altniffc
fd[?tt?a4?ten/
l^aben ivir
gefe^cn.
2.
ie
(ttiott
OveferDe
nid^t
njurbe
\xx
man
(n einer c^Iad^tenbipo*
ben gall
gefegt
^^bcn
gtei^?
t)on
218
a\x^ in bk cr(?c tiic ju fornmctt. ic war aber elma &(^tvM 9vefcrt)e; er f\m
^mft
'^iiiU
attc
fte
5tt)tfd^cn
bcibcti
bctt
glii^cln
anbcrtt
nac|)rucfctt
laftcn
ttn
dmn
ober
bamit ju (crpu^cn,
bk
gctvefeit/
aber
fr
tt)ar
es
HS
in
eine 'Slruppenmafle
fann
ni^t JU
jtvifd^en
nb ^erbinbnngforpsJ
fein/
t>a$
Se^tere
ttJrbe
wenn
bic
preid^er
ic
l^aben/ ben
if^t
opreic^ifc^e
ie5po(ttion
tvir
gcfagt
in einem
gaUe
ganj unenvartefe
f^an\>tfa)li)
in
fe^r ju &tatun fommen h)o man auf Umpanbe traf, ^mt 25eutfamfeit lag bem gurcfalten ber it)i(ton ^o^en^
babm^
in
tilllTanb
gebot
afe
er feine ivrafte
felben
jcrfireut
f^attt
unb
glgel
tjer*
53eforgni
einigt
l^atte
einflofte.
2arcn gopl^
mb
^o^enjottern
fo
mm
entfd^iebenen
@ieg
crfoct>ten
ber
ganj
t^erljtet
2Jebenfen
au(fe
12,000 SKann
Mmj
bit grere
gufaf*
ami) jenaft;
nod)
jur
3\efert)e/
fo
ba^ Don
ie S5e^utfamfeit
lag t?on
in
ber
gi^rung
ber
er
Q>^Ud)t
p^
ni^t^
219
fe
er
Victor
mb
renicr
bcftcgt
^af(c,
gegen
bie
Bei
95((aprcbo
fte
fec|?tcwbe it)ijtott
elma
bann
n?anb(e.
(Sr ^atte
t>er
unfehlbar
aJerglcidS)
mitgcfcfjlagett
unt)
n)are
bicfe
Srfolg
c^ne
gcopcr gen^cfen.
bie
&tatt
mittel 6a*
um
t)on
ha
au
fi4)
unmittelbar
gel ju n?enben.
a
bod^),
fann
man
tt?enn
man bk
&)U(i)t im 2(uge
l^at,
nic^t t)erfennen
baf
bie |!retdE?er
JU ^ert^eibigern itjurben
t^eibigung,
n?elci^e
fid)
iege
1.
beitrugen.
enn
glugel
feinee^
ber
in
re^te
ber
^ranjofen
ttjurbe
gefc|)lagen
Solge
eigenen
5>er
^orgel^en,
^va\j&
md;t
mit
^P
be6
einem
^<^*^
6preic|?if4)en.
^cile
ber
in
2(nfaII
9vefert)e
auf
biefen
S%^^
in
eigentlich?
bcm S^arafter
butd)
ber
ber
^ert^eibi*
gung t)orfommenben
i\t
2tngrijfe.
eine
SSBirffamfeit
namlid^
ba^
Vorbringen
ber
granjofen
crj!
2.
Derbreitet ttjorben.
SinfTuf rd)cn bk 9]a^e Veronas
i^at
ift
er
^aht
bah
ge*
3.
"Der ganjc
tt)irffamen
red[?te
^l%d
ber )|?rei4>er
Icifletc
feinen
in
ber
Ver*
ba^
r^eibigung/
unb e n^ar
3ururfn?cid;en
unb
bit
rcfwar-
^^itgeminu/
welcher
als
ein
eigentl^mlicl^e
jcigte.
220
21.
an.
utvaiJonj greift
t>ic
tiag
5D?cfa
bctt
9.
9(pril
bcr
ofTrcic|)ifc|?ctt
2trmcc
anf am;
blieb
ben
11.
(raf
bie
itJijtott
0
bei
ein.
tc 5(rmee
aber bi
2fn
jum
14.
In
if^rer
jte
(Stellung
hd ^i\ia granca.
bet:
biefem
Za^t
eine
ging
^aleggio
SReile
2)ie
'
2(rmee
^atte
eine
nbere
ntl^eilung
erhalten.
ie iDijton Sercantin
brigen
\\$ ber
t^ert^eilt
ivar
aufgelojl
unb
unter
bie
ivorben.
Sie ^auptarmee
beflanb
mm
Jvaim/
gro^li^.
ie
5SHinciD
i cito
t)or
tiber
ben
bilben.
er
SHantua
unb
6000
j?or
^efd^iera gelaffen.
,
ie ganje
6(Treic[;ifcf)e
^on
fc^en
9Bufa|]bn?itfc|)
SSir
im
2iberfpruc|?e
nadb ber
muf
t)ic
(Sic erwartete
erjTe
J?olonnc
ber
rufjIfcE?en
^nn*
i?aifcr
bearmee.
Dom
gran^ id
OHm, 22,600
22 t
mb
(r<tf
bctt
14.
3(pcil
ci.
ntcc
^Jfefe^I
cffcftt'De
bc
citeral^
vofcnberg in SJerona
3^^^
tarfe betrug
aScrona einige
aber c
3:age U0.
17,000
Stan.
@ie
rul^tc
en
ivirfdb
itt
15.
tudu eneral
bie S^iefe
ijoir
0
nb
mit bct
fe^te
jtdf)
6flrcic[;ifcf?cit
^Mnt^avhc an
mit Sufaffc*
S5crbinbug/ ^o^enjllem
aUt
rucftc bi SKat:*
cma
an ben Oglio.
2(tt
biefem
Zage
traf
utvarom Im Hauptquartiere
bicfes?
ju SSaleggio eiu.
bcrul^mtett
SKanne un
ba
bie
allgemeincu
ivir
nid^t
ju
unb
(Snttvicfelung
flirten.
feiner n?unberlid(?en
riil^rcn
^nbii>Malitat au^gerujlet
5Se*
muffen
ein
tvir
Stimmen
natrlic|?en
einig ftnb/
baf
er
SDtenfdj)
einem
feurigen
SBideU/
groper
i?raft
be
ber
Sl^arafter
in
unb iefem
^erjlanbe
ttid^^tige
waVf
t>tn Jvriegen
l^atte.
@c|)ufe gemad^t
nijfen
einer i?riegft5^rung
gegen
franj6|tf($ie
Qirmeen
nic[?t
roe 2BunberIid;feit
einer
Mtnng
fo jufammengefel^ter
'Sl^atig*
Golfern e
ip/
oft @dE)U)ierigfeiten in
bm
2Beg
fteffen,
fo
bermann ba^
jene SBunberlidf^feit
mei(?en
angcnom*
mene
2(ufenfeite ber
inge
beeJ
n^alten
unb
nid;t bi in bic
lie.
S^aupu
cntfd^eibungen
bahci
^anbelneJ
bringen
SBcnn man
annimmt ba^
Golfern ber
ein
in SJejiel^ung
auf
bic jufammengefelj*
jivifc(;cn
teren S^erf^altniffe
ge*
hilbcun
enerafpab/
an
bejfcn
pie
fer
gebifbeter
22g
cttcral
f trift
rott)0
Sl^afTcIer)
(!anb/
2D?anc|)c
crjeucjt
^abcn
jvirb,
mau
mit
babwrdf)
bcm
ju
iiibiDibuclIen
nf^e.
^crbknjlc uma^'
tjodfommenflc @c*
ouf
feine 5S}cife
bett
Ser
neralpaS
rci4)t
tric^ti^jTen
9(njtd[)(cit
nb
runbfa^en
ttictit
i^itt
bk
aue^gejetc^nefe
dmv
grofen
aucf)
ba ein
(tc^
t)or(reffIidi)e
iJemicfefnbe
berfelben bcigen a(
3*
jirument
nic|)t
entbehren fann.
einen
fo
S^abm and) hk
(?reid^ec
unrer Mva\)
b 9)kgnano
S^re
gereid;^/
ieg
ujurben
erfdS?fen
fte
ber i^ren
SBaffen
tt)aroit)
juc
bod; ol^ne
'S.rebbia
u*
nb
bk &d)la<^tzn
tJon
cr
eigent^umli4)e E^a*
i(!
barin
ni^t ju Derfennen.
@ hergingen
feiner 3(rmee in
no(^
t)ier
"Sage
efje
utvarom
benu^te
OfjTjiere
fie
ftd)
mir
^etvegung
fe^te.
ruffi'fc{?e
um ber hm ^ajo*
2)ie
eine
af
ubel
aufgenommen
tt)urbe
fann
man
n?^f benfen.
hk anbern
al
umm^eit
havin
an.
liegen.
ne gurecf^nt^eifung follre allerbing wo^l So n^ar ba^ t^a^ auf mt anbere 2fr(
1796 mit bcm 3ge
ber englifc^en gfotte
bem ^^uer
aScife
feine
aubrucfte.
SDlutl^
ne
anbere
9tnfpr4)e
mel^r
an
bm
ber
'itruppen
au^^jubrcfen
ivtSrbe
2Birfung
d^ti^an l^aben;
aber
man mu
biig fein/
e l^aben groe
5elberren
SEertl^j
oft
auf ^feinigfeiten
einen ganj
bertriebenen
gefegt
unb
groen @4^fa4)t
223
tt)u^erIi(]bct'n?eife
aufeenommcit
ut>
tva
In
ein
Ubm^mQk*
jtDif4)en
jivei
mcnt gebort
l^atte,
fo fartn
man
tiefe
grofe @4)(a4)tcn
eingeengten
tfuSnngen
ni^t
ei^imal
aSa^rcnb
nwarow
ejrerjirte/
tt)ar
^oenji>(Iern
bi^
mb
^atttf
\m
frher
an belabenen d^if
befonber aber
dm
m^tio^t
t)Ctt
an
bem
t)cn
9Kanta
jurucfgel^enben
^^ontontrain
45 2Bagen
gemacf?t.
en
er
pen wirb
brad^ &\x^avott>
mf*
anrucfcnbe
in bec 6fireid;ifcl;en
35/600 SQlann
17,000
'
umma
ypicrunter
6* bi
7000 SRann
bk
mit
t)er*
jlanbcn, i^re
angegeben.
pc^)
ie
fal^r
o(?rcic|)ifd[)e
t)ertl^ei(t
alfo
je^t ngc-
^ei
36,000 SSKann,
11,000
..
.
eneral (Blmi^
SDlantua *)
\)or
@t. Julien
illenan
^efitiera
6,000
4,000
am
untern
^o
*) ^{c5
unt)
ij!
t)ic
eigene Slngbe
ter >jlreicr;cr;
to aber 11 ^ntailTonc
fo miiffcn
8 cl)tt>abrcnen
fnnen,
mU
Uid)t
Im
geflogen fein.
224
?:ranport 57,000 iSKantt.
Dvccfjtte
ttJir
baiu
ftSr
bk
it)i|ton
^o^cnjodcrtt
6,000
cr
^crlufl
t>m (i)la^tm an
. .
...
13,000
5DJa4)t
76,000 3)kn.
f!arf
ie
gctvcfcn;
6(Trctc^if($c
2JKad^(
tvar
84,000 tSlam
4000
jtnb
mtct
2Bufaflott)itfd)
bajugefommcit,
ttb rucf*
arnifonen j rennen.
oBgfcicf)
Sie
rcr t^tt
d[?e*
^anb nur
cmic(?(c
bcn Oglio
fortgcfc^t.
9tfe rtamlicl;
Sei ^otttet)ico
Sloreau mit
bem
ftc^
(ug
unb
c
gefolgt
fafj,
fanb
er
9IadJ)tl^eiIe
fr
bk
for^
n^eiter
fonbern er f(^6pfte
feI6|I
am
Oglio
ivrbc
biefen
galten
feinen it)ijtonen
gfu
Ealcio
unb ^afajjolo
i^inauf
inbejfen
euerer mi(
ftd()
f^on
gerumt/ ^c^enjoDern
t)er|idE?ert
be bergang^
Don SKarcaria
f^attc/
fo
fonnte
jtc^
nur
bei pii\>t
@. iacomo,
SBeg
jtt?ifd^en
re*
fle
in
ber
^la^t
t)on
ila^'
nb 8000
in ber*
nad^ ^efc^iera nb
fd&ott
l^atte,
fo
mup
(le
t)on
bm
rcftvartge
ivefenen "Slruppen
gejogen l^aben.
eie
225
ie wat
nb ^ic(cc
in
bie
'2)it)ijtonen
crrurier/
rcnier
gctl^cirt/
bcren jcbe
au 10
^ataimm unb
bem linfm Ufer
25atai(Icnett
9)^otttctc|)arb
10
bc
unb
ein
@4)tt?abrottctt
etafd^ement
t)on
Ufer
be
ju
^Of um
l^aKcu
in biefer
aufrl^rerifd^ett
SSewegungeit
tm
gaume
tvelc^e
ba
erfc|?einett
ber i?Ieuaufc^e
l^atte.
Gruppen
egenb l^crDorgebra^t
ft(^
umarott)
fe^te
ben
19.
itjm
2(pril
in
^Setwegmig.
eine
er eneral
gnodrung
l^a|Ieler
^a((c
;
juDorberf!
Dvefo*
torgcfcl^fagen
1
er
antivortete
barauf:
Des
reconnaissances
je
nen veux
Des
Maqu^ffJ
tf^cifo
bttfopper, voil
2Btr ftJ^ren
bit
mil
ber
ftc
bod;
fer
(l;arafrerij!ifd^
mnn md^
t^eife
jebcr
in
gelbl^err,
ber iuft
Entfc^eiben
iviirbe,
t^at/
^auptfa4)e ebenfo
ett?i(je
l^aben
weil
wit ba
gefag(
Stcfopociren/
wie
wit fd^on
anberwo
6j?reid^ifc|?en
ie
nato
aitjantgarbc
folgte
in
am
19.
nad^
af!eneboIo.
25ie 2frmee
brei
olonnen
t>it
nac^ SonatO/
Said*
unb SOlonted^iaro an
^i^icfc^
^oJ^enjoDem ging
X)en 20.
blieb
bit t)erbnbete
Qtrmee jlc^cn.
fic
3n
fo
ber ^Slad^t
jum 21.
brac^
n^ieber
auf*
ie
3(t)antgarbc unter
Ott/ unterpt
t)cn
wie
bic
25rigabe
SBufafloivitfc^
3Sreda
226
DOtt t)crfdE?tcbcctt
jofen
c0
ju l^alten
angreife,
^ieh
hm
S)ie
9frmee
felbfl
folI(c
t^rett
5Diarfc^
auf e^iart
erreicf^en
am
21. ju
Ef^iari
fo
tt?eniglTeneJ
SWeilen
jtub/
tvar
affo
auf
eine
hm
Oglio
abgefel^en.
or ^recia
erfc()tett
lief
er
SJoujef/.
tvefc^er
hm franjojt^ hm ^(a^
hkf^
bef4)iefen,
befef^f
l^atfe/
aufforbern
nb ha
ilntwott blieb
anbcrt^afb
jtd;
@tunben fang
nb
95efcl^I
biefe
ju
(liirmen
93efa^ung
mebcrjumac{;en;
,/bentt
mnn man
fo
jugepanber
wrbe
in
jebem ^Jtocfl^aufe
t)erlieren/'
l^alrcn
nb
man
baburcf?
Jeit
nb 3WenfdS?en
ieeJ
bem
rfftfd(?='(rfifc(;en Jvriege?^
t^eater
b ha^
fo
me^r
a(6
bie
Eitabette
ein
ganj
3nbej]en
wat
biefeeJ
im
ber
fanbe;
hie
ernp^aften 2{nf?al(en
franjojifcfjc
eneral
ergab
Dla^mitrag
m 4
U^r.
ie
tt)i|tott
Ott
SHela
xt>ei^ten
i^atte
feinen SarfdE?
hei
fel^r
fc|)fec|)ten
awfge*
i?oIon*
2Begcn nb mand?crlei
^vtm^en
tvo
hie
im
hie Slletta/
jr .^alfte
be6 SBege
fortgefe^t/
er
am
Stbenb
227
Jpale macl;te/ n^oBci \>cvmntt}Ud^
t)iel
in
wd^ct bk fcute
fo
tttarfd;irt tvarcn.
aufgcbrad^t
ba
l^ore
er
3^
Se
baf matt
beflagt,
baf
bie
Infanterie nafle
befommen.
ij?
@o
Za^^^
er
SKarfc^
gewefen
jum ienj!
be gro ma4)fi5|?en
JJaifers^.
nem
er
rofprec|?cr
n)iber
baeJ
btn l^o^en
ien|?,
t)erlieren.
afe
ein
Sgoip/
tvirb
^inf^ro
ilommanbo
geittJerlup mflen
bk Ope-
rationen
tJorgenommen n^erben,
ju laflen.
*).
mal
i\t/
ji4> refolligiren
2cr
{d)tt>a(^
m efunb^eit
bem ^od)t
jeber
redf^t*
^talkn
fo tjon
mvbcn.
(m
X)ie fogenannten
3\aU
fonneur
f bnnen
bei feiner
3(ugen*
S^adi)^
maa
brucf!
i|l
(namlidf?
coup
d'oeil),
unb
ba^
i(!
genug fr
biemal."
2In
biefem
95riefe
biefc
tt?ol^l
3]ic|?t
nb
aud[)
nur in fofern e
anbere
SSJlittel
giebt
bie J?raft
bc$
tt)ie
Oberbefel^l ju jcigeu/
einem SSKanne
uwarow
2In
bem
^lage
tt?o
bit
%bba
nad^ ^ecco
am omer^
@ee, renier
15*
228
garbe nad^
?ct)i.
im
bei:
<Btid)c laffen/
f(^Ie4?tett
Mc
er
m^m
t>cr
grunbfofcn SBege nb
SJcfpannungen
n?
bie
nidS?t
forfSringctt fonntc.
aller
eremona/
i^atteti/
^ranjofcn liebcrlagcn
bat)on gerumt tvcrbett/
fpa(
getroffen.
ftc(?
3(re
fotfre
fc|)knT9|?
aber
bk
traf
Slaafregefn
beit
tvaren
ju
^oen;;oCferrt
11
bie
25efa^ung t)on
200 SDlann
gefangen.
iren
SSKarfi^
ie
Ogli in
t^erbunbete 3(rmee
bie
fe^fe
an
bm
egenb
SBufaffon^iffcl? ging
auf
?ot)ere
58ei ^alajjolo
9{rriergarbe |?att.
cfed[;t
^ott
tieral j?rai;
biefer
jnrcf,
Dor SOIantua
nb
^efc^iera,
tJber
ben
eneral
^(ena j bernehmen.
<Bd}U<f}t hti (Jaffaiio ben 27. Slpril.
Sie
ber
9{rmee nic^t
anjntretcn/
nenen
^nfmU
in
f^alt/
fommen
n?ieber
fo
mandf^erfei
3rrngen
bm
bzm
^attc
titi'^
J?oIonnenmarfd[)en t)or/
5Dteilett
ba^ bk Q(rmee
jwtfdS?en
nicf?t
bm
etwa Dier
hctva^cnbm 9vam
ber
3(bba
nb
Ogfio
am
ba^
24. 2{pril
erjT
nod^
bie
ganj
jwrcfgefegt
mb
ben
25.
JlorpeJ
fofgenbe
^^nfte
nehmen fonnten.
ie
ftd^
Ovwflen
hd
?ecco
alfo
t)om
aM^er(?en
(infen
229
9BufajTbtvi(fd^
betr
%bba.
r mu
auf
alfo
tvol^I
beir
fel^c
eyceutrifd^ett
EKic^ttttig
?ot)ere obberufen
wotbtn
fein.
Ort gegenber
t)Ott
'irejjo,
^opl^ gegenber
Wltl<i$
Zvc'oio^Uo
Don ^aprio.
(gm
2)etaf(^e^
ie
t)erbnbete
2frmee bebro^te
eine
alfo
bk
2{bba
t^ott
^obi bi ?ecco
auf
trerfe t)n
einige
"trejjo
10
SOteilen.
^I&^e
tt)ar
^auprmacf?t/
jtt)tfc|>cn
t>klki(i)t
'Sreioigfio
unb
ganje
rufftfcf)e
alfo
mcf^r
ah
tin Srittf^eil be
anjen
m^
er
?ecco fanbte/
um
einen bergang ba ju
erjii^ingen
wo
n^egen
ijl
ber
een
gcrabe
am
in be ^r*
^atUn
i^re
genommen/
tjiel
um
burc^
bk SJert^eibigung
^lu^c$
fo
^zit JU geminnen
bk an$
erwarteten ^erjlarfungcn
m
ber
ftc()
ie ^bba war
in
'^dt
anber
a(6
auf
bii
ftnb
25rcfen ju 6erf4)reiten.
m
hd
ce;
bcn
^0
betragt
3iuerbem giebt
aber
frcilid;
nodS>
ftrafcn fhren /
unb auerbcm
ba^
bei
mein
Sluflfe
t)on fo
geringer
95reitc
dj^Iagen
einer
^ontonbrcfe
mit
feinem
groen
J^^^^wf^^anbe
Dcrbunbcn.
28a
einiger*
^ma^m bk
@cf?wierigfeit be bergangen
mmd^vU
ip/
ba^
23
hk
ift
eiitgcfct^ntttcti
mb
mit einem
fel^r
ber^o^cnbcn
jtdf)
rec|)(en
Ufer,
nb
ahmm
|te^t
Un
ftnben.
bte
^nbeffen
2(bba
ncdf)
man
n?oI
ba^
biefe
c^njierig*
feiten
nic^t
ju einer
Dert^eibigungfa^igen
]^64)|?en j
einem
"^lerrain^
nicf?t
berlegenen S^inb
olfo
feine
S^atU ber
franj6jtf4)e gelb^err
Ifo
am
nacl;|?en
nad^
^ailanb
'5:rejjo
ful^rt,
2Jrcfen jerflort,
gel^abt,
^obi unb
fi(^
aber
l^6c|)j!en
eine 95rigabe
biefer
um
ba^
fo
2Infel^en
ber S5ertl^eibigung
fnfte
ju
geben,
'^eit
wmbt
er
t)ielleic|?t
gewonnen ^a*
elegenl^cit j
felbfl,
fei
bit
c^
am
gluflfe
tveiter
im tanbe gemefen
feinen
ju nadj^tl^eiligen S^er^altniffen
of^nc
Dvcfjug
nad^
SiKailanb
^erlup
affo
anzutreten,
nic^t
foI4)er 9Biber(?anb
nur
t^unlidf)
fonbern
md)
tati^U(^/
man mu im
bit
.Kriege
h namhaften
egner
glffen immer
t)icl
auf
S5eutfamfeit be
ftcf?
redS?nen
unb e
alfo nic|)t
Ieic|?t
aulaffen
fte
wenig*
man
Dertl^eibigen.
wa
tl^at
Sr
Dertl^eilte
Utvagmbcn ?ange
inbem
faboifjtere
fi)
nac^
ber
egenb Don
bic
fogar bi ^iacenja
aubel^nte,
Victor in ber
egenb
Don ^obi, renier in ber Don Saftano aufpellte unb errurier ben
231
?:rejjo
l^in
htdba^tm
Ke.
1>e(afdE)cmctt(
mttv
l^abcn
SOlttfric^arb fid)
tvir
fc|)Ott
auf bem
ahtt
gefaxt,
aitberc
t)on
4
tt)0
35ataiDotieit
ivurbe
fogar
im 95cltlm
aufgcf!etl(/
ba
ba Oglio
t)er*
^af
b'2(priga
mi( einanber
apcr(tctt
ttoc|)
10 SHcilen om
linfen
^ci Eaflano/
t)erfc|)aiijte
itcco
mb
?obi l^aften
bte
granjofen
fc eine
QJrucfenfopfe,
eine
SDkafregel
bk
beabjid^dgfe OffenjiDe
geeignet/ in
bem
Doriiegenben Satte
einer orriid^en
nun ju
SSerrfjeibigung
biefet:
fnfte jwang.
fonnte
n?ol^I
Sine
fc^reiten
fol[d;e
9)la4?tt)crtl^cilung
ba ^ot^
ber
SJerbtinbctcn
ni^t
anber ate
unju^eifel^aft
<^^
bbd
ofyxc
ivrben.
3
tr
ba^ @d(?erer
am Za^c
bic
beft'
bem
Eingriffe
ber ^erbnbc(en
proDiforifd^)
am ^age
ber
mc
@d;on am
^cfcn ber bic
t)crgebli4^.
bic
^tan
^rcfc
@mvarow
bei
bie
SufatToix^itfcl;
^rit)io
232
2,
bk
it)i|Icncn
Ott
mb
gopl^
hi
'trejjo
mirtcljl
3,
SOZelae;
mit
bm
ffftc
in-
bm
bem
4,
bergang
i)on
mit ber bk
SJrucfe ju bringen
Ovofenberg
ein
fottte
erjtt^ingen/
etafct;ement
Eomo
ii^
fenbcn
^anptma4)t
ren,
bie 2(bba
^aprio
l^inunter marfd^i==
um
a
giebt
jtcf?
?ecc t)on
t)on fclbjT,
^aprio 5
baf
it^enn
5DleiIen
entfernt
i(?/
fo
er^
bm
^mtt
tt)erben/
^ag
frf^er
na^m/
nod^
gleicf)
bem bergange
jldf)
jur Lieferung
t)ereinigen
bee;
entf4)eibenben
@efed[)te6
t)on ^ecco
mit
einen
i^nen
fonnte,
S)en 'pnnft
l^atte
aber
Za^
frher anjugreifen
bk
feinbltd)cn j^rafte
bann
burcf)
eineei
?fli)t^
bergangen
f4?iDierigcr tverben
man
berg
nad;
bem bergange
ber nac^jTe
t\i)t
5Beg jur
wk
n?eit
fo
gern
jum
fo
2lbfdE?neiben/
t)on
auf SD^ailanb;
17,000 9)Jann
tt>at
ber
brigen 3{rmce
biefen
entfernt ju t^ahm
fo
ein bef|!anb/
unb
mugte man
fr^
ivie
mogli^
lo ju werben fud^en.
S)ie ipofttion
folg augefl^rt.
uwarown
tvurbe
berall
mit Er-
@c^on
bem eneral
fd;neff
2ufafloit)itfd^
einer
ju*
$5rit)io
ber bic
233
Sfbba ju Ivin^m
er
jtvei
mb
fi'c^
fo
t)ortcifl^aft
aufjuf!c(lett
ba^
l^icc
3tngrijfe
bc cneralabjufanteit
&mlktf
ber
fommaiibirtc/
aBfct)(a3ett
mb
ih^n
bk ^bba
l^tnauf mdi)
Ql^imtc erfolgen
fonnte.
m)
bct Srja^Iung bc
e*
^omini um
tvo
biefe
biefe
',cit
bie
trfe
t)Ott
25ergamo ber
ge^t
(alfo
2a
25etvegung
ber ^alfre
feiner 1)it)i|ton)
hbmUtz^
crjafjlt
jte
un ber e*
frtif^ere
neral
^omini md;t/
fr
bie
t)crmut^(id; ivar
t)on
burdj)
^e^
forgniffe
egenb
26.
Saffano
t)eranlaft
tvorben.
2JI
5Dloreau
ben
2{6enb
um
(aidon bei
Zv^o
jener
ju
[aflen,
jugleid^
l^in
befc|?Icf
9)?orcau
bk
3frmee
befahl
nac|)
egenb
me^r ju
t)ereinigen.
Sr
ju
marfcifjiren/
Victor
md)
md^ iobl
tt^ir
3n
benfen,
bicfcn
25emegungen
muffen
um
bk
alfo
bk
franjo(tfdS?en
it)ifionen
begriffen
35rilcfen*
n^a^renb
X)ctaf4>ement
i^nen
fopfe t)on
befe^( hielten.
^ei ben
El^affeler
in
ber ?Slad)t
%vmo
fo
beginnen.
Obgleid[)
norf^tg
waren/
bamtu
feine
eine
bod)
tregcn
ber
fcljtgen
li^
6 U^r 9J?orgen;
^offeu/
ba
aber
felbp
'>lrej50
fonbern
l^atren,
arnifon
fo blieb
^m
bi '^age^
)f reid;er ^inc^zn
hcn ba^
gehrige ^Baraillon
Jpier traf
ba$
234
Safaiffott auf
6j!rci4)ifd;cn
bk
bei:
^Mnt^avbc ba wdkvt
it)ijtott
fagtc
ciligfl
te
Ort
fo
n?ar oc^
im Scftfircn nb xvmbt
l^crbcigcjo^ett/
bap
jtc^
fcd^t
famcn,
tt)c(4)c
1)11)1110
renier
jtt)ifd(?ctt
^pojjo
nb a^aprio
fc[?ott
^efrig
cntfpann.
cr
bmd)
(Erfolg f(^icn
jtdf?
ba$ tcmbmhataion
t^erlorcn,
bk
fcinblid[?e
^a\>amc ganj
ate
bcr
encrat
<w*
f^a(lelcr
mi( bcr
crfTcn SSrigabc
bcr Sii^ifton
^^p^
fam Hb ba
cfcdj)( ^crfTctc
bctt
obafb SKorca
'Slrcjjo
bergang
bcr
)ftmd)(t
bei
crful^r,
cvfamtc
er balb
unb bcr
reucte
bei 33rit)io
nur
ein
nrcrgcorbnctcr
fa(fc|)e
bc=*
)ticf?tung
gege*
Ben j ^aben/
(falben aSBcgc
im
bm
er
35efcl^I
jn?ifdf?cn
23rit)io
unb
j ju
l^alren,
bcfc^^leu^
il^rcn
5Rarfc|)
ciligf!
ju renicr.
^ier fanb
ba
er
ba^
im
{eicl;gett)i4)te
unb
obglcidf)
fucccfltt)c
gegeben
bod;
i^attc/
bk bcn
fo
l^arrc
bk
eben
reau
i)on
fcl;tt)in
bclnber 23cgcijTerung
ju neuen
%n^
(irengungen
genblicf
fl^rtc.
9)Jorcau
bat)on
forfgeriflcn
fein,
e^e
er
bk
2)cfrad;rung
in
anjictc ba^
rier
^ktct
ju fpat
QJcfcf^I
anfommcn mtbC/
mcl^r
@erru*
fonnte.
kt^tt
ober gar
entfc|?(op
tm
jtcf?
gebrad?(
tverbcn
crjl
jum
Kcfjugc
aU thm bk
25rigabc
bcr
it)ijIon
^cp^
anfain
mb
bk
>(Irci4?er
einen neuen
top
tj^atcu/ bcr
in
235
SJcmirrng
t)Ott
lva)tc unb
tib
(tc
tiotl^igfc ftd;
13 cfd^ti^en
2800 cfangenm
nb ropeflo/
naf^c bei
ie granjofen
Svitortofnal nocti t)or
leipete
bert
Rattert
eine
^albbrigabe
^inttt
bcm
iefe
bem
eigenflic|)en 35rucfenfopfe.
jlreid^em
fange 3Biberf?attb
efdj^l^en
unb
tt)urbe
nur
jtdE>
30
enblid^
genot^igt
felbjT
jurcfjujiel^en.
^ier ^attc
jte
einen
Sfngrijf
aufgehalten/
3[rgob
t)on
af
STlad^mittag
um
an*
4 Ur hk Angabe
fam unb
in ben
^rcfenfopf
rrfte.
hk
fivcid)zt
hm
wo man
nid^t
fi^
aufe^
diuferjte fd^lug
unb ber
gefagt
l^abe/
ob
&nwavm
ift
ft4>
fi(^
auf biefem
n)0l
tt)ar*
fnfte befunben
f4)einlid^,
aber e
tvirb
an
unb
baburd^
crffarlid(?.
hk
ungeivo^nlid^e
Snergie
biefe 2fngrijf
fx)
im
Svcfjugc
nid^f
hie
boppelten
lieberlage
einer
urfprnglidE)
10,000 SWann
nidf?t
jlarfen
50lac|)t
fonnte
SDZoreau
an
2Inbere
ber
benfen,
al
hm
SKailanb
anjutreteu/
*)
m;
ta
er er
aber in fotc^en
pUen
tiefe
oft
*MUft
nid)t
t>ie
2al)r()eit ju
fagen;
xm\>
tl)ut,
gegen bie
j^rcic^ifcf^e
SIngabe
in
ou^l)rc!(id)en Sinfprud)
fo
ijl
man
fte
n)ol)l
berccf;tigt
ber ^auptfac^e
fr ml)v ju I)altcn,
wenn
aud)
iclleic^t,
mi
^erwuiu
236
fc^ott
ni^t
mc^r
moglicj?
wat/
tia^cr
btt
SKcfjo
gc*
^crt
mugtc
a^ictor tt>ar/
tt)ic
fi)
bem fnfte
t)on
^obi
fo
eine
35rigabe
feiner
bzt
^mut^atbc
SJrigabe gar
fonnte,
(ibgclop
nidE)t
tvorbctt/
ba^
er
mit
imitm
@(i?IacE)ffeIb .marfdE?irett
fonbern
nacf?
feinen Oicf^ug
^ambro
SRoc^ granjofen.
ging
e$
bem
linfen
glgel
ber
^erberio S^alt
mad)m
wit
t)on
bem
unb
biefen
tjon *3:rejjo
befe^t
tro^I
ftnben.
unter
UrnfTanben
einer
benfen
baf ber
t)n
?ecco
I^64?jlen
au
^albbrigabe
beffanben
l^ier
f^ahm
whb.
er
tap
fommanbirte/ mi^tc
ben
bei
^rit)ie
bergegangen tDaren/
unb ba^
biefer
aus 2?eforgnip/
bm
^ojlen
t)n fecco
nidS^t
mef^r in franjofifcljen
Rauben
f^atte;
jug auf
omo
felbjl
angetreten
er
glaubte unter
biefen
Umjlanben/ n^enn
tt^rbe, nid;t
in
feinem 25rucfcnfpfe
nacl)
berwltigt
ju fonnen.
me^r
Eomo fommen
trme
am ^nbc
fanb er e raf^*
fein
einen
unn^en 2ibcr(?anb
ganje
5{rti(Ie*
ji4?
Setafc^ement preijugeben.
rie
ber Infanterie
fcf)on
auf
tvar
Sr fanbte ba^cr feine Somo jurcf unb fd;iffte bem ^eccofec ein. a omo
c^e
er e
crreic(?te/
mit
tt?irf(ic^
terlajfen
fo (anbete er bei
237
Slcitggi/ gin^ t)on ba ju iJanbc 6er ^ofejja
unb Lugano
ba tvicbcc
hie S:i\mo
ein
an bcm
bet:
i?ago 9)?aggiore,
fc|?tjf(e
ftdE)
unb fam
Mrona
|;um franjojtfi^cn
^ccrc
bce 27. in bcit
@D
SJcjt^
bei:
famcn
alfo
bic 3vu(]ctt
im ?aufe
efec^t
^erberio.
t)en
errurier
28. Sl^Jril.
crruricr
blieb
anbert^alb dUldkn
jtt)jfd;en
^rit)io
nacj?
SOkilanb
ber
^t)ba
liegt,
^kt
l^atte
er
u bem
Siereinigungpunfte
tcung
er=
(r bacj^tc
ftdf)
Dermutf^lidE?
auf
biefe S3eife
linfe
*5.rejjo
n?af^renb
jurcftricb.
biefer
bie
fo
)(Treic|?er
9]ur
fann
man
fein
unerfc|>tterlid^e
Verweilen erflareu/
tt)al^renb
tt?urbe.
t)or
%%
gefodi)ten
2a^rfcl;einlicl;
brigen 2(rmec
erfolgrcid[?en
Qtlle
in
ber
gehrigen ^erfajfung
ft(^
ju
einem
SBiberffanbe, nur
j\:olonnen
allein
umgeben/
fic^
unb e
eine
i^m
ju
alfo
nur
barauf
nad^
^erge*
anjufommen
allen
in
^erfaffung
fein
feigen,
um
ii^n
jTarf ju
wie
il^n
ein
gel
im
SiJJeerc
ju
tinber(?een.
jtc
m
er
ber fejTen
teHung
lie
ju l^alten,
Dcrflarfen
brei
@c|)anjcn
bie
aufwerfen
ju
unb
bur4?
ba 2(ufjie^en einer
2D?lfcl;teufe
t)on
Q>citm
bic
hd
"^rcjjo
bergegangenen )(?reid;er
na(|>
tt?anb*
ten
(ic(?
bie
^t>H
abtvart
238
mb
fo
9cfc|)al^
ba errurier bcn
gatijeit
27. nic^t
blieb.
uivaron)
l^at(e
ffe
feine i?olon*
v\<i)tm
a
ttt
SBufaffomitfd;
an^
bem grfcfge
be
efe4)t
mb
ba^
feine
tellung
i^m ui^
fetbf!
^dd)tigfdt ju t)ent)c^ren/
fo befc|)lcf
i^n
ganj
'-^^cil
t)on
ber
&ciu unb im
bem groem
gegen*
aber
ber
juganglicE)en fronte
ber
blieb.
3" ^^^^
in
^W
fanonirten
pdf)
habe Zf^cik
mb
3u*
feine
f^attc
t)er*
biefem
3eitt)erlu(!e
bcn
Untergang
egner erfennenb.
bic
97ad[)bem errurier
fo
tt?ie
^dt gehabt
einjufel^en/
fo
allgemeine fage,
er
feine
eigene
langte
am
3lbenb
ju
fapitulireU/
unb
gcf4)al^
e
ge*
'Slaufer
^ier
3500 SZann 2 enerak/ 250 Offijiere unb ^c^m 4000 SOlann mit 15 efc^^en ba^ en^e^r jirecften.
efammtt)erlu|I ber hiermit beenbigten c|)la4)t
t)on
t)Ott
er
eajfano toat
85ertt)unbete,
fett
1200 efangene;
biefelbe
2lnjal^l
&dtm
'Sobten
ber
^ta^o*
t)ermut^lid^
t)on
unb 95er*
wunbetett/
gegen
einige
30 e*
239 ic ^aitptarmce
fcffimg
bei
tcr
^aimMm
tlber
^attc
am
28. i^rc
jtc
jog
in
cucral
2BfaflftintfdS?
SSimercate fam.
.22.
^etracl^tung.
9ir ^abctt
t>er
ber
ba^
^crfal^rcn
Mbit
Zijiik
feie
mt wm^
ju fagcn.
25a
9(t)ba
bie S^^^wj'^f^
hmtcn
tie
ernflKc^
ju
t^ertl^eibigert/
n^ir
fd(?on
gefagf;
ift
man
ft(j[)
ni^t
weit
auebej^ne,
bamit
man
t)erliere/
unb bamit
man
aw^ Don
jtt)ei
ortl^cid^aften
.^atfen
^el^abt/
bk ^ranjofen
fo
n>are e
i^nen
t)ieUci(J;t
bk hd
'^rejjo
[R6gIi4?feit
^ertjorgegangen.
allein
t)erfud[?tc
nid[?t
a|
bk
(Treid[?er
fann
man
feinen
auc^
tabefn/
ni(i)t
bk a<^m
SBiberjTanb
tvelc|)e6
aber e
getrieben
fd[?eint
l^at.
ba^ er
(iin
ttwa$ ju
@cfc)t
ate
Unternel^mnng nur
at/
rec|?ter
mu^ ^dt ah
fommt
an fl^
fo
24a
Srfolg
ijT.
red;fett
ba er
Spalb*
bcn
eticral
Moifjtcre abmarteu
bap
eine
hvi^cibc/
bit l^inter
bem
10
Dtitorto
mb
im
SJrticfenfopfe blieb,
n^iber*
biefe
einer
5)lacf?t
t)on
ober
fer
(?cen
n)rbe
tarn
ee^
tvar
aucf)
<mf
ber
Singe
aber
an xvmn
t)on
bem
Eingriffe
Ui
Zvci^o bergegangenen
follte.
)(ireic|?er
S(tt)a
ertDartet
wztbcn
SMoreau
al
einen
mnf (e
^^crfud;
alfo
ben
Jvampf gegen
biefe Wla(i)t
mt
bztvad)tm
mb mc
er
fa
baf
immer neue
i?raftc
i^eranrucftcn/
jtd^
juriicfjie^en,
ee er
ie rrategie
fd;lie0( ni(^t
mit
bem
fit
um
ba^
ber
gelb^err
bie
DerfTcf^e
fann
\>on
Sa
i|I
trc^ affer
im ^aufe
nid^t ju entfcf?ulbigen.
i|?/
Sa^renb
t)on
(Stellung
regel;
i(I
JU
je
nehmen/
if!
immer
eine
^aa^*
burd;
e in foIdE)en
gaffen.
SEBenn
alfo
aucf)
eine
"^dt
lang
fo
Sfioreau 35efe^l
if^m
fein
bo(i)f
mufte
nad?bem im Verlaufe
if^n
mehreren (unben
t)on
geinb gegen
ilanonenfeuer
anrcfte
feine
mb
er
am &tzn
al
1^6d;ll
ba^
l^orte,
ganje
ia^t
erfd^eineu/
in fold;en ^acii
aber,
alfo
in
^acn
wo
bit
frl^ere
auf einer
tt?eni'
241
ivenigcr
au^gcfud^fctt
rede
gemi
ju
fjanhdn
fe
gar
nidS)t.
(Ein fol^cr
@mnbfa^ mvbt hm
l^abctt;
t)iel
cncrat
ju fpa(
atntkv
nadb
5rti
^apri 9cfr(
gett efe(|)tc
m bcm
rtod^
enie
feine
9t5nj!i(jc
SBenbuttg ju gebe/
feinen
nadf)
aht
ber
ni^t j fpat
aSBenn
um
bie
Efjre
nb
Stuf ju
ber
ftd;crn.
erbunbete
Q(rmee
9tnfunf(
uvlot unb
ire SSeivegung
nid^t
fo
hm
19.
2(pnl anftng/
fo
ffrenge
braudf^fe
rid^ten.
bodj?
afferbing
wk
uivarow
geit,
um
jtc^
SJom
19. hiB
jum
bem ^age
ber d^lad^t
t)Ott
9)lei=*
ben Ogtio/ ben @erio unb bie 2(bba uberfcf?nr(en unb tim
@d)la^t
(ieferten.
^ier
fann
tnm
tca^tlid^
nid^t
bet
tangfamfeit ffagen.
ein S\otp^
unter ^ol^enjollern in
ij!
bie
Q\ii^tm$
benn
fe^r ju billigen/
wat
tvar ni^t
(^eile
ju glauben/ e
Um
ber
alfo
barauf an
bie SSor^
unb ba^in
ge*
^brfe ganj
ft^
fnfte
fd^neff ju
bema4)(i*
aller 2(r(
fiiglid^
geu/
tt)o
man
Dermufi^en fonnte.
9(uferbem fcnnfe
alle
biefe J?rp6
6enu^(
tt)erben
um
t)om ^einbe
etttja beabjtd^tigfe
glu*
t)er(eibtgungen ju umgeben.
35ie
immer
fcl^r
bi
auf
"Ziefe
ntfenbung gebort
bie
fdS?ein(
in bie
bergangen unb
un aUerbing
\>on
16
242
Zahd
fccco
jit
fei.
Iau6tc
man bm)
bie
bermacht
j foimen,
bei
tett
bergang
Uttjn?eifelaft erjwingeit
fo
muf(e
ftd)
bie
am
27.
biefe i?olontte
egenb
t)on *Jrejjo
fc^on
genhert
l^aben fonnte.
aSBenn
e^
jii
fr
bte
^raitjofen
irgenb
ein
^littd gab
bie SJer*
mit
Wcf
tnbem
fcunbeten
burdf?
biefen
SHarfc^
fiir
^ann
jgleic|>
btn 27.
unb
mit
ben
einen
35(t)ifton
SJrticfenfopf
anrcften,
mm
er
mit ber
warer
geit)if
mct>t
befommen
f^httm.
ie
Ovuflen fonnten
mit bergef^en, nb
t)on
felb|I
ber
trm
eaffano
i|t
nur j entfi^ulbigen
man
ne
tna)t
anbere unb
nid^t
it)idS?tigere
grage aber
ifl
ee^,
ob bie
^erbunbeten
beffer
^^tf^an
f^ktm mit
irer
^anpu
gelten,
mn
fo balb
jofifd^e
ben
^o
ju berfc^reiten.
ie
ber
fran*
Umpanben an
bk egenb
%bba
bria t)erfe^t
n^orben.
felbj!
S)aburd(?
t)on
jte
n^aren
bk ^ranjofen
unb
t)on
t)on
Unteritalien unb
enua
in
abgefd?nitten
llen treitfraften,
bk
|enen egenben
i^attcnf ge*
trennt.
fielen
^iemont
.^o^enjot
bann
ba
t)on
lern tvtirbe
l^ingereic|?t
l^aben
bit
Eroberung
biefer
^ro*
i)injen aujufl^ren.
3n
ber
egenb Don
2(feflanbria fonnte
bann
liefert
biz ^auptfdE?lad[?t in
ben erffen
ta^m
n^rben
be SD?ai gebie
UJerben.
ettt>a
3n
biefer @c|)Iad;t
95erbn*
liber
beten
40,000 2Hann/
bit
20/000
barbei
gcnjcfen
fcfii/
weil
jie,
ae
*3:ruppett
an
jtd^
tvju
o^nel^itt
a 3^^^
^f^l^f^
W^^/
^^^
arnifoncn bcr
Derparff,
etnjefnctt
t(a*
t)ie
Neffen tt?rfc|?cmIicE)
it)ifttt
t)cr
tioc(?
t)ermut^Ii(^
fogar
icfc6 bcr^emicE^t
gal^I
f4?on
llcin
beit
ie^.
SKatt
tt)tr5
t)ielkidi)(
glauben bk
fraiij6jtfc|)e
htia
fte
fonfl
ftd^
t)erfudE)(
itt
be SSernbeten cnfgegettjuffettett/
einer fer
lfo
parfen nb
tveniger
^abett/
ki)t
ju
beftegeit
getvefen
fem
ak
t)
Qittem
ttidi)
wat
mi(
biefe
d^fadE)(
auf
hm
tt)eil
er
nid|)(
einiger
25e(!immtl5ei(
re4)nen
fonnfe/
ein
ernplic|)er
2iberpanb
ber
2fbba fo
jfen/
untt)al^rfd[)ein[i4)
fte
biz
tt?enn
fid^
^vm^ Zmavo
\>cv*
f4)Iagen
jetfeln.
tt)olI(en/
QSeranlapng genug
Grfte ju
raf*
fc^aft ?ili^a
jeber
tverbeu/
wohmd)
ber
fte
gett)i
t)eranlaft
bie
Otu^Iaufe
befe^cn.
2fpenninen
tt>at
hi$
auf ben
itamm
ju
SsJ
bit
ba^ Wlittc
gefc|)Iagett
^ai$
franj6|tfdE)e
2trmee
t)on
Don Oberi(aIien
10
:.
ober 15/000
tvare.
9Kann
in
angefommen
fx^
bamaU etwa
ba^ nid^t
ni^t
Siom
befanb/
t^erlieren.
fo tSberfel^en
tvijfen
wie
bic
er
fonnfe
genau
ob
16*
244
10,000 SRann
gcitctt
t)erf!arf(
mvtm
tvurtieit/
t>k
Srwppctt au
?:oe?catta
f^cranjie^eii/
nb
fc(B(!
cb
t>ic
in
Unutitalkn pc^cnbcn
iviirbcn.
|tc^
nid^t
frher in
Sc
fel^c
2{6cr ta ?cl^(cre
aitberre bic
wat
nic|)t
ta^ rflcre
ac^c
auf
m*
hie
fmtli^/ nnb
Sttt^ae?
muf
matt
im
j?rie(]c
t>ae5
@(i!cf
attfommcn
laj]e.
tc SJcr6nbe(ctt
fc|)ott
ivarcn
rarferti/
ttcti;
fic f^a((cn
bie
tvaren in
^roDinjen im Dvcfett t)er granjofcit einem foldjjen gupanbe t>a^ fie 04/
tew/ nidE)t l^aUen fonnten; enblic|) lag bie^auptt)crbinbungUnie mit granfreic^/ b. ]. t>ie mit bec raffc(?aft SJlijja, nicif^t gerabe i^intec bec
franjofifi^en 3{rmee/ fonbern
redE)(en
fcE?rag l^inteir
6erec|)tigtett
irec
elb-
Ianfe;
fcine
alle
biefe
rtlnbe
Un
^itm
ttt ^crbnbetcn ju
einet:
groen jlrategifd^en
Um*
ge^ung
ober
i^n
er
allenfalls
noc^
im tanbe
eine$
im ^aUc
t)errricben n^nrbe.
23.
530.
Sapno
jog
(xd^
hie franjo*
renier, nadS)bem
er
24,0dK SKann
auf ^at^ia^
hm
Ztf^tno
glaubte Sloreati
2)it)i(tn
er-
245
mtkt an
gjlit
jtdE^
ju
jie^e/
t)Ott
bcren
d^irffal
er
ttod^
'Jefltno ttjar
bk
cial*
ftnifdje Dvcpubfif
t)Ott
ju 6efradS?(en.
SBa man
t>en
aJorratl^en
nodf)
retten j
t)on
ciligfl
fortgefc|)afft/
felSf!
t>k bte
ben
$Seamten nb
fluchteten
fid)
mit
il^ren
baf
alle
SBagenjgen
6e*
hcdt,
alle
watm unb
focfer
ber ganje
gett^rbene
ephemere (Staat
mt dm
im
^mf^jaf^t
imaffe in cinjelnen
Drummern
fortjufi^tvimmen fd^ien.
gerid^
bcm %c{*
fno unb
^0
muf te
bic in
btm ^olfe
ba
t)orl^anbenett
^artl^eitt)ut
fc{;nell
entflamm'
men, unb
bie 95o{f$bett)ajf*
feit
errara
ben
erf?ett
granjofen
entffanben
wavcn/
jt4>
mit,
9Kad^t
baju
clegen^cit
gab,
infurreftionclle
ilorp
entflanben/
bit
SBenn
gran*
h i^rem nrcfen
in bit
fid^
1798
bic
unterbrcften SJoIfe
ju
Ibfen,
fo
f^attt
e
bit
nun
taufenbmal
mc^r ba^
2(nf4en,
ein
aU
fei
burdb
^anb
unb
gefprengt ivorben
fam unterbrcft
ganic ?age be
(EinfTu ^abcn.
b\c&
mufte auf
bit
franjojtfd[?en
gelbl^errn
bcn
entfc(?ieben|!ett
246
icfc ^a^e \mv auferbcm
nc(?c
t)nt)
fofgcnbe dgent^um*
ie granjofen
eine grofe
ttxivtn
im
25e(tg
beeJ
^anbc burd^
ga^l
t)on Eifabeffeit/
tt)clct)e
@(ab(ett inne^affe/
5Sefef?i^ung laffeten
fel6(t
barbo(en/
hk aber
einem
\>ttm^^
bei
nb
bem
ttJer^
gehalten
^n
fel^r
jtc
^rucfcngera^^e
f.
w.
^efcl;iera/
gerrara/
Qtlef
%ottona,
fanbria,
?urin/
anberer
SSalenja,
et)a/
oni nb
eine
SKenge
irar
^lage
geboren
^ierl^er.
jte
Srtantna
befafen,
bk
3ene tabcden
grcge
treitfraft
^Sefa^ungen
nb
hod)
ftcf)
voav
t)orajfel^en
ha^/
fobalb
ba^
jte
^olt
berall
feinen langen
^u
Zw*
pdf)
Sie
rin
^aptt)erbinbwng6linie
ber
franj6ftfcE)en
fte
Qfrmee
ging br(^
bk raffc^aff
9]ijja/
liegen
laft alfo
nb ^iemont fcitmarte
nb
\unM
in einer
frnmmen
ba^
i?inie
br4?
hk engen
in
'i^aler ber
SIpenninen an
ber Qtpenninen
20?eer.
@rabe
2trt
tt)ar
biefem %l}iik
nie
er
^atte
eine
on ^olffrieg
j
ganj
anfgel^ort
mt> e
erwarten
ba^
nn
mit
newer
tarfe
anffTammen
werbe.
3tt
engen ebirgtl^afern an
ift
ber ^awptt)erbinbnglittie
leicht
ein
flc|)er
SJolffrieg
einer
groen
aSirffamfeit j bringen,
3,
SJlacbonalb
ivnrbe
am
Unteritalien
247
crivartet;
et
ivar
frcilid^
in
hm
anfam
2t^ctiblicfe
tioc|?
SJorcau
f^inUt
htm
'2:cf(tno
ui^t
ba
aU ah
id^(
marfc|?ir(/
adcitt
t^eil
tomU
er
Sloreau
genau
ttJiflen,
t^eil
buffte
aud^,
wem
ju
er
wufte,
9]id[?t
nt)erfc|)(
laffcn
bicfem
offen
eneral
erl^alten
einen Stcfjug
b.
j^.
burdf)
bie EKtDiera
jtd^
fo
lange
aU
mglich in
be^aup(en.
bem
3Se|t^e ber
6(?Iid^en
Qtpenninen ju
hierbei muten
t)cn
ober gerabe
Ut ^olfaufflanbe
tvieber
groem
jte
in
il^rer
SBenn man
fo
biefe
S^er^aftniffe
in ^Betrachtung
jiel^t/
fonnte fr
hm
9iber|lanbe ^inter
njar
bem
'^efllno
t>ic
berhaupt
fc^n^er
hit
ju
fagen
IDO
2(uf(!c(Iung
nehmen fonnte/
moglii^erweife
ju
t)ertt)icfeln.
eine ^Bereinigung
ol^ne
it^n
julic
in
gefarli4?e aSerl^altniffe
3n
ber
biefer
i!age
nnb nadj^bem
unterrictjtct
er
t)on
bem
fate
95erlu(?e
it)ifton
crrurier
tt?ar/
3Woreau
fcbm gatte ak ber einfadf)f!e unb er tvodte c^ auf '^urin unb auf
mit ber ^auptarmee jwifd^cn mit bcn 'Gruppen 2D?ont^
ju galten/
2I(cftanbria jurucfjie^eu/ c^
biefen
htihtn
^la^tn
ricl;arb2J
unb aut^ier
aber
bit
hfiU^m ^penninen
ju
t)er^inbern
ju
bcl^auptcn fucl;cn.
er ?:urin
ncd)
einem
2I6falIe
unb
er
fcfemcidE)eIte
Bewaffnung
bit
ber bortigcn
an
fran|^6fc^en
ghnen
JU feffeln
fcfjr
unb d;
biefc njegen
widjti^cn ^laiic^
um
fo beffer ju t)erd^ern.
^48
flad;bem
er in
?flcuva
l^cr
t^k
kvtcftc
bcr it)t(toti
em
an
ftc^
vcd)tm
^0
jnrucfge^en.
S)en
7.
hk
franjo|tfc|?ett
2)it)ijtcnen f^itiHt
ban
^o
ein.
^a(i)bcm 93?oreau
an
'S^ruppen
boi^
t)erfel^en
fonnen/
bk
^Jertl^eibigungmittef grogtentl^eif^ in
bie
ditabzt
f^attc
bringen
nb
biefe
jur
^ert^eibigung
JJann unter
5(ngri|f0
gel^orig
f^am
einrid;ten
laflen/
lief
er
3400
bcm eneraf
tcr
gioreffa bafelbfl/
um im
^at be
^auptarmcc
eine
tcllung
jtt)ifcf?en
mb
e*
SSafenja.
t)r
^urjem
in
erhielt
flel^enben
?.ruppen
unb
follte
^ugki(^
tarfe ber
franj6ftfd;en
^auptarmee
namlidj)
um
feit
biefe
$iit
betrug
20/000
9)?ann.
tt)o
@ie wat
ber
d^fad^t
bic
t)on
Saffano,
in
biefer
(le
28,000 SKann
ja^lte^ bur^)
S^crlupe
@4)lac^t
um
burcf?
12/000,
bit
burd^
bit
t)on
Sntfenbung flontric^arb
SHaifanb
gefd^tt)ac|)t
unb
95efc^ung
um
5000,
alfo
hvi^anpt
aud^
tvol^t
um
auf
fte
17,000 g^ann
ii^rem Otcf^uge
bie
ivorbeu/
l^atte
nodf)
f^attc
im
3)Jailan*
bifdE?en
mit
gejogen
unb
t)ic[(eid[?t
einige
3ttnern erhalten.
2(u0er ber Jpauptarmee n^aren an franjojtfdE^en treit*
fraften nod^:
249
in
hm
pfcmon(ejtf(^m ^la^en
im
enue(tfcf)en ...
)
.
9,000
^am,
5/000
^pcnn mm
SSJlontrtcbarb
c^,..
ar
(2/600
j
aut^ter
^^ '^' ^<^^^*^"
\
^^^^^
^
^-^t^
umma
n)cf4)c
23/000 gHann/
mit
bctr
^auptarmee
alfo
eine
Wla^t
\)on
43/000
f?arfett
g)lantt mdi?te/
mb
^aben t^urbe.
SSBal^renb
nidE^t
Korea
ftd^
auf
biefe
SEBcife
einrichtete,
2(6tt)artctt
fott)o^(
jum neuen
SBibcrjTanbe ate
t)erfpKtterte
jte
jum
ber
n?eiteren
^Begebenheiten,
@utt)artt)
nacj)
ijl
bk
fopbarc geit/
crfoci()rencn
benn fojlbar
i|?
unmittelbar
einem
t)Ott
(Bk^t
immer
ju
nennen.
l^atte
Caffano
SJKaifanb
nur 4 g)leilen, er
erfdj?einen
alfo fd&on
am
erfl
28,
t)or
tiefem Orte
fonnen,
einjcg
n^a^renb
er
crll
bcn 29.
1.
bafelbfl
unb
jtc^
btn
'^ai
n)ieber in 2Jett)egung
fe^te.
bit
Bereinigung ber
Mbm
fran*
bo^ dn ^aupt^
gegenjlanb ber
hm
auf
bm
j?rieg
fogteid^
ber
bergangpunft
hd bem
er(!en
20?angel
am
mit ^anbi$*
eine 5Srcfe ju
@tanbe
unb
tvar.
dn Sr
feinbli4?er
SBiberjlanb
bald m)t
ju
fur4)tett
fanbte
bal^cr
am
S)it)ilIott
trfe
tjon
9?uffaIora
gegen
ben '^efftno
unb
lie
l^afben
9Karfc^ auf
bic
ber
trage
t)on
^obi
^tbf^li^
unb
Dvuffen
blieben
bd
SDlailanb.
250
er
ttb
^ataionm
in i'ener
@i)wabvcn md^
bcm
5tbmarfdE?e
e*
geiib feit
ber Svuflett
italiemfc^en
2(rmec
bcr
^zvinbctm
mar.
Sr
fH
ftcj)
mit
@traud^
im
Qibbafl^al
ju marfc^i*
bcibe
fotttcn
fic^)
l^iat)enna
reinigen
nb
be
@t.
baburc^ alfo
bic
im dxdcn nehmen.
9(n biefem
%a^z ergab
jtd;
t>it
gejlung Orci/
500 9)lann
9)?ai
f!aif/ frieggefangen.
en
neral
1.
er ben
e-
2 j?oIonnen
Sie
erfie/
au ben 3
6|Ireic|?ifdt>cn
it)i|lonen bcf!c*
nad^
@.
Qlngelo.
aBufatfomitfd;
mit einer
2)ik)ifton
t)n
8000
SOtann
ber
feiner
4500 Sdann
(Warfen
jog
in ^a^oia tin/
wo
er fcf^r
bcbeutenbe
^or*
rat^e
aer
2Irt
antraf,
eneral ^o^enjodcrn
wat mit
bcr
Sinfd;(iepung
ber
gelungen
Orci
unb
^ijjig&etone
befd;aftigt.
@un)artt) 5(rmee
l^atte
bim
jogen
t)on
&wa
3000 3)Zann
ber
8000 auf
unb
trage
^urin,
jtrifc^cn
4600 na^
^a'oia
^am,
^o
nac|>
JU,
unb
^^iaccnja/
14,500
^iacenja.
251
5Dli(
bfcfer
la^mcttbctt 9Jlrtcl[)(jei'|!reu3
itb
t)erbab jt^
no)
eint
raft^
gcifDcrfd^ttJenbutig
burd^
nn^e
auf
SScivcgungen.
SJlailanb
^m
t>a
Saffano
jog
bie
ganje
3{rmee
nb Don
bie
vdmtt^ auf
^uffalora
^iaccnja.
0(( tvurbe
unb
fo
erp auf
jtdb
trfe
^punft
t)Ott
t)orgcfci)o6ett
bocj?
muf te
tt)id^ttg
bann
nac|)
fc^iett
biefctt
fcl^
ak
tnh^lid) ju
erreic|)ett.
55ie
Ottc^tung
aud[)
ber
ruftlfd^eu Jvolonne
ber
@.
2(ngcIo
beutete
auf einen
Umweg,
bcn
fie
mad^en tvurbe/
um
ent*
tveber
S)iefe
unb geit^erfplitterung
fann
bicfcr
man
unmglich)
billigen/ ein
35ett)egungen
follte/
[\)
f(^n?ad^e6
gefunben
l&aben
fraf*
fo
tigere
foI($e
Verfolgung
gwerf bern^ogen
tt?orben.
Sine
fo f(^nell af
Sie
tanbe.
25rcfe
3m
id ^iacenja fam er|? hm 6, SDJat ju 3al^re 1796 f^attc SJonaparte etwa 48 @tnn*
feiner
ijf
ba^
mnn
(tdj)
t>it
^tthnbctm
^rcfe
gleid^
bergange befdbaftigt
l^atte
l^atten,
genug
ber
hi^^zvi^en VerfdE)Ieuberung
^dt,
i^attt
SiDiftonen
geanbert.
Sr
l^atte
n^ar
mit
bm
vujfen
nad^
^ai)ia
abmarfc^irt
unb
er it^n
^arma
Dorjurcfen,
2)icfc
SiDipon wav
na^
25g
mb
um
tone
ttadf)
uott
hm
vc(i}Un
auf
bm
linhn Slugcl
mel^i:
^movfm
tvorbcti
nb
l^aftc
emen 5Bogcn Do
af
100 rat>
ba Hauptquartier burdf^Iaufc.
ie
6|lrcicibif4?e
1)10111011
j?aim muffe
tjor ^tjjtgl^e
ge^cn,
um
gemetnfcE?af(It4)
jottcrit
wtl^cm bk graujofe
^o,
bie
mit
en
tona/
6.
^ai
gingen
bk
it)ijIonen 3<^P&
t:6Iic|)
nad[)
"Slor*
bk
it)i|ton
um
gegen
treten/
bic
nfcE)fiefung
SiJJantua
bccfte.
^tibc enerale
fofften
gelten/
bett
um
bit
auf
SBa^renb
auf
"S^ortona
bit
beiben
ii^ijtonen
lief
gop^ unb
bit
^rol^Iid^
Dorrcfteu/
ber
@utt)arott)
Ovuffen
auf
^omeHo an
8.
ogna
ge^en,
9Bufaj]ott)itfc|?
war
bm
^ai
bi
bic
S^ercei
bit
t)orgebrungen/
nac^bem
er
30 e*
taflen/
fc^^e/
in feine
cwalt bcfommen.
7. SJHai
5(m
arnifott
jiarfc
|atte ^efd>iera
fapitulirt/
t)on
am
10.
ergab
bie
600 9Ban
Wla-
arnifon
letcrn
^ijjig^etone
ein
ju
fer
ivrieggefangencn.
betrad^tlic^e
3n
bem
Orte njurbe
gajin erobert,
STlad;
^ijjig^etone
tvar
eneral
um
ba^ ivommanbo
t^or
bcflen
Sitabcde ju Sernel^men/
mb
^vbl^lidt)
nad^gejogen.
253
icfe Beiden tt)i|tcnen tvren
tcna angelangt/
od^
^efleI6ctt
bm
9.
^ai
t)or *3:or*
'iage
mit 25eif!anb
bcc
nwo^ncr in bk granjofctt
utrarctt)
feI6|i
na^m
fein
trafen
tvurben.
bem geuer
bec
&abtc
6el^errfct>t
ic
6)lrei4)ifc|)en
Sit)i|lonen
Qin^m ber
arofolbo.
bit
@crit)ia
unb
nahmen
bic
tcllung in
ie Sfantgarbe
95agration
jireifte
unter
bm
unb
ivurbc
ber
hi @. iuKan
25rmiba
be^
S)iefe
lang
?:anaro
t)on
2{qui
bi$
jum
2(uflufle.
fclbf!
uivarott)
tjerlief
3n
6000
Q(rmee
t)on
Kolonne
ber Stuffett/
9)iann (?arf/
ein/
itJOburd^
b.
unter
bem eneral
SSKac^t
gorjTer
in
ber
@utvarott)
1^.
ber
egenb
9IIej]anbria,
o^nc
SEBufaffowitfd^/
auf ttwa
30/000 Wlann
flieg.
Suffalora an ben
Safafe/ ^onte
ber
^0
t)orgercft/
i^attc
bit
bergange
t)on
tura unb
hi^ 3t)rea/
'^rino befe^f
unb
fireifte
im Z^al
oro
bie
um
biz iJanbebetvaffnung ju
unter j?u(^en/
p^
in ber bortigen
egenb
i^atttn
crl^ob.
ic granjofen
SJormiba
bcn
^O/
mitZvnppm
ki(i)t
icfcHt*^
.^auptjTarfe aber
panb mit
jetri/
3(m
mit einem
(td^
11.
'^ai
befahl
uwarow btm
Komedo
SSalenja
^o
ju gelten
unb
ber
&tabt SJalenja
254
efec^t bei ^Saffignano ben
12: COlot.
a
tvar ju
biefcr
luftrag
fcinesivcgc
eine
emon(!rattott
Zamto
fon*
erleichtern/
ba er
md)
ni^t
Unternel^mung
hMC/ tk,
ganj
^auptarmee
augefii^rt/ n*
bai^in
mglich gelingen
fonnte/
jt^)
t>i(i)t
fhren
fejTjufei^cn/
am
re4?ten 9^o*Ufer
mit
^crfd[?an|;uttgett
biefcr
jte
fo tveif
liemanb
tt?a0 er
am
Unterne^*
fdf^mecfte
unb
man
bem
turfifc|)en itriegtl^eater/
auf bem
be
btc
ge
aU bk
Dvofenberg
jtt)ifc|)en
crfal^
fid^
bk egcnb
t)on
^orgo ^vanco
tvo^in er mit
S^alenja unb
marfct)irte
einer groen
hd 3D?ugarone
tjom
gelcge*
nen 3nfel in ber ?fla^t t)om 11. ^mn 12. berfeinen Ik^.
ivelc|?er
biz
^nfd
bit
redS?ten
Ufer
ju
burd(?waten
n^ar
fo
unb
ging
jum
griff
Eingriffe
bejeigten,
"^fdj^ubcrof
trieb
t)on
ganj
jte
ber/
bk ^of?en
jurcf.
ber ^ranjofen
an unb
er
hi^ ber
^ejjetti
^ier
ttjurbe
balb
4000 SSKann
ber
'I)it)ifton
He
farbinifc^en
^un&eg^
mppm
war,
fic^,
t)en forbinifd)en
^ienjl oerlajTen
unb
in
tm
i))lreic^ifcf}en
getreten
mnUt
aB 9^oreau
^ienjle an, ber natrlich mit Sreubeii ebrauc^ baon machte, weil er
glaubte baburc^
m mmi
255
fu^r(
t)tt
SSaIcttja
j^erbcifamett,
ber
redeten
glanfe
feine
m\
3nfel
jurcfgctt)orfett.
STlun
bcfatib
er
ftc|)
irt
einer fc^r
ScIn ^age,
t)on
9Menf4?ett
unb
gul^rtverfen angefllt/
tvelc^er
fo
fie
Dom
rechten
fd^mal ba^
fcI6j!
ba
l^in6erreid[)te/
nnb
einjige
fliegenben
95r(fe
bejTel^enbe
Serbin*
tveil
bem
linfen
Ufer wat
unterbrochen/
ba$
geriflen
tt)ar.
ie
t>\c&
SJ^anjofcn,
al
eine
in
ber
naturlid^en
Seforgnif
n^oflten
t>a$
ni4)t
'Semonllration
fei,
t^rc
j?rafte
jur 35efampfung
jte
be ^auptubergange jufammen^
galten/ ben
baruber
t>it
ie
flic*
genbe S5rcfe
in ber ?fla(^t
wrbe
n^ieber
in
tanb
gefegt
nb noc^
be (Senerale ^fc|?berof,
linfe
beren
g^rer
n^ar,
af ba^
Ufer jnrcf,
aber
auf
ber
(Strafe
nad)
Eajieggio
ber
bm ^o
unb
marf(^irte.
lic^e
ie 25rigabe
l^atte
i^r
fammt*
efc^l^ unb
2500
btttn t)erlorcn.
51(0
uivarotv
|tc^
bic %tn\>*
pen Stofenberg
t)i(tott
Sf^&^^4?
"^
S6rf?er
einen
SWarfcl?
jurcf.
nacf)
ak/
feierte
teHung
en
tvitfc^)
^ai
2Buf affb"
auf 35,000
^Imn
ftic^.
256
24.
juvcf.
SDUrean
titl)t
fic{i
in bie
^pcnninen
16.
treffen hti
SJUrengo ten
^Uu
cr
langer
franjo|tfct)c
t)erarren
ju
burfen/
fein
Oegner
t)erparfte
fti^
immer me^r;
hm ^0
li(i)m
jt4)
i^u
ge^en/
ju
ern|?*
2fngrif0
fein.
er
^olfanfjlanb
t)erbrei(e(e
in feinem Dvcfen
tveifer;
ta^li^
bcr
eneral ^erignon/
mei|?eneJ
lignrifc^e
Scife
nid[?t
nur
bie
^erbinbung*
in ben atpenni
tm
t)erlorett
^cf^m.
'^l^eife
SKoreau fafre
feiner treitfrafte
ntit
alfo
ben (Entfd^Iuf
mit einem
tm
eneral
^erignon ju
unb
t)er|larfen/
bzn
bvi^m
linU abjumarfc|)iren
ben oI be
fid)
auf ber
?fli}^ia
tra^c
Zmbt
nad)
ju
fe^eu/ biefc
um
un^cf^inbctt
unb
um
t)n
renje
t)on ^2:00*
S)a
inbeffcn
ber
Svofenberg
tjerfud^te
bergang
unb
bit
um
biefe
$dt
t)on 2ufajfott)itfc|?
unternommene
S5ef(i^ief ung
t)on
bm
Siujfen ben
^o
f^inanfgqogcn
fei
nb
bei
aU
fanbe/
befonber in
bm
gaffe
baf
bit
Don pj*
angelangt
jtgl^etone
fei/ ni4)t
ni4)t
2tb*
257
9{6marf($c einen Bcrgmtg
5cr
t)ec
btc
^crmiba nb
einen
be*
feine
Sln^rif auf
ftnbfidjjen
bk
jtt)ifcE?en
35crmiba
t)ei:fucl;ett.
mb
criDia
er
feinblidijen
ivcrp
fo
ju
ganb
t)ie(Ieicl;(
^ermut^ung
biefe
beflaticjt,
wrbe
i^m
gelingen
bonalb ju erivarteu/
ninen ju tjereinigen.
um
(ic^
ber 2{pen*
encral
3"^^^^^^^
^^^^^^
bic
trage
beibe
ber
25od^etta
getvinnen
f^at
n)offen;
nimmt man
auf
SlotitJe
fr
ficf?/
fo
ba Srjle
eti\)a
UntJodjlanbige^/
Q1o\)i
marfc^iren
6raud[?te
um bk trage
bk
tt)ir
ber
23od[?cfta
ju
geivinnen.
^n
ber 2(ngc|)(
t)n SDZoreau
jldj)
23ctt?e'
gunggrtinten
gegeben
t^ahtn,
ffnben
|ie
habt
Biotin
wkbcVf
Ii4)e
mb
ba^ ^at
um
bejlimmt
aU
eine njaf^rfcf?ein*
aufjujIeHen*
3ur Q(u6furung
9la4?( t)cm
15.
fug in ber
auf bcn
16.
eine
SJrcf-e
Bei
SKarengo
bk 35rmiba unb ging mit ber it)ijton S^ictor 5000 unb ber Jvat)aaerie 2000 SJJann jlarf iiBer, inbcm
ber
er
renier
am
glufle
lieg.
r
gegen
Jvarf
bk
6|lreicl;ifc(?en
t)or.
S5orpolicn
jurcf
unb
ging
t. iugfiano
95efcI^I
be cneral in*
unb bk rufgfd;e ju
ale aBjumarfc^ireu/
feinen
biefen
Umjlanben ben
SJcibe
)(?rcic|?ern
25e^
flanb
mcl;t
t)erfagte.
taiHone unb
9 (J;tvabrcncn unb
17
258
fcfgrcid^cn
?S3ibcr|!aiib.
a mn
fo
Rcrcnit
in
bei:
nod;
anbcrc
t)Ctt
(bem ?agcr
cgcnb
Sortona)
l^erBcieifcn
fdl^/
^Unhtt
(r trat
ba^er
t)on
mb
erreichte
500 SKann ba
Sormiba
'Die
it^ifton
91a4?ricE?t
renter
^3?oreau
tt)a^rfd^einltc&
<mf bk
jurcfgelajfen/
befinbe.
ba^
ftcf)
h @ale
ein
fcinbIidS?e$
orp
fo
i(!
e nffallenb ba^
gegeit
erjTe*
biefcn efed[?ten
Hauptquartier be
&tmbm
batjon
in
EajTelnoDo
n^ar.
unb ba$
l^at
\>on
tvcnigflcn
nic|)t
weiter
Q(ud;
nad; ber
'^.f^cif
6prei(|)ifcf)en
Srja^fung
bk
Sit^ifTon
^opi^
feinen
tjon
am
bcm &ger
arof*
angefommenc
it)i(ton SiahWy
t)or
bk
X>it)ifton
^cp^
'Xortona
unb jn S)etafd;ement
Qlpemunen
t)ern)enbet.
am
10
'i25a*
unb 4 cfjwabronen
in
o^ne
efci(?i^
tJbcr
5(qui
unb Kairo
bk
^IpennineU/
um
^aav
mobile Siolonmn,
um
fte
in
bem
n)e(HidS?(?en
'^^eifc
eneral ar^
S)iDi(lon
banne mit
trat
Q(rtiC[erie/ ctiva
8000 Slann
SJillanotja
feinen
2t(Ii
in bic ecjenb
t)Ott
nb
SHoncacjlieri an-
259
@utt?arott)
feii;crfci(6
glaubte
91icl;t
9)?oreau
flc^
aimid)Un
ju ionnen,
^o
m(i)
Zntin ju
(Rettung
tvenbett/ ivo
iDeniger ^ort^eile
barboten.
jtc^
9(uferbem mufte e
ganj
in
ben
Sranjofen,
lajfen
ivenn
(te
m({)t
?:unn
tin*
fc|?fiefen
woUti/ f)mt
mtbm
biefen tt)eitlauftigen
bie
^{ag
ju
t)ert^eibigen;
bejjelben
fonnten aber
SJerbiinbeten
in
tm
^efi
fornmeu/
Qfu^erbem
fe^te
au^
tfo^ft
bk
6j!rei(^if(^e
Ovegierung
einen
einen
e
nid[)t
groen
SKngriff
tva^r*
'tor*
SBert^
barauf.
bk
jlreicf^er
fo
dtn
fi^icn
SJloreau jurcfgen^iefen
fc^einlidE)
^atUtif
ha^
er
bie 25elagerung
ber Eitabelle
t)on
porcn
n?urbe;
o^ne^in
glaubte
'^urin
folgen
mte,
unb
fonnte
ber
ftd;
cbanfe
ba^
biefer
mit SWacbonalb
festen
am
il^m
n6rblid[?en
gue
ber Mpenninen
ju
t)ercinigen/
eben
fo
n)enig
fclbfl
na^e ju
liegen/
wk
er
bem
franjofc^en
Selb^errn
utvarow
auf
n)ie
brad^
b.
ba^er
ungefhr
um
t)on
biefelbe
geie
9)loreau,
^.
auf
ber
fre
^a'oia
unb
t)ermittel|!
t)or
@dS)ifbrcfett
bm ^o;
lie
ber tabelle
on tortona;
erfal^ren l^atte,
fc(?icfte,
bm
eneral @c^tt)eifoa^gfi
felbjl,
in
einer
bmd) bk
ange-
fam,
fo
ba^ er in 10 '^agcn
einige
20 17*
Steilen jurcfge*
260
legt
l^atfe.
rc(f)tc
Ufer Ser,
5)icfe
ol^tte
nm bm
einjufc|?fie^cit.
SJetvegungett
wavtn
fc|)oit
offenbar
i^rer
gegenfeittge
9Jejiel^ungett/
au
fann
lcidE?jeirigfei(
^ert)r(je^O
tvaeJ
nb
ben
chm
3
fo
man
a
jm
meen
berrad;fen
*2tuftretcn
jtd;
in
legten
2Boc(?en
nb bi6
ber
t)on
betbcn ei(en
eranjtcenben ^v*
burdj? eine
ba^ man
fif)
genau
f9ndE)rom|lifcl;e
erfct;n)eren tvilrbe.
@uwaron)
marf(^
l^at(e
namlidS? tu 25ejieung
auf htn
2(n'
SOkcbonalb
barauf
m^ctva^ctif
bk
tjerbnbete
9trmee in ^talim
bmd)
mt
ba$ im nad^jlcn
Dvegierung
6f!reic|?if(f?en
ber
jtvciten
^jalfte
3Wai^
bm
er
^efe(^(
folglich
erhalten
in
na4>
erj?en
^i^mont
*^<'g^tt
abjumarf4?iren/
wo
bcn
93i
mflce^
gef^f
neuen
eflaftung
bes?
9)?ad[?ft)erl^afr'
bic
bie
^inau/
(tc^
nad^bem
nod^
am
Zottom, ^aanbf
QHef*
9tat)enna hcf^aftigt, fo
burcj)
\m
ge*
SWauern
Sie granjofen
in bit
btm^m
ba^er
biefe
^dt
um
i^rcn Otucfjug
dimcva aujufu^ren.
U)erben
biefe
9ir
t)ereinjeffen
95ege6eneitejt
nur in
i|lrifdS?er
go(gc
nebeneinanber
(ic^
ju
fttm i^ahm^
bei
261
I
I
hmMm
ben 27.
ereignet
|a(,
mt> bann
bm
franjoftf^^e
^db'
'2:urm
rcffe,
nad^bem SBufajfonjtffi^
fcf^on
Orte
erfc^icnen
war.
Sr
l^atte
fc(?neff
ein
SinDerpanbni
bejfen
fte
am
in
25ranb
gef!ecft
i^atttn/
bk
^a^c am
bic
^O'^'^^ore
benvaftigten/
^voburcf)
bcn
(Trei4)ern
ie
nen,
tJcrBiinbctc
5(rmee
fam
baburd;
tt)ir
in
bcn
SJefl^
tt)Ot)on
80 SSoDer, 60,000
2Barenb
@ett)el^re
Derfc|?iebener
unb
t)er6unbete 2trmee
nun
in
ber
egenb
)tc^
von Znvin
llich,
nm
ber
picmontcftfc^en
^lai^c
6emeil?ern/
tt>urbe
bic
it)ifton
feiner ii|tott
gegen
Goni
n)itfd?
bei
oufgeftcllt;
3Bfaffo*
bo^i
gefanbt;
35rigabc
ber @crit)ia
gegen
bic
Qfpenninen
t>on
DorgefdS?oben/
biefer
um
bic
QJelagerung
von
2(le||anbria
@eitc ju
bccfen.
italienifdSjcn
a
vom
^arr^ei
bic in
bic
nn^o^ner ber
^fpcnaugangc
&a(^c
ergriffen
Ratten ^
ji4^
a(
anfe^*
262
lic^e
beivaffnetc
Raufen
S)it)ijton grol^Ud^
m^
nact>
gcnejlrclla/
3wc<^<^^
ein
ruf|lfc^e
etafc|)cmcnt
unter
bem
OSerjlen
^^^
^^ignerol
Ufa
betafcl;irt.
Son
ber
^lal^cn/
ttJcld^c
t>k
trafen
t)on
rcnelle
ben
SJlont
Seni
unb
tt?ar
t)cn
SSrian^on ber
l>m
SKont enetore
f4)(iefen/
nur
an*
tt?arenb
hk
^anbe
fielen.
3m
^dt
2ftt
um
biefe
oIgc
ber
t)on
t>m )|!reid[?em in
raubnbten
2lbf4?nitte
ergriffenen
Offen jtDe,
it>eld^e
wiv im
nact)|len
ju
erja^Ien
^ahcn^
bem
ber
58eltlin
unb
auf
bzn
italienifcf^en
2ibang
[xd)
^tfpen
biefen
^inuntergebrangt
tt)orben.
ie
feinem
Ratten
unter
berlegenheit
auf
bm
^rinjen Ovo*
?eccO/
getvorfeu/
ber
mit
X)etafd^ement \>cn
^abeu/
n?ar/
hi^ in bic
alfo
egenb
Svcfen
t)on
^el^
linjona
t)orgebrungen
tt)urbe
i^ren
bebrol^te.
iefer eneraf
bit "trefa,
am
13. SDiai
ive{ct>e
bem ee
\>on
Lugano
tjerbinbct/
?i\ai)vid)t
bic
gerate mit
bem
c|?Iage jufam*
fc[?eint
bic
SBirfung
ba^
biefe^
an
jtd;
unbebeutenben
tt)orben
Sr*
ber
t)on
^aa^
geweigert
^u
fein
unb
eine 3(rt
25eforgnip
f^ertjor*
gcbrad;t ju ^aicn^
jodcrn/
blicffidf;
uivaroi\> befahl
bem eneral
.^ol^en-
tt?elc^er bic
263
bc$
55rmjctt
Dvol^art
auf}uBrcd;cn.
citcral
@dS)it)abron
^o^ctijottern
ging
mi(
5 ^ataionm
jicia
mb
ba^in
mb
attcirt
Dcrcintgte
bm
17.
et i^dtu c$
ral
^arbt gett)anbt
tt)urbe
^
i^m ni^t
jenen
t)on
bi
600 SRann
bieJ
95e(Iinjona
auf bem
Qfb^ange
itafienifcfjen
jvrieget^eater,
namli^ am
fublicj^en
ber
Stfpen
ber
italiettifc|?en
5(rmee ber
felbjl
S^crSiinbeten
ivarcu/
ju
fo
gebort
bk
25cgeben^eit
bo)
tt)ir
unjn^eifcl^aft
bcm
bal^in
unb
eigentlidfje
arpeffung
t)erfc|)iebem
lic^
eneraf ^o^enjodern
t)or
^ki^ m)
namfid;
jtc^
feiner 0vcffer
bie
Eitabette
t^on
Hailanb,
bic
bereite
2200 SDlann
marfcl;irte
frarfen
cncra(,^ ^o^enjol*
tjor
hierauf
ah,
um
Jvrai)
53kntua Ju
t^erjlarfen.
ie Belagerung
licl)
t)on
SDlantua
l^atte
nod;
fel^tte.
nidS?t
wirf*
begonnen,
tveil
eeJ
an
bm
93]itreln
2i3al}renb
fud^te er
eingefd^Ioflen
(^ielt,
einen
*^[>ci(
ber
unter
if^m
pe^enben
treitfrafte
^o
feigen,
rucfte
mit
cini^m
fd;on
25atai(Ionett
\)or
gerrara, \vd^t6
I^ielten.
bk ^nfurgenten
(iitabciic
eingefd;loj]cn
&tabt
unb nad;bem
l^atte,
er
bk
ben
^aar %a^c
befdpofien
ergab
fi^
24.
SDiai
bk
264
5Bcfa(^utt5
jugee?.
bcrfclbctt
unter
bct
SScMngung bc
unt)
freien 2(6*
2Iuf
bie
namftc|)c
aSBctfc
um
bicfelbe
gcit
ctafd(?emcnt/
gemeinf^aftlii^
mi(
hm
^nfnrgenten/
bic
tabeffc
t>on )vat)enna
genommen.
enerat
i?a)^05/
ein Italiener/
ber
im ^al^re 1796
i^attc
ber granjofen
gepellt
unb unter
ju
SDlitte
Wai^
^olf*
am
6l?lic{?en
2lbangc
romif4)cn
5lpenntnen
bcjfcn
einen
eigenen
crn
tt?ar
ber
bett?ajfnung/
fepcr
^unft germo
franj6|tfc|)e
unb ml^tt
t?on 3(ncona
t>ctt
25efa^ung
im '^amm
3nfurgcnten
trfifc|?cn
^ielt,
auf
bcn
ber
in
QibrujjeU/
mit
hm
rufftfc^*
reujern
JjTlii^cn
m
jcg.
gcit
am
wo
SOIac
bonafb
tvej?lic|?en
Den
@o
ren
t)cn
tvurbcn
atfo
bic
Ober* unb
SKittclitalieU/
iva^renb
citcn ungefal^r ju
gleid;er "^dt
unb ungefhr
tarfc neue
3tta(]en l^eranjogeu/
um
bic if^rigen ju
neuen
ntfc|)cibungcn
535ellegarbe
fldf)
t^ti^ ju mad;en.
3^
berfelben ^cit
wo
mit
einfd;ifftC/
um
eftva
15/000 9?ann
uwarow
jtc^
um
mit SQJoreau ju
SRoreau.
je^t ju
wie wiv
efed^tc
crjaf^It f^abeu/
gleidS?
feinem
mifrat^enen
5)it)i(ton
tjon
SKarengo,
hcn
17, Wlai
mit ber
"i^eile
265
bcr j?a^alleric/ bcr Mrdffcrie
SOlanit
Parf/ feinen
2cg uf ^rin
n?a^*
@dS?tt?abronett
ber
pingo nb ego
ilk 5iKoreau
nacf)
bem
er jtd^ ben
19.
t^er*
hm
18. in
2t|Ti
anfam,
erfuhr er
Befa^ung
bm
3nfrgenten
ergeben
r
i^n
befahl
htm
auf
^lal^
ju
marfc|)iren
unb
ivieber
ju
nehmen/
njobei i^n
S)etaf4?ement t)on
Eoni
unterfTu^en
ii^
fottte.
r
bcr
felbj!
idanota auf
hk*
am
fd[?icfte
er,
tk
ber ^crbunbeten
^
fr^
bie
fcl;n?cre
Artillerie
Don
einer
unb e fa^ig
in bie
fc^eint/
f^ieft/
in welcf^er er
eine
^Bereinigung
mit
SSKacbonalb
in
am
tf^unlid)lTen
ber
um
biefe
gcit
fc|?ott
'^ocana
angefommen war.
Bei Qfnna^erung
ber armagnofa
nadb
@at)igIiano
jurcf.
nid^t
ic
Unter*
gelungen/
biefen
ba^
?:naro ^atte
i^n
generf^igt
glu
ein
auf feinem
6|rrei4)ifc|?e
linfen
Ufer
l^inaufjumarfd[?iren/
t>ermutl^lid[?
'^cit
worber
etafitemenf/
t)on
f\d)
ben 'Gruppen
hineinzuwerfen.
be eneralfii ccfenbcrjf /
befam
ai/
um
266
ju berncl^mctt;
tiefer jog od[? einige mitere jur SSertreiabgefdfjicfte
e(afd^emenf
t)e6
aUein
andb
ii^m
gelang c6 nur
|t4>
t)cn ben
er,
ba er
fxd)
ju einem blutigen
trme
nun
in
entfcE)Iiefen
U)olIte/
ie ?agc
ja
abjie^en.
fran56(tfcl;en
Selbl^errn
tt)irb
gefal^r*
al$
t)erjiveifTung0t)o(l
n>iett)oI
bk
benn
@d[?rift(Tc(Ier
bcn
runb
batjon
fcpulbig
nid(?t
hkibm,
burc^eJ
tvenn
ti
jtd[?
audi?
ber
eneral SDloreau
gern
dol
tt>ar
Zmba
burd;
if^m
bebenflid^
Umweg auf 16
in
ii$
18
SDteilen
von
JU
bm
aufgcjicten
^orp
an
fxd)
entfernen,
lag
bod)
bicfem
bel|lanbc
6|?rei(^ifcf?e
uo)
m)t^
3^erjiveiflung6t)DlIe?.
ie
burdj)
Srjal^^
ba (Eol
bi
'Xenba
bzm 3^ug-
Operationen gar
fr ein
fic|)
bai)on ernannt, fo
mu man
3ie
bie
falfc|?c0
tt)eld^e$
bei
bcn |Ireic{?ern
i^attc
em
audj)
nidj^t
fei/
eneral SKoreau
befc|)lo
bm
ol
JU gelten/ fonbern JU
ivollte
nod[) 2lei(?er
werben
ftdf?
f^offte,
burdf?
ba^
an
25ernarbo
marfc^irte et)a
na(^
bee^^
^oano
l^alb
&
nad(?
ber
trafjc
bi ^e^
fegno
ect)a.
bloee!
am
S)a
^ta^e bntd)
woHen,
Srol^cn unb
aber
9)Jorcau
Ui
feiner
&<^m(^t
n\d)t
fo
\>kl
imtt
267
Mvan
er
fc^cit
tvoUte
aU
ein
jtd[?
trm
brd[?
Foflcit
fonntC/
fo tarn
2(rbci(er
au bem ^l^alc
be 'ianaro
'^ll^al
nac^ @atref(to fr
ju lajfen.
fenb
feine
gelbarriderie
einen
2eg bahnen
t)ermifteljl einiger
lau*
jog
er
2(r6ei(er
@cE)tt)iengfei(
libcr
nb
fo
20?orea
mit
i?orp
arefjto,
lief/
iva^renb
eine tbtl^eilung
bae;
nb ^k^ burc^
bei
o(
an
fte^t
25ernarbo
hm
6.
3wi
?oano in
bic
9vit)iera ^inab.
SDlan
tjollen
tJerjttJeifTungeJ*
bic
ber
tnnn
benfen
bic
auf ct)a
in foIcf?em gaffe
ftdb
\voi}l
ba^ in biefem
ivelc^en
granjofen
nb jlreid^er
in
ffen
mit Seibar*
fortjufommen
bur4>
6.
SWur
reau
fa^rt
ba^
nbe
in
bic
"^cit
bicfe
9)iarfc|?e/
afe
,
SQIo*
er*
ij?/
am
man
fon|?
^nni
DiiDiera
er
^inunterjlieg
xocl^ct
au^gefl^r(
tt>orben
benn
ip
in
ber
fe^r
f[c|)tigen
nb
oberflad(?li(^en
Srjal^Iung ^omini
6.
3uni/
alfo
t)on
2BodS?en/
fein einjige6
atum
Za^cn
genannt,
t)on 5I|Ti
reffio
er 2eg
hii
ettra
20
9)ieilen;
ber
egenb
t)cn ^efegno
t)er(o*
ber
fo
ffnung
bc$
reU/
fann
'iage
man
noc|?
ermut^ungiveife
in
ba^
er
ifl/
bi
ber
9]a^c
bc
^o
geblieben
268
alfo
ngcfal^r 6i
fic|?
ju bcr
iirmce
"^rin
nherte
SittacbO'
eirtge^
imfb
troffen
m
fein
25.
in
Sforenj
fomite/
beeJ
ba^
man
biefe
Uibm
Sreigniflfe
al btc Urfac^e
.25.
Betrachtungen.
Sie
er
eine
franjoftfd[?e
$5^<^Jfen.
gelbl^err
wav
ju
ju
f(|?itjad^
um
auf
neue
(ntfc|?eibung
anfommen
lajfen
bet)or
Stac
cvtjaltm
bee?
f^attc.
93?acbonaIbeJ 3{nfuttf(
SOlai abfef^en/
liep
ftc^
nbe
SWonat
ba
bie &ci)lad)t
Don 2)?acjnano
(5.
Mpril) erjl
bk
ber
fomUf
hk ^o*6ene 70
SSBeifen betragt
an bcn
^o m,
er
mufte
;
alfo
er
SBodj^en
auf
ba^
ni^t
bie
auf Bebcutenbe
re(|?nen
erf!
^er-
jlarfungen
i^at
au bem ^nnern
gelef^rt/
frher
fonnte/
bie
Srfa^rung
ba
naml^aften
jebe
im 3ult
eintrafen.
(^injul^altcn/
SBaf^renb
biefer
S}o(i(?en
ntfd!)eibung
mute ba^
gelbf^crrn
l^ing
fein.
]^auptfad[)Iic^
immer
a((
fei
wenn
eintrte.
Sie
^iel
^itab^m
269
utvarott) ciui)
blieb if^m
Bercniieit
fanb/
immer nod^
^aupt^
unb
feinen
@to^
gegen
biefelbe
forfjufe^en
fo
fcmgc
ftc^ il^m
2Boin
f cnnte 3)?C'
rcau benn
anm^m
ic
wa$
fonnfe er
im fd;limm|?en
gaOe
tf^un?
Srpen^.
eine
genuejlfc|)en
^Sefa^ung- fr
hk tabellen
'^rin/
'^orrona
fclb|T/
nb
bann
SSar
JIeflfanbria jurcflaflen
t)ielleid[)(
bk
nod^
bm
]^ina0tt?ei4)en.
glu^ ivrbe
natrlich
^mitcn^'
lijja
5D]i( ber
Q(rmce
feine 9vi($(mtg
nic|)(
auf
in ber
2tbfid^t,
fotlre/
er
in
tcn 2Ipenninen
hawalti^t n?erben
(td(?
enua
einfperren ju laflen.
35rit(en.
jurcfjielBen,
@i(|)
jtc^
mit
ber Qfrmee
felb|!
m) %m\n
^(a^e
fo
unter
galten
btn
SOlauern
jule^t
bkfcs
fld^
lange
ate
mglich
unb
bavin
einfper*
ren laflen.
^iertene?.
l^ineintt?erfen
lur
ctuja
'-lurin
unb
mit
ber
unb
|id;
ein
^aar
bcn
*3:aufenb
SRann Infanterie
not^igenfall^
ber
85ar jurrfjic^cn/
JU hilbtn^
um
bcn
tamm
jum
einer
neuen 9(rmce
9BeI(^en
biefer
t?ier
3Begc
5iucr|Icn
SKoreau
Sa^
m^
lenja
regcl
n^a^fen moc(?te/
bk
t)orlauftge
tedung
eine
|;tvifd;cn
unb
2IIeffanbria
blieb
immer
paffenbe
^lilaa^>
m$
^it
im
;eben
biefer
2l(lgc^
ber
crflen SlufjTedung
affo
270
meinen ganj eint^crjTnbcn
Eingriff
fort/
crflarcn.
fclSjl^
uivarom
nic^t bi
fcf^fc
feinen
jum u^erjTen
t)on 5Ilejfan*
aber et t)cranlap(c
jtd;
bc) bic
egenb
Sa*
t)icrtett
ttjofftc/
un angegebenen SBege
nic^it
einfc|)fagen
^ahn
hinter
c25
tt?rbe/
bcnn 25eibc
tenng
i(I
bm
3(penninen
au6
noc& t^un.
3n
jcbem gade
ber
fntifd;en ^SetradS?*
t)icr
SBegc
er
er|Tc
nb
jtveitc
9[eg
f^atte
hm
in
SJorffjeil
bag
tedung
hm
Qlpenninen
nehmen fonntc,
er
bic
ber
cgncr
'oidki(i)t
refpcftirfc/
wie
nb baf /
icfcr ^ortci(
i^at
and) wot^l
hm
fo
^atfc
wmarom
in
htn
5tpcnninen
angegriffen/
\mthc
bic QKtcrnatiDc
be
crjTen
nb
jiveiten
Sege jr
prac^c gefommcn
fein.
a
tvar fein
enwa
eine
bwrc|)
hit
nb 55ictor
^inlanglidj^c
^efa^ng gehabt
9)loreaU/
jtd^
^atrc/
fo
felbj! l^in^
cinjwwerfen/
%hfid)t
bcnn
bafj
er
bnrc^
eine
folc^c
fegte
im <Stmhc
langer in
hm
ha^
^pen-^
ninen j bcf^anpten.
er nad^
i|T
namlid^ begreiflich
jnrucfgcf^en
mnn
er
ttJoHtC/
hm
eine
t)icl
angc
nehmen mwptc/
271
wat
ftd^
in ettua
gattjcit
l^incinbrangctt
ju
laffcn.
?icp er
fo
|tdE)
mit feinem
er baburd^
Jvorp in
@mm
ju
f^ittcinwcrfcii/
wav
af
feine Seife
belagert
nb
jIe^(
genommen
feine
ba^ Qfnrucfen
SHacbonalb tvurbe
ba
um
ftdf)
20/000 SHann
in
cnua
eingefc^Iflen ju galten
unb
f!arf
eneral
nad^
in
ber
^Bereinigung
mit
fein.
9)lontri4)arb
unb aut^ict
enua
mit
lie^,
ni(i)t
SJHacbonalb
feiner
ftd^
me^r im (Btanbc,
jtbct
mufte bann on
ba
tin 9Ia4)t^eiI
idbt
it?enn
SDloreau
l^itt
mit
bem
Jverne
feiner
2Irmee
na^
bem
ju
^ar
fein
augcn?id)cn
tvarc.
er
9RacE?t^eiI
getrennt
nimmt
an
eine
namlid^,
mnn
jTef^t
mb
unb
fle
fo
lange
hi$ bic
Entfernung
fo
f lein
n?irb
ba^
gade ba&
S)er
bit
runb
bicfe BerJ^ataiffcei
batin^
ba^
je
f (einer
Sntfernung
ber
getrennten
e
9)?ajfen
im
2fugcnblicfe
ber
fo
Sntfc|?eibung ijT/
bem
jwifcl;en inne
te^enben
Jvrafte
er(I
um
kittet
mtb
feiner
jid;
gegen
rnbcn mute
alfo
al
in
wenn
lajfcn;
er
gejwungen
wrbe
enua
einfd;Iieen
ju
war
bie
272
aber
er
ttafrltcE)
m^
m&
an
\ml
mmlid)
bie
fungcit
nidS)t
ji4)
unb auf
tiefe
^cift f^ntH
tveil
t)iel
jur
SBirfuttg
bringen
fonnte/
nb
enMic^
in
einer
be*
gc|lung
fc|?ranf(
cingef4)Io)]cn
i(?.
ba ^anbeln immer
me^r
Unter
tiefen
Umjlanbcn muffe
^intcr
alfo
ben
SSat
ak
jid;
natrlicE)ere
9)laaf regef/
tt?enbige
ba$ ^ineimi^erfen in
enua nur
er
al ein nod^^
bel
ictva^tm/
er
fo
bcm
nur untenverfen
mtauf(^tCf
fonnte
ivenn
ni(^t
bafur
tvcit
bte
2S3a^rf4)einlid;feit
it)urbe/
ba e
grofere
abl^alten
fommen
fenbcrn
ha^
eine
ammlung
n)rbe
i|n
bic
feiner i?raftc
bi
auf^
^iu^erfTe
Wlit
mhcvn Sorten/
l^ing
SBal^l
jtvifd;en
n^elche
beiben
t)on
5)?aaf regeln
t)on
ber Energie
aif
er
feinem egner
t)orau6fe^en
tt)ieber
bal^itt
burfte/
nb
bicfe
S^oraufcgung
rtd;ten
bie
mufte
ftc^
ber
egner
hi$
na^m.
bvittt
er
unb
t)ierte
5Beg
^auptmac(?t frher
erobern
b.
fj.
e^e
jte
noc^
bit
Mpennincn
mit
fonnen.
Senfen
unb
tw
'Zuritt
12*
hi^
15^000
granjofen
10/000 ^icmontefen
2Infunft
befel^f/
fo tvrbe fajl
50/000 a)?ann
gcivcfen fein bcn
bic
(farfe
pia^
brci
ba
bic
beibcn
glffc
egenb
in
getrennte lhfd)nittz
erfd^tt)eren.
tf^eilcn
unb
bie tufd)IielJung
babmd)
nad|>
@o
ij?
alfo
begreifTicf?/
wie
ber
uwarow
ber
(infd;licpung
Don
'2:uriu
unb
notJ^biirftiglTen
25eob>
273
35coba(^(ung
bct ita^cIIett
uon Sflcffanbna
mh
Zottom
fam
gar
fo
tjfcl
brig behalten
bie
Dtebe
fein
f onnte.
^un
Um
^i^<^f
jmar
m^
2D?ac*
tma 4
Sa}odE?en ber
feiner 2frmee
an/
allein ju
zUn
ber 3^i^
<w<^
tviJrbe
alfo
ber
Sntfc^lu
in
93iorea/
ben
grten
feiner
freitfrafte
Zmin
bic
l^ineinjutt)erfen/
bcn
ba^
granjofen
it)aren
gar
ni)t
in
cfal^r
gefommen
bic Stpenni
nen mt>
2.
im
23eft^e
eine
fel^r
tt)idbtigett
2Dli(
SiKacbonalb
fonnten
jte
ftd^
nun
ftcili)
m(i)t
t)iefe
tjereinigeu/
aber utt^aron?
n?irflic|)e
tarn
hd bem Qlmdm
SBollte
fo
eneral in eine
Sinfd;liefung
1^64)(l
^crtcgcnl^eif.
et:
hie
ber
brei
^ta^e
fortfe^eu/
f onnte
er
tt?arfc^einlid)
nidj?(
er
jte
auf/
fo
l^atte
'gleidE>
20/000 3)iann
ftd^
in
eint
feinem
Dvticfen
unb
muffe
ber
^aran benfen
cinjurid^ten.
neue ^vcfjuglinie
hm ^o
jwet
t^ereinter
Rad^t
ftcijt/
jivifcljen
fo
tvirb
ber na*
n^entt
S^ort^eil
tt)etcl[)en
er
baburdj)
^at geringer/
benn baburd[?
i|l
i^m
fann
eine
^alfte
feiner
SSBirffamfeit
genommen/
(reffen.
er
18
forc|)cr
Sntfc^fu^ ?9?orcau
Dcrfcl^ajft
granjofm
tvrbc/
beflcrc
.j?ratcgifd;e
^crf^attniflfe
t>ic
^abctt
t)ei:
Dvucf^ug in
tt)o.
5(pcnmncn
fiicfjt
tcm
tabci
polt*^
a(le
gcmaf^ren
tnne
fon(e
@utt?arom
Snvagett
/^tiriri/
mit feinem
ober
tc
xt>it
2{n3t:iffe
gel^lrcn
|at(e.
tt)tr
f($on
fo
beii
m
fc^en
nb
mcralifcf^cn
@cm(i)t^ tvidcn,
tiefen
un
t)Ott
lcucm
t)oir
aufi^efrb^rt
Segen
entfcl;iebenj?c
^orjug
bafur
ive{4)e
nb
toit
galten
fogatr
ba
ben ^er^aftniflfen
eintraten/
bic
nad^bem
mvarom
noci^
fortfe^tC/
cUn
berul^rten
t>m
^orjng
behalten/
rvorauf wit
nc^
2Ba nun hk
SBege^
felbj!
2(Iternatit)e
fo
ht^bvittm nb
ber
bxittt
tjicrten
betrijft/
ivurbe
gen>if
ben
betragcnbc
ivat^adenc
baburc()
in
Zuritt
bic
benn
blieb
treitfraff
ber
fotc/
Sontreconp im vcfen
uwartv
tl^r
geflirrt
mrben
not^igen
.:
beifammcn/
ceJ
fel^ltc
ni^t
an
ber
Jvatjattcric
.
nnb
i
2tlle6
war
2Beg
bei
cinfad^er,
SSJir
fe^en
tjorau^
ta^r
im
^affe
ber
t)iertc
cingefc|)Iagen
werben muftc/
jidf)
bem
bctt
fleinen
wrbe
weld^es^
gegen
bic in
a^ar
^itt
%min
freien
t)ereinigte
jnm
pofttit^en
ftdf)
^anbeln
augerujTet,
nb SOZoreau
bleibenben,
'-lalent
fonntc
hei
bem im
gelbe
brd;
bic
einige
SJerflarfungen a^
bcm ^nncvn
nb
brc|^
85ereinigng
mit
t>tn
im
275
ctiucftfc^ctt
gckffcnctt
Gruppen
tvicbcr
Bio
ju
12. ii$
15/000
^am
aber
rcaufc^ett
Mefci:
cbanfc/ ba^
i^re
bic
ttt
^auptmaffc bcr
fucj)ctt/
SD?o*
|te
Q(rmcc
3^fiuc[;(
Zmin
baf
hkfm Ott
bcn
if!
crnpiicE?
)?crt^eibicn/ tn
jum t^punftc fr
follfc/
jte
ptrcitcgifctjcit
freilie?
bcc
Zuritt
6 ?tSo(^m
rcic^feit
f^attt
Uhm
iinb
j.
mtrtcl/
machen,
^. SSKunitiott/ fcl^((cn/ fonncn n)ir ni(^( am^ aht wit glauben ba^ wenn SJJoreau einen folc^en
bei
(ntf($Iuf
reitet
^citm
gefat
nb mit
^.^atigfeit
tjorbc*
^attt,
tk
fonnten.
SJir
^ahm
bkft
t)ier
t)erfc(?iebenen
SBegC/
ivefd;e ber
franjoftfc^e gelb^eri:
im au0er(!en
errtert,
^ier fo umjlanblicf)
t^til^
mil
auf
feine fr*
t>it
mil
an$*
ftnb
m
unb
nid^t
im
95etra4?tung ju Derbienen.
nid^t
fort
tit
^titif
t)on
muf
alfo
ba^ 25etragen be
anbern
franjoftfc^en
gelb^errn
einem
ftnb
ganj
brei
tanb*
^ier
t)erfc^iebene 2Ifte
fein 2Ibmarfc|?
nac^ ber
fein
egenb
Zmin/
fein
Ob
SOloreau 9(bmarfd;
angegebenen
gel^oren
im*
mer
nid)t ju
bm
ganj unbefriebigenbcn.
18*
276
wav Wcfcr
3(6marfd;
fr
bk
^ranjofcit
in
;cbcm $a(Ie/
beitfelScn
ju)if(^en
fo
htm
^attc Slorcau
*^ag
ifyn
nad; '>tuntt
auf6rccl;eti/
tcffung
unb SSRacbonalb
Sflic^tfiJ
freitvillig
aufgeben wtbtf
9(lejfanbria
atte
i^u
in
bct
2Beft
ucj
n?egjieen
in
muffen;
l^ineinju*
attc
ftc^
Zmin
tverfeu/
fo brauchte er feinem
egner
ni<^t
hai^in ju fof^
nun
ba^ Jvorp
ftatf
n)elcl;ee5
utvarctt?
in
jener
egenb
2enn
lief,
nid^t
genug
tt)ar
i^m
ju n^iberpel^en.
er
bic*
Srfofg
bann na^m
3tffes5
dm
fc^r eru)unfc|)te
SSenbung.
aSenn
franj6(tf4)en
mt
bm
unb
3tbmarfcf? be^
clbl^errn
mifbidigen
bcn
95erfudE)
gegen
lung
bit )|ireidi)er
freilie
reid^ienb
motit)irt ftnben: fo
ben tivtU^cn
aU m^
einer cinftiti^m
^c^
3omini
Jid^
fagt
ba^ c$ SObreaueJ
jiel^en/
Slbjtd^t
gen^efen
fei
in$
ebirge ju
hti
fo
tt?ie
bic
S^au\>tma^t
ber
i(!
Dvujfen
Zmin
crfc|)einen
wrbe.
2)iefer
runb
wo^l nur
@utt)aron>
fo eine
bd %uvin wav
e
SKe
bufa;
tt>ar
5ur4)t
t)or
jum
abwarten fonnen.
2Bir glauben alfo ba^ ber franjofifd^e ^^Ibl^err/ einjig
ftd^
bm
viicfjug
in
bie
277
SxMcva
frcijum<td[?ett/
mh
in
bk
hk i^m taki
feiner
i^m 6ri(jgebIieMen
gegen
bie
treifforp tn
eSirge
i?anbe66ewa|fnnng/
fd(?tt)eren
mn
anbern
af
3(rtillerie
nb ^a^a^c md)
SloglidE?*
tjerei^
nigen
ba^tc/
biefcr
eneraf
um bk
^tit
tvo
war unb
9)?oreau
in
8 'Jagen
bei
^arma
fein
aber
eigentlich)
?fli(^t^
^inberte
nb Victor bort
an |t* JU
jie^en.
^an
fann
alfo
t)i^Heid(?t
fagen
ba^ Dloreau
gebogen
biefe
S9^6gli4)feit niii)t
genug
in QSetrad^tung
tjat/
mb
ba^
er einen ^e^Ier
begangen
n>ie
ni^t
fo lange
M @at)igUano
n^offte;
geblieben
er
fein
if^n
gen?ann bann
uielleic|)t
^dt
alle
feine
etafc^em^ntcJ
notl^igen
tt)iebcr
an
fid;
ju jie^n
SSerabrebungcn j
treffen.
gtorenj
biefen
aU
rf^rte
ba^
SDlotit)
5{bmarfc|)e
angefel^en,
um
laffen;
eneral
namlic^
unnot^ig
xt>attm
ju
bit^
aber
tUn
bat)cn
in ber
^r
bag Sfiorea bk
3{lternatit)e einer
l&atte.
Bereinigung
im
(!ra*
tt?el4)em
man
9)loreau fo gern j
^el^ler,
t)crgteij)en
egner fr ben
^pauptarmee
bk egenb
ivare,
tjon '^.ortona
l^atte
mit ber
t)ertaffen ju l^aben,
betraft
ftd[)
tcde
ba\^in
jurucfgefel^rt
tjor
ber
^anb mit
278
bcr ^ajIsJ t)on
jtt
cnua
t?on
Bc^ncjcnb/
ber
cgcnb
at)igliano
auf6 ^ufcrpe
t^er*
^ant
l^atfe.
Sic aScrbnbefen.
SBir ftnb
roit)
ba Sutva*
l^atte
bic
tcr 2fbba
a\u
greifen/
fodett/
tverfcn.
l^atrc
Sremona
if^rc
fte
ber t>m
redfjtc
^o
gelten
um
nb
ftc^
in
flrategifd^e
glanfe
ju
9]acl;bem er
afgefud[?(
mit
feiner
t^orgebrungen
toav/t
ttjwrbc
Umbie
tveg
nb
e jvare
im runbe
natrfid^er geivefen
mit ber
n?ir
^mptmai^t auf
Dvi4?tng
bort
unge(16r(
^ma
ju folgen,
odE)
n?otten
fabeln/
ju ge^en
hm ^o
mvt^.
5)af ber eneral Ott gleidf) na^ bem bergange mit 5* bi^ 6000 9)?ann gegen bie 3(pcnninen t^orgefi^oben
wrbe/ n)ar unumgangH^) not^ig/ ba
bie
bic ^t^anjofcn bort
J?orp
t)on
aut^ier
unb Slontnd;arb
ber
Ratten
unb
hit linfe
S5rcfe
bo^
an,
gegen
einige
bicfe
tverben
flarf
mute.
@o
fam @uwarott)
30,000 fSSlam
^o
iefe ^h^t
28ibcr(?anbe0 ti(^tctf
immer
l^inreidS)enb
geiDcfen
hm
unb
ju tvdbm*^
benn n^enn
man
and)
biefen
eneral id ber
fo
war man
boc|)
immer
279
ttd^
Mmft
frul^crct:
i'cgc u*
gcru|!c(
mb
mt^t
^attt
fr
einett
e(fc|)(oj]ettett
^eer*
tvir n)cffett
c^ aud^
itut:
mc|)t
bit
in
bcr 2(bjtd^(
in
jtc^
babnv^ jur
ju
bctbcr
fratijftfc^ctt 2(rmectt
35crcitfd;aft
ftnbcit/
nb ba^
bte
Jto
fc|?ett
er
Mc i^m
bet)or|!cenbctt
^crffarfungcn
bie
tjor
burdf)
lonne
6r|Icr
nb
bur(|>
bcn
fdE)tt)adE?crtt
plagen
pcl^ctibett
j^orp
abit)ar(ctt
n)c(ltc
cl^e
er
feinen
afn^rijf fortfe^te.
ttnb
bic
^ii>if\on
er bett
cneral ^orjler
S^J93^^
W^^f
^^<^^
^^
einige
40^000 SBJann
fo
t)icl
mufte
an^ctbtm
und)
l^a*
n?o^I
ben/
ivenn
ba
er
er
bamal
no(^
jenfeit^
vom befanbe;
^at)ia
er
felbf?
nun
feine
Sicrbinbungelinie
einrid;tcre,
fi)
ber
auf
bzn
eine
i)er*
bem
linfen
'po^Ufer
fo
fonnre
eneral Ott
3{rmee Don
mcbct an
^^iei^^n
mb
alfo
ber
bcr
jtveiten
^alfte
S?ai6
nur
irgcnt)
moglid^er*
tveife
beabft4?tigte
ber
2(penninen fprengen
ober
hi^
unb SKcreau
85ar
hi$
@mna
^imin
ber
bm
treiben fotten.
@0/
l^crr
glauben
n^ir,
gel^anbcU
l^aben.
an<!^
mvarott)
l^anbelte
nid)t
fo,
unb
wie
bcr
\mt
mv
bodj?
entfernt jtnb in
i^m
einen
SKann Don
jtnb
tvir
^6dt)|Ien
Sntfd[)foffenl^cit
red[?t
ju
DerfenneU/
fo
barbcr
fe^r
t)ertt)unbcrt
unb
um
eine
Srfla*
280
rttng
tt^ar
tJerIcgen.
^d
bie
atlcm
^MizttntaUntz utvaroit^
be6
er
bc4)
fr
Stil^rung
Sefbjug
iti
^taliett
pcrfonfidf?
]^ei(
tt)ie
nid^t fo aueJgcr|?c(/
baf
er fte
mit tJoHer^Iar^
fonnen/
u.
bie
f.
nb blop au
m.
@4)on
ganj
5^'
Wlomv^cn
wie
bie
geboren,
i|!
ein
Stuftrag
anberer
Su^rung
aU
^anbel^err
in
m^
unb nad^
ni(|?(
ertDorbenen
in
gefbl^errnwurbe.
SZBer
fIt
ba^
ij!
man
dn ganj
anberer ^err
fe in
aller
bertraenen Wla^t\>c*
fommenl^eit!
n)a3
tt)ir
fr%r
in
audf)
einee?
Selbjuge^}
5a^Ireid|)en
2(rmeen
gebilbeter
3J6lfer
einem
fel^r
fuItiDirten
politifd&er
unb
SSejiel^ungcn
me^r
materielle
i?enntnijfe \>on
tt>ir
Singen unb
SOlanne
aU
fo
jte
h einem
tt>ir
t>iz
SJenn
laft
affeftirte
SBunberlid^feit
fi)
t)ergleic^en.
3n
hdbtn
bie
fubjeftiDe
augejeid;net/
objeftiDe
aber icibm
fehlte
2Belt
nnb
fo
beburften
jte
beibe
be
tt?ar
Dvatl^e
unb ber
tvie l^odf)
i?eitung.
atfo/
man
aud; @utt?aron?
6j!rei^if4)e
mochte, ganj
unt)er^
nidE)t
meiblidE^
ba^ ber
blo
ber
fogenannte
t)on
eneralquartiermeijlerpab
fonbertt
bti
QWe \M^
281
fol)m Siitgctt mifjuitbcti
in bcr
]^a(,
eine
t)tel
srocre
bei
(cHe
groen
gut
2trmccfu^ru^
ber
tt)ie
cmiifjm
i(f/
al
bic
gclbl^cmn
begreifen
gatt
unb
c^
Ia0t
ftdj?
fcl^r
uwarcive}
in
biefer
(ntfc|)Io(fenleit
unb
fein
Un*
tJer*
terne^munggeill
loren ging.
SDlafc|?inerie
grofentl^cite
Snbli(^ muj]cn
ivir
Don
biefen crfd^tt)ercnben
UmlTan* Slemcn*
beir
Stn
t>m
tc^
nod(?
bk SBirfimg
be
eigentlichen politifcfjen
nterfd^eiben/
wclc^e
in
ber SSerfd/ieben^eit
jid;ten
unb
2Ibjtd^ten beeJ
6lTrei4)ifcf?en
l^atte
mvarow
runb
feinen Urfprung
unb
^dt
hm
ju einem
^m^t
unb
biefem gelbjugc
ber Jvoalition
tt)a5
zin
nbe ma^U
nidj^t
Sem
fa*
jeber tvodte
baeJ
tvoUte,
95iel ju
gen/ aber
Uneinigfeit
lief)
gaftum
fejl^
ber
um
fo
biefe geit
entfpringenbcn
fc^r
begreif*
jle^t
unb
ift
benn
\m
ben
rafc|?en
entf(^icbenen
ang
be i?riege
^inberre.
SBcnn
l^abcn,
bic
fo
tvir
hit^ 2(IIe
in unferm eijTe
gcgenivartig
fann e un
^erbnbcten, nad;bem
ben er(?en
^alb untJor*
glucf^
bereitet
li)
@to
ber granjofen
felbf!
an ber Stfd^
aufgehalten/ bann
jle
hd SKagnano
unb nun
eine @c|?la4)t
entfd[?iebcnen
gegen
gettjonneu/
@ieg
fadjjen
bai?ongetragcn
^up
bcr
burdjjjogen/
t)or
ba^^ fagen
ge*
wir/
bie
^erbunbetcn
unb
glaubten
l^aben
ber
^anb genug
ber
fd^Iagen
lic^
entfcfjicben ju
unb
ftd;
nun ^aupffad^icgc
irgenb
bamit
bcfc|)aftigen
b.
f;j.
ju
JU ernten/
jid;
famnuli4?cr
ober
282
no)
um\MUtcv ^la^t
^crrcn
5cma(|)%tt/
^(alieii
fi^
ju
fo
af
t>o(lfmmcnc
t)on
bc(ra4)(ett
tbmm.
tt?ir
a
lictt
odtgc 85cr(rei6ctt tc
&mtvaU
tvar
aucE?
SOtoreau
au ^fa*
fut
eine
unb Me Eroberung bc
t^unlidi^
Scfjaltett
@cnucftfcf?ctt/ trcld^e
fc^ir
f^aSctt/
Darum
ni4)(
eben
l^abeti
tii^^t
lci4)te
@acf)e/
ttjofur
mv
e6
ausgeben
tvottcn;
fcnomie
nur
Der J?rafte,
uf
t)iel
it?cil
einer fofd^jen
immer
ni4)t
25eforgnifle
enfgegenjTe^cn/
Die
bm^
eine
gemeine
fonnen.
(E ip alfo
tv^l begreiflidi)
Dem ^eerf^rer
Der SJerbunDcten
{\m
fagen
ein
l^ier
abpd^tlidS?
foldj^e^
crfc|)einen
unD
il^m
Die SSeforgnif
gefommen fdn
fonnte/
^anD ju
un(ertt?erfett e^e
bk
3n
lid)
Stegierung ^auptfadE)--
Da
Die (reif*
um
in
ade
EitabeHen
cinjuf4)Iicen/
Die
grofern
Der
taDfe
^eft^
ju
JU nehmen/
beDrol^en
orr
an
franj6fifc|?en
renje
De
unD
aufjuforDern/
t^re
Den
ju
2{uf(?anD
i^anDe^J
berall
le
Durc^
2(nnaerun9
ermuntern.
93cft^e
Sied
Dc
^U
ftd^
foCite
frl^er
jum
i^re
t)o(l)?anDigen
^anbeeJ
bringen/
al
alfo Diefe
cfammtt^atigfeit
Da Ob;cf(
t)on
Sajfano Denfen.
Statten
bit
SSerbnDcten
felbj!
Dagegen
i^ren
2(ngrijf
auf
SWoreaue 2(rmee
bi$
283
fo
f^attm
fte
ifjrc
ivrSffc
Me
unb
(abcllett
nur
fc^tradf?
Bcobd^fcn,
bic
^olfBewajfl^inter
mhn
festen
if^mn
Mc$
tt?ir
mc^r
proiforifdS) geblieben.
SBenn
nun
b^i
biefer
Uumati^c
fr
bie
hm
fortge*
2In(3njf
ton ^aufe
am
bei
energifc|?ere
nb
tt)lrffamerc
fo
ftnb
n?ir,
um
^in*
nid^t
in
gejvo^nlid^er
leeren
^^rafen ju
bleiben,
f^ulbig, ben
jugeben.
tt)efenclid()en
^rtfjeif
biefer SDiaafregel
en
dne
leere
ij!
e me^r bebenden fott aU ^bk man fann einen einb nic^t am bem ?anbe tverfcn, mc man i^n an$ htm S?anfc n>irft, inbem man hic^ ^interl^er jufc(;Iie^t. er enerat SOlo* reau mit 12,000 SOZann l^infer hm^ ^ar t(l in SSejie-
^^rafe,
fobalb
bfofe ^anblunc^,
benn
l^wng
auf
eine
gegen SDlacbonafb
n?ertfj
ju gebenbe (n(f4)eibng
md;(
weniger
aU
ber
eneral
5SKoreau
ber S5ar
mit
t)Ott
12,000 2D?ann
Sap
ijl
bem
20
weiter
ij!
aU
2(Ie(fanbria,
nac^
fo
unferer
jtdS^erer
berjeugung
^ort^eil
fr t^n,
benn
um
f^inge-
ju werben.
( finb
auc{?,
wenn man
ber
&a^t
gewi
bie 2{penninen
SJarrieren,
fc^r
tit
eine
2(rmee
erfcf)werten
mb
l^auptfa(|)Ii^ gcfudjjt
werben fonnfe.
Qfngriff,
in
lid^e
ber
eigent-
bem
ewict?te be^
neuen iegc
284
i|T.
in einem
fraffen jer(?6rt
bie
ba
^uQvmbm^tm
fetneeJ
brucf uf 9)?acbonaEb
unb
^eer, nf ba
franj6ftf4)c
^olf unb
genom*
bie
kbro^ten ^unft,
allen brigen/
bie
bk
Urfacl;en
ujelct^e
tinb 5D?oreau^
t)orbcreitet
l^aben
fid)
Slm
fonnte
ber
franj6jtfcf?e
gclb^crr
jenen
9]adS?(^eifen
gropentl^eife
entjie^eu/
wenn
er
gzf(i)idt
jeber
^ntf<i^dbm^
ffanb/ in
cinbrangv
6ra(^te.
^eer intaf(
btn 35ar
tMtterbing
tvar,
mm
gwecf
nid^t
^a^
^u^mi^m
jiemlicl)
ij?,
gluckt auarren
ber
foll/
fd;n)er/
nb
galle
bliet
bem
gelbl^errn
burd[)
^erbnbefen in biefem
noc^
brig/
bie ^eftigfei(
unb
(Energie
bceJ
bee?
egnereJ
fo
fafJ
bcn Sl^arafter
ju
geben
alei
unb
bzn
Srfclg
fomc^l
in
bcn
materiellen
geipigen
Sit fungcn
nid^t
ganj
ju
t)erfcIcn,
SSBir
fe^en
ci(?e
t)iefe
unfcrcr ?efer
t5bcr
biefe
ju
rafonniren
t)on
t)ertt)6nt/
immer nur
ber
burc^
bie
grcttpcn
t)er=?
egenfa^c
fonncn.
3(bcr
burdS?
ein
foIc|?c
fritifd;c6
^ramarbajtrcn la^t
SJcl^auptungcn
fi^
nur
ben
"Slerrorimn
folc|?cr
28o
^ur4)fu^ren
ftnb, aber
SJit geben
hk
bk
fte
ganj
mwafst
mb
tt>ie
cf^nt
llc
QxzaUtat
wk
bcn 9Jcr|Tatib
jtc
crfcl;rccfcn.
Svcfuftatc nid^t
fottbem
n?ic
pnbf unb
feinen
bamm
ba^ umacon?
egner
t)ernic|?ten/
granfrcidj) offnett/
f.
n?./
tt)eil
2((le
ba o^ne Ovealifat
bcc 3IIternatit)e
ml^c
wk
hk^ct
betra($fe( ^a*
ben/
fielet
ber Unterwerfung
be ?anbe
bk
ba
^Vertreibung
SJloreau au^
f<i)m
Italien gegenber.
ftnben
58}enn
ivir
nun aud;
erflc
begreipic()
baf uttJarom
fc
biefer
beiben Objefte
tjorjcg,
er
fonnen
tt)ir
bod^
bk
einzelnen
ni)t
9)kagregeln
hii^cn unb fenberg
tt)el4?e
SDIoreau
gegenber
ergriff/
faum
ber
t)erf?el^en.
S)4in
ber
bcn
Derfud^tc
bergang
^o
unb
el^e
ber
3tb*
marfd^
mit
9)loreau
nattlr*
feinen Dvcfjug
li^^cr,
noc()
tt>ar
afe
SKoreau/ n^enn
folgen
5D]ac|)t
man
il^m
an(^ nid)t
einen
hi$
an
bzn
^ar
ivodte/
bod(?
burd^
2(ngrif 'mit
gefammtcr
ftd^
au
ber
Sbene
ber
ju
t)ert reiben
unb
baburd^
bit
nf4)liefung
Sitabellen
ju
erleid^?*
tern!
j6(tfdE)e
Unmoglidj) fann
man
airmee
35ormiba
mb
bcn
^0
ganjen 2(u6be^nung
ju t)ert^eibigen
unb einen
tvol^I
^vorbereiteten
unb
eingerid^teten
bergang
i^ gefa^rlid^ ju
machen.
t^
l^auptfad^Iicf)
Sla^
ojlreid^ifd^e
einigen
9]adj)rid^ten
n^ar
bit
aftt
m^cntigt,
fi)
barauf
brang
ba^
er
[l)
gegen
'^urin
follte.
n?enben unb
jum
3Berfen
SSlicf
auf
2S6
SSort
lieri/
84,000
SDIarttt/
bie
ftc
urfprtlngKd;
in
^ta^
j?arntl^ctt
12,000
wann
im
^eiie(imfc|)ett
aU ^efa^ung
geblieben/
15,000
ttoc^
Zxjtcl,
4000
jur 23eobad;(ung
bet
niebern
Stfd^
betaf4)if(.
2.
^on bm
jtt)eire
77,000 9)knn/
brig
tt)el^e
nac|)
ben efedf?*
blieben,
Sntfdi)eibuttg
id
2D?gnano/ inbem
4000
noc^
auf bem
S)^arf4)e
nb
27,000
t)or
cntfenbet
tvaren,
bem
einige ?,aufenb
SHann
Qcwtfm
namli(^
t)or
^la^
einjuf(^liee
bie
fte
gu
htn
12,000 iXRann
im
nb
S3enetianifdE?en
ncf)
f^attzn/
4000
hie
n(er j?lenau,
fte
famen
11,000,
an
ber
(Erfc^
^ef4?iera liefen.
tveld^e nadf? ber
3.
c|)ta^( t)n
Svuflen
SKagnano nb nad^
ber
2tnfnfe
ber
unb
nur, ba 17,000
Stuffen
ie brigen auf ^ecco gef4)icft tvaren. 40,000 SIann err^eilen p^ ungefhr fc: 20,000
ftnb
am
S)?incio
nb
^o
bie
geblieben,
6000
unter
^o*
l^enjotlern
nehmen
eine Svid^tung
auf
nb 14,000 machen
mn
nb
bie
52,000 SOiann
jinb al
bejeid^nct.
287
4.
?Oon
hm
47,000
^am/
^0, um
6000
trclc^c
hk ^aup(armce
rcfen
eine
ttac^ bec
32,000
t)Ctt
notl^igcnfall
bort
3000
bie
tvcrbctt
namllc^
tinb
2tlpcn,
gegen
tjorr
2Ipenmttett
6000
20kn
bare
neb(! ^ol^enjoffcm
tone gelaflen.
tt?irt>
in
Mcfen >vcful(afen
ber i?rafte
freiltd^
feine
offcn^
^ctf^t^cntm^
n?cber
ftnbett,
jumal ha
gen?i^
iveif
man
unb
ni^t
tk ^a^kn
bie
fc^r
genau nod^
t)on
fer
nheren
3SKo(it)e
mand[?en
Sntfenbungen
fennt,
unb ba
tlbcr
bie franj6|tfdE)en
bergange
hm ^o
unb
ftdf)
i^inter
Hv^
ttwa
mee befanben
cingefc|?Ioffen
tverben
muten,
20,000
5Jlann
biefcn
betrugen;
Stefultaten
tt)ie
man
f^abm*
in
jvrafte
ftnben,
tt)ir
fte
iefer eneral
ber
tDiirbe
ttJa^rfdfjeinlid^
mit ber
mit
tt)ie
Raffte
itfenbungen
ganjen
cinjuric(?tett
Qmn^t unb
l^aben,
hie
^a^t
gefcj^fagen
Ijat,
er
obgfeid^
bfcfe
nfc^Iieung
}u ttcl^men fd^ien.
9Kan
l^errn
jtel^t
mld) dn pielraum
nac|?bem er
fx)
l^ier
fr
hm
jte
^elb*
bkibtf
ju
je
9{egefn
folgen
unb
berall
laft
ivo
na^^
ntfdE?eibungen
(Tarfen
unb
folglid^
l^at,
einer
er
ftM
bann
gefammelten unb
in
feiner
^auptarmee
wo
Energie
SDJittel jinben
ivirb,
ha& ^cbrfni
S88
er SScriufi an Zobtm, ^mvmhctm mb Jtranfctt, ml)m bie t)crbnbe(c 2frmce t bcn 6 9BodS?cn tjon gnbe
SOlrj Bio
alfo
^ittz
mai
bei
]^a(tc,
f4?cin(
faum 20,000
SDIantt
SKattn,
ju
in
ber
urfprungKd^cn
bctt
105,000
bctragett
tie
l^abctt,
biefett
ml)c^
brci
grofcn d^la^tcn,
t(?.
^ttmtn
fattett,
mafig
tbti
^tiU
289
Q\im(i}Ct
beweiben
ge[)eit
bie
^^vausofen
au^
Dev
rau*
rf)er*
bnDten,
J09
liefert
Die
evjle
(^lai^t
s>on
3vi(^.
26.
9t
wk
adt^
bcm
(Siege
bei
(ocfacf)
nal^m
cr
Jvrieg
hk
freiliefe
ni^t^
entfc|)et&enbe
^la)t/
aU bk iofm^
t)erf4?Iun9enen
eine tibemie*
eine
im bunfcin @d^oo0e
be
@($icffal
obci:
^anb
be ^ufallcJ
ober
reiner
genben
blicf/
gclb^errntalente
bcn
SinfTuf
be
ln^cn^
fonbern
d^
ben
Sfubrucf
be6
auf
bem
Jvriegtl^eater
crfl
pattpnbenben
2Kad;tt)erl^aftniffe /
welc^e
fid)
baburdf^
nebelic^(en/
burc^
bcn
(rubel
freujenber
fcanj6fifc|)en
?eibenfdf?aften
t)crn?orrenen
SJorjIcCfungen
bcr
ge^
ajlad[?t^aber
brad^(
ivurbe
unb
jugkicf?
bem
9vec^(e tarn
feine
na*
^
trli4)en
m
bic
mtpo
^^Jr
rei
2(ourban
folgen
gingen
l^lerau^ ^ertjor:
ba^
ber
bije
itommanbO/
(S^i^mi^
-Offen|tc
ganje
3D?ac^t
in
S)eutf4)lanb
fc^f
unb
gegeben, unb
^anb
eingefiefft.
19
290
tcfc
ttd
^cranbcrimgctt
waten
tm^mtig
fdfjon
ak
iln*
(jro^c 5ortfdS?rim
ju Beljcnt Srfolgcit
ju 6ctradE)tett.
tveld[?e
Ut
ffen
ctteralcn
aufjutvcifctt
3{tt
ber
erjTen
?inic/
granfrcicf?
t>tt
bamale^
f^attCf
n?ar
^^^wrbati
utifireitig
imfa^igpc
nod(?
nic|?t
feine
@teffc
trat
^a^ma^
ber
jn>ar
ber
pil^e
ben erf!en
^ang
einnahm.
:.;,.;(:
n^'j
::;,d:i
::'.\:;l
K^v^z'juUn
Sine
tveiterc S'^ls^
eine nbebeutenbe
bk onauarmee ganj tvegfteten/ am ganjen Dvcin nur ^ad^t blieb/ affe brige aber nacf) ber
jg/
f
@4)tt?eij
fc^en
ba^ bk
natrlid[?e
Oxi^cin
@tarfe be
i^rer
franjoft*
riegtl^eater
am
ju
@nlti^hit
fam
mb
bk
franjojtfdj^e
^a^t
[x^
Diel
gefammelter in
".
^^
t)on
d^iKtj befanb.
/:
-fr ?V:
Ob
biefc
tt)efentIicE)
tjeranberte 9)tac()tDertl^eiIung
Dom cneraf
mv
mi}t JU fageu/
?af^rfcl;einli4)er
ffen X>in*
3)Zad;tt)m
fr
bic
2
bei
bi
ur(?e
nadi?-
Srfofgen
bo
wu^O
nb
fo
ftdf)
wrben
SJeranberungcn
beim egner
ni^t
Dor
bm
fommen
Mm
im
wir ^aben
wk
ber
291
gr^l^crjog
ein
m^
ber
(i)la)t
Don focfad^
flel^en
feine
2(rmce
lie^,
jte
^aat Za^c
in 5er
egenb
mb
<mrucn
weil er bamit
m^
ber c^tveij
gc^en n?oll(e/
b er
um
biefer
bie(fei(
gemacht
l^atte;
ba er aber nun
eneral
buti)
not^ig
fanb
hm m$
ber
er
granfen
erj!
fommenben
27^
crf!
tarraj;
abzuwarten,
bcn
5Rarj
Ulm
alfo
gegangen
t)olIe
war, ba^
baruber
bm
3. 2IpriI/
c^ladjjt/
hd
biefer
Ort
znU
wie*
affo
Dom
fernt
@(^Ia4)tfe{be
tp.
ber
nur
flarfer
SOZarfd^.
er
Srj^erjog
i^attt
immer
Dv^cin
nodf?
in
ben er(?en
8 'Sagen be
3(prife ber
bm
in
ge^en fonneU/
mb
laft,
ber
Srjl^erjog
mc
wir
fe^en
fo
werben /
l^at
bm
ber
unb
benn
27.
Stpr.
e wir
bie
erjal^len.
in
golge ber
glcflid[?en
efed^te
S^aubere?, ber
fte
im
(tfcf?r^alc
Dorgebrungen;
^attm
Don SHajfena,
in gotge be 'Jreffen
ber Oflctad^/
bm
19*
292
bei
9]abci' ftc^m
Ukh, "^c^alm
aber f\^
md) %imfcm
i'cncn
jurticfi^o^
un*
fo
Qtrmee
auf
j^mci
fnften,
l^iefr.
weit
atf(^
er
,
ba$
in
feiner
age
fr
i^nlafji'g'
95ei
10,000,
bic
bei
i?nbecf
feiner
13,000 SRann.
rfprng{icj?en
ie^ ip
ungefhr
i^arte
^alftc
@farfe.
jur
6r
ifa-
4000 9)lann
5{rmee
Iienifc|)en
jlofeti
limmrman
an, ba er
l^atte,
'S^l^afc
bereite
10,000 SJJann
nocE>
in
ba
tt)al^rf(^einfid[)
eine ^Injal^l
^ataidone im
waVf
nb ba^
mareu/
ging
in t>cn
fo
Raffen
nod[?
mirb
bie
man
einigermaen
ber
begreifen
wie e ju*
nid[;t
ba
,^auptmaffc
ti;roler
2{rmee
t>it
groer
war,
befonber tvenn
nadj)
man
bebenft
ha^
urfprnglid;ett
47,000 50?ann
ber
ki(i)t
effeftit)e
bem
&at
beredi)net
fein
iverben
unb
95eanb
burc|)
i?ranfl^eifen
unb
efertion
um
59lie
ein
^aar
"Jaufenb
SDJann
l^eruntergegangen
fein fann.
jenen
23,000 SKann
tvar
ber
eneral
QJeffe*
garbe
in
jebem
^at
l^inrei'c|)enb
arf ,
nic|?t
um
bic
idbcn
alb fo
Der*
franj6ft:^en encrale/
f!arf tvareu/
bic
geuji
mel^r
cU
treiben
unb
babm) auf
biefer
&dtc
ben
aEajfenerfofg
^on
bie
man
and) fagen,
ba, weil
geenb.ig.(,l^atten/
."e
eine
rucfgangige
^ewe^nn^
ju
t)or
mad[?enr
baburdf)
ju
erfennen gaben
wollen/
ire Offent)c
bi^fen
ber ^ant>
eineffen ju
Mb
ba^ unter
Umanben
293
noc^ f Un(^z.p\
mvtcn
bi
t)er
Scj^^erjog/:
xul^cv inbzf
u6cr
fc|)(ett'(|tt
Dil^ein
|^
treiben/
in ber @(|)iveij
tl^at
mitwirfeit lonnfe.
t^on 2?cit?em/
et:
Widern ber
tt>tfe(c
emral ^SeHegarbe
r^crjog
SJort^cil
er t^at
ttic^t
fem^
bell
ah nnb.fu^tc
bcit
m^
ftdi)
ni^t cinm
gt.
etttfct>eibenteu
ber
fratijcififd[?en
rccj?(eti'
gel
jtt
erhalten;
a/
mojtt
er
af aSert^ei^
bigcv Zijtok
aUm
t)erppic|)(et
gfaubte/
er griff e|fafe{
aber,
n^eil
^aiifer <mf
li;reler
nb Dvem/
fc|?anjte/
n)o^e Sourbe
|?anb
en 4
tm
eneral S^cffa*
er
ftd^
Im
an.
9S3ie
jtarf
bicfer
benimmt au
bm
Srja^Iungen
r
(Seine
fc^cint
feit
btm
mtbm
ju
cine
3iucfjug
bcffelben
ak jum
benn er
parfctt 2iberpanbe
fd[?eint
gen)efen ju fein/
in SOlunjIer
^abt JU ^aben.
S5ataif*
Ionen
n^a^renb
rccbt
^aar
SJataiffonen
unb
linf
auf
bmx 3lbange
^
bc6
hi$
ebirgrcfcn
400 9)?ann
aber
ber
tilf
burd;
ba$ rofugert^al
um bcm
294
cneral cffafu ijkt bcn Dvticfjug j
tjcricgcn.
icfcr
cncral t^at ur
fcmett:9vcfjg j
fdE?e'
fo t)id
|tdS?cra.
bie CRic^mncj
bc6 oflrcid^i*
S)ctaf4)cmcnt0
gcgctt
ma^tcif
fo
6ef4)(of
er/
t)on
@.
SQIarta
an& bur^
nac[)^cr
ba^
3;fcl^trffcr
3od^
im
^nnt^al ju wcnben nb
tt)ieber
br4) ba ^ufc^iatjer
jnpeigen.
t)Ott
"^l^al
in ba ^ettlin hinunter*
bem ^crfuj?e
fc|?eint/
300^
tt)ie
feiner
fammflid^en
benn
bie
)preid[?er
nahmen
t)on
3 efc^e, 14
n)elcf?en
2Dtwnitionc5tt)agen
unb 11 Lafetten,
ober
ad()
bie: vol^re
entweber
t)ergraben
auf
biefem SJortl^eile
begngte
jid()
eneral
35e(Ie
tjoc
^anb
rwl^ig,
'
28.
Si^eile,,,
,9^eue^
3)jac^t''
unt)
(BteUun^erH'ltni^teitJer
ntt
2Bal^renb
biefer
Don
feine
allen
eiten eintretenbe
in
DvM^e
fammelte
50tajfena
j?rafte
ber
(^iveij,
cn
SJenbamme mit
einer
it)ifton
ber
owlt
folgen il^m.
biz
einzelnen
SJeranbernngen
2(rmec
tt?ir
atijgeben/
hit
in
jtrgett/ aber
glaben n ni($t
wt
t)on
ber
SJal^rrjeit
entferne/
mnn mt
SDlajfena
einigen
jr bcntli(^zn berjtd()t be
frl^ere
2(rmec
biefc
etwa
no)
295
i5/)00 )?attrt)OU hct
ct?tvci}
gcjogcn tvurbcn,
aw bcm 3^^"
bi6
gegen
(ubc
2lpnte
Uttb
gejogenett
SJerfUrfuiigen/
mld^c
be(?an*
fein
13 ivatJadeneregmientem
auf
einige
aburc^ tvrbc bk
auf
^a^t
ju
SKaflcna
:itt
:ber
&d)wti}f
tt)Dju
wa 70,000 SMann
nod^
bie
pc^en
fbmmen,
bann
95rigabe
i(!.
effalu
mit
attcf?
A^
hi$
5000
SSHann ju
jal^len
ie flimmt
fie
mit bem
fpa^
SRad^tt^eife
3 SKonat
man bann
betragen
annel^men
mu
be
ba
bie
S5er|Tarfungen/
wd(i)c
t)iel
SRajfcna im ^aufe
Ratten
afe
9)?onat
^mi
erhielt,
fo
er in ben
Womtcn
tt?irb."
i
ie auffleHung
it)ijtcn eflalu
,5
im ^cltlin,
:::gu:;:ici
;mdu^
j^^-j
uut;^i:x
&
ourbe im ngabin,
nvrr/.r
SDJcnarb
im
redetet
fir*,
(S%t'
Ov^ein,
^orge
am
unterhalb gefbfird^
nm
bi^
Oubinot,
I
am
|
vl^eiU/
jn?ifd;en
tcm
imb
SJcnbainme,
Sonflanjer
@ee
oult
'Iein
afe StefcrDe,
mit ber
itat)a(leriereferi>e
f^inrer
bcr ^littcr
^
ou^am
bei
25afef/
j
*
^
&
ran^
hzi
9)reifa(*
unt^
^Vl^r,
eaOanb
bei DJlanf^eim,
ilT^^\ ^^3^^
)
eine
um
296
flen;
gcf4)icff/
m^
SEBalK
wm
gcrner
SJaragai;
in
bcn;
im Somint/ fommanbirfc
in
ber eneral
b'Jpiicr
SMainj
neucrtDor&cncn
t)icl
^rot)injen
l^cicn
a$
fott tvol f
aU
ba^
ein
bicfcn cgenbeit
auf er bcr
SOlatnjcr 35cfa^g
nod^
l^alrcn tvurbc.
^omini
(^kit
ba^ attjc/
tvcldjje
eff^^z
auf
ettva
9Inga6e
gleicE)fa(Ie5
man
nattirKd[)
oul^am mit
ber
nidfjf
l^aben tverbcn.
biefer
ganjcn SSered^nung
tl^eil
bk
fc^wei
jte
25unbetruppen
au^laffeu/
iveil
nur
t)on
einem
fo f(i)k)tm
n^aren
tl^eil
ba^ auf
weil aucf?
i^re ?9litmirfung
wenig ju
war/
bk
)j!reidf?er
einige fd^wei
Formationen hd
tarfc
Wir
nidE?t
befeelt/
i^ren
egnern
jiemlidE>
^aben werben.
ruppirt
@c|)weijerarmee
ber
franjoftfi^en
fo
J?auptBe|!immungen/
waren
etwa 12,000
Wlam
unter efl<|Ia
unb
$Je
Eourbe al
tjert^ei*
ju httta)tcn; 12,000
2{uf|?ellung
9JlciIcn
forbonartigen
Sl&ur
bi
jum
25obcnfee,
einen
10
lang/
ba$
^ov\>$ ticn
$oge unb
"Sl^eil
um
fte
bcr opreid^ifc^ien
^auptarmee cntgegenju-
wenn
297
jcnfci(
bcc lat/
um
40/000 im (an(on
tie
SBalli
ntvol^cc
ncutralijtrt
tvo^l^^rtJr baf,
mnn md)
"^^eil
in
iitfcl;cibutt^
t)or^crgel^cnbcn ^ctt^cgwngcn
encral ?Dtajfena>^n
einen
bcr
fd^iverlid^
me^r
d$ 35*
bi
36,000 9)lann
ju
ie
^inie
bcr
ganjen 3(u^be^nung
SDlcilen.
Dem
?:i^alc
ber
^.^.
SBcnbcn
tt?ir
\^ier
jTratc*
tjorfommen
tt?rbc/
n^enn
man me^r
auf
bte
ber Srjalhlung
Dcrfdjjwunben
i|?/
one ba^
follte.
man
i(!
begreifen
fann
njo
er
^ingcfommen
fein
Sie
hd
bm
h bem
clb^crrn*cj?riftfle(ler/
bem
genaueren
gal^Ienangabe
b Srbffnung
nbe
be
Jlriege
fotten
ju
nac^
nodf?
beilauftgen
SScmerf ung*)
jlarf
fein.
59tarj
nur
fr
118,000 SOJann
9Jerlu(?e
3vecf?net
man nun
nnb
bic
an 'Sobten,
^crttjunbeten
in
efangenen
in
ZijvoU
raubnbten unb
hm
n>ie
treffen
ft^
Don Offerad;
ben cinjclnen
fr
am
nicl;t
crgicbt,
mb
fo
5000 SQlann
ba^
al$
t)on
SBufafltvitfc^,
fcl^fcn
mniger
2:^.
1./
e. 253 un 256.
^98
17,000 3)Jann.
Siefc fr
hm
gcirraum
t)tt
3B4?ctt
dU Abgang
tvarc
trifle
bnt) j?ranf^ci(
fcr
itjcnigflcn
m^mhf^nli^.
Siefe Siberfpruc^
al
mt
burdj?
ba bcr
OSri^abe trauS)
cm
in
fo
b^l*
cgcnb
DOtt
wie
miti
tti4?(
fo
me^r glauben,
al er ba$
^in(er
bcm d^warjtvalbe
n(cr tarrai;
jurcftlcibcnbc
jit
64 @c|it^abroncn nur
20,000 SKann
tt)cl(t>c
tarfe,
fclbj?
bcr
annimmt,
imb
te
30,000
SSJlann befracjen
^abcn
muf te
5(uc^
unb
burct) Jlranfi^citen
t)erlrcn
l^aben
fonnte.
fommt
f^en
e0 in einigen Srjal^lungen
(Ireiften,
tt?a
t?or
bof
bie flreicf^ct
bi gegen granffurt
natrlid(?
n\(^t gefc|)e*
dn
ivorpei
rryf^cvnct
ftnben n)ir
t>a^
t>k
beiben
erjTen
2{rmecn ju^
ju
nel^mcti
fammen,
fdS?eint,
bie
ber
Srj^ecjog
fpater
nur ju 68,000
fte
aSBoc|?en
unb nact?bem
in
efe(|)teit
nodj^
nc4? einige
70,000 SDlamt
burdf)
biefe
Umjlanbe i)eranfat,
bk
efammtparfe
um
10,000
SOlantt
bm
^ermunbeten
Diele
f^m
mcbtt
t?tt
eingetreten
fein
tt)erben,
immer nod^
ein
3Jerfu(!
efertirte.
bicfer
3ufammenf4>meljen
3frmee
tjou
299
165^ auf 128,000 SOlann
tt)tr
inncr^alB
5'
2Boc^cn
J^alfett
te
fd^ncttcn
gcrmationc,
jicrc/
Mc
n?cntgcn
iinb
jum
"S-^cil
fd[?lcd^tett
Offt*
Hc bcrmafig groen 35ataionc nb j?at)acriercgimcntcr, bic cittc ^vt i)on ^tnfd)mi)cvf<^mnt^m t^ttp
beif^ren/
fc^ctt
cnbltdj?
bic
fofafcnaf (ige
mit
bcr
fran|^6jifd;ctt
al
ciitc
Diel
lofere
\)ctQan^li)cvc
mu.
mxcn
ftc^
tnc
118,000 |?rei*er,
tt)elc|)e
ben 100,000
^mu*
30,000
unter
bem Srj^erjoge
jttJifc^en
btm
SJobenfee
unb
bcm
Sv^ein, unb
d[)tvarj-
S^ktam
n?cnn
er
fid)
fc|)eint
^ertjorjugel^en
H^
ber Srj^crjog,
feiner
fnf?*
nad)
bcr @d^n?eij
n)anbte,
bk$ mit
fel^r
Jlombinationen beburfte
er
t)Ott
um
c6
nur
fo
einjurid^ten
ba^
ben
10^ ober
fonnte.
12,000
fublidt)
t)ercinigen
3Hle
er SJJi^bidigenbe^ ber
bk
bm
felbjl. fagt,
tjiclleic^t
nur ^alb
fo gemeint,
benn
t)erfd&tt?immt
in
fo
mit ntfd[)ulbigungen
burc|?mifc^tett 'ilabel,
ba^
man
burcE?aueJ
an
feiner fraftig
bur4)greifcnben
2Inftcl;t
jn?eifeln
mu.
cinf(|)liepdE)
3)iaflcnaeJ 5trmee
ejfO
ln^/
ic jlrei^cr
300
finb bcn
um 13,000
30,000
ber @d[)tt)eij
fo jtwb jie
Sfimtn
libcrlcgctt/
9)]aim
am lieberrl^cin
it)ie
unb
bie
5000 im ^rmeru
alfo
abrcc|)nen/
tvir bod^
nafurlicl;
rl^un muffe,
fafl
bicfe
boppelt
fo
(larf.
@tarf e crp
tta($
tmb nac^,
farfuttgen
bk iiltonen t)om Dt^eiit imb bk ^erj fo au bem 3tt<^i^tt eintreffen. ^Ibi^r freilief) fanh
tvie
iiid^t
biefe berlcgenl^ei(
jur
SBirffamfeit
fomme,
mmt
t)on
tt)ar>
20,000 SKann
tcn, tvo
in
nb
^infer
bem @4)U?arjmaIbe
flel^en blei
fte S^idi^t
Raufen
2000 ^ferben
tmb tvcnn
\x>k "^i^rol
t)or
^anb
t)o(lf
ommen
^inrei(^enb
bie berlegenheit
unb iSorarlberg,
be^alb
ben
if?.
ie
n^ie
ofTreid^ifd^c
2(rmec
mu
jTrecft
un in biefem
ber
ftd^
g^
cnU
panbe
ein
muber
Sviefe
tjorfommen,
bk
ungc>
f4)lae(?ten
fd[? liefen
fic^
imb
ni(^t
alle
fann
ein
berfelben,
gcf^jtveige
bcnn
im
namd^en ^ugenblicfe
iVjz'hik
f4)fad(?t^eit
t)iel
fraftig ju beilegen.
t)on
unb tlngc*
mc
tikl
auf
bm
fo
^of^
tt)entt
friegratl^
fommt,
tvollenii^ir
md)t
entfct)eiben,
aber
wit
boc^
^^ad}t abfegen,
t)erantit>ortlidS)
mu^
fo
ber
Srj^erjog
t)or
ber ritif
hkibcn
jit)ar
fr
bk
unb
bk
ba^
er
angewiefen
i^inter
SJorarlberg
unb
20,000
bem @4)n)arjwalb
ju laffen,
SSBir
hlkicn bei
einen
bewegen
2tugenblicf
flehen/
weil
ftc
offenbar
bic
301
^aitpfurfac^c
tjl
ba^
bcr
Srj^crjog
jtir
jtt
nxd)t
mit
frifdE?cin
^ufl^c unb
eiliger :?u|I
gleich
ccn OjfcnftDc
nac|)
fd^rcitcr.
^n^att
tJit
fic^
ein gc|l
bert
barau
ma^en
bcr @c^Iad;t
einer
(ocfacf)
cneral
9)^fletta
mit
groen
ivie
6erfegenl^eit
ju
crbrcfcn
unb 5 jcrtrmmern/
ein
tvtSrbc ber
mb
ftc^t
bcc
Ietct)(
abflerben
konnte.
9Bir
ftnb
bobd gar
falfc|?cn 2(njidE?t
beim
(rjl^erjoge
bie
aud^
eine
d[)it)ac^ung
feiner
^auptmad^t
i(l
Urfad(?e
|td(?
biefer
biefe
2Dla4)(t)ertl^eilung
getvefen
welc^c^
unb ba^
er
auf
SBeife
bit ^lufgabe,
ie Urfad^en
tt)6dE?entfidE?en
tveld^e
ber
Srj^erjog
t)on
ber
fedfj*
Unt^atigfeit
m^icitf in
ti)elc^er
;
er t)erblie6,
feine
ci^ctic
ftnb:
nbeenbigfe
n^eld^e
9JerpfTegungeinri4)tungen
il^n
j?ranf]^eit,
norl^igfe
fagt wi^t
bic
\m
lange) ba
ivommanbo an
bertragen;
Dvl^ein \>on
Unfi4)erl^eit in
ml^ct man
eintreffenben
nic^t
ivegen ber
am
ben
Sflieberlanben
ob
bit
onauarmee
Steuern
bergel^en
eine
n?rbe;.
n?iener
^ofe gegen
Unternehmung
bal^er c6
bejfer
t)on bort
bic
2{b|id(?t bic
40,000
aiinmvtm/ mlf^c
unter Jvocfafof
aber
cr|l^
im
5tnmarfc[?e
ttJareU/
im 3ufi
eintreffen
^el*
raubnbten^
302
an
bell
imcntbc^rKd;lfcn QJcbrfmflfcn
mli)ct ki tcr
jie
trj*
rolcr QIrmcc
bavnm
nocf)
j^crrfdjtc/
n)eil
crji
furj Doc
bcm
jte
i?ric(jc
artfc^nlic^
vttmd^vt
ivorbeit ivar,
i^ret:
nb n^oburd;
fem;
5iRangc(
bic
a Sin^cif
bc0
jlommanbo (infofem
ganj unabhngigen 25e^
nid[?t
namlic^
ti;roIer
Qinmt
einen
fc^f^abcr l^artC/
nb felbp ^oe
fowol^l unter
bem
&itung be gr|^^erjog
geflan^
SKangel n
fc|?ncllem int)crpanb*
ben
gelb^crrcn.
3"^^^
fagt
^^^
^^^^^^
^i^f<^
felbjT
ju tt)iberlegcn
unb
fe^r
berlegenen
Jvraften
%r)tol
t>ott
tt?aren
^efe^l^aber
beiben
ber
in
d^waben unb
t>k
ol^nmad;ttg.
^n
fampfte
berjcugung
20Ug*
jte
umgaben/
unb
tl^r
emprter
felbj?
inn
fud^te
ein
5SJlitteI
werben
follte
unb fonnte.
ol^nc
Jvciner
t)on
tt^oHte
eine offen*
^H
flarf
Operation beginnen/
ber
tl^atigen
t>cd)
SOlitmir*
fein;
unb
war
2feber
^attc nurnidf^t
einer tias
jurcf*
eine
geblieben
allein
entjTanb
jwifd?en
i^nen
t>ic^
fo
lange Jvrieg
be/ unb
tiere l^ier
hti
ber groen
(Entfernung
*"
'">'-
ber ^auptquar*
am
wenigflen fonnten/'
SJenn
t>\c$
303
ni)t vc)tfctti^tf fo crflart c
ftc
tiocK?,
fo
wk
ba ganje
burd?
Mc
burd^ l^erm
bcn clb^
K^t.
g
in
fd)icn auf er
bic
womit
bcr
Srj^crjog
c^mungfraft
i
^anbcln lahmte/
franfl^afrer
jener 3^i(
<^^
^^^
^i^
2trt
Unentr4)Ioflen|eit
unb ^erjlimmung
in
feiner
@o
)(!reidE)er
muflen
tvir
benn
fdf^on
barein
in
ftnbe
bic
t)er(lreic|?en
ju
feen/
midier hie
in
betii^utf
m4>t
fo
Mof
fc^r
in
ber gal^l
fonbern auc^
S5er^a(tniffen
3>titre
uSerlegcn
it?aren/
namlid^
Bio
be SOtonat 3{prif r
ftd^'
muflen ^ben
l^in
5^<JJ^f^ti biz
^t
gegnnt fe^en
bi^
jum 9)ki
tag(idj)
ju t)erf?arfcn/
ba^
cnblidf^
^anbeln unter
felbjTgefd^ajfenen @4?tt)ierigfeitett
Erfolgen fortbewegt.
en
&toda^
5.
unb
6. 2fpri[
l^atte
ber
rjl^eVjog
Don o*
nauefc^ingen
jurrffe^renb
feine
feine
-Quartiere jwifc^^en
9(t)antgarbe
Sngen unb
ingen.
bcjogeu/
wollte
er
panb
bei
en
10.
Unternehmung
hit
Qc^cn
be
^a^ma
13.,
14.
anfangen/
miflarfat
ba
trat
i^m
(rf(arung
j?rieg6fm*
entgegen.
Sr
am
unb 17.
bic ^oflert/
tjertreibeu/
ivobei
bk
fc^one
SJrcfe
d;afaufen
t)Ott
bcn
gVanjofen
verbrannt wrbe.
QJuc^ eneral SJeffcgarbe, burd; bcn ^egen bcn Oglio
im
9tnmarfc()
begriffenen
uwarow
angeregt,
woBte bcn
304
22.
9{pril
feine
Unferue^mimgen
t)erfuc|)wcife *)
gegen
bctt. frnj6(ifd[?ett
vc6)tm
21.
gfgel
beginnen/
il^n
aDein
bie fcl;on
ein
am
frifdS?
gegeben
nen
S5efef^Ic jurticfjunefemen.
>amber ging
ein Derafcl^e';
ment
t)on
^aU
@ie
n?aren au.
tt>tilli(^cn
lebent^ale be ^nne?/
gimpenberg in gngabin
in bic franjojtfcjien
fte
l^inuntergefliegen
unb unt)ermutet
^an*
biefen
Zweimal naf^men
barau6 Derfrieben.
i)on
Ort unb
li)
^iveimal
tt)urt>en
fie
?ftatt^
enbigtc
biefer 9(f(
bamit ba^
t>ie
am
Orten fran*
ihfif^t 'Siruppen
tvaftigten
l>ie
l^erbeieilteu/
9]un
blieben
Unternehmungen 2Je(legarbe
"Slagc augefe^t.
29.
..a5ene9at:be ^itttttiht e
92Bir
fommen nun
2(bcr
^\f(^en ^anbelnfi?.
.^anbeln
ijl
ni4)t/
wie man,
(ntfct?ei*
bung auge^t/
nac|?
eine
gleicE^jeitige
2(n(lrengung
aller
i?raftc
Hemmungen
auf cinjelnen
fnften
m^
and)
bann
nur
mit einem Zueile ber Jvrafte/ afe fame e nur barauf an.
jtc^
i|?/:
man im anjen
tiicfe
tvo^I jufrieben
helfet
i tiefem
ober
in
Jenem
etx^a$
ein^n*,
ti^ten
'-"
*) <politifc^'mi(itrifc$e (^^fc^ic^te
U$
nm
^m\)mn
eil>a
^m tmHmkxS'
i^^*
^^^*
305
ti^tm ober
jurcd^t
ju
rcfcrt/
i)T/
furj
ci ^aitbcfu
tvtc
bei'
latur ber
Qlbcr
inge
c6 bett
t)or*
liegt.
fold)t
an?
tt)ir
fam
Dfttd^cm
Sefjaupten
and)
mvfU(^ auf
eine
t)er)td[?ern/
aein
brfen
ba^
ceJ
tcQifd)c
nid)t
ie
in
ber Grfte
bcr
@c|?tt)eij;
bi6
an ben uf ber
cottifc^en Qtipen;
bie
i^erpreute
atufltcHung
nwol^ner/
an
fo
t)ielen
Orten gegen
9)lotit)e
jie
Ben^ajfneten:
bit
ftc^
jTarfe
jum
entfc|)eibenbett
2(ngrijfe/
ober
\>icU
me^r n?aren
j?riegc6
felbjl
fo
gnpige
elegenetten
ju
ba^
SKotit)
be
bicft
tt?irffam
ttjerben
laffen,
ba^
man
SJcrfaumni
ate
biefe
ben
jit?cite
tt)ic|)tigj!en
runb
einen
htttad)tcn
fd^Iec|>ten
tann
3tu^*'
ba^
au(^
J?oaIitton
gang na|m.
($
\x>tld)c
n)arcn
alfo
n\d)t
ber
Srj^erjog
mb
ber
5Se(legarbe
ba^
&d^mtt
in
hdbt ^anbcn
fonbern t)or
nahmen
um
auf
i^ren
egner
fo0jufd[?fagen,
^anb
25c(Ie^
^a^t
t^un
enerak/ fonbern
t\)ieber
tt^ir
nur
c$
felbeu/
bcfommen.
2)en 30.
fe^t,
2tpril
l^atte
5Bcaegarbe
fic^
in SOlarfc^ gc*
um
enblidf?
JU vertreiben.
@cfccf)t 6et
SHem Den
jT4)
30.
%^til
DtemiieJ
X^iefer
eneral attc
l^intcr
auf einem
bcr
nicbern Su|5c
t)erfd[?anjt,
20
306
btrgarm (bcr gimpenScr^) an
j!6fr.
H^
finfc
Ufer bc ^nrt
le
^atam
t)or
(9vamofcl;bac(;)
unb
M'e
6rfcr 9Ralehnte
rcc|)fc
no0 nb Dvcm^
ftdb
(lifo
rccE?(eJ
tct
gronfe.
bcfleit
Sic <Suun^
liufcef
l^of^en
an t>m 3/
Ufer ba^
vcfcn.
h ben
(Begen
gadctt
me
fe^Ienben
Umgebungen
tvaren t>k
nadS)jTett
liecjenben
erf^aucn
ober
fonf!
unjucjanglicf)
gemacf^t
unb mit
^nntf^cife
tma$
Infanterie
befe^t;
aufjcrbem
it?aren
b.
im
is,
?e Sourbe
^attc'ftc|?r
tvie
hk granjofen bk^
biesJ
nennen, ecl)efonirt.
9]crmaf(le(Iung gcn?efen
Sef
jtt
fc|)cint
fo jiemlicf>
bk
in
fein,
tvefc^e
bk granjofen
i|T
foW;en
nid[?t
^am
auf
bic
nahmen,
unb
fe^r
in
ber
'^f^at
eine
beffere
anjugeben.
biefe
ie
2Beife
furje
$^rcnte
fein/
ber
tellung
fonnte
jiemlid[)
jcitig
flarf
ba$
Umgef^en ber
^ajfe tvurbc
um im
jurticf*
Zf^ak
hefte SOlittel
bcm
fefbjl
Umge^enben fr^
Ettvasi
enfgegenjufleden
ober
il^n
genau genommen,
8 j?olonnen
'-If^ale
an.
t^or,
Sr
ging
namlict^
mit 9 95ataillcnen
im
felb|T
n)Oi>on
SJataillone
unb 2
flcinc j^ofonnen
recl;t
unb
linf^, eine
mx
9Ib^angc
be
bc 95ergee?/
tjorrcften.
bcm
redeten
Ufer
^nn
be|iimmt.
Ocncral
5Kn|!crr^ale
^abbicf
mit
7
in
58atailIonen
brang
ber
t)om
au6
gleidi>fall6
t>or.
3 jvolonnen
SWft
ben
4|
SJJataillonett
ging
307
er ber ta @d(?arfjcd[) gccjctt Zava\>
mh
4)ufe;
25a-
taitn
ging
rec|?t$
ber be
Dvofenfcpf auf
linf
bk
95rcfc
tfc|;irffcr
ber bas
3o*
@.
Me
gegen gerne.
Qfuer
liefen
jjofonnett
blieben
35afai(Icne
bc
tt)ormfer
3odE?
pc^en,
foH^
ber Jvolcnne
burc^
tfcjjirffer
3oc^ folgen
nn;
mb
1 25ataiffon t)on
im ^ak ^ainaun
linfe
tt)ieber
ber
ben gimpenberg,
umgel^en
um
bic
glanfe
ber
(effung ju
SSedegarbe
felbff
nai^m nur
bk
tjon bcn
franjoft*
fd^en SJorpoflen
\>mvam
t)on
befe^ren DtatJin
t)ertrieb
m^ mb
SSarana,
nad),
aber
nicE)t
o^ne 2tnf!rengung/
bk granjofcn and)
tjer*
cm
Sa
jwar
Dvem unb
aber
bem
fu)tt
gegen
bk ^auptflellung
t)ergeb[idE)e
trme.
erfcf)ien
fc|?macf>
wav
ber
aber ju
um
tjerging
bred(?enbc ?fla)t
ma^U
bem
efeci^re
2.
in
ben
Si
{ofen
bebecften
2Begen
grofe
4)tt?ierigfeitcn;
bk gran*
tede
ber
f^attm
^aflfe einen
^o|?en
einjuridf^teu/
^intereinanber gelegt*
biefer
a
grope
bic
SZatur be
^cbcn ;cbem
fo
^open
fte
eine
tarfe
gab/
fonntcn
tt)eld;e
bic
preid^er
bann
immer
ba^
ftd^
t)iel
geit
unb 2(nj?rengung
btefem
ftd^
foflete.
fSSlan
erfa.^rt
Umgeben jum
'I^eil
ber
tcigcifen hcbicntcnr
julaffen,
um
bamit auf
Siflac|ien l^inab*
t)er*
auc^ ba^
bk
20*
308
fe^cn
tvarcn.
9(u^
tfc
gratijofctt
fd;cincrt
uf
bicfcti
einige
efc^c
gehabt ju fjabe.
er
bicfe
Sibcr|Tanb
in
beit
bei?
ffaiijojifc^ctt
9Bcife
fucccfftt)
genommenen (cttungen
er bie 9ta(t>t
lange/
bnv^
^crpo|?en f)on
30. fel6(!
nicf)(
tt>ic
am
bem
Eingriffe
crj!
fc^eint/
^Sla^t
Ui @4)ul6 am
aB*-
3nn angefommen
Bracf)cn/ fo
granjofcn nun
ba^
t)or ber
t)on
S)ie
bem
Bei
franj6(tf4)cn
t)on
^ojlcn
angegriffen
gefc|)lagen.
500 cfangcnen
9vi4?tung
25ataittone
l^atteU/
waren, bk frher
il^re
ba^in
ober oB
bk 3
biefe
tjon
Solan
muf
ba 9Jlaffcna in
j?arf
feinem
25erid[;te
Jlolonne 5 SSataidone
[id)
angieBt
unb
efangeneu/ woBei
ber OBerjIlieu*
mact>t.
tenant ^rinj
tjon ^igne
Befanb/ e wa^rfc^ieinlid^
i|!
^on
@.
5 Hei*
leu/ unb
benfBar ba^
3 ^Sataidone/ weld^e
Bio
in
biz
egenb
tjon
3^^^^
Dorgebrungen
fein
fofften.
fi^eint alfo
ba^
mer
eine
fef^r
prei%gcBen
l^af.
309
2B(c gut nun
tl^dbtgung an
an^
$Sc^
mu^(e bec
in feiner
eneral ^e Sourbe
(Stellung
fr
t^mli^ galten
ju bleiben/
entn?eber
wir
nidf^t
anjugeben mijfen.
Ovcfjug an
Sr
um
in
12 U^r
feinen
unb
fe^te
hi$
angefe^en
werben fanu/
SSJJarj
le^rt
un ba$ ^eifpiel
&
Surbe im
gegeben l&atte/
hei
wo
er
ineJ
mit
i!:a\xt>on
4)ul$
tei
e*
wa^renb
ber
anberc
SBartinbrucf
SJiberflanb
iefer EKcfjug
nid&t
h SourbesJ
wrbe
t)n
ben preid^ern
9)lai
folgte
hm 1
nur
Sr*
mt
t)eranla^ten 9Iufentalt.
en
tjor/
trieb
2.
2Kai
fd(?ritt
bit
franj6jtf4)e
uberatt
mit 5K^e
genommenen Stellungen
legen^cit
e*
25ci
bm
hi^
25rigabec|?ef
Scmont jum
efangenen.
@p
ft^
tl^at
?e
ourbe
gerne^
Joon
Sleuem SBiberjlanb/
wobei er
felbj!
muptc
leidf^t
aber
jurcfjiel^en,
verwunbet wrbe.
^t Sourbe
feinen SJcfjug
lieg
Ui gerne^
eine 3lrriergarbe
fort,
unb
er
fe^te
ben 2. bi
f\i)
^ont
^ier
blieb
btn
3.
pelzen/
um
3(lbula in^
9(rricrgarbc
Wintere
CK^eint^al
t^orjubereitcu/
310
m^
tim
2I66rcdEjun3
bct
55rucfe
\>cn
genie
m(f)
^m
f^
)td[?
eourSc
bicfcc
tva^Ke
liefen
Dtcfjug
ln$
SHbuIafl^al/
2(rmcc
triebet:
ju nhern/ tva^ren
bk ^ovU
fegung
i>ct
Wlaita
l^atte.
tverben
fonnte,
tn
muffen
bie
ben tafferten
aber
t)er-
genommen/
@cl;feifen
gelegt,
faffctten
brannt tverben.
;3n ber 91adE)t t)om 3. ben SSBeg ber
ein/
it)o
jm
4.
Hn
Fibula an
mb
bei
^enj
jtd^ bie
SEege nad(?
Cur unb
l^ier
9\eic|?enau trennen.
SSa^renb Se Gourbc
folgte
feine
einigt
%a<^z
(Teen
beeJ
blieb/
3(rriergarbe
unb
behielt
hk
^^affc
^o^cti
9vcfen0 befegt.
S5e(Iegarbe hlki ben 3. bei
@/
garbe auf ben trafen ber btn Fibula unb 59ialpja nad&
^ttm^.
30,
2Ba
jugctrageu/
(Idf)
um
biefe geit
i)?/
Srja^fungen ber
gcnbee?.
erjaf^lt
@dE)riftj?eller
n)ie
@ie
l^abeu/
^atte ftd;/
nad^
bem
efe4)te
'^aufer
bur4?
tfcl()irffer
UmtDege in Qlbbat^al
fr feine ^erfon jur
*3:trano gejogeu/
tvo S)c|fafu
itaIienifcS)en
bm
25cfcf^I
bernahm.
Sie
itJijtott
nun/
n)ie
311
fdE)cittf/
hm
gattjett
9(pril
u6ci:
im
oUm
fiSeWirt
mt>
f!ant>,
mil bk Oprcic^er
(icen,
t)a6
mc^r gegen
bic
tm uljt^alc
ht$
Zonml
tt)ir
gu
tiefen ^Iruppen
beffen
^Brigabe
06er|?en traudf?/
fc^on
id bem
$
mee
in
beflanben
1^ c^wabronen.
;3ta[ien
2(f
nwarom
toat
%t^
angefommen
nb
in
bie
^mbarbei
italienifc^en
im ^al Samonica
bron befehligt/
ju eroffnen.
aju
iviirbe
i)on 25e(le-
mb
\ @c[;ma^
^^ataillone wxib
l^eift)
1 @dE)tt)abrott
jurdbliebeit.
trauc^
tt)ar
bemjufolge
fc(?on
bin
28.
2{pri(
bei
^ttte bx ?egnO/
<nn
Urfprunge
bei
be Oglio,
eingetroffen
e^e
bur4>
bie @d[?lacl;t
gWgel
tt^oburd;
\,
"^cX 3^^
\>\^
@ct)era
3^<*<^
am
bi:r
nbrbli4)en
fiegreic(?cn
gnbe
be0
@eee5
t)on
f^^*bie
@(^lacl;t anberte
utvarom
55ef!immung be Oberjlen
b\
begno
jen
ins?
Dvol^an
granjofen
bie
au
bemfelben
25rigabe ^oifon jn
Snbe
nnb 3(nfang
SDiai in ber
teUung
m^
bem
efe^te
bei
b\t
2It>antgarbe
23ellegarbe6
bwx^^
312
htv
jugleicl),
ttamlidf)
ben 5.
^ai, auf
4
SJatail*
SBclIcgacbe 95cfefjl
lonc nb
?oifott
b(e
am ^onnal
gebliebcucti
ciligjl
feinen
Sviirf^u^
htt Slorbegno
E^ta*
enna an.
rraud^ unb
bie ju
i^m
be ^rinjen Sto^an
El^iai?enna,
tt)o
folgte
il^m
fte
btn 8.
eintrafen,
worauf ^oifon
jurcf^og
ftd|?
in6
c
SRifoccert^al
fc|)eint,
nac[)
@. iacomo
nad^
unb,
tt?ie
einige
25ataillone
bem pliigen
fanbtc/
lim biefen
Befe^en.
^af
$)lac^
felbf!
ber
aber
ben pfugen/
fcl;eint
anbern
.t)iel
n)al^rf(^einlid;eren
er
auf htm
italienifd^en
tb^ange
fein,
geblieben
unb
3
nb 10
l^atte
i^iat)enna
eiferne
fanben
t>k
preid^er
26
metallene
@ef(^e/
n?elc^e ?oifon
ni4)t geit
gehabt
fortfd^affen ju (ajfen.
^e
iveiter
n)ir
bm
SJewegungen
t?e
tvir erjal^Ien
l^atte.
wa$ ^o^e im
9{eint^alc gfei^^^itig
unternommen
'
31.
euetlic^ an.
l.
^o^e
efec^t
beim 6t.
^^ucienjleig tcn
^Ui.
t)orbrang/
a
fr feine
5SelIegarbe/
redf^te
wenn
er
tn
3"^<^I
glanfe beforgt
fein
mufte,
t>k t)om
^vcu
ti^m au^
Fonnte,
t>a^
'
burdf?
hk
er
"Gruppen SOIenarb
nm^an^m werben
jpoi^e
fo
1.
ijam
SOlai,
erabrebet/
am
alfo
^ag
fpater
al ber 3tngrijf>
ucienj!eig
nefj-
auf fe eourbc
patti^atttf
men
fotite/
woju
er
i^m 5
5Satai(Ione unter
bem Oberfien
313
&.
mb
tie
^ajna
fagcrt,
ahttat.
^rc^n'^au
mb hv
ju
at)06
SJcllegarbc erffnen.
^oge
bronen \>on
f feilte
fe^te
biefem
alfo
Unternehmen 10|-
525afai(Ionc
nnh 2 @4)tt)abronen/
feinen
5| 95ataione nb 2
'^^ruppen
in
@di?n)a(r
eigenen
JSewegung.
biefe
3Kac^( in 5 jvolonnen.
ie
erfle
2fpril
im
ampertl^onrl^ar ah nb
SBerfe be @t.
^ucicn'
am
Sic }um
1.
jweite
tjon
95ataillon
mufte
in
ber
^a(i)t
erjTeigen/
mit
^nbmd)
(td^
be "Xage
Sorf
ufdS)en
nehmen nb
ie
f ber
britfe
fofftc
trfe
2?aljer6
bie
be*
fc^aftigen.
Sie
nerbcrg
tiefe
vierte
t)on
3|^ SSataillonen
nter
bem Oberpen
S(af4)bit
t. 3K^
foffte
t)on
nehmen/ ber
bem
l^o^en
ebirgc brd^
liegt/
ginfattelng, in
ml^tv
ftc
ba^ gort
Derfel^en
gefonbert nb
bie 2{nfel^nng
an
bm
t.
dif^cin
amma^tt^
follte
jt^
bann im Svucfen be
i?cien(!eig
gtvei 23ataiIIonc
jereJ
nb 1 dijwabron
blieben
95a(-
in StcferDc.
Sie
1^
25atai(Io*
*)
fcT^cint
nur
eine
314
ticti
imb wrbe
Dom
bem argeffapeige
entwebcr
ber grcui'
um
jofcn
fie
eine it)erfton
ju
mad()cn
unb
bie Jlraffe
Dom
Qfngriffpunfte
um
bcp
bei
bem Vorbringen
t>m ^ret(igau
im Ovcfen anzugreifen /
Srjal^Iung
l^ert^orgel^f,
mli^c^
ni(^t
btutli^
au
Ser
Sie
tete
Erfolg
erffe
biefe
9]i(^re;
hat^
ftc
aue?;
Mm m
jte
m^m
btn
Slafc|?nerberg/
fo
\m
ba
Sorf
ecfung
bee;
Svcf*
jug jurucfgclajfcn
jief^cnben
jte
ju
fc|)wa4)
trm im
nun
Dvucfen
ber
SBerfe ju
il^rc
unternehmen.
SSJa^renb
bi&
12
Ul^r SSKittag
*3:ruppen fammelte
tcttf
unb
crwar
t^o
^afte
Gruppen
El^ur l^eranjujie^en.
tinb
angegriffen
bem/
mt
hit SSJajfe
gcprecft f^atten,
t)on
^anbenberg)
fo
ganjc
S)etafc^ement
t)erloren
ge<
gangen war/
tigcn rettete,
t>a^ er jtd;
fclbll
glct?*
t. 3f^^" 9^3
t)on
(in
^<^
2.
wo
jtd;
if^n
SSeHegarbe
mit
tm
noc|?
jog.
ie
t)on
fnfte
i?otonne
l^atte
bm
ftd;
franj6ftf(][?en
^ojTen
ganjen
als
bec
Jvlofler
wirflidf?
genommen
jpg
unb
blieb
t>m
2. 3)Jai
jte
im
S5e(i^e beffclben,
aber
natrlid^/
erhielt,
bie
JadS?ri4)t
be$
t?erfe^lten
2tngriff
in
315
Stad)t
fte
Dom
jum
3.
SKai
tvieber
gcfornmeti ivar,
SBcnn
grj^crjog
28,000
fa^tf
\>on
^ajnaun
8000
fo
um
bcn
@t. ^ucicnpcig
^u
nehmen /
liegt
tcr
runb
barin ba
^cc unb
t)Ott
93cllcgarbe
mieten
jte
58rc3enj
bi
nb ^aj*
ber
freilie
nautt
l^a(tcn
nb
15
SDtcifcn betrug,
fdmm ^mftt
bicfe
ganj eutblogeu ju
tii(i)t
burfcn.
2(ber
jTub
btti
bap
aud^
8000 SOlaun
ju nzijmm,
im
@tanbe
mit
@t, fucienpeig
fo
ba^ SDJeuarb
tJicUcic^t
alb
Dicicu
ift
?:ruppett
gauje SJataillone
batjcn gcfangeuuimmt/
fru((er
freilie
wit
im
.32,
3nfurreftionen.
er
2{ugri|f
t)o
bctt
f!rci4)crn
franj6ftf4)e
nbc
2(prife
UahfidS^ti^U
auf
bk
tellung
in
@tauhmbtm
^attc
tu
bic
jum
3(uf(!aube
fd^on
bm
im 93nbnerlaube unb
gebrac|?t,
9E8efd[)ctt
ijT
in ?tSai$
mvtli^ unter
bic
2Batfett
batan gcl^abt/
ni)t
befannt.
ie
burd^
3(ugett)anberten/
bic
ber
6j!reid(?ifd^en
2(rmec 3 @cl;n)eijccbatai(lonc
trlicf?
crricl;tet
l^atten/
ttn^cn na*
ire
tJielfad^eu
lebhaften
aJerbinbunge unb
fonnte e
tro^l
9Jnreguttgett
ba6
9)?ei(?e
baju bei;
au^
ni($t
ein
gleid^gltig
fein
c^weijer
t)on
eburt unb
ji4)
celc/ tvar/
ber
bm
granjofen
316
gegenber Bcfanb
mh
t)on
bcm
c$
affcrbings
htUnnt
i(l
ta^
er
feine
^aubleute
ju
parf anregte.
5itt
bem
'tage
tt)
bie )(!reid()er
ben
@t
?ucienf!eig
angriffen/
jojtfcben
fielen
t>ertrieben jte/ fo
li^ geivefen
jttjungen
i^attcn
tt)are,
i^at(e
ge*
tverben
jtcE)
tjon Svei4?enau
3n
am
28. 9tpri(
S5en>aff=
woranf
pci?
in Q)\vt)^
3000
^tt
doppelte.
SBalli^J
betrug
biz
^a^f
ber
^nfurgenten ba$
^^it
So war nun
(Idf?/
bi^
f^oc^pe
gegen
biefeti
atufpanb JU ^anbeln.
SDlenarb wenbet
nadE)bem er
t. 3^^"
9<^f<^f<i*
gen/ btn
3. SOlai
ftc
gegen
Sr
brcft
nad^ nnb
bi i|fenti0.
^ier wollten
tanb
nac|^
bm
5.
^ai
an unb
trieb
fte
einem
mhiHn^
^dt
egen
bic
ju
berfetben
ber
9\cferi)ebit)ijtcn
abgef4?icft
Er
traf juerj?
btn 8. ^Hai
hd
Ovot^enrl^urm
im anton
nad[? gefd^e^e*
hier-
auf
f4)iffte
fi(^
oult
bm
9.
auf bem
^Jierwalbpatterfec
m unb
3000
fu^r
nacf)
3tltorjf
im anton
Uri.
^icr fanb er
^Unn
mit 4 cfc|)^en,
woBten.
welche
i^m ba $?anben
gefdj^lagen/
i?crgebli4>
t)crmcl^ren
ie
t^nvbcn
317
l^inaufjicf^ctt
nub
wnthzUf
aU
ifyun
bort
eine
t^oit
&
aucirt
2Rr
Q(u(jcttblicfe
in
SSJalli
fonnfctt
hk
^^anjofen
in
bicfcm
jtc
bec ^nfurgctitcn
noc()
iiic|)(
^crr
tvcrbert;
bilbete
bic
bei
ein
J\orp6
eine
t)on
6000
SDlautt
mit 7 cfi^gctt,
&uf
feilte/
tctiung nahmen
nb
b<t
'5:r^al
be
CR^one fperrten.
iverfen
eneral Xaintraide/
feine it)ijtctt
n)elcl)e
tt)eldj)er
jte
unter*
fammelte
"S-ruppen
ftng
am Qlu^ange
hc$
3'*
9v^onetafe
am
jum
%i^til
am
bcm
nern famen nb
feine
|le
<m. ber
l^anptfac^nc|)pett
X)urd;
biefe
SRieberlage
^nftxt^
gcnten^aufen n?urbe
bk
@c()tt)eij
beruhigt
nb ba$ Sif*
Sie
bnv)
lidjen
@c&tt)eijer
betriefen
fte
br(^
biefen
Q{gang
il^rer
nicf^t
mel^r bie
^mtc
voavcn
um
tincn
ha^
fte/
me^r
t)on
hm
Umjlanben
l^atten
aU
t)on
bem egner
iibent?altigt/
ftc|?
entf4)Iojfcn
9]lc^t6be(!on?eniger ir^urbe,
wenn
biefe
Q(n*
ber
ltreid;er
jufammengefaffen
bod?
bk
Eroberung
fein fonnen.
ber
ganjen (3d()weij
bk gofge ba\>m
n^elcf^e
f^abcti
525ei
9Kaf*
fel^Ien
ba o^ne fnftlkU
ber
Kombinationen/
6prei4)ifc^ett
bur4)
ben
bmna^t bk
in fe^r
&
Sourbe
unb/
nb Henarb
tveil
fd(?fimme S^er^altnijfe
gerat^en
bk ganje
bm
318
-
I^tmhm
Sffialli
btt
tScthmMtn
m)
crj!
jtc
jtc^
auc^
mit
hm
l^atten
bahnen
mflem
Srfolgen
tvrbe
ber
3Iuf|?ant)
biefer
im
e*
)tc^
gegriffen
nb
ftd^
t)ieneic|?t
bie
6(Treid[)i'
^auptma^t
unter
ju
l^alten.
@raU
@4)n?eijern
ju
folc^er
tii)t^
al hin*
tigc Oveaftionen
t)on
ein/
um
ben
bamit ein
^cifpkl fr hk gofge
t>a$
geben/
mb
ben-
eeJ
fonnfe
nid;t
fehlen
bk
baburc^^
S5etrcffencn
juf4?rieben
i(lrcicl;ern
at
@ci?ufb
i^rc
Unglcf
33.
unb ber
trat
tjerfe^ften
^ucien)?eig
n)ieber
eine
t)ierje^ntagigc
ak
35orbcrci*
ein.
tung
tt?tr
ju
biefc
neuen
Unternehmungen
(!reic^er
(^c
t>a$
3ntermejjo
fblidi?ett
?e Sourbc
^ittc
^ai
auffhrten
unb hi^m
bzi
bem
italienif4)en
Svriegtl^eatcr
im orbeigel^en
aSie tvir
Sourbe
'lge
bm
4 SDtat
in ?enj eingetroffen/
foccertl^at
?oifon
aber
fpater
im 3^1*
mad^te
in
er egner
ber
be grf!ern/
58ellegarbe/
bei
gerne^ Jpalt;
^aat
319
um
jtc^
bcm Ecnfrum
aber
glaubte
er
ber
SJlajjena
feine
ni^t
in
t>cm
ni(|?t
50?aafe
Decfiirjeii/
glaubte
@t. ott^arb
er
preigeben
ju
brfe;
einmal
nac^
ber
geivo^n^
t^punft bc
rcd;(en glu-
plgen
tjerloren l^atte,
unb bann
er
fobalb
nigt
man
t>a&
SBadifertf^af
burdf?
t)on
hm
^nfurgenten
^ahn
tt?rbe/
bajfelbe
mit ber
italienifc|?cn
wenn man
Dvucfjuge
jugleidj?
bicfc
^^erbinbung
f^tte
bur4> @at)o^ett
f^alun
?e Sourbe
9]a4)ridtt
au^
bem ngabin
tn
Dv^einrf^al
bic
Don bem
am
30. 3(pril
erfolgten
in 20?ailanb/
hcm SHar*
bem guge
wrbe
be Obcrflen @traud;
ber cncral 9Ka(fcna
bcforgt
im S^al Samonica
eintraf: fo
mb
befahl bcel^alb
einer
gurcflajfung
falben
5)it)ifton
im
vl^eintl^ale/
mit
ttafieni-
nm
bic
^%(inQz
jum @t.
ottl^arb ju becfcn.
hd
fenj
t)erwcilt
f^attCf
ber
m^bcm bm f.
er einige
Za^c
in$
S5ernl^arb
SOlifocccrtf^al
jurcf,
l^ereinigte
ftdE)
ben 10.
hd @. @ia*
f?arf
como mit
S5elIin^^ona/
i?oifon
na^
wo
er ben
t)on
'Ser ^rinj
frher
bic
9tid;tun9
bic
gerumt
l^atten, rt^anbtc
an ber norb*
320
II
I
I.
II
Uli
bcmfcl&ctt
ei,
f!ieg
bei
Lugano
t?or,
<Jn
^anb
mb
tdu
tvobei
bcit
12.
t)ic
SWai Si 35tromco
grmijofctt
n^al^rcnb
feine
^ortruppeit
jte
t)om
01ontc
Scncre
Dcctiebctt/
300 efangene
efecT^t 9(I
machten.
13. ?0?at.
ber ^rinj
Qxo^an fel6p
am
13. feine
^attc/
&ttU
Imtg auf
t)on
n?urbc er
^e Sourbe angegriffen.
fo (!arf
tt)ar/
biefer
mal
fo
jTarfem
^crlujTe
bi
bk Zvzfa/
ni($t
tveld^e
bm
tago
SOlaggiore
iijorfen.
mi( bem
t)erbinbc(/
jurucfge*
Sr
njurbe
^ier
tn 9)Jifoccer(l^aI Dorgebrungen
\ut)m
e bor( t)erbreitcte/
bm
gemad^f
&tan(i)
fe(b|!
i^attc
hd
f^iat)enna eine
fedung
ge*
er ben
SWifoccer
fo
tt)eit
beobacl;tete/
unb glaubte
jidf)
biirfcn/
2(uc|)
um bem
trafen
feiner
^rinjen Dvo*
ber
oft
erft
JU
.^ulfe
ju
fommen.
wegen
Gruppen
ein.
neuen Qtngriffe
ber (treic|?er
in
raubnbten/
Ovol^an
feiner
lie
bm
eneral foifon
tDanbte
|td;
gegen
bm
^rinjcn
'S.l^eile
flehen
mb
biefe
iDijton ge*
gen
bm
t.
2ir i^ahm
s^fc^^n
ba^
berrennen
roivei
be
2(rt
^rinjen
9voan
ber
9(rmee
un?a*
eine
Don
j!rategifc^em
@ti?recfen
Verbreitete
unb
321
mb
t)on
ba^
bcir
t^or bct
SitaDellc
SWailanb j?anb/
cifeit.
Dem
^lirtjett Stof^a
ju Jpulfe ju
^ul
mit 5 ^at(ii(Ic*
n^ie
en
itctt
hd
btt
tvzfaimdc
crjal^I(
ein;
bcn
tvic
ba^
f4)tt
^abett/
^cifott
^at)erno
t)Ott
im ^al
b'SIgno an
mb
trieb i^tt
460 @e*
mit 1
SSataiffoit tjer(?arfte
rcf feierte.
fc^^e,
S)ie )(?reid;er
fanbeit
in
10 @e*
mld^t bk granjofen
jurucfcjelaflen l^atten.
Um tiefe ^zit pief ber Oberjl @trauc|) jum ^Jrinjett Ovol^att mb 25eibe blieben nun ettva 8 'Sage, namlic^
bieJ
jum
?oifon
jtno
25iaca
am
jtcf?
Sinflufle
be
25reno
in
bm
"Sef*
pelzen blieb.
.^ier
fnpfen
fpater bic
Unternehmungen .^abbicf
wcldl^c
gegen
bcn
mt
ju
feiner
'^dt
crjal^Ien n^erben.
3i
bie Srnttjfcn au$
bem
2(bmarfd[?e
t)on
&
Sourbe bepanb
aufwarte
bie 2Dla(|)t
bic
granjofen
gelbfird;
in
rau*
hnbun ^atUn/ au
brigabe ijon
ber it)i(ton
^e Eourbe, alfo
il^re
tJielleidpt
au
8000
SJann.
iefe ^attm
.^auptfrafte
im S^^dn*
^anquart
bm ^h^zn
21
cingeri4)tete S3er*
t^eibigungelinie lief
an bmx
322
Bt
ju
i^rcr
Qmz/
eine
linfctt
ZfiahanU
be
3^
unb Scrn^arbi/
tru^.
un^efal^i:
15 SHcilen Sc
bie it)i)iott
gjleifett
om @t
tvcld^e
^crge/
fcl
mt( \)idl)t
6000
9)laiiii
Me 7
jiim SonjTaiijetr
SJii'
ee
einnahm.
20?rtdE)e
jlnb
e$
muDe Me
ttaclpjutvelfen
ivelcf?c
t)Ott
a^orarlberg
or^anben
fein
nb jenen 18,000
^lllann
gegenuBer
)td^
Beftnbeti
mute.
nii^t fr
um H^
pinncjetvcbe be franjofifc^en
fonbern ba
ber
Srj^erjog
beren SSe*
SJerflarfung ju .^of^e
abrcfen
lie/
boc|?
ij!.
.^c^e
^a(te
un(Treitig
dn
feit
eful^I
Don
d^aam
ber
t>a$
t?erunglcf(e
efec|)t
feiner*
am
1.
SHai; SSedegarbe
l^abe
ba^
einer
er nocf) nic{)(
ni^t
genug getl^an
unb
t>a^
er
fiel?
t)or(^eiIaften
2tuf(?e(lung
befanbe,
fet-
weil
fein SKcfjug
im ^nnt^ale
t>it t>it
in
ber SJerlangerung
nod[?
granjofen
tvir
im 25ege
2ir/
ba^ 9}lad[?tt)er^aUni
gctt)ij]ett
UnwilleneJ
n^enn
tvir
fcfi^e
ang(IK4?e
gcO'jTrategif4>e
6j?reic|)ifci^ett
9vcfpc|)ten
ett)ig
egner unb
SJeforgnifle.
legarbecJ
fo begreift
man
nun
irenigpen bcn
i>on
-Qm
trer
( tvurbe
zitm
dn
2)ic
jofen
foffte.
befc|?Iojfen,
ber
pc aue
bem
St^eintl^ale
t)ertrei6ert
^erabrebung
ji\)if4?ctt
bdbcn
6reic|)ifc{?en
323
J^cfb^crrctt
baucrfc
jitr
abcv
fo
lange ba^
er
14. SDlai
SfuftJ^rung fam.
jtci)
er
mer mc^r
Srj^crjg bcr
d tcm (Sebanfen an
eine
tn
biefem
SHJtrfen
mit feinem
linfen glgcl
t)ortet(af(e(Ie
gorm
feiner^^atigfeit;
25effegarbe jur
tt)efd;e
6eit?ogen
werben
fann;
fein
jweimi
fd^wac^per
weil
?:i^eil
ber
ift;
britfen
t|?/
Svcgiernng
bepanbig
beforgt
raubunbfen
enblidf?,
mb
ben;
iuft
fjat
felbfl
bie
SiKajfena
l^infer
bcm
nterl^alb
bie
be6
unb
l^ojft
ba^
Ofcnfte
fein
iff.
biejenige
Dorfc|)rei(enbe
'5:^a(igfeit
wirb/
ber
am
wenigjlen
er
fel^r
fr
arum
alfo
war
bereit
jii
efec^te tn rau6nt)ten
t>en
14. SO?ai.
fam
3(ngripp(an ju @tanbe/
nac|?
19
23afai(Ionen
nb 81 d^wabrone
?:i^al
be
t. f ucienjleig bemad^tigcn/ ba
ber
f anqnart
bie
nehmen/
jofen
bm
gran*
au0 bem
Dvl^eint^afe ju vertreiben/
wa^renb 25ellegarbc
3nn
tJom
entnehmen
ax\^
biefen
^fan
ber
ganjen
Unternc^*
mung nur
gef(^e^en
ben
fpecicffen
Sipofttionen unb
jtc^
em
\va^
i(T/
nirgenb.
28enn
21*
324
tt)ic
ha^tt
bem
cticral 2JclIcgar^c
mcl;(
bk
fo
mtmM)C
unb
in
2(6(tdS)t
unterlegen/ 610
im
um
|td^
t)en
^ranjofen
hovt
t>m
Siiicf^ug
fo
i(!
abjufc^^neiben
n?eil
n?ic
if^n
hm pataMm Z^aktn
tvaflfer
be (^intern Dv^cin
tvir
>^af(
machen feen;
feine
fagen
tvefen
ba^
fei/
urfprngfid^e Qibftd^t
25efel&I
jum
Bio
2l6marfdE)
Italien traf.
jtt^ei
|tdE)
2Bir
fe^en
cdfo
groe ?OZajfen/
jn?ci
jebe
t)on
17*
18/000 SHanu/
t)on
eiten gegen
bie ettva
8000
unb
^o^c
t^eifte
crj!e/
feine SMac^jt in
4 ofonnen.
bcn
besJ
Sie
f4)u^e/
25ataif(one/
8 (^wabronen unb 21 e*
2tnfl^rung/
rcfte
tt>ar
unter
Bei
feiner
eigenen
bilbttt
bic
ffd^
14.
SJlai
SSafjerei
t>or.
unb
gegen
fronte
jur
bic
t. Sucienpeig
fampfung
Dvl^ein
@ie
l^auptfac|?{id^
25e*
Ummt/
btn
nad^
jal^f'
aufwarte;
t)on
SBerbenberg
biz
ba^
jenfeitige
I^errf4)te/
elegen^eit
tjerfel^eu/
l^atte.
ie
turmfeitern
um
not^igenfad
an6 SEBerf ju
legen. t)on
3
12.
xot fd^on
am
ampertontl^aI ab*
gegangen/
l^atte
[xd)
unb
fottte
am 13. bit SSRaienfefber ^tlpe erfegett am 14. \>on ba am ber Orte 9)laienfelb/
(Bin
25atai(lon
biefer
2Berfe be t.
f ucienjleig^ im
325
5)ic
raf
Mttt
fctlre
jJfontte
i)Ott
^tffcr
glcfc|)falf
ticr
burdS?^
t)or-
rucfctt/
aber Don
^ol^e
m)t
im
fottbertt
im
2:an(\mvttf^al
j^munterfieigen/
bie
borftgen franjo^
jtf(^ctt
^anqmvt
^inuntermarfd^irettb dufjurcllett.
terte
Sie
ilolonne/
4| Bataillone nb |
follte
@4)tt)a*
ber
fi^
bm
besJ
argellajleig
im
^anquarttl^at
t)rbringen
unb
obern
?:|eil
beflelben bemadi)t%en.
auf
allen
fnften
bod^? t)on
mb
n?ar/
gengenben
Erfolgen
begleitet.
erfa^reit
tt)ir tSli^l^t^
af
So
ba0
jlc^
im
am
afumun*
^<^ic
ud^et
oben im 9veintale,
i)tnmtf^l\^
bei
ju
S^ur/ benn
n?ir ftnben
ba^ ^f^ahtan
ftcf)
Stagaj/ @u(i?et
hd
Situ
^enau fammelt.
^on
bie
bcn
4 Kolonnen ^o^eeJ
fd^eint
bit
jmeite
bie
SJataillonett
btitun
@t.
?ucienfTcig
felbfl
mm
Einfall
in
feiner itc^te.
er
fein/
9Bibcr(!anb
ber
^^anjofen
muf
nidE)(
grof gemefen
!jo(^|!
Ictt
tt?ar
unbebeutenb.
Jvotonne btn
@t. &clenj!eig
^o^e
^C"
mit ber
lonne
biittc
fam
am
bem
'^i^ale
ein Zt^l
bcr
jiegreidS?en
P^eid^er bie
326
grHjofcn bcn
D\ci'n
aufwam
Bei
t)crfofgfC/
B[ic6
bcr nbcre
bie
fid)
beim f. ^ucienpcig nb
SlRaicnfcfb
flehen.
gegen
Ui
htv
ie
t)ierfe
J\oIomte
wat cne
d[)mien(jfeit in Zf^al
bajjelbe 9lei4?fall3 bi
^anqmtt
tJorgebrungen nb
wav
fo
jum dif^dnt^ak
ganje
2D?adE?( tn
i^inunfermarfc^irt/
feine
Sie
?iropf^aen
waren
15 efcf^^e,
t>on
22
tern
93?uniriontt)agen
ben
le-
n^urben
t>a$
cth>a
1000 tm @f.
ber
i?ucicnlTetg
nb 1100
jnrticffe^*
burd^
2tbfc^neibcn
idm
SSerfoIgen gemacf^r.
en
etro^n^eif trafen/
Dermutl^en
ba
tre
Jvrafte
fe^r
geivefen
nb jwar
Diel
mer al
am
bamalei
fr bk
Qfdein
l^o^ere
egenb be v^eint^al ju
boc^
Ratten.
t)oraueife^en
ba^
(le
beim
@t. ^denpeig nb
5D?acI;( l^atten/
l^eit
hei SKaicnfelb
biefer auc|)
bie
berlegen*
tt)urbe/
fo bemeijl bo)
bk
lebhaft ivar.
iin)
m^
ber
Svei^e ber
t)ap
^ert)orjugel^en
fd)mt
iti
man
@o
auffallen ,
fette JU
fonnte
natrlich)
ber
jweife
'J^eil
be Unternel^menr
namlict)
bcnn
er ISatte Sli^te
d$
eine fc^ivac^e
^opcn*
burd;brec^en.
327
2Iu4)
eir
t^ciltc
feine 9)lad[)(
in
jtofitnc.
ie
erf?c t?on
11 SJataidoiten ging
fd&on
^crbinbung ju
erffnen/
mh
biefe
bort
i^an*
auf
bie
t)ierte
bit
quart l^inunterging/
jene
bie
fid;
auftvart
na^ bem
3ibcr*
granjofen
ol^ne
Xpierauf ging
Canbnjalfer
biefe
Kolonne
m^
jtc^
atjo
ber
in
Zi^al
ber
unb
bereinigte
mit
jtrciten.
iefc
13.
jtveite
bejTanb
an^ 7 58ataiIIonett/
t^ertrieb
6raci^
beit
?Sllai t)on
@f
orfe
t>ic
im ngabin auf/
bie fran^o^
jifd;en
rucfte hi$ ju
bem
(te
nal^e
bar<jngelegenen
2(m 14.
t)iele
fte
griff
atJO
an unb
t)ertrieb
granjofen o^ne
93ll^c
an$ iren
bafigen 95erl^auen.
Sm
15. fanbte
^Sataillone gegen
ber
hi^ 9tlt)eneu/
wo
im
jl'e
bcn 16.
\i?obei
blieb.
ie
garbe
jlc
8 SJataidoncU/
fd;on
25effe*
felbf!
(tc^
n?ar/ bcfanb
ftcf?
fegte
ba^er
crf!
ben
15. in
Sen?egung/ ging bi
hei giUifur.
ci(igfl
^aat
Sie
franj6jlfc(?e
SJataiflone
jogen
fid;
in
Dv^eint^al jurcf.
i?icrte
bet ben 3ulierv bie anbete bet ben 9)laIo)a* unb @ep*
timer^^erg/
fleincr
bie
(td;
ben
14.
bei
9)?^kn im Oberf^alb*
15.
jle
Zi^al
^vereinigten
unb
t)on
ben
nac^
'^icfenfaflen
bcta^
wo
in M^cint^al
Sie
fran|^6flfd;en
fict?
gcnbcn jogcn
cilig|l
unb o^ne
Sffliberflanb
jurcf/ unb
328
jtDar gropfentf^eif t)ucc^ Wintere Sif^mt^al
(jcn
ht
bcn plti*
alfo j ?e
Eourbe nb
in
Soifon.
kjTatibctt
2 cfd^u^ett
Mc
bcc
geint)
l^atrc
fortSrlugeti
fonnen
mb
14.
einigen
@e*
fmtgenen.
@o
ivan)U
alfo SJellegarbe
burc|)
ben
itnb
15.
?inic
m
Der
bei
hk f^ta^z
Ut
t>a$
ebirge
n^ar
^cnj/
ettt?a
r
15.
nun
in
ber
egenb
3(n
jene
Ort mit
'Sage,
bemfclben
namli^
ben
5iKai,
wat
baj,
^^e
bi Sl^ur Dorgebrnngen
nb refognocirfe 9\ei4?enau/
lief
fammelte; Jpo^e
ifjm
ba in
"Sl^al
nb elegen^eit,
tjerfolgte,
inbem
er
er
i^n
wtil
feine 2(bji4)t
ri4)ten.
auf
bm
fi)
9{ein/ jerportc
ia^ctun unb
erreichte
bm
19. Urfercn.
f^attc
er
Inft
id
Svagaj ge*
fammelt nb
t)on
am
15. mit
Bcr*
l^in
2 efdE)uen ber
ba^ '2:aminatl^al
aufgetrieben.
f^in
nbere
f leinet
Sicvp$ granjofen,
t)ermtfidE>
jtc^
ber
rec|?te
Slgel
ber
2)it)ifton
^orge,
16.
l^atte
hd
bm
t)n
ba mit ber
^ier cnbigt
Spoiiz
fid)
biefe gemeinf4?aftIidE)c
Unternel^mung,
wmbtt
ftd^
bm
S5efel^J
329
ctlfalt
m^
Italien
aBjumarfd&iircit/
um
uivarom
cinjuleifen.
um
feinen 2lb*
marfdS?
wit erfTamien
bie tj;ro*
Qfrmee/
tt?clc^e
un bcr Srjl^erjog
jTarf angiebt,
bei 25ere(i(?ttung
be
gelbjug 47,000
mann
(6
aufgcf^rf ju fe^en.
lone/ bie unter
|tnb
^^^
aber
abjujiel^en
SSatail"
@t, 3^^^
Sv^eint^ale,
fa^ung
in
3fP^cf nb
j\uf|lein
blieben/
5 bk unter
ju
@uit)arom
ctn?a
^cp^m
SCftann
fiir
n?a*
ren;
biefe
12
95atai(Ione
tt^erben
9000
be*
Ik
SJer*
njeniger
aber
fonnen
mt
faum annel^men/
tvcnn
ba linbcnregifTer 95eIIegarbe6
jufammenpellen.
^af^Ien wit
bk
einzelnen 5Satai(lone
ober
gefangen n)r*
&Ui^
3Il
bei (Erffnung
be$ S^fbjuge
im obern Sngabin
2,
Bataillone,
&
2
t)erlor
'i^eil
nur fagen.
3,
j
21(6
er
bei
d^ul ^e Eourbe im
verliert
Sviicfen angreift/
circa
,.
er i^ieber
4, 5.
Bei Kufers
2(n bemfelben "Jage/ nad^
fe4)te bei
Jauber
tt)erbcn
tinbriicf abgefc|)mtten
6.
2
3Ingriffe
S5ei
bem aufgegebenen
Bei*
330
^ran^po
Ic^arbc
15
"idataimt
auf
ba
Sngabin
t>m
1
.
:
22. pril
7.
23ci
bcm
tjcrfc^ftcii
Stngrijfc
bc
@t.
^uctcnjlcig
unter
@r. Julien
li
@umma
9vccE)nctt
t)cr
tt?ir
17^
25atai(lohc.
l^tcrju
Mc ga^I
^mvmtbctcn
nid^t
tvtcbcr
^cr^c
jTedf
fcf^ee
watcUf
fo
begreift
man
Icid[?(
ba^,
bi
ajatattton
t>on
urfprngltc^
800
mil 1000
eine
ein
h^m(i)u
gjlann f!arf
gute
9fnjal
tvar,
jenen
17|
(td^
aSaraiffoncn
no4?
ber
9)lannf(^aft
muf,
n6ue
bie
3 SOlnaten
SDlarj/ 3(pnl
nb
3)?ai
2(udS?
ju*
fammen
tvcrbeu/
f^arb
lie
H^
25effegarbe/
mc
bei
wit
in
ber
golge
feigen
@t
Ott*
rntJarom anfam.
35.
iefcr 2t6marf(^
l^atte
nid^t blo
im
einen
jtpe^,
vcifemarfc^,
wk
einen
einen "^^rager
t^atigen
^rin*
fonbern
tt?ie
eigenen
jTrategifd^en
%H
betrac^*
ten muffen.
55e(Iegarbe
erfjielt,
\m
c fc^eint,
ben
25efel^f
baju
am
Jvo^I
15.
^aif aU
er bei ^enj
biefe
anfam.
SiKan
fodte
nun
ermut^en ba^
bo4)
ni4)t
bercdS;tig(
331
tic
njunc^mctt/
tnad)t
ha
hin
@dS?riftfTc[Icr
c^
gefaxt
bcrnt
i^at
^2)^$
einen
tvcfentlti^en
Untcrf4)tcb/
^attc
fo
Dorl^er^efe^cn/
wavc
um
fo
not^iger
gctvefen
bi
in
orbcre Dv^cin*
t^al tjorjubringcn,
m
bcr
it^ic
jt(^
jum
Xperrn be
@r. ot(arb^
unertvartef/
fo
ju
macl;en;
fam
95efe^I
aber
ganj
\ml> c^
fid[?en
becjreiftidi)
^Selle^arbe baburcf?
tverben
fonnte.
jum
augenblicf*
3tt^6<^f^^
t)ermod;t
Sir muffen
uneJ
nur genau in
?e Ecurbe
;
m^
rid[?t
bcn
15.
bei
QJcffcgarbe
angefommen.
2(bmarfc{?e
nid;(eJ
2)iee5
^atfc
eine
bem
SSeHegarbe^.
al
eine
@a^
in
bem eneral
bie
|ic^
&
Sourbe
fc|?n)ad;e
S)it)i(ion/
t)ereinjelf
auf
Um
italienif4)eu
rmcc
nur
bie
ber
bcn
@t. ott^arb:
in
mar burd^
unb bi6
unb/
tjorbere v^eint^al
bicfe
ii?i|ton
abgefc^nitten
in
SBatli
3(tte$
in 2tuf(?anb
Jvataflropl^e
\>cmiddt.
&kuhu
unb
33ettegarbe
granjofen f?arf
flarf
am
'Jeflmo, jTarf
ottl^arb,
im
t)orberen C^v^cintf^ale
einen fortgefetcn
SJHarfcl)
fo
tvar e natrlich)
t>^
er
im
benn
ber 2Jefe^I
ift
jum anbern
bcn
jum
e
5(ngri{f/
unb
ba^
in
bem inne
ber
eine foli^en
SSefe^I
liegt
nid;t
man
ginen
Mb
feine
cgner
f>imvemaifd;ire.
untcrncjjmcnbcn/
mi!^
332
erfoI(}cn bcgicdgctt cncral,
f^xt>k'
ngcr fonbcrn
(jlanjcttbc
Icic^fcr
crfcl;cinett
ftnb/
ttJtirbe
ber
Srfofg,
bcr
ftd;
^icr
im
cigctttlid^ctt
inne
hk
f(^wad(?e ^cr*'
fd;ott
f.
?iicicn|?cig0
jeigtc
aUeirt
ba^ bk
im
Dv^cittt^ak
ift
ni<^t
in
bct
befielt
^erfaffung
SJeHegarbe ahct
ju alle '^dtzn
aU
l^utfamer
SBann befannt
ba^
nur
getvefeiv
er beu
mb
fo tvirb
matt
jtcl)
um
fo tveut^er t\)unbent
tt>ett
matt
ficb
bie maitc(;erlei
^cbenfeu/
tc(i)t
tvirflic^ bei
tjer^egentvarri^f.
9)lefid;
(grjl^eit
narb im
t)orberert
rj^erjog ju
So
tvar alfo
bi
jum @t.
otfl^arb
immer nod)
tt)ol^l
ein
i?ampf
itot^ig.
gweiteu wat e
faum
il^tt
(l^unlic{>
ba^ SSellegarbe
ba^n mod)tc e
f(c|>
mit
feitter
gattjett
SRac^t auf
fel^lett;
fte
logirtg/
m
ttttb
Un(erl^atomi((eltt
tjereinigteit
&
Courbe
@u4)c(/
tvdren
fo
tt?aren
freiltcl)
il^m
einigermafeit
geit)ac{)fett
jte
bamt
ol^ne
Don 2D?ajfena
benn
ber
abgebrangt/
aber
U) ni^t
Dvcfjug/
2fuf(lanb
im 9v^one*
baftir
t^ak tonnte
abernidjf
get
tm
ein^
il^n
unmoglid^ ju
l^atfe
rirten
fol(^e
enerat QJellegarbe/
einlief/
nicf)t
tt^cnn
er
|td()
auf
feine
Unternehmung
elegenf^eit
t)orl^er
ju
fammeln unb
feinen
SOlarfcb
er
tt>af^renb
felbp
bm ^dnb
SBege
an*
griff
unb
t)crfolgte/
^icf^cn
laffen.
Selcf)e ^^^ifc^enfalle/
Ungewiheit unb
ju crad;ten/
gcittjcrlujl
leic|)t
unb
c tvar
333
alfo
afferbin^
cfa^t*
baf 25c(Icgarbe
fdf)nett
6ei
einer
fof4)ctt
aJcrfa^rungttJeife, anjlate
tib
prad mit
jtdf)
feiner gc^
fammeften
2SJlacE)(
Bei
utvarom
einjntreffen/
tie
auf
fo
feine
eigene ^ant)
in S^er^afmiffe
t)er(!ricf(e
fein
reinem
Dvefultat gaben.
er
gcitgeii^inn
burc(?
n)clc[)cr
bnrd;
eine 3(b^
bic
S^ermeibung ber
tt)urbe/
n*
fonn(e in feine
1)af
jene
2Jebenfen
unb
@dE)tt)ierigfei(ett
ncdf?
Diel
blof
baran backte
ju fd;Iagen,
&
Sourbe
tt?ie
ber ene*
3omim
vci,
i|T
fef^r
begreifTid[)
unb
er @ieg
?e Courbe
gegen
t>m
prinjen
Sto^au
mb
hiz 9ladbridS?t
Don btn
burcj)
^o^e
jufammengefct)obe*
t>ic
freilie)
nur
ge*
4000 SWann
galten
betrugen,
aber
ki^t fr 6*
ii^
8000
werben
fcnnteu/
fi^einen
fo
bem enerat
i^m
tt)o^l
25e(Iegarbe
fo
ivirb
um
mel^r
cbanfe an gortfe^ung
fein.
feiner
Operationen t)ergan*
gen
?Sla^
biefen
35etradE)tungen
fonnen
toit
ben
Zahzl
immer
gelten
lajfen
afe
ein
Urt^eil
fpaterer
unb
befferer ber)t4)t/
muffen aber,
um hm
Snter
bemerfen:
baf
ber eine
ral
nicf?t
war,
t>it
H^
in
feinewege
unmotit)irt
l^oc^jl
erfc^eint
mb
aud;
^a*
ha^
ber
meijTen
enerale
feiner
unb
tt)arfd[?einli4?
Srjl^erjog
Sage
nid^t
anber
gel^anbelt
ben wrben.
334
cncral 25ctlcgarbc trat feinen ^atf)
18. an/
Bereite
bcn
fid)
wM)c^ Mabino,^
i?nege!tl^cater
auf
t>a^
^crkngen ttuM
auf bim
feit
i)umddt
^aflc
ju feen.
ie
franjojtf4)en ^o|?en
iveld()e
nocf?
tiefe
um
bkfz
^dt
mb
25elfegarbe
^in^
bet btn
er|!eren nac^
(J^iatJenna, n? er
bm
Um
galten
bk
unb babutd)
iSerbinbung
jtt)ifc^ett
ber italieni^
atte 25elle*
fi^en 2trmee
unb btm
(rjfjerjoge ju jldperu/
bie
garbe
auf .^o^e
^i^^
SSerl^ngen
2Srigabe
be
OberfTcn
t. 3f^^
06er|?en
l^interen
\eint^ale
ferner
gefafleu/
au^ bm
mit
jii
&van(^
bejlimmt/
gemeinfc|)aftlic^
jlefjen
bcm
^rittjen
Svof^an
bleiben.
9)?it
bm
bti^m Zvuppm/ bk
fc^ifftc
t)ieHeicf)t
(Td;
20/000 3)Jann
betragen
f^abm wctbm,
er
3\m
ciu/
ju
njefc[?em Sel^ufe
ren.
200
bk
a
ein
biefe
ivurbe
nad^
era
ubergefe^t/
um
t)n
ba ju &inbe nad;
nid;t
\)ov
Eomo
ju marfc^iren.
beenbigt
tt?er*
ie
bm*,
Sinfctiiffung
fonnte
bem 27.
bm
Somo
bod^
t)er-
fammelt.
atte
tjer*
SKann 25ebecfung
befanben.
25ellegarbe attc
bm
2{uftrag erhalten/
bcm eneral
ffiott^arb ju*
^abbid
bk gegen bcn t.
unb fanb in
omo
ju
bcn neuen
S8efe^(/
bicfcs
^n*
ba^ct
furgentcn
in
Sattiei
Sr
f4)icftc
335
f)on
omo
ba
bie
2?rigabctt
cbric
unb
iatnatccUz
m^
bilden,
SJcttijotta ah/
um
Kd^
gegen
&
Sourbe
blieb
bcpimmte ^orp
ju
ie Angabe
jur
?flohili
Untcr^^altmig
t?ago
berr
SJerbinbung
itb
SJarefe
jwifc^cti
bem
59laggirc
bem Eomerfee
ber
juriicf.
SBit
bcm brigen
^a^ia.
marfcE)irfe
95eIIegarbe
eftva
2D?ai(anb
md)
bei
eilt ivcrp
ein.
(raf
uivarott?
36.
^er
er
mal
fa(j
Srj^erjog
in
war
entfd^loflen
ftdf)
enblic^
and; ein*
tvieber
bie
bic ivriegangelegen^eifen
ju mifd(?en.
r
ber
Un(ernel^mungen
eine
ber
enerale ^o^e
nb
SJeffe*'
garbc
aU
trollte
nacf)
Eroberung be gratibunbtner
S(u^ ge^en, bm cneral Jpo^e mit bem grten ^f^eife feiner Gruppen jtvifcl;en bm ^ric^er* nb SJobenfee ^eranjiel^en
imb
mit
il^m
t)ereinigt
gegen
einer
hk S^auptma^t
@c^Iact)t
5Dla|fcna
ttjrbe,
tt)irfen.
Ob bk$
ein
ju
fhren
Sntfc^eibung,
SKann wie
mt>
ber
Srj^erjog
jlcf)
nmoglid^
felbjl
Dor^erfagen,
er
jwar
nm
fo
weniger
aU
e6 fd[?ien
baf
babei
nicIE)^
bene 9}lad;tberlegencit
(grj^erjog
fc[;ien
ju gebieten
wrbe.
'Der
feinen fagt
alfo feiner
Unternel^mung
eigentlid^
^aim/ wenigpen
e ba^
tJon
Dv^einbergang ungefaf^r
fo
aU wenn
jtd;
fe(b(t
bejfen
^enbel
man
336
SJcreimgung
ju
mb
jtc
Dcr^ittbem/
ein
tte^men
jinb
bie
ba$
Ic^te
Viertel
jur
be
SMonat
@c[;lac^t
SOlai
nb
^mkitm^
crpcti
ur4)
iti
bett
S^crluf! be^
@t
tvac
^ucicnjletg
eingebten
treitfrafte
SHaflena aufer
@(anb
gefegt
H^
feine i?rafte
t)or
ber
in einer iMufpellung
bie
ttJeiteren
bem Sxf^m
abjun)arren/
mb
t?or
ber
^anb mmat^
biefer
Gegebenheiten
aber
bei
im 9?ucfen
biefem
Sfufjledung
jtt)if4)en
^n(^f
mb
jtt)ar
Orte
ber Siimmatfj
n?elc[)c
mb
ju erbauen/ in
fd[?reiten
feineeJ
er jtd; hzi
egner
bie
jurucfjiel^en
unb
\vdd)c$
nic|)t
tvo^I geeignet
fc{)ien
ju jog
fo
entfc|)fo(]enen
egner
burd;
ber
Srj^cr*
n?ar/
nici^t
Ott
fc^ien
^o^e
il^re
ben
confTanjer
ee
getrennt
SSereinigung
ju
fein
in egenn)art SDlaflfcnae^
^ne @d^n)ierigfeit
ber
unb biefem
ft^
Diellcii^t
Ui
elegen^eit
dm
t)ort^eifaftc
efec^tfombination ju
ergeben.
er
egenb
linfe
t)erlieg
biz
fi^
t)on
argan
in
auf SBadenpabt
jurcf.
dagegen Uitb
Don
bie?
^o^e fam
S)iefer
il^n
ju t)ertreiben.
i^atte
ben
15.
ben
re^^ten
glgel SDZenarb
unter ud&et
il^tt
bd
Oveic^enau
refognocirt
unb
befc^loffe
nur mit
tt)enig
/Gruppen
t^erfolgen ju laffen,
mit ber
^auptmad^t
arber
unb 18.
ett
337
m
(labt
tinb
t)er(rie6
19.
f)idt
^o^e
ein
gegen SBerbenberg.
t)on
le^tere
bie grani;cfen
ab*
er
na(t>
rechte
ghigel ber
t^eite
^
ben
forge jog
ftd^
t^eil
?id^(enpeg,
St^ein abtt)ar(
@aaftni brang bi
tvurbc
eine
Ium nb
Don SERenarb
25erf(^t
i>ot
mb
t)on
am
19.
2Dlit(ag
bort
angegriffen;
ein
Unter(!u^ung
ber
iJanbeSewaffnnng
festen
il^n
mb
in
^o^e abgefanbte
bcn
'S'^inb
95a(ai(lon
bm &tanb
n)allen(?abter
ii$ SSKurg
an btn branb be
@ee
jurcfjutt)erfcn.
en
unterhalb
9vein
biefen
20. SKai
be
t)erlieen
bic
^ranjofen
(ammtlic|)e
ober
nb
conjtanjer
@ee
ber
^open am
t^inut
bi
jum nffufle
bit
Zf^nt
mb
^in^m
gluf jurucf;
it)i|ton ^orge
ticf^tenpeg
fte
fiellung
j t. adcn,
t)erlicfen
unb
bit
UjnacJ?.
2)en 21.
l^inter
an^
Za^t
Z^nt
mb
gingen
bic 'lof.
2tn bicfem
ftanb
* *
ak
\
Oubinot/
Senbamme/f,
^,
^^^"
ouK
r^^
;
""
^ ^ 35afferborf.
at)allerierefert)e
jtd^
@u4)e(
tt)ieber
bereinigt
jrid[?er
hd
95if(en
jnjifd^cn
bem
watb
tt^aDenjIabter
nb
ee auf bem
2Bal^renb
ftiblidj?en
biefcr
',tit
an ber Serfc^an*
ie
)|lreict)er
tvaren
bem
SSrtirfenbau
22
338
fr ^cl^c bei QJaljcr b SDIcinun^ctt/ fr bcn Srjl^crjog
bei
tcin bef4?afttgt
55ett
21.
ging
ettcral
3]auenborff
mit
ter
m$
21 SSataimm
mb
30 c^tvabronen
bei
bcllcl^cttben 2It)an^
garbe be Srj^erjog
tein ber,
ein
f leinet
'S:)cta*
^^e tarn mit feinem ^rcfcnbau cvft bzn 21. ju @((mbe nb ging ben 22. bei 33aljer0 nnb 9Keinngen mit 18 23atailIonen nb 13 @c|)wabronen ber, bencn in
-
ber
^^l^c
no)
25atai(lne
am
SJorarlberg
folgten,
tva^renb 5 Bataillone
t>it
im
j nter^atten.
biefem ?lage
gegen
%^nt
t)or
nb nal^m fhft
feine
@tetlng af ber
t)on
'^mi(^
m) ^aff^awfen
tveil
f^renben
trfe
in ber
tJon
ber Srj^erjog
bei @c|?af*
bit SJrcfe
bort beri^wgel^en.
gen
bit
%b^
t)orjtreiben,
fi4>
<^bcr
in
fein
bebewtenbe
ber ^.^wr
eine
2lb|tc|)t
bic ejtleen
foHten.
5=
Olauenborjf
hi$
fanbte
ba^er
Sor*
popenlinie t)on
bic Zi^ntizi
ie
nb
f^atte
franj6|tfcE?e
flanb
t)on
2Bintert^r
einet
nwr awf
bic
cma
ber
falben
ttichcn
Sie preid^er
fte
bi(i)t
t)or
bic
franj6(Ifcf?e,
fogar ba$
6|?rei4)i*
orf
bic
ypettlingen
abnal^men.
ie @tellng
ber
m
in
ber
Zfjut
^ina^gefc^oben
cont)e]ren
nb
einem
mel^rere
SSKeilen
betragenben
in ben iX^ein
bi$
gegen raenfelb
wa^renb
339
c0 auf hct
^fr;tt bi0
Jlcilett
hctvagmbm trccfe
tcr
%^nt
t)oit
jum
2{u0ftufle
t)on
bm
iit
bdbcn traget!
ftngcri
bei Qtbcl*
nur no4>
5ur(ett
bur4)f(^rci(en
Sa^renb Oiauenborff
^openfette
auf bkfc
ju
aCeife
burd^ eine
fdE)ttJa4)e
gettJinnen
fu(^te,
bm Sxanm um ftd^
Di^ein
am
einige
S)etaf4)emenf
gefegt,
l^en
um bk
granjcfen in
Unhn
gfanfe ju bebro*
baf^in ju jie^cn.
unb
i^re Qtufmerffamfeit
unb Jlrafte
f?arfere
biefer
2(m 23.
girjadf)
tt)ar
folgten
mehrere
mb
22.
ber aiferflul^f,
X)emonj!rationett
unb
j^oblenj.
ie ^ofge
ba^
SRaffena
fanbte,
am
einige
1000 SOknn
gegen
Sglifau
23.
aber
mld^t
bk preic^er
jurcf trieben,
?.l^eile
am
mit einem
feiner
2)it)ijion
jtt)ifc()en
um
bit
ba @tcf be6
ju
beobac|)tctt
Dvi^ein
"th^
ein
unb
ber
2tar
unb
ber
2(rmee
af
(B)clon
fr
linh plante ju
erhielt
bienen.
ber eneraf
hd
aSintertl^ur.
feiner
3{rmee
tt)ie
J?(oper ^avabit^
ber ben
Dvl^ein
unb
lie,
fc|)eint, ein
^orp
t)on
redf)*
tm
9vein
feine
jit)ifc^cn
dijaf
l^aufen
unb
SSafel.
Sr
nal^m
teung an
bicfem
ta^c
nb fanbte
feine 2It)antgarbe
SJifdf^of^
cr
li
22*
310
cn 24
rul^icj/
^auptarmcc
9((Ie^
berfeit
l^cruitg
tl^re
Me
ivorpe^
fcIBfl tjcrn*
Srj^crjog warfefe
blieb
tic 2(ttna*
bcit
eneral aber
24. in
@t. allen
ber Srj*
^
gef(iS?euet
afe
bte
ob Uit>t
oflreid^ifd^e
gelb^erren
eitenbetvegung jr Bereinigung ju
ma4?en/
m^
'^nv(^t
im
hm
conpanjer
@ce
l^inter
ju
befcmmen.
^cge
ha^tc
Dermutl^Iid^/
hit
conPanjer
trfe
tit
entgegenf ommen
ber
Srjf^erjog
aber tt)nf4)te
laffett/
(rafe
t)on c|)afl^aufen
niijf^t
ju
t)er*
mil
(te
natt5rlid[)
bie
einen Offen*
auf
biefer
trfe
tl^un n?rben.
jtt)ifdE?en
bem 21.
JU
franjofifcf^en gelbl^errn
?:age geit/
feine
nrid^tungen
mit Vereinter
bcn Dvcfjug
il^re
treffen/
feiner
Uibm egner
ifjn
^a(^t
fdfjlug/
bic
3lufgabe
Sin*
SRaffena mad^te
au^
tvirflic^
am
24. 9tnf!alten ju
frei
am
l&atte
im rofen
im
^fan
ie
ber it^ifton
SSMenarb
tt?aren
auf ber
fublid[?ett
&ziU
fhrte,
nac|)
UjnadS)
t^ercinigt
unb/
tvie
e^
341
fcfjeittf/
&am
gelaffen
uic|)t
1>m
@mcval oul^am
Don 95afcl
tvegne^me j trfeit ,
beo6a4)ten;
tvie
tt>ir
um
juc
ba Dvein* nb ^vidt^al ju
4000 SKann
Cytcfen
tvat/
gefe^en
gefd^icff.
ecfung be
if)m
f^inttt
m^
mU
beflTen
abett
@o
blieben
bec
?:6f nur
hk
von ?ureau
kii^t
bec j?at)a(lerierefert)e
b dg/
bie
jufammen
eine 2[fta4)t
ten unb
woju no(^
ftd^
ba @c|?n>eijerfontingent
fam/
tarfe
tvtJOtt
im anjen jwac auf 10,000 SOIann belief/ aber ein grofer 3.eil jur 2frbei( unb unmittelbar
i%it
t>ertt)cnbet
fi^
tvurbe.
Ser
^o^e
franj6jifdf?e
clb|crr fonnte
tvo^l fagen
ba^ auf
er
nehmen wrbe
als hit
tt)ar;
grauenfelb/
ntute aud^
bie
na4?|Te
fein
jum
Srjl^erjcge
barauf gefaxt
Slid^t
fein;
ititit
fnfte
jtnb
nur
ein
ber entfernt/ e
ber bcibtn
mar
feinblid^en enerale
entgegenging
etn>a lamf^afte
gegen
bcn
anbern vorrcfcn ju
lafleu/
trenn er
nid(?t
in
er ftd^
fc|?Iug/
bem anbern
@efed()t
in
glanfe
unb
mit
fel^r
nacl;tl}eili-
gorm
t)erwirfelt ju
werben unb
fcf^cn.
jugleici()
feinen Ovcffranjo
Jwg
<Mf gricl)
bebro^t ju
jtf4)e gelbl^err
unb
ber
fo
war
bcnn im runbe
Uim
2Iu0pdt>t
gegen
cmn
S5eiben
342
^o^c
tettuttg
ivar tn
fcbcm
alle
btt
@c^tt?ad[?crc;
er
feine
hd
graucnfclb
ben
etr
tt)ar,
wenn
auf bcm
SJege
jurucf tvollfc
n)ie
gefornmen tvar/
j!rategifd()
;
f)wa(i)ct
bie
grauettfelb ip t)on
95Btnter(^ur mc|)(
weiter al ^tnbeipngeri/
unb
fo ivar
beiitt
tt)oI
naturfid^
ba^ 9Ka(fena
^t)
mac|?( gegen
tJcrgel^en
^o^e
ivenbefe
lie^
l<^tt5
aU
nof^ig tvar
dne 3^if
-'
J t)er)td^ern.
^ae
SOlaflena
gen?uf(
ha^
S?of^t
am
24, in @f,
fo tt?are
hk i?ombinafion aU
er
I&,
anbere
gemefeu/
unget^eilrer
bann fonnte
5Wac|)(
b.
allenfalls
barauf
benfen
mit
mit ttwa
bzn Srj^erjcg
it^n
ju
marfd[?iren
unb
felbf!
n^enn er
Bei
J\fo(!er
^arabie aufjufud^en/
um
i^m
eine
entfd;ei*
^reilid^
blieb
ifjm
ber rj*
berlegen/ an^
l^a(te;
mm
er nid^t gerabe
l^ierbei
aber
immer hlicUn
Erfolgn
no4)
SDloglid^feifcn
einen
guten
ha^
ber
franjoftfcfje
elberr biefen
Seg
einfi^fagen muffen.
2)arum ^ahcn im
unb
ber eneral
jte
3omini md)
mm ^ortt)urf
ba^ 9)lajfena
njiflen
benl^alb gemadj^t;
am
24. 9(benbn/
folgenben
fr
bm
?.ag
traf/
um
fo
n)eniger
fonnte
ftc^
ba^ ^oi^c in
@t. allen
flehen geblieben
wav,
aU
^ztvafi) t)on ba
nadj?
Srauenfelb befanb.
bcn
franjojlfdS^en
mnn
wit
auf
biefe
2Beife
SWeinung
nen
tvir
fclbft
auf
fo Ton-
allerbingn
pnben ba^
bic
Don
il^m
am
25.
343
gctrojfeitcn Qdiorbnuttgcn
ju
fj^reu
@cmtal Z^nttan
^ojlen be
id
S5abeit;
foUtt
bie 6|?reid^if4)ett
^lugefe jtircfwerfen
mh
bi 2fnbelftn*
jtt)ei(en
J?oIonne/ beren
bie vtcifjtnng
t)on
tarfe
t>on Sfliemanb
angegeben
tt)irb/
befam
2eg$
feiner
grauen*
nad^
2InbeI(!ngen
Oubino( mit
Stefertje
SlDijton auf
bit
t)erfdE?iebc^
foDte
bm
Slnfiil^rern/
unb
ha wit au
feigen
ben J?orrefponbenjnacE?nc^(^
be 5DloniteureJ
t)on grid^
fo
ijl
ba^
er jtd^ jur
^cH
ber er(!en
&^la)t
tval^r
um
biefe ^tit
madf^t tvorben.
iefe
nidE)t
ganje
2rnorbnung
inm
efec^te
gIeidE?t
au^^
auf
ba^
QWerentferntepe
einem
cntfdxibmbcn
dalge/
l^alten
bm
an
brfttgen
^ai^t
prci*
aber
btn
eneral SOJaflena
ba^ Sireftorium
ri4?tetc*)/
<^er wieber
i^am
aU
bit
l^inter
Zf^nt
ju
ein
jurucfjuwerfen,
S)ie
i^
dn ebanfe
unb
ber
fajl
burd^greift
U$ ak
bi^
feinem
b(ofer
t)ernunfrigen gwecfe
geitt^ertreib
tvf^dnt
iefer 9(nf?^t
war
taftif(^6
2Inorbnung t)oDfommen
gem/ ba
unb
bie
Objeft ^attt
aller
fei*
^'(efert?^
uner^orterweife
fo
jur
Unterfl^ung
SBare
@.
t>.
Soniteur.
344
Sei Mnbelftngcn
Jpo^c Bei
angefommen/
fed^tDcr^altnifle gertselt
b.
1^,
n)ie
^ourban
bei
tocfad^/
(Srjl^erjog
er
tt)rbe
tro
aUer 5Seutfamfeit
be
eine
(^^la^t
t^erlpren l^abeit.
ging
eeral ^aillarb
beti
mb
umging
redeten
er
fte
gl*
ber
gel
^ojTenlinie/
iva^renb
in
gronte
biefe
Befct)aftigte.
on
^openlinie in ber
9)?it(e
unb effd^emenw
t)or.
feiner
urdS?
biefe
bcp*
in ben
trafen
tjon 3(nbel*
bie
j?at)alleric
Z^nt
fc^n)immen/
ml^c^ Mi$
Unterjf^ung
nid^t
gefdi)e^en fonnte.
l^erbeieilcnbe
rlingen au/
ber
25ranb
25rcfe
ma^un
aber
bem
granjofen ki<^t
iin (nbe.
Oubinot
t>tn
picff
hd grauenfelb auf
fanb/
bk
ii^n
in tzn
tanb
u?o
bit
fe^te
Ufjr ju n?iber|Ie^en/
inbeflen eine
bur^ @ouIt
^er^
Beigcfu^rte
fic[?
erparfung
brang,
\m
t)or
^auptma^t
fi)
feiner
unb bemad^tigtc
biefe bergan*
fd[?on
bunfel
dm
gu^rt unb
t)ertrieb
bie 'S^anicfm.
^it
Stnbrudb be6
25atailIone
unb
6 d^tvabroncn
f^attc
345
er
erKtreti/
85erlu|!
ml^cn hk
auf er
t)ielett
(!rcidS)cc
an tiefem ^age
a[Jertt)ttbete
bcjlanb
'tobten
tinb
in
2 efd^^ett
tib
SSBa^rent) biefer
nad^) 4?tt>ar*
jenbad^,
marfdf^irr.
falben aSeg
@(. allen
nad(?
5^<^w^"f^I^
SKaffena
einen DvidE^tnng
fl^Ife
ba^
nod^ in ber
jog
jtd^
baer
am
%h^
jurucf.
^on
te
wrben
l^ergc|Teff(/
ber Srj*
l^erjog
fdjjicfte
marfd^irte
^c^e,
ber
ft(^
in
2 ?a*
SCBege
gern
t)cn
id grauenfelb
unb
bei
^nttmjl auf
bm
@t
en
3vidE?tung
nal^e
rid^
an ber Zh^/
i\t.
gerabe
$oge fam
frher au/
t^ertrieb
franjojtfd^c
t)on
bem ^^erlupe
4 e-
^l)
%b
bcm orfe
biefc
Slamen.
cr
Srj^erjog/
bur^ bcn
525rcfenbau
bie
ftct)
feinblid^en
in
Ui ^open
bee?
Slnbelfingen aufgehalten/
gleidf^fafe
fam
fpater/ trieb
fe^te
ber
bit
%h^ unb
feine
bm
^e|t^
(infen Ufer.
ftarfe
t)on
fSlajfena
t)erlief
bzn
28. fr
in
bie
unb
jog
ffd^
egenb
$ier
mad^te 9)?ajfena
ma^t
ber
noc(?
einmal fronte/
ber
bi^
DJefertJe
latt
'J^ureau
ober
346
m gefeiert fammeftc mb
recf?tc
ade
feine
auf
gknfe
S3ie;
er
bte
leidsten
hk Xof
mc|?0
in
(rieb
mb
Dvorba
befei^fe.
tvo^in
ber Srj^erjog
nb ^o^e an biefem
jebem a(Ie n?ar
einfalle
3.l^ureaucJ
man
aber
ber
Srj^erjog
jenem
feine
tJereinjeften
fo nal^e
ba^
berfelbe
tveiteren
feilte/
fcf^tver
j fa*
gen:
ba
ganje SSerfal^ren
Wla^ma$
jtel^t
au al6 abe
er einen
Za^
man
aber bie
en
^Jopen. .^^e
bm
30.
folgten
an(}^
biefe
nam am
bei
^Safferborf^
bie 2{t)antgarbe
Mctun,
bei
Embrai^,
en
30. blieben
bk
bm
(Bvjfi^t^
SSa^renb
biefe
tangfamen S5orrcfen
t)erfuc^te
bei?
^^^^^ ^^^ einmal bk SBirffamfeit einiger emon jirationen in bk Uibm glanfen feines egner/ t)iel*
ki^t
jtc|?
um
il^n
babnt^
firategifdj?
jurcfjuman6t)rirett
ujelc^e
i^erannal^ti
unb^
alfo
ju
erfparen.
Stuf
bem
t)ermittel(! ber
burdf)
auf
bem
redfjten
Dvl^einufer
gelajfenen 'S^ruppen,
3 ^a*
taillone
3if^tin
erfal^rt
gglifau
mb
ein
^alb^![^nt
tt)irflici?cr
erneuert;
man
aber
tvare.
nid^t
ba^
bcv^an^
t)erfud[?t
worben
3d7
!9?aflena
lief/
um
feine
bem
Oi^eine
gelaftcnen 25eo6a^fung0betaf4?ementfi5
jlarfcn/
4 ^afaiCone
Dott 33afet
na^
^aiferpu^I
rticfen.
5%el
SJcrfTarfung
be OberfTen at)a|tni
l^atte
gwccf ju
erreichen,
g bem nbe
in
er
bcn cneral
^tUa^i^
nf^ unb
um
bie
ee
unb
^aMU
aU
einer
Utk cr
einige
@c|>tt?abrcnen
felbflf
ju
bem 25e^ufe
^erbeigejogen.
biefe
Srj^erjog
fann
|tct>
m^t enthalten
mit bem
ZaM
bran
bei
jtt)ifc^en
bem
jric^er
unb bem
tt>a(lenpabter
Za^c mad^te
burg/
unb
2 ef4?^e
0)lai.
Slm
einer
t)erfu(iE)te
at)aftni
burcfj
t)ermittelj?
(gntfenbung
i?l6n-
unb
SJluottatl^at
ber
bit
m^
hti
35runnen gelanbet;
biei
wieber
f(^^e.
abermals 2 e*
9]un
er fi^ rul^ig
hi
9}JolIi0.
348
Die 2)it)i|ton El^abran J03 ben 28. t)on Ujnad(? nadE>
3\apperf(^n?!)I/
bcn
29.
(l^eil
ttad^
Srid^,
Ufer.
ll^cifsJ
ber
liitfe
3cffa(|)i0
rcfte
m(^
ojllid^
9vapperfdE?wi;I
jttjifd^eti
nb
bcn
unb
2.
;3um
in
3 olonneti
bem
t)or.
jurid^ei: uitb
htm
reiffenfce
t)Ott
unb
t)om festem
2(I er
hk
er*
t^tnl>
reic|)t
Sa5t;tifoti/
gattanbett
t)on
unb
@dE)tt)erjenbad(?
l^atre/
ivnrbe
er
SOlajfena
mi(
dmm
%f^.dk
juriicf*
htt iDiftott
gewiefen.
@ul(
angegriffen
nb bi^ ^oiton
er
5age
nacf)
^^e
bie
er(!e
@(|?Iad&t
t)on
gridi?/
tt
beren
&^mt
mt
bfe
rbem
am
@(, @ottarb
jtt)ifd;en
cncralen S^abbi^
mb
?e Courbe flat(a(ten.
37.
ottI)arb.
jn)ifc|?en
bie
ivorp Derlicfeu/
bk
ftd^
beu
fb^
bciben .Sriegt^eafern in
^talkn
mb
ber @c|)tt?eij
am
befanb
ftd^
Ce Sourbc
auf bem
@t
c((arb/
ber
am
unb
bie 6flrei4)i*
26,
9)lai
traf
ber
eneral Xpabbicf
na4)
ben
?e^(ertt ein.
bem
2(bmarfdS?e
unb
htm
Srjf^erjoge ju hilbtn
binbunglinie/ btn
ttcrt
@t
ottl^arb ju nel^mcn.
baju
nur
bie
3 25rigaben St^au/
traudf?
unb
349
t
ivie
fein,
Don
Dv^cint^alc
geblieben
tvar.
Seit
aber
traf
bei
SSedegarbe in
domo
ber
95efeI
ei,
10^000 SHann
ba^er
tiefer
gec;en
rucfjulafl'en*)/
eneral ac^
an biefem
Xa^t
t>on
Eomo
bafjin jurucfmarf4)irett
S^erbinbungpcjlcn/
eine
9Iuf(fettung
Sarefc
jtt?if4)en
bem ?ago
SOlaggiorc nb
bie
bem Scmerfee
in
nehmen
befal^I.
Um
Dvap
^dt
bic 25ett>egngett
nb
efcdf^te
biefem QibfdJ^nitte
ftatt
ajio im
?:^ale
be 'Sefjlno
jnrucf.
fie^f
orbe
f^at
aber
mi( ber
^aptmac^t
ranbtSnbten.
jwge
feiner
Sit^ifton
c^er, ber
S)veint^afe
anfange?
if^n
feinem vcf*
ijat/
t(l
au
bem
gegen
getvenbet
nb
am
SJaffenllabterfee j
SOk*
arb ge(!ofen.
25ei
bm
preid^ern
foff
Sebrie
15,000 SJJann
flarf, befleien/
Don
brei
Dfl^eintl^ale
fx)
(fanb,
bic
aber noc^
hd
25ettegarbe
befanben
nb no^
ni^t
mmal
^abbicf
in
Somo angekommen
alfo
waren.
95rigaben
^atfe
nr
bit
Svo^an
nb
trawd^ 5r Xpanb.
bin
26.
hi$
iefe
folgten
bem eneral
itt
^oifon
iornico.
en
27 griff
.^abbicf
an
5te J^eft,
pag. 58.
350
unb
f4)Iu9
ftdE)
mit t^m
bctt
md;( ^crr
Don
er
SK<tj]cna 95c'
alfo
jtc^
rt%tr n
fanbte
ij^n
l^eranjujicl^cn;
matfd)itu
na4)
llrorf/
aber
@t. crd^acb.
fc^icf(e
^abMcf
35efel^l
feittcrfctt
beit
bcm
'^f^al
citcral
(. Julien
crjubrm^
anjugreifett.
ber
Srifpah tn
ottl^arb
ber Dveu
t)Ott
biefer
eite
Sr
jug
felbjl^
an nb nun
ber Otcf*
muf(e
biefer
eneral
ti:)eid^en.
^klki^t wat
efec|)t
and)
freiiviffig
nb ba^
^artnacfige
nur
ein
^Ibjugge*
l^affe
fe4>(;
benn
ber
SBiberpanb
?oifcne5
^auptfad^lidE)
Cc Eourbe
md)
ben 28.
ber
hm
Zmftk
biefe
fort,
^at,
ie
ber
granjofen
bie
entfommen
mit
t^rer
.^auptmad^t
cr
t)erfpatet
Srjl^erjog bemerft
l^atte;
ftc^
tt?ar
il^n
tt)o^(berec|)*
nete
^ovpd)t meldte
ju erfd^einen
afe
bi er
bk ^ad)n^t
t)on
%U
tUn
torf ^atte.
SBa^renb fcifon
enttt)if4?te/
fo
n?ir
bm
6fTreid^ifc|)en
ivolonnen
tvar/
tvie
erja^It
einem
'il^eile
feiner
2)it)ifion
351
gcfi^ifft
mb
f^attc
bcn
Obcrpcn
at)afjtni
bcn 28.
im
cncral Jpabbict
Ijattc
ftc^
t\id}t
bk SOM^e
fo
gcgcBeti
gc^
tt)atr
hm @t
tt)efctt
(Sot(^arb
n)ic
ju
tt?ir
Bcrfleycit/
gleich
tvclc^e
ttot^tg
wavtf
mit
fe^cn
njcrbcn,
bei
fonbcrn
j?el^cn
bcti
29.
2(irlo
ge
blieben/
n>al^reb
auf utDarow
b'OfloIa fd^icf(e,
95efeI
bcn ^rinjen
Sicf^an nac^
omo
t)ermutfic|)
ben
implon
JU beobad;fcn
unb
bie
@
folgten
burct)
wat
alfo
u ber
be
am
14. 3Rai
prcngung
wo*
@udS?ct,
getrennt
f^imm^
erfolgt,
einmal
eine
l^atte
SSerlegen^cit
jtd^
biefcr
^orp
fonbcrn
&u^ct
ganj gemacE)Iid^
t)ercinigt/
bem
tvenn
icrtt)alb(?atterfce
gleich
genommen imb m^
bod^
ol^ne
mit
genauer O^otl^,
Ubmtmtcn
nic|?t
^erfu|! cntfommen.
anber fein/ fobalb
bit
tt)o^l
man
t)om
Dvl^eintl^ale <in$
3^i(^t al
5 SJataidone
gegen
becJ
um
i>cn
biefe
war
natrlid^
ba^ ber
er nici^t el^er
im
Zf^al ber
fei/
unb
ba
tt)ar
bcnn
nic|?t
ju t)cnt)unbern
ba^
er c ni4)t fo
Eroberung
bcei
be
@t. ott^arbei
pnben
Ui S)omo
b'OjfoIa/
352
hct 9Jrf3a^c (Stvawi) bei afirofo,
ha
bic
Um
2Dlarf4^e
nadf) 2(iroIo;
t>a
anje
alfo
auf
cittige
20
SDleifeu au^cinanbergejogen*
2"i-
2(ufer
beir
i?raftt)erfc^tt)ettbuttg
emer
fcld^ett
58c r
neutra*
BinbungaufjIcHung
K|tr(
tt)urbett/
l&a((e
ftc
tvobur<^
gleid^)
15,000
SDTantt
einen
bieJ
gofge.
t^ale
tt)ac
3tm^(eg im 9?euf*
auf
ein
fc^nelle
er
wo^l
nid^t
Umfe^ren
&
@(.
ourbe6 gere(^net
l^a((e;
biefer aitt^
erful^iv
aU
er
hk
um,
t^tt
3(nnaerun3 be
^tl^cile
6|?reicE?ifc|?en
eneral
feierte
mit einem
griff
bei
feiner *2:ruppen
fSflai
h 2{m-@teg
2 ^age
an, fd^Iug
l^artnarfigem
SBiberpanbe
i^intereinanbec
l^inauf
unb
(rieb
i^n
mit
fold^er
ewale ba SUm^tf^al
biefer
t^crlor,
eneral aein an e*
bit hiz SEBaffen pref*
muten/ unb
inbem
er
bic
fonnte
dnm
jur
"^leufelebrcfe
t)n
ftl^renbert
58gen
n)eI4>efi{
fprengte.
ie UnterjTu^ung
25atai(lon/
tt)ar t)on
2Barenb
auf
biefe
Seifc
beeJ
bit
l?rei(|?er
f4)Iagenb
nb
gefc|)lagen
bit
jum
Jperrn
@t. ott^arb
an
ivurbeu/
prengten
beeJ
Jranjofen
il^re
Grfte
mcbct Ferren
wir gefagt
anfe^nlicf^en
ml)m/ \m
ju
l&abcn,
SSoIfebewaffnung
fidi)
bem
353
j?orp
l^at(c.
t)on
efcf)cti
bcit
m^Mbct
er^at
eine
et
t)ctt
l^atte
5Scfcf^[
fcn Ott
t)i(tott
Si*
t)Ott
14
95atai(Inett
berfclbeit
ttitb
3 SxaMtvkvc^immtcm
bie
ju
fammcin/
ju
in
mit
er(!
^olfbcmaffnmig in
bct:
SSBafft
jerprcucn
nb bcmnac^jt jr erparfung
(r:
trmee
Italien
Bjmarf4)ircn.
ine?
tvar
mit
feine
Z^al
bari
bei:
Dv^ne
eingertlcft
bie;
unb
teuf,
i^attt
tt)
bit
|ie
^nfuv^mtcn
unb
l^inaf3efc|)obett
wa^vtnb
'Jruppen
et bei
@i^
tM
liefen
blieb
feine
legten
abn?ai:tete.
ijT,
SSann
wie lange
un
bie
allc^ ae5
bleibt
Jvrieggefc^i4)te
ein
fc|)ulbig.
gu
feinem
ivorp
^aat
fo
*i^aufenb
SHann
aue;
bcm
auf
pays de
Vaud
gefTfen,
ba^ matt
baffelbe tt)^l
en
fuc^
bie
auf
en
t^nen
m/
fc|?lug
fte
jte,
na^m
Simone
bie
ganje
tl^eil
Strtillerie
<A
unb
trieb
bie
aufwarte /
gegen
bm
biefe
implou/
t^cife
gegen
gurfa;
fo ujurben alfo
berlege*
omo
ni^t
nam*
jtc
hei
ii^tem
nidjjt
3Ingriffc
am
mit ctma
laml^aftem/
^abbicf
9Iirolo
il^re
mb
blieb.
nod^
weniger
nal^m
jtd^
ber eneral
hei
pe^en
23
354
Um
mt>
in
?laUi$
veranlagten
trand^
fd^icfen,
<^^
Obemalb am
et?
Qlnfan^c
Zf^aU ju
tval^renb
felbjl
mit
hm
nterbcf angefomme*
Bei
nen
blieb.
35n^aben ebne
(l^e
mt> tamarcette
tiefer
5(iroIo
pe^en
mv hm
^abtn
untergecrbneten unb
im
runbc
forp
fe^r
bcbcntunglofen QJc^^ebenf^eiten
ber ',m{(i)tn*
fortfpinncn/
muffen wiv
um
beren
md)
ber @cf?weij ju
5{uf(!ellng
hm
p^
^auptarmeen tvenben,
ha^ 28eitere anfnpft.
m
38.
4.
fpateren
.
(xftt @cf;lac^t
hu
grtet ten
tie
3uni.
immat() jurcf.
terlaffen in
5Bfr l^aben
bic
htibm .^auptarmeen
bcm
teHung
jtt)ifdE?ett
ber
jtd^
mmatl^ unb
ber
&latt bejogen
l^atte.
berfelben genal^ert
SiWaflena
l^atte
hm ^Im
t)on
(\)
hi
eine
gtlrid^ <mfjuj!ellett
unb bort
ein entf4?eibenbe
efe^t an*
junel^men.
flrategifdE^e
er ^unft
^Sebeutung.
3^^^^
lic^t
allerbing
in
gri^?
namlid^
einem
trafen 'Sentrum,
unb
beffen Siabitn
^dhtiv^
fleinen
Kantonen
ftnb.
2(uf
ber
cinm ette
ber anbern
ma4>t ber 6
2D?eilen lange
juric^er
@ee, auf
eine
fiir
htn
egner
Umgel^ung
biefecf
^unf teeJ
cnblid^
alfo
eine
f(^tt)ierig
unb ju einem
^^"^
tJerivicfelten
Unternehmen
i(!
3^^^^
&taht
t?on
11,000 inn?ol^nern,
unb
eine
wenn
wd^c
fi^
hamaU
^iefeeJ
hnt) tin
vd^
voll-
^m^^an^
aujeid^nete.
^unftee^
355
fommctt jpcrr ju blelBeu/ wav alfo eine ni^t m\m)tiQt
^nf^ait
ft5r
2D?affena
feine
telluncj
aue?
ni^t feintet
nicl;t
folgcnben
n*
m^tigm
1.
rilnben:
bie
ttjeil
e^enb hott
eine
fe^c
i)ott^l^aftc tef*
lung anbof;
2.
bie
i^immaf^
l^in
nodf)
flaifcr tvat:
unb
ben
3.
wenn
fte
in
bie
^nbe
fperrfe;
ber )|?rei^er:
fanv
weit
tt>at
dfjwac^e
ber ^^jlnngtverfe
ufju(!ellen;
fte
ein
rnnb
jwar
pd) Dor
benfelBen
fte
wavm
fel^r
f?arf eingefel^ett
gegen eine
ja^Iireidf^e
feinblid^e
Qlttitvk
nnt
mt^
ber
fi^on
nidj^t
fe^ir
ungtlnpigen
@(intmung
t)r
ber
@dE)tt)eijer
itnivic^rig
^ntii^
einem
bie/
SJombarbetnent ju
fldfjern.
er
Srfofg
jeigte
ba nac^ beut
Stiicf juge
SKajfena ber
bk ^immat^
aeinan^
10
25a(ai(Ione
be
@d^tt)eijerfott(ingen(
berliefen.
9((Ie
biefe
rtJnbe Ratten
ft(^
bm
eneral SKaffena
?ager
t)er^
mod^t
laffen/
fte
bei giicii^
ein
t)erfc^anj(ee^
einric^jren
jn
um
il^n
feine
tvobnrdf^
be*
unangreifbar tverben,
alfo
bm
egncr
offenftt)
imttter
brol^eu/
immer en echec
f!arf
fairen fonnte,
fie
weil er
boc^
in
feinem gatte
genug war
ganj ju um*
fd^Iieen
unb
aller il^rer
SJerbinbungen ju berauben.
^inju
wa bk anbern
Seife
bie
@d;rift(leller
betradi)tlid&en
fageu/
ba^
9)?affena
auf bkft
S^crjtarfungcn
aht^attcn
nocj?
au bem
35G
Snnerrt
jitgcl^cit
foffrcn,
tia
benit
t>er
in bemfcISctt
gaDc/
tt)r.
eucral i?orfafof ju
incit
er
Surfen
frmij6)tf4)e ^elb^crr
glaubte
inbcflert
ni^t
feine
er
bie
egcnb
untcrf^alB
bcrfclBcn
h\&
jum
9{ein unb
no^
tvcnigcr
tk an
jndS?cc
@ec5
in
blo
fonbcnt er
^iel(/
xck ha$
gleid^-
dmm
gcgenfcitigen 95eobad(?tung0fciccje
jiDifc^en
geit)idE)ri3ett
Grften ju
j?raf(e
inm SBiberpanbe
eine
bereit
ni^t hinter
glauben fode,
^immat^r
tDie
man auf bm
erf?en 93licf
fonbem
jttjifcben
ber latt
mb
fte
Offenbar iva^Ire er
njcil
(ellung
hinter
Kufen glgefe
furjer
tt^ar
aU
ber
mma( unb
an
hm
tt?ef!fidE?en
Ufer be^
eneral 2D?enarb/
n?efd^er
hm
|td^
@e^
gejo*
weral \x^ttf
mt
it)ieber
an
gen
l^atte.
tvir
nic|it
genau ju fagen.
fc|?eint
er
eine
u^tc
glgel
ber
franj6ftfcf)en
treirfrafte
m^
'S)i^U
SBa|rfc^einIidE>
t)er(?arft
tt)urbe
hk
aucj)
S)i^
&
ber
ourbe
etn^asJ
unb
Dief{eid;(
ein
*ieil
'^tit
"ilruppen
^crgeeJ
in^
Sentrum
pnben
gebogen,
tt)ir
gut
in
ber erflen
&^k)t hd
S^abran an
'^vid)
ba^ 9He*
jtirid^er
@ee fommanbirO
be|fen teile.
357
3tt htt
t)fftcttett
t)crfd^attjfctt
(ettutig
ijl
mt
t)tt
bcii
i*
re*
alfo
avi(^
f^kt
ivfeber
mit SJermu*
ift
t^ungen begngen/
Zf^atvcan mit
IntiQ
jtt)if(^en
S*
nacE?
n^eld^en cttt>a
anjnne^men
t)a^
hi^
&cU
mit
i^t
SJJenarb
bei:
jnc|?er
@ee/
in
tettung
cUt 20*
bi
urfprnglicfjen
aSenbamme/ @oIt/ Oubinof 40,000 SKann ma^t/ o^ne bie 6* Bio 8000 SRann betragenben @c|)tt)eijertrppen.
5)te Stellung
fic^
it)elc(?e
auf
htm jvmnme
in
be ^o^enjugee^
ber
jn^ifd^en
bec
gegen
bm Si^m
t)on
^iitjiel^t.
Siefec
t)tt
ber
egenb
3^^^
^^^
breite
3*
bi
4000 ^ritt
jpo^e
t)on
in feiner Einlage/
einige
5*
biei
auf hcm j^amme 100 c^ritt nb eine ahm^^ 600 u. Sr jiet na^e an
mit
er
feiner tt^eplicf^en ^el^ne ^art
gric^ t)orbei/
lagert
(t(^
an hk Jimmatl^/
gegen ^urid^
feiner
n)oburd(?
bie
parfe Qlufpellunglinie
Mbtt
bercn
\m
gebad;t l^abcu/
unb
i(t
mit
aber
6p(icf?en
^e^ne
ber
latt
jugen?anbt/
laft
jtt)ifcf)en
biefem Sluj]e
ti^tiU eine
Sbene
t)n
1500 @4)ritt
25reite/
unterf^alb
&(^wa-'
menbingeu/ ivo
ftd^)
bk latt bi^
bc
tt)enbet/
ein offene
^geUanb.
ie
6|!Iicf)e
Se^ne
Ovucfen
tt)ef0c
ift
alf
bie
|!eil/
jiemlidi?
if!
t)ie(en
ie
mit einer
3:^eil
Unjaf^I
t)Ott
fd^arf eingefc(?nittenen
unb jum
bcujalbeten '5:^a(ern
bure^joge/
au4) ber
i^amm
fclbfi ift
358
jum
Zf^cil
hcwdb
abgeben,
mb
nju^angltd^.
muf(e
a(rlid[? fr
Me Stellung
ni4)(
Sugang*
hz$
l^incrni^
SSBirfutig
fein.
geuereJ
uf
berfelbeit
gengenb
tiie
Sine
^aup((?arfe
t>e
tiefer
2(nnal^erng
bem
Sfngreifenben
ber (ellung
fer
fc^tt)er
wcvbm mufte
9\cfen
SJerl^attnijfe
nb
9tuf biefcm
nun
jte
n^ar
in
hk
tjon
t)erfci^anjte
@te^
edipfi*
lung
fo
genommen ba
ber
gorm
ftc^
eines
'^tii)
unb
ber
^immat^
t)on
lag.
jog
1000 @(^rit(
juricjjer ee, hk linfe \ 20?eife n(erl^alb ber ^iabi htx bem orfe .^ongg an bk ^immat^ unb bk Qlube^nung betrug zxxoa
lehnte
SKeifen.
3n
Xxz^zn
tt)eld;er
ftd;
ber
eigentlic|)en
fronte be
t)crfd(?anj(en
Sgers
brei %\^z\k
unterfd^eiben.
tjon
er
jrid^er S3erg/
nadf)
(^wamenbingen
3"^^^
linfen
liegt/
madS?fe
redfjten
ber
bin
ginget awi,
tvalbete Jluppen.
gwifd^en
l^ofjer/
Mbtn
liegt
unb me^r
juganglid()er
Stcfen,
ber
fo
ba^
jene
\>t\*
(entere
pdf?
aber als
Sie
t)on
bem
iJinie
jric^jer
25erge
gegen
ben
ee
weife
jurrfbiegenbe
ber
tellung
bes
lag
begreijTidber^
auf bem
irc(!Ii4>en
QlbfaHe
ganzen
Svcfens
t)or jtd^;
^l^eil
ein
ber^o^enbeS 'ierrain
bf
ber SSJipfingerberg
359
m
ju
in
hk Zimtnat^
bkfcm
X>ie
tiefer
mb
bc^errfcf^te
feinen
eymett
ii$
gfufle t)ottfmmctt.
9Jerf(|)anju3Ctt
25ejicl^utt3
fcf?eicn/
fo
t)icl
jtd^
au bcm
f4)tt)erli(^
ganj
laf(/
jutJcrlafftgen
^lanc
tc6
Srjl^crjogd
^arl
crfcl^cn
t^cite
an^
cmjclnen
Sveboutctt
nb
flcfi^enarrigcn SBerfen
mit
mm ^m{<i)m*
a\x$
rume
tl^cil
jufam*
uten^angenben
t>a
bi^
ju
Linien
nb/
wo SBalb
nur
n^ar,
bejlanben ju
I^aben;
bm @ee
laufenbe
4000
c
befanben
Slefc^en.
auf
biefer
ganjen @(recfe
nur 3 ii^
2(u4)
beburpe
biefe
eigentlichen
freie
Stellung / ba f\^
e tvar
feintet
ba$ \tmm*
eine
t)er
3ri4) befanb;
bie
alfo
nur al
ie d^anjen
glcid^
foll feit
tt>aren
nod^
nid|)t
6 2Bo4)en baran
gearbeitet
fein
unb bk^
ein
^auptgrunb
geit)efen
tt^arum
SDIaflena
bk
^k<^t
ber
t)erlie.
Hauptfehler
ju fpat,
(Stellung
aber,
bm
Slaffena
am
li)
4. gcfl^lt
bie
^abcn mag/
gange ber
^immatl^ al burdb
^m^f
n?oburc^ natr^'
bk
SDJitte
nb ber
fonnten.
linfe
fe^r bebro^t
fein
3n
bit
ivaren
jtvar
bri-
tiber
f immat^
nnb
nur
9Jlaf|ena l^atte
28
(Stiicf efc(?e
a^ bem
bagegen,
jric|)er
n>ie
3eg^aufc in
bit
tellung
t)ern?enbet/
ber
^^J^erjog fagt,
cimn
mit bec
iefc
ajagage ber bk
mmat^
in icj^er^eit
gebra^it
360
Ic^tcre
SWaa^rcgel/
bcfcrt
a4? ^ornml,
aber
freflid^
mit
n^tirbe, vornn
(jcgrunet tlT/
jufammcngcnommen mit
Der
am
6. er*
folgten
laflfen
freiiDittigcn
Svanmnng
jule^f
rcc|?t
t>tt
tcHung/ DermutJ^e
nid^t
baf e SiKa)]ena
fd^on
^ert^cibigung berfelben
@o
l&eri:/
n?arcn
bie
^er^altnifle
ftc^
ht$
fr<mj6jif4)en
(ntf(^Iu|je j
geft*
al bcr Srjl^erjog
mit bem
einem
entfd^eibenben efec^t
bcn 3. ^i 6i
Jt &l(itt tjorge*
fd^oben
l^atte.
tt)efc|?e
jtdb
unter
fei-
nem
jnr teile
an.
taillone
nb 67 dfjtvabrnen
biefcr
trcitfraft
beibcn
gelbl^erren
am
87
25atai(Ione
nb
176 @(|)wabronett
fTanben
bepanben;
nter
18 Bataillone
nb
64 (^tvabronen
tt)albe/
tarrai;
in
im @^warj*
raubnbtcn;
5 95atailIone nb 6 dE)n)abronen
hk^
la^t nodE?
59
5Sataillone
wrben
jtd()
nodf^
58ataillone
redf^ten Ov^cin*
af
|td^
jiemlidf) getvif/
40 cfjwa*
bronen
madE)t
n?aren t)ermt^lic^
nod^
j
(Entfenbungen ge*
t)erge)fen
i^at^
bcren
ber
^J^erjog
erwhnen
mit
tma$ mc^r
^aioaUcrie
m^ Italien
ivir
gefommen
j fein
er rfprnglidb befa.
tt?erben
3ene 53
S3ataillone
nb 67 @d^n)abronett
*) Pag. 232.
361
Zf^avtcan mt> SOlcnarb/
jufcgen ^attc,
mci^t
3Ittcm
l^od^l?
45,000 SWanit/
tva^rfc|?einfic|)
etifgcgcn-
tvoDon aber
tin Zf^l
^erangcjogcn tvcrbcit
fonntc,
fo
ba^
t)c
Srj^erjo^
Me tedung 9Kaflena6
betra4)tlict)ett
tvegen
ifjrer
ftir
t>k
ga^I
le;
t)er
'truppen
9t6be^nung
fcnntc/
auc^
nic^(
nubertt?mb(icf?
bctracfjtet
tverben
fo fi^ien fte
il^r
boc^
alfo
immer
eine grofe
tarfe j
fein
l^aben
unb
3fngri|f
m
ju
Unternefjmen ju
tmb
bem man
jtdf?
nur in Ermangelung
anbcvn
SDlittef
entf^ficfen
fonnte.
S6
ba^
^immat^
fein
trieb
n?eiter
crmartete;
ho) \)kU
i^erlic^
ki(i)t
egner hk (Stellung
fo
wat
ein
muf te
f\d)
aufgeben
ober
n)enigjlen
aufer^alb
berfelben
fd;lagen.
t>kfc natrtici;e
er
Erj^erjog fd)dnt
nid;t
vafyt
Dvid;tung feiner
ju
l^abenj
Unternehmung
in
23etrad^t gejogen
r
auf
na(>m
i^rcr
linfen
jte
(Sdtt
l^atte;
dm
wa^
t)iel
forbere al er
er
Umgebung
cigentlid;
t>a^
auf
eine tattifdXf
uu
tjcr
fernommen
linfen
glanfe
2?ei
einem
fold^en
2(ngrijfe
fe^te er t)oraue5/
befame
er
er
ivaiferjlii^t/
bort
aber
ale;
l^attc
feine
ber
ben
Sii^tin
tnb
9]id;t6
gelten
fc^micrigc SBegC/
t>a^
tt)orau6
felb)!
i^m bann
nid;t
l^ert^orju-
fcf^ien
bit
3Jorj]4)t
Stnberc al
362
SBir
trotten
hk ^tfmg
Mefe Svafttttcmcnf^ bi an
itnb
bm ^fu^
i}kv
tc 9tbfc(?mtt6J
t)erfc|)icbc
^abcn
t>affel6c
bcn^citen
er
SWaflfena
Erj^erjog
6efc|?If
rt(fo
(cttung
gerabe
anjugreifeu/
fonbern
bie
ben Singriff
m6)
gronte ju n4)ten.
eine
fofgenbc
er
1.
2(ngriff fottte in
5 jvolonnen
gefc|?e^en:
3ctta4)i(^
ben
redeten
gfgel
ber
2.
t?on
Stibenborf/
4.
jufammen
alfo
mit
11
35ataittonen
unb
16 d^irabronen
ben
rechten
glugel
unb Jpaupt*
25ataittonen
unb 20
&d)m-
gur
Dveferre
trurben
eneraf^
3,^reau,
dlai)
biefer
ipojttion
bic
befcf^aftigten
redj^te
35ataittone
unb
d[)tt>abronett
feinblid^c
glanfc
unb
363
man
fanit
Mc
n?enn
ttur
aU
eine itJerfton
anfe^en/ ha Mefe
Gruppen/
pc
bnrdjjbrangcn/
fte
tod^
men
bie
fonn(en.
en
Slitfe
redeten
brcnen.
icfe
tn
nidf^t
^mxxi
richtet
ber feinblidf^en
eine
tettung/ gegen
t)n
ge-
ivar/
jte
2Iube^nung
tt)ieber
4000 c^ritt
fel^r
l^atte,
fo
ttjar
in |ic^ boc^
at
get^eift
unb au*
gebel^nt ju bctra4)ten.
ie
ber
)tefert)e
feinbli^en
tedung/ \mt
taftifc(?e
af
eine
prategifcl;c
ju betrachten
^a^t, hk
mit 30 35a'
SSJlann fd^^agen
ju bemerfen
ift
ha^ hk 6^ hi$
auf
7000 9)?ann
^atjallerie
ntil^en
bd einem
fonntcn.
Qtngriffe
cm
flc(?e
tcffung n?enig
a^
t)er|Tc^t
burdE)bringen fonnte
er fogar nid^t ein*
fxd)
t)on
felbfl,
unb ba^
mal
gue
xxi^t
hi$
bceJ
t)orbrang
fonbern
ijl
am
ebirgrcfen
tjcrn?unbern,
JU
ab^mkfm S ujar
SBillen.
wrbe/
gfei4)fa(I
jagl^after
tog mit
l^albcr j?raft
unb falbem
er
Crfofg n?ar
trieb
feiner
2feCfac(?id^
bk granjofen
m^
il^rer
U\lm^
ber
rechten glanfe bi
t)on
t(in
unter
bk
5i)lauern
t)on
3^^^^/ tcutbc
ba
t)or
tvieber
jurcfgen>icfen/
eine
tellung b Sikb^ba^
1500 @^xxtt
er eneraf
Bei}
brang
ber
^irlanbcn
gegen
364
jpoltingcn tJOC/
mupre aber
unb
na^m
feine 2(f|?e(Ing.
eigentlidE)
er
^r^rittgett
tveld^er
6ec
feilte/
glaubte in
bzm
burcj?*
f4>ittenc
tib
'Terrain
be
Slb^angecJ
ni^t
fortfommett ju fonneti
nb machte
hm
ngefjeuren
Umtveg
bamt
ber gadanbeit
leintet:
jtd^
j)on ^fajfettl^aufett
red^t
Sr fam
ii^
auf ben
t)Ott
bi
^erf4)aujuttgett
be jridS)er SJerge/
t)cr
aber
jicf)
an bem SJer^au
biefen ct^anjen
feinblid^eti
m^
jog
SSJJittag
um
2 Ur au6 bem
geuer jurcf.
er eneral ^o^e
bergang
fiattt
nic^t erjtt)>ingen
t>\c
aber
ber
grte SDtl^e
2. bi 3000 @c(?ritt
i)or
cigentlidf)en
teHung
fiegenben
6rfer <Btmha^
wutf>c
unb @4)n)amcnbingen ju
t)ent?unbet
nel^men.
(r felbji
t)erfa|fen;
haM
ber
unb mute
fein ivorp
ptttafd^
afe bi^
ba^
ttn
nic^t
tveiter
^o^e/
bi
na^m
aber mit
bem brigen,
mc
eine
bogenfrmige
biefen
Dvumlang;
t)on
^Unn^^ mit bem redeten gfgel an orf aber liegt an ber latt, 1 a^eilett
fjattc
Orlifon.
ie
offenbar
t)or
einen
ganj befenfteit
feinb
gj^arafter/
al ob
man
ftd^
einem Einfalle be
l^atte,
ber
i^m
Salle
n?eit
berlegene^
bie
orp
bebrol^t
bei
unb
in
jebem
bur4)
f!rategifct)e
Opftfon
pe^enbe
365
91U
gefallt:
SJIitfag
um
eine
1 Uf^r ber
6f?itid()if(iE?c
9fngHff
m*
tiefe
&tftaU angenommen
burd()
f^attt/
glaubte
ber Srj
l^erjog
nod^
SJerfiacfung
t)cn
5 SJataidnen/
vefece
^er*
bie
er
unter
t)on
ber
beijog,
burc^bringen
fonnen;
er
lief
biefen
eneral
jwifd^en
t>k
@dE)tt)amenbingett
unb
unb ga&
auf bk*
t>cm
fett
^rinjen ^ot^cingen
25erg
S5rcfe
ju
erneuern,
feine
lief
Stngrijf
^ai^
Bataillon
an
bcn
ber
tjon
@c^n)amenbingen
unb
brang
mit
brigen
ivolonnen gegen
einen 85er^au
bk
franj6jtf4)e
(Stellung
Dor;
er
nam
unb
fogar
eine
ber feinblic^en
2Jatterien/
unb Der^eerenbem
ju*
geuer
fo
empfangen ba^
mufte.
er ft4)
rcfjie^en
ie enerale
aeJ
erflareU/
bm
fam
babei t)ertt)unbet.
laft
jtd^
leidE)ter
tiefere
inbringen
biefer ivo
t)iel
lonne
ba
jte
fo
fpater
al0
bk anbern unb
af
bit
ber renabiere
fte
unter
9)Jajfena6
perfonlid^ec
jurcfgett)orfen njurbe.
er
^rinj
t>on ^tl^ringen
tDar
in feinem erneuerten
ftd^
am
^o^tn
on SBvtifon
$8n
SHJa
uneJ
jurcf.
bm
ber
Hergang ber
a^c
le^rt
i\t:
ba^ @oult
auf bem
redete/
imi^tt SJerge
auffielt
unb ba^
bit
366
Sranjofcn
jicf)
an
ni(^t
in
i^rcit
itt
aJcrfdE^anjungctt
il^rcn
fonbcrn
fd^Iugc/
am uge
tvobei
fie
bc Jg)ocnrucfett6
^crl^auctt
mit cinjclncn
'-^^ciktt
5)a6 Dvefufta(
ha^
jtc|)
inclu
pz
|ligt
be
f($Iugen,
ba
biefe, t)on
U^m*
hk
flreic^er
jtd^
habd 3*
einjclnen
gal^I
bi
4000 9Bann
einbten,
a man
af
fnften mit
^jeftigfeit fc^Iug/
ben^eij! bie
groe
t)ertDunbcter enerale;
bei
bei
Oubinot nb ^mbert/
nb
Jpitler.
ieger
Betradfjten/
ber (Srj*
//er
p^/^
gelb^err
felbf!/
,/a
ben
errungenen tanbpunften
eine
tedung aujufpa^en hk
nodb beurt^eifcn fonnte,
man
in ber
Entfernung
ttJeber fe^en
unb auf
tieft
plan ju grnben.'^
aSBir
gefielen
ha^
tt)ir
biefen
erffen
fo
@a^
itJoDfe /
nid^t
er-
pelzen/
tp.
ber
t)ielfeid[?t
hnt^ gufad
bunfel
augefaffen
au bem
e
SJe^e
'^ti^
t)ertrieben
tt^erbeu/
ol^ne
xt)d<i)cn
bit
il^re
in^kid) bit
SJerbinbung
er
weife
in
t)om
5.
jum
6. 2fni
unternehmen,
gwei Jvolonneu/
jcbe t)on
25ataiffonen/
t^ermut^Iid^ au*
eine
gefud;te 'iruppeu/
tjerfammeltcn
fi^ bie
id dS^wa*
367
ntcrtbittgen,
bie
rubere
jn?ifdE)en
Orlifon
mb
^ztiai^;
bic
recE?"
bk
ten
cr(!c
fofftc
gegen
hm
eiberg/
Me
anbere gegc
SRittc tjorbringert.
gltigel
t)on
burcf)
rec|)ten
^^^Ui^
4
ber
unb
crfe^rc
t^n
er
tjon
ben nod^
auf bem
lieg.
Dtl^einufer
pe^enben
'Jruppen
fommen
S)er Srj*
alfo
Um
Ul^r brad^en
biefe
'Gruppen auf.
laben.
^crjog
t)erbo(
hk
en?el^re
ju
So war
auf
unb ber
bic
ber*
rafc^ung
id
biefer
atterbing
unb barum
befonbersJ
gewi
aber
uncrtt)arte(cn
red[)ncfe
SOlaaregel
geben
biefe
fonnte;
er
barauf ha^
man
jlarfjlett
fnfte
am
meiflen gef4)tt)a4?(
^aben wrbe/
efecE)t
am
4. berec|)(igte.
wa^renb ber
ojTreic^ifc^e gelbl^err
fcf)ritt,
jur Qfuftil^*
rung
fjattc
t)om 5.
jum
t>k
6.
3uni
gerumt/
laffen
28
mi(
@efc|?^e
ber
^rid^er
im &i(!^c
ge*
unb
jt^?
feiner 3(rmee
gejogen.
5er(rag
ie tabt guric^ wrbe ben 6. SSKittag burdf^ gerumt unb ire 150 ef(|)u^e wrben ben
preid^ern berlajfen.
S)iefer 9it5cfjug SSRaflena^ l^atte natutli^ ctwa^ fel^c
berraf4)enbe.
^at
mehrere SMonate
an
bm
^ct*
ii$
fd^anjungcn biefer
&tUm^
er laft
30
40 @d[?anjen
25reite
gebauet; a^erl^aue
1000
bisJ
1500 d^ritt
angefegt;
28
fhren;
er nimmt eine (Sd^la^t batin n; ber geinb fommt mit Sluna^me eine einjigen ^unftc gar ni^t
einmal
$>unftc
big
jur
er
^pauptpellung/
unb
bicfem
einjigen
wirb
mit
groem
95erlu|ic
jurtScfgcworfeu/
368
ttttb
bcmtodS?
jic^t
jidE)/
nb
jttJatr
o^nc
ufcre
95cran*
fitflun^/
bcr
frmtjoft'fd^e
mb
hk rabt
grid^
im tic^e
laffenb.
^unft
er
ben um^ol*
efa^r be Dvcf^
ging,
tveil
juge/
ttjenn
ein
t)ereinjelter
^unft
Decloren
2(fle burcl)
3"^'^^ mu^te;
bic
enblic^
t)on
bk
unfergeorbnete ?Bi)^
ti^hitf
ml^c
tellung
fopf ^afte.
3luf biefe brei
tt)orten/
fJe
teUung/ n^enn
eihgerid(?tet
fo
wenig
mb
tcatnm er/
bavin
ttjenn jte
angenommen
l^at?
a3ir
ma^en
bk(t
25emerfung
jene
bicf
tiid^t
nm
auf
alfo
JU
eine
jeigen
rnbc
natrlidt^e 5(rt
n^erben
fanU/ bag
biefeef
un
bic J?rieg0gefc|?idS?te
bk
Urfad^e
i^bd)ft
midiem
fi^ im
einmal ein
25eric|)t
pnbet.
a
bk
bcm
ben
4.
t)on feiner
9vebe
ift/
fonnen
ivir freilidS?
biefe Urfac|?e
nur
in
Verlaufe be @efed;t
granjofen
t)on
fud^en.
Ob
fo
nun
gleidj)
biefer
bntd^a\x$
gunjlig
am
ip
baf /
cd
fiel?
aufertid[?
beurt^eilen
ft5r
aud^
nid^t
bic
mu
2)laffena bc|>
fc^on
.
am
^m
f^tcad^
369
fii^m)
ttatrlidS)
fut
t>k
Sc muftc
tvijfcn
am
^a(te;
in ni4)t mit
feiner
ganjert
S[adS?t
ate
mn
biefcr
gelb^err
am
5.
in
tellung
getvijfermafen
mi(
aufgel^oSenem
gufe jm
n?ol
tt)ei(ern
fonnte SWajfena
2S)?adE)t
fr(|)ten
t)a e
feine
mel^r j tjereinigen
mb
}n mit
t)o(ler
Jvraft an*
So
fd^eint
ba^er
franj6fifc|)en
itjeld^e
gelb*
fo
^errn in
bem
dnc^ efecf^t/
un
hnt^an^
erfc^ienen
f4)ien/
beforglidj^
mgen:
fo
bleibt
t^
immer
eine
ii$
je^t
tjer'
tvefentlicE^e
95epanb*
tvaren,
nodi?
gefommen
mil
bit
mt
immer ju fagen
t)on
Stellung
mute aud^
fr
@d;tveij
l&atte
biefer
c^ritt
@i^ Don
ganje
cbn^eijerfontingent
iti
ber
2trmee
auf bem
lauft
'S^l^eile
be 9Ilbi/
ber hinter
tli tragt*
feine
ber
Cimmat^
fort*
unb
S)er
bm
Flamen be
lie
Srj^erjog
2trmee
auf
f4)ob
bit
Sfo^tn
imf^tn
eine f leine
24
370
%>ant(^<ivhc
Den
^mi^
S5atatttonett
nb naf^m
^atre
t>a$
59laj1cna
fcinigc
fiel?
tn
SJrcmgartcn n bcr
Dvcu.
39.
2fm
@t
t>tn
eneral Xainfraidc
@t
3"!^^"^ ^ ^abbicf im
ber
a
ce?
^eflreben
beiben
franjojt-
^acb jn fein;
allein
f4?ein(
%^dU
xt>alt>
betr
"Sleufefebrucfe
gegen ?c Sourbc nb
Puffen bec
bic
jtt
bei
^at,
habt
^abbicf
jum @(c*
fa^
^en
bringen/
aud(?/
ba
mit
jn)ifcl;en
'J^cfjtno
f[<^
bcfanb/
Snbeffen n?rbcn
abfallen
laflen
jte
boc^
Dielleid^jt
^aUn
btn
gemeinfc|)aftlidS)
einen
Qlngriff
auf
@t
m4)t
bm
^ae
feinen
redf^ten
SltJgel
tt?ieber
unb
bm
S5ierft)a{b(?a(terfee jurucfjujie^en.
bm
^^ruppen, bic
@t. Julien
er
ftd)
geBrauc|?t
fjattCf
ba^in abmarf4)ir(
in
tvo
S)it)ifton
bm
ctftm
Offen*
'Jagen be
tt)ar
3uni bcfunbeU/
nirgenb erjalr.
bar
bm
SSicrtval^*
371
fiatUtfcc
eine fsalhc ^Tlaa\}vc(^d/
bcnn auf
er
bie
6et
gridi)
gegebene
gntfdijeibuncj
fonnte
ni^t
iva^rcnb ?e Eour&c,
mc
cei
fi^cint/
^abbirf
i&eit
bcn
cttcraf
aitgreifett
mt>
Xamtrmdc mit grofcr berlegen^ ft^ jum ^perrn bee^ ganjcn SSBalll!^
ni4?(
ma4?ctt fonuctt.
aiffetn
tett
unb
ceJ
trat t)on
@ci*
bcr
t?iel
>(Trcid^cr
93cfc]^I
egcnbcfc^l
bcr j?rafte
cme
ein.
KodE?
tabclntvcrt^crc
Cncutralijtrung
bi
gucrp
lirolo
fdE)cint
jum
9.
2fum
bei
tn^i^
gelegen
ju ^abe.
ging
@t. ott^arb
nadj)
Oberhalb/ inbem
bcn
(implon
SEatntraillesJ
jrt5cf.
jog
fi^
hierauf
Ratten
na^
i'cne
S5rig
beiben
nb
SJJatcr
5(m 13.
errcidS?t
^mi
nb
<dfo
tt)cr*
23rigabcn
bcn
impfon
S^n f(^kn
gejttJMngen
gcfommcn
n? Xaintraidc
bcn
foUte
l^atte,
2BaDi ganj
rumen.
Mein
bcr
wiener
^of
j geben,
j
i^m
j pogen.
nun
am
13.
tjon
traron)
er
bie
fol^Ine 2tbI6fng
cncral .^c^e
in
betreiben
nb bann
biefe
ilmarf4>en
na4>
2tlcffanbria
abfenbcn
fotc
)icfer
S5cfcl
uma"
bie 25e^
row
n>ar
brd^
forgni
entflanbcn
ba^
er
nid;t
flarf
genng
tt)are
bcn
Ferren
ju
wibcrpcen.
]n
^httc
24*
372
feinen
3(ngrijf
gcgc Xaintraiffce?
nb
foffcH/
t)cnn
ba i^n
bicfcr
fc^r
imn S^zvm
fo n?ac er
bc$
iZBcgce^ tibcr
burc^
um
fo
mc^r
unb
5<^(l
im &tanbc ben
l^a(
2eg
einjufdS^Iagen.
S)er
offenbar
t>iel
ifyi^c^ mit
bem Qtbmarfd^e
nur ha^ i^kt
Mm
t)on
fortgefe^ten Sfngrijfe
Mc^
Diel cinfac{;er
unb
tvenigcc
crjl
ungetvif /
unb
t)0
ber
bem
mad)t
n)ar.
SBenn
ffd^
alfo
fr
t>cn
@e*
nerate 25eff^garbe
t)iel
rnbe
gemof^nlicfjer ^orficf^t
.^3abbt(f
m*
^thm
laffeu/
fo
f4)eint ber
eneral
bur4> lic^t
5(ttein biefer
eneral
bie
tf^atf
\va^
in
folc^en ^(ugenblicfen
De
t>it
tf^un
fel^l/
er
gebraudE?te
hm
mf^
erhaltenen ^efef^I
jugebcn.
ah 9)ormanb
biefc
feinen Qtngriffptan
a um
^cit
ein
Dom eneral
2Jei)
3e(lad[)i^
jur
ttntcr(?^ung
be^
abgcfc|?icftccJ
etaf(^ement unter
auf am /
fo
bem enerat
am t.
ott^arb
bergab Jpabbicf
93ci;/
lie
hm
bem eneral
traiffe
bic
aU
feine
emonffration
jur
'S>ecfung
^b^n^t^ gegen
fing
dcain-^
no^
\>ovtdm^ unb
2(iro(o
(Sl^e
an aUe
brigen 'Sruppen
marf(f)e
bereit
ju
er
fammelu/
biefen
um jum
fam
ha^
Q(b*
ju
fein.
antrat
ein
i)cn
einreiben
be
(Erjl^erjog/
iveld^er
burdf)
bel^auptetc
Gruppen
fein
fein
fonntc nnh
ha^
nad^tl^ciligjlen
folgen
mvhe-
funbcn
hie
groe
5(ngfllid^feit
be
SfJ^crjog
unb
bett
373
nictttkhmn 9Ber(/
fcett
m^
^ett
et?/
tro^
feinem
fpatct ge*
ma^Un
fe^tc
iinb
^cau^(uiigA auf
a
jtvar
gIcidE?
m^
hkfm
abermaliger
doppelter 95cfcl^I/
tjoit
@tt)artt)
mb
9Kefae?,
foffe,
fo
(pcvmnt^lid)
t)en
15. 3uni)/
n^attifer
Xf^ah
einen
ale?
er
bor(
egenbefe^l
9BaDi
er^ielr.
jnr
9tun t^hm
n?rbe
allein
n\(i)t
man ^Imhcn
baf
fanb
er
foffen/ ^er
J)er
eneral ^atMcf
jurcffe^ren,
CSI^onc
ben
fpaferen
Sefe^l m^arotv
auf*
l^inreicE?ent)
m
in
ju^eben^
er frug ta^er
l&atte
foden,
t)on
OTeuem an unb
erziele
fc|)cn
blieb
ein|Tn?eifen
hei 25effinjna.
S)en 23.
er
l^ier
itaUmU
tt)ieber
im
jtc^
enfgegengefe^ten
in
inne
be
legten
25efe^feA
nSmfid^
(gitmarfc^en
nad(?
iefer
ejfenbar
ber
25cfefjl jeigt
Den
Meuem
ber
man
bei
ber italk*
nifd^en
3(rmee
t)or
t>a
t)ermcintlid(?en
berlegenheit
ber
granjofen war/
man
if^nm
fetbj? nad()
hcm glanjenbpen
ge*
iege ber
tt)a4)fen ju
bm
einen ber
fein Qlanitc.
en
fr
feine
jufe^ren.
wrbe
tvieber geanbert;
l^atte
[\^
374
fo
mit
hi^
hm
t)on
^abbicf
SJci;
befc^tctt
mdf)t
fo
mitec
an bk ZmfcUhvdc
(ld()
pc^
aubc^ntc,
tjoit
mu^te
utvarott)
cntfd;Iiepc/
ba J?orpeJ
^abbicf juc
525cbacl^tu3 be
blieb
bal^eir
So
&ttan^ im
ber
fi4?
^rinj Dvo^an
jur ^eobacf)*
bcfe^(c beit
(ttg
implort nb ^abbirf
bcr bcibeit
Scni^arb
bei
2(opa auf.
i
@o
tveldS^eit
tjer^inge olfo
bie
unter ^abbicf
e(n)rt
12,000 SSHann
einer
8000 gegenber
25efel^(e
burd^ Unent*
Unt^atigfeit
nb
tviberfpredf^enbe
in
erf^alten
tvurbeu/ ival^renb
man
in 3(alien il^rer
auf ba$
^b^ftt bebrftig ju
fein ^lanitc.
tvie
gefaxt/
angemeffen ge*
l^eranjujiel^en/
Slugel
nod|>
na^er
ben
@f. ott^arb
2(m
einpiveilen
jtt)ifd[?en
ganj
bzn
aufzugeben
unb
)tc|>
@een
ju begngen.
@d[?tt)i;j;
3uni
t^erlie^
ba ^auptforp
t)cn 3(Itrf
ba^ etafdE)ement
t)on
am
bit
juger @ee.
3Iufj!effungett
a
mli^t
f^attmf
bic
ber
Srjl^erjog
t)or^erfa
ba^
beiberfeitigen
"^^dt
3trmeen
am
einen
6,
^nni genommen
Umjlan*
mit
einige
bancm unb
fo
95eoba(^tung$frieg
herbeifhren
Yombm,
entfernten
ben
fein
linfer
Slgel/
ber
bit
3Jerbinbung
bcm
ni(i)t
18
flarf
Sineilen
^abbicf
unterl^alten
l^atte
fotttc,
genug,
an$ 5 SSataiffo-
nen unb
taiffonen
1 @cf)tt)abrott
unb
6 @c^n)abronen im
Ratten
be(?anben,
'3:^eil
Sie
festeren
jum
li^cil at^aftni/
jum
@f
^nlim
ter(iarft;
at^ajtni
375
tt)ie
\m
erjaf^ft
akti,
einctt
Uhmttnhtn
S5erlu|l gcmad^r.
g watm
t)tt
alfo
im
oberen
^^eile
t)ort)eren
Sfxf^nt^aU
fc^on
geblieben
tt)aren.
er
grjl^erjog
fanbte
^<^
bal^er
2 Za^t mi^
ab,
ber d^ladj^t,
am
unt>
6.
3wm/
einigen @d^it)abronen
m^
Sr
t^cn
Ujnadf?
m
t)on
jtdf)
mit
ba jforp
t^erbanb
Seffa^id^
n)uc|?.
mit
biefer 3^er*
bk 3bee,
benfelben in
e^
um
'S)kfc
kbp^t
tt)urbe
burc^ ben
3tbmarf(^ ^abbicf
tjereitelf.
^
in
5Sa*
l?or='
35ei;
bcre Dvl^eint^al,
um
hi^
in
yveugtal
tJorjubringen
er
nb
t.
oct?
;3ulien ju ^lfe ju
fommen, ben
Don
&
Sourbc
3(btf^eilung
baju
brcfc ab^ulofcn.
@ee ben
lone
lie
12.
er
^uni
bi 9vapperfd;tt)9l t)or
unb 3 ^ataiU
ge^t,
um
^ojTen ju fajfen;
bei
@d[)inbelegi
unb
ie granjofen
@ee.
?e ourbe
jTanben
unter
i?e
eiten be ^Jierwalbpatterfee
l^atte
Dom
farner hi^
jum
t^uner
ie
anbere itJijton,
SKenarb bi
unter
hai^in
S55efe^l
fom"
um
biefe ^tii
bem
Don
376
El^abratt/
ol^ne
tag
man
@ic
bei
erfahrt
l^ae trc
wa$
m^
bcm cncral
t)Ctt
^cmvb
gcivorbctt tp.
Teilung
t)ort
12.
Die
3unf
?ime
S%cl
@aUeI/
ba laufe
ber Svot^entl^urm/ Me
tt
l^oj^en
am
jci($er
@ee.
franjo*
Die
40^000 SSKann
langen
jTarfe
2(rmee
in
einer
15 Steilen
forbonartigen
@ee
bi
an ben Sv^ein.
in tintt
Sie
jlreid^er/ etiva
40.
biefen 2(&fcjnitt
?5etra^tun0en
liet:
^ie jlreic^er.
2Bir l^aben einen groen
^ll^eil
nferer SJetrac^tungen
jte
jm
'^^eil
jum
eine
n)ir
fel^r
natrliche 2(rt
brei
l^erbeigeful^re
f^ahn
nodf)
^erjeu/
tt)orber
tvir
n aufpred^en
bit
namlid^
ber bk ^flot^rnnbi^hit
hm
2(ngriff
vanbnWn unb
^ridS?.
l&aftigfeit
i|!
hk Mlagm
fonbern
bet
flreidf^ern
blof
ju
n^ieber^oleu/
ivir tvotten
btn
95Iicf be ?efer5
lid;
barauf jurcff^ren
ber @4)ivetj
in
n^eld^e
teile eigent^
bk Eroberung
bicfe^
bcn
|!rategifcf)en
. 5.
^er*
n?ir
l^altnlflen
i?riege^
einnahm,
^m
i^aben
bie
bargetan
ba^
OberitaKen
unb
bit
@c|;n>cij
bcibcn
377
ttatrlid^en
egcnflanbe
\)on
bc
frher
SfngnjfeJ
wmn mb
ba/
wenn
einer
betten
werben
fottte,
hke
bie df^weij
fein
mug(e, aber
ate
freilid^
wicf^tiger
gewefcn wre
ber
ber
blof
weil
biefe
gorm
be 2(n'
btn
groem
fo
"^lofalerfolg
gel^alten
t)erfprac^.
a
beibe
weld()e
bk ^rafre
fiir
jurcidfjenb
werben
mu^un
iJanber ju erobern/
war
fein
runb
ju fragen
nrc^
bem
beutfc^en ^riegt^eater
fhrten,
gefd^a^ e^
ba^ ^talkn
erobert
m)tf
e^er
mb
bk
6|?reic^ifd^e
Dvegierung
fi^
fo
battin
gefunben ju l^aben
aU
ffe
Oberitafien einen
entfd[?iebcnen
^orjug gab
nb
bavnm
Viertel
ber
(Streitfrafte
Dom
bal^iuge^en lief.
war
njTreitig
DoHfom*
^eft^*
S)ie
men
f!anb
begriinbet;
bk @($weij war aU
eigentlicher
ber i?riegf^rung.
fte
)(?reidE?er
j einer oflreic^i*
bk ^ranjofen wollten nur inbireft barin l^errfc|)en. ^a^t^cn war bk ^ombarbci eine alte 6|!rei(^ifc|)e ^rot)inj nb bk granjofen l^atfcn barau6 einen gilialjTaat gemadf)t/ bm jie t)or ber ^anb tt>k i^r eigenes^ ebict betrac|?ten fonnten. ^ier war ber
fd^en ^rot)inj ju macf?en
eigentlicl;c
95oben
politifc|)er
2tuglei4)ungen.
Canb
man
in
bem
politifc|?en ivonflift
l^at
nmittel*
bar (Btwa$
einen
l^o^ern
anfangen
Sertl^.
fann,
ferner
aucf?
jlrategifc^
barum
^ing
t)on
ber
Eroberung
enblid^
Oberitalien
bie
ber
^a
Unteritalien^ ah/
\i(i)
nb
war
bene Oberitalien an
bntdfy
rofe nb
25et)6l'
378
fcrwtig
richtig
l)cn
ivid^dger
aU bk &^m\i
So
tt)ar
alfo
gatij
bei*-
bap
wmn tm
bm
t>u
iJaubcr
in
bicfem
gclbjuge nod; in
tiee?
Rauben
btt
granjofen bleiben
fallen lief.
foffre/
?oo
lieber
auf bk @d;tt)eij
Qlber
t)od^
n)ic
fagen
6|lreic^ifd(?e
ber ^talkn
boA)
bk
2Bi4)ti3fett/
n)cl(^e
bie
c^n^cij
barum
f^at.
immer
befjielr,
ju fe^r
an ben Qtugen
(jclafjcn
ie
ma^mQttif
l^atfe.
rcidE>
beren n^illen
9)lit
ben
fc|)on
italienifcE?cn
frher
mel^r
ober n^eniger
bcfunbcu/
leutralitat
bit
@4)tt)eij
aber
bit
^attc
j?e(
beobacf^tet;
italienifi^en
Staaten toatm
geivefen,
bie
in
bie
frhem
feit
Jvriege
jebemat
t)erfloc{?ten
(gc|)tt>cij
3^l^rl^unberten
allen
europaifc|?en
tin
^mbtln
groe*
aller al*
fremb geblieben; e
rer
t)icl
bermut^/
um
ftd;
j^u
@d;iDeij
ju
entfct>lieen/
al
ju
bcriMltigung
ber
italienifcf^cn
(Staaten; bal^er
lag
biefem
inne
in ber
(3d;tt)eij
S^renpunft fr preic^
burc|>
unb
be0
bie
europaifc|?en
9JJadS?te/
ber
ben SEBiberpanb
f4)n)eijerif(^en
SJolfe
gegen
bit
franj6ftfc|/e
9{eform
3lu6
@c[?tt)eij
biefen
rnben
n>ar
o^ne
biz
Eroberung
ber
nimmermehr
al er^
vti(^t JU
2lber
bie
aud^
ber
Srfolg
be
gelbjug
erfc^eint
o^ne
2Iuf
befriebigenb.
379
eine
t^ielja^rige
^itmttm^
einer
5Q?a^(
tvie
Ovuglanb
re(^nen.
war
In
granfreicif?
nid^t
ju
ie grofe Entfernung be Jlrieg6fd;auplage t)on feinen renjen/ hk ungeheuren Jlo|?cn n)el(^e barau immer cnt*
fpringen,
betl^eiligt
hk
ijT/
&a(^c
bamaligen
immer bk
^elbjuge
in
bem
erflen
&atm
in
hk
tt)enigf!en
bm
Erfolgen
verfprad^.
be
gefbjuge
grieben ju
ftil^ren
gine
nod^
fo(4)e
nid(?t.
bk
fdfje
Eine
eine
bebro^en fann;
am Sxfjdn bebrol^te preid^) flarfer aU am ufe ber cottifd^en 2IIpen granfreic^ fo Dortrepc^ alfo Italien aU ein Unter*
i(l/
pfanb fr
e
bm
^rieben
fo tt)enig
hcbzntzt e/ in foweit
barauf
anfommt
SBcrt^e
ber
franj6)ifc^en
i^at
CKegierung
@c|)iveij
^nt)t
einjufToen.
fe^r
anj umgcfe^rt
al
bk
h einem
^o^eren
geringen
Unterpfanb einen
Diel
al 2(ngrijflIation/
tt?eit
man
im tanbe
rittel
feiner
9trmce
vor
ben
gcjlungen
am
vl^ein
laflen
ju muffen*).
Zt^aUn
alfo
bie
aSerbnbeten
kf
ter
gug wclcjcn
erniinftig
w^e
erlninbete Strmee
ISU
nic^t
'turcf)
bie
d^weij mad;te,
geroefen wre,
^amal^ war
wn
einer
Eroberung Sranfreic^
\>k SHebe,
nic^t
on
beu renjen ber (Bdjm'n fontern bei 50iainjj ber egner aber war mit
^franfreicl)
ge|Iol)en,
unb
c|)e
ci
hm
nur
@tummcl au Ut
/ponb ju fc^lagen,
er
if^n
mUt
380
im ?aufc
il^at
fiel?
gcltju^ faWfcJ)
fmib
ba^
jtc
ju ci^nma)*
cmjufcl^ett
n?arm
Mc
fratij6|ifct)c
SKcgtcrung
fodert. Dvcgie^*
im 3a^rc 1800
icfe
l^atte
bcfonbcr a(j|Iigcn
l^a((ett
t>it
5Se(rad^(ungen
i|re
6(lretdS)ifc^,e
rung nb
S^f^^^^^^w ^4)( f
glddEj^ltig
gegen
bie
d^weij
laflen fotten.
5Rutt
fommt
einer
^mft
l^mju,
bei^
p4) id;(
mmitulbat auf
adeln
t>a$
S5ebrfnif
eine
9)lacE)(
gendgenben
Z^hti^tdt
fo
bejle^t.
fte
SEBenn
Mtkg
f^rt/
mag
gcit
unb
j?rafre nadf?
efaden Derfdbwenben/ e
barau.
2(Ser
entjle^t
n^enigffen
Ui einem ^^nbnif-
friege
beeJ
fann e nie
fel^Ien
ba
^md)
be 3Jnb-
a$
^e^tere
ij?
ie
|lreidt>er
befennt e ojfenl^erjig, ba
legte
\x>o
man
d^
bic
ge^anbelt
njerben
l^atte
fonnte
unb mute/
fagen
unb
bi^
oj?reid()ifc|?e
Svegierung
woi}l
fonnen ba^
nk^t
nad;fef^en tviirben.
^attm
alfo
unb gelbfierrcn
bi^^
im 2fuge
^ti^aht/
fo n)rbe i|nen
ba6
unb e
t)er^inbcrf j^aben,
am
mz
n^ei ivie er
tM>r
bk
'^dt
thbtm
bce
behalten un
am
@d;[uffe
d^lbf^^t^^/^
wenn
ffe
unb be
Folgerungen auf*
foit)0I
ft^
btmi
jic^en laen/
um
ba$
eigentumlid;e SJerfa^ren
381
ju|c6ctt
aU
fr
Mc
Zi}to^
vk
JU gelangen.
SSBa
rale
tt)tr
je^t
6er
^poi^e
ben
2{ngrijf
tt)eld(?en
Mc enc*
"^ai
b(o
9Jellegart)e
unb
Stitte
betrifft
cr ebonfe
anj^ugrcifen/
i|I
ba$
^nn^ mt)
Dvfjeintf^al
gIcidE)jeitig
bie t>k
^auptpofTen n^aren,
t)on
@t.
^ucienfieig
unb
teung
Dvem^.
un^
a^
fo
tj^unlicf)
fann
man barum
ijl
nicf^t
behaupten,
benn in
jlrate"
iBo^en
ebirgcn
tic
gerablinige
fronte
ber
gifc^en
2(ufjTe(Iung
fein
fo
bringenbecJ
fc^nett
^ebrfnif/
iveil
bic
eitenwirfungen
fonnen ba
fen fonnfe,
ni(i)t
man
wie
l^at.
nic|?t
f^cU
95eifpiel ber
male
gezeigt
ju
Snbe
^pril
l^inreid^enb/
werben
tvarc
&
ourbe
m$
bem
^nntl^ale ju t)ertreiben.
28cnn mir
unb bann
u?ieber
alfo
bit
bciben enerale
erp
4 SBod^en
tjerj^anbetn
feigen /
unb
baburcl?
ben 2(ngriff fo
fo
an
<ntfc|?lo)7eneit
jufc|)reiben.
3tm meiflen
bit*
fo
^ormurf ben eneral SJeHegarbe, ber fajl jrarf mar aU S?o^t unb ntc^t mie biefer
ber
feinblic^en
i^igt ftd^
nod^ einmal
dm
ju
lange,
t)on
^auptmad^t bebro^te
l^ier,
?inie
galten
l&atte.
reit
in
Zmfmb
anbcrn ^hcnf
382
bap bcr gute SBiffc/ bcr rgcij unb Untcnte^munggcijl
bcr Untcrfelb^crren be fncgerifcl;en Qlft gcn?al(ig
fonttctt,
forbem
t>a^
man
alfo
ni)t
glauben
i|l
mu^
ttod;
c gc^e
Mc$
fclbjl
t)o
oben
itt
au^.
3^
ap
cbirge
if^vc
biceJ
bcr Sbcne,
i|?.
weil
^agc bort
otl^itjenbig
flanbtger
bcn
6f!rcic^ifc|)cn gclbl^crrcn/
i'cne
bcfonberef
fo
fel^c
bcm encral
fcl^ltcn,
S5cllcgarbe/
bic
SigcttfdJ^affcti
eben
i?e
ate
fraj6(tfdi;ctt
iDijtongcncrale
i(l
Sourbe
aue^gcjcid^nct tDareu/
cutfdf)Ianb
(ro
gurcn 9vcfulra(e
i^attc.
Qik cnbli^
nternommenen
ttjcgung
feiert/
ft4)
hk
beiben encrale ju
bem am
14. SJtai
Sfngrijfe
um
t^akm
ffatt
ju tjcrtreibcu/ ivagcn
^lan
3(n-
t^al
unb bann in
berfelbcn
^dt wo ^o^e
in ^vttti^an
bcrn)ltigen
gegen 9Baicnfclb
gfgcl unb
2(ttc
Dvcfjug Dcrlor,
im ^rettigau
l^atte
hcn
am
hm
Qllbnla
unb n^agte e
nid[?t
aU
jur
biei
mirb
n?o^f
'^zit
ni4?t
an taufenb
fleinen
rnbcn
e fo ju mad;cn/ allein
ftc^
man
fanu/ o^nc
^aftigfeit
bicfe ju fennen,
tvol^l
f!arff?en "iabel
geu/ ba
jle
383
$HJa$
SOlaflfcna
nutt
mhli^
bcn
5(nc)riff
be
Srj^crjo^j^
tvir
auf
jtvci
^aupfmad;t bc(nffr/
jii
fo
aBctt
taid
bc
egcrtflanbc
jo^eJ
tmtcrfdS}cibcn:
ba'
^orgcJ^cit
Srj^cr*'
mb bm
ic
9{tt^riff bei*
tJerfc^mijtett
tcHung.
betrug, tvemt
9)?ac()t
bc Srjcrj0(^6
unb ^o^c
jtc
9Itte^
5a3
^kfleua
gegen
|te
f^atte,
;
betrug mt
franj6fifc|ieit
"Gruppen einige
ten
'-ll^eil
40,000
Wlam
affein er f onnte
btn gro*
ber
hd
l^atte
25afel
feine
flel^enben
"Gruppen
j^erangejogcn
tnc(u(tt)e
l^aben,
bann
^Tla^t
andi)
fonntc
jtc^
man
mit
ber
ber eneral ?e
bit '^dt/
Sourbe
um
ate
ber Srj^er*
bm
bcm
t. ott^arb
tiod^
man
fr
bicfen
eneraf
8000 SKann
^inju,
fo tvrbe 59lajfena
fein,
aud^ gegen
70,000 SSKann
ber Srjl^erjog,
biefe
f!arf
gewcfen ber
ifl
natrli^ ba^
aU
n)ie
er
bm
dif^dn ging,
bm Umfang
fa
bodE>
t)or^anbcn ivaren,
*^^eil batjon
ba
man
ni(i)t
gewi
md)
bic
)|Treici^er
Hoffnung
fein,
i^htttn
<mf bcm
entfd[)eibenben
fnfte
jlarfer
fein
ju
bodf)
auf
einc
n^rbe
um
wit
n^irb
fnfte
ganj
tjernad^lafgen
nid^t
ju
fonnen.
gctt?i
o
fo
man
ba$
aber feinet
SrfoIgeJ
me^r
ip,
^a^t
gefal^rlid[?,
unb
ein fo be*
d^
Sem
jur
aujufe^en.
Sie golge
tjon
du
ecfung
gelbfir^
unb bim
f ucicn*
384
jTci(jC/
jur Q5cokd(?tuti(j
bc
franjo|ifcf?en
vt^tcn ^l^tU,
anbcrit
m
utib
J?orp
uf bcr
jur
nb
jtt)ifcl;cn
55afct
@(|)afaufen
jur
ccfung
t)Ott
bcJ
9{rfe
nb
bcr
95rcfcn
anberc
a^nndE)er
rarfe
jurucfgelaffeti
ivurbc/ nb
ba
ni:
lfo
mc^r mit
einigen
70 V
fonbern
ba
man gewi
ivair
ob
man
e nid^t
t^nn befommen
tt)urbe.
Unter
einen
foI(|?en
UmjTanben fonnte
gelb^errn
t)on
alfo
afferbing
fiir
bef^utfamen
bie
ni4)t
bic
Dvebe
bat)on
fein/
ba
llreic^er
i^rer
mfaflenben
@te(Ing bcn
nb auf
t)er-
&dtt
^oe;
einjnbringen n^a
man
lieren fonnte.
ie
jog nb
flarf
;
jener
etwa 38,000/
biefer
18,000
biefer
Wann
af bk
Spatttn
jener
cgenb
jtt)ifc^en
nb gelbfirc^
bart.
e rcf^tlo
fo ging
t>ic
il^ren
i)on S^oi^z
ber ^i^Unftiiti/
2(6er
hk
t)om Erj^er^
in efal^r
mit
einer
berlegenen
^a)t
nb
gef4)Iagen j tverbe/
d^
af
feiner
&dtt
j fonnen/
tt)eil
er
jm
2Jeifpiel
in ber tjerfc^anjten
@tel*
tt)rbc
er
Um
alfo
bm
fo
egner
af
biefe
t)ortl^ei(l^afte
&pkl
fam
ber c
inner Linien
fr
mogfidS?
ju
entjiel^en/
bar*
385
darauf an
pdE?
mit ^^c
fo
cttva
icfe a^crei'niguitg
bttrdE)
im
2fn(jejtdE)re
t)e
^einbc
unb
bctt
25bcnfec in
mc|?t
bctt
Ovcfju^elittictt
fel^r
6cf4)i'anft/
fcilbct
tvar
allcrbitt^eJ
onc id^tvicri^feit
uub
eine
Dorfommen
ajiel ju
tvie eine
feigen
nnb
auf
bie
jtc^
l>iz
aftere
trafegie
Ute
t^at/
ob^Ieid^
'S.anjtour
afi
burc(? ein
unne
i\?ar
'Slrennen |er6ci^
iet:
ie^
nun
atterbing
^o^e
grofec g^ft^^^J^^^P
fein
gewefen fein
nb
tt)enn
|te
DoUpanbig
fodte/
rau*
bnbten unterbe
2)ett
l^erren
fo
fefjr
blofgegebcn f^aben*
hti
21. mochte
man
Mbzn
fepgefe^t
6|Irei4?if(|)en
^tlb*
jum c^einbergange
?:age
b.
|abcn/
benn
m
be
biefem
ging
1^.
Dlauenborjf
mit
ber
2fi)antgarbe
&m
t)on
rjerjog0/
mb
mit
ber/
$o^e aber
ba
feine
25rucfe
ni^t
ganj
en
bie
bm
Sxf^m
fonnte
er|! Derlaffen,
alfo
nid^t
auf
bloen SSereinigungmarfdS?/
fonbern auf
bk
feinb*
tjor*
lid^e jforbonlinie
nb
fo
tt?ar
benn
ujufe^en ba^
tt)eniger
alle
mer ober
nur
fleine
SWarfi^e julieen.
ie granjofcn
biefes
njaren
hi^
hinter
bk
yperr
^l^ur jurcfgegangen;
ber
man man V
egenb/ unb
f4?on
jenfeit
fonnte
m6gfic{?enveife
auf bk
feinbli4;e
^auiftma^t/
25
386
t.
1^.
treffen,
ie Zf^nv
i(l
ijl
atec
1 SDlcifc/
ba^t^m
entfernt.
Slleinin*
gen
tJon
^nfte
9 SOldIcn
@ic|>
fo
in
Wefem
SBege
f(l;malett
Obfongnm
ju tJercinigen n)ar
fdf)tt)ie-
riger/ af
bie
cntcjegengel^en
bann
l^atte
il^ren ei3entli4)cn
Bergang^punft jn
gefa^rli^en
alfo
t)n
fel^r
preisgegeben
nid^t
onj!anj
ba(tren
SBenn
ber
franj6(ifd;e
bie
gelb^err
jtt)ifdf?en
2{(Ie
get^an
um
bic
32,000 SKanu/
gepanben
fglicl)
htm
535obenfee
l^atteu/
l^inter
ber
Z^nt
ju tJereinigen,
hm
wenn
er gegen Spo^t
nur
eine
feidS)te
an
jog:
fo
fonnte
er
am
23.,
in hit
ftd^)
egenb
t)n SJifct^ofjett
nodE)
wo
er
i)cm Srjl^erjoge
ber
^kfc
^ered^*
nung
nb
jeigt
hi^
an
3 ?:age
22., 23. imb 24. in efal^r n^ar fi^ ol^ne .^o^e fcfjfagen
JU muffen.
fo
t)iel
ni)t
muf
te
gang
hit
fefll^alten
mh
t^erl^in*
bern ha^
ber .^o^e
l^erftel.
hm
Z^nt
ju
Dortreiben
erf!
laffen;
mit
feinen
brigen ?:ruppen
aber
hm
23. berjugel^en.
yp^e,
ber
l&atte
fein
387
fiiticii/
Ukh hm
ganjctt 24.
nc^
in
f. allen/
n)oburdE>
bic
Bereinigung nod^
um
m ^aav Za^t
@4)u(5
t)e
t?erfdE?bett
tvarb.
ie
fo
Srjl^erjogs?/
unb
et:
fdbft feinen
S^orwurf
\m^m
mm
Bio
i(!
jum 25.
freificE)
ni(^t
ber bie
^ur gegangen
%f}nt
tt?ar
9]ur
9ve|Te
feiner
'Siruppen
hi^
t)orgerucf(
tt)ar
tt)elc|?e
S^erlupe
am
25.
t)eranlaf(e,
er
nid()(
tJorjog
bie
fnfte
unb
\>on 9(nbeljtngen
5[)larfc^
unb grauenfefb
flarf
ju
befe^en
hm
S5efel^fe
ju
befc(;Ieuntgen.
S)en
^unf(
t)on
grauenfelb
muf te
val
felb
er al bie linfe
^o^e
idhc
mh
ha grauen*
fo
entferne ijl/
fonm
tm
unb
brandet tvcrben
mm
hit
alfo
fagen:
ha^
hie
Ui*
gelbl^erren
2fufgabe
t^rer
B^jreini*
e6
nic^t
t^r
SJerbienjl
n)ar
n^enn
ber
egner
95orteiI
t)or
jte
ber
SJereinigung
einen
entf(|)eibenben
ber
erhielt.
aSom
gelten/
26./
tt)
bie
granjofen bi SSintert^ur
jurilcf*
jum
9
4.
t)on
gridE?/ ftnb
fe
ba ber Srj^erjog
ju*
^ineinbrangf/
fglid^
lie
in
2 klagen
feinem
gefd(?el^en
fonnte*
cr
9Bo4)c
Srj*
"^itit
alfo
egner
eine
ganje
jw
t)on
feinen
beiben
3^9^^
^^^
t)er|?arfen
unb
25*
388
fe(ne
^itf^m^U
(ellttng jw tjcruotlfommncn.
2{6jicl;t
fcocj?
SBcnti Mcfc
fo
mijugrcifctt
jct)cr
tc Srj^erjog^
bett
tt)ar/
mu^U
U*
^ag
er
t)crIor
afe
ein
grofcr lac^d^eil
trad^tct tt)erbett.
SQlaffeita
bei:
SHJic
tvij]ett
}tt)ac
ftd^
in
bicfcr 3ci(
x^ivtli^
actn
Srj^erjog
J^n
mt^mnbi^
lung l^^hen
tJoran^fe^en.
t^erfcl^attjten
(et
bnc^ hk
in
jtt?ifdE)en'
f immat unb @kt( t)on grid^ Bio an t>m Sfx^tin/ etwa 3 Sffleilen lang; t)on tiefer lufjleHung be(!et ber
rc4)(e
gfgcl mit
SBetle
jtvei
dritteln ber
9JlacE)t
au
einer eine
^albe
langen
tjerfc^anjten
fe^r
etn^a
parfen teffnng;
einer
SOteifen
l&inter
(angen
Simmat^ nb
nur
3tar
fl(t>
unb
l^at.
abn)art
958ar c^
bi
an ben Sv^ein
leidster
n)enige
SSrucfen
biefe
nun
jene
Stellung ober
ber
^opirung
anjngreifen?
3((lerbinge^
iDrbe
Srj^erjog,
wenn
er
^l^eifc
bm
er
@e*
Ijattc
lange
feine
t>k
Sglifan
^atw^
aMn
i|!
ctif^
fonnte
ja
ftin/
imiun$
and;
nid&t
t>k
Siebe
ba^
t)on
t>a^
ber
<Srjerjog
^f^eile
feiner
^a^t
gegen ^^arreau
bie
56,000 SWann,
3ella4>i(^
mvhn am 27.
SBenn
er t)on
be
t^ereintgt
tt)aren,
<nj?att
unn^ertt)eife
bei
auf ^fafftfon j
entfenben/ mit
30,000 SDlann
389
tjungprae auf Qfttbelftngcn ficfyn hlkh
abfanbtc
tretbctt,
D?ciIctt
mb
26,000
SSKantt
um
fo
t)Ott
tcti
hvan^U
t^m
orp
itt4)t
tl6cr ein
^aar
nic|)e
ju entferne/ nb e
xx^at
alfo
tt)Ol^l
t)ctt
mafen im &i)c
encral
gilricl)
ju
laffen.
SBare
bnrd^
t>ett
tilcfjug
?immat^ wnb
9(ar ber
ni^t betvo^en
fo
tt)ar
ttJorben
bk
(Stellung t)or
JU rumen/
jene
Vertreibung
felb)?/
bk
bepe
n^enn ber
n^ote.
2(ber
ben
noc^
imb
j?aiferj!u^I
m*
t)er*
unb
fortjufafjren
burdf)
einen S)rucf
be rechten
^eraujumanoijriren.
SBenn
bit$
ni^t
gelang
fhrte/
unb
bann
nac^
nb
nad^
ju
gcfa^rijollcti
(Steffungen
STngriff
mute
man
auf
bie
freilid^
an
ben
ber
I^at
tellung
felbfl
benfen.
er
SBajfena^
Dviicfjug
am
6.
wol^l gcjeigt
ba^
35eauptung
legte
biefer (Stellung
feinen
auf crorbentfid;cn
SBertl^
nnb c l^urbe
alfo
gemorben
e
fein.
anj anber^
ben 3fngrijf
ber
ivare
gewefen
befcf^loffen
tvenn
ber Srj^rjog
(Stellung
afe
tfattCf
mil
tJtef
er
fte
bo^ im runbe
ja^l
fd;wadE)
if^rer
bit
9{tt*
ber Slruppen j
VertiBeibigung afe
feine
"^cit
ju ge-
ring
beffer
fannte/
bem egner
nb
n?cil
laffcn
ivollte
Hc^
einiridt)ten
i^m
eine
gropc
mb
390
lanjcnbc
(Entfc|)cibung ju tf^m Qtmftn wivz/ bic man immer nur gegen ben grofen ^paufen crl^alren f<mit. %U
Im
3ei(
ber Srj^erjog
t)erIoren
angefhrt nb ni4?t
ou^erbem 8
'Slage
l^aben.
@tatt
nur
mt
2Beim
unr
hm
Sntfd^lu
be
^fJ^^^rjog^
4.
infoferrt
jid;
ten
Hergang
bc
@cfc)t$
am
fo
bewogen
n?ir
jte^t
ben 6,
bk (Bttmg
SEBirfung
ju t)erlaf]en/
fonnen
hk6 nur
3"^<^"f^*
aU hk
be6
gnfammentrejfen^
jtveier
quenjen betrauten,
41.
^ie ^raniofen.
SBir f^aim gefe^en ba^ ber Qtrmee Slajfena^
ben Operation^plan eine
t)orfct)reitenbe
burd(>
S5en?egung norblic^
wat;
t>k
(i)Ud^t on @focfad[)
t)on
ba
an
ber
f^aben
Jt?ir
ben gnfammen^ang nb
Snttt?icfe(ung
Singe
ju betra4)tent
jene
urc^
\m
5i}lt5nf!er*
t)orbere Sv^ein*
nb in ^rettiga gcfommen,
erfd^eint
ie
ganje franjojifd^e
teHwng
Don
nn
n?ie
eine
jfammenangcnbe ?inie
bann
lange?
v^einecf lang^
tneJ
bem
ber
ber ?anqar( jr
^nntl^al
nb
bttrdf^e;
SlunjTerri&af
hi$
tnef
Stf4)/
fo
U^
ba
vt)tt
Slgel
ben
ngang
9(bba(al tJber
tt?ormfer
t)on
3o(^
becfte
nb nn
brdS)
italieni*
Wefer ?inie
tcdunge
391
bei
^laufcr,
bei
S\mu$ mb
ber
e
f.
fucieit(Ieig
^auptpunfte j betrauten,
mb
wat ^anj
atuebej^ttung
begceifH^^
in
ba 9naf]etia, ba
et
einmal
biefe
golge
bel^ielt
pe
au^
ni4)(/
iic
ber
Srj^erjog
tvitt/
bie
(ettuttg
t)on
^aufer nb Svcmu
aufgab,
felb,
mb
um
ftd^
SBlaien-
eutr nb ?enj
hiermit
mUm mt
t)on 2)eflplle
nb ^e Sourbe
ni4)t fer
gemagC gen^efen
biefe
5SeDegarbe
fonbern
biefec
n?ii:
ffnben
flehen
nr ba^ c
j
bleiben
ni(^t
gefaferlidi^cr
\x>ax
in
gorm
afe
t^orjugel^en
nb
ffdj)
ba^f
mm
uf
ba$
p^
italicnifct?cn
t)on geraber
tt>6^nlid(?en
aSerbinbung j erf^alten,
n?ar
in
bcn $^*
9{n(]c|)ten
um m$
aue^
j befremben..
i|t
ie
9(pril
erjTe
Unternehmung 25effegarbe^
nun 2(nfang0
bcm
Slunflert^ale
t)ertreiben;
abgeftirjt,
irurbe
bic
tettung SBJaffena^
reiel^te,
jtt^ap
nid^^t
mil
jie
aber
t)er|Tarft/ tveil
efloUe
bei
^e Eourbe
blieb
fonber
in
2)eltlitt
ging,
eine
9Irt
^Jcrbinbung^forp^
mit
bct
italienif($en
Qtrmee abjugeben.
redete
ganj
jurcfgebogene
?e Sourbe
fo gefa^rlicl?
mrbe ba^
S3ellegarb(j
runbe
gelten
mute.
hm
bit
^ranjofen in
biefer 3iuf(?ellung,
obgleidf)
nterbe
392
bk
fratijofIfcf;c
Qfrmce
m ^tdkn
i)crIorett
bcreif
i^rc @cl;Iacl^fcn
bieJ
m
jum
hct tfc^
^cffiiio
mt> 9(bba
mt> hk ^omkrbei
gerumt f^atu,
Dung mit
l^ort ^atte
bicfcr
Qfrmcc l^crtjorgc^cnte
fiirjefTe
runb ganj
aufge-
unb Mc
lief.
fficrbinbunglinie
liefen
@t. ttfjarb
^eltlin
nid[)t
im
nte^r
i^nen
eben
mit
hm
t)iel-
SBaffen in ber
alfo
leid^t
^anb abgenommen
erreid[)en
red(?ten
n^urbc
@ie bauten
jid^
auf
nb glaubten
nodE?
ben SJort^eil ju
ha^ uwarott)
Un
hk
fonnte.
ie^
festere
i(!
im runbe
n\<^t gelungen^
benn
n^rbc er eben fo
Qwt ^abcn
^Jbfenbung
f4)neffen
bk
tvegen
feiner
auf bk Un-
^ernef^mungen in Italien.
9ladf)bem bie preicfjer
gefeiten/ t)ertrieben jie
biefem
Singe 4
2od;ett ju-
nb nun
ikf^t ftd^
biefer
btn vc^*
tm
um bm @t. ott^arb j befe^eu/ fonbcrn er gef^t gleid^ ber bm QScrnarbin auf bk italienifd^e &dtt ber 2{{pen ber/ um
^lu^tl 20?ajfena$ ober in obere Reint^al
ftd^
bie
95rigabe Sejfolle
9tngrijf
t)on
je^t
fommanbirt/ ju
tjereinigen
nb burd^ einen
auf
bm
^rinjen ^vof^an
tvieber
SJettinjona j n?erbcn.
55a^renb ?e Courbe
jtt)c
pd[)
in
biefe ^radE)t
ber Offen*
einlieg/ griffen
393
gel
SKffcna on
fein
mh
btv
cncral SKcnarb
nid(?(
t^atU
billig
ha$ Opfer
EKl^eint^afe
im
^intern
geiviflermafen
i^atu..
tm
efpenffe ?e Sourbe^
^alt gema4)(
na^m
bem eneral
20?(fena
mmli^
ober*
^atte
er
jtt)et
groe ^eranbe*
Ov^einlinie
erjtf id[)
mufte
hk
t>a$
SSerlajfen beJ
jtt?et^
mifbebingf tvurbe/
bwrdf^ "tl^al
am
nb 3g^tfee vorbeii^rer
@o
tvurben
alfo
hk granjofen au
innerfialb
langen
burd^
unb
brei
gefarlid[?en
9tuff!e(lung
6 2Bod;en
f!reic|?er
fc^r
jag^aft
gefhrte Eingriffe
jte
ber
jurucfgebrcfr,
o^ne ha^
haid
fonberlid^
j dj^aben
famen.
feiner Ojfenfl^e gegen hk @een J^in feine n^eifere gofge geben/ fonbern eifte auf hk ?flai)vi^t \>on bem 3JerIuj?e vavbmhtm^ md) bem @(. ott^arb jurcf/ wo er ju berfelben ^dt anfam afe ^oe unb SSeHegarbe fidb ber Dvi^einr^aler be-
iralienifd(?en
madjjtigten.
2Iu4)
f^icr
fonnte
finie
er
nidf^t
bkihm/ ha
m
bi
3tt)ifdS)enpolTen
hk
lange
t)om
t. ottl^arb
unb ging
^abbicf
jum
juric^er
ee
feiner
Slltorf.
Gruppen auf
Qtber
hcin
t. ottl^arb
mute
rumen.
t)or
na4>
aud^
^oifon
xoci^m
jwar
rieb
tmb
ben
@t
um/
ott^arb
fc^Iug
Slm
fe^rte
fe Sourbe
ll^n
ben
eneral
25egrijfe
t. Julien/
4> be
l^alb
t. Ott*
3*
am
4. 3ttni/
obgleii^
t)on
394
uerlorctt/
Ott
fidS?/
Bcjlimmte
wicbcr naiver
3^^3^^*'
namfi^
}tt)ifc|?ctt
fce ju jic^en.
2ir
fc^ctt
alfo
bcn
cncral
?c
Sourbc
in
bc
SBod^ctt bc
SiJlai
eine
ftinfformige 5Scmegung
mad;en,
bcn
Don ^ont
tiSer
CenJ/
ben
35ernarbin/
SBcdinjona,
2(Itorf/
one ba^
biefe
SSeivegung ein
prategifd^e
06jcf(
errcid^(
^at(e/
benn
bcr
tt)ar
ju unbebeutcnb
nb JU
er
ungettJip
ale ba^
Sianm
i|!
hd f oifon
S5efc^l
eingetroffen/ fo
mu^
er nad^
nac^ 3(itorf
nadi)
greilid^
l^aben
n?ir
fr
&
Sourbe SJemcgung
namfi4)
55elIinjona
einen
ruub
bk
angegeben/
becfeu/
l^ier
bk S^gange jum
aber
nidS?t
t
bm
cit^arb ju
9Kotien
fragen n^ir
nad^
S5ewegung
n>irflid^
bur^
biefen
t?e
auf bk gulafjtgfeit be
jeigt
55ie
58en?egung
ni)t
Eourbe
ba^
'Slajfena
bie
bm @t
t)on
ottl^arb
l^alten
egcnb
SSeHinjona be*
unb
t)on
feiner
2trmee nur
Ik
f4)tt)eijer
fein/
ba
er
gar Cid;t0
i)on
tt?ufte!
bie-
23}od^en
brei
f leine
aber
fe^r
t)erfc|?iebene
^ki^t^
bcn
13.
3Mi
fblid;
t)on
2Jet
395
Sveu^ gegen t.
bcr nur
3uKcn
crfecj^fen
feigen /
fo
ijl
ta fe-
f4)foffen^eit
eneral
bi 31.
jjufd[)rei6ett.
X)er
SBeg
ml^m
40
ailpen
er
uom
4.
^ai
jurtlcflegc,
betragt etwa
ber
l^o^en
SOZeifen/
breimaf
u6erj?eigt
berfc|)ijf(
er
tie
^etfe
nb jn^eimal
SiermalbfTatterfee.
ie
fratijo|tfd[?en
gaf^nen
n?ij7en/
aderbing
muffen
eeJ
ttm eneral
glanjenben
SSKaflena
anf
bicfem be6
bem e*
gegeben
neral ?e
Eourbe
elegenl^eit
bcwunbrmigwr'
Sctbjug
bigen
l^od^fl
2tbfc^nitte
ju ^aben.
^ier
ber
525e(i
ift
tvefd^en
SBertl^
be
fr
beibe
^^eife
f^ahn
fonnte?
SEBir
ju
behaupten:
a(j^
einen fe^r
nbebeutenben/
aller
fo an(!ogig
bks
bem eneraljlabc
2{rmeen
fein
ma^,
feiner
af
^odS?Pe
er
in
geoIogtfc|)en
25ebeutg
aU
ber
^unft
ber @d[?n?eij/
aU
ber 'i^eilungpnnft
be
mv
bem
grotent^eiU
obliegt
|Te
btn SJc*
nodi?
fr i^re 3\calitat
jinb.
ju
fhren/
bm
immer
fc|)ulbig
(gel
^at
jt(|)
hi^
jz^t im*
in ^l^rafeologie
geuert.
Sa
e unt^un*
bei ijfen'
fc|?tt)ieriger
wre pd)
ti^
bem
blo
al
bc^m^cn
jene
weil
biefer
iji
3* ober
burc^
4000 gu
66{|er
liegt
^unftc/
audt^
396
Qli)U cmicfeit/ foubcvn
fpicic
ift
tt)itb
am
tiefer i?dcg<|cfcE)id^tc
2(6cr
freilie
tcr
ein
Zi^tilm^&pmtt
fr
bie
t|T.
trafen/ ba
3fuf
ber
fr ^^fcrbe
mb
er
?a(?t^iere braudS)bar
eine
@ei(e
fenbe(
SBege
in
nacf)
ur unb
atlforf/
na^ Srie^
lun
t)on
SBaffi^,
omo
fei/
b'Oflbfa nb
in
fantt
ein
trafenfnoten
ber (Strategie
tt?enn
jle
atterbing
grofer 58ebetung
ober nur
Ifo tt)enh
biefe
trafen
fdbft eine
^cbeutung aben/
SJejie^ung ju
bem
tt?clc|}e
friegerifc^en 2tfte
jte
2Irmee ha
ift
in
bem
nad;
einen
benu^en
linjcna
ifjren
n^itt.
ie trafen
S)omo
nb
25ef-
jtt)ifdE?cn
ba
bit
italieni^
f4?e f\6)
na^
f^atte;
jte
l^atten
alfo
granjofen baraf
bm
in Italien j bebrol^ctt/
ba fonnte aber
tr
in
btm
Qlwgenblicfe
in
nic^t
gtverf
fo
fein
n)
bic
2{rmee
bcbro^t
SRajfena
ivar.
ber,
ber
@d[?tt?eij
felbp
unmittelbar
tt?ar
er 5eg
in ben
^anben
frei
gewefen n?are/ fo
^ab e0 ja jm
in
^af
ber
bem
war,
nod^
anbere
2Bege
aU
ber
ben
f. ott^arb.
er 2Beg
gjlaflcna.
ber
bm
Mrmee
er f^n
fet
ber
SJefl
be
t. Ott*
tioenn
imittn^
ijl
cc^
cbm
fo
bertrieben
ju
397
fagctt
eine $crrfd[;af(
kt
ba vl^cint^al
bt/
btm
ti>it
taf matt
jtc|^/
t)cu
ber
cbct:
jufaaigctt Totalitt/
in
einem ^opcn
Sijfentie^
irgenbmo
thm
fo
gut
fo bie
^alun ferne
fonntcn
bic
aU
auf bcm t.
bcn
5S3cg
ott^arb/
ju
unb eben
granjcfcu
ol^ne
SDlaflcna gegen
lTreidS^cr
SEBir
becfcn
j?een.
reau
iJombarbei
nici^t
me^r ^attz/
aU
^erbinbung*
man
reU/
mittelbar gel^abt,
um
bic
SJerbinbung
fo
beiben
6|lreic|)ifcl;ett
2(rmeen ju af<^m*
ben
f^r^
anttt)orren
wiv/
bk mit
ganje
n?enig
Umiveg t^erbunben
t)on
ttjaren,
fo
ba^
2(rmee
wk bk
2Jcllegarbc
o^ne Jpinber^
ni^ ba^injog.
ttJeld^e
im
SDlai
ber
25eft
be
@t. Ott*
unb
l^arbf t)on
ba^ ivenn
m^
in ber
l^atte/
mi^c
jt^)
^ort^eile gen)a^rt
werr
tt^aren
barum
tt)ir
SBirflidE^ fe^en
aud^ SOtaffena
am Snbe
bcn
mv
un
^ier
beftnben/
l^ol^en
bm
t)om
feiner
jtetten/
fid^
one bap er
ttJenben
2Bir
fena
un6
bem
am
fcl^r
25. SBat
auf
Dorrcfenben
jlreid^er
tl^at.
@o
geeig*
398
et/
fo
fcl^r
m(^
hm
mh
al ba ci^cntlicj^Pc
^dn^
tvcrben
mute,
fo tt)enig
brfeit
hod)
au biefem e*
ftc^teipunfte
tifc^ctt.
macl;en;
fe^eit
biefei:
Sflicf^t
abge
ate
bie
fung er
jtd^
anje
t)erfprac^,
tviflen
nid[?(
anjugebcn.
^^^
95eric|?te
an
H$
avis
Les
faisait
derniers
mouvemens de
j'avais
Fennjemi,
et les
certains
que
sur
la rive
de
sa
part
le
pro et
de
j'ai
nous
attaquer
le
Pour
cru devoir
devancer
pour
au-del de
la riviere."
3
fdf)werltd^
SBtitJirung ju
fcinesf
Mngriff^
ober
n)irb
man
2t6ft4)t
einer
^\a^t
fein
einem e^
fcd^te
t>tn
Jva
lax^
Olquit^alent
berfelBen
fonnte/ auffin^
fonnen.
fel^r
2Ba
f^aI6e
un
fo
eine
SWaafregel o^ne
l^araf(er
unb one
Beftnbet
beutlid;en
'^\y>idf
ta^ man
jtcf)
in
SSerlegenl^eit
a^or|?etlung6reie
aufjuftnben
in
ml^t
W^
%xm\n*
paffen fonnte.
*) Sir
tt)r)len
tiefen
Slulbtucf
au nic^t
xti
55ejie^un
fe^r
uf V\t
3ominifc^e %\)tmt,
ttt^
fontern weil er
ein ?5erf(J5>ren
gut &e$eic^net
war.
<prairifll
an
VIL
399
SBcnn
SOlaffena
tt)ir
ferner
fe^en
bap
23.
er
emcn|?rationett/
t)ermitfelj!
ml(^t ber
Srjl^erjog
am
mb
24.
einjelner efafcEje*
ern|TIi(|)e
menf ber
3(ngrijf ju
ein
beit
Dv^et
mac|?ett
lie/
fr eine
tl^ti
nel^men
i'enfeit
fc(;eint/
ttjeiin
wir
mx
27.
nod^
cfed&t
ber
@ktt annehmen
fc^e/
ob^lcicl?
im
tJerfd;anj(e
cneral ?,arrcau
am
28. einen
Qfnfall
auf
bie
redete
ber
^"^ ^^^
in
mvb man
t>a^
aUerbincj
ber
^ermutl^ung
mel^r nac^
fe^r
bej?arf(/
ber
eneral
DTlaffena
gen/
af
tvoburcl)
nad[?
ein
it^iftone^general
bejlimmen
laf/
einem auf
m
tt)ar.
entferntet giel
gerid^teten $>Ianc
jn ^anbefn gewohnt
jum
t)6lligen
2Biber'
in
bem
legten
2tfte
be
franjojtfd^en
gefb^errn/
hm
tt)ir
ju bead^ten
aEBir
3ri4).
laufe ber
H^
bic
SKaffena
im
ju
S3er*
^fad^t Dom
^uni
rnbe
feinem
attein
am
^ahm mu;
bit
wir fe^en
barum
biefe
rnbe,
wir
nidS?(
l^ier
fenneu/
nod^
So
fdf^eint
me^r ate
einer
laffen,
eine
^"fnfequenj
l^ertjorjutreten.
Qln ju
t)erf(^anjtett
(Stellung
t)or
um
l^in
pdf)
me^r
beutet
barauf
ba^
f^k^t
augefatten
waren
ba^
t$
beffer
war
fi)
nic|?t
auf
jte
JU
tjerlaflen.
2Jen
fo
fcl;fe4?t
war:
^00
tvarum
ging
SWaffcna
ni^t
ha$
gfci4)
SOlotiy)
6cr
fein
hk mmari^?
Unb
tt>k
f^Xi>a(i)
mn^U
Ufer
dm
bcr
c(?IadE?(
auf bcm
linhn
bct
iimmati}
anjunel^mett/
Xcnn
Um|?anbc
ml^c bcm
forfc^cnbeit
Qluge
@efd;ic|?te
fcattj6jtfc[?cn
gelbi^erm
jum
Ovcfjuge
bcftimmcn tomun'i
25ier^
401
fierter 2l6fc^ttttt.
umarom
fd^Iacjt
?:rebbia.
42.
;Oie
erja^ft
granjofcn
ttjarcri/
wie
tvir
im
in
erflett
ilhnitk
eingcrucft
^aben,
im 5SKona( Januar
ha$
SWeapel
^rer
lm^
l^attcrt
angefangen
imb
uad^
fel^Ien
SBetfe
ju
tien*
republifamftren.
So
fonnte ni^t
n^eld&e
baf aufer
bcn
jtnigm
(intt)o^ncrn/
berhaupt
Steuerungen
nnb btm
balb
republifamfd[?en @i;jleme
i^ren
frul^ern
abgeneigt waren/
9)litteljlan5e
m^
hcm
SBe*
unter
in
htm
jtemlic]^
entpan*
t)en,
wcld^e
hm
in SJIeapcI fr
hm
2*
iJonftfatio^
aU wa$
hit
neuen nrid^tungen
welc|)e
auf
eine
SSBeife
Derfal^ren
hit
6ffentIidS?c
ju
offenba-
gefeiten
^aben,
hit
Qtrmee
befehligte,
glaubte
bcn
S9?aaf regeln
26
402
dc Ovcgfcruttgfmmiffair
cfnctt
amm
Dcriot
cir
cnfgcgcnfc^cn ju
feine
muffen;
abec
im tref(onm
c^Ia^t
naturli^
iefem
blieb
^i^t^ brig afe t>ie adfjen ge^en ju laffen. @ waren 25 SSKanner mit bem Entwrfe
jTitution
ber j?cn*
bie
ejre
biefe
fertig
war wrbe
pd^ an
3{(Ie6
wa$
unb
an
eigentlid^en ?:ruppen
Sanbpolijei'
folbaten
orgefunben ^atU/
aufgefojl
war aU ^n^vnmmt
worbeu/
weil
ber
iti
frii*
^ern
CRegierung
man
biefer
ber
f(^Iecl;ten
Stimmung
(bm
be
anjen
feinem
orp
unb
ber
trauen
burfte.
biefe
SDliftrauen
erfc^werte
tjerjogerte
rrlcE)tung
lationalgarbe/ unb
man
3trt tigter
tJon
t)on
^dtm
iVraft
ber
augerjlet
war/
eine
SKenge unbefc|?af
fredf)
unb
brotlofer
2SJ?enf(^en weldf?e
nur ju
waren wenn
tad^tm/ in
fte t)on
benjenigen/
auf
eine Dteaftion
^m
fo
^anb
i(!
ju einer Dteaf*
ni(i)t
gemad[?t
ijl.
wie leapel/
jvalabrieu/
burdj)
lange
wilbeeJ
man
fyvt
t)on ijilien
ein
?anb mit
mlbm
ba$
bcn
Sewol^nerU/ bk
bie 2DiadE?t
ber SJegriffe
natrlich
unb ^or*
fr
fein
mtn
na^e
ni)t
ju bel^errfc^en
ein
fel^r
jtnb/
mufte
ijilien
geeigneter
@dE?aupla^
l^inju werfen/
an hcm
t>k
p^
$8oIf aufpanb
fc^neff
fripaijtren
fonnte;
fange
er
^of
btm thmU
9iatur/ gut
nterne^menbc/ me^r
403
genug geeignet
nm
bcn Olnfattgpunft
jldf)
mb
ben
ba
^mpt
btt
anbett ju hben ^ bk
ber
aufgelojTen
Jlorp/
t^eil
aufgc*
regten
ianbUutm nm
tt>at
Hin t)erfammelten.
&^on
ol^ne
im
2(n*
fang
ber
^cbmat
er gelanbet
nnb
l^atte/
nod^ t)cn
gemijfer*
tjon
|tjiliamfcj?en
Dvegiernng
eigene
ermad[)tigt
ju
fein,
maen auf
hi$
feine
^anb
6alb
eine
9Ka4)t
ftd^
10*
15,000
ber
&tabt
ber
if^n
SKcnteleone 6emacf)ttgte.
95alb
barauf ernannte
il^n
^onig
unb unterflu^te
in 2(pulien
t)erjcrenbe6
2Iu4)
fein
erfjS
glei^jeitig
jtd;
ber 2{uf|?anb
unb
geuer
alterte
ber
Spdnptflabt/
l^atte.
in
tt)elc^em
tt?ar
2(rmee
t)erfammeft
biefer
genotl^igt
mit
ber ^nfurreftion
ampf
ju
treten.
n^urben i?*
n)t)on
bie
lonnen
nad^
31pulien
erflen aue^
ber
franjojtfc^cn it)ifton
Suzern /
btn
bie legten
u neuen
j?rieg
neapofiranifc|)en
g"^^^^^^^^
bauecte
bepanben.
er
mit
bitfm
^art^eien
SWonat Siarj
bit
nb
mit (grfofg fr
granjofen,
jum
ra iat)oIo
er
ft(^
aujeid[?nete/
taglidb
fl^arfer
itjurbe
unb
bie*
im @tanbe
ujar
3n
SO?acbonatb
Oimtalim
aufjubred^eU/
nad^bem
fc^en
ttid^t
er
arnifonen in
bm
neapoIitanifdE^en
unb rbmt*
gelungen
leidet.
gelaflen l^aben
tvurbe.
er
Qfuftrag tvar
30?acbonafb
jum
26*
404
attflaltett,
l^awptfa(|>Iid(?
bk ^ilhm^
5I6er
tuet
SWationalgrbe
bcibc SJepreburtgc
l^abcn.
ni^t
mm
gctttigcnbert
jidf?
Srfolg
bie
^rofre
SDll^e
ben SBcg
nad^
rurf
^anb
bi
ju ju
bahnen /
einer
mb
bk
eucit ^ocmattonctt
ntd^t
an^emeffe^
d^on
fanbeten
600 Snglan*
eine 2tbtei^
im olf
rnfttfd^er
tjon
lung
t)on
'Sruppen nb Stwffo
an.
tt)ar/
25,000 gjlann
odj)
el^e
5S?acbonaIb tvirffid;
bem
3lbmarfd^e
ftir
ber
^mn^ofm bm
tobejTof ju
Dvujfen
ge
ben unb
biz
^erbiSnbeten,
ijifianer,
nb
3Wacbona(b
f^attt
3{nfan9
^ai
t)on
feine
Ofrmec 24,000
tverfammeft,
tjon
SWamt
jlarf
in
ber
egenb
leapel
bic
befmmte
ba\>on
5000 Sann m
j
bilben
arnifonen
mit
Eapua nb
brigen
ab.
'S>a
&ma
mb
fic|?
nb
marfd^irte
8.
bm
vom
19,000 SBann
ber
3ff|lanb
bm
jtd^
7.
nb
23lai
nad^
a(^
bereit
im
9v6mifc|)en
ftdf)
erhoben
^attt
ber
eneral
arnier,
l^atte
ml^et
SHu^e
biefe j t)er*
4000 SBann
bal^nen.
nter
bcm eneral
felbf!
25ombrott)fi;
in
bm
3Beg
ie 3(rmee
folgte
jjolonnen
af 2 trage/ namlicf^ bnv^ bit pontinifd^en timpfc nb ber @. ermano, in bem 2Ibpanbe t)on einem ^age,
nb fam
bm
jid;
16. nb 17. in
9iom
an.
^ier
tverfTarfte
SWacbonalb
nod;
lie
bie
405
I
.
md)
2(tt9clo,
(IMta
95ecc|)ia
mh
Sfiicctia
jurucf
mb
fc^te
feinen SSKarfdE?
auf ben
tt)o
&tta^m Uv
gieren j fort/
nad^bem
er in
t)erei*
18 '^agen etma 55
igte
jtd^
SOleilen
l^attc.
it)ijionen autl^ier
unb
SDIontri*
d[?arb/ t)on
an ber
^atu.
rafen
boIo3ne(tfd;en
gcftil^rt
9]ur
einige
blkhtn
unter
bcn ene*
tf^eil
auti^kt
unb
^ocana
jurcf,
ber nm fid) greifenben ^olfbeirafnung ju peueru/ t^eife^ um fitjorno gegen bk Snglanber ju tcrti^eibigen. a$ brige bilbct dm 2Irmee t)on 27,000 9)Iann gut)oIf
um
Dteiterei
mb
tl^eifung:
S)it)ijln
afm
Otoier
(ait)antgarbe)
3,000 Wann,
6,000
6,000
SOlontrii^arb
9vu0ca
Satrin
5,400
6,000
'
'Zombvomfij
3,600
umma
en
tvobei
l^atte,
30,000 Slann.
29. 9Jlai
tjerlegte
nad^ ?ucca
2[uf(!ellung,
hk it)i|ton ombrome^fi), wd(^t btn Unten glgel im Zt^ak ber SSlagra hd arjana unb 2(uffa j!anb,
Svuca unb 9)lontri4)arb, mI4)e ben
rede-
bie it)ijtcnen
ten
SWg<^l
t)n
machten,
bk ^affe
hinter
biefen
ber
3(penninen
\>on
ber
trfe
ten
unb bk
tjorgefcf^obenen
5'%^"
mit SHo
jiifd;en ^louw)^
mb
^i|!oja (?anb.
trat 9Kacbonalb
juerjl
3n
reau/
biefer
teHung
ber
um
406
antvM/
in gcp^^crte
QJcrbmbun^, iva^rcnb
jtc
6i
ba^in
bie
mcijTcn Souricre,
Me
bcm S^inbe
trarc.
btc
ober
ben
aufgcfangett
tvorben
mvb
nic|)t
wo^I
o^ne
Urfaclje
wamm
SSBacbonalb
ober
fScrjug bi an btc
lange;
^o^gbcnc Dorbrang
forffe^tc,
fernen
SBeg
t)on
ber
M^c
am
fonbern
einen
^titvanm
10 "Sagen
(effung
n)ir
t)er|lrci(^en
Ik^/ n>arenb
tt>cld^ct
er in feiner
blieb.
Se
Operation befi^aftigen,
bt5nbe(en in
^t<dim
tt?crfen
43.
ie
^erbnbefen
tt)aren
nacf)
ber
@d[?fadE?(
I^atfen
t)on
feitbem
3ni
alfo
112,000 tnai^t
@ie
n^aren nac^
J?orp t)on
.0<i^t)icf,
bie6 ilorp$
88,000, e
SJerluj?
Sknn
24,000; ber
in
ber @4)ladE)t
jtc^
Sajfano nb
mag
^la^eu/
n^elc^eeJ
ie 88,000 SDlann
furj
t)or
aber
ivaren
Hn
7,
3uni,
alfo
407
i,
SJlcfa
unD
42,700 SRann
tabelle
Ott
'^lurin
bic
S>ic 3h)aN
panb
Bei
SJlontcaglieri/
bie
$8or^
pojiett t)tt
^inerolo bi ^\tu
t)Ott
2.
55ae^ J?orp
25ellegarbe
11/400
unb
2((e(lanbria
unb
beo6adS?te(c
l^in.
bie.
2Ipenninen gegen
enua
gu
tJijton
biefem
^orp
geborte
hk i*
8,000
^
Ort*)/....
SiKobeneftfc&en gegen bie Slpen^
bie
im
inen f!anb.
3,
a
gu
..
19,800
belagerte SiKantua.
biefem
Jlorp
geborte
.
.
bie it)ifion
lenau,
nod^
6,100
tk im
25IgneftfdE)en
bk
9(penninen
t)on
beobad[)tete
unb bk 52Jelagerung
SWantua
becfte.
>
gufammen 88,000
3{n
2D?ann,
fepen
be
rea,
SDlinci
Set^a,
ferner
^itabellen
t)on
SWailanb,
^ia-
*)
i^tt ju
er
3tt
ter
ojlreic^ifc^en
milittti:ifd)en ^eitfc^rift
i|l
53eUeatt)e
mit
l>af
19,400
^imn amm^^n
flarf
8000
^Um
wre,
ier
on
feinen
15,000 SD^ann
eine
S^eil bei
74,
gelaifett
|)abe.
^al^rgang 1812.
6. jpcft,
J08_
ccnja/
gerrara/ 93alctija
nb
t)ic
@dS?l6jfcr
t>on
55ort)0
ttb 3(roa.
ie
SScrSttbcfctt
l^a((ett
bepot gemad^t
jte
^atun hott
tt)aren
mb mb
in einigen
ert^eibigungpanb gefegt;
ben
^o
be*
itnb
JU
Derfd^anjen
ftdb
nb amiurnftm-
Sine
brit(e
55nicfe
fanb
bei
SJerd^eibigungpanb gefegt
fonnte
aU
ber SSrcfen*
^o
ber eneral
f^attt
Ott
Qtgm
Ben/
SBJontri(|?arb
er
bm
ju
t)ertrei*
ber
bemeipern/ welc^ecJ ufer ben t)on SDlobena nb t)on 95ologna auf Slorenj ge^enben
bie
baeJ
bit
einjige
i(i
ebirge
bur4)fcE?neibet.
2{^erbem
bit
gort Urban
tjorrcfte.
6j?reic^ifdE?en
3n
bit
ber
rjal^Ing*)
bit
witb gcfagt:
ber
eneral Ott
l^abe
im Sldgcmeinen
25e|!immng gehabt
nb e
fhrt,
m
am
eigenl^anbiger
25efe^I
un>atom
@ie
ange-
e ^ci^t:
//^fd^ t}btc/
alb
tt)otIen
jldf)
e*
neral werben
nb
Ott
ju
Uim
anbere 95ef?immung
l^aben
tt?enn
afe
bie
bie
2Ipen*
ninen
hccia(^tzn
unb allenfafe/
Umpanbe
*) i)jlrcicO.
milim.
Seitfc^rlft.
1812.
6. j^jeft,
76.
40^
fi)
jtdE)
tjorjulegcn
mb
fein ^orfd[)ccitctt
aufju^alten,
fonnte.
ha*
(r
mit bk ^auptarmce
fcnnte
alfo
jeitig
genug
l^erbeieilen
jur
SScr^inberung
einer
Bereinigung
bcibcr
franj6jtfc|)en
miu
ber
withih
^im
Bereinigung
freilie
fublid^
ber 3{penninen in
SHimta fonnre
Ott
allein
ber
tellung
njenn
nac^
ber eneral
t?er^inbern/
allein
bk
3\ebe
baDon
ip
ba |t^
cinanber
jtt)ci
SBaflen
t)on
t^ereinigen
ujollen/
n)irb
n)of^l
Oliemanb auf
ju
tJer*
bm
5err
burdS?
8000 SHann
einen
^inbern.
bejtt)eifeln
ber
Berbunbeten
trirflidS)
2tuf(rag
err^eitt
angefljrren
cigenl^anbig
@dE)reiben
i(!/
um
fo
me^r
al
91id(?t
au bem
eigentli($en
Ermunterung jur
n?o(^t
Zi}atigUitf
in
ml(i)zt
ber eneral
Qtt
9]idE?f
ge-
aU
ba^
umarom
c$
jic&
it^n
fr einen td)^
wo
bie
egner loge^en
wtirbe.
egenb be ebirge
tt?eld;e
am
nac^(?en
in bit
unb
burcf?
allenfalleJ
tjereinigt
^0^ (Ebene
Saro,
nb ber
menteJ,
ber
tjorbringen
fonnten,
namlidf?
bic
Zf^akt be
norblic&en
2)erafc|?C'
"^Irebbia
auf bem
mi(
SJJlagra
bic ju
fublicS?en 2(bf^ange,
'il^ale
25obbio im
g^^"^/
ber *3:rebbia,
'Sl&ale
ju 95arbi
be "^laro,
im
'^.^ale
be
Sampiano im
panben
JU ^ontremoli
tebenflujfe
ber
unb
bm
SJefe^l
^at(cn
410
bi
an bk ccf(?c ju
bcn St'<'Jor^
pellte
preffen.
jum
*:i^eil
<^^(i
bncl^mctt
muffen.
SD?((
fcf?icf(e
fdnci:
9vefcrt)c
er ftd^
Bei Stcggio
auf unb
tfyiik
einige
t^eife
um um
bie
95er*
ba^ gort
2e(!feite ju beo6a4?ten/
eingef4)lo}fen
^iett
.
tt)al^renb
^knan
feinen
auf
ber
Ojlfeite
mb
mit
biefer
Qfufffellung
ber cnerale
^Sejig
Ott
nb lenau/
gange ber bk
ba^
bk granjofen im
ber
ber-
2(penninen auf
tmb 5D?obena
ft^e
n^aren, b<i^
be
ebirge
tvareU/
bit
SSerbinbung
fo
beiben
jtd(>
feinblic[?cn
SIrmeen ju unterbred^eu/
genaljert
lange
einanber nid^t
um
jTanb ju t^un.
ie
fblid^
ber 2(penninen
^ontre*
moli unb
(t4)
S^^^J8<^^> tjorgcfc^obenen
etafd^ement bcfanben
95ei
ber
i?u-
ftgnan
unb
in
ber
95agration
mit
einigen
'2:aufenb
QJlann
ben
Don
^inerolo
unb
@ufa
l^iett
jur
mb
SJriangon fommenben
trafen,
^upgnan
blofirte g^neprella,
Sagration
bm
1&.
^af
t)on
efane an
bm
ntttc bei
fogenannte
Samp
be ^afflette/
b.
teHung^
t)on
befe^t/ bit
ufa unb
^inerolo trennt.
^^ineroto
egen
ber
^ajfe
ml^t
jtt)if(^en
unb Soni
bk
gepanben ju ^abcn.
t^erjjfabc.
So pnb
audS;
411
egcn
crtva
dmi
SKanri
4000
Sann fam
3(tt
il^n
9[ufaf]ott?itf(^/
5.
Bie^
6000
SJlann jtarf,
nb @aIicco
ftdE?
befc^t ^iclf.
t)Ctt
bie ^ojlcti
ccfenbrjf n,
t)ortt?rre5
3tcqui feine
(et
genommen
SBii:
l^atte.
grcl^IidE)/
nb ecfenborjf aU hk
in einer
langen ^ojlenfctte
nb Seffegarbe
eJ blieben
betrac^fen.
nun id
Zmin
bie it)iftnen
j?aim nb
gopl^
flarf/
neb|?
ben Dvuflen/
hd Zcvtom nb
garbe/ etiva
8000 SKann
ie
fi5erbnbe(en
alfO/
inbem
fte
af ber
i^itik
t)on
geneflrella bi
SKanma 6
fejie
^K^e
einf4?Ioffen/
namli^
gencprella/ Zmiti/
hk Sitabedcn
9)Zanta/
t)n
t>on 2{Icffanbna
nb Zot*
tma/ 25ofgna
mad^(
eine
mb
5Ibel^nng
l6
40
5i)?eilett
dn,
gegen
ebirge in f(^wa^c
alfo
nb n^aren
im rwnbe
Diel
aU bk Uibm
j
t^erl^inbern
franjojtfdE^en
2(rmeen/ beren
aSereinigung
ftanb
i^rer
fr
htn
feit
eigentli4)<^
jte
egen^
Unternehmungen galt
bicfe
egenb
crreidS?t
f^atttn^
44.
\>t$
franjfi/
Stngriff^.
ie
nan^f
bk 9(rmec
^eran ivar,
9lo*
n^a^rcnb
2D?acbonaIb
nocj;
nic^t
auf
412
bcnicnigctt
an^aflin
^mft
j bringen/
tJon
ml^m
an
mi(
tf^r
f(^mt
gettjorbcn
fein
n^rbe
gcmcinfc^aftlidi?
bicfcm ju ^anbcln.
j6ftf(l;c
93?a4)t befragt
einige *3:au*
erfjalfen at,
m$ bm ^nmvn
ju
einer
50/000 SDiann,
bie
Snffd^eibung
SDiacbonalb
in
bereit
jtnb;
unter
Zo$'
na(^-
cam
mb
(E
tt)enn
fle
nid^t
eine
tval^rfd^einlic^
ba^
bk
il^rer
aSerbiinbeten,
t^ielen
and^
ober
eine
bie
anbere
fc|)Iiefungen
aufgeben/
foli^e
SDIac^t
finb
in
ben
n* ^ampf
ju
eine
bringen
^aben;
bie
granjofen
fud^en
alfo
jte
im tanbe
baju gc*
grope ntfdE?cibung ju
n>eil
unb
jtnb
jmungeu/
ber
9Ingriff
ber
aSerbunbeten
ifjre
bnr^ bk
in
25elagerungen
intcnftt)
frtfc|?reitet/
tJage
jebcm
Sfugenblicfe t)orteiIafter
tvirb/
bic
^a^t ber
fi^/
franj6fifd(?ett
l^inter
jle
mnn
n)irf*
ber ber
^anb
auefe^en
einer
tvottte.
2Bir
beftnben
m^
alfo
an
d^trelle
grofert
Sn(fc|)eibung.
ie Operation ml^c
barum mu
betrad^teu/
bie 3:eorie
bicfe
Sntfd[)eibung
herbeifh-
m^f
bei beren
^ofung feine
ivir
gen erlauben.
fanb
0 mb
lange SBacbonalb
ffd^
im
91eapolitanifcE?en
be*
2)toreau
im
@enuejtfc|>en
ober gar
im ^iemon-
413
tcflfc^crir
hmtt
mm
ffcf)
rid()tigcr
3cf4>iet)ctt/
b.
ni^)^ ^lof
eine
burd[?
bcn
Svaum
gc*
|tc
trennt/
nid;t eine
fonbern
and>
hm)
egenb ber
wd^c
ju gebieten
^aben;
bie
tt)ar
jtcE)
3(bftc^t
benft,
eine
tettung
jte
jtt)if4)en
idt^m ju nehmen
fo
nb
t^crau^fei^t
ha^
lange t>k$
nid^t
gef(^afj,
him
tt>irflid^e
&^cu
nwa*
afe
bung beiber
ron)
besJ
'2:^eife
tjor^anben.
3{(Ierbing
bei
fonnte
|Td^
biefe
beivirfen/
n?cnn
er
^tittn
jum ^errn
l^inberte
3.o0canifdJ?en
mac|)te/
moran i^n
?Sli^t^
bie
anberiveitige
'Sl^arigfeit
t)or50g.
hk
er
in
ber
piemontejlfc^en
bie
nidi^t
ebene fanb nb
a
bie
aber
utvarow
i^ahcti/
bk
2(penninett
U&
tj!
auf
eine Jlleinigfeit
^cit>m^^lmk
?:i^ei(e
beiber ^l^eife
bifbeten,
Snbe SKai
ba^
bk ^or|!effng/
gefcf^ieben,
ol^ne
b.
feien
bk
beiben
franjojtfd^en 2(r'
|te
meen
ftc^
in
einer
fofc^en '?:rennung
nid^t
eine
gen
t>on
2Irmee
jtt)ifd(?en
afe
bie
^i^t^ ^aar
l^atte
Raufen
nb bkf
wnrben.
Ott j ^ontremoli
tt)ir
nb giijjano
f(i)m
mc
balb
fe^en
tverben/
vertrieben
Sie ^erbinbung
ba^
Senn
tveife j
5li)tacbonaIb
feiner
fo t^attt er
bm
SBeg an
fo l^ttftg
fran*
matf^itm
gelten/
wir
feigen
414
ort
bcr
ZvtUia
tiefe
nic|)f
SBe^
ti>ivfli^
nehmen /
ba^
tt?ir
Mcfen j?uf!entt)e3
?eic^(e Sclbgef4)
fortgcfct)ajf( it?erbett/
mb
SKumtion
fr bte
f onnte
auf aumt^icren
ba^ fc^mere
ttb
^avH mb
auf ber
eparf
ba6
blieb ber
in biefer 3^i(
SRI^ebe
t)Ort
t)o
Ob
nur
eine fofc^e
eine aubere
^ta^tf
wir
tt?ar
wetlett
^ier
ammad^m
alfo
biefe
ba^
fte
nid^t
unmglich)
unb ba^
man
Unm6glic|)fei(
bem ganjen
in
bk
aSereinigung
tan^$
ber
^fTe
c^ne
bcr
ein
ber
franj6ftfd[)ctt
gelb^crren
panb
ba^
ein
fo
blofer
unb
Operation wat/
waten
eine
ber Bereinigung
burd[?
Operation an
l^erreU/
tt^eit
(td^
ni4)t
fc|?mierig/
benn
bie
beiben Selb*
trennt
ju
fein,
ju
bcm 35euf
jvorp
ju
einer
blofen er=
einigung
nur
fo
fd&n?a4)e
ivaren
alfo
bcibe
franjopf4)e
2(rmeen
t)on
bem
fc^on
3(ugenblicfe
an
wo
SDJacbonalb in ^lorenj
eintraf,
unb
ni^t me^r
ration
alei
eigent^mlic^en Ope*
nid^t
abjtd^tKd(?
betrai^tet
werben ,
wenn man
will.
bie
inge burc^einanberwcrfen
9Iber
9fli4)t;
jte
bie
Bereinigung
bciber
2(rmecn
war an
fi)
ni^t in
fid)
i^rer
rul^ig
tage bleiben /
JU
t)eralten/
avi(^
nid^t
eine
ba ^ntete^e
fodten
Sntfd;eibung
geben;
413
CO tarn alfo
auf
bie
^rage
it/
n^ic
tiefe
am
Befteit
gc-
a
ben
germgpe OSjcft
ml^t^
fo
fid)
hk
franjoftf^c
geftl^erren ^otfc^tn
tomtcti/
tiD
wat bk
^aimbcUn
fo
6er
^0
jurdcfjuwerfen
hk
belagerrett
tabellen
ju cntfe^en.
murc
obeir
en(weber ein
feI6fl
erruitgeti
einem
tt^erben.
feiner
wai^vc
lieberlage
beigebrad^t
SBoIIcn
tt)ir
nun
in
SJejiel^ung
auf
mtn
in
folgen
2{uge
gwecf
fffen /
je
bk
aSerl^aftnijfe
jt(^
hbtt
ein
9{rmeen
boppelter
naiver
fo iktct
n?ir
un
tanbpunft bar,
fte
na4)bem
bie
@ac^en nehmen
n?ie
(^nbc
^ai^
Sel^lec
SKoreau
n^aren.
ifl
So
(Reifung
ber
namlicf)
ber
i?rafte
nt
fofd^e SJereinigung
beiben
franjofifc^en
2Irmeen
am
norblic^en
u^e
ber
9tpenninen ^atu
5![Hacbona(b
traf bcn
ein*,
ba*
maU
@ee
wat
SJettegarbe nocf)
eingef4)ifft/
^o^enjodern
ba$ wa^
t>on
erfl
im 2Ibmarfd;e
t)on 9J?ai-
lanb begriffen;
bm
tt)0
tjerbnbeten treitfraf
alfo
Un jum
fdS)tt)ad^er
2BiberfTanbc
als
bereit
n)ar,
20,000 OIann
tt)irflic^
er
14
'S.age
fpatct/
ber
@tof
folgte,
nod^ auf
bcm
9)tarf4?e
in ber
^^o^Sbene in ber
nidf)t
dlaf^c
^ta^e.
9)?acbonatb
l^atte
als
Ott
unb
etaf4?ement
fonnte
416
in
mb
mni^ Za^cn jtdE? bi$ auf 25,000 ^am crftarfc t^attc U$ auf Mc (rage t)on ^iaccnja nac^ 23iv logna, wo et fpate(!en Mc ^auptf raffe t)on 0(( unb
treffen
n)ie
j^Icnau
muffe,
njir
nur 15
SSJleileit.
Ss5
tt?ar
alfo,
tvcntgpen
bc|Te gttjeifel
tiefe
alfo 6i
jum
1.
3K
nb
^orp
Slacbonalb
Ber ben
fein
^o
getvorfen
er
im
SJarfd^je
auf ^iacenja
fonnte.
S)amaf wat
SKoreau mit
ninen
feinen 9Jn|?alten
b.
fj.
jum btm
befcfjaftigt/
tt?ieber
mit
S3emuen
EeDa
3vit)iera.
f(^ien
if^n
ju Der^inbern in bit
egenb
ujieber
jtdt)
t)cn 2t(ep
fanbria
jiel^en.
jurucfjufe^ren
an
fid)
ju
So
i(!
gar
nici)t
einer
fofd^en
jte
enua
SBeg
in ben Dtf*
bm
fielen fotten.
hzi
Salenja
tim
25riirfe
ju
tanbe,
fo
i|I
fcf^r
bic
red^*
ju
biefer
$?6fung
bc]
2Iufga6e
fel^fte
bic
(Bin*
9{fe
bem ebanfen,
bit verlorne
Rit)iera tt)ieber ju
t)erf4>affen
ju
9?orbfeite ber
l^afte
9(pcnmnen ganj
n^enn
in
m$
er
ben 9Iu*
unb SKacbonafb/
biefes in
auf
feine
^anb
ber
ebirge ging/
efal^r n>at
bem
3(ugenblicfe
feigen/
am
3
norb*
einer
t)on '^^orrona
errei(I;te.
aSer-
417
aScrabrcbutig
wat
feine gcif/
mnn hm
t>kft
SJerbtlnbeteit t\i(^t
(reffen.
folI(e
egenanffahe j
ie Segler
SKoreaitsJ
ml^t
im
^bfm^
hct
2(ufgabe
tjorl^ergef^enben 2t6f(^ni(te
tt>at
ht^
(te
@(anb*
punffe abfeilen/
niclS?t
aU
t)on
mel^r
ju
nel^men tvar.
tt?eil
felbp barbiete(
unb
alfo
bcfdti^t
mtbm mu$k/
iii)t
^mitm$
un bcn
mil
im
ift
fe^r.
er
eneral
bic
anbere
SDloreau
(anbpunft
f(^cn
in
nun ba^
reit
ber
9vit)iera
anfommenb tmb
S)er
tvefentlic^e
liegt
tvie
tlnterfdf^ieb
biefer
S5eraltnijfe
t)on
t>m t)origen
notl^igt
itJar,
ni($t
barin
SOlacbonalb/
tvieber
in
t>ic
Sbene
l&inunterjnpeigen/ fonbern
ba^
bit ganje
Unternehmung
um
10
bi
12 3.age
nod^
in
fpater
fattt;
benn ba 2tnfang
be$
^uni
pecfte/
Sloreau
bcn
ftd^
3:^afern
tvieber
^lanaro
t)n
ganj Derfejfen
JU
barauf
ben
jum ^errn
in
Se^a
ma4?en
unb
bk
Dvit)iera
JU geii)innen/
tt)ar:
unb
biefe
ben 6.
^mi
t)orber
fo
begreift
man
tt)ie
fe^r
gut
tt)ie
Macbonalb baburd^
wovbm
ginnt,
iftf
bit er/
tt)ir
^n
biefer 3tt)ifc{)enjeit
ipol^enjodern
bereite an*
gefangen feine
^a^t
ju
fammeln
unb
feinen
ffellte
2lbmarfc|>
jtci^
na^
V
Qllcjfanbria
einzuleiten.
S^ktbntd)
21lle
Impromptu mit
27
ei^'
418
rfgfeif
burcf)
fcI6(!
t^atU
feinen
bie
attgcful^rt
mthtn
ou
ber
fontictt/
mil trarom
t)Ott
9I6marf(^
egenb
9(Ieffanbria
eine J?ombi-
^anb
nation t)on SJetvegnngen gefucfjf n^erben/ benen ber egnec mtgemeflene entgegenfe^en
feiten ber eigenen
fonnte, fo
ha^ de
c^n^ierig^
ie
ba^ habt in
il^rer
prategifc^en 9tuf|!cffung
eine
um
il^rc
90 @rab
tval^ren
t)ern?anbte
fronte
l^atten^
fo
ba^
if^nen
in
ber
linfen
bentenbe
Umpanb
me^r ba^
2.
biefe 9(f|?ellunge?linie
bei
bm
rei($te
unb
bie^
40
SOleifen/
5D?ei*
Eoni
tucca gegen 40
len betrug.
tange ber
geweigert
nb ber
gaU
3.
fo langer nb
5gleid(? fo f!arf
gewenbeter 3{f-
Pettwnglinien
fommt
ba^
al
Sa
itaKen
bit
granjofen
bi)t
im
Ratten
Svucfen
^
i^rer
|te
9(f
f?e(lng0linie
nid[?t
9Keer
^ajte?
wdl
Unter*
S)ie
bctrad;tett
fonnten.
4.
af
t)or
bit
htibm
franjojlfcE^en
jtc^
3trmeen
in
tJon
bit 9(penninen
nb
nur
jtt)if(^en
^atttn^
biefem
ebirge
nad^
bifbe/
aber
bit
beiben
trafen
glorenj
Bereinigung/ nur
bit fcl;Ie4;ten
trafen lang
ber
419
j?u|Tc
md) cnua
mb
bet ^ontrcmoli
m^
^atma
SScr*
nnb
^idm
tiad^fl^eiKgert
mt
habnt) cmigcrmafe g(
t>urc|)
il^rc
t^ielett
nte au^gebel^nt nb
befc|?af(ig( tt^nrben.
tnit
2Bir
jofen
gelten
bie
gran*
au
blefen 95eraltniffen
SSBaffen
n)eI4)e
ftd^
bie
35e^
gruppirf j^atfen,
nic|)t
tvar ^rai;
tt)eil
mit feinem
SScIage^
rungforp
ju erreid^eu/
felBj?
ie ^auptarmee
n^ar
l&atte
bei
?.urin
aufjufuc^en,
SDlacbonafb
nur
alfo
mit
bie
t)creinigter
S9la4)(
rat^fam/
ganje
gel^ab(/
ujeld^e
nur
bcm
fei*
^(!enit)ege
gefcf?een
fonn(e.
fo
SSenn
tt?ar
bie$
nun auc^
ne^tveg
unmoglidE)
wat/
bod^ bie/enige
?orm
unb
be f!ra(egifd^en 2tngrip
jei(
ml^t
bit
mdftc SJorbercitung*
crforberre/
tveil
fte
alfo
am
n?enig|!en
tiberrafd^en fonnte
biCf
bie
in ber
n>e*
gronte unb
niglTen
jtt?ar
am
en(fc|?eibenb
l^aben
n)urbe.
2)iefe
Sla^^
ba^ bahd
bie 0vcfjuglinie
am
\>on
^orp
nb
mit
t)on
wat
bi^
t)ereinig(er
auf
ivirfen.
10
12 'iage geit
ganj im ebirge
l^inreicfjenb
liegen.
Sicfe
mel^r
al
fr @un?aron) feine
27*
m
gaiije SDla(|)(
Bei
SHcflanbn'a
itnt)
ju
tjcrfammcin.
tvar
Sine 95cr*
cmigung gegen
t)a
0
t>tm
ilfenau
SDloreau
ju
SJe^iife
^atre
ferne
mit
@tnm
tt)ie
5(rmee ^afte,
pdf)
man
So
fragt
nun:
hdbm
guerj! muffen
bemerfen
H^
ju ber
'^tit
tvo
bk
namlid;
eingetroffen
9a^ bamate
etn^a
if!
3(feffanbria
nb
'Slcrtona
flanb
witt>
nur
e
tragen ijaUttf
SOloreau
fel^le
aMn
3
bieJ
bod^
t>k
5Se*
tk*'
bajn
^n
biefc J?orp^
h
Diel
3tfeffanbria
anzutreffen /
ju
b.
bort
einer
alfo
^a^t
ngefai^r
t>ott
t)ieneid^t
n)ie
20^000 3Kann
er
begegnen /
fo
Ui
ber
prengflen
fonomie
2enn nun
ber Jvrafte
biefe
in
SKoglidf?*
aui^
nid(pt
<ibf^a(ten
fonnte
im
fein
2(ugen*
ber 2(ufurung
alfo,
bod^
naf^er
nterrid[?tet
mu^tc
hcn
nb
n^enn hit
Eingriff nod;
aufgeben fonnte:
nb ^ortona
nid;t
j red^nen tvar.
9Kad[?t
alfo
2(ber gefegt
m^
SHorean
eine
fdS?madi)ere
bort
jtdf^er
fonnte/
unb
fonnen
bic 2Iuf[^ebung
ber bd^
bk ?8erbnbetcn ber
42i
hm Zamto
feitt
ju freiten:
fo
mu^fe
er
bocf?
barauf Qcfa^t
tier
baf
ein ^^aar
b.
Z^t
l^.
S^anpu
ormee
erfc|)icn/
ju feiner
wmn
fe^te.
hkfz
ftc|)
n^cfa^r mt( im
aber
S)3Zac&onalb
in
^mc^m^
Ratten
ta^m
in ^en^af^r
fc^on jtvifcE^en
^ortona nb
l^crt^or
3tleffanbria ^cfuntzn
ein
t.
f^abcn.
get ^ierau
t)on
H^
b.
@tof
SDloreaueJ
auf
nidl^t
bit
egcnb
2Ifeffanbria/
auf 35ettegarbe,
in ^er^altniflfc
fhrte
t>it
t>un3
gnpig
'Sxi^cQcn
n?aren.
^atu
t)t)n
eiten
SOlac
tonalb auf
50?acbonalb
bit
tt)ar
fein SJebenfen.
n^enn
ffe/
n^ic
ba
no)
rer
ttJo^l
cma$
ivurben.
hie
^auptarmee
tf^*
n^enigflene?
8 Za^t
ha^
2iber
freificf)
fiep
biefer
@tof
bebeutenbe
)tefulfa(
geben
n^rbe.
25eibe
f^in
fonnfen ber
ben
^0
^auptarmee
att)etd;en.
^m
ge^
wufte
nacf?bem
man
m^
biefem
erpen
tofe
fein
ma(i)t l^afte
wa
)Td[)
madf^en lie^/
barauf gefaf(
bejTef^en/ b. .
mit
uttjarom
fclb|?
einen
amp^f j
muffen
bic beiben
nacf)
franjofif4?en e{bl^erren
fld^
nmitfelbar
bem
tofe
majfe
treitfraffe t)ereinigcn/
nb n^o moglid)
fo
baf
uivarom
ju
ah'
gebrangf
bic
ivurbe.
5{uf
bicfe
SScife
n>ar
fie
^ojfen
ha^
ber
franjbftfct?en
gclbl^crren/
inbem
in
htt SDlitfe
422
femblfd^cn 3Iuf(Tc(riigIime t)rcE?bradE)cn/ an^ct
bzti
Srfol-
gm
awdS?
nd[)
t>en
83ortl^eiI erreid^cn
tveil
tvurbctt/
tic ^aup(etttf(|?cit)ung
t)Ott
3U( emiulei(e/
u*
ju-
tvarou)/
mb
nb 'Jortowa Jvorp
laffctt,
^6di?|? tt?a]&rfc|^dnli4)
mit
auf bem
gettjTellett
@dj)ladi?tfelbe
erfc^ienen
al
fte
il^m enrge*
fo gefaf(
fonnte ba er
jtd^
im
gerabe
nadS?
alfo
m^
lajfen
t)or
ber
^anb
glugel abfd^neiben
mute.
mnn
Ware,
fein
59?acbonaIb
finbcti'
Dvcfte SiBoreau in
ber
felBen
\)on
@ai>i
na^
fo
ftanb
er
fo
ba^ er umarotD
moglicfje Unternel^mungen
bm
Dvcfjugpunft
beiber
franj6jtf4)en
3frmeen
6ef4)uljte
unb bo)
einigen/ n^enn
uivarom
um
jlcf?
auf tn JU
tverfen.
Sie
^unft
ii^n
if^rer
^Bereinigung/ o&
umarou)
angreifen ober
in einer
teffung ertvarteu
fonbern mute
foffteu/
beflimmeu/
beibett
un
bejfen
arin
liegt
t?ieler
fritifd&cr
423
SJctrad^fungctt
ttad^
nb Entwrfe, ha^
SvefuUatcn
l&abcit
(te
t>a
jte
cm
SBefIrcbcn
in
^lanjcnbctt
ujo
itic^t
bcn
85erl^al(nijjctt
|inb.
2Bit grofcn
SBomn
IXntoftm
fi^einbar
aller iJogif
nb 9Eal^rf4>emK4?fdt
emfeitige
cjlanjenbe Jvombination
ju entwerfen
niemals
wa^
nb auful^rren mit
jtc^
fo
witb
jeigen
ml)c
haUi Dorfommen nb
\\t
mt
ber Srfofg
tt)aei
hahm^
tvir
cigentli^
tt)ttrf
m$
er (n^
^0 mf\mtt$
Slgcl
hi$
^ortona t^orbringen
fDfe,
t>m u)^
atpenninen
tm
m
fttte
biefen
bk
verbrechen
^atttf
fo
wotc.
SSiacbonalb
bk
jlarfere
Stwfgabe
Zf^al
be ?:aro gegen
treten;
ein
^arma
t)orrcfen
nb ntcr
feine
5Scfel^le
bk
nterl^alten
nb 5[RacbonaIb
3^*^ii-
@<>
ber
alle
f<*3^
Senn
biefem ^lane
25e(Timmtl^eit
tt)ie*
ivlarl^eit
nb
bnrd^greifenbe
nid^t
fcl^r
t)er^
ntijfett,
fo
tvirb
ba$
berrafc^en/
ba m'r
nb
ba^
xoa^
bk
gelbl^erren
tvirflidj)
ba6)ttn
nb
befcfjlojfen
am
fr
(nbe
tvof^l
nod^
mag,
bk Zf^zotk
t)iel
biefeeJ
d^riftpeUer
jTe
hmdfl
c$
fo
freilie
ni^t
ritif
wtc
tvenn
ii^n
feiner
arflcHung
tt>ic^(igett
ivenig
t)crlcil^t
nb
felbjl
in
teilen ani
424
ber gelv&^tili^cn
jitrcifcn tjcrmag.
tt bloer SDlarfd^/
ttalb
l^kir
tt)ie
bargcpcfft tt)irb,
ni(^t
i(l
fem
tvirf famer
2Ift
nb
famt
geBett
alfo
fr ben egetijlanb
tverben.
bctt
S^a
2(nlel^ttett
<m
ble fpenninen
ifl
auf ber
eine
eine iinb
^o
erllKd^
tmgenaue
n)urbe
SSorpeduttg,
ft5r
praftif^)
ttid^t
jutrifft/
nb
audE>
ba er^aftnip unb
j^abeu/
bie Stbft^t
SWacbo*
in
nalb^
ber
feinen
SSertl^
ba er t\i^t
beabjtdEjtigte
-(Ebene einen
einer
Un
6
mufte nb
nidE)(
bie
3bem
mit bcm
ttjerbeu/
fod
fld^
beffer
ift
aunel^men.
ber gwecf
SJon
ni(|)t
9)?*
auge*
fpro^en;
Ferren
man
jt(|)
bei
entfc^eibung/
ftnb/
ho)
auf
feine
SBeife
berecij?tigt
ober
foll
SKoreau blo
bort
t)orrcfen
'5:^eil
bie
SDlac^t
ber
ni(|)t
^erbnbeten
j
t)iel
jum
fepjul^alten/
bamit
foll
gegen Srtacbonalb
jiel^en
mochte/
feine
ober
SRoreau
fd^eibung
M
i(!?
ee^
^ortona in bem
t>a^
bit
galle
eigene
nt*
geben/
gejogen
ten tvir
c5 fonnte
^dbc^
mu*
au0gefpro4)en ffnben.
jtvei falfd^e
Un
fd^einen in biefem
i^r
nflaren Sntivurfe
jtt
^orpeDungen
Unwefen
treiben:
1.
t>a^
eine
getrennte
SBirffamfeit
ber
beiben
fei;
gelb*
Ferren
2,
ba
U$
ate
425
ein S^an\>taU
tt)eld^en
fd^on
t)iel
gewonnen
SBenn hk
rigfeit
franjoftfc^en
5Dk4)t ju t^un/
entwicfelt
ba in ben
Umpanben hk
aber
batjon
xvit
ifl
l^aben/
t)onfommen Begrunbet,
eineef
bie CJlot^wenbigfett
bk
ofge.
Sie Bereinigung
gefcE?el^en.
wa^*
imb
wenn
ber
ftnb
SJJoreau
felbflt
gefommen wre/
12,000 5Dlann
fo l^attc e t)ieHeic^t
fein
iif^
fonnen, fo ba^
nic^t
QlMn
er(!fi^
4. bi 5000 3)lann in
feine g{cic[;gltigen
@c|)Ia4?t bie
40,000
liefern/
bk
wenn
SDlo*
war
ber Oberfelb^err
bcm bk
jtd^
2{rmee
au4?
SKacbonalb
mitant)ertraut
war/
er
burfte
fr ben
im Jtommanbo
allen
getibtern
nb
taIenti)oIlern
l^alten/
nb
t)or
ingen gebort
j nferer 95or(!el*
ba^
tjon^aufe a gcfud^t nb ire @icf?erng j einem ^aptgegenf!anbe gemad;t wrbe, wel* 4?e alfo jeben e]trcentrif4)en tof SWacbonalb md) SOlobiefe
afc|)to^.
2Bir werben
ber
franj6jtfd|)en gelb^
QJber
l^o^jl
biefc
wa^rfd^einfid^
l^ielten
bk
nidi^t
franj6)tfdS)ett
gelb^errcn
getrennte SEBirffamfeit
einmal fr
t)crteit'
gorm
426
cr runbfa^/
rctt
t>cn
gcinb
wo
m6(jlid[?
Immer
\>on meiere*
fnften
in
mb
circit
jugf cid^
(mjufadcit/
ip au
bcr
^laftif
bk (ratcgie
l^inbcrgcjogctt
n^orbcri/
ch^Uid)
ci:
^kt
befonber SSKobe/
mb bamm
|t^
i|l
c6
tt)al^rfdS?einndb
ba^
bk
granjofen
bcn
SSJlarfc^
SWacbonafc
85erbunbeten
tvie
einen
jTrategifdf^en
Sfanfenangrijf gegen
tt)ie
mb
ctwai ?Qovt^dU
tt)ic
ue^
einer
teile
^omini/
tvo
e6 bti ber
gragc
it)egen
einer
Bereinigung
am
fois
fblidben 2I6l&ange
il
apres
la
reunion Genes
ren
ein
im
5i)lbeneftfc|ren
iet
leichter
f^kti/
in bit
fo
tvurbe
ba^
6ene
tjorbrin*
gen ju kflen;
meinte
man,
fei
man
feigen
fogenannte 5)ebou($iren
ijl
6ene/
aU
in bcn mcijlen
tt?c
gaUen
dm
leere '^lerminologie/
ige ^agen
wo
ber
egner
eine Jvrife
IeidS?ref?en
in
bic
benben efecf^re
bei
SRur barum
ba^ ^e^terc
t)on
xnu^tz
ber
bk^
unterbleiben/
in
^ert)rbre4)en
mit
ganjen SD?ajfe
egenb ivegen
SJlittvirfung
ber gcograp^ifc^en
nnb
*)
t).
XL, .
341.
427
topograpl^if^en SIemeo(c j fi^ivicrig gctt?ort>cn
tvarc.
baeJ
34*^
fd^tver
^'796/
mni^
u ber
ni(|?(
iefe
legfe/
SSJid^tigfeit
mld)c
man bem
auf
SHobena
nb 5Sofo5na baju
j
ad^ten
falfc^e
SHi^tm^
fc^on
nb ha^
er
in
ber
bene angefommen
fo
85iel
gewonnen
ju l^aben
^knhtc/
baf
il^m
bk efa*
bap
ein
war/
l^atte
t^
benimmt/ wef*
ber
fonnfe nb
mt
bk
@d[?wierigfei(en
wrbe man
nid^t
fein,
man
wrbe,
tjon
bem wahren
bm
3rrlidt>tern falfd^er
93ie ftd^
runbfa^e nachgegangen
ge(?alte(,
bk 2(uf^rung
ba$
fx)
mt
Don bem
nferm
9vefI(a(e
abweicf^t
warfc|)einli4?
audj?
nac|?
wieber
abmit
bem Entwrfe
bm
wa^rne^men fonnen.
45.
t>ev
unb
fcf;lt
^ai
in glorenj eingetroffen.
t)erf!reid[?en
wrben.
428
c^e tie Opcratfoncn
anfangen fonntcn/
lief
jtd;
nid;( an*
t)er*
ber
ewarten.
tinb
Qtllem
bfefe
SRacbonalb
lief
14
3:ac|c
f?reidE)en/
aSeriogerung ^at
al
tt)eil
l^6d[)j!
tt?a^rf4)einlic^
feinen
anbern Ornnb
hct
cneral SWorea in
tiefer geie
war nb
tvarc/
taburc^
n?entt
fr
verloren
gegangen
ujotten.
SWactonalt
frher
l^atte
Ic0bre4)en
SBir
fagen
9)li(tt>irfng
te
er,
ju
enerate SWoreau
anf!a((
fein
nmogli^
bie
gen^efen tvare/
mnn
2(uge
burdf^
gerichtet
l^aben,
it)are;
quer
fonbern
9tot)i
marfd^fr(
nur
ganj
baf
Befangen
ftrt n>ar.
unt
taburd^
fr
bie
erpen
8 ^age
neu(rali*
n)eld[)er
i>k \>on
Ott ict
hk
fommanbirfe unb
29. SJlai
in ^ontremoli
ivurbe
fc|?on
am
n^ar
bm^
mit
bi
*^ctnhtcmh)
ttJeld^er
t)ertrieben.
06
er gleid;
t)on
bem
Eingriffe
ifyn
betjorjlanb
un(crrid[?fet
mb
bie
audS?
feinem i?orp
S.arD
hm
vcfjug
l^atte/
bereite
angetreten
fo
ivurbe
Qlrriergarbe
l^atte^
on 2 jJompagnieU/
ganj aufgerieben.
t^al nad^
hit
er in ^cntremoli
gelajfen
2(uf'
nal^me entgegcnfam.
ii$
hit
2lrmee SKacbnalb^
jum
2(uf
9.
3uni
rul^ig.
bie
ivrai;
SRa4)ri4)t
t)on
SWacbonalb 2{nfunft
n^eld^er
l&atte
eneral
mit
5000
tvotite,
fSJlann
t>it
Slailanb
l^er
ju
il^m
flfe
Dvic^tung
um
SJo*
bort ober
hm ^o
ju gelten
mb
in ber
egenb Don
hma
eint
Stellung
jivif(^en illenau
429
^rai?
^klt
c^
tiamlicE?/
n?tc
hk
oj!rctc|)ifdE^
Srja^Iutig
femett
Qtn*
Sin
fagt*)/
xii(i)t
griff gcgctt
f4)lieputtg
tl^n
vi^u mt>
hm^
t>k
prenguttg bcr
DOtt 9)latua
ti6er
bcit
fuc^C/
t>k
@tt)arott)
^o
bo^
jurcff^rc.
nid^t
nutt/
ob*
glcid^
Mc S5elagcrung
jt(^
nocf)
attgcfangen
tvar/
ba
fo
^Scfagenmg^gcfc^ufe*
f(^on jr
(cJe bcfanb/
jtnfzit
glaubte
^mij
t>tn
cneral SWacbonalb
tvo
moglidS?
bc
^o gc
for*
t?oit
wau btoha)tcn
muffe/ geu
ju
iinb
t>k
einige ^tit
aufhalten ju
um
fr
fonnen.
ie^ bef!imm(e
ba
J?orp
^o^enjotlertt
bem
fo
SJefel^Ic
abjufenbeu/
bem
S^orrucfen
Slacbonalb
lange
<d$
etn^a
mglich ju tviberpeJ^en.
So
befanben
ftd^
alfo
nun
18/000 SKann
brei
t)n
bie
aber in
bi?
^arma
ttjaren
2{ubenung
nii)t
t)n
12
5DZeiIen
t)erteif(
unb
blof
jur
5Seoba(|(ung
be
ene*
ral
fDZacbonalb
tl^un
bicncu/
fonbern
m^
lehren
nad^
9Jt6glic|?feie
5S3iber|?anb
unb
bi
bit
nfd^Iieungen
t>tn
t)Ott
SSoIogna
fort*
unb
5or(
Urbino
auf
3(ugenblicf
fe^en follten.
@utt?arott)
felbp
l^atte
mit ber
anbere
9ia(|)ri4)t
t)on
bcr
Sfnfunft
SSJloreau
SD^acbonalb
eine
mt
falfdf^e
erl^alteu/
ba^
9Jer|larfung
tjon
27,000
50?antt
au htm
SWacbonafb^
unter bit*
m)
fen
bewarft worben ju
fd^mt
Sr
i&telt
Um|Ianbett
dn
^orbredE)en
SHoreaueJ
gegen 5(Ieffan*
bria
unb
Xortona
fr
fe^r
wa^rfcl^einlidE^/
unb
ba
er
nun
ol^nc^in
md)
gegen Hacbonalb
be
SBegc
jic^en
*)
mm
mllltr. geitWtlft.
35r0n9 1812.
6. jTpeft,
. 81.
430
mu^tc/
fo
bcf4)I
er
^cn
10.
m)
hct
cgcnb
t^oit
Sllcflattbria aufjubred^en.
r
ta
jle
iiicf)t
wollte
t>k 2Jefagecuttg
ber tabeffe
Don Zmitt/
betr
bem
5^11^ ^^^^
^^^f
f^
bett
@tabt
aufgeben/
SSJlantt
Ik^
haltet
8000
bor(
feitter
2fcmee nb 2. bi
3000 ^iemontefem
tibcrfegenec
mit bem
SJefel^f,
ft(^
SHac^t t^ormcfe/
5tu^cr(!e
iit
&tM
9]ijja
ju
tt^erfett
nb auf
erl^ielt
ju
ftd^
tt)eren.
t)Ott
SJefe^I
feine
EeDa nad^
aber
l^ert)orge^(
baf
biefer
S)ie enerafe
QSagration,
gro^Iid;
il^ren
unb
ber
fte
^auptarmee
bod^
er|I
erf^ielten
>vucfjug
auf
2(|!i/
wo
auf
hm
waren
nb
28/000 SOlann
egenb
Qcf)ai^t
werben fonnten.
9?efe^f/
in
^arma nur
ju
bem Oberj?en
ivnefewitfc|?
laffeu/
mit
feinem
J?orp
jum eneral
3vec|)t
25ellegarbe ju (!ofen.
a uwarow
fcE?lof
nidt^t
mit
ju
fonnen/
fo
ent*
nodS^
hk SBelagerung
l^atte,
t)on SOtantua/
weldE^e
angefangen
fr
bk
^tit
ber
bet)or(?eenben
ivrife
aujufegen unb
fd^rieb
be6^alb
feint 5Belagerung0artilIerie
fenbeu/ t)or
SOlilijen
unb
l&in*
mh
jtd^
^tf^itta
wrben
^antm
ju
beobad[?ten/
rp6 nad^
^^iacenja ju marfc{^iren/
um
431
eine 95er|?arfung
tjon
nb auf Mefe
bei:
Gruppen
bic ftd^ in
egenb
^on
t)on
SSBa4?(
ivare
circa
SKac^t
au^ faum
erhalten
gewefen
btn ^^^^S^fen
bk
pij^e ju bieten/
ttjcnn
'Slovtm
jte
hk
t)ermut^ete ^Jerpar*
leidet
fnng
l&atte,
n^eil
bann
70,000 aBann
]^eriJorbrec|)en
fonnten.
eine t)n jenen
xm
auf
gentium*
tt)efcE?e
einer
foI4?en
t^crbnbeten
ivrtegfl^rung
nid^t
t)on
ber auerffen
efar jur
wo bk
get^eilten politifc^en
3"'
julegt
tjolligen
S)a
6(!reic^ifcl[?e
:^<Amtf bur4> bk
belehrt,
^^elbjge t>cn
nidfjt
glaubte
bk Singe im
t)on
1799
fo
fo
unfehlbar
entfernt,
im guten 2cge/
ba^ e
nid^t
jebem Umfc|)itjunge
jtdE)
wdt
guten (Erfolg
fonbern
S^un
bk prcid^er
an
immer
|le 3nterefje
in bcn 25e)t
ber
feflen
^lae ^tafien^J
auf
t)ielfeid^t
fein foIdE?e
&cm(^t
legen fal^, ba
man Don
ba^
Unterne^munggeifle befrchtete
wie e ber
olibitat:
o|l^reid(?if(^en
fo
glaubte
man
unb
fc|?ritt
ein/ weldi^er
t)on
432
9)In(a unter fcmci: SJcbin^utig
rotv t>urd;(jreifenbcr cbanfc/ ben
aufjugcfcctt*).
un?a*
lobeit
man
id^(
genug
nicl;t
t>ie
geal^n*
unb hk preic&er
fret)el^afteeJ
festen
ftd)
in
in
efal^r,
buf4)
li(^en
beeJ
ein
tva^rl^aft
ngrcifen
t>en
natura
ang
blieb
be friegerifc|?en D^abeni^erf
t>en
gelbjug
ber
i)r
ftd^
jufammenjuprjen.
ganjen 35au
eneral
ben e*
rai;
alfo
jt(^
SKobena
flauten
9.
ben
SSerbnbeten
bie
(Sa^tn aU
SRacbonalb ben
2fn biefem
3uni
feine
25eivegung anfing.
in
Za^c ging
3'%^!/
er
3 j^ofonnen ber be
an^
amm
ber 2(penninen.
redete
er
bepef^enb
hcn
iDijtonen
11,000 SKann
jlarf,
mit ber
Bologna.
ie
t)i|ionen
SHitte/
be(!e^enb
auf ber
bi
^ettegrino
@.
i^eone burd^
Z^al
er
brUJfi;/
linfe
3500
Sit)ijjano
ber
ire
. 3S6.
^cr
(55enerl
2omtni ertfent
er nac^
I;at.
in tiefer
um
te^aullen
vUim
laufen, mil
ciwv
^antfcT^rift^
433
i^rc SSclvcgitttgctt
fort
itb
Slgna/
t)te
SOJiftc
nacj?
litih
^lu^d na^
cm%e
@ftin*
icfer Slarfc^
one SSibcrjTanb
bct
mnbt
nid^f
nur
matt
tl^tt
tJoUjogc/
fottbem
tarn
ge^ctt
m^
barau baf
6|!rcid^tfc^cn
, 7.
(grja^tungm
nb
8* gefcf?cctt
laffc,
ba^
jle
tm ^ejt^e
waren/
tvcbec
fort*
be6
berti
i?ammc
ba
bic
iiod^
be norbIic|?e 5tbange
^inbergefanbt
joftfd^e
9]ur
bei
25oIogna,
wo hk ftm*
tt?eld^em biefe
9(t)antgarbe
am
jurcfivarf/
2It?anfgarbc
tt)iefen
fam
in
e ju einem efed^te,
bd
intern
Verfolgen
mit
aSerlujl
jurcfge*
\mtbc.
SBa^renb 9BacbcnaIb
bi
l^arf
auf
biefe
5SJeife
in
3 "Jagen
an
bit
groe trae
i>cn
logna
tjorgebrungen
wav/
fjattt
SSJIctor
bm ^a
'Slarrot^al
tjon
gegen
^arma
ba$
er
Dcrgebrungen/
bic
^eit
feiner
jtcE?
2Jett)egngen
mtb
fein
man
i>ct
fann
berfelben
bic
^dt
^arma angefommen
tvirb/
9Ba
fo erfahren
wit
9./
ni^t genau
mt
unb
tt?o
jte
in
bm
3 "Sagen t)om
tt)ar
itfenau
mit ber
n*
befcf?af(igt ge*
n?efem
ric(?arb
9]atrlic^
er biefe
hd
bei
gcnto
am
veno
t)ereinigt
ju
^aben
unb
ben
12.
28
434
tviebcr
auf
btntuttg
mi(
Otonanfofa
11. bei
bcfe^t
ju
^abcn.
jpcj^cttjoffcrn
befatib
ftdE^
<n
SWobcna 9W<tcbonaIb
tejfelben
gegenber
n)ar(en.
utib
cntfd^fofien
einen
2(n3njf
abju*
cneral
50?arfcE)
Ott
l^attc
auf
^nwavom
25cfcI
feinen
nadj?
5{Icj]anbna
angetreten
nb bcfanb
jTd(?
ben
^arma
11./
in
@.
onino.
2Bir ffnben alfo
am
bem
3
bcr
Z%t
tttfdjjeibungr
tt)cit
beibe
'$:i^eifc
50laj]en
auf 12 5Rei(en
maci;tc
au^gebe^nt;
bicfe
Oleicfjf^cit
gefrier
ha^
^oJ^enjoUcrn
l^attc
eine
tcffung
t?or
9)?obcna/
mit
eine
vcfjug?*
ranbcia nb t)on ba
m^
bcr
cgcnb
tjon
tt)ar.
oDcrnoIo
.Klenau,
am
ber
bei
@.
@iot)anni bcfanb/
2fnf!anj
foffte
bie linfc
(anfc becfcn
be
nb
in
le^ter
ben
^anaro
jur
ic^crung
Stcfjug
t)erteibigcn.
fo
a .
iotjanni
\>m 9)?cbcna
SSWeilen ip,
in t>cm
Jvampfe untcrp^eu/
t^cn er in
bcr
bef?el^ett
aben tvurbc.
ben Ictern
SSKacbonalb
befdj)lc
am
12. anjugreifen
nb
glgel unter
QJefel^I be cncrafef
SRuca
t)on
5Sologna
fo
^enjoaern
ber gronte
bm
vcfjug
auf SDliranbola
abfc|)mtte.
3n
fotitc
435
(angreifen,
bie
marfd(?tt:cii/
um
ic aJcrSinbuttg
'bMmvBfij
ju 6il5cn/
nb 2atri
m m
DvefcrtJc blciBcrt.
m
hk
10
Xl^t 2D?orgctt$
ivoloittten
t)icl
tt.
Ob
ni^t
nun
glcic|)
it>ljtctt
Otoicc
md[)(
bet:
fofgltc^
htm cncral
^oJ^cnjoffcrn
f
fc|?ciiit
att ftd^
c bocE?
mm
i(l
namli^
t>k
aingabe
bc
ba OliDter
nur
300 QHanu
ij^n
2Dli(
bicfem
geringen
^erlupc
n^arf er
in
am hm
hk &abt/
in ivcld^e er jugleidf)
mit im einbrang/
fel^ltC/
wo
ba^
e benn nid&(
fo
4000
SiJlann betragenben
eigc^
'iruppen ni^t
tt^eniger
aU 8
?:obten/ S5er*
Svefle
unb efangenen
t)erfor
unb
\i)
m^
9KiranbcIa
retrete.
mit bem
23ei
hm
^van-^
unb SKacbonalb
felbf? erf^ielt
einem
fi)
3^ger
ju ^fctht
2 abel^iebe.
glanjenb biefcr Srfofg be enerafe OIit)ier tvar/
bo)
bic
lie
9tbftci^t
ftd^ bee?
@o
nid^t
galten.
fo erreidi^te SD?acbonafb
2(bfcf?neiben$
er eneral
3Jon ben
Dvuca
burd^?
j?fenau
ftdj?
^in^
efed[?tt)erl^aftnijfen in tt?eld(?en
erfal^rt
idbc
man
fc^eint
nidj^t
engenbee?.
ber
er
logna
.^aupttt?iber(!anb
illenau
l^inter
Erliefe
tt?elc^er
bic
trfe
flirrt
t)on 25o^
Sarpi
ber
in
bic
@amoggta
Qlugcnblicfe
unb
wo
Jvlenau
bk granjofen
bem
aU
i^re
@pige
ber
bic
28*
436
angriff
cte^
mb
tvicter
tial^m.
ber
tm
gfu jurucfwarf,
Olonantola
tvobci
l^arten
er
bie
atione
2(udE^
gegen
Sranjofcn ein
f feinem
etafcf?emcn( tjorrucfen
faflen/
ujel-
gefommen
tt)ar.
@o
i(?,
burf*
Mefe la^vi(^t
bod; bap
ee?
t)Ott
fo ftel^f
man
nid;( bebeu(enb
wat
mb fam
alfo nicl;t
berlegenl^eit
2If
einen
bee^
fel^r
fic^ic.
Srfolg
an-
man ba ^o^enjodern bk Sla^t t)om 12. auf bei SJliranboIa blieb/ bin 13. lang ber no^ ben ecc^ia ben ^o erreid^fe nb ate er bort bk 2Jrcfe
13,
burd^
eine
bereilung
f4?on
abgebrod^en
fanb/
nod^
cm
SOleife n)eiter
felbj!
nehmen
9Kac*
bonalb
mit
feiner
jj)auptmac(?t
t5ber
linf
abjumarf4)iren
unb
p^
armee
^ern.
tt)ar:
mb
ba^
jtvifcfjen
im unb 30?oreau
tjor*
bm
17. auf
S)lot)i
unb @errat)alle
fd;icfen fein
rticfen/
feinen
re^jten
Slget
nad; 95obbio
in ^^iacenja
unb
wollte.
fonnen,
b.
^.
rec(?*
bem
nad^
linfcn SKacbonatb^
^ttbinbm.
"S^kft
tt>a$
bcm
efedf^te
tjon
SKobena auffingen/
ber 23egc^
fd^einen
alfo
ben^eit
getroffenen
nid^t
Offenbar
bci^
war
gelb-
^ier t)on
2tnberem bk Diebe
al
bcibc
437
f^emtt
eine
jufammcttl^attgcnbc
3tuf|le(Iutt56(trtic
Dort
btt
@cnt)ia bi jur
gcivinncit tvoUrctt;
ZvMia
jte
unb
bicfc
entlang
6i
jum ^^o
ober
eine ebctt fo
lange
parallele finie
er
glaubten/
H^ wem
alfo
ben S3or^
nb mfaffcn ju fonnen.
tvie
@ie
unb
ein
feigen
biefe
Bereinigung
eine
t)orteil^afte
S)ie
&u^t
ber taftif^m
grofe SHeiperflcf
fei,
auf einer 15
finb
ber frl^ern
^dt
be 9vet)olutionfriege6
ganj
n?ar
eigen;
35o*
naparte
geblieben/
ju unbead;(e(
bic
c^ler ber
biefelbe
erl^oben:
fonnen
ti?ir
nn^ bcnn
t)erfal^reit
\m
fte
na)
einem giele
preben
ba^
einer
&(^dhc
l&an^
9)lit(elpunf(
gleidf^t/
mb
nad^ SSerabrebungen
gwar
l^erjog)/
Qomini nnb
ber Srj
um
btn Dvuf
i^aht,
besJ
3)?acbonalb
inbem
er
unb inbem
ju
feinem
2{n=*
SpmptmaM ^k
in
I>affe
wa^lu,
nid^f
bem @inne
baf
er
ml<i)ct t)erlangf
im ebirge
bleiben
um
jtd^
bei
9?obbio an ber
luirb
ZuhUa
mit if^m ju
t^ereinigen.
X^iefe
SJleinung
gleid[;fail
m$
bem aufgefangenen
Slffein
5Sriefe
biefe
mifge=
^n^atte na^
treibe @d|^reibett
fc^icint
fo
t)iel
tviberfpre^^enbe
inge ju
438
cntl^altctt/
t>a
in
Mefcr
e|?al(
allem
($
ni^t al
l)arm:
c(rt
(!el^f
t)ap
er
SSHacbonalb
tm
2.
tvill;
ba
t)tt
er
biefe
geit
ebenfalls
tm^
bk ebirgc
(tdi>
mit
i^m
3.
am ufe
ha^ S3obbio
t)cn
beeJ
^apoi;pe
befet
mtt>t
mb
jum
tu^punffe
2i)toreaufc|)en
red[?ten
mt> SKacbo*
nalbfd^en linfen
S%^1^ bknm
tvitt
foll;
t)af
er
Stffe
aufbieten
m
^er
einen
Zf^dl
von
@un?artt?cJ
i?raf(en
l^inter
SSormiba
fefljtt
^aben;
5,
baf
t>e
er
il^m
anempfel^Ie
jii
fldf)
immer an
unter
hm gu^
@d;IacE)t
ebirge
bie^
l^alten
nt>
htm @(|?uc
jeber
bejfelben
ju
i^rer
aSereinigung
au0jm\)eid(?en; 6.
ba
tt?enn
SRacbonalb
er
felbjl
t)on
@tt)aron)
t>i^
angegriffen
iverben
fote/
biefem in
re4?re
gfanfc
faUen n)rbe.
Ser
jie^t
nic^f
tin
britte
^untt mit
t)ierte
bem
jtt)eiten
nid^t gut
bereinpimmt?
baf ber
mit
2Ji*
bem
jweiten/
ber
fnfte
berfpruc^e
prajifcn
pel^t
fd[?wer
mit einer
t)ertragt?
er
mitget^eilte
urfprng(lcl;e
Sntivurf
im
bit
am gufe
beflclbeu/ er
f^nibt
t)r
unb
ba^ SDlacbonalb
izi
feinem SSorrucfen
fx)
linH an
of-
bm ^o
lehnen foHte/
tt)eldi?e
auf
ba$
ctvinnen
ber
oben
angegebenen
439
Sfufpcffung ^^hct
tnilitatifi^m
^^
^f^
^^^^
S^H
c in
d^tnti^mli^c Xtnatt
@d(?nft|!cDcr/ ungefhr fo
mt
2Ic(
bzt
@c*
fo
xiim
of(
Der
e6
franjoftfc^cn
prad^e
mit
einer
feinet:
^at,
i^nen
gefat
{(^dnhav^n SIeganj
n^ar bcr
hm
?:eil fr t)a
^unft
finfen
iro^in SSHoreau
mb
h
9Kaconalt> Den
t>a6
ijl
i^nen genug,
um
ba n?o e
ftc
f[c|>
25ob6io mofften
i|?,
pdf^
t)ereinigen/
um nun
Die
@o
mag Denn
au(^
\va$
Der
ganje egenfa^
tf^at
entflanDen
fein
jtvifct)en
em
9)]acDonalD
fei
unD
Diefe
t^un foDte,
fel6ji
Da
25rief|lefler
oDer feinen
^tufe
fallt,
SEir
galten
un^ an bk
Z^dk
bc$
in
bereinlTimmung
jtnD,
unD glauben
bic
m^
3te4>nung
SOtacbonalD
hdbt gelD*
icfe 35etrad[?tung
wmn
wit
SSJir fe^rcn
nun ^u Der
itorp \>on
l^atte,
Diefe SSeife
bic
iinjton 2[ontric|)arD
jtt)if(^en
reggio
rcfen,
De
um
^o$
iten *3:i^eil
ju
beDro^en
t^cife
ju beobadf)*
im;
jtonen
it)arfc&einli4> aleJ
eine Unter|!ul$ung
Dee Grjlern,
hd
9)^oDena, unD
trat
Den
13.
bcn 2D?arf4)
440
mf
^iacenja
ati/
er jt(^
bieJ
mi( Soniferotvfi;
ic
2ft?antgarbe
rcfte
93arma
tjor.
en
ftd[)
14.
marfd[)irfe
SSJlacbonafb
na)
^arma;
Ott
feine
t)or
^er nb t)cremi5te
l^e
tt?ir
ftdf)
bei
@. onino
SDlarfdE)
mit Victor.
lajfen/
QKacbonalb feinen
nadf?
fortfe^en
muffen
it)ir
n6
feinem
hk
6.
Dtit^iera
tt?entg
enaue nb ^odflan*
feine
en
3uni
in
trafen/
ein,
legten
Kolonnen
?oano
Sinn nimmt
er
mit bem
'Sl^eile
eine
bei SJarbinetto
bem
'Slanaro
egenb
t)on
enua, wo
bm
wir
t)on
ba
fd^^^n
feigen.
2Iuf
9?orea
ber
t>a^
Dvl^ebe
SSaho
be
{mmit
@at?ona) fanb
weldj^e
efc(?waber
2{bmiral 55rui]r/
am
SJorb
l^atte/
fonbern nur
benimmt war im
J03
er,
|tcf;
bo^
bemfelben
an
t)on
nb benu^te
feine
egenwart,
ba$ erd[?t
t)erbreiten,
einer SJerflarfung
t?on
15,000 SOZann jw
bered[?nete
bem
barauf
'^ruppenbewc*
gungen fauben j
tjerfd^affen fud^te.
m
jtd^
SDkcbcnalb burd^
^en)orbred;en in
t>ic
hit
feinblic|?e
^au\>tma(i)t
befc|)aftigt
mu/
j
bm
if^m
eneral SHorea
jTopen j lajfen,
biz
it)i(ton S^ictor
bm
2tpenninen
nehmen/
bic
t)Ott
2Ifbenga
bi$
enua
441
rci^f
wcfcl;cr
fott/
mb
tcr
trifft
alfo
12
SOIcilen
httvac^t
cncral 2apoi;pc,
SJcraBrcbung
bort
crfl
fommctt
ba^itt
bcn 16.
fo
i\t
t)on
cnua
fein
bortigc ntrcjfcn
mi^l
dU
m^
abgcmcjfcn ju bc*
tradf^tcn.
SJloreU
fe^en werben/
fcI6(!
tritt,
ivie tvir
no^
jtd^
m
bi6
^aat Za^z
bal^in
burc|)
fpater in SBirffamfeit,
unb begngt
t)on
feiner
augefprengte erudj)tc
l^alten
25er|Iarfng
uwarow en echec
tvotlen.
a
25ormiba
fe^I
tt?ar
mvarott) tvirfli^
l^aben
wit
erjaf^It
unb
fein SJc*
an
eine
bm
eneral Ott/
2Iber
na)
^iortona
jurucfjuge^cn/
fclbf!
gofge bat)on.
auf
feine 25cit)egungen
I^atte
traf/
ii?ie
wiv gefe^en
^abeu/ mit
erfuhr
l^icr
bereite
trafen
ncval
k)on
bem &c^
n^ie*
Ott 95efe^l
gegen
ber
^arma
t^orjurucfen
unb
ii^
ftdS)
jmifc^en
biefem
wo
moglid^
e
mce
ju
l^alteu/
one
jebod;
ju
einem
entfcf?eibenbcn
ftc^
efe^re fommen ju
mit
tin
laflen.
nod;
^aar
'Saufenb
93lann t)on
bm
'iruppen 95ellc*
erjl^
bm
fd^Iedf^ten
SEBcgen bic
^onton
waren unb
wrbe.
23ormiba
nicE?t
jTd^
fertig
ni(\)t
SlBunbern
mu man
befunben
f\d) freilid;
ba^
bort
^ahm
folltc/
wetc(?e
tnbcjfen
wegen ber
egenb
442
5)ie
SJcircgutigen
na^cr.
l>c$
cncrafe
Ott
crfal^r(
t>cn
man
13.
unctcr
iiicl;t
^6d^(I
tt)a^rf(^cinlic|?
ging cc
Don 35orgo
gcnbcfc^I
@. onmo m^
nb
ji\)ar
^arma
Obcrfi
l&abcn
an
bte
.SncfcttJttfdE?
l^attctt
f(i)on
cntgegcnfam.
bic
crja^U
SDlac*
jlc^
Victor nb
2Iantgarbe
t)Ott
@. onino
tJereinigt^
Ratten
ire
lura jurcfgebrangt.
^attt
encral
lern
bti
burc^
Ut
9]ieberlage .^o^enjol*
er
frchtete
^O/
unb
fanbte
ba^er fein
jurcf
93elagerunggefd^
nac^
SSerona
$>efd[?icra
nb
be
macl;te
hk
aber
ernllIidt)Pen
Qtnflalten
jur
ertf^eibigung
^0/
tvobei i^n
^t
auf
if^n
felb|l
blieb
bod)
SDIantna;
ttte
tvas
er
&mvavow$
abfanbte,
iva^renb ber
bringenbeei 25egel^ren
an SJerparfung
n?arcn
3 95ataiDone nb 6 (3d;n?abroncn/ bK
<xn
(S^k)t
nb
Sa
freut
einer
t>k treitfrafte
jinb
bk
Sntfcl;eibung
tjon
ml(i}c
m^
in
groen Slannigfaltigfeit
l^crk)orgel^t:
n?egngen
ifjrcr
fo
ijl
e6
t)or
boppelt
biefe
Ieicl;jeitigfeit
immer
fo
^u^cn
j^aben,
n?ir
tverben
jic
baer
t?iel
afe
mog(idi)
tagcwcife ju
fammenpcllen.
en
legarbe
15. 3ni.
mvaron?
bei
lief
mit 2 SJrigaben
@.
iuliano
bk cnerale
t)on
2(Icaint,
er-
ecfenborff unb
flere
2ufa)]btt)itfc|?
if^n,
benen ber
bk ^itaHt
anbern beiben
443
gegen ba cbirge aufge|TelI(
val 25e(Iegarbe
gegeit
i^tt
t\?areit.
Sr
Me
SBeifutig/
bie
tvenit
anrcfe/
mfd;liefung
im Strfen
bec
m^
im
^iacetija
jurucftveic^en
m^Uf
35rmiba/ bann
Sager
t)on
@.
in
alt^abore
2(k|]anbrta
nb SSa*
lenja ju gelten/
unb wenn
er jic^
m^
fonnc/
ftc^
^alenja
l^ineinjmverfen.
^it 32
35ataiaonen,
18 df^ivabronen nb 4 ^o*
(!arf/
fafenregimentern/ etn^a
30,000 SOlann
hta^
er in
a(Ielnot)o.
SDlacbonalb
hie
93orgo
bi
@.
X)onino;
Ott ging
ber
franjofl*
biefem
hie
Sie SiDiftonen Oliier unb 3)JontricE?arb Za^c tax 23efel cv^altm ju l^aben
m
bei
ber
2(rmcc
an
bm
"iano ju folgen*).
fd;cint
SDloreau
biefem
?:age
feine
SIrmee
enua
t)erfammelt
ju
l^aben
mb
?apoi?pe
n>ar
auf htm
uttjarow marfd&irte
m^
Sajleg*
5000
nad^
501ann nad^
trabetta/
ral
um
Ott
aber
not^igenfafl aufjune^men;
bm
ene*
jur
2BeIe0fi}
mit
2000 SOlann
SBarfd^
^obbio
25eobadi)tung
crivartet
ber
franj6|tfdi)en
it)ijton
iveldj^e
bafelbjl
n)rbe.
er
aber
@uit)aron>6
t)origen
"^lage
hctvn^
cr(I
nur
gegen
SOieileu/
ba
ber
am
erjl
*) S'JWini
Id^t
Mefcn 55cfc^l
fd)on
t>en
16.
an
ffe
ergef^enj
aber
fte
kn
n)ol)in fte
boc()
nicl;t
Mi
in
15
sOieilen s^^i^H
Wim/
bie
fte
2 ^agcu
iu
5t6cub ^attc itgctrcfc tvcrbcn
foniicrt,
fo ftnb
bic
Xrup*
pcn
t)ermurl^Iid[)
@afm,
aber gin^
tt)ar
Dvuca
unb
X)cm6rott)0fi;
ticiben
an
bct:
9?ura/ SEatrm af
bi
giorenjok/
Ott.
Stierer:
pacenja
unb
t)errneb
jtdf)
iefeir
in biefen
^la^
l^ineimverfen
unb
ahwattcn
or
bie
^o^^nicfe
abjU'
bre4?cn unb
bfcfen
ber
hk
'Slrebbia
glu
uberfc(?ritten/
ber htn
j^crp
2a bk
Dii^iltonen
entfernteren
SKarfrf?c
?apoi;pe tarn
m^
25obbio.
SKoreau
rcfte
mit
mit 5* bi
9{m
unb
3Jott
linfcn
ivfenau
jur ^er
be
gluflfe
aufge|!ettt.
^aUn^a
3
uwaron? 2
rufftfd;e
nodi)
unb
t)on Slantua
6lTreidS?ifdE)e
SSataidone/
hk
auf hcm
linfen
^o^Ufer im
ivaren
9tnjuge n^aren.
^Jer^altnifle
@o
hk
mit
am ^orabenb
n^ar
jtt>ar
ber
brei*
tagigen &(i)kd^t an
ber "^rebbia.
uwarott)
^auptma^^t
noc^)
26,000 SOlann
SDleifen t)on
jtd()
mit
ber
t^or
Ott entfernt/
hi^
allein
gefd;obene J\orp6
genal^ert;
alfo
i^attcn
ifyn
auf
eilte
einige
t)or;
^dkn
e^ tt)ar
tjorau^ufe^en
efedi^t
mm
^U^t
SO^actonalb
er
am
beutenbe
Sl^eilc
tvollte/
ber t)erbnbcten
j tun
befommen wrbe.
445
SBacbttalb
fjattt
7000
!9?nti
an
ber
ZtchbiCf
12,000 5Wantt 2
nodE)
9)?cilcu
b^infcir
2 ^Weilen mittv
3JJarf($e
bei giorcnjola
nb 11,000
fo
watm
et
t.
0^ 2
jurucf.
58Iicb
et:
jTel^en/
fonnfe
b.
am
18. jm:
f4)fagett.
b.
1^.
?Stotfj
mit 36,000,
mit
ganjen tarfe
SffioHte er
aber burc^*
au angriffweife t)erfaren/
bleiben,
fo
ben
er
17.
im SJorge^en
17. mit
mufre
er
befiird^ten
baf
hm
t)orber|ten
tjcrbtlnbcten
hm ^a^t
in hit
SDlit
ganjcn
'^a^t
m(i)t Dor
bem
19. fc^Iagen.
Sie
535bbio
etafdi^ement
im obern
^l^ale ber
lie/
mad^ten/
ab/
o^ne
hit
wie
jid^
t)raufel^en
fr
|td^
ha^
ber
Erfolg
ber
biefer
nnhchmtmhm
SDiaflen
auf
Sntfc{?eibng
neun
bi$
^aim
ba^er
hd
geben
fotttcu/
46.
t)en
^it
(^lacf}t an
t)er
ZxcHia
ijl
17.,
18.
unt>
19.
2unt.
Der 17.
SKacbonalb
3uni
ber
er(!e
"Sag
ber
(B<^ki^t
un?aron>
^lanhtt
tt)arfc|)einlic^
ni(|)t
ha^
fei/
um hm
hit
e*
Ott
am
nod^
17. ju unterpti^en.
alle
n)o(Ite
ber biefen
ber
eneral
aSortl^eife
gen^innen
SSictor
n^oju ^attc
mad^t bmd^ti^t
er eneraJ
bal^er fc(?on
am
enerale
alm/
aber in j unterpuften.
446
)tt
flanb
^intct
bcm
'Stbonc/
hcn
er
tjott
ajjino
Bio
terato/
eine
einer
Ieid[)(ett
^or*
um
tc(or
bei
95erato
ngegriffen.
Ott un-
entfc^foflen tvar ob er
fcl^tt
fottec/
eine
^afbe SReile
(e^
ber feinen
bie it)i|tott
redfjten
Slgel inaueJ
rcfen.
war
cmbromfi;/ ml)t
^onte
'S^ibcne/
ber
eneral
alm
aber
piep
jtt
Sicrcr.
n^aren
alfo
19,000 SWann
^^anjofen
In
bk
betragcnben Sronfeaube^nung.
tra*
aU
Zan*
unb
)|Treid()ern
ruf(ifd(?en
anfam, bcm
Qbantgarbe
Mb
folgte.
ber gurj!
Ott
nur ttwa
10= hi^
fjaben mod;te
unb
er
ie
t)erbt5nbetc Qlr*
mee
l^atte in
SDiarfdS?
ju madf^cn,
bie taftifc^e
Orbnung
ru^m*
lid^pe
gci>?efcn
ju fein;
Dvcfjug
unb
ein
pl6^lid[?e
inbrucf
mb
fc|>Iimme
(Scitt
folgen
nad)
jtd^
jie^en
bei
fonnte.
war
bie
^ofalitat
@.
io*
mc^cd^mt unb
ba^
bie 3fn^
fnft
jlanb
mvarow
einigermaen
tt?ar
fo
nal^e,
mnn
biefer SEiber^
bancvtCf
er
jur Sntfd^eibung
m(^
ju
447
vc)Ut 3ci(
cftt
Um.
l&oc^f!
tcfcit
QJlofitJctt
Va^t
ftd()
tt?o^I
nod^
ttberc j^tnjuftic^eitr
ein
tt)eld[?c
fr
bm
frieifd^cn @cftd[)t^
punf(
tvtcE)tt(5C8i
if!/
tiamlic^
biefcr
bie
t)oi:
urc|)t
t)or
uwrou).
Ott
jtod^
<itt
ec
95ncfr
tvcldf^cn
ber @c^Iac^(
affano an SWcIa
ju
lebhaft
itt
gcfctiricben
ijattz^
fein.
mo)tt
S)iefe
bicfcm
bcr
ij?
Erinnerung
ein
Energie
redS)(er
reffe
aber
fo
^6cf)|!
tt)idi)tige
Element
l^ier
ber ivriegfu^rung,
fc^on
unb
fangt
@uxi>avom enin
Mela^
m
3n
einjuivirfen.
eneral
genommenen
Entfi^Infle befe^te
taiffone
unb 14 c|)wabronen
nad;j!e
orp ba orf
in biefer tel*
ermet unb bk
lung
feine t>on
^orpopen
nun
nommen unb
55cjt^
Enblid^
hlkhn hk ^ranjofcn im
eine
bcffelbcn
unb nahmen
jugleic^
95atterie
\>on
8 ef4?^en/ bk auf
llnterbeffcn
ber groen
ftci)
trfe
aufgeffefft
war.
Ratten
biz
20 c|)it?a='
iot)anni
bronen
t)er(?arft/
in
ber fleinen
Ebene
t)or
aufge|Tefft,
gontane ^rabofa.
un^arom
ttjo
felbjT n^ar
angefommen
in
bem
Sfugenbficfe
bic
fraitj6|lfcl;c
tt)ijton
S5ictor mit
alm
aber
(ang be
^o$
gegen
@.
@io*
t^anni t)orbrang.
am
n?eite|!en t)orn
befunben
ju
^aben.
umaron)
laft
il^n
burd;
bm
gurflen ort^
fc^afof mit
2 ivofafenregimentern unb 4
Ott
in ber
95ataiffonen
In-
gronte angreifen.
ie ^o(en
&maU
gen^orfen
unb
l^aben
446
SKu^e
jTd;
6cr
bcti
Zibom
ju
rctfcrt.
Of( wcnb
(id;
^^icrauf cgcit
crmct
mb
tcc
Untcr^e
angcgrilfcrt
burcE?
tvcrctt
Victor unb
@alm
mtb
t)Ott
SJagratioit
unb
um
fo
d^ct geworfen/
aU
if^t
Dvcfjug
t)oit
S)mbron?fi;$
fcE^on
lieberiage
i(?.
bm
jte
a5crlu(!
if^n
@erme(
cilf
gcfa^rbet
5S}al^renb
auefii^ren
l^erbei,
bie
gegen
in
ombrotvefi;
bec
Ilnfen
gebrau4)(e
Dveiterci
fallt
35ictorr
(anfc an
fid)
unb
ma)t
t)on
timn
Saflel
Zf^cii
ber
Infanterie/
bk
in
ber
^6e
f^attc,
fef^r
nieber.
SDlit SSKu^e
burc|)fc|)mttenen S5o*
Slud^
3^acE)t
bie
(inbrud;
ber
tvar
lin*
Slacbonalb
fen
im tanbe
jtvifd^en
feine SJorpoflenlinie
auf bem
(Te^en
Ufer
ju
lafleu/
ivae
t)on
fef^r
bur(|)fc|)mtfencn
SJoben
t)on
ml(i)cm
bie
Dvcitcrei
t)orgc=^
ber
^erbnbeteu/
un^arott)
jum
SJerfoIgen
meipen ah^x^en
mute unb
bem
'3:ibone ju
nehmen.
ganj
@utvaron?
@d^Ia4)tfclbe
Qfrmee
wat
inbelfen
tt>av
auf
bem
angelangt*
tval^renb
^an
tvareu/
bef^afti^t bie
Zmp*
fcr
jtc
pen
tveld^e
be
S[arf4?e
unb
efeclt)te
burc^einanber
crl^ielten
gefmmen
ber
tt)feber
ju orbnen unb
2{uf(?e(Iung.
jtvifc^en
wa^renb
^a)t fofgcnbe
ie
er*
2)it)i|ton
neben
il^r
bit
iDifton S^^l^^^^r
ma4^tc
449
machte
t)c
bie
93rpo(?cit
t)c
linfcn/
gurj! ^agratioit
bie
ie tcduttg
offolcttgo
bcr
grattjofcn
reidfjte
tjort
tjom
^o
6ieJ
mb
f^atu
eine
Sfueibe^nung
ftc|)
2 runben.
ie
bit
it)iftott SBatritt
befanb
bei
^iacenja
mb
^klt
tabelle
em^efc^Ioffett/
bk
iDijtcneti
Otoicr ub
i^intcir
bcr 91ura.
'^l^cile
jtd^
aSon
erfahren
fett
bett
95erluf!cn
betber
biefcm
ttJ^l
^^lage
bett-
tt>tr
lid^t.
SDlan
fan
inbeffen
bei
al
bei
nalb
o^nel^in
gefod^ten
i^attZ/
bk
moralifd^e SSirfung be
fo tt)ar allerbing
lernen efei^r
geringer n)ar:
)td^
mit
an
tvar
fr SDZacbonalb
bct)orflel^enbett
immer afe
eine
fc|)fed[?te
jii
(^inkitmg ju ber
rracf?ten.
^auptentf(^eibung
be-
Ob
@efed[?te
bie
gegen
it)ijttt
SBatrin
um
nod^
Derwenbet
t)or
ju
njerben,
ober
SDJacbonalb
fte
au0
^eforgni
lie,
feinem
Dlcfen
fein/
^iacenja
tt)ir
^alt
ma^tn
fonnte jnjeifelaft
tvenn
nid^t
am bm^
X)ie
bradE)te
treitfrafte
tvie
ml(i)c
tvir
SKacbonalb
gefagt
im
efed&t
betrugen,
bit
f^on
j^aben,
19,000
an
^o)
SJlann;
ber
^erbiinbeten
wtld)t
fxd)
voivtU^
eben
fo
bem
be*
efed^te 'J^eif
laufen l^aben;
genommen/ mgen
bie ganje
2trmee
in
m$
ft^
im
2tnge|td^te be
e^ner
29
450
einer <Sd)lad)t
f
teftnbeO
al$
mitmvUnb
bic
jit
hctvad)tcn
ift:
wat
bo4>
eigentlich
ganjc
^aupfarmce
nb
bie
tcit
@u*
auf
t)?at:cn)0
tt)efd^e
bkfcn
@ieg
erhielt
ftnben.
bk
bei
berjlanben,
f(^eint
biefem "^^ge
pattge*
funben ju fiaim.
in
hk Sbene Ui
beir
3]ot)i t)or.
en
xmb
Ict
18.
^efei:
3ni.
in
feiner
83ei
efc^id;te
biefe 'Sage
gefpann(en Srn?ar(ung
fe^r
gc-
SHacbonalb
ertvarfet- ein
mee
erj?,
im
hi^
.i?aufe
be '^ageeJ.
19.
QTngrijf
auf ben
weiter,
ju
er
feinen
Otcfjug
nid;t
cma
n^urbe er baburcf?
fet er^ofieu/
hm
nadf)
moraIifd;en
(tnb
nbrucf be geprigen
Z^t$
tl^eif
einem
tjcrbunbeu/ unb
jie^enben
au^erbem barf
nod;
jeitig
ba^
hit
l^eran*
Sibijtonen
genug
fte
anfangen
um
in
2Han cmattu
affo
ba^ bcr
gclbl^err
im
alle
aU
moglid^
f^alhcn
U^mptm
&ic^
ha^
iverbe.
feine
einen
crfoi^ten,
er feinen
man
erwartet
Mn*
feinen
@ieg
^ert)o(lj?anbigen
werbe,
a
ent*
gleidS?*
war
Wl^l
c6 and)
bit
ilb(\d)t
beiber
gelbl^erren
unb
ein
fdi)iebenee{
ma4)te
lieg
pd)
bit
@ad[?e
in
ber
aiuful^rung
anber
unb
ben
ampf
abermate unentfc^ieben.
451
utvarott?
bcf4)Io
t)cn
2(ngriff
crf!
bc^
SOlorgc^
um
10 U^r ht^imtn
ju
kflcit/
ftd^
n)al^rfd[?emlic^
um
5ctt
3:ruppett
Me
g^it ju
laflett
^c6cne5mi((cl ju t)crfc^affett
bal^iii
mh
aSjufoc^cn.
@citt
bcit
Mngnffpfait tvar
linfcn
gecii^tet
S%cl
af
bei:
jie
Srattjofen
biefe,
ju
\ml
er t^oraufegen fonnte
auf
m
t>a^
(r t^eilte
nun
feine
2trmee
er eneral
tion
CRofenberg
mit ben
it)ijtctten SJcigra*
3\ii)alta
bie
@.
iorgio
ie
SSHela/
jweite
ivolonne,
unter
25efel
be
eneral
bejianb
unter
bem eneral
^tbf^li(i)
10
25atai(Ine
unter
bei
eneral
SJltta
t)Ott
)tefert)e
folgten.
@ie
foffte
^iana
ber
ben
?.ibone
a(^
rignano
ge^eu/
@.
95onigo
mb
ie
bronett
foffte
britte bejlanb
@trae
ber
bk Zvtbbia
glrffic^
fte
gelten
ttJareu/
unbr
im
gaffe
bi
bk anbern Kolonnen
t)orbringett/
auf ^onte
t)on
9]ura
inbem
bk arnifon
gctt^ilfermaen
^iocenja
ben
an
jtd^
joge.
@ie
ju
fd^ien
benimmt
geinb
ron)0
refftrten
Sfgel
macfjen
tt?ar
unb
e
bm
unter
en ecliec
auebrcffic^e
ir
ju
Raffen,
dagegen
ba^
utt^a*
S5ef?immung
bk
ben
OveferDe
re4?ten
grotflidS^
^auptaugenmerf
auf
glgcl
29*
452
ti^tm
flltc,
t)or
offcit
((jcn
tiefem
SRadfjbrucf
geben ju fonneit.
tvurbc
Un Zmp\>m
bacJ
cmpfol^lett
35ajottctte
anjugreifeit,
unb
tveil
Codi
tvar/
gelbgefd^rei "Il^erelta
mb
ten
Sollin gegeben.
Um
bie 25arai(Ione
n)eld;e
leichter
@utt)amt)
no^
t)om red^*
^o4lfer ewamte/
bei
jtd^
ju jiel^en
nb fr
^aben/ Ke
ei:
@.
io*
^o
f^a(
fc|)lagen
nb mi( einem
@n)aron)
eine
ipojtdon
bereiten
mel^ir
ben
af
(Ifjavaftzt
jm @cE)fagen
bc
17.
^erfolgen
fefjr
ben
einee?
@d^Iadi?tpfane/
geben^eit
nb man
bieeJ
begreift
gut
mt bk
if?
95e*
tjon
ent*
t)or/
tjcranlat
f^at
SHiMlta
ber
grofen
bie
trage
m^
ein
*})iacenja
ber
SDleilen
fernt/
i?oIonnen gingen in
in
ejrcentrifc^en
Dvabien
nb hk treitfrafte wrben
jerpret
einem
fo
groen Ovanmc
ba$ nirgenb
ben fonnte
waron)
redj^ten
felbjl
befanb
biefe
f[(^
bei
ber
J?ofonne
bt^
bie
Slgef.
t)on
2(te
9lacE)mittag6
l^atte/
3 Ur
(te
egenb
it)i|ton
linfen
Safaliggio
erreid^t
(lieg
auf
bie
mbron)0fi;.
glgefe jn madf^en
jte
fam
balb
fel^r
tneJ
e*
brange.
n^eldf^er/
tt)ie
ce
im 3^*
?inie
mini
l^eift,
Sfiacbonalb^
bie
)&.
ganje
befeJ^Kgte,
nal^m eiligp
Infanterie
b.
(tonen S^ictor
nb DJnca jufammen/ nb
jttr
rcfte
bamit ber
bk ZtMia
Unterpung ombrom0fi;.
@o
tt>avt>
453
waren
^taftm ungefhr QUi(^/ namii^ dt^a 14/000 SBann parf, tib ^ktov t^at in bcr cgenb
fi)
Dort ^ribeffa
ju^*
nb
jt^)
@e((imo
Dort
Dvofenberg
folgte
bi
m
cr|!
tk egcnb
^Had^t
ladf^mirrag
?:at)ertta0co/
bk
er erfi
mit
einbre(|?ettber
erreidE)te.
S)a
bie
J?ofomte
Dvofenberg
angriff/
um
bk
Ul^r
id
afafiggio
ber ipofltion
ber
aber
lag,
H^
[xd)
Kufe
glgel
refuftrt
unb hk
fo
535ctt?egung
Srtva
t)on
einer
df^menfung
SJlifte
l^abcn fotite:
fann
ftd^
man
mit
benfen ha^
9Ingrife
ijl
hk
unb
ber
linfe
Sfugel
tf^rem
ni^t
tibereile
l^aben
tverben.
^om
erfl
eneral Ott
m(^
aubrilcfficf^
gefagt
ba^
er
grebbO/
einb
ten
alfo
eine
(?ief.
@o
t)erfc^ob
Sntfc^eibung
Bio
gegen
Mbenb/
fpat
ba^
erfKid^
bk icibm
bie
im ^anfc
eingetroffen fein
noc(?
muten unb
erlaubte
bie
fa^*
einbred^enbc
^a^t tamn
ie
ber
if?
"irebbia ju tlberfdS^reiten.
l^inreidE)enb
um
an
gen
ba ber
ganjc
@to
bie
SJerbunbeten
biefem
n^aren
it)iftonen
Ofitrier
unb SJlont*
f^attc
|tcE>
vii^avb
gegen 2
Ur
eingetroffen;
ber
SrjTere
t)on
ju
beiben
&dun
ber groen
trae
ber
^iaccn^a auf^
eilte
gefTedt/
um @afm
aufjune|men/
9(nbere
ber
rignano,
nm
bie
Wlim
jn unterf?t5(^en;
ber S)it)iott
beflanb
"tfjeile
mn
25k
bur4)gcbrungeu wnb
biz 'irebbia
gefom-
454
mm
nb
fein/
mm
SDlcnfri^arb nl^t,
hm^
bk
rucfgngige
SJcwcgung
^icfor
feine
linfe
glanfe
bcforgt,
c6
|t(|)
l^inter
mit feinem
linfen
bei
f?eDen.
blieb
bann
2fuf
neral
bem
e*
@alm
burdf)
anfgenommen.
bie ^IreSbia ter gehabt
mu
l^aben,
aber
t>a
ber t)on
ttwaron) gegebenen
Bereif fein follte
Sffieifung,
cr|?e
ba
bk
Kolonne j nferfTgen/
jur
ge*
n6t^ig( glaubte
bicfclbe
^on ffanb am
bnvd)
i|?
nid^t
bk
SKebe.
fc^eint
@ie
blo
SJorgen
nod^
^.
bd ^iacenja nb
burdf)
biefen
Ort
b.
o|!reid[)ifd^e
ompagnicn
0
bi
tvaren
alfo
am
9I6enb be 18.
bk 95erbunbeten
an nb ber bk
'J.rcbbia
tjorgebrungen.
er
linfe
glugel nb bk
Dtofenberg
bejfelben.
^itu
ii$
an ben glu,
eine
l^albe
bt
?:a\)erna6c0/
Otunbe
jenfeit
chm
bewe*
burc^fc^nittenen
ifolirt
unb
fd;n)ierigen
unb
gefal^rbet
an, ba^
eneral Dvofenberg
t)on feiner
Ouarree
beJ
iilbcn
lie/
in
a0
tl^eile
Dvefuftat
biefc6
Z%e$ wat
if^t
ttJieber
jum
SJlac^-
ber granjofcn, ba
t)on
linfer
unb e
bm
@dS^Ia4?tfetbe/
mldft^ (x^
455
auf bcm Imfert Ufer ^cr 'ircbbia
cjctval^It
Ratten ^
gaitj
tvai:
ouf ba
rc4)tc
jrcfgebrang(
tvarctt.
Sntfc^cibenb
aber biefe
jtgett
Dvefultat feinettjegcJ/
t>ie
e6
i|l
nur
t)n einer
m^
J?aone
3\tU
wtl^t
t>k
grattjofen
Derloren
^aben.
SSBar @uit?artt? 2{ttcrbttuttg
fertigen 3)larfdE)e
fc^ien
me^r
bte
eine fc|)lad^^
fo
mb
ba cfe^t fap
ein SKenconrre,
cl^ne
ba
SSerl^alten
^lan unb
ber*
ivie
ben
laflen
augenblicflidi^en
ngebungen
gel^(
ber
it)i(tcttare
ju
fein.
SSictor
c^ aueJbrcffic^
t)on
im 3omini
tSber
^ei0(/
?:^eile
S)it)i|tnen
bie
'J^rebbia
erpen J?oIonnc
SDiontrid^arb
ber ^erbtinbeten
entgegen;
OKt)ier
eben
bleibt
ba
t^nt
gegen
bk
jweite;
a^on SSlacbcnalb nb
SBorte
feinen SInorbnungen
in
bk
Dvebe.
ap
n)ie
einem fo
burdl^fdE^nitfenen
tmb
t)erbecften
'^^ibone i|l/
SJobeu/
nb bem
ber gclbf^err
mniger
er
hi^
auf einen
getviflfen
rab
bie
neutraliftrt
in
&a(^c;
bod;
allein
mente
mjfcn
ber
feinen
cijl
tragen.
ae5
?8orrucfen
bit *3:rebbia
enerale
jtvei
SEJictor
nb 2Kontricf?arb ber
l^aben:
fann
rnbe gehabt
berall
einmal btn
ju
fzitif
ifi
allgemeinen
jweiten
bie
runbfa^
ber
2lngreifenbe
gentl^m(ic|?feit
ber
egcnb.
iefe
fo
bung nenblid;
dbritt
breite
erfc|?tt?ert
tvirb
25ett
ber
in
fap
bi^
3 2trmcn
laufenben ?:rebbia,
ij!,
Reiten
wo
fte
nidE?t
angefdj)tt)olleti
zen
egenb
bitbet.
5)a
biefer
gtup
in
ber
3^^^
^^^
i)lai)t
feljr
ivajferarm
nb
berall j burdf^maten
wat/
456
ha
feilt
er
l^at,
fo
iot
fo
fein
S5etf
offeitBac
(tdS^
'^u^an^^l^intictni^
Hv mb
fann
jtc|)
man
tvol^l
il^n
benfen
lieber
ba
l^in(er
eine ^ruppenfinie/
bie
fi^Iagen
foCf/
al
tjor jtc^
nimmt, mil
2Benn
tt)ir
er eine erleichterte
Bei
@eitent)erbinbung
eine^
eine
bodE?
gen^a^rt.
bem
SDlangel
guten ^lane nb
fotdfje
einer
aufl^rlicE)en SJefd^reibung
SJcrmut^ung aufprei^en/
fo
n?oIIen
tDir
il^r
onbere ^ofalumjTanbe/
t>k SJeranlaflfung
biefecJ
fonnen
gewefe
rucfen
einen
jofen
fein.
2(ber
gel^abt
mld^t eranlaffungen
l^at/
^^or*
an(^
fo fonnen
n)ir
t>mn unmogli^)
lobcnmertl^cn
@d^ladE)tplan
erfennen.
begriffen,
ie ^ran*
SWacbonalb
ivaren
nod;
im ammetn
3terejfe
t>k
^dt
ju gewinnen,
b.
t.
(ntf4)eibung
jte
anfju^alten,
enerale
bwrc^
ijl
ta^
SJorgel^en
tvnrbe
bienjt
aber befc|)teunigt/ nb e
franj6|ifd[?en
ber
mm
ba^ treffen
tvurbe/
am
18. mc|)t j
i>a$
einer
entfd^cibenben
(})k^t
gegen
^ntm^c nb hk
Sa
fann
aber
an(^
berhaupt
einem
ganj
ber
wo
ne
t>orget/
ber 3(nbere
nic^t/
nb
feiner Sttt?a$
Dom
geinbe n)eif
SSJenn
ttalb ii$
man bk
tanb
it^ijton SGBatrin
nb
tt>a
SDlacbo*
tt>icb
^atU/ a^kf^t/
fo
ber
anrticfenbe
feiner 3^rppett
fein,
am
bkft
treil
fed[?ten
Steilen nb tvaren,
bk
berftdJ)t
mb
bk
jr
fd^neHen
SJewegnngen in gleichem
tl^rer
SSKaae befc|)ranft/
gegenfeitigen
ecfng
in
glanfen
nb jr
att0*
SSerbinbnng
langen
bnnen inien
457
clnanbcrgcjogcn/
hk/
m^
bcr
hamaU ili^m
aufgcloj!
fo
Srtefl^bc
mb
dcrDin^
in
biefe
t)ie
auc|)
na^
ber latur
bc 95obciteJ,
ttxxtm.
tvicbec
mcif!eneJ
matt ae
fagctt
^^iraillcurlimcn
Stimmt
Umjlanbe jufammett/
fann
man
tvol^I
baf
gorm
bc cfccfjt^ in feinem
^at
geeignet
war einem
eine
entfdE)loj1enen
egner
n?ie
uttjarotv ben
jte
@ieg
nid^f mgefel^rt
tieberlage
l^erbeifu^rte/
fo
lag
bk^ nur
in
bem
fel^kr^afren/ uecfpatefen
nb
nacl^brncflofen 9(ngrtjf.
Um
t)on 3iel
bem ^anbeln
biefeeJ
um
9]a(urerfc^einung ju mac|)en/
ti^zn SSiHen/
tritt
ol^ne
nflu^
eines tjernnf
bem
ein/
25ette
ber
'Jrebbia
(Erneuerung
Derjlefjt
be
Jvampfe
91ie*
bk liemanb m/ Sliemanb
tt)erben
nb beren
manb ^err
fann.
Um
jofifd^e
9 U^r
ergreifen
auf einen
falfi^en
^atm 3
fran*
SJataittone
mf^t nb rcfen
ber ?:rebbia.
einen 2(ngriff/
nb
in
Unorbnwng
in ba^ "iSctt
S)ie
tjerbtinbeten
'Gruppen l^alten
bic^
fr
madigen
ein
f^eftige
jrucfjjie^en/ eilen
Qlbt^eifnngen
in
ba$
e
Ifbett
i^nen
nadE?;
nn
nv
fommt jm
3nfanteriegefedi)t/
m
ber
ent^
pd) baburdf?
jnbet
be
jic|?,
immer nur
tt?ie
t)Ott
leuem entfiammt.
2Jranb/
@o
bic @4)IacE)t
i)erpoffenen
Za^t^
t)on
felbjl
wicbtt mitun in
beiber ?:^eile
bem
be*
25ette
be Sluffc/
ber/
jur *5.rennung
f4)ien.
ber 95obett
juganglic{>er
i]!
aU
in
ber ganjen
brigen cgenb/
458
fo
rief
2f(lc
mi^
Svcttcrci/
hk bcm
SBirrtvarr
(xu^
Don
hibtn
<Sdtm
ivampfeeJ
l^crbcifam
<if
nb
bcn
Mefc
nac^tlidE^cn
^6cE?j!e
jlci^crrc
Sie
bei
an
be
Ufern
Zi^dk
tomU
bem fc^wad^en
jte
^i(^U
bicfc
be
SJJewfe
SKonbe
?ni<i)te
nferf^^eiben/
fc^of
in
jum ^ampf
jur
l^mein/
ner
SOlenfc^en
blinb
SSeru^igun^
|td[?er
arti(Ieri(lif(|)en
@e^
tt)i|Tcu
jerfTorenb in
hk
be gcinbe beja^It
mtbcn
tt)rbe.
m
hk
l^o^ern 35efel^fabern
jwecflofen gerporen
Snbe
ju
madE^en,
t>k
nb nun n^ar
brige ^flad^t
fam
^inreidj^enb
t)erIorne
Orbnung
lieber l^erjujTeDen.
ttJtlrbe
man
l^ier
ni^t
fpredE)ett
jeber
^erlup nnb
iebe
DergebKdfje
ivraftan|!rengung
bei
demjenigen
jTarfer tt?ieg(/
ber fd^on
beffen
Sion^itntim f^on
gelitten f^at
im
3f|ad^teil ip/
58ei 25obbio
wat an<^
an
biefem
%agt
Mc&
gar
rul^ig,
nidf^t
nb
9Horeau
fd(?ein(
bemfelben
entweber
ober in
t)orgcrcfe j fein.
greifen.
en
rabe
19. 3ni.
im
^odi^jlen
erfc^6pf(/
aber entfc^ieben
wat
ncdf?
?fl\^te.
um
nid^t
SKacbonalb
gefod(?ten
cfcc
l^at(e
noc^
eine it)ifton,
tt)ar
ni^t
f^attc
uwarow
il^n
ber
SKann nad^jugeben
ba^ per|Te
bai^n
jujang;
459
Bei
hm
granjofcn war
bamaU
fo
(tw>a$
faj!
ncr^orf.
bei
^orrona
auf ber
anbern
brac|?te
er
flc|>
butd)
efa^r
nb
jid^
in
S3erantn)ortli4)feit.
er ^ampf
er
fal^
mufre
t)om
biefeeJ
alfo
am
gab
utvarott)
18.
al
neue i^pcfttion/
hk
unt)otIjogen
eei
an
unb
bejlimmte
am
t>k
IMbenb
fottten
am
folgenben
Za^t bk
Kefert)e
olonnen ber hk
^aup(fad[?Iid(?
'$:rebbia
orbringen
unb
9)?acbonalb
ieJpoftrion/
aber ^cb
n^clc^er
fr biefen
%a^
eine
wirfli^^e
na^
follte.
bk
fcinb[i($e
t)on
2(rmee/ ganj im
liberflu^
@ti)I bcr
gelt
bamaligcn
'S^aftif/
beiben eifen
fottte
(tdS?
n)erben
'DombrottJ^fi;
tiber
in ber DvidS?*
tung
t)on 9]it)iano
bcn
rec|)ten
beten i^inaujiel^en/
bringen,
um
in
il^re
glanfe
glgel/
ju
b.
faflcn.
i.
Victor unb
gronte
angreifen.
auf
gegen
in
einanber be*
ber
SOJitte/
pimmt.
ber
OliDier unb
SO?ontric|)arb
fottten
(Erjlere
ber
3(nbere
redfjten
gegen
rignano/
@alm
e6
^l*
^o
t)orbringen.
9vefert)e
ieganj.
mol
fehlte
an
einer
namhaften
t>on
urc^
eine
gronteaubc^nung
cntbel^rlic[)
2|
Steilen
|te
glaubte
babei ge*
man
rabc
biefelbe
ju
mad^cu/
jvare,
tt)a^renb
am
n6(^ig|?cn
gen?efen
ba, wa^
bit
gronte*
geiva^rt/
aubc^nung
an
@cf?u(|
gegen
ba^
berftgeln
460
tntd)
gcl^t/
itief^r
hk
&(i)tt)ad)nn^
)tcfcrt)crt
Der
gaitjcn
nic
tt>kbct
Derforcit
je
mb
immer
um
fo
notl^tger
tvcrbcti,
matt ba
natiirlidi^e
uberfdf^ritto af.
er eneral
forberf/.
Sapoi^pe
n)ar
jur
SDlinvirfttttg
itt
aufge-
inbem
er
ber 5rai)o
t>en
Ovuffen
Der rechten
g(anfe Dorbrange.
Ob
im
l^in
SHacboitalt)
^cut fi^on
ein
rfdE)emctt
I^ief(/
SOloreau
fr mogfidS?
fudE)te
mup
ba^
bleiben;
aber er
burcf?
t>k SSerjtd^erung
bat)on ben
Gruppen SJlut^
nac{)tlic|)e
cinjufTofett.
S)a ba
geraubt
ftd;
@efe4)t
fo
t>m Qlruppett
beburften/
fo
Die
Dvul^c
f^attCf
bereu
jte
fcr
fe^te
man
10 Ur
in 25e^
mgung.
er
ging
franjojtf(^e
linfe
Sfilgel
Ui
ojfolengo
burd^
bk
Slrebbia,
om=
Muffen
trieber
bm
l^ier
<Snwavott>/ ber
befehligte/
fanbte SSagration
^c^m
ber
if^n
t>it
ahf ber
'^rebbia
tt)icber
jurcfmarf.
jwifcf)en
urd^
biefe
Ove^tben?egung 95agrtion
ein
wat
t)Ott
il^m
unb @^n)dtomtt},
3mifcl;enraum
ivefd^en Svuca
unb Victor
inbem
fte
be*
um
@dE)weifott)0fi) ju benraltigcu/
ifyn
rcd;te
I<mfe nahmen.
Sr
tt)urbe
bi in bie @egent>
fc^jlngert
Eafaliggio jurefgebrangt.
eben fo tapfer a(
bcfonncn.
Sa
Dvegiment Dvofen*
berg/
ml^e^
h einem
I^ictt
fo^
461
t>cnt
^licfe
mh
verlorne
Ianfe
hct
it)i|tott
dE)ivc^
fott)6f9/
tt)arf(|)cinlt(^
(farfer
wat
afe ombrotvfi;/
biefert
audf)
tt)iebcr
6cr bic
Ztchhia jucucfwarf;
aJictor
ba aber
ebeit
babut^ Dvuca nb
bem eneral (S<i)mitmtt) berlegen tt?rbett/ bcr nun im SJegriff n?ar S5agra(ion6 @teg ju ben. Mein 58agraticn f^at feinen @ieg fd^neller entf(^ieben afe Vierer/
er
ciU
l^erbei
unb fat
biefen
in
'S)it)i|ion
bern
@ei(e
eintrifft
nb
@d^tt)eifow6fr;
ber
fronte
tic
nterpu^t
efe4)( geivinnt
nun neue
nb
t>it
i?raft,
SSerbnbeten ge^en
t)i(tonett
jum
fngrijf ber
jtnb
beiben i
aJicfor
nb 3vca
tvobei
genot^igf
ftd^
ber bit
?inienre='
%vchhia
giment
hit
juriicfjujiel^en/
faj!
jerpbrt
ju
iverben.
Dvujfen
t)erfud^en
ber
'trebbia
fornmeu/ aber
t)ergebenei;
an
hm
Ufern
biefe gfuffe
3n
fommt ha^ efed^t abermal jum (Stci^h auf bem linfen ^"9^^ ^^^^ ^^^
ben SJefe^l.
Unter
hit
i^m panben
hit
3 58ataillne nb 1
l^er
Jvat)al*
lerieregiment
tt)ar.
t)om
linfen
^o^Ufer
jtd^
Derparft
itJijton
tvorben
Srbl^lid^
SJle*
2(erbem
bcfanb
bort
hit
al 9tefert)e, a
la
t)Ott
10 Bataillonen
tjor
bejle^enb.
eneral
ber
l^atte
am
t>cn
SSHorgen
bem 5lnfange
d^lac^C
bie Ove*
25efel^l
25efel^l erl^alteu/
ferDe
Dragonern
Um
be
S^Jj^P^tt
Sodann
eidS?ten(!eitt
re4>t
abmarf(^iren
ju
laffen,
um
bm
^unft ivorauf
fo
l^atte
bcfanb/ immer
am
bebrote|?ett
i^idt/
er
>
462
Dvefert)e
n?ai:
an^
bcrr
bicmal gern
biz
Bei
(tc{?
behalten;
er
aMn
fidS?
95cfcl^I @Utt)aroiv
|te
ju
benimmt/
mute
entfc^Keeit
feine
nun
ma(i)t n)rbe,
fei
biefen
Um|!anben ju {(^wai^
glu*
ber
gel
ienfeit
be
glulTe
fe^en
gu
gefat
i^atte
unb ba^
man
ben
alfo
ivoffe.
(tc|)er
man
tt)ar
t)on
bcm ewinne
aubrcf lieben
nidi^t
&^la^t
l^attc/
umarom
25efeI
unb
tvurbe,
tvenn
bk granjofen
angriffen,
dn
rittl^eil
|t4>
l&aben.
Offenbar fa
tvie einen
unb
f^alb
\m
unb e6
i\l
bk$
ein ber
bel/
bk
3n
fdfjen
biefem Sntfd^luffe
alfo
trafen
bk
bzibcn franjo*
unb
2[ontrid(?arb
bm
b^vdd)U
Selb^erru/ al
3)iefe
fte
bk Zvtbbia
!)it)i|tonen
berfd^ritten
unb
if^n
angriffen.
jbftfc^e
beiben
unb ber
redS)te
fran*
tt)aren
Slget
am
gebilbet/
jufammen
tJielleid^t
gorjler unb
Ott
aber
mute/
tt)ie
4 Bataillone
jur Unterjiung
@4)tt)eifoit)6ft;
tvemgpencJ
3000 SKann, e blieben alfo nur 13,000/ unb bk tt)rben aDerbing bcm Singriffe ber granjofen fdE)tt)erli^ tt)iber)?anben ^abcu/ wenn bk Steferl^e f(^on ganj tt^eg*
3"f^^ ^<^^^^ ^<^P/ ^f^ ^^^ ben it)ionen Ofeier unb Hontri^arb if^t efe^t
ber
geit)efen n?are.
Mein
^^^'
bt
463
gnne
Ratten
mb
jtdf?
bc
6ej!en
fxd)
rfoIgc
fi^meidpcln
um
bucd^ ein
Umf eieren
auc^
nid^t
nur
Sifiela
ju unferpu^en, fcn*
hcvn
t)ie
burc^?
glanfe ju t^un.
5r(l
ftanb
nid^t
an
tiefe
bie
bit it^ijion
bic
biefer
berlegene
rraf,
eine
mit
in
tval^re
gluc^( geriet^/
burc^
bi
benn
hie
(anfen
<0Iit)ier6
nnb ^Jictor
9[ic^tigfei(
entblofe
wrben.
btn
l^ier
errungenen
weiter
ju benu^eu/
fe^r
um nun
mar*
na^ bcm
im
alfo
redeten Sliigel ju
woburd;
er
er bic ^zit
)?arfcl;irett
t)erIoren ifeaben
wrbe;
\mnbu
f\^
in
efa^r
tcd)tt
mu
ba$
Ufer
ber '^rebbia
wieber ju gewinnen/
an bem er
inbeffen S^alt
tere
mi*
l^atte
S^orbringen erwel^renb.
Ser
recf?te
wenig gegen
ftd^
SJJlti^e
ii$ (lakn*
wo
er
felbjl
hi^
^onte ^ibonc
linfen
wrbe nac^ ben f(^Iimmen Srfofgen auf bcm glgel unb in ber SJlittc t)on Siacbonalb jurcf*
(Er
fyxttc 2D?l^e
gerufen unb
aSerluj!
biefen tucfjug
ol^ne
merffic^en
aujuftil^ren.
3fudS)
er
na^m
feine
teffung hin-
SJergebcn
gehofft
^attt 5D?acbonalb
im Caufe
ber @dj?fad^l
redeten
glanfe
uwarowe
al0
taftifc^
unb mef^r
wtirbe.
nodE^
prategifc^ imponirett
mitwirfen
iefer
encral
er^ielr
464
fiacbonalb
3fuffrbcrmt(j
crj!
hm
19.
^itta^^
SKiftc
tj!.
um
bc
11
IXf^tf
waf^tcnt>
Sobbio
cftva
bod^
SJleifctt
Dc
bcir
@4)la4?tfclbc
^apoijpt
er
fe^te
nur
ftc^
entfernt
eneral
fogfeicl)
mup
ha^ &)k(i)tfdb
me^r
i(l.
nett/
tt)eI4)e$
jtc|?
fanb er
mtl^Iid[)
@.
iorgiO/
alfo t)er^
auf
3]a4?nc|)t
on SWacbonalb rcfgan^iger
25ett)egung in
'2:i^al
@o
Obgteidf)
n?ar
alfo
abgefc|)lagencr
tngriff in
i|T/
htn
gciv6^nlidE)en
@ieg
ju betrad^ten
bic
fo fonnte
man
bcc|?
tJorliegenben
acfje
nicf^t
e^er
fr
entfc|)ie^
ben anfeilen al
hi^
hit
%uihia
Dtefultat
Derlajfen
Ratten;
@u*
ttjarow eben fo
fel^r
ber 2(ngreifenbe
aU
9)Zacbonalb.
\y>av:
a
bte
ber
bil^erigen
3 &i)la<^tmt%t
ba$
8000 SKann
fel^r
auer efed^t
l^atten.
er
Unterf4)ieb
gleid[?
ift
ni^t
merf*
parf waten ^
jtdE)
fo
muften
jiemlid^
an)
bte
briggebttebenen
treitfrafte
ncd)
ba$
leic(?gemic|)t l^alten.
ie
if^n f\^
lange
Sauer
biefe
JJampfe
nb
fo ift er
tt)ir
an^ von
ftnb
bie
allen @d^rift|!ellern
genannt ujorben.
alfo
atllein
ber fSJleinung
ba^
bie
Sauer/
mit
anbern SBorten
tur be$ SJoben
n^erben
f^at
lange Unentfc^iebenf^eit
mu.
bie
Sin
25oben
nur
ju
SBirfung
ivrafte
n^elc^e
ben
J?ampf
beflfelben
fhren
retarbiren
nb
babnx(^
ba$ ^rinjip
465
ju
fcf^ivad^ctt/
i^tt
(lifo
mit ^dt ju
tjcrbttttctt.
Unter bzn
Rat-
6000 SBlann
tert/
tt)eJ4)e
befanbett
ffo
jtc^
mb
ilT.
hkiUn
t)Ott
fr Zchtt mt>
in
^ammMt
biefe
4000, ml^c$
36,000
^ott
allen
Srfot^en
breita^ige @4)lad&(
fci
buv^
ha^
Clement
gen^irft. ^httc*
'Sler
ie Scrm
ber
rainDerf^altniflfe
ganj
gleidE^gttiger
9Iatur.
3{uc^
bk
Uti/
tvirfli4)en ^erluf!e
ftfjt
tvaren/
wk
wit oben
gefeiten ^a*
ttjenig
t)erf(^iebcn.
e^en
tvir
um
alei
nac^
bm
nic|?t
\ttatc^i{^tn S5er^altniflen
tjon ber 9(rt ben
um,
eneral
Slacbonalb
laflfen,
utvarom inm
SRcfjuge ju t^eran*
in
benn
EKtScfen
am
&ut^a^
row
einen
dl;lag
gegen 35ellegarbe
19.
ivirflicE?
a%furt
bann
ju
il^n
am
getf^an;
ut^arom
ober,
feine
^dt
ju verlieren
jtd^
gegen
irenben
jutief,
b\c$
ni^t
ber btn
^o
jurcfjugel^en.
Sagegen
i(T,
\m$ 3ot)on
ben
J^ol^enjollern
nb
^Umn
*")
worben
n?are,
httvitUn/
^ie
49?
^tmte
an,
oHettt
t)a
244
toHt
ffe
uttgett)ijl)n(ic^e^
t>it
^ctmu
gern
man
tt)ol)l
SJermi^ten ju
nic^t
55efanntlic^
geben
tk
Unterbefe()l^^aber
bjefc
an, unb
l)tit
fo
fann ber
bejle
hU
m ^a^r/
2986
Der/
burcl}bringen.
b.
\).
^ie Eingabe
Ul 675
XeUm
ttunbete,
ba gewhnliche 3er&ttnip
30
466
ta
Mcfe
encrale
nur in feinem
fidj)
Dvucfcn
greiften
mb
fo
im auf feinem
il^re
Dvtlcfjuge tjorju*
@(arfe ni^t
genau
ta
Sitax)
jte
t^erjTarff
^aben fonnfe,
alleirt
hk$
j!rategifcf)e
95er^al(ni
befTanb
f^m aU
SRacbonalb
^atma
antrat/ nb
fo fange e nocE)
Stcfjug tverben.
SSJenn
tt?ir
alfo
hm
franjofifcf^en
fo
^db^mn am
biecJ
20.
fe^en/
m0
wc^l
felbjl
feinen
runb
l^aben.
in
bcm
o
ifo*
tvir
unb
bm
neucrti
&i)ta^ttn
jip
ba^ ^rin*
ift
pf^pjtfc^er
unb
moralifcfjer
SrfdE)6pfung.
^ier
e^
^unft
in ber
tedung/ ni^t
ni^t
ein
um*
gangener MgeI/
nidS?e
ein be*
Batterie/
dn
SD?tft)erf!anbnif/
dnc lotak
an bcm
ij!
85ern?irrung/ mld)c
ba^
ju*
j?rafte/
tvefd^e
28age be
fo
empftnblid;
macf)t/
ba ber ieger
fdE)ieb
UJirb
geringer Unter*
pl&t;ftfdE)en/
bleibt
faj!
2tber e
fon*
bern
nodj^
me^r
t)on
morafifd^en i^raften
l^ier
bic
Svebe.
Unb
cttva
lag
benti
namentlid^
ber
berfc^u
weld^^e
ni^t
95er*
in
bm ^aar
3:aufenb 9)Jenfc()en
bie
bm
3
mora*
lif)m 3wp<Jbe.
ie ranjofen
tvaren in
bm
3:reffett
iebemal ct\M$
im ^a^t^dk
gen^efeu/
ba
n^irfte jerfio*
blieb
467
wat
niel^r
citt
caput
mortuutn.
cr nbruif
tiefet
entpanb
bcnti
<m ^d^cttn
tvorauf
mb
^ccre ba @cfl
aUeitt
m^
jurctd^enbcr
i?raf(,
jwicgt
l^mau6laf(
wenn
tt?irb.
47.
t>ie
Slpenninen.
tt^e*
Sen
l^atte
20. 2fnf.
nb lldn
fnnte,
ber
feinen
iveiteren
befielen
jug
an/
t)or
ber
^anb
bi
l^infer
bk Znra ge^en
(infen
fodte.
2)ii)iftonett
be
glgefe
ging
<xn
na^ @.
iorgiO/
lief.
inbem
SGBatrin
er
eine
(Tarfe SIrriergarbe
ber
'^.rebbia
mit
feiner
it)ijtcn
itnb
um
Sine
9tefert)e/
t)om eneraf*
jtt)ifc|?en
^a Eroip
befehligt/
ber Otcnca
erl^ielt
ber
9)lon(ricE?arb
eilen/
btn 2(uf(rag
um
unb
bit
^attdcn ^lenau^
ju
befe^en.
ju
t^ertreiben
^arma
nodf)
am
5i6enb
be 19.
feinen S5e-
biefem %a^t
bie
n?ar/
^attc
Sranjofen
gleidf)
SJogl^era
unb Eafleggio
Ob
i^n
bic$
58ejieung
unb
wdtmn
^cl^cn
beunrul^igen
bettjogen
mute unb
[x^
^attt
ju
bc
30*
468
^rttigc
fo
wat t)0^
be (Sieg
Bered^tigt
nidf^t
ent-
fd^Itipfen ju lajfett/
fefnett
ju i)em er
tvar,
nb
20.
jtd)
egnec bntd)
@to^ am
begnugfe
1
ju jivingen.
Sr
ecfung
feineeJ
gcc^tix
Stcfen 2 @cf)wabroncn nb
i?'
fafenregimen(
Eapeggio/
95atai(Ion
^^f^^tt^^^^^^
na4>
acbajja
jwifc^en
@.
ictjanni
nb
&ttat>caf
SSrucfen*
3 nbere
fopf
in
^tt
$8(ailIne
nad^ ^arpanefe nb
fc|)on
bem
fenbe
gejlcigen
nb hta^
m 4 U^t
2Rorgcn5
bei'
Orbnng jm nencn
2In9i:ijf auf.
ijl
'S>icfct
nid;t
genug j
ri^Jten
tt)ol
lo6e.
bie er
t)Ott
tona
ba$
wat
ni(^t
allein
6erflt5fjtg
genug
QJellegarbe
reidj^tc
au^
^in
eine
bie
neue
^nt{(^cMn^
t)er(orett
I^atte
abjuforbern.
Sem
wa
9Irmec
nb ba bod;
ein ivorpeJ
gegen SKacbonalb
ffe^en
bleiben
mnte/ wrbe
ii^n
uwarow
benn
wrbe
fo
t)iel
frher abjumarfd^ireu/
m p^
nhern.
in i'ebem gatte
fei-
ner 25r(fe
id ^avpmtft
wirflief? jwifdj^en
t>it
^mdt$
(f^
nb
wre
^o^Ufer ju erreichen.
lieberlage
t)olIfommenc
tefultat
prategifc^e
erreid^en
gewefen.
Um
beburfte
c$
ui^t ber
469
(rdtfrftc,
nldS?fe/
In
Bcrcinjmmung mit
gclie^^^cn
hm
e*
Sli-cau
^abcit/
fonbcrn
^attc
t?r
allen
ittgen barauf
ju
attfommc
t>k
&a6^t gegen
ein
Slacbonalb
ganj
cntfd^eiben
nnb
ju
baf e
frul^en
groer
hit
geiler
fein
tvurbe
burc^
einen
3{6marfc|)
f^m
einen
errungenen ^ort^eife
n^ieber
fahren
ju
U\[m m
erfedf^*
ieg
btn er
Utif
e
l^ier
ttJoju
nur no4)
eine
6eburf(e.
3tt f^i^t
ffet
reffen
laturalimu^
bei/
ten eine
faffd&e "t^eorie fb
l^aufig
^a(/ ba e^
in htn meijlen
ui^t
^alUn
nur auf
bm @ieg
it)irb.
anfommt/
SBare
wo unb
tt)ie
@u*
tvarott)/
immer
feit gecgraplifc[;er
fnfte
be^errf4)(
fein
genjefeu/
fo ^aitt er
e nt4?(
t>ott
biefem ebanfen
fonnen.
^nbtm
tt*
mtow
feinen
@ieg ber
brad;te/
je
aJodffanbigfeit
f!rafegifc^
befiegte
ben
eneral iOloreau
mitf unb
glanjenber fein
juriicf/
@icg
tt)urbe/
fo
um
t^r
fo j?arfer ttJirfte er
auf SSloreau
um
me^r
^nwatcm
nodf)
eigener ^age.
ie
ber bit
tjerbtinbete
2trmee
ZtMia
bie
biefen
^lu^ nur
mit
Ici^^ten '2:rup^
pen befe^t/
n^enig S3iberf!anb
fcijlcten/
unt^ fo l^atre
ftd;
bmn uwarom
ht)t\t
bie
enugf^uung
fr
be*
feine @tanb^af(igfei(
bie @ett)f^ei( be
@iege
ju fc^en.
2tber
ba S5erffgen in fe^r
mtm
gallen
per
bem
tJerlei^f/
&6)la^t
bit Siebe
felbp
if!/
efc^^e
r6e be iege
im
aSerfoIgen gefdtpajfen
470
mb
cttamt tvcrbcn,
mb
bic
fo
ift
bcm
bzt
20.
in
Mcfec
SJcjicI^uttg af
@fci(J;
ttacl;^cm
95cr6n5c(cn
bic
*>S:rcbbia
h^v*
f^vittm
f^atuti/
wutbt
ein fdrtblid^er
pion
aufgc^riffcti,
bcm
er
er
i^n
t)Ott
bem
SCucfjuge
htm^xi^*
mb
benfclBcn
mi(
bk
erlitten
mo(it)ir(.
mb
bem ganj
gupanbe
feiner
2(rmec
S)iefe
Sntbccfung gof
il^n
ein neue
geuer in
@uji$
njarctveJ 9Ibern/
treffen;
auf
5lfer|le
ju
befdj^leunigen/
beti
otl^igeufaff
ju
erjtvingen
unb
m
ju
bk f arba
Otofenberg
t^orju*
bringen,
Xiie
iDijten
feine
gorper
mufte
flogen
uub
biefer
9vi4)tung
ber ojfolengo
unb Za^cv*
naco nad^
5iJlelaeJ
an
Svocca,
^iacenja
md)
brigabe befe^t/
ben bergang
t^ertfjeibigt.
2 efd^^en unb
felbj!
6 @(l;tvabronen
i&inter
acJ
nid^t
J?orpcJ
war
ba*
aufgeteilt,
So
aU
tvar
^ictor
2Ib|id^t
mit
anjunef^meu/ unb
bit
er tvar
fd^on
im
redete glgelfolonne
(^nwa*
V0W6, id ber
er jt^) n^icber
felbp
lie
'^tit
ba S>orf
17, ^alb*
not^igtC/
iorgio
t)on
ber
(te
brigabe
jule^t
ganj
ju
na^m,
1100 SNann
ilorp
in
jlarf,
SBaffen
in
jlrecfeu/
ba^
ganje
e6
jldj^
^ictor^ aber
t^cife
fo
@c|)recfen
fe^te
ba
Unorbnung
471
jurcfjog
*2:cil
t^ciU
in
hk
QJcr^c
flcE)tctc.
Siefcr
lc(erc
n?urbc ju
ivicbcr
gc*
fammclf.
Stofcnberg
folcjt
bt SDiottfciiaro
l^atte
an bcc
l^iat)cnna.
eneral SOJcIa
J)iciv
in
Sineca,
@alm
unb
aber
e
nur
fc(;eint
gegen
bie 2Ibjt4)(
@u*
ber
^r(
flehen
unb
folgte
blof
mit
Ott
ju
nic|)t
hi$
an
bie 91ura,
a^ar
er
jld;
fi^iva^
el^er
ben
eneral SBatrin ju
ber
nfen
unb noc^
'^tit
ftd^
^atu
bit
^atH
^l^cU
ju retten,
jog
auf giorenjofa
ie
griffen/
9tbtl^cilung
ju
Dlonca
n)urbe
gar
nidE)t
ange*
ging
aber
auf 9JlacbonaIb
25efel&I
nac^
Sorte
SKaggiore.
er
Sviicfjug SDlacbonalb
ta^
fd;on
unb betrug
SOleifen.
tvie
i\)ir
er eneral
gefagt
i^aicn,
i?apoi;pe/
tvelcl;er
ftd;/
na)
^omini^ eingaben
feierte/
l^64?(?
am
20.
oberl^alb
(S, iorgio
befanb/
tt)arfd(?cinlidi)
auf
bie
na0
SSobbio ju*
Sr
il^n
fanb
aber biefcn
Ort
fcl;on
t)on
ben "Gruppen
nehmen; tDorauf
in ba$
er
jid(?/
wie
bie
@e*
fd;id;tfc^rciber
\x>oi^l
fageu/
in fleincn
Sie
9(rquato
nadi?
gcfammelt
tvareu/
brad^cn
no4^
|te
in
ber
23orgo
@. onino
auf,
wo
SKorgcn
472
fru^ anfamcn unb
9}lonfriciE?arb
nod^)
na^ ^arma
mit
affctt
ftd^
in Slarfdj)
t)er(neS.
fc^tc,
wo
er bic S^orpopctt
fi^cint
(ic^
DO ^o^cnjllem
SSBacbonalb
nun
be*
it)iftottCtt
l^aSctt.
tJereinigt
funben ju
Sc
ging
bcr
jog
jtd^
an bicfem "Sage
6ieJ
i^inUt
bm
bfe
^arro
jurcf.
tvarow
?arba/
mi(
on
biefem
"Sage
nur
bi
^mfer
SSorgo
SftJantgarbe
unter
Ot(
bi^
@.
bt^
oino.
cn
mut^Iid^
22. 3uni.
bie
9?acbonaIb
veggtO/
DOtt
it)i|tott
Der*
Sffiacbonalb
unb
nal^m
\t>o
il^ren
3Beg wiebcr
fpater ffnben
tvirb.
n^ir jle
H^
tl^re
mvarott)
nun
|t(|?
tavim
n^eitere
lie er feinen
S^erfofgung
ber
pdf)
mit
.g^o^enjoHern
SBlit
unb .^fcnau
^erbinbung fe^en
jtdE?
fottte.
bem 21.
bic
unmittelbaren SBir*
ber
ie
8
umme
efangenen
be-
dnf#ef(i^
ber
^ern^unbeten
cfi^ufjen.
jtt)ifdj)ett
12- unb
13,000 gKann
auf bem unb
auf
mit
Dvcci^net
foI4?e
man
noc^
unb
^ertvunbcte
fo n^irb
@d^Iad;tfefbe
liegen
geblieben
finb/
85erfommenen
mit
gcer
hie
Sfalftt
ber
37,000 2D?ann
tvar.
wd^tn
ber
fernere
Stcfjng SDlacbonafb
Derjogert,
fo
ber bfe
bod)
2(penninen
fel^r
jtd^
nodf?
ttwcit^
tp
er
ju
eine
gofge
ber
@d;lac|)t
cn ber ZvziUa aU
9Bir
tt?offen
ha
it)ir
nn$ baDon
abn^enben
fonnten.
bal^er.
473
c^e
tt)ir
an
bie
&aMa
auf
jurucffcfjrc/ bctt
fernem flSerlauf
beeJ
ber
SSegeben^citen
bcm
c|![ic|)en
(nbc
cieg^*
t^eater
nb
bi$
jitm QlBmarfi^e
SOZacbonalb nadj)
bem
neue
tt)ejHt4)en erjagten.
en
Formation
t)ijtcnen
22.
muffe SD^acbonalb
Bei
Sveggio
eine
Dvefert^e unter
bem enera(abjutanten
fctc
i!a
(Srotjir
be|!anb.
en
5D?nte/
fic^
23.
SHacbonalb
feine
SJemcgung
fort
ombrottJfr;
ging in
hk
um
ben
ngang
ju becfen,
ber
i?amme^
unb
beftnbe(/
an ml^cv
bie
Quedcn
t)n
nad^ it)ijjano
fu^rt.
aafrin unb ^a
marfd^irfen
auf SWobena/
SOlontricE)arb blieb
am
&o(!c(o.
ii^
bie
eneral
rucffe
Dveggio t>or
nb trat mit
im
en
tellung
24.
jog
fldf?
??ontridi)arb/
tjon
Ott gebrangt,
feine
auf Sfxnbkta
juriicf.
S3?acbonafb wott
biefen ^^ag
l^inter
ber ecd^ia
t)erfc^a|fett
gern behaupten,
ftc^er
nm
bit
feinem
gu^rnjefen gcit ju
ju jie^en.
tjcn
SHit
Um
^auptfrp^
befe^te
S5rcfe
Stubiera
bk
bie
^rigabe (labin
eroijT
nai^
affuofo
gefcE?icft
nb ?a
S)a
mit ber
Dvefert)e
h gormigine
aufgepedt.
ec4?ia mit
twentger feji
l^otjen
i|!
S)ammen
eingefc^foffcn
nb
i^r 25ett
aU
fo ip pe audf? Iei4>'
Uv
ju t)erteibigett.
er
biera,
2rngriff tveld[)en
Ott auf
bie
rticfe
tjort
9fu-
i?(ena
unb
^olEjenjoIIcrn
auf ^ontalto
mai^ten,
^atu
feinen Erfolg,
unb
ein
$8erfudS?
be eneraf Ott
474
bk Srmijofcn
feantfd;
tiefer
bm^
bk
Svcitcrci unter
bm
DBcrpcti ivnc*
laflcn,
fcl^C/
in
tcr
linfcn
glanfc
anfacn j
inbcm
bie*
Durd;
eine gul^rf
oberl^alb Dvnbiera
jog
fem
ju.
mi( ber
franj6ftfc|?en Dveiterei
l^ung.
Ott
i^atte namlidf)
3ager m^
tvo
apcl
lic^
3cfcE)icft/
um
bort berjuge^cn nb
fid^
mog*
auf
bie
trfe
t)Ott
auf
itJeld^er
ba gu^rivefen SOlacbonalb
ie
fel^r
5Srt*
gerin*
Qabt daMtif
ml^t
fo
hei
afluolo jlanb,
leicht
gen 2iber(?anb/
ba^ ^aftovi
eilte
^nfte fam.
^erbei
lun
aber bie
)vefert)e
unter ia Eroijr
unb
bie
tafi^ement/
tt?rbe.
700
MamncU/ genommen
peDt e
fo
Sie
6(!reicf?ifdE)e
Srj^lung
bar
al&
t^er*
mm
21lleitt
bm
tl^eibigt
um
bie
trfe
ni4)t
^i|?oja
ju
fperrcn.
affuolo
liegt
auf
biefer
trfe/ fonbern
bie
eine
tunbe
ofHid^
auf
einer
f (einem/
Don S9?obena
bie
gel^t.
Sir muffen
eigent*
iveld;c
be 3Kajor ^af!ori
l^erbeifti^rteu/
unb
in
bie
Umjlanbc
feine
i?ataj?ropl^e
ba$ 'Sunfcl
gefllt
t)cr
lajfett/
ml(i)e^
bie
bveiten*^
man
woijl
fagen
baf
eine
tcllung
er
hei
gor*
am gufe
be^ ebirgc,
gclajfcn
i^atte.
na4)bem
600 Jlann
a)?ontrii^arb
im gort Urbino
unb bk
it)i|ton
^ictoc flanb
9)iobcna.
hei $>ontremoIi.
nac|?
lenau
lief
ein
etafc^ement
t)or
85o
475
^o^cnjoUcrn i^
nid)t mcl^r
bic Stebc/
t)ermu(l^licl^
^at cv
3n
nmcn
^agctt
flirrte
act;
btefer 2(ufjlcllung
norblid^en
^ufe
in
bcr Stpett"
Blicbcit
bc2J
bic
gcgcnfciti^cn
J?orp
fein
bi$
bcn crpcrt
3wf0 ^^
SRacbcnalb
2D?ontridi)arb
hm
25cfc^I
fanbtc
3(6^
Sforcttj
jurucfjugcfjcn.
on
n?ic
bicfem
cigctttlid^ctt
m^
einest
cnua
ftc^
crfal^rcn
mir
nickte?
^ttflanbigc.
Bologna ergab
Ott
bereite bett 6.
^uli an
Urbino
^knm
jtd^
mit ^cttjilligung
gegen
fo
freien
^bi%c^,
l^ielt
kngc
ha^
biefcr
fd^on Scfc^f
^attc
na^
9)lantua abjumarfciii*
^cbingung ber^
geben
it?urbe.
5}?acbcnalb
SDlarfc^e
8.
traf in
bie
fucca
bie
Vorbereitungen
bvad)
jum
bcn
burc^
Sornid^c
m) enua nb
3"K
9(pcnninen noc^
i^idtcn
um
a
fonntcn
njcrbcn.
t)on
englifc^cn @dE)iffen
fc|?wcre
frei
ivar,
fo
efcE?(^
eingef4)i(ft
as5
biefc
ttjurbe
auf aumt^iere
gclabcn.
flarf,
eo
fam
14,000 SOlann
b enua
an-
48.
t>er
criia
an.
cncral SRcreau
f^atte
7000 3)knn
tvic
n?ir
njiffen
einige *2:aufcnb
Wann
476
eneral ^crignort
Blieb
mit 3 ^afaiffoiteit
fo
ttb
bei:
i*
felb(?
enua jumcf,
14,000
SDIanit
ba 5[Roreau
BcfjieK/
i^oti
Bdg
tvomK
er feine OffenjttJe
hc^imtn
n)c(l(e.
a
pcn
fidi)
befattbett
iinb
nir^ertb
cjefagt
tjl
n>ie
jlarf
hkft
idE?t
waten f
fo ifi audj)
jit
am
vc)t flg
tt?erben.
Qlimmt man
SDlantt
t>k li^urifd^en
tvurbert
Ztup^
^tn
ju
4*
ju
bieJ
5000
an,
fo
7000 auf
SJictor
ted^neti
feitt/
14,000
auf SJloreau,
geblieben
fo
ettueftfc^en
tvarett.
S5ermuf{id()
tt)ie
t>\t
tvaren
biefe
enua
geblieben/
@t\i)xi)i^i)xt\Ut
fagen,
ber
tvef!*
li^en ebirgeingange.
tt>ic
\m
fe^l
fcf?on
Sr %if(e
t)on
in
2)it)iftonen;
bie
crf!e
renier
bef?anb
am
tan
W
tizn
anberc
SSriga*
S)ie
bem ^cfe^l
t)on roud(?i),
bcjTanb
au
4500
SSJlann j?arf.
nur
am
15 efd[?u^en.
*) Sir
fd)i'ci(>ett
tie^
^omini
tiefen
nadf>/
welcher nic^t
aucf;
He
eine ^riga&e
eneral
perfijnlic^
nftreten Inft.
tinb
ommnnbant
in Slleftanbria Wieb
mu^
e^ snjei gegeben
Otacf)lffigfcit
^omini
l)n*tte
fic^
ijl
eine
jlarfe
ju
in
c^ulben fommen
)a^ e^tere
bem ^ableau
ber
franjftfc^en Sirmee
om
ij!
Dorfommt
njccf;felt/
^ieUeic^t
477
SEBir
tvcfc^c
l^akn
flefc^eit
tag
tjon
im
54,000 SOIann
umarott)
tinb ^cllcgart^e
jufammett parF
watm,
mit
8000
n(cr ivdtm
bie
in
%min
blieben
c^
nb
30,000
alfo
@utt>arom n
^rebbia
rucften;
Ukitn
nur
16,000
sodann
ntcc
2Buraf]btt)itf^,
ccfenborjf
nb
^Sellegarbe
tweld^e
nb bem
Zamto
jurcf,
aileffan*
bria
unb
t>it
tvaren.
gering
alfo
auc^
treitfrafte
tJorging,
fo
mit
bod^
tvefc^cn
Qfngcijfe
tjoraufe^cn
gut
ju
angeivenbct
cntfc^cn
l^int:ei4?cn
mb
bcn
Ut hm Po
ju notf^igcn.
t)on
bei:
einem S9?arf4)e
nad) 2((cjfanbria
et nic^t t)n
@ai)i auf
hk tta^t
n^air
"Slortona
fommen
fonnte, fo
SSedegarbe/
menn
^aufe au^
wollte/ nid;t
frafte
im tanbe
SJon
eine
prengung
16,000
feiner
treit*
l^atte
ju t)ertiten.
feinen
SSJlann
er
in bec
unb
biefe^
^\x$mi(^tn
2(rt
bee?
felbjf
fonnte i^nen
n^erben
bm) bk
unb htm
ivurj
fo erfc^ttJect
ba^
ffe
t)ielfeid^t nid^t
ba*
gelangten unb
jtt)ifd[?en
bcr @cnt)ia
gerietl^en.
"^lanaro
in
dm
fe^r
fc|?limme ?age
n^enn
man
jte^t
tt)0
ba^ 9?e(legarbc
SBufajfowitfdE)
am
jlanb/
6 SKeilen mit
augebel^nt n>ar,
fo festen e
reicf)en
9)Jorcau
bm
17.
^unf
mit
ber
it)i(io
tjon
mit ber
478
unterhalb crrat)affc ubcrfc|?rit(,
n)al^rfcl;einIidE?
ii$ in hct
cn
birge
18. fd^eint er
jo^
ffcfje
gcblicbett ju fein.
25c(lcgarbc
aufgejTeffte
fd;ott
bcn
17.
feine
lief
gegen
ba e*
^nfanUvk
t)or
jnrcf/
t?allcne
(Teilen
mb
t)ereinigte
Sen-
tralforp
hd pinetfo
unb
9Bege
n?iffc^
t)on 'Sortona
?flo\)i
m^
hd
5(Ieflfanbria.
Sufaffo
Syiijja,
ecfenborff ju
Sapignolo
nb
"Slorfona ufju^eben
unb ju
ifyn ju j?ofen.
SEBufaffo^
tvitfcl)
fam an
dnt
DTeile
fblicl)
l)on 2tle(fanbria
unb
befe^te
t)r
bk
525ormiba.
ecfen*
borjf
2(leffanbria.
en
hi$
19.
rcf(e
er
2[Roreau
mit ber
S)it)i(Tott
renier
*Jortona;
blieb
mit
5>artouneau;r
arbanne auf
biefec
ber
trfe
^og^era
hi^ nadf?
^onte Surcne;
na^ SSogl^era,
fanbte feine
t)tt
leidjjte
JJatJaHerie
hi^
wo
fte
^ainbtun
t)on ?:ortona
jurtScfgetrieben
bi
tvurbe.
ging
Scilla/
tunbe
fiiblid^
unb
trieb feine
iefc
25ett)egung
5Dloreau
2tbjtdE?t
auf
Uibcn
Ufern
ber
(Scmia
f)kn mel^r
bk
alfo
wie eine
Objeft
dn
Jt)ic|)tige
t)on "iortona
fonnte
nid[?t
2rm 20.
fortfe^eu/
aber
bk SSrigabe ^artouneaujr id
479
faffett.
bk
iu*
bi
liatto
6j!retc(?ifc^ett
^orpopcit
ftc
tibcr
tiefen
bafelSp
neue
SJefel^fc
crtvarfen.
fo
fottte
bie
bi 59li((ag
Beenbt^f fein
wrbe,
bk
a|IeInot)o ^efaflfene
25ngabe ^ar*
folgen
touneaujf
nb
m^
in
nodf?
n^a^renb
en
echec gehalten nb
ten f^attt
renier
^Un
9Jlorea an
bem 3Berfe
jtnb
bp
tt)ir
im tanbe
entfcfjiebenen 'i^or^eit 5
entf leiben/
n(jern
eine
bk auf
bk
^ngctt
t)cn
fadt;
ent(cl;Iiegen
n einem gelb^errn
9vuf
(te
^anbtungweife
jujutrauen/
bk
anjte^t
ak
^attc
ein @cf?faftrunfener
l^ier
bcjmmt/
allen
aMn mz
nb
fonnen
ij?
wit an(^ ba
allen
2(ngegebene
t)on
<Szitcn
tt?ir
nter
e
e(tcE)(^pnften
al
hctva^tm
mgen,
pnben.
faum anber
ben
nbegreiftid^
So
alfo
^ranjofen
fo
gern
tt(i)t
gelb^errn
nad;
einem
tl^ori^^ten
^lane
^anbeln
laffen.
^m
worfen
wijfen
19.,
wo
foll,
biefen
^Im
fo
ent-
l^aben
mufte
er
bo^ wenigpen
in
95ie{
ba^
^l)
beibe 2frmeen
ber
nb ber
ZtMia
ba^
befanben nb
jtdE?
crpem
^ln\fc
gef4)ragen l^atten.
er nid(?t
wal^rfc^einlic^
fottte.
ba J?anonenfeer
fonnte
^ahm
biefe
Vor bem
ftdS)
21. 3(benb
t)or
aber
renier
@c^znb ni^t
wie
lie
erreicf^en,
bem
aber erwarten
ba^ bk
5 Za^z lang
480
ncntfd^icbcn
fo
hkibcn
tovbcl
Unb
mm
<iIfo
jte
c^
blieb/
tarn
rctiici:
mit
QJrigabcU/
mit
t>izlki(^t
6000 9)Zaim
affo gefrcuttt
gcrabc in
i?ott
bcm Otcfen
fo
@ut>)arott) au, ^. .
ein bercinjiimmcn*
SOJaconalt/
tvar.
ba
bce
Xpanbcin
bic
nmoglid;
Unterbejfcu
fd^Iagcn
fonnte
^Scdc^
garbe
it?ijlon
@ton(^x)
nadj?
S)?oreau
bie
trac
bcr
^o^ctta
2[beir
tamx
jn bcjweifeln toav/
nac|)
in
bcm
Sviicfcn
fo
uwaroiv anfam nb
icger geblieben
it)ar/
wat m)
31i4>t
Ieid;rei:
aU
S)er e*
f^in
neral SDJoreau
alfo
nac^
beiben @ei(en
bct
cn(f(^iebenj!en efal^c
an$/
filr
einen
fanm benfbacen
baran
bcnfen
gn*
eine
ten
Srfolg.
^ie fann
10
ein
hie
eneral
fc^on
dS?Jac^t
mirjuentfc^cibcn
2 'tage
ijt/
Hmtt
nb
9)lci[en entfernt
nb
mc
fann er
anju*
liber*
e^
^mb
greifen
Dor
ber SHafe
j!et
nb bem er
legen ip?
@elb(! n^enn
fd;einlidj)feit
man annimmt,
n^a gegen
alle
SBa^r*
nodE>
am
19.
am
nb
17. nb 18.
Dorangefc^t
10
931eilert
t)on
i^m
gefdt>{agen it)rben/
l^atte
baf
nwaroW/
ber
ben
17.
Sapeg*
gio t)erlajfen ^attCf ben 18., 19., 20. nnb 21. nocl) ni^t
t>aju
fommen
n^rbe
feinen
egner anjgreifen:
t)on
fo
Jr
bc^ immer
fol(|)e
^^orl^eit
einer S)it)ifton
6000 Kanii
bnrdf?
eine
Ovid^twng ju geben
jlarfe
feinblic|)e
bag
jte
gena
t)on
bie
36,000 SKann
2trmee
ber
eigenen
aber
blo
bit
2tb(td&e
emonjiration gehabt,
ntvaro)
t)or ber
Snt*
fi^ei-
481
fd[)eibung
jum
SvtScfjugc ju Bcmegcit/
fo
tvurbc er
fo
citt
an*
berc
ate
bie^
^erfal^rctt
mo^IicE)
6coba4)te(
SJo^fjera
unb
eine
QJrlgabe
fcjinett
6er
i^inaucjcfanbt
abcti.
2(6er
tvar
ja
bcr Qfufgabe/
fd^Iagcn.
tt)urbe
ba
eeJ
3u
htt
Slcreau
nt)erbicn(em Itirf
feine
^or*
bi$
aufe^ung/
ba^ &ton)t)
i(iano
bk
)preic(?er
ol^ne
Wl^t
ru^ig
jurcfbrucfen
unb
bann
bort
feine (Stellung
nehmen fonnte/
l^atte
ni^t erfllt*
^ellegarbe
am
20.
(Spinctti
7* Bi 8000
fknn Derfammelt nb 28nfaffoit?itfc^ befanb jtd^ mit 6000 bei Santalupo. Qlf rou^i; am 20. besf Stor*
gen ber
pojien
in
bie
@crit)ia
ging
angriff
nb
nb
bk
ftd^
6jlreid|)ifd^en
95or*
3 Kolonnen
iutiano
t)n
Don
@.
gcma4?t
l^atte/
fanbte
tveld^e
eine
Unter(lftng
25ataillonen/
granjofen
feinen
tvieber l^inautt^arf
^cHegarbe
felbj!
brigen '5:rppen
ren
l^crbei
@tanb/
Dlieberlage geen*
feine Slelbnn-
Sorea
nic^t
af
gen bk
fc^ott
im
SRarfc|)e
l^atte
@.
inliano
laffen.
]&erbetrfett
W^
fte
lie
er
in
(Id^
bamit
er
fte
fo
entfi^Ioffen
bk
6flreid;ifc^e
^ittc^
ba^
fprengte
linfe
?el(^er rod(?i)
t)Ott
in bie
glanfe
fallen
foHen,
biefer
bm
SBege
na^
9]ot)r
5Ileffanbria
infdS?Ig/
aifi^nitt
2Ite
ben 93eg
na^
f^er
fam t^m
t)0tt
cntge*
gen, er ivrbe
bk aSaffen V
ju
jtrecfen.
jtfc^t
31
482
lie^
t>k
SJormiba
?:bren
benfen,
hm
er
mit
nnl>
einem ^erlu|le
t)Ott
900
nb
SJertDunbeten
1360 efangenen
efcdE)te feinen 2(n*
fc^ein(
an bicfcm
genommen
58ormtba
@o
gefpielt.
at(e
alfo
ba
@c|)icffaf
bem eneral
55)loreau
einen
beffcn
ieg
in bit %afd;)c
Mtin
al
ob
er
ftcj?
burc^aueJ umr)urbig
ivie
i^omini fagO
um
geiviflfermafen
@ieg
tt?ieber
lo ju tverben/
gang
tiber
bzn 'ianaro
entfe^en
ober
bic
^ormiba
tjerboppelre
nb
2tfejfanbria
fonnte.
WlUi(^t
feiten
l^atte
in
bcm
SOlangcl
an 25rucfengcrat
fonnte
er
finben/
aber auc^
nmoglid^
hi^
ni(|)t
fein
unb
ivar,
man
il^n
5{qui
fu^en
follen.
2(u4)
^ellegarbe
^alenja anjutreten.
gelb^erren
tt)urben
burdj?
Mein
itabetle
hiibt
ein
hie
fclbe 9Ia4)rici^t
t)on
ie
t?on bic
*Jrin
ben
20.
3^
ergeben,
tia^btm
tvaren.
fawfgraben
fanben
10 ^age
jut^or
erffnet
tt>ieber
gewefen
^ier
bic
^erbnbeten
efci)t5^e/
ngc^ewrc
85orrate/ nter
QInberm 618
^It)cr.
40,000 @cn?c^re
nb 50,000 eentner
2)iefe
?Ha^n(^t mute
j
hinter
ber 23ormiba
bleiben,
wenn
c$
and)
nid^t
bic
tt^i^ti^cvc t)on
bem icc an
l^atte.
SHoreau fammelte
bria
feine fleinc
2trmee
er
jtt?ifc|)en 3tleffan*
nb ?:ortona/ t^at
aU
tvottc
tiber
bic
5$ormiba
483
ober beit *2:anar gefeit/ \>a{a^ hiz (abcffe
tjoit
"Jlorfona
jt(^
uwarow
bk
fdS^on
ber
@crit)ia
nal^erte/
feinen
in
vucfmarfc^
frher
na(S)
@am
on wo
er fpater tvieber
bejoge-
nen Stellungen
riicfte.
@mvavcro
f4?icfte
bejog
ein
Sr^olunglager
ber
Orba/
feine
QIt)antgarbe
einfc^lie^cn.
md^
9lot)i
iinb
lie
'iortona
t)on
leuem
.49.
^etrac^tunen ber ten uievten Stbfc^nitt
a
burd^
tt)ir
^orjleffungen n^efd^e
hk
im ?aufe
l^en
ber Srjal^Iung
f4)on
l^aben
in ^etrac|)tung jte^
muflfen/
um
ba^
Sntpel^en
bleiben unei
nur
einige
Gemerfungen
brig.
'
^ie Sranofen.
2Bir fonncn auc^ in biefem Qlbfi^nitte in bem 2Se*
tragen be eneral SHoreau
burdE?au6
nid^t bit SEBirfun*
ftnben.
Sr
fc|?eint jtc|)
burd^aue^ nid^t
bmtii^ ^zba^t
eigent*
li^
anfangen
fonnte.
bic
Siereinigung
biefe SJer*
Sllle
man
badete /
tt)ie
mb
(td^
beab|td;tigt;
bei
genauer
unb
5D?ittel
ju
einer
ungeporten
fprang
^cmni^nng
in
ber
Sbene
tjerfdfjerjt
waten /
mit
cinemmale ber
ebanfc
cine
boppelten
Qtngriff
unb
jufammengefc^ten
31*
484
SEirfe^
tvie
?tdE)fc
t)tcle
l^crtjot/
ntfahung
trifft.
aSerl^altniflfe
[xd).
ba
D{cc|)(c
al^ncnb
@o
ben
t)a4?fe
man
lun
tt?ar
ber
ebanfc ber
gcinj
ci^ettt*
Iic|)ett
Bereinigung
batnit
t^erfc^ivun*
unb
ging
ba
t)Ott
einfadj)fi^c
unb mtmli^^t
i|i
93ej?reben Verloren.
Unb
in
m<^
wieber ber
tjerliert
eigentlid^je
fid^
fonbern
ber
fel^lt
33{umenfpraclE)e
ber
'Terminologie.
berall
unb
SSJiitteln.
Sen
fad^licf?
9)tangel
an
Sntf4)loffen^eit
ftnben
n)ir
l^aupt-
in SKoreaueJ
jogernbem
l^atte
S^orfc|)retten gegen
^ortona.
fein
^5d^jl .orp
tt)arfc^einlid(?
in
l>tn
91id;t6
t)erinbert
nm Za^
frher/ alfo
melt ju l^aben nb
al
cttva
hm
p)
gegen in wenbcn
aujutt)eidE)en.
Iei4?te/
bann
i)l
tt)ar
iefe Stufgabe
nicl;t
gerabe
eine
fel^r
bc^ fommen
jtnb/
bk
tve*
fc^wieriger
nigfleneJ
nb
fo
Biel
ftir
feinen
S^attt
SSKorea
fo
tarn SQiacbonalb
un^a*
SSKoreau
f4)ab*
feinen
SJJarfd^
\i(^
gegen Sacbonalb/
gegen S3ellegarbe
fo
f^attt
tDenigpen ^tit
miQcvma^tn
U$
JU l^alten.
S)em eneral
bercr 93ortt)urf ju
SDlacbonalb
nadj)
ijT/
t\)ie
bk @ad^en nun
feine i?rafte
fte
ma^eu/ aU ba^
gel^orig
jum
^tit
^auptftofe
ni^t
jufammenge^alteu/
in
485
uttb
Dvaum
Derfpfittcrt
mb
af.
in
feinet
<B)la^totbnnn^
j^crrfd^en*
S)af
inbem
er
tticfjf
gegen SHo*
25c|!immug
bfieS,
l^anbclfe/
er
trfe
geiler
mad^(e er
mo^I,
beut
tnbem
er
an ber ?:re66ia
linfen Shiget
feine J?raf(e
me^r auf
moflte,
vt^m aU
er
|tc^
bem
gebraud^en
mdE)(
meil
hm^
ber ^erbinbung
beffer
t)er|td^crte/
ni(f?t
SWoreau |!anb ja
biefer
in
eneral i^m
fpnnfe
berhaupt linf
ta^
nic^t
nommen
biglicl?
man
hi^
3)larfc^e
ftd^
fein 9tcfjug6tt)eg
mar,
bei
gegen
ben
linfen
Sfgcl
^inmenbet
unb
alfo
l?on
biefep
^eiu am meipen
gefa^rbet ip^
^ie ?5et?Mbetett.
^or
foHte?
allen
Singen
ma^
bit 2(fe>
$o
bcbeuten
biz nfc|)licfung
mx ^antm
l^inter
alei
becfen,
fo
fonnte
(B$
melct}e
fie
i|!
ba^
abe;r
bo4)
mol^l
bcffer
t>r
bem ^o.
gurdS?t
i}atf
biz
bie
l^ier
@cben
|eber
^lu^H\:ti^cibiQnn^
auc^
bief fleinen
mer
nedf?
me^r im
freien gelbe
ak
l^inter einer
800
c|)ritt
ber*
Qlber
um
ie
bem Orte
an Lebensmitteln/
b<i$
prengen
ber (ginfc^liefung
eincef
l^attc lfo
Unb mgen
fo mert-
486
tofcti
@c^cnf?anbc
l^atte
^o
gc^cn
(n)Oju e6
im
of^nd^tn tvol^l
laflfcn/
an
reau im tid^e
ade
feine
^erbinbungenV
ja jeben
fo
moglicljen vticfjug
auf^thm
fotten?
SBenn man
Sttva
bamafe
jiemlid^
tt)ei|!
bei
ben J?orp
fuc
tveld^e
atigemein
freilief?
tt)a^rf4)einlt(^
fo
be-
ba
in
nur ha^
man bamafe/
t)ermutl^IidE>
auc^
je^t/
bem grofen Raufen ber J^riegleute nb bk t$ ni^t ftnb/ fr bk 2(uffaffung mb Seur(^eilung fo(d;ec
inge
noct)
fo
wenig
SDlefl^obe
l^atte
^ftter*
imgefc^eutefTe neben
af
jenfeit
tt)ir
biefe
jtvei
be
^o
jte
feinett?ege25
tabdu; nur
l^atfe
fein
fotten
tt)ie
2Wenfc|?enopfer
bem SDlino(aur6
l^in^u*
lafl"en/
ttJerfeu/
fonbern
|te
tim
biefcn
gelbl^errn
@c^on
biefer
ejrcen*
trifc^e
gang
SeJ
beffer
fonnfe
bk grage
ob uwarott) nic^t
j
tjerfolgen,
if^n
gef|an
l^atte
SRacbcnalb
nm
t^m
ganj t)on
aUc
2Rac^t[^ciIe
auftvogeU/
bk
5ttoreau
in
vucfen
l^en>orbringen
fonnte?
aJer^altniflfe
fo
tt)ar
ber
jiel^t,
ba^
^atre
ber
gad.
^n
ber
<B(^la6)t
t)on
felbft
uwaron)
t)on
feinen
egner
attenfadej
bem ebirge nb
tt)ar
ber
ba^ &^tere
t\)enn e
jugfeid^
feiner
j braudS^en.
9(llein
@u*
487
\Mtox0
burftc
in
fo
htm rabe
verbot
i>on
ftd^
preisgeben
nb
trebett
nad;
tiefem
au^tvovbmtli^m
bonalb
bett
t)Ott
giele
felBj?.
93cim
aber
yvucfjuge 9)lac3(bfc^ttet*
auf ber
ffen
grofett
@(rafe
war ba
n\)t
benfbar/ ba bie
jiel^en
3)]6glicf)feit
jtc^
lpenninen
ju
auf einer
trecfe t)n 12
SSJleifen
t>k StbtJ^eifun*
fc^neffer
t>zn
gen SWacbonalb
marfc|?tren
fonnten
bk wd^c
@utt)arott)
ber
be ebirge
jum
2(bfc|)neiben abfenben
fonnte.
Qtllerbing fjattc
bk ga^l
bebeutenb geweigert
n^erben
fonneu/
Sfiarfd^^e
un^aron? be
bk egenb
mb
^o^enjoffern
jtc^
mit gefammel*
i?raft
SDZacbonalb
Iei4?t
beivogcn
f^attc
f^ahn
"Z^l
eneral DieU
ju
ge^cn
nbi
bainit
ttnb
ein
^^arf/
fcE)werer
efdS)e
ttJtirbe
be
epacfe?
t)erforen
gelten
fonnen.
5?ie0
aber
ben
eneral
un^arou)
bit
8 %a^c
langer
t)on
ber
criDia entfernt
i^ahcn^
eine
nb and^
gefal^r*
ac^e nb
fo
fann
man bem
bnbeten bcf^alb
f)mtU^
gum
aufmcrffam
ma^m
auf
bie 25ege*
itni^dtcn biefcr
benbet nb
ger/
Za^c ^atu, 3(uf bcm fnfte wo er pc^ bk ^erbnberen immer entfct>ieben bie @iefeinemege
ob
gleic(?
mit
berlegenen
Jlraften
fed;ten;
488
Sin
nb
gettjo^nlidjer gelb^err t^atttf
fo in
fdncm tucfcn
6e'
tvo^tf ba @efcd;(
am
tvace
19,
er
geliefert
nc)
tveniger
ift
an
hk
iatt>a
gefolgt,
er SKut^
aber
er
j^riege,
erhalt
nur bann
in
ben l^o^eren
ein
O'vegipnen
grfer
85eranttt?ortli(^feit/
n^enn
frafriger
J?opf
iJ^n
unter jlu^t;
fo
tt)enige
f^in.
barum gelangen
t)on fo iel
brauen olbaten
gelb^erren
^^n, mwt^ige nb
nnternel^mcnbe
489
ie ^erbneten
erobern
?9Jantua
mt>
2J(efian&ria,
(Sutr^arott) fd^lagt
Soubert
bei 5^o\)i,
50.
t)er
uwarows ^txWtni^
nacj
'uttjarott)
gemalt unb
bort
jurcf;
jie^en/
tarn er
er
tcmn
ba
t)icl
Zmin^
er
jurrflagt;
eben fo
'S.ortona
Slleflanbria
f^at
mb
nur
tvip
nidE^t
(6
itt>eifelaft
if^n
einen
fd(?ott
neuen
@ieg
erl^alteti
fann.
Sin @ieg
anc^
an
fid)
tt?cig
&n>a^ mvtf^f
ttnn
man
foll.
witUi) ni^t
SBenn aber
biefer abfolute
l^inreid[?enbe
ben Selbl^crrn
ein
tverben
foff
ftc^
tm
mit
fo
gebort
m^
nigjlen baju
fei
ba^
er in einer fel^r
unabhngigen tcdung
ober
^erl^a(tni(fe
n^erbe.
unb
burdf)
feine
anbere
D{cf|td[?ten
Don einem
legrere
fold^cn
Sntfc^Iujfe
bei
jurcfgej^ogen
ie
all.
mt
nun
uwarow
offenbar
nid^t
ber
490
cm
^Jla^c
6|IrddE?if(^ctt
^cfe
iogctt
lag
t>k
Eroberung
^erjen;
bcr
fejlen
t)op
affert
fel^r
am
jic^ern
wa
in
t)on
@d;lacl[?ten geliefert
ft(^t
mtbm
m6c|)(e,
folltc
nur
ber 216"
fein
tiefe
Eroberungen ju
Offenft^plane/
nb ju beforbern;
alle
iveiteren
njobei
man etwa
gar
in
m
hie
einen
Sinfatt
t)ence
in
hiz
raffd^aff
tvaren
^i}^ia
ober
^ro*
Un*
t>a^Cf
ein
il^m,
unb
gewi
erl^ielt
nid^t
affo
bie
mit
rec^(,
rauef.
uwarom
Unternel^men^
ber
^ofTicf^e
ber
^(a^e ju forgen nb
j
enthalten.
jebe
anbern
|ic^
.
mogHc^jl
be
gr muffe
immer
felbe
pige
Derbunbefen
^eere
baf*
5^^^^^^
betrachten,
benn
bejianb
i\t
bem
6(!rcic|)ifd^en
im QIgemeinen ntergeorbnet
fonnte @un?arott?
nicl;t
3n
mit
htm ^igemviUen
t^erfal^reu/
eine
9)Jarlborougl^/
er e getvoUt
Sugen
\hxtt,
fo
ober
lief
onbe
er
nb ujenn
efa^r
alfo
h<k%
i^m SHela
ben
el^orfam
(Jinfluffe
t)ern)eigerte.
SBcnn
feinem
^xto^z^
an ber "^rebbia
gegen 93toreau
eine
l^atte
beab|td;tigcn
\x\\\>
mufte
biefe
wenig|!en6 j glanjenben
jt(^
nid[?t
|tc()ern
einer fe^r
jutragcn fonnte
wenn
fo
warow
c
angriff,
fte
xcax
ba
\\i)
eneral
eine @c|)lacl;t
anna^ni,
t?erlor
nb
^znwa
unb
d^9/
t)orlS(er
ober
cnua nur mit 12,000 3)iann '^ScfaJ^ung lOyOOO SWann fel6jl nact?
t?erfa^
^W
U%
er
Sin
t)0
491
in
dnc (S^la^t
fo
tt)ic
cinjukflen.
8^f<*<*^/
fc^oit
ijl
rom,
bic
^^
3^^^^
berfd^riffett
f^in
^^^'
feine
30,000 9nann
rci4)tcn
ni^t
cnua
cinjufcf?licfcn/
laflen
Zc^cam
ju
^nili^
eigene
getrennt/
eine
fcl;n)dS)e
unb bebrote
ju
gett?orben.
ine foWe
i!age
geborte
alfo
fein
feineweg
bzn grcfen
Unternel^men re4)tfertigen
ettt?a
Qfnbere
SDJoreau fcf^fagen,
berlage beibringen /
fonbern i^m
fein
m^
^eer jerfprengen,
enua
ab-
^flii^a tverfen
iege
auf enua
fonnte.
3n
einer
groen
italienifc^en
^anbelpabt/
in
btm an a^otfbetvegungen unb fc^neHen 2Bcc|?fel ber ^ar^ tticn fo gen)6l^ttten enua/ beflen tegierung in ben S^an*
ben ber
Solf
6f?reic|)ifcS?
unb
in
bc^m
unter
ber
Spa^
gegen
granjofcn
au^
fd^on
in einer folc^en
@tabt mufte
ber
ber jteg
Sonner
ju
be 6j?reicE)ifd^en efcl)u^e/
au6
il^rcn
95ergen
feigerer
tt)ieber^atlte/
fte
it?ar
baburc^
ober
ftel
erobern
burd^
Laufgraben,
bceJ
5Kinen
trme; mit
bem
gung
in ben
biefer
erjlen
grudf^t
ein
iege aber
ijerbnbeten
gelbl^errn
trat
jweiter
nod^ gfanjenberer
t)erfe(jltc
c^oo, bann
namlic^ bic
er|l
^ereini*
@4)tadS)t
beiber
feinblid^en 2lrmecn
erjl
l^eruor/
bit
an ber
2trmee
ZvMia
fam
l^atte
in
in eine ?age/
m^
ber
jte
9tu0weg
al0
bm
492
Pii
lim
gine
foldfjc
icgeftiJe n?rbc
frcifidi?
u4> bcn
n^
hm
Ungel^ocfam bc
af
aber n?ir
rumen
tt)ir
ein/
fagen:
er
ber unj^
unb
glanjcnbcr ^"3^
m(i)t
niffe.
tvclc|)e
unb
bk
blof
natrliche
tt SSonaparte
ivurbe
gtanjcnbe
giel
Diel*
Ici^t \n$
i?ritif
tt)age
SSorujurf ju
fcj?reiber
ft)
bauen?
biefer 9)?6g(icbfeit
n^ir
einen
SBenn
alfo
bk
efc|)ic|?t*
mtv^m
nigt
fcf^en
an
fi^/
j^tt
bct Zvcbbia
beffcr
e6 nid^t
ba^
fonbern
ohjtUmn S^^fberung machen ujoHten, nb allein mil fte fic^ bk a^tn. nic|>t ge^o
jte
ma
bc
al6
t>4nn
julci^t
gefc^e^cn
fonnte
ift
unb
fllte?
er
e$
5D?arf(^
SlacbonalbS ju 9JJorcau
festeren in ben
fo
fc|)tt)ierig/
bk fellung
fc|>eint
2(penninen fo
bnn, ba^
mten
jid;
bic S^crbn
b^Un
golge
geben
f bunten,
b.
l>
ni(^t
jvrafte htfd;)aftiQt
waren
brei fcjTc
^la^c ju belagern.
feiner
3ir
iScffe^r tjon
ZtMia
^alt machen
fe^en,
barin
feine auffaenbe
^erfaumnif
ftuben,
mcnen
weitere
9(ngri|f
ecfung
Operationen an*
^93
. 51.
h^tt X^tiU.
Itt
5Dlorcau
^at(e
feine
b.
altm telluttgen
1^.
bett
fpcit*
eine
augebcl^nte
^oj?enfct(c
@m
Hauptquartier
l^atte
er
in Eornigliano
am
@un?arott)
lie^
l)cn
eneral .Raim in
ber
egenb
tettung
bei 9(o|!a
ju
nel^
meu/
um
SKantua ju
nad^
anzufangen
unb
20l6glic|)fett
ju
betreiben;
fOte 9JlacbonaIb
25elagerung
ber
Eitabelle
bria erffnen/
bit
ak
mit
3000 9)?ann
25efa^ung
fr
eine
eigentlid^e
3n
biefe
biefer
^bf^nim
Unternehmungen; bk granjofen
in*
bem
(ie
betrac|>tlidi?en
iree5
^erparfungcn unb
entgegenfa^en
tverbe
einer
neuen Or*
ganifation
95eibee5
^eere
unb
l^offten
ba^
einem
fr^
genug
fommen
um
nodf?
ju
ber
)kntua unb
er
3((effanbria
unjarow, inbem
bic
bm
crmartete unb
eine
burd^
^eranjieenbe
neue 2(btl^eifung
^'^ffte
Sruppcn
in
ben
&tanb
ju
fommen
bi^
Eroberung
^tdim^
ju
tollenben.
494
3m
^mzvn
nun
^vanftdd)^
tvar
btt
hk
\>kt
crfTcit
tjerlornm ^auptfd)la6)tmf
Kd^e rieg
ganjctt
ein
fc|)Ott
burd;
\vd(j)t
tt>aVf
tiefer
breimcnatbe^
bejei^net
t>m
SJerfuf!
mb
bk
95ct)roug
bec
eigenen renjen
^arteten
mb
tvie
'Jaftionen gegen
bk
iegie*
am
18.
^mi
bie/
^a
eine
i|?,
fr
bm
mm
Jvraft gab.
benn ba ba 'Sirefrorium
\i^
in
t)erfc^ajfte
m bk
treitfraftc
^talkn bcbeutenb
ju t)er|larfcn.
a
fo
bie
renjen be
franjoflfd^en Oteic^^
bcbro^t
tt)ic|)tig
xvavcn/
ate
burdi^
f4)ien
bem iref*
benn
torium
95e6rbe
?Sli(^t$
fo
dm
fad^erjTanbige
n?o
jtc|>
grunblic^
ammittcln
jn
laflen
eigentlich
bk ^erjgrube
t)cr
Sicfe Sef^orbe
^ern^ai^rfam
ber
bejfen
aller
prategifc^e
S3ei6eit6nieberf(^Iag
i^attc
^a^r^un*
berte
befanb/ nb e
alfo
aufjufe^en
unb
ju lefcn.
2a
|te
nun an^
biefen
alten
l^eraugelefen/
tvar:
bie
dm
muffe/ welct)e
f leinen
b'lrgentiere becfte
tt)ieber
unb
t^ertl^eibigte/
tva^renb
bk
italienifc|)e
jum
2tngriff bergel^en
mte
auf
biefe
um bk
burc^
basf
geffungen
^ebanterie
JU
entfegen.
3m
Siertrauen
jftitrirte
@4)riftenu)ei6l^eit
orbnete
bann
ireftorium
ttalienifc|)e
48,000 SRann
gebrac|?t
werben
follte.
feine @c|)lad;t
an ber
ZvMia
ba^
495
^cvttamn
t)crIorcn
f^attt
mb mm
SKorcau
au^
fein
i\\^t
fr untcrnc^menb genug
fjklt/ fo
wntU ^zmm
ivom-
t)em
)t^ein
jidf?
unb
ba ni4?t gefallen
ber
julcl^t
Sv^einarmcc
it)ar.
tvurbe/
(E
bie
jur
3<^if
^^^^ tvieber
l^ergepelTt
tvurben
bie
QIrmee
wav
^oubert/ ber
|td^
burdf)
feinen
'^i^rol
augejeid^net l^atte
rei(Iigfei(
t)or
unb burc^
3genb*) unb
Sl^arafter
t)iel
unb Unfernel^*
geeignetefTen
munggeif! tJerfprad?/
gefunben
tt)urbe
ml^zv
Stilen
am
bem
ju tt)erben;
fr
95eibc
tvaren
frher
rnben
weil
fit
t)on
bzm
btn
ilommanbo
Operationen
entfernt
tvorbeu/
namtidb
pd)
ber
Siilfommiffion
tviberfe^t
f^attcn^
gnabe
bcg?
'Sireftoriume^
6jfentlicl;en
h%^^S^^
eine
tjon
ba^er ber
(i^eln.
Weinung burd;
i^re
2al ju fd;mei*
'Sitibt
erl^ielten
cinanber
jtc(?
umbiim^i^z
bcn
Qllpen
(Stellung.
ie
@enf/
ber
fe(?en
^la^e
treidle
in
befanbeu/
tvurben
t)erforgt.
renoble,
^erge|Tellf
93rtangon
unb
ene(?relle6
in
ile
unb
Sin
n)agte ba
unbefd;ranfte8i
3(ufgebot
ber
Sflationalgarben
Svegierung
SOtaa^regel
in
nicf^t
fep
genug,
'
ba^er begngte
man
jtc^
fte
bm
nung
ie aSerflarfungen
ml(i)t
ber
ttalicnifi^en
2frmee
*) r.
mt
30
3ar)r olt
496
jU3cbad(?(
eitt
wartti/
Ui
tierfelBeit
mb
bepanbett
12/000 SHann
betrug.
leintet
bk
25ilbung
bcr
2{fpenarmee lange
ber 2Jb|tc^t
jurcf.
@ie wrbe
ber neuen
gebilbef/
onffdpticn unb
einem
bi^l^er
'^^eife
ber
^iruppen
wd^t im ^nnern
unb Orbnung
ge-
jur
2fufre4)t^altung
ber
Dvul^e
bleut ^atttn*
alfo
3n
ber
tt)0
erf!en
ju ber geit
bit
neue Sntf4)eibung
gc*
bz^c
geben
vombz/
betrug
bie
2(Ipenarmee
noc^
ni4?t
16/000 Hann.
9]acE?bem
SDlacbonalb
ju
59Zoreau
geffofen
unb ber
hk &d$k(i)t
^iernad^ bepanb
am:
5,600 9Kann/
temoine
faboifftere
6,400
3,600
*
*
Gattin
ombrowfi;
4,500 2,100
3,500 3,900
3,000
#
*
rnoi^
*
<25rigabe
^ci
regten ShIgeleJ
linfen
*
9vefert)e be
^.
5,900
ber SJor^
bem etafc^ement im
miba
^ll^ale
2,400
in
*
bem etafd^ement
^onente
ber
Dvimera
hi
2,300
umma
43,200 SHann.
'2)iefe
497
iefc
attjugcbctt/
Sflad[?tt)cifung
fd^cint
hm
aurucfcttbett
tanb
ttnb
fo
j?ommant)ir(e fommen.
2arcnb bc SOlonat
3n
Behielt
bie
Sfrmce
ifjre
bie
9)li(re
bc*
95ei
bcr
t)crbube(ctt
ruffifd^cr
2(rmce traf
"Gruppen
bctt
8.
^uli
bie
neue
Qlbt^eilung
n(er
bem cucral
9Kona(
Dicl^binbct: citt/
tt?a^rcnb be
3uK
nb bi jum gad
SRantua unb
2ttcflanbria bie
tarPe
nb
ie Jpauptarmce
ffanb bei ^ine(ti
30,600 Sann
11/200
am
25eaegarbe
belagert 2Ilc|]anbrta.
2ilcaini
3,300
8,200
t)on
belagert 'Jortona.
Dvofcnberg
'JJontremK.
jjfenau
6,000
^vatf
t)or
Mantua
27,300
13,800
t)on
^abbicf im ?:^ale
gegen t>a^ 28aai
^
*) SBtr Ooben tie 5(n(jabc
3tof?a
unb
12^000
@umma
t)cr
112,400
SiKann*).
trfen
jt
tl)ciU
au 3omint, t^tiU
tet ^t^ifferenjcn
mi
Ut
kr
^reic^ifc^en geltfc^rift
genommen,
mdjbm 32
498
llnrcr tiefen 'iruppen Bcfanben \l) etwa
8000 SKann
^iemontefer.
aiw^ecbem mac^rett 26
ttett
25atai([otie
nnb 2 cf^tvabro-
bie
aue?.
a
btcf
^auptarmec
SDiirte
3"^ ^^
-^^^^^
88/000 SSKann
fo
frarf
mt
(.
SKobcna/
wk bk
@cf?Iacl;t
an bcr Zvchbia
it)o^{
um
9000 SD?ann
(farfnng t)on
t)on
3eftttt>ac(?(
f^aben n^crben:
l^ert^or,
33,000 93knn
1 2,000 ,
tt5eld;e
in
bem orp
^abbicf mit
hm
mit 8000 nb
bie
m^
einigen "Jau*
ueJ
bcm ^mutn
an*
tamm mb
tjorjuglidf?
am
f^attc
^aim
nfar ^ignerol nnb Sarignano mit 3i^f^^cne nb Sia* t^afferie/ ^ojfano nb @at)igIiano mit MaMcvic befci|t.
fine otec bie anbete jueUe
3omini
\)at feine
juyerlffe ^iti
tvol)l
nun
oucf) fd)cint, fo
fonnte
Ux
g)jarqui^ l;a|icler
geirrt
fic^
boc^
ki tem
entfernt ftel)eut)en
JpabMcffc^en or^^
legt
unb
hit
^ic
einen
fr()ern
tanb jum
runbe
ge^
Oaben,
benn
er
m^t
&txU uon 19
^nfantericbatailioncn
ju
14,600
5S)vann
an, m|)rcnb
jlreicfeifc^e 5eitfc(;rift
is| Bataillone j
10,090 3)?ann angiet; baa r|!ere giebt etwa 750, ba Slnberc 600 ?Diann
fr ta^ 53ataiUon; ta^ geltere flimmt aber iel bejfer mit ber ^otalflrFe
ber S(rmee unb Hl auc^
mU m
jlcl)
tt)a()rfc^einlic^er/ txi
niel)r
t>k Q5ataiUone in
ben 5 50lonaten
feit
berrieg bauerte,
aB 250SDJann
fireid^ifc^e
ycrloren \)(ih(n
^eitfc^rift
gkU
tic
nur
500
ben,
<piemontefer,
"^mmi
tk
fid)
bei
aim
hcfcin^
Senn
\)(i^
e^ berl)au^t
^tentontefer gab, fo i^ e^
e^
gewefen njren.
Sa^rfc^einlid^ rechnet
hk
m
fie
55efe(jung
ab.
nbh'c^
UU
t>it
12.'
hii
1500
betragen bben
njerben.
Unfere
umme
bcr ^trfe
trifft-
499
cncral
^abbicf
bei
f^attc
Den
Obcrpcn ttau)
3Batti/
mit
8 Satmdoncn
'
Obcriralb
bm Obcrpm
inbem
Dvo^ait mit
2^
Srttaifloncn
25crn(^arb0p(fe
'^^ale
t)on
ton
ba
au6
beobachtete.
ae5
befanb
in
bem
2(olla
gelegene
@4?(g 25arb
jtc^
in bcit
Rauben
^Unnee
ber ^crbnbetett.
S)asJ etafc()ement be
Qbcvftm trauc^
tverbeti/
fanit
faum
ju ber
italicnifc^ctt
feilte
^cj^a^lt
e ivirb ^6d[?(l
tva^rfc^cinlicf)
SSBcifungcn
f^aben.
t)on J^abbirf
befommen
matt
fiiir
baflelbe
5000
a)?antt
ah
fo bleibe cttva
7000
ftir
^abbicf,
ml^t
iitter
jur 95eoba4)tung
n)eld(?eit
ber
brei
'pafle
t^erwettbet ttjarett/
^ai$
uitb
eittige
etafc^emettt
Slilgcl
ber
2(fpcnarmec
Sorbringen/
b.
(^.
ein
fo[c(;e
tx)elc^c
SDlaifanb
erreichen
fonntc/ JU befiird;ten
it?ar.
erfal^ren
tvir
nur im
t)on
2t(lge*
^orpojTen
eine
^cttt
2tqui
liber
Oaba unb
Kfenberg/
Sbenfo
t)on
er
bie
5(penninen
t)on
ber
egenb
genau
t)on
tt?o
nidS?t
flanb.
pater,
ivir
namlic|)
jur ^cit
ber
&^ta)t
SRoDi/
ftnben
biefen
eneral mit
feinctn J\orp
ba^
anberung
feiner
^tcun^ unb
gleid;
fpred;en iverben.
blieben
bie
ct\x>a
3n
b.
biefer
OIuffTedung
SSerbilnbeten
bm
lang,
6 2od)en
bi
jum
gall
atleiyanbria.
2Bir
32*
500
pnbcn Utin
alfo
112,000
?9?attn
^ahuMcv
60^
hi^
70,000 ^ranjofcH/
gcgenScr;
aber
cittfd[)Iicp{t^ tier
Gruppen e^ampionnct^/
9R(ittn bat^on t)oc
freilie)
ivarcit
42,000
fo
ben brci
ividEjt
fcficn ^laljen
burcf)
befc^aftige,
ba ba^
leidige
ircId[)C0
tk
bec
fcc|)n)6cf?entK4)e 9\ul^e
uegcbrrff
jtd;
i(?,
in
bcr SDlafle
ivicbcrfanb.
(Sreigniffc
bipcnibcl
@treitfraf(c
aud^
tvirflid;
ie
tvel4)c
in
bicfen
6 SBod^cn
Syiull/
norbltrf?
jtnb
t)ollfommen
bcnn
(tc
Qlnfangei
mt^arow, nad^bem
er
hk
mtU
einiget @eI|Te
hk
berlegenheit
t>k
feiner
tceitfrafre
f^kn
ber
c6
ki(i)t
ju
machen unb
fal^
tt)te
ganjKd^e
S^erl^inberung
Bereinigung
ein
ni^t untt)i^tiger
'^md
an^.
l^aben
Mein
jic^
unferc
im
^t^^t
ba^
feine
ol^ne
t)orll^ei(l^af(en
tneJ
gejialtet
l^amn,
tveil
enua
@piel (ra(;
nun ba^
Otat^geber
eint t)on
weitere berlegung
utvarcn)
felbfl
f(i}cn
unb
feine
biefem
ober
ebanfen
Sttt?a
jurucfgebrad[?t
l^atte,
an^ ba^
an
entl^ielt
ein
eigenl^anbige^
^reiben
ben
be ivaifer
t)on preidf?
un^arcit)*),
9tic|)teJ
tveli^eeJ
bef?immten
5Befel
bit
enua
ober
franj6jtf4)c
bic
unb
piemon*
er
^la^e
gefallen
ivaren,
if^n
abl^ielt,
genug
*)
3omini
Z\}. XII.,
27.
501
age^ctt fa^tt er
bidf^m Movp$
t)erfton
ju
bo^ unpcn
bcit
bees
Sntfd()fu^
j
.
mac|)en.
r
t)on
befahl
ba
ju
Mefei:
eneral,
ben
n)ir
im
39. auf
bem 3Rarf4?e
bort
i^m
t>erlaffett
^aben,
ufe^er
fottte,
grj! Dto*
gleid^*
im
bann bk ^tan^c^
um
i^ren Stucfjug
erfal^ren
fommen
n?ir
tt)ie
fonnten.
Sen
nid^t
genau, auc^
n^eld^er
l^atte
m$
ber
fein
2tuffc|)Iuf
^^tbcn
^abbidf
ottl^arb
nad^
legten
58e|limmung
am
@t.
bleiben
foden,
tvieber
bk pie
Entwurf
i(?
tva^rfd^einlid^ in
be S;}<ibbidf(^m
jtdf)
Siotp$ fhrte/
n>eil
bei
t^m
bie
3bee
fepgcfci^t l^attc
ba^
bit
95erbnbeten in ^tdicn
er
t)Ctt
eine berflufjtge
feiner
eigenen
in
ber
(^in
folc^er
l^at
mi
ge*
blofen
S)vrf(t4)tett
fr 2(nbere entjTanbener
er
^lan
ivo^nlidi)
feine
grope ^ebenefraft/
erliegt
lief
btm rucf
fi)
l^ier
unb ba$
ber
um
e^er
cnvarteu/
af
ein
ficf)
t)cn
.^auptarmee 20 ii$
getrennte^ gwifc^en*
30
ba^
50?ci{en entferntem in
il^n
felbfl fel^r
forp
auef^ren foDte^
ben
Umpanbe
t)er*
bit
granjofctt
f4)anjtett
treit
baf
bic
^n^vc^cit ju
in ben
ommcr
Stlpcn
um
ber ben
d^nec
ber
bie
noct?
5,ruppenbett)egungen
anjuorbnen
unb bap
502
Srfl^ fc^r ngctvif
ma^U^
Urfacf^eti
genug/
um
audf)
von
bicfcr
Unfcrnef^muug abju|?c^cn
obctt
mb bm
encral ^ab*
bid in btt
angegebenen teDung ju
Ia|]en.
ie
tvar
einjige
ber
gug nur
Zc^ta*
befe^en
@ei(e ju
bebrc^eu/
ba^ Ovomifd^c
gerid^tet n?ar/ fo
mf[en
tt)ir
boc^,
um
im
i?6nigretd;e leapel
unb im
52.
ivird[?en(!aat tt?crfen.
^uj^ant)
t)er
^in^c
in
9)TacbonaIb
aleJ
5000 9)lann
Sapua unb
partl^enopei*
bie
25efa^ungen
fr
aeta
f)zn
jurucfgelaffcn.
a
|t(^
ireftorium ber
Stcpublif
prengte
nun an/
bit
brad;te
SRatio*
'Siruppen
8:
nafgarbe
unter
auf 20,000
9]ann/
eigentlichen
bcm STlamen
ber
tvar
Legionen
aber
nur
auf
bi
9000 Wann.
be0 ganjen
faum genug um an
gefcE)tt)eige
dm
95ert^ei*
bit
bcnn an
&ziicMf an^
mit 25,000
eintraf.
Wann
bcr ^anpt^abt,
i^atu
3uni
ben
^of um
einige
neue UnterlTtS^ung an
esJ
waten an)
bereite?
5000 Wann
rate ruijr
englifd;ctt
eingcfc|)ifft;
allein
im olf
auf
t)on
enua
bie "^l^atigfeit
bc$
efd;ivaber0/
eine
ml)c$
'Gruppen ^inberge-
leiten
follte/
503
ba^ct
ftc
j^crigcn
Sitaftcn
ie
fd[?einf
auf
fein
kngfame
n^ ben
3it)er|lanb
hm
nflu
t^on
gel^ab( ju ^aben.
Sapelmare wat
eingenommen
trcrben.
ben englifi^en
@d[)iffen
f4)nell
hk
3\c*
Ob
e gleich
^kM)t nur
ge^-
^l^eil
am
hk
9Kenf(^en
tvaren
tief in
mld^t
^art^eigeip
ber
en('
flammte
nb
hk
mm
Orbnung
"S^in^t
crfTod^tctt
ntfcl;Iojfen^eit
hm
e*
Raufen ft^
ber alten
tt>k
ni($t blop
md)
Ovul^e/ fonbern
fo
jum
nad^
Ovegierung
jurcf feinte/
ffeine
gcfd^al^
c
fxc
bo)
l^ier
gett)6^nlid[?/
ba^ jene
^artei/ ba
bm
^anben
^attc^
jtc^
S)a e
unb
nid()t
an materiedcn
in
mittein
STleapet
&thmbm
fo
gelang
ben Dvepublifanern
witfli^
17 ^agc
fotU
trafen ber
&abt
bm
23.
^nni bergaben
gcivijfe
bic republifanifc|?en
SWad^tl^aber bic
@tabt auf
@. Slmo.
fpatcr,
au^ ber cncral 3Ru;cau im gort Eapua unb acta aber fielen er|! 4 Socf^en ibe ^uli/ gegen ben neapolitanifdS?en eneral
bic
legten
@puren
ber partf^cno^-
pater
bic
r6mifd?e.
504
9vom nb OTncona waren hk hben ^mttz
tie
in
mld^m
^ad)t
hct
Sranjofcn p) tfjdlu.
2(ncona l^am
3000 Sann
er
frattjojtfi^c
unb romi*
'Sruppen I SScfaf^ung.
^a((e
eine
5000/
grofe
womit
auf er
bem
a(!el
@.
Stngelo
34'
befe^t
l^icK.
SeJ gel^orte
fein
jtc^/
wie wir
im
'tSSlai
unb 3ni
ter
t>k
gebilbet/
unb
mtaivad).
(ima^
fpater/
t)or
SKacbo*
war
li)
bradf)
biefer
9{uf|?anb
eine
ja^fte.
in 2(rejjo
foIct>e
am
unb gewann
2Jewa(fnete
fcl;icfte
tarfe
gteic^ier
man auf
namdb
10,000
SDlitte
gu
3uni/
oberung
Eorfu
ein
ruftlf(^^turfifcl;e
efcS)waber
an
bic
0|?fu|?e ^talien/
feilte
weld;c6
einige
^unbert SDlann
an ?anb
3war wrben
ral
auc^
95ruip
im 25ufen
gegen
t)on
enua abgerufen/
fe^rten
fd^aftlid^e
lief
ber
gatt
ber
partl^enopcifc|?en
arnier and) im
btn
balb
mit einem
Um
ifealten
fo
tjielen
@d;wicrigfeiten
burct?
bae Iei(^gcwicf?t
ju
Derfudi^te
arnicr
bk Snergie
retjoluttonarer
505
5D?aaf regeln feiner ?age mel^r ^alt ju geb^n^ nb e
il^m
feigen
mu
Me
jtemli(^
gelungen fein/ ba
2(ugu|l
tt?ir
il^n
im @tant>e
im Srtonat
ben
anrcfenben SJteapolifanern
einige
ro*
fo
mi{(j^m
Dvepublif
hi$
(nbe
@eptem6er
ta^
Iaf(
@utt?arott)
nad^
bem
war
tm
eneral gro^Iid^
mit
7000 SKann
bal^in
JU
fc|)icfen.
3n
ber
aU
JJlenau mi(
6000 5mantt
war
H^
nb bk
'3lruppen
bejfefben
unb bk egenben
t)on
2(rcjjo
unb SJiterbo im
bebrol^f.
2tufllanbe
mb
arnier
t)on allen
@eiren
l^abett/
ber
gug
H^atu
Jvle*
nau6 ber
r6mifc|?en
biz tpenninen
feine^weg bit
legten
2lb(tdE?t
ber
CRepublif
'iofanifcl^e
bm
to
ju
ju
geben/
fonbern
bic
nur ba^
9{it)iera
in 25e|tg
tjorjubringeu/
um
bic
franj6ftfc|?e 2Iuf|?ellung
im
enueftfdfjen in i^rer
bodj)
tt^Un glanfe
ber
ju bebrol^en: fo fc^eint
ber
3IuffTanb
bit
fein.
t)orjuglic|ype
?S!flan
eranlapng
ii^
ba\^in
'^%t gewefen ju
fd^eint
granjofen im @chicU
eingeri4)tet ^co^lmbt
bit 25e'
(larf
unb wo^t
um
biefer
jujutrauen.
?flnn
bit
^nfurgen*
bit
er*
ten 2tbgcfanbte
iti;)ti^ftit
l^ielt
unb
um
be6
^lenau
bm
^efef^t
jtc|>
ebiete
on ^locana
) jircic^ifc^/militrifc^c SeitWvift.
3a()r3.
1812;
9. ^eft,
14.
506
ju bcmacl;ftgc.
(r
wrbe
in
^iDonto mit
nod;
an
bk
^ranjofen
nietet
f^attm
tvarf
^fuli
1100 efangene,
bk granjofen ber bk 9)?agra nb na^m bcn 31. bei arjana eine (effung, n^orauf bk granjofen
53onfremofi
aud^
rumten
nb
Kfena
eine
frjere
^Serbin*
Sie 3nfurgenten
2l6Rct>t
erreid^ten
alfo
nur
infofern
if^re
gcjtd)crt
n^urbe;
and)
feinen
f^attt
SJorrcfcn ivlenau
ent-
53.
in
ben S5cjT^
f^in
bk S^erbunbetcn
ju bringen/ namli(^
ie
gert,
gcrer
fd(?on
ben
22.
3ufi.
@ie
n?ar
t)om
bela*
hi$
jum
ju
bebecften
Sffiegc
tjorgebrungen,
ber
l^atte
auc^
9(rt
elegen^cit
SSrefd^e
e
bic
gehabt
legen,
au6
Entfernung
biefe
eine
t)on
inbcffen
nic^t
gangbar
fehlte
tvar,
bcm ^la^e an
arnifon
jtc^
feinen tt)cfentlid;en
@tucfen
fo
unb
biefe
frieggefangen
ergab,
fc^r
erfd^eint
SSert^eibigung
SKaflfe
allerbing
aU
ein
feine
i^artnacfige.
ie grofe
be
2JeIagcrunggcf(^^e0 wcld^c^
ungctt?ol^nIidE>
bcn
lebhaftes
jum @c^ui^e
unb
gefhrten
23e[agerng,
welket
ber
SKarqui
507
e^ajTcIcc
f^mv
t)crtt)Uttt)et
tjoit
wrbe /
bm
fd^ncm Srfolg
S^oc^
tveniger
bcfnebigenb
fr
bk
Sranjofett
wav
hk
aScrtl^eibigung
Dou SJantua,
tvel^^eeJ
ben
28. ^nli
bergebe wrbe.
X)ie SSelagerwng biefe ^la^e
^ae
ttic^t
t)or
bem
bk
iege an ber
*2.rebbta
erffnet
werbe
fonneti/
weil
SSelagcrungtruppeti
nur
etwa
12^000 9Hann
betrugen,
jie
benn
fen
aU
follte
.^oJ^enjoHern
t)on SiKailanb
fommenb
t)erpar-
mute
er,
mt
gelten.
Sftad;
ber
d^lad^t an ber
bm
8.
S)a mii)
nocf^
einige 93atai(lone
fo
bie
^elagerung^*
ber
ber
ie 95efaung war gegen 11,000 SKann $5c|Tung befanben ftd^ 600 efc|?uf^e, an
fehlte
wefentli4)en
95ebrfni(fett
t)Dn
nic^t.
Mein bk
nur
gejTungwerfe
einer
SOiantua
be|!anben
t)on
bamal
m$
fTarfen
SWauer, weli^e
S5a(Iionen
brftig
lag
t)erteibigt
wrbe,
m
tjon
^or bem
^ornwerf.
vm
Serefe
ber
aU
2tufenwerf
ein
tjerf4)anjte
?ager,
t)r
bem
Arabella
fe^r
fd^led;tc
2)ie
benfelben
jeigte
jid;
aber
nur
gering,
ber
cneral Soiflac,
ju gewhn-
wetd^er ouDerneur
lid^em S^arafter
war, war
9}knn von
unb
508
mt
l)a^
einer fo nregefma^igen
mb
fd[)fedS?ten
fangen ju fonnen.
jte
(r l^atte
im
9licl;t0
leijTen
ral
@4?ei:er
bringend
gebeten,
5.
il^n
t)on
laflen.
en
jur
3uU
fingen bic
einiger
t)er*
tre SJefagernngarbeiten
attf
nnal^m^
t)orgefc^obenen Serfe
ti^zibiQtm /.
ml(i)c
fte
bm
14. erffneten
^or bem
m^
14 Za^cn
tvaren
bk ^ranfd;lo bzn
aufjugeben, unb
jene
bamit
^atf^tibi^nn^.
Sie
bienen
acnifon
ein
erhielt
freien
tbjug
^^^
^^^m
bk ^cvpfii^tm^
ju
34^
ber
f^"9
^^^
^W^
S^erbunbetcn
nb
fd[?en
eneraI|M
tt)urbe af
ei^el nad)
bm
ber
f^attzn
b.
i.
o|Treic|?i^
^rctJinjen
abgefl^rt.
fTreid^er
in
|-
bm
ber
SBodf^en
ber
Belagerung
14/000,
bei 2{(effanbria in
8 %a>
SOlantt
tvaren.
Sie arnifon
jog
8000
parf m^
^taij lieg auf 35efel^l utvarotr 7 93atai(Ione afe
SSefa^ung jurucf,
fc|?icfte
11
S3ataitIone
unb 6 (S^wa*
n^eld^e
aber
ber
eneral ^tbf^U)
bm
bk
mit
ber
Eremona
jur
Qtrmee,
eintraf,
13,600 SDlann
jurcflaffen muffen.
bmx
gaffe
t)Ott
unb ber
m*
gefangen tvorben,
mb
bk ^auptarmee
iiattc
ju
bem
SJe^juf
509
eine
\>ia
rcffung
bei 9vit)alta
genommen/
tac^
xoaf^vcnh 25e(Iegarbe
bem
nt3c^
er tt)ieber t)on
griff
5(n
auf
bie franj6ftfcf)e
ju ti^m.
fonnte |e^f,
wenn
er,
hi&
fydt/
njol^l
gegen
t)ertt)enben
unb burfte
ent*
faum
ba^
i^m
me^r
al
l^albft^ief
gegengepefft
n^erben
tvurben.
l^atte
fx^f
fobalb
ber
befdt^aftigt/
aU bk ^a^^
er folgfid^ in-
vi^t
bem
gaffe SDlantua
eintraf nb
nerhalb
entarten burfte.
lange aufjufdE)iebenv
rii^t
beflimmte
i^n
fdntn Eingriff
fo
^idki(i)t traf
biefe
audj) jugleidf)
bk
9]ad^*
t)on
ber
um
^dt
erfolgten
SJerfTarfung
ber
franjoftfc^en
Qfrmee
burc(?
bm
eneral ^emoine
dn unb
beflimmte
if^n
um
fo
@errat)affe
gufl
bei
ftel
bm
ber
e^e
3Irmee ein;
ber
adn
efje
'^^ortona
genommen
warb unb
f4)ien
^^lan
uwaroweJ
jur
Steife
fam
er-
bk
franj6ftfc|?e
2Irmee
unter ^oubert
2{nfurung
jum
2(ngriffe.
54.
^ie
ber
2(rmec einge-
(Er ^attt
bk
510
35cratf}u3 tjcrfammclt bet
pcI ba^tn
a^
tra ju tl^un
mtijjc
fei.
iefe
au0/ ba
man
fei
ah)x>avtm
bi bie Sflpen*
armcc tm @(anbc
lidj?c
mit bec
i(alienifc|?ett
gemeinfc^aft*
Bcibcit
acf^e
jtt
mcen
hm
2{rf
^cn^ijfe
@piel
t)Ott
Eingriff
mb
^erfl^eibigung,
ln^riff
ein
aJorfc|?reitctt
treten
mftc/
c6 bei
bem ^anbefn
nicl;t
getrennter
^a^cn
ber
fa*
gett)6^nlic^
aue^gefonncn
af
eine
tt?irb/
aU
jur
ein not^ivenbige^
bel/
fonbern
eigent^timlid^e
nic^t
SBirffamfeit
Qfu^ff^rung
nic|?t
gorm.
a
fo
biefe
Dtatl^fc^facje
men/
trotten
n?tr
mit
il^rcr
arfTettung
bie geit
verlieren,
^oubert glaubte
ju
fein
^anbefn
nid;t
fo
lange
tiberad
]^ina5fc^ieben
ntjeriveift
fonnen;
H^
nid^t
ireftorium
i^atte
gaff
t)on
fo
hod^
hi$
glaubte/
tt?ute
man
eine
unb
in
einer fo n^ic^tigen
@a4)e
falfd^t 9vecS?nung
ju machen.
er
jum
i^atte
2(ngrjff in bic
jtt)ifdbcn
bene
^inunterjufleigcn.
<Sm
egner
60,000 SOlanU/
felbfl
allein
e lie
t)iel
ft^
t)orau5 feigen
nid^t
^anb
bit
ivurbeu/
tt?eil
n^eber
fo
Zmin
n?ar
noc()
alfo
in
auf
bermadS?t
be
egncr
ba^ Unternel^men
gen^eit
ber
ju gcn?agt/
nur
bit
bic
groe berle*
ivar
feinbfidS)en Oveiterei
ber
franjofifc|)e
bah
bebenflid^.
bicft
ni^t ber
2000 9Kann.
SKorea unb ^ubert Ratten fu^ fc&on
gelernt.
frl^er
fennen
Q(te
^oubert
nacf)
bem
gelb^^uge
t)on
1797 unb
o 11
italicntfc^ctt
fhrte/
wav Korcau/
genommen
ange*
man ^attCf aU
bcm
ftct;
bal^er
j?ommanbo
ber
bcr
Dvl^einarmce
bei
;3nfpeftcur
^nfanttvk
t)erfeI6cn
beibe
Ratten
jtd)
nb a(
bie tta*
tt)elc|)e
Kenifd[?e
^rife
it^m
ebel
bicfclbe jn
t)orber
tt)are
nb
in
hcv*
felben
mit feinem
Dvaff^e beiflel^en/
n?ar
biefer
genug
d^Iac^t
9Rac(?*
abjun)ar(en
nb
in
berfelben
(er
feinem
jungen
folger j fe4?(en.
^owberrjtng
feine
^an mn^
bepanb a0:
fxd)
fci^t
3Irmee in
^mi
er
redete
2000
4600
58rigabe doi
'
SUcfcm
SOlann
er
linfe
ghlgcl
^erignon
bef!anb au^:
ber it)i(ton ^emoine
6400
rod;r;
*
5600
^atton*
SRefere/
Snfanreriebrigaben
neaujc
^^^^^^ ^^^""
(
nb
Efaufel
nb ber
Jvat)aIIericbrigabe Dvi4)epanfe
5900
35,000 SKnn.
Ufanbcn
eneral
fi^
in
ber
bpM)cn
SviDiera,
9}h'clli/
gegen
bcn
ivfenaw
bU l^mficn
512
3500 SKann
bct
(rarf,
in bctt
mh m
mi^cn
9\i\>km ^cgcn
t)c
5000
mm
bk 43/000 SDJann
2(m
9.
aucucfcnben
tmibc au^*
tJcrfammcltc
jidj)
bei:
redE)(e
g(ugel
jwtf4)ctt
linfe in
ben 'S.^alcrn
bzt
^crmiba
nb 11.
ging
Sairo
bi
nb
bcflcn
e^cnb.
cn
bk
ge*
10.
bicfer
an bk 33ormiba oberhalb
2tqut/
bm
12.
bei
SSepagno
jum
*
^
'^f^eil
bet:
25rmiba/ ben
gen
^
UmaU
'
n^,
rucfte
bie
Orba.
redete
er
tJOtt
@fet
e*
lung
geblieben
unb
rucfte
an biefem
%%t m)
ber
genb
errabade nb &atiu
14.
25en
(ung mit
@.
S5artolomeo/
eine
tunbe
errat^afe
ber criuia/
mit ber
^im
bd Slo/
an ber ^emma.
utvaron)
ber
tt?ar
entfc^Ioffen
biz
franjoftfcf^e
5(rmee in
Sbene abjuujarten/
2Iuf
tt^el^je
2eife
i\t
er
bie
c^la^t
wit
nb j fhren ba^tc
ba^
er
nid(?t
Qcfa^t,
feigen
nur
feine
eigentlid;e
a6
tt)elc^er
tt)a^rfc|?einlid&
nac^
bm
Qfnbit
bergel^en
follten.
^n
bit
fol^er 25ejieng
mag
2tf(?ellng in
bacl;t
fein.
wd)tt wir
|lanb
2(rmee
J?rai;
am
mit
(0
namlidb
bm
X)it)i|tonen
Ott nb 2JefIegarbe,
18^000 9)lann
jTarf,
jtt?if(^en
ber
trfe
t)on
Slot^i
@e*
neral
ncral Serfcftcn
mit bcn
2)it)i(incn 6rj!cr
mb
d5)ivei'
tcmft)/
13,000 SKamt
mi( hcn
SSJlann
jlarf,
bei
^ojjolo
gormf^aro.
ctteral Slela
2)it)t)toncn
gro^Kd^ nb ^^tcn*
icfe gro^cit
bereit
pein/
14,000
f!arF/
Bei
SdiMlta.
SWaflen,
44,000 SWanti
befanb
d^Ia^(
Sluerbem
;e^(
bct
eneral Stofenberg
biefe
bei ^lortona/
jugleldj)
Ott
j bela*
SDIanit
ju becfen;
5600
ate
eine
Refert)e
jetnert
bei
eneral
aim mit
beit
14,000
ber
Wlam
Hanb h
3{fpe.
Zmin
mb
bie
an
2te?gangett
piemonte(tf4)ett
a
einet
beibeti
erperen ^Slaj^m
entfernt
ftc^
rmr
fo
einige
tmbcn Don
jte
ber
2(i:mee
befanben/
fonnten
an
Z^dl
pc|>
man
fr 3:ortona/ too
60^000 SKann
gegeben
tt?erben.
aSBelc^e SSKctitJ^
nb Urfad&en btm
attferji
(angfamen
SSorrcfen 2Eberf
^nm rwnbe
jtd^
m$
baf
tage
be 12.
nb
13.,
an
ml^cn
ber re^^te
gMgel
Reilen Don
ftd^
btm lintm
getrennt blieb/
gebraud|?t tt)or*
2Ibftc^t einige
ben ftnb
idjjer^eit
ju t)erfc|?affen/
bit
man
\>idki^t befurd;tete
[x^
jtvifc^en
ba^f
ttjal^renb
franjoftfd^e
frmee
ber
criia nb bcm
Semmo
^orp
nb
egenb
bai
af
bie
gebenbe
@dj?Iac^t
biefer
nad^^tl^eilig
einwirfen
fonnte.
^an
ben
(ann
tvegen
^aar
verlornen ?:age
ni^t
gegen
testen/
einen
benn ein
9]ot^
in>ingt
berlegenen
33
514
Sdnb jm
SSKe^r
Sfngriffc
Dorjugel^ctt/
fmn
tic
ni^t anbcr
ju
i>tmmbttn ip
ofjtcielle
ba 3ou6er(
t)on
6i6
jum
^enntnig
(ua
6ett
l^arfe.
Unt)erbrgten erdptett
friert
fte
ma
er feinen
lau*
bei/
fonbern
bi
fr eine
i?i|!
be geinbe.
ein
SJcrrcfen
ftc^t
jnm
14.
war
alfo
in
bkfm
^k^ bm^
l^eit
eine
an biefem '^age,
J?orp t)on
berjeugte er
e6
im Somini/
linfen
aleJ
^oubert ba
lagern
fa/
rai;
ftct)
uor feinem
t)Ott
Sliigel
bem
galle 9)lantua.
einer
(Sr t^erfam
melfe
bie
t)ornem|!en enerafe j
^erat^ung nb
ade
in
Stimmen gingen ba^in ta^ eeJ unbefonnen fein n?rbe hk Sbene jum Qtngriff l^inunterjupeigen/ ba^ man alfo
^ou*
fetbj!
nid;t
an$
xxnb
tf^at
btn Sntfd^luf
er attc
tt)eld&en er
fate/
im ebirge
woU
in
unb
fei
bann
t)on
uwarow
worben.
2(ngriff berrafc|)t
unb
feiner 2tb(td[)t
gel^inbcrt
nur bann
ri4)ten
ein
fd()icftic[?e
weld;e er abwarten
angegeben waren.
btier.
@o
erfc|?eint
aU
bloer
f ucfen-
berbem
fcn
am
fjanbgcmm
im ^orrcfen
begriffen.
S)a0 Sinfa4)Pe
ral
^oubert
in
feinen
feine
3tngriff aufgab
Sviicfjug
frul^eren
nic^t
Stellungen
fo
t)ereinigt
felbjl
folgte/
weil er lngere
feine
^dt
hkibm unb
al
er
aScrbin^ungett
blogeben
fonnte;
ba^ aber/
515
feinen cgnctr
jum
Sfn^rijf Bcr^e^cn
fa^,
i^m tk ftath
fc{)ien/
^ott^k
ju t)erfpredE)en
ba
ntdi?(
idi)(
er
bem
2BunfdE)e
ftc^
meffert
n)iber|?el^en fonn(e.
er Sntfag
tJon
^antm
fonnfe
me^r
tier
^md
ber @4?tadE)(
fein
nt>
jcUt anberc
lie ftd^
li)
e tt?ar
lfo
h bem
bef?eenben
Kac^ttJer^aftniffe
iin
ganj
mu
3.*
fc|)icbener
^e^fer
fte
bk &^la^t
bennoc^ ju
ttjollen/
rennne tvrbe
tt?of^I
aMn man
tt)ie
h^nift
ba
ein
^ouberf/ ber
t)on
n)al^rfcS)einfic^
ben
glnjenben
t)or
gelbjug
35onaparte^
i)on
1796 immer
ber
@ee(e ^attt/
ni^t
fo
SSief
mb
jt4>
@o
muffen
laen
lange
nidS?t
gltigere
uere
Umanbe
^on^
fei-
angefhrt ttjerbeu/
bavf^nti^nUf
um bk
ivir
Unt)ermeibfic|)feit
fcl;on
ber <B(i}la(^t
auf ber
E){ed(?nung
bert6
pelzen
unb
tvir
galten
baer
bk
t)on
nem
elb(^errntalente
gima(^tcn ^rop^ejei^ungen
fr fer
jweifeir^aft.
Sie Stellung
nic^t
tvelc^e
^^ubert
am
bk
14. 3Iugu
m^
9vf*
eingenommen fjatU/
in ber aber
franjofc^e Qlu
mee
am
bm
migaro
legten
3(u6laufern
SBecn
reid[?t
unb
bzi
bem
(entern
Orte ben
ur4?bruc|?e ^at
reicht
2)er
tjon
norblic^e
aus;
gel^t
Olbfatt
biefe
hi^ Sloiji/
ba
gormigaro.
fdf^maler
er .^auptarm
t)on
be
2tbfa(I
af
ein
Svcfen
feinem
bilbet
unb
biefen
Slamen an)
an$
egenb
t)on 3lot)i.
^on
biefem CRcfen
33*
516
fefr fl4> tct anje OlS^ang
jid^
na^
5
t>cm
femmo
6
^in/ fo
ba
in
bem
bem ^auptmcfen
*2:r<it)crfal(^akc
mb
bcm
be Hottfe Dtofcnbo
bi
Bcjtnbctt/
t)rbei
tti
ml^t bm bm femmo
im
Riaco
gc^f.
feilten/
ber
h ^a\inicam
tt)it
fe^en tt)erben/
tverben
t)on
bec
fe^r
nnter einem
fo
fonnfe er bi
ba^in
ni(|)(
gut
bie
fronte
aflot)i
einer
teffung
gegen
bk
Sfin^tn abgeben,
^ei
jtd^
SJogen/
wejllid^
richtete
n^enbet
bi4?t
ber
nb
bilbzt
bie
fo
eine
gronfe/
etwa
eine
@tunbe lang
ber
if!.
ifl
er aber
faum
nodj^ tin
^aat ^unbert f
gronte
lotji
l^od^
nb
t)on
fanftem
9lbfa(le.
S)ie
tellnng
fort/
lauft
atfo
jte
inbem
^nbert @^tiuc
wejllid^
otKidj)
t)on
9]ot)i
anfangt
nb
etwa I tunben
fie
baDon auf^JVt.
jurcfgelegene
SSerlangert
man
re4)t/
fo
bilbet
ber
SKonte Dvotonbo
iinc f?mpfe
%knh, bk man
vort^eill^after
not^igenfaff hi^
jum ^aupt*
rcfen ^in
3:errain
1^ tunben wdt
immer
teDung
lang
linf
t^erlangeru/
fo
bieten
jldf)
jurcfgebogenen
glanfe
einer
hi$
an
ben
Oviaco
bk
eine
^roftle
Dveif^e
nebeneinanberliegenber
alle
bk/ weil
jte
auf
einer
nie
enbi
geu/
ob
ffe
gtei(^ ni4>t
ftnb/
bod|^
bk
t)orliegenbe
egenb
Unten
j
be^errfd^en.
gltigel
atfo
Don bcm
517
mb
latt^e
if!
aufcrbcm
t>k
e(tt>a
auf
1000
&(i)vitt
i^m
groiK*
ge*
l>nt)
lot^i
fj^ti^t.
Sie
egen
9flot>i
i(t
grofend^eif
mit
SBctngartcn bc5ecf(,
We
terrafleuformig
ftub,
n)oburdE?
mb
jte
mit f?emer-
mn
9)lauem
umgebe
tt)irl>.
mttli^ ncd)
2Jergl^6e
fcl^r
unjugattglii^ei:
Sei:
ba weif
tvie
tt>ei3
ba^n gel^ort
ju mad^ett/
luttg
um
SloDi
tie groti(e
ftd^
einer @d&k4?rtinie
(!arf
bcr tvirb
in
leidet
berjeugen ba bie
@te^
ben
t)on
SJejie^ung
auf
in
bic
fronte
ju
jlacfjlett
gejhrt
ttJerben
fann/
ju
n^efd^cn
groen SSKaffen
linfe
fonjentrirt
f4){agen
pflegt
eigentlid^
feine/
iveil
man
bic
(Stellung
felbjl
bod^
ni^t
bi$
jum ^o^en
ber
Stcfen t^erlan*
i)rf^citafte
gern fonnte.
3:errain
in
agegen
ber
tvar allerbing
biefe6
SOerlangerung
redeten
gfanfe immer
al eine inbirefte
tarfe
berfefben ju betrad^tem
Sxt^mt
Jt^eld^e
man
bic
bit granjofen
ber d^Iad^t
jtt>ei
einnal^men,
fo
betrug
bit
3(u0benung na|e an
einige
fr
bit
ju SSiel
ij!/
menn aud^
ba^
Statur be
bit
bm
^c^kt ctwa&
gutmac|)te.
bic
2(ber
brei
tellung
fal^rbaren
trafen
ml^t m^
ii^v
jurucf
na0 @<im
f^*
reU/ namlidS>
t)Ott
il^r
bic E^auflfee
lebenn^eg
fo
unb
ein
2eg
mit
t)n
^ajlurana n<x^
grcnte mad;ett,
ber
bic
&<i\)i
f^iefcn
bfofe
t?er(c^
SEinfel
ber
ba^
burd^
eine
berfttlgelung
redf)t8i
jweite
t?ott
biefcn
SBegen
ber
rcn
gel^t
unb burc^
tjt.
tkinftc
Umgebung
gejidf^erte
erjle
fer
nadf^
ftatt
bebro^t
a
bie
nun ber
Dvcfjug
ber 254)etta
immer
^auptbebingung
jeber 3lufpellung
518
6ct 9]oi)i
fein
tvlrb,
feJ
fo
tmn
bel^aupfet
tverbcii/
t>.
tDcntt
U^t$ Jvorp,
flatrfanb/
i(?/
^.
in
bcm
mni^^cn^
burdf?
6* bi 8000 SKann/
gcjTct/ bcn
cd^elonirt
bie/
geinb t)om
Umge(ieit
unb bann
aU
fonnen ober
angreifen.
ben umgel^en'
SOlit
hm
Scinb
fcISp
in
bie
ber
glanfe
biefec
SJebingung
fann
tellung
t)on 9]ot)i
immer
al eine
SBir
14. mi(
^ahm
gefeiten
ba^
t>k
franj6jifd(?e
2(rmec
b.
1^.
am
mit
btm vc6)tm
S%el
unter
@t.
(IrjV/
&cvma
ein/
panb;
ivo
bie
iDifton Sombromefr;
ber
fc^Iof
@errat)a(Ie
SJefaljung
^ataidon
SJcrbnbeten
jur
bie
lag;
Satrin
panb
bei
@.
SJloDi/
25artotcmeo;
9KiUe,
namlict^
hk
it)i|tn ^abifftere
in
ber (Stellung
id
bk &at>t
linfe
befe^t
nb ben
ber
glugel f?anb
hd
f(l;eint
tellung
njefc|?e
franjofifc^e
5(rmec
9]ad[?mit-
tag
um 4 U^r
iva
fiir
rcfen.
tviflen
mt mt
erf!
eigentlich t\i(^t
dmn
%ag
t)on
(ntfcl;tu^ ber
fo
eneral ^oubert
feine
am
14. fapte/
unb eben
tvenig
fennen
35efel>le
fr
l^en
bcn
ber
anbern
(Stellung
mb
ob
ba^
tjottfommene
95e^ie-
?ot)i,
ml(^c^
feinet
am
15.
be
n^ar,
SKorgen
ober
\tattfanb, e
eine
fo
golge
Gntfc(?lufle$
ob
jt0
nur
machte
Mvaij
folc^e
inbem
man
ben
linfen
Slgel
*)
bem
^n^
anrucfenben
^omini
entgegengehen
lie * )
ber eneral
fricgcr{fcf;cn 2(fte^
wie
t>ie
c6(act>t
519
\m
mffett
nm
l^kt
n^fcbcr
blo
mit
bm
gaftifd^n
begngen,
uwaron?
feinen Sntfc^ln
Olngriffe
91ot)i
l^abe
femerfeit^ anber(e
glei4)fall0.
an bemfelben 14.
er
2{ugti(!
2tf
Dorjurcfen
om
14.
bie
tellung
biefer
t)on
bejiel^en
ebanfe
fe|?jufe^ett
enecal
er fonne
hk
unb
Dann
buvd) 93erfc^anjungen
biefe
kid^t
ganj
nangretffid^
3I6fic|)(/
SBeife
ju
feiner
eigenen
jtc^
jum
.^errn
ber Ovit)iera
(r entfd;I
alfo
furj
um
i^n
ju
bejtegen
lange
eej
5egcn be Sn(tt)urf
mac|)te/ beftnben
legenei(
jtdi)
ben uttjarott)
jum
Eingriff
unb wir/
mit
wegen
i^rer
tjerwirrren
fottte
(rja^Iung,
15. Qtugul?
i^nen.
er eneral
bei
^vax}
ben
b^n
um
Unten ^in^d
granjofen
^ajTurana
anzugreifen.
er S^^P
t)on
beigeben,
ber
an
ber
@crit)ia
(le^enben
nad^l^er
ein
redeten
Slugel
ju
S'^^^^J'^f^*^
angreifen
unb
jidj?
mit
itrai;
Dereinigen
fd;tieen
fud;en/
ber
tveld^e
alfo
t)ollfommene6
Um^
feinblid^cn
9lrmee
t^orau^fete..
erfelben
bleibe.
freilidj^
fcKtc
Snot)i
angreifen
unb SHela
jur
E)vefert)e
@o
l^ier,
giebt 3<>"^^^
tt)0
^^^^ <Sd;lad()tentn)urf/
ber
aber
ii^n
bic
m)
feinen fo groen
lauten me^r
i?erbicnt.
S)ie 5j!reid^ifc^e
on
0^ot>i
in
55unren)eit
(affm
iji.
fonn,
bctvcifl
wie wenid
burc^greifcnb
520
^titf(^tlft
aUVf mit
hm
i^t
dgencn
QJejIreBctt
auf
bie
perf6Kdi)en
^anMungcit
uwarow immer
einen
fletnen
(i)m
am
14. 3I6enb$ an
ra^
gefc^tcften SJefe^I/
bk
Dvuffen
tt)rben.
Sir
tt)otlen
un
l^ier
ber ben
weiteren
tl^ren
^Un
ober Oll^^t*
feine
^erradS^twngen ein*
fonbern
n begngen
^interl^er
ipcrgang
fattifd)
tt)ir
ju
unb n
fotten.
erji
fragen
was
batjon
benfen
rar; fete
it)ifton
pdf?
mit 'Jageanbru^? in
eine fold^e Otic^tung
Jlarf^).
fte
ie
Ort nal^m
ha^
t)orbei
an htm
Eentrume
jte
auf ^aftu-
rana marfd^irt
fion
fein
wrbe, wenn
nid^t
auf hk "S^M*
fagt,
no(|>
in SDlarfd^orbnung/
5>iefe fdf^eint
loitlki^t
eben
angefommen war.
Stnfall
cma$
fc
in
Unhit
fein/
ha^
guf
3oubert diu
felbfi
ermunterte feine
war
ber
red^t
Ott gejogen;
jte
in jurcfgebogener
hellt
gorm
neben
t)on
^cmoim
fe^r
aufge-
in
lebl^afte
efedi)t
Um
linfe
um
hit
feinbltdf)e
ju
umgeben/
^Bataillonen
fent)or|f
mit
unb
3 df^wabronen na^
SJaffalujjo
gefdt^icft,
wo
biefer
521
0
5
tt)c(!Kc|)c
5%^^
t)en
95e(be tt)aren
ngc
$in(cr
t>c
hdbm
Me
franjofifdfjc
tvar
im ?aufe
cfcd^t
^nfanfericrc"
fMt
refertJe
55Jei
halb
cm mm
jfrife
eingetreten/
leure
ba ^onbert, inbem er
anfeuerte,
jum SSorge^en
lo6 l^ingeprecft
tDurbe;
bk^
aUvmal$ an
ju
ttJeidi^en,
ha
bei
eilte,
gerabe tck
pellte
^mbtvt/
feinen
SOIorea ju re^ter
^dt
^zt*
mb
burd^
perfonlid^en Sinflu
fo
Orbnung
nb Vertrauen
n^ieber l^er,
ba^
ftd^
bk granjofen auf
auf rouc^jp
mit
feinem
Eingriffe
aud^
ntdE)t
tt?citcr
gefommen.
Sa
er
fal^
ba^
berfelbe in
tt?olIte
er btn Unten
jtcf)
lieg
feine DJetterei
im Zt^ak
e*
?emmo unb
n?ar
be Oviaco
jte
l^inaufjiel^en
eneral ecfenborjf
neral
tveiter
ju unter|!uen.
t?on
525a|falujj
nad^ OtJaba
marfc^irt unb
fonnen
jener
aU
in
egenb
unb
tveld^eeJ
er
ermutl^lid^
fr bic
&pi^t
l^ielt,
an
einer SJereini*
felbfi
ju f^inbern,
woburd^ er aber
in
bie
Unternehmung
roud^i^
ber
linfer
glanfe ju unterp^en.
at)allerie
a
bcn
becfte,
erfd;einen
bf!reid[)ifc^en
t)cranlagte
eneral
jtd[)
Dvid;epenfe,
tveld^cc
nun
trat
bk
franj6jtf4>c 2fnfanterierefert>e
5-22
tinter Claufcl in
in SScdcgarbce
glanfc
cc
t)or
iroburcl?
am
tt)eUern S^orbringcn
um
fo
mer
t)cr^in*
tat mrbe.
D
8
f(JE?meb(e bie
&^k(i)t im feid^gemi^te
ber SDlitte
no(|) tiefe
t)on
hi$
Ul^r 55Korgen0.
3n
Oeneral itra^
glaubte
fonne.
jtd;
(r meinte/ tck
'S.^eil
ju ^aben
unb fonnte bk
n?onad^
er
munberbare
2Inorbnung
in
nicf?t
begreifen/
nun
f^on 3 tunben
ftc^)
t)olIer
&)la(i)t
mar unb bk
unb
SDlitte
nc^
er
nki)t
rhrte.
SSoIl
Unmutig
93eforgnig
fanbte
feinen
um
ii^n
aufjuforbern enblid^ in
tein
@u^
marom
l^atte
af SJagration bemerftc
ba^
hit
granjofen
jlc|>
jum
^or=
ge^en gegen
Jvrai;
anjufc[;icfen fc^ieneu/
biefer
im
^Begriffe
lie er
juriicf*
mar ba$ @Ieidbgemic|?t ju t)erlieren unb i^m fagen merbC/ menn er nid^t fd^nell einfc^ritte/ fid) ganj
jie^en:
cntfc^lo
er
jtd^
t)crjurcfcn
unb
9]ot)i
mit
hm
na^^m
ie
^alfte
^inburd^
morber c$
ma^renb
bie eine
i^rer
fidj?
2Irmee
auf bem
linfen
gdigel 4
&tnnbm
eine
cingefe^en
ba^
teUung
ber
iijton
Watvin
ju
ber criia
gefa^rlid^
ba, mcnn
f?e
fmb
523
nb Mc rrf e
nadj?
tcc Q5o4)ctt(i
DoHflanbig
bccftc/
flc
bo^
leicht
on bcm liufcn
%cl
nb Zentrum getrennt
n>crbm fcnntc
^m
^eranjujicl^en/
rc(|>t
in bcr 2l6|t^t
bcr
@tabt
ju bc*
unb
fo
eine
Sicfc
SDtaafrcgcI
war ncd;
3n
fc^t
bk
nb
c6
fc|?cmt
bcn
gegen
'3:f^ei[
bic
CRuflen
ju gelegenen ^orflfabten
^aboifftere
ttijlc
er
brige
bcr S)it)i(Ion
nb
bic 23rigabc
Ratten
aber eint
^alSbrigabe vc)t$ nb
l^inter 9]et)i.
crjtc
afe Dvcfert?e
Ser
taillonen
noitfc^
Singriff
bie
bcr
9\jfen
bcflanb
an$
10 S3a*
iveld^e
eneralc SJagration nb
n?ar
93IiIorabo-
anfhrten/
nb
gerabc
af
bic
fronte
t)n
91oi?i nn\>
2)ic
^iit
gehabt
fid^
cinjrid;tctt/
biefem Stnfade
9ticE)t6
bcforgen j burfen;
bic Sinflen
tt)rbcn
Slm
t)crfMd^tc
2?agration mit
SJataiHonen
3ftt)i
bfllid;
j mgc^en.
it)i|tOrt
iefc 25ctt?egwng
SBatrin jnfammen;
in
bit
25atai(Ione
n^wrben
on bcr (entern
glanfc
genommen/ ber bcn ^anfen af einen 'Il^cil bcr brigen ^rnppen gen?orfen nb biefe babnv^ gleid[?faff in Unorb*
nwng nb jwm Dvcfjwge gegen gormigaro
2)alb
QIngrijfe
gcbracl;t.
nacl;bem "^Sa^vation
tvaren,
nb Sttilorabmvirfd; 5m
fid;
Dorgercft
bcr
l^attc
an^ &n)x>avm an
SJeiregwng gefegt,
^attc
er
bcr
@pi^e
bcn
it)i(ton
erfclben in
2{ngrijf
jw
ntcrfl^cn;
Jgfei4)
rai;
524
ufforbcrti
laflett
SKcIa aber
linfen
jt^
t)er
fogleidi)
in 9Rarf(^
mt) jum
gl^cl
er
Sfrmec
ju popcti/
t)e 95efcl^l
biefe
Sie
uf
S)it)ifin
erfefben
tt)ie
richtete
i^ren
Sfugriff ni4>t
t)er'
bie it)ifton
aBatrin,
biefe
man
betvegen l^atte
tjorgebruitgen
mutigen follen
mil
am
tveitcpcn
unb
am
In
leicl;tepen
uub
bei
Sftot)i
a^ermut^Iic^
bie
tag
bk$
in
ber
tettuttg
biefer
fein
itJifton,
fdbon
ju
weit
t)rgerucft
gewefen
tna^
afe
Satrin
bm
linfen
Slugel gegen
ber
itJijton
2(nfatt
gormigaro ^in
erfelben
^vaY)$
ft4?
i^at
i|l
jurcfivarf.
lieber
er
2tngrijf
t)ergeben^.
er
erneuerte
einer
$6e
ber
linfen
gegen Ccmoine
Dcrbern ^gel
^at
nact)
neuen 2(nj!rengungen
gen^onneu/
t)on
teflung
tvepiid^
SloDi
2((Iein
recl?^'
mrft
bm
unb
.t)orgefc|)o6enen
bie
ten
Slgel
25ettegarbe
juriicf
SteferDebrigabe
taU Ott
juweidf^eu/
Sbene
jurcf*
85erfolgen
gefangen
fa^
tt)irb.
eneral
j?rai;
fv^
nun
ftir
abgefunben an nb
unb
Dveiterei fein
gufDoIf
tvieber
ein
wenig
ju
fammeln
tmb ju orbnen,
jwifdben
tval^renb ein
^aar
ben arten/
Seinbergen nb Kufern
mit
bm
granjofen
no^
^erumfcf?ojfen.
bit
&d^la^t
bi^
12 U^r o^ne j
525
ttjanfctt,
mh man
bic
tJcrtvun^
bcrn/
33,000,
alfo
bk granjofcn ^cthunhctm nur 31,000 SKtttt ftarf, jene immer no^? m einige 'lanfenb SWann berlegen nb
t>a
ombrotvefi;
tm
SJejt^e
einer
fel^r
j?arfen
tcllnng waten.
Sie
bei*
nun
nb
jeber
@( mit
einer
angemeflencn frifi^en
j?raf( mu^te
in
urjem
^attm
6^ bi
bk granjfen um 12 Ul^r eine neue it)ifton 8000 SSKann tn efec^t bringen fonneu/ fo
immer
nodj)
fonnte
ba$
f(^tt)ebenbe @fei4)gettJidE)t
fr bie SScrbunbctcn
i>klki^t
SOlela
auf
eine
2(r(
t^erloren
gelten
ba^ fpater
tt)eber
nc^
Dvofenberg e
l^erge(!efft l^atren.
SJtela
befanb
ftc^
in
tt)ei(
biefen
t)on
6 tunbeu/
i^re
bei
tt)0
bie
d^Iad(?t auf
SSRcilen
im
onner
9vit)al(a.
rollte,
in
^attt
alfo
t)orgef(^icf(
unb
Sr mu
bk
el^cr
ger ni4^(
bi
er
25efel^I
baju
erhielte.
Um
bk
lid^
11 U^r aber
9lad(?rici)t t)n
brad^te
i^m
tin t)orgefanb(er
Raufen
SEBatrin
erlitten
unb ba^
Kolonne, nam*
eben
bk
tjon
S)it)i|Ion
trfe
gormigaro
StoDi
l^inunterjiel^e.
?i\mt
er befc|)lof
imb
fen,
bic fcinbIidS?e
9trmee in
linfen glanfe
onjugrei*
woju
bit crit)ia
unb erraDallc
mit
cntfe^en.
eneral SBitrowfr;
ber
jweiten
bk
0{ic(?tung
526
jtt)ifcf)cn
bcm
giuflc
mb
in
t>m SHonte
bcr
Ovototibo
^alrav
er*
t)kfctt
ffeigctt
Svucfc
t)cr
gknfe
frattj6(ifc|?cn
5frmee
unb
jte
bann
gtanfc nb Dvcfen
(ttifaden.
bm
SJrigabctt ^aubott
nb ^uflgnait
folgte
nnb 2 Dvcgimen(crn
anfang
ber
Jvat^alfccic
unter
^{(^tcn^tin
fldf)
tvanbte
bann aber
glei^fato linf/
@o
btittt
mb &^lu$aH
be grofcn
frifd)er
^rauerfpiel^.
jog 9)ZeIa
Gruppen eran/
noc^
i^^al^renb
bk
unb
ni^t vorber
ttjar,
fonnte
fr eint ausge^
fte
machte acfje
angefe^en
werben
ba
er
jum @iege
be enie
ivrbe.
j?eine
Ungef^^irfltc^^
gug
^nt^ts
aber
auf
ber
anbern
@o
&tiu erfc^eint un
?age ber
@c|)facE?t/
bic
(rfd;einung
raubten gelbl^erren
jic^t
nod^
dnt anbere
2In^
bai>on l^aben.
mvaroit)
l^atte
unterbeffeu/
trie
ivir
erja^lt l^abeU/
tvufte
liep
er
il^n
aufn)a^
bicfeeJ
forbern
fi)
rei^tei
anjugreifeu/
renb
Ortest
biz
Sn^tn
mb Mmj
follten.
iren
2{nfall
mi^
erneuern
ni(i)t
^da$
um
ju
fonnte
nung
mer anbern;
al
uwa*
er
tt^anbtc
vcm
|t4)
fo
i)iel
moglid^
bit
unterjTi^te
5Witrom6fi?
nur
burd;
m^
5 Bataillonen bej?anb/
527
(jlctd^
rc4)(
gegen
hm
jtt)tf(|)en
9]t)i
mt>
gormigaro
(Ireid^enbeit Otattb
be ^lateau.
Ratten bic DorgcBogene tettuttg i^re
berfelSe
burdi)
ie
reci^teit
^^^Jfett
SItigel,
tt)e((i;e
bie
Offcnfit^e
bcc
t)er-
it)i|ion
Gattin
SurdJ)
Sefornmeti
bie
fjatte,
anbert.
renben DtuflTen
ben.
war
Se^
mo^(e 2 U^r
beiber
fein/
bcr
Jvampf l^ae
er
i^attt
m^
fytt
fd^on
lid^e
bi6
t>k
uifprng^
jerjlort
Orbnung
6un(e
in einem ^o^en
rabe
leid^f^eit einer
@c^la4?torbnung
m
fa
ire
etmmel
feinen
tt)crben lajjen.
mit
Raufen
an(td;tig
ru^ig
feine
trfe.
fte
9ll2^
bie
'^tit
granjofen i^n
fehlerhafte
ivurben Ratten
nod^
tUn
tettung ju anbern.
(Einige
SJataionc
rcften
um
jtgnan
nacf?
ba rjleigen
wa^renb
bk anbern
bem Svcfcn
bc SHonte Rotonbo
jurcfeiften.
t)on
er
madj^te
3tl
aSBiberflanb
am
Svanbe be ^[ateau
eilige
ttjar
feiner lan*
^6en
einen
f4)timmen
inbrud
aber
"S-ruppen.
fi^ivarjen 28oI*
anrcfcnben feinb
9Kaffen
eilten,
juriicf
entbecfteu/
t^erlief
jte
bk tanb^aftigfeit
mad;en/
unb
jte
anjTatt gr'onte
gegen Cujtgnan ju
tveiter
fWE)
gegen
ba^
um
bem
Jl'reife
ju entjie^en
ju umfc|)liepen brof^te.
bnt^ ba$
rfd;einett
t)on ^litvow^ft)
ba$
(grjicigcn be 9)?onte
'2:irailleurlinien
erlei4)tert.
Einige in biinnc
ijcrmutf^lii^
aufgeI6j!e
35atailIone
l^ielten,
tt>a
in
einer
l^eilfamen
Unmijfen^eit ejfen
hinter
i^nen
528
ijorging/ ito4?
&mb
nb
cinjycn 2tl)cr(?anb
iJaubon
bie
l^intcr
2Kitron)6fi;
i^tm
Slarfdi^
auf
bcm
jog.
ic )it)ijtoit SBarrm ^atte m i^rcr falben SfudE)t bk trfe nadf? 3Iqui fcj^oit preisgegeben; fte tvurbe aber bm<^ @r. (lijt mcbzt gefammel( unb bnt^ bk 106. ^alb*
brigabe i>m ber it)ijton ?abi(]tere unterpti^f/ trieber ge*
gett
bk jlreid^r
t)orgcfr(
unb
fo ber
jt4>
^ep
ber
@(rafe
nod^
einmal errungen/
basJ
'5:^al
auf ber
bann
biefe
Gruppen
t)om
bis i^in(er
ber
gornoua
eint
l^albe SWeile
im
Sic
ber
t)cr
ftd^
ging
l^atten
bk
)tuffen
in
ber SDJitte
mb
^vat) auf
bem
redf)ten
^l^d
t)n JJrai;
tt^elc^e
fc|)einen
^abett/
andt)
in
ber ber
@ac^e
liegt/
ba
franjoftfc^e
linfe
gltigel
affijirt
Umgebung
mit
ireeJ
redeten
am
aber
tt)entg|ten
@utt)arcw
ben
Stuflen
aJcrpabt t)on
ber
Xat
war nun im @tanbe bk ^ranjofen ani ber ar* Sfiot)i in bie tabt l^ineinjutreiben.
4 Ur
getrorben.
9)loreau
bef(^log
ben
Svucfjug.
ie
it)i(tcn 2Batritt/
bk/
wk
war/
bie
erl^ielt
5Se*
QKebejtma/
Sbrfer
3:affa*
rolo
unb
@.
jog
t)on
jt^)
ba
unter
bem
@4)u^e
2atrin
jurucf.
Sie
ie 5Srigabe
ueritt
fotctt
bcit
Eclli
mb
600
^hm
gl^el^
:S\as>aUmc unter
becfen.
ftdf)
vucfjug be regten
be
linfcn
pcttt
^lgcU
jogcit
ie
it)iftottcit
auf
^apurana
t)icfc
^urucf.
roud|)i;
SRa^e
Slbjug
Or(c6
tt)icbeir
auf;
^cmoinc
i^attt
bicfen
gebecft
cr
jogen;
Dvcf i^ug
beJ
redE)(en
1%^^^/ ^^^
SDlela^
mi(
t)off*
nur fonntc
nic^t
bal^tn
fofgeu/
bem
^a) 3Roreau3
^ajTurana
berfen.
2tbfic|)t
roud^r;
juerf!
burd^
gelten,
5(bcr
nic^t
ttjar
bicfe
t)on
Fonntctt
mel^r
augefu^rt
tverben.
einen
eite
t^ren
leinten
e$
^eHegarbe
gelungen,
f^attcu/
e^e
^ranjofen
t)on
9I6jug
noc^
angefangen
^Sataidon
t)ereinigten 9Ingriff
bcr ftvcU
d(?er
unb Stuffen
Dottig jufammengetvorfen.
ie wat btt
er*
atugenblic!
griff
wo
3lffe
jtd^
in
unb Seber
er
auf gufleigen ju
fo
gut
fonnte.
lur
bk
f^attc/
23rigabe
ranbjean
ber
it)i|ton roudjji),
l&en
ml^t
SWittel
gefunben
Orbnung gebliebem
tvarctt
xw^ mit
t)0rt
^apurana
geblieben
mb
fammciten
bm
gluc^tigen
wae
fte
t^abf^aft
mvbm
fonnteu/
um
biefen
^unft noc^
aber
jte
mit 6 Sunbctt
in
bic
^anbc
bett
34
530
btc d^icffal f^attt (loi
mit
(te
feiner 2?rigabe.
tit
^ott aen
eireti
gefadett
tvurbe
fcf)tt)er
t^emunbet gefangen.
eine 4?(adS)(
l^affe.
2tuf
beenbigt
biefc
SBeife
wav MSenb 8 Ur
5 Ur
angefangen
hk
ber
Slorgen
ic
er*
franjoftfi^e
litten;
l^atte
glgcl n^ar
ganjfict)
jerflreut;
ber red;tc
jtd^
mi(
f4)tt)ac|)en
'Drummern
gerettet/ ber
fomman*
bk
X)it)i|ton^genera(e 'pe*
bk
an
ein*
im cnnejtfc^en unb
faffen.
nic^t
mal
tvar
m
dn
dn ammeln
gett?6nlicl^e
2f^<^fr^"
CReiterei
auf bk^
^orp
l^atte,
l^6d|)j!en
bk
in
ba^n
gel^abt.
5(6er
wann nb
@^Ia(f)(
nod^
nacf?
n?o
man ba^
fdf)ivierigen
nad)
einer
^artnacfigen
einer
egenb
fortgefe^t
baiS
bae S^erfolgen
tvorben
n^are?
cv-
Sinbrud^
ber
a^ad()t
blo^c SSewegcn
jebe
fo
nb
aufhalten,
ba
erfc|?eint
orfd(?reitert
gegen
bm
nod[)
anfgclofl
i|?,
aU dn
l^eit
neer jfampf,
nb einen
folc|)en
in
ber nfel*
"^ageeJ
baef
get^an j f^aicn
glawben/
ba^u
t)on
ad()
gel^ort
eine
bk man
tt)enn jte
einem 9)lela6
in
waron?
tt>atf
gwgen
einer
tjerbtinbeten 3(r*
mee
m6)t
@o
in
fonnte e benn
einjcln
t)iet
fel^len
ba
bte
bie
granjofen
ftc^
ber SRac^t
retteten
nb
^a^l ber
531
flcittcr
wrbe
aU
bUi
rogc bc iege
cnvarfeit
Ke.
ic granjofcn tjcrioren 37 cfc|)t5^e/ 28 ^ubcrtva* gen, 1500 tobte/ 5000 a^ertt)unbcte unb 3000 cfan^ er 9Jerlu(I iber SJerbnbeten betrug 8000 SDkntt/ gene.
tt)ot)tt
Dvuflfcn
5000 auf ba ilorp Don j^rap, 2500 auf unb 500 awf ba t)on Jlefa famen. Sei
bei
bie
ben
anjeu/
ben
SSerbtlnbeten
blutigjlen
|/
unb
@4)Iad^t ju
hm
ering
n)elc|)e
ben
Umpanben
nad^
bk
^tatif^ofzn
t^erloreu/
bk wenn
^al^l
efcl;u^e
mm m^
t)cn
annimmt
ber ene^
t)cr^
ba^
fte
Qtrtitterie
aue^gerii(?et
waren.
eneral ombrowfi;
erraDaHe
unb
il^n
ber ^ignole
ffeinc d^^bm-'
an bk @mt)ia
fpiel irgenb
jurcfjujiefjeu/ ol^ne
ba^
il^r
2(ft I^atte.
fam
aber
erjl in
55.
t)ie
^ettac^tunsen 6er
So
biefe
iff
wa^rfidf)
nic|)t
eine
d^anbe ba
3(uffcl;lu
opreid^ifd^e
rieggefcE?id^te
'^.agee;
mer
l^at.
ber
bit ef4)id!?te
gegeben
nie
eine
fcbriftc^e Sipofttion
@uwarow6
bcm
SOlili*
ak
bic
^aar SBorte
afe
Srjal^fung
ber
JliIitarjeitfd;rift
SBeifung
am
14. 2(benb
erlFjielt,
unb
34*
532
wa
ft(i^
ni^t
f^viftli(^
im
2Ir(l;it)e
ftnbef
c:
mup
bod;
bnv^
nb
Zvabiticn
tjorl^atibcn
fein,
fo
ba^
nid;r
fci[?tt)cr
ivcrbcn
tbmtc bk
t>eit
2f6|t4)(
@waroiv^
bclTimmf
2(6fi4)t
anjugcbett
nfTu
nid;(
jcigen
bm
bicfe
unb
bic
bamm
So
2un^
J^erDorgcgan^cnen
iff
j^attcn.
tt?al^re
mmb^lici) ba^
man
babct
auf
eine
berli(|>feit
&*
bm
ftirr
tt)a
tvaeJ
afltein
an bk
ift
onau
bk
^cpa^t ^atre al an ba
$)o;
einmal
ja
j?rieggefc|)i(^re n\(^t
man o^nel^in chm mdS?( tn einer j?arf en i?riegbiale ftif fucfjcn mtb ; jiveifen ba^ man an^ 95eforgni^ ift c$ wo^ nid)t tt)al^rf4)einlid;
ben CRu^m @un)aron? ju forgen/
ben
ftir
feinen
Stul^m
irgenb
(ma^
unau0gefpi:od;ett
(ffen
n?off(e/
t)telmcl^r
barf
man
bk
6e^
abjtd^tlid^
ancfbotcnma^ig
^anbeh ip,
treten
m @utt)amv
benn
fit
2unberli(^feif
jtel^t
me^r
J^crtJor-
ju
faffen,
man
il^re
c6
ju
fel^r
an
ba^
jtegreid;en
SBaffen
burd^
bm
eniu
glaubten.
biefe
gelbl^errn
mel^r
aufgel^alren
al$
btflgdt
?Sla(^
bem
SJenigen ti)a&
bk
6|Trei4)ifd^e
Srjafjfuncj
ee^
t)on
bm 3?e(limmungen uwarmv
i^attt
anhiebt/
jtel^(
au^
aU
mit
tigtf
biefer
bm itibm S)it)iftonen ^Settegarbe nb Ort bea6|id> m bm lintm glgel ber granjofen, ber am 14.
fonnte,
bie
tverben
ju
vertreiben
j nel^men;
tibrige
SDladE)t
ba^
Sentrum nb
f?immt
ben
ad()
re(|)ten
biefe Qlnfx^t
mit
fpatm 2{nwenbung
ber
Stujfen
nb
bcm
ju
in Siulta
jagfjaften
ilberein.
t$
mit
einem
gclbi^errn
533
t^m,
Rd^
f ttjutrbe ti
cmc
ein
foIc|)e
fein;
wre
SJerfud[>
tie
granjofeit j^rategifd^
jurcfjumanotjricen;
fd^icft
nge*
unb
e
fe^r
i(I
gefal^rftdE^
wat/
ein
ift
immer noc^
2Wein
eine anbere
grage;
in
fein
tt)enigj!en
feigen
paUgif(^ct
9[Ber(l&
ben
tt)ir
)t)rtr
hk
9vedi?nung
fonnen.
@marcm
ber
jagl^after
gelbl^ecrr
nb
ttjenn
md)
^artnacfige
bc*
SBiberf?anb
ber granjofen
bc^
bei feiner
fein,
unb
t>k
@t^
feinen
egner
in
einer
groen
&^la^t
ju
U*
il^m
fce-
mugte
ju ern?nfdS?(
fein.
3IudE)
ijl
in
allen
SrjaIungen ju
bie Rebe
lajfen.
(limmt
t)on
ber
2(bji(|)t
eine
2(ngrip
um
t>it
(Erja^Iung
;
3^^^^^^
tvir
3^^^^
^^^"
f6rmIidE)ett
@d|)lad&tptan
allein
befurd(?ten
fa(!
baf
biefer
ift/
^in*
benrt
Qmzn
jufammengerragen
na^
ber
bzm i?ano*
nenfc(?f
reci^ten
Don
Slgel
91ot)i
auf erraalle
gelten
nb bort be
tt)a|renb
biefer
^taniofm
angreifen,
bit
tjerfat
ijl^
nb
t)on
ha
m^
gegen STot)!
jtt)eiten
bei 9vi*
brit*
ten wavt
ebtn
wngett^ol^nli^)
in
bem
4
2(ngriffc ber
bi^
5 <Stnn*
ben pattpnben j
laflen,
Sir
geflei^en
ba
tt)ir
au
biefen 2iberfprd;en
ftnb
fei
en 9Ieigang j ftnben
glauben
t>a^
tviflfen/
mvarott)
am
mung mit
bd ^afiutana
534
flcl^cttbe
orp
bcaBfld^tigtC/
er t)telkid^(
fottnte
beti
tiodf)
cneral SDlcIa
fr(|)(efc
Bei 9vt*
t)alta
Ke, weil
cm
'5:^cil
bec ber
franjojtfd^ett
Slac^t
auf
bem
redf^ren
Ufer
ahvavUn
tt^odte.
SEBir
eine
fold^^e
^oraufegung blo
ben
'^^rfenfrieg
l^alb
bett)egen
gett)6l^nt
moglidf?
uttjarott)
tvie
an
n)ar
unb
ftd(?
biefer/
ber
j?rieg
affer
gebilbeten 956lfer/
burd^
ben SDlanget
Diel*
bem hk
n?e*
niger t>nt(^Mn^t
ler
Sin
foIc|?er
ba^
^db
il^ren
particl*
Unternehmungen/
bk bann
i^re
burdf)
gufam^
ummen
n^irfen.
tt)offen
auf
nid^t
biefe
SJermutl^ung
feinen
l^ol^en
legen/
bodf^
un
n)ol^l
tvelc^e
bk ^dt
nod^ geben
giej^men n^ir
bk (i)la^t mt
fotgenbe
faftifc^
n?ar/
fo
ikun
feit
ftd^
uns
egenjianbe
ber
^lufmerffam^
bar:
1.
fc^ta*
gen/
alfo
l^at
9^idE)t
wa
tt^ir
i^abcn
im
2.
feine 2luffd[?luj]e
ju
fudf)en,
SBaren
bie
granjofcn
am
nidi^t
auf
fnften/ nam=?
9tot)i
fie
lid^
hd @. SJartotomeo an
^afTurana
aufgejiefft
ber
&cmia, hd
unb
ftd^
bei
geivefeu/
fonbern l^atten
in ber
l^atten
teffung
jte
fo
mit
mel^r
S^ortl^eil
gefoc^tcn
unb
unter
bicfen
Umpanben
crl^alten.
Dielleic^t
einen
beten
3^
^"f^^
535
ernen
f(f)wercrt
@(attb,
weil
er
tiodb
in
SiKarfcl;rbnuttg
mt>
nii^t
gcj^ori^
cin^m^tct
Jt>ar;
hatbzt xmvbcn
hk
18/000
9)latt/
au
18,000
tt>a$
Slatttt
einet:
Serbtlttberett gaiij
in Slttfprud^ gettotrttncn/
fein
beir
hi
guten
mel&r
foBte.
et:
(t
f^httc
bann
ge*
bejahen/
mit
einen
Qfufcl^Iag
ben fonnte.
er
bem
franj6|tfc|)e
et:
ftd^
auf
angreiflic^ gcn^efen
fcnjtDe
unb
fein/
)te
triJrbe nicf)t
Of^
gefommen
lief/
bk
jidf)
ftS^ren
ba
i^n
in
in
bic
egenb
93iela
t)on
gleicl?
J^ormigaro
in
brad^te/
tDO
ber
anriicfenbe
(anfe
2Bir fagen: e
jofen
i^re j?rafte
ift
n^ol^I
moglid^ ba
mnn
bamit
bic
gran-
bd
ber
9tot)i
beifammen unb
|te
ein rittl^eil
berfelben
griff
jur DveferDe
gehabt l^atteu/
Dvuffen
nic|?t
bm
^n^
Mta\)$
unb
blo
jurucfgemiefeu/
au4)
formlicl?
SOlefa
bie
^erbeifam unb
t)on einer
festem
tage
folclb<^
SJlittvirfung
nid;t
ift
tne^r
fr erfprieflid; anfecn ju
ob ujir
glcidl?/
tttoglic^/
wenn wir an
"^Irebbia
bic @un?arott)
it)arfc|)einlid[?
an ber
galten.
gejeigt fjattCf
Cg
l^at*
ten
fe^r bebeutenbe
reignijfe
im
83erlaufe
ber
@efec(?te
fte
bic Sxnffcn
eintreten
mil|fen/
um
in
SJerfaffung ju
^erjleffen
bj-ittgcu/
ba^ 93?ela0
fo (ange
bie @d;fac|)t
l^erju)Tc(Icn
i^attc
fonneu/ unb
nid^t
jte
war
jte
fonnte Don
uwarow
war
ertvartet
tverben
ba^
er
aufgeben
ivilrbe,
3ene
2)J6glic{?feit
alfo
bic
efar weld^er
p^
536
Grfte aufctcn.
^at
(te
abgefeiert
ober
biefc
offenbar
getvirfO
nb
i(!
^Ia4)( fr
ftc|)
bie ?,^eorie
barum ^o^j!
mer!tt)rbig
beeJ
mil
in
feiner
bk
t)ortl^eiIl^af(e
SBirfung
fuccefjttjen
ijl
alfo
btefer
fttccefjttJe
raffgebraudf^
ber
Qtufmerffamfett auf
fic^
jie^t
er(!en 2(f( an,
tritt SDtelaeJ l^atte
Um
tim 9
2 Ui^r
mit
feiner
S)ie
@4)Ia4)t
alfo
bie
tmUn
fo
ee
SOlela
einrticfte.
jugleid^)
SSaren
in
Dtujfen
gefdfjicft/
SDIorgen
5 U^r mit
ivrai;
cfed^t
fein bie
bk
DJujfen
be
fanben
na(^ 5
tnnben
il^re
efec^t
fcl;on
in einer
fc|)n)erIidE)
4 tunben
Diel
langer
fid)
gel^aften;
fotteu/
l^atte
aber 9)lcla0
um
fo
frher
^erbeifommen
tvorben
fo
tt?are
hk ganjc
fid^
@c(?Iad^t erfrjt
bann im 2tugenblicfe
fo
au%rungen.
ber
2Bir
fe^en
l^ier
ganj
t)on
f^attt
efal^r
<A
ml(i)c
hm
3Jerbunbeten
barau
entfpringen
cdf^elonartige
fonnen
2(ngrijf
unb
ba^
woffen
SJlirtel
nur
tt?ar
jeigen
bit
ba^
biefer
cl;fad;t
9 tunben fang
unentfc|?ieben
tvalten ju laffen.
unb ber
ni)t
be
eneral
Jvrai;
benfelben
^unft/
fofglidj?
biefelben
Z^dU
boc^
nid^t
fehlen
ba^
jte
Sinflu
rcften
auf cinanber
fa^
ol^ne
ftc^
i^atttn.
im
efcc(;t
^rai; eigent*
foldfje
li^
fd(?on
aU
eine
(Sr*
537
tJcrmuf^KdE) d\i)t& mel^r ^ct^an.
'5:cil
fal^
Sr
glauBfe
ju
bcrt
grogfett
ttb
bcm ^alfc
tt?ie
l^abert
hafjtt
hae Sinfcf)rdtcn
t)cir
Stuflcn
tt)ie
eine
unmittel*
Mein
war/
m4)(
toiv
m^
ben
bem ^er^
^Iruppen
feine
ge-
gange
n)eldE)e
ber
ac^e
tvijfen/
fo;
t)on
gen
i?rai)
bk
gen
xcmti/
ni^t
weniger ge*
gel^abt
unb
miti^in
au^
i|f
feinen
beffern
Srfclg
l^aben.
berhaupt aber
ba
j'ebe
neue (Erwartung
^raf(e
fpannt
unb
il^n
ma^t
|te
@o
auf
brannte alfo
hk &)la<^t
bamm
langer, weil
nid^(
am ^unf^
beiber
Un
jugfeicf?
angejunbet war.
3(I
'Sll^eile
aJlelaeJ
anfam
l^atten
ftc()
bie
j?rafte
eJ
fdE^on
in
erfd[?pf(/
waren
)?efert)cn
mefjr
t)oranben,
urfprung*-
war
fd;on
bm
Orbnungfugcn
in
eine
redete
gfgel
ber
Sranjofen
@df)Iufafre
SSBorte
ee?
Ojfenjtve
l^atte
t)erwicfel(
weldj^e
nur
mit
bmx
einem
felbf!
angeboren
fonnen;
war
Mt$
jum iege
2Iuc^
t)orbereitet
unb
ba^
SOlela
mu^tt
unzweifelhaft geben.
war ba^
blofe rfdE)einen
biefe
^inreicf^enb
um
btn
linfen
unb
bit
50?itte
ber
^ranjofen,
bit
bil^er
allen tnfatlen
jtdb
9 tun*
be^
oDfommen
jte
Ratten,
plo^lid;
ju
erfd^uttern
unb
wie eint
bm
feigen.
bm
3(ugenblicfe
wo
538
SWcla eintraf/ wat htt groe
jtraftamt^enbuttg
brei
@mim
ben
bk
tvir
fuccefttDe
gcbrad^f
ber
l^aUc.
enfett
um
er
bte
groen 9)la)]en
t>zn
S5cr6nbe(en
qki)idti^
tt>k
ongrei*
fenb/
tat,
biefelbe 2Bcifc
e6
aber gleidb
redeten
glgel mgcl^enb,
erfc|?einenb/
auc|) bei
fo
ift
bk ^erbilnbeten
il^re
i|I
bicfem
einiger
SJcrfa^ren ben
geit
i$
erfocl;tett
@ieg
l^atten,
burd^
berlegenheit
nid^t fo
m^
aber e6
augemac^t
wk
vm
erfc|?ien.
l^atte
man
jtvar erfauft
man
Svuflfen
unb SSKela/
o^ne
frher
tt)are
anzugreifen/
biefe
bo^
in
jur
tce gewefen
vei^e
tvaren;
bann
@c|)lad^t
bk
getvo^nltd^er 2fnorbnungen
jurrfgetreten
nb wre
nur
au0gezeic|?net geblieben
ceffttoen
&dtm
bcr SJer^
bnbeten.
Unb gewi
fucceft)e
i|!
in
unfern
neuern @4)Iad^ten
biefer
@cbraud(?
ber
ber
2(norbnung
bajcnige
l^at/
im
S)urd;fcE)nitte
bk
meif!e 5irffamfeit
tier
fo
ba^
er
if^n
weldf^cr feinen
eg*
ber*-
barin ju
hcthktm wei/
faf?
met^obifd;
winben fann.
arum
warowfii
ju
laffcn;
wir l^aben
t)iclmer
fogar
l^atte
bezweifelt
fein
ba^
follen,
2tu$
JU'^
ber unfd;(ad&tfertigen
fllig
Qtnorbnung
feiner
9Haffen
ging
bk langfamere S^erwenbung
wenn
ltle
feiner
Grfte
l^crDor/
wel(^e/
jur
f(^werlid^
539
patfgcfunbctt f^attc,
li(^
tk
aber
aUbam
tvelc^e
ni^t mni^ct
tf^nn*
mb babm^
lie^,
bk 5600 SWann
tiei
tinter
&mvavo\v
bei
@p^
Der
gr6f(e
?:eil
ber
Rofenberg
hti ^lortona
hlkhctif
bk ^aat
'taufenb
SSWann
ml^z
SOlela
m^
bk
^vafu
t)erf4)tt)enbungen
(ffen/
jtnb
mit
3lid^t
l^aben
entfc^ulbtgen
bie
bebarf feine
58ett)eife.
@ie
^erbtin*
ge-
btUn
in
ber
@cE)la4)(
f^wa^t
fifc|)e
mb
tvaren
l^inreicbcnb
56.
rul){9
511
feinem Slbmojifcje
Zf>xtf>na fllt.
am
Jlanaro.
SRoDi
ben
fte
grten
?^l^eil
ifjvc$
@e*
no^ 31,000
5DZann f!arf,
SJlit
biefen
fc^e
gegenber
bzn
60,000 QSerbnbeten
ba$
genueft*
fo^
2{ucE)
tvar Slo-
reau
jum
Svcfjuge nad^
entfci^Ioflen
unb
l^atte
fc^on
hit 3trti(lerie
na4>
@.
enua,
ginfc^iffung
gef^icft.
3nbe(fcn
bie
S^erbnbetcn
am Za^e md)
begngten
ber
|t4?
c^Iad^t
eine
mit
il^ren SOlajfen,
fonbern
i^
Dvuffen
er
t)ollett
franj6|ifc|?e
im
SDiarfct)e ju
fonbern
er
fonnte
am
jic^
begngen
tvieber feine
bejie^cn.
540
?Siatnn
mit
feiner
it)iftctt
mh
ber
tJott
2)m-
hk fnfte jtvifc^ctt ber criijia unt> Orba eilt, einem QSefe^Ie n^urbe ^0 bec cneral SHiotti jgett)iefen/ ter mi( 3400 SOlann in ber 6|IIi4)en
Ivcmtt)
OtiDiera
ftc|)
m^m
j^infer
ber
rwrfa
jlanb
nb
i?Icnau
gegen
l^atfe.
er
u ben
malfiJ
finfe
glgel
belTanb
ntec
@t
St^r
95efel^f
5)it)i)Ionen
(e^e*
@roudE)i;)
in
bie
hm
gu*
%i^akm
ber
Sr
nb
bel^nte
tura
a.
ie Dvaumung
9)loreau
fngrijf
t)rjglic|)
be enue(IfdE?en
barum bringenb
ouf
feinen
m
hm
hit
ber
SJerbnbcten
linfen
l^aben
^l^d
groffen
'J^eil feiner
'iruppen
errcic|)en/
t)erl^inber(
mthc
bem
raffd^aft Slijja ju
fen njaren ftc^ in
j6jtfcf?en
fo
ba
fte
gejn^ungen gerne*
fran*
hit
@mna
bei
l^ineinjuwerfeu/ meld^c
gelbl^errn
ber
(immung
einer
in
wd(^cv
(tc^
mvo^ner enua
Snbeffen
faf}
fd^ien.
er
bodf)- in
Ovaumung be
Die
ber fold^e
tin gelb^err
f!rafegifc|ie
^ta^tn ju
Derfc^ie*
ben
aU
ha^
[\^
gung
Iei4^(
beruhigen f6nn(e;
wa^
er fr l^eilfam/ ja notl^*
ivenbig anfai}/
unb o^ne
er jt4?
hm
JU
entfc^eibenben cf^rift
tj^uu/
auf
d^mt
S^erantmort*
il^m
li)hit
unb
n^eil
hit
^erbnbefen
ni^t
fei*
gefolgt tvareu/
ne SRa^foIger
ober
bi$
jum nfreffen
ber
ntfc|)ei*
541
bttng be ircftoriume?
2tb|t(J;(
auffc|)ic6ctt
fottticn.
^^<^^^
crf(|)(e
er
t>cn
2)it)i|tn
ber
2ffpcnarmee
%urifc|)eti
h Eoni
CRepub Itf
jte
ju
t)erfammeln/
anb
bcn
trug bei
tvenigett
nodf)
ber
barauf an,
bei
auf er
"Gruppen
bie5
ml^t
mit
fc^on
ber 2(rmee
tvelc^e
|atte,
12*
15,000 9Kantt ju
bilbeit/
bie
S^er*
er
fei
t^eibiguug ber
erhielt ^icr
&tm
j
tibernel^mett
t>a^
bat)Ott
founten;
tii^t
ffeiu
jur
%\tmvt:
bk
jid;
Dvebe
founte,
t>a
bk ntt^o^ncr
tveit
entfernt
gegen
t>k
bic
^erbtJnbeten
t)ertf^eibigen/
fte
i^nen
t)ielmer
Zf^ovt
t)or
benfelben erfd^ienen.
@un?arctt)
folgte
ber
franj6|tf4)en
2(rmee nid;t nb
einer
bei
95engung
feine
@k^t$.
(Er blieb
mit
9]oDi pelzen ,
SfxiuUa nb
aufgel^obene
9ff
Belagerung
t?cn
"^ortona
lieber
bie
anfangen.
Urfac|)e
biefer Untf^ati^fdt
gab er
Beforgnif an,
mld^c bk Begebenheiten
nb
ben
Stcfen
hk glanfe
2Sir
feine Jvriegt^eater
einfToften.
^aar
SSBorten gebenfen.
mee
eingetroffen,
l^atte
bicfelbe
friegerifc^en
SJerfaffung
ftdf)
gefunben.
berfelben
ivenigen
?inien^
truppctt
ttnter
erfl
tt)ef(^e
bei
^emoine jur
anbere
italienifdpen
aue^
brc|>
ktrng
SWirte
einer
9Igfl
er(t
@ie
fef^fte
nc^
beffen
SWenge
t)on
^n^
t>m
if^rer
f^atte
E^ampionnet
befc|)Ioffen
nodb
t)or
(E brad[) ba^er
hm
10. 2Igfl
542
btt cncral
bctt
eompan mit
aSeml^arb
t)or
ein
^aat Zanfmb
ufe
be
la
SWantt Scr
2(o|la pe^
ficinctt
nb na^m bem
tn
bei
bcn
fleiucti
25ern*
gelegenen
erfc^janjtcn
^ojlen
Zuik
ab.
^u
gleicher '^dt
ni
unb
trieb
j?aim gehrigen
iefe
(i:eigni|]e
6|?reic^if4)en 93o(?ett
nac^
@ufa
hinein.
wobei bk \lvci(i)tt
fte
t)erbienren.
nige ^age
burd^
ber
fpater traf
bk Unterncf^mung ^c Sourbe
'^l^ale
jle^enbe
Oberp traud^
fed^te
bm
14.
nb 15.
in
fcl^r
nacl;tl^ei(ige
@e*
gegen
bit
S)it)i|tonen
dcainttaiz^
mb
&
Gcurbe
\>ztmdzlt
mb
SBalli tjertrieben
unb bi^ an
it?ie
bm
tvir
?ago 3)laggiore
jurcf*
im folgenbcn
2(bfd;nirte
ie
jTen
ttjaren
bit
htibtn 95egcbenciten
tvcM;e
tt)cnig*
bem
2(nf4)eine
m) bk
Unt^atigfeit uttjarotv
mo*
eneral
in
^mj
mit
ju
8000 SJlann
mit ber
ju marfdf^iren/
bem ^ago
SOlaggiore
SiJlarfd^
fe^en/
2(|!i
um ^aim
3Jffein
naiver ju fein.
ip
faum einem
ivaren.
^ri^dfd
unterworfen
ba^
biefe
tigfcit
@ui\)aron)
fei
(r
nac^^
n^u^te
bereite
jlimmt
reU/
bie
um
bort mit
unter Jlorfafof
ber
ern?artet
in
@d;iveij
fonnte,
abjulofeu/
bit
bamit
biefer
jie^en
wo
543
SDloreau 35efel ju Bitten
6cabjTd[?ti'g(ctt.
50kit
Um
m
ft(^
bicfcr S3ec|)fcl
nidf)t
bec vodcrt
tvar/
i\)ctl
bem cnerat
er
angenehm
Italien
nur 5rc|)(e
einen fold^en
utfa(i)c
t>a^
eineei
tege ju
ertiteit,
in ber
c^weij aber
@ieg erp
er
^anpu
fernem
baburd^
nb ju
jeber
Unternel^mung unlupig
tvurbe/
mung nb
ner
ftim Sntjtveiung
peterbnrger
ber
hk
fc^on
jtt)ifcl;en
bem
nb
tt)ie*
nb
ivabinet
rffifc|)e
eingetreten
ujar
in
tveld^er
natrlidf)
gelbl^err
tt)ar.
balb
ate
Urfad^c
fd;ott
balb
lange
afe
2Birfng
nid[?t
fel^r
betl^eiligt
So
ging
3I(le
recE)t
nad^
li^
l^atte
if^m ber
6|lreidS)ifcE?e
^of/ als
jr
er jid^ j Doreilig
beeifert
l^atte
ben
farbinifd^en
vucffe^r
nad^
feiner
fonbern
jtd^
Dofommen wu
biefe
enane
aber n^a
a^ad[?ridf)ten
it^ir
mt
ber
inge
nid;t,
tt?i|fen
vd^t fyn
fo
n ben tili*
f?anb
MWarom
nad[?
einem
entfc^iebcnen
ilriegetl^eater
bic
einee^
kgc
offen
nid^t
balie*
al
bk SBirfwng
ber
auf bem
@egengett)id^t
bem ^i^tt
^1^-
abgetvenbeten
&dtt
Q @n>aron) nad^
95ellegarbe nad^ Slqwi
Q(|li
jog
fdjjicfte
er ben
enerat
nb
in biefer
teHnng
erweilte er
erl^ielt
n^aron? ben
n>irf*
bm rwfjtfd^en "Srwppen nad^ ber @d(?njeij bjmarfd[)iren nb bm 25efe^l in ^iemont bem enerat SiKela j bertragen. 3" ^^^ ^^^^^ '^^^ tvott er ben
35efe^l mit
27.
ttod^
afbrecf?en;
einige
er
lie
jtd;
aber
bereben
ben
2twfbrdE)
"Sage
aMfjfc^iebe/
2(nff alten
wegen ber
544
S5crpfTc(jung treffen ju fonne,
mb
ha
hk ditabtUc
t)Ott
?:orrona
gerabe
am
25.
eine
fte,
2ajfcn(?i(I|Tanb0font)cnfio|r
gefc^Ioffen f^atUf
tt>cm^
mnn
mcE)t
11.
eprembcr bergeben
n^erben
fodte,
fo n^urbe e
ben
ju
o(trei4?ifc|?en
enerakn
?:ermm
blieb
aucf)
fd;it?er
utvaron?
bercben bicfen
in Italien abjuivarten.
affo noc|)
bei 5[(Ii,
uivaroiv
jttjar
3 aSo^^en
2tqui
in Italien
mb
n?a6be*
in ber
bie
rellung
nb viDafra,
renb
granjofen
i^re
bedungen im ebirge
ber j?rieg
inne
l^ielten.
3n
im
freien gelbe
mb
^aar
Sreignijfe bejeic|)nef.
3fuf
ber jur
bzm
eneral Jvlenau/
^dt
(r
gegen
enua Dorjubringen
tjon
war Qfnfang
l^atfe
jTd^
2(g|! in
bem olf
pccia
angefommen,
ti^tf
bor(
@.
SHaria/ in
ben
n)elc|)em
eine
burdE?
SSefaung
lag,
nb
erf^ieft
15. Q(ugu|I
ein
eintrejfenbe
in
bie
@u*
tt)arott)8i
te(^te
plante
be
gcinbc
t)orjubringen.
Ob
tetef
er
gleidj)
eben
ein
^aar
^nfanterieregimenter erivar^
bie t)on
fo entfd^Io^ er
bod^
benfelben
griff
'S^ag
bi^J
3vicio
t)orjugeen.
"Den
16.
2(ugu(!
in
er
bie
etafc^emenf
SDloneglia
be
enerafe
trieb
jte
SDliolIi
ber
egenb
t)on
an nb
tiber
a
bei-^
bie
nadf)
Zc6^
nb
t)on
bie
granjofen
545
ftd&
t)cr|?arf(ctt,
fo
jog
lief
er
ftd[)
leintet:
bk tura
m^
^mbztt
SBlatitt
iti Dvapallo.
3
SSHoreau
fal^l
bicfer
beit
(ellung
blieb
er
einige
Xage, n^a^renb
unb SBatrin
be
eneral SKiodi
t)er|?arfre
mit
einigen
Zanfmb
SQIann
tiber
2fpenttinett
fortjuge^eit
nb
tura
in
bit
hinunter jupeigeH/
um bem
ojlreid^ifd^en
eneral
en
beiben
biefe
2eife
t)Ott
(Baten
tt)urbe
^artnacfigen
t?on
nac|)
5==
Si*
bie?
berffanb,
aber
mit
dntm
^erlufTe
fid^
600 SWann
jurcfjujie^en.
gefdfjtagen
nb
genotl^igt
e(!rt
a
ni)t
bie
vombt ^knan
be gort
t)erinber(
mit
ber
Eroberung
il^m
@.
SSJaria ju befd;aftigen.
baffer
So
fehlte
an
|lo*
SJelagerungmittelu/
rentinifdE)en
t)erf4)ajfte er ftc^
an$
bm
^la^en
einiget
efc{)^/
faufte
^ufoer unb
5fn=
firengung
QfbfaHe
ba^ efc|?u^
ebirge.
auf
bit
ba^
gort
ber^o^enben
c
einige
bit
be
^on
l^ier
an$
wmbt
n?orauf
fi)
S5efa^ung
2{uer
lid|)e
bm
27.,
600 3J?ann
fanben
64
efc{>^en
jtd^
tn
biefem '^ott
anfe^n-
2)ie
bunbeten.
Qluf
pionnet
bem
redE^ten
^^am^
jum
^ol^en
l^in*
tveldf^er/
na)bcm
etwas
orgefdEjritten
war,
unb
um
eine
S)it)er(tn
t)Ott
ma^tn,
bem
ammc
V
^iemont
35
546
mUtftkq.
Meint hct Srjaj^lungcn gicbf
bcr rcduncj
tveldf?^
nm
bk minbcpe
be
t)on
aRa^ric()e Dort
Mc Gruppen
c
bcn
ncraf^
j?aim
fcffcn
ciitcjcnommen
^attctt.
a trm
Slcifctt
mdftm
i|!
^unfrcn
berfclben
8 6t 10
entfernt
und ba jvorp
t)tt
Maim nur
ftcf?
ftavf
watf
fo
fann
man
ivol^I
fnfte
bicfcr
"J^alcr,
wcl^c groftcnt^cife
nur
mit wenigen
6|Treicl;if(^en
bcn '^l^afern
ijl
be
^O/
ber 5)kira
nb tura
ben ^at
t)6%
t)on
problematifc^z
ba^ oni
tt?are.
je
bcn S^erbnbcten
tt?ie
gett^cfcn
S)rt tt?aren/
ber
fc^ieint/
blo^
bit unter
bem
Olamcn
genb
^arbet
bcii>ajfneten
Raufen
ber franj6fif4)en
@at)igIiano
unb
5o|]ano/
Sine
tvirffame
merjicn
^atfe
tt>erben
mit
bcr
4)Iacf)t
unternommen
miljfen/
bit
um
t)on
nad^
bem &CQZ
tlnternel^men
bitben.
ber
^erbnbeten
fogleid)
burd^
tin
bem
ju
am^ge^enben
ttJrbe
erflc
erachte
egengewicl;t
fein
ti?enn
2)ie
feine
ber
gaK
in
getvefen
^am*
I^attc l^attc
pionnet
fortfel^en
Untemel^mung
hi&
bic
bei
am
10.
9{ugu(!
unb
bamafe
fonnen.
Sbenc
jenem
bc$
crflen
^o
l^inuntcrPeigen
Qteiu
Unternefi'
gcff^ft
men
l^aben
fcl;eint
f(i)wad)
ju
imb
neue
Unternel^mung
fc^eint
crf!
in
bem
Jvolonnen ber
5r<^ttS<>f^
ber
bk
9t(pen tjor;
G^ampionnet
547
uht hk
5.l^al bcr
35arrifabm
t>on
hm
Qwellctt
bc 93ar
t)on
ba
@tura; Me
SDJittc
unter
u^cmc
^Snangon
bte
rechte unter
in
md^
gcnePrella
un^ ^igne*
(*Xl^aI
rofo,
t>k
bae?
18al b'^oufjr
Don
@ufa),
ie tarfe
bie
biefer
3 jvolonnen
betrug
bi
12,000 SBann;
beiben
le^tern
hcmftcvUn pd^
jum 31.
beblofirten
2Iuguff/
alfo
innerhalb
6 Za^ctif
ber ?:aler/
SenejIreDa unb
nal^men
noc|>
ufa unb
Ictngfamer
^ignerofo.
Dor.
S)ie
unter
bei
Sompan brang
@ie
fanb
ben 95arbet85
mm
afe
nac|)altigcn aSBiberpanb
mb
fonnte
erjl
Jwolf
fp4ter
biefe
bergange (Tattfanben/
SJallet
^arb
geit
Dott
t)or/
dm
ber
ber
implon
ging
fo
mb bm
f^ielt
^rinjen SHoi^m
omo
3n
b'Offola t)ertrieb,
jpabbicf e^ fr ba
tellung
wiv
blieb
il}n
S^ampionnet unb
nac|)
\>on ber*
felben
feine
aus
merbcn
uivarei^6 2Ibmarfc|>
feigen.
im ebirge
ni<f?t;
er l^attc
auf
feine SSHaaregeln
miHt
bk
ni(i)t
feinen Einflu
al
ba
er j?rai;
jurcfrief.
icfer
eneral
fyktu
auf
aftad;ric^t
ba^
bk
tt)a*
weitet
gefolgt
bm
bk
<ibgcfanbt.
@un?arotv
Jvrai;
lie,
man
(lct
nictit
h Joera
t)on
pelzen
unb befahl
ber
il^m
3]ad;ri(l;t
bem aSorbrcc^cn
tlpcn*
35*
548
armee/
hm
28. 2IugujT,
mb
p^
ie ^auptarmee utvarotv
SOlarfd^c
erl^ielt
2Jcfe^I ju einem
ju
fein,
tveil
nad;
aijigliano
it)irfIidE^
in
95creitfc^aft
utvarott)/ tvenn
ernpiid^e
SJorbringen ber
l^er
gtranjofen f?at(ftnben
fodte/
tie
Don oni
am
cr|?en
cvwattm
burfre.
3n cnua
nb
tcn
tvaren
bei
ber 2(nna^erng
ecfenborp
bewaffnete
2(nforberun3ett
ber
granjofen/
t>it
^a^t um
t>tn
t^ermel^ren,
Unru*
^en entpanben/
ba ^olf
brol^te
unmittelbar mit
preid^ern in Unter^anblung ju
t)eranla^ten
treten.
Siefe
ernl?
l&aften 2(ftritte
hm
in
bm
ef]b(Ie
Tanten ju
Sr
fa
bc^
^auput werben
^atrijiern ganj
jlellt
foHte/
genommen unb
bic
an
bit
@pi^e
ge*
werben muten,
bemofratifc|?en
58enig ju
t)erlieren
Ratten unb
in
bem
t^un
@i}(!eme
tief
t)erfloc|?ten
waren.
Slffeitt
@^eu
an
entfd^eibenbe @cl;ritte
Dvl^ein
abjujiel^ett/
ju
unb/
er
audj)
im
23egrijfe
ben
glaubte
biefe
fc|)wierige ^Badl^t
feinem Sfiad^fofger
berlaflen ju brfen.
ie
irer
2Baffenpitt|!anbFont)ention
t)on
'Sortona weldf^e
aufforberte,
Olatur
na)
ju
einem
ntfa^erfud^e
mung uwarow
no<^
l^atu,
lief
i^n
btn
Sntfd^luf
er
faflen
l&ojfte
mm
rec[;tcn
fold^m
Serfud^
ju
ma(^m, inbem
baju
eine
flarfe
ba^
im
2iKarf(^
S)it)ijtOtt
treffen
wrbe.
beflimmte
be^
549
tctt
8.
t)crtncb.
@t.
t)ort
9)Zoreau
tjorjugc
aufgeforbert an
^eit/
um
bie
9tufmcrffamf eit
SSerbnbetett
bortl^in
ju
jiel^ert.
bei
bem am
11.
@ep(em*
Mo
unb
ber fej!j?el^enbett
^ac Zovtom^
feine
gefangen nb
tvar
m^
(Mlcjfanbna/
l^atte
auf
t^k
erjfen
bm
eneral ^tax)
laffen
gegen
gormigaro aufbre^^en
l^in
unb war
fe^rte
H*
geeilt.
2{uc&
umarott)
ben
9.
nod^
fo
einmal
um am
ftdS?
tlejfanbria
jurticf,
ha^ f<^on
tt?urbe
t)n Jvra^
gezwungen
tt)icbcr
ber SJloDi
juriicfjujiel^en.
fclBj!
jt(^
2tm folgenben
CKefcgnocirung
i^atte
nod^
eine
unb
befal^l,
nad[)bem
er
tiberjeugt
t)or
ftc^^
hm
grten
'^l^eil
ber
tjcrbunbcten 2trmee
bk
alten tettungen.
unb
breitt)64)entlic{?cn
Belagerung,
2tn
@ie
erhielt
1000 SRann
ene-
eben
bem
"^lage
bra^ umaroit)
bitn
ral j?aracjai
t)on JJloi
t)on
S5ra
am
16.
nfTujfe
ber
@tura
in
eptember einnahm.
a
tiiatis,U\t
tt?ir
unfcre
f4?on
im
^aUn unb
bie 3tnorb^
550
nun^en
nctt
ml^t bk
fo
franjoftfc^e Sicgicrung ju
bcr
6cfcl)loffe^
2{rmcen traf,
ruffifc^e
wk
bk
j
2(rmee &ntt>ar:o\v$
nac^
bcx
dS^wcij
jicl^en
faffcn/
tnngcn
bm
}^n
fo
fonnen
mt
un
je^t
bic
bem neuen
2t6fc|)nitte
tt^cnbeu/ beflcn
c*
gcnflanb
jwifcl^en
^Begebenheiten
in
ber
t)on
@c^tt)eij
jtnb/
trelc|?e
3^^^<^ Hegen.
"^ oI)u.
PLEASE
DO NOT REMOVE
FROM
THIS
CARDS OR
SLIPS
UNIVERSITY
OF TORONTO
LIBRARY
.4
-ii'. ,'-fMTf-"
-"v---^'
""'^"
I"'-*^'
^::^Mm