gdje su: it � id = razlika izmedu kreditne (id ) i depozitne kamatne stope kao

tro�ak bankarskog poslovanja, Sd = krivulja ponude depozita, Si = krivulja ponude

kredita, DI = krivulja potra�nje za kreditima, OT = velicina kredita koje tra�e
komitenti, OB = iznos kredita koje tra�e komitenti komitenti pri kamatnoj stopi
koja ne ukljucuje tro�kove bankarskog posredovanja, i*= kamatna stopa koja ne
ukIjucuje tro�ak bankarskog poslovanja

Kamatne stope su za banku egzogeno odredene, �to �naci da za banku vrijedi koso
uzdi�uca krivulja ponude depozita. (Sd). Banka nudi vi�e kredita kako raste kamatna
stopa na, kredite (SI), ali to ne mo�e ici neprekidno, jer s porastom kamatne
stope, kredite tra�e rizicniji komitenti. Vece kamatne stope na bankarske kredite,
tjeraju du�nike u rizicnije poslove kako bi ostvarili vi�ii prinos zbog otplate
skupljih kredita.

Banka pri pasivnoj kamatnoj stopi (id) i aktivnoj kamatnoj stopi (11 ) nudi OT
kredita. Razlika izmedu (ii � id ) je kamatna mar�a. Ona je utoliko manja, ukoliko
je konkurencija na kreditnom tr�i�tu veca. Tr�i�no odredena kamatna, stopa je (i*)
i to je stopa kada nema tro�kova posredovanja tj. bez spajanja ponudaca i
tra�itelja (deponenata i debitora). Obim poslovanja banke raste na velicinu OB. To
bi bio slucaj kada bi svi i�li na direktno tr�i�te- bez bankarskog posredovanja,
ali tada ostaju pitanja preuzimanja rizika, infomacijski tro�kovi, rocna
tmsformaclia (bankarske "prerada" izvora sredstava) i ostalo, tj. sve ono �to je
prednost intermedijacije, a to kosta. Zato banke postoje, iako visoko rangirane
firme izlaze direktno na finansijsko tr�i�te emitirajuci du�nicke vrijednosne
papire.

Znaci, da novcano suficitarne i novcano deficitarne jedinice ne posluju direktno,

vec preko banke, a zbog tro�kova intermedijacije (posredovanja) koji su kod banke
znatno ni�i.

Savremeno bankarstvo svoje porijeklo vuce iz mjenjackih i zlatarskih poslova.8

Razvojem savremenog bankarstva dolazi do specijalizacije banaka i odvajanja
emisione (centralne) banke i ostalih banaka. U dana�nje vrijeme dolazi do
univerzalizacije i globalizacije banaka koje se direktno bave poslovima za potrebe
privrede i stanovni�tva (uslovno tzv. poslovne banke). Ove tendencije su u zadnje
vrijeme prisutne posebno u zapadnim tr�i�nim ekonomijama. Razvojem tehnologije i
tehnike platnog prometa kao i primjeni informatike, dolazi do razvoja tzv.
elektronskog (kompjuterskog) bankarstva. Uloga bankarstva u savremenim privredama
je znacajna.

Te�ko bi bilo zamisliti proses reprodukcije, tekuce i razvojne politike, ekonomskog

rasta i razvoja bez banaka. Banke kao finansijski posrednici vr�e prikupljanje
slobodnih novcanili sredstava i prenose ih na one tacke procesa reprodukcije gdje
su potrebna novcana sredstva. Sa mikro aspekta uloga banaka je obezbjedenje tekuceg
poslovnog procesa likvidnim sredstvima (kratkorocni krediti), tzv. "podmazivanje"
tekuce reprodukcije, kao i obezbjedenje dodatne akumulacije za investicije tj.
razvoj ekonomskih subjekata. Banke putem kredita obezbjeduju dodatnu kupovinu snagu
korisnicima kredita.

Kreditna funkcija i pru�anje raznovrsnih kreditnih usluga primarna je funkcija

savremene banke. Funkcijom kredita banka na najracionalniji nacin stavlja u promet
mobilizirana i koncentrisana novcana sredstva, omogucujuci neometano tokove
finansiranja reprodukcije. Na mikro nivou uloga banaka je u funkciji privrednog
rasta razvoia, povecanjem stopa rasta makroekonomskih agregata (dru�tvenog
proizvoda i nacionalnog dohotka).

Razvojna makroekonomska politika je nezamisliva bez znacajne uloge banaka i

bankarskog sistema u cijelini u smislu obezbjedenja dodatne akumulacije, tj.
kapitala kao bitnog faktora ekonomskog rasta. Uz navedeno, banka pored "proizvodne"
funkcije (plasiranje kreditnog resursa kao novcanog outputa) ima i funkciju "rocne
i sektorske prerade" prikupljenih sredstava. Zbog asimetrije u formiranju svog
potencijala (izvora sredstava) u odnosu na struktura tra�nje za kreditima ,
savremena banka vr�i transformaciju sredstava kako. sa aspekta rocnosti, tako i sa
sektorskog aspekta (kratkorocna sredstva u dugorocne kredite ili obrnuto, kao i
sredstva jednog sektora u kredite nekom drugom sektoru).10