Univerzitet u Novom Sadu Geodezija i Geomatika

Inzenjerska geodezija 2
Oktobar 2008
Prof.Dr. T. Ninkov dipl.inz Mr. V. Bulatovic dipl.inz Susic Zoran dipl.inz

Najcesci radovi u gradjevinarstvu

Odredjivanje prostornih lokacija objekata

putevi i pruge aerodromi ,tuneli, ulice, ostali saobracajni objekti zgrada (stambene, industrijske), naselja energetski objekti (hidrocentrale, termocentrale, prenosni sistemi, distributivni sistemi, itd hidrotehnicki objekti ( melioracije, vodovodi, kanalizacije, regulacije reka, itd) rudarski objekti (na i pod zemljom) masinske konstrukcije ostali vestacki objekti

Definisanje geometrije objekata Izbor i primena optimalnih metoda rada u svim fazama projektovanja ,gradnje i eksploatacije objekata

Faza rada u gradjevinarstvu

Izrada studije opravdanosti/fizibilnosti Izrada idejnog resenja Izrada idejnog projekta Izrada glavnog projekta Izgradnja objekata Izrada projekta izvedenog stanja Izrada projekata odrzavanja objekata (Geodezija prisutna u svakoj od njih)

Savremene metode prikupljanja i obrade podataka u procesu izrade topografskih planova

- Precizna tahimetrija - GPS i njegova primena - Digitalna fotogrametrija - Lasersko skeniranje - Podzemne instalacije - Hidrografska merenja

TOPOGRAFIJA
PODLOGE ZA SVA PROJEKTOVANJA
- PLANOVI - KARTE
( Razmere /1:100,200,250,

500,1000,2500,5000)

bez deformacija
sa deformacijama

( Razmere 1:5000, 10000,

25000,50000,100000,)

- PROFILI

razlicite razmere 1:A/B

TEHNOLOGIJE
Polarna metoda snimanja-Precizna elektronska tahimetrija Koriscenje postojecih analognih i digitalnih podataka merenja Digitalizacija postojecih analognih podloga kroz faze skeniranja, eliminisanja distorzije I digitalizacije po displey-u Digitalna fotogrametrija Satelitska teledetekcija Batimetrija Podzemne instalacije

Precizna elektronska tahimetrija

Elektronski tahimetri - teodolit sa distomatom - elektronski teodolit sa distomatom

- elektronski tahimetar Rad na terenu - geodetske mreze - tahimetrijsko snimanje

Karakteristike

Leica TC 1800
1'', 0.3 mgon 1mm + 2ppm

Uglovi:

Duina:

Vreme merenja:

3s

Ugraeni programi:

Orientation and height transfer, Resection, Tie-distance, Stakeout

Domet:

2.5 km

Uveanje:

30 x

Laserski visak:

lociran u alhidadi, rotira se s instrumentom, tanost 1.0 mm at 1.7 m

FOTOGRAMETRIJA I DALJINSKA TELEDETEKCIJA

IZVORI SNIMANJA A. Avio snimci (avio kamere)
Analogni snimci (fotografije) snimljeni analognom fotogrametrijskom kamerom Digitalni snimci (rasterska slika) snimljeni digitalnom CCD kamerom

B. Satelitski snimci (satelitski senzori)

ASTER, AVHRR, IKONOS, IRS, LANDSAT, QUICKBIRD, EROS, SPOT, ERS, JERS ili RADARSAT

Avio snimanje

Avion za snimanje: CESNA 421B GOLDEN EAGLE, registarskih oznaka YBRO 0266 Kamera za snimanje: LEICA RC 30, Lens Type 15/4 UAG-S, Lens No 13338 ASCOT (Aerial Survey Control Tool) tehnologija

Kamera za fotogrametrijsko snimanje

Tehnologija digitalne fotogrametrije i daljinske teledetekcije

Sta je softwerska fotogrametrija

Image processing svih vrsta aerofotogrametrijskih snimaka (analog/digital) i satelitskih snimaka, ukljuujui SPOT, LANDSAT, IKONOS, itd. Izrada digitalnih ortofoto mapa ukljuujui topografsku i orto korekciju, korienjem metode blok aerotriangulacije (grupno izravnanje bloka) Generisanje digitalnog modela terena (DTM) iz stereo snimaka (avio ili satelitskih) i drugim konvencionalnim metodama Preklapanje rasterskih i vektorskih podataka preko elevacionog modela (DTM, TIN) u cilju dobijanja 3D predstave terena, ukljuujui GIS podatke Ispravljanje deformacija i georeferenciranje planova korienjem postojeeg grida Georeferenciranje avio i satelitskih snimaka upotrebom kontrolnih taaka (Ground Control Points - GCP) Pravljenje mozaika od georeferenciranih i ortorektifikovanih satelitskih i avio snimaka, razliitih rezolucija i tipova, u jednu kompaktnu celinu Produkcija visoko kvalitetnih kartografskih kompozicija sa odgovarajuom kartografskom projekcijom, gridom, anotacijom itd.

TEHNOLOGIJA IZRADE ORTOFOTO PLANOVA

SATELITSKIH I AVIO SNIMAKA

ematski prikaz metodologije izrade ortofoto planova i karata

satelitski snimci avio snimci skeniranje snimaka

projekat ne stereo snimanja generisanje DTM-a

DTM ?

da

DTM ?

ne

stereo snimanje

blok aerotriangulacija
orto korekcija izrada mozaika digitalni ortofoto planovi

generisanje DTM-a

Izrada digitalnog modela terena (DTM):

Ekstrakcija DTM-a
iz postojeih visinskih podataka Automatska ekstrakcija DTM-a iz stereoskopskih snimaka Izlazni format TIN/GRID

Primer:

Digitalni Model Terena (DTM) Severni deo drave Oman

Dodavanje 3-e dimenzije

Naa tehnologija omoguava integraciju vektora, anotacije i rasterskih slika u 3D pogledu ili posmatranju podruja pomou fly-through procesa simulacije.

Primena digitalne fotogrametrije Primeri za ucenje

1997 - Generalni projekat zatite od poplava i uredjenja renog korita donjeg toka Drine (Jugoslavija)

Obezbedjivanje topografskih podloga iz satelitskih snimaka (panhromatskih) za potrebe regulacije donjeg toka reke Drine (povrine 3200 km2).
Projekat je ukljuio obradu dva SPOT-ova satelitska snimka. Finalni produkt: 6 ortofoto mapa u razmeri 1:50000 koje su pokrile celo podruje od interesa projekta.

1998 - Obrada satelitskih snimaka dolina reka Chira i Piura u cilju indentifikacije oteenja izazvanih dejstvom El-Ninja (Peru)

Utvrdjivanje teta prouzrokovanih delovanjem El-Ninja u oblasti oko reka Chire i Piure (povrina 2000 km2), uporedjenjem satelitskih snimaka sa postojeim kartografskim podlogama.
Procesirani su SPOT-ovi satelitski snimci (jedan mulitispektralni snimak za podruje oko reke Chira i dva panhromatska snimka oko podruja reke Piura). Finalni proizvod: 16 mapa u razmeri 1:25000, 4 mape u razmeri 1:50000, 1 mapa u razmeri 1:100000 za podruje reke Pirua i 4 mape razmere 1:50000 za podruje reke Chira.

Digitalna ortofoto karta razmere 1:100000 doline reke CHIRA (Peru) dobijena iz multispektralnog satelitskog snimka SPOT 4

Rezultat : Digitalne topografske podloge rene doline reka Chira i Piura

1 pregledna karta R 1:100000

4 karte R 1:50000 16 karata R 1:25000

Dobijene aurne karte predstavljaju grafiku podlogu koja u potpunosti omoguava kvalitetnu analizu podruja od interesa.

1998-1999 - Izrada digitalnih ortofoto planova grada Novog Sada (Jugoslavija)

Izrada digitalnih ortofoto planova, razmere 1:2000 grada Novog Sada i njegovih satelitskih naselja (podruje projeta oko 20000ha) za potrebe planiranja i otkrivanja divlje gradnje.
ERDAS Imagine softver je korien za tu svrhu pod Unix (Solaris) platformom (SUN ULTRA Station). Projekat je ukljuio: aerofotogrametrijsko snimanje (snimanje izvreno u razmeri 1:8000), skeniranje filma kamerom , izrada digitalnom modela terena (DEM) za potrebe ortorektifikacije, georeferenciranje snimaka sa ortorektifikacijom, izrada mozaika za celo podruje projekta, i konano produkciju 120 visoko kvalitetnih mapa sa rezolucijom od 20cm.

NOVI SAD - ortofoto plan razmere 1:2000

NOVI SAD - ortofoto mozaik

NOVI SAD - Detalj ortofoto plana

NOVI SAD - hibridna grafika

NOVI SAD - Primena ortofoto podloge za projektovanje saobraajnica

2000 - GIS projekat Naftnog i gasnog distributivnog sistema QGPC-a (Qatar)

GIS projekat je uraen sa ciljem da se obezbedi evidencija o svim elementima Naftnog i gasnog distributivnog sistema QGPC-a radi efikasnog korienja i upravljanja procesima u okviru sistema. U okviru ovog projekta izradjene su i ortofoto slike razmere 1:10000.
U okviru ovog projekta uradjeno je georeferenciranje, ortorektifikacija, mozaik i izrada ortoslika u digitalnoj formi za razmeru 1:10000, rezolucija 1m. Ortoslike su koriene kao podloga GIS-a.

Izrada mozaika ortofoto planova rezolucije 1m:

Mozaik 1144 avionska snimka Georeferenciranje i urazmeravanje svih snimaka Rezolucija 1m, razmera 1:10000

GIS gasovodne i naftovodne mree Qatara Ortofoto slike kao podloga GIS-a
- Zumirani detalj u blizini stanice N -

GIS gasovodne i naftovodne mree Qatara Ortofoto slike kao podloga GIS-a
- Zumirani detalj u blizini Industrijske zone Mesaieed -

2001 - Izrada digitalnih ortofoto karata za potrebe projekta kanalizacione mree grada Nikozije i okolnih naselja (Kipar)

Za potrebe realizacije projekta Kanalizacione mreze grada Nikozije bilo je neophodno obezbediti aurne i kvalitetne podloge za projektovanje od nivoa idejnog reenja do detaljnog projekta.
Izraeno je 36 ortofoto karata razmere 1:5000 za podruje grada Nikozija povrsine oko 18500ha i okolnih naselja ukupne povrine oko 12000ha. Za izradu ortofoto planova generisan je digitalni model terena tanosti 1m.

NICOSIA-CYPRUS Ortofoto karta razmere 1:5000 dobijena iz satelitskog snimka IKONOS 1 rezolucije 1m

N I C O S I A d e t a lj

Dobijanje podunog profila ulice iz DTM-a

Hibridna grafika u Auto CAD okruenju

Prevlacenje ortofoto preko DTM-a

PRIMENA LASERSKOG SKENIRANJA KOD PROJEKTOVANJA LINIJSKIH STRUKTURA I OBJEKATA

Prof. Dr. T.Ninkov dipl.inz Mr. V. Bulatovic dipl.inz Z. Susic dipl.inz

Tehnologija laserskog skeniranja

Laser scaner sa IMS, GPS i digitalnom kamerom

Technical data profiler

Model Rangefinder performance Profiler-600 Profiler-1200

Measurement range for natural targets, reflectivity 40%

Minimum range Measurement accuracy

600 m 30 m typ. 20 mm

1200 m

typ. 50 mm

Measurement resolution
Measurement rate Laser wavelength Beam divergence 0.2 mrad

5 mm
PRR = 20 000 Hz; data rate = 10000 points/second near infrared 0.8 mrad

Number of echoes per pulse

Eye safety class

First pulse or last pulse (up to 3 echoes)

Scanner performance
Scanning range
total (60 range)

22.5 = 45 with 90% of max.

rotating polygon 5-180 scans/sec stepwidth0.02 0.0025

Scanning mechanism
mirror

Scanning rate Minimum angle Angular accuracy

Optional True Color Cannel

Provides the color of the target's surface as an additional information to each laser measurement (RGB 16 bit) Digital camera Alplanix 22MP

Helikopter sa motiranom opremom

Helikopter u radu

Oblak tacaka sa 3D koordinatama Gustina 1 tacka na m2

Projekat dalekovoda Leskovac granica Makedonije Tehnicki podaci: Duzina koridora: 100 km Sirina koridora: 400 m Gustina snimanja 1 tacka/m2 Pixel size 30 cm Razmera 3D plana 1:2500 Trajanje laserskog skeniranja 4.5 sati Obrada podataka : 30 dana /(12 dana)

Integrisani sistem premera koridora dalekovoda Leskovac granica Makedonije

DTM
DSM Ortofoto

Generisanje profila po DTM i DSM

DTM Profil

DSM Profil

DTM & DSM

Vegetacija

Teren