Beruflich Dokumente
Kultur Dokumente
y
^
DIE CANONES-SAMMLUNGEN
ZWISCHEN
CANONES-SAMMLUNGEN
ZWISCHEN
VON
EMIL FRIEDBERG
9ZCi
DER
UNIVERSITÄT LEIPZIG
ZUR
IHRER
NEUEN AUDITORIENGEBÄUDE
PFINGSTEN 1897.
VORREDE.
Von diesem Buche könnte Worte des Sachsen-
der Verfasser die
spieglers anwenden „des ime was vil ungedacht." Denn nur ein Zufall
hat zu seiner Entstehung Veranlassung gegeben. Als vorjähriger Dekan
der Leipziger Juristenfakultät hatte ich zwei Programme zu schreiben.
Ich fasste den Plan, eine genaue Darstellung der CoUectio Bambergensis
zu geben, die mir von früher her wohl bekannt war, und deren in die
Dekretalensammlung Gregors IX. übergegangenen Stücke ich bei der
Herausgabe dieser sämmtlich coUationirt hatte.
Auf meine Bitte übersendete mir die Direktion der Königlichen
Bibliothek zu Bamberg in freundlicher Bereitwilligkeit den Codex. Aber
die Arbeit vertiefte sich mir unter den Händen. So erbat und erhielt ich
von der Hessischen Landesbibliothek die Casselana, während die Leipziger
Universitätsbibliothek die Lipsiensis und einen Codex der Appendix Concilii
Lateranensis bot. Bei weiteren literarischen Studien stiess ich auf die
Erwähnung einer Sammlung in Cambridge, zweier in Paris, einer in Brügge.
Alle bis auf die letztere, die ich an Ort und Stelle unter liebenswürdiger
Unterstützung meines Genter Kollegen, des Brügger Bibliotheksvorstandes
Claeys, durchgearbeitet habe, wurden mir hierher zur Benutzung über-
sendet, und so kann denn die canonistische Literatur um die Kenntniss
von vier neuen Sammlungen bereichert werden.
Wenn aber auch auf die Entstehung der Compilatio I. und
diese
damit der Dekretalensammlung Gregor IX. vielfach ein neues Licht ver-
und einen Blick in die Arbeitsstätte der mittelalterlichen Canonisten
breiten,
ermöghchen, so erschien mir doch deren vollständiger Abdruck nicht zu
lohnen. Darum habe ich ein Verfahren eingeschlagen, welches ich als
Analyse bezeichnet habe, und welches vielleicht Nachahmung verdient für
Sammlungen, deren Gefüge Interesse erweckt, deren Bestandtheile aber
schon gedruckt sind, und deren Textesvarianten nicht ins Gewicht fallen.
Was ich als gedruckt nicht aufzufinden vermochte, habe ich indessen
im Wortlaute mitgetheilt, und damit die Dekretalenliteratur um über
8QV
FZ
VIII Vorrede.
^ Ich spreche allerdings nur von ungedruckten Canones, nicht Decrctales. Seckel hat in der
Deutschen Literaturzeitung 1896 S. 95 f. für einzelne von mir in der Cantabrigiensis — diese war als
das eine Verarbeitung des Stoffes voraus, die sonst niemals bei Canones-Sammlern angetroffen wird
und Redaktion des Liber Sextus eintritt,
eigentlich erst bei der —
dass ich mithin in den betreffenden
Redaktionen der Päpste, nicht der Sammler erblicke, so würde doch damit der betreffende
Stellen
Canon immer noch als ein bisher ungedruckter zu charakterisiren sein.
Emil Friedberg.
EINLEITUNG.
Eine Avie grosse Bedeutung auch das Decretum Gratians für die Entwickelung
des canonischen Rechtes besitzen mochte, so war es doch klar, dass es für die
Kenntnissnahme des neuen, nach seiner Beendigung zur Entstehung kommenden
Rechtes nichts zu leisten im Stande war. Und doch hat ein solches von ein-
schneidender Bedeutung sich sehr bald darauf entwickelt, und bekanntlich ist dies
zunächst auf einen Schüler Gratians, den Canonisten Rolandus Bandinellus, von
II 59— 8i Papst Alexander III. zurückzuführen. Wir können uns den damals
erfolgenden Aufschwung des canonischen Rechtes nicht gross genug denken. Nie-
mals, weder vorher noch nachher ist ein gleichartiger eingetreten. Nicht umsonst
hatte Gratian das Papstthum als rechtsbildenden Faktor hingestellt. Die Über-
zeugung davon begann in den Kreisen des Episkopates eine gemeinsame zu werden.
Von allen Seiten strömten die Anfragen nach Rom. Die Schwierigkeit der damaligen
Verbindungswege mit der Kurie macht es erklärlich, dass man bischöflicher Seits
die Zweifel gewissermassen aufspeicherte, um dann in einer Anfrage zahlreiche
Bedenken zur Lösung zu bringen. Die in dieser Zeit gerade sich kräftig ent-
faltende geistliche Gerichtsbarkeit musste die Lücken des bestehenden Rechtes
besonders fühlbar machen, und das immer stärkere Hervortreten der Kurie als
Appellationsinstanz musste es als erspriesslich erscheinen lassen, sich über die dort
herrschende Rechtsanschauung authentische Kunde zu verschaften. Und die Päpste?
Aus den Eingangssätzen ihrer Antworten erhellt, wie geneigt sie diesem Ent-
wickelungsgange gegenüber standen, der ja die längst gehegten Centralisations-
gedanken zur endlichen Verwirklichung brachte, und wie sie doch andererseits
empfanden, dass hier erst der Beginn einer noch zu stärkenden, mit aller Behutsam-
keit zu hegenden Entwickelung vorlag. Darum sehen sie in den Anfragen der
Bischöfe nicht die Erfüllung einer Pflicht, sondern den Ausfluss einer Gesinnung,
die durch Lob bekräftigt werden muss. So erklärt es sich, dass der Papst jedesmal
die Sorgfalt des Anfragenden rühmt, ihn preist, dass er aus dem unerschöpflichen
Borne der päpstlichen Weisheit zu schöpfen beschlossen habe.
Aber auch die seltene Energie muss betont werden, welche die Päpste bei der
Erledigung der von ihnen in ihrer ganzen Wichtigkeit erkannten Aufgabe aufgewendet
haben. Es ist keine blosse Redensart, wenn sie ihre Überlastung mit Geschäften
so ständig betonen, und dann doch immer Zeit und Gelegenheit finden der Anfrage
die Antwort zu Theil werden zu lassen. Selbst in den Zeiten, wo die grossen
Interessen der Kirche alle ihre Kräfte in Anspruch nahmen, haben sie sich niemals
der Erledigung der Anfragen entzogen. Und diese war doch oft mühsam genug
und erforderte Nachdenken und Besonnenheit. Die konkreten Verhältnisse des zur
Entscheidung gestellten Falles, die verschiedenen nationalen Rechtsauffassungen
mussten berücksichtigt werden, und die gewiss recht mangelhafte Darstellung des
Thatbestandes in den bischöflichen Schreiben bot häufig nicht leicht zu über-
windende Schwierigkeiten. Dabei musste noch auf frühere Entscheidungen in
Friedberg, Die Canones- Sammlungen. j
Einleituna-.
&•
XLII, I, und weiter in die Comp. I. c. 4. (5, 2g) und in die Sammlung Gregors IX.
c. 5. X. (5, 35) übergegangen. Da aber wahrschemlich das Decretum Gratiani erst
circa 1145 worden ist^, so ist
vollendet es zweifelhaft, ob nicht die Dekretale
Innocenz noch vor das Decretum Gratiani fällt. Die zweite Palea ist C. XXXV.
qu. 6. c. 2, Coelestin zuzuschreiben. Sie steht in der Parisiensis IL 88, i, in der
Brugensis, wo
Eugenius Floren tino inskribirt ist, LIII, 15. Jaffe stellt sie Nr. 384
sie
unter Coelestin L; sie scheint aber doch Coelestin IL zuzugehören. Da dieser aber von
IT 43 — 44 regiert hat, so gilt von dieser Palea dasselbe, was wir von der anderen
bemerkt haben.
Auch die Anhänge, die zum Dekrete Gratians gemacht wurden, fallen für das
Nach-Gratianische Recht wenig in Betracht. Dennoch ist hervorzuheben, dass sie
ihr Material theilweise an die Appendix Concilii, die späteren Sammlungen und so
an die Compilatio I. abgegeben haben.
Wir besitzen in dieser Beziehung freilich kein ausreichendes Material, und das
von andern Schriftstellern mitgetheilte entbehrt oft zu sehr der Genauigkeit, als dass
sichere Ergebnisse hier erzielt werden könnten. Maassen3 beschreibt eine Inns-
brucker Handschrift (Nr. go) welche zwei Anhänge zum Gratian giebt. Von diesen
enthält der erste ein ganz ungeordnetes, auch nicht unter Rubriken gestelltes Material
in 8g Kapiteln, das (i —
48) dem Burchard, afrikanischen Concilsschlüssen, Kirchen-
vätern und Paleis entnommen ist. AI ^r der Anhang enthält auch c. 2 des C. Turon.
1163, der in die Cantabrigiensis 48 K, die Parisiensis I. 2g, die Appendix 26, 8,
die Bamberg. 11, 7, die Parisiensis IL 16, i b, die Lips. 11, 8, die Cassel. 21, 13,
die Brugensis 5, 6, in die Comp. IL (3, 17) und in c. 17. X. (3, 30) übergegangen ist.
Daneben aber noch 1 2 Dekretalen von Vor-Gratianischen Päpsten, welche sich nicht
nur grösstentheils auch in den gedachten Sammlungen vorfinden, sondern in diesen
auch in derselben Reihenfolge stehen, wie sie nach den Mittheilungen Maassens im
Innsbrucker Codex aufeinander zu folgen scheinen.
Es sind dies:
1. Honorius Ja. = Fa.
7401. 2. 53, 2. O. 23, i. P. 37, i. O. 35, i. H. 44, i. Br. 30, i.
i) Von
diesen finden sich bei Burchard 65. 3) Bcitr. zur Gesch. der Jurist. Literatur dos MA.
2)Vgl. meine Erörtcrunj;jc'n über die Entstchungs- (WiiMi 57) S. 64 fF.
zeit des Üccr. Grat, in Ztschr. t. KR. 17, 397 ff.
Einleitung. 3
5. Gi-egor(?) = Pa. i, 12. Pa. 2. 56, 6. O. 13, 9. P. 23, 14. Q. 25, 10. R. 35, 10.
Comp. I. c. 14 (3. 26).
6. Hadrian Ja, 10444= Pa. 2. 56,2. O. 13, 10. P. 23, 15. 0. 25, 11. R. 34, 11. Br. 19, 4 =
Comp. I. c. 15 (3, 26).
7. Derselbe Ja. 10459 = Pa. 2. 56, 3. P. 23, 5. C. I. c. 16 (3, 26).
8. Gregor Pa. 2. 56, i. O. 13, 14. P. 23, 19. Q. 25, 15. R. 35, 15. Comp. I. c. 20 (3, 26).
9.Johann O. 13, 15. P 23, 20. Q. 25, 16. R. 35, 16. Comp. I. c. 21 (3, 26).
Dazu kommen dann noch 2 Stücke, die ich in keiner Sammkmg aufgefunden
habe: Leo I. ep. 12. c. 11. ed. Ballerini Ja. 410 und der Anfang von Xicolaus I.
Ja. 2758. Ausserdem führt Maassen noch die Stelle Comp. I. c. 18 (3, 26) an,
die in die Dekretalensammlung Gregors übergegangen ist, c. 4. X (3, 30) in Pa.
2. 56, 4. O. 13, Q. 25, 13. R. 35, 13.
12. P. 22,, 17, 17. Ja. 11660 Br. 2.
also Alexander III. zugehörig. Vermuthlich aber liegt hier ein Versehen Maassens
vor, der, wo ein Canon sich auch bei Gregor IX. findet, diesen citirt, und muss es
heissen: Comp. I. c. ig (3, 26), der nur in der Comp. L, nicht bei Gregor steht.
Aber auch dieser Canon gehört Alexander III. an (Ja. 13978), und steht in Pa. 2.
56, 5. O. 13, 13. P. 2^, 18. Q. 25, 14. R. 35, 14. Daneben enthält der Innsbrucker
Codex noch 5^ Dekretalen Alexanders III., nämlich Jaffe 12433. 13972- 12293.
12785. 13604. Von diesen ist die erste und Sammlung nach-
letzte in keiner
weisbar, die zweite Stelle enthält die ganze Dekretale des Papstes. Davon ist der
^
Anfang in O. 27, 5. P. 15, i. Q. 15, i. R. 25, i. Br. 19, 2. Comp. I. c. i (3, 27) zu
finden. Dann kommt ein kleines sonst nicht überliefertes Stück, während die Fort-
setzung wieder in den Sammlungen in 2 capita zerrissen ist, von denen das erste
O. 5, 9.58, 9. Q. 49, 9. R. 57, 10. Comp. I. c. 8 (3, 28) c. 8.
P. (3, ^2) steht, X
das zweite in O. 28. hinter 53, die dritte, wiederum ganz ebenso in Cc. 52. 80. —
Pa. loi
I, —
105. Pa. 2. ;^2, i. ^2>^ ^- — ist in Q. in 5 Theile4 zerrissen, während
endlich die vierte sich findet in Cc. 37. Pa. i, 129. O. 49, 20. P. 26. un. Q. 30, i.
i) Sollte unsere Vermuthung richtig sein, so wären 5) Es fehlt Mansi c. 13 und 17, eigenthümlicher Weise
CS sechs. fehlt 13 auch in QPR.
2) Freilich enthält P. XIV, 6 noch ein Stück, welches Die Glosse zum Dekret Gratians. (Wien 72) S. 23.
6)
auch nicht im Innsbrucker Codex zu stehen scheint. Beitr. zur Gesch. des canon. Rechtes von Gratian
7)
3) Bei :Mansi ist keine Zahl angegeben. bis auf Bernhard v. Pavia (Wien 73) S. 4.
4) XVIII, 3. XXXIII, 6. XLII, IG. II. L, 18. 8) Näher angegeben bei Hänel a. a. O.
4 Einleitung.
2. 53. 3- O- 23, 2. P. T,y, 2. Q. 35, 2. R. 44, 2 folgende Tabelle mag als Probe dienen.
(siehe oben S. 2). Ja. 7401. Pa. 2. 53, 2. O. 23, i. P.
37, I- Q- 35» I- R- 44» I- Ja. 9655- J^^. 2. 80, 3. O. 12, bulte. Comp. I. Cc. Pa. 2.
18. P. 60, 8. Q. 51,7. R. 59, 7. Hadrian IV. Ja. I 2 (1,6) 71a 20, 16
10445. Pa. I, 97. Pa. 2. 79, I. O. 45, 7. R. 65, I. Von 2 13- 70
3 U.6)
den zahlreichen Dekretalen Alex. III. führe ich nur die 6 (4, 2) 86
3
ersten an, um darzuthun, dass sie alle im Appendix und 48 Ba
4 I (5. 12) 15. 4 ff
in der Coli. Bamb. stehen. 2 (2, lo) 61
5 47. 1
Ja. O. Q. 6 3 (I, 2) 30 d 29, le
13948 — 25 — 3
8 7 (^ 23) 20 A
13887 6, 7 9 5 (2, 20) na. 30 33.2 a
50, 4
14091 26, 5 II, 5 10 10 (2, 20) loD I, 2tg
II I (r, 2) 52 a 32, la
14069 41,6 37,2
12 35 (2. 20) 25
14156 7.9 33.9
14 44 42, 2
13947 12, 2 51, 2
15 6 (2, 9) 49 Bb 10, sc
13919 31. I 32, 8
12020 10, 6
16 14 (i, 21) 4QA lo, 3 a
42, 4
13162 — — 8 17 14 (2. 13) 48 Au 15. 4^
9
12293 — II — 10 18 2 (i, 23) 4.8.
19 7 (5. 10) 46, 3 a-f
2) Schulte
behauptet, dass dies eine Sammlung 22 • 13 ^2, 13) 30 b 20, 1 C
gewesen sei, welche vor dem C. Later. III. zusammen- 30 a I
7 (I. 21) 29,
gestellt war weil Simon keinen Canon dieses Concils
,
23 I (5. »5) 38 54. I
citirt habe und seine Schrift demnach vor 1179 falle. 16 22, I
25 2 (I, 9)
Dabei ist aber zu erwägen, dass in Pa. i, O., P., Q. 26 22, 2b
3 (I. 9)
die Verbindung der Lateranensischen Canones mit der 5t). 8
27 « (3. 26)
Sammlung nur eine ganz äusserliche ist, die erstercn 6 (2, 18) 48c 15. 4«
32
später hinzugefügt sein können, und die Sammlung schon 86
6(4. 2)
vorher ohne \\'rbindung mit den Conciiscmones existirt
haben kann. Melir freilicli fällt ins Gewicht das anilere 3) Vgl. nur die zahlreichen Codices, aus denen I. öwon
Schultesche Argument, dass eiuTheil jener Sammlungen feld epist. pontific. Rom. (Lipsiae 8i)) Abdrucke ver-
Material von Dekretalen solcher Päpste enthält die , anstaltet hat.
Die Collectio Cantabrigiensis. 5
aus einem Codex edirt, welcher dem Kloster des Medastus in Ar ras gehörte. Sie
enthält kein Material, welches in die Rechtssammlungen übergegangen ist.
Dagegen ist dies in hervorragendem Masse der Fall bei der Collectio
Cantabrigiensis.
an den König der Inder aus demselben Codex, wobei ihm sein Gewährsmann Henry
Bradshaw mittheilte ^, dass die Handschrift „nicht eine Abschrift, sondern eine
Originalzusammenstellung von Entscheidungen aus dem Gebiete des römischen
Rechtes (I) enthalte, wie eine solche mit Erscheinen der Sammlung Gregors IX. un-
nöthig ward."
Trotz dieser Notizen erfolgte keine nähere Untersuchung der Handschrift, bis
Löwen fei d bei der zweiten Ausgabe der Jaffeschen Regesten durch Einsicht-
nahme in die Papiere der Monumenta Germaniae aufs Neue auf sie aufmerksam
gemacht wurde. Er erhielt sie nach Berlin geliehen und entdeckte am Schlüsse
des Bandes einen Auszug aus dem Registrum Alexanders III., die Jahre
II 78 —
80 umfassend, in ziemlicher chronologischer Unordnung. Auch ein Brief
—
Hadrians III. (1154 59) und einer Lucius IIl. (1181 85) war in die Samm- —
lung gerathen.
Löwenfeld veröffentlichte diese in seinen Epistolae Pontificum Romanorum
ineditae (Lipsiae 1885) und konnte so 70 Dekretalen publiziren, von denen bisher
nur eine bekannt gewesen war.
Eine Beschreibung der Handschrift gab er nicht. Vielmehr verwies er in
dieser Beziehung auf die von ihm im Neuen Archive der (Gesellschaft für ältere
deutsche Geschichtskunde (Hannover 1885) Bd. 10, S. 586 gemachten Mit-
theilungen. Diese waren zwar dürftig genug und gaben gar keine diplomatische
Charakteristik des Codex, enthielten aber die wichtige Notiz, dass in demselben
Codex dem Registerauszuge eine Canones-Sammlung vorangehe, welche als die
älteste der bisher bekannten ähnlichen Sammlungen anzusehen sei, etwa 9 un-
bekannte und eine grosse Zahl bekannter Dekretalen enthalte, die jedoch nicht wie
in den späteren Sammlungen zerrissen seien.
Er bezeichnete seine Entdeckung als von „höchster Wichtigkeit", bemerkte, er
habe die Sammlung abgeschrieben und werde sie nach Fertigstellung komparativer
Tabellen publiziren.
Indessen erfolgte keine derartige Veröffentlichung; Löwenfeld starb, und in
seinem Nachlasse wurde —
ich Hess deswegen anfragen nichts vorgefunden.—
Auch die Literatur nahm von der Entdeckung keine Notiz. Nur ich habe in der
neuesten Auflage meines Lehrbuches (S. 117) daraufhingewiesen.
Auf meine Bitte wurde mir Seitens des Herrn H. R. Sinker der Codex mit
liebenswürdigster Bereitwilligkeit nach Leipzig gesendet, und ich will nicht verfehlen,
dem geehrten Herrn auch an dieser Stelle meinen \'erbindlichsten Dank aus-
zusprechen.
1.
Die Handschrift gehört dem Trinity College in Cambridge und ist signirt
die charakteristischen Buchstaben haben die gleiche Form, die Zahl der Zeilen ist
in beiden Theilen dieselbe und der Codex weist Spuren einer alten Paginirung auf,
welche durch beide Sammlungen durchgeht.
Die Handschrift ist in kleinem Quartformat auf Pergament geschrieben; jede
Seite enthält 27 Zeilen, die ohne Columneneintheilung durchgehen.
Die Initialen sind abwechselnd roth und blau, nur die erste roth und gleich-
zeitig blau.
Auf Fol. 96 — der modernen Durchpaginirung des
diese Zahlen sind die
ganzen Codex —
ist eine halbe Seite und die Rückseite freigeblieben. Darauf hat
eine Hand des XIV. Jahrhunderts verschiedene Stücke, deren eines von Innocenz III.
herrührt, geschrieben.
Dann beginnt der Schreiber wieder aufs Neue, Fol. 98, wo wieder eine Initiale
wie am Anfang der Sammlung steht.
Das Registrum schliesst sich unmittelbar an. Auch hier ist die erste Initiale
roth und blau, die übrigen abwechselnd zuerst roth, dann blau.
Die Handschrift ist im XIII. Jahrhundert geschrieben, mit starken Abbreviaturen.
IL
Das von Löwenfeld als Canones-Sammlung bezeichnete Stück ist in der That
eine solche, und folgendermassen zu charakterisiren.
Die Sammlung enthält 99 durch Inskriptionen ausgezeichnete Nummern. In-
dessen stehen unter 1 3 Inskriptionen ^ mehrere durch Initialen als besondere aus-
.
gezeichnete Stücke, so dass sich die Zahl der durch Initialen versehenen auf 120
erhebt.
Das in ihnen enthaltene Material gehört wesentlich Alexander IIT. an.
Nr. 38 — 40 sind Canones 1163, das t\brige
des Concil. Turonense v. ].
Dekretalen. Doch
ist Nr. 43 eine (Ja. 8272) und Nr. 63 Dekretale Innocenz IL
wird von Jaffe 15 172 allerdings Lucius III. zugeschrieben, rührt aber nach dem
übereinstimmenden Zeugnisse der übrigen Collectionen auch von Alexander III.
her. Zwei Nummern sind Stücke aus dem Pastor des Hermas (Nr. 69) und aus
Pseudo- August in (Nr. 99)^.
1) Nr. 6, 8, 10, 20, 48, 4g, 51, 62, 65, 85, 92, 93, 94. Alexander III. (1159 — 81)
Ich habe die einzelnen Stücke so numerirt dass mit , Ja. 10598 i : Ja. 13740 : 3
jeder Inskription eine neue ZiflFcr bejjinnt die innerhalb ; - 11661 23 :
- 13746 : f*4
^865 : 68 -
13995 66 - 14121
: 13 - 14313 20B.
:
3869 : 36 -
14025 7
- 14126 51. 97
: - 14346 65 Bb.
:
3870 : 54 -
14027 32 -
14127 59
: Lucius III (ii8i— 5)
- -
3883 : 50 14032 89 14133 95
••
1S172 .63.
3887 : 86 14033 57 14136 31
: Bei Jaffe n icht gefunden
:
3899 : 93A. -
14058 77.88 14139 44
: 60.
3908 : 32 d. 14061 91 1 ) Ich habe be
3917 : 100 -
14066 : 18 gezeigt, in wie \viel Theile sie in den anderen Samm-
3919 : 20 A. -
14068 35 lungen zerlegt ist.
8 Die Collectio Cantabrigiensis.
gelesen: /// qua pritnum etiam est etc., in Nr. 37 animal statt aliquid, und der Text
von Nr. i i bietet manche Eigenthümlichkeiten, die auf Irrthümern beruhen.
Was aber der Sammlung wissenschaftliches Interesse verleiht, ist der Umstand,
dass ihr Inhalt bis auf wenige Stücke in die übrigen canonischen Sammlungen, die
vor der Compilatio I. liegen und grössten Theils auch in diese übergegangen ist,
namentlich findet sich eine starke Übereinstimmung mit der Appendix Conc.
Lateranensis und ein Stück (62 C.) wird nur dort wieder angetroffen, 27 aller-
dings nur in tit. L., der bekanntlich eine spätere Zuthat ist. Dagegen habe ich 19
nur inder Lipsiensis gefunden und 14 a, 25, 43, 63 d, 64 a, 68, 90 fehlen iii
32 a VII, II XXXIII, II
cl
XXXIX, I XXV, 17
b . 12 — > 12
D X, 9 XLII, 8 c XXXIX, 3 XXII, I
ff b XXII, I XXXVI. I
h XXVI, 23 XIX, I
45
16 XIX, 3 XXIII, 3 40 XXI. I XVI. I
— . 7
L, 66 48 C XXVIII, I XLI. I
Die Collectio Cantabrigiensis.
Liegt die Sammlung der Appendix zu Grunde und ist sie älter als diese?
Das erstere möchte ich nicht bestimmt behaupten, denn es waltet nicht nur in
der Anordnung der Stücke eine grosse Verschiedenheit ob das könnte freilich —
mit der wenn auch unvollkommenen Systematisirung der Appendix zusammen-
hängen —
sondern auch eine grosse Verschiedenheit der Lesarten, worauf ich unten
mehrfach hingewiesen habe ^
Die zweite Frage möchte ich bejahen. Da keine Dekretale vorkommt, die
jünger ist als Alexander III., so ist die Sammlung in die Regierungszeit dieses
Papstes, der 1 1 8 1 gestorben ist, oder unmittelbar danach, zu setzen, und da keine
Dekretale aus dem Registrum der Jahre 1179 81 aufgenommen ist, wahrscheinlich —
vor 1179, ja wohl vor 1178, da das Concil. Lateranense IIL von diesem Jahre
trotz seiner einschneidenden Bedeutung gar nicht berücksichtigt ist, wenn nicht
ursprünglich, wie bei der Appendix, der Parisiensis L, der Lipsiensis und
der Casselana das Concil vorangegangen oder wie in der Bambergensis nach-
gefolgt und hier weggelassen sein sollte, wofür indessen ein Anzeichen nicht vor-
handen ist.
Dass einzelne der mitgetheilten Dekretalen von Jaffe der Zeit 11 70 81 —
(65 Bb.), II 63 79 (82) —
zugetheilt werden, kann nicht Ausschlag gebend sein, da
die Datirungen von Jaffe- Löwenfeld hier doch nur auf Vermuthungen beruhen.
Grössere Schwierigkeiten bereitet der Umstand, dass das von derselben Hand
geschriebene Registrum eine Dekretale Lucius III. enthält, und ganz und gar den
Jahren 11 79 —
81 angehört.
Aber einmal ist die Dekretale Lucius III. sicher später hinzugesetzt worden^,
und andererseits beweist der Umstand, dass die Sammlung mit dem Registrum von
Cc. 0. Q. Cc. 0. Q.
48 D XXVI, 6 XI, 6 75 VI, 32 L, 29
E — , 7 — . 7 76 — 13 — , 12
A
.
demselben Schreiber geschrieben worden ist, noch nicht, dass sie von demselben
Autor herrühre, der den Registerauszug gefertigt hat.
Zieht man aber die primitive Art des Sammlers in Erwägung, die Ungeordnetheit
des Materiales, den Mangel jeder Rubrikeneintheilung, und ist man berechtigt an-
zunehmen, dass eine Sammlung um so älter ist, je weniger sie die EigenthUmlich-
keiten aufweist, durch die sich die späteren charakterisiren, so wird man unsere vor
die Appendix zu setzen haben.
Wie sehr die Rubrikeneintheilung, die diese vornahm, in der Luft lag, dafür
zeugt, dass keine spätere Sammlung ohne solche mehr gemacht wurde. Hat unsere
aber keine Titel, so ist man befugt, sie zeitlich vor die andere Kategorie zu setzen
und in Verbindung mit denjenigen Arbeiten, welche Dekretalenmaterial an das
Decretum (iratiani angereiht habend
Als Heimath der Sammlung England anzunehmen, woher die einzige uns
erhaltene Handschrift stammt, und wo wohl auch die Appendix entstanden ist,
steht nichts im Wege^. Das in ihr enthaltene Dekretalenmaterial gehört wesentlich
England an 3, wo freilich auch Alexanders III. Thätigkeit eine besonders hen'or-
ragende gewesen ist.
III.
Ich lasse jetzt eine Analyse der Sammlung, die ichCollectio Cantabrigiensis
nenne, folgen, wobei ich die Stücke, die ich nicht auffinden konnte, im Wortlaute
gebe 4.
(1159 — 81.) Ja. 13804. O. XVI, 7. (Cantuar. archiep. et eins suffraganeis.) P. XVII, 2
(Roth. aep. et eins suffrag.). Q. XVIII, 2. R. XXVIII, 2. Br. XXVIII, i. Comp. I. c. 3 (2, 17)
= c. 7. X (2, 24).
Die partes decisae sind imvollständiger als in den Coli. citt.
3. Andronensi ep. Constdiiit nos titae fraternitas — so rare in. fol. 75.
(1 159—81.) Ja. 13740. In den Coli.: 2 capp.
a) Pa. I, 146a. O. XV, 15. P. LH, 20. Q. XLIV, 13. R. LIII, 13. Comp. I. c. 18(3, 33)
= c. 15 X
38); überall bis: concedant.
(3,
b) Super eo {illo) tiero sororcm. — Ja. 14075 (ist aber ein Theil von 137 40). Pa. i, 146b.
O. VI, 24. P. LIX, 34. Q. L, 21. R. LVIII, 23. Comp. I. c. 2 (4, 16).
Jetzt kommt exceptionibits non est inscribenduni siciit
eine Bemerkung des Sammlers: ///
1) Die Pari siensisl. würde das Mittelglied zwischen reiihes Dekretalenmaterial aufgetrieben werden konnte,
dem Appendix bilden. 3) Eine Anzahl von Dekretalen sind an
unserer Samnilunpf und lran«i»siehc
2) Wenn Schulte freilich meint, dass ein so um- Adressaten, einijje an italienische eine einzige nur ^8i) ,
annimmt , so zeigt doch das Vorkommen des Registrum tempore scismatis f/tissf clfro Parisiensi.
Alex. III. in England, dass wühl auch anderwiirts o) Et eins sufl'raganeis : Dl'tJK Comp. I. c. 7. X.
.
(1 159—81.) Ja. 13946. Pa. I, 42a. Pa. 2, XX, i a. O. XXI, 2. P. XVI, 2. Q. XVI, 2.
R. XXVI, 3. Br. XIX, 18. Comp. I. c. 9 (3, 27) ^ c. 3. X (3, 31). Die Fortsetzung der
Dekretale steht unter Nr. 7 1
(1163 —
79.) Ja. 13 162. Vollständig: Pa. 2, I, 2. zerfällt in 5 capita:
A. Me>nini/mis rescindere. —
Pa. i, 56. O. XXI, 3. P. XVI, 3. Q. XVI, 3. L, 8.
R. XXVI, 4. LVIII, 9. Comp. L c. 6 (4, 6) c. 3. (4, 6). = X
B. De vionachis atitein qui tiicarios habere. —
C. Ulis autein sacerdotibus —
respondere. In den Coli. citt. sind die beiden capita vereinigt:
Pa. I, 57a. 71. O. XXXIX, I. P. XXIII, 21. Q. XXV, 17. R. 17. Br. XVIIT, i. XXXV,
Comp. I. c. 14 (3, 5) = c. 12. X (3, 5).
D. Super hoc qtiod sollicitiido — inhibeattir. Pa. i, 59 O. X, 9. P. XLVII, lO. O. XLII, 8.
R. LI, 9. Br. XLVII, 10. Comp. I. c. 10 (2, 20) = c. 10. X (2, 28).
E. .SV qtiis rei litigiosae —
diffinire bei Ja. fälschlich (13921), es ist aber weder eine besondere
Dekretale, noch ein Stück der unsrigen (13 162), vielmehr der Schluss von 142 19, vgl. 49. 93 B. —
Pa. 1, 123. Pa. 2, X, 5h. O.XLIV, 10. (Lexou.) P. LI, 2. O. XLIII, 2. R. LH, 2. Br. 7. XXXVI,
Comp. I. c. I (2, 21) =: c. I. X (2, 30).
Übrigens ist auch unsere Dekretale hier nicht vollständig wiedergegeben. Ein Stück steht 8B,
ein anderes 92 B.
11. Remensi archiepiscopo. Ciiiii sacrosancta Rom. ecclesia tenentiir. fol. 'i']\. —
(1171 — 72.) Ja. 12020. Br. XLV, 2. In den Coli. citt. 3 capita:
a) Ctun sacrosancta excommiinicauit. Pa. i, II 7. —
Pa. 2, XXXII, 2a. O. X, 6.
P. XLVII, 5. Q. XLII, 4. R. LI, 5. Comp. I. c. 5 (2, 20) c. 5. (2, 28). = X
b) Cuin in una causa —
existat. (Cc: extiterii). Pa. 2, XXXII, 2 b. O. X, 15. P. XLVII, 7.
O. XLII, 7. R. LI, 8. Comp. L c. 6 (2, 20) c. (2, 28). = X
Von den Worten alio quoque negotio appellauit an weicht der Text ab von den Coli. citt. und
:
auch vom Originale bei Mansi XXI, 1079. Er lautet: nee ire compelletur nee ab eo excommunicari
debet quia ex facta secunda appellatione sibi suspectus reddidisse uidetur, et potest eum tanquam
suspectum vitare; dann Schluss wie im Original und in den Collectiones.
c) Item si dtwbus litigantibus. Pa. 2, XXXII, 2c. O. X, 7. P. XLVII, 7. Q. XLII, 5.
R. LI, 6. Comp. I. c. 7 (2, 20) c. 7. (2, 28). = X
Auch hier weicht der Text von den Worten (in c. 7. X. cit. § i) fuerit appellatum an, ab. Er
lautet: et litterae (commissionis herübergeschrieben) fuerint impetratae et adversarii eorum iit mandatum
nostrum eludant antequam litterae ad iudices perueniant, uel litteris a iudicibus receptis postquam ab
eis citantur in uocem appellationis prorumpunt, aut commutationes facientes alios in possessionem
eorum de quibus controversiae habentur malitiose inducunt ipsi appellantes vel etiam possidentes non
minus ecclesiastica districtione appellatione remota complementinn iustitiae exhibere tenentur.
12. Magistro Ambert rectori ecclesia e de Wal de fort. Litteraturani et prudentiam
tuain —
accepit. fol. 78 v.
(1159—91.) Ja. 141 50. Comp. II. c. I (3, 21) c. 3. (3, 34). = X
13- Turonensi archiep. Coitsultiit nos tna fraternitas prest/inas. fol. 79. —
(1159—81.) Ja. 14121. Pa. 1,13. Pa. 2, XVII, 4. O. XXVI, 19. O. XIX, 3. R. XXXIII, 7.
Br. XI, 13. Comp. I. c. 5 (i, 10) = c. 5. X (i, 18).
12 Die Collectio Cantabrigiensis. 14 — 20.
Q. XLII, 14. R. LI, 15. Br. XLVII, 24. Comp, I, c. 18 (2, 20); überall bis auf Br. ein Satz
mehr, so dass das Schlusswort representauit lautet.
18. Placentino ep. Fraternitatis tuae litter is nos co?7S2(/uisti iuramentis. fol. 81. —
(1159— 81.) Ja. 14066. Pa. 1,128. Pa. 2, XXIX, 3. O. VIII, 12. P. XLIII, 12. Q. XXXIX, 9.
R, XLVIII, 9, Br. XL, 5. Comp. I. c. 17 (2, 13: P. C. Ut autem nee nostrae diftinitionis).
Darauf folgt:
[Quod nee canones nee consuetudo Romanae ecclesiae habet ut aliquis delegatos a Ro. ecd.
iudices recusare ualeat nisi ei fuerit appellationis remedium r«seniatum.]
Ubi appellationis obstaculum tollitur, recusationis remedium denegetur.
Die eingeklammerte fmdet sich als unmittelbar mit dem unter Nr. 72 aufgenommenen
.Stelle
Caput verbunden in Pa. 51.
i, Pa. 2, XLII, 2. O. XL, 2. P. XXXI, i. Q. XXXI, 1. R. XLI, i.
Comp. I. c. 14 (i, 4), wobei Pa. 2. R. richtig keinen Abschnitt andeuten, O idem, P Q Comp. I. item
voransetzen. Ubi — denegetur habe ich nirgendswo sonst gefunilen.
19. Pauperibus elemosinariae domus. Ratione inducti — presumat. fol. 81.
(1 159 -81,) Ja, 141 74. Nur in P. XXII I, 4.
20. Cantuar. Ex parte tiia nobis est constanti assertione — presentent. fol. Sl.
Die Dekretale ist in 2 Canones gethcilt:
r — 1 .
A. Ex parte hca — prestare (1159— 81). Ja. 13919- O. XXXI, i (Exon.). P. XXXII, 10.
Q. XXXII, 8. R. XLI, 8. Br. VIII, 4. Comp. I. c. 7 (i, 23) = c. 5. X (i, 31).
B. Pcrucnit ad nos, qiiod cum prcshiteri presentent. — Bei Ja. 143 13 (1174 81) als —
besondere Dekretale. —
Pa. i, 44. O. X, 13 (R. Cantuar aep.). P. XLVII, 14. Q. XLII, 12.
R. LI, 13. Br. XLV, 3. Comp. I. c. 15 (2, 20) = c. 13. X {2, 28).
21. Uniuersis siiffraganeis Cantuar. eccl. Cum non ignoratis ucnerah. fratrcm —
transferre. fol. 8 1 v.
(1160—70.) Ja. 11665. O. XLIV, 3 wiederholt L, 66. P. XXXII, i. Q. XXXII, i.
fol. 85 V.
Zerfällt in den Coli, in 6 capita:
a) Signißcasti nobis — cohercere. ö. VII, 1 1. P. XXXV, 1 1. Q. XXXIII, U.R. XLII, 1 2.
Br. XXXIV, II. Comp. L c. 9 (i, 21) = c. 7. X (i, 29).
14 l^ie Collectio Cantabrigiensis. ;^^ — 44.
b) S/ qua)ii1o uero derlei — innotescat. (^. VII, 12, P. XXXV, 12. O. XXXIII, 12.
R. XLII, 13. Br. XXXV, 2. Comp. I. c. 10 (i, 21) c. 8. =
(i, 29). X
c) Clen'cos uero in presbiteratii — contra riuni. O. XXXIX, 3. Q. XXII, i. R. XXXII, 2.
Comp. I. c. 5 (I, 20) = c. 4. X (i, 28).
d) Nulli aiUem monachi uitari. O. XIV, — 4. P. VII, 5. O. VII, 4. R. XIX, 5. Comp. I.
c. 10 (5, 34) c. 8. =
(5, 39V X
Bei Jaffe Nr. 13908 als eij^ene Dekretale.
e) Virum qnendam et viulierem — deferendiini. O. VI, 22 (Eberardo Paduano ep,\
P. LIX, 32. Q. L, 19. R. LVIII, 21. Br. XLIX, ;. Comp. I. c. 6 (4, 4).
c. 5. Conc. Turon. (1163.) O. II, 2. P. II, 2. Q. II, 2. R. XII, 2. Br. IV, 20. Comp. I.
(1 159— 81.) Ja. 13855. Pa. I, 144. O. XXXIV, 2. P. VIII, 2. O. VIII, 2. R. XX, 2.
44. Wigorniensi
Sicut ex litter is tuis frater acceptis. fol. 88.
ep. —
—
(1159 81.) Ja. 14139. In den Coli, in 2 capita zertheilt.
a) Sicut ex litt. cernebat. —
O. XLI, 5. P. LI, 1. O. XLIII, 1. K. LH, i. Br.
XXXVIII, 2. Comp. L c. 3 (2, 15).
b) {Preferea) sollicite eures — diferas. O. XXII. i. P. XXXIX, 1. i}. XXX\'I. i.
Dazu ist der in den Coli, fehlende Schlusssatz hinzugekommen: ab ipsis secundum formam
suscipiendoi'um testium iuramentis acceptis.
In exceptionibus sicut dicit dominus papa Alex. III. in generalibus litteris suis non est
inscribendum. Item nee canones nee consuetudo Ro. ecclesiae habent ut aliquis a rom. ecclesia
remedium reseruatum.
iudices recusare ualeat, nisi ei fuerit appellationis
Der Satz von Item an bildet in Pa. 2, XLII, 2 den Schluss der unter 72 mitgetheilten Dekretale,
während das Ganze sich in Pa. i, 140 findet.
45. Avignonensi ep. fol. 88v.
(1163—79.) Ja. 13 162. Wigom. ep.
a) Cum tibi — ohsertiandum. Pa. I, 58 a. Pa. 2, I, 2d. P. XLVII, 9, wiederholt 24 Q.
XLII, R. LI, 7. Comp. I. c. 9 (2, 10)
6. = c. 9. X (2, 28).
b) Si mäem lis expirare. Pa. — i, 58 a. Pa. 2, I, 2e. O. YII, 14. P. XXXY, 14.
R. XLII, 15. Comp. L c. 12 (i, 21).
c) Si adnersa — cxhiheatttr. Wiederholung von loD.
46. Magistro F. Ad nostrarn aiidientiam notier is peruenisse — denunties. fol. 88 v.
(1159— 81.) Ja. 13854. Pa. I, 133. O. XXI, I. P. XVI, i. Pa. LXVIII, 2. Q. XVI, i.
2,
R. XXVI, I (mag. Fidaritio Ciuitatensi). Br. XLIX, 3 (Ciuitatensi Fiduciae). Comp. I. c.8 (3, 27)
(mag. Fidantiae can. Civitat.) c. 8. (3, 31). = X
47. Plebano et clericis Mart. Mira7nur plurimum et 7noiiemur compellant. fol. 89, —
(1173—76.) Ja. 12666. O. XI, 2. P. XXXVI, 2. Q. XXXIV, 2. R. XLIII, 2. Br. XXIX, 2.
Comp. I. c. 3 (2, 4).
48. Salernitano.
Laicos in acctisatione. fol. 89V.
(11 59 —
14091. Fortsetzung der unter Nr. 94 mitgetheilten Dekretale Licet preter
81.) Ja.
solittim. Pa. 2. XV, 4. In 5 capita getheilt:
A. {De cetero) Laicos conterere. —
In den Coli, in 2 capita zertheilt.
a) Laicos —
admitti. Pa. i, 23. O. VIII, 8. P. XLIII, 9. Q. XXXIX, 6. R. XLVIII, 6.
Comp. I. c. 14 (2, 3) c. 14. (2, 20.) = X
Überall anfangend: De cetero laicos.
b) Etsi {At si) clerici —
conterere. Pa. i, 25. O. XXVI, 4. P. XI, 4. Q. XI, 4. R. XXI, 8.
Br. XLIV, 9. Comp. I. c. 6 (2, i) c. 4. (2, i). In = X
Comp. I. ist hinzugefügt P, c. PQR
Licet praeter solitum. Daraus erhellt allein schon, dass iinsere Sammlung nicht die Dekretale von
Anfang an giebt.
B. Porro si clericus alicid sponte disputari. —
In den Coli, in 2 capita zertheilt:
a) Porro subsecuta. —
O. XXVI, 5. P. XI, 5. Q. XI, 5. R. XXI, 9. Br. XII, 5.
Comp. L c. I (5, 12) = c. I. X (5, 14).
b) In catisis — disputari. Pa.
ttero O.
ecclesiasticis P. XLIII, i , 26. A'III, 9. lO.
Q. XXXIX, 7. R. XLVIII,
15 = X 7. Comp. L c. (2, 13) c. 15. (2, 20).
C. De qnarto deci?nariim — admittit.
7iero89 Pa. 1,27. O. XXVIII, P. XLVI, fol. V. I. i.
A. In litteris functus. Pa. i, ii8a. O. VII, 16. (Lexou. ep.) P. XXXV, 16 (ohne
Inscr.) Q. XXXIII, 16 (Brix. ep.) R. XLII, 17 (Lixon. ep.) Br. XXXIV, i (Exon. ep.)
Comp. I. c. 14 (i, 21). Brix. ep. = c. 9. X (i, 2 Brix. ep.)
B. Super cum quis dicit
illa tiero questione, scilicet
recipere. fol. 90. —
a) Stiper illa —
Pa. i, ii8b. O. XXII, 5. Q.
restiticendus. 10 (Meldensi). XXXIX,
Q. XXXVI, 5 (Brix.) R. XLIV, 6 (Exon.) Br. XXXI, 3. Comp. I. c. 5 (2, 9) c. 5. (2, 13). = X
b) Item C7un qjiis dicit —
constet. Pa. i, ii8c. O. XXII, 6, P. 1 1. Q. XXXVI, 6. XXXIX,
R. XV, 7. Br. XXXI, 3. Comp. I. c. 6 (2, 9) c. 6. (2, 13). = X
c) Ad hoc cum aliquis —
stare. Pa. i, 119. O. VII, 19. P. XXXIV, 19. O. XXXIII, 19.
R. XLII, 20. Br. XLVII, 8.
d) Preterea licet —
recipere. Pa. i, 120. Pa. 2. X, 5 e. O. 5. P. XIX, 5. O. XX, 5. XXV,
R. XXX, 5. Br. XIV, 5. Comp. 6 (i, 8j.
I. c.
Im Originale folgt dann De his sane unten 93 B.
Super illam. ttero questionem ebendaselbst.
Item si quis rei litigiosae loE.
50. Eboracensi ep. ^ Dum essent iiostra presentia — permittas. fol. 90 v.
(i 159— 81.) Ja. 13883. O. II, 14 (add.: scilicet legato). P. I, 3. Q. I, 3. R. XIII, 3.
Br. IV, 10. Comp. I. c. 11 (5, 2) = c. 12. X (5, 3).
51. Vigiliensi ep. Cum sit romana eccl. fol. 90 v.
ep. Vigiliensis gerichtet, niitgethcilt wird. Die Dekretale Cum sit Roniana ist aber in unserer
Sammlung nur unvollständig wiedergegeben. Weitere Stücke derselben finden sich noch:
Si uero piiella —
commonendi : O. VI, 3. P. LIX, 3 (P. C: Cum sit matrimonium). Q. L. 3.
R. LVIII, 4. Comp. I. c. II (4, 2).
Vir autevi uel mulier —
dcbct. O. IX, i. P. LXV, i (P. C. Cum sit Romana). Q. LV, i.
—
:
=: c. I. X
(4, 6), so dass also unsere Sammlung an dieser Stelle nur einen aus der Mitte heraus-
gerissenen Theil der Dekretale giebt, während der Anfang Nr. 73 steht.
54. Dulmensi ep. Sus^c^estuni est mtribus eognoseas. fol. 91. —
(1159— 81.) Ja. 13870. ^Pa. I, 183. O. X, 19. P. XLVII, 19. Q. XLII, 17. R. LI, 18.
Br. XLVII, 15. Comp. I. c. 20 (2, 20) c. 15. (2, 28). = X
55. Toletano ep. Consiilit [Cofisuluit : Coli, citt.) nos tua fraternitas peirere. fol. 91 v. —
(1159—82.) Ja. 141 12. Pa. I, 152. O. X, 14. P. XLVII, 15. Q. XLII, 13. R. LI, 14.
Br. XLVII, I. Comp. I. c. 16 (2, 20) =^ c. 14. (2, 28). X
56. Abbati trium fontium et fratribus. Consiilit nos tiestra deuotio deseruire. —
fol. 91 V.
(i 159— 81). Ja. 14119.
T, 142. O. XXVI, 2. P. XI, 2. Q. XI, 2. R. XXI,
Pa. 4.
57. Toletano archiep. Contincbatur in litteris a te nobis priori, fol. 91 v. —
(i 159—81.) Ja. 14033. Pa. 1, 72. O. XLVII, 5. Br. XXV, 3 (Wigorn.l Comp. L c. 2
(3, 9) = c. 2. X
(3, 9) überall: Noruicensi ep., wms auch allein zum Inhalt des caput passt.
58. Rotomagensi archiep.
—
(1159 81.) Ja. 14088, vielleicht indessen ein Auszug aus Ja. 13804.
Qui iurauerunt debitoribus quod ante solutum debitum pignora eis non auocarent, si sub-
traxerint, restituere appellatione cessante ecclesiastica censura compellantur. Cum autem pecimia
soluta fuerit creditores compellantur restituere quicquid ultra sortem tractis expensis receperunt, et si
hoc non fecerunt eos excommunicctis appellatione remota quia usuras utriusque testamenti pagina
detestatur.
59. Vigilensi ep. Debitores ad sohiendas usuras — eo^endi. fol. 92.
(II 59 -81.) Ja. 141 27. O. XVI, 4. P. XVII, I. Q. XVIII, i. R. XXVIII, i. Br. V, 9.
Comp. I. c. 2 (2, 17) = c. 6. X (2, 24).
60. Paduanensi ep. fol. 92.
Super eo quod a nobis tua scilicet an illi usurarum crimen incurrant qui
fraternitas requisiuit,
ex possessionibus pignori obligatis fnictus percipiunt et postmodum recipiunt capitale, breuiter tibi
dicimus, eos omnes usurarum criminibus obligari qui plus recipiunt quam fuerit capitale. Quidquid
enim sorti accedit usura est.
61. Remasiensi abb. et archidiac. Heliensi. Ex litteris uestris ad nos direetis —
compellatis. fol. 92 v.
159— 81.) Ja. 14069. Pa. I, 134. Pa. 2, XLVII, i. O. XLI, 6. P. XL. 2 (abb. de Ramis).
(i
Q. XXXVII, 2 (de Tin.). R. XLVI, 2 (Ramensi). Br. XXXVI, 4. Comp. I. c. 2 (2, 10) c. 1.
X (2, 14). •
62. Rotomagensi archiep.
(II 59 — 81.) Ja. 14089. Zerfällt in 3 capita:
A. Suspensio uel excommunicatio post appcllationem facta nullius est momenti sed omnia
maneant in eodem statu in quo prius Et iuramentum servetur nisi fuerit inique extortum
fuerant.
nee queratur cuius actio intcndatur sed simpliccm (?) factum ipsum et pure rei ueritas setnmdum
formam canonum et sanctorum patriun instituta inucstigctur. Zum Thcil wiatlich übcicinslinnncnd,
aber doch wohl nicht identisch mit c. 6. (12, i). Ja. 13934. X
:
B. Clerici in sacris ordinibus constituti edendi uel bibendi causa tabernam non ingrediantur
nee publicis portionibus (potationibus) intersint, nisi peregrinationis causa ^. Si quis vero tale quid
fecerit aut cesset aut deponatur.
Auch in Pa. i, 7 a. dort aber Alex. III. Cantu. ar. concilio inskribirt und ein Stück von
Ja. 13811.
C. Qiila qiiidam clerici desperantcs stispenswn. fol. 93. —
Ja. 141 97 fälschlich als besondere Dekretale. Pa. 1,7 c. O. XXVI, 26.
63. Eboracensi archiep. Ea qiiae hoiiestatis decorem. fol. 93.
Bei Ja. 15 172, Lucius III (1181 85) zugeschrieben; in —
nur mit idem bezeichnet, OPQR
während ein Canon Alex. III. vorangeht, von dem die Dekretale auch herstammt.
Sie zerfällt in den Coli, in 4 capita:
a) Ea quae honestatis dccoreni decernas. — Pa. I, 16. O. XV, 1 1. P. LH, 16. O. XLIV, 9.
R. LIII, 9. Br. XV, I. Comp. I. c.
3 (3, 8).
b) C2inL (mitem) aliqiia causa —
iniqtntateni. Pa. i, 17. O. A^II, 4. P. XXXV, 3.
R. XLII, 3. Comp. I. c. 17 (2, 20) = c. 9. X (2, 27); in QPR Comp. I. c. 3 (i, 21) folgt dies
Stück auf d.
c) Inter ceteras consultacioncs siviilihus. (1159 —
81.) Ja. 13878. Pa. i, 15. O. XLI, 3. —
P. LI, 3. Q. XLIII, 3. R. LH, 3. Br. XXXVII, 5. Comp. L c. 4 (i, 2) c. 4. (i, 3). = X
d) Sane si a ?iohis impediri. O. VII, 3. —
(Bonon. ep. der Canon wird fortgesetzt: Et ;
(1159 — 81.) Ja. 13970. Pa. 2, XXIX, 7. Zerfällt in den Coli, in 2 capita:
a) Cum [Nos: Coli, citt.) inter alios — transire {trajtsferri: Coli. citt.). Pa. i, 159. P.
XXXII, 4. Q. XXXII, 4. (Gentimensi). R. XLI, i. Br. XLII, 2. Comp. I. c. 4 (i, 23)
wiederholt c. 7 (5, 29) = c. 6. X (5, 34).
b) Svper eo tiero — cotnpelli. Pa. i, i6oa. O. VIII, 7. P. XLV, 5. Q. XL, 2. R.
XLIX, 2. Br. XL, 8. Comp. I. c. 4 (2, 14) = 3. X (2, 21).
Als Stück derselben an den B. v. Genua gerichteten Dekretale folgt in O. VIII, 7 Si preS' :
1) Die Abwcichunt; erklärt sich folgcndermassen. Im c. 3 (i, 6) = c. 3 X (i, 11) untl dann Preteren HtmiH
Orijjinale folgt auf Super eo ordinandi De eo </uod — /onus. hat nun nut der
Der Sanunler oder Schreiber
guesiiiisti —
ordinäre. Ja, fälschlich 1 ^048. Ü. XXV'I,
:
c) Porro si aliqjiis nir nxorcm. Pa. i, 105. O. VI, 17. P. LIX, 31. O. L, 18. (P. c.
Sicut Romana.) R. LVIII, 20. Comp. I. c. 5 (4, 4).
81. Brixiensiep. Ex pnblico instrtimento quod nohis — transire. fol. lOO.
(1 159— 81.) Ja. 13787. Pa. I, 138. O. V, 8. P. LVIII, 8. Q. XLIX, 8. R. LVII, 9.
Br. LH, 7.^ Comp. I. c. 7 (3, 28) = c. 7. X (3, 32).
82. Cantuar. archiep. a. s. 1. et suffraganeis eius. Perucnit ad nos, qnod cum hu
qtit Icprae — astringatis. fol. lOOv.
(1159—80. Ja. 13794. Pa. i, 3. O. XXXVII, 2. P. LXI, i. O. LH, i. R. LX, i.
Satz mehr haben: Porro si in cunabulis aut infra VII. annum fuit alicui desponsata si postea aliquem
de ipsius uiri consanguinitate in uirum acceperit, ab eo non separetur.
90. Barensi archiep.Veniens ad nos P. debet. fol. IG3V. —
(i 159— 81.) Ja. 13763. Pa. I, 154. P. LIX, 55. (Bathon.) O. L, 36 (Bat.) R. LA'III,
38. (Barensi.) Comp. I. c. 15 (4, i). Baran.
91. Pisano archiep. Qtiidafn inuita uxore iiir. fol. 104. —
(1159— 81.) Ja. 1406 1. O. V, 2. P. LVIII, 2. Q. XLIX, 2. R. LVII, 2. Br. LH, 6.
Comp. I. c. 3 (3, 28) = c. 3. X (3, 32).
92. Fundano ep. fol. 104.
(11 59 — 81.) Die Dekretale zerfällt in 2 capita:
Ja. 13939.
A. Ad audientiam apostolatus nostri tc significante peruenit, quod cum quidam parrochianus
7*
20 Die Collectio Cantabrigiensis. 93 — 98.
tuus cuidam mulieri consensus fidem dedisset dicens recipio te in meam, ipsa respondente te in meum
uirum recipio, eo quod promiserat implere nolente, mulier coram te querelam deposuit postulans ut
prefatum nimm ecclesiastica districtione compelleres matrimonium consummare. Ad fundationem
autem intentionis suae duas personas produxit quas uir uolens a testimonio ferendo repellere, unam
esse infamem proposuit, alteram sororem et familiärem nimis illius oii testimonium perhibebat; sed
in infamiae probatione defecit. Quia igitur consulere uoluisli, qualiter sit in prescripto negotio pro-
cedendum, frat. t. per presentium significatione mandamus, quod licet infamia uni testium sit obiecta,
si tamen probari non potest, non est eius testimonium refutandum. Soror uero alicuius licet in aliis
casibus pro fratre uel sorore testificari non possit, in causa matrimonii specialiter potest adraitti, cum
probationes aliae ipsorum consanguineonim attestationibus suffragantur. Viri ergo exceptione post-
posita quam prescripsimus eum ad mulierem recipiendam in suam et maritali ciu-a tractandam, dila-
tione et appellatione remota, ecclesiastica districtione compellas. Preterea cum scriptum sit, ut quam-
diu episcopus solus conscius est alicuius criminis, nihil proferatur pro confessione illius qui se matrem
spiritualem uxoris suae asserit camaliter cognouisse, ab uxore separari non potest, quamuis id ipsum
quae prius cognita proponitur fateatur, nisi forte notorium fuerit uel per legitimus testes canonice
demonstretur.
B. Si quis autem parrochianofum tuortttn penitentia. fol. 104V. —
Ist bei Ja. 13162 (11 63 79) richtig als Theil— der Dekretale Meminimus verzeichnet (vgl.
oben 10) und wird auch in Pa. i PRBr, als aus dem Cap. Super eo quod a uobis entnommen, hin- :
gestellt, wie es denn auch in allen Coli, AVing. ep. inskribirt ist.
Pa. I, 61. Pa. 2. I, 2. O. XII, I. P. LX, i. O. LI, i. R. LIX, i. Br. LIII, 13.
Comp. I. c. 6 (4, 20).
Überall, bis auf Br., anfangend: Si aliquis par.
93. Lexouiensi ep. Cum sis preditiis. fol. 104V.
—
(1159 81.) Ja. 13899. 2^rfällt in 3 capita.
A. Cum sü — trameat. Pa. i, 127. Pa. 2. LXXV, i. O. V, 3. P. LVUI, 3. O. XLIX,
3. R. LVII, 2. Br. LH, 8. Comp. I. c. 4 (3, 28) = c 4. X (3, 22). Exon. ep.
B. De parrochiales ecchsias habent
his qjii 81 richtig — abol^ttir. Bei Ja. (1161 — 1
Nr. 142 19 (s. oben 10 B. 49). fol. 105. Pa. 2. X, 5 fg. Zerfällt in den Coli, in 2 capita:
a) De his {sane: Coli, citt.) inuitentur. —
Pa. i, 92. 121. Pa. 2. X, 5 f. O. XXIX, 2.
P. XIX, 8. Q. XX, 8. R. 8. Br. XIV, 5. XXX,
Comp. I. c. 3 (3, 35) c. 4. (3, 48). = X
In PQR: Exon. P. C. Ad aures supra de sponsis: O. P. C: In htteris: P. O. Comp. I.
:
b) Super alia {illa: Coli, citt.) uero questione aholetur. Pa. \, \zz. O. IX, 2. —
P. LXV, 2. P. C: In hteris. O. LV, 2. R. LXIV, 2. Br. LU, 2. Comp. I. c. 2 (4, 22j =
C4. X(4, 21).
c) in euangelio dicit, non licere uiro uxorem suam nisi ob fomicationis
Sane quod dominus
causam dimittere intelligendum est secundum interpretatores sacri eloquii de his quorum matri-
monimn confirmari (?j non potest, et ideo si mulier non fuerit a uiro cognita licitum est sibi ad
religionem transire.
Gehört nicht zu 142 19.
94. Salernitano archiep. Licet preter so litum. fol. 105.
(II 59 —
81.) Ja. 14091. Pa. 2. XV, 4. Zerfällt in 2 capita.
A. Licet preter — habet. In den wäeder Coli, in 3 capita zertheilt.
ai Licet preter — iudicatum. Pa. 8. P. LIX, 5. Q. L, 5.
O. VI, I, 21. R. LVIII, 0.
Br. Ln,
5. Comp. I. c. 14, 4) c. 3.
3 =
(4, 4). X
b) Verum, po st consensum — retnarure. Pa.
I, 21. O. V, i. P. LVIII, l. Q. XLIX. i.
R. LVI, I. Comp. I. c. 2 (3, 28) c 2. (3, 32). = X
c) Utrutn autem ßlü uel filiae habet. —
Pa. I, 2 2. O. XXXII, i. P. LXII, l. (P. C:
Licet praeter sohtum.) Q. LIII," i. R. LXI, i. Comp. I. c. i (4, 1 1 c. i. X (4, il). ) =
B. Si uir uel ?nulier scienter patrocinari. —
fol. 106. O. XXXII, 2. P. LXII, 2.
Q. Lni, 2. R. LXI, 2. Br. XLIX, 10. Comp. I. c. 2 (4, i) c. 2. (4, 11). = X
Die Fortsetzung steht unter Nr. 48.
95. Vigiliensi ep. Super eo quod a nobis tua fraternitas assumi. fol. Iü6. —
(1159— 81.) Ja. 14 133. Comp. I. c. 3 (4, II) c. 3. (4, II). = X
96. Tuletano ep. Lator presentium ctim Htteris separetur. fol. 106 v. —
(II 59—81.) Ja. 141 20. O. XII, 3. P. LX, 3. Q. LI, 3. R. LIX, 3. Br. XLIX, 24.
97. Vigiliensi ep, l'ir tiel mulier ad bigamiam copularc. fol. 107. —
(II 59 — 81.) Ja. 141 26 (siehe auch oben 51). Zer^llt in den Coli, in 2 capita:
a) Vir— debet. O. IX, i. P. LXV, i. Q. LV, i. R. LXIV, i. Br. LH, 3. Comp. I.
De nata ante desponsationem matris suae si iiobis constiterit, quod p(m)ater prefatae mulieris
matrera ipsius legitime acceperit in uxorem eam contradictione et appellatione cessante legitimam
iudicetis, ex nostra et iiestra parte prohibentes ne hac occasione ipsi super hereditate sua molestiam
inferant uel grauamen.
[Ähnlich, aber doch -\vohl nicht identisch, c. i. X (4, 17). Ja. 141 67.]
99. Augustinus. De fide pactionis et consensus. Si alicui fideni — suscipiunt,
fol. 107 V.
Caput incert. Pa. 2. LXXIII, i. Comp. i. c. i (4, 4) = c. i. X (4, 4).
100.Exon. ep. F. t. d.R. quod tanta est tiis matrimonn poteruiit. fol. 107V. —
(1159— 81.) Ja. 13917. Pa. 1,91. O. XXXIII, I. P. LXIII, 6. Q. LIII, 8. R. LXII, 5.
Comp. I. c. 2 (4, 18) = c. 6. X (4, 17).
Pollutio Ordinaria . .
Extraordinaria
Contra naturura
Extraordinaria
t j-^ j i. ^
supra -vi-vtt
XXXII.
Contra legem
Preter ordinem naturae ^ u^II
'
'
si
1
ui?""^"^
•
Precepti quae est multiplex ut non mecaberis supra XXXII. qu. Villi. Si quis Ju.
Contra legem Consilü quae est unusquisque habet suam. impedit matrimonium cum aliquibus ut hie
nee causa.
22 Die Collectio Parisiensis II.
angeben, ob eine Stelle bei Burchard (^ dies ist das Zeichen für ihn; die Buchzahl
wird angemerkt) oder im Corpus canonum stehe. Diese Glosse ist von der-
selben Hand wie der Text geschrieben. Eine modernere Hand hat am Rande
Verweise auf die Appendix
Concilii Lateranensis geschrieben, die nicht
durchweg richtig und Die beiden Summen sind von ähn-
nicht vollständig sind.
licher Hand aber mit viel schwärzerer Tinte geschrieben, auch in 29 Zeilen auf
jeder Seite, aber mit Doppelkolumnen. Unsere Sammlung zerfällt in 95 Titel* —
nicht wie Theiner sagt in 92 —
und ist die erste, uns bekannte, welche so den
Stoff unter bestimmte Rubriken zu stellen unternimmt.
i) Allerdings ist tit. LV. nur eine Wietlerholune: von die Zahl der Canonos an.
XXXIII. 3) Falsch bei Theiner.
2) Die in Klammern dahinter gesetzten Ziffern geben 4) Theiner falsch : praevideat.
Die Collectio Parisiensis IL 23
i) Th ei n er falsch
: consequends. 3) eisque consent, fehlt bei Theiner.
2) Theiner falsch: de obedientia inquisituris non 4) Bei Th ein er ausgelassen.
facienda. 5) Fehlt bei Theiner.
24 Die Collectio Parisiensis II.
I ) 2. 4. 15. 16. 35. 36. 39. 41. 48. 62. 65- 66. 68. 69. 2) I = Comp. I. I, 3 50 — 3.
70. 71. 77. 78. 85. 86. 91. 92. 93. 94. 23 — 3, 24 82 — . 4,
43 — 3. 12 83 — 4,
ecclesiis tollerandis
28 de colludio 18 de coUusione
37 de furibus 26 de furtis
38 de egrotantibus clericis 6 de clerico egjotante et debilitato
42 de scisraaticis et ordinatis ab eis 6 add. et alienationibus factis
:
de matrimonio seruorum R 45 :
18
19
O. 27
ne clericus uel monachus secularibus
25 de negotiis secularibus Q- 15 3, 37 ne clerici uel monachi se-
negotiis sc immisceaf, neue monachus
P. 14 cularibus negotiis se immiaceant
sine licentia abbatis promoucatur
R. 24
de symonia
et ne merces pro ecclesiae
O. consecratione recipiatur uel pro mona- 5, 2 de simonia rt ne aliquid
Q.
'\
chatione uel pro sacramentis ecclesiae pro spirttualibus exigatur ud
26 de symoniacis
P. I i [et quod ap. sedes absque s\-monia pos- promittatur
Q- T3 } sit inucstire de prima uacante in ei-
clesia: P.]
/ P. 42 de accusationibus
27 de accusatoribus
l Comp. I. (5, i)
Die Collectio Parisiensis IL 25
Gesichtspunkte nicht erkennen; auch sind die Bezeichnungen selbst vielfach ungenau
und haben daher später eine grössere Präcisirung empfangen.
In 37 Titeln ist nur je ein caput enthalten, in 26 je zwei; die höchste
O.
). 8^
8
Q.
1.40 I de Comp. I. (2, 14) de testibus co-
testibus cogendis uel non
p. gendis uel non
L49
R. j
30 de purgatione canonica P. 38 de purgatione canonica et uulgari (5, 29) de purgatione canonica
31 de purgatione uulgari (5, 30) de purgatione uulgari
O. io~|
-^' '^~
(2, 20) de appcllationibus et re-
32 de appcllationibus > de appcllationibus
cusationibus
R- % j
O.
17I
^^ \ de coactiuis iuramentis de iuramentis scruandis (2, 17) de iureiurando
35) P. 17
R. 28 )
O. 7-|
Q. T,^ I de offitio et potestate iudicis delega- (i, 21) de offitio et potestate iu-
34 de offitio iudicis delegati
P- 35 torum dicis delegati
1
R. 42 j
O. "54 de raptoribus, uiolatoribus ecclesiarum,
~|
-u j
^ "'Sö
O. i
quanclo
I
etiam post penam ncgandam j i.- i.
,
{%, 14)
>
'
,
de raptoribus
.
-i
predonibu
40 de predonibus g
I
1-5 ^'^
, j- • ^ ^
incendiarns et uiolatonbu
bus
1 -i
Rl > '
P. öQ I sepulturam
j
'^
,,
j
20 f dent de damno
.
ecclcsiasticam
j
sarciendo
,
nisi satis-
1 •
,
'
• •
i.-
et
,
ecclesiarum
•
cJacfiri"« V- ^7 } de rebus ecclesiae ahenandis uel non (3, 11) wie in O. etc.
siasticis
R. 27 }
uoluntatibus
O. 23I
53 de iuramcnto calumpniae P* ^\ I
^^ iureiurando propter calumpniam I. 35
r'.44 J
O. 16 1
54 de usuris 5- 15
P. 9J
O. 4^
3, 26 de decimis et primitiis et
56 de decimis -k ^ > de decimis
P. 22 i oblationibus
R-34J
57 de prescriptionibus O. 38 2, iJ
Q..41^
41
. 46 > de p rescriptione
• 50 )
de confirmatione utili et inutili et rc-
58 de confirmatione rei liti- 2, 21 de confirmatione utili uel
P. 51 scriptis suspectis et rescripti interpreta-
giosae [•
J-
inutili
R. 52 } tione et executionis dilatione
Zahl der capita in einem Titel betragt 14. Im Cianzen giebt die Sammlung
275 davon bestehen aber allerdings 39 nur in Verweisungen' auf frühere
capita;
Stellen, doch nur 236 beträgt. Freilich sind
so dass die (iesammtzahl der capita
dafür einige von sehr bedeutendem Umfange, so dass sie in den späteren Samm-
lungen in eine grössere Anzahl von Canones auseinander gerissen worden sind.
Denn darin besteht ein besonderes charakteristisches Moment der Sammlung,
wodurch sie sich von den anderen unterscheidet und welches u. E. für ihre Alters-
bestimmung diesen gegenüber ins (Gewicht fällt.
Ich habe schon oben auf die bekannte Thatsache hingewiesen, dass die Päpste
in einer Dekretale oft eine Mehrzahl von Rechtsfragen beantwortet haben. Wo nun
in einer solchen Dekretale die in der Titelüberschrift berührte Materie zur Behandlung
kommt, da theilt unser Verfasser die ganze Dekretale mit. Er deutet dabei, durch
Initialen die Verschiedenheit der in der Dekretale erörterten Fragen an, und verweist
bei den folgenden Titeln lediglich auf die Dekretale, indem er deren Anfangsworte
citirt und dann die Anfangsworte derjenigen Stelle, die er unter die jetzige Rubrik
mir I, 2 m.). Ja es kommt vor, dass ein ganzer Titel nur aus solchen Verweisungen
besteht 2.
Solche vollständige Dekretalen finden sich:
I, 2. Meminimus. Ja. 13 162.
X, 5. In litieris. Ja. 1421g.
XV, 4. XVI, I. Licet praeter solitiun"^. Ja. i4ogi.
XX, I. XXI, i4. Sliper eo. Ja. I3g46.
XXII, I. Ad praesentiam nostram. Ja. I3g82.
XXIX, I. Qtiamuis simus. Ja. 14 156.
XXIX, 5. Significasti. Ja. 14 107.
XXIX, 7. Nos inter alios. Ja. 13g 70.
XXXII, I. XXXIII, i3. Sicut Romana. Ja. I2 2g3.
XXXIII, 2. Cum sacrosancta. Ja. 12020.
XXXIU, 5. Consuluisti. Ja. 14350.
XL VI, 3. Sicut dignum. Ja. 12 180.
XLVII, g. Ad aures. Ja. 13 163 und falsch: 14 132.
LVI, g. Filii nostri. Ja. 1402 und falsch: 14 173.
LXXXVII, I. Quoniam sicut ex multis. Ja. 13773.
Von den 236 Kapiteln sind 56 sicher Nach-Gratianischen Ursprungs, wozu
vielleicht noch 2 Dekretalen Innocenz II. kommen, das ^\^r-Gratianische Material
O. 37l
87 de leprosis ^'
^ J
de Icprosis coniuyatis 4,8 de coniugio leprosi
Q^ 52 J
qui filii sint lojjitimi et de dote post 4, 18 qui filii sint letfitinii
89 de natis ex libero uentre P. 63 diuortiiim restitiienda et a^ quem hec 4,21 de dote post diuortium re-
pertincat cognitio stituenda
95 de scripturis apocrifis P. 29
Von einer VerfjlcichunK der Titel der Brugensis habe ich abgesehen , da bei dieser von einer Beziehung zu unserer
Sammlung keine Rede sein kann.
i) 27, 7. 29, II. 12. 30, 5. 33, 6. 7. 8. 34, 2. 3. 4. 5. LXX. LXXI. LXXXI.
35, I. 2.36, I. 2. 44, 5, 45, 4. 51, I. 55, I, 57, 4. 5«, 3) Hier haben die bei»len letzten Stüeke der Dekre-
I. 61, I. 62, 4, 5. 63, I. 65, 2. 68, 3. 70, I. 71, I. 2. tale eine eigene Titelruhrik erhalten.
73i 4' 74.3- 4- 75. 2. 78, 5. 81, i. 84, 5. 85, 2. 3. 4) Hier ist dasselbe bezüglich des Schlusses der IV-
2) XVI. XXI. XXXIII. XXXV. XXXVI. LXIII. kretale der Fall.
:
ist also über dreimal so stark. Das gesammte Material gruppirt sich folgender-
massen
Canones Apostolorum. C. Meldense 845. Felix 269 — 74.
45' 2 c. 14 47, I
t 27, I
C. Toletan. 32 62, 2
? 1249 13, im.
? 3I' 2
5' 2 1262 57, 2
I
? 37'
8, I 1307 49, II
9, 2 ? 49' 13 1382 26, 2
? 84, 3
17' I 1629 3, I
C. Guarmat. ?
49' 8 1667 49, 14
93' I 78, I
1845 27, 5
86, I
1846 60, 2
Statuta eccl. antiqu.
C. ap. Confluent, ? 1912 29, 4
c. 50 47, 6 -
62, 3 -
1986 6, 2
Concilia Gall. 56,6
C. ap. Altheim 916. ?
C. Agathense 506. 17' 3 ? 84, 2
c« 54 49' 3 c. 27 49, 12 ? 89, I
55 II' I
Concilia Italica. Leo III.
? 83, I
Ja. 2536 52, 2
C. Aurelian. 538.
C. Roman. III.
Paschalis I.
c. 2 4, I
47' 2
Ja 2557 27, 4
C. Matisc. 581.
C. Roman, sub Greg. I. hab.
26, 7 Xicolaus I.
c. 8 44, 2
C. Roman. 826. Ja 2812 82, I
16 19, I
II 660
72, I
56, 4 Hadrian. 94. 3 Gratian.
12020 33. 2 Urban. IG, 2
180 C. XIII. qu. 2. c. ult. I 5, 3
46, 3
253 14. I
Patres et SS. eccles. D. 96, c. 13 92 Anfang
22, 2 Hermas Pastor. 96, 14 92, I
54
93 32, I 84, I
Fontes iuris Romani.
632 42, 2 Pseudo-Chrj'sostom.
Interpret, ad. c. 2. Cod.Theod. 84, 4
13162 I, 2 91, I
Cod. lust. I § 5 (i, 17) 94, I
63 47. 9 Augustinus Auth. de epp. 49» 7
64 61, I in Psalm. 91, 2 lulian. epit. v . c. 23 50, I
773 87. I Sermo 356, 14. 49, l
7. I 47. 3
854 68, 2 Quaest. 84 sup. Exod. 15, 2. lust. Novell. 78. 3
65 33. 3 ? I
74. 78.
73 56, 8
Cassiodor. 39» 2
878 33. 4
91» 3 45. 3
93 65. I
Fulgentius 78, 2
99 75. I
13946 20, I
de fide 42, i
Capitular. Reg. Francor.
47 80, 4 Isidorus Vermer. 753, 2 85» I
64 53. 6 ad Ludifred. 6, i
I
3 77»
70 29. 7 ? 29, 10
9 45» I
Werfen wir die Frage auf, woher der Sammler sein Material entnommen habe,
so die Benutzung von Burchards Dekret und der Collectio Anselmo
ist
dedicata ausser Zweifel. Vielleicht ist ihm auch Ivo zur Hand gewesen ^ jeden-
falls auch römische Rechtsquellen. Paleae hat er in grösserem Umfange auf-
genommen, wobei es ja nicht entschieden werden kann, ob er sie schon im Dekrete
vorgefunden hat, oder ob sie erst nachher in dieses eingeschoben worden sind.
Bezüglich der Papstdekretalen ist zu behaupten, dass solche dem Sammler im Originale
vorgelegen haben. Dies erhellt zunächst aus dem Umstände, dass er die 15 oben
angeführten Dekretalen vollständig und in ihrem ursprünglichen Zusammenhange
giebt. Weiter aber auch daraus, dass bei einer Anzahl Ort, Tag und Monat an-
gegeben werden; leider nicht das Jahr.
Als Entstehungsort möchte ich Bologna annehmen. Denn es erscheint un-
wahrscheinlich, dass ausserhalb dieses Ortes ein so reiches und verschiedenartiges
Material zu benutzen gewesen wäre. Auch verräth die ganze Arbeit die bisher —
noch ungebräuchlich gewesene Titeleintheilung, die Verweisungen auf die in ihrer
1) Vgl. z. B. LXII, 3.
Die Collectio Parisien sis IL 29
Und wie hätte unser Sammler die einzelnen Stücke der 15 in ihrem ursprüng-
lichen Zusammenhange gegebenen Dekretalen aus der Compilatio I. sich zusammen-
suchen sollen, da er die Aufeinanderfolge der dort zerstückelt vorkommenden capita
doch unmöglich erkennen konnte, und er, wie die Vergleichung mit der Canta-
brigiensis und der Parisiensis I. ergiebt, doch die richtige Aufeinanderfolge hat!
Auch kommen in unserer Sammlung Stücke vor, die theils in gar keiner
anderen Sammlung anzutreffen sind ^, theilweise sich jedenfalls nicht in der
Compilatio I. vorfinden^.
So steht es denn fest, dass unsere Sammlung eine selbständige Arbeit ist.
Findet zwischen ihr und der Collectio Cantabrigiensis irgend eine Beziehung
statt? dass eine Anzahl von Kapiteln sich gleichmässig in beiden vorfindet, ist ja
unzweifelhaft 3. Aber es sind das regelmässig Dekretalen, die als besonders wichtige
überall vorkommen, so dass irgend eine Benutzung der, wie wir meinen, einzigen
früheren Sammlung durch unseren Verfasser damit nicht zu erweisen steht.
Dagegen waltet unzweifelhaft ein Verwandtschaftsverhältniss zwischen der
Parisiensis IL und der Lipsiensis ob. Da wir aber die letztere für jünger halten,
so werden wir erst bei Erörterung dieser näher auf die Frage eingehen.
Wann ist unsere Sammlung entstanden?
Zunächst ist zu betonen, dass keine Dekretale eines nach Alexander EL
regierenden Papstes aufgenommen ist. Die entgegengesetzte Behauptung Theiners
ist einfach unrichtig.
So würde sich als Endtermin 1 1 8 1 oder kurz nachher ergeben. Aber die
Sammlung enthält auch keinen Canon des C. Lateranense III. Somit möchte ich
ihre Entstehung vor das Jahr 1 1 7 9 verlegen. Mit dieser Meinung stimmt auch,
1) Bernardi Papiensis, Favcntini ep. summa clecreta- (S. 296) =* 52, 2 Leo Relaium est auribus (S. 296K
;
lium (Ratisbonae i86o) p. 60. 52, 3. Nobis in eminenii (S. 295) :== 56, 2. Si quis epi-
2) L an pon, Gesch. (1. Rom. Kirche von Gregor VII. jf^/wj (S. 294). 49,5- In eos gut catholici (ib.). .\ci, 6.
bis Innoc. 111. Bonn
1^93. S. 543. Vgl. Siliulto, Dio Summa nwig. Rufini (Giessen it<92)
3) So Gambs Serics, während ihn Ugholli Italia S. XXXI.
Sacra i, 1092 schon 11 78 Bischof werden lasst. Ausg.ibe bei I.aspoyres a. a. O. 289 ff.
7)
4) Langen , a. a. O. 527. Vgl. Seh ul t e Gesch. i, 178.
8) ,
5) Ebendas. 532. 9) Burch. IX, 54, Laspeyres S. 292, Note 26, steht in
Auch solche ICxtravaganten des Rufius, die
6) keiner bisher bekannten Samndung.
Schulte in keiner .Sammlung nachweisiMi konnte, fin- 10) Diese Zahlen sind die der Anmerkungen von l.as-
den sich in der unserigen. l^oo A'os iHstitnia maiorum peyres.
1
47. Hadrian. Eichrardo^ Salceburg. aep. Digmim est = 79, i. P. Salc. aep.
59. B. L.XVI. Nicolaus ad consulta Bulgaror. Si qua per adoptionciu = 82, t.
79. Hadrianus Paduano ep. Litteras qttas ^== 88, 2, hier aber Alex. III. zugeschrieben.
81. Eugen. III. Arditioni Rom. eccl. subdiacono et magistro Omnibono. Litteras
dilectionis = In allen ü])rigen Sammlungen lautet der Anfang Litteras henignitatis.
53, 3.
92. Alex. III. Curiensi ep. Ideo inter alias 39, 7. =
Euriensi ep. in den anderen
Sammlungen Gentitnensi oditr Jamiensi; auch fängt in den anderen Sammlungen die Dekretale an:
jVos inter alios.
seiner Schrift noch keine Sammlung vor sich. Er citirt stets das decretum oder
das capiä (62) oder das decretum extravagans (11) oder die extravagans (8).
2) Dagegen hatte er die einzelnen Dekretalen in der Gestalt vor sich, wie sie
nachher in unserer Sammlung sich darbietet. Denn nur diese liest (oben 81)
nur diese (92) Curiensi episcopo Ideo inter alios'^.
litteras dilectionis,
Nur 72 und 79 weichen m
Bezug auf Angabe des Verfassers ab.
Bernhard hat aber weiter, wohl in seiner Bologneser Zeit, eine Summa de electione
verfasst, und zwar vor 1179. Denn er kennt weder den canon licet, noch den in
cunctis3. Auch hier citirt er folgende Dekretalen, aber stets mit Angabe eines
Titels:
Infra extr. de electione. Si archiepiscopus
7. =
Pa. 2 X, 3 imd P. 31, 12.
Infra extr. tit. de electione. Niilhis in ecclcsia
8. X, i und P. 31, 10. =
14. Infra extr. tit. de capellis jnonachorwn. Ctim nos tibi iavi prideni 61, I. P. 16, 20. =
Hier lautet aber der Titel de monachis etc.
15. Infra extra tit. de constietzidine. Consuetudines =^ I, i und in keiner anderen Sammlung.
16. Infra extra tit. de offic. archidiac. Ut archidiacomis 5, I. P. 33, I. ^
24. Infra extra tit. de pneris qtti tonstirantur. Ad nostrani 68, 2. Auch in allen =
anderen Collect., aber nirgends sonst unter diesem Titel.
27. Infra extra tit. de offic. indicis delegati. In litte ris qnas 34, 5; IG, 5. =
29. Infra extr. tit. de electione. Sicut iiisttis IG, 4. P. 31, 3. =
30. Cap. extr. Alex, de ptieris qtii tonsurantttr. Ad nostram notieris 68, 2. In allen =
übrigen Collectiones unter anderem Titel.
42. Decret. extra tit. de officio indicis delegati. Me.ninimns = 34, 4; i, 2d.
49. In synodo Ranenae hahita. Ut singulae plehes 6, 4. = {Tit. de off. archipresbyteri)
P- 33. 9-
53. Infra extr. tit. de decimis. Ut mdltts abbas, ttbi ait Gelasius ^=^ 56, I. In allen übrigen
Collectiones und auch in der Com.p. I. Gregor zugeschrieben.
54. Decr. Alex. P. III. tit. de capellis laicomm. Qna?miis simtis = 62, 4; 29, ig; auch in
den übrigen Sammlungen.
Aus dem Mitgetheilten ergiebt sich:
Bernhard hatte bei Abfassung dieses Buches eine Dekretalensammlung vor
1.
sich, die, wie die Worte et infra andeuten, dem Decretum Gratiani angehängt war.
2. Alle von ihm citirten Stellen finden sich nur in unserer Sammlung vor.
3. Dass Bernhard aber diese in Händen hatte 4, erhellt aus dem Umstände
a) dass die Titel de capellis laicomm und de piieris qui tonsurantttr in keiner
sonstigen Sammlung vorkommen; b) dass allein in unserer Sammlung die Stelle
ut abbas dem Gelasius zugeschrieben wird.
Da dieSumma de electione aber vor 1179 geschrieben, in dieser aber unsere
Sammlung benutzt worden ist, so muss sie noch älter sein.
Sollte aber vielleicht Bernhard der Verfasser unserer Sammlung sein? Schulte,
der diese indessen nicht kennt, hat solche Vermuthung ausgesprochen ^ Aber
freilich der von ihm angeführte Grund scheint mir nicht stichhaltig zu sein. Er
betont, dass Bernhard in der Vorrede zu seiner Summa sage, dass er decreiales et
extravagantia kompilirt habe, während er in der Vorrede zur Compilatio I. nur
sagt: e.viratiagantia de nctcri iiouoque iure sub li/iilis compilmii. Aber damit können
unmöglich zwei verschiedene Werke gemeint sein. Die Bezeichnung decrctales
extravagantes passt auf die Parisiensis durchaus nicht, da die Dekretalen nicht den
Hauptbestandtheil der Sammlung ausmachen. Und die Vorrede zur Compilatio f.
bezieht sich doch nur auf diese, die damit ganz richtig charakterisirt wird. Vielleicht
dürfte man sogar aus deren Worten den Gegenbeweis gegen Schultes Vermuthung
führen. Denn man könnte
sich wundern, dass Bernhard, wenn er eine ähn-
liche Arbeit schon gemacht, diese gänzlich mit Stillschweigen übergangen
früher
hätte. Aber möglich wäre die Autorschaft Bernhards trotz alledem, und man
könnte dafür anführen, dass die Sammlung in demjenigen Pariser Codex steht,
der ausserdem nur noch die beiden Summen Bernhards enthält, dass, so weit wir
sehen, ausser ihm Niemand die Sammlung kennt oder benutzt hat, dass sie in
Bologna entstanden zu sein scheint, dass sie auch die Stellen enthält, die in der
Siunma de matri7nonio noch als Extravaganten bezeichnet werden, dass Bernhard
den Burchard und die Anselmo dedicata kannte und auch im römischen Recht —
freilich noch nicht zu der Zeit, in welcher er die Summa de matrimonio verfasste —
wohl beschlagen war, dass er sich endlich in Rom aufgehalten hat und die päpst-
lichen registra zu benutzen im Stande war. Wie nahe konnte ihm da der Gedanke
liegen, für die Zwecke späterer Schriftstellerei eine Sammlung solcher Stücke zu
veranstalten, bei denen er die Schwierigkeiten, zu vergleichen, selbst empfunden
sie
hatte. Und wenn man erwägt, dass die Summa de electione wohl aus der Zeit
stammt, wo Bernhard in Bologna lehrte, dass es für die Hörer nothwendig war, die
Quellenstellen zur Hand zu haben, dass ja Bernhard auch für seine Compilatio L
die titilitas studentiiim als Zweck der Arbeit hingestellt hat, so wäre -die Abfassung
unserer Sammlung auch nur ein pädagogisches Hülfsmittel des für die Bedürfnisse
der Studenten besorgten Lehrers gewesen. welche der Glossator
Die W^orte,
Vincentius^ von einer späteren Zeit gesagt hat, auch für die früheren:
gelten
Qtioniam 7ion om?iia gesta RR.PP. in corpore canonum poterant impaginari et . . .
Collectio Parisiensis IL
I. De consuetudine.
1. Gregorius in registro libro. Consuetudincs qtcae —
remitiere, fol. I. Comp. I.
c. I (i, 3) = c. I. X (i, 4). (ep. Gregorii I. ad Felicem ep. Hassan.) Ja. 1144.
Item Alex. R. epo.3 fol. i.
2.
Meminimtis
a) —
rescrndere. fol. I. Cc. loA. Pa. i, 56. O. XXI, 3. P. XVI, 3. Q.
XVI, 3. L, 8. R. XXVI, 4. LVIII, 9. Comp. I. c. 6 (4, 6) c. 3. (4, 6). Noch einmal = X
O. VI, 9. Q. L, 8. P. LIX, 19. R. LVIII, 9.
b) De monachis autetn —
assignata. Cc. 10 B.C. Pa. i, 57a. O. XXXIX, i. P. XXIII,
21. Q. XXV, 17. R. XXXV, 17. Br. XVIII, i. Comp. L c. 14 (3, 5) c. 12. (3, 5). = X
Preterea
c) illi qtii ep.— censuales
is^norante efficerc. Pa. I, 57b. 71. O. XXX VIII, Q.
c. 9. (2, 20) =
(2, 28).
c. 9. X
Sz aute/n h's infra certitm tempics
e) —
cxpirare. Cc. 45b. Pa. i, 58 a. O. VII, 14. P.
XXXV, 14. Q. XXXIII, 14. R. XLII, 15. Comp. I. c. 12 (i, 21).
f ) Super eo ticro quod a nobis Uta solicitiido siipersedeatur. —
g) Si atitem dhiersa pars inhibentitr. Cc. loD., —
45 c. Pa. i, 59 1^- C). X, 9. P. XLVII,
10. O. XXXIII, 14. XLII, 8. R. LI, 9. Br. XLVII, 10. Comp. I. c. 10 (2, 20) c. 10. = X
(2, 28).
h) De appellatiombiis tiero — innmgenda, bis: compellas. Cc. 8B. Pa. i, 60. O. X, 10.
P. XLVII, II. Q. XLII, 9. R. LI, 10. Br. XLVII, 10. Comp. L c. 11 (2, 20) = c. 11. X
(2, 28).
i) Dann neuer Canon: Si aliqiiis parrochianoruvi. Cc. 92 B. Pa. i, 61. O. XII, i. P. LX, i.
2. Item Urbanus. Si quis presbiter uae soli. P. XXXI, 11. Comp. I. c. 3 (i, 4). —
3. ItemAnnitius. Si archicpiscopus ohierit ordinandorum. Ep. Pseudoisid. bei Hin- —
schius Nr. I. p. 120. Ja. j 57. P. XXXI, 12. Comp. I. c. 9 (5) (i, 4) c. 6. X (i, 11). =
1) in P. : XII.
Friedber^, Die Canones- Sammlungeu. -,
34 l^ie Collectio Parisiensis IL Tit. XL XV.
4. Item Leo Medio Thcssalonic. Sicjit nisttts prcsnmi. Ep. I. — ed. Baller. c. 6.
g) Super illam uero questionem — aboletur. Cc. 93, Bb. Pa. i, 122. O. IX, 2. P.
LXV, 2 {P. C.\ In Litteris). Q. LV, 2. R. LXIV, 2. Br. LH, 2. Comp. I. c. 2 (4, 22) = c. 4.
X (4, 21).
h) Item si qiiis rci litigiosae — diffinire. fol. 5 V. Dat. Veste III. Nonas Marcii. Bei Ja.
falsch 13921. Cc. loE. Pa. 1, 123. O.XLIII, 10. P. LI, 2. Q. XLIII, 2. R. LH, 2. Br. XXXVI, 7.
Comp. I. c. I (2, 21) = c. I. X (2, 30).
XL De iienatoribus. fol. 5V.
1. Ex. C. Aurelian. Cap. III. Preshitertun aut diaco7ium — suspendatur. c. 55.
C. Agath. (516). P. XXVII, I. Comp. I. c. i (5, 22) = c. i. X (5, 24). Vgl. Dist. 34. c. 2
und dort citt.
2. Item otnnibtis seritis dei tienationes — intcrdicimiis. Conc. German. I. c. 2 (742). P.
XXVII, 2. Comp. I. c. 2 (5, 22) = c. 2. X (5, 24). Vgl. Dist. 34. c. 3 und dort citt.
XII. De sagittariis. fol. 5.
i. Innocent. IL Artem illam — haheimis. C. Lateran. IL (1139 c. 29). P. XXVII, 4.
Comp. I. c. un. (5, 19) = c. un. X (5, 15).
XIII. De clerico percussore. fol. 5v.
I. Gregorius Andreae Tarentino. Preterea qtioniam — ahstinere. Gregor. I. Ja. 1249.
P. XXVII, 5. Comp. L c. 2 (5, 21) = c. 2. X (5, 25).
XIV\ De falsariis. foL 6.
I. Alex. III. Willo. Norwic.
a) Personas ecclesiarimi recipiantiir. (11 60 —
74.) Ja. 12253. -P^* ^' 93* ^* ^' — 5- ^'
XLVII, 4. Q. XLII, 3 (Benicensi). R. LI, 4 (Winorwicensi). Br. XLV, 6. Comp. I. c. 4 (2, 20)
= c. 4. X (2, 28).
b) Ad hec de sacerdote illo — ma^idat^ijn. Ja. 14146. 12253. Pa. I, 184. O. XXVI, 3.
P. XI, 3. Q. XI, 3. R. XXI, 5. Br. XXXVI, 10. Comp. I. c. 3 (5, 16).
XV. De his qui casu occidunt. fol. 6v.
1. Ex penitent. romano. Interfecisti furcm — agat. Burch. XIX, 26 ed. "VVassersch-
leben. Comp. I. c. 4 (5, 10)
P. VIII, 9. c. 2. (5, 12). = X
2. Item Aug. super exod. Si perfodiens fur. Ouaest. 84. Ivo Decr. X, 53. —
P. VIII, 10 (Eugenius super Exod.) Comp. I. c. 5 (5, 10) c, 3. X (5, 12). =
3. Item ex C. Aurelian. Qui sine odii agat. Die letzten "Worte von C. XIII. cju. 2. —
c. ult. Bei Burch. XI, 60. Comp. I. c. 3 (5, 10).
4. Alex. III. Salernitano archiep. Licet p?-eter solitum seculo. fol. 7. (li59 *^i-^ — —
Ja. 14091.
a) Bis iudicatiim. Pa. i, 21. O. VI, 8. P. LIX, 5. Q. L, 5. R. LVIII, 6. Br. LH, 5.
Comp. L c. 3 (4, 4) =- c. 3. X (4, 4).
b) Verum post consenswn — sectilo. Pa. i, 21. O. V, i. P. LVIII, 1. Q. XLIX, i.
g) Porro si clcrictis — siihsecuta. Cc. 48 Ba. Pa. I, 25. O. XXVI, 5. P. XI, 5. Q. XI, 5.
R. XXI, 9. Er. XII, 5. XLIV, 9. Comp. I. c. i (5, i 2) = c. i. X (5, 14).
h) In catisis iiero ecclesiasticis — düptitari. Cc. 48 Bb. Pa. I, 26. O. VIII, 9. P. XLIII,
10. O. XXXIX, 7. R. XLVIII, 7. Comp. I. c. 15 (2, 13) = c. 15. X (2, 20).
i) De quarta uero — admittü. Cc. 48 C. Pa. I, 27. O. XXVIII, I. P. XLVI, l.
4. Item decretis lulii PP. Sictit symoniaca pcstis — ??n(lctauit. Cap. incert. P. I, 15.
Comp. I. c. 6 (5, 2): Lucius = c. 6. X (5, 3).
5. Item Alexander. Non — satis ittiliter auo^ct. fol. 13. c. 6. c. Turon. (11 63.) Pa. i,
c. 18. (Hinschius p. 488.) Ja. 2307. P. XLII, 3. Comp. I. c. i (5, i) = c. i. X (5, i). Burch.
1, 169. Ivo Decr. V, 279.
4. Item Pascalis. Nulli episcoporuin separare. — Caput incertum. Ja. 2557. P. XLII, 4.
Comp. L c. 3 (5, i) = c. 5. X (5, i). Vgl. C. IIL qu. 5. c. 14.
5. Item Gregorius Antemio subdiacono. Cum fort ius — castigaret. et infra. Quia
ergo — deportari. fol, 14. Ja. 1845. P. XLII, 5. Comp. I. c. 2 (5, i) = c. I X (5, 2).
Burch. II, 201.
6. Ex 1. XVIIII Broc. Acctisasti aliquem debes. Burch. XIX, 27 — (ed. Wasserschieben).
P. XLII, 6 (Maculasti ahquem). Comp. I. c. 9 (5, i) c. 8. (5, i). = X
7. Item Alex. III. Licet preter etc. et infra. De cetero usque de adulteriis. fol. 14 v.
12. Item idem. Meminimus etc. et infra. Scripta uero. fol. i8v. Siehe oben I, 2 m.
XXX. De purgatione canonica. fol. i8v.
1. Ex Conc. Meldensi. Moniales si libidinibus cogantur. c. 70 (840). P. XXXVIII, — i.
Comp. I. c. 2 (5, 29) = c. 3. X Burch. VIII, 50. Ivo Decr. VII, 68.
(5, 34).
2. Item ex eodem. Si quis de gradtc —
purget. c. 68 ib. P. XXXVIII, 2. Comp. I.
3. Item ex gestis rom. pontif. Tempore Stephani IIL — crisma. fol. 24. Anast. bist,
de uita Rom. Pontif. in Vita Stephani IIL Comp. I. c. i (5, 7).
XLIII. De precariis. fol. 24V.
1. Ex Conc. apud Belluacum. Precariae de quinquennio renouentur. c. 22. —
C. Meldense (845). P. XVI, 8. Comp. I. c. i (3, 12) =
c. i. X
(3, 14). Burch. III, 163. Ivo Decr.
III, 233. Grat. C. X. qu. 2. c. 5.
Item ex Conc. Carthag. De precariis qiioqne
2. reuocentiir. c. 10. Const. Olonn. —
Loth. (825). P. XVI, 7. Comp. I. c. 2 (3, 12) c. 2. X (3, 14). cf. C. X. qu. 2. c. 6. =
XLIV. De foro rei sequendo. fol. 24V.
1. Ex Conc. Calcedon. Si qnis clericus subiacehit. c. 9 (451). P. XLVIII, i. —
Comp. I. c. I (2, 2) = c. I. X
183. Ivo Decr. VI, 228.(2, 2). Burch. II,
4. Item ex C. Affric. Sane si episcopi — duortini. fol. 25. c. 121 ap.Dionys. P.XLVIII,4.
Comp. L c. 4 (2, 2) = c. 3. X (2, 2), c. I. X (i, 43).
5. Item Alex. III. Ideo inter alios etc. et infra. Si tcero presbiter V. Qua uero. Vgl.
XXIX, 7 c. d.
XLV. De clericis depositis. fol. 25.
1. Ex Conc. Antioceno. Si qitis presbiter ab episcopo — dampnetjtr. c. 9. Capit. Verm.
zusammengezogen, P. XI, 30. Comp. I. c. 2 (5, 23) = c. 2. X (5, 27).
2. Item ex canon. Apostol. Si qicis episcoptis — abscidatur. c. 29. P. XI, 31. Comp. I.
g) Super eo — immunis.
zcero quod a nobis consiliu?n Bis hierher: Br. VII, i.
\^) — uenire. Cc. I5d. Pa. 77. O. XIV,
Super eo I, 7. P. VII, 9. Q. VII, 7. R. XIX, 9.
Comp. L 2 34) =
c. X (5, c. I. (5, 39).
Monachi uero — adhibenda. Pa.
i) 78. O. XIV, i, 8. P. VII, 10. Q. VII, 8. R. XIX, 10.
Comp. L 34) =
c. X
3 (5, c. 2. (5, 39).
k) Si uero aliquis — immunis. Pa. 79. O. XIV, I, 9. 10. P. VII, II. Q. VII, 9. R. XIX, 1 1.
Comp. L c.
4 (5, 34) = c. 3. X (5, 39).
XLVII. De possessionibus ecclesiasticis. fol. 28.
1. Ex Conc. Lugdun. Qui res ecclesiae petunt — excludantur.
Conc. Meldense 845, 40.
P. XVI, 9. Comp. I. c. 2 (3, II) = c. 2. X
Burch. XVI, 36. Ivo Decr. XVI, 37.
(3, 13).
2. Item ex decretis Simachi P. Si quis presbiteroriun diaconorum seruato. , —
C. Rom. VI. sub. Symm.
III. et im Auszuge. P. XVI, 10. Comp. I. c. 6 (3, 11) c. 6. (3, 13). = X
40 Die CoUectio Parisiensis IL Tit. XTAITI. — LI.
3. Item ex C. ap. Sihianectum. NuUi liccat alienarc — »linatiir. fol. 28v. Nov. VII.
c. I bei Julian. P. XVI, 11.Comp. I, c. 4 (3, 1 1) c. 5. X (3, = 13).
4. Item ex Conc. Gaiigrensi. Nie qm' dederit anathcmo sit. Burch. IV, 20. Ivo —
Decr. XIV, 90.
5. Item ex C. Beliiacensi. Ut coninnitationcs emendcjitiir. foL 28 v. Conc. Beluac. —
845, 7. Regino I, 379. Burch. III, 171. P. XVI, 12. Comp. I, 379. C. 2. X (3, 19).
6. Item ex Conc. ap. Valentiam habito cap. L. Irrita erit episcoporum clericoruvi. —
c. 50. Statt. eccL ant. P. XVI, 13. Comp. L c. (3, 9) = c. i. X (3, 10). i
9. Item Alex. IIL AVigorn, ep. fol. 29. (1163 79.) Ja. 13 163. —
a) Ad aiircs nostras pcr/atiim fnissc — constringas. Pa. 1, 69. O. VI, 15. P. LIX, 27.
Q. L, 14. R. LVIII, 16. Br. XLIX, 2. Comp. L c. 2 (4, 13).
b) Illas iiero terms —
confern. fol. 29 V. Bei Ja. falsch 141 32. Pa. i, 70. O. XXIX, 4.
Q. XVII, 3. R. XXVII, 3. Br. XVIII, 3. Comp. I. c. 7 (3, 1 1) c. 7. (3, 13). = X
10. Idem. Meminimits etc. et rnfra. Preterea. V. Ceteriim cum et infra. Ceterum si ab.
V, scripta. Vgl. oben I, 2 d. k. m.
XLVIII. De seruis ecclesiarum. fol. 29V.
1. Ex Conc. Tollet. V. Consensiis totijis concilii proseqiiejites. c. 69. C. Tolet. IV. —
(633). P. XVI, 16. Comp. I. c. 3 (3, 11) c. 3. X (3, 13). Burch. III, 177. Ivo Decr. III, 238. =
2. Item ex C. Tolletano. Episcopi qui nichil ex proprio rctiocabit. c. 66 ib. Comp. I. —
c. 5 (3' II) = c. 4. X (3,13).
3. Item ex C.
_
apud Sinacum. Mancipia ecclesiastica — potest. fol. 30. c. 12. Syn. ap.
Suess. in mon. S. Medardi (853). P. XVI, 17, Comp. I. c. 3 (3, 16) = c. 3. X (3, 19).
4. Item ex eodem. Iniustuni iiidetur — Cap.
seruitiitis. incert. P. XVI, 18. Comp. I.
P. XX, 8. Comp. 9 =
I. c. X (5, 6) c. 6. (5, 7).
7. Item ex autenticis de episcop. uel clericis t. absque testamento morien
tibus. Si episcopus uel clericus — modo. 31. P. XX,
Ans. ded. II, 296. fol. 9.
8. Item ex Conc. Tollet. presbiter si post ordinationem Verum
constitututn est —
P. XX, 10. Reg. I, 409. Burch. III, 122. Ivo Decr. III, 96, § 2.
9. Item ex Conc. Remensi. Inquirendu?n si aliquis presbiterorum furabatur. fol. 31 —
c. 29. Capit. Hincm. Rem. P. XX, 11. Comp. I. c. 6 (3, 21) c. 4. (3, 25). = X
10. Item ex corp, can. Par. V. Ex Conc. Tolletano. Si quis sane clcricortim —
largiri tioluerit. c. 4. C. Tolet. IL (525). XX, 12. Comp. I. c. 7
P. (3, 2i) c. 5. =
(3, 25). X
11. Item ex registro Gregor. Maximiane ep. Nupoltts presentitim inimineat. —
fol. 31 V. Ja. 1307. P. XX, 13. Comp. I. c. 3 (3, 23).
Item ex Conc. ap. Altheum habito. Sed et hoc ibidem inuentum est
12. — tradantur.
c. C. Alth. (916). P. XX, 14. Comp. I. c. i (3, 23)
37. c. i. (3, 27). = X
13. Item ex C. Triburensi. Sancto Concilio allatum anathematizetur. foL 3IV. —
Steht nicht unter den gednicktcn. P. XX, 15. Comp. I. c. 2 (3, 23) c. 2. (3, 27). = X
14. Item Gregorius Antemio subdiacono Campaniae. Quorundam ad nos rela-
tione — conseruetur. fol. 32. Ja. 1667. P. XX, 16. Conjp. I. c. 2 (3, 22) = c. i. X (3, 26).
Iv. De prebendis. fol. 32.
1. Ex nouellis. Non liceat lulian. Epitome Nou. Const. V. c. 23.
nlli clericos — possint.
P. XXI, 6. Comp. I. c. Ans. ded. V, 194.
2 (3, 5) = c. 2. X (3, 5).
2. Item Alex.
III. Maioribus prohibemus. c. I. C. Turon. (1163). Cc. 39. O. — —
XXX, 4. Q. XXI, 4. R. XXXI, 4. Br. IV, 15. Comp. I. c. 10 (3. 5) c. 8. (3, 5). = X
LI. De uicariis clericorum. fol. 32V.
I. Alex. III. Qitamnis simus etc. et infra. Ad hec si persona. \'gl. XXIX, h. 1
— 1
(3, 24) -= c. 2. X
auch Ivo Decr. VII, 150. Pan. II, 29. Deusded. III, 59).
(3, 28),
4. Item ex C. Magoiit. Si heredes iussa testatoris impleantur. Bened. Leuita. Add. —
III, 87. O. XLIII, 5. P. XXXII, 9. Q. XXXII, 7. R. XLI, 7. Comp. L c. 1 1 (3, 22) =
c. 6. X
(3, 26). —
Burch, XV, 34. Ivo Decr. XVI, 35.
LIIL De iuramento calumpniae. fol. 33V.
1. Constitutio noua diui Henrici imperatoris dat. III. die mense aprelis ciui-
tate Arimino. Quoniam legibtts —
delcgare. Mon. Germ. LL. 2, 41. Comp. I. c. i (i, 35).
2. Item Honorius urbis Romae ep. omnibus orientalis ecclesiae episcopis.
Inherenfcs iiestigns — anntiiimis. fol. 34. (1125 — 30.) Ja. 7401. O. XXIII, i. P. XXXVII, i.
4. Item Eugenius dil. filio G. presb. cardinali et I. Aretino ep. Sal. et ap. ben.
Lt pe7'tracta7idis cmisis —
priuetiir. Dat. Signiae VI. Kai. August, fol. 35 V. (1145 53.) Ja. —
9653. O. XXIII, 3. P. XXXVII, 3 (Alex.). Q. XXXV, 3. R. XLIV, 3. Br. XXX, 3.
Comp. L c. 4 (i, 35) c. 3. (2, 7). = X
5. Item Urbanus papa. Nullus eptscopus clericos co^npellat. fol. 35 V. Urban II. —
(1088—99.) Ja. 5759. Comp. L_c. i (2, 17) == c. 5. (2, 24). X
6. Item Alex. Hierosolim. episcopis (?) Principiuni uniuscuiusque iurare. Ja. —
13964. P. XXXVII, 7.
LIV. De usuris. fol. 36.
1. Alexander III. Phires clericorum —
tiideatur. c. 2. C. Turon. (1163.) Cc. 38. Pa. 1,2.
O. XVI, 9. P. IX, 5. Q. IX, 5. R. XX, 8. Br. V, 6. Comp. L c. i (5, 15) c. i. ß, 19). = X
2. Idem abbati et fratribus S. Laurentii. Co7iquestus est nohis G. clericus uestri, —
(II 59— 81.) Ja. 13979. Comp. L c. \o (5, 15) c. = 8. X (5, 19).
LV. De coactitiis iuramentis. fol. 36V.
I. Alexander III. Sicut Romana etc. et infra. Si uero aliquis usque porro si. Siehe oben
XXXIII, la.
LVI. De decimis.
1. Gelasius P. Ut nullus abbas deci?nas ßr}?iam7cs. fol. 36V. —
Caput incert. O. XIII,
14. P. XXIII, 19. O. XXV, 15. R. XXXV, 15. Comp. I. c. 20 (3, 26). Überall: Gregorius.
2. Item Adrianus Pontidesib. Nobis m e77iinenti specula ultio7te77i. Dat. Capue III. —
no7t. noue/nb7'. (1154 59.) Ja. 1 0444. O. XIII, 10. P. XXIII, 15. Q. XXV, ii. R. XXXV,
—
II. Br. XIX, 14. Comp. I. c. 15 (3, 26).
3. Idem monachis de Astin o. Presbite7'i de Lauate deti7ie7'e. Dat. Be7ieu. V. Kai. —
Dece77ibr. (1154 59.) Ja. 10459. — P. XXIII, 5. Comp. I. c. 16 (3, 26).
—
4. Item Adrianus Cantuar. archiep. Co77i77iissae nobis a deo persolui. fol. 57V.
(1162—70.) Ja. 11660. Alex. III. O. XIII, 12. P. XXIII, 17. Q. XXV, 13. R. XXXV, 13.
Br. XVII, 12. Comp. I. c. 18 (3, 26) c. 4. (3, 30). = X
5. Item Alex. III. monachis de S. Laurentio. Sicut uobis uita tiestra proferre- —
ttir. fol. 37 V. (1159— 81.) Ja. 13978. O. XIII, 13. P. XXIII, 18. Q. XXV, 14. R. XXXV,
14. Comp. I. c. 19 (3, 36).
6. Econtra Gregorius Mariano Rauennati. Sa7tc(t)i77ius secundu77t priore77i diffi7ii-
tioncTn tit 7no7taste7'ia — patia7itu7-. fol. 38. Caput incert. Pa. i, 12. O. XIII, 9. P. XXIII, 14.
Q. XXV, 10. R. XXXV, 10. Comp. I. c. 14 (3, 26). Bei allen anfangend: Statuimus, und um
einige Worte kürzer.
7. Item Pascalis II. Ko7iu77i ge7i7is exactio7iis — inferatis. foL 38. (1099 II 18.)
Ja. 6605. Pa. 1,13. O. XIII, 16. P. XXIII, 7. Q. XXV, 3. R. XXXV, 3. Comp. I. c. 7
(3, 26) = c. 2. X (3, 30).
8. Item Alex. III. Eboracensi aep. Frate7'7iitate77i tua77i scire — postula7'es. fol. 38V.
(1159— 81.) Ja. 13873. Pa. I, 8. O. XIII, 3. P. XXIII, 8. Q. XXV, 4. R. XXXV, 4. Br.
XIX, 6. Comp. I. c. 8 (3, 26).
9. Item ex priuilegio eiusdem. Stattmnus ut si super deci77tas —
persisfat. fol. 39.
(1159 — 81.) Ja. 14191. Pa. I, 14. O. XXVIII, 3. P.V, 2. Q. V, 2. R. XVII, 2. Br. XXV, 6.
Comp. I. c. 2 (i, 27) = c. 2. X (i, 36).
42 Die Collectio Parisiensis II. Tit. LVIL— LXVI.
10. Idem.
a) Filii nostri abbas et frat res s. criicis — pontifutim. (i 159 — 81.) Ja. 14023. O. XIII, 2.
V. XXIII, 2. g. XXV, 2 \monachis de Neblosia). R. XXXV, 2 {Neiibla). Br. XVIII, 10.
Comp. I. c. 6 (i, 26) = c. 8. X (3, 30).
Der Schluss Sane labor
b) —
pontific. bei Ja. fälschlich als Nr. 141 72. Pa. 1,9. O. XIII, 7,
P. XXIII, 12. O. XXV, 8. R. XXXV, 8. Br. XIX, 8. Comp. I. c. 12 (3, 26).
11. Idem. Qnamuis graue nimis —
prostratiis. fol. 39V. c. 2. C. Turon. I163. Pa. I,
90. (). XXVI, 8. P. XI, 8. Q. XI, 8. R. XXI, 13. Br. XVIII, 12. Comp. II. c. 2 (3, 17)
= c. 17. X (3, 30).
12. Idem consiilibus Papicnsibus. Relatiim est atiribus — relinguaiis. Ja. 14047.
P. XXII, 4. Comp. I. c. 4 (2, i).
13. Idem Wintonensi ep. Ntmtios et litteras — constringas. Datum Venetiis in riuo
alto. (1159— 81.) Ja. 14157. O. IV, 3.
fol. 40. P. XXII, 3. O. XXIV, 2. R. XXXIV, 2.
Br. XVIII, 6. Comp. I. c. 3 (3, 26) c. 6. X (3, = 30).
14. Idem Mediolan. archiep. Qiierela iienerabiiis fratris — exhibcre. Ja. 14015.
P. XXII, 5. Comp. I. c. I (3, 26).
LVII. De prescriptionibus, fol. 40V.
1. Ex Conc. Maticensi. Ut de rebus ecclesiarum — solent. Caput inccrt. Comp. I.
c. 2 (2, 18).
2. Romae praesul Italicae patriciae. Nichil prodest
Item Gregorius urbis —
facturam. Gregor. Comp, I. c. 3. (2, 18)
I. Ja. 1262. c. 2. X (2, 26). =
3. Item ex Conc. Affricano. Placuit etia?n tit si quisquam cathedrani. fol. 41. —
Glosse: in corpore canon. p. II. ^^ Ans. ded. II, 130. ap. Dionys. c. 119. Comp. I. c. i (2, 18)
= c. I. X (2, 26).
Item Alex. III. Licet preter
4. etc. et infra de quarta uero V. de presbitero. Siehe oben
XV, 4i. XVI, la.
LVIII. De confirmatione rei litigiosae. fol. 41.
I. Alex. III. In litter is qiias etc. et infra. Item si qiiis rei litigiosae etc. Vgl. oben X, 5 h.
LIX. De diuisionibus parrochiarum.
1. Ex Concil. Affricano. Si episcopus ex donatistis — loco. fol. 41. Glosse: in corpore
ca7ion. p. II. = Ans. ded. II, 179. c. 118. ap. Dionys. P. XXXIV, 5. Comp. I. c. i (3, 25) =
c. I. X (3, 29).
LX. Ut religiosae domus suos episcopos (sie) sint subiectae. fol. 41 v.
2. Ex decretis Evigenii Papae. De xeftodochiis ordinentur. Summarium d. — c. 24.
C. Rom. (826). P. XXXIV, I, Comp. I. c. 2 (3, 31) = c. 3. X (3, 36).
I. Item Gregorius Agapito abbati. Qiiia monasterium seruemus. Gregor. — I. Ja.
1846. XXXIV, 2. Comp. I. c. 3 (3, 31)
P. = c. 2. X (3, 36).
LXI. De cappellis monachorum.
1. Alex. III. Wigor. ep. O/;« nos tibi ia?n pridem — habuisset. fol. 41 v. Ja. 13164.
P. XVI, 20 (Alfano ep. i). Comp. I. c. 3 (3, 9) = c. 3. X (3, 10).
2. Idem. Meminimus etc. et infra. De monachis v. preterera. fol. 42. Vgl. oben I, 2bc.
LXII. De cappellis laicorum.
I. Ex Conc. Mediomatricis. Relatum. est ad sanct. synodiim — possit. fol. 42. c. 26.
C. Cabilon. (813). P. LH, 7. Comp. I. c. i (3, 33) = c i. X (3, 38). — Burch. III, 42. Ivo
Decr. III, 46.
2. Item ex Conc. Tribur.
Quecumque ecclesia a pluribus c. 32 (895). — preesse.
P. XLII, Comp. I. c. 2 (3, 33)
8. c. 2. X (3, 38). =
Burch. III, 224. Ivo Decr. II, 283. —
3. Item ex Conc. apud Confluentiam. Si laici capellas i?nplorent. fol. 42 V. Caput —
incert. P. LH, 9. Comp. I. c. 3 (3, 33). Burch. III, 239 icx C. Remcnsi presente Ltidottico rege).
Ivo Decr. III, 281. {ex codem =^ C. ap. Conßjient.)
4. Item Alex. etc. et infra. Ilhid autem v. ad hoc. Vgl. XXIX, lg.
III. Quamuis simus
5. Alex. III. In litteris quas etc. et infra. De his sane v. Super illa. fol. 42 V. Vgl. X, 5 f.
LXIII. De reparatione ecclesiarum fol. 42 V.
I. Alex. III. Jfemi/iitnus etc. et infra. Preterea V. Ceterum. Vgl. I, 2c.
LXIV. De his quae sub conditione fiunt. fol. 42V.
Am Rande in Rubro De anjtuis pensionibus. :
2. Idem. digmim etc. et infra. Super eo uero in fine. fol. 43. cf.
Sicut XLVI, 3g.
LXVI. De religiosis legentibus leges uel phisicam. fol. 43.
I. Alex, episcop. seru. scru. dei. Xon magnopcre antiqui hostis — a mit tat. c. 8,
Die Collectio Parisiensis ü. Tit. LXVIL— LXXIX. 43
C. Turon. (11 63). Pa. i, 89. O. XXVII, 2. P. XIV, 2. Q. XIV, 2. R. XXIV, 2. Br. XIX,
17. Comp. I. c. 2 (3, 37) = c._3. X (3, 50).
LXVII. De contumacibus. fol. 43V.
1. Alex. III. abbati de Rames et archidiac. Eliensi. Ex litteris tiestris ad ncs
directis — coinpcllatis. (1159 — 81.) Ja, 1 4069. Cc. 61. Pa. I, 134. O. XLI, 6. P. XL, 2. O.
XXXVII, R. XLVI,
2. 2. Br. XXXVI, 4. Comp. I. c. 2 (2, 10). = c. 2. X (2, 14).
2. Idem. Super co qiiod quesüum etc. et infra. Ad hoc cum V. Sane. fol. 44. Vgl.
XX, le.
LXVIII. De pueris qiii tonsorantiir. fol. 44.
1. Ex C. Magont. Si quis ante annos legitimos — dictum est. Caput incert. Pa. XVI, 5.
Comp. I. c. 4 (3, 27) = c. 2. X (3, 31).
2. Item Alex. III. Magistro Fidantiae canonico Ciiiitatensi. Ad nostram noueris
aiidientiam — demaities. (1159 — 81.) Ja. 13854. Cc. 46. Pa. i, 133. O. XXI, i. P. XVI, i.
Ballerini Nr. XIV. Ja. 411. Pa. XXXII, 7. Comp. L c. 2 (i, 25) c. 3. (i, 33). = X
LXX. De pena homicidarum eisque consentientium. fol. 44V.
I. Alex. III. Sicut dignum est. V. Super eo etc. cf. XLVI, 3h.
LXXI. De contrariis rescriptis. fol. 44V.
1. Alex. III. SictU Romana. V. Super eo. cf. XXXII, ib.
2. Item. Quamiiis si?nus etc. et infra. Ceterum V. qitelibet. cf. XXIX, I e.
LXXIL De sortilegis. fol. 44V.
1, Ex penitentiali Theodori. I?t tabulis uel in codicibus — pe^iiteat. P. XXVIII, I.
Salut, cum ap. bened. Lex diuinac consttticti'onis — docemus apocrypha. Ja. 1046. —
O. VI, 27. P. LIX, 37. g. L, 24. Comp. I. c. i (4, 2). C. XXVII. qu. 2. e. 18. Palea. —
2. Item Hormisda Eusebio ep. Tiia sanctitas regit isim't ninndat?ius. fol. 47V. —
Caput incertum. Comp. I. c. 2 (4, 2) c. i. X (4, 2). =
3. Eugenius III. Esculapio presbitero. haiejüs ille qiii pitcllam dimittas. fol. 47V. —
(Eugen. IIL 1145—53.) Ja. 9655. O. XII, 8. P. LX, 8. Q. LI, 7. R. LIX, 7. Br. XLVIII, 3.
Comp. I. c. 18 (4, i) c. 3. X (4, i). =
4. Item Alex. IIL Ilerefordensi ep. Litteras tiiae fraternitatis rccepimus pennittas. —
(i 159— 81.) Ja. 13947. Cc. 29. Pa. I, 130. O. XII, 2. P. LX, 2. Q. LI, 2. R. LIX, 2.
Br. XLIX, I. Comp. I. c. 5 (4, 2) c. 4. X (4, 2). =
LXXXI. De cognatione spirituali. fol. 48.
I. Alex. III.
infra. Utruvi J\ de cetera. Vgl. XV, 4 c. d.
Licet preter etc. et
LXXXII. De cognatione legali. fol. 48.
I. Nicholaus ad consulta Bulgarorum. Si qtiis per adoptioneyn possunt. — (866.)
Ja. 2812. P. LIX, 7. Comp. I. c. un. (4, 12) c. un. (4, 12). = X
LXXXIII. De clandestina desponsatione. fol. 48.
1. Ex Conc. Agath. Si qnis dam desponsaiierit — probat io. Cap. incert. P. LIX, 8.
Comp. I. c. 2 (4, 3) = c. I. X (4, 3).^
2. Item Alex. III. Pap. episcop. Ctun locutn iion habeat — mandari. (1179 — 81.)
Ja. 14333. P. LIX, 56. Comp. I. c. 19 (4, i) = c. 14. X (4, i).
LXXXIV. De adulteris. fol. 48.
1. Hermas. Si2nr scierit —
sepe. Cc. 69. P. LIX, 14. Comp. I. c. 3 (5, 13) (C. Aurel.)
= c. 3. X
(5, 16) (C. Arelat.). Ivo Decr. VIII, 243. cf. XXXIV. qu. 1.2. c. 7. Palea.
2. Item Gregorius. Debet tiero recipere peccatriceni qiiae penitentiam egerit sed ?ion
sepe. fol. 40 V. (Stimmt fast wörtlich mit dem Schlüsse der Hermas-Stelle überein.)
3. Item ex. Con. Tiburiensi cui interfuit rex Arnulfus. De Francia cogattir. —
fol. 48 V. O. XLV, 8. P. LIX, 25. Comp. II. c. i (4, i).
4. Item ex Conc. Paris. Maritis sane etiavi defendere. Interpret, ad c. 2. Cod. —
Theod. IX, 7. P. XLII, 7. Burch. XVI, 57. Comp. I. c. 5 (5, 13) c. 4. (5, 16). = X
5. Item Alex. IIL Significasti nobis V. Super eo. cf. XXIX, 5 b.
LXXXV. De Incestuosis. fol. 48V.
1. Ex Conc. ap. Meteriam. Si qiiis cum ßliastra niibere. c. 2. Capit. Vermer. (753)- —
Comp. I. c. I (4, 13) = c. I. X (4, 13). Burch. XIX, 10.
2. Item Alex. III. Meminimtis etc. et iitfra. Si aliquis paro. V. Ceteriim. cf. I, 2 i.
P. LXIII, 2. O. LIII, 4. R. LXII, 2. Br. LI, 6. Comp. I. c. 2 (4, 18) c. 2. = X (4, 17).
In Cc. et univ. capitulo Termulanensi in OPOR fehlt Inscr. ebenso Comp. I. u. X.
; ;
Eine neue Phase der Entwickelung beginnt mit der grossen gesetzgeberischen
That Alexanders IIL, dem III. Lateran- Concil von 1179. Nicht nur, dass den
Anhängen Gratians, wie im Innsbrucker Codex die Concilsschlüsse angefügt wurden:
man begann auch neue Sammlungen anzufertigen, welche sich unmittelbar an die
Concilsschlüsse anschlössen oder ihnen vorausgingen, und die alle gleiche Merkmale
tragen. Zunächst zerreist man die Dekretalen, wde das die Parisiensis schon an-
gedeutet hatte, um sie wie man dies später ausdrückte siib compete7itih2is titulis zu
stellen, d. h. man versuchte den Rechtsstoff systematisch unter gewisse Rubriken zu
ordnen, gab jeder einzelnen Stelle eine Inskription, unterliess es aber in der Weise
von Gratian auch jeder einzelnen eine Rubrik vorzusetzen. Weiter liess man nicht
in den Zusammenhang der Rubrik gehörige Stücke der Dekretalen aus, indem man
die Thatsache der Auslassung durch die Worte: etc. oder et infra andeutete, wofür
die Cantabrigiensis das erste Beispiel bietet. Gestaltete man dagegen aus der Mitte
—
geschrieben ich kann sie nirgends nachweisen, auch steht sie in keiner anderen
Sammkuig — eine rührt her von Gregor VIL, zwei von Paschalis IL ^ eine von
Innocenz IL, eine von Eugen HI., eine von Hadrian IV.; vier Stellen geben
Stücke einer Dekretale, die Jaffe Lucius III. zuschreibt, die aber von Alexander III.
herrührt; vier sind nicht zu bestimmen, alle übrigen geben Dekretalen Alexander LH.
Von diesen kommen 27 in keiner sonstigen Sammlung vor, und sind 22 bisher un-
gedruckt, auch bei Jaffe nicht angegeben. Vgl. die folgende genaue Tabelle.
Innoc. II.
13878 15.98
32/
13899 127
8274 54 13904 81 Bei Ja. nicht gefunden
Eugen III. 13907 82 Dekret. Alex. III.
i) Ich will offen gestehen, dass ich, als ich die Canta- 5) Vgl. die folgende Tabelle:
brigiensis zuerst in zwei Dekanatsprogrammen publizirte, Co. Pa.
Cc. Pa. i. I
dieser Ansicht war, und dass i<~h deshalb die für älter ge- 146a iia 117
haltene als Paris. I., die andere als Paris. II. getauft l^
b 146b »3 ^
13
habe. Jetzt mögen die Namen bleiben , obgleich die 14 a\
4 179 149
zeitliche Reihenfolge umgekehrt ist.
6Af 99
2) Es scheint mir dagegen mehr als zweifelhaft, ob 15 7a 135 c 150
und 98 einer Dekretale angehören, wie Jaffe Nr. 13878 b 136 i5d 77
angiebt. SB 60 17 U»
3) So 115— 17. 73—79. 65—67. 101-5. 149- 150- 99- 9 42 a 18 128
100. 56—64. 69. 70. III. 112. 159— 61. 109— 110.135 36.
21—29. 47—50- 94—95- "8—23.
— 10 A 56
20 B
51
/57 a 44
4) Ich habe da wie bei der Cantabrigiensis, die ein-
,
?) \7i 24 20
—
zelnen Stücke mit a, b, c bezeichnet. So 7 a c. 42 a — c. D 59 a6
57ab. 58ab. iiSabc. i45ab. i46ab. i57ab. i6oab. E 123 «9 IJO
7 A
Sammlungen steht. Dann hat aber unsere Sammlung das dictum der Canta-
brigiensis gleichfalls (Nr. 140), und hängt ebenso wie dort das betreffende caput
an. Hat unsere Sammlung den Verfassern der folgenden vorgelegen? Darauf
werden wir bei Erörterung dieser Antwort geben, und verweisen inzwischen auf die
folgende komparative Tabelle.
98 7' 3-4 33' 3 3 (1.21) 9 (2, 27) Vgl. oben Nr. 17. 32
99* 7. 17 33' 17 15 (l'2l) 10 (i, 29)
100* 15' 20 44' 18 19 (3' 38) 4 (3'24)
*
lOI 32, I a 10, II 42. 10 12 (2, 20) I (i'3)
102* 32, ibc 10, 12 42, II 13 (2, 20) 12 (2,28)
103* 32, id 7' 7 33' 6 6(1,21)
104* 33. la 17. I 18, 3 4 (2, 17) 8 (2, 24)
105* 33> ib 6, 17 50, 18 5 (4. 4)
106 53' 4 23' 2 35' 2 3 (i'35) 2 (2, 7)
107 6, I 50, I I (4' 7) I (4' 7)
108 15' 10 44' 8 H (3' 33)
i09\ 20, 2 46, 2 8 (5' 6) Comp. II. 2 (5. 4)
4^
52 Die Collectio Parisiensis I. Conc. Later. i — 26. i. 2.
Br. IX, I.
Br. XXIII, 2.
Ctim dicat apostohis — cogantiir. O. 23. P. 24. Q. LVI, 21. R. XII,
11. Br. XXII, 15. i.
Qiiia nonnulli —
12. O. P. R. XII,
siibleiiati. Br. XVI,
fol. 7. 13. 19. ii. 2.
Qiäa in omnibzcs — suspenstis. O. 25. P.
13. Q. LVI, R. IX, Br. V, 16. 12. l. l.
14. siue sarraceni — exhiberi. O. 26. P. 23. Q. LVI, 22. R.
Ltidei Br. II, l. II, 4.
Clerici in sacris ordinibiis — immunis.
15. 7V. O. P. 20. O. LVI, R. XI, fol. ii. 7. 1.2.
Br. XII, 8.
16. Monachi non precio — transferendi. O. P. O. LVI, R. XII, 10. 13. ii. i, 2.
Br. IV, 13.
Ctim in
17. corpore — habcatiir.
ecclesiae O. P. O. LVI, R. XII, fol. 8. 7. 10. 4. 9, 10.
Br. IV, 9.
18. Quoniam dci — impedire. O. P.
eccl. Q. LVI, R. X, Br. XX,
18. il. 18. i. 2. i.
43. Alex. III. R. Hereford. ep. Intellexiinus de parte tuae — procedas. fol. 19 v.
(1159— 81.) Ja. 13950. O. VII, 13. P. XXXV, 13. Q. XXXIII, 13. R. XLII, 14. Br. XXXIV, 2.
Comp. I. c. II (i, 21).
44. Alex. III. Cantuar. archiep. Pertienit ad nos quod cum preshiteri et alii clerici
conquerantur —
representent. (1174 81). Ja. 14313. —
Cc. 20 B. O. X, 13. P. XLVII, 14.
Q. XLII, 12. R. LI, 13. Br. XLV, 3. Comp. L c. 15 (2, 20) c. 13. (2, 28). = X
45. Alex. III. R. Winton. ep. Quamuis sitmis — potest. fol. 20. (1159 — 81.) Ja. 14156.
Cc. 30a. Pa. 2, XXIX, I ab. O. VII, 8. P. XXXV, 8. Q. XXXIII, 8. (Canton. ep.) R. XLII, 8.
Br. XXXIV, 12. Comp. L
21) c. 6. (i, 29).
c. (i, = X
46. Preterea de clericis parere. (1159 — 7
—
81.) Ja.14152. Cc. 65 Ba. O.L, 53. P.XLVII,32.
Q. XLII, 29. R. LI, 30. Br. XLVII, 19. Comp. L c. 32 (2, 20) c. 22. (2, 28). = X
47. Illud autem pretermittendutn irritanda. fol. 20 v. (1159 — 81) Ja. 14156 (falsch —
141 54). Cc. 30f. Pa. 2, XXIX, Ig. O. XV, 6. P. LH, 5. {P. C: Quamuis) O. XLIV, 4.
R. LIII, 4 (wie in P.). Comp. I. c. 10 (3, 33) c. 8. (3, 38). = X
48. St/per eo uero quod a nobis disponat. Ebendas. —
Cc. 30c. Pa. 2, XXIX, id.
O. X, 31. P. XLVII, 34. Q. XLII, 31. R. LI, 31. Comp. L c. 34 (2, 20). Bei Ja. falsch 14 152.
49. Ceterum Si aliquis ad iudiceni impetrare. fol. 21. —
Ebendas. Cc. 30 d. Pa. 2,
XXIX, le. O. VII, 9. P. XXXV, 9. Q. XXXIII, 9. R. XLII, 9. Comp. I. c. 3 (i, 2) =
c. 3. X (I, 3).
55. Itemeidem. Cum ins patronatus connexum sit spirituali, nemini licitum est vendere illud etc.
56 Die Collectio Parisiensis I. 56 — 79.
56. Alex. IIT. "Wigorn. ep. Memini'mits — rescindere. fol. 22. (1159 — 81.) Ja. 13162.
Cc. io'a. Pa. 2, I. 2a. O. XXI, 3. P. XVI, 3. O. XVI, 3; L, 8. R. XXVI, 4; LVIII, 9.
Comp. I. c. 14 (3, 5) = c. 12. X (3, 5).
57. Idem. De fno7iachis — respojtdere. Ebendas. Pa. 2, I, 2bc. In den Coli, j^etheilt:
a) Bis assignata. Cc. loBC. O. XXXIX, i. P. XXIII, 21. Q. XXV, 17. R. XXXV, 17.
Br.XVIII, I. Comp. I. c. 14 (3, 5) = c. 12. X (3, 5).
b) Porro Uli — efficere. O. XXVIII, 9. P. VI, l. Q. VI, i. R. XVIII, l. Br. XVm, i.
0. X, 9. Q. XLII, 8. P. XLVII, 10. R. LI, 9. Br. XLVII, 10. Comp. I. c. 10 (2, 20) =
c. 10. X (2, 28).
60. De appellationihus iiero — siihlata. Ebendas. Cc. 8B. Pa. 2, I, 2 h. O. X, 10.
P. XLVII, II. O. XLII, 9. R. LI, 10. Br. XLVII, 10. Comp. I. c. 1 1 (2, 20) = c. 11. X
(2, 28).
61. Si aliquis parochianorjim —
rninngenda. Ebendas. Cc. 92B. Pa. 2, I, 2i. O. XII, i.
P. LX, I. O. LI, I. R. LIX, I. Br. LIII, 13. Comp. I. c. 6 (4, 20).
62. Ceteriim si ahhatcm tiiae diocesis iudicandujn. Ebendas. Ja. 13261 falsch. Pa. 2, —
1, 2k. O. XXIX, 3. O. XVII, 2. R. XXVII, 2. Comp. I. c. 2 (i, 3), wiederholt c. 3 (3, 20)
= c. 3. X (3, 24).^
63. Idem Wigorn.
ep. VerTini si aliciii ccclcsiae possessio deheret. fol. 23. Ebendas. —
Pa. 2, In den Coli. citt. verbunden mit dem vorhergehenden == c. 4.
I, 2I. (4, 5). X
64. Scripta uero antentica habere. —
Ebendas. Pa. 2, I, 2m. O. VIII, 5. P. XLIII, 7.
{P. C: Steper eo q7iod.) Q. XXXIX, 4. (P. C: Quae iressimtes.) R. XLVIII, 4. (P. C: Memininins.)
Comp. I. c. 2 (2, 15) {P. C: Stiper eo qtiod) c. 2. (2, 22). = X
65. Alex. III. R. Wigorn. ep. Liter cetera sollicitndinis mincnpandiitn. (1163 74.) — —
Ja. 12254. Pa. 2, XXII, 2a. O. XVIII, 6. P. LXIV, 5. O. LIV, 5. R. LXIII, 5 (Vigün.).
Br. Xlil, 3. Comp. I. c. 4 (3, 3).
66. Idem eidem. Presentiiim tibi aiictoritate initingitntts amotiere, Ebendas, Pa. 2, —
XXn, 2b. O. XIX, 4. O. XXIII, 4. R. XXXIII, 4. Comp. L c. 3 (i, 9) c. 3. (i, 17). = X
67. De sacerdotibus publice —
spoliare. fol. 23 V. Ebendas. Pa. 2, XXII, 2 c. O. XVIII, 7.
P. XLIV, 6. O. LIV, 6. R. LXIII, 6. Comp. I. c. 6 (3, 2).
68. Idem eidem. Cetenim de rigore iuris concessionem non teuere si reclamante capitulo
per capitulum ipsum constat factum fuisse, nisi idem capitulum concessionem ipsam postmodum ratam
habuisset.
69. Alex. III. R. AVigorn. ep. Ad aures iiostras ftiisse perlattun cognoscas constringas. —
(1163— 71.) Ja. 13163. Pa. 2, XLVII, 9a. O. VI, 15. P. LIX, 27. O. L, 14. R. LVIII, 16.
Br, XLIX, 2. Comp. I. c. 2 (4, 13).
70. Illas iiero terras —conferri. (1159 — 81.) Ja. 14132, aber Theil von 13163. Pa. 2,
XLVII, 9b. O. XXIX, 4. O. XVII, 3. R. XXVII, 3. Br. XVIII, 3. Comp. I. c.
7 (3, 11)
= c. 7. X (3, 13).
71. Alex. III. R, Wigorn, ep, Pretereailli qidepiscopo ignorante — efficere. (1163 — 79.)
Ja. 13 162. Wiederholung von 57b.
72. Idem eidem. Continebatiir in literis a te nobis priori, — fol. 24. (1159 — 81.)
Ja. 14033. Cc, 57 (Toletano), O, XLVIL 5, Br, XXV, 3, (Wigorn,^; Comp, I, c, 2 (3, 9) = X
c. 2.
(3> 10).
x\lex, III. Venerabili fratri B, Exonensi ep, salut, et ap, bened, Sicut dignttm
est — 73.
piiniejidns. Ja. 12180. — 79 incl,, siehe zu c, 76, Pa. 2, XLVI, 3 a, ebenso Br. VII, i.
74. //// ajttem qiti causa vel aniyno occidcudi — obuiare. fol, 24 V. Ebendas. Siehe zu c. 76.
Pa. 2, XLVI, 3 b.
75. //// Iiero qiii asscrunt animiim regis — indicenda. Ebendas, Siehe zu c. 76. Pa. 2,
XLVI, 3cde.
76. Clericos aiitem quos constat armatos — debeant. fol. 25. Ebendas. l*a. 2, XLVI, 3 f.
80. III. B. Exon. ep. Ad aures nostras perlatum esse cognoscas, quod quidam clerici
Alex.
in tua diocesi commorantes huiusmodi inter se collusionem facere consueuenint, quod de ecclesiis quas
tenent aliis annuam pensionem sine pontificali auctoritate concedunt, ut illi(s) quibus concessio facta fuit
ecclesias eis decedentibus occasione huiusmodi ualeant optinere. Unde quoniam ea quae taliter contra
episcopalem auctoritatem fuerunt prescripta nullam habere debent firmitatem, fr. t. p. a. s. mandamus,
quatenus ne colhisiones huiusmodi in tua de cetero parochia fiant uniuersis ecclesiis per tuam diocesim
constitutis sub interminatione anathematis et in pena officii et beneficii studeas publice prohibere.
Quod si quis aliquo tempore attemptare presumpserit personam eius omni occasione et appellatione
cessante excommunicationi subiacias, et quod minus canonice fuerit factum auctoritate nostra in irritum
reuocetur.
81. Item eidem ep. Significahim est nohis giiod qii/da/?i sithdiaconi cogendi. fol. 26. —
(i 159— 81.) Ja. 13904. O. XVIII, 13. P. LXIV, 12. Q. LIV, 11 (12). R. LXIII, 12. Br. XII, 10.
Comp. I, c. 3 (4, 6).
82. Item eidem episcopo. Sitper hoc quod a 7tobis tiia sollidttido — seruetur.
(II 59— 81). Ja. 13907. O. XII, 7 (Exon. ep.). P. LX, 7. Q. LI, 6. R. LIX, 6. Br. XLIX, 22
(Grandensi patr.). Comp. II. c. i (4, 7).
83. De pereg7-inationis quoqtie tiot/s — pronmertint. fol. 26 v. (1159 — 81). Ja. 139 16.
O. XXXV, 3 imd XLIX, 19. P. XXIII, 23. Q. XXVI, un. R. XXXIX, 2. Br. XXIV, 3.
Comp. I. c. I 29) c. I.(3, = X (3, 34).
84. In partibiis Tolosae. Conc. Turon. I163, 4. P. LIV, i. Br. III, i. Comp. I, c. 10 (5, 6).
85. Idem. Quoniam enormis qiicdam consiietudo —
habetur, fol. 27. C. Turon. II63, 5.
Cc. 40. O. II, 2. P. II, 2. Q. II, 2. Br. IV, 20. Comp. I. c. 3 (5, 3) R. XII,
c. 3. (5, 4). 2. = X
86. Non satis tUiliter auaritia habitattirum. C. Turon. I163, 6. —
Pa. 2, XXVI, 5.
O. II, 10. P. I, 9. Q. I, 8. R. XIII, 9. Br. IV, 11. Comp. L c. 7 (5, 2) c. 8. (5, 3). = X
87. Item pro sepiilttira äuget. Ebendas. Siehe zu c. 86 —c. 8. (5, 3). = X
88. Idem eidem. Qiiia in quibusdam episcopatibus plectattir. C. Turon. I163, c. 7. —
Bei Mansi 21, 11 78. Wiederholt 139. Pa. 2, XXVI, 6. O. II, i. P. II, i. Q. II, i. R. XIV, i.
Br, IV, 21. Comp. I. c. 2 (5, 3) = c. 2. X (5, 4).
89. Idem eidem. Non magnopere antiqtii — arceantur. C. Turon. 1163, 8. Pa. 2,
LXVI, I. O. XXVII, 2. P. XIV, 2. Q. XIV, 2. R. XXIV, 2. Br. XIX, 17. Comp. I. c. 2
(3, 37) =
c. 3. (3, 50). X
Überall nur bis: amittant. Hier folgt noch der Satz: Episcopi abbates
priores tantae enormitatis consentientes et non corrigentes propriis honoribus priuentur uel ab ecclesiae
liminibiTS arceantur.
90. Idem. Quaimiis graste nimis prostratus. fol. 27V. —
C. Turon. I163, 2.' Pa. 2,
LVI, II. O. XXVI, 8. P. XI, 8. O. XI, 8. R. XXI, 13. Br. XVIII, 12. Comp. II. c. 2
(3, 17) = c. 17 X (3, 30).
91. Idem Exon. ep. Tanta est uis matrimonii — potuerunt. fol. 28. (1159 — 81).
Ja. 13917. Cc. 100. O. XXXIII, I. P. LXIII, 6. O. LIII, 8. R. LXII, 5. Comp. I. c. 6 (4, 18)
= c. 6. X (4, 17).
92. De his qui parochiales tenent ecclesias — inuitentur. (1161 — 81.) Ja. 14219. Cc. 93Ba.
Pa. 2, X, 5 f. O. XXIX, 2. P. XIX, 8. Q. XX, 8. R. XXX, 8. Br. XIV, 5. Comp. I. c. 3
(3, 35) = c. 4. X (3, 48). Wiederholt 121.
93. Alex. III.Noruicensi ep. Personas ecclesiarum — recipiantur. (1160 — 74.)
Ja. 12253. Pa. 2, XIV, I. O. X, 5. P. XLVII, 4. Q. XLII, 3 {Benicensi ep.). R, LI, 4
{Winorwicensi). Br. XLV, 6. Comp. I. c. (2, 20) = c. 4. X (2, 28).
94. Ea quae de auaritiae — formidare.4 (1159 — 81.) Ja. 141 72. O. II, 5 (ex. C. Turon.).
P. I, 9. Q. I, 7. R. XIII, 8. Comp. 15 I, c. (5, 2) = c. 16. X (5, 3).
95. Nihilominus etiam 7iobis — uobis. fol. 28 v. Vgl. zu c. 94 = c. 12. X (3, 39).
96. Alex. III. ep. Noruic. et decano Cicestrensi. Si uobis constiterit quod denarii qui
occasione crismatis uel olei a clericis solebant exigi nunc mutato nomine pro chathedratico exigantur,
archidiaconum illum qui hoc fecerit a tam nefaria exactione compescatis et ei ne id attemptet ulterius
ex parte nostra sub pena ordinis et beneficii prohibeatis et ne amplius nisi cum V. aut VI. equitaturis
ecclesias uisitet ipsi districte iniungatis. Sufficere enim debet episcopo nedum archidiacono cum
XX. (?) equitaturis ecclesias uisitare. Quod si deinceps attemptauerit nostro non parere mandato, ab
officio et beneficio nostra auctoritateeum suspendatis.
97. Alex. III. Salceburg. ep. Tua fraternitas
de seruortmi coniugi/s — exhibenda.
(11 54 — 59). Ja. 10445. O.^'LX,'] {Hadriaizus Ebei^ai'do Magdeburg.). R. LXV, un. Br.XLIX, 8.
Comp. I. c. I (4, 9) = c. I. X (4, 9).
98. Alex. III. lohanni Noruic. ep. Sane si anobis super — impediri. fol. 29. (1159 — 81).
Ja. 13878. O. VII, 3. 4. XLI, 7. P. XXXV, 3. Q. XXXIII, 3. R. XLII, 3. Comp. I. c. 3
(i, 21) = c. 2. X (i, 29: Bonon. ep.), c. 9. X (2, 27). Vgl. oben 17. 32.
99. Alex. III. Abbati S. Albani. Consultationibzis singidorum prorogare. (1173 76).
— —
Ja. 12636. Cc. 6A. O. VII, 17. P. XXXV, 17. Q. XXXIII, 17. R. XLII, 18. Br. XXXIV, 4.
Comp. I. c. 15 (i, 2t) = c. 10. X (i, 29).
100. De cetero si aliqiiis clericus ab ordinario indice — spoliari. (1173 — 76). Ja. 12636.
58 Die Collectio Parisiensis I. 10 1
— 118.
Cc. 6B. O. XV, 20. {P.C.-. Incom7iltum) P. LH, 25. O. XLIV, 18. R.LTII, 18. Br. XIV, 19.
Comp. I. c. 23 (3, 33) =
c. 19. X (3, 38), c. 4. X (3, 24).
lOi. Alex. III. Abbati S. Albani. Quesitiini est a nohis ex parte ttia — generali.
fol. (11 73
29V. —
74). Ja. 12293. Sicut Romana aep. Senon. Ebor. Archiep. Senon.: OQ Pa. 2;
Eborac: W^. Anfangend: S/cut Po/ziana. Cc. 52a. Pa. 2, XXXII, i a. O. X, 11. P. XLVII, 12.
Q. XLII, 10. R. LI, II. Br. XLVII, 5. Comp. I. c. 12 (2, 20), c. i (i, 2) c. i. = X (i, 3).
102. Alex. III. Abbati S. Albani. Sitper eo iiero qnod dcle^ati — recepisse. Ebendas.
Cc. 52b. Pa. 2, XXXII, i bc. O. X, 12. P. XLVII, 13. Q. XLII, 1.'
R. LI,
1 12. Br. XXXIV, 8.
XLVII, 25. Comp. 20) I. c. 13 (2, = c. 12. X (2, 28).
103. Preterca super hoc qiiod iios — potestatetti. fol. 30. Ebendas. Cc. 80 a. Pa. 2,
XXXII, I d. O. VII, 7. P. XXXV, 6. Q. XXXIII, 6. R. XLII, 6. Br. XXXIV, 7. Comp. L
c. 6 (i, 21) = c. 5. X (i, 29).
104. Idem. Si tiero aliqiiis quenquani gratn'ssimo tnetu —
?nmistrare. Ebendas. Cc. 8ob.
Pa. 2, XXX, I a. O. XVII, i. P. XVII, 3. Q. XVITI, 3. R. XXVIII, 3. Br. XLI, 5. Comp. I.
c. 4 (2, 17) = c. 8._X (2, 24.)
105. Idem eidem in eadem consultatione. Si iiir et midier pari consensu uxorem. —
Ebendas. Cc. 80c. Pa. 2, XXXIII, ib. O. VI, 17. P. LIX, 31. O. L, 18. R. LVlII, 20.
Comp. I. c.
5 (4, 4).
106. Eugenius P. III. Litteras dilectionis nestrae benigne — procedat. (1145 — 53.)
Ja. 9654. Pa. 2, LIII, 4. O. XXIII, 2. P. XXXVIII, 2. Q. 2. XXXV, R. XLIV, 2. Br. XXX, 2.
Comp. L c. 3 (i, 35) = c. 2. X (2, 7).
—
_
persona obtineant.
115. Alex. III. archiep, Remensi. Si frnstatoriae dilationis — nocationes. (1171 — 72.)
Ja. 12020. Cc. na. 33. Pa. 2, XXXIII, 2a. O. X, 6. P. XLVII, 5. O. XLII, 4. R. LI, 5.
Br. XLV, 2. Comp. I. c.
5 (2, 20) = c. 5. X (2, 28).
Bis dinoscitnr übereinstimmend mit den Coli., dann folgt aber hier: Si uero in agro(?) uel alias
ante litis ingressum fuerit appellatuni non solent huiusmodi dici appellationes sed uocationes.
116. Preterea si raptor sit excommnnicatiit. —
Fortsetzung von II 5. Siehe die dort
citt. Coli.
117. Ad
hec cnni in cansa aliqnis appdlancrit existat. fol. 32. Geh(')rt zu derselben —
Dekretale. b. Pa. 2, XXXIII, 2 b.
Cc. 1 1 O. X, 15. P. XLVII, 7. Q. XLII, 7. R. LI, 8.
Br. XLV, 2. Comp. I. c. 6 (2, 20) c. 6. (2, 28). = X
118. Alex. P. III. Lexou. ep. In litteris exisiere. (1161— 81.) Ja. 14219. Bis 123 —
eine Dekretale. Pa. 2, X, 5. Zerfällt in der Coli, in 3 Stücke:
aj Bis fnnctns: Cc. 49 A. Pa. 2, X, 5a. O. VII, 16. P. 16. O. XXXIII. lO XXXV,
{Brix. ep.). R. XLII, 17. Br. XXXIV, i. Comp. I. c. 14 (i, 21) c. (). (l, 29) {Brix. ep.). = X
b) Item snpcr illa qnestione rigori/n. Cc. 49 Ba. Pa. 2, X, 5b. — O. XXII, «;.
(3, 3«)-
127. Alex. III. Lexou. ep. C^un prcditiis scicntia — transeat. (1159 — 81.) Ja. 13899.
Cc.93A. Pa. 2, LXXV, I. O. V, 3. P. LVIII, 3. Q. XLIX, 3. R. LVII, 3. Br. LH, 8.
Comp. L c. 4 (3, 28) = c. 4. X_(3, 32).
128. Alex. III. Placentino ep. Fraternitatis tuae literis nos constiliusti iuraineiitis. —
(1159— 81.) Ja. 14066. Cc. 18. Pa. 2, XXIX, 3. O. VIII, 12. P. XLIII, 12. Q. 9. XXXIX,
R. XLVIII, 9. Br. XL, 5. Comp. I. c. 17 (2, 13, P. C.\ Ut aiitem 7iec nostrae difßmtionis)
= c. 17. X (2, 20).
129. Alex. III. Remensi archiep. Ciuji Christus perfectiis -— subsistens. fol. 33V.
(1177.) Ja. 12785. Cc. 37. O. XLIX, 20. P. XXVI, un. Q. XXX, un. R. XXXIX, i.
143. Alex. III. Ep. Lucensi et eius capitulo. Presentium lator preshiter admittatis, —
fol. 36. (1159— 81.) Ja. 14006. O. XXVI, II. P. XI, II. 0. XI, II. R. XXI, 16. Br. XII, il.
Comp. L c. 3 (5, 21) = c. 3. X (5, 25).
144. Alex. III. Claremontano ep. Litterae tiiae quas I. — liherari. (1159 — 81.)
Ja. 13855. Cc. 41. O. XXXIV, 2. P. VIII, 2. O. VIII, 2. R. XX, 2. Br. XLIII, 3. Comp. L
c. 6 (5, 14) = c. 5. X (5, 17;.
145. Alex. et Colon, archiepiscopis. Connigatus in moTiasterium
III. Strigoniensi —
occasio. —
(1159 81.) Ja. 14104. In 2 Canones getheilt:
a) Coniugatus —
coniugium. O. V, 6. P. L\'IIi, 6 [Memi'nimus). O. XLIX, 6. R. LVII, 7.
Comp. L 5 (3, 28)
c. c. 5. = X
b) Saite si conhfgati — occasio.32).O. V, (^,
7. P. VIII, 7. O. XLIX, 7. R. LVII, 8. Comp. I.
155. Anaclctus p. fol. 38. Perdit labor memoriam mens terrenis obligata carceribus.
. Siait artium in suo opere inuenitur mater instancia ita nouerca traditionis est negligentia.
Die Collectio Parisiensis I. 156 — 169. 61
156. Alex. III. Exon. et Wigorn. episcopis. Conqtiestiis est nohis H. — percellatis.
Dat. Venet. in rmo alto III. non. lulii. (1159—81.) Ja. 14167. O. XXXIII, 3. P. LXIII, i.
coacti sed spontanee secundum deum neque impii lucri gratia sed uoluntarie neque ut dominantes in
clero sed forma sancti gregis ex animo. Dicitur enim quod per dioceses uestras euntes tarn im-
moderatas procurationes quidam extorquent, ut uno die sub eorum presentia consumatür quod multis
diebus monachis siue canonicis siue aliis clericis in locis ipsis degentibus sufficeret ad uiuendum.
Preter multa quidem et lauta(?) fercula quae requirunt circa V. aut VII. solidos pro ferratura equo-
rum totidem libras cerae piperis non modicam quantitatem diebus singuhs sibi post\ilant ministrari
62 Die Collectio Parisiensis I. 170 — 176.
et nee procurationibus nee exactionibus annuis ita subiectas grauant ecclesias ut non tam difliciles
domini seculares inueniantur in nisticos ciiiani duri pontifices super monachos et canonicos inueniuntur
et clenim. Inde siquidem eucnit quod dantur preciosa qiiaeque pro cibo et non solum ornatus sed
ipsae possessiones ecclesiasticae distrahuntur et nialis quideni actibus frequenter exquiritur quo epi-
scoponun possit satisfieri uoluntati. Presbiteri cnimetiam peccata sua
tot exactionibus fatigati, dum
pecunia redimere compelluntur, cjuod a superioribus patiuntur exercent in subditos et ipsa etiam
uendunt ecclesiastica sacramenta, dum non satis est eis quo uel se ipsos exhibeant aut cupiditatem
ualeant extinguere prelatorum. Non stat tarnen in episcopis malum istud. Sed archidiaconi etiam
et decani et archipresbiteri exactiones suas impudenter exercent. Cum apostolus dicit: Non requirito
datum sed fructum inter uos, contrarium datur et fit et pro cuimitio (?) accenditur aut error populi
aut dissolutio cleri dummodo gloriari possint quidam in potestate quam habent et exurgentibus eccle-
siarum ministris lasciuientem familiam suam aut ornare uestibus aut lautis ualeant cibariis inpinguare.
Multa possemus dicere circa hoc et deflcre miseriam infelicium tcmporum hominum sed parcimus
nobis et de multis pauca proponimus ut ex his quc dicuntur recogitentur et corrigantur etiam quae
tacentur. Eapropter caritatem uestram literis presentibus ammonemus ut sub districtius (?) examinis
interminatione precipimus, quatinus et regulis ecclesiasticis et exemplorum s. patrum instructi quae
auaritiam de templo dei tanquam idolonim seniitium asserunt eliminari debere, intendatis his enormi-
tatibus corrigendis, et primo in iiobis deinde quoque in archidiaconibus aliisque ad uestrum ministerium
constitutis taliter emendetis ut quae sit quod ordini uestro de nimia cupiditate maculam possit afferre
nee nos districtius ista requirere ac uobis scribere compellamur. Nos enim non poterimus omnino
neghgere quin acredinem (?) uini curandis imlneribus apponamas si dulcedinem olei uideremus haben
contemptui et taliter supradictis reprimendis insolentiis insistemus ut de simulatione ac silentio non
debeamus die domini iudicari. (Ziemlich verderbter Text).
170. Idem in C. Turon. Ut nemo prcsbitcroruni xenhun hominihiis cognittim est. —
fol. 41 V. c. 8. Mansi 21, 1183. Nach Martene, Thes.
171. Alex. III. uenerabilibus fratribus Rothomag. archiep. et Ambianensi ep.
Et ipsa uicinitas —
restituatis. Ja. 11908. Ep. Rom. ed. Giles. 2, 67. Migne 200, p. 737.
172. Item, fol. 42. Sicut sacris sancitum est legibus et religio sacramenti etiam per uim
extorta a uiris ecclesiasticis non est facile contempnenda.
173. Item. Quoniam non sohini tiiris ecclesiasticis — cotnpellere. fol. 42V. (1159 — 81.)
Ja. 13819. O. XVI, 3. P. IX, 2. O. IX, 2. R. XX, 5. Br. V, 5. Comp. I. c. 4 (5, 15) =
c. 2. X (5, 19).
174. Item. Qtianto Gallicana ecclesia — italebttnt. (1170 —= 72.) Ja. I1925. O, II, 18.
P. III, 2. Q. III, 2. R. XV, 2. Br. XX, 2. Comp. I. c. 3 (5, 4) c. 3. X (5, 5).
175. Item. Sicut ludeis non debet esse — co?ttraxerit. (1154 — 81.) Ja. 13973. O. XX, l.
P. LV, I. Q. XLVI, I. R. LIV, i. Br. II, 2. Übereinstimmend mit Clemens III. Comp. II.
177. Alex. III. Decano S. Martini London, fol. 43V. (Der Canon ist sehr unleser-
lich, weil später genäht.) Lacrimabilem querelam Hunfridi clerici presentiiim portitoris accepimus
quod R. patronus ecclesiae S. Nicholai de Kilgiied cum in eadem ecclesia per quosdam laicos turpiter
satis et inhoneste culcatum et cum parua criice ecclesiae eiusdem ante altare tribus uulneribus
uulneratum inde uiolenter expellens R. clericum qui tres alias ecclesias habet et quandam mulierem
pviblice habet (?) desponsatam in ecclesia ipsa impudenter intrusit. Quoniam igitur huiusmodi temeritas
et presumptio non est a nobis sub silentio dimittenda qui tenemur ex iniuncto nobis offitio excessus
corrigere singulorum d. t. p. n. s. m. atque precipimus, quatinus partibus conuocatis rei ueritatem
diligentius inuestiges et si ita esse inueneris prefatum R. et alios quos in iam dictum H. ex mandato
ipsius manus uiolentas tibi constiterit iniecisse publice accensis candelis excommunicatos denunties et
facias sicut excommunicatos uitari, donec passo iuiuriam congrue satisfaciant et cum literis tuis rei
ueritatem continentibus apostolico se conspectui representent. Prefatum uero R. si tres habet eccle-
sias presertim si feminam desponsaixit et eam publice tenet a iam dicta ecclesia sublato appellationis
remedio nostra fretus auctoritate amoueas ipsamque prefato H. cum fructibus inde perceptis restituas
et in pace possidere facias. Ceterum si quis tibi restiterit hac parte quominus preceptum nostrum
libere ualeas adimplere ipsum contradictione et appellatione cessante uiuculo excommunicationis
astringas, quo eum teneri facias usque (ad) satisfactionem congruam innodatum.
178. Alex. III. Illustri Francor. regi. Ex antiqua Roman, pontifictim largiatur. —
fol. 44. (1163.) Ja. 10826. Am
Rande ^^z^'a /. ^o. p, 1360. Migne 200, 198, Vgl. Br. VIII, 6.
179. Alex. III. Rothomag. archiep. Qiiesitum est a nobis ex parte tua utrtim liceat
tibi eos —
remitti. Dat. Ti(schel. [Ttcsczclani?) Idib. octobr. fol. 44 V. (1171 80.) Ja. 13583. —
Cc. 4. 8A. O. XXXI, 4. P. XXXII, 2. Q. XXXII, 2. R. XLI, 2. Br. XLVI, 5. Comp. I.
c. 2 (i, 23).
180. Alex. III. Trauen, ep. Contijiebatiir in literis qtias tiia nobis destinatiit de^iotio —
separetnr. (1159 82.) — Am
Rande 1575. Ja. 14032. Cc. 89. O. VI, 10. P. LIX, 20. Q. L, 9.
R. LVIII, 10. Br. LIII, 5. Comp. I. c. 8 (4, 2) c. 6. (4, 2). = X
In Pa. I der Schlusssatz mehr: Porro si in cun(abul)is aut infra VII. annum fuerit ahcui
desponsata si postea aliquem de ipsius uiri consanguinitate in uirum acciperet ab eo non separetur.
Überall: Noriiic. ep.
181. Item ei dem. fol. 45. Am
Rande 1629. Supra (eo) uero quod nos consulere uoluisti utrum
clericus sit cogendus usuras soluere creditori pru. t. t. duximus resp. quod cum periculosum sit omnibus
dei fidelibus usuras recipere ad earum solutionem nullus christianus est compellendus nisi iuramento
uel fide eas soluere tenetur. Sed potius creditores ab usurarum exactione ecclesiastica sententia
debent coherceri.
182. Alex. III. Lundensi archiep. Litteras ttias mtper accepinnis — penitere. (1159
1181.) Ja. 14008. P. XXXI, 5. Q. XXXI, 3. R. XL, 3. Comp. I. c. 2 (i, 5) = c. i.
X (I, 9).
183. Alex. III. Dunelmennsi ep. Sitggesttim est anribtis quod ctitn oppressi —
cognoscas. fol, 45 V. (1159 — 81). Ja. 13870. Cc. 54. O. X, 19. P. XLVII, 19. Q. XLII, 17.
R. LI, 18. Br, XLVII, 15. Comp. I. c. 20 (2, 20) = c. 15. X (2, 28.)
184. Alex. ep.
III. Ad hoc de sacerdote illo
Noruicensi 7nandatnni. fol. 46. —
(1159 —
81.) Ja. 14146, als andere Dekretale 12252 (1160 74). Pa. 2, XIV, ib. O. XXVI, 3. —
P. XL
3. Q. XI, 3. R. XXI, 5. Br. 10. XXXVI,
Comp. L c. 3 (5, 16).
185. Alex. III. Willelmo Carnotensi electo. De caiisis quas tibi in certtnn termi-
num —punias. (l 165.) Ja. 1 1248. Pa. 2, XXXIV, i. O. VII, 6. P. XXXV, 5. Q. XXXIII, 5.
R. XLII, Comp. I. c. 5 (i, 21) =^ c. 4.
5. (i, 29). X
Darunter in Rubro von anderer Hand
Augustinus in libro de bono coniugali. Nemo terrenis rebus — corriimpit.
Idem. Qii07tiam ex miiltis animis una citiitas futtira uiriun. —
Mansi XXIL
p. 248 ff. gedruckt worden.
tit. Dieser hat auch die Vorrede zum
Abdruck gebracht, mit welcher Bartholom. Laurens mit dem Beinamen Po in
seinen Abdruck eingeführt hatte. Po in erklärt darin, dass er einen alten, schwer
Sie steht indessen nicht in der Sammlung, welche
i) lungen, die sie enthalten, giebt an Schulte a. a. O. S. 8
Crabbe, Colon. 1538, in zwei Bänden herausgegeben und Theiner, Disquisit. criticae (Rom. 1836) p. 6,
hat, 2umal diese überhaupt nicht das C. Later. III. ent- welcher letztere überhaupt zuerst die Appendix ausführ-
hält, Die II. Aufl. dieses Werkes, Colon. 1551, in 3 Bd. lieh behandelt hat. In der von Surius (Cöln 1567) tom.3
ist mir nicht zur Hand. —
Die übrigen Concihensamm- p. 601 fF. findet sich das untenerwähnte Buch von Po in.
^4 Appendix Concilii Lateraiiensis.
lesbaren Codex benutzt habe, welcher den Titel führe: Concil. Lateranense,
und welcher ihm von Crabbe, dem Concilienherausgeber, angegeben worden sei.
Jede nähere Beschreibung des Codex unterlässt er. Aber auch sonst finde ich
keine Handschriften der Sammlung notirt. Doch besitzt die Leipziger Universitcits-
bibliothek Cod. lat. 1242 eine alte Handschrift, die mannigfiiche EigenthUmlichkeiteu
aufweist, und die ich vergleichend herangezogen habe.
In der Mansi'schen Ausgabe zerfällt die Sammlung in 50 Titel. Doch giebt
Mansi an, dass 49 wie 50 in architypo desideraiur. Woher der Herausgeber
Tit.
diese beiden entnommen habe, erhellt indessen nicht. Der Leipziger Codex schliesst
mit Tit. 47 und fügt dann an:
1. decret. eccl. Florentinae missum. Ja. 384. j Comp. I. c. i (4, 17)
Cod. p. =
c. 3. X (4, 48. I. 2.
18;. Dann O.
Dann ohne Inscr. ad andient iam tiostram 71021er is. :
Dann zum Schluss: Clem. ep. seruus seruor. dei venerab. fratri Saguntino ep. Sal.
et ap. ben. Peruenit ad ?ios quod in episcopahi. Ja. 16596. Comp. I. c. I (2, 13) c. 5 = X
(2, 21). Comp. II. c. 6 (5, 18) c. 17 (5, 39). =
Die Rubriken der Titel, welche ein besonderes Verwandtschaftsverhältniss zur
Parisiensis II. nicht erkennen lassen, lauten folgendermassen ^
O. I. Concilii canones. (27)
De
simonia et ne merces pro ecclesiae consecrarione recipiatur, uel pro moniacatione uel pro
2.
sacramentis ecclesiae, uel pro licentia docendi: neue praelati uices suas ad causas terminandas, uel
regimen ecclesiarum sub amiuo pretio committant: neue subditos talliis uexent, uel poena pecuniaria
mulctent^. (18)
3. De dolo et contumatia et calumnia^ alterius partium"^ punienda. (5)
4. De decimis praestandis. (4)
5. De coniugatis et sponsis monasterium ingressis uel ingredi uolentibus. (10)
6. De sponsalibus et matrimonio contractis siue contrahendo 5. (33)
Hier im Cod. Rubriken für Canones.
Zu I. Dolus non debet alicui patrocinari in matrimonio.
Zu
3. Uli qui iurant de matrimonio impuberum complendo cum
illi ad pubertatem ueniunt, eos
ad id complendum debet pro posse suo iaducere nee ante pubertatem debent separari.
Zu 6. Pubertas non in etate sed in potestate contrahentium attenditur etc. 7. 10. 11. 12. 25. 27.32.
7. De potestate iudicum delegatorum^ et de variis literis diversis7 temporibus impetratis. (22)
8. De testibus cogendis uel non. (23) Rubrik ausgelassen: Cod.
9. De secundis nuptiis. (2)
IG. De appellationibus
^. (32) (Den Schluss bildet eine Glosse, die im Cod. fehlt).
1 . Ut actor respondeat ei quem conuenit. (2)
12. De eo qui consanguineam uxoris suae uel sponsam patris sui uel consanguineam sponsae
propriae cognovit. (8)
(De eo qui cognouit consanguineam uxoris suae uel propriam uel sponsam patris sui: Cod.).
13. De religiosis uiris decimas ex priuilegio non praestantibus et de privilegio abutentibus. (16)
(Fehlt: Cod.)
14. De illis qui incidunt in canonem datae^ sententiae, uel incidere uidentur: et*° qui sint ad
sedem apostolicam propter absolutionem mittendi^^. (13)
15. De iure patronatus et clericorum institutionibus. (26) (Fehlt: Cod.)
. 16. De usuris. (10)
17. De iuramentis seruandis. (7)
18. De clericis matrimonio'^ copulatis et aliis fornicarias '•J habentibus. (15)
19. De ordinatione filiorum sacerdotum et eisdem '4 in ecclesiis paternis non tolerandis. (10)
20. De ludaeis et ne Christiani eorum mancipia fiant. (4)
21. De monachis et moniahbus'5 sine probatione receptis et in probatione positis recedere
uolentibus. (3)
22. De spohatis restituendis uel non. (9) (Fehlt: Cod.)
23. De iuramento calumniae. (6)
24. De excessibus episcoporum contra suos archidiaconos et'^ archidiaconorum contra suos'7
«piscopos. (5) Dann im Cod. eine neue Rubrik:
De excessibus episcoporum contra archidiaconos.
i) Die in Klammern dahinter gesetzten Zahlen geben tracto . . . contrahendo Cod. : 6) del.: d«—«=* • i -"l.
die Anzahl der Canones an. 7) variis: ib. 8) Rubrik fehlt : Cod. Q^ 1
2) Im Cod. fehlt diese Rubrik, aber darauf ist wenig 10) ut Cod.
: 11) transniittcndi : Cod. 12) nu., i-
zelnen Kapitel unausgefiillt gelassen hat. 16) episcop. ... et deest: Cod. :
3) et calum.: deest Cod. 4) partis:: ib. 5) con- 17) suos: deest: ib.
: :
3 1 . De
excommunicatis. (7) (j i den Mansi nicht mitgezählt hat, und der auch im Cod. fehlt).
,
Schon auf den ersten Blick ersieht man, dass die Sammlung drei Rezensionen
erfahren hat^^ Von diesen hat die erste Tit. i
—
44 umfasst; dann ist Tit. 45 48 —
hinzugefügt worden. Dies erhellt daraus, dass deren Rubriken schon einmal
in Tit. I — 44 vorkommen und der Sammler
auf Tit. 47, dieser ist dies bis
aber schon 15 vorhanden, durch den Zusatz secundo gekennzeichnet hat. Von
Tit. 49 und 50 giebt Mansi selbst an, dass sie in dem sonst benutzten Codex
fehlen. Auch haben sie keine Titel-Rubrik und enthalten ohne Rücksicht auf den
Inhalt zusammengewürfeltes Material ^^.
Auch für die erste Rezension (Tit. i
— 44) werden Interpolationen behauptetes.
Der Beweis dafür soll darin liegen, dass die hier sich befindenden Dekretalen von
Urban III. und Clemens III. in die Sammlungen, welche die Appendix benutzt
haben, nicht übergegangen sind, diese also eine Rezension von sich hatten, in welcher
jene fehlten. Aber einmal trifft dies wohl zu für Urban III. 38, 8, Clemens III.
i) et in qua etate ecclesiae committendae et ad quem ii) Darauf hat zuerst hingewiesen Richter , De in-
spectet earum repraesentatio Cod. : edita decretal. Collect. Lipsiensi (Lips. 1836) 14 ff.
15, 2b, nicht aber für die Dekretale Urbans 48, 3, die sich in der Brugensis
6, 29 und auch in der Casselana 42, 11 findet. Andererseits existirt doch noch
eine Menge anderes Material der Appendix, welches in keine der späteren Samm-
lungen übergegangen ist, ohne dass doch jenes als interpolirt angesehen werden
könnte. Weiter behauptet Schulte^, die Interpolationen der Tit. 2 44 könnten —
nicht von den Verfertigern der Tit. 45 48, Tit. 4g und 50 —
herrühren, weil es
unbegreiflich sein würde, weshalb sie einen Theil des von ihnen hinzuzufügenden
Materials eingeschoben, einen Theil unter besondere Zusatztitel oder gar in die
Sammeltitel 49 und 50 gestellt haben sollten. Dies ist richtig, setzt aber voraus,
dass überhaupt Interpolationen stattgefunden haben, und beweist diese nicht.
Wenn Richter 8, 3 und 22, ^ für interpolirt erklärt, so ist das um so weniger
erklärlich, als beide Stellen auch in der Bambergensis (die erstere 39, 2, die andere
36, 3) und den übrigen Sammlungen stehen. Überhaupt kann man nicht mit so
apodiktischer Sicherheit behaupten, dass die Verfasser sit uenia uerbo ^- der —
späteren Sammlungen nur die erste Rezension der Appendix vor Augen gehabt
hätten. Allerdings enthalten weder die Bambergensis noch die Lipsiensis Dekretalen
von Urban III. und Coelestin
aus Appendix 46 und 48 keine Stelle
III., und ist
S2 —
37. 41 43. 46. 48. 49.—52 55. 66. Dass der —
Ergänzer der Appendix
diese Stellen aus der Bambergensis etc. übernommen haben sollte, ist unwahr-
scheinlich, da er anderes Material derselben, was diese vor ihm voraus hat, nicht
besitzt, und es nicht zu verstehen wäre, warum er dieses nicht auch aufgenommen
haben sollte.
kann die Bambergensis die Stellen, welche sich in der zweiten oder
Freilich
gar der dritten Redaktion der Appendix vorfinden, noch aus einer anderen Quelle
entnommen haben. Aber eine solche, bei welcher dies betreffs aller dieser Stellen
der Fall wäre, kennen wir jedenfalls nicht 3. Wenn allerdings der Umstand, dass
weder Q. noch R Dekretalen Urbans lU. und Clemens III. enthält, dafür spricht,
dass diese Sammlungen vor diesen Päpsten angefertigt worden sind, zumal Clemens III.
eine Anzahl sehr bedeutsamer Dekretalen erlassen hat, deren Nichtaufnahme sonst
unbegreiflich wäre, so ist doch andererseits auch hier ein Moment wenigstens nicht
zu übergehen. Q. L, 28 rührt von Innocenz IL her. Aber sowohl hier wie in
P. LIX, 41 ist es Innocenz III. zugeschrieben; ebenso in R. LVIII, 29 und in
Brugensis XLIX, 5. Diese Übereinstimmung scheint einen blossen Schreibfehler
auszuschliessen. Sollten nun aber die Verfertiger der Sammlungen so unbesonnen
gewesen sein, eine Dekretale mit dem Namen eines Papstes zu inskribiren, der zu
ihrer Zeit noch gar nicht existirte4? Liegt nicht auch die Möglichkeit vor, dass die
Verfasser von Q. und P. sich eine bestimmte Zeitgrenze mit Lucius III. gesetzt
hätten, die sie dann nur eben in diesem Falle überschritten haben würden? Doch
wir wollen eigentlich nur davor warnen, Behauptungen apodiktisch aufzustellen, die
bei der Mangelhaftigkeit unseres Materiales nicht strikt bewiesen werden können.
Dagegen scheinen uns in O. Tit. 49 Interpolationen stattgefunden zu haben. Bei
c. wird verwiesen auf P. c. /;/ eminenti de appellat., das übrigens dort nicht
1 2
steht, wohl aber in Q. P. 5 Unmittelbar darauf in c. 13 folgt aber der angezogene
Canon, den also ein Späterer, der das Citat nicht auffinden konnte, eingeschoben hat.
\\\ Tit. 50 giebt der Sammler an, dass er seine Stellen aus einem Über oder
des Pseudo-Benedict, zwei Gregors L, eins Leos III., zwei Gregors VlI., zwei
Paschalis IL, je eins von Honorius II. und Innocenz 11., in Summa also nur
15 capita, wobei allerdings hervorzuheben ist, dass noch weitere fünf capita nicht
bestimmt werden können. Alles übrige Material stammt von Eugen IE. (9 capita),
Hadrian IV. (ein caput), Alexander HL (373 capita), Lucius III. (12 capita),
Urban III. (2 capita), Clemens III. (2 capita). Dazu kommen noch neun dem
Concil.Turonense von 1 163. entnommene Kapitel, die 27 Canones des Concil.
Lateranense III., und zwei, welche zwar Nach-Gratianischen Ursprungs sind,
indessen von mir nicht näher bestimmt werden können 3.
i) Sie waren in Rom noch in der ersten Hälfte des konnten. Vgl. die interessanten Ausführungen über die
XIII. Jahrh. vorhanden und sind erst dann spurlos ver- älteren Registra bei L a p 6 1 r e l'Europe et le St. Siege,
lehre I, 95. 125 (Leipzig 1889). Aber schon früh sind 2) Theiner giebt 571 an, hat also richtig gezählt,
einzelne Theile des Registers zum Theil ausserhalb Roms und nur die doppelt vorhandenen capita einfach ge-
in Sicherheit gebracht worden als die politischen Zu-
, rechnet. Schulte zählt 537, was mir ebenso unerfind-
stände der Stadt bedrohlich wurden so war das Re-— lich ist wie ihm die richtige Zahl Theiners. Doppelt
,
gister Alex. II. eine Zeit lang auf dem Soracte. Kehr aufgenommen habe ich folgende Stellen gefunden :
in Mitth. d. Instit. f. Österr. Gesch. -Forschung 8, 145. — 35.3 = 49.19- 15.17 47.1- 6,4 6,23. 6,33= = =
"Wie leicht können sie sich von da aus zersplittert haben, 50, 43- 3 7.
--
C. Africanum ? Gregor I. (5 90 —
604). Ja. 9506 23, 3
6,5 Ja. 1482 38, 6 9653 23, 4
1829 44, I 9654 23, 2
C. Turonense (1163)
9655 12, 8
C. I 30, 4 Leo IIL (795—816).
9656 84, I
2 26, 8 Ja. 2536 43, 2
9657 8, 17
16, 9
Gregor VIL (1073—85). Hadrian. IV. (1154-9)-
5 2, 2
6 2, IG Ja. IG444 13. 10
2, I
5154/ ' '
7 6 Alexander IIL (1159-81).
5291 6,
8 27, 2
Ja. 11248 7,6
9 3, 2 Paschalis II. (1G99 II 18).
11660 13» 12
IG 31, 6 Ja. 6605 13.
11661 IG, 3G
661 1 43,
C. Lateranense III. (11 79). 11665 44, 3
1—27 1—27 Honorius II. 1 124- -30) 11925 2, 8
IG, 6. 7
Ja. 643 31 zwischen 6 u. 7 Innocenz IL (113G — 42).
I218G 14, I
Ja. 8274 31
Benedictus (574
IG45 t
— 78).
6,
— 53).
14, 7—10
Ja. 15, 25 Eugen IIL (1145 35, I
28, 9 35 7, 20 41 3, 4
10, 8—10 38 6, 32 42 3, 3
6, 9 42 14, 13 46 3, I
8,5 2, 8 5, 4
7' 14 26, 20 21, 2
12, I 29, 8 18, 5
21, 3 43 2, 15 26, 24. :
41, 3 90 7, 21 18, 8
10, 3 92 13, I 03 17, 6
13794 37, 2 93 15, 9 »)4 .^0, 2
13799 10, 32 94 8, 10 M5 iw, 5
13803 26, 10 98 24, 2 9b 15. 12
Appendix Concilü Lateranensis. 69
47 49. 15
5
6
50, II
50' 9 13943 50, 6
Clemens III. (1187 91). —
69 50, 41. 42 Ja. 16596 50, 67
7 50' 12 16629
14005 50, 52 49, 7
8 50, 7
50, 35 49' 9
41 50, 5 7
30 50, 66 Innocenz III.
II 307 50. 2
8 5O' I 50, 55 Po. 2006 50, Schluss
5O' 14 41 50. 13
38 Burchard.
44 50, 48. 49
39 50, 15
74
4' 50, 45
141G1 49' 6
84 50, 18
II 408 50, 8 7 49' 14
cap. Aquisgran. 817, 6 — 56
II 50. 51 Capita incerta.
11527 5O' 3
1 1 865 50, 30
42 49. 3 49. 4
66 52 5O' 53
5G, 28. 29 49' II
14345 50, 36
67 50, 26 49' 16
68 50, 19
50 49, 12. 13 49' 17
69 5O' 3' Lucius III. (1181-85). 49' 18
70 50' 27 Ja. 15 169 50, 50 50, 28
1
hat. Der Umstand, dass der Verfasser, und namentlich derjenige der III. Rezension,
das Register benutzt hat, spricht nicht mit Nothwendigkeit für die Abfassung der
Sammkuig inRom. Denn wie von dem Register Gregors VII. sind auch von
demjenigen Alexanders III. Auszüge veranstaltet worden. Einen solchen, siebzig
nicht auf England bezügliche Briefe^ umfassenden, enthält z. B. der dem
blos
angehörigen Codex R. g. 17 des Trinity- College in Cambridge, den
XII. Jahrh.
Löwenfeld ^ edirt hat, und den er Neues Archiv 10, 586 freilich ungenügend
beschreibt.
. Über die Entstehungszeit lässt sich wegen der etwaigen Interpolationen schwer
urtheilen. Schulte versetzt sie in die Regierungszeit Lucius III. (1181 85), die —
Ergänzung in den Anfang Clemens III. (1187 — Der Grund für die letztere
91).
Behauptung, dass es sonst unverständlich wäre, dass nicht mehr von den so wichtigen
Dekretalen dieses Papstes aufgenommen worden seien, fällt nicht absolut ins Gewicht.
Denn während die Appendix vier Dekretalen dieses Papstes enthält, giebt die Comp. I.
sogar nur drei^^ und diese ist doch sicher unter der Regierung Clemens III. zu
Stande gekommen. Erst die Comp. II. berücksichtigt die Gesetzgebung dieses
Papstes, dem sie 84 Stellen zuschreibt, energisch. Jedenfalls fällt aber die Appendix
vor die Comp. L, also auch wohl in die ersten Jahre der allerdings nur kurzen
Regierungszeit Clemens III.
Werfen wir schliesslich die Frage auf, ob sich eine Benutzung der voran-
gehenden, oben behandelten Sammlungen durch die unserige nach weisen lasse, so
ist es unmöglich darauf eine bestimmte Antwort zu geben.
Was zunächst die Cantabrigiensis anlangt, so ist in der That zahlreiches Material,
das in ihr enthalten ist, auch in der Appendix vorzufinden. Doch fehlen in letzterer
die Nummern der ersteren i. 12. 14a. 15g. 19. 43. 58. 60. 62 AB. 63 d. 64a. 68.
69. 84. 90. 92 A. 93 Bc. 95. 98. 99. Nicht anders aber verhält es sich mit den
Beziehungen der Appendix zur Parisiensis L und IL Auch hier ist starke Überein-
stimmung des Materiales einerseits vorhanden, und andererseits grosse Verschieden-
heit. Jedenfalls liegt kein Moment vor, welches in der Weise zwingend für ein
Filiationsverhältniss spräche, wie wir das für die späteren Sammlungen in ihrem
Verhältniss zur Appendix darzuthun vermögen.
Die folgende Tabelle giebt die genauere Übersicht.
2 2 20
3 3 2
4 19 25
5 20 3
6 23 5
7 7 4
8 20 3
9 22 10
10 16 1
II 15 7
12 21 24
13 P. 19. R. 12, II C. I. 3 (8,4) 3.x (3, 4). Quia
nonnulli —
priuetur.
-
14 14
15 25 9
i) Einige gehören vielleicht dem Jahre 1177 an, alle Die Behauptung von Laspeyres Bern. Pap. Summa de-
anderen den Jahren 1178 80. — cretal. (Ratisbonae 1860) p. XIV, dass diese Dekretalen
2) Epist. pontific. rom. ineditae (Lips. 85). spätere Interpolationen seien findet in den Hand-
,
8 19
15
23 ir 21
24 7 13
25 13 12
26 14 22
27 C. I. 6 (5, 6) 8 X (5, 7) Sicut ait b. Leo — obtineant.
P. 3- Q. 12, 3-
II, I 26,6 139 2, I C. Turon. 1163, 7
2 40 85 2 5
3 4. I 1^14315
4 51 41 I. I 14126
5 94-95 7.1 14172 In O. Ex C. Turon.
:
V 16
17
18 174
h
3, 2
I
141 88
14157
11925
Dilectus filius noster — patiatur.
23 50, 37 14214
IX, I 97 a 55. I 14126
2 93Bb 10. 5g 122 o
14219
X, I 42, I 13934
2 23 14073
3 50, 17 13793
4 68 33. 3 42, 2 13865
5 14. I
93 3 12253
II a IIS
6 33. 2a 4 12020
33 116
7 HC 33. 2c 5
—
8 I, 2d 58a 6 13162
9 loD I, 2fg 59 8 —
10 8B I, 2h 60 9 —
II 52a 32, la lOI 10 12293
12 52b 32, ibc 102 II —
13 20B 44 12 14313
14 55 152 13 14112
15 IIb 32, 2b 117 7 12020
16 17 131 14 14071
17 16 14027
18 14966 Postremo praesentibus litteris —
delegatum. Br.XLVII,23. C.I
45 (2, 20) 36. X (2, 28).
19 54 183 17 13870
20 83 a 18 13823
21 19 14307
22 13834 Ex litteris uenerabilis fratris —
eneruari.
23 5 20 13809
24 22 21 12378
25 13875 De priore qui —
perpetrare. C. II
3(2, 19) 31.x (2, 28).
26 13931 Ad audientiam nostram restitui —
Br. XLVII, 7.
27 29, 7d 161 24 13970
28 25 141 60
29 26 14314
18, 4
30 23 42, 28 11661
31 30c 29, id 48 31 14152
32 32 13799
XI I 34. I 14129
2 47 2 12666
XII I 92B I, 2i 61 51. I 13162
2 29 80, 4 130 2 13947
3 90 3 14120
4 11 4 14058
5 14215 Veniens ad praesentiam — imponas.
Appendix Concilii Lateranensis.
75
7 18, 2 3804
8 9. 4 4155
9 38 54. I
5 C. Turon. 1 163, 2.
10 6 3998
XVII, I 80b 33, la 104 18, 3 2293
2 5 3805
3 6 4095
4 4029 Tua nos fraternitas — excludan-
tur. Er. XLI, 2. C. II. 2 (2, 16;
II. X (2, 24). Luc. III.
5 7 4001
6 8 3993
7 37 9 153-5154
XVIII, I 54' I 4093
2 18 2 3813
3 34 3 4267
4 15 4101
5 jid 20, I 4 3946
6 22, 2 a 65 5 2254
7 2C 67 6
8 12(7) 3992
9 7(8) 3886
10 166 8(9) 3810
II 9(10) 4184
12 73 10(11) 4076
13 81 11(12) 3904
67 153 13 3983
15 14 4135
XIX, I 23' 4138
2 36 3869
3 16 22, I 3982
4 2b 66 2254
5 66 158 3995
6 4217
7 4097 Alex. III. Sarensi et Exon. epp.
Suggestum est nobis — sit.
8 7 3248
9 8 4145
10 9 3881
XX, I 175 46, I 3973
2 2, 163 2 3974
3 3 3976
4 167 4
XXI, I 46 68, 2 133 16, I 3854
2 9 20, la 2 3946
3 lOA 1, 2a 3 3162
XXII, I 44 b 36, I 4139
2 2 3984
3 3 4050
4 4 4M3
5 49Ba IG, 5b ii8b 5 4219
6 Bb 5c ii8c 6
7 65A 29, 7c i6ob 7 3970
8 3825 Cantuar. aep. et Wigorn. ep. Prae-
cipimus ut N. —
acceperit.
5 13868
16,6
6 5' 5 14103
7 14078 AI. III. Remensi aep. Querelam I.
— componant.
8 III. 112 i 6, 2 13816
57b
9 I, 2C I 13162
71
5 5 14034
6 13879 Fraternitati tuae duximus — recipere.
C. IL I (3, 3) 5 (3, 4). X
7 12754 AI. III. Nincoluensi electo De mult.
Hberalitate — reuocare. C. IL i (i , 5).
8^ 12, 5 13790
14092^ AI. III. Salernitano aep« Mandamus ut
9
14093/ si qui amittant.—
XXXI .
I 20A 32,8 13919
2^ 42, 38 14312
3 /
4 4' 8A 179 32, 2 13583
5 13' 3 12448
6 C. Turon. 1163, 10. Quoniam superuenienti-
bus — feriantur. C. IL l (3, 27).
eingeschoben zw. 6 u.
643 Quicunque intra anni communica- —
mus. C. XL qu. 3 c. 37.
7 159 32, 3 13936
XXXII, I 94 Ac 15, 4c 22 53. I 14091
B d 22 2
XXXIII, I
13917 AI. III. Exon, ep. Meminimus nos —
potuerunt. 3
5 14079
13739 AI. III. abbati et monachis S. Andreae.
Si de terra —
suscipiendus. C. I. 9
(5, 28) 6. X (5, 33).
2 14186
4 1482
3 ?
(2, 16) 6. X
(5, 31).
^
o. Cc Pa. 2 Pa. I O.
XLI, 8 Ja. 14965 Luc. III. Lincoln, ep. Ad aures nostras — ob-
tinere. Br. XXXVI, 5. C. I. 6 (i, 2) 8.
X(i,3).
15 185 Luc. III. Si
.
2 4 2536
3^ 42, 38 14312
>
4 27> 2
5 32 7 Bened Leu.
Bened. 3, 87 Add.
XLIV, I
47. I 1829
2 12749
3 21 32, I 11665
4 14334 AI. III. nobilissimo duci Venetiae. Cum
essemus Venetiae durare. —
? AI. III. Milites templi Jerusalem — obser-
uari. Br. XIX, i.
6 13' I 13961
7 5 13745
8 13963
9 13962
10 loE 105h 123 43, 1392 1 gehört aber zu 142 19.
XLV, I 13902 AI. III. Exon. ep. Veniens ad nos V. —
adherere. C. IL 2 (4, 1) 15. (4, i). X
13900 Idem eidem Exon. Ex presentium latoris —
procedas. Br. XLIX, 31.
13901 Idem eidem. Peruenit ad nos — compellat.
50, 33 14005
141 53 AI. in. Winton. ep. Non sunt — uxorem.
C. L 2 (4, i).
31 15165
97 1 0445 Hadrianus P. Eberardo. Magdeb. aep. Digniun
—
exhibenda. R. 65, un. Br. XLIX, 8.
est
C. L I (4, 9) i._X. (4, 9).
C. Tribur. De Francia quidam cogatur. P. 59, 25. —
Br. XLIX, 25. C. IL i (4, i) i. X. (4, i).
XLVI, I
13796 AI. III. Lucensi. Cum te consulente — con-
firmare. Br. XXXV, 3. C. IL l (1, 12)
18. X (i, 29).
— Fortsetzimg: Si super causa — Br.
teneris.
XLVII, 17. C. IL I (i, 14).
13913 AI. Exon. ep. Suggestum est — amouere.
14175 AI. III. abbati et conuentui maioris eccl. mo-
nasterii et H. eorum clerico. lampridem
sicut. die ganze Dekretale. Ein Stück Q. 33,
23, ein anderes: Br. XLIV, 6.
3. X (2,
57 72 14033
1).
AI. III. Noruic. ep. Continebatur in literis —
priori. C. I. 2 (3, 9) 2. X (3, 10), auch
Br. XXV, 3.
i) Siehe auch 31, 2. 3,
Appendix Concilii Lateranensis, 8i
32 44, 22 13726
23 13744
^^1
35 45. I 14007
36 46, 5 14345
37 47' 5 12530
38 15 178 Luc. III. mag. et fratrib. militiae S. Jacobi.
Vestra deuotio duxit sacramenta. C. II, —
im. (3, _i) 7. X (3, 2).
4
50, 35 13969
4[2}
(auch 6,33) 43 30
44 Ex C. Magont. B. lib. 5. In baptismo confirma- —
tur. Burch. 4, 25. D. 4 de consecr. 102.
45 Item ex C. ap. Compendium. Si qiiis presbyter or-
dinatus — baptizauit. Burch. 4, 74. P. 24, 3.
C. I. I (5, 35) I. X (3, 43).
46 78, I 55, 3 Ex C. hab. ap. Garmat. c. 3.
5I' 9 14044
^^1
50 15 169 Luc. III. Curcensi ep. in reg. Ex tuarum
literarum continentia —
debebunt. C. I. 5
(5, 29) 8.
(5, 34). X
51 14 II I AI. III. Toletano aep. Latores presentium —
iniungas. C. I. 4 (5, 23) 4. (5, 27). X
52 8, 3 14005
53 65 46 42, 29 14152
54 22 13783
55 32, 6 14030
56 Capit. Aquisgran. 817, 6. Item ex C. Maticensi. De
seruorum ordinatione potest. Burch. 2, —
31. Grat. D. 54. c. 6. (Palea.) P. 21, 9.
C. I. 2 (10) I. (i, 18). X
57 8289 Innoc. Aquüeg. patr. Quoties fraternoster —
iurauerat. Grat. C. II. qu. 5. c. 17. Palea.
Pa. 2 30, 4. P. 37, 8. Br. XLII, 3. C. L
4 (5'29) 5. (5, 34). X
58 ? Exon. Conuetrensi epp.
et Ex parte Matthaei
clerici —
possideri. Br. XV, 3. (Exon. et
Cystrensi).
6*
84 Appendix Concilii Lateranensis.
Jedenfalls kann man 57 Titel annehmen. Das Verhältniss derselben zu denen von
O. —
es kann hier nur i 44 in Frage —kommen, da 45 48 nur Rubriken früherer —
Titel wiederholen und 49 und 50 keine haben ••- ist folgendes. Einmal hat sich
deren Zahl vermehrt von 44 auf 57. Dies ist geschehen, indem der Titel 2 von
O. in 4 zerlegt worden ist und 1 2 neue hinzugekommen sind. Dagegen ist
von O. nicht aufgenommen worden die Rubrik von Tit. 3 1 De e.xcommutticatis,
36 De seiitentiis et iiiterlocutionibus und 42 De exceptionibus die auch in allen ,
übrigen Sammlungen fehlen, während umgekehrt die neuen Titel von (J. in den
\) Beitr. zur Gesch. des canon. Rechts vor Grat. etc. in der Lips. besser ist. Weiter scheinen mir die fran-
(Wien 1873). zösi.sthcn Ortsnamen korrekter zu sein als die enif-
2) Die Inskriptionen sind korrekter als der Text, der lischen.
Die Collectio Bambergensis. 85
1) Vgl. die folgende Tabelle. (Die arabischen Ziffern bezeichnen die Zahl der Canones).
0. Q- P. R.
1.27 LVI, I. 25 t 28 I, 5
II, I
III, 3
IV, I
V, I
VI, I
VII, 2
VIII, I
IX, I
X, 2
XI, 2
XII, 12
II, 18 I, 10 I. 19 XIII, II
— II, 3 n, 3 XIV, 3
— III, 2 III, 2 XV, 2
- — IV, 3 IV, 4 XVI, 4
III, 5 XXVII, 3 XL, 4 XLVI, 3
IV, 4 XXIV, 4 XXII, 7 XXXIV, 4
V, 10 XLIX, 10 LVIII, 13 LVII, II
VI, 23 L, 37 LIX, 57 LVIII, 40
VII, 22 XXXIII, 23 XXXV, 23 XLII, 24
VIII, 23 XL, 4 XLV, 7 XIL, 4
— XXXIX, 17 XLIII, 23 XLVIII, 17
IX, 2 LV, 7 LXV, 9 LXIV, 5
X, 32 XLII, 38 XLVIT, 42 LI, 38
XI, 2 XXXIV, 2 XXXVI, 2 XLIII, 2
XII, 8 LI, 9 LX, 10 LIX, 9
XIII, 16 XXV, 18 XXIII, 33 XXXV, 18
XIV, 13 VII, II VII, 16 XIX, 13
XV, 26 XLIV, 23 LH, 30 LIII, 24
XVI, 10 IX, 7 IX, 7 fehlt; die Canones, stehen XX, 4 fF.
cundis nupt.
XXXVI, 5
XXXVII, 4 LH, 2 LXI, 2 LX, 2
XXXVIII, 8 XLI, 6 XLVI, 6 L, 6
XXXIX, 6 XXII, 2 XXXII, 2
XL, 5 XXXI, 9 XXXI, 19 XL, 9
XLI, 9 XLIII, 4 LI, 4 LH, 4
86 Die Collectio Bambergensis.
nur eine ausnahmsweise Veränderung mehr gefunden hat; und ebenso hat der Ver-
fiisser von Q. sich nicht damit begnügt, die Titel von O. anders zu gruppiren, son-
dern auch die einzehien Canones sind von ihm umgestellt worden, so dass er also
auch die geistige Arbeit nicht unterliess, zu prüfen, in wie weit die Subsumtion der
Canones unter die Rubrik in O. zutreffe und in wie weit sie abzuändern sei. Doch
waltet immerhin gerade auch in der Reihenfolge der Canones in vielen Titeln eine
so starke Übereinstimmung zwischen O. und Q. ob, dass ihr inniges Verwandtschafts-
verhältniss ganz deutlich erhellt. So sicher es nun ist, dass der Verfasser der
Bambergensis die Appendix lediglich bearbeitet hat, ebenso sicher lässt sich
behaupten, dass er weder von der Cantabrigiensis noch von der Parisiensis I. und II.
Kenntniss gehabt habe. Dies erhellt bezüglich der Parisiensis IL schon allein aus
dem Umstände, dass deren Hauptmasse, das Vor-Gratianische Material, in der
Bambergensis ziemlich bedeutungslos ist.
Weit wichtiger aber ist, dass die Titel der Appendix in der Bambergensis nach
systematischen Gesichtspunkten geordnet worden sind; freilich auch nur in ziemlich
roher Weise, so dass Bernhard von Pavia noch w^eiter zu ändern hatte, aber doch
so, dass der Stoff der crimina, des clerus, der kirchlichen Sachen, des Prozesses und
der Ehe sich zusammengefasst fand. Dass dabei im Einzelnen es doch nicht ohne
o. Q. P. R.
XLII, 4
XLIII, 5 XXVII, 5 XXXVI, 5 in P. XXIII. unter Aus-
lassung der Rubrik.
XLIV, IG XLVII, 4 LVI, 4 LV, 4
XLV, 8 Zusatzzu VI.
XLVI, 4 Zusatzzu VII.
XLVII, 10 Zusatzzu XV.
XLVIII, 3 Zusatzzu XXVIII.
XLIX. ohne Rubrik.
L. ohne Rubrik.
Es fehl en
i demnach fol gende Rubriken:
R. P. Q.
VI, 7 VI, 7 XVIII, 7
XIII, 5 XIII, 5 XXIII, 5
XV, 2 XV, 2 XXV, 2
XIX, 5 XVIII, 3 XXIX, 4 die capita stehen in O.XXVI.
XXVI, I in P. ausVersehen ausgelassen
hinter XXIII, 22, ebenso
in R. hinter XXXIX, i.
XX, i6
XXVII, 5
XXVIII, 2
XXIX, I
XXX, 3 t
XXXIII, 13
XXXIV, 5
XXXVIII, 4
XLII, 7
XLIV, 4
XLVIII, 4
IXL, 2
L, 6
LIV, 2
LXV, I
:
Verwirrung abging, versteht sich von selbst ^ Von dem gar nicht an richtiger Stelle
stehenden LV, 7 hat der Sammler nur die Inskription gegeben, den Canon aber
vausgelassen. Ebenso ist unerklärlich, wie der aus Burchard entnommene LVI, 26
an den Schluss des C. Lateranense III. gerathen ist. Charakteristisch für die ganze
Sammlung ist aber, dass das C. Lateranense III. an den Schluss gestellt worden ist,
und zwar in einer Ordnung, die sonst in keiner anderen Sammlung wiederkehrt.
Die Zahl der Canones beträgt 437^, wozu noch der eine kommt, von dem
nur die Inskription gegeben ist. Das Material derselben erhellt aus folgender
Tabelle
Concilia Gall. Innoc. II. (11 30 — 42.) Ja. 12636 50, I
C. Turon. 1163. Ja. 8272 28, I 12666 34» 2
c. I 21, 4 8274 50, 28 12668 42, 35
2 9. 5 Eugen. III. (1145—53.) 12749 47» 2
2 9, 8 Ja. 8959 II, 14 53 31» 5
5 2, 2 — II, 15 85 30» I
6 I, 8 — 1 1, 16 13159 20, 6
8 14, 2 9500 35, 3
60 33» 15
13162 6, I
15 2, I 9653 35' 4
35. 2
— 17» 3
Concilia Italica. 54 — 25» 17
C. Rom. 1079.
55 51.7 — 34» 14
56 8, I
— 39» 4
C. Later. III.
57 39> 13
— 42, 6
1—25
Hadrian, IV. (1154 59.) — — 8
56,
Ja. 10063 48, un. — 9
Concilia Germanica. 10444 25, II — 50, 8
C. ap. Guarmat. ? Alex. in. (i 159—81.) — 51» I
55» 3 Ja. 11248 33, 5 13163 50» 14
C. Seligenstad. 1023. 353 47. 4 65 1,6
29, I 69 31, 2 13248 23» 7
660 25, 13 49 39» 2
Paparum Decretales. 61 42, 28 61 17, 2
Hyginus ? (136—39). 65 32, I 13583 32, 2
55. 7 925 3» 2 87 17» 5
Gelasius (492 96). — 12020
— 42, 4 13737
40
17, 6
44» 13
? 20, 3
— 5
7 40 50, 21
Benedictus. (574 — 78.) 12180 7, I 42 7, 10
Ja. 1046 t
Gregor. I.
50> 24
(590 — 604.)
—
— 7' 7 44 44» 23
7.8 45 13» 5
Ja. 1482 41, 4 — 9 49 7» 6
1829 47, I — 7'
10, I 49 33» 7
? 25, 15 12248 50, 34 62 44» 22
? 27, 2 12253 42, 3 63 50» 36
? 41. 3 66
12254 23, 4 53» 9
Deusdedit (615—18.) — 54. 5 67 50, 26
? 1,9 — 54. 6 68 7» 2
Leo IIL (795—816.) 12293 18, 3 69 19» I
Ja. 2536
— 33» 6 70 33» 2
27, 4
— 42, 10 73 50» 15
4269 27, 5
Gregor. VII. (1073—85.)
— II 73 52, 2
Ja- S 153) o
— 50. 18 83 42, 22
12367 31, 7 87 49» 8
78 42, I 90 12, 5
5291 50, 6
12411 42, 33
— 50, 27
Paschalis II. (1099 — 11 18.) 12 44, 8
— 51» 5
Ja. 6570 31, 9 48 13. 3 93 50» 17
6605 25, 3 12530 94 52, I
47» 3
II 27,3 12632 31, I 98 44» 15
Honorius II. (1124 — 30.) 12636 33, 17 99 42, 32
Ja. 7401 35, I — 44, 18 13803 II, 10
1) Vgl. z. B. LV, 5. 6. 2) Schulte 421. Geminationen: 6,7=142,30. 18, 4 = 42, 26. 16,3 = 50,8.
88 Die Collectio Bambergensis.
82 23. 3
— II, 6
83 I
,
3 83 54. 13
— II, 7
84 14 6
.
84 36, 2 — 39' 6
85 21
.
I 85 44. 12
— 39, 7
86
,
90 33 21
.
90 44. 10
— 50, 5
92 25 I
,
91 33. I
— 53' I
93 44 7
,
. 92 12, I
— 53' 2
94 39 8 , 92 54. 12 (7) 14193 9. 3
98 12 > 2 93 18. 8 93 54. I
99 49 . 3 94 21, 2 95 18. 6
99 49 « 5 95 23. 5 14101 27. I
13003 50 30 ' 98 9, 6 1 51, 8
4 54 II (12)
.
99 14. 3 I 54. '5
Die Collectio Bambergensis. 89
4 49 7 56 39 5 17 33. 18
7 39 3 57 3 I 45 46, 5
II I 2 57 24 I 46 44» I
12 42 13 58 44 14 46 44, 6
14 II 18 60 42 25 48 20, 7
16 17 7 65 49 10 49 20, 4
17 25 6 67 53 3 50 42, 34
II 7 68 21
19 3 50 42, 36
20 51 3 72 I
7 50 42, 37
21 19 4 73 25 , 8 ? 4, 2
25 55 6 75 33 23
Lucius III. (1181-85.)
26 I I 84 54 9 (10)
Ja. 14532 35' 5
26 50 3 86 41 2
47 55» 4
26 50 20 91 5 2
14963 35» 6
26 55 I 94 53 4
15165 50. 31
27 18 I 14203 44 16
72 44» 9
29 34 I 14 50 37
98 14» 5
32 17 3 16 II 13
35 54 14 17 23 6 Patres et Script, eccl.
36 50 2 18 53 7 Isidor.Etymol. 50, 17
38 23 I 142 19 20 5 Hincmar. cap. 13
39 36 I — 20 8 Burch. 19, 85
i, 5
26
39 43 I
— 33 16
56,
41 44 5
— 33 19
Capitul. Francor.
43 36 4 — 36 6 Ansegis, i, 72 16, 4
44 25 12 — 36 5 Bened. Lev. Add. 3, 87 32, 7
45 23 8 — 55 2
Capita incerta
46 II 3 14235 50 16
I, 10
52 42 31 67 54 3
19» 5
52 42 29 14307 42 19
25, 10
54 44 4 II 50 25
25. 16
55 9 4 12 42 38
56 22 I 13 42 12
56 33 8 14 18 4
die capita von der I. Rezension der Appendix Tit. 4 (4 cap.), 5(10 cap.), 9(12 cap.),
II (2 cap.), 13 (16 cap.), 14 (13 cap.), 18 (15 cap.), 20 (4 cap.), 21 (3 cap.),
23 (6 cap.), 24 (5 cap.), T,2 (2 cap.), 40 (5 cap.), 43 (5 cap.) vollständig von der
4 7(4,18)
XXXIV, 2 -3 8,5 Grat.C.XIII. qu.2. 0,31 ausBurch.
XXXV, 2 2 15 ,2)
4 3 (5, 33)
XXXVI, I 8(2.19)
2
3 2 (2, i)
4 5 (1,15)
XXXVII, I I (3, 7)
4 3 (3, 6)
XXXVIII, 2 2 (2, 12)
4 9 (5, 28)
8 5 (3. 25)
XXXIX, 4 1 (2, 16)
5 2 (3> 4)
6 3 (1,20)
XLI, -}
4 I (1,2)
8 6(1,2)
9 7(1.2)
XLII, 2 1 (2, 18)
XLIV, 4
5
XLV, I 2 (4,
2
3
5 2 (4»
7 65, 1 I (4» 9)
8 59.25 I (4,
XLVI, I I (l, I«)
2 I (I> 14)
3
4
5 2 (2, 2)
XLVII, 2 I (3. 24)
3
4 5 (2, I)
5 2 (3, 9)
6
8 5 (3. 6)
9
2
0. p. R. Comp. I. Comp. II
XLVII, 10 2 (3' 7)
XLVIII, I 3 (I, 16)
2 43^5 (5,18)
I
3 42, II 23 (1,21)
XLIX, I
47 (2, 20)
2 7(1,2)
3 I (2, 14)
4
7 I (1,16)
8 2 (i, 12)
9 3 (I, 5)
10 2 (2, 3)
II
15 2 (3, 22)
16
17
18
L, I 20 (5, 2)
3 24, 6 5(1,6)
4 5 (4, 13)
5
6 21, 6 3 (5,17)
7 5 (3' 31)
8 10 (3,22)
9 13 (3,5)
10 26, 2 1 1 (3, 27)
II 44 (2, 20)
12 39.4 I (5. 9)
13 I (1.31)
14 12 (5, i)
15 39>3 2 (3, 29)
16 45.3 13(5,1)
17 3 (4, 3)
18 4 (3, 9)
19 5 (3, 9)
20 9 (3, 22)
21 21,7 6(5,13)
22 58,36 9 (5, 36)
23 8 (4,18)
24 4(5>i8)
25 28,5 2 (5, 9)
26 58,15 21 (1,21)
27 21, 19 II (5,10)
28 3 (4,16)
29 10 (3,27)
30 57» 4 2 (5, 17)
31 58,2 17 (4,
38 un. (3, i)
39 29 (3, 26)
40 22, 25 (3,26)
44
45
47 i'i2 9 (2, 13)
50 5 (5' 29)
51 4 (5» 23)
56 2 (i, 10)
57 37.8 4 (5, 29)
58
59 2 (4, 6)
92 Die Collectio Bambergensis.
42, ^:^^ eines in der Cantabrigiensis und Parisiensis I. {50, 36), eines blos iii der
Cantabrigiensis (17, 7), 5 blos in der Parisiensis 11. (i, 10. 16, 4. 20, 3. 27, 5.
50, :i^2^, eines blos in der Parisiensis I. (31, 3), so dass für 31 nicht zu ergründen
ist, woher die Bambergensis sie entnommen habe. Doch lässt sich erkennen, dass
der Verfasser den Burchard benutzt hat^
Von Alexander HI. giebt er 20 Stücke, die in keiner früheren uns bekannten
Sammlung vorkommen, ebenso eines von Paschalis, eines von Innocenz 11. und
eines von Hadrian. Jedenfalls erhellt aus dem obigen, dass von einer direkten
Benutzung der früheren Sammlungen mit Rücksicht auf dies Canonesmaterial nicht
gesprochen werden kann. Umgekehrt sind aber alle diese Stücke bis auf drei in
die Lipsiensis und Casselana übergegangen, während diese drei auch nicht in die
Compilatio I. Eingang gefunden haben ^.
Was das Vaterland der Sammlung anbetrifft, so gelten die von Richter für
Frankreich zu Gunsten der Lipsiensis beigebrachten Argumente ebensogut für die
Bambergensis, ja eigentlich noch mehr, da die Lipsiensis sich nur als eine Bearbeitung
der Bambergensis herausstellen wird.
Zunächst ist auch Q. VII, 10, die Dekretale Alexander III. Ja. 13742, richtig
an die Bischöfe Galliens adressirt, während sie in O. XIV, 1 1 an die Bischöfe
Englands gerichtet sein soll. Aber dies Argument Richters wird hinfällig, durch
den Umstand, dass die Lesart per Angliam nur dem von Mansi benutzten Codex
angehört, oder auf einem Versehen des Herausgebers beruht, während der Leipziger
Codex von O. richtig per Galliam liest.
Zutreffend dagegen ist, dass Q. zwar auch den Titel über das Rangverhältniss
des Yorker und Londoner Bischofs aufgenommen hat — dessen capita sind dann
auch in die Compilatio I. und die Dekretalen Gregors übergegangen — dass
er daran
aber ein Analogen knüpft (Tit. XLVIII), den Rangstreit zwischen Dole und Tours,
von welchem ein französischer Kleriker die beste Kenntniss besitzen mochte^, und
der in den vorhergehenden Sammlungen nicht erwähnt wird. Auch der Glossator
von Q. scheint diese Streitfrage genauer gekannt zu haben, da er die in meiner
Analyse mitgetheilte Bemerkung macht ^. Als Entstehungszeit wird man die Regie-
rungszeit Lucius ni. (i 181 85) anzunehmen —
haben, da Dekretalen späterer Päpste
nicht aufgenommen sind.
Ich lasse jetzt eine genaue Analyse der Sammlung folgen.
XLII, 33 i4ab 33, 5 149 47' 36 5I' 33 36(2, 20) AI. IIL 12411.
35 37 34 37
-- — 12668.
36 38 35 38 -- — 14350-
XLIII, 4 5I' 4 52' 4 5(1' 2) — 14073.
XLVII, 4 56, 4 55' 4 — II353-
XLVIII, un. 57,un. 56, un. Hadrian. 10063.
L, 7 59, 18 58, 8 7 (4' 2) Isidor. Etym. 11,2
32 88, 2 49 33 2 (4' 17) AI. III. 14055.
34 51 35 13 (4' I) — 12248.
36 90 154 55 38 15 - — 13763-
LI, 8 60, 9 59' 8 — 14101.
LIII, 6 63' 4 4 (4' 18) — 13932.
7 5 62, 4 5 (4' 18)
— 14218.
LV, 5 II, 21 2(1' 12) — 14017.
69 59' II 64, 4 — 14125.
7 65' 4 Igitius P.^°
LVI, 26 Burch. 19, 85.
tors bedeuten, dass der Streit noch unentschieden sei, so 6) P. fährt fort: et quod apostolica sedes absque
würde er vor dem 16. 99 geschrieben oder wenigstens symonia possit inuestire de prima uacante in ecclesia.
von der damals durch Innocenz III. erfolgten definitiven 7) episcopo R. :
Erledigung des Streites noch keine Kenntniss gehabt 8) add. scilicet legato : O. archiepiscopo OV^. Br.
:
haben. Vgl. Langen, Gesch. der Rom. Kirche von et abbati S. Luciae Br. :
Gregor VII. bis Innocenz II. (Bonn 1893) S. 606. Die 9) Comp. II. 2 (4, 9).
Dekretale Hadrians erwähnt Langen nicht. 10) C. XXXV. qu. 10. c. 4 Palea.
94 Die Collectio Bambergensis. Tit. IL — VI.
supra). Burch. XIX, loo {Ex decr. Alexandri papae). Ivo Decr. XV, II2 (ebenso). Die falsche
Inskription stammt von Burchard, da bei Regino in c. 213 ein caput vorangeht: ex epistola Alexandri
Papae —
fehlt in O; P. I, 6, R. XIII, 6, Br. IV, 5, in diesen wird das caput schon Alex. III. zu-
geschrieben. Ebenso in Comp. I. c. 13 (5, 2) = c. 14. X (5, 3).
6. Idem Wig. ep. et uenerabili fratri R. dilecto filio de Parentela^ priori.
Qtierelam vionachorum — exeqnaUir. Alex. III. (1163 — 79.) Ja. 131 65. O. II, 12. P. I, 7.
R. XIII, 7. Br. IV, 8. 14 (5, 2) Comp.
c. 15. I. c.
(5, 3). = X
7. Idem. Alex. III. Ea qiie de aiiaritiae itobis. (1159 81.) Ja. 14172. Pa. — — i, 94
95. O. II, 5 (Ex C. Turon.) Br. IV, 12 (Ex C. Türen.) Comp. I. c. 15 (5, 2) c. 16. = X (5, 3),
c. 12. X (3, 39).
8. Idem in Concilio Turonensi. Non satis finjutiliter — äuget, c. 6. C. Turon. I163
(Mansi 21, 11 78.) Pa. 2, XXVI, 5. Pa. i, 86. O. II, 10. P. I, 9. R. XIII, 9. Br. iV, 11.
Comp. I. c. 7 (5, 2) = c. 8. X (5, 3).
9. Item Deusdedit. est Idbes Tanta
mcretrix. —
Caput incertum. P. I, 10. R. XIII,
10 (ohne Comp. I. c. 16 (5, 2)
Inscr.). c. 7. (5, 3) {Deodattii). = X
10. Idem. Si dominus et viagister —
exornandus. Caput incertum. Pa. 2, XXVI, I.
P. I, II {Pascalis P. IL). R. XIII, 11. Comp. I. c. (5, 2) c. 9. (5, 3). = X
Tit. 11.^ Ne prelati uices suas sub annuo precio aliis committant ad 3 causas
terminandas, uel sub annuo precio presbiteri ad ecclesiarum regimen statuantur,
licet ecclesia ad annuum censum ^ dari possit. (3 Can.)
1. Item Alex. III. 5 Qiioniani in giubtisdatn pcrcellatiir c. 17. C. Turon. I163. Pa. — .
I, 139. O. II, I. P. II, I. R. XIV, I. Br. IV, 21. Comp. I. c. 2 (5, 3) c. 2. (5, 4). = X
2. Idem in Turonensi^ concilio residens7 ait. Qiwniam enormis non habetur. —
c. 5, ebendas. Cc. 40. Pa. i, 85. O. II, 2. P. II, 2. R. XIV, 2. Comp. I. c. 3 (5, 3) c. 3. =
X (5, 4)-
3. Idem Exonensi ep. Querelam viagistri Wim — possidere. (1159 — 81. Ja. 13910.
O. XXVIII, R. XIV, 3. Br. XXV, i. Comp. I. c. 4 (5, 3)
I. P. II, 3. c. 4. X (5, 4). =
Tit. III.^ Ne aliquid exigatur pro licencia docendi. (2 Can.)
1. Alex. III. Wi(n)ton(i)ensi ep. p. c. n(untios). Prohibeas attentius preficere. —
(1159— 81.) Ja. 14157. O. II, 17. P. III, I. R. XV, I. Comp. I. c. 2 (5, 4) c. 2. X (5, 5). =
2. Idem Archiepiscopis per Galiiam constitutis. Quanto Gallicana ualebunt. —
(1170—72 bei Martene Vett. Script. 2, 853.) Ja. 11925. Pa. i, 174. O. II, 18. P. III, 2. R. XV, 2.
Br. XX, 2. Comp. I. c. 3 (5, 4) c. 3. x (5> 5)- =
Tit. IV.9 Ne clerici illicitis exactionibus uel taleis ^° uexentur, neue^^ clerici
uel laici pena^^ pecuniaria mulctentur. (3 Can.)
1. Idem R. Cantuariensi archiep. Licet iuxta apostolum obscruari. (1174 81.) — —
Ja. 14315. O. II, 3. P. IV, I. R. XVI, I. Br. IV, 19. Comp. I. c. 3 (5, 32) c. 3 =
X(5, 37).
2. Idem dilectis filiis archidiacono et decano. Ad nostram atcdientiam — abstine-
bunt. O. IL 3. R. XVI, 3. Br. X, i. Comp. I. c. i (5, 27)
P. V, c. I. (5, 31). = X
3. Idem ep. Conuentr. et abbati C(ic)estrensi. Mandamtis ut ex nostra — uindi-
care. (1159— 81.) Ja. 13857. O. II, 11. P. IV, 4. R. XVI, 4. Comp. I. c. 4 (5, 32) = 6 c.
X (I, 23).
X (I, 35).
4. Idem Dulmensi episcopo. Contmgit ititerdum* — reuocare. (1159 — 81.) Ja. 13868.
O. XXVIII, 5. P. V, 4. R. XVII, 4. Br. XXV, 8. Comp. I. c. 3 (i, 27) = c.X 3. (i, 36).
Tit. VI.^^ Clericum''7 sine auctoritatc episcopi non posse constituere ecclesia m
i) Pntttcia: OR. I3r. Pantern : P. 2) O. II. P. II. hier an falsch sind. O. II. P. III. R. XV. q) O. II.
R. XIV. i)etad:^. ^) annuo ceusu : R.; snb P. IV. K. XVI. 10) /<<-/ /<i//..- ileost R. 11) i»*.'
:
hat Schulte ausgelassen, so dass .-^Ib seine Zahlen von 17) Cler,: deest: R.
Die Collectio Bambergensis. Tit. VII. VIIL 95
OPR. Comp. I. De
Castra Forde ei Priori de
3) 15) O. XXXIV. P. VIII. R. XX. 16) rapt. eccles. ei
Esedi.-R. 4) O. XIV. P. VII. R. XIX.
; ; ziiolai. : OFK. ly) gzeandogzte: FR. iS) senieniiam:
5) inciduni: O*
iaiae:0.* 7) uideiiiur : OR.
6) T.; peniienciam: R.; peraciam peuiienc: O.*
8) cum incid. : deest O.
. . . 9) sunt: P. :
19) eccles. : deest R. neganda septiliura eccle-
: ;
X (5, 9)-
2. Idem. Consuluit nos — deseruire. (1159 — 81.) Ja. 14119. Cc. 56. Pa. i, 142.
Q. XXVI, 2. P. XI, 2. R. XXI, 4.
3. Idem ^oruicensi ep. De sacerdote illo qui —
7nandatum. (1159 81.) Ja. 14146. —
12252. (1160 —XXVI,
74.) ist aber dieselbe Dekretale. Nur die letztere Zahl ist richtig. Pa. I, 184. Pa. 2,
XIV, Ib. O. 3. P. XI, 3. R. XXI, 5. Br. XXXVI, 10. Comp. I. c. 3 (5, 16).
Idem Salernitano archiep. P. Capit. Licet preter solitum. At si clerici
4. —
tenere. (1159— 81.) Ja. 14091. Cc. 48Ab. Pa. i, 24. Pa. 2, XV, 4f. O. XXV, 4. P. XI, 4.
R. XXI, 8. Br. XLIV, 9. Comp. L c. 6 (2, i) c. 4. X (2, i). =
5. Idem eidem in eadem epistola. Porro si clericus stibsecuta. Siehe zu c. 4. —
Cc. 48Ba. Pa. 1,25. Pa. 2, XV, 4g. O. XXVI, 5. P. XI, 5. R. XXI, 9. Br. XII, 5. Comp. L
c. I (5, 12) = c. I. X (5. 14).
6. Idem eadem epistola. De presbitero autem Campaniae extitisset. —
Siehe zu c. 4.
Cc. 48 D. Pa. I, 28. Pa. 2, XVI, i a. O. XXVI, 6. P. XI, 6. R. XXI, 10. Br. XII, b.
Comp. I. c. 2 (i, 12) = c. I. X (i, 20).
11. Idem Lucensi episcopo et eius ca})itulo. Presentiu m lator in quodam conßtctu
i) O. XVI. P. IX., in R. ist wohl die Rubrik .ins umsetzt ist. 4) PfNO.V. 5) /n> . . .im/ !: O.
Versehen ausjjclassen, da die Canones unter Tit. XX. b) O. XXVI.P. XI. R. XXI. 7)
«/'.
\ O, '
— admittatis. (i 159— 81.) Ja. 14006. Pa. i, 143. O. XXVI, il. P, XI, 11. R. XXI, 16.
Br. XII, II. Comp. I. c. 3 (5, 21) = c. 3. X (5, 25).
12. Idem Cusetino archiep. Continebatiir in litteris paciaris. (1159 — — 81.) Ja.
13856. Cc. 5. O. XXVI, 12. P. XI, 13. R. XXI, 17. Br. XII, 2. Comp. I. c. 9 (5, 10) =
c. 8. X (5, 12).
Idem B. Exonensi episcopo et abbati. Lator presenthim nohis uiua tioce pro-
13.
postät —
promoueri. (1161 68.) Ja. 142 16. O. XXVI, 14. —
P. XI, 12 {Eugen. III. capitulo
Burdegalensf). R. XXI, 18 {capitulo Burdegalensi). Comp. I. c. 10 (5, 10: wie in O.) =^ c. 9
X (5, 12).
15. Item Eugenius III. Papa Jocello s. archiepiscopo. Preshiterum cunis duos
digitos — prohihemus. —
(1146 76.) Ja. 8959 bei Löwenfeld epist. pontitic. rom. (Lipsiae 1885)
p. 103. O. XXVI, 15 (/. Sarensi ep.). P. XI, 14. R. XXI, 22 {Qtcellensi archiep.). Br. XII, 3.
Comp. I. c. 2 (3, 6) = c. 2. X (3, 6).
Idem eidem in eadem epistola. Preterea
15. clerici — declarant. Siehe zu c. 14.
O. XXVI, 16. P. XI, 15. R. XXI, 23. Comp. I. c. 2 {Alex. III P. C: Preshiterum) (5, 8)
= c. I. X (5, 9).
16. Idem eidem in eadem
_ _
3. Alex. III. B. Exonensi ep. Ad aures nostras peruenit quod quidam archidiaconus —
pimire. (1159— 81.) Ja. 1 3909. Pa. i, 125. O. XXIV, 3. P. XII, 3. R. XXII, 3. Comp. I.
Pa. I, 89. Pa. 2, LXVI, i. O. XXVII, 2. P.XIV, 2. R. XXIV, 2. Br. XIX, 17. Comp. I.
c. 2 (3, 37) = c. 3. X (3, 50).
Idem Ludinensi ep.
3. Seciindum institiita predecessoriun — tcnemit. (1159 — 81.)
Ja. 13999. O. XXVII, 3. P. XIV, 3, wiederholt LH, 10. R. XXIV, 3. Br. XVIII, 11. Comp. I.
7. Alex. ,111. Carnotensi ep. Admonet nos curh — ultionem. (1159 — 81.) Ja. 141 16.
Cc. 74. P. XVI, 6 und XX, 7. R. XXVII, 7. Comp. I. c. 8 (3, 22) = c. 4. X (1,9: Tornacensi),
Tit. XVIII.^° De iuramentis seruandis. (9 Can.)
1. Idem Vigilensi ep. Dehitores aiitem — cogendi. (1159 — 81.) Ja. 14127. Cc. 59.
O. XVI, 4. P. XAai, I. R. XXVIII, I. Br. V, 9 (sine inscr.) Comp. I. c. 2 (2, 17) = c. 6.
X (2, 24).
2. Idem Rotomagensi^ ep. et eins suffraganeis. Ad nostram notieritis atidientiam —'
condempnaUir. (1159— 8l.) Ja. 13804. Cc. 2. O. XVI, 7. P. XVII, 2. R. XXVIII, 2. Br.
XXVIII, I. Comp. I. c.
3 (2, 17) = c. 7. X (2, 24).
3. Idem Senonensi quod sie incipit: Sicut Romana. Si uero
archiep. P. C.
aliqtiis —
vünistrare. (1173 74.) Ja. 12293. Cc. 8ob. Pa. i, 104. —
Pa. 2, XXXIII, i a.
O. XVII, I. P. XVII, 3. R. XXVIII, 3. Br. XLI, 5. Comp. I. c. 4 (2, 17) c. 8. (2, 24). = X
4. Idem Cantuar. arcliiep. Preterea de his qui iuramentum com.pellere'^. (1159 81.) — —
Ja. 143 14. O. X, 29. P. XA^I, 4, XLVII, 29. R. XXVIII, 6. Br. XXVIII, 4. Comp. I.
c. 30 (2, 20) = c. 20. X (2, 2S).
Idem decano Cestrensi3
5. et archidiacono de Bedef. Insimiatu^n est nohis —
restüuant. (i 159— 81.) Ja. 13805. O. XVII, 2. P. XVII, 5. R. XXVIII, 7. Comp. I.
c. 5 (2, 17).
Idem Santogon. et Gwabilon. episcopis. Ex rescrtpto quoda^n
6. — celebrart,
(i 159— 81.) Ja. 14095. O. XVII, 3. P. XVII, 6. R. XXVIII, 8. Comp. I. c. 6 (2, 17) =
c. 9. X (2, 24).
7. Idem Lundensi et Wigorn. episcopis. Qiierelayn R. canonici — possidere.
(i 159— 81.) Ja. 14001. O. XVII, 5. P. XVII, 7. R. XXVIII, 9. Comp. I. c. 7 (2, 17) =
c. 10. X (2, 24).
8. Idem Lundensi ep. Si Stephamis — assignes. (1159 — 81.) Ja. 13993. O. XVII, 6.
R. XXVIII, 10. Comp. I. c. 8 (2, 17).
9. Item ex Registro Gregorii. Peruenit ad nos ahsoliiiniiis. Gregor. VII. Virdun. ep. —
(1080.) Reg. VII, 13. 14. Ja. 5153. 5154. Pa. i, 37. O. XVII, 7. P. XVII, 8. R. XXVIII, 11.
Comp. I. c. 9 (i, 17) = c. 2. X (2, 24).
tu ei etiamsi prescriptum promissum tuum iuramento uel fidei obligatione interposita condicione
firmasses, aliquatenus teneris si constet eum condicioni minime paruisse.
Tit. XX. 7 Quibus et quando et intra^ quam etatem ecclesiae^ sint^° com-
mittendae et ad quem
spectat^^ reparacio. (8 Can.)
1. Idem Cant. archiep. ^^ Ex ratione commissae — decernas. (1159 — 81.) Ja. 13808.
O. XXV, I. P. XIX, I. R. XXX, I. Br. XIV, 4. Comp. I. c. 3 (i, 8) = c. 2. X (i, 14).
2. Idem Cant. archiep. et eius suffraganeis. Indecoruni est admoduni punienius. —
(11 59—81.) Ja. 13820. Cc. 24. Pa. I, 20 {Eborac). O. XXV, 2. P. XIX, 2. R. XXX, 2.
Br. XIV, 6. Comp. I. c. 4 (i, 8) c. = 3. X (i, 14).
3. Item Gelasius papa. Qui in uiuorum — adhiberi. Caput incertum. Pa. 2, XLI, i.
P. XIX, 3. R. XXX, 3. Comp. L c. i (3, 8), c. 2 (i, 8: Pelagius P.) = c. i. X (3, 8).
4. Item. Eavi te decet in ordinandis —
concessionis etc. (1179 81.) Ja. 14349. P. XIX, — 4,
nur ein Stück, ein weiteres als besonderer Canon XLVII, 2 und ebenso Comp. I. c. 43 (2, 20) =
c. 27. X (2, 28). R. XXX, 4. Comp. I. c. 5 (i, 8), c. 7 (2, i) = c. 4. X (i, 14), c. 2. X (3, 38},
c. 5. X (2, i).
—
.
Canitcar.: O.
1) 2) wiederholt XLII, 26. 7)O. XXV. P. XIX. R. XXX. 8) ijtfra: O. in: P.
3) Castrensi: P. Forensi: R. 4) fehlt O. P. XVIII.
;
9) ecclestasticum beneficium conferatur Schluss. O.
R. XXTX. 5) B. Exofi. ep.: P. 6) caput incer- O.* fährt fort: et in qua etate ecclesiae conimittendae
tum. Schulte führt an, dass der Canon in Comp. I. c. 10 et ad quej7t spectet earuvi representatio, 10) sutit : P.
(i, 17) stehe. Eine solche Stelle existirt nicht. \x) spectet 'K. 12) Lticensi ep.:Y.
7*
loo Die Collectio Bambergensis. Tit. XXI. — XXIV.
et R. Wigorn. ep. Ex literis iiestrae fraternitatis absoliiendiim. (1163 79.) Ja. 13159. — —
P. XIX, 6. R. XXX, 6. Br. XXV, 7. Comp. I. c. 6 (i, 27) c. 6. (i, 36). = X
7. Idem Di.episcopo. A nobis Uta discretio remoitcri. {wjc) 81.) Ja. 14348. O.XXV,4 — —
(ohne Inscr.) P. XIX, 7 {Dinomtn). R. XXX, 7 {Dnielle^ni). Br. XIV, 8. Comp. I. c. 7 (i, 8:
Zhilmenst ^p.).
8. IdemExonensi ep. P.C. In literis. De his sane — imiitenttir.{\\(i\ — 81.) Ja. 142 19.
Cc. 93 Ba. Pa. 92 wiederholt 121. Pa. 2, X, 5 f.
i, O. XXIX, 2. P. XIX, 8. R. XXX, 8.
Br. XIV, 5. Comp. I. c. 3 (3, 35 fehlt bei Schulte) = c. 4. X (3, 48).
XXI.
Tit. Uni plura beneficia ecclesiastica^ non committenda necJ unum
^
2. Idem. 5 —
Cum teneamiir exeqtiendjini. (1159 — 81.) Ja. 13994. O. XXX, 2. P.XXI, 2.
R. XXXI, Br. XVI, {Limdon. ep). Comp.
2. 8 5 I. c. (3, 5) = c. 6. X (3, 5).
Idem. Referente nobis — assignes. (1159 —
3. 81.) Ja. 14168. Cc. 34 {Catalaitn. ep.).
Pa. I, 162 {Cathaulan. ep.). O. XXX, 3. R. XXXI, 3. Br. XVI, 4. Comp. I. c.
9 (3, 5)
=
c. 7. X (3, 5).
4. Idem
in C. Turonensi residens ait,
_
(Ad hec si) XXXIV, 12. Comp. I. c. 4 (i, 20) = c. 3. X (i, 28).
2. Idem Noruicensi ep. P. C. Significauit. Clericos in presbiterattt — cotitrarnim.
(11 59— 81.) Ja. 14027. O. XXXIX, 3. R. XXXII, 2. Comp. I. c.
5 (i, 20)
= c. 4. X (1, 28).
Jicio sif>i assif^nnto non 7cs/i/fnt/t>ns : O. et lif his qui 13) add. /'. C. ex insinuatione : O.
: \\\ l.tncomumu
non resident in loco sibi assi^nato: O.* 5) London. electo. 15) Luci^vreden : (^. Hermes U'id: K.
ep.:0. 6) (). XXXIX. R. XXXII. fehlt: P. 7) /V lO) (). IV. 1\ XXII. R. X.WIV. 17) /V «/«i-i.
uicariis monnchorum et aliorum: O. 8) O. XIX. praestundis : U. iK) dand. höh tiderandis: K.
Die Collectio Bambergensis. Tit. XXV. XXVI. loi
2. Idem Winton.^ ep. Niintios et h'teras — constringas. (1159— 8l.) Ja. 14157. Pa. 2,
LVI, 13 Dat. Venetiae in rhio alto. O. IV, 3. P. XXII, 3. R. XXXIV, 2. Br. XVIII, 6.
Comp. I. c. 3 (3, 26) = c. 6. X (3, 30).
3. Idem Exon. Wigorn. episcopis. Ciun homines — exhibea?it. (1159 — 81.) Ja. 13928.
O. IV, 4 {Rymonensi et Wing. ep.). P. XXII, 6. R. XXXIV, 3. Br. XVIII, 6. Comp. I.
c. 4 (3, 26) c. 7. = X (3, 30)^
4. Idem Consono ep. Intelleximiis ex literis — compella;. (1159 81.) Ja. 13862. —
O. IV, I {Ctisano). P. XXII, 7 {Cosano). R. XXXIV, 4 {Constantino). Br. IV, 7 {Susann, aep.).
Comp. I. c.
5 (3, 26).
Tit. XXV.^
De3 decimis a monachis prestandis et"^ non prestandis et de pen-
sionibus ecclesiarum sibi(?) debitis non5 augendis. (18 Can.)
1. Idem canonicis regularibus et monachis et Horat. archidiac." Aiiaricie que —
presumatis. (i 159—81.) Ja. 13892. O. XIII, i. P. XXIII, i. R. XXXV, l. Comp. I. c. 12
(3, 5) = c. 10. X (3, 5).
2. Idem monachis de Neblosia, Dilecti filii nostri — extendere. (1159 — 81.) Ja. 14023.
Pa. LVI, 10. O. XIII, 2 {de Nebl.: deest). P. XXIII, 2. R. XXXV, 2 {Neuhla). Br. XVIII, 10.
2,
Comp. I. c. 6 (3, 26) c. 8. (3, 30).
— X
3. Item Pascalis P. II. Nointni exactionis gemis debent. (1099 1118.) Ja. 6605. — —
Pa. 1,13. Pa. 2, LVI, 7. O. XIII, 16. P. XXIII, 7. Comp. L c. 7 (3, 26) c. 2. (3, 30). = X
4. Alex. III. Eborac. archiep. Fraternitatem tiiam scire postulares. (1159 81.) — —
Ja. 13873. Pa. I, 8. Pa. 2, LVI, 8. O. XIII, 3. P. XXIII, 8. R. XXXV, 4. Br. XIX, 6.
Comp. I. c. 8 (3, 26).
5. Idem abbati et fratribus de Lor. Suggestuni est nobis proponunt. (1159 81.) — —
Ja. 14004. O. XIII, 4 (sine inscr.). P. XXIII, 9. 'r. XXXV, 5. Br. XVIII, 8. Comp. I. c. 9
(3, 26) = c. 9. X (3, 30).
6. Item Trecensi ep. Ex parte tuae fraternitatis — uendicare. (1159 — 14117. 81.) Ja.
O. XIII, 5. P. XXIII, 10. R. XXXV, 6. Br. XVII, II. Comp. L 10 26) =
c. X (3, c.10. (3, 30).
7. Idem. Licet de benignitate co7npellatis. — (1159 — 14068. Cc. 35. O. XIII, 6
81.) Ja.
{et fratrib. Ramensis eccl.). P. XXIII, ii. R. XXXV, 7. Comp. Leu (3, 26) = c. 11.
X(3, 30).
8. Item ex priuilegio Alex. Papae. Sane labor — habetis. (1159 — 81.) Ja. 14173 ist
14023. Pa. I, 9. Pa. 2, LVI, lob. O. XIII, 7. P. XXIII, 12. R. XXXV, 8. Br. XIX, 8.
Comp. I. c. 12 (3, 26).
9. Idem. Ad atcdientiatn nostrani notceris — poninuis. (1159 — 81.) Ja. 13859. O. XIII, 8
{Comientr. ep. et officialib. eitis.). P. XXIII, 13. R. XXXV, 9. Br. XIX, 7 {Comientr. ep.).
Comp. I. c. 13 (3, 26) = c. 12. X (3, 30).
10. Item Gregorius Papa. Statiiimtis ut nionasteria — S7ibdzint. Caput incertum. Pa. 1,12.
Pa. 2, LVI, 6 {Mariano Ranennati). O. XIII, 9. P. XXIII, 14. R. XXXV, 10. Comp. I.
c. 14 (3, 26).
11. Adrianiis. Nobis in eminenti speciila — tiltiofiem. (1154 — 59.) Ja. 10444. Pa. 2,
LVI, 2. O. XIII, 10. XXIII, 15. R. XXXV, II.
P. Br. XIX, 14. Comp. L c. 15 (3, 26).
12. Idem Wigorn. et Hereford. episcopis. Ex multiplici questione — Si atitem
titerqiie ttestrtim etc. (1159 — 81.) Ja. 14144. O. XIII, II. P. XXIII, 16. R. XXXV, 12.
Comp. L c. 17 26) = c. 3. X (3, 30).
13.
(3,
Item beato Thomae Cantuar. archiep. Co77imissi nobis — persolui. (1162 — 70.)
Ja. 11660. Pa. 2, LVI, 4. O. XIII, 12. P. XXIII, 17. R. XXXV, 13. Br. XVII, 12. Comp. L
c. 18 (3, 26) = c. 4. X (3, 30).
14. Idem monachis de sancto Laurentio. Sicnt uobis riesira — set'uari. (1159 — 81.)
Ja. 13978. 2, LVI, 5. O. XIII, 13. P. XXIII, 18. R. XXXV, 14. Comp. L c. 19 (3, 26).
Pa.
15. Item Gregorius. Ut ?inllus abbas firynamiis. Caput incert. Pa. 2, LVI, i Gelasitis. —
O. XIII, 14. P. XXIII, 19. R. XXXV, 15. Comp. I. c. 20 (3, 26).
16. Item lohannes Papa. Certaiyi habe?nus uestitiir. Caput incert. O. XIII, 15. —
P. XXIII, 20. R. XXXV, 16. Comp. L c. 21 (3, 26).
17. Alex. III. AVigorn. ep. Pars Cap. Meminimus supra de monachis sine
presbitero suscepit. De juonachis aute?n respojtdere. (1163 79.) Ja. 13162. Cc. loBc. — —
Pa. I, 57a. Pa. 2, 1, 2b. O. XXXIX, i {P. C. etc.: deest). P. XXIII, 21 {Winton.). R. XXXV, 17.
Br. XVIII, I. Comp. I. c. 14 (3, 5) c. 12. (3, 5).
= X
18. Alex. III. "Wigorn. et Luden, episcopis. Referente En. niagistro cornpellatis. —
(11 59— 81.) Ja. 14000. P. XXIII, 22. R. XXXV, 18. Comp. L c. 22 (3, 26).
Tit. XXVL7 De uoto redimendo. (i Can.)
i) Wigorniensi : R. 2) O. XIII. P. XXIII. R. Q. findet sich aber den Zusätzen im Samraeltitel IXL.
in
XXXV. De
religiosis tiiris deciinas ex priuilegio
3) und dann noch einmal XXXV, 3 unter dem Titel de
tion praestantibus et de priuilegio abutentibus: O. poenitenh'a. In P. ist der Titel wohl nur aus Versehen
4) ?/^/.- PR. 5) etfion: R. 6) et Horat. archid. des Schreibers ausgelassen da er mit kleiner Schrift am
,
Unic. Alex. III. Exon. ep. De peregrinationh — düpensare. (1159 — 81.) Ja. 13916. Pa. i,
83. O. XXXV, 3 und XLIX, 19. P. XXIII, 23. R. XXXIX, 2. Br. XXIV, 3. Comp. I.
XXXI.^° De electione et
Tit. electi ^^ potestate et ^- episcopi renuntiacione et
sacramento ab electo prestando. (9 Can.)
I. presbitero cardinali ap. sed. legato.^3 Qiiod diligentia
Alex. III. reseriiatuni. —
(1170 — 12632. Cc. 72. 18. Pa. I, 51. 140. Pa. 2, XLII, 2. O. XL, 2. P. XXXI, i.
76.) Ja.
R. XL, i. Br. IV, 2. Comp. I. c. 14 (i, 4) c. 5. (i, 6). = X
2. Idem AVigorn. et Exon. archiep. Quanta importunitate consecrare. (1167.) —
Ja. II 369. P. XXXI, 2 [Ugoni Xon. ep). R. XL, 2 {Exon. ep). Br. VIII, I {Senon. aep.).
Comp. I. c. I (l, 5), richtig: Hugoni Senonensi archiep).
3. Idem Ludin. archiep. Literas tuas miper petiitere. (1159 81). Ja. 14008.^** — —
Pa. I, 182. P. XXXI, 5. R. XL, 3. Br. VIII, 2. Comp. L c. 2 (l, 5)^5 c. i. (i, 9). = X
4. Idem Rauennati archiep. Causam quae inter moniales deciderat. (1159 81.) — —
Ja. 14070. O. XL, 5. P. XXXI, 6. R. XL, 4. Br. IX, 5. Comp. I. c. 17 (i, 4) c. 8. =
X (I, 6).
5. Idem "Wigorn.
ep. Nosti sicut uir prudens reuocare. (c. II76.) Ja. 12753. —
O. XL, I. P. XXXI,
R. XL, 5. Br. XIV, 14. Comp. I. c. 18 (i, 4)
7. c. 9. (i, 6). = X
6. Idem Hereford. ep. Dignum et rationi existerc. (1159 81.) Ja. 13951. — —
P. XXXI, 8'^. R. XL, 6. Comp. I. c. 19 (i, 4).
7. Idem Cistrensi electiio). Cii^n de tua et aliorum honorem. (1174.) Ja. 12367. —
O. XL, 3. P. XXXI, 9. R. XL,' 7. Br. IX, 7. Comp. I. c. 3 (i, 12) c. 2. (i, 20). = X
8. Gregorius Petro subdiacono. Ego episcopus N. euangelia. cf. C. Roman, ao. —
1079. P. XXXI, 18. R. XL, 8. Comp. L c. 20 (1,4) c. 4. (2, 24). = X
9. Pascalis Polon. archiep. Significasti frater karissime tiisitant. (1099 II18.) — —
Ja. 6570. P. XXXI, 19. R. XL, 9 (Palmono). Comp. I. c. 21 (i, 4) c. 4. (i, 6). = X
Tit. XXXII. ^7 De officio et potestate prelati et iudicis ordinarii. (8 Can.)
I. Alex. III. uniuersis suffraganeis Cantuariensis ecclesiae. Ciifn 7ion ignoretis
— transferre. (1160 — 70.) Ja. 11665. Cc. 21. C). XLIY, 3, ^viederholt L, 66. P. XXXII, 1.
R. XLI, I. Br. XXXIII, un. Comp. I, c. un. (i, 22) = c. 1. X (i, 30).
welche beide vom Votum hancieln. \\\ I. basilicae XII. ap. card. ap. s. If^.: Cc. O. Br.
i) O. XLIII. K. XXXVI.
fehlt P., doch gilt bezüg- Ild. das. XII. ap. card. presb.:V. 14^ Das bei Jaflfe
lieh dieser Rubrik dasselbe, was zu Tit. XXVI. bemerkt angeführte C). XXXII, 5 existirt gar nicht,
worden ist. 2) De
sepulturis et morluoruvi uolun. js» Falsch: Schulte. 16^ Bei Jaffi* aus Versehen
iatibus: O. [et not.: dcest ().*).
3) al.: deest
. . R. : : App. C. Lat. XXXI, 8. Lips. XL, <• ' V XXXII.
4) non sepeliendis: R. 5) P. XXIV. R. XXXVII. ;
R. XLI. fehlt in O.
fehlt in O. 6) baptismatis: R. -j) V. XXV. R,
Die Collectio Bambergensis. Tit. XXXIII. 103
2. Idem Rotomagensi episcopo. Quesituni est a 7tohis — remitti. (1171 — 3o.) Ja.
13583. Cc. 4. 8A. Pa. I, 179. O. XXXI, 4. P. XXXII, 2. R. XLI, 2. Br. XLVI, 5.
Comp. I, c, 2 (i, 23).
3. Idem. Cum ah ecclesia7-iun prelatis — relaxetis. (1159 — 81.) Ja. 3936. O. XXXI, 7 1
P. XXXII, 3. R. XLI, 3. Br. X, 6. Comp. I. c. 3 (i, 23: Florentino ep.) = c. 3. X (i, 31)
4. Idem Gentimensi^ ep. Nos inter alias — transferre. (1159 — 81.) Ja. 13970
Cc. 64a. Pa. I, 159. Pa. 2, XXIX, 7 {G. Etiriensi Dat. Fer.) P. XXXII, 4. R. XLI, 4
Br. XLII, 2. Comp. I. c. 4 (i, 23), wiederholt c. 7 (5, 29) c. 6. = X (5, 34).
5. Alex. III. Cantuar. archiep. et eius suffraganeis. Cum uos plerumqtie — reser
Kare, (i 159— 81.) Ja. 13822. Cc. 26. Pa. i, 6. O. XV, 21. P. XXXII, 5. R. XLI, 5
Br. XVII, 16. Comp. I. c. 5 23)
(i, c. 4.= X (i, 31).
6. Augustinus. Si commtinione. (Alex. III, 1159
sacerdos sciat
81?) Ja. 14030 — —
O. L, 55 (Idem [Alex. III. alii: Eugenius^ Noruicensi ep.). P. XXXII, 86 (Eugen. III. Conc
Re?nensi). R. XLI, 6 {Ei/genitis'). Comp. I. c. 6 (l, 23: Eiigenius P.) == c. 2. (i, 31). X
7. Ex Conc. Magontino c. I. Si heredes adimpleantur. (Benedict. Leuita Add. III, —
87). Burch. XV, 34. Ivo Decr. XVI, 35. Pa. 2, LH, 4. O. XLIII, 5. P. XXXII, 9. R. XLI, 7.
Comp. I. c. II (3, 22) = c. 6. X (3, 26).
8. Alex. III. Cantuar. archiep. Ex parte ttia — prestare. (1159 81.) Ja. 13919.—
Cc. 20 A. O. XXXI, I {Exojtiensi). P. XXXII, 10. R. XLI, 8. Br. VIII, 4. Comp. I. c. 7
(i, 23) = c. 5. X (I, 30.
Tit. XXXIII. ^ DQ officio et3 potestate iudicis^ delegatorumS. (23 Can.)
1. Alex. III. Lundensi ep. Cum de henignitate commissa. (1159 — — 81.) Ja. 13991.
O. VII, I. P. XXXV, I. R. XLII, {Regd. ep.). Br. XLVII, 14.
I Comp. L c. i (i, 21).
2. Idem Barton. ep. Quin quesitiim est —
cohercere. (1159 — 81.) Ja. 13770. Cc. I5f.
O. VII, 2 (Bathon.). P. XXXV, 2 [B. Exo7ziensi). R. XLII, 2 (sine inscr.) Comp. I. c. 2
(i, 21: Bartholom. Exon.) = c. I. X 29: Londonensi aus Versehen des Raymundus).
(i,
(1173—74.) Ja. 12293. Cc. 80a. Pa. I, 103. Pa. 2, XXXII, id. O. VII, 7. P. XXXV, 6.
R. XLII, 6. Br. XXXIV, 7. Comp. L c. 6 (i, 21) = c. 5. X (i, 29).
7. Idem Atrebatensi ep. Cu^n dilecti filii nostri — proponendam. (1159 — 81.) Ja.
13749. P. XXXV, 7. R. XLII,
4 (3, 15) c, 3. 7 (Arelatensi).
(3, 17). Comp. I. c. = X
8. Idem Cantonensi^ ep. Qiiamuis simus multiplicitate potest. (1159 81.) Ja. 14156. — —
Cc. 30a. Pa. I, 45. Pa. 2, XXIX, i ab, O. VII, 8. P. 8, zum Theil auch XLV, 3. XXXV,
R. XLII, 8. Br. XXXIV, 12. Comp. I. c. 7 (i, 21) c. 6. (i, 29). = X
9. Idem eidem in eadem epistola. Ceterum si quis ad iudices dehet. Siehe zu c. 8. —
Cc. 30 d. Pa. I, 49. Pa. 2, XXIX, i e. O. VII, 9. P. 9. R. XLII, 9. Br. XXXIV, XXXA^
12. Comp. L c. 3 (i, 2) = c. 3. X (i, 3).
10. Idem eidem.
Sententiam. a delegato facilitatem. Siehe zu c. 8. Cc. 30e. Pa. i, —
50. Pa. 2, XXIX, if.
O. VII, 10. P. 10 (add.: in eadem ep). R. XLII, 10. Br. XXXV,
XXXIV, 12. Comp. I. c. 8 (i, 21).
11. Idem Noruicensi ep. SigJiificasti nobis qu od inter dum cohercere. (lI59 81.) — —
Ja. 14027. Cc. 32a. O. VII, II. P. II. R. XLII, 12. Br. XXXIV, 11. Comp. I. XXXV,
c. 9 (r, 21) = c. 7. X (i, 29).
12. Idem.
Idem.si quando tiero clerici — innotescat. (Siehe zu c. II.) Cc. 32b. O. VII,
12 (add.: eidem in eadem ep). P. XXXV, 12. R. XLII, 13. Br. XXXV, 2. Comp. I. c. 10
13. Idem Hereford ep. Intelleximus ex tuae — procedas. (ii59 — 81.) Ja. I39507.
Pa. I, 43. O. VII, 13. P. XXXV, 13. R. XLII, 14. Br. XXXIV, 3. Comp. L c. 1 1 (i, 21).
14. Idem. Si azitefn lis — exspirare. (1163 — 79.) Ja. 13162. Pa. I, 58b. Pa. 2, I, 2e.
O. VII, 14. P. XXXV,
R. XLII, 15. Comp. L c. 12 (i, 21). 14.
15. Idem G. Lundin et R. Wigorn. episcopis. Peruenit ad nos ex parte R, itu- —
ponere. (1163—79.) Ja. 13160. O. VII, 15. P. XXXV, 15 [G. et R. epp). R. XLII, 16 (wie
in P.). Br. XLI, 7. Comp. I. c. 13 (i, 21).
16. Idem Brixiensi ep. In literis quas functus. (1161 81.) Ja. 14219. Cc. 49A. — —
Pa. I, Il8a. Pa. 2, X, 5a O. VII, 16 [lexon. ep). P. XXXV, 16 (ohne Inscr.). R. XLII, 17
{Li.xon.), muss heissen B{artolom.) Exon. Br. XXXIV, i {Exon. cp.). Comp. I. c. 14 (i, 21) =
<. 9. X (l, 29).
18. Idem Cantiiar. archiep. Ex parte ucncrabil/s — compcllas. (1174 — 81.) Ja. 14317.
O. VII, 18. P. XXXV, 18. R. XLII, 19. Br. XXXVII, 3. Comp. I. c. 2 (i, 2) = c. 2.
X (I, 3).
19. Idem Exonensi ep. I*. C. In literis. Ad hcc cum aliqm's — stare. (1161 — 81.)
Ja. 142 19. Cc. 49 Bc. Pa. i, 119. Pa. 2, X, 5 d. O. VII, 19. P. XXXV, 19. R. XLII, 20.
Br. XLVIT, 8. Comp. I. c. 8 (i, 23).
20. Idem Carnotensi ep. Sane qit/a nos inprimis — siipponat. (1159 — 8r.) Ja. 13835.
Cc. 15a. O. VII, 20. P. XXXV, 20. R. XLII, 21 {Caniiiar.). Br. XXXIV, 5. Comp. I.
R. XLIV, I. XXX,
Comp. L c. 2
Br. i. (i, 35) = c. i. X (2, 7).
2. Idem Eugenius P. III. Ard. Romanae ecclesiae subdiacono et magistro
Omnibono. Literas ucstrae benignitatis discretio. (1145 — — 53.) Ja. 9654. Pa. I, 106. Pa. 2,
LIII, 3. O. XXIII, 2. P. XXXVII, 2. R. XLIV, 2. Br. XXX, 2. Comp. I. c. 3 (i, 35)
=
c. 2. X (2, 7).
3. Eugenius Papa. In pertractandis caiisis — priiietjtr. (1145 — 53.) Ja. 9506. Pa. 2,
LIII, 4. O. XXIII, 3. P. XXXVII. 3 (Alex.). R. XLIV, 3. Br. XXX, 3. Comp. I. c. 4
(i> 35) = c. 3. X (2, 7).
4. Idem R. Magal. et A. Nemanensi episcopis. Imperatorutn senilariiim — statuas.
(1145— 53-) Ja- 9653. O. XXIII, 4. P. XXXVII, 4. R. XLIV, 4. Comp. L c. 5 (i, 35) =
c. 4. X (2, 7).
5. Lucius III. uencrabili fratri G. Eliensi episcopo et dilecto filio suo archi-
diacono Noruicensi. Pcnienit ad nos ex sacramcntum. Datum Rome ap. sanct. P. V. Idib. —
decembribtis^. (1181.) Ja. 14532. O. XXIII, 5. P. XXXVII, 5. R. XLIV, 5. Comp. I. c. ö
(i» 35)' c. 4 (3' 18) = c. 5. X (2, 7), c. 2 X (3, 22).
6. Lucius III. Cantuar. archiep. Constitiitiis apiid nos — satisfacttim. (1181 — 4.)
Ja. 14963. O. XXIII, 6. P. XXXVII, 6. R. XLIV, 6. Comp. I. c 7 (i, 35), c. 5 (3, 18) =-
c. 3. X (3, 22).
1. Idem Ereford. ep. Ad hoc ctivi contingat — üidicis. (1159 — 81.) Ja. 13949 ist aber
13946. Cc. 71c. Pa. 2, XX, le. O. III, i. P. XL, i. R. XLA% i. Br. XLIV, 8. Comp. L
c. 10) = c. I. X (2, 14).
I (2,
2. Idem abbati de Tin.4 et archidiacono Heliensi. Ex literis tcestris ad nos —
compellatis. (1159 — 81.) Ja. 14069. Cc. 61. Pa, i, 134. Pa. 2, LXVII, l. O. XLI, 6. P. XL, 2.
R. XLVI, 2. Br. XXXA^I, 4. Comp. I. c. 2 (2, 10) = c. 2. X. (2, 14).
3. Idem Cantuar. archiep. Dilecti filii ahhas — restitiiatis. (1159 — 81.) Ja. 13826.
Cc. 28. O. III, 5 ? (zu abweichend, um identisch zu sein). P. XL, 4. R. XLVI, 3. Br. XXVII, l.
c. 13 13)-
(2,
6. Idem Salernitano archiep. P. C: Licet preter solitum. De cetero laicos —
admitti. (1159 —
14091. Cc. 48Aa. Pa. 1,23. Pa. 2, XV, 46.
81.) Ja. 8. O. VIII, P. XLIII, 9.
R. XLVIII, 6.
14 (2, 13) Comp.
c. 14. (2, 20).I. c. = X
7. Idem eidem in eadem epistola. In catisis ecclesiasticis dispiitari. Siehe zu c. — 6.
Cc. 48 Bb. Pa. I, 26. Pa. 2, XV, 4h. O. VIII, 9. P. XLIII, 10. R. XLVIII, 7. Comp. I.
i) adtl,: dfcano: OPR. 2) von Srhulti- übi-r- Poniiae ei Atilae. ]) (). XXXVlll. P. XLVI. K. I..
sohrn, \) Urbamis ///.: \\ 4M), VIII. P. XLV. %\ /»afscriptionibiis: O. i)\ (//-w/. r-A. tehlt K. :
R. LI, 8. Br. XLV, 2. XLVII, 23. Comp. I. c. 6 (2, 20) = c. 6. X (2, 28).
8. Idem AVigorn, ep. Stipe7- eo quod a nohis — iniheaUir. (1163 — 79.) Ja. 13162.
Cc.loD. Pa. I, 59. Pa. 2, I, 2 fg. O. X, 9. P. XLYII, 10. R. LI, 9. Br. XLVII, 10.
Comp. I. c. 10 (2, 20) = c. 10. X (2, 28).
9. Idem eidem in eadem ep. De appellationihiis tiero — compellas. (1163 79.) —
Ja. 13162. Cc. 8B. Pa. i, 60. Pa. 2, I, 2h. O. X, 10. P. XLVH, 11. R. LI, 10. Br. XLVII, 10.
Comp. I. c. II (2, 20) = c. II. X (2, 28).
IG. Idem archiep. Senonensi^. Siciit Roma7ia ecclesia — ge7ierali. (1173 — 74.)
Ja. 12293. Cc. 52a. Pa. I, loi. Pa. 2, XXXII, i a. O. X, 11. P. XLVH, 12. R. LI, 11.
Br. XLVII,
Secion aep. Comp. I. c. 12 (2, 20), c. i (l, 2)
5 c. i. (i, 3). ^ X
11. Idem eidem in eadem epistola. Super eo ttero quod interduTn recepisse. Siehe —
zu c. 10. Cc. 52b. Pa. I, ioi.<Abh. S. Alhaiii). Pa. 2, ibc. O. X, 12. P. XLVII, 13. XXXIL
R. LI, 12. Br. XXXIA^ 8. XLVII, 25. Comp. L c. 13 (2, 20) c. 12. (2, 28). = X
12. Idem. Peruenit ad nos represeniejit. (1174 —
81.^ Ja. 14313. Cc. 20B. Pa. i, 44 —
{Cantuar.). O. X, 13 {R. Cantuar. archtepX P. XLA^II, 14. R. LI, 13. Br. XLV, 3. Comp. I.
c. 15 (2, 20) = c. 13. X (2, 28).
13. Idem arch. Toletano. Consuhiit nos iua fraternitas — pai'ere. (1159 — 81.) Ja.
14112. Cc. 55. Pa. I, 152. O. X, 14. P. XLVII, 15. R. LI, 14. Br. XLVU, i. Comp. L
c. 16 (2, 20) = c. 14. X (2, 28).
14. Idem Rauennati Consuhiit nos tua fraternitas archiep.
representauit. (1159 —
1181.) Ja. 14071. Cc. 17 O. X, 16 fsine inscr.).
(lanuensi
Pa. i, 131 (Iajiue?isi ep.\ ep.).
P. XLVII, 16. R. LI, 15. Br. XLVII, 24. Comp. L c. 18 (2, 20).
15. Idem Dulmensi ep. Ex quorumdatn relatione parere. ''1159 81."^
Ja. 14087. — —
Pa. I, 148. O. XLIX, 5. P. VI, 6. R. XVIII, 6. Br. XLAT:I, 16. Comp. I. c. 14 (2, 20),
17. Idem Dulmensi ep. Siiggestiuii est auribus cognoscas. ^1159 81.} Ja. 13870. — —
Cc. 54. Pa. I, 183. O. X, 19. P. XLVII, 19. R. LI, 18. Br. XLVII, 15. Comp. L c. 20
(2, 20) = c. 15. X (2, 28).
18. Idem Cantuar. arch. et eius suffraganeis. Relatum est auribus — co77ipellatis.
(i 159— 81.) Ja. 13823. Cc. 83 a. O. X, 20. P. XLVn, 20. R. LI, 19. Br. XVn, 9. Comp. I.
c. 21 (2, 20).
19. Idem Eboracensi^ ep. et R. presbitero. Ad prese7itia77i 7iostrai7i — facere.
(1173 — 81.) Ja. 14307. O. X, 21. P. XLVII. 21. R. LI, 20. Comp. I. c. 22 (2,20) = c. 16.
X (2, 28).
20. Cant.IdemCu77i te7ieamur licebit. (1159 8i.~ —
Ja. 13809. Pa. i, 5. O. X, 23.
P. XLYII, R. LI, 21. Comp. I. c. 23 (2, 20)
22. c. 17. (2, 28;. = X
21. Idem uniuersis suffraganeis. Sig7iificauit iiobis reuocare. ('1174.) Ja. 12378. —
Cc. 22. O. X, 24 (Schulte fügt noch falsch 25 hinzu P. XLVII, 23. R. LI, 22. Comp. I. .
c. 24 (2, 20).
22. Idem Bononiensi ep.3 Co7isuhiit tios — pa7-eant. (1159 — 81.) Ja. 13783. O. L,
54. P. XLATLI, 25, R. LI. 23. 24. Br. XLVII, 4 bis deferendu7n. Comp. I. c. 27 (2, 20) =
c. 18. X (2, 28).
23. Idem Rauennati archiep. Liter cetera quod 7ios ual€77ius. (1159 — — 81.) Ja.
14073. O. X, 2. P. XLYII, 26. R. LI, 25. R. LI, 2 von der Mitte an {Super eo) als neuer
Canon. Br. XLV, 5. Comp. I. c. 2. 28 (2, 20) c. 2. (2, 28: Re/7ie7tsi). = X
24. Idem Genuensi ep. Utru77t uero i7ti77iicitia — iudicari. (1159 — 81.) Ja. 13970.
Pa. 2. XXIX, 7d
{Dat. Ferent.). O. X, 27 (der Schluss eines Canon Cu7n i7iter alios). P. XLVII,
27. R. LI, 26 [P. C: Nos inter al.). Comp. I. c. 3 (2, i).
25. Idem Anensi'^ ep. Cu7n parati essemus oste7tsurus. (1159 81.) Ja. 14160. — —
O. X, 28. P. XLVII, 28. R. LI, 27. Comp. L c. 29 (2, 20) c. 19. (2, 28). = X
26. Idem R. Cant. archiep. Preterea de hiis^ co77ipellas. (1174 81.) Ja. 14314. — —
O. X, 29. P. XLVn, 29. R. XXVIII, 6. Comp. L c. 30 (2, 20; c. 20. (2, 28). = X
II Eboi-acensi : V^. Abhaii S.Albani: Cc.^2Z..Vz..\. 4 Zaniorensi : O.; Ariensi: P.; Amtettsi : "K.; lanii-
2) Ebroicensi.V. y a.d.A.: et archipresbyt.: OV'S.. et e ns i. Com^).!.; Äuriensi ? 5) in Comp. I. ist der
canonicis: Br. Anfang Ad haec et infra.
:
io8 Die Collectio Bambergensis. Tit. XLIII. XLIV.
27. Idem Carnotensi ep. Questioni qiiam facis ohseriiari. (1159 81.) Ja. 13835. — —
Cc. 15 c. O. VII, 20. P. XLVII, 30. R. LT, 28. Comp. I. c. 31 (2, 20)= c. 21. (2, 28). X
28. Idem R. Cant. archiep. RelaüDn est miribiis stattiendutn. (1162 70.) Ja. — —
I1661.) Cc. 23. O. X, 30. P. XLVII, 31. R. LI, 29. Br. XLVII, 12. Comp. L c. 25 (2, 20).
29. Idem Winton. ep. Preterea qni ap. sedetn — starc. (1159 — 81.) Ja. 14152. Cc.
65 Ba. Pa. I, 46. O. L, 53. P. XLVII, 32. R. LI, 30. Br. XLVII, 19. Comp. L c. 32 (2, 20)
= c. 22. X (2, 28).
30. Idem Cant. archiep. et eins suffraganeis. Ex querimoniis clericorum — com,'
pellatis. (i 159— 81.) Ja. 13814. O. XXVIII, 14. P. XLVII, 33 mid VI, 7. R. XVIII, 7.
Br. XLVII, 3. Comp. I. c. 33 (2, 20).
31. Idem Winton. eo quod a nohis qiierendiun
ep. Super
disponat. (1159 81.) Ja. — —
141 52, ist aber 141 56. Pa. i, 48, Pa. 2, XXIX, id.
Cc. 30c. O. X, 31. P. XLVII, 34
(add.: P. C: Quajmiis). R. LI, 31. Br. XXXIV, 12. Comp. I. c. 34 (2, 20).
32. Idem Cant. archiep. ap. sed. legato. Sls^nificajteriint nohis dilecti filii ter- —
miiiare. (i 159— 81.) Ja. 13799. O. X, 32. P. XLVII, 35. R. LI, 32. Br. XXXI, 6.
Comp. I. c. 35 (2, 20).
33. Alex. III. Cant. archiep. N'os in emincnti speciila — implorare. (1161 — 75.)
Ja. 12411. Cc. I4ab. Pa. i, 149. P. XLVII, 36. R. LI, 33. Br. XLVII, 6. Comp. L c. 36
(2, 20).
34. Alex.Eboracensi archiep. In eminenti specula
III. opportehit. (1177 — ^^0 —
Ja. 14350. XXXIII, 5. O. XLIX, 13, ein Theil auch als besonderer Canon XXXVI, 5,
Pa. 2,
der Schluss XLIX, 12. P. XLVII, 40. R. LI, 37. Comp. I. c. 40 (2, 20).
35. Alex. III. ^ ConstitiitKS in prescntia terminetis. (1173 — 76.) Ja. 1 2668. P. XLVII, —
37. R. LI, 34. Br. IX, 3. Comp. L c. 37 (2, 20) = c. 23. X (2, 28).
36. Idem Ebor. archiep. Propos uit nobis N". — dajjipnandiis. (1179 — 81.) Ja. 14350.
P. XLVII, R. LI, 35. Br. XLVII, 11. Comp. L c. 38 (2, 20)
38. c. 24. (2, 28). = X
37. Idem eidem. Relattim est miribiis ordincntur. Siehe zu c. 36. O. XLVII, 7. —
P. XLVII, 39. R. LI, 36. Br. XLVII, 13. Comp. L c. 39 (2, 20) c. 3. (3, 8). = X
38. Idem R. Cant. archiep. ap. sed. legato. Qua fronte tradendiim. (1174 81.) — —
Ja. 143 12. O. XXXI, 2. 3, XLIII, 3. P. XLVII, 42. R. LI, 38. Br. XXVIII, 3, XLVII, 18.
Comp. I. c. 41 (2, 20) c. 25. (2, 28). = X
Tit. XLIII.^ De3 confirmacione utili et inutili et rescriptis suspectis* et re-
scriptiS interpretatione et executionis^ dilatione. (4 Can.)
1. Idem Wigorn. ep. Siciit ex literis — connexerat. (1159 — 81.) Ja. 14139. Cc. 44a.
O. XLI, 5. R. LH, I [Wlmo. ep). Br. XXXVIII, 2. Comp. I. c. 3 (2, 15).
P. LI, I.
2. Idem Exon. ep. Si quis rei litigiosae diffinire. (1159 81.) Ja. 13921, ist Theil — —
von 142 19. Cc. loE. Pa. i, 123. Pa. 2, X, 5 h {Datnm Feste III. Nonas Marcii). O. XLIV,
10 {Lexotc). P. LI, 2. R. LH, 2. Br. XXXVI, 7. Comp. L c. i (2, 21) c. i. (2, 30). = X
3. Idem Eboracensi ep.7 Inte r cete ras constcltaciones — adiiidicari. (1159 — 81.) Ja.
13878. Cc. 63c. Pa. I, 15. O. XLI, I. P. LI, 3. R. LH, 3. Br. XXXVII, 5. Comp. L c. 4
(I, 2) = c. 4. X (i, 3).
4. Idem ep. Rauennati. St qtiando scripta — suggesttim. (1159 — 81.) Ja. 14073.
P. LI, 4. R. LH, 4. Br. X, 7. Comp. L c. 5 (i, 2)
= c. 5. X (i, 3).
aber ein Theil von 14156. Cc. 3of. Pa. i, 47. Pa.* 2, XXIX, ig. O. XV, 6. P. LH, 5.
1) Gradensi patriarchae cf E. iif. S. J'^italis presb. 6) e.xceptionts: R. 7) Danobon in Rubro : v*/' lA*
Card, ei priori S. Critc: PR.; Grondcnsi p,ifr.: Br. her. III. circa finetn cc. 8) O. XV. XLVII. P. LH.
2) O. XLI. P.LI. R. LH. 3) De inferpretaiionibns R. LIII. q) mU.: et clericorum iMstitMitoMt^Hs: 0.\
nerborum et rescriptomm [scriptorum : ().*).• ().*(). in ecclesiis clericis concessis a Inicis: P.; ftrcclfsiis «
4) rescriptiim siisprctnm : \K. 5) rescriptorunt : R. Inicis concessis: )^. 10) ailil.: /*. ( Vi/..- (>«<j*i#<IJ!.- PK.
Die Collectio Bambergensis. Tit. XLV. XLVI. 109
23. Alex. III. archiep. per Angliam constitutis. Relatum est auribus — euitari.
(1159—81.) Ja. 13744. O, L, 33. 34, P. LH, 30. R, LIII, 23. Comp. L c. 27 (3, 33) = c, 21.
X. (3, 38).
Comp. II. c. 2 (5,4) = c, 8. X (5, 6). Der Schluss: Propterea — constringatis : Br. V, 3.
Comp. L c. 9 (5, 5) = c. 7. X (5, 19).
3. Idem. Non — proferatis.
sine viulta admiratione (1159 — 81). Ja. 13976. O. XX, 3
{Thomae Cantuar. R. LIV,
aep.). P. LV, 3. 3.
4. Idem. Ad hec cum sacris — compellatis. (1159 — 81). Ja. 13976. Pa. I, 167. O. XX, 4
(fehlt O.*). P. LV, R. LIV, 4. 4.
5. Idem Bituricensi archiep. Consuhiit nos — toleranttir. (1179 — 81). Ja. 14345.
i) inscr. deest : OP. And?'enst: R. 2) P. LIII. 4) O. XX. P. LV. R. LIV. 5) et ne quis sub-
fchlt : OR., doch in R. LIII. wohl nur aus Versehen mintstret ligneamina sarracenis: P.
fortgelassen. 3) Liigdun .: O .\ Ltidiimensi: Br, 6) et . . . ßant : diee^t : R,
iio Die Collectio Bambergensis.
ö' Tit. XLVII. —
O. L, 36. P. LV, 5. R. LIV, 5. Br. XLVII, 21. Der Schluss: ludeos etiam — tolerantitr:
Br. II, 3. Comp. II. c. 1
(5, 4) = c. 7. X (5, 6).
Tit. XLVII. De penitentia^ (4 Can.)
Gregorius Aiigustino Anglorum ep.
1. Ctcni ccrtum sit pcrtingant. (601). —
Ja. 1829. O. XLIV, I. P. LVI, I. R. LV, i. Br. IX, 6. Comp. L c. i (i, 25) c. i. X (i, 33). =
2. In hunc modum plures Romani pontifices a tempore b. Gregorii scripserunt^. Antiquam
Eboracensis — consecrari. (i 176). Ja. 12749. O. XLIV, 2 {Alex. Ehorac. ep.). P. LVI, 2 (Idem).
3. Eborac. archiep. ap. sed. legato. A 7nemoria nostra
Alex. III. habere, (c. 1175). —
Ja. 12530. O. L, 37. P. LVI, 3. R. LV, 3. Comp. II. c. i (2, 9) c. i. X (2, 16). =
4. Alex. III. Eborac. archiep. ap. sed. legato. Qiianto per karissimimi exhibere. —
Datum Romae ap. S. Mariam XV. kal. hdii: QR. (1167). Ja. 1 1353. P. LVI, 4. R. LV, 4.
Tit. XLVIII.3 De discordia^ Turonensis ecclesiae^ cum Dolensi. (i Can.)
Unic. Adriannus P. Turonensi archiep. Venzens ad apostolatus representes. (1155). —
Ja. 10063. ^^- LVII, un. R. LVI, im. In O. findet sich folgende Glosse: Iste Turonensis dicebat
Dolensefn esse suffraganeiun snnm; econtra ille se asserebat esse archiepiscopuni. Papa distulit
negotmtn zct nsque hodie (hier ist ein Wort durch den Einband verdeckt) terminatiim.
Tit. XLIX.^ De sponsis coniugatis7 monasterium ingressis uel ingredi uolen-
tibus. (10 Can.) Dazu am Rande: De matrimonio.
1. Idem Salernitano archiep. Verum post consensum Icgitimum remanere. —
(i159— 81.) Ja. 14091. Cc. 94 Ab. Pa. i, i\. Pa. 2, XV, 4b. O. V, i. P. LVIII, i. R. LVII, i.
Comp. L c. 2 (3, 28) = c. 2. X (3, 32).
2. Idem Pisano archiep. Quidam intramt — corporis. (1159 — 81.) Ja. 14061.
Cc. 91. O. V, 2. P. LVIII, 2. R. LVII, 2. Br. LH, 6. Comp. I. c. 3 (3, 28) = c. 3.
X (3, 32).
3. Alex. III. Exon. ep. Cum sis preditus scientia —
transeat. (1159 81.) Ja. 13899. —
Cc. 93 A. Pa. I, 127. Pa. 2, LXXV, i: Lexou. O. V, 3. P. LVIII, 3. R. LVII, 3. Br. Ln, 8
{Lexou.). Comp. L c. 4 (3, 28) = c. 4. X (3, 32).
4. Idem Herefordensi ep. Preterea tctrum laicus promittat. (1159 81.) Ja. 13946. — —
Cc. 71b. Pa. I, 30 (ohne Inscr.). Pa. 2, XX, id. O. V, 4. P. LVIII, 4. R. LVII, 5. Br. LH, 4
{Hereford. ep.). Comp. I. c. i (3, 28: Yleren.) c. i. (3, 32: Ubergensi). = X
5. Idem Exon. ep. Si quisquam qui — rescindere. (1159 — 81.) Ja. 13899. O. V, 5.
P. LVIII, 5. R. LVII, 6.
6. Idem Strigon, et Coton. archiepiscopis. Coniugatus ad 7?tonasterium coiZ' —
iugium. (11 59 — 81.) Ja. 14104. Pa. i, 145a. O. V, 6. P. LVIII, 6 {Meminimtis). R. LVII, 7.
Comp. L c.
5 (3, 28) c. 5. =
(3, 32). X
7. Idem ei dem. Sane si coniugati — occasio. Vgl. zu c. 6. Pa. 1, 145 b. O. V, 7.
P. LVIII, R. LVII, 8. Comp. I. c. 6 (3, 28)
7. c. 6. (3, 32). = X
8. Idem Brixiensi episcopo. Ex publico itistrumento traiuire. (1159 81.) Ja. 13787. — —
Cc. 81. O. V, 8. P. LVIII, 8. R. LVII, 9. Br. LH, 7. Comp. I. c. 7 (3, 28) c. 7. (3, 32). = X
9. Idem G. Priori et fratribus iuxta disciplinam iDonae memoriae Cleti
uiuentibus. Uxoratus sine licentia assumat. (1159 —
81.) Ja. 13972. O. V, 9. P. LVIII, 9. —
R. LVII, 10. Comp. L c. 8 (3, 28) c. 8. (3, 32). = X
10. Idem eidem. Venicns ad presentiam postponas. (1159 81.) Ja. 14165. Cc. 87. — —
O. V, 10. P. LVIII, 13. R. LVII, II. Comp. I. c. 8 (4, 6) c. 5. (4, 6). = X
Tit.L.^ De9 matrimonio contrahendo uel iam contractu et sponsalibus. (37Can.)
1. Idem G. abbati S. Albani. Proposittuji est nobis reportare. (1173 76.) Ja. 12636. — —
Pa. I, 107. O. VI, I. P. LIX, I. R. LVIII, i. 2. Br. XLIX, 14. Comp. L c. I (4, 7) =
c. i.X(4. 7).
2. Idem Wigorn. ep. Consuluit nos — indiccnda. (1159 — 81.) Ja. 14136. Cc. 31.
Pa. I, 53 {Wint07i. ep). R. LVIII, 3. Comp. I. c. 3 (4, i).
O. VI, 2. P. LIX, 2.
3. Idem Vigil. ep. Si 7iero puella commonendi. (1159 81.) Ja. 14126. Cc. 97b. — —
O. VI, 3. P. LIX, 3 {P. C: Onn sit matrimonium). R. LVIII, 4. XLIX, 17. Comp. I. c. 11
(4, 2 hat einen ganzen Satz mehr).
4. Item Eboracensi archiep.
Accessit ad presentiam possunt. (1159 81.) Ja. 13887. — —
Cc. 86. LIX, 4. O. LVIII, 5. Br. XLIX« 6. Comp. I. c. 6 (4, 2)
O. VI, 7. P. c. 5. X (4, z\ =
5. Idem Salernitano archiep. Licet pretcr solitum iudicatum. (1159 81.) Ja. 14091. — —
Cc. 94Aa. Pa. I, 21. Pa. 2, XV, 4a. O. VI, 8. P. LIX, 5. R. LVIII, 6. Br. LH, 5. Comp. I.
c. 3 (4. 4) = c. 3. X (4, 4).
6. Gregorius VII. Manifesttim est^ cum puberem peruenerit. (1073 —
85.) Ja. 5-9' —
ob aber von Gregor VII.? O. VI, 6. P. LIX, 17. R. LVUI, 7. Br. XLIX. 17. Comp. \. c. 3
(4, 2: Gregorius Papa).
1) ist wohl Versehen statt: De prartmituntia I.iin- P. LVII. R. LVI. 4) controtttrsia : V^. 5) «••<<..•
donenis et Eboracensis, wie in PR. (). XLIV. P. LVL tlcest : P. ü. V. P. LVlll. R. LVII.
6) 7> cim-
R. LV. add.: et de Priuilegiis generaliter et spei in- tiigntis et sPohs.: O. 8) Ü. VI. P. LIX. R. LVIII.
liter indultis et de eorum ahusii et eonfirtnatiombus: c)) de spoHsalit>us et mairimonio coHtractis siut comtrm-
O. 2) diese Worte auch in O, ü.* R. 3) fehlt: ü. heudis: (.).; coMtraeto contrahendo : O.*
. . .
1
7. Ysidorus lib. XI. tabularum. Pitbercs a piche possit. Etymol. XI, 2. P. LIX, 18. —
R. LVIII, 8. Comp. I. c. 7 (4, 2) c. 2. (4, 2). = X
—
= —
8. Alex. III. Wigorn. ep. Meinininnis nos ex parte rescindere. (1163 79.) Ja. 13162.
O. VI, 9. P. LIX, 19. R. LVIII, 9. Br. XLIX, 11, Comp. L c. 6 (4, 6) c. 3. X (4, 6).
9. Idem Noruic. ep. Continebatiir in lite7-is copulare. (1159 ^l-) JS" 14032. Cc. 89. — —
Pa. I, 180. O. VI, 10. P. LIX, 20. R. LVIII, 10. Br. LIII, 5. Comp. L c. 8 (4, 2) c. 6. =
X(4. 2).
10. Idem Noruicensi ep. etT. et W. archidiaconis. Lator presentitim W. per- —
rnanere. (1159— 81.) Ja. 14036. O. VI, il. P. LIX, 21. R. LATII, ii. Br. LIII, 12. Comp. L
c. 9 (2, 19) = c. 7. X (2, 27).
11. IdemParis,^ arch. De Ulis autem qui prestito suhsecuta. (1159 81.) Ja. 14043. — —
O. VI, 12. P. LIX, 22. R. LVIII, 12. Br. XLIX, 9. Comp. I. c. 4 (4, i) c. 3. (4, 5). = X
12. Idem Abbati de Fort, et magistro Vitrario. Significauit nohis Andegauensis —
uxoreni. (1159 — 81.) Ja. 13937. ^c. 76. O. VI, 13. P. LIX, 23. R. LVIII, 13. Comp. I. c. 2
(4, 7) = c. 2. X (4, 7).
Idem Ternicons. arch.
13.
_
O. VI, 4 wiederholt 23. P. LIX, 33. R. LVIII, 22. Comp. I. c. 7 (4, i) = c. 8. X (4, i).
21. Idem Remensi ep. P. C: Consuluit nos sub de iure patronat. 3 Super
t. illo
uero —
sororem. (1159 — 81.) Ja. 13740. Cc. 3 b. Pa. i, 146 b Andron. ep. O. VI, 24. P. LIX, 34.
R. LVIII, 23. Comp. I. c. 2 (4, 16).
22. Idem abbati sancti C.^ et D. Ex parte Emona — euitari. (1159 — 81.) Ja. 13872.
O. VI, 25. P. LIX, 35. R. LVIII, 24. Comp. I. c. 8 (4, i) = c. 9. X (4, i).
23. IdemPictauensi ep. Ex literis uenerahilis fratris — celebrari. (ll59 — 81.)
Ja. 14059. LIX, 36. R. LVIII, 25. Comp. I. c. 9 (4, i).
O. VI, 26. P.
24. Benedict usP. Lex diuinae constitutionis 7?ionstratis. apocrypha. Ja. 1046. Palea —
Grat. C. XXVIL qu. 2. c. 18. Pa. 2, LXXX, i. O. VI, 27. P. LIX, 37. Comp. L c. i (4, 2).
25. Benedictus Papa 5. Ex literis uenerab. fratris nostri Cantuar. archidiaconi —
fecerunt. (i 179— 81.) Ja. 14311. O. VI, 28. P. LIX, 38. R. LVIil, 26. Br. XLIX, 12.
Comp. L c. 3 (4, 17) c. 2. (4, 16). = X
26. Idem Bartoniensi ep. De Ulis qui infra annos consensum. (1159 81.) Ja. 13767. — —
O. VI, 29. P. LIX, 39. R. LVIII, 27. Br. XLIX, 15. Comp. L c. 9 (4, 2) c. 7. X (4, 2). =
27. Alex. III. Burdegal. archiep. Consuhiit nos tua fraiernitas mansissent.ii 159 81.) — —
Ja. 13790. Pa. 1,157a. O.VI,30. P.LIX,40. R. LVIII, 28. Br. XLIX, 30. Comp. L c. 2 (4, 19).
28. Innocentius III. Win t. ep. Super eo quod interrogasti de sacrajne7ito terniinare. —
(1130—43.) Ja. 8274. Pa. I, 54 {Innocentius). O. VI, 31. P. LIX, 41. R. LVIII, 29. Br.
XLIX, 5. Comp. I. c. 10 (4, i: Innoc. IL).
29. Alex. III. Ex literis tuis ad nos ignorent. (1159 81.) Ja. 13838. Cc. 75. — —
Pa. 1, 168. O. VI, 32. P. LIX, 46. R. LAail, 30. Br. LIII, 2. Comp. L c. 2 (4, 14) c. i. =
X (4, 14).
30. Idem Cassiniensi abbati. Preterea hii qui matrimo7iio — coniunga^it. (1159 — 81.)
Ja. 13903. O. VI, 33. L, 43. P. LIX, 47. R. LVIII, 31. Comp. I. c. 1 1 (4, i) = c. 2. X (4, i)
aber in der Comp, und bei Gregor. IX. ist das Caput länger.
31. Lucius III. Tabulensi^ episcopo. Requisiuit a nobis debehit. — (1181 — 85.)
Ja. 15165. O. XLV, 6. P.LIX, 48. R. LVIII, 32. Br. XLIX, 27. Comp. L c. 12 (4, 1)=
c. 17. X (4, i).
32. Alex. III. Paduano ep. Litcrae qiias Uia deuotio — pcrmittas. (1159 — 81.) Ja. 14055.
Pa. 2, LXXXVIII, 2. LIX, 49. R. LVIII, 32.
P. Br. XLIX, 20. Comp. L c. 2 (4, 17) =
c. I. X (4, 16). Die Comp. I. fügt noch einige Worte hinzu, die in PQR. fehlen und weicht auch
Anfangs im Text ab.
33. Alex. III. Luc. episcopo. Cojisiiliiit nos tiia düectio — protiioiicndus. (1159 — 81.)
Ja. 14005. O. XLV, 4. P. LIX, 50. R. LVIII, 34. Br. XLIX, 21 nur bis dissohiit. Comp. I.
35. Idem lanuensi rate rnitas nos consuhdt ep. adhnpleuerit. (1159
Tita f 81.) — —
Ja. 13969. O. L, 41. 42. P. LIX, 52. 53. 54. R. LVIII, 37. Br. LIII, 6 bis iniungenda. Comp. I.
c. 7 (9) (4' 4) c. 4. (4, 4).= X
Comp. I. c. 14 (4, i) c. 11. (2, 23). = X
36. Alex. III. Bat.^ archiep. Veniens ad nos P. separari. (1159 81.) Ja. 13763. — —
Cc. 40. Pa. I, 154. P. LIX, 55. R. LVIII, 38. Comp. L c. 15 (4, i).
37. Idem B. Exonensi ep. Periienit ad aicdientiam terminare. (1161 81.) Ja. 14214. — —
O. VIII, 23. P. LIX, 57. R. LVIII, 39. Br. LIII, 4. Comp. I. c. 3 (4, 19).
Tit. LI. 3 De eo qui cognouit consanguineam uxoris suae ueH sponsam patris^
uel consanguineam sponsae propriae. (9 Can.)
1. Idem Wing. ep.^ Si aliqtiis parrochianortwi inumgcnda, (1163 — 79.) Ja. 13162. —
Cc. 92B. Pa. I, 61. Pa. 2, I, 2i. O. XII, i. P. LX, i. R. LIX, i. Br. LIII, 13. Comp. L
c. 6 (4, 20).
2. Idem. Literas tiiae fraternitatis — accipere. (1159 81.) — Ja. 13947. Cc. 29 [Here-
ford. ep) Pa. i, loo {Heref. ep.). Pa. 2, LXXX, 4. ebenso O. XII, 2. P. LX, 2. R. LIX, 2.
Br. XLIX, 1. Comp. I. c. 5 (4, 2: Herford, ep.) = c. 4. X (4, 2).
3. Idem. Presentium lator P. separetiir. (1159 —
81.) Ja. 14 120. Cc. C)(d {Tuletano). —
O. XII, 3 {Tullensi; Toll.: O.*). P. XL, 3. R. LIX, 3.
4. Idem Pigan. 7 ep. Veniens ad nos accipere. (1159 81.) Ja. 14058. Cc. 77. — —
O. XII, 4. P. LX, 5. R. LIX, 4. Br. XLIX, 18. Comp. I. c. 4 (4, 13) c. 2. (4, 13). = X
5. Idem Burdegalensi archiep. Super eo qiiod qnendatn iiinenetn absolui. (1159 81.) — —
Ja. 13790. Pa. I, 157b. O. XII, 6. P. LX, 6. R. LIX, 5. Br. L, 5. Comp. IL c. I (4, 8:
Urban. III. P. C: Constc.) c. 2. (4, 14). = X
6. Idem. Snper hoc qnod a nobis obsentetnr. (1159 81.) Ja. 13907. —
Pa. I, 82 —
{Exon. ep.). O. XII, 7 {Exon. ep.). P. LX, 7. R. LIX, 6. Br. XLIX, 22 [Grandensi patri-
archae). Comp. II. c. i (4, 7).
7. Eugenius P. Esculapio presbitero. hiiienis ille — diiiidas. (Eugen. III. 1145 — 53')
Ja. 9655. Pa. 2, LXXX, 3. O. XII, 8. P. LX, 8. R. LIX, 7. Br. XLVIIl, 3. Comp. I. c. 18
(4, i) = c. 3. X (4, i).
Tit. LII.^ De
leprosis coniugatis^. (2 Can.)
1. Idem Cantuar. arch. Peruenit ad nosy qtiod — consiringas. (1159 — 81.) Ja. 13794«
Cc. 82. Pa. 1,3. O. XXXVII, 2. P. LXI, i. R. LX, i. Br. L, 3. Comp. I. c. i (4, 8) = c. i.
X (4, 8).
2. Idem Banarensi^° ep. Quoniam ex multl^ — soluendus. (1159 — 81.) Ja. 13773«
Cc. ']C)Si{Baiocensi). Pa. 2, LXXXVII, i a {Baiolacensi). O. XXXVII, 3. P. LXI, 2. R. LX, 2.
Br. L, 2. Comp. I. c. 2 (4, 8) = c. 2. X (4, 8).
i) Capriano: O.; Raplen.: V.\ Kapiiicu.: R. (Lucius III.); 6) P. C: Super eo quod a nobis: PR. 7^ /V./.ik..'
Rnpiiliicnsi: Br.; Rapulen.: Comp. I. 2) Bathon.: P.; OPR. Br. 8) O. XXXVll. P. LXI. R. LX.
JUirensi: Cc. Pa. i. R.; liaran.: Comp. I. \) ü. XII. 9) <v»wiVc-' liebst O.; coniung:t'Hiiis: P.
: lo) Harih-
P. LX. R. LIX. 4) .i(ia.: .v///.- OPR. niensi: O. Br.; Ihitoran.: Comp. L; i'V.ut»*«..- c, ». X;
5) uel proprium uel spousatn pa/ris sui : O.* Bcllouac. t \\\ O. XXXll. P. LXII. R. LXI.
Die Collectio Bambergensis. Tit. LIV. 113
Cc. 94 Ac. Pa. I, 22. Pa. 2, XV, 4c. O. XXXII, i. P. LXII, i {P. C: Licet praeter). R.
LXI, I. Comp. I. c. I (4, 11) = c. I. X (4, 11).
2. Idem eidem in eadera epistola. Si tiir uel mulier — dohis. Siehe zu c. i.
Cc.94B. Pa. I, 22. Pa. 2, XV, 4 d. O. XXXII, 2. P. LXII, 2. R. LXI, 2. Br. XLIX, 10.
Comp. I. c. 2 (4, 11) = c. 2. X (4, 11).
3. Idem. Conquestus est iiobis — pcrcellaiis. (1159 — 81,) Ja. 14167. Pa. i, 156: Dat,
Venet. in riuo alto III. non. Julii. O. XXXIII, 3. P. LXIII, i. R. LXII, i. Br. LI, 3.
Comp. I. c. (4, 18)
I c. I. =
(4, 17). X
4. Idem. Ctiin intcr B. tieterem
infcrri. (1159 —
81.) Ja. 14194. Cc. 78. Pa. i, 137. —
Pa. 2, LXXXIX,O. XXXIII, 5. P. LXIII, 2. R. LXII, 2. Br. LI, 6. Comp. I. c. 2 (4, 18)
2.
= c. 2. (4, 17). X
Episcopo et dil. filiis ca?ionicis et uniuerso capit^tlo (clero et populo Pa. l).
Tenmilanensi {Trihulan: Pa. i). Cc. 78. Pa. i. CriminiYdi. 2.
5. Idem Rotomagensi archiep. Transmissae nohis literae filium. (1159 81.) — —
Ja. 14086. O. VIII, II. P. LXIII, 3. R. LXII, 3. Br. LIII, 9. Comp. I. c. 3 (4, 18) c. 3I =
X(4, 17).
6. Idem Exonensi ep. et W. Uiton. abbati Fordensis. Causam, qiiae inter nohiles
— expirare. (1159— 81.) Ja. 13932. P. LXIII, 4. Br. XXVII, 5. Comp. I. c.
4 (4, 18) =
c. 4. X (4, 17), c. 17. X (i, 29), c. 3. X (2, 14).
Idem
G. Exon. ep. et abbati Ford. Lator presentiiun R.
7. decidat. (1161 81.) — —
Ja. P. LXIII, 5. R. LXII, 4. Br. XXXII, 4.
142 18. Comp. I. c. 5 (4, 18) c. 5. (4, 17). = X
8. Alex. III. Exon. ep. Tanta est uis matrimonii potuerunt. (1159 81.) Ja. 13917. — —
Cc. 100. Pa. 1, 91. O. XXXIII, I. P. LXIII, 6. R. LXII, 5. Comp. I. c. 6 (4, 18) c. 6. =
X (4, 17).
9. Idem. Cum ex conquestione C. mulieris — exhiheat. (1159 — 81.) Ja. 13766. Cc. 85 B.
0. XXXIII, 2 {tiencrahili fratri N. ep. Bathon). P. LXIII, 7. R. LXII, 6. Br. LIV, un.
Comp. I. c. 2 (4, 21).
Tit. LIV.-' De clericis matrimonialiter^ copulatis et3 aliis fornicarias^ haben-
tibus. (15 Can.)
1. Idem Salernitano archiep. P. C. quod incipit: Cum tu. Clericos autem in sacris
— arceantur. (1159— 81.) Ja. 14093. O. XVIII, i. P. LXIV, i. R. LXIII, i. Br. XIII, 8.
Comp. L c. 4 (3, 2) = c. 3. X (3, 2).
Alex. III. Cantuar. archiep. et eius suffraganeis. Sicut ad extirpanda
2. covi' —
pellatis. (11 59—81.) Ja. 138 13. Pa. i, 18 {eidem: Eborac). O. XVIII, 2. P. LXIV, 2.
R. LXIII, 2. Comp. I. c. 5 (3, 2) c. 4. =
(3, 2), auch Comp. I. c. i (3, i) c. i. X
(3, 3). = X
3. Idem Bon. 5 Ep. Utiiuersalis ecclesiae sollicitudo poteris. (1171 81.) Ja. 14267. — —
Pa. I, 34. O. XVIII, 3. P. LXIV, 3. R. LXIII, 3. Br. XIII, 2. Comp. I. c. 2 (3, 3).
4. Idem Herefordensi ep. Sane de clericis inferio ru in rdin u m tixo rem. ( 1 1 5 9 81.) — —
Ja. 13946. Cc. 71 d. Pa. 2, XXI, i. O. XVIII, 5. P. LXIV, 4. R. LXIII, 4 {P. C: Super
CO quod qtiesitum- est). Comp. I. c. 3 (3, 3) c. 2. (3, 3). = X
5. Idem Wing. ep. Inter cetera sollicitudini nunciipandum. (1163 74.) Ja. \Z2^/\. — —
Pa. I, 65. Pa. 2, XXII, 2a. O. XVIII, 6. P. LXIV, 5. R. LXIII, 5 {Vigiln. ep). Br. XIII, 3.
Comp. I. c. 4 (3, 3)-
6. Idem eidem in eadem epistola. De sacerdotihus publice — spoliare. Siehe zu c. 5.
Pa. I, 67. Pa. 2, XXII, 2c. O. XVIII, 7. P. LXIV, 6. R. LXIII, 6. Br. XIII, 3. Comp. L
c. 6 (3, 2).
7 (8). Item Lund. ep. P. C: Ad aures°. Super eo tiero qtiod asscris — prodesse.
(1159—81.^ Ja. 13886. O. XVIII, 9. P. LXIV, 8. R. LXIII, 8. Comp. L c. 8 (3, 2) = c. S-
X(3, 2).
8. (9). Item. Cum in Cantuariensi prouintia — spoliare. (1159 — 81.) Ja. 13810. Pa.
1, 166. O. XVIII, 10. P. LXIV, 9. R. LXIII, 9. Comp. I. c. 9 (3, 2).
9 (10). Idem. De cetero quia Stephanus corrigas. (1159 81.) Ja. 14184. O. XVIII, — —
II. P. XLIV, 10. R. LXIII, 10. Comp. L c. 10 (3, 2).
10 (11). Idem Andensi ep. De diacono qui in Sahhato ordinäre. (1159- 81.) Ja. — —
14076. Cc. 73. O. XVIII, 12. XXVI, 21. P. LXIV, II \Ren. ep), XI, 17. R. LXIII, 11.
XXI, 25. Comp. I. c. I (4, 6) c. I. (4, 6). = X
11 (12). Idem Exonensi ep. Significatum est nohis cogendi. (1159 81.) Ja. 13904. — —
Pa. I, 81. O. XVIII, 13. P. LXIV, 12. R. LXIII, 12. Br. XII, 10. Comp. L c. 3 (4, 6).
12 (7). Si autem clerici —
interdicere unten an den Rand geschrieben in P. die Inskription,
welche in Q. c. 7 hat, während dies P. 8 Eborac. archiep. inskribirt ist; ist ausgefallen als c. 7,
dessen Inskription für dies Caput passt. (1159 — 81.) Ja. 13992. O. XVIII, 8. P. LXIV, 7.
R. LXIII, 7. Comp. L c.
7 (3, 2) = c. 6. X (3, 2).
13. Idem. Cutn institisset apud nos — grauamen. (1159 — 81.) Ja. 13983. Cc. 67 [De-
cano et canonicis Lc?notcic). Pa. i, 153 idil. filiis et decanis et canonicis Lcmoziiccns.). O. XVIII,
1) O. XVIII. P. LXIV. R. LXIII. 2) mnh-i- forn. hnbeiit.: P. 5) Linidon.: OP. Pa. i. Br.
vionio:0. 3) uel: R. 4) concnbinas: O.; qui Comp. I. 6) siehe zu c. 12, ist gerichtet Eboraceiisi.
Friedberg, Die Canones - Sammlungen. o
114 ^^^ Collectiü Bambergensis. Tit. LV. LVl.
{Priori et fr atr ib. S. Trinitatis London^. Comp. I. c. i (4, 22) c. 3. (4, 21 Urban. III.). = X :
2. Idem Exon. ep. Super illa uero questionc aboletur. (1161 81.) Ja. I42'I9. Cc. — —
93 Bb. Pa. I, 122. Pa. 2, X, 5g. O. IX, 2. P. LXV, 2 {P. C: In literis). R. LXIV, 2. Br.
LH, 2. Comp. I. c. 2 (4, 22) = c. 4. X (4, 21).
3. Item ex C'onc. habito apud Garmariam appellatum. Mulieres uero cum. —
uxorem. Caput incert. Pa. 2, LXXVIII, i. O. L, 46 (add.: c. 3). P. LXV, 3 (add.: c. 4).
R. LXIV, 3 (add.: c. 3). Comp. I. c. i (4, 21) c. = i. X (4, 20).
4. Lucius III. ^ Matheus cardinalis secreta — patiattir. (1181.) Ja. 14547. O. XL, 4
{luroncnsi archiep). Br. IV, 3. Comp. I. c. 21 (5, 2)
P. I, 5. R. XIII,
c. 23. (5, 3). 5. = X
5. Idem"^ Lendensi ep. Dilecta in Christo filia fuerit. (1159 81.) Ja. 14017. — —
P. XI, 21 {Meldensi). Comp. I. c. 2 (i, 12: Cesten. ep. ist aber nur in einem von Anton. August,
benutzten Codex vorhanden, gehört nicht hierher, wie es denn auch in P. unter der Rubrik de de-
positione clericorum, in Comp. I. de corpore uitiatis ordinandis steht).
6. Alex. III. in Registro Vigilensi ep. Consultationi tuae recipere. Vorher ist —
1Y2 Zeile leer gelassen, ob um eine Titel-Rubrik hinzuzufügen? (1159 81.) Ja. 14125. P. LIX, —
II. R. LXIV, 4. Comp. II. c. 2 (4, 9: Lucius III.) c. 4. (4, 15). =
Gehört nicht hierher, da X
es von Impotenz handelt; ebensowenig in R. am richtigen Platze, ebenso wie hier das folgende Caput
(Ja. 121 80.) falsch steht. Darum findet sich dieses auch O, XXXV, i. P. X, i. Q. X, un.
7. Igitius Papa. Nur die Inskription, der Canon fehlt. Er steht P. LXV, 4. Decr. Grat.
C. XXXV. qu. 10. c. 4. Palea.
Tit. LVI. Concilium LateranenseS. (26 Can.)
1. Idem. Licet de euitanda — haberi. Pa. I, 1. O. i. P. i. R. I, i. Br. IX, i.
Comp. I. c. 15 (i, 4) = c. 6. X (i, 6).
2. Idemexeodem. Ctun in cunctis — ordinctur. Pa. 1,3. O. 3. P. 2. R. I, 2. III,
2. 3. Br. IX, 2. Comp. I. c. 16 (i, 4) = c. 7. X (i, 6).
c. 2. 32),
(3, 3 28) = c. X 33).
(5, c. 3. (5,
11. Idem ex eodem. Monachi non pretio — transferendi. Pa. 16. O. 10. 13. 1, 1*.
j) kann nur aus Verschen hierher gerathen sein, du es (1181—5). 5) ü. 1. 1*. vur 1. K. 1— XiL
Die Collectio Lipsiensis. 115
16. Item.
Qiiia ht tantum qiiorundam —
prhietur. Pa. i, 26. O. 14. P. 8. R. XII, 17.
ßr. XIV, Comp. I. c. 5 (3, 5)
7. c. 4. = (3, 5). X
Comp. I. c. 5 (3, 33) =
c. 4 (3, 38).
17. Item. Ctim in ctinctis ecclesiis alienus. — Pa. I, 24. O. 16. P. 25. R. XII, 20.
Br. IX, 3. Comp. I. c. im. (3, 10) c. i. = (3, 11). X
18. Idem. Qtwniam ecclesia det —
impedire. Pa. i, 18. O. 18. P. II. R. X, i. 2.
Comp. I. c. I (5, 4) c. i. =(5, 5). X
19. Item. Innotiamus aiitem —
christiana. Pa. i, 8. O. 22. P. 26. R. XII, 4. Br.
XXI, un. Comp. I. c. 2 (i, 24) c. 10. = X(3, 39).
20. Item. Quod a predecessore —
stispensos. Pa. l, 2. 0.2. P. 27. R. XII, 5. Br. IV, i.
Comp. I. c. 2 (5, 7) c. i. ^ (5, 8). X
21. Item. Ctun dicat apostohis —cogatur. Pa. i, ii. O. 23. P. 24. R. XII, 15.
Br. XXII, I. Comp. I. c. i (3, 35) =
c. 2. X (3, 48).
22. Item. Itidei süie Sarraceni —
exhiheri. Pa. I, 14. O. 26. P. 23. R. II, i. Br. II, 4.
Comp. I. c. 5 (5, 5) c. 21. = (2, 20). X
23. Qiioniani in qnibtcsdam —
diffinitimi. O. 17. P. 18. R. XII, 12. Br. XIV, II.
Comp. I. c. 4 (3, 33).
24. Item. Clerici in suhdiaco7tatu —
adtemptare. Pa. 1,21. O. 12. P. 12. R. VII, i. 2.
Br. XII, 4. Comp. I. c. un. (i, 28) =
c. i. X (i. 37). Comp. I. c. 3 (3, 37) c. 4. =
(3, 50). X
25. Item. Cum apostohis se et siios — indtiltam. Pa. i, 19. O. 4. P. 5. R. I, 5. XII, 7.
Br. X, 4. Comp. I. c. 6 (3, 34) c. 6. = X
(3, 39).
26. Item. Animalia qiiae a lupis — ydolotito. Theodor! Poenit. XI. §. i. 2. Burch.
XIX, 85. Ivo Decr. XV, 97. Die roth zu schreibenden Initialen vor Item iind Animaha fehlen.
Die Collectio Lipsiensis ist von Richter^ zuerst gefunden, benannt und ober-
flächlich bekannt gemacht worden. Ich habe ihr Gefüge genau gekennzeichnet und
diejenigen Stellen pubUzirt, die ich in keiner anderen Sammhmg gefunden hatte ^.
Eine genaue Analyse der Sammlung fehlt zur Zeit und soll im Folgenden gegeben
werden.
Die Sammlung liegt uns bisher nur in der Handschrift der Bibl. Albertina
Lipsiensis 975, fol. 116 —
153 vor, doch vermögen wir nachzuweisen, dass der
Codex sie nicht ganz vollständig enthält.
Die Handschrift gehört dem XIII. Jahrh. an, ist recht korrekt, enthält keine
Glosse, wohl aber am Rande bei einer ganzen Anzahl von Canones Verweisungen
nach vorwärts und rückwärts, die eine genaue Durcharbeitung der ganzen Samm-
lung durch den Citirenden erweisen. Die Citate scheinen von derselben Hand
herzurühren, die den Text geschrieben hat.
Die nahe Beziehung der Lipsiensis zur Bambergensis erhellt aus der Aufnahme
derselben Rubriken, welche diese hat, und dem Umstände, dass meist auch die
Canones in derselben Ordnung auf einander folgen wie in Q.3 Wo diese die
i) Vgl. oben S. 46. 2) In meiner Ausgabe der Compilationes antiquae. 3) Dies erhellt aus folgender Tabelle ;
2 2 13 II 24 21 2 2
4 3 14 13 25 17 3 3
5 25 15 5 26 19 4 4
6 14 16 12 27 20 5 LY, 4
7 6 17 9 28 15 6 I, 5
8 16 18 23 6
9 16 20
TT Later. III.
7
8
7 7
10 4 21 8 9 8
II 18 22 10 10 q
8*
1 6 Die Collectio Lipsiensis
Dekretalen zerreisst, sind sie auch in der Lipsiensis zerrissen, wo diese Auslassungen
vornimmt, finden sie sich auch in jener; wo die Bambergensis Titehubriken der
Appendix fortlässt, fehlen sie auch in der Lipsiensis. Aber die Lateranensischen
Concilienschlüsse gehen hier der Sammlung voran in eigenthUmlicher Ordnung, jeder
Canon mit einer Rubrik versehen.
p. Q. P. 0. P. 0.
I, II I, IG XI, 14 XI, H XXIII, 7 XXV, 3
n, I II, I 15 15 8 4
t 2 16 16 9 5
'
3 17 17 IG 6
III, I III, I 18 18 II 7
2 2 '9\ 12 8
19
IV, I IV, T 20j 13 9
3 2 21 LV, 5 14 IG
4 3 XII, I XII, I 15 II
V, I V, I 2 2 16 12
->
2 3 3 17 13
3 3 4 4 18 14
4 4 5 5 19 15
5 6 XIII, I XIII, I 2G XXIII, 20
6 5 2 2 21 21
VI, I VI, I
3 3 22 XXV, 18
3 2 4 4 23 XXVI, IUI.
3 3 5 5 24 XXVII, I
4 4 XIV, I XIV, I 25 2
5 5 2 2 26 3
6 XLII, 15 3 3 27 4
7 30 4 4 28 5
vu, I VII, I 5 5 XXIV, I XXVIII, I
4/
3 XVI, I XVI, I XXXI, I XXXI, I
-> ->
5 4 2 2
7 5 3 3 5 3
8 6 4 4 6 4
9 7 6 XVII, 7 7 5
IG 8 XVII, I XVIII, I 8 6
II 9 2 2 9 7
12 IG 3 3 18 8
13 II 4 4 19
m, I VIII, I
5 5 XXXII, I XXXII, 1
2 2 6 6 2 XXIL 4
3 3 7 7 3 XXXII,
IX, I IX, I 8 9 5 5
2 2 XVIII, I XIX, I 8 6
3 3 2 2 9 7
4 10 8
4 3 3
5 5 XIX, I XX, I XXXV, I XXXIII, I
'» >
6 6 'j •->
7 7 3 3 3 3
X, I X, I
4 4 4 4
XI, I XI, I
5 5 5 5
2 2 6 . 6 6 6
3 3 7 7 7 7
4 4 8 8 8 8
5 5 9 XIV, 6 9 9
6 6 XXI, I XXI, I IG 10
7 2
-*
II 11
7
8 8 XXII, I XXIV, I 12 13
9 9 3 2 13 13
lO 10 6 3 14 14
II II 4 15 15
7
12 13 XXIII, I XXV, I 16 l(»
13 12 •-» •»
17 »7
Die Collectio Lipsiensis. 117
Die Sammlung, wie sie bis jetzt vorliegt, zerfällt in 65 Titel, oder wenn man
die Lateranensischen Canones auch noch unter einen Titel rubriciren will, in 66.
p. Q. P. Q- P. Q-
XXXV, 18 XXXIII, 18 XLVII, II XLII, 9 LIII, iin. XLV, I
19 19 12 10 LV, I XLVI, I
20 20 13 II 2 2
21 21 14 12 3 3
22 22 15 13 4 4
23 23 16 14 5 5
XXXYI, I XXXIV, I 18 16 LVI, I XLVII, I
2 2 19 17 2 2
XXXVII, I XXXV, I 20 18 3 3
2 2 21 19 4 4
3 3 22 20 LVII, un. XLVIII, un
4 4 23 21 LVIII, I XLIX, I
5 5 24 6 2 2
6 6 25 22 3 3
XXXIX, I XXXVI, I 26 23 4 4
2 2 27 24 5 5
3 3 28 25 6 6
4 4 26 7 7
10 5
29| XVIII, 4 8 8
II 6 30 XLII, 27 9 9
XL, I XXXVII, I 31 28 13 10
2 2 32 29 LIX, I L I
4 3 30 2 2
XLI, I XXXVIII, I
33i VI, 7 3 3
2 2 34 XLII, 31 4 4
XLIII, 2 XXXIX, I 35 32 5 5
3 2 36 33 II LV, 6
6 3 37 35 17 L, 6
7 4 38 36 18 7
8 5 39 37 19 8
9 6 40 34 20 9
10 7 42 38 21 10
II 8 LI, I XLIII, I 22 II
12 9 2 2 23 12
13 10 3 3 26 13
14 II 4 4 27 14
15 12 LH, I XLIV, I 28 15
17 13 3 2 29 16
18 14 4 9 30 17
19 15 5 4 31 18
20 16 6 5 32 19
21 17 10 XIV, 3 33 20
XLV, I XL, I 12 XLIV, I
34 21
2 XXXVI, 7 13 6 35 22
5 XL, 2 14 7 36 23
6 3 15 8 37 24
7 4 16 9 38 25
XLVI, I XLI, I 17 10 39 26
2 2 18 II 40 27
3 3 19 12 41 28
4 4 20 13 46 29
5 5 21 14 47 30
6 6 22 15 48 31
XLVII, I XLII, I 23 16 49 32
3 2 24 17 50 33
4 3 25 18 51 34
5 4 26 19 52)
6 5 27 20 53} 35
7 7 28 21 54J
9 6 29 22 55 36
10 8 30 23 57 37
ii8 Die Collectio Lipsiensis.
Doch kann behauptet werden, dass alle Titel die in Q. vorkommen, auch in
P. enthaltengewesen sind, wenn sie auch in unserem Codex fehlen sollten.
Es fehlen aber in P. zunächst Q. XVII. De rebiis ecclesiae alienandis uel non
mit 7 Canones. Dieser Titel muss auch in P. der XVII. gewesen sein. Denn
Q. XVn, 7 steht in P. XVI, 7, also unter der unpassenden Rubrik: De monachis.
Es muss also durch Versehen des Schreibers die Titelrubrik und c. i 6 aus- —
gefallen sein.
2. Q. 22 = O. 39. R. ;^2. Portionem ecclesiae auctoritate episcopi uicariö
assignatam non esse ab eo auferendam.
2 2 4 4 2 2
LXII, I LIII, I
5 5 4 7
2 2 6 6
1
ih /13, 15
12. 22, I 14156 39, 2 29, 32, I 4(1,20), auch Cc.j^^J
134, 12
13 23, I 14138 i9> I 33> I
4 (i, 9).
Von diesen erledigen sich 21 durch das oben Bemerkte; sie sind eben aus Ver-
sehen im Cod. Lipsiensis fortgeblieben, wie sie denn sämmtlich auch in der Appendix,
der Casselana und in der Comp. L, zum Theil auch in der Cantabrigiensis und den
beiden Parisienses vorkommen. Dagegen sind wohl 19, 5 und 56, 26 absichtlich
fortgelassen, wie sie denn auch sonst in keiner anderen Sammlung gefunden werden^,
und 56, 26 sich deutlich als ein späterer irrationeller Zusatz ergiebt.
Dagegen hat die Lipsiensis nicht weniger als 222 Stellen, die in der Bam-
bergensis fehlen. Es sind die folgenden:
O. Pa. 2. Comp. I.
I, 12. Alex. III.Cantuar. aepo. Veniens ad nos — absoluas. 50,47 9(2, 13).
13. Adeodatus P. de eod. Gregor. I. Ja. 1382. Accusatum
symoniacum — addiscere. 26, 2 4 (5, 2).
14. Idem de eodem. Ouotiens contra addiscere. — 3 5 (5, 2).
15. Ex decret. lulii P. de eodem. Sicut enim symoniaca —
mulctauit. 4 6 (5, 2).
16. Gregorius generali synodo praesidens de eodem. In
ordinando — prohibemus. 7 I (5, 2).
i) In meiner Ausgabe ist in Tit. XVII. aus Versehen gäbe c. 8 = c. 9 numerirt werden.
hinter c. 7 ausgefallen: Si Stephanuni resignes. — = 2) Doch steht 19, 5 in der Br. XI, 13. VIT, 7 und
Comp. I. c. 8 (2, 17). Demnach muss in meiner Aus- XI, 14.
I20 Die Collectio Lipsiensis.
O. l*a. 2. Cohip. I.
O. Pa. 2. Comp. I.
nam Clcti uiuentibus 13972. Ideo prohibemus —
audeat.
XIV, 7. Ex C. Urbiec. Si abbas in monasterium — contentus.
Burcli. 8, 10 1. Ivo Decr. 7, 119.
O. Pa. 2. Comp. I.
XX, 16. Gregor, Antemio subdiac. Campanico. Quorundam ad
nos relatione —
conseruetur. 1667. — H
XXI, 3. AI. III. ep. Atrebano. Plene nobis innotuit sor- —
tita. 13748. 30(3,16).
4. Idem Pistor. ep. preposito archipresb. et cap. Pistoriensi.
Discordiae et scissurae faciemus. 14064. —
5. Gregorius P. ad Candidum ep. Cum percussio cor-
poralis —
sinat. 1161. 28, I I (3, 6).
6. Item ex nouellis. Canomim P. V. ex nouell. Non
liceat iilli — possint. Ans. ded. 5, 194. 50. I 2(3,5).
7. AI. III. De cetero qui dignum — exhiberi. 1418 1. 4('3,5)Br.
XIII, 13.
8. Instniendi sunt preterea — Francorurn. Burch. 2, 28.
Ivo Decr. 6, 129: ex C. Tolet. i7,iexC. I (i, 10) ex
Tolet. C. Tolet.
9. Ex eodem. De seruonim ordinatione — potest. Burch.
2, 31. Dist. 54. c. 6. Palea. 50)56 17, 2
10. Ex C. ap. Alth. NuUus seruus — ducet. Burch. 2,
234. Ivo Decr. 6, 302. 3 I (3, 10).
XXII, 2. Quoniam a nobis tua compellas. — 40
4. Idem cousulib. Papiensib. Relatum est auribus — re-
linquatis,14047. 56, 12 4(2,1).
5. Idem Mediolan. aep. Querela uenerabilis — exhibere.
14015. 13 I (3, 26).
XXIII, 3. Idem de eod. Ad audientiam nostram peruenit — de-
cernimus. 141 71,
4. Idem pauperibus helimosinariae domus. Ratione in-
ducti — presumant.
141 74. Cc. 19.
5. Adrianus monachis de Astino. Presbiteri de Lauat. —
detinere. 10459. 3 16(3,26).
6. Pascalis. Nouum genus inferatis. 6605. —
29. Ex gestis Roman, pontificum. Leo natus Romanus —
demoratur. 2 (3, 4).
30. Item ex nouellis. Si quis monasterium competant. —
Ans. ded. 6, 127. 39, 2
31. Ex C. Meldensi. —
Antiquus Burch.
in his offerri.
O. Pa. 2. Comp. I.
O. Pa. 2. Comp. I.
o. Pa. 2. Comp. I.
O. Pa. 2. Comp. I.
25. C. Tribur. De Francia — cogatur. Comp. II. i (4, i). 45, 8 84, 3
42. AI. III. Ex literis dil. — superare. 141 87.
filii
Concilium Lateran.
3. = O. I, 27. R. 12, 3. C. I. 6 (5, 6).
19. = O. 13. R. 12, II. C. I. 3 (3, 4).
Das Material dieses Zuwachses vertheilt sich so, dass allein 175 capita Vor-
Gratianischen Ursprungs^, und von diesen 95 auf Burchard —
71 davon stehen
auch in Ivos Dekret — zurückzuführen sind, während zwei in Ivos Dekret, eine
(1124— 30.^n
\
Ja 1161 21 " 86
^^Tt 33.77
33. HononusU. .
1210 50',
C.Roman.
C. Roman. 1,16
I, 16 Ja. 739oa 47,4»
5
41 44,2 Martin. I. (649— 53.) Innoc. II. (i 130— 43.)
43 43. 5 Ja. 2077a 33, 4 C. Lat. II. c. 29 27. 4
1 : 1
44 39, 5 87 59, 42
76 59, 16
201 59, 43
964 37, 7 237 34. 4
72 14, 6 310 31, 3 19 43, 22
14015 22, 5 16 II, 28 Coelest. III. (1191--98.)
19 31, 16 32 45, 4 Ja. 17642 7, 14
Fragen wir, wo dieses gesammte Material herrühre, so ist zunächst eine Benutzung
der Appendix zu leugnen. Denn unter allen diesen Stellen sind nur sehr wenige, die
sich allein noch in der Appendix vorfinden^. Dagegen ist mit der gleichen Bestimmt-
heit eine genaue Benutzung der Parisiensis IL zu behaupten.
Dafür spricht zunächst, dass von den in der Lipsiensis vorkommenden, überall
sonst fehlenden Titelrubriken mehrere auch in der Parisiensis II. angetroffen werden^.
Die capita der Parisiensis IL, die in keiner anderen Sammlung stehen, finden sich
in der Lipsiensis und theilweise in derselben Reihenfolge 3. Von den in der Bam-
bergensis fehlenden 221 Canones sind 132 auch in der Parisiensis und 125 nur in
dieser vorhanden. In P. 50, 5 sind dieselben Auslassungen, wie in Pa. 2 94, 4
vorgenommen worden. Aber der Verfasser der Lipsiensis hat auch selbständig
gearbeitet in derselben Weise, wie der der Parisiensis IL Er hat deren Material nicht
nur besser geordnet, sondern auch neues, namentlich aus Burchard und wohl auch
aus Ivo, vielleicht aus der Anselmo dedicata und sicher aus Gratian beigebracht. Den
Titel (23) zusammengezogen worden. Pa. ii 13 zu Pa. 59. 60 ist genau P. 34 Pa. 88 P. 28 Pa. 95
; 29. = ;
=
3) Vgl. die folgende Tabelle :
2a XVI, 3 3 8 2 2
b XXIII, 21 4 9 XII, I
4
c VI, I VII, I 10 XIII, I
5
d XLVII, 9 VIII, I II XIV, I a XLVII, 4
e XXXV, 14 IX, I 12 b XI , 3
2 13 XV, I VIII, 9
XLVII, 10
X, I XXXI, 10 2 10
h 1 2 II 3
i LX, I
3 12 4a LIX, 5
k 4 13 b LVIII, I
1 5a XXXV, 16 c LXII, 2
m XLIII, 7 b XXXIX, 10 d 2
II, I nirgends sonst c 1 e LXIII, 9
III, I XLIX, I d XXXV, 19 f XI, 4
IV, I 2 e XIX, 5 g 5
V, I XXXIII, I f 8 h XLIII, 10
2 2 g LXV, 2 i XLVI, I
letzteren citirt er 31, und zwar nach Distinktionen, wälu-end die Comp. I. bei
12
derselben Stelle den Canon Gratians als im Tractatus ordinandorum stehend anfülirt.
Auch ein Auszug aus dem Register Alexanders III. scheint ihm zugänglich gewesen zu
b c 6 2 2
c 6 3 3 3 3
XXIII, I XXXII, 6 4 XXXV, 3 4 4
XXIV, I LXIV, 16 5 XLVII, 40 5 5
2 6 10 6 8
XXV, I XXVII, 3 7 XI, 3 7 9
XXVI, I I, II 8 XXXV, 19 8 10
2 13 XXXIV, I
5 9 II
3 14 2 XLVII, 13 10 12
4 15 3 XLIII, 8 II 13
5 9 XLVII, 34 12 14
6 II, I
4 9 13 15
7 I, 16 XXXV, I 27 14 16
XXVII, I XLII, I 2 12 L, I XXI, 6
2 2 XXXVI, I XXXIX, 10. II 2
3 3 2 XLVII, 34 LI, I
10 4 k i I 14 3
II XLIII, 10 XLVII, 1 XVI, 9 LVll, 1
:
sein. Wenigstens citirt er 31, 16 eine Stelle aus dem Register, die ich in keiner
anderen Sammlung angetroffen habe, wie er denn ja auch eine Anzahl Dekretalen
Alexanders III. giebt, die uns bis jest blos in dieser Sammlung überliefert worden
sind^ Ebenso führt er auch Dekretalen-Anfänge an, wo sie bei Q. fehlen^.
Über die Heimath der Sammlung lässt sich nichts sagen. Doch spricht vieles
für Italien, namentlich der Umstand, dass sie die Parisiensis II. benutzt hat, und
dass Bernhard von Pavia sie benutzt zu haben scheint. Das letztere ergiebt sich
nicht so aus dem Umstände, dass ihr Dekretalenmaterial freilich in der gleichen —
Formation und mit den gleichen Auslassungen —
sich bei Bernhard findet, denn
dies hat dieser auch Sammlungen, wie der Parisiensis 11., entnommen, sondern weit
mehr aus dem, dass das Nicht-Dekretalenmaterial, und zwar auch solches, welches
in der Parisiensis fehlt, theilweise sogar in derselben Reihenfolge wie in P. sich in
der Comp. I. wiederfindet.
Die Stellen, die auch in der Comp. 11. stehen, finden sich stets auch in den
Sammlungen, auf welchen diese direkt beruht, und sind aus diesen entnommen 3.
P. I, 17 = Coli. Luc. 3, 380 Gilbert auct. un. (5, i). P. VII, 14 Alan, =
extrav. 50. P. 31, 3 = Gilb. auct. i (i, 19) und Alan. 5 (i, 6). P. 34, 3 =
Alan. auct. appdx. g. P. 39, 6 = Alan, i (2, 7) und P. 59, 25 =
Alan. 3 (4, i).
In wie weit aber Alanus oder Gilbert die Lipsiensis gekannt haben, entzieht sich
der Feststellung.
Die Entstehungszeit ist hinter die der Bambergensis zu setzen. Dass die eine
Sammlung die andere benutzt haben muss, erhellt aus der oben betonten LTber-
einstimmung. Dass aber die Bambergensis älter ist, ergiebt sich aus folgenden
Momenten
I. Sämmtliche Canones der Q. stehen auch in P., mit zwei Ausnahmen, die sich
2 2 LXXIAs I 2 LX, I
3
8
9
I
2
3
4
H
c/
4 5 LXXVI, I L, 13 LXXXVIII, I
5 XIX, 8 LXXVII, I 2 49
LXIII, I VI, I LXXVIII, I LXV, 3 LXXXIX, I
LXV, I 4 9 XCI, I
2 VII, 9 5 2 2
LXVI, I XIV, 2 LXXIX, I
2 I LXXX, I 37 XCIII, I L, I
2 XXXV, 9 s6
1) Sie sind aus der obigen Tabelle zu ersehen und 2) Vgl. P. 39, I.
in meiner Ausgabe der Compilatio abgedruckt. Doch 5) So ist einTheil vonP. 31,3 von Alanus, ein anderer
vermindert sich ihre Zahl wenn auch nur unbedeutend,
, von Gilbert zu je einem besonderen Canon formirt
da ich einige dieser Stellen jetzt auch in der Paris. II. worden, und in derselben Spaltung finden sie sich in
und in der Br. nachweisen kann. Comp. II.
Friedberg, Die Canones - Sammlungen.
:
aber leicht erklären lassen. Die eine betrifft die Burchard-Stelle, die den Schluss
der Bambergensis bildet und dort so unangebracht steht, dass ein vernünftiger
Benutzer der Q. sie nicht aufnehmen konnte. Die andere bezieht sich auf einen
Canon von ganz unbestimmter Herkunft, der seinem Inhalte nach gar nicht unter
die Rubrik von Tit. 19 gehört, wo er c. 5 steht.
Umgekehrt hat die Lipsiensis eine grosse Menge Stellen, die in der Bam-
2.
bergensis fehlen. Es wäre nicht einzusehen, warum der Verfasser dieser diese
Stellen ausgelassen haben sollte, zumal doch 10 derselben auch in O. standen
(4 freilich in Tit. 50). Unter diesen nur in P., nicht in Q. vorhandenen, befinden
sich wichtige Dekretalen von Päpsten, die zur Zeit der Abfassung von Q. schon
erlassen waren; weiter freilich Material, wie es in den Vor-Gratianischen Canones-
Sammlungen und bei Gratian steht. Aber eine Antipathie des Verfassers der Q.
gegen dieses Material kann um so weniger vorausgesetzt werden, als auch bei ihm
sich eine Stelle aus Isidors Etymologien findet, 2 aus Hinkmar, 5 aus Burchard u. s. w.
3. Die Lipsiensis hat jüngere Dekretalen von Päpsten, die nichts zur Q. bei-
getragen haben.
4. Es sind ganz neue Titel in P. hinzugekommen, die sich mitten in die Titel
von Q. einschieben. Deren Nichtaufnahme in Q. wäre unerklärlich.
12. dem Inhalte nach seiner Rubrik nur in c. i entspricht, während die übrigen
1 1 Canones solche Bestimmungen des Concils wiedergeben, die unter keine der vom
Verfasser gemachten Rubriken hineinpassen. Die Rubriken in R. stimmen mit denen
von Q. durchaus überein, nur das R. XLV De inatrimonio seruoriun sich in freilich
etwas veränderter Gestalt blos in Pa. 2 wiederfindet^, während allerdings freilich
der einzige hier wiedergegebene Canon in Pa. i, 97, und O. 45, 7 steht. Dabei ist
jedoch hervorzuheben, dass die Rubriken von Q. 9, 10^, 26 und 45 im Codex R.
fehlen, aber nur aus Versehen ausgelassen sind, da die dazu gehörigen Canones in
der Sammlung stehen. Ebenso, dass die Rubrik R. 68 wieder in Q. aus Versehen
ausgeblieben ist. Aber auch die Reihenfolge der Titel ist immer die so eben —
betonten Auslassungen ins Auge gefasst absolut dieselbe wie in Q. Die Zahl —
der Canones beträgt 4603.
Dabei fehlen von den Canones von Q. folgende:
Q. Pa. 2. O. P. Br.
14» 6 19» 9 AI. III. 13884.
19.5 In registro regi Francor.
Dagegen hat R. mehr als Q. : zunächst 6 Stücke des Conc. Later. III.:
R. O. P.
i'3 1,27 3 C. I. Hb. X.
12,3 I,27 Mitte 3
12, 6 ein Stück, welches aus O. 50, 4 ausgelassen ist.
12, 19 dgl.
—
.
i) Tit. 89. De coniiigio sej-iioruvi. 2) Der Canon Kapitel zerlegt ist, und dass 21, 15 wiederholt wird in
Q. 10, un. steht R. LXIV, 5, wohin er nicht gehört. 63, II {-= Q. 54, io[ii]); 26, 4 in 58, 9, welcher letztere
3) Doch ist zu bemerken dass Q. 11, 19 in R. in drei
, auch in Q. zweimal steht, i6, 3 und 50, 8.
9*
: 1
O. Pa. 2
2. Pa. I. P. Comp. I.
2(>, 2. Significatum est — compellas. 10604. 50, 10 11(3,27).
28, 4. Idem Cantuar. aep. Peruenit ad nos —
paniisse. ? 10(2, 17).
5- Intelleximus ex literis —
giibernare. 15 188. 50,25 2 (5, 9).
29, 4- Urban. III. Cantuar. aep. a. s. 1. in registro.
—
Veniens ad ap. sedem 15727. plectendi.
39,
1
j- Bene audiuimus — prouidere. 11339. 50, 15 2 (3» 29).
4- Veniens ad nos — adhereat. 10607. 50, 12
42, 1 1. Gratum gerimus — 15751. processisse. 48,3 23(1,21).
und zwei näher zu bestimmende: 16, 2 und 28, 4, sowie ein Canon des
nicht
Conc. Remense
von 1148: 20, 11.
Aber auch die Reihenfolge der Kapitel ist, von geringfügigen Umstellungen ab-
gesehen, vollkommen dieselbe wie in der Bambergensis ^, und auch sonst ist eine
bezeichnende Übereinstimmung vorhanden. So wird z. B. in Q. 35, 5 die genaue
Subskription gegeben, ebenso bei der gleichen Stelle in R. 44, 5, während sie in
O. und R fehlt.
i) Siehe folgende Tabelle
Vergleichende Zusammenstellung der Casselana imd der Bambergensis.
R. R. R. Q.
I, I LVI, I XII, XIII, 5 LV, 4
'.}
LVI, 1
2 2 6 I,
4 3 4 19 7 6
5 25 5 20 8 7
II, I 22 7 25 9 8
III, I 6 8 3 IG 9
2 2 9 • 4 I I IG
3 2 10 4 XIV, I 11, I
IV, I 15 12 23 2 2
V, I 8 13 10
VI, I 9 14 13 XV, I III. 1
VII, 15 21 2
24 XVI. IV.
2/ 16 >4 I I
I
5 17 16 3
IX, I 12 20 17 4 3
X, I 18 XIII, I I I XVII, I V. I
»
2 18 2 2 2
XI, 3 3 3 3
7
2/ 4 4 4 4
1 1 1
R. R. R.
XVII, A'I, 6 XXIV XIV, 2 XXXV, 6 XXV, 6
V, 5 3 7 7
XVIII, VI, I
4 8 8
2
5 9 9
3 XXV, XV, I 10 10
4 2 1 1
5 XXVI, XVI, I 12 12
XLII, 15 2 13 13
VI,
30 3 14 H
7 4 15 15
XIX, I VII, I XXVII, XVII, I 16 16
2 2 2 17 17
3l 3 18 18
4J 4 XXXVI, I XXVII, I
5 5 2 2
6 6 3 3
7 7 4 4
9 XXA^III, I XVIII, I 5 5
lO 2 2 XXXVII, I XXVIII, I
II 9 3 3 XXXVIII, I XXIX, I
12 10 6 4 XXXIX, I XXX, I
5 4 4 2 2
XXIV, XIV, I
5 5 XLIV, I XXXV, I
1 1
R. Q- R. Q. R. Q.
XLIV, 2 XXXV, 2 LI,
23| XLII, 22 LVIII, 3 L, 2
3 3 24/ 4 3
4 4 25 23 5 4
5 5 26 24 6 5
6 6 27 25 7 6
XLV, I XXXVI, I 28 27 8 7
2 2 29 28 9 8
4 3 30 29 10 9
5 4 31 31 II 10
6 5 32 32 12 1
7 6 33 33 13 12
8 7 34 35 14 13
XLVI, I XXXVII, I 35 36 16 14
2 2 36 37 17 15
*>
Ö 3 37 34 18 16
XLV II, I XXXVIII >
I 38 38 19 17
2 2 LH, I XLIII, I 20 18
XLVIII, I XXXIX, I 2 2 21 19
2 2 3 3 22 20
3 3 4 4 23 21
4 4 LIII, I XLIV, I 24 22
5 5 2 2 25 23
6 6 3 3 26 25
7 7 4 4 27 26
8 8 5 5 28 27
9 9 6 6 29 28
lO 10 7 7 30 29
II II 8 8 31 30
12 12 9 9 32 31
13 13 10 10 33 32
H 14 II II 34 33
15 15 12 12 35 34
i6 i6 13 13 37 35
17 17 H H 38 36
XLIX, i XL, I 15 15 39 37
2 2 16 16 LIX, I LI I
3 3 17 17 2 2
'»
4 4 18 18 3 j
L, I XLI, I 19 19 4 4
2 2 20 20 5 5
3 3 21 21 6 6
4 4 22 22 7 7
5 5 23 23 8 8
6 6 24 XLV, I 9 9
LI, I XLII, I LIV ,
I XLVI I LX, I LH I
2 23 2 2 2 2
3 2 3 3 LXI I LIII 1
4 3 4 2 2
4
5 4 5 5 LXII, I 3
6 5 LV .
I XLVII I 2 4
7 6 2 2
••>
5
8 7 3 4 7
9 8 8
4 4 5
lO 9 LVI ,
I XLVm I 6 9
II lO LVII I XLIX I LXIII ,
I LIV »
I
•y ->
12 II 2
13 12 3 3 3 3
H 13 5 4 4 4
15 14 6 5 5 5
17 i6 7 () 6 6
i8 17 8 7 7 (12)7
19 i8 9 8 8 7)8
[
20 19 10 9 9 8)9
{
21 20 1 1 10 10 (»» )io
22 21 Lvni ,
I L i 1 10(.»0
Die Collectio Casselana. 135
R. Q- R. Q- R. Q.
LXIII, 12 LIV, 11(12) LXIII, 15 LIV, 15 LXIV, 3 LV, 3
13 13 LXIV, I LV, I
4 4
14 14 2 2 5 X, I
Als was charakterisirt sich also die Sammlung? Als eine fast vollständige
Reproduktion von Q. mit nur folgenden Modifikationen:
1. und hauptsächlich das Conc. Later. hat eine andere Behandlung erfahren,
2. es ist ein höchst geringes Canones-Material weniger als in Q.,
3. es sind, vom Conc. Later. abgesehen, 29 Papstdekretalen hinzugekommen.
Woher hat der Verfasser diese? Aus P.? Dies könnte nur bei zweien der
Fall sein, wovon noch dazu die eine auch in O. steht ^
Aus O.? in der I. Redaktion von O. treffen wir 8 an; aus der 11.: 2; aus
Titel 50 dagegen 17.
Hat diese nun R. aus O. genommen oder O. aus R.? Wer das letztere
behaupten wollte, müsste die Frage beantworten, warum der Redaktor von O. nicht
auch übernommen hätte R. 19, 8; 20, 12; 21, 20; 21, 27; 28, 4; 29, 4; 51, 16,
zumal sie in dem ganz ungeordneten Sammeltitel 50 von O. leicht unterzubringen
waren.
Zum Überfluss theilt R. direkt mit, dass er 20, 12; 21, 20. 21 aus dem
Register habe, also entweder aus diesem selbst, oder einer Quelle, die das Register
benutzt hatte.
So ist es denn viel wahrscheinlicher, dass R. die IIL Rezension von O. benutzt
hat^. Dass er aus Titel 50 nur 17 genommen und 51 unbenutzt gelassen hat,
würde sich leicht erklären lassen. Denn R. konnte nur die Dekretalen gebrauchen,
die er unter die von Q. fest übernommenen Rubriken einzureihen vermochte. Freilich
ist es ja auch nicht unmöglich, dass R. sein Material aus einer anderen Quelle
entnommen haben kann, wie wir denn ja für sieben Canones eine solche nicht
nachzuweisen vermögen 3.
Die Entstehung fällt wohl unter Urban III. (1185 87), dem letzten Papste, —
von welchem Dekretalen beigebracht werden. Übrigens wäre es verkehrt, anzunehmen,
dass die Thätigkeit des Verfassers bei Bearbeitung der früheren Sammlungen, wäe
wir meinen der Bambergensis, sich auf eine blos mechanische Wiedergabe der
Canones mit einigen Umstellungen und Hinzufügungen beschränkt habe. Es finden
sich — und dasselbe gilt für die Bambergensis gegenüber O., und für P. gegenüber
Q. — Originalitäten, die bezeugen, dass der Verfasser die einzelnen Canones einer
Prüfung unterworfen habe, vielleicht an der Hand des Registrums, eines Register-
auszuges, oder einer uns noch unbekannten Sammlung. Als Belege führe ich
folgende Beispiele an.
R. 45, 6 ist richtig Exonensi ep. inskribirt; bei Q. 36, 5 Brisiensi; bei O. 22, 5
Lexou.; bei P. 39, 10 Meldeiisi.
R. 46, 2 liest Ramesensi, wo in Q. 37, 2: abbati de Tin gelassen wird.
R. 48, 2 giebt richtig an P. C: Meminimus. Diese Bemerkung fehlt in Q. 39, 4,
während in P. 43, 7 falsch steht: Super eo quod.
R. 48, 5 hat P. C: Qiiamiiis. P. 43, 8 zu demselben Canon P. C: Qiiae hissi-
mus, während in Q, 39, 4 die Bemerkung ganz fehlt.
R. 51, 3 inskribirt: abbati S. Petri supra Fuld. P. 47, 3: abbaii S. Petri supra
Diuam, Q. 42, 2: archiep. Remensi.
R. 51, 26 fügt hinzu P. C: N'os intcr al. Davon steht nichts in allen anderen
Sammlungen.
i) Eine Benutzung von P. erscheint ebenso wie von skriptionen mannigfach abweichen. Vgl. O. 50, 3 mit
Pa. 2. ausgeschlossen, da deren eigenthümliche Titel- R. 24, 6. 50, 10 mit 26, 2. 50, 12 mit 39, 4. 50, 15 mit
rubriken in R. fehlen, und ebenso das diesen eigenthüm- 39, 3. 50, 25 mit 28, 5.
liehe Vor-Gratianische Canones-Material. 3) Einer 21, 27 findet sich nur noch in der Br. 11, 11.
2) Dabei ist allerdings hervorzuheben dass die In-
,
I
R. 51, 34 giebt eine inscriptio, während eine solche für diesen Canon in allen
tibrigen Sammlungen bis auf P. fehlt.
R. 53, I fügt hinzu P, C: Me77iinimtis , während in P. 52, i steht P. C: In
eminenti, und in (). diese nähere Bezeichnung des Canon nicht vorhanden ist.
P. 51, 10 fügt allein von allen übrigen Sammlungen hinzu P. C: Ad aures, ebenso
63, 4 P. C: Super eo qiiod.
Dabei sehe ich ganz von etwaiger Originalität der Lesarten ab. Denn da wir
von allen Sammlungen immer nur je einen Codex besitzen, und demnach die
richtigen Lesarten jeder Sammlung nicht genügend konstatiren können, so fehlt hier
das sichere Material zur Vergleichung. Auffällig ist, dass am Schluss der Samm-
lung einige Verwirrung herrscht, indem Canones unter unzutreffende Rubriken
gestellt werden. Aber diese Eigenthümlichkeit mancher canonischen Sammlungen
ist auch in Q. und bezüglich derselben Canones vorhanden.
1) Calal. des manusrr. »1(> la hibl. jmlil. dt- llrujjos. odor XVI. Jahrh. l.iber ecilosiac b. Mariae do Duni«
:
(Bnij,'es iH5()). ij) Lau de niinnit X V. Jalirli. an. in Klandriä. Si <iuis i'uin alistulcrit anathoma sit.
j) Hier steht am Sdiliisso von linii Hand tles XV. Darunter: üb. luaj;. Walteri de Malte.
:
378 ist um dieselbe Zeit^, aber mit schwärzerer Tinte, ebenfalls mit 38 Zeilen
auf jeder Seite in Doppelkolumnen geschrieben, und hat gleichfalls rothe, blaue und
auch grüne Initialen. Die Inskriptionen sind häufiger als in 37g roth geschrieben.
Er hat demselben Kloster gehört und ist wie 37g eingebunden.
Am Anfange folgt auf die oben erwähnte Dekretale Alexanders III.: An?zo
M.C.LXXXIX residente in sede ap. domino paß. Cle?nente III. mense nouemhri kal.
decemhris Ego M. s. Mariae Mutinensis ecclesiae canonicns profiteor me deferre
T Bononiensem archipresbyteriun renm sivioniae apiid uenerahilem B. rauennatem
archipreshyterum , quam dico euin cominisisse ctim Rndidfo (juodam in ciuitate Bono-
niensi in claiistro h. Petri mense maio domino papa demente III. residente in cathedra
b. Petri apostolatiis eins anno II. Ego M. snbscribo me professiun esse deferre pre-
dictum T archibresbyterum renm prefati criminis idque legitimis documentis adimplebo.
Dann kommt ein Verzeichniss der Rubriken und die Sammlung. Am Schlüsse
aber ist von späterer Hand nicht die Dekretale Innocenz III. abgeschrieben, sondern:
Dictamen qnod missnm fuit a dom. papa Innocentio IX. capitulo generali anno
incarnationis domini 1244.
Innocentius ep. seruus seruor. dei dilectis filiis generali capitulo Cist. sal. et
ap. bened.
/;/ precelsae dignitatis honore — sentietis. Dat. Anagniae VIII. kal. Angiisti pon-
tificatus nostri anno primo.
Die Sammlungen der beiden Handschriften stimmen wörtlich mit einander
überein, nur dass 378 die Dekretale LIX, 3 mehr hat. Ob die eine von der
anderen abgeschrieben ist, —
ich möchte 37g für älter halten ob es gleichzeitige —
Abschriften eines und desselben Originales sind, lässt sich nicht entscheiden. Jeden-
falls ist bemerkenswerth, dass es die einzige derartige Sammlung — abgesehen
von der Appendix — ist, die uns in zwei Handschriften erhalten ist.
Die Sammlung zerfällt in 5g Titel, die Titel in Kapitel. Die Rubriken stimmen
mit denjenigen der übrigen Sammlungen nicht überein. Sie charakterisiren sich
durch eine gewisse Umständlichkeit, ich möchte fast sagen Geschwätzigkeit. Sie
den Stoff auch nicht in der Weise, wie dies bei der Bambergensis,
spezialisiren
Parisiensis 11. u. s. w. der Fall ist.
i) Nach Laude XII. oder XIII. Jahrb. Der Band 2) Doch wird IV, 14 wiederholt XXV, 9 XIII, 15 ist ;
3)
"^
'gl- die folg ende Tabelle
Burch. XI, 59 43. 2 Later. III. II 79' I 9' I Later. III. 1179, 2 2 22, un.
8 17
9' 19 17' I Paschalis II. (1099--1118).
9 44' 10 21 23' 3 Ja. 661 1 56, i
1
Alexanders III. Doch sind auch Dekretalen späterer Päpste vorhanden; die jüngste
ist von Coelestin 111. (1191 98). —
Den übrigen Sammlungen gegenüber zeigt sie
den Fortschritt, dass sie die Canones des 111. Lateran-Conciles mit unter die Rubriken
gestellt hat. Das hat sie mit der Compilatio I. gemein.
48 18. 10 83 4, 10
Ja. 8274 49» 5
8289 42, 3 49 7 6 85 13. H
66 54 I 87 49. 6
Eugenius III. (1145 —53)-
67 49 15 92 36, I
Ja. 8959 12, 3
69 II I 93 14' 9
9506 30» 3
73 50 94 46, I
9654 30, 2
75 53 II 98 14. 2
9655 48, 3
83 47 4 99 52' 8
9656 6, I
87 52 7 .
900 49' 31
9667 5' 4 10
90 16 3 > 4 12,
Hadrian. IV. (1154 -59)-
49 30 7 49' 22
10444
Ja. i9> 4 — 50 5 10 25. I
6 — 19' 18
93 34. 7.8 21 18
,
8 — 52, 4
— 41, 5 22 17
'
16 47 49. I
— 47. 5 23 47 9
,
48 8,5
— 25 24 40 3
'
'
— II, 2
367 9» 7 26 27 I , 49 44' 8
411 47. 6 31 40 7 '
50 34' 3
632 4.
-1
32 25 ' 5
60 19, 12
36 14' 19 61 19, 10
35 34
— 34' 4 38
» 5
62 — II
— 49' 14 42
53
II
- 3
16 63 — 3
66 29, 2 — 34
,
10 65 5' 2
68 9' 4 — 56 5
,
'
69 53' 6
733 14' 14 43 42 4 70 40, 8
85 i> I
45 40
'
, I
— 42, 2
942 I' I 46 19 '
5' 72 19. 2
n 2
13159 25' 7 49 19 ' »5 73
60 4I' 7 49 3 74 2, I
62 18, I
54 .
— 5' 3
— 47' 10
55
56
43 3
12
.
2
— 40, 2
— 49. II 59 i<) ' 83 «3. 7
— 53. 13 62 4 .
7
7 84 4I' t)
63 49. 65 47 2 8b 16.7
65 4.8 68 14 15 8S II. 5
249 40, 6 — 25
.
, 8 *»i 47. 14
504 20, 4 69 1 » 12 02 14. 10
f
583 46, 3 94 10, 5
70 47 ' >5
1 1 1
Die Entstehungszeit fällt nach 1198, jedenfalls nach 1191. Die Heimath ist
nicht zu bestimmen; doch mag hervorgehoben werden, dass der Sammler eine
eigenthümliche Orthographie hat, indem er fast stets y für i setzt, z. B. archy-
episcopus, archydiaconus, und dass eine unverhältnissmässig grosse Zahl von Dekre-
30 16
I
I 15164 49' 7
6 12 II 31 31 7 72 15. 2
7 6 2 32 18 3 85 35' I
8 8 2 39 38 2 92 4' 4
IG 37 4 43 40 4 98 II, 3
13 55 I — 44 2 443 34' 6
23 18 1
45 31 4 Urban. III. (1185--87).
27 34 II 46 36, IG
— 35 2 50 24, 2
Ja. 15511 42, I
— 49 7 52 47 19
721 II, II
23 49' 26
29 41 2 56 13 15
29 49' 29
30 13 11 34 12
32 18
34 50, I
53 5 57 7 II, 9
35
33 25= 3 58 4 17
II, 8
9
36 53> 12 61 53 IG
45 18, 2
42 5> 7 67 51 3 6 4I' 3
46 50> 6 68 16 4
T^
51 27, 3
49 36, 3 72 4> 12 4I' 4
3
50 31. 5 73 I9> 8
76 II 4 17 13 9
mit Insk ription:
79 40 16 18 32 4
82 56 2 19 14 5
Eugenius 48, I
83 37 2 31 3 Alex. III.
84 36 9 — 34 I Ambian. 24' 5
85 14 6 — 47 8 26, I
86 53 9 — 52 2 3I' 2
87 47 16 24 15 7 32, 3
91 12 5 35 49 4 49, 16
5 67 13 2 53' 14
— 17 311 49 12 Ambian. ep. et abbat]
— 44 9
3
312 28, 3 S. Quintini de insula 19, 19
— 49 IG 47« 18 Amb. et Siluan. 5I' 2
— 52 5 13 45 3 Baton. et Exon. 4O' 13
20 49 24 — — 13 Ex parte 15' 3
:
Ich gebe diese im Wortlaute und lasse jetzt eine Analyse der Sammlung folgen.
De fide catholica. (2)
I.
2. Idem Rem. aep. Cum Christus — sjibsistens. (1177.) Ja. 12785. Cc. 37. Pa. i,
129. O. XLIX, 20. P. XXVI, im. O. XXX, iin. R. XXXIX, i. Comp. I. c. 5 (5, 6)
=
c. 7. X (5, 7).
II. De ludeis. (5)
1. Idem Rem. Ad hec tiobis presentizim aiictoritate 77iandaimis — incUnarent. (1159
1181.) Ja. 13974. Pa. 1,163. O. XX, 2. P. LV, 2. O. XLVI, 2. R. LIV, 2. Comp. II. c. 2
IT. Item ex C. Turon. Non satis idilitcr — ottgct. C. Turon. (1163.) c. 6. Pa. i, 86
Pa. 2, XXVI, 5. O. II, 10. P. I, 10. Q. I, 8. R. XIII, 9. Comp. I. c.
7 (5, 2) = c. 8
X (5, 3)-
12. Item ex eodem. Ea quae
de aiiaricia mifercUir a nob/'s. (1159 81.) Ja. 14172 — —
O. II, 5. P. L
R. XIII' 8- Comp. I. c. 15 (5, 2)
9. Q. I. 7- c. 16. (5, 3), c. 12. (3, 39) = X X
13. Item ex C. Lateran. Monachi non precio transferendi. C. Lat. III. (1179.) c. 10 —
Pa. I, 16. O. 10. P. 13. Q. LVI, II. R. XII, 1.2. Comp. I. c. 2 (3, 30) c. 2 (3, 35). = X
14. Item Alex. abb. de straphot. Co7tstitutUs in presejitta terminetis. (1159 81) — —
Ja. 14103. O. XXVIII, 6. P. V, 6. Q. V, 5. R. XVII, 6. Comp. I. c. 4 (i, 27) c, 4 =
X (i, 36). — Wiederholt XXV, 9.
15. Alex, in Conc. Turon. u\faioribus ecclesiae — prohihcnnis. C. Turon. (1163.) c. l
18. Idem Exon ep. Ceterum quod clerici uestrae iurisdictionis aduocationes ecclesianim
sicut accepimus comparant uel quocunque modo possunt acquinmt, ut ipsorum postmodum filii uel
nepotes ad easdem presententur nos tam prauam consuetudinem eradicare uolentes nichilominus
presentium auctoritate uobis mandamus atque precipimus, ut non id de cetero attemptare presumant
iiniuersis uestrae iurisdictionis arctius inhibere curetis et si qui post proliibitionem uestram ecclesiarum
aduocationes sicut diximus acquisierint eos ab aduocationibus taliter acquisitis appellatione cessante
auctoritate ap. spolietis.
19. Idem Cantuar. archiep. Licet iiixta apostohi7n — obseruari. (1174 — 81.) Ja. 14315.
O. II, 3. Q. IV, 4. R. XVI, I. Comp. I. c. 3 (5, 32)
P- IV, I. = X c. 3. (5, i-]).
20. Item ex Conc. Tiiron. Qtioniam enorynis coyisiieUido — habetur. C. Turon. (1163.)
c. 5. Cc. 40. Pa. I, 85. O. II, 2. P. II, 2. O. II, 2. R. XIV, 2. Comp. I, c. 3 (5, 3) -= c. 3.
X (5, 4).
21. Ex Conc. Turon. Qtna in qiubusdam — plcctetiir. C. Turon. (1163.) c. 7. Pa. I,
13.
V.
1.
O. 25.
De usuris. (9)
Ex Conc. Lateran.
P. 16.
— siispensus. C. Lat. (1179.) 25.
15) =
Q. LVI, 12.
2 X
Qtiia in omnibtis
R. IX, I. Comp. L c. (5, c.
III.
3. (5, 19).
c. Pa. I, 1
Item Lucius lanuensi aep. In
2. tua — occnltari. (1159 — Ja. ciiiitate 81.) 13965.
O. XVI, P. IX, Q. IX,
2. R. XX, 10. Comp. L7. 8 15) = X 7. c. (5, c. 6. (5, 19).
Item Alex. Remen. Preterea parrochianis — astringatis. (1159 —
3. 81.) Ja. 13974.
O. XX, P. LV, Q. XLVI,
2. Comp. L 9 15) =
2. X 2. c. (5, c. 7. (5, 19).
Eugenius Paduano episcopo. Super
4. qiiod — iisnra (1148 — co est. 53.) Ja. 9667.
Noch Luc. bei Baluz. Mise.
in Coli. 373. 3,
Alex. Exon. ep. Qtioniam non sohun — compellere. (1159 —
5. 13819. 81.) Ja. Pa. I,
173. O. XVI, 3. P. IX, 2. O. IX, 2. R. XX, 5. Comp. I. c. 4 (5, 15) = c. 2. X (5, 19},
sonst: Cantuar. aep.
6. Ex Conc. Turon. Flures clcricortun — tiideatiir. C. Turon, (1163.) c. 2. Cc. 38.
Pa. I, 2. Pa. 2, LIV, I. O. XVI, 9. P. IX, 5. Q. IX, 5. R. XX, 8. Comp. L c. I (5, 15)
= c. I. X (5, 19).
7. Super eo quod — inuoluatur. (1159 — 81.) Ja. 14042. O. XVI, l. P. IX, I. Q. IX, l.
Q. XVIII, I. R. XXVIII,
Comp. I. c. 2 (2, 17) c. 6. X (2, 24). {Vigiliensi ep.).
I. =
VI. De raptoribus
et furibus puniendis. ^2)
1. Eugenius uniuerso clero. Super eo qiiod pHuetur. (1145 53.) Ja. 0656. — —
O. XXXIV, I. P. VIII, I. Q. VIII, I. R. XX, I. Comp. I. c. 5 (5, 14) c.\t;. X (5, 14). =
2. Alex. Ludumeni ep. Grauis illa acceptutn. (1159 81.) Ja. 14007. O. L, 35. — —
P. LIII, un. Q. XLV, un. R. LIII, 24. Comp. I. c. 2 (3, 14) c. i. X (3, 16). =
VII. De sacrilegis ex iniectione manus in clericos, tcmplarios, religiosos et
uiolatione ecclesiarum. (6)
1. Item Barth olome Exon. ep. Sicut dionuin est imtnunis. (1171 73.) Ja. 12180. — —
Pa. I, 73— 79. Pa. 2, XLVI, 3a-g. O. XXXV,'i. P. X, i. O. X, 1. R. LXIV, 5. Comp. L
c.
7 (5, 10) = c. 6. X (5, 12).
2. Si quis in clericu7n — uoluerit. (ibid.) (^. XIV, l. V. \T1, 1. <J.
Vll, i. R. XIX. i.
se conspectui representent. Eos uero qui in predictos fratres non manus iniciunt uiolentas sed eos
contumeliosis uerbis afficiunt aut equitaturas aut alia eorum bona uiolenter eripiunt, si a uobis com-
moniti ablata nolunt restituere uel de illatis iniuriis satisfactionem congruam exhibere uinculo anathe-
matis astringatis quo ipsos usque ad condignam satisfactionem teneatis astrictos.
6. Grmiiter oculos representent. —
(1159 81.) Ja. 13749. —
O. XIV, 6. P. VII, 8.
Q. VII, 6.R. XIX, 7. Comp. I. c. 13 (5, 34).
7. Item Alex. ep. mutinensi et abb. Morinensi. Co7tquesti sunt — representent.
Coelestin. III. (1191^ — 98.) Ja. 17642. P. VII, 14. Comp. II. c. 1 1 (5, 18) = c. 22. X (5, 39).
habere debetis ut circa uos non nisi honestos uiros cubicularios habeatis, prudentiam uestram monc-
mus attentius atque precipimus, quatenus honestos uiros circa uos cubicularios teneatis de quorum
uita et moribus nulla uobis nata reprehensionis suspicio inhereat aut uestra ledatur honestas.
2. Periienit ad aiid. nostram presnitiatis. (1159 —
81.) Ja. 14192. O. II, 9. P. IV, 3. —
g. IV, 2. R. XVI, 3. Comp. I. c. I (5, 27) c. I. (5, 31). = X
3. Vigil. ep. Cum sit romana ecclesia exigere. (1159 —
81.) Ja. 14126. Cc. 51. Pa. I, 41. —
O. II, 4. P. I, I. g. I, I. R. XIII, 1. Comp. L c. 9 (5, 2) c. 10. (5, 3). = X
4. Item ex C. Lateran. C^im apostoUis —
indtiUam. C. Lat. III. (1179.) c. 4. Pa. i, 19.
O. 4. P. 5. Q. LVI, 25. R. I, 5. XI, 7. Comp. L c. 6 (3, 34) c. 6. (3, 39). = X
5. Alex. III. Cantuar. archiep. Ad hec quoniam honorem. (1159 81.) Ja. 13806. — —
O. XXIV, 4. P. XII, 4. R. XXII, 4. Comp. I. c. 2 (5, 27) c. 2. (5, 31). = X
6. Ctim ab ecclesiarum relaxetis. (1159 —
81.) Ja. 13936. —
Pa. i, 159 [Gemiensi aepc).
O. XXXI, 7. P. XXXII, 3. O. XXXII, 3. R. XLI, 3. Comp. I. c. 3 (i, 23 Florentino ep:) : =
c. 3. X (I, 31).
7. Item Alex. Rauennati archiep. Si qtiando aliqtia — stcgges tum. {11 ^() — 81.) Ja. 14073.
P. LI, 4. g. XLIII, 4. R. LH, 4. Comp. L c. 5 (i, 2) = c. 5. X (i, 3).
X(i, II).
I. Idem Herefordensi. Sane stiper hoc — ordinandi. (1159 — 81.) Ja. 13948, ist aber
13946. Cc. 71a. Pa. I, 42b. Pa. 2, XX, ib. O. XXVI, 24. P. XVIII, 2. g. XIX, 2
R. XXIX, 2. Comp. I. c. 2 (i, 6) = c. 2. X (i, 11).
3. Idem Turon. aep. Ad aures nostras — dei. Lucius IIL (ii8i — 85.) Ja. 15198
O. XXVI, 22. P. XIV, 5. g. XIV, 5. R. XXIV, 5. Comp. I. c. 4 (i, 6) = c. 5. X (i, 11).
4. Idem Andrensi ep. De diacono ziero — possunt. (1159 — 81.) Ja. 14076. Cc. 53
Pa. i, 147. O. XXVI, 21. P. XI, 17 {RejH. ep.). Q. XI, 17 {Rauen. ep.). R. XXI, 25 {Rem. ep.)
Comp. I. c. I (4, 6) = c. I. X (4, 6). Comp. I. c. 26 (3, 26) = c. 14. X (3, 30).
Idem Lincoln,
5. ep. Veniens ad jios P. — promouendum. (1159 — 81.) Ja. 13988
O. XXVI, 9. P. XI, 9. g. XI, 9. R. XXI, 14. Comp. I. c. un. (5,25) c. i. (5, 30). = X
6. Requisiuit a nobis düpensare. (1159— — 81.) Ja. 14114. O. XXVI, 18. P. XI, 18
g. XI, 18. R. XXI, 26. Comp. I. c. un. (i, 7) = c. i. X
(i, 13). In O.: Tolotano aep.; in
den übrigen: Tolosano.
7. Abb. S. Genouefae. Ex tiiaritm tenorc Utcrar2im — expiare. (1159 — 81.) Ja. 13940.
O. XXVI, I. P. XI, I. g. XI, I. R. XXI, I. Comp. L c. 3 (5, 8) = c. 2. X (5, 9).
8. Item Urban. III. Moromondensi abb. Inter cetera qtiae a — exercere. (1185 — 7.)
i) Cistrcnsi.
Die Collectio Brugensis. Tit. XII. XIII. 145
Jiomicidio causam dedisse uidctur siciit ex tenore litterarum tuarum perpendimus non uidetur ad
sacerdotium promouendus.
15. Ex Turon. Conc. Qnia qiiidam clerici desperantes — suspcnsiim. Ja. 14197 (falsch,
ist ein Theil von 13811). Cc. 62c. Pa. I, 7c. O. XXVI, 26.
16. Alex. III. Totoraan. Qiiia nos dttxit — dispensari. (1159 — 81.) Ja. 13842.
O. XXVI, 20. P. XI, 19. Q. XI, 19. R. XXI, 28. Comp. I. c. im. (i, 14) = c. i. X (i, 22).
7. Idem Xeruio (?) ep. Consuluit nos tua fraternitas, quid sit faciecdum de G. presbitero et
de aliis clericis qui interdicti et excommunicati in ecclesia S. lacobi quae intra muros tuae ciuitatis
sita est, licet interdicti sententia teneatur, diuina presumpserunt celebrare. Super hoc utiqiie taliter
respondemus, quod prefatus presbiter et clerici tuae iurisdictionis sunt et a te excommunicati et
si
interdicti diuina officia celebrauerunt et maxime in ecclesia interdicta, nisi ad ammonitionem tuam a
tanta presumptione destiterint et tibi satisfecerint de commisso poteris in eos sententiam depositionis
proferre.
8. Item ex Lateran. Clerici
C. i?t sacris — ininiuriis. C. Lat. III. (1179.) c. ii. Pa. 1,15.
O. II. P. 20. Q. LVI, 7. R. XI, 1.2. Comp. L c. 12 (3, 2) c. 4. =
(5, 31). X
9. Ad aures nostras noueris peruenisse, quod cum terra nobilis uiri H. comitis pro iniuria quam
idem comes canonicis de Pantoneia intulerat de mandato nostro fuisset interdicto subposita tandem
quia de terra ipsa ibi diuina officia nichilominus celebrare presumpserint a beato Thoma martyre
clerici
iiinculo fuissent excommunicationis astricti. postmodum uero cum idem martyr reuerteretur ab exilio
eisdem clericis absolutionem petentibus mandauit per annum a diuinis officiis abstinere ut super
eonim presumptione interim nos consuleret et nostrum haberet inde mandatum. Sed paulo post
eodem martyre per martyrium ad celos migrante prefati clerici sicut prius fecerunt ausi sunt diuina
celebrare. Quoniam igitur temeritas et presumptio ipsorum clericorum non debet incorrecta relinqui
f. t. p. n. s. m. q. si res ita se habet prefatos clericos pro tantae presumptionis excessu ab officiis et
beneficiis contradictione et appellatione cessante ap. fretus auctoritate suspendas ita quod sine man-
dato Rom. pontificis non debeant ipsis restitui. quosdam etiam quos noueris ad tantum malum
promptiores fuisse ab officio deponas et si contra suspensionis uel depositionis sententiam uenerint
eos in eandem excommunicationis sententiam appellatione cessante reducas.
10. Idem Exon. ep. Significatum est nohis cogendi. (1159 —
81.) Ja. 13904. Pa. I, 81. —
O. XVIII, 13. P. LXIV, 12. Q. LIV, II (12). R. LXIII, 12. Comp. L c. 3 (4, 6).
11. Idem Lucensi et eins capitulo. Presentium lator H. admittatis. (1159 81.) — —
Ja. 14006. Pa. I, 143. O. XXVI, 11. P. XI, 11. Q. XI, 11. R. XXI, 16. Comp. I. c. 3
(5, 21) =
3. (5, 25). X
12. Idem priori et fratribiis S. Trinitatis. Clerici si qiii inciirrent. (1159 81.) — —
Ja. 13803. Cc. 83b. O. XXVI, 10. P. XI, 10 {Canttcar. aep. P. C: Relatum). Q. XI, lo {eidem
e. Lincon. ep.). R. XXI, 15 {Cantuar. aep. et eizis siiffragan. P. C.: Relatuni). Comp. I. c. 3
5, 23: Turon. ep. P. C: Relatuni) c. 3. (5, 27). = X
XIII. De conuersatione clericorum et officio et beneficio percipiendo et
rcuerentia erga prelatos. (i — 15)
I. Precipimiis quod tam episcopi quam clerici neque in superfluitate neque inhonesta uarietate
colonim aut scissura uestium neque in tonsura se intuentium, quorum forma exemplum debet esse,
offendant aspectura, sed pocius in suis actibus errata condempnent et amorem innocentiae demonstrent
sicut dignitas ordinis exigit. Quod si moniti ab episcopis suis infra dies non obtemperauerint XL
ecclesiasticis beneficiis ab eorundem pontifice priuentur. Episcopi uero si penitenciam irrogare
neglexerint quia inferiorum culpae ad nuUos magis referendae sunt quam ad desides negligentesque
rectores taradiu a pontificali officio abstineant donec constitutam a nobis penam clericis sibi subditis
imponant, nee cam nisi precedente congrua satisfactione relaxent.
Fi-iedbc7-g, Die Canoncs- Sammlungen. tq
146 Die Collectiü Brugensis. Tit. XIV.
2. London, ep. Uniuersalis ecclesiac sollicitiido potcris. (1171 81.) — — Ja. 14267.
Pa. I, 34. O. XVIII, 3. P. LXIV, 3. Q. LIV, 3 {Bon. ep.). R. LXIII, 3. Comp. I. c. 2 (3, 3).
3. Idem Wigorn. ep. Inter cetera sollicitudini — spoliare. (1163 —
74-) J^- 12254.
Pa. i,65f. Pa. 2, XXII, 2 a-c. O. XVIII, 6. 7; XIX, 4. P. LXIV, 5.6. O. LIV, 5. 6; XXIII, 4.
R. LXIII, 4. 5. 6 {Vig^iln.). Comp. I. c.
4 (3, 3).
4. Idem Hereford. Sane de clericis — iixorem. (1159 — 81.) Ja. 13946. Cc. 71 d. Pa. 2,
XXI, I. O. XVIII, 5. P. LXIV, 4. Q. LIV, 4. R. LXIII, 4 {P. C: Super eo qtwd qiiesütim
est). Comp. I. c. 3 (3, 3) = c. 2. X (3, 3).
5. Idem abb. et capitulo S. Bartholom. Nouiomensi.
Constitutus in presentia nostra
I. canonicus uester supplici nobis insinuatione monstrauit, quod a consortio uestro fuit absque mäni-
festa et rationabili causa eiectus et quod fere transactus est annus, ex quo iniuste coactus est exulare,
supplicans nobis humiliter et deuote, ut pro eodem recipiendo uobis litteras nostras mitteremus.
Sane uiri bonae opinionis et famae eidem I. coram nobis perhibent testimonium quod ipse est ,
honestae conuersationis et uitae et quod pro conseruanda in ecclesia uestra religione et honestate
diligens et uigil extiterit. Unde quia ad nostnim spectat officium, preces quae ad honestatem
respiciunt benigne admittere et uniuersorum saluti consulere, uos quoque teneamini quemlibet et de
fratribus uestris si errauerit reuocare dis. u. p. a. s. pr. m. qu. si absque iusticia atque iudicio fuit a
consortio uestro eiectus ipsum dilatione cessante recipiatis et benigne fraterna caritate teneatis. Verum
si pro culpa sua exiuit salua secundum b. Augustini regulam et institutionem ordinis uestri canonica
disciplina eundem recipere nullatenus postponatis. Volumus tamen quod ad interuentum precium
nostrarum cum predicto I. si sua culpa fuit causa suae deiectionis misericorditer temperetis ita quod
ipse ualeat preces nostras apud uos impetrasse ac de seueritate nimia reprehendi non debeatis sed de
misericordia plurimum commendari nos quoque deuotioni et benignitati uestrae gratias inde copiosas
agamus. Quod si eundem I. non receperitis coram dil. filiis nostris abbate et R. priore ecclesiae
S. Victoris Parisiensis et magistro CC. canonico eiusdem ecclesiae quondam abbate S. Genouefae
manifestam et rationabilem causam ostendatis quare ipsum recipere non debeatis, et quod ipsi exinde
statuerint unus uel duo illorum si omnes tres bis exequendis interesse non poterunt appellatione
cessante suscipiatis firmiter et seruetis ita, quod propter hoc iterum scribere non cogamur, et quia sicut
prophetica testatur auctoritas filius non portabit iniquitatem patris et e conuerso presentium auctori-
tate uobis mandamus atque precipimus quatenus matri eiusdem I. occasione filii sui nullam molestiam
irrogetis sed ipsam sicut ceteras sorores uestras benigne ac firma karitate tractetis.
Idem Spaniensi ep. Super
6. eo quod asseris — uitenttir. (1159 — 81.) Ja. 14101.
O. XVIII, 4. P. LXIV, 15. Q. LIV, 15 {Spalensi P. C. quod incipit: Continehatur). R.
LXIII, 15.
7. Idem Alex, decano et canonicis Lemou. Cicm institisset apud nos — grauamen.
(1159— 81.) Ja. 13983. Cc. 67. Pa. I, 153. O. XVIII, 14. P. LXIV, 13. Q. LIV, 13.
R. LXIII, 13. Comp. I. c. 4 (4, 6).
8. Idem Salernitano aepo. Clericos in sacris arceantur. (1159 —
81.) Ja. 14093. —
O. XVIII, LXIV, I.
I. P. Q. LIV, I. R. LXIII, i. Comp. I. c. 4 (3, 2) c. 3. (3, 2). = X
9. Idem Exon. epo. Proposuit nobis R. celehrare. (1161— 81.) Ja. 14217. O. XIX, 6. —
Q. XXIII, 6. R. XXXIII, 6. Comp. L c. 7 (i, 9) = c. 6. X (i, 17).
10. Quidatn laicorum — defunctos. C. Seligenstad. (1023.) c. 10. P. XXV, i. Q. XXIX, un.
R. XXXVIII, un.
11. Si sacerdos sciat — comnninione. (1159 — 80?) 14030. Ja. O. L, 55. P. XXXII, 8.
Q. XXXII, 6. R. XLI, 6. Comp. L c. 6 (i, 23) = c. 2. X (i, 31); in OPR. Comp. L: Eugcriius;
in R. Augustinus.
:
12. Item Alex. III. Sardicensi ep. Relatuin est aiiribus rccepttis. (1159 81.) — —
Ja. 13800. Comp. L c. 11 (3, 5) c. 9. (3, 5). = X
13. Idem Lincoln, ep. De cetero qui indigniun seruarent. (1159 81.) Ja. 14181. — —
P. XXI, 7. Comp. I. c. 4 (3, 5) c. 7. (3, 4), hier =
Fortsetzung: X
precipimus quatinus canonici
qui circa te sunt de beneficio communitatis suas habeant portiones ac si in prescripta ecclesia assidui*
tatem seruarent.
14. Idem Eborac. aepo. Relatum {Perlaticm) est atiribtis nostris deseruire, —
(1159—81.) Ja. 13855. O. XXX, I. P. XXI, I. Q. XXI, I. R. XXXI, i. Comp. L
c-
7 (3. 5)-
15. Adhuc si persona —
condemnandus. (1159 81.) Ja. 14156. Cc. 32c. 30g. Pa. 2, —
XXIX, ih. O. XXXIX, 2. Q. XXII, I. R. XXXII, i. Comp. I. c. 4 (i, 20) c. 3. = X
(l, 28). Die ganze Dekretale, deren Schluss hier einen besonderen Canon bildet, Br. XXXIV, 12.
XIV. Quibus et a quibus ecclesiastica beneficia sunt conferenda. (i 19) —
I. Ex parte H. clerici nostris est auribus intimatum, <iuüd cum ei \ien. frater p. Cathalaun.
episcopus in presentia tua in uerbo cpiscopali prebendam promisisset promissionem suam distulit
hactenus quod eam non duxit adimplerc. Unde quoniam ex officio commissae sibi dignitatis clericis
quibus manum imposuisse dinoscitur congrue teneatur ctiamsi nulla precessisset promissio prouiUere
f. t. p. a. s. p. m. qu. si res ita se habeat predictum episcopum ex parte nostra et tua moueas et
horteris propensius et inducas ut jirefato H. prebendam si qua nunc uacal ucl ciun primo uacauerit
—
secundum quod promisit benigne concedat ita quod ex hoc sollicitudo ipsius ualeat non immerito
commendari et ille teneatur ei toto uitae suae tempore obnoxius et deuotus.
2. Idem Heliensi archid. Ctim satis sit absurdum presiunatis. (1159 81.) Ja. 13898. — —
O. XXIV, 2. P. XII, 2. Q. XII, 2. R. XXII, 2. Comp. L c. 4 (i, 15) c. 4. (i, 23). = X
3. Idem Salernitano archidiacono. Ad hec licet consuetudo dehitoruni. (1175 80.) — —
Ja. 13587. O. XXIX, 6. Q. XVII, 5. R. XXVII, 5. Comp. I. c. 7 (3, 22) c. 13. (3, 5). = X
Idem Cantuar. aep. Ex ratione commi'ssae tibi — decernas. (1159 — 81.) Ja. 13808.
4.
O. XXV, I. P. XIX, I. Q. XX, I. R. XXX, i. Comp. I. c. 3 (i, 8) = c. 2. X (i, 14).
5. Idem Exon. ep. Preterea licet ad preshiteratum imitentur. (1159 — 81.) Ja. 14219. —
Cc. 49 Bd. 93 Ba. Pa. i, 120. 92. Pa. 2, X, 5e-f. O. XXV, 5; XXIX, 2. P. XIX, 5. 8.
Q. XX, 5. 8.R. XXX, 5. Comp. I. c. 6 (i, 8). Comp. I. c. 3 (3,35) c. 4.= (3, 48). X
6. Paschalis II. Cantuar. aep. et eins suffraganeis. htdecoru-tn admodufn punie- —
mus. Alex. III. (i 159— 81.) Ja. 13820. Cc. 24. Pa. i, 20. O. XXV, 2. P. XIX, 2. Q. XX, 2.
R. XXX, 2. Comp. I. c. 4 (i, 8) = c. 3. X (i, 14).
7. Item ex C. Lateran. Preterea quoniani in tantum priuetur. C. Lat. — III. (1179.)
c. 14. Pa. I, 26. O. 14. P. 8. Q. LVI, 16. R. XII, 17. Comp. I. c. 5 (3, 5) c. = 4. X (3, 5).
Comp. I. c.
33) 5 (3,
= c. 4. X (3, 38).
8. Alex. m. ep. Dunelmensi. A nobis tua discretio reqtiisiuit — constituttis. (1179
1181.) Ja. 14348. O. XXV, 4 (sine inscr.). P. XIX, 7. Q. XX, 7. R. XXX, 7. Comp. I.
*^-
7 (I' 8).
9. Pascalis II. abbatibus prioribus et aliis ecclesias ticis personis per Ebora-
censem archiepiscopatum constitutis. Qtcia pastorali necessitate constringimur cense- —
mus. Alex. III. (i 159— 81.) Ja. 13893. O. XV, 9. P. LH, 14. Q. XLIV, 7. R. LIII, 7.
Comp. I. c. 13 (3, 33) = c. II. X (3, 38).
10. Alex. London, ep. Ad aures nostras — remouere. (1159 — 81.) Ja.13992. O.XXIV, i.
P. XII, I [Ltigd. ep). Q. XII, I. R. XXII, i. Comp. L c. 2 (3, 7).
11. Item ex C. Lateran. Quoniam in qtdbusdani — difßni?mis. C. Lat. III. (1179.) c. 17.
O. 17. P. 18. Q. LVI, 23. R. XII, 12. Comp. L c. 4 (3, 33).
12. Item Alex. Eborac, aep. De cetero prudentiae — conferri. (1179 — 81.) Ja. 14346.
P. LH, 12. —
Mit einem Stück vorher: O. XV, i. 2. P. LH, i. Q. XLIV, i. R. LIII, i.
Comp. L c. 7 (3, 33) c. 5. X (3, 38). =
13. Item Cantuar. aep. et eins suffraganeis. Ex freqnentibus querelis pre- —
siunatis. (1159— 81.) Ja. 13817. Pa. I, 4. O. XXVIII, 11. P. VI, 4. Q. VI, 4. R. XVIII, 4.
Comp. L c. I (3, 7) c. 3. X (3, 7). =
14. Wigorn. ep. Nosti siciit uir — reuocare. (c. II76.) Ja. 12753. O- ^L, i. P.
XXXI, 7. Q. XXXI, 5. R. XL, 5. Comp. L c. 18 (i, 4) = c. 9. X (i, 6).
X. (3, 4).
18. Idem preposito decano et capitulo Rem. et cantori. Significauit nobis dil.
filius noster abbas S. Petri de montibus, quod cum iam pridem iter ad nos ueniendi arripuisset
ecclesiade Ansi cuius altaris donatio et sacerdotis representatio ad eum spectare noscuntur, sacerdote
qui ibidem ministrauerat de presenti luce subtracto, uacauit. Cum autem idem abbas a curia nostra
ad domum suam reuersus fuisset audita quod predicta ecclesia uacabat eam clerico Heinrico per-
petuam possidendam in elemosinam concessit. Quam utique, cum idem Heinricus ingredi uellet ut
ibi ministraret,quidam R. nomine, preter conscientiam predicti abbatis et capituli sui uiolenter intrusus
ei aditum prelibatae constanter ecclesiae inhibuit et ipsum ad nostram audientiam appellauit, sed
nuntio abbatis pro eodem H. ad nos ueniente prenominatus R. nee uenit nee aliquem pro se respon-
salem transmisit. Inde est quod d. u. p. a. s. m. qu. partes ante uestram presentiam conuocetis et
rei ueritate inquisita quod donatio prefatae ecclesiae et representatio
plenius et cognita si inueneritis
sacerdotis ad memoratum abbatem de quod prescriptus R. preter conscientiam et
iure pertineat et
uoluntatem ipsius abbatis et capituli in eandem ecclesiam sit intrusus, ipsum exinde omni occasione et
appeUatione remota auctoritate nostra amoueatis et eam supradicto H. si episcopus in hoc assensum
prebuit uel prebere uoluerit assignari facialis et in pace dimitti. Verum si res ahter se habuit causam
audiatis et eam sine appellationis remedio secundum iuris ordinem terminetis.
19. Abbati S. Albani ex con. consultationibus. De cetero si aliquis clericus irri- —
tanda. (1170—76.) Ja. 12636. Cc. 6B. Pa. i, 100, O. XV, 20. P. LH, 25. Q. XLIV, 18.
R. LIII, Comp. L c. 23 (3, 33) == c. 19. (3, 38), c. 4. (3, 24). X X
XV. Quod non teneat promissio super non uacante beneficio facta et de in-
hibitis successionibus. (i 8) —
10*
.
dinosceris, onus ad honorem dei et salutem subditorum tuorum studeas subportare. Nos
sollicitudinis
fratribus tuis districte precipimus ut tibi debitam obedientiam et subiectionem exhibeant et Remensi
iienerabili fratri tuo archiepiscopo ap. sed. legato dedimus in mandatis, ut eos ad hoc et nostra auctori-
tate et sua cum omni districtione coherceat. Verum si idem archyepiscopus te omnino sufficientem
ad onus supportandum cognouerit et tuae uoluntatis fuerit amministrationi et regimini cedere, tuam
recipiat cessionem (et) cum consilio tuo et abbatis S. Victoris et alterius abbatis eiusdem ordinis talem
studeant tibi abbatem substituere qui preesse ualeat et prodesse et tibi de bonis ecclesiae con-
uenienter et oportune prouideat.
XVI. An aliquis plures possit habere dignitates uel prebendas in eadem
ecclesia uel in diuersis, et an aliquis pluribus ecclesiis prefici possit. (i —
1. Canonicis et precentori et capitulo Velnensi.
8)
Ex diligenti relatione magistri —
—
mandare. (1159 81.) Ja. I4130. Comp. I. c. 6 (3, 33) nur bis donare. Hier folgt noch: Pro-
uideas autem attentius ne alicuius timore gratia uel odio aut occasione obitus alicuius uestrum manda-
tum nostrum differatis executioni mandare.
2. Ex C. Lateran. Qnia nonmilli modum —
snbleuari. C.Lat. III. (i 179.) c. 13. Pa. I,I2.
O. 13. P. 19. R. XII, II.
3. Alex. Burdegal. aep. Preterea de archidiacono contentiim. (1159 81.) Ja. 13790. — —
O. XXIV, 5, Aviederholt XXX, 8. P. XII, 5. Q. XII, 5. R. XXII, 5. Comp. L c. 4 (5, 27) =
c. 14. X (3, 5).
4. Catalaun. epo. Referente I. prcshitero —
assignes. (1159 — 81.) Ja. 14168. Cc. 34.
Pa. I, 162. O. XXX, 3. Q. XXI, 3. R. XXXI, 13. Comp. I. c. 9 (3, 5) = c. 7. X (3, 5).
5. Lundon. ep. Cum teneamiir —
exeqtiendiim. (1159 81.) — Ja. 13994. O. XXX, 2.
tionibus gratum impertientes assensum auctoritatc uobis ap. duximus indulgcndum, xit in parochialibus
uobis III. uel IV. de canonicis uestris sine contradictione qualibet iustituere ita
ecclesiis uestris liceat
quod unus ex diocesiano episcopo representetur ut ab eo recipiat curam animanmi et sibi debeat
eis
de spiritualibus respondcre. Illud omnino contrarium est rationi, ut unus clcricus in xma uel in
diuersis ecclesiis archidiaconatum et cantuariam aut archidiaconatum et decanatum optincat cum
singula officia in singulis ecclesiis assiduitatem exigant personanim. (Ja. 13249?).
7. Conqnercnte nobis R. presbitero rcmota. (i 159 —
81.) Ja. 13986. — Comp. II. c. 2 (3, 3)
= c. 6. X (3, 4).
8. Idem archidiacono Noruiccnsi. Ad audientiam nostram penienit, quod Hugo
presbiter monachos de RamcsiaT. clericum suum ]>etoiulo uicariam ecclesiae de Baruelle a qua
et
XX. annis retrocessit in diuersis postea ecclesiis personatum adeptus multipliciter uoxaro presumit.
Quia igitur non est canonicum ut qui curam animanuu in diuersis habet ecclesiis uicarius hat in
alienis dis. u. p., quat. rei ueritate inquisita plenius si ita esse constiterit predictum presbitemm a
peticione supradictac uicariae desistere ap. et. occ. re. districtius compoUas non ol>stantibus litteris si
proprias et rusticorum suorum quos in parrochia de Calest. habere dinoscitur pro V. sol. pretaxatis
singulis annis perciperet. Unde quoniam huius arbitrium ecclesiae iam dicti loci posset in postenim
perniciosum existere nee memorato AV. aut personis illis in quas compromissum fuerat id licuit nul-
latenus in ecclesiae damnum fecisse f. t. m. q. rei ueritatem diligenter inquiras, et si ita esse inueneris,
pronominatum G. diligenter commoneas et ecclesiastica districtione compellas, ut ecclesiae cuius
parochianus est prelibatas decimas omni occasione et appellatione cessante liberas prorsus dimittat
nee aliquid sibi ulterius in his uendicare presumat. Clericum autem supradictam moneas et inducas
ut cum eodem G. amicabiliter et pacifice studeat conuenire.
10. Ad audientiam nostram noueris peruenisse, quod quidam de canonicis Exoniensis ecclesiae
terras quasdam eiusdem ecclesiae inconsultis fratribus in damnum et detrimentum eoinim accepta
inde pecunia locauerunt in perpetuum. Unde quoniam indignum penitus noscitur et iniquum f. t.
m. qu. si uerum est quod asseritur, locationes illas legitime reuocare curetis, ita quidem quod si locata
predia aliter reuocari non poterunt, eos quos harum noueritis locationum auctores acceptam pecuniam
refundere conductoribus compellatis, ne si forte locationes in sua contigerit stabilitate persistere grauis
possit inde eidem ecclesiae incommoditas prouenire.
11. Tracensi ep. Ad nostram notieris nendicare. (1159 81.) Ja. 14117. O. XIII, 5. — —
P. XXIII, 10. R. XXXV, 6. Comp. L c. 10 (3, 26)
Q. XXV, c. 10.
6. = X (3, 30).
12. Hadrianni Cantuar. aepo. Commissae nobis persolui. (1162 — — 70.) Ja. 11660.
Pa. 2, LVI, 4. O. XIII, 12. P. XXIII, 17. Q. XXV, 13. R. XXXV, 13. Comp. L c. 18
(3, 26) = c. 4. X (3, 30).
13. Gregorius Augustino Anglor. ep. Monachi subigi. Caput incert. O. XLIII, 4. —
P. XXIII, 25. Q. XXVII, 2. R. XXXVI, 2. Comp. I. c. i (3, 24).
14. Alex. III. De his qiii in sanitateni conferre. (1159 81.) Ja. 14101. O. XLIX, 6 — —
(Luc. III.). P. XXXII, 24. O. XXVII, I. R. XXXVI, i. Comp. L c. 6 (3, 24) c. 4. =
X (3, 28).
15. Cum in officiis karitatis — piibertatem. C. Lat. III. (1179.) c. 15. Pa. I, 25. O. 15.
P. 17. O. LVI, 9. R. VI, I. Comp. I. c. 4 (3, 22) = c, 7. X (3, 26). Comp. I. c. i (5, 3)
=
c. I. X 4).
16.
('s,
Alex. III, Cantuar. et eins suffraganeis. Cnm iios plerumque — reseruare.
(1159— 81.) Ja. 13822. Cc. 26. Pa.i,6. O.XV,2i. P. XXXII, 5. Q. XXXII, 5. R. XLI, 5.
Comp. L c. 5 (i, 23) = c. 4. X (i, 31).
talitatis et paupenim prouisionem fuit sicut moris est auctoritate pontificis destinatus, cum sit
usiim
non debuit mundanis usibus deputari sicut de uestibus, uasis et lignis et aliis utensilibiis ad
religiosus
cultum religionis deputatis antiqua consuetudo indubitanter obseruat et uenerabilium patnim docent
sanctiones.
14. Item Adrianus P. Nohis in eminejiti specula ultwnem. — (1154 — 59-) Ja. 10444.
Pa. 2, L\T:, 2. O. XIII, 10. P. XXIII, 15. O. XXV, II. R. XXXV, II. Comp. I. c. 15.
(3, 26).
15. Alex, prelatis per Galliam constitutis. iSfon est ttohis diihhim — pcrmittatis.
(1159— 81.) Ja. 13849.
a) Bis compellatis: O. XXVH, 6. P. XV, 2. O. XV, 2. R. XXV, 2. Comp. I. c. 2
(3, 27) = c. 7. X (3, 31).
b) Parrochianos — reprcsentent (bei Jaffe falsch 13742). O. XIV, ii. P. VII, 12. O. VII,
10. R. XIX, 12. Comp. I. c. 14 (5, 34) =c. 9. X (5, 39).
c) Ja. 13745 falsch. O. XLII, 7. P. XIII, 5. O. XIII, 5. R. XXIII, 5. Comp. I. c. 8
(5, 28), vgl. oben XIX, 4.
16. Cantuar. aepo. Quanto magis deo gratiis est ordo Cisterciensis tanto minus uolumus
sustinere ut ab antiquis patrum suorum institutionibus recedere debeant, quia ad hoc suramopere
debeant anhelare ut in omnibus et per omnia priscas et laudabiles uideantur patrum suorum institu-
tiones amplecti. Unde quia quidam fratrum ipsorum in partibus uestris ecclesias et ius patronatus in
ecclesiis non dubitant sicut audiuimus recipere, nos attendentes, quoniam sicut credimtis suae sit in-
stitutioni contrarium et sustinere nolentes ut in hoc uel in aliis laudabilia statuta seniorum suorum
transgrediantur f. u. p. m. q. predictos clericos uel fratres parochiales ecclesias uel ius patronatus in
ecclesiis ipsis de nouo non pennittatis acquirere et si quas antea acquisierint ut eas dimittant omni
occasione et appellatione cessante auctoritate nostra cogatis.
17. In Conc. Turon. Non magnopere — ainittat. C. Turon. (1163.) c. 8. Pa. I, 89.
Pa. 2, LXVI, I. O. XXVII, 2. P. XIV, 2. O. XR^ 2. R. XXIV, 2. Comp. I. c. 2 (3, 37)
=- c. 3. (3, 50).X
18. Hereford. ep. Super eo qiiod qiiesitiim est a nohis. (1159 — 81.) Ja. 13946. Cc. 9.
Pa. I, 42a. Pa. 2, XX, la. O. XXI, 2. P. XVI, 2. O. XVI, 2. R. XXVI, 3. Comp. I. c. 9
(3, 27) = c. 9. X (3, 31).
19. Ambian.
ep. et abb. S. Ouintini de insula. Significauit nobis uen. frater noster
Tomacensis quod cum adolescens quidam Ulricus nomine per dil, filium nostrum Cameracensem
ep.,
electum possessiones et bona quae ipsum iure hereditario contingebant sibi restitui postulasset miles
quidam sororius eins Atelmus nomine, uolens cum a successione repellere, ipsum in monasterio
S. Andreae de castello monachum fuisse constantcr asseruit et super hoc ad uen. fratrem nostrum
Heinricum Remensem archyepiscopum appellauit, a quo fuit postmodum ad audientiam nostram
appellatum. Abbas uero, prior et quidam monachorum prescripti monasterii coram supradicto
episcopo sicut asseruit et electo et coram quibusdam aliis uerbotenus testati sunt, eundem U. uoto
proposito professione uel benedictione monachum non fuisse, sed ipsum ab auunculo fratre et sororio
suo eidem monasterio infra annos discretionis traditum fuisse et fratre ipsius mortuo tonsuram
mutasse et habitum continuo proiecisse dicebant, quem non ex uoto uel ex uoluntate suscepit.
Quoniam igitur cum ea diligentia et circumspectione prouidere super hoc nos conuenit quod non
uideamur in ipso statuta canonum excedere dis. u. p. m. q. per memoratum abbatem, priorem et
fratres et per alios qui exinde ueritatem nouerunt studio soUicitudinis districtius inquirere satagatis
cuius etatis erat predictus U. cum predictum monasterium intrauit et cum inde exiuit, et si uobis con-
stiterit, eum a patre suo infra annos pubertatis iam dicto monasterio oblatum fuisse et suscepisse
monasticum habitum et tonsuram ipsum ap. re. ad monasterium redire cogatis, Si uero infra eosdem
annos a patre suo non fuit monasterio oblatus etiam si de uoluntate sua habitum monasticum suscepit
et tonsuram ipsam, a nota si quam inde incurrit et ab impetitione predicti militis ap. cess. super hoc
prorsus absoluatis, auctoritate ap. decementes id obesse sibi non posse quominus paternam et mater-
nam possit hereditatem repetere, nisi forte postquam annos pubertatis attigerat quod de ipso factum
fuerat habuerat ratum et firmum. Sane si etiam monachus esset propter hoc a peticione hereditatis
non possit merito prohiberi.
XX. De reditibus scholarum reformandis. (1 — 4)
1. Ex C. Lateran. Quoniam ecclesia Dei — inipedire. C.Lat. III. (1179.) c. 18. Pa. I,i8.
O. 18. P. II. O. LVI, 18. R. X, I. 2. Comp, I. c. i (5, 4) = c. i. X (5, 5).
2. Alex. III. Rem. et Paris. Qitanto gallicana ecclesia — ualehunt. (1170 — 72.)
Ja, 11925, Pa. I, 174. O, II, 18. P, III, 2. O. III, 2. R. XV, 2. Comp. I. c. 3 (5, 4) = c. 3.
X (5, 5).
3. Idem Rem. Gratum Deo et hominibus impendit prelatis quihbet famulatum qui et
prauas consuetudines abolere et bonas in suo statu nititur obseruare. Peruenit autem ad nos, quod
cum raagistris scolarum in doctrina discipiilorum et informatione desudantibus soleat beneficium
ecclesiasticum antiquitus exhiberi mmc eis per plures ecclesias in archyepiscopatu tuo subtrahitur, cum
tarnen non per se sed per scolares suos uideantur ecclesicae magis quam alii canonici deseruire.
Quia igitur ex hoc quod prouentus ecclesiarum doctores amittunt necessaria uictui a scolaribus suis
durius forte et grauius exigere compeUuntur f. t. m. qu. magistris scolarum qui studio uacant et
152 Die CoUectiü Brugeiisis. Tit. XXI.— XXIV.
doctrinac aliorum prouentus ccclesiasticos integro sicut anticjuitus ficri solet nullius contradictione uel
appellatione obstante tarn a rcgularibus ecclesiis quam a sccularibus de cetero facias assignari, nee
sustineas (piod sub prouisione et magisterio tuo tani rationabilis consuetudo ueniat ad
utilisque
defectum. l'rühibeas tarnen — von hier an wörtlich gleich mit Q. IIT, i, Ad hcc nichilo-
dann Schluss:
minus tibi presentium auctoritate precipimus ut si qui sunt in parrochia tua qui sortem suam
de fructibus pignorum uel aliunde deductis expensis perceperint eos moneas et per excommuni-
cationis sententiam compellas ap. re. ut debitoribus suis pignora ipsa sine dilatione et difficultate
restituant.
4. Willclmo Rem. aep. Pcriicnit ad ttos qiiod — coganiur. (1179.) Ja. 13504. Comp. II.
c. un. (5, 3).
XXI. De communi indulgentia facta clericis et laicis. (i)
Un. Ex C. Lateran. Innouamiis tit prcsbüeri — christiana. C. Lat. III. (1179.) c. 22.
Pa. I, 8. O. 22. r. 26. Comp. I. c. 2 (l, 24)
Q. LVI, 19. c. 10. X (3, 39).
R. XII, 4. =
XXII. De spirituali indulgentia facta leprosis uel alicui certae personae. (l
Cum dicat apostohis cogamiir. C. Later. III. (ii79.)c. 23. Pa. i, — — 3)
1. Ex C. Lateran. ir.
O. 23. P. 24. Q. LVI, 21. R. XII, 15. Comp. L c. i (3, 35) c. 2. (3, 48). = X
2. Lucius III. Lincoln, ep. De rectoribiis ccclesiariini portionem. (1183 — — 4.)
Ja. 14965. O. XXXVII, 4. Comp. I. c. 3 (3, 6) c. 3. (3, 6). = X
Presentium auctoritate prohibemus, ne quis archyepiscopus episcopus archydiaconus uel ulla
3.
inferior superiorue persona uel possessiones tibi commissas uel eanim custodes siue amministratores
suspendere uel sub interdicto ponere uel a te uel a possessionibus quicquam exigere quod indebitum
sit uel extraordinarium uel priscis et canonicis consuetudinibus contrarium nisi ex rationabili causa
ordine iudiciario specialiter obseruata examinata et cognita nullo ausu presumat, et si presumptum
fuerit uiribus careat et ipso iure penitus euanescat, quod ideo firmum illibatumque uolumus obseruari
ne hü qui ecclesiarum presunt regimini occasionem licitae possibilitatis ad illicitum et iniquum trahant
compendium. Preterea cum tu infra sacros ordines positus continere nullatenus posses, matri-
monium prout asseris contraxisti, dispensatiue et misericorditer duximus indulgendum ut hoc nulla
ratione tibi preiudicet quonimvis ecclesiastica beneficia ualeas optinere.
XXIII. De torneamentis prohibitis et treugis obseruandis. (i 4)
— —
1. Eugen. III. in C. Rem. Temerarium müiimn scpulttira. C. Rheni. (11 48.) c. 12.
P. VIII, 4. R. XX, II. Comp. L c. 2 (5, 11) c. 2. X (5, 11). =
2. Idem ex C. Lateran. Felicis memoriae papae Engenii — septilttira. C. Lat. III.
(1179.) c. 15. Pa. I, 10. O. 20. P. 28. Q. LVI, 15. R. IV, i. Comp. L c. i (5, 11).
3. Ex C. Lateran. Treugas a quarta —
inciirrat. C. Lat. III. (1179.) c. 21. Pa. i, 9.
et sententiam quam in ipsos propter hoc promulgaueris facias inuiolabiliter obseruari. Hec autem
omnia sine dilationis contradictionis et appellationis diffugio exequi non postponas. Dat. Ver. V.
Kai. Septembr.
5 Alex. III. epo. Ambian. De canonico qui in ecclesia Aroensi professionem fecerat et ab
ea fugerat a quodam abbate recepto in monachum id t. f. signiticamus, quod si locus ubi nunc manet
maioris est religionis quam ecclesia Aroensis ipsuni in eodem loco cum pura conscientia permanere
permittas. Alioquin eum ad priorem ecclesiam redire compellas.
XXV. De pactis et transactionibus seruandis et non obseruandis. (i — 9)
1. Alex. III. Winton. ep. Qtierclam magistri V. — possidere. (1159 — 81.) Ja. 13910.
O. XVVIII, I. P. II, 3. R. XIV, 3. Comp. I. c. 4 (5, 3) c. 4. X (5, 4). =
2. Ex relatione dil. filii nOstri R. presentium latoris accepimus, quod cum inter ipsum et Alanum
clericum tilium Walteri talis quod pro C. libris esterlingorum quas idem R. pre-
conuentio facta fuisset,
fato A. mutuauerat quasdam ecclesias et quoddam laicale feodum in Britolin ab eodem A. tenere debuerat
donec totum debitum reciperet, nunc pecunia non soluta prescriptis pignoribus spoliatur licet con-
uentio illa sicut ex auctentico exinde facto comparet ab eodem A. et fratre suo firmiter fuerit fide firmata.
Quoniam igitur predicto R. cum nobis fidelis sit et deuotus in iure suo uolumus libenter sicut debe-
mus adesse f. t. m. qu. si res ita se habet, prefatum A. moneas et sub excommunicationis districtione
compellas, ut eidem R. predictum laicale feodum tenendum restituat et redditus eanmdem ecclesiarum
qui exinde Interim prouenenint in posterum occ. et app. cess. usque ad debiti Solutionen! assignet et
eos sibi in pace dimittat.
3. Wigorn. ep. Continehatur m literis nobis — priori. (1159 — 81.) Ja, 14033. Cc. 57.
Pa. I, 72. O. XLVII, 5. Comp. I. c.2 (3, 9) = c. 2. X (3, 10).
4. Wigorn. ep.Si abbatem donationem cum priore et quibusdam de conuentu
tuae diocesis
suo uel solum abbatem facere contingit et pars conuentus postea reclamauerit, datae rei quantitas et
illius terrae consuetudo quae tamen sacris canonibus manifeste non obuiet est diligentius attendenda
et secundvim hoc est donum ratum uel irritum iudicandum. Verum cum alicui ecclesiae possessio
quaelibet interposita conditione donatur non potest a donatore donatio postea reuocari, nisi forte tali
conditione illata quod ea possessio post certum tempus reuocari deberet. Scripta autem autentica si
testes inscripti decesserint nisi forte per manum publicam facta aut sigillum autenticum habuerint per
quod possint probari non uidentur nobis alicuius firmitatis robur habere.
5. Karnot. epo. De cetera noiiei'is excedit. (1163 —
79.) Ja. 13832. Cc. 14c. Pa. I, 150. —
O. XXVIII, 10. P. VI, 3. O. VI, 3. R. XVIII, 3. Comp. I. c. 5 (i, 27) wiederholt c. 9 (3, 34) =
c. 5.x (1,36).
presentium respondemus, ut t\i sicut uir literatus et discretus consideres diligentius et attendas, qui in
facto ipso principales auctores fuerunt et consilium ut hoc fieret dederunt et omnibus iuxta quod
deliquerunt penam quam decet infligas ita, quod alii ob eiusdem penae metum debeant a consimilibus
merito deterreri et ipsi de cetero talia committere pertimescant. Cum enim ille qui rapuit exsoluere
debeat et penam portare, manifestum est quod prefatus maior satisfacere pro uniuersis non potest, cum
etiam scriptum sit quod unusquisque onus suum portabit. De mediocribus uero qui consilium ut
idem fieret non dederunt nee principales huius facti auctores fuerunt absolutione prestita sub dissimula-
tione factum poterit pertransiri.
2. Abbati S. Remigii et Y. decano Rem. Conquerente nobis lohanne clerico latore
presentium intelleximus quod cum S. pro eo quod illi quendam equum ualentem XL. sol. abstulerit
excommunicatus fuisset postea per lohannem procuratorem Remensis archyepiscopi absque satis-
factione fuit absolutus. Unde quoniam non remittitur peccatum nisi satisfactio intercedat dis. u. m.
qu. re ip)sa diligenter et subtiliter indagata si ita esse inueneritis prefatum S. ex parte nostra moneatis
et districte compellatis ut memorato I. equum suum uel estimationem sine mora et occasione restituat
et de iniuria illata congrue satisfaciat. Alioquin eum in eandem sententiam reducere non postponas.
— ;
exhibitionem studeas districtius cohercere. Si aiitem neutruni horum adimplere uoluerit eam canonica
censura compellatis.
XXVII. De peremptorio edicto et pcna contumaciiim. (i — 5)
1. Alex. III. Cantuar. et Winton. epp. Dilccti filii ahhas — restiUiatis, (1159 —
81.)
Ja. 13826. Cc. 28. O. III, 5? P. XL, 4. O. XXXVII, 3. R. XLVI, 3. Comp. I. c.
3 (2, 10)
-=
c. I. X (2, 8). _
^
2. Priori et fratribus eccl. de gisebur. Constituto in presentia nostra dil. filio nostro
R. concanonico iiestro et responsabilibus dil. filii nostri G. prepositi eccl. Baulanensis super questione
possessionis ecclesiae de Leuintre, in quam de mandato et auctoritate per iudices delegatos uidelicet
Exoniensem ep. et priorem de Haltredewa causa seruandae rei fuera[ti]s inducti hinc, inde füit coram
nobis aliquamdiu disceptatum. Tandem uero post rationes hinc inde productas ex utriusque partis
assertione tcnuimus, quod licet causa seruandae rei tantum in eiusdem ecclesiae fuissetis possessionem
inducti, infra annum tarnen altera pars non prestitit cautionem super eadem causa uobis iudicio standi,
licet uoluntatem habuerit ipsam cautionem prestandi et uos fuissetis parati eam recipere. Inde est
I
iitique quod nos de communi fratrum nostrorum consilio ap. auctoritate decernimus ut uos amodo
possessionem prescriptae ecclesiae saluo iure quod idem prepositus in repetenda ecclesia habere
dinoscitur et libere et absque contradictione qualibet habeatis nee prefatus prepositus super eadem
possessione audeat de cetero (uos) uexationibus fatigare.
3. Urbanus abbati de Westellen et osiomoston. abbati. Gratiim gerimiis pro- —
cessisse. (1185 —
87.) Ja. 15751. O. XLVIII, 3. R. XLII, 11. Comp. I. c. 23 (i, 21) ^= c. 20.
X (I, 29).
ex iina parte et Ca. et Pd. ex alia parte predicti uiri secundo ac tertio a memorato episcopo per-
emptorie citati fuissent, ipsi se contumaciter absentantes ad presentiam eiusdem accedere contempsenint.
Quare prefatus archyepiscopus de consilio tuo frater episcope per sententiam statuit ut possessio pre-
scriptae terrae cum fructibus inde perceptis predictis M. et F. restituere[n]tur. Ouocirca dis. u. m. q.
si ita est nisi infra annum et diem illata sententia cum aduersa parte coram prefato archyepiscopo
{Volt, archipr. et abbat i de S). Q. XXXI V, I {Vott. aep.). R. XLIII, l {l'olitino aeß.).
Comp. I. c. 2 (2, 4) = c. I. X (2, 4).
2. Idem decano plebano et clericis Maturien. Miraniur phtritnum — responJeatis.
(1173—76.) Ja. 12666. Cc. 47. O. XI, 2. P. XXXVl, 2. O. XXXIV, 2. K. XLIII» 2.
Comp. I. c. 3 (2, 4).
Die Collectio Brugensis. Tit. XXX.— XXXHI. 155
causa per laicam interpositionem spoliatum, eam sibi, nisi altera pars legitime probauerit ipsum eam
postea spontanee abiurasse, omni occasione postposita cum fructibus inde perceptis faciatis restitui nee
citraformam iuris eum permitta(ti)s turbari.
2. Alex. III. Ep. Ambi. Conquerente P. presbitero intelleximus, quod postquam iter arripuit
ad nos ueniendi quidam parrochiani tui res suas diripere presumpserint licet autem idem presbiter ;
res suas in protectione nostra et ecclesiae non posuerit cum ad nos accessit, quia tamen propter hoc
non debuit rebus suis aliquatenus spoliari, cum hü qui accedunt ad presentiam nostram et res eorum
sub ap. debeant protectione esse securae, f. t. m. qu. quicquid eidem presbitero postquam iter arripuit
ad nos ueniendi subtractum est uel ablatum id sibi omni contradictione et app. cess. restitui facias.
3. Super alia questio7ie uidelicet existere. (1159 —
81.) Ja. 142 19. Cc. 49Bab. Pa. I, —
iiSbc. Pa. 2, X, 5bc. O. XXII, 5. 6. P. XXXIX, 10. 11. Q. XXXVI, 5. 6. R. XLV, 6. 7.
Comp. L c. 5. 6 (2, 9) = c. 5. 6 X
(2, 13).
5. Item Carnotensi. Sane qiiia nos — sjippo?iat. (1159 — 81.) Ja. 13835. Cc. 15a.
O. VII, 20. P. XXXV, 20. g. XXXIII, 20. R. XLII, 21 {Cantuar.). Comp. L c. i6 (l, 21)
= c. II. X (i, 29).
6. Item. Relatiim est miribtis iitteriectiim. Luc. III. (1181 —
85.) Ja. 15443. O. VII, —
22. Comp. I. c. 22 (i, 21) c. 19 (i, 21). = X
7. Alex. III. Senon. ex C. Sicut Romana. Preterea super hoc potestatetn. (1173 —
1174.) Ja. 12293. Cc. 80a. Pa.
103. I, Pa. 2, XXXII, id. O. VII, 7. P. XXXV, 6. O.
XXXIII, 6. R. XLII, 6. Comp. L c. 6 (i, 21) = c. 5. X (i, 29).
8. Ex eodem. St ajitern intra — contigerit. ib. Pa. 2, XXXII, i c. In den übrigen
Coli, der Schluss von Cc. 52b. Pa. i, 102. O. X, 12. P. XLVII, 13. g. XLII, 11. R.LI, 12.
Comp. I. c. 13 (2, 20) = c. 12. X (2, 28).
9. Alex. Wigorn. ep. Cetertun cum aliquam catisam — expirare. (1179 — 14350. 81.) Ja.
O. XXXVI, 5.
10. Idem Cenom. Stiper eo quod — (1151 —
sjihlatiim. 13842. O. XLVI, 80.) Ja. 3.
P. XI, 20. g. XI, 19. R. XXI, 29. Comp. 20 21) =
I. c. X (i, c. 15. (i, 29).
11. Idem eidem. Sig7iificasti nohis — cohercere. (1159 — 14027. Cc. 32a. 81.) Ja.
O. VII, II. P. XXXV, II. g. XXXIII, n. R. XLII, 12. Comp. L c. 9 (i, 21) = c.
7
X. (i, 29).
12. Idem Wintonien.Quamiiis siinus condempnandus. (1159 81.) Ja. 14156.
ep. — —
Cc. 30a. Pa. I, 45. 2, a-h. O. VII, 8. P. XXXV, 8. g. XXXIII, 8. R. XLII, 8.
Pa. XXIX, i
4. De cetero noueris, quod cum aliquis ad extraordinarum iudicem litteris nostris impetratis
cum aduersario suo componit postmodum in ecclesia de qua agitur inhabiturus, si compositio non est
iuri contraria, non est a loci episcopo aliquatenus reprobanda, sed census absque episcopali auctoritate
ecclesiae sub hoc pretextu solutus uitam eins qui soluerit non excedit.
XXXVI. De rescriptis subrepticiis et super re litigiosa impetratis. (i 10) —
1. Alex, archiep. Ad presentiam nostram accedens amoueas. (1159 81.) Ja. 1 3982. — —
Cc. 16. Pa. 2, XXII, I. O. XIX, 3. g. XXIII, 3. R. XXXIII, 3. Comp. I. c. 2 (i, 9) -=
c. 2. X (i, 17).
2. Alex. abb. S. Remigii. Ex litteris quas fcobis decanus et capitulum Cathalaunensis
ecclesiae transmisenint accepimus, quod cum inter P. presbiterum et parrochianos suos de cortoismont
super quibusdam redditibus de antiqua con.suetudine ecclesiae suae sicut asserit debitis controuersia
uerteretur ad audientiam nostram parrochiani appellauerunt. guia ucro ipsi non sunt appellationem
prosecuti causam ipsam experientiae uestrae duximus committendam. Ideoque dis. u. m. qu.
cum exinde ueritatem requisiti fueritis in unum pariter conuenientes utramque partem ante presentiam
uestram conuocctis et eandem causam mediante iustitia decidatis. Preterea Stephanus clcricus quasdam
terras arabilcs prcdicti capituli a l'ctro (jui dare non jiotcrat sicut accepimus sub quadam pensione
accepit et propter hoc quosdam rcdditus ipsius cajiitidi sub eadcm pensione ucntlicare presumit, et
cum capitulum ad nostram audientiam appellasset ille ad puriticationem b. Marine terminum appolla-
tionis prefigens terminum ipsum preuenit et ante fcstum b. Martini ad presentiam nostram aa'^lens
tum j^ro se tum ctiam pro tlictis pauoihianis jioslras per subreptionem litteras inipetrauit. guia uoro
—
dolus iiel fraus nemini debet prodesse nichilominus sollicitudini uestrae presentium significatione in-
iungimus iit si ita est, litteris nostris per surreptionem impetratis niillas iiires habentibus, causam ipsam
fine congnio terminetis.
3. Idem Amb. epo. Prior et monachi — prehidicare. (1159 — 81.) Ja. 1 4049. Comp. II.
I (2, 8).
4. Alex, abbati de Ramesen et archid. hieliensi. Ex litteris nestris compellatis. —
59—81.) Ja. 14069. Cc. 61. Pa. I, 134. Pa. 2, XLVII, i. O. XLI, 6. P. XL, 2. O.
(II
XXXVII, 2. R. XLVI, 2. Comp. I. c. 2 (2, 10) c. 2. (2, 14). = X
5. Lucius III. Waltero Lincoln, ep. Ad aiircs nostras obtine^-e. (1183 84. Ja. — —
14965. O. XLI, 8. Comp. L c. 6 (i, 2) c 8. (i, 3). = X
6. Alex, Decano et magistro Fulc. canonico Rem. Dilectus filius noster O. S. Nicholai
in carcere Tulliano diaconus cardinalis et latores presentium nobis insinuarunt, quod cum idem car-
dinalis ap. sedis legatione in illis partibus fungeretur causam quae inter Drog. et canonicos suos super
prebendae suae diminutione uertebatur uobis commiserit audiendam et fine rationabili terminandam,
et uos rationibus hinc inde auditis et cognitis subtractos exinde fructus sibi restitui iudicastis et sie
ei sunt iuxta uestrae dictionis arbitrium restituti uel ad habeudum integrum assignati. Ceterum pre-
dictus D. nostro postea conspectui presentatus liuius rei ueritatem si bene meminimus nobis subticuit
et litteras nostras super restitutione fructuum secundum iuramentum illorum qui fructus illos per-
ceperant uel iuxta sacramentum suum et aliorum iuramentum secum impetrauit. Xos autem nolumus
sicut nee uelle debemus ut rescriptum nostrvim ab eo per taciturnitatem ueritatis elicitum difhnitioni
uestrae aliquid preiudicium faeiat quominus id quod a uobis est exinde legitime diffinitum in suo
robore ae stabilitate persistat. Sed si eidem O. post diffinitionem uestram aliquid est subtraetum id
ei mandamus iuxta formam aliarum litterarum ex integro resignari. Unde p. a. s. uobis m. qu. pre-
dieta diffinitione in statu suo firmiterpermanente prefatos canonicos si quid postea eis subtraetum
per ipsos est ad sibi integre resignandum compellatis.
Alex. III. Exon. ep. Si qtiis rei litigiosae
7. diffinire. (1159 —
81.) Ja. 13921, ist —
aber Theil von 14219. Cc. loE. Pa. i, 123. Pa. 2, X, 5h. O. XLIV, 10. P. LI, 2. O. XLIII, 2.
R. LIT, 2. Comp. I. c. i (2, 21) c. i. (2, 30). = X
8. Alex. Lond. ep. Cum pridem Symoni nosciintttr. (1159 —
81.) Ja. 13924. O. —
XXVIII, 2. P. V, I. Q. V, I. R. XA^II, i. Comp. L c. 4 (i, 26) c. 4. (i, 35). = X
9. Abbati Remesten. et archidiac. Exon. Veniens ad ap. sedis impetratae. (1159 —
II 81.) Ja. 14084. O. XLVII, 8. Comp. IL c. 5 (3, 6).
10. Idem. Noruic. ep. De sacerdote illo —
mandatum. (1159 81.) Ja. 12252. 14146. —
Pa. I, 184. Pa. 2, XIV, Ib. O. XXVI, 3. P. XI, 3. Q. XI, 3. R. XXI, 5. Comp. L
c. 16).
3 (5'
presentium didicimus, quod clericus quidam G. nomine in repetitione ecelesiae de Fossoria a multis
retro temporibus eum fatigauit, licet taetis sacrosanctis euangeliis abiurauerit et filius ereditur esse
tanquam persona in eadem eeclesia ministrauit.
presbj'teri qui Ipse namque quod sine ammiratione
non dicimus ad uen. fratrem nostrum Batonensem episcopum et nostros abbatem de Staulegn
dil. filios
et priorem de Flega litteras dicitur apostolieas impetrasse in quibus continebatur, quod ei non obesset
si filius presbiteri extitisset et quod haberent eum a iuramento quod feeerat absolutum. Cumque
auetoritate litterarum illarum niehil penitus sicut non dignum erat consequi potuisset iterato quidem
litterassub nomine nostro conscriptas tibi frater episeope et dil. filiis nostris abbati de Strangula et
priori de Bradenestolie dicitur porrexisse in quibus continebatur eum a iuramento quod feeerat ab-
solutum et quod nicliil obesset ei sicut dictum est quod filius extiterat saeerdotis. Quia uero non est
uerisimile tales litteras et huiusmodi dispensationes a nobis emanasse dis. u. rn. qu. si iiera eonstiterit
esse que dicuntur, predicto G. super eo de quo ineptas litteras presentauit silentium imponatis per
excommunicationis eum sententiam eompellentes, ut cum litteris illis quarum mentionem feeimus sub
sigillis uestris debita eautela signatis nostro se conspectui representet.
2. Item Fuleoni decano et magistro R. canon. Rcmensi. C7C7n causam — coji-
de?npnetis. (1159 — 81.) Ja. 14083. Comp. I. c. 3 (2, 15).
3. Item Cantuar. aep. Ex parte tienerah. — compellas. (1174 — 81.) Ja. 14317. O. VII, 18.
P. XXXV, O. XXXIII, 18.
18. R. XLII, 19. Comp. I. c. 2 (i, 2) = c. 2. X (i, 3). In 379
hier zerschnitten, daher aus 378.
der Schluss V, 3.
3. Idem Cantuar. et Cistrensi. Retulit nobis A. — possitis. (1159 — 81.) Ja. 13824.
O. VIII, 20.
4. Wigorn. ep. et heliensi archidiacono. Audita olim querela — absoluistis. (1159
1181.) Ja. 14143. O. XXII, 4. P. XXXIX, 4. Q. XXXVI, 4. R. XLV, 5. Comp. L c. 4
(2, 9) = c. 4. X (2, I3)._
5. Idem Florentino epo. Fraternitatis tuae literis iuramentis. (1159 — — 81.) Ja.14066.
Cc. 18. Pa.I, 128. Pa. 2, XXIX, 3. O. VIII, 12. P. XLHI, 12. Q. 9. XXXIX, R. XLVIII, 9.
Comp. I. c. 17 (2, 13) = c. 17. X (2, 20).
6. Idem Cantuar. aep. et Wigorn. epo. nuntius admitti. (1174 79.) Cum — — =
Ja. 13249. O. VIII, 3. P. XLIII, 3. O. 2. XXXIX,
R. XLIII, 2. Comp. I. c. 11 (2, 13)
c. 12. X(2, 20), bis impediat; dann hier weiter: Insuper etiam auctoritate nostra statuimus ut liceat
uobis in causis ecclesiae uestrae testimonium ferre, dummodo unus uel duo ex uobis ad agendum et
respondendum instituantur. Quorum testimonium in causis in quibus actores uel responsales sunt
instituti non debet admitti. Dazu am Rande Ex c. cum ex debi supra an aliquis plures. (oben XVI, 6).
Idem Caprulano
7. ep. et abb. S.
:
episcopi se retrahant a testimonio iam idicti archydiaconi perhibendo, uobis in uirtute obedientiae
precipimus ut ipsos ap. re. censura ecclesiastica compellatis ueritati testimonium exhiberc, et si eidem
O. recepta probatione ipsius archydiaconatum iudicaueritis restituendum clericis eiusdem archydiacona-
tus firmiter et districte precipiatis, ut re. et timore et amore post-
illi tanquam archydiacono suo app.
posito respondeant et debitam reuerentiam
obedientiam exhibeant. Quod si non fecerint eos
et
auctoritate nostra nulla appellatione obstante ab officio suo suspcndatis et nobis sub ea districtione
qua deo tenemini et ecclesiae quicquid super his inueneritis litteris uestris intimetis. Si ijuae autem
litterae impetratae sunt nolumus quod istis debeant (juomodolibet obuiare. Verum si sej>edictus O.
in probatione defecerit archydiaconatum ab eins impeticione absoluentes penitus illi appellatione post-
posita Silentium imponatis. Cetemm si archydiaconus legitime citatus per se uel per responsalem
suum ad uestram presentiam accedere uel iudicio uestro parere contempserit eundem (>. in possessio-
nem eiusdem archydiaconatus app. postposita inducatis.
10. Clemens Sagontiensi ep. Peruenit ad nos —
relinquendum. Clemens 111. (l 187 —
1191.) Ja. 16596. Comp. II. c. I (2, 13) -= c. 5. (2, 21). XComp. II. c. (5, 18) -= c. 17.
X(5. 39).
1 1 . Ex transmissa contiuestione prioris et canonicorum de Giseburne auribus nostris est intimÄ-
Die Collectio Brugensis. Tit. XLI. 159
tum, quod cum lecta esset sententia nostra super ecclesia de Leuinter quam eis adiudicandum Eboracensis
archyepiscopus (statuit?) post app. ad nos factam clericum quendam \V. nomine in capella eorum ipsis
nescientibus posuit et duos de canonicis non in ius uocatos nee conuictos uel confessos excommuni-
cauit et tandem priorem deponens excommunicatum denuntiauit. Quoniam igitur hoc non debemus
nee possumus sub silentio pertransire dis. u. p. a. s. m. qu. ueritatem rei gratia et fauore postposito
diligenter et celeriter inquiratis, et si testimonio canonicorum de Giseburne uel alias uobis legitime
constiterit, archyepiscopum quae dicta sunt post appellationem egisse ea prouida maturitate corrigentes
sententiam tam depositionis quam excommunicationis atque interdictionis remota appellatione denun-
tie(ti)s non teuere. lUos autem quos canonici uobis nominauerint districte iubeatis ne timore uel amore
X (2, 19).
2. Lucius III. Tua nos duxü —
excludantur. Alex. III. (1159 81.) Ja. 14029. O. —
XVII, 4. Comp. IL c. 2 (2, 16) =
c. II. X (2, 24).
Inf^ierr. presbitero de Briola regimen contiilisset, ipse prestito iuramento promisit, quod iura presbiterii
eiusdem ecclesiae nou minueret sed potius integra conseruarct. Verum cum tertiam partem obuentio-
num eiusdem ecclesiae percipere presbiterii ratione debcret post aliquod tempus canonici ecclesiae
memoratae ab eo post multas uexationes iuramentum de nouo receperunt ut non nisi terciam illius
terciae perciperet portionem. Quod quidem sacramentum hac condicione interposila prestitit, quod ad
obseruationem ipsius minime tencretur, nisi a priorc esset per archyepiscopum absolutus. Cumque
super his coram nobis fuisset proposita questio intellecta negotii ueritate quia contra primum presti-
tum fucrat ultimum sacramentum et in diminutione presbiterii iuris exhibitum, ipsum de consilio
fratrum nostrouim decreuimus non seruandum, statuentes ut tercia pars prouentuum eiusdem ecclesiae
ratione presbiterii presbitero sicut ante tempus suum consueuerat impendatur. Ideoque dis. ii. m. qu.
canonicos illos auctoritate nostra suffulti duabus partibus prouentuum illius ecclesiae nulla contradic-
tione uel app. obstante fiiciatis deinceps manere contentos, tercia parte presbitero remanente,'Cogentes
ipsos censura canonica ultimum sacramentum presbitero relaxare. Si quid uero postquam predictus
presbiter ueniendi ad nos iter incepit in preiudicium i\aris eins temere noueritis immutatum in statum
debitum reducatis nuUis litteris ueritati et iusticiae preiudicium facientibus a sede ap. impetratis.
Ouod si omnes his exequendis nequiueritis Interesse duo uestnim ea nichilominus exequantur. Dat.
Yeron. II. Id. Maii.
4. Urbanus III. Abb. S. Stephan! Turon. Sicut ex litteris pertimescat. (1185 7.) — —
Ja. 15753- Comp. II. c. 3 (2, 16) c. 13. (2, 24). = X
5. Alex. Secissensi aepo. Si tiero aliqtiis viinistrare. (1173 74.) Ja. 12293.— —
Cc. 80b. Pa. I, 104. Pa. 2, XXXIII, i. O. XVII, i. P. XVII, i. Q. XVin, 3. R. XXVIII, 3.
Comp. I. c.
4 (2, 17) c. 8. (2, 24). = X
Accepta conqiiestione P.
6. imponatis. (1159 —
81.) Ja. 13984. O. XXII, 2 {dec. Licoln. —
et ahh. de Riiiaiis). P. XXXIX, 2. O. XXXVI, 2. R. XLV, 2. Comp. I. c. 2 (2, 9) c. 3. =
X (2, 13).
7. Alex. Wigorn.
London, epis. Pertiejiit ad nos
et iinponere. (1163 79.) Ja. 13160. — —
O. VII, 15. P. XXXV,
15. Q. XXXIII, 15. R. XLII, 16. Comp. I. c. 13 (i, 21).
XLII. De purgatione quae ad purgandam innocentiam indicitur. (i 6) —
1. Urban. III. Turon. aep. Andegau. ep. abbati Salmuriensi. Ad aiidientiam
nostram —
prepediri, (1185 6.) Ja. 15511. —
O. L, 65. R. XXI, 12. Comp. I. c. 8 (5, 29).
2. Nos inter alios — transferre. (1159 — 81.) Ja. 13970. Cc. 64a. Pa. I, 159. Pa. 2,
XXIX, 7. P. XXXII, 4. O. XXXII, 4. R. XLI, 4. Comp. I. c. 4(1, 23) wiederholt c. 7
(5, 29) = c. 6. X (5, 34) lanuensi ep.
3. Innocentius uenerabilibus fratribus P. Aquilegiensi patriarchae iM. Man-
tuano G. Felicen. L. Vincentini et P. Cumensi eppis. Quotiens frater noster — iiirauit.
(1130—43.) Ja. 8289. Gratian. C. II. qu. 5. c. 17 Palea. Pa. 2, XXX, 4. O. L, 57. P. XXXVII, 8.
Comp. I. c. 4 (5, 29) = c. 5. X (5, 34).
4. Lucius III. Sistrensi epo. Insimiattim est atiribiis — deierare. Alex. III. (1159
I181.) Ja. 13843. 0.11,15. P. I, 4. 0.1,4. R. XIII, 4. Comp. I. c. 12 (5, 2) = c. 13.
X (5, 3)-
5. Idem Toletano archiep. Signiticatum est nobis, quod cum inter W. Sarracenum et G.
clericum iurgia mota fuissent prefatus G. comminando sub testimonio plurium presumpsit asserere
quod operam daret ut uitae ipsius ponerentur insidiae. Cimi autem idem AV, eodem anno atrociter
uulneratus diem clausisset extrcmum nonnulli arbitrati sunt eundem G. ipsius mortis et uulneris
causam fuisse. Unde quoniam idem G. super hoc laborat infamia nos prouidere uolentes ne innocens
condempnetur uel nocens maneat impunitus f. u. p. a. s. m. qu. si predictus G. per idoneas coram
uobis exinde legitime personas conuinci non poterit et super hoc publica laboret infamia ei contra-
dictione et app. cessante purgationem canonicam imponatis in qua si defecerit, aut si exinde coram
uobis ordine iudiciario conuinci poterit, ipsum sublato app. remedio a ministerio altaris perpetuo
suspendatis et beneficio ecclesiae auctoritate nostra spolietis.
6. Toletano archiep. Ex C. consuluit. De hoc autem quod rex et principes tui a
Bemardo Exon. episcopo pecuniam recepisse dicuntur ut eius electioni prestarent assensum et quod
idem episcopus archydiacono Exoniensi beneficium certi redditus et ciudam clerico ante electionem
suam prioratum dicitur promisisse ut uterque eorum, scilic^t archydiaconus et clericus, eiusdem electioni
consentirent, hoc tuae prudentiae duximus respondendum, quod si manifestum est eundem archidiaco-
num et clericum ob causam illam tarn iniquam et detestabilem promissam rem accepisse, aut si exinde
confessi fuerint in iure uel legitime conuinci poterint, ab altaris ministerio perpetuo smit remouendi.
Si uero id manifestum non est, nee conuicti nee confessi fuerint et tarnen publica laborant iuf;imia eis
canonica purgatio debet indici, in qua si dcfecerint tanquam auctores tanti sceleris sunt puniendi.
Regem autem tuos soUicite monere debes et diligenter inducere, \it si qua recej">erint a
et principes
prefato episcopo ut eius electioni prestarent assensum ecclesiae Exoniensi sine diminutione rcstituant,
cum ea sine graui salutis suae periculo dctincre non possunt.
XLIII. De confessis. (i — 4)
Alex. A p h e n o. Continchatur
I . 1 in litteris — postponas. ( 1
1
59—8 1
.) Ja. 1 41o1 . P. LX, 9.
Q. LI, 8. R. LIX, 8.
Die Collectio Bmgensis. Tit. XLIV. i6i
2. Furcs et latrones — dcneganuis. Grat. C. XIII. qu. 2. c. 3 1 aus Burcli. XI, 59. O. XXXIV.
zwischen 2 iind 3. P. VIII, 5.
3. Alex. Claremont. epo. In litteris hiis — liherari. (1169 — 81.) Ja. 13855. Cc. 41.
Pa. I, 144. O. XXXIV, 2. P. VIII, 2. O. VIII, 2. R. XX, 2. Comp. I. c. 6 (5, 14) = c. 5.
X(5, 17).
4. Item ex ep. Bonifacii ad Gallos. Nulhis duhttat — putat. (419.) Ja. 349. Burch.
I, 161. Ivo Decr. V, 271. Comp. I. c. 5 (2, 16) c. 4. (2,= X 23).
XLIV. De sententiis et pena condemnatorum. (i 10) —
1. Idem Cantuar. aepo. Causam qiiae inter presentare. (1159 — 81.) Ja. 13941. —
O. III, 3. P. XLI, 2. O. XXXVIII, 2. R. XLVII, 2. Comp. I. c. i (2, 11) = c. i.
X(2, 15).
2. Idem Alex. III. Wigorn. epo. et Eliensi archidiacono. In 378 am Rande:
Supra de testibus —
Audita = XL, 4. Demnach ein Stück von Ja. 14 143. (1159 — 81.) Licet
autem nuntius eiusdem H. alias litteras impetrauerit formam aliam continentes et qiiod reuocari deberet
si quid innouatum esset in causa postquam idem nxmtius iter arripuit ad nos ueniendi. Quia tarnen
non intelleximus nee intelligi debuit ut reuocaretur in irritum si quid per iudices delegatos factum
esset auctoritate litterarum nostrarum si quid presumptione uel uiolentia innouatum esset di's. a. p. a.
s. m. qu. si ante receptionem htterarum illarum quas nuntius prefati H. super ipsa causa ad nos im-
petrauit, memoratus episcopus et tu fili archydiacone super iam dicta ecclesia sententiam protulistis,
eam contradictione et appellatione postposita ratam habeatis et firmam nee eam obtentu priorum
litterarum reuocare temptetis. Ita quidem quod si etiam contra sententiam aliquid statuistis id sub.
app. obstaculo reuocetis et prefatum H. contra eandem sententiam uenire nullatenus permittatis sed
potius sine contradictione et appellatione postposita faciatis inuiolabiliter obseruari.
3. Alex, abbati S. Remigii et decano Rem. Intelleximus ex literis uestris quod cum
causam interCathalanum ciuem et infirmos S. Jacobi de mandato nostro super quadam terra sus-
ceperitis terminandam post causae Cognitionen! eidem ciui possessionem prescriptae terrae adiudicastis.
Licet autem idem infirmi, sicut asseritis et ille qui pro ipsis ad nos uenerat fatebatur, ad nostram
audientiam appellassent, quia tamen ipsa uobis causa fuit ap. re. commissa sententiam ipsam nichilo-
minus uolumus firmitatis robur habere. Sed u. d. m. q. si super possessione salua questione
proprietatis sententiam protulistis utraque parte ante uestram presentiam conuocata super proprietate
causam studiosius audiatis et app. re. mediante iusticia terminetis.
4. Cum appellatione remota causa committitur et sententia fertur iniqiia eam euacuari oportet,
nee illa debet stare si manifestam continet iniquitatem.
5. Rescripsimus uobis ad suggestionem H. clerici ut causam inter ipsum et R. clericum de
Messeid. super capella de Redehus diligentius audire deberetis et sub certa forma terminare, omnino
immemores existentes quod eam prius aliis iudicibus commisissemus. Dilecti autem filii nostri R.
Eboracensis decanus et abbas Riualensis suis nobis litteris intimarunt, quod ipsi predictam causam a
nobis commissam ordine iudiciario terminarunt. Quoniam igitur rem iudicio finitam in recidiuae con-
contentionis scrupulum non est congruum reuocari dis. u. m. qu. a prenominatis iudicibus ueritatem
studiosius inquiratis et si noueritis ipsos super memorata causa diffinitiuam sententiam protulisse
nullatenus in causa ipsa procedatis et si forte processistis nee mandatum nostrum nee factum uestrum
uolumus sententiae illorum derogare, sed memorato H. perpetuum super eadem causa silentium
imponatis.
6. Alex. Abb. maioris monasterii et H. clerico. Iarnpride7n confirmamus, —
(1159— 81.) Ja. 14175. O. XLVI, 4.
7. Lucius III. decano et archidacono London. Significauerunt nobis dil. filii nostri
fratres S. Trinitatis Noruicens. quod cum causam quae uertebatur inter eos et H. clericum super
ecclesia de Calchia du. fihis nostris T. quondam Noruic. archydiacono et priori de Panteneia b. me-
moriae A. predecessor noster commisisset fine debito terminandam memoratus H. ad presentiam eorum
per se uel per responsalem non uenit licet legitima citatio processisset neque excusationem rationabilem
pretendit quare ad eorum presentiam non accessit. Ipsi uero habito consilio sapientum uirorum
memoratis priori et fratribus possessionem prescriptae ecclesiae causa rei conseruandae adiudicare
curarunt. Ceterum cum priorem et fratres predictos in possessionem prefatae ecclesiae precepissent
induci prefatus H. non est passus" preceptum eorum executioni mandari et ita predictam ecclesiam
supposuerunt interdicto. Sed idem H. nichilominus ecclesiam tenet et in ea facit diuina officia cele-
brari quamquara annus ex cjuo monachis predictis per sententiam fuit adiudicata possessio sit elapsus.
Quia uero ad nostrum spectat officium unicuique iura sua integra conseruare et huiusmodi pre-
sumptores a sua presumptione reprimere d. u. m. qu. si causa ipsa fuit Ulis app. re. commissa et ipsi
contra eundem H. contumacem et absentem tulere sententiam et annus a tempore latae sententiae est
elapsus sepe fatum priorem et fratres in prescriptae possessionem ecclesiae nullius appellatione ob-
stante mittatis H. pro pietatis questione seruata. Preterea si uobis constiterit, quod sepedictus H. in
prescripta ecclesia post interdictum eorundem iudicum ex parte ipsius predecessoris nostri factum
diuina fecerit officia celebrari eum et presbiterum qui in ea cantauit sciens ipsam interdictam tanto
tempore a diuinorum celebratione cessare faciatis quanto tempore in prefata ecclesia diuina fuenint per
eos officia celebrata.
8. Hereford. ep. Alex. III. ex C. sup. de priu. reli. Adhcc cum coniingat — standi.
(1159 — 81.) Ja. 13949, ist aber 13946. Cc. 71c. Pa. 2, XX, le. O. III, i. P. XL, i. Q.
XXXVII, R. XLVI, I. Comp. I. c. 1 (2, 10)
1. c. 1. = X (2, 14).
9. Idem. Et si clerici —
sjibsecuta am Rande. Ex C. : Licet preier soUtjim de clandestinis.
(i 159— 81.) Ja. 14091. Cc. 48Ab. Pa. i, 24. Pa. 2, XV, 4 fg. O. XXVI, 4. P. XI, 4. Q.
XI, 4. R. XXI, 8. Comp. I. c. 6 (2, i) = c. 4. X (2, i). Der Schluss schon einmal oben
XII, 5. cf. ib.
10. Cahimpniayn et audaciam — sententia. C. Turon. (1163.) c. 9. O. III, 2. P. XL, 3.
Comp. I. c. 5 (5, 32) = c. 4. X (5, 37).
23. O. 6. P. 15. Q. LVI, 5. R. Vni, I. Comp. L c. 42 (2, 20) =c. 20. (2, 28). X
2. Alex. Heinrico Rem. aepo. Cum sacrosancta romana credinnis. (1171 72.) — —
Ja. 12020. Cc. 11. Pa. I, 115— 117. Pa. 2, XXXIII, 2. O. X, 6. 15. 7. P. XLVII, 5. 7. 6.
O. XLII, 4. 7. 5. R. LI, 5. 8. 6. Comp. L c. 5. 6. 7 (2, 20) c. 5. 6. 7. (2, 28). = X
3. Idem Cantuar. aepo. Peruenit ad Jios representent. (1174 —
81.) Ja. 14313. Cc. —
20B. Pa. I, 44. O. X, 13. P. XLVII, 17. O. XLII, 12. R. LL 13. Comp. L c. 15 (2, 20)
= c. 13. X (2, 28).
4. Idem,
Constitutus in presentia nostra magister T. diaconus lator presentium sua nobis
relatione proposuit, quod cum ipse ad ecclesiam de Ripal a nobili uiro "\V. Tossei domino fundi tibi
presentatus fuisset et inde ad preces karissimae in Christo filiae nostrae Anglorum reginae in imagi-
nariam possessionem inductiis postmodiim de concessione tua fmctiis aliquo tempore percepisset,
appaniit quidam S. nepos R. qui etiam proximo eandem ecclesiam possederat constanter asseuerans
quod ipse prius ad memoratam ecclesiam ab eodem patrono suo qui eam possederat fuerat presentatus
et super hoc audientiam nostram appellaviit nuUum suae appellationi terminum prefigens. Tu i^ero
nacta exinde occasione fructus ipsius ecclesiae ab eodem sequestrari iussisti. Ipse autem sentiens se
pregrauari quia post appellationem ab aduersa parte factam spoliatus fuerat et quia nimis uaga uide-
batur sibi appellatio sine termino facta in presentia tua ad sedem ap. appellauit terminum suae appella-
tioni prefigens Letare Iherusalem. Quia igitiir predictus B. sicut dicitur plures ecclesias possidet et
predictam ecclesiam sibi nititur quasi iure suae cessionis uendicare p. a. s. m. qu. si nulla alia rationa-
biUs causa et manifesta obstiterit nisi quod sepedictus B. prefatam requirit ecclesiam de presentatione
patrui sui uel si unam uel plures habet ecclesias XX. marcanun tu ei non obstante appellatione
silentium imponas et ecclesiam predicto T. cum fnictibus a tempore sequestrationis inde perceptis
integre facias et sine diminutione restitui et in pace dimitti.
5. Inter cetera 7iale??ins. —
(1159— 81.) Ja. 14073. O. X, 2. P. XLVII, 26. O. XLII,
23. R. LI, 25. Comp. I. c. 2. 28 (2, 20) == c. 2. (2, 28). X
6. Idem Noruic. epo. Personas ecclesiariun constriyigas. (1160 —
74.) Ja. 12253. Pa. —
I, 93. Pa. 2, XIV, I. O. X, 5. P. XLVII, 4. O. XLII, 3. R. LI, 4. Comp. I. c. 4 (2, 20)
= c. 4. X (2, 28).
7. Constitutus in presentia nostra Ric. diaconus lator presentium constanti nobis assertione
proposuit, quod cum ecclesiam b. Petri de Piston pacifice possideret quidam presbiter O. nomine eum
coram uen. fratre nostro Wigorn. ep. et dil. filio abbate de Eueham super medietate iam dictae ecclesiae
per litteras nostras traxit in causam qui aim coram archydiacono de Xorbanton prius litigasset et
;
eidem archydiacono ueritate inquisitii compertum fuisset quod a laico quodam O. intenientu j^ecuniae
de prescripta medietate uiuente auunculo suo qui eam tenebat quondam concessionem obtinuit per
iudicialem sententiam perpetuum exinde fuerat silentium mipositum et sacerdotale propter hoc offi-
cium interdictum. Licet autem idem O. de nouo litem sopitam instaurare incepit et per litteras
nostras quas dudum impetrauerat eundeni R. cum esset in procinctu ad nos ueniendi itervun traxit in
causam, quem coram delegatis iudicibus de falsa suggestione ad dominicam qua cantatur Letare
Iherusalem nuper preteritam ad nostram audientiam appellauit et se et sua omnia sub b. Petri pro-
tectione posuit. Quod quia nobis non constat legitime terminatum dis. u. p. a. s. m. qu. utraque
parte ante uos conuocata et ueritate plenms inquisita si uobis constiterit quod prcfato O. per iudicialem
sententiam silentium impositum fuerit nee ab eo sententia ij)« fuit per appellationem suspensa, uel si
forte per appellationem ab eo suspensa est et infra biennium non est appellationem interpositam pri>-
secutus (e)idem O. super eadem causa occ. et app. re. perpetuum silentium imponatis et sententiam pre-
diciam faciatis inuiolabiliter obseruari non obstantibus litteris nostris iusticiae et ueritati si quae sunt
contra impetratae. Si quid uero est inuouatum uel circa statum ecclesiae uel possessionum predicti
R. post appellationem ad nos factam uel postquam iter arripuerit ad nos ueniendi illud ad eum
statum in quo erat tempore appellationis app. et occ. cess. faciatis reduci. Testes autem quos idem
R. uobis nominauerit monere et inducere laboretis ut amore iusticiae coram uobis testimonium per-
hibeant ueritati. Sane si uterque uestrum hiis exequendum . . .
8. Causam quae inter dil, filios nostros canonicos et I. ciuem Beluacensem super tjuadam domo
in curia uen. fratris noslri W. Rcmensis archyepiscopi diutius est agitata et ad nos sicut dicitur per
ap. translata cxperientiac ucstrac committimus audicndam. Prctcrcu quouiam imnlius eoruiulem
Die Collectio Bmgensis. Tit. XLVL XLVIL 163
canoniconini ad ap. sedem transmissus ut dicitur nee rediit nee petitionis seriptum remisit nolumus si
res ita se habet et fuit ad certuni terminnm appellatum eorum iusticiae fieri aliquod preiixdicium pro
60 quod infra anniim post appellationem ad sedem ap. interpositam seriptiim nequiuerit apostolieum
exhibere. Sed si quid post appellationem fuerit immiitatum id in eum statum reducatur in quo
tempore appellationis noseitur extitisse.
9. Alex. Cathalan. Super appellationibus illarum causanim quae inter laieas personas
uertuntur fraternitatem tuam in hune modum duximus instruendam, seilieet ut non liceat eiuilibus
personis in causa ciuili ante pronuntiationem sententiae in uocem appellationis prorumpere, a qua
seilieet sententia si infra X. dies fuerit appellatum et infra unius anni eurriculum nisi euidens necessitas
impedierit appellans suam appellationem non fuerit prosecutus de eetero sententia illa iuste prolata
firmitatis robur obtineat.
XLVI. Quod non est ratum (fehlt 379) habendum quod fit in alieuius pre-
iudieium pendente appellatione. (i 6) —
1. Alex. Brund. ecel. Cum tu fili preposite tenere. (1159 81.) Ja. 13894. — —
O. VIII, 10. P. XLIII, II. O. XXXIX, 8. R. XLYIII, 8. Comp. I. c. 16 (2, 13) c. 16. =
X (2, 20).
2. Dilecti filii nostri — fecisseimis. (1159 — 81.) Ja. 13934. O. X, I. P. XLVII, l.
Q. XLII, I. R. LI,
Comp. I.
I. c. i (2, 20) = c. 6 X (2, i). e. i. X (2, 28).
3. Item aep. Rauennati. Qiieritnoniam P. dticis — corj-igemiis. (1124 — 30.) Ja. 7390a.
P. XLVII, 41. Honorius II.
4. Ex litteris uen. fratris nostri Wigorniensis ep. ad nos transmissis aceepimus, quod causam (quae)
inter monaehos Aleieest et Henrieum filium Ade sacerdotis super eapella de Sindel agitari dinoseitur
Lieest. abbati et et illi qui tune fuit abbas de Lech, commisissemus fine debito terminandam. Epi-
scopus intelligens, quod H. filius esset sacerdotis qui persona extiterat matrieis eeclesiae euius nomine
preseriptam eeelesiam petebat, et quod eadem eeelesia Conuentr. episeopo, eapella uero sibi iure
parochyäli subesset Lieest. abbati et suecessori alterius ex parte nostra prohibuit ne in causa pro-
cederent et ne capellam sui episcopatus eeclesiae alterius dioeesis subicere attemptarent. Monachi
quoqvie de Aleist ad quos prefatae capellae possessio dicitur pertinere memoratos iudices reeusauerunt,
abbaten! de Lillesd. et abbatem de Leieest. ob manifestas inimicitias et alium quia ultronee se ingere-
bat, cum non sibi sed predeeessori eius causa fuisset commissa et ab eo prima citatio facta. Unde
ne in causa procederent ex parte nostra prohibuit. Quia uero in committendis eausis eam eireum-
spectionem et cautelam adhibere debemus, ne causas ipsas personis talibus committamus quae partibus
merito possint esse suspectae uobis de quorum prudentia et honestate confidimus causam ipsam com-
mittimus audiendam et fine debito terminandam.
5. Alex. Rothomag. arehiep. Q^ioniam quesitian est remitti. (1171 80.) Ja. 13583. — —
Cc. 4. 8A. Pa. I, 179. O. XXXI, 4. P. XXXII, 2. Q. XXXII, 2. R. XLI, 2. Comp. L
c. 2 (i, 23).
6. Alex. abb. S. Remigii et F. decano Rem.
Nostris est auribus insinuatum quod cum
inter eos et homines de Dompetra quibusdam
querelis fuisset exorta iam dicti homines
controviersia super
de libera uilla pro grauaminibus sibi ut dieunt illatis ad audientiam nostram appeUarunt; sed post faetam
appellationem interdicti sententiae subieetos se fuisse queruntur. Unde quoniam id si uemm est in
nostram et eeclesiae Romanae grauiter redundat iniuriam dis. u. m. q. rei ueritatem diligentius inqui-
ratis et si prefatos homines post faetam ad nos appellationem interdictos fuisse eonstiterit uos eos
nuUius eontradictione et app. obstante nuntietis penitus absolutos.
XLVII. Quibus appellationibus est uel non est deferendum etiam si in com-
missione sit appellatio inhibita, et si iudices sint suspecti et de reeusationi-
bus. (l — 26)
1. Conszduit nos —
coniparere. (1159 81.) Ja. 14112. —
Cc. 55. Pa. i, 152. O. X, 14.
P. XLVII, 15. Q. XLII, 13. R. LI, 14. Comp. L e. 16 (2, 20) c. 14. X. (2, 28). =
2. Alex. Abb. s. Petri super Diuam. Ad atires nostras castiges. (1159 81.) Ja. — —
13865. Cc. 68. Pa. 2, XXXIII, 3. O. X, 4. P. XLVII, 3. Q. XLII, 2 {aep. Rem). R.LI, 3.
Comp. I. c. 3 (2, 20) = e. 3. X (2, 28).
3. Idem Cantuar. arehiep. et eius suffraganeis. Ex queriinonia clericorum — com-
pellatis. (i 159— 81.) Ja. 13814. O. XXVIII, 14. P. XLVII, 33 u. VI, 7. Q. XLII, 30. R.
VIII, 7. Comp, I. e.
33 (2, 20).
4. Idem Bonon. epo. et canonici s. Consuhiit nos — deferendum. (1159 — 81.) Ja.
^3783. O. L, 54. P. XLVII, 25. O. XLII, 22. R. LI, 23. 24. Comp. I. c. 27 (2, 20)= c. 18.
X (2, 28).
5. Idem Seciosen. aep. Sicut Romana —
generali. (1173 74.) — Ja. 12293. Cc. 52a.
Pa. I, loi. Pa. 2, XXXII, i a. O. X, 11. P. XLVII, 12. Q. XLII, 10. R. LI, 11. Comp. L
c. 12 (2, 20) c. = I. X (i, 3).
6. Idem Carnot. ep. In eminenti — referetur. (1161 — 75.) Ja. 12411. Cc. I4ab.
Pa. I, 149.XLVII, 36. Q. XLII,
P. 33. R. LI, 33. Comp. 36 I. c. (2, 20).
7. Idem Exon. epo. et electo Cist. Ad audientiam nostram — persolui. (1159 — 81.)
Ja. 13931. O. X, 26.
II*
—
8. Ad hec ciun aliquis — stare. (li6l — 8l.) Ja. 14219. CC.49BC. Pa.1,119. Pa.2,X, 5d.
P. XXXV, 19. Q. XXXIII, 19. R. XLII, 20. Comp. I. c. 8 (l, 23).
15. Idem Dunelm. epo. Suggestttm est miribiis postponas. (1159 — 81.) Ja. 13870. —
Cc. 54. Pa. I, 183. O. X, 19. P. XLVII, 19. Q. XLII, 17. R. LI, 18. Comp. I. c. 20
(2, 20) = c. 15. X (2, 28).
Idem Rothomag. aepo. Ex quortindani certa — parere.
16. (1159 — 81.) Ja. 14087.
O. XLIX, 5. P. VI, 6. Q. XLII, 15. R. XVIII, 6. Comp. L c. 14 (2, 20) c. un. (i, 33) =
c. I. X (i, 42).
eo liceat appellare, cum tamen in fine litterarum non appositum ut si uterque nequiuerit interesse
sit
imus procedat. Primae igitur questioni taliter respondemus, quod appellationi differre non debes siue
ante citationem siue postea, siue ante sententiam postea fuerit appellatum nisi appellans prius-
siiie
factani in eundem militem inueneritis temere promulgatani eam ap. cessante denuntietis auctoritate
ap. non tenere.
c. 2 (4, 7) = c. 2. X
10. Idem. Si uir
(4, 7).
tiel viulier — patrocinari. (1179 — 81.) Ja. 14091. Cc. 94B. Pa. i, 22.
Pa. 2, XV, 4c. O. XXXII, 2. P. LXII, 2. Q. LIII, 2. R. LXI, 2. Comp. I. c. 2 (4, 11) =
c. 2. X (4, 11).
11. Idem "Wigorn. ep. Meminimus — rescindere. (1163 — 79.) Ja. 13162. O. VI, 9.
P. LIX, 19. R. LVIII, 9. Comp. L c. 6 (4, 6)
Q. L, 18. c. 3. (4, 6). = X
12. Idem Winton. Baton. et Hereforden. epp. Ex litteris fecerunt. (1174 — — 81.)
Ja. 14311. O. VI, 28. P. LIX, 38. Q. L, 25. R. LVIII, 26. Comp. L c. 3 (4, 17) = c. 2.
X (4, 16).
13. Idem Magonciensi aepo.
Consuluit nos tua discretio de duabus personis uiro scilicet
et muliere quorum uterque cum esset aptae
etatis ad contrahendum matrimonium alterum recepit in
suum et ante camalem copulam mulier nupsit
alii a quo in uxorem recepta et cognita traducta, utrum a
secundo uiro relinqui debeat et primo restitui. Super quo titique consultationi tuae taliter responde-
mus, quod si inter primum uirum et eandem mulierem intercessit de presenti consensus ita quod unus
alterum recepit dicendo ego te recipio in meam, ego te recipio in meum, etiam si ab alio antequam
cognoscatur a primo, sit traducta et cognita, primo uiro debet restitui, cum post talem consensum alii
nubere non potuit. Porro siqui uir et mulier pari consensu contraxerint matrimonium et uir ea
i66 Die Collectio Brugensis. Tit. XLIX.
incognita aliam duxerit in iixorem et cam cognouerit coj^cndus est secundam relinquere et ad priorein
redire. Ouamuis diucrsa cxinde scntcntia cjuorundam et noii eadem consuetudo ecclesiarum tutius
sit
tarnen uidetur iit primani debeat accipere quam secundam, cum a prima sine iudicio ecclesiae separari
non debuit et cum ipsa matrimonium pari uoto et conscnsu contraxerit.
14. Idem abbati S. Albani. Proposünm nobis est reportarc. (I173 76.) Ja. 12636. — —=
Pa. I, 107. O. VI, I. P. LIX, I. Q. L, I. R. LVIII, i. Comp. I. c. i (4, 7) c. i. (4, 7). X
15. Idem Baton. epo. De Ulis qiii consenstn)i. (1159 —
81.) Ja. i^l^l' O. VI, 29. —
P. LIX, 39. Q. L, 26. R. LVIII, 27. Comp. I. c. 9 (4, 2) c. 7. (4, 2). = X
16. Idem epo. Ambian. Super eo unde nos consulere uoluisti, quod scilicet quaedam puella
nubilis cuidam qui erat infra annos nupsit et cum eo in una domo habitauit diutius, et cum propter
etatem pueri non posscnt carnaliter copulari nee sibi ad inuicem legitime assensum prebere uirum
accepit f. t. duximus respondendum ut rci uerjtate cum omni studio inquisita si puer minoris erat
etatis ita quod non poterat debitum reddere, mulierem cum uiro secundo presertim si ab eo cognita
est remanere permittas, cjuia puer et si benedicta fuerit eam recipere in suam non potuit nee illa debuit
benedici. Verum de illo qui recipit aliquam per manum in suam et non celebrata solempnitate
nuptiarum alii postea coniungitur et carnaliter copulatur tibi taliter respondemus, quod si legitimis
testibuscomprobatum fuerit eum legitime ipsam in suam recepisse licet in presentia sacerdotis hoc
factum non fuerit et illa sollempnitas quae in nuptiis attenditur non fuerit secuta ad eam tamen secunda
dimissa compellendus est proculdubio redire.
17. Idem Vigilen. epo. Si tiero puella coinnwnendi. (1159 —
81.) Ja. 14126. Cc. 97b. —
O. VI, 3. P. LIX, 3. Q. L, 3. R. LVIII, 4. Comp. I. c.' 11 (4, 2); darauf folgt ohne Initiale
Gregor. VIL (1073— 85O Ja. 5291. O. VI, 6. P. LIX, 17. O. L, 6. R. LVIII, 7. Comp. L
c. 3 (4» 2).
18. Alex. III. Pictau. epo. Veniens ad nos P. — accipere. (1159 — 81). Ja. 14058.
Cc. 77. O. XII, 4. LX, 5. Q. LI, 4. R. LIX, 4. Comp. L c. 3 (4, 13) = c. 2. X (4,
P. 13).
19. Idem Panormitano aepo. Veniens ad nos M. Heremita sua nobis assertione pro-
posuit, quod R. mulier cuidam uiro absenti fide data se nupturam promisit. Postmodum audiens
plura de seueritate et inhumanitate ipsius uiri ei nulla ratione uoluit copulari. Cum itaque timeret ne
ei cogeretur nubere in manibus suis simpliciter uotum continentiae promisit nee tamen locum aut
uestem mutauit. Quo audito predictus uir aliam sibi copulauit et ex ea prolem suscepit. Nos itaque
attendentes, tutius esse ut prefata mulier etiam post fidem et uotum simplex oblatum contrahat matri-
monium quam fornicationis reatum incurrat f. t. m. qu. si nil ultra processerit nee uestem aut locum
mutauit nee professionem fecit predictae mulieri de fide mentita et uoto uiolato congruam satisfactio-
nem indicas et ei ciii uult nubendi in domino licentiam tribuere non postponas.
20. Idem Paduano epo. Litterae q^ias — coniungi. (1159 — 81.) Ja. 14055« ^^' -»
LXXXVIII, 2. P. LIX, 49. Q. L, 32. R. LVIII, 33. Comp. I. c. 2 (4, 17) = c. i. X (4, 16).
21. Alex. Lucensi epo. Consuhiit nos dissohiit. (1159 —
81.) Ja. 14005. O. XLV, 4. —
P. LIX, 50. Q. L, 33. R. LVIII, 34. In OPQR. geht der Canon Aveiter Comp. I. c. 12 (5, lo). =
Comp. I. c. 7 (4, 6) c. 4. =
(4, 6). X
22. Grandensi patriarchae. Super hoc qitod serneiur. (1159 81.) Ja. 13907. — —
Pa. I, 82 {Exon. ep.). O. XII, 7 (dgl.). P. LX, 7. Q. LI, 6. R. LIX, 6. In POR. ohne Inskription.
Comp. II. c. I (4, 7).
23. Idem decano Rem. et archidiacono Cathalaun. Ad nostram noueris audientiam
penienisse, quod cum Rufus de Busi miles quandam mulierem in uxorem duxisset postea quandam
aliam contra prohibitionem ecclesiae sibi copulare presumpsit. Quia uero matrimonium ciuod est
factum contra legem Dei et instituta s. patrum stare nullatenus debet dis. u. m. qu. rei ueritatem
diligenter et sollicite inquiratis et si uobis ita esse constiterit eos dilatione et app. cess. precipiatis ab
inuicem separari. Quodsi precepto uestro in hac parte parere contempserint ipsos et principales
eonun fautores excommunicationis sententia innodetis.
Idem Tulon. epo. Lator presentium
24. tnae. (1159 —
81.) Ja. 14120. Cc. 96 {Tule- —
tano).O. XII, 3 {Ttdlensi). P. LX, 3. Q. LI, 3. R. LIX, 3.
25. Ex C. Tribun De Francia —
cogatur. C. Tribur. 895. Ü. XLV, 8. P. LIX, 25.
Comp. II. c. I (4, i) == c. I. (4, i). X
26. Urbanus III. Ariminensi epo. Stcpcr eo quod itidicanduni. (1185 —
87.) —
Ja. 15723. Comp. I. c. 3 (4, 9) = c. 3. X aber in tomp. I. mit Anfang: Licet ad ea.
(4, 9);
27. Lucius III. Rapulnensi epo. Requisiuit fraternitas habere. (llSl 85.) Ja. — —
15165. O. XLV, 6. P.LIX, 48. O. L, 31. R. LVIII, 32. Comp. L c. 12 (4, i) c. 17. =
X (4, I).
Ad aures nostras noueris penienisse, quod cum (juiilam parochyanus tuus mulierem iiuan-
28.
dam publice duxisset in uxorem coram dil. filiis nostris ecclesiae tuae cimonicis comprobauit, quod
predictam mulierem consobrinus eiusdem uiri ante et post contractum matrimonium cognouisset.
Unde c|uia prcAUus uir ad alia postulat uota transire t. m. qu. si res ita se habet memorato uiro,
f.
cum illud nulluni sit matrimonium, accipiendi in uxorem aliam liberam tribuas facultatem. nisi cum
predicta muliere postcjuam eam cum suo consobrino jjeccasse cognouit commisisse pri>batur inct'slum.
29. Urbanus III. Cenoman. epo. Super eo quod — consistit. (l 185—87.) Ja. 15739«
O. VI, 21. Cum in ap. sede. Comp. I. c. 4 (4, 5)
--^ c. 5. X (4, 5).
—
30. Burdegalensi aepo. Consitluü nos 7nansissent. (1159 — — 81.) Ja. 13790. Pa. i^
157a. O. VI, 30. P. LIX, 40. Q. L, 27. R. LVIII, 28. Comp. I. c. 2 (4, 19).
31. Alex. III. Ex presenthim latoris — separarc. (1159 — 81.) Ja. 13900. O. XLV, 2.
L. Quid
iuris est si lepra alterum contrahentium ante carnale commercium
uel post infecerit, et si alter fornicatus fuerit. (i 5) —
1. UrbanusFlorentino epo. Litteras titae fraternitatis
III. relinq^iendavi. (1185 — —
II 87.) Ja. 15734. O. L, 63. Comp. I. c. 3 (4, 8) c. 3. X (4, 8). =
Comp. I. c. 3 (4, 20) =
c. 6. X (4, 19). Comp. I. c. 7 (3, 24) c. 7. X (3, 28). =
2. Alex. Baron, archiepo. Qiioniam sicut exceptionein. —
(1159 — 81.) Ja. 13773.
Cc. 79a. 85. Pa. 2, LXXXVII, I. a) O. XXXVII, 3. P. LXI, 2. Q. LH, 2. R. LX, 2.
Comp. I. c. 2 (4, 8) =
c. 2. X (4, 8). b) Cc. 79 bc. O. VI, 16. P. LIX, 28. Q. L, 15. R.
LVII, 17. Comp. I. c. 3 (4, 7) c' 3. X (4, 7). =
3. Idem Cantuar. aepo. et eins suffraganeis. Pericenit ad nos constringatis, —
(1159— 81.) Ja. 13794. Cc. 82. Pa. I, 3. O. XXXVII, 2. P. LXI, i. Q. LH, i. R. LX, i.
Comp. L c. I (4, 8) =
c. I. X (4, 8).
clam desponsauit. Tandem idem miles a Iherosolimis reuersus ad nos per appellationem fecit per-
ferri quod predictam mulierem legitime desponsasset. Nos uero causam ipsam fratri nostro Nouio-
mensi episcopo commisimus decidendam sub ea conditione ut si legitimam fuisse inter eos desponsa-
sationem Hqueret, facta prius restitutione mulieris, de causa postea consanguinitatis cognosceretur.
Episcopus uero cum die constituta utraque parte presente modum desponsationis inquireret milite
irascente quod non precitabat sententiam mulier ad nos appellauit. Sed quia von hier an c. 8. —
X (2, 13). Ja. 13735.
3. Idem AVigorn. et Exonien. Conqiiestus est nohis Herhertits — percellatis. (1159
I181.) Ja. 14167. Pa. I, 156. O. XXXIII, 3. P. LXHI, i. Q. LIII, 3. R. LXII, i. Comp. L
c. I (4, 5) = c. I. X (4, 17).
4. Idem Exon. Mulier ante legitimum matrimonium matris suo nata contracto matri-
epo.
monio eam exheredare presumat. Si autem uiuente uxore
legitima efficitur nee aliquis eo pretextu
aliam cognouerit et ex ea prolem habuerit licet post mortem uxoris suae eam duxerit nichilominus
filius spurius erit et ab hereditate repellendus presertim si ante mortem prioris uxoris adulteri id
machinati fuerint quod legitimum matrimonium inter se contrahere non potuerunt. (Wohl identisch
mit c. 4. X
(4, 17).
5. Item Comiti Bolen s. Propositum est in audientia nostra quod nobilis uir R. de legi-
tima uxore prole suscepta coniugem sine causa dimisit et aliam duxit in uxorem. Sacerdos tamen
qui temere benedictionem in secunda copula dare presumpsit iudicio episcopali quasi fauctor adulterii
depositus fuit. Mortua uero prima coniuge supradictus uir sobolem de supradicta suscepit. Ünde
quia quesitum est a nobis an soboles de supradicta cum sobole de prima uxore legitime suscepta
possit ex testamento uel ab intestato de(suc)cedere taliter respondemus, quod secunda neque ante neque
post mortem primae potuerit uxor esse, et ideo soboles quae ex ea fuit suscepta secundum sacrorum
canonum instituta nequaquam ab intestato succedere potest. Verum an possit testamento succedere
ab his queratur qui legum uolumina reuoluunt. Sacerdos autem predictus merito sententiam deposi-
tionis tulit si scienter coniungere presumpsit quos a copula coniugali prohibere debuit. Nichilominus
autem ad nostram est audientiam perlatum, quod nobilis uir S. uxorem habuit, unicam scilicet filiam
nobilis uiri R., qua mortua aliam legitime duxit. Mortuo autem supradicto S. idem R. secundam
eiusdem consensu ecclesiae in uxorem accepit et ex ea suscepta prole decessit. Cum autem canones
S.
tale matrimonium prohibentes usque ad moderna tempora non sunt publicati nee huiusmodi matri-
monia habenda sunt irrita, postquam ipsum matrimonium in conspectu ecclesiae fuit eadem consentiente
contractum credimus digno et speramus quod propter peccatum illud si alias fuerint digne confessi ab
externa hereditate non excluduntur; filii quoque non uidentur a paterna hereditate repellendi.
6. Idem epo. et dil. filiis canonicis et uniuerso capitulo Tribulanensi. Cum
i68 Die Collectio Brugensis. Tit. LH. LÜI.
inter I. einem — snstincatis. (1159 — 81.) Ja. 14194. Cc. 78. Pa. i, 137. Pa. 2, LXXXIX, 2.
O. XXXIII, 5. P. LXIII, 2. Q. LIII, 4. R. LXII, 2. Comp. I. c. 2 (4, 18) = c. 2. X (4, 17).
O. L, 41.
X
6.
7.
Pa. I, 180. O. VI, 10. P. LIX, 20. Q. L, 9. R. LVIII, 10. Comp.
(4, 2).
Alex. HI. lanuen. epo. Tua nos fraternitas iniumi^enda. (1159
P. LIX, 52. Q. L, 35. R. LVIII, 37. Comp. I. c. 7. (9) (4, 4)
Alex. III. Ambian. ei)o. Ex litteris
81.) Ja. 13969.
c. 4. X (4, 4).
\
c. I (4, 9) ^- c. 3. X (4, 15).
8. Idem eidem. Ex tua parte — rcputantur. (1170—71.) Ja. ii8bb. (^. L. 28. Comp. I.
9. T7-ansmissae nohis — esse, (i 159 — 81.) Ja. 14086. O. VIII, 1 1. P. XLIII, 3. Q. LIII, 5.
R. XLII, 3. Comp. I. c. =
3 (4, 18) X c. 3. (4, 17).
10. Idem L. S. Mariae in porticu cardinali. Super eo quod a — dissohii. (1159 — 81.)
Ja. 14161. Comp. II. c. (2, 2 12) = 22. X 20). c. (2,
11. Idem Beluac. epo. Siciit nohis — ad?7iitteitdicm. (1159 — 81.) Ja. 13775. Comp. I.
eam recipiendam districte compellas et si eam recipeie noluit eum et superinductam uinculo excom-
municationis astringas. Si qui autem apparuerint qui matrimonium ipsum legitime uelint et possint
impetere causam audias et canonico fine decidas. De hoc uero de Calceio qui filiam et cognatam
suam duxit uxorem et hoc publicum est et manifestum, nee apparet aliquis qui matrimonium ipsum
ueht impetere, id tibi respondemus, quod non apparentibus accusationibus parentela publica et mani-
festa existente, quod credibüe non est nisi essent consobrini in primo uel secundo gradu, ecclesiasticae
auctoritatis interest matrimonia illa adhibita grauitate dissoluere quae illicite contracta noscuntur.
15. Eugenius Florentino. Videtur nobis quod uxor. Ja. 384. Pa. 2, LXXXVIII, l. —
Gratian. c. 2. C. XXXV.
qu. 6. Comp. I. c. i (4, 17: Coelest.) c. 3. (4, 18: Clemens III.). = X
LIV. Diuortio celebrato quod dos reddi debet. (i)
I. Idem Nom. aepo. Ex conqtiestio7ie L. niiilieris — exhibeat. (1159 — 81.) Ja. 13766-
Cc. 85B. O. XXXIII, 2. P. LXIII, 7. Q. LIII, 9. R. LXII, 6. Comp. L c. 2 (4, 21).
LV. De debitis defunctorum episcoporum. (i)
I. Idem decano et capitulo Morinensi. Ad hoc in apost. sedis specula — persoluere.
(11 59 — 81.) Ja. 14013. O. XXIX, 9. Comp. I. c. i (3, 19) = c. i. X (3, 23).
militibus ipsis ibidem oUam eream repperit et eam secum ad domum propriam asportauit. Cum
autem Gilinus presbiter eiusdem uillae pro iam dicta olla diceretur excommunicationem facere uxor
ipsius militis formidine excommunicationis perterrita per supradictum S. presbiterum eidem G. in
priuata confessione mandauit quod si prescripta olla ad ipsam pertineret ei precium exinde restitueret.
Idcm iiero G. confessionem illam cuidam militi cuius fuerat olla reuelare presumpsit. Unde prefatus
S. super exactione ipsius ollae grauiter molestatur. Inde est quod dis. u. m. qu. rei ueritate stu-
diosius inquisita si ita esse imieneris eundem G. presbiterum et militem a molestatione predicti S.
arctius compescatis et in predictum G. presbitenim pro eo quod confessionem reuelare presumpsit ita
dure et aspere uindicetis quod sciat in posterum non esse reuelandum quod sibi per secretam con-
fessionem contigerit reuelari.
LIX. De remissionibus. (i — 3)
1. Alex. III. Carnot. ep. Quod autem consuluisti, utmm remissiones quae fiunt in dedica-
tionibus ecclesiarum et conferentibus ad edificationem pontium aliis prosint quam eis qui remittenti-
bus subsunt fraternitatem tuam uolumus, quod cum non a suo iudice nullus ligari ualeat uel
scire
absolui remissiones prescriptas prodesse illis tantummodo arbitramur quibus ut prodessent pactores
proprii specialiter indulserunt, et in hoc questionem eam solutam esse intelligas qua queritur utrum is
qui excommunicato communicat a suo episcopo uel episcopo excommunicati absolutionem debeat
implorare.
2. Clemens aeppis. et episcopis. Quam grauis et horrihilis — gaiidere. (1188.)
Ja. 16252.
3. Nur in Cod. 378. Tuae fraternitatis discretio postulauit per sedem ap. edoceri, utrum clericus
tuae dyocesis excommunicato communicans irregularitatem incurrit si postmodum celebrauit. Nos
autem duximus respondendum, quod si celebrauit minore excommimicatione
fraternitati tuae taliter
ligatus licet grauiter deliquerit nullius tarnen notam irregularitatis incurrit nee eligere prohibetur uel
ea quae ratione iurisdictionis sibi competunt exercere. Si tamen talis electus fuerit eins est electio
irritanda pro eo quod ad susceptionem eonim eligitur a quorum perceptione a sanctis patribus est
priuatus. Peccat tamen conferendo ecclesiastica sacramenta sed ab eo coUata uirtutis non carent
effectu, cum non uideatur a collatione sed a participatione sacramentorum quae sola consistit per-
ceptione remotus. Dummodo in contemptum ecclesiae disciplinae uidelicet contra prohibitionem
superioris communioni excommunicatorum pertinaciter se ingesserit in quo casu est anathemate feriendus.
DIE COMPILATIO I.
Die Compilatio I. des Bernhard von Pavia soll hier nur in ihrer Beziehung zu
den obigen Sammlungen betrachtet werden.
Ihr Fortschritt diesen gegenüber besteht zunächst darin, dass sie den gesammten
Stoff in fünf Bücher gegliedert, und somit die seitdem für die canonischen Ciesetz-
bücher typisch gewordene Eintheilung zuerst aufgestellt hat.
Die Bücher zerfallen, wie schon in den früheren Sammlungen in Titel, bei
deren Rubrizirung Bernhard jenen gegenüber eine gewisse Selbstständigkeit bewahrt
hat, diese in Kapitel; die Canones des Conc. Lateranense III. bilden nicht mehr
einen einheitlichen Titel oder Anhang, sondern sind durchweg wie auch schon in
der Brugensis eingereiht worden.
Die Gesammtzahl der Kapitel beträgt 920. Dazu kommen indessen noch
neun, welche Anton Agostin einem Codex Barcinonensis entnommen hat, die in
keiner sonstigen Handschrift vorkommen und sicher erst spätere Zuthaten sind.
Auch in allen früheren Sammlungen ist keines dieser capita enthalten '.
1) Doch steht eim-s aiuh in «U-r Hr. ("omp. I. 4 (4, 4) : - Hr. LH, i.
Die Compilatio I. 171
einer Sammlung nachweisbar sind^ Dies der Fall bezüglich der Cantabrigiensis ist
nur mit i caput, der Parisiensis IL, von der wir ja sonst wissen, dass Bernhard
sie gekannt habe, mit 11, der Appendix mit 29, von denen 18 allerdings der
ni. Rezension angehören, der Lipsiensis mit 16, der Casselana mit 9, der Brugensis
mit 7. Daraus ergiebt sich zunächst, dass Bernhard die Cantabrigiensis, Parisiensis I.
und die Bambergensis nicht gekannt zu haben braucht, und das Umgekehrte für
die übrigen Sammlungen. Ob er diese sämmtlich in Händen gehabt hat, lässt sich
freilich positiv nicht mit Sicherheit behaupten, da er das jeder dieser eigenthüm-
liche Material auch einer anderen uns noch unbekannten Sammlung entnommen
haben kann.
Aber auch bei denjenigen Canones, die Bernhard übereinstimmend mit unseren
Sammlungen hat, finden sich unerklärliche Abweichungen. So ist Compilatio I.
c. II (4, i) =
O. 6, 3. P. 59, 47. Q. 50, 43. R. 58, 31. Aber überall ist ein
Satz weniger als in der Compilatio, und der Anfang des Textes weicht hier stark
ab. Es muss also entweder noch eine andere Quelle für Bernhard existirt haben,
oder er hat aus dem Registrum oder sonst Korrekturen vorzunehmen vermocht.
Das neue Material Bernhards besteht aus 203 Canones^. Von diesen sind
zunächst 163 Vor-Gratianischen Ursprungs. Dass der Verfasser hier aus Burchard
und Ivo geschöpft hat, Daneben hat er stark die Vulgata und deren
ist zweifellos.
0. 0. Pa. 2. P. R. Br.
I, IV, 5> 4* I, 3' I I, 4' 22 I, 13' 3 II' I, 2
2, 7* 6, 2*** II, I I II, 16, IG 13' 7
9.
2, g*** 13, 4*** 35' I 11, 17' I 17, IG 16, 5
15, 5* 13» 5*** III, 2, 3 18, I 19, IG III, 5' 4
20, 3* 18, 7* IV, 2, 2 18, 2 III, 25' 4 33' 6
3I' j*** 18, 8*** 13' I 18, 3 IV, 14' I IV, 4' 4
11, 19. 8* V, 12*** 20, 26 V, 2, 18
I, 16, I
_9 ' 3
III, 5>
13*** 14, 4*** V, 6, 3 20, 43 26, 7
4*** i~
6, 3* 23,
9***
7' I III, I. I
^' 2
9, 28, 10, 3 I, 2
9-
29, 5*** I' 5
9»
26, 27*** 29, 6* I' 6
1 1.
26, 29*** '-^ r\ 4' 2
TQ*** I
27» 5'
davon Rez. III.: 18 II
33' 30* 5'
IV, ^^ Cc. [V, II. 3.
: V, II
J4j.
20*
16
1. 9***
C. Carth. I.
Buch m.
c. 12
2* Gregor. 1547 I, 3* Gregor. C. Rom.
— 1786 721, 17
XXVII, I* — 1607 2, 174 6,265
XXIX, I* — 1874 7* 2,56 6, 152
XXX, I* — I136 9* Gregor. VIII.
XXXIV, I* — 1116 16079
— 1131 10 Gregor. VIII.
XXXV, I Constit. Hen- 16074
rici imp. II, 2* C. Pictau. 1078,9
III, 6 Gregor. VIII.
16090
Buch IL Clem. IIL 16584
7
Burch. IvoDe. IV, I* 1.79 5' 185
I, 8 Luc. IIL 15 196 V, 3* Gregor. 1647
9 AI. IIL 14054 XI, I* 3.24 3.29
n, 5* Gregor. I. 1850 XIII, I* 16, 291
III, v^ 2, 197 6, 269 Exod. 20, 7
IV, I* Gregor. 1656 xn^ I
* Gregor. 1581
V, I Clem. 16550 III. XV, I* Leuit. 25, 25
VI, I* Leo Sermo 22, 4 2,168 6, 258
VII, I* II, 81.85 IV, 16 3* 19.148 15' 158
VIII, I* Gregor. 1565 XVII, I* 3. 104 2, 139
1566 — 2 * Gregor. 1315
IX, 7* 1779 — XVIII, I * Hieron. ad Prou.
8* Luc. III. 15290 C. 6. V. I
Buch V. II *
I, 4* 16,4 16,291 12*
5* Gregor. 1772 13* Pasch. IL 6598
6* —
1352 14* Gloss. interl. ad
6,327 Ose 10, 12
1 1 * Gloss. interl. ad c. 4 XXXVII, I C.27.qu.2.c.4Palea
Genes. Eleuter.
II, 2* 3, HO 3,86 3^' Gloss. ord. ad ep. ad
18 Luc. III. Rom. 14, 3. 4
angehören Alexander III.: 21^, Lucius III.: 8-, Urban III.: 93^ Clemens III.: 34^
Gregor VIII.: ^S.
Es sind das also zum Theil Stellen, die späteren Ursprungs sind, als die
oben behandelten Sammlungen, theils solche, die Bernhard in Pavia es finden —
oder in Rom —
sich zwei Dekretalen Alexanders III., die dorthin gerichtet waren
oder sonstwie kennen zu lernen Gelegenheit hatte. Jedenfalls erhellt, dass das
I
Hauptmaterial der Compilatio 1. den früheren Sammlungen entstammt, worüber die
folgende Tabelle genaueren Aufschluss giebt.
Liber I.
* bedeutet, dass die Stelle in die Dekretalen Gregors IX. aufgenommen worden ist.
4*
5
6*
7*
11, I* 52a lOI 10, II 4^' 10 32, la 47' 12 5I' 1
10, 3 31, 12
10
*
1 1
12
13 10, 14 31» 13
14* 72. 18 51. 140 40, 2 31» I 42» 2 31» I 40, I 4» 2
15* I I
S^' I I I, I 9. I
16* 3 3 56, 2 2 I, 2 9» 2
17* 40, 5 31» 4 31» 6 40, 4 9» 5
18* 40, I 31» 5 31. 7 40, 5 14. 14
19 31. 6 31» 8 40, 6
20* 31» 8 31» 18 40, 8
21* 31» 9 31» 19 40, 9
22* 3'» i6
V, 1 31. 2 31»
->
40, 2 8, I
24,
»
II,
-»
i) Ja. 11866. 13510. 13730. 13765. 13863. 13957. 13967. mul eine nicht näher zu bestimmende.
13975. 14022. 14054. 14065. 14101. 14113. 14124. 14176. 3) Ja. 15723. 15726. 15729. 15736. 15740. 15742- »5743«
1430«. 14330. 14331 und eine, die ich nicht näher bcstim- 15747. 15820.
men konnte. '^) Ja. 16550. 16584. 16650.
2) Ja. 15109. 15185. 15185. 15196. ^5198. 15211. 15290, 5) Ja. 160)4. 16079. 16090.
Die Compilatio I. Lib. I. 175
21, 20
(26, 20
XIV, II, 19 11,19. 20 21, 28-30 II, I^
l 2, 8
XV, I
"*
2* 5' I 33. I
3* 5' 2 33' 2
4* 24, 2 12, 2 12, 2 22, 2 14, 2
f *
D 36, 4
XVI, 1=*-
6, I 33. 6
2* 6, 2 33' 7
3* 6, 3 33' 8
4
5* 6, 4 33. 9
XVII, I* 7. I 33. 10
XVIII, I* 8, I 33' II
XIX, I* 9. I 33' 12
2
3* 9' 2 33' 13
XX, I*
2* 30, 5 21, 5 3I' 5
3* 39' 6
4* 32c. 30g 39' 2 22, I 29, ih 32' I I3'i5-34.i2
5* 39. 3 22, 2 32, 2
XXI, I 7. I 33. I 35. I 42, I 36,7-47.14
2* 157 7. 2 33. 2 35' 2 42. 2
3* 63b.d 1^' 3- 4
17.32.98 33' 3 35. 3 42' 3
I41. 7
4* 7. 5 33' 4 35' 4 42, 4
5* 185 7. 6 33' 5 34. I 35' 5 42, 5
6* 80a 103 7. 7 33. 6 32, id 35. 6 42, 6 34' 7
7* 30a 45 7. 8 33. 8 29. I 35' 8 42, 8
8 3oe 50 7. 10 33. 10 29. if 35' 10 42, 10 34. 12
1
XXII, * 21 (44. 3
I 12, I 32. I 41, I 33. I
I50, 66
XXIII, I
*
5*
XXVI, I*
2*
3*
4* 28, 2 5. I 5» I 17. I 36.8
5* 28, 4 5. 3 5. 3 17. 3 15. 3
6* III. 112 28, 8 6, 2 6,2 18,2 18, 4
XXVII, I*
14 28, 3 5. 2 16, 9 5. 2 17, 2 25.6
3* 28, 5 5. 4 5. 4 17. 4 25.8
4* 28, 6 5. 5 5.6 17, 6 4. 14
5* 14c 150 28, 10 6,3 6.3 18, 3 25. 5
6* 20, 6 19. 6 30. 6 25. 7
XXVIII, T* 21 12 56, 24 12 7. I. 2.
XXIX, I*
XXX, I*
XXXI, I* 50. 13
2* 22, 7 31. 7
XXXII, I* 29. 7 17, 6 27, 6
XXXIII, I* 49. 5 42, 15 6, 6 18, 6 47. 16
XXXIV, I
XXXV, I 53' I
23. I 35. I
53' 2 37. I 44. I iOy l
106 23. 2 35. 2 53' 3 37. 2 44. 2 30, 2
4* 23. 3 35' 3 53' 4 37. 3 44. 3 30. 3
5* 23. 4 35. 4 37. 4 44. 4
6* 23. 5 35. 5 37. 5 44. 5
7* 23. 6 35. 6 37. 6 44, t.
Die Compilatio L Lib. 11. 177
Liber H.
Cc. Pa. I 0. Q. Pa. 2 P. R. Br.
I, I* 27, 2 42, 2
2* 17, 5
3 161 10, 27 42, 24 29, 7 47, 27 51, 26
4 55, 12 22, 4
5* 47. 4 32, 2
6* 48Ab 24 26, 4 II, 4 15, 4 II, 4 21, 8 44, 9
7* 20, 4 19, 4 30, 4
8*
9*
II, I* 44, I 48, I. 2
2* 44, 2 II, 24
3* 44, 3 48, 3
4* 44, 4 48, 4
5*
6 14 56, 14 6 12, 16
IV, I
2* |22, 2
36, 2 39, 2 45, 2 41, 6
142, 3
3 22, 3 36, 3 39, 3 45, 4 31, 5
4* 22, 4 36, 4 39, 4 45, 5 40, 4
5* 49Ba ii8b 22, 5 36, 5 10, 5b 39, 10 45, 6 31, 3
6* 49Bb Ii8c 22, 6 36, 6 10, 5 c 39, II 45, 7 31, 3
7*
8*
X, I* 71C 3, I 37, I 20, le 40, I 46, I 44, 8
2* 61 134 41, 6 37, 2 47, I 40, 2 46, 2 36, 4
3* 28 3, 5 37, 3 40, 4 46, 3 27, I
4*
XI, I* 3> 4 38, I 41, I 47, I 44, I
xni, 1*
2*
3*
4* 29, 4 44» 2
5* 29, 2 43, 16
6
7* 53, II
8
9* 50, 47 I, 12
10* 8, 2 39, I 43, 2 48, I 40, 7
II* 8,3 39, 2 43, 3 48, 2 40, 6
12* 8, 4 39, 3 29, 5 43, 6 48,3
13 30b 8, 6 39, 5 29, IC 43, 8 48, 5
14* 48Aa 23 8, 8 39, 6 15, 46 43, 9 48, 6
15* 48Bb 26 8, 9 39, 7 15, ^^ 43, 10 48,7
16* 8, 10 39,8 43, II 48, 8 46, I
29, 8 45. 4
8, I 40, I
45, I 49, I
4* 64 b i6oa 8,7 40, 2 29,7b 45, 5 49, 2 40, 8
5 15b 7, 20 40, 3 45' 6 49, 3
6 8, 16 40, 4 45, 7 49, 4
*
.XV, I
10* 28, 4
l43' 14
II* 8, 14 39, II 48, II
139' 5
XVII, I* 53' 5
2* 59 16, 4 18, I 17. I 28, I 5, 9
3* 2 16, 7 18, 2 17' 2 28, 2 28, I
3* 57' 2
4* 38,7 4I' 3 46, 50, 3
5 38, 6 41, 4 46, 4 5O' 4
6* 48C -/ 38, I 41, 1 15. 41 46, 1 50' I J7.
-»
^
7* 38, 5 41,
->
46, 2 5O' 17. 2
8 38,3 41, 5 46, 5 50, 5 40, 16
9* 4I' 6 46, 6 5O' 6 53' 12
10*
XIX, I
2* 94' 4 50, 5
3*
4*
5
6*
7 Schluss von c. 3 (i, 21).
8* 3^, 2
9* 6, 1 50, 10 59, 21 58, u
10* 51, 10
XX, I* 10, I 42, 1 47. 1 51. I 46, 2
2* 10, 2 42, 23 47, 26 51. 25 45. 5
3* 68 10, 4 42, 2 33' 3 47. 3 5». 3 47. 2
4* 93 10, 5 42, 3 14, I 47' 4 5^ 4 45. 6
5* IIa. 33 115.116 10, 6 42. 4 33. 2 a 47' 5 5'. S 45. 2
6* IIb 117 10, 15 42. 7 33, 2^ 47' 7 5>. 8 45. 2
7* 1 c 1 1 ü, 7 42, 5 3d' 2c 47. ^ 51, () 45. 2
8*
Die Compilalio I. Lib. 11. III. 179
63 98 7' 4 33 3 35 3 42, 3
18 17 131 10, 16 42 14 47 16 5I' 15 47' 24
19 10, 17 42 16 47 18 51, 17
20* 54 183 10, 19 42 17 47 19 51, 18 47' 15
21 8-.a 10, 20 42 18 47 20 51, 19 47' 9
22* 10, 21 42 19 47 21 51, 20
23* 10, 23 42 20 47 22 51, 21
24 22 10, 24 42 21 47 23 51, 22
25 10, 30 42 47 31 51, 29 47' 12
26 47 17
50, 54 42 47 25 51, 23.24 47 4
28* 10, 2 42 23 47 26 51, 2. 25 45 5
29* 10, 28 42 25 47 28 51, 27
/i8 4 47 29 /2 8 4
30* 10, 29 28, 6
142 26 17 4 l47 II
31* 15c 7, 20 42 27 47 30 51, 28
65Ba 46 50, 53 42 29 47 51, 30 47 19
/42 30 6 7
33 25 28, 14 18, 7 47 3
16 7 47
147 33
34 30c 48 10, 31 42 31 29, Id 47 34 51, 31 34 12
35 10, 32 42 :>- 47 35 Sh 32 31 6
36 I4ab 149 42 33 47 36 51, 33 47 6
"^
37 42 35 47 37 51» 34 9 4
38* 42 36 47 38 51, 35
39* 47' 7 42 37 47 39 51» 36 47' 13
^9' 13
40 42 34 47 40 51» 37
136, 5
f3i' 2. 3
41* 42 38 47 42 5i'38 28,3
l43, 3
42* 23 6 56 5 ] 8, I 45, I
vgl.zu5(i,8)43* 47
44- 50, II
45* 10, 18 47' 23
46*
47 49, I 47' 20
XXI, I* loE 12 44, 10 43. 2 10, 5 h 51, 2 52, 2
50, 16 45' 3
Liber III.
(24, 2
I, I*
h5' 2
52, 2
3"
4*
5 I I, 22
6* 64, 17
7*
8* II 18 II, 2
9
10*
II, I* 24, I 64, 16
24, 2
18, I 54, I 64, I 63, I 13' 8
12*
i8o Die Compilatio I. Lib. III.
13* 50. 9
H* loBc 57a 39. I 25' 17 I' 2b 23, 21 35. 17 18, I
r
4*
48, I 16, 16
16, 11
47. 3
5* 48, 2
6* '^' 16, 10
7* 70 29» 4 17' 4 47' 96 27' 3 18. 3
8* 29. 7 17. 6 27,6
XII, I* 63. I 16, 8
2* 43. 16, 7
XIII, I
XIV, I
2
3*
4* 23, 5 35. 5 37. 5 44. 5
5* 23, 6 35. 6 37' 6 44. 6
XIX, I* 29, 9 55» u°-
XX, I*
2*
3* 62. 63 29. 3 17, 2 I, 2 kl 27, 2
XXI, T* 49. 2 20, 2
2* 49. 3 20, 3
3* 49. 4 20, 4
4 49. I 20, I
5 49. 12, 20, IG
_ 7
6* 49. 9 20, II
XXII,
7*
I
* 07 a
-W-* Q
>^,
T
t t^
b.ä»
S
^
49, 10 20, 12
6c T -——^W—
wij.,
f->
j.
i^
2 * 49. 14 20, 16
3*
4* 25 15 56, 9 17 6, I
5* 29, 8 56, 4
6* 29. 5 17. 4 27. 4 56,6
7* 29, 6 17. 5 27. 5 14. 3
8* ri6,
74 17. 7 27. 7
\20, 7
9* 50, 20
10* 50, 8 56, 4
II* 43. 5 32, 7 52, 4 32, 9 41. 7
12*
13*
14*
XXIII, I* 49, 12 20, 14
2* 49. 13 20, 15
3 49, II 20, 13
4
XXIV, I 43. 4 27, 2 23. 25 36, 2 17. 13
2 43. I 27. 3 52, I 23. 26 36, 3 56, I
4 19. 8
5* 38,8
XXVI, I 56, 13 22, 5
2* 4, 2 24, I 22, I 34» I 18, 8
3* 4, 3 24, 2 55. 12 22, 3 34. 2 18, 7
4* 4. 4 24. 3 22, 6 34. 3
5 4. I 24, 4 22, 7 34. 4 4. 7
6* 13. 2 25. 2 56, 10 23, 2 35. 2 18, II
7* 13 13. 16 25. 3 56, 7 23. 7 35. 3
8 13. 3 25. 4 56, 8 23, 8 35. 4 19. 6
9 13. 4 25. 5 23, 9 35. 5 18, 9
10^ 13. 5 25. 6 23. 10 35. 6 17. II
i8j Die Compilatio 1. Lib. 111.
i6 56, 3 23' 5
17* 13. 11 25, 12 23, 16 35' 12
18* 13. 12 25' 13 56, 4 23' 17 35' 13 17. I
XXIX, I* 43 83
^35. 3
26, I 23' 23 39. I 24' 3
149. 19
5O' 15 39' 3
XXX, I
*
3 *
60, 2 34' 2
XXXII, I*
9 56, 10 22 12, 13
15' 24 44' 21 52, 28 53' 21
XXXIII, I* 63, I 52, 7
2* 62, 8 52,8
3 62, 3 52, 9
4* 17 23
5^>' 18 12, 12 14. II
5* 26 14 5^' 16 8 12, 17 14. 7
6 16, I
7* 15' 2 44. I 52' I 53' 1 14' 12
8* 126 53' 2
15. 4 44' 2 52, 3
9* 15. 5 44. 3 52' 4 53' 3
10* 30 f 15, 6 lg 52, 5 53' 4 34' 13
47 44' 4 29,
II * 15' 7 52. b 53. 5
44' 5
2 * 65Bb 44. 6
I
15. 3 52. 13 53' ()
2* 14, 6 19' 9
3* 93Ba 92. 121 29, 2 20, 8 10, 5f 19, 8 30, 8 14' 5
4*
XXXVI, I*
3*
4* 19 56,6 7 3' I 17' I
XXXVII, I
*
25' I 27' 3
2* 89 27, 2 14. 2 46, I 14, 2 24, 2 19, 17
3* 21 12 56, 24 12 7, I. 2 12, 4
4 27, I 14, I 14' I 24, I
^14' 3
5* 27' 3 14' 3 24' 3 18, 12
152, 10
6* 7b 27' 4 14' 4 14, 4 24, 4
27' 7 19' 9
26, 17 II, 16 II, 16 21, 24
Liber IV.
I,
45' 5
3 31 53 6, 2 50, 2 59' 2 58, 3
4* 6, 12 50, II 59, 22 58, 12
5* 6, 19 50, 16 59' 29 58, 18
6* 6, 20 50, 17 59' 30 58, 19 48, 4
7* 6,4.23 50, 20 59' 33 58, 22
8* 6, 25 50, 22 59, 35 58, 24
9* 6, 26 50, 23 59' 36 58, 25
10 54 6, 31 50, 28 59' 41 58, 29 49' 5
II* 33
50, 30 59' 47 58, 31
I50, 43
12* 45' 6 50, 31 59' 48 58, 32 49' 27
13* 50, 34 59' 51 58, 35
14* 50, 42 50, 35 59' 54 58, 37
15 90 154 50, 36 59' 55 58, 38
184 Die Compilatio 1. Lib. IV.
83, I 59, 8
50, 17
IV, I* 99 74, I
2* 74, 2 59, 9
3* 94Aa 21 6, 8 50, 5 15. 4a 59, 5 58, 6 52, 5
4 52, I
1 blos im Cod Barcin.
5
6(4) 6,18.1 9 50, 16 59, 29 58,29 49, 4
7(5) 80c 105 6, 17 50, 18 33, 16 59, 31 58, 20
8(6) 326 6, 22 50, 19 59, 32 58, 21 49, 7
4:
U9, 8
IX, I* 97 45. 7 15. 1
\53. 7
2* 79. 2 59, 45
3* 49, 26
X, I*
XI, I* 94AC 22 32, i 53. I 15, 4c 62, I 61, I
XIII, I
*
85, i
2
XVI, *
I 90, I
8* 50, 23
XIX, I*
2 157a 6, 30 50, 27 59, 40 58, 28 49, 30
3 .
8, 23 50, 37 59, 57 58, 39 53, 4
4 Wiederholung von c. 8 (2, 13)
XX, 1=^
2* 50. 23 58, 36
3* 50. 29 50, I
3*
XXII, I* 97a 9, I 55, I 65, I 64, I 52, 3
2* 93Bb 122 9, 2 55, 2 10, 59 65, 2 64, 2 52, 2
*
Lib er V.
I, I* 27. 3 42, 3
2* 27, 5 42, 5
3* 27' 4 42, 4
4*
5*
6*
7*
8* 27. I 42, I
9* 27. 6 42, 6
10 Wiederholung von c. 14 (2, 13). c. 6 (2, 2)
II*
12* 50, 14
13* 50, 16 45' 3
n, I* 26, 7 I, 16
2*
3* I, 10 26, I II 13' II
4* 26, 2 13
5* 26, 3 14
6* 26, 4 15
7* 8,6 2, 9 I, 8 26, 5 9 13' 9 4. II
8* 7 7 56, 4 10 12, 9. 10 4' 9
9* 51 41 2, 4 I I 13. I
IG* 2, 13 2 2 13' 2 10, 3
II* 50 2, 14 3 3 13' 3 4, 10
12* 2, 15 4 4 13' 4 42, 4
13* 5 6 13' 6 4' 5
1
1
18* 21, 20
19*
20* 50, I
2 * 2, 17 3. I 3. I 15. I
3* 74 2, 18 3. 2 3. 2 15. 2 20, 2
V, 1* 19. I 55. 8
2 19. 2 55' 9
3*
4*
5* 14 26 56, 22 23 2, I 2, 4
6* 7 24 56, 13 14 12, 14 3. 3
7*
VI, I*
42, I
4*
5* 37 129 49, 20 30. I 26, I 39' I I, 2
6* 4 27 1
10,3. 12
7 5 27
<-8* 49, 5 20, 5
9* 46, 6 20, 8
10 84 54' I 3. I
II*
VII, I 42, 3
2 * 2 2 56, 20 27 12, 5 4. I
fsö, 53 1
/ «'3 8, 20, 3 57' I
l34' 3
XV, I 16, 9 9. 5 54' I 9' 5 20, 8 5' 6
13 25 56, 12 I 6 9, I 5' I
3^' 16, I I I 20, 4
9. 9' 5' 7
4* ^73 t6, 3 9. 2 9' 2 20, 5 5' 5
16, 5 9' 3 9' 3 20, 6 5' 8
6 16, 8 9' 4 9' 4 20, 7
7 16, 10 9. 6 9. 6 20, 9
8* 16, 2 20, 10 2
9, 7 9' 7 5'
HO 20, 2 46, 2 -, 163 55' 2 54. 2 5. 3
IG* 54' 2
II*
12=^
XVI, I 29, 9 44' 3
2* 29, 10 44' 4
3 184 26, 3 ii> 3 14' ib II, 3 21' 5 36, 10
XVII, *
I 72, I 28, I
2 72, 2 28,
3* 50, 6 21, 6 12, I
XVIII, I
=^=
XXI, I
*
2* 13' I 27' 5
3* 143 26, II II, II II, II 21, 16 12, I
*
XXII, I II, I 27' I
2 II, 2 27' 2
XXIII, *
I 45' 2 II, 31
2* 45' I II, 30
3* 83b 26, 10 II, IG II, 10 21, 15 12, I
4* 50, 51
XXIV, I 23' I 32, 6
2* 50, 62 21, 2 II, 9
XXV, I
*
26, 9 II, 9 II, 9 21, 14 II, 5
XXVI, I
*
2
3
4* 34' 2a 37' I 8, 5
5* 37' 2 8, 6
6*
7* 21, 21
XXVII, I
*
2, 7 4' 2 16,
-7
IG, 2
24, 4 12, 4 12, 4 22, 4 10, 5
3* 125 24' 3 12, 3 12, 3 22, 3
4* 24, 5
<!tr Q 12, 5 12, 5 22, 5 16, 3
3O' 8
XXVIII, I*
2*
3* 22 9 56, 10 22 12, 13
* 10
4 44' 6 13' I 13' I 23' I 19'
5 44, 8 13' 2 13' 2 23' 2 19' 3
6* 3I' 5 13' 3 13' 3 23' 3
44' 9 13' 4 13' 4 23' 4 19' II
44' 7 13' 5 13' 5 23' 5 19' 4- 15
9* 38,4
3* 30. 2 38, 2
4* 50. 57 30. 4 37. 8 42, :
5* 5O' 50
6* 8, 2[
j'"*'
"Wiederholung von c. 4 (i, 23)
8 50, 65 21, 12 42, I
XXX, I
*
31. 2 3«. 4
2* 31. I 38,3
XXXI, I
*
2
3*
4*
5*
6*
7*
XXXII, I
*
3* 2, 3 4. I 4. I 16, I 4' 19
4* 2, II 4» 3 4. 4 16, 4
5=^ 2 40, 3 44'to. 7,2
3'
XXXIII, I*
2* 20, 12
3* 19b 149 35. 4 42, 33 33. 5 47' 36 5I' 38
XXXIV, I* 23' I 32, 6
2* I5d 77 14. 7 7' 7 46, 3h 7' 9 19' 9
3* 78 14. 8 7. 8 46, 3i 7' 10 19' 10
4* 79 14,9.10 7' 9 46, 3k 7' II 19' II
5* 14. I 7' I 7' I 19. I
6* 65. I
XXXVI, I*
3*
4*
5*
6*
7*
8*
9* 50, 22 58' 36
10*
II* •
12*
13*
14*
XXXVII, I--14.
Da aber das Material Bernhards in die Dekretalen Gregors IX. geflossen ist,
REGISTER.
I. Verzeichniss der Titel-Rubriken
der CoUectio Parisiensis 11., Appendix Concilii Lateranensis , Bambergensis,
Lipsiensis, Casselana, Briigensis und Compilatio I.
An aliquis plures possit habere dignitates uel prebendas De colludio. Pa. XXVIII.
in eadem ecclesia uel in diuersis et an aliquis pluri- De collusione. C. I. V, 18.
bus ecclesiis praeferri possit. Br. XVI. De communi indulgentia facta clericis et laicis. Br. XXI.
An sacramentum calumpniae sit in spiritualibus prestan- De concessione praebendae ecclesiae non uacantis. C. I.
dum et an a clericis. Br. XXX. III, 8.
An uiri possint ut sibi uxores reddantur postulare et an De conditionibus appositis in desponsatione uel aliis con-
ante coniugium uel post accepti tolerante ecclesia
filii tractibus. C. I. IV, 5.
sinthabendi legitimi. Br. LI. De confessis. Br. XLIII.
Clericura sine auctoritate episcopi non posse constituere De confirmatione utili et (uel: C.I.) inutili, C. I. II, 21
ecclesiam suam censuariam uel ecclesiam occupare, add. etrescriptis suspectis et rescripti interpretatione
:
uel in alium transferre ad euitandam controuersiam. et executionis dilatione. P. LI. Q. XLIII. R. LH.
0. VI. P. VI. R. XVIII. De coniugiis licitis uel illicitis et quod in eis consensus
Commodati. C. I. III, 13. non coactio operetur et de eorum impedimentis. Br.
Constantinus Imperator. Pa. XCII. XLIX.
Contra quorumdam haeresim. Q. XXX. R. XXXIX. De coniugio impuberum. Pa. LXXX.
De accusationibus. P. XLII. C. I. V, i. De coniugio leprosi. C. I. IV, 8.
De accusatoribus. Pa. XXVII. De coniugio seruorum. Pa. LXXIX.
De adulteriis et stupro. C. I. V, 13. De coniugio seruorum uel disparis conditionis. C. I. IV, 9.
De adulteris. Pa. LXXXIV. De consanguinitate et affinitate. C. I. IV, 14.
De aegrotantibus clericis. Pa. XXXVIII. De conseruatione praelatorum et modestia erga subditos.
De aetate et qualitate et ordine praeficiendorum. C. 1. 1,8. Br. X.
De alienatione iudicii mutandi causa facta. C. I. I, 33 (32). De constitutionibus. C. I. T, i.
De apostatis et reiterantibus baptisma. C. I. V, 8. De consuetudine. Pa. 2. C. I. T, 3.
De appellationibus. Pa. XXXII. O. X. P. XLVII. De contrariis rescriptis. Pa. LXXI.
Q. XLII. R. LI. De contumacibus. Pa. LXVII.
De appellationibus et recusationibus. C. I. II, 20. De conuersatione clericorum et officio et beneficio per-
De appellationibus prosequendis et temporibus earum et cipiendo et reuerentia erga praelatos. Br. XIII.
hanc non sequentium. Br. XLV. De conuersione coniugatorum. Pa.LXXV. C.I. 111,28.
De arbitris. C. I. I, 34 (33). De corpore uitiatis. Pa. XVI.
De bigamis non ordinandis. C. I. I, 13. De corpore uitiatis ordinandis uel non. C. I. I, 12.
De cappeliis laicorum. Pa. LXII. De crimine falsi. C. I. V. 16.
De cappeliis monachorum. Pa. LXI. De damno dato. C. I. V. 31.
De cappeliis monachorum et aliorum religiosorum. C. I. De debitis episcoporum defunctorum. Br. LV.
"I' 32. De decimis. Pa. LVI.
De causa possessionis et proprietatis in eodeni iudicio De decimis a monachis praestandis et non praestandis et
mota. C. I. 11, 8. de pensionibus ecclesiarum sibi debitis non augendis.
De causa quae aliis praeiudicat. Pa. XXXVI. O. XIII. P. XXIII. Q. XXV. R. XXXV.
De censibus ecclesiarum et pensionibus et decimis et ob- De decimis dandis et non commutandis. O. IV. P. XXII.
lationibus. Br. XVIII. Q. XXIV. R. XXXIV.
De censibus et exactionibus et procurationibus. C. I. De decimis et primitiis et oblationibus. C. I. III, 26.
ni, 34- De delicto puerorum. C. I. V, 20.
De clandestina desponsatione. Pa. LXXXIII. C. I. IV, 3. De depositione clericorum et dispensatione circa eosdem.
De clandestinis nuptiis prohibitis et de secundis et ne in O. XXVI. P. XL
Q. XL
R. XXI.
eis benedicendis iteretur et si alter ad religionem De desponsatione impuberum. C. I. IV, 2.
transierit. Br. LH. De diebus feriatis. P. XXX.
De clericis coniugatis. C. I. III, 3. De discordia Turonensis ecclesiae cum Dolensi. P. LVIL
De clericis depositis. Pa. XLV. Q. XLVIII. R. LVI.
De clericis matrimonialiter copulatis et aliis fornicarias De diuisionibus parochiarum. Pa. LIX.
habentibus. O. XVIII. P.LXIV. Q.LIV. R.LXIII. De diuortiis. C. IV, 20.
I.
De clericis non continentibus. Pa. XXI. De diuortiis cum quanta debeant discuti discretione et si
De clericis non residentibus. Pa. XXI. dolo fuerint direpta an sint restauranda. Br. LIII.
De clericis non residentibus in ecclesia prebendata. C. I. De dolo et contumacia alterius partium punienda. O. IIL
III, 4. P. XL. Q. XXXVII. R. XL VI. C. I. II, 10.
De clericis peregrinis et sine literis non recipiendis. C. I. De donationibus. C. I. III, 20.
1, 14. De dote post diuortium restituenda. C. I. IV, 21.
De clericispugnantibus in duello. C. I. V, 12. De ea quae machinata est mariti mortem. Pa. LXXVIL
De clerico aegrotante et debilitato. C. I. III, 6. De ea quae nubit infra tempus luctus. Pa. LXXVIII.
De clerico excommunicato uel deposito ministrante. C.I. De ecclesiis reaedificandis et reparandis. C. I. III, 35.
V, 23. De electione. Pa. X.
De clerico percussore. Pa. XIII. C. I. V, 21. De electione et electi potestate et episcopi renuntiatione
De clerico uenatore. C. I. V, 22. et sacramento ab electo praestando. O. XL. P.
De coactiuis iuramentis. Pa. XXXIII. LV. XXXI. Q. XXXI. R. XL.
De cognatione legali. Pa. LXXXII. C. I. IV, 12. De electione et electi potestate et iuraraento. C. I. I, 4.
De cognatione spirituali. Pa. LXXXI. cf. I, 5.
De cognatione spirituali et filiis ante uel post compater- De emptione et uenditione. C. I. III, 15.
nitatem genitis. C. I. IV, 11. De eo qui cognouit consanguineam uxoris suae uel
De cognitione mutuarum petitionum coram eodem iudice. sponsam sui consanguinei, C. I. IV, 13, uel sponsam
P. XXXVI. Q. XXXIV. R. LXIII. patris uel consanguineam sponsae propriae. O.XII.
De cohabitatione clericorum et mulierum. Pa. XXIV. P. LX. Q. LI. R. LIX.
De cohabitatione clericorum et mulierum et clericis con- De eo qui duxit in matrimonium quam polluit adulterio.
cubinariis. C. I. III, 2. C.I. IV, 7.
igo Register.
Do (>o (lui tiirtiiK" Diillnein recepit. C. I. V, 25. De matrinionio i-.ontrahrndo uel iam contracto et spon-
De eo qui mittitur in posscssionom causa rc'i sciuamlac. salibus. O. VI. P. LIX. Q. L. R. LVIII.
C. 1. II, II. De matrinionio seruorum. Q. LXV.
De errore quodam tollendo. 1*. XXVI. De modo satisfactionum. Br. XXVI.
De exceptionibus. O. XLII. De nionacbis sine probatione susceptis et in probatione
De cxcossibus cpiscoporum contra suos archiepiscopos et positis recedere uolcntibus. O. XXI. P. XVI. Q.
archidiaconorum contra suos cpiscopos. O. XXIV. XVI. R. XXVI.
P. XII. Q. XII. R. XXII. De mutuis petitionibus coram eodem iudice. C. I. II, 4.
De excessibus et priiiilof^üs hospitalioriorum. P. XIII. De natis ex libero uentre. Pa. LXXXIX. C. I. IV, 10.
Q. XIII. R. XXIII. De negotiationibus. Pa. XCI.
De excessibus prelatorum in sul)ditos ucl econtra. C. T. De negotiis saecularibus. Pa. XXV.
V, 27. De non ordinato ministrante. P. XXIII. C. I. V, 24.
l^e excommunicatis. O. XXXI. De nouis statutis. Pa. HI. P. XLIX.
De ialsariis. Pa. XIV. De obedientia in scripturis facienda. Pa. LXIX.
De teriis. C. I. II, 7. De obligatis ad ratiocinia. Pa. XVIII. ,
De coniunji^endis ante
filiis compaternitatem uel post De officio arcbidiaconi, arcbipresbyteri, primicerii, sa-
genitis. O. XXXII. P. LXII. Q. LIII. R. LXI. cristae et custodis. P. XXXIII.
De iiliis prcsbiterum. Pa. XXII. De officio arcbipresbiteri. Pa. VI. C. I. I, 16.
De filiis presbiteroruni ordinandis uel non nee in paternis De officio custodis. Pa. IX. C. I. I, 19.
ccclesiis tollerandis. C. I. I, 9. De officio delegatorum iudicum. Br. XXXIV.
De foro competenti. C. I. II, 2. De officio et potestate iudicis delegati. C. 1. I, 21.
De foro rel sequendo. Pa. XLIV. P. XLVIII. De officio et potestate iudicis delegatorum. O. VII. P.
De frigidis et maleficis. Pa. XC. XXXV. Q. XXXIII. R. XLII.
De frigidis et maleficiatis et impotentia cocundi. C. I. De officio et potestate praelati et iudicis ordinarii. P.
IV, 16. XXXII. Q. XXXII. R. XLI. C. I. I, 23.
De furibus. Pa. XXXVII. De officio iudicis delegati. Pa. XXXIV.
De furtis. C. I. V, 26. De officio legati. C. I. I, 22.
De hereticis. C. I. V, 6. De officio legati ronianac sedis. Br. XXXIII.
De hereticis coratellis et piratis. Br. III. De officio ordinarii iudicis. Br. XXXV,
De bis quae conceduntur ab episcopo sine conscnsu De officio primicerii. Pa. VII. C. I. I, 17.
canonicorum. C. I. II, 9. De officio sacristae. VIII. C. I. I, 18.
De bis quae fiunt a maiori parte capituli. C. I. III, 10. De officio uicarii eiusque beneficio. C. I. I, 20.
De bis quae sub conditione fiunt. Pa. LXIV. De ordinatione clericorum licita uel illicita et qui pro-
De bis quae ui metusue causa gesta sunt. C. I. I, 31 (30). biboantur promoueri et qui permittantur. Br. XL
De bis qui aborsum procurant. Pa. LXXXVI. De ordinatione filioruni sacerdotum et de eisdem in
De bis qui casu occidunt. Pa. XV. ecclesiis paternis non tolerandis. O. XIX. Q. XIII.
I^e bis qui ex concubinis filios babent. Pa. IV. R. XXXIII.
De bis qui filios occiderunt. C. I. V, 9. De ordine cognitionum. C. I. II, 5.
De bomicidio uoluntario uel casuali. C. I. V, 10. De ordine cognitionum et de restitutione iniuste spoliatis.
De illis qui inciderint in canonem datae sententiae uel Br. XXXI.
incidere uiderentur cum non incidant, et qui sint ad De ordine et spiritualitate (specialitate) quorundum regu-
sedem apostolicam transniittendi propter absolutio- larium. P. XV. Q. XV. R. XXV.
nem. O. XIV. P. VII. Q. VII. R. XIX. De pactionibus licitis et illicitis in rebus ecclesiae. O.
De immunitate ecclesiae cimiterii et rerum ad eam per- XXXVIIL P. V. Q. V. R. XVII.
tinentium. C. I. III, 36. De paciis. C. I. I, 26.
De in integrum restitutione ecclesiae uel minorum. C. I. De pactis et transactionibus seruandis et non obseruandis.
}' 32 (31). Br. XXV.
De incestuosis. Pa. LXXXV. De parochianis alienis sepeliendis uel recipiendis [et mor-
De iniectione manuum in clericum. Pa. LXV. tuorum uoluntatibus: O.] O. XLIII. Q. XXVII.
De institutionibus. C. I. III, 7. R. XXXVI.
De instrumentis in quibus nomina absentium subscribun- De parocbiis et alienis parochianis. C. I. III, 25.
tur et quibus spiritualia laicis confirmata reperiuntur. De participantibus excommunicatis. Pa. XLVI.
Br. XXXIX. De pecubo clericorum. Pa.XLIX. P.XVI. C. LIII, 21.
De interdicto ecclesiae. Pa. LXXXVIII. De peremptorio edicto et pena contuniacium. Br. XXVII.
De interpretationibus uerborum et rescriptorura. O. XLI. De pignoribus. C. I. III, 17.
De intrusis. Pa. XLI. De plus petitionibus. C. I. II, 6.
De iudaeis, Br. II. et ne christiani corum mancipia fiant De poena homicidarum eisquc consentieubus. Pa. LXX.
[et nc quis subministret ligneamina sarracenis : P.] De poenis. C. I. V, ^2.
O. XX.
P. LV. Q. XLVI. R. LIV. De poenitencia pro cnornii crimine iniungenda. O.
De iudaeis et saracenis et eorura seruis. C. I. V, 5. XXXV. P. X. Q. X.
De iudiciis. C, I. II, i. De poenitenciis et remissionibus. C. I. V, 33.
De iudicum puritate. Pa. XCIV. De possessionibus ecclesiasticis. Pa. XL v IL
Dciuramcntisseruandis. O.XVII. P. XVII. Q. XVIII. De postulando. C. I. I, 2S.
R. XXVIII. De praebendis. Pa. L. C. I. III, 5.
De iuramento calumniac. O. XXIII. Pa. LIII. C. I. De pracdonibus. P. XL.
.1, 35. De praeeminentiaLundonensisetKboracenis[ct de priui-
De iureiurando. C. I, II, 17. legiis generaliter et specialiter indultis et de eoruin
De iureiurando propter calumniam. P. XXXVII. Q. abusu et confinuationibus O.] O. XLIV. P. LVI.
:
De raptoribus uiolatoribus ecclesiarum quando etiam post De transeuntibus ex una ecclesia in aliam. Pa. XXXIX.
poenam negandam sepulturam ecclesiasticam nisi De treuga et pace. C. I. I, 24.
satisdent de darano sarciendo. O. XXXIV. P. VIII. De usuris. Pa. LIV. O. XVI. P. IX. Q. IX. Br.V.
Q. VIII. R. XX. C. I.V, 15.
De rebus ecclesiae alienandis uel non. O. XXIX. Q. De uana quadam superstitione toUenda. P. XXV. Q.
XVII. R. XXXVII. C. I. III, II. XXIX. R. XXXVIII.
De reconciliatis sepeliendis. Br. LVII. De uaria iudicum notionc et quae causa cui preiudicet.
De reditibus scholarum reformandis. Br. XX. Br. XXXII.
De regularibus transeuntibus ad religionem. C. I. III, 27. De uenatoribus. Pa. XL
De regulis iuris. C. I. V, 37. De uenatoribus et sagittariis et clerico percussore, P.
De religiosis domibus ut episcopo sint subiectae. C. I. XXVII.
De uerborum significatione. C. I. V, 36.
De religiosis legcntibus leges uel phisicam. Pa. LXVI, De uicariis clericorum. Pa. LI.
De remissionibus. Br. LIX. De uita et honestate clericorum. C. I. III, i.
De renuntiatione. C. I. I, 5. cf. de electione. De uitandis hereticis et eorum receptione. P. LIV.
De reparatione ecclesiarum. Pa. LXIII. De uotis. Br. XXIV.
De rerum permutatione. C. I. III, 16. De uoto et uoti redemptionc. C. I. III, 29.
De rescriptis et eorum interpretationibus. C. I. I, 2. De uoto redimendo. Q. XXVI.
De rescriptis subrepticiis et super re litigiosa impetratis. De uouentibus. Pa. LXIII.
Br. XXXVI. Depositi. P. LIII. Q. XLV. C. I. III, 14.
De restitutione spoliatorum. C. I. II, 9. Diuortio celebrato quod dos reddi debet. Br. LIV.
De restitutione spoliatorum et nouatione. O. XXII. Laicus accusare non potest clericum. P. XLIV.
P. XXXIX. Q. XXXVI. R. XLV. !Missum in possessionem causa rei seruandae post annum
De romani pontificis auctoritate et dignitate. Br. VIII. possiderc. P. XLI. Q. XXXVIII. R. XLVII.
De sacrilegis ex iniectione manus in clericos, templarios Xe aliquid exigatur pro licentia docehdi. O. IL P. III.
religiosos et uiolatione ecclesiarum. Br. VII. Q. III. R. XV.
De sagittariis. Pa. XII. C. I. V, 19. Xe clerici illicitis exactionibus uel talleis uexentur neue
De scismaticis et ordinatis ab eis. Pa. XLII. clerici uel laici poena pecuniaria mulctentur. O. IL
De scismaticis et ordinatis ab eis et alienationibus factis. P. IV. Q. IV. R. XVI.
C. I. V, 7. Xo clericus uel monachus (clerici . . . monachi : C. I.)
De schismaticis et symoniacis et de his qui prohibitas secularibus negotiis se immisceat (immisceant: C. I.
tarn in excessibus corrigendis quam in spiritualibus III, 37) add.: neue monachus sine licentia abbatis
administrandis uenalitates exercent. Br. IV. promoueatur. O.XXVII. P.XIV. Q.XV. R. XXIV.
De scripturis apocrifis. Pa. XCV. P. XXIX. Xe praelati uices suas sub annuo pretio aliis committant
De secundis nuptiis. O.IX. P.LXV. Q.LV. R.LXIV. ad causas terminandas uel sub annuo pretio presbiteri
C. I. IV, 22. ad ecclesiarum regimen statuantur, licet ecclesia ad
De sententia et poena condempnatorum. Br. XXIV. annuum censum dari possit. O.II. P.II. Q.II. R.XIV.
De sententia et re iudicata. C. I. II, 19. Xe praelati uices suas uel ecclesias aliis sub annuo pretio
De sententia excommunicationis et absolutione. C. I.V,34. concedant. C. I. V, 3.
De sententiis et interlocutionibus. O. XXXVI. Portionem ecclesiae auctoritate episcopi uicario assigna-
De sepulturis. C. I. III, 24. tam non esse ab eo auferendam. O. XXXIX. Q.
De sepulturis et ultimis uoluntatibus. Pa. LVI. XXII. R. XXXII.
De seruis ecclesiarum. Pa. XLVIII. Quando loco probationis ad iusiurandum decurrendum est,
De seruis non ordinandis. Pa. XVII. quae sacramenta tenenda sunt quae non. Br. XLI.
De seruis non ordinandis et eorum manumissione. C. I. Qui filii sint legitimi. C. I. IV, 18.
I, 10. Qui filii sint legitimi et de dote post diuortium restituenda
De seruis paganorum uel iudaeorum. Pa. XIX. et ad quem hec pertineat cognitio. P. LXIII.
De sigillo confessionis non detegendae. Br. LVIII. Qui matrimonium accusare possunt uel testificari. C. I.
De sindicö. C. I. I, 30. IV, 19.
De spirituali indulgentia facta leprosis uel alicui certae Quibus appellationibus est uel non est deferendum etiam
personae. Br. XXII. si in commissione sit appellatio inhibita et si iudices
De suspectis literis et aliquam dubitationem habentibus. sint suspecti et de recusationibus. Br. XLVII.
Br. XXXVII. Ouibus et a quibus ecclesiastica beneficia sunt conferenda.
De symonia ne aliquid pro spiritualibus exigatur uel
et Br. XIV.
promittatur. C. I. V, 2. Quibus et quando et infra quam aetatem ecclesiae sint
De symonia et ne merces pro ecclesiae consecratione committendae et ad quem spectet reparatio. O.
recipiatur uel pro monachatione uel pro sacramentis XXV. P. XIX. Q. XX. R. XXX.
ecclesiae [et quod ap. sedes absque symonia possit Quibus ex causis promoti deiiciantur uel a quibus debeant
inuestire de prima uacante in ecclesia P.] O. II. : abstinere. Br. XII.
P. I. Q. I. R. XIII. Ouibus temporibus clerici ordinari debeant. P. XVIII.
De S5moniacis. Pa. XXVI. Q. XIX. R. XXIX.
De sobole suscepta ex secundis nuptiis. C. I. IV, 15. Quid iuris est si lepra alterum contrahentium ante car-
De solutionibus. C. I. III, 19. nalem commixtionem uel post infecerit et si alter
De sortilegis. Pa. LXXII. P. XXVIII. C. I. V, 17. fornicatus fuerit. Br. L.
De sponsa duorum. Pa. LXXIV. Quod excommunicati merito contumaciae praestita cau-
De sponsa duorum et econuerso. C. I. IV, 4. tione iudicio standi sunt absoluendi. Br. XXVIII.
De sponsalibus et matrimonio. C. I. IV, i. Quod non est ratum habendum quod fit in alicuius pre-
De sponsis coniugatis monasterium ingressis uel ingredi iudicium pendente appellatione. Br. VI. XL
uolentibus. O. V. P. LVIII. Q. XLIX. R. LVII. Quod non teneat promissio super non uacante beneficio
De statu monachorum et cellis eorum. C. I. III, 30. facta et de inhibitis successionibus. Br. XV.
De stupratoribus. Pa. LXXVI. Uni plura beneficia ecclesiastica non committenda nee
De successionibus ab intestato. C. I. III, 23. unum inter plures diuidendum. O. XXX. P. XXI.
De suspectis iudicibus. Pa. XXXV. Q. XXI. R. XXXI.
De tempore ordinationis. Pa. XX. Ut actor respondeat ei quem conuenit. O. XL
De temporibus ordinationis et qualitate ordinandorum. Ut domus religiosae episcopo sint subiectae et de diui-
C. I. I, 6. sionibus parochiarum. P. XXXIV.
De testamentis et ultimis uoluntatibus. C. I. III, 22. L't religiosae domus suis episcopis sint subiectae. Pa. LX.
igi Register
A memoria nostra. O. 50, 37. P. 56, 3. Q. 47, 3. R. Ad nostram noueris. Cc. 46. Pa. i, 133. P. 2, 08, 2.
55. 3- C. II. * 0.21,1. P. 16, I. Q. 16, 1. R. 26, 1. Br. 49, 3. **
A nobis tua discretio. O. 25, 4. P. 19, 7. Q. 20, 7. R. Ad nostram noueris. Br. 49, 23.
7. Br. 14, 8.
* Ad nostram noueris. Br. 24, i.
30,
Ab uno uero iudicum. Pa. 2, 33, 5c. Vgl. Consuluisti si Ad nostram noueritis. Cc. 2. 0.16,7. ^'^7>-- Q. 18,2.
causa. R. 28, 2. Br. 28, I. **
-Vbbas S. Eadmundi. O. 22, 7. Br. 31, 7.
** Ad peticionem uestram. O. 27, 5. P. 15, j. Q. 15, i,
Accepimus quod quaedam. O. 28, 4. P. 5, 3. Q. 5, 3. R. 25, I. Br. 19, 2. *
R. 17, 3. Br. 15, 4. ** Ad presentiam nostram. O. 10,21. P. 47, 21. Q. 42,19.
Accepisti mulicrem. Pa. 2, 90, i. ** R. 51, 20. **
Accepisti tibi illam. Pa. 2, 74, 2. P. 59, 19. Burch. ** Ad presentiam nostram. Cc. 16. Pa. 2, 22, i. 0.19,3.
Accepta conqucstione. O. 22, 2. P. 39, 2. Q. 36, 2. R. Q. 23, 3. R. 3i, 3. Br. 36, I. **
** Admonet nos
45, 2. Br. 41, 6. cura. Cc. 74. P. 16, 6; 20, 7. Q. 17, 7.
Accepta conqucstione. O. 42, 3. R. 27, 7. **
Accessit ad presentiam. Cc. 86. O. 6, 7. P. 59, 4. Q. Aeterna et incommutabilis. Cc. i.
**
50, 4. R. 58, 5. Br. 49, 6. Animalia quae a lupis. Q. 56, 26.
Accusasti aliquem. Pa. 2, 27, 6. P. 42, 6 (maculasti). Antiquam Eboracensis. O. 44, 2. P. 56, 2. Q. 47, 2. R. 55, 2.
Burch. ** Antiquus in his regionibus. P. 23,31. Burch. Ivo Decr.
Accusatum symoniacum. P. 1,13. Pa. 2, 26,2. Grat. ** Apostolica sedes. P. i, 40. Br. I, i.
Ad apostolicae sedis regimen. 0. 50, 39. ** Apostolicam sedem. Cc. 43. P. 24, i. Q. 28, un. R. 37, i.**
Ad audientiam. O. 30, 5. Q. 21, 5. R. 31, 5. ** Appellationi autem. O. 10, 17. P. 47, 18. Q. 42, 16.
Ad audientiam apostolatus. Cc. 92 A. R. 51, 17.
*
Ad audientiam nostram. 0.50,65. R. 21,12. Br. 42,1. * Archidiaconis de ecclesiastica. O. 36, 4. *
Ad audientiam nostram. O. 10, 26. Br. 47, 7. Artem illam. Pa. 2, 27, 4. P. 27, 4. **
Ad audientiam nostram. Br. i6, 8. At laicalibus uestimentis. P. 11,22. Burch. Ivo Decr. *
Ad audientiam nostram. Br. 23, 4. At (Et) si clerici. Cc. 48 Ab. Pa. r, 24. Pa. 2, XV, 4 f.
Ad audientiam nostram. Br. 17, 10. O. 26, 4. P. II, 4. Q. II, 4. R. 21, 8. Br. 44, 9.
Ad audientiam nostram. O. 13, 8. P. 23, 13. Q. 25, 9. Audita querela. O. 22, 4. P. 39, 4. Q. ;^6, 4. R. 45, 5.
R. 35, 9. Br. 19, 7. ** Br. 4.
40,
**
Ad audientiam nostram. P. 19, 9. Q. 14, 6. ** Audiuimus in episcopatu. O. 28, 12. P. 6, 5. Q. 6, 5.
Ad audientiam nostram. Pa. i, 165. R. 18, 5.
*
Ad audientiam nostram, P. 23, 3. Auariciae quae. 0.13,1. P. 23,1. Q. 25,1. R. 35,1. **
Ad aures nostras. Br. 49, 28. Calumniam et audaciam. O. 3,2. P. 40,3. Br. 44, lo. **
Ad aures nostras. P. 46, 6. Q. 41, 6. R. 50, 6. ** Causa matrimonii. O. 50, 26. R. 58, 15. **
Ad aures nostras. 0.26,22. P. 14,5. Q. 14, 5. R. 24,5. Causam matrimonii. Pa. 2, 29, 8. P. 45, 4. ** •
Ad hoc si post. Cc. 30g. Pa. 2, 29, ih. 0.39,2. Q.22, i. Siehe Sicut dignum.
R. 32, I. Br. i^, 15. ** Clericos in presbitcratu. Cc. 32 C. O. 39,3. Q. M, j.
i) * bedeutet, dass der Canon auch in Comp. I. steht. in Comp. 1. und bei Gregor IX. C. 11. in Comp. 11.
Comitibus ucro. Pa. 2, 94, 2. P. 50, 3. Burch. Cum appellatione. Br. 44, 4.
Coramissa nobis. Pa. 2, 56, 4. O. 13, 12. P. 23, 17. Cum causa quae uertitur. R. 51, 16. **
Q. 25, 13. R. 35, 13. Br. 17, 12. ** Cum causam quae. O. 50, 24. **
Comnmni delibcratione. P. t,t,, 5, Cum causam quae. Br. 37, 2. C. II. *
Coniiigatus ad monasterium. Pa. i, 145 a. O. 5, 6. P. 58, 6. Cum certum sit. O. 44, i. P. 56, i. Q. 47, i. R. 55, i.
Q. 49, 6. R._57, 7- ** Br. 6. **
9,
Conquerente nobis. O. 19, i. Q. 23, i. R. 33, i. ** Cum Christus. Cc. 37. Pa. i, 129. O. 49, 20. P. 26, un.
Conquerente nobis. Br. 16, 7. ** Q. 30, un. R. 39, I. Br. i, 2.
**
Conquerente nobis. P. 39, 6. II. * C Cum clerici plebis. P. 31, 17.
Conquerente nobis. Br. 26, 2. Cum clerici uestrae. Pa. i, iii. 112. O. 28, 8. P. 6, 2.
Conquerente P. Br. 31, 2. 6, 2. R. 18, 2. Br. 18, 4.
Q. **
Conquesti sunt nobis. P. 7, 14. Br. 7, 7. C. II. * Cum contingat actorem. Pa. i, 141.
Conquestus est nobis. Pa. i, 156. O. ^;^, 3. P. 63, i. Cum (tibi sit) de benignitate. O. 7, i. P. 35, i. Q. 33, i.
Q. 53, 3. R. 62, T. ** R. 42, i. Br. 47, 14. *
Conquestus est nobis. Pa. 2, 54, 2. ** Cum de tua et aliorum. O. 40, 3. P. 31, 9. Q. 31, 7. R.
Conquestus est nobis. Br. 31, i. 40, 7. Br. 9, 7.
**
Consensus totius concilii. Pa. 2, 48, i. P. 16, 16. Burch. Cum deceat nos. O. 15, 24. P. 52, 28. Q. 44, 21. R. 53, 21.*
Ivo Decr. ** Cum dicat apostolus. Pa. i, 11. O. 23. P. 24. Q. 56,21.
Considerauimus quod electio. P. 31, 16. ** R. 12, 15. Br. 22, I.
Constantinus. Pa. 2, 92, i. Cum dilecti filii nostri. P. 35, 7. Q. n, 7. R. 42, 7. **
Constituto in presentia. Br. 27, 2. Cum discretionem. P. i, 2)'h'
Constitutus apud nos. O. 23, 6. P. 37, 6. Q. 35, 6. R. Cum dubia. Br. 48, 2.
** Cum essemus Venetiae. O. 44, 4.
44, 6.
Constitutus in presentia. O. 19, 9. Q. 23, 8. R. ^^, g. Cum essent. Cc. 50 (Dum). O. 2, 14. P, i, 3. Q. i, 3.
Br. 31, 4.
** R. 13, 3. Br. 4, 10. **
Constitutus in presentia. P. i, 19. Cum esses frater. 0. 50, 20. **
Constitutus in presentia. O. 28, 6. P. 5, 6. Q. 5, 5. Cum et plantare. O. 9. Pa. i, 22. P. 22. Q. 56, 10. R.
R. 17, 6. Br. 4, 14.
** 12, 13.
*
Constitutus in presentia. O. 3, 4. P. 41, i. Q. 38, i. (Cum) ex conquestione C. Cc. 85 B. O. -^i, 2. P. 63, 7.
R. ** Q. 53, 9. R. 62, 6. Br. 54, i. *
47, I.
Constitutus in presentia. Br. 45,7. Cum ex debito. Br. 16, 6.
Constitutus in presentia. Br. 45, 4. Cum fortius punienda. Pa. 2, 27, 5. P. 42, 5. Burch. **
Constitutus in presentia. Br. 56, 3. Cum H. diu uinculo. O. 49, 16.
Constitutus in presentia. Br. 40, 15. Cum homines. O. 4, 4. P. 22, 6. Q. 24, 3. R. 34, 3.
Constitutus in presentia. P. 47,37. Q. 42,35. R. 51,34. Br. 18, 6. **
Br. 42, 35' ** Cum Hugo Bunet. O. 25, 3.
Constitutus in presentia. Br. 13, 5. Cum iampridem ad audientiam. Pa. i, 124.
Constitutus in presentia. O. 8, 21. ** Cum igitur omnia concilia. P. 11, 25. Burch. Ivo Decr.
Consuetudines quae. Pa. 2, I, i. Cum in apostolica sede. O. 6, 21. Br. 49, 29. **
Consultationibus singulorum. Cc. 6A. Pa. i, 99, 107. Cum in Cantuariensi prouincia. Pa. i, i66. O. 18, 10.
0.7,17. P.35,i7- Q-33.I7- R.42,18. Br.34,4. ** P. 64, 9. Q. 54, 8 (9). R. 63, 9. **
Consultationi tuae. P. 59,11. Q. 55,6. R.64,4. C. II. * Cum in cunctis. Pa. i, 3. O. 3. P. 2. Q. 56, 2. R. 1,2;
Consuluisti si. Br. 47, 22. 3, 2. 3. Br. 9, 2.
Consuluit nos. O. 50, 54. P. 47, 25. Q. 42, 22. R. 51, Cum in cunctis. Pa. i, 24. O. 16. P. 25. Q. 56, 17. R.
2^. 24. Br. 47, 4. ** 12, 20. Br. 9, 3.
Consuluit nos. Cc. 31. Pa. i, 52. O. 6, 2. P. 59. 2. Q. Cum in ecclesiae corpore. Pa. i, 17. O. 7. P. 10. Q.
50,2. R. 58,3- * 56, 4. R. 12, 9. 10. Br. 4, 9.
Consuluit nos. Cc. 56. Pa. i, 142. O. 26, 2. P. 11, 2. Cum in officiis. Pa. i, 25. O. 15. P. 17. Q. 56, 9. R.
Q. R. 21, 4.
II, 2. 6, I. Br. 17, 15.
Consuluit nos. O. 45, 4. P. 59, 50. Q. 50, 23- R- 58,34- Cum quibusdam locis. Pa. i, 26. Siehe Quia in tantum.
in
Br. 49, 21. ** Cum una causa. Cc. 11 b. Pa. i, 117. Pa. 2, 33, 2 b.
in
Consuluit nos. Cc. 13. Pa. 1, 132. Pa. 2, 17, 4. O. 26, 0.10,15. P. 47,7- Q-42,7- R-5i,8. Br.47,23. **
R. ** Cum institisset apud nos. Cc. 67. Pa. i, 153. 0. 18, 14.
19. Q. 19, 4. 33, 7. Br. II, 13.
Consuluit nos. Cc. 55. Pa. i, 152. O. 10, 14. P. 47, 15. P. 64, 13. Q. 54, 13. R. 63, 13. Br. 13, 7. *
Q. 42, 13. R. 51, 14. Br. 47, I. ** Cum in:er alios. O. 10, 27.
Consuluit nos. Cc. i 7. Pa. i, 131. O. 10, 16. P. 47, 16. Cum inter B. ueterem. Cc. 78. Pa. i, 137. Pa. 2, 89, 2.
Q. 42, 14. R. 51, 15. Br. 47, 24. * 0.33,5. P.63,2. Q.53,4. R.62,2. Br. 51,5.
**
Consuluit nos. Pa. 157a. O. 6, 30. P. 59, 40. Q. 50,
i, Cum ius patronatus. Pa, i, 55.
27. R. 58, 28. Br. 49, 30.
* Cum laici episcopis. Cc. 65 Bb. Pa. i, 31. O. P.
15, 3.
Consuluit nos. Cc. 3a. Pa. 1,146a. 0.15,15. P. 52,20. 52, 13. Q. 44,6. R. 53,6.
**
Q. 44, 13. R. 53, 13. Cum laici episcopis. O. 14, 3.
Consuluit nos. O. 50, 36. P. 55, 5. Q. 46, 5. R. 54, 5. Cum locum non habeat. Pa. 2, 83, 2. P. 59, 56. **
Br. 47, 21. Cum non ignoretis. Cc. 21. 0.44,3; 5^,66. P. 32, i.
Consuluit nos. Br. 12, 7. Q. 32, I. R. 41, I. Br. ^tZf '^n- **
Consuluit nos. Cc. 7. Pa. i, 135. 136. O. i\, 2. 3. P. 7, Cum non ignoretis. O. 50, 66. C. II. *
3. 4. Q. 7, 3. R. 19, 3. 4.
** Cum liberum sit. Br. 56, 2. C. II. *
Consuluit nos. Br. 49. 13. Cum nonuunquam. Br. 28, 5.
Continebatur in literis. Cc. 57. Pa. i, 72. O. 47, 5. Br. Cum nos tibi. Pa. 2, 61, i. P. 16, 20. **
25, 3.
** Cum nuntius. 0.8,3. P. 43, 3. Q. 39, 2. R. 43, 2. Br.
Continebatur in literis. Cc. 5. O. 26, 12. P. ii, 13. Q. 40, 6.
**
II, 12. R. 21, 17, Br. 12, 2. ** Cum olim ad. Br. 41,3.
Continebatur in literis. Cc. 89. Pa. i, 180. O. 6, 10. Cum olim quaestio. P. 59, 43.
P. 59, 20. Q. 50, 9. R. 58, 10. Br. 53, 5. ** Cum ordinem Cisterciensem. 0.41,4. Br. 19, 5. C. II. *
Continebatur in tuis literis. P. 60, 9. Q. 51, 8. R. 59, 8. Cum parati essemus. 0. 10, 28. P. 47, 28. Q. 42, 25. R.
Br. 43, I. 51, 27.
**
Contingit interdum. O. 28, ^. P. =;, 4. Q. 5,4. R. 17,4. Cum (Quia) pastorali necessitate. O. 15, 9. P. 52, 14.
Br. 25, 8. ** **
Q- 44, 7- R- 53, 7-. Br. 14, 9.
Controuersia quae inter. O. 28, 3. P. 46, 5. Q. 41, 5. Cum percussio corporalis. Pa. 2, 38, i. P. 21, 5. **
R. 50, 5. Br. 40, 16. Cum Petrus Manconeia. O. 50, 14. **
Crimina semel audita. Pa. 2, 28, i. P. 43, 4. ** Cum pridcra Simon. 0.28,2. P. 5, i. Q. 5,1. R. 17, i.
Cum ab ecclesiarum. O. 31, 7. P. 32, 3. Q. 32, 3. R. Br. 36, 8. **
** Cum sacrosancta. Cc. 15.
41, 3. Br. 10, 6.
Cum aduocatus clericum. O. 15, 8. ** Cum satis sit absurdum. O. 24, 2. P. 12, 2. Q. 12, 2.
Cum alicjua causa appellatione. O. 36, 5. Br. 34, 9. R. 22, 2. Br. 14, 2. **
Cum aliqua causa appellatione. Cc. 63b. Pa. i, 17. 32. Cum seculum relinquetis. 0.15,13. P. 52, 18. Q. 44,11.
Pa; 2, 33, 4- .0-.7, 4- P- 35, 3- Q- 33, 3- R- 42, 3- R. 53, II. Br. 19, 12. **
Cum aliquibus adiudicata. O. 36, 2. Cum sis praeditus scientia. Cc. 93A. Pa. i, 127. Pa. 2,
Cum apostolus se et suos. Pa. i, 19. O. 4. P. 5. Q. 56, 74,1. 0.5,3. P.58,3. Q.49,3. R-57,3- Br.52,9. **
25. R. I, 5; 12, 7. Br. 10, 4. Cum sit sancta Romana. Cc. 11 a. ^t^. Pa. i, 115. 116.
Fiiedberg, Die Canones- Sammlungen.
13
194 Register.
Pa. 2, 32,2 a. 0.10,6. P. 47, 5. Q. 42, |. R. 31, 5. De rectoribus. (). 37, 4. Br. 22, 2.
Br. 45, 2. ** (.\d hoc) De sacerdote illo qui. Pa. i, 184. Pa. 2, 14, 1 b.
Cum sit Romana. Cc. >i. Pa. i, 41. O. 2, 4. P. i, i. O. 26, 3. 1». II, 3. Q. II, 3. R. 21, 3. Br. 36, 10. *
Q. R. 13, I. Br. 10, 3. **
1, I. De sacerdotibus publice. Pa. 1, 67. Pa. 2, 22, 2c. O.
Cum sitisbenignitate. Pa. i, 38. 18, 7. P. 64, 6. Q. 34, 6. R. 63, 6. *
Cum super causa. O. 8,1. P. 45, i. Q.40,1. R.49, i. ** De secunda uero quostione. O. 34, 3. P. 8, 3. Q. 8, 3.
Cum tc consulente. O. 46, i. Br. 35, 3. C. II. * R. 20, 3. Br. 37, un. *
Cum teneamur. Pa. i, 5. O. lo, 23. P. 47, 22. Q. 42, De seruorum ordinatione. Pa. 2, 17, 2. O. 50, 36. P.
20. R. 51, 21.
** 21, 9. (irat. Burch.
**
Cum teneamur. O. 30, 2. P, 21, 2. Q. 21, 2. R. 31, 2. De testibus. Cc. 15 b. O. 7, 20. P. 43, 6. Q. 40, 3. R. 49, 3.*
Br. 16, 5.
** De uiris ordinatis. P. ii, 26. Burch. Ivo Decr.
Cum tibi aliquam causam. Cc. 4=^. De xenodochiis. Pa. 2, 60, i. P. 34, i, **
Cum tu O. 8, 10. P. 43, 1. Q. 39, 8. R. 48, 8. Br. 46, i.**
fili. 1 Debet uero. Pa. 2, 84, 2.
Cum tu sicut asseris. O. 16, ^. P. 9,3. Q. 9,3. R. 20,6. Debitores autem. Cc. 39. O. 16, 4. P. 17, i. Q. 18, i.
Br. 5, 8. ** R. 28, I. Br. 9.
**
3,
Cum uos plerunque. Cc. 26. Pa. 1,6. O. is,2i. P. 32, t. Decernimus ut laici. Br. 17, 3.
*
Q. 32, 5. R. 41, 5- Br. 17, 16. ** Decimac uero. Pa. i, 27. Siehe De quarta uero.
Custos ecclesiae. Pa. 2, 9, i. I*. 33, 12. ** Decimas a populo. Pa. i, 10.
Custos uero soUicitus. Pa. 2, 9, 2. P. 33, 13. ** Decretum est in eodem concilio. P. 25, 3. Burch. Ivo Decr.
De adolescentc qui mulierem. O. 50, 4. Decreuit sacer Pa. i, 11.
iste.
De ambitione eius. P. 31, 14. Burch. Ivo Decr. Grat. Dcnique quod questionum. Cc. 33 am Rande.
in fine
De appellationibus uero. Cc.8B. Pa.i,6o. Pa.2, 1,2h. Dignum est. Pa. i, 97. O. 45, 7. R. 63, un. Br. 49, 8.
O. 10, 10. P. 47, II. Q. 42, 9. R. 51, IG. ** Dignum et rationi. P. 31, 8. Q. 31, 6. R. 40, 6. *
De brabantionibus. Pa.i,6. O.27. P. 3. R. 10,3; 12,3. Dilecta in Christo filia. P. 11, 21. Q. 33, 5. *
De canonicis. Br. 24, 5. Dilecti filii abbas. Cc. 28. 0.3,3(?). P. 40,4. Q. 37, 3.
De causis quae infra. Pa. i, i8^. Pa. 2, 34, i. O. 7, 6. R. 3. Br. 27, I.
**
46,
P. 35. 5-.Q-33.,v K. 42, 5. ** Dilecti filii nostri. O. 13, 2. P. 23, 2. Q. 23, 2. R. 35, 2.
De cetero laicos. Cc. 48 Aa. Pa. i, 23. Pa. 2, i^, 4 c. Br. 18, II. **
O. 8, 8. P. 43. 9- Q- 39. 6. R. 48, 6. ** Dilecti filii nostri. O. 10, i. P. 47, i. Q. 42, i. 11. 51,1.
De cetero noueris. 0. 14, 13. P. 7, 13. Q. 7, 11. R. 19, 13.** Br. 46, 2. **
De cetero noueris. Cc. 14c. Pa. i, 150. O. 28, 10. P. Dilecti filii nostri. O. 42, 2. C. II.
6, 3. Q. 6, 3. R. 18, 3. Br. 25, 5.
** Dilecti filii nostri. O. 3, 3.
De cetero noueris. Pa. 2, 33, 5d. O. 49, 12. Theil von Dilecti filii nostri. O. 13, 22. P. 32,26. Q. 44,19. R.53,
Q. 42, 34- 19. Br. 14, 16. *
De cetero noueris. Br. 35, 4. Dilecti nostri. O. 44, 6. P. 13, i. Q. 13,
filii i. R. 23, i.
De cetero prudentiae tuae. Br. 14, 12. Br. 19, 10. **
De cetero quia dignum. P, 21, 7. Br. 13, 13. ** Dilectus filius noster. O. 2, 16.
De cetero quia Stephanus. O. 18, 11. P. 64, 10, (^ 54, Dilectus filius noster. Br. 46, 6.
*
9 (10). R. 63, 10. Dilectus filius noster. O. 47, 2. C. II.
De cetero si (ali)quis. Cc. 6B. Pa, i, 100. (). i^, 20. Discordiae et scissurae. P. 21, 4.
P. 52, 25. Q. 44, 18. R. 53, 18. Br. 14, 19. ** Dum adhuc esscmus. Br. 32, 3.
De comite. Br. 53, 14. Ea que de auaritiae. Pa. i, 94. 95. O. 2, 5. P. i, 9.
De diacono qui in sabbato. Cc. 73. Pa. i, 147. 0. 18, 12. Q. I, 7. R. 13, 8. Br. 4, 12.
P. 64, II. Q. 54, 10 (11). R. 63, II ; 21, 25. ** Ea quae honestatis. Cc. 63 a. Pa. i, 16. 0. 15, 11. P. 52, 16.
De diacono uero. R. 63, 11. Q. 44, 9. R. 33, 9. Br. 13, 2. *
De diacono uero. Cc. 53. 0.26,21. P. 11,17. Q. 11,17. Eam te decet in ordinandis. P. 19, 4; 47, 2. Q. 20, 4.
R. 21, 25. Br. II, 17. ** R. 30. 4- **
De eo autem quod quesiuisti. Cc. 70. Pa. i, 42c. Pa.2, Ecclesias autem quas de nouo. O. 2, 8.
20, i c. O. 26, 25. P. 18, 3. Q. 19, 3. R. 29, 3. Br. 8, 5.** Ecclesiis autem quas de nouo. R. 21, 30.
De familiis ecclesiae. Pa. 2, 48, 5. P. 16, 19. ** Ego episcopus N. P. 31, 18. Q. 31, 8. R. 40, 8. **
De Francia quidam. Pa. 2, 84, 3. O. 4s. 8. P. S9, 2S. Ego inprimis. Pa. 2, 49, i. P. 20, i. *
Br. 49, 25. C. II. * Eiiciens dominus. Pa. 2, 91, i.
De bis autem qui intra. Pa. 2, 40, i. P. 8, 7. Grat. Burch.* Eius qui modo uult. O. 49, 17.
De bis etiam qui se. O. 31, 3. Br. 47, 18. Episcopi qui nihil. Pa. 2, 48, 2. **
De bis qui in sanitate. O. 49, 6. P. 23, 24. Q. 27, i. R. Episcopum, presbiterum aut. Pa. 2,11,1. P. 27,1. Burch.
36, I. Br. 17, 14.
** Ivo Decr. Grat. **
De bis qui sponsas alienas. P. 59, 10. Burch. Ivo Decr. Et ipsa uicinitas. Pa. i, 171.
De bis qui ex concubinis. Pa. 2, 4, i. P. 49, 2. Burch. Et pro te sumus. P. 35, 7.
Ivo Decr. * Et singulae plebes. P. x;^, 9. **
De bis (sane). Cc. 93 Ba. Pa. i, 92. 121. Pa. 2, 10, 5 f. Etsi quaestiones tuas. O. 50, I.
O. 29, 2. P. 19, 8. Q. 20, 8. R. 30, 8. ** Eupolus praesentium. Pa. 2, 49, ii. P. 20, 13. *
De hoc autem. O. 2, i. P. i, 2. Q. i, 2. R. 13, 2. ** Ex antiqua. Pa. i, 178.
De hoc autem. Br. 42, 6. Ex conquestione A. Br. 7, 4.
De illis autem qui in niinori etate. P. 59, 53. ** Ex conquestione dilectorum. Br. 39, 2.
De illis autem qui prestito. Ü. 6, 2. P. 59, 22. Q. 50, 11. Ex diligenti relatione. Br. i6, i. **
R. 58, 12. ** Ex frequentibus querebs. Pa. i, 4. O. 28, 11. P. 6, 4.
De qui infra annos. O. 6, 29.
illis P. 59, 39. Q. 50, 26. Q. 6, 4. R. 18, 4- Br. 14, 13. **
R. 58, 27. Br. 49, 15. ** Ex insinuatione. Br. 24, 4.
De illo autem qui se uxorem. (). 50, 49. Ex insinuatione. Br. 40, 14.
De iure uero patronatus.
(). i. P. 52, 22. Q.
13, 17; 47, Ex insinuatione. O. 13, 14. P. 52, 19. Q. 44, 12. R. <;3, 12.**
R- 53. 15- **
44. 15- Ex literarum tuarum tenore. O. 50, 59. **
De monachis autem. Cc. loBc. Pa. 1,57 a. Pa.2,i,2l). Ex literis dilecti filii. P. 59, 42.
0.39,1. P.23,21. Q.23,i7. R.35,17. Br.i8,i. ** Ex literis I. O. 13, 15. P. 52, 4. Q. 44. 3- R- 55^ 3- **
De muliere quae. O. 50, 30. R. «17, 4. C. IL, zum Ex litteris quas. Br. 33, 7. C. II. *
Theil *, ** Ex literis quas. O. 40, 3. C. II. *
De muliere quae. O. 6, 19. Ex litteris quas. Br. 30, 2.
De multa liberalitate. C. II. Ex literis quas. O. 6, 20. P. 59, 30. Q. 30, 17. R. 58, iQ.
De nata ante desponsationem. Cc. 98. Br. 48, 4. **
De peregrinationis. Pa.1,83. O. 33, 3 49, 19. P.23,23. ; Ex literis tuae dubitationis, O. 38, 2. Br. 40, i. **
Q. 26, un. R. 39, 2. Br. 24, 3. ** Ex literistuae fraternitatis. O. 50, 62. R. 21, 3. Br.
De possessionibus autem. 0.29,7. Q'i7>6. R.27,6. ** 11,0. **
De precariis quo(iue. Pa. 2, 43, 2. P. 16, 7. Grat. ** Ex literarum tuarum tenore. 0.26,1. P. 11,1. Q. 11,1.
De presbitero autem. Cc. 48 t). Pa. i, 28. O. 26, 6. P. R. 21, I.
**
II, 6. Q. II, 6. R. 21, 10. Br. 12, 6. * Ex literis tuis. R. 21, 21.
**
De priore qui. O. 10, 23. C. II. * Ex literis tuis (uestris) ad nos. Cc. 75. Pa. i, x68. O.
De quarta uero. Cc. 48C. Pa. i, 27. Pa.2, 15, 41. O. 6, 32. P. 39, 4t>. Q. 50, 29. R. 58,30. Br. 53. 3.*»
38, I. P. 46, I. Q. 41, I. R. 50, I. Br. 17, 3. *• Ex literis uenerabilis. O. ö, 3b. V. 59. 36. Q. 50, aj.
De Quoduultdeo. Pa. 2,27,2. P. 42,2. Burch. Ivo Dorr.** R. 38. 23.
*
De rebus uero illorum. P. 20, 6. Grat. Burch. Ivo Decr. Ex literis uenerabiliü. O. 10, 33.
Register. 195
Ex literHj ucnerabilis. O. 6, 28. P, S9, 38. O. ^o, 2^. Hie qui dedcrit. Pa. 2, 47, 4. Burch. Ivo Decr.
R. 58, 26. Br. 49, 12. ** Hü uero clerici. P. 16, 4. Q. 16, 4. R. 26, 5.
Ex litteris uenerabilis. Br. 46, 4. lampridem sicut benc. Cc. 42. Pa. i, 164. O. 46, 4 ein
Ex litcris uestris accepimus. O. 11, i. P. 36, i. Q. 34. i. R. *-
Stück. P. 35, 23. Q. ^T„ 2T,. 42, 24. Br. 44,6.
R. 43, I. Br. 29, I. ** Ideo prohibemus. P. 14, 6.
Ex literis uestris ad nos. Cc. 61. Pa. i, 134. Pa. 2, 67, i. lUas uero terras. Pa. Pa. 2, 47, 9b. O. 29, 4. Q.
i, 70.
O. 41, 6. P. 42, 2. Q. 37, 2. R. 46, 2. Br. 36, 4. ** 17,3. R.27, 3. Br. 18, 3.
**
Ex literis uestrae fraternitatis. P. 19,6. Q. 20,6. R.30,6. Uli autem qui causa. Pa. i, 74. Pa. 2, 46, 3 b. Siehe
Br. 25, 7. ** Sicut dignum.
Ex multiplici quaestione. O. 13, 11. P. 23, 16. Q. 2=^, 12. Uli soli habent potestatcm. P. 11, 27.
R. 3^, 12.
** Uli uero qui asserunt. Pa. i, 75. Pa. 2, 46, 3cde. Siehe
Ex parte Adac. O. 8, 22. P. 43, 20. Q. 39, 16. R. 48, 16.** Sicut dignum,
Ex parte Emona. O. 6, 25. P. 59, 3^. Q. 50, 22. R. Uli uero qui iurant. Pa, 2, 95, 2.
*•*
58, 24. Ulis autem sacerdotibus. Cc. loC. Theil von Q, 25, 17.
Ex parte H. Br. 14, i. lUud etiam in uicariis. O, 39, 4. C, II, *
Ex parte Matthaei clerici. O. 50, 58. Br. 15, 3. Illud pretereundum. Cc. 30 f, Pa. i, 47 (Illud autem
Ex parte N. capellani. O. 7, 21. P. 35, 21. Q. 33, 21. pretermittendum). Pa, 2, 29, 19. O, 15, 6, P. 52, 3.
** **
R. 42, 22. Q. 44, 4. R;53,4.
Ex parte prioris. 0. 18, 15. P. 64, 14. Q. 54, 14. R. 63, 14.* Illud quoque nihilominus. O. 50, 42,
Ex parte tua. O. 50, 16. R. 45, 3. ** Illud quoque nihilominus. P. 59, 54, **
Ex parte tua, Cc. 20 A. O. 31, i. P. 32, 10. Q. 32, 8. Imperatorcni secularium. O. 23, 4. P, 37, 4. Q, 3^, 4.
R. 41, 8. Br. 8, 4. ** R. 44, 4. **
Ex parte tua. O. 42, i. P. 35, 22. Q. }t,, 22. R. 42, 23. In archiepiscopatu tuo. O. 50, 48. 49, P, 60, 10. Q, 51, 9.
Br. 34, 2. ** R. 59, 9. C, II, *
Ex parte tuae fraternitatis. O. 13, 5. P. 23, 10. Q. 25, 6. In baptismo. O. 50, 44. Burch. Grat,
R. 35, 6. Br. 17, II. ** In causis ecclesiasticis, Cc.48Bb, Pa. i, 26, Pa. 2,15,4 h.
Ex parte uenerabilis. O. 7, 18. P, 35, 18. Q. 33, 18. O, 8, 9. P. 43, 10. Q, 39, 7. R. 48, 7. **
R. 42, 19. Br. 37, 3. ** In ciuitate tua, O. 16, 2. P. 9, 7. Q, 9, 7. R, 20, 10.
Ex presentium latoris confessione. O. 45, 2. Br. 49, 31. Br. 5, 2. **
Ex presentium latoris insinuatione. O. 29, i. Q. 17, i. In concessionibus. Br. 39, i.
R. Br. 17, 8. **
27, I. In concilio delatum est (Sancto allatum). Pa. 2, 49, 13.
, ,
Ex publice instrumento. Cc. 81. Pa. i, 138. O. 5, 8. P. 20. 15. Burch. Ivo Decr. **
P. 58, S. Q. 49, 8. R. 57, 9. Br. 52, 7. ** In consensu et subscriptione. P, 44, i. Burch.
Ex querimoniis(ia) clericorum. O. 28, 14. P. 47, 33 6, ; 7. In eminenti specula. O, 49, 13. P, 47, 40, Q. 42, 34.
Q. 42, 30. R. 18, 7. Br. 47, 3. * R- 5V 37- *.
Ex querimoniis clericorum. Cc. 25. P. 47, t,;^. Q. 6, 7. In eos qui catholici. Pa, 2, 49, 6. P, 20, 8. **
.
^ .
R. 18, 7.
* In exceptionibus. Cc, vor 45, Pa. i, 140, Pa. 2, 43, 2.
Ex querimoniis clericorum. P. 6, 7. cf. O. 40, 2. P. 31, i. Q. 31, I. R. 40, I. *
Ex quibusdani literis. Br. 27, 4. In literis quas. Cc, 49 A. Pa. i, 118 a, Pa. 2, 10, 5a.
Ex quo uir seit. Cc. 69. .Siehe Si uir sciat. 0,7,16. P. 35,16. Q.33,16, R.42,17. Br, 34,1.**
Ex quorundam relatione. Pa. i, 148. O. 49, 5. P. 6, 6. In literis tuae fraternitatis. O. 50, 62, R. 21, 2. **
Q. 42, 15. R. 18, 6. Br. 47, 10. ** In omni loco archipresbiter. P. 33, 4.
Ex ratione commissae. O. 25, i. P. 19, i. Q. 20, i. In omni negotio. Pa. 2, 29, 2. P. 43, 16. **
R. 30, i. Br. 14, 4. ** In ordinando episcopo. Pa. 2, 26, 7. P. i, t6. **
Ex relatione dil. Br. 25, 2. In partibus Tolosae. Pa. i, 84. P, 54, i, Br. 3, i. *
Ex relatione I. O. 30, 5. * In pertractandis causis. Pa. 2, 53, 4, O, 23, 3. P, 37, 3.
Ex rescripto quodam. O. 17, 3. P. 17, 6. Q. 18, 6. Q- 35, 3- R-44,3- Br. 30, 3. **
R. 28, 8. ** In sancto concilio decretum est. P. 43, 23, Burch, Grat.
Ex tenore litererum. O. 4g, 4. In synodo Maticensi. P, 30, 3, Burch. Ivo Decr.
Ex transmissa conquestione. O. 37, i. C. II. * In tabulis uel. Pa. 2, 72, i. P. 28, i. Burch. Ivo Decr, **
Ex transmissa conquestione. O. 14, 10. P. 9, 6. Q. 9, 6. Indecens esse credimus. Pa. 2, 89, i.
R. 20, 9.
* Indecorum est admodum. Cc. 24. Pa. i, 20. O. 25, 2.
Ex transmissa conquestione. Br. 40, 11. P. 19, 2. Q. 20, 2. R. 30, 2. Br. 14, 6, **
Ex transmissa conquestione. Br. 51, 2. Infirmis licet, P. 10, 8. Burch. Ivo.
Ex transmissa nobis. O. 46, 5. C. II. * Inhaerentes uestigiis. Pa. 2, 53, 2. O. 23, i. P. 37, l.
Ex transmissa nobis. O. 19, 8. Q. 23, 7. R. ^^, 8. ^* Q. 35, I. R. 44, I. Br. 30, i. **
Ex transmissa nobis. O. 47, 6. Inhibendum et omnibus, Pa. 2, 24, i, P, 64, 16, Burch.
Ex tua nobis. O. 19, 10. Q. 23, 9. R. ^;^, lo. ** Ivo Decr.
Ex tua parte. O. 50, 28. Br. 53, 8. ** Iniustumuidetur. Pa. 2,48,4. P. 16,18. Burch. Ivo Decr.**
Ex tuae fraternitatis literis. O. 35, 2. Br. 4, 16. C. II. * Innotuit nobis ex literis. P. 43, i.
Ex tuarum literarum continentia. O. 50, 50. ** Innouamus autem. Pa. 2, 8. O. 22. P, 26, Q. 56, 19,
Fx tuarum literarum tenore. O. 50,6. R. 21,6. Br. 12, i. ** R. 12, 4, Br. 21, un.
Ex tuarum tenore literarum. O. 50, 3. R. 24, 6. Br. 11, 10.** Inquirendumsi. Pa.2,49,9. P. 20,11. Burch. Ivo Decr.**
Ex tuarum tenore literarum. 0.26,1. P. 11, i. R. 21,1. Insinuatum est, O. 2, 15. P, i, 4. Q. i, 4. R. 13, 4.
Br. II, 8. ** Br. 4,
**
42,
Falsidicus testis. Pa. 2, 29, 10. P. 44, Burch. **
4. Insinuatum O.
15, 25.
est.
Burch. **
*
Falsus testis. Pa. 2, 29, 9. P. 44, 3. Insinuatum 17, 2. P. 17, 5, Q. 18, 5, R. 28, 7.
est. O.
Felicis memoriae. Pa. i, 10. O. 20. P. 28. Q. 56, 15. Instruendi sunt pretcrea. Pa. 2, 17, i, P, 21, 8, Burch,
R. Br. 23, 2.
4, I. Ivo Decr. **
Firmissime tene. Pa. 2, 42, i. ** Insuper etiam. O. 8, 18. P. 43, 18. Q. 39, 14. R. 48, 14. **
Fraternitatem tuam scire. Pa. 1,8. Pa. 2,56,8. 0.13,3. Intelleximus ex litteris. O. 50, 25. R. 28, 5. **
P. 23, 8. Q. 25, 4. R. 35, 4. Br. 19, 6. * Intelleximus ex litteris. O. 4, i, P. 22, 7. Q, 24, 4. R.
Fraternitati tuae duximus. O. 36, 6. C. II. * Br. *
34. 4- 7. 4,
Fratemitati tuae per ap. scripta. O. 27, i. P. 14, i. Q. Intelleximus ex litteris. Br. 44, 3,
14, I. R. 24, I.
* Intelleximus ex tuae (de parte tuae), Pa. i, 43, O. 7, 13.
Fraternitatis tuae. P. 20, 7 (= 16, 6). P- 35. 13- Q- 33, 13- R- 42, 14- Br. 34, 3. *
Fraternitatis tuae. Cc. 18. Pa. i, 128. Pa. 2, 29, 3. O. Intelleximus quod. Br. 53, i.
8, 12. Q. 39, 9. R. 48, 9. Br. 40, 5. **
P. 43, 12. Inter cetera quae a nobis. O. 50, 64, R. 21, 3. "Br. 11, 8.
Fratres Aramatenses. O. 22, 3. P. 39, 3. Q. 36, 3. R. Inter cetera quod nos O. 10, 2. P. 47, 26, Q, 42, 23.
45. 4- Br. 31, 5.
* R. 51,25. Br. 45, 5. **
Eures et latrones. Pa. 2, 37, i. O. 34 hinter 2. P. 8, 5. Inter cetera sollicitudini. Pa. 1,65. Pa. 2,22,2 a. O. 18,6.
Br. 43, 2. Grat. P. 64, 5. Q. 54, 5. R. 63, 5- Br, 13, 3- * ^
Gratum deo. Br. 20, 3. Inter ceteras consultationes, Cc. 63c. Pa. i, 15. O. 41, i.
Gratum gerimus. O. 48, 3. R. 42, 11. Br. 27, 3.
** R. 51, 3- Q- 43, 3- R- 52, 3- Br. 37, 5. **
Gratum nobis est admodum. P. 54, 2. Inter ceteras consultationes. Pa. i, 31. .Siehe Cum laici
Graue gerimus. P. 55, 6. episcopis.
Grauis illa et odibilis. O. 50, 35. P. 53, un. Q. 45, un. Interfecisti furem. Pa. 2, 15, i, P, 8, 9. Burch. Grat. *
R. 53, 24. Br. 6, 2. ** Intimauit nobis R. Pa. 2, 29, 6. O. 8, 13. P. 43, 13. Q.
Grauiter oculos. O. 14, 0. P.7, 8. Q. 7, 6. R. 19, 7. Br. 7,6.* 39, 10. R. 48, IG. Br. 40, 12. **
196 Register.
Inuasor locorura. P. 39, 9. Monachi non Pa. i, 16. O. 10. P. 13. Q. 56, 11.
pretio.
Inuestigandum est. Pa.2,49,2. F. 20, 2. Burch. IvoDecr.** R. 12, I. 2. Br. 4, 13.
Irrita erit. Pa. 2, 47, 6. P. 16, 13. Burch. ** Monachi uero. Pa. 1,78. Pa. 2, 46, 31. 0.14,8. P. 7,10.
Ita quorundam animos. Pa. i, 7. O. 24. P. 14. Q. 56, 13. Q. 7, 8. R. 19, lo. **
R. 12, 14. Br. 3, 3. Monasteria praeterca sanctimonialium, R. 11, 2.
Item cum quis dicit. Cc. 49Bb. Pa. i,ii8c. Pa. 2,10, 5c. Moniales si libidinibus. Pa, 2, 30, i. P. 38, i. Burch.
O. 22, 6. P. 39, II. Q. 36, 6. R. 45, 7. * Ivo Decr. **
Item pro sepultura. Pa. i, 87. Siehe Non satis utiliter. Mulier ante legitimum. Br. 51, 4,
ludaei siue Sarraceni. Pa. i, 14. O. 26. P. 23. Q. 56, 22. Mulier quae ad secundas. Pa. 2, 78, 4. P. 65, 9. ivo
R. 2, I. Br. 2, 4. Decr. Pan,
lustitiae ratio exigit. P. 31, 4. Mulieres uel etiam. Cc, i^e.
^ O. 14, 12. P. 7, 2. Q, 7, 2.
luuenis ille. Pa. O. 12, 8. P. 60, 8. Q. 51, 7.
2, 80, 3. R. 19, 2. **
R. 59. 7. Br. 48, 3. •* Mulieres uero cum. Pa. 2, 78, i. O. 50, 46. P. 65, 3,
Lacrimabilem querelam. Pa. i, 177. Q. 55, 3. R. 64, 3. **
Lator presentium Herbertus. Br. 40, 1^. Multa sunt negotia. Pa 2, 25, i. P. 27, 3. Burch. 8,90,
Lator presentium nobis uiua uoce. O. 26, 14. P. 11, 12. Ivo Decr. 7, 108, **
Q. II, 13. R. 21, 18. * Multi quidem. Br. 15, 8.
Lator presentium R. P. 63, 5. Q. 53, 7. R. 62, 4. Br. 32, 4.** Ne quisquam amplius. P. 65, 6. Burch. Ans. Ivo Decr.
Lator presentium W, O. 6, 11. P. 59, 21. Q. 50, 10. Ne religiosorum uirorum. Ö. 28, 6. P. 46, 4. Q, 41, 4,
R. 58, II. Br. 53, 12. ** R. 50, 4- *
Latores presentium cum literis. O. 50, 51. ** Nee canones. Pa. i, 50. Siehe Quod diligentia.
Legebatur in literis tuis. Pa. 2, 69, i. P. 32, 7. ** Nihil prodest. Pa. 2, 57, 2. **
Leo natus Romanus, Pa. 2, 39, i. P. 23, 29. ** Nihilominus etiam uobis. Pa. i, 95. Siehe Ea quae de
Leprosi autem. Cc. 79 c. 85. Pa. 2, 87, i c. Siehe Super auaritiae. **
hoc uero. Nihilo minus et presentium. O. 2, 6.
Lex diuinae constitutionis. Pa. 2, 80, i. O. 6, 27. P. Nihilominus tibi precipimus. O. 16, 8. P. 9, 4. Q. 9, 4.
* R. *
59» 37- Q- 50, 24. 20, 7.
Licet autem nuntius. Br. 44, 2. Nobilis homouel ingenuus. Pa. 2, 31,2. P. 38, 4. Grat. **
Licet de benignitate. Cc. 35. O. 13, 6. P. 23, 11. Q, Nobis eminenti specula. Pa. 2, 36, 2, O. 13, 10, 1*.
in
25, 7. R. ** 23, 15. Q, 25. II. R. T^^, II. Br. 19, 14.
*
35, 7-
Licet de euitanda. Pa.1,1. O. i. P. i. Q. 56, i. R. 1,1. Non dubium est uobis. Pa. 2, 65, i. **
Br. 9, I. Non est nobis dubium. O, 27, 6. P. 15, 2. Q. 15, 2. R.
Licet in ecclesia Dei. R. 21, 27. Br. 11, 11. 25, 2. Br. 19, 15.
**
Licet iuxta apostolum. 0.2,3. P-4;i- Q- 4' i- R.i6, i. Non est uobis incognitum. P. 59, 51. Q. 50, 34. R. 58, 35.
Br. 4, 19. Br. 51, I. **
Licet preter solitum. Cc. 94 Aa. Pa. i. 21. Pa. 2, 15, 4 ab. Non liceat mortuis. P. 23, 32. Burch. Ivo Decr.
O. 6, 8. P. 59, 5. Q. 50, 5. R. 58, 6. Br. 52, 5. * Non liceat ulli episcopo. Pa. 2, 50, i, P. 21, 6. Ans.ded.**
Licet uniuersa loca. R. 19, 8. * Non mag^opere. Pa. 2, 66, i. Pa. i, 89. O. 27, 2. P.
Licet uniuersis Dei. Pa. i, 109, iio. 163. O. 20, 2. P. 14, 2. Q. 14, 2. R. 24, 2. Br. 19, 17,
**
55,2. Q. 46, 2. R. 54,2. Br. 5,3; 40, 2. ZumTheil**, Non minus pro peccato. Pa. 1,6. O. 19. P. 7. Q. 56, 6.
zum Theil C. 11. * R. 3, 1. Br. 17, I.
Licitum est episcopis. Cc. 70. Siehe De eo autem quod Non satis utiliter (inutiliten.Pa. i, 86. 87. Pa. 2, 26, 5.
quaesiuisti. O. P. I, 9. Q. I, 8. R. 13, 9. Br. 4, 11.
2, 10.
Literae quas tua deuotio. Pa. 2, 88, 2. P. 59, 49. Q. 50, ^2. Non sine dolore. 0. 14, 5. P.7,7. Q-7, 5- R.19, 6. Br.7, 3.*
R. 58, 33. Br. 49, 20. * Non sine multa admiratione. 0, 20, 3. P, 55, 3, Q, 46, 3.
Literas Exoniensis. P. 39, 5. R- 54. 3-
Literas frateraitatis tuae. 0.50,69. R.58,40 derSchlussj.** Non sunt una caro. O. 45, 5. *
Literas tuae fratemitatis. Cc. 29. Pa. i, 130. Pa.2,80,4. (Nosi in eminenti specula. Cc. 14 ab. Pa. i, 149. P, 47, 36,
O. 12, 2. P. 60, 2. Q. 51, 2. R. 59, 2. Br. 49, I.« Q. 42, 33. R. 51, ^^. Br. 47, 6.
Literas tuae fratemitatis. Br. 50, i. Nos instituta patrum. Pa. 2, 52, 2. O. 43, 2. P. 23, 27.
Literas tuas nuper. Pa. i, 182. P. 31, 5, Q. 31, :. R. Q. 27, 4. R. 36, 4.
**
40, 3. Br. 8, 2.
* Nos Pa. i, 159. Pa. 2, 39, 7 a. Q.
inter alios. Cc. 64 a.
Literas uestrae benignitatis (dilectionis) Pa. i, 106. . 32,4. P. 32, 4. R. 41,4. Br. 42, 2. **
Pa. 2, 53, 4. O. 23, 2. P. 37, 2. Q. 35, 2. R. 44, 2. Nosti sicut uir prudens. O. 40. i. P. 31,7. Q-ji.S-
Br. 30, 2. ** R. 40, 5. Br. 14, 14. **
Literaturam et prudentiam tnam. Cc. 12. Br. 24, 2. C. II. * Nostris est auribus. Br. 46, 6.
Literis tuis quas I. Cc. 41. Pa, i, 144. 0.34,2. P. 8, 2. Noueris quod diaconus. Br. 11, 14.
Q. 8, 2. R. 20, 2. Br. 43, 3. * Nouit plenius. O. 50, i8.
**
Maculasti aliquem. Pa, 2, 27, 6 (accusasti), P. 42, 6 Nouum exactionis genus. Pa. 1,13. Pa. 2, 56, 0. 13, 16.
Initiale fehlt}. Burch. 19, 27. **
I
P. 23, 7.25. 3. R. 35, 3.
Q. * 7.
Magniöcentiae tuae literas. 0.50,32. P. 52,29. Q.44,22. Nulla ecclesiastica ofticia. Pa. i, 20. O. 8, 5. P. 4. Q. 56, 3.
R. 53, 22. * R. I, 4; 12, 8. Br. 15, I.
^la^us. Pa. 2, 18, I. Burch, Ivo, ** Nulli autem monachi. Cc. 32 d. O. 14,4. P. 7. 5. Q- 7, 4-
Mancipia ecclesiastica. Pa. 2, 48, 3. P. 16, 17. Burch. R. 19, 5. **
Ivo Decr. ** Nulli episcoporum. Pa. 2, 27, 4, P. 42, 4, Grat. **
Manifestum est eum puberem. 0.6,6. P. <;q, 17,
5y, V
O. so,. 6. Nulli liceat. Pa. 2, 47, 3. P. 16, 11. Burch. Ivo Decr.**
5
R. 58, 7. * /
Nullus clericus. Pa. 2, 44, 2. P. 48, 2. Burch, Grat. •
Mandamus ut ex nostra. O. P. Q, R. Nullus clericus. Pa. 2, 17, 3. P. 21, 10. Burch. Ivo Decr.**
16, 4.
* 2, 11. 4, 4. 4, 3.
Nullus dubitat. Br. 43, 4.
Mandamus ut si qui clerici. O. 30, 9. Nullus episcopus. Pa. 2, 94, 3. P. 50, 4. Burch. Ivo Decr.
^landauimus fratemitat. Pa. 1, 33. Nullus episcopus. P. 31, 15, Burch. Ivo Decr,
Maritis sane. Pa. 2, 84, 4. P. 42, 7. ** Nullus episcopus. Pa. 2, 53, 5. **
Mathaeus cardinalis. 0,40,4. P, 1,5. Q. R. Nullus fidelis. O. 49, 10. Burch. Ivo. Grat. C. II.
Br. 4. 3,
* 55, 4. 13,5.
Nullus in ecclesia, Pa. 2, 10, i. P. 31, 10,
••
^Icrainimus nos, O, ^^, 1. Nullus laicus decimas. O. 15, 18. P. 52, 23. Q. 44, x6.
Meminimus nos, O,
P. 59, 19. Q. 50, 8. R. 58, 9,
6, 9, R. 5',. 16. ••
** ••
Br. 49, II. Nullus iudicum. Pa. 2, 44, 3. P. 48, 3. Burch, Grat.
••
Meminimus nos. Cc. 10 A. Pa. i, 56. Pa. 2, i, 2a. O. Nullus seruus ad gradum. P, 21, 10. Burch, Ivu Decr.
21, 3. P. 16, 3. Q. 16, 3. R. 26, 4; 58, 9. * Nuntios et literas. Pa. 2, s6, 12. O. 4, 3. P. 2», 3. (^>.
Meminimus nos. P, i, 17, C. II. * ••
24, 2. R. 34, 2. Br. 18, 7,
Milites templi Hierusalera, O. 44, 5. Br. 19, i, ••
Offitium archipresbiteri, Pa, 2, 6, 3, P, 33, 8.
Ministerium archidiaconi. P. 33, 3. **
Offitium uero architliaconi. Pa. 2, 5, 2. P. 33, 1.
Ministerium archipresbiteri. Pa. 2, 6, 7. P. Omnes auctores. Pa. 2, 94, 1. P. 50, 2.
^i, 7.
Minoribus in ecclesiis. Cc 39 Maioribus. Pa. 2, 50, 2 ebenso. Omnibus scruis de. Pa. 2, 11, 2. P. 27, 2. Burch. Ivo
O. 30, 4. O. 21, 4. R. 31, 4. Decr. (irat. ••
Miramur plurimum. Cc. 47. O. 11, 2, P. 36, 2, Q. 34, 2. Parochianos autora uestros. 0.14,11. P. 7,12. Q. 7, 10.
R. Br. 29, 2,
43, 2. R. ••
19, 12.
Monachi corpora, O, 43, 4, p. 23, 25, Q. 27, 2, R. ParrtKhiano« tu»>s. Cc. 53. Siehe De diacono u«ro qui
36, 2. Br. 17, 13, in sabbatu.
Register. 197
Perdit labor. Pa. i, 155. Precariae de quinquennio. Pa. 2, 43, i. P. 16, 8. Burch.
Perlatum est ad audientiara. O. 50, 23. ** Ivo. Grat. **
Perlatum (Relatum) est ad s. synodum. Pa. 2, 62, i. P. Presbiter cum diocesim. Pa. 2, 49, 3. P. 20, 3. Burch.
52, 7. Burch. Ivo.
** Ivo Decr. **
Perlatum est auribus nostris. O. 30, i. P. 21, i. Q. 21, i. Presbiteri de Lauat. Pa. 2, 56, 3. P. 23, 5. *
R. 31. I. Br. 13, 14. * Presbiterum cuius. O. 26, 15. P. 11, 14. Q. 11, 14. R.
Personas ecclesiarum. Pa. i, 93. Pa. 2, 14. i, O. 10, 5. 21, 22. Br. 12, 3. **
P. 47, 4. Q. 42, 3. R. 51, 4. Br. 45, 6. ** Presbyterum etiam. O. 26, 13.
Peruenit ad audientiam. O. 8, 23. P. 59, 57. Q. 50, 37. Presbyterum qui quemdara puerum. Cc. 48 E. Pa. i, 29.
R. 58, 39. Br. 53, 4. * 0. 26, 7. P. II, 7. Q. II, 7. R. 21, II. **
Peruenit ad audientiam. O. 2, 7. P. 4, 2. R. 16, 2. ** Principium unius. Pa. 2, 53, 6. P. 37, 7.
Peruenit ad nos. Br. 17, 7. Prior et monachi. Br. 36, 3. C. II. *
Peruenit ad nos. O. 50, 11. ** Prioratus etiam. R. 12, 2.
Peruenit ad nos. O, 50, 67. C. III. * Pro fide de ueritate. Pa. 2, 2, i.
Peruenit ad nos. Pa. i, 37. 0.17,7. P. 17, 8. Q. 18, 9. Pro licentia uero docendi. R. 10, 2.
R. 28, II. ** Prohibeas attentius. 0.2,17. P. 3,1. Q. 3 R. 15,1.**
Peruenit ad nos. Cc. 20B. Pa. 1,44. 0.10,13. I*-47>i4- Prohibemus etiam ne subditos. R. 12, 3.
Q. 42, 12. R. 51, 13. Br. 45, 3. ** Prohibemus insuper ne noui census. R. 12, 10.
Peruenit ad nos. Br. 20, 4. Proinde decreuit. Pa.2,93,1. P. 50, i. Burch. Ivo Decr.
Peruenit ad nos. Cc. 82. Pa. i, 3. O. 37, 2. P. 61, i. Propositum est. Br. 51, 5.
Q. 52, I. R. 60, I. Br. 50, 3. ** Propositum est. Pa. i, 107. 0. 6, i. P. 59, i. Q. 50, i.
Peruenit ad nos. 0.23,5. P. 37, 5. Q. 35. 5- R.44. 5-** R. 58, I. Br. 49, 14. **
Peruenit ad nos. 0.7,15. P. 35,15. Q. 33,15. R.42,16. Proposuit nobis dil. filius. 0. 49, 11.
Br. 41, 7. * Proposuit nobis mulier. Pa. 2, 79, 2. P. 59, 45. **
Peruenit ad nos. O. 44, 9. P. 13, 4. Q. 13, 4. R. 23, 4. Proposuit nobis N. P. 47, 38. Q. 42, 36. R. 51, 35.
Br. 19, II. * Br. 47, II. **
Peruenit ad nos. R. 28, 4. Proposuit nobis R. 0. 19, 6. Q. 23, 6. R. 33, 6. Br. 13, 9.**
Peruenit ad nos. Pa. 2, 76, i. P. 59, 13. ** Prouideas autem attentius. O. 39, 6. **
Peruenit adnos. Q. 19, 5. Ruberes a pube. P. 59, 18. Q. 50, 7. R. 58, 8. **
Peruenit adnos. O. 4, 2. P. 22, i. Q. 24, i. R. 34, i. Qua fronte. 0.31,2.3; 43,3. P. 47, 42. Q. 42, 38.
Br. 18, 8. ** R. 51,38. Br.28, 3. **
Peruenit ad nos. Br. 53, 3. Qua uero inimicitia. Pa. i, 161. Pa. 2, 29, 7 Siehe
Peruenit ad nos. Br. 40, lo. C. II. * auch Utrum autem.
Peruenit ad nos. O. 45, 3. Quaecunque ecclesia. Pa. 2, 62, 2. P. 52, 8. Burch.
Placuit etiara. Pa. 2, 3. ** 57, Ivo Decr. **
Plene nobis innotuit. P. 21, 3. Br. 18, 10. * Quaerenti etiam utrum laicus. Siehe Praeterea utrum.
Plures clericorura. Cc. 38. Pa. 1,2. O. 16, 9. P. 9, 5. Pa. I, 30. Br. 52, 4.
R. 20, 8. Br. 5, 6. ** Quaesiuisti ab apostolatu. P. 47, 17. *
Porro si aliqui uiolentas. Cc. 7 b. O. 14, 3. P. 7, 4. Quaesitum est a nobis. O. 49, 8. Br. 35, i. C. II.
Theil von Q. 7, 3. R. 19, 4. ** Quaesitum est a nobis. P. 59, 16.
Porro si aliqui uiolentas.R. 19, 4. Quaesitum est a nobis. Cc. 4. 8 A. Pa. i, 179. O. 31, 4.
Porro si aliquis. Cc. 30b.Pa. 2, 29, i c. O. 8, 6. P. 43, 8. P. 32, 2. Q. 32, 2. R. 41, 2. Br. 46, 5. *
*
Q. 39, 5. R. 48, 5. Quaesiuit a nobis tua fraternitas. O. 50, 22. R. 58,36.**
Porro si clericus. Cc. 48 Ba. Pa. i, 25. Pa. 2, 15, 4g. Quaestioni quam facis. Cc. 15 c. O. 7, 20. P. 47,30. Q.
O. 26, 5. P. II, 5. Q. II, 5. R. 21, 9. Br. 12, 5. ** 42, 27. R. 51, 28.
**
Porro si qui uir. Cc. 80c. (Porro si aliquis). Pa. i, 105. Quäle est et illud. P. 65, 7. Burch. Ivo Decr.
Pa. 2, 33, ib. 0.6,17. P-59, 31- Q- 50, 18. R. Quam grauis. Br. 59, 2.
*
58, 20. Quamuis graue sit. Pa. i, 90. Pa. 2, s6, 11. 0. 26, 8.
Porro testes. Br. 40, 9. P. II, 8. Q. II, 8. R. 21, 13. Br. 18. 13. C. IL *
Post latam sententiam. Br. 31, 8. Quamuis simus multiplicitate. Cc. 30a. Pa. 1,45. Pa. 2,
Postremo presentibus literis. O. 10, *
18. 29, lab. 0.7,8. P. 35, 8. Q. 33, 8. R. 42, 8. Br.
Praecipimus ut N. O. 22, 8. 34.12. **
Praecipimus ut tarn. Br. 13, i. Quamuis sint in apocrifis. Pa. 2, 95, i. P. 29, un.
Praesenti Concilio Deo. Pa. 2, 19, i. P. 55, 8. Burch. Quanta importunitate. P. 31, 2. Q. 31, 2. R. 40, 2. Br. 8,1.*
Ivo Decr. Grat. ** Quanto circa deum. Pa. i, 151.
Praesentium auctoritate prohibemus. Br. 22, 3. Quanto Gallicana. Pa. i, 174. O 2, 18. P. 3, 2. Q. 3,
Praesentium etiam auctoritate. Pa. i, 66. Pa. 2, 22, 2b. R. 15, 2. Br. 20, 2. **
O. 19, 4. Q. 23, 4. R. 33, 4. ** Quanto magis deo. Br. 19, 16.
Praesentium lator in quodam conflictu. Pa. 1,143. ^- 26,11. Quanto maiori. O. 50, 19. **
P. II, II. Q. II, II. R. 21, 16. Br. 12, II. ** Quanto per karissimum. P. 56, 4 Q. 47, 4. R. 55, 4.
Praesentium lator P. Cc. 96. 0.12,3. P. 60, 3. Q.51,3. Quanto te diuina. O. 47, 4. Br. 32, 2. **
R- 59, 3- Br- 49. 24. Quemlibet autem.. P. 45, 3.
*
Praesentium uobis auctoritate. Siehe Licet uniuersis. Querela uenerabilis fratris. Pa. 2, 56, 13. P. 22, 5.
Praeterea clerici. 11.21,23. Querelam I. presbyteri. O. 28, 7.
Praeterea clerici. O. 26, 16. P. 11, 15. Q. 11, 15. R. Querelam magistri Wini. O. 28, i. P. 2, 3. Q. 2, 3. R.
21, 23. ** Br. 25, I. **
14, 3.
Praeterea de archidiacono. 0. 24, 5; 30, 8. P. 12, 5. Q. Querelam monachorum. O. 2, 12. P. 1,7. Q. i, 6. R.
12, 5. R. 22, 5. Br. 16, 3.
** Br. 4, 8. **
13, 7.
Praeterea de his. O. 10, 29. P. 17, 4; 47, 29. Q. 18, 4; Querelam R. canonici. 0.17,5. P-i7,7- Q.i8,7. R. 28,9. **
42, 26. R. 28, 6. Br. 28, 4.
** Querelam S. Br. 18, 2. C. IL
Praeterea hi. O. 50, 43. Querimoniam Petri. P. 47, 41. Br. 46, 3.
Praeterea hi qui matrimonio. O. 6, 33 50, 43. P. 59, 47. ;
Querimoniam prioris. O.15, 7. P. 52, 6. Q.44, 5. R. 53, 5.**
Q. 50, 30. R. 31.
**
58, Qui excommunicato scienter. Pa. 2, 46, 2. P. 7, 16,
Praeterea illi. Pa. i, 57 b. 71. Pa. 2, i, 2 c, O. 28, 9. Burch. Grat.
P. 6, i. Q. 6, i. R. 18, I. ** Qui ictum. P. 10, 7. Burch. Ivo Decr.
Praeterea licet ad presbiteratum. Cc. 49, Bd. Pa. i, 120. Qui in uiuorum. Pa.2,41,1. P. 19,3. Q. 20, 3. R. 30, 3.**
Pa. 2, 10, 5 6. O. 25, 5. P. 19, 5. Q. 20, 5. R. 30,5. Qui iurauerunt debitoribus. Cc. 58.
Br. 14, 5. * Qui peccatum. P. 10, 4. Burch. Ivo Decr.
Praeterea parochianis uestris. Siehe Licet uniuersis. Qui per rixae. P. 10, 3. Burch. Ivo Decr.
**
Praeterea qui ap. sedem. Cc. 65 Ba. de clericis, ebenso Qui presbiterum occiderit. Pa. i. P.
2, 31, 38, 3.
Pa, I, 46. O. 50, 53. P. 47, 32. Q. 42, 29. R. 51, 30. Qui res ecclesiae. Pa. 2, 47,1. P.16,9. Burch. Ivo Decr.**
Br. 47, 19 (Preterea super eo). ** Qui reticuerit. P. 10, 6. Burch. Ivo Decr.
Praeterea quoniam mulierem. Pa. 2, 13, i. P. 27, 5. ** Qui sine odii. Pa. 2, 15, 3. Burch. 11, 60. *
Praeterea si raptor. Pa. i, 116. Siehe Cum sit sancta Quia clerici quidam. Pa. i, 136. O. 15, 4. P. 52, 3. Q.
Romana. 44, 2. R. 53,2. **
Praeterea super hoc. Cc. 8oa. Pa. 1,103. Pa. 2, 32, id. Quia in omnibus fere. Pa. i, 13. O. 25. P. 16. Q. 56, 12.
O. 7, 7. P. 35, 6. Q. 33, 6. R. 42, 6. Br. 34, 5. ** R. 9, I. Br. 5, I.
Praeterea utrum laicus. Cc. 71b. Pa. i, 30. O. 5, 4. P. Quia in tantum quorundam. Pa. i. 26. O. 14. P. 8. Q.
58, 4. Q. 49, 4. R. 57, 5.
** 56, 16. R. 12, 17. Br. 14, 7.
198 Register.
Quoniam ex multis. Cc. 79a. Pa. 2, 87, i a. O. 37, 3. P-.35, 3- Q-.33. 3- K- 42, 3- **
P. 61, 2. Q. 52, 2. R. 60, 2. Br. 50, 2. Sane si coniugati. Pa. i, 145 b. O. 5, 7. P. 58, 7. Q. 4g, 7.
Quoniam ex plenitudine. O. 28, 15. C. II. * R. 57, 8. **
Quoniam ex plenitudine. O. 49, 7. II. * C Sane si episcopi. Pa. 2, 44, 4. F. 48, 4. Burch. Ivo. **
Quoniam ex plenitudine. O. 49, 9. C. II. * Sane super eo. Cc. 71a. Pa. i, 42b. Pa. 2, 20, ib.
Quoniam in quibusdam. O.17. P. 18. Q. 56, 23. R. 12,12, 0.26,24. P. 18, 2, Q. ig, 2. R. 2g, 2. Br. 11,2.**
Quoniam (Quia) in quibusdam. Pa. i, 88, 139. Pa. 2, Scripsimus uobis ad. O. 36, i.
26, 6. O. 2, I. P. 2, I. Q. 2, I. R. 4, 21. ** Scripta fraternitatis uestrae. Pa. 2, 28, 2. P. 43, 5. **
Quoniam in quibusdam. O. 17. P. 18. Q. 56, 25. R. Scripta fraternitatis uestrae. O. 48, 2. **
12, 12. Br. 14, II. Scripta uero. Pa. i, 64. Pa. 2, i, 2 m. O. 8, 5. P. 43, 7.
Quoniam legibus. Pa. 2, 53, i. * Q. 3g, 4. R. 48, 4. C. II. *
Quoniam non cognoui. Pa. 2, 91, 2. Secundum instituta predecessorum. O. 27, 3. P. 14, 3;
Quoniam non solum. Pa. i, 173. O. 16, 3. P. 9, 2. Q. 52, 10. Q. 14, 3. R. 24, 3. Br. 18, 3. **
9, 2. R. 20, 5. Br. ** Sed et hoc ibidem inuentum. Pa. 2, 4g, 12. P. 2.0, 14.
5, 5.
Quoniam sacris. Q. 23, 10. R. 33, 11. Br. 15, 5. ** Burch. **
Quoniam superuenientibus. O. 31, 6. C. II. Sed nee procuratores uillarum. R. 7, 2. **
Quorundam ad nos relatione. Pa. 2, 49, 13. P, 20, 16.** Sententia contra leges. Pa. 2, 4. P. 50, 5.
**
94,
Quoties aliquis separatur. O. 8, 17. P. 43, 17. Q. 39, 13. Sententiam a delegato. Cc. 30 e. Pa. i, 50. Pa. 2, 29, i f.
Si legitirai non luerint. Pa. 2, 2j, 3. T. 42, 3. Burch. Sicut ludaeis. Pa. i, 175. O. 20, i. P. 55, i. Q. 46, i.
Ivo Decr. ** R. 54, I. Br. 2, 2. C. II. *
Si mulier post mortem. Pa. 2, 78, 2. P. 05, 8. Ivo Sicut iustas electiones. Pa. 2, 10, 4. P. 31, 13. *
Decr. Pan. Sicut iuxta apostolum. 0. 2, 3. P. 4, i. Q. 4, 1. R. 16, i.**
Si perfodiens. Pa. 2, 15, 2. P. 8, 10. Ivo Decr. **" Sicut M. Br. 47, 26.
Si (uero) presbyter uel clericus. Si clericus. Cc. 63 A. Sicut nobis ex parte. Br. 53, 11. **
Pa. i,i6ob' Pa. 2,29, 7 c. 0.8,8. P. 45, 2. Q.36, 7. Sicut pro certo. Br. 48, i.
R. 45, 8. Sicut Romana ecclesia. Cc. 52 a. Pa. i, loi. Pa. 2,32,1a.
Si presbyter uel clericus. 0. 8, 7. P. 45, 2. Q. 36,7. R. 45, 8. 0.10,11. P. 47, 12. Q.42,10. R.51,11. Br.47,5. **
Si princeps uolucrit. Pa. 2, 47, 7. P. 16, 14. Burch. Sicut sacris sancitum est legibus. Pa. i, 172.
Ivo Decr. ** Sicut uobis uestra. Pa. 2, 56, 5. O. 13, 13. P. 23, 18.
pro debilitate. O. 7, 5. P. 35, 4. Q. ^i, 4. R. 42, 4.** *
Si Q. 25, 14. R. 35, 14.
Si qua mulier ad. Pa. 2, 77, i. P. 65, 5. Burch. andere Significasti frater. P. 31, 19. Q. 31, 9. R. 40, 9. **
Stelle. Grat. Ans. ded. Significasti nobis quemdam. O. 50, 21. R. 21, 7. **
Si quando scripta. P. 51, 4. Q. 43, 4. R. 52,4. Br. 10, 7.** Significasti nobis quod interdum. Cc. 32 a. O. 7, 11. P.
quando uero clerici. Cc. 32 b. O. 7, 12. P. 35, 12. **
Si 35. II- Q- ^löy II- R- 42, 12. Br, 34, II.
Q. ii, 12. R. 42, 13. Br. 35, 2. ** Significasti nobis quod quidam miles. Pa. 2, 29, 5 a.
.Si quis acceperit. P. 60, 4. 0.49,1. P. 59, 26. Q. 50, 13. R. 58, 14. Br. 50, 4.**
Si quis ante annos. P. 16, 5. Burch. Ivo. ** Significatum est nobis. O. 50, 10. R. 26, 6. **
Si quis ballationes. P. 25, 4. Burch. Ivo Decr. Significatum est nobis. O. 50, 9. **
Si quis baptizauerit. Pa. 2, 23, i. P. 32, 6. ** Significatum est nobis. Pa. i, 81. O. 18, 13. P. 64, 12.
Si quis Clara. Pa. 2, 83, i. P. 59, 8. ** Q. 54, II (12). R. 63, 12. Br. 12, 10.
*
Si quis clericus. Pa. 2,44, i. P. 48, i. Burch. Ivo Decr.** Significatum est nobis. Br. 42, 5.
Si quis clericus. P. 11, 24. Burch. Grat. * Significauerunt nobis. O. 10, 32. P. 47, 35. Q. 42, 32.
Si quis clericus. P. 11, 23. R. 51, 32. Br. 31, 6. *
Si quis cum filiastra. Pa. 2, 85, i. ** Significauerunt nobis. Br. 44, 7.
Si quis de gradu. Pa. 2, 30, 2. P. 38, 2. ** Significauit H. de Morton. P. 52, 11. Br. 28, 2. **
Si quis de uno. P. 8, 8. Burch. Significauit nobis. Cc.22. 0.10,24. P. 47, 23. Q. 42,21.
Si quis episcopus. Pa. 2,27,1. P. 42, i. Burch. Ivo Decr. * R. 51, 22. *
Si quis episcopus. Pa. 2, 49, 5. P. 20, 5. ** Sig^iificauit nobis. Br. 19, 19.
Si quis episcopus. Pa. 2, 45, 2. P. 11, 31. ** Significauit nobis. Br. 17, 6. C. II. *
Si quis in sacris. P. 11, 29. Significauit nobis. Br. 14, 18.
Si quis in tantum. P. 3g, 7. Grat. Significauit nobis. Cc. 76. 0.6,13. P. 59,23. Q. 50, 12.
Si quis inhonorauerit. P. lo, 2. Burch. Ivo. R. 58, 13. Br. 49, 9. **
Si quis monasterium. Pa. 2, 39, 2. P. 23, 30. Ans. ded. Significauit nobis. O. 41, 2. Br. 15, 7.
Si quis per adoptionem. Pa. 2, 82, i. P. 59, 7. Significauit nobis. P. 43, 22.
Si quis per necessitatem. Pa.2,37,2. P.8,6. Burch. 11, 56.* Significauit nobis. R. 20, 12. **
Si quis presbvter ab episcopo. Pa. 2, 45, i. P. 11, 30. Significauit nobis. O. 28, 13. Br. 17, 6. C. II. *
Burch. ** Significauit nobis. P. 47, 8.
Si quis presbyter negligens. Pa. 2, 30, 3. P. 38, 3. ** Significauit nobis. Cc. 84.
Si quis presbiter nolentibus. Pa. 2, 10, z. P. 31, 11. * Simili modo sancimus. O. 44, 8. P. 13, 2. Q. 13, 2. R.
Si quis presbiter ordinatus. 0. 50, 45. Burch. *
23, 2. Br. 19, 3.
Si quis presbiter ordinatus. P. 24, 3. Burch. Grat. Solet frequenter. Br. 52, i.
*
Si quis presbiterorum. Pa. 2, 47, 2. P. 16, 10. ** Sollicite eures. Cc. 44b. O. 22, i. P. 39, i. Q. 36, i.
Si quis rei litigiosae. Cc. 10 E. Pa. i, 123. Pa. 2, 10, 5 h. R-45. I-
**
O. 44, 10. P. 51, 2. Q. 43, 2. R. 52, 2. Br. 36, {. ** Sollicitudini sedis ap.O. 6, 18. 19. P. 59, 29. Q. 50, 16.
Si quis sacerdos uel clericus. Pa. i, 113. R. 58, 18. Br. 49, 3. *
Si quis sane clericorum. Pa. 2,49,10. P. 20,12. Ans. ded.** Statuimus quoque. P. 30, 2. Burch. Ivo Decr.
Si quis sponte (forte). Pa. 2, 46, i. P. 7, 15. Burch. Statuimus ut monasteria. Pa. i, 12. Pa. 2, 56, 6. O.
Si quis testium. P. 43, 21. Q. 39, 17. R. 48, 17. ** 13, 9. P. 23, 14. Q. 25, 10. R. 35, 10.
*
Si quispiara sacerdotum. Pa. 2, 24, 2. D. 81. c. 22. ** Statuimus ut si super. Pa. i, 14. Pa. 2, 56, 9. 0. 28, 3.
Si quisquam qui. O. 5, 5. P. 58, 5. Q. 49, 5. R. 57, 6. P. 5, 2. Q. 5, 2. R. 17, 2. Br. 25, 6.^**
Si sacerdos sciat. 0.50,55. P. 32, 8. Q. 32, 6. R. 41,6. Subdiaconus autem. Cc. 15h. 0. 26, 23. P. 18, i. Q.
Br. 13, II. * 19, i. R. 29, I. Br. II, I.
**
Si seruus sciente. Pa. P. 11,32. Ivo Pan. Grat.
2, 45, 3. Sugges.um est auribus. O. 46, 3.
Si sponsalia legitime. Pa. P. 58, 11.
2, 78, 2. Suggestum est auribus. O. 15, 23. P. 52, 27. Q. 44, 20.
Si sponsam. 0.6,4.23. P. 59, 33. Q. 50, 20. R. s8, 22.** R. 53, 20. **
Si Stephanus. O. 17, 6. P. 17, 8. Q. 18, 8. R. 28, 10. * Suggestum est auribus. Cc. 54. Pa. i, 183. 0. 10, 19.
Si super causa. O. 46, 2. Br. 47, 17. C. II. P. 47, 19. Q. 42, 17. R. 51, 18. Br. 47, 15. **
Si uera sunt. Pa. i, 169. Suggestum est nobis. O. 13, 4. P. 23, 9. Q. 25, 5. R.
uero aliquando ordinatio. 0. **
Si 15, 12. P. 52, 17. Q. 44, 10. 35, 5. Br. 18. 9.
R. ** Suggestum est nobis. O. 19, 7.
53, 10.
Si uero Cc. 8ob. Pa. i, 104. Pa. 2, ^^, i a. 0.
aliquis. Suggestum est nobis. Pa. i, 52.
17, i. P. 17,3. Q. 18,3. R. 28,3.
** Super appellationibus. Br. 45, 9.
Si uero aliquis. Pa. i, 79. Pa. 2, 46, 3k. 0. 14, 9. 10. Super eo autem quod subiungere. R. 21, 29.
P. 7, II. Q. 7, 9, R. 19, II. ** Super eo quod. Br. 19, 13.
Si uero aliquis. O. 14, i. P. 7, i. Q. 7, i. R. 19, i. Super eo quod. Br. 53, 10. C. II. *
Br. 7, 2. ** Super eo quod. 0. 6, 21. Br. 49, 29. **
Si uero aliquis. Pa. 2, t,;^, i. Br. 41, 5. Siehe Praeterea Super eo quod. Cc. 10 D. Super hoc etc. Pa. i, 59.
super hoc. Pa.2, i,2fg. 0.10,9. P. 47,10. Q. 42,8. R. 51,9.
Si uero duobus. Pa. 2, 29, i b. Siehe Quamuis simus. Br. 47, 10. **
Si uero puella. Cc. 97 b. O. 6, 3. P. 50, 3. Q. 50, 3. Super eo quod. Br. 5,4.
R. 58, 4. Br. 49, 17. * Super eo quod. O. 16, i. P. 9, i. Q. 9, i. R. 20, 4.
Si uir uel mulier. Cc. 94B. O. 32, 2. P. 62, 2. Q. 53, 2. Br. 5, 7. **
R. 61, 2. Br. 49, 10. ** Super eo quod. R. 21, 20. **
Si uir sciat. Cc. 69. Pa. 2, 83, i. P. 59, 14. Ivo Decr.** Super eo quod. Cc. 30c. Pa. i, 48. Pa. 2, 2g, id. 0.
Si uobis constiterit. O. 47, 9. 10,31. P. 47, 34. Q. 42, 31. R. 51, 31.*
Si uobis constiterit. Pa. i, 96. Super eo quod. Cc. 95.
Sicut ad extirpanda. Pa. i, 18. 0. 18, 2. P. 64, 2. Q. Super eo quod. Br. 34, 10.
2. R. 63, 2. **
54, Super eo quod. Cc. 60.
Sicut ait. Pa. 1,4. O. i, 27. P. 3. R. 10, 3 12,3. Br. 3, 2.; Super eo quod. Br. 49, 26.
Sicut consuetudo. Br. 41, i. C. II. * Super eo quod. R. 51, 2.
Sicut dignum est. Pa. i, 73-76. Pa. 2, 46, 3a-f. 0.35,1, Super eo quod. 0.18,4. P. 64,15. Q. 54, 15. R.63,15.
P. 10, I. Q. 10, I. R. 64, 5. Br. 7, I, ** Br. 13, 6.
Sicut enim symoniaca. Pa. 2, 26, 4. P. i, 15. ** Super eo quod. 0.34,1. P. 8,1. Q. 8,1. R. 20,1. Br. 6,1. **
Sicut ex iitteris. Br. 41, 4. C. II. * Super eo quod. R. 51, 24.
Sicut ex literis. Cc. 44a. O. 41, 5. P. 51, i. Q. 43, i. Super eo quod. Pa. i, 54. 0.6,31. P. 59,41. Q. 50, 28.
R. 52, i. Br. 38, 7. R. 58, 29. Br. 49, 5. *.
Sicut hü filii. Pa. 2, 94, 5. P. 50, 6. * Super eo quod. O. 16, 6.
1
200 Register.
Super eo uero. O. 43, 3. Utrum uero inimicitia. Pa. i, 161. Pa. 2, 29, 7d (qua
Super eo uero. Cc. 326. O. 6, 22. P. 59, 32. Q. 50, 19. uero). P. 47, 27. Q. 42, 24. R. 51, 26.
R. 58, 21. Br. 49, 7. * Uxoratus sine licentia. O. 5,9. P.58,9. Q. 49,9. R. 57,10.**
Super CO uero. O. 37, 4. ** Vel ex doln. (J. 49, i. Br. 47, 20. *
Super eo uero. O. 47, 3. Veniens ad apostolatus. P. 57, un. Q. 48, un. R. 56, un.
Super eo uero. P. 11, 20. Veniens ad apostolicae sedis. O. 50, 31. P. 58, 2. **
Super eo unde nos. Br. 49, 16. Veniens ad apostolicae sedis. O. 48, i. C. II. *
Super hoc quod a nobis. Pa. r, 82. O. 12, 7. P. 60, 7. Veniens ad apostolicae sedis. O. 47, 8. Br. 36, 9. C. II.
Q. 51, 6. R. 59, 6. Br. 49, 22. C. II. Veniens ad apostolicam sedem. R. 29, 4.
Super hoc uero quod de latore. Cc. 79 b, Pa. 2, 87, ibc. Veniens ad nos. O. 50, 12. R. 39, 4. **
(). 6, 16. P. 59, 28. Q. 50, 15. R. 58, 17.
** Veniens ad nos. Br. 49, 19.
Super illa falia; questione. Cc. 49 Ba. Pa. i, ii8b. Pa. Veniens ad nos. Cc. 77. O. 12, 4. P. 60, 5. Q. 51, 4.
2,10,5b. 0.22,5. P. 39, 10. Q. 36, 5. R. 45, 6. R. 59, 4. Br. 49, 18. *»
Br. 31, 3; 52, 2. ** Veniens ad nos. O. 50, 47. P. i, 12. **
Super illa (alia) uero questione. Cc. 93 Bb. Pa. 1, 122. Veniens ad nos. O. 39, 5. C. II.
Pa.2, io,5g. 0.9,2. P. 65, 2. Q.55,2. R.64,2. ** Veniens ad nos. Cc. 90. Pa. i, 154. P. 59, 55. Q. 50,36.
Super illo uero. Cc. 3b. I'a. i, 146b. O. 6, 24. P. 59, R. 58, 38. *
*
34. Q. 50, 21. R. 58, 23. Veniens ad nos. O. 45, i. C. II. *
Supra uero quod. Pa. i, 181. Veniens ad presentiam. Cc. 87. O. 5, 10. P. 58, 13.
Suseepimus literas. O. 50, 27. R. 21, 19. ** Q. 49, 10. R. 57, II. **
Suspensio uel excommunicatio. Cc. 62 A. Veniens ad presentiam. Cc. 66. Pa. i, 158. O. ig, 5.
Tanta est labes. P. 1, 10. Q. i, 9. R. 13, 10. ** Q. 23, 5. R. 3). 5- Br. 15, 6. **
Tanta est uis. Cc. 100. Pa. i, 91. O. 33, i. P. 63, 6. Veniens ad presentiam. P. 34, 4.
Q. 53, 8. R. 62, 5. ** Veniens ad presentiam. O. 12, 5.
Temerariam militum. P. 8, 4. R. 20, 11. Br. 23, 2. * Veniens P. O. 26,9. P.11,9. Q. 11,9. R. 21, 14. Br. 11, 5.**
Tempore Stephani. Pa. 2, 42, 3. * Venientis ad nos. O. 50, 15. R. 3g, 3. **
Tempore Zachariae. Pa. 2, 19, 2. P. 55, 9. * Verum cum alicui ecclesiae. Pa. 2, 1,2!. Siehe Ceterum
Terminum ergo causae. Cc. 15 g. si abbatem.
Testes quos. O. 8, 6. P. 45, 7. Q. 40, 4. R. 49, 4. * Verum post consensum. Cc. 94 Ab. O. 5, i. P. 58, i.
Transmissae nobis literae. O. 8, 11. P. 63, 3. Q. 53, 5. Q. 49, I. R. 57, I. *
R. 62, 3. Br. 53, 9. ** \ erum si alicui. Pa. i, 63. Pa. 2, i, 2I.
Treugas autem. Pa, 1,9. O. 21. P. 21. Q. 56,8. R. 5,1. Verum si presentibus. Pa. i, 50. Siehe Sententiam a
Br. 23, 3. delegato.
Tria rarraria opera. P. 30, i. Burch. Ivo Decr. Vestra deuotio duxit. O. 50, 38. C. II. *
Tua fratemitas de. Pa. i, 47. ** Siehe Dignum est. Videtur nobis quod. Pa. 2, 88, i. Br. 53, 15. **
Tua fraternitas nos consuluit. O. 50, 41. 42. P. 59, 52. Viduas autem uelare. Pa. 2, 73, i. P. 58, 10. Burch.
** Ivo Decr. Grat.
53- 54- Q- 50, 32- K- 58. 37- Br. 53, 6.
Tua nos duxit. O. 26, 20 2, 8. P. 11, 19. 20. Q. 11, 19.
; Vigilanti studio. O. 38, 5. P. 46, 2. Q. 41, 2. R. 50, 2.
K. 21, 28. 29. 30. Br. II, 16; 34, 10. ** Br. 17, 2. **
Tua nos fratemitas duxit. O. 17, 4. Br. 41, 2. C. II. * Vir autem uel mulier. Cc. 97 a. O. 9,1. P. 65,1. Q. 55, i.
Tua sanctitas requisiuit. Pa. 2, 80, ?. ** R. 64, I. Br. 52, 3. **
Tuae fratemitatis discretio. Br. 59, 3. Vir potestatem. O. 49, 18.
Ubi non est consensus. P. 59, 24. Burch. Ivo Decr. Grat. Virgines quae uirginitatem. Pa. 2, 73, 2. P. 58, 12.
Uniuersalis ecclesiae soUicitudo. Pa. i, 34. O. 18, 3. P. Burch. Ivo Decr.
* Virum quendam et mulierem. Cc. 32 e. Siehe Super eo
64. 3- Q- 54, 3- R- 63, 3. Br. 13, 2.
Ut archidiaconus post. Pa. 2, 5, i. P. 33, i. ** uero, quod ex tuis Utteris.
Ut archipresbiteri sciant. Pa. 2, 6, i. P. 6. ** 33, Viris ecclesiasticis. Pa. 1,1.
Ut clerici (Hü uero clerici). Pa. 2, 73, 2. P. 16, 4. Q. Volumus ac iuxta canonum. Pa.2, 52,1. 0.43,1. P. 23,
16, 4. R. 26, 5.
•* 26. Q. 27, 3. R. 36, 3. Br. 56, I. *
III. Quellen-Register ^
C. 119. Pa. 2, 57, 3. ** (826.) c. 15. I'a. 2, 24, 2. D.81.C. 22.** C.5. 0.5. P.4. Q.56,3- K.1.4: I2.8.*»
c. 121. Pa. 2, 44, 4. P. 48, 4. Burch. (826.) c. 24. Pa. 2, 60, I. P. 34, I.** c. 6. Pa. 1 23. O. 6. P. I s. Q. So, s-
.
I, 68. Ivo Decr. 5, 176. ** (1079.) P.31,18. U.31,8. R.40,8.** R. 8, I. Br. 45, 1.
i) • bcdeutit, dass die Stelle in der Comp. I. vorkommt, • dass sie in der Comp. 1. und in der Dekretalen-
Sammlung Gregors IX. steht.
;
Register. 20I
c. 7. Pa. I, 17. 0.7. P. 10. Q. 56, 4. c. 26. Pa. 2, 62, I. P. 52, 7. Burch. Pa. 2, 17, I. P. 21, 8. Burch. Ivo
II. 12, 9. 10. Br. ** Ivo Decr. 3, 46. ** Decr. **; P. 11, 26. Burch. 19, 151.
4, 9. 3, 42.
c. 8. Pa. I, 20. O. 8. P. 4. Q. 56, 3. Ivo Decr. 15, 160.
** C. Cabilon. ?
R. 4; 12, 8. Br. 15, I.
I,
C. Braccar.
Pa. 2, 94, 2. P. 50, 3. Burch. 16, 2.
c. 9. Pa. 1,22. 0.9. P. 22. Q. 56, 10.
P. 25,4. Burch. 10,39. Ivo Decr. 11,64.
R. 12, 13. ** C. Meld. (845.)
c. 10. Pa. 1, 16. 0. 10. P. 13. Q. 56, II. c. 22. Pa. 2, 43,1. P. 16, 8. Burch. Ivo. Concilia Germanica.
R. 12, I. 2. Br. 4, 13. ** Grat. ** P. 23, 31. Burch. 3, 151.
;
C. Germanic. I. (742.)
c. II. Pa. 1, 15. O. II. P. 20. Q. 56, 7. c. 9. Ivo Decr. 3, 213.
c. 2. Pa.2, II, 2. P. 27, 2. Dist. 34. c. 3.**
R. II, I. 2. Br. 12, 8. ** c. 40. Pa. 2, 47, I. P. 16, 9. Burch.
c. 12. Pa. 1,21. 0. 12. P. 12. Q. 56, 24. Ivo Decr. ** C. Mogunt. (813.)
R. 7, I, 2. Br. 12, 4. ** c. 68. P. 59, 10. Burch. 9, 32. (c. 5). c. 14. Pa. 2, 25, I. P. 27, 3. Burch.
c. 13. Pa. I, 12. O. 13. Br. 16, 2.
** Ivo Decr. 8,170 Pa.2,30,2. P.38,2.
;
Ivo Decr. **
c. 14. O. 14. P. 8. Q. 56, 16. R. Burch. 9, 32. Ivo Decr. 8, 170. ** (847.) c. 24. Pa. 2, 31, I. P. 38, 3.**
12,17.**; Pa. 1,26. P.6. Q. 56, 14. c. 70. Pa. 2, 30, I. P. 38, I. Burch. (851.) c. 8. Pa. 2, 30, 3. P. 38, 3.
R. 12, 16. Br. 14, 7. ** Ivo Decr. ** Burch. 2, 281. Ivo Decr. 6, 226.**
c, 15. O. 15. P. 17. Q. 56, 9. R. 6, I. C. Tribur. (895.)
** C. ap. Beluac. (845.)
Br. 23, 2; 17, 5, c. 25. Pa. 2, 73, I. P. 58, 10. Burch.
c. 7. Pa. 2, 47, 5. P. 16, 12. Burch.
c. 16. Pa. I, 24. 0. 16. P. 25. Q. 56, 17. Ivo Decr. Grat,
Ivo Decr. **
R. 12, 20. Br. 9, 2. ** c. 32. Pa. 2, 62, 2. P. 52, 8. Burch.
c. 17. Pa. I, 25. 0. 17. P. 18. Q. s6, 23. C. Nannet. (895.) Ivo Decr. **
R. 12, 12. ** c. 4. Pa. 2, 24, I. P. 64, 16. Burch.
C. ap. Altheum. (916.)
c. 18. Pa. 0. 18. P. II. Q. 56, 18,
1, 18. 2, 116. Ivo Decr. 6, 192. **
Pa. 2, 17, 3. P. 21, 10. Burch. Ivo
R. 10, I, 2. Br. 20, I. ** C. Mettense (888.) Decr. **
c. 19. Pa. 1,6. O. 19. P. 7. Q. 56, 6.
c. 3. P. II, 22. Ex C. Trib. Burch. c. 37. Pa. 2, 49, 12. P. 20, 14. Burch.**
R. 3, I. Br. 17, I. **
:
c. 24. Pa. 1,7. 0.24. P. 14. Q. 56, 13. 11,8. Q.ii,8. R.2i,i3.Br. 18,13.
P. hinter 2. P. 8, 5. Grat.; Pa. 2,
R. 12, 14. Br. 3, 3. ** C. II. *; Cc.38. Pa. 1,2. 0.16,9. 84, 3. O. 45, 8- P. 59, 25- Br.
c. 25. Pa. 1, 13. O. 25. P. 16. Q. 56, 12. P. 9, 5. Q.9,5. R. 20,8. Br. 5,6.** 49,25. C. II.* Pa. 2, 49, 13. P.
R. 9, I. Br. 5, I. **
;
141. Grat. D. 64. c. 3. c. 17. Pa. 1,139. Pa.2, 26,6. 0.2,1. 68, I. P. 16, 5. Burch. 8, 3. Ivo
C. Arelat. II. (443.) P. 2, I. Q. 2, 1. R. 14, 1. Br. 4, 21.** Decr. 7, 26. ** P. 10, 8. Burch. ;
c. 5. P. 31, 15. Burch. I, 27. Ivo 18, 20. (c. 23). Ivo Decr. 15, 42.
Decr. 5, 138.
Canones incerti. (c. 23) ; P. II, 25. Burch. 19, 147.
C. Arelat. ? C. Maticense. (c. 20). Ivo Decr. 15, 157. (c. 20).
P. 65, Burch, 9, 23 (ex decr. Hormis-
6.
Pa. 2, 57, I.
* = Cabil.II.c. 37 ; P. 52, 9. Burch.
Compend. 3, 239. Ivo Decr. 3, 281. *
dae P.c. 2). Ans. 10, 4. Ivo Decr. C. ap.
8, 161 (wie bei B.). O. 50, 45. Burch. Paparum Decretales.
C. Agath. (506.) C. Remense.
P. 25,2. Ex C. Mogunt. c. 13
Anitius. (157 — 66.)
c. 55. P. 27, I. Burch. 2, 213. IvoPan. : Burch.
Ja. 57. t Pa. 2, 10, 3. P. 31, 12. Burch.
**
3, 167. Grat. Dist. 34. c. 2. 3, 102. Ivo Decr. 2, 137. I, 28. **
c. 54. Pa.2,49,3. P.20,3. Burch. Ivo.** C. Carisiac. Alex. (109 119.) ? —
c. 55. Pa. 2,11,1. P. 27, 2. Burch. 2, Pa.2,48,4.P. 16,18. Burch. IvoDecr.** P. 59, 6.
214. Ivo Decr. 6, 289. D.34.C.3.**
C. Agath. ? Concilia Hispanica.
Pius. (142 156.) ? —
Pa. 2, 10, I. P. 31, 10. **
Pa. 2, 83, I. P. 59, 8. ** P. 23, ^2.
Burch. 3, 236. Ivo Decr. 3, 277;
;
202 Register.
Gelasius I. (492 90.) — Ja. 6570. P. 31,19. Q.31,9. R.40,9-** P.32,1. Q.32,1. R.41,1.
Ja. 643. O. 31 zwischen 6 u. 7. Grat. 6604. Pa. 2, 29, 2. P. 43, 16. *• Hr. i3, 1. •*
Ja. 0Ö4. Pa. 2, 94, 5. P. 50, 6. 6605. P. 23, 6. Ja. 11730. Br. 7, 4.
Ja. 693. Pa.2, 46,2. P. 7, 16. Burch. 6605. Pa. I, 13. Pa. 2, 56, 7. O. 11865. 0.50,30. R. 57, 4. CIL
II, 48. Grat. Palea. C. XI. qu. 3. 13. 6. P. 23, 7. Q. 25, 3. zum Theil *, zumTheil ••
C.38. R- •* 11866. O. 50, 28. Br. 53, 8. ••;
35. 3-
? Pa. 2, 41, I. 66ii. Pa. 2, 52, I. (). 43, I. P. O. 50, 2g. **
Horniisda. (314 23.) — 23, 26. Q. 27, 3. R. 36, 3. 11867. O. 50, 26. R. 58, 15. •*
Br. 56, I. • 11869. 0.50,31. R. 58, 2. ••
Ja. 867. (). 49, lo. Burch. Ivo Decr.
Grat. C. II. Pascalis II. ? (1099 iii8.) 11870. O. 50, 27. R. 21, 19. **
Pa. 2, 23, I. P. 32, 6. * Pa. 2, 26, I. P. I, II. Q. I, 10. R. 11871. O. 50,23. **
?
1482. O. 28,6. P. 46,4- Q-4i>4- Pa. 1,106. Pa.2, 53,3. O. R. 19, I. Br. 7, 2. *
9654.
R. 50, 4. Br. 17, 4. * 12183. O. 50, 21. R. 21, 7. *•
23. 2. P. 37> 2. Q. 35, 2. ••
1667. P. 20, Ib. 12184. O. 50, 22. R. 36.
R. 2. Br. 30, 2. **
44,
58,
** Pa- I.
1629. Pa. 2, 3, I. P. 49, I. Pa. O. 12, 8. P.
12203. 39-
9655. 2, 80, 3.
1667. Pa. 2, 49, 14. P. 20, 16. ** 12248. P. 59, 51. Q. 50, R.
1829. 0.44,1. P. 56,1. Q. 47,1-
60, 8.
Br. 48,
Q. 51, 7. R. 59, 7.
** Br. 51, I.
58, 35.
•34.
3.
R. 55, I. Br. 9, 6. ** 96:^6.O. 34, I. P. 8, I. Q. 8, I. 12252. 0.39,4. Br. 36, 10. CIL*
1845. Pa. 2, 27, 5. P. 42, 5. R. 20, I. Br. 6, I. ** 12253. Pa. 1,93. Pa. 2, 14, 1. Die
Burch. * Fortsetzung steht bei Ja.
1846. Pa. 2, 60, 2. P. 34, 2.
* 9657. O. 8, 17. P. 43, 17. Q. 39,
13. R. 48, 13.
•* 14146. O. 10, 5. P. 47, 4.
1985. t P. 33, 3. Q.42,3.R.5i,4.Br.45,6.*»
9658. P. 31,4.
1986. t Pa. 2, 6, 2. P. 33, 7. ** 9667. Br. 12254. Pa. 1,65. Pa. 2, 22, 2a.
5, 4.
0.18,6. P.64,5. Q.54.5-
Capita incerta Gregorio adscripta. Hadrian. IV. (1154 59.) — R. 63, 5. Br. 13, 3. •;
0.38,7. P.46,3- Q. 41, 3- R- 50, 3-** Ja. 10063. P- 57. "i^- Q- 48. un- R- Pa. 1, 66. Pa. 2, 22, ab.
0.43.4- P-23,25- Q-27,2. R.36,2. 56, un. 0. 19. 4- y. 23, 4. R-
Burch. 17, 13. * 10444. Pa.2, 56,2. O. 13, 10. P. 33,4.**; Pa.1,67. Pa.2,
Pa. 2, 56, I (Gelasius). O. 13, 14. P. 23,15. Q. 25, II. R.35,11.
* 22, 2C. O. 18, 7. F. 64, 6.
23, 19. Q. 25, 15. R. 35, 15. Br. 19, 14. * Q. 54, 6. R. 63, 6. •
Pa. 2, 56, 6. Pa. I, 12. O. 13, 9. P. 10445. Pa. I, 97. Pa.2, 79, I. O. Cc. 52a. Pa. i.ioi. Pa.2,
* 12293.
23, 14. Q. 25, 10. R. 35, 10. 45, 7. R. 65, un. Br. 49, 32,1a. 0. 10, II. F. 47, 12.
Pa. 2, 82, 2. 8. * Q. 42, 10. R. 51, II. Br.
Pa. 2, 89, I. •
10459. Pa- 2, 56, 3. P. 23, 5.
47, 5; Cc.52b. Pa. 1,102.
Martinus I. (649 — 53.) Alexander III. (1159 — 81.) Pa. 2, 32, ibc. O. 10, 12.
Ja. 2077 a. P. 33, 4. Ja. 10589. Cc. I. P. 47. 13. Q. 42, II. R.
Leo III. (795—816.) 10605. O. 50, II. ** 51,12. Br.34.8; 47. 25-**;
10606. O. 50, 9. •• Cc. 80 a. Pa. 1,103. Fa. 2,
Ja. 2536. Pa. 2, 52, 2. O. 43, 2. P.
23,27. Q. 27, 4. R. 36, 4. * 10608. O. 50, 7. •• 32, id. O. 7. 7. F. 35, b.
10641. O. 50, 5. * Q. ii, 6. R. 42, 6. Br.
Paschalis I. (817—24). 10826. Pa. I, 178. Br. 8, 6. 34, 7.
••; Cc. 80b. Fa.
Ja. 2557. Pa. 2, 27, 4. P. 42, 4. 11248. Pa. I, 185. Pa. 2, 34, 1, 104. Pa. 2, 33. la. O.
Grat. * 0.7.6. P.35. 5- y-33.
I.
5- 17, I. P. 17.3. Q. 18, 3-
Nicol. I. (858—67.) R- 42. 5- R. 28, 3. Br. 41, 5. ••;
Ja. 2812. Pa. 2, 82, I. P. 59, 7. 11307. O. 50, 2. Cc.8oc. Pa. 1,105. Pa.2,
? P. 59, 24. Burch. 9, 61. Ivo Decr. 11308. O. 50, I. •• ii, ib. 0.0, 17. P. 59. 31.
8, 197. C. XXX. qu. 2. c. I. 11338. O. 50, 14. •• • Q. 50, 18. R. 58, 20. •
"339- O. 50, 15. R. 39, 3. •• 12294. Pa. I, 40.
Leo IX. (1048 — 54.) "353- P-56,4- Q-47.4- R-55.4- 12367. 0.40.3. P.3I.9- Q-3».7.
Ja. 4269. Pa. 2, 52, 3. P, 2}, 28. Q. 11369. P. 31,2. y.31,2. R. 40,2. R. 40, 7. Br. 9, 7. ••
27. 5- R- 36. 5. •* Br. 8, 1. • 12378. Cc. 22. 0. 10,24. P.47, »3.
Gregor VII. (1073—85.) 11384. O. 50, 18. •• Q. 42, 21. R. 51, 22. •
Ja. 5153. 5154. Pa. I, 37. 0.17,7. 11480. O. 50, 8. Br. 56, 4. * 12411. Cc. 14 ab. Pa. 1, 149. P.
P. 17, 8. Q. 18, 9. R. 28, 11527. O. 50, 3. R. 24, o. Br. 47.36. g.42.33- R-5».33-
II. * II, 10.
•• Br. 47. t..*; Cc. 14a. O.
••
5291. 0.6,6. P. 59, 17. Q. 50,6. 11527. <). 50, 4. 35. 4-
R. 58, 7.
* 11660. Pa. 2, 56, 4. O. 13, 12. P. 12412. Pa. I, 108. (>. 15, xo. F.
23,17. Q.25, 13. K.35. «3- 52.15. Q.44.«». R-5J.»-'
Urban II. (1088—99.)
Ja. 5759. Pa. 2, 53, 5.
• Br. 17, 12. •• 12448. 0.31,5. P. 13.J. Q.U.3-
R. 23. 3. ••
11661. Cc. 23. U. 10, 30. P. 47,31.
P.ischalis II. (1099 — 1118.) Q. 42, 28. R. 51, 29. Br. 12530. 0.50.37. F. 56, 3. Q. 47. >
Ja. 6443. Pa. 1, 10. C XVI. qu. i.
47. «2-
• U. 55. 3 t'- ^>- •
••
c. 47. 11665. Cc.ai. O. 44, 3; 50, 66. libj^, R. io, 11.
Register, 20
Ja. 12632. Cr. 18. 72. Ta. i, 51. 140. Ja. 13737. O. 29, 7. Q. 17, 6. R. Ja. 13809. Pa. 1,5.0. 10, 23. P.47, 22.
Pa. 2, 42, 2. O. 40, 2. 27, 6.
** Q. 42, 20. R. 51, 21. **
P.31,1. Q.31,1. R.40,1. 13739. 0. 38, 4. ** 13810. Pa. 1, 166. O. 18, 10. P.
Br. 4, 2. 13740, Cc. 3 a. Pa. 1, 146 a. O. 64,9. Q. 54,8(9). R. 63, 9.
12636. Cc. 6A. Pa. I, 99. O. 7, 17. 15,15. P.52,30. Q.44, 13. 13811. Cc. 62B. Pa. i,7ab. O.
r. 35. 17- Q- 33. 17- R- R. 53,13.**; Cc. 3b. Pa. 27, 4. P. 14, 4. Q. 14. 4.
42, 18. Br. 34, 4. **; 1, i46b.\).6,24. P.59,34. R. 24, 4. **
Cc. 6B. Pa. I, loo. O. <i. 50, 21. R. 58, 23. 13812. P. 52, II. Br. 28, 2.
15.20. P.52,25. Q. 44,18. 13741 R. 19, 8. * 13813. Pa. 1,18. 0.18,2. P. 64, 2.
R. 53, 18. Br. 14, 19. **; 13742. 0.14,11. P. 7,12. Q. 7, 10. Q. 54, 2. R. 63, 2. **
Pa. I, 107. O. 6, I. P. R. 19, 12. ** 13814. Cc. 25. 0.28,14. P.47, 33;
59, 1. Q. 50, I. R. 58, I. 13744- O. 50, ii' 34- P- 52, 30- 6, 7- Q- 42, 30- P- 18, 7.
Br. 49, 14. ** Q. 44, 23. R. 53, 23. ** Br. 47, 3- *
12666. Cc. 47. 0.11,2. P. 36, 2. I3745' 0.44,7. P- 13, 5- Q-I3. 5- I38i5-!.Q- 23, 10. R. T,^, 11. Br.
Q. 34, 2. R. 43, 2. Br. 29.2.* R. 23, 5. Br. 19, 4. * **
15, 5-
12668. P. 47, T^-j. Q. 42, 35. R. 13746 Cc. 84. 13816. Pa. I, 111. 112. 0. 28, 8.
** P. 21, 3. Br. 18, 10. *
51, 34. Br. 9, 4. 13748. P. 6, 2. Q. 6, 2. R. 18, 2.
12749.0.44,2. P. 36,2. Q. 47, 2. 13749, O. 14, 6. P. 7, 8. Q. 7, 6. Br. 18, 4. 5. **
R- 55. 2. R. 19, 7. Br. 7, 6. *; 13817. Pa. 1,4. 0.28,11. P.6, 4.
12753. 0.40,1. P.31,7. Q. 31,5- P- 35, 7. Q- 33, 7- R- Q.6,4.R.i8,4.Br.i4,i3.**
R. 40, 3. Br. 14, 14. ** 42, 7.
** 13818. O. 14, 5- P- 7, 7- Q- 7, 5.
12754. O. 30, 7. C. II.' 132.63.Cc.90.Pa. 1,154. P. 59,55. R. 19, 6. Br. 7, 3. *
12785. Cc. 37.Pa. 1, 129.0. 49, 20. Q. 50, 36. R. 58, 38. * 13819. Pa. i, 173. O. 16, 3. P. 9, 2.
P. 26, un. Q. 30, un. R. 13764. O. 47, 2. C. II. Q.9,2. R.20,5. Br. 5, 5.**
**
39, I. Br. I, 2. 13766. CC.85B. 0.33,2. P.63,7. 13820. Cc. 24. Pa. 1,20. 0.25,2.
12942. Pa. I, 40. Br. I, I. Q. 53,9. R. 62,6. Br. 54,1.* P. 19, 2. Q. 20, 2. R. 30, 2.
13159. P. 19,6. Q. 20,6. 11.30, 6. 13767. 0.6,29.P. 59, 39. Q. 50,26. Br. 14, 6. **
Br. 25, 7. ** R. 58, 27. Br. 49, 15. ** 13821. O. 4, 2. P. 22, 1. Q. 24, I.
13160. O. 7, i5.P. 35,15. 0.33,15. 13768. Cc. 15 c. 0.14,12. P. 7,2. R. 34, 1. Br. 18, 8. **
R. 42, 16. Br. 41, 7. * Q. 7, 2. R. 19, 2. ** 13822. Cc. 26. Pa. 1,6. 0.15,21.
13162. Cc. loBc. Pa. I, 57a. 13769. Cc. 15 h. O. 26, 23. P. P-32, ,5. Q-32,5- R-4i,5-
Pa. 2, 1, 2 b. O. 39, 1. P. 18, I. Q. 19, I. R. 29, I. Br. 17, 16.**
23.21. Q.25,17. R. 35,17. Br. 11, 1. ** 13823. Cc. 83a. 0. 10, 20. P.47, 20.
Br. 18, I.**; Cc. ioD. 13770. Cc. 15 f. O. 7, 2. P. 35,2. Q. 42,18. R. 5i,i9.Br.47,9.
Pa. 1, 59. Pa. 2, I, 2 fg. Q. R. 42, ** 13824. O. 8, 20. Br. 40, 3.
2)Zi 2. 2.
O. 10, 9. P. 47, 10. Q. 42, 8. 13773" Cc. 79b. 8!;A. Pa. 2, 13825. O. 22, 8.
R. 51, 9. Br. 47, 10. ** ; 87, ibc. Ö. 6, 16. P. 13826. Cc. 28. O. 3,5(?) P.40, 4.
Cc.'SB. Pa. 1, 60. Pa. 2, 59, 28. Q. 50, 15. R. Q. 37, 3. R. 46, 3. Br.
1,2h. 0.10,10. P.47, 11. 17. Br. 50, 2. **; 27, 1.
**
58,
Q. 42, 9. R. 51, 10. Br. Cc. 79a. 85 A. Pa. 2, 13829. O. 15, 24. P. 52, 28. Q.
47, 10.**; O. 6, 9. P. 87, la. O. 37, 3. P. 61,2. 44, 21. R. 53, 21.
**
59, 19. Q. 50, 8. R. 58, 9. Q. 52, 2. R. 60, 2. Br. 13830. P. 47, 17.
Wiederholung V. Cc. 10 A. so, 2.
** 13831. O. 8, 2. P. 43, 2. Q. 39, 1.
0.21, Br. 49, II.**;
3 etc. 13774. b. 50, 17.
** R. 48, I. Br. 40, 7. **
Cc. loA. Pa. 1,56. Pa. 2, 13775. Br. 53, II. 13832. Cc. 14c. Pa. 1,150. 0.28, 10.
1,2a. 0.21,3. P. 16, 3. 13783. O. 50, 54. P. 47, 25. Q, P. 6, 3. Q. 6, 3. R. 18, 3.
Q.16,3. R.26, j; 58,9.**; 42, 22. R. 51, 23. 24. Br Br. 25, 5. **
Pa. 1,57b. 71. Pa.2,i,2c. ** 13834. O. 10, 22.
47, 4-
O. 28, 9. P. 6, 1. Q. 6, i. 13787. Cc. 81. Pa. 1, 138. 0. 5, 8 13835. Cc. 15a. 0.7,20. P. 35, 20.
R. 18, 1. **; Pa. i, 58a. P. 58,8. Q.49,8. R. 57,9 Q. i,i, 20. R. 42, 21. Br.
Pa. 2, 1, 2d. O. 10, 8. P. Br. 52, 7. ** 34,5.**; Cc. 15 c. 0.7,20.
47, 9. 24. Q. 42, 6. R. 13788. O. 50, 40. P. 22, 2. ** P. 47, 30. Q. 42, 27. R.
51, 7. **; Pa. i, 58b. 13790- Pa. 1, 157 a. O. 6, 30. P 51, 28.**; Cc. 15 b. O.
Pa. 2, i, 2 6. O. 7, 14. 59, 40. R. 58, 28. Br 7, 20. P. 45, 6. Q. 40, 3.
P. 35, 14. Q. 2>h M- R- 49, 30. *; Pa. I, 157 b R. 49, 3.
42, 15. * Cc. 30b. Pa.
; O. 12,6. P. 60,6. Q. 51, 5 13838. Cc. 75. Pa. 1,168. 0.6,32.
1,64. Pa. 2,1,2 m. 0.8,5. R.59,5. Br. 50, 5. CiL* P. 59, 46. Q. 50, 29. R.
P.43,7- <i-39,4. R.48,4. **
O. 24, 5; 30, 8. P. 12, 5 58, 30. Br. 53, 3.
CIL*; CC.92B. Pa. 1,61. Q. 12, 5. R. 22, 5. Br 13840. P. 1, 17.
**
IL *C
Pa. 2, 1, 2 i. O. 12, 1. P. ** 13841. O. 50, 59.
16, 3.
60, 1. Q. 51, 1. R. 59, 1. 13793. O. 6, 20; 41, 3. P. 59, 30 13842. 0.26,20; 2, 8. P. II, 19. 20.
Br. 53, 13. * Siehe auch Q. 50, 17. R. 58, 19. Br Q. 11,19. R. 21, 28. 29. 30.
13261. 48,^4. * Br. II, 16; 34, 10. **; O.
13163. Pa. I, 69. Pa. 2, 47, 9. O. 13794- Cc. 82. Pa. 1,3. 0. 37, 2 47, 3; f>- 14, 13- P-7, 13-
0, 15. P. 59, 27. Q. 50, 14. P. 61, 1. R. 60, 1. Br Q. 7, II. R. 19, 13. **;
R. 58, 16. Br. 49, 2. * * 0.29,8. Br. **
50, 3. 56, 5.
13164. Pa. 2, 60, I. P. 16, 20. ** 13795- P. 39, 6. IL * C 13843. O. 2, 15. P. I, 4.
**
Q. 1, 4.
13165. O. 2, 12. P. 1, 7. Q. 1, 6. 13796. 0.46,1. Br.35,3. CIL* R. 13, 4. Br. 42, 4.
R. 13, 7. Br. 4, 8. ** O. 46, 2. Br. 47, 17. II C 13844. O. 8, 14. P. 43, 14- Q.
13166. O. 36, 3. 4. ** 13798. O. 15, 17 47, I. P. 52, 22
;
39, 11. R. 48, II. **;
13248. O. 19, 8. Q. 23, 7. R. Q. 44, 15. R. 53, 15.
** P. .39, 5.
** O. 38, 2. Br. 40, I.
**
33.8- 13799- O. 10, 32. P. 47, 35. Q. 13845.
13249. 0.8,3. P-43. 3- Q-39, 2. 42,32. R.5i,32.Br.3i,6.* 13846. O. 41, 4- Br. 19, 5. CIL*
R. 43, 2. Br. 40, 6. ** 13800. P. I, 18. Br. 11, 12. ** 13847. O. 49, 15. C. IL *
13261. Muss sein 13162. Pa. 13801. O. 50, 47. P. 1, 12. ** 13849. 0.27,6. P. 15, 2. Q. 15,2.
1, 62. 63. Pa. 2, 1, 2kl. 13802. Cc. 27. O. 50, 60. IL* C R. 25, 2. Br. 19, 15.**
O. 29, 3. Q. 17, 2. R. 13803. Cc. 83b. O. 26, 10. P. 11,10. 13854. Cc. 46. Pa. I, 133. Pa. 2,
** 68,2. 0.21, I. P. 16, 1. Q.
27, 2. Q. 11, 10. R. 21, 15. Br.
13504. Br. 20, 4. 12, 12 16,1. R. 26, 1. Br. 49,3.**
13583. Cc. 4. 8A. Pa. I, 179. 0. 13804. O. 16, P. 17,2. Q. 18,2.
7. 13855. Cc.41. Pa. 1,144. 0.34,2.
31,4- P- 32, 2. Q. 32, 2. R. 28, Br. 28, 1. **
2. P. 8, 2. Q. 8, 2. R. 20, 2.
R. 41, 2. Br. 46, 5. 13805. O. 17,2. P. 17,5 Q.18,5. Br. 43, 3. **
13587. 0.29,6. Q.17,5. R.27,5. R. 28, 7 13856. Cc. 5. 0.26,12. P. 11,13.
Br. ** Q. II, 12. R. 21, 17. Br.
14,
3. 13806. 0.24,4 P. 12,4. Q. 12, 4.
**
13726. O. 50, 32. P. 52, 29. Q. R. 22, 4. Br. 10, 5. ** 12, 2.
44, 22. R. 53, 22. 13807. 0.27,1. P. 14,1. Q. 14,1. 13857. O. 2, II. P. 4, 4. Q. 4, 3.
**
13727. O. 47, 4. Br. 32, 2. ** R. 24, 1. * R. 16, 4.
13729. O. 42, 2. C. II. 13808. O. 25, I. P. 19, I. Q. 20, I. 13859. O. 13, 8. P. 23, 13. Q.
13733. Br. 23, 4. R. ^,0, I. Br. 14, 4. ** 25,9. R. 35, 9- Br. 19,7.**
204 Register.
**
Ja. 13860. R. 21, 21. 49, 19.P. 23, 23, Q. 26, Ja. 13960. 0.15,13- P.52,18. Q.44,
13862. O. 4, I. P. 22,7. Q. 24,4. un.R. 39, 2. Br. 24,3. ** II. R. 53, II. Br. 19, 12.
R. 34, 4. Br. 4, 7. * Ja. 13917. Cc. 100. Pa. 1,91. 0.33, I. 139^1- 0.44,6. P. 13,1. Q. 13, 1.
13865. Cc. 68. Pa. 2, ii, 3. O. P- 63, 6. Q. 53, 8, R, 62, R. 23, I. Br. 19, 10, **
10, 4. P. 47, 3. Q. 42, 2. 5, **; O. 33, 1, 13962. 0,44,9, P. 13.4- Q. 13.4-
**
R. 3. Br.
51, 2. 47, 13919. Cc. 20A. 0.31,1. P.32, R. 23, 4, Br. 19, II,
13868. O. 28, 5. P. 5, 4. Q. 5, 4. 10. Q,32,8, R.41,8. Br. 13963. 0.44,8. P. 13,2. Q.13,2.
R. 17, 4. Br. 14, 15. **; 8, 4.
** R, 23, 1. Br. 19, 3.
O. 28, 5. P. 5, 5. Q. 6, 6. 13921 falsch =
14219. Cc. 10 E. 13964. Pa, 2, 53, 6, P. 37, 7.
R. 17, 5. Br. 25, 8. * Pa. 1, 123. Pa. 2, 10, 5 h. 13965- O. 16, 2. P. 9, 7, Q, 9, 7.
13869. Cc. 36. 0. 19, 2. Q. 23, 2. 0.44,10. P.51,2. Q.43,2. R, 20, 10. Br. 5, 2. **
R. 33, 2. Br. II, 12. * R. 52, 2. Br. 36, 7. ** 13969- 0.50,41,42, P.59.52. 53-54-
13870. Cc. 34. Pa. 1, 183.0. 10, IQ. 13923. O. 47, 9. Q, 50, 32, R, 58, 37. Br.
P. 47, 19. Q. 42, 17. R. **
13924. O. 28, 2. P. 5, 1. Q. 5, I. 6.
53.
51, 18. Br. IS.
** R. 17, 1. Br. 36, 8. ** 13970- Cc. 64b. Pa. i,i6oa. Pa.
47,
13872. O. 6, 25. P. 59, 35. Q. 13925. 0.8,6. P. 45,7. Q. 40,4, 2, 29,7 b. 0.8,7. P.45,5.
50, 22. R. 58, 24. ** R, 49, 4,
* Q. 40, 2. R. 49, 2. Br.
13873. Pa. I, 8. Pa. 2, 56, 8. O. 13926. P, 43,21. Q. 39, 17. R.48, 40, 8. *;
Pa. I, 161. Pa.
13. 3- P- 23, 8. ^Q. 25, 4. 17. ** 2, 29, 7 ; Cc. 65 A. Pa. 2,
*
R. 35, 4. Br. 19, 6. 13927. 0.8,19. P. 43, 19. Q. 39, 29, 7 c, O, 8, 7. P. 45, 2.
13875. O. 10, 25. C. II
*
15. R. 48, 15. * Q. 36, 7. R. 45, 8; Cc.
13877.0.42,1. P. 35, 22. Q. 33, 13928. 0.4,4. P. 22,6. Q, 24,3, 64 a. Pa. 1, 159. Pa. 2,
22. R. 42,23. Br. 34,2. ** R, 34, 3, Br, 18, 6. ** 29,7 a. P. 32, 4\ Q. 32,4.
13878. Pa. 1,98. Pa.2, 33,4. O. 13929. Cc. 98, R. 41, 4, Br. 42, 2. **;
7, 3. 4; 41, 7. P. 35, 3. 13930. Pa. 2, 29, 6. O. 8, 13, P, Pa. 2, 29, 7d. O. 10, 27.
Q. 33, 3. R. 42, 3; Pa. 1, 43» 13- Q- 39. lo- K- 48, P. 47, 27. Q, 42, 24. R.
15. 0.41, 1. P. 5i»3- Q- 10, Br, 40, 12, ** Bei Ja. **
51, 26; P. 32, 4.
43, 3. R. 52, 3. Br. 37, 5.**; noch einmal 14228. 13972, P, 14,6; 0,5,9- P-58,9-
Cc. 63b. Pa. 17. 32. O, 10, 26. Br, 47, 7, Q. R. 10, **
I, 13931. 9,
49, 57,
0.7,4. P. 35,3. Q. 33.3- 13932. P, 63, 4, Q, 53, 6. Br, 0.27,5, P,i8,i, Q.15,1.
R. 42, 3- ** ** R, 25, I. Br. 19, 2. *
27, 5,
*
13879. O. 30, 6. C. IL 13934- 0,10,1. P. 47, I, Q,42,i. 13973- Pa. I, 175, O, 20, 1. P.
13880. O. 28, 4. P. 5, 3. Q. 5, 3. R. 51, 1. Br. 46, 2. ** 55, I, Q, 46, 1, R, 54, 1.
R. 17, 3. Br. 15, 4. ** 13936. 0.31,7. P.32, 3. Q.32,3. Br. 2, 2. C, II,
*
13881. 0.19,10. Q. 23,9. R. 33, R, 41, 3, Br, 10, 6, * 13974- Pa, I, 109. 110, theilweise
10. ** 13937. Cc. 76. 0,6,13, P, 59,23. wiederholt 163, O, 20, 2.
13882. 0. 15, 23. P. 52, 27. Q. Q. 50, 12. R. 58, 13. Br. P, 55,2, Q. 46,2. R. 54,2.
44, 20. R. 53, 20. ** 49,9-
** Br, 2, i; 5, 3; 40, 2. Zum
13883. Cc. 50. O. 2, 14. P. 1, 3. 13939. Cc. 92 A. Theil**,zumTheilC. IL*
Q. 1, 3. R. 13, 3. Br. 4, 13940. 0.26,1. P. 11,1. Q. ii,i. 13976. Pa. 1,167. O. 20,4. P. 55,4.
10. ** R. 21, I, Br. II, 7. ** Q. 46,4. R. 54,4; 0.20,3.
13884. P. 19, 9. Q. 14, 6. ** 13941. 0,3,4, P, 41, 1. Q. 38,1. P-55,3- Q-46,3- R-54,3-
13885. 0.30,1. P.2I,I. Q.2I,I. R. 47, I. Br. 44, 1. •* 13978. Pa. 2, 56, 5. O. 13, 13.
R. 31, 1. Br. 13, 14. * 13942. 0.3,3. P-41,2- Q. 38.2. P. 23, 18. Q. 25, 14. R.
*
13886. O. 18, 9. P. 64, 8. Q. 54, R. 47, 2. 35. 14-
8. **
**
(8). R.
7 63, 13943. O. 50, 6. R. 21, 6. Br. 13979. Pa. 2, 54, 2.
13887. Cc. 86. O. 6, 7. P. 59, 4. 12, 1. ** 13982. Cc.i6. Pa.2, 22,1. 0.19,3.
bV.49, Pa. Q. R. **
Q. 50,4. R. 58, 5. 13946. Cc, 71 d. 2, 21, 1. O. 23, 3. 3. 33,
6. ** 18, 5, P. 64, 4, Q. 54, 4. 13983- Cc. 67. Pa. I, 153. O. 18,
13890. 0.7,21, P. 35,21. Q.33, R. 63, 4. Br. 13, 4. **; 14. P. 64, 13. Q, 54, 13.
21.R. 42, 22. ** Cc. 9. Pa. 42q. Pa. 2,20. R. 63, 13. Br. 13, 7. *
13892. 0.13,1. P. 23,1. Q.25,1. 1 a. 0.21,2. P. 16, 2. Q, 13984. O. 22, 2; 42, 3. P. 39, 2.
R. 35, I. Br. 36, I. ** 16,2, R.26,3. Br. 19,18. * Q, 36, 2, R. 45, 2. Br.
13893. 0. 15, 9. P. 52, 14. Q. 44, 7. 13946. Hierher gehören auch die 41,6. **
R. 53, 7. Br. 14, 9. **; beiden Dekretalen, welche 13985, O, 15, 14. P. 52, 19- Q-
Pa. 2, 56, I. ** Ja, 13948 hat. 44, 12. R. 53, 12. •
r3894. 0.8,10. P. 43, II, Q. 39, 8. 13946. Siehe die Dekretale Ja. 13986. Br, 16, 7.
R, 48, 8. Br. 46, 1. ** 13949. 13988. 0.26,9. P.11,9. Q,ii,9.
1389^. 0.39,6. **; 0.39,5. CIL 13946. Cc. 71b. Pa. 1,30. Pa.2, R. 21, 14. B. II, 5, •*
13898. O. 24,2. P. 12,2. Q. 12,2. 20, id. O. 5, 4. P. 58, 4. 13990- 0,7.5- P.35. 4- Q-33.4-
R. 22, 2, Br. 14, 2. ** Q. 49, 4. R. 57,5. Br. 52, R. 42, 4-
13899. Cc. 93A. Pa. I, 127. Pa. ** 13991- 0.7,1. P. 35. 1. Q-33.1-
4-
2, 75, I. O. 5, 3. P. 58,3- 13947. Cc. 29. Pa. i, 130, Pa. 2, R. 42, Br, 47, 14. *
1.
Q. 49,3, R. 57,3. Br. 52, 80, 4. O, 12, 2, P. 60, 2, 13992. O, 18, 8, P, 64, 7. Q, 54.
8, **; O. 5,5. P. 58,5- Q, 51, 2, R. 59, 2, Br, 12 (7). R, 63, 7. ••; O.
Q, 49, 5, R, 57, 6. I- ** 24, 1. P, 12, I. Q. 12, 1,
49.
13900. O. 45, 2, 13948. aber 13946, Cc, 70. Pa.
ist R. 22, 1, Br, 14, 10, •
13901. O. 45, 3. 1, 42c. Pa. 2, 20, IC. O. 13993- 0,17,0. P. 17,8. Q. 18,8.
•
13902. O. 45, I. C. IL 26, 25, P. 18, 3. Q. 19,3. R. 28, 10.
13903. 0.6,33150,43. P. 59.47- R. 29, 3. Br. 8, 5. ** 13994. O. 30,2. P. 21,1. Q. 21,2.
Q. 50, 30. R, 58, 31. * 13948, ist aber 13946. Cc. 71a. R. 31. 2. Br. 10, 5.
••
13904. l'a. 1,81. 0.18,13, P. 64 Pa. 1, 42 b. Pa. 2, 20, I b. 13995. Cc. 6ö. Pa. 1, is8. O. IQ, 5.
12. Q. 54, 11(12). R. 63 O. 26, 24. P. 18,2. O.iQ, Q. 23.5- «• 33.5. Br.i5,6.*'
12. Br. 12, lo. * 2, R. 29, 2. Br. 11,2. •* 13996. O. 15, 12. P. 52, 17. Q.
••
13907. Pa. 1,82. 0. 12, 7. P. 60, 7 13949, ist aber 13946. Cc. 71c. 44, 10. R. 53, 10.
••
Q. 51, 6. R. 59,6. Br. 49 Pa. 2, 20, I e. O, 3, 1, P, 13997- O. 27, 7. Br. 19, Q.
22. C. IL 40, I. Q. 37. 1- K- 46, 1. 13998. O. 10, 10, P. 9,6. Q. Q,6.
13908. Cc. 32d. 0.14,4. P- 7. S Br. 44, 8. • R, so, Q,
Q. 7, 4. R. 19, 5. ** 13950, Pa. I, 43. O. 7, 13, P, 35, 13999- 0,27,3, P-14.3; 52,10. Q.
••
13909. Pa. 1,125. <>-24.3- P- 12,3 13- Q- 3h 13- K- 42. 14- 14,3, R, 24.3, Br. i8,i2,
Q. 12, 3. R. 22, 3. ** Br, 34, 3, 14000, P, 23.22, Q. 25, 18, K.35.
O. 28, I. P. 2, 3. Q. 2, 3 •
13910. 13051, P. 31,8, Q, 31,0. R. 40,0.* 18.
R. 14, 3. Br. 25, I. ** 13952. O. 47, 10. C, IL 14001, o. 17. 5- P- 17. 7. Q- »«.
13911. 0.29,1". Q. 17,1. R.27,1 R. 28. Q,
••
13953- 0,15, 15. P, 52,4, Q. 44.3- 7.
Br. 17, 8. ** *• ••
It- 53. '3- M002. 0. ^\, 4, Br, 32. i.
13912. O. 26, 13. 13954, Pa, 1,126. 0,15,4. P, 52, 14003, 0,8.' 18. P. 43, 18. Q. 30,
13913. O. 46, 3. ••
3, Q, 44, 2, R, 53. 2, 14. u. 48. 14.
13914. 0.35,2. Br.4,16. CIL* »3955- <>• 8, 22,P, 43, 20, Q, 39. 14004, O. 13, 4. 1». 2J. i). Q. ts,
13916. Cc.43. Pa. 1,83. 0,35,3; lö. R. 48, 16, • 5. U. J5. 5- Bf- »*. <*•
••
;;
Register. 205
2o6 Register.
Pa. 1,46, 0.50,53. F. 47. Ja. 14217. 0.19,6. li. 23,6. R. 33,6. Ja. 14965. (). 37, 4. Br. 22, 2. **
32. Q. 42, 2q. u. 51, 30. Br. 13, 9. ** O. 41, 8. Br. 36, 5. **
Kr. 47, 19. ** 142 18. P.03,5. Q. 53, 7. R.62,4. 14966. O. 10, 18. Br. 47, 23. **
* Br. 32, 4. **
Ja. 14153. O. 45, 5. 15165. O. 45, 6. P. 59, 48. Q. 50. 3'
14154, ist ein Theil von 14150. 14219. Cc.49d. Pa, 1,120. Pa.2, R. 58, 32. Br. 49, 27. **
Cc. 30 f. Pa, I, 47. Pa. 2, 10, 5 e. 0.25,5. P.19, 5. Q. 15167. P. 54, 2.
29, Ig. O. 15,6. P. 52,5. 20,5. R.30,5. Br. 14,5.*"; 15 169. O. 50, 50. **
Q. 44, 4. R. 53, 4. Cc. 93 Ba. Pa. i, 92. 121. 15172. Cc. 63a. Pa. 1, 16. 0.15,11.
X4155. O. i6, 8. P. 9,
Q. 9, 4,4. Pa. 2, 10, 5 f. O. 29, 2. P. P. 52, 16. Q.44,9. R.5:,9-
R. 20, 7. * 19, 8. Q. 20, 8. R. 30, 8. Br, 15, 2. *
14156. Cc. 30g. Pa. 2, 29, ih. Br. 14, 5. **; Cc. 49 Ba. 151 76. P. 59, 16.
0.39,2. Q. 22,1. R. 32,1. Pa. i,ii8b. Pa.2, IG, 5 b. 151 78. O. 50,38. Cell.*
Br. 13, 15. **; Cc. 30 1-. 0.22,5. P.3q, IG. Q. 36,5. 15184. O. 50, 24. **
Pa. 1, 50. Pa. 2, 29, f. R. 45. 6. Br. 31, 3. **; 15185. O. 41, 9- Br. 35, I. **;
O. 7, IG. P. 35, IG. Q. 33, Cc. 49 Bb. Pa. 1, ii8c. O. 49, 8. Br. 35, 1. C. II,
IG. R. 42, IG. Br. 34, 12. *; Pa. 2, 10, 5c. O. 22, 6. 15188. O. 50, 25. R. 28, s. **
**'
Cc. 3Gd. Pa. 1,49. Pa. 2, P. 39, II. Q.36,6. R. 45, 7. 15192. Br. 4, 4. C. II.
29, le. O. 7, 9. P. 35, 9. Br- 31. 3- **; t:^- 49 A. 15196. O. 50, 39.
**
Q- 33. 9. R- 42,9- Br.34. Pa. 1,118 a. Pa. 2,10, 5a. 15198. O. 26,22. P. 14,5. Q. 14,5.
12; Cc. 30b. Pa. 2, 29, 0.7,i6.P.35,i6.Q.33,\6. R. 24, 5. Br, 11, 3. **
ibc. 0.8,6. P. 43,8. Q. R. 42, 17. Br. 34, I. **; 15201. P. 59, 43.
39,5. R.48,5. Br. 34,12.*; Cc. 49 Bc. Pa. I, 119. Pa. 15206. O. 8, 21. **
Cc. 3Ga. Pa.1,45. Pa. 2, 2,iG,5d. 0.7,19. P.35, 19. 15219. P. 43, 22.
29,1a. 0.7,8. >. 35, 8. Q- 33. 19- K- 42, 20. Br. **
15443- <">• 7. 22. Br. 34, 6.
Q. 33,8. R. 42,8. Br.34, 47, 8; Cc. 93 Bb. Pa. Urbanus III. (1185—87.')
12. **; P. 45, 3. 1, 122. Pa. 2, lo, 5g. O.
Ja. 15511. O. 50, 65. R. 21, 12. Br.
14156, bei Ja. lalsch 14152. Cc. 9, 2. P. 65, 2. Q. 55, 2. *
42, 1.
3GC. Pa. 1,48. Pa. 2,29, 1. R. 64, 2. Br. 52, 2. ** R. 21, 27. Br. II, II.
15721.
0.10,31. P. 47,34. Q. 42, 14224. O. 41, 2. Br. 15, 7. Br. 26. **
15723. 49,
31. R.5i,3i- Br.34, 12.* 14228 identisch mit 13930. R,
15727. 29, 4.
14156. siehe auchja. 14152.14154. 14235. O. 6, 18. P. 59, 29. Q. 50,16. 15729. O. Br. 49, 26. **
6, 21,
14157. O. 2, 17. P. 3, I. Q. 3, I. R. 58, 18. Br. 49, 4. * R. 58, 40 (der
15734- <^>- 50. Ö3.
R. 15, I. **; Pa.2,56, 12. 14237- P- 34, 4- Schluss). Br. 50, i. **
0. 4,3. P. 22,3, Q. 24,2. 14267. Pa. 1,34. 0.18, 3. P.64,3.
15735. O, 50, 62. R. 21, 2. Br.
R. 2. Br. 18, 7. **
34, Q. 54,3. R. 63,3. Br. 13,2.* 11,9.**
14158. 0.15,16. P. 52,21. Q. 44, 14307. O. lo, 21. P. 47, 21. Q. O. 50,64. R. 21,3. Br. 11, 8.
* ** 15739.
14. R. 53, 14.^ Br. 4, 17. 42, 19. R. 51, 2C. 0.38,8.**
15741.
14160. 0.10,28. P. 47,28. Q. 42, 1431G. P. 31, 3. C. II. * Br. 18, 2. C. II. *
** 15745.
25. R. 51, 27. 14311. O. 6, 28. P. 59, 38. Q. Br. 41, 3.
15746.
14161. Br. 53, IG. C. II. * 50, 25. R. 58, 26. Br. O. 50, 61. **
** 15749.
14165. Cc. 87. 0.5,10. P. 58,13. 49, 12. O. 48, 3. R. 42, II. Br.
15751.
Q. 49, IG. R. 57, II. ** 14312. 0.31,2.3; 43,3. P.47,42. 27, 3.
**
14167. Pa. 1, 156. O. 3^, 3. P. Q. 42, 38. R. 51,38- Br. C. II.*
15753. Br. 41, 4.
63. I. Q. 53. 3- ^- 62, I. 28,3; 47,18.**
Br. 51, 3. ** Pa. 1, 44. O. Gregorius VIII. (1187.)
14313. Cc. 20B.
14168. Cc.34. Pa. 1, 162. O. 30, 3, IG, 13. P. 47,14. Q.42,12. Ja. 16015. f^- 49. 2. C. II.
16056. O. 49, I. Br. 47, 20. *
Q.21,3. R.31,3. Br. 16,4.** R. 51, 13. Br. 45, 3.
14169. P. 59, 12. 14314. 0.10,29. P. 17,4; 47,29. Clemens
III. I1187 91.) —
14171. P. 23, 3. Q. 18, 4; 42, 26. R. 28, 6. Ja. 16181. O. 15, 26.
14172. Pa. 1, 94. 95. O. 2, 5. P. Br. 28, 4. ** 16252. Br. 59, 2.
1, 9. Q. R. 13, 8.
1, 7. 14315. O. 2, 3. P. 4, 1. Q. 4, I. 16596. O. 50, 66. Br. 40, IG. C. IL*
Br. **; O. 2, 6.
4, 12. R. 16, I. Br. 4, 19.** 16629. O. 49,9. C. IL* 0.49,7.
;
14173. gehört zu 14023. Pa. 1, 9. 14316. P. II, 28. CIL*; 0.28,15. CIL*
Pa. 2, 56, 9b. O. 13, 7. 14317. O. 7, 18. P. 35, 18. Q. Coelestinus III. (1191 — 98.)
P. 23, 12. Q. 2^, 8. R.
8. Br. 19, 8. *
^:i, 18. R. 42, 19. Br.
Ja. 17642. P. 7, 14. Br. 7. 7. C IL*
35,
14174. Cc. 19. P. 23, 4. 14332. Pa.
37. 3-
2, 29, 8. P. 45, 4.
** Innocentius III. (1198 1216.) —
** Po. 2062. O. 50, 67. C. III. *
14175. Cc. 42. Pa. 1, 164. O. 46, 4. M333- Pa- 2, 83, 2. P. 59, 56.
P-35.23. Q-33.23- K.42, 14334- O. 44, 4. Canones incerti.
24. Br. 6. ** 44, M345- (>. 50, 36. P. 55, 5. Q.
Hadrianus.
14175 (vollständig) O. 46, 4. 46, 5. R. 54, 5. Br. 2, 3
* **
;
Pa. 2, 94, 3. P. 50, 4. Burch. 2, 39.
14179. Br. 53, 7. C. II. 47, 21. Ivo Decr. 6, 140. Ans. 6, 124.
14181. P. 26, 7. Br. 1;^, 13. ** 14346. 0.i5,i.2.P.52,i.Q.44,i.
14184. 0.18,11. P.64,iG. Q. 54, R. 53, 1. Br. 14, 17. 12.** Urban.
* Cc. 65Bb. Pa. 1, 31. O. Pa. 2, IG, 2. P. 31, II. *
9 (ig). R. 63, IG. 14346.
14186. 0.38,5. P.46,2. (i.41,2. ^>. 3- P- 52, 13- Q- 44. t). Bei Jaffe nicht gefunden:
R. 50, 2. Br. 17, 2. H. 53. 6. **
Cc.6o. Pa. I, I. 19. 33. 35. 36. 38. 52.
14187. P. 59, 42. 14348. 0.25,4. P-i9,7- Q-20, 7.
14188. O. 2, 16. R. 30, 7. Br. 14, 8. * 55.68.80. 96. 113. 114. 124. 141. 151.
Br. 41, I. C. II. * 155. 165. 169. 172. 176. 177. 181.
14189. 14349. P. 19, 4; 47,2. Q. 20, 4.
Br.'4, 6. 18; 7, 5; 8, 3; 10, i; 11, 14;
14191. Pa. 1, 14. Pa. 2, 56, 9. O. R. 30, 4. **; P. 47, 2. **
12, 7. 9; 13. »• 5; M. I- 18; 15, 8;
28, 3. P. 5, 2. Q. 5, 2. R. 14350. P. 47, 38. Q. A2, 36. R.
** Br. 4% II. **; 16,6.8; 17,7.9,10; 19,1.13.16.
17, 2. Br. 25, 6. 51, 35.
14192. O. 2, 7. P. 4, 2. R. 16, 2. Pa. 2,33,5. O. 49, 12. 13; 19; 2G, 3; 22, 3; 24, 1.4.5; 25.2-
Br. 10, 2. * 36, 5. P. 47, 40. H. 42, 34.
4; 26, i; 27, 2, 4; 28, 5; 31, I. 2.
14194. Cc. 78. Pa. 1, 137. Pa. 2, R. 51, 37. Br. 34, 9. *; 8; 32. 3; 35. 4; 3t>. 2. 6; 37, i;
O. 33, 5. P. 63, 2. 39, 1,2; 40.9. II. 13. 14. 15: 42,5.
89. 2. 0.47, 7. P.47, 39.(^.42, 37.
R. 51, 36. Br. 47, 13. ** 0; 44. 3- 4- 5- 7; 45. 4. 7- 8. 0:
n. 53. 4- R. 62, 2. Br.
51,6.** 46, 4.0; 47, 22. 26 48, 1. 2 ; 49, 13.
14351. P. 55, 6. ;
I4i97,istabcr ein Theil von 13811. 16. 19. 23. 28. 31 51, ^.4.5; 5*» » :
M352. P.
;
55. 7-
53, I. 2. 14 50, 3 58, I ; 59, I. 3.
Cc. 62 C. Pa. I, 7c. O. : ;
Statt, cccl. antiq. Pocnit. Bedac. Pa. 2, 48, 3. P. 16, 17. Burch. Ivo
c. 50. Pa. 2,47,6. P. 16,13. Biirch.** P. 10, 7. Burch. 19, 102. Ivo Decr. Decr.**
15. 114- Cap. in Vernis hab. 884 c. 6. Pa. 2,
Orda Rom. incert.
Poenit. Theod. lib. 2. II, § 13. ed. 40, I. P. 8, 7. Grat. C. A'I, qu. 3.
P. 33,12.**; Pa.2,7,i. P.33,io.**;
Wasserschi. p. 203. P. 24, 3. Burch. c. ult. Burch. II, 45.
Pa. 2, 5, I. P. ;^^, I. *"*
4, 74. Grat. C
I. qu. i. c. 60. Constit.Lamberti imper. post ('.
Pseudo-Chrjsost. Poenit. Theod. XI, § i. 2. Q. 56, 26. Kauen. 868. Pa. 2,6, 4. P.33,9."-*
Pa. 2, 91, I, Dist. 88, 11. Palea. Burch. 19, 85. Ivo Decr. 15,97; Ansegis. Capit. I, 72. Pa. 2, 73, 2.
P.io,2. Ex Poen. Romano Burch. : P. 16,4. Q. 16, 4. R. 26, 5. Burch.
Augustin. super cxod. **
19,94. Ivo Decr. 15, 106 P. 10, 4. 8, 7. Ivo Decr. 7, 31.
Pa. 2, 15, 2. P. 8, 10. Ivo
— —
;
c. 84.
Ex Poen. Romano: Burch. 19, 117. I. 82. P. 20, 6. Grat. D. 54.
Decr. 10, 53. ** *
Ivo Decr. 15, 129 P. 10, 6. Burch. c. 8. Burch. Ivo Decr.
Sermo 356 no. 14 ed. Maur, Pa. 2, ;
— —
* 19, 121. Ivo Decr. 15, 133; Pa. 2, 1,150. Pa.2,20,4. P.20,4.
49, I. P. 20, I.
72, I. P. 28, I. Burch. II, 26. Ivo Burch. Ivo Decr. *
in Psalm. 70.
12. Palea.
Pa. 2, 91, 2. Dist. SS,
Decr. II, 52. ** Pa. 2, 37, 2. P. ;
— — 11,30. Pa. 2,47,7. P. 16, 14.
8,6. Burch. II, 56.**; Pa. 2,31,2. Burch. Ivo Decr. **
Pseudo-Augustinus de fide pactionis. P. 38, 5. Grat. C. II. qu. 5. c. 15. ** Bened. Leuita Add. III, 87. Pa. 2,
Co. 99. Pa. 2, 74, I. Poenit. Roman. Pa. 2, 15, i. P. 8.9. 52, 4. O. 43, 5. P. 32, 9. Q. 32, 7.
Augustin. incert. Burch. 19, 26. Grat. * R. 41, 7.**_ _
P. II, 27. Can. Poenit. Burch. 11, 60. Pa. 2, Const. Henrici imperat. Mon. Germ.
3. C. XIII. qu. 2. c. ult.
15,
* LL. 2, 41. Pa. 2, -1^, I.
Ex dict. Augustini.
P. 65, 7. Burch. 9, 16. Ivo Decr. 8,154. Donatio Constantini. Fontes iuris romani.
Fulgentius de fide. Pa. 2, 92, I. Dist. 96, 14. Palea. Cod. lust. lib. I § 5 (i, 17). Pa. 2,
Pa. 2, 42, I.
** I. P. 50, 2.
94,
Cas^odor. in Psalm. 70. Burch.
Burchard.
O. 34 zvv-ischen 2 und 3.
II, 59
— - lib. 7 (8, 4). P. 39, 7. Grat.
Pa. Dist. 88, 13. Palea.
;
Palea.
2, 91, 3. P. Br, 43, 2; 19, 5
8, 5. Pa. 2, ;
— - lib. 8 (8, 4). P. 39, 8.
Isidor. Sentent. lib. 3. c. 55.
**
Pa. 2, 74, 2. P. 59, 9. **; 19, 27 ed. W.
Pa. 2, 27, 5. P. 42, 6; 19, 104;
— - lib. 5 (8, 4). P. 39, 9.
29, IG. P. 44, 4. Burch. Authent. de epp. uel cleric. absquc
ep. ad Ludifredum. Pa. 2, 6, i. P. Pa. 2, 72, 2. P. 28, 2; Pa. 2, testamento. Si episcopus uel cleri-
, -,
5_ ** 90, I.
**
cus, Pa. 2,49,7. P. 20,9. Ans. ded.
Etvmol. XI, 2. P. ^9, 18. Q. so, 7. 2, 296.
k. 58, 8. ** Leges. Nov. ep. lul. Pa. 2, 47, 3. P.
7. c. I
loh. Diaconus uita Greg. I. I\', 32. Capit. Vermer. 753 c. 2. Pa. 2, 85, i. 16, II. Burch, Jvo Decr. **
Pa. 2, 28, I. P. 43, 4. ** c. 9. Pa. 2, 45, I. P. II, 30. Burch. Nouell. luliani Epitome Nou. Const.
2, 179.
** V, 23. Pa. 2, 50, I. P. 21, 6. Ans.
Anast. Hist. de uit. Roman. pontifF. ded. **; Pa. 2, 39, 2. P. 23, 30.
c. 5. Pa.2,87,1. P. 65,5. Ans. ded.
Vita S. Zachariae ed.Migne no. 222.
X, C.67. XXXV,
qu. 10. c. 5. Ans, ded. 6, 127 Pa. 2, 78, 3. P.
;
Verbesserungen.
S. 7 Z. 18 Absatz 5 statt 83 ist zu lesen 8B.
S. 1 2 110. 15g ist zu lesen statt arrare = artare.
VERZEICHNISS
DER GEBRAUCHTEN ABKÜRZUNGEN.
Cc. = Collectio Cantabrigiensis. Po. == Potthast, Regesta Romanorum pontificum.
Br. = Collectio Brugensis. * = Die Stelle steht in der Compilatio I.
O. = Appendix Concilii Lateranensis. Comp. II. * = Die Stelle steht in der Compilatio II.
9 l Q>1