Sie sind auf Seite 1von 579

URKUNDEN: UCH

ZUR GESCHICHI E DER DEUTSCHEN


IN SiEBENBORGN

SIEBENTER BAND
1474-1486

r__

EDITURA ACADEMIEI ROMANE


www.dacoromanica.ro
URKUNDENBUCH
ZUR GESCHICHTE DER DEUTSCHEN
IN SIEBENBURGEN
SIEBENTER BAND
1474-1486

In memoriam
Dr. HERTA GUNDISCH
uxoris ac matris carissimae collegaeque laboriosae ac benemeritae

www.dacoromanica.ro
URKUNDENBUCH
ZUR GESCHICHTE DER DEUTSCHEN
IN SIEBENBORGEN
FONDATOR FRANZ ZIMMERMANN

VOLUMUL VII
1474-1486
DOCUMENTELE NR. 3 980-4 687
CU 5 PLAN5E

PUBLICATE DE
Gustav Gfindisch, -1- Herta Gfindisch, Konrad G. Gfindisch
si Gernot Nussbächer

EDITUR A ACADEMIEI ROMANE


BUCURETI, 1991

www.dacoromanica.ro
URKUNDENBUCH
ZUR GESCHICHTE DER DEUTSCHEN
IN SIEBENBORGEN
BEGRUNDET VON FRANZ 'ZIMMERMANN

SIEBENTER. BAMD
1474-14.86
NUMMER 3 980-4 687
MIT 5 TAFELN

HERAUSGEGEBEN VON
Gustav Giindisch, f Herta Giindisch, Konrad G. Giindisch
und Gernot NussbNcher

VERLAG DER RUMANISCHEN AKADEMIE


BIJKAREST, 1991

www.dacoromanica.ro
Cuprins

Cu Vint inainte XIXIV


Introducere XXIXXIV
Rezumatele in limba romanà ale
documentelor XXVLIII
Textele documentelor si regeste . . 1
Bibliografie 475
Lista arhivelor si a fondurilor con-
Su Rate 479
Lista planselor (documente) 482
Documente false 486
Indice toponimic si onomastic 487

www.dacoromanica.ro
Inhalf

Vorwort VIIX
Einleitung XVXIX
Rumanisches Regestenverzeichnis . XXVLIII
Urkundentexte und Regesten . . . 1
Literaturverzeichnis 475
Verzeichnis der bentitzten Archive . 478
Verzeichnis der Urkunden-Abbil-
dungen 480
Verzeichnis gefälschter Urkunden . 484
Namenweiser 487

www.dacoromanica.ro
ISBN 973-27-0189-7

EDITURA ACADEMIEI ROMANE


R 79717 Bucureti, Ca lea Victoriei 125

www.dacoromanica.ro
Vorwort
Ein weiterer Band, der siebente, dieser bedeutenden Urkundensammlung
zur Geschichte der deutschen Bevolkerung aus Siebenbargen wird nun
veroffentlicht; ein weiterer Urkundenband, reich an wertvoller und viel-
faltiger Information. Ein Band, den ein Kollektiv vorlegt, dein zwei Genera-
tionen angehtiren: Die eine, vertreten durch Gustav und Herta Gandisch,
verfagt fiber eine langjahrige und sehr wertvolle Erfahrung, die andere, der
die jangern Forscher Konrad G. Gfindisch und Gernot Nussbächer angehoren,
hat ihre wissenschaftliche Befahigung durch ihre bisherige Tatigkeit in sol-
chem Ma Be belegt, daB sie sichere Garantien sowohl far den wissenschaftlichen
Wert als auch far die Editionstechnik mittelalterlicher Urkunden bieten.
Der VII. Band der Sammlung Urkundenbuch zur Geschichte der Deutschen
in Siebenbargen bietet, wie auch die vorbergehenden Bande mit den 707
vollstandig oder als Regesten wiedergegebenen, vielmals bisher unvertiffent-
lichten Urkunden Nachrichten von unbestreitbarem historischen Wert
ffir die deutsche Bevolkerung Siebenbargens aber auch far die allgemeine
Geschichte dieses Landes. Denn die Deutschen haben bier nicht isoliert ge-
lebt, sondern zusammen mit den Rurnanen, Szekiern und Ungarn; sie haben
auch standig die Beziehungen zu den rumanischen Landern im Osten und
Si %den der Karpaten, zur Moldau und zur Walachei, gepflegt.
*

Die sachsische Bevolkerung Siebenbargens ist in dieser Zeit insbesondere


bestrebt, die vier politisch-administrativen Einheiten die Sieben und Zwei
Statile sowie die beiden Distrikte Bistritz und Kronstadt in der sog.
Sächsischen Nationsuniversitat" zusammenzuschlieBen. Die Grande far
diesen ZusammenscliluB sind fiskalischer, militärischer und politischer Art,
gemeinsam zu erstellende Abgaben sowie militarische Verpflichtungen, aber
auch das Bestreben, starker der Oligarchie entgegenzutreten, zu der die
Zentralmacht des Konigs Matthias Corvinus nicht die besten Beziehungen
unterhalten hat.
Far die Zusammenarbeit mit der Zentralgewalt und far die Unterstat-
zung, die sie Konig Matthias gewahren, erwarten die Sachsen Hilfe bei ihren
Anstrengungen, das ihrer Gerichtsbarkeit unterworfene Gebiet zu vergroBern,
bzw. ihre Herrschaft fiber frillier erworbene Besitzungen zu festigen. SchlieBlich

VII
www.dacoromanica.ro
erhalten die Sachsen am 6. Februar 1486 das Privilegium, durch das die
Vorrechte des Goldenen Freibriefs der Sachsen" aus dem Jahre 1224 auf
elle Gebiete des Konigsbodens" ausgedehnt werden; elle diese Gebiete
werden der Gerichtsbarkeit der Sachsischen Nationsuniversitat" unterstellt.
Urn diese MaBnalinne zu verwirklichen, tritt Ende Oktober 1486 in Mediasch
eine Versammlung der Vertreter der Sieben und Zwei Statile und des Burzen-
kinder Distrikts zusammen. Den politischen Charakter der zahlreichen Pri-
vilegien und Schenkungen, die die Sachsen von Konig Matthias erhalten
haben, bestatigt auch die Einladung ihrer Vertreter zum ungarischen Reichstag
nach Ofen.
Zugleich hat Konig Matthias Corvinus den sachsischen Kaufleuten,
vor allem den Kronstadtern, Herrnannstadtern, Schät3burgern und Klausen-
burgern, zahlreiche Zollfreiheiten verliehen. AuBerdem erhalten die Sachsen
das Recht, daB auf dem Gebiet der Sieben Stahle nur von ihnen selbst her-
gestellte Sicheln verkauft werden (laden; den Bistritzern wird nun erlaubt,
auf allen Markten Siebenbiirgens Kleinhandel zu betreiben.

Die Handelsbeziehungen zwischen Siebenbargen und den beiden


rumanischen Landern im Stirlen und Osten der Karpaten sind weiterhin
rege. In ruhigen Zeiten gutnachbarlicher Beziehungen werden aus Sieben-
btirgen in die Walachei Eisen, Stahl, Hanf, Pferde, Schafe, Fe lle, Waffen
usw. ausgefahrt. In Zeiten, in denen die Beziehungen weniger gut sind, wird
die Ausfuhr von Waffen, manchmal auch von Stahl, Vieh und Felten einge-
schränkt. Solchen Anordnungen wird eigentlich nicht Folge geleistet da sich
die drei Lander wirtschaftlich erganzen, da die Notwendigkeiten im Wider-
spruch zu den behordlich verordneten MaBnahmen stehen und die Handels-
beziehungen eigentlich ununterbrochen weiterbestehen, wenn auch nicht
immer mit der gleichen Intensitht.
Das findet seinen Niederschlag auch in den politischen Beziehungen
zwischen den siebenbargischen Stadten und dem Königreich Ungarn einer-
sells und den Herrschern der Walachei andererseits. Es werden Verhandlungen
Mier die Aufnahme gutnachbarlicher Beziehungen zwischen Basarab Laiota
oder seinem Nachfolger Basarab Tepelus und den Kronstadtern bzw. Konig
Matthias Corvinus geftihrt. Manchmal finden diese Bemahungen in Frie-
densvertragen zwischen den Munteniern und den Kronstadtern, bzw. dem
ungarischen Konig, ihre Kronung. Diese Vertrage werden nicht immer ein-
gehalten, da die Partner der Muntenier ihre Haltung je nach der Situation,
in der sich die Herrscher der Walachei befinden, findern.
Die Herrscher der Walachei sind nicht nur bestrebt, mit Siebenbargen
gutnachbarliche Beziehungen zu pflegen; sie suchen auch mit den Tarken
ein Einvernehmen zu erzielen. Infolgedessen wird 1480 mit den Tarken
Frieden geschlossen; wahrscheinlich dank der Vermittlung des muntenischen
Herrschers Basarab Tepelus, sind die Tarken im Jahre 1482 bereit, auch
mit Siebenbtirgen Frieden zu schlieBen.

VIII
www.dacoromanica.ro
Parallel mit dern Handel entwickelt sich in den stidsiebenbfirgischen
Stfidten auch das Gewerbe. In der zweiten Halite des 15. Jahrhunderts werden
die Statuten za'nlreicher Zfinfte abgefaBt oder erneuert; die Stadtftlhrung,
manchrnal sogar der Konig bestatigen sie.
Urn die Entwicklung des Bergbaus zu fördern, werden die Salzhauer
von Ocna Dejului und Salzburg im Jahre 1474 von Abgaben und vom
Kriegsdienst befreit; 1478 bestatigt Konig Matthias Corvinus selbst diese
MaBnahme. Dieser Kfinig sucht auch die Produktion von Gold zu heben, das
nicht nur aus den Bergwerken gefordert, sondern auch aus den Fltissen,
z.B. aus dem Piener Bach, gewaschen wird.
Zum Gedeihen der Städte und zum Anwachsen ihrer Einwohnerzahl
trfigt eine andere MaBnahme des Königs bei: Matthias Corvinus verleiht
das Recht, daB sich in einigen Städten die leibeigenen Bauern niederlassen
durfen. Da sich der Adel der Freiztigigkeit der Htirigen widersetzt, um nicht
Arbeitskiäfte zu verlieren, muB der Konig wiederholt den Adligen befehlen,
ihren Leibeigenen den Umzug nach Broos (1474) und nach Klausenburg (1485)
zu gestatten.
Auch andere MaBnahrnen werden zu Gunsten der Städte getroffen.
So soll die Wahl der Ratsmitglieder in einigen groBen Städten wie Hermann-
stadt und Klausenburg nach Ofener Recht vorgenommen werden. 1481 wird
Klausenburg der Gerichtsbarkeit von Bistritz enthoben und unmittelbar dem
Hermannstadter Oberhof unterstellt; drei Jahre frilher wurde allen Würden-
trägern des Landes verboten, die Klausenburger Kaufleute zu richten.
*

Auch in diesen Jahren werden in einigen Städten sozio-kulturelle


Institutionen erwähnt: Spitäler und deren Rektoren in Hermannstadt und
SchaBburg, Gelehrte mit Hochschulstudien (baccalaurei ), Arzte, Kanzlei-
schreiber (litterati ), Lehrer u.a.
In einigen Dörfern gibt es noch eine aktive uralte Institution der einhei-
mischen Bevolkerung, das Knesat. Seine Fortdauer sogar in den von der
deutschen Bevtilkerung besiedelten Gebieten ist der sprechendste Beweis
für die Lebendigkeit und ftir die Bedeutung der Institution des Knesats,
hat doch die deutsche Bevolkerung jahrhundertelang zahlreiche Privilegien
erhalten. Ein Michael Kenezius wird am 1. März 1475 in Sdsciori (Nagyfalu )
als Untertan des Siebenbtirger Bistums erwahnt; er fordert, freigelassen zu
werden, da nur das Kapitel der WeiBenburger Kirche befugt sei, fiber ihn
Recht zu sprechen. Ein anderes Mal erscheinen die Knesen als Bfirgen Mr
Obeltater" die aus dem Gefangnis befreit werden. Ein Jahrzehnt spater
werden die Knesen von Recea, Venetia und Berivoi genannt, die als Zeugen
fiber die Rechtslage von Schirkanyen aussagen.
*

In dieser Zeit ist die ttirkische Gefahr immer drohender; die Amtstrager
aus Siebenbtirgen sind deshalb bemüht, dieser Gefahr zu begegnen. In den

IX
www.dacoromanica.ro
Jahren 1480-1484 schreiben Konig Matthias Corvinus, die Woiwoden von
Siebenbiirgen und einige Burgvogte wiederholt an den Rat der Städte Kron-
stadt, Hermannstadt, Bistritz, Klausenburg und fordern ihn auf, Reiter und
andere Söldner anzustellen, seinen Heerbann für den Kampf zu riAsten und die
notigen Bombarden in Bereitschaft zu versetzen. Urn der tfirkischen Gefahr
zu begegnen, werden MaBnahmen getroffen, damit die Burgen und Stadte
befestigt werden: die Torzburg, die Stadtmauern von Bistritz, Mediasch und
Miihlbach, die Befestigungen am Roten Turm (fur die Hermannstadt 200 Fl.
ausgeben muB) werden verstärkt.
Diese MaBnahmen waren richtig und notwendig, da rnehrere groBere
osmanische Einfälle stattfinden: im FrUhjahr 1479 ins Burzenland und nach
Ostsiebenbtirgen, im Oktober des gleichen Jahres an den Mittellauf des
Mieresch, 1482 ins Banat, wo die Türken von Pavel Chinezul, dem Grafen
von Temesch besiegt werden.

Diese wenigen Beispiele, die dem VII. Band des Urkundenbuchs ent-
nommen worden sind, iiberzeugen vom Wert, den dieser Corpus mittelalter-
licher Urkunden aus Siebenburgen darstellt. Die Herausgeber dieses Bandes
wie auch der anderen Bande haben sich deshalb urn unsere zeit-
genossische Geschichtsschreibung, verdient gemacht.

Prof. Dr. $tefan Paseu,


Mitylied der Rumtinisehen Akademie

www.dacoromanica.ro
Cuvirri Inainfe

Volumul al VII-lea din importantul corpus de documente referitoare la


populatia germana din Transilvania vede lumina tiparului. Un nou volum de
documente, pe cit de bogat in informatie pretioasä, pe atit de felurit ca pro-
blematica, realizat de un colectiv format din specialisti din doua generatii:
una, cu o indelungata si foarte valoroasa experientd, Gustav si Herta Gtindisch
alta, din doi mai tineri, Konrad G. Gundisch i Gernot Nussbacher, ce si-au
validat ca1itäile tiintifice cu prisosintil in activitatea de pina acum, in asa
masura incit prezinta garantii cute, deopotriva pentru valoarea stiintifica a
olumului, Cit i pentru mctodele de editare a documentelor medievale.
Cel de-al VII-lea volum al cclectiei Urkundenbuch zur Geschichte der
Deutschen in Siebenburgen (1474-1486 ), ca si cele ce 1-au precedat, prin cele
707 documente publicate integral, dintre care foarte multe inedite, i prin
registele ce le intregesc ofera cercetatorului informatii de incontestabilä
valoare istoricd cu privire nu numai la populatia germand din TransilNania,
ci la intreaga societate transilvana deoarece germanii nu au trait izolati,
ci impreuna cu romanii, secuii i maghiarii, si de asemenea in neintrerupte
relatii cu celelalle doua tart romanesti de la est si sud de Carpati, Moldova si
mai cu seama, Tara Romaneascd.

In centrul problemelor populatiei sasesti din Transilvania in aceasta pe-


rioada era preocuparea de concentrare a celor patru unitati politico-adminis-
trative, cele 7 plus 2 scaune i districtele Bistrita si Brasov intr-o Universitate
saseascd". Motivatia acestei concentrari e de natura fiscala, militara dar si
politico, obligatii fiscale si militare comune, dar si interesul de a opune o forta
mai mare oligarhiei cu care puterea centrala, regele Matia Corvin nu a fost
in relatii prea bune.
In schimbul colaborarii cu puterea centrald, al sprijinului acordat re-
gelui Matia, sasii fac eforturi de a-si spori teritoriile de sub jurisdictia lor ei
pentru consolidarea stapinirii asupra celor avute mai inainte. In cele din
urma sasii obtin, la 6 februarie 1486, actul privilegial prin care se extind asupra
teritoriilor craiesti" privilegiile cuprinse in Bula de aur a sasilor din 1224,
iar jurisdictia Universitatii sasestr se extinde asupra tuturor acestor te-

Xl
www.dacoromanica.ro
ritorii. Pentru concretizarea masurii, o adunare a reprezentantilor celor 7 si
2 scaune si ai districtului Brasov, se intruneste la Medias la sfirsitul lunii
octombrie 1486. Caracterul politic al numeroaselor privilegii si danii obtinute
de sasi din partea regelui Matia este confirrnat si de invitatia reprezentantilor
acestora la dicta Ungariei de la Buda.
In acelasi timp, numeroase privilegii vamale au fost acordate de regcle
Matia Corvin negustorilor sasi, si in mod deosebit brasovenilor, sibienilor,
sighisorenilor si clujenilor. Completind privilegiile vamale, sasii cbtin dreptul
de a vinde pe teritoriul celoi Sapte scaune numai seceri confectionate de ei,
iar bistritenii obtin dreptul de a Ninde cu amanuntul pe toate pietele Tran-
silvaniei.
*

Relatiile comerciale dintre Transilvania si celelalte douà tad romanesti


de la sud si est de Carpati continua sa fie active. In vremuri de liniste si bunti
vecinatate se exportau din Transilvania in Tara Romaneascii fier, otel, cinepa,
cai, oi, blänuri, arme etc. In perioada cind relatiile erau mai putin bune se li-
miteaza exportul de arme si, uneori, chiar de ()lel, animale si blännri. Miisuri
nerespectate in realitate, deoarece cele trei itiri rornanesti fiind complemen-
tare din punct de vedere economic, necesitAtile au anulat masurile oficiale,
legalurile comerciale continuind, in fond, fard intrerupere, chiar daca intensi-
tatea lor n-a fost rectilinie intotdeauna.
Situatie retlectata si in relatiile politice dintre orasele transilvane si
Ungaria pe de o parte, iar pe de alta cu domnii Tarii Romanesii. Tratative in
vederea stabilirii unor relatii de buna vecinatate au loc intre Laiota Basarab
mai intii, apoi intre urmasul acestuia Basarab Tepelus cu brasovenii si regele
Matia Corvin. Uneori aceste strddanii se finalizeazd in tratate de pace intre
munteni, brasoveni si regele Ungariei. Paci nerespectate intotdeauna, parte-
nerii muntenilor schimbindu-si atitudinea in functie de domnii munteni,
parasiti cind situatia acestora devenea critica.
Concomitent cu stradaniile de a asigura relatii de bunä vecinatate cu
Transilvania, domnii muntcni se straduiesc sa cistige si bunavointa turcilor.
Urmarea este pacea incheiala, la 1480, err turcii care, probabil, prin intermediul
domnului muntean Basarab Tepelus, se arata dorita sa incheie pace si cu
Transilvania, la 1482.
Para lel cu comertul, se dezvoltd, in aceastä perioadd, si mestesugurile
in orasele din sudul Transilvaniei. In a doua jumatate a secolului al XV-lea
sint intocmite sau innoite numeroase statute de breasla, adeverite de orase
si chiar de regele Matia.
Pentru dezvoltarea mineritului, taietorii de sare de la Ocna Dejului si
Ocna Sibiului sint scutiti de obligatii fiscale si militare la 1474 si, respectiv,
1478, chiar de cdtre regele Matia Corvin, care favorizeaza in acelasi timp si
extragerea aurului, nu numai din mine, ci dimpotriva si din nisipul unor Hurl
ce-si aveau izvoarele in teritorii aurifere, intre care piriul Pian.

XII
www.dacoromanica.ro
In acelasi scop de prosperitate a orasclor prin popularea lor; regele
Matia Corvin acorda dreptul de stabilire a taranilor in unele orase. Deoarece
nobilimea se impotrivea liberei strarnutari pentru a ntt pierde forta de munca,
regele emite repetate porunci hotarite, impunind nobilimii sa permita ioba-
gilor sa se stabileasca la Ordstie (1474) si la Cluj (1185).
Alte masuri smnt luate in favoarea oraselor in acest timp. Astfel, alegerea
magistratului marilor orase Sibiu si Cluj se facea potrivit obiceiului"
adica conform reglementdrilor referitoare la orasul l3uda. Iar Clujul este
scos, la 1181, de sub jurisdictia orasului Distrita si e supus jurisdictiei ora-
sului Sibiu, dupà ce-cu trei ani mai devreme se interzisese tuturor dregatorilor
sa-i judece pe negustorii clujeni.

Institutii social-culturale sint pomenit e in unele orase si in anii cuprinsi


in acest volum: spitale i rectorii" acestora, la Sibiu si la Sighisoara, invatati
cu studii superioare, bacalaureati" medici, died (literati ), invalatori etc.
Iar in uncle sate e prezent4 Inca, activa, vechea institutie a populatiei
autohtone, romanesti, cnezatul. Supravietnirea ei chiar si in teritorii coloni-
zate cu populatie germana, daruita cu numeroase privilegii secole de-a rindul,
constituie dovada cea mai concludenta cu privire la Niabilitatea i dui la in-
semnatatea institutiei cneziale. Un cneaz Miha I (Michael Kenezius ) este
pomenit la 1 martie 1475 la Sasciori (Nagyfalu ), supus al episcopiei Transil-
vaniei; de aceea acesta pretinde eliberarea lui pentru a fi judecat de capitlul
bisericii din Alba Julia. Alta data, cnezii apar in calitate de chezasi pentru
eliberarea din inchisoare a unor raufacatori". Peste un deceniu sint pomeniti
cnezii din Recea, Venetia si Bcrivoi, in calitate de martori cu privire la si-
tuatia satului Sercaia.

In aceasta perioada insä, pericolul turcesc se arata tot mai arnenintator,


ceea ce explica preocuparea oficialitätii din Transilvania de a se pregati pentru
preintimpinarea lui. Repetate scrisori sint adresate intre anii 1480-1481 de
regele Matia Corvin, de voievozii Transilvaniei si de unii castelani de cetati
magistratelor din Brasov, Sibiu, Bistrita, Cluj, cerindu-le sa angajeze calareti
si alti mercenari, sa-si pregaleasca steagurile de lupta, sä pregateasca bombar-
dele (tunurile) necesare. Pentru preintimpinarea pericolului turcesc, masuri
pentru intarirea cetatilor i oraselor sint luate: eetatea Bran, zidurile oraselor
Bistrita, Medias, Sebes, fortificatiile de la Turnu Rost], pentru intarirea carora
Sibiul era obligat la 200 fl. aur.
Masurile s-au dovedit binevenite i chiar necesare, deoarece invazii
otomane mai importante au loc in primavara anului 1479 in Tara Birsei si in
estul Transilvaniei, in octombrie acelasi an in zona Muresului Mijlociu, in
1482 in Banat, unde turcii sint invinsi de Pavel Chinezu, cornitele de Timis.

XIII
www.dacoromanica.ro
Chiar si numai aceste exemple spicuite din cuprinsul celui de-al VII-lca
volum al colectiei Urkundenbuch sint concludente pentru justificarea tipAririi
acestui valoros corpus de documente medievale transilvane. Editorii volumului
de fatà, ca i ai celorlalte -volume, ii inscriu, astfel un merit ce se cuvine sub-
liniat spre cinstea lor si a istoriografiei noastre contemporane.

Aead. prof. Stefan Paseu

www.dacoromanica.ro
Einleifung

Das Lesen der Korrekturen an dem im Frühjahr 1981 erschienenen VI.


Band dieses Urkundenwerkes haben in schon gewohnt gewesener Weise Herta
und Gustav Gtindisch gemeinsam besorgt. An dem Tag, da die beiden letzten
Bogen der dritten Lesung zum abschliessendem Imprimatur auf den Arbeits-
tisch gelangten, am 19. Marz 1981, ist Frau Dr. Herta Gtindisch, geb. Bittner,
vollig unvermutet einem Herzinfarkt erlegen. Damit ist, nach aul3en, eine
fiber ein halbes Jahrhundert wahrende Lebensge.meinschaft zuendegegangen,
die sich im geistigen Bereich wesentlich der Arbeit am Urhundenbuch zur
Geschichte der Deutschen in Siebenbürgen verbunden und verpflichtet gewuBt
hat.
Geboren am 25. Februar 1907 in Wien, besuchte Herta Gtindisch das
Madchenreformgymnasium Wien-Dobling und inskribierte an der Wiener
Universitat. Am 20. Dezember 1930 promovierte sie bei Prof. Heinrich von
Srbik zum Dr. phil; am 17. Dezember 1931 legte sie die Staatspriifung für
den honeren Archivdienst am Institut für osterreichische Geschichtsforschung
der Universitat Wien ab. AnschlieBend trat Frau Herta Gandisch in den
Dienst am Archiv des Innern und der Justiz und.spater am Hermannstadter
Archiv, wo sie sich urn die Ordnung mittelalterlicher Urkunden und die Heraus-
gabe der hltern Magistratsprotokolle verdient gemacht hat.
Seit dem Jahr 1934 stand Dr. Herta Gtindisch der Arbeit an unserem
Urkundenbuch zunächst beratend, dann immer mehr auch helfend nahe.
Zu Beginn der Siebzigerjahre istsie der zurn raschen Abschluf3 des Werkes
gebildeten Arbeitsgemeinschaft. beigetreten. Ihrem mitreissenden Schwung
muB es zu einem guten Teil zugesprochen werden, wenn das Material zum
vorliegenden Band VII in so ungemein kurzer Zeit gesammelt und bereitge-
stellt werden konnte. Wir neigen uns in dankbarer Verehrung vor diesem
beispielhaften Arbeitsethos, dem damit Mr uns ein imperativer Charakter
zukommt.
*

Der vorliegende Band des Urkundenbuchs wurde von demselben Arbei-


terstab zusammengestellt, wie der VI. Band. Die Arbeitsteilung erfolgte nach
den gleichen Prinzipien wie bei Band VI, ebenso blieben die gleichen Edi-

XV
www.dacoromanica.ro
tionsgrundslitze. Herta und Gustav Glindisch haben vor allem das für das
Urkundenbuch reichhaltigste, in vielerlei Fonds zerstreute Material des
Slaatsarchivs in Hermannstadt erarbeitet, wobei die Erstgenannte auch eine.
Textrevision durchgefiihrt und die so erstellte Handschrift in die Schreibma-
schine diktiert hat. Gustav Giindisch hat zusatzlich die einschhigigen Urkun-
den des BatthyaneumsinKarlsburg der Staatsarchive in Bukarest und Deva,
bowie der Evangelischen Kirchengemeinden A.B. in Mediasch und SchäfThurg
aufgenommen. Konrad G. Giindisch hat die Bestände des Staatsarchivs von
Klausenburg aufgearbeitet, dem mit seinen wertvollen Klausenburger und
vor allem Bistritzer Materialien gleich den Archiven von Hermannstadl
und Kronstadt für das Urkundenbuch ein besonderer Rang zuzusprechen ist.
Ebenso hat er dem Archiv der reformierten Kirchengemeinde in Klausenburg
Urkundenabschriflen entnommen. Diesmal im Alleingang hat er auBerdem
die Oberaus reichen Urkundenbestände des Ungarischen Landesarchivs in
Budapest (Országos Levéltár) far unsere Zwecke ausgewerlet. Die filr diesen
Band ausgewählten Urkunden sind fotokopiert und zuhause bearbeitet worden.
Bei diestn Arbeiten sind ihm Herta und Gustav Gtindisch gelegentlich behilf-
lich gewesen. Gernot Nussbacher hatte das reiche Urkundenmaterial des
Slaatsarchivs in Kronstadt zu bewaltigen. Bei der Bearbeitung und Datierung
der diesmal besonders zahlreichen slawischen Urkunden dieser Periode ist
ihm Gustav Gündisch zur Seite gestanden. Gernot Nussbacher hat auch
einige Urkunden des Staatsarchiv in Sfintu Gheorghe und die einschlagigen
Stticke des Archivs der Evangelischen Kirchengemeinde A.B. Kronstadt
aufgenommen. Die Zusammenstellung des Registers hat Gustav Glindisch
besorgt.
Der neue Band umfaBt 707 Urkunden und Regesten aus dem Zeitab-
schnitt von 1474 bis 1486. Sie sind unter Nummer 3 980 4 687 (einschlieBlich
Nr. 4 280 a) erfaBt. 403 atick werden in vollem Wortlaut wiedergegeben,
304 als Regesten. 273 Urkunden waren bisher unverOffentlichi, davon werden
109 in Regestenform mit einem den Inhalt erschopfenden dispositiven Teil
wiedergegeben. 689 Texte gehen auf Originabiberlieferung oder zeitlich nähere
Einschaltungen zurtick, 210 Urkunden sind aus spReren Uberlieferungen
geschopft, 20 entstammen dem Manuskript Zimmermann des Urkundenbuchs,
12 Ulteren Drucken. Der Band enthalt 16 deutsche Urkunden, davon 9 im
Druck bisher nicht vorliegende Texte. -
Auch der vorliegende Band spiegelt die engen wirtschaftlichen und
politischen Beziehungen der siebenburgischen Städte und Verbünde zu den
anderen rumänischen Ffirstentiimern jenseits der Karpaten. Dabei muB
man sich vor Augen hallen, daB die von tins hier als Regesten wiedergegebenen,
vornehmlich dem Kronstädter Archiv entstammenden 153 slawischen Ur-
kunden neben den an Zahl weitaus geringeren lateinischen Urkunden
nur einen Restbestand des einst vorhanden gewesenen reichen Schriften-
wechsels bilden. Er weist rege Handelsverbindungen aus und veranschaulicht
in lebendiger Weise die gemeinsame Tfirkennot. Es ist vor allem die Walachei,
die in dieser Zeit durch Jahre zu einem Spielball ttirkischer Interessen absinkt,

XVI
www.dacoromanica.ro
dh re nd sich der Moldauerfarst Stephan der GroBe ihrer kraftvoll zu erwehren
weifk Wie ein Menschenalter fraher Johannes von Hunyad ist es jetzt Stephan
Bat horv, der oh 1176 zundchst qls index curiae und von 1479 his zum Ausgang
dieses Zeitabschnittes als Woiwode Siebenbargens erfolgreich die Tarken-
aim ehr !Met und die antiosmanischen Kiäfte sammelt, his er in \lad Calu-
garul (1482 1495) den Mann findet, der in den verhaltnismaBig ruhigeren
Zeiten nach di m Tod Mehmeds II. (3. Mai 1481) es versteht, die politischen
Gegniktafte cinigermaf3en auszubalancieren.
In inneiEä .hsischen Belangen steht das Zusammenwachsen der vier
Siedlungs\ NIA:In& der Sieben und Zwei Stahle, der Distiikte von Kronstadt
und Bilvitz zur Sachsischen NationsuniN ersit at im Vordergrund. Die Antriebs-
LI fte dc,zu gehen \ on den gemcinsam Zn erbringenden Steuerleistungen
soNNie Non der Aurgabe aus, zum Heeresaufgebot gegen die Taiken eigene
'nun en\ ei hand(' ins Feld zu stellen. In Besteuerungsfragen bringt Konig
Matthias die \ ier Gebielskorperschaften schon 1475 linter einen Nanner.
IFre. Vet I retet kommen wiederholt zu eig-nen Beratungen zusammen. Hand
in Ilz.nd litufen Bestrebungen, den Umkreis des ihnen unterstehenden Gebiets
auszuv, ellen und das Erreichte zu konsolidieren. Heimannstadt laBt sich die
(la ler der 1471 turgelösten Kerzer Abtei unterstellen und weitet seinen Ein-
lien in den \ ier Gemeinden der Abtei Egiesch am Unterlauf der GroBen
Kokel ous. Zn gleicher Zeit geln das erzreiche Rodnaer Tal endgaltig an
fist] i z. Kmnsladt kampa inn den Besitz von Schirkanyen und Parau und
macht Anspruch auf den Besitz der Torzburg geltend, der gegen Ende des 15.
Jahrhunderts dann Nerwiiklicht werden sollte. 1481 lassen sich die Sieben
Stahle om Kimcg s( gar das Nahet lecht auf Llle an ihr Gebiet angrenzenden
und zum Vet haul gelangenden adligen Gn ter einidumen. Auch wird in lang-
wiel;gem flingen schlieBlich eireicht, daB der gauze Kranz in den EinfluB-
beieich sachs:scher Körperscliaften ge-atener untethiniger Gemeinden in
Fragen der Besteuerung wie der Heeresfolge zum Konigsboden zuzuzahlen ist.
Als die tieibende Kraft in alien auf die Stärkung der sachsischen Po-
sitionen und ihre in einheitliche Bahnen zu kanalisierenden Strebungen wird
man unschwer den Hermannstadter Bargermeister Thomas Altemberger
erkennen. Sein Name erscheint an nahezu alien Hochtonstellen des Geschehens
gl. Gustav Giindisch, Der Rermannsladter Bargermeister Thomas Allem-
berger (+1491 ), Leben und Werk, in Zeitschrift far Siebenbargische Landes-
kunde", 1983, Nr. 2, S. 137-155). Er ist es, der sich für den Erwerb des adligen
Gutes GieBhabel eingesetzt und ihn schlieBlich zuwege gebracht hat, des
Prtidiums Giellhabel, das unmittelbar vor den Toren Mahlbachs gelegen,
wie ein Pfahl im Fleisch der Stadtgemeinde empfunden wurde. Haupt-
sächlich seinen Bemahungen ist es auch zu danken, daB Stadt und Stuhl
Mühlbach, die 1464 dem siebenburgischen Woiwoden Johannes Pongracz
verpfandet worden waren, nach dessen Tod (1476) gegen RtIckzahlung der
Pfandsumme durch die Sieben Stithle ausgelost werden konnten. Auch an
den vielfachen Bemtihungen, den s5chsischen Volkskorper zu festigen, von
denen (Then die Rede war, ist Altemberger fuhrend beteiligt gewesen. So mag

2 Urkundenbuth XVLI
www.dacoromanica.ro
es die Sternstunde seines Lebens gewesen sein, als er am 6. Februar 1486 in
der Ofener Konigsburg den Akt personlich entgegennehmen durfte, durch
den die Rechte des Freibriefs von 1224 far die Herrnannstädter Provinz
jetzt auf alle sachsischen Selbstverwaltungsgebiete ausgedehnt wurde. Die
feierliche Form dieses groBen Privilegs scheint uns der Ansicht Georg Mailers,
des Historikers der Sachsischen Nationsuniversitat, zu widersprechen, der
dieser Beurkundung keine konstitutive Kraft für ihr Werden zusprechen
wollte. Der nunmehr aufkominende Terminus Universilas Saxonurn far
die Gesamtheit der sachsischen Verwaltungsgebiete erhalt damit erst seinen
staatsrechtlichen Charakter. Mit 1486, einern Epochenjahr siebenbiirgisch-sachsi-
scher Geschichte, wird der vorliegende Band abgeschlossen.
Neben den Kaufleuten drängen die Handwerker ebenfalls starker nach
oben. Ungemein viele zunftmaBige Zusammenschlasse von Handwerkern er-
halten Satzungen, die in der Regel vom. Stadtrat genehrnigt werden: So in
Hermannstadt die Schneider, Leineweber und Wagner, in Klausenburg die
Karschner, Leineweber, Seiler, Schlosser, Schmiede, Schneider sowie eine
Vereinigung von nicht weniger als 6 verwandter Gewerbe, in SchaBburg die
Schmiede und WeiBgerber, in Keisd die Karschner und in Kronstadt die Bru-
derschaft der Schneidergesellen Satzungen, die far das innere Leben des
sdchsischen Handwerkerstandes ungemein aussagekraftig sind.
Recht aufschluBreich far das Rurnanentum der gebirgsnahen Dorfer
urn Hermannstadt sind:bisher in der Literatur noch-nicht verwertete Aufzeich-
nungen des Hermannstadter Rats von 1476 aber Bargschaft aus der Haft
Freigelassener. Als Bargen treten meist Dorfknesen auf, aber auch Sachsen
umliegender 0 rtsc haften.
In Bezug auf die Geistlichkeit von besonderem Interesse ist der Protest
den das Hermannstadter Kapitel bis vor den Papst bringt, als der gewalttatige
WeiBenburger Bischof Ladislaus Gereb sich die Insignien des eben verstor-
benen Moldauer Bischofs Petrus aneignen wollte, der gleichzeitig Pfarrer
von Grossau war. Das Kapitel, dem diese Insignien aus dem Nachlass des
Pfarrers zu Becht abergeben worden waren, wies den Anspruch des Bischofs
mit der Begrandung ab, daB es auBerhalb des Jurisdiktionsbereiches des
Bischofs von Weil3enburg stehe.

Wiederum zu danken haben wir der Rumanischen Akademie als dem


Schutzherrn unseres Urkundenwerkes. Freundliche Unterstatzung hatten
wir ebenso von Akademiemitglied Prof. Dr. Stefan Pascu, Leiter der Sektion
Geschichtswissenschaften der Akademie. Zu Dank verpflichtet haben uns auch
die Leitungen der vielen von uns benatzten krchive und Bibliotheken und
jhre Angestellten, die unsere Arbeit durch gritige Bereitstellung des ihnen
anvertrauten Materials gefordert haben. In erster Reihe stehen hier die
Generaldirektion der Staatsarchive und die Staatsarchive in Herrnannstadt,

XVIII
www.dacoromanica.ro
Kronstadt und Klausenburg. AuBerdem wissen wir uns besonders auch dem
Ungarischen1Landesarchiv in Budapest, dem Batthyaneum in Karlsburg und
der Bibliothek des Brukenthalmuseums in IIermannstadt verpflichtet.
Der VII. Band lag seit 1982 druckfertig vor, wurde aber erst nach der
Dezember-Revolution in Rumänien (1989) für die Veröffentlichung freigegeben.
Nach 1982 erschienene Literatur konnLe darum nicht berficksichtigt werden.
Danken wollen wir auch dem Verlag der Rumanischen Akadernie und
seinen an der Ausgestaltung dieses Bandes beteiligien Mitarbeitern sowie
den Angestellten :des Polygraphischen Unternehmens in Kronstadt, das den
Druck besorgt hat.
Die herausgeber

2*

www.dacoromanica.ro
Infroducere

Citirea corecturilor la volumul al VI-lea al acestui diplomatariu, apdrut


in primAvara lui 1981, a lost efectuatA impreund, cum era obiceiul, de Herta
si Gustav Gtindisch. Cind au ajuns pe masa de lucru ultimele corecturi la
a treia lecturd pentru bun de tipar", In ziva de 19 martie 1981. dr. Herta
Giindisch, ndscutà Bittner, a incetat din viatd in urma unui infarct. S-a
incheiat astfel o comunilate de Niad care a durai peste o jumAtate de Neac
si care, pe plan stiintific, a lost dedicatd indeosebi editdrii colectiei de do-
cumente Urkundenbuch zur Geschichte der Deutschen in Siebenburgen.
NAscutà la 25 februarie 1907 la Viena, Herta Gtindisch a urmat cursurile
Gimnaziului de fete Wien-Dobling i s-a inscris apoi la Universitatea din
Viena. La 20 decembrie 1930 si-a sustinut teza de doctorat la, prof. Heinrich
von Srbik, iar la 17 decembrie 1931 a dat examenul de slat pentru serviciul
arhivistie superior la prestigiosul Institut far Osterreichische Geschichts-
forschung" al Universitatii vieneze. A lucrat la arhiva Ministerului de Interne
si de Justitie i, ulterior, la Arhivele din Sibiu, unde a depus o activitate
meritorie de ordonare a documentelor medievale si de editare a protocoalelor
magistratului sibian.
Din 1934, dr. Herta Giindisch a fost cooptatd pentru munca la Urkun-
denbuch, intii dind consultdri, apoi tot mai malt prin colaborare efectivA.
La inceputul anilor saptezeci s-a alAturat colectivului de muncd alcdtuit in
vederea incheierii acestei opere. Elanului ei i se datoreazd in bund parte faptul
cA materialuryentru volumul de fata a fost strins i prelucrat intr-un rästimp
atit de scurt. Aducem i pe aceastA cale omagiul nostru acestei etici profesio_
nale exemplare, care acum are pentru noi un caracier imperativ.
Volumul de fatA a fost intocmit de Care acelasi colectiv de cercetAlori
ca si volumul al VI-lea; repartizarea sarcinilor, precum si criteriile de editare
sint de asemenea accicasi. Astra Herta si Gustav Gundisch au parcurs ma-
i erialul foarte vast, rAspindit in numeroase fonduri, din ArhiN die Staiului
din Sibiu, Herta Gundisch procedind si Ia revizia text clor si la dictarea lor
la masind. Gustav Gündisch a intreprins si cercetdri in biblioteca documental-A
Batthyaneum din Alba Julia, in ArhiN ele Staiului din Bucuresii i Deva,
precum si in arhivele comunit5Jilor evanghclice C.A. din Medias si Sighisoara.
Konrad G. Giindisch a prelucrat fondurile arhivelor orA5cnesti din Cluj si

XXI
www.dacoromanica.ro
Bistrita, pastrate la Arhivele Statului din Cluj-Napoca. De asemenea a copiat
documente din Arhiva comunitätii bisericesti reformate din Cluj-Napoca si a
valorificat singur, pentru volum fondurile bogate ale Arhivei Nationale Ma-
ghiare (Országos Levéltar) din Budapesta. Documentele selectate la Buda-
pesta au fost fotocopiate i prelucrate apoi in Ord. La aceastA munch' au co-
laborat si Herta si Gustav Gtindisch. Gernot Nussbächer a valorificat vastul
material documentar din Arhivele Statului din Brasov. La prelucrarea i da-
tarea numeroaselor documente slave din aceastà perioadd a colaborat cu
Gustav Giindisch. Gernot Nussbächer a mai strins documentele referi-
toare la acest volum pAstrate la Arhivele Statului din Sfintu Gheorghe si la
Arhiva comunitktii evanghelice C.A. din Brasov. Indicele a fost alaituit de
Gustav Giindisch.
Noul volum cuprinde 707 documente i regeste din perioada 1474-1486.
Ele sint cuprinse sub numerele 3 980-4 687 (impreunal cu nr. 4 280 a). 403
piese sint redate integral, 304 sub formd de regeste. 273 acte sint inedite,
dintre care 109 sint prezentate ca regeste care cuprind pe larg continutul
lor. 689 texte provin din originale sau transumpturi aproape contemporane,
31 din copii mai tirzii, 20 din manuscrisul Zimmermann al Urkundenbuchului
§i 12 din editii mai vechi. Volumul contine 16 documente redactate in limba
germank din care 9 sint inedite.
Si volumul de fatà reflectal relatiile strinse, economice politice ale
i

Transilvaniei cu Tara Romãneascd si Moldova. /n acest context trebuie avut


in vedere faptul ca cele 153 documente in limba slavonk provenite mai ales
din arhiva orasului Brasov i redate de noi sub formä de regest, constituie
pe linga mutt mai putin numeroasele acte in limba latind doar restul unei
corespondente mult mai intense dintre orasele i institutiile transilv6nene si
muntene, respectiv moldovene. Aceste documente reflectà legtiturile corner-
ciale strinse i ilustreazd in mod viu pericolul otoman comun. Mai ales Tara
Romaneascä devine in aceastd perioadd victima expansiunii turcesti, in timp
ce Stefan cel Mare, domnul Moldovei, reuseste sa-si apere tara cu forta impo-
triva Portii. Invazii otomane mai insemnate sint mentionate in primavara
anului 1479 in tara Birsei i in estul Transilvaniei, iar in octombrie in zona
cursului mijlociu al Muresului; in 1482 in Banat, unde sint infrinti de Pavel
Chinezul, comitele de Timis. Ca si Iancu de Hunedoara cu o generatie in urmd,
Stefan Bathory, din 1476 jude al curtii si din 1479 pind la sfirsitul acestei
perioade, voievod al Transilvaniei, conduce cu succes apararea impotriva
turcilor; in persoana lui Vlad CAlugärul (1482-1495) va gäsi omul care va
intelege sa pkstreze in perioada relativ mai linistita de dupd moartea lui
Mahomed al II-lea (3 mai 1481) un echilibru intre fortele politice opuse.
In centrul problemelor s'asesti stä concentrarea celor patru entitäti de
colonisti ale celor Sapte i Doud Scaune si ale districtelor Brasovului si
Bistritei in Universitatea SAseascd. Forte le motrice ale acestui proces,
cauzele lui slat constituite din därile pecare trebuie sà le livreze impreund,
precurn si din sarcina de a constitui o oaste proprie in cadrul trupelor anti-
otomane. In problema impozitelor, Matia Corvin reduce cele patru entitati

XXII
www.dacoromanica.ro
teritoriale Inca in 1475 la un numitor comun. Reprezentantii acestora se in-
trunesc' de mai multe ori in consfatuiri comune. Concomitent se depun eforturi
pentru largirea teritoriului de sub jurisdictia lor si pentru consolidarea aces-
teia asupra celor cistigate. Sibiul obtine moiiIe abatiei din Cirta, desfiintata
In 1474, si-si extinde influenta asupra celor patru posesiuni ale abatiei Igris
de pe cursul inferior al Tirnavei Mari. In acelasi timp, Valea Rodnei, bogata
in minereuri, este incorporata definitiv districtului Bistrita. Brasovul lupta
pentru stapinirea asupra Sercaiei i Pardului i isi anunta pretentiile asupra
posesiunilor cetatii Bran care se vor materializa spre sfirsitulsecolului al XV-Iea.
In 1481 cele Sapte Scaune obtin de la rege dreptul de preemptiune asupra
mosiilor nobiliare vecine care s-ar pune in vinzare. Dupd eforturi indelungate
se reuseste includerea in Pamintul Crdiesc" a satelor iobagesti ajunse sub
influenta entitatilor sasesti, In problema impunerii si a prestatiilor militare.
Ca initiator al tendintelor de intarire a pozitiilor sasesti si de canalizare
a lor spre cai comune, poate fi identificat cu usurinta. primarul Sibiului
Thomas Altemberger. Numele acestuia poate fi intilnit in toate momentele
cheie ale desfasurarii evenimentelor (cf. Gustav GUndisch, Der Hennann-
stadter Bargermeister Thomas Altcmberger 01494 Leben und Werk, in
Zeitschrift für Siebenbürgische Landeskunde", 1983, nr. 2, P. 137-155).
El s-a angajat in dobindirea prediului Giesshubeb, reusita in cele din urma,
a acelui Giesshübel aflat in stapinirea nobililor chiar sub portile Sebesului si
resimtit de aceea ca un ghimpe in trupul comunitatii orasenesti. Indeosebi
eforturilor depuse de Altemberger li se datoreazd faptul cä orasul i scaunul
Sebes, zalogite in 1464 voievodului transilvan Ioan Pongracz, au fost eliberate
dupa moartea acestuia (1476) prin plata sumei de zalogire de care cele Sapte
Scaune. Altemberger a participat In calitate de conducator si la multiplele
actiuni de intarire a entitatilor sdsesti de care a fost vorba-mai sus. De aceea
trebuie sä fi fost un moment culminant al vietii sale ziva de 6 februarie 1486
cind a luat in primire, in cetatea regald Buda, actul prin cart libertatile acor-
date in 1224 provinciei Sibiului au fost extinse asupra tuturor entitatilor
autonome sasesti. Forma solemna a acestui mare privilegiu pare sa infirme
punctul de vedere al lui Georg Muller, istoricul Universitatii Sasesti", ea
documentul n-ar fi avut o forta constructiva in faurirea acestei institutii.
Caci abia prin el termenul Universitas Saxonum pentru totalitatea unitatilor
administrative sasesti dobindeste caracterul sàu juridico-constitutional. Anul
1486, constituind o cezura in istoria sasilor, incheie volumul de fata.
Pe linga comert se dezvolta i mestesugul. Deosebit de multe uniuni de
bresle obtin statute, aprobate de obicei de catre magistrat. Astfel dobindesc
statute, deosebit de graitoare cu privire la organizarea interna a mestesugu-
rilor sasesti: croitorii, tesatorii de postav i rotarii din Sibiu, blanarii, tesatorii
de postav, funarii,lacatusii, croitorii, precum i o asociatie a nu mai putin de
sase meserii inruclite la Cluj, fierarii i tabacarii din Sighisoara, blanarii din
Saschiz si fratia calfelor de croitori din Brasov.
Concludente pentru istoria romanilor din Marginimea Sibiului shit
notitele magistratului din Sibiu din anul 1476, neintrate pina in prezent in

XXIII
www.dacoromanica.ro
circuit ii istoriografic, privind chezasiile oferite pentru niste persoane elibe-
rete din detentie. In calitate de garanti sint aminliti mai ales cnezii satelor,
dar i sasi din localitatile invecinate.
in problema clerului, de un int eres deosebit este protestul pe care capitlul
Sibiu lui II inainteazd pind la papa impotriN a incercarii episcopului samavolnic
de Alba Julia, Ladislau Gereb, de a-5i insusi insignele episcopului Petru al
Moldovei care a fast si preot la Cristian. Capitlul, caruia i-au fost predate pe
drept aceste insigne dupd moarlea lui Petru, a respins pretentia, motivind
Ca nu apartine jurisdictiei episcopului de Alba Julia.

Tinem sii multurnim Academiei Romane sub auspiciile careia se publica


aceasla colectie de documente. Ne-am bucurat de sprijinul binevoitor al
acad. Stefan Pascu, pre5edintele Sec tiei de 5liinte istorice a Academiei riornane.
Multumiri dal oram, de asemenea, lucratorilor si conducerilor arhivelor si bi-
bliotecilor pe care le-am consultat si care au facut posibila munca noastra
prin punerea generoasa la dispozitie a materialului care le-a fost incredintat
spre pastrare. In primal rind sintem indatorati Directiei Generale a Arhivelor
Statului, Arhivelor Statului din Sibiu, din Bra 5ov si din Cluj-Napoca. Malta-
mim, de asemenea, Arhivei Nationale Maghiare din Budapesla, Bib liotecii
documentare Balt hyaneum din Alba lulia si bibliolecii Muzeului Bruhent hal
din Sibiu.
Volumul VII a lost terminal in 1982, dar a puLuL fi publicat abia
dupd revolutia din decembrie 1989. Literatura stiintifica aparuta dupil 1982
n-a fosi inclusil in volum.
Exprimam intreaga noastra gratitudine Editurii Academiei Homane,
lucralorilor ei, care au contribuit la editarea acestui volum, precum i !titre-
prinderii Poligrafice Brasov care s-a ingrijit de tiparirea ei.
Autorii

XXIV
www.dacoromanica.ro
Rezumatele In limba român5 ale
documentelor

3 980 Cluj 14 74 ianyarie 12. Georg Hecht raporteazA magistratului din Sibiu despre mi-
siunea sa la eurtea regala.
3 931 14 74 tam one 12. Matei, paroh la CisnAdie, apeleazA la scaunul arhiepiscopal dm
St,igoniu In conflictul sdu cu parohul din CisnAdioara pentru neplata unor dijme.
3 9r2 Ocna Sibiului 14 74 ianuarie 13. Decanul capitlului Sibiului transmite apclul parohului
din Cisnadie (nr. 3 981) cdtre arhiepiscopul de Strigoniu.
3 983 Cluj 14 74 iannarie 21. Voievodul Blasiu Magyar anuntA locultorii din Racovita, VAleni
si Coves cti au fost pusi sub jurisdictia lui Gheorghe Thabyasy de Atel.
3 9.4 'Furth: 1-174 tanuarie 28. Voievodul Blasiu Magyar transcrie actul sbu dm 1473
(nr. 3 967) privind conflictul dintre abatia din Cluj-MAnAstur i orasul Cluj si amlnd
judecarea pricinii la 1 iulie.
3 983 Bardziov 1474 februarie 25. Matia Corvin scuteste locuitorii tirgului Dej de plata ini-
pozitelor exti aordinare.
3 986 Bardifov 1474 februarie 27 Matia Corvin uneste abatia de Cirta cu prepozitura
Sibiuhd.
3 987 Bardijov 1474 februarze 28. Matia Corvin cere conventului din Cluj-MAndstur sd ia
parte la punerea casei ,.Beche" si a pAmtntului ,.Chiger" In stapinirea Bistritei.
3 988 Bardijoe 14 74 februarie 28. Matia Corvin porunceste prepozitului Dominic, str1nga-
torul dArilor din Transilvania, s-o pund pe Clara, vAduva lui Mihail Apafi de MAlincrav,
In stApinirea m ai multor posesiuni.
3 989 Bard/joy 1474 martte 1. Matia Corvin asigurd pe cetritenii Bistritei ed nu le va mai
bistrdina niciodatA orasul.
3 990 Bard/Joe 1474 martte 2. Matia Corvin 1i seuteste pe cetAtenii din Bistrita de o parte
din dAri pe care s-o foloseased la Intbrirea orasului.
3 991 Levoca 1474 marlie 12. Matta Corvin cheamb 100 de sasi din cele Sapte i Doud Scaune
sA repopuleze orasul Visegrad.
3 992 (Dupla 1474 marlie). Basarab LaiotA, domnul Tdrii Rom Anesti, mull utn este magistra-
tului din Brasov pentru stirile transmise.
3 993 (Dupd 1474 martzr inainte de 14 76 noiembrie 8). Basarab LaiotA, domnul TAM,
RomAnesti, Ii cheamd pe brasoveni sd facA eomert la Bucuresti.
3 994 (Dupd 1474 martie 14 77 notembrte 8). Basarab Laiota, domnul TArii RomAnestl,
II recomandb pe trimiii sal la magistratul din Brasov.

3 995 (Dupd 1474 martie 1477 noiembrze 8). Basarab LaiotA, domnul Tarn RomAnesti
11 recornandd pe trimisul ski la magistratul din Brasov.
3 996 (Dupd 1474 martte 1477 noiembrie 8). Basarab LaiotA, doninul Tdrii RomAnesti,
se pllnge la tnagistratul din Brasov lmpotriva castelanulul de Bran care a confiscat
postav de la un supus de-al sdu.

XXV

www.dacoromanica.ro
3 997 Buda 14 74 aprilie 11. Matia Corvin porunceste abatelui de Cluj-MAndstur sA permitA
clujenilor sä tale piatra de care au nevoie din carierele de platril de pc teritoriul abatiei.
3 998 14 74 mai 4. Conventul din Cluj-Mdnilstur adevereste cA Dorotea, vAduva lui Petru
de Rimetea, i-a dAruit lui loan Parvus de Boteni tirgul Rimetea s.a.
3 999 14 74 mai 5. Conventul din Cluj-MdriAstur adevereste actul lui Matia Corvin din 1474
(nr. 3 987) si raporteazd clespre punerea casei Beche" si a pAmintului Chiger" in
stdpinirea Bistritei.
4 000 Buda 14 74 mai 12. Matia Corvin porunceste nobililor regatului sA nu se amestece In
conflictul dintre Cluj si abaPa din Cluj-MilnOstur.
4 001 Buda 14 74 mai 12. Matia Corvin anuntA pe abatele din Cluj-KanAstur cA va judeca
conflictul abaliei sale cu Clujul.
4 002 Buda 14 74 mai 16. Matia Corvin confirmA actul din 1291 (nr. 243) conpnind pe cel
din 1282 (nr. 200) privind scoaterea unor posesiuni de sub jurisdictia voievodalA.
4 003 Buda 14 74 mai 21. Judele tarii Stefan Bathory adevereste cil fiii lui Albert de Lucenec
si-au vIndut a patra parte a tirgului Reghin s.a. lui Petru si loan de Dej.
4 004 (14 74) iunie 26. Basarab LaiotA, domnul Tani Romanesti, anuntd magistratul din
Brasov cd a Incheiat pace cu sultanul.
4 005 14 74 iunie 29. Preotul Ioan din Sibiu recunoaste dispozitiile magistratului privind
folosirea veniturilor abatiei din Gina.
4 006 Buda 14 74 iulie 2 O. Matia Corvin daruieste nobilului Gheorghe Thabiasi de Atel
douA locuri de moarA din Alma.
4 007 Buda 14 74 iulie 22. Matia Corvin interzice nobililor din Transilvania sA-i opreascA
pe supusii care si-au achitat datoriile sA se aseze In Ordistie.
4 008 Buda 14 74 iulie 22. Matia Corvin interzice celor Sapte Scaune sA cearA celor Doud
Scaune impozite exagerate.
4 009 (Buda) 14 74 iulie 22. Matia Corvin cere lui Radu al III-lea, domnul TONI Roma-
nesti, sA restituie Brasovului posesiumle Sercaia i PArAu.
4 010 Buda 14 74 tulle. 2 7. Matia Corvin porunceste nobililor din Transilvania sA-i despA-
gubeasca pe sasii din cele DouA Scaune pentru daunele pricinuite de turmele lor de oi.
4 011 14 74 august 7. Conventul din Lelez adevereste cO Ladislau de Lucenec a zAlogit pArti
ale posesiunilor sale Reghin, Reghin-Sat s.a. lui Ladislau Zalay si Valentin Thewky.
4 012 Olomouc 14 74 august I O. Matia Corvin porunceste celor Doud Scaune sA impartd
hotarul posesiunii Farkastelke intre Medias si Mosna.
4 013 Giurgiu (14 74) august 10. Radu al III-lea, domnul Tani RomAnesti cere Brasovului
sA-1 sprijine Impotriva dusmanilor sdi.
4 014 Olomouc 14 74 august 11. Matia Corvin permite tirgului Cincu sA retinA in caz de
razboi jumAtate din steagul sAu de luptA pentru apdrarea cetatii proprii.
4 015 Sebes, 14 74 septembrie 12. Sandrinus de Halmas cere magistratului din Sibiu sA-1
ajute la strIngerea dArilor Brasovului.
4 016 Roman 14 74 septembrie 15. tefan cel Mare, domnul Moldovei, cere bistritenilor
sA-si trimitO un reprezentant la Ciceu care sA trateze In legAturA cu niste comenzi
de-ale sale.
4 017 Medias 14 74 septembrie 29. Gheorghe Thabiasi de Atel, juzii i juratii scaunului
Medias dau de stire CA la porunca regelui (nr. 4 012) au impArpt posesiunea Far-
kasthelke intre Medias si Mosna.
4 018 (Cca. 14 74 septembrie). Basarab Tepelus, pretendent la tronui Tani Romdnesti,
cere brasovenilor sO-i protejeze pe credinciosii s5i.
4 0/9 Minima Glierlit 14 74 octombrie 18. Stringatorul ddrilor regale din Transilvania tran-
scrie actul regelui din 1474 (nr. 3 988) si raporteazA cA a pus mai multe posesiuni in
stdpinirea Clarei, vdduva lui Mihail Apafi de MAlincrav.
4 020 Buda 14 74 octombrie 19. Matia Corvin cere capitlului din Alba Iulia sd pund posesiu-
nile Sona l Olahmezew In stapinirea lui Paul Horwath de Zápolya.
4 021 Sic 14 71 octombrie 2 5. Matia Magnus, vicecOmáras de Sic, cere judetulul Bistr4ei
sd-i restituie o sabie.

XXVI
www.dacoromanica.ro
4 022 Székesfehirvdr 1474. Capitlul provinciei Ungaria al dominicanilor accepta conditiile
impuse de magistratul Sibiului pentru mutarea manastirii dominicanilor in incinta
zidurilor orasului.
4 023 Cluj 1475 tanuarie 3. Voievodul Blasiu Magyar cere conventului din Cluj-Manastur
sa ia parte la cercetarea samavolniciilor savIrsite de niste nobili la Pauca.
4 024 Bratislava 1475 ianuarie 5. Matia Corvin cere conventului din Cluj-Manastur sa ia
parte la punerea posesiunilor Filpisu Mare, Filpisu Mic s.a. In stapinirea lui Toma
Farkas de Herina.
4 025 Turda 1475 ianuarie 22. Voievodul Blasiu Mavyar cere conventului din Cluj-Manastur
sa ia parte la punerea posesiunilor Ragla in stapinirea Bistritei.
4 026 (1475) februarie 1. Easarab Laiota, ecmnul Tbrii Romanesti, li recomanda pe trimisi
sai la magistratul din Brasov.
4 027 Cluj 1475 februarie 17. Voievodul Blasm Magyar cere magistratului din Bistrita sa
trimita reprezentanti la consfatuirea de la Turda.
4 028 1175 februarie 22. Conventul din Cluj-Mangstur raporteaza ea la porunca regelui
(nr. 4 024) a luat parte la punerea unor posesiuni In stapinirea lui Toma Farkas de
Herina.
4 029 Roma 1475 martle 20. Papa Sixtus al IV-lea acorda o indulgenta bisericii din Brasov.
4 030 Brno 1175 marite 21. Matia Corvin invita magistratul din Baia Mare sa la parte la
dicta.
4 031 Brno 1475 mantic 22. Matia Corvin invita magistratul din Bistrita sd trimita repre-
zentanti la dicta.
4 032 Sighisoara 1475 mantle 28. Magistratul din Sighisoara acorda breslei cismarilor din
oras un loc de moara.
4 033 Brno 1475 mantle 30. Matia Corvin cere lui Paul Horvath din Sibiu sa plateasca
impozit dupa proprietatile sale din oras.
4 034 1475 aprilie 7. Magistratul din Cluj adevereste statutele breslei lacatusilor din oras
4 035 Tirndvent 1475 aprilie 7. Simion Kyzdy de Tirnaveni confirma ca a vindut partea
sa din mosia Diviciorii Mari vacluvei lui Mihail Apafi de Malincrav.
4 036 1475 aprilie 11. Conventul din Cluj-Manastur adevereste CA la porunca voievodului
(nr. 4 025) a luat parte la punerea Raglei In stapinirea Bistritei; s-a opus Mihail de Zob.
4 037 Buda 1475 mat 21. Matia Corvin cere capitiului din Alba Julia sa ia parte la punerea
unor posesiuni din comitatul Alba In stapinirea lui Emeric Forgach de Beregsdu.
4 038 Buda 1475 mai 31. Matia Corvin interzice tuturor demnitarilor laici din Transilvania
sa se amestece in jurisdictia bisericeasca.
4 039 Buda 1475 mai 31. Episcopul Transilvaniei acorda preotilor din mai multe decanate
sascsti dreptul sä dispung testamentar asupra averii lor personale.
4 040 Buda 1475 iume I. Matia Corvin confirma actul sau din 1474 (nr. 3 985) privind
scutirea de &ill a locuitorilor din Dej.
4 041 Buda 1475 tunic 1. Arhiepiscopul de Strigoniu inthireste indulgenta acordata de
papa bisericii din Brasov (nr. 4 029).
4 042 Buda 1475 funte 3. Matia Corvin Incorporeaza Valea Rodnei Bistritei.
4 043 Buda 1475 lunie 3. Matia Corvin acorda comunelor Dipsa, Lechinta si Dumitra
dreptul de patronat asupra bisericilor lor.
4 044 Buda 1475 iunie 3. Matia Corvin doneaza Bistritei casa Beche" si pamintul Chiger".
4 045 Buda 1475 iunie 4. Matia Corvin interzice tuturor demnitarilor Orli sa-i oblige pe ca-
rutasii camarii de sare din Dej la plata vamilor.
4 046 Buda 1475 iunie 5. Matia Corvin porunceste vamesilor sai sti nu ia vami prea mar
de la negustorii sibieni.
4 047 Buda 1475 iunie 5. Matia Corvin doneaza Bistritei pentru 10 ani veniturile camarii
de sare din Albestii Bistritel In vederea Intaririi orasului.
4 048 Buda 1475 iunie 5. Matia Corvin porunceste comitelui camarii de sare din Dej ca
timp de 10 ani sa predea veniturile camarii de sare din Albestii Bistritei, Bistritei

XXVII
www.dacoromanica.ro
4 049 Buda 1475 iunie 6. Matta Corsin anunta magistratul din Sibiu c5 hotarirea sa In
pricina dintre un negustor din Tara Romaneasca si altul din Cluj ramanc In vigoare.
4 050 (Buda ) 1475 uwie 6. Matia Corvin confirma actele sale din 1171 (nr. 3 856, 3 861
cu 3 857) privind eonarea Sercaiei Paraului cab e brasoveni.
1

4 051 Buda 1475 iume 6. Matia Corvin porunceste nobilului de Joltae sa restituie comunei
Pricaz teritoriul ocupat in mod abuziv.
4 052 Buda 1475 iunie 6. Episcopul Transilvaniei acorda bisericii din Brasov o indulgenta
de 100 de zile.
4 053 Buda 1475 iunie 8. Matia Corvin porunceste robiblor de Blajel sa reconstrulasca
in trei ani casa lor din Medias.
4 054 Buda 1475 innie 8. Matia Corvin mterzice voievodului Transih anici sa ceara contri-
butii suplimentare brasovenilor, deoarece ci intrein iscoade in Tara Romaneasca.
4 055 Buda 1475 iunie 9. Mafia Corvm porunceste stringatorilor sal de dan din Transil-
vania sa-i scuteasca de dari pc sasi, deoarcce an platit a dare de 10 000 fl.
4 056 Roma 1475 iulie 1. Papa Sixtus al IV-lea acorda dominicamlor dreptul de a se folosi
de danifie fkute de unii credinciosi.
4 057 Sibtu 1475 iulte 5. Cele Sapte Scaune inteiiic vin7area pe tei itoniiil lor a secerilor
produse In alte parti
4 058 Suceava (1475) uthe 10. tcfan cel Mare, eommil Moldova], acorda libei tAti comer-
elate negustorilor din Ungaria.
4 059 Tirgout§le 1475 tulle 11. Basarab Laiot;i. domnul Tarii Romanesti, reinnoicsle prj-
vilegiul comercial acordat brasovenilor de dare tated 5u (nr. 1016).
4 060 (Dupd 1475 iulie 11). Basal ab Laiota, domnul Tarii RomAnesti, se plinge braso-
vendor cã negustorii munteni sint impiedieati In desfasurarea activitatii lor la Brasos.
4 061 (Dupd 1475 inlic 11). Basarab Laiota, domnul Tarii Romemesti, anunta brasovenii
ca va respecta intetegerile inchciate u ci si le cere sS faca acelasi lucru.
4 062 Mardem 1475 august 4 Vlad Tepcs, domnul Tarii Românesti, recomanda sibiemlor
pe trimisul sau, boierul Cristian Porkolab.
4 063 Buda 1475 august 18. Matia Corvin poruncq.te Camarasilor sAi de sare sa puna la
dispozitia Bistritei vemturile camarli dm Albe611 Bntritei.
4 064 Buda 1475 august 18. Matia ors in incorporeazA Bistutel tirgul si Valca Rodnci
5i cere convcrtului din Cluj-Manastur sa ia parte la punerea lar lii stapinire.
4 065 Buda 1475 septembrie 13. Episcopul Transilvanici poi unceste \ icarului s5ii general
sa judece pricina dintrc parohd dm Cismidic si din CisnAdioara.
4 066 Buda 1475 septembrie 1C. Matia Corvin care prim arulin sibian Toma Altemberger sa-i
despagubeasca dm band regclui pe Tom a Radar pentru nista boi confiscati.
4 067 Buda 1475 septembrie 21. Matta ( orvm care primcrului sibian Toma Altcn-bci ger !-e-
plateasca hu \lad Tcpcs 200 fl din veniturile trigemmei sail ale carnarh din 13aia de
Aries.
4 068 Cetalca de Bould 1475 octombrte 6. Vicevoievodul Dominic Bethlen recomanda pri-
marului sibian Tama Altemberger pe Luob Porkolah.
4 069 Roma 1475 octombrie 12 Papa Sixtus al IV-lea interzice conventclor dm Chia si
Cluj-Manastur, precum i prepozitului Insericii Transilyamei sa-1 judece pe Christian
Guntermann, preot la Biertan.
4 070 Balcaciu 1475 octombrie 13. Vlad Tapes, domnul Tarn Romanesti, confirma ca a
primit 200 fl. de la primarul sibian Tama Altemberger.
4 071 Roma 1475 octombrie 20. Papa Sixtus al IV-lea Ingaduic lui Christian Gunlermann
din Medio, paroh de Biertan. sS &luta veniturile a daub parolui.
4 072 Seghedm 1475 octombrie 25. Matia CoNin care primaruiui sibian Toma Altemberger
sa-I despagubeasca din impozitul orasului pc Toma Radar pentru boii confiscati.
4 073 1475 octombrie 25. Conventul din Cluj-Mardistur adeverestc ca Mihail de Heighig
a fast pus din nou In staphurea mosiei Ilbghig.
4 074 Segliedin 1475 octombrle 26. Matia Garvin care magistratului din Bistrita sa predea
prepozitidui Dominic Székestehérvar contributia de razboi.

XXVIII
www.dacoromanica.ro
4 075 1475 oclombrie 26. Conventul din Cluj-Mdndstur adevereste hotarirea judecatoreased
In pricina dintre Georg si Laths lau Thabyasy de Atel i Petru de Smig pentru niste
mori.
4 076 Roman (1475) noiembrie I. $tefan cel Mare, domnul Moldovei, anuntd magistratul
din Brasov cd a primit solia sa.
4 077 1475 notembrie 5. Conventul din Cluj-Mandstur adevereste cii, la porunca regelui
(nr. 4 064), a luat parte la punerea Bistritei In stdpInirea tirgului si Viii Rodnei.
4 078 1475 noiembrie 11. Magistratul din Cluj confirmi statutelc breslei croitorilor din oras
4 079 Pelrovaradin 1475 noiembrie 28. Matta Corvin cere primarului sibian Torna Altern-
berger sAi pliteasci lui Toma din Sibiu contravaloarea boilor livrati de citre acesta
regelui.
4 080 Roma 1475 decembrie 14. Cardinalir Angelus, Bartolorneu s.a. acordi o indulgenti
bisericii din Movile.
4 081 Bus/rife! 1475 decembrie 20. Magistratul din Bistrita adevereste cd plebanul Laurentiu
din Albestii Bistritei i familia Kretschmer din Bistrita au donat o pitrime dintr-o
moara bisericii Sf. Nicolae.
4 082 Viena 1473 decembrie 20. Rupert Tannhoffer, magistru al ordinului Sf. Spirit din
Viena, roagd magistratul din Sibiu si-1 Instiint.eze daed functia de prior al ordinului
din oras este ocupatd.
4 083 14 75. Magistratul din Cluj confirmi statutele breslei licitusilor din oras.
4 084 Buda (1475-1500). Breasla aurarilor din Buda anunti breasla aurarilor din Cluj
ci rnesterul Lorenz nu are o pregitire corespunzitoare statutelor breslei lor.
4 085 Cltij (1475-1500). Fragmentul scrisorii unei bresle din Cluj cdtre breasla cizrnarilor
din Bistrita.
4 086 (14 75 1500). 0 solie sibiand la curtea regald roagi Si se pld/teasci un imprumut pe
care a trebuit si-I faci.
4 087 (1475 1500). Tlrgovetii din Tirgoviste anuntI pe brasoveni cd deocarndati vor
continua si faci negot cu ei si nu cu sibienii.
4 088 (Inainle de 1476 ianuarie 16). Basarab Laioti, domnul Tirii Rominesti, asigurd
magistratul din Sibiu de prietenia sa.
4 089 &rem/ 1476 ianuarie 16. Voievodul Joan Pongracz scrie magistratului din Brasov
despre tratatul Incheiat intre Matia Corvin i Basarab Laioti.
4 09Q (Dupd 1476 ianuarie 16). Basarab Laiotd, domnul Tarii Romanesti, cere magistra-
tului din Brasov 0-1 scuteasci de plata viinii pentru niste arm e pe care le va cumpira
la Brasov.
4 091 Sebq 1476 febructric 5. Voievodul loan Pongracz anunti magistratul din Sibiu ea' in
timpul absent.ei sale va fi inlocuit de Stefan Erdeli de Sintereag.
4 092 Ordsfie 1476 februarie 6. Voievodul loan Pongracz cere conventului din Cluj-Mdnistur
si ia parte la punerea unei Orli din mosia Biia in stipinirea castelanului de Sebes.
4 093 Sigh4oara 1476 februarie 8. Magistratul din Sighisoara adevereste sinzarea unor
finete comunei Beia.
4 094 (1476 ) februarie 8. Basarab Laioti, doninul Tirii Romdnesti, multumeste magistra-
tului din Brasov pentru scrisoarea trimisd.
4 095 Vaslui (1476) februarie 18. tefan cel Mare, domnul Moldovei, roagi soltuzul" din
Brasov permiti cumpiirarea de arme in oras.
4 096 VasInt (1476) fOruarte lc. tefan cel Mare, domnul Moldmei, multumeste magis-
tralului din Brasov pentru tiri1e dcspre turd
4 097 1476 februarte 19. Tom a. auditor general al bisei icii de Alba, acordi decima pimin-
turilor si ylilor apartinitoare capelei de pe dealul Sf. Mind paiohului din Cisnidie.
4 098 Gherghila 1476 februarie 22. Basarab Laioti, domnul 1itIi Bomine}tj, se plinge
magistratului sibian cd nu i-a trimis niste zidari.
4 099 Ghergliffa 1476 fcbrnaric 25. 13asarab Laioti, domnul Tinii Rominesti, core magistra-
tului din Sibit si nu-i nedreptal eased pe oamenii sal din Fagaras.

XXIX
www.dacoromanica.ro
4 100 (Cca 1476 februarie 28). Basarab LaiotA, domnul Tdrii Romanesti, anunta magis-
tratul din Brasov cii refugiatii munteni se pot intoarce In patrie.
4 101 Bdcs 1476 februarte 28. Matia Corvin porunceste prirnarului sibian Toma Altemberger
sA-i procure cineriA in valoare de 100 11.
4 102 1476 februarte 28. Conventul din Cluj-Manastur adevereste ca la porunca voievodului
(nr. 4 092) a luat parte la punerea mosiei Biia in stapinirea castelanului de Sebes.
4 103 Gherghija 1476 martie 14. Un oarecare Joan transmite vilicului brasovean Paul The-
merdek stiri despre turci.
4 104 1476 martie 28, mai 4. Notite despre romani delmuti si eliberati pe cautiune de care
magistratul din Sibiu si de care cele apte Scaune.
4 105 Gherghila 1476 ((prate 15. Basarab Laiota, domnul Tarn Romanesti, roaga magis-
tratul din Brasov sa-i expulzeze pe dusmanii sai care s-au stabilit In oras.
4 106 Sintercag 1476 aprilie 15. Stefan Erdely de Sornkerek, capitan in Transilvania, ade-
vereste cii magistratul din Bistrita a condamnat la moarte noua hoti.
4 107 Gherghtfa 1476 aprilie 16. Basarab Laiota, domnul Tarii Romanesti, maga magis-
tratul din Brasov si castelanii din Bran sb-i permita lui Costha Presbyter sl vina ne-
stingherit la el.
4 108 (Cca 1476 aprate 16). Basarab LaiotA, vorevodul Taril Bornanesti, roagb magis-
tratul din Brasov sb-i permita lui popa Costea sa vind la el.
4 109 .Buda 1476 aprate 21. Matra Corvin porunccste magistratelor din Sibiu si Brasov
sb-i predea magistrului Mihail de Baroth adrnirustratia veniturilor varnale.
4 110 Gherglzila 1476 mat 9. Basarab Laiota, domnul Tara Romanesti, se plinge ca magis-
stratul din Brasov nu respecta tratatul hicheiat.
4 III (Dupc1 1476 mai 9). Basarab Laiota, domnul Tart Romanesti, se plinge din nou cii
magistratul din Brasov nu respecta tratatul incheiat.
4 112 Gherghila 1476 mai 20. Basarab Laiotb, domnul Tarii Romariesti, maga magis-
tratul din Sibiu sa-i dea numele unor raufbcbtori i hoti din tam Fagarasului.
4 113 Alba lulia 1476 mai 28. Voievodul Man Pongracz cere magistratului din Brasov
sA aprovizioneze cetatea Bran cu ahrn ente in timpul absent ei sale.
4 114 Prejmer 1476 mat 28. Judele si juratii din Prejmer intervin la voievod In favoarea
unui iobag arestat.
4 115 Sebe$ 1476 mai 29. Voievodul Man Pongracz cere magistratului din Brasov sa con-
tribuie la reconstruirea cetatii Bran.
4 116 Sebe$ 1476 mai 30. Voievodul loan Pongracz interzice locuitorilor Orli Fagarasului
sAsi trimitA turmele pe teritoriul celor apte i Doub Scaune.
4 117 Gherglufa 1476 mai 30. Basarab Laiota, domnul Tarii Romanesti, roagb magis-
tratul din Brasov sb-i scuteasca pc slujitorii sal de vama pentru alimente i arme.
4 118 1476 mai 31. Conventul din Cluj-Mr-Mastiff adevereste cA Dorotea, vAduva lui Matei
de Chay, a vindut lui Paul Horwath din Sibiu cloud mosii.
4 119 Birlad 1476 tunie 5. $tefan cel Mare, domnul Moldovei, cere magistratului din Brasov
sA-1 Instiinteze despre miscarile turcilor.
4 120 Valea Berheciului 1476 tunic 11. tefan cel Mare, domnul Moldovei, multumeste
magistratului din Brasov pentru sthile transrnise i cere sti se interzica exportul de
alimente In Tara Romaneasca.
4 121 Gherghtja 1476 tunic 14. Basarab Lalota, domnul Tarii Rornanesti, se plInge magis-
tratului din Brasov din cauza confiscarii unor mArfuri ale unui supus de-al sAu.
4 122 Sibiu 1476 iunie 25. Magistratul din Sibiu avertizeaza magistratul din Brasov in
legAturi cu intentiile dustnanoase pe care le-ar avea Basarab Lalota.
4 123 Buda 1476 iunie 28. Matia Corvin arninA pronuntarea hotAririi Iii pricina capitalului
din Oradea cu oraselc libere regale.
4 124 Orägte 1476 iulie 1. Vilicul si juratii OrAstiei recomanda magistratului din Sibiu pe
un trimis al Mr.
4 125 1476 tulle 16. Episcopul de Vidin acordA bisericii din BrAdeni o indulgentb.

XXX
www.dacoromanica.ro
4 126 1476 tulle 16. Capitlul din Alba Iulia adevereste cA Magdalena, fiica lui Nicolae de
Ocna Sibiului, i-a donat familiarului ei, Dominic Byro, mai multe proprietAti din
predlul Kyzebel.
4 127 Sintereag 1476 tulle 21. Vicevoievodul Stefan Erdely anuntA magistl.atul din Brasov
cA oastea Transilvaniei se adunA la Turda.
4 128 Oradea 1476 tulle 22. Notarul brasovean scrie magistratului din Brasov despre pre-
gAtirile pentru reinscAunarea lui Vlad Tepes.
4 129 Ctpdu 1476 ((ulle 23august 1). Vlad Tepes, pretendent la tronul Tdrii RomAnesti,
cere liberA trecere pentru un anume Sebastian.
4 130 Buda 1476 tulle 31. Matia Corvin interzice nobililor din Someseni sA-1 mai tulbure
pe clujeni.
4 131 Buda 1476 august 1. Matia Corvin cere capitlului din Arad sA cerceteze pricina dintre
capitlul din Oradea si orasele libere regale.
4 132 Stghisoara 1476 august 1. Judele curtii regale Stefan Bathory cere oficialitAtilor
transilvdnene sA-i ajute pc brasovenii care cAlAtoresc In serviclui regelui.
4 133 Buda 1476 august 2. Matia Corvin comunicA episcopului de Cenad cd, din punct de
vedere fiscal, posesiunile ManArade, Cenade s.a. ale abatiei Igris slut supuse Sibiului
sl celor Sapte Scaune.
4 134 Buda 1476 august 5. Matia Garvin acorda Clujului dreptul sA-si reinnoiascA sigiliul
orAs en esc.
4 135 Buda 1476 august 6. Matia Corvin porunceste demnitarilor Orli sa apere dreptul
de libera circulatie comerciala a locuitorilor din Baia de Aries.
4 136 Buda 1476 august 7. Matia Corvin interzice nobililor loan Hwngor si Ladislau Desewfy
sA cearA locuitordor din Cluj vAmi nedrepte.
4 137 1476 august 23. Capitlul din Arad adevereste depozitiile mai multor persoane privind
perceperea vAmilor la Oradea.
4 138 1476 august 23. Juzii nobililor ai comitatului Bihor adeveresc depozitiile mai multor
nobili privind perceperea vAmilor la Oradea.
4 139 .$aros 1476 septembrie 4. Vicevoievodul Dominic Bethlen recomandA magistratului
din Sibiu pe trimisul sAu Jacob Machkas.
4 140 1476 septembrte 5. Conventul din Cluj-ManAstur adevereste Intelegerea dintre Dominic
Kydey i Simion Porkolab din Cluj privind o suma de bani ImprumutatA.
4 141 Buda 1476 septembrie 6. Matia Corvin porunceste sasilor care fac parte din oastea
Transilvaniei sa se pregateasca pentru o expeditie ln Tara Romfineasca.
4 142 Ordstie 1476 septeznbrie 14. Judele si juratii tirgului si scaunului OrAstie cer magis-
tratului din Sibiu sA nu le impunA ea jude regal pe Stefan Kroner.
4 143 Buda 1476 septembrte 15. Matia Corvin cere orAsenilor din Bistrita o dare exceptio-
nala.
4 144 Buda 1476 septembrte 17. Matia Corvin Ii invita pe judele si juratii Bistritel sA parti-
cipe la nunta sa.
4 145 Buda 1476 septembrie 22. Matia Corvin anunta ca a amlnat pronuntarea sentintei
In pricina dintre capitlul din Oradea si orasele libere regale.
4 146 Buda 1476 septembrie 23. Matia Corvin interzice voievodului i vicevoievozilor
Transilvaniei sa se amestece In jurisdictia Sibiului asupra tiganilor stabiliti In su-
burbie.
4 147 (1476 septembrieoctombrie ). Jupinul Udriste roagA magistratul din Brasov sa Incheie
pace cu stapinul sau, domnul Basarab Laiota.
4 148 Brasov 1476 oetombrie 2. Judele curtii regale Stefan Bathory cere sibienilor 5i celor
Sapte Scaune sa-1 trimitA bombardele cerute.
4 149 Brasov 1476 octombrie 7. Vlad Tepes, pretendent la tronul Tarii Romanesti, rein-
noieste pentru brasoveni vechile privilegii comerciale.
4 150 (1476 cca octombrie 7 ). Basarab Laiota, domnul Tdrii Romanesti, se plinge la magis-
trabul din Brasov ca trimisul sat' a fost retinut.

www.dacoromanica.ro
4 151 Bpd 1476 oelombrie 18. Vicevoievodul Dominic Bethlen dA sentirrta in pricina d.
hotar Intre Feldioara si Crizbav.
4 152 Sibiu 1476 oclombrie 20. Prepozitul Urban scrie nnor cetAteni brasoveni in legAturA
cu procurarea unei haine de blanii.
4 153 TirgoviVe (1476) noiembrie 8. Vlad Tepes, domnul Tara Romfinesti, anuntA magis-
tratul din Brasov cA 1-a inlAturat pe Basarab Laiotb.
4 154 (1476 dupd noiembrie 8). Vlad Tepes, domnul TAM RomAnesti, maga magistratul
din Brasov sa-i trimith pe cei care vor sA intre In slujba lui In Tara RomAneascA.
4 155 Cluj 1476 noiembrie O. Prepozitul Urban maga magistratul din Sibiu sA pregAteascd
materialele de luptA cerute.
4 156 Medm 1176 noiembrie 10. Juzii si juratii celor DouA Scaune transcriu actul lui
Matia Corvin din 1474 (nr. 4 012) si adeveresc- di au impartit pAmIntul Farkastelke
!rare Medias si Mosna.
4 157 Buda 1476 noiembrie 11. Matia Corvin cere conventului din C1uj-Man:10.m sA ia
parte la punerea mosiei Biia In stApinirea castelanului de Sebes.
4 158 In iabara de lingd Bucure?li 1476 noiembrie 11. Stefan Bathory, judele curtii regale
ii coinandantul trupelor expeditionare In Tara RomAneascA, anuntA magistratul din
Sibiu despre actiunile sale.
4 159 Tirgomle 1476 nolembrie 11. Cristian, pircAlab de Tirgoviste, anuntb magistratul
din Brasov cA Vlad Tepes a intrat In Bucuresti.
4 160 Dupd 1476 noiembrze 17. Vlad Tepes, domnul TArii Romftnesti, anuntA magistratul
din Brasov cA i s-a supus intreaga tarb.
4 161 Sighipara 1476 decembrie 27. Juratul sibian Paul Ilorwath cere vilicului din Mbierus
sA-I preclea pc ucigasul lui Scolaris Benedictus.
4 162 Brafou 1476. Statutul fratiei calfelor de croitori din Brasov.
4 163 Hirldu 1477 iannarie 5. Stefan cel Marc. domnul Moldovei, multuniesle magistra-
tului din Brasov pentru stirile despre VIaci Tepes.
4 164 Buda 1477 ianuarie 9. Matia Corvin Ingbdiue orasului Medias sA pbstreze o parte
din oas tea sa pentru apbrarea cetAtii.
4 165 Buda 1477 ianuarie 9. Matia Corvin inter/ice episcopului Transilvaniei sA se ames-
tece In dreptul de patronat al magistratului din Bistrita asupra bisericii din Dumitra.
4 166 Buda 1477 ianuaric 9. Matia Corvin porunceste conventului din Cluj-MAnAstur sA
ia parte la repunerea lui Francisc de Oena Sibiului In stApinirea mosiilor Albesti,
Dflisoara s a.
4 167 Buda 1477 ianuarie 9. Matia Corvin adevereste documentul celor Daub Scaune din
1474 (nr. 4 017 cu 4 012) cu privire la impArtirea satului pustiu Furkeschdorf.
4 168 Buda 1477 tanuarie 10. Matia Corvin permite magistratului din Brasov sti numeascrt
un rector al capelei Sf. Ecaterina.
4 169 Buda 1477 ianuarie 11. Matia Corvin porunceste preotului din Dumitra sA demisio-
neze, dupd cum i-a cerut magistratul din Bistrita, In virtutea dreptului sAu de patronat.
4 170 Buda 1477 ianuarie 17. Matia Corvin adevereste pentru sasil celor Sapte Scaune
dreptul de a-si alege liber judele regal.
4 171 Babliu 1477 ianuarie 26. tefan cel Mare, domnul Moldovei, 11 recomandA pc trimisul
sau la magistratul din Brasov.
4 172 (1477) februarie 8. Basarab LaiotA, domnul Tarii Romanesti, multumeste magistra-
tului din Brasov pentru o scrisoare.
4 173 1477 februarie 16. Conventul din Cluj-MAnAstur adevereste cA la porunca regelul
(nr. 4 157) a luat parte la punerea unei pArti dm mosia Biia In stApInirea lui Matta
Byro.
4 174 1477 februarie 19. Conventul din Cluj-MAnAstur adevereste cA la porunca regelul
(nr. 4 166) a luat parte la repunerea mosiilor Albesti, DAisoara s.a. in stApinirea lui
Francisc de Ocna Sibiului.
4 175 Buda 1477 februarie 27. Matia Corvin aminA pronuntarea sentintei In pricina dintre
orasele libere regale si capitlul din Oradea.

XXXII
www.dacoromanica.ro
4 176 Roma 1477 martie 11. Auditorul general al curiei romane transcrie actul papei Sixtus
al IV-lea din 1475 (nr. 4 056) privind daniile Mcute dominicanilor.
4 177 (Infante de 1477 martie 12). Jupinii Dragomir, Neagoe s.a. afirma In fata magis-
tratului din Brasov ca stapinul lor Basarab Laiota nu este raspunzator pentru faptele
In timpl ate.
4 178 Buda 1477 martie 12. Gheorghe, prepozit de Pécs si vistiernie, scrie magistratului
din Sibiu in legatura cu libera circulatie comerciala spre Tara Romaneasca.
4 179 Vallui (1477) mantic 13. Basarab Tepelus, domnul Tarii Romanesti, cere magis-
tratului din Brasov sii-i Minima prieten.
4 180 De) 1477 mat lie927. Prepozitul Urban scrie magistratului din Sibiu In legatura cu
dispoznia regelui care Ii obliga pe castelanii de Sebes sa dea socoteala pentru toate
taxele percepute.
4 1E1 De) 1177 marlie 31. Mihail de Barach cere primarului sibian Altemberger sa
strIngil o dare de 1 fl. de la posesiunile abatiei Igris.
4 182 1477 °prate II. Conventul din Cluj-Manastur adevereste ea loan de Rosia a zalogit
uncle posesiuni lui Paul Horvath din Sibiu.
4 183 1477 upritie 11. Conventul din Cluj-Manastur adevereste cil Sebastian Orzag de Guth
a zalogit niste proprietati lui Paul Horvath din Sibiu.
4 184 1477 upritie 11. Conventul din Cluj-Manastur adevereste ca Sebastian Orzag de Guth
a v ndut niste proprietilti lui Paul Horvath.
4 1115 - 1477 ap ilre 11. Conventul din Cluj-Minastur adevereste ca Sebastian Orzag de Guth
a zalogit 27 semi iobagesti din Micasasa s.a. lui Paul Horvath din Sibiu.
4 186 Tata 1477 mai 7. Matia Corvin eere prepozituhii Ladislau din Buda sa invite Inca
o data capitlul de Oradea sa-si documenteze preteiniile asupra \Tama de la Oradea.
4 187 Buda 1477 mai 14. Matia Corvin trece abatia din Clrta sub tutela prepozitului
din Sibiu.
4 188 Turda 1477 mai 17. Vicevoievodul Antonia de Chendu cere conventului din Cluj-Ma-
naslur sa la parte la confisearea unor bunuri ale lui Gheorghe de Cristur-Sieu care s-a
facut vmovat .de tilharie.
4 189 Buda 1177 mai 20. Matta Corvin adevereste pentru orasele libere regale actele din
1297 (nr. 279) si 1409 (nr, 1 633) privind vInile percepute la Oradea.
4 190 Buda 1477 mai 20. Matia Corvin adevereste actul din 1356 (nr. 703 cu cel din
1342 nr. 586) privind vamile pe-cepute In comitatul Bihor.
4 191 Buda 1477 mai 20. Matia Corvin adevereste In conflictul varnal dintre orasele libere
regale si capitlul din Oradea actele din 1392 (nr. 1 295 cu cel din 1272/1289 nr. 165) s.a.
4 192 Buda 1477 mai 20. Matia Corvin adevereste In conflictul vamal dintre orasele libere
regale si capitlul din Oradea actul din 1412 (nr. 1 682) s.a.
4 193 Buda 1477 mai 20. Matia Corvin aclevereste In conflictul vamal dintre orasele libere
regale si capitlul din Oradea actul regelui Sigismund din 1431 (nr. 2103).
4 194 Buda 1477 mat 20 Mafia Corvin adevereste In conflictul vamal dintre orasele libere
regale si capitlul din Oradea actul din 1409 (nr. 1563) s.a.
4 195 Sibiu 1477 iunie 6. Cele Sapte Scaune hotarisc In pricina dirttre Iacob Grob si comuna
Copsa Mare privind ereditatea functiei de greav In favoarea comunei.
4 196 Buda 1177 iunie 8. Matia Corvin Imputerniceste magistratul din Bistrita sA sta-
bileasca hotarul comunelor din district.
4 197 Buda 1477 write 8. Matia Corvin porunceste episcopului Transilvaniei sa reepecte
dreptul de patronat al magistratului din Bistrita asupra bisericii din Dumitra.
4 198 Buda 1477 innie II. Capitlul din Buda adevereste Impotrivirea capitlului din Oradea
fat.a de sentinta lui Matta Corvin In conflictul vamal cu orasele libere regale.
4 199 Buda 1477 iulie 3. Matia Corvin muta vama capitlului din Oradea la Debretin.
4 200 Fioresli 1477 iulie 15. Basarab Laiota, domnul Tarii Romanesti, cere magistratului
- din Brasov sa trimita tin sol pentru continuarea tratativelor.
4 201 Floresti 1477 august 9. Basarab Laiota, domnul Tarii Rominesti, care magistratului
din Brasov sa nu-i sprijine pe dusmanii sai.

3 Urkundenbuch XXXIII
www.dacoromanica.ro
4 202 Alba Iulia 1491 septembrie 5. Voievodul Petru Gerel de Vingard cere capitlului
.din Alba Iulia sA ia parte la cercetarea plingerilor sotieil ui Sebastian Orzag Impotriva
vAduvei l flului lui Nicolae de Ocna SIbiului.
4 203 1477 septembrie 12. Magistratul din Cluj adevereste statutele breslei fAurarilor din
oras.
4 204 Alba lulta 1477 septembrie 15. Voievodul Petru Gereb de Vingard dA sentinta In
pricina dintre fostul castelan de Bran si magistratul din Brasov.
4 205 1477 septembrte .18. Capitlul din Alba Iulia adevereste cA la cererea voievodului
(nr. 4 202) a luat parte la cercetarea pllngerii Impotriva vAduvel si fiului lui Nicolae
de Ocna Sibiului.
4 206 Biertan 1477 septembrie 23. Decanul capitlului Medias confirmA intelegerea dintre
parohul i magistratul din Medias In legAturh cu un helesteu.
4 207 1477 octombrie 6. Capitlul din Alba Iulia adevereste pentru parohul din Rusi actul
din 1441 (nr. 2 423).
4 208 1477 noiembrie Inceputul lut 1478. Basarab Tepelus, domnul TArii Românesti,
asigurA magistratul din Brasov de prietenia sa.
4 209 (Dupd 1477 notembrie). Basarab Tepelus, domnul TAril Românesti, anuntA magis-
stratul din Brasov CA orice jurat care vine la el se bucurà de liberA trecere.
4 210 (Dupa 1477 noiembrie). Basarab Tepelus, domnul TArii Rornanesti, garanteazA bra-
sovenilor libertAtile comerciale de care se bucurA In tara sa.
4 211 (1477 noiembrie 1478 ianuarie 9). Basarab Tepelus, domnul Tarn Rornanesti,
cere magistratului din Brasov sA-i fie predati toti necredinciosii refugiati In oras.
4 212 (1477 noiembrie 1478 aprilie 3). Basarab Tepelus, domnul Taril Românesti, 11
recomandA pe trimisul sau la magistratul din Brasov.
4 213 (1477 notembrie sfirsitul lui 1479). Basarab Tepelus, domnul Tarii Romanesti,
multumeste magistratului din Brasov pentru cA i-a arestat pe rAufAcAtori.
4 214 (1477 nolembrie inainte de 1480 februarie 24). Basarab Tepelus, domnul Tarn
Romanesti, 11 recomandA pe trimisul sAu la magistratul din Brasov.
4 215 (1477 noiembr(e 1482 martielaprilie). Basarab Tepelus, dornnul Tarii Rornanesti,
cere magistratului din Sibiu sA-i facA dreptate supusului sAu Dumitru.
4 216 (1477 noiembrie 1482 martielaprilie). Basarab Tepelus, domnul TArii Rornânesti,
cere m.agistratului din Sibiu sA nu-1 mai tulbure pe slujitorul sAu Achirn.
4 217 (1477 noiembrie 1482 martielaprilie), Basarab Tepelus, domnul Tarn Rornânesti,
anunta magistratul din Sibiu cA va judeca pricina dintre oarnenii sAi" DragotA çt
Petru.
4 218 (1477 noiernbrie 1482 martielaprilie). Basarab Tepelus, domnul TArii Romanesti,
scrie magistratului din Brasov In legaturA cu mArfurile negustorului PetritA din T1r-
goviste.
4 219 (1477 noiembrie 1482 martielaprilie). Basarab Tepelus, domnul TArii Romanesti,
anuntA magistratul din Brasov ca PetritA 1-a nunait pe el si pe ginerele sAu Andrea
executori testarn entari.
4 220 (1477 notembrie 1482 martielaprilie). Basarab Tepelu domnul TArii RornAnesti,
11 recomandA pe trimisul s2_11 la magistratul din Brasov.
4 221 (1477 noiembrie 1482 martielaprilie). Basarab Tepelus 11 recomandA pe un trirnis
al sAu la magistratul din Brasov.
4 222 (1477 noiembrie 1482 martielaprilie). Basarab Tepelus, domnul TArii RornAnesti,
11 recornandA pe un trirnis al sail la magistratul din Brasov.
4 223 (1477 noiembrie 1482 martielaprilie). Basarab Tepelus, domnul TArii Romanesti,
InstiinteazA magistratul dm Brasov de niste plingeri ale suplisilor sAi.
4 224 (1477 noiembrie 1482 martielaprilie). Basarab Tepeths, domnul Tarii RortrAnesti,
confirmA lthertatile cornerciale ale brasovenilor.
4 226 Valchid 1477 decembrie 3. Petru, episcop al Moldovei i sufragan al episcopului Tran-
silvaniei, cere decanului capitlului Kosd sA-1 ajute pe greavul din DrAuseni la perceperea
unei dAri die yin.

XXXINT
www.dacoromanica.ro
4 226 Cetatca Gurghtu 1477 decembrie 10. Voievodul Petru Gereb cere magistratului din
Brasov sd pAzeascd bine granitele.
4 227 (1478 tanuarie 1481 aprilie). Basarab Tepelus, domnul Tdrii RomAnesti, cere
magistratului din Brasov sd-i trimitd doi zidari.
4 228 (Cca 1478 ianuarie 9). Basarab Tepelus, domnul Tdrii Romdnesti, scrie magistra-
tului din Brasov cd a primit solia acestuia.
4 229 (Dupe(' 1478 ianuarie 9). Basarab Tepelus, domnul TArti Romdnesti, Ii asigurd pe
brasoveni cd libertAtile lor comerciale vor fi respectate.
4 230 Sfintu Gheorghe 1478 ianuarie 11. Voievodal Petru Gereb asigurd liberd trecere
locuitorilor din Brasov, Hdlchiu, Feldioara i Prejmer care aduc alimente in Secuime.
4 231 Cluj 1478 tanuarie 15. Vicevoievodul Antonia de Chendu cere conventului din Cluj-
Mdndstur sd ia parte la cercetarea atacului unor nobili asupra mosiei Bungard.
4 232 1478 ianuarie 17. Convental din Cluj-MAndstur raporteazA cd la cererea vicevoie-
vodului (nr. 4 231) a luat parte la cercetarea farddelegilor nobililor de Fintinele.
4 233 Cluj 1478 ianuarie 21. Vicevoievodul Antoniu de Chendu cere conventului din
Cluj-Mandstur sd ia parte la punerea unor pArti de mosii din cornitatul Alba In stdpi-
nirea lui Emeric Forgach.
4 234 eica Mare 1478 lanuarie 28. Voievodul Petru Gereb permite magistratului din
Brasov sd-i primeascd pe boierii refugiati din Tara RornAneascd.
4 235 Bratislava 1478 februarie 17. Matia Corvin anuntd cd va pronunta sentinta in con-
flictul duitre orasele libere regale si capitlul din Oradea.
4 236 Sebes 1478 februarie 17. Voievodul Petru Gereb cere conventului din Cluj-MdriAstnr
sd ia parte la punerea unor parti din mosiile MicAsasa, Lunca s.a. In stApinirea lui Paul
Horwath din Sibiu.
4 237 Sebes 1478 februarie 17. Voievodul Petru Gereb cere conventului din Cluj-MAndstur
sà ia parte la punerea unei parti din mosia CornAtel in stdpInirea lui Paul Horwath
de Zapolya.
4 238 1478 martie 12. Magistratul din Cluj adevereste In pricina dintre parohul Gregorius
Slewnig i croitorul Ambrosiu actul conventului din Cluj-MAnd3tur din 1423 (nr. 1937).
4 239 Buda 1478 martie 31. Matia Corvin elthereath negustorului Martin Karcz un salv-
conduct.
4 240 1478 aprilie 4. Capitlul din Atha Iulia adevereste ca. ndbilul Petru de Galtm a primit
Inapoi niste acte de la Paul Gereb de Pduca.
4 241 1478 aprilie 14. Capitlul din Alba Iulia adevereste sentinta auditorului general Toma
din 1476 (nr. 4 097) privind dijina cuvenitd parohului din CisnAdie de la biserica de
pe dealul Sf. Mthai.
4 242 Buda 1478 aprilie 24. Palatinul Mihail Orzag de Guth transcrie actul lui Matia
Corvin din 1478 (nr. 4 235) si cid sentinta In conflictul dintre orasele libere regale si
capitlul din Oradea.
4 243 Buda 1478 mai 7. Matta Corvin porunceste voievodului Petru Gereb sA vegheze ca
supusii care si-au achitat datoriile sd se poatd stabili la Cluj.
4 244 Turda 1478 mai 13. Vicevoievodul Antoniu de Chendu cere capitlului din Alba Iulia
st-i cheme hi fata scaunului de judecatá a vicevoievodului pe niste nobili care au
savirsit fArddelegi la Pduca.
4 245 Turda 1478 mai 13. Vicevoievodul Antoniu de Chendu cere juzilor nobililor din
comitatul Alba sd cerceteze fdrAdelegile sAvIrsite de niste nobili la PAtica.
4 246 Poiana Jiului (1478-1481) mai 14. Basarab Tepelus, domnul Tdrii RomAnesti,
recomandd magistratului din Brasov pe un trimis al sdu.
4 247 Sincrai 1478 mai 17. Juzii nobililor din comitatul Alba raporteazd cd din porunca
vicevoievodului (nr. 4 245) a cercetat fdradelegile unor nobili la Pduca.
4 248 1478 mai 18. Conventul din Cluj-MdnAstur adevereste la cererea brasovenilor sen-
tinta palatinului Mihail Ország (nr. 4 242).
4 249 1478 mat 18. Conventul din Cluj-Mändstur adevereste la cererea clujenilor sentinta
palatinului Mihail Ország (nr. 4 242).

3*
xxxv
www.dacoromanica.ro
4 250 -- Buda 14 78 mai 20. Matia Gorvin Ii scuteste pe taietoru de sare din Ociri Slbiuluj
de obligatai militare i fiscale.
4 251 1478 mai 22. Capitlul din Alba Iulia raporteaza ea la cererea vicevoievodultu (nr.
4 244) i-a chemat In fata scaunului de judecata al vicevoievodului pe nobilii Osm ald
de Galda s.a.
4 252 (Dupd 1478 (wife 15). Basarab Tepelus, domnul Tarn Românestt, anunta magistratul
din Brasov ed a ineeput tratative de pace cu Malta Corvin.
4 253 (Dupd 1478 write 15). Basarab Tepelus, domnul Tani Romanesti, cere juratilor bra-
Pweni Hai* Cretul i Paul sa-i expulzeze pc dusmanii sai.
4 254 (Duper- 1478 ionic 15). Basarab Tepelus, domnul Tani Românesti, recomanda ma-
gistratului din Brasov pe un trimis al stiu
4 255 Buda 1478 ionic 17. Mafia Corvin scuteste locuitorii din Dej de obligatille lor mi-
litare.
4 256 Tirgoviste 1478 ionic 19. Basarab Tepelus, domnul Tai ii Bomanesti, scne magistra-
tului din Brasov ea a tnmis soln la Matia Corm si la sultan.
4 27 - (Cca 1478 wale 19 ). Boierii Stan Cortofles si Cirja ii instimteaza pc Basarab Tepelus
despre mersul solici lor pc linga regele Unganei.
4 258 Buda 1478 ionic 23. Matia Corm porunceste conventului din Gluj-Ilanastur sa-i
ehbereze notarului Jacob rdste acte refentom e la orasul Cluj.
4 259 1478 turtle 23. Conventul din Cluj-Manastur adeverestc la cererea Clarei, \ arluva
lui Pam de Roda, actul din 1460 (nr. 3 212).
4 260 .Buda 1478 ionic 26. Matta Corvin cere celor Sapte Scaune sa-si trimitä rob la Buda.
4 261 Turda 1478 haze 11. Volevodul Petru Gereb de Vingard cere capalolui din Alba
Julia sa cerceteze plingerile soiei lui Sebastian Orzag impotriva vtiduvei st fiului lui
Nicolae de Ocna Sauna
4 262 Turda 1478 irlie 12. Vicevoievodul Antomu de Chendu cere conventului din Cluj-M5-
nastur sa la parte la cercetarea plingenlor impotriva lui Georg Thabiasi de Atel s.a
4 263 Turda 1478 attic 13. Vicevoievodul Antoniu de Chendu porunceste lui Nicola(' de
Grind sa depuna marturie in fala conventulm din Cluj-Manastur In legatura cu acuzalia
ea ar fi ocupat pe nedrept mste nioii
4 264 Turda 1478 tube 13. Vicevoievodul Antomu de Chendu inter/ice hii Cheorghe de
Pyski, castelan de Sebes, sti mai ocupe pc nedrept mush.
4 265 Turda 1478 tulle 14. Voievodul Pctru Gereb de Vingard adevereste intclegerea dirtre
Nicolae de Grind si Joan de Rosin.
4 266 Turda 1478 tithe 1. VIcevoin odul Antoniu de Chendu adevereste in pricina dmtre
Ladislau Thabiasi de Ala i D min nu de Ppm andru mat multi eocum eitte (nr. 134, 637,
1 669).
4 267 Buda 1478 august 17. Matta Corm internee Luta ror demmtaiilor tain stt-i judeLe
pe negustoni clujcni.
4 268 Buda 1178 al gust 18. Matta Corvin porunceste voievodului PeLru Gerd) sa-i oblige
pe nobilii de Ligencti' s.a sa-si dovedeasca dreptuide asupra vanulor pe care le detm.
4 269 Buda 1478 august 26. Matia Corvin porunceste tutu] or vameplor sf1 nu-i oblige pe
locuitorii tirgului thastie la plata unor vanli.
4 270 Buda 1478 august 27. Matia Corvin porunceste unor fosti comiti ai camarilor de sane
din Transilvania sa plateascb salanile taietonlor de sure din Dej pe care le-au retinut
4 271 Buda 1478 seplembrie 1. Matta Corm interzice castelanului Cetath de Balta sa
peiyeapa nona de yin de la locuitorii din Veit
4 272 Buda 1478 septembrie 1. Matia Corvin numeste magistratul din Bistnta ca prima
instant:a judeciitoreasca pentru locuitoni din oras si district.
4 273 Buda 1478 septembric 4. Matia Corvin cere voievodului Petru Gerd) sd-i despligu-
beascd din veniturile vmovatilor pe locuitorii din Dej ale caror vase en sare au fost
attacate de supupi unor nobili.
4 274 ( 1478 1481) septembrie 11. Basarab Tepelus, domnul Tarii Romanesti, cere maws-
tratului din Brasov sa-i trimita niste mobila.

www.dacoromanica.ro
4 275 Buda 1478 septembrie 12. Matia Corvin cere conventului din Cluj-Manastur sa ia
parte la cercetarea plingerilor lui Ladislau Thabiasi de At el impotriva fostului.voievod
Blasiu Magyar.
4 276 (1478-1479) septembrie 13. Basarab Tepelus, domnul Tani Romanesti, recomanda
magistratului din Brasov pe stolnicul Vintilá ca trimis al sau.
4 277 1478 octombrie 3. Capitlul din Alba Julia raporteaza ea la cererea voievodului (or.
4 261) a cercetat plingerile impotriva vaduvei si fiului 1w Nicolac de Ocria Sibiului.
4 278 1478 octombrie 7. Capitlul din Alba Julia adevereste pentru sash color Sapte Scaune
actul din 1453 (nr. 2 818).
4 279 Brasov 1478 octombrie 8. Stefan Pechy de Turda 9.5. recomanda magistratului din
Bistrita pc Ladislau Literatus.
4 280 Buda 1478 octombrie 17. Matia Corvin adevereste la cererea fiilor lui Georg Thablasi
de Atel actul sail din 1477 (nr. 4 171).
4 280 a Auld 1478 octornbrie 22. Camararul regal Torna Parvus core magistratului din Sibiu
comunicarea stirilor despre dusmani.
4 281 Buda 1478 octombrie 27, Matia Corvin dispune Ca satele Feiurdeni si Feleac sa pla-
teased' darile Impreunit cu Clujul.
4 282 Buda 1478 octombrie 27. Matta Corvin hotaraste In conflictul dintre fiii lin Georg
Thabiasi de Atel si cele Sapte Scaune pentru functia de jude regal al scaunului Cincu
In favoarea color Sapte Scaune.
4 283 Buda 1478 notembrte 1. Matia Corvin internee negustonlor din Brasov si Tara Birsei
sd faca negot cu amanuntul pe tentoriul color Sapte Scaune.
4 284 Buda 1478 noiembrie 9. Matia Corvin porunceste magistratului loan de Feleghaz sa
constate cc dari nedrepte a stors fostul voievod loan Pongracz de la sash din scaunul
Sebes.
4 285 Visegrad 1478 noiembrie 20. Matia Corvin cere celor Sapte Scaune sa plateasea totusi
cei 2 000 fl. scazuti initial din darea lor cea mare.
4 286 Stghtfoctra (1478) decembrie 13. Hans Armbruster anunta primarul din Sibiu ca-1 va
vizita In curind,
4 287 Gaciu 1478 decembrie 20. Voievodul Petru Gereb cere magistratului din Brasov sa
trirnita 200 puscasi si clout' tunuri la asechul cetatilor Bologa i Soimeni.
4 288 Giletu 1479 ianuarte 6. Voievodul Petru Gereb cere magistratului din Sibiu sa trimita
soldati i anne la asediul cetatilor Bologa si Soimeni.
4 289 Turda 1479 ianuarie 24. Vicevoievodul Antoniu de Chendu core conventului din Cluj-Ma-
nastur sa ia parte la punerea mosiei Bazna In stapinirea capitlului din Alba Iulia.
4 290 Turda 1479 tanuarte 24. Vicevoievodul Antoniu de Chendu confirma actul din 1178
(nr. 4 259) In pricina dintre loan de Rosia i Nicolac de Grind.
4 291 Turda 1479 ianuarie 25. Voievodul Pctru Gereb adeverestc actul din 1460 (nr.
3 212) si hotaraste In pricina dintre Ioan de Rosia si Nicolae de Grind.
4 292 Turda 1479 ianuarie 26. Voic\,odul Petru Gereb cue conventului din Cluj-Manastur
sa cerceteze samavolnichle familiarilor fostului voievod Blasiu Magyar savirsite pe
posesiumle fiilor lui Georg Thabiasi de Atel.
4 293 Turda 1479 ianuaric 26. Voievodul Pctru Gereb core junlor nobililor din comitatul
Tirnava sa cerceteze atacul savirsit de familiarii lui Blasiu Magyar asupra moshlor
fiilor lui Georg Thabiasi.
4 291 Turda 1479 ianuarte 26 Vicevoievodul Antoniu de Chendu core junior nobililor
din comitatul Alba sa cerceteze faradelegile savirsite in ultimul limp.
4 295 Turda 1479 unwarie 28. Vicevoievodul Antoniu de Chendu core conventuloi dm
Cluj-Manastur sa ia parte la cercetarea incorectitudinilor petiecute Ia punerea mosiei
SIngatin In stapinirea copiilor lui Gheorghe de Totoiu.
4 296 Nucl.& 1179 februarte 9. Juk.ii nobililor din comitatul Alba confirma ea faradelegile
savirsite In ultimul timp, pomenite de vicevoievod (nr. 4 291). eorespund realitatii.
4 297 Cluj 1179 mantle 9. tel'an. Bathory, judele curtii regale, amlna pronuntarea sentintei
in pricina dintre orasul Sibiu si nobilii Dragfi.

XXXvIl
www.dacoromanica.ro
4 298 Abu; 1479 martie 10. Juzii nobililor comitatului Tirnava confirma cá sarnavolniciile
sAvIrsite pe moiiie fiilor lui Georg Thabiasi s-au intimplat astf el cum sint descrise de
dire voievod (nr. 4 293).
4 299 Buda 1479 mantic 14. Matia Corvin cere conventului din Cluj-Manastur sA ia parte
la punerea vAduvei i fiului lui loan Pongracz In st5pInirea Cetatii de Balta.
4 300 Sibiu 1479 aprilie 10. Voievodul Petru Gereb cere magistratului din Brasov sa spri-
jine cetatea Bran cu alimente i trupe.
4 301 Suceava 1479 aprilie 20. tefan cel Mare, domnul Moldovei, cere rnagistratului de
Brasov sa-i transmita stiri despre turci.
4 302 Brasov 1479 aprilie 26. Magistratul din Brasov sank lui Stefan cel Mare despre miscarile
turcilor.
4 303 Hust 1479 aprilie 27. Petrus Literatus, comitele cAmarii de sare din Maramures, cere
judelui Bistrit ei sA ia mAsuri Impotriva hotilor care atacA cetateni din Sighet.
4 304 Buda 1479 aprilie 28. Matia Corvin interzice vicarului capitlului din Alba lulia
sA se amestece In jurisdictia laicA a tirgului Dej.
4 305 Buda 1479 aprilie 28. Matia Corvin porunceste 55 se respecte libertatile varnale ale
locuitorilor din Dej.
4 306 (Sibiu) 1479 mai 4. Decanul capitlulm Sibiulni consernneaza bunurile luate hi pas-
trare din biserica din Hosman.
I 307 Sibiu 1479 mai 2.9. Voievodul Stefan Bathory adevereste actul din 1475 (nr. 4 057)
privind interzicerea vinzArii de semi.
4 308 (Dupd 1479 mai 29). Basarab Tepelus, domnul Tarn Rombnesti, confirma ea a primit
o scrisoare de la magistratul din Brasov.
4 309 (Dupd 1479 mai 29 inceputul lui octombric). Basarab Tepelus, domnul TArii Roma-
nesti, anunta voievodul Stefan Bathory cb asigurA hbertatea negotului in tara sa.
4 310 1479 tante 3. Conventul din Cluj-MAnastur adevereste cA la porunca regelui (nr. 4 299)
a luat parte la punerea Cetatii de Bang in stApinirea vaduvei i fiului lui Idan Pongracz.
4 311 Sibiu 1479 iulie 3. Stefan Bathory cere magistratului din Brasov sa-i dea stiri despre
miscArile turcilor.
4 312 1479 iulie 5. Conventul din Cluj-Manastur adevereste ea vaduva lui Joan Pongracz
a lbsat prin testament manAstirii dominicane din Cluj rnosia Gyulatelke.
4 313 Deva 1479 august 10. tefan Blithory ccre magistratului din Brasov sa predea caste-
lanilor din Bran bunurile confiscate de la niste rombni.
4 314 Sibiu 1479 cca august 10. Basarab Laiota, domnul exilat al Tani Rornanesti, cere ma-
gistratului din Brasov sa restituie bunurile confiscate unor romAni.
4 315 Sebes 1479 august 14. tef an Bathory cere magistratului din Brasov 554 dea stiri
despre misc5rile turcilor.
4 316 (Inainte de 1479 oc(ombrie 13). Basarab Tepelus, domnul Tarii Romanesti, anuntb
magistratul din- Sibiu ca logofAtul Vintila s-a Intors de la sultan.
4 317 (1479 cca octombrie 27). Basarab Tepelus, domnul TArii RomAnesti, asigura magis-
tratul din Brasov ca va respecta Intelegerile Incheiate.
4 318 (cca 1479 octombrie 27). Basarab Tepelus, domnul Tarii RomAnesti, anuntA magis-
tratul din Brasov ca a intervenit pe linga Ali-Beg sa nu pustiasca Tara BIrsei.
4 319 Bucuresti 1479 octombrie 27. Basarab Tepelus, domnul Tarii RomAnesti, anunt5 magis-
tratul din Brasov ca negustorii brasoveni pot face negot liber In tam sa.
4 320 (Dupd 1479 ocionibrie 27). Basarab Tepelus, domnul Tdrii RomAnesti, se plhige ma-
gistratului din Brasov ca Ii gazduieste pe dusmanii sai.
4 321 Sibiu 1479 noienibrie 25. Voievodul Stefan Bathory revoca sentinta conventului din
Cluj-Manastur In pricina dintre Paul Horwath i Ioan Mancha, castelani de Unguras,
9] nobilii de Cristur.
4 322 1479 notembrie 30. Matia Corvin anunta voievodul Transilvanici i pe altil c5. i-a
luat sub protectia sa pe cAlugArii mAnAstirii dominicane din Cluj.
4 323 Bonfida 1479 decembrie 7. Juzii nobililor din comitatul Dabica adeveresc la cererea
nobililor din Cristur-Sieu actul din 1479 (nr. 4 321).

XXXVIII
www.dacoromanica.ro
4 324 1479 decembrie 13. Magistratul din Cluj adevereste statutele breslei bldnarilor din
oras.
4 325 1479 decembrie 13. Magistratul din Cluj adevereste statutele breslei postAvarilor
din oras.
4 326 Sibiu 1479 decembrie 21. Voievodul Stefan Bdthory cere magistratului din Brasov
stiri despre miscdrile turcilor.
4 327 Sibiu 1479 decembrie 21. Stefan Báthory cere capitlului din Alba Iulia sd o determine
pe vAduva lui Nicolae de Ocna Sibiului sd-i restitule lui Ladislau Desewfy de Laeneë
portia zdlogitd din satul MrIgherus.
4 328 1479 decembrie 28. Statutele breslei blAnarilor din Saschiz.
4 329 Sebe$ 1480 lanuarie 7. Stefan Báthory cere celor Sapte Scaune sd suporte cheltu-
lelile pentru rdscumpdrarea orasului si scaunului Sebes.
4 330 1480 ianuarie 17. Capitlul din Alba Iulia adevereste cd Ladislau Rikalfi a zdlogit
prediul Kyzebel lui Matei Byro din Sebes.
4 331 (1480 lanuarie 17 1481 marfie 30). Proiectul unei cereri a tuturor germanilor
din Transilvania" cdtre Matia Corvin.
4 332 Sebef 1480 ianuarie 20. Stefan BAthory adevereste protestul 1mpotriva zdlogirii
moshlor Daia, Totoiu, Kyzebel s.a. lui Matei Gereb de Sebes.
4 333 1480 lanuarie 20. Magdalena, fiica lui Nicolae de Ocna Sibiului, se lmpotriveste
zdlogrii mosiei Kyzebel.
4 334 Suceava 1480 ianuarie 22. Stefan cel Mare, dommil Moldovei, anuntd magistratul
din Brasov cd turcii se pregAtesc de rdzboi.
4335 Roma 1480 februarie 3. Papa Sixtus al IV-lea cere episcopului Moldovei sd-1 absolve
pe Ladislau Thabiasi pentru pdcatele sale.
4 336 1480 februarie 12. Conventul din Cluj-MAndstur adevereste Impotrivirea lui Petru
de Galtiu fall de vinzarea mosiilor Daia, Totoiu, Kyzebel s.a.
4 337 (Inainie de 1480 februarie 24). Jupan Neagu, fost vornic al TArii Românesti, instin-
teazd magistratul din Brasov despre ImprejurArile In care Basarab Laiotd a luat te-
zaurul voievodal.
4 338 Buda 1480 februarie 24. Matia Corvin cere magistratului din Brasov sA o pdzeascd
pe sotia lui Basarab Tepelus, prinsa de Basarab Lalotd i predata brasovenilor.
4 339 1480 februarie 24. Matia Corvin adevereste actele din 1478 (nr. 4 242 cu nr. 4 235)
privind sentinta In pricina dintre orasele libere regale si capitlul din Oradea.
4 340 (Cca 1480 februarie 24). Basarab Tepelus, domnul Tdrii Romanesti, anuntd voie-
vodul Stefan BAthory si magistratul din Brasov cd 1-a eliberat pe niste detinuti.
4 311 (Cca 1480 februarie 24). Basarab Tepelus, domnul TArii Romdnesti, scrie bunicii
sale In legAturd cu eliberarea ei din captivitate.
5 342 (Cca 1480 februarie 24). Basarab Tepelus, domnul Tara RomAnesti, 11 recomandA
sotiel sale Maria pe trimisul sdu Iuga.
4 343 (Cca 1480 februarie 24). Basarab Tepelus, domnul Tarn. Romdnesti, cere sopa sale
Maria sd-i dea crezare trimisului sdu Dragomir.
4 344 (Cca 1480 februarie 24). Basarab Tepelus, domnul Tdril Romdnesti, 11 recomandA
sotiei sale Maria pe trimisul sdu Petru.
4 345 (Cca 1480 februarie 24). Mai multi boieri din Tara RomâneascA cer magistratului
din Brasov sd se poarte i In continuare bine cu femeile" care se afld la el.
4 346 (Cca 1480 februarie 24). Basarab Tepelus, domnul Tdrii Romdnesti, anuntd locuitorii
din Tara Birsei cd nu el ci Basarab LaiotA este vinovat de samavolnichle sAvIrsite
asupra Mr.
4 347 (Cca 1480 februarie 24). Basarab Tepelus, domnul Tarn RomAnesti, anuntd magis-
tratul din Brasov cd i-a fost jefuitd visteria.
4 348 (Cca 1480 februarie 24). Basarab Tepelus, domnul Tarii Romdnesti, cere magistratului
din Brasov sd nu-1 tulbure pe Popa Man.
4 249 (Cca 1480 februarie 24). Kir Macarie, mitropolitul lingro-Vlahiel, 11 recomandd pc
trimisul sdu Dragomir la magistratul din Brasov.

XXXIX
www.dacoromanica.ro
4 350 (Dupil 1480 februarie 24). Basarab Tepelus, domnul TArii RomAnesti, anuntA magis-
tratul din Brasov cA a inchciat pace eu turcii.
4 351 Bucuresti (thtpd 1480 febritarie 24). Jupin Neagu, fast vistiernic al TArii Romfinesti,
cere magistratului din Brasov sS nu-I mai sprijine pe Basarab Laiota, dusmanul stri-
pinului stiu, domnitorul Basarab Tepelus.
4 352 (Dupd 1480 februarte 24). VintilA, logofilt al TArii RornAnesti, confirmA cA a primit
dispozitiile date de Maria, sotia domnitorului Basarab Tepelus.
4 353 (Dupd 1480 februarie 24). Macarie, mitropolit al Ungro-Vlahiei, roagti pe voievodul
Stefan Bathory s-o elibereze pc solia stApInului sAu, domnitorul Basarab Tepelus.
4 354 (Dupd 1480 februarie 24 townie de notembrie 7). Cazan, vistier, si Staico, comis,
asigurti pe Maria. sotia lui Basarab Tepelus, (NA vor interveni In continuare pentru cli-
berarea ei.
4 355 Roma 1480 marhe 6. Patru cardinali acorciA bisericii dommicanilor din Cluj o in-
dulgenta de o suta de zile.
4 356 Buda 1480 marlie 14. Matia Corvm porunceste voievodului Stefan Bathory sA per-
ecapS stoma de 500 f I., la plata eArcia a fost condamnat tin nobil pentru uciderea unor
sibieni.
4 357 Buda 1480 aprilie 7. Matia Garvin cere conventului din Cluj-MAnAstur sit la parte la
punerea mosiei Gyulatelke In stApinirea dominicamlor din Cluj.
4 358 Timisoara 1480 aprilie 10 (?). tefan Magnus, vicecomite de Timis. care magistra-
telor din Sibiu si Brasov sil-1 ajute pe trirnisul san Pavel Chmezul.
4 359 Buda 1480 mai 2. Matia Garvin core voievodului Stefan Ba thory sA-1 apere pe Francisc
de Ocna Sibiului in stApinirea unei parti din rnosia Albcsti.
4 360 1480 mai 18. Un notar din Bistrita adevereste a indulgenta acordatA dominicanilor
din oras de cAtre papa Sixtus al IV-lea.
4 361 Lg. Bran 1480 iwue 1. Voievodul Stefan Bathory core magistratului din Brasov sA-i
trimitA o armurA.
4 382 (1480 1481) ionic 12. Basarab Tepelus, domnul Tarii Romanesli, multurneste ma-
gistratului din Brasov pentru prietenia dovedita si-I recomandA pe trimisul sAu Dan.
4 363 (Cca 1480 1482 tame 12). Basarab Tepelus, domnul 'card Romfinesti. recomandA
magistratului din Brasov pe trimiii siti Dan si VIleea.
4 384 1480 tunic 20. Conventul din Cluj-ManAstur adevereste luipotrivirea dominicanilor
din Sighisoara fatA de ocuparea mosiei Albesti de ciltre Nicolae din Ocna Sibiului.
4 365 Buda 140 ionic 22. Matia Garvin porunceste sasilor sit suporte ImpreunA cheltule-
lile fAcute In pricina vamalA en cal:Jinni din Oradea.
4 366 Buda 1480 tante 22. Matia Corvin porunceste tuturor vamesdor sa respecte libertatile
vamale ale sasilor din cele Sapte Scaune.
4 367 Buda 1480 tunic 22. Matta, Corvin porunceste tuturor vamesilor sa respecte liber-
tAtile vamale ale sasilor din Sibiu, Sebes s.a.
4 368 1480 august 10. Conventul din Cluj-MAnAstur adevereste cA nobilul Sebastian Orzag
a zalogit proprietAtile sale din Mictisasa, Lunca s.a. lui Paul liorwath din Sibiu.
4 369 Media$ 1480 septembrie 13. Stefan BA thory cere conventuhii din Cluj-ManAstur sA
ia parte la punerea mosiilor Micasasa, Lunca s.a. In stapinirea lui Paul Horwath, cas-
telan de Unguras.
4 370 Sebe.,s 1480 septembrte 27. Stefan Bathory porunceste magistratului din Brasov sA-si
puna oastea, ridicatA pentru apararea Secuimii 1mpotriva turcilor, sub comanda lui
Georgius Gegeny.
4 371 Sebe? 1480 septembrie 27. Stefan Bathory cere magistratului din Brasov sa asculte
de dispozitide date de Georgius Gegeny.
4 372 1480 octombrie 12. Conventul din Cluj-ManAstur adevereste cA la porunca voievodului
(nr. 4 369) a luat parte la punerea unor proprietAti din MicAsasa, Lunca s.a. In stApt-
nil ea lui Paul Horwath.

XL
www.dacoromanica.ro
4 373 In tabdra de lg. Nocrih 1480 octombrie 26. Stefan Bathory porunceste lui Stefan Erdeli
sd se ingrijeascii pentru ca Petru Chereni sii-i predea fratelui situ loan tobte actele
referitoare la mosia Bldj eni.
4 374 (1180 noiernbrie decembrie 12). Basarab Tepelus cere magistratului din Brasov
111-i indepdrteze pe dusmanii sdi din oras.
4 375 Geoagin 1480 decembrie 16. tefan Bathory cere lui Toma Altemberger, primarul
Siblului, sb-i pregdteascd pe sash care posedd cai in vederea apardrii impotriva unei
iminente invazii turcesti.
4 376 Medicq 1480 decembrie 18. Judele si juratii celor Doub Scaune transcriu actul lui Matta
Corvin din 1475 (nr. 4 053) si acorda o casd din Medias lui Petrus Cirotecarus.
4 377 Cluj 1180 decembrie 18. Johannes Episcopi, vicar al dominicanilor din Transilvania
si Gregor Slevnncz, paroh din Cluj, acordd Sofiei, fiica lui Benedict Byczak de Sard,
dreptul de a-si alege un spoveditor.
4 378 Alba lulia 1180 decembrie 22. Stefan Bathory cere magistratului din Brasov sii
angajeze pentru apbrarea Tdrii Birsei 110 cbldreti care i-au apartinut lui Basarab
Laiotb, fostul domn al Tbrii Romdnesti.
4 379 (Cca 1180). Un necunoscut 11 sfdtuieste pe loan, bacalaureat din Sibiu, sa-si apere
drepturile in fata magistratului.
4 330 (SfirOul fur 1480). Basarab Tepelus, domnul Tarii Romanesti, anuntb magistratul
din Brasov cd i-a trimis pe Ratundul si pe Dragomir la el.
4 381 Suceava (1480-1485) septembrie 17. Vistiernicii moldoveni pan Kirakol si pan Bucium
se piing judelui i vamesilor din Bi asov cd slujitorul lor Mihalco a fost vaznuit.
4 382 (1180 1192) octombrie 9. Jupinul Dragomir se plinge magistratului din Brasov cd
nu si-a tinut promisiunile referitoare la siguranta bunurilor si persoanei sale.
4 333 (1180 1105 ). Soltuzul si plrgarii din Vaslui transmit magistratului din Brasov de-
pozitia lui Tomos si Barta privind predarea unor bani de catre un brasovean.
4 334 1481 ianuaric 27. Conventul din Cluj-MAndstur adevereste ea Elisabeta, fiica lui
Georgius Loran tfi de Cede, cdhigaritd la Cluj, a donat posesiunile ei mbnAstirh Sf. Egidiu
Cluj.
4 385 Roman 1481 februarie 4. Stefan cel Mare, domnul Moldovei, multumeste magistra-
tului din Brasov pentru stirile date despre Basarab Tepelus si promite stiri despre
turd.
4 386 Cluj 1481 rebruarie 9. Magistrul Ioan Episcopi, vicar al dominicanilor din Transil-
vania, i Gregorius Slewing, pleban de Cluj, acordd unei nobile o indulgentd.
4 987 Cluj 1481 februarie 25. tef an Bathory porunceste primarului sibian Toma Allem-
berger sil adune oastea sasilor la Agnita.
4 388 Cluj 1481 rebruarie 25. Stefan Bathory porunceste magistratului din Sibiu sd so
pregdteasca pentru lupta impotriva turcilor.
4 389 (1481-1482) rebruarie 28. Basarab Tepelus, domnul Tani Rombnesti, se plinge bra-
sovenilor cS acestia sprijind pe dusmanii sAi.
4 390 Sibiu 1481 martie 6. petrus Beer, jurat din Brasov, raporteazd magistratului din Bra-
sov despre misiunea lui la Sibiu si la voievodul Transilvaniei.
4 391 Suceava 1481 martie 7. $tefan cel Mare, domnul Moldovei, cere magistratului din
Bistrita sb-1 determine pe un aurar, refugiat cu ocazia invaziei turcesti, sA se intoarcil
in Moldova.
4 392 Media$ 1481 martie 9. Stefan Bathory cere magtstratului din Brasov ;Uri despre mls-
cdrile turcilor.
4 393 1481 martie 9. Magistratul din Cluj adevereste Intelegerea dintro mesterii breslei
cizmarilor din oras.
4 394 (Cca 1481 marlie 9). Cazan, vornic al Tani! Rom Anesti, porunceste unor boieri sd
permita unor sasi din Brasov sd se intoarca ficasd.
4 395 (Cca 1481 martle 9). Cazan, mare vornic al Tdrii Rombnesti, anuntb magistratul din
Brasov CA drumurile spre i din tail slat deschise pentru negustorl.

XLI
www.dacoromanica.ro
4 396 Sibiu 1481 martie 10. Petru, decan al capitlului Sibiului, acordA o indulgentA unui
turnkor de tunuri care pleacA In rkboi lmpotriva turcilor.
4 397 Medias 1481 martie 11. Stefan Báthory anuntA magistratul din Sibiu despre eveni-
mentele din Tara RomaneascA.
4 398 Dalnic 1481 martie 13. Castelanii cetatii Bran cer magistratului din Brasov sA-si
pregateascA oastea.
4 399 Sighisoara 1481 martie 14. §tefan 132ithory cere magistratului din Brasov stirl despre
evenimentele din Tara Romaneasca.
4 400 Curtea de Arges 1481 (dupd martie 14). Basarab Tepelus, domnul Tarn Romanesti,
cere magistratului din Brasov ca doi jurati brasoveni sA-1 InsoteascA pe solul gm la
voievodul Transilvaniei.
4 401 Curtea de Arges 1481 (dupd martie 14). Basarab Tepelus, domnul TAM Romanesti,
permite negustorilor brasoveni sa facA comert In tam sa.
4 402 (Cca 1481 martie 25). Basarab Tepelus, domnul Tara Romanesti, multumeste pri-
marului sibian Toma Altemberger pentru Increderea acordatà s1-1 O. stiri despre re-
latiile sale cu turcii.
4 403 Rupea 1481 martle 28. §tefan Báthory multumeste primarului sibian Toma Altem-
berger pentru darurile trimise.
4 404 Buda 1481 martie 30. Urban, tezaurar regal, cere primarului sibian Toma Altem-
berger sa-1 despAgubeasca cu bani pe judele regal din Miercurea pentru mosia Geezwl
de lingA Sebes.
4 405 Saschtz 1481 martie 31. §tefan Báthory cere magistratului din Brasov sa angajeze
300 de mercenari ai lui Basarab LaiotA care se aflA la Brasov.
4 406 Suceava 1481 aprilie ,10. Magistratul din Suceava cere magistratului din Bistrita
si-i facA dreptate vAduvei lui Peterman Fleischer.
4 407 Bucuresti (1481) aprilie 14. Basarab Tepelus, domnul Tarii Romanesti, se plinge
magistratului din Brasov cA marfurile supusului sAu RádilA au fost confiscate pe
nedrept.
4 408 (Dupd 1481 aprilie 14). Negustorul Turcul din CImpulung anunta magistratul din
Brasov despre o Intelegere IncheiatA cu Sterca din Fagáras.
4 409 .Bistrija 1481 aprilie 24. Stefan Báthory interzice castelanilor cetatii Unguras sal-
Impiedice pg locuitorii Bistritei sa pescuiasca In Aurae Bistrita si Sieu.
4 410 Bistrija 1481 aprtlie 25. §tef an Bathory acordA unor sate din districtul Bistrita
dreptul palosului.
4 411 $apartoc 1481 aprilie 27. §tefan Báthory cere magistratului din Brasov sA-1 retina
pe cel care a vrut 0-1 ucidA pe Vlad CAlugArul si interzice exportul de anne In Tara
RomaneascA.
4 412 Bogatu de Mures 1481 aprilie 30. §tefan Báthory cere primarului sibian Toma
Altemberger sA trimitA la Rupea o parte din oastea sasilor adunatA Impotriva
turcilor.
4 413 Tdsnad 1481 mat 14. Ladislau Gereb, episcop al Transilvaniei, multumeste pentru
subsidiul de 200 fl. acordat de preotimea sAseascA.
4 414 Sibiu 1481 iunie 2. Magistratul din Sibiu si cele Sapte Scaune cer magistratului din
Brasov sti ia parte la tin scaun de judecatA.
4 415 Tdsnad 1481 tunic 4. Episcopul Laclislau Gereb cere preotilor sasi sA-1 sprijine mai
departe cu subsidii.
4 416 Sibiu 1481 tunie 7 Magistratul din Sibiu scrie celui din Brasov CA perceperea vigesimei
se va face ImpreunA cu Bistrita.
4 417 Dej 1481 iunie 11. Petrus Ianhas, vicecAmArar de Dej, cere judelui din Bistrita
sà-i determine pe niste romani din Valea Rodnei sA efectueze un transport de grinzi
pInA la rlul Somes.
4 418 Ttrgoviste (1481 tunie-tulie). Vlad CalugArul, domnul Tani Romanesti, anunta ma-
gistratul din Brasov di i-a alungat pe dusmanii sal din t arA.

XLII
www.dacoromanica.ro
4 419 Buda 1481 tulle 6. Stefan Báthory cere conventului dm Cluj-MAnAstur sA ia parte
la punerea lui Mihail Nagh in stApinirea mosiei Simionesti.
4 420 Ilirldu (1481) tulle 9 Stefan cel Mare, domnul Moldovei, anuntA magistratul din
Brasov despre miscArile turcilor.
4 421 1481 tulle 16. Conventul din Cluj-MAnAstur adevereste reasezarea hotarelor Albei.
4 422 Buda 1481 (idle 23. Matia Corvin dAruieste voievodului Stefan Bathory nista pArti
de mosie din comitatul Tirnave.
4 423 Cluj 1481 august 15. loan Magnus, administrator al rnosiei Aiton, anunta pe stapinul
sAu cA a lost atacat pe drumul Clujului.
4 424 (1481 dupd august 16 1482 marttelaprilie). Basarab Tepelus, domnul Tarn Ro-
mAnesti, scrie magistratului din Brasov despre pacea incheiatA cu Matia Corvin.
4 425 (Dupd 1481 august 16 1482 martielaprilie). Vlad CAlugArul, pretendent la tronul
TAril Rothdriesti, dá de stire magistratului din Brasov despre luptele peiltru tron
din tara sa.
4 426 Alfina 1481 august 21. Stefan Horwath, castelanul cetil,ii iria, cere magistratului
din Bistrita sA porneascA hnediat cu steagul lor de luptd.
4 427 1481 august 23. Capitlul din Cenad adevereste impotrivirea bisericii din Oradea
fatA de sentinta lui Matia Corvin in pricina vamalA dintre capitlul din Oradea $i ne-
gustorli ardeleni.
4 428 Buda 1481 august 24. Matia Corvin scoate Clujul de sub juricdictia Bistritei si-1
supune direct scaunului de judecatá de la Sibiu.
4 429 Buda 1481 august 24. Matia Corvin interzice tuturor vamesilor sti perceapA vAmi
de la clujeni.
4 430 .Buda 1481 august 24. Matia Corvin Mter7ice tuturor cAmArasilor de sare sd-i tin-
piedice pe clujeni in negotul hber cu sare.
4 431 Buda 1481 august 25. Matia Corvin porunceste nobililor din Transilvania sä respecte
dreptul de preemptiune al sasilor asupra posesiunilor din vecinátatea PArnhitului
CrAiesc.
4 432 Buda 1481 august 25. Matta Corvin dA de stirc cA va face o nouA hotArnicire a color
Sapte si DouA Scaune.
4 433 Buda 1481 august 25. Matia Corvin porunceste tuturor vamesilor sA nu perceapà
dari de la sasii din Sibiu $i cele Sapte Scaune.
4 434 Buda 1481 august 25. Matia Corvin porunceste tuturor vamesilor sA Tiu perceapA
vArni de la negustorii din Brasov si cele Sapte Scaune.
4 435 Buda 1481 august 25. Matia Corvin porunceste tuturor vamesilor sA nu perceapti
vAmi de la negustorii din Sighisoara i cele Sapte Scaune.
4 436 Buda 1481 august 25. Matia Corvin porunceste nobililor din Transilvania sA permitA
sasilor care s-au refugiat pe posesiunile lor sA se intoarcA pe PAinintul CrAiesc.
4 437 Buda 1481 august 25. Matia Corvin porunceste, la cererea rnagistratului din Brasov
tuturor nobililor din Transilvania sA permitA sasilor refugiati pe pAminturile lor sA se
intoarcA acasA.
4 438 Buda 1481 august 29. Matta Corvin porunceste voievodului Transilvaniei sA apere
libertAtile cornerciale ale sasilor.
4 439 Visegrad 1481 septembrie 2. Matia Corvin confirmA alegerea lui Mihail Morgondai
ca jude regese al scaunului Cincu.
4 4.40 Cluj 1481 septembrie 9. Prepozitul Gheorghe de Oradea, comitele cAmArilor de sare
si administrator al veniturilor din Transilvania, cere magistratului din Sibiu sA-I
predea dArile.
4 441 In tabdra de lg. Agntta 1481 septembrte 21. Prepozitul Gheorghe, administrator al
veniturilor regale din Transilvania, cere magistratului din Bistrita sA-i predea dArile.
4 442 1481 octombrie 18. Magistratul din Cluj adevereste ca nobilul Toma Pogan din Turda
ni-a vindut o casA din Cluj.
4 443 Sic 1481 octombrie 21. Prepozitul Gheorghe de Oradea, administrator al veniturilor
regale din Transilvania, cere magistratului din Sighisoara sA-1 predea dArile.

XLIII
www.dacoromanica.ro
4 444 Buda 148 lnoiembrie 11. Urban, episcop de Gyor si mare vistiernic, mterzice sA se
impuna sasilor din cele $apte si Douil Scaune subsidii prea marl.
4 445 Buda 1481 noiembrie 15. Matia Corvin porunceste voievodului Transilvaniei sA cearA
clujenilor sA Inainteze toate pricinile lor In apel mai multi dtre magistratul din
Bistrita.
4 446 Buda 1481 noiembrie 15. Matta Corvin interzice castelanilor cetkii Unguras sa-i
opreascA pe bistriteni de la folosirea unor pAsuni si de la pescuitul In rlul Sieu.
r447 - Bucuresti 1481 notembrie 16. Basarab Tepelus, domnul T5rii Romanesti, recomanda
magistratului sail pc boierul Tudor.
4 448 Alba Iulia 1481 noiembrie 17. Episcopul Ladislau Gereb al Transilvaniei confirma
dispozitiile predecesorului situ privind satul Farkasthelke.
4 449 Sighisoara 1181 nolembrie 18. Stefan Bkhory ccre primarului sibian Toma Altem-
berger sã plateascd salariul medicului Jacob.
4 450 Rupea 1481 noiembrie 23. Scatmul Rupea trimite In apel la cele $apte Scaune prima
dintre Nicolae Conczelsz s.a. si Jacob Lodw isch
4 451 Siglusoara 1481 notembrie 24. Conventul minastirn dominicane din Sighisoara ade-
vereste Intelegerea dmtre vacluva lui Nicolae de Ocna Stbiului si minastire.
4 452 Ttrgu Mures 1481 noiembrte 27. Stefan BAhory cere magistratului din Brasov sti i
dea stiri despre turch.
4 453 Tigdu 1481 decernbrie 18. Nobilul Ladislau de Zala adevcreste ca a primit ca zalog
pentru 48 fl. niste pArti de mosie din comitatul Solnocu Dinliuntru.
4 454 Alba Julia 1481 decembrie 21. Ladislau Gereb, episcop al Transilvamei, II numestc
pe Jacob, fiul fostului notar Petru, ca paroh al Clujului.
4 455 Oradea 1482 ianuarie 12. Magistratul suburbiei Wadkerth din Oradea adevereste
ca Martin Cheep din Prcsov I-a hnputernicit pe Stefan Kalmar din Wadkerth sa per-
ceapti niste datorii de la mat multi brasoveni.
4 456 Bacdu 1482 ianuarie 18. Mexandru, fiul lui Stefan cel Mare, cere nobilulut Laurentiu
Myko de Flaghig sa depunA lucrurile confiscate de la un supus de-al sau la magistratul
din Brasov.
4 457 1482 martie 3. Conventul din Cluj-Minastur adevereste ca la porunca voievodului
(nr. 4 419) a luat parte la punerea mosiet Sinnonestt Iii stapinirea lui Mihail Nagh.
4 458 Buda 1482 martie 20. Matia Corvin anunta pe locuitorul Sibiului Georg Hecht ca
ii va ltisa arenda trigesimit.
4 459 (Dupd 1482 martie 23). \lad CAlugirul, domnul Tani Rom:mesh, anuntii magis-
tratul din Brasov Ca vrea si ptislreze pacea cu el si cu Iegcle.
4 460 (Dupd 1482 martie 23). Boicrul Sinadin al Capitanului multumeste magistratuhd
din Brasov pentru gAzduirea sa pe rind a fost fugar.
4 461 (Dupd 1482 martie 23). Jupan Dragomir, fiul lui Manca, h multumeste brasovca-
nului Lorint pentru buni\ointa de care a dat dovadi.
4 462 (Dupd 1482 martie 23). Jupan Dragomir Udriste cere niagistratului din Brasov SA
deschidi drumurile sprc oras, deoarece doar In acest caz se pot transmite rcpede sti-
rile despre misearile turcilor.
4 453 (Dupd 1482 mantle 23 tulle 13). \lad CAlugArul, domnul Tarii Romanesti,
anunta magistratul din Brasov ci dusrnanul stiu Basarab Tepelus a fost ucis.
4 464 (Dupd 1482 martie 23 1483). Jupan Dragomir Udriste adevereste ca In timpul
domniei hu Basarab Tepelus Sinadin n-a fost la turci, ci Intr-o ministire.
4 465 (Dupd 1482 martte 23 1492 oclombrie 9). Jupan Dragomir iTdriste se plInge
magistratului din Brasov ca i-au fost confiscate niste marfuri.
4 466 (Dupi 1482 martie 23 1492 octombrie 9). \gad Calugirul, domnul Tarn Ro-
manesti-, scrie magistratului din Brasov despre plingerea lui Bobul din Skata Impotriva
lui Capoti care 1-a j ef
4 467 (Dupd 1482 mantle 23 1492 oclombrie 9). Jupan Udriste Dragomir cere magis-
tratului din Brasov si-i f aca drcptate supusului siu Bobul, jefuit de Capota In timpul
domniei lui Basarab Tepelus.

XLIV
www.dacoromanica.ro
4 468 (Dupd 1482 martie 23 1492 octombrie 9). Jupan Dragomir Udriste anunta ma-
gistratul din Brasov al Cosota a fost prins.
4 469 (Dupd 1482 martie 23 1492 octombrie 9). Jupan Dragomir 'Arista cere magis-
tratului din Brasov sa se Ingrijeasca de bunurile furate din Biserica sa din Bucov
(de niste hoti arestati acum la Brasov).
4 470 (Dupd 1482 martie 23 1495 septembrie 8). Vlacl Calugarul, domnul Tani Roma-
nesti, cere magistratului din Brasov Sd plateasca marfurile vindute de Anghel unor
sasi, deoarece ele apartin dornnitorului.
4 471 (Dupd 1482 martie 23 1495 septcmbrie 8). Vlad Calugarul, domnul Tarii Roma-
nesti, scrie magistratului din Brasov cd i-a permis lui Iancau sa piece in thigaria.
4 472 (Dupd 1482 mantic 23 1495 septembrie 8). Vlad Caluggrul, domnul Tarii Rom a-
nesti, se plinge rnagistratului din Brasov ca. Iancau FIusar din Sacele a confiscat 16 fl.
de la Popa Vlaicul, Ilie din Buzau si Dusman.
4 473 (Dupd 1482 mantle 23 1495 septembrie 8). Vlad Calugarul, domnul Tarii Rorna-
nesti, se plinge magistratului din Brasov ca supusul sdu Radild din Cimpulung a fost
judecat pe nedrept.
4 474 (Dupd 1482 martie 23 1495 septembrie 8). Vlad Cdlugdrul, clomnul Tarii Roma-
nesti, cere magistratului din Brasov sa restituie negustorilor Nicula i Maglavit one
confiscate.
4 475 (Dupd 1482 martie 23 1495 septembrie 8). Vlad Calugdrul, domnul Tara Roma-
nesti, cere magistratului din Brasov sd nu faca greutati lui Popa Coman i Radul
care vor sa vind In tara sa.
4 476 (Dupd 1482 mantle 23 1495 septembrie 8). Vlad Calugarul, domnul Tarn Roma-
nesti, confirma magistratului din Brasov ca a prima tiri1e transmise.
4 477 (Dupd 1482 martte 23 -- 1495 septembrie 8). Vlad Calugarul, doinnul Tarn Ro-
rnanesti, roaga magistratul din Brasov sd-1 sprijine la curnpararea unor bunuri pe mes-
terul pe care 1 1-au pus la dispozitie.
4 478 (Dupd 1482 martie 23 1495 septembrie 8). Vlad Calugarul, domnul Tarii Roma-
nesti se plinge sfatului din Risnov fiindca 1-a executat lard judecata pe nepotul
supusului sari Mihail.
4 479 (Dupd 1483 martie 23 1495 septembrie 8). Vlad Calugarul, domnul Tarii Roma-
nesti, care sfatului din Brasov sa i se restituie supusidui sari Stroe un cal pentru
care acesta a platit vama.
4 480 (Dupd 1482 martie 23 1495 septembrie 8). Vlad Calugdrul, domnul Tarn Roma-
nesti, scrie magistratului din Brasov cd bunurile confiscate in tara sa au fost restituite.
4 481 (Dupd 1482 martie 23 1495 septembrie 8). Vlad Calugarul, domnul Tarii Roma-
nesti, scriemagistratului din Brasov in legaturd cu un supus al sail, caruia i-au fost
confiscate niste oi fiindca acesta a vrut SA ocoleasca vama.
4 482 (Dupd 1482 martie 23 1495 septembrie 8). Vlad Calugdrul, domnul Tar!! Roma-
nesti, se plinge rnagistratului din Sibiu ca nista supusi ai sai au fost jefuiti de oarneni
din Gainari i Colun.
4 483 (Dupd 1482 martie 23 1495 septembrie 8). Vlad Calugarul, domnul Tani! Roma-
nesti, anunta magistratul din Brasov ca a primit vestile transrnisc prin Hanus, vilicul
din Risnov.
4 484 (Dupd 1482 martie 23 1495 septembrie 8). Vlad Calugdrul, domnul Tarn Roma-
nesti, recornanda magistratului dm Brasov pc trimisul sAn Simon.
4 485 -. (Brasov dupd 1482 martie 23 1495 septembrie 8). Magistratul din Brasov Ii re-
coin anda lui Vlad Calugarul, domnul Tarii Rom Anesti, pe trimisul sdu Iacob din Risnov.
4 486 (Dupd 1482 martie 23 1495 septembrie 8). Vlad CAlugArul, domnul Tarii Roma-
nesti, recomanda magistratului din Sibiu pe trimisul sari Oprca.
4 407 1482 mat 17. Gonventul din Cluj-Manastur adevercste crl Nicolae si Eustachiu Or
Beclean si-au irnpartit proprietatile tatalui bor.

XLV
www.dacoromanica.ro
4 488 Bratislava 1482 mat 26. Matia Corvin cere sasilor din cele Sapte si Data Scaune,
din Tara Birsel si din Bistrita sA achite urgent darea impusA In folosul tArii si pentru
apArarea Intregii crestinAtati.
4 489 Rupea 1482 mat 29. Juratil scaunului Rupea InainteazA in apel cAtre cele Sapte
Scaune sentinta lor in pricina dintre Simon Ebel din Agnita si satul Cobor.
4 490 Bahnea 1482 iunie 2. §tef an Bathory interzice nobililor de Luéened sA perceapA
vAmi de la clujeni.
4 491 Roman 1182 iunie 17. §tef an cel Mare, domnul Moldovei, cere magistratului din
Broov sl nu perceapA vain!, dupA mArfurile eumpArate de slujitorul sAu Wazko.
4 492 Ttrgoviste (1482) iunte 23. Staico, logofAt al Tarn RomAnesti, transmite magistra-
tului din Brasov stiri despre turci.
4 493 (Dupei 1182 tunte 23). Staico, IogofAt al TArii RomAnesti, intervine la magistratul
din Brasov in favoarea lui Neagoe din MAgureni.
4 494 Tirgoviste (1482 1483) iulie 10. Vlad CAlugArul, domnul TArii RomAnesti, asigurA
negustorilor din Brasov libertatca comercialA pinA la DunAre.
4 495 (Dupd 1482 tulle 13 dupd 1500). Jupan Staico, logofAt al Tarii RomAnesti,
cere magistratului din Brasov un bates bun.
4 496 Tirgu Mures 1482 tulle 16. §tefan Bathory adevereste cA Petru de Jimbor i-a donat
lui Ioan Erdely de Sintereag partea sa din mosia Jimbor.
4 497 Tirgu Mures 1182 tulle 16. §tefan Bathory adevereste sentinta lui Matia Corvin
(nr. 3 844) In pricina dintre Gerhard Bathory si oroul Cluj pentru posesiunea Feiur-
d eni.
4 498 Tirgu Mures 1482 tulle 26. §tef an Bathory cere magistratului din Brasov stiri
despre miscArile turcilor.
4 499 Bratislava 1482 august 19. Matia Corvin interzice negustorilor strAini vInzarea cu
amAnuntul In cele Sapte si DouA Scaune.
4 500 Velf 1482 august 23. §tefan Báthory porunceste magistratului din Sibiu sA trans-
porte bombardele depuse in oro la Sebes.
4 501 1482 august 27. Conventul din Cluj-ManAstur adevereste hotArnicirea dintre pose-
siunile Cristur-Sieu si Slnandrei.
4 502 Ordstle 1482 august 28. Stefan Bathory care capitlului din Alba Iulia sA ia parte la
punerea unor parti de mosie din comitatul Alba In stapinirea lui Stefan de Bako.
4 503 Turda 1482 august 29. §tef an Bathory cere magistratului din Sibiu sA pregAteascA
pentru lupta niste bombarde.
4 504 Cluj 1482 septembrie 6. Magistratul Clujului adevereste lanpartirea unei mosteniri
Intre Paulus Itali si sora sa Margareta.
4 505 Buda 1482 septembrie 7. Matia Corvin cere capitlului din Neutra sA ia parte la punerea
unor pArti de mosie din comitatul Trendin In stApinirea lui Laurentiu si Matia din Cluj.
4 506 Alba lulia 1482 septembrte 10. Ladislau Gereb, episcop al Transilvaniei, cere no-
bilului Pancratiu de Buia sA restituie niste bunuri luate supusului sAu Ioan Bor.
4 507 Ordstie 1482 septembrie 18. Vicevoievodul Stefan Horwath cere magistratului din
Brasov sA trimitA iscoade In Tara RomAneascA, deoarece existA pericolul unei invazii
turcesti.
4 508 lg. Hatnburg 1482 octombrie 3. Matia Corvin porunceste sasilor din cele Sapte si
DouA Scaune si din Tara Birsei sA pred ea imediat darea de 12 000 fl.
4 509 1482 octombrte 12. Capitlul din Neutra adeverote cA la porunca regelui (nr. 4 505)
a luat parte la punerea unel pArti de mosie din comitatul Trendin In stApinirea lui
Laurentiu si Matia din Cluj.
4 510 Ttrgoviste (1482-1483) octombrie 30. Vlad CAlugArul, domnul Tarii RomAnesti,
cere magistratului din Brasov sh facA dreptatejupinilor Sinadin si Mihnea.
4 511 (1482) notembrie 15. Vlad CAlugarul, domnul TArii RomAnesti, anuntA pe toti su-
poli sAi cA negustorii brooveni slut scutiti de plata vAmilor.

XLVI
www.dacoromanica.ro
4 512 (Dupd 1482 notembr(e 15 tnainte de 1490 aprilie 6). Vlad CAlugarul, domnul
Tarn Românesti, se plInge magistratului din Brasov cA, In ciuda bunAvointei arAtate,
11 sprijinA pe dusmanii sill.
4 513 Sibiu 1482 noiembrte 17. Stefan Báthory cere conventului din Cluj-MAnAstur sA
cerceteze plIngerile unor nobili Impotriva lui Ladislau si Tobia de Atel.
4 514 Ttrgoviste (1482) notembrie 20. Vlad CAlugarul domnul TAM RomAnesti, anuntA
magistratul din Brasov cA turcii shit dispusi sA Inchele pace.
4 515 Brasou 1482 (dupd notembrle 23). Magistratul din Brasov scrie unor jurati brasoveni
di Vlad CAlugArul s-a Inteles cu turcii lui Alibeg si va purta tratative cu Stefan cel Mare,
4 516 Lg. Petrestt 1482 decembrte 4. Matia Corvin acordA BAlcaciului dreptul de
tIrg anual si sAptArninal.
4 517 Turda 1483 tanuarie 19. Stefan BAthory cere provizorului curtii cetAtii Ciceu sA-i
cheme In judecatA pe famillarli lui Mihail de Zerdahel care s-au fAcut vinovati de sa-
mavolnicii la perceperea dArilor.
4 518 Stghet 1483 tanuarte 22. Dominic Imrii, comite si cAmAras al Maramurestilui, cere
magistratului din Bistrita sA intervinA In pricina uciderii unui locuitor din Dragomi-
resti.
4 519 Timisoara 1483 tanuarte 24:- Pavel Chinezul, comite de Timis, cere primarului siblan
Toma Altemberger sA vinA la o Intrunire la Hunedoara.
4 520 Clncu 1483 lanuarie 25. Scaunul Cincu adevereste actul din 1389 (nr,1 239) privind
Intelegerea dintre greavul Tylo si Ladislau de Retis.
4 521 (Dupd 1483 tanuarte 27 1493 tunte 16). Vlad CAlugArul, domnul TAril Roma-
noti, scrie magistratului din Brasov In legAturA cu Andrei din Dalnic, cArula i-au fugit
niste ciobani cu oi In Tara RomaneascA.
4 522 Buda 1483 februarie 5. Matia Corvin porunceste magistratului din Bistrita sA-1
primeascA cu cinste pe solii ducelui Moscovei si sh-1 conducA la Stefan cel Mare.
4 523 1483 februarte 19. Conventul din Cluj-M1nAstur adeverote cl Andrei, fiul lui Nico-
laus Balneatoris din Cluj, a zAlogit o parte din mosia Aruncuta.
4 524 1483 aprille 9. Capitlul din Alba Iulia pronuntA sentinta In pricina dintre tirgul Mud
si comuna MirAslAu.
4 525 Buda 1483 mai 1. Matia Corvin porunceste vamesilor Ungariei sil respecte libertatea
vamalA acordatA locuitorilor celor Dowl Scaune.
4 526 Buda 1483 mai 4. Matia Corvin porunceste magistratului din Sibiu sA livreze arme
comitilor emArilor de sare din Dej.
4 527 1483 mai 25. Conventul din Ciuj-MAnAstur adeverote cA Ladislau de LUenee a
vIndut pArtile sale din moiile Reghin, Reghinu Unguresc, Dedrad, Suplac si 5ieut
pentru 600 fl.
4 528 Sibiu 1483 tunte 8. Stefan BAthory cere magistratului din Brasov sA restituie bunurile
luate lui 4oan Huzar pe clnd se Intorcea din Tara RomAneascA.
4 529 Sibiu 143 tunte 10. Stefan Bfithory scutote Brasovul, in schimbul trimiterii unor
iscoade In Tara RomAneascA, de obligatia de a pune la dispozitia cetiitii Bran zece
calAreti,
4 530 Sighisoara 1483 turtle 13. Magistratul din Sighlsoara se plInge celui din Brasov pentru
samavolnicii sAvIrsite de vamesii lor.
4 531 Ocna Siblului (1483 cca tulie 2). Than Werbewczy, loctiitor al voievodului Transil-
vaniei, cere conventului din Cluj-MArtAstur sA copieze un document de proprietate
pentru Afra Altemberger,
4 532 (Dupd 1483 tulte 3-1491 septembrie). Vlad alugArul, domnul TAM RomAnesti,
cere magistratului din Brasov sA-1 ajute pe jupari Dumitru ca sA-si reprimeascA Im-
'prumuturile acordate unor brasoveni.
4 533 1483 tulle 4. Conventul din Cluj-MAnAstur adevereste Impotrivirea pronuntatA In
numele Afrei Altemberger Impotriva vInzArii unor pArti din mosia Iernut.
4 534 1483 iulie 31. Conventul din Cluj-ManAstur adevereste cA Ladislau de Bogath a
vindut Afrei Altemberger partea sa din mom Bogatu RomAn.

XLVII
www.dacoromanica.ro
4 535 1483 august 13. Conventul din Cluj-MAnAstur adevereste actul lui Matia Corvin
(nr. 3 927) privind donarea districtului FAgAras si a Amnasului cAtre sasi.
4 536 1483 august 25. Matia Corvin adevereste actul sail din 1472 (nr. 3 927) privind
donarea FAgärasului i Amnasului.
4 537 1483 octornbrie 3. Conventul din Cluj-MAnAstur adevereste impotrivirea lui Francise
de Ocna Sibiului fall de vinzarea unor pArti de mosie din comitatul Alba.
4 538 Buda 1483 octombrie 28. Matia Corvin porunceste celor Sapte i Douà Scaune $ i
TArii Birsei sä plAteascA censul Sf. Martin.
4 539 (1483 octombrie-noiembrie). Vlad CalugArul, domnul TArii Romfinesti, recomandA
magistratului din Sibiu pe trimisul situ Simon.
4 540 Buda 1483 noiembrie 16. Matia Corvin doneazA celor Sapte Scaune districtul FligAras.
4 541 Buda 1483 noiembrie 16. Matia Corvin anunta locuitorii districtului FitgAra cit ti-
nutul lor a fost donat celor Sapte Scaune.
4 542 Buda 1483 noiembrie 16. Episcopul Urban de Gy6r, vistier al regelui, Ii anunta pe
sasi ca a obi inut pentru ei donarea districtului FGgAra i cere predarea urgentA a darilor.
4 543 Buda 1483 noiembrie 18. Matia Corvin porunceste celor Sapte si DouA Scaune, precum
si Tarii Birsei sit plateasca consul Sf. Martin.
4 544 Sibiu 1483 nozembrie 21. Cele Sapte Scaune acordA jumiltatea veniturilor din Pianu
de Sus, revendicate de magistratul din Sebes, comunei Pianu de Jos.
4 545 (dupd 1483 noiembrie) Vlad Calugarul, domnul Tarii Romanesti, anunta magis-
tratul din Sibiu cA a fost la Poarta pentru a plati tributul.
4 546 Sibiu 1483 decembrie 1. Toma Altemberger, primar al Sibiului, scrie magistratului
din Brasov in legAtura cu arendarea vigesimii si trigesimii.
4 547 Sibiu 1483 decembrie 1. Magistratul din Sibiu cere celui din Brasov sa trimita urgent
partea lui din darea impusA sasilor.
4 548 Roma (1483) decembrie 24. Cardinalii Joan, Gheorghe s.a. acorda o indulgentA
bisericii din Bradeni.
4 549 Buda 1484 ianuarie 20. Matia Corvin perinite locuitorilor din Sibiu si Brasov sa
exporte fier, otel i cinepA In Tara Romaneasca, limitind doar exportul de arme.
4 550 (Cca 1484 ianuarie 20 incurite de 1486 decembrie 6). Vlad Calugarul, domnul
Tarii Romanesti, anuntA magistratul din Brasov cA se intelege bine cu regele Matia
Garvin.
4 551 Buda 1484 ianuarie 22. Matia Corvin acorda oraselor Sibiu si Brasov venituri tri-
gesimale din Transilvania pe timp de un an.
4 552 Buda 1484 februarie 12. _Mafia Corvin cere conventului din Cluj-Manastur sfi ia
parte la cercetarea atacului sAvirsit de provizorul cetritii Deva asupra posesiunii Clm-
peni a capitlului din Alba Iulia.
4 553 Buda 1484 martie 10. Matia Corvin interzice voievodului Transilvaniei sit se mai
amestece In jurisdictia bisericeascA.
4 554 1484 martie 16. Capitlul din Alba Julia adevereste hotArnicirea dintre Valea Viilor
si Motis din 1460 (nr. 3 239).
4 555 Buda 1484 martie 21. Matia Corvin innoieste pentru negustorii din Bistrita scutirea
de Willi in Transilvania si Ungaria.
4 556 Buda 1484 martie 21. Matia Corvin porunceste tirgurilor Bontida, Buza, Reghin $i
TIrgu Mures sti nu perceapa vami si alte am de la negustorii din Bistrita cu ocazia
tirgurilor saptamlnale sau anuale.
4 557 Buda 1484 martie 28. Matta Corvin promite magistratului din Sibiu ell 11 va sprijini
in pricina acestuia cu Gaspar, rectorul spitalului din oras.
4 558 .Roma 1484 martie 28. Mai multi cardinali acorda o indulgenta vizitatorilor altarului
Sf. loan BotezAtorul din biserica parohiala din Sibiu.
4 559 Buda 1484 aprilie 10. Matia Corvin cere sasilor din cele Sapte i DouA Scaune ft
din Cluj sa punA la dispozitia voievodului 200 de calireti.
4 560 Sebes 1484 mai 6. $tefan Bathory cere celor Sapte si DouA _Scaune, precum si dis-
trictelor Brasov si Bistrita sA trimita reprezentanti la el.

XLVIII
www.dacoromanica.ro
4 561 Cluj 1484 mai 17. Thomas Parvus de Lak, comite al camdrii regale, anuntA magis-
tratul din Sibiu cd a fost InsArcinat sA cerceteze samavolniciile voievodului Stefan
Bathory.
4 582 Bistrija 1484 mai 19. Toma, bdtrinul vigesimar din Bistrita", scrie unui brasovean
In legdturd cu 16 fl.
4 563 Sibiu 1484 rnai 20 30. Toma Altemberger, primar din Sibiu, anuntil magistratul
din Brasov de continutul scrisorii lui Thomas Parvus de Lak si-i cere sA-si trimitA
reprezentanti la Medias.
4 564 Medias 1484 iunie 10. Stefan Báthory hotArdste in pricina dintre familia Thabiasi
si comuna Mel In favoarea comunei.
4 565 Medias 1484 tunic 14. Stefan Bathory cere magistratului din Brasov stiri despre
turci.
4 566 Sibiu 1484 iunie 20. Stefan Báthory cere conventului din Cluj-Man.Astur sd la parte
la cercetarea unei plingeri lmpotrwa arendArii unui helesteu satelor Grinari, Saes,
Apold s.a.
4 567 Bacdu 1484 iunie 26. Alexandru, fiul lui Stefan cel Mare, cere magistratului din
Brasov sA-1 predea pe Petru Hwzar care i-a ucis i jefuit pe niste turci.
4 568 Dej 1484 ionic 26. Magistratnl din Dej old sentinta in pricina dintre doi locuitori ai
orasului.
4 569 Sibiu 1484 iunie 27. Magistratul din Sibiu cere celui din Bistrita sa-si trimitA dele-
gati la a consfAtuire importantA.
4 570 Allina 1484 iulie 4. Stefan Bathory cere sasilor sd-i trimitA pe cheltuiala lor niste
arme depozitate la Sibiu.
4 571 Brelcu 1484 iulie 18. 5tefan Bathory cere primarului sibian Toma Altemberger
sA-i trimitd urgent bani pentru transportul artnamentului.
4 572 1484 tulle 25. Conventul din Cluj-MilnAstur adevereste cd Marcu Chech de Rediu
a zMogit niste pArti de mosie judetului Joan Markos din Cluj.
4 573 7'irgoviste (1484) august 20. Jupan Dragomir Udriste se plInge magistratului din
Brasov cà nu i se permite sd preia bunurile sale lAsate la Mihai si Chirca.
4 574 Rimnicu Vilcea 1484 octornbrie 19. Magistratul orasului Rimnicu VIlcea scrie ma-
gistratului din Brasov despre mostenirea dupA Thomas Huszar.
4 575 Feldioara 1484 noiembrie 4. tefan Bathory hotArAste cd club Vrizbav poate fi deviat
spre Felclioara.
4 576 Brasov 1484 noiembrie 5. stefan Bathory cid sentinta In pricina dintre Prejmer si
TArlungeni.
4 577 1484 noiernbrie 12. Magistratul din Cluj adevereste statutele breslei reunite a arca-
silor, selarilor, sAbierilor, curelarilor s.a.
4 578 Medias 1484 nolembrie 16. Stefan Bathory cere magistratului din Sibiu sd-1 ierte
pe Tama din Cirta si sd-i restituie bunurile, deoarece a luat parte la rdzbol.
4 579 Sibiu 1484 decembrie 31. Toma Parvus de Lak i $tefan Zewld de Ostopan cer judelui
Brasovului stiri despre turci.
4 580 1484. Statutele breslei bldnarilor din Sighisoara.
4 581 1484. Notarul din Buda dd lui Hans Pemphlinger o chitantA pentru 200 fl.
4 582 Klosterneuburg 1485 ianuarie C. Matia Corvin revocA, la cererea celor $apte si Doud
Scaune, dispozitia sa privind mutarea várnii de la Fughiu la Vadu
4 583 Turda 1485 ianuarie 6. Stefan Bathory confirmA primirea dArii din partea Bistritei.
4 584 1485 ianuarie 17. Conventul din Cluj-MAndstur adevereste un act al lui Matia Corvin
din 1470 privind scutirea de dari a preotului din Sic.
4 585 Sibiu 1485 ianuarie 18. Notarul public Paulus Petri de Risnov adevereste cd vAduva
lui Petru de Rosin a donat niste posesiuni bisericii din Sibiu.
4 586 Sibiu 1485. februarie 4. Cele Sapte Scaune acordil comunei Pianu de Jos veniturile
din spdlarea aurului In rlul Pian.
4 587 Cluj 1485 februarte 22. Stefan Báthory porunceste primarului sibian Toma Altem-
berger sd dea anual 100 fl. castelanului Cetatii de Balta.

4 Urkundenbuch
www.dacoromanica.ro
4 588 1485 februarie 26. Testamentul lui Toma Altemberger, primarul Sibiului.
4 589 1485 februarie 27. Paul Horwath adeverote primirea banilor pentru care i-au fost
zAlogite posesiunile Peti*, RANTA*el *i prediul Repafalva.
4 590 Alba Julia 1485 mantle 1. Matei i Bartalomeu, arhidiaconi ai bisericii Transilvaniel,
cer primarului sibian Toma Altemberger sA-1 eliberezepe cneazul Mihail din SAsciori.
4 591 Sibiu 1485 mat 15. Primarul, judele, juratii i bAtrinii din Sibiu, cele *apte i DouA
Scaune din Broov i Bistrita dau sentinta 1ntr-o pricinA de hotar dintre Jibert *1
Lovnic.
4 592 1485 mai 19. Capitlul din Alba Iulia adeverote cA Toma Farkas a lAsat prin testa-
ment bisericii dominicane din Bistrita ni*te proprietAti.
4 593 Alba Iulia 1485 mai 26. Ladislau Gereb, episcop al Transilvanlei, cere primarului
sibian Toma Altemberger sA facA dreptate locuitorilor din Hoag care au fost atacati
de cei din Roi.
4 594 Tirgu Mures 1485 tunic 4. *tefan Bithory cere primarului sibian Toma Altemberger
. sA-1 apere pe locuitorii din Hoag impotriva celor din Ru*i.
4 595 1485 iunie 14. HotArirea soilor din cele *apte*i DouA Scaune, din Broov *i Bistrita,
de a suporta ImpreunA sarcinile privind livrarea de armament.
4 593 Viena 1485 iunie 17. Matia Corvin porunce*te primarului siblan Toma Altemberger
sá plAteasca lui Ladislau Rykalff suma pentru care i-a fost zAlogitA moia Gyswbl
si s-o predea oroului Sebes.
4 527 Viena 1485 iunie 18. Matia Corvin este de acord cu donatia fAcutA bisericii din Sibiu
de vAduva lui Petru de Roia.
4 598 Sighisoara 1485 tulie I. tefan Bithory adeverote virizarea unel pArti din moia
RAvAsel.
4 599 1485 tulle 5. Capitlul din Atha Iulia adeverote cA Sebastian Orszag de Guth 1-a dat
lui Paul Horwath din Sibiu zece sesii iobAgoti din MicAsasa.
4 600 1485 august 8. Capitlul din Alba Iulia adeverote actul in Matia Corvin (nr. 4 596)
privind moia Gusu.
4 601 Viena 1485 august 20. Matia Corvin interzice tuturor nobililor din Ungaria sA-1
opreascA pe supoii lor de la stabilirea lor la Cluj.
4 602 Viena 1485 august 20. Matia Corvin cere conventului din Cluj-MAnA*tur sA prezinte
nobililor de Lup*a ni*te acte date in favoarea locuitorilor din Baia de Aries.
4 603 Viena 1485 august 21. Matta Corvin acordA casei din Sebe* a lui Sandrinus Suky
de Halmos dreptul de azil i o scutote de dAri.
4 604 Viena 1485 august 24. Matia Corvin confirrnA actul voievodului tefan Bathory
(nr. 4 576) privind devierea rlului Crizbav.
4 605 1485 septembrie 2. Conventul din Cluj-ManOtur adeverote intelegerea dintre fill
lui Nicolae Farkas de Herina *i fiul lui $tefan de Idrifaia.
4 606 Viena 1485 intre septembrie 3-13. Matia Corvin adeverote actul conventului din
Cluj-Man4tur (nr. 4 605) privind 1nte1egerea dintre nobilii de Herina *i Idrlfala.
4 607 1485 septembrie 12. Capitlul din Atha Iulia adeverote cA Mihail de Lucenec i-a dat
in Paul Horwath de MicAsasa a treia parte din posesiunea Marghita.
4 608 Sebes 1485 septembrie 16. Dominic Byro adeverote cA a primit de la magistratul
din Sibiu 50 fl. pentru posesiunile sale din Gezwbl.
4 609 1485 septembrie 20. Conventul din Cluj-MAdOtur dA de *tire cA, In conformitate cu
porunca regelui (nr. 4 602), a prezentat nobililor de Lupsa ni*te acte.
4 610 Viena 1485 octombrie 4. Matia Corvin poruncote magistratului din Broov sA se
ingrijeascA de fortificatiile oroului.
4 611 Viena 1485 octombrie 4. Matia Corvin interzice demnitarilor din comitatele Alba *I
Tirnave sA perceapd dAri in posesiunile unor institutil biseriooti *I ale oroelor Sibiu,
Broov s.a.
4 612 1485 octombrie 13. Capitlul din Alba Iulia adevere*te mai multe acte privind con-
flictul oroelor libere regale cu capitlul din Oradea (nr. 4 339 cu nr. 43, 4 235 *i 4 242).

L
www.dacoromanica.ro
4 613 1485 octombrie 13. Capitlul din Alba lulia adevereste mai multe acte privind con-
flictul oraselor libere regale cu capitlul din Oradea (nr. 4 242 cu nr. 43, 586 si 4 235).
4 614 Codlea 1485 notembrie 10. §tefan Horwath, vicevoievod al Transilvaniei, cere ma-
gistratului din Brasov sA la parte la cercetarea pagubelor pricinuite de castelanul de
Bran unui roman din Tara Romaneascg.
4 g15 Sighipara 1485 decembrie 2. Magistratul din Sighisoara trimite In apel la cele Sapte
Scaune pricina dintre locuitorii din BArcut si doi zidari din Sao.
4 616 1485. Statutele breslei croitorilor din Sibiu.
4 617 1485. Sibianul Georg Sartor face o donatie unui altar al bisericii parohiale din Sibiu.
4 618 1485. Mihail, paroh de Sintereag, s.a. adeveresc testamentul nobilului.Stefan Erdely
de Sintereag.
4 619 Cca 1485. Judele si un locuitor din Sebo supun primarului din Sibiu spre judecatg
o pricing privind dreptul de preemptiune al unei vii.
4 620 Cca 1485. Breasla tesgtorilor din Sighisoara cere magistratului orgsenesc sA-i confirme
statutele.
4 621 Deva 1486 ianuarie 20. §tefan Horwath, loctiitor al voievodului Transilvaniei,
anuntg magistratul din Brasov ea zvonurile privitoare la destituirea voievodului
Stefan Bgthory shit false.
4 622 Buda 1486 februarie 6. Matia Corvin asazg posesiunile Petis si RAvAsel, donate da
vgduva lui Petru de Rosia bisericii din Sibiu, sub jurisdictia celor Sapte Scaune.
4 623 1486 februarie 6. Matta Corvin adevereste Diploma Andreiang (nr. 43) pentru toti
sasii din Transilvania.
4 624 Buda 1486 februarte 8. Matia Corvin interzice nobililor din vecingtatea sasilor sg
trimitg animale la pgscut pe PAmintul Craiesc.
4 625 1486 februarte 10. Capitlul din Alba Iulia adevereste actul lui Stefan Bgthory (nr.
4 598) privind vInzarea unei pArti din mosia RAvasel.
4 626 Buda 1486 februarle 21. Matia Corvin permite magistratului din Sibiu si celor Sapte
Scaune sg-i pedepseascg aspru pe rAufAcgtorii, hotii si incendiatorii de pe pgmintul
lor.
4 627 Buda 1486 februarte 21. Matta Corvin permite magistratului din Bistrita sg-i pedep-
seascg aspru pe rAufacgtori.
4 628 Buda 1486 rebruarie 23. Matia Corvin porunceste vOievodului Stefan Báthory sA-1
apere pe brasoveni In stAptnirea lor asupra mosiilor Pgrau si $ercaia.
4 629 Buda 1486 februarte 27. §tefan Bathory anuntg magistratul din Brasov cg va primi
In curtnd cetatea Bran.
4 630 1486 mantle 17. Conventul din Cluj-Mangstur adeverote actul regelui (nr. 4 611)
privind scutirea de dari.
4 631 1486 aprilte 2. Magistratul din Cluj adevereste statutele breslei funarilor din oras.
4 632 Buda 1486 aprille 3. Matia Corvin anunla jurisdictiile transilvgnene cg 11 va trimite
pe protonotar pentru cercetarea si judecarea tuturor pricinilor de hotar si proprietate.
4 633 Buda 1486 aprilie 3. Matia Corvin anuntg cele Sapte si Doug Scaune ca a nurnit
doi Imputernielti pentru cercetarea si judecarea pricinilor de hotar.
4 634 Cluj 1486 aprilte 22. Imputernicitii regelui anuntg magistratul din Sibiu cg au ajuns
la Cluj.
4 635 Sibiu 1486 aprilte 25. Magistratul din Sibiu anuntg pe cel din Brasov cii au sosit
Imputernicitii regelui.
4 636 Agntla 1486 Mat 15. Magistratul tirgului Agnita si batrInii din Dealu Frumos Inchele
o Intelegere privind folosirea unor pAmInturi, mlastini si a unui helesteu.
4 637 1486 mai 16. Conventul din Cluj-MAngstur adevereste hotarnicirea fAcutg de proto-
notarul regelui In favoarea locuitorilor din Baia de Aries.
4 638 Vtfegrad 1486 mat 17. Matia Corvin permite orasului Cluj sg perceapg ail de la
top locuitoril oroului, indiferent de starea lor.
4 639 V4egrad 1486 mat 17. Matia Corvin dispune la cererea clujenilor ca pricinile ivite
cu nobilii care viziteazg tlrgul orasului sg fie judecate la scaunul voievodal.

41
LI
www.dacoromanica.ro
4 640 Visegrad 1486 mai 17. Matia Corvin porunceste clujcnilor sa respecte obiceiul de la
Buda la alegerea magistratului.
4 641 Sibiu 1486 mai 24. Magistrattil din Sibiu cere cclui din Brasov sA pia-teased partea
repartizatA lui din taxa impusA sasilor.
4 642 Sibiu 1486 mai 24. Magistratul din Sibiu cere celui din Bistrita sA plAteasca partea
sa chn taxa impusA sasilor.
4 643 Buda 1486 mai 30. Matia Corvin porunceste jurisdictillor sAsesti sa dee preotilor
ea dijma a vinului must de calitate buna.
4 644 Buda 1486 iunie 2. Matia Corvin cere lui Stefan Báthory sA judecc plingerea nobi-
lilor de Lupsa impotriva primarului sibian Toma Altembcrgcr.
4 645 Cluj 1486 iulie 3. Stefan Bathory adevereste hotarnicirea dintre Bum si Vurdr.
4 646 Cluj 1486 iulie 3. ,$tefan Bathory adevereste hotarnicirea rnosiei Galati en Felmer,
Soars, Boholt si Sona
4 647 Cluj 1486 iulie 3. Stefan Bathory adevereste hotarnicirea dintre Ungra i Crihalma.
4 648 Cluj 1486 iulie 3. Stefan Bathory adevereste hotarnicirea dintre Lovnic si localt-
Utile din jur.
4 649 Cluj 1486 attic 3. $tefan Bathory adevereste hotarnicirea dintre Romos, Sibot si
Vinerea pe de o parte si satele aservite pe de alta.
4 650 Cluj 1486 iulie 3. t.etan Bathory adevereste hotarnicirea dintre Amnas, SAcel si
Orlat.
4 651 Cluj 1486 iulie 3. Stefan Bathory adcvereste hotarnicirea dintre Jimbor st Satu
No u.
4 652 Cluj 1486 lithe 4. Stefan Bathory adevereste hotarnicirea scaunului Orastie.
4 653 Cluj 1486 tulle 4. Stefan Bathory adevereste hotarnicirea dintre VurpAr si Ghisoa.
4 654 Cluj 1486 iulie 4. Stefan Bathory adevereste hotarnicirea dintre SinmArtin si NouS
Roman.
4 655 Cluj 1486 tulle 4. .5 tefan Bathory adevereste hotArnicirea dintre Pianu de Sus si
TArtAria.
4 656 Buda 1486 august 4. Matia Corvin cere sasilor sä-1 sprijine cu un subsidiu.
4 657 Cluj 1486 august 5. Magistratul din Cluj tnainteazA in apel cAtre cele apte Scaune
prima dintre fostul jude Nicolac Petri si locuitorii din Baciu.
4 658 Sibiu 1486 august 6. Primarul sibian Toina Altemberger ccre magistratulut din Brasov
salt trunita delcgati la o consMtuire.
4 659 1486 august 30 si septembrie 14. Notite ale notarului public Paul Petri privind donorea
unor curt]. din Ravasel bisericii din Sibiu.
4 660 Turda 1486 septembrie 1. Martin Tharczay, romitelc. camarn din Transthania, cere
primarului sibian Toma Altemberger sà nu perceapa darile posesiunilor abatiei Cirta
Impreuna cu cele Sapte Scaunc.
4 661 Sibiu 1486 septembrie 10. Magistratul din Sibiu cere celui dm Brasov sä trmnt
delcgati la o consfatuire.
4 662 (1486 septembrie 10 1487 iume 13). \lad Calugärul, domnul Tarn Romanesti,
scrie magistratului din Brasov desprc o banda de tilhari din muntii cei mari".
4 663 -- Bistrija 1486 septembrie 11. Magistratul din Bistrita judeca o pricinA dintre satele
Dumitra si Rebrisoara.
4 664 nainte de 1486 septembi te 16 ). Preotii din Cisnadie i Roia protesteaza impotrrva
unei dispozitii date de o mstanta care n-az e jurisdictie asupra Mr.
4 665 (Inainte de 1486 septembrie 16 ). Preotii din Cisnadie si Rosie anunta pe episcopul
Transilvaniei ca vor apela la papa In prima dintre capitlul Sibiultu i biserica Tran-
silvaniei.
4 666 Filgeiras 1486 seplembi ie 16. Ladislau Gereb, episcop al Transilvaniei, cere preotilor
din Richisu, Dupusu si Noistat sA-1 determine pe decanul capitlului Sibiului sA-i predea
insignele episcopului Moldovei.
4 667 Baia de Cris 1486 septembrie 23. tefan Bathory dA de s tire juzilor nobililor din comt-
tatul Turda cA piste locuitori din Baia de Aries i-au atacat pc nobiln din Lupsa.

LII
www.dacoromanica.ro
4 668 Stghwara 1486 septembrie 29. Magistratul din Sighisoara adevereste statutele breslei te-
satorilor din oras.
4 669 Turda 1486 octombric 9. Juzii nobililor din comitatul Turda dau de stire ed i-au con-
vocat pe vecinii nobililor de Lupsa care au adeverit cA ccle douA Lapse au apartinut
dintotdeaurta nobililor din Lupsa
4 670 Lg. Eggenburg 1136 octombrie 19. Matia Corvin porunceste prim arului sibian Toma
Altemberger sA convoace la Medias o Intrunire a reprezentantilor celor $apte i DouA
Scaune i a TArii Birsci.
4 671 Sighisoara 1486 octombrie 20. Magistratul din Sighisoara acordd prim arului Mihail
Pokier dou6 locuri pentru amenajarea unui helesteu.
4 672 Buda 1486 octombric 23. Urban, episcop de Gyor si mare vistiernic, 11 recomandd pe
Benedict, fost comite al cAmAnlor de sare din Transilvania, ca trimis al regclui.
4 673 Archiud 1486 octombrie 29. Nobilul Mihail de Zob scuteste loeuitorii tlrgului Teaca de
robotA.
4 674 Lg. Eggenburg 1486 noiembrie 7. Matia Corvin este de acord en donatiile fAcute
lui Paul Horwat de MicAsasa si cere capillului din Alba Iulia sA ia parte la puncrea lui
In stApInirea lor.
4 675 Cluj 1486 notembrie 7. Magistratul din Cluj stabileste un loc pentru construirea unet
mAnAstiri dominicane In oras.
4 676 -- Betz 1486 notembrte 10. Mihail Polner, primar al Sighisoarei, Instiinteaz.1 pc pri-
marul sibian Toma Altemberger despre misiunca sa la rege.
4 677 Releag 1486 noiembrte 20. tefan Báthory cere capitlului din Alba lulia sA ia parte la
punerea lui Paul Horwath de MicAsasa In stApinirea unor posesiuni din MicAsasa.
.1.4 678 Buda 1486 noiembrie 24. Matta Corvin amind pronuntarea sentintei In pricina din tre
orasele, tirgarile si satele Transilvaniei i episcopal Transilvaniei pentru perceperea
vAmilor la GilAu.
4 679 Eggenburg 1486 decembrie I. Matia Corvin multumeste sasilor pentru subsidiul pe
care I-au aprobat si cere plata grabnicA a 20 000 fl.
4 680 Buda 1486 decembree 4. Matia Corvin cere capitlului din Alba Iulia sh ia parte la
punerea unei jumAtAti din posesiunea Racovita In stApinirea celor Sapte Scaune.
4 681 Bistrila 1486 decembrte 6. $tefan BAthory stabileste mArimea vAmilor de la Bran
si interzice exportul de cai, arme i oi In Tara RomAneascA.
4 682 V iena 1486 decembrle 6. Vistiernicul Urban anuntA sash din Sibiu, Bistrita, Brasov,
cele Sapte si DouA Scaune cA va interveni In favoarea lor pe llngA rege.
4 683 Cluj 1486 decembrie 15. Magistratul din Cluj adevereste vInzarea unei
4 684 Viena 1486 decembrie 21. Matia Corvin porunceste locuitorilor din Medias sb gra-
beascA muncile de fortificare a orasului.
4 685 Buda 1486 decembrie 24. Matia Corvin porunceste cnezilor de Recea, Venetia si
Berivoi sA depunA mArturie despre jurisdictia careia Ii este supusA Sercaia In fata ju-
ratilor scaunului Rupea.
4 686 Buda 1486 decembrie 30. Matia Corvin porunceste scaunelor Rupea i Cincu sd
audieze martori in legAturA cd'apartenenta juridicA a mosiei Sercaia.
4 687 1486 1488. Vlad CAlugArul, domnul TArii RomAnesti, se plInge inagistratuhii din
Brasov cA supusului sAu Birca i-au fost sustrasi niste bani.

www.dacoromanica.ro
URKUNDENTEXTE UND REGESTEN

3 980
Klausenburg 1474 Januar 12. Georg Hecht berichtet dem Rat von Hermann-
stadt fiber seine Mission zum koniglichen Hof und aber die von ihm in Ange-
legenheit des Burgenbauses der Gereb unternommenen Schritte.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U III 30. Siegel, oval 15+11 mm, war in grtines Wachs
auf der Rtickseite zum Verschluss aufgedrtickt. Laut der Beschreibung Wilhelm Wen-
richs, der diese Urkunden geordnet und inventarisiert hat, zeigte das Siegel einen Hecht.
Servitia mea fidelia sint vestris dominationibus semper parata. Noveritis
quod ego a regia maiestate reversus sum ad Coloswar obtulique certas
regales in facto michi commisso, unam magnifico domino Blasio Magyar
wayvodae harum partium Transsiluanarum, item unam honorabili domino
Dominico praeposito de Alba Regali administratori proventuum regalium
dictarum partium Transsiluanarum, item unam magnificae dominae So-
phiae relictae quondam Johannis Gereb de Weingarthy ipsis praeceptorie
loquentes. Ipsam autem literam pro generosae dominae Sophiae scriptam
dictus dominus praepositus ad dominum Mathiam Gereb transmittendum
me autem ad vestras dominationes ire non permittendum, donee obtento
responso a dicto Mathia Gereb. Quo habito vestris dominationibus merito
responsionis relationem exhibere possim atque valeo. Scientes, quod domi-
nus waywoda oretenus retulit mihi eo modo, ex quo ipse dominus Ma-
thias Greb velox et ita praecipitanter ad fundendum castellum fuit, id eum
peniteret. Attamen idem dominus waywoda asserit, quod in facto facere
vellet quod honori regis decet et sui honori. Ex Koloswar feria quarta
infra octavam Epiphaniarum domini, anno eiusdem millesimo quadrin-
gentesimo septuagesimo quarto.
Georgius Hecht.
Auf der Riickseite Adresse: Prudentibus et circumspectis magistro eivium,
iudicibus iuratisque consulibus civitatis Cibiniensis dominis sibi sincere
grateque honorandis.

3 981
1474 Januar 12. Matthiius, Pfarrer von Heltau, klagt im Berufungsweg vor
dem erzbischoflichen Stuhl in Gran gegen den Michelsberger Pfarrer Nikolaus
und seine Helfershelfer, die die Zehntabgabe von den zur Bergkirche gehOren-
den Liindereien in gewalttiitiger Weise verweigert htitten.
Eingeschaltet vom Dechanten des Hermannstildter Kapttels 1474, Orig. Arh. St. Sibiu,
K.A. Heltau Nr. 503/14.

1
www.dacoromanica.ro
Cum appelationis remedium ad hoc a sacris canonibus sit adinventum, ut
omnes qui se in suis causis et actionibus senserint indebite et contra iuris
ordinem praegravari vel fore praegravatos ad eius beneficium possunt
habere recursum, hinc est quod ego Matheus derectorum doctor, canonicus
ecclesiae Transilvanae, alias etiam custos eiusdem nunc vero plebanus in
Heltha sentiens ecclesiam meam beatae Walpurgis parochialem in Heltha
praedicta indebite et contra iustitiam immo contra quandam sententiam
diffinitivam pro eadem latam ex parte cuiudisdaml capellae in monte sancti
Michaelis sitam et se propter eius diuturnam possessionem et praescrip-
tionem, quam possessionem longinquam etiam pars adversa videlicet Nico-
laus plebanus in villa Michaelis in i[udi]cio2 dum pro eadem capella inter
ipsum et plebanum de Heltha causa agitabatur per se confilebatur longi-
turnam possessionem cuius contrarium non est i[n me]moria2 hominum per
eclesiam de Heltha praefata fpisse possessam dictam capellam immo et
legittime praescriptam. Ob id vcnerabilis vir dominus Sigismundus plebanus
de Salisfodino ac decanus Cibiniensis cum suis assessoribus sententiam
diffinitivam iuste et iuridice pro dicta ecclesia de Heltha tulit et ipsam
capellam sancti Michaelis adiudicarido uti possideat sicut et longinquissimis
temporibus cum omnibus suis pertinentiis et iuribus possidebat. Sicut in
sententia ipsa superinde lata ut praefertur latius continetur. Novissimis
vero diebus dum fruges metebantur et vina colligebantur Nicolaus plebanus de
monte Michaelis et Blasius Knoff cum ceteris eorum complicibus decimas tam
bladorum quam vinorum pertinentes ad parochialem ecclesiam de Heltha
et ab eadem diutius praescriptas et possessas propria temeritate violenter
sibi usurpaverunt et in praeiudicium memoratae ecclesiae de Heltha
usque in hunc diem conservant et violenter retentant et ipsam capellam
sancti Michaelis ecclesiae de Heltha sicut praemittitur adiudicatam veserant
et includunt et aditum plebi de Heltha denegant ac sibi incorporaverunt in
contemptum sententiae memoratae domini decani praedicti et ipsius ecele-
siae de Heltha in dampnum et praeiudicium valde magnum, quod dampnum
aestimo ad ducentos florenos. Et propter violentiam memoratorum sibi
violenter capellam et decimas praedictas usurpando potius quadringentos
amississem florenos, quam talem a talibus violentiam et iniuriam sustinu-
issem. Et dum pro dietis decimarum occupatoribus et capellae occupati-
one officium domini Sigismundi decani et cetera implorassem ipse ut
debuit et tenebatur ex officio contra memoratos decimarum mearum rap-
tores et capellae usurpatores censuram interdicti iuste iterata vice ful-
minavit. Ipsi vero raptores decimarum ac capellae ecclesiae3 meae usur-
patores violenti audita tali censura contra eos pro eorum crimine decreta
de iustitia diffidentes et ad brachium saeculare iniquitatem eorum tuendo
confugientes et per metum diversorum a quibus importuna instantia literas
plures4 comminatorias impetraverunt et decanum per metum talium viro-
rum potentum dictam censuram contra eos iuste latam relaxare compu-
lerunt. Propter quod ipsi decimarum occupatores talem metum imperantes
excommunicationem papalem ipso facto incurrerunt et Nicolaus plebanus
praetactus, quia in tali excommunicatione divina officia temere praesumpsit
eelebrare irregularitatis notam incidit, totiens quotiens ausus fuit se inger-
rere divinis sicut cautum in sanctionibus habetur canonicis. Praeterea in
his5 omnibus supradictis violentiis decimarum occupatoribus et capellae
iam saepiusdictae et ipsius censurae per metum relaxationem sentiens
ecclesiam meam praefatam et me contra iuris ordinem enormiter laesum
et offensum, immo etiam propter denegatam iustitiam per praedictum
dominum Sigismundum decanum Cibiniensem factam. Qui timore concussus
nihil amplius in causis praefatis ecclesiae meae de Heltha praesumit facere.

2
www.dacoromanica.ro
Idcirco appellatio, apellatio et iterum appellatio ad reverendissimurn in Christo
patrem [NI apostolicae sedis legatum proximis his5 superioribus diebus
rcgnum Ilungariae ingressum quiscumque ille fuerit vel in quocumque
regno Hungariae fuerit constitutus vel ipso de regno Hungariae absente
ad sedem ecclesiae nostrae metropolis videlicet Strigoniensis subiciens
eisdem ecclesiam meam parochialem6 saepetactam me et omnes causas
eorundem protectioni et tuitioni, quam appellationem prosequi volo ad
icesim um quartum diem datarum praesentium ad quern terminum cito
et peremptorie oco saepefatos Nicolaum plebanum de monte Michaelis
et Blasitim Knoll et eius complices de eadem salvo iure adendo et cetera,
proat moris est et stili. Datum et factum quarta feria post festum Epip-
haniarum domini, anno domini M° CCCC° LXXIIII.
Vorlage 4 Merauf commtncdoias gestrichen.
2 Lucke 3 mm. 5 Vorlage hus.
e Hierauf sepelaclain verschrieben und
3 I lierauf usu gestrichen. gestrichen.

3 982
Salzburg 1474 Januar 13. Pfarrer Sigismund von Salzburg, Dechant des Her-
m.mnshidter Kapitels, schaltet die Urkunde des Heltauer Pfarrers Matthaus
von 1471 Nr. 3981 ein und leitet diese Beschwerde gegen den Michelsberger
Pfarrer Nikolaus an den erzbischeiflichen Stahl weiter.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu, K.A. Heltau Nr. 503/11. Siegel, spitzoval, 47 x 34 mm,
war in weisses Wachs vorne aufgedruckt, Reste.
Reveiendissimo in Chrislo patri et domino, domino N. legato sedis apos-
Lolicae dignissimo vel ea absente vicario in spiritualibus generali sedis
Strigoniensis, obedientiam tam debitam quain devotaml Sigismundus deca-
nus Cibiniensis, plebanus in Salisfodino. Quia cum nos in causa inter
plebanos de Heltha et montis Michaelis pro quadam capella cum suis
pertinentiis processissemus usque ad2 sententiam3 diffinitivam inclusive et
pro ecclesia de Helta dictam capellam testimoniis legittimis exigentibus
adiudicassemus. Ipsi vero homines tam plebanus plebis eiusdem post nost-
ram sententiam et contra eiusdem executionem temerarie insurrexerunt
et fructus decimarum in circuitu dictae capellae et ipsam capellam sibi
violenter usurpaverunt. Et durn nos censuram ecclesiae contra eosdem usur-
patores et decimarum occupatores fulminassemus et ablata sub poena cen-
surae reddi demandassemus ad brachium saeculare memorati convolave-
runt et nos per potentes de plebania eicere et omnia bona nostra occupare
nisi praedictum mandatum interdicti relaxassemus° minabantur, immo
literis diversis eadem nobis gravamina inferre insinuaverunt. Propterea5
egre.gius vir Matheus plebanus de Heltha et cetera necessitate compulsus
ad superiorem ecclesiasticam potentiam appelavit. Nos vero etiam videntes
et attendentes nobis in dicta causa partium praedictarum periculum immi-
nere dictam appellationem plebani de Heltha admisimus ad nostros supe-
riores et reverenter detulimus. Cuius appellationis tenor sequitur in haec
verba: (Folgt die Urkunde des Pfarrers von Heltau Matlhäus von 1474 Nr.
3981). Ideo vestrae paternitati praedictam causam cum omnibus suis
condependentiis, emergentiis, quam nos propter eius orduitatem et dic-

3
www.dacoromanica.ro
torum laicorum de monte sancti Michaelis potentiam saecularem ad quam
unacum suo plebano Nicolao presbitero habent recursum et nobis diversas
minas et metus per literas potenturn incutiunt et inferre non cessant.
Propter quod nihil in eadem causa facere poteramus sed omnes censuras
nostras contra eos iuste fulminatos propter decimarum sic et capellae ad
Heltham pertinentis occupationem et iniustam retentationem metu poten-
turn saecularium impetraverunt relaxare, vestrae paternitati duximus corn-
mittendam et partes ipsas remisimus cum nostris praesentibus literis sigillo
nostri decanatus consignatas terminandam. Datum in Wizacknal in octavo
die Epiphaniarum domini, anno domini M° CCCC° LXX quarto.
Auf der Thickseite von anderer gleichzeitiger Hand: Appel1atio6 decani.
Appellatio decani Cibiniensis in quibus fatetur, quod per potentiam saecu-
larium fuit compulsus relaxare sententias interdicti latas contra Nicolaum
plebanurn de monte Michaelis et suos complices pro eo, quod decimas
recipuerant pertinentes ad ecclesiarn de Helta.
1 Hierauf gestrichen quia cum n. 4 Am Rand nachgetragen.
3 Uber der Zeile. 6 Hierauf p gestrichen.
3 Hierauf gestrichen d a. 6 Vorlage Apli.

3 983
Klausenburg 1474 Januar 21. Der siebenbiirgische Woiwode Blasius Magyar
verständigt die Bewohner der untertänigen Dörfer Revken, Walldorff et
Kovesd, dass sie Georg Thabyasy von Hetzeldorf und dessen Sohn Ladis-
laus unterstellt worden sind und diesen zu gehorchen haben.
...in Coloswar in festo beatae Agnetis virginis , anno domini millesimo quadri-
gentesimo septuagesimo quarto.
Erwähnt in der Urkunde Konigs Matthias von 1486 Dezember 4, Arh. St. Sibiu U II
439.
Regest: Archly 30, 1901, 442.

3 984
Thorenburg 1474 Januar 28. Der siebenbiirgische Woiwode Blasius Magyar
schaltet iiber Ersuchen des Abtes Petrus seine Urkunde von 1473 Nr. 3 967
ein,den Streit zwischen der Abtei von Kolozsmonostor und der Stadt
Klausenburg um Ackergriinde in Chintäu betreffend, und teilt mit, dass
der Prokurator der Klausenburger, Stephanus Katona inhabitator dictae
civitatis Kolosvar die Weiterleitung des Prozesses an den königlichen Hof
verlangt, da er mit dem gefallten Urteilsspruch unzufrieden sei. Die Ver-
handlung wird auf den 1. Juli vertagt, wobei der Ktinig anwesend sein
werde.
Datum Thordae sedecimq die octavarum festi Epiphaniarum domini prae-
dictarum, anno eiusdem millesimo quadringentesimo septuagesimo quarto.
Eingeschaltet vom slebenbiirgischen Generallandtag 1755, Arh. St. Cluj-Napoca.
Archiv der Stadt Klausenburg Fasz. IV, 19.

4
www.dacoromanica.ro
3 985
Bartfeld 1474 Februar 25. Konig Matthias befreit die Einwohner des Marktes
Desch von allen ausserordentlichen Abgaben und der Generalkontribution.
Eingeschaltet von Matthias 1475, Orig. Arh. St. Chij-Napoca, Archly der Stadt
Desch Nr. 54. Mittelbar eingeschaltct auch von IA'ladislaw II. 1491, Ludwig II.
1516, Johann Zápo13a 1540 urd Ferdinand I. 1552, Origg. ebenda.
Regest: TbrUnelmi lapok. 1847, 441 Nr. 54.
Nos Mathias' dei gratia rex Hut.geriae, Bohemiae et cetera memoriae corn-
mendamus tenore praesentit m significantes quibus expedit universis, quod
nos turn ad intercessionem fidelis nostri e ne ra bilis Dominici, praepositi
N

sancti Nicolai de Alba, administratoris proventuurn nostrorum regalium in


partibus regni nostri Transsiluanis, pro parte fidelium nostrorum prudentum
et circumspectonim civium et incolarum oppidi nostri Dees factam, turn
vero consideratis fidelitate et fidelibus servitiis eorundem, quibus maies-
tati nostrae cum omni sedulitate hactenus gratos reddere studuerunt et
acceptos, et praesertim, ut deinceps quoque ad fidelitatern solitam et ad
servitia nostra tanto magis solliciti esse studeant ct solertes, quanto nos-
tram eis gratiam noverint praefuisse, praecipue autem quia ex relata et
commendatione praenotati Dominici praepositi intelleximus, studiurn et
diligentiam eorum ac obsequia nostra eosdem ab omni extraordinaria et
contributione generali, quae in partibus Transsiluanis maiestati nostrae
exigi solet, in perpetuum exirnendos esse, duximus et supportandos, imo
eximimus et supportamus per praesentes. Quocirca vobis memorato Domi-
nico-praeposito et cetera administratori proventuum nostrorum in partibus
constituto, ounctis etiarn aliis adminIstratoribus eonmdem Transsiluanis pro-
ventuum pro tempore constituendis, necnon dicatoribus et exactoribus taxa-
rum extraordinariarum et contributionum generalium in partibus Transsiluanis
nunc constitutis et in futurum constituendis harum serie firmiter praecipimus
et mandamus, quatenus praefatos ch es et incolas oppidi nostr: Dees contra
formam praemissae nostrae gratiosae e->emptionis. a modo in antea dicare
vel ad exactionern taxarum extraordinariarum et contributionum genera-
lium anare quovismodo et compellere vel cosdem oceasione praernissorum
in rebus et bonis imrredire et molestare nusquam et nullatenus praesu-
matis. Secus non facturi. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum
in civitate nostra Barthfa feria sexta proxima post festum beati Mathiae
apostoli, anno domini millesimo quadrigentesimo septuagesimo quarto, reg-
norum nostrorum Hungariae ct cetera anno deeimo septimo, Bohemiae vero
quinto.
1 Kleine verlängerte Schrift.

3 986
Bartfeld 1474 Februar 27. Konig Matthias vereinigt die Kerzer Abtei mit
der Propstei der Hermannstadter Marienkirche.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 350. Ringsiegel, achteckig, 11+8 mm, in rotes Wachs,
papierbedeckt, vorne aufgedrilekt: Wappenschild mit fiinizackiger Krone, darin die
4 Querbalken.
Unvollstandig: L. Reissenberger, Die Evangelische Pfarrkirche in Hermannstadt.
1884, 68 Anm. Derselbe, Die Kerzer Abtei, 31 Anm. 1.

5
www.dacoromanica.ro
Von der Kanzlei: De commissione propria domini regis.
Nos Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera memodae corn-
mendamus tenore praesentium significantes quibus expedit universis, qnod
nos attentis et consideratis quanta fidelibus nostris prudentibus et circurns-
pectis magistro civium nee non iudici et iuratis ciNibus civitatis nostrac Cibi-
niensis ceterisque septem et duarum sedium Saxonibus ex dissoluta Nita
et pravis actibus abbatum de Kercz hactenus provenerint incommoda, noNi-
ssime vero revecendus pater dominus Ra.)mundus episeopus, qui ipsrm
abbatiam tenebat, in commendr,m oualem contra iflos excitaNelit factionem,
quae nisi maturo a nobis tempoie congrua pros isione restiugui potuisset.
levis occasio particulare malum in communem partillm Transsilyanarum
calamitatem facile convertisset. Animadvertentes etiam quanta abbatiae
praefatae per malitiam et nefarios acius illorum. qui bucusque earn lenue-
runt, continue desolatio impenderit, quantaque etiam imposterum iactura
impendeat, nisi diligenti provisione circa id attendatur. Praceipue Nero
supplicationibus pro' parte" fidelium' nostrorum praefaiorum mr,gistri
civium, indicis et. iuralurum ciNium dietae itatis nostrae Cilaniensis
annuentes co potissimum respectu, ut divinus cult us in memorata abbatia
non negligatur, sed pains augeatur, eandem abbatiam de Kercz simul cum
omnibus bank et possessionibus suis ad piaeposit urum ecclesiae bcutae
Mariae virginis in eivitute nostra Cibmiensis praefata construct am in ler
petuum duximus anneetendam et adiungendam annectimusque et adiun
gimus per praesentes. Ita tamen, quod super hoe ipsi cives civitatis nostrae
Cibiniensis sedis apostolicae consensum obtinere debeant et tcneantur. Tab
etiam conditione apposita. Ut ipsi cives provideant, quatenus tres pies-
biteri vita et conNersatione probabiles per eos eligendi in praefatam abba-
tiam de Kercz collocentur, per quos diebus singulis tres missae borin
modo et mdine celebrentlr et in praefata ecclesia Cibiniensi perpetuis
semper temporibus in quibuslibet fenis quilitis missa de sacratissimo cor-
pore Christi pro salute animac nostrae et nostrorurn omnium celebranda
disponatur. In cuius rei testimonium praes,ntes literas nostras sigillo nos-
tro annulari communitas praeratis civibus duximus concedendas. Dalurn
in civitate nostra Barthfa in dominlea Invocavit, anno domini millesimo
quadringentesimo septuagesimo quarto, regnorum nostrorum anno lion
gariae et cetera decim) septimo, Bohemiae Nero quinto.
4 of der Ruckseite von gleichzethger Hand: Literae Mat hiae regis rationem
ablationis abbatiae de manibus abbat um explicatio.
1 Auf Rasur.

3 987
Bartfeld 1474 Februar 28. Kanig Matthias ersucht den Konvent von Kolozs-
monostor, bei der Einfuhrung der Skull Bistritz in den Besitz des Beche-
Hauses und der terra Chiger" mitzuwirken.
Eingeschaltet vom Konvent von Kolozsmonostor 1474, Arh. St. Cluj-Napoca, Archly
der Stadt Bistritz Nr. 705. Eingeschaltet auch von Wladislaw II. 1494, ebenda.
Regest: Berger, Urkunden-Regesten 46 Nr. 265.
Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fidelibus nostris con-
ventui ccclesiae de Kolosmonostra salutem ct gratiam. Cum nos tum con-
sideratis multimodis fidelitatibus et fidelium servitiorum graluistis meritis

www.dacoromanica.ro
fidelium nostrorum prudentum et circumspectorum unk ersorum eiviurn
et inhabitatorum civitatis nostrae Bistriciensis per eos primum sacrae huius
regni nostri Hungariae coronae et tandem maiestati nostrae sub locorum
et temporum vanitate constanter exhibitis et impensis, turn etiam pro
commodo et utilitate eiusdem civitatis nostrae Bistriciensis quandam domum
seu fundum curiae quondam Beebe in eadem ci Hate nostra sitz rn, quam
alias quondam Michael Szekely de Szent-Ivan ex donatione nostra tenuisset
et possedisset sed quae ex post per not am infidelitatis eiusdem, quam tune con-
tra maiestatem nostram incurrisset, pro qua etiam ipse mortis poenas luit ad
collationem nostram devoluta et tandem quondam magnifico Nicolao Chu-
por vaivodae Transsilvanensi per nos donata extitisset. sed nunc per
defecturn seminis eiusdem quondam Nicolai Chupor rursurn ad collationern
nostram rite et legitime devoluta fore perhibetur, simul cum terra Chy-
ger ac cunctis aliis suis utilitatibus et pertinentiis quibuslibet praemissis
sic ut praefertur stantibus et se habentibus, mernoratae ciitati nostrae
Bistriciensi et per consequens civibus et inhabitatoribus in eadem pro
tempore commorantibus de manibus nostris regiis vigore aliarum latera-
rum nostrarum donationaliurn exinde confectarum in perpetuum contu-
lerimus velimusque eosdem in dominium eiusdem per nostrum et vest-
rum homines legitime facere introduci. Super quo fidelitati e st r ae man-
damus, quatenus vestrum mittatis hominem pro testimonio fide dignurn.
Quo praesente Andreas Porkolab de Kis-I3udak vel Laurentius de Galacz,
aut Georgius sive Johannes de Keref3thur aliis absentibus homo noster
ad facies dictae domus vicinis et cometaneis eiusdem universis inibi legi-
time convocatis et praesentibus accedentes introducat mernorates dives
in dominium eiusdem statuatque eandem eisdem simul cum dicta terra
Chyger et cunctis aliis utilitatibus et pertinentiis suis praemisso iure ipsis
incumbente perpetuo possidendam si non fuerit contradictum. Contradic-
tores vero, si qui fuerint, evocet eos contra annotatos cives nostros nostram
personalem in praesentiam ad terminum competentem, rationem contra-
dictionis eorum redituros. Et post haec huiusmodi introductionis et sta-
tutionis seriem cum contradictorum et evocatorum, si qui fuerint, vici-
norumque et commetaneorum, qui praemissae statutioni intererant, nomi-
mbus terminoque assignato eidem nostrae personali praesentiae fideliter
rescribatis. Datum Barthphae feria secunda proxima post dominicam Invo-
cavit, anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo quarto, reg-
norum nostrorum anno Hungariae decimo septimo, Bohemiae vero quinto.

3 988

Bardeld 1474 Februar 28. Konig Matthias tragt Propst Dominik von Stuhl-
weissenburg, Steuereinnehmer für Siebenbtirgen, auf, Klara die Witwe nach
Michael Apafi on Malmkrog, und ihie SOhne Franz, Leonhard und Niko-
laus in den Besitz von Rauthal, Hohndorf, Ehrgang, Niederneudorf, Bidiu,
die Hallte von Enciu rind die Ortschaft Eppeschdorf, den ihnen der frit-
here Woiwode Csupor streitig macht, einzuführen.
Datum I3arlphae feria secunda proxima post dominicam MVO( avit, (inn()
domini millesimo quadringentesimo septuagesimo quarto, regnorum nostrorum
Hungariae et cetera anno decimo septimo, Bohemiae vero pinto.
Eingeschaltet vorn koniglichen Steuereinnehmer fur Siebenbfirgcn, Propst Dominik,
1474 Ungar. Landesarchiv Budapest DI. 17 552.

7
www.dacoromanica.ro
3 989
Bartfeld 1474 März 1. Konig Matthias versichert Rat und Bargerschaft von
Bistritz, dal3 er ihre Stadt nie von der heiligen Krone trennen werde.
Orig. Perg. Arh. St. Cluj-Napoca, Archly der Stadt Bistiitz Nr. 124. Ringstegel
achteckig, Dm. 9+7 mm, rotes Wachs in weifer Vachsschtissel an roter Seidenschnur
angehangt. Derselbe Stempel wie Nr. 3 9E6. Als 2. Insert eingeschaltet von Wladislaw
II. 1492, Orig. ebenda. Eingeschaltet als 3. Insert auch von Ferdinand I. 1552 Orig.
Arh. Sibiu. Laut Arh. St. Sibiu, Repertorium documentorum literalium 1292-1600
Nr. II, 351 scheint dort frOher sich eine weitere Ausfertigung der Originalurkunde
befunden zu haben.
Bruchsttick : Nosner Gabe 17 Anm. 4.
Auszug: Eder, Scriptores I, 248. Der Verfassungszustand 99.
Schlbzer, Krit. Sammlungen I, 70 Nr. 62. Eder, Observationes 131.
Regest. Archly. Zeitschrift 12, 87. Berger, Urkunden-Regesten 46 Nr. 266.
Von der Kanzlei : De commissione propria donaini regis.
Mathias' dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fidelibus nostris pru-
dentibus et circumspectis iudici et iuratis ceterisque= civibus2 et= incolis= ac=
toticommunitati= civitatis nostrae Bistriciensis salutern et gratiarn. Ex rela-
films concivium vestrorum intelleximus, animurn vestrum his diebus no\ is2-
simis gravi terrore perculsum, quod publico rurnore ad vos deferente per-
suasum vobis extitisset, nos earn civitatem nostram Bistriciensem a iuris-
dictione nostra et sacrae coronae huius regni nostri ad nonnullorum peti
tonem alicnare voluisse eamque nonnullis servitolibus nostris in perpetuum
conferre velle vel iam de facto contulisse. Super quo rurnore multum
etiarn demirati surnus ob earn praecipue causam, quod nunquam, fuit
intentionis nostrae, quod bona coronae quae praeter regem Hunga-
riae neminem concernunt, cuiquarn conferernus el ad aliquorum persua-
sionem diminuerernus, iurisclictionern coronae nostrae et signanter earn eivi-
tatem Bistriciensern, quam non modo a sacra regni nostri corona unquam
alienare noluimus, sed praecipuarn necessario tempore maiestatis nostrae
columnama merito reputavimus et reputamus etiam de praesenti. Qua
propter certificamus in hac parte fidelitatem vestrarn vobisque nihilominus
in verbo nostro regio promittimus, quod quantumcumque dci benignitas
vitarn nostram produxerit, nunquam dictam civitatern nostram Bistrici-
ensem et vos alienabimus a sacra corona regni nostri et etiarn a iurisdic-
tione maiestatis nostrae, neque ctiam quovis pacto scgregari vel avelli
patiemur. Et ut vobis super his omnibus procul absit cunctatio, talern vobis
facultatem duximus concedendam et concedimus per praesentes, ut dum
et quando nos vel successores nostros reges Hungariae dictam civitatern
nostram Bistriciensem cuipiam conferre contingeret, contra ilium, qui eam
a nobis vel successoribus nostris impetrasset, extra omne crimen infideli-
tatis insurgere et ei iuxta vires vestras resistere possitis et valeatis. In
cuius rei memoriam firmitaternque perpetuam praesentes literas nostras
sigilli nostri annularis appensione communitas vobis duximus concedendas.
Datum in civitate nostra Barthfa feria tertia proxima post dominicam Invo-
cavit, anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo quarto, regnorum
nostrorum Hungariae et cetera anno septimo decimo, Bohemiae vero quinto.
Auf dcr Plica rechts unten: Lecta.
1 Darner INC MARIA. 8 Vorlage: columpnam.
2 Auf Rasur.

8
www.dacoromanica.ro
3 990
Bartfeld 1474 Marz 2. KOnig Matthias erlafit den Bistritzern fur die Dauer von
drei Jahren je 200 Goldgulden von alien Steuern und Abgaben, die zur Stadt-
befestigung bestimmt sind.
Orig. Pap.-Bogen Arh. St. Cluj-Napoca, Archly der Stadt Bistritz. Nr. 125. Ring-
siegel, achteckig 9+7 mm, in rotes Wachs, papierbedeckt, derselbe Stempel wie
Nr. 3 986.
Druck: Hurmuzaki, Documente XV, 1, 82 Nr. 142.
Regest: Archiv. Zeitschrift 12, 87. Berger, Urkunden-Regesten 46 Nr. 267.
Von der Kanzlei: De commissione propria domini regis.
Nos Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera significamus tenore
praesentium praesentibus et futuiis harum notitiam habituris quibus expedit
universis, quod nos turn attentis et consideratis fidelitate et fidelibus servitiis
fidelium nostrorum prudentum et circumspectorum iudicis et iuratorum
ceterorumque civium et inhabitatorum ac totius communitatis civitatis
nostrae Bistriciensis per eos primum sacrae coronae tandemque nostrae
maiestati in rebus diversis et multis adversitatum et gwerrarum tempo-
ribus sub locorum et temporum diversitate exhibitis, tumque sumptuosas
expensas ipsorum civium nostrorum, quas iidem in munitione et fortifi-
catione eiusdem civitatis nostrae fecerunt et nichilominus1 eo respectu,
ut praefati cives ex quo ipsa civitas nostra praecise in confiniis et metis
regni Moldaviae et faucibus Moldaviensibus adiacere perhibetur, eandem
civitatem muro circurnquaque praemunire domumque nobis et successo-
ribus nostrit regibus et partibus Transsilvanis fidelius de cetero amp'iori
auxilio et subsidio rerum suarum ac cum personis rebusque et ingeniis
ipsorum necessitatum tempore assistere et succurere valeant argue pos-
sint, praescriptis civibus nostris et toti coinmunitati de corpore dictae
civitatis nostrae existentibus, id gratiosae annuendum duximus et con-
cedendum ut ipsis de omnibus et singulis taxis tam ordinariis quam extra-
ordinariis nostrae maiestati e medio ipsorum qualitercunque provenire
debentibus infra revolutionem trium integrorum annorum a die datae pra-
esentium inclusive computandorum ad munitionem et structuram dictae
civitatis nostrae singulis annis ducenti florenos auri nostram ad rationem
relaxentur et defalcentur. Immo annuimus et concedimus defalcamusque
et relaxamus praesentium per vigorem, quocirca vobis fidelibus nostris
venerabili Dominico praeposito ecclesiae beati Nicolai confessoris extra
murum civitatis nostrae Albensis fundatae nec non administratori pro-
ventuum nostrorum regalium partium regni nostri Transsilvanarum prae-
dictarum, cunctis etiam aliis dicatoribus et exactoribus taxarum nostrarum
tam ordinariarum quam extraordinariarum ac aliarum quarumcumque solu-
tionum, praesentibus et futuris praesentium notitiam habituris harum
serie firmiter praecipiendo mandamus, quatenus habita praesentium noti-
tia, a modo ut praemittitur infra tres integros annos a die datae prae-
sentium inclusive computandos, dumtaxat annotatis iudici et iuratis cete-
risque civibus et toti communitati praefatae civitatis nostrae Bistriciensis
praesentibus et futuris singulis annis ducentos florenos auri de taxis nost-
tris regalibus tam ordinariis quam extraordinariis e medio ipsorum, nobis
qualitercumque provenire debentibus, nostram ad rationem relaxare remitte-
reque et defaleare modis omnibus debeatis eosque ratione non solutionis
huiusmodi ducentorum florenorum auri in personis rebusque et bonis ipso-
rum quibusvis contra formam praemissae nostrae gratiosae relaxationis
impedire, turbare, molestare aut quovismodo damnificare nusquam et

9
www.dacoromanica.ro
nequaquam praesumatis et nec sitis ausi modo aliquali praesentibus annu-
lari sigillo nostro consignatis, perlectis exhibenti restitutis. Datum Barth-
phae feria quarta proxima post dominicam Invocavit, anno domini mille-
simo quadringentesimo septuagesimo quarto, regnorum nostrorum anno
Hungariae et cetera decimo septimo, Bohemiae vero quint.o.
Reehts unten: Lecta.
Vorlage nichlommus.

3 991
Leutschau 1474 Itlfirz 12. Konig Matthias forder zur Wiederbesiedlung
der in den letzten Wirren verodeten Stadt Plintenburg hundert Sachsen aus
dem Gebiet der Sieben und Zwei Stuhle samt Familien an.
Orig. Perg. Arh. St. Sibiu U II 353. Siegel, rotes Wachs in Wachsscluissel, Dm.
64 mm, an rot-blau-weisser Seidenschnur angelthngt.
Derselbe Stempel wie Nr. 3 362.
Unvollstandig Der Verfassungszustand 24 f. Anm. c = Schlozer, Krit. Sammlungen
68 Nr. 61.
Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.
Nos' Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera memoriae
commendamus tenore praesentium significantes quibus expedit universis,
quod nos volentes civitatem nostram Wyssegradiensem superioribus turba-
tionum temporibus ab extremam penitus desolationem reclactam popu-
lorum multitudine et aedificiorum instauratione decorare, et praecipue ut
locus ille egregius, qui maiestali nostrae gratissimus est, bonis habitato-
ribus incolatur \ igoremque suum pristinum civitas illa optimorum civium
industria resummat, centrum iobagionalis conditionis Saxonibus, qui vide-
licet de partibus regni nostri Transsiluanis e medio fidelium nostrorum
Saxonum septem et duarum sedium, ad praefatam civitatem Wyssegra-
diensem unanimi consensu et voluntate pari in praefato numero se conferre
voluerint moraturos et una cum coniugibus, liberis et familia domestica
ad dictam civilatem nostram habitaturi advenerint, talem libertatis praero-
gativam duximus concedendam, et concedimus per praesentes, Ut ipsi post
descensum eorum in praefata civitate nostra Wyssegradiensi, nullum censum
neque taxam seu contributionem sive ordinariam sive extraordinariam
maiestati nostrae vel successoribus nostris praeter annualem quadraginta
fiorenos anti solutionem solvere teneantur, ita videlicet, ut medietatem
illius summae, hoc est viginti florenos praenotati centum Saxones pro
communi et definito ipsorum censu circa festum sancti Georgii et aliam
medietatem, hoc est residuos viginti florenos similiter circa festum sancti
Martini quolibet anno solvere teneantur. Ab aliis vero solutionibus, taxae,
collectae et contributionis qualiscumque penitus et in toto exempti sint et
supportati. Hoc etiam ex speciali gratia nostra Wis adiecto ut per uni-
versum regnum nostrum Hungariae ab omni solutione tributorum et the-
loneorurn in perpetuum, tricesimae vero infra decem annos liberi exonerati
ac supporati habeantur. Insuper memoratis centum Saxonibus postquam
civitatem nostram praenotatam moraturi advenerit, neglectasque et dere-
lictas domos instauraturi descenderint, universas et quaslibet terras arabiles,
agros, prata, pascua, feneta, virgulta, silvas et nemora una cum montibus
et promontoriis et generaliter quarumlibet utilitaLum et pertinentiarum

10
www.dacoromanica.ro
integritatibus quocumque nomine vocitatis, quae videlicet ad prafatam
ciNitatem nostram Wyssegradiensem de iure et ab antiq.u.o pertinuerunt,
demptis dumtaxat duabus terrarum particulis, quas duobus incolis de
novo in earn civitatem nostram ad habitandum ingressis iam de facto
contulirnus, dabimus, donabimus et conferernus, deputabimuque et commit-
temus in perpetuum habendas, tenendas, colendas et possidendas harum
nostrarum quas secreto sigillo nostro impendenti communiri fecimus vigore
et testimonio literarum mediante. Datis Lewcowiae in festo beati Gregorii
papae, anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo quarto, reg-
forum nostrorum Ifungariae et cetera anno decimo septimo, Bohemiae
vero (pinto.
A uf der Rackseite unten von gleichzeiliger Hand: Litera, qui Vysshergrad
moraturi petere voluerint Mathiae regis.
I Ober dem Zierbuchstaben N mit gleicher TMte Jesus Maria.

3 992
(N:teh 1474 Mu.). Basarab Laoila, Woiwode der Walachei, dank! dem Rat
von Kronstadt fur die darch seinen Diener Frincu and den Kronstadter Paul
Fodor ubermittelle Boischaft. Zugleich bestatigt er die mit fruheren Woiwoden
getrofftnen Lbereinkommen, &nen zufolge alle Kronstadter in der Walachei
frei verkehren and Handel treiben darfen. Er verspricht Frieden und Recht-
lichkett oaf Grundlage der Gegenseiligkeit. Auch verlangt er militarische Hilfe,
,.denn wenn es Gott geben wird, soltt ihr vor den Tarken weiterhin keine
Furcht haben, do die Dinge jetzt cinders stehen. Es befindet sich jetzt nam-
lich bri meiner Herrschaft als Gesandter meines Bruders, des Woiwoden (der
Moldau ) Stefan, der Logofet Vulpa.. Stefan hat ihn vorgeschicht und kommt
uns mit alien seinen Truppen Zn Hilfe. Helft ans also auch ihr, mit was
ihr kOnnt, darnit wir tins gegen die Turken und unsere (inneren ) Feinde
verteidigen". Er sichert etwuigen Kronstadter Gesandlschaften freies Geleit zu
and beglaubigt Frincu and Bunea als seine Gesandten.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov. Stermer II 64. Siegel, rund, Dm. 36 mm, in rotes Waclu
vorne aufgedriickt. Irn Siegelfeld in der Mitte eine Pinie, zu deren Seiten, zum Stamm
gewendet, je eine gekrbnte Person im Brustbild, am Rand des Siegelfeldes aus dem
Fuss des Stammes wachsend je ein Plnienzweig. Umschrift: t Iwiii [sac]pg[sa] sohsom
MACfi ho]smeto.
Druck und rum. Vbersetzung: Bogdan, Documente 112 Nr. 87. Toeilescu 534 docu-
mente 80 Nr. 84.
Rumanische ebersetzung: Bogdan, Documente si regeste 75 Nr. 77.
Regest: Andronescu, Repertoriul 101 Nr. 349.
Die Urkunde gehort in den Zusammenhang der Bestigung des Woiwoden Radu III.
durch Basarab Laiota, dem der Moldauer Woiwode *tefan zur Seite stand, vgl. C.C.
Giurescu, Isloria Romdniel trt date, Bukarest 1971, 104. Der Logofet Vu1pas 1st allein
in dieser Urkunde als solcher bezeugt.

3 993
(Nadi 1474 Miirz %or 1476 November 8). Basarab Laiotä, Woiwode der
Walachei, teilt dem Rat von Kronstadt mit, doss ein ihm gut befreundeter
tarkischer Kaufrnann mit vielen and guten Waren ins Land gekomrnen sei.

5 Urkundenbuch 11

www.dacoromanica.ro
Er fordert alle Kaufwilligen auf, in der Burg Bukarest mit dem Tzirken zu
harzdeln und abzuschliessen und sichert freies Geleit fur die Ruckkehr zu.
Orig. Pap. Arh. St. Brapv, Stenner II 61. Siegel, rund, Dm. 36 mm, war in rotes
Wachs, papierbedeckt, vorne aufgedruckt. Derselbe Stempel wie Nr. 3 992.
Druck und rum. Ubersetzung: Bogdan, Documente 123 Nr. 98. Tocilescu, 534 docu-
mente 90 Nr. 95.
Rum. Ubersetzung I Bogdan, Documente si regeste 153 Nr. 155 zu: nach 1517.
Regest: Andronescu, Repertoriul 104 Nr. 363.
Dem Inhalt nach dürfte die Urkunde in die erste, nur kurz unterbrochene Periode der
Herrschaft des Basarab LaiotA gehoren, vgl. Documente privind istorla RomAniel.
Introducere I, Bukarest 1956, 487.

3 994
(Nadi 1474 Marz 1477 November 0). Basarab Laiotd, Woiwode der
Walachei, beglaubigt bei Richter und Rat von Kronstadt als seine Gesandten
den Vornic Badea und den Spatar Dreighici.
Adresse auf der Rtickseite: Den Freunden meiner Herrschaft, dem Richter
und den Ratsherren von Kronstadt".
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 123. Siegel, rund, Dm. 36 mm, in rotes Wachs,
papierbedeckt, auf der Ruckseite zum Verschluss aufgedrilckt. Derselbe Stempel wie Nr.
3 992.
Druck und rum. Cbersetzung : Bogdan, Documente 131 Nr. 104. Tocilescu, 534 documente
87 Nr. 91.
Regest: Documente si regeste 244 Nr. 4. Andronescu, Repertoriul 105 Nr. 365.
DrAghici ist als Spatar vom 1. Juni 1475 4. Juni 1476 bezeugt, vgl. Stoicescu,
Diclionar 20. Badea ist als Vornic nicht nachweisbar, erscheint aber zwischen 1493-1508
als gewesener Vornic. Vom 15. Juli 1475 4. Juli 1476 ist er Vistier. Nach dem cursus
honorum" miisste er erst darnach Vornic geworden sein. Ein nhherer Zeitansatz flir
das Schrift-stack ist daher unmoglich.

3 995
(Naeh 1474 Marz 1477 November 8). Basarab Laiotd, Woiwode der Wala-
chei, beglaubigt bei Richter und Rat von Kronstadt unseren getreuen Bojaren
Japan Horga" als seinen Gesandten.
Adresse auf der Ruckseite: Unseren guten Freunden, dem Richter und den
Ratsherren von Kronstadt".
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 56. Siegel, rund, Dm. 36 mm, in rotes Wachs,
papierbedeckt, auf der Rackseite zum Verschluil aufgedruckt. Derselbe Stempel wie Nr.
3 992.
Druck und rum. Ubersetzung: Bogdan, Documente 122 Nr. 96. Tocilescu, 534 documente
86 Nr. 90.
Regest: Bogdan, Documente si regeste 243 Nr. 2. Andronescu, Repertoriul 104 Nr. 362.
Ein naherer Zeitansatz als die allerdings mehrmals unterbrochene Regierungszeit
des Basarab Laioti ab 1474 ist nicht moglich.

3 996
(Nach 1474 Marz 1477 November 8). Basarab Laiotlt, Woiwode der
Walachei, beschwert sick bei Richter und Rat von Kronstadt, well die Burg-

12

www.dacoromanica.ro
grafen der Torzburg seinen Untertanen Neacsul und Ilie zweihundert Stuck
Linnen Bogasia" weggenommen haben; er yordert Schadenersafz.
Adresse auf der Riickseite: Den Freunden meiner Herrschaft, dem Richter
und den Ratsherren von Kronstadt".
Orig. Pap. Arh. St. Bra*ov, Stenner II 53. Siegel, rund, Dm. 36 mm, in rotes Wachs,
papierbedeckt, auf der Rückseite zum Verschluf3 aufgedruckt. Derselbe Stempel wie
Nr. 3 992.
Druck und rum. inersetzung . Bogdan, Documente 121 Nr. 95. Tocilescu, 534 documents
85 Nr. 89.
Regest: Bogdan, Documente ni regeste 243 Nr. 1. Andronescu, Repertoriul 104 Nr. 361.
Für die zeitliche Einordnung vgl. die Ausführungen zu Nr. 3 993.

3 997

Ofen 1474 April 11. Konig Matthias befielt dem Abt von Kolozsmonos-
tor, den Klauscnburgern zu erlauben, so viel Steine, wieviele sie ben6-
tigen aus den SteinbAlchen, die sich auf dem Gebiet der Abtei befinden,
zu brechen.
Datum Budae`secundo ate festi Paschae. anno 1474.
Zusammenfassung im Extractus Privilegiorum Civitatis" Arh. St. Cluj-Napoca, Frage.
I. Nr. 24, Nr. 142 c. Der Klausenburger Archivar Kiss Andras datiert diese Handschrift
aufgrund von Schriftmerkmalen auf das Jahr 1696.

3 998

1474 Mai 4. Der Konvent von Kolozsmonostor bezeugt, dass nobi!is domina
Dorothea, relicta condam Petri de Thorozko, filia videticet condam Iacobi
Alard dicti in ihrem, sowie im Namen nobilium dominae Annae consortis
Blasii de Kewend ac puellarum Dorotheae et Potentianae, filiarum suarum,
ihre Besitzanteile im Marktflecken Thorozko Zenth Gyewrgh u.a. sowie
Gyakos et Kwnd vocatis in de Kyliellew comitatibus existentibus dem Johan-
nes Parvus de Bothyn geschenkt hat.
Datum secundo die festi inventionis sanctae crucis, anno domini millesisimo
quadringentesimo septuagesimo quarto.
Orig. Perg. Arh. Stat Cluj-Napoca, Mittelalterliche Adelsarchive, Thoroczkószent-
gyorgyi Thoroczkay, Nr. 21. Siegel war angehangt.
Regent: Jalai-Valentiny, A torockdszentgyorgyi 20 Nr. 38.

3 999

1474 Mai 5.iDer Konvent von7Kolozsmonostor beglaubigt die Urkunde


K6nig Matthias' von 1474 Nr. 3 987 und teilt mit, daB die Stadt Bistritz
am 20. April durch Andreas Porkolab de Kisbudak als Vertreter des
Konigs und kten Bruder Martin in den Besitz des Beche-Hauses in Bistritz
und der terra ScigerleingeftihrtIworden ist Petrol de Kereszfhwr sua ac
Georgii fratris sui et Johannis de eadem Kereszthwr personis, Ladislao de
Kysbudak, Gregorio2 in Sofalw tommorante in personis officialis de Nempthy,
Luca de Komlod, Blasio Magno familiari Michaelis de A lmasys in per-

5*
13
www.dacoromanica.ro
sona eiusdem domini sui Mathia Magno familiaris noilis dominae relictae
quondam Johannis Farkas, Johanne 01a114 exactore4 vectigalium in prae.
dicta ciuitate Bistriciensi aliisque quam pluribus nobilrbus videlicet et igno-
bilibus inibi legitime convocatis5 e15 praesentibus...
Datum sedecimo die dici introductronis et statutionis praedictarum, antic)
domini supradicto.
Orig. Pap. Arh. St. Cluj, Archly der Stadt Bistritz Nr. 705, sehr fleckig und schadhaft.
Siegel, rund, Dm. 45 mm, war in welf3es Wachs auf der Rfickseite aufgedruckt. Ein-
geschaltet von Wladislaw II. 1494, Orig. ebenda.
Regest : Berger, Urkunden-Regesten 46 Nr. 269.

Darunter Georgio gestrichen. 3 Lticke 15 mm, erganzt w le oben.


2 Ldcke 11 mm, Erganzung nach Abschrift 4 Dick e 21 mm, erganzt w ie oben.
des 18 Jahrhunderts ebenda. Hierauf
de gestrichen. 3 Lucke 22 mm, erganrt w ie oben.

4 000
Ofen 1174 Mai 12. YOneg Matthias befichlt den Gros,sen des urgarichen
Reiches, sick in den Streit zwischen der Stadi Klausenburg und der .lbtei
Kolozsmonostor urn einen Ackerteil nicht einzurnischen, da er ihn gelegen-
llich selber an Ort und Stelle entscheiden werde.
Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Klausenburg M 23. Siegel, rund.
Dm. 65 mm, in rotes Wachs, papierbedeckt, vorne aufgedruckt. Reste mit dernselben
Stempel wie Nr. 3 362.
Von der Kan:lei : Commissio propTia domini regis.
Nos Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera memmiae corn-
mendamus tenore praesenlium significantes quibus expedit unkersis, quod
fideles nostri Ambrosius litcratus index ac Johannes Zcgen iuratus eivis
civitatis nostrae Klwswariensis personaliter in ipsorum ac aliorum uni-
Nersorum civium et inhabitatorum eiusdgm itatis nostrae nomnibus et
in personis nostrae maiestatis accedenles in colLspectum grasi cum que-
rela significari curaverunt in !lune modum. Quod cum hiis proxime ret
roactis temporibus r-ligiosus frater Petrus abbas et conventus ecclesiae
de Kolosmonostra praetextu -quarundam parlicularum terrarum arabiliurn
eidem civitati nostrae Koloswar annexarum semperque et ab antique tem-
pore, quod memoria hominum comprehendere. nequit. ad eandem civita-
tem nostram spectantium. in praesentia magnifici Blasii Magyar vaivodae
parlium nostrarum Transsiluanarurn exti a consuetudinem ac contra libel.-
tatem dictae civitatis nostrae aliarumque hberarum ckitatum nostrarum
in causam convenissent. Tune licet nos mediantibus aliis literis nostris
superinde confectis praefato Blasio Magyar vaivodac ac magistris protho-
notariis Transsiluanensibus in co mandaverimus. ut se in praefatam
causam dictorurn exponentium contra consuetudinem et libertatem dictae
civitatis nostrae ingerere et eandem tractare et adiudicare nullornodo prae-
sumerent. Tamen ipse Blasius Magyar aivoda ac magistri prothonotarii
N

et coassessores iudiciorum Transsiluanensium huiusmodi literisi et mandatis


nostris minime curatis in eadem causa procedentes et certos terminos corn-
plentes ipsis exponentibus vigore praefatarum literarum nostrarum contra-
dicentibus ad simplicem tandummodo responsionem cuiusdam Georgii
Kathona inhabitatoris eiusdem civitatis nostrae per eosdem exponentes

14
www.dacoromanica.ro
in prosequendis dicLis causis, eorum in facto praefatarum terrarurn ara-
bilium procuratoris minime constituti contra praefatas literas et mandata
nostra praefatas terras arabiles mernoratis Petro abbati et conventui de
Kolosmonostra adiudicassent et restatui debere commisissent in nostrae
maiestatis civitatisque nostrae antedictae iuris praeiudiciurn valde ingens.
Cum tamen ipsi exponentes super dictis terris arabilibus efficacissirna iura
literasque haberent metales, quibus mediantibuc ipsas terras iuri ipsorurn
et civitati nostrae iamfatae facillime possent pertinere comprobare. Quare
responsionem memorati Georgii Kathona si quam in praesentia dicti Blasii
vaivodae sine scitu et voluntate dictorum exponentium facto in prae-
misso fecit cum eo gravamine, quod regni dictaret consuetudo, revocarent
prout revocarunt nostri in praesentia ac in plaefata causa sicuti et que-
madmodurn liberarum civitatum nostrarurn et etiarn eorundem exponen-
tium consuetudo atque fibertas requirit, nullibi quam coram nostra propria
persona, dum nos ad hoc intendere possumus omnibus causantibus res-
pondere vellent atque parati essent supplicantes nobis. ut nos ipsi circa
praemissa de rernedio provide dignaremur oppoi tuno. Unde nos, qui nunc
aliis et maioribus regni nostri negotiis taliter praepediti sumus ut discus-
sioni praefatae causae super distinctione divisioneque et reambulatione
metarurn partium praescriptarum ut premittitur motae super intendere
non valemus eo praesertim, cum intelligarnus ipsam causam illius menti
fore, ut eadem per nos alias quam in Transsiluania revidendo prius situm
et adiacentiam dictarum metarum diffiniri, discuti et adiudicari bono ordine
possit. Igitur sicuti eandem civitatem nostram ita etiarn praefatarn eccle-
siam ac abbatem et conventum in ipsorum iustis iuribus de facili opprimi
et damnum pati nolentes, non obstante praemissa adiudicatione dicti
Blasii Magyar vaivodae contra literas et mandata nostra, ift praefertur
facta, praefatam causam super praemisso negotio partes inter praedictas
motam et vertentem in eodern statu in quo nunc existit simulcum prae-
fata adiudicatione ipsius Blasii Magyar vaivodae ac revocatione respon-
sionis dicti Georgii Kathona, si quam ut praefertur sine scitu et voluntate
dictorum exponentium fecerit, per nos de novo revidendo, discutiendo et
determinando ad adventum nostrae maiestatis primitus post harum ema-
nationem in ipsas partes Transsiluanas et consequenter in dictam civi-
tatem nostram Klwswariensem auctoritate nostra regia duximus proro-
gandum atque differendum, immo prorogamus et differimus praesentium
per vigorem committentes, ut ipsae partes universa iura literasque et
literalia instrumenta, quas et quae in facto dictarum terrarum conten-
tiosarum pro ipsorum parte habent confectas et ernanata, coram maiestate
nostra producere et exhibere debeant et teneantur, tit hiis visis inter par-
tes ipsas iudicium et iustitiam facere valeamus, decernentesque ut medio
tempore infra divisionem causae praesentis quaeque partium praedictarum
in dominio particulae vel particular= terrarum contentiosarurn praes-
criptarum, in quarum videlicet dominio usque ad haec tempora extitisset,
pacifice permanentes eandernque iiti valcat atque possit. Quocirca vobis
fidelibus nostris reverendissimis in Christo palribus dorninis Johanni Stri-
goniensi ac Gabiicli Colocensi et Bachiensi ecclesiarum archiepiscopis nec-
non venerabili Ladislao praeposito Budcnsi personalis praesentiae nostrae
locumtenens, item magnificis palatino et iudici curiae nostrae necnon vai-
vodis et vicevaivodis dictarum partium Transsiluanarum Nestrasque in
iudicatu vices gerentibus cunctis etiam aliis regni nostri ivdicibus et ins-
titiariis ecclesiasticis videlicet et saecularibus harum serie firmiter prae-
cipiendo mandamus, quatenus habita praesentium notitia vos de praefata
causa partium praedictarum intromittere vel eandem quoquomodo tractare

15
www.dacoromanica.ro
et adiudicare nullomodo praesumatis, sed eandem simulcum tota sua serie
per propriam personam nostram, dum in Transsiluaniam ut praefertur
primitus venerimus, discutiendum et determinandum sine omni gravamine
et onere partium praescriptarum prorogare et relinquere debeatis. Aliud
nullomodo facturi; praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum Budae
feria quinta proxima post festum apparitionis beati Michaelis archangeli,
anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo quarto. regnorum
nostrorum anno Hungariae et cetera decimo septimo, Bohemiae vero sexto.

4 001

Ofen 1474 Mai 12. Konig Matthias teilt dem Abt Peter und dem Konvent
von Kolozsmonostor mit, dass er den praetextu certarum terrarum arabi-
lium zwischen ihnen und dem Richter, den Ratsgeschworenen und der
ganzen Gemeinschaft der Stadt Klausenburg ausgebrochenen Streit ent-
scheiden werde wenn er demnächst mit seinen Pralaten und Baronen dort
erscheine. Er werde so urteilen, quod nec ecelesia vestra nec praefata civi-
tas nostra iuribus suis quoquomodo fraudabitur.
Datum Budae feria quinta proxima post festum apparitionis beati Zfichaelis
archangeli, anno domini millesimo septuagesimo quarto, regnorum nostrorum
anno Hungariae et cetera decimo septimo, Bohemiae vero sexto.
Orig. Pap. Batthyaneum Alba Julia III, 24. Siegel, rund, Dm. 65 mm, in rotes Wachs
papierbedeckt, vorne aufgedrückt. Derselbe Stempel, verwischt, wie Nr. 3 362. Ein
zweites Orig. Pap. mit gleichem Siegel Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Klausen-
burg M 23. Regest: Beke, A kolozsmonostori konvent 72 Nr. 235.

4 002

Ofen 1474 Mai 16. Konig Matthias bestatigt die Urkunde Andreas III.
von 1291 Nr. 243 mit der Urkunde Ladislaus IV. von 1282 Nr. 200 fiber
die Befreiung mehrerer Besitzungen von der woiwodalen Gerichtsbarkeit.
Datum Budae feria secunda Rogationum, anno domini millesimo quadrin-
gentesimo septuagesimo quarto, regnorum autem nostrorum anno Hungariae
et cetera decimo septimo, Bohemiae vero sexto.
Druck: Benko, Milkovia II, 308 nach ether Handschrift früher in der Bibliothek des
reformierten Kollegiums in Tirgu Mures.

4 003

Ofen, 1474 Mai 21. Der Landesrichter Stephan de Bathor bezeugt, dass
Ladislaus und Stephan, S6hne weiland Alberts von Lossoncz, pro quibus-
dam suis necessitatibus ipsos ad praesens urgentibus evitandis... directam quartam
partem oppidi Zaazregen simul cum molendino trium rotarum intra metas
eiusdem oppidi in comitatu de Thorda existenti habit° sowie die Hälfte der
Besitzung Magyarregen und die Besitzungen Sayo, Dedrah, Zeplak, Zent-
myhaltheleke Kathona und das Praedium N yarlo im Komitat Kolos ftr

16
www.dacoromanica.ro
1 000 reine Goldgulden an Petrus und Johannes de Dees verkauft haben.
Datum Budae, sabbato proximo post festurn ascensionis domini, anno eiusdem
millesimo quadringentesimo septuagesimo quarto.
Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Sammlung der Universitätsbibliothek, Fonds Bzinffy,
Nr. 349. Siegel rund, Dm. 51 mm, war auf der Riickseite in gelbes Wachs aufgedrtickt.
Druck : lilnyi, OklevéltAr 2, 168 Nr. 138.

4 004
(1474) Juni 26. Basarab Laiold, Woiwode der Walachei, teilt Richter und
Rat von Kronstadt mit, dass er den Sultan (Mehmed II. ) aufgesucht und
mit ihm Frieden geschlossen habe. Ich habe mich auch fur euer Wohl ver-
wendet". Gleichzeitig beglaubigt er den Portar arstian als seinen Gesand-
ten. Geschrieben am 26. Juni".
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 60. Siegel, rund, Dm. 36 mm, in rotes Wachs
vorne aufgedrtickt. Reste mit demselben Stempel wie Nr. 3 992.
Druck und rum. Obersetzung: Bogdan, Documente 115 Nr. 89. Tocllescu, 534 documente
83 Nr. 86.
Rum. Obersetzung: Bogdan, Documente si regeste 78 Nr. 80.
Regest: Andronescu, Repertoriul 101 Nr. 351.
Wie Bogdan richtig vermutet, muss dies Schriftstiick mit der Huldigung im Zusammen-
hang gesehen werden, die der Woiwode int Fruhjahr 1474 an der Hohen Pforte abgelegt
hat, vgl. lorga, Stefan cel Mare S. 146.

4 005
1474 Juni 29. Pfarrer Johannes von Hermannstadt anerkennt die von Stadt-
rat umgearbeiteten Bestimmungen tiber die gemeiss koniglicher Schenkung
zu verwendenden Einnahmen der Kerzer Abtei.
Gleichzeitiges Papierheft, 4 Blatt, Arh. St. Sibiu U II 354.
Auszug: Reissenberger, Die Kerzer Abtel 29 und Anm. 1.
,
Dispositio seu ordinatio proventuum abbatiae Kercz iuxta formam do-
nationis regiaes et cetera. Items primo ordinatum est, ut singuli prouentus
quorumcumque proventuum praedictae abbatiae quovis nominis vocabulo
vocitatorum colligi debeant per cives Cibinienses vel eorum alterum, qui
ex eorum deliberatione ad illos colligendos fuerit institutus, nisi his pro-
ventibus demptis, qui nominatim ex post fuerint excepti et cetera. Items
secundo ordinatum est, quod secundum contenta literarum donationalium
regalium, ut cultus divinus augeatur, pro honore cunctipotentis dei ac
eius intemeratae genitricis virginis Mariae unam missam singulis feriis
quintis in ecclesia parochiali Cibiniensi in choro de mane ante maturam
missam de sacratissimo corpore Christi solemniter cum ministrantibus et
in organis et praesentia omnium cappellanorum per eosdem decandandam;
ita tamen, ut cappellani praedictae ecclesiae antequam missa incipitur
in processione cum devotione et cantu in ecclesia cum corpore Christi
circumeants et cetera.
Items tertio ordinatum est, ut is cultus et alii alias circa ecclesiam
Cibiniensem instituti melius et comodosius compleanturs et conserventur,
temporum per successum de proventibus praedictis plebano Cibiniensi

17
www.dacoromanica.ro
pro tempore conslitnto, centum florenos dandos per praedictos cives vel
eorum alterum ad hoc deputatum, isto tamen adiuncto, quod plebanus
pro tempore constitutus teneatur semper et sine notabili mora tenere con-
tinue in dote et mensa sua, secundum priora instituta ecclesiae Cibiniensis
iginti sex cappellanos et unum praedicatorem, ita ut missae prioris fun-
datae iuxta contenta bullae sedis apostolicae et donatiapis Sigismundi
regis, singulis diebus in suis altaribus ad honorem illorum sanctorum celeb-
rentur et cetera.
Item' quarto ordinatum est, ut tres cappellani bonae vitae et conver-
sationis continue teneantur in ecclesia beatae Mariae virginis in Kercz,
qui ut in plurimum singulis diebus, dum ad divina celebranda dispositi fue-
rint, tres missas celebrent. Item et unum cappellanum similiter in civitate
BrassoNiensi in cappella beatae Catharinae virginis et martinis, qtrge simi-
liter cotidie dum ad divina dispositus fuerit, missam unam celebret. Hoc
quidem arbitrio stet plebani civitatis Cibiniensis, si hoc cappellanos in
praedictis locis ordinare et disponere voluerit, quod si fecerit, de dictis
proventibus dandi sunt illi floreni auri centum, et cum hoc ad praedictum
plebanum Cibiniensem, ratione praenominatorum cappellanorum debent
singula offertoria annotatae ecclesiae Kercz et etiam in cappella Brassoviensi
supradicta pertinere et cetera.
Item' quinto ordinatum est, ut de decimis et aliis proventibus dictae
egclesiae et abbatiae Kercz triticum seu annonam pro sustentatione dic-
torurn cappellanorum in Kercz servandorum pro mensa videlicet cubulos
awnonae octoginta, item quatuor boues mactabiles, -item decem et octo
fugnellos, item singulos agnellos, quotque provenerint pauci 1:el multi in
decimis in territorio possessionis Kercz. Ita tamen, ut minister seu provisor
per praelibatos5 cives5 ibidem constituendos quo ad personam suam libe-
ram mensarn cum praedictis cappellanis habeat, dum modo idem ad
notabile tempus ibidem non persistet et cetera.
Item' sexto ordinaLum est, quod praedictus articulus ratione cappella-
norum in Kercz et in Brassouia ordinandorum cum singulis suis incidentiis
duraturus esse debeat ad spatium unius anni ad probam et cetera.
Septimo ordinatum est, quod cappellani praedicti in monasterio Kerez
debent habere sua loca deputata et domicilia honesta una cum familia et
loco eorum communi alia vero pars domus debet pertinere ad irregibilia
provisionis pertinentiarum et cetera.
Item' octavo ordinatum est, xit omnia et singula negotia incumbentia
hic non expressata, debent esse sub dispositione dominorum civium prae-
dictorum et cetera.
Item' nono ordinatum est, quod anno revaluto provisor seu vitricus
quicumque institutus fuerit pro tempore Tlenam teneatur in praesentia
plebani et memoratorum civium rationem dare et facere de omnibus fruc-
tibus et proventibus, quibus nominibus vocitari possunt, ita, ut omnia
quae ultra praedictorum expositorum superius conscriptorum inventa fuerint
singula illa pro fabrica ecclesiae Cibiniensis et ecclesiae in Kercz cedere
debent, ut nihil de hiis fructibus ad manus seu usum cuiuscumque laici
devenire et devolui debet, sed omnia pro fabrica ecclesiarum praedictarum
et aliis necesariis et necessitatibus quibuscumque cedere6 debeant et cetera.
Item' decimo ordinatum est, ut terminus solutionis praedictarum mis-
sarum singulis annis ipsi plebano Cibiniensi fiendum sit probe festum
sancti Martini episcopi, aut infra octavas eiusdem et cetera.
Item" undecimo ordinatum est, ut quando aliquis cappellanorum ibidem
constitutus praelibatis civibus civitatis Cibiniensis displicebit, extunc ad

18

www.dacoromanica.ro
instantiarn ciuium plebanus pro tempore constitutus eundem de loco remo-
uere debeat et cetera.
Iteml duodecimo ordinatum est, quod si praedicti proventus aobatiae
temporurn in successu per desolationem perfidissimorum Turcorum vel
aliorum potenlium vel servientium8 vel alio modo quocumque absque culpa
praedictorum civium undecumque diminuerentur, extunc iterum nova
debet fieri provisio secundum exigentiam saepius dictae abbatiae Kercz
proventuum ct cetera.
Et° ego" Johannes artkum et iuris canonici baccalaureus, plebanus civi-
latis Cibiniensis, praescriptos articulos sic ordinatos in genere et in solido
affirmo, assnmo et approbo praesenti cirographo meo mediante. Actum
die Petri et. Pauli apostolorum, anno dornini M'CCCCLXXIIII.
I Der gleiche Text bis hierher auch auf dem 6 Vorlage cede.
limschlagblatt als Cberschrift. 7 November 11.
2 Am Rand herausgehoben. 8 Vorlage severdzurn.
3 Vorlage circueard. 9 Hierauf mit anderer Tinte und in anderer
4 Voriage complentur. Schrift.
5 Aus praelzbalus dins gebessert. 13./h hierauf gestrichen.

4 006
Oren 1474 Juli 22. Konig Matthias schenkt dem Adligen Georg Thabyasy
von Hetzeldorf und dessen Sohn Magister Ladislaus zwei Miihlenplätze
im Weichbild von Almaschken (possessio Almas ) und beauftragt den
Konvent von Kolozsmonostor mit der Einftihrung. Als seinen Vertreter
nennt er .Johannes de Balasthelke und verpflichtet die Adligen von Schmie-
gen und Almaschken an der Einfrihrung teilzunehrnen. Datum Budae in
festo beati Elyae prophetae, wino dommi millesimo quadringentesimo sp-
tuaqesimo quarto, regnorum autem nostrorum anno Hungariae et cetera decimo
scptimo, Bohemiae vero sexto.
Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 27 695. Siegel., rund, Dm 56 mm, war
auf der Riickseite in rotes Wachs zum Verschluf3 aufgednickt.

4 007
Ofen 1474 Juli 22. Konig Matthias verbietet alien Besitzinhabern Sieben-
burgens, Untertanen, die ihren Grundzins entrichtet haben und schuldenfrei
sind, an der Ubersiedlung in die Stadt Broos zu hindern.
Abschrift Arh. St. Sibiu, Manuskript Zimmermann des Urkundenbuches II, 322 und
322 a nach Reschner, Diplomatarium VII, 246 und Haner, Chartophylax II, 41 ebenda.
Bruchstilck: Archiv 15, 1880, 198 Nr. 46. Schuler-Libloy, Sieb. Rechtsgeschichte I,
479 Anm. 2.
Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fidelibus nostris
universis et singulis nobilibus et alterias cuiuscumque status possessionatis
hominibus, item civitatibus, oppidis ac liberis villis ipsorum rectoribus ac
iudicibus et villicis in partibus nostris Transsilvanis et alibi ubivis consti-
tutis et existentibus praesentes visuris salutem et gratiam. Exponitur
nobis in personis fidelium nostrorum iudicis, iuratorum ceterorumque civium

19
www.dacoromanica.ro
et hospitum oppidi nostri Zazvaros per modum gravis querelae, quod non-
nulli forent ex vobis, qui suos iobbagiones de eorum possessionibus habita
licentia iustoque terragio deposito et aliis eorum debitis persolutis ad ipsum
oppidum nostrum Zazvaros et eius pertinentias cum eorum rebus et bonis
libere recedere et abire non permitterent, immo eosdem nimis impedirent
et res et bona eorum aufferent; nonnullos etiam ex ipsis dum per medium
ipsorum bonorum in libera via proficiscerentur simulcum rebus ac bonis
eorum detinerent et in bonis eorum descendere cogerent et locare, in prae-
iudicium ipsorum exponentium et damnum valde magnum. Et quia iuxta
consuetudinem regni nostri quilibet iobbagio et iobbagionalis conditionis
homo quam de nostris quam aliorum quorumvis bonis et possessionibus
habita licentia et iusto terragio deposito aliisque debitis persolutis ad quo-
rumcumque possessiones se transferre voluerit moraturus liberam recedendi
habet facultatem rebus, personis, bonis suis per omnia semper salvis rema-
nentibus. Fidelitati igitur universitatis vestrae et cuiuslibet vestrum harum
serie strictissime committimus et mandamus, quatenus habita praesentium
notitia omnes tales vestros iobbagiones, qui ut praefertur licentia et depo-
sitis terragiis iustis et aliis debitis legitime persolutis de eorum possessio-
nibus et bonis ac vestri e medio ad praefatum oppidum nostrum Zazvaros
ac eius pertinentias se transferre voluerint moraturi simul cum omnibus
rebus et bonis eorum libere recedere et abire permittatis, contradictione
et difficultate sine omni. Alioquin commisimus et serie praesentium stric-
tus committimus fidelibus nostris magnificis vaivodis nostris Transsilvanis
et eorum vicevaivodis ac comitibus Siculorum, ut ipsi mera certitudinis
veritate vos et quemlibet vestrum ad praemissa efficaciter facienda per
omnia gravamina vestra in talibus fieri solita arctius compellant et adstrin-
gant auctoritate nostra`-praesentibus ipsis in hac parte attributa et iustitia
mediante. Secus ergo non facturi. Praesentibus perlectis exhibenti resti-
tutis. Datum Budae in festo beatae Mariae Nagdalenae, anno domini quad-
ringentesimo septuagesimo quarto, regnorum autem nostrorum anno Hunga-
riae et cetera decimo septimo, Bohemiae vero sexto.

4 008
Ofen 1474 Juli 22. Keinig Matthias verbietet den Sieben Stidden, die Zwei
Stühle mehr als es ihrer Bevolkerungszahl entspricht zur Steuerzahlung heran-
zuziehen.
Abschrift Joseph Trausch, Archly der Evang. Kirchengemeinde A.B. Kronstadt T.q. 80.
III Nr. 568, nach Michael von Heydendorf, Collectanea I, 273-274.
Matthias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae etcetera fidelibus pruden-
tibus nostris et circumspectis viris universis et singulis septem sedium
Saxonicalium Saxonibus salutem et gratiam. Exponitur nobis in personis
fidelium nostrorum universorum Saxonum in duabus sedibus Saxonica-
libus constitutorum et commorantium per modum gravis querelae, quod
cum per maiestatem nostram a vobis pariter tam ipsis exponentibus aliquae
taxae extraordinariae peterentur, tune vos solutionen ipsius taxae ad
ipsos exponentes, non secundum numerum populorum imponeretis, sed
ipsos iuxta placitum vestrum longe ad maiorem solutionem, quam facere
deberent, arctaretis et compelleretis in praeiudicium ipsorum atque dammum.
Unde supplicatum est nobis in personis eorundem circa praemissa reme-
dium adhiberemus opportunum. Et quia volumus, ut ipsi exponentes per

20
www.dacoromanica.ro
vos ad solutionem huiusmodi taxarum non aliter, nisi secundum numerum
populorum astringantur, fidelitati igitur vestrae harum serie firmiter prae-
cipientes mandamus, aliud habere nolentes, quatenus a modo deinceps de
praefatis Saxonibus nostris in praefatis duobus sedibus constitutis et corn-
morantibus exactionem huiusmodi taxarum extraordinariarum per maies-
tatem nostram vobis communiter imponendarum, ultra numerum popu-
lorum quovis modo petere vel exigere non praesumatis, nec sitis ausi modo
aliquali gratiae nostrae sub obtentu. Ubi autem vos in praernissis aliud
facere velletis, extunc volumus, ut homines et officiales nostri, impositores
scilicet taxarum huiusmodi vos ad praemissa observanda etiam per grava-
mina vestra arctius compellant auctoritate nostra pracsentibus in hac
parte attributa et iustitia mediante. Praesentibus perlectis exhibenti resti-
tutis. Datum Budae in festo beatae Mariae Magdalenae, anno dornini 1474,
regnorum nostrorum anno Hungariae decirno septimo, Boherniae vero
sexto.
L(ecta)

4 009
(Ofen) 1474 Juli 22. Konig Matthias fordert Radu III., Woiwoden der Wa la-
chef, auf, die von diesem beset:ten DOrfer Schirkangen und Ptirdu der Stadt
Kronstadt zurackzustellen.
De dato festo Mariae Magdalenae 1474.
Regest aus 1765 Archly der Evang. Kirchengemeinde A.B. Kronstadt, T. f. 22, S. 620
Nr. 208. Unvollstandiges Regest Arh. St. Brawy, Consignatio Privilegiorum Nr. 208.
Regest: Hurmuzaki, Documente XV, 1, 82 Nr. 141.

4 010
Ofen 1474 Ju li 27. Konig Matthias befiehlt dem siebenburgischen Adel, den
Sachsen der Zwei St Utile den Schaden, der amen mit seinen Schafherden
zugefiigt wurde, wieder gutzumachen. und tragt dem siebenbiirgischen Woi-
woden Blasius Magyar auf, sich dafur einzusetzen.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu, Archiv der Evang. Kirchengemeinde A.B. Mediasch 213/24/46.
Siegel, rund, Dm. 60 mm, war in rotes Wachs vorne aufgedruckt.
Druck: Transilvania 1873, 263. Hurmuzaki, Documente II, 2, 225 Nr. 203.
Bruchsttick: Archiv 11, 1873, 68 A11111. 1.
Von der Kanzlei: De commissione dornini regis.
Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fidelibus nostris
universis et singulis nobilibus et alterius cuiquis status et conditionis horni-
nibus in partibus nostris Transilvanis ubilibet constitutis et existentibus
praesentes visuris salutem et gratiam. Expositum est nostrae maiestati
in personis fidelium nostrorum universorum Saxonum nostrorum in duabus
sedibus Saxonicalibus nostris Se lk et Megyes commorantium gratiam sub
querela. Quomodo nonulli forent ex vobis Volahos habentos, quorum Volahy
cum ovium suarum gregibus in eorundem exponentium territoriis sub
colore depascendi oyes hincinde duragando, quam plura malorum genera
videlicet furta, spolia, rapinas et certas depraedationes et dampna ac incen-
dia committere assueti essent. Et dum ipsi Volahi per eosdem exponentes
vel eorum homines et teritoriis ipsorum cum suis ovium gregibus exire

21
www.dacoromanica.ro
cogerentur vel a dampnis inferendis inhiberentur, aut iuxta consuetu-
dinem patriae pro dampnis illatis ab eisdem vagia exigerent condigna. Tune
ipsi Volahi nedum a dampnis inferendis ac rapinis committendis cessa-
rent immo adhuc homines eorundem exponentium morte domosque ac
villas et habitacula ipsorum combustione minarentur. Per hac praefatis
exponentibus nonnulla dampna et nocumenta intulissent et nec desiste-
rent committere etiam ad praesens. Vos vero tales vestros Volahos a prae-
missis committendis cohibere et compescere minime curratis in maximum
praeiudicium eorundem exponentium atque dt.mpnum manifestum. Quare
in personis ipsorum exponentium supplicatum est per nostrarn maiestatem
super praemissis eisdem opportune provideri etiam nos talismodi inde-
bites Nexationes dampnaqi e et nocumentorum quem ut dicit eisdem expo-
nentibus illata per quempiam indebite committi, commissasque et illata
impune non velimus pertransire. Idcirco cuiuslihet vestrum fidelitati harum
serie firmissime committimus et mandamus taliter per omnia habere volen-
tes, quatenus receptis rraesentibus habita prius super praemissis ab omni-
bus quibus opportunum fuerit diligenti inquisitione ex parte talium vestro-
rum Volahorum iuxta condIgnas comprobationes praefatorum exponentium
ac evidentia documenta super praemissis omnibus plenariam satisfactionem
imrendere et eosdem a praemissis malis infcrendis taliter cohercere debea-
tis, ut ipsi exponentes ab eorum exationibus pacifice valeant permanere.
Alioquin commisimus et serie praesentium strictius committimus fideli
nostro magnifico Blasio Magyar w aywodae nostro Transsilvano suisque
vicesgerentibus, iii ipsi expetta super praemissis inquisitione diligenti est-
rum quemlicet ad praemissa nostra mandate excquenda cum vestris dampnis
et gravaminibus in lalibus fieri solilis artate et compellere teneantur, nos-
tree maiestatis in persona ct auctoritate praescntibus eisdem in hac parte
attribute et iustitia medianle. Secus igitrr facere nequaquam praesuniatis.
Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum Budae feria quarta pro-
xima post festum beatae Annae maids' Mariae2, anno domini millesirno
quadringentesimo septuagesimo quarto, regni nostri anno decimo sepiimo,
coronationis vero undecimo.
I fiber der Zeile. 2 Auf Basur.

4 011
1474 August 7. Propst Blasius und der Koment \ o n Lelesz bezeugen,
daB Ladislaus der Solin Alberts von Losoncz seine Besitzanteile in opido
Regen et possessionibus Magyar Regen in del Thorda nernon Dedradh, Ky,sayo
in Colosiensi comitatibus mit alien Zugehiiiigkeiten für 600 Goldgulden
an Ladislaus Zalay de Zalahaza und Valentinus de Thew ky Nerpfandet
hat. Bei der EinlOsung ist der Verpfander verpfichtet, NI- die den Pfand-
nehmern erwachsenen Ausgaben aufzukommen. Weigern sich die Pfand-
nehmer die Pfandobjekte auslosen zu lessen, kann Ladislaus de Losoncz
sein Anrecht im Wege des Zweikampfes gellend machen.
Datum die dominieo proximo post festum transfigurationis domini, anno
eiusdem M° quadringentesimo septuagesimo quarto.
Gleichzeitige Abschrift (Konzept?), Ungar. Landesarchiv Budapest DI. 27 199:

1 Ober der Zeile, darnach gestrichen So/

22
www.dacoromanica.ro
4 012
Olmiitz 1474 August 10. Keinig Matthias trdgt den Zwei Stall len auf, das
Hattertgebiet von Furkeschdorf unter die Orte Mediasch und Meschen zu glei-
chen Teilen aufzuteilen.
Eingeschaltet von Richter und Geschworenen von Mediasch 1474 und mit dieser Urkunde
von Konig Mathias 1477 Arh. St. Sibiu, Archiv der Evang. Kirchengemeinde A.B.
Mediasch 354/165/211. Eine zweite Einschaltung von den Zwei Stilhien 1476 ebenda
353/164/210.
Druck : Archly 11, 1873, 90 Nr. 5.
Mathias dei gratia rex Hungariae, Boherniac et cetera fidelibus nostris
nobilibus et prudentibus viris Georgio Thabyasyl de Etczel4 ac iuratis
senioribus duarum sedium Saxonicalium Saxonibus salutem et gratiam.
Quamvis nos alias fideli nostrd venerabili Dominico praeposito Albensi,
tune factori nostro in partibus regni nostri Transilvanis, mediantibus aliis
literis nostris commiserimus, ut ipse possessionem nostram regalem Far-
kastelke vocatarn habitatoribus ut dicitur destitutam ahis literis nostris
mediantibus superinde emanatis civibus et incolis oppidi nostri Meggyes
ac villae nostrae Musna congrua divisione partiretur ac eandem eisdem
oppido Meggyes et villae MuBna utendam committeret. Tamen quia aliis
nostris negotiis praepeditus mandatum nostrum in hac parte ipse Domi-
nicus praepositus exequi non potuit. Idcirco ne tenutac et territoria dic-
tae possessionis nostrae desolatae inculta iaceant et penitus derelicta, sed
potius dicto_oppido Meggyes et villae MuBna ex cultu ipsarum terrarum
aliqua proveniat utilitas et nos proventibus de ea possessione nostra pro-
venire solitis non fraudernur. Mandamus fidelitati vestrae harum serie
firmiter, quatenus statim visis praesentibus praefatam possessionem Far-
kasthelk4-simulcurn suis pertinentiis in duas rectas et aequales partes divi-
dere et easdem quoad unam medietatem dicto opido Meggyes et quo ad
aliam medietatem annotatae villae Musna4 ac civibus et incolis in eisdem
opido Meggyes et villae Musna4 commorantibus pro terris usualibus dare
et distribuere debeatis. Ita tamen quod ipsi.cives et incolae dictorum opidi
Meggyes et villae Musna4 census et proventus qui de eadem possessione
Farkasthelke4 maiestati nostrae provenire annuatirn soliti fuerunt, perpe-
tuis semper succesivis temporibus maisetati nostrae plenarie persolvere
teneantur. Datum in civitate nostra Olomocensi in festo beati Laurencii
martinis, anno dornini rnillesimo quadringentesimo septuagesimo quarto,
regnorum nostrorum anno Hungariae et cetera decirno septimo, Bohemiae
vero sexto.
Zweite Einschaltung Thabyassay. Zweit e Einschal t un g Farkastelke.
2 Zweite Einschaltung. Aczet. ° So Voriage.

4 013
Giurgiu (1474) August 10. Rada III., Woiwode der Walachei. schreibt dem
Rat von Kronstadt, dafi er von eincr Krankheit befallen worden sci, und als
sein Feind, der (Moldauer ) Woiwode Stefan dies erfahren habe, hatte er
seinen Gegner Basarab Laiold gegen ihn geschickt. Er, Rada, hal), sich darauf
hin mit seinern Hof und den ihm lreuen Bojaren nach Giurgiu zuruckqe-
zogen, ohne abet das Land zit verlasscn. Nun sei er wieder gesund und breche

23
www.dacoromanica.ro
gegen seinen Widersacher auf. Er warnt den Kronsteulter Rat, den ltigneri-
schen Worten" (des Basarab ) zu trauen und diesen keineswegs mit Waffen
u. a. zu unterstützen. Jhrn sollten sie Gerechtigkeit und den Frieden bewah-
ren, wie sie es fruher gehalien hatten, da er oftmals seinen Kopf dafür ver-
pfandei habe, dafi den Kronstcidtern von seiten der Tarken und der Walachei
Gules wider fahre. Er droht mit VergeltungsmaPnahmen, falls seine Feinde
untershitzt oder auch nur in Frieden gelassen werden. Geschrieben in Giurgiu
August 10".
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 760. Siegel rund, Drn. 35 mm, war in r otes
Wachs auf der Rtickseite zum Verschlui3 aufgednickt. Rum. ebersetzung: Academia
Istorie VII, 1956, Fasz. 1, 71 f. Faksimile
RomElna Iasi, Studii i cercetarl stiintifice
ebenda auf einem gesonderten Blatt. Zur Datierung vgl. CA. Stoide, Legáturile dintre
Moldova si Tara RomAneasch in a doua jumátate a secolului al XV-lea (Die Beziehunge n
zwischen der Moldau und der Walachel in der zweiten Halite des 15. Jhs.). In: Studil
0 cerceblri stlintificeistorie, Iasi 1956, fasc. 1, S. 63 f.

4 014
Ohniitz 1474 August 11. Konig Matthias gestattet dem Marldort Schenk,
in Kriegszeiten die Htilfte seines pflichtmiissigen Aufgebotes zur Verteidigung
der eigenen Burg zurückzuhallen.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu, K.A. GroBschenek Nr. 2. Siegel, rund, Dm. 62 mm, papier-
bedeckt, in rotes Wachs vorne aufgedruckt, verwischt. Eingeschaltet von Wladislaw
II, 1492 und Ludwig II. 1516 ebenda.
Regest: Archly 17, 1882, 536 Anm. 2. mit falscher Jahresangabe.
Von der Kanzlei: Comrnissio propria domini regis.
Nos Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera memoriae com-
mendamus tenure praesentium significantes quibus expedit universis, quod
nos turn ad nonnullorurn fidelium nostrorum humillimae supplicationis
instantiarn nostrae propterea porrectae maiestati, turn defensioni et con-
servationi fidelium nostrorum Saxonum in oppido nostro Senk vocato
commorantium consulere volentes, id eisdem annuimus et concessimus,
ut difm generalis exercitus contra quoscumque aernulos nostros et regni
nostri instauretur, ipsi quae per singula capita instar aliorum regnicolarum
nostrarum more exercituantium insurgere deberent, extunc media pars eius-
dem oppidi pro tuitione et defensione castri seu cirniterii ipsorum remanere
possit et valeat, immo annuimus et concedimus per praesentes. Quocirca
vobis fidelibus nostris magnificis vaivodis vel vicevaivodis ipsorumque
capitaneis, levatoribus et sollicitatoribus, item circurnspectis magistris civium,
iudicibus et iuratis senioribus septem sedium Saxonicalium partium Trans-
silvanarum regni nostri praesentibus et futuris praesentium notitiam habi-
turis harum serie firmiter praecipiendo committimus et mandamus, aliud
habere nolentes, quatenus praefatos incolas dicti oppidi Senk contra for-
mam huiusmodi gratiose nostrae annuentiae et concessionis ad ingredi-
endum quemcumque exercitum nostrum, quoad mediam partem ipsorum
ut praefertur artare et compellere, aut eosdem ratione non ingressionis
huiusmodi impedire, molestare aut quovismodo dampnificare nullatenus
praesumatis nec sitis ausi modo aliquali, gratiae nostrae sub obtentu. Prae-
sentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum in civitate nostra Olomu-
censi feria quinta proxima post festum beati Laurentii martyris, anno
domini millesimo quadringentesimo septuagesimo quarto, regnorum nos-
trorum anno Hungariae et cetera decimo septimo, Boherniae vero sexto.

24
www.dacoromanica.ro
4 015
Miildbaeh 1474 September 12. Sandrinus de Halmas ersucht Burgermeister
und Rat von Hermannstadt, seinen Beauftragten Ladislaus Magnus und
Thomas Literatus bei der Einwehrung der von den Kronstiidtern noch aus-
stehenden Steuerbetrage des vergangenen Jahres behilflich sein.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U III 190. Siegel, Dm. cca 13 mm, war auf der Mickselte
in grunes Wachs zum Verschluss aufgedrtickt.
Prudentes et circumspecti viri domini et amici nobis honorandi. Damus
intelligere vestris dominationibus, vt domini iudex et cives Brassouienses
domino nostro regil et' domino thesaurario tenentur cum certis quanti-
tatibus pecuniarum de contributione praeterita, quas iidem ad continuas
preces nostras hucusque dare et administrari facere non curassent et nec
curarent etiam modo. Unde rogamus egregias vestras dominationes, qua-
tenus eaedem hominibus nostris Ladislao Magno et Thomae Literato coa-
diutores esse, dum iidem eosdem in tenutis° aut in officiolatibus vestris
pro dictis sumpnis satis habere vellent, ne idem dominus noster rex° ali-
quod in non soluendis pecuniis patratur defectum. Praeterea petimus vos
domine magister civium, quatenus illos quadringentos florenos Stephani
Zbwgyay et Hangacz ad camerarios dare velitis, quoniam ipsi indefesse
propterea ad nos veniunt et dicunt per nos ipsos4 camerarios destiturum
et regia maiestas dampnum patere. Igitur bone domine nonl imputetis
nobis, si nunciavero domino thezaurario. Datum in Zazsebes feria secunda
proxima post festum_ nativitatis beate Mariae virginis, anno domini et
cetera LXXmo quarto.
Sandrinus de Ha lmas,
S.r.s. et cetera.
Auf der Rückseite Adresse: Prudentibus et circumspectis viris dominis
magistro civium necnon iudici et iuratis civibus civitatis Cibiniensis amicis
nobis honorandis.
Von einer Hand aus dem Ende des 15. Jahrhunderts: Ex parte Harwath
Paul pro iobagionem; ex parte testimonii contra Walachos.
1 Ober der Zeile. 8 Ober der Zelle. Auf der Zelle gestzichen
2 Hierauf vestris gestrichen. thezaurarius.
4 Vorlage ipsas.

4 016
Roman 1474 September 15. Stefan, Woiwode der Moldau, ersucht den Bistrit-
zer Rat, nach Ciceu einen Vertreter zu schicken, urn dort mit seinern DeIe-
gierten Nemilus und dem Kastellan der Burg irber seine Auftriige zu ver-
handeln.
Abschrift Arh. St. Sibiu, Manuskript Zimermann des Urkundenbuches VIII, 116 nach
der heute verschollenen gleichzeitigen Abschrift fin Archly der Stadt Bistrltz.
Druck: Hurmuzakl, Documente XV, 1, 83 Nr. 143 zu August 11 oder September 22.
Regest: Berger, Urkunden-Regesten 46 Nr. 270.
Stephanus vaivoda terrae Moldaviensis amicus in omnibus. Honorabilibus
ae discretis viris iudicil et iuratis in civitate Besterce commorantibus nobis
dilectis.

25
www.dacoromanica.ro
Salutatione praemissa honorabiles viri nobis plurirnum dilecti. Notum facimus
vestris honorationibus quia missimus ad vestras honorationes fidelem nos-
trum videlicet Nemilum, ut ad castrum Chicho ire teneatur. Ideo petimus
vestras honorationes ob respectum nostri, ut cum eo unum hominem ves-
rum mittatis, ut de operibus meis coram castellano praescripti castri pro-
curare teneatur. Si feceritis scitote, quod in maioribus vestris honorati-
onibus complacere curabimus. Datum in Romavasara feria quinta proxima
ante fesum beati Mathei apostoli, anno domini millesimo CCCC° septua-
gesimo 1111.
Auf der Riickseite von gleichzeitiger Hand: Copia ex litera vaivodae de Mol-
davia ex parte captivorum in Chicho.
Vorlage: iudicii.

4 017
Mediasch 1471 September 29. Georg Thabyasy de Eczel, die Richter und
Geschworenen von Mediasch schalten die Urkunde Konig Matthias von
1474 Nr. 4 012 ein und berichten dem Kilnig, daB sie dictam possessionem
Furkeschdorf simulcum territorio et alis suis pertinentiis yuibuslibet inter
ipsum oppidum Meggyes et possessionem Musna vocatam adiacentem debita
aestimatione eisdem civibus de dicto Oppido et possessione Musna partibus
arnbabus tempore divisioni, ibidem constitutis cum erectionibus metarum iuxta
contenta literarum praefatarum vestrae maiestatis divisimus et utendam relin-
quimus ita videlicet, pod ecclesia parochialis praefatae possessionis Farkas-
thelke populis omnino destitutae cessit oppido Meggyes. Datum in eodem
oppido Meggyes in festo beati Michaelis archangeli, anno domini mille-
simo quadringentesimo septuagesimo quarto.
Eingeschaltet von KAinig Matthias 1477 Arh. St. Sibiu, Archly der Evang. Kirchen-
gemeinde A.B. Mediasch 354/165/211.
Druck: Archly 11, 1873, 91 Nr. 6.

4 018
(I'm 1474 September). Der muntenische Thronpratendent Basarab Tepelu,s
ersucht Richter und Rat von Kronstadt seine Leute, die wie er selber gekom-
men sind, dem Konig (Matthias ) zu dienen, nicht zu berauben oder sonstwie
Adresse auf der Ruckseite :Dem Richter von Kronstadt und den zwolf Rats-
herren"
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 55. Siegel, rund, Dm. 34 mm, war in rotes
Wachs, papierbedeckt, auf der Rtickseite zum Verschlui3 aufgedrtickt.
Druck und rum. ebersetzung: Bogdan, Documente 131 Nr. 105. Tocllescu, 534 docu-
mente 103 Nr. 109.
Rurn.--Vbersetzung: Bogdan, Documente I regeste 88 Nr. 90.
Regest Andronescu, Repertorlul 102 Nr. 356.
Bogdan, Documente 132 weist dieses Schriftsttick aus inneren, palitographischen wle
sigillographischen Grtinden (zu seiner Zeit war das Siegel noch vorhanden) Basarab
Tepelus zu. Es gehort offenbar unmIttelbar vor den unter Ftihrung Stefans des Grol3en
der Moldau unternommenen Versuch von Anfang Oktober 1474, den zu den Tilrken
Ubergegangenen Basarab Lalotg zu stUrzen, vgl. Istoria Romilniel in date 104.

26

www.dacoromanica.ro
4 019
Mintin fifierlii 1484 Oktober 18. Propst Dominik von Stuhlweillenburg,
Steuereinnehmer für Siebenbtirgen, schaltet die Urkunde Konig Matthias'
von 1474 Nr. 3 988 ein und spricht die durch den Tod des friiheren Woi-
woden Csupor frei gewordenen Gilter Michael Apafis dessen Witwe Klara
und ihren Söhnen zu, wovon er auch den Untertanen Mitteilung macht.
Datum in Nemethy feria tertia proxima ante festum undecim millium vir-
ginum, anno domini millesimo guadringentesimo septuagesimo quarto.
Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest DI. 17 552. Ringsiegel, papierbedeckt, war
in roles Wachs vorne aufgedruckt.

4 020
Oren 1471 Oktober 19. Konig Matthias ersucht das Weissenburger Kapitel, Paul
Hoiwath de Zapolya in den Besitz von Schönau und Olatimezew einztlfahren.
Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest DI. 29 838. Siegel, rund, Dm. 55 mm, war
auf der Rtickseite in rotes Wachs zum Verschluf3 aufgadriickt.
Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fidelibus nostris
capitulo ecclesiae Albensis Transsilvanae salutem et gratiam. Cum nos
donationi et perpetuationi fidelis nostri magnifici quondam Nicolai Chwpor
alias aivodae nostri Transsilvani quam idem super portionibus possessio-
nariis in possessionibus Zepmezew et Olahmezew in comitatu de Kykellew
exislentibus habilis mediantibus suis literis donationalibus egregio Paulo
IIorwath de Zapolya confectisl fecisse perhibetur nostrum regium beni-
volum consensurn pariter et assensum praebuerimus totumque et omnem
ius nostrum regium si quod in ipsis portionibus possessionariis qualitercum-
que haberemus vigore aliarum literarum nostrarum eidem Paulo Horwath
suisque heredibus utriusque sexus et posteritatibus universis dederimus et
contulerimus velirnusque eundem in dominium dictarum portionum posse-
ssionariorum et ipsius iuris nostri regii in eisdem habitis per nostrum et
vestrum homilies legittime. facere introduci. Igitur fidelitati vestrae firmiter
praccipientes mandamus, quatenus vestrum mittatis hominem pro testi-
monio fidedignum. Quo praesente magister Michael de Zelez, notarius can-
cellariae nostrae regiae, aut Stephanus de Komyathzeg, vel Ladislaus sive
Valentinus seu Georgius de Hozywazo aliis absentibus, homo noster de
c uria nostra regia ad id specialiter transmissus ad facies praescriptarum
possessionum Zepmezew et Olahmezew consequenterque ipsarum portionum
possessionariorum in eisdem habitarum, vicinis et commetaneis earundem
universis inibi legittime convocatis et praesentibus accedendo introducat
memoratum Paulum Horwath in dominium earundem portionum posse-
ssionariorum et ipsius iuris nostri regii in eisdem habitis statuatque easdem
et id simulcum cunctis suis utilitatibus et pertinentiis quibuslibet eundem
praemisso iure sibi incumbente perpetuo possidendas si non fuerit contra-
dictum. Contradictores vero si qui fuerint evocet eosdem contra annotatum
Paulum Horwath nostram personalem in praesentiam ad terminum compe-
tentem rationem contradictionis eorum redditurum. Et post haec huiusmodi
introductionis et statutionis seriem cum contradictorum et evocatorum si
qui fuerint vicinorumque et commetaneorum qui praemissae statutioni inte-
rerunt nominibus terminoque assignato ut fuerit expediendum eidem nostrae

6 Urkundenbucn 27
www.dacoromanica.ro
personali praesentiae fideliter rescribatis. Datum Budae feria quarta pro-
xima post festum beati Lucae evangelistae, anno domini millesimo qua-
dringentesimo septuagesimo quarto, regnorum nostrorum anno Hungariae
et cetera decimoseptimo, coronationis undecimo, Bohemiae vero sexto.
Auf der Riickseite Adresse: Fidelibus nostris capitulo ecclesiae Alben-
sis Transsilvaniae pro egregio Paulo Horwath de Zapolya introductoria et
statutoria.
Auf der litickseite gleichzeiliger Kanzleivermerk: Executio facta est
feria sexta proxima post festum purificationis beatae Mariae virginis pro-
xime praeteritum.2 Homo regius Michael de Zelez notarius regius, noster
vero Briccius de Zenthpol capellanus ecclesiae sancti Nicolai et cetera.
Praesentibus ibidem3 Michaele Ewz de Zanchal et Georgio de Hozywazo.
1 flber der Zeile. 2 Die folgenden Namen weiter rechts,
2 Februar 4. von ander er Hand.

4 021
Sic 1474 Oktober 25. Mathias Magnus, Vizekammergraf von Sic, ersucht
den Bistritzer Stadtrichter Georg, ihm sein dort in Arbeit befindliches Schwert
zurUckzuschicken.
Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archly der Stadt Bistritz Nr. 706. Ringsiegel, rund
Dm 11 mm, war in grimes Wachs auf der Riickseite zum Verschlul3 aufgedruckt.
Regest: Berger, Urkunden-Regesten 47 Nr. 271.
Circumspecte vir domine et amice noster carissime. Damus scire vobis,
quatenus unuml gladium2 nostrum, quam familiaris nostri nomine Geor-
gins apud3 Paulum Chyzar laborare commiserat, gladium illum Paulo Magno
litori praesentium clad facere volueritis absque omni calumnia. Si fece-
ritis bene quidem, alioquin notum sit vobis, quomodo ubicumque homines
de Besterche aprehendere potuerimus illico detinere faciemus, donec gla-
dium nobis remiserint. Ex camera Zeek feria tertia ante festum Demetri
martyris, anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo quarto.
Mathias Magnus vice-
camerarius camerae Zeek.
Auf der Riickseite Adresse: Circumspecto Georgio iudici civitatis de Bes-
terche domino et amico nostro carissimo.
1 Hierauf nostrum gestrichen. 3 Hierauf paup gestrichen.
2 Vorlage gladinum.

4 022
Stuhlweifienburg 1474. Die Vertreter des zu Stuhlweissenburg versammelten
ungarischen Provinzialkapitels der DOminikaner bestatigen die von der Stadt
Hermannstadt fur die Verlegung des Dominikanerklosters zum hi Kreuz inner-
halb der Stadtmauern gestellten Bedingungen.

28
www.dacoromanica.ro
Orig. Perg. Arh. St. Sibiu U 11 355. Ftinf an rosafarbenen Schniiren hangende ,Slegel.
1) spitzoval Dm. 15, 27 mm, gnines Wachs in weiBer Wachsschfissel, im Siegelfeld
heraldischer Vogel, mit Umschrift zwischen Perilinien. 2) rund, Dm. 16 mm, grfines
Wachs in weifier Wachsschfissel im Siegelfeld Monogramm mit den Buchstaben THS.
3) spitzoval, Dm. 56+33 mm, rotes Wachs in weiBer Wachsschiissel. Im Siegelfeld
ganze MOnschsfigur, mit Stab in Kreuz endigend in rechter Hand, in der linken ein
Buch. Umschrift in gotischer Minuskel: S. frm. dicatorV per Ungariam provi. 4)
achteckig, 19+16 mm, rotes Wachs in weiBer Wachsschfissel. Im Siegelfeld Wappen-
schild mit ausgerundeten Langseiten. Im Schild minnliche Figur, mit gespreizten
Beinen stehend, in der Linken Hellebarde (?) haltend, die Rechte nach oben abgewin-
kelt. 5) rund, Drn. 18 mm, grfines Wachs in Wachsschtissel. Im Siegelfeld schreitender
Lowe; daruber Sb.m.
Nosl fratres' Johannes' Episcopil sacrae theologiae professor provincialis
per regnum Hungariae fratum ordinis praedicatorum, item Marcus sacrae
theologine lector, prior Albae regalis ac praedicator generalis, Michael de
Kechkemeth dictae facultatis profesor, Paulinus eiusdem facultatis lector,
prior Quinqueecelesiensis ac praedicator generalis nee non et Augustinus
de Zagrabia sacrae theologiae lector, prior Zagrabiensis ac praedicator
generalis diffinitores capituli provincialis provinciae Hungariae in Alba
regali anno domini MTCCULXXIIII° celebrato dicti2 ordinis praedica-
torum providis ac circumspectis visis magistro civium, iudicibus, senioribus
iuratisque civibus ac toti communitati civitatis Cibiniensis salutcm in domino
Jesu cum orationum suffragio devotarum. Quia conventus nostri ordinis
ecclesiae sanctae Crucis extra muros civitatis Nestrae fundatus esse dino-
scitur, qui oh frequentes perfidorum Teucrorurn incursus adco manifestis
patet periculis, quod nisi ad praesidia munitionum dictae civitatis intra
muros transferatur, fratres in eodem constituti nunquam de sua vita exis-
tunt securi, ruinaque et devastatio, nedum irsi monasterio sed et dietae
civitati vestrae ex ipso monosterio vehementer formidatur. Cum itaque
iuxta literatorium mandatum serenissimi principis et domini domiri. Math-
yae regis Hungariae et cetera domini nostri gratiosissimi vestrae eircum-
spectae providentiae requisitae nostri ordinis in persona fuissent super eo,
ut de mandato regio visis praesehtibus intra praesidia murorum civitatis
vestrae ipsum monasterium transferri deberet4, vestrae tandem circum-
spectiones matura deliberatione praehabita sponte consensere, dummodo
infrascriptos articulos fratres nostri in ipso monasterio canstruendo pro
tempore existentes observare vellent. Quorum primus4 talis est: Quod
iura ab ecclesia Romana instituta et institucnda et apostolica indulta fra-
tres in ipso monasterio transferendo pro tempore constituti teneant et obser-
vent. Secundus: Quod antiqua debita civitatis a legantibus pro testa-
mento sine scitu dorninorum ipsius civitatis civium non acceptent, et si
ex consensu eorum acceptata fuerint et admissa per eosdem cives diiudi-
centur et extra eorum iudicium non deducantur, sed per eos bono fnei
terminentur. Tertius: Quod terra sancti crucis extra muros civitatis cum
omnibus aedificiis immobilibus ad manus et arbitrium dominorum consulum
resignetur sive destruendo, sive sic dimittendo sew alios ad locum eundem
ponendo, ut faciant et ordinent, singula ad placitum eorum. Quartus:
Quod fratres in ipso monasterio construendo, qui pro tempore fuerint,
vivant iuxta regulam suae professionis et sanaiones sanctorum patrum
sui ordinis. Quintus: Quod concurrentibus pluralitatibus fratrum prior seu
praelatus et maior pars fratrum sint Theutoni. Post quorum quidem arti-
culorum propositionem et examinationem praevia matura deliberatione in
nostro diffinitorio praehabita, dictos articulos acceptavimus, immo tenore
praesentium acceptamus, per fratresque nostros omnes et singulos, qui
dictum monasterium sicut praefertur transferendo futuris perpetuis tern-
poribus incolaverint, censuimus observandos, mandantes eisdem in virtute

6* 29
www.dacoromanica.ro
spiritus sancti et sanctae obedientiae, quatenus iuxta nostram acceptati-
onem eosdem articulos observare debeant et teneantur. In cuius rei testi-
monium firmitatemque perpetuam praesentes literas sigillis nostris penden-
tibus consignavimus in dicto capitulo nostro provinciali celebrato, anno
domini M'CCCC°LXXIIII° supradicto.
Auf der Rückseite von gleichzeitiger Hand: Articuli fratrum praedicatorum
observandi et assumpti.
1 In verltingerter Schrift. 3 Auf Rasur.
2 aper der Zeile. 4 Ober der Zeile.

4 023
klausenburg 1475 Januar 3. Der siebenbtirgische Woiwode Blasius Magyar
ersucht den Konvent von Kolozsmonostor bei der Untersuchung der Aus-
schreitungen der Ad ligen de Kereky gegen das Marienkloster der (Pau liner)
Eremiten in 'ft irnen (Pokafalwa) mitzuwirken. Die Adligen sind ange-
klagt, einen dem Kloster gehörenden Wald schlagen gelassen und auf eine
dem Kloster gehorende Wiese ihre Schweine getrieben zu haben. Auch
sollen ihre Familiaren Valentin Ambrosius und Laurencius Sel sowie ein
Stephanus einen Wagen mit Holz aus dem Wald im Klosterhof gestiirmt
und einen Klosterangehorigen iiberfallen und ausgeraubt haben.
Der dadurch erwachsene Schaden wird mit 1 000 Gulden veranschlagt.
Datum in Cluswar feria tertia post festum circurncisionis domini, anno
eiusdem millesimo quadringetesirno septuagesimo quinto.
Laut Rilekverrnerk hat die Untersuchung am 5. Januar in congregatione
generali in civitate Clwswar pro tune celebrata stattgefunden.
Orig. Pap. Batthyaneurn Alba Iulia, Urkunden Nr. LXXVII, 25. Siegel war vorne
in weisses Wachs aufgedruckt.
Regest: Beke, A kolosmonostori konvent 72 Nr. 236 zu Januar 5.

4 024
Pressburg 1475 Januar 5. Konig Matthias ersucht den Konvent von Kolozs-
monostor, bei der Einfithrung des Thomas Farkas de Harynna, dapife-
rorum nostrorum regalium magistri, seines Vaters Nikolaus Farkas und seines
Bruders Nikolaus in possessiones Mag yarfylpes in Thordensi et Zazfulpes,
Thanch, Elwes ac Zenth Andras vocatas in Kolosiensis districtibus habitas
mitzuwirken, qui alias quorundam Benedicti et Johannis Weres de Dethreh
praefuissent, sed per notam infidelitatis eo rundem quam ex eo quod superio-
ribus annis rnagnifico Johanni comiti de Bozyn, alias vaivodae nostro Trans-
silvanensi, qui accepti beneficii iminemor Transsilvanenses coniurationes fa-
ciendo a nobis defererat ac contra nos in perniciem nostram ut infidelis insur-
rexerat, iidem Benedictus et Johannes postposita fide et fidelitate nobis iure
iurando promissa adhaeserant manifeste incurrisse dinoscebantur ex dona-
tione nostra ad manus fidelis nostri magnifici Nicolai Chivpor de Monozlo
alias vaivodae nostri Transsilvaniensi devenerant sed nunc per defectum semi-
nis eiusdem Nicolai Chwpor rursus ad sacram coronam collationique nostrae
maiestatis rite et legitime devolutae esse praehibentur simulcum cunctis ipsa-

30
www.dacoromanica.ro
rum utilitatibus et pertinentiis... memorato Thomae Farkas et per ewn Nicolao
Farkas patri et altero Nicolao fratri eiusdem carnalibus ipsorumque heredibus
et pGsteritatibus... in perpetuum contulerimus.
Datum in civitate nostra Wratislaviensi feria quinta proxinla ante festum
Epiphaniarum domini, anno eiusdem millesimo quadringentesimo septuage-
simo quinto, regnorum nostrorum anno Hungariae el cetera decimo septimo,
Bohemiae vero sexto.
Eingeschaltet vom Konvent von Kolozsmonostor 1475, Orig. Ungar. Landesarchiv
Budapest DI. 26 907.

4 025
Thorenburg 1475 Januar 22. Der siebenburgische Woiwode Blasius Magyar
ersucht den Konvent von Kolozsmonostor, bei der Einluhrung der Stadt Bis-
tritz in den Besitz von Rag la mitzuwirken.
Eingeschaltet vorn Konvent von Kolozsmonostor 1I75, Orig. Arh. St. Cluj-Napoca,
Archly der Stadt Bistritz Nr. 127.
Regest: Arch. Zeitschrift 12, 87. Berger, Urkunden-Regesten 47, Nr. 273.
Amicis suis reverendis conventui ecclesiae de Kolosmonostra Blasius Magyar
vaivoda Transsilvanus Siculorurn Comes arnicitiam paratam cum honore.
Dicitur nobis in personis circumspectorum et prudentum virorum iudicis,
iuratorum ceterorumque civiurn ac totius communitatis civitatis Bystri-
ciensis, quomodo ipsi in dominium totalis possessionis Rad la voratae in
comitatu Zolnok interiori existentis habitae ipsos omnes iuris titulo con-
cernentes legitimae vellent introire. Super quo vestram amicitiam prae-
sentibus petimus diligenter, quatenus mittatis hominem pro testimonio
fidedignum, quo praesente Nicolaus aut Stephanus Erdeli de Somkerek
vel Michael Chereeny de Balasfalwa sive Johannes neve Georgius de Keres-
thwr anis absentibus homo nostro ad facies praescriptae possessionis Rad la
vocatae vicinis et commetaneis eiusdem inibi legitime convocatis praesen-
tibus accedentibus introthicat praefatos iudicern iuratos ccterosque cives
et communitatem civitatis Bystriciensis in dominiurn eiusdern statuatque
eandem eisdem simulcum cunctis suis utilitatibus er pertinentiis quibus-
libet praemisso iure ipsis incumbento perpetuo possidendo si non fuerit
contradictum, contradictorias vero si qui fuerint evocet eiusdem contra
annotatos exponentes nostrarn in praesentiam ad hominum competenturn
rationem contradictionis eorum redditures, et post haec huiusrnodi intro-
ductionis et statutionis seriem cum contradictorum et evocatorum si qui
fuerint vicinorumque et commetaneorum qui praemissae statutioni inte-
rerunt nominibus ac termino assignato nobis amicabiliter rescribatis. Datum
Thordae in festo beati Vincencii martinis, anno domini millesimo quadrin-
gentesimo septuagesimo quinto.

4 026
(1475) Februar I. Basarab Labotei, Woiwode der Walachei, beglaubigt seine
Bojaren Tudor und Negre vistier beim Richter und Rat von Kronstadt zu
Verhandlungen. Geschrieben F(ebruar ) 1." Adresse auf der Ruckscitc: Unsercn
Vatern und Freunden, dem Richter und den Ratsherren von Kronstadt.

31
www.dacoromanica.ro
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner 11 54. Siegel, rund, Dm. 38 mm, papierbedeckt,
in rotes Wachs auf der Rückseite zum Verschlul3 aufgedruckt, verwischt.
Druck und rum. ebersetzung : Bogdan Documente 119 Nr. 92. Tocilescu, 534 Documente
89 Nr. 93.
Regest: Bogdan, Documente si regeste 243 Nr. 3. Andronescu, Repertoriul 105 Nr. 366
(unvollsthndlg).
Bogdan vermutet, dass Tudor und Negre zu den Verhandlungen entsandt wurden, die
mit der Ausstellung des Privilegs von 1475 Juli 11 Nr, 4059 abgeschlossen wurden.

4 027

Klausenburg 1475 Februar 17. Der siebenburgische Woiwode Blasius Magyar


ersucht den Rat von Bistritz, zu eine! Bera1un9 nach Thorenburg Vertreter
zu schicken.

Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt. Bistritz Nr. 126. Siegel, rund ,
Dm. 21 mm, war in grtines Wachs auf der Mickseite zum VerschluA aufgedriickt.
Druck: Szabeo, Szek. oklevéltar 3, 97 Nr. 481 zu Januar 13.
Regest: Arch Zeitschrift 12, 87, Berger, Urkunden-Regesten 47 Nr. 274.

Prudentes et circumspecti amici dilecti. Bane potestis scire quantae op-


pressionis damna et spolia super nonnullos nobiles et Saxones versus Seges-
war et Kwhalom per Siculos facta sunt quantaeque etiam in futurum erunt,
si maturo consilio superinde praehabito eis non occuramus. Quare requi-
rimus vos et nihilominus in persona domini nostii regis committimus vobis,
quatenus ad feriam tertiam proximam post festum beati Mathiae apo-
stolil certos ex vobis consiliarios ad oppidum Thorda mittere velitis et
debeatis acturi et tractaturi ibidem una nobiscum et nobilibus harum par-
tium super praemissis, ut nos ipsos ab ipsis Siculis defensare N aleamus.
Secus sub poenis in talibus fieri solitis non facturi. Datum in Koloswar
feria sexta proxima ante festum cathedrae beati Petri apostoli, anno domini
millesimo et cetera LXXm° quinto.
Blasius Magyar vaivoda Transsilvanus
Sieulorumque et cetera comes.

Auf der Rückseite Adresse: Prudentibus et circumspectis iudici et iuratis


consulibus civitatis Bistriciensis amicis nobis honorandis.

1 Februar 28.

4 028

1475 Februar 22. Der Konvent von Kolozsmonostor schaltet die Urkunde
Konig Matthias' von 1475 Nr. 4024 einlund teilt mit, dal3 die Einführung des
Thomas Farkas de Harynna und seiner Verwandten in die Besitzungen Un-
32
www.dacoromanica.ro
garisch- und Saichsisch-Flapsdorf, Tatsch, Ulies und Sankt-Andreas feria
tertia proxima post festum beatae Dorotheae virginis et martinis' stattiefunden
hat nullo contradictore apparente.
Datum sedecinto die diei introductionis et statutionis praedictarum, anno domini
supradicto (sc. 1475)
Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest DI. 26 507. Siegel war angehangt.

1 Februar 7.

4 029
Rom 1475 Miirz 20. Papst Sixtus IV. verleiht der Marienkirche in Kron-
stadt einen Abla/3.
Orig. Perg. Archly der Evang. Kirchengemeinde A.B. Kronstadt I.E.60. Blelbulle an
rotgelber Seidenschnur angehangt. Avers: +SIXTVS. PAPA. IIII. Revers; Apostel-
stempel. Die Initiate S reich verziert. Die buten Ornamente umgeben den Text der Ur-
kunde von beiden Seiten. Eingeschaltet vom Graner Erzbischof Johannes 1475 Juni 1,
Orig. ebenda, LE.61.
Das Formular der Urkunde lehnt sich teilweise an das der AblauBurkunden von 1399
Nr. 1 445, von 1 422-Nr.1 919 und von 1 450 Nr.2 709 an. Die Urkunde ist 1474 datlert;
sie gehort aber zum Jahr 1475 da in der papstlichen Kanzlei unter Sixtus IV. der cal-
culus Florentinus mit dem Jahresanfang am 25. Marz in Geltung war. Damn stimmen
auch die angeftihrten Pontifikatsjahre tibereln.
Druck: Theiner, Vetera monumenta 2, 446 Nr. 631 nach den Registern im Vatikanischen
Archly.
Regest: Batthyaneum I, 1911, 144.
Sixtus' episcopus servus servorum dei universis Christi fidelibus prae-
sentes litteras inspecturis salutem et apostolicam benedictionem. Virgini
gloriosae et si nequeamus clebitas condignasque reimpendere gratiarum
actiones cum ad eius magnitudinem meritorum vox humana non pertingat,
nec etiam angelica suis ineffabilibus meritis equalia laudum referre preco-
nia sufficiat, cupimus tamen eandem reginam coeli super choros angelorum
exaltatam quae unigenitum dei filium salvatorum nostrum dominum Jesum
Christum concepit, in utero baiulavit atque peperit omni amplitudine et
integritate devotionis venerari atque ad ipsius iugem reverentiam praeser-
tim locis suae commemorationi dedicatis tanto frequentius et ferventius Christi
fideles incitare, quando se noverint uberioris spei munimine copiosiorisque
gratiae praerogativa communitos. Cum it ague sicut accepimus in diocesi Strigo-
niensi sit quo ddam insigne et notabile oppidum Corona alias Brascho nun-
cupatum, quo d temporali ditioni carissimi in Christo filii nostri Mathie
Vngarie regis illustris subditum, ac in confinibus christianitatis et in metis
infidelium terrae Valachie situatum est, in quo quidem opido tam Valacho-
rum, Armenorum, Bulgarorum et Grecorum, quam aliorum infidelium
copia una cum ipsis christianis in ipso oppido degentibus morari solet,
quorum nonnulli plerumque prout saepius contingit, gratia divina inspi-

33
www.dacoromanica.ro
rati ad baptismi gratiam ac fidem catholicam a veteri sorde et macula
lavari cupientex concurrunt; fuerit, quod dictum oppidurn saepenumero
etiam ab ipsis saevissirnis Turchis crucis Christi inimicis totaliter combus-
tum, desolaturn et annichilaturn omnibusque fere bonis temporalibus spo-
liaturn ac sit etiam in eodern oppido quaedam parochialis ecclesia in hono-
rcrn et sub vouabulo beatae Marie virginis opere magnifico et non modicum
sumptuoso de lapidibus quadratis construi incepta, quae sine magno Christi
fideliurn suffragio nullatenus valet perfici, nec libris, clenodiis calicibus et
paramentis, quibus etiam aliquando per dictos infideles spoliata extitit
condigne fulciri et ornari. Nos cupientes ut ecclesia ipsa in huiusrnodi suis
structuris et aedificiis &bite perficiatur, conservetur et manuteneatur ac
libris clinodiis, calicibus et paramentis ornetur et fulciatur et Christi fide-.
les ipsi eo libentius devotionis causa ad ipsam ecclesiam confluant et ad
illius conservationem, constructionem reperationem et manutentionern orna-
mentum et fulcimentum maims liberalius porrigant, adiutrices quo ex hoc
ibidem dono coelestis gratiae uberius conspexerint se refertos de omnipo-
tentis dei misericordia et beatorum Petri et Pauli apostolorum eius aucto-
ritate confisi omnibus vere poenitentibus et confessis utriusque sexus Christi
fidelibus undecurnque venientibus qui ecclesiam ipsam in festo visitationis
eiusdem beatae Maniac virginis et duobus praecedentibus ac duobus aliis
festivitatem ipsam immediate sequentibus diebus deN ote visitaverint
annuatim et ad eius constructionern, reperationem manutentionern orna-
mentum et fulcirnentum huiusmodi maims porrexerint adiutrices quotiens
et pro singulis vicibus quibus id fecerint septem annos et totidem quad-
ragenas de iniunctis eis poenitentiis misericorditer in domino relaxarnus,
et nichilominus ut ipsi fideles ad ecclesiam ipsam confluentes conscientie
pacem et anirnarum salutem deo propitio consequantur necnon indulgen-
tiae huiusmodi facilius participes esse valeant benignius agere volentes
dilecto filio Johanni Rewdel2 moderno et successoribus suis dictae eccle-
sine plebanis pro tcmpore existentibus quindecim confessores idoneos saecu-
lares vel regulares qui eorundem fidelium ad ecclesiam praedictam causam
indulgentiae huiusrnodi consequende diebus praedictis nut altero eorum
confluentium confessiones audire eisque diligenter auditis pro commissis
per eos excessibus et peccatis etiam in singulis casibus episcopalibus debitam ab-
solutionem eadem auctoritate in forma ecclesiae consueta impendere et poe-
nitentiarn salutarem iniungere valeant deputandi plenam et liberarn conce-
dimus auctoritate praesentium facultatem, praesentibus perpetuis futuris
temporibus valituris. Volumus autern quod si alias ecclesiam ipsam visitan-
tibus et ad constructionern reperationem manutentionem, ornamenturn et
fulcbinentum huiusmodi manus adiutrices porrigentibus aut inibi pias ele-
mosinas erogantibus seu alias aliqua alia indulgentia irnperpetuum vel ad
certum tempus nondurn elapsum duratura per nos concessa fuerit prae-
sentes literae nullius existant roboris vel momenti. Datum Rome apud
sanctum Petrum anno incarnationis dominice millesimo quadringentesirno
septuagesimo quarto, tertio decimo Kalendas Aprilis, pontificatus nostri
anno quarto.

34

www.dacoromanica.ro
Unter dem Text links: I.3c[ P. de Spinonis.
Am linken Rand der Urkunde: Mar.
Am unteren inneren Rand der Plica: Spa LI da attentis qualitatibus et
loci finitimis.
Rechts unten beim Bug der Plica: L. Grifus.
Auf der Mica rechts: Smolfus, Initiale verziert.
Auf der Rtichseile in der Mille in verldngerter Zierschrift:
R(egestra)ta apud me L. Grifum.
Auf dcr Rückseite am oberen Rand in gleichzeitiger Schrift:
Perpetuo valitura indulgentia septem annorum et totidem quadragenarum3
in uno festo cum duobus praetedentibus et totidem sequentibus diebus
pro ecelesia parochiali Strigoniensis diocesis Turchis vicina cum deputatam
confessoris in casibus spiritualibus etc.
1 In veriangerter Schrift. 3 Vorlage xl-narum.
2 e Ober w.

4 030
Brilun 1475 Marz 21: K &lig Matthias ladt Richter, Rat und die Burger-
schaft von Fratienbach (Rivulidorninarum ) ein, zu dem ftir den 24. April
anberaumten Reichstag zwei Vertreter zu schicken.
Datum Brunnae feria tertia proxima ante ressurectionis domini, anno eius-
dem millesimo guadringentesimo septuagesimo (pinto, regnorum nostrorum
anno Hungariae et cetera decimo octavo, Boherniae vero sexto.
Abschrift des 17. Jhs. Ungar. Landesarchly Budapest Dl. 24 751.

4 031
Briinn 1475 Mfirz 22. KOnig Matthias fordert den Rat von Bistritz auf, zum
bevorstehenden Reichstag in Ofen zwei Vertreter zu delegieren.
Abschrift 19.Jh. Arh. St. Sibiu, Manuskript Zimmermann des Urkundenbuchs XIX
230 nach dem heute verschollenen Orig. Pap. im Archly der Stadt Bistritz.
Regest: Arch. Zeitschrift 12, 87. Berger, Urkunden-Regesten 47 Nr. 275.
Von der Kanzlei: Comissio propria domini regis.
Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fidelibus nostris pru-
dentibus et circumspectis iudici iuratisque et ceteris civibus civitatis nos-
trae Bistriciensis ac eiusdem pertinentiis salutem et gratiam. Quia nos
jam tandem, post innumeros labores nostros finem fecimus cum isto gra-
vissimo bello Bohemico, quod consilio et voluntate illorum qui protunc in
nobis consiliis et dispositionibus potentes erant licet inviti ac etiam ex

35
www.dacoromanica.ro
requisitione caesaris cui ex mutuis inscriptionibus subvenire tenebamur
necnon mandato sedis apostolicae usque ad istum diem subivimus et por-
tavimus ipsumque bellum a quo si cum honore et sine totius regni nostri
periculo facere potuissemus, diu ante libenter liberati fuissemus per inter-
positionem longarum treugarum terminavimus ac etiam, ut speramus, per-
petua pace in brevi totaliter de ipso liberabimur, decrevimus iuxta regni
nostri desiderium et nostram magnam quam habuimus affectionem semqer con-
tra naturales hostes nostros et regni nostri impiissimos Turcos insurgere et
deo auxiliante taliter nos regnum nostrum contra ipsos Turcos vindicare
quod non gaudebunt se nobis hactenus ulla damna intulisse accepimus.
Praeterea non sine magna animi nostri displicentia in absentia nostra mul-
tas et varias oppressiones et violentias ac etiam homieidia plurium nobi-
hum tam per officiales nostros quam alios temerarios homines quibus ius-
titia et timor nullae curae fuit esse perpetrata quodque multa essent ad
iustum et tranquillum statum et debitum regimen ipsius regni reformanda.
Ea propter volentes prout ex suscepto regalis solii regimine tenemur omni-
bus et singulis huiusmodi defectibas quantum possumus providere, gene-
ralem dictam super die sancti Georgii proxime venturol in civitate nostra
Budensi indiximus celebrandam ad quam hortamur et serie praesentium
stricte committimus secusque ut nullomodo facere audeatis gratiae nostrae
sub obtentu praecipimus, quatenus duos ex vobis eligere et ad ipsam die-
tam mittere debeatis. Speramus enim quo d cum consilio et aucilio vestro
ac praelatorum, baronum nobiliumque et omnium aliorum, clui in ipsa
dieta aderunt, circa praefata omnia et singulas quasque tam regni ipsius
quam singulorum personarum necessitates ita providebimus, ut decetero
omnia in bono et tranquillo statu sint perseveratura innocentia tuta con-
sistat et in iustitia debilis penis puniatur nosque de ipsius regni nostri
optatis incrementis gaudeamus. Datum Brunnae feria quarta proxima ante
festum ressurectionis domini, anno eiusdem millesimo quadringentesimo
septuagesimo quinto, regnorum nostrorum anno Hungariae et cetera decimo
octavo, Bohemiae vero sexto.
1 April 24.

4 032
Selassburg 1475 Marz 28. Der Rat von Schal3burg spricht der dortigen Schus-
terzunft das von Stephanus Cultellifaber gekaufte Grundstack am Schaaser-
bach zu, Ivo die Zunft sich eine Male errichtet hat.
Orig. Perg. Arh. St. Brapv. Stadtarchiv Schassburg Nr. 14, Siegel, rund, Dm. cca
25 mm, war in grtines Wachs vorne aufgedrtickt, Reste.
Regest: Studii §i comunicari 14, 1969, 236 Nr. 6 211 1474 April 12.
Nos Andreas Waal, magister civium, Michael Cremer, iudex regius,
magister Michael alias iudex regius, Clemens Sartor, iudex terrestris, Lucas
Pellifex, Petrus Pellifex villicus, Nicolaus Aurifaber, Franciscus Cerdo,
Georgius Heninck, Simon Corrigiator, Nicolaus Lösch, Nicolaus Orthyl,
Cristoforus Textor, Georgius Tharthlar, [cives iu]ratil civitatis Segeswa-

36
www.dacoromanica.ro
riensis, praesentium pagina [nostrla2 publice fatemur universorumque. olu-
mus praesentium et futurorum in notitiam devenire, quod nostri venientes
in praesentiarn proNidae3 circumspectionum viri Petrus Nyze alias nostra
civitatis iuratus civis, Martinus Kalamisch, Anthonius Blöm, Martinus
Schencker, artis sutoriae magistri cechae secum adducentes providos Lau-
rentium Molit;rem similiter alias iuratum civem nostrum, Ladislaum Welt-
her, Michaelem Tewsch nobis adhaerentibus nostrae civitatis commansores
iidem sub puritate fidei religionis profitentes ct recognoscentes, quod ante
certorurn annorum defluxum praelibata ceche artis sutoriac a quodam pro-
vido Stephano Cultellifabro nostrae civitatis concive duos incultorum agro-
rum partes wulgo appellantur Heem pro octingentis denariis monetae sere-
nissimi quondam4 principis regis Sigismundi et cetera emtionis titulos
comparasset et emisset, fluviup vero quidem per medium incultorum agro-
rum partiurn de regali possessione Sches decurrente. In quo decursu
eiusdem fluvii pro huiusmodi artificii usum molendinum erexisset et aedi-
ficasset, in quibus agris dictis cespites rubeta salices a magistris dictis
cechae sutoriae ratione conservationis et reformationis aggeris molendini
plantantur, supplicantes nobis humili precum instantia, at ipsius emptio-
nis contracturn in forma privilegiali nostri autentici sigilli fueiint digna-
remur roboraie. Nos enim certitudine vertitatis edocti et non aliud gratia
ratione corisonum petere et affectare. Ad quorum petitiones nobis ut prae-
mittitur relatae matura deliberatione considerantes absque dampno et
praeiudicio rcipublicae fore non immerito inclinati, eundem locum erecti
molendini praenarratis magistris artis sutoriae construendo fortificando
favorose duximus et _benevole3 consentire damns, donavimus perpetue4
et conferimus praesentium per igorem. Nihilominus praetactis magistris
sutoribus inrultos agros pretio emptos suorum3 haered/ibu/s7 et poste-
ritatibus haeredumque legittimis successoribus adiudicamus imrno8 per
praesentes adiudicamus irrevocabiliter possidendum, tenendum pariter et
habendum, in usus per ipsos convertendurn praesentes nostras literas
minoris nostrae civitatis sigilli autcntici roboratas et confirmatas praefatis
atque suis posteris eiusdem cechae magistris suorum iurium pro conser,-
vatione duximus favorabiliter concedendum. Datum feria tertia proxima
infra octaves Paschae, auno dornini millesimo quadringentesimo septua-
gesimo quinto.
Am unteren Rande der Urkunde, unter der Plica, in Schrift des 17,
Jahrhunderts: Ein Sentens Brieff Uber dass Erbtheill kegen Schass zu
Wiessen.

1 Dicke 12 mm. 6 Vorlage: tytulo.


2 Lticke 3 mm. 6 Vorlage: benivole.
8 SO Vorlage.
Rechts ausserhalb des Textrandes mit 7 Lticke 4 mm.
dunklerer Tinte nachgetragen. a Vorlage: ymmo.

4 033
Bailin 1475 Marz 30. König Matthias triigt dem Hermannstiidter Barger
Paul Horvath auf, für das Bad und seine Miuser in der Stadt alle darauf ent-
fallenden Lasten und Steuern zu tragen.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 356. Siegel, rund, papierbedeckt, Dm. 65 mm.
Derselbe Stempel wie Nr. 3 362.

37
www.dacoromanica.ro
Von der Kanzlei : Commissio propria domini regis.
Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fideli nostro circum-
specto Paulo Horvath, civi civitatis nostrae Cibiniensis, salutem et gratiam.
Ex querela fidelium nostrorum magistri civium et consulum dictae civitatis
Cibiniensis intelleximus, quomodo tu vigore quarundam literarum nostrarum
exemptionalium utilitates et lucre, quae ut dicti cives nostri nobis asserunt
tam a quodam balneo, quam etiam a certis domibus quotidie suscipis, nihili
faciendo communia onera et contributiones, cum eadem civitate sustinere
minime curasses et nec curares etiam de praesenti in displicentiam et gravamum
dictorum civium nostrorum non mediocre. Et cum non videatur nobis, ut1
quisquam exemptus habeatur ab huiusmodi onere communi cuiuscumque
civitatis, qui in dies in eadem lucra et utilitates suscipere intendit, mandamus
fidelitati tuae harum serie firmiter aliud nullo modo habere volentes, qua-
tenus non obstantibus dictis nostris exemptionibus, si in ipsa ciitate diutius
morari volueris, iuribusque eiusdem instar aliorum civium frui et gaudere
omnia communia onera et singulas quasque contributiones crm dictis civihus
nostris sustinere et pati omnio debeas et tenearis, nec secus facere audeas.
Praesentibus7perlectis exhibenti restitutis. Datum Brunnae feria quinta
proxima post festum ressurectionis domini anno eiusdem millesimo qua-
dringentesimo septuagesimo quinto, regnorum nostrorum anno Hungariae et
cetera decimo octavo, Bohemiae vero sexto. Auf der Rtickseite gleichzeitig:
Contra Paulum Horvath, quod singulos census solutione teneatur.
1 Ober deT Zeile.

4 034
1475 April 7. Richter und Rat von Klausenburg bestatigen die Satzungcn der
dortigen Schlosser von 1462 Nr. 3 277.
Orig. Perg. Arh. St. Cluj-Napoca, Zunfturkunden, mittelalterliche Sammlung Nr. 3.
Siegel rund, war an grun-rosa Seidenschnur angehangt. Reste.
Druck : Jakab Oklevéltdr, I, 237 Nr. 149. Finaly, Az Erdelyi Mfizeum egylet Ey-
konyve 5, 103.
Regest: SzabO, Az erdely infizeum 28 Nr. 374 zu April 8.
.Nos Nicolaus1 Petri Mathiae iudex ac2 universi iurati consules urbis Colus-
wariensis universorum2 ad notitiam tam praesentium quam futurorum cu-
pimus pervenire, quod cum nobis in consistorio nostri consulatus invicem
existentibus solertes viri Blasius, Joseph et Michael seratores atque cal-
caristae nostri utpote cohospites in suis ac universorurn magistrorum artis
eiusdem tam praesentium quam futurorum in dicta nostra civitate commo-
rantium seu commoranturis personis, supplicantes nobis debita precum instan-
tia omni etiam cum reverentia uti quemadmodum in aliis civitatibus regalibus
totius regni Hungariae et prestantissime harum partium Transsiluanarum
ceteri magistri dictae antis, quo iure et consuetudine a dudum usque ad huc
se observarunt, similiter et ipsos pro laudabili re publica, verum etiam huius
civitatis nostrae pro honore et utilitate unanimiter ac parili voluntate con-
formaremus velut etiam nostri praedecessores felicis reminiscentiae eos lit-
teHs autenticis sigillo videlicet dictae civitatis nostrae per sollicitudinem
suorum officiorum ad debitum perduxerant effectum, exhibentes nobis sua
privilegia ipsis olim ut fertur in hac parte collata, iam vetustate satis corrosa,
petentes nos amplius debito cum honore ut buiusmodi eorum privilegia de

38
www.dacoromanica.ro
verbo ad verbum transsummi atque transscribi fareremus, insuper appro-
baremus et ratificaremus, ne ipsi magistri eiusdem artis per putrefactionem
huiusmodi privilegiorum suorum aut vetustatis corrosione quovismodo
iuribus suis laudabilibus et libertatibus in hac parte ipsis attributis frustrari
viderentur atque privari, immo ut3 et ipsi magistri ad instar ceteronim ma-
gistrorum in aliis civitatibus regalibus commorantiurn se laudabiliter tenere
valeant atque possint. Quorum privilegiorum tenor sequitur in haec verba:
(Folgt die Urkunde des Rats von Klausenburg von 1462 Nr. 3 277). Nos ita-
que antefati4 index et iurati consules civitatis praedictae debitis petitionibus
saepedictorum magistrorum benigniter inclinati, litteras praespecificatas
dictae civitatis nostrae pridem ut fertur autentice confectas et ipsis magistris
collatas atque concessas laudiamus, approbamus et ratificamus ac singulas
constitutiones in eisdem litteris articulatim insertas eius5 futuris temporibus
permanere et observare mandamus. In cuius rei memoriam et firmitatem
perpetuam prauentes litteras nostras trrussumtionaies et confirmatoriales
sigilli nostri ciilis maioris d autentici sub arfer.siore roLoratos saerefatis
magistris eorumque successoribus duximus benigniter concedendas. Datum
feria sexta proxima post festum beati Ambrosii episcopi, anno dcmini MTCCC°
LXX° quinto.
Unten rechts: Johannes Dobo,
notarius.
Verlangerte Zierschrift. 4 Von Nos verlangerte Schrift.
2 Initiale in verlangerter Zierschrift. 5 Vorlage ems.
3 Cher der Zeile.

4 035
Sanktmartin 1475 April 7. Symeon, filius Sandrini Kyzdy de Dycwzenth-
marthon bezeugt, da8 er seinen Besitzanteil in Diviciorii Mari (Naagdeweczer )
Klara, der Witwe des Michael Apafi von Malmkrog, fiir 32 Goldgulden verkauft
h at.
Ex Dychwzenthmarthon feria sexta proxima post festum beati Ambrosii con-
fessoris, anno et cetera LXX quinto.
Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest DI. 17667. Siegel, rund, Dm. 23 mm, war
auf der Rückseite zum Verschlufl aufgedrtickt.

4 036
1175 April 11. Der Konvent von Kolozsrnonostor sclurltet die Urkunde des
siebenburgischen Woiwoden Blasius Magyar von 1475 Nr. 4 025 ein und berich-
tut, dass Michael de Zob gegen die Einfarung von Bistritz rn die Besitzung Ragla
Einsprache erhoben hat.
Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Bistritz Nr. 127. Siegel, rund,
Dm. 53 mm, war in weiBes Wachs auf der Rtickseite zum VerschluB aufgedruckt.
Regest: Arch. Zeitschrift 12, 87. Berger, Urkunden-Regesten 47 Nr. 276.
Magnifico domino Blasio Magyar vaivodae Transsilvano SIC ulorumque etce-
tera amico ipsorurn honorando conventus monasterii beatae Mariae virginis de

39
www.dacoromanica.ro
Kolosmonostra amicitiam paratam curn honore. Vestra noverit magnifi-
centia nos literas vestras introductorias et statutorias nobis directas honore
quo decuit recepimus in haec verba: (Folgt die Urkunde von 1475 Nr. 4 025 ).
Unde nos praemissis petitionibus vestris annuentes ut tenemur unacum prae-
fato Nicolao de Sornkerek homine vestro nostrum hominem videlicet religio-
sum virum fratrem Georgium custodem unum ex nobis ad praemissa pera-
genda nostro pro testimonio fidedignum duximus destinandum. Qui tandem ex-
inde ad nos reversi nobis concorditer retullerunt isto modo quod' ipsi feria quinta
proxima post festum beati Ambrosii episcopi et confessoris proxime prae-
teritoa adfacies possessionis Radla vocatae vicinis et commetaneis eiusdem inibi
legitime convocatis et praesentibus accedentes et dum praefatos iudicem,
iuratosa ceterosque cives et communitatem civitatis Bystriciensis in dominium
eiusdem ac eandern simul cum cunctis suis utilitatibus et pertinentiis quibus-
libet praernisso iure ipsis incumbenti statuere voluissent, tune Michael de
Almas in persona egregii Michaelis de Zob domini scilicet sui huiusrnodi
possessionariae statutionis contradictionis velamine obviasset, ob quam con-
tradictionem et inhibitionem eiusdem ibidem et eodem die id homo veste-r
praefato nostro testimonio praesente eundem Michaelem de Zob contra
annotatos iudicem, iuratos ceterosque cives civitatis Bystriciensis ad octavas
festi beati Georgii martinis nunc venturas4 vestram evocassent in Fraesentiam
rationem contradictionis redituros eficatem. Datum sexto die diei introduc-
tionis et statutionis praedictarum, anno domini supradicto.
Auf der Rückseite Adresse: Domino vaivodae Trans.ilvano.
Pro circumspectis et providis viris, iudice, iuratis ceterisque civibus et tato
communitati civitatis Bistric;ensis contra egregium Michaelcm de Zob ad
octavas festi beati Georgii martiris introductionis et statutionis.
Von anderer Hand gleichzeitig: a. index civitatis totam civitatem reputatur
pro i. Michaele Almasy cum regalibus. Idem dicit habere iura quae exhibent
in epiphaniarum.
I Hierauf durchgestrichen fe. 3 Hierauf gestrichen q.
2 April 6. 4 Mai 1.

4 037
Ofen 1475 Mai 21. Konig Matthias ersucht das Weissenburger Kapitel, bei
der Einfuhrung des Adligen Emmerich Forgach de Berekzo in Besitzanteile
mehrercr Dorfer der Weissenburger Gespanschaft, darunter Martinsdorf, Pe-
tersdorf, Kleinenyed und Zekeschdorf mitzuwirken.
Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 29 305. Siegel, rund, Dm 65 mm, war auf
der Rtickseite in rotes Wachs zum Verschluss aufgedrtickt.
Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fidelibus nostris ca-
pitulo ecclesiae Albensis Transsilvanae salutem et gratiam. Cum nos ad grata
servitia et fidelia obsequia fidelis nostri nobilis Emerici Forgach de Berekzo
per eum nobis et sacrae coronae nostrae locis debitis et temporibus opportunis
constanter exhibita debitum habentes respectum, nobiles dominas Eliza-
beth eiusdem Emerici Forgach et Elenam Michaelis Forro de Haporthon
consortes filias videlicet quondam Georgii de Thathe in portionibus posses-
sionariis eiusdem quondam Georgii genitoris earundem sine prolibus masculini
sexus decedentis in possessionibus Thathe dicta ac Bekenzeg, OzcP, Kaczthelke,

40
www.dacoromanica.ro
Makothelke2, Marthonthelke, Petherfalwa, Repafalwa, Kysenyed et Seke s
vocatis omnino in comitatu Albensis Transsilvaniae existentibus habftis in
veros haeredes masculinos et legithimos successores ipsius Georgii ex certa
nostra scientia et animo deliberato ac de mera nostrae regiae potestatis ple-
nitudine duximus praeficiendum et creandum praefatasque portiones posses-
sionarias in quarum pacifico dominio eaedem dominae Elizabeth et Elena
post mortem dicti quondam Georgii de Thathe genitoris earundem pacifice
perstitissent persisterentque etiam de praesenti. Item totum et omne ius
nostrum regium si quod in eisdem portionibus possessionariis etiam alias
qualitercumque haberemus aut nostram ex quibuscumque causis, viis, modis
et sationibus concernerent maiestatem simulcum cunctis suis utilitatibus et
pertinentiis quibuslibet praemissis sic ut praefertur stantibus et se habentes
praeallegatis servitiis et fidelibus obsequiis dicti Emerici Forgach promerenti-
bus eidem Emerico Forgach ac annotatis dominabus Elizabeth et Elenae
ipsorumque haeredibus et posteritatibus universis vigore aliarum literarum
nostrarum donationalium exinde confectarum in perpetuum contulerimus
velimusque eosdem in dominium earundem et ipsius iuris nostri regii in eisdem
habiti per nostrum et vestrum homines legittime facere introduci. (Folgt
die iibliche Anweisung zur Einfulzrung in oben genannten Besitz ). Datum Budae
in festo sanctae et individuae trinitatis, anno domini millesimo quadringen-
tesimo septuagesimo quinto, regnorum nostrorum anno Hungariae et cetera
decimo octavo, Bohemiae vero septimo.
Auf der Riickseite Adresse: Fidelibus nostris capitulo ecclesiae Albensis Trans-
silvaniae pro nobilibus Emerico Forgach de Berekzo necnon dominabus
Elizabeth eiusdem Emerici et Elena Michaelis Forro de Haporthon consorti-
bus, filiabus videlicet condam Georgii de Thate, introductoria et statutoria.
1 Folgt Kaz durchgestrichen. 2 Ober der Zelle.

4 038

Ofen 1475 Mai 31. Konig Matthias verbietet den siebenburgischen lVoiwoden,
den Szeklergrafen, ihren Stellvertretern, den Richtern der Sieben und Zwei Stuhle
und den Hannen und Geschworenen dieser Stiihle sowie allen anderen Rechts-
inhabern des Landes Eingriffe in die geistliche Gerichtsbarkeit.
Datum Budae in castro regio feria quarta proxima post festum sacratissimi
corporis Christi, anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo
quinto, regnorum nostrorum anno Hungariae XVII, Bohemiae VII.
Als Vorurkunde hat die KOnigsurkunde von 1458 Nr. 3 153 gedient, mit der die vorlie-
gende Urkunde bis auf die Angabe der Adressaten es fehlen dort die Gerichtsinhaber
der Sieben und Zwei Sttihle und zwei kleine Einsehaltungen die Einengung des forum
eccieslasticum und das Verbot die geistliche Gerichtsbarkeit zu usurpieren betreffend,
wortwörtlich tibereinstimmt.
Zwei Abschrif ten aus cca 1600 Arh. St. Sibiu, Kapiteisurkunden Bistritz Nr. 7, Ab-
schrift des 18. Jh. s ebenda, BU 29 und Arh. St. Cluj-Napoca, Archly. der Stadt Bis-
trija NI% 123 b. Handschrift des 18. Jh. s; ebenda, G.J. Haner, Analecta historica II,
228.
Druck: Fabritius, Urkundenbuch 93 Nr. 109.

41
www.dacoromanica.ro
4 039

(gen 1475 Mai 31. Bischof Gabrie 1 von Weil3enburg bestatigt den Pfarrern
der Dekanate Mediasch, Kisd, Muhlbach, Kosd, Lasseln, Bistritz, Kyr alia,
Schelk, Regen, Broos, Zekesch, Fagsagus, Scholten und Kokelburg das Recht,
aber ihr Privatvermogen testamentarisch zu verfugen.
Abschrif t. Arh. S t. Sibiu, Manuskrip t Zimmermann des Urkundenbuchs X Nr. 213.
Gabriel dei gratia episcopus ecclesiae Albensis Transilvanae apostolicae
sedis legatus et cetera honorabilibus nobis in Christo dilectis universis et
singulis decanis ac ecclesiarum rectoribus et plebanis in et sub decanatibus
Megiensi, Kyszd, Sebes, Kozd, ant] azlo, Bistritz, Kyralia, Schelk, Regen,
Zazwarus, Cykisch, Fagsagus, Chzanad et Kikellow et pertinentiis earundem
ubivis constitutis et commorantibus praesentibus et futuris, salutem in domino
sempiternam. Cum a nobis quod iustum et honestum est petitur et vigor
aequitatis et ordo rationis exposcit, ut paternis favoribus admittamus. Sane
licet ecclesiasticae personae absque praelatorum suorum licentia de bonis
suis testamentum facere non possint. Nos tamen vestris humillimis suppli-
cationibus inclinati, ut liceat vobis et cuilibet vestrum in solidum in vita et
in extremis de bonis vestris a deo vobis et cuilibet vestrum collatis seu de
beneficiis ecclesiasticis seu alias qualitercumque acquisitis pro salute ani-
marum vestrarum personis licitis et honestis quibus malueritis testamentum
facere possitis et valeatis. Ita tamen, quod et ante omnia vos et vestrurn
quilibet iuxta possibilitatem suam pro fabrica et incremento status ecclesiae
in qua ipsa bona acquisivit et mensa nostra episcopali iuxta antiquam con-
suentudinem per vos et praedecessores N es t ros laudabiliter hactenus obser-
vatam, testamentum facere debeatis tenore praesentium vita nostra comae
auctoritate legationis nostrae et etim ordinaria plenam et liberam conce-
dimus facultatem. Datum Budae ultimo die mensis Maii, anno domini mille-
simo quadringentesimo septuagesimo quinto.

4 040

Oren 1475 Juni 1. '<Emig Matthias, den prudentes et circumspecti iudex et


iurati cives opidi nostri Dees et possessionis Akna darum ersuchen, bestatigt
seine Urkunde von 1474 Nr. 3 985 über die Befreiung des Marktes von alien
ausserordentlichen Abgaben und von der Generalkontribution. Datum Budae
octavo die festi sacratissimi corporis Christi, anno nativitatis eiusdern millesimo
quadringentesimo septuagesimo quinto, regnorum nostrorum anno Hungariae
et cetera decimo octavo, Bohemiae vero septimo.
Mathias rex Von der Kanzlei:
glanu propria Relatio Stephani comitis de Bathor.
Orig. Perg. Arh. St. Cluj-Napoca, Archly der Stadt Dej Nr. 54, Siegel, rund, Dm.
65 mm, rotes Wachs in heller Wachsschtlssel, an rot-weiss-grilner Seidenschnur ange-
htingt. Derselbe Stempel wie Nr. 3362. Eigenschaltet von Wladislaw II. 1491, Ludwig
II. 1516, Johann Zápolya 1540 und Ferdinand I. 1552, Origg. Ebenda.
Regest: Ttirténelmi lapok 1874, 441 Nr. 54.

42

www.dacoromanica.ro
4 041
Wen 1;75 Juni I. Johannes Erzbischof von Gran, bestatigt auf Bitten des
magister Johannes Fabri de Tharthalaw, arlium baccalaureus, capellanus ho-
norabilis domini Johannis Rudel, plebani parochialis ecclesiae de Brasso dio-
ecesis nostrae Strigoniensis, die AblaBurkunde des Papstes Sixtus IV. von 1475
NI% 4 029 ffir die Marienkirche in Kronstadt und Mgt diesem AblaB weitere
100 Tage hinzu. Datum Budae prima die mensis Junii, anno domini mine-
simo quadringentesimo quirzto.
Orig. Perg. Archly der Evang. Kirchengemeinde A.B. Kronstadt I E 61. Siegel rotes
Wachs, achteckig, 16 x 12 mm, in gelber Wachsschilssel an gruner Seidenschnur ange-
hangt. Im Siegelfeld Wappenschild mit nach rechts gewendetem Löwen, Uber dem Schild
Bischofsmfitze. Umschrlft: ...[STRI]GONIES.., Links oberhalb des Texts in einer Ver-
zierung von PflanzenmotIven zwei Wappenschilde libereinander. Der obere etwas grciflere
waagerecht geteilt, oben mit blauem unten gelbem Feld. Im Wappenschild eM nach
rechts gewendeter stelgender gekninter Lowe, im obern Feld gelb, im unteren gelben
Feld blau gef irbt. Der untere, etwas kleinere Wappenschild senkrecht gespalten, mit
rechts weissem links rotem Feld. Im oberen Teil elne dreizackige, irn weissen Feld rote,
im roten Feld weisse Lilienkrone, von der nach unten sechs goldene Strahlen ausgehen.
Regest : Batthyaneum 1, 1911, 144 zum Jahre 1474.

4 042
Wen 1175 Juni 3. Keinig Matthias inkorporiert das Rodnaer Tal der Stadt
Bistritz und spricht seinen Bewohnern deren Rechie und Freiheiten zu.
Elgeschaltet von Konig Wladislaw II. 1492, gleichzeitige Abschrift Arh. St. Cluj-Napoca,
Archiy der Stadt Bistritz Nr. 126. Eingeschaltet als 2. Insert vom Konig Ferdinand
1552, Orig. Arh. St. Sibiu, U V 1748. Abschrift des spaten 17. Jhs. Arh. St. Cluj-Napoca,
Archly der Stadt Bistritz, Urkunden Nr. 126a und ebenda Nr. 126b kollationierte
Abschrift aus 1763.
Druck : Marlenburg, Geographie 2, 387; Ilurmuzaki, Documente XV, 1,83 Nr. 144.
Contributiuni istorIce XCVI Anm. 3, 202. Martian, Tara NAsaudului 44 Nr. 7.
Regest: Archly. Zeitschrift 12, 87. Berger, Urkunden-Regesten 48 Nr. 279.
Nos Mathias dei graiia rex Hungariae, Bohemiae et cetera memoriae commen-
damns per praesentes, quad nos vo!-ntes oppidum nostrum Radna vocatum
cum suis pertinentiis Radnaveigye ocrtis in comitatu de Doboka habiturn
et existens de inopia et paupertate, in quam superioribus disturbiorum tern-
poribus propter creberrimorum hostium incursus devenisse perhibcntur ex
nostra solita regia libertate attento maxime, quod fodina nostra argenti in
dicto oppido Radna habita per eorum diligentem provisionem quae ut in-
tellexirnus a multis temporibus ruinarn passat est facilius restaurari possit
relevare hospitesque et inhabitatores earundem favore nostro regio prosequi
gratioso ipsurrt oppidum et pertinentia eiusdem de comitatu praefato de Do-
boka eximendo sicut a certis temporibus ad civitatem nostrarn Bistriciensem
ex nostra speciali gratia erga ipsarn civitatem et commodiorem statum et
conservationern ipsius oppidi et pertinentiarurn suarurn annectere decrevera-
mus a modo in posterum eidem civitati nostrae annectimus et incorporamus
ac ut praefatum oppidum cum suis pertinentiis hospitesque et incolae earun-
dem universis iuribus libertatibus consuetudinibus gratiis et privilegiis quibus
ipsa civitas nostra Bistriciensis cives et communitas eiusdem ab antiquo usa
extitit uti perpetue et gaudere valeat atque possit. Ita tamen quod oppidum
ipsum et pertinentiae eiusdem dictae civitati nostrae subiecta semper esse
censeantur et cum civibus civitatis nostrae praefatae Bistriciensis et suis

7 Urkundenbuch 43
www.dacoromanica.ro
pertinentiis connumeretur ac omnibus contributionibus tam ordinariis quam
extraordinariis nostrae maiestati provenire debentibus taxentur, volumus
omnino et decrevimus praesentiam per vigorem, quocirca fidelibus nostris
vaivodis vel vicevaivodis partium regni nostri Transsilvanarum aliis etiam
universis et singulis quorum interest vel intererit praesentibus et futuris
praesentium notitiam habituris harrm serie firmissime mandamus, quatenus
a modo deinceps praefatum oppidum hospitesque et incolas eiusdem et per-
tinentiarum praesentes et futuros per nos praemisso modo libertates in prae-
scriptis universis iuribus libertatibus consuetudinibus gratiis et privilegiis
defensare, tueri et conservare futuris successivis temporibus debeant et
teneantur ac ipsos contra formam praemissae nostrae gratiae in aliquo impe-
dire molestare sive ad alia iura compellere nusquam et nequaquam prae-
summantl gratiae nostrae sub obtentu. Ut autem praesentes literae nostrae
perpetue in suo vigore permaneant, easdem nostri sigilli secreti munimine
roboratas dictis hospitibus duximus concedendas. Datum Budae sabbato
proximo post octavas festi sacratissimi corporis Christi, anno domini mine-
simo quadringentesimo septuagesimo quinto regnorum nostrorum anno
Hungariae et cetera decimo octavo, Bohemiae vero septimo.
1 Vorlage praesummat.

4 043
Ofen 1475 Juni 3. Konig Matthias verleiht den Gemeinden Diirrbach, Lech-
nitz und Mettersdorf das etwas eingeschrânkte Patronatsrecht iiber ihre Kirchen.
Orig. Perg. Arh. St. Cluj-Napoca, Archly der Stadt Bistritz, Nr. 708. Siegel, rund,
Dm. 65 mm, in rotes Wachs vorne aufgedruckt, Reste mit demselben Stempel wie
Nr. 3 362.
Druck: Teleki, Hunyadiak kora 11, 535 Nr. 570 zu Juni 15. Archiv 4, Heft 3, 1850,
86, Nr. 14.
Regest: Arch. Zeitschrift 12,87. Berger, Urkunden-Regesten 47 Nr. 277.
Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.
Nos Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera memoriae corn-
mendamus per praesentes, quod nos de fide et laudabilibus circumspectione
et providentia fidelium nostrorum providorum civium, hospitum et inhabi-
tatorum possessionum nostrarum Dypsa, Lechyncze et Naghdemeter voca-
tarum, in districtu Bistriciensi habitarum ad plenum confisi, sperantes,
quod iidem cives tales idoneos et sufficientes presbiteros in plebanos paro-
chialium ecclesiarum ipsorum suscipient, quorum doctrina et laudabili con-
versatione de salute animarum et statu ecclesiarum ipsarum debito ordine
providebitur, ius patronatus nostrum, quod sicut in aliis ecclesiis regni nostri
sic et in ipsis ecclesiis habere dinoscimur, simul cum omni tutela et protec-
tione legitima bonorum praefatarum ecclesiarum in ipsos cives et inhabita-
tores dictarum possessionum nostrarum duximus gratiose transferendum
atque eisdem de plenitudine potestatis nostrae regiae conferendum quinimmo
transferimus et conferimus per praesentes. Annuentes et concedentes praefatis ci-
vibus ipsorumque heredibus universis ut amodo et deinceps quotienscumque dic-
tas ecclesias plebanis legitimis vacare contigerit, totiens cum consilio iudicis et
iuratorum civium civitatis nostrae Bistriciensis idonens et sufficientes ple-
banos ad easdem ecclesias eligere et illi cui intererit confirmandos praesentare
valeant atque possint. Nolumus tamen ut hac praetextu iidem cives et inha-

44
www.dacoromanica.ro
bitatores praescriptarum possessionurn ad bona dictarum ecclesiaruna se
intromittere aut aliquod ius ultraquoque patroni habere debent et consue-
vunt sibi vendicare ullatenus praesumant, salve iure alieno. Datum Budae
sabbato proximo post octavas festi sacratissimi corporis Christi, anno domini
millesimo quadringentesirno septuagesimo quinto, regnorum nostrorum anno
Hungariae et cetera decimo octavo, Bohemiae vero septimo.

4 044
Ofen 1475 Juni 3. Konig Matthias verleiht dcr Stadt Bistritz des Beche-
Haus mit der terra Chyger".
Eingeschaltet von KOnig Matthias 1488 und mit dieser Urkunde von Wladislaw II.
1494 Arch. St. Cluj-Napoca, Archly der Stadt Bistritz Nr. 189. Von zwei Bistritzer
Senatoren beglaubigte Abschrift des 18. Jhs. ebenda Nr. 129 a.
Druck: Teleki, Hunyadiak kora 11, 533 Nr. 569 zu Mai 27.
Regest: Arch. Zeitschrift 12,83. Berger, Urkunden-Regesten 47 Nr. 278.
Nos Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiac et cetera mernoriae commen-
damus tenore praesentium significantes quibus expedit universis, quod nos
turn consideratis multimodis fidelitatibus et fideliLm servitiorurn1 gratui-
tis meritis fidelium nostrorum prudentium et circumspectorum universo-
rum civium et inhabitatorum civitatis nostrae Bistriciensis per eos primum
sacrae huius regni nostras Hungariae coronae et tandem maiestati nostrae sub
loc,orum et temporum varietate constanter exhibitis et impensis, turn ctiam
pro commodo et utilitate eiusdem civitatis nostrae Bistriciensis quandam
dotum seu fundum curiae quondam Beche in eadern civitate nostra sitam,
quam alias quondam Michael ZeliPI de Zenth-Ivan ex donatione nostra te-
nuisset et.possedisset. Sed quae expost per notam infidelitatis eiusdem, quam
tune contra maiestatern nostram incurrisset, pro qua etiam ipse mortis poenas
luit, ad collationem nostram devoluta et tandem quondam magnifico Nicolao
Chwpor, vaivodae Transilvano, per nos donata extitisset, sed nunc per defec-
tum seminis eiusdem quondam Nicolai Chwpor rursum ad collationem nc-
stram rite et legitime devoluta fore perhibitur, simul cum cunctis suis utilita-
tibus et pertinentiis quibuslibet puta terra Chyger nuncupata ac aliis terris
arabilibus, cultis et incultis, agris, pratis, pascuis, foenetis et silis ad cundem
de iure et ab antiquo spectantibus et pertinere debentibus praemissis sicut
praefertur stantibus et se habentibus memoratae civitati nostrae Bistriciensis
et per consequens civibus et inhabitatoribus in eadern per tempore commo-
rantibus de manibus nostris regiis dedimus, donavimus et contulimus, imo
damns, donamus et conferrimus iure perpetuo et irrevocabiliter tenendurn,
possidendum pariter et habendum salvo iure alieno harum nostrarum secreto
sigillo nos consignatarum vigore et testimonio literarum mediante, quas in
formam nostri privilegii redigi faciemus, dum nobis in specie fuerint repor-
tatae. Datum Budae sabbatho proximo post octavas festi sacratissimi cor-
poris Christi, anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo quinto,
regnorurn nostrorum anno Hungariae et cetera decimo octavo, coronationis
duodecimo, Bohemiae vero septimo.
1 Vorlage ...torum.

7*
45
www.dacoromanica.ro
4 045
Ofen 1475 Juni 4. Konig Matthias verbietet allen Rechtsinhabern lingarns
und Siebenbtirgens, die curriferos saliurn regalium camerae nostrae de Dees
...ad solutionem tributariam zu zwingen und befiehlt, amodo in posterum huius-
modi curriferos nostros regales ubique sine ulla solutione et exactione tributi
libere et pacifice abire permittatis et permitti faciatis. Datum Budae secundo
die festi beati Erasmi martiris, anno dornini millesitno guadringentesimo sep-
tuagesimo guinto, regnorum nostrorum anno Hungariae et cetera decimo octavo,
Bohemiae vero septimo.
Von der Kanzlei: Relatio magistri Petri de Wa.
Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der StadL Desch Nr. 55. Siegel, rund, Dm.
65 mm, in rotes Wachs vorne aufgedrückt. Derselbe Stempel ie Nr. 3 362.
N%

Regest: Tbrténelmi lapok 1874, 441 Nr. 55 zu Juni 3.

4 046
Olen 1475 Juni 5. Konig Matthias befiehlt allen Zollinhabern und Zoll-
einnehmern seines Reiches besonders zwischen Ofen und Stuhlweissenburg,
von den Hermannstadter Kaufleuten je Wagen nicht znehr als einen Bogen-
pfeil einzuheben. "
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 359. Siegel, Dm. 65 mm, war in rotes Wachs vorne
aufgedruckt, Reste.
Von der Kanzlei: Commissio propria dornini regis.
Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fidelibus nostris uni-
versis et singulis praelatis, baronibus, comitibus, castelanis, officia-
libus et alterius cuiusvis status hominibus, item civitatibus et liberis
villis ipsarumque rectoribus ubivis in regno nostro tributa habenti-
bus ac eorurn tributariis vet Nicctributariis salutem et gratiam.
Gravem querelam fidelium nostrorlim universorum ciNium et mei--
catorum nostrorum in civitate nostra Czibiniensis in partibus Trans-
silvaniae commorantium coram nobis depositam recepimus continentern.
quod licet ipsi mercatores nostii in locis tributorum vestrorum quorumlicet
infra Budam et Albam regalem cixitates nostras in nostro regno1 ubilibet
habitorum, iuxta libertates et pri\ ilegia dictorum regum Hungariae nostrorum
scilicet praedecessorum ipsis datas et concessas, de uno quoque curru eorum
quibuscumque mercantiis onerato sagittam arcualem et non plus dare te-
neantur. Tamen vos non curatis huiusrnodi eorum libertatibus et privilegiis
in locis tributorum vestrorum ipsos multipliciter vexaretis, et ab eis magnarn
solutionem exigeretis in praciudicium et dampnum eorum. Et cum nos si-
cuti omnes regnicolas nostros, ita et non minus ipsos cives et mercatores
nostros in dicta civitate nostra Czibiniensi commorantes in suis libertatibus
conservare velimus, fidelitati igitur vestrae harum serie firmiter praecipientes
mandamus, quatenus receptis praesentibus a modo deinceps praefatos cives
et mercatores nostros Cibinienses contra praemissam eorum libertatem ad
solutionem alicuius tributi nullomodo tempore compellere praesumatis,
sed contenti sitis de uno quoque eorufa sagitta arcuali. Qui si feceritis bene.
quidem alioquin tali rernedio providebimus, quod et vos nostra mandata
non servasse poenitebit, et ceteros vestrum terribile exemplum referenabit.
Secus igitur non facturi. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datun.

46
www.dacoromanica.ro
Budae feria secunda proxima ante festum beati Barnabae apostoli, anno
domini millesimo quadringentesimo septuagesimo quinto, regnorum nostrorum
anno Hungariae et cetera clecimo octavo, Bohemiae vero, septimo.
Auf der Rückseitc gleichzeitig: Erdel. Literae civitaturn sunt in to XIII
super non solutione theolonii.
1 Hierauf gestrichen nosiro.

4 047
Ofen 1475 Juni 5. KOnig Matthias verleiht der Stadt Bistritz fur 10 Jahre
die Einkimfte der Salzkammer Weisskirch, the zur Bcfestigung der Stud! ver-
wendet werden sollen.
Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archly der Stadt Bistritz Nr. 789. Siegel, runt',
Dm. 65 mm, war in rotes Wachs vorne aufgedrinkt, Reste.
Regest: Berger, Urkunden-Regesten 48 Nr. 280.
Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.
Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fidelibus nostris ca-
maraiio vel succamarario salium nostrorum in Dees et Zeck habitorum aliis
etiam officialibus nostris, quorum interest vel inlererit praesentibus et fu-
turis salutem et gratiarn. Cum ex ruina chitatis nostrae Bistriciensis multa
incommoda nobis et regno nostro evenire rossint, structurae et conserva-
I ioni eiusdem omni femedio intendere delemus. Neminimus dum superiori
anno in civitate nostra Bartfensi fuissemus constituti cives nostros Bistri-
cienses nobis supplicasse, ut de taxis et censibus in ipsa civitate nostra Bis-
triciensi el pertinetiis eiusdem sive ordinarie sive extraordinarie maiestati
nostrae provenire debentibus mediantibus aliis literis nostris a die datarum
earundem per tres annos continuos ducentos florenos auri pro structura dic-
tae civitatis nostrae dafi mandaremus, quod licet libenter fecimus,Fnil tamen
quemadmodum cives ipsi' conqueruntur et ab exactoribusThuiusmodi cen-
suum et taxarum consequi potuerunt. Uncle nobis praefati;cives'supplica-
verunt, ut proventus quosqumque camerae nostrae filialis in oppido nostro
Feyereghaz in pertinentiis dictae civitatis nostrae Bistriciensis habitae attento
maxime quia civitas ipsa prout inchoata est aliter bono modo perfici non
possit ad certum tempus pro structura et munitione dari demanderemus,
quod ex nostra regia liberalitate fecimus. Fidelitati igitur vestrae harum serie
firmiter praecipiendo mandamus aliud habere nolentes, quatenus praefatos
universos proventus dictae camerae nostrae filialis ipsis civibus nostris Bis-
triciensibus pro structura eiusdem civitatis Bistriciensis a die datarum prae-
sentium usque ad decem annos inclusive dare. assignare et administrare
clebeatis. Quod si non feceritis committimus vaivodis vel vicevaivodis par-
tium regni nostri Transsilvanarum nunc constitutis et in futurum consti-
tuendis praesentium notitiam habituiis, ut ipsi os ad huiusmodi nostra
mandata observanda per omnia opportuna remedia arcius compellant et
astringant, non obstantibus aliis literis no stris bils in contrfilit'in datis vel
dandis quibuscumque secus ergo sub vest rae grasissinme indignationis perm
facere non praesumatis praesentibus perlectis exhibenti iestitutis. Datum
Budae, feria secunda proxima post octavas beati sacratissimi corporis Christi,
anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo qui rito, iegnorum
nostrorum anno Hungariae et cetera decimo octavo, Bohcrniae N ero septimo.
1 Cher der Zeile.

47
www.dacoromanica.ro
4 048
Ofen 1475 Juni 5. König Matthias beauftragt seine Kämrnerer und Unter-
kämmerer in Desch und Sic (Dees et Zeck ), cum ex ruina civitatis nostrae
Bistriciensis multa incommoda nobis et regno nostro evenire possint, struc-
turae et conservatione eiusdem omni remedio intendere debemus, Bistritz für
drei Jahre von alien Steuern und Abgaben zu entlasten und ihnen far 10
Jahre die Einktinfte camerae nostrae filialis in opido nostro Feyereghaz in
pertinentiis dictae civitatis... pro structura et munitione zu tiberlassen.
Datum Budae feria secunda proxima post octavas festi sacratissimi corporis
Christi, anno domini millesimo guadringentesimo guinto, regnorum nostrorum
anno Hungariae et cetera decimo octavo, Bohemiae vero septimo.
Arh. St. Sibiu, Manuskript Zimmermann des Urkundenbuchs Mappe Bistritz VIII
Nr. 122.

4 049
Of en 1475 Juni 6. KOnig Matthias teilt Burgermeister und Rat von Her-
mannstadt mit, dass ihr Urteil in dem Prozel3 zwischen einem Kaufmann der
Walachei und einem Klausenburger Kaufmann wegen einer gefalschten Pfef-
ferlieferung entgegen eines von ilun erschlichenen, anders lautenden Befehls
aufrecht bleibt.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 358. Siegel, rund, Dm. 65 mm, in rotes Wachs, pa-
pierbedeckt, vorne aufgedrückt. Derselbe Stempel wie Nr. 3 362.
Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.
Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fidclibus nostris ma-
gistro civium et iuratis consulibus civitatis nostrae Cibiniensis salutem et
gratiam. Intelleximus graviter et admodum displicenter, quod licet vos
alias in causa quae inter quendam mercatorem Volachum de partibus Trans-
alpinis regni nostri ab una ac quendam alterum mercatorem in civitate nostra
Coloswariensi commorantem ab altera partibus occasione cuisdam summae
piperis cum quibusdam granis adul tennis falsificatae coram vobis mota et
suscitata exstitisset, iudicium et iustitiam ac iuxta vestram adiudicationem
eisdem partibus satisfactionem impendere curassetis idemque mercator de
dicta Coloswar de huiusmodi vestro iudicio ac satisfactione contentus exti-
terit. Tamen cum negotium huiusmodi in rem transivisset iudicatam idem
mercator de praefata Coloswar tacita veritate et expressa falsitate quasdam
literas nostras vobis praeceptorie loquentes pro sui parte procurasset quarum
vigore negotium huismodi inovare et dietum Volachum mercatorem rursus
vexare, turbare et damnificare coram vobis niteretur. Et quia nos volumus,
ut illud quod semel per vos recto iuris ordine diffinitum, conclusum et adiu-
dicatum est in suo vigore permaneat et ad nullius instantiam infringatur,
fidelitati igitur vestrae harum serie strictissime praecipimus et mandamus
aliud nullomodo habere volentes, quatenus non obstantibus praefatis literis
nostris per praedictum mercatorem de dicta Coloswar in praefata causa nec
cui nec alterius instantia amplius procedere praesumatis, quia nos ut prae-
misimus omnino volumus ut vestrum iudicium si et in quantum aequum est
in suo vigore perpetuo permanent. Secus non facturi. Praesentibus perlectis
exhibentibus restitutis. Datum Budae feria tertia proxima ante festum beat

48
www.dacoromanica.ro
Barnabae apostoli, anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo
quinto, regnorum nostrorum anno Hungariae et cetera decimo octavo, Bo-
herniae vero septimo.
Auf der Ruckseite von der Hand des Christian Pomarius: Literae inter quendam
mercatorem et Volachum Transalpinensem ratione piperis.

4 050
Ofen 1475 Juni 6. Konig Matthias bestatigt auf Ersuchen von Petrus Rewel
iudex et Valentinus Schirmer iuratus civis civitatis nostrae Brassouiensis...
in ipsorum ac ceterorum civium et totius communitatis eiusdem civitatis seine
Urkunde von 1471, Nr. 3 856 und die Urkunde des Weissenburger Kapitels
von 1471 Nr. 3 864 mit dem Auftrag des Kfinigs Matthias von 1471 Nr. 3 857
fiber die Schenkung der Besitzungen Schirkanyen und PArdu an Kronstadt.
Datum per manus reverendissimi in Christo patris domini Gabrielis archie-
riscopi ecclesiae Colocensis, aulae nostrae summi cancellarii, dilecti et fidelis
nostri, anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo quinto, octavo
Idus Junii, regnorum nostrorum anno Hungariae et cetera decimo octavo Bo-
herniae vero septimo, venerabilibus in Christo patribus dominis Johanne Stri-
goniensis et praefato Gabriele Colocensis ecclesiarum archiepiscopis summis can-
cellariis nostris, fratre Gabriele Transsilvanensi secretario cancellario regio,
Waradiense sede vacante, Osualdo Zagrabiensi, Sigismundo electo Quinque-
ecclesiensi, Alberto Wesprimiensi, Demetrio Chwpor Jauriensi, Nicolao de
Bathor Waciensi, Thoma Nitriensi, Johanne Chanadiensi, Benedicto Bosnensi,
Sigismundo de Palocz electo Syrimiensi, Nicolao electo et -confirmato Tiniensi
talesiarum episcopis ecclesias dei feliciter gubernantibus, item magnificis Mi-
chaele Orzag de Gwth, regni Hunqariae palatino, Blasio Magyar waywodae
Transsilvanensi, comite Stephano de Bathor iudice curiae nostrae, Mathyws
de Maroth Machouiensi, Johanne Ernsth, regni nostri Slauoniae banus, Ste-
phano de Peren thauarnicorum, Georgio de Thwrocz pincernarum, Thoma
Farkas dapiferorum, Emerico de Palocz agazonum nostrorum magistris, Ni-
colao filio bani de Lyndwa, comite Posoniensi, aliisque compluribus regni no-
stri comitatus tenentibus et honores.
Orig. Perg. Arh. St. Brasov, Priv. 209. Hangesiegel rund, Dm. 122 mm, in gelbem
Wachs, an hellbraun-violetter Seidenschnur. Vorderseite: der auf dem Thron sitzende
Konig mit Zepter in der rechten und Reichsapfel in der linken Hand unter gotischem
Baldachin. Unter dem Konigsbild Wappenschild mit nach rechts gewendetem Raben.
Im Baldachin oberhalb des Konigs in drei Nischen gekronte Personen in 3/4 Grd0e.
Zu beiden Seiten des Kanigs je 3 Wappenschilde hbereinander, jeweils die beiden oberen
von Engeln gehalten. Rechts: Oben: Jerusalemkreuz. Mitte:nach links steigender Hund.
Unten: nach links gewendeter steigender Lave. Links: Oben: Querbalken. Mitte: drei-
strahlige Krone. Unten: drei gekronte Haupter. Umschrift in gotischer Minuskel, nur
das erste S unzial (?): S(igillum)-1-malestatis+matthie+del+gracia+hungarie+
dalmacie + croacie -Frame + servie + gallicie + lodomerie + comanie +bulgarieque +regis + .
Die Rückseite des Siegels in Holzkapsel eingeklemmt nicht zughnglich. Eingeschaltet
von Kg. Johann Z:Lpolya 4. April 1531. Orig. Perg. Arh. St. Brasov, Priv. 401.
Aur der Plica rechts von der Kanzlei: Lecta.
Aur der Thickseite von der Kanzlel : R<egestra>ta M p<raepositus>.
Auf der Rucksette von einer Hand des 15. Jahrhunderts: Donatio super Scharkan et
cetera et confirmatio; von anderer Hand des 16. Jahrhunderts: Privilegium super Sarkan
et Mykesfalwa Ao 1475.

49
www.dacoromanica.ro
4 051
Ofen 1475 Juni G. Konig Matthias triigt dem Adligen Ladislaus de Joltae aur,
dos Gebiet am Mieresch, das er der Gemeinde Pricaz im Brooser Stahl wider-
rechtlich entrissen hat, zuruckzustellen.
Abschrift des 19. Jh.s von J.Fr. Trausch ex apographo" ohne Quellenangabe, Archly
der Evang. Kirchengemeinde A.B. Brasov T.q. 80 III, 672.
Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fideli nostro nobili
Ladislao de Joltae salutem et gratiam. Conqueruntur maiestati nostrae fi-
deles nostri Saxones et incolae possessionis nostrae regalis Perkaz vocatae
sedis Zazvaras et licet metas illius r ossessionis nostiae Perkaz et tuas ab in-
'icem semper et1 ab antiquo Marusius flumen distinxerit et distinguat, tamen
tu nunc quandam particulam terrae, quam Marusius ille fluvius sequestrando
a tuis eidem possessioni nostrae Perkaz iungeret, tuo nomine teneres ac dum
pecudes et animalia ipsorum Saxonum nostrorum in terra illa paseerentur,
abigi et depelli faceres tuae temeritatis audacia, in praeiudicium ipsorum Sa-
xonum nostrorum ac depopulationem et destructionem illius possessionis
nostrae. Et supplicarunt nobis iidem Saxones nostri, ut ipsis certa praemissa
de remedib opportuno providere dignaremur, et quum sicuti licitum non est,
sic nee velimus, quod bona nostra regalia temeritate quorumpiam depopu-
lentur et destruantur. Fidelitate igitur tuae harum serie firmiter praecipien-
tes mandamus, quatenus receptis praesentibus de dicta particula terrae per
dictum fluvium Marusii eidem possessioni nostri Perkaz sequestrata per
amplius te non intromittas, nec eosdem Saxones nostros et eorum pecudes
et animalia in ipsa terra quovismodo praesumas impedire. Sed cosdem terra
eadem uti pacifice permittas. Quin si feceris benequidem, alioquin commi-
simus vaivodis nostris Transsilvanicis et eorum \ icevaivodis, et serie prae-
sentium strictius committimus, ut ipsi eosdem Saxones nostros contra te in
ipsa terra per omnia opportuna remedia theantur, protegant et manuteneant;
secus igitur non facturus. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum
feria tertia proxima ante festum beati Barnabae apostoli, anno domini mille-
simo quadringentesimo septuagesimo quinto, regnorum nostrorum anno
Hungariae et cetera dechno octavo, Bohemiae vero septimo.
1 So Vorlage.

4 052
Ofen 1475 Juni G. Der siebenbUrgische Bischof Gabriel verleiht der Marien-
kirche in Kronstadt einen Ablass von 100 Tagen.
Orig. Perg. Archly der Evang. Kirchengemeinde A.B. Kronstadt. I E 62. Siegel,
rund, Dm. 56 mm, rotes Wachs in gelber Wachsschüssel war an weli3-schwarzer (dun-
kelbrauner) Seidenschnur angehangt. Im Mittelfeld eine Bischofsffigur zwischen zwel
Wappenschilden, daraber ein Engel mit zwei Flugeln. Umschrift in gotischer Minuskel:
S... epi... transsilvan.
Regest: Batthyaneurn 1, 1911, 144.
GabrieP dei gratia episcopus Albensis Transsiluanae, apostolicae sedis cum
plenitudine potestatis legati de latere in regnis Hungariae et Bohemiae ac
omnibus terris et locis temporali domino serenissimi domini regis Hungariae
et cetera subiectis legatus et cetera salutern in domino sempiternam. Splendor

50

www.dacoromanica.ro
pateruae gloriae, qui sua mundum ineffabili illuminat claritate pia vota fi-
d4ium de ipsius elementissima maiestate sperantium tune praecipue benig-
no favore prosequitur. Cum devota ipsorum humilitas piis sanctorum precibus
et meritis adiuvatur, cupientes igitur ut ecclesia beatae Mariae virginis in
eivitate Braschouiensi, Strigoniensis dioecesis, congruis frequentetur honoribus
et a Christi' fidelibus iugiter veneretur necnon libris, calicibus luminaribus
et aliis ornamentis ecclesiasticis decenter muniatur, utque Christi' fideles
eo libentius devotionis causa confluant ad eandem et ad munitionem huius-
modi manus promptiu3 porrigant adiutrices. Quo ex hoc ibidem dono coe-
lestis gratiac uberius conspexerunt se refectos universis et singulis Christi'
fidelibus vere poenitentibus et confessis, qui ecclesiam praedictam in fest"-
vilate o isitationis beatae virginis Mariae et duobus praecedentibus, et aliis
duobus fesLivitatibus sequentibus, devote visitaverint annuatim, et ad prae-
dicta manus porrexerint pro singulis diebus festivitatuum earundem3 quibus
id fecerint de omnipotentis dei misericordia et beatorum Petri et Pauli
apostolorum eius auctoritate confisi, nos Gabriel episcopus et legatus prae-
fatus centum dies de iniunctis eis poenitentiis misericorditer in domino re-
laxamus, praesentibus perpetuis futuris temporibus duraturis. In quorum
emnitim lidem et testimonium praemissorum literas nostras huiusmodi fieri
nostrique sigilli iussimus et fecimus appensione communiri. Datum Budae,
Vesprimiensis dioecesis, die sexta mensis Junii, anno domini millesimo qua-
drigAntesirno septuagesimo quinto, pontificatus sanctissimi in Christi' pa-
tris et domini nostri Sixti divina providentia papae quarti anno quarto.
UntPr der Plica: Andreas Gemaynner4 notarius scripsit.
Auf der Riickseite: R<egestra>ta.
Vergrosserte Schrift. 8 Vorlage: erarundem.
Vorlage: XPi. Oder : Bemaynuer.

4 053
Ofen 1475 Juni 8. KOnig Matthias befiehlt den Adligen Sigismund und Mi-
chael von Kleinblasendorf ihr verfallenes Steinhaus in Mediasch innerhalb
von drei Monaten wieder aufzubauen.
Eingeschaltet vom Richter und den Geschworenen der Zwei Stilhle 1480. Orig. Arh.
St. Sibiu, Von Kirchen tibernommene Urkunden, Medias Nr. 51/28.
Mathias dei gratia rex Ifungariae, Bohemiae et cetera fidelibus nostris no-
bilibus Sigismundo et Michaeli de Balastelke eorundemque fratribus universis
praesentes visuris salutem et gratiam. Exponitur nobis in personis fidelium
nostrorum universorum civ;um et totius communitatis opidi nostri Megyes
per modum gravis querelae, quomodo vos quandam haberetis domum la-
pideam in ipso opido nostro Megyes sitam quam a multis annis desertam re-
liquissetis etiam modo in dedecus ipsius opidi nostri Megyes deserta haberetur.
Et quia nolumus, ut ipsa domus in medio ipsius opidi ulterius deserta maneat,
volumus igitur et fidelitati vestrae harum serie stricte committimus et man-
damus, quatenus receptis praesentibus infra spatium trium mensum a die
exhibitionis vobis fiendum computandum acdificationem ipsius domus in-
cipere ac eandem bono ordine reformari facere debeatis. Alioquin commisimus
ac praesentibus facultatem damus fideli nostro iudice ipsius opidi Megyes,
ut ipse elapsis tribus mensibus praefatam domum lapideam pro se aedifi-

51
www.dacoromanica.ro
cari facere aut alteri cui voluerit ad reformandum conferre possit et valeat
auctoritate nostra praesentibus sibi in hac parte attributa et concessa medi-
ante. Secus ergo non facturi. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis.
Datum Budae feria quinta proxima ante festum beati Barnabae apostoli,
anno domini millesimo CCCC° septuagesimo quinto, regnorum nostrorum anno
Hungariao decimo octavo, Bohemiae vero septimo.

4 054
Ofen 1475 Juni 0. KOnig Matthias verbietet dem siebenbiirgischen Woiwoden
Blasius Magyar, von den Kronstädter zusatzliche Zahlungen fur den Unterhalt
von Spdhern und Wachen im Hatzeger Land zu fordern, da sie selbst Spiiher in
den rumtinischen Furstentumern und in der Tiirkei unterhalten müssen.
Orig. Pap. Arh. St. Brapv, Priv. 210. Siegel rund, Dm. 67 mm, in rotem Wachs
papierbedeckt vorne aufgedruckt, beschddigt. SiebenpaB mit 4 Querbalken im Schild in
der Mitte.
Unvollstándig: Hurmuzaki, Documente XV, 1, 84 Nr. 145.
BruchstUck: J. Gross und E. Kilhlbrandt, Die Rosenauer Burg, Wien 1896, 15 f.
Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.
Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fidelibus nostris mag-
nifico Blasio Magyar voivodae partium Transsiluanarum regni nostri et comiti
Siculorum eiusque vicevaivodis salutem et gratiam. Querelam pro parte fi-
delium nostrorum circumspectorum iudicis, iuratorum civium et totius com-
munitatis civitatis nostrae Brassoviensis coram maiestate nostra in eo dispo-
sitam graviter et displicenter accepimus, qualiter vos eosdem contra ipsorum
antiquam consuetudinem in eo maxime gravaretis, quod dum exploratores,
custodes et excubias in districtu Haczak locare et disponere habetis, eosdem
per singula capita quemadmodum iobagiones aliorum nobilium ad solutionem
quam ipsis exploratoribus et custodibus facere habetis astringeretis et corn-
pelleretis. Cum tamen ipsi propriis ipsorum expensis exploratores tam in
Wolachia, Moldauia quam etiam in Thurcia semper tenere et habere tenentur.
pro quorum exploratorum stipendio a nemine aliquod subsidiurn habenti,
Et quia iniustum nobis et admodum alienum videtur, ut ipsi cives nostri
duppliciter et maxime praeter iura et antiquam eorum consuetudinem gra-
ventur, fidalitati igitur vestrae harum serie strictissime praecipimus et man-
damus aliud nullomodo habere volentes, quatenus deinceps praefatos incolas
dictae civitatis nostrae contra ipsorum consuetudinem ad huiusmodi solu-
tionem artare et compellere, aut ipsos occasione huiusmodi non solutionis
quovismodo impedire molestare vel dampnificare nullomodo praesumpmatis,
sed eosdem ab huiusmodi solutione omnino supportatos habere debeatis,
quod quidem mandatum nostrum etiam pro futuros vaivodas et vicevaivo-
das nostros inviolabiliter observari volumus et mandamus. Secus facere nul-
lomodo audeatis. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum Budae
feria quinta proxima ante festum beati Barnabae apostoli, anno domini mil-
lesimo quadringentesimo quinto, regnorum nostrorum anno Hungariae et
cetera decimo octavo, Bohemiae vero septimo.
A uf der Riickseite von gleichzeitiger Hand: De denariis portarum sumus exempti.

52
www.dacoromanica.ro
4 055
Ofen 1475 Juni 9. Konig Matthias tragt seinen siebenbUrgischen Steuer-
einnehmern besonders in den Gespanschaften Weissenburg und Kokelburg
auf, die Sachsen der Sieben und zwei Stahle, von Kronstadt, dem Burzenland
und Bistritz, die schon 10 000 Goldgulden abgefahrt haben, von der diesjahrigen
Steuer auszunehmen.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 357. Siegel, rund, Dm. 55 mm, in rotes Wachs, pa-
pierbedeckt, vorne aufgedrtickt. Derselbe Stempel wie Nr. 3 879, wo das 4. Wappen
als Rabe und nicht als Lowe zu identifizicren ist.
Druck: Teleki, Hunyadiak Kora 11, 539 Nr. 572 zu Juni 10.
Regest: Kemény, Notitia 1, 185.
Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fidelibus nostris egre-
giis dicatoribus et exactoribus pracsentis crn'ributionis unius floreni auri
in partibus regni nostri Transsilvanis praeserqim in Albensi et de Kykelew
comitatibus constitutis vel constituendis salutem et gratiam. Quia nos per-
cepta inopia et paupertate fidelium nostrorum universorum Saxonum in
septem et duabus scdibus Saxonicalibus necnon Brassoviensi et in terra
Barcza ac Bistriciensi civitatibus earundemque pertinentiis commorantium
et existentium eisdem id annuimus et concessimus, ut ir-si pro praesenti con-
tributione de medio scilicet eorum maiestati nostrae proveniendo decem
millia florenorum auri nobis ad praesens solw re debeant ipsos et pertinentias
ipsorum universes a dicatione et connumeratione vestra penitus supportatos
et exoneratos habere volentes. Filelitati vestrae harum serie firmissime
committimus et mandamus quatenus praefatos Saxones nostros in dictis
septem et duabus sedibus ac Brassoviensi et in terra Barcza nec non Bistri-
ciensi comitatibus villisque et possessionibus abbatiorum de Kercz et Egres
ac praepositurae Cibiniensis et ecclesiae Bracsoviensis residentibus et commo-
rantibus in ipsam praesentcm contributicnrm in medium aliorum plebico-
larum dictarum partium regni nosif Transsilvanarum dicare et connumerare,
vosque in medio eorum ad dictionem aliquam ingerere aut quovismodo in-
tromittere nullatenus praesumatis, nec sitis ausi modo aliquali. Sed dica-
tionem ipsam in medio scilicet eorum fieri debendam solismet ipsis connu-
merando relinquatis. Nam vobis aliter farientes praescntibus strictissime
committimus fidelibus nostris vaivodae vet vicevaivodis nostris Transsil-
vanis, ut ipsi dictos Saxon, s nostros contra V03 in r raemissis omnibus modis
protegere et defendere debeant et teneantur, anctoritate nostra praesentibus
ipsis in hac parte attribute mediante. Praesentibus perlectis exhibenti res-
titutis. Datum Budae fefia sexta proxima ante festum beati Barnabae apos-
toli, anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo quinto regnorum
nostrorum anno Hungariae et cetera decimo octavo, Bohemiae vero septimo.
Von der Kanzlei: Ad relationem domini thezaurarii.

4 056

Rom 1475 Juli 1. Papst Sixtus IV. gewahrt dem Dominikaner-Orden fiber
Vorsprache ihres Ordensgenerals (magistri generalis ordinis frutrum praedica-
forum ) Leonardus de Perusio das Recht, possessiones, domos, census et alia
immobilia bona eis et ipsorum domibus praedictis pia fidelium largitione inter
vivos vel causas mortis donata aut testamentarta donatione largita vel alias

.5 3

www.dacoromanica.ro
relicta et quae eis pro tempore donari, relinqui seu legari contigerit, pro subsidio
studentium et aliorum eis incumbentium onerum supportationem in communi
et non aliter zu verwenden.
Datum Romae apud sanctum Petrum, anno incarnationis dominicae millesimo
quadragentesimo septuagesimo quinto, kalendis Julii, pontificatus nostri wino
squarto.
Eigeschaltet vom Mailander Subdiakon Johannes Aloisius de Toscanis 1477, dessen
Urkunde vom Offentlichen Notar Bartholomaus aus der Diozese Lucca beglaubigt wird.
Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Bistritz Nr. 131.
Regest: Arch. Zeitschrift 12, 87. Berger Urkunden-Regesten 48 Nr. 281.

4 057

Hermannstadt 1475 Juli 5. Die Sieben Stuhle verbieten, auswarts gefertigte


Sicheln auf den Markten ihres Gebietes zu verkaufen.
Eingeschaltet vom Woiwoden Stephan Báthory 1479, Orig. Arh. St. Sibiu, Z.U. 783.
und damit von Johann Sigismund 1567, Ebenda Z.U. Heltauer Sichelschmiede Nr. 8.
Nos magistri civium iudices et iurati seniores civitatis Cibiniensis et septem
edium S(axonicalium partium Transsilvanarum)'1 nobilibus et circumspectis
viris iudicibus, villicis et iuratis senioribus civitatum, opidorum et villarum
ceterisque2 cuiusvis status et conditionis hominibus intra ambitum septem
sedium praedictarum residentibus et commorantibus salutem cum favore.
Noveritis quod2 semper et ab antiquo iuxta laudabilem consuetudinem et
libertates nostras mos fuit et est ut nulius penitus hominum de quocumque
etiam loco, sed tantum modo nostrae mochanici artis falces fabrilis et ceteri
inhabitatores praedictarum sedium falces venales nisi huiusmodi labores in
medio nostri fabricati forent tempore suo ad loca communia vidclicet fora
ebdomadalia et nundinas vestri in medium et harum partium Transsilvanarum
loca vendendo adducere consueverunt. Uncle nos universos artis praefatae
magistros necnon alios inhabitatores de quacumque septem sedium fuerint
in hiis libertatibus et consuetudinibus prout ex debiti nostri oficii tenemur
observare volentes, requirimus vestras amicitias nichilominusque eisdem
firmiter committimus et mandamus, ut dum et quandocumque fakes non in
nostri medio fabricati apud quoscumque etiam incolas et inhabitatores qua-
rumcumque etiam partium in locis communibus seu foris vestris ebdoma-
dalibus aut nundinis per vos inventae extiterint, ex tune huiusmodi fakes
iure et iudicio arestare et occupare arestatasque et occupatas tamdiu3 manu-
tenere tandemque citissime occupationem et arestationem sic factis nobis
insinuare debeatis et teneamini, demum a nobis informationem accepturi
quid in praemissis facere debeatis. Secus non facturi. Praesentibus perlectis
exhibenti restitutis. patum Cibinii feria quarta proxima post visitationis
virginis Mariae, anno domini millesimo et cetera LXXmo quinto.
1 Durch Wassereinwirkung 60 mm ver- 2 Unleserlich 15 mm.
blaLlt und unleserlich. 8 Vorlage tamdiw.

54

www.dacoromanica.ro
4 058

Suceava (1475) Juli 10. 5tefan, Woiwode der Moldau, sagt alien Kaufleuten,
die Untertanen der heiligen Krone Ungarns sind, freien Handelsverkehr mit
allen Waren, sowohl in die Moldau als auch aus der Moldau zu, und kraftigt
dies auch im Namen seiner Bojaren. Geschrieben in Suceava Juli 10".
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 439. Siegel, rund, Dm. 26 mm, papierbedeckt
in rotes Wachs vorne aufgedriickt. Derselbe Stempel wie Nr. 3 115.
Druck und rum. ebersetzung: Bogdan, Doc. mold. 41 Nr. 15. Nicolaescu, Documente
slavo-române 122 Nr. 47 (datiert zu 1457-1458). Bogdan, Documentele lui Stefan 2,
329 Nr. 145. Tocilescu, 534 Documente 514 Nr. 495.
Bogdan, Doc. mold. 42 setzt diese lirkunde zu 1475 an, also vor das zwischen Stefan
und Konig Matthias am 12. Juli 1475 in Iasi abgeschlossene Abkommen. Angesichts
der Entfernung zwischen Iasi und Suceava und der Tatsache, dass tefan am 20. Juni
1475 gleichfalls aus IaI urkundet (Bogdan, Documentele lui Stefan 2, 324) erscheint
dieser Ansatz aber keineswegs gesichert.

4 059

Thgovi§te 1475 Juli 11. Basarab Laiotà, Woiwode der Walachei, erneuert
fur Kronstadt und das Burzenland das Handelsprivileg, das sein Vater, der
Woiwode Dan II., ihnen verliehen hat (Nr. 1916 ) und an das er sich halten
werde. Demgemdfi konnten die Kronstädter und Burzenländer in der Walachei
neuerlich Handel treiben. Sollten sie dabei auf Schwierigkeiten stofien, mägen
sie sich an ihn menden. Mit den Tarken wolle er den Kronstadtern einen Erie-
den in Gerechtigkeit vermitteln. Sobald die Tarken aber etwas Feindliches im
Sinn hatten, werde er Kronstadt davon in Kenntnis setzen. Dies beschwört er
auch namens aller seiner Bojaren und bedenkt Zuwiderhandelnde mit der Fluch-
formel. Geschrieben in Tlrgovi,ste Juli 11 des Jahres 6983 ( =1475 )".
Orig. Perg. Arh. St. Brasov, Priv. 769. Siegel, rund, Din. 35 mm, rotes Wachs in
brauner Wachsschtlssel, an Pergamentstreifen angehangt. Derselbe Stempel wie Nr.
3 992.
Druck und rum. ebersetzung: Bogdan, Documente 118 Nr. 91. Tocilescu, 534 documente
87 Nr. 92.
Druck : MiletM, Novi vlacho-bulgarski gramoti 81 Nr. 82, Basarab Tepelus zugeschrieben.
Rum. ebersetzung: Bogdan, Documente I regeste 82 Nr. 83.
Regest: Andronescu, Repertoriul 106 Nr. 371.

4 060

(Nach 1475 Juli 11). Basarab Laiota, Woiwode der Walachei, schreibt den
Ratsherren von Kronstadt und dem Zolleinnehmer", dafi er seine Diener
Bucur und Cernat geschickt hat, ihm Eisen und Waffen zu kaufen, fur die
er Zollbefreiung anspricht. Er beschwert sich, dafi seinen Untertanen die Aus-
fuhr von Eisen und Warren verboten wurde, hingegen den Kronstadtern der
Handel mit allen Waren seines Landes es sei Fisch, es sei Wachs, oder was
es auch sei, sowie auch turkische Ware" frei sei. Er kOnne genugend Eisen
auch von den Tiirken und audi noch billiger kaufen, und warden den Kron-
sttidter Handel einstellen. Also tiberlegt es each, damit wir besser mit einan-
der leben, und es wird auch fur euch besser und leichter sein".

55
www.dacoromanica.ro
Orig. Pap. Aria. St. Brasov, Stenner II 62. Siegel rund, Dm. 37 mm, in rotem Wachs,
war zum Verschlul3 auf der Rackseite aufgedrackt. Nach Bogdan vom Schreiber der
Urkunde Nr. 3 992.
Druck und rum. ubersetzung: Bogdan, Documente 124 Nr. 99. Tocilescu 534 Documente
91 Nr. 96.
Rum. ebersetzung: Bogdan, Documente i regeste 153 Nr. 154, zu nach 1517.
Regest: Andronescu, Repertoriul 107 Nr. 376.
Zusammen mit dem nachfolgenden Schriftsttick Nr. 4 061, das ahnliche Vorwtirfe gegen
den Kronstadter Rat erhebt, gehart dieses Schreiben in die Nahe der vorstehenden da-
tierten Urkunde des Basarab Laiota Nr. 4 059.

4 061
(Nach 1475 Juli 11). Basarab Laiold, Woiwode der Walachei, versichert den
Kronstddter Rat, 46 er das mit ihm getioffene Ubereinkommen einhaltcn
werde, wie er es bisher eingehalten habe. Infolgedessen kOnnten die Kron-
stddter jede Ware. die aus dem Osmanenreich komme, sei es Pfeffer, Seide
oder andcres aufkaufen, ebenso wie Fisch, Wachs und andrre Waren aus
der Walachei. Er beschwert sich indessen, dal; die Kronstadtrr Erzeugnisse
wie Schilde, Armbruste, Eisenwaren und Waffen alter Art ihm nicht liefern.
Ich weii3 nicht, was ihr macht und erwartet. Wald ihr gegen mich einen
Aufruhr in Szene setzen oder was habt ihr im Sinn? Ich weik es nicht".
Er wolle Klarheit haben, ob es bei den getroffenen Abmachunoen bleibe. Sei-
nem Vertrauensmann Dumitru aus der Burg (Bukarest ) sollen die Schilde,
auf die er Handgeld gegeben, nicht vorenthalten sondern dessen Beauftragten
Costandin ausgefolgt werden. Adresse auf der Riickseite: Den Freunden mei-
ner Herrschaft, den Ratsherren von Kronstadt".
Orig. Pap. Bibliothek der Akademie der S.R. Rumanian, Urkunden Nr. 204/XXI.
Siegel, rund, Dm. 35 mm, in rotes Wachs vorne aufgedrackt, Derselbe Stempel wie
Nr. 3 992.
Facsimile: D. Sturdza, Documentele de la Wiesbaden Tafel 1; ebenda 11 Cbersetzung
B.P. Hasdeu's mit irrtilmlicher Zuweisung an Neagoe Basarab.
Druck und rum. ebersetzung : Bogdan, Documente 128 Nr. 102. Tocilescu, 534 documente
94 Nr. 99.
Regest: Andronescu, Repertoriul 112 Nr. 396.
Zur zeitlichen Einreihung vgl. die Ausfuhrungen zu Nr. 4 060 und die Urkunde von
1476 Juni 14 Nr. 4 121.

4 062
Mardisch 1475 August 4. Vlad Tepe5., Woiwode der Walachei, empfiehlt dem
Rat von Hermannstadt seinen Bojaren Christian Porkolab.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U III 32. Siegel, rund, Dm. 31 mm, war in rotes Wachs
auf der Rtickselte zum Verschlul3 aufgedriickt.
Druck: Bogdan, Documente 322 Nr. 265. Hurmuzaki, Documente XV, 1, 84 Nr. 146.
Regest: Andronescu, Repertoriu 106 Nr. 373.
Sapientes viri nobis diligendi. Noveritis quomodo is lator praesentium vide-
licet nobilis Christian Porkol9b noster boyar specialis accedet vestras ami-
citias pro disponendo nobis unam domum vestri in medium pro reforma-
tione et augmentatione vestri honoris. Quare igitur vestras petimus amici-
tias per praesentes, quatenus velitis adimplore nostras petitiones ob respectum

56

www.dacoromanica.ro
amplioris nostrae amicitiae, sciendum quod si feceritis, extunc non in tan-
tis sed in multo maioribus regratiari volumus. Cetera lator praesentium
oretenus quicquid dixerit nostri ex parte fidem adhibere dignemini et veli-
tis creditivam tamquam nobis ac si essemus propria in persona una vobis-
cum. Ex Argyas feria sexta proxima post festum inventionis dextrae beati
Stephani protomartyris, anno domini millesimo quadringentesimo septua-
gesimo quinto.
Wladislaus Dragwlya,
vaivoda partium Transalpinarum vester et cetera.
Auf der Riickseite Adresse: Sapientibus viris magistro civium ac iudici et
iuratis ceterisque civibus in civitate Cibiniensis commorantibus amicis nobis
dilectis.

4 063
Ofen 1475 August 18. KOnig Matthias tragt seinen Salzkammergrafen auf,
die Einkiinfte der Weisskircher Salzkammer der Stadt Bistritz zur Verfugung
zu stellen.
Orig. Perg. Arh. St. Cluj-Napoca, Archly der Stadt Bistritz Nr. 707. Siegel, rund,
Dm. 65 mm, war in rotes Wachs vorne aufgedruckt, Reste.
Regest: Berger Urkunden-Regesten 48 Nr. 283.
Mathias dei gratia rex IIungariae, Bohemiae et cetera fidelibus nostris
egregiis Stephano de Zbwgya et Michaeli de Hangach, camerariis salium
nostrorum regalhim et cetera salutem et gratiam. Querelam pro parte fide-
lium nostrorum circumspectorum magistri civium iuratorumque et cetero-
rum civium et hospitum civitatis nostrae Bistriciensis coram nobis in eo
depositum gravi admodum animo accepimus, quodlicet nos universos pro-
ventus camerae nostrae filialis in opido nostro Feyereghaz vocato in perti-
nentiis dictae civitatis nostrae Bistriciensis habitae mediante aliis literis
nostris eisdem superinde datis infra deem annorum spatium ad reforma-
tionem et structuram ciusdem civitatis nostrae Bistriciensis deputaverimus
vobisque in eo mandaverimus, ut huhismodi proventus et reditus ipsius
camerae eisdem libere et absque contradictione percipere permitteretis.
Tamen vos non curatis huiusmodi mandatis nostris eisdem civibus cedere
et dictos pro\ entus ipsius camerae percipere non pernaitteretis. Et quia
nos ita omnino volumus, ut iidem cives proventus et redditus dictae came-
rae pro praefata aedificatione et structura dictae civitatis nostrae percipere
possint. Ideo fidelitati vestrae harum serie firmiter praecipientes mandamus
aliud omnino habere nolentes, quatenus receptis praesentibus ampliori man-
dato nostro superinde minime expectato eisdem civibus et hospitibus dictae
civitatis nostrae universos proventus et fructus ipsius camerae nostrae cedere
ipsisque iuxta continentias quorum literarum nostrarum desuper confec-
tarum libere et absque ulla contradictione percipi permittere et permitti
facere debeatis. Alioquin commisimus et serie praesentium strictius corn-
mittimus fideli nostro magnifico Johanni Pangracz de Dengelegh, vaivodae
illarum partium Transilvanarum regni nostri, ut ipse vos ad praemissa
facienda et observanda per omnia remedia astringere debeat, auctoritate
nostra praesentibus sibi in hac parte attributa mediante. Secus igitur non

57
www.dacoromanica.ro
facturi, praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum Budae feria sexta
proxima post festum assumptionis beatae Mariae virginis, anno domini
millesimo quadringentesimo septuagesimo quinto, regnorum nostrorum anno
Hungariae et cetera decimo octavo, Bohemiae vero septimo.
Von der Kanzlei: Relatio M. Petri de Wa.

4 064
Ofen 1475 August 18. Konig Matthias inkorporiert opidum nostrum Rodna
vocatum in partibus Transylvanis in contigua vicinitate civitatis nostrae Bist-
riciensis habitum simulcum magna voile et omnibus eius pertinentiis Rad-
navelghye vocatis der Stadt Bistritz und ersucht den Konvent von Kolozs-
monostor bei der Besitzeinftihrung mitzuwirken. Als seinen Vertreter bei diesem
Werk ernennt er Gregorius vet Johannes de Keresztur, aut Stephanus Clte-
renyi de Balasfalva sive Andreas Porkolab de Kisbudak. Datum Budae feria
sexta proxima post festum assumptionis beatae Mariae virginis, anno domini
millesimo guadringentesimo septuagesimo guinto, regnorum nostrorum anno
Hungariae et cetera decimo octavo, Bohemiae vero septimo.
Eirgeschaltet vom Konvent von Kolozsmonostor 1475, beglaubigte Abschrift aus 1763
Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Bistritz Nr. 126 b. Mit dieser Urkunde von
Ktinig Matthias 1488, von Wladislaw II. 1494 und von Ferdinand I. 1552, Orig. Perg.
Arh. St. Sibiu U V 1748.
Druck: Marienburg, Geographic 2, 389. Hurmuzaki, Documente II, 2, 233 Nr. 211
Transilvania 1873, 264. Martian, Tara NAsAudului 46 Nr. 8.
Regest. Arch. Zeitschrift 12,87. Berger, Urkunden-Regesten 49 Nr. 284.

4 065
Oren 1475 September 13. Gabriel, Bischof von lVeissenburg, trägt Thomas
dem Generalvikar seiner Kirche auf, den Streit zwischen den Pfarrern von
Heltau und Michelsberg urn den Zehnten der Kapelle auf dem Michelsberg
zu entscheiden.
Abschrlft des 19. Jhs. Arh. St. Sibiu, Manuscript Zimmermann des Urkundenbuchs
XI, 67 nach dem Orig. Pap. frillier im Archiv der Evang. Kirchengemeinde A.B. He Rau.
Eingeschaltet auch vom Weissenburger Kapitel 1478, Orig. frillier ebenda.
Gabriel dei gratia episcopus ecclesiae Albensis Transsilvanae apostolicae
sedis cum plena potestate legati de latere in regnis Hungariae et Bohemiae ac
omnibus terris et locis temporali dominio serenissimi domini Mathiae Hun-
gariae et cetera regis subiectis legatus venerabili et egregio decretorum
doctori domino Thomae curiae episcopalis ecclesiae nostrae Albensis in
spiritualibus vicario generali salutem in domino. Noveritis quod pridem
venerabilis et egregius Matheus canonicus et cantor praedictae ecclesiae
nostrae Albensis dilectos in Christo honorabilem plebanum de villa montis
sancti Michaelis, Blasium Knoff, Valentinum Hirnick, Steffanum Budner,
Johannem Hoes, Georgium Bewer, Sigismundum plebanum de Wizackna,
decanum Cibiniensem et Andream capellanum ibidem de et super decimis
ad ipsum Matheum ratione capellae suae sancti Michaelis filialis ecclesiae
de Hellta eiusdem nostrae cliocesis et [ p pertinentibus coram nosbis

58

www.dacoromanica.ro
traxit in causam in qua ad nonnullos actus per nos exstitit processum. Et
quia consideravimus distantiam loci et quod partcs ad nos propter viarum
discrimina commodo venire non possent volensque parcere laboribus et
expensis praedictarum partium et ex aliis rationibus animum nostrum
moventibus eandem inter partes praedictas metam causam in vestram
praesentiam per nos iudicandam ac partibus ipsis iudicium fiendum et ius-
titiam ministrandam duximus in eo statu in quo coram nobis indecisa
pendebat remittendam et remittimus per praesentes ipsasque ab instantia
nostri iudicii et observatione terminorum absolvendam. Quare vobis auc-
toritate legationis nostrae tenore praesentium committimus, quatenus voca-
tis qui fuerint evocandi, auditisque hincinde propositis inter dictas partes
quod canonicum fuerit decernetis faciendas, quod decreveritis per censuram
ecclesiasticam et alia iuris remedia appellatione postposita firmiter obser-
vari. Testes vero qui nominati fuerint et se gratia odio, favore aut amore
subtraxerint simili censura cogatis testimonium veritati prohibere. Datum
Budae, Vesprimiensis diocesis, die tredecima mensis Septembris, anno domini
millesimo quadringentesimo septuagesimo quinto, pontificatus sanctissimi
in Christo patris et domini nostri domini Sixti divina providentia papae
quarti anno quinto.
Kanzleivermerk: A. de Cialfis.
Auf der Ruckseite von der Kunz lei: Registrata.
1 Etwa ftinf Buchstaben unleserlich.

4 066
Ofen 1475 September 16. Konig Matthias trOgt dem Hermannstddter Bur-
germeister Thomas Attemberger auf, dem MitbUrger Thomas Kaadar die beschlag-
nahmten 98 Ochsen aus kOniglichen Mitteln zu bezahlen.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 360. Siegel, rund, Dm 65 mm, war in rotes Wachs
auf der Rtickseite zum Verschlua aufgedriickt.
Druck und Faksimile: Teleki, Hunyadiak kora 11,542 Nr. 573 zu September 17.
Mathias dei gratia rex
Hungariae, Bohemiae, et cetera.
Prudens et circumspecte fidelis nobis1 dilecte. Mandamus fidelitati tuae
firmiter, quatenus statim receptis praesentibus circumspecto Thomae Kaa-
dar civi civitatis nostrae Cibiniensis pretia illorum nonaginta octo bovum,
quos ab eodem per circumspectum Ladislaum Zylagy iudicem civitatis
nostrae Zegediensis occupari et pro nobis auferri fecimus de pecuniis nost-
ris reddere et persolvere debeas, praesentes pro tua expeditione reservan-
dum. Datum Budae sabbato proximo post festum exaltationis sanctae
crucis, anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo quinto, reg-
norum nostrorum Hungariae et cetera anno decimo octavo, Bohemiae vero
septimo.
Mathias rex manu propria.
Auf der Riickseite Adresse: Prudenti et circumspecto Thomae magistro
civium civitatis nostrae Cibiniensis, fideli nobis dilecto.
Hierauf gestrichen nobis.

8 Urkundenbuch 59
www.dacoromanica.ro
4 067
Ofen 1475 September 21. Konig Matthias trtigt dem Hermannsttidter Barger-
meister Thdmas Altemberger auf, seinem getreuen Vlad Tepes aus den Drei-
kigsteinnahmen oder von der Offenburger Kammer 200 Gulden als Subsi-
dium auszuzahlen.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 361. Siegel, rund, Dm. 65 mm, papierbedeckt, in rotes
Wachs auf der RUckseite zuna Verschlufl aufgedrackt. Derselbe Stempel wie Nr. 3 362.
Druck: Engel, Geschichte der Walachey 180. Transilvania 1873, 279. Hurmuzaki, Do-
cumente II, 2, 232 Nr. 210. Ebenda XV, 1, 86 Nr. 147.
Mathias dei gratia rex
Hungariae, Bohemiae et cetera.
Prudens et circumspecte fidelis nobis dilecte. Mandamus tibi, quatenus
statim receptis praesentibus de pecuniis tricesimalibus vel de proventibus
camerae Offenbanya fideli nostro Drakwlye ducentes florenos pro subsidio
dare debeas ad rationem nostram Et aliud sub nostra gravissima indigna-
tione facere non praesumpmas. Praesentes autem, quas etiam pro maiori
securitate tua propriae maims nostrae scripto signavimus, facta restitu-
tione eorundem ducentorum florinorum pro tua expeditione apud te con-
serves. Datum Budae in festo beati Mathei apostoli et evangelistae, anno
et cetera LXXm° quinto, regnorum nostrorum Hungariae et cetera anno
XVII° , Bohemiae vero septimo.
Mathias rex manu propria.
Auf der Rückseite Adresse: Prudenti et circumspecto Thomae magistro civium
civitatis nostrae Cibiniensis et tricesimatori nostro ibidem constituto, fideli
nobis dilecto.

4 068
Kokelburg 1475 Oktober 6. Der siebenburgische Vizewoiwode .Dominik Bethlen
beglaubigt den Jakob Porkolab beim Hermannstädter Biirgermeister Thomas
Altemberger.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U III 31. Siegel, rund, Dm, 20 mm, war in griines auf der
Rtickseite zum Verschla aufgedruckt.
Prudens et circumspecte frater et amice honorande salutem et amicitiam
cum honore. Misimus ecce ad vestram fraternam amicitiam is Iacobum
Porkolab familiarem nostrum in certis factis et legationibus nostris vestrae
amicitiae referendis, cuius dictis et relatibus fidem adhibere petimus tam-
quam nostrae personae propriae. Certum rogamus vestram fraternam ami-
citiam diligenter, quatenus in quibus vestram amicitiam pulsaverit et roga-
verit nomine nostro praedictus Iacobus in ipsis scilicet factis nostris labo-
rare et procurare velitis nostra pro complacentia ulteriori. Ex Kykellewar
feria sexta post festurn sancti Francisci confessoris, anno domini millesimo
quadringentesimo LXX74° quinto.
Dominicus Bethlen de Iktar,
vicevaivoda Transsilvanus et cetera.
Auf der Ruckseite Adresse: Prudenti et circumspecto Thomae magistro
civium civitatis Cibiniensis, fratri et amico nobis honorando.

69
www.dacoromanica.ro
4 069

Born 1475 October 12. Papst Sixtus IV. verbietet den Konventen von Kerz
und Kolozsmonostor sowie dem siebenburgischen Propst, den Birthtilmer Pfar-
rer Christian Guntermann vor das bischolliche Gericht zu ziehen.
Vatlkanisches Archly., Dataria. Bu llen des Papstes Sixtus IV., 1475 (vol. rubr.) fol,
213b.
Regest: Törtenelmi Tar 1899, 11.

4 070

Bulkeseh 1475 Oktober 13. Vlad Tepe,s, Woiwode der Walachei, bestatigt
dem Hermannstädter BUrgermeister Thomas Altemberger den Empfang von
200 ungarischen Gulden.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 365. Siegel, rund, Dm. 29 mm, in rotes Wachs yorne
aufgedrtickt. Im Siegelfeld zwischen einer Pinie je eine Halbfigur. Umschrift in gotischer
Minuskel: +Ladislaus d.g. Wayvoda. t(er)re. transalpinns.
Druck: Bogdan, Documente 323 Nr. 266. Hurmuzaki, Documente XV, 1, 86 Nr. 14g.
Regest: Columna lui Traian S. 1874, Nr. 6. Bogdan, Vlad Tepes 83. Andronescu, Reper-
toriul 107 Nr. 374.
Nos Ladislaus Dragkwlya vaivoda partium Transalpinensium notificamus
et recognovimus publice per praesentes quibus incumbit universis, quomodo
spectabilis vir magister Thomas Altemberger magister civium civitatis
Cibiniensis in sua et aliorum civium civitatis praedictae et Brassowiensis
personis ad rationem arendationis vigesimae ad literatorium mandatum
gratiosissirni domini nostri regis ducentos florenos Vngariales effective nobis
dedit et assignavit. Super quibus ducentis florenis dictum magistrum civium
et consules praedictarum civitatum liberos reddimus et per omnia abso-
lutos harum nostrarum vigore et testimonio literarum mediante. Datis in
Bolkach in festo Colomani martyris, anno domini 111°CCCULXXV.

4 071

Rom 1475 Oktober 20. Papst Sixtus IV. gestattet Cristano Gunterman de
Megyes, rectori parochialis ecclesiae de Bertalban, Transilvanae diocesis,
magistro in artibus et accolito nostro zwei Pfarrpfrunden innezuhaben.
Vatikanisches Archly, Dataria. Bul len des Papstes Sixtus IV., Lib. 3 B. 148".
Regest: Tortene lmi tar 1899, 11.

4 072

Szeged 1475 Oktober 25. Konig Matthias tragt dem Hermannstädter thir-
germeister Thomas Altemberger auf, seinem Mitbarger Thomas Kadar fiir die
98 beschlagnahmten Ochsen je 3 Gulden auf Rechnung der Stadtsteuer aus-
zuzahlen.

84
61
www.dacoromanica.ro
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 362. Kleines Ringsiegel, oval, war in rotes Wachs
auf der Riickseite zum Verschluss aufgedrilckt.
Druck: Teleki, Hunyadiak kora 11,545 Nr. 575.
Mathias dei gratia rex Hungariae,
Bohemiae et cetera.
Prudens et circuspecte fidelis nobis dilecte. Quia nos fideli nostro circums-
pecto Thomas Kadar pro illis centum minus duobus bobus, quos ab eodem
pro necessitate nostra auferii fecimus, pro singulis eorum de taxa ipsius
civitatis nostrae tres florenos auri per te dari deputavimus, quae in toto
faciunt ducentos et nonaginta sex florenos auri. Ideo fidelitati tuae man-
damus, quatenus receptis praesentibus praefato Thomae Kadar civi illius
civitatis nostrae Cibiniensis de dicta taxa praefatos ducentos et nonaginta
sex florenos auri nostram regiam ad rationem reddere et restituere debeas.
Secus non facturus. Praesentes superinde annulari secreto nostro consig-
natas pro tua expeditione reserves. Datum Zegedini in profesto beati Demet-
rii martiH. anno domini et cetera LXX° quinto, regnorum nostrorum anno
Hungariae et cetera decimo octavo, Bohemiae vero septimo.
Mathias rex rnanu propria.
Auf der Ruckseite Adresse: Prudenti et circumspecto Thomae Literato,
magistro civium civitatis nostrae Cibiniensis, fideli nobis sincere dilecto.

4 073
1475 Oktober 25. Der Konvent von Kolozsmonostor bezeugt die Wiedereinfuh
rung Michaels, des Sohnes Valentins de Hydweg in den Besitz von Häghig,
die in Anwesenheit u. a. von Vertretern aus Marienburg, Rothbach und Kron-
stadt erfolgt ist.
Orig. Perg. Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 26 420. Siegel, rund, Dm. 50 rum,
war auf der Rückseite in helles Wachs aufgedrUckt.
Druck: Barabas, Szek. oklev6ltar 133 Nr. 80.
Conventus Monasterii beatae Maiiae virginis de Colosmonostral omnibus
Christi fidelibus tam praesentibus quam futuris praesentium notitiam habi-
turis salutem in salutis largitore. Ad universorum notitiam harum serie
volumus pervenire, quod cum nos receptis literis viri2 magnifici domini
Blasii Magyar vaivodae Transsilvani ac Siculorum comitis et cetera adiu-
dicatores pariter et sententionales modum et formam eiusdem iudiciariae
deliberationis in se exprimentium pro parte Michaelis filii quondam Valen-
tini de Hydweg contra Nicolaum, Ladislaum, Iohannem, Michaelem et Bla-
sium filios condam Symonis Forro de Belen emanatis nobisque loquendi
iuxta earundem continentiam amicabilibus petitionibus eiusdem annuentes
ut tenemur unacum Thoma Magno de Banabyk homine eiusdem domini
Blasii Magyar vaivodae Transsilvani et cetera de sede sua iudiciaria per
ipsum ad id specialiter transmisso2 nostrum hominem videlicet religiosum
virum fratrem Georgium, custodem, unum ex nobis ad infrascripta exe-
quenda nostro pro testimonio fidedignum duximus destinandum. Qui tandem
exinde ad nos reversi nobis uniformiter retulerunt isto modo: Quod ipsi
die dominico proximo post festum undecim millium virginum proxima pra-
eterito4 ad faciem dictae possessionis Hydweg vocatae in comitatu Albensi
existentis consequenterque portionis possessionariae condam Becze de ipsa

62

www.dacoromanica.ro
Hydweg in eadem habitae vicinis et commetaneis suis puta Andrea de
Arapothaka, Petro et Laurentio Myko de Hydweg, Petro similiter Myko
de eadem, Georgio filio Petri de Bewlen et Dominico de Wdwarhel nobi-
libus, item Michaele iudice, altero Michaele similiter iudice, Paulo Klycz
et Stephano Engel concivibus de Feldwar necnon Luca iudice, Petro Feyer,
Iohanne Kadar de Weresmarth et Paulo Kewer concivibus civitatis Bras-
soviensis praesentibus accessissent, eandem simulcum cunctis suis utili-
tatibus et pertinentiis quibuslibet quovis nominis vocabulo vocitatis ad
ipsam portionem possessionariam ipsius condam Becze de iure spectantern
praelibato Michaeli filio dicti condam Valentini de Hydweg cum hiis quibus
congruit iure eis incumbentis perpetuo ac in sempiternum tenendas, pos-
sidendas et habendas statuissent et commisissent contradictione praeliba-
torum Nicolai, Ladislai, Iohannis, Michaelis et Blasii ac aliorum quorum-
libet non obstante. In cuius rei memoriam firmitatemque perpetuam prae-
sentes literas nostras privilegiales pendenti et autentici5 sigilli nostri muni-
mine roboratas duximus concedendas. Datum quarto die diei statutionis
praenotatae, anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo quinto.
1 Bis hlerher in verlangerter Schrfit. ° Oktober 22.
2 tTher der Tele. Vorlage.
5 So
8 Von de sede bis hierher tber der Zeile.

4 074
Szeged 1475 Oktober 26, Konig Matthias fordert Richter und Rat von Bis-
tritz auf, an Propst Dominik von Stuhlweissenburg umgehend die Kriegssteuer
abzufiihren.
Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Bistritz Nr. 128. Ringsiegel oval
10x 13 mm, in rotes Wachs, papierbedeckt, vorne aufgedrückt. Derselbe Stempel wie
Nr. 3 986.
Regest: Arch. Zeitschrift 12, 88. Berger, Urkunden-Regesten 49 Nr. 285.
Von der Kanzlei: De commissione propria domini regis.
Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae etcetera prudentibus et circum-
spectis viris iudici et iuratis civibus civitatis nostrae Bistriciensis et suis perti-
nentiis salutem et gratiam. Misimus ad illas partes Transsilvanas in medium
vestri hunc fidelem nostrum venerabilem Dominicum, praepositum ecclesiae
Albensis cum informatione plena per nos sibi data pro subsidio, quod ad prae-
sens pro expeditione'praesentis exercitus nostri per medium ipsius Dominici
praepositi a vobis hac vice expectarnus. Ideo fidelitati vestrae harum serie
firmissime mandamus, quatenus iuxta informationem ipsiuc Dominici pracpo-
siti subsidium illud, quod nomine nostro a vobis postulaverit, citissime et
sine omni mora extradare et persolvere debeatis. Ubi vero in hiis secus
facere velletis, quod non credimus, dedirnus eidem informationem et plenam
facultatem, ut per singulas possessiones nostras et portas vestras prout
severius et strictius fieri poterit pecunias in maiori qua fieri poterit copia
per omnia gravamina vestra excipere et maiestati nostrae administrari debeat
et teneatur.. Secus igitur prout gravissimam indignationem nostram evitare
cupitis non faciatis. Datum Zegedini in festo beati Demetrii martinis, anno
domini millesimo quadringentesimo septuagesimo quinto, regnorum nostro-
rum anno Hungariae et cetera decimo octavo, Bohemiae vero septimo.

63

www.dacoromanica.ro
4 075
1475 Oktober 26. Der Konvent von Kolozsmonostor bezeugt die in dem Mali-
lenstreit an der groAen Kokel zwischen Georg und Ladislaus Thabgasg von
Hetzeldorf einer- und Peter von Schmiegen andererseits gefallte Entschei-
dung.
Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest DI. 27 699. Ohne Siegel.
Nos conventus monasterii beatae Mariae virginis de Colosmonostra memo -
riae commendamus tenore praesentium significantes quibus expedit uni-
versis, quod cum nos honore quo decuit receptis litteris viri magnifici
domini Johannis Pangracz vaivodae Transsilvani et Siculorum comitis et
cetera adiudicatoriis pariter et sententionalibus modum et formam iudi-
ciarii deliberationis in se exprimentibus pro parte Georgii Thabyasy et
Ladislai filii eiusdem emanatis nobisque loquentibus iuxta earundem con-
tinentiam amicabilibus petitionibus dicti domini vaivodae annuentes ut
tenemur unacum Johanne de Balasthelke hornine vaivodali nostrum homi-
nem videlicet religiosum virum fratrem Johannem sacerdotem unum ex-
nobis ad dictam commissionem iudiciariam dicti domini vaivodae exe-
quendam nostro pro testimonio fidedignum duximus destinandum. Qui tandem
exinde ad nos reversi nobis concorditer retulerunt isto modo: Quod ipsi
feria secunda proxima ante festum beatorum Symonis et Judae aposto-
lorum proxime praeterito' ad facies possessionis Almas vocatae consequen-
terque dictorum duorurn locorum molendinorum intra metas eiusdem pos-
sessionis Almas existentium vicinis et commetaneis suis convocatis dictis
etiam ambabus partibus praesentibus accessissent et dum praedicta duo
loca molendinorum per fortem secundum praemissam iudiciariam commis-
sionem vaivodalem ipsis partibus relinquere voluissent, mox praefatus
Georgius Thabyasy de praefata Eczel et Ladislaus filius eiusdem perso-
naliter ab una ac Blasius de Somogyon in persona Petri de eadem Somo-
gyon patris scilicet sui astantes taliter inter se eadem loca molendina divi-
sisse recitassent, quod antiquum locum molendini in fluvio de Kykellew
in territorio dictae possessionis Almas habitum praetextu cuius litis materia
inter partes suscitata extitisset praenotato2 iamfato Petro de Somogyon
cessisset aut eodem Petro in ipso antiquo loco molendium aedificare refutando,
idem subtus eiusdem antiqui *loci molendini unum molendinum ubicumque vo-
luerit appromptuari facere possit per ipsum et suos successores perpetuo
possidendum; e converso praefati Georgius et Ladislaus filius eiusdem desuper
dicti antiqui loci molendini modo simili unum locum molendini pro se eligendi
et ubicumque voluerint et competentius ipsis videretur deputandi ibique mo-
lendinum edificandi et laborandi per ipsos ac eorum posteritates similiter per-
petuo tenendi utendique liberam plenam atque omnimodam haberent facultatem,
ita tamen ut ipsa duo molendina per partes in spatio3 congruenti habeat et
sita ne sibi invicem per aquarum inundationes et detentiones provideatur uni-
quoque. In cuius rei memoriam firmitatemque perpetuam praesentes litteras
nostras privilegiales pendentis et autentici sigilli nostri munimine roboratas
duximus concedendum. Datum quarto die diei executionis praenotatae anno
domini millesimo quadringentesimo septuagesimo quinto.

1 Oktober 23. 3 Vorlage spantio


2 Vorlage praenotata

64

www.dacoromanica.ro
4 076

Roman (1475) November Stefan, Woiwode der Moldau, teilt allen Kron-
städtern mit, daB er die durch die (Rats-) Herren Caspar und Michael (Jupan
Cawar und Jupan Mihalea) tiberbrachte Botschaft verstanden und ihnen
seine Antwort darauf erteilt habe. Wir sind die Diener des Konigs und
der heiligen Krone sowie die Freunde von Euch und der ganzen Christen-
heit". Geschrieben in Tirgul de Jos November 1".
Adresse auf der Rtickseite: Den weisen und wohlgeborenen und den hoch-
geehrten, unseren teuren Freunden, allen Kronstädtern".
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 437, Siegel, rund, Dm. 26 mm, papierbedeckt,
in rotes Wachs auf der Rackseite zum VerschluB aufgedrtickt. Derselbe Stempel wie
Nr. 3 115.
Druck und rum. lnersetzung: Bogdan Doc. mold. 42 Nr. 16. Nicolaescu, Documente
slavo-române 135 Nr. 54. Bogdan, Documentele ltd Stefan 2, 336 Nr. 147. Tocilescu,
534 Documente 508 Nr. 488.
Bogdan war der Meinung, es handle sich bet diesen Boten urn Gaspar aus Hatvan und
Michael aus Pest (Pestenyl), die hn Juni 1475 bei Stefan waren. Aus dem Inhalt istjedoch
ersichtlich, dass beide Kronstddte Ratsherren waren. Michael könnte der in mehreren
Urkunden des Jahres 1468 genannte Ratsherr Michael Erdegh sein (vgl. Nr. 3633, 3647,
3648), da bis 1490 keine anderen Kronstädter Ratsherren mit diesen Vornamen bekannt
sind; Der Zeitansatz zu 1475 erfolgt nach Bogdan.

4 077

1475 November 5. Der Konvent von Kolozsmonostor schaltet die Urkunde


Konig Matthias von 1475 Nr. 4 064 ein und bezeugt, daB die Einftihrung
der Stadt Bistritz in den Besitz von Rodna und dem Rodnaer Tal am 21.
Oktober (in festo undecim millium virginurn) praesente Demetrio Magno in
persona Nicolai Erdelyi de Somkerek, Georgio Vayda de Feist; Megese in
persona Stephani Erdelyi de dicta Somkerek et Lazaro kenezio in persona
Nicolai Farkas de Harinna widerspuchslos stattgefunden hat. Datum sexto
decimo die diei introductionis et statutionis praedictae, anno domini supra-
dicto.
Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archly der Stadt Bistrita D I 10. Siegel, rund, war
in weisses Wachs auf der Rfickseite aufgedrlickt. Eingeschaltet von Konig Matthias
1488, mit dieser Urkunde von Wladislaw II. 1494 und damit von Ferdinand I. 1552,
Orig. Perg. Arh. St. Sibiu U V 1748.
Druck: Marienburg, Geographie 2, 389. Hurmuzaki, Documente II, 2, 232 Nr. 211.
Transilvania 1873, 264. Martian, Tara N6sAudului 46 Nr. 8,
Regest: Archly, Zeitschrift 12, 88. Berger, Urkunden-Regesten 49 Nr. 286.

4 078

1475 November 11. Der Rat von Klausenburg bestatigt die Satzungen der
dortigen Schneiderzunft.
Orig. Perg. Arh. St. Cluj-Napoca, Zunfturkunden, mittelalterliche Sammbmg Nr. 8.
Siegel war an grtin-rosa Seidenschnur angehiingt. Gleichzeitiges Konzept, Pap. Ebenda.
Druck Jakab, Oklevéltar 1, 250 Nr. 155.
Cum infinita sit mentium labilitas humanarum1 letargi frequentius vora-
gine mersa, adeo ut quaeque pro incolumitate ac reformatione rei publicae
tractantur in tempore succedentium more fluctuatur a memoria et ne

. 65
www.dacoromanica.ro
oblivio suis exorbitationibus vim dinoscat praebere praeclara hominum
sagacitas gestarum sic seriem rerum scripti patrocionio adinvenit rata, mode-
ramine communiri sempiterna pro memoria. Quamobrem nos Nicolaus
Petri Mathiae iudex et iurati consules civitatis Coluswariensis ad univer-
sorum notitiam tam praesentium quam futurorum harum serie2 cupimus
pervenire quod cum nobis in nostri senatus consistorio invicem existen-
tibus circumspecti Jacobus Seechz, Johannes Lamprichit, Thomas Co lb
et Johannes Smithin, artis laudabilis sartoriae magistri, Siimon et Geor-
gius, pannirasores, nostri scilicet concives, in eorum ac ceterorum magi-
strorum praenarratarum artium praesentium et futurorum personis ad nostras
vidcbantur aspirare praesentias sedulis ac trabeatis supplicarunt vocibus
uti ob reverentiam omnium sanctorum quorum altare in nostra ecclesia
parochiali fundatum per eos invicem confraterne excellenti cum devotione
et reverentia debita conservatur tum etiarn quia turris quaedam atialis a
parte meridionali versus plagarn orientalern in glutino castri civitatis nostrae
acialiter erecta atque constructa et matura deputatione praecessgrum no-
strorum omnibus cum armis et pixidibus pulveribusque ac allis clenodiis atque
instrumentis protectionalibus segitiae et difficultate remota fungitur ab
eisdem specificati altaris confraternitatem ac laudabilis artis sartoriae cecharn
roborare ac secundum eructationem priorum literarum nostrarum tempo-
ribus praedecessorum nostrorum olim emanatarum putredine iam corrosarum
animo advertenti trabeare atque confii mare deberemus. Et quiacum eorum
statuta praedecessoribus nostris (velut in eorum antiquis prius specificatis
privilegiis comperimus)3 fuerunt utilia et honesta, consequenter autem et
nos easdem stabilire ac restaurare4 perfecto propositu annuimus seriemque
huiosmodi statutorum suorum in nostri privilegii formam recepimus eo
modo: Primo si quispiam hominum hac arte sartoria eruditus ipsam con-
fraternitatem seu cecham se commendare proposuerit, hic per procurationes
honestorum virorum non in confraternitate seu checham ipsorum magi-
strorum existentium introducatur sed alienorum praesentetur commendatione
ipse namque sic commendatus inter cetera tribus sit trabeatus virtutibus.
Prima ut de vero et legittimo haheatur matrimonii thoro ex utrisque paren-
tibus laudabiliter propagatus et de genologia5 suae2 propagationis littera-
libus instrumentis ceteros ipsius artis magistros reddere debeat indubios.
Item honestate fungatur morum in nullo excessu repertus sit criminali,
demum arti habeatur sufficiens remota exorbitatione earn enim propria
scire artem manu coram quatuor magistris cecharum ad minus ostendat.
Cumque enim talis iuxta maturam discretionern ipsorum magistrorum arti
sufficiens habebitur, ipsos quatuor magistros cecharum tenetur honorare
cum una urna vini illo solenniter declarato ut vinculo sit matrimonii subiectus
quia alias eicietur; cum vero ipsi quatuor magistri cecharum talem novel=
iuxta eorum discretiones commendaverint arti sufficientem et inter alios
collocabitur magistros, talis novus magister quatuor florenos auri et decem
libras cerae dare teneatur2, ita videlicet ut in prirnordio2 suae introduc-
tionis deponat illico florenos auri duos et libras cerae quinque; alios vero
duos florenos et residuas libras cerae quinque proxima die quo ipsi magistri
iterum iuxta eorurn consuetudines convocabuntur teneatur exolvere et
magistros honoretur cum uno prandio ita ut ad unamquamque mensam
ubi ipsi magistri consedebunt tria offerat fercula iuxta suarn possibilitatern
cum duabus urnis vini. Item die ipsa convocationis candela actendatur2
parva et unusquisque fratrum illius confraternitatis hora adventus debita
tenibitur solvere denarium unum, qui vero post extinxionem venerint can-
delae duos solvere tenebuntur denarios aut. si aliqua alia inadvertentia venire
quis neglexerit unam compellitur solvere libram cerae. Item magistrorurn

66
www.dacoromanica.ro
aliquis si vestimenta aliquala5 ad vendendum de pannis sarserit non suffi-
cienter madidatis et ad notitiam venerit rnagistrorum, hic tenebitur dare
quatuor libras cerae ad usum altaris specificati. Item si magistrorum ali-
quis suae salutis et honoris inmemor de pannis sibi ad sarciendum oblatis
furabitur ac eviclenti experientia documentoque sufficienti fecisse nosce-
bitur, hic magisterii privatione augeatur nec de cetero unquam inter hones-
tos resummatur magistros. De excessu autem criminali is emendetur per
dominos iudicem et consules civitatis; addito etiam isto ut si magistrorum
quis ex diversorum pannis colorum aut frustris neve particulis vestes sibi
sarcire ausus fuerit et aliquo alio colore concoloraverit prestantissime si
nig, o et talis vestis per magistrum reperta fuerit eadem confundatur con-
sfuione eo quod furtus praesummitur. Item nullus omnino magistrorum
ab aliquo ignoto signanter ocu1te5 pannum emere audeat novum, quae si
attemptaverit huiusmodi privabitur panno et talis pannus in manibus prae-
sentetur iudicis pro tempore constituti; denique ad cecham solvere cogatur
florenum unum, quia res praesumrnitur similiter furta. Item nullus sarto-
rum cum rasore in una domo invicem commorare audeat, qui si praesump-
serit tam saf Lor quam rasor uno floreno privabitur. Item in quacumque
domo magistrorum aliquis instar comorabitur inquilini et altero superve-
niente magistro eandem domum ad tempora futura gratia commorandi
contra \ o 1 unt atem et praeiudicium magistri illius qui pro tune earn inha-
bitabat domum ab hospite domus sIbi appretiaverit, hic tenebitur dare ad
cecham florenum unum. Item si magistrorum aliquis inquieto ductos spiritu
alium magistrum inutilibus perturbaverit5 verbis aut contra alterum exces-
suit, is ad turris praedictae restaurationem tenebitur dare medium florenum.
Item magistrorum aliquis qualicunque intentu gratia commorandi si de
civitate exierit et talis in spatio unius anni extra civitatem morabitur,
post annum eo rursus volente intrare et commorari, talis universis iuribus
quibus magister novus acceptabitur exolutis honorem valeat adipiscin
magisterii.Item magistrorum si quis vestes antiquas venderit instar novarum
talis priveturn ea vestae et ad turris exponatur necessaria. Item si magi-
strorum aliquis verbo diffamatorio labores diffamare aut confundere alterius
magistri attemptaverit, hic ad instantiam magistri confusi communitatin
tenebitur praebere unam urnam vini. Item si hominum aliquis pannum
ad sarciendum alicui sartori obtulerit et pannus ille per magistrum eundem
aptabitur, imo recepta mensura creta praesignaverit et is qui obtulerat
imperfecto ductus animo alteri porataverit magistro ille si sarcire magister
praesumpserit, talis privabitur pecuniis tantis quantis vestis illa redempta
est et tales pecuniae ad usum exponatur turris narratae. Item magistrorum
quicunque adolescentem13 causa eruditionis ipsius artis sartoriae aut pan-
nirasoriae tenuerit, hic tenebitur dare ad cecham ratione talis parvuli flo-
renum unum; nec ipse magister talem parvulum sine conventione ultra
quindecim dies apud se tenere audeat, qui si secus fecisse reperietur uno
privabitur floreno. Item debitores altaris si in singulis quatuor temporibus
debita exolvere subaudierint horum debita singulis quatuor temporibus
augmentabuntur cum una libra cerae. Item nullus omnino magistrorum
talem famulum qui alibi aut alioquin" temere contra magistros exercuit
labores artis sutoriae recipiet sibi in famulum imo nec aliquo alio oculto
colore in suo laboratorio tenere praesummat donec talis humili reconcilia-
tione conplacaverit magistros; si autem magistrorum aliquis praesumptu-
ose talem conservaverit famulum hic condempnabitur in cera florenum
valentem similiter si qui famulorum advenerit foris et annuos5 eruditionales
apud aliquos simplices magistero5 videlicet insufficientes et praestantissime
si a sartoribus in curiis aliquorum procerum laborantium complevisse et

67

www.dacoromanica.ro
artem studuisse dinoscebitur, talem neuter tenere magistrorum praesummat
nisi instar parvuli annos resummendo eruditionales. Item si magistrorum
aliqui famulum alterius semonibus magistri blandis seduxerint quotquot
eundem tenebit diebus famulum tot libras tenebitur ad usum dicti altaris
dare tenebitur; similiter cum famulorum aliquis ab uno magistro ad alium
ratione famulationis sine voluntate sui magistri transierit et si magister
ille cui famulus adestm a magistro confusam recessionem a quo recessit
non praestolabitur famuli sed contra magistrum illum in suo tenuerit labo-
ratorio quoque tenebit diebus tot libris privabitur cerae. Item si aliquis
famulorum ante tres ebdomadas festivitates nativitatis et resurrectionis
Christi atque penthecosthen proxime praecedentes suum relinquerit domi-
num sell magistrum, magistrorum neuter eundem tenere audeat famulum
sub poena decem librarum cerae. Item absentes in processione in festo
sanctissimi corporis Christi puniuntur in solutione unius librae cerae; qui
vero ante processionem salubrem illam vestimenta ad forum gratia ven-
dendi portaverit duas exolvat libras cerae. Item si magistrorum aliqui circa
funus magnum nullis exequiis interfuerint, hic libram cerae unam dare
tenebitur; qui vero circa funera minora similiter nullis intererunt exequiis,
mediam libram cerae tenebitur dare. Item si ipsius altaris omnium sane-
torum procuratores diebus festivis infra matutinarum missarum et vespe-
rarum solennia5 accensiones5 candelarum neglexerint quotiens totiens unam
libram cerae dare renebuntur. Item quidquid ipsi quatuor magistri cecharum
pro utilitate altaris fieri fecerint universi magistri grati habeantur; qui si
contemserint verbo aut factu vet reluctaverint quatuor exolvant libras
cerae16. Justis igitur et debitis petitionibus dictorum magistrorum benig-
niter inclinati, piaescripi as ordinationes cum articulis modo praemisso
expressas" et insertas quo ad omnes earum continentias, clausulas articu-
losque veritate suffragante, animo deliberato ac communi voluntate accep-
tamus, approbamus et ratioficamus ac ins uper easdem et in eis contenta
dictis fratribus omnium sanctorum quorum piis adiuti suffragiis aeterna
retributionis praemia consequi mereamur ac magistris supranotatis perpe-
tuae valituras confirmamus. In cuius rei memoriam firmitatemque perpe-
tuam praesentes literas privilegiales sigilli maioris nostri civilis atque auten-
tici sub appensione consignatas duximus concedandas. Datum in festo
beati Martini confessoris15, anno domini millesimo quadringentesimo septua-
gesimo quinto.
Unten rechts: Johannes Dodo
notarius in praemissis.
1 Bis hierher verlangerte Ziersehrift. 10 Vorlage atptisci.
2 Vorlage seriem. 11 Vorlage pruetur.
8 Klanunern in der Vorlage; in der Vorlage i° Vorlage communitati.
conperimus. 13 Vorlage adolescentem.
4 Vorlage restaure. 14 Vorlage aliquin.
5 So Vorlage. 15 Auf Rasur.
6 Hierauf drel Punkte! ... 16 Hierauf vier Punktel
7 Vorlage praemordio.
8 Ober der Zelle. 17 Gebessert aus expressis.

° Gebessert aus perturbavelt. 18 Vorlage conffessoris.

4 079
Peterviardein 1475 November 28. König Matthias trtigt Thomas Altemberger,
Bargermeister von Hermannstadt, auf, dem Hermannstddter Thomas den Preis
far gelieferte Ochsen umgehend auszuzahlen.

68

www.dacoromanica.ro
Orig. Arh. St. Sibiu U. HI 363. Siegel rund, Dm. 65 mm, in rotes Wachs, papierbedeckt,
auf der Rfickseite zum Verschlul3 aufgedruckt. Reste mit demselben Stempel wie
Nr. 3 362.
Matthias dei gratia rex
Hungariae, Bohemiae et cetera.
Prudens et circumspecte fidelis nobis dilecte. Quaecumque causa fuerit,
quod huic Thomae de Cibinio pretia bo(v)um suorum ad literas nostras
priores, qnas cum manuscripto nostro pro te ad te miseramus, non reddi-
deris, scias nobis valde displicnisset. Unde iterato firmissime praecipimus
tibi et mandamus et ita omnino volumus aliud habere nolentes, quatenus
statim receptis praesentibus praefatum Thomam de pretio bo(v)um suorum
qualitercumque poteris contentum reddas iuxta continentias priorum lite-
rarum nostrarum. Et eum amplius ad nos non remittas si vis evitari indig-
nationem nostram. Et praesentes unacum prioribus literis nostris pro tua
teneas expeditione.
Ex Petrowaradini feria tertia proxima post festum beatae Catherinae, anno
et cetera LXX'n° quinto, regnorum nostrorum Hungariae et cetera anno
XVIII° , Bohemiae vero septimo.
Von der Kanzlei: Relatio M.
Auf der Rückseite Adresse: Prudenti et circumspecto Thomae Literato
magistro civium in civitate nostra Cihiniensi et cetera, ficl?,li nobis dileecto.

4 080
Rom 1475 Dezember 14. Die Kardindle Angelus, Barlholomilus u.a. geiviih-
ren den Besucliern der Michaelskirche in Hundertbücheln einen Ablafi.
Orig. Perg. Arh. St. Sibiu, K.A. Hundertbiicheln Nr. 1. Neun Siegel waren angehangt.
Angelus episcopus Penestrinensis, Bartholomeus tituli sancti Clemcntis,
Iacobus tituli sancti Chrisogoni, Baptista tituli sanctae Anastasiae, Ste-
phanus tituli sancti Adriani, Ausias tituli sancti Vitalis presbyteri, Fran-
ciscus sanctae Mariaenovae, Theodorus sancti Theodori diaconi misera-
tione divina sacrosanctae Romanae ecclesiae cardinales universis et singulis
Christi fidelibus praesentes literas inspecturis, visuris pariter et audituris
salutem in domino sempiternam. Quanto frequentius fideliurn mentes ad
opera devotionis inducimus, tanto salubrius eorum animarum saluti provi-
demus. Cupientes igitur, ut parochialis ecclesia sancti Michaelis archangeli
in Centumcumulis, Transilvanae diocesis, ad quam dilectus nobis in Christo
Nicolaus presbyter Rc ipsius ecclesiae plebanus specialem gerit devotionem,
congruis frequentetur honoribus et a Christi fidelibus iugiter veneretur ac
in suis structuris et aedificiis debite reparetur, conservetur et manuteneatur,
utque Christi fideles ipsi eo libentius devotionis causa confluans ad illam
quo et hoc ibidem domo coelestis gratiae uberius conspexerunt se refectos
de omnipotentis dei misericordia ac beatorum Petri et Pauli apostolorum
eius auctoritete confisi, omnibus et singulis utriusque sexus Christi fide-
libus vete poenitentibus et confessis, qui dictam ecclesiam in sancti Micha-
elis archangeli, nativitatis et ressurectionis domini nostri Ieshu Christi,
Penthecostes et ipsius ecclesiae dedicationis festivitatibus et diebus a pri-
mis vesperis usque ad secundam vesperam inclusive devote visitaverint
annuatim et ad reparationem conservationemque aedificiorum, calicum,
librorum, luminarium aliorumque ornamentorum inibi pro divino cultu

69
www.dacoromanica.ro
necessariorum manus porrexerint adiutrices, nos cardinales praefati et quili-
bet nostrum per se pro singulis festivitatibus et diebus praefatis quibus
id fecerint, centum dies de iniunctis eis poenitentiis misericorditer in domino
relaxamus. Praesentibus perpetuis futuris temporibus duraturis. In quorum
testimoniurn praesentaes literas fieri nostrorumque sigillorum consuetorum
iussimus et fecimus appensione communiri. Datum Romae in domibus
nostris, anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo quinto, die
quartadecima mensis Decembris, pontificatus sanctissimi domini nostri
domini Sixti divina providentia papae quarti anno quinto.

4 081
Bistritz 1475 Dezember 20. Richter und Rat von Bistritz bezeugen, du/3 der
Pleban Laurencius von Weilekirch und die Bish itzer Familie Kret:mer als
Patrone dem Dreifaltigkeitsaltar der Nikolauskirche ein \Tiede( der Muhle
in der Ungargasse vermacht hiben.
Einfache Abschrift, Papier 18.Jh., Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Bistritz
Nr. 128 a.
Regest: Berger, Urkunden-Regesten 49 Nr. 287.
Nos Georgius Ayven, index, ceterique consules et, iurati cives civitatis
Bistriciensis memoriae commendamus tenore praesentiurn significantes qui-
bus expedit universis, quod nostri personaliter accedentes praesentiam hono-
rabilis vir dominus Laurentius de Alba Ecclesia nec non magni altaris
sanctae trinitatis in ecclesia parochiali beati Nicolai pontificis et confessoris fun-
dati, item providus Martinus Kretzsmer cognominatus in persona sui ac
virtuosae dominae Sophiae coniugis suae et Melchior quondam providi viri
Jacobi Kretsrner alias iudicis et consulis Bistriciensis natorurn, patronorum
videlicet memorati altaris idem dorninus Laurentius et Martinus nobis
declarabant; quando ohm temporum ipse dominus Laurentius et honesta
domina Elisabetha, relicta quondam dicti Jacobi Kretsmer, quartam molen-
dini, quod situm est in platea Hungaricali supra ripam vulgo Bistritz voca-
tarn in vico, qui tendit ad meridiem versus claustrum sanctae crucis, ab
honesto viro Andrea Leychnam legitime ernissent pro florenis auri sexa-
ginta quatuor, in quaquidern quarta molendini ipse dominus Laurentius
florenos auri viginti quatuor, Elisabetha quadraginta de propriis bonis sol-
vissent, appropiiantes dictam molendini quartam phs consensibus atque
per modum et viarn testationis et ultimae voluntatis ad dictum altare
sanctae trinitatis perpetuo et irrevocabiliter iure pertinere affectantur, ut
futuri vectores eiusdem altaris expedicatius salubriusque ex proventibus
prioris octavae partis molendini, deinde et de quarta praescripti accidentia
de cunctis emolumentis sustentari possint. Postulantes iidem dominus Lau-
rencius et Martinus nomine et personis quibus supra, quatenus praetactarn
quartam mokndini testamento ubi praemitlitur dedictam ipsi sanctae tri-
nitatis altari inscribere dignaremur, ne inter posteritates eorum quacumque
veritate controversiae et materia oriretur. Et quia verum omnium acta
nisi liberali munimento fulciantur, facile ex memoria hominum labentur,
cupientes plurimum, ut divini cultus beneficium auctum iri queat. Idcirco
postulatione memoratorum domini Laurencii et Martini Kretzsmer et quorum
interesse possit benigniter annuirnus, quartale saepetacti molendini pro
voto per praedictas persones ad pios usus deputaturn atque testatum, memo-
rato altari sanctae trinitatis et vectoribus suis, praesentibus et futuris,
inscribere decrevimus rogati et requisiti. In cuius robur firrnitatemque per-

70
www.dacoromanica.ro
petuam praesentes sigillo civitatis nostrae maiori et authentico subappenso
obsignare fecimus. Datum Bistriciae feria quarta in vigilia beati Thomae
apostoli, anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo quinto.

4 082
Wien 1475 Dezember 20. Rupert Tannhoffer, Meister des Wiener Ordens-
hauses zum hl. Geist, ersucht den Hermannstadter Rat, ihm mitzuteilen, ob
das Priorat des Ordenshauses in Hermannstadt gegenwartig besetzt sei.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 364. Siegel, rund, Dm. 30 mm, in rotes Wachs, papier-
bedeckt auf der Rückseite zum Verschlul3 aufgedriickt. fin Siegelfeld unter Baldachin
sitzende Gestalt mit runder Kopfbedeckung.
Prudentes ac circumspecti viri nec non fautores nostri specialiter praefe-
rendi salutatione diligenti, orationem humiliumque devotarum in Christo
instantia debita fideliter praemissa. Quia nonnullorum ac signanter vene-
rabilis vifi et domini magistri Petri de Corona relatione accepimus, quod
dominus Johannes dilectus frater noster prior domus inibi ordinis nostri
debitum carnis solvisset, cuius anima requiescat in pace, quare prudentias
vestras sinceriter exposuimus, quatenus si frater Petrus onus seu regimen
de domo nostra condam a domino praeceptore Romano ut vestras circums-
pectiones putamus non latere donationel iam accepit, talem subivit, vel
subeundus est, nos de huiusmodi scripti vestris informare dignernini. Quo
cognito ne eadem domus quod absit, negligatur, eisdem dominationibus
vestris ex vicariatus nostri concernentia verum et privilegiorum regalium
vestraeque inclitae civitatis munimentis extunc de honesto ac discreto
fratre fideliter prout tenemur providere volumus. In hoc tamen praeceptoris
domini nostri gratiosi semper evitato praeiudiciol. Insuper easdem pruden-
tias vestras obnixius petimus, quatenus interim ob respectum divinurn
domum nostram dignemini habere recommissam, sanctumque ordinern nos-
trum sancti spiritus, dennum ab eo qui est cunctorum bonorum remune-
ratos largissimus in saeculo praesenti et in futuro gratiam praemiaque aeterna
accepturi. Datum Wiennae, anno domini M -° et cetera LXXV to in vigilia
sancti Thomae apostoli.
Rupertus Tannhoffer magister
domus ordinis sancti spiritus in Wienna.
Auf der Rtickseite Adresse: Prudentibus ac circurnspectis viris et dominis
inclitae civitatis Cibiniensis specialiter reverendis.
1 Ober der Zeile.

4 083
1475. Der Rat von Klausenburg gibt der dortigen Schlosserzunft Satzungen.
Ungarische Obersetzung des lateinischen Originals als Einleitung der Satzungen von
1599 und 1631, frfiher in der Zunftlade der Klausenburger Schlosser, die noch von Jakab
eingesehen werden konnten.
Druck : Jakab, Oklevéltár 1, 248 Nr. 154.
Laus deo semper, anno domini 1475.
Az lakatgiartoknak az miniemw che leuelek adatot az felliül meghirt ezten-
deoben, az Kolosuary bechuletes tanáczytol vgian azon levelben ualo arti-
culusoknak és privilegiumoknak magiarazattiok igh köuetkezik.
I. Elseo articulus. Valamely ember az lakatos czehnek tarsasagaban es

71
www.dacoromanica.ro
gyhlekezetiben beakar allany hogy eii tiztesseges atiatol aniatol es tiztes-
seges agjbol ualo, es hogy iffiusagatol fogva tiztessegesen niselte magatt
eleghseges bizonisagokkal az che eght leuen megh bizonyczia.
II. Masodik articulus. Ez igy leuen tartozzek az che mestereknek: bizonios
elrendelt chehek giulekezetj napian negy arany forintot adni es ennek felette
az eo tiztessege es ereie zerent egy ebedet az chenek zokasa es rendtar-
tasa zerent adni. Es ha valamely mester inast akar zegeottetni, effele inas
az chenak tartozzek egy forinot adni.
III. Harmadik articulus. Senki addegh, migh az chebe magat nem iktattia
az eo tudomaniat ne giakorolhassa aval ne elhessen: mind addegh migh
az oda fel meghirt mod zerent tiztessegesen a cheben magat nem zam-
lallia es zamloltottia. Az ki pedigh az meghirt mod zerent magat bezam-
laltottia, ez illien mindenkoron bizuast tudomaniat giakorolhatia es elhet
uele.
IV. Negyedik articulus. Az cheh mesterknek erre kivaltkeppen ualo uigi-
azasok legien, hogi senky keozullek idegen nem illendo mwuet hamisson
ne czinalhasson.
V. Eotodik articulus. Es hogy az kalmarok idegen lakatosok muueket az
varosban eladasnak okaert ne hozhassanak figielmetesen uigiazzanak: mely-
ben ha az kalmarokat megh kaphattiak ottan, akori bironak ereiuel azokat
elfoglalhassak es magoknak tarthassak.
VI. Hatodik articulus. Vizontagh: se mester, se legeny es se inas valamely
zarnak probalasara mastol kolcziott ne czinalhasson es czinalni semmikep-
pen ne merezellien, hanemha valamely embernek akarattiabol az dolgot
bizonioson megh ertuen czinal. Es senki valamely embernek tauol let-
heben se lakattiat, se zariat, megnittani ne merezellie, hogy abbol valami
czialardsagh ne kouetkezhessek.
VII. Hetedik articulus. Hogy ha penig ualakj feleseget idegen hellien elha-
gadia, auagy torueni nelkul tolle elualik, effele tizen eotod napnal toabb
ne milelhessen.

4 084
(1475 1500) . Die Goldschmiedzunft von Ofen teilt der Klausenburger Gold-
schmiedezunft mit, dafi der Meister Lorenz keine zunftgemlifie Ausbildung
erfahren hat.
Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Zunfturkunden, mittelalterliche Sammlung Nr. 16.
Den Schriftztigen nach geh6rt diese Urkunde in das ktzte Viertel des 15. Jahrhunderts.
Regest: Szabó, Az erdélyi mtizeum 90 Nr. 429.
Den Ersamen vnd weisen vnd kunstreichen liebn mastern Allermitanander
der ganczn czech. Wir lassn ewer weishat wissn wie ain master czwischn
ewe mitel sey der das hantwerch nit gelernt haten Am selichen Art Als
des hantwergs gewanhat ist vnd gerechtigkat ist. Er hats gelernt pan Am
munich das ist nit czwyschn vns nit gewanhat ist der do pan den munichn
czw sant Anthoni czu Pest pam frater Janusch gelernt vnd gedint hat
das ist master Larenz. Er ist czu vns kumen in dy czech zu Ofn da hab
wir in Angereth drum vnd habn gefatert eyn pul3 dy hat el.' veracht vnd
ist alzo der von gecogn. Darumb halt wir nichts von seynen geseln noch
von seynen dinst potn nicht, Darumb yr Ersamme weys hern schaut darczu
ob eyn selicher man czu halten sey yn er solichn stat czwischn Andern

72
www.dacoromanica.ro
master den wir wisn nit anders den es seyn alcze wen wir geschworn
master Paul, master Steffan wir habnn geworn das hantwerch pe Seyner
gerechtigkat czu halten. Geben zv Ofen Am matichi noch Martini.
Auf der litickseite Adresse: Den Ersamen vnd weysen fursichtigen mestern
czu Klausenwurck der ganczn czech der goltschmit hert di [B] b/rif.
1 Folgt nicht durchgestrichen.

4 085
Klausenburg (1475-1500). Bruchsttick der Zuschrift einer Klausenburger
Zunft an die Bistritzer Schusterzunft.
Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archly der Stadt Bistritz Nr. 129. Siegel, rund
Dm. 18 mm, war in weisses Wachs auf der Rtickseite zum VerschluB aufgedruckt. Der
rechte Rand der Urkunde fehlt in der ganzen Lange samt der Datierung. Die zeitliche
Einordnung des Stuckes erfolgt lediglich nach den Sehriftmerkmalen.
Wnsseren gruB zw vor mit steter gunst ersamen weyssen her [ P. Wir
thwn eur waysset czwkwnthtl mit diesem wnsseren [ ]1 gutten gynnern
wnd nochberen vnser beswerniB vnd bekuemm 11 vnsser cech an trifft
vnd auch euch geleicher weil3 wnd [ 11 gancye land vnssers hantrichI3 vy
das dy meister der lede [ ]' vorgangen tagen haben mit vnB getedight
von wegen daB sy [ ]1 legen das keyn meister vnssers hantrichs vy for-
malz zal f 11 das vns vnd allen meisteren ym land gar ein grosser schad
[ ] mochten czw vegen prengern. Zo haben wyr mit yn getedigt [ ]1
zw Claussemburg venvoren3 wir haben priff wnd sigel d[ 11 sein czw
vurchen vnd auch czw vorkauffen wnd zo haben [ 11 soelche recht ge-
sprochen, daB wir fray sollen seyn czw vurchen [ ] 1 mit seyner hant selber
mag vorpringen wnd seyn knecht [ ]' czal nicht darczw eueren helffen
wnd das ist unB swer [ ] 1 muesth cleyn gethun wnd dorum zo haben
wyr appeliert [ ] 1 wnd dy herren yn der Hermestat dy haben vnB geleich
gelassen, daB vnB gesprochen ist czw Claussemburg wnd d[ 11 an genue-
get mit sampt den meisteryn yn der Hermest [ ]' vnd haben appelirt
vor daB gancz land wnd zo hab [ ] 1 euch nicht lassen genuegen an dem
rechten wnd ha [ ] 1 vor daB land wnd vellen, daB wir gar nix zoellen
v[ ]1 schu machen sy vellen lederer seyn wnd dorum zo haben [ ] 1 der
Hermestat vnB gelossen, daB vyr euch daB zolleen [ 11 allen meisteren
vnd vnI3 vonende deI3 geleichen sy auch [ ] 1 schreiben yn stat wnd merck
do man cechen gerechtikeit [ ] 1 vnB bay stand thun wnd vnB czw hilff
komen venn [ p hewt morgen virt es seyn an euch wnd dorum zo h [ 18
yn der Hermestat mit sampt vnI3 eyntrechticlich beph [ ] 1 allen steten
wnd mercken do man cechen gerechtikeit [ ] 1 dy meister vnsser ceeh aul3
irer mittel cry hilff v[ 11 land eyn aber czwen meister schiken yn dy Her-
mestat [ ]1 Katerinen tag aber ven dy Hermesteter werden vnd s[ 11
land wirt gesamelt seyn, zo zaellen auB allen cechen [ 11 czwen da seyn
wnd von iczlichem meister der yn d[ 11 man auff heben lo fenig wnd
dy zoellen dy mit [ ]1 dar komen ab daB gelt notdurfftig vuerd seyn ist
[ 11 zo habt ir euer gelt vider wnd dorum leben he[ 11 bitten wir euch,
daB ir baystand wit thun wnd v[ 11 seumlich seyn vervoren3 wyr wnd
dy Hermesteter [ ] 1 das eyntrechticlich beschlossen von welchem end
aber [ ]1 cech das man nicht do virt seyn wnd nicht ba[ 11 zo soellen

73

www.dacoromanica.ro
sy vorhafftig wissen, daB wyr von yn u[ p gesund nicht werden haltten
iczunt nicht mer [ ] got pevolen auB Claussemburg an dem tag sancti...
1

Cechmeister vnd alle un[


cech zcw Claussemburg.
Auf der Rackseite Adresse: Den vorsichtigen wnd veyssen herren vnd mei-
stereo, czechmeistern wnd der ganczen cech der schuster cech czw Noeczen
vanende, wnseren gotten gyneren.
1 Liicke. Unleserlich 29 mm; die obige Lesung
a Ilierauf 21 mm gestrichen. unslcher.

4 086
(1475 1500). Eine Hermannstadter Delegation am koniglichen Hof ersucht
ihre Auftraggeber, für die Ruckzahlung eines Darlehens, das sie aufnehmen
mul3ten, zu sorgen.
Gleichzeitige Aufzeichnung Pap. Arh. St. Sibiu Coll. post. 1659. Die zeitliche Einordnung
erfolgt aufgrund der Schriftmerkmale.
Ceterum scire debent dominationes vestrae nos vocatos fuisse ad maie-
statem regiam feria tertia ante festum Urbani papae, ubi maiestas sua
cupiebat a nobis aliquam summam pecuniarum super solutionem vigesimae.
Nos vero maiestati suae tale responsum dedimus: Nos nullam pecuniam
habere neque scire unde recipere etiam maiorem partem vigesimae exsol-
visse et etiam usque in hunc diem partem ex proventibus vigesimae per-
cepisse. Recessimus et maiestas sua misit iterum ad nos magnificum dominum
vaivodam tribus seu quatuor vicibus eius1 medio1 petiti sumus, quatenus
maiestati suae disponeremus florenos III millium per dominum vaivodam
maiestati suae tale dedimus iterum nos velle habere diligentius si quid
pecuniarum mutuo habere possumus. Sic apud quosdam bonos dominos
Budae mutuo recepimus florenos mille et ducentos quos promisimus velle
persolvere in auro ad festum beati Petri proxime venturum. Quare rogatas
facimus dominationes vestras, quatenus huiusmodi summa in aurum cam-
biatur, ut2 vobis et honori nostro non derogatur. Brassovienses seribant
dominationi vestrae, quatenus ipsi partem ipsorum manibus vestris assig-
nent unam superadditionem.
1 Lesung unsicher. 2 1-lierauf gestrichen nos.

4 087
(1475-1500). Die Kaufleute (tirgovetii) aus Tlrgovi§te teilen Richter und
Rat von Kronstadt ihren Bes3hluB mit, in Hermannstadt auch ktinftig
keine Waren feilzubieten, sondern zunächst auf die Dauer von zwei Wo-
chen nur in Kronstadt. Solite man aber innerhalb von zwei Wochen tiler
die Preise nicht handelseinig werden, dann werden ihre Kaufleute berech-
tigt sein, ihre Ware auch an andere Kaufleute abzusetzen, die den Kron-
städter Markt bezuchen. z. B. denen aus der Moldau oder aus Hermann-

74
www.dacoromanica.ro
stadt. Gegebenenfalls werden sie sogar Hermannstadt aufsuchen. Sie
ersuchen für ihre Leute urn einen Geleitbrief. Daftir werden ihnen die Kauf-
leute von Tirgoviste und Dragota aus Curtea de Arges dankbar sein. Die
tibrigen Kaufleute aus der Walachei werden handeln, wie sie es ftir gut
befinden.
Adresse auf der Riickseite: Unseren geliebten und ehrenwerten, dem Richter
und allen Ratsherren von Kronstadt".
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 558. Siegel, rund, Dm. 34 mm, war auf der
Riickseite zum Verschluss aufgedrackt.
Druck: und rum. Obersetzung: Tocilescu, 534 documente 451 Nr. 450.
Regest: Bogdan, Documente I regeste 311 Nr. 188 zu cca 1545.
FBI. die Zeitliche Einreihung des Schriftstückes liegt auBer dem Namen des Kaufmanns
Dragota aus Curtea de Arges kaum ein Hinweis vor. Dieser ist laut Bogdan, Documente
346/7 und Rechnungen I, 283 und 288 far das Jahr 1500 bezeugt. Andererseits ist das
Wasserzeichen des bentitzten Papiers, die Schere, nur für Documente aus 1475 und
1478 belegt, vgl. Quellen 3, Tafel 2 und 3. Die Datierung muss sich demnach zwischen
diesen beiden Extremen bewegen.

4 088
(Yor 1476 Januar 16). Basarab Laiota, Woiuode der Walachei, versichert
den Hermannstädter Rat seiner Freundschaft und spricht sich fur den freien
Verkehr in ihren Gebieten aus. Auch teat er mit, dafi Stephan BOthory ihm
geraten habe, eine Gesandschaft zum Konig zu schicken, urn die gegenseitigen
Beziehungen zu regeln. Weiters empfiehlt er drei seiner Leute, den Chirca,
Sohn des Marin, Giurca und Mihnea, die Waffen und Waren einzukaufen
haben.
Auf der Rtickseite Adresse: Den guten Freunden meiner Herrschaft, dem
Burgermeister, dem Konigsrichter und den zwölf Ratsherren von Herrnann-
stadt".
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu, Handschriftensarnmlung des Brukenthalmuseums R 1-10
Nr. 146/651. Siegel, rund, Dm. 34 mm, in rotes Wachs, paplerbedeckt auf der Ruck-
seite zum VerschluB aufgedriickt. Derselbe Stempel wie Nr. 3 992.
Die zeitliche Ansetzung der Urkunde geht davon aus, daB in dem folgenden Schreiben
des siebenbUrgischen Woiwoden Johann Pongracz bereits von dem zwischen KOnig
Matthias und Basarab Lalota geschlossenen BUndnis die Rede ist. Der hier erwähnte
Stephan Báthory hat, noch als index curiae, im Laufe des Jahres 1476 in den sleben-
bilrgisch-walachischen Beziehungen eine entscheidende Rolle gespielt, vgl. Nr. 4 127
und Nr. 4 141.
Druck und rum. Obersetzung: Dragomir, Documente nouà 14 Nr. 5 zu 1474.
Regest: Andronescu, Repertoriul 1O N. 368.

4 089
Stremt 1476 Januar 16. Der siebenbargische Woiwode Johann Pongracz
schreibt dernRichter vund Rat von Kronstadt irber das Biindnis zwischen
Konig Matthias und Basarab Laiotä, Woiwoden der Walachei, sowie dafl die
Anhanger von Vlad Tepes zu diesem geschickt werden sollen.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Fronius I 39. Siegel rund, Dm. cca 30 cm, war in gril-
nes Wachs auf der ROckseite zurn Versehluil aufgedriickt, jetzt bis auf Spuren abgefallen.
Druck: Hurmuzaki, XV, 1, 86 Nr. 149.

9 Urkundenbuch 75
www.dacoromanica.ro
Prudentes et circumspecti nobis dilecti. Ea omnia ab homine vestro
nobis declarata intimata vestral optime intelleximus. Inter cetera optatis
edoceri quo ordine regnicolas istorum partium Transsiluanarum in praesen-
tiarum relinquerimus quemque constituerimus nostra in persona. Unde
sciatis, quod nos proxime constituti cum regnicolis in Enyedino contrec-
tavimus2 pariter cum eisdem, et nomine et in persona nostris, ad tempus
quoadusque nos ipsi intraverimus vel vicevaivodam nostrum inmiserimus,
egregium Stephanum Erdely de Somkerek constituimus ad facta regnico-
larum providenda. Propterea, dum opus fuerit in factis vestris, eidem Ste-
phano Erdely facta vestra intimare poteritis, aut regnicolas pro defensione
regni concitaverit, iuxta suam informationem procedetis. Praeterea dicimus
vobis quod serenissimus dominus noster rex cum Bassarab waivoda Trans-
alpinensi unionem habet, et vos cum eodem Bassarab pacem tenere corn-
ponatis, ut victum vestrum commidius acquirere possitis, vos paci con-
formetis.
Ceterum super eo respondemus vobis quod Volahos illos, quorum
uxores et filii sunt apud vos, ad Ladislaura Drakulyarn pertinentes, omnes
post ipsum Drakwlyam dirigatis transeundos, solummodo illos vel ilium
qui litteras ipsius Drakwlya habuerint et illorum uxores et filios ibi reser-
yetis, alii omnes vadant post ipsum Drakwlyam ut serviant domino nostro
regi. Denique istud potissimum sciatis nos propediem et brevi tempore
apud regiam maiestatem, quo iam, deo volente, ad iter nos revenimus3
constituemurs , et in cunctis factis vestris pro commodo vestro ad utili-
tatem vestram operabimus laborare et extollere semper honoris vestri aug-
mentum. De dono et munere vestro nobis transmisso vobis gratias dicimus
magnas et animo gratuito acceptamus. A nobis, vita nostra comite, semper
complacentiam sitis habituri. Ex castro nostro Dyod feria tertia proxima
ante festum beatae Priscae virginis, anno domini millesimo quadringen-
tesimo LXXmo sexto.
Johannes Pongracz,
vaivoda Transsylvanus et cetera.
Auf der Rack.seite Adresse: Prudentibus et circumspectis iudici iuratisque
civibus et consulatui civitatis Brassouiensis, nobis dilectis.
1 Ober der Zeile. 2 So Vorlage.
2 Vorlage contrectamus.

4 090
(Nach 1476 Januar 16). Basarab Laiotä, Woitvode der Walachei, ersucht Richter
und Rat von Kronstadt urn Zollnachlafi fiir Schilde und Bogen, die sein
Diener Proica in Kronstadt kaufen soil, und erbietet sich zu Gegendiensten.
Adresse auf der Rtickseite: Unseren guten Freunden, dem Richter und den
Ratsherren von Kronstadt".
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 115. Siegel rund, Dm. 36 mm, zum Verschluil
auf der Riickseite aufgedriickt. Derselbe Stempel wie Nr. 3 992.
Druck i Miletie, Novi vlacho-bulgarski gramoti 85 Nr. 88.
Druck und. rum. ebers.: Bogdan, Documente 121 Nr. 94. Tocilescu, 534 Documente
85 Nr. 88. -

Rum. Obersetzung: Bogdan, Documente §1 regeste 84 Nr. 86.


Regest: Andronescu, Repertoriul 103 Nr. 360.

76
www.dacoromanica.ro
Da Handelsbeziehungen der angezeigten Art nur nach dem zwischen Konig Matthias
und Basarab Laiota vereinbarten Abkommen mbglich waren, wie es in der vbrausste -
henden Urkunde Nr. 4 089 angezeigt wird, reihen wir dies Schreiben im Anschluti daran
etn.

4 091
Miihlbaeh 1476 Februar 5. Der siebenburgische Woiwode Johannes .Pongracz
teilt dem Rat von Hermannstadt und den Sieben und Zwei Stnhlen mit, dal3
er fiir die Zeit seiner Abwesenheit die Vertretung der siebenbiirgischen Ange-
jegenheiten dem Stephan Erdely de Somkerek anvertraut hat.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 366. Siegel, nand, Dm. 29 mm, in grilnes Wachs
papierbedeckt, vorne aufgedruckt. Derselbe Stempel wie Nr. 3 423.
Johannes Pangratz de Dengeleg vaivoda Transsilvanus Siculorumque comes
egrcgio prudentibusque et circumspectis magistro civium, iudici iuratisque
civibus et consulatui civitatis Cibiniensis ac septem et duarum sedium
Saxonicalium Saxonibus salutem. Jam favente divino nos versus regiam
rnaiestatem in praesentem exercituakm expeditionem ad servitia regiae
maiestatis nos ad iter agendum removimus. Pro eo interim et quoadusque
nos rursum istas partes Transsilvanas permisso divino ingredimur vel vice-
vaivodam nostrum immiserimus egregium Stephanum Erdely de Somkerek
familiarem nostrum nostra in persona constituimus et imposuimus curam
invigilandi defensioni harum partium nec non querimonia audiendi exinde
iudicium et iustitiam faciendi posse, ut in absentia nostra ab hostibus tutiores
percunctare possitis. Quapropter requirimus vos et exortamur diligenter,
nihilominusque regia in persona vobis et universitati vestrae firmiter praecipi-
endo mandamus, quatenus visis praesentibus dum et quando ac quotiens-
cumque per praefatum Stephanum Erdely aut literis suis nomine nostro
requisiti fueritis, iuxta informationem et commissionem eiusdem totiens
quotiens opus fuerit, pro defensione vestra et partium istarum contra hostes
insurgere et ea omnia, quae ipse vobis pro bono statu et utilitaue vestra
duxerit efficere, exequi et peragere debeatis. Secus non facturi. Praesen-
tibus perlectis exhibenti restitutis. Datum in civitate nostra Zaazsebes in
festo beatae Agathae virginis, anno domini millesimo quadringentesimo
septuagesimo sexto.

4 092
Broos 1476 Februar 6. Der siebenburgische Woiwode Johannes Pongracz
ersucht den Konvent von Kolozsmonostor, bei der Einfiihrung Mathiae de
Buzas Bwchard, castellani nostri de Zazsebes, necnon Anthonii, Bartholomaei
et Johannis filiorum eiusdem... in dominium portion= possessionariorum
in possessione Benue in comitatu de Kykellew existentium habitae ipsis titulo
donationis nostrae... concernentes mitzuwirken und nennt als seine Beauf-
tragten Valentinus Syley aut Stephanus Kardos de Pethlend vel Georgius Sulyok
de Zanchal.
Datum in Zazwarol in festo beatae Dorotheae virginis et martinis, anno domini
millesimo quadringentesimo septuagesimo sexto.
Eingeschaltet vom Konvent von Kolozsmonostor 1476, Orig. Ungar. Landesarchiv
Budapest DI. 27 770.
1 So Vorlage.

0* 77
www.dacoromanica.ro
4 093
Sehfissburg 1476 Februar 8. Der Schassburger Rat bezeugt, dass Michael und
Thomas Greb von Rade In zwei Wiesenhalften der Gemeinde Meeburg verkauft
haben.
Abschrift 19.Jh. Arh. St. Sibiu, Handschriftensammlung des Brukenthalmuseums ,
Sammlung Wenrich Z 1 7, f. 21/22.
Nos Michael artium baccalaurius magister civium, Michael Cremer regius,
Clemens Sartor terrestris iudices ceterique universi cives civitatis Seges-
variensis praesentium tenore, memoriaP commendantes universis et sin-
gulis, quibus praesentes paginae nostrae patebunt, quad venientes nostri
in praesentiam agilis vir Michael Greb de Radinthal in sua ac singulorum
haeredum personis necnon providae circumspectionis viri Michael Gremmer
villicus, Georgius Thoscha, Jacobus Duffner, Michael Cloy, Thomas Berth-
liff, Jacobus Molitor iurati seniores suis ac omnium singulorum hospitum
Meburg personis. Asserens coram nobis idem Michael Greb de Radintal
libera et spontanea voluntate quomodo ipse cuiusdam terrae spatii seu
prati, situati inter territoria villarum Erked, Radintal et Meburg sub certis
metis et limitationibus idiomate vulgari infra expressatis Thomae Greb,
filio quondam Nicolai de eadem Radindal, pro tune in Hungaria existente,
mediam partem ad ipsum Michaelem et suos haeredes pertinentem, incolis
villae Meburg et hospitibus pro florenis auri viginti, vero et legitimo yen-
dicionis titulo vendidisset et arundasset. Postea vero post reditum antefati
Thomae Greb de Hungaria, idem Thomas Greb, una cum Michaele Greff
de Radindal, insimul cum quibusdam villico Anthonio Berthliff, Jacobo
Duffner, Georgia Thoscha, Michaele Grenner, Michaele MOlner, Martino
Grithae, Johanne Thott, Petro Cloy et Petro Ruffo iuratis senioribus de
Meburg nostri venientes in praesentiam, secundam partem supratacti terrae
spatii, ad ipsum Thomam Greb de Radindal iure haereditario concernen-
tem, eisdem hospitibus et incolis Meburg pro florenis auri decem et octo
vendidit et non minus quam1 ut supra declaraturn extitit, eisdem inhabi-
tatoribus de Meburg apropriavit, quad terrae spatium seu pratum meta
territoriorum Erked bey den Reysern, Radindal Haynischburg, Meburg
FuchBlöcher attingere videtur, quibus florenis ut profertur pro ambabus
partibus prati, eisdem Michaeli et Thomae de Radindal per hospites Meburg,
coram nobis plene persolutis, ponerunil, ut debebant, idem Michael et
Thomas, ipsos incolas et suos successores in pacifico dorninio (euiplene)'
sub propriis expensis, contra omnes Impugnatores velle tueri et deffensare.
Harum nostrarum literalium sigillo nostro maiori authentico sub impen-
sionibusl consignatarum vigore et testimonio mediante. Datum in Segesvar
feria quinta proxima post festum beatae Dorotheae virginis et martinis,
anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo sexto.
1 So Vorlage.

4 094

(1476) Februar 8. Basarab Laiotti, Woiwode der Walachei, dankt Richter


und Rat von Kronstadt far den durch Lorin!, iiberbrachten Brief, womit seinem

78
www.dacoromanica.ro
Boten freies Geleit zugesagt wird. Er beglaubigt demnach Dimitiu postelnic
als seinen Boten bei Stephan Bathori und beim Kronstädter Rat. Geschrieben
lin Februar am 8, Tag".
Adresse auf der Rückseite: Unseren guten Nachbarn und Freunden, dem
Richter von Kronstadt und alien Ratsherren".
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 35. Siegel rund, Dm. 36 mm, war in rotes
Wachs auf der Rtickseite zum Verschlutl aufgedrtickt.
Druck und rum. ebersetzung: Bogdan, Documente 114 Nr. 88. Tocilescu, 534 Documente
92 Nr. 85.
Rum. eberesetzung: Bogdan, Documente si regeste 76 Nr. 78.
Regest : Andronescu, Repertoriul 101 Nr. 350.
Laut Stoicescu, Dictionar 19 ist zwischen 1475 Juni 1 und 1476 Juli 4 Dimitrie Ghiz-
davdt als Postelnic bezeugt, der spdter Mitglied des fürstlichen Rats und 1482 Spatar
war. Demmach muss diese Urkunde zum Jahr 1476 angesetzt werden, woffir auch spricht,
daI3 Stefan Báthory in siebenburgischen Zusammenhangen erst ab diesem Jahr in Er-
schein ung trit t.

4 095

Vaslui (1476) Februar 18. $tefan, Woiwode der Moldau, ersucht seinen gelieb-
ten Freund, den Schultheissen (foltuz ) von Kronstadt", seinem Diener,
dem Meister Mihai, zu gestalten, ihm Schwerter, Sabel und anderc Waffen
zu bringen, da er diese zum Kampfe gegen die Heiden benOtigt. Geschrieben
in Vaslui, Februar am 18".
Adresse auf der Ruckseite: Dem Schultheiss von Kronstadt, unserem lieben
Freund".
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 440. Siegel pund, Dm. 33 mm, papierbedeckt,
in rotes Wachs zum Verschluss auf der Rtickseite aufgedrtickt. Im Siegelfeld Dm. 20 mm
in einem Schild ein Auerochsenkopf mit einem Stern zwischen den licirnern.
Umschrift: +nevem ill, CTIOHA KOEFIOAld N rim. Die Urkunde ist vom gleichen Schreiber
wie Nr. 4 096.
Druck und rum. ebersetzung: Bogdan, Doc. mold. 44 Nr. 17 Nicolaescu, Documente
slavo-romilne 123 Nr. 48. Bogdan, Documentele lui Stefan 2, 337 Nr. 148. Tocilescu,
534 Documente 509 Nr. 489.
Bogdan, Documentele lui Stefan 2, 337 datiert die Urkunde in den Zusammenhang des
bevorstehenden Tfirkeneinfalles in die Moidau, weist aber auch auf die MoglIchkeit
hin, die Urkunde für 1470 zu datieren, in Verbindung mit Nr. 3822, die er Irrigerweise
su Februar 28 ansetzt.

4 096

Vaslui (1476) Februar 18. 'tefan, Woiwode der Moldau, dankt dem Richter
und den Altesten" von Kronstadt für den durch den Kronstiidter Boten Meister
Michael (Mihai mo(er ) überbrachten Brief mit Nachrichten dariiber, dafi
die Tarken gegen die Moldau ziehen. Die TUrken sind aber umgekehrt und
haben sich zuriickgezogen. Der Woiwode ersucht, ihm auch kunftig Nachrich-
ten zukommen zu lassen und beglaubigt Meister Michael als Uberbringer sei-
ner 130 tschaft.
Adresse auf der Ruckseite; Dem Richter und alien Altesten von Kronstadt,
unseren guten Freunden".

79
www.dacoromanica.ro
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 443. Siegel rund, Dm. 33 mm, war in rotes
Wachs auf der Rückseite zum Verschlui3 aufgedriickt, $puren. Die Urkunde stammt vom
gleichen Schreiber wie Nr. 4 095.
Druck und rum. tlbersetzung : Bogdan, Doc. mold. 44 Nr. 18. Nicolaescu, Documente
slavo-române 124 Nr. 49. Bogdan, Documentele lui Stefan 2, 333 Nr. 149. Tocilescu, 534
Documente 509 Nr. 490. Zur Datierung vgl. die vorhergehende Urkunde Nr. 4 095.
Der Hinweis auf die Bewegungen der Tiirken spricht far 1476, vgl. auch Nr. 4 091. Es
ist auffiillig, dass in der an den Schultheissen" allein adressierten Urkunde Nr. 4 095
Mihai mester" ausdrticklich als Diener des Moldauer Wolwoden bezeichnet ist, wahrend
in dem Brief an den ganzen Rat der gleiche Mihai mester" als Kronstadtcr Bote erscheint.

4 097
1476 Februar 19. Thomas, Generalauditor der Weissenburger Kirche,spricht
den Zehnten der zur Kapelle auf dcm Michelsberg gehOrenden Acker und Wein-
garten dem Pfarrer von Heltau zu.
Eingeschaltet vom Weissenburger Kapitel 1478, Orig. Arh. St. Sibiu K.A. Heltau
Nr. 15, schadhaft. Die Erganzungen der vorhandenen Lticken nach der Lesung im Ma-
nuskript Zimmermann des Urkundenbuches XI, 69 ebenda.
Bruchstück: Sieb. Quartalschrift 1, 1790, 277 Anm.
In nomine domini amen. Nos Thomas, artiurn et decretorum doctor, cario-
nicus et vicarius in spiritualibus et causarum auditor generalis ecclesiae
Albensis Transsilvanae necnon [iudex de]1legatus per reverendissimum in
Christo patrern et dominum dominum Gabrielem dei et apostolicae sedis
gratia episcopum dictae ecclesiae Transsilvanae cancellariumque regiae rnaies-
tatis ac dictae sedis in regnis Hungariae, Bohemiae et cetera inque locis
et [terris]' temporali dominio eiusdem regiae maiestatis subiectis curn pote-
state legati de latere legatum specialiter deputatus in causa Inter venera-
bilem et egregium dominum Matheum, decretorum doctorem, cantorem
canonicumque dictae videlicet [eccle3iae Albensis]1 Transsilvanae ac plebanurn
de Heltha alias de Diznoyo ut actorem principalem ex una necnon discre-
tum et providos Nicolaum plebanurn [de monte sancti Michaelis, Blasi]'-
urn Knoff, Valentinum Hyrcz, Stephanum Bud[ner, Iohannem]2 Hoes et
Gregorium Wener suos parochianos veluti reos et in causarn attractos similiter
principales ex alia partibus de et [ san]4cti Michaelis necnon percep-
tioni [et possessioni decirnarum]5 quorundam agrorum et vinearum
ac oblationum ratione eiusdem capellae in monte sancti Michaelis
fundatae provenientium [ ]6 domino Matheo doctori litaeque
[legitime] 2 contestata a partibus calumpniae, iuramento praestito aliisque
actibus iudiciarium processurn necessario exigentibus factis. Visis igitur
[ pro] 6 bationibus et allegationibus partium [iam dictar]7um
movendo. Ex quibus meritis causae lucide clarere potuisset et lis ipsa
terminari matura deliberatione praehabita comm [unicata ] 6 vocato°
parte et procurariae rei propter hoc in [nostra praesenti]7a constitutis et
sententiam ferri postulantibus pro tribunali sedentibus solum deum prae
oculis habentibus [ ]° et eius iustitiam sentent,:ando in hiis
[ 1° declaramus ipsam ecclesiam parochialem de Helta et ple-
banos antefatum Bartholomeum in pacifica possessione ipsius capellae fuisse
filialemque eiusdem esse et consequenter ab eadem [ 1'6 eccle-
siam Helthensem necnon et decimas de [agris]2 et vineis in illo promon-
torio existentibus pertinere possessionarie hac nostra sententia diffinitiva
mediante. Partem adversarn eidem in expensis conternpnantes, quarum
[tax]2ationem nobis ad ulteriora reservamus. Et quia ex plurimis docu-

80
www.dacoromanica.ro
mentis apparet ipsum plebanum Helthensem et suos repulsos a praedicta
capella fuisse per Nicolaum plebanum et Isuos ipsos deal" iterum per haec
nostra scripta condempnamus ad satisfactionis restitutionem. Lecta, lata
et in scriptis pronunciata est haec praesens sententia diffinitiva decima
nona die mensis Februarii, anno domini millesimo quadringentesimo septua-
gesimo sexto, praesentibus ibidem venerabilibus viris Stephano Gordway,
Thoma de Lippa et Matheo decano canonicis praenominatae ecclesiae Alben-
sis aliisque compluribus testibus fidedignis.
1 Lticke 7 mm. 7 LOcke 15 mm.
2 LOcke 10 mm. 8 Ober der Zelle.
3 Lticke 57 mm. 9 Dicke 62 mm.
4 LOcke 76 mm. 10 60 mm durch Wassereinwirkung mile-
6 LOcke 36 mm. serlich.
6 Lilcke 80 mm. 11 26 mm verwischt.

4 098
Gherghita 1476 Februar 22. Basarab Laiotei, Woiwode der Walachei, beschwert
sich beim Rat von Hermannstadt, dass ihm keine Zimmerleute geschickt wor-
den sind.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U III 191. Siegel, rund, Dm. 35 mm, war auf der Mickseite
in rotes Wachs zum Verschlul3 aufgedriickt.
Druck: Bogdan, Documente 331 Nr. 275. Hurmuzaki, Documente XV, 1, 87 Nr. 150
zu Januar 16.
Regest: Bogdan, Viad Tepe 59. Andronescu, Repertoriul 108 Nr. 379.
Prudentes et circumspecti viri nobis diligendi. Putabamus esse vicinosl
bonos et amicos sed hucusque non exstitit nobis2 illos magistros carpen-
taneos2 non pro expensis vestris2 petebamus, sed pro expensis nostris.
Ista petita nostra innanum fuit apud vos. Ideo amplius abhinc neque
vos complaceatis nobis, neque nos vobis, sed per viam vestram ambuletis,
ubicumque vultis. Datum in Girgiche in festo cathedrae Petri apostoli,
anno et cetera LXX sexto.
Bazarab senior vaivoda, dei gratia
partium regni Transalpinarum dominus.
Auf der Riickseite Adresse: Prudentibus et circumspectis viris magistri'
civium, iudices4 , iuratorumt et consu1es4 civitatis Cibiniensis nobis dili-
gendi.
1 Hierauf gestrichen st. 3 Ober der Zeile nees, darunter eus.
8 Ober der Zeile. 4 So. Vorlage.

4 099
Gherghita 1476 Februar 25. Basarab Laiota, Woiwode der Walachei, ersucht
den Hermannstcidter Rat, seinen Leuten in Fogarasch nicht Unrecht zu tun.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu Nova Coll. post. 1687. Siegel, rund, Dm. 35 mm, war in
rotes Wachs auf der Ruckseite zum Verschlui3 aufgedrtickt.
Druck: Bogdan, Documente 331 Nr. 276. Hurmuzaki, Documente XV, 1,87 Nr. 151.
Regest: Andronescu, Repertoriul 108 Nr. 380.

81
www.dacoromanica.ro
Prudentes et circumspecti viri amid nobis diligendi. Retulerunt nobis
homines nostri in Ffogaras existentes, quomodo de die in diem iniuriam1
eisdem facitis ad obpobria ipseorum2 valde magnum. Unum ex ipsis cap-
tivastis et per ipsum sedecim florenos puri auri receistis ac de sub Werest-
horon nemo ex ipsis quiete transire non poterit. 1sta damnifica et iniuria
nobis et hominibus nostris infecta non ibit ad finem bonum. Putamus vos
esse vicinas bonos et amicos. Igitur vestras hortamur amicicitias, quatenus
de is iniuriis per amplius cessare velitis, quod si non videbitis, quod vos
admiramur et erunt ad animas vestras. Ex Girgiche die dominico in car-
nisprevia, anno et cetera LXX sexto.
Bazarab senior vaivoda, dei gratia
partium regni Transalpinarum dominus.
Auf der Ruckseite Adresse: Prudentibus et circumspectis viris magistro
civium iudices2, iuratores2 et consules2 civitatis Cibiniensis amicis nobis
diligendis.
1 Hierauf es gestrichen. a So. Vorlage.

4 100
Ulu 1476 Februar 28. Basarab Laic) id, Woiwode der Walachei, schreibt anseren
guten Freunden, dern Richter von Kronstadt und den Ratsherten von Kron-
stadt", dal3 die in Kronstadt lebenden Fliichtlinge in die Walachei auf ihre
Giiter zurückkehren sollen. Die Besitzlosen sollen ihm dienen und er wird sie
belohnen. Diejenigen die nicht kommen wollen, sollen zum Konig (Matthias )
gehen oder von Kronstadt weggeschickt werden, da sie ihm von dort aus vie!
geschadet ha/ten, was er lange genug geduldet habe.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 57. Siegel rund, Dm. 36 mm, papierbedeckt,
in rotes Wachs zum Verschlui3 hinten aufgedruckt.
Druck und rum. Obersetzung: Bogdan, Documente 12G Nr. 93; Tocilescu, 534 Documente
89 Nr. 94.
Rum. Ubersetzung: Bogdan, Documente si regeste 84 Nr. 85.
Regest: Andronescu, Repertoriul 107 Nr. 377.
Bogdan datiert diese Urkunde zu 1475-1476. Wegen fehlender genauerer Datierungs-
mbglichkeiten reihen wir die Urkunde hier ein.

4 101
136es 1476 Februar 28. Konig Matthias Wig! dem Burgermeister Thomas
Altemberger auf, ihm fiir 100 Gulden Ilanf zu bebchaffen.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U III 35. Siegel, rund, Dm. 65 mm, war in rotes Wachs
auf der Mickseite zum Verschlui3 aufgedrtickt.
Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.
Mathias dei gratia rex
Hungariae, Bohemiae et cetera.
Pruden& et circumspecte fidelis nobis dilecte. Commisimus camerariis nostris
Transsilvanensibus, ut maiestati nostrae de canabo pro centum florenis

82
www.dacoromanica.ro
disponere debeant. Quapropter etiam fidelitati tuae harum serie firmiter
praecipimus et mandamus, quatenus receptis praesentibus et tu in conti-
nenti tantundem hoc est pro centum florenis de eodem canabo disponere
et comparare debeas et confestim ad cameram Tordensem transmittas.
Nos autem informabimus ipsos camerarios, qualiter totum illud quod tu
et ipsi disposuerint ad nos festinanter emittatis. Ex Bachia in capite ieiunii,
anno et cetera LXXm° sexto, regnorum nostrorum Hungariae et cetera,
anno XVIII°, Bohemiae vero septimo.
Auf der Thickseite Adresse: Prudenti et circumspecto Thomae magistro
civium civitatis nostrae Cibiniensis, fideli nobis dilecto.

4 102
1476 Februar 28. Der Konvent von Kolozsmonostor schaltet die Urkunde des
siebenbargischen Woiwoden Johannes Pongracz von 1476 Nr. 4 092 ein und
berichtel, dafl die Einflihrung des Matthias Biro, Kastellans von Miihlbach,
und seiner Sane in Besitzanteile von Biia feria tertia proxima ante festumbeati
Valentini martinis proxime praetenitol in Gegenwart der Nachbarn puta Ste-
phano Komyathzegy de praefato Benye ac Juga kenezio de eadem in persona
Georgii Thabyasy dominorum scilicet suorum necnon altero Juga similiter
kenezyo in eadem Benye commorantis in persona Michaelis de Hwzywtheky
domini scilicet sui, Clemente et Mathia in Becze commorantibus in persona
magnifici domini Johannis Pangracz vaivodae et cetera, Petro Ablo2, iudice
de Zenthmyklos, in personis Marci et Gregorii de Bethlen, Stephano kenezyo
de Zepmezew coinmoranti in persona Pauli Horwath de Cibinio, item Stephano
de Pethlend, Valentino Syley de eadem, Oswaldo de Gald et Benedicto de Elekes
stattgefunden hat, ohne das Widerspruch erhoben wurde.
Datum sedecimo die diei introductionis et statutionis praedictarum, anno domini
suptadicto.
Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 27 700. Siegel, rund, war auf der ROA-
seite aufgedruckt.

I Februar 12. 2 Lesung unsicher.

4 103
Gherghita 1476 MArz 14. Ein gewisser Johannes teilt dem Kronstadter Stadt-
hannen Paulus Themerdek Neuigkeiten Ober die Türken mit.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Schnell III 7. Ringsiegel (?), oval (?), 14+12 mm, war
in griines (?) Wachs auf der Iblykseite zum Verschlu0 aufgedrUckt. Spuren.
Druck; Hurmuzaki, Documente XV, 1, 88 Nr. 152.
Der Schreiber der Urkunde ist der gleiche, der auch die Urkunden des Woiwoden Basarab
Laiota Nr. 4 105 und Nr. 4 107 gawk andere des gleichen Fursten geschrieben hat. Die
unvollstiindig datierte Urkunde wurde zum Donnerstag unmittelbar nach dem in Text
angefOhrten Datum angesetzt.
Prudens vir domine et amice nobis honorande. Litera vestras per
latorem praesentium nobis directas sane intelleximus, et de muneribus
vestris grates nos reddimus deo omnipotenti et vobis. Item intimamus
has novitates: quod nuntius domini nostri venit die dominica in qua can-

83
www.dacoromanica.ro
tatur Reminiscere", retulit° quod ambasiatores Huzunhazan sunt apud°
imperatorem quae revellimus latori praesentium alias novitates, quod mag-
num timorem habent Turci et negotiatores Turcorum4 dicunt quod terminus
ipsorum pericula5 advenit. Quidam venerunt de Tharnowa civitate et
dicunt quod Alibegh esset interemptus et de domo sua res et bona apor-
tantes ad Custantinapol5; ac castrum Zenderew regia maiestas subsedit,
sonitus bombardorum5 audierunt divPrsi Wolachy ad Szlatina. Primo misit
dominus vaivoda unum cnrrum cum decim5 equibus et octo bombardo-
rum5 et viginti pixides cum pulveribus ad adiuvamen infidelium Turcorum
contra totius5 christianitatise, et commisit nuntio quod usque octavum
diem reveniat. Igitur vestram7 rogamus dominationem, quatenus unum
simplicem nuntium vestrum cum muneribus brevis diebus transmittatis
et siquidem in posterum° scimus revera per latorem intimamus. Item
apud dominum praedicatorem Johannem Hungarum habemus unum li-
brum et petatis unum florenum. Si solvit bene, quod si non, librum mit-
tatis nobis et illum apud vos existentem vendatis quantum potestis, quia
caremus multum; expensas dominus vaivoda non providet. Cetera dicet
lator praesentium cui fidem credatis. Ex Castro Nowo feria quinta, anno
domini et cetera lxx sexto.
Johannes servitor° vester.
Auf der Rackseite Adresse: Prudenti viro Paulo Themerdek villico" de
Brasso, domino et amico nobis multum honorando.
1 Marz 10. 8 Vorlage inposterunt.
2 Vorlage retulltt. 9 Iorga liest: socius, was paltiographisch
8 Voriage aput. unhaltbar 1st; eher konnte es socer gelese n
5 Hierauf gestrichen per. werden, was aber dem Inhalt nach kaum
5 So Vorlage. anzunehmen 1st.
5 Vorlage xptantatts.
7 Gebessert aus vestras. " Voriage Mao.

4 104
1476 Miirz 28 und Mai 4. Aufzeichnungen iiber in Gewahrsam gehallene Rama-
nen aus umliegenden Ortschaften, die vom Hermannsttidter Rat und den Sie-
ben &Wen gegen Burgschaft freigelassen werden.
Orig. Papierheft mit drei beschriebenen Blattern Arh. St. Sibiu U III 192.

1476
Memoriale
Nota quod feria quinta proxim a post dominicam Laetare Jerusalem' con-
sulates civitatis Cibiniensis infrascriptos Valachos 'protunc detentos et hic
infrascriptos ad fideiussoriam cautionem dimiserunt et cetera, ut cum unus
igne, spolio et cetera aut detentionem eorundem morari neque et cetera Jona° de
Razennaw et pro eodem fideiubuit.
Item Thomas Knesius, Stann Zorbin et Coman Rostka de Rozennaw ste-
terunt et fideiubuerunt pro Iona pastore ipsorum de eadem.
Item Scherbann detentus de Solnis° Bancz de Vinczburg.
Fideiussores4 eiusdem Bancz de Vinczburg, Simon Borman de Insula Chris-
tiana.

84
www.dacoromanica.ro
Item Kreste detentus de Kaldwasser, fideiussores eiusdem Coman de RaDen-
rrawer, Daann de Swarczwasser et Peter Barbossol de Swarc*asser.
Item Drobroth detentus de Swarczwasser, fideiussores eiusdem5 Mayn-
grusswl de Swarczwasser, Schalomon de Stederdorff.
Item Naann detentus de Bidenbach, fideiussores Stroy de Nova Villa,
Balo de eadem Nova Villa Valachicali et Nackscho de Rol3ennaw.
Item Nickora detentus de Krypsiffen fideiussores eiusdem Naan Popa de
Kripsiffenn, Stoya Popa de Vinczperg.
1476
Nota quod sabbato in crastino inventionis sanctae crucis6 consulatus civitatis
Cibiniensis una cum dominis provincialibus videlicet magistro Michaele
civitatis Zegeswariensis magistro civiurn, magistro Matheo iudice regio
sedis Zerdahel et aliis iuratis senioribus de eadem, videlicet Iohanne Claren,
Anthonio Fabra et Laurentio de Ruppes infrascriptos Walachos hic deten-
tos ut de cetero cum minas5 aut cum igne Saxonibus non imponerent ad
fideiussoriam cautionem7 infrascriptorum Valachorum emiserunt et cetera.
Detenti et cetera
Buckor Balczalt, nati5 eiusdem Ion et Porwa.
Fideiussores eorundem:
Poppa Turbol de Swarczwasser, Ianusch Knesius de eadem, Schorbann
Moldovan de eadem, Kersthen Remettick de eadem, Coman Bolgar de
eadem, Pe le de eadem, Singotcz de eadem, Stanczilla de eadem, Bera de
eadem, Neeg de eadem.
, . .. Fideiussores per illis supradictis: .
-Mann 'Knesius de Vinczberg, Bantz Knesius de eadem, Popa Stoya de
eadem, Butcza BoBarab de eadem, Nann de eadem, Bard de eadem, Lad
de eadern.
Fideiussores sirniliter eorundem Borbolcz:
Popa - Ianusch de Grosdorff, Slafh Knesius de eadem, Mann Brasca de
.eadem, Ana de eadem, Oppra Mwlner de eadem, Kyndra de eadem.
Fideiussor
Stroyn Knesius de Neudorff
Fideiussor
Eradul de Bydenbach
Fideiussores:
Popa Nann de Kapsiffyn
Negr Knesius de eadem, Vona de eadem.
Memoriale
Nota quod sabbato in crastino inventionis sanctae crucis consulatus Cibi-
niensis et unacum dominis provincialibus ut antea pariter constitutis ad
fideiussoriam cautionem infrascriptorum emiserunt Wlachos infranominatos.
Detentus:
Thoma Czemerman de villa Wlachicali villanorum de insula Christiana,
Iwgasschann de eadem.

85
www.dacoromanica.ro
Fideiussores:
Michael Bulcz villicus de Insula Christiana, Cristanus Haberkamm de eadem,
Iorg Buzman de eadem, nomine et in persona omnium aliorum seniorum
et villanorum de eadem.
Fideiussores similiter pro iisdem:
Popa Petre de Awendorff. Nanu Borbath de eadem. Popa Iacob de eadem.
Tattul Becza de eadem. Ireann de eadem. Dragan de eadem. Thoma pater
eiusdem detenti de eadem.
Fideiussores praedictorum:
Popa Demetter de villa Cibiniense, Stoyann Passath de eadem, Koman
Raska de eadem.
1 März 24. 5 Hierauf gestrichen Macrwlv.
2 Gebessert aus gtwa. 6 Mai 4.
3 Lesung unsicher. 7 Hierauf gestrichen emiserunt.
Hierauf gestrichen pro eodem. 8 Gebssert aus 118

4 105

Gherghita 1476 April 15. Basarab Laiolà, Woiwode der Walachei, ersucht
Richter und Rat von Kronstadt, seine dont lebenden Gegner auszuweisen.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Schnell II 20. Siegel rund, Dm. 36 mm, war zum Ver-
schluB auf der Ruckseite in rotes Wachs aufgedruckt, Reste. Die Urkunde ist vom selben
Schreiber wie Nr. 4 107 und 4 110.
Druck : Bogdan, Documente 332 Nr. 277; Hurmuzaki, Documente XV, 1, 89 Nr. 153.
Regest: Andronescu, Repertoriul 109 Nr. 382.
Prudentes et circumspecti viH amicia nobis diligendi. Uncle constet vobis
quomodo nobis iuramentum prestetis et nos vobis, quod vita nostra dura-
tura permanebitis et conservabimus, primo audivimus, quomodo ex rela-
tionibus hominis nostri aliquos aemulos nostros apud vos teneretis in medium
vestri, contra etiam obprobrium nostrum valde magnum. Igitur vestras
requirimus amicitias, quatenus dictum aemulum nostrum videlicet Choryaa
et ceteros de medio vestri extraducere faciatis, ne sit contra fidem vestram,
quad nobis promisistis patios augmentetis, et nos quad promisimus vita
nostra durante observabimus. Ex Nouo Castro secundo die Pasce, anno
et cetera LXX sexto.
Bazarab Senior vaivoda, dei gratia partium regni Transalpinarum dominus.
Item petimus quad arma quae indiget magnitudo et cliens noster pace et
quiete transmittere velitis, causa amicitiae nostrae ob respectua.
Auf der Rtickseite Adresse: Prudentibus et circumspectis viris iudici, tura-
torum4 et consules4 civitatis Brasouieusis, amicis nobis diligendis.
1 Vorlage: amicy. anderer Tinte in den Baum zwischen
2 oder Choroya. Text und Titelzelle nachgetragen.
3 Dieser Satz von anderer Hand und mit 4 So Vorlage.

86
www.dacoromanica.ro
4 106

Sintereau 1476 April 15. Stephan Erdely de Somkerek, Kapitan in Sieben-


bargen, bezeugt, dass die Bewohner von Bistritz neun Strassenrciuber haben
hinrichten lassen.
Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Bistrita Nr. 130. Siegel rund ,
Dm. 24 mm, war in griines Wachs vorne aufgedruckt.
Regest: Arch. Zaitschrift 12, 88. Berger, Urkunden-Regesten 49 Nr. 228.
Stephanus Erdely de Somkerek per magnificum Johannem Pongracz de
Dengelek vaivodam Transsilvanum ac comitem Siculorum in partibus Trans-
silvanis capitaneus constitutus memoriae commendamus tenore praesentium
significantes quibus expedit universis, quae veniens coram nobis nobiles ac
egregii viri Nicolaus Erdely de Somkerek alter Nicolaus Farkas de Haryn-
na, Georgius et Johannes de Kerezthur, Petrus ac Johannes Chereny dicti
de Balsfalwa spontanea eorundem voluntate confessi sunt in hunc modum:
quomodo in annis proxime elapsis incolae et civitas Bystriciensis quosdarn
novem latrones per vias ipsius civitatis spoliantes captivassent captumque
in suis tenuissent manibus et quibus mors licuisset, eosdem morti tradidis-
sent insuper etiam praefati nobiles et egregii viri asseruerunt coram nobis
ut ante captivationem et interemptionem praefatorum latronum per vias
civitatis eiusdem multae spolitiones et interemptiones hominum fuissent,
sed poat mortem eorundem spoliatorum nulla spoliatio et interemptio ali-
quorum hominum exstitit. Harum nostrarum literarum vigore et testimonio
praesentium mediante,- praesentibus peilectis exhibenti rogamus restitutis.
Ex Somkerek feria secunda proxima post festum et dominicam resurrectionis
domini, anno domini millesimo quadringentesimo1 septuagesimo sexto.
1 Hierauf folgt sexagesimo.

4 107

Gherghila 1476 April 16. Basarab Laiotei, Woiwode der lValachei, ersucht
Richter und Rat von Kronstadt sowie die Kastellane von Tarzburg, den Costha
Presbyter ungehindert zu ihm ziehen zu lassen.
Orig. Pap. Arh. St. Brapv, Schnell I 30. Siegel rund, Dm. 36 mm, in rotes Wachs
auf der Rückseite aufgedriickt, beschadigt. Umschrift laut Bogdan.
Vom gleichen Schreiber wie die Urkunden Nr. 4 105 und 4 110.
Druck i Bogdan, Documente 334 Nr. 281 zu 1477 April 8.
Regest: Andronescu, Repertoriul 113 Nr. 402 zu 1477 April 8.
Prudentes et circumspecti viri amicil nobis plurimum diligendi. Quia
ex dei dementia regnum nostrum Transalpinum cum multitudine populorum
decorari, igitur vestras requirimus amicitias, quatenus Costha presbyterum
in platea Bulgarorum existentem quiete et puifice omni sine aliquali impe-
dimento ausuri non praesumtis, causa amicitia nostrae ob respectu, cum omni-
bus rebus suis, scientes in pluribus vobis aut in maioribus complacere cura-
bimus. Ex Nouo Castro 30 die Pasche, anno et cetera LXX sexto.
Bazarab Senior vaivoda, dei gratia partium regni Transalpinarum
dominus.

87
www.dacoromanica.ro
Auf der Riickseite Adresse: Prudentibus et circumspectis viris iudici, iura-
torum2 et consules2 civitatis Brassouiensis ac castellanis castri rcgalium2
de Thercz, amicis nobis plurimum diligendi.
1 Vorlage amicij. 2 So Vorlage.

4 108

(Um 1476 April 16). Basarab Laiotei. Woiwode der Walachei, crsucht den Rot
von Kronstadt ( ich bitte euch als meine Freunde"), den popa Costea zu ihm
geleiten zu lassen, da dieser ihm schon lange gedient babe und er ihn dafur in
einer seiner Kirchen einsetzen möchte.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II, 43. Siegel rund, Dm. 36 mm, in rotes Wachs,
papierbedeckt, war rtickwärts zum Verschlufl aufgedrtickt. Jetzt ist ein Papier mit
Siegelabdruck Dm. 33 mm vorne aufgeklebt, das offensichtlich von einer anderen Urkunde
stammt. Umschrift: + itu u4.kh Go& MLI [sAle] rocrimp. Ein ähnliches Ansuchen
betreffend Costha presbyterum" richtete Basarab Laiotá 1476 April 16 an den Kron-
stddter Rat, vgl. Nr. Wir reihen diese Urkunde daher im Anschlu0 daran ein. Laut
Grabstein-Inschrift starb -Costea am 2. Oktober 1477, vgl. Candid C. Muslea, Biserica
Sf. Nicolae din Schell Brasovului I, Kronstadt 1943, S. 51.
Druck u. rum. ebirsetzung: Bogdan, Documente 123 Nr. 97. Tocilescu, 534 documente
92 Nr. 97.
Rum. ebersetzung: Convorbiri literare 36, 1902, 885.
Regest: Bogdan, Documente i regeste 259 Nr. 54. Andronescu, Repertoriul 104 .Nr. 364.

4 109

Of en 1476 April 21. Konig Matthias tragt den Stadtraten von Hermannstadt
und Kronstadt auf, dem Magister Michael de Baroth die Verwaltung der Zoll-
einktinfte zu Ubergeben.
Gleichzeitige Abschrif t Papier Arh. St. Brasov, Fronius I 42.
Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera. Prudentibus et cir-
cumspectis magistris civium iuratisque t ceteris civibus ac communitati
civitatum nostrarum Cibiniensis et Brassouiensis, salutem et gratiam. Quia
hos illa vectigalia nostra, quae vos a maiestate nostra hactenus conducta
tenuistis, hal tandem per nroprium nostrum factorem teneri et exigi dec-
revimus, ad quae eccopanda fidelem nostrum nobilem magistrum Michaelem
de Baroth deputavimus commisimusque eidem ut ipse vobiscum rationem
facere debeat et secundum ratem temporis de summa illa pro qua conduxerat
debitam relaxationem faciat, cum quo, si super ratione ipsa et relaxatione
facienda concordare non poteritis, ex tune ad fidelem nostrum Georgium
Quinqueecclesiensem thesaurarium nostrum mittatis, qui' super re ipsa
vobiscum concordabit et in summa ipsa ut praefertur iuxta ratam temporis
debitam faciet relaxationem. Mandamus igitur vobis firmiter, quatenus
receptis praesentibus ipsa vectigalia praefato magistro Michaelihomini nostro
libere occupare, proventusque eorundem deinceps ipsi homini nostro absque
ulla contradictione exigere et recipere permittatis. Secus gratiae nostrae
sub obtentu non facturis, praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum

88
www.dacoromanica.ro
Budae in dominica Quasimodo et cetera, anno domini millesimo quadrin-
gentesimo septuagesimo sexto, regnorum nostrorum anno Hungariae et
cetera decimo nono, Bohemiae vero septimo.
Relatio Georgii praepositi thesaurarii.
2 Vorlage que.

'4 110
Gherghila 1476 Mai 9. Basarab Laio là, Woiwode der Walachei, beschwert
sich bei Richter und Rat von Kronstadt, dal3 sie das geschlossene Biindnis
nicht einhalten und seinen Gegnern Zuflucht bieten.
Orig. Pap. Arh. St. Bragiv, Schnell I 24. Siegel rund, Dm. 36 mm, papierbedeckt,
in rotes Wachs zum Verschlul3 auf der Rtickseite aufgedruckt. Derselbe Stempel wie
Nr. 3 992.
Druck; Bogdan, Documente 333 Nr. 278. Hurmuzaki, Documente XV, 1, 89 Nr. 154.
Regest : Iorga, tefan cel Mare 175 Anm. 194; Andronescu, Repertoriul 109 Nr. 384.
Die Urkunde ist vorn gleichen Schreiber wie Nr. 4 105 und Nr. 4 107.
Prudentes et circumspecti viri amici nobis diligendi. Constetque vobis,
quomodo hucusque tenuimus bonam vicinitatem et fraternitatem; prima
nescimus quo ductu spiritu fidem vestram servatis, unde scitis quomodo
n bis iurastis, promisistis et fide vestra, quod nobis fidelae vicinitatis1 te-
netis. Audimus ex relationibus, ut nuntios nostros apud vos teneretis, vi-
delicet Opra Logofetum cum suis pertinentibus et Woyko Thathul et ceteros
extraneos nostros, qui dabant fugam de regno nostro et is partibus nostris
multa dampna et pericula faciunt. Nos ignoramus in qua fide et fidelitate
perseveratis; nos affectaremus, quod in eadem fide et promissa qua nobis
promisistis perseveraretis et maneremus sub bona pace. Igitur vestras hor-
tamur amicitias, quatenus de is factis et rebus vos cavere, ne nobis obprobria
facere velitis, sed potius fidem vestram custodire deberetis. Cetera dicet
vobis egregius Zidradin socrus noster cui fidem creditivam adhibere velitis
tamquam ab ore nostro prolatis. Ex Nouo Castro feria quinta post apparitio-
nis sancti Michaelis archangeli, anno domini millesimo quadringentesimo
septuagesimo sexto.
Bazarab senior Wayuoda, dei gratia partium
regni Transalpinarum dominus.
Auf der Riickseite Adresse: Prudentibus et circumspectis viris iudiciiI, iura-
toruml et consulesl civitatis Brassouiensis, amicis nobis diligendis.
1 So Vorlage.

4 111
(Nach 1476 Mai 9.) Basarab Laiotä, Woiwode der Walachei, schreibt dem
Kronsttidter Rat, daft er das Schreiben des Konigs (Matthias ) sowie das
des Kronsttidter Rates betreffend Oprea erhalten hat und beschwert sich ober
die Nichteinhaltung der getroffenen Vereinbarungen; er lobt dafür die gut-
nachbarlichen Beziehungen zu Hermannstadt und zu Ungarn.

89
www.dacoromanica.ro
Auf der Rackseite Adresse: Den Freunden meiner Herrschaft, den Rats-
herren von Kronstadt."
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 69. Siegel rund, Dm. 35 mm, war auf der
Ruckseite in rotes Wachs zum Verschlu0 aufgedruckt, Reste.
Druck mid rum. Obersetzung: Bogdan, Documente 125 Nr. 100. Tocilescu, 534 Docu-
mente 93 Nr. 98.
Rum. ebersetzung: Bogdan, Documente 0 i regeste 85 Nr. 87.
Regest: Andronescu, Repertoriul 107 Nr. 375.
Die Urkunde gehort in den Zusammenhang vorstehenden Schreibens von Basarab La iota
Nr. 4 110 und wird gleich anschliessend eingereiht.

4 112
Gherghita 1476 Mai 20. Basarab Laiotei Woiwode der Walachei, ersucht den
Hermannstadter Rat, ihm die Namen der libeltater und Diebe aus dem Fogara-
&cher Gebiet mitzuteilen.
Orig. Pap. Aril. St. Sibiu Nova Coll. post. 1822. Siegel, rund, Dra. 35 nun, war in
rotes Wachs auf der Rückseite zurn Verschlua aufgedriickt.
Prudentes et circumspecti viH amicii1 nobis diligendi. Literas vestras per
nuntium vestras1 nobis directas sane intellegirnus pro parte Ffogaras de
aliquibus malifactoribus1 et fures Saxonibus et iobagionibus regiae ma-
iestatis multa dampna et iniurae singulis diebus inferunt. Unde nobis hu-
cosque mutuam caritatem et ici nit ate m exhibuistis, quorum de vobis gra-
N

tanter accepimus. Ideo iobagionibus et Saxonibus regiae maiestatis et


vobis de malifactoris hominibus aliqua iniuria et dampna inferri. Unde scitis
revera quod ex voluntate dei omnipotentis de domino rege maiestati habomus
tranquillam pacem. Ideo vero licet Saxonibus et iobagionibus domino
regiae maiestatis2 malifactores aliqua dampna inferant. Sed potius punire
debeant et teneantur. Igitur vestras requirimus amicitias, quatenus hominem
cum literis vestris et illas malifactores nomina intimare velitis quam citius
rectificare valeamus. Per amplius fovere et sustinere nolumus quod ceteri
percipiant malifactores dampna et iniuria facere non deberent. Ex Novo
Castro feria secunda die Rogationis, anno et cetera
Basarab senior wayvoda, dei gratia
partium regni Transalpinarum dominus.
Auf der Rackseite Adresse: Prudentibus et circumspectis viris magistri1
civium, iudicis, iuratorum1 et consu1is1 civitatis Cibiniensis, amicis nobis
diligendis.
So Vorlage. 2 Hierauf de gestrichen.

4 113
Weissenburg 1476 Mai 28. Der siebenbargische Woiwode Johann Pongracz
ersucht Richter und Rat von Kronstadt, wahrend seiner Abwesenheit die Tarz-
burg mit Lebensmitteln zu versorgen.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Fronius I 18. Siegel rund, Dm. cca 30 mm, war in grit-
nes Wachs aufgedriickt, Spuren.
Bruchstlick: Hurmuzaki, Doc-umente XV, 1, 90 Nr. 155.

90
www.dacoromanica.ro
Prudentes et circumspecti nobis dilecti. Quia nos inpraesentiarum per sere-
nissimum principem dominum nostrum regem versus Neapolim pro adducenda
serenissimal domina reginal Hungariae conthorali sua, electi sumus quo'
Stephanum Janosy castellanum castri Thewrch una nobiscum iturum
deputavimus, alter vero castellanus noster Emericus Zolyamy in dicto castro
remanebit, et quemadmodum vobis optime constat ipsum castrum Therch
nunc pertinentiis et proventibus destitutum, victu necessario plurimum in-
diget. Quapropter praesentibus petimus vos diligentissime, quatenus dictum
castrum et consequenter praefatum Emericum Zolyomy castellanum nostrum
cum comestibilibus et victu necessario puta cerevisia et frugibus ac aliis
necessitatibus2 providere et sustentamentos adesse velitis, facientes haec
amplioris nostrae complacentiae vobis offerentes contemplationi.
Ex Albagywla, feria tertia proxima post festum beati Urbani Papae, anno
domini millesimo et cetera LXXmo sexto.
Johannes Pongracz de Dengeleg, vaivoda Transsilvanus
et comes Siculorum et cetera.
Auf der Riickseite Adresse: Prudentibus et circumspectis iudici iuratisque
civibus et consulatui civitatis Brassouiensis nobis dilectis.
1 So Vorlage. 2 Gebessert aus sustentamenta.
2 Vorlage neecessitatibus.

4 114
Tartlau 1476 Mai 28. Der Richter und die Geschworenen von Tartlau verwenden
sich bei dem siebenbiirgischen Woiwoden Johannes Pongracz fur einen vom
Burggrafen Emmerich Solomy eingekerkerten Jobagyen.
Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest Dl 45 648. Siegel, rund, Dm. 25 mm, war
in weilles Wachs auf der Rtickseite zum Verschlu8 aufgedruckt.
Magnifice vir domine noster gratiose. Refert nobis agilis Martinus Beldy
de Bodola, quomodo quidam ex iobagionibus suis Petrus nomine certo tern-
pore quandam vaccam iuventulam rectae eInptionis titulo emisset a fami-
liari castellani vestrae magnificentiae videlicet Emerico Solomy et nescitur
quo colore, idem Emericus eundem Petrum inquietat inculpando de nota
furti eiusdem. Unde pro ipso Petro per eundem Emericum taliter incul-
patum vestrae magnificentiae ad fidem nostram deo debitam profitemur,
quod nunquam ab ipso tale opus audivimus, quod praeiudicaret suo honori
sed semper honorifico modo se nutrivit in medio nostri enim octo annis moram
contraxit. Rogamus igitur humiliter vestram eandem magnificentiam, ut
gratiose iuxta normam iustitiae ex parte dei omnipotentis agere velitis,
ne idem pauper cum suis minus debite agravetur, nam et idem homo be-
nedicens almasiam in emptione ipsius vaccae publice confessus est, quod
recte emisset eandem vaccam pro viginti quatuor asperis. Conservare demum
dignetur deus gloriosus vestram magnificentiam in cunctis prosperis. Ex
Prasmar tertia feria infra octavas ascensionis domini, anno domini M°
CCCC° LXXVI°.
Iudex iuratique cives
opidi Prasmar, vestri fideles.
Auf der Rückseite Adresse: Magnifico domino Iohanni Pangracz de Dengelg,
vaivodae partium Transsilvanarum comitique Siculorum et cetera, domino
nostro gratioso.

10 Urkuncienbuch 91
www.dacoromanica.ro
4 115
Miihlbach 1476 Mai 29. Der siebenbargische Woiwode Johann Pongracz fordert
Richter und Rat von Kronstadt sowie alle Gemeinden des Burzenlandes auf,
zur Wiederherstellung der Torzburg beizutragen.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Fronius I 40. Siegel rund, Dm. 30 mm, war in grilnes
Wachs vorne aufgedriickt.
Regest: Hurrnuzaki, Documente XV, 1, 90 Nr. 156.
Johannes Pongracz de Dengeleg vaivoda Transsiluanus Siculorumque
comes. Prudentibus et circumspectis iudici iuratisque civibus et consulatui
civitatis Brassouiensis cunctis etiam Saxonibus universarum villarum terrae
Barcza, salutem. Quia ad praesens castrum regiae maiestatis Thewrch vo-
catum, renovatione et tecturarum reformatione plurimum indigere dinos-
citus. Quapropter vobis et universitati vestrae harum regia in persona firmiter
praecipientes mandamus, quatenus habitis praesentibus iuxta requisitionem et
informationem nobilis Emerici Zolyomy, castellani nostri dicti castri regiae
maiestatis Thewrch, eundem castrum et turries in eodem existentes in tectura
et aliis aedificiis in quibus deficit, renovare et reformare, ac dum et quando
per eundem Emericum Zolyomy evizati et requisiti fueritis, extunc tot et
tantos homines, quot a vobis petierit, penes eum ad servitia regiae maies-
tatis et consequenter nostra expedienda, dare et mittere debeatis et teneamini.
Secus non facturi. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum in ci-
vitate nostra Zazsebes feria quatra proxima post festum beati Urbani papae,
anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo sexto.

4 116

Miihlbach 1476 Mai 30. Der siebenbargische Woiwode Johannes Pongracz


verbietet den Knesen und ubrigen Bewohnern des Fogarascher Landes, ihre
Herden auf dem Gebiet der Sieben und Zwei Statile zu weiden.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu If IV 525. Siegel, rund, Din. 27 mm, in grfines Wachs
papierbedeckt, vorne aufgedrückt.
Druck: Hurmuzaki, Documente XV, 1, 90 Nr. 157.
Johannes Pongracz de Dengeleg vaivoda Transsilvanus Siculorumque come
universis singulis officialibus, nobilibus, keneziis ceterisque inhabitatoribu
et populis terrae Ffagaras salutem. Ex significatione querulosa universorum
Saxonum septem et duarum sedium Saxonicalium partium Transsilvanarum
intelleximus,1 quomodo vos oyes et pecora2 vestra in terris et tenutis prae-
fatorum Saxonum pascere et nutrire faceretis, in hoc ipsis dampnum non
modicum inferentes Cum tamen i-gia maiestas vobis suis literis mediante
mandaverit, ut ipsis Saxonibus dampna et nocumenta inferre non deberetis.
Quapropter praesentibus requirimus vos nihilominesque regia in persona
mandamus vobis, quatenus visis praesentibus oyes et pecora2 vestra de terra
et tenutis ipsorum exiri et abigi facere debeatis, deincepsque a2 turbatione,
molPstatione et dampnorum illatione ipsorum Saxonum regalium super-
sedere et desistere deneamini, quia alias a vobis etiam regia maiestas, quod
Saxones suos impeditis et turbatis minusquam grate acceptabit. Nos quoque
post suam maiestatem comisimus vicevaivodis nostris partium Transsil-
vanarum, ut ipsos Saxones regales vobis et etiam aliis quibuspiam impedire

92
www.dacoromanica.ro
et turbare non permittant. Secus igitur non facturi. Praesentibus perlectis
exhibenti restitutis. Datum in civitate nostra Zazsebes octavo die festi as-
censionis domini, anno eiusdem millesimo et cetera LXXmo sexto.
1 Auf Rasur. 3 Hierauf o gestrichen.
2 Vorlage peccora.

4 117

Gherghita 1476 Mai 30. Basarab Laio1.4, Woiwode der Walachei, ersucht den
Kronstädter Rat, seinen Dienern die zollfreie Ausfuhr von Lebensmitteln und
Waffen zu gestatten.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Fronius I 97. Siegel rund, Dm. 36 mm, war in rotes
Wachs auf der Rtickseite zum Verschlui3 aufgedrfickt.
Druck: Bogdan, Documente 333 Nr. 279.
Regest: Andronescu, Repertoriul 109 Nr. 385.
Prudentes et circumspecti -yin amici nobis diligendi. Ecce misimus hos fi-
deles nostros Proyka et Thudoran pro nobis emendis victualia, videlicet
fruges gentibus nostris et arma. Igitur vestras hortamur amicitias, quatenus
fruges et arma sine tributo1 solutione libere et pacifice permittere et permitti
facere velitis. Quod si feceritis bene quidem, alioquin videatis facta vestra.
Datis in opido Gergiche in octava .ascensionis domini, anno et cetera LXX
sexto. Bazarab senior vaivoda, dei gratia partium regni Transalpinarum do-
minus.
Auf der Rtickseite Adresse: Prudentibus et circumspectis viris iudicii, iura-
tos1 et consules1 de Corona, amicis nobis diligendis.
1 So Vorlage.

4 118

1476 Mai 31. Der Konvent von Kolozsmonostor bestatigt, daB nobilis domina
Dorothea vocata, relicla quondam Mathaei de Chai et Lazarus, filius eiusdem ...
totales portiones ipsorum possessionarias in possessionibus Huzgwazo et Zwzyw-
pathak im Komitat Kykellew... nobili Paulo Horwath de Cibinio fP i: 100
reine ungarische Goldgulden verkauft haben.
Datum feria sexta proxima ante festurn Penthecostes, anno domini et cetera
LX.Xm° VI°.
Gleichzeitiges Kopialbuch des Konvents von Kolozsmonostor Ungar. Landesarchiv
Budapest Di. 36406, 65-66 Nr. 1.

4 119

Birlad 1476 Juni 5. ..tefan, Woiwode der Moldau, ersucht Richter und Rat
von Kronstadt urn Mitteilung betreffend die Bewegungen der Turken und ihrer
Verbiindeten.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Schnell I 25. Siegel rund, Dm. 33 mm, war in rotes
Wachs zum Verschlui3 rtickwärts aufgedriickt, Resta.
Druck: Hurmuzaki, Documente XV, 1, 91 Nr. 158. Bogdan, Documentele lui Stefan
2, 339 Nr. 150.

10*
93
www.dacoromanica.ro
Stefanus vaivoda dei gratia dominus terrae Moldauiensis.
Salutationem amicabilem cum affectu omnis boni. Noveritis amici nostri
dilecti, quod nos una1 cum serenissirno domino nostro rege habemus° guer-
r am cum infidis3 Turcis et nos iam sumus in campo cum omni potentia nostra
et pergimus super Turcas. Ergo° rogamus amicitias vestras, quod nos omni
o ra avisetis cum novitatibus ex parte Turcorum et etiam ex parte omniums
qui cum infidelibus Turcis sociantur. Et amplius quid servus° noster fidelis
Watress7 ex parte(' nostra° amicitiis vestris narraverit, fidem ei adhibeatis"
creditivam. Datum in Barlad in die quatuor temporum, anno domini
MTCTLXXVI.
Auf der Rackseite Adresse: Discretis ac providis yids" iudici ac iuratis civi-
tatis [Brassoviensis]12 amicis nostris praedilectis.
1 Vorlage wna. 7 Mogliche Lesart auch Wateess.
2 Vorlage abemus. 8 Vorlage parti.
3 So Vorlage. 9 Vorlage nostre.
4 Vorlage Erro. 12 Vorlage adibeatis.
5 Vorlage omniorunt. 11 Vorlage wiris.
8 Vorlage: servuus. 11 Abgeschnitten.

4 120
Valea Berheciului 1476 Juni 11. $tefan, Woiwode der Moldau, dankt Richter
und Rat von Kronstadt fur übermittelle Nachrichten, ersucht urn weitere Neuig-
keiten sowie um das Verbot der Ausfuhr von Lebensmitteln in die Walachei.
Orig. Pap. Arh. St. Bra§ov, Schnell III 36. Siegel, rund, Dm. 33 mm. Derselbe Stempel
Wie Nr. 4 095.
Druck: Hurmuzaki, Documente XV, 1, 91 Nr. 159; Bogdan, Documentele lui Stefan
2, 340 Nr. 151.
Stefanus Voiuoda dei gratia dominus terrae Moldauiensis, salutationem
amicabilem cum affecto omnis, boni. Noveritis, amici nostri dilecti, literas
atque intimata vestra bene percepimus ac magnas grates referimus amicitiis
vestris de novitatibus, quas nobis transmisistis. Et nunc rogamus amicitias
vestras2, quod in futuro quascunque novitates habueritis3 ab ambalus partibus
nobis citius per fideles vestros renuntietis4. Etiam rogamus amicitias vestras
uts faciatis amore nostri ets triticum vel7 alia comestibilia5 ad° terram Transal-
pinam non permittatis duci", quia ipsi cupiunt periculum nostrum et totius
christianitatis71, et sunt subditi Turcorum. Idcirco perfecto certamus amicitias
vestras, quod quaecunque feceritis et facitis ad amorem et complacentiam
nostram, nos autem cum omni bono ac amicitia perfecta volumus vobis ac
omnibus vestris semper retribuere. Ergo valete7 in Christo'2. Datum in Walle
Berheecz feria tertia post festum sane tae trinitatis, anno domini m'cccc°1xxvj.
Auf der Rückseite Adresse: Discretis ac providis viris' iudici ac iuratis civi-
tatis Brassouiensis, amicis nostris praedilectis, praesentetur litera et cetera.
1 Vorlage onts. 7 Vorlage w stat t v.
2 eller der Zeile. Vorlage comessibtlia.
a Vorlage abuieritis.
Vorlage renungctells.
6 Vorlage vd.
.
9 Vorlage at.
Vorlage ducij.
11 Vorlage Xpianitatis.
I Hierauf gestrichen von. 12 Vorlage Xpo.

94
www.dacoromanica.ro
4 121
Gherghita 1476 Juni 14. Basarab Laiold, Woiwode der Walachei, beschwert
sich bei Richter und Rat von Kronstadt wegen der Beschlagnahme von Waren
des Demetrius und dessen Gesellschafters aus Gherghifa und droht mit Vet-
geltungsmaPnahmen.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Schnell I 26. Siegel rund, Dm. 36 mm, in rotes Wachs,
papierbedeckt, auf der Rlickseite zum Verschlul3 aufgedrückt. Derselbe Stempel wie
Nr. 3 992. Die Urkunde 1st vom gleichen Schreiber wie Nr. 4 105, 4 107, 4 110.
Druck; Bogdan, Doctnnente 334 Nr. 280; Hurmuzaki, Documente XV, 1, 91 Nr. 160.
Regest: Andronescu, Repertoriul 110 Nr. 386.
Prudentes et circumspecti viri amici nobis diligendi. Retulerunt' nobis- ho-
mines et concives nostri in Castro nostro Novo existentes, videlicet Deme-
trius cum socio suo, quomodo res et bona ipsorum3 in medio civitatis vestrae
cum consensu vestro vectigales regiae maiestatis spoliaverunt et abstulerunt3
'minus iuste et indebite omnia sua culpa exigente. Reducatis vobis quomodo
promisistis nobis reddere velitis. Nescimus vestras intentiones quam ob
rem facitis talia iniuria et dampna de die in diem. Igitur vestras hortamur
amicitias per praesentes quatenus dictas res et bona dictorum concivium
nostrorum reddi et restitui facere velitis. Quod si feceritis belie quidem;
alioquin nos neque homines nostros neque vestros nec redeuntes nec venientes
intromittere volumus ac dictas res et bona in duplo4 recipere curabimus,
pro quo non dubitetis. Datum in Castro Novo secundo die sacratissimi cor-
poris Christi5, anno domini et cetera LXX sexto.
Bazarab senior wayuoda, dei gratia
partium regni Transalpinarum dominus.
Auf der Riickseite Adresse: Prudentibus et circumspectis viris iudici, iuratose
et consules6 civitatis Brassouiensis, amicis nobis diligendis.
1 Vorlage retullerunt. 1 Vorlage abstullerunt.
2 Danach tiber der Zeile in kleinerer Schrift 4 Vorlage dupplo.
von derselben Hand nachgetragen drel 5 Vorlage Xi.
Buchstabengruppen, deren erste beiden
Bogdan videlicet eciam liest. 6 So Vorlage.

4 122
Hermannstadt 1476 Juni 25. Der Hermannstadter Rat warnt Richter und Rat
von Kronstadt vor feindlichen Absichten des walachischen Woiwoden Basarab
Laiotei, und ersucht um Entsendung eincs Gesandten an den koniglichen Hof
in Angelegenheit des Groflwardeiner Zolles.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Schnell III 39. Siegel, Dm. etwa 30 min, war in gnine
Wachs zum Verschlui3 auf der Rtickseite aufgedruckt.
Unvollstandig: Hunnuzaki, Documente XV, 1, 92 Nr. 161.
Prudentes et circumspecti viri domini fratres et amici nobis honorandi.
Ex scriptis Boszarab vaivodae Transalpinensis et etiam ex relatione fide
dignorum hominum accepimus, quomodo dictus Boszarab non bonum erga
vestras fraternitates gefit propositum, sed asseritur ut quidquid' idem in
vobis facere potefit illud prosequi nititur; qua autem occasione et quomodo
illud prosequi intendit, ignoramus. Eapropter vestras dominationes tamquam

95
www.dacoromanica.ro
fratres et amicos in hiis occulte et secrete avisemus ut pro evitandis machi-
nationibus ipsius Boszarab, vos provideri velitis. Nuntium autem vestrum
in facto theolonii Waradinensis in curia regiae maiestatis prosequentem
infra spatium duodecim dierum a data praesentium omnibus modis Cibinii
constituatis, quia magister civium noster ad praedictum diem duodecimum
sine ulla prorogatione versus regiam maiestatem iturus erit, cum quo huius-
modi vester nuntius bonam habere poterit comitivam. Datum Cibinii feria
tertia proxima post festum nativitatis sancti Johannis Baptistae, anno do-
mini millesimo quadringentesimo septuagesimo sexto.
Magister civium, indices et iurati consules civitatis Cibiniensis.
Auf der RUckseite Adresse: Prudentibus et circumspectis viris iudici et
iuratis civibus Brassouiensis dominis fratribus et amicis honorandis.
1 Vorlage: quitquid.

4 123
Ofen 1476 Juni 28. KOnig Matthias beurkundel die Verhandlung des Zollstrei-
tes zwischen dem Grosswardeiner Kapitel und den kOniglichen Frei.stadten und
verschiebt die Entscheidung auf den 8. September.
Gleichzeitige Abschrift Pap. Arh. St. Sibiu Coll. post 1168.
Nos Mathias dei gratia rex Hungariae Bohemiae et cetera memoriae commen-
damns per praesentes, quod fideles nostri honorabiles -magister Georgius
Monay lector, Dyonisius custos et Johannes Hwythy canonici ecclesiae
Waradiensis in ipsorum ac totius capituli eiusdem loci personis cum procu-
ratoriis literis ipsius capituli ab una item circumspecti Thomas Altemberger
magister civium, Johannes Hutter ibiniensis, magister Paulus de Brassovia
iurati cives et Johannes notarius Coloswariensis civitatum nostrarum regalium
similiter pro se et pro universis mercatoribus et negociatoribus liberarum ci-
vitatum nostrarum regalium modo simili sufficientibns suffulti mandatis
partibus ab altera rnaiestatis nostrae accedentes in conspectum exhibuerunt
et praesentaverunt nobis pariformiter quasdam literas fidelium nostrorum
unam de reverendi domini Johannis electi Waradiensis praedictae et aliarn
egregii Andreae Pazman vicecomitis comitatus Bihoriensis ex quarum con-
tinentiis aperte denotabatur quod cum alias inter praepositum et capitulum
praefatae ecclesiae necnon dictos mercatores coram praefato domino electo
de et super facto solutionis tributi seu fori mercimonialis in vico episcopali
Wadherth nuncupato in eadem civitate sita in Carnisprivio celebrandarura
exigi solito controversionis et differentiae materia orta fuisset partes ambae
earundem disscussionem et decisionem in curiam nostram regiam maiestatis
nostrae in praesentiam ad festum beati Jacobi apostoli nunc praeteritum pad
voto appelando provocassent. Nobis itaque iuxta contenta earundem literarum
secundo die festi beati regis Ladislail unacum assessoribus sedis nostrae re-
galis iudiciariae pro faciendo inter partes moderativo iudicio pro tribunali
sedentibus ac eisdem utrisque partibus modo praemisso coram nobis compa-
rentibus praenominati lector et canonici actionem suam contra annotatos
mercatores proposuerunt eo modo: Quodlicet tributum fori ipsorum prae-
scriptum in dicta Wadkerth in ipso Carnisprivio et item in Olazy vicis ut pote
episcopatus Waradiensis in festivitatibus omnium sanctorum exigi solitum
per praefatos mercatores de omnibus ipsorum mercimonialibus sic et suo

96
www.dacoromanica.ro
modo sicut in portione ipsorum capitulari integre iuxta ipsorum antiqua pri-
vilegia et iura solvi deberent hactenusque semper solutum fuerit. Tamen
iam mercatores ipsi ipsum tributum non integraliter sed medium eius solvere
connarentur in grandem iurium eorum oppressionem atque dampnum. Quo
audito praefati Thomas Altemberger, magister civium, Johannes Hutter
Cibiniensis, magister Paulus de Brassovia iurati cives et Johannes Coloswa-
riensis civitatum nostrarum ipsorum et quorum supra nominibus responde-
runt ex adverso: Quod a certis annis praeteritis ipsi domini capitulum Vara-
diensem praefatum eorum tributum non eo ordine limitationeque tituli quibus
alias antiquitus exactum fuerat sed longe aliter exigere abusum iniciassent
et cepissent eos in exactione huiusmodi tributi variis modis aggravare et
dampnificare. Quibus sic partes in alter utrum propositis habitisque hinc
inde allegationibus certis etiam literis et literalibus instrumentes licet per
easdem partes tunc in iudicio productis. Tamen quia nos habita diligenti
examinatione earundum literarum ex eis intentionem, ius et actionem neu-
trius partis super altercationem tributi intelligere et iuribus quoque partium
experiri plene nequivimus nec potuimus pro eo nos nolentes extinde partium
iura quoquomodo praecipitare, sed pro maiori aequitate servando animum
nostrum de ipsarum ambarum partium iuribus clarius informare cupientes
causam huiusmodi tributi ad festum nativitatis beatae Mariae virginis pro-
xime affuturum2 statu in eodem in qua nunc existebat indecisam duximus
prorogari prorogamusque per praesentes tali sub conditione et vinculo pro-
rogandam, quod videlicet ipso die nativitatis beatae Mariae virginis ambae
partes praescriptae capitulum videlicet et cives ac mercatores per suos le-
gitimos procuraterres acj causam huiusmodi sufficienter instructos et sufful-
tos cum omnibus earum literis, iuribus et privilegiis ac documentis, si quas et
quae pro se se causa in ipsa iiaent confectas et emanata quavis occasione
dissimulationeque et difficultate postponitis in dicto termino hic Budae coram
nostra personali praesentia iudicium et iustitiam ac finalem decisionem super
praemissis differentiis et controversiis accepturi comparere teneantur. Casu
vero quo aliqua partium id facere et observare non curaret et obmitteret, ex
tunc talis pars contra partem alteram praemissa observantem in ammissionem
actionis et aquisitionis suae convincatur. Eo facto praesentium testimonio
mediante. Datum Budae die et loco in praescriptis, anno domini millesimo
qadringentesimo septuagesime sexto, regnorum nostrorum anno Hungariae
et cetera decimo nono, Bohemiae vero octavo.
1 Juni 28. 2 September 8.

4 124
Broos 1476 Jo li 1. Der Hann, die Geschworerien und Einwohner von Mark
und Stuhl Broos empfehlen dem Rat von Hermannstadt ihre Gesandten.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu Coll. post. 1166 Siegel war auf der Rückseite aufgedriickt,
herausgerissen.
Druck: Archly 15, 1880, 198 Nr. 47.
Salutem cum honoris exhibitione. Sagaces, circumspectique yin domini et
prefactores nostri. Quia huiusque praeter iura et consuetudine nostras
plurima a iudice nostro regio, satis moleste sustinuimus agravamina, quae
amplius sufferre non possumus. Sed quia extra regiam maiestatem nullum
nisi ad vestras dominationes, ut ad dominos et pareceptores nostros habemus

97
www.dacoromanica.ro
refugium, quare unanima voce et consensu homines nostros, praesentium
videlicet ostensores, ad vestras dominationes duximus mittendos, ut quid-
quid quaerimonii coram vestris dominationibus proposuerint, fidem eaedem
vestrae dominationes dignentur adhibere creditivam. Datum in Sazwaras in
vigilia visitationis beatae Mariae virginis, anno domini millesimo quadrin-
gentesimo septuagesimo sexto.
Vil liens, cives iurati ac universi
incolae oppidi et sedis Sazwaras.
Auf der Rückseite Adresse: Sagacibus et circumspectis magistro civium
iudicibus et iuratis consulibus civitatis Cibiniensis, dominis ipsis praeferendis

4 125
1470 du li 16. Blasius von Temeswar, Bischof von Widdin, erteilt der Kirche
der HI. Andreas, Simon und Juda in Henndorf einen Ablafl.
Orig. Perg. Arh. St. Sibiu Coll. post. 1167. Siegel war an weiB-blauer Seidenschnur
angehangt. Aus einer gleichzeitigen Eintragung auf der Rtickseite in etwas verblailter
Kursivschrift geht hervor, daB der Ablassbrief als Bettelpal3 auch zu Samrnlungen für
die Kirche zu verwenden war.
Druck: Fabritius, Urkundenbuch 95 Nr. 110.
Nosl Blasius del Themeswarl et' cetera" dei et apostolicae sedis gratia epis-
copus Bodoniensis necnon reverendissimi in Christo patris et domini Gabrie-
lis eadem gratia episcopi Agryensis apostolicae sedis cum plenitudine poste-
tatis legati de latere per totam Transsilvaniam in pontificalibus commissa-
rius salutem in domino sempiternam. Pia mater ecclesia de animarum salute
sollicita devotionem fidelium per quaedam munera spiritualia remissiones
videlicet et indulgentias invitare consuevit ad debitum famulatus honorem
deo et sacris aedibus impendendum, ut quanto crebrius et devotius illic
.confluit populus christianus assiduis salvatoris precibus clemetiam implo-
rando, tanto delictorum suorum veniam et coelestis [ ] 2 gloriam consequi
mereamur aeternam. Cupientes igitur, ut ecclesia sanctorum apostolorum vi-
delicet Andreae3, Simonis et Iudae in possessione Hegen noviter [ ] 4 diocesis
Albae Gywlensis congruis hoc [ ] 4 entetur et a Christi fidelibus inviter ve-
neretur, ad instantem supplicationem nobis dilectorum egregii [ p decre-
torum doctoris, plebani de Seghws necnon egregii Michaelis magistri civium
civitatis castri Seghwss, venerabilium et discretorum Iohannis plebani de
eadem Heghen, natione de Zent Agata, et Simonis plebani de Appolia, An-
dreae Horthman villici de eadem Heghen, Petri Duch lender, Iohannis Brun-
ner', Iohannis Berthloph, Mathiae Zinder, Iohannis Scolaris et Blasi comi-
tis omnibus vere poenitentibus contritis et confessis, qui ad ipsam ecclesiam
in festo eorundem apostolorum et aliis festivitatibus videlicet nativitatis,
circumcisionis, Epiphaniae, annunciationis, ressurectionis, ascensionis, Pen-
thecosten, trinitatis, corporis Christi et transfigurationis domini et omnibus
solemnitatibus gloriosissimae virginis Mariae, videlicet purificationis, visi-
tationis, de nive, assumptionis, nativitatis, conceptionis et in festivitatibus
duodecim apostolorum et in utroque festo Iohannis baptistae, Michaelis ar-
changeli et omnium sanctorum et fidelium animar'um et per octavas dicta-
rum festivitatum octavas habentium, qui causa devotionis, orationis aut
peregrinationis accesserunt, necnon qui ad fabricam ecclesiae et murorum
reparationem aut luminaria, ornamenta seu mensalia dictoe ecclesiae et mu-

98
www.dacoromanica.ro
ris emendandis necessaria manus porrexerint adiutrices seu qui missis, prae-
dicationalibus, matutinis vesperis seu quibusque divinis officiis ibidem inter-
fuerint; autem qui corporis Christi vel oleum sacrum dum infirmis portantur
secuti fuerint, vel qui in serotina et matutina pulsatione campanae flexis
genibus ter Ave Maria dixerint, aut qui in eorum testamentis vel extra testa-
menta aurum, argentum seu quaevis alia caritativa subsidia dictae ecclesiae
donaverit, legaverit seug procuraverit, vel qui cimiterium eiusdem ecclesiae
orando pro animabus, quorum corpora inibi requiescunt, humata circuerit,
autem qui pro benefactoribus praenotatis, qui in reparatione praedicte eccle-
siae praecipui cooperatores fuerunt, deum oraverint quotienscumque, quan-
tumcumque et ubicumque praemissa vel aliquid praemissorum devotae fe-
cerint de omnipotentis dei misericordia et beatorum Petri et Pauli aposto-
lorum eius auctoritate confisi quadraginta dierum indulgentias in singulis
vero ipsus ecclesiae dedicationibus quam in dominica post festum divisionis
apostolorum ad laudem et gloriam omnipotentis dei statuimus celebrari,
unius anni et mensis indulgentias de iniunctis sibi poenitentiis misericorditer
in domino relaxamus. In quorum rei testimonium praesentes literas sigilli
nostri personalis fecimus appensione communiri. Datum secundo die di-
visionis apostolorum, anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo
sexto.
1 Verlangerte Schrift. 6 Lficke 33 mm.
2 Lucke 15 mm. 6 Lucke 14 mm.
3 Ober der Zeile. 7 Lesung ungewiss, da verwischt.
4 Lucke 30 mm. 3 Hierauf gestrichen portaverit.

4 126
1476 Juli 16. Das Weifienburger Kapitel bezeugt, dasf; Magdalene, die Tochter
Nikolaus des Alteren von Salzburg einige Häuser, Kurien und Horigen-Sessionen
auf dem Giesshübel ihrem Familiaren Dominik Byro geschenkt hat.
Orig. Perg. Arh. St. Deva. Stuhlsarchiv Sebq 1/1476. Siegel war angehtingt.
Druck: Programm Mtihlbach 1873/74, 31 Nr. 4.
Capitulum ecclesiae Albensis Transsilvanae omnibus Christi fidelibus tam
praesentibus quam futuris praesens scriptum inspecturis salutem in salutis
largitore. Ad universorum harum serie volumus pervenire, quod egregia do-
mina Magdalena, filia quondam Nicolai senioris de Vizakna, consors vide-
licet egregii Sebastiani Orzag de Gwth, coram nobis personaliter constituta,
onus et gravamen Ladislai Rykalphfy filii sui in se assumens, praesente etiam
et audiente ac consentiente ipso Sebastiano Orszag domino et marito suo,
confessa est sponte in hunc modum: Quod ipsa, consideratis et in animo
recensitis fidelibus sevitiis et gratuitorum obsequiorum mertis circumspecti
Dominici Byro, familiaris sui, quae idem primum praefato quondam Nicolao
de Wyzakna genitori .suo tantemque sibi tam prioris quam rnodernis domi-
norum suorum temporibus a gradibus suae adolescentiae usque ad haec tern-
pore studuisset semper cum omni diligentia et absque reprehensionis vitio
fideliter exhibere. Quae ratione nollet eundem prout nec deberet sine alicuius
recompensationis provisione vacuum relinquere, quin immo volens eidem
suae gratitudinis et remunerationis gratiam praemissorum suorum servi-
tiorum meritis exhibentibus ostendere. Matura igitur in se superinde deli-
beratione praehabita quasdam domos et curias in possessione Kywzewel

99
www.dacoromanica.ro
vocata, in comitatu Albensi existente, quae videlicet alias cuiusdam Iacobi
Dalya praefuissent et quas nunc praefatus Dominicus Byro inhabitaret, simul
cum aliis duabus sessionibus iobbagionalibus in eadem possessione ruxta
rivulum inibi decurentem a parte meridionali adiacentibus, una scilicet iobba-
gionali, quam nunc quidam Emericus Zekel inhabitaret et altera deserta
penes sessionem eiusdem Emerici a plaga meridionali existenti ipsam dominam
Magdalenam pleno iure condernentes, simul cum cunctis et singulis ipsarum
utilitatibus, terris scilicet arabilibus, cultis et incultis, silvis, nemoribus,
pratis, pascuis, foenetis, aquis. piscaturis et generaliter aliis quibuslibet uti-
litatibus et utilitatum quovis nominis vocabulo vocitatorum integritatibus
de iure ad easdem sessiones spectantibus et pertinere debentibus praelibato
Dominico Byro familiari suo ac per eum dominae Cristinae consorti, necnon
Iohanni et Stephano filiis ac puellae Margarethae, filiae eiusdem Dominici
pro praemissis servitiis suis dedisset, dinasset et contulisset, nostrique dedit,
donavit et contulit in praesentia iure perpetuo et irrevocabiliter tenenda,
possidenda et habenda, nil iuris et dominii ipsa domina Magdalena sibi in
eisdem reservante, sed omne et totale ius ac dominium, quern in eisdem sessio-
nibus et earundem utilitatibus hactenus habuisset, in et ad praefatum Do-
minicum ac coniugem et proles eiusdem praedictas transferrens pleno iure.
Assumens nihilominus et obligans praefata domina Magdalena se personaliter
annotatum vero Ladislaum Rykalphfy ad onus in se receptum memoratum
Dominicum ac coniugem et proles eiusdem contra omnes ipsos in eisdem le-
gitime inquietare volentes semper in pacifico dominio earundem conservare,
conditione ista specialiter expressata: Quod si forte temporum cursu prae-
sertim ipsa domina Magdalena ab hac luce emigrante, praefatus Ladislaus
Rykalphfy aut alii quipiam ipsum Dominicum Byro ac coniugem et proles
eiudem in praetactis sessionibus turbare et impedire aut de dominio earundem
eicere et excludere niterentur, extunc non aliter nisi prius persolutis et depo-
sitis eisdem quinquaginta floreni auri puri ipsos eicere aut excludere valeant
neque possint. In cuius rei memoriam fiimitatemque perpetuam praesentes
literas nostras privilegiales pendentis et authentici sigilli nostri munimine
roboratas duximus concendas. Datum feria tertia proxima post festum di-
visionis apostolorum, anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo
sexto. Honorabilibus dominis praepositura vacante, Matheo decretorum
doctore cantore, Petro custode et Matheo decano, aliisque canonicis eccle-
siae nostrae praefatae in eadem altissimo iugiter famulantibus et devote.

4 127
Sintereag 1476 Ju li 21. Der siebenburgische Vizewoiwode Stephan Erdelg
teilt Richter und Rat von Kronstadt mit, dass sich das siebenbargische Heere-
saufgebot am 25. Juli bei Thorenburg versammelt, urn sich mit dem kemiglichen
Heer unter Stephan Bdthorg und Vlad Tepes zu vereinigen.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Fronius I 48. Siegel rund, Din. cca 26 mm, war in
griines Wachs auf der Rückseite zum Verschlul3 aufgedruckt.
Druck: Hurmuzaki, Documente XV, 1, 92 Nr. 162.
Honoris continuum incrementum. Circumspecti vjrj1, fratres et amici2 nobis
adamandi . Vestris amicitiis fraternitatibus multum regratamur eo quocl nos
famis2 diversis nos tenetis. Statim viris praesentibus ita intellectis, ad omnes
comitatus scire dedimus at per singula capita eorum in oppiso Thorda in
persona spectabilis et magnifici dornini Johannes Pangracz commissimus,

:100
www.dacoromanica.ro
ut ad quintam feriam videlicet in festo beati Jacobi apostoli nunc proxime
venturo4 more exercitationis in congregatione generali congregentur, quia
magnifici Stephanus de5 Bathor et Ladislaus Drakula unacum exercitibus re-
giis6 hic ad dictum terminum constituuntur. Quare vestras rogamus amici-
tias et fraternitates, immo et committimus harum serie, quatenus visis prae-
sentibus in continenti7 unum aut plures ex vestri hominibus fide1ibus5 ad
Moldauiam dirigatis et mittatis, qui5 vos1° et nos famis5 dirigere et portare
teneatur. Ex Somkerek die dominico ante festum beatae Mariae Magdalenae,
anno et cetera LXX° sexto.
Sthephanus Erdelj de Somkerek, vicevaivoda Transsilvaniensis.
Auf der Riwkseite Adresse: Circumspeetis viris iudici, iuratis ceterisque civi-
bus in civitate Brassouiensi commorantibus, amicis9 nostris adamandis.
1 Vorlage virtj. 6 Vorlage regis.
2 Vorlage amictj. 7 Hierauf gestrichen e.
3 Vorlage famtjs. 8 Hierauf gestrichen m.
4 Ju II 25. 9 Hierauf gestrichen uob.
5 Ober der Zeile. 10 tTher der Zeile.

4 128
Grosswardein 1476 Juli 22. Der Kronstadter Notar Magister Paulus schreibt
dem Rat von Krohstadt uber die Vorbereitung zur Wiedereinsetzung des
Vlad Tepe,s zum FUrsten der Walachei und uber den Prozess der siebenburgischen
Stadte gegen das Grofwardeiner Kapitel.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner I, 21. Siegel rund, Dm. 10 mm, war in gelbes
Wachs auf der Rtickseite aufgedruckt, Spuren.
Bruchstack: Hurmuzaki, Documente XV, 1, 93 Nr. 163.
Prompta servitia cum toto animo complacendi sincere praemissa. Prudentes
viri et domini mei semper honorandi, novitates pridem vestris prudentiis
narratis iterato scribere curavi ex quo a multis fide dignis eas tanquam vestras
percepi, quod gratiosissimus dominus noster rex Mathias Georgium Beth len
vicevaivodam in Transsilvania deputavit et Ladislaum Wlad similiter et
parvum cum multis gentibus et populis versus nostras partes direxit, quibus
et Stephanus Bathar pro supremo capitaneo et belli ductore constituit. Item de
teolonio Varadiensi multum turbatus et perplexus fui, quod iuxta tenorem
praeviae literae circa Penthecosten receptae audivi et intellexi, quod sin-
gulae civitates modo suo instrumenta et privilegia super praedicto teolonio
secum adducere debeant de quibus a vestris prudentiis nichil audivi neque
me avisatis forte et nos literas et privilegia certa in ladula nostra repositis
desuper habeamus, quem admodum ipse Cibinienses triplicia sua privilegia
adduxerunt. Quod me dumtaxat ad informationem magistri civium et Jo-
hannis Hutter super antiqua consuetudine dimisistis, item cum inspiratione
divina et adiutorio magistri civium si opus fuerit terminum ulterius petam.
Item audivi in secreto quod Parvus Bozzorab ad petitiones nostras ac Ste-
phani vaivodae vicinus noster effici potest. Ideo quidquid vestrae prudentiae
bonum videritis deliberate. Nos alia nisi quod dominationes vestrae unum
bonum in aqua infrigidatis celeriter ipsam aquam frigidam ad mer proiciatur.
Deus vestras personas et totum districtum a cunctis periculis protegat et
defendat. Datis in Waradino feria secunda in1 festum beatae Marie Magdalene,
anno domini MTCCC°1XXVI.

101
www.dacoromanica.ro
M. Paulus, vester confrater sincerus.
Auf der Rackseite Adresse: Prudentibus et circumspectis viris iudici et ce-
teris iuratis civibus civitatis Brassouiensis dominis suis semper honorandis.
1 Fehlt in der Vorlage.

4 129
Cipfiu 1476 (Juli 23 August 1). Der walachische Thronpratendent Vlad
Tepe,s ersucht, dem nach Kronstadt ziehenden Sebastianus freies Geleit zu
geben.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Schnell I 9. Siegel, rund, Dm. 31 mm, hi rotes Wachs
unter dem Text aufgedriickt, beschadigt. Umschrift in gotischer Minuskel, laut Bogdan :
LADISLAUS WAYWODA INENSIS. Im Siegelfeld zwei gekronte Brustbilder zu
beiden Seiten einer Pink.
Druck: Bogdan, Documente 324 Nr. 267; Hurmuzaki, Documente XV, 1, 94 Nr. 94.
Regest: Andronescu, Repertoriul 110 Nr. 388.
Die Urkunde muss nach dem 22 Juli angesetzt werden, zu welchem Zeitpunkt der Kron-
stadter Notar aus Grosswardein Uber die Vorbereitungen zur Einsetznng des Vlad Tepee
bereichtet, vgl. Nr. 4 128 und vor der Ankunft des Heeres in Schassburg am 1. August,
vgl. Nr. 4 132.
Ladislaus Drakulya salutem omnibus nobilibus, castellanis, comitibus,
iudicibus, iuratis ceterisque hominibus cuiuscunque conditionis existentibus
salutem dicit1. Hunc2 est quod hii exhibitores praesentium videlicet Sebas-
tianus cum suo famulo vadit versus Brassouiam, quos petimus libere et
pacifice permittere et permitti facere ob nostri favoris amicitiaeque. Ex
Chappa anno Mcccc76.
1 So Vorlage. a Vorlage Inc.

4 130
Ofen 1476 Juli 31. Konig Matthias verbietet den Adligen von Some§eni, die
Bewohner der Stadt Klausenburg weiterhin zu belaastigen.
Eingeschaltet vom Konvent von Kolozsmonostor 1488, Orig. Arh. St. Cluj-Napoca,
Archly der Stadt Cluj P 35.
Druck: Jakab, Oklevéltar 1, 253 Nr. 156.
Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fidelibus nostris nobi-
libus de Zamosfalwa et praesertim utroque Stephano Erdely, Gyerewfy
de eadem salutem et gratiam. Gravem querelam fidelium nostrorum civium
et incolarum ac toLius communitatis civitatis nostrae de Koloswar, maie-
stati nostrae oblatam1 magna accepimus displicentia, quod vos nescitur
quali temeritate ducti ipsos gravibus insolentiis multiplicibusque iniuriis,
contumeliis2 et darripni afficeretis, alios in propriis agris eorum verberando
alios spoliando nonnullus siquidem etiam laetalibus vulneribus2 vulnerando,
ita quod plerumque ex ipsis pauci ad negotia sua exercenda civitatem et
bonos suas, ante et propter vos egredi non auderent, verum quia credimus
quos eas insolentias vestras tantaque mala ipsis, non nisi ipsorum pati-

102
www.dacoromanica.ro
entia et taciturnitas pariat; quapropter nolentes nobis talia de cetero. pati,
requirimus vos hortamurque et monemus atque nichilominus sub debite
fidelitatis obedientia districte praecipimus, quatenus a talismodi iniuria-
rum et turbationum illationibus de cetero petimus desistatis ac cum ipsis
civibus et communitate praefatae civitatis nostrae de Koloswar pacifice
et cum bona vicinitate maneatis. Alioquin si in ipsorurn defensione iniuria-
rumque suarum propulsione vos quoque se ipsos ledi forte senseritis vobis-
met ipsis et vestrae impatientiae tantummodo rite imputare poteritis. Secus
ergo non facturi. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum Budae
in profesto ad vincula beati Petri apostoli, anno domini millesimo qua-
ringentesimo septuagesimo sexto, regnorum autem nostrorum anno Hun-
gariae et cetera decimo nono, Bohemiae vero octavo.
1 Vorlage: dolatum. 2 Vorlage: contameliis.

4 131

Ofen 1476 August 1. KOnig Matthias beauftragt das Arader Kapitel, den
Zolistreit zwischen dem Grosswaraeiner Kapitel und den kaniglichen Frei-
städten zu untersuchen und die Mlle der eingehobenen Zollsittze zu ermitteln,
wie sie von der Generalkongregation der Biharer Gespanschaft bezeugt werden.
Budae, in festo ad vincula beati Petri apostoli in eodem anno domini mille-
simo quadringentesimo septuagesimo sexto...
Auszugsweise eingeschaltet von Konig Wladislaw II. 1492, Orig. Arh. St. Sibiu U II.
568, nach der Einsehaltung des Arader Kapitels von 1476. Ebenso Arh. St. Cluj-Napoca,
Archly der Stadt Klausenburg T 70 und Archly der Stadt Bistritz, heute verschollen
Regest: Berger, Urkunden- Regesten 49 Nr. 289.

4 132

Sehässburg, 1476 August 1. Stephan Bdthorg, ktiniglicher Hofrichter und


Oberbefehlshaber des Heeres, befiehlt alien siebenburgischen Ortsbehtirden, die
in ktiniglichen Diensten reisenden Kronstddter mit Pferden u. a. zu unter-
stiitzen.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Fronius I 41. Ringsiegel war in griincs Wachs vorne
aufgedrtickt.

Nos comes Stephanus de Bathor index curiae regiae maiestatis et cetera,


summust universalis capitaneus gentium praesentis exercitus, vobis universis
et singulis civitatibus, oppidis, villis in easdem habitantibus et cuiuscunque
status, conditionis hominibus firmiter committimus et mandamus in
persona serenissimi domini regis per praesentes, quatenus dum
et quando2 cives civitatis Brassouiensis vel homines ipsorum in factis prop-
riis regiae maiestatis pro defensioneque et tutela huius regni Transsiluaniae
dum in medium pervenerint carentiarn2 equorum aliorumque habuerint,
extunc et protunc eisdem civibus civitatis Brassouiensis vel hominibus ipso-
rum equos dare debeatis et teneamini. Secus in praemissis non facturi.

103
www.dacoromanica.ro
Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datis in Segesswar in festo ad
vincula sancti Petri apostoli, anno domini jii1Iesimo quadringentesimo
septuagesimo sexto.
1 Vorlage sumpznus. a Hierauf gestrichen que.
2 Hierauf gestrichen praefati.

4 133
Of en 1476 August 2. KOnig Matthias kilt dem Bischof Johannes von Tschanad
mit, dass die Egrescher Abteibesitzungen Donnersmarkt, Scholten, Abts-
dorf und Schoresten hinsichtlich Steuerleistungen, Heeresfolge und anderen
Lasten zu Hermannstadt und den Sieben Stub len zu zahlen sind.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 367. Siegel, rund, Dm. 65 mm, in rotes Wachs, pa-
pierbedeckt, vorne aufgedriickt. Derselbe Stempel wie Nr. 3 362.
Regest: Kemeny, Notitia 1 185.
Von der Kanzlei: De commissione propria domini regis.
Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fideli nostro dilecto
reverendo in Christo patri domino Iohanni episcopo ecclesiae Chanadien-
sis salutem et gratiam. Expositum extitit maiestati nostrac in personis
fidelium nostrorum iudicis ac iuratorurn civium et totius communitatis
civitatis nostrae Czibiniensis nec non et universorum Saxonum septem sedium
Saxonicalium partium nostrarum Transsilvanarum, quomodo alias poses-
ssiones abbatiae vestrae Egres, Munera, Chanad, Hodwylag er Schoristen
nuncupatae in eisdem partibus Transsilvanis existentes iuxta antiqua ipso-
rum privilegia et consuetudines in omnibus iuribus contributionibus extra-
ordinariis, vigiliis, custodiis et quorunicunique laborum exercititiorumve
oneribus, quibus partes illae septem sedium circa servitia nostra regalia
ac praetactae civitatis nostrae Czibiniensis consevationem et tutelam astricti
forent, semper ad praedictos cives, eorumque dictorum Saxonum communi-
tatem pertinuissent pertinereque deberent etiam de praesenti. Vos tamen,
qua nescitur occasione ducti, easdem possessiones sub annuis pensionibus
in commendam tenentes invitis omnino ipsarum incolis a praedictis civi-
tate et Saxonibus nostris separare, alienareque et penitus abstrahere vel-
litis et niteremini in derogamen iurium libertatum ac consuetudinum ipso-
rum antiquarum manifestum. Supplicatum itaque extitit [ ] 1 superinde de
remedio providere. Cum autem nostrae regiae dignitatis incumbat officio,
cunctos subditos nostros in iuribus et libertatibus suis sub bono aequitatis
moderamine regere, sicuti ergo ecclesias et ministros dei, ita etiam civitatem
et Saxones nostros iuribus, libertatibus et veteribus consuetudinibus frau-
dari nolumus. Quapropter fidelitatem vestram requirimus nihilominusque
eidem firmiter praecipimus et mandamus, quatenus praescriptas quatuor
possessiones abbatiae de Egres Munera, Chanad, Holdwylag et Schoristen
in praetactis omnibus iuribus, contributionibus exordinariis, vigiliis, custo-
diis ac quorumlibet laborum exercitiorumve oneribus ac lege, ordine et
consuetudinis observantia, quibus eaedem ipsarumque incolae ab annis quin-
quaginta, sexaginta, centum et a tanto temporis spatio, cuius initii contra-
rium in hominum memoria existere non dicitur circa civitatem et Saxones
nostros praetactos tentae fuerunt et conservatae, etiam de cetero libere,
pacifice et absque omni contradictione vivere et uti permittere debeatis,
ab ipsisque eos contra antiqua iura, libertates et antiquas consuetudines

104
www.dacoromanica.ro
ipsorum separare et abstrahere nullatenus praesumatis gratiae nostrae sub
obtentu. Praesentes autem perlectas reddatis praesentanti. Datum Budae
secundo die festi ad vincula beat Petri apostoli, anno domini millesimo
quadringentesimo septuagesimo sexto, regnorum nostrorum anno Hunga-
riae et cetera decimo nono, Bohemiae vero octavo.
Auf der RUckseite gleichzeitig: Matthias episcopo Chandiensi, ut villas abba-
tiae de Egres, Monora et cetera in libertatibus suis vivere permittat.
1 Inl Bug unleserlich 35 mm.

4 134
Ofen 1476 August 5. Konig Matthias verleiht Klausenburg das Recht, das
alte Stadtsiegel zu erneuern.
Orig. Perg. Arh. St. Cluj-Napoca, Archly der Stadt Cluj Div. 1/5. Siegel, rund, Dm.
65 mm, rotes Wachs in weisser Wachsschtissel an griln-weiss-roter Seidenschnur ange-
hangt. Reste mit demselben Stempel wie Nr.
Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.
Nos Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera/ memoriae coin-
mendamus tenore praesentium significantes quibus exppedit universis, quod
nos prout decet clementiam regiam humiles fidelium nostrorum iudicis et
iuratorum civium ac totius civitatis nostri Colusvariensis preces et sup-
plicationes admittentes eis ut sigillum ipsius civitatis quod nimia vetustate
confectum et quasi in aliqua sui parte oblitteratum asserunt renovare et
de novo fieri facere sub eisdem figuris et caracteribus de nostra regali gratia
et speciali scientia admisimus et concessimus, immo ut id auctoritate nostra
regia facere et disponenre possint, annuimus et concedimus harum nos-
trarum quibus sigillum nostrum secretum quo tit rex Hungariae utimur
sub appensum est vigore et testimonio literarum mediante. Datum Budae
in festo beatae Mariae virginis Nive, anno domini millesimo quadringen-
tesimo septuagesimo sexto, regnorum nostrorum anno Hungariae et cetera
decimo nono, Bohemiae vero octavo.
Auf der Ruckseite gleichzeitig: Super renovationem sigilli civitatis per Iohan-
nem Dobo notarium procuratum.
1 Bis her verlängerte Schrift.

4 135
Of en 1476 August G. Komig Matthias triigt den Rechtsinhabern des Landes
auf, die Stadt Offenburg in ihrem Recht auf freien Warenverkehr in Sieben-
bUrgen zu schUtzen.
Orig. Perg. Ungar. Landesarchiv Budapest DI. 37 065. Siegel rund, Dm. 6,5 mm war
in rotes Wachs vorne aufgedrfickt.

105
www.dacoromanica.ro
Von der Kanzlei: De commissione domini regis.
Mathias dei gratia rex Hungarie, Bohemiae et cetera fidelibus nostris uni-
versis et singulis praelatis, baronibus, comitibus, castellanis, nobilibus ipso-
rumque officialibus necnon civitatibus, opidis et villis ipsorurnque rectoribus,
iudicibus et villicis,:quibus praesentes ostenduntur, salutem et gratiam. Cull
iusti pro iniustis et innoxi pro: reorum excessibus non] debeant quoquomodo
impediri, fidelitati itaque vestrae universitatis et cuilibet vestrum firmiter
prae,cipimus et mandamus quatenus dum et quando ac quotienscumque
fideles nostri circumspecti cives et incolae civitatis nostrae de Offembanya
seu aliquis ipsorum aut homines et familiares eorum praesentium ostenso-
res pro victum suorum necessaria acquisitione diversas regni nostri partes
perlustrantes cum rebus et bonis ipsorum puta equis, bobus, agnis, pannis,
cutibus, ferro, plombo, metallo, tlitico, farina, lardis. aut aliis quibusvis
victualium et rerum generibus ad VOS vestrasque terras, tenutas, possessio-
nes, honores et officiolatus ac vestri in medium pervenerint, extunc eosdem
seu quempiam:ipsorum aut homines et familiares eorundem praetactos ac
qurumvis in personis iudicare vel vestro astare iudicatui resque et bona'
eorum praefata quaecumgue arestare seu prohibere arestarique et prohiberi
facere nequa_luem praesumatis nec sitis modo aliquali, signante autem pro
factis, debitis, offensis et aliorum excessibus, si qui erint, quittosl tuiti-
onis vel quaestionis contra praefatos cives, incolasque et inhabitatores prae-
tactae civitatis nostrae Offembanya aut ipsorum aliquis hominesque et
familiares eorundem seu ad ipsos pertinentes habent vel habuerint contra id
in praesentia iudicisIet iuratorum civium eiusdem loci iamdictae pro ]9

iidem omnibus quaerulantibus tueril iuris et iustitiae ac debite satisfactionis


complementum facere et exhibere tenebantur iuxta eorum civitatis praetactae
consuetudinem prout dictabit ordo iuris. Secus ergo non facturi; praesentes
autem post lecturam ubique reddi iubemus ptraesentanti. Datum Budae in
frsto transfigurationis domini, anno iusdem millesimo 'quadragesimo septua-
gesimo sexto, regnorum nostrorum anno Hungariae et cetera decimo nono,
Bohemiae vero octavo.

1 Lesung unsicher. 2 Schrift 65 mm durch Feuchtigkeit geschwunden.

4 136
Of en 1476 August 7. König Matthias verbietet den Adligen Johannes Hwngor
und Ladislaus Desewfy, cives et hospites civitatis nostrae Co loswar ent-
gegen deren Freiheiten und Gewohnheiten auf ihrer Besitzung Bernadea
mit Zi.Sl len zu belastigen, wo die Adligen supta hoc etiam certa pignora de
rebus et bonis puta equos et alias quam plures res violenter abstulissent.
Datum Budae feria quarta proxima post festum transfigurationis domini, anno
eiusdem millesimo quadringentesimo septuagesimo sexto, regnorum nostrorurn

106
www.dacoromanica.ro
anno Hungariae et cetera decimo nono, Bohemiae vero octavo. Praesentes
post earum lecturam reddendam praesentanti.
Von der Kanzlei: Relatio praepositi et thesaurarii.
Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Cluj Priv. T 52. Siegel, rund,
Dm. 65 mm, in rotes Wach vorne aufgedruckt, Reste mit demselben Stempel wie Nr.
3 362.
Druck: Jakab, Oklevéltár 2, 185 Nr. 154.

4 137
1476 August 23. Das Arader Kapitel bezeugt die Aussagen des Johannes
de Zthar und weiterer 61 Personen fiber das Recht des Grosswardeiner
Kapitels auf die Einhebung von Zöllen bei Grosswardein. ... quarto die
feriae tertiae scilicet festi beati regis Steplzani in anno domini millesimo qua-
dringentesimo septuagesimo sexto praeterito...
Auszugsweise eingeschaltet von Konig Wladislaw II. 1492, Orig. Arh. St. Sibiu U II
568. Ebenso Arh. St. Cluj-Napoca, Archly der Stadt Klausenburg T 70. und im Archiv
der Stadt BistrItz, heute verscholien.
Regest: Berger, Urkunden-Regesten 50 Nr. 290.

4 138
1476 August 23. Die Adelsrichter der Gespanschaft Bihar bezeugen die Aus-
sagen von 62 Adligen Uber das Recht des Grosswardeiner Kapitels auf
die Einhebung von Zöllen bei Grosswardein.
...quarto die feriae tertiae scilicet festi beati rogis Stephani in anno domini
in anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo sexto praeterito...
Auszugsweise eingeschaltet von Kanig Wladislaw II. 1492, Orig. Arh. St. Sibiu U II 568.
Ebenso Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Klausenburg T 70 und im Archly der
Stadt BistrItz, heute verschollen.
Regest: Berger, Urkunden-Regsten 50 Nr. 291.

4 139
Seharoseh 1476 September 4. Der siebenbargishe V izevoiwode Dominik Beth-
len beglaubigt bei dem Hermannstadter Rat seinen Gesandlen Jakob Machkas.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 248. Siegel, rund, Dm. 22 mm, war in grtines Wachs
auf der Ruckseite zum Verschluil aufgedrtickt. t
Druck: F. Pesty, Krass6 vármegye tortenete. Bd. 3, Budapest 1882, 437 Nr. 330.
Prudentes et circumspecti amici nobis honorandi, salutem decenti cum ho-
nore. Misimus ecce ad vestras amicitias is nobilem Iacobum Machkas ca-
stellanum castri Sydowar in certis factis et legationibus satis arduis vestris
amicitiis referendis. Idcirco rogamus amicitias vestras praesentibus diligenter,
quatenus dictis et relatibus annotati Iacobi Machkas in referendis fidem

ii Urkundenbuch 107
www.dacoromanica.ro
adhibere velitis creditivam tamquam propriis colloquemur affatibus. Ex
Nagzarus feria quarta ante festum nativitatis virginis gloriosae, anno domini
millesimo quadringentesimo LXXm° sexto.
Dominicus Beth len de Ikthar,
vicevaivoda Transsilvanus etc.
Auf der Rackseite Adresse: Prudentibusl et circumstpectis magistro civium
iudicique et iuratis civibus civitatis Cibiniensis, amicis honorandis.
Von gleichzeitiger Hand : Literam de Sewrin de centum florenis scribentis
literam Newstiwr.
1 Dartiber noch einmal: Prudenttbus et-
circumspeetts.

4 140
1476 September 5. Der Konvent von Kolosmonostor bezeugt das Ubereinkom-
men zwischen Dominik Kydey und Simon Porkolab von Klausenburg bezii-
glich 13 geliehenen Goldgulden.
Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest DI. 27 059/L Siegel rund, Dm. 52 mm,
war auf der RUckseite in geibes Wachs aufgednickt.
Nos conventus monasterii beatae Mariae virginis de Colosmonostra memoriae
commendamus quod honorabilis et discretus vir Demetrius plebanus de
Zenthmarthonmachkassa necnon nobiles Ladislaus de Almad, Jacobus
Thewrek de Wybwda et Michael Magyary de eadem personaliter coram
nobis constituti sunt confessi in hunc modum: quomodo nobilis quondam
Dominicus Kydey de praefata Zenthmarthonmachkassa coram praedicto
honorabili Demetrio plebano confessori suo ac ceteris nobilibus supranomi-
natis in ultima testamentali sua legatione fassus fuisset ut ipse SymoniiPor-
kolab de Koloswar tredecim florenos auri debitare obligaretur quos eidem
ad tune reddere et persolvere promtis in pecuniis nequivisset. Volente igitur
de rehabitione praescriptorum tredecim florenorum auri eundem Symonem
Porcolab certum reddere et se [ ] 1 quasdam duas sessiones suas desertas
in praefata possessione Zenthmarthonmachkassa vocata in comitatu de Kolos
existente habitas simulcum cunctis earundem utilitatibus et pertinentiis
quibuslibet puta terris arabilibus cultis et incultis, agris, pratis, nemoribus
et generaliter cunctis utilitatum integritatibus quovis nominis vocabulo
vocitatis ad easdem duas sessiones spectantibus et pertinere debentibus
praefato Symoni Porkolab pro praedictis tredecim florenis auri purl Hunga-
ricali infra tempus redemptionis earundem pignori obligasset talimodo, ut
durn et quicumque praefato quondam Dominico aut haeredibus suis facultas
redimendi suppereret,2 extunc annotatus Symon Porcolab rehabitis prius
ab-ipsis di4os tredecim florenos auri puri praetactas duas sessiones desertas
eidem pacifice et quiete simulcum praedictis cunctis utilitatibus et perti-
nentiis quibuslibet remittere deberet et teneretur. hi quorum praedictorum
fassionis testimonium praesentes literas nostras patentes duximus conce-
dendum immo iustitia suadente. Datum feria quinta proxima ante festum
Nativitatis beatae Mariae virginis, anno domini millesimo quadringentesi-
mo septuagesimo sexto.
Unleserlich cca. 8 mm. 2 So Vorlage.

108
www.dacoromanica.ro
4 141
Ofen 1470 September 6. K5nig Matthias befiehlt alien Sachsen Siebenbiirgens,
die sich aus dem nnter dem Oberbefehl des Hofrichters Stephan Bathor stehen-
den siebenbürgischen Aufgebot zerstreut haben, sich erneut zum Einmarsch
in die Walachei zu sammeln.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 383. Siegel, rund, Dm. 68 mm, in rotes Wachs papier-
bedeckt, vorne aufgednickt. Im Siegelfeld gespaltener Wappenschild unter dreizakiger
Krone. Rechts vier Querbalken, links steigender Lowe. Umgeben von sechs Wappen-
schildchen : von rechts oben 1. Doppelkreuz, 2. Krone, 3. Rabe mit Ring, 4. Wiesel,
5. Adler mit ausgebreiteten Schwingen,6. Vogel im Netz. Umschrift in Majuskeln: S.
MATHIE +DEI + GRAT IA +HUN GARIE +BOHEMIE +ETC+ MARCHIONIS +MO-
RAVIE +DVCIS +SILESIE. Abb. Pray, Syntagma Nr. XIII, 2.
Druck: Teleki, Hunyadiak kora, 11, 563 Nr. 585. Hurmuzaki, Documente XV, 1,94
Nr. 165.
Regest: Kemény, Notitia 1, 186 zu 1477.
Von der Kanzlei : Commissia propria domini regis.
Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fidelibus nostris uni-
versis et singulis Saxonibus partium regni nostri Transilvanorum praesen-
ti'um notitiam habitlais salutem et gratiam. Mandamus fidelitati vestrae
et cuilibet vestrum harum serie firmiter, quatenus statim visis praesentibus
si qui ex vobis de praesenti exercitu nostro cum fidele nostro magnifico co-
mite Stephano de Bathor, iudice curiae nostrae, in partibus regni nostri
Transilvanis contra Turcos habito ad domus suas vel alias reversi et dispersi
fuissent, rursum sine aliqua intermissione universaliter insurgere et cum
eodem comite Stephano de Bathor ad partes regni nostri Transalpinas tran-
sire, et omnia ex quae idem comes Stephanus vobis dixerit facienda facere
debeatis. Quoniam alioquin nos eidem comiti Stephano facultatem dedimus,
ut omnium vestrum res et bona universa, qui insurgere et ea quae idem dixe-
nit facienda facere nollent occupare et eosdem in personis detinere possit
et valeat. Secus ergo prout gravissimam indignationem nostram evitare
cupitis non facturi. Datum Budae feria sexta proxima ante festum nativi-
tatis beatae Mariae virginis, anno domini millesimo quadringentesimo sep-
tuagesimo sexto, regnorum nostrorum Hungariae et cetera anno decimo
nono, Bohemiae vero octavo.

4 142
Broos 1476 September 14. Richter, Hannen und die Geschivorenen von Markt
und Stuhl Broos ersuchen den Rat von Hermannstadt, ihnen den Stephan Kro-
ner nicht limiter als Konigsrichter aufzudriingen.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 368. Siegel, rund, Dm. 40 mm, in weisses Wachs auf
der Rückseite zum Verschluss aufgedrckt. Reste mit Bisch ofs figur und Mitra im VierpaI3,
Umschrift zwischen Perllinien unleserlich.
Druck: Kurz, Magazin 2, 184 u. 170. Archly 15, 1880, 199 Nr. 48.
Servitium paratum cum omni subiectione praescriptum. Prudentes viri do-
mini et praeceptores nostri praeferendi. Vestrae noverint dominationes cau-
sam et litis materiam ratione et praetextu iudicatus regii sedis et oppidii
Sazwarus ab una parte, vero ab altera circumspectum Stephanum Croner
motam. Sed quia lis et causa per vestras dominationes usqe ad festum san-
ctae crucis1 dilata extitit, terminum et diem observandum, Sed quia plu-
rima et ardua negotia regalia et vestrarum dominationum nobis dietim incum-

11* 109
www.dacoromanica.ro
bunt, quod nullo modo iudicii regii carere valemus, igitur iuxta consuetu-
dines et libertates nostras a vestris dominationibus edoctas unanimi consensu
et pari voto decrevimus nobis unum idoneum virum in iudicem regium
sedis et oppidi eligere, denique electumque in praesentiam vestrarum domi-
nationum statuere, ut idem nos contra quoslibet impugnatores post vestras
dominationes tueri et defensare teneatur. Ea de re easdem dominationes
vestras dei omnipotentis intuitu servitiorum2 nostrorum ob respectum per
intime supplicamus, quatentis praedictum Stephanums Croner ultra volen-
tatem totius sedis et opidi in iudicem regium angariare minime dignemini,
quia nullo modo eundem propter sua plurima iniurias reassumere volumus,
si et remedium coram gratiosissime domino nostro rege obtinere oporlebit.
Ex Zazzwarus in die exaltationis sanctae crucis, anno millesimo quadrin-
gentesimo septuagesimo sexto.
Indices, villicid iuratique cives .

ac tota communitas sedis et


oppidi Zazzwarus vestrarum do-
minationum subiecti.
Auf der RUckseite Adresse: Prudentibus et circurnspectis viris magistro
civium, iudicibus et iuratis senioribus civitatis Cibiniensis dominis et prae-
ceptoribus suis praeferendis.
September 14. 3 Vorlage Sthe...
° Hierauf 6 mm durchgestrichen. 4 eber der Zeile.

4 143
Ofen 1476 September 15. Konig Matthias fordert von der Bargerschaft der
Stadt Bistritz eine ausserordentliche Abgabe, um seine Auslagen bei den bevor-
stehenden Hochzeitsfeierlichkeiten zu bestreiten.
Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Bistritz Nr. 710. Siegel, rund
Dm. 65 mm, in rotes Wachs, papierbedeckt, vorne aufgedrfickt. Derselbe Stempe
wie Nr. 3 362.
Regest: Berger, Urkunden-Regesten 50 Nr. 292.
Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fidelibus nostris pru-
dentibus et circurnspectis iudicis et iuratis ceterisque civibus civitatis nos-
trae Bistriciensis salutem et gratiam. Novisse potestis quam difficilis et
graves expensas hiis ternporibus pro necessaria regni nostri defensione contra
Thurcos infestissimos regni nostri eL totius christianitatis emulos fecerimus
quantisque expensis ad reprimendas perfidi hostis vires insultusque repel-
lendos opus fuerit et etiam nunc opus sit maiestati nostrae. Curn igitur
post tantas et tam intollerabiles expensas et labores iam demurn celebritas
quoque nuptiarum nostrarum in proximo sit, ad quarum sollernuitatern
similiter maximis impensis pro nostro et regni nostri decore necessarii sirnus,
licet fidelitates vestras de praesenti alioquin libenter supportatos haberemus
nisi tam urgens et ardua necessitas nobis turn pro eadem regni nostri defensi-
one tum etiam pro huiusrnodi nuptiarum nostrarum sollemnitate incumberet,
facere tarnen aliud non possumus, nisi ut tarn difficiles impensas quas ad
hanc sollemnitatem nostram ut praediximus facturi sumus civitatum et
subditorum nostrorum contributione tolleremus. Quapropter misimus in vestri
medium fideles nostros reverendum patrern dominum Nicolaum episcopum
Thininiensem et venerabilern Urbanum praepositum ecclesiae sancti Nicolai

110
www.dacoromanica.ro
de Alba ac nobilem Michaelem Literatum de Barach eos de voluntate et
intentione nostra ad plenum informatos. Quicquic igitur iidem circa praemis-
sas necessitates nostras fidelitatibus vestris nomine nostrae maiestatis dixe-
rint et credere et modis omnibus citissime et absque omni dissimulatione
expediatis. Et secus si gravissimam indignationem nostram incurrere for-
midatis nullo modo faciatis. Datum Budae secundo die festi exaltationis
sacrae crucis, anno domini millesirno quadringentesimo septuagesimo sexto,
regnorum nostrorum anno Hungariae et cetera clecimo nono, Bohemiae
vero octavo.
Von der Kanzlei : Relatio Georgii praepositi Quinqueecclesiensis, thesaurarii.

4 144

Wen 1476 September 17. Konig Matthias ladt Richter und Rat von Bistritz
zur Feier seiner Hochzeit ein.
Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Bistritz Nr. 711. Siegel, rund
Dm. 65 mm, in rotes Wachs vorne aufgedrfickt. Reste mit demselben Stempel wie
Nr. 3 362.
Regest: Berger, Urkunden-Regesten 50 Nr. 293.
Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fidelibus nostris pru-
dentibus et circumspectis iudici et iuratis ceterisque civibus civitatis nos-
trae Bistriciensis salutem et gratiam. Fideles dilecti credimus fidelitates
vestras non latere, qualem nos cum serenissimo principe domino Ferdinando
eadem gratia dei Siciliae rege affinitatem traxerimus, cuius filiam deo pro-
sperante nobis deponsavimus in coniugem. Cum vero nuptiarum nostrarum
celebritas in proximo instet et ad festum sancti Lucae evanghelistae nunc
venturum1 peragenda incumbat, statuimus inter alias regni nostri proceres
fidelitates vestras ad celebritatem praefatarum nuptiarum invitare, ut vestra
et aliorum procerum regni nostri praesentia honor huius celebritatis nostrae
qui cum regni nostri et omnium vestrum decore convictus in tot tantorum-
que externorum principum et oratorum potentatuum frequentia, qui huic
solemnitati nostrae intererunt audeatur. Quos scilicet nostra vobiscum
gloriam quae nec minus vestra quam nostra non minus regni quam nostra
et vestra est eluscescat. Quapropter fidelitates vestras hortamur et requi-
rimus per praesentes eisdemque firmiter committimus, quatenus receptis
praesentibus quanto cultius et ornatius poteritis certos notabiliores ex vobis
eo numero et multitudine prout tanta solemnitas requirit ad celebritatem
huismodi nuptiarum nostrarum in dicto festo beati Lucae evanghelistae
celebrandarum transmittere debeatis. Qua in re quitquid honoris et ampli-
tudinis ad tantam solemnitatem impenderitis, sciatis vos non tam nostrae
et regni nostri et omnium vestrum gloriae et decori impendere, quodquidem
nos omni gratia et favore nostro regio erga fidelitates vestras recognoscere
cnrabimus et maiori benivolentia easdem prosequamur. Datum Budae feria
tertia proxima post festum exaltationis sanctae crucis, anno domini mil-
lesimo quadringentesimo septuagesirno sexto, regnorum nostrorum anno
Hungariae et cetera decimo nono, Bohemiae vero octavo.
Von der Kanzlei: Relatio Georgii praepositi Quinqueecclesiensis, thesaurarii.
1 Oktober 18.

111
www.dacoromanica.ro
4 3.45

Ofen 1476 September 22. KOnig Matthias gibt bekannt, dass er die Entschei-
dung des Zollstreites der ungarischen und siebenbUrgischen Skidte mit dem
Grosswardeiner Kapitel vertagt hat und verfUgt betreffend die provisorische
Einhebung der Zollgebiihren.
GI eich zeitige A b schrif t Pap . Arh. S t . Brasov, Priv 211 .
Nos Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera, damus pro memo-
ria quod causa quae inter honorabile capitulum ecclesiae Waradiensis ac
universosl dives et mercatores cunctarum liberarurn civitatum nostrarum,
tam in partibus Transsilvanis, quarn etiam intra ambitum huius regni nostri
ubicunque commorantes et signanter inter cives et mercatores Cibiniensis,
Brassouiensis et Coluswariensis, necnon Budensis, Pesthiensis et Cassouiensis
civitatum nostrarum regalium iuxta continentias aliarurn literarum nostra-
rum2 prorogatoriarum super facto eiusdem tributi in civitate Wardiensi
habiti, literis in eisdem declarati, in festo nativitatis beatae Mariae virginis
proxime praeteritoa coram nostra personali praesentia vertebatur. In quam-
quam causam Martinus Literatus de Edeles in persona reverendi domini
Johannis electi dictae ecclesiae Waradiensis cum procuratoriis literis eiusdem
se intromisit et certis et rationalibus ex causis, ad quindenum diem festi
purificationis beatae Mariae virginis proxime venturae4 in eandem nostram
personalem praesentiam duximus proroganclam eo modo ut tam idem Trans-
silvani quam etiarn ceteri cives et mercatores cunctarum aliarum liberarum
civitatum nostrarum commorantes interim et usque dictum quindecimum
diem praedicti festi purificationis beatae Mariae virginis4 et decisionem prae-
sentis causae duos partes dumtaxat praetactorum tributorum dare et solvere,
solutionem huiusmodi tributorum apud manus fidelium nostrorum provido-
rum Benedicti Bolthus, iudicis dictae civitatis Waradiensis pro parte dicti
capituli, item Demetrii Literati in Wad Kerth vico scilicet episcopali eiusdem
civitatis commorantis pro parte praedictorum civium et mercatorum tam-
quam ad fidelem manus per ipsos partes coram nobis parili voluntate elec-
torum tempus usque praefixum et causae huius plenariam decisionem reponere
teneantur, tandemque habita decisione causae praetactae iidem Benedictus
Boltus et Demetrius Literatus illi parti inque causam ipsorum coram nobis
obtinebit eandem solutionem tributorum dare debeant, hoc declarato, quod
iidem mercatores tertiam partem dicti tributi modo simili usque tempus
praefixum et causae decisionem solvere non tenantur nihilominusque prae-
fati mercatores et cives cunctarum civitatum nostrarum liberarum prae-
tactarum partium Transsilvanarum solutionern tributariam tributo in praedic-
to ita et illo modo quo quomodo cives et mercatores dictarum civitatum
nostrarum Budensis et Pesthiensis hactenus5 fecerunt facere debeant, et nee
tributarii in praedicto tributo pro tempore constituti eosdem cives et mer-
catores Transsilvanenses ultra illum modum ad solutionem huiusmodi tributi
cogere et asstringere audeant quoquomodo, testimonio praesentium mediante.
Datum Budae quindecimo die termini praenotati, anno domini M°CCCC°
septuagesimo sexto.
Von der Kanzlei: Lecta.
I Vorlage universes. 4 Februar 16.
2 Hierauf gestrichen prole. 5 Vorlage actentus.
8 September 8.

112
www.dacoromanica.ro
4 146
Of en 1476 September 23. Kcinig Matthias verbietet den Woiwoden und V ize-
woiwoden Siebenburgens, sich in die Gerichtsbarkeit der in der Vorstadt von
Hermannstadt angesiedelten Zigeuner einzumischen.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 369. Siegel, rund, Dm. 65 mm in rotes Wachs vorne
aufgedruckt. Reste mit demselben Stempel wie Nr. 3 362.
Druck: Teleki, Hunyadiak kora 11, 567 Nr. 588.
Mathias dei gartia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fidelibus nostris mag-
nificis vaivodis partium nostrarum Transsilvanarum vel eorum vicevaivodis
salutem et gratiam. Expositum extitit maiestati nostrae in personis fidelium
nostrorum circumspectorum civium et communitatis civitatis nostrae Czi-
biniensis gravi querela, quomodo plerumque vos vestrique homines et fami-
liares populos illos egiptiacos seu, ut vulgariter nuncupantur, cziganos in
suburbio ipsius civitatis residentes, quos videlicet nos mediantibus aliis
literis nostris in subsidium et necessarios labores eiusdem civitatis deputa-
vimus, tam in personis quam rebus plurimum turbarent, dampnificarent et
vario modo angariarent in grave praeiudicium ipsius civitatis. Et quia sicuti
ipsi Czigani semel ditioni ipsius civitatis per nos deputati sunt, ita etiam
a vestra et vestrorum officialium potestate et iurisdiclione omnino volumus
haberi exemptos. Fidelitati igitur vestrae harum serie firmiter praecipimus
quatenus a modo in posterum ab omni perturbatione, dampnificatione et
angaratione praefatorum Cziganorum vos cessetis vestrosqlle cessare faci-
atis1 et interdicere debeatis taliter, quod deinceps propterea maiestati nostrae
querela non porrigatuf. Secus non facturi. Praesentibus perlectis exhibenti
restitutis. Datum Budae feria secunda proxima post festum beati Mathei
apostoli et evangelistae, anno domini millesimo quadringentesimo septuage-
simo sexto, regnorum nostrorum anno Hungariae et cetera decimo septimo,
Bohemiae vero octavo.
Von der Kanzlei : Relatio Georgii praepositi Qninqueecclesiensis, thesaurarii.
Auf der RUckseite gleichzeitig : Super Ciganos.
1 tYber der Zeile.

4 147
1476 September Oktober(). Jupan Udriste, Sohn des Manea, entschul-
digt sich bei Richter und Rat von Kronstadt, dass er alterswegen weder Ste-
phan Bcithori noch Kronstadt aufsuchen konne. Er billet aber, mit seinem Herrn,
dem Woiwoden (Basarab Laiold ) Frieden und ein Ubereinkommen zu schliessen.
In dieser Hinsicht sei es wegen der Umtriebe des Woiwoden (der Moldau )
Stefan jetzt schlecht bestellt.
Adresse auf der Rackseite: "Dem Richter von Kronstadt und den 12 Rats-
herren.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 479. Siegel, rund, Dm. 26 mm, war in gri1nes
Wachs auf der Ruckseite zum Verschluss aufgedruckt.
Druck mind rum. Obersetzung: Bogdan, Documente 264 Nr. 218. Tocilescu, 534 docu-
mente 388 Nr. 388.
Rum. ebersetzung: Bogdan, Documente si regeste 218 Nr. 210. lorga, Scrisori 12.
Regest: Andronescu, Repertoriul 112 Nr. 398.

113
www.dacoromanica.ro
Die Urkunde gehort wohl zum Herbst 1476, als Stephan Báthory und der Moldaue r
Woiwode Stefan Vorbereltungen trafen, die Anfang November zum vortibergehenden
Sturz des Laiota ftihrten, vgl. Nr. 4 141, 4 148 und 4 119. Weniger wahrscheinlich er-
scheint uns der Ansatz zu Herbst 1477, wo sich (Hese Vorgtinge unter etwas veränderten
Vorzeichen wiederholten.

4 148

Kronstadt 1476 Oktober 2. Stephan Bathori, index curiae und Generalkapitiin


der koniglichen Truppen in Siebenbiirgen, trtigt Hermannstadt und den Sieben
Stiih len auf, ihm die angeforderten Bombarden und Wurfgeschosse umgehend
zuzuschicken.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 370. Siegel, rund, Dm. 30 mm, war in grunes Wachs
auf der Rtickseite zum Verschluss aufgedriickt.
Druck: Telekl, Hunyadiak kora 11, 570 Nr. 590.
Regest: Kemény, Notitia 1, 185.
Prudentes ac circumspecti amici nostri dilecti. Scribit nobis regia maiestas,
quomodo eadem certas vobis cum haberet facta et vos pluribus non impe-
diremus hactenus, misi illas bombardas ac alia ingenia cum singulis atti-
nentiis dare et suo ex ordine appromptuare simulcum lapidibus et aliis neces-
sariis, necnon cum eisdem quinquaginta homines equites2 bene armatos et
electos meliores quos habetis, mittere deberetis. Et haec est voluntas
regia, ut facta suae maiestatis etiam hic domi ad voluntatem suam imple-
antur. Ideo dilectioni vestrae auctoritate et in personae suae regiae maies-
tatis harum serie sub poena perpetuae infidelitatis amissioneque capitum
rerumque et bonorum vestrorum firmiter committimus et mandamus, qua-
tenus statim et in continenti visis praesentibus nullaque more protracta2
huiusmodi bombardas aliaque ingenia cum sufficientibus attinentiis et curri-
bus sed et dictos quinquaginta homines eqites bene armatos secundum man-
data regia nobis delata, mittere debeatis et teneamini, pro ut ea omnia
is nobilis Ladislaus Kwthofy, familiaris noster, vobis oris officio latius dec-
larabit, cui in singulis credere et ea ornnia effectui mancipare curetis nota
sub praemissa. Secus non facturi. Ex Brassovia feria quarta proxima post
festum beati Michaelis archangeli, anno domini M° et cetera sexto.
Comes Stephanus de Bathori, iudex curiae regiae maiestatis, necnon supre-
mus capitaneus gentium regalium in partibus Transsilvanis et cetera.
Auf der litickseite Adresse: Prudentibus ac circumspectibus magistro civium
iudicique et iuratis consulibus civitatis Cibiniensis necnon septem sedibus
Saxonicalibus ad eandem pertinentibus, amicis nobis dilectis.
1 Ober der Zelle. 2 Hlerauf gestrIchen quatenus.

4 149

Kronstadt 1476 Oktober 7. Der Prtitendent Vlad Tepe? erneuert für Kron-
stadt und das Burzenland die Handelsprivilegien der Woiwoden Mircea und
Vlad (Nr. 2 282 ), doch sieht er davon ab, das Stapelrecht ( Skalu ) geltend
zu machen und setzt es ausser Kraft. Jeder soll frei kaufen und verkaufen
können ohne diese Beschrtinkung. Auch der Wachskauf wird freigegeben. Und
es sollen die alien Zollsiitze gelten, die nicht gehoben werden diirfen. Ge-

114

www.dacoromanica.ro
schrieben in der grossen Festung Kronstadt, am 7. Oktober des Jahres 6985
( 476 ) 4. Epakte.
Auf der Riickseite von gleichzeitiger Kronstadter Hand: Privilegium super skale.
Orig. Perg. Arh. St. Brasov, Prlv. 773. Siegel, rund, Dm. 30 mm, rotes Wachs in
heller Wachsschilssel, an blau-grilner Seidenschnur angehangt. Derselbe Stempel wie
Nr. 4 129.
Druck und rum. ebersetzung: Bogdan, Documente 95 Nr. 74. Tocilescu, 534 documente
95 Nr. 100.
Rum. ebersetzung Bogdan, Documente i regeste 64 Nr. 67.
Regest und Faksimile: MArturil ale trecutului. Album de documente. Bukarest, 1981,
64/5.
Regest: Andronescu: Repertorlul 111 Nr. 391.

4 150
(1476 um Oktober 7). Basarab LaioM, Woiwode der Walachei, beschwert sich
beim Kronstadter Rat, dass sein Gesandter in Kronstadt mit der Begrundung
zurackgehalten würde, Stephan Báthori wolle ihn nicht ziehen lassen. Der
Gesandte sei aber nicht zu BOthori geschickt worden, da Basarab nicht wusste,
dass dieser sich in Kronstadt aufhalte. Die Kronstädter batten danach einen
Boten geschickt und freies Geleit fur einen Vertrauensmann ( Ratsherren ) ver-
langt, was zugesagt wurde, aber als Antwort sei weder sein Gesandter freigelas-
sen worden, noch der Ratsherr gekommen; es wurde lediglich einigen Fuhrleu-
ten ein Schreiben mitgegeben. Der Woiwode protestiert nochmals gegen die
Zurtickbehaltung seines .Gesandten, was weder bei den Tarken noch bei den
Polen ublich sei, und sogar die Gesandten des Woiwoden Stefan des Grossen
werden von den Tiirken nicht zurtickbehalten. Basarab verlangt daher, dass
sein Gesandter freigelassen und ein ranggleicher Kronstädter entsendet werde,
dem er freies Geleit zusichert.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 70. Siegel rund, Dm. 36 mm, papierbedeckt,
in rotes Wachs auf der RUckseite zum Verschluss aufgedriickt. Derselbe Stempel wie
Nr. 3 992.
Druck und rum. ebersetzung : Bogdan, Documente 116 Nr. 90; Tocilescu, 534 Documente
83 Nr. 87.
Rum. Obersetzung: Bogdan, Documente I regeste 77 Nr. 79.
Regest : Andronescu, Repertoriul 102 Nr. 353.
Bogdan datiert diese Urkunde zu Juni-Dezember 1474. Laut Andronescu, a.a.0., hat A.
Sacerdoteanu nach der Erwahnung der Gesandten Stefans des Grossen an die Türken
die Urkunde für Ende August bis Anfang September 1474 datlert. Dem gegenilber weisen
wir darauf bin, dass eine erste Anwesenheit von Stephan Báthory in Kronstadt erst
1476 bekannt ist, im Zusammenhang mit der Einsetzung von Vlad Tepes als Woiwode
der Walachei anstelle von Basarab LaiotA. Auch die Zuriickbehaltung des Gesandten
sowle die Gesandtschaft Stefans nach den Feindseligkeiten von 1475 und 1476
sprechen eher für Ende 1476.

4 151
Brenndorf 1476 Oktober 18. Der siebenburgische Vizewoiwode Dominik Bethlen
entscheidet den Hattertstreit zwischen Marienburg und Crizbav.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Archly der Schwarzen Kirche I.E. 171. Siegel rund,
Dm. 23 mm, war auf der Rtickseite aufgedriickt.
Nos Dominicus Bethlen de Ikthar, victevaivoda Transsilvanus, memoriae
commendamus tenore praesentium significantes quibus expedit universis
praesentium notitiom, quomodo a multis temporibus retroactis ratione

115
www.dacoromanica.ro
quarundam terrarum arabilium ac silvae litigiosarum inter villam Feldwar
et possessionem Kyrisbah adiacentium per castellanos castri Thercz nec
non populos de Kyrisbah et inhabitatores dictae Feldwar guerrae et litium
motiones fuissent subortae et ventilatae. In uno etiam termino ambae par-
tes videlicet castellani castri praedicti ac populi de Kyrisbah ac de Feldwar
ad pacis et concordiae devenissent unionem atque compositionem. Et dum
partes ipsae scilicet iudex civitatis Brassouiensis ac inhabitatores eiusdem
Feldwar et castellani dicti atque populi de praefata Kyrisbah ad eandem villam
Feldwar et castellani dicti atque populi de praefata Kyrisbah ad eandemi
Feldwar convenissent, ordinationem ac compositionem unanimi voluntate
super ipsam terram facere vokntes pacificam ac ad indicationem contigit,
itaque novitas eveniri et audiri formidativa et periculosa quod saevissimus
Turcorum imperator ad partes terrae Barcza valida cum potentia propo-
suisset subintrare et eo de facto ipsa causa partium voluntate ad alium ter-
minum fuerit prorogata. Demum autem ipsa causa iudicio nostro devoluta
cum nobilibus potioribus regni videlicet Johanne de Barcza ac alterio Johanne
Galfy de Thereek nee non Georgic de Rapolth nonnullisquel aliis nobilibus
in dicta civitate Brassouiensi pro tribunali consedissemus super eo diutius
tractando maturaque inter nos deliberatione praehabita iudicando decre-
vimus termino, quo villicus de saepedicta Feldwar sedecimo semet hominibus
potioribus de eadem in facie terrarum litigiosarum iuramenta deponere debeant
et praestent, ut semper et ab antiquo tempore avum et praedecessorum suo-
rum terras arabiles et silvam habuissent et possedissent, et unquam pro
pretio aut muneribus terram ipsam ac silvam a castellanis castri Thercz
et populis de Kyrisbah sibi ipsis impetrassent ad usum. Villici vero de Helth-
wen et Weresmarth viginti quatuor sesemet hominibus potioribus in eisdem
villis commorantibus similiter iuramenta praeFtent, ut semper et ab antiquo
ipsae terrae litigiosae ac silvae ad villam Feldwar pertinuissent ipsique usi
fuissent ipsosque fore scirent et quod tertio die iudicationis nostrae coram
hominibus nostris sacramenta deponere debeant. Ipsoque die adveniente,
in faciem praefatarum terrarum litigiosorum accedendo iuramenta ac sac-
ramenta ipsorum deponentes, prout iudicaveramus eosdemque in dominium
dictarum terrarum litigiosorum et silvae introduximus et2 statuimus2, parte
adversa non contradicente, ipsis filiisque et filiorum nec non* posteritatibus
et haeredibus immo statuimus et introducimus easdem, eisdem irrevocabi-
liter tenendum, possidendum pariter et habendum. In cuius rei testimo-
nium literas nostras sigillo nostro damus et concedimus roboiatas. Datum
in Bothfallwa feria sexta ipso die festi beati Lucae ewangelistae, anno
domini millesimo quadringentesimo septuagesimo sexto.
Auf der Rackseile gleichzeitig - Littera de parte silvae, in spaterer Schrif t
hinzugefilgt: super territorium Cripsbach versus.
1Hierauf gestrichen all. a Vorlage staluerdes (I)
2 Hierauf nochmals am Zeilen =fang et. 4 Hierauf gestrichen h.

4 152
Hermannstadt 1476 Oktober 20. Props! Urban sehreibt den Kronstädler Bar-
gern Johannes Fodor und Peirus Rebel wegen Anschaffung eines Pelzkleides.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Schnell II 19. Siegel, oval, 16 x14 mm, war in grtines
Wachs zum Verschlui3 auf der Rtickseite aufgedriickt.
Bruchstück: Hurmuzaki, Documente XV, 1, 94 Nr. 166.

116
www.dacoromanica.ro
Prudentes et circumspecti viri, amici honorandi. Cum pridem dna vobis-
cum versus civitatem vestram Brassouiensem iturus essem, obNiavit nobis
dominus Nicolaus episcopus Tiniensisl, qui tandem me ab itinere removit.
Volebam vestri in medio pro una suba tres mastrucas de pellibus mardurinis
emere, sed quia fieri non potuit, ut solus disponissem, ex2 quo2 solus illinc
ire non potui. Tamen per Egidium familiarem domini magistri Michaelis
intimaveram vobis ut vos disponeretis illas mastrucas ad rationem pecu-
inarum mearum, qui nescio si ea retulit vestris amicitiis, nunc autem mise-
ratis praefato magistro Michaeli inastru.cas tres de pellibus mardurinis fac-
tas. Et antequam iste tres mastrucae allatae essent, magister Thomas,
magister civium huius civitatis Cibiniensis, dederat eidem magistro Michaeli
alias tres et de vestris non erat necessarius, quas ego erga vos habens
bonam confiamtiam tamquam in bonis amicis recepti, peto non imputare
mihi. Quapropter amici dilecti intimetis mihi quanti existant pretii, et
quantocitius pretia earundem remittam vobis vel saltem magistro Michaeli
significetis et ipse solvet pro me. Valeant amicitiae vestrae feliciter. Ex
Cibinio die dominico proximo ante festum undecim milia virginum anno
domini 1476.
Urbanus
praepositus et cetera.
Auf der Rackseite Adresse: Prudentibus et circumspectis Johann Fodor et
Petro Rebel, civibus civitatis Brassouiensis amicis honorandis.
1 So Vorlage. 2 Ober der Zeile nachgetragen.

4 153
Tirgovi§te <1476> November 8. Wad Tepe,s, Woiwode der Walachei, teilt
Richter und Rat von Kronstadt mit, dass er seinen Gegner Basarab Laiotd
gesiarzt hat and dieser zu den Tarken geflohen ist. So hat Each denn Gott
den Weg gedffnet. Kommt mit Brot and mit Waren und tzar' Euch, denn
Gott hat es gefugt, dass wir nun ein Land sein sollen". Gleichzeitig beglau-
bigt er den Bojaren (japan ) Reitundul als seinen Gesandten. Geschrieben
in Tirgoviste am 8. November".
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 145. Siegel, rund, Dm. 32 mm, papierbedeckt,
in rotes Wachs auf der Rtickseite zum Verschluss aufgedrtickt Siegelabdruck etwas
undeutlich. Klar zu erkennen die zwei einander zugewendeten Biisten. Demnach vermut-
lich derselbe Siegelstempel wie bei Nr. 4 129.
Druck und rum. ebersetzung: Bogdan, Documente 97 Nr. 75. Tocilescu, 534 documente
97 Nr. 101.
Rum. tbersetzung: Bogdan, Documente 1 regeste 66 NI% 68.
Regest : Bogdan Vlacl Tepes 35. Andronescu, Repertoriul 111 Nr. 392.
Die Zeitsetzung der Urkunde ergibt sich aus den Ereignissen, die zur Wiedereinsetzung
von Viad Tepes in der Walachei gefiihrt haben, vgl. Nr. 4 141, 4 148 und 4 149.

4 154
(1476 naeh November 8). Vlad Tepes, Woiwode der Walachei, teilt Richter
und Rat von Kronstadt mit, dal3 es bei ihnen kriegstachtige Manner gabe,
dse ihm dienen wollen. Er habe aber kein Geld, urn Sold auszuzahlen. Doch
iollten sie jeden, der ihm dienen will, er sei ein Ungar, Szekler oder Rumane,

117
www.dacoromanica.ro
mit einem Begleitschreiben zu ihm schicken, denn er wolle fiir Nahrung Sorge
tragen und sich seiner annehmen. Diesen seinen Brief sollen die Kronstdclier
allen Dienstwilligen zeigen.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner 159. Siegel, rund, Dm. 30 mm, Siegelfeld 24 mm
Dm.
Druck: Miletia, Novi vlacho-bulgarlski gramoti 77 Nr. 71.
Druck und rum. ebersetzung: Bogdan, Documente 99 Nr. 77. Tocilescu, 534 documente
100 Nr. 106.
Rum. Obersetzung: Bogdan, Documente si regeste 118 Nr. 119 zu Vlad Calugarul.
Regest: Andronescu: Repertoriul 112 Nr. 397.
Die Urkunde gehört mit grosser Wahrscheinlichkeit in die zweite, kurze Regierungszeit
des Vlad Tepes. Vgl. Nr. 4 153, 4 159 und 4 160.

4 155
Klausenburg 1476 Novemher 9. Propst Urban ersucht den Hermarinskidter
Biirgermeister Thomas Altemberger, das angeforderte Kriegsgerdt bereitzustellen
und an den Konig Geld abzuftihren.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 372. Ringsiegel war auf der Rfickseite in grünes
Wachs zum Verschlu6 aufgedriickt.
Druck: Teleki, Hunyadiak kora 11, 573 Nr. 592.
Regest: Kemény, Notitia 1, 185.
Prudens et circumspecte vir, amice mi carissirne. Conspiciat amicitia vestra
quid maiestas regia literis suis mihi et vobis scribit. Nunquam mihi de
clipeis, scindolis et aviculis ulterius scripsit aut intimavit, nisi tantum de
arcubus sagittis et hastis' vulgo copia, quae hic et in aliis locis die noctuque
parari facio. Si autem vos de huiusmodi clipeis, scindolis et claviculis ulte-
rius suscepistis, mandata regia tune efficiat amicitia vestra, ut ibi mittan-
tur ipsi clipei, scindoli et claviculi, quo maiestas regia mandat. Ego enim
de illis quae -:,ornmiserant mini curam diligenter adhibebo. Ex Koloswar
sabbato proximo ante festurn beati Martini episcopi et confessoris, anno
et cetera LXXmo sexto.
Pro2 deo festinetis cum pecuniis et assignabitis ad manus Stephani de 13ech.
Quia maiestas regia nimium eget pecuniis, vos ipse considerare poteritis
diversas necessitates suae maiestatis. De rebus autem suprascriptis si3 dis-
posuistis vel qualiter vobis constat, mihi relationem faciatis, ut ego sciam
suam maiestatem certurn reddere, ne tandem sua maiestas et mihi et vobis
dedignetur.
Urbanus et cetera
praepositus.
Auf der Rackseite Adresse: Pruuenti et circumspecto Thomae magistro civi-
urn civitatis Cibiniensis, arnico meo carissimo.
1 Vorlage haustis. 3 Vorlage /3.
a Von hier mit anderer kursiverer Schrift.

4 156
Mediasch 1476 November 10. Die Richter und Geschworenen der Zwei Stiihle
schalten die Urkunde Konig Matthias' von 1474 Nr. 4 012 ein und bezeugen,

118
www.dacoromanica.ro
dass sie den Hattert von Furkeschdorf zwischen Mediasch und Meschen our
getcilt und die beiden Orte dafur die Steuern einesZahlhauses" abzufuhren
haben.
Orig. Perg. Arh. St. Sibiu, Von Kirchen tibernommene Urkunden, Medias Ch 210/164.
Siegel war an weisser Hanischnur angehängt.
Druck: Archly 11, 1873, 92 Nr. 7.
Nos iudices ac iurati seniores duarum sedium Saxonicalium partium Trans-
silvanarum Meggye.s et See lk vocatarum tenore praesentium significamus
quibus expedit universis, quomodo serenissimus princeps et dominus Mat-
hias rex Hungariae, Bohemiae et cetera, dominus noster gratiosissimus
litera sua mediante commisit immo et mandavit nobis, quatenus territo-
rium Farkastelke vocatum opido Meggyes et villae Muszna congrua divi-
sione dividere et partire deberemus. Quae literae regiae maiestatis de verbo
ad verbum talis est: (Folgt die Urkunde des Konigs von 1474 Nr. 4 012 ).
Ideo eandem literam maiestatis atque mandatum eiusdem serenissimi prin-
cipis cum omni reverentia, honore et oboedientia assumpsimus praefatum
territorium prout tenemur eisdem opido Meggyes et villae Musna iuxta corn-
missionern regiae maiestatis divisimus et contulimus. Nos iudices ac iurati
seniores praetacti ex benevokntia saepefatis opido Meggyes et villae Mus-
zna eandem territorium super unam domum numeralem remisimus et remit-
timus et relinquimus, ut ad censurn regiae maiestatis persolvere debeant
et teneantur, sod ab aliis dationibus extraordinariis nec non expensis pro-
vincialium exemptus habere volumus atque quittus et absolutus pronuntiamus.
In cuius rei testimonio sigillo nostro maiori fecimus roborari. Datum in
opido Meggyes in generali nostra congregatione dominica ante festum beati
Martini episcopi, anno domini millesimo quadringentesimo septuaegesimo
sexto.

4 157

Ofen 1476 November 11. KOnig Matthias ersucht den Konvent von Kolozs-
monostor, bei der Einftihrung des Mathias Byro de Bwzasbochard, castel-
lano castri Zazsebes, und dessen Siihnen Antonius, Bartholomäus und Johan-
nes in den Besitz der ihnen vom siebenbtirgischen Woiwoden Johannes
Pongracz vermachten Besitzanteile in possessione Bewnye vacata in comi-
tatu de Kykellewe existente mitzuwirken.
Datum Budae in festo beati Martini episcopi et confessoris, anno domini mil-
lesimo guadringentesilno septuagesimo sexto, regnorum nostrum anno Hunga-
riae et cetera decimo nono, Bohemiae vero octavo.
Eingeschaltet vom Konvent von Kolozsmonostor 1477, Orig. Ungar. Landesarchiv
Budapest Dl. 27 704.

4 158
Im Feldlager bei Bukarest 1476 November 11. Der iudex curiae und Oberbe-
fehlshaber der koniglichen Truppen in der Walachei Stephan Batlwry berichtet
dem HermannstOdter Rat iiber den Fortgang des Feldzuges.

119
www.dacoromanica.ro
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 371. Siegel, rund, Dm 30 mm, war in griines Wachs
auf der Riickseite zum Verschluss aufgedruckt.
Druck: Teleki, Hunyadiak kora 11, 575 Nr. 593. Hurmuzaki, Documente XV, 1, 95
Nr. 167.
Bruchstück: Eder, Observationes 157.
Regest: Transilvania 1873, 279. Hurmuzaki, Documente II, 2, 243 Nr. 21 c.
Sapientes ac circumspecti amici nostri honorandi. Hiis novf.tatibus avisare
possumus, quod deo nobis propitio perfidum Bosorab de regno Transalpino
expulimus. Et iam ipsum regnum pro rnaiori parte apud nos et, quia omnes
boiarones nobiscum sunt demptis duobos, qui similiterl in brevi sunt ven-
turi. Sicque erecto uno bono castello in Thergavischya ad Bokoryschya
divertimus, cui in propinquo sumus. Ceterum committimus vobis, quatenus
forum victualium videlicet1 tantum modo panes et avenam post nos mittere,
et viarn illam citissime praeparare debeatis. Nec secus facturi. Ex castris
gentium regalium prope ipsam Bokoryschya in festo beati Martini episcopi
et confessoris, anno et cetera LXXm° sexto. Huius enirn relatoris vestrique
congaudii remunerationem venerabilii magnifico Thomae secretario nostro
et archidiacono Chongradiensi benigne contulimus.
Comes Stephanus de Bathor, iudex curiae regiae maiestatis,
supremusque capitaneus gentium regalium in Transalpinis et
cetera.
Auf der Riickseite Adresse: Sapientibus ac circumspectis magistro civium,
iudici, iuratisque consulibus civitatis Cibiniensis, amicis nobis honorandis.
1 Hlerauf gestrichen in breb. 2 Cber der Zelle.

4 159
Tirgovi§te 1470 [November 17]. Christian, der Burgvogt von Ttrgovifle, berichtet
Richter und Rat von Kronstadt Ober die Einnahme von Bukarest durch Vlad
Tepo und fordert Zimmerleute an.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Schnell I 23. Siegel rund, Dm. 15 mm, in gelbes Wachs
auf der Rtickseite aufgedrackt, beschddigt. Umschrift (laut Bogdan): -I- IIPNGTI4111
HOPK[dlas]. Zeitlich gehort diese Urkunde unmittelbar nach Nr. 4 158, so dass die an-
gegebenen Tagesbezeichnungen dies sabailii und dominica zum 16. bzw. 17. November
anzusetzen sind.
Druck Bogdan, Documente 357 Nr. 312. Hurmuzaki, Documente VX, 1, 95 Nr. 168.
Rum. ebersetzung: Iorga, Scrisori de boieri 1 domni,_13-14.
Regest: Andronescu, Repertoriul 111 Nr. 393.
Prudentes viri amici mei carissimi. Notum facio vestris prudentiis, quod
castrum Bocorechst" lucratus in die sabathi proximi2. Ideo rogo vestras
prudentias, quatenus velitis deum omnipotentem laudare cum organis et cum
canticis et campanis, sicut et nos peregimus in provincia2 nostra, tam ves-
tra. Et scient vestrae prudentiae quod domini et barones totius provinciae
se in gratiam domini vaivodae Ladislao dederunt. Ex alio rogo vestras
prudentias nobis mittere duos carpentarios, et quilibet debet habere tres
famulos, qui etiam possunt iuvare ipsos et dabitur ipsis summa et pia
tractare potis, cibariis, ultra eos4 ducet salum in Tergowistia, mittet aedi-
care domum. Scripta est littera' de insinuatione4 domini vaivodae Ladis-
lai, et huic latori praesentium omnia sibi credere debent vestrae prudentiae.
Datum in Tergowistia dominica proxima, anno domini millesimo quatuor-
centesimo septuagesimo 6.

120
www.dacoromanica.ro
Kerstgion Porcolab in Tergowistia, vester fidelis in omnibus.
Auf der Rückseite Adresse: Prudentibus viris iudici necnon iuratis civibus
Braszowiensis, dominis suis diligentissimis.
1 So Vorlage. 3 Vorlage vincia.
2 November 16. 4 Gebessert aus vos.

4 160
Nach 1476 November 17. Vlad Tepe,s, Woiwode der Walachei, teilt Richter
und Rat von Kronstadt sowie alien Freunden und dem Burzenland mit, dass
ihm die gesamte Walachei mit allen Bojaren gehuldigt babe und dass nun
alle Handelswege frei seien, der von Ructir, Prahova, Teleajen und Buzau.
Sie konnten iiberall frei verkehren und sich erniihren.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 172. Siegel, rund, Dm. 33 mm, in rotes Wachs,
papierbedeckt auf der Riickseite zum VerschluB aufgedruckt. Umschrift in gotischer
Minuskel, sehr verwischt.
Druck und rum. ebersetzung: Bogdan. Documente 98 Nr. 76. Tocilescu, 534 documente
97 Nr. 102.
Rum. ebersetzung: Bogdan, Documente si regeste 66 Nr. 69.
Regest: Andronescu, Repertoriul 111 Nr. 394.
Die Urkunde gehort in den Zusammenhang des siebenbiirgischen Feldzuges in die Wa-
lachei zur Wiedereinsetzung des Woiwoden. Da in der vorstehenden Urkunde Nr. 4 159
ilber die Einnahme von Bukarest berichtet wird, durfte die oben erwahnte Huldigung
unmittelbar danach stattgefunden haben.

4 161
Sehiissburg 1476 Dezember 27. Der Hermannstädter Kaufherr Paulus Hor-
wath ersucht den Hannen und die Allschaft von Nussbach, den Mörder des
Scolaris Benedictus, Sohn des Adligen Stephan Schardi, auszuliefern.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Fronlus I 38. Siegel war zum Verschlu0 auf der Rtickseite
aufgedrUckt.
Paratum animum complacentiam cum exhibitione cuiusvis favoris et hono-
ris. Prudentes et circumspecti viri fautores honorandi. Noveritis nos quod
re vera intellectu percepisse, quomodo quidam homo vester ex suggestione
et suasionel diabolica heu dolor quidam scolaris Benedictus filius nobilis
viri quondam Stephani Schardi interfectus gladii2 extitisset. Quare vestris
supplicamus prudentiis, quatenus vestrum hominem nostrum homicidam
ad captivitatem disponere velitis, alias acturo, sciatis ullam2 liberam egres-
sam2 neque regressam2 per possessiones nostras habere minime valeatis,
hominem2 nostrum2 cuius nomine' ab amicis homicidae receptus ergo'. Datis
in Zegeswar feria sexta ipso die festi Johannis evangelistae infra festa
nativitatis Christi", anno eiusdem domini 1476.
Paulus Horwath, concivis civitatis Cybiniensis.
Auf der Riickseite Adresse: Prudentibus et circumspectis viris villico iuratis
senioribus villae Nozbach7.
1 Vorlage swasione. 5 Vorlage erg (?).
9 So Vorlage. 6 Vorlage Xr.
3 Vorlage nuliam. 7 °ler der Zeile, darunter Rvderbach,
a Vorlage nurnine (?) gestrichen.

121
www.dacoromanica.ro
4 162
Kronstadt 1476. Statut der Bruderschaft der Schneidergesellen in Kronstadt.
Orig. Perg. Aril. St. Brasov, Neuanschaffungen (MeschendOrfer), Fonds 338, Inventar
427 Nr. 1/1476. Ungesiegelt, die Schrift ist tellweise stark verblasst. Der besseren fiber-
sichllichkeit wegen wurde eine fortlaufende all lung der Artikel eingefiihrt.
In dem ior als man hat geschriben von der geburt wnsers hern Ihesu Cristi
tausent vierhundert vnd sechszensibenczig iar in' den' namen wnsers schep-
pers wyr sneider gesellen in der stot zcw Cronen heben on eyn bruder-
schafft, Got dem \Tater zcw lob wnd zcw er wnd seyner liebel mutter
Marie, rnyt den" willen der maister wnd auch der gesellen. [1.] Wnd wisset
yr liben gesellen, das eyn yder geselle der do hy arbet zcw Cron, der sal
alle vierczen tag kommen yn dy herberig, vnd auff zcw legen tczwen phen-
nig° vnd eyn yder knab der do erbet° 6rn lon, der zal geben eynen phen-
nig. [2.] Vnd auch welcher nicht kwem wen dy stund ellffe schlet, der sal
geben eyn asper czw busz nd eyn knab eynen asper. [3.] Vnd welcher
nicht möcht kommen, der do czw schaffen het, der sal schicken dy phenig
yn dy herbrig. [4.1 Vnd welcher tczweschen wns vnfornunfftiglich wuert4
treiben vor dem vater ader vor der mutter ader vor der swester, mit wor-
ten ader mit wercken, der sal geben czw busz tczwen aspen [51 Wnd wel-
chen dy gesellen erwellen tczweschen wns, dem suellen4 dy andern gehor-
sam seyn, es wer czw weyn ader czw bad ader yn ander geschefft, wnd
welcher nicht gehorsam wolt seyn wnd oeber' treth, der sal geben tczwen
asper czw buss, wnd eyn knab eynen asper. [6.] Wnd das keyner an den'
heyligen sczwelpoten1 tag, wnd an wnser liben Frawen tag sal gienl an
eyn wnczemlich ende der weyber, wnd der das weber treth, der sal geben
eyn firtel phunt wacz, wnd eyn knab eyn halb firtel phunt wacz. [7.] Wnd
welcher geselle das von ym g?.war wuerth4 wnd wuerth' das nicht sogen
ader offenborn den gesellen, der sal geben eyn firtel wacz,, wnd eyn knab
eyn halb firtel wax". [8.] Wnd welcher geselle eyn srei 1 weib aber eyn snoed°
wort yren1 von den phennigen geseelln, der sal geben tczven asper czw busz,
wnd eyn knab eynen asper. [9.] Wnd welcher geselle wiirt' spilen tewer wen
oem° eynen helbeling, der sal geben tczwen asper czw busz, vnd eyn knab gar,
.nisnicht". [10.] Vnd ab eyn geselle von der schickung des almechtigen Vaters
stuerb° aws der bruderschafft ader eyn knab der oern5 Ion arbet, do sallen
dy gesellen yn czw der erden bestatten von der pixen, wnd ab her eyn
fremder geselle, so suellen4 dy alt gesellen nemen seyn gewant wnd suellen°
\ orkoffen mit wissen aller gesellen vnd das selbig gelt suellen° sy behalden
yn der pixen wnd ab her fruent° het, dy darnoch frogeten, so suellen
sy ym das nicht vorhalden suennder° sy suellen4 do von nemen alzo vil
als man ausz hot gegeben czw der bestatung seynes leichnans7. [11.] Wnd
wen dy alt gesellen gebitten den leichnam tragen tczw dem grobe, wnrl
welcher das widerreden wuert°, der sal geben eyn firtel vax. [121 Wnd ab
dy gesellen yn der heinlichkeit° etwas hetten czw schaffen wnd welche°
das offenborn wurt" aws wendich, es wer welchers' wer der° sal° geben eyn
firtel vax czw busz. [13.] Vnd on gotcz leichnam tag eyn yder geselle sal
haben eyn kercz dem heiligel leichnam zw lob vnd er wndczw wy dy gesellen
mit yn schaffen wnd ordinyrn czw Oen' yn der process. [14.] Vnd ab so
gar eyn armer geselle her quem der do nisnichtl het wnd stuerb° allhy,
so suellen° dy gesellen yn czw der erdt bestatten von der pixen. [15.] Vnd
dy pusz dy myr do dol eyn nemen, dor welle wyr kessen vax vnd dor aws
loszen machen kertczen wnd lossen brennen durch gotes eren willen vnd
dorwm, yr erbern weisen gesellen, lege wyr on das gelt alien glewbigen
silenl dy do hy .vorscheiden synt aws der bruederschafft4 der sneider gesel-

.122
www.dacoromanica.ro
len vnd dor wm das wnser pixen nicht nicht' wuert4 geschenchtl wen wyr
nemen das gelt nicht zcw wnsern nutcze als yr wol hat gehort yri dem
briff. [16.] Vnd ab eyner dy busz nicht wold geben wnd wuert4 bewunden
yn den vorgenanten stucken, wnd wold kegen wns eyn hochen mut tragen,
wnd wil sich oeber5 wns erheben, so welle wyr euch zcw wissen lossen wnd
wellen dornoch buessen4 wy wyr wellen. [17.] Vnd welcher trincken wurt
wnd wurt dor noch vorlossen, der sal geben czw busz eyn halb phunt" vax,
wnd welcher das selbig gewor wuert4 von ym vnd wold es nicht offenbarn,
des sol auch auchl geben eyn halb phunt vax. [18.] Wnd welcher den
andern vuert4 hessen ligen yn eynen ernest ader smeen mit worten eyn
halbu phunt vax. [19.] Wnnd welcher den andern slet wnsl maul ader
greifft ym yn das hor yn eynem czorn, der sal geben eynn phunt" vax.
[20.] Wnd welcher dy woch oeber5 wirt feyern ader das her nicht arbet
het, der sal geen czw dem vater oem5 seyn gelt wnd ab her eel week'
czug an wissens des vaters vnd het den vater nicht beczolet von der tcze-
rung der sal nicht gut genug seyn den gesellen also lang bisz her genug
thuet4 dem vater. [21.] Wnd ab eyner kwem zcw dem vater vld his kochen
czwm mçil wnd wuerth4 sich vorsewmen, der sal das mol becznln. [22.] Wnd
eyn yder geselle sal kommen czw bad wen dy stunt 1 slet. [23.] Item wen
das menl eyn mes wirt lossen singen aws der bruder schafft, so sal eyn
yder gesel tczwm opper geen wnd off czw legen eyn gantezen phennig,
wnd wer nicht czw opper git vnd nemmer" off leget wen eyn phenig, der
sal geben czw busz eyn halb phunt vax14. [24.] Item es sey weslich allen
sneider gesellen dy kommen czw Cronen wnd wellen arbeten oem5 Ion der
sal yn dy biczl legen_sechs asper als dy, dy den seyn gewest eyn onfang
der bruderschafft. Vnd allen liben gesellen yr nomen ist on geschriben.
Der erste heiset Ambrosius Sibenburger, item Morge Mathes, item Hannes
Ruchel, item Hatten Endres Simon, item Hannes Kestner, item Lang
Michls Hannis, item Piter Brodner, item Hannes Hermsteter, item Misse
Iacob, item Ioerg5 Hoethoern5, item Nicles Funck, item Cristel Hoen5,
item Piter Loy. item Swartcz Michel, item Niclos von Kalen Schepesch,
item Michel Oelschleger5, item Raw Ioerg5, ittem Schifflich Hannes, item
Thies Fusz. [25.] Item czw aller quatuor temper' zuellen4 dy gesellen eyn
zel mesz lossen singen, got zcw lob vnd czw er vnd allen glewbigen zelen.
[26.] Item czw aller quatuor temper' zuellen4 dy alt gesellen off legen dy
schloeszel5 vnd zcw vorregnung das gelt das wyr haben vnnd ander gesel-
len zcw erwelen. [27.] Item wen das eyn gesel stuerb4 aws der bruderschafft
so zoellen5 sy eyn zel mes loszen singen an dem nesten fewertag dornoch".
[28.] Item ander mol viss libe gesellen, eyner der do bosfeldig ist, jwng
vnd alt, der sal das nyder legen yn fyer wachen vnd ver das nicht vyrd
nyder legen adder geben, der sal geben zw bosz eyn halb phwnt vax et
cetera.
So Vorlage. 11 Dartiber eine von derselben Hand wie
Der folgende Satz bis zum Punkt mit Anmerkung 9 gemachte und gestrichene
anderer kleiner Schrift auf dem linken Verbesserung.
e
Rand nachgetragen. 12 Gestrichen und Aber beide Worte die
Vorlage erb 3.
4 In der Vorlage e Aber u. Zahl 4" geschrieben von derselben Hand
5 In der Vorlage e ilber o. wie Anmerkung 9.
6 In der Vorlage e fiber w. 13 Vorlage nemner.
7 Danach Aber der Zeile mit spiiterer
Schrift eingefilgt: ongan (?) 14 Von hier beginnt eine spatere, grossere
8 Kann auch Hemllchkett gelesen werden. Schrift, vielleicht von der gleichen Hand.
° Schrift mit spAterer Tinte nachgezogen.
18 Von der gleichen Hand wie bei Anmer- 18 Von hier beginnt chi spAterer Zusatz mit
kung 9 gethidert in: Phirtell. dunklerer Tinte von derselben Hand.

12 Urkundenbuch 123
www.dacoromanica.ro
4 163
Hir Mu 1477 Januar 5. Stephan der Grosse, Woiwode der Moldau, dankt Richter
und Rat von Kronstadt fur die Nachrichten über Vlad Tepe,s, und ersucht
um weitere Informationen.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Fronins I 332. Siegel rund, Dm. 32 mm, in rOtes Wachs
zum Verschlu0 auf der Rfickseite aufgedriickt, nur bruchstiickhaft erhalten. Umschrift
in kyrillischen Buchstaben: a [eur/k iw ereCmt...].
Druck: Hurmuzaki, Document:), XV, 1, 96 Nr. 169; Bogdan, Documentele lui tefan
2, 341 Nr. 152.
Stephanus dei gratia vaivoda Moldavaniael et cetera. Amicitiam paratam
debito cum honore. Hine est quod de facto2 magnifici Ladislai fratre nos-
tro in magna Walahya contigit, per vestrum nuntium, scilicet latorem pra-
esentium hominem Martinum sane et perfecte intelleximus, in hoc nobis
multa fidelia servitia exhibuistis, utinam si deus altissimus vitam nostram
prolongaverit talia vobis fidelia exhibemus. Petimus etiam vestras amici-
tias per praesentes multum diligentissime, quatenus quod si aliqua conti-
gerit auribus veotris resonare de praedicto fratre magnifico Ladislao aliquod
malum quanto citius nobis per vestrum nuntium potestis intimare tanto
citius nobis intimetis. H&c faciatis causa nostrae amicitiae. Ex Harlo die
dominico ante Epiphaniam domini, anno domini millesmo quadragesimo
septuagesimo septimo.
Auf der Ruckseite Adresse: Discretis viris iudicibus ac iuratis in Brassovia
existentibus, nobis sincere dilectis.
1 So Vorlage. 2 Vorlage7factu.

4 164
Ofen 1477 Januar 9. Kiinig Matthias gestattet dem Marktort Mediasch, fur
das Aufgebot lediglich 32 Mann zu stellen, und den Rest der Mannschaft
zur Verteidigung des Kirchenkastells zuriickzubehalten.
Orig. Perg. Arh. St. Sibiu Von Kirchengemeinden Ubernommene Urkunden, Mediasch
Nr. 49/27. Siegel, rund, Dm. 65 mm, war in rotes Wachs vorne aufgedruckt.
Bruchstück: Werner, Mediascher Kirche 28 Anm.
Regest: Archiv 11, 1873, 70.
Von der Kanzlei : Comissio propria domini regis.
Nos Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera memoriae com-
mendamus tenore praesentium significantes quibus expedit universis, quod
nos dum ad supplicationem fidelis nostri egregii Ladislai filii Georgii Tha-
byasy de Eczeel per eum pro parte et in personis fidelium nostrorum cir-
cumspectorum iudicis et iuratorum universorum civium civitatis nostrae
Megyes nostrae propterea porrectam maiestati. Turn vero ut iidem cives
praescriptam civitatem nostram ac castrum ibidem constructurn segue ab
omnibus adversis et rebus nocivis turn necessarium foret ad honorem maiestatis
nostrae et eorum melius et competentius tueri et custodire valeant, eisdem
civibus nostris id gratiose duximus annuendum et concedendum, ut tern-
porum in successu dum videlicet in partibus regni nostri Transsilvanis
generalis exercitus iuxta morem et consuetudinem earundem partium instau-

124
www.dacoromanica.ro
raretur, ex tune ipsi cives de medio corum ratione ipsius civitatis nostrae
ad huiusmodi exercitum generale non plus quam triginta duos homines
exercituantes mittere et [levare]l teneantur Immo annuimus et concedimus
praesentium per vigorem. Quocirca vobis fidelibus nostris magnificis vai-
vodis eorumque vicevaivodis cunctis etiam aliis levatoribus ac sollicitaribus
exercituum partium regni nostri Transsilvanensis necnon iudici et iuratis
senioribus2 duarum sedium Saxonicalium videlicet Megyes et Se lk nunc2
constitutis et in futurum constituendis harum serie firmiter praecipiendo
mandamus aliud habere nolentes, quatenus habita praesentium notitia de
praescriptis civibus nostris ad aliquem exercitum generale contra formam
praemissae nostrae annuentes non plus quam praedic+os triginta duos homi-
nes exercituantes ratione dictae civitatis nostrae peLere seu exiger3 debea-
tis aut ipsos propter [ ] 4 dispositionem seu ordinationem plurium hominum
exercituantium impediere, perturbare seu quovis modo dampnificare nus-
quam praesumatis nec sitis ausi quoquomodo. Praesentibus perlectis exhi-
benti restitutis. [Datum] Budae feria quinta proxima post festum Epipha-
niarum domini, anno eiusdem millesimo quadringentesimo [septua] gesimo
septimo, regnorum nostrorum anno Hungariae et cetera decimo nono, Bohe-
miae vero octavo.
1 11 mm verwischt. 3 Cher der Zeile.
2 Auf Rasur. 4 4 mm verwischt.

4 165
Ofen 1477 Januar-9. Konig Matthias verbietet dem 'siebenburgischen Bischof
Ladislaus, das Patronatsrecht des Bistritzer Rates Uber Mettersdorf anzu-
fasten.
Druck : Teleki, Hunyadiak kora 12, 3 Nr. 597 und Archly 4/3, 1859, 87 Nr. 15 zu Januar
3, nach dem heute verschollenen Orig. im Stadtarchiv Bistritz.
Regest: Arch. Zeitschrift 12, 88. Berger, Urkunden-Regesten 50 Nr. 294.
Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.
Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fideli nostro reve-
rendo domino Ladislao electo et confirmato ecclesiae Albensis Transsilvanae
salutem et gratiam. Querelam pro parte et in personis fidelium nostrorum
circumspectorum iudicis et iuratorum ceterorumque civium civitatis nos-
trae Bistriciensis accepimus continentem, quod quamvis nos alias ipsis ius
patronatus parochialis ecclesiae beati Johannis evangelistae in possessione
Nagydemeter vocata constructae per dupplices literas nostras contulerimus
ipsique vigore huiusmodi iuris patronatus quendam discretum presbyterum
idoneum et sufficientem vacante huiusmodi plebania in ipsam ecclesiam
et plebaniam elegerint et nominaverint. Tamen vos ex post quendam Bartho-
lomeum Literatum, familiarem vestrum, cum quibusdam literis nostris in ean-
dem plebaniam intrudi fecissetis, in praeiudicium dicti iuris patronatus
praefatorum exponentium valde magnum. Supplicatum itaque est maies-
tati nostrae, ut eisdem superinde remedium adhibere dignaremur opportu-
num. Cum autem nos ipsos cives nostros in praescripto iure patronatus ipso-
rum prout ipsis semel contulimus non obstantibus etiam quibuscumque
literis nostris in contrarium literarum nostrarum ipsis superinde prae-
misso modo datarum vel etiam dandarum illibate velimus consevare, nam

12*
125
www.dacoromanica.ro
neque literas cuipiam consessissemus, si prius onstitisset nobis quemad-
modum nunc constat de iure patronatus dictorum civium per nos eisdem
literis nostris mediantibus in hac parte concesso, et si quas in contrarium
concessissemus viribus omnino carituras decernimus per praesentes. Quamob-
rem mandamus fidelitatae vestrae harum serie limiter aliud omnia habere
nolentes, quatenus visis praesentibus praescriptos cives nostros in praefato
iure patronatus ipsorum libere, quiete, pacifice tenere et conservare et qui-
cumque per eos electus fuerit dummodo idoneus sit et persona bene merita
non obstantibus quibuscumque literis nostris tacita veritate obtentis con-
firmare et eum impedire nullo modo praesumatis. Quoniam ut praemisimus
nos ipsos cives nostros in praefato iure patronatus libere conservare volumus
et nolumus aliquem alium ipsam plebaniam assequi nisi illum, quem ipsi cives
nostri ex indultu et .concessione iuris patronatus nostri elegerint. Secus
ergo non facturi praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum Budae
feria quinta proxima post festum epiphaniarum domini, anno eiusdem mulle-
s imo quadringentesimo septuagesimo septimo, regnorum nostrorum Hun-
gariae et cetera anno decimo nono, Bohemiae vero octavo.

4 166
Ofen 1477 Januar 9. KOnig Matthias tragt dem Konvent von Kolozsmonostor
auf, Franz von Salzburg erneut in den Besitz von Weisskirch, Dilisoara u.a.
einzufuhren.
Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest DI. 26 425. Siegel rund, Dm. 50 mm, war
auf der Riickseite, papierbedeckt, in rotes Wachs zurn Verschlu0 aufgedruckt. Reste.
Eingeschaltet vom Konvent von Kolosmonostor 1477, Orig. ebenda DI. 26 126. Mit
dieser Urkunde eingeschaltet vom gleichen Konvent 1551, Orig. ebenda DI. 36 834.
Mathias, dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera, fidelibus nostris
conventui ecclesiae de Kolosmonostra, salutem et gratiam. Dicitur nobis
in persona fidelis nostri nobilis Francisci, filii quondam Nicolai de Wyzakna,
quomodo ipse in dominium quarundam possessionum Feyereghaz et Lon-
godar necnon porlionis posscssionariae in possessione Rakowycza et medietatis
possessionis Horthobaghfalwa, in Alhensis ac totalis possessionis Iwedych et
medietatum possessionurn Bwn, Hethwr, Monyaros, Balastheleky in de Kykc-
llew et similiter medietatum possessionum Mykes, Seresthye, in de Thorda cc-
mitatibus Transsilvaniae necnon universarum possessionum portionumque et
iurium possessionarium quondam Nicolai de Wyzakna ubivis in partium
eiusdem opidil Wyzakna existentium habitarum ipsum omnis iuris titulo
concernente, legittime vellet introire. Super quo fidelitati vestrae2 firmi-
ter praecipiente mandamus, quatenus vestrum mittatis hominem pro tes-
timonio fidedignum, quo praesente Paulus de Rakos vel Nicolaus2 de
Pethlend aut Sigismundus de Haranghlab seu Petrus de Somogy, aliis
absentibus, homo noster, ad facies praescriptarum3 possessionum et portio-
num possessionariorum, vicinis et commetaneis eorundem universis inibi
legittime convocatis et praesentibus accedendo, introducat memoratum
Franciscum in dominium eorundem, statuatque easdem eidem simulcum
cunctis ipsarum utilitatibus et pertinentiis quibuslibet, praemisso iure ipsi
incumbente, perpetuo possidendas, si non fuerit contradictum. Contradic-
tores vero, si qui fuerint, evocet eosdem contra annotatum Franciscum
nostram personaliter in praesentiam ad terminum competentem ratione
contradictionis eorum reddituros. Et posthaec huiusrnodi introductionis et

126
www.dacoromanica.ro
statutionis seriem cum contradictorum et evocatorum si qui fuerint vici-
niorumque et commetaneorum qui praemissae statutionis intererunt nomi-
nibus, terminoque assignato ut fuerit expediendas dictae nostrae personalis
praesentiae fideliter rescribatis. Datum Budae, feria quinta2 pro,iima post
festum Epiphaniarum domini, anno eiusdem millesimo quadringentesimo
septuagesimo septimo.
Auf der Rtickseite Adresse: Fidelibus nostris conventui ecclesiae de Kolos-
monostra pro nobili Francisco filio quondam Nicolai de Wyzakna, intro-
ductoria et statuaria.
Die Einfiihrung hat laut Ruckvermerk am 9. September stattgefunden.
1 So Vorlage. 3 Gebessert aus infrascriplarum.
a Auf Rasur.

4 167
Ofen 1477 Januar 9. Konig Matthias, den fideles nostri egregius Ladislaus,
filius Georgii Thabyassy de Eczel ac Jacobus de Mwsna et Laurencius Auri-
faber de Meggyes in ipsorum ac prudentum et circumspectorum iudicis et
iuratorum ceterorunique civium et inhabitatorum universorum opidi nostri
Meggyes et villae nostrae Mwssna darum ersucht haben, bestatigt die Urkunde
der Richter und Geschworenen von Mediasch von 1474 Nr. 4 117 mit der
Urkunde des Konigs von 1474 Nr. 4 112 Uber die Aufteilung der Gemar-
kung der aufgelosten Gemeinde Furkeschdorf.
Datum Budae feria quinta post festum Epiphaniarum domini, anno einsdem
millesimo quadringentesimo septuagesimo septimo, regnorum nostrorum anno
Hungariae et cetera decimo nono, coronationis tredecimo, Bohemiae vero octavo.
Die Urkunde hat den Kanzleivermerk: Relatio domini Ladislai electi
Albensis Transilvaniae und ist in dictione Selk per me Ladislaum praepo-
situm Budensem et cetera gelesen und verbessert worden.
Orig. Perg. Arh. St. Sibiu, von Kirchengemeinden übernommene Urkunden, Me-
diasch Nr. 48/26. Siegel, rotes Wachs in weiller Wachsschtissel an griiner Seidenschnur
angehangt. Das Bruchstfick weist wohl denselben Stempel aus wiu Nr. 3 362. Eine zweite
Orig. Perg. Ausfertigung ebenda, Mcdiasch 211/165. Siegel war an rosa-weisser Hanf-
schnur angehtingt.

4 168

Ofen 1477 Januar 9. Konig Matthias bestatigt seine Urkunde von 1467 Nr.
3 548 Ober die Verleihung des Konigsrichteramtes des Schenker Stuhls an
Georg Thobiassy von Hetzeldorf.
Im Auszug mit der Datiertmgsangabe erwahnt von Konig Matthias 1478 Nr. 4 282 in
der Einschaltung Johann Zapolya's von 1532, Abschrift des 18. Jhs. Arh. St. Sibiu
U IV 1488; eine weitere Abschrift aus etwa 1800, ebenda K.A. Grosschenk Nr. 3.
Eingeschaltet mit der Urkunde Johann Zapolya's aus 1532 auch von Sigismund Báthory
1589, Abschrift des 19. Jh. s Archly der Evang. Kirchengemeinde A.B. Kronstadt,
Sammlung Trausch T q 80 II, 602.

127
www.dacoromanica.ro
4 169
Ofen 1477 Januar 10. KOnig Matthias gestattet dem Richter und Rat von
Kronstadt einen Rector und Kirchenvater fur die Katharinenkapelle, die ehe-
mats zu Kerzer Abtei gehorte, 'zu bestimmen.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Fronius I 47. Siegel rund, Dm. 67 mm, papierbedeckt,
in rotes Wachs vorne aufgedriickt.
Druck: Marienburg, Kleine sieb. Geschichte 185.
Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.
Nos Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera memoriae corn-
mendarnus tenore praesentiurn signifcantes quibus expedit universis, quod
pro parte et in personis fidelium nostrorum bonorabilis Johanni plebani,
item prudentum et circumspectorum iudicis pt iuratorum ceterorurnque
civium civitatis nostrae Brassouiensis nobis expositum extitit in hunc modum.
Quomodo capella sive sacellum sub honore bpatae Katherinac Nirginis in
eadem civitate Brassoviensi fundata, quae aliao ad abbatiam de Kerz per-
tinuisset, sed ex quo nunc ipsa abbatia in desolatione de \ enisset, ipsa capella
rectore careret legitimum. Unde timendum esset, ne sicuti in divinis offi-
ciis ita etiam in rebus et bonis temporalibus capella ipsa iactura pateretur.
Supplicatum itaque est rnaiestati nostrae, ut eisdem id gratiose annuere
et concedere dignarernur, ut in eandem capellam seu sacellum idoneum
rectorem eligere et locare ac pro custodia et conservatione rerum eiusdem
vitricos circa eandem constituere possent et alerent. Unde nos huiusmodi
supplicatione exaudita superantes ipsorum plebani et civium pruttentia ac
circumspectione discreta talem ad rectoratum ipsilis capellae sive sacelli
eligi, qui sicut in divinis sic nominatim earn in temporalibus posset guber-
nare, eisdem id duximus annuendum et concedendum, ut ipsi pro hac vice
ad eandem capellam unam personam idonpam et benemeritam eligere et
praesentare ac vitricos constituere possint et valeant auctoritate iuris pat-
ronatus nostri regalis praesentibus ipsis in hac parte concessa mediante,
caventes tamen ne in huiusmodi eorum electione et nominatione simonia
intercedat aliqualis immo annuimus et concedimus harum nostrarum vigore
et testimonio literarum mediante. Datum Budae feria sexta proxima post
festum Epiphaniarum domini, anno eiusdem millesimo quadringentesimo
septuagesimo, regnorum nostrorum anno Hungariae et cetera decimo nono,
Bohemiaevero octavo.

4 170
Ofen 1477 Januar 11. KOnig Matthias fordert den Pfarrer Bartholomtius
Literatus von Mettersdorf auf, zunickzutreten, da Richter und Rat von Bis-
tritz aufgrund des ihnen verliehenen Patronatsrechts die Sidle anderweitig
besetzt haben.
Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archly der Stadt Blstritz Nr. 131. Siegel, rund,
war vorne aufgedrückt.
Regest: Arch. Zeitschrift 12, 88. Berger, Urkunden-Regesten 50 Nr. 295.
Von der Kanzlei : Comrnissio propria domini regis.
Mathias dei gratia rex et cetera fideli nostro discrete Bartholomeo Lite-
rato salutern et gratiam. Ex querimoniis fidelium nostrorum circumspecto-

128
www.dacoromanica.ro
rum iudicis et iuratorum civian civitatis nostrae Bistriciensis intelleximus,
quod quamvis alias ipsis ius patronatus parochialis ecclesiae beati lohan-
nis evangelistae in possessione Naghdemether vocata constructae per literas
nostras contulerimus, ipsi quoqUe vigore huiusmodi iuris patronatus quon-
dam discretum presbyterum idoneum et sufficientem vacante ipsa plebania
in ipsam ecclesiam et plebaniam elegerint et locaverint. Tamen tu expost
te cum quibusdarn literis nostris in eandem plebaniam intrudifecisses, in
praeiudicium dicti iuris patronatuA praefatorum exponentium valde magnum.
Cum autem nos ipsos cives nostros in praefato iure patronatus ipsorum
prout ipsis semel contulimus, illibate velimus conservare, nam neque literas
cuipiarn concessissemus si constitisset nobis, quemadmodum nunc constat,
de iure patronatus dictorum civinm per nos eisdem literis nostris median-
tibus in hac parte concesso et si quas utiam in contrarium concessissemus
viribus omnio carituras decrevimuA. Quam ob rem mandamus tibi firmis-
sime aliud habere nollentes, quatenus statim receptis praesentibus ex prae-
fata plebania exire et illi presbytero, quem ipsi cives elegisse ad eandem
se referunt, cedere modis omnibus debeas et tenearis, quoniam certus sis,
quod nos nolimus aliquem alium ipsam plebaniam assequi nisi illum, quem
ipsi cives nostri ex indulto et concessione nostra et iuris patronatus nostri.
elegerint. Secus non facturus; praesentibus perlectis exhibenti restitutis.
Datum Budae sabbato proximo post festum beati Pauli primi heremitae,
anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo septimo, regnorum
nostrorum Hungariae etcetera anno decimo nono, Bohemiae vero octavo.

4 171
Of en 1477 Januar 17. Kong Matthias erteilt den Sachsen der Sieben Statile
das Recht, ihre Konigsrichter frei zu wahlen und sie von ihm bestatigen zu
lassen.
Orig. Perg. Arh. St. Sibiu U II 373. Siegel, rund, Dm. 65 mm, rotes Wachs In weisser
Wachsschale an weiss-roter Seidenschnur angehängt. Derselbe Stempel wie Nr. 3 362.
Eingeschaltet von Konig Matthias 1478, Arh. St. Sibiu, Manuskrlpt Zimmermann des
Urkundenbuchs XI, 4. Im Auszug bestatigt von Johann Zdpolya 1532, Orig. Ebenda.
Druck: Kurz, Magazin 2, 169.
Regest: Kemény, Notitia 1, 185.
Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.
Nos Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera rnemoriae corn-
mendamus tenore praesentium universis quibus expedit significantes, quod
nos turn inducti nonnullorum fidelium nostrorum humilima supplicatione
nobis pro parte universitatis Saxonum nostrorum septem sedium Saxonica-
lium facta, turn vero ut iidem Saxones nostri pro utilitate regia numero
et opibus eo magis studeant adaugeri, quo se a nobis maioribus ampliori-
busque libertatum praerogativis conspexerint honoratos, eisdem de nostra
regia liberalitate ac gratia speciali id duximus annuendum pariter et con-
cedendum, annuimusque et concedimus per praesentes, ut ipsi in electione
iudicum regalium in antiquis eorum libertatibus et praerogativis manueant
talimodo. Quod honor huiusmodi iudicatus obeuntibus ipsis iudicibus ad
heredes et successores eorum, qui huiusmodi iudicatus officio functi fuis-
sent, iure paterno non condescendat, sed post obitum eorum hii qui ad
illud iudicatus officium magis digni magisque idonei et sufficientes visi
fuerint ac pro communi bono utiles, cum nostro tamen semper beneplacito

129
www.dacoromanica.ro
ad honorem sive officium huiusmodi iudicatus eligantur. Ut autem ipsi
Saxones nostri hac ipsa libertate et privilegio per nos ipsis concesso libe-
rius gaudere valeant, volumus et decernimus, ut si quos hactenus ex iudi-
cibus in medio ipsorum constitutis, pro quacumque causa in officio ipsius
iudicatus confirmassemus, huiusmodi nostra confirmatio durante vita ipso-
rum iudicum confirmatorum robur obtineat firmitatis. Obeuntibus autem
eis, praefati Saxones nostri septem sedium iudices e medio ipsorum, quos
voluerint, et qui eis pro fidelitate nobis observanda ac utilitate et aug-
mento communitatis eorundem magis et sufficientes visi fuerint, cum nos-
tro tamen, ut praemissum, semper beneplacito eligere possint et valeant
auctoritate nostra praesentibus literis nostris ipsis in hac parte concessa
mediante. Quas ad perpetuam rei memoriam sigillo nostro in pendenti
comunitas eisdem Saxonibus nostris septem sedium duximus concedendas.
Datum Budae in festo beati Anthonii abbatis, anno domini millesimo quad-
ringentesimo septuagesimo septimo, rcgnorum nostrorum anno Hungariae
et cetera decimo nono, Bohemiae N e ro octavo.
Auf der Rackseite gleichzeitig : Super iudicibus septem sedium ut eligantur.

1 Hierauf eor gestrichen.

4 172
Bahlui 1477 Januar 26. Stefan, Woiwode der Moldau, beglaubigt bei Richter
und Rat von Kronstadt seinen &ten Oglenda.
Orig. Pap. Arh. St. Brapv, Schnell I 31. Siegel, rund, Dm. 33 mm, war in rotes
Wachs zum Verschlu0 auf der RUckseite aufgedrückt.
Druck : Hurmuzaki, Documente XV, 1, 96 Nr. 170; Bogdan, Documentele lui Stefan II,
342 Nr. 153 zu Januar 27.
Stephanus wayuoda dei gratia terrae Moldaviae. Ecce misimus ad vestras
discretiones et amicitias nostrum famulum specialem ii.. nostris negotiis
sane et plene informatum hominem Oglenda et quidquidl vestris dixerit
amicitiis ex parte nostri fidem adhibere velitis creditivam, tamquam ab ore
nostro prolatis. Datum ex Bahlowia die dominico post festum conversionis
sancti Pauli, anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo septimo.
Auf der Ruckseite Adresse: Discretis ac honorabilibus viris iudici2 ac iuratis
et senioribus in Brassovia existentibus nobis semper honorandis et cetera.
1 vorlage quilquit. 2 Vorlage iudi.

4 173
1477 Februar 16. Der Konvent von Kolozsmonostor schaltet die Urkunde
Konigs Matthias von 1476 Nr. 4 157 ein und bezeugt, dass die Einftihrung
des Matthias Byro in Besitzanteile von Biia (Bewnye ) am 1. Februar durch
den Adligen Elyas Zewke de Zewkefalwa als Vertreter des Konigs und den
Klosterbruder Ambrosius, sacerdotem, vorgenommen wurde. vicinis et com-
metaneis eiusdem videlicet Marco de Elekes, Georgio Sulyokl de Zanchal,

..1.'..--'0

www.dacoromanica.ro
Marci et Gregorii Beth len, Stephan Komyathzegy de praefati Bewnye, Niolao
Thot in dicta Bewnye commorante in persona Michaelis Strygy, Stephano
kenezyo in Zepmezew commorante in persona Pauli Horwath de Cibinio, Juga2
kenezio in eadem Bewnye commorante in persona Georgii Thabyasy, altero
Juga similiter kenezio in persona Michaelis Huzywthelky et Clemento Parvo
in Beche commorante in persona generosae dominae Elysabet relictae condam
magnifici Johannis Pangracz de Dengeleg vaivodae..
Datum sedecimo die diei introductionis et statutionis [ ] 3 anno domini
millesimo quadringentesimo septuagesimo septimo.
Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 27 704. Siegel, rund. Dm. 55 mm, war
auf der FLOckseite in gelbes Wachs aufgedruckt.

1 Hierauf per gestrichen. 3 Liicke 40 mm.


2 Folgt Ice: gestrichen.

4 174
1477 Februar 19. Der Konvent von Kolozsmonostor schaltet die Urkunde
Konigs Matthias von 1477 Nr. 4 166 ein und bezeugt, dass Franz von Salzburg
feria tertia proxima post festum purificationis virginis proxime praeterital
in den Besitz von Weisskirch, Ddisoara und Belleschdorf, sowie in Besitzan-
teile von Racovita, Bun, Marienburg, Maniersch, Kleinblasendorf und anderen
Or les eingefiihrt worden ist, vicinis et commetaneis eorundem puta Petro
de Wessel et Ladislao de eadem, Gaspari de Bolyay, Johanne de eadem Petro
de Sard, Andrea filio eiusdem, Valentino de eadem, item Paulo de Heyasfalwa,
Laurentio de eadem, Ladislao de Sarpathak nobilibus, item Martino de Kwnd
in persona Ladislai de Thorosko, Gregorio Zekel in persona magnificorum
Petri, Mathiae et Ladislai Gereb de Wyngarth, item Johanne Sartore, Andreae
Crugyer, Petro Henczman, Mathia Peylgyente, Martino Carnifice, Jacobo et
Ladislao, civibus civitatis dictae W yzakna praesentibus accessissent...
Datum sedecimo die diei introductionis et statutionis praenotatarum, anno
domini supradicto.
Orig. Perg. Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 26 426. Siegel fehlt. Eingeschaltet vom
gleichen Konvent 1551, Orig. ebenda Dl. 36 834.

1 Februar 4.

4 175
Ofen 1477 Februar 27. Konig Matthias vertagt die Urteilsfallung in dem
Zollstreit der ktiniglichen Freistiidte Hermannstadt, Kronstadt, Klausenburg,
Ofen, Pest, Kaschau und Pressburg mit dem Grosswardeiner Kapitel auf den
1. Mai.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 374. Siegel, rund, Dm. 60 mm, in rotes Wachs, pa-
plerbedeckt, vorne aufgedrilckt. Reste. Gleichzeltlge Abschrift Arh. St. Brasov, Fro-
nius I 47.
Druck: Teleki, Hunyadiak kora 12,9 Nr. 599.

131
www.dacoromanica.ro
Nos Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera memoriae commen-
damns per praesentes, quod licet nos causam illam, quae inter honorabile
capitulum ecclesiae Waradiensis ab una ac universos cives et mercatores
liberarum civitatum nostrarum tam in partibus Transsilvanis quam etiam
intra ambitum huius regni nostri Hungariae ubilibet habitarum et signan-
ter inter cives et mercatores Czibieninsis, Brassoviensis, Coloswariensis
nec non Budensis, Pestiensis et CassoN, iensis, Albensis et Posoniensis civitatum
nostrarum liberarum partibus ex alia de et super facto cuiusdam tributi
in civitate Waradiensi exigi soliti, coram nostra personali praesentia verte-
batur, iuxta continentiam aliarum literarum nostrarum prorogatoriarum
superinde confectarum quinto decimo die festi purificationis beatae Mariae
virginis noviter praeteritil adiudicare et sine debito terminare debuerimus,
partibus hiisdem per eorum legitimos procuratores coram nobis die et ter-
mino in eodem comparentibus. Tamen quia nos pluribus et arduis reipubli-
cae et regnorum nostrorum praedictorum negotiis occupati causae huius-
modi adiudicationi ad praesens commode intendere non possumus, eandem
igitur causam statu in eodem ac sub omnibus illis conditionibus, clausulis,
pactis et articulis, quibus videlicet virtute prorogationis nostrae praedictae
coram nobis pendet indecisa, in eiusdem nostrae maiestatis praesentiam
nostram scilicet ac praelatorum et baronum nostrorum speciale examen et
decisionem finalem ad festum beatorum Philippi et Iacobi apostolorum pro-
xime affuturum2 iterato duximus prorogandam et prorogamus praesentium
testimonio mediante. Datum Budae feria quinta proxima post festum beati
Mathiae apostoli, anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo
septimo, regnorum nostrorum anno Hungariae et cetera vigesimo, Bohemiae
vero octavo.
Rechts unten: Lecta
i Februar 16. 2 Mai 1.

4 176
Rom 1477 März 11. Der Mailänder Subdiakon und Generalauditor an der
römischen Runk Johannes Aloisius de Toscanis schaltet die Urkunde Papst
Sixtus IV. von 1475 Nr. 4 056 ein, das Recht der Dominikanermönche fiber
die Einktinfte aus den dem Orden zufliessenden unbeweglichen Vermogeu
in communi zu verftigen betreffend.
Datum et actum Romae in ecclesia beatae Mariae rotundae sub proprii sigilii
eiusdem curiae quo in talibus utimur appensione, anno a nativitate domini
millesimo quadringentesimo septuagesimo septimo, indictione decima, die
vero undecima mensis marcii, pontificatus sanctissimi domini nostri domini
Sixti divina providentia papae quarti praefati anno sexto, praesentibus ibidem
honorabilibus viris dominis Veschonte de Vulterris et Jacobo Dominici dictae
curiae ac nostris notariis et scribis testibus ad praemissa vocatis specialiter et
rogatis.
Am gleichen Tag beglaubigt vom öffentlichen Notar Bartholomäus Berti
de Piscia aus der DiEzese Lucca.
(Notarzeichen)
...ideoque hoc praesens publicum transumpti insti umentum manu alterius
me aliis occupato negotiis fideliter scriptum exinde confeci, subscripsi et
in hanc publicam transumpti formam redegi signoque et nomine meis solitis

132
www.dacoromanica.ro
et consuetis unacnm dictis curiae causarum camerae apostolicae sigilli appen-
sione signavi rogatus et requisitus in fidem et testimonium omnium et sin-
gulorum praemissorum.
Orig. Perg. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Bistritz Nr. 131. Siegel, spitzoval,
70 x 47 mm, rotes Wachs in Blechkapsel an rotlicher Hanfschnur angehangt. Im Siegel-
bild Mitte die Apostel Petrus und Paulus je unter Architekturbogen stehend, darunter
Figur, zu den Seiten je ein Wappenschild mit gekreuzten Schlüsseln, daruber Brustbild
der Maria mit dem Kind. Umschrift in Majuskel: ...LIS CAMERE APOSTOLI...
Regest: Arch. Zeitschrift 12,88. Berger, Urkunden-Regesten 50 Nr. 296.

4 177
(Vor 1477 März 12). Die Jupane Dragomir, Sohn des Manea, Neagoe, Sohn
des Radul, der Vornic Stänild und der Paharnic Balea, Bojaren des Basarab
Laiotä, Woiwoden der Walachei, entschuldigen bei Richter und Rat von Kron-
stadt ihren Herrn wegen des Vorgefallenen (vermutlich der Ermordung des
Wad Tepe,s.) Ihr Herr, der Woiwode, sei daran unschuldig. Sie fordern Kron-
stadt auf, mit ihrem Herrn Frieden zu schliessen. Man werde sich bemuhen,
alles zum Guten zu wenden. Ihre Kauleute sollten in die Walachei kommen
und ihren Handel bis zur Donau ausdehnen. Dein Woiwoden Laiota sollten
sie aber einen Schutzbrief ausfolgen, damit auch die Kaufleute der Walachei
es wagen kOnnen, Kronstadt aufzusuchen.
Adresse auf der Rückseite: Unseren guten Nachbarn und Freunden, dem
Richter und den 12 Ratsherren von Kronstadt".
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 568. Siegel, rund, Dm. 25 mm, war auf der
Rückseite aufgedmickt.
Druck und. rum. ebersetzung: Bogdan, Documente 267 Nr. 221. Tocilescu, 534 docu-
mente 391 Nr. 391.
Rum. Cbersetzung: Bogdan, Documente l regeste 208 Nr. 202.
Regest: Andronescu, Repertoriul 113 Nr. 399.
Fur die zeitliche Einreihung dieses Schriftstuckes massgebend ist die folgende Urkunde
Nr. 4 178, wo bereits von Abmachungen der Hermannstadter tiber den freien Handels-
verkehr In die Walachei die Rede ist.

4 178
Ofen 1477 Mffrz 12. Georg, Propst von Funfkirchen und Schatzmeister,
schreibt dem Bfirgermeister Thomas Altemberger and dern Rat von Hermann-
stadt uber ihre Abmachungen betreffend den freien Handelsverkehr in die Wa-
lachei und betreffend Aluhlbach.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 375. Siegel, rund, Dm. 17 mm, war auf der Rtick-
seite zum Verschlul3 aufgedriickt.
Druck: Programm Miihibach 1875/76, 37 Nr. 6. Hurmuzaki, Documente XV, 1. 97
Nr. 171 zu Februar 13.
Prudentes et circumspecti amid honorandi. Miseratis ad nos hominem ves-
trum unacum literis vestris. In quibus inter cetera significastis nobis uti
vos cum Bazarab vaivoda Transalpino mutuas treugas et dispositiones
missetis ut deambulandi liber pateretur agressus. Unde sciatis quod etiam
maiestati regiae id utile visum est et nihil mali in eo fecistis. Praeterea inten-
tionexn vestram ex parte Zazsebes intelleximus unde dicimur vobis ad haec

133
www.dacoromanica.ro
quod et venerabilis Urbanus praepositus superinde scripserat, comparebat
enim etiam homo et familiaris relictae quondam magnifici Iohannis Pangracz
vaivodae per medium nostril literae3 regiae2 missae3 stints ipsi dominae
loquentes, ut ipsa visis literis regiis proponendo ratione ad maiestatem regiam
venire debeat. Quare rogamus vos nihilominus tamen in persona domini
regis committimus, quatenus visis praesentibus de et super omnibus taxis
et collectis tam ordinariis quam extraordinariis iuste vel iniuste per praefatum
quondam Pangracz vaivodum et homines suos usque in hunc diem exactis
et recollactis sciscitari et in registrum vestrum inscriptis habere velitis et
debeatis, ut ipsae rationis omnia ilia' computentur ad rationem et tanto
facilius redimi poterit. Praeterea certi ex vobis eo tunc quando ipsa domina5)
hic constitueretis ad haec facta constitui debeant. Datum Budae in festo
beati Gregorii papae, anno domini et cetera LXXm° septimo.
Georgius praepositus Quinqueecclesensis,
thesaurarius regiae maiestatis et cetera.
Auf der Rückseite Adresse: Prudentibus et circumspectis Thomae Altemberg
magistro civium nec non iudici et iuratis civibus civitatis Cibiniensis, amicis
honorandis.
1 Hierauf misimus gestrichen. Hierauf clef gestrichen.
2 Vorlage litera regla. 5 tTher der Zeile.
3 Am Rande links nachgetragen.

4 179

Vaslui (1477) März 13. Basarab Tepelu,s, (lainfliger ) Woiwode der Wa-
lachei, schreibt seinem Freund Christian Roth (Crista Ras! ), sowie dem Richter
und dem Rat von Kronstadt und ersucht, ihm die Freundschaft zu wahren.
Er hofft die Herrschaft der Walachei zu erhalten und wird den Kronstddlern
dann viele Ehre erweisen. Er ersucht, seinen Bolen Cristea als seinen Abgesandlen
gebiihrend zu empfangen.
Adresse auf der Riickseite: Allen Kronstddtern, den Ratsleuten, dem Kristo
Rosu (Christian Roth ) und dem Richter.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 112. Siegel, rund, Dm. 30 mm, auf der
ROckseite papierbedeckt in rotes Wachs zum Verschluss aufgedruckt, papierbedeckt.
Ira Siegelfeld zwischen Pinie zwei Busten. Umschrift, nach Bogdan: ]t] n[eia] k IW4F1
441c[apa] s ot[RO.1,4].
Druck : MIletit 100 Nr. 121, Matei Basarab zugeschrieben.
Druck und rum. Obersetzung: Bogdan, Documente 133 Nr. 106. Tocilescu, 534 Docu-
mente 101 Nr. 107.
Rum. Obersetzung: Bogdan, Documente si regeste 86 Nr. 89.
Regest: Andronescu, Repertoriul 113 Nr. 100, Basarab Laiotit zugeschrieben.
Basarab Tepelus ist im November 1477 mit Moldauer Hilfe auf den Thron der Walachei
gelangt. Wie schon Bogdan erkannte, gehort diese Urkunde daher zum gleichen Jahr.

4 180

Desch 1477 März 27. Props( Urban schreibt dem Rat von Hermannstadt
uber die vom Konig angeordnete Rechnungslegung der Kastellane von Mühlbach
nber alle dart eingehobenen Taxen.

134
www.dacoromanica.ro
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U III 34. Ringsiegel war in grunes Wachs auf der Ruck-
seite zum Verschlui3 aufgednickt.
Druck: Programm Mühlbach 1875/76, 33 Nr. 7.
Prudentes et circumspecti viri domini et amici honorandes. Aesterna die
allatae sunt mihi litterae vestrael simulcum copia literarum domnia the-
saurarii, quarum continentia per omnia intellexi quo& maiestas regia de-
disset literas suas Stephano Mwckaii et Mathia Byro castellanis Zazsebes
in eo, ut rationem dent de omnibus perceptis tam ordinariis quam etiam
extraordinariis taxis et cetera ubi etiam petals me, ut unum ex familiaribus
meis iuxta continentiam litcrarum domini thesaurarii vobiscum adiungam
ut ipse calendacionis praesensit hoc libenter admisi ecce scripsi aliis meis
literis mediantibus camerariis meis in Wyzakna constitutis, ut unus eorum
vobiscum sit dum vocatus fuerit per vestram amicitiam. Ubi autem ine
interrogatis de praesentatione literarum regiae maiestatis videlicet cui an
dominae relictae condam domini Iohannis Pangracz vel novis castellanis
pro nunc ad Zazsebes locatis aut Mathiae Byro et socio suo Stephano Mwckay
praesentent. In quantum mihi visum est nec dominae sed neque novis castel-
lanis praesentanda sunt literae regiae maiestatis hanc propter rationem quia
bene constat amiciciis vestris, quod Mathias Byro non tantum hiis rebus
fuit negotiator et factor domini quondam vaivodae sed aliis quam pluribus
ipse sit omnes proventus quia percepit alii autem castellani moderni credo
quad satis modicum perceperunt de illis brevis fiet calculatio videtur. Mihi
et necesse est' ut a potioribus incipiatur in aliis tamen procedendum est
amicitiis vestris iuxta informationem et continentiam literarum domini the-
saurarii si dominae praesentaretis literas regias leviter posset respondere,
quia nihil sibi constat de hoc negotio sed neque literas habetis sibi loquentes
alii novi castellani similiter leviter possunt a vobis separaril quia notum est,
quad modicum vel nihil perceperunt. liii autem antiqui castellani hoc facere
non possunt et quo omnibus notum est, ut ipsi per multa tempora fuerunt
negotiatores. Tamen amicitiae vestrac3 magis intellegunt quid in hac re
facturi erunt. Ex Dees feria quinta proxima ante dominicam Ramispalmarrm,
anno domini 1477.
Urbanus
praepositus et cetera.
Auf der Rückseite Adresse: Nobilibus et prudentibus viris magistro civium
iudici et iuratis consulibus civitatis Cibiensis, dominis et amicis sincere ho-
noran dis.
1 eber der Zeile. I Hierauf verwischt 7 mm.
2 Hierauf gestrichen pro.

4 181
Desch 1477 März 31. Michael de Barach ersucht den Hermannstadter Barger-
meister Altemberger, fur die Besitzungen der Abtei Egresch die Steuer von
einem Goldgulden bereit zu halten.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U III 33. Ringsiegel war auf der Rückseite in grtines
Wachs zum Verschluss aufgedrtickt.
Egregie vir domine et fautor mi honorande. Venit hodie ad nos is Gywrko
familiaris vester nomine vestro et petivit dominum praepositum et me, ut

135
www.dacoromanica.ro
contributionem unius floreni auri de possessionibus abbatiae de Egres pro-
venire debentem infra exitum vestrum ad dominum regem non exigerernus.
In quibus voluntatem vestrae dominationis feci, sed cum maxima difficul-
tate potui ad hoc inducere dominum praepositum, qui nullo modo huic pe-
titioni vestrae consentire volebat. Ideo rogo dominationem vestram nultum
diligenter, quatenus pecunia quae de illis quatuor posscssionibus provenire
deberet sit apud vos parata et dum exituri erimus, adhibeatis diligentiam
coram regia maiestate vel domino thesaurario, ut nos possimus in hac parte
esse expediti. Ceterum sciat dominatio vestra, quod dominus praepositus est
illius intentionis, quod vellet exigi facere contributionem etiam de possessio-
nibus ecclesiae Cibiniensis abbatiae de Kercz et Weresthoron. ldeo cogitetis
de remedio quid sit faciendum. Valeat dominatio vestra feliciter, cui me
commendo tamquam bono domino et amico meo. Ex Dees feria sccunda pro-
xima post dominicam Ramispalmarum, anno et cetera LXXVII.
Vester Michael de Barach manu propria.
Auf der Ruckseite Adresse: Egregio domino Thomae Altemberger, magistro
civium civitatis Cibiniensis domino et fautori meo honorando.

4 182
1477 April 11. Der Konvent von Kolozsmonostor bezeugt, dass Johann
Graf von Rothberg seine Besitzung Pctersdorf und seine Besitzctnteile in Rosch
far 150 Goldgulden an den Herrnannstädter Paul Horwath und dcssen Gattin
und Söhne verpfandet hat.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 376. Siegel, rund, Dm. 52 mm, war auf der Riick-
seite in well3es Wachs aufgedruckt.
Druck: Archly 21, 188, 361 Nr. 14.
Regest: Kemeny, Notitia 1, 186.
Nos conventus monasterii beatae Mariae virginis de Colosmonostra memoriae
commendamus, quod nobilis laannes de Weresmarth personaliter coram
nobis constitutus est, confessus in hunc modum . Quomodo ipse pro quibus-
dam necessitatibus ipsum ad praesens summa urgentibus evitandis totales
possessionem suam Petherfalwa et portionem possessionariam in possessio-
ne Rawas vocata in comitatu Albensi existentes, habitas simul cum cunctis
earundem utilitatibus et pertinentiis quibuslibet, puta terris arabilibus cultis et
incultis, agris, gratis, nemoribus et generaliter cunctis utilitatum integritaitbus
quovis nominis vocabulo vocitatis ad easdem spectantibus et pertinere
debentibus nobili Paulo Horwath de Cibinio et dominae Brigidae consorti
nec non Gaspar' et Iohanni filiis et eiusdem pro centum et quinquaginta
florenis auri pun Hungarici boni veri et iusti ponderis plene ab eidem habi-
tantis et levatis pignori obligasset, immo impignoravit coram nobis tali
modo, ut dum et quandocumque praefato Iohanne de Weresmarth facultas
redimendi suppeteret, ex tune annotatus Paulus Horwath vel heredes sui re-
habitis prius ab ipso dictos centum et quinquaginta florenos auri suis prae-
tactas possessionem et portionem possessionariam eidem pacifice et quiete
remittere debeat et resignare. Assummens nihilominus praefatus Iohannes
eundem Paulum Horwath et alios praedictos in pacifico dominio praescriptae
possessionis ac portionis possessionariae et suarum utilitatum usque tempus
redemtionis earundem contra quoslibet causidicos, impetitores et actores

136
www.dacoromanica.ro
propriis suis laboribus et expensis conservare vigoare et testimonio praesen-
tium mediante. Datum feria sexta proxima post festum Pascae domini, anno
ei-Lsdem millesimo quadringentesimo septuagesimo septimo.
1 So Vorlage.

4 183

1477 April 11. Der Konvent von Kolozsmonostor bezeugt, dass Sebastian
Orzag de Guth seine Besitzanteile in Ledermann, Lunca und Fligendorf an den
Hermannstddter Paul Horwath verpfandet hat.
Glelchzeitlges Kopialbuch des Konvents von Kolozsmonostor Ungar. Landesarchlv
Budapest DI. 36 406, 64-65 Nr. 2.
[Der Konvent von Kolozsmonostor bezeugt] Quod egregius Sebastianus, filius
quondam Johannis Orzag de Gwth per nostram veniente in praesentiam per
modum protestationis nobis significare curavit in hunc modum: Quomodo
ipse totales1 possessiones suas Lodorman et Thothfalw vocatas necnon si-
minter quasdam sessiones suas iobagionales in possessione Mykezazya vo-
cata2 in comitatu de Kykellew existentes habitas pro quibusdam necessi-
tatibus suis relevandis nobili Paulo Horwath de Cibinio pro aliquaa) quanti-
tate pecuniarum sumpma titulo pignoris obligasset; cum quibus possessio-
nibus et ses-ionibus ioabgionalibus praefatus Sebastianus Orzag universos
vicinos eiusdem amoniasset ut dictas possessiones simulcum praescriptis
sessionibus iobagionalibus ad se ipsos redimere vellent, quae id facere recusas-
sent. Factamque huiusmodi protestationem idem Sebastianus, filius prae-
dicti quondam Johannis Orzag nos instanter postulavit ut super praemissis
et in restitutione praemissorum literas nostras protestatoria dare et confere
dignaremur, quas nos eidem duximus concedendum communi iustitia su-
adente. Datis feria sexta proxima post testum Pascae domini, anno eisadem
et cetera LXXm° VII°.
1 Ober quasdam durchgestrichen. 3 Ober sumpma durchgestrlchen.
2 Ober der Zeile

4 184
1477 April 11. Der Konvent von Kolozsmonostor bezeugt, dass Sebastian,
Sohn von weiland Johannes Orzagh de Gwth seine Besitzungen Lodorman
und Thothfalw in der Kokler Gespanschaft Dar 300 ungarische Goldgulden
an Paulus Horwath de Cibinio, seine Frau Brigitta und seine Söhne Gaspar
und Johannes verkauft hat.
Datis feria sexta proxima post festum Paschae domini, anno eiusdem et cetera
LXX"" V II°.
Gleichzeltiges Koplalbuch des Konvents Ungar. Landesarchiv Budapest DI. 36 403,
140 Nr. 1.

137
www.dacoromanica.ro
4 185

U77 April 11. Der Konvent von Kolozsmonostor bezeugt, dass Sebastian,
Sohn von weiland Johannes Orzagh de Gwth 27 wilste Horigensessionen in
Fägendorf (Mykezazya ) in der Kokler Gespanschaft, 50 zur dortigen curia
gehorige Joch Ackergrund und die Halfte eines Waldes für 400 Goldgulden
an Paulus Horwath de Cibinio und seine Gattin Brigitta verpfändet hat.
Datis feria sexta proxima post festum Paschae domini, anno eiusdem et cetera
LK:Yin° V//°.
GleichzeitIges Kopialbuch des Konvents. Ungar. Landesarchlv Budapest Dl. 36 403
126 Nr. 2.

4 186

Tata 1477 Mai 7. Konig Matthias tragt personalis praesentiae nostrae locum-
tenenti, Propst Ladislaus von Ofen, auf, das Grawardeiner Kapitel, das
schon drei Termine verstreichen hat lassen, nochmals aufzufordern, seine
Ansprüche auf den Wardeiner Zoll gegentiber den koniglichen Freistadten
bis zum 1. Mai dokumentarisch zu belegen, widrigenfalls ihm verboten wird,
von diesen tam in Hungaria quam in Transilvania befindlichen Freistädten
weiter Zoll zu erheben.
Datum in Thata feria quarta proxima post festum inventionis sanctae crucis,
anno millesimo quadringentcsimo septuagesimo septimo.
Gleichzeitige Abschrift Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archly der Stadt Cluj Priv. T 53
Auf der Rtickseite Ringsiegel in granes Wachs aufgertickt.

4 187

Ofen 1477 Mai 14. Konig Matthias unterstellt die Kerzer Abtei samt ihren
Besitzungen der Propstei" der hl. Jungfrau Maria in Hermannstadt.
Orig. Perg. Arh. St. Sibiu U II 377. Siegel, rund, Dm 60 nun, rotes Wachs in weiBer
Wachsschassel, an gran-roter Seidenschnur angehangt. Derselbe Stempelwie Nr. 3 362 .
Elngeschaltet vom Konvent von Kolozsmonostor 1494 und von Kdnig Wladislaus II.
1494, Grigg. ebenda.
Bruchstuck: FabrItius, Urkundenbuch 97 Nr. 111. Hurmuzaki, Documente II, 2,
145 Nr. 220. Reissenberger, Die "Kerzer Abtei 31.
Nos Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera significamus te-
nore praesentium quibus expedit universis, quod cum nos ex debito nostri
regiminis et veri patroni iure, ad quod divinitus summus praeordinati tam
ecclesiarum commoditatibus, quam civium nostrorum quieti teneamur aequo
dispensationis moderamino providere et eorum dispendiis debito opitulamine
succurrere. Attentis itaque et consideratis multis ac magnis oppressionibus
fidelium nostrorum dilectorum circumspectorum et prudentum civium et
inhabitatorum civitatis nostrae Cibiniensis, nec non Saxonum septem et
duarum sedium Saxonicalium partium nostrarum Transsilvanarum, quae
videlicet a certis retroactis temporihus iidem et dissoluta vita et pravis ac-
tibus abbatum monasterii de Kercz hactenus susceperunt, sed et illarn ani-
madvertentes damnabilem factionem quam alias quidam Raymundus epis-

138
www.dacoromanica.ro
copus titularis de ipsa abbatia, dum teneret in commendam contra eos exer-
citaverat, quae nisi a nostra maiestate maturo tempore congrua provisione
intercipi ac restringi potuisset, levi occasione malum id particulare in corn-
munem totius patriae illius calamitatem sine dubio transivisset. Displicuit
etiam vehementer nobis magna desolatio ipsius abbatiae, quam propter labe-
factatos mores et vitam reprobam incuriamque abbatum suorum et earn in-
colentiurn, tam in structuris et aedificiis, quam in possessionibus et praediis,
necnon rebus ad divinum cultum pertinentibus suscepit. Quaequidera non
potuirnus, sicuti nec debuimus cum honestate et salute nostris peramplius
tollerare, sed utrique malo per accommoda rernedia curavimus opportune
mederi. Abbatiam igitur praetacti rnonasterii de Kercz simul cum omnibus
suis possessionibus, iuribus, proventibus, emolumentis et utilititatum cunc-
tarum integritatibus, quocumque nominis vocabulo appellatis, ad praeposi-
turam ecclesiae beatae Mariae virginis in praetacta civitate nostra Czibi-
niensi fundatae in perpetuam duximus annectendum et adiungendum ditio-
nem et proprietatem, immo annectimus et adiungimus per praesentes ex
demique conditione quond cives ipsi de Czibinio super hac nostra annexione
a sanctissimo domino nostro papa et' sancta sua sede apostolica consen-
sum benivolum et confirmationem procurare et integrare debeant et teneantur.
Et quod in abbatia eadem semper tres presbyteros vita, moribus et conver-
satione commendabiles teneant, qui diebus singulis divina officia bono modo
et ordine sineque omni negligentia peragant, in praetitulataque ecclesia prae-
positurae Czibiniensis singulis feriis quintis, perpetuis semper successivis
temporibus missam de sacratissimo corpore Christi per nostrae et nostrorurn
omnium animarum salute celebrandam disponant. In quorum omnium pra-
missorum robur et testimonium sempiternum praesentes literas nostras pen-
dentis et authentici secreti siglli nostri, quo ut rex Hungariae utimur, muni-
mine roboratas praefatis civibus nostris et eorum communitati duximus con-
cedendas. Datum Budae in vigilia festi ascensionis domini, anno eiusdem
millesimo quadringentesimo septuagesimo septimo, regnorum nostrorum anno
Hungariae et cetera vigesimo, Bohemiae vero nono.
Von der Kanzlei: Relatio G. praepositi Q. thesaurarii.
Auf'der Rackseite von der Hand des Christian Pomarius: Donatio abbatiae
Kercz ab praeposituram Cibiniensem Mathiae regis.

1 Ober der Zeile.

4 188

Thorenburg 1477 Mai 17. Der Vizewoiwode Anthonius de Kend teilt dem Kon-
vent von Kolozsmonostor mit, dass Georg von Kreuz (Kerezthwr ) gegen
Gregorius und Ladislaus von Schart (Saarwaar, Sarwara ) geklagt habe, sie
hätten mehrere Bewohner von Schart, darunter Franciscus Zenthgothardi,
Stephanus Booz, Matheus Sailor, Martinus Byro, Demetrius Fygen, zum am
29. Juni 1474 erfolgten Raub von Viehherden des Georgius de Kerezthwr
angestiftet, wodurch ihm ein Schaden von 100 Goldgulden zugeftigt worden
ist. Da die 4ngeklagten mehrmals nicht vor dem Richterstuhl des Woiwoden
bzw. des Vizewoiwoden in signum culpabilitatis eorum erschienen sind, wer-

13 - Urkundenbuch 139
www.dacoromanica.ro
den die Adligen von Schart zur Zahlung einer Strafe von 100 Mark sowie einer
Entschadigung von 100 Goldgulden verurteilt. Der Konvent von Kolozsmono-
stor wird ersucht, zusammen mit den Lenten des Vizewoiwoden von den Besi-
tzungen der Adligen von Schart quantum se ad valorem dictarum centum
marcarum necnon centum florenorum auri extendere videbuntur zu beschlag-
nahmen und, davon zwei Drittel dem Vizewoiwoden als Anteil des Richters
und ein Drittel dem Klager als Entschadigung zuzuteilen. Datum Thordae
decimo septimo die octavarum festi beati Georgii martinis praedictarum, anno
domini millesimo quadringentesimo septuagesimo septimo.
Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 62 905. Siegel rund war auf der Mick-
seite zum Verschlun aufgedrfickt.

4 189
Of en 1477 Mai 20. K6nig Matthias beglaubigt Mr die koniglichen Freistädte
tam infra ambitum huius regni nostri quam etiam in partibus Transsilvanis
ubilibet habitarum auf Ersuchen der Ofener Einwohner Michael Racz und
Benedictus Literatus sowie des Stephan de Saswar die Urkunde des
Grosswardeiner Bischofs Emmerich von 1297 Nr. 279 und die Urkunde des
siebenbfirgischen Woiwoden Nikolaus de Chak von 1409 Nr. 1636 fiber den
Zollstreit dieser Städte mit dem von Ladislaus de Solymos vertretenen
Grosswardeiner Kapitel.
Datum Budae secundo die termini praenotati (sc. feria secunda proxima post
festum beatae Sophiae viduae ), anno domini millesimo quadringentesimo sep-
tuagesimo septimo.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 659. Siegel, rund, Dm. 55 mm, in rotes .Wachs :vorne
aufgedrfickt. Derselbe Stempel wie Nr. 3 362

4 190
Ofen 1477 Mai 20. Konig Matthias, den Michael Racz et Benedictus Literatus
inhabitatores eiusdem civitatis nostrae Budensis ac Stephanus de Sasvar nomi-
nibus et in personis eorundem civium nostrorum civitatum utputa Albensis, Bu-
densis, Pesthiensis, Cassoviensis, Eper yes, Bardfa, Lewche, Cibiniensis, Brasso-
viensis, Clwsvariensis et de Kewin necnon cunctarum aliarum civitatum nos-
trarum regalium darum ersuchen, beglaubigt die Urkunde K6nig Ludwigs I.
von 1356 Nr. 703 mit seiner Urkunde von 1342 Nr. 586 fiber die Mlle in der
Gespanschaft Bihar sowie die unter den Text der Urkunde von 1356 gemachte
Eintragung fiber ihre Neubesiegelung aus 1364 Nr. 820.
Datum Budae secundo termini praenotati (sc. feria secunda proxima post fes-
tum beatae Sophiae viduae ), anno domini millesimo quadringentesimo septimo.
Orig. Pap. stark beschädigt, Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 24 438. Siegel, rund,
Dm. 55 ram; war in rotes Wachs vorne aufgedrUckt, Reste. Bine beglaufilgte Abschrift
des siebenbiirgischen Guberniums aus 1802, Arh. St. Sibiu U II 380..
Regest: Kemeny, Notitia 1, 186.

140
www.dacoromanica.ro
4 191
Ofen 1477 Mai 20. Ktinig Matthias beglaubigt auf Bitten von Michael Racz,
Benedikt Literatus und Stephan von Saswar, Prokuratoren der koniglichen
Freistädte utputa Budensis, Pesthiensis, Albensis, Cassoviensis, Eper yes,
Barthfa, Lewche, Cibiniensis, Brassoviensis, Coloswariensis et de Kewy necnon
cunctarum civitalum nostrarum regalium die in dem ratione tributi in civitate
Waradiensi per ipsum capitulum exigi soliti geftihrten Zollstreit von dem Ver-
treter des Grosswardeiner Kapitels am 19. Mai vorgelegten Urkunden des
Ofner Kapitels von 1392 Nr. 1295 mit den Urkunden Konig Ladislaus' IV.
von 1272/1289 Nr. 165, des Bischofs Lodomerius von 1273 Nr. 169, des Bis-
hofs Emmerich von 1297 Nr. 279 und des Bischofs Bartholomeus von 1285
Nr. 209 und des Arader Kapitels von 1406 Nr. 1576 mit der Urkunde Konig
Sigismunds von 1406 Nr. 1574.
Datum Budae secundo die termini praenotati, (id est feria secunda proxima
post festum beatae Sophiae viduae ), anno domini millesimo quadringentesimo
septuagesimo septimo.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu u II 378. Siegel, rund, Dm. 55 mm, war in rotes Wachs
vorne aufgedrfickt.

4 192
Ofen 1477 Mai 20. Ktinig Matthias beglaubigt auf Bitten der Prokuratoren
Michael Raach und Benedikt Literatus, Einwohner von Ofen, und Stephan
de Saswar ftir die koniglichen Freistädte Ofen, Pest, Stuhlweissenburg,
Eperjesch, Kaschau, Bartfeld, Leutschau, Hermannstadt, Kronstadt, Klausen-
burg, Ráckeve und andere die von dem Vertreter des Grawardeiner Kapitels
Ladislaus de Solmos am 19. Mai vorgeleg ter Urkunden Konig Sigismunds von
1412 Nr. 1682 mit der Urkunde des Bischofs Emmerich von 1297 Nr. 279 un d
der Urkunde des Bischofs Bartholomäus von 1285 Nr. 209 sowie den Bericht
des Vizekomes und der Adelsrichter der Gespanschaft Bihoi. von 1343 fiber .
die dem GroBwardeiner Kapitel zustehenden Zollsätze.
Datum Budae secundo die termini praenotati, anno domini millesimo quadrin-
gentesimo septuagesimo septimo.
Unten rechts Lecta et correcta.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 379. Siegel, rund, Dm. 55 mm, in rotes Wachs vorne
aufgedrückt. Reste mit demselben Stempel wie Nr. 3 879.
Druck: Teleki, Hunyadiak kora 12, 15 Nr. 602,

4 193
Ofen 1477 Mai 20. Konig Matthias beglaubigt auf Bitten der Prokuratoren
Michael Raach und Benedictus Literatus, Einwohner von Ofen, sowie Ste-
phanus de Saswar fiir die koniglichen Freistädte Ofen, Pest, Stuhlweissenburg,
Kaschau, Eperyes, Bartfeld, Leutschau, Hermannstadt, Kronstadt, Klausen-
burg, Kubin und andere die von dem Vertreter des Grof3wardeiner Kapitels
am 19. Mai vorgelegte Urkunde des Tschanader Kapitels von 1431 mit der
Entscheidung Konig Sigismunds von 1429 'fiber die Zollrechte des GroBwar-
deiner Kapitels.

13*
141
www.dacoromanica.ro
Datum Budae secundo die termini praenotati, wino domini millesimo quadrin-
gentesimo septuagesimo septimo.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 381. Siegel, rund, Dm. 55 mm, war in rotes Wachs
vorne aufgedrtickt.
Regest Kemeny, Notitia 1, 186.

4 194
Ofen 1477 Mai 20. Konig Matthias beglaubigt auf Bitten der Prokuratoren
Michael Raach und Benedikt Literatus, Einwohner von Ofen, und Stephanus
de Saswar Mr die koniglichen Freistädte Ofen, Pest, Stuhlweissenburg,
Kaschau, Eperjes, Bartfeld, Leutschau, Hermannstadt, Kronstadt, Klausen-
burg, Ráckeve und andere die vom Vertreter des GroBwardeiner Kapitels
am 10. Mai vorgelegte Urkunde Konig Sigismunds von 1409 Nr. 1563 mit
der Urkunde des Arader Kapitels von 1390 Nr. 1259 enthaltend die Urkunde
der KOnigin Maria von 1390 Nr. 1258 mit der Urkunde Konig Sigismunds
von 1390 Nr. 1255 Ober die Zollrechte des GroBwardeiner Kapitels.
Datum Budae secundo die termini paraenotati, anno domini millesimo quadrin-
gentesimo septuagesimo septimo.
Unten rechts: Lecta et correcta.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 382. Siegel, rund, Din. 55 mm, war in rotes Wachs
vorne aufgesrtickt.
Regest: Kemeny, Notitia 1, 186.

4 195
Hermannstadt 1477 Juni 6. Die Sieben Stuhle entscheiden den Streit zwischen
Jakob Greb samt Brudern und der Gemeinde GroP-Kopisch urn die Erblichheit
des Griifenamtes zu Gunsten der Dorfgemeinde.
Orig. Perg. Arh. St. Sibiu, von Kirchengemeinden übernommene Urkunden, Gross-
kopisch 2. Siegel, rund, Dm. 67 mm, rotes Wachs In weisser Wachsschtissel, an weiss-
roter Seidenschnur angehsMgt. Derselbe Stempel wie Nr. 976. Eingeschaltet von den
Sieben Stilhlen 1516, Orig. Ebenda.
Nos magister Thomas Altemberger Cibiniensis, magister Michael Zegeswa-
riensis magistri civium, Ladislaus Hann Cibiniensis, Hieronirnus Zegeswa-
riensis, Nicolaus de Gerennd sedis Luschkyrch, Nieolaus filius Sixti sedis Rup-
pes, magister Matheus sedis Rusmarg ac Stephanus Croner sedis Boroz in-
dices regii, Blasius Magnus sedis Schenck, index terrestris, Bartholomeus
Hutter, Johannes Burger, Georgius Sartor necnon Nicolaus Croner iurati con-
sules urbis Cibiniensis praedictae unacum aliis coassessoribus nostris iuratis
senioribus septem sedium Saxonicalium partium Transilvanarum memoriae
commendamus tenore praesentium significantes quibus incumbit universis,
quod cum nos in praesenti generali congregatione nostra in bac civitate
Cibiniensi more alias consueto pro reddenda cuilibet institia pro tribunali
consedissemus, comparuerunt coram nobis personaliter in causa appellationis
de praesentia circumspectorum iudicum et iuratorum seniorum duarum se-
dium Saxonicalium partium praedictarum ad nos legitime deducta honora-
bilis ac discretus dominus Johannes artium baccalaureus, plebanus ac providi

142
www.dacoromanica.ro
vid Michael Richart villicus, Valontinus Dam linck dictus, Sigismundus
Pilgrum, Johannes Hammer, Bartholomeus Vngerman, Christannus Sutoris
et Johannes Willman necnon Jacobus Faber, iurati seniores in suis ac uni-
versorum inhabitatorum de Kappasch maiori in praenotatis duabus sedibus
Saxonicalibus adiacentium nobisque proponere curarunt, quomodo quidam
Jacobus Gereb dictus in sua et singulorum fratrum et amicorum suorum per-
sonis in eadem Kappasch maiori commorantiurn observata legitima citatione
contra totam communitatem de praedicta Capusch in iudiciaria sessione iu-
dicum et iuratorum seniorum praemissarum duarum sedium in opido Megyes
celebrata proposuisset, quod communitas hospitum seu populorum memo-
ratae villae Cappasch maioris ipsum cum suis fratribus et amicis honore et
officio iudicatus seu grebatus per modem genitorum et parentum suorum ad
eum et suos fratres et amicos iure successorio devolutis absque omne culta
et causa privaret et eiecisset in praeiudicium iurium et heredum suorum ac
dampnum non modicum. Ex adverso praedicti dominus Johannes plebanus
cum praeexpressatis iuratis senioribus in sua ac universorum inhabitatorum
totius communitatis similiter personis de Capasch maiori cum plena potestate
nornine procuratorio respondissent pracfatum Jacobum Gereb cum suis fra-
tribus et arnicis universis nullum penitus ius proprietatis iure perpetuo et
hereditarie ac successoris ad praeligatum honorem officiolatus seu gerebatus
ipsius villae Cappasch maioris habere, qua ratione et causa praedacta commu-
nitas de Cappasch praetitulatum Jacobum cum suis fratribus et amicis de
ipso iudicatu sequestrasset addicentesque insuper praenotati exponentes,
quomodo iudices et iurati seniores praenarratarum duarum sedium in eadem
causa inter partes talem decrevissent sententiam, quod praetactus Jacobus
Gereb cum suis fratiribus et arnicis in termine ipsis praefixo literalibus do-
cumentis et instrumentis sufficienter edocere deberent, ut genitores et paren-
tes ipsorum huiusmodi iudicatum iure hereditario possedissent vel ut praeli-
bata communitas Cappasch cum viginti quatuor honestis ac fidedignis per-
sonis iuramentum super eo deponere, teneretur, quod genitor praetacti Jacobi
neque genitores fratrum et amicorum suorum honorem iudicatus dictae villae
iure hereditaria1 non possedissent. Termino itaque adveniente Jacobus Gereb
cum suis fratribus et amicis in literalibus instrumentis et documentis super
huiusmodi iudicatu defecissent. Ad praestandum vero tanta iuramenta in
huiusmodi termino communitas populorum de Cappasch rnaiori se aggravata
cognovisset et praevia ratione memoratam causam cum tota eius serie in no-
stram iudiciariam seniorem per modum appellationis more solito provocasset.
Quae omnia sic facta fore testibus idoneis et sufficientibus viris circumspectis
Laurencio Aurifabro iudice, Martino Fabro villico necnon Martino notario
duarum sedium se velle comprobare asserebant. Quiquidem testes iam no-
minati pro tunc nostri coassessores per nos more consueto requisiti vivae vocis
oraculo fideque mediante praetactam causam quem admodum saepiustacti
Johannes plebanus cum suis senioribus praedictis nomine communitatis pro-
posuissent actitatam et sententiatam fore recognoscendum fatebantur pe-
tentes nos iidem in persona communitatis et suorum propriis per nos iuris
medelam elargiri. Unde nos auditis propositionibus et documentis dictorum
villanorum per nos sane intellectis propter absentiam partis adversae huiug-
modi nostram sessionem iudiciariam usque in tertium diem diutius quam
debuimus prorogavimus. Demum vero iuxta consuetudinem patriae in praefata
causa procedere volentes. Primo secundario et tertiario interogari et publica
ac praeconica voce per ministrum nostri, iudicii ante valvis consistorii pro-
clamari fecimus, ut si quis hominum praeme moratis Jacobo et eius fratibus
ac amicis vel ipsimet in saepius nominata causa iudicatus respondere foret
aut curarent ut illi venirent pro quibus vero nec ipsi pro se neque aliqui pro-

143
www.dacoromanica.ro
ipsis coram nobis comparere curavit neque curarunt sed iidem se ipsos a facie
iuris et iustitiae absentarunt. Ea propter nos deum et eius sanctam iustitiam
prae oculis habentes propter contumaciarn partis adversae memoratos villicum
et iuratos seniJres ac totam communitatem ab insthntia et ab ulteriori in
petitione et infestatatione dictorum Jacobi fratrumque et amicorum suorum
universorum ratione praenarrati iudicatus absolvimus liberaque reddimus
ipsamque communitatem populorum Cappasch et per omnia absolutam hac
sententia nostra definitiva mediante, partique ath arsae hac de causa perpe-
tuum silentiurn iniungentes. In cuius -ei testimonium firmitatemque perpe-
tuam praescntes nostras literas sigilli nostri provinciali maiori sub appensione
roboratas praefatae communitati Cappasch maiori ac universis inhabitatoribus
praesentibus et futuris iuris ad cautelarn duximus concedendas. Datum Cibinii
feria sexta proxima post festum excellentissimi corporis dominice in nostra
generali iudiciaria sessione, anno domini millesimo quadringentesimo septua-
gesimo septimo.

1 So Vorlage.

4 196

Ofen 1477 Juni 8. Konig Matthias ermachtigt den Bistritzer Rat, in Hattert-
streitigkeiten die Grenzen der Distriktsgemeinden festzulegen.
Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Bistritz Nr. 131 a. Siegel, rund,
Dm. 65 mm, in rotes Wachs, papierbedeckt, vorne aufgedruckt.
Regest: Arch. Zeitschrift 12, 88. Berger, Urkunden-Regesten 50 Nr. 297.
Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.
Nos Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera memoriae con-imen-
damns tenore praesentium significantes universis quibus expedit, quod cum
inter illas villas et possessiones, quae in pertinentiis civitatis nostrae Bistri-
ciensis adiacent ratione earundem territoriorum et metarum saepius discor-
dias et controversias oriri et suscitari intelligamus, velimusque providere,
ne ex huiusmodi controversiis interdum maiora oriantur pericula, accepta
supplicatione fidelium nostrorum circurnspectorum iudicis et iuratorum ci-
vium eiusdem civitatis nostrae Bistriciensis, eisdem id duximus annuendum
et concedendum, ut dum et quotienscumque inter praefatas possessiones et
villas ratione dictorum territoriorum et metarum discordiae et controversiae
orirentur, ipsi iudex et cives civitatis nostrae praefatae huiusmodi metas et
territoria secundum deum et eius iustitiam favore prece et pretio quibuslibet
Ss motis, inter ipsas possessiones et villas discordandi, revidendi, discernendi
et omnino rectificandi habeant potestatis facultatem, immo annuimus et
concedimus harum nostrarum vigore et testimonio literarum mediante. Da-
tum Budac die dominico proximo post festum sacratissimi corporis Christi,
anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo septimo, regnorum
nostrorum Hungariae et cetera anno vigesimo, Bohemiae vero nono.
Auf der Ruckseite: Facultas civium super discernendis territoriis.

144
www.dacoromanica.ro
4 197
Ofen 1477 Juni 8. Konig Matthias tragt dem siebenbargischen Bischof Ladislaus
auf, das Patronatsrecht des Rates von Bistritz aber Mettersdorf zu achten.
Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archly der Stadt Bistritz Nr. 132. Siegel rund,
Dm. 65 mm, war in rotes Wachs vorne aufgedrOckt, Reste.
Druck: Archiv 4/3, 1859, 87 Nr. 15 zu Januar 3. Teleki, Hunyadiak kora 12, 25
Nr. 604.
Regest: Arch. Zeltschrift 12, 88. Berger, Urkunden-Regesten 51 Nr. 298.
Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.
Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fideli nostro reverendo
domino Ladislao electo ecclesiae Albensis Transsilvanae salutem et gratiam.
Ex querelis fidelium nostrorum circumspectorum iudicis et iuratorum cete-
rorumque civium civitatis nostrae Bistriciensis accepimus, quomodo vos ipsos
in eorum iure patronatus, quod nos alias eis super eligendo, nominando et
praesentando plebano in plebaniam parochialis ecclesiae de Nagdemeter con-
tulissemus, in quam etiam iam pridem ipsi quendam discretum et idoneum
presbiterum vigore huiusmodi iuris patronatus elegissent et praesentassent,
iam secundo impediretis et turbaretis ita, quod quendam magistrum Paulum
ut dicitur secretarium cancellarium illustris dominae Elizabeth genitricis
nostrae intrudere in eandem plebaniam velletis in praeiudicium ipsorum
civium nostrorum et derogamen iuris patronatus eorundem valde magnum.
Unde nos accepta supplicatione ipsorum civium nostrorum nobis superinde
facta, volentes ipsos in praescripto iure patronatus omni eo iure quo semel
eis contulimus conservare, mandamus fidelitati vestrae harum serie firmiter,
quatenus receptis praesentibus cosdem cives nostros in praetacto iure patro-
natus per nos eis modo praemisso collato impedire nullo modo praesumatis,
quin potius illum plebanum, quem ipsi ut praefertur in eandem plebaniam
elegerunt, eis in ipsa plebania vestra ordinaria auctoritate canonice instituere
et confirmare vel per vestrum vicarium confirmari facere et sibi de eadem
bleno iure providere debeatis. Secus non facturi praesentibus perlectis exhi-
penti restituis. Datum Budae in dominica proxima post festum corporis
ehristi, anno eiusdem millesimo quadringentesimo septuagesimo septimo,
Crgnorum nostrorum anno Hungariae et cetera vigesimo, Bohemiae vero nono.

4 198
Ofen 1477 Juni 11. Das Ofner Kapitel bezeugt, dass honorabiles magistri Pe-
trus Thegzes de Anarcz ac Simon de Jene, canonici ecclesiae Varadiensis, na-
mens dieses Kapitels gegen das ad importunas preces et instantias vel potiuc
ob favorem civitatum suarum regalium et etiam reginalium civiumque et mer-
catorum in eisdem commorantium gefallte Urteil des Konigs Matthias in dem
Zollstreit des Kapitels mit den koniglichen Freistädten Einsprache erhoben
haben, weil es infolge seiner absoluta -t potentiaria adiudicatione et indebita
ac damnosa limitatione exactionis dittorum tributum alte Recite des Grosswar-
deiner Kapitels beeintrachtigt.
Datum Budae in festo beati Barnabae apostoli, anno domini millesimo quadrin-
gentesimo septuagesimo septimo.
Eingeschaltet von Konig Wladislaw II. 1492, Orig. Arh. St. Sibiu U II 568. Ebenso
Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Cluj T 70 und Archiv der Stadt Bistrltz heute
verschollen.
Regest: Berger, Urkunden-Regesten 51 Nr. 299.

145
www.dacoromanica.ro
4 199

Ofen 1477 dull 3. Konig Matthias verlegt die Zollstütte des Grosswardeiner Ka-
pitels wegen dem Zollstreit mit den ungarischen und siebenbargischen Städten
nach Debrezin.
Orig. Pap. Aril.. St. Brasov, Priv. 212. Siegel rund, Dm. 65 mm, in rotes Wachs
papierbedeckt, vorne aufgedrückt. Derselbe Stempel wie Nr. 3 362. Ein zweites Orig.
Pap. mit dem gleichen Siegel Arh. St. Cluj-Napoca, Archly der Stadt Cluj T 54.
Druck : Archly 1/2, 1844, 102 Nr. 3. Teleki, Hunyadiak kora 12, 27 Nr. 605. Jakab,
Okleveltiir 1, 219 Nr. 135, dieser Druck zu 1467.

Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.


Nos1 Mathias' dei gratia rex1 Hungariael , Bohemiae1 et cetera memoriae1
commendamus per praesentes, quod orta nuper coram nobis differentia inter
fideles nostros honorabile capitulum ecclesiae Waradiensis ab una, ac cives
et universos mercatores liberarum civitatum nostrarum Budensis videlicet
et Pestiensis ac Albensis, Posoniensis, Cassouiensis, Czibiniensis, Brassouien-
sis, KoloswariensiF Bistriciensis et Schegeswar2 aliarumque liberarum civi-
tatum tam praetacti regni nostri Hungariae quam partium Transsiluana-
rum parte ab altera, super tributo in civitate Waradiensi per dictum capitu-
lum exigi solito, in cuius exactione praefati cives et mercatores se per ipsum
capitulum minimum vexari et praeter mensuram debitae solutionis onerari
lamentabant, statueramus more pii et chatholici2 principis quaestionem
ipsam inter partes pro earum quietudine. Ex eo maxime quod de quanti
tate solutionis ipsius tributi et partium productis iuribus nulla poterat haberi
certitudo, compositione arbitrativa vel limitatione summaria complanarei
Verum quia procuratores dicti capituli non parva temeritate ducti adeo se
difficiles in ea re reddiderunt, ut nullam compositionem nullamque limitatio-
nem et nullam prorsus pacis reformationem nomine ipsius capituli admitte-
rent. Volentes prout ex officio suscepti regiminis tenemur iniuste oppressos
relevare et finem litibus imponere, de consilio praelatorum et baronum nos-
trorum nobiscum in discussione causae ipsius existentium, commutationes
rerum venalium, quae ante haec tempora in civitate Waradiensi praefata
fieri solebant, quarumque occasione tributi ipsius exactio cupiditate comite
de die in dies sine mensura et in g..ave ipsarum civitatum nostrarum prae-
iudicium adaucta fuit, de ipsa civitate Waradiensi in oppidum nostrum De-
breczen vocatum, locum utputa mercantiis et commutationibus rerum earun-
dem venalium omni commoditate competentem transferre decrevimus trans-
tulimusque et transferimus praesentium per vigorem, inhibentes nihilominus
praefatis omnibus Icivibus et mercatoribus praenarratarum liberarum civi-
tatum nostrarum ac aliorum quorumcumque sub poena perpetuae infidelitatis
et ablationis omnium rerum et bonorum suorum eisque districte praecipientes
mandantes, quatenus a modo deinceps nullus omnino eorundem civium et
mercatorum. res suas commutandi vel vendendi causa in dictam civitatem
Waradiensem deferre, ad deponendurn aut inibi quoquomodo mercari
audeat. SPd omino volumus et mandamus, quod huiusmodi depositum et
mercantias omnes et singuli generaliter in dicto oppido nostro Debreczen
libere faciant et exerceant. Et nec secus facere praesumant poena sub prae-
missa quae omnia et singula, ne aliquis per ignorantiam in errorem et contra
hanc nostram determinationem deveniat volumus et mandamus per fora et
alia loca publica ubilibet proclamari. Praesentibus perlectis exhibenti resti-
tutis. Datum Budae feria quinta proxima post festum visitationis beatae

146
www.dacoromanica.ro
Mariae virginis, anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo
septimo, regnorum nostrorum anno Hungariae et cetera vigesimo, Bohemiae
vero nono.
Auf der Riickseite von der Hand des gleichzeitigen Kronsteidter Notars: Litera
super teolonio ad Dobricz et ad Varadium.
1 Vergrosserte Anfangsbuchstaben. 2 So Vorlage.

4 200
Floreti 1477 Juli 15. Basarab Laiotti, Woiwode der Nalachei, berichtet dem
Richter und Rat von Kronstadt iiber die durch Johannes, Richter von Rosenau,
ubermittelte Botschaft und ersucht urn Entsendung eines Gesandten zu weiteren
Verhandlungen.
Orig. Pap. Arh. St. Brawv, Schnell II 21. Siegel, rund, Dm. 37 mm, war in rotes
Wachs zum Verschluss auf der Rückseite aufgedrtickt, Reste.
Druck: Bogdan, Documente 335 Nr. 282; Hurmuzaki, Documente XV, 1, 97 Nr. 172
zu April 30.
Regest: Andronescu, Repertoriul 114 Nr. 404.
Debitam complacentiam debito cum honore nobili viri nobis honorandi. Ve-
stris nobilitatibus praesentium serie notificamus, qualiter nuntius vester Jo-
hannes index de Rosnaw in omnibus illis [ne]gotiisl quae vestrae nobilitati2
eidem expediendo commisit multum sollicite et fideliter executus est [ ]
quod in sua solert2 expeditione praemissorum vestrae nobilitate2 commisso-
rum ipsum vestrae [nob]4 ilitati2 fidelissimum agnovimus servitorem. Et
etiam, quidquid nobis intimastis per Joh[anne]m5 iudicem de Rosnow cum
honore satis intelleximus. IgiLar in quibusdam certissimis factis /vestri/so
unum hominem ex vobis fidelem vestrum circa nos transmittere vellitis. Hoc
dicimus vobis ad fidem nostram deo debitam ut ipsum cum honore tracta-
bimus et ipsum pacifice7 et sine gravamine ipsum pacifice2 permittere ac
transmittere velimus. Datum in Florest feria tertia in festo duodecim apost-
holorum, anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo septimo.
Bazarab dei gratia vayuoda partium reg[ni Transa]lpinarum2.
Auf der Rtichseite Adresse: Nobilibus viris iudici et iuratis ceterisque civibus
commorantibus in civitate Brassouiensi nobis honorandis.
1 Liicke 4 mm. 5 Liicke 8 mm.
8 Vorlage -tate. 6 LOcke 7 mm; Iorga ergiinzt nostris.
3 Dicke 13 mm; Iorga ergiinzt et. 7 Vorlage ffactfice.
4 Lticke 8 mm. 8 Dicke 18 mm.

4 201
Floresti 1477 August 9. Basarab Laiotd, Woiwode der Walachei, ersucht Richter
und Rat von Kronstadt, seine Feinde nicht zu unterstritzen, die das Fogarascher
Gebiet verheeren und sich ouch in der Repser Gegend aufhalten.

147
www.dacoromanica.ro
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Schnell I 32. Siegel, rund, Dm. 36 mm, in rotes
Wachs auf der Riickseite zum VerschluB aufgedrtickt, Reste.
Druck: Bogdan, Documente 336 Nr. 283; Hurmuzaki, Documente XV, 1, 98 Nr. 173.
Regest: N. Iorga, indreptAri si intregiri la istoria românilor, in : Analele Academiei
Romfine, Memoriile Sectiei Istorice XXVII, 1904-5, 117; Andronescu, Repertoriul
114 Nr. 405 (mit irrigem Ausstellungsort: Ploiesti.)
Salutatione praemissa debito cum honore. Circumspecti et providi viri nobis
honorandi. Damus seine vestris dilectionibus quomodo hominem vestrum
destinaveratis circa nos in facto paciential, et sic disposueramus cum homine
vestro ut inimicum nostrum apud vos neminem velitis2 inter vos servare nec
participare3 cum inimico nostro. Igitur nunc in praesenti audivimus ut es-
sent3 in possessione Ffogaros et regnum nostrum spoliant ac desolant et de-
vastare volunt et etiam sunt in partibus Kwhalom. Et si apparet vobis ut
inimicum nostrum non potestis extra pellere tunc velitis2 et dignemini ex vobis
duos homines circa nos destinare et nos extra pellimus. Datum in Florest in
vigilia sancti Laurentii martinis, anno domini millesimo quatuorgentesimo3
septuagesimo septimo.
Bazarab dei gratia wayuoda partium regni Transalpinarum.
Auf der Ruckseite Adresse: Circumspectis viris iudici ac iuratis cetarisque civi-
bus commorantibus in civitate Brassouia nobis honorandis.
1 So Vorlage, richtiger wohl pacis. 3 So Vorlage.
2 Vorlage vellitis.

4 202
Weissenburg 1477 September 5. Der Woiwode Petrus Gereb de Wingarth
ersucht das Weissenburger Kapitel, die Klagen der Gatlin Sebastian Orzaags gegen
die Witwe und den Sohn des Nicolaus iunior de Wgzakna zu untersuchen.
Eingeschaltet vom Weissenburger Kapitel 1477. Orig. Ungar. Landesarchiv Budapest
Di. 30 217.
Amicis suis honorandis capitulo ecclesiae Albensis Transsilvanae Petrus Gereb
de Wingarth vaivoda Transsilvanus et comes Siculorum amicitiam paratam
cum honore. Dicitur nobis in personis nobilium dominae Magdalenae consortis
Sebastiani Orzaag, filiae videlicet quondam Nicolai senioris de Wyzakna et
Ladislai Rykalphy, filii eiusdem necnon Petri filii et Elenae puellae filiae
nobilis Ladislai de Bogath, quomodo nobilis domina Katherina relicta et
Franciscus Mins quondam Nicolai iunioris de dicta Wyzakna, nescitur se
iuncti quali auctoritate praeter omnem iuris ordinem totales et integras
portiones possessionarias dictorum exponentium in possessionibus Wyzakna
praefata necnon Hydegwyss, Myhalfalwa, Wezzewd, Wyfalw. Also Bolya,
Felsew Bolya, Saardorph, Syalko, Indagaal, Farkastelek, item Feyereghaaz
et Indagaal Valahicali in Albensi necnon Iwdych in de Kykellew comitatibus
existentibus habitas ipsos exponentes hereditario iure concernentes necnon
universas literas et quaelibet literalia instrumenta factum iurium praedic-
tarum portionum possessionariorum tangentes et concernentes a tempore
mortis praefati quondam Nicolai senioris occupative erga se detinuissent
et detinerent etiam de praesenti nec c.asdem et eadem ad plurimas requisi-
tiones ipsorum exponentium remittere et resignare reddere et restituere cura-
vissent prout non curarent de praesenti, in quibus praefatis exponentibus
mille florenorum auri dampna intulissent potentia mediante in praeiudicium

148
www.dacoromanica.ro
et dampnum eorundem exponentium valde magnum. Super quo amicitias
vestras praesentibus requirimus diligenter quatenus vestrum mittatis bomi-
nem pro testimonio fidedignum quo praesente Paulus vel Albertus Sy ley aut
Elyas de Galthew sive Petrus Gereb de Sarpathak neve Gregorius Kwchar
seu Sigismundus de Gald sin Paulus Gereb de Pokafalwa aut Valentinus Sy ley
de Pethend sive Gregorius Sywlyok de Zanchal vel Elias Zevk de Zewkefalwa
sin Valentinus vel Gregorius de Hozzywazo, aliis absentibus homo noster,
scita prius praemissorum mera veritate ad praefatos dominam Katherinam
et Franciscum filium eiusdem personaliter accedendo ammoneat eosdem di-
catque et committat eisdem verbo nostro ut ipsil praedictas portiones dicto-
rum exponentium possessionarias in praedictis possessionibus eosdem expo-
nentium concernentibus erga eosdem dominam Katherinam et Franciscum
modo praemisso occupative existentes remittere et resignare necnon literas
et literalia instrumenta factum earundem portionum possessionariorum tan-
gentes et concernentes ipsis exponentibus reddere et in specie restituere
debeant et teneantur. Qui si id fecerint benequidem, alioquin idem homo nos-
ter praesente dicto vestro testimonio eosdem ab ulteriori detentione et conser-
vatione earundem fructuumque et quarumlibet utilitatum ipsarum percep-
tione et percipi factione inhibeat et nichilominus eosdem dominam Katherinam
et Franciscum contra annotatos exponentes ad octavas festi beati Michaelis
archangeli nunc venturas2 dictas literas et literalia instrumenta exhibituras
rationique de praemissis reddituras efficacem nostram evocet in praesentiam
litis pendentis si qua foret inter ipsos non obstantibus, insinuando ibidem
eisdem ut sive ipsi octavis in praedictis compareant coram nobis sive non,
nos ad partis comparentis instantiam id faciemus in praemissis, quod iuri
videbitur expedire, et post haec huiusmodi inquisitionis2, ammonitionis, inhi-
bitionis, evocationis et insinuationis seriem et diem cum nominibus ammoni-
torum et evocatorum nobis octavas ad praedictas in vestris literis arnicabi-
liter rescribatis. Datum Albae feria sexta proxima ante festum nativitatis
beatae Mariae virginis. anno domini millesirno quadringentesimo septuage-
simo septimo.
1 Ober der Zeile. 3 Vorlage inquisiacionis.
2 Oktober 6.

4 203
1477 September 12. Der Rat von Klausenburg genehmigt die Satzungen der dor-
tigen Schmiedezunft.
Elngeschaltet von den Sieben und Zwei Stith len 1540 und mit dieser Urkunde von Jo-
hannes II. Sigismund 1548, Arh. St. Cluj-Napoca, Zunfturkunden, mittelalterliche
Sammlung Nr. 9. Ungarische Ubersetzung 1593, Ebenda.
Druck: Jakab, Ok level-tar 1, 255 Nr. 158, zu Sept. 9 nach einem inzwischen verschol-
lenen Orig. Pap. in der Zunftlade der Klausenburger Schmiede.
Nos Nicolaus Petri Mathiae iudex necnon Johannes Zegen, Egidius Zabo,
Ambrosius Literatus, Martinus Koch, Petrus Buda, Michael Paruus, Johannes
Marchus, Petrus Chyzar, Martinus Kyfferbart, Michael Schorel et Benedictus
Teremy, protoconsules et iurati seniores civitatis Coloswar universi, ad uni-
versorum notitiam tam praesentium quam futurorum harum serie volu-
mus pervenire, quod nostri venientes in praesentiam circumspecti et honesti
viri Mathias. Petrus Blenesy, Andreas Phansmit, Johannes Zathmary, Simon

149
www.dacoromanica.ro
et Georgius Fabri, laudabilis artis fabrilis magistri, in suis ac aliorum magis-
trorum eiusdem artis personis nobis significare curaverunt, quomodo nonnulli
alii praetactae artis magistri extra ipsorum zecham et confraternitatem essent,
qui contra ipsorum antiquas et laudabiles consuetudines more alias ab antiquo
observatas diversa dampna incommoda et praeiudicia ipsis intulissent et in-
ferrent incessanter in ipsorum magistrorum praeiudicium ac ipsius zechae
dampnum manifestum, declarantesque ipsi magistri ut ob proventuum de-
fectus ipsorum altare in honore sancti regisLadislai in ecclesia parochiali beati
Michaelis archangeli fundatum ipsumque altare in divinis ut alias more Chris-
tianorum consueto cultibus ob praetactorum magistrorum extraordinario-
rum existentium oppressiones factas, a modo imposterum fructuose et com-
mode servare non possent; supplicatum itaque extitit nobis per eosdern ma-
gistros debita cum instantia ut eis superinde de opportuno remedio providere
dignaremur. Unde nos praefatorum magistrorum supplicationibus utpote
iustis et legittimis nobis in hac parte porrectis et exauditis, nolentes ut divina
dicti altaris opera per iamdictos magistros ipsorumque zecham seu confra-
ternitatem quoque frustrentur sed potius ipsa ad laudem dei eiusque gloriosae
genitricis virginis Mariae ac beati Ladislai regis necnon utilitate ac honoris
incremento huius inclite civitatis commodosius augmentantur dignisque et
congruis honoribus frequententur. Igitur nos memoratos magistros in zecha
et confraternitate existentes in cunctis ipsorum antiquis libertatibus et con-
.suetudinibus more aliarum civitatum regalium laudabiliter observatis sic
et ipsos magistros nostri in medic tenere et conservare volentes, ideo ipsis
magistris praesentibus et futuris id annuimus et vigore praesentium conce-
dimus et firmiter observandum stabilimus, ut nullus magistrorum de ipso-
rum medio extra zecham existens aliquid laborare aut laborando exercere
valeat neque possit. Item nullus hominurn fabrorurn extra zecham existen-
tium ignern suum ultra spatium quindecim dierum ad laborandum aptum
tenere et succedere valeat neque audeat nisi interim confraternitati et zechae
ipsorum satisfaciendum complacuerit. Item nullus proscriptorum infama-
torum sive fidefragnrurn in ipsam confraternitatem seu zecham recipi possit
aut debeat, nisi idoneus honestus et famosus. Item nullus hominum extra-
neorum labores ferreas qualescunque particulatim in huius civitatis mcdio
ac inter ipsos magistros veridere possit neque audeat, nisi in numero guar-
talis aut alia notabili quantitate. Item nullus seratorum de ipsorum labori-
bus, videlicet secures aut alia qualiacumque reformando quoquomodo se in-
tromittere audeat, neque possit ad eos pertinere, salvis tamen semper liberta-
tibus et iuribus alienis. Item si ex negligentia aut ignorantia aliquis famulo-
rum magistrorum equum cuiuscunque sufferando destruxerit aut claudum
effecerit ita, quod idem equus resanari non possit, extunc medietatcm pretii
ipsius equi idem famulus aliam vero medietatem magister suus exolvere te-
neantur et idem magister equum lesum curare et sanare, homo autem cuius
equus lesus extitit avenam et fenum dare et amministrare teneantur. Item
si quis aliquis famulorum magistrorum aliquem equum ex defectu corrigiarum
et aliarum t tine nti arum sui magistri sufferando aut qualitercunque destruen-
do offenderit, extunc ipse magister pro huiusmodi dampno respondere tenea-
tur. Si vero idem famulus ex sui incuria seu negligentia eqnum alicuius non
debito modo ligaverit et premderit et ipsum equum ledendo offenderit, ex-
tune praefatus famulus pro huiusmodi dampno respondere sit astrictus, prout
moris est. Item ipsi magistri centum babata pro tribus florenis Hungaricalibus
auri annectere teneantur. Item omnes causas et eorum famulorum excessus
ad ipsos magistros et zecham de iure pei cinentes discutere et diffiniri facul-
tatem habeant, demptis aliis causis ad iudicem et iuratos rives de iure spec-
tantibus et concernentibus quibus se totaliter extrahant. Item quicumque

150
www.dacoromanica.ro
sociorum ad ipsam zecham ingredi voluPrit, extunc quatuor magistri ad id
deputati constientiose artem fabrilis et qualitatem laboris conspicere et exa-
minare debeant; si insufficiens, reiiciatur; si ad hanc sufficiens et idoneus,
tune pro ipsa zecha florenos quatuor, octo libras cerae, quatuor urnas vini,
remota omnium occasione dare teneatur, nec interius ignern ad laborandurn
aptum succedere audeat. Item cum filii magistrorum vel socii in huiusmodi
arte fabrili idonei et sufficientes invenerint et si talis filiarn vel relictam ali-
cuius magistri sibi duxerit matrimonialiter in uxorem. ille tanturn directam
et equalem medietatem iurium zechae superius specificatorum solvere
debeat. Item si quis magistrorum tempore disturbiorum et obsidionis civitatis
huius cum ipsorum armis bellicosis causa defensionis ad ipsorum turrim ne-
cessitate exigente non accesserit vel non curaverit et hoc praesumptose fe-
cerit, talis privari medio suo magisterio debeat, si se rationabiliter expurgare
non possit. Item dum et quando magistri zechae aliqua negotia vel causas
zecham ipsorum legittime tangentia habuerint, extunc quicumque magistro-
rum usque finalem terminationem et expeditionem ipsorum negotiorum seu
causarum non perseveraverit nec licentia obtenta, sed ausu temerario absque
rationabili causa a congregatione magistrorum exiverit, talis in una libra
cerae sit quietus. Item nulla relicta ultra annum ipsam artem fabrilem labo-
rare nec socios ad id aptos tenere audeat. Item quicumque magistrorum
unum invenem vel adolescentem causa ipsius artis fabrilis informationis as-
sumpserit, talis pro zecha florenum unum dare teneatur. In cuius rei memo-
riam firmitatemque perpetuam praesentes literas nostras privilegiales sigilli
nostri maioris et autentici sub appensione roboratas saepefatis magistris iuris
ipsorum ad cautelam duximus concedendas communi iustitia persuadente.
Datum feria sexta proxima ante festum exaltationis sanctae Crucis, anno
domini millesimo quadringentesimo septuagesimo septimo.

4 204
Weissenburg 1477 September 15. Der siebenbargische Woiwode Peter Gereb
entscheidet einen Streit zwischen dem chernaligen Torzburger Kastellan Emericus
Zolgomg, dem die Bewohner von Zeirnesti einige Familiaren getotet haben, und
dem Kronstadter Rat, und setzt das Wergeld fest.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Priv. 690. Siegel, rund, Dm. 27 mm, in grimes Wachs
vorne aufgedrtickt. In der Mit Le ein Wappenschild mit einem aus einer Krone wachsenden,
nach rechts gewendeten LOwen.
Nos Petrus Gereb de Vyngarth vaivoda Transsiluanus et comes Siculorum
memoriae commendamus quod feria secunda alter videlicet die festi exalta-
tionis sanctae crucis1 coram nobis Albaegywlae constitutis comparuerunt
nobilis Emericus Zolyomy pridem castellanus castri Thewrch ab una necnon
circumspecti Valentinus Sermel et Augustinus cives civitatis Brassouiensis
in ipsorum ac circumspectorum iudicis et iuratorum civium civitatis nomini-
bus et in personis ab alia partibus, praefatusque Einericus Zolyomy contra
annotatos iudicem et cives dictae civitatis proposuit eo modo: Quod dum
circa festum assumptionis beatae Mariae virginis proxime praeteritum2 ipso
adhuc in officio castellanatus praedicti castri Thewrch existente, quidam no-
bilis Nicolaus de partibus inferioribus versus Hathzak, necnon Stephanus
et Jacobus familiares sui ex eiusdem Emerici domini ipsorum commissione
et voluntate in custodia et observatione viarum sinistrarum dicti castri, sicuti
tenebantur, fuissent constituti. Tune praefati index et cives dictae civitatis

151
www.dacoromanica.ro
Brassouiensis, nescitur quibus intuitis, missis et destinatis hominibus ipsorum
universitatae videlicet incolarum possessionis Zerna vocatae ad dictam civi-
tatem pertinentis, manibus armatis et potentialiter ad eosdem ipsosque in
custodia et observatione praedictarum viarum sinistrarum inter metas dicti-
castri et iamfatae possessionis Zerna repertos, dicti incolae ipsius possessionis
Zerna crudeli et miserabili nece interimissent, in eiusdem Emerici maximum
praeiudicium atque damnum. Petebat igitur idem Emericus sibi de et super
praemissis ex parte iamfatorum iudicis et civium antefataeque possessionis
Zerna incolarum per nos iudicium et iustitiam ministrari. Quo audito, prae-
libati Valentinus Sermel et Augustinus cives, nominibus et in personis quo-
rum supra responderunt ex adverso, quod licet dictis tribus familiaribus ip-
sius Emerici, uti idem proposuit, per incolas antefatae possessionis Zerna
modo praemisso in silva mori3 acciderit, non tarnen iidern incolae hoc sinis-
tra et mala intentione praeconcepta, sed quodam casu dictorum interfecto-
rum notitiam non habentes eosdemque ad dictum castrum Thewrch perti-
nere ignorantes, sed ipsos malcfactores et raptores fore arbitrandum perpe-
trassent et commississent, quorumquidem necem nec ipsi iudex et iurati cives
simpliciter volentes praeterire. Ex parte praedictorurn incolarum possessionis
Zerna annotato Emerico Zolyomy tale iudieium ministrassent ut si ceteri
familiares eiusdem Emerici qui tune cum praefatis interemptis praesentes
fuerunt, iuramentum super eo deposuerint, quod dicti incolae possessionis
Zerna rixam ipsam ceptis armis contra ipsos familiares dicti Emerici inchoa-
verint et eosdem primo invaserint, extunc iidem incolae ad integram solu-
tionem homagiorum dictorum familiarium interemptorum pro singulo
videlicet et uniuscuiusque homagio quadraginta florenorum auri eidem
Emerico exsolvere4 teneantur. Si vero iidem familiares dicta ipsorum iura-
menta super praemissas deponere noluerint, extunc medietatem tantum ho-
magii uniuscuiusque et singulorum interemptorum iidem incolae teneantur.
Ipse vero Emericus Zolyomi asserens de huiusmodi iudicio noluisse neque
velle contentari, iudicium per nos sibi in praemissis elargiri postulavit. Nos
igitur unacum nonnullis partium Transsiluanarum nobilibus nobiscum in exa-
mine huius causae existentibus matura superinde deliberatione praehabita,
quia praescriptos familiares ipsius Emerici in custodia et observatione via-
rum sinistrarum praedicti castri Thewrch merito et digne occupari et3
easdem3 custodiri debuisse, ac universos super eisdem proficiscentes tarn-
quam furtim et non recto itinere ambulantes invadere potuisse comperimus.
Ideo nos iudicium dictorum iudicis et iuratorum civium per eos ut assertum
est in praemissis ministratum et celebratum cassando indicantes commisimus
eo modo, ut praefati incolae possessionis Zerna ad solutionem integrorum ho-
magiorum antefatorum interemptorum familiarum ipsius Emerici Zolyomy
quintodecimo die diei datarum praesentium eidem Emerico teneantur. Et
dicti iudex et iurati cives Brassouienses eosdem in eodem termino ad solutio-
nem huiusmodi homagiorum pro uniuscuiusque videlicet interempti homagio
quadraginta florenos auri absque prorogatione aliquali compellere debeant
et teneantur. Si vero ipse Emericus Zolyomy praenotatum Nicolaum familia-
rem suum interemptum nobilem fuisse comprobare potuerit, extunc pro eius-
dem homagio dicti incolae sexaginta sex florenos auri exso1vere4 teneantur.
Datum Albaegywlae termino in praescripto feria videlicet secunda proxima
post festum exaltationis sanctae crucis, anno domini millesimo quadringen-
tesimo septuagesimo septimo.

1 September 15. 3 eber der Zelle naehgetragen.


a August 15. 2 Vorlage exolvere.

152
www.dacoromanica.ro
4 205
1477 September 18. Das Weissenburger Kapitel schaltet die Urkunde des
Woiwoden Petrus Gereb de Wingarth von 1477 Nr. 4 202 ein und berichtet
tiber die feria tertia proxima post festum exaltatiorzis sanctae crucis proxime
praeterita (=September 16) von Petrus Gereb de Sarpathak und Paulus, pres-
biter capellanus venerabilis Mathaei de Gara et concanonici nostri vorgenommene
Untersuchung der Klagen der Adligen Magdalena, Gattin von Sebastian Or-
zaagh u. a. gegen die Besetzung mehrerer Besitzungen in der Weissenburger
und Kokler Gespanschaft durch Katharina, die Witwe und Franciscus den
Sohn des Nicolaus iunior de Wyzakna sowie fiber deren Vorladung vor den
Woiwoden ad Mayas festi beati Michaelis archangeli (=Oktober 6).
Datum tertio die termini praenotati, anno domini millesimo guodringentesimo
septuagesimo septimo.
Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest DI. 30 217. Siegel rund war auf der Rilckseite
in gelbes Wachs zum VerschluB aufgedrfickt.

4 206

Birthälm 1477 September 23. Johannes, Pfarrer von Meschen und Dekan des
Mediascher Kapitels, bestatigt die Ubereinkunft zwischen dem Pfarrer Valen-
tinus von Mediasch und dem Rat des dortigen Marktortes Uber die Schenkung
eines Fischteiches fur die dos plebanatus.
Orig. Perg. Archly der evang. Kirchengemeinde A.B. Mediasch Nr. 50. Siegel war
angehangt.
Druck : Werner, Mediascher Kirche 35 Nr. 2.
Nos Iohannes de Mussna, plebanus decanatusque Meggyensis decanus, Chri-
stannus, sedretorum et artium doctor, plebanus in Birthalben, ceterique eccle-
siarum plebani dicti decanatus Meggyensis memoriae commendamus tenore
praesentium significantes quibus expedit universis quod cum nos die datarum
praesentium in dote egregii Cristanni, decretorum et artium doctoris, plebani
in dicta Birthalben, pro celebranda fraternitate congregati fuissemus, no-
stram adeuntes praesentiam honorabilis Valentinus, sacri iuris canonici bacca-
laureus, plebanus de Meggyes, parte ab una, ab altera vero partibus prudentes
ac circumspecti viri Laurencius Aurifaber iudex, Martinus Faber villicus,
lohannes Rewel dictus ceterique iurati concives dicti oppidi Meggyes et per
eosdem coniuratos nobis propositum extitit eo modo. Quomodo ipsi unacum
communitate animo deliberato et consilio maturo praehabitis unum fundum
piscinae ad dotem plebanatus in Meggyes / dedissent et condonassent, Immo
darent et condonarent foris plateam Czekaas versus villam Prathe iacen-
tern... fossam seu aquaeductum et ripa/1 de Muszna defluentem, qui aqua-
ductus infra ecclesiam sancti Udalrici et plateam Smydgaass in dictum pis-
cinae funum suum habere debet processum. Talibus tamen conditionibus
interpositis, quod praedictus dominus Valentinus plebanus aut sui successo-
res pro tempore aquam de iamdicto fluvio aut ripa debet aut debent habere
ad prius dictum piscinae fundum sine voluntate iuratorum aut indemnitate
negligentiae reipublicae Meggyensis, ad quam conditionem memoratus Valen-
tinus plebanus se et suos successores perpetuis temporibus obligavit, ita quod
aquam supradictam sine omni nocumento aut negligentia reipublicae reci-
pere habeat facultaten, etiam illa conditione adiecta, quod ipsi cives praedicti

153
www.dacoromanica.ro
et communitas propter fundi et aquae condonationem et ipse praemeoratus
Valentinus plebanus propter antefatae piscinae erectionem et fundationem
perpetuum missam constituerent, ita quod quilibet plebanus in Meggyes pro
tempore constitutus singulis sexlis feriis unam missam de cantando usque
post elevationem in aras sanctae crucis de sancta cruce post maturam missam
propter commodum et utilitatem de praedicta piscina provenientem perpe-
tuis servare temporibus debeat et teneatur, si de praedicta piscina fructum
recipere voluerit. Si autem missam praenarratam de sancta cruce servare
neglexerit, extunc ipsi reditus et utilitas de saepefata piscina provenientes
ad ecclesiam beatae Margarethae propter negligentiam plebani tamdiu, quam
negligentia durat, devolvi debeant et ipsi cives de bonis ecclesiae ratione prae-
dictorum proventuum plebano pro dicta missa satisfaciant, qui cives Meg-
gyensis pro tempore tamquam patroni eL fundatores dictac piscinae aut succes-
sores fundatorum tamquam superintendentes esse debeant et teneantur. Ad
cantandam etiam missam perpetuandam praedictus Valentinus plebanus
quinque agros prati, quorum unus inferius agros dotis, alii vero quatuor su-
perius agros dotis immediate iacentes superius montem patibuli et unum iu-
ger vinearum in Wewertal inter vineam providi Iohannis Rewel, et vineam
discretae feminae relictae Michaelis Sartoris immediate siLum donavit et
tribuit. Insuper praefati Valentinus plebanus et consulatus Meggyensis ro-
gantes nobis, ut super praemissam constitutionem, ordinationem ac confessio-
nem seu fassionem corarn nobis factam literam nostri decanatus sub sigillo
eiusdem constitutionis, ordinationis et fassionis in testirnonium extradare et
concedere dignaremur. Nos igitur petitionibus ipsorum iustis nobis in hac
parte porrectis inclinati praesentes literas sigillo nostro munitas in testi-
monium duximus concedendas. Datum loco ut supra, feria tertia post Mathei
apostoli et evangelistae, anno domini millesimo quadringentesimo septua-
gesimo septimo.

1 120 und 138 mm im Bug durch Wassereinwirkung unleserlich geworden. Die mit-
geteilte Lesung nach K. Werner, der diese Stelle noch bis auf ein Wort lesen konnte.

4 207
1477 Oktober 6. Das Weissenburger Kapitel beglaubigt für Bartholomeus
plebanus de Rwz die Urkunde des Bischofs von Weissenburg Georg aus 1441
Nr. 2 423, wonach dem Pfarrer von Reussen fiir die Zufuhr des Zehnten eine
Entschddigung zusteht.
Datum feria secunda proxima post festum beati Francisci confessoris, anno
domini millesimo quadringentesimo septuagesimo septimo.
Abschrift 19. Jh. Arh. St. Sibiu, Manuskript Zimmermann des Urkundenbuchs nach
Fancsall, Adversaria J 32 frilher im Archly des siebenbtirgischen Domkapitels Karlsburg
aufgrund von Einschaltungen desselben Kapitels aus 1520 und des Fürsten Sigismund
Bathory aus 1584.

4 208
1477 November Anfang 1478. Basarab Tepelu,s, Woiwode der Walachei,
versichert Richter und Rat von Kronstadt, dass er wahrend seines Aufenthaltes
in Kronstadt sowie_ nachher bei den Turken stets ein Freund der Kronstadter

154
www.dacoromanica.ro
gewesen sei. Nun ist die Walachei in seinen Minden und er ist Herrscher. Des-
halb habe er die Tarken abgehalten, den Kronstiidtern zu schaden, da er wiin-
sche, dass die Kronstddler seine Freunde bleiben. Sie sollen mit ihren Waren unge-
hindert in die Walachei kommen und vor den Tirrken keine Furcht haben. Der
Kronstadler Rat solle einen guten Mann" zu Verhandlungen mit ihm
schicken, urn eine Vereinbarung tiber den freien Handelsverkehr auszuhandeln.
Gleichzeitig beglaubigt er Vlad als seinen Gesandten.
Adresse auf der Ruckseite : Dem Richter und den zwdlf Ratsherren von Kron-
st a dt. "
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 76. Siegel, rund, Dm. 38 mm, war in rotes
W achs auf der Rfickseite zum Verschlull aufgedruckt, Reste. Derselbe Stempel wie
Nr. 4 210.
Druck! Mi1eti6, Novi vlacho-bulgarski gramoti 86 Nr. 92.
Druck und rum. Ubersetzung: Bogdan, Documente 134 Nr. 107. Tocilescu, 534 Docu-
mente 104 Nr. 11.
Rum. Obersetzung: Bogdan, Din relatiile cu Brasovul 885. Bogdan, Documente si re-
geste 88 Nr. 91.
Regest: Andronescu, Repertoriul 114 Nr. 407.
Mit Nr. 4 209 und Nr. 4 210 gehtirt diese Urkunde in die Anfange der Regierungszeit
des Woiwoden. Tepelus ist im Thronstreit mit Basarab LaiotA im Laufe des November
1477 zur Regierung gekommen. Seine erste datierte Urkunde ist aus 1478 Januar 3,
vgl. Panaitescu, Documentele 1, 299.

4 209
(Naeh 1477 November). Basarab Tepeliq, Woiwode der Walachei, teilt Richter
und Rat von Kronstadt mit, dass er jedem Ratsherrn, der als Abgesandter
des Rates zu ihm kommen werde, freies Geleit zusichert, und ersucht dem Kron-
stadter Bolen Turk Janosch Glauben zu schenken.
Auf der Rackseite Adresse: Dem Richter von Kronstadt und den zwölf Rats-
herren".
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 116. Siegel, rund, Dm. 38 mm, papierbedeckt,
in rotes Wachs auf der Riickseite zum VerschluB aufgednickt. Derselbe Stempel wie
Nr. 4 210.
Druck und rum. Ubersetzung: Bogdan, Documente 135 Nr. 108. Tocilescu, 534 Docu-
mente 103 Nr. 110.
Rum. tThersetzung: Bogdan, Documente si regeste 104-105 Nr. 106.
Regest: Andronescu, Repertoriul 118 Nr. 420.
Die Urkunde gehort offenbar an den Beginn der Herrschaft des Woiwoden, der zu Kron-
stadt gute Beziehungen herzustellen suchte. Ein Turk Janos" wird in den KronstAdter
Steuerlisten 1475-1484 angefiihrt, vgl. Quellen III S. 626.

4 210
(Nadi 1477 November). Basarab Tepeliq, Woiwode der Walachei, teilt Richter
und Rat von Kronstadt mit, dass die Kronstadter, so wie bisher, in seinem Land
frei Handel treiben durfen, woffir er garantiert. Er ersucht um die gleiche Garantie
far seine Untertanen, die mit ihren Waren ins Burzenland kommen, urn dort
frei Handel zu treiben.
Auf der Riickseite Adresse: Dem Richter meines Herrn, des Konigs, und den
12 Ratsherren von Kronstadt".

14 Urkundenbuch 155
www.dacoromanica.ro
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 75. Siegel, rund, Dm. 38 mm, in rotes Wachs,
papierbedeckt, auf der RUckseite zum Verschluss aufgedrUckt. Derselbe Stempel wie
Nr. 4 210. Im Siegelfeld zwischen Pinie zwei gekr5nte Figuren bis zu den Ildften mit
ärmellosem Uberkleid und Schlitzen. Umschrift: IGO EfICYlPflEfl Am [TIMIS] ME,
Druck und rum. Obersetzung: Bogdan, Documente 136 Nr. 109. Tocilescu, 534 Docu-
mente 105 Nr. 112.
Regest: Bogdan, Documente si regeste 248 Nr. 19. Andronescu, Repertoriul 117 Nr. 416.
Die Urkunde gehort in die Anfange der Regierungszeit des Woiwoden und muss im Zusam-
menhang mit Nr. 4 208 gesehen werden.

4 211

(1477 November 1478 Januar 9). (Basarab Tepel4 ) Woiwode der Wala-
chei, teilt Richter und Rat von Kronstadt mit, dass er Jupan Bratul, Voico und
Filce in Angelegenheit der dem König, den Kronstlidtern und dem Woiwoden
untereu Gewordenen, die (in Kronstadt ) zurtickgeblieben sind, zu ihnen
entsandt babe. Der Konig habe ihn ausgeschickt, sein Land wieder in Besitz zu
nehmen. Die Bojaren, deren Frauen und Guter in Kronstadt seien, batten ihn
aber mit Hilfe der Turken wieder vertrieben. Er verlangt nun, dass seinen drei
Abgesandten alle Untreuen" iibergeben werden, sonst werde er sich beim
Ktinig beschweren; andernfalls aber werde er den Kronstadtern stets zu Diensten
sein.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 467. Siegel, rund, Dm. 35 mm, war in rotes
Wachs auf der Riickseite zum VerschluB aufgedrtickt, Reste mit demselben Stempel
wie Nr. 4 210.
Druck: MiletiS, Novi vlacho-bulgarski gramoti 92 Nr. 104.
Druck und rum. Obersetzung: Tocilescu, 534 Documente 102 Nr. 108 zu Basarab
Tep elus.
Regest: Bogdan, Documente si regeste 288 Nr. 143 zum 16. Jahrhundert. Andronescu,
Repertoriul 122 Nr. 437.
Der Name des Woiwoden fehlt, ebenso kommen die in der Urkunde genannten Personen
in anderen Urkunden nicht vor. Die angefuhrten historischen Umstande passen am
ehesten in den Beginn der Regierungszeit des Basarab Tepelu§, vgl. Nr. 4 208, ebenso
pie SiegelgrOsse.

4 212

(1477 November 1478 April 3). Basarab Tepelu,s, Woiwode der Walachei,
beglaubigt bei Richter und Rat von Kronstadt den Japan Staico als seinen Boten.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 73. Siegel, rund, Dm. cca 38 mm, war in
rotes Wachs vorne aufgedriickt, Reste.
Druck: Mileti5, Novi vlacho-bulgarski gramoti 85 Nr. 90.
Druck und rum. Obersetzung: Bogdan, Documente 175 Nr. 144. Tocilescu, 534 Docu-
mente, 135 Nr. 140.
Regest: Bogdan, Documente si regeste 218 Nr. 18. Andronescu, Repertoriul 121 Nr. 432.
Staico ist als Comis des Woiwoden zwischen 1478 April 3 und 1482 Marz 23 bezeugt;
vgl. Studii si materiale de istorie medie 4, 1960, S. 574. Da Staico in dieser Urkunde
nicht als comis benannt wird, gehOrt sie wohl in die Zeit unmittelbar vorher.

4 213

(1477 November 1479 Ausgang). .Basarab Tepelu,s, Woiwode der Walachei,


schreibt dem Königsrichter" und dem Rat von Kronstadt und dankt far die

156
www.dacoromanica.ro
Gefangennahme einiger Ube Itiiter; sie sollen gekopft werden. Die seinen linter-
tanen weggenommenen Pferde sollen zurtickgegeben werden.
Auf der Rtickseite Adresse: Den Freunden meiner Herrschaft, dem Konigs-
richter und den zwölf Ratsherren von Kronstadt".
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 81. Siegel, rund, Dm. 37 mm, in rotes "Wachs,
papierbedeckt, auf der Rfickseite zum Verschlui3 aufgedrtickt, verwischt.
Druck und ruin. Cbersetzung: Bogdan, Documente 146 Nr. 119. Tocilescu, 534 Docu-
mente 110 Nr. 117.
Regest: Bogdan, Documente i regeste 250 Nr. 26. Andronescu, Repertoriul 120 Nr. 428.
Die Urkunde dtirfte in die ersten Regierungsjahre des walachischen Woiwoden anzu-
setzen sein, wo die Beziehungen zu Kronstadt herzlich waren.

4 214

(1477 November vor 1480 Februar 24). Basarab Tepeltq, Woiwode der Wa-
lachei, bealaubigt bei Richter und Rat von Kronstadt seinen getreuen, ehrlichen
und gro.,sen Bojaren, Japan Neagu" als seinen Gesandten.
Auf der Rackseite Adresse: Unseren Freunden, dem Richter und den 12
Ratsherren von Kronstadt."
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 98. Siegel, rund, Dm. 38 mm, war in rotes
Wachs auf der Rfickseite zum Verschlu0 aufgednickt, Reste.
Druck und rum. ebersetzung: Bogdan, Documente 144 Nr. 116. Tocilescu, 534 Docu-
mente 131 Nr. 136.
Regest : Bogdan, Documente i regeste 247 Nr. 14. Andronescu, Repertoriul 119 Nr. 426.
Laut Stoicescu, Dictionar 23 ist Neagu 1466-1473 Vornic und 1475-1481 August
16 Mitglied des fiirstlichen Rates. Aus der Urkunde des Neagu Nr. 4 350 geht hervor,
dass die in unserer Urkunde bezeugte Beglaubigung vorher erfolgt sein muss.

4 215

(1477 Noiember 1482 llärz/April). Basarab Tepeltq, Woiwode der Walachei,


ersucht den Hermannstädter Rat, seinem Untertanen Dumitru Redd zu schaffen,
der bei der Frau des Paul aren untergestellt hatte, die von ihr auf eigenc Rech-
nung weiterverkauft warden. Er verlangt dafUr Schadenersatz.
Auf der Rückseite Adresse: Den ehrenwerten, stissen und guten Freunden
meiner Herrschaft, dem Bargerrneister und den zwölf Ratsberren von Her-
mannstadt".
Orig. Pap. Aril. St. Sibiu, Handschriftensammlung des Brukenthalmuseums R 1-10
Nr. 150/655, stark beschadigt. Siegel, rund, Dm. 31 mm, in rotes Wachs, papierbedeckt,
auf der Ruckseite aufgednickt. Im Siegelfeld zwei durch eine Pinie getrennte BUsten,
Umschrift.
Da keine anderen Anhaltspunkte vorliegen, wird als Zeitansatz die ganze Reglerungszeit
des Woiwoden genommen, der mit kurzen Unterbrechungen zwischen 1477 November
bis 1482 Marz/April geherscht hat, vgl. Documente privind Istoria Romaniel. Intro-
ducere 1, Bukarest 1956, S. 487. Bei dem obengenannten Paul" handelt es sich vor-
aussichtlich urn den Grosskaufmann, Unternehmer und Gutsbesitzer Paul Horwath,
den reichsten Burger Hermannstadts dieser Zeit, vgl. G. Gundisch, Die Oberschicht
Hermannstadts im Mittelalter. In : Zeitschrift für Siebenbtirgische Landeskunde 4, 1981,
S.17.
Druck und rum. ebersetzung: Dragomir, Documente noua. 19 Nr. 9.
Regest: Andronescu, Repertoriul 122 Nr. 436.

14*
157
www.dacoromanica.ro
4 216

(1477 November 1482 Miirz/April). Basarab Tepelu, Woiwode der Walachei,


ersucht den Hermannstiidter Rat, seiiten Diener Achim' nicht weiter zu behelli-
gen. Dieser habe nach seinem Befehl gehandelt und sei unschuldig.
Auf der Riickseite Adresse: Meinem Vater, dem Bilrgermeister, und den
zwölf Ratsherren von Hermannstadt".
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu, Handschriftensammlung des Brukenthalmuseums R 1-10
Nr. 151/656, sehr beschadigt. Siegelspuren.
Mir die zeitliche Ansetzung vgL die Bemerkungen zur vorstehenden Urkunde Nr. 4 215.
Druck und rum. ebersetzung: Dragomir, Documente noua 20 Nr. 10.
Regest: Andronescu, Repertoriul 121 Nr. 435.

1 Lesung unischer.

4 217

(1477 November 1482 Miirz/April). Basarab Tepelu.,s, Woiwode der Wala-


chei, teilt dem Hermannstadter Rat mit, dass er in dem neuausgebrochenen Streit
zwischen seinen Leuten" (den walachischen Kaufleuten ) Dragot6 und Patru
selber wieder Recht sprechen werde, und empfiehlt den Dragotä als seinen Be-
vollmachtigten, dem Glauben zu schenken sei.
Auf der Ruckseite Adresse: Unseren Freunden, meinem Vater, dem Burger
meister, dem Konigsrichter und den zwölf Ratsherren von Hermannstadt".
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu, Slawo-rumanische Urkunden Nr. 42. Siegel, rund, Dm.
31 mm, in rotes Wachs, papierbedeckt, auf der Rückseite zum Verschluf3 aufgedrückt.
Für die zeitliche Einreihung des Sttickes fehlen nahere Anhaltspunkte, vgl. daher unsere
Ausführungen zu Nr. 4 208.
Druck und rum. ebersetzung: P. P. Panaitescu, Documente slavo-romane din Sibiu
(1470-1653), Bukarest 1938, 10 Nr. 2.

4 218

(1477 November 1482 März/April). Basarab Tepelu.5, Woiwode der Wala-


chei, schreibt an Richter und Rat von Kronstadt wegen Waren des Kaufmanns
Petrirei aus Tirgovi.yte, die dieser bei einem Kronstadter eingelagert habe. Nun
sei Dimitriu, Sohn des Bour (Bureo ) hinzugekommen, habe das Warensiegel
aufgebrochen und die Waren verpfandet. Er, der Woiwode, verlange, dass die
Waren des Petrifei unangetastet bleiben und gegen Dimetriu ein Verfahren ein-
geleitet werde. Falls Petrif6 in Kronstadt Schulden habe, soll die Sache vor
seinem Woiwodalgericht ausgetragen werden.
Auf der Ruckseite Adresse: Den guten Freunden meiner Herrschaft, dem
Richter von Kronstadt und den 12 grossen Ratsgeschworenen Kronstadts".
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 74. Siegel, rund, Dm. 38 mm, war in rotes
Wachs auf der Riickseite zum Verschlu0 aufgedriickt, Reste.
Druck: Mileti8, Novi vlacho-bulgarski gramoti 85 Nr. 91.
Druck und rum. Obersetzung: Documente 171 Nr. 139. Tocilescu, 534 Documente 138
Nr. 145.
Regest: Bogdan, Documente si regeste 249 Nr. 21. Andronescu, Repertoriul 131 Nr 471.
Da keine naheren Hinweise vorliegen, ist eine genauere Zeitsetzung nicht mOglich. Vgl.
daher die Ausfiihrungen zu Nr. 4 208.

158
www.dacoromanica.ro
4 219

(1477 November 1482 März/April). Basarab Tepellq, Woiwode der Wala-


chei, teilt Richter und Rat von Kronstadt mit, dass der verstorbene Petrifd ihn,
den Woiwoden, sowie den eigerzen Schwiegersohn Andrea zu seinen Testaments-
vollstreckern bestimmt habe. Er ersucht daher, dem nach Kronstadt reisenden
Andrea die Gliter des Petri(a auszufolgen, u.zw. 300 Gulden bei Paul sowie
einige Geriite (Werkzeuge ) bei Klosch Mechel, die er freikaufen wolle. Gleich-
zeitig beglaubigt er den Andrea als seinen Bolen.
Auf der Rtickseite Adresse: Den guten Freunden meiner Herrschaft, dem
Richter und den zwölf Ratsherren von Kronstadt."
1

Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 85. Siegel, rund, Dm. 37 mm, in rotes Wachs
auf der Rtickseite zum Verschlu0 aufgedruckt, verwischt.
Druck : Miletie, Novi vlacho-bulgarski gramoti 87 Nr. 95.
Druck und rum. ebersetzung: Bogdan, Documente 172 Nr. 140. Tocilescu, 534 Docu-
ntente 137 Nr. 144.
Regest: Bogdan, Documente l regeste 248 Nr. 17. Andronescu 131, Nr. 475.
Sachlich gehort die Urkunde hinter Nr. 4 218.

4 220

1477 November 1482 März/April). Basarab Tepelu,s, Woiwode der Wala-


chei, beglaubigt bei Richter und Rat von Kronstadt den Oprea grdmdtic als seinen
Boten mit Briefen an den Kronstadter Rat sowie an den siebenbargischen Vize-
woiwoden. Er ersucht urn einen Begleiter Mr seinen Boten zum Vizewoiwoden
und zurtick nach Kronstadt.
Auf der Rtickseite Adresse: Den Freunden meiner Herrschaft, dem Richter
von Kronstadt und den 12 Ratsherren".
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Slenner II 77. Siegel, rund, Din. 37 mm, in rotes Wachs
auf der Rtickseite zum Verschlun aufgedrdckt, beschadigt.
Druck: Miletie, Novi vlacho-bulgarski gramoti 86 Nr. 93.
Druck und rum. Obersetzung: Bogdan, Documente 143 Nr. 115. Tocilescu, 534 Docu-
mente 130 Nr. 135.
Regest: Bogdan, Documente i regeste 249 Nr. 22. Andronescu, Repertoriul 118 Nr. 422
Beim Vizewoiwoden konnte es sich urn Antonius de Kend handeln, der in den Jahren
1478-1479 als solcher eine sehr rege, vielseitige Tatigkeit entfaltet hat. In den ersten
Jahren seiner Woiwodschaft hat dann Stephan Báthory die Vizewoiwoden in den Hin-
tergrund gedritngt. Die Urkunde wird man daher mit Grund in die ersten Jahre der
Regierung des Tepelus ansetzen dürfen.

4 221

(1477 November 1482 März/April). Basarab Tepelzq, Woiwode der Wala-


chei, beglaubigt beim Rat von Kronstadt seinen Diener Ivan als seinen Boten.
Auf der Riickseite Adresse: Meinen guten Freunden, den 12 Ratsherren von
Kronstadt".
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 78. Siegel, rund, Dm. 38 mm, in rotes Wachs,
papierbedeckt, auf der Rtickseite zum Verschlu0 aufgedruckt, verwischt.
Druck und rum. Obersetzung: Bogdan, Documente 173 Nr. 141. Tocilescu, 534 Docu-
mente 137 Nr. 143.
Regest Bogdan, Documente i regeste 249 Nr. 23. Andronescu, Repertorlul 120 Nr. 429.
Da nähere Datierungselemente fehlen vgl. Nr. 4 208.

159
www.dacoromanica.ro
4 222

(1477 November 1482 Mfirz/April). Basarab Tepelus, Woiwode dcr Wala-


chei, ersucht Richter und Rat von Kronstadt, seinem namenlich nicht genannten
Diener Glauben zu schenken.
Auf der Rackseite Adresse: Dem Richter und den 12 Ratsherren von Kron-
stadt".
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 79. Siegel, rund, Dm. ca 38 mm, war in
rotes Wachs auf der Rtickseite zum Verschluil aufgedrtickt.
Druck und rum. Cbersetzung: Bogdan, Documente 174 Nr. 142. Tocilescu, 534 Docu-
mente 136 Nr. 142.
Regest : Bogdan, Documente si regeste 250 Nr. 24. Andronescu, Repertoriul 120 Nr. 430.
Da nahere Datierungselemente fehlen vgl. Nr. 4 208.

4 223

(1477 November 1482 Miirz/April). Basarab Tepclus, Woiwode der Wala-


chei, teilt Richter und Rat von Kronstadt die Beschwerden einiger seiner Unter-
fallen mit: die Kronstadter warden den Kaufleuten aus dcr Walaclwi die festge-
legten Preise far verkaufte Waren nicht zum festgesetzten Termin bezahlen. So
könnten die Kaufleute aus der Walachei ihrerseits die turkischen Kaufleute nicht
auszahlen, von denen sie die Waren haben und massten auf Befeld des Tar-
kenkaisers gebunden ausgeliefert werden. Durch das Verbot des We'terhandelns
an andere Kaufleute aus Ungarn warden die Kaufleute aus der Walachei eben-
falls geschadigt. Nicht entsprechende Ware warde vernichtet, wie dies dem Dra-
gotil geschehen sei, der Pfeffer gebracht babe. Ebenso warden catch die Zollge-
Wren erhoht. Der Woiwode verfiigt fur die Zukunft, dass die Kronstddter Kauf-
leute die Waren von den Kaufleuten aus der Walachei an der Grenze aberneh-
men sollen. Auf diese Weise warden sie nur den Ungarn Zoll zahlen, wahrend
die Kaufleute aus der Walachei dem Woiwoden und den Tarken Zoll zahlen
mussten, damit der Woiwode keinen Unstimmigkeiten mit den Herrschern Un-
garns und der Tarken ausgesetzt sei.
Auf der Rackseite Adresse: Den guten Freunden meiner Herrschaft, dem
Richter und den 12 Ratshdrrn von Kronstadt".
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 90. Siegel, rund, Dm. 38 mm, in rotes Wachs
auf der Rtickseite zum Verschlui3 aufgedrtickt, Reste.
Druck : Miletie, Novi vlacho-bulgarski gramoti 89 Nr. 98.
Druck und rum. ebersetzung: Bogdan, Docurnente 175 Nr. 145. Tocilescu, 534 Docu-
mente 134 Nr. 139.
Rum. ebersetzung: Bogdan, Documente si regeste 102 Nr. 104.
Regest: Andronescu, Repertoriul 121 Nr. 433.
Fiir die zeitliche Einordnung vgl. die Ausftihrungen zu Nr. 4 208 und 4 215.

4 224

(1477 November 1482 Mürz/April). Basarab Tepelus, Woiwode der Wala-


chei, versichert Richter und Rat von Kronstadt, dass die Kronstadter Kaufleute
in seinem Land frei Handel treiben kdnnen, sie werden keinen Schaden erlei-
den, andernfalls verpflichtet er sick den Schaden zu ersetzen. Der Woiwode ver-
langt die gleiche Handelsfreiheit far seine Untertanen im Burzenland und daraber

160
www.dacoromanica.ro
eine entsprechende Verpflichtungsurkunde des Kronstiidter Rates, doss ihnen Rein
Schaden geschehe Lind sie auch in Kriegs wie in Friedenszeiten wechselseitig
freien Handel treiben ?airmen.
Auf der Rackseite Adresse: Dem Richter und den 12 Ratsherren von Kron-
stadt."
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 104. Siegel, rund, Dm. 38 mm, in rotes Wachs,
papierbedeckt, vorne aufgedruckt.
Druck und rum. ebersetzung: Bogdan, Documente 156 Nr. 126. Tocilescu, 534 Docu-
mente 119 Nr. 124.
Regest: Bogdan, Documente si regeste 250 Nr. 27. Andronescu, Repertoriul 125 Nr. 449.
Zur Datierung dieser Urkunde, die Bogdan ohne nahere Begrilndung zu 1479-1482
ansetzt, vgl. die Ausfiihrungen zu Nr. 4 208 und 4 215.

4 225

Waldhiitten 1477 Dezember 3. Petrus, Bischof der Moldau und- Suffragan der
Weissenburger DiOzese, ersucht den Pfarrer Matthias von Deutsch-Weiss-
kirch und, Dechanten des Kosder Kapitels, dem Johannes Valentini, Griifen von
Draas, beirri Einheben von 4 Gulden fiir ein Fal3 Wein zu helfen.
Orig. Pap. Am oberen und unteren Rand stark bescadigt, Arh. St. Sibiu, K. A. Henndorf
Nr. 6. Ringsiegcl, oval, war auf der Ruekseite in rotes Wachs aufgedriickt.
[ I ctae1, noveritis, quomodo est [ ]2 de Kaczcza ad nostram ple-
baniam venie[ 12 magistro Iacobo Lapicidae tunc in Kazcza, nunc
[ ]3 inhabitatori ratione ianuae lapicideae, quod vas vini dedimus
quo [ ]o4 et dicto Iacobo Iohannis domum veniens illud vas vini no-
minato magistro Iacobo Lapicidae neque dedit neque sibi nec nobis hactenus
solvit, in praeiudiciurn et dampnum satis magnum. Nam uti modo considera-
mus, mendose a nobis qua vini recepit. Et quia decrevimus statuere immo
praesentibus statuimus providum Iohannem Valentini Gereb de Drawes ad
postulandam et recipiendam solutionem vasis vini. Quidquididem Iohannis
Valentini nostri ex parte fecerit rate habere volumus. Praeterea vobis suppli-
camus, quatenus communi iustitia exigente iuris remedio subvenire velitis
praefato Iohanni Valentini procureori nostro hac in causa, ut saepefatus
Iacobus Iohannis Fabri Iohanni Valentini procuratore nostro vas vini quatuor
florenis solvat et pro fatigis familiarum et equorum nostrorum, quia saepe
cum annuimus dignam faciat recompensam. Quod si fecerit bene quidem,
alioquin via iuris alia mediante solutionem et valorem veteris vini pro nunc
ab eo cxtorquere curabimus. Vos igitur, domine plebane nobis dilecte, velut
iustitiarum requirimus de auctoritate nostri suffraganeatus vobis mandamus
provideatis nobis de satisfactione. Ex Walthudia in profesto Barbarae vir-
ginis, anno domini et cetera LXXVII.
Petrus episcopus Moldavienis,
suffraganeusque diocesis Albensis Transsilvanae et cetera.
Anf der Rackseite Adresse: Honorabili viro domino Mathiae plebano de Alb a
Ecclesia necnon decano capituli Kwsz, nobis in Christo dilecto.
1 Liicke 95 mm. 2 Liicke 34 mm.
g Lticke 75 mm. 4 Llicke 15 mm.

161
www.dacoromanica.ro
4 226

Gurghin 1477 Dezember 10. Der siebenbiirgische Woiwode Petrus Gereb ersucht
den Kronstiidter Rat, die Grenze gut zu bewachen.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Fronius I Nr. 44. Siegel rund Dm. 15 mm, war in grilnes
Wachs zum Verschluf3 auf der Rilckseite aufgednickt.
Unvollstandig: Hurmuzaki, Documente, XV, 1, 98 Nr. 174.
Petrus Gereb vaivoda Transsilvanus comesque Siculorum et cetera. Pruden-
tes et circumspecti nobis dilecti. Rogamus vos, quatenus de partibus illis ab
infidelibus quibuscunque regnum hoc certis et veriis vigilationibus adesse
velitis, si quid habebitis molestis1 impedimentum1, cum uno vestro homine
quantocitius poteritis ubicunque divina clementia volente pro tune fuerimus
inveniri facere velitis. Aliud speramus non facientes. Sigillo proprio nostro
absente sigillo Andreae Erdeli, castellani nostri2 castri Gergen praesentes
literas nosLras iussimus consignari. Datum in praefato castro Gergen feria
quarta post festum conceptionis beatae virginis Mariae, anno domini mille-
simo quadragesimo septuagesimo septimo.
Auf der Mickseite Adresse: Prudentibus circumspectisque viris, iudici iuratis-
que civitatis Brassouiensis nobis dilectis.

So Vorlage. 2 Ober der Zeile nachgetragen.

4 227

(1478 Januar 1480 April). Basarab Tepelus, Woiwode der Walachei, ersucht
Richter und Rat von Kronstadt, ihm zwei gute Maurermeister zu schicken. Einer
soll mit Hohlziegeln decken kannen, der andere soll ein Kloster aus Steinen und
Ziegeln errichten. Er versichert, die Meister gut zu bezahlen und dass sie keinen
Aufruhr zu fiirchten haben. Den Worten seines Boten Balotti soli_en die Kronstäd-
ter Glauben schenken.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II, 72. Siegel, rund, Dm. 35 mm, in rotes Wachs
vorne aufgedrtickt, laut Bogdan frillier mit Baumwollstoff bedeckt. Derselbe Stempel
wie Nr. Im Siegelfeld zwischen Pinienstamm zwei BUsten. Umschrift: -I. iw [secap]is
kOtROA4 MANN liw lex rocaomni,
Druck: Mileti6, Novl vlacho-bulgarski gramoti 85 Nr. 89.
Druck und rum. Obersetzung: Bogdan, Docurnente 177 Nr. 146. Tocilescu, 534 Docu-
mente 129 Nr. 134.
Rum. Obersetzung: Bogdan, Documente si regeste 104 Nr. 105.
Regest: Andronescu, Repertoriul 121 Nr. 434.
Die Urkunde gehort in die Periode relativer Ruhe der Regierungszeit des Basarab Tepe-
lus, in der allein Bauvorhaben grosserer Art wie die Errichtung eines Klosters geplant und
durchgefUhrt werden konnten. Das ist der Fall im Zeltraum von Januar 1478 April
1480, aus dem zahlreiche datierte Urkunden des Woiwoden vorliegen, vgl. Panaitescu,
Documentele Tarii Românesti I, S. 299-318. 1481 befand slch der Woiwode dann vom
Friihjahr bis zum Spktherbst in dauernden kriegerischen Verwicklungen und zeltwellig
seiner Herrschaft beraubt, was so grosse Bauvorhaben unwahrscheinlich erscheinen
lässt, vgl. Giurescu, Istoria romanilor 2, 198.

162

www.dacoromanica.ro
4 228

Urn 1478 Januar 9. Basarab Tepelus, Woiwode der Walachei, schreibt dem
Richter und Rat von Kronstadt über die empfangene Botschaft und fordert Ent-
sendung von guten Leuten" zu Verhandlungen, da er die bisherigen Abgesandten
nicht mehr empfangen will. Wenn die Kronstiidter Frieden und Freundschaft
wunschen, sollen sie gute Leute" zu Verhandlungen schicken, da er gerechte
und yule" Leute nicht hindere, in sein Land zu kommen.
Adresse auf der Ruckseite: Meinen Freunden, dem Kronstädter Richter und
den Ratsherren."
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 82. Siegel, rund, Dm. 37 mm, in rotes Wachs
papierbedeckt auf der Rtickseite zum Verschlui3 aufgedruckt.
Druck und rum. ebersetzung: Bogdan, Documente 142 Nr. 114. Tocilescu, 534 Docn-
mente 131 Nr. 137.
Regest Bogdan, Documente si regeste 247 Nr. 15. Andronescu 119 S. 427.
Die Urkunde gelnirt offenbar in den Zusammenhang der nachfolgenden Nr. 4 229, deren
Begrundung far ihren zeitlichen Ansatz auch filr diese Stuck gilt.

4 229

Nadi 1478 Januar 9. Basarab Tepelus, Woiwode der Walachei, dem Richter
und Rat von Kronstadt durch Kaufleute aus der Walachei ein entsprechendes
Ansuchen gestellt haben, sichert den Kronstiidter die freie Ausubung ihres Han-
dels in der Walachei zu. Gleichzeitig ersucht er um einen Schutzbrief fur seine
Kaufleute, der diesen den freien Handelsverkehr in dem Gebiet der Kronstiidter
sicherstellt.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 97. Siegel, rund, Dm. 38 mm, in rotes Wachs
papierbedeckt, vorne aufgedruckt; verwischt.
Druck und rum. Obersetzung: Bogdan, Documente 137 Nr. 110. Tocilescu, 534 docu-
mente 106 Nr. 113.
Regest: Bogdan, Documente si regeste 246 Nr. 11. Andronescu, Repertoriul 116 Nr. 415.
Die Urkunde gehort sinngemass in den Anfang der Herrschaft des Woiwoden. Ihre zeit-
liche Einordnung erfolgt demnach im Anschluss an die alteste bekannte Urkunde aus
der Kanzlei des Basarab Tepelus, vgl. P. P. Panaitescu, Documentele 1, 299 Nr. 131,

4 230

Sfintu Gheorghe 1478 Januar 11. Der siebenbargische Woitvode Petrus Gereb
sichert den Bewohnern von Kronstadt, Honigberg, Marienburg und Tartlau frei-
es Geleit zu, wenn sie ihm ins Szeklerland Lebensrnittel zufiihren.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Fronius I 362. Siegel rund, Dm. 25 mm, war vorne in
weisses Wachs aufgedrückt. Vom gleichen Schreiber wie die Urkunde Nr. 4 234.
Petrus Gereb de Wyngarth, vaivoda Transsiluanus ac comes Siculorum. Nos
universos circumspectos viros in Brassouia, Hermaan, Fewldwar et Praas-
maar ac aliis quibuslibet civitatibus possessionibusque et locis commorantes,
ceterosque cuiusvis conditionis homines, affidamus et assecuramus nostrumque
praesentem salvum conductum in eo concedimus, ut vos et alii quipiam
qui videlicet sub nostra protectione et tutela speciali post nos ubi
videlicet constituti fuerimus in terris Siculorum victualia cuiusvis generis

163
www.dacoromanica.ro
promptis pro pecuniis et non aliter vendendis deferre malueritis seu maluerint
venire, ac tandem ipsis rebus venditis et expositis vel non, pacifice et libere
ad propria loca, absque molestia et turbatione ire redireque et proficisci possi-
tis et valeatis, possintque et valeant, sub praefata nostra protectione et tu-
ela speciali. Datum in Zenthgyergh dominico die proximo post festum beati
Pauli primi heremitae, anno domini millesimo et cetera LXX-mo octavo.

4 231

Klausenburg 1470 Januar 15. Der siebenburgische Vizewoiwode Antonius de


Kend ersucht den Konvent von Kolozsmonostor, bei der Untersuchung der
Rechtswidrigkeiten des Johannes Jankaf, Simons und Laurentius, Söhne
weilands Johannes Jankafy, sowie des Simon, Sohn Oswalds, die quandarn
particulam terrae ... in teritorio possessionis Bongarth ... a parte promontorii
vinearum possessionis Morycz in facie cuiusdam silvae Nemetherdew appellatae
adiacente cum eorum iobagionibus in ipsa Morycz residentibus besetzt und do-
mum et curiam in dicta Bongarth habitas tiber fallen haben, rnitzuwirken.
Datum in Cluwswar feria quinta proxima ante festum beati Anthonii confes-
soris, anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo octavo.
Eingeschaltet vom Konvent von Kolozsmonostor 1478, Orig. Ungar. Landesarchiv
Budapest Dl. 27 208/1.

4 232

1478 Januar 17. Der Konvent von Kolozsmonostor schaltet die Urkunde des
siebenbiirgischen Vizewoiwoden Antonius de Kend von 1478 Nr. 4 231 ein
und berichtet, dass die Rechtswidrigkeiten der Adligen Jankaf de Ews in
dei Besitzung Bongard am 15. Januar am Sitz des Konvents untersucht und
die streitenden Parteien für den 1. Juli vor das Gericht des Vizewoiwoden
zitiert worden sind.
Datum tertio die diei inquisitionis, evocationis et insinuationis praedictarum,
anno domini supradicto.
G Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest DI. 27 208/1, unbesiegelt.

4 233

Klausenburg 1478 Januar 21. Der Vizewoiwode Anthonius de Kend ersucht


den Konvent von Kolozsmonostor, bei der EinfUhrung des Emericus Forgach und
dessen Gatlin u.a. in Besitzanteile von Martinsdorf, Petersdorf, Repafalwa,
Kleinenyed und Zekeschdorf rnitzuwirken.
Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest, Dl. 26 425/1 Siegel rund, Dm. 50 mm, war
auf der Rückseite in rotes Wachs zum Verschlul3 aufgedrtickt. Ein zweites Orig. Pap.
Ebenda DI. 26 428.
Amicis suis reverendis conventui ecclesiae de Closmonostra Anthonius de
Kend, vicevaivoda Transsilvanus, amicitiam paratam cum honore. Dicitur
nobis in persona Emerici Forgach de Berekzo et nobilis dominae Elyzabet

164
www.dacoromanica.ro
vocatae, consortis eiusdem, filiae videlicet quondam Georgii de Thathe,
quod licet ipsi exponentes totales portiones possessionarias eiusdem quondam
Georgii de Thathe in possessionibus Thathe praedicta ac Bekenzeg, Ozd,
Marthonthelke, Petherfalwa, Repafalwa, Kys-Enyed et Sekes vocatarum,
omnino in comitatu Albensi existentibus aput, manus Nicolai de Gerend,
nobili dominae Annae consortis, ac Petri, Nicolai et Johannes filiorum
eiusdem tenths, in octavis festi beati Georgii martinis proxime celebratis2
adversus eosdem terminos legittimos completendi vigore eorundem termi-
norum complectionis pro se iuxta nostram iudiciariam commissionem per
nostrum et capituli A1bensi3 hom;nes statui fecerunt, tamen praefati Nico-
laus de Gerend ac domina Anna consors et Petrus filius eiusdem easdem
portiones possessionarias in4 possessionibus Thathe ac Bekenzeg, Ozd, Mar-
thonthelke, Petherfalwa, Repafalwa, Kys-Enyed et Sekes vocatis praelibatis
exponentibus statutas et legittime commissas a manibus eorundem expo-
nentium auctoritate propria et temerita6 ducti rursus pro se ipsis occupassent
occupatasque tenerent et conservarent etiam de praesenti ipsos exponentes
de dominio eorundem penitus excludendo, in quibus praefatorum exponen-
tium quadringentorum florenorum auri dampna commisissent potentia
mediante in praeiudicium eorundem valde magnum. Super quo amicitiam
vestram praesentibus petimus diligenter, quatenus vestrum mittatis hominem,
pro testimonio tidedignum, quo praesente Paulus de Gyergfalwa vel Emericus
Theke aut Benedictus Magnus de Zwchak, aIiis absentibus, homo noster
scita3 prius3 praemissorum3, evocet praelibatos Nicolaum de Gerend et domi-
nam Annam consortem ac Petrum, Nicolaum et Johannem filios eiusdem
ad octavas testi' nativitatis beati Johannis baptistae nunc venturas8 contra
annotatos exponentes nostram in praesentiam ratione praemissorum red-
dituros litis pendentis, si qua foret inter ipsos non obstante, insinuanda
eidem eisdem ut sive ipsi octavis in praedictis coram nobis compareant sive
non, nos ad partes comparere instantes id faciernus in praemissis qnod iure
videbitur expediri. Et post haec huismodi inquisitionis3, evocationis et insi-
nuationis seriem ut fuerit expediens nobis octavas in praedictas
amicabiliter rescribatis. Datum in Clwswar feria quanta proxima post festum
beati Anthonii confessoris, anno domini millesimo quadringentesimo septua-
gesimo octavo.
Anf des Rackseite Adresse: Amicis suis reverendis conventui ecclesiae de
Closmonostra pro Emerico Forgach de Berekzo ac domina Elyzabeth con-
sorte eiusdem contra Nicolaum de Gerend et alios intrascriptos ad octavas
festi Nativitatis beati Johannis baptistae8, inquisitoria, evocatoria et insinua-
toria.
Anf des Ruckseite gleichzeitig : Homo vaivodalis Benedictus de Zuchak, noster
frater Ambrosius. Executio facta feria quanta proxima post festum° Viti
et Modesti martirum", Nicolaum de Gerend in Banabiky portionem suam
possessionariam ad octavas festi beati Johannis.8
1 So Vorlage. 6 Gebessert aus temeritatis.
8 1476 April 30. 7 Folgt Epiphan gestrichen.
8 Ober der Zeile. 8 Juli 2.
4 Folgt dictis gestrichen. 9 Folgt Blasit, gestrichen.
5 Folgt dIctam gestrIchen. 10 Juni 18.

. 165
www.dacoromanica.ro
4 234
Illarktschelken 1478 Januar 28. Der siebenbargische Woiwode Pefrus Gereb
gestattet Richter und Rat von Kranstadt, die Bojaren aus des Walachei in Kron-
stadt aufzunehmen.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Fronius I 37. Siegel rund, Dm. 25 mm, war in grunes
Wachs vorne aufgedruckt. Vom Schreiber der Urkunde Nr. 4 226
Druck: Hurmuzaki, Documente XV, 1, 98 Nr. 175.
Nos Petrus Gereb de Wyngarth vaivoda Transsiluanus -ac comes Siculorum
vobis circumspectis iudici iuratisque consulibus civitatis Brassouiensis sa-
lutem. Commoda regni, pariter et dispendia in nostro revolventes animo
id ex nostra speciali benevolentia annuimus et concessimus immo concedimus
per praesentes, quatenus a die datarum praesentium quemcunque vel quos-
cunque boyaronem seu boyarones vel alterius cuiusvis status maioris aut
minoris praeeminentiae homines Walacl-os partiurn regni Transs Alpi-
narum, quos scilicet volueritis assecurare, affidare at in vestri medium simul
cum consortibus, liberis ac tota familia eorundem necnon rebus et bonis
quibuslibet tecipere et acceptare, cum eisdern conversare morare, tractare,
tamdiu quousque fuerit necesse. Et tandem dum maluerint ipsos salvis
rebus et personis eorundem absque impedimento et perturbatione ad pro-
pria redire permittere et permitti facere in persona et auctoritate nostris
--obis in hac parte attributa mediante possitis et valeatis sub confidentia
praesentis nostrae annuentiae effectivae vobis concessae, quam ad fidern nos-
tram christianam pollicemur invioiabiliter observare. Caventes tamen, ne
aliquod tradimentum exinde vobis et regno evenire contingat modo aliquali.
Datum in Naghselk feria quarta proxima post festum conversionis beati
Pauli apostoli, anno domini milesimo quadringentesimo septuagesimo octavo.
Auf der Thickseite, von der Hand des gieichzeitigen Kronstadter Stadlnotars
(Magister Paulus? ): Litera Petri Greb super sah o conducto boyeronum
nobis datis.

4 235
Pressburg 1478 Februar 17. Konig Matthias teilt den Bfirgerrneistern, Stadt-
richtern und sonstigen Amtswaltern der kbniglichen Freistadte mit, dass
ihre Kaufleute auch weiterhin in ipsa civilate Waradiensi cambium sive per-
mutatiortem facere et exercere valeant fugue possint. Bis zur Entscheidung soll
ein Vertrauensmann des I3ischofs Johannes und ein Bevollmachtiger des
Grosswardeinei Kapitels den fälligen Zoll jeweils in ein Register eintragen,
der nach der Entscheithing des Zollstreites neuberechnet werden soil. Gleich-
zeitig werden (lie Freistddte aufgefordert, ad guinturn decium diem festi
ressurectionis domini proxime futuril mit Vollrnacht versehene Vertreter
nach Ofen zu schicken, wo der Zollstreit dn consilio praelatorum el baronum
nostrorum entschieden werden wird. Datum Posonii feria tertia proxima
post dominicam Reminiscere, anno domini millesimo quadringentesimo sep-
tuagesimo octavo, regnorum nostror um anno Hungariae el cetera vigesimo,
Bohemiae vero nono.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 390. Siegel, rund, Dm. 65 mm, war in rotes Wachs,
papierbedeckt, vorne aufgedrtickt. Eingeschaltet als 1. Insert vom Palatin Michael
Ország 1478 und mit dieser Urkunde vom Konvent von Kolozsmonostor 1 178, Orig.

166
www.dacoromanica.ro
Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Cluj T 55. Eingeschaltet von Konig Matthias
1480 mit der Urkunde des Palatins Michael Ország von 1478, vom siebenburgischen
Domkapitel 1485, von Konig Matthias 1485 mit der gleichen Urkunde des Palatins
Michale Ország von 1478, ebenso von Konig Wladislaw II. 1492, Origg. Arh. St. Sibiu.
Eingeschaltet vom Konvent von Koloszmonostor 1478 mit der Urkunde des genannten
Palatins von 1478 und vom Weissenburger Kapitel, mit der gleichen Urkunde, 1516,
Origg. Arh. St. Brasov Priv 214/1 und 214. Im Stadtarchiv Bistritz heute verschollen.
Druck: Teleki, Hunyadiak kora 12, 53 Nr. 615. Jakab, Oklevéltar 1,7 Nr. 2.
Regest: Kemény, Notitia 1,187. Berger, Urkunden-Regesten 51 Nr. 300.

1 1479 April 25.

4 236

Mühlbach 1478 Februar 17. Der Woiwodc; Peirns Gercb ersucht den Konvent
von Kolozsmonosior bei dcr Einfuhrung deslPeirus Horwath von Hermannsiadi
in Besitzanteile von Fagendorf, Lunca rmd Loderman mitzuwirken.
Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest DI. 27 707. Siegel rund, Dm. 25 mm, war.
auf der Riickseite in gelbes Wachs zum VerschluR aufgedriickt.
Amicis suis reverendis conventui ecclesiae beatae Mariae virginis de Clos-
monostra Petrus Gereb, vaiyoda Transilvanus ac comes Siculorum, amici-
tiam paratarn cum honore,Dicitur nobis in persona egregii Pauli Horwath
de Cibinio, quod ipse in dominium vigintiquinque locorum sessionaliuml
iobagionalium in dominio Nicolai Literati inclusa in possessione Mykezazya,
item totalium possession= Thothfalu et Lodorman vocatarum egregii
Sebastiani Orzaag de Gwth in comitatu de Kykwllew existentium habitarum
ac directae medietatis silvarum2 ad dictam possessionem Mykezazya perti-
nentium necnon quinquaginta iugerum terrarum arabilium ad propriam
curiam dicti Sebastiani Orzog in dicta Mykezazya habitam spectantium
ipsum exponentem titulo pignoris concernentium legitime vellet introire.
Super quo amicitiam vestram praesentibus petimus diligenter quatenus
vestnim mittatis hominem pro testimonio fidedignum quo iraesente Geor-
gins de Hozywazo vel Franciscus de Isthenmezeye aut Andreas Porcolab
de Petherfalwa seu Georgius sive Nicolaus Pwon3 de Rakovycz, aliis absenti-
bus, homo noster ,ad facies praescriptarum vigintiquinque locorum sessio-
nalium iobagionalium in dicta Mikezazya habitarum, possessionumque
Thothfalw et Lodormaan vocat arum necnon directae medietatis silvarum
ac quinquaginta iugerum terrarum arrabilium praenarratarum vicinis et
commetaneis earundem universis inibi legitime convocatis et praesentibus
accedendo, introducat memoratum Pau him Horwath in dominium earundem
statuatque easdem eidem simulcum cunctis suis utilitatibus et pertinentiis
quibuslibet in praemisso pignoris citulo sibi incumbente perpetuo possiden-
das si non fuerit contradictum. Contradictores vero si qui fuerint evocat
eosdem contra annotatum Pau lum Horwath ad terminum competentem
nostram in praesentiam ratione contradictionis eorum reddituros; et post
haec huismodi introductionis et statutionis seriem cum contradictorum et
evocatorum, si qui fuerint, vicinorumque et commetaneorum qui prae-
missae statutioni intererunt nominibus terminoque assignato ut fuerit
expediendum nobis amicabiliter suo modo rescribatis. Datum in opido Zaaz-
sebes feria tertia proxima post festurn beati Valentini martinis, anno domini
et cetera LX.X." octavo.

167
www.dacoromanica.ro
Auf der Ruckseite Adresse: Amicis suis reverendis conventui ecclesiae beatae
Mariae de Closmonostra pro egregio Paulo Horwath de Cibinio, introductoria
et statutoria.
Auf der RUckseite gleichzeitiger Kanzleivermerk: Homo Georgius de Hozyaza,
noster frater Ladislaus sacerdos. Executio facta est in dominica Laetare4
nemine contradictore apparente. Datis sedecirno die diei introductionis et
statutionis praedictarum, anno domini supraedicto.5
1 Gebessert aus sessionelium. 4 MaTZ 1.
2 Gebessert aus silvorum. 5 März 16.
3 Lesung unsicher.

4 237
Miihlbach 1478 Februar 17. Der siebenburgische Woiwode Peter Gereb ersucht
den Konvent von Kolozsmonostor, bei der Einfuhrung des Paul Norwalk de
Zapolga in Besitzanteile von Corndiellliarwesdorf rnitznwirken.
Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest DI. 26 429. Siegel, rund, Dm. 25 mm, war
auf der Rückseite zum Verschlul3 aufgedrfickt.
Arnicis suis reverendis conventui ecclesiae beatae Mariae virginis de Clos-
monostra Petrus vaivoda Transsilvanus ac comes Siculorum amicitiam
paratam cum honore. Dicitur nobis in persona egregii Pauli Horwath de
Zapolya, quomodo ipse in dominium totalis portionis possessionariae Fran-
cisci, filli quondam Nicolai de Wyzakna in possessione Horthobagyfalwa
vocata in comitatu Albensi Transsilvanae existentis habitae ipsum perpetuae
emptionis titulo concernente, legittirnae vellet introire. Super quo amicitiarn
vestram praesentibus petimus diligenter, quatenus vestrurn mittatis hominern
pro testimonio fidedignum quo praesente Georgius vel Nicolaus Pwon dicti
aut alter Nicolaus seu Petrus Gerendi aliis absentibus, homo nosier, ad fa-
cies praescriptae possessionis Horthobagyfalwa consequenterque portionis
possessionariae in eadem habitae, vicinis et commetaneis eiusdem universis
inibi legittime convocatis et praesentibus accedendo, introducat memora-
turn Pau lum Horwath in dominium eiusdem statuatque eandem eidem simul-
cum cunctis suis utilitatibus et pertinentiis quibuslibet praemissae empti-
onis titulo ipsi incumbente perpetuo possidendas, si non fuerit contradictum.
Contradictores vero, si qui fuerint, evocat eosdem contra annotatum Pau lum
Horwath ad terminum competentem nostram in praesentiam ratione con-
tradictionis eorurn reddituros. Et post haec huismodi introductionis et sta-
tutionis seriern cum contradictorum et evocatorum si qui fuerint vicinorum-
que et commetaneorurn qui praemissae statutioni intererunt nominibus
terminoque assignato ut fuerit expediendum nobis suomodo arnicabiliter
rescribatis. Datum in oppido Zazsebes feria tertia proxima post festum beati
Valentini martinis, anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo
octavo.
Auf der Rackseite Adresse: Amicis suis reverendis conventui ecclesiae beatae
Mariae virginis de Closmonostra pro egregio Paulo Horwath de Zapolia
introductoria et statutoria.
Auf der Rückseite von anderer gleichzeitiger Hand: Homo Georgius de Hozy-
wazo, noster frater Ladislaus sacerdos. Executio facta est in dominica Leta-

168
www.dacoromanica.ro
re', nemine contradicente apparente; praesentibus in eadem Nicolaus Gereb
in persona Gregorii de Hwzywazo,2 Benedictus Syberth de dicta Hortho-
baghfalwa et Michaele de eadem in persona magnifici Petri Gereb de Wyn-
g arth vaivodae.
1 März 1. a Hierauf Gereb in persona Georgit de eadem
Ilwzywazo Item gestrichen.

4 238
1478 Mfirz 12. Richter und Rat von Klausenburg bestdtigen im Rechtstreit zwi-
schen dem Pfarrer Gregorius Slewnig und dem Schneider Ambrosius aus Klausen-
burg die Urkunde des Klausenburger Rats von 1423.
Orig. Perg. Arh. St. Cluj-Napoca, Zunf turkunden mittelalterliche Sammlung Nr. 1.
Siegel war an grun-rosa Seidenschnur angehangt.
Druck : Jakab, Oklevéltár I, 258 Nr. 159.
Nos Andreas Kenez dictus index" et iurati consules civitatis Coloswariensis
memoriael commendamus tenore praesentium significantes quibus congruit
universis quod motae fuerant instar litis controversiones et altercationes
inter venerabilem dominum Gregorium Slewnig, utriusque iuris baccalaureum
plebanum videlicet nostrae ecclesiae parochialis, ab una, partibus vero
ab altera honestum Ambrosium sartorem, cohospitem nostrae civitatis,
ratione et praetextu erectionis conservationisque cisternae seu canalis
inter domus praefatorum domini plebani et ipsius Ambrosii sartoris habitae,
tandem ipse Ambrosius et cetera laudabiles literas sigillo maiori civitatis
subappenso nostrae signatas temporibus praedecessorum nostrorum iuste,
rite et legaliter emanatas exhibuit super conservatione denotatae cisternae
inter cetera sonantes. Quibus exhibitis, ipse dominus plebanus eas per nos
transsumi et transscribi facere ortatus est honore quo decuit; quarum
tenor is est: Folgt die Urkunde des Klausenburger Rates von 1424 Nr. 409
(zu 1323 ) Unde nos memorati iudex et consules3 ipsius domini Gregorii et
cetera, plebani nostri legittimi praecibus debitis benigniter inclinati, prae-
scriptas literas rebus super praemissis et causis quibus supra non abrasas
nec cancelatas temporibus praedecessorum nostrorum emanatas, praesen-
tibus litteris nostris autenticis transscriptas atque transsumptas turis ipsius
domini plebani ad cautelam duximus concedendas. Datas feria quinta in
festo videlicet beati Gregorii papae, anno domini millesimo quadringen-
tesimo septuagesimo octavo.
Unten rechts: Johannes Dobo
not arius.
Auf der Ruckseite von gleicher Hand: Anno domini 1478 tempore iudicatus
providi Andreae Kenez dicti, quod quia honorabilis dominus Gregorius
Slewnig, decretorum et artium baccalaureus plebanus huius civitatis Coloswar,
propter pacem et honorem curiae plebaniae illum murum in curia versus
curiam providi Ambrosii sartoris situatam propriis suis expensis sine aliqua
contributione vel subsidio ipsius Ambrosii aedificavit et astruxit. Ideo ipse
Ambrosius in huiuscemodi amicitiae recompensam tamquam verus ipsius
domus heres et condam providi Benedicti sartoris legitimus filius, ipsi domino
Gregorio plebano et suis successoribus illam magnam fenestram cancellatam
quae lucem ad ambitum sacerdotum dirigit amicabiliter aedificare et constru-
ere permisit et consensit contradictione absque ulla, anno supradicto.

169
www.dacoromanica.ro
Auf der Ruckseite Kanzleivermerk : Haec litera continet quod canale seu
stillicidium a ersus vicinium a parte meridionali huius dotis ecclesiae beati
Michaelis de Cluswar paribus laboribus et expensis conservari debeat.
Bis hierher verlangerte Schrift. Von Unde verlangerte Schrift.
= M. in verlangerter Schrift.

4 239
Ofen 1478 März 31. Kiinig Matthias stellt dem Kaufmann Martinus Karcz
aus Ráckeve einen Geleilbrief aus.
Gleichzeitige Abschrfft Pap. Arh. St. Brasov, Fronius I 46, wahrschelnlich von der
Hand des damaligen Kronstadter Stadtnotars.
Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fidelibus nostris
universis et singulis praelatis, baronibus, comilibus, castellanis, nobilibus
ipsorumque officialibus, item civitatibus, oppidis et villis earumque recto-
ribus, iudicibus et villicis regni nostri Hungariae et partium Transsiluana
rum praesentibus visuris, salutem et gratiam. Cum iusti pro iniustis et
innoxii pro reorum excessibus non debeant quoquomodo impediri fidelitati
igitur vestrae et cuilibet vestrum harum serie firmissime praecipimus et
mandamus, quatenus dum et quando ac quotienscumque fidelis noster
circumspectus Martinus Karcz, civis et inhabitator oppidi nostri Kewy aut
homines seu familiares sui, praesentiarum scilicet ostensores pro victuaum
suorum necessaria acquisitione diversas partes regni nostri perlustrantes
cum rebus et mercibus suis ad vestras terras, tenutas, possessiones et offi-
ciolatus ac vestri in medium pervenerint, extunc eundem Martinum ac
homines et familiares suos praefatos in personis ad quorumvis instantiam
iudicari vel vestro astringere iudicatui eompellere, resque et bona ipsorum
mercimonialia arestari seu pro hiberi facere nusquam et nequaquam prae-
sumatis nec sitis ausi pro debitis, delictis seu cxcessibus aliorum. Si qui
enim quascumque actiones vel quaestiones contra praefatum Martinum
karcz aut homines et familiares suos praetactos habent vel habuerint hii
id in praesentiam iudicis et iuratorum civium dicti oppidi nostri Kewy
iuridice prosequantur, ex parte quorum videtur omni contra eum2 quae-
rulanti meri iuris et iustitiae ac debite satisfactio complenitum impendere
et exhibere tenebuntur prout dictabit ordo iuris. Ubi vero quispiam ex
vobis secus in praemissis facere attemptaverit, ex tune serie praesentis
committimus fidelibus nostris comitibus vel vicecomitibus et iudicibus2 illorum
nobilium comitatuum in quibus fortasse huiusmodi mandata nostra non obser-
varentur, ut ipsi scita prius mera veritate vos et vestri quisque ad prae-
missa facienda et observanda non sine dampnis et gravaminibus vestri in
talibus fieri solitis arctius compellant et astringant auctoritate nostra ipsis
in hac parte attributa et iustitia mediante. Secus non facturi. Praesen-
tibus perlectis exhibenti restitutis. Datis Budae feria tertia proximma post
dominicam Quasimodogeniti, anno domini Mo/CCCC/4 LXXVIII, regno-
rum nostrorum Hungariae et cetera anno vigesimo primo, Bohemiae vero
no/no/5.
1 Vorlage victurn. 4 Lticke 12 mm.
2 Lesung unsicher. 5 Lticke 15 mm.
Vorlage iudicisbus.

170

www.dacoromanica.ro
4 240
1478 April 4. Das Weissenburger Kapitel bezeugt, dass dei. Ad lige Petrus
de Galthew erklärt hat, von nobilem Paulum Gereb de Pokafalwa in ipsa
Galthw commorantem... guarundam litterarum privilenialium, die ihm causa
conservationis el custodiae traditarum... sine omni defectu zurOckerhalten zu
haben.
Datum sabbatho proximo ante dominicam [Miserico]rdial domini, anno domini
rnillesimo quadringentesimo septuagesimo octavo.
Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Sammlung der Universitatsbibliothek, Fonds Bánffy
Nr. 375. Siegel rund, Dm. 42 mm, war auf der Rtickseite zum Verschlul3 in gelbes
Wachs aufgedrtickt.

1 Dicke 32 mm.

4 241
1478 April 14. Das Weissenburger Kapitel beglaubigt die Entscheidung des
Generalauditors Thomas von 1476 Nr. 4 097, derzufolge die Gerneinde Heltau
im Besitz der Michelsberger Bergkirche verbleibt.
Orig. Perg. Arh. St. Sibiu, K.A. Heltau Nr. 15, beschadigt, Siegel war an rot-griiner
Seidenschnur angehangt.
Nos capitolum ecclesiae Albensis Transsilvanae memoriae commendamus,
quod venerabilitatis1 et egregietatis vir dominus Matheus decretorum doc-
tor, cantor, canonicus, plebanus de Helthaw vieriusque dictae ecclesiae
in spiritualibus et causarum auditor generalis nostram personaliter veniens
in praesentiam exhibuit nobis et praesentavit quasdam literas tenorem
seriem et formam cuiusdam sententiae diffinitivae felicis quondam vene-
rabilem et egregium Thomam, artium et decretorum doctorem canonicum
et similiter xicarium in spiritualibus memoralae ecclesiae generalem ac per
reverendissimum in Christo patrem et dominum, dominum Gabrielem dei
et apostolicae sedis gratia eo tune episcopum eiusdem ecclesiae Transsil-
vanae cancelliarumque regiae maiestatis ac dictae sedis in regnis Hunga-
riae, Bohemiae et cetera inque locis et terris temporali dominio eiusdem
regiae maiestatis subiectis cum potestate legati de latere legatum, iudicem
delegatum et specialiter deputatum, latae iudicialiter et promulgatae ciro-
grapho manuum propriarum cuiusdam Michaelis Literati nati pendentis
Johannis similiter Literati Bontha cognomine conscriptam et confectam
de quo nobi, satis manifesta paruit evidentia veritatis atque fides indubia,
pro tunc notarii oficii vicariatus antefati in causaque inter ipsum dominum
Matheum, decretorum doctorem ut actorem et principalem ex una, quae
vertebatur, necnon discretum Nicolaum, plebanum de monte sancti Michae-
lis, ac Blasium Knoff, Valentinum Hyrch, Stephanum Budner, Johannem
Hoes et Georgium Wener suos parochianos veluti reos et in causam attrac-
tos similiter principales ex alia partibus ratione et praetextu subiectionis
cuiusdam capellae in ipso monte sancti Michaelis fundatae ad ipsius Mathei
decretorum doctoris ecclesiam parochialem et cetera supplicantes nobis
debita cum instantia, quatenus nos eiusdem sententiae diffinitivae tenorem
et seriem de verbo ad verbum in nostras literas patentes transscribi et
transsumpni facere ipsigne decernere dareque dignaremur, easdem ab sui

15 Urkundenbuch 171

www.dacoromanica.ro
i uris et ecclesiae suae uberiorem ad cautelam. Cuius tenor is est: (Folgt
die Urkunde des Generalauditors Thomas von 1476 Nr. 4 097 ). Nos2 igiturl
praemissis petitionibus dicti domini Mathei deeretorum doctoris per eum
nobis ablatis ut praemittitur, iustis et legitimis favorabiliter inclinati teno-
rem et continentiam praescriptae sententiae definitivae de verbo ad verbum
sine diminutione et augmento aliquali praesentibus literis nostris inseri et
transscribi facientes, utque eodem nostrae literae transsumptionis ubique
ad quorum pervenirent notitiam robor obtineant firmitatis atque plena
fides adhibeatur necnon earum viribus suffragetur veritas easdem appensione
sigilli nostri auth9ntici munimine roboratas eidem nostrae ecclesiae duximus
concedandae. Datum decima quarta die mensis Aprilis, anno domini mille-
simo quadringentesimo septuagesimo octavo.
Auf der Plica von anderer Hand: Nos Paulus de Heltha canonicus Albensis
surrogatusque Albensis Transsilvanae praesentibus fidem facimus cum haec
ita agerent in sede iudiciaria et sententia lata fuisset praesens finimus et
omnia eo ordine, quo haec rem conscriptae sunt audivimus et vidimus prae-
senti nostro cyrographo testimonio necnon sigillo nostro, quo utimur, medi-
ante et cetera.
1 Bis hierer in yerlangerter Schrift. 2 In verltingerter Schrift.

4 242
Ofen 1478 April 24. Der Palatin Michael Orszóg schaltet die Urkunde Konigs
Matthias von 1478 Nr. 4 235, Andreas II. von 1224 Nr. 43 und Ludwigs
I. von 1342 Nr. 586 uber die Freiheiten der Grosswardeiner Kirche ein,
und entscheidet den Zollstreit zwischen dem Grosswardeiner Kapitel und den
keiniglichen Freistädten.
Eingeschaltet vom Konvent von Kolozsmonostor 1478, Orig. Arh. St. Bra§ov Priv.
214/1, vom Weissenburger Kapitel 1516, Orig. ebenda Priv. 214. Eingeschaltet von
Konig Matthias 1480, Orig. Arh. St. Sibiu U II 399, vom Weissenburger Kapitel 1485,
Orig. ebenda U II 426 und von Wladislaw II. 1492, Orig. ebenda U II 568. Ein-
geschaltet vom Konvent von Kolozsmonostor 1478, Orig. Arh. St. Cluj-Napoca, Archly
der Stadt Cluj P 55 und T 50.
Druck: Teleki, Hunyadiak kora 12, 58 Nr. 618 zu April 5. Jakab, Oklevêltár 1, 6
Nr. 2 zu April 10.
Bruchstiick: Eder, Observationes 220. Archly 1/2, 1844, 104 Nr. 4. Bericht der Han-
dels- und Gewerbekammer far 1880-1884. Kronstadt 1886, 99.
Regest: Berger, Urkunden-Regesten 51 Nr. 301 zu April 5.
Nos Michael Orszagh de Guth, regni Hungariae palatinus et iudex Cumano-
ruml, memoriae commendamus tenore praesentium significantes quibus
expedit universis, quod cum pridem serenissimus dominus noster dominus
Matthias rex Hungariae, Bohemiae et cetera ad instantiam canonicorum
de capitulo ecclesiae Waradiensis fidelibus suis circumspectis magistris civium
iudicibusque et iuratis necnon consiliis et communitatibus liberarum civi
tatum suarum regalium ratione cambii seu permutationis rerum mercimo-
nialium ac tributi in civitate Varadiensi fieri et exigi solitarum, literas
suas regales direxisset hunc tenorem continentes: (Folgt die Urkunde Konig
Matthias' von 1478 Nr. 4 235 ). Tandem ipso quindecimo die dicti festi
resurrectionis domini2 adveniente antelatoque domino nostro rege causam
ratione limitationis dicti tributi, prout in praedictis literis regalibus conti-
netur inter ipsos cives liberarum civitatum ab una ac inter praefatos cano-

172
www.dacoromanica.ro
nicos ecclesiae Varadiensis motam nobis definiendam et limitandam corn-
mitente circumspecti Benedictus Meszaros, Czibiniensis, Iohannes Dabo
Koloswariensis et Bartholomaeus Chonkabonka° Brassoviensis civitatum
cives in eorum ac omnium aliorum civium, hospitum ac incolarum libera-
rum civitatum Transilvanensiurn personis nostram venientes in praesen-
tiam, exhibuerunt et praesentaverunt nobis quasdam literas capituli eccle-
siae Transilvaniensis privilegiales sigilloque eorum impendenti communitas
feria quarta proxima post festum resurrectionis domini4, anno eiusdem
milleFirno quadringentesimo vigesimo octavo editas, habentes in se series
literarum quondam domini Sigismundi regis, Budae tertio die festi sanctae
Trinitatis5 anno gratiae millesimo tricentesimo octuagesimo septimo edi-
tarum, transumtionem in se continentes literarum olim dominae Mar'ae re-
ginae privilegialium in anno domini millesimo trecentesimo octuagesimo tertio,
decimo calendas Martii°, regni autem sui anno secundo subortarum haben-
tium in se confirmative series literarum quondam domini Lodovici regis
similiter privilegialium, duo decima calendas mensis iulii7, anno a nativitate
domini MCCCLXVI, regni autem sui anno vigesimo sexto confectarum, conti-
nentium in se sirniliter confirmative tenores literarum olim domini Karoli regis
privilegialium, octavo calendas iunii5, anno verbi incarnati MCCCXVII regni
autem sui anno sirniliter XVII editarum, trany.ribentiurn in se verbaliter
et confirmative series et continentias cuiusdam chartae seu privilegii quon-
dam domini Andreae regis, cuius series verbalis sequitur esse talis. (Folgt
die Urkunde Konig Andreas IL von 1224 Nr. 43.) Quibus extuibitis hono-
rabiles domini Gagorius de Mora lector, Iobarnes de Hwzth, Simon de
Ienew et Emericus Gywlay canonici dictate ecc1e:4ae Waradiensis in eorum
ac aliorum dominorum de ipso capitulo Waradiensi personis nostram acci-
dentes in praesentiam subiunxerunt in hunc modum. Quod licef ipsi cives
liberarum civitatum regalium partium Transsilvanarum per dictum olim
dominum Andream regem ab omni tributaria solutione exernti sint. Tamen
iidem domini de capitulo ecclesiae Waradiensis tam ex donatione seu col-
latione olim domini Henrici, quarn etiarn Lodovici regum in dicta civitate
eorum semper et ab antiquo tributum seu theloneum habuerunt et huius-
modi tributum universi me icatores tam regales et liberarum civitatum
quam aliorurn quorumcumque cives bospites et incolae cum rebus eorum
venalibus civitatem ipsam ingredientes ipsis dominis de capitulo Varadiensi
de eorum mercantiis seu rebus venalibus quibuscumque tributa solvere
debuerunt et deberent de praesenti. Et in huius documentum quasdam duas
literas olim domini Ludovici regis, ambas privilegialiter ernanatas. Quarum
prima in anno dornini millesimo tricentesimo quinquagesimo quinto, trede-
cimo calendas mensis aprilis° regni autem sui decirno quarto edita, duobus
sigillis eiusdem autenticis duplicibus communita cum additione cuiusdam
clausulae in inferiori margine ab intra septimo calendas mensis decem-
bris" in anno domini millesimo tricentesimo sexagesimo quarto, regni autem
sui anno vigesimo tertio roborata, habens in se confirmative series et con-
tinentias literarum olim domini Caroli regis patris sui, anno gratiae mille-
simo tricentesimo vigesimo tertio octavo idus mensis octobrisu regni autern
sui anno sirniliter vigesimo tertio editarum, confirmantium in se seriatim
tenorem aliarum literarum privilegialium eiusdem domini Karoli regis pri-
ori et antiquo suo sigillo consignatarum, anno verbi incarnati millesimo
tricentesimo vigesimo secundo, regni autem sui anno similiter vigesimo
secundo confectarum habentium in se confirmative series literarum condam
domini Ladislai regis, anno domini millesimo ducentesimo septuagesimo
septimo decimo calendas iuniil2 regni autem sui anno sexto subortarum,
transscribentium in se modo simili confirmative continentiarn literarum

15* 173

www.dacoromanica.ro
olim domini Stephani regis anno gratiae millesimo ducentesimo sexagesimo
secundo, tertio die intrantiis" septembri confectarum transsumentium in
se confirmative tenorem literarum condam domini Belae regis patris ipsius
domini Stephani regis confirmationaliurn anno ab incarnatione domini mil-
lesimo ducentesimo sexagesimo primo, decimo calendas Aprilis", regni autem
sui anno vigesimo sexto exortarum habentium in se verbaliter et confir-
mative series et continentias literarum olim domini Henrici regis anno ab
incarnatione domini millesimo ducentesimo tertio editarum exprimentium
inter cetera, quod idem dominus Henricus rex, duas partes tributorum,
quae suam regiam contingissent maiestatem, tam de villis quam de foris
totius comitatus Byhoriensis tam circa Byhor quam circa Zarand exceptis
tributis quae ad quatuor spectant fora scilicet de Akyel, de Kwleser, de
Ianosd et de Foro Reginae Waradiensi ecclesiae iure perpetuo contulisset.
Altera vero ipsarurn dicti condam domini Ludovici regis litera privilegialis
anno gratiae millesimo trecentesimo quinquagesimo sexto, quarto calendas
mensis martii", regni autem sui anno quintodecimo edita modo simili duo-
bus sigillis autenticis et dupplicibus vallata praescriptaquoque simili clausula
in inferiori margine ab intra roborata habens in se confirmative series
aliarum literarum eiusdem domini Ludovivi regis hunc tenorem continen-
tium : (Folgt die Urkunde Konig Ludwigs I. von 1356 Nr. 703.) Ipsis itaque
literis praesentatis mernorati cives liberarum civitatum regaliurn partium
Transilvanarum in eortim ac aliorurn omnipm civium hospitum et incola-
rum earundem civitatum personis allegarunt eo rnodo. Quod quamvis ipsi
domini de capitulo Waradiensi in eorum civitate Waradiensi praedicta, ut
ex tenoribus praescriptarum literarum condam domini Ludovici regis literas
dominorurn Karoli, Ladislai, Stephani, Belae et Henrici regum transsscri-
bentium clare elucescit, ab eorundem divorum regum temporibus tributum
exigere habuerint et nunc habeant, tamen iidem domini seu canonici de
capitulo Waradiensi tributum eorum in ipsa civitate Waradiensi exigi soli-
turn, non ut in aliis locis tributorum vero et iusto modo, sed iuxta eorum
libitum ultra omnern iustitiarn et conseutudinem regni nulloque solutionis mo-
do limitato minus iuste et indebite a quibusdam temporibus retroactis exigi
fecissent et exigi facerent de praesenti. Insuper ipsi cives regales partium Tra-
nssilvanarum a solutione seu exactione tertiae partis cunctorum tributorum
in hoc regno ubivis exigi solitorum sic etiam tertiae partis ipsius tributi
in dicta civitate Waradiniensi qualitercurnque exigi soliti vigore liberta-
tionis praenominati olim domini Andreae regis exemti haberentur et in
futurum esse deberent absoluti. Uncle ipsi in solutione seu exactione dic-
torum tributorum dempta ipsa tertia patte corundem tributorum in qua
scilicet ipsi se exemtos et libertatos fore egnoscunt, iuxta regium manda-
tum limitationem solvendi congruentem rationemque consonam et iustitiae
convenientem habere vellent. Quibus sic babitis praedictarum etiam lite-
rarum per partes coram nobis productarum exhibitionibus factis ac earun-
dem continentiis perlectis et sane intellectis, partium etiam eorundem alle-
gationibus exauditis ac modosimili intellectis, licet saepefati domini seu canonici
praetactae ecclesiae Waradiensis prout ex praeexhibitarum literarum utra-
rumque partium praedictarum seriebus edocebamur, semper et ab antiquo
a praedictorum divorum regum temporibus ex eorundem divorum regum
donationibus et concessionibus in dicta eorum civitate Waradiensi tributum
habuisse et ad praesens habere a cunctis etiam cuiuscumque conditionis
hominibus mercatoribus scilicet et res venales defcrantibus tributum verum
et iustum exigi facere potuisse; demta tertia parte tributorum a mercato-
ribus civibus scilicet et hospitibus ac incolis dictarum civitatum regalium
partium Transilvanarum exigi debendorum. In qua quidem tertia parte

174
www.dacoromanica.ro
omnium tributoi urn in hoc regno ubivis exigi solitorum vigore praescrip-
tarum literarum praedicti condarn domini Andreae regis et libertationis
eiusdem eo quod ante collationem seu donationem ipsius tertiae partis
tributorum per praelibatum olim dominum Lodovicum regem in dicto anno
domini millesimo tricentesimo quadragesimo secundo memoratae ecclesiae
Waradiensi factam adhuc ante annos centum ac decem et octo per ante-
latum quondam dominum Andream regem praelibati cives regales partium
Transilvanarum ab omni tributariorum exactione et solutione, in hoc regno
prout ex eiusdem domini Andreae regis literarum seriebus informabamur
exempti fuerunt et libertati, eosdem cives regales civitatum liberarum par-
tium Transilvanarum ab huiusmodi tertia parte omnium tributorum saepe-
fatorum dominorum seu canonicorum saepedictae ecclesiae Varadiensis
exemptos et libertatos esselg pronuntiamus nuncque et in futurum semper
exigi facere posse reperiebantur manifeste. Sed quia iidem domini de capi-
tulo ipsius ecclesiae Waradiensis prout praefato domino nostro regni ac
tandem nobis et nonnullis dominis et diffinitoribus causae praemissae in
ipsius causae determinatione nobiscurn existentibus, videbatur huiusmodi
eorum tributum in civitate ipsorum Waradiensi non omnino vero et iusto
modo, ut in aliis tributorum locis est consuetum tributa eorum exigere
soliti esse cernebantur. Pro eo nos de speciali regis edicto superinde nobis
iniuncto assessorum etiam nostrorurn sane ad id accedente consilio, in
exactione seu solutione ipsius tributi infrascriptam limitationem duximus
faciendam, quod singulas mercantias seu res mercatorum quorumcumque
exactores tributorum singulatim examinare vel conspicere non habeant, sed
de quibuscumque rebus mercimonialibus quae vehuntur in curribus secun-
dum exigentiam huiusmodi currus onerati aut curruum oneratorurn tributa
exigantur modo infrascripto. Et quod de una et eadem re qualicumque
dupplex tributum seu duo tributa nullomodo exigantur. Hein primo de
curru pannis seu aliis mercantiis bene onerato exigatur florenus unus dem-
ptis tributis portarum, pro quibus exigatur florenus medius tam in eundo
quam recteundo, de curru tamen onerato, de curru vero vacuo exigantur
denarii quatuar; item de curru usones deferente una particula usonis,
wlgariter seutheutth vocitata; item tempore nundinarum de curribus piscium
salsatorum unum piscem competentem aliis vero temporibus unum denarium;
item de curru lodicibus onerato, denarios viginti quinque; item de curribus
ceparum duos denarios seu duo ligamina ceparum; item de curru ferrum defe-
rente quartam partem floreni et duo ferra furcata; item de curru fruges defe-
rente denarios quinque; item de curru lini vel canapis quatuor kythas seu
Egaturas de minutis nihil; item de curru sales ducente sales duos; item de cur-
ru humili wlgariter komplo denarios octo; item de singulis curribus feni gra-
minum et caulium singulum unum denarium; item de curl u lane denarios
viginti quinque de minutis autem in sacco magno dclatis denarius unus,
item de peciis griseorum pannorum denarius unus; item de duabus vestibus
sartitis utputa griseis et aliis de pannis vilioribus factis denarius unus; item
de cingulis equorum, cordis arcuum, pileis, arcubus, sellis, angusteriis depic-
tis, cingulis muliebribus et horum similibus quae humeris seu dorso homi-
num deferentur a pondere unius hominis exigatur denarius unus; item de
mastrucis pellium fermarum denarios duos, item de pelliciis seu mastrucis
agnellinis denarius unus; item de mastrucis mardurinis et variolinis denarii
quatuor, item de singulis lodicibus, humeris hominum portatis denarius
medius; item de minoribus lodicibus cherge duabus denarius medius; item
de centum cutibus seu alanciis vulgo bakbewr et cordovan agnellinis vel
caprinis denarii quatuor; item de singulis decem pellibus ovinis seu cas-
tratinis singuli denarii; item de duabus cutibus bovinis denarius unus;

175
www.dacoromanica.ro
item de minoribus scilicet tribus denarius unus; item de pellibus vitulinis
octo denarius -unus; item de peilibus vulpinis et mardurinis congregatis
centum in numero denarii viginti; item de centenario cerae denarii sex;
item de centenario saepi denarius unus; item de idria mellis denatius unus;
item de caldaribus magnis denarius unus; item de minoribus caldaribus
duobus denarius unus; item de minimis quatuor modosimili denarius unus;
item de singulis duabus ensibus denarius unus; item de tunella vini dena-
item de singulis duabus ensibus denaribus unus; item de tunella vini denarii
quatuor; item de singulis duobus bobus denarius unus; item de pecudibus
seu vaccis tribus denarius; item de porcis duobus denarius unus; item de
lardis duobus denarius unus; item de singulis equis venalibus denarii qua-
tuor, item de arietibus seu castratinis centum in numero denarii quatuor,
et sic secundum magis vel minus iuxta numerum arietum et castratinorum,
ritem de capriolo seu cervulo denarius unus.
Tributa autem omnium praemissarum rerum exigantur a vendi to-
ribus tantum et nen ab emptoribus, emptores semper liberi habeantur.
In cuius rei testimonium praesentes literas nostras privilegiales pen-
dentis et autentici sigilli nostri munimine rohoratas eisdern civibus duximus
concedendas. Datum Budae vigesimo die dicti quindecimi diei festi resu-
rectionis domini antedicti, anno eiusdem millesimo quadringentesimo sep-
t uagesimo octavo.
1 Zweite Einschaltung Comanorum. 10 November 2 5.
2 April 5. 11 Oktober 8.
a Fehlt in der Klausenburger eberlieferung. 12 Mai 23.
4 März 25. 13 Klausenburger tTherlieferung infrante.
5 Juni 5. 14 März 23.
8 Februar 20
7 Juni 20. 18 Februar 27.
8 Mai 25. 18 Fehlt In der Klausenburger tIberlieferun
9 Marz 20. von et liberalibus bis bis Ilberlatos esse.

4 243
Ofen 1478 Mai 7. Kimig Matthias tragt dem siebenburgischen Woiwoden
Petrus Gcreb de Wingard auf, dafur Sorge zu tragen, dass Untertanen, die
ihren grundherrlichen Verpflichtungen nachgekommen sind, an der Nieder-
lassung in Klausenburg nicht gehindert werden.
Orig. Pap. -Bogen Arh. St. Cluj-Napoca, Archly der Stadt Cluj Priv. I 35. Siegel
rund, Dm. 65 mm, war in rotes Wachs vorne aufgedrtickt.
Druck: Jakab, Oklevéltár 1, 260 Nr. 160. Hurmuzaki, Documente II, 2, 252 Nr. 226.
Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fideli nostro mag-
nifico Petro Gereb de Wingard vaivodae partium regni nostri Transsilva-
narum salutem et gratiam. Expositum est maiestati nostrae in personis
fidelium nostrorum circumspectorum iudicis et iuratorum ceterorumquel
civium et inhabitatorum civitatis nostrae Coluswar querulose, quod licet
iuxta antiquam libertatem eiusdem civitatis nostrae eisdem civibus per
divos reges regni nostri Hungariae nostros scilicet praedecessores gratiose
datam et concessam ac per nos ut dicitur confirmatam, universi populi et
iobagiones de quorumcumque nobilium bonis et possessionibus, qui habita
licentia, iustoque terragio deposito, a( aliis debitis eorum plene persolutis
iuxta veterem consuetudinem earundern partium Transilvanarum se ad

176
www.dacoromanica.ro
dictam civitatem Coluswar transferre voluerint moraturos, cum omnibus rebus
et bonis suis libere ac sine omni impedimento permitti debuerint. Tamen vos
ad praesens nescitur quibus respectibus non curata huiuscemodi libertate die-
tae civitatis nostrae praefatos populos et iobagiones, qui ut praemittitur modo
praemisso ad dictam civitatem venire vellent moraturi pacifice abire non
permitteretis. Sed eosdern cum certis oneribus et gravaminibus dictorum
exponentium ad querimoniam regnicolarum earundem partium Transit-
vanarum ad pristina eorum habitacula remitti facere moliremini prout haec
in literis vestris coram nobis in specie productis vidimus contineri, inldero-
gamen libertatis ipsorum exponentium et damnum valde ingens. Et cum nos
eosdem'cives nostros in antiquis eorum libertatibus per vos impediri non
velimus, idcirco fidelitati vestrae harum serie firmiter praecipiendo man-
damus, alind omnino habere nolentes, quatenus habitis praesentibus anno-
tatos exponentes1 in1 praescriptis1 eorum1 libertatinus per divos reges nostros
ut puta praedecessores ipsis ut praefertur brevia ratione datis et per nos con-
firmatis pacifice et sine omni impedimento tenere et conservari facere modis
omnibus debeatis et teneamini, nec de cetero iobagiones quoscumque qui
ad praetactam civitatem Coluswar se transtulissent aut transferre vellent
moraturos, contra huiusmodi libertates in personis rebusque et bonis
eorum quibusvis impedire, molestare aut quovismodo damnificare prae-
sumatis et sitis ausi modo aliquali. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis.
Datum Budae feria quinta proxima post festum sancti crucis inventionis,
anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo octavo, regnorum
nostrorum anno Hungariae el cetera vigesimo primo, Bohemiae vero decimo.
Auf der Rackseite von gleicher Hand: Literae ut nobiles iobagiones ad civitatem
Kolosvar simul cum rebus suis pacifice intromittant.
1 Auf Rasur.

4 244
Thorenburg 1478 Mai 13. Der siebenbiirgische Vizewoiwode Antonius von
Kend ersucht das Weissenburger Kapitel, zusammen mit einem der von ihm
namhaft gemachten Vertreter die Adligen Oswald de Gald, Gaspar den Sohn
des Paulus Gereb, die Witwe nach Martin de Galthw sowie Peter de Galthw,
die auf eine der Martha, Witwe nach Thomas de Pokafalwa, und deren Sohne
Johannes und Petrus gehOrende verlassene Ansässigkeit in Tornen gewaltsam
eingedrungen sind, die Edelfrau geschlagen und einen Schaden von 300 Gold-
gulden verursacht haben, ftir den 1. Juli vor das Gericht des Vizewoiwoden
zu zitieren.
Datum Thordae feria quarta proxima post festum Penthecostes, anno domini
millesimo quadringentesimo septuagesimo octavo.
Eingeschaltet vom Weissenburger Kapitel 1478, Orig. Ungar. Landesarchiv Budapest
DI. 45 726. Eingeschaltet auch von den Adelsrichtern der Weissenburger Gespanschaft,
Orig. ebenda DI. 45 724.

4 245
Tborehburg :470 Mai 13. Der siebenburgische Vizewoiwode Antonius von
Kend beauftragt die Adelsrichter der Weissenburger Gespanschaft, die

177
www.dacoromanica.ro
Ausschreitungen des Oswald von Gald und seiner Mithelfer gegen Martha,
die Witwe des Thomas Gereb de Pokafalwa und deren Sohne Johannes und
Petrus in Tornen zu untersuchen.
Datum Thordae feria quarta proxima post fest= Penthecostes, anno domini
millesimo guadringentesimo septuagesimo octavo.
Eingeschaltet von den Adelsrichtern der Weissenburger Gespanschaft 1478, Orig. Ungar.
Landesarchiv Budapest Dl. 45 724.

4 246
Peiana Jiuhii (1478-1481) Mai 14. Basarab Tepelus, Woiwode der Walachei,
beglaubigt Japan Albu bei Richter und Rat von Kronstadt als seinenBoten.
Poiana Sella Mai 14".
Adresse auf der Ruckseitc: Dem Richter und den zwölf Ratsherren von
Kronstadt.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 91. Siegel, rund, Dm. 38 mm, in rotes Wachs
auf der Rtickseite zum Verschlufi aufgedriickt, Reste.
Druck und rum. Ubersetzung Bogdan, Documente 171 Nr. 138. Tocilescu, 534 Docu-
mente 139 Nr. 146.
Regest : Bogdan, Documente i regeste 247 Nr. 13. Andronescu, Repertoriul 131 Nr. 437.
Da keine naheren Ansatzpunkte vorliegen, kann diese Urkunde innerhalb der Regie-
rungszeit des Basarab Tepelus nur in der vorgenommenen Weise zeitlich fixiert werden.

4 247
Sinerai 1478 Mai 17. Die Adelsrichter der Gespanschaft Weissenburg schal-
ten die Urkunde des siebenburgischen Vizewoiwoden Antonius von Kend aus
1478 Nr. 4 244 ein und bejchten, dass die Angaben fiber Ausschreitungen
des Oswald vonoGrald und seiner Mithelfer gegen Martha, die Witwe nach
Thomas Gereb de Pokafalwl und deren Söhne in Törnen der Wahrheit entsure-
chen.
Datum in Zenthkyral in octavis festi Penthecostes, anno domini millesimo
guadringentesimo septuagesimo octavo.
Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 45 724.

4 248
1478 Mai 18. Der Konvent von Kolozsmonostor, den circumspectus et provi-
dus vir Bartholomeus Chonkabonka civis in personis circumspectorum iudicis
et iuratorum civium necnon totius communitatis civitatis Brassoviensis darum
ersucht, beglaubigt die Urkunde des Palatins Michael Orszag de Guth von
1478 Nr. 4 242 mit dem Urteil im Zollstreit des Grosswardeiner Kapitels
mit den koniglichen Freistädten.
Datum feria secunda proxima ante festum sacratissimi corporis Christi, anno
eiusdem millesimo quadringentesimo septuagesimo octavo.
Orig. Perg. Arh. St. Brasov Priv. 214/1. Siegel, rund, Dm. 55 mm, weisses Wachs
in heller Wachsschtissel an grUner Seidenschnur angehängt. Derselbe Stempel wie Nr. 529.
Auf der Ruckseite von der Hand des gleichzeitigen Kronsteidter Notars: Literae
continentes privilegia Cibiniensium et omnium Saxonum 1478.

178
www.dacoromanica.ro
4 249

1478 Mai 18. Der Konvent von Kolozsmonostor, den magister Johannes
Dobo notarius in personis circumspectorum iudicis et iiiratorum civium necnon
totias communitatis Klwswariensis darum ersucht, beglaubigt die Urkunde
des Palatins Michael Orszag de Guth von 1478 Nr 4 242 mit dem Urteil im
Zollstreit des Grosswardeiner Kapitels mit den koniglichen Freistädten.
Dasselbe Datum wie die vothergehende Urkunde Nr. 4 248.
Orig. Perg. Arh. St. Cluj-Napoca, Archly der Stadt Cluj T 55. Siegel mit demselben
Stempel wie Nr. 529 an roter Seidenschnur angehlingt.
Druck: Jakab, Oklevélthr 1,6 Nr. 2.

4 250

Ofen 1478 Mai 20. Konig Matthias befreit die Sa lzhäuer aus Salzburg von
alien Heeresdienstverpflichtungen sc.vie Von der Zahlung der Ein-Gulden-Steuer.
Abschrift von der Hand Joseph Trauschs E transsumto authentico", ohne weitere Quel-
lenangabe, Archly der Evang. Kirche A.B. Kronstadt T.q. 77, I, Nr. 37.
Nos Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera memoriae commen-
damns tenore praesentium significantec quibus expedit universis, quod nos
turn ad supplicationem nonnullorum fidelium nostrorum nobis pro parte
universorum incisorum salium nostrarum regalium in oppido nostro Vizakna
commorantium propterca factam, tura vero considerantes fidelitates et ser-
vitia eorundem, quae ipsi nobis in incisione huiusmodi sallum continuo ex-
hibent, eosdem ab ingressu quorumlibet exercituum per rios seu alios quos-
cunque de nostro mandato tam contra perfidos Turcos, quam etiam alios
quospiam nostros et huius regni nostri aemuIos generaliter aut partialiter in-
staurandorum, item etiam a solutione taxae sixe contributionis unius floreni,
si et quandocunque taxam ipsam ad partes illas regni nostri Transilvanas
generaliter aut alias qualitercunque imponi contingeret, in perpetuum duximus
eximendos et supportandos, immo eximimus et supportamus praesentium
per vigorem. Quocirca vobis fidelibus nostris vaivodis vel vicevaivodis dic-
tarum partium regni nostri Transylvanarum, item capitaneis, belliductoribus,
levatoribus et sollicitatoribus quorurncunque exerciruum nostrorum tam
generaliurn quam partialium, nec non dicatoribus et exactoribus praefatae
taxae unius floreni in dictis partibus Transsylvaniae nunc constitutis et in
futurum constituendis, harum serie firmiter praecipientes mandamus, qua-
tenus praefatos incisores salium in dicto oppido nostro Vizakna commorantes
ad ingressum quorumcunque exercituum nostrorum tam generalium quam
partialium, ac ad solutionem praefatae taxae unius floreni contra formam
praemissae nostrae gratiosae exemtionis nullo unquam tempore arcthre et
compellere, aut ipsos propterea quovismodo in personis rebusque et bonis
eorum impedire turbareque et molestare praesummatis neque sitis ausi modo
aliquali, gratiae nostrae sub obtentu. Praesentes autem, quas sigillo nostro
in pendenti ccninmuniri fecimus, semper reddi iubemus praesentanti. Datum
Budae in profesto sacratissimi corporis Christi, anno eiusdem millesimo
quadringentesimo septuagesimo octavo, regnorum nostrorum Hungariae et
cetera vigesimo primo, Bohemiae vero decimo.

179
www.dacoromanica.ro
4 251

1478 Mai 22. Das Weissenburger Kapitel schaltet die Urkunde des seben-
bargischen Vizewoiwoden Antonius von Kend aus 1478 Nr. 4 244 ein und
berichtet, dass die gewaltsame Inbesitznahme einer öden (desertae ) An-
sassigkeit in TOrnen durch Oswald de Gald und Genossen am 21. Mai unter-
sucht und die Schuldigen far den 1. Juli vor das Gericht des Vizewoiwoden
vorgeladen worden sind.
Datum secundo die diei inquisitionis et insinuationis praenotatae anno dornini
millesimo quadringentesimo septuagesimo octavo.
Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 45 726.
Laut Rtickvermerk ist die Entscheidung mit Einversttindnis belder Parteien auf den 6.
Oktober verschoben worden.

4 252

Nach 1478 Juni 15. Basarab Tepelus, Woiwode der Walachei, teilt Richter
und Rat von Kronstadt mit, dass er seine Bojaren Neagu und Stanciul zu
Friedensunterhandlungen an Konig Matthias abgefertigt habe und ersucht
urn freies Geleit ff r sie. Auch sollten die Kronstädterebenfalls eine Gesandt-
schaft schicken, und seine Feinde sollten sie aus ihrem Gebiet ausweisen.
Weiters habe er von den Tarken Kunde, class sie das strittige Land (Alba-
nien) erobert und dort drei Festungen: Kruje (Crui ), Drivasto (Drevos)
und Lezhe (Lesclz) sowie die Burg Zabljak (Shabiiak ) eingenommen batten,
wobei die Manner getotet, die Frauen und Kinder zu Sklaven gemacht wurden.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 93. Siegel, rund, Dm. 38 mm, in rotes Wachs
papierbedeckt, zum VerschluB aufgedruckt; verwischt.
Druck und rum. tbersetzung : Bogdan, Documente 139 Nr. 112. Tocilescu, 534 documente
107 Nr. 114.
Druck: Milet16, Novi viacho-bulgarski gramoti 90 Nr. 99.
Rum. Ubersetzung: Bogdan, Documente si regeste 95 Nr. 97.
Regest: Andronescu, Repertoriul 117 Nr. 418.
Die zeitliche Einordnung steht im Zusammenhang mit der Ubergabe von Kruje an
Mehmed II, die am 15. Juni 1478 ausgehandelt wurde, vgl. F. Babinger, Mehmed der
Eroberer und seine Zeit. München, 1953, S. 398.

4 253

Nach 1478 Juni 15. Basarab Tepelus, Woiwode der Walachei, fordert die
Kronstadter (Ratsherren) Hannes Kraus (Jupan .11andsch Kretzul ) und
Paul (Jupan Paul) auf, seine Feinde aus ihrem Gebiet auszuweisen. Weiters
teilt er mit, dass der tiirkische Sultan die Festung Skutari (Skenderiia)
eingeschlossen und Kruje, Drivasto, Lesch sowie .die Burg Zabljak einge-
nommen habe. Auch ersucht er urn weitere Nachrichten iiber seine Feinde.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 95. Siegel, rund, Dm. 38 rum, in rotes Wachs
auf der Rückseite zum Verschln0 aufgedrtickt, Reste.
Druck und rum. ebersetzung: Bogdan, Docurnente 140 Nr. 113. Tocilescu, 534 documente
132 Nr. 138.
Druck: Miletid, Novi vlacho-bulgarski gramoti 82 Nr. 84.
Rum. ebersetzung: Bogdan. Documente si regeste 94 Nr. 96.
Regest: Andronescu, Repertoriul 117 Nr. 419.
Zur Datierung vgl. die voranstehende Urkunde Nr. 4 252. Zu Hannes Kraus (Kretzul)
vgl. auch Nr. 4 480.

180
www.dacoromanica.ro
4 254

Nach 1478 Juni 15. Basarab Tepelus, Woiwode der Walachei, beglaubigt
seinen Beauftragten Jupan Perm beim Hermannstadter Rat und ersucht, ihn
mit Beg1eitung ans kanigliche Hof lager zu schicken, woer Frieden und Freund-
schaft aushandeln soll. Auch die Kronstadter waren so verfahren.
Adresse: Den guten Freunden, dem Mirgermeister, dem Konigsrichter und
den zwolf Ratsherren von Hermannstadt".
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu, Handschriftensammlung des Brukenthalmuseums R 1-10
Nr. 147/652. Siegel, rund, Dm. 38 mm, war in rotes Wachs zum VerschluB aufgedruckt.
Das Schreiben gehOrt in den Zusammenhang der vorstehenden Urkunden Nr. 4 252
und 4 253.
Druck: Dragomir, Documente noua 15 Nr. 6.
Regest: Antonescu, Repertoriul 118 Nr. 421.

4 255

Ofen 1478 Juni 17. Konig Matthias tr5gt Uber Ersuchen universorum incola-
rum et inhabitatorum communitatis opidi nostri Dees... fidelibus nostris vai-
vodis vel vicevaivodis partium regni nostri Transsilvanarum ac capitaneis,
belliductoribus, levatoribus et sollicitatoribus quorumlibet nostrorum exercituum,
tam generaliurn quam partialium, auf, die Bewohner von Desch von jeder
Heerespflicht zu entbinden, da er sie davon befreit habe.
Datum Budae feria quarta proxima post festum beatorum Viti et Modesti mar-
tirurn, anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo octavo, reg-
norum nostrorum Hungariae et cetera anno vigesimo primo, Bohemiae vero
decimo.
Von der Kanzlei: Relatio Urbani praepositi s. Nicolai de Alba, comitis ca-
merarum regaliurn.
Auf der Plica: Mathias rex manu propria.
Orig. Perg. Arh. St. Cluj-Napoca, Archly der Stadt Dej Nr. 56. Siegel war angehangt.
Eingeschaltet von Wladislaw II. 1491, Ludwig II. 1516, Johann Zápolya 1540, Ferdi-
dand I. 1552, Origg. ebenda Nr. 64, 100, 129, 142.
Regest: TOrténelmi lapok 1874, 441 Nr. 56.

4 256

Tirgov4te 1478 Juni 19. Basarab Tepelus, Woiwode der Walachei, schreibt
an Richter und Rat von Kronstadt aber seine Bolen an den Konig (Matthias )
und an den Sultan (Mohammed II. ) wegen Abschlufi eines Friedens und
ersucht, seine Ansprache auf Fogarasch und Hamlesch zu unterstUtzen.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Schnell I 33. Siegel, rund, Dm. 38 mm, papierbedeckt,
in rotes Wachs auf der Rackseite zum VerschluB aufgedruckt. Umschrift unleserlich.
Druck: Bogdan, Documente 337 Nr. 285. Hurmuzaki, Documente XV, 1, 99 Nr. 176.
Regest : Andronescu, Repertoriul 115 Nr. 411.
Salutem cum dilectione. Prudentes et circumspecti yin, domini et amici
nostri honorandi. Noveritis homines nostros reversos a regia maiestate et a
imperatore Thurcorum, ipsi suae dominationes secundum optatum et desi-

181

www.dacoromanica.ro
deriurn nostrum nobiscum generose fecerunt mittetque ipsa sua regia rnaies-
tas homines et notabiles viros erga nostram magnificentiam pro pactu et
unione fienda. '
Quare petimus vestras amicitias et dorninationes, quatenus dum ipsos amba-
siatores regiae maiestatis venientes audiretis, ipsis supplicare dignemini
nostri ex parte videlicet Om las et Fogaras nobis relaxare dignentur, adven-
tum ipsorum nobis enodare dignemini. Ex Thargauiestya, die Prothasii,
anno eiusdem1 lxx-mo octavo.
Bazarab iunior wayuoda Transalpinensis vestarum amicitiarum dilectus.
Auf der Rtickseite Adresse: Prudentibus et circumspectis i ri s iudici et civi-
bus civitatis Brassouiensis, amicis nostris honorandis.
1 So Vorlage.

4 257
(Urn 1478 Juni 19). Stan Cortofle# und Cdrja, Gesandte des Woiwoded der
Walachei Basarab Tepelu,s, berichten ihrem Herrn tiber die Frieden.sebemiihungen
Stephan Bdthori's bei Konig Matthias. In Verfolg dessen habe dieser an Bcithori
die Hochadligen Nikolaus Banffy und Paulus Kinizsi (Knes ) entsandt und
es herrsche nun Frieden, wie zu Zeiten des Woiwoden Radu III. Laiold werde
wohl davon erfahren, aber nicht mit Wissen Whori's. Er empfiehlt sodann
Mogo,s und Stanciul als seine Uberbringer.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 522. Von einer vorhandenen gewesenen Besie-
gelung (Bogdan) jetzt hochstens Spuren.
Druck und rum. ebersetzung: Bogdan, Documente 269 Nr. 222. Tocilescu, 534 docu-
mente 392 Nr. 392. DRH, B 1, 259 Nr. 156.
Regest : Bogdan, Documente i regeste 222 Nr. 214. Andronescu, Repertoriul 117 Nr. 417.
Zur Zeitsetzung dieses Schreibens vgl. die Urkunde des Tepelus iiber seine Friedensbe-
miihungen bei Matthias und ,Mehmed II. Nr. 4 256. Der im Mittelpunkt dieser Aus-
f tihrung stehende Stephan BA thori war damals noch nicht siebenbilrgischer Woiwode,
als welcher er erst ab 1479 Mai 29, Nr. 4 307 bezeugt 1st.

4 258
Ofen 1478 Juni 23. KOnig Matthias Iraq! dem Konvent von Kolozsmonostor
auf, Iakob, dem Sohn des Klausenburgers Petrus, Notar dieser Stadt, einige
auf Klausenburg bezügliche Urkundcn auszufolgen.
Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 29 085. Siegel rund, Dm. 55 mm, war
auf der Rtickseite In rotes Wachs zum Verschluf3 aufgedrdckt.
Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fidelibus nostris con-
ventui ecclesiae de Kolosmonostra salutem et gratiam. Fidelitati vestrae
harum serie firmiter praecipientes mandamus, quatenus visis pracsentibus
alias literas nostras pro parte fidelis nostri magistri Iacobi filii condam Petri
civis civitatis nostrae Koloswariensis alias notarii eiusdem civitatis fidelibus
nostris iudici, iuratis civibus ac communitati eiusdem civitatis nostrae
praeceptoriae loquentur cum praesentibus vobis exhibentibus per vestrum
testimonium fidedignum eisdem exhibere el. praesentare faciatis et quitquid

182
www.dacoromanica.ro
iidem ad contenta ipsarum literarum nostrarum fecerint vel responderint
vaivodae nostro Transsilvano vel suis vicevaivodis fideliter et suomodo res-
cribatis. Datum Budae feria tertia proxima ante festum nativitatis beatil
Johannis baptistae, anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo
oct-o, regni nostri anno vigesimo, prirno coronationis vero quintodecimo.
Auf der RUckseite Adresse: Fidelibus nostris conventui ecelesiae de Kolosmo-
nostra pro magistro Iacobo filio condam magistri Petri alias notarii civitatis
nostrae Koloswariensis exhibitoria.
1 Gebessert aus baplislae.

4 259
1478 Juni 23. Das WeiBenburger Kapitel beglaubigt Uber Ersuchen der
honesta domina Clara, relicta quondam egregii Petri de Weresmarth die Ur-
kunde des Konventes von Kolozsmonostor von 1460 Nr. 3 212 fiber die Ver-
pfandung deg Besitzung Petersdorf und des Prädiums Repafalva durch Ni-
kolaus de Gerend an Peter von Rothberg.
Datum in vigilia nativitatis beati Johannis baptistae, anno domini millesimo
quadringentesimo septuagesimo octavo.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu WI 384. Siegel, spitzoval, weiBes Wachs in weil3es Wachs-
schilssel an rot-schwarzer Wollschnur angehangt. Derselbe Stempel wie Nr. 216. Einge-
schaltet vom Vizewoiwoden Antonius de Kend 1479, Orig. Ungar. Landcsarchiv Budapest
Dl. 29 291. Ebenso vom Woiwoden Peter 1479 Arh. St. Sibiu U II 392 und als 2. Insert
vom Konvent von Kolozsonostor 1509, ebenda U II 119.
Regest: Kemény, Notitia 1, 187.

4 260
Ofen 1478 Juni 26. Konig Matthias trOgt den Sieben Stuhlen auf, umgc-
hend einige beglaubigte Vertreter nach Ofen abzuordnen.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 385. Siegel, rund, Dm. 65 mm, war in rotes Wachs,
papierbedeckt, auf der Rtickseite zum Verschlul3 aufgedrtickt, Reste.
Druck: Teleki, Hunyadlak kora 12, Nr. 619.
Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.
Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera.
Prudentes et circumspecti fideles nobis sincere dilecti. Habemus nonnulla
pro vestro incremento et commodo vobiscum conferre. Quapropter fidelita-
tibus vestris harum serie firmiter praecipimus et mandamus, quatenus statim
receptis praesentibus duos vel tres de medio vestri cum plena potestate et
informatione ad omnia, quae nos cum eis contulerimus, nomine vestro nobis
respondendi et de omnibus concordandi ad maiestatem nostram hue Budam
transmittere debeatis. Aliud facere non ausuri. Datum Budae feria sexta
proxima post festum nativitatis beati Iohannis baptistae, anno domini et
cetera LXXm° octavo, regnorum nostrorum anno Hungariae et cetera vi-
gesimo primo, Bohemiae vero decimo.
Auf der Ruckseite Adresse: Prudentibus et circumspectis iudicibus iuratis
ceterisque civibus ac toti communitati septem sedium Saxonicalium, fi-
delibus nobis sincere dilectis.

183
www.dacoromanica.ro
4 261

Thorenburg, 1478 Juli 11. Der Woiwode Petrus Gereb de Wyngarth


ersucht das Weissenburger Kapitel, die Klagen der Gattin von Sebastian
Orzaagh gegen die Witwe und den Sohn des Nicolaus iunior de Wyzakna
tiller die widerrechtliche Besetzung von Besitzanteilen in Wyzakna, Hydeg-
wyz, Myhalfalwa, Wezzewd, Wyfalw, Alsobolya, Felsewbolya, Saardorph,
Syalko, Indagal, Farkastelek, Feyeregyhaz et Indagal Walachali in der Weissen-
burger und lwedych in der Kok ler Gespanschaft zu untersuchen.
Datum Thordae, sabbato proximo ante festum beatae Margarethae vir-
ginis et martiris, anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo octavo.
Eingeschaltet vom Weissenburger Kapitel 1478. Orig. Ungar. Landesarchiv Budapest
Dl. 30218. Der Wortlaut dieser Urkunde de ist fast identisch mit jenem der Urkunde
desselben Woiwoden von 1477 Nr. 4 202.

4 262

Thorenburg 1478 Juli 12.. Der siebenburgische Vizewoiwode Antonius de


Kend ersucht den Konvent von Kolozsmonostor bei Untersuchung der Aus-
schreitungen mitzuwirken, die nobilis quondam Georgius Thabiasy de Eczel,
pater magistri Ladislai et Thobiae de eadem Eczel et similiter quondam Valen-
tinus de Hydwegy, pater Michaelis de eadem vor etwa ftinfzehn Jahren be-
gangen haben, indem sie den dritten Teil der Besitzung Arapathaka und die
gesamte Besitzung Ereusd in der IVeissenburger Gespanschaft unrechtmassig
besetzten, mit bewaffneter Hand das Haus und die Kuria des Andreas von
Arapathaka sttirmten, die Mutter des genannten Andreas von Haus und
Hof verjagten und diesenselbst töteten, falls die Aussagen proborum hominum
richtig sind, wodurch sie einen Schaden von tausend Goldgulden verursacht
hätten.
Datum die dominico proximo ante festum beatae Margarethae virginis et mar-
tinis, anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo octavo. Laut
Rückvermerk des Konvents hat die Untersuchung am 11. August stattge-
unden.
Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest DI. 26 412. Siegel, rund, Dm. 25 mm, war
auf der lifickseite zum Verschluss aufgedrtickt.

4 263

Thorenburg 1478 Juli 13. Der siebenburgische Vizewoiwode Antonius von


Kend beauftragt Nikolaus von Gerend samt Gattin und Sohn, sich vor dem Kon-
vent von Kolozsmonostor gegen die Aniviirfe des Emmerich Forgach, sie batten
die Besitzanteile seiner Gatlin in verschiedenen Ortschaften der Weissenburger
Gespanschaft, darunter Martinsdorf, Petersdorf, Rependorf, Kleinenyed und
Zekeschdorf gewaltsam in Besitz genommen, durch eidliche Zeugenaussagen
zu reinigen.
Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 26 430. Siegel, rund, Dm. 25 mm war
auf der Rtickseite zum Verschluss aufgedruckt.
Nos Anthonius de Kend, vicevaivoda Transsilvanus damns pro memoria,
quod Emericus de Berekzo personaliter pro se et pro nobili domina Elizabeth

154
www.dacoromanica.ro
consortae suae, filia videlicet quondam Georgii de Thathe, cum procuratoriis
litteris nostris iuxta continentiam literarum conventus ecclesiae de Clwsmo-
nostra evocatoriarum et insinuatoriarum in octavis festi nativitatis beati
Johannis baptistae, in figura nostri iudicii comparente contra egregium Ni-
colaum de Gerend ac nobilem dominam Annam consortem et Petrum filium
eiusdem, proposuit eomodo. Quod licet ipsi actores totales portiones posses-
sionarias dicti quondam Georgii de Thathe praedicta ac Bekenzek, Ozd,
Marthonthelke, Petherfalwa, Repafalwa, Kys Enyed et Sekes vocatis, omnio
in comitatu Albensi existentibus, apud" manibus dictorum Nicolai de Gerend
et nobilis dominae Annae consortis ac Petri filii eiusdem tentas in octavis
festi beati Georgii martinis proxime celebratis3, adversus eosdem terminos
legittimos completendo, vigore eorundem terminorum complectionis pro
se iuxta nostram iudiciariam commissionem per nostrum et capituli Al-
bensis homines statui fecerunt, tune praefati Nicolaus de Gerend ac domina
Anna consors et Petrus, filius eiusdem, easdem. portiones passessionarias in
dictis possessionibus Thathe ac Bekenzeg, Ozd, Marthonthelke, Petherfalwa,
Repafalwa, Kys Enyed et Sekes vocatis, praefatis actoribus legittime statutas
et commissas a manibus eorundem actorum auctoritate propria et et temeri-
tatis ducti, rursus pro se ipsis occupassent, occupatusque tenerent et conser-
varent etiam de praesenti ipsos actores de domino earundem penitus exclu-
dendo in quibus praefatis actoribus quadringentorum florenorum auri dampna
commisissent potentia mediante in praeiudicium eorundem valde magnum.
Et heac sic facta foret exhibitioni unius litterae annotati conventus de Clws-
monostra inquisitoriae ad nostram litteratoriam petitionem nobis infrascriptae
comprobante ex parte memoratorum in causam attractorum per nos iuxta
aequitatem postulavit impertiri. Quo audito praefatus Nicolaus de Gerend
personaliter pro se ac pro praefatisi domina Anna consorte ac Petro filio suis
cum procuratoriis litteris nostris in nostram exurgendg praesentiam respondit
ex adverso quod ipsi praescriptas portiones dicti quondam Georgii de Thathe
in dictis possessionibus Thathe praedicta ac Bekenzeg, Ozd, Marthonthelke,
Petherfalwa, Repafalwa, Kys Enyed et Sekes existentibus ipsis actoribus
vigore complectionis terminorum statutas a manibus eorundem potentia-
liter non occupasset nee in domino earundem forent etiam ad praesens.
Et ex eo totali praemissa actione et acquisitione dictorum actorum inno-
centes essent penitus et immunes et quia partes praedictae dicta eorum
allegata ampliori documento nostro comprobare sed eisdem partibus per nos
in praemissis iuxta aequitatem elargiri postulabant praescriptue Nicolaus
de Gerend se et dictos consortem et filium suos easdem praetactas portiones
possessionarias dicti quondam Georgii de Thathe ipsis actoribus" non occu-
passe et in dominio earundem7 seriebus aliarum litterarum nostrarum adiu-
dicatoriarum exinde confectarum readiudicandi et per nostram hominem
statuere decernendi commisimus iudicandi eo modo quod praelibati Nico-
laus de Gerend ac domina Anna consors et Petrus filius eiusdem tricesimo
sexto se quilibet videlicet eorum duodecimo se nobilibus coram dicto conventu
de Clwsmonostra sexto die festi beati Michaelis archangeli num venturi"
super eo quod ipsi praescriptas portiones dicti quondam Georgii de Thathe
in praescriptis possessionis Thathe, Bekenzeg, Marthonthelke, Ozd, Pether-
falwa, Repafalwa, Kys Enyed et Sekes habitas ipsis actoribus modo prae-
narrato statutas pro se non ,occupaverint nec in dominio earundem sint et
habeant etiam de praesenti potentia mediante per hocque in totali praemissa
actionis et aequisitionis ipsorum actorum innocentes existant et irnmunes
sacramenta praestare et dehinc huiusmodi iuramentalium depositionum se-
ries partes in litteras dicti conventus de Clwsmonostra ut fuerit expediendum
ad octavas praedicti festibeati Michaelis archangeli nunc venturi' legittime

185
www.dacoromanica.ro
producant nobis importari debeant et teneantur. Datum Thordae tredecimo
die octavarum festi nativitatis beati Johannis baptistae praedictarum, anno
domini millesimo quadringentesimo septuagesimo octavo.
Auf der Rackseite von gleicher Hand: Super iuramentis Pro egregio Nicolao
de Gerend et nobilibus domina Anna consorte ac Petro filio18 eiusdem contra
Emericum Forgach de Berekzo et nobilem dominam Elizabeth, consortem
eiusdem per easdem Nicolaum de Gerend ac dominam Annam consortem et
Petrum filium eiusdem tricesimo sexto se quemlibet videlicet eorum duode-
cimo se nobilibus sexto die festi beati Michaelis archangeli nunc venturi8
modo infrascripto deponentes, cuius series in literis conventus de Clwsmonstra
ad octavus dicti festi beati Michaelis archangeli8 nobis" per partes est re-
portandum memorialis.
Juli 1. 7 Hierauf minime fore allegabat pro eo saepe-
I Vorlage aput. factas portiones possessionarius eisdem
3 Mai 1. actoribus, durchgestrichen.
4 Uber der Zeile, von anderer Hand und 8 Oktober 1.
mit anderer Tinte. 9 Oktober 6.
5 Dartiber praefatus durchgestrichen.
° Hierauf stalulas non personaliter durchge- I° Hierauf pro durchgestrichen.
strichen. 11 Hierauf est durchgestrichen.

4 264
Thorenburg 1478 Juli 13. Der siebenbiirgische Vizewoiwode Anthonius de
Kend verbietet tiber Ersuchen des Adligen Johannes de Suk dem Kastellan
von Milhlbach Georgius de Pyski, die Besitzungen Magyarsaarmas et Olah-
saarmas langer besetzt zu halten.
Datum Thordae tredecimo die octavarum festi nativitatis Johannis baptistae...,
anno Domini millesimo guadringentesimo septuagesimo octavo.
Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, mittelalterliche Adelsarchive, Suky Nr. 117.

4 265
Thorenburg 1178 Juli 14. Der siebenbiirgische Woiwode Peter Gereb de Vin-
gard bezeugt die Vereibarung zwischen Nikolaus de Gerend unt. Johannes von
Rothberg, derzufolge dieser des Nikolaus de Gerend Besitzanleile in Besitz
nehmen kann, bis dieser ihn flu. die Weiterverpfiindung von Petersdorf schadlos
gehalten hat.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 391. Siegel, rund, Dm. 30 mm, war auf der Mick-
sette in weisses Wachs aufgedrückt.
Regest : Remèny, Notitia 1, 188.
Nos Petrus Gereb de Wyngarth vaivoda Transsilvanus Siculorumque comes
et cetera memoriae commendamus, quod egregius Nicolaus de Gerend perso-
naliter onera et gravamina nobilis dominae Elenae consortis ac Petri, Nicolai,
Iohannis et Iacabi filiorum eiusdem in subscriptis super se assummens ab
una parte vero ab alia Iohannes filius quondam Petri de Weresmarth modo
simili personaliter coram nobis constituti sunt confessi in hum modum. Quod
licet ipse Iohannes de Weresmarth praefatum Nicolaum de Gerend ac do-

186
www.dacoromanica.ro
minam consortem eiusdem ratione possessionis Petherfalwa vocatae in co-
mitatu Albensi existentis habitae alias per ipsos Nicolaum et dominam con-
sortem eiusdem praefato quondam Petro de Weresmarth patris pradati
Iohannis pro certa pecuniarum quantitate sub cautione expeditorum obli-
galae tandemque per ipsum Iohannem Paulo Horwath similiter pro certa
summa florenorum impignoratae euius scilicet medietatem per Emericum
Forgach et dominam Elizabeth consortem eiusdem pro se ab eosdem Paulo
Horwath iuridice obtinuissent ad praesentes octavas festi nativitatis beati
Iohannis baptistael in causam convenientes ordine iuris coram nobis aggravare
praetenderit. Tamen ipsi favoie se se prosequi volentes causis praetactis
condescensis annotatus Nicolaus de Gerend in sua ac dictorum consortis et
filiorum superinde personis id assumsit, ut ipsa in octavis festi beati Michaelis
archangeli nunc venturi2 praescriptam medietatem annotatae possessionis
Petherfalwa appellatae a praelibatis Emerico Forgach et dominae consortae
eiusdem ordine iuris pro se reoptinendo et reapropriando manibus praeli-
bati Iohannis de Weresmarth reassignaret ipsumque de cetero in dominio
eiusdem pacifice usque tempus redemtionis iuxta sua obligamina superinde
facta conservaret. Quod si facere nollet, non posset aut negligeret quovis
modo, extunc saepefatus Iohannes de Weresmarth totales portiones suas ac
dictoruin consortis et filiorum suorum possessionarias in possessione Mar-
thonthelke vocata in comitatu3 Albensi existentes habitas solum vigore prae-
sentium mediante absque iudicis cuiuslibet strepitu pro se occupandi ac in
reale dominium eiusdem condescendendi et pro quingentis florenis auri puri
tenendi, possidendi et conservandi fructusque et utilitates suas percipiendi
donee eidem de ipsis quingentis florenis auri satisfactum fieret effective plenam
atque omninusdam haberet potestatis facultatem. Ad quod praefatus Ni-
colaus de Gerend se personali sua astantia dictos vero dominam consortem
et filios suos oneribus eorundem supraemissis in se assumtis sponte obli-
gavit coram nobis vigore et testimonio praesentium mediante. Datum Thor-
dae quarto decimo die octavarum festi nativitatis beati Iohannis baptistae
praedictarum, anno domini millesimo quadringentesimo octavo.
Von der Kanzlei: Correcta per prothonotarium4.
1 Juli 1. a s am Schluss gestrichen.
2 Oktober 8. 4 Hierauf unleserlich 10 mm.

4 266

Thorenbury 1478 Juli 15. Der siebenbargische Vizewoiwode Anthonius de


Kend beglaubigt in den inter magistrum Ladislaum Thabiasi de Eczel ut actor
ab una ac inter Demetrium de Czykmanthor veluti in causam attracturr meh-
rere Urkunden des Weissenburger Kapitels aus 1325 Nr. 434, 1349 Nr. 637
und 1412 Nr. 1e59 fiber die BesitzrPchte der Sohne weilands des Bans Simon,
nobilis de Darlaz auf Almas, Sgmyg u.a. Orte.
Datum Thordae guindecimo die dalarum festi nativitatis beati Johannis bap-
tistae praedictarum, anno domini millesimo guadringentesimo septuagesimo
octavo.
Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, mittelalterliche Adelsarchive, 1361d1 von Mihesu de
Cimpie Nr. 1. Siegel rund, Dm, 20 mm, war in helles Wachs auf der Rtickseite aufge-
drackt, Reste.

16 TJrkundenbuch 187

www.dacoromanica.ro
4 267
Ofen 1478 August 17. König Matthias verbietet allen Rechtsinhabern Un-
garns, die Bewohner von Klausenburg auf Handelsreisen vor ihre Gerichte zu
ziehen, da ihre Rechtsfalle in Klausenburg entschieden werden miissen.
Orig. Pap. Doppelbogen Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Klausenburg Priv.
A A 7. Siegel, rund, Dm. 55 mm, war in rotes Wachs vorne aufgedruckt, Reste.
Von der Kanzlei: De commissione domini regis.
Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera universis et singulis
praelatis, baronibus, comitibus, castellanis, nobilibus ipsorumque officiali-
bus, item civitatibus, opidis et villis earumque rectoribus, iudicibus et vil-
licis cunctis etiam aliis cuiusvis status et conditionis hominibus intra ambi-
turn huius regni existentibus quibus praesentas ostenduntur salutem et gra-
tiam. Cum iusti pro iniustis et innoxii pro reorum exessibus non debeant
aliquatenus impediri, fidelitati igitur vestrae firmiter praecipiendo manda-
mus, quatenus dum et quando et quotienscumque fideles nostri prudentes
et circumspecti cives et inhabitatores chitatis nostrae Koloswar aut alter
eorum homines seu familiares ipsorum praesentium ostensores pro victuum
suorum necessaria aquisitione diversos partes regni nostri perlustrantes cum
rebus et mercibus ipsorum ad vestras terras tenutas, possessiones, honores,
officiolatus ac vestri in medium pervenerit, extunc ipsos hominesque et fa-
miliares ipsorum praetactos et quorumvis instantiam in personis iudicare vel
vestro astare iudicatui compellere resque et quaelibet ipsorum mercimonialia
arestare seu prohiberi facere nusquam et nequaquam praesumatis nec sitis
aupi modo aliquali, signanter pro debitis delictis seu excessibus aliorum. Si
qui enim quitque actionis vel quaestionis contra annotatos civibus et inha-
bitatoribus dictae civitatis nostrae Koloswar aut alterum eorum homines
seu familiares ipsorum praetactos habent vel habuerint, hii id in praesentia
iudicis et iuratorum civium praedictae civitatis nostrae Koloswar legitime
prosequamini, ex parte quorum omnibus contra eos quaerulantibus mera
iuris et iustitiae ac debitae satisfactionis complementum exhibebunt prout
dictaverit ordo iuris. Ubi autem quipiam ex vobis secus in praemissis facere
attemptaverit, extunc serie praesentimr committimus fidelibus nostris
comitibus vel vicecomitibus et iudicibus nobilium illorum comitatuum in
quibus fortasse huiusmodi mandata nostra non servarentur, ut ipsi scita
prius superinde mera veritate vos et quemlibet vestrum ad praemissa faci-
enda et observanda non sine \ e st ris dampnis et gravaminibus arctius corn-
pellant et astringant auctoritate nostra praesentibus ipsis in hac parte attri-
buta et iustitia mediante. Secus non facturi. Praesentibus perlectis exhibenti
restitutis. Datum Budae feHa secunda proxima post festum assumptionis
beatae Mariae virginis, anno domini millesimo quadringentesimo septuagesi-
mo octavo, regnorum nostrorum anno Hungariae et cetera vigesimo primo,
Bohemiae vero decimo.

4 268
Ofen 1478 August 18. Kfinig Matthias trägt dem siebenbfirgischen Woiwoden
Petrus Gereb de Wyngarth fiber Ersuchen universorum civium et inhabitato-
rum opidi nostri Dees, die in ganzen Land von jeder Zollabgabe befreit sind,
auf, den Adligen Nikolaus Dragffy de Belthewk, den Söhnen weiland Ste-

188
www.dacoromanica.ro
phans, Ban de Lossoncz und weilands Franz de Chaak, den Söhnen von
Chyra und Bernaldus de Dengeleg, den Adligen de Zolyom und dem Gross-
wardeiner Kapitel zu befehlen, ihre Zollrechte vor dem Konig nachzuweisen,
bei Verlust ihrer Zollstellen.
Datum Budae feria tertia proxima post festum assumptionis virginis Mariae,
anno domini millesimo guadringentesimo septuagesimo octavo, regnorum no-
strorum Hungariae et cetera anno vicesimo primo, Bohemiae vero decimo.
Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.
Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Dej Nr. 57. Siegel, rund, Dm
65 mm, war in rotes Wachs vorne aufgedruckt.
Regest: Tortenelmi lapok 1871, 441 Nr. 57.

4 269
Ofen 1178 August 26. Konig Matthias Iraqi alien koniglichen und sonsti-
gen Zolleinnehmern auf, die Einwohner des Marktes Broos nicht zu Zollzah-
lungen zu verpflichten.
Ungesiegelte Kanzleiausfertigung Pap. Arh. St. Sibiu U II 386.
Druck : Archly 15, 1879, 200 Nr. 50.
Bruchstück: Schuler-Libloy, Sieb. Rechtsgeschlchte I, 341.
Matias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fidelibus nostris uni-
versis et singulis tributariis et teloniatoribus nostris et aliorum quorumcumque
in terris quam super aquis in regno nostro ubilibet constitutis et existentibus
quibus praesentes ostenduntur salutern et gratiam. Quia fideles nostri iudex
iuratique cives et communitas oppidi nostri Sazwaras antiqua libertatis eorum
praerogativa per divos reges Hungariae, nostros scilicet praedecessores,
ipsis instarl aliorum' Saxonuml septern' sediuml gratiose concessa requi-
rente a solutione cuiuslibet tributi tam de personis propriis quam de rebus
et bonis suis mercimonialibus penitus et per omnia exempti esse perhibentur
et supportati, ideo vestris fidelitatibus et vestrum cuiuslibet harum serie
firmissime mandamus, quatenus a praefatis iudice iuratisque civibus ac
populis et incolis dicti oppidi Sazwaras hominibusque et familiaribus eorum,
necnon rebus et bonis ipsorum in locis dictorum tributariorum tam nostrorum
quam aliorum quorumcumque, in eundo et redeundo atque pausando contra
libertates eorum nullum tributum, nullarnque tributariam solutionem petere
et exigere, petique seu exigi facere aliquatenus facere praesumatis. Ubi
autem quipiam ex vnbis secus in praemissis facere attentaverit, extunc serie
praesentium committimus fidelibus nostris comitibus vel vicecomitibus et
iudicialium illorum comitatuum in quibus fortassis huiusmodi mandata
nostra non observarentur. ut ipsi scita praemissorum mera veritate vos et
quemlibet vestrum ad praemissa facienda et observanda non sine vestris
dampnis et gravaminibus in talibus fieri solitis artius compellant. Praesen-
tibus perlectis exhibenti restitutis. Datum Budae feria quarta proxima post
festum be-ati Bartholomei apostoli, anno domini millesimo quadringentesimo
septuagesimo octavo, regnorum nostrorum anno Hungariae et cetera vige-
simo primo, Bohemiae vero decimo.
Auf der Riickseite: Saszschebesch, Winz, Sazwaras super tributo.
1 Ober der Zeile, vorher et gestrichen.

1e 189

www.dacoromanica.ro
4 270
Ofen 1478 August 27. Konig Matthias halt den Adligen Stephan de Iz-
bwgya und Michael Hangach tiber Ersuchen fidelium nostrorum circumspec-
torum iudicis et iuratorum totiusque communitatis opidi nostri Dees vor, quo-
rnodo vos dum officio comitatus camerarum salium nostrorum Transsilvanen
shim fungebamini multos labores cum ipsis in camara nostra de Dees in inci-
sione et congregatione h[orum]' salium exercere fecissetis, de quibus laboribus
tunc nullam satisfactionem impendissetis sed omnino ipsis debitores remansissetis
et neque etiam modo ipsis ad eorurn plurimas petitiones satisfacere velletis, und
befiehlt ihnen, diese Salzarbeiter voll auszuzahlen, bei \Ter lust ihrer Giiter
und Besitzungen.
Datum Budae feria quinta i,roxima ante festum beati Augustini episcopi et
confessoris, anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo octavo,
regnorum nostrorum Hungariae et cetera anno vicesirno primo, Bohemiae vero
decimo.
Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Dej Nr. 58. Siegel, rufid, taw
55 mm, in rotes Wachs vorne aufgednickt. Derselbe Stempel wie Nr.
Regest: Torténe Imi lapok 1874, 441 Nr. 58.

I Lucke 5 mm.

4 271
Olen 1478 September 1. Konig Matthias verbietet Nikolaus de Therem, Ka-
stellan der Kokelburg, von den Bewohnein von Wolz nach den ihnen abgetre-
lenen, auf Kokelburger Gemarkung liegenden Weingarten den Weinneunten
einzuheben.
Kollationierte Abschrift des 19. Jhs. Arh. St. Sibiu, Manuskript Zimmermann des
Urkundenbuchs IX, 91 nach der Einschaltung Ferdinands I. aus 1552 frillier im Archiv
der Stadt Mediasch.
Mathias dei gratia rex Hungari&e, Boherniae et cetera fidelibus nostris egregio
Nicolao, filio Sixti de Therem, castellano castri Kykellewar eiusque vice-
castellanis salutem et gratiam. Exponitur rnaiestati nostrae in personis fi-
delium nostrorum universorum civium et inhabitatorum possessionis nostrae
Welcz, quolibet alias temporibus divorum regum Hungariae, nostrorum sci-
licet praedecessorum, quoddam promontorium de territorio oppidi Kykellewar
sub metis Waydenhwl et Margthwegen vocatis usque ad fossatum Sospathak
cum tali limitattione ad praefatam possessionem nostram annexum fuerit
et applicatum, quod cives et inhabitatores ipsius possessionis nostrae castel-
lanis dicti castri Kykellewar pro tempore constitutis decies centum denarios
pro tempore currentes et duo vasa vinormn cubulorum octoginta ac eccle-
siae de eodem oppido quadraginta libra. cerae et quatuor modrata avenae
singulis annis solvere deberent et tenerentur. Tamen vos ex quo vineas in
ipso promontorio multiplicatas esse videretis, ipsos in dicta limitatione et
consuetudine eorum impediretis; et super eisdem ex quo literas super huius-
modi limitatione pro se confectas, quas alio tempore combustionis ipsius
possessionis nostrae igne consumptas esse asserunt nobis exhibere non po-
tuissent, nonas vinorum in ipso promontorio procreandorum recipere ni-
teremini in praeiudiciurn lirnitationis praefatae et consuetudinis non modicum.

190
www.dacoromanica.ro
Unde nos accepta supplicatione ipsorum exponentium maiestati nostrae
propterea facta, nolentes ipsos in eorum consuetudinibus per vos quoquo-
modo impediri, mandamus fidelitati vestrae harum serie firmiter, quatenus
receptis praesentibus, si res sic babel, prout maiestati nostrae expositum est,
receptis et rehabitis a praefatis exponentibus limitationibus praefatis eosdern
ad solutionem aliquarum nonarurn ratione vinorum in dicto promontorio
procreandorum arctare et compellere aut eos propler non solutionern earun-
dem in personis rebusque et bonis eorum impedireo molestare seu damni-
ficare non debeatis nec sitis ausi modo aliquali. Praesentibus perlectis exhi-
benti restitutis. Datum Budae in festo beati Egidii abbatis, alma domini
quadringentesimol septuagesimo octavo, regnorum nostrorum Hungariae
et cetera anno vicesimo primo, Bohemiae vero decimo.
1 Vorlage quadragentesimo.

4 272
Ofen 1478 September 1. Kbnig Matthias erklart den Rat von Bistritz als
Gerichtshof erster Instanz fur alle Bewohner der Stadt und des Distrikts und
den Rat von Hermannstadt als Appellationsinstanz.
Orig. Perg. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Bistritz Nr. 133. Siegel, rund.
Dm. 64 mm, rotes Wachs in weisser Wachsschnssel an rosa Seidenschnur angehangt,
Derselbe Stempel wie Nr. 3 362. Eingeschaltet als 4. Insert von 1{5/lig Ferdinand.
1552 Arh. St. Sibiu Coll. post. 1748.
Druck: Archly 4, 1859, 291 Nr. 5. Teleki, Hunyadiak kora 12, 72 Nr. 621.
Regest : Arch. Zeitschrift 12, 88. Berger, Urkunden-Regesten 51 Nr. 302.
Von der Kanzlei : Cornmissio propria domini regis.
Nos Mathias dei gratia rex HungariLe, Bobemiae et cetera rnemoriae commen-
damus tenore praesentiuml significantes quibus expedit universis, quod
nos turn inducti nonnullorum fidelium nostrorum hurnillima supplicatione
pro parte et in personis fidelium nostrorurn universorum civiurn et inhabi-
tatorum civitatis nostrae Bistriciensis ac populorum in pertinentiis eiusdern
commorantium nostrae propterea 'porrecta maiestati turn vero ut iidem cives
et populi pro utilitate regia numero et opibus eo magis studeant adaugeri,
quo se a maiestate nostra maioribus arnplioribusque libertatum praeroga-
tivis conspexerint decoratos, eisdem de nostra regia libertate ac gratia spe-
ciali bane libertatis praerogativa duximus annuendam et concedendam, ut
nos omnino hominum cuiuscumque status et conditionis existat, eos ad
curiarn nostram regiarn, nostram scilicet personalem ac alterius cuiuscumque
iudicis et iustitiarii regni nostri secularis praesentiam immediate ita re seu
in causam trahere possit, nisi prius causam vel causas contra eosdem motas
vel movendas coram iudice et iuratis civibus eiusdern civitatis nostrae le-
gitime prosequatur. Casu vero, quo aliqua partium litigantium iudicio eorun-
dem iudicum et iuratorum civium non contenteretur, talis causam vel causas
suas per \ iam interrogationis, in praesentiam magistri civium ac iudicis et
iuratorum civium civitatis nostrae Cibiniensis deducere, de eorum quoque
praesentia tandem si opus sit, ad nos immediate vel loco nostri ad magis-
trum thavernicorum nostrorum et minus alterius iudicis et iustitiarii regni
nostri secularis praesentiam provocare et appellare valeat atque possit,
immo annuimus et concedimus et eo guidem libentius et iustius, quod omnes
fere aliae civitates partium regni nostri Transsilvanarum huiusmodi liber-

191
www.dacoromanica.ro
tate uti, frui et gaudere, ipsique dives et inhabitatores dictae civitatis nostrae
et populi in peitinentiis ciusdem commorantes, hac ipsa libertatc usi fuisse
perhibentur et gavisi, sed et eo quod alias tempore combustionis ipsius ci-
vitatis nostrae literac super hoc et aliis libertatibus eorum confectae igne con-
sumtae fuerant nonnullos his libertatibus ipsorurn contraisse. Nos vero ex
regali nostro debite, quae sua omnibus reddere tenemur, praenominatum ii-
bertalem eisdem di\ ibus et inhabitatoribus praefatae civitatis nostrae Bis-
triciensis populisque in pertinentiis eiusdem commorantibus restituimus ha-
rum nostrarum quibus sigillum nostrum regiurn appensum est, vigore et testimo-
nio literarum mediante. Datum Budae in festo beati Egidii abbatis, anno
domini millesiino quadringentesimo septuagesimo octavo, regnorum nostro-
i um Hungariac et cetera anno vigesimo pilmo, Bohemiac vero &dim.
1 Zeile in verlangerter Schrift.

4 273
Ofen 1478 September 4. Konig Matthias tragt dem siebenburgischen Woiwoden
Petrus Gereb auf, alle Einwohner von Desch, deren Salzschiffe von Unterianen
einiger Adligen iiberfallen wurden, aus den Giitern dieser Adligen zu enischd-
digen.
Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archly der Stadt Dej Nr. 59. Siegel, rund, Dm.
65 mm, war in rotes Wachs vorne aufgedrtickt.
Regest: Torténelmi lapok 1874, 441 Nr. 59.
Von dcr Kanzlci: Cornmissio propria domini regis.
Mathias dei gratia rex Hungariac, Bohemiae et cetera fideli nostro mag-
nifico Petro Gereb, vaivodae partium regni nostri Transsilvanarurn, salutcm
et gratiam. Exponitur maiestati nostrae in personis fidelium nostrorum univer-
sorum civium et inhabitatorum opidi nostri Dees quod cum alias ipsi per a-
quam seufluvium Zarnos appellatum cum multis navibus sales regales more so-
lito deorsum conducere habuissent et ad tenuta bonorum magnificorum con-
dam Johannis Pangracz de Dengeleg ac Nicolai Dragfy de Belthewk et condam
Johannis Parvi de Zerdahel pervenissent, tunc nonnulli latrones et prae-
dones Wolachi et, ut ex literis magnifici Blasii Magyar tunc vaivodae
Transsilvani inquisitorialibus coram nobis in specie productis comperimus,
non alii quam iobagiones Wolachi praedictorum Johannis Pongracz ac Ni-
colai Dragfy et Johannis Parvi de Zerdahel ipsas naves rimulcum salibus in
eisdem habitis in aquam submersissent ex populis vero eu inhabitatoribus
praedicti opidi nostri Dees alios interfecissent alios vero ex eis crudeliter
verberassent, ubi ipsi plusquam sex milium et1 quadringentoruml florenorum
auri dampna percepissent. Quare supplicatum extitit maiestati nostrae pro
parte praefatorum exponentium, ut ipsis circa praemissa de remedio provi-
dere dignaremur opportuno. Unde nos nolentes ipsos cives nostros taliter
dampnificari, mandamus igitur fidelitati vestrae harum serie firmiter, qua-
tenus receptis praesentibus praefatis exponentibus de bonis dictorum condam
Johannis Pongracz ac Nicolai Dragfy et Johannis Parvi de dampnis prae-
dictis iuxta veras et legitimas comprobationes eorundem exponentium ac
cantinentias literarum praefati Blasii Magyar plenariam satisfactionem
impendeTe debeatis, auctoritate nostra praesentibus tibi in hac parte attri-
buta et iustitia mediante. Secus non facturi. Praesentibus perlectis exhi

192
www.dacoromanica.ro
benti restitutis. Datum Budae feria sexta proxima post festum decollationis2
beati Johannis baptistae, anno domini millesimo quadringentesimo septua-
gesimo octavo, regnorum nostrorum Hungariae et cetera anno vigesimo
primo, Bohemiae vero decimo.
I eber der Zeile. 2 Vorlage decolattortls.

4 274
(1478-1481) September 11. Basarab Tepelus, Woiwode der Walachei, er-
sucht Richter und Rat von Kronstadt, ihm innerhalb ether Woche zwei grosse
und sclione Wiegen sowie zehn run& Tische zu schicken, er wird daftir jeden
Preis bezahlen. Geschrieben am 11. September". Adresse auf der Rückseite:
Den Freunden meiner Herrschaft, dem Richter und den zwolf Ratsherren von
Kronstadt".
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 103. Siegel, rund, Dm. 35 mm, in rotes Wachs
papierbedeckt auf der Rückseite zum Verschlu2 aufgedrOck, verwischt.
Druck: MiletM, Novi vlacho-bulgarski gramoti 90 Nr. 101.
Druck und rum. Obersetzung: Bogdan, Documente 170 Nr. 137; Tocilescu, 534 Docu-
mente 140 Nr. 147.
Rum. Obersetzung: Bogdan, Documente i regeste 100 Nr. 101.
Regest: Andronescu, Repertoriul 122 Nr. 438.
Da Basarab Tepelus erst un November 1477 sich zum Woiwoden der Walachei aufge-
schwungen hat, kann die Urkunde nicht vor 1478 September 11 ausgestellt worden sein.
Er wird dann 1482 Marz/April von seinen Bojaren getOtet, so dass 1481 September 11
der letztmogliche Ausstellungstermin ist. Das Jahr 1479 sollte in diesem Zusammenhang
ausscheiden, da der Woiwode den Ende September/Anfang Oktober stattgefundenen
Einfall der Thrken in SiebenbUrgen auf deren Seite mitgemacht hat.

4 275
Ofen 1478 September 12. Konig Matthias beauftragt den Konvent von Kolozs-
monostor hei der Untersuchung der Klage des Ladislaus Thabiasy von Hetzel-
dorf gegen Ubergriffe des fruheren siebenbtirgischen Woiwoden Blasius Magyar
mitzuwirken.
Orig. Pap. Arh. St. Sf. Gheorghe, Sammlung Dr. Nagy Jenb H 99. Siegel rund, Dm
57 mm, war auf der Rückseite in rotes Wachs aufgedrOckt.
Mathias dei gratia rex Huncr^rile Bohemiae et cetera fidelibus nostris
conventui ecclesiae de Kolosmonostra salutem et gratiam. Dicitur nobis in
persona fidelis nostri Ladislai filii condam Georgii Thabyasy de Eczel, quo-
modo in anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo quarto
praeterito magnificus Blasius Magyar, tune vaivoda noster Transsilvanus
in ipsis partibus Transsilvanis personaliter existens transmissis et destinatis
nonnullis suis familiaribus armatis et potentiariis manibus more exercitan-
tium ad possessiones praefati exponentis Kyssaros, Babahalma, Kochard,
Byrges, Almas, Somogyon, Darlacz et Desfalwa appellatas omnino in comitatu
de Kykellew adiacentes ibique fere universa bona mobilia, vestimenta et
domorum ornamenta, item frumenta ceteraque blada, equos et etiam boves
ceteraque iumenta iobbagionum suorum inibi commorantium depraedari
et exspoliari ac quo suae placuisset voluntati asportari fecisset. Et super

193
www.dacoromanica.ro
huiusmodi iobbagiones eiusdem exponentis quadraginta florenos auri puri
cum maximis poenis ipsorum extorqueri fecisset, tanderaq-ue piscinam pro-
priam eiusdem exponentis in territorio dictae possessionis Almas habitam
dissecari et penitus pro se depiscari universosque pisces eiusdem de eadem
asportari fecissei_ In quibus praemissis eidem exponenti et suis iobbagionibus
plusquam trecentorum florenorum ann dampna intulisset potentia mediante,
in maximum praeiudicium et dampnurn praefati exponentis manifestum.
Super quo fidelitati vestrae firmiter praecipiendo mandamus, quatenus
vestrurn mittatis hominem pro testimonio fidedignum. Quo praesente
Johannes Gereb de Posthelke vel aliter Johannes de Balasthelke aut Ste-
phanus Gereb de Eczel sin alter Stephanus de Komyadzek aliis absentibus
homo noster, ab omnibus quibus incumbit meram de praemissis experiatur
certitudinis veritatem. Quam tandem nostrael personalil praesentiael fi-
deliter" rescribatis. Datum Budae sabbato proximo ante festum exaltationis
sanctae Crucis, anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo
octavo.
Auf der Ruckseite Adresse: Fidelibus nostris conventui ecclesiae de Kolos-
monostra, pro magistro Ladislao filio condam Georgii Thabyasy de Eczel
Inquisitoria.
Rechts unten: Lecta.
1 eber der Zeile nachgetragen und darunter gestrichen : Waywode nostro Transstivano
more solito.

4 276
(1478 1479) September 13. Basarab Tepelu, Woilvode der Walachei, teilt
Richter und Rat von Kronstadt mit, dass er den Abgesandten des Konigs (Mat-
thias ) mit Ehren empfangen habe, und beglaubigt den Stolnic (Truchsess )
Vintilü als seinen Gesandten. Geschrieben September 13".
Auf der Riickseite Adresse: Den Freunden meiner Herrschaft, dem Richter
und den Ratsherren von Kronstadt".
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 122. Siegel, rund, Dm. 36 mm, in rotes
'Wachs papierbedeckt auf der RUckseite zum Verschluti aufgedrtiekt. Derselbe Stempel
wie Nr. 4 227.
Druck und rum. ebersetzung: Bogdan, Documente 138 Nr. 111.
Tocllescu, 534 Documente 127 Nr. 132.
Regest Bogdan, Documente si regeste 221 Nr. 5 (zu Basarab LaiotA). Andronescu, Re-
pertoriul 116 Nr. 413.
Da es sich hier mit grosser Wahrscheinlichkeit um den gleichen Bojaren handelt, der
laut Stoicescu, Dictionar 26 f. als Vintilá Florescu von 1468-1473 Paharnic (cubicu-
larius), 1475 ohne Titel furstlicher Rat, 1478 Januar 9 September 9, 1480 November 7
1481 August 16 Logofet (Kanzler) gewesen ist, mUsste die Urkunde entweder zu 1478
oder 1479 September 13 anzusetzen sein. In dieser Zeit konnte Vintill sehr wohl das
Amt des Stolnic innegehabt haben.

4 277
Sehfissburg 1478 September 29. Statuten der Schässburger Schmiedezunft.
Arh. St. Brasov, Archly der Stadt Sighisoara, Zunfturkunden 1755-1793, Nr. ,6356-P
60/755, Beilage 2, S. 3. Aus dem Jahre 1755 stammende beglaubigte Abschrift und

,194
www.dacoromanica.ro
Obersetzung der späteren undatierten Statuten der Schmiedezunft, von deren hier nur
die Einleitung aufgenommen wurde, da die folgenden Bestimmungen eindeutig aus
spaterer Zeit stammen.
Regest: Studil si comunictiri 14, 1969, 239 Nr. 7.
Es heben sich alhier an die Ordnungen der Ehrbaren Schmiedt Zunfft, welche
zu erst angefangen in dem Jahre 1478 am Tage Sancti Michaelis alhier in
Schassburg wie folget von denen Ehrbaren anhebenden Meistern als Simon
Clausemburger, Matthias Steinhauer, Martinus Bodendorffer, Melchior
Michael von Sassburg, mit sammt den anderen ehrbaren Meistern, die zu
der Zeit allhier in der Stadt Schässburg gewesen sind mit wohlbedachtem
Muth und guter Eintracht aller Meister des gemeldeten Handwercks, und
mit Rath, wie hernach geschrieben stehet; dass aber diese Zunfft ist ange-
fangen worden, ist dies die erste Ursache, dass die Meister desto fleissiger
dem allmiichtigen Gott dienen wollen, die andere ist diese, dass die Meister
gar unsiedlich und unziemlich haben gelebet, also dass man von ihnen sehr
libel geredet, dessen sich dann die Ehrbare Meister allesammtlich geschamet,
und darum annoch diese Zunfft erlanget haben, mit Wissen und Willen des
Ehrwiirdigen HErrn HErrn Clementi Pfarherrn allhi zu Sassburg, zu ver-
meiden alle unziemliche Sachen der unverschamten Meister, darnach mit
Verwilligung des Ehrsamen und Wohlweisen Baths allhier. Deswegen soll die
jeglicher der in diese Zunfft tretten will, aufmercken und behalten, sein
hierein verfasste und geschrieben Recht, mit allem Fleiss zu bewahren, und
das zit vermeiden einem jeglichen Meister was unrecht ist, und das gute
und ehrliche zu befördern.

4 278
1478 Oktober 7. Das Weissenburger Kapitel beglaubigt fiir die Gesamtheit
(universitas ) septem sedium Saxonicalium Transsilvanarum partium die
Urkunde Kiinig Ladislaus V. von 1453 Nr. 2818 iiber die Verleihung der
Burgen Talmesch und Lauterburg sowie des Roten Turmes samt Pertinen-
tien an die Sieben Stiihle.
Datum feria gua-fa proxima post festum beati Francisci confessoris, anno
domini inillesimo guadringentesimo septuagesimo octavo.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 394. Siegel, rund, Din. 43 mm, war in wellies
Wachs auf der Rückseite aufgedrilekt, Reste.

4 279
Kronstadt 1478 Oktober 8. Stephan Pechg de Thorda and Johannes de Feleg-
haz beglaubigen den Ladislaus Literatus beim Bistritzer Rat.
Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archly der Stadt Bistritz Nr. 134. Ringsiegel war
in gnines Wachs zum Verschlul3 aufgedrUckt.
Regest: Berger, Urkunden-Regesten 51 Nr. 303.
Circumspecti amici nobis honorandi. Misimus ad vos hunc Ladislaum Litera-
turn de Thorda in factis regiae maiestatis. Ideo quidquid idem vobis retu-
lerit, eidem plenariam fidem credendo adhibere velitis. Ex Brassoviam feria
quinta proxima post festum beati Francisci confessoris, anno et ce-

195
www.dacoromanica.ro
tera LXXVIII°. Stephanus Pechy de Thorda et Iohannes de Felekhaz.
Auf der Rackseite Adresse: Circumspectis iudicis, iuratis et communitati
civitatis Bystriciensis, amicis nostris honorandis.

4 280
Ofen 1478 Oktober 17. Konig Matthias beglaubigt im AnschluB an die am
16. Oktober (feria sexta proxima ante festum beati Lucae evangelistae ) in
Anwesenheit auch der Vertreter der Sieben Stfihle stattgefundene Ver-
handlung des Rechtsstreites zwischen Ladislaus und Tobias, Söhnen des
verstorbenen Georg Thabiasy von Hetzeldorf und den Sieben Stiihlen urn
das Schenker Konigsrichteramt iiber Ersuchen der beiden Briider seine Ur-
kunde von 1477 Nr. 4 171.
Datum Budae secundo die termini praenotati, anno domini millesimo qua-
dringentesimo septuagesimo octavo.
Abschrift des 19. Jhs. Arh. St. Sibiu, Manuskript Zimmermann des Urkundenbuchs
XI, 4, nach dem friiher im Marktarchiv Reps befindlichen Orig. Pap.

4280 a
Enyed 1478 Oktober 22. Der kanigliche Kammerer Thomas Parvus de Lack
ersucht den Rat von Hermannsiadt, ihm Gerachie aber mogliche Feindbedro-
hungen sofort zu melden.
Gleichzeitige Abschrift Arh. Stat Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Bistritz, Nr. 135/1478.
Regest: Berger, Urkunden-Regesten 51 Nr. 304.
Prudentes et circumspect' nobis honorandi. Quia nunc in praesente feria
quinta proxima post festum undecim milium virginum2 repente regia maiestas
misit ad nos suas literas regales, ut si aliquos rumores aut famarum novitates
in partibus Transsilvaniae audire posseamus citissime suae maiestati pate-
faceremus, obhoc petimus vestras dominationes, quatenus quitquid de hiis
rumoribus aut novitatibus sciretis nobis patefaceretis. Item civitates et mu.-
nitiones vestras nimis custodiri faciatis, quia in brevi per aliquas traditores
decipiemini; aliis etiam omnibus civitatibus intimetis ut et ipsi civitates
ipsorum nimis custodire faciant ne et ipsi per fraudulentiam traditorum
hactenus decipiant, quia munus pro vobis sunt, quod factum suae serenitati
revelatum est. Secus in hiis nullo modo facturi, quia si secus faceatis in brevi
decipiemini. Item intimetis tali modo Brassouiam, Bistriciam et ad omnes
alias civitates prope vos existentes, etiam et nos hic prope nos existentibus
omnibus civitatibus patefaceremus. Ex Engnyed feria quinta post undecim
milium virginum 1478.
Thomas Parvus de Lack
regiae maiestatis cubicularius et cetera.
Auf der Rackseite von gleicher Hand: Prudentibus et circumspectis iudicis
et iuratis ceterisque civibus civitatis Cibiniensis, amicis nobis honorandis.
Copia.
1 Vorlage circumspecte. 2 Oktober 22.

196
www.dacoromanica.ro
4 281
Ofen 1478 Oktober 27. KOnig Matthias ordnet an, dal3 die GemeindenFeiur-
deni und Feleac mit Klausenburg zusammen Steuern zahlen.
Orig. Pap.-Bogen Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Cluj Priv. D 14. Siegel,
rund, Dm. 65 mm, in rotes Wachs vorne aufgednickt. Derselbe Stempel wie Nr. 3 362.
Druck: Jakab, Oklevéltar 1, 261 Nr. 161.
Von der Kanzlei : Commissio propria domini regis.
Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera, fidelibus nostris
dicatoribus et exactoribus taxarum nostrarum in partibus regni nostri
Transsilvanis constitutis, salutem et gratiam. Exponitur maiestati nostrae
in personis fidelium nostrorum circumspectorum iudicis et iuratorum ac
totius communitatis civitatis nostrae Coloswariensis, quod licet quaedam duae
possessiones ipsorum exponentium Feyerd, quae per nostram maiestatem
ob memoriam felicis nativitatis nostrae in eadem eivitate nostra facta ipsis
donata existit ac Felek vocatae, consequenterque iobagiones in eisdem com-
morantes semper et ab antiquo non in taxam quae generaliter in partibus
illis dicari et exigi solet sed in illam taxam quae ad ipsos cives nostros impo-
sita fuerit solvere et dicari soliti fuerint, prout etiam hactenus solverint,
tamen vos non curata huiusmodi eorum consuetudine ipsos etiam in taxa
generali instar aliarum possessionum dicare velitis, in praeiudicium libertatis
et consuetudinis ipsorum non parvum, supplicaturn itaque extitit per maies-
tatern nostram sibi superinde de remedio provideri. Unde nos, volentes ipsos
cives nostros in eorum antiquis consuetudinibus consen ari, mandamus igitur
fidelitati vestrae firmiter, aliud habere nolentes, quatenus, receptis praesen-
tibus praefatas duas possessiones ipsorum exponentium in taxa in partibus
illis generaliter dicari solita nullo modo dicaro neque ipsos propterea impe-
dire praesumatis sed easdem possessiones in antiquis eorum consuetudinibus
pacifice conservare debeatis, et aliud facere non audeatis. Et hoc volumus
etiam per futuros dicatores illarum partium firmiter observari. Praesentibus
perlectis exhibenti restitutis. Datum Budae in vigilia festi beatorum Simonis
et Judae apostolorum, anno domini millesimo quadringentesimo septua-
gesimo octavo, regnorum nostrorim Hungariae et cetera anno vicesimo
primo, Bohemiae vero decimo.

4 282
Ofen 1478 Oktober 27. Ktinig Matthias verhandelt am 16. Oktober in An-
wesenheit der Prälaten und Barone seines Reiches den Rechtsstreit der
durch den Schassburger Burgerrneister Michael Literatus und den Hermann-
städter Ratsherrn Benedikt Carnifex vertretenen Sieben Stühlen gegen La-
dislaus und Tobias, die Söhne von weiland Georg Thobiassi von Hetzeldorf,
urn das Konigsrichteramt des Stuhles Schenk. Die Vertreter der Sieben
Stahle machen geltend, dass diesen das Recht zugesprochen worden sei,
nach dem Tod eines in ihrer Mitte eingesetzten Konigsrichters sein Amt
durch Wahl und konigliche Bestatigung wiederbesetzt wercle, und nicht
an dessen Erben und Nachkommen tibergehc was die vorgelegte Bestätigung
des andreanischen Freibriefs von 1224 durch Konigin Maria und die Urkunde
Konig Matthias' fiber die freie Konigsrichterwahl beweise. Da die beiden
Thobiassis das Konigsrichteramt beanspruchen, bitten sie urn Abhilfe. La-

197
www.dacoromanica.ro
dislaus Thobiassi entgegnet hierauf auch namens seines jtingeren Bruders
Tobias, dass sie das Konigsrichteramt des Schenker Stuhles zurecht besitzen,
weil Konig Matthias es seinerzeit ihrem Vater Georg und seinen Sane n
Ladislaus und Tobias verliehen und sie darin bestatigt habe.
Konig Matthias entscheidet in weitlaufiger Beweisfiihrung dahingehend,
dass er seine frt.:there Vergabung ausser Kraft setzt und den Sachsen des
Schenker Stuhls das Becht zuspricht, sich einen geeigneten Konigsrichter zu
wählen, ausgenommen Michael Morgondai, dessen Vater mit dem Makel
des Hochverrats behaftet gewesen sei, und die Briider Ladislaus und Tobias
Thobiassi.
Datum Budae duodecimo die termini praenotati (sc. feria sexta proxima ante
festum beati Lucae evangelistae ), anno domini millesimo guadringentesinio
septuagesimo octavo, regni nostri anno vicesimo, coronationis two pinto decimo.
Eingeschaltet von Johann Zapolya 1532, Abschrift des 18. Jhs. Arh. St. Sibiu U IV
1488; eine welter Abschrift aus etwa 1800 ebenda, K. A. Grosschenk Nr. 3. Eingeschaltet
mit der Urkunde Johann npolyas aus 1532 auch von Sigismund B6.thori 1589, Ab-
schrift des 19. Jh.s Archiv der Evang. Kirchengemeinde A B. Kronstadt, Sarnmlung
Trausch T q 80 II, 602.

4 283

Olen 1478 November 1. Kdnig Matthias verbietet den Kaufleuten von Kron-
stadt und dem Burzenland, auf dem Gebiet der Sieben Stuhle Waren im Klein-
handel abzusetzen.
Orig. Perg. Arh. St. Sibiu U II 387. Ringsiegel, oval, 7 >
< 10 mm, rotes Wachs in
weisser Wachsschussel an gelb-rot-blauer Seidenschnur angehhngt. Derselbe Stempel
wie Nr. 3 986.
Von der Kanzlei: De commissione propria domini regis.
Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fidelibus nostris cir-
cumspectis hidici, iuratis ceterisque civibus et toti communitati civitatis
nostrae 13rassoviensis et terrae nostrae Barczae Saxonibus universis salu-
tem et gratiam. Gravem querelam fidelium nostronan universorum Saxonom
septem sedium Saxonicalium partium Transsilvanarum regni nostri maies-
tati nostrae porrectam accepimus in eo continentem, quomodo sicuti ipsi a
praeteritis temporibus nunquam pannum aut telam in estri medio cum
ulnis, ac etiam alias res cum libris et aliis unciis vel parvis ponderibus vendi-
derunt, sic et vos in ipsorum medio similiter pannum et telam cum tilnis et
alias res cum libris et aliis minutis ponderibus scilicet vinum et mel vendi-
tioni exponere non fuissetis liberi, nunc autem vos \ irtute quarundam li-
terarum contra iura et libertates eorum huiusmodi negotiationes vestras in
ipsorum medio exercere attemptassetis et attemptare niteremini etiam in
futurum. Et quia nos nolurnus eosdem exponentes in iuribus eorurn quoquo-
modo turbari, ideo fidelitati vestrae harum serie firmissime praecipiendo
mandamus, aliud in hiis omnino habere nolentes, quatenus a modo in futurum,
sicuti ipsi praescriptas negotiationes eorum in vestri medio usque modo non
exercuerunt, ita nec vosque negotiationes vestras cum dictis rebus in eorum
medio exercere audeatis contra consuetudines antiquas, quorliarn nos prae-
fatos exponentes in eorum iuribus in quantum ea habent illaesae volumus
conservare. Secus nullomodo facturi. Praesentibus perlectis annulari secreto
nostro in pendenti consignatis exhibenti restitutis. Datum Budae in festo

198
www.dacoromanica.ro
omnium sanctorum, anno domini millesimo quaaringentesimo septuageshno
octavo, regnorum nostrorum anno HPngariae et cetera vigesimo primo.
Bohemiae vero decimo.
A uf der Ruckseite gleichzeitig : ne Braschovienses ulnis et libris vendere audeant.

4 284

Of en 1178 November 9. K &lig Matthias beauftragt den Magister Johannes


de Feleghaz, festzustellen, welche Geldbetrage der verstorbene Woiwode Johannes
Pongracz von den Sachsen Muh1bachs und seines Stuhles an ausserordentli-
chen Abgaben fur sich erprcsst hal.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 388. Siegel, rund, Dm. 55 mm, war in rotes Wachs
zum VerschluB aufgednickt.
Druck: Teleki, Hunyadiak kora 12, 76 Nr. 621. Prograrnm Mühlbach 1875/76, 39 Nr. 8.
Regest: Kemény, Notitia 1, 187.
Nos Mathias dei gralia rex Hungariae, Bohemiae et cetera memoriae corn-
mendamus per praesentes, quod cum generosa domina Elizabeth vocata, re-
liqua quondam magnifici Iohannis Pangracz de Dengelegh alias vaivodae
partium nostrarum Transsilvanarum, exhibitione quarundam duarum litera-
rum, unius nostrae Budae secundo die festi beati Michaelis archangeli1 anno
domini millesimo quadringentesimo septuagesimo primo, regni nostri anno
quartodecimo, coronationis vero octavo super impignoratione castris Ky-
kellewar et oppidi Zazsebes ac eorundem pertinentiarum per nostram maies-
tatem pro parte eiusdem condam Iohannis vaivodae facta, ad commissionem
nostram condam magnifico Iohanne Ernusth thesaurario referente, patentor
secreto sigillo nostro emanatae, alterius vero capituli ecclesiae Albensis Trans-
silvanae statutoriae vigesimo die secundi diei festi inventionis sanctae crucisz
in anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo secundo super
legitima statutione eorundern castris Kykellewar ac oppidi Zazsebes et per-
tinentiarum eorundem privilegialiter confectae nobis in eo, ut dicta castrurn
Kykellewar et oppidum Zazsebes cum universis pertinentiis eorundem in
eisdem partibus nostris Transsilvanis habita, quae alias praefato condam
Iohanni vaivodae per nostram maiestatem pro viginti millibus florenorurn
auri impignerata fuissent, universi Saxones septem sediurn Saxonicalium
earundem partium mann potenti insurgentes dictum oppidum Zazsebes et
pertinentias eiusdem a manibus suis occupassent, conquesta fuisset queru-
lose. Tunc circumspecti Michael Literatus magister civium Segesvariensis
et Benedictus Carnifex, civis civitatis nostrae Cibiniensis, coram nostra con-
stituti maiestate in eorum ac ceterorum universorum Saxonum nominibus
et personis lamentabiliter delegere curaverunt in hunc modum. Quod licet
nos praedicta castrum et oppidum cum suis pertinentiis alias dicto condam
Iohanni vaivodae pro praescriptis viginti milibus florenorum auri cum suis
solitis censibus et proventibus pignori inscripserimus, tamen idem quondam
Iohannes vaivoda, vita sibi comite, plus quam quatuordecim milia flore-
norum auri per diversarum taxarum et censuurn impositiones superipsos
Saxones recipi et extorqueri fecisset, propter quod eidem Saxones in ni-
miam devenissent paupertatern. IIoc autem et id facta connumeratione huius-
modi censuum et taxarum evidentibus document6 possent comprobare. Hiis
itaque propositis et per nos sane intellectis, cum nos dicta castrum et oppidum

199
www.dacoromanica.ro
ac eorundem pertinentias tantummodo cum solitis censibus et proventibus eo-
rundem et non cum taxis extraordinariis eidem condam Iohanni vaivodae in-
scripsisse recolamus. Propterea omnem illam summam florenorum auri, quam
ipse quondam Iohannes vaivoda hocmodo super ipsos Saxones extorscisset, in
sortem et numerum dictorurn viginti milium florenorum auri computare
volurnus et de eisdem defalcabimus. Huhis igitur rei causa misimus fidelem
nostrum magistrum Iohannem de Feleghaz aulicum nostrum in medium eorun-
dern Saxonum, ut ipse comperta veritati praemissorum et fide mediante ab
eisdem testibus, qui fuerint, exquirendo omnem illam summam florenorum
auri, quam per impositiones extraordinarium taxarum idem condam Iohannes
vaivoda ab eisdem Saxonibus pro se extorqueri fecisset, fideliter connume-
rare et registrare nobisque ad vigesimum quintum diem festi Epiphaniarum
domini proxime venturum3 importare debeat et teneatur, ut nos, visa et
cognita quantitate huiusmodi summae florenorum auri extortorum, super
redemtione dictorum castri et oppidi ac eorundem pertinentiarum fidem fa-
ciemus congruentem. Datum Budae feria secunda proxirna ante festum beati
Martini episcopi et confessoris, anno domini millesimo quadringentesimo
se pt u agesimo octavo.
Auf der Riickseite gleichzeitig: Calculatio taxarum extraordinariarum super
perthientiis Zaszschebesch per Pangracz receptarum.
1 September 30. 3 Januar 30.
2 Mal 23.

4 285
Plintenburg/VisegrAd 1478 November 20. Konig Matthias trdgt den Sieben
Stiih len auf, jene 2 000 Goldgulden, die sie zur Einlosung des Miihlbacher
Stuhles unlangst von der ihnen auferlegten grossen Reichsabgabe in Ab7ug ge-
bracht haben, doch abzufuhren, da er fur Muhlbach eine andere Losung habe.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 389. Siegel, rund, Dm. 65 mm, war In rotes Wachs
auf der Rückseite zum VerschluB aufgedrückt.
Druck : Teleki, Hunyadiak kora 12, 79 Nr. 625. Programrn Milhlbach 1875/76, 41 Nr. 9,
liegest:Kemény, Notitia 1, 187.
Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.
Mathias dei gratia rex
Hungariae, Bohemiae et cetera.
Prudentes et circumspecti fideles nobis dilecti. Nuper cum illam taxam,
quam exigendam magna nostra et huius regni necessitate super vos impo-
sueramus, exolvissetis, annueramus vobis, ut super communitate Saxonum
septem sedium Saxonicalium pro redemtione sedis Zazsebes duo milia flo-
renorum auri exigeretis. Tamen quia nunc alias bonas rationes pro redem-
tione eiusdem sedis reperimus, ideo huiusmOdi duo milias florenorum auri ad
necessitates camerarum nostrarum per vos dari deputavimus. Quam ob rem
fidelitati vestrae harum serie firmiter mandamus, quatenus receptis praesen-
tibus praetacta duo milia florenorum auri ad manus fidelium nostrorum egre-
giorum Iohannis de Feleghhaz et Stephani Pechii, comitum camerarum nos-
trarum Transsilvanensium, pro expediendis ac disponendis necessitatibus
earundem camerarum nostrarum dare et assignare debeatis. Intimaveratis
praeterea maiestati nostrae, quod egregius Thomas Parvus, cubicularius

200
www.dacoromanica.ro
noster super vos certain summarn pecuniae praeter consuetudinem vestrarn1
exigisset, quod displicenter accepimus. Sed quia impraesentiarum pecunia
necessarii sumus, vobis earn summam rursus rernittere non possumus, certi
sitis tamen, quod de taxa nostra e medio vestri proxime provenienti vobis
recompensabimus. Secus non facturi et praesentes vero pro vestra expedi-
tione poteritis reservare. Datum in civitate nostra Wisseegradiensis feria
sexta proxima post festum sanctae Elizabet viduae, anno domini millesirno
quadringentesimo septuagesimo octavo, regnorum nostrorum Hungariae
et cetera anno vicesimo primo, Bohemiae vero decimo.
Auf der Rackseite Adresse: Prudentibus et circumspectis iudicibus, iuratis
ceterisque civibus et toti communitati Saxonum septem sedium Saxonica-
lium fidelibus nobis dilectis.
1 CYber der Zeile.

4 286
Sehfissburg (1478) Dezember 13. Hans Armbruster teilt dem Hermannshidter
Biirgermeister mit, dass er ihn demntichst in personlichen Angelegenheiten
aufsuchen werde.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu, Coll. post. Nr. 1657. Ringsiegel war auf der Rtickseite.zum
Verschlui3 aufgedriickt. Laut Que llen zur Geschichte Siebenbilrgens Bd. 1, Hermann-
stadt 1800, S. 33, 51, 73, 102, 105 und 108 ist Armbruster in den Hermannstädter
Steuerregistern zwischen 1473 und 1485 erwahnt. Wir verse tzen die Urkunde daher
in das Jahr 1478, in welchem der Luzlentag auf einen Sonntag fiillt.
Main willigen wnd wnderthengs dienst czu vor. Wysser wnd vorsichtiger
her der burgermester. Alz mir e.w. (Euer Weisheit 1) hoth geschrieben wnd
das hab wol ich vernurnen. Ich dank e.w. alz main lieben heren des giitten
willen, den e.w. czii mir hath; wo ich e.w. kan gedienen, das wil alleczut gern
thilen. Kan ich nicht perschenlich, ich hab ain sonn dy so lank ist alz ich,
den lern ich das hantwerch, daz ich kan. Off das ander yar wil ym1 dienst
suchen wndt mecht kumen das ich dy werksteth allebed mecht haltin czu
Schesburg wnd auch hy ader anderswo. Wnd ich wil perschenlich selbest czu
e.w. yn kiircz komrnen wnd main nothdorft reden mit e.w. wnd mit mainn
hernn. Damith gefelen ich e.w. goth. Datum in Schesburg an suntag Lucie.
Hans Armbruster e.w.
diener alle czaith.
Auf der Ruckseite Adresse: Dem namhaftigen wnd weysen herrn, dem bur-
germester yn der Hermestath maynem gunstigen hernn zu handen2 der briff.
11eber der Zeile. 2 Lesung unsicher.

4 287
Gilfiu 1478 Dezember 20. Der siebenbargische Woiwode Petrus Gereb trtigt
Richter und Rat von Kronstadt auf, 200 Btichsenschtitzen und 2 Kanonen zur
Belagerung der Burgen Bologa und 5'oimeni zu schicken.

201
www.dacoromanica.ro
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Fronius I 45. Siegel rund, Dm. 22 mm, war in griines
Wachs zum Verschluf3 auf der Rtickseite aufgedruckt.
Petrus Gereb de Vingarth vaivoda Transsiluanus et comes Siculorum. Pru-
dentes et circumspecti nobis honorandi. Regiae maiestatis animi cuius vo-
luntas est, ut castra filiorum Bani de Lossoncz et Nicolai Dragffy, Sebes et
Solyomkew propter plurima viarum crisii latrocinia et impedimenta una
vobiscum obsidentes et expugnantes maiestati suae occupemus, ex litteris
suis vobis praesentandis clare poteritis ifitueri. Committimus igitur vobis
regia in persona et firmiter praecipientes mandamus per praesentes, qua-
tenus statim acceptis et visis praesentibus pro exequendis et adimplendis
mandato regio praescripto, ducentos pedites balistis, pixidibus, scutis seu
clipeis magnis thorpays dictis, ac aliis armis necessariis bene armatos, cum
quibus et bombarda duo, quae in ciN Rate vestra maiora habueritis, erm la-
pidibus sufficientibus ac ad unumquidque bombardum quatuor centenarios seu
in ideomate Hungaricali masa pulveres, nullo ampliori nuntio aut literis
nostris superinde exspectatis, mittere et versus castruml Sebes praedictum,
si,b regimine et duce iudicis regii, qui nullibi dampna inferre permittat, di-
rigere debeatis, nec vos homines aut nuntios vestros huius ratione ad nos
transmittatis. Quin quoscunque miseritis absque ulla relatione redibunt sed
praemissa omni occasio et mora semotis perficere et adimplere, si vos ipsos
maiestati regiae obedientiam ostendere volueritis, curetis et debeatis. Ex
castro Gyalw in profeslo beati Thomae apostoli, anno domini M° quadrin-
crentesimo 7o octavo.
Auf der Ruckseite Adresse: Prudentibus et, circumspectis iudici ceterisque
iuratis senioribus totique communitati in civitate Brassouiensi commoranti,
nobis dilectis.
I Vorlage castris.

4 288
Giliu 1479 Januar 6. Der siebenburgische Woiwocle Petrus Gereb de Vingard
ersucht den .Hermannstadter Rat, ihm 175 Bewaffnete samt dem Kriegsgerat
zur Belagerung der Burgen Bologa und Soimeni zuzuschicken.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U III 142. Siegel, rund, Dm. 24 mm, war in grilnes Wachs
auf der Rtickseite zum Verschlui3 aufgednickt.
Petrus Gereb de Wyngarth, vaivoda
Transsilvanus Siculorumque et cetera comes.
Prudentes et circumspecti nobis dilecti. Quia incolasl quos2 iuxta mandatum
regiae maiestatis a vestris dilectionibus pro obsidione castrarum Sebeswar
et Solyomckew rogaveramus mittere nimis retardaslis pro quibus etiam
mandata et servitia regia retardata sunt, timemus enim vestras dilectiones
una nobiscum pro talibus tardationibus indignationem sufferre regiam.
Quapropter vestris praesentibus firmiter committimus dilectionibus ni-
hilominusque regia in persona stricte mandamus, quatenus mox et statim
receptis praesentibus ducentos pedites minus viginti quinque promptos et
armatos cum aliis ingeniis bellicis prout a vohis rogaveramus ad nos erga
castrum Sebeswar mittere festinanter debeatis. Necnon enim ex parte im-
properationum damnorumque ut asserebant per nostrates vestris dilectio-

202
www.dacoromanica.ro
nibus illatorum, quia vestrae dilectiones nobis retulerunt improperia non
ex voluntate eiusdem facta nec et damna eisdem illata literas vestras super
his habere optaremus, ut et nos tutiores iuxta tales literas vestras fore pOs-
semus. Quas rogamus nobis mittere brevibus in diebus velitis. Ex Gyalw
in festo Epiphaniarum domini, anno et cetera LXXnono.
Auf der Rackseite Adresse: Prudentibus et circumspectis magistro civium
ceterisque iuratis senioribus in civitate Cibiniensi commorantibus nobis
multum dilectis.
1 Hierauf incolas gestrichen. a Vorlage quas.

4 289

Thorenburg 1479 Januar 24. Der siebenbiirgische Vizewoiwode Antonius de


Kend ersucht den Konvent von Kolozsmonostor bei der Einfiihrung des
Weissenburger Kapitels in dominium totalis possessionis Bazna in de Kuhr llö
ac directae tertiae partis totius possessionis Be ld vocatae in Albensi comi-
tatibus mitzuwirken.
Datum Thordae dominica proxima ante festum conversionis beati Pauli Apo-
stoli, anno domini millesirno quadringentesimo septuagesimo nono. Laut Ruck-
vermerk hat die Einfiihrung in Baassen am 26. Januar stattgefunden, wobei
lacobus 111usnay et Martinus Kovach de Meges ac Nicolaus, iudex civitatis
de Meges in personis duarum sedium dagegen Einsprache erhoben haben.
Orig. Pap. Batthyaneum Alba-Iulia, Urkunden LXXVII, 31. Siegel, rund, Dm. 20 mm,
war auf der Rückseite zum Verschlu0 aufgedrtickt.
Regest: Beke, A kolozsmonostorl konveut 73, Nr. 242.

4 290

Thorenburg 1479 Januar 24. Der siebenbürgische Vizewoiwode Anthonius


de Kend beglaubigt im Rechtsstreit zwischen nobilem Johannem filium quon-
dam Petri de Weresmarth ut actorem und egregium Nicolaum de Gerend veluti
in rausam attractum far Letzteren die Urkunde des Weissenburger Kapitels
von 1478 Nr. 4 259 mit der Urkunde des Konvents von Kolozsmonostor von
1460 Nr. 3 212 tiber die Verpfandung von Petersdorf und Repafalwa.
Datum Thordae duudecimo die octavarum festi Epiphaniarum dornini prae-
dictarnm, anno eiusdem millesimo quadringentesimo septuagesimo nono.
Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest DI. 29 291. Siegel rund, Dm. 22 mrb,
war auf der Rilckseite in gelbes Wachs aufgedrilckt.

4 291

Thorenburg 1479 Januar 25. Der siebenburgische Woiwode Peter Gereb beglau-
bigt die Urkunde des Konvents von Kolozsmonostor von 1460 Nr. 3212 und ent-
scheidet den Rechtsstreit zwischen Johann von Rothberg und Nicolaus von Ge-
rend um die weiter verpfandete 1-lalfte der Besitzung Petersdorf.

17 Urkundenbuch 203
www.dacoromanica.ro
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 392. Siegel, rund, Dm. 29 mm, war in weisses Wachs
auf der Ruckseite aufgedrUckt.
Regest: Kemény, Notitia 1, 188.
Nos Petrus Gereb de Wyngarth, vaivoda Transsilvanus ac comes Siculorum,
memoriae commendamus, quod Iohannes de Bala pro Iohanne filio quondam
Petri de Weresmarth cum procuratoriis literis nostris iuxta continentiam
literarum capituli ecclesiae Albensis evocatoriarum et insinuatoriarum
in octavis festi Epiphaniarum dominil in figura nostri iudicii comparent
contra Nicolaum de Gerend proposuit eo modo. Quod licet idem Nicolaus
seriebus aliarum literarum nostrarum fassionalium et obligatoriarum exinde
confectarum medietatem possessionis Petherfalwa vocatae in comitatu
Albensi habitam alias per ipsum Nicolaum ac dominam consortem eiusdem
olim Petri de dicta Weresmarth patri dicti actoris titulo pignoris obligatam
in octavis festi beati Michaelis archangeli proxime praeteriti2 ab Emerico
Forgach et domina consorte eiusdem reobtinendo manibus praefati actoris
dare et reassignare debuerit sub ea conditione, ut si ipsam medietatem pos-
sessionis Petherfalwa in dicti octavis reappropiando eiusdem actoris manibus
assignare non posset, extunc eundem actorem in dominium totalium portio-
num possessionariarum suarum et filiorum suorum in possessione Marthon-
thelke vocata habitarum pro quingentis florenis auri titulo pignoris tenendum
et utendum intromittere debuerit. Tamen ipse Nicolaus de Gerend non
curata sua fassione praenarrata nec medietatem praescriptae possessionis
Petherfalwa reobtinere et manibus praefati Iohannis actoris reassignare,
sed neque eundem in dominium praetactarum portionum suarum et filiorum
suorum possessonariarum in dicta Marthonthelke existentium inromittere
iuxta suam fassionem curavisset immo non curare etiam nunc, easdem por-
tiones erga se conservando potentia mediante. Quae praemissa sic fieri debere
exhibitione praetactarum literarum nostrarum fassionalium Thordae quarto
decimo die octavarum festi nativitatis beati Iohannis baptistae proxime
praeteriti2 patenter confectarum lucide comprobavit. In huius autem decla-
rationem ut praescripta possessio Petherfalwa per praefatum Nicolaum de
Gerend et dominam Annam consortem eiusdem saepefato quondam Petro
de Weresmarth patri ipsius actoris impignorata fuerit, quasdam literas con-
ventus ecclesiae de Closmonostra impignoratorias patentes nobis demonstravit,
hunc tenorem contientes (Folgt die Urkunde des Konvents von Kolosmonos-
tor von 1460 Nr. 3212 ). Quo audito lohannes Herczeg de Olnok pro praefato
Nicolao de Gerend cum procuratoriis literis nostris in nostram exurgens
praesentiam respondit tali modo. Quod idem Nicolaus in causam attractus
praescriptam medietatem annotatae possessionis Petherfalwa propter non
celebrationem octavarum dicti festi beati Michaelis archangeli a praelibatis
Emerico Forgach et domina consorte eiusdem reobtinere minime voluisset
et ea ratione eandem medietatem manibus dicti actoris assignare non potuisset,
quam in praesentibus octavis ab eisdem Forgach et consorte eiusdem reob-
tinens reassignare promptus esset et paratus, immo idem procurator ipsius
Nicolai in persona eiusdem virtute procuratoria praemissa remisit nostro
in conspectu. Hiis habitis proeuratoribusque partium eisdem per nos iudi-
cium praeberi postulantibus, quia praescripta medietas antefatae possessionis
Petherfalwa vocatae antefato Iohanni de Weresmarth actori per praefatum
procuratorem praelibati Nicolai de Gerend in causam attracti praemissa
et reassignata eidem pro praemissis quingentis florenis auri titulo pignoris
possidenda vigore praescriptarum literarum antefati conventus de Clos-
monostra impignoratoriarum praesentibus superius conscriptarum readiu-
dicare et restitui debere nobis ac nonnullis regni dictarum partium nobilibus
nobiscum in examine causae praesentis existentibus cernebatur. Quorum

204
www.dacoromanica.ro
inducti consilio saepedictam medietatem possessionis Petherfalwa praedictae
simulcum omnibus suis utilitatibus et pertinentiis quibuslibet ad eandem
de iure spectantibus et pertinere debentibus praelibato Iohanni de Weres-
marth actori pro praedictis quingentis florenis auri titulo pignoris possiden-
dam, readiudicandam ac per nostrum hominem ad id per nos deputandam,
contradictione dicti Nicolai et filiorum suorum ac etiam aliorum quorum-
libet non obstante, restituere decrevimus immo readiudicamus et restituere
decernimus auctoritate nostra iudiciaria et iustitia mediante. Datum Thordae
tredecimo die octavarum festi Epiphaniarum domini praedictarurn, anno
eiusdem millesimo quadringentesimo septuagesimo nono.
1 Januar 13. 8 Juli 14.
2 Oktober 6.

4 292

Thorenburg 1479 Januar 26. Der siebenburgische Woiwode Petrus Gereb


ersucht den Konvent von Kolozsmonostor, bei der Untersuchung der von
Familiaren des friiheren Woiwoden Blasius Magyar vertibten Gewalttaten
in den Besitzungen der Sohne des Georg Thabiasy de Eczel Kyssaros, Ba-
bahalma, Kochard, Birges, Alums, Somogyon, Darlacz et Deesfalwa in der
Gespanschaft Kokelburg und der dabei verursachten Schadensfeststellung
mitzuwirken. Als Vertreter des Woiwoden werden gennant Iohannes Gereb
de Posthelke, Johannes de Balasthelke, Stephanus Gereb de_ Eczel, Petrus
Gereb de Kewesd, Anthonius Sohn des Michael Gereb de Birges oder Johan-
nes Sohn des verstorbenen Sigismund von Bfirgesch. Gesuchsteller ist Ladis-
laus, Sohn des verstorbenen Georg Thabiasy von Hetzeldorf.
Datum Thordae feria tertia proxima post festum conversionis beati Pauli apos-
toli, anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo nono.
Orig. Pap. Batthyaneum Alba Iu lia, Urkunden LXXVII, 32. Siegel, 30 mm, war auf
der Rückseite in weisses Wachs aufgedruckt. Eingeschaltet von den Adelsrichtern der
Kokelburger Gespanschaft 1479. Orig. Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 45 771.
Regest: Beke, A kolosmonostori konvent 73 Nr. 243.

4 293

Thorenburg 1479 Januar 26. Der siebenburgische Woiwode Petrus Gereb


de Vingard tragt dem Adelsgericht der Gespanschaft Kokelburg auf, den
bewaffneten Uberfall, den im Jahre 1474 Familiaren des damaligen Woiwo-
den Blasius Magyar auf die Besitzungen magistri Ladislai filii condam Geor-
gii Tabiasy de Eczel...Kyssaros, Babahalma, Kachard, Unger, Almas, So-
mogyon, Darlacz et Deesfalwa appellatas, omnino in comitatu de Kykellew
adiacentes gemacht, den Untertanen Feldfruchte, Pferde und Ochsen geraubt
und ihnen einen Schaden von 600 Goldgulden verursacht haben, zu untersuchen
und darner zu berichten.
Datum Thordae feria Stia proxima [ p festum conversionis beati Pauli apos-
toli, anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo [nolno2.

17*
205
www.dacoromanica.ro
Eingeschaltet von dem Adelsgericht der Gespanschaft Kokelburg 1479, Orig. Ungar.
Landesarchiv Budapest Di. 45 771.

1 Dicke cca 20 mm. Da die conversio Pauli 1479 auf einen Montag Mit, haben wir
zur Datierung ein post angenommen, denn in der vorhergehenden Woche hatten sic h
passendere Datierungselemente angeboten.
2 Lticke.

4 294
Thorenburg 1479 Januar 26. Der siebenbtirgische Vizewoivode Antonius
de Kend ersucht die Adelsrichter der Weissenburger Gespanschaft, rnehrere
Zwischenfalle zu untersuchen, die sich in letzter Zeit .ereignet haben, und
darner zu berichten. Es handelt sich dabei urn den tTherfall, den die Ka-
stellane der Torzburg Johannes de Fahyd et Demetrius Locz potentiariis ma-
nibus auf die Kurie des Adligen Martin Beldi in Budila vertibten, wobei
sie den Verwalter entfiihrten und den Untertanen der Béldi's einen Schaden
von zusammen etwa 400 Goldgulden verursachten; weiters urn den Uber-
f all der Adligen von Galtiu (Galthew ) auf Untertanen anderer Adliger in
Brosteni (Kyskerek ) sowie urn einen Holzraub des Georgius Kereky de
Pokafalwa. Datum Thordae feria tertia proxima post festum conversionis beati
Pauli apostoli, anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo nono.
Eingeschaltet von den Adelsrichtern der Weissenburger Gespanschaft 1479, Arh. St.
Sibiu, Abschrift aus 1890 in Manuskript Zimmermann des Urkundenbuchs XIII, 36
nach dem Orig. Pap. früher im Archiv der Grafen Béldi.

4 295
Thorenburg 1479 Januar 28. Der siebenburgische Vizewoiwode Anthonius
de Kend ersucht den Konvent von Kolozsmonostor, bei der Untersuchung
von Unstirnmigkeiten rnitzuwirken, die sich gelegentlich der Ubergabe
von Besitzanteilen in Kleinenyed ( Kysenyed )an Stephan, den Sohn, und
Elisabeth, die Tochter von weiland Georg de Thathe, jetzt Gattin von Em-
merich Forgach de Bereckzo, ergeben haben. Nach Darstellung der obgenann-
ten haben Nikolaus von Gerend und sein Sohn Peter bei der am 1. Mai
1478 erfolgten Ubergabe von Kleinenyed universos proventus ipsorum expo-
nentium de silvis glandinosis pro se recepissent, wodurch ihnen ein Schaden
von sechzig Goldgulden erwachsen sei. Ausserdern hfitten Nicolaus von
Gerend und dessen Gattin Anna die Besitzanteile von Totoi (Thathe ) und
Mortesdorf (Marthonthelke ) nur in ihrer Eigenschaft als Vormunde beses-
sen, sie aber fiber einen Zeitraum von fast 32 Jahren non nomine tutorio
sed tamquam proprias hereditarias applicantes...usurpative tenuissent, universos
fructus et utilitates praecipientes ad saepissimas requisitiones ipsorum expo-
nentium eisdem remittere non curassent und ihnen dadurch potentia mediante
einen Schaden von zweitausend Goldgulden zugeftigt.
Datum Thordae feria quarta proxima post festum conversionis beati Pauli
apostoli, anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo nono.
Laut Rtickvermerk hat die Untersuchung durch Georgius Boncza de Bykes
und den Klosterbruder Matthias, sacerdos, am lo. Mars stattgefunden.
Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest Di. 26 432. Siegel, rund, Dm. 25 mm, war
auf der Rtickseite zum Verschlu0 aufgedruckt.

206
www.dacoromanica.ro
4 296
Sincrai 1479 Februar 9. Die Adelsrichter der Weissenburger Gespanschaft
schalten die Urkunde des siebenbiirgischen Vizewoiwoden Anthonius de
Kend von 1479 Nr. 4 294 ein, und bestatigen, dass die dort enthaltenen An-
klagen gegen zwei Kastellane der Torzburg sowie einige Ad lige den Tat-
sachen entsprechen.
Datum in Zenthkyral in octavis purificationis beatae virginis, anno domini
supradicto (sc. 1479 ).
Auf der Rtickseite von gleichzeitiger Hand: Pro Martino Beldi de Bodola
et aliis infrascriptis relatoria inquisitoria.
Arh. St. Sibiu, Abschrift aus 1890 in Manuskript Zimmermann des Urkundenbuchs
XIII, 36 nach dem Orig. Pap. frillier im Archiv der Grafen Béldi.

4 297
Klausenburg 1479 März 9. Dcr iudex curiae Stephan Bcithori bezeugt, dass
die Entscheidung im Rechtsstreit zwischen der Stadt Hermannstadt und den
Adligen Bariholomaus und Nikolaus Dragfi vertagt worden ist.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 393. Siegel, rund, Dm. 28 mm, war in weisses Wachs
auf der Riickseite aufgedriickt.
Druck: Iványi, Oklevéltár 2, 203 Nr. 171.
Nos comes Stephanus de Bathor, iudex curiae serenissimi principis domini
Mathiae dei gratia regis Hungariae, Bohemiae, Dalmaciae, Croaciae et cetera
memoriae commendarnus, quod circumspecti Lodovicus Stromar iudex ac
Benedictus Mezaros iuratus civis civitatis Cibiniensis in ipsorum ac aliorum
universorum civium et inhabitatorum eiusdem civitatis Cibiniensis nominibus
et personis ab una ac egregius Bartholomeus filius Nicolai Dragfy de Belthewk
personaliter pro praefato vero Nicolao parte eiusdem, Anthonius de Akws
cum procuratoriis literis conventus ecclesiae de Zenth Iag ab altera partibus
coram nobis constituti sunt confessi in hunc modum. Quomodo ipsi causam
quam iidem iudex iuratique cives ac universi inhabitatores praetactae civi-
tatis Cibiniensis contra eosdem Nicolaum Dragfy et Bartholomeum filium
eiusdem in conventione generali universitati nobilium et aliis cuiusvis status
et conditionis hominibus partium Transsilvanarum et signanter in vicini-
tatibus bonorum dicti Nicolai Dragfy et filiorum Bani de Lossoncz existen-
tibus feria sexta proxi ma ante dominicam Reminiscerel in civitate Colos-
wariensi de regio literat orio mandato per magnificum Petrum Gereb de Wyn-
garth, vaivodam Transilvanum Siculorumque comitem, praesentibus e gregiis
Iohanne de Feleghaz comite camerarum salium regalium de Zeek et2 Dees
ac magistro Stephano de Hashagh protonotario nostro facta coram eisdem
inchoassent et suscitassent de partium voluntate ad octavum diem festi beati
Michaelis archangeli proxime affecturum3 duxissent prorogandam immo pro-
rogarunt nostri in praesentia eo modo, ut si eaedem partes causa in praemissa
in festo Penthecostes nunc affecturo'in praenominata civitate Cibiniensi per
medium proborum hominum inter se bono modo concordare poterunt bene
quidem. Alioquin memorati iudex iurati ac universi cives et inhabit atores
dictae civitatis Cibiniensis causam ipsorum praescriptam in dicto octavo
die festi beati Michaeli archangeli nunc venturo contra eosdem Nicolaum
Dragfy et Bartholomeum filium ipsius in suo vigore coram personali prae _

207
www.dacoromanica.ro
sentia dicti domini nostri regis prosequi valerent atque possent testimonio
praesentium mediante. Datum in Coloswar praedicta feria tertia proxima
post dominicam Reminiscere, anno domini millesimo quadringentesimo sep-
tuagesirno nono.
Marz 5. a Oktober 6.
2 Ober der Zeile. 4 Mai 30.

4 298

Abu§ 1479 Mitrz 10. Die Adelsrichter der Gespanschaft Kokelburg Andreas
Porkolab [ ]' comes, item Emericus Zakal de Abasfalwa et Andreas de Ko-
rogh schalten die Urkunde des siebenbtirgischen Woiwoden Petrus Gereb
de Vingard von 1479 Nr. 4 292 ein und berichten, dass, die Umstände des
Uberfalls von Familiaren des Blasius Magyar auf eine Reihe von Besitzungen
des Magister Ladislaus Tabiasy von FIctzeldorf, darunter Schrniegen und
Dulles, so gewesen sind, wie sic in der Urkunde geshildert wurden.
Datum in sale nostra2 iudiciaria in Abasfalwa feria quarta proxima ante domi-
nicarn Oculi, anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo nono su-
pradicto.
Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest DI. 45 771. Drel Ringsiegel waren auf der
Rtickseite aufgedrückt.

Lbcke. 2 Hierauf nochmals nra mit Kürzungsstrich.

4 299

Of en 1479 März 14. Konig Matthias beauftragt den Konvent von Kolozsmo-
nostor, Elisabeth, die Witwe und Matthias, den Sohn weilands Johannes
Pangracz de Dengeleg in den Besitz der Burg Kykyllewar einzuftihren, die
er ihnen pro viginti millibus florenos auri usque tempus redemptionis eius-
dem insripsimus. Als Vertreter des Konigs werden genannt: Sigismundus
de Haranglab, Simon filius quondam Sandrini Kyzdy de Zenthmarthon,
Emericus Lewkews de Hederfaya, Georgius de Hozywazo und Thomas Bald-
ly de Kend.
Datum Budae in dominica Oculi, anno domini millesimo quadringentesimo
septuagesimo nono, regnorum nostrorum Hungariae et cetera wino vigesimo
secundo,,Bohemiae vero undecimo.
Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest DI. 27 712. Siegel rund, Dm. 65 mm, war
auf der Rtickseite zum Verschluil aufgednickt. Eingeschaltet vom Konvent von Kolozs-
monostor 1479 Orig. Ungar. Lamdesarchiv Budapest DI. 27 713.

4 300

Hermannstadt 1479 April 10. Der siebenbiirgische Woiwode Petrus Gereb von
Weingartskirchen ersucht Richter und Rat von Kronstadt, die Torzburg mit
Lebensmitteln und Truppen zu unterstiitzen.

208
www.dacoromanica.ro
Orig. Pap. Arh. St. Brapv, Fronius I 35. Siegel war zum Verschlufl vorne aufge-
drbckt.
Druck: Szab5, Szék. oklevéltár 3, 103 Nr. 485.
Regest und Bruchstfick: Hurmuzaki, Documente XV, 1, 101 Nr. 179.
Petrus Gereb de Wyngarth vaivoda Transsiluanus Siculorumque et cetera
comes.
Prudentes et circumspecti nobis sincere dilecti. Quia castrum regiae maies-
tatis Thercz elementis ut intelleximus caret, quapropter vestras praesenti-
bus diligenter requirimus dilectiones, quatenus pro necessitate castri praefati
ac gentium utensione sex vasa cerevisiarum et sex pecora ac viginti cubulos
farinae ad castrum administrare debeatis. Quas autem pecuniasl ad ea expo-
nitis, nos super hiis vos contenturn facimus2. Sin autem pro gentibus pro
subsidio castri requisitia fueritis et' cum gentibus castrurn regiae maie-
statis provideatis. Ex Cibino in profesto ressurrectionis domini, anno et
cetera LXX-o nono.
Auf der Ruckseite Adresse: Prudentibus et circumspectis iudici ceterisque
iuratis civibus civitatis Brasso nobis dilectis.
1Hierauf gestrichen exe. S Hierauf gestrichen requist.
2 Gebessert aus facietts. 4 So Voriage.

4 301
Sueeava 1479 April 20. ,tefan, Woirvode der Moldau, ersucht Richter und
Rat von Kronstadt urn Nachrichten nber die Absichten der in die Walachei
eingerackten Tiirken.
Orig. Pap. Arh. St. Brapv, Schnell I 28. Siegel, rund, Dm. 33 mm, war auf der Rtickseite
zum VerschluB aufgedrUckt, Reste mit Auerochsenkopf und Umschrift: rucaFrk, 1w
CTuisaa6J zooroA, [H remand.
Druck: Hurmuzaki, Documente XV, 1, 101 Nr. 180. Bogdan, Documentele lui Stefan
2, 353-354 Nr. 156.
Unter dem Text der Urkunde befindet sich das Konzept der Antwort des Kronstiidter
I ate:. von 1479 April 26, vgl. Nr. 4 302.
Stephanus dei gratia wayuoda Moldauiae terrae et cetera. Amicitiam para-
tarn debiti honoris incrementum. Honorabiles ac discreti viri amici nobis
semrer honorandi. Scire damus vestris1 eisdem1 amicitiis1 quomodo homines
nostri venerunt de Transalpino1 et veraciter dicunt, quod saevissimi pagani
Turci iterum cum alio bello magno valde et potentissimo transfretaverunt
Transalpinum1 et nescimus intentionem ipsorum quo intendunt. Quare
rogamus vestras amicitias enixe vel manifeste sciscitamini de intentione
ipsorum paganorum. Nos vero iterum alios homines dimisimus, ut scisci-
tarent de opere ipsorum; et si vestrae amicitiae senserit ad nos venientes
quanto citius nobis seine detis. Insuper de Alibek etiam si quid scitis nobis
notum faciatis. Valeat vestra amicitia praelibata.
Ex Suchauia feria tertia ante festum sancti Georgii martinis, anno domini
millesimo quadringentesirno septuagesimo nono.
Auf der Riickseite Adresse: Honorabilibus ac discretis viris iudici iuratisque
in civitate Brassouia commorantibus, amicis et vicinis nobis semper plu-
rimum honorandis.
1 So Vorlage.

209
www.dacoromanica.ro
4 302
Kronstadt 1479 April 26. Der Kronstadter Rat schreibt an Stefan, Woiwoden
der Moldau, riber einen Tarkeneinfall nach Siebenburgen sowie Ober weitere
Plane der Turken und billet urn schleunige Hilfe und Schutz.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Schnell I 28. Konzept von der Hand des Kronstildter
Stadtnotars, geschrieben unter den Text der vorhergehenden Urkunde Nr. 4 301.
Druck: Hurmuzaki, Documente XV, 1, 101 Nr. 180. Bogdan, Documentele lui Stefan
2, 354 Nr. 156.
Das Konzept ist in grosser Elle geschrieben und schwer leserlIch, weshalb bel Iorga
Fehler yorliegen. Die Datierung erglbt sich aus dem Inhalt.
Obedientiam cuml sincere fidelitate praemissa. Magnifice domine nobis plu-
rimum et multum honorande. Percepimus quatenus v(estram) m(agnifi-
centiam) dei2 ex2 gratia2 in gubernationem atque defensionem partium
Transsilvanarum esse electam et deputatam, quas novitates generaliter"
affectus scire desidere sequuntur. Nam scire damus vobis quod4 in magnis
periculis et angustiis perseveramus propter crudelissimos Turcos praece-
dentibus diebus lamentabilem dampnum in hiis partibus Transsilvanicis
fecerunt et per amplius facere intendunt prout vestra magnificentia patebit.
Unde hodie videlicet feria secunda proxima post diem sancti Mani' iterum
venerunt homines" missi de partibus Transalpinis ab eis" fautoribus nostris
atque sacrae coronae fidelibus ad' nos et nobis avisationem fecerunt quud ve-
raciter credere et exspectare debeamus infidelissimos Turcos venire ad nostras
partes et ad tres sedes Siculorum ad devastandas easdem. Ideo cum magno
desiderio et affectione rogamus vestram magnificentiam ut festinare" et
appropinquare dignetur ad has partes ad protegendas ipsas a praedictis
saevissimis Turcis. Insuper intimaverunt nobis praedicti fideles sacrae coro-
nae, quomodo ipsi cum confratribus ipsorum violenter et per potentiam
Turcorum coacti sint ad obediendum ipsis Turcis et tanquam" quasi a
fide alienati ac si essent Turci. Unde et praefati fideles exspectant cum
suspijriis11 maximis vestram magnificentiam. Sperant enim in magnificen-
tiam vestram ut ipsos de potestatel2 atque servitute praedictorum infide-
lium liberabit ut sacrae coronae et christianae fidei servire possint.
De cetero cum exhibitione honoris magnifice domine nobis multum hono-
rande percepimus, quod gratiosissimus dominus noster Rex mal"...

ger.
-1 Hierauf gestrIchen pro partts. 7 Hierauf gestrichen et fidelibus.
2 eber der Zeile; darunter gestrIchen esse 5 Vorlage a.
eleclum et deputatum. ° Hierauf gestrichen dignetur.
a Hierauf gestrichen et cum. 10 eber der Zeile nachgetragen.
4
Hierauf nochmals quod. n So Vorlage.
5 April 26. 12 Hierauf gestrichen praelactorurn infidellum.
5 Hierauf gestrichen dep. 12 So Vorlage.

4 303
Bust 1479 April 27. Der Marmaroscher Salzkammerer Petrus Literatus de Dees
ersucht den Bistritzer Stadtrichter Georg (Eiben ), gegen die Räuber, die Bar-
von Siget aberfallen, einzuschreiten. \
Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archly der Stadt Bistrltz Nr. 136. Ringslegel, rund,
ca 10 mm, war in grUnes Wachs auf der RUckseite aufgedrilckt.
Druck: Hurmuzaki, Documente XV, 1, 102 Nr. 181.
Regest: Arch. Zeltschrift 12, 88. Berger, Urkunden-Regesten 52 Nr. 305.

210
www.dacoromanica.ro
Prudens et circumspecte vir amice nobis honorande. Venerunt ad nos certi
iobagiones regales in oppido Zygeth et pertinetiis eiusdem commorantis
retulleruntque nobis satis querulose, quomodo ipsi dum his retrolapsis tern-
poribus unacum1 curribus ac aliis rebus ipsorum de civitate Rywladomi-
narum ad propria venire habuissent. Tune quidam latrunculi ad ipsos ioba-
giones regales insurgentes ipsosque diris verberis aficientes resque et bona
eorundem abstulentes relinquissent. Intelleximus enim, quod huiusmodi
latrunculi essent de partibus Radnawevlghe circa2 quos Thomas vaivoda
attendere deberet, cum tamen si voluntas vestrae amicitiae affuerit in quo
non dubitamus rescire poterit nisi per vos Thomas vaivoda de praemissis
examinetur. Quare praesentibus requirimus vestram amicitiam multum
diligenter quatenus circa huiusmodi latrunculos tam in districtu Radna-
wewlghe2 quam alias ubicumque in partibus illis consurgentes attendere
velitis et etiam Thomae vaivodae committat ut ulterius de suis pertinen-
tiis huiusmodi insurrectio latrunculorum fieri non contingat ne regiae
maiestati aliquod dampnum nobis, quo qui vicinitate uniti sumus periculum
eveniat. Nos quoque posse nostro hic circa malefactores advidere volumus.
Ceterum is Valentinus Magnus castellanus de Ronal familiaris noster spe-
cialis praesentium scilicet exhibitor dicet vestrae amicitiae. Scripta in cas-
tro IIwzth feria tertia proxima post festum beati Marci evangelista, anno
domini et cetera LXXVIIII.
Petrus Literatus de Dees, comes
et camerarius terrae Maromarusiensis.
Auf der Thickseite Adresse: Prudenti et circumspecto Georgio iudici civi-
tatis Bistriciensis amico nobis honorando.
1 Hierpuf gestrichen curris. 3 Hierauf gestrichen commurgen.
2 f..lber der Zeile.

4 304
Ofen 1479 April 28. Klinig Matthias untersagt fiber Ersuchen circumspecto-
rum iudicis, iuratorum ceterorumque civium et totius communitatis opidi nostri
Dees dem Vikar des Weissenburger Kapitels, quatenus amodo praefatos cives
et inhabitatores dicti opidi nostri Dees in causis minutis et levibus ac prae-
sertim talibus, quas non ecclesiasticum sed saeculare iudicium concernere
agnoveritis ad curusvis instantiam iudicare vel vestro adstare iudicatum corn-
pellere aut vos de eisdem causis alterius ingerere. Datum Budae feria quarta
proxima post festum beati Marci evangelistae, anno domini millesimo quad-
ringentesimo septuagesimo nono, regnorum nostrorum Hungariae et cetera
anno vicesimo secundo, Bohemiae vero undecimo.
Orig. Pap.-Bogen Arh. St. Cluj-Napoca, Archly der Stadt Dej Nr. 60. Siegel, rund,
Dm. 65 mm, in rotes Wachs, papierbedeckt, vorne aufgedrtickt. Derselbe Stempel wie
Nr. 3 362.
Regest Ttirténelmi lapok 1874, 441 Nr. 60.

4 305
Of en 1479 April 28. Konig Matthias befiehlt alien Rechtsinhabern Ungarns
und Siebenburgens auf die Beschwerde circumspectorum iudicis, iuratorum

211
www.dacoromanica.ro
ceterorumque civibus et totius communitatis opidi nostri Dees, dass sie die
Befreiung dieser Einwohner von jedwedem Zoll zu achten haben, bei
Verlust ihrer ZollstelIen.
Datum Budae feria quarta proxima post festum beati Marci evangelistae,
anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo nono, regnorum nostro-
rum Hungariae et cetera anno vigesimo secundo, Bohemiae vero undecimo.
Orig. Perg. Arh. St. Cluj-Napoca, Archly der Stadt Dej Nr. 61, Siegel, rund, Din
65 mm, war in rotes Wachs, papierbedeckt, vorne aufgedriickt.
Regest: Torténelmi lapok 1874, 441 Nr. 61.

4 306
(Hermannstadt) 1479 Mai 4. Petrus, Dechant des Hermannsttidter Kapitels
und sein Notarius Pfarrer Johannes von Neppendorf verzeichnen die in 17 er-
wahrung genommenen Kultgerate von Holzrnengen.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu, Archly des Hermannstiiciter Evang. Kapitels A.B. Nr. 35.
Siegel, spitz-oval, 49+32 mm, in weies Wachs vorne aufgedriickt, heute Teile ausge-
brochen. Nach der Beschreibung Zimmermanns derselbe Stempel wie Nr. 3 801.
Universis et singulis ad quos praesens scriptum devenerit notum sit, quo-
modo ad voluntatem domini decani admonentis me nomine capituli et ad
petionem incolarum ex Holczmengen motus sum ad consignandum bona
ecclesiae desertae in Holczmengen, quae bona secundum capituli consue-
tudinem et ius oblata fuerunt per plebanum et parrochianos villae eiusdem
ipsi capitulo propter tutiorem et certiorem bonorum eorundem conserva-
tionem. Sic tamen quod si umquam offerret se readificatio villae eiusdem
et unus de confratribus capituli pacifice et commodo se ibidem residere
possit_ad divina officia peragenda ipsa bona e converso atque diminutione
et dilatione ecclesiae praefatae restituerentur, quoniam et sic in aliis con- r

suevit fieri ecclesiis' desertis. Summa igitur horum bonorum est haec: Primo
viaticum inclusum in asserem non depictum, in cuius parte anteriori quae-
dam excisio facta parvi asseris conclavati ad magnum; item casula cuius
color rubeus et fulvus permixtus, cum antiqua aurea cruce apparante omnino
rupta usque ad telam flaviam; item manipulus flaveus et antiquus; item
stola eiusdem coloris cum casula; item alba cuius fimbria omnino corrupta
ante et post flaveum habens; item umbrale auru contextum habens V coro-
nas; item calix deauratus unacum patena in medio sex habens acies, qua-
rum termini duo depicti sunt fusco, duo colore viridi, duo colore flaveo
et colores isti ex opposito se habent, et patene de auratio aliqualiter abs-
tracta est; item missale cuius principuum praeter Kalendarium est rubrum
incipiens in vigilia palmarum introitus et in alio folio: ad te levavi; item
antifonarium per totum annum, cuius initium praeter Kalendarium est:
a diebus antiquis et secundi folii principuum est: deus qui illuminas. Acta
autem et recepta sunt haec per egregium virum dominum Petrum, iuris
canonici doctorem in Vizackna plebanum nec non almi capituli Cibini-
ensis decanum, in stuba superiori auditorii eiusdem capituli, praedictae
villae videlicet Holczmengen plebano et seniori uno praesentibus. In fir-
miorem autem huius rei assertionem consignata per me magistrum JUSannem
plebanum in Eppendorff pro tune notarium scilicet anno domini 1479 nec
non praedicti domini &Tani sigilli affixione roborata quarto nonas Maii.
Auf der Rackseite von gleicher Hand: Recognitio domini decani et domi-
norum de capitulo super bonis receptis de ecclesia villae Holczmengen.

212
www.dacoromanica.ro
4 307

Hermannstadt 1479 Mai 29. Der siebenbtirgische Woiwode StPphan Báthori,


den honorabilis magister Blasius, plebanus villae regalis Eltha l'ocatae,
darum ersucht hat, bestatigt die Urkunde der Sieben Stühle von 1475 Nr.
fiber das Verbot, auswärts gefertigte Sicheln auf den Märkten ihres Gebie-
tes zu verkaufen.
Datum Cibinii praedicta in profesto Penthecosthen, anno domini millesimo
quadringentesimo septuagesimo nono.
Von der Kanzlei: Commissio propria domini.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu Z U 78g. Siegel, rund, Dm. 30 mm, war in grtines Wachs
vorne aufgednickt. Eingeschaltet von Furst Johann Sigismund 1567, Orig. ebenda 790.

4 308

(Naeh 1479 Mai 29). Basarab Tepelu$, Woiwode der Walachei, bestatigt dem
Richter und dem Rat von Kronstadt den Empfang ihres Schreibens und teilt
mit, dass er ihrer Aufforderung gemeinsam mit einem Kronstädter auch einen
eigenen Gesandten an Stephan Bdtlwri zu schicken, nicht Folge geben IcOnnte.
Wegen seiner vielen Feinde, sei es ihm unmoglich, jemanden dazu in Ehren
abzutfertigen Doch ersuche er die Kronstädter, bei Bdthori freies Geleit far
seinen Gesandten zu erwirken. Den Kronst&lter Boten zu Bdthori solle auch
Gaspar begleiten, mit dem er alles durchgesprochen habe und der seine, Tepe-
lw, Auffassung kenne und sie ihnen auseinandersetzen werde.
Auf der Ruckseite Adresse: Unseren guten Freunden, dem Richter und
den Ratsherren von Kronstadt".
Ebenfalls auf der Riickseite von der Hand des gleichzeitigen Kronstädter Notars:
Littera Bozzarab vaywodae Transalpinensis de proxima pacel... Turcorum.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 87. Siegel, rund, Dm. 39 mm, war in '1.otel
Wachs auf der RUckseite zum Verschluss aufgedrückt.
Druck und rum. tlbersetzung: Bogdan, Documente 144 Nr. 117. Tocilescu, 534 Docu-
mente l regeste 245 Nr. 7. Andronescu, Repertoriul 119 Nr. 424.
Der terminus a quo f tir die Datierung dieser Urkunde ist die erste Erwahnung des Stephan
Bithori als Woiwode Siebenburgens, vgl. Nr. 4 307. MOglicherweise stehen die oben-
stehenden Aussagen des Basarab Tepelua hn Zusammenhang mit den Verhandlungen
der Kronstädter mit dem Woiwoden der Walachel, von denen in der Urkunde von 1481
MArz 14, Nr. 4 398, die Rede 1st.

1 Hierauf tnleserlich 16 mm

4 309

(Naeh 1479 Mai 29 Anfang Oktober). Basarab Tepelii, Woiwode der


Walachei, teilt dem siebenburgischen Woiwoden Stephan Bcithori mit, dass
gemtiss seinen Ersuchen den siebenbiirgischen Kaufleuten erlaubt werde, in
der Walachei frei Handel zu treiben; gleichzeitig sichert er ihnen freie Riick-
kehr zu. In gleicher Weise sollen auch die Kaufleute aus der Walachei in
Siebenbargen frei Handel treiben diirfen. Weiters ersucht er Bcithori, seine
eigenen Feinde aus Siebenbargen zu vertreiben, damit sie seine Untertanen
in der Walachei nicht beltistigen klinnen.

213
www.dacoromanica.ro
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 105. Siegel, rund, Dm. 38 mm, papierbedeckt,
in rotes Wache vorne aufgedrückt.
Druck : Mi1eti6, Novi vlacho-bulgarski gramoti 90 Nr. 100.
Druck und rum. ebersetzung : Bogdan, Documente 145 Nr. 118. Tocilescu, 534 documente
109 Nr. 116'.
Rum. ebersetzung: Bogdan, Documente i regeste 99 Nr. 100.
Regest : Andronescu, Repertoriul 119 Nr. 425.
Filr die zeitliche Einordnung massgebend ist die voranstehende Urkunde Nr. 4 307,
in der der siebenbtirgische Woiwode, von dem auch hier die Rede 1st, erstrnals als solcher
bezeugt wird. Als terminus ad quem wird man den TOrkeneinfall nach SiebenbUrgen
nehmen kOnnen, der fur die Osmanen in der Katastrophe der Schlacht auf dem Brod-
feld (13. Oktober 1479) endete.

4 310
1479 Juni 3. Der Konvent von Kolozsmonostor schaltet die Urkunde des
Konigs Matthias von 1479 Nr. 4 299 ein und berichtet, dass die Witwe und
der Sohn des ehemaligen Woiwoden Johannes Pongracz de Dengekg in
den Besitz der Kokelburg feria quarta proxima post festum beatae Sophiae
viduae (--Mai 19) eingeftihrt wurde. Anwesend waren: Thomas Balasfy de
Kend als Vertreter des Konigs, frater Georgius, custos von Seiten des Kon-
vents sowie die benachbarten Adligen Georgius de Hwzzywazo, Gregorius
de eadem, Johannes Sykes, Andreas Porkolab de Petherfalwa, Georgius iunior
de dicta Hwzyazo, Gregorius Herbarth de Balasfalwa, Paulus de Rakos und
Lucas Zeuke de Zewkefalwa.
Datum sedecimo die diei introductionis et statutionis praedictarum, anno dommi
supradicto ( 1479 ).
Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest DI. 27 713. Siegel rund war auf der Ruck-
seite aufgedriickt.

4 311
Hermannstadt 1479 Juli 3. Der siebenburgische Woiwode Stephan Thithori
ersucht Richter und Rat von Kronstadt, die Tbrzburg mit Lebensmitteln zu
versorgen und ihm Nachrichten uber die Bewegungen der TUrken in der Wala-
chei sowie der Rumanen im Fogarascher Gebiet zukommen zu lassen.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Fronius I 49. Siegel, rund, Dm. 30 mm, war in grunes
Wachs auf der Rückseite zum Verschluf3 aufgedruckt.
Druck : Hurmuzaki, Documente XV, 1, 102 Nr. 182.
Sapientes et circumspecti viri, amici nostri dilecti. Credimus vos1 non
latere, quomodo castrum Therch ad praesens per remutationem castella-
norum et officialium eiusdem castri victualibus privatum et destitutum
existat, propter quod pridem etiam vestras dilectiones rogatas effecerarnus,
ut ad ipsum castrum Therch castellanis nostris per nos novissime consti-
tutis aliqua victualia dare debuissetis. Nunc igitur rursum hortamur2 dilec-
tiones vestras praesentibus obnixe, quatenus ad dictum castrum Therch
aliqua victualia dare et imponere et ordinare facere velitis, videlicet frn-
ges quantas poteritis lardaque et unum (si plus non) vas vinidaie et dari
facere studeatis, quibus ipsi castellani nostri per nos novissime instituti
vivere3 et ipsum castrum tenere valeant. Ceterum4 novitates has vobis
intimares possumus, quod magna multitudo Turcorum ad partes Transal-

214
www.dacoromanica.ro
pinas advenisse dicitur, et multi Volachy ad terram Fogaras intrare conan-
tur. Et ideo requirimus vos et quemlibet vestrum, quatenus de novitatibus
et rumoribus veris ex parte Turcorum sciscitare et nobis sine omne mora
intimare, et vos ad terram vestram praecustodire studeatis. Et secus nul-
lomodo facturi. Sed dicta victualia ad dictum castrum Therch dare (et
Vos praecustodire) ac novitates nos intimare teneamini propter nos. Datum
Cibinii secundo die festi visitationis Mariae, anno et cetera LXX-o nono.
Stephanus de Bathor, index curiae regiae maiestatis ac wayvoda Trans-
silvanus Siculorumque et cetera comes et cetera6.
Auf der Riwkseite Adresse: Sapientibus et circumspectis viris iudici iura-
tibusque civibus et toti communitati civitatis Brassouiensis, amicis dilectis.
1 Hierauf gestrichen no I. 4 Darauf gestrichen item.
2 Vorlage ortamur. 6 Hierauf gestrichen poss.
Darauf gestrichen vale. 6 So Vorlage.

4 312
1479 Juli 5. Der Konvent von Kolozsmonostor bezeugt, dass Elisabeth
die Witwe nach Johann Pongracz de Dengeleg namess ihrer Kinder Eli-
sabeth, Matthias und Katharina ihre Besitzung Gyulatelke in der Gespan-
schaft Doboka mit allen Zugehorigkeiten dem Dominikanerkloster der hl.
Jungfrau Maria in Klausenburg vermacht hat. Der Orden verpflichtet
sich, täglich ftir das Seelenheil der Spender eine Messe zu lesen, Frau
Elisabeth iibernimmt die Verpflichtung, die dortige Kirche zu erhalten
und den Dominikanerorden im Besitz dieser Schenkung zu schtitzen. Als
Vertreter des Ordens werden u. a. genannt fratres Petrus, praedicator gene-
ralis de V ydempach, Anthonius et Iohannes Stanislai eiusdem ordinis.
Datum feria secunda proxima post festurn visitationis beatae Mariae virginis,
anno domini millesimo guadringentesimo septuagesimo nono.
Orig. Perg. Batthyaneum LXXVII, 33. Siegel war angehdngt. Eine gleichzeitige text
lich leicht abweichende Abschrift Pap. ebenda LXXVII, 34.
Regest: Beke, A kolozsmonostori konvent 74 Nr. 244.

4 313
Deva 1479 August 10. Der siebenburgische Woiwode Stephan Bálhori ersucht
den Kronstadter Rat, die beschlagnahmten Guter einiger Ruinanen den TOrz-
burger Kastellanen zu nbergeben.
Arh. St. Brasov, Fronius I 155. Orig. Pap. Siegel, rund, Dm. 31 mm, war auf der
Riickseite zum Verschlu0 aufgedruckt.
Druck: Hurmuzald, Documente XV, 1, 286 Anm. 1 zu 1475 August 10.
Unvollständig: Ebend'a, 103 Nr. 183.
Sapientes et circumspecti vifi, amici nostri dilecti. Intelleximus quomodo
vos res ac bona et equos illorum Wolachorum, quos pridem in civitate
vestra detinueratis iuxta commissa nostra hominibus nostris reddere et
restituere recusassetis. Eapropterl requirimus vos praesentibus, quatenus
dictas res et bona et equos dictorum Wolachorum praefatis hominibus et

215
www.dacoromanica.ro
castellanis de Therch2 sine defectu reddere et restituere reddique facere
velitis et debeatis. Datis in opido Dewa in festo beati Laurentii martiris,
anno etc. LXX°9° Stephanus de Bathor, index curiae regiae maiestatis ac
-k?aivoda Transsylvanus Siculorumque et cetera comes.
Auf der Rrickseite Adresse: Sapientibus et circumspectis viris iudici iura-
tisque senioribus civitatis Brassouiensis, amicis nobis dilectis.

1:1-lierauf gestrichen In pers[ona]. 3 Hierauf gestrichen debe[atis].


2 Hierauf gestrichen per.

4 314

Hermannstadt 1479 (um August 10). Basarab Laiota, exilierter Woiwode der
Walachei, ersucht Richter und Rat von Kronstadt, seinen Familiaren die be-
schlagnahmten Pferde..und Schafe zurUckzustellen,indem er darauf hinweist, dass
die Kronstridter mit seinem Gegner Basarab Tepelu,s im Unfrieden leben.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Schnell I 2. Siegel, rund, Dm. 36 mm, war in rotes Wachs
auf der Riickseite zum Verschlull aufgedriickt.
Druck: Bogdan, Documente 336 Nr. 284. Hurmuzaki, Documente XV, 1, 100 Nr. 178.
Regest: Andronescu, Repertoriul 122 Nr. 439.
Massgebend flu die nahere zeitliche Zuordnung dieser Urkunde 1st der Auftrag des
siebenbilrgischen Woiwoden Stephan Bathori an die Kronstadter in fast der gleichen
Sache vom 1479 August 10 Nr. 4 313. Ste muss jedenfalls vor 1479 Oktober 27 Nr. 4 319
ausgestellt worden sein, wo Basarab Tepelus von seiner Bereitschaft spricht, sich in die
tfirkengegnerische Front einzureihen und die Kronstadter auffordert, den Handel in
der Walachei wieder aufzunehmen.
Amicitiam paratam debito cum honore. Sapientes et circumspecti viri amici
nobis dilecti. Notum sit vestris probitatisl quomodo diebus elapsis proxime
praeteritis temporibus familiares nostri transiverant2 ad regnum Transalpi-
num et rle regno praedicto portabant oyes et equos, idem3 vos ab ipsis rece-
pistis. Igitur optamus ac petimus vestras amicitiis per praesentes diligenter,
quatenus oyes et equos ve1itis4 et dignemini reddere et restituere velitis4
familiaribus nostris. Quod si feceritis bene quidem, alioquin sciatis quod solus
met ipsos in dampno non permittam4 . Sed tamen pacem ac unionem non
habetis cum regno Transalpino. Igitur -velitis4 et dignemini familiares nos-
tros ut nutrire possent se ipsos. Quia tamen Cipellus die noctuque exibit hue
ad patriam vestram depraedare et hoc non cogitetis. Datum in Cibin, feria
secunda6 anno domini millesimo quadringentesimo 7 nono.
Bazarab maior vaivoda partium regni Transalpinarum.
Auf der Riickseite Adresse: Sapientibus et circumspectis viris indici, iuratis
ceterisque civibus commorantibus in Brasso, amicis7 nobis honorandis.
1 So Vorlage. Iorga liest probtlattbus. 4 Vorlage vellItis.
3 Vorlage transsiverant. 5 Vorlage permitunt.
Vorlage ide. 6 So Vorlage.
7 Vorlage amictis.

216
www.dacoromanica.ro
4 315
Mühlbaeh 1479 August 14. Der siebenbargische Woiwode Stephan Whorl
ersucht Richter und Rat von Kronstadt um Nachrichten aus der Walachei und
uber die Bewegungen der Tiirken sowie um Bezahlung und Beibehaltung der
Söldnertruppen.
Orig. Pap. Aril. St. Brawv, Priv. 215. Siegel, rund, Dm. 31 mm, war in grilnes Wachs
auf der Rtickseite zum Verschlul3 aufgedrtickt. Reste.
Druck: Hurmuzaki, Documente XV, 1, 103 Nr. 184.
Sapientes et circumspecti viri amici nostri dilecti. Ea quae nobis vestris seri-
bitis in literis scilicet ea quae nobis is homo vester, praesentium lator, orete-
nus retulit, sane intelleximus. Quapropter hortamur dilectiones vestras prae-
sentibus, quatenus homines et exploratores vestros ad partes Transalpinas
mittere pro sciscitandisl novitatibus veris2 et nobis intimare velitis et debea-
tis, si videlicet aliqui Turci sunt in partibus Transalpinis et si Bozorab aliquos
habeat congregatos, de omnibus certos efficere noss studeatis. Datis in Zazse-
bes in vigilia festi assumptionis Mariae, anno et cetera lxx-o nono.
Comes Stephanus de Bathar iudex curiae regiae maiestatis vaivodaque Trans-
siluanus et cetera.
Auf der Ruckseite Adresse: Sapientibus et circumspectis viris, iudici iuratis-
que4 senioribus civitatis Brassouiensis, amicis dilectis.
Auf einem beigelegten Zettel vom Schreiber der Urkunde: Item stipendiariis
vestris qui sunt ex alienis natio/hibus/4 et partibus singuloso duos florenos
dare velitis et eo/sdem/2 dimittere non debeatis, sicut etiam in literis nostris
e/isdem/4 scripsimus, ut ipsi dispergi non debeant.
1 Hierauf gestrichen novitos. 4 Hierauf gestrichen asses.
2 Hierauf gestrichen miltere. 5 Ende der Zeile fehlt.
a Cber der Zeile nachgetragen. ° So Vorlage.

4 316
Vor 1479 Oktober 13. Basarab Tepelw, Woiwode der Walachel, teilt dem Her-
mannstädter Rat mit, dass sein Kanzler VintiM vom Sultan heirngekehrt ist.
Dieser bereite den Krieg vor, hde seinen Beglerbeg schon vor zwei Wochen von
Konstantinopel ins Feld geschickt und werde vier Tage vor Weihnachten selbst
ausriicken. Man solle Stephan Báthori davon in Kenntnis setzen. Er, der Woi-
wode, habe jetzt niemanden, auf den er sich statzen konne; er ersucht daher urn
einen Schutzbrief.
Auf der Rackseite Adresse: Meinen Freunden, dem Biirgermeister, dem
Konigsrichter und den zwölf Ratsherren von Hermannstadt".
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu, Handschriftensammlung des Brukenthalmuseums R 1-10
Nr. 148/653. Siegel, rund, Dm. 38 mm, war in rotes Wachs auf der Rtickseite zum
Verschlul3 aufgedriickt.
Druck und rum. tlbersetzung: Dragomir, Documente noun 16 Nr. 7.
Regest: Andronescu,Repertoriul 123 Nr. 442.
Vintila ist von Januar 1478 bis gegen Mate Juli 1482 als Kanzler (Logofeth) des
Tepeliq bezeugt, vgL Stoicescu, Dictionar 26. Eine genauere zeitliche Ansetzung 1st
moglich, wenn man die Urkunde mit dem Tarkeneinfall nach Siebenbilrgen vom Herbst
1479-in Zusammenhang bringt, was nahellegt, da in ihr auch von Stephan Bithorl die
Rede 1st. In diesem Fall ist sie vor die Katastrophe des ttirkischen Heeres in der Schlacht
auf dem Brodfeld anzusetzen, die am 13. Oktober erfolgte, vgl. G. Gtlndisch, Sieben-
bargen In der Ttirkenabwehr. In Revue roumaine d'histoire XIII, 1974, S. 435.

217
www.dacoromanica.ro
4 317
(1479 um Oktober 27). Basarab Tepelu,s, Woiwode der Walachei, versichert
Richter und Rat von Kronstadt, dass er alle beschworenen Vereinbarungen ein-
hallen wolle. Er habe seine Leute an die Pforte geschickt; bei ihrer Ruckkehr
habe sie Ali-Beg an der Donau zuruckgehalten, bis nicht die ganzen ttirkischen
Truppen die Donau uberquert hatten. Ali-Beg habe ihn, den Woiwoden, zu sich
rufen lassen und wollte gegen Kronstadt ziehen, worauf er mit seinen Bojaren
gebeten habe, Kronstadt zu verschonen, mit dem Frieden herrsche und Verein-
barungen getroffen seien; daher habe sich Ali-Beg gegen Hermannstadt gewendet.
von Hermannstadt aus habe,Ali-Beg das Kronstudter Gebiet pliindern wollen,
wovon er ihn mit dem Vorgeben abgehallen habe, dass seine Leute die Gegend
schon verheert hatten. Der Woiwode erbietet sich, Bolen an den TOrkenkaiser
zu schicken und zu bitten, dass bei seinen Lebzeiten Kronstadt verschont werde,
selbst wenn zwischen den Turken und dem IConig (Matthias ) niemals Frieden
geschlossen wiirde. Als Gegendienst fordert er die Vertreibung seiner Feinde,
und droht andernfalls selber einen Plunderungszug zu unternehmen. Den Kron-
stadter _Bolen und Kaufleuten wird Bewegungsfreiheit in der Walachei zugesi-
chert.
Adresse auf der RUckseite: Unserren Freunden, dem Richter und den Rats-
herren von Kronstadt".
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 86. Siegel, rund, Dm. 37 mm, in rotes Wachs,
papierbedeckt, auf der Rfickseite zum VerschluB aufgedriickt. Derselbe Stempel wie
Nr. 4 227.
Druck : Mi1et16, Novi vlacho-bulgarski gramoti 87 Nr. 96.
Druck und rum. ebersetzung: Bogdan, Documente 147 Nr. 120. Tocilescu 111 Nr. 118
Rum. Obersetzung: Bogdan, Documente i regeste 89 Nr. 92.
Regest : Andronescu, Repertorlul 123 Nr. 441.
Die Urkunde gehdrt nach ihrem Inhalt offenbar in den Zusammenhang des von Ali-Beg
Michaloglu im Oktober 1479 unternommenen grossen Einfalls in Siebenburgen. Ste
wird daher zur datierten Urkunde des Basarab Tepelus von 1479, Nr. 4 319, eingereiht, mit
der er den Kronstädter Kaufleuten gleichfalls freien Handelsverkehr in der Walachei
zusichert.

4 318
(Um 1479 Oktober 27) Basarab Tepelu,s, Woiwode der Walachei, schreibt Rich
ter und Rat von Kronstadt, dass er sich bei Ali-Beg bemüht habe, ZU erwirken,
Kronstadt und dos Burzenland weiterhin nicht zu plUndern. Die Tiirken kOnne
man mit Tapferkeit allein nicht dberzeugen, sondern ihnen besser mit Gesthenken
beikommen. Weiterhin ersucht er verhandlungshalber um dringende Entsendung
einiger Ratsherren, denen er freies Geleit zusichert, und fordert den Rat auf, die
Kronstadter Kaufleute mit ihren Waren auf alien Wegen frei umherziehen zu
lassen. Als sein Bote wird Leuca beglaubigt.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 100. Siegel, rund, Dm. 38 mm, papierbedeckt,
in rotes Wachs zum Verschlul3 auf der RUckseite aufgedrückt.
Druck und rum. ebersetzung: Bogdan, Documente 154, Nr. 124. Tocilescu, 534 Docu-
mente 117 Nr. 122.
Regest : Bogdan, Documente i regeste 244 Nr. 6. Andronescu, Repertoriul 125 Nr. 450.
Zur zeitlichen Einordnung vgl. die vorhergehende Urkunde Nr. 4 317.

218
www.dacoromanica.ro
4 319
Bukarest 1479 Oktober 27. Basarab Tepelus, Woiwode der Walachei, teilt Richter
und Rat von Kronstadt mit, dass die Kronstlidter Kaufleute in der Walachei frei
Handel treiben kOnnen, und ersucht um freies Geleit fur seine Gesandten zu Ste-
phan Bálhori.
Orig. Pap. Aril. St. Brasov, Schnell I 29. Siegel, rund, Dm. 40 mm, papierbedeckt,
in rotes Wachs auf der Rückseite zum VerschluB aufgedriickt, verwlscht. Die Urkunde
ist mit einer bläulichen Tinte geschrieben.
Druck: Bogdan, Documcnte 337 Nr. 286; Hurmuzaki, Documente XV, 1, 104 Nr. 185.
Regest: Andronescu, Repertoriul 123 Nr. 443.
Honoris gratum. Quemadmodum intimastis per hominem nostrum ra-
turn bene intelleximus atque nos multum gaudemus atque gratificamus.
Igitur in fidem nostram transmittatis negotiatores vestros in regno nostro
ambulare curn omni patiential poterunt ambulare atque cum omni discre-
tione ut possint pauperes utriusque regni nostri vivere. Quia vos bene scitis
tribulationem nostram2 quam per Turkos patior ligant quasi in cellum sic
ducunt quocumque volunt. Non nostra voluntas, sed nos cum omni bona vo-
luntate volumus pacem componere, quia quidquid2 accidit isque nunc vel
per Laiotam sunt orta. Sed a modo in posterum in caput nostrum quietamus
quod Turchi per terram Transalpinam non poterunt viam habere. Si oportet
nos ad Chesarem equitare etiam non pigritamus. Igitur si poterit fore exinde
multum exhoramus4 quatenus a Stephano Bathorj lucrare dignemini fide
suae christianitatis4 salvum conductum, ut uti possemus hominem _nos-
trum circa eundem intimare. Nos libenter accipimus a vobis atque gratifica-
remus vestris4, ut uti possemus pacem componere infra regna ut ne venirent
plura scandala. Datum Bokarest de cetero autem quidquid3 vestris4 retu-
lerit4 ratum credere quasi nostris7 feria quarta proxima ante festum Si-
monis et Judae, anno domini I xxo nono.
Bazarab junior vayvoda,
partium Transalpinarum dominus.
Auf der Riickseite Adresse: Circurnspectis ac providis viris Brasouiesse4 con-
stitutis iudicis4 iuratis ac civibus amicis nostris.
1 Vorlage pacia. 5 Vorlage Xianitatis.
2 Vorlage que.
3 Vorlage quitquit. 6 Vorlage retullerit.
So Vorlage. 7 Der eingeschaltete Satz so in der Vorlage.

4 320
(Nach 1479 Oktober 27). Basarab Tepelus, Woiwode der Walachei,teilt Richter
und Rat von Kronstadt in Beantwortung ihres Schreibens mit, dass er ihnen nicht
gewogen sein keinne, so lange sie seine Feinde beherbergen, die auch die Feinde der
ganzen Christenheit sind. Zuerst haben sie den Woiwoden Vlad (den Pfahler )
gegen den Woiwoden Vladislav gebracht und diesen getotet (1456 ), dann sind
dieselben Feinde von Vlad zu den Tiirken iibergegangen und haben bewirkt, dass
der TUrkenkaiser die Walachei verheerte (1462 ). Dann haben sie Ese-beg in
die Moldau geleitet und diese verunistet ( 1474-1475 ). Danach haben seine
Feinde, gemeinsam mit Basarab Laiotti den Tarkenkaiser in die Moldau begleitet

18 TJrkundenbuch 219
www.dacoromanica.ro
und diese heimgesucht (1476 ). Die gleichen Verriiter haben Ali-Beg nach Niko-
polis gebracht. Schliesslich haben die gleichen Feinde Ali-Beg auf die Ungarn
gehetzt. Aus all diesem sei ersichtlich, dafi dies ihnen zum Schlechten ausschlagen
werde. Der Woiwode fordert daher den Kronstddter Rat auf, zum siebenburgi-
schen Woiwoden Stephan Thithori zu schicken, urn zu erfahren, ob seine Feinde
mit dessen Billigung handeln. Auch verlangt er die Mickstellung all dessen, was
man ihm genommen hat, ebenso soll Stephan Báthori seine Boten freilassen und
Bolen zu ihm schicken und gegenseitig den Frieden beschworen, denn sonst
könne er die T iirken nicht zurackhalten. Der Kronstädter Bole wird als Uber-
bringer seiner Botschaft beglaubigt.
Auf der Riickseite Adresse: Unseren Freunden, dem Richter und den Rats-
herren von Kronstadt".
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 102. Siegel, rund, Dm. 38 mm, war in rotes
Wachs auf der Ruckseite zum Verschluss aufgedruckt, Reste.
Druck: Miletië, Novi vlacho-bulgarski gramoti 84 Nr. 87.
Druck und rum. tlbersetzung: Bogdan, Documente 149 Nr. 121. Tocilescu, 534 Docu-
mente 112 Nr. 119.
Rum. Obersetzung: Bogdan, Documente i regeste 90 Nr. 93.
Regest: Andronescu, Repertoriul 124 Nr. 446.
Aufgrund der Anspielung auf den Tdrkeneinfall in Siebenbürgen von Oktober 1479 1st
die Urkunde in den Spatherbst dieses Jahres anzusetzen, u.zw. im Anschlui3 an die
lateinische, datierte Urkunde des Basarab Tepelus Nr. 4 318.

4 321
Hennannstadt 1479 November 25. Der siebenbfirgische Woiwode Stephan
Báthori widerruft fiber Ersuchen von Paul Horwath und Johannes Mancha,
Kastellane der Burg Unguras, die Entscheidung des Konvents von Kolozs-
monostor in deren Auseinandersetzung mit Georg und Johannes von Kerez-
thwr urn einige zwischen den Besitzungen Kreuz und Kinteln (inter pos -
sessiones Kerezthwr et Kentheleke ) liegende Ackergriinde der Gespanschaft
Daica, da die beiden Kastellane bei der Urteilsfallung in der Abwehr eines
Tiirkeneinfalles kampften undlihr Anliegen nicht persönlich wahrnehmen
konnten. Die Adligen von Kerezthwr werden angewiesen, das Verfahren gege-
benenfalls von neuem aufzunehmen.
Datum Cibinii in festo beatae Katherinae virginis et martinis, anno domini
millesimo quadringentesimo septuagesimo nono.
EIngeschaltet von den Adelsrichtern der Gespanschaft Doboka, Orig. Ungar. Landes
archly Budapest DL 62 912.

4 322
1479 November 30. Konig Matthias teilt den siebenbfirgischen Woiwoden
und Vizewoiwoden sowie dem Kammergrafen von Sic mit, dass er venerabi-
les et religiosos fratres ordinis praedicatorum in claustro beatae Marine virginis
in civitate nostra Coloswar fundato unter seinen besonderen Schutz genommen
hat und ersucht, sie in ihren Rechten und Besitzen zu schtitzen.
Datum Budae in festo beati Andreae apostoli, anno millesimo quadringentesimo
septuagesimo nono, regnorum nostrorum Hungariae et cetera vicesimo secundo,
Bohemiae vero undecimo.

220
www.dacoromanica.ro
Abschrift des späteren 19. Jhs., Arh. St. Sibiu, Manuskript Zimmermann des Urkun-
denbuchs nach Excerpta", Handschrift des 18. As. früher im Archly des siebenbar-
gischen Domkapitels, Batthyaneum Alba lulls.
Regest: Szabel, Az erdélyi mtzeum 79 Nr. 382.

4 323
Bontida 1479 Dezember 7. Die Adelsricbter der Gespanschaft DAbica beglau-
bigen die Urkunde Stephan Báthoris von 1479 Nr. 4 320, die honestus magis-
ter Albertus de Nemethg, notarius comitatus de Zolnok, procurator egregiorum
Pauli de Horwath et Johannis Mancha, castellanorum castri Balwanyos ... in
iudicio exhibuisset, und ilbergeben die Einschaltungsurkunde dem Georg
de Kerezthwr, der darum angesucht hat.
Datum in Bonchyda feria tertia proxima post festum beati Nicolui confessoris,
anrw domini millesimo guadringentesimo septuagesimo nono praenotato.
Orig. Pap. ungesiegelt Ungar. Landesarchlv Budapest DI. 62 912.

4 324
1479 Dezember 13. Richter und Rat von Klausenburg verleihen der dortigen
Kiirschnerzunft Satzungen.
Eingeschaltet vom Konvent von Kolozsmonostor 1500 im Kopialbuch des Konvents
Ungar. Landesarchiv Budapest DI. 36 405, 64-67 und damit von den Requisitore
des Konvents 1698 Arh. St. Cluj-Napoca, Archly der Stadt Cluj, J 16.
Druck: Jakab, Oklevéltár 1, 263 Nr. 163.
Ungar. ebersetzung: G. Kovach u. P. Binder, A cehes élet erdélyben, Bukarest 1081,
65 Nr. 2.
Nos Nicolaus Petri Matthiae iudex universique protoconsules et iurati cives
civitatis Colosvariensis, ad universorum notitiam tam praesentium quam
futurorum harum serie cupimus pervenire, quod circumspecti et honesti viri
Joannes Kim, Cristannus Pellifcx, Casper Holczer et Joannes Fegendorffer
in suis ac universorum magistrorum pellipariorum seu artis pellificum per-
sonis nobis detexerunt gravibus cum quaerelis, quod hospites de aliis distric-
tibus, comitatibus, civitatibus et villis in medium nostri venientes totum pro-
fectum et utilitatem in emptione pelliiim cuiuslibet generis animalium, de
quibus iidcm pellifices nostri sua victualia deberent habere et nutrimenta et
sacrae regiae coronae exactionales solvere contributiones poenitus tollerent
ipsis in annullationem et derogamen satis grande. Cum tamen in aliis civi-
tatibus regalibus cives in eisdem incolarum et residentiam habentes prae hos-
pitibus extraneis specialibus gauderent praerogativis, de quibus eaedem
civitates efficacem percepissent et continuatam participarent meliorationem.
Et quia expediens et ratione censetur fore dignum ut cives seu homines
quarumlibet civitatum in loco suae residentiae prae aliis extraneis hospitibus
de eadem loca accessum suum dirigentibus, speciali praerogativa uti frui
debeant et gaudere. Nos igitur praedictis pellificibus nostris concivibus super
ipsorum defectibus praemissis de remedio cupientes providere opportuno, ut
ipsi sua victualia copiosius habentes praedicta Colosvar profectuum uberi-
tate munita maius percipiant incrementum et exinde uberiores servitiorum
et bonorum fructus regiae provenient maiestati et signanter ea ratione non
obmissa: quod ex quo praefati magistri turrim in platea Rapularum sitam

18* 221
www.dacoromanica.ro
per eorum solicitudines cum armis bellicis, defendiculis, ballistis, bombardis
necnon aliorum armorum ingeniis diligentius appositis partim eorum expensis
et laboribus munendo et fulciendo decorarunt. Nos igitur his permoti rationi-
bus in medio nostri universitatis tales pro ipsis magistris facimus seu ordina-
vimus constitutionis ex certa nostra scientia infrascriptos: item nullus magis-
trorum pellificum extra czeham et fraternitatem laborare debeat; item nullus
nostrorum concii-ium seu aliorum extraneorum in medium nostri acciden-
tium pelles ovium ac agnorum sive aliorum animalium domesticorum, silves-
trium, campestrium ac cuiuslibet generis ferarum ad ipsos pellifices perti-
nentium necnon alias pelles vulgo Storling numero centenario minus emendae
debeat habere facultatem; item quicumque magistrorum cum aliero magistro
extra czeham existente labores artis pellificum laborat talis suo magisterio
sit privatus eo facto: quicumque magistrorum iuvenem causa informationis
acceptaverit talis iuvenis ad czeham florenum unum dare teneatur, quicumque
magistrorum alieno forensi aut concivi nostro extra czecham existenti pelles
quascumque praedictos in suo proprie operiario laborare faciat aut permittat,
talis magisterio suo sit privatus eo facto, necnon iudicis pro tempore consti-
tuto in decem marcis sit convictus, quicumque ad czecham et fraternitatem
ingredi voluerit et ad hanc sufficiens idoneus fuerit, ille pro czecha sex flo-
renos dare debeat, necnon litteras famatoriales de suis parentibus exhibere
teneatur; quilibet filius magistrorum sit absolutus a contributione czechae.
Quicumque filius magistrorum filiam alicuius magistri illius artis matrimo-
nialiter sib: in uxorem duxerit, talis Ptiarn ab onere solutionis et contributionis
sit exemptus et supportatus: quicumque relictam alicuius magistri in uxo-
rem matrimonialiter, talis a contributione mediae czechae sit exemptus et
supportatus. Omnes relictae postobitum suorum dominorum et maritorum per
integrum annum illud artificium laborare et exercere et non ultra habeat po-
testatis facultatem. Volentes igitur praedictas constitutiones ordinationes
perpetue et irr.vocabiliter fore valituras ea tamen interposita conditione,
quod praefati pelliparii seu pellifices nostri conch-es inter se in communitate
et fraternitate ipsorum nullas constitutiones communi bono contraria facere
seu ordinare debeant; si qui vero contra praemissas ordinationes sive
constitutiones nostras facere praesumendo attemptarent, eosdem iudici nostro
pro tempore constituto iuxta nostrarn deliberationem relinquimus puniendos.
Et ut praemissa et quorumvis praernissorum singula perpetue et irrevoca-
biliter permaneant et perdurent praenotatis nostris concivibus pellipariis in
huius rei memoriam firmitatemque perpetuam praesentes litteras nostras
privilegiales nostri maioris et authentici sigilli appensione munitas duximus
concedendos. Datum in die beatae Luciac virginis et martyris, anno domini
millesimo quadringentesimo septuagesimo nono.

4 325
1479 Dezember 13. Der Rat von Klausenburg erteilt der dortigen Leinenwe-
bcrzunft Satzungen.
Orig. Perg. mit an weiss-rot-grtiner Seidenschnur hangendern Siegel befand sich frdher
im Arh. St. Cluj-Napoca, Zunfturkunden, mittelalterliche Sammlung, Nr. 10. Heute
verschollen.
Druck: Jakab, Oklevéltar 1, 262 Nr. 162.
Nos Nicolaus Petrimathiae iudex universique prothoconsules et iurati cives
civitatis Coluswariensis, ad universorum tam praesentium quam futurorum
harum serie volumus pervenire notitiam, quod nostri venientes in praesen-

222
www.dacoromanica.ro
tiam circumspecti et honesti viri Michael Barth, Symon Weber, Stephanus
Helner et Andreas Benedek, seniores magistri confraternitatis sive cehae lini-
ficum nostrorumque concivium, in suis ac omnium aliorum magistrorum ip-
sius artificii personis, supplicantes nobis debita precum instantia, ut nos eos
et eorum quemlibet suis ipsorum iuribus ac constitutionibus more aliarurn
confraternitatum gratiosius conservare in ipsisque manutenere dignaremur.
Quarum constitutionum seriem, articulatim positam nobis obtulerunt, qui
sequitur in haec verba videlicet quod: Primo quilibet magistrorum in czeham
nostram veniens sit idoneus et sufficiens ac literas famatoriales exhibere
teneatur. Item quilibet nostrum etiam sufficienti testimonio comprobando
edoceat quod annos suae eruditionis effective compleverit et artificio nostro
prout moris est satisfecerit. Item quilibet magistrorurn tempore sui intro-
itus imponendo contribuat auri florenos duos. Item dum aliquis nostrum
decedit aut uxor, filius vel filia. extunc omnes magistri excquiis diligenter
interesse tenentur; haec autem facere negligentes cons incantur in media li-
bra cerae pro qualibet vice, iuniores vero magistri quatuor in singulis eorum
agendis famulentur more alias consueto. Item mortuo ex nobis magistro eius
relicta frui poterit ut prius artificio et si duxerit alium maritum arti.; nostrae.
Si vero alium alterius artificii, extunc artificium nostrum ei ad laborandum
denegetur, Item si quis duxerit filiam magistri matrimonialiter in uxorem sit
absolutus a contributione czehae sed magistris debet dare prandium. Item
praefati seniores_magistri tenentur circumspicere labores cuiuslibet magistri
ne perorando vilificentur sed ordine debito ac modo praeficiantur; si quis
autem excedens compertus fuerit in quatuor libris cerae convincatur. Item
quilibet magistrorum tenetur obedienter Ee rvi re ad altare sancti spiritus cuius
confraternitatem pro animae nostrae salute veneramur. Volentes igitur huius-
modi constitutionum ordinationes perpetue fore valituras visisque ipsorum
et auditis condignis petitionibus favorabiliten incliniati praesentes literas
nostras privilegiales autentici sigilli nostri in robur perpetuamque firmitatem
appensione communitas eisdem irrevocabiliter duximus concedendas. Datum
in festo beatae Luciae virginis et martinis, anno domini millesimo quadringen-
tesimo septuagesimo nono.

4 326
Hermannstadt 1479 Dezember 21. Der siebenbiirgische Woiwode Stephan Ba-
thori teilt Richter und Rat von Kronstadt mit, dass er den Woiwoden Basarab
zur Verteidigung des Burzenlandes schickt, ersucht um Nachrichten aber die
Bewegungen der Tiirkerz und fordert zur Kriegsbereitschaft und Wachsarnkeit
auf
Orig. Pap. Aril. St. Brasov, Priv. 216. Siegel, rund, Dm. 32 mm, war auf der Mick-
seite in grünes Wachs zum Verschlull aufgedmickt. Reste.
Druck: Hurmuzaki, Documente XV, 1, 104 Nr. 186.
Circumspecti amici nobis dilecti. Misimus hunc magnificum Bazarab vaivo-
dam vestri in medium, vestra pro defensione. Idcirco cum quibus novitatibus
exploratores vestri venerint, eas etiam ipso Bazarab nota faciatis ut et ipsel
promptum se servare valeat, Nosque die noctuque cum verissimis famis te-
neatis, prout etiam aliis literis nostris mediantibus vobis superinde scripsi-
mus2 ut et nos, si opus fuerit, citissime illac transire valeamus. Nichilominus
vos ita paratos servetis more bellicoso, ut dum ipse Bazarab2 ad defensionem
regni huius' nobis insurgere dixerit, insurgere valeatis et modis omnibus,

223
www.dacoromanica.ro
dempto isto quod si ad Transalpinas portare machinaretur, iliac absque scitu
nostro meare minime velitis. Secus non facturi. Ex Cibino in festo beati
Thomae apostoli, anno dornini et cetera lxxviiii-o. Custodiatis vos circa fes-
turn nativitatis domini, quia tune magis erit timendum.
Stephanus de Bathor iudex curiae regiae, vaivodaque Transsiluanus, et ce,
tera.
Auf der Rtickseite Adresse: Circumspectis iudici et iuratis civibus civitatis
Brassouiensis, nobis sincere dilectis.
1 Hierauf gestrichen se. Hierauf gestrichen pro.
Hierauf gestrichen nichilo. 4 Hierauf gestrichen Ins.

4 327
Hermannstadt 1479 Dezember 21. Der Woiwode Stephanus de Bathor ersucht
das Weissenburger Kapitel, die Witwe von Nicolaus de Wyzakna zu bestirn-
men, die Geldsumme, Mr die Ladislaus Desewfy de Lossoncz seine totalis por-
tio possessionaria... in possessione Mongaros in der Kok ler Gespanschaft ver-
pfändet hat, von diesem anzunehmen und den genannten Besitzanteil zurtick-
zuerstatten.
Datum in Cibino in festo bean Thomae apostoli, anno domini inillesimo gua-
dringentesimo septuagesimo nono.
Laut rtickseitigem Kanzleivermerk wurde der Auftrag in vigilia Epiphania-
rum domini (.1480 Januar 5) in possessione Iwedich durchgeftihrt.
Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest DL 29 847. Siegel fehlt.
Druck: Iványi, Oklevéltár 2, 208 Nr. 174.

4 328
1479 Dezember 28. Die Kiirsclmerzunft in Keisd gibt sick Satzungen.
Orig. Perg.-S trelfen ungesiegelt Arh. St. Sibiu Z U 919. Eine gleichzeitige zu 1478
datierte Ausfertigung oder Abschrift Pap. mit einigen Abweichungen ebenda.
Regest: Studil I comunicki 14, 1969, 239 Nr. 8 u. 9.
In nomine domini amen. Anno domini millesimo CCCC° LXXIX, die vero sane-
torum innocentum et martirum registratae sunt haec, uti patebunt, infra et
in' ordinem:
Item czwn ersten wenn eyner yn dy czeg kwemth, zo sal er gebyn floren VI
wnd daz moel venne dy meyster wellen.
Item ezw dem andrea moel zo zal er dy leychyn tragen, byz off denn achten
meyster czw2 woraws dy 4 jungsten wnd won welchym daz worsewmpt wed,
der worbwest eyn phunt wax, wnd dy kerczyn awffl send Mychelz elter sal
man awff czwngen czw hirren geczeytyn czw der wesper czeyd wnd. czw dem
syngen wnn awch swest alle feyrtag czw der myz.
Item welcher meyster dy lychyn worsewmpt wor daz dryt haws, der wor-
bwest eyn fyrtel wax wnn zal dem lychnan nochwolgen byz yn dy kyrg wnn
wyder bys wor daz havez.

224
www.dacoromanica.ro
Item welch meyster der do meysterschafft wold arbSTten, der do nycht yst
ynder czeg, yz sey myt kwersch knechtyn ader waz yz sey, der worbwest
eyn czentner wax.
Item waz eyn meyster kawfft awff den mark, daz do yst bys off eyn ord
eynnycz gweldez, dez yz er frey wnd daz do pesseyr yst, wen eyn ord eyliez
gweldez wnd eyn ander meyster dar czw gwem ader kwempt, yz daz er bege-
ryn yst theyl wn worfach ym, zo worbwest er eyn ord eyn floren. Item eyn
meyster smee wortt dem andren czw red aber heysset lygen daz heyr yz mach
beweyren, der worbwest 1 floren.
Item welcher meyster der do geyff awff dem marck czw workaweffyn eynem
fremden, der nycht dez hanfryx weyr, der hatt worwart waz her ym had gege-
byn czw workaweffyn.
Item welcher meyster der dos czwgret oder czyhet awff eynen yawrmark ab
er kawfft kwerschwerk wnn wol yz do haem weyl habenn, wnder der loebenn,
alzo mang moel alz her ez tued, zo worbwest er 1 floren.
Item welcher meyster wold new gezecz machen myt dem gesynd, ez sey myt
gaweb oder myt schenkenn ader myt dem loen, wer daz thwd, der worbwest
eynen halwyn czentner wax
Item welcher meyster dem andren daz gesynd abhendyg macht, der wor-
bwest eynen halben czentner wax.
Item welcher meyster eynen kwerschknecht seczd, der eynen andren gearbyt
het, der zal den zelbygen meyster froegyn, ab heyr frey sey, ader wy yz steyd
mytt dem knecht, wer daz nycht thwed, der worbwest 4 phwnd wax.
Item welcher kwerschknechd won seynem meyster gelt hat genomen awff eyn
czeyt dawor czw arbeten, den zael keyn meyster haldyn' an dez zelbygen
mesters' seynen vyllen, wer daz nychts thwd, der worbwest eynen7 czentner
wax.
Item welcher meyster eynen jungen lernn wyl, der geb 1 floren yn dy czeg,
czwen emer weyn, 4 phwnt wax wnn zael dynen 4 yaer wnd ye her den jun-
gen 14 tag bey ym gehat, zo zal her der czeg gerechtygkeyth nyder legen
wnd wenn her den jungen dyngen wyl, zo zal her wyssen, wer der jungr zey
ab her won frawmen lewten zey aber nycht wnn sal haben beys dem gedyng
czwen meyster, wnn welcher daz nycht thud, der worbwest 1 floren.
Item ab eynesz meystersz son qwem off daz hantwerk, zo zal her geben halb
czeg, ab her pey zeym watter lerynt, zo gyp her nyznycht.
Item ab eyn meyster styrb wnd der frawen plyb czw arbyten, zo zal zey eyn
halb yar frei zyn czw arbetyn myt eynem gesellen wnd myt eynen iungen
wnd ynder czeg zal zy myt lweydwg habyn myth der czeg.
Item wens dy meyster bey ennander zeyn yn der czeg werdo redyn wyl zeyn
noth, der zael tredyn wor den thysch wnd zal erlobwnk nemen wnd welcher
dem andryn yn dy red greyfft, der worbwest 1 phwnd wax.
Item wen daz czechyn wemb getrachyn wirt, wer yz do beheld wber nacht
wnd dem czegmeyster nycht enffert, der worbwest 1 phunt wax.
Item keynen ledygen knecht zal man stwekwerk gebyn, weder czw gerbyn
noch czw nehen, wer wyder daz thud, der worbwest 1 floren.
Item wer do sacht aws wermygen der czeg waz do beslossyn yst ynder czeg,
wer wyder daz thut, der worbwest 1 floren.
Item keyn fraw zal kenn fey! nycht kavffyn awff dem mark czw bwz 1 floren
Item keyn meyster zal keyn gelydertt ader gepeystn breyn noch felchyr
noch balg kawffen von eynem der yz nycht arbydyn kaen; er thw yz den czw
kwnt ader myt roth der czeygmeister czw bwz eynen czentner wax.
Item alle katemporyn gott czw loeb wnn zend Mychel czw eer eyn myz czw
zyngen, wnn yder zal geen czw opfer czw rechter czeyt, wer daz worsewmpt
czw bwz eyn 4 phunt wax.

225
www.dacoromanica.ro
Item welch meyster dem andryn seyn arbeth scheynth ader lesterth ader
eyner dem andryn seyn arbeth entreysst czw bwz 1 floren.
Item ab sych eyner worlobt ee wen" daz er gesnyth czw bwz eynen gweldyn
wnd mwz dennych sneyden et cetera.
1 Hierauf s gestrichen. 7 Hierauf gestrichen ce.
2 Welter oben nachgetragen. Hierauf gestrIchen yrn.
Hierauf gestrichen nwe. 9 Am Rand nachgetragen.
4 Hierauf gestrichen awen.
5 Hierauf gestrichen sdo. o Hierauf gestrichen beym.
6 Ober der Zeile. 11 Hierauf gestrichen her.

4 329

Miihlbach 1480 Januar 7. Der siebenburgische.Woiwode Stephan Bcithori tragt


den Sieben Stuhlen auf, die Ausgaben far die Auslasung von Stadt und Stuhl
MUhlbach selber zu tragen.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U III 37. Siegel, rund, Dm. 30 mm, war in grilnes Wachs
auf der Rilekseite zum Verschlua aufgednickt.
Druck : Programm MOhlbach 1875/76, 42 Nr. 10.
Sapientes et circumspecti viri, arnici nostri dilecti. Credimus vobis dare con-
stare, quomodo isti de Zazsebes et eius pertinentiis turn per devastationes
Turcarum tumque per alia impedimenta eorum sint opressi et turbati, qui
nunc ad quasdam solutiones pecuniarum in redemptionem videlicet ipsius
civitatis eorum solutarurn per vos compelli asseruntur. Cum autem regia ma-
iestas suas per literas gratiosas ipsam solutionem communiter per universos
Saxones septem sedium vestrarum sovere et refundere commisit. Ob hoc
reqhirimus dilectiones vestras praesentibus per maxime, quatenus iuxta co-
missa regia operari et dictam solutionem communiter supportare velitis et
debeatis, nec eos dumtaxat ad ipsam solutionem compellatis, ut ipsi ac civi-
tas eorum, quae nunc satis desolata et inordinata est, potius2 per eos refor-
metur, quam desolationem patiatur. Nec secus optamus facturi. Ex Zazsebes2
praedicta2 secundo die Epiphaniarum domini, anno et cetera octuagesimo.
Comes Stephanus de Bathor,
iudex curiae regiae vaivodaque Trajsilvanus etcetera.
Auf der Riickseite Adresse: Sapientibus et circumspectis viris magistro civium
Cibiniensi, iudicibusque et iuratis civibus septem sedium Saxonicalium, ami-
cis dilectis.
Hierauf gestrichen eos. 2 Ober der Zeile, darunter gestrichen Ct-
. birth:).

4 330
1480 Januar 17. Das Weissenburger Kapitel bezeugt, dass Ladislaus Rikalfi
den Giesshubel fur vierhundert Goldgulden an den Muhlbacher Matheus Byro
verpfandel hat.

226
www.dacoromanica.ro
Eingeschaltet vom Woiwoden Johann Zdpolya 1514 und dem Weissenburger Kapitel
1585, Orig. frllher im Archly der Stadt Milhlbach.
Druck: Programm Mühlbach 1873/74, 32 Nr. 5.
Nos capitulum ecclesiae Transilvanae memoriae commendamus, quod nobilis
Ladislaus Rikalfi de Tharkew personaliter coram nobis constitutus per eun-
dem spontanea eiusdem voluntate confessum extitit eo modo. Quomodo ip-
se quibusdam suis necessatibus ad praesens ipsum summe urgentibus evi-
tandis possessionem suam Kyzebel vocatam in comitatu Albensi existentem
habilam cum medietate molendini duarum rotarum in fluvio Sebes decurren-
tium ac terris arabilibus et feneto sive prato versus posessionem Dalya quas
et quae populi et incolae dictae possessionis Kyzebel hactenus usi extitissent,
necnon cum omnibus suis utilitatibus et pertinentiis quibuslibet terris vide-
licet arabilibus, cultis et incultis pratis, agris, montibus, campis, aquis, flu-
viis aquarumque decursibus et generaliter omnibus utilitatum integritatibus
ad eandem possessionem legitime et rite spectantibus nobili viro Matheo
Byro de Zazsebes pro quadringentis florenis puri auri, ut dixit, ab eodem le-
yetis et receptis pignori obligasset immo obligavit coram nobis tali conditione
interiecta, quod nemo consanguineorum suorum nisi ipse solus Ladislaus aut
sui heredes dictam possessionem et medietatem dicti molendini ac terras ara
biles et fenetum pro dictis quadringentis florenis auri, exclusa omni aestima
tione rerum, redimere valeat atque possit. Promittens memoratus Ladislau
ipsum Matheum Byro infra tempus redemplionis annotatae possessionis e
molendini ac terrarum arabilium et feneti ab omnibus legitirne impetitoribu
propriis laboribus et expensis in pacifico dominio tueri, conservare et defen
sare harum nostrarum testimonio literarum mediante. Datum in festo beat
Antonii confessoris, anno domini millesimo quadringentesimo octuagesimo

4 331
1480 Januar 17 1481 März 30. Entwurf einer Eingabe aller Teutschen aus
Sybenb tirgen" an Konig Matthias wegen wichtiger Angelegenheiten ihrer Gesamt-
heit.
Gleichzeitige Aufzeichnung Pap. Arh. St. Sibiu Nova Coll. post. 1656.
Druck Programm Mllhlbach 1873/74, 33 Nr. 6.
Regest: Korrespondenzblatt 39, 1906, 12 Nr. 7,
Die Datierung dieses Stllckes geht davon aus, dass der Giesshubel bel Mtihlbach von
dem hier u.a. die Rede ist, am 17. Januar 1480 NI. 400 Gulden an den hier gleichfalls
erwahnten Matthaus bzw. Matthias Gereb verpfandet wurde, vgl. Nr. 4 330, und dass
der keinigliche Schatzmeister Propst Urban, den Ihirgermeister Thomas Altemberger
am 30:Milrz 1481 beauftragt, den Giesshllbel zu schktzen, damit Matt taus Gereb damit
abgefunden werden kann, vgl. Nr. 4 404. Zum letzten Absatz vgl. den Auftrag des
Konigs vom 19. August 1482 fremden Kaufleuten zu verbieten, ihre Waren in Sieben-
bürgen mit der Elle oder in Kleingewicht zu verkaufen, Nr. 4 499.
Anbringen an vnser allergnedigsten herren den ktinig der
stet vnd aller Teutschen aus Sybenburgen.
Zum ersten. Als jetz in dem lannde V3geres vnd an dem wasser Al lt etlich
taber vnd bevestigung aufgeworffen und gemacht sollen wcrden, solt das be-
schehen keinn alien steten vnd Teutschen verderblich scheden daraus, wenn
man elle notdurfft her disshalb des wassers vnd auf dem Teutschen albeg
nemen musst.
Zum andern: Nachdem vnd burger vnd kauffleut des gantzen lanndes in Sy-
benburgen fuer alle rnewet gefreyt sein. Nue werden sy von etlichen herren
vnd edelleuten in Hungern dawider beswert und notten sy zu mawten vnd
verachten ewr koniglichen gnaden brief vnd wellen die mit halten.

227
www.dacoromanica.ro
Zum dritten nemlich: Es ist ein dorff an ewr koniglichen gnaden stat Schaazs-
chebez gleich auf dem graben genannt Gyzhuebl, daz tut der stat vil irrung vnd
einfel derwarten, daz die stat vorstad vnd daz dorff daz zu scheczen ist far ein
vorstat in ainigkeit vnd bey warden bleib, biten ewr konigliche maiestet mit
Gereb Mathias ewr koniglichen gnaden richter in Rewssemargker stul, daz er
krafft hat ze schaffen, damit er es der stat ze kauffen in gleichem gelt geb,
susst wurde albeg zwitrecht, irrung vnd verderben der stat daraus entsten.
Zum letzten: So biten ewr koniglichen majestet die Teutschen vnd alle kauff-
leut aus Sybenburgen, dass kain kauffmann so in Sybenburgen kombt mit
der ellen oder klain gewicht seine pfenwerdt verkauffe, wenn daz wider ihr
freihait vnd altz herkommen ist.

4 332
Mühlbach, 1480 Januar 20. Der Woiwode Stephan Bcithori bestatigt die Ein-
sprache gegen die Verpfandung von Dahendorf, Totoiu, Giesslaibel u.a. an
Mathtius Gereb von Mühlbach.
Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest DI. 29313. Siegel rund, Dm. 30 mm, w ar
auf der Rfickseite zum Verschluil aufgedruckt.
Nos comes Stephanus de Bathor, vaivoda Transsilvanus necnon iudex curiae
serenissimi principis domini Mathiae dei gratia Hungariae, Bohemiae et cete-
ra regis, memoriae commendamus quod nobilis Petrus de Galthew in personis
nobilis dominae Magdalenae, coniugis Sebastiani Orzaag de Gwth ac Georgii
filii et Barbarae, filiae Ladislai filii Georgii Rykalfy de Tharkew, nostram
personaliter veniens in praesentiam per modum protestationis et prohibitio-
nis nobis significare curavit in hunc modum: Quod, prout ipsi percepissent
et ad eorum devenisset notitiam, praefatus Ladislaus, filius Georgii Rykalfy,
possessiones eorum Dalya, Thathe, Bekenzeg, et Kyzebel vocatas omnino in
comitatu Albensi existentes et habitas ipsos exponentes iusto iuris tituflo...p
tangentes et concernentes circumspecto Matheo Gereb de Zazsebes iudici regii
de Zerdahel simulcum cunctis utilitatibus et pertinentiis ad easdem possessio-
nes rite et legitime pertinentibus [...]2 debentibus sub ipsarum possessionern
veris metis [et]1 antiquis limitibus quo vis nominis vocabulo vocitatis pro certa
summa florenorum auri titulo pignoris locasset et a se ipsis alienasset in pra-
eiudicium et dampnum eorundem exponentium valde magnum. Factaque
huiusmodi protestationis praefatus Petrus de Galthew nominibus et in per
sonis quorum supra eundem Ladislaum filium Georgii Rykalfy ab impignora-
tione, venditione, alienatione et ad alienorum manus quoquomodo traditione
possessionum praedictarum et aliarum quarumlibet hereditatum dictae do-
minae Magdalenae; memoratum vero Matheum Gereb de Zazsebes praedicta et
alios quoslibet ab emptione, receptione, occupatione, detentioneque ac sibi-
ipsis usurpatione segue in dominium earundem quovis quaesito colore intro-
missione usuum fructuumque et quarumlibet utilitatum ear-undem percep-
tione seu percipi factione quomodolibet factis vel fiendis prohibuit contra-
dicendo et contradixit inhibendo lege et consuetudine regie requirendo coram
nobis harum nostrarum testimonio literarum mediantibus. Datum in Zazsebes
praedicta, in festo beatorum Fabiani et Sebastiani martirum, anno domini
millesimo quadringentesimo octuagesimo.
1 Dicke, rechter Rand der Urkunde 2 Auf der bentlizten Photokopie unlesbar,
abgerlssen. da von Paplerstreifen des rUckseltigen
Siegels bedeckt.

228
www.dacoromanica.ro
4 333
1480 Januar 20. Magdalena, die Tochter Nikolaus d. Ae. von Salzburg, verehe-
licht in erster Ehe mit Georg Rykalph und in zweiter Ehe mit Sebastian Orszag
de Guth, protestierl durch Petrus de Gallo vor dem siebenbUrgischen Woiwoden
Stephan Bathori gegen die Verpfandung des Gutes Giesshübel.
Erwahnt:Programm Milhlbach 1873/74, 13 f. nach einem heute verschollenen Orig. Pap.
friiher im Archly des Landesarchivs In Karlsburg. Ebenda S. 14 ist auch eine Protesta-
tion erwähnt, die der gleiche Petrus de Gallo names der Magdalena und Hirer Enkel
Georg und Barbara, Kinder ihres Sohnes Ladislaus Rykalph vom Konven t von Kolozs-
monostor am 12. Februar 1480 in gleicher Sache beurkunden lässt.

4 334
Suceava 1480 Januar 22. ,5'tefan, Woiwode der Moldau, berichtet dem Richter
und Rat von Kronstadt Uber Kriegsvorbereitungen der Tiirken, und ersucht
urn neue Nach richten.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Schnell I 35. Siegel, rund, Dm. 32 mm, in rotes Wachs,
papierbedeckt, zum Verschlul3 aufgedriickt. Derselbe Stempel wie Nr. 4 095.
Die Urkunde wird von Iorga und Bogdan zu 1480 eingereiht, die Jahreszahl könn te
jedoch auch 1481 gelesen werden (ygl. Anm. 5).
Druck: Hurmuzaki, Documente XV, 1, 105 Nr. 187; Bogdan, Documentele lui $tefan
2,-355 Nr. 157.
Nos Stephanus dei gratia waywoda terrae Moldauiae notificamus vestris ami-
citiis per praesentes, quod scripta vestra sane intelleximus de saevissimorum
congregatione Turcorum, de quibus nos vestris amicitiis immensas gratium1
actiones refundimus. Similiter et nos audivimus ac intelleximus ex relatu
veridicorurn meorum ambasiatorum, qui novissime venerunt de infidelissi-
morum partibus Turcorum qui et nobis retulerunt in hiis verbis: Quornodo
magna Baszcha, qui moratur ultra mare, excitatus est cum magno exercitu,
similiter et solus Cesar1 cum omnibus suis baronibus et dominis congregatus
est cum sua potentia et innumerabili populo et turn2 quo intendunt penitus
ignoramus. Ideo sitis circumspecti, avisati, prompti et parati et nos congre-
gare exercitum et proclamare bellum intendimus. Etiam scripta3 ista omnia
quae intelleximus a nostris arnbasiatoribus scripsi et patefeci fratri nostro
domino Stephano de Bathor. Insuper etiam scient vestrae amicitiae, quod
si habebitis aliquas novitates citius quarn nos tunc quanto citius potueritis
nobis rescribere festinetis. Sic et nos scribere et facere curabimus. Alia pri-
mo4 non occurunt. Datum in Czoczauia in festo sancti Vincentii, anno domini
m'cccelxxx"
Auf der Riickseite Adresse: Circumspectis ac sagacibus viris et dominis iudici
iuratisque civibus civitatis Coronae nostris ac amicis plurirnum honorandis
et cetera.

I So Vorlage. 5 In der Vorlage folgt darauf ein urspriing-


2 Iorga liest tamen. liches: et cetera, Uber dessen ersten Fuss
Hierauf gestrichen vostra. ein j mit diinnerer Feder nachtriglich
4 Iorga liest pro nunc, was palilographisch geschrleben wurde, so dass die Jahreszahl
nicht haltbar ist. auch 1481 sein kOnnt e.

229
www.dacoromanica.ro
4 335
Rorn 1480 Februar 3. Papst Sixtus IV... exhibita siquidem nobis nuper pro
parte dilecti filii Ladislai Thabiasi rectoris plebani... parochialis ecclesiae ple-
baniae nuncupatae sancti Nicolai de Eeczeel Albensis Transsilvancnsis dia-
cesis petito continebit, quod cum olim ipse in cancellaria carissimi in Christo
filii nostri Mathiae regis Ungariae illustris ad scribendum deputatus esset, non-
nullas literas nomine ipsius regis diversis dominis et officialibus ad administran-
dam iustitiam per eundem regem etiam in causis criminalibus deputatis scripsit,
quarum vigore nonnulli malefactores forum culpis et dcmeritis exigentibus iusti-
tia mediante per dictos dominos et officiales ad mortem condemnati e ultimo
supplicio traditi fuerunt. Gumque etiam ipse Ladislaus unacum dilecto filio Geor-
gio Thabiasy, eius patre, per ipsum regem ad officium iudicaturae in dicta regno
deputatus fuisset, quendam hereticum Vallacum iuxta morem patriae palo figi
ac unum ex suis colonis iabasionibus nuncupatis patibulo suspendi morte subse-
cuta eorum demeritis exigentibus et iustitia etiam mediante fecit et mandavit,
nonnulli etiam alii nobiles per eiusdem Ladislai officiales quamvis et inscio et
non mandante pro executione iustitiae neci traditi fuerunt, erteilt venerabili fra-
tre episcopo Moldaviensi den Auftrag. dem Ladislaus Thahiasy, qui, ut asserit,
de nobili genere ex utroque parente procreatur existit et praemissorum occasione
ad Romanam curiam non sine magnis laboribus et expensis personaliter venit,
für seine begangenen Sfinden die Absolution zu erteilen.
Datum Romae apud sanctum Petrum, anno incarnationis dominicae millesimo
quadringentesimo septuagesimo nano, tertio nonas Februarii, pontificatus nostri
anno nono.
Die Urkunde gehort zum Jahr 1480, weil in der papstlichen Kanzlei unter Sixtus IV.
der calculus Florentinus mit dem Jahresanfang am 25. Man in Geltung war, wozu auch
die Angabe der Papstjahre stimmt.
Druck' Theiner, Vetera monumenta 2, 472 Nr. 646 nach den Papstregistern im Vati-
kanischen Archiv, Rom. Hurmuzaki, Documente II, 2, 262 Nr. 233.

4 336
1480 Februar 12. Der Konvent von Kolozsmonostor bestatigt die Einsprache
des Petrus de Galthew im Namen der Gatlin Sebastian Orzag de Guths und
der Kinder des Ladislaus Rykalphy gegen den Verkauf von Dalya, Thathe,
Benkenzeg et Kyzebel ... circumspecto Matheo Gereb de Zazsebes, iudici regio de
Zerdahely.
Datum sabbato proximo ante festum beeti Valentini martinis, anno domini mille-
sano quadringentesimo octoagesimo.
Der Text der vorliegenden Urkunde ist fast identisch mit jenern der Urkunde
Stephan Bathoris von 1480 Nr. 4329.
Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest Di 29314. Siegel rund, Dm. 55 mm, war
auf der Rtickseite in gelbes Wachs aufgedrückt.

4 337
(Vor 1480 Februar 24}. Jupan Neagu, gewesener Vornic, unterrichtet Richter
und Rat von Kronstadt ither die Urnstande, unter denen Basarab Laiota den
furstlichen Schatz entwendet und die Frauen des Woiwoden Basarab Tepelus

230
www.dacoromanica.ro
entfuhrt hat. Frieden mit der Walachei kann es nur geben, wenn die Kronstädter
den Schatz zuriickstellen. W iderspreche es nicht auch dem Gewohnheitsrecht des
freien Kronstadf, die Frauen in seinen Mauern zurtickzuhallen: Der Woiivode werde
es ihnen entgelten. Das Schreiben ergeht auch namens des Vornic Vlad und des
V istier Cazan.
Auf der Thickseite: Adresse Meinen guten, sassen und sehr geliebten Freun-
den, dem Richter und den 12 Ratsherren von Kronstadt".
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 570. Ringsiegel war in helles Wachs auf der
Rtickseite zum Verschlu0 aufgedriickt.
Druck und rum. ebersetzung: Bogdan, Documente 270 Nr. 223. Tocilescu, 534 documente
392 Nr. 393.
Rum. tIbersetzung: Bogdan, Documente si regeste 209 Nr. 203.
Regest: Andronescu, Repertoriul 125 Nr. 451.
Das Schriftsttick gehOrt in den Zusammenhang der Urkunde des Matthias Corvinus vom
24. Februar 1480 u.zw. unmittelbar vorher.

4 338
Ofen 1480 Februar 24. Konig Matthias befiehlt dem Richter und Rat von Kron-
stadt, die von Basarab LaiotO gefan gene und ihnen tibergebene Frau des Basa-
rab Tepelu.,s sicher zu bewachen.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Fronius I 50. Siegel, rund, Din. 67 mm, war in rotes
Wachs auf der Rückseite zurn Verschlu0 aufgedrtickt.
Druck . Hurmuzaki, Docuniente XV, 1, 106 Nr. 188.
Von der Kanzlei: Commissio propria dornini regis.
Matthias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera. Prudentes et circum-
specti fideles nobis dilecti. Iussimus uxorem minoris Bazarab, quam nuper
senior ille Bazarab fidelis noster dilectus captain ex Transalpinis abduxit
manibus vestris pro custodia consignans. Mandamus igitur vobis, ut ipsam
dominam manibus vestris recipere et sub optima custodia conservare earn
debeatis cum honore. Ex Buda in festo sancti Matthiae apostoli, anno domini
millesimo octuagesimo.
Auf der Ruckseite Adresse : Prudentibus et circumspectis iudici et iuratis ci-
vibus civitatis nostrae Brassoviensis, fidelibus nobis sincere dilectis.

4 339
1480 Februar 24. Cum mundi labilis conditio caduca sit, propterque brevem ho-
minum vitam rei gestae memoria tractu temporum ac spatiosa prolixitate oblivionis
caligine offuscata, nequeat in aevum perturare expedit sed et sugax humanae
conditionis advenit ratio, ut ea quae geruntur cum tempore ne labantur cum eodem
privilegiorum patrocinio ac literarum testimonio roborata memoriae sempiternae
demandentur bestatigt Konig Matthias, den circumspecti Benedictus Mezans
at Johannes Baccalarius iurati cives civitatis nostrae Czibiniensis namens aller
koniglichen Freistädte Siebenbilrgens darum ersucht haben, die Urkunde des
Palatins Michael Ország de Guth von 1478 Nr. 4242 mit der Urkunde Konig
Matthias' von 1478 Nr. 4235 fiber den im Zollstreit mit dem Grosswardeiner
Kapitel gefallten Urteilsspruch. Datum per manus reverendissimi in Christo

231
www.dacoromanica.ro
pains domini Georgii electi et confirmati Colocensis el Bachiensis ecclesiarum
locique eiusdern Colocensis comitis perpetui aulae nostrae summi et secretarii
cancellarii fidelis dileeti, anno domini millesimo quadringentesimo octogesimo,
regnorum nostrorum anno Hungariae et cetera vigesimo tertio, Bohemiae vero
undecesimo, sexto Kalendas Martii.
(Es folgen die Namen der Grossen des Reichs).
Orig. Perg. Arh. St. Sibiu U II 399. Doppelsiegel, rund, Dm. 123 mm, an griin-
weiss-roter Seidenschnur angehtingt. Derselbe Stempel wie Nr. 3 369.
Druck: Teleki, Hunyadiak kora 12, 114 Nr. 640.
Regest: Keméry, Notitia 1,188. Archly 1/2 1844,90 Anm. 39.

4 340
(Um 1480 Februar 24.) Basarab Tepelus, Woiwode der Walachei, teilt dem .sie-
benburgischen Woiwoden Stephan BAthori oivie dem Richter und Rat von
Kronstadt mit, dass er auf Verlangen Báthoris ein Verzeichnis trber den Inhalt
des ihm weggenommenen Staatsschatzes angclegt und die von ihm gemachten
Gefangenen befreit habe. Bisher sei er jedoch nur mit leeren Worten abgespeist
worden, obwohl ilun als Gegenleistung die Befreiung seiner gefangenen Angell&
rigen versprochen wurde. Die Behauptung, dass er far deren Befreiung Báthori
und Basarab Laiold je 2 000 Gulden versprochen habe, sei falsch. Deshalb habe
er mit dem Moldauer Woiwoden Stephan verhandelt, damit dieser in der Sache
vermittle. Wenn man seine gefangene Angehorige freilasse, werde auch er die
Tochter des Laiotii und eine gewisse Ioana freigeben.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 107. Siegel, rund, Din. 38 mm, war in rotes
Wachs vorne aufgedriickt, Reste.
Druck: Mi1eti6, Novi vlacho-bulgarski gramoti 83 Nr. 85.
Druck und rum. Ubersetzung: Bogdan, Documente 157 Nr. 127. Tocilescu, Documente
120 Nr. 125.
Rum. ebersetzung: Bogdan, Documente si regeste 97 Nr. 99.
Regest: Andronescu, Repertoriul 127 Nr. 459.
Zeitlich gehort these Urkunde in den Zusammenhang von Nr. 4 337.

4 341
(Um 1480 Februar 24). Basarab Tepelus, Woiivode der Walachei, schreibt seiner
Grossmutter Maria betreffend ihre Befreiung durch den siebenburgischen Woiwo-
den Stephan Báthori aus der Gefangenschaft seines Feindes, und dass sie nun
in den Händen seiner Leute und der Barger " ( Ratsherren von Kronstadt ) sich
befinde. Da Stephan Báthori sie zu seiner Adoptivtochter" gemacht habe, schicke
er ihrem Wunsch gemiiss ein Geschenk far Bálhori und fordert sie auf, ihre bal-
dige Freilassung zu verlangen, denn seine Moglichkeiten, sie zu befreien, seien
erschopft. Er beglaubigt Petru als seinen Bolen. Auf der Rtickseite Adresse: Mei-
ner geliebten Grossmutter Maria, der Herrin meiner Herrschaft.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 106. Siegel rund, Din. 38 mm, war in rotes
Wachs auf der Rfickseite zum Verschlul3 aufgedriickt, Reste.
Druck: M11eti6, Novi vlacho-bulgarski gramoti 82 Nr. 83.
Druck und rum. Obersetzung: Bogdan, Documente 159 Nr. 128. Tocilescu, 534 Docu-
mente 122 Nr. 126. DRH, Bp 281 Nr. 174.,,../
Rum. Obersetzung: Bogdan, Documente si regeste 101 Nr. 103.
Regest: Andronescu, Repertoriul 130 Nr. 470.
Zur Datierung der Urkunde vgl. auch Nr. 4 337 mid Nr. 4 340.

232
www.dacoromanica.ro
4 342

(Um 1480 Februar 24). Basarab Tepeliq, Woiwode der Walachei, beglaubigt
Iuga und Mo,s als seine Boten bei seiner Frau Maria.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 92. Siegel war in rotes Wachs zum Verschlua
auf der Rückseite aufgedrückt, Din. etwa 38 mm.
Druck und rum. tThersetzung: Bogdan, Documente 161 Nr. 129. Tocilescu, 534 Docu-
mente 124 Nr. 128. DRH, Bl, 270 Nr. 166.
Regest: Bogdan, Documente i regeste 246 Nr. 9. Andronescu, Repertoriul 128 Nr. 461.
Die zeitlIche Einordnung dieses Schreibens ergibt sich aus den vorangehenden Urkunden
Nr. 4 337, 4 340, 4 341, wo von der Gefangenhaltung der Gattin des Tepelus in Kronstadt
die Rede 1st.

4 343

(Um 1480 Februar 24). Basarab Tepelu,s, Woiwode der Walachei, ersucht seine
Frau Maria, seinem Boten Dragomir Glauben zu schenken.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 94. Siegel, rund, Din. 38 mm, war zum Ver-
schlu0 auf der RUckseite in rotes Wachs aufgedruckt, Reste.
Druck und rum. tlbersetzung: Bogdan, Documente 162 Nr. 130. Tocilescu, 534 Docu-
mente 123 Nr. 127. DRH, Bl, 271 Nr. 167. /
Regest: Bogdan, Documente al regeste 246 Nr. 10. Andronescu, Repertoriul 128 Nr. 462.
Zur Datierung vgl. die Urkunde Nr. 4 337.

4 344

(Urn 1480 Februar 24). Basarab Tepelus, Woiwode der Walachei, beglaubigt
gegenither seiner Frau Maria den Boten Petru.
Adresse auf der Rückseite Der Frau Maria."
Orig. Arh. St. Brasov, Stenner II 58. Siegel rund, Dm. 38 mm, war in rotes Wachs
auf der Mickseite zum Verschlull aufgedruckt, Reste.
Druck und rum. Vbersetzung: Bogdan, Documente 162 Nr. 131. Tocilescu, 534 Docu-
mente 124 Nr. 129. DRH, Bl, 271 Nr. 168. /
Regest: Bogdan, Documente i regeste 246 Nr. 12. Andronescu, Repertoriul 128 Nr. 463.
Zur Datierung vgl. Nr. 4 337.

:4 345

(Um 1480 Februar 24). Mehrere ungenannte Bojaren ersuchen Richter und Ra
von Kronstadt, die (bei ihnen befindlichen ) weiblichen Seelen" wie bis jetz
auch furderhin gut zu behandeln, und sie nicht zu behelligen, da sie, die Bojaren
die Kronstddter nicht schadigen sondern ihnen helfen und der Christenheit die-
nen. Die erwiesene Gnade ivollen die Absender, falls sie nicht sterben, dem Kron-
städter Rat vergelten.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II, 462. Ungesiegelt.
Druck und rurn. Kbersetzung: Tocilescu, 534 Dacumente 431 Nr. 429.
Regest: Bogdan, Documente i regeste 298 Nr. 164 (zu 1521-1525). Bogdan und Toci-
lescu halten die Absender ohne stichhaltige Begriindung für Bojaren von Radu de la
Afumati. Ausgehend von dem Inhalt setzen wir diese Urkunde In Zusammenhang unit
dem Brlefwechsel betreffend die Gefangennahme der drei Frauen aus dem Hause des
Basarab Tepelus.

233
www.dacoromanica.ro
4 346

(Um 1480 Februar 24). Basarab Tepelu,s, Woiwode der Walachei, teilt den
Hannen, Bauern und Unterianen aus dem Burzenlande, als Untertanen seines
Herren des KOnigs (Matthias ) mit, dass er an den ihnen zugefagten Missetaten
unschuldig sei; die wahren Schuldigen seien Udrige und dessen Herr ( Basarab )
Laiotà. Er selbsi habe sich urn Frieden bemuht, aber sein Feind habe es unter-
nommen, ihm zu schaden und drei Frauen gefangen. Er, Tepelu,s, habe beim tar-
kischen Kaiser erwirkt, class die Tarken zu seinen Lebzeiten nicht mehr ins Bur-
zenland einfallen werden. Infolgedessen fordert er die Burzenlander auf, die
Kroneadter zur Rackstellung seiner Guter zu beslimmen, dafar werde er Frieden
halten. Alle Unbill, die sie erleiden warden, werde wegen Basarab Laiold und
einigen seiner Anhanger sein. Die Burzenlander sollten ihm ihre friedlichen
Absichten bekanntgeben, dann wolle er die Turken abhalten, sie zu plandern,
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 88. Siegel, rund, Dm. 38 mm, papierbedeckt,
in rotes Wachs vorne aufgedrtickt. Abdruck verwischt.
Druck: Mlletiè, Novi vlacho-bulgarski gramoti 88 Nr. 97.
Druck und rum. IThersetzung: Bogdan, Documente 152 Nr. 123. Tocilescu, 534 Docu-
mente 115 Nr. 121.
Rum. Vbersetzung. Bogdan, Documente si regeste 92 Nr. 95.
Regest: Andronescu, Repertoriul 124 Nr. 448.
Die Urkunde gehort in den Zusammenhang von Nr. 4 337, in der erstmals, in einem da-
tierten Schriftsttick, von der Gefangennahme der Gattin des Woiwoden Basarab Tepelus
die Rede ist.

4 347

(Urn 1480 Fehruar 24). Basarab Tepelu,s, Woiwode der Walachei, schreibt dem
Richter und Rat von Kronstadt uber den Raub der farstlichen Kasse durch seine
Feinde und wirft ihnen vor, nicht dafür gewirkt zu haben, dass sie ihm rackge-
stellt werde, damit er sich im Interesse vieler Christen verteidigen krinne. Nun sei
diese Kasse im Besitz von drei schlechten Menschen". Der Kronstadter Rat habe
den Popen von Zarnoti mit seinen SOhnen unschuldigerweise verhaftet, daher
sollten alle freigelassen and ihnen die weggenommenen Sachen zurackgestellt
iverden. Er fordert den Kronstadter Rat auf, die ihm geraubten Gater zuruckzu-
stellen und guten Frieden mit ihm zu halten.
Auf der Ruckseite Adresse: Dem Richter und den 12 Ratsherren von Kron-
stadt".
Orig. Pap Arh. St. Brasov, Stenner II 101. Siegel rund, Dm. 39 mm, war in rotes
Wachs auf der Rdckseite zum Versch10 aufgedrtickt, Reste.
Druck und rum. tThersetzung: Bogdan, Documente 151 Nr. 122. Tocllescu, 534 Docu-
mente 114 Nr. 120.
Rum. Vbersetzung. Bogdan, Documente si regeste 91 Nr. 94.
Regest: Andronescu, Repertorlul 124 Nr. 447.
Den Raub des Ffirstenschatzes erwahnt auch die gleichfalls undatierte Urkunde Nr.
4 345, in der auch von den gefangen gehaltenen Angehorigen des Tepelus die Rede 1st
Die Urkunde gehbrt daher in den Zusammenhang von Nr. 4 337.

4 348

(Urn 1480 Farina 24). Basarab 7'epe14, Woiwode der Walachei, fordert Richte
und Rat von Kronstadt auf, den Popa loan und seine SOhne in Frieden zu lassen
und ihnen ihr Gut zurackzustellen. Andernfalls wird der Woiwode mit ihnen

234
www.dacoromanica.ro
und dem ganzen [Burzen] land wohl Frieden halten, keinesfalls aber mit den
Leuten aus Zarnesti und Tohan, die er nach Kraften heimsuchen und mit Feuer
verderben will.
Adresse auf der Riickseite: Dem Richter und den zwOlf Ratsherren von Kron-
stadt.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 83, Siegel rund, Dm. 37 mm, in rotes Wachs,
papierbedeckt, auf der Rtickseite zum VerschluB aufgedruckt. Vermutlich derselbe
Stempel wie Nr. 4 227.
Druck und rum. Vbersetzung: Bogdan, Documente 155 Nr. 125. Tocilescu. 534 Docu-
mente 118 Nr. 123.
Regest: Bogdan, Documente si regeste 247 Nr. 16. Andronescu, Repertoriul 125 Nr. 452.
Die Urkunde gehbrt in den Zusammenhang von Nr. 4 337.

4 349
(Um 1480 Februar 24). Kir Macarie, Metropolit von Ungrowlachien, beglaubigt
bei Richter und Rat von Kronstadt seinen Bolen Dragomir.
Auf der Riickseite Adresse: Unseren Freunden, dem Richter und den Rats-
herren von Kronstadt".
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 464. Siegel rund, Dm. 29 mm, war in griines
Wachs auf der Ruckseite zum Verschluss aufgedriickt, Reste.
Druck und rum. Vbersetzung: Bogdan, Documente 281 Nr. 228. Tocilescu, 534 Docu-
mente 372 Nr. 372.
Regest : Bogdan, Documente si regeste 306 Nr. 179. Andronescu, Repertoriul 129 Nr. 465.
Dragomir erscheint u.a. auch in Nr. 4 342 als Gesandter des Tepelus. Wir reihen vorlie-
gende Urkunde daher in den gleichen Zusammenhang ein.

4 350
(Nach 1480 Februar 24). Basarab Tepelu.s, Woiwode der Walachei, verständigt
Richter und Rat von Kronstadt, dass er sich mit den Turken ausgeglichen und
der Sultan ihm freigestellt habe, mit Ungarn Frieden zu schliessen Infolgedessen
drohe ihnen von dort weiter keine Gefahr. Zum Ausgleich verlangt er, dass die
Kronsttidter ihm alle Sachen zuruckerstatten. Auch sollen sie einen Boten zu
Stephan Balhori schicken, damit er dort mit seinen Gesandten zusammentreffe.
Auf der Rtickseite Adresse: Unseren Freunden, dem Richter und den Rats-
herren von Kronstadt"
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 759. Siegel, rund, Dm. 35 mm, in rotes Wachs
auf der Rtickseite zum VerschluB aufgedruckt, Reste.
Druck und rum. tibersetzung : Bogdan, Documente 165 Nr. 134. Tocilescu, 534 documente
141 Nr. 149.
Regest: Bogdan, Documente $i regeste 245 Nr. VIII. Andronescu, Repertoriul 132 Nr.
477.
Gegentiber Bogdan, Documente 166, der die Urkunde zu 1481 Februar-Marz einordnet,
sind wir der Meinung, dass sie nach 1480 Februar 24 anzusetzen ist. Einmal weil Basarab
Tepelus auf die ihm entwendeten Sachen anspielt, von denen in den Urkunden von
Anfang 1480 soviet die Rede 1st. Zum anderen, wen sein Gegner Basarab LaiotA, von
dem in der Urkunde auch die Rede 1st, am 22. Dezember 1480 als verstorben erwahnt
wird, vgl. Nr. 4 378.

11 Urkundenbuch 235
www.dacoromanica.ro
4 351

Bukarest (nach 1480 Februar 24). Jupan Neagu, gewesener Vornic der Wa la-
chei, erinnert Richter und Rat von Kronstadt, dass er lange Jahre unter ihnen
gelebt und aus den Erfahrungen seines Alters sich stets far ein Zusammengehen
der Christen ausgesprochen habe Nun habe er erfahren miasen, dass die Kron-
stddter irn Geheimen seinem Herrn, dem Woiwoden Basarab Tepelw, entgegen-
arbeiten, obwohl dieser immer, ihr Wohlergehen vor Augen, sich auch bei
der Pforte far sie eingesetzt habe. Die Gesandten, die sein Woiwode zu Stephan
Bathori geschickt hatte, warden sie gefangen halten und es auch weiterhin
tun. Schliesslich habe seines Woiwoden Gegner (Basarab Laiota ) den Staalsschatz
und des Woiwoden Gatlin geraubt die sich jetzt in ihren, der Kronstadter, Minden
befinde. Er empfiehlt, die Feinde seines Herrn nicht langer in ihrem Gebiet zu
dulden und erinnert an die Vorgange um dem von ihnen unterstatzten Praten-
denten Dan (vgl. Nr. 3 206, 3 210 ), die Vlad Tepo an ihnen so grausam ge-
radii. Die Kronstadter sollten mit sich zurate gehen und rasch Frieden schlies-
sen und die zurackgehaltenen Gesandlen herausgeben. Gleichzeitig warnt er vor
den TUrken, die zahlreich wie der Sand am Meer sind. Wenn diese sich gegen
Kronstadt menden sollten, konnte ihnen aus der Walachei keine Hilfe werden.
Sein Herr sei erzarnt, und das könnte able Folgen mach sich ziehen. ,,Geschrie-
ben in der Burg Bukarest".
Adresse auf der Ruckseite: Meinen guten Nachbarn und Freunden, dem
Richter und den 12 Ratsherren von Kronstadt".
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 575. Ringsiegel, oval 7 x 11 mm, in grunes
Wachs auf der Rückseite zum Verschlu13 aufgedruckt.
Druck und rum. Vbersetzung: Bogdan, Documente 272 Nr. 224. Tocilescu, 534 docuL
mente 394 Nr. 394.
Rum. Vbersetzung: Bogdan, Documente si regeste 210 Nr. 204.
Regeste Andronescu, Repertoriul 130 Nr. 469.
Das Schriftstück gehort ebenfalls in den Zusammenhang der Urkunde Nr. 4 337.

4 352

(Nadi 1480 Februar 24). Vintilli, Logofet der Walachei, bestatigt seiner gefan-
genen Herrin Maria, der Gatlin des Woiwoden Basarab Tepeluf, den Empfang
von ihm durch Petrus abermittelter Weisungen. Gleichzeitig versichert er ihr,
dass sie alle Hebel in Bewegung setzen, um sie wieder frei zu bekommen. Es
bestanden jetzt grosse Hoffnungen, denn sie hatten zu diesern Zweck dem Stephan
Bathori ein grosses Geschenk gemacht.
Adresse auf der Rackseite: -Eder Herrin Maria".
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 535. Ringsiegel war auf der Rfickseite in helles
Wachs zum Verschluss aufgedriickt.
Druck und rum. ebersetzung: Bogdan, Docimente 278 Nr. 226. Tocilescu, 534 docu-
mente 398 Nr. 396. DRH, B1, 272 Nr. 169.
Rum. Ubersetzung: Bogdan, Documente si regeste 216 Nr. 208.
Regest: Andronescu, Repertoriul 129 Nr. 467.
Die zeitliche Einrelhung des Schriftstückes erfolgt gemliss der Urkunde Konig Matthias,
von 1480 Februar 24 Nr. 4 337. Laut Stolcescu, Dictionar 26 1st VintllA als Logofet von
1478 I 9IX 9, 1480 XI 7 1481 VIII 16 sowie 1482 Juli 13 nachgewiesen.

236
www.dacoromanica.ro
4 353

(Nach 1480 Februar 24). Macarie, Mitropolit von Ungrowlachien, verwendet


sich beim siebenbargischen Woiwoden Stephan Berthori für die Auslieferung
der Frau seines Herrn, des Woiwoden der Walachei Basarab Tepelus, und sei-
ner Gesandten und erinnert an Beithoris Sieg aber die Trirken (Oktober 1479 ).
Adresse auf der Rückseite: Unserem Herrn Stephan Bdthori".
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 544. Siegel, rund, Dm. 28 mm, war auf der
Rilckseite in grünes Wachs zum Verschlui3 aufgednickt.
Druck und rum. Vbersetzung: Bogdan, Documente 279 Nr. 227. Tocilescu, 534 documente
371 Nr. 371.
Rum. Obersetzung: Bogdan, Documente si regeste 235 Nr. 224.
Regest: Andronescu, Repertoriul 129 Nr. 466.
Der zeitliche Ansatz der Urkunde geht davon aus, dass Konig Matthias am 24. Februar
1480 Nr. 4 337 von der tberantwortung der gefangenen Gattin des Basarab Tepelus an
die Kronstlidter berichtet.

4 354

(Nach 1480 Februar 24 vor November 7). Cazan Vistier und Staico Comis
versichern Maria, die <in Kronstadt gefangene> Gatlin des Woiwoden Basarab
Tepelus, ihrer Freude dariiber,-dass sie aus den HOnden des Feindes (Basarab
Laioti 1 ) in die Minde der Leute des (siebenbargischen ) Woiwoden trbergeben
wurde und sie sich urn ihre endgiiltige Befreiung bemiihen.
Orig. Arh. St. Brasov, Stenner II 461. Ringsiegel war zum Verschlufi auf der Mick-
seite in griines Wachs aufgedruckt.
Druck und rum. ebersetzung: Bogdan, Documente 277 Nr. 225. Tocilescu, 534 Docu-
mente 397 Nr. 395. DRH, B 1, 280 Nr. 173 zu JullNovember.
Rum. ebersetzung: Bogdan. Documente si regeste 214 Nr. 205.
Regest: Andronescu, Repertoriul 130 Nr. 468.
Unter Nr. 4 337 von 1480 Februar 24 berichtet Konig Matthias, dass die Gattin des
Tepelus den Kronstädtern itherantwortet wurde. Vor 1480 November 7 muss sie schon
dem siebenbiirgischen Woiwoden Stephan Báthori ausgeliefert worden sein, da ab
diesem Zeitpunkt Cazan als Vornic fungiert, whhrend er zwischen 1478 April 3 und 1480
Januar 18 als Vistier bezeugt ist. Staico ist 1478 April 3 1482 Marz 23 als comis
belegt; vgl. Studii si materiale 4, 195, S. 567, 572, 574.

4 355

Rom 1480 Mitrz 6. Die Kardindle Guillermus, Oliverius, Philibertus, Jero-


nymus und Dominicus erteilen auf Ersuchen discreti yin Jacobi Adam, laici
der ecclesia conventualis sancli Antonii ordinis praedicatorurn de septem castris
in Clusenburg, Albensis Transilvanae diocesis, einen Ablass von hundert Tagen.
Datum Romae in domibus [ 11 nativitate domini millesimo quadringen-
tesimo octogesirno, die sexta mensis Martii, pontificatus domini Sixti quarti
anno nono.
Abschrift 19. Jh. Arh. St. Sibiu, Manuskript Zimmermann des Urkundenbuchs XII,
237, nach einer Handschrift Excerpta K 5 V 2, 2. Teil, 223 frillier im Archiv des sie-
benbürgischen Domkapitels in Karlsburg.
1 Dicke.

190
237

www.dacoromanica.ro
4 356

Ofen 1480 Marz 14. Konig Matthias beauftragt den siebenburgischen Woi-
woden Stephan Bóthori, den Urteilsspruch des fritheren Woiwoden Blasius
Magyar durchzufuhren, demzufolge Michael Parvus de Zerdahel wegen Tot-
schlag und Beraubung einiger Hermannstädter zur Zah lung von 500 Goldgulden
verurteill wurde.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 395. Siegel, rund, Dm. 65 mm, war in rotes Wachs
vorne aufgedruckt.
Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.
Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fidelibus nostris mag-
nifico comiti Stephano de Bathor iudici curiae nostrae regiae et vaivodae
partium nostrarum Transsilvanarum vel eius vicevaivodis salutem et gratiam.
Querulatum est maiestati nostrae in personis fidelium nostrorum circum-
spectorum magistri civium, iuratorum et totius communitatis civitatis nos-
trae Czibiniensis, quomodo egregius Michael Parvus de Zerdahel frater quondam
Iohannis similiter Parvi de eadem in quem sicuti bona ita et causae universae
ipsius Iohannis devolutae forent ipsis de quingentis florenis alias super eadem
quondam Iohanne ratione et praetextu interemtionis plebani et certorum ci-
vium, item vulnerationis verberationis et despoliationis similiter certorum
civium eiusdem civitatis nostrae de pertinentiis castri sui Chycho appellati
in anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo tertio, prout dili-
genti, indagatione et inquisitione superinde de nostro regio mandato habita
compertum extiterat perpetratarum coram magnifico 'Blasio Magyar, tunc
vaivoda nostro Transsilvanensi nunc vero generali capitaneo totius exer-
citus nostri in Croacia fidele dilecto iuridice obtentis saepissime per eos re-
quisitus nullam penitus curaret impendere satisfactionem. Quare requirimus
fidelitatem vestram eidemque nihilominus firmiter praecipimus, quatenus
acceptis praesentibus praefatis civibus et eommunitati dictae civitatis
nostrae Czibiniensis super dictis quingentis florenis auri iuridice ut prae-
mittitur obtentis ex parte dicti Michaelis Parvi et de bonis eiusdem iuxta
contenta literarum adiudicatoriarum praefati Blasii Magyar plenam et in-
dilatam satisfactionem impendere et exhibere debeatis, me per amplius
propterea iidem maiestati nostrae querulentur. Aliud non facturi. Praesen-
tibus perlectis exhibenti restitutis. Datum Budae feria tertia proxima post
dominicam Laetare, anno domini millesimo quadringentesimo octogesimo,
regnorum nostrorum anno Hungariae et cetera XXIII, Bohemiae vero un-
decimo.
Auf der Ruckseite gleichzeitig: Super florenos Vc in Michaele Parvo obten-
torum.

4 357

Ofen 1480 April 7. Konig Matthias beauftragt den Konvent von Kolozs-
monostor bei der Einftihrung der Fratres ordinis praedicatorum in claustro
beatae Mariae virginis in civitate nostra Coloswariensi fundato legentes in
die ihnen von Elisabeth, der Witwe des Woiwoden Johannes Pongracz
de Dengeleg vermachte Besitzung Gywlatelke in der Gespanschaft Doboka
mitzuwirken.

238
www.dacoromanica.ro
Datum Budae feriasexta proxima-ante dominicam Quasimodo, anno domini
millesimo guadringentesimo octuagesimo, regnorum nostrorum Hungariae et
cetera anno vigesimo tertio, Bohemiae vcro undecimo.
Laut Riickvermerk hat die Einfahrung am 6. Mai widerspruchslos statt-
gefunden.
Orig. Pap. Batthyaneum Alba-Iulia, Urkunden LXXVII, 36. Siegel, Dm. 65 mm,
war auf der Rückseite zum Verschlul3 aufgedruckt.
Regest: Beke, A kolozsmonostori konvent, 74 Nr. 247.

4 358
Terneswar 1480' April 10 (?). Der Temescher Vicecomes Stephanus Magnus
ersuchl die Richter von Hermannstadt und Kronstadt, seinem Boten an Paulus
Kinizsi zu helfen.
Orig. Pap. Arh. St Brwv, Stenner L 22. Siegel rund,...Dm. 16.mm ,. war. in.- Wines
'Wachs zum Verschlu0 auf der Rtickse aufgedruckt.
Unvollstandig: Hurmuzaki, Documente X, 1, 106 Nr. 190 (ohne Tagesdatum). Die
Datierungsformel ist unvollstandig. Die ung des Sonntagsnamens ti titirfte sick auf
Aden Sonntag Quasimodogeniti beziehen,. dann ergabe sich das ,Datum :. April 10.
Salutem cum hanoris augmento; honorabiles et circumspecti viri domini
et amici nobis honorandi. Per praesentes noveritis ex quia missimus hunc
exhibitorem praesentium, post dominum nostrum magnificum Paulum de
Kynis in certissimis suis negotiis1 peragendum. Igitur petimus vestras domi-
nationes et amicitias diligenter, quatenus -eundem, dum et quando ad :vos
pervenerit, sequi et defendere- facere velitis, quo& et dominus noster-amici-
tiis vestris circumspectis benevole habere poteat. Ex castro Themeswar
feria secunda post dominicam tie, anno et cetera LXXX.
Stephanus Magnus, vicecomes Themesiensis, et -cetera v. h. etc.
Auf der Ruckseite Adresse:- Honorabilibus et nircumspectis dominis- indi-
cibus Cibiniensibus et- Brassoviensibus, amicis- et fratribus honorandis.
1Norlage: regocis. " 2 So Vorlage.

_ 4 359
Ofen 1480 Mat 2. Konig. Matthias trägt dem_
. siebenbürgisehen Woiwaden
Stephan- Bdthori über Ersuchen egregii Francisci filii quondam Nicalai de
"Vizakna auf, diesen im- Besitz der Hälfte von Weisskirch; dat' Nicolaus
von Salzburg d. Ae., der Bruder seines Vaters,. dem Dominikanerorden in
Schassburg testamentarisch vermacht hatte, von diesem aber anfgrund
einer Vereinbarung mit seinem Vater nicht in Anspruch, genommen wor-
den war, das sie neuerdings aber für sich beanspruchen, zu schilizen mud
zu verteidigen.
Datum Budae feria tertia proxima post festum beatorum Philippi et Jacobi
apostolorum, anno domini millesimo guadringentesimo Dctuagesimo, regnorum
nostrorum Hungariae et cetera vigesimo- tertio, Bohemiae-vero duodecimo.

239
www.dacoromanica.ro
Orig. Pap. Batthyaneum Alba fulia, Urkunden III Nr. 67. Siegel, rund, Dm 55 mm,
in rotes Wachs vorne aufgednickt. Derselbe Stempel wie Nr. 3 879.
Druck : Fabritius, Urkundenbuch 98 Nr. 112.
Regest: Beke, Az erdélyi kaptalan 76 Nr. 343.

4 360
1480 Mai 18. Ein Bistritzer Notar beglaubigt far das Dominikanerkloster zum
Heiligen Kreuz in Bistritz eine allgemeine Ablassurkunde des Papstes Six-
tus IV.
Orig. Perg. Arh. St. Brasov, Urkunden-Sammlung der Honterusschule Nr. 267. Per-
gamentblatt 300 x 270 mm, enthält den rechten unteren Tell der Urkunde, die als Buohein-
band verwendet wurde. Von der obersten erhaltenen Zeile sind nur die unteren Schaft-
enden sichtbar. Es diirfte mehr als ein Drittel des Textes links fehlen.
[...] 1 exhiberi decrevimus habitum huiusmodi per priorem domus ordinis
praedicatorum aut guardianum domus Ordinis Minorum loci in quo tales
[...]1 per alium quauis auctoritate vel praelatione fungentem exhiberi debere
qui praedictum habitum recepientibus declarare teneatur apud eorundem
orationum ecclesia [...] 1 uiusmodi ad sepulturam deferre posse ordinatiorum
etiam sub censuris prohibitione et ordinatione locorum quamlibet in cont-
rarium edita non obstante quos quos quo [...]1 ri donec ilia assequerentur,
pro capellanis aliorum in beneficiis ecclesiasticis deservire et quod etiam
quod postquam beneficia huiusmodi assecuti fuerint in domibus activam
et passivam habere ac privilegiis favoribus, gratiis et indultis concessis
ipsorum ordinum professoribus gaudere possit praefatis ordinibus et illo-
rum professoribus [...]1 bus litterae huiusmodi concessae sunt et conced
[...] amque per sedem praedictam postquam aliquod debet beneficium
adepti fuerint pacifice aut pro capellanis in aliquibus [...]1 rum et alia ordi-
num praefatorum fratrum concernunt de aliorum [...]3 praelatorum con-
sensu dumtaxat gaudere possit, et non alias nec alio modo. Idem statu-
etis f...11 tores haeretice pravitatis, pro tempore in diversis mundi partibus
deputantur, tanto diligentius eorum officia studeant exercere et ab illi-
citis et eis prohibitis abstinere [...11 pro tempore existentes gesta pro tern-
pore per ipsos inquisitores suorum ordinum respective exarninarie et querelas
contra illos propositas audire, ac super illis quantum [...11 monitione et
alias corigere et punire dictos inquisitores secundum quod aequum et ius-
turn et necessarium videbitur non tamen in una eademque diocesi multi-
pliciter [...11 officio inquisitionis huiusmodi fungi illudque exercere nulla-
tenus possint, absque sedis apostolicae licentia speciali de praesentibus
litteris specificam et expressam fa [...]1 defensione continue indefesse labo-
rant et eorum exemplari vita praedicationibus verbi dei audientia confes-
sionum sana doctrina assidua sacrarum [...11 ndicantium professoribus fructus
in ecclesia dei salutares copiosius attulerint, hactenus et continue afferre
non cessant, atque allaturos in futurum [...11 rumque ordinum mendican-
tium indultis et privilegiis apud praefatam sedem gaudeant ne illis infe-
riores esse videantur, omnes et singulas gratas et concessio [...]1 tarum
sancti Augustini et Carmelitarum et servorum beatae Mariae fratrum ordi-
nibus et illorurn ecclesiis oratoriis et domibus prioribus fratribus et soro-
ribus conversis et [...11 bus quae omnia ac si norninati exprimerent haberi
hic voluimus pro sufficienter expressis coniunctim vel divisim in commune
vel in communi concessa eisdem et eorum [...11 bus guardianis sororibus
oblatis conversis et utriusque sexus tertii ordinis seu de prima nuncupatis

240
www.dacoromanica.ro
et aliis eoruudem ordinum personis de novo concedimus et in [...]1 dulgen-
tiarum prorogativarum concessionum, exemptionum,immunitatum, facul-
tatum et indultorurn dictorurn fraLrum heremitarum sancti Augustini Car-
melitarum et servorum sanctae Mariae exhiberentur eadem fides indubia
adhibeatur tam in iudicio quam extra iudicium et aliis locis quibus opus
fuerit ac si pro et in favore dictorum ordinum ecclesiarum do- [orp- dina-
riis sub interdicti ingressus ecclesiae et suspensionis a regimin., et admi-
nistratione suarum ecclesiarum ac parochialium ecclesiarum rectoribus et
aliis quibuscumque [...]' illa et alia imposterum obtinenda poenis eo ipso
qui contrafecerint incurrendis ne personis quibuslibet ecclesiasticis vel secu-
laribus in genere vel in specie [...]1 uti possint non obstante quibuscumque
apostolicis suspensionibus, evocationibus et restrictionibus ac in provin-
cialibus et sinodalibus conciliis edictis generalibus [...]' personis concessis
et concedendis literis et privilegiis ac per illos deputatis in eis conserva-
toribus privilegiorum huiusmodi facultatibus et iurisdictione cum quibusvis
[...] modi generales clausulas et specialem mentionem importantes, sed
specifica et individua ac de verbo ad verbum seu quamvis alia mentio
habenda esset praesentibus 1 11 suffragarium posse aut debere ac irritum
et mane quidquid' secus contigerit attemptari. Decrevimus necnon omnibus
illis quae in dictis literis nostris praefatis ordinibus [...]' ta auctoritate dec-
revimus transsumptis eorum manu notarii publici et Curiae causarum camerae
apostolice auditorum vel praelatorum qui est et qui pro tempore exit aut
alicuius [...11 si ipse originales literbe forent exhibitae vel ostensae, nulli
ergo omnio hominum liceret hanc paginam nostrae approbationis, consti-
tutionis, concessionis, largitionis, indul [...]' quis ac hoc attemtari praesum-
pserit indignationis omnipotentis Dei et beatorum Petri et Pauli aposto-
lorum esse se noviter incursurum. Datum Romae apud Sanctum Petrum
anno et cetera [...]1 per notarium infra scriptum ipsas exemplari manda-
vimus et transsumi ac in publicam formam redigi decernentes et volentes
ut transsumpto publico sive exemplo plena fides de [.p propriam aucto-
ritatem ordinariam interposuimus pariter et decretum. Datum et actum
Romae in ecclesia sancti Celsi sub proprii dictae curiae causarum camerae
apostolicae quo in talibi utuntur [...p divina prudentia papae quarti anno
sexto praesentibus ibidem hominibus viris dominis Vesconte de VIturis
et Jacobo [...P nostris et dictae curiae scribus et notariis testibus ad prae
[...]' notarius publicus apostolica et imperiali auctoritatibus, curiaeque
causarum camerae apostolicae notarius et scriba praedictis omnibus et
singulis dum sic ut praemittitur fierentur et agerentur [...p hanc publicam
formam redegi signoque, et nomine meis solitis et consuetis una cum dictis
curiae causarum camerae apostolicae sigilli appensione signavi rogatus et
requisitus in fidem [...]' nus prior monasterii sanctae crucis Bistriciensis
illos mihi ad transsumendum, exemplandxm et copiandum ac in publicam
transsumpti formam redigendum[...] 1 instantiam et petitionem religiosi
patris Cristanni fideliter transsumpsi et exemplavi ac in hanc publicam
transsumpti formam redigi ut huic [...]1 emfaciat et illi stetus ac si origi-
nales ipse apparerent. In quorum omnium et singulorum fidem et testimonium
prae missorum huic praesenti transsumpto signum [mille]' simo quadringen-
tesimo octuagesimo, indictione XII16 die vero decima octava mensis Maii, ponti-
ficatus praefati7 sanctissimi in Christo patris et domini nostri [...p [Ge]
orgio Hyrsch layco de Bistricia Transsilvanensis Albensis diocesis testibus
ad praemissa vocatis specialiter et rogatis. [...]' [Tra]nssilvanensis Publicus
sacra imperiali auctoritate notarius, quia praedictarum literarum praesen-
tationi, visioni et recognitioni omnibusque [test]' ibus praesens interfui
eaque ()Dania et singula sic fieri vidi et audivi, idcirco hoc praesens pub-

241 :
www.dacoromanica.ro
licum transsumpti instrumentum mann [...]' meis consuetis signavi in fidem,
robur et testimonium omnium et singulorum praemissorum requisitus spe-
cialiter atque.rogatus.
Au! der Rackseite von gleichzeitiger Hand: Instrumentum publicum seu trans-
sumtum indulgentiarum a beatissimo patre Sixto IIII concessarum ordini
praedicatorum et minorum et eorum ecclesias ac oratoria devote visita-
verint.
Darunter in drei Kolonnen:
1. Kdkmne:
manus porrigens
ad interces
praedictis ordinibus
a primis vesperis
et per totam diem
Rechts danebenj geht im unteren Tell darunter:
In festo Sancti Dominici
In festo Sancti Francisci
Rechts davon:
Centum annos indulgen et totidem quadragenas
2. Kolonne:
In lesto beati Petri martinis -
Thomae de Aquino ordinis
Vincentii, praedicatorum
Katherinae de Senis
3. Kdlonne, rechts danelren:
Quinquaginta annos indulgenti et totidem quaaragenas
In festo. beati,- de Ravenna
Lodo Pi ordinis
Bernardini minorum
Sanctae Clarae
1 Lucke.. s Wasserflecken 5 mm.
3 Liicke -85 mm.
3 Unleserlich cca. 11 mm. 6 Vorlage XII.
6 Vorlage quidquit. 7 Ober der Zeile.

4 361
Bei Törzburg rl480 Juni 11. Der siebenburgische Woilvode Stephan BOthori
ersucht Richter und Rat von Kronstadt um einen grofien Panzer.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner I 23. Siegel, oval, 13 x 11 mm, war in griines
Wachs zum Versehluti auf der Rtickseite aufgedeickt.
Regesti Hurmuzaki, Documente XV, 1, 106 Nr. 189 mit irriger Ortsangabe. Ober die
Lage-des campus Baranmezew vgl. Ub. IV Nr. 2 016.
Cincumspecti ac providi vini nobis sincere dilecti. Harum serie rogamus
vos diligenter, quatenus statim agnitis ' praesentibns nostris, iuxta infor-

242 -.
www.dacoromanica.ro
rnationem hominis' nostri praesentium scilicet ostensoris unam loricam
magnam et competentem corpori nostro, sicuti ipse homo quantitatem et
latitudinem explicabit, inquirere2 et nobis citissime per eundem hominem
nostrum nobis transmittere debeatis. Aliud petimus non facturi. Datis in
campo2 Baranmezew in festo corporis Christi4, anno eiusdem millesimo
quadringentesimo octuagesimo.
Stephanus de Bathor, vaivoda Transsilvanensis et cetera.
Auf der Ruckseite Adresse: Circumspectis ac providis viris Jonanni Fel.
therek ac iudici iuratisque civibus civitatis Brassouiensis, nobis sincere
dilectis.
1 Vorlage homine. 3 Hierauf K.
2 Vorlage im... 4 Vorlage Xpi.

4 362
(1480 1481) Juni 12. Basarab Tepelu,5, Woiwode der Walachei, dankt Rich-
ter und Rat von Kronstadt far ihre Freundschaft. Stephan Bcithori halt
Frieden mit ihm und hat Gesandte an ihn geschickt und mit grossen Ehren
seine Gesandten empfangen, die weiter zum KOnig (Matthias ) gereist sind.
Angesichts des Friedens fordert der Woiwode den Kronstddter Rat zu Frieden
und Freundschaft ihm gegenUber auf und beglaubigt seinen Bolen Dan. Ge-
schrieben im Juni am 12. Tag".
Auf der Ruckseite Adresse: Den stissen und guten Freunden meiner Her-
rschaft, dem Richter und den Ratsherren von Kronstadt".
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 46. Siegel, rund, Dm. 35 mm, in rotes Wahcs-,
papierbedeckt, auf der Ruckseite zum VerschluB aufgedrückt. Derselbe Stempel wie
Nr. 4 227.
Druck und rum. ebersetzung: Bogdan, Documente 129 Nr. 103. Tocilescu, 534 Docu-
mente 126 Nr. 137.
Rum. Obersetzung: Bogdan, Documente i regeste 85 Nr. 88 zu 1477.
Regest: Andronescu, Repertoriul 113 Nr. 403 zu 1477.
Wenn Stephan Bathori, wie es hier heisst, Gesandte des walachischen Woiwoden empfan-
gen und diese an Konig Matthias weitergeleitet hat, so konnte er dies wohl nur in seiner
Eigenschaft als Woiwode von Siebenbtrgen tun. Als solcher ist er aber nur ab Mai 1479
bezeugt. Auch das Siegel der Urkunde spricht gegen ihre Zuweisung zu Basarab Laioti
und demgemass ihre Datierung in das Jahr 1477. Seine Form Milt aus der Reihe der
ithrigen Siegelabdrucke des Laiotä heraus, wahrend es von Basarab Tepelus mehrere
ähnliche gibt (vgl. Bogdan, Documente S. LX). Es erscheint uns daher gemass, die Ur-
kunde zu 1480-1481 anzusetzen.

4 363
Um 1400 1402 Juni 12). Basarab Tepelu.y, Woiwode der Walachei, beglau-
bigt bei Richter und Rat von Kronstadt Dan und WIcea als seinc Boten.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 80. Siegel, rund, Dm. 38 mm, war auf der
RUckseite zum VerschluB aufgedrtickt, beschadigt.
Druck und rum. ebersetzung: Bogdan, Documente 174 Nr. 143. Tocilescu, 534 Docu-
mente 136 Nr. 141.
Regest: Bogdan, Documente i regeste 250 Nr. 25. Andronescu, Repertoriul 120 Nr. 431.
Der gleiche Dan wird als Bote des Woiwoden in der datierten Nr. 4 362 genannt, weshalb
wir diese Urkunde unmittelbar danach einreihen.

243
www.dacoromanica.ro
4 364
1400 Juni 20. Der Konvent von Kolozsmonostor bezeugt, dass der Domi-
nikanermonch frater Stanislaus im Namen des frater Gregorius, Prior des
Schassburger Marienklosters, Einsprache dagegen erhoben hat, dass sich
Nicolaus junior de Wyzakna die Besitzung Feyereghaz in der Kokler Ge-
spanschaft, die Halite einer dortigen Miihle an der Kokel und ein Drittel
einer dortigen Heuwiese, die weiland Nicolaus senior de Wyzakna testa-
mentarisch dem Kloster vermacht hat, selbst angeeignet hat. Zugleich
ersucht er Konig Matthias, die oben genannten Giiter des Klosters nicht
zusammen mit den anderen Giltern, die dem Nicolaus iunior de Wyzakna
per notam infidelitatis... quam ergcr regiam maiestatem pro quibusdam suis
pravis factis incurisset abgenommen wurden, dem Ofner Burger Henzeres
zu schenken.
Datum feria tertia proxima post festum Gervasii et Protasii, anno et cetera
(LXXX ).
Gleichzeitige Abschrift, Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest DI. 29 009, nach Prof.
Jakd Zs. handelt es sich urn ein Blatt aus dem Kopialbuch des Konvents von Kolozsmo-
nostor.

4 365
Of en 1480 Juni 22. Konig Matthias irtigt den Sachsen der Sieben
und Zwei Statile sowie der Distrikte Kronstadt und Bistritz auf, die aus dem
Zollstreit mit den Grosswardeiner Kapitel erwachsenen Ausgaben gemeinsam
zu tragen.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 398. Siegel, rund, Dm. 65 mm, war in rotes Wachs
papierbedeckt, vorne aufgedrückt.
Regest: Kemény, Notitia 1, 188.
Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fidelibus nostris
universis et singulis septem et duarum sedium, Brassoviensis et Bistri-
ciensis dictrictuum Saxonibus salutem et gratiam. Expositum extitit maies-
tati nostrat in personis fidelium nostrorum circumspectorum civium et
inhabitatorum civitatum nostrarum Czibiniensis et Brassoviensis querulose,
quod licet ipsi in causa illa tributi seu thelonei capituli Waradiensis, non
minus vos quam ipsos cives nostros tangenti, pro rectificatione videlicet
solutionis eiusdem de rebus et bonis mercimonialibus vestris et ipsorum
in foris seu nundinis anualibus eidem capitulo faciendae annis proxime
elapsis nominibus et in personis universorum Saxonum dictarum septem
et duarum sedium, usque ad decisionem praedictae causae, graves admodum
fecerint expensas. Tamen vos nescitur quibus de causis in refusionem huius-
modi communium expensarum in medium civium nostrorum praedictorum
nihil penitus contribuere velletis, quod ipsis in non' parvum praeiudicium
cederet atque dampnum. Cum autem commune negotium communibus
etiam debeat expensis supportari et dirigi, mandamus fidelitati universi-
tatis vestrae firmiter aliter habere nolentes, quatenus statim postquam prae-
sentibus requisiti fueritis habita ratione cum praefatis civibus super dictis
expensis in praetacta causa telonii Waradiensis capituli pro communi fac-
tis, prout et in quantum expediverit, quos quoque in medium contribuatis.
Et aliud nequaquam facere praesumatis gratiae nostrae sub obtentu. Prae-

244 www.dacoromanica.ro
sentibus perlectis exhibenti restituti.. Datum Budae feria quinta proxima
ante festum nativitatis beati Ioannis baptistae, anno domini millesimo
quadringentesimo octagesimo, regnorum autem nostrorum anno Hungariae
et cetera vigesimo tertio, Boherniae vero duodecimo.
Relatio Urbani praepositi thesaurarii regii.
1 Uber der Zeile.

4 366
Ofen 1480 Juni 22. Konig Matthias befiehlt alien Zollbesitzern und Zollein-
nehmern von Ungarn, die Kaufleute von Hermannstadt, Schtissburg, Mithlbach
und der abrigen Orte in den Sieben Stahlen in ihrem Becht auf Zollfreiheit
nicht zu beeintrachtigen and trtigt dem siebenbargischen Woiwoden Stephan
Beithori auf, sie darin zu schiitzen.
Orig. Perg. Arh. St. Sibiu Z.U. 12. Siegel, Dm. 65 mm, rotes Wachs in heller Wachs-
schtissel, an grtin-rot-weisser Seidenschnur angehangt. Derselbe Stempel wie Nr. 3 362.
Beglaubigte Abschrift aus 1710, ebenda U II 397.
Bruchsttick: Sieb. Quartalschrift 4, 1793, 168. Schlazer, Krit. Sarnmlungen 1,70 Nr. 63.
Regest: Kemeny, Notitia 1, 188.
Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fidelibus nostris
universis et singulis praelatis, baronibus, comitibus, castellanis nobilibus
ipsorumque officialibus, nee non civitatibus, oppidis et villis ac earundem
rectoribus, iudicibus et villicis nec non alterius cuiusvis status, conditionis
et dignitatis hominibus tributa seu thelonia habentibus ipsorumque tri-
butbrum exactoribus nostrisque regiis atque reginalibus tam in praetacto
regno nostro Hungariae quam in partibus nostris Transsilvanis ubivis con-
stitutis et existentibus praesentium notitiam habituris salutem et gratiam.
Gravem querelam pro parte fidelium nostrorum universorum et singulo-
rum Saxonum civium mercatorum et inhabitatorum tam Cibiniensiurn,
Segesvariensium et Sazsebes, quam aliarum civitatum, oppidorum et villa-
rum septem sedium Saxonicalium praetactarum partium Transsilvanarum
maiestati nostrae oblatam accepimus continentem. Quod licet ipsi eorum
quilibet per divos reges Hungariae et praesertim Geysam, Andream, Caro-
lum, Ludovicum, Sigismundum et Albertum reges felicium recordationum
praedecessores nostros ab omni solutione Pibutorum seu theloniorum in
perpetuum exempti sint et libertati habeantur. Tamen forent nonnulli ex
vobis, qui dum iidem pro victuum suorum necessario quaestu diversa regni
climata perlustrantes ad vos et huiusmodi tributorum loca cum rebus et
bonis ipsorum mercimonialibus pervenerint, ab ipsis alibi tributum ipsum,
alicubi vero munera equivalentia aut maiora tributo exigerent et extor-
queri facerent atque diversis calumniis impositis eos graviter molestarent
continue vexarentque et damnificarent in derogamen et oppressionem prae-
tactae antiquae libertatis et iurium ipsorum valde magnam. Supplicatum
itaque extitit maiestati nostrae nominibus et in personis quorum supra,
ut ipsis superinde de remedio providere dignaremur opportuno. Cum autem
nos praedictos Saxones nostros in ipsorum antiquis libertatibus et iuribus
per praenominatos divos reges ipsis et per nostram quoque maiestatem robo-
ratis ab omnibus subditis et regnicolis nostris inviolabiliter manutenere
velimus, fidelitati igitur universitatis vestrae et vestrum cuilibet firmiter
praecipimus et mandamus, quatenus a modo imposterum dum et quando

245
www.dacoromanica.ro
ac quotienscumque praefati mercatores cives et inhabitatores dictarum
civitatum, oppidorum et villarum septem sedium Saxonicalium aut eorurn
aliqui ad vos et loca tributorum seu theloniorum huiusmodi pervenerint,
ab eis aut ipsorum quopiam rebusque et bonis ipsorum mercimonialibus
tributum aut munera seu aliam quamcumque solutionem petere ac exigere
ac peti et exigi facere, et item eos vel ipsorum quempiam propterea calum-
niose impedire, molestare et dampnificare aut impediri dampnificari facere
nullo unquam tempore praesumatis. Alioquin comisimus et praesentium
serie dictrictius mandantes committimus fidelibus nostris magnifico comiti
Stephano de Bathor iudici curiae nostrae regiae et vaivodae praetactarum
partium nostrarum Transsilvanarum, et successoribus suis vaivodis et eorum
vicevaivodis nec non comitibus vel vicecomitibus et iudicibus nobilium illo-
rum comitatuum, in quibus fortasse mandatis et literis nostris huiusmodi
contravenire praesumserint, ut ipsi comperta superinde mera certitudinis
veritate omnes et singulos renitentes ad id per omnia opisortuna remedia
et gravamina eorum et si opus fuerit etiam per occupationem ipsius tributi
maiestati nostrae fiendi artius compellant et astringant auctoritate nostra
regia praesentibus eis in bac parte attributa et iustitia mediante. Aliud
ergo non facturi. Praesentes autem quas secreti sigilli nostri, quo ut rex
Hungariae utimur, appensione communiri fecimus prout ubique reddi iube-
mus praesentanti. Datum Budae feria quinta proxima ante festum nati-
vitatis beati Iohannis baptistae, anno domini millesimo quadringentesimo
octogesimo regnorum autem nostrurum anno Hungariae et cetera vigesimo
tertio, Bohemiae vero duodecimo.
Ad relationem Urbani praeposito thesaurarii regii.

4 367
Of en 1480 Juni 22. Konig Matthias tragt alien Maut- und Zolleinnehmern
(tributariis et theloniorum exactoribus ) Ungarns und Siebenbitrgens auf, von
den Kaufleuten Hermannstadts (civitatis Czibiniensis ) und Mahlbachs (Zaz-
sebes ) sowie der tibrigen Orte in den Sieben Stithlen keine Z6He oder Ge-
schenke einzuheben oder sie sonstwie zu belastigen, und befiehlt dem sie-
benburgischen Woiwoden Stephan Bdthori, die Zöllner zur Befolgung die-
ses Auftrages zu verhalten.
Datum Budae feria pinta proxima ante festum nativitatis bean Johannis
baptistae, anno domini millesiiflo guadringentesimo octogesimo, regnorum nos-
trorum anno Hungariae et cetera XXIII, Bohemiae vero duodecimo.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 396. Siegel, rund, Dm. 65 mm, in rotes Wachs, pa-
pierbedeckt, vorne aufgedruckt. Siegelstempel unkenntlich.
Die Urkunde weist das gleiche Formular auf wie Nr. 4 366. Sie ist nur an andere Adressa-
ten gerichtet.

4 368
1480 August 10. Der Konvent von Kolozsmonostor bezeugt, dass der Adlige
Sebastian Orzag, Sohn weilands Johannes de Guth, o r dem Konvent N

personlich 36 Ansassigkeiten seiner Besitzung Fagendorf, die Hälfte des


dortigen Waldes, item totales possessiones suas Thothfalw, Lodorman, Bykes

246
www.dacoromanica.ro
et Kezler, die ihm erbrechtlich gehtiren, mit alien ihren Nutzungen und Gie-
bichkeiten dem Paulus Horwath in Cibinio commorante far 4 000 Golqgul-
den verpfändet hat.
Datum feria guinta videlicet in festo beati Laurentii mart yris 1480.
Orig. Konzept Ungar. Landesarchiv Budapest DL 27 715.

4 369

Mediasch 1480 September 13. Der Woiwode Stephan Bcithori ersucht den
Konvent von Kolozsmonostor bei der EinfUhrung des Paul Horwath, Kastellan
von Unguras, seiner Frau und seiner Söhne in den Besitz von Ftigendorf,
Lunca, Lederman ii. a. mitzuwirken.
Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest, DI. 27 717/1. Siegel rund, Din. 30 mm,
war auf der Rückseite zum Verschlul3 aufgedriickt. Eingeschaltet vom Konvent von
Kolozsmonostor 1480, Orig. ebenda 27 717/1.
Amicis suis reverendis conventui ecclesiae de Comsmonostra comes Stepha-
nus de Bathor vaivoda Transsilvanus rIcnon iudex curiae serenissimi prin-
cipis domini Mathiae dei gratia Hungariae, Bohemiae et cetera regis ami-
citiam paratam cum honore. Dicitur nobis in personis egregii Pauli Horwath,
castellani castri Bolwanyos et nobilis dominae Brigida vocatae consortis
necnon Gasparis, Michaelis et Pauli filiorum eiusdem Pauli Horwath, quo-
modo ipsi in dominium triginta sex sessionum iobagionalium populosarum
et desertarum egregii Sebastiani, filii condam Tohannis Orzagh de Gwth,
in possessione Mykezaza necnon medietatis silvae in territorio eiusdem
possessionis, item totalium possessionum Tothfalw, Lodormaan, Bykes et
Kezler vocatarum omnino in comitatu de Kykwllew existentibus habitarum
ipsos exponentes ex legittima impignoratione praefati Sebastiani titulo
pignoris concernentibus legittime vellent introire. Super quo vestram ami-
citiam praesentibus petimus diligenter, quatenus vestrum mittatis hominem
pro testimonio fidedignum. Quo praesente Georgius aut Gregorius vel
Valentinus de Tiozywazo sive Albertus de Syle, allis absentibus, homo
noster, ad facies praedictarum possessionum Mykezaza, Thothfalw, Lodor-
man, Bykes et Keezleer vocatarum consequenterque praescriptarum tri-
ginta sex sessionum iobagionalium populosarum et desertaruml in ipsa
possessione Mykezaza habitarum necnon medietatis silvae in territorio eius-
dem possessionis Mykezaza sitae, vicinis et commetaneis earundem universis
inibi legittime convocatis et praesentibus accedendo introducat praefatos
exponentes in dominium earundem possessionum ac triginta sex sessionum
iobagionalium mediatisque silvae praedictae statuatque easdem2 eisdem
simulcum cunctis ipsarum utilitatibus et pertinentiis quibuslibet praemisso
pignoris titulo ipsis incumbentis3 possidendas, si non fuerit contradictum.
Contradictores vero si qui fuerint, evocet eosdem contra annotatos expo-
nentes nostram in praesentiam ad terminum competentem ratione contra-
dictionis eorum reddituros. Et post haec huiusmodi introductionis et sta-
tutionis seriem cum contradictorum et evocatorum, si qui fuerint, vicino-
rumque et commetaneorum qui praemissae statutioni intererunt nominibus
ac termino consignato ut fuerit expediendum nobis suomodo rescribatis.
Datum in opido Meggyes feria quarta proxima ante festum exaltationis san-
ctissimae crucis, anno domini millesimo quadringentesimo octuagesimo.

247
www.dacoromanica.ro
Auf der Riickseite Adresse: Arnicis suis reverendis conventui ecclesiae de
Colosmonostra pro egregio Paulo Horwath castellano castri Balwanyos ac
nobili domina Brigida vocata consorta necnon Gasparo, Michaele et Paulo
filiis eiusdem Pauli Horwath intro ductoria et statutoria.
Folgt necnon medie gestrichen. a Folgt perpetuae gestrichen.
2 Folgt el eandem gestrichen.

4 370
Mühlbach 1480 September 27. Der siebenburgische Woiwode Stephan Bcithori
befiehlt dem Richter und Rat von Kronstadt, sein Heeresaufgebot zur Ver-
teidigung des Szeklerlandes gegen einen drohenden Tiirkeneinfall, dem Geor-
gius Gegeng zu unterstellen.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Fronius I 180. Siegel rund, Dm. cca 30 mm, war in
griines Wachs zum Verschlul3 auf der Rtickseite aufgedruckt.
Unvollstandig: Hurmuzaki XV, 1, S. 107 Nr. 192.
Circumspecti viri amici nostri dilecti. Intelleximus quomodo Turci ad ter-
ram Siculoruml venere volunt, propter quod misimus ad vos hunc Geor-
gium Gegeny familiarem nostrum2 exhibitorem videlicet praesentium, ut
ipse unacum aliis stipendariis nostris et accolis illarum partium defensioni
earundum provideat, committimus igitur vobis praesentibus et mandam'Is
quatenus, ea quae idem Georgius Gegeny verbo nostro vobis dixerit facienda
facere et stipendarios vestros penes eum dare debeatis et teneamini, nec
secus facturi. Datis in Zazsebes feria quarta proxima ante festum beati
Michaelis, anno et cetera LXXX°.
Comes Stephanus de Bathor wayuoda Transsiluanus.
Auf der RUckseite Adresse: Circumspectis viris iudici iuratisque civibus
civitatis Brassoviensis, amicis dilectis.
Vorlage Sicculorum. 2 Hierauf gestrichen exhb.

4 371
Miihlbach 1480 September 27. Der siebenbiirgische Woiwode Stephan Bci-
thori ersucht Richter und Rat von Kronstadt, dem Georgius Gegeng Glauben
zu schenken und nach seinen Anweisungen zu handeln.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Fronius I 227. Siegel war in griines Wachs auf der Rack-
seite zum Verschlui3 aufgedriickt.
Circumspecti amici nobis sincere dilecti. Praesentibus requirimus vestras
amicitias diligenter, quatenus dictis et relatibus egregii Georgii Gegeny
fioem creditivam dare velitis et iuxta dicta ipsius operari debeatis et tene-
amini. Datis in Zazsebes feria quarta proxima ante festum Michaelis arc-
hangeli, anno domini et cetera LXXX-mo.
Comes Stephanus de Bathor, vaivocla Traussiluanus.
Auf der RUckseite Adresse: Circumspectis iudici iuratisque civibus civitatis
Brassouiensis, amicis nostris sincere dilectis.

48
www.dacoromanica.ro
4 372

1480 Oktober 12. Der Konvent von Kolozsmonostor schaltet die Urkunde
des siebenbtirgischen Woiwoden Stephan Bdthori von 1480 Nr. 4 368 ein
und bezeugt, dass Paul Horwath, Kastellan der Burg Unguras, seine adlige
Gattin Brigida und seine Söhne Gaspar, Michael und Paul in den Besitz von
36 Ansässigkeiten in Fagendorf, der Hälfte des dortigen Waldes, und der
ganzen Besitzungen Tutendorf Lederman, FIget und Chesler am 27.
September ( in festo beatorum Cozmae et Damiani mart yrum ) eingefuhrt worden
sind.
Datum sedecimo die diei introductionis et statutionis praenotatarum, anno domini
supradicto.
Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest Di. 27 71711. Siegel, rund. Dm. 52 mm,
was auf der Rückseite in gelbes Wachs aufgedrtickt. Eine gleichzeitige ungesiegelts
Ausfertigung ebenda Di. 27 716.

4 373

Im Feldlager bei Lesehkireh 1480 Oktober 26. Der siebenbtirgische Woiwode


Stephan Báthori, der feria tertia proxima ante festum beatorum Simonis
et Judael in descensu nostro campestri prope villam Wyeghaz sich mit meh-
reren Adligen beraten hatte, trägt Stephan Erdely de Somkerek und zwei
weiteren Adligen auf, dafilr Sorge zu tragen, dass Petrus Chereni de Balas-
falwa seinem älteren Bruder Johannes alle Urkunden und Aufzeichnungen
(literae et literalia instrumenta ), die sich auf Blasendorf in der Gespanschaft
Dabica beziehen, ausfolgt.
Datum tertio die termini praenotati loco in praescripto, anno domini mille-
simo quadringentesimo octuagesimo.
Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 62 913/1. Siegel, rund, Dm. 30 mm,
war in griines Wachs vorne aufgedrückt.

1 Oktober 24.

4 374

(1480 November Dezember 12.) Basarab Tepelu,s, Woiwode der Wala-


chei, schreibt dem Richter und Rat von Kronstadt, dass er gehofft babe, nach-
dem er Herrscher geworden sei, mit den Kronstadtern in Frieden zu leben.
Er fordert die Entfernung seines Gegners aus Kronstadt, der auch zum Feind
der Kronsttidter werden wird, was dem siebenbiirgischen Woiwoden Stephan
Bdthori gemeldet werden soll. Die Tdrken haben die Ungarn bei Srnederovo
sowie ein anderes ungarisches Heer in Bosnien geschlagen.
Auf dre Rdckseite Adressd: Den Freunden meiner Herrschaft, dem Richter
und den Ratsherren von Kronstadt".
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 99. Siegel, rund, Dm. 38 rum, in rotes Wachs,
papierbedeckt, auf der Rtickseite zum Verschluf3 aufgedruckt: Abdruck undeutlich.
Druck: Miletië, Novi vlacho-bulgarski gramoti 84 Nr. 86.
Druck und rum. tThersetzung: Bogdan, Documente 162 Nr. 132. Tocilescu, 534 Docu-
mente 144 Nr. 151.

249
www.dacoromanica.ro
Rum. Obersetzung: Bogdan, Documente i regeste 100 Nr. 102.
Regest: Andronescu, Repertoriul 127 Nr. 458.
lhrem Inhalt nach gehort die Urkunde, wie auch Bogdan feststellte, in den Zusammen-
hang der Kampfe des Temescher Bans Paul Kinizsi um den Besitz der Feste Smederowo,
die ihn das Moravatal hinauf bis nach Kragusevac fuhrten, sow ie des gleichzeitigen
Kriegszuges des Konigs Matthias nach Bosnien, beide durch A. Huber, Geschichte
Osterreichs, Bd. 3, Vs ien 1888, S. 260 f. h. nach den Briefen des Matthias fin- Novem-
ber 1480 beglaubigt. Fur den Feldzug des Konigs ergibt sich etwa der gleiche Zeitpunkt,
auch aus K. Rath, A magyar királyok hadjáratal, utazásai es tarbizkodási helyei, Gyor
1861, S. 239. Etwa vom 6.-23. Oktober 1480 ist der Konig in Agram bezeugt, am
26. November schreibt er aus dem Feldlager bei Gereben und ist ab 12. Dezember fur
fast zwel Monate wieder in Agram belegt. Vorliegende Urkunde durfte daher zu Novem-
ber Mitte Dezember 1480 anzusetzen sein.

4 375

Geoagiu 1480 Dezember 16. Der siebenbargische Woiwode Stephan Bathori er-
sucht den Hermannstadter Burgermeister Thomas Altemberger, die Pferde besit-
zenden Sachsen gegen einen drohenden Tiirkeneintall in Bereitschaft zu versetzen.
Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest DI. 45 855 Siegel, rund, Dm. 30 mm, war
in grtines Wachs auf der Ruckseite zum VerschluB aufgedruckt.
Egregie amice noster dilecte. Novissime nostras deductum extibit in aures,
quomodo magna multitudo Turcorum iuxta Danubium ex altera videlicet
parte congregaretur has partes Transsilvanas per Portam Ferream subintrare
intendens, quibus et uz auxilio dei obstare valeamus. Scripsimus ad universos
comitatus et sedes harum partium, ut se dispositos tenere debeant. Idcirco
et vestram requirimus dilectionem et nihilominus regia in persona committi-
mus, quatenus statim visis praesentibus omnibus Saxonibus equos habentibus
committatis, ut quilibet se ipsum disponere et dispositum ac paratum tenere
debeat, ut visis aliis literis nostris sine omni mora consurgere et ad vos vel
illae, quo opus fuerit, accedere valeant victualiaque ad decem dies sufficienter1
sibipsis disponant. Nec secus optamus facturi. Datum in Aldiod sabato pro-
ximo post Luciae virginis, anno et cetera LXXX°.
Comes Stephanus de Bathor,
iudex curiae regiae vaivodaque Transilvanus et cetera.
Auf der Ruckseite Adresse: Egregio magistro Thomae Althemberger, magistro
civium Cibiniensis, amico nobis dilecto.
Ober der Zeile.

4 376

Mediasch 1480 Dezember 18. Die Richter und Geschworenen der zwei Stuhle
Mediasch und Schelk schalten die Urkunde KOnig Matthias' von 1475 Nr. 4053
ein und sprechen das in Fi age stehende Eckhaus in der Forkeschgasse zu Me-
diasch fur zwanzig Gulden dem Petrus Cirolecarius zu.
Orig. Perg. Arh. St. Sibiu, von Kirchen ithernommene Urkunden, Medias 51/28.
Siegel, rund, Dm. 37 mm, weisses Wachs in weisser Wachsschtissel, an weisser Hanfschnur
angehängt. Derselbe Stempel wie Nr. 3 792.

250
www.dacoromanica.ro
Nos iudices et iurati seniores duarum sedium Saxonicalium Megyes et See lk
vocatarum memoriae commendarnus significantes tenore praesentium quibus
expedit universis, quod nobis die datarum praesentium in sede nostra solito
nostro more pariter consedentibus nostram acccdentes praesentiam prudentes
et circumspecti viri, iudex, villicus et iurati cives opidi Megyes tales coram
nobis ad fidem ipsorum deo debitam fecerunt fassiones, quod ipsi domum
acialem cum suo fundo curiae in platea Furkasii vocata in praefato opido
Megyes sita versus similiter domum acialem providi Michaelis Aurifabri ad
meridionalem ab occidentali vero condam circumspecti Anthonii Frenckel
directe opposita platea tamen publica mediante ab occidentali vero plagis
ubi ad theatrum sive circulum itur domu discreti Laurencii Comperman con-
tigue situata iam ad minus vigintiquinque annis vel citra deserta vacua et
sine inhabitatoribus fuisset in deornationem praefatae plateae Furkasii ac
dedecus totius opidi Megyes manifestum. Postremum tectis praefatae domus
testudinibus, trabibus cunctisque edificiis decidentibus et muris funditus
ruptis et ruinam minantibus septis quoque ipsius curiae omnino dissolutis
ut liber progressus ac publica stata cunctis etiam advenis per earn pateret
multo tempori et annis quoque multis patuisset. Et dum census et contri-
butiones atque taxae regiae pro suo tempore dari et persolvi opus fuisset, non
erat qui pro ipsa domo et curia deponeret et exolveret. Sed ipsos cives de
Megyes omne onus ipsius domus suffere opportuisset. Et dum circiter vigint
florenos pro ipsa domo in censum regnium et contributiones exposuissent
Insuper eadem domus ratione stipendiorum laborum et interesse
communitatis praefato opido plusquam in sexaginta florenis fuisset et re-
maneret obligata nec haberent unde cives huiusmodi satisfactionem recipe-
rent debiti, tandem a regia maiestate literas gratiosas impetrassent huiusmodi
sub tenore (Folgt die Urkunde von Konig Matthias 1475 Nr. 4053). Quas cum
litleras regias decenti honore accedissent et secundum omnem tenorem et
singulas earum clausulas mature fecissent. Nobiles in ipsis literis contentis
et eorum fratres monuissent nec fuissent qui domun aedificarent neque con-
tributiones aut census regiae maiestati pro ipsa domo dare curavissent. Ac
ipsi cives praefati praetextu gravamen contributionum regis et regalium cen-
suum exercitantium stipendiorumque et laborum rei publicae ab ipsa domo
et curia debendorum ultra,sufferre non potuissent neque voluissent post legi-
timas et saepissimas monitiones ad illos quorum intererat factas praefatam
domun cum suo fundo curiae et suis legitimis veris et consuetis terminis in
censum et contrffiutionum regiae maiestati a praefata domo debitam circum-
specto Petro Cirotecario protunc inrato civi opidi Megyensis regia in hoc auc-
toritate et licentia functi pro florenis auri viginti ad certum et competentera
terminum impignorassent tali sub conditioni, quod si nobiles ad quos ipsa
domus hereditariae successisse dicitur infra huiusmodi terminuml compe-
tentem2 iam dicto Petro Cirotecario praefatos viginti florenos deponet. Atque
etiam debitam de ipsa domo solutionem praefato opido Megyes obnoxiam
satisfacerent et secundum mandatum regiae maiestatis aedificarent, alioquin
praefatus Petrus Cirotecarius ipsam domum cum fundo curiae pro praefatis
viginti florenis in censum et contributionena regiam expositis propriam babe-
ret, possideret et suo beneplacito eas pleno dominio uti posset. Praeterea cum
praefati cives ipsam domum taliter ut praemittitur secundum ius patrium
et regni consuetudinem impignorassent et nobiles quorum intererat per so-
lemnos nuntiosa mature ammonuissent, ut domain impignoratam liberarent
et aedificarent, sed sicut nec ante sic neque postea aliquis cui cura de ipsa
domo essent inventas. Tandem longe post saepedictus Petrus Cirotecarius
praefatos iudicem, villicum et cives iuratos de Megyes personaliter adiisset
debitaque cum instantia eos petivisset, quatenus cum de praefata demo et

20 Urkundenbuch 251
www.dacoromanica.ro
f undo curiae certiorem possessorem pm praefatis viginti florenis quos ad re-
giam contributionem, ut praefertur, pro ipsa domo dedisset et exposuisset
instituerent et plenum in earn domum conferent dominium, praefati Hague
index, villicus et iurati cives regiae serenitatis perpendentes auctoritatem
mandatumque eius et literatorie scripto ac septem et duarum sedium Saxoni-
oalium laudabili vetusve consuetudine obtemperare cupientes saepenomi-
nato Petro Cirotecario suisque heredibus et consanguineis universis praef a-
tam domum et fundum curiae cum omnibus suis, ut praemittitur, legitimis
terminis iuribus et libertatibus universis pro praefatis viginti florenis pleno
at perpetuo iure apropriaverunt, deberunt et vendiderunt irrevocabiliter re-
-aedificandum, possidendum, tenendum, alienandum et pro sua utilitate et vo-
luntate utendum, eundem contra quoslibet pro ipsa domo impetitores tuen-
dum et defendendum promittentes vigore literalium regalium mediante. In
coins rei estimonio sigillo nostro fecimus consignari. Datum in Megyes
feria secunda ante Thomae apostoli, anno eiusdem millesimo quadringente-
simo oct uagesimo.
1 Erster Buchstabe aus ii gebessert. $ Vorlage nuncelos.
2 Vorlage compendentem.

4 377
Klausenburg 1480 Dezember 18. Nos frater Johannes Episcopi ordinis fratrum
praedicatorum, sacrae theologiae magister vicariusque Transsilvaniensis dicti
ordinis et Gregorius Slevnncz, artium et decretorum baccalaureus, plebanus_in
Coluswar, commissarii generales in sancto negotio iubilei in claustro beatae Ma-
riae virginis gloriosag eorundem fratrum instituti in proefata Caluswar fundato
deputati per reverendissimum et illustrissimum dominum Johannern de Aragonia
tituli sancti Adriani sacrosanctae Romanae ecclesiae presbiterum cardinalem,
apostolicum de latere legatum ad Hun gariae, Bohemiae et Poloniae regna a
sanctissimo domino nostro Sixto papa quarto destinatum erteilen der honesta
virgo Sophia, Tochter honesti Benedicti Byczak de possessione Sard, die ad
cippum pro expeditione facienda contra fulcimansissimos Turcos christiani
nornine atrocissimos hostes iuxta ordinationem praefati domini legati beigetra-
gen hat, das Recht, sich einen geeigneten Beichtvater zu wahlen, der ihr im
Jubiläumsjahr die Vergebung der Siinden zuspricht.
Datum in dicta Culuswar, loco videlicet iubilei, feria secunda proxima post
festum sanctae Luciae virginis, anno domini millesimo quadringentesimo octua-
gesimo.
Es folgt die forma absolutionis und darunter: Johannes Dobo, notarius.
Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, mittelalterliche Adelsarchive, Eszterhazi von Csesz-
nek Nr. 18. Zwei ovale Riugsiegel waren in rotes Wachs vorne aufgedrilokt. Vgl. dazu
Nr. 4 386.
Regest I Stahel, Az erdély mdzeum, 80 Nr. 384.

4 378
Weissenburg 1480 Dezember 22. Der siebenburgische Woiwode Stephan Bat-
Mori grsucht Richter und Rat von Kronstadt, zur Verteidigung des Burzenlan-
des 110 Reiter des verstorbenen walachischen Woiwodrn Basarab Latotti in Sold
zu nehmen.

252
www.dacoromanica.ro
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Priv. -217. Siegel, rund, Dm. 32 nun, war zum VerschluB
auf der Rückseite in grtines Wachs aufgedrtickt, Reste.
Druck: Hurmuzaki, Documente XV, 1, 107 Nr. 193.
Sapientes et circumspecti viri amici nostri dilecti. Novissirne ex mandatis
maiestatis regiae aacepimus, ut ex quo sua maiestas gentihus indiget, stipen-
diarii harum partium parati esse debeant. Intelligimus autem quomodo sti-
pendiarii vestri, quos pro tuitione harum partiurn vos tenere opportet parati
non essent, sed nec gentes ad id haberetis, uncle si et dum neeesse fuerit gen-
tes habere et dare non possetis. Cum autem Wolachii et gentess quondam
Bozorab maioris ibi in partibus vestris otiosi sint, nec alicubi servitia habere
possunt, pro eo requirirnus vestras dilectiones praesentibus et regia in per-
sona vobis dernandantes, quatenus statim visis praesentibus praefatis Wola-
chis ads centum et decern equites pro duos duoss florenis pecunias vestras
iiare velitis. Nec secus facturi. Datum Albaes feria sexta proxima post fes-
turn beati Thomae apostoli, anno et cetera lxxxmo.
Comes Stephanus de Bathor, iudex curiae regiae vaivodaque Transsiluanus
et cetera.
Auf der Rfickseite Adresse: Sapientibus et circumspectis viris iudici iuratis-
que civibus civitatis Brassouiensis, arnicis nostris dilectis.
I Hierauf gestrichen Bo. a So Vorlage.
I Hierauf gestrichen equos.

4 379
Um 1480. Ein Ungenannter reit dem Johannes Baccalaureus in Hermannstadt,
sich sein Recht gegebenenfalls ouch vor dem Rat zu suchen.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U III 253, unbesiegelt.
Der Schrift nach gehort der Brief in das letzte Vlertel des 15.Jhs. 'Wenrich datiert es
ohne Angabe der Griinde etwa zwischen 1478-1494.
Salutern plurimam dico. Quia in causa fac tibi legem gloriosa lohannis super
verbo audire praegravatur de iniure et damno dato et cetera. Si ipsam non
advertant domini de capitulo saltim dominis Cibiniensibus posses appellari.
Strigonium et cetera. Vale. Literas lectas tribue Catherinae rubeae ne elu-
cescat.
Auf der Mickseite Adresse: Honorando baccalaureo Iohanni commoranti su-
per gradum, qui clirigit ad arcem in Cibinio infra turrim succentorum.

4 380
(1480 Ausgang). Basarab Tepelw, Woiwode der Walachei, teilt Richter und
Rat von Kronstadt mit, dass er den Rdtundul und den Dragomir zu ihnen ge-
schickt hat. Dem Rdtundul soil ein Beg leiter zu Stefan Beithori mitgegeben wer-
den. Dragomir wird Einkaufe tatigen, urn den Forderungen der Pforte irn Inte-
resse des Friedens entsprechen zu konnen. Ferner ersucht er um Ubersendung
von Zaumzeug fur 40 Pferde und verpflichtet sich, es einem Kronstddter Boten
zu bezahlen. Auch fordert er Rtickstellung der in Kronstadt deponierten Giiter
aus der Walachei und beglaubigt Dragomir als seinen Boten.

20*
253
www.dacoromanica.ro
Auf der Riickseite Adresse: Unseren guten Nachbarn und Freunden, dem
Richter von Kronstadt und den 12 Ratsherren."
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 84. Siegel, rund, Dm. c. 38 mm, war in rotes
Wachs auf der Ruckseite zum VerschluB aufgedruckt, Reste.
Druck: Miletiè, Novi vlacho-bulgarski gramoti 87 Nr. 94.
Druck und rum. ebersetzung: Bogdan, Documente 164 Nr. 133. Tocilescu, 534 Docu-
mente 142 Nr. 150.
Rum. ebersetzung: Bogdan, Documente si regeste 96 Nr. 98.
Regest: Andronescu, Repertoriul 129 Nr. 464.
Bogdan bringt die in Kronstadt zu tatigenden Einkäufe f Ur die TOrken in Zusammenhang
mit der im Januar 1481 von Basarab Tepelus unternommenen Reise zur Pforte. In diesem
Fall gehOrt die Urkunde zum Ausgang des Jahres 1480. Ratundul ist vermutlich identisch
mit dem Bojaren des Vlad Tepes von 1476 vgl. Nr. 4 153.

4 381
Suceava (1480 1485) September 17. Pan Kirakol und Pan Bucium, beide
Schatzmeister (Vistier ) und Zolleinnehmer des Woiwoden der Moldau Stefan,
beschweren sich bei dem Richter und dem Zolleinnehmer von Kronstadt, dass
ihrem Diener Mihalco fur mitgefuhrte Waren 4 ungarische Gulden Zoll auf-
erlegt wurden. Sie ersuchen, ihnen diesen Betrag zuruckwerstatten, da es .sicli
dabei um ihre Waren gehandelt habe. Andernfalls wurden sie die bezahlte Geld-
summe von reisenden Kronstadter kaufleuten einhalten. Geschrieben in Suceava
am 17. September".
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 496. Siegel, rund, Dm. 13 mm, war in griines
Wachs auf der Rackseite zum VerschluB aufgedrtickt.
Druck und rum. Obersetzung : Bogdan, Doc. mold. 58 Nr. 27. Nicolaescu, Documents
slavo-romine 149 Nr. 61. Bogdan, Documentele lui Stefan 2, 369 Nr. 166. Tocilescu,
534 documente, 534 Nr. 516.
Die Zeitsetzung muss davon ausgehen, dass der Vistier Kirakol als solcher ab 1480 April
17 bis 1484 Juni 8 bezeugt ist und der Vistier Buldora ab 14. September 1486, vgl. Bogdan
Documentele lui Stefan 370.

4 382
(1480 1492 Obtober 9). Jupan Dragomir, Sohn des Manea, beklagt sich bei
Richter und Rat von Kronstadt, class die den Schultz seiner Person sowie seiner
in Kronstadt innerhalb der Stadtmauern deponierten Gliter betreffenden Ver-
sprechen nicht eingehalten werden. Seinen Pfeffer habe der Rat einem gewissen
Neag iibergeben, der behauptet hatte, dass er, Dragomir, ihm den Wert einiger
Schafsbocke schulde, ohne diesse Forderung beweisen zu kOnnen. Er verlangt,
dass der angebliche Glaubiger seine Forderung in der Walachei vorbringe.
Auf der Ruckseite Adresse: Meinen guten Freunden, dern Richter und den
Ratsherren o n Kronstadt".
N

Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 457. Siegel, rund, Dm. 25 mm, in genies
Wachs, papierbedeckt, auf der Rtickseite zum Verschlul3 aufgedruckt, verwischt.
Druck : Mileti6, Novi vlacho-bulgarski gramoti 92 Nr. 105.
Druck und rum. ebersetzung : Bogdan, Documente 265 Nr. 219. Tocilescu, 534 Docu-
ments 389 Nr. 389.
Regest : Bogdan, Documente i regeste 291 Nr. 148. Andronescu, Repertoriul 118 Nr.
423.
Bei dem Neagu der Urkunde mag es sich urn sinen Kaufmann der Oberen Vorstadt
von Rronstadt handeln. Ein solcher wird in den Kronstadter Steuerverzeichnissen für

254
www.dacoromanica.ro
die Belgerey" zwischen 1480-1497 wiederholt genannt, vgl. Quellen 3, S. 692, 700,
719 als Nago" oder Nagoy". Keinesfalls kann es sich, wie Bogdan meint, urn den vornic
Neagu handeln, da die fragliche Schuldverpflichtung kaurn aus einem Geschäft zwischen
so hohen Wthdenträgern der Walachei hervorgegangen seM wird. Vom Aussteller
dieser Urkunde, Dragomir, Sohn des Mance, stammen rnehrere Schreiben an den Kron-
städter Rat.
4 383
(Zwischen 1480-1496). Der Schultheiss und die Burger von Vaslui teilen
den Schultheissen, Biirgern und allen Altesten von Kronstadt die Zeugen-
aussagen von Tomos und Barta mit, die erklärt haben, dass Petrus die be-
wussten Gulden abgegeben habe und mit Anton keine Genossenschaft hatte.
Petrus hatte vor dem Kronstädter Rat einen Prozess gegen die Frau des An-
ton angestrengt und war beschieden worden, deswegen Zeugnis aus Vaslui
zu bringen.
Auf der Ruckseite in der Schrift des Kronstlidter Notars: Uxor relictal Antho-
nii Arcuficis piae reminiscentiae iustificata est contra Petrum Sartorem prae-
textu florenorum leviendorum, quod recepti sunt in Moldauia et fide a(d) mi-
nistratae sunt".
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 460. Siegel, rund, Dm. 38 mm, war in schwarzes
Wachs auf der Rtickseite zum Verschlutt aufgedrtickt, Spuren. Siegelfeld Dm. 23 mm.
Im Siegelfeld eine Sari le oder Balken, zu beiden Seiten eM unkenntlicher kleiner Gegen-
stand. Es 1st nicht klar zu entscheiden, ob eine cyrillische oder lateinische Umschrift
vorliegt.
Druck und rum. Obersetzung: Bogdan, Doc. mold. 61 Nr. 29 (ftir c. 1450-1500).
Nicolaescu, Documente slavo-române 312 Nr. 108 (für c. 1460-1464). Bogdan, Docu-
mentele lui Stefan 2, 435 Nr. 181 (c. 1450-1500). Tocilescu, 534 Documente 549
Nr. 532.
Zur genaueren zeitlichen Einordnung dieses Schriftstlickes dienen die durch den Mick-
vermerk des Kronstädter Notars identifizierbar gewordenen Namen der beiden Kron-
städter, die in der Moldau Kaufrnannschaft getrieben. Anton lus Bogner, dessen Witwe
in einen Schuldenprozess verwickelt wurde, erscheint in den Steuerverzeichnissen der
Jahre 1476-1480, vgl. Quellen 3, S. 624, 793. 1482 fehlt er bereits. Der Klitger, Petrus
Sartor, wird als Steuertrager zwischen 1488-1496 erwalmt. Die Urkunde muss demnach
1480-1496 angesetzt werden, weil Petrus Sartor auch vor 1488 gelebt haben kann, aus
dieser Zeit aber die Steuerlisten nicht erhalten blieben.
1 Vorlage relicte.

4 384

1481 Januar 27. Der Konvent von Kolozsmonostor bezeugt, dass religiosa
puella Elisabeth, filia quondam magnifici Georgii Lorantffii de Gede, in claus-
tro sancti Egidii abbatis sororum sanctimonialium extra murum et suburbiunt
civitatis Coloswar fundato ... feria quarta proxima ante festum conversionis
beati Pauli' in Anwesenheit von zwei Ordensbrudern alle ihre Besitzungen
und Besitzanteile in Ungarn in den Gespanschaften Heves, Valko, Pest, Pills,
Borsod und Somogy zu ihrem Seelenheil ihrem Kloster vermacht hat.
Datum quarto die diei termini praenotati, anno domini millesimo quadringen-
tesimo octuagesimo primo.
Orig. Pap. Batthyaneurn Alba Iulia, Urkunden LXXVII, 39. Siegel war auf der Mick-
seite aufgedrtickt. Eine Bestätigung des gleichen Konvents aus 1783 ebenda.
Regest: Beke, A kolozsmonostori konvent 75, Nr. 249 u. 250.
1 Januar 24.

255
www.dacoromanica.ro
4 385

Roman 1481 Februar 4. i`efan, Woiwode der Moldau, dankt Richter und Rat
von Kronstadt fal. Nachrichten tiber Basarab Tepelu,s und verspricht Nachrich-
ten Ober die Tarken.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Fronius I 31. Siegel, rund, Din. 33 mm, war auf der
Rückseite zum Verschlul3 aufgedrtickt, Reste.
Druck: Hurmuzaki, Documente XV, 1, 109 Nr. 196. Bogdan, Documentele lui $tefax
2, 359 Nr. 160.
Stephanus deigratia vaivoda dominusque et haeres terrae Moldaviensis. Egregii
nobisque honorandi. Literas vestrarum egregietatum sane ac plene intelle-
ximus ex parte Bozorab vel Cypelys, de quibus omnibus vobis grates agimus,
quod vos illis in quibus estis conscii avisare non postponitis. Nos itaque vos
notificamus ant certificamus quod habemus in Turcia nostros homines et
postquam aliquid novitatis audierimus, vos statim in eisdem certos reddemus.
Valete vestra ad vota. Ex Romanoforo die dominico inter octavas purifica-
tionis beatae virginis gloriosae, anno domini quadringentesimn LXXX° primp.
.Auf der Mickseite Adresse: Egregiis viris iudici iuratisque civibus Brassovien-
sibus, amicis honorandis.

4 386

Klausenburg 1481 Februar 9. Magister Johannes Episcovi, Vikar des sieben-


burgischen Dcminikanerordens und Gregorius Stewing, artium et decretorum
baccalaureus, plebanus in Koloswar, commissarii generates in sancto negotio
iubilaei in claustro beatae virginis gloriosae eorundem fratrum instituti jn prae-
fata Co loswar fundato erteilen der Edelfrau Sophia, Witwe nach Valentinus So Im
de Bechekereky namens des Kardinallegaten Johannes von Aragonien Mr
materielle Unterstiitzung des Kampfes gegen die Tiirken das Recht, sich,
einen geeigneten Beichtvater zu wählen, und sprechen sie aller Siinden ledig.
Datum in Coloswar loco videlicet iubilaei feria sexta proxima post festum beatae
Dorotheae virginis, anno domini millesimo quadringentesimo octuagesimo primo.
Abschrift 19. Jh. Arh. St. Sibiu, Manuskript Zimmermann des Urkundenbuchs XII,
238 nach einer Handschrift Excerpta des 18. Jhs. früher im Archiv des siebenburgischen
Domkapitels in Karlsburg. Vgl. dazu Nr. 4 377.
_

4 387

Klausenburg 1481 Februar 25. Der siebenburgische Woiwode Stephan Beithori


trägt dem Hermannstadter Biirgermeister Thomas Altemberger auf, sofort heim-
zukehren die Leute aus Offenburg aufzubieten und das stiehsische Aufgebot in
Agnetheln zu sammeln.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 39. Zwei Siegel in griines Wachs, papierbedeckt,
auf der Riickseite zum VerschluB aufgedriickt. 1. Rund, Dm. 30 mm, Reste. 2. Achte-
ckig, Derselbe Stempel Wie Nr. 3 871.
Druck: Teleki, Hunyadiak kora 12, 164 Nr. 656 zu Februar 23. Hurmuzaki, Documents
XV, 1, 111 Nr. 199.

256
www.dacoromanica.ro
Egregie amice noster dilecte. Novitates quas nobis is familiaris vester de Buda
attulit, intelleximus, de quibus grates vobis dicimus. Sed novitates de par-
tibus Transalpinas has habemus, quibus per homines et oratores domini Ste-
phani vaivodae Moldaviensis novissime ad nos venientes certificati sumus,
quomodo Alybeg cum ingenti multitudine et potentia Turcorum Danubium
transfretando ad illas partes Transalpinas pervenisset, has partes Transsil-
vanas subintrare intendendo, in hoc se idem Alibeg obligando, ut urbem Cibi-
niensem aut Brassoviensem hac vice imperatori suo dare et obtinere vellet.
Propter quod committimus vobis praesentibus et regia in persona mandamus,
quatenus statim visis praesentibus omnibus aliis factis vestris postpositis ad
civitatem Cibiniensem reverti velitis, ibique ad novitates provideatis et quid-
quid intelligere poteritis nobis in morte equi renuntiare debeatis, universos
etiam equites et pedites oppidi Offombanya levare et movere velitis, prout
ista omnia is homo vester vobis clarius refferet. Secus igitur optamus non
facturi. Datum in Koloswar secundo die festi Mathiae prope medium noctis
anno et cetera LXXX primo.
Stephanus de Bathor,
vaivoda Transilvanus et cetera.
Item' committimus vobis, ut statim postquam ad medium Saxonum pervene-
ribs omnes Saxones per singula capita tam equitem quam pedites levare et
cum eis ad Zenthagotha condescendere debeatis. Item unam bombardam
vulgo hoffnycza et unum tarazk meliores, quamlibet cum viginti lapidibus
globis et duas massas pulverum vobiscum conducatis. Et secus nullo modo
facturi.
Auf der Reckseite Adresse: Egregio magistro Thomae Aithembereger magi-
stro civium Cibiniensi amico nobis dilecto.
I Auf belliegendem Zettel in gleicher Schrift
und mit gleicher Tints.

4 388
Klausenburg 1481 Februar 25. Der siebenbiegische Woiwode Stephan Bdthori
trägt dem Rat von Hermannstadt auf, die dort befindlichen Kaufleute aus der
Walachei zu Oberwachen und sich gegen die Tiirken bereit zu halten.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U III 44. Siegel, rund, Dm. 30 mm, war in grtines Wachs
auf der Rückseite zum VerschluB aufgedruckt, Reste.
Druck: Hurmuzaki, Documente XV, 1, 111 Nr. 200.
Prudentes et circumspecti viri amici nostri dilecti. Ea quae nobis proparte
illius Thodor Legofed scribitis bene intellexibus. Uncle respondemus vobis
quod ipsum Thodor verbo nostro affidatis et eum ad civitatem Cibiniensern
secure venire permittatis, sed sine scitu et voluntate nostra eum ad propria
redire ne permittatis. Praeterea committimus vobis, ut omnes mercatores
partium Transalpinarum nunc in ipsa civitate vestra constitutos sub tuta
et firma custodia reservare studeatis nec aliquem abire permittatis et vos
ab insidiis et traditione eorum praecustodiatis. Nunc enim Alibeg cum ingenti
potentia Turcorum ad partes Transalpinas regressus fore asseritur, qui per
traditionum ipsorum mercatorum aut ipsam urbem vestram aut Brassovien-
sem obtinere et expugnare mititur. Committimus igitur vobis, ut cum amnibus

257
www.dacoromanica.ro
eqitibus et peditibus vestris os paratos teneatis, quia hiis diebus prout ex
certorum nostrorum exploratorurn relatibus edocti sumus, ipse Alibeg dictas
vestras partes incursare sattagit. Ideo ad novitates provideatis et nos novita-
tibus avisare studeatis. Et secus nullo modo facturi. Datum in Koloswar se-
cundo die festi beati Mathiae apostoli, anno et cetera LXXX° primo.
Comes Stephanus de Bathor,
vaivoda Transsilvanus et cetera.
Auf der Riickseite Adresse: Prudentibus et circumspectis viris magistro civium
iudicibusque et iuratis civibus Cibiniensis amicis nobis dilectis.

4 389
(1481 1402) Februar 28. Basarab Tepelu.,s, Woiwode def.Walachei, beklagt
sick bei Richter und Rat von Kronstadt, dass these, trotz seinecBemuhungen
urn Frieden und um Schutz Mr Kronstadt seitens der Turken sowie des Frie-
densvertrages mit seinem Vater" Stephan Beithori, seine Gegner .unterstutzen.
Diese gehen in die Moldau und.zusammen mit den Szeklern; fallen sie,plUdernd
in die Walachei ein und kehren wieder nach Kronstadt zuruck. DeriWoiwode
verlangt Intervention des Kronstiidter Rates bei Stephan Bdthori zwecks Be-
strafung der in die Walachei eingefallenen Szekler und der fliichtigen Bojaren.
Gleichzeitig beglaubigt er den Jupan Piper Stolnic" als seinen Bolen. Geschrie-
ben am 28. Februar".
Auf der Rackseite Adresse: ,,Dem Richter und den 12 Ratsherren von Kronst-
adt".
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 37. Siegel rund, Dm. 35 mm, in rotes Wachs,
papierbedeckt, auf der Rückseite zum Verschlui3 aufgedrtickt. Derselbe Stempel wie
Nr. 4 227.
Druck und rum. Vbers.: Bogdan, Documente 126 Nr. 101 zu 1476. Tocilescu, 534 Do-
cumente 128 Nr. 133 zu Basarab Tepelus.
Rum. ebersetzung: Bogdan, Documente i regeste 83 Nr. 84 zu 1476.
Regest: Andronescu, Repertoriul 108 Nr. 381 zu 1476.
In der Urkunde ist von Stephan Bathori in seiner Eigenschaft als siebenbilrgischer Woi-
wode die Rede. Diesen Rang hat er erst ab Mai 1479 bekleidet infolgedessen kann die Ur-
kunde nicht Basarab LaiotA zugesprochen und zu 1476 angesetzt werden, wie Bogdan und
ihm folgend Andronescu annehmen. Das entscheidende Argument, sie Basarab Tepelu§
zuzuweisen und sie zu 1481-1482 einzuordnen, ist, dass der Bojare Piper laut Stoicescu,
Dictionar S. 23 von 1480 November 7 1481 Juni und wiederum 1482 MArz 23 als
stolnic bezeugt ist. Im tbrigen ist es Basarab Tepelus, der Bathori auch in seiner
Urkunde Nr. 4 309 als seinen ,,Vater" bezeichnet.

4 390

Hermannstadt 1481 Marz 6. Der Kronstädter Ratsherr Petrus Beer berichtet


dem Richter und Rat von Kronstadt Ober seine Mission nach Hermannstadt und
zum siebenbiirgischen Woiwoden.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Schnell II 22. Siegel war in griines Wachs auf der Ruck-
seite zum Verschlul3 aufgedrUckt, Reste. Wahrscheinlich Schrift des Hermannstadter
Notars.
Druck Muller, Sprachdenkmaler 94 Nr. 41.

258
www.dacoromanica.ro
Fursichtigen ersamen hochweysn sonnder gunnsstigen herren vnnd frewnnd.
Mein gar fruntlich willig dinst sein ewr weyssheit von mir bereit voran. Lieben
herren, als ich nagst von ewr wPyssheit in pottschafft vnnd mit beuelh her
in die Hermanstatt abgefertigt pin et cetera, Rig ich ewr lieb zu wissen, das
die Hermenstetter ain irn gesworn purger mitsampt mir zu vnnserm herren
weiden geschickt, alda wir vor sein gnaden dis nachvolgend meynung enteckt
habnn. Des ersten von wegnn des wegs von der prachen, das hat vnns sin
gnad nicht freyen noch zethun gestattn wellen. Des burggreuen halben ist
vns \ on sin Gnaden geanntwurt worden: was gut der burggreff genommen
hab, solle alles pey verlirhung seins hopts vnnd siner Witter wirderumb gege-
ben werden, nach Lat siner1 gnaden brieff. Dann von wegenn der phannd-
ung der von Schoespurgl , et cetera thu ich ewr weyssheit zuuernemen2 , das
der burgermeister vnnd kunigsrichter von Schoespuigl paid pey vnnserm
herrn weyden gewest vnnd sein sollicher phanndung nicht anred, sonder habnn
vor sein gnaden geredt vnnd auffgenomenn, das solch phanndung von in noch
den irn nicht beschechen solle et cetera. Der Walachen halben hab ich nich-
zit2 angepracht vnnd das darumb vermitten, das ich besorgt wa2 ich sollichs
sin gnaden anprecht, vns möchte beswerde dauon komen also, sin gnad möchte
ewr weysheit pietten die Walachen lennger vff ewrn costen zehaldten2 . Min
herren hie vnnd ich habnn och mit dem Jorgen Vistwanen von wegen der
mawt zu Wascharhl2 vor vnnserm herrenweiden getedigt, das mer furohin
daselbs kain mawt mer sein noch genommen werden sol, das wellet ewren
purgern vnnd kaufflewten zu wissen thun. Lichen herren, ewr weissheit hat
vormals vnnsers herrn weyden canntzler ain erung mit einem teckhltuch zu-
gesagt, das ich im nw weitter versprochen hab von wegnn der ietzigen brieff.
Sollch teckhltuch fiir II oder III guldin wellen im vereeren vnnd erst es
gesin2 mag zusennden. Die annder beuelhnus tindet ewr weyssheit in den brie-
fen die ich E. W. hiemit zu schickh. Damit seit Gott beuolhen.
Ewr weissheit mitgesworn purger Peti us Ber ietz zu der Hermmenstatt.
Datum Cibinii feria tertia post dominicam Estomichi, anno domini et cetera
octoagesimo primo.
Auf der Rucksoite Adresse. Den fursichtigen, ersamen vnnd hochweisen herren,
dem richter vnd gesworn purgern der statt zw Cron, meinen sonnder gitnssti-
gen liebenn herren vnnd gutten frewnden.
2 e fiber der Zeile. 2 So Vorlage.

4 391

Suceava 1481 Miirz 7. $tefan, Woiwode der Moldau, ersucht den Bistritzer Rat,
den beim Turkeneinfall nach Bistritz geflohenen Goldschmied Antonius zur
Ruckkehr zu beivegen
Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archly. der Stadt Bistritz D 16. Siegel, rund, Dm.
33 mm, war in rotes Wachs auf der Ruckseite zum Verschlun aufgedruckt
Druck : Hurmuzaki, Documente XV, 1, 112 Nr. 201.
Regest : Berger, Urkunden-Regesten 52 Nr. 306.
Stephanus dei gratia vaivoda dominusque terrae Modaviensis. Egregii ac
circumspecti nobisque honorandi amici. Notificamus vestris egregietatibus
harum serie, quomodo in devastationis tempore terrae nostrae per Thurcos
quidam homo seu aurifaber nonl nomine Anthonius exigisset in medium

259
www.dacoromanica.ro
vestri. Quare vos praesentibus rogamus, quatenus velitis eundem ad me
mittere cum eiusdem voluntate, quoniam habemus aliquid cum eodem fa-
cere. De omnibus autem in quibus nobis famulaverit aut servitia exhibuerit
de omnibus eum contentum reddemus, postremo autem dum eius voluntati
placuerit liberum exmittemus. Ceterum quidquid hiis homo noster nomine
Lucas Hizemgh boyaro terrae nostraes vobis nomine nostro retulerit credere
licet. Ex Zuchavia in capite ieiunii, anno et cetera LXXX° prime.
Auf der Mickseite Adresse; : Egregiis famosisque viris iudici iuratisque civibus
de Biztritia amicis honorandis.
1 Hierauf gestrichen extotsset. 2 Hierauf gestrichen eredere fleet tamquam

4 392
lWediasch 1401 Mlirz 9. Der siebenbiirgische Woiwode Stephan Bdthori ersucht
Richter und Rat von Kronstadt urn Nachrichten Ober die Bewegungen und Absich-
ten der Tarken in der Walachei sowie urn Bereitstellung eines Heeresaufge-
boles zur Abwehr eines tiirkischen Einfalles.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Fronius I 53. Siegel, rund, Dm. 32 mm, war zum Ver-
schlai in grünes Wachs aufgedruckt, Reste.
Druck: Hurmuzaki, Documente XV, 1, 109 Nr. 197 zu Februar 9.
Sapientes et circumspecti viri amici nostri dilecti. Ea quae nobis ex parte WI-
lachorum partium Transalpinarum prope Moldauiam ut dicitis castellum
construere volentium, scilicet exercitus Turcorum in dictis partibus Transal-
pinis existentes vestris in litteris scribits, intelleximus; qui scilicet Volacho-
rum et Turcorum exercitus, prout ex certis relatibus audiverimuss , licet in
dictis partibus Transalpinis existant. Tamen hodierna die home ac nuntiu5
magnifici domini Stephani wayuodae Moldaviensis advenit, qui nobis de con-
structione et aedificatione dicti castelli nihil dicit. Propter quod requirimus
vestras dilectiones praesentibus diligenter eisdem committentes. quatenus
agnitis praesentibus quo citius potestis vestros homines seu exploratores in
dictas partes Transalpinas transmittatis, qui nobis certas novitates de prae-
dicti castelli constructione seu aedificatione scilicet exercitibus Turcorum ac
Volachorum afferant. Unde, si aliquae novitates viguerint, nobis easdem
ad Segeswar ubi ad tune constituemur reintimare poteritis. Insuper requiri-
mus vos diligenter, quatenus omni et qualibet hora vestros stipendarioss per
vos instar aliarum civitatum et opidorum tenere debentes, prout et aliae ci-
vitates et opida promptos et paratoss tenere debeatis. Si autem sufficientes
stipendarioss invenire non poteritis, etiam ex Volachis ad vestra stipendia
acceptare et apreciare, et sic numerum stipendarioriums per vos tenere de-
bentium ex ipsis Volachis complere debeatis. Qui quidem Volachi, tit credi-
mus, de pauciori stipendio vestro, immos forsitan eorum singuli de linos
floreno pro uno mense contentantur. Nee secus optamus facturi. Datum in
opido Megyes feria sexta proxima ante festum beati Gregorii papae, anno
domini et cetera lxxxjmo.
Comes Stephanus de Bathor iudex curiae regiae vaivodaque Transsilvanus.
Auf der Rtickseite Adresse: Sapientibus et eireumspectis viris indici luratisqus
civibus civitatis Brassouiensis, amicis nobis dilectis.
1 Vorlage audierimus. 4 Vorlage gmo.
2 So Vorlage Mere& noehmale ans.
Vorlage patos.

260
www.dacoromanica.ro
4 393
1481 Win 9. Richter und Rat von Klausenburg besttitigen eine Obereinkunft
zwischen den Meistern der dortigen Schusterzunft.
Eingeschaltet vom Went lichen Notar Thomas 1519 Perg, Arh. St. Cluj-Napoca, Archly
der Stadt Cluj Div. 1/3. Abschrlit des Konvents von Kolozsmonostor 1514, Perg. ebenda
Zunftarchly I, Allgemeines Nr. 3.
Nos Nicolaus Petri Mathiae iudex universiquel iurati consules civitatis Co-
luswariensis ad universorum notitiam tam praesentium quam futurorum ha-
rum serie volumus pervenire quod solertes viri Laurentius Fabian, Michael
Swarcz, Iohannes Heltner, Ladislaus Magnus et alter Ladislaus de Hwnyad
in suis ac universorum magistrorum artis suttoriae' personis confraternita-
tisque altaris sanctorum decem milium1 militum martyrum, qui in una vocis
consonantia uniusque voluntatis produxerunt et exhibuerunt nobis quandam
cartam certis articulis conscriptam super dispositione unione et defectibus
inter ipsos magistros et cecham' ipsorum mutuo factae, petentes nos debita
cum instantia ut ipsam dispositionem et unionem ratam, gratam et acceptam
haberemus, litterisque nostris privilegialibus de verbo ad verbum inscribi
faciendum ac eosdem articulos et omnia in eis contenta pro ipsis magistris
perpetuae valiturae conferre atque confirmare deberemus. Nos igitur prae-
dictis artis sutoriae magistris nostrique concivibus super ipsorum dispositione,
unione et defectibus praemissis de remedio cupientes providere opportuno ut
ipsi sua victualia copiosius habentes praedicta Coluswar profectuum uberta-
te munita manis percipiant incrementum et exinde uberiores servitiorum et
honorum fructus regiae proveniant maiestati et signanter ea ratione quod ex
quo praefati magistri artis sutoxiae turrim atialem in antiquo castro versus
portam et turrim Rapularum sitam per eorum sollicitudines cum armis belli-
cis, defendiculis, balistis', bombardis, necnon aliorum armorum ingeniis dili-
gentius appositis partim eorum expensis et laboribus muniendo et fulciendo
decorarunt, nos igitur hiis permoti rationibus in medio nostrae universitatis
tales pro ipsis magistris facimus seu ordinavimus constitutiones infrascriptas
perpetuae duraturas: Item singulis annis semper perpetuis et futuris tempori-
bus sint quatuor" magistri chech duo Theutuni et duo Hungari; item si quis
ad chech et in medium ipsorum intrare voluerit talis super sua genelogia'
et doctrina artis a quo didicit si annum disciplinae compleverit famatoriam
ut moris est in aliis civitatibus liberis et cum hoc propria manu sua artem
sutoriae demonstrare et talis florenos quatuor ad chech, quatuor urnas vini,
duas libras cerae et circulos pro decem denariis et illos quatuor florenos in
quatuor temporibus post sese sequentibus dare teneatur et fideiussorem
ponere debeat; item tempore convocationis si quis magistrorum tepidus fu-
erit et in hora commemorationis praesens non fuerit talis quinque denarios
dare teneatur; item si quis magistrorum ab hac vita decesserit sine consors,
alicuius magistri servus aut serviterums vel prolis, extunc quatuor iuniores
magistri teneantur fodere sepulcrum et universi fratres circa secundum pul-
sum in cimiterio parochialis ecclesiae interesse sub poena unius denarii deinde
ad domum pro delatione funeris comuniter' accedere et ad offertorium sub
poena unius denarii; item in susceptione alicuius magistri dummodo circulos
decem denariorum pro fratribus dotulerit si quis rapturam fecerit poenam
unius urnae vini incurrat; item si quid decretum et conclusum fuerit per qua-
tuor magistros chech pro communi bono et huiusmodi decreto aliquis magis-
trorum oppositum tenuerit et contradixerit totiens quotiens fecerit in una
libra cerae puniatur; item in die sacratissimi Corporis Christi 6i quis magis-
trorum ob sollennitatem" diei debito tempore in processione non fuerit ante-
quam confraternitas de cimiterio processerit talis in una libra cerae puAiaturl

261
www.dacoromanica.ro
item nullus magistrorum calceos in fore vendere debeat nisi peracta proces-
sione alioquin magistri chech illos calceos recipere debeant; iLem infesto decem
milium2 militum3 universi magistri teneantur esse in summa missa et in
effertorio offerre ad altare sub poena unius librae cerae; item dum quatuor
magistri chech claves alieni magistro dederint si quis contradixerit in poena
unius librae cerae puniatur; item si quis magistrorum extraneis qui extra
chech essent aliquod subsidium cum rebus pro artificio ipsorum aptis lar-
gierit totiens quotiens fecerit poenam unius urnae i ni et unius librae cerae
N

incurrat; item si quis magistrorum decem cutes in domo cerdonis compara-


verit et si tempore medio aliquis magistrorum supervenerit antequam cutes
extra domum deportaverit et partem sibi dare negaverit -His in una libra
cerae puniatur; item si quis magistrorum centum elites in domo cerdonis
seu in foro emerit et si aliquis magistrorum partem sibi dare postulaverit et
emens roganti non dederit partem, extunc de quolibet floreno unam libram
cerae dare teneatur; item si quis magistrorum servum ad serviendurn con-
venerit et se in alter utrum complacens talis servus ante spatium quartale
unius anni dominum suum relinquere non valeat alioquin per annum labores
habere non debeat sed se reconciliare cum magistris debeat; item si quis ma-
gistrorum ultra duos servos excepto iuvene tenuerit et alicuins servum aliena-
verit aut seduxerit talis amittat magisterium suum eo facto; item si quis ser-
vorum magistrum suum tempore messis et vindenii dimiserit talis in medio
ipsorum per integrum annum labores habere non debeat; item nullus magis-
trorum aut famulorum valeat laborare vel labores suos exercere extra chech;
item si quis mercatorum cutex paratas ad hanc civitatem causa vendendi por-
taverit extunc quilibet homo emendi habeat facultatem; item4 si quis3 mer-
catorum aut forensium elites paratas ad bane civitatem causa venditionis
importaverit, extunc ipsi magistri sint liberi emere quantum voluerint pro
eorurn necessitate; item si quis magistrorurn iuvenem causa eruditionis antis
sutoriae susceperit, talis iuvenis ad chech unum florenum, duas urnas vini et pro
decem denariis circulos dare teneatur; item° si quis magistrorum cutes
vel pelles dealbare et facere vult quantum pro sua necessitate possit sit liber
et easdem vendere possit; item quator magistri chech teneantur conspicere
labores aliori m magistrorum ne falsificientur si quis autern secus fecerit ex-
tune quatuor magistri cum potestate iudicis pro tempore constituti illos la-
bores ad turrim ipsorum praedictarn structurarnque ipsius turris recipere
debeant; item nullus magistrorum de cetero iuxta muros cirniterii valeat cal-
ceos vendere; item nullus magistrorurn die fori ad falangam ultra viginti paria
calceamentorum appendere valeat exceptis calceis puerilibus et si unum par
superfuerit in una libra cerae puniatur. Nos itaque petitionibus praenomina-
torum magistrou um inclinati veluti iuri consonurn agnoscendi tum pro utili-
tate civitatis nostrae turn etiam pro commodo ipsorum magistrorum oh respec-
tuna, tenorem praescriptorum articulorum praesentibus literis nostris p1 i i-
legialibus de verbo ad verbvm sine diminutione et augmento aliquali in.er tas
quo ad omnes eorundem continentias clausulas articulosque acceptamus,
approbamus et ratificamus :c insuper eosclem et omnia in eis contenta pro
dictis magistris et confiateinitatibus perpetuae valitura confiirnarnus prae-
sentis seripti nostri. In cuius lei memoriam firrnitatemque perpetuam prae-
sentes litteras nostras privilegiales pendentis ct autentici sigilli ciNitatis nos-
trae munimine roboratas eisdem duximus concedendas. Datum feria sexta
proxima ante dominicam Invocavit, anno domini millesirno quadringente-
simo octuagesimo primo.
1Bis her verlangerte Schrift. Daruber uncl am Rande links NB.
2 So Vorlage. 5 Untersirichen.
3 Juni 22. 6 Von item bis possit unterstrichen.

262
www.dacoromanica.ro
4 394

(Um 1481 März 9). Cazan, Gross-Vornic der Walachei, (rag! (den Bojaren )
Mihaile, Barca und Opreo auf, den (in der Walachei befindlichen ) Kronstridter
Sachsen, denen kein Haar gekriimmt werden darf, (lie Ruckkchr in ihre Heirnat
uber die Pafistrassen von Prahova und Teleajen zu gestalten. Sie selber sollen
sick so rasch wie moglich bei der Burg Crdciuna einfinden.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 503. Siegel, rund, Dm. 23 mm, war in grtines
Wachs vorne aufgedrtickt.
Druck und rum. Obersetzung :Bogdan, Documente 286 Nr. 231. Tocilescu, 534 documente
401 nr. 400. DRH, B 1, 285 Nr. 176.
Rum. Ubersetzung: Bogdan, Documente si regeste 215 Nr. 207.
Regest: Andronescu, Repertoriul 133 Nr. 382.
Die Urkunde gehEirt in den Zusammenhang des walachischen Burgenbaues an der Grenze
gegen die Moldau, von dem in der voranstehenden Urkunde die Bede ist. Dah pafit
auch, daB Cazan zwischen 1480 November 7 und 1481 Juni als Vornic bezeugt 1st, vgl.
Stoicescu, Dictionar 16.

4 395

(Um 1481 Miirz 9). Cazan, Gross-Vornic der lValachei, teilt Richter und Rat von
Kronstadt mit, dal3 er alle Pafiwege geoffnet habe: sie ober wurden sie sperren.
Sein Land finde mit nur zwei Zugtingen (nach Kronstadt ) kein Auskommen.
Sie sollten daher auch die Pafilibergange von Prahova und Teleajen offnen.
Den Kronstadtern stunden alle Wege frei, um Wein und sonstige Waren aus der
Walachei auszurihren. Doch mussten auch seine Leute bei ihnem freien Handels-
verkehr geniessen. Er empfiehlt gleichzeitig den Stoica als seinen Boten.
Orig. Pap. Aria. St. Brasov, Stenner II 484. Siegel, rund, Dm. 23 mm, war in griines
Wachs auf der Rtickseite zum VerschluB aufgedrtickt.
Druck und rum. Obersetzung: Bogdan, Documente 286 Nr. 232. Tocilescu. 534 docu-
mente 400 Nr. 399.
Rum. ebersetzung: Bogdan, Documente si regeste 215 Nr. 206.
Regest: Andronescu, Repertoriul 132 Nr. 476.
Inhaltlich gehort dies Schreiben zu Nr. 4 394.

4 396

Hermannstadt 1401 Miirz 10. Petrus de Cibinio, Dechant des Hermannstiidter


Kapitels und Pfarrer von Salzburg, sowie der Herrnannstadter Pfarrer Johannes
Diver sprechen den Kanonengiesser Johannes Straws, der in den Tiirkenkrieg
zieht, alter Sunden ledig.
Orig. Perg. ungesiegelt Arh. St. Sibiu B U 30.
Unvollständig: Fr. Teutsch, Geschichte der ev. Kirche in Siebenbtirgen. Hermannstadt
1921, 124 Anm. 1.

Nos Petrus de Cibinio, artium et decretorum doctor venerabilisquel capituli


Cibiniensis decani plebanus in Wyzakna, necnon Johannes Dwrr, artium et
iuris pontificii baccalaureus urbis Cibiniensis praefatae plebanus et cetera
commissariusque in sancto negotio iubilei parochialis ecclesiae gloriosissimae
N irginis Mariae urbis praedictae ac aliorum locorum terrarumque circumia-
centium generales deputati per reverendissimum et illustrissimum dominum

263
www.dacoromanica.ro
dominum Johannem sancti Adriani sacrosanctae Romanae ecclesiae presloy-
terum cardinalem de Aragonia apostolicum de latere legatum ad Hungariae,
Bohemiae Poloniaeque regna a sanctissimo domino nostro papa Sixto quarto
destinatum fidem facimus per praesentes, quod quia providus Johannes
Straws dictus pixidarius seu bombardus Cibiniensis praesentium exhibitor in
subsidium belli et pugnae2 contra perfidissimos Theucros crucis Christi aemu-
los Thurcos gerendarum iuxta bullas et continentias ordinationesque litera-
rum praefati domini nostri papae emanatarum et confectarum secundum fa-
cultatem debitum fecit ponendo et contribuendo ad cippum. Ideo declara-
mus, quod possits ab idoneo confessore a se eligendo ab excommunicationis
sententiis, homicidiis interdictique et peccatis omnibus contritis, confessis
et oblitis absolvi et assequi vigore sanctissimi iubilei omnium peccatorum
rernissionem in vita et in mortis articulo semel plenariam indulgentiam, ha-
rum postrarum literarum impendentis sigilli testimonio mediante. Datum
loco ut supra decima die Martii et cetera anno domini millesimo quadringen-
tesimo octoagesimo primo.
Forma absolutionis1
Miseraturl tui dens, quia pro tam sanctissimo opere defensionisque fidei ka-
tholicae contra saevissimos crucis Christi aemulos Thurcos iuxta tuas facul-
tates et consilium tui confessoris contribuisti. Ideo auctoritate dei omnipo-
tentis et beatorum Petri et Pauli apostolorum ac dictae sanctaeg sedis aposto-
licae mihi in hac parte commissa et tibi concessa ego te absolvo a censuris
ecclesiasticis quibuscumque videlicet excommunicationis, suspensionis inter-
dicti et homicidii a iure vel ab homine generaliter aut specialiter in te pro-
latis et restituo communioni fidelium et participationi ecclesiasticorum sacra-
mentorum et eadem auctoritate absolvo te ab huiusmodi peccatis criminibus
et excessibus tuis etiam in casibus praedictae sanctae4 sedi reservatis ac sup-
ranominatis et do tibi plenariam remissionem omnium criminum et execs-
suum tuorum, quibus divinam offendisti clementiam et rernitto tibi omnes
poenas in praesenti saeculo aut in purgatorio pro eis debitis atque patiendas
poenas et si hac vice non morieris in articulo mortis tibi reservo in nomine
patris et filii et spiritus sancti.*
5 InPerlingerter Schrift. a Vorlage possint.
3 Vorlage pungnae. a Vorlage sonnet.

4 397
Mediaseh 1481 März 11. Der siebenburgische Woiwode Stephan Bathori berichtet
dem Hermannstädter Rat über die Vorgange in der Walachei und fordert zur
Wachsamkeit auf.
Orig. Pap. Arh., St. Sibiu U III 40. Siegel, rund, Dm. 30 mm. war in grunts Wachs
auf der Rückseite zura Verschlui3 aufgedriickt.
Druck! Hurmuzaki, Documente XV, 1, 112 Nr. 202.
Prudentes et circumspecti viri amici nostri dilecti. Ea quae nobis ex parte
Bozorab vaivodae partium Transalpinensium scilicet castelli prope Molda-
viam denuo aedificandi vestris in literis scribitis intelleximus. Quamvis igitur
vos nullum exercitum hostilem in dictis partibus Transalpinis existere scribi-
tis, tamen prout nos ex intimatis magnifici Stephani vaivodae Moldaviensis
scilicet iudicis et iuratorum civium civitatis Brassoviensis accepimus, dictus

264
www.dacoromanica.ro
Bozorab in dictis partibus Transalpinis personaliter exstitit, ubi etiam ingens
potentia et exercitus Turcorum in locis secretis se ipsos occultantes degent.
Eo proposito idem Bozorab continue vacando, ut ipse civitatem vestram Cibi-
niensem aut Brassoviam in" aestate proxime affutura in manibus Turcorum
det et assignet. Opus est ergo, ut continuis vigiliis et custodiis insistamur.
Ideo requirimus vos praesentibus firmiter mandantes, quatenus aguitis prae-
sentibus a modo in antea omni videlicet et qualibet hora vos ipsos consequen-
terque civitatem vestram fideli vigilia custodire et continue ad novitates au-
dire, tandemque si alia nova audieritis nobis quam citissime reintimare velitis
et debeatis. Nec secus optamus facturi. Datum in oppido Megyes in dominica
Iuvovavit, anno domini millesimo quadringentesimo LXXX° primo.
Comes Stephanus de Bathor,
iudex curiae regiae vaivodaque Transsilvanus et cetera.
Aut. der Rtickseite Adresse: Prudentibus et circumspectis viris magistro civium
iudicibusque et iuratis civibus civitatis Cibiniensis, amicis nobis dilectis.
1 Hierauf gestrichen E

4 398
Dalnic 1481 März 13. Die Kastellane der Torzburg ersuchen Richter und Rat
von Kronstadt urn Nachrichten und fordern sie auf, ihr Heeresaufgebot bereitzu-
stellen.
Orig. Pap. Arh. St. Brapv, Schnell II 193. Siegel war in grlines Wachs auf der Mick-
selte zum VerschluLl aufgedrückt.
Prudentes viri amici nobis dilecti. Scitis ut vobis commissum est a domino',
ut nos cum novitatibus teneatis. Vos autem hiis temporibus nobis novitates
aliquas minime notificassetis. Nos novitates a domino habemus dum etiam
vos proprius estis. Ecce nunc dominus scripsit2 ut stipendarios vestros extra-
dare et promtuare debeatis et teneamini. Si autem homines2 promptos non
habetis vel tales qui paratis essent ad pugnam4 nos haberemus qui, ut vobis
notum est, nobis minime placent et certis tot hominibus nos suficienter dare
non valemus. Item dominus scripsit ut consurgere debeatis per singula capita
vestra; ergo consurgatis, neque secus faciatis. Datis in Dalno hoc feria tertia
post Gregarii papae festum, anno et cetera LXXX primo.
Lazarus Soldos et Blasius Ffugedi, castellani de Therch.
Auf der Riickseite Adresse: Prudentibus viris5 iudici necnon civibus civitatis
Brassouiensis nobis dilectis.
1 Vorlage dominus. 4 Vorlage pupnam.
I Vber der Zeile. 5 Vorlage Writs.
8 Vorlage parti.

4 399
Sehtissburg 1481 Mffrz 14. Der siebenbargische Woiwode Stephan Bathori weist
Richter und Rat von Kronstadt an betreffend die Verturndlurzgen mit Basarab
Tepeli4, dem Woiwoden der Walachei rind ersucht urn Nachrichttn.

265
www.dacoromanica.ro
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Fronius I 54. Siegel, rund, Dm. 31 mm, war in grünes
Wachs auf der Rtickseite zum VerschluB aufgednickt.
Druck: Hurmuzaki, Documente XV, 1, 110 Nr. 198.
Prudentes et circumspecti viri amici nostri dilecti. Seribitis nobis quomodo
Bozorab vaivoda partium Transalpinarum se ipsum ad regnum suuml ab
Imperatore feliciter revenisse dicit, et insuper petit a vobis ut unum iuratum
civem ad ipsum Bozorab mittere deberitis, in quo a nobis informationem
exquiritis. Ad quae vobis sic respondemus et vobis hanc damus informatio-
nem, committentes vobis ut aliam relationem praefato Bozorab facere non
audeatis nisi hanc infrascriptam. Dicatis ad ipsum Bozorab: carissime do-
mine vaivoda, sciatis quod nos animo benevolo hominem et concivem nostrum
ad vos mitteremus, prout cupitis, sed nos sine scitu et voluntate magnifici
domini Stephani de Bathor vaivodae2 nostri id facere non audemus, nec ho-
minem aut aliquem ex nobis sine licentia sua ad nos mittere debemus. Si igitur
vos aliquid agere habetis aut si aliqua facta vobis disponenda incumbunt,
extunc de ipsis factis cum dicto domino nostro vaivoda tractare et concludere
atque diffinire velitis, ipseque dominus noster vaivoda cum maiestate regia
de ipsis factis vestris disponat et tractare habebit." Ista igitur facta relatio
vestra ad ipsum Bozorab, nec sine scitu et voluntate nostra3 aliquem ex nobis
ad dictum Bozorab mittere sitis ausi. Insuper committimus vobis ut ad novi-
tates attendatis et quidquid4 intelligere et audere poteritis nobis significare
studeatis, nec secus facere audeatis. Datum in Segeswar feria quarta proxima
post festum beati Gregorii papae, anno et cetera lxxx primo.
Comes Stephanus de Bathor vaivoda Transsiluanus et cetera.
Auf der Rackseite Adresse: Prudentibus et cireumspectis viris iudici iuratis-
que civitatis Brassouiensis, amicis nostris dilectis.
1 Hierauf gestrichen f. 3 Hierauf gestrichen ha.
Hierauf gestrichen harum. 4 Vorlage quitquid.

4 400
Curlea de Argq 1481 (nach Miiiz 14). Basarab Tepelu,s, Woiuode der Walachei
ersucht den Kronstcidter Rat, seinem Gesandten Tudor an den siebenbargischen
Woiwoden Stephan Bathori zwei Ratsherren als Begleiter mitzugeben.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Fronius I 52. Siegel, rund, Dm. 39 mm, war auf der
Riickseite zum VerschluB aufgedriickt, Reste.
Druck: Bogdan, Documente 338 Nr. 288. Hurmuzaki, Documente XV, 1, 108 Nr. 194.
Regest: Andronescu, Repertoriul 132 Nr. 479.
Iorga, Stefan cel Mare, 193 f. setzt den Aufenthalt des Basarab Tepelus in Arges fur
Mitte Februar an. Das Tagesdatum fehlt. Die Urkunde muss jedoch nach dem 14. Marz
1481 angesetzt werden, vgl. Nr. 4 399.
Amicitiam paratam debito cum honore. Circumspecti et providi viri amici
nobis honorandi. Sciatis quod litteras vestras nobis missas nos cum honore
intelleximus et multum gratanter accepimus vestrae amicitiael , quod mul-
turn laborastis propter nos et propter pacem et unionem2 . Igitur sciatis quod
in brevibus temporibus destinare volumus3 hominem nostrum Thwdorem
circa magnificum Stephanum de Bathor et etiam petimus quod vellitis et
dignemini duos iuratos vestros4 circa wayuodam vestram destinare et ibi
clarius potestis audire qua de causa usque nunc non destinavimus nuntios

266
www.dacoromanica.ro
nostros circa regiam maiestatem. Cetera lator dicet, cui fidem adhibeatis.
Datum in Arges dominica die5 , anno domini millesimo quadringentesimo.
octuagesimo primo.
Bazarab iunior vaiN oda partium regni Transalpinarurn.
Auf der Thickseite Adresse: Circumspectis et providis iuratis ceterisque civibus
civitatis, arnicis nobis sincere5
1 So Norlage. 4 Iorga liest darnach noch viros was in
2 Vorlage propter pacts et unionts. dem Original fehlt.
3 Vorlage volimus. 5 So Vorlage.

4 401
Curtea de Argo§ 1401 ( nach Mihz 14). Basarab Tcpelus, Woiwode der Walachei,
gestattet den Kaufleuten von Kronstadt in seinem Lande frei Handel zu treiben.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Schnell III 41. Siegel, rund, Dm. 38 mm, war auf der
Rückseite zum Verschlul3 in rotes Wachs aufgedruckt. Reste.
Druck : Bogdan, Documente 339 Nr. 289; Hurmuzaki, Documente XV, 1, 108 Nr. 195.
Regest: Andronescu, Repertoriul 132 Nr. 478.
Zur Datierung vgl. die Bemerkungen zu Nr. 4 400.
Circumspecti et providi viri, amici nobis dilecti. Notum sit vobis per prae-
sentes nostras, quomodo cum rebus vestris sitis libere et pacifice in regno
nostro Transalpino ambulare et committimus vobis ad fide' nostra1 chris-
tiana ut, si aliqua discordia esset in regno nostro Transalpino, etiam cum re-
bus vestris elimusl vos pacifice permittere sine gravamine alicuius. Datum
in Argias dominica die1, anno domini millesimo quadringentesimo octua-
gesimo primo.
Bazarab junior vaivoda partium regni Transalpinarum.
Auf der Rackseite Adresse: Circumspectis et providis viris mercatoribus civi-
tatis Brassouiensis, amicii1 nobis sincere honorandis.
1 So Vorlage.

4 402
(Um 1401 Mfirz 25). Basarab Tepelu,s, Woiwode der Walachei, dankt dem Her-
mannstcidter Burgermeister Thomas Altemberger fur das ihm entgegengebrachte
Vertrauen und versichert ihn seiner Treue pi. die Sadie der Christenheit. Mit
dem Sultan, den er aufgesucht, sei kein Auskommen zu finden und ein. gegrun-
deter Friede daher nicht abzusehen. Gleichzeitig beglaubigt er seinen Beauftragten
Marcu und ersucht, dessen Aussagen an Stephan Bathori weiterzuleiten.
Auf der Thickseite von gleichzeitiger, wohl Hermannsttidter Hand: Copia lite-
rarum Basarab wayvodae missarum et fratri [ I. Oculi 1 4 8 1.
Gleichzeitige Abschrift Arh. St. Sibiu, Handschriftensammlung des Brukenthalmuseums
R 1-10 blr. 149/654.
Die zeitliche Einweisung der Urkunde erfolgt nach dem Rtickvermerk Oculi 1481. Mehmed
II. ist bekanntlich bald darnach, am 3. Mai 1481, aus dem Leben geschieden.
Druck und rum. Obersetzung: Dragomir, Documente nouà 17 Nr. 8.
1 Hierauf 13 mm unleserlich.

21 Urkundenbuell 267
www.dacoromanica.ro
4 403
Reps 1481 Marz 28. Der siebenbargische Woiwode Stephan Bathori dankt dem
Hermannstadter Bargermeister Thomas Altemberger far ihm abersendete Ge-
schenke und tauscht Neuigkeiten aus.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U III 45. Siegel, rund, Dm. 30 mm, in granes Wachs auf
der Riickseite zum Verschlu13 aufgedrtickt. Derselbe Stempel wie Nr. 4 578, Reste.
Egregie amice noster dilecte. Intelleximus literas vestras novissime missas,
unde nec nos aliquas novitates pro praesenti scribere possumus. Ex parte
autem regia1 maiestatel nihil aliud scribere scimus, nisi quod est in bona
sanitate et nunc cum oratoribus imperatoris Romanorum constitui dicitur.
Haec nobis per hominem nostrum novissime a sua maiestate redeuntem
narrata sunt. De donis autem et panibus per vos missis grates vobis dicimus.
Petimus, ut ad novitates attendatis et nos novitatibus2 avisare studeatis.
Ex oppido Kewhalom feria quarta post Oculi in crepusculo noctis 1481.
Stephanus de Bathor,
vaivoda Transsilvanus et cetera.
Auf der Rackseite Adresse: Egregio viro Thomae Althemberger magistro ci-
vium Cibimiensium amico dilecto.
1 So Vorlage. 3 Hierauf gestrichen eutus.

4 404
Ofen 1481 Marz 30. Der konigliche Schatzmeister, Probst Urban, ersucht den
Hermannstddter Bargermeister Thomas Altemberger, den KOnigsrichter von
Reussmarkt Matthaus Literatus far den Giesshabel bei Malbach, auf den die
Stadt ein Näherrecht besitzt, mit Geld abzufinden.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 400. Ringsiegel, oval, war in grtines Wachs auf der
Rückseite zum Verschlui3 aufgednickt. Abschrift 19. 3h. Arh. St. Deva, Archiv des
Stuhls Sebes 1/1481.
Druck! Programm Mthlbach 1873/74, 33 Nr. 7.
Regest: Kemény, Notitia 1, 188.
Nobiles necnon prudentes et circumspecti amici nobis honorandi. Relatum
est nobis per circumspectos cives civitatis Zazsebes qualiter circumspectus
Matheus Literatus, iudex regius in Cerdahelzek, quandam possessionem
Geezwl nuncupatam in contigua vicinitate dictae civitatis Zazsebes existen-
tern afiniis quondam Georgii Rykalfy comparasset, cuius emptio etiam iure
regni illius cives praefatae civitatis propter contiguam vicinitatem eiusdem
possessionis conserneret. Quapropter in persona serenissimi domini nostri
regis requirimus vos et rogamus, quatenus statim visis praesentibus dictam
possessionem iuxta quod dictus Georgius1Literatus emisset vel pro quo pretio
ipsa possessio ad manus suas devenisset experiri et aestimare. Tandem habita
vera et iusta aestimatione depositaque ipsi Georgio Literato huiusmodi aesti-
matione pecuniaria vel alia prout iustum et condignum fuerit ipsam possessio-
nem, si in contigua vicinitate dictae civitatis existit, extunc2 occupare et
dictae civitati Zazsebes annectere velitis et debeatis. Datum Budae feria sexta
proxima ante dominicam Laetare, anno domini et cetera LXXX!" primo.
Urbanus praepositus,
theaurarius regiae maiestatis et cetera.

268
www.dacoromanica.ro
Auf der Thickseite Adresse: Nobilibus prudentibusquc et circumspectis Tho-
mae Altemperger, magistro civium civitatis Cibiniensis necnon septem sedium
Saxonicalium Saxonibus, amicis nobis honorandis.
4 So Vorlage. 2 Hierauf gestrlchen 10 mm.

4 405
Keisd 1481 MArz 31. Der siebenbargische Woiwode Stephan Bdthori trtigt Richter
und Rat von Kronstadt auf, 300 beritterie St5ldner aus den in Kronstadt sich
aufhaltenden Familiaren des Woiwoden der Walachei Basarab Laiotd anzu-
werben.
Das Original, ehemals im Kronsttidter Stadtarchiv, ist laut Inventar schon seit Anfang
des 19. Jahrhunderts verschollen. Erhalten ist das Regest im Index privilegiorum von
Georg Michael Gottlieb von Herrmann (Orig. heute Arh. St. Brasov, Priv. 762) unter
Nr. 218=B.e.43.e i "Etusdem< scilicet Stephani de Bathor> commisstonales ad Brasso-
vienses, quibus praeciptt, ut 300 equiles sttpendiartos e Wallachis Bassarabae vaivodae
familiaribus, Brassovtae commorantibus, sttpendio binorum florenorum conducant, atque
ad quemlibet impetum paratos teneant, de dato Szdszkezdi sabbato Laetare 1481".
Vgl. die Urkunde des Woiwoden Stephan Bathori von 1480 Dezember 22 Nr. 4 378
ihnlichen Inhalts, die infolge einer Verwechslung beider Urkunden in dem Inventar
die Nr. 218 erhalten, hat, wahrend die Urkunde selbst die Signatur 217 fiihrt.

4 406
Sueeava 1481 April 10. Richter und Rat von Suceava ersuchen den Bistritzer
Rat, der Witwe des Peterman Fleischer Recht zu schaffen.
Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archly der Stadt Bistrita D I. Siegel, rund, Dm.
55 mm, war auf der Rtickseite in grimes Wachs zum Verschlufl aufgedrückt.
Druck: Hurmuzald, Documente XV, 1, 113 Nr. 203.
Regest: Berger, Urkunden-Regesten 52 Nr. 307.
Unseren fruentlichen griles alczeit zwvor. Ersamen weisen herren. Wir fue-
gen ewr weishait vnd erberkeit zw wissen vnd auch mit volkeomlich pekenne
wir wie puerg ist woren der erber Peterman Fleischer, vnser mitwoner, vor
Waltesar Kuersner ewrs mitwoner gegen Sahacken genant eyn wonenig. Dar
awf pekenn wir wie der vorgenant Sahack dem vnseren1 sein haws vnd gueter
ver poten vnd yn gewalt hat des vorgenanten Peterman Fleischers, dem yec-
zund got genod vnd der armen frawen gros vberlass gethon hat pis auf dy
czeit alls sy genomen hat der erber Thomas Fleischer, vnd dornoch von vn-
serem erberen Ratt ein pekendnus pegeret yn geschrifft von der vorgenanten
sach wegen alls wir ym den haben vorlihen vnd gegeben yn den gegenwuerti-
gen puchstaben. Darauf pit wir ewer weishait dem vnseren recht helffen vnd
thuen, alls wir den syn haben ewch vnd den eweren alczeit wider yn einen
soelichen pegegen. Ex Soczawia 311 feria post Indica, anno domini M°481.
Richter vnd seyne gesworen auf der Tczocze.
Auf der Rtickseite: Den ersamen vnd weysen heren richter vnd purgeren dem
ganczen ratt zw Noesen wnseren tiesunderen gueten frewnten detur praesens
pagina.
1 Hierauf nochmals unseren.

21* 269
www.dacoromanica.ro
4 407

Bukarest [1481] April 14. Basarab Tepelu,s, Woiwode der Walachei, beschwer
sich bei Richter und Rat von Kronstadt, dass seinem Gefolgsmann Rãdilä unge-
rechterweise Waren beschlagnahmt wurden, und verlangt ihre Rirckgabe. Der
Kronstadter, auf dessen Veranlassung dieses geschehen sei, solle seine Ansprirche
vor dem Woiwodalgericht mit Hilfe des Turcul geltend machen. Geschrieben
am M. April in der Burg Bukarest".
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 96. Siegel, rimd, Din. 35 mm, in roles Wachs,
papierbedeckt, vorne aufgednickt. Der Abdruck undeutlich.
Druck und rum. ebersetzung : Bogdan, Documente 169 Nr. 136. Tocilescu, 531 documcnte
140 Nr. 148.
Regest: Bogdan, Documente i regeste 218 Nr. 20. Andronescu, Repertoriul 134 Nr. 485.
Bogdan, A.a.0. 170 setzt diese Urkunde zu 1481 an 1.1.ZW. un Anschluf3 an Iorga, tefan
cel Mare Anm. 242. Die zweite, kurze Regierungszeit des Woiwodon kommt dafur nicht
in Frage.

4 408

(Naeh 1481 April 14). Ein turkischer Handler (Turcul ) aus Cimpulung berich-
tet dem Kronstädter Rat uber sein mit Stem' aus Fogarasch geschlossenesUber-
etnkommen, dernzufolge er diesem urn den Preis von 40 Gulden seine in Niko-
polis gefangen befindliche Frau zuruckkaufen werde. Die Summe habe er bei ei-
nem gewissen Talaba hinterlegt, dem er um den gleichen Preis Frau und Kinder
aus den Minden der Turken zurackgebracht habe. Der Kaufmann Radilii aus
Ctmpulung habe mit der Sache nichts zu tun, was von dort bezeugt werde.
Orig. Pap. Ark. St. Brasov, Stenner II 482. Keine Siegelspuren.
Druck und rum. Obersetzung . Bogdan, Documente 285 Nr. 230. Tocilescu, 534 docu-
mente 458 Nr. 458.
Druck : Mi1eti, Novi vlaeho-bulgarski gramoti 93 Nr. 107.
Rum. Obersetzung: Bogdan, Documente i regeste 238 Nr. 227.
Regest: Andronescu, Repertoriul 133 Nr. 483.
Die Urkunde steht vermutlich im Zusammenhang mit dem voranstehenden Schreiben
des Woiwoden Basarab Tepelus Nr. 4 407 in der gleichen Sache. Auch ein Kronstadter
Sachse hatte elwas spater mit Turcul" eine ahnliche Angelegenheit durchzufechten,
vgl. die Urkunde des Vlad CalugSrul Nr. 4 473.

4 409

Bistritz 1481 April 24. Der s,ebenburgische Woiwode Stephan Rcithori verbietel
den Kastellanen der Burg Unqurq, die Bewohner von Bistritz am Fischen in
den Flussen Bistritz und Schajo zu hindern.
Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Bistritz D I 11. Siegel, rund,
Dm. 31 mm, war in grunes Wachs vorne aufgedruckt.
Regest: Arch. Zeitschrift 12, 89. Berger, Urkunden-Regesten 52 Nr. 308.
Comes Stephanus de Bathor, iudex cutiae regiae aivodaq ue Transsilvanus
et Siculorum comes et cetera egregiis viris castellanis castri Balwanyos ip-
sorumque officialibus et vicegerentibus salutem et favorem. Noveritis nos
ex gravi querela ciNium et inhabitatorum civitatis Bistriciensis accepisse,
quod quamvis universi piscatores eorurn in medio residentes in fluviis Bez-

270
www.dacoromanica.ro
thercze et Sayo vocati ubique locorum ubi videlicet maluissent semper et
ab antiquo liberam et securam piscandi et pisces prendendi habuerint faculta,-
tern, tamen quia nunc vos ipsos piscatores non curatis ipsorum libertatibus
in dictis fluviis piscare non permitteretis immo saepesepius piscantes tur-
bassetis et nunc molestare non desineretis in praciudicium ipsorum civium
et libertatis eorum derogamen valde ingens, supplicantes nobis, ut eis de
remedio providere dignaremur opportuno. Unde quia nos sicuti ceteros sic
non minus dictos cives et inhabitatores praefatae civitatis Bistriciensis eorum
iustis iuribus privari non volumus quinpotius eos et quemlibet eorum in ipsorum
antiquis libertatibus illibate observari facere volurnus. Quocirca eommittimus
\ obis et regia in peisona firmiter mandamus, quatenus, agnitis praesenti-
bus rebusque praemisso modo stantibus et se habentibus amodo imposterum
dictos piscatores dum et quando ac quotienscumque iidem in dictis fluviis
piscare et pisces apprehendere habuerint ubique pacifice et quiete absque
aliquali impedimento piscare et pisces prendere permittatis et permitti fa-
ciatis nec eos ratione huiusmodi piscaturae in personis eus rebus eorum
quoquomodo turbare et damnificare praesumatis nec sitis ausi modo ali-
quali. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum Bistriciae prae-
dictal in festo beati Georgii martinis, anno domini millesimo quadringen-
tesimo octoagesimo primo.
1 Uber der Zeile.

4 410
Bistritz 1481 April 25. Der siebenbiirgische Woiwode Stephan Bcithori ver-
leiht den Gemeinden Jaad, Klein-Bistritz, Pintak Oberwallendorf und Ober-
ncudorf das ius gladit.
Eingeschaltet vont siebenbargischen Woiwoclen Johann Zapolya 1525, Orig. Perg. Arh.
St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Bistritz Nr. 509, Abschrift 18. Jh. Ungar. Landesarchiv
Budapest DI. 24 442.
Druck: Hurrnuzaki, Documente XV, 1, 113 Nr. 204 zu April 23.
Regest: Arch. Zeitschrift 12, 89. Berger, Urkunden-Regesten 52 Nr. 309.
Nos Stephanus de Bathor vaivoda Transsylvanus Siculorumque comes ac
iudex curiae regiae ad universorum notitiam harum serie volumus pervenire
memoriae commendantes, quod in personis providorum universorum incola-
rum ac inhabitatorum iobagionum regiae maiestatis in pertinentiis civitatis
Bistriciensis commorantium in villis videlicet Iaad, Azszalu Beszterce, Pyn-
tek, Felseö Walldorff ac Nova Villa, nobis non modica cum querela exstitit
expositum, quomodo a malefactoribus furibus, praedonibus et latronibus
gra\ issima non solum damna sed etiam molestissima incendia per crebra
paterentur, supplicantes debita cum instantia ipsis de remedio efficaciter
opportuno providere regia in persona dignaremur attendentes praecipue
auctoritatis potestatem eisdem in hac parte per certa indulta quondam regia
desuper concessa, scilicet malos male perdendi et malefactores accidendi
facultatibus gladium exercendi. Nos itaque supplicationibus huiusmodi veluti
fustis et rationi congruis inclinati in pacis et opulentiarum favorem, et quod
nocendi malorum hominum compescatur audacia tutaque sit inter improbos
innocentes de speciali regiae maiestatis gratia cuius in his gerimus perso-
nam universos et singulos tales malefactores incendiarios, fures, praedones
et latrones ipsis iobagionibus praenotatis damna inferentes aut rebus et

271
www.dacoromanica.ro
personis eorum nocentes et nocere machinantes, in viis, aratis publicis et
silvis usque metas Moldaviensis terrae insequendi, occidendi, persequendi,
interficiendi ac gladio temporali trucidandi in eosque exercendi plenam li-
beram et omnimodam in hac parte damus et concedimus facultatem atque
malos male perdendi annuimus potestatem, ut sint volatilibus coeli esca et
bestiis terrae nullo tractabili legali super his tento iudicio sed lex eorum haec
sit praefixa cum ipsis iurem ut praemissum est trascientem iudicatam ut
saltern sic horrore mortis terribilis malefactores revocentur a malo noscen-
dique ipsis aufferatur facultas. Cavendum tamen ne per huiusmodi indultum
nostrum aliquam praesumtienis summant occasionem occidendi innocen-
tes et innocuos. Super quibus ipsos et animas ipsorum oneramus, haec do-
namus et concedimus, immo dedirnus et contulimus vigore harum literarum
sigillo nostro consignatarum et testimonio mediante. Datum Bistriciae vi-
gesima quinta die mensis Aprilis, die Mercurii, indicatione quarta decima,
anno domini millesimo quadringentesimo octuagesimo primo.

4 411

$apartoe 1481 April 27. Der siebenburgische Woiwode Stephan Bdthori ersucht
Richter und Rat von Kronstadt, den Attenttiter auf Vlad Cillugdrul in Gewahr-
sam zu halten und verbietet die Ausfuhr von Waffen, Eisen und Kriegsgerat
in'die Walachei.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Priv. 219. Siegel, rund, Dm. 31 mm, war in grunes Wachs
auf der Rückseite zum VerschluB aufgedriickt, Reste.
Druck: Hurmuzaki, Documente XV, 1, 114 Nr. 205.
Circumspecti viri amici nostri dilecti. Intelleximus quomodo quidam Wola-
chus, qui fuisset familiaris Czypelles wayuodae illum wayuodam Kaluger
in civitate vestra existentem, de voluntate dicti Czypelles interimere voluis-
set, nunc in captivitate vestra foret. Ideo committimus vobis praesentibus et
mandamus quatenus dictum Wolachum per vos captum sub firma custodia
et conservate debeatis, nec ipsum absque nostra voluntate de ipsa capti-
vitate vestra exmittere, neque res et bona sua delapidare audeatis. Prae-
terea intelligimus et a certo agnovimus, quomodo vos et praecipue iudex
vester sagittas seu tela necnon ferra, arma et alias res bellicas ac pile ad illas
partes Transalpinas intromittere et dare velletis. Immo iam de facto quam-
plures tales res introduci fecistis, quod vobis admodum imputamus et a vos
displicenter audimus et accepimus quod vos hostes nostros et totius chris-
tianitatis2 talibus armis bellicis et rebus ditare studuistis. Pro ea committi-
mus vobis praesentibus et mandamus quatenus de cetero tales res et arma
ac ferra2 aliqua ad dictas partes intromittere et dare non audeatis, si peri-
culum vestrum evitare cupitis. Datum in Sarpathak feria sexta post Pascha
1481.
Comes Stephanus de Bathor vaivoda Transsiluanus et cetera.
Auf der RUckseite Adresse: Circumspectis viris iudici iuratisque civibus civi-
tatis Brassouiensis, amicis nostris dilectis.
1 Vorlage pUbs. Cher der Zeile, darunter gestrich en arm
2 Vorlage Xplanitatis.

272
www.dacoromanica.ro
4 412
Bogota de Mure§ 1481 April 30. Der siebenbargische Woiwode Stephan Bdthori
fordert den Hermannstädter Burgermeister Thomas Altemberger auf, einen Teil
des siichsischen Aufgebotes gegen die Turken nach Reps abzuordnen, und den
westlichen Stiihlen aufzutragen, sich bereit zu halten.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 401. Siegel, rund, Dm. 30 mm, war in grilnes Wachs
auf der Rfickselte zum VerschluLl aufgedrackt.
Druck: Teleki, Hunyadiak kora 12, 173 Nr. 665. Hurmuzaki, Documente XV, 1, 115
Nr. 206.
Egregie amice noster sincere dilecte. Novitates illae, quas nobis pridem ex
parte Hadar et Turcorum versus Orsova iter agentium scripseratis certe
fuere. Quomodo autem illis et quid contigerit et quo ordine in Orsowa ipsis
fortuna successerit ex literis castellanorum nostrorum castri Dewa cum prae-
sentibus vobis transmissis dare intelligere poteritis. Nunc autem novitates
huiuscemodi per Brassovienses nobis significatae sunt, quomodolicet Czy-
pelles, vaivoda partium Transalpinarum, gentes et populos regni sui ea ra-
tione levaverit, ut ad castrum Kyllye ad expugnandum idem castrum ire
haberet. Tamen nunc idem Cypelles cum universo populo et gentibus suis
sub alpibus constitueretur expextandum Turcorum adventum, quiquidem
Turci postquam advenerint, statim has partes Transsilvanas subintrare inten-
dunt, quorum conatibus auxilio dei obstare intendimus. Ideo requirimus vos
praesentibus et regia in persona firmissime mandantes vobis, quatenus sta-
tim visis praesentibus et sine omni mora gentes et equites tot et tantas, quod
et quantos stipendiarios vos dare et mittere oporteret de Saxonibus vestris
ad nos ad Kywhalom ubi et nos hiis diebus constituemur, transmittere de-.
beatis. Ceterisque Saxonibus vestris committatis, ut ipsi omni1 tempore se
paratos teneant et se praecustodire debeant. Sedibus etiam Zerdahel, Zazse-
bes et ceteris versus Hathzak existentibus committatis, ut iidem parati esse
debeant et si ac dum per castellanos nostros castri Dewa requisiti fuerint,
mox illis in auxilium accedere valeant et debeant. Secus igitur optamus non
facturi. Datum in Bogath feria secunda proxima ante festum beatorum Phi-
lippi et Jacobi apostolorum, anno et cetera LXXX primo.
Comes Stephanus de Bathor, vaivoda Transsilvanus et cetera.
Auf der Rucksette Adresse: Egregio viro Thomae Althemberger, magistro
civium civitatis Cibiniensis, amico nobis sincere dilecto.
2 Hlerauf gestrichen or.

4 413
TA§nad 1481 Mai 14. Der Weissenburger Bischof Ladislaus Gereb dankt den
Dechanten Pfarrer Johannes von Meschen und Hieronpnus von Schaas far
das namens der (sächsischen ) Geistlichkeit bewilligte Subsidium von 200 Gold-
gulden und ersucht, es seinem V ikar Cristannus zu ubergeben.
Druck: Theil u. Werner, Urkundenbuch 39 Nr. 20 nach einem Transsumpt des offentli-
chen Notars Cristianus von Muhlbach aus 1517, früher im Archly des Mediascher Kapl-
tels Nr. 10.

273
www.dacoromanica.ro
Ladislaus Gereb, electus et confirmatus. ecclesie Albensis. Honorabiles ac
discreti nobis in Christo grate sincereque dilecti. Quod in tanta temporum
tempestate, quibus turn continui belli sive exercitus turn pro diversarum
aliarum rerum necessaria expeditione oneribus non possumus non gravari,
vos rebus nostris, sicuti accepimus, ducentis aureis subventuros exhibueritis,
rem nobis gratissimam effecistis. Habemus itaque caritati vestrae gratias
non mediocres laetamurque de vestra summa in nos oboedientia nobisque ob-
sequendi voluntate mirifica. Quaquidem re et vos ipsos nobis carissimos
reddidisse et summam erga nos vobis benevolentiam comparasse et item in
rebus vestris honestis omnibus tutum ad nos accessum patefactum facillime
ac secure vobis potestis persuadere. Volumus itaque, ut aurei huiusrnodi
quam primum venerabili Cristanno vicario nostro Albensi assignentur. Nec
opus est, ut eos nobis Thasnadinum aut quocumque quemadmodum vos fa-
ciendurn decrevisse intelleximus, per ampliora viarurn et expensarurn discri-
mina ac onera transmittatis. Novit enirn vicarius ipse Cristannus rem ad err-
ius ipsi aurei necessarii sint celerem expeditionem. Datum in oppido nostro
Thasnad die lunae quarta decirna maii, anno a natali Cristiano millesirno
quadringentesimo octuagesimo primo.
Adresse: Honorabilibus dominis ae discretis Johanni de Mwszna et Hieroni-
mo de Segesd decanis ac ceteris ecclesiarum plebanis in Christo nobis grate
sincereque dilectis.

4 414

Hermaunstadt 1481 Juni 2. Der Hermannsttidter Rat und die Sieben Stithie
ersuchen den Kronstadter Rat, Vertreter zu einer Gerichtstagung zu entsenden
und die prozessfuhrenden Parteien vorzuladen.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner I, 24. Siegel rund, Dm 33 mm, war in rotes
Wachs auf der Riickseite zum Verschlul3 aufgedrtickt.
Prudentes ac circumspecti viri domini fratres et amici honorandi. Quia nos
more alias consueto circa festum Penthecosten domini proxime affuturum2
et aliis diebus ad id sufficientibus hic Cibini iudicialiter consedebimus. Avisa-
mus ergo fraternitates vestras, quatenus ipsae fraternitates vestrae suis con-
civibus, qui causas eorum2 coram nobis prosequi et actitare habent, dicant
et promulgent, ut ipsi ad dominicam diem Trinitatiss nox venturum pro pro-
secutione causarum suarum cum suis iuribus hue Cibinium adveniant et
coram nobis iudicialiter extunc consedentibus parere teneantur et a nobis
in huiusmodi causis rectum iudicium et meram iustitiam deo auxiliante re-
cepturi. Datum Cibinii sabbato proxirno post festum ascensionis domini et
cetera 1481.
Magister civiurn, iudices et iurati seniores Cibinienses et Septemsedium
Saxonicalium et cetera.
Auf der Riickseite Adresse: Prudentibus ac circumspectis viris iudici et iuratis
civibus civitatis Brassouiensis, dominis et amicis honorandis.
Juni 10. 8 Juni 17.
2 Vorlage: eorm.

274
www.dacoromanica.ro
4 415
Trisnad 1401 Juni 4. Bischof LadislausGereb von Weissenburg ersucht alle
sachsischen Dechanten und Pfarrer seiner Diö4ese, ihm wegen der Schwa e der
Zeiten weiterhin mit dem Suosidium caritativum und Geschenken zu helfen.
Abschrift Arh. St. Sibiu, Manuskript Zimmermann des Urkundenbuchs X, 214.
Ladislaus Gereb electus et confirmatus episcopus eeclesiae Albensis Transilva-
nae. In Christo nobis grate dilectis universis et singulis honorabilibus ac dis-
cretis decanis et ecclesiaruarochialium plebanis Saxonum in partibus
Transilvanensibus sub nostra iurisdictione ubhis constitutis et commoran-
tibus salutem cum dilectione. Cum nos de summa erga nos fidei vestrae puri-
Late et prompta obedienLia de quibus licet nunquam dubitaverimus tunc
plenius experti fuissemus sic nostrae mentis affectu dicimur erga vos inclinati
ut ad ea de cetero libenter intendamus, per quae vestri honoris et commodi
perveniant incrementa. Considerantes enim expensarum nostrarum magni-
tudinem quas in hoc turbitudinum exercitus nostri in constaurationem et
conservationem pro tuenda ecclesia et patria contra fidei hostes saevissimos
Turcos per trennium iam necessario facere habuerimus damnunmque irre-
cuperabile personarum atque rernm, quod anno superiori in conflictu cum
eisdem Turcis commisso per succubitum militum et stipendiariorum nostro-
rum pertulimus sponte et animi vestri proprio motu, subsidio vestro carita-
tivo atque dono graluito nos providere curavistis. Quo nos animo a vobis
gratissimo recepto nobisque superinde gratias habentes et nostrae benevo-
lentiae gremium vobis hilariter aperientes volumus ut in agendis vestris in
quibus favorem nostrum utilem vobis esse censoriLis recursum ad nos habeatis
specialem. Offerimus enim nos ad omnem vobis complacentiam exhibendam,
sed et in omnibus iuribus libertatibus, consuetudinibus vestris per divos sanc-
tae Fomanae ecclesiae summos pontifices concessis et a praedecessoribus
nosins episcopis observatis conservando ac contra quemlibet tuendo atque
defensando sermonis autem prolixitate ommissa. Honorabilis dominus Jo-
hannes de Musna canonicus ecclesiae nostrae supradictae et Maray de Seges
ecclesiarum plebani nostram erga vos benevolentiam plenius declarabunt.
Datum in oppido nostro Thasnad feria secunda proxima post festum ascen-
sionis domini, anno eiusdem millesimo quadringentesimo octogesimo primo

4 416

Hermannstadt 1481 Juni 7. Der Hermannsteidter Rat schreibt an Richter und


Rat von Kronstadt betreffend die Einhebung der ZwanzigsteinkUnfte gemeinsam
mit Bistritz.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Schnell III 40. Siegel war in grtines Wachs auf der
Riickseite zum VerschluLl aufgedruckt, Reste.
Prudentes et circumspecti vifi domini fratres et amici honorandi. Litteras
vestras per is' Andream Schonweder nobis allatis, accepimus, contentaque
earundem sane intelleximus. Super quibus respondemus, quod vestris domi-
nationibus bene constare potest quomodo alias observatum est, quod homo
noster unacum homine civium Bistriciensium pro medietate anni, et homo
vester pro altera medietate anni cum homine dictorum civium exactionem
vigesimae tenuerunt. Placeret nobis ut huiusmodi observatio inter nos adhuc2

275
www.dacoromanica.ro
observaretur, ut parcerentur expensas, a licet cives Bistricienses partem non
habeant. Sunt tamen aliqui ex concivibus eorundem qui huiusmodi partem
pro se tenere spoponderunt nec illi tales et maiores expensas pati volunt.
Quare dominationes vestrae iuxta priorem dispositionem pro prima medie-
tate anni dictos concives unacum homine nostro ibidem constituto exactio-
nem vigesimae excipere et temptare permittatis:et demum pro secunda me-
dietate8 anni hominem vestrum si libet, pro dirigendis et collegendis dictis
proventibus penes hominem huiusmodi_ concivium transmittere velint.
Datum Cibinii feria quinta proxima ante festa Penthecostem domini 1481.
Magister civium, iudices et iurati consules ci*itatis Cibiniensis.
Auf der Rückseite Adresse: Prudentibus ac circumspectis viris iudici et iura-
tis civibus civitatis Brassouiensis dominis fratribus et amicis honorandis.
1 So Vorlage. 2 Vorlage mediate.
1 tber der Zeile.

4 417
Desch 1481 Juni 11. Petrus Ianhas, Vizekarnmergraf in Desch, ersucht den
Stadtrichter von Bistritz, Rumtinen des Rodnaer Tales zum Transport von
Bootsplanken an den Samosch zu bewegen, wozu sie sich im Vorjahr verpflich-
tet hatten.
Druck: Hurmuzaki, Documente XV, 1, 115 Nr. 207 zu Juni 10 nach dem heute verschel-
lenen Dokument im Stadtarchiv Bistritz.
Regest; Arch. Zeitschrift 12, 89. Berger, Urkunden-Regesten 52 Nr. 310.
Salutem. Circumspedcte vir, amice honorande. Dicit mihi circumspectus
Matheus Literatus, civis civitatis Desiensis, quomodo in anno cuius iam prae-
terisset revolutio idem Matheus ad laborem navium regalium asseres laborari
fecisset ad quorum quidem asserum extractionem ad flumen Zamos ibidem
in pertinentiis civitatis Bystriciensis Radnawelge vocatum cum quibus [dam]
Valahis conventionem fecisset eisdemque plenarie persolvisset nunc autem
iidem Valahi praescriptos asseres minime exportare volunt nec curant. Rogo
igitur amicitiam vestram, quatenus praescriptos asseres praefati Mathias
Literati cum eisdem Valahis quibus idem meritum persolvisset, exportare
facietis, ne regia maiestas exinde damnum patietur. Alias vosmet ipsi pro
tempore dampno regio respondebitis. Scriptum in Dees secundo die festi Pen-
tecostes, anno 1481.
Petrus Ianhas, vicecamerarius Desiensis.
Auf der Thickseite Adresse: Prudenti ac circumspecto Iohanni Mezaros, iudici
civitatis Bytriciensis, amico honorando.

4 418
Tirgovi§te (1481 Juni Ju li). Vlad Calugarul, Woiwode der Walachei, berichtet
an Richter und Rat von Kronstadt, dass er mit Gottes Hilfe seinen Gegner aus
dem Land vertrieben habe. Am Samstag setzte dieser über die Donau, wtihrend
er selber seine Truppen in Bewegung gesetzt und nun in der IS I tihe von Severin

276
www.dacoromanica.ro
stehe. Die Kronstädter sollten vor den Tiirken keine Angst haben, denn jenseits
des Meeres habe sich der Bruder des Turkenkaisers gegen diesen (Baiazid
erhoben, so dass der sich gegen ihn wenden masse. Diese Nachricht solle auch
Stephan Bathori, dem siebenbtirgischen Woiwoden, mitgeteilt werden. Die be-
wussten in Kronstadt befindlichen Frauen sollten wie wirkliche Bojarenfrauen
standesgernass behandelt werden. Gleichzeitig ersucht er urn Entsendung eines
Abgesandten zu Verhandlungen. Geschrieben in Tirgovi,ste".
Auf der Rtickseite Adresse: Meinen guten Freunden, dem Richter und den
12 Ratsgeschworenen von Kronstadt".
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 200. Siegel, rund, Dm. 35 nun, in rotes Wachs
auf der Rtickseite zum Verschluf3 aufgedrtickt, Reste.
Druck uncl rum. Obersetzung: Bogdan, Documente 180 Nr. 148. Tocilescu, 534 Docu-
mente 145 Nr. 152.
Rum. Obersetzung : Bogdan, Documente i regeste 113 Nr. 112.
Regest: Andronescu, Repertoriul 135 Nr. 488.
Nach dem am 3. Mai 1481 erfolgten Tod Mehmeds IL kam es zu den in unserer Ur-
kunde erwahnten Thronstreitigkeiten zwischen dem von den Janitscharen eingesetzten
Sultan Baiazid II. und dessen Bruder Diem. Diese entschied Baiazid bei Jenischer in
Kleinasien am 20. Juni fin. sich. Die vorliegende Urkunde muss demnach zu JuniJuli
1481 angesetzt werden; vgl. auch Bogdan a.a.0.

4 419
Ofen 1481 Juli 6. Der siebenbargische Woiwode Stephan Báthori ersuch,
den Konvent von Kolozsmonostor, bei der Einfiihrung des Michael Naght
Sohnes weilands Emericus de Hodos, in die ganze Besitzung Seimesdorf
( Sgmontelke ), die ihm Michael de Zob geschenkweise vermacht hat, mitzu-
wirken und nennt als seine Vertreter Johannes de Galaz aut Gregorius sin
Paulus sive Lourencius de eadem, vel Anthonius de Bo[ ]1, Michael de
Bodok nempe Johannes de Kereztwr.
Datum Budae feria sexta proxima post festum visitationis gloriosissimae vir-
ginis Mariae, anilt domini millesimo guadringentesimo octogesimo primo.
Eingeschaltet vom Konvent von Kolozsmonostor 1482 mid mit dieser Urkunde vom
gleichen Konvent 1555, Orig. Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 36 835.

1 Dicke 18 mm.

4 420
Hirlfiu (1481) Juli 9. Stefan, Woiwode der Moldau, teilt Richter und Rat von
Kronstadt mit, dass turkische und walachische Scharen in das Gebiet der Szekler
eingefallen sind und es geplundert haben. Seine Kundschafter heitten festge-
stellt, dass noch weitere turkische Truppen kommen, die entweder in die Moldau
oder nach Siebenburgen einfallen wurden. Die Kronstädter sollten Kundschafter
ausschicken und zur Abwehr bereit sein. Sodann sollten sie ihm dringend mittei-
len, was sie uber die Tiirken in Erfahrung bringen. Ebenso sollten sie Boten an
Stephan Bdthori schicken, damit dieser ihm zu Hilfe komme. Geschrieben in
Hirleiu, Juli 9." Der mitfolgende Brief, den sein Bote Mircea uberbringe, solle
an seinen Bruder" Stephan Bcdhori weitergeleitei werden.
Auf der Ruckseite Adresse: Unseren guten Freunden, dem Kronstädter
Richter und allen Ratsherren".

277
www.dacoromanica.ro
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 415. Siegel, rund, Dm. 33 mm, papierbe-
deckt, in rotes Wachs auf der Ruckseite zum Verschlul3 aufgedrückt. Derselbe Stempel
wie Nr. 4 095.
Druck und ruin. Obersetzung: Bogdan, Doc. mold. 45 Nr. 19. Nicolaescu, Documente
slavo-romAne 136 Nr. 55. Bogdan, Docurnentele lui Stefan 2, 356, Tocilescu, 534 Docu-
mente 510 Nr. 491 (ohne Jahr).
Bogdan reiht die Urkunde zum Jahre 1180 eM, und zwar mit Berufung auf die Urkunde
Stefans des Grossen von 1480 Nr. 4 334 und des Stephan Bathori von 1480 Nr. 4 370.
Da aber in der letztgenannten Urkunde blos von einem bevorstehenclen Tdrkeneinfall
in das Szeklerland die Bede 1st, mochtcn wir diese Urkunde in der von einem bereits
stattgefundenen Einfall die Rede ist, zum Jahr 1481 ansetzen.

4 421

1481 Juli 16. Der Koment von Kolozsmonostor beurkundet die feria secunda
proxima post festurn visitationis virginis gloriosae anno mulles mo quadringen-
tesimo octuayesimo primo stattgefundene rectificatio terrae Albensis, w obei als
Zeugen Stephan, der Richter, und die Geschworenen Thomas, Peirus ct Leon-
hardus de Allwyncz auftreten.
Datum octavo die diei restitutionis et rectificationis metarum ac evocationis prae-
notatarum, anno domini supradicto.
Orig. Pap. Batthyaneum Alba Iulia, Urkunden III, 69. Siegel war auf der Ruekseite,
rund, aufgedruckt. Die Urkunde ist stark beschädigt. Eingeschaltet mit vielen Lucken
vom Weissenburger Kapitel 1787, ebenda.

a 422

Ofen 1481 Juli 23. Konig Matthias schenkt dem siebenburgischen Woiwoden
Stephan Báthori u.a. die Besitzanteile d's Adligen Blasiw Meggyes de Er-
dew Zenth Gewrgh in den Oitschaften Egresthew, Fylethelke et Wdwarhely
in der Kokelburger Gespansehaft, da der genannte Adlige im vergangenen
Jahr und noch in neuerer Zeit an die beiden W oiwoden der Walachei Bazarab
maiori videlicet et minori sowie an Alibeg und die tibrigen Tiirken Nachrkhten
weitergegeben und damit Ungarn und besonders Siebenbfirgen Schaden zu-
gefilgt habe.
Datum Budae secundo die festi beatae Mariae Magdalenae anno domini mil-
lesimo qucidringentesimo octucgesimo primo, regnorum nostrorum anno Hun-
gariae et cetera vigesimo quarto, Bohemiae vero tredecimo.1
Druck: SzabO, Szék. okléveltar 1, 238 Nr. 189 nach dem Orig. Im Archly der Ofener
Kammer. Abschrift J. KeniOny, Diplomatariunq Transsilvanicum III, 427, in der Bi-
bliotheksfiliale der Rumanischen Akademie, Klausenburg.

1 Vorlage terlio.

4 423

Klausenburg 1481 August 15.Johannes Magnus Gutsverwalter in Aiton,


zeigt seinem Gutsherrn Nikolaus Sykesd an, dass er in den Strecsen Klausen-
burgs itherfallen und verwundet wurde.

278
www.dacoromanica.ro
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu Coll. post 1 665. Siegel, rund, Dm. 18 mm, war auf der
littickseite zum Verschlua aufgedriickt.
Servitium fidele cum promptitudine. Famulatus nobilis Nir domine mi metu-
ende noveritis me intrasse civitatem pro hominibus acquirendis, qui congra-
rent bona vestra in horreum vestrum et inveni quosdam in una platea, quos-
dam vero in alia platea. Et vocans primos ut exirent mecum ad aliam vero
plateam pergendo abiuravit me unus homo cui nunquam nocui et venit su-
rer me exemptis arcuis suis et famulum vestrum, qui sequebatur in fugam
convertit, volens eum inferficere,. Ego autem considerans ne in posterum
deberem aliquam verecundiam pati 2 vestris nobilitatibus exempto gladio
meo [ ] 1 super eum et sic ille contra me et vulneravit unum digitum dex-
trae manus mede. Ego videns vulnus in me vulneravi eum in facie, alium vero
int er scapulas, quod possum probare cum muftis bonis viris. Quod si ipsi non
f uissent, interfccissent me praesertim Iohannem Kende et Albertum Yspan
famulum vestrum. Insuper non contenti me captivarunt et illos qui contra
fuerint, ita tamen quod multi boni viri, iurati cives et alii boni viri fideiusso-
res extiterunt ob honorem vestrum et ob respectum vestri pro me. Et sic no-
bilis dominae quid videre vobis melius hoc facite, quia sine scitu nihil volu,
facere. Datum in Koloswar feria quanta in octava festi Laurentii martinis.
anno domini 1481.
Johannes Magnus, provisor curiae vestrae in Aytan.
Auf der Rtickseite Adresse: Nobili viro Nicolao Sykesd, domino suo metuendo.
1 Lücke 11 mm.

4 424
1481 pitch August 16 1482 März/April). Basarab Tepelu.,s, Woiwode der
Walachei, schreibt an Richter und Rat von Kronstadt über den mit dem Konig
(Matthias ) geschlossenen Frieden, als Folge dessen gegenseitiger freier Handel
getrieben werden kann. Zwei seiner fritheren treuen Diener, Vintild logorät und
Caloean, berichtet er weiter, seien mit 60.000 Aspern, die er ihnen zum Einkauf fei-
ner Seidenwaren (UAW 11 VSAFE Silberschalen und anderem Silbergertit mit-
gegeben, in Kronstadt verblieben. Der Rat solle beide verhaften und ihm sein Geld
und Gut zuruckstellen, da die Beiden in Friedenszeiten sich nach Kronstadt ge-
fliichtet und sein Geld freiwillig seinem Feinde, dem (Vlad ) Ccilugarul, iiberge-
ben htitten. Er protestiere dagegen, dass Vlad Calugitrul in Kronstadt geduldel
werde, von wo er Einfalle in die Walachei unternehme, obwohl zwischen dem
Konig und ihm Frieden herrsche. Die Tiirken wurden Vlad Colugiirul verfolgen,
so doss er, der Woiwode, sie vor kurzem mit Muhe von einem Einfall in die Mol-
dau abgelenkt habe. Tepelu,s fordert die Verhaftung des (Vlad ) Calugarul und
seine Uberstellung an den Konig. Seinem Boten Oprea sollten sie Glauben
schenken.
Adresse auf der Rtickseite: Den Freunden meiner Herrschaft, dem Richter
von Kronstadt und den zwölf Ratsherren."
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 89. Siegel rund, Dm. 35 mm, papierbedeckt,
in rotes Wachs auf der Rtickseite zum Verschlui3 aufgedrückt. Derselbe Stempel wie Nr.
4 227.
Druck und rum. Obersetzung: Bogdan, Documente 167 Nr. 135. Tocilescu, 534 Docu-
mente 125 Nr. 130.

279
www.dacoromanica.ro
Rum. tibersetzung: Bogdan, Documente si regeste 105 Nr. 107 Laut Stoicescu,
Dictionar S. 26, ist Vintila von 1478 Januar 9 1481 August 16 als logofet des
Basarab Tepelus nachweisbar. Die Urkunde muss daher nach letzterem Datum ange-
setzt werden. Als spatester Termin kommt Marz/April 1482 in Betracht. Bogdan
setzt vorliegende Urkunde zu SeptemberDezember 1481 an.

4 425
(Nadi 1481 August 16 1482 Marz April). Der Pratendent Vlad Calugarul
leilt Richter und Rat von Kronstadt mit, dass man fiber das Schicksal des (wa-
lachischen Woiwoden Basarab ) Tepelu.,s keine Kunde babe. Die Bojaren und
das ganze Land warden aber ihrn, Vlad, huldigen und Ali-Beg sei ihm gut
gesinnt. Ali babe bei der Pforte far ihn interveniert und urn die Belehnungs-
fahne angesucht. Audi habe er alle sadlich der Donau befindlichen Flachtlinge
heimgeschickt. Noch erwarte er, Vlad, aber, dass sich (die Bojaren ) Hadar und
Sucal bei ihm einstellen. Er hofft, sein Erbe, die Walachei, bald in die Hand zu
bekommen. Dann tvolle er immer ein Freund der Kronstadter sein.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 204. Siegel, rund, Dm. 35 mm, papierbedeckt,
in rotes Wachs auf der Rackseite zum Verschlui3 aufgedrackt. Dm des Siegelfeldes 22 mm.
Druck und rum. Obersetzung: Bogdan, Documente 181 Nr. 149. Tocilescu, 534 docu-
mente 146 Nr. 153.
Rum. Vbersetzung: Bogdan, Documente si regeste 111 Nr. 110.
Regest: Andronescu, Repertoriul 134 Nr. 587.
Als terminus post quern Hu. die Ausstellung dieser Urkunde kann 1481 August 16 genom-
men, werden zu welcher Zeit der oben genannte Sucal als Schatzmeister des Woiwoden
Basarab Tepelus erwähnt ist, vgl. Panaitescu, Documentele Tara Rornanesti I, 319 Nr,
141. Die Thronkampfe mit seinem Rivalen Vlad Calugarul waren langwierig, trotz Vlads
siebenbargischer und moklauischer Hilfe, und es ist ihm erst im April 1482 gelungen,
die Herrschaft endgaltig zu erlangen, vgl. Documente privind istoria Romaniel. /ntro-
ducere I, Bukarest 1956, S. 487.

4 426
Alzen 1481 August 21. Stephan Horvath, Kastellan der Burg von Siria, be-
auftragt Richter und Rat von Bistritz mit dem eigenen Heerbann sofort aus-
zuracken.
Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Bistritz Nr. 138. Ringsiegel, oval,
14x 17 mm, war in granes Wachs vorne aufgedruckt. In der Datierung liegt ein Wider-
spruch vor: Die feria secunda Milt bereits auf den 20. August und secundo die ist ein
Dienstag, den wir als richtig annehmen massen.
Regest: Berger, Urkunden-Regesten 52 Nr. 311.
Stephanus Horvath castellanus castri Vilagusvar ac persona domini vaivo-
ae et cetera prudentibus et circumspectis iudici et iuratis civibus civitatis
Biztriciae amicis nobis dilectis salutem. Novissime pervenerunt ad nos verissi-
mae novitates per exploratores nostros ex parte saevissimorum Turcorum, quo-
modo per vadum Danubii transfretassent et hiis diebus inter nos constitu-
entur. Igitur necesse est nobis contra eos assurgere auxiliante deo. Quocirca
committimus vobis ac in persona domini firmiter praecipiendo mandamus,
nec aliud habere nolentes, quatenus admitis praesentihus mox et slatim gen-
tes vestras quibus cum domino nostro constitutionem habetis post nos des-

280
www.dacoromanica.ro
cendere faciatis nec etiam aliam literam superinde expectantes secus facere
nullomodo praesumatis. Ex Olczona feria secunda, secundo die festi
Stephani regis, anno domini millesimo CCCC° LXXX° primo.
Auf der Rückseite gleichzeitig: Bystricia.

4 427
1481 August 23. Das Tschanader Kapitel bezeugt, dass magister Matheus
Kanoniker der Grosswardeiner Kirche namens des Kapitels gegen den von
Ktinig Matthias gefallten Urteilsspruch im Zollstreit des Kapitels gegen
quoslibet mercatores et pannicisores ac alios homines cum eorum rebus Izincinde
proficiscentes Einsprache erhoben hat.
Datum in vigilia festi beati Bartholomaei apostoli, anno domini millesimo qua-
dringentesimo octuagesimo primo.
Eingeschaltet von Kiinig Wladislaw II. 1492 Orig. Arh. St. Sibiu U II 568.
Regesti Berger, Urkunden-Regesten 53 Nr. 312.

4 428
Ofen 1481 August 24. Konig Matthias enthebt die Klausenburger von der
Pflicht, in Rechtsangelegenheiten an den bisherigen Oberhof Bistritz zu appel-
lieren und verweist sie unmittelbar an das Hermannstadter Gericht.
Orig. Perg. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Cluj Priv. A 3. Siegel, rotes
Wachs in heller Wachsschiissel an rot-weiss-griiner Seidenschnur angehängt. Derselbe
Stempel wie Nr. 3 362.
Druck: Jakab, Oklevéltar 1, 266 Nr. 165.
Nos Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera memoriael corn-
mendamus tenore praesentium significantes quibus expedit universis, quod
fideles nostri circumspecti Nicolaus Petri Mathiae, iudex ac Ambrosius
Zabo, iuratus civis civitatis nostrae Koloswar maiestatis nostrae venien-
tes in conspectum ipsorum ac totius communitatis eiusdem civitatis nost-
trae nominibus et in personis declararunt, quod licet hactenus cives et
incoIae ipsius civitatis nostrae Coloswar nonnullsas causas a iudicio et
sententia iudicis et iuratorum civium eorundem ad iudiciurn examenque
iudicum et iustitiariorum civitatum nostrarum Bistriciensis dehinc Czibi-
niensis et expost septem sedium Saxonicalium liberam habuerint per viam
appellationis provocandi facultatem sed cum exinde cives ipsi et incolae
saepius dampna, labores et expensas incommoda2 et mala plurima susti-
nuisse perhibeantur, pro eo idem iudex et iuratus, suis et aliorum quorum
supra nominibus, nostrae humiliter supplicarunt maiestati, ut eosdem a
talibus laboribus, danapnis et incommodis gratiose relevantes praeservare
dignaremur. Nos igitur cuius regiminis officio expedit ut subditorum nos-
trorum commodo et quieto statu de dementia regia provideamus, praefatos
cives et totam communitatem dictae civitatis nostrae de Coloswar a modo
in posterum de plenitudine nostrae regiae potestatis et gratia speciali a
iurisdictione et iudicio iudicis et iuratorum civitatis nostrae Bistriciensis
praefatae si quam modo praemisso in ipsos populos Coloswarienses usque
hue qualitercumque habuissent seu de cetero quovismodo habere praepen-

281
www.dacoromanica.ro
derent duximus eximendos et supportandos immo eximimus et supporta-
mus praesentium per vigorem, eosdem tantummodo iudicio et iudicatui
in praemissis causis appellationis iudicum et iuratorum nostrorum Czibi-
niensium et demum septem sedium Saxonicalium ubi iudices et iurati
seniores omnium civitatum praedictarum convenire consueverunt reservan-
tes. Quapropter mandamus praefatis iudici et iuratis civibus praetactae
civitatis nostrae Czibiniensis praesentibus et futuris, quatenus de cetero non
obstantibus quibuscumque consuetudinibus ut praemittitur hue usque in
contrarium praesentis nostrae annuentiae observatis, omnes et singulas cau-
sas dictorum civium et populorum nostrorum Coloswariensium per viam
appellationis immediate ad vos delatis suscipere, examinare et sine debito
terminare debeant et teneantur neque secus facere praesumant gratiae nos-
trae regiae sub obtentu. Praesentes autem quas secreti sigilli nostri quo ut
rex Hungariae utimur appensione communire fecimus post lecturam man-
damus praesentanti. Datum Budae in festo beati Bartholomei apostoli,
anno domini millesimo quadringentesimo octogesimo primo, regnorum autem
nostrorum anno Hungariae et cetera vigesimo quarto, Bohemiae vero tre-
decimo.
Von der Kanzlei : Ad relationem Thomae de Erdewd praepositi Tituliensis.
Auf der Riwkseite gleichzeitig : Appellatio ad Cibinienses et non ad Bistri-
ciam.
1 Bis hieher in verlangerter Schrift. 2 Vorlage incomodia.

4 429
Ofen 1481 August 24. Konig Matthias verbietet allen Zollinhabern seines
Reiches. die Bewohner von Klausenburg mit Zollforderungen zu belastigen.
Orig. Perg. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Cluj, Priv. T O. Siegel, rund,
lDm. 65 mm, rotes Wachs in heller Wachsschtissel an rot-weiss-grilner Seidensclmur
angehangt. Derselbe Stempel an ie Nr. 3 362,6+1. Weitere Orig. Perg. mit dem gleichen,
aber vorne aufgedriickten Siegel ebenda T 56,57,58 u. 61. Eingeschaltet vom Konvent
von Kolozsmonostor 1555, ebenda T 62 und von den Requisitoren des Weissenburger
Kapitels 1623, ebenda T 59.
Druck! Jakab, Oklevéltár 1, 264 Nr. 164.
Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fidelibus nostris
universis et singulis praelatis, baronibus, comitibus, castellanis, nobilibus
ipsorumque officialibus item civitatibus , oppidis et villis ipsorumque rec-
toribus, iudicibus et villicis cunctis etiam alterius cuiusvis status posse-
ssionatis hominibus ubicumque intra ambitum regni nostri tributa seu
thelonia tenentibus et habentibus quibus praesentes ostenduntur salutem
et gratiam. Gravem querelam fidelium nostrorum circumspectorum Nicolai
Petri Mathiae dicti iudicis et Ambrosii Zabo civis iurati civitatis nostrae
Koloswar in ipsorum ac universorum civium et inhabitatorum eiusdem
civitatis nostrae personis nobis oblatam accepimus continentem, quomodo
nonnulli essent ex vobis qui antiquis libertatibus eorum ipsis per divos
reges Hungariae nostros scilicet praedecessores gratiosae datis et concessis
per nosque confirmatis non curatis ab ipsis civibus nostris ipsorumque rebus
et bonis contra huiusmodil antiquas libertates et privilegia eorum in suis
tenutis, terris et possessionibus tributa exigi facerent eosdemque ac res

282
www.dacoromanica.ro
et bona ipsorum ad quorurnvis instantiam atestarent et ipsorum astare
iudicio compellerent in praeiudicium et derogamen libertatis eorum et
desolationem ipsius civitatis nostiae non modicam. Et quia nos eosdem cives
nostros in eorum antiquis liberLatibus indempniter2 conserN are volumus,
Ideo fidelitati unhersitatis vestrae et cuilibet vestrum harum serie dis-
tricte praecipimus et mandamus, quatenus a modo deinceys praenominatos
cives et inhabitatores civitatis nostrae praediciae aut aliquem ex ipsis dum
et quando ac quotienscumque eosdem ad \ estras lerras tenutas possessiones
ac loca tributorum Nestrorum aut vestri in medium pet venire contingat,
absque aliquali solutione et exactione tributi vel alLerius cuiusvis pacta-
tionis onere simulcum omnibus rebus et bonis ipsorum libere pacifice et
absque qualibet contradictione transire et redire permittatis et per vestros
permitti faciatis ipsosque aut eorum res et bona ad cuiusvis instantiam
arestare vel arestari facere vel vestro astare iudicatui compellere et astrin-
gere nullo umquam tempore praesumatis gratiae nostrae regiae sub obtentu
nam si quippiam ex vobis quitquam2 actionis seu questionis contra prae-
fatos ch es nostros aut aliquem ex ipsis habuerit aut habere speraverit id
coram iudice et iuratis civibus civitatis nostrae praedictae iuridice pro-
sequatur, ex parte quorum plena administrabitur iustiLia et satisfactionis
complementum; alioquin commisimus et praesentibus strictius committi-
mus et mandamus fidelibus nostris magnificis vaivodis \ el vice\ aivodis par-
tium nostrarum Transsilvanarum necnon comitibus vel Nicecomitibus et
iudicibus nobilium illorum comiLatuum in quibus fortasse ipsa mandata
nostra non observarentur, ut ipsi scita prius super ea mera veritatis certi-
tudine omnium illorum tributa et thelonia ae haereditates et possessiones
ipsorum, in quibus videlicet super praenominatis civibus nostris aut eorum
aliquo rebusque et bonis ipsorum tributum aut the1onium2 exactum fuerit
\ el aliquod spolium propierea super eos in campo vel in \ illis fecerint mox
et in continenti pro nostra maiestate occupare debeant et teneant occupa-
tas, non obstantibus iuribus alienis. Casu vero quo comites vel vicecomites
et iudices nobilium illorum comitatuum circa praemissa remissi aut negli-
gentes fuerint, extunc eo facto honore et officiolatu eorundem nullo alio
mandato nostro superinde expect ato Nigore praesentium literarum nostrarum
privati sint et habeantur omnimode Secus ergo non facturi praesentes
autem quas secret" sigilli nostri quo ut rex IIungariae utimur appensione
communiri fecimus pos earum lecturam semper et ubique reddi volumus
et mandamus praesentanti. Datum Budae in festo beati Bartholomei apos-
toll, anno domini millesimo quadringentesimo octogesimo primo, regnorum
autem nostrorum anno Hungariae et cetera vigesimo quarto, Bohemiae
vero tredecimo.
Von der Kanzlei: Ad relationem Thomae de ErcIewd praepositi Tituliensis.
Auf der Ruckseite gleichzeitig : Super omnia thelonia per totam Hungariam
et arrestatione.
1 Hierauf nochmals huiusmoth. 2 So Vorlage.

4 430
Ofen 1481 August 21. Keinig Matthias verbietet den Salzgrafen, die Bewohner
von Klausenburg am freien Salzhandel zu hindern.

22 Urkundebuch 283
www.dacoromanica.ro
Orig. Perg. Aih. St. Cluj-Napoca, Alchk der Stadt Cluj Priv. S, 4. Siegel, rund,
Dm. 65 rum, rotes Wachs in heller \VachsschUssel, an rot-weiss-gruner Seidenschnur
angehangt. Derselbe Stempel wie Nr. 3 362.
Druck: Jakab, Oklevéltár 1, 267 Nr. 166.
Nos Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera memoriae corn-
mendamusl tenore praesentium significantes quibus expedit universis quod
fideles nostri circumspecti Nicolaus Petri Mathiae, iudex et Ambrosius
Zabo, iuratus civis civitatis Coloswariensis, rnaiestatis nostrae venientes
in conspectum suis ac totius communitatis eiusdem civitatis nostrae per-.
sonis et nominibus exposuerunt nobis in hunc modum gravi cum querela:
quomodo cornites camerarum salium nostrorum regaliurn in eorum medio
constituti ipsorumque vicecomites ac homilies et familiares, dum incolae
ipsius loci sales quos ab ipsis camerariis nostris emunt vel quos etiam qui-
cumque ad ipsam civitatem introducunt homines extranei ac venditioni
exponunt, ab emptoribus eorundem tarn ab incolis civitatis quam ab ext-
raneis in domo et in foro, contra antiquarn libertatem. et consuetudinern
ipsius civitatis nostrae violenter aufferent in grande praeiudicium et dam-
pnum ipsorum oppressionemque manifestam, supplicantes humiliter maies-
tati nostrae ut superinde .de remedio providere dignaremur opportuno. Nos
itaque, qui ex debito nostri regiminis tenemur fidelium subditorum nos-
trorum quieto statui, utilitati et commodo providere, civesque nostros in
antiquis eorum libertatibus et consuetudinibus consevare, annuimus et
concessimus eisdem civibus et communitati civitatis nostrae Coloswariensis
atque concedimus per praesentes, ut a modo deinceps ipsi quilibet videlicet
ipsorum sales quos a camarariis nostris et de cameris salium nostrorum
comparaverint2 aut quibus ipsi eosdem venderent scilicet quos extranei
quicumque ad ipsam civitatem introducerent, integros aut imminutos, qua-
lescumque habeantur, iuxta dictam antiquam libertatem et consuetudinem
dictae civitatis nostrae et aliis semper sub nostra regia protectione liberam
emendi et vendendi tarn ipsi incolae et inhabitatores civitatis quam homines
extranei quicumque habeant potestatis omnimodam facultatem, sive in
domibus sive in foro, contradictione comiturn N el vicecomitum camararum
nostrarum aut aliorum quorumcumque non obstante. Quapropter vobis
fidelibus nostris comitibus dictarum carnararum salium nostrorum et vices
vestras gerentibus, praesentibus et futuris praesentium notitiam habituris,
praesentibus districte praecipimus et mandamus, quatenus a modo in antea
tam praefatis civibus et incolis dictae civitatis nostrae Coloswariensis et
eorum cuilibet, quam extraneis qukbuscumque sales verae camerae nostrae,
quos a vobis emerint aut in civitatem ipsi extranei introduxerint, integros
vel imminutos et qualescumque, mutuo inter sese et alter utri libere, paci-
fice et absque omni contradictione emere et sive in domibus sive in foro
vendere permittere et permitti facere debeatis et eos auffere a quocquam
nullatenus praesumatis gratiae nostrae sub obtentu. Alioquin commisimus
fidelibus nostris magnificis vaivodis vel icevaivodis partium nostrarum
Transsilvanarum praedictarum, ut ipsi vos et quemlibet vestrum dum et
quando per ipsos cives ac extraneos requisiti fuerint ad observationem huius-
modi mandati nostri per omnia gravamina vestra arcius compellant et astrin-
gant, authoritate nostra regia ipsis in hac parte specialiter attributa et
iustitia mediante; secus ergo non facturi, praesentes autem quas secreti
sigilli nostri appensione communiri fecimus post lecturam reddi mandamus
praesentanti. Datum Budae in festo beati Bartholomei apostoli, anno domini
millesimo puadringentesimo octogesimo primo, regnorum autem nostrorurn
anno Hungariae et cetera vigesimo quarto, Bohemiae vero tredecimo.

284
www.dacoromanica.ro
Von der Kanzlei: Ad relationem Thomae de Erdewd, praepositi Tituliensis.
Auf der Ruckseite gleichzeitig: Litterae super emtionem et vendicioneni
salium.
Bis hierher veritingerte Schrift. 2 Vorlage comper...

4 431
Ofen 1481 August 25. Konig Matthias weist alle Adligen und Grundbesitzer
Siebenlnirgens an, bei Verkauf von Liegenschaften in der Nachbarschaft des-
Konigsbodens das Neiherrecht der Sachsen der Sieben und Zwei Stiih le zu
berucksichtigen.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U 11/103. Siegel, rand, Dm. 65 mm, in rotes Wachs,
papierbedeckt, vorne aufgedrtickt. Derselbe Stempel wie Nr. 3 362.
Bruchstück : Ober das ausschl. BUrgerrecht 21. Der Verfassungszustand 69 Anm. e.
Regest: Kemény, Notitia 1, 188/89.
Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.
Nos Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae. et cetera memoriae corn-
mendamus tenore praesentium significantes quibus expedit universis, quod
nos ad humillimae supplicationis- instantiam fidelium nostrorum. 14niver-
sorum septem et duarum sedium Saxonicalium. Saxonum nostrorum annuimus
eisdem et concessimus prout et de lege communi et consuetudine regni nostri id
legitime possunt, ut ipsi possessiones, praedia et terras quascumque, quas
scilicet nobiles et ceteri possessionati homines illarum partium regni nostrs
Transsilvanarum in vicinitate possessionum nostrarum Saxonicalium habi-
tas perpetuo vel pro pignore vendere, ascribere et ad se alienare volue-
rint, ipsi Saxones vicini et non alii easdem possessiones, praedia et terras
emere et ad se recipere possint, immo annuimus et concedimus praesentium
per vigorem. ,Quocirca vobis fidelibus nostris universis et singulis nobilibus
et alterius cuiusvis status possessionatis horninibus partium regni nostri
Transsilvanarum harum serie firmissime committimus et mandamus, qua-
tenus agnitis praesentibus possessiones illas vestras ac praedia et terras
in vicinitate dictorum Saxonurn nostrorum habitas, quas a modo impos-
terum vel perpetuo vel pro pignore vendere et ascribere ac a vobis alie-
are volueritis, nemini alteri nisi ipsis Saxonibus nostris, prout praemissum
est, et de lege communi et consuetudine regni nostri debetis vendere vel
aliter inscriberiN debeatis et teneamini. Secus non facturi. Praesentibus per-
lectis exhibenti re.stitutis. Datum Budae sabbato proximo post festum
Bartholomaei apostoli, anno domini millesimo quadringentesimo octuagesimo
primo, regnorum nostrorum anno Hungariae et cetera vigesimo quarto,
Bohemiae vero tredecimo.
Auf der Ruckseite gleichzeitig: Literae super possessionibus venalibus.

4 432
Ofen 1481 August 25. Kbnig Matthias benachrichtigt alle Besitzinhaber Sie-
benbeirgens, dasser die Grenzen der S'eben und Zwei StUhle neu begehen
lassen wird, um Hattertstreitigkeiten aus der Welt zu schaffen.

22*
285
www.dacoromanica.ro
Orig Pap. Arh St. Sibiu U IV 513. Siegel, rund, Dm. 64 mm, in rotes Wachs vorn e
aufgedruckt. Derselbe Stempel wie Nr. 3 362.
Von der Kanzlei : C-ommissio propria domini regis.
Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fidelibus nostris uni-
versis et singulis nobilibus ct alterius cuiusvis status possesionatis hominibus
partium Transsilvanarum regni nostri praesentes visuris salutem et gra-
tiam. Ex significationt fidelium nostrorum universorum septem et duarum
sedium Saxonalium, Saxonum1 accepimus, quomodo nonulli forent ex vobis
in vicinitate eorundem Saxonum nostrorum qui metas suns transcendendo,
terras possesionurn nostrarum Saxonicalium indies occuparent et ab usu
eorundem ipsos Saxones nostros prohiberent terrasque ipsos possessioni
suae annectere praetendent in nostrum praeiudicium et dampnum ipsorum
Saxonum nostrorum manifestum. Cum autem unumquemque, quod suum
est iure mediante requirere liceat fidelitati igitur ;N-estrae eL vestrum cuius-
libet harum serie fiimiter praecipientes mandamus, quatenus receptis prae-
sentibus ac dum et quando per literas reaikbulatorias fidelis nostri magni-
fici comitis Stephafii de Bathoriudicis curiae aostrae et vaivodae Trans-
silvanensis ac Siculorum comitis moniti et requisili fuentis aut vestrum
alter requisitus fuerit ad facies terraium ipsorum occupatarum accedere
easque praesente venerabili Georgio praeposito Waradiensi in medium '
eorunc/em Saxonum nostrorum in nostram specialem factorem deputato
per veras et antiquas metas iuxta regni nostri consuetudinem reambulare
et a yestris possesionibus iuxta iura et probalitia partium documenta dis-
tinguere ac rectificare et alias iusto omni, quod in reambulatione et recti-
ficatione earundem terrarum necessarium fuerit et opportunum stare pare-
reque et obedire debeatis. Aliud non facturi hoc autem volumus per fora
et alia loca publica ubique palam facere proclamari. Datum Budae sabbato
proximo post festum beati Bartholomei apostoli, anno domini millesimo
quadringentesimo octuagesimo plimo, reAnorum nostrorum anno Hunga-
riae et cetera XXIIII, Bohemiae ero tredecimo.
Auf Rasur, darunter -calium.

4 433
Ofen 1481 August `25. Konig Matthias befiehlt alien Maul- und Zolleinneh-
mem, die Sachsen von Hermannstadt und den Sieben Stuhlen nicht mit Zöl-
len, anderen Abgaben oder Geschenkforderungen zu be lasten.
Orig. Perg. mit abgefallenen Siegeln Arh. St. Sibiu Von Kirchen iibernommene Ur-
kunden Hermannstadt Nr. 16 und Mediasch Nr. 52/29, Z.U. 13 (zwei Exemplare),
U II 404.
Regest: Archiv 11, 1873, in.
Von der Kanzlei : Commissio propria domini iegis.
Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fidelibus nostris
universis et singulis tributariis et theloniorum exactoribus tam nostris
regalibus et reginalibus quam aliorum quorumcumque in praetacto regno
nostro Hungariae et parlibus Transsilvanis ubilibet constitutis et existen-
tibus praesentium notitiam habituiis salutem et gratiam. Gra\ em querelam
pro parte fidelium nostrorum unhersorum et singulorum Saxonum civium
mercatorum et incolarum tam Cibiniensium quam aliarum civitatum, oppi-

286
www.dacoromanica.ro
dorum et villarum septem sedium Saxonicalium praetactarum partium
nostrarum Transsilvanarum maiestati nostrae oblatam accepimus contini-
entem, quod licet ipsi per divos reges Hungariae et praesertim Geysam,
Andream, Karolum, Lodovicurn, Sigismundum et Albertum felicium recor-
dationum praedecessores nostros ab omni solutione tributorum et thelo-
niorum in perpetuum exempti sint et libertati. Tamen fore-at nonnulli ex
vobis, quae durn iidem pro victuum suorum necessario questu diversa
regni nostri climata prolustrantes cum ipsorum rebus mercimonialibus ad
loca huiusmodi tributorum perveniunt ac eis alibi tributum aliculi vero
munere equivalentia et interdum maiora tributo vi extorquerent, impositis
eis diversis calumniis graviter eos turbarent atque damnificarent, in dero-
gamen et oppressionem praetactae antiquae libertatis et iurium ipsorum
valde magnam. Supplicatum itaque extitit maiestate nostrae nominibus et
in personis quorum supra, ut ipsis superinde de remedio providere digna-
remur. Cum autem nos praedictos Saxones nostros in antiquis ipsorum
libertatibus et iuribus per dictos reges Hungariae eis concessis et per nos
roboratis undique inviolabiliter manuteneri volumus, fidelitati -vestrae uni-
versitatis et cuilibet vestrum stricte praecipimus et mandamus, quatenus
a modo imposterum dum et quando ac quotienscumque praefati merca-
tores cives et inhabitatores dictae civitatis Cibiniensis ac aliarum civitatum,
oppidorum et villarum septem sedium Saxonicalium aut aliqui eorum ad
vos seu loca tributorum huiusmodi pervenerint, ab eis aut ipsorum quo-
piam rebusque mercimonialibus vel aliis bonis eorundem nullum tributum
aut munere nullamque tributariam seu aliam solutionern petere et exigere,
uLque eos propterea quoquornodo turbare et dampnificare aut calumniate
praesumatis, sed ubique libere transire permittatis. Quoniam alioquin corn-
misimus et se.rie praesentium strictius committimus comitibus vel vice-
comitibus et iudicialium comitatuum illorum ubi scilicet talismodi tributi
exactio committeretur, ut ipsi postquam turn praesentibus literis nostris
pro parte eorundem Saxon= vel alterius eorum requisiti fuerunt, -scita
prius rei veritate, tributa talia et loci tributorum ipsorum pro nostra rnaies-
tate occupare debeant et teneantur. Casu vero, quo et ipsi comites vel
vicecomites et iudicialium per Saxones ipsoscum praesentibus requisiti in
occupatione talium tributorum tepidi fuerint et negligentes nosque supe-
rinde avizati fuerimus, certificamus eos ex nunc, quod officia illorum et
honorem comitatus aufferemus ab eisdern eo facto et talibus fidelibus nos-
tris aufferemus, qui mandata nostra per omnia observare curabunt. Secus
igitur facere nullomodo praesumatis. Praesentibus perlectis exhibenti resti-
tutis. Datum Budae sabbato proximal post festurn beati Bartholomaei apos-
toli, anno domini millesimo quadringentesimo octogesimo primo, regnorum
nostrorum Hu ngariae et cetera anno vigesirno quarto, Bohemiae vero tredeci mo.
Auf der Ruckseite gleichzeitig, unten rechts : duae sedes.
1 tYber der Zeile. _7

4 434
Ofen 1481 Auoust 25. Konig Matthias trägt allen Zolleinnehrnern Ungarns
und Siebenbargens auf, mercatores cives et inhabitatores... civitatis Bras-
souiensis ac aliarum civitatum, oppidorum et villarum septem sedium Saxo-
nicalium aut aliqui eorum gemäss ihren alten Freibriefen nicht mit Zoll-

287
www.dacoromanica.ro
oder Geschenkforderungen oder anderen Abgaben zu belasten, sondern sie
frei durchziehen zu Lassen, andernfalls er die Grafen, Grafenstellvertreter
und Adelsrichter der betreffenden Gespanschaften beauftragen werde,
diese Zö lle und Zollstellen pro nostra maiestate eizuziehen.
Datum Budae sabbato proximo post festum beati Bartholomei apostoli, anno
domini millesimo quadringentesimo octogesimo primo, regnorum nostrorum
anno Hungariae et cetera vigesimo quarto, Bohemiae vero tredecimo.
Orig. Perg. Arh. St. Brasov, Priv. 221. Siegel, rund, Dm. 5 mm, war in rotes Wachs
vorne aufgedruckt, Reste. Ein zweites Orig. Perg. mit ebenfalls abgefallenem Siegel
Arh. St. Sibiu, B U 31. Ein weiteres Orig. Perg fruher Arh. St. Brasov, Priv. 220 seit
dem 18. Jh. abgangig. Das Formular der Urkunde stimmt sonst wortwortlich mit dent
der Urkunde Nr. 4 433 uberein.
Druck: Sieb. Quartalschrift 7, 1801, 307 f.

4 435
Ofen 1481 August 25. Klinig Matthias trägt allen Zolleinnehmern Ungarns
und Siebenbiirgens auf, merratores cives et inhabitatores... rivitatis Seges-
wariensis ac aliarum civitatum, oppidorum et villarum septem sedium Saxo-
nicalium aut aliqui eorum nicht mit Zoll- oder anderweitigen Abgabenfor-
derungen zu belasten sondern sie frei durchziehen zu lassen, andernfalls er
die Grafen, Grafenstellvertreler und Adelsrichter der betreffenden Gespan-
schaften beauftragen werde, diese Zölle und Zollstellen pro nostra maiestate
einzuziehen.
Datum Budae sabatho proximo post festum beati Bartholomaei apostoli, anno
domini millesimo quadringentesimo octogesimo primo, regnorum nostrorum
anno Hungariae vigesimo quarto, Bohemiae vero tredecimo.
Orig. Perg. Arh. St. Brasov, Stadtarchiv Sighisoara Nr. 15. Siegel, rand, Dm. 65 mm
war in rotes Wachs vorne aufgedriickt. Das Formular der Urkunde schliesst sich eng an
das der Urkunde Nr. 4 433 an.

4 436
Ofen 1481 August 25. Konig Matthias befiehlt allen Adeligen und Grund-
der Sieben und Zwei Stidde. die sich uuf
besitzern Siebenburgens, Sachsen
ihre Giiter gefluchtel haben, die Ruckkehr zu gestalten und ihre Grundhorigen
an der Ubersiedlung auf den Königsboden nicht zu hindern.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 402. Siegel, rund, Din. 45 mm, in rotes Wachs vorne
aufgedruckt. Reste mit demselben Stempel wie Nr. 3 362. Eingeschaltet von Ferdinand
I. 1552, Arh. St. Brasov, Archiv der Stadt Sighisoara, Hermannstadter Urkunden
Nr. 2 u. 3.
Druck: Teleki, Hunyadiak kora 12, 188 Nr. 672 zu August 26.
Regest: Kemény, Notitia 1, 189.
Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.
Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fidelibus nostris
universis et singulis nobilibus et alterius cuiusvis status et conditionis
possessionatis hominibus paitium regni nostri Transsilvanarurn praesentes
visuris salutem et gratiam. Exponitur nobis in personis fidelium nostro-
rum universorum sepLem et duarum sedium Saxonicalium Saxonum, quo-

288
www.dacoromanica.ro
modo nonnulli foient ex vobis, qui poi,ulos et iobagiones nostros Saxones
qui hiis superioribus tempolibus cerLis ex causis se ad bonas et possessiones
vestras de eisdem bonis nostris transtulissent moraturo,s, nuncque rursus
ad pristina eorum habitacula et medium aliorum Saxonum nostrorum redire
vellent, eosdem ac etiam ceteros populos et iobagiones, qui populi et ioba-
gionalis conditionis homines se de suis bonis ad possessiones et bona nostra
Saxonicalia iusto terragio deposito aliisque debitis suis persolutis transferre
vellent moraturos calumpnia eis abiecta abire non permitterem, in nostram
displiceatiam praeiudiciumque et dampnum dictorum Saxonum valde mag-
num. Cum autem universi Saxones instar Cumanorum, Philisteorumque
et ceterarum huiusmodi nationum homines ad solam regiam nostram maies-
tatem et neminem alium pertinere debeant, et etiam alias ex antiqua lege
et consuetudine regni nostri quilibet iobagio et iobagionalis conditionis
homo de bonis cuiuscumque habita licentis iustoque terragio deposito et
aliis debitis persolutis ad possessiones et bona alterius cuiuscumque libere
recedere possit talisque dimitti debeat. Fidelitati igitur vestrae et vestrum
cuiuslibet harum serie firmisse mandamus, quatenus umnes tales Saxones
nostros, qui ut praefertur rursus ad bona nostra redire vel etiam aliter
de novo venire ceteros etiam populos et iobagiones vestros, qui de posses-
sionibus et bonis vestris habita licentia, ut praemissum est, ac iusto terra-
gio deposito et aliis debitis suis persolutis ad possessiones et bona nostra
Saxonicalia moraturos se transferre voluerint, absque omni calumpnia et
difficultate cum omnibus rebus et bonis eorum pacifice ahire, dimittere et
dimitti facere del eatis et teneamini. Quoniam alioquin facultatem dedi-
mus et praesentibus damus et concedimus eisdem septem et duarum
sedium Saxonibus, eorundemque magistris civium ac iudicibus et villicis, ut
facta trina monitione, prout haec ex antiqua eorum lege et consuetudine ha-
bent, tales populos et iobagiones transferre se volentes, et per vos vel alterum
vestrum dimittere recusantes, cum omnibus eorum rebus et bonis levare et
ad possessiones et bona nostra Saxonicalia libere traducere et transferre
possint et valeant, auctoritate nostra praemissa ipsis in hac parte attri-
buta et iustitia mediante. Secus igitur nullo modo facturi. Praesentibus
perlectis exhibenti restitutis. Datum Budae sabbato proximo post festum
beati Bartholomaei apostoli, anno domini millesimo quadringentesimo octo-
gesimo primo, regnorum nostrorum anno Hungariae et cetera vigesimo
quarto, Bohemiae vero tredecimo.

4 437

Wen 1481 August 25. Konig Matthias befiehlt auf Ersuchen fidelium nos-
trorum civium civitalis nosfrae Brassouiensis et universorum incolarum dis-
(rictus Barcza ceterorumque septem tt duarum sediurn Saxonicalium Saxon=
alien Adligen und Grundbesitzern Siebenbtirgens, Sachsen, die sich auf
ihre Giiter gefltichtet haben und nun zuriickkehren wollen, die Rilekkehr
zu gestatten und auch ihre eigenen GrundhOrigen an der Ubersiedlung auf
den Konigsboden nicht zu hindern.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Priv. 222. Siegel, rund, Dm. 67 mm, papierbedeckt,
in rotes Wachs vorne aufgedriickt. Derselbe Stempel wie Nr. 3 362. Das Formular der
Urkunde einschliallich der Datierung stimmt mit der vorhergehenden Nr. 4 436 bis
auf die Anftihrung der Petenten wortwOrtlich itherein.

289
www.dacoromanica.ro
4 438
Ofen 1481 August 29. Konig Matthias weist den siebenburgischen Woiwoden
Stephan Mithori an, die Sachsen Siebenburgens in ihrer Zollfreiheit zu schut-
zen.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 464. Siegel, rund, Dm. 62 mm, in rotes Wachs,
papierbedeckt, auf der Rtickseite zum Verschluf3 aufgedruckt. Derselbe Stempel wie Nr.
3 908.
Regest: Kemény, Notitia 1, 193.
Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.
Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera
Magnifice fidelis nobis dilecte. Mandavimns per alias literas nostras vobis
et aliis regnicolis nostris, ut nullibi a fidelibus nostris Saxonibus partium
regni nostri Transsilvanarum tributum exigi permitteretis, quod si qui huius-
modi tributum a dictis Saxonibus nostris exigerent tale tributum pro
nostra maiestate occuparetis. Volumus igitur et fidelitati Y e str ae firmiter
mandamus, quatenus dum et quam primum per dictos Saxones nostros
super hoc avisati fueritis statim huiusmodi tributum scita prius veritate
pro maiestati nostra favdle quorumlibet postposito ac sine omni supter-
fugio et renitentia aliquali occupare debeatis. Et aliud nullo pacto facere
praesumatis. Datum Budae in festo decollationis beati Iohannis baptistae,
anno domini millesimo quadringentesimo octogesimo primo, regnorum nos-
trorum anno Hungariae et cetera XXIIII, Bohemiae vero XIII°.
Auf der Ruckseite Adresse: Magnifico comiti Stephano de Bathor, iudici
curiae nostrae et vaivodae partium regni nostri Transsilvanarum, fideli
nobis dilecto.
Von anderer gleichzeitiger Hand: contra thelonia.

4 439
Plintenbur9/Viseurfid 1481 September 2. Konig Matthias besteitigt die Wahl
des Michael Morgondai zum KOnigrichter des Schenker Stuhls.
Eingeschaltet von Konig Johann Zdpolya 1530 und mit dieser Urkunde vom gleichen
Konig 1532. Abschrift des 18. Jhs Arh. St. Sibiu U IV 1488.. Nach
Zimmermann befand sich das Orig. Perg. fruher hn Marktarchiv von Grosschenk.
Nos Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera memoriae corn-
mendamus tenore praesentium significantes quibus expedit universis, quod
nos turn ad humillimae supplicationis instantiam fideliurn nostroruni pru-
dentum et circumspectorum universorum Saxonum septem sedium nostra-
rum Saxonicalium nobis pro parte fidelis nostri nobilis Michaelis Morgon-
dali propter ea porrectam tam pro consideratis servitiis eiusdem Michaelis,
quae ipse his temporibus superioribus maiestati nostrae iuxta suae possi-
bilitatis exigentiam impendisse perhibetur illarn electionem, quarn fideles
nostri uniNersi Saxones sedis Schenck de honore iudicatus ipsorum in
personam eiusdem Michaelis Morgandali ex nostra gratiosa annuentia fecisse
dicuntur ratam, gratam et acceptam habentes eandemque gratiose admi-
tentes eidem electioni nostrum regium consensum praebuimus immo prae-

290
www.dacoromanica.ro
bemus benevolum pariter et adsensum annuentes nihilominus eidem Mic-
haeli suisque heredibus et posteritatibus universis, uL ipse honorem huins-
modi iudicatus non obstante illa infidelitatis nota, quam alter Johannes
similiter Morgondali pater einsdem superioribus annis incurrerat ac etiam
literis nostris ratione huiusmodi notae infidelitatis contra eundem Johannem
Morgondali et per consequens ipsum Michaelem eorundemque heredes qua-
litercumque datis. Item Michael suique heredes dummodo ad id per nos
aut eiusdem Saxones nostros dictae sedis legitime et pari voluntate eligan-
tur pariter cum cunclis suis iuribus et iurisdictionibus libere tenere et possi-
dere possint et valeant. Ita tamen, quod iidem Saxones nostri dictae sedis
tam pro ipso Michaele quam etiam heredibus suis honorern scilicet illius
iudicatus pro tempore tenentibus de observanda sincera fide et debita
fidelitate maiestati nostrae successoribusque nostris regibus Hungariae
tempore scilicet electionis eorundem ad ipsum iudicatum respondere et
fideiussoriam cautionem praesLare semper debeant et teneantur. Harum
nostrarum secreti sigilli nostri appensione communitarum vigore et testi-
monio literarum mediante. Datum in Vyssegrad die dominico proximo
post festum beati Aegidii abbatis,- anno domini millesimo quadringentesimo
octuagesimo primo, regnorum nostrorum anno Hungariae et cetera vige-
simo quarto, Bohemiae vero tredecimo.

4 440

Klausenburg 1481 September 9. Propst Georg von Grosswardein, Salzkammer-


graf und Verwalter der lioniglichen Einkunfte in Siebenburgen, ersucht Bar-
germeister und Rat von Hermannstadt, die Steuern bis zum Michaelstag abzu-
Wren.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 405. Ringsiegel, oval, war in rotes Wachs auf der
Ruckseite zum Verschlui3 aufgedrückt.
Regest: Kemeny, Notitia 1, 189.

Prudentes ac circumspecti viri fratres et amici honorandi. Quali relatione


nobilis et egregius vir Thomas, magister civium Czibiniensis, nuntius vester a re-
gia maietate ad vos est reversus, ipse vobis signabit. Tamen inter alias res
vestras et negotia hunc finem ad praesens obtinent, ut vos taxam ordi-
nariam de medio vestri ipsi regiae maiestati debentem solvatis ad cuius
solutionem terminum festum beati Michaelis archangeli nunc venturuml
vobis deputo. Prop Lerea requirimus amicitias vestras, quatenus dictam taxam
ordinariam ad praefatum festum beati Michaelis mihi in persona regia
importare debeatis. Et secus min facturi. Datum in Kolos\ ar die domi-
nico inter octavas festi nativitatis virginis Mariae, anno domini millesimo
quadringentesimo octogesimo primo.
/
Georgius, praepositus Waradiensis, comes camerarurn
salium ac administrator proventuum regalium par-
tium Transsilvanarum.
Auf der Ruckseite Adresse: Prudentibus ac circumspectis magistro civium,
iudicibus et iuratis civibus Czybiniensis et septem sedium Saxonicalium
sedibus partium Transsilvanarum fratribus et amicis honorandis.
1 September 29.

291
www.dacoromanica.ro
4 441
Im Lager bei Agnetheln 1481 September 21. Der siebenburgische Steuerver-
waiter Georg, Propst von Grosswardein, ersucht den Bistritzer Rat, die fallige
Steuer umgehend abzuliefern.
Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archly der Stadt Bistritz Nr. 139. Ringsiegel, oval,
10 x 13 mm, in rotes Wachs, papierbedeckt, zurn Verschlui3 aufgedriickt. Im Siegel-
feld quergeteilter Wappenschild, oben steigendes Pferd, unten ffinf zackiger Stern.
Regest : Berger, Urkunden-Regesten 53 Nr. 313.
Prudentes ac circumspecti viri amid dilecti. Licet in persona regiae maies-
tatis vobis per literas meas ac vocati sermone aliquibus vestrum commi-
serant, ut taxam ordinariam ipsi regiae maiestati de medio vestri deben-
dam ad festum beati Michaelis archangeli nunc venturum disponere debe-
ritis. Tamen quia hesterno die vesperi literae regiae graves mihi commi-
nantes indign[ationes ad] me pervenirunt in eo, quod magnam valde
moram in exactione ipsius ta[xae feci]2 ssem. Ex eo quod gentes illae, quas
regia maiestas pro defensione huius regni veniendas disposuit sine plenaria
solutione, de- illo loco comode se movere non possunt. Propterea rogo ves-
tras amicitias eisdemque in persona regiae maiestatis firmiter committo,
quatenus statim visis praesentibus praedictam taxam ad festum beati Gerardi
martyris proxime venturum2 sine aliqua recusa et tergiversatione disponere
ac earn ad Koloswar mihi portare debeatis. Quoniam si secus feceritis,
sciatis a certo qucrd omnem exercitum domini vaivodae simulcum Siculis
in vos convertam. Secus ergo, si periculum vestrum non cupitis, non fac-
turi. Datum in castris exercitus prope Zenthagotha, in festo beati Mathei
apostoli, anno domini et cetera LXXX"° primo.
Georgius praepositus Waradiensis,administrator
pro ventuum regalium Transsilvanarum.
Auf der Ruckseite Adresse: Prudentibus et circumspectis viris iudici et
iuratis civibus Bistriciensibus amicis dllectis.
1 Lircke 21 mm. 3 September 24.
2 Lficke 19 mm.

4 442
Sic 1481 Oktober 7. Georg, Probst von Grosswardein and Verwalter der konig-
lichen Einktinfte in SiebenbUrgen, fordert den Schassburger Rat auf, die ihm
auferlegte Abgabe ungesaumt abzufuhren und das Kriegsvolk für den Konig
nach Thorenburg abzuordnen.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U III 42. Ringsiegel, achteckig, in rotes Wachs, papier-
bedeckt, auf der Riickseite zum Verschluii aufgedrückt. Derselbe Stempel wie Nr. 4 441.
Prudentes et circumspecti amici dilecti. Omnimodo voluntas egiae maies-
tatis est, ut similem taxam pliori ad vos et totam communitatem illius
civitatis imponam eandemque super vos quam citius exigam. Quare rogo
amicitias vestras, eisdemque nihilominus in persona domini nostri regis
committo, quatenus statim visis praesentibus adhinc infra viginti2 dierum
spatia taxam ut praemissum est pristihae similem in numero et quanti-
tate ac summa non differentem inter vos et in medio vestri disponere

292
www.dacoromanica.ro
dispositamque in parata pecunia ad civitatem Koloswariensem mihi rursus
transmittere et portare velitis et debeatis, ut cum eisdem negotia regia
expediri mihi commissa in tempore i erficiantur. Demum ut saepius vobis
de gentibus disponensis intimam ita et nunc praesentibus vobis intimo et
in persona regiae maiestatis committo, quatenus ipsas gentes ita sollicite parare
studeatis, ut infra octo dies paratas ad Thorda transmittere possitis, quas
tandem ad servitia regia deputatas dimittere valeam atque posssim. Aliud
igitur nimine facturi, ne per vestram negligentiam facta regiae quoquo-
modo differantur, unde, possit vobis non immerito importare. Fx Zeek die
dominico proximo post festum beati Franscisci confessoris, anno domini etcetera
LXXXmo primo.
Georgius praepositus Waradiensis administrator
proventuum regalium partium Transsilvanarum et
cetera.
Auf der .Ruckseite Adresse: Prudentibus et circumspectis magistro civium
ac iuratis civibus civitatis Segeswariensibus, amkis dilectis.
1 Hierauf gestrichen quatenus. 2 Hierauf gestrichen die.

4 443
1481 Oktober 18. Richter und Rat von Klausenburg bestatigen, dass der Adlige
Thomas Pogan von Thorda sein Haus in der Klausenburger Mittelgasse fur
220 Gulden an Peter Theremg verkauft hat.
Orig. Perg. Arh. St. Cluj-Napoca, Sammlung der Universitätsbibliothek, Allgemeiner
Fonds Nr. 133. Siegel rund, Dm. 44 mm, abgefallen, in gelber Wachsschtissel an grdn-
weiss-bordeauxroter Seidenschnur angehangt.
Regest: Szabn, Az erdélyi mtzeum, 80 Nr. 387.
Nos Nicolaus Petrimathiae index universique int ati cives civitatis Colwswar
ad universorum1 notitiam tam praesentium quam futurorum harum serie
volumus pervenire, quod die datarum praesentium nostri conspectus veni-
entes in praesentiam nobilis vir Thomas Pogan de Thorda ab una et pro-
vidus Petrus Theremy, conciv is noster, partibus ab altera, et per eundem
nobilern Thomam Pogan vivae vocis ministerio spontaneaque sua voluntate
confessum extitit pariter et relatum, quod ipse pro quibusdam suis neces-
sitatibus imponentiarum urgentibus evitandis et repellendis totalem dom um
suam hereditariam simul cum fundo curiae in platea media iacentem, in
vicinitatibus providorum Michaelis Hon orientali et Gothardi Vitriparis
occidentali plagis contigue sitam et iacentem in ipsum Thomam Pogan a
patre suo Nicolao Pogan iure hereditario devolutam secundum omnem
eius longitudinem et latitudinem simulcum omnibus suis iuribus, proprie-
tatibus, libertatibus, dominiis, utilitatibus, foenetibus et proventibus nec-
non omnibus metis et vetustatis limitibus, stillicidiis, cannalibus ac omnibus
aliis suis pertinentiis universis constructis et construendis ad ipsam domum
et fundum curiae spectantibus, anno tato Petro Theremy suis heredibus
heredumqne successoribus liberae e n diti o nis titulo vendidisset, contulisset
et assignasset, immo vendidit, contulit et assignavit eidem coram nobis,
nil im is in eadem reservando. hire hei ditario et perpetuo irreN ocabiliter
possidendum, tenendum pariter et habendum pro ducentis et viginti flo-
renis -auri Hungaricalibus in utilitatem ipsius vendentis totaliter conversis

293
www.dacoromanica.ro
et mutatis, nostrum ad scitum plene persolutis; isto adiecto, quod memo-
rati Petrus Theremy et Michael Hon aut ipsorum domorum legittimi possessores
cannale inter domus ipsorum iacentem semper perpeLuis et futuris tempo-
ribus similiter equalibus laboribus et expensis tenere et conservare debeant
et teneantur sine dampna aliqvali prout corarn nobis ipse praesentes fassi
sunt; isto etiam declarato, quod si umquam temporum in processu heredes
et posteri praenorninati nobilis Thornae Pogan aut eius consanguinei prae-
fatum Petrum Theremy aut eiusdern liberos vel posteritates praetextu
praenarratarum domus et curiae sic s enditarmn intra vel extra iudicium
aggravarent seu quovismo do inquietare lit, extunc sepefatus Thomas Pogan
suique heredes ipsum Petrum Theremy eiusque heredes et posteritates
propriis suis expensis eL laboribus mediantibus ab huiusmodi domus et curiae
inquietationibus et impetitionibus secundum iura et leges civitatis nostrae
semper ab antiquo observatas libertaie et ielevare debeant et teneantur.
Ad quae praedictus Thomas Pogan spontanea sua voluntaLe coram nobis
iuxta regal consuetudinem se obligavit faciendum. In cuius rei memoriam
firmitatemque perpetuam praesentes litteras nostras privilegiales sub sigilli nos-
tri maioris et autentici appensione consignatas ipsi Petro Theremy iuris sui ad
cautelam duximus concedendas. Datum in festo beali Lucae ewangelistae,
anno domini millesirno quadringentesimo octuagesimo primo.
Erste Zeile verlangerte Schrift.

4 444
Ofen 1481 November 11. Urban, Bischof von Ituab und Schatzmeister, ver-
bidet den Sieben Stuhlen, die Sachsen der Zwei Stuhle bei der Aufbringung
des jimgst auferlegten Subsidiums uber Gebuhr zu belasten.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U III 38. Ringsiegel in rotes Wachs auf der Riickseite zum
Verschlul) aufgedrackt, Reste.
Prudentes et circurnspecti arnici nobis dilecti. Miserant hue ad nos Saxo-
nes de Megyes de duabus sedibus et scribunt nobis, qualiter ad solutionem
illius summae tlorenorum per venerabilem dominum Georgium praeposi-
turn de voluntate serenissimi domini nostri regis impositae eos ultra alias
consuetum modum astringeretis. ita ut ipsi per hoc magis quam alias gra-
varentur. Pro qua re noluimus facere mentionem suae maiestati antequam
vos requisitos superinde haberemus vel certificaremus, Iustum videtur nobis
ut et ipsi non plus quam de illis septem sedibus solvant iuxta eorum facul-
tatem et possibilitatern. Requirimus igitur vos, quatenus velitis ipsos Saxo-
nes de duabus sedibus non magis quam altos gravare et ad solutionem
illam quam facultas eorum requirit compellere, ne propter hoc maiestatem
regiam cogantur impulsaie. Datum Budae in festo beati Martini episeopi
et confessoris, anno domini et cetera LXXXmo primo.
Urbanus electus et confirmatus
Iaurisiensis, thesaurari us regiae rnaiestatis.
Auf der Ruckseite Adresse: Prudentibus et circumspectis iudicibus et uni-
versis septeml sedium Saxonibus, amicis nobis dilectis.
1 Hierauf gestrichen et duarurn.

29
www.dacoromanica.ro
4 445
Ofen 1481 November 15. KOnig Matthias beauftragb den siebenbiugischen
Woiwoden Stephan thori den Rat und die Barger von Klausenburg zu
veranlassen, jeden Rechtsstreit im Appellationsweg zuntichst dem Bistritzer
Rat vorzulegen.
Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Bistritz Nr. 140. Siegel, run&
Dm. 65 mm, in rotes Wachs, papierbedeckt, vorne aufgedriickt, unkenntlich.
Druck : Teleki, Hunyadiak kora 12, 193 Nr. 674.
Regest: Arch. Zeitschrift 12, 89. Berger, Urkunden-Regesten 53 Nr. 314.
Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fideli nostro magni-
fico comiti Stephano de Bathor iudici curiae nostrae et vaivodae partium
regni nostri Transsilvanarum salutem et gratiam. Expositum est maiestati
nostrae in personis fidelium vestrorum circumspectorum iudicis et iurato-
rum ceterorumque civium civitatis nostrae Bistriciensis, quod quamvis
ipsi inter alias suas libertates et praerogativas libertatum hoc praecipuo
privilegio libertatis ab antiquo gavisi fuerint quod de praesentia iudicis et
iuratorum civiurn civitatis nostrae Koloswariensis causae quorumvis liti
gantium ex iudicio eorum contentari nolentium imprimis ad ipsos exponentes
sedemque eorum iudiciariam et sic deinde ad sedem Cibiniensem pro dis-
cussione atque interrogatione deductae fuerint deducique debuerint. Tamen
nunc iudex et cives dictae civitatis Koloswariensis innixi quibusdam literis
nostris superioribus temporibus ut dicitur a nobis qualitercumque pro se'
impetratis causis huiusmodi non ad sedem ipsorum exponentium sed sim-
pliciter ad sedem Cibiniensem pro interrogatione atque discussione transrint-
tere velle contenderent in praeiudicium iuris et privilegiorum eorundem
exponentium manifestum. Quia vero nos ipsos exponentes2 in omnibus
antiquis eorum libertatibus, consuetudinibus et privilegiis illibate conser-
vare et tenere volumus, mandamus igitur fidelitati vestrae quatenus recep-
tis praesentibus accersito ad VOS fideli nostro venerabili Georgio praepo-
sito Waradiensi et cetera visis et examinatis cum eodem superinde iuribus
praefatorum exponentium ipsos iuxta huiusmodi ipsorum iura in dictis
antiquis libertatibus et privilegiis consuetudinibusque super advocatione
scilicet causarum praetactarum habitis adversus memoratos iudicem et
cives Coloswarienses tueri, protegere et conservare debeatis et teneamini.
Secus non facturi praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum Budae
feria quinta proxima post festum beati Briccii episcopi et confessoris, anno
domini millesimo quadringentesimo octogesimo primo, regnorum nostrorum
anno Hungariae et cetera vigesimo quarto, Bohemiae vero tredecimo.
Von der Kanzlei: Ad relationem Thomae de Erdewd, praepositi Tituliensis,
pro thesaurario referentis.
Am unteren Rande innen von drifter Kanzleihand: Relatio Urbani thezau-
rarii regiae maiestatis et cetera Thomas.
1 Auf Rasur pro se. 2 Hierauf gestrichen tarn.

4 446
Ofen H81 November 15. Konig Matthias verbietet den Kastellanen der Burg
Ungum, das Becht der Bistritzer auf Weide auf einigen Burgkindereien und
ilu. Becht im Schajofluss zu fischen, irgendwie zu beeintrtichtigen.

295
www.dacoromanica.ro
Abschrift 19. Jhs Arh. St. Sibiu. Manuskript Zimmermann des Urkundenbuchs
XI 149 nach dem Orig. Pap. früher im Archly der Evang. Kirchengemeinde A.B.
Baierdorf, das an das Bistritzer Evang. Gymnasium abgetreten wurde.
Regest: Berger, Urkunden-Regesten 53 Nr. 315 nach Abschrift des 19. Jhs.
Mathis dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fidelibus nostris nobi-
libus castelanis castri Balwanus salutem et gratiam. Ex querela fidelium
nostrorum circumspetorum iudicis et iuratorum ceterorumque civium civi-
tatis nostrae Bistriciensis intelleximus, quod dum et quando ac quotienscumque
animalia et pecudes ipsorum ad terras usuales eiusdem castri venirent et
istic per vos aut per homines vestros reperirentur, mox animalia et pecudes
ipsos licet damna nulla fecissent ad possessiones ipsius castri cogeretis
et impelleritis nec absque solutione et1 pactatione emiteretis et 'hoc idem
facietis piscatoribus in fluvio Sayo piscantibus in praeiudicium ipsorum
exponentium et damnum manifestum. Quia vero secundum legem et con-
suetudinem illarum2 partium2 animalia et pecudes unius possessionis super
terris usualibus alterius et e cons erso absque partium praeiudicio et damno
libere possunt deambulare in usu quoque aquarum et fluviorum omniuni
eaedem consuetudines observatur, quapropter cum nos nullo modo velimus
praefatos cives nostros neque per vos neque per alios tam iniuste turbari
et opprimi, mandamus fidelitati vestrae hal um serie firmiter, quatenus
ab huiusmodi impedimentis et turbationibus-dictorum civium nostrorum ta-
liter supersedere et cessare debeatis, ut de ceteio contra vos per ipsos cives
nostros querelae super-inde non veniant, quoniam certificamus vos, quod
ipsis civibus nostris talem protectorem dabimus, qui eos contra vos omn i
bus modis defendet. Aliud ergo non facturi, si nostram indignationem evi-
tare cupidis. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum Budae feria
quinta proxima post festum beati Briccii episcopi et confessoris, anno do-
mini millesimo quadringentesimo octogesimo primo.
Ad relationem Thomae de Erdewd
praepositi Tituliensis pro thesaurario referentis.
Ganz unten links: Relatio domini Vrbani thesaurarii regiae maiestatis.
Thomas.
1 Mer der Zeile. 1 Auf Rasur.

4 447
Bukarest 1481 November 16. Basarab Tepelus, Woiwode der Walachei, be-
glaubigt den Bojaren Tudor bei Richter und Rat von Kronstadt.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Fronius I 55. Siegel, rund, Drn. 35 mm, war In rotes Wachs
auf der Rückseite zum VerschluB aufgedruckt.
Druck : Bogdan, Documente 338 Nr. 287. Hurmuzaki, Documente XV, 1, 116 Nr. 209
zu 1 480.
Regest: Andronescu, Repertoriul 136 Nr. 491.
Circumspect: et providi viri, amici nobis sincere honorandi. Noveritis boie-
rum nostrum specialem Thwdor in quibusdam certissimis factis nostris circa
vestras amicitias destinare fecimus. Igitur quidquid ex parte' nostri ver-
botenus vestrae amicitiae dixerit, tune petimus ac optamus estras amici-
tias per praesentes diligenter quatenus fidem2 praedicti boieri nostri vellitis

296
www.dacoromanica.ro
et dignemini credulam adhibere tamquam ab ore proprio nostro prolatis.
Datum in Bwkurest feiia sexta proxima post festum beati Martini episcopi,
anno domini millesimo qua dringentesimo octuagesimo primo.
Bazarab junior vaivoda partium regni Transalpinarum.
Auf der .Riickseite Adresse: Circumspectis ac providis viris iudici, iuratis
ceterisque
,
civibus civitatis Brassouiensis, amicis nobis honorandis.
1 Vorlage parate. 2 Vorlage fridem.

4 448
Weissenburg 1481 November 17. Bischof Ladislau Gereb von Weissenburg
beslatigt die von seinem Vorgeinger Gabriel undvom Weissenburger Vikar Tho-
mas gelroffenen Verfugungen beireffend Furkeschdorf.
Druck: Theil und Werner. Urkundenbuch 40 Nr. 21 nach dem Orig. Pap. frillier im
Gemeindearchiv Meschen, Siegel, Dm. 25 mm, vorne aufgedruckt. Abschrift Arh. St.
Sibiu, Manuskript Zimmermann des Urkundenbuchs XI, 140.
Nos Ladislaus Gereb dei et apostolicae sedis gratia electus: et confirmatus
ecleassiae Albensis Transsilvanae memoriae commendamus significantes tenore
praesentium quibus expedit universis, quod honorabilis dominus Johannes,
canonicus exxlesiae nostrae praefatae ac plebanus parochialis ecclesiae de
Mwsna, nostram veniens in praesentiam personaliter exhibuit nobis quasdam
literas honorabilis quondam Thomae, artium et secretorum doctoris, canonici
dictae ecclesiae Albensis ac reveiendissimi in Christo patris et domini domini
Gabrielis dei et apostolicae sedis gratia episcopi eiusdem ecclesiae Albensis
praedecessoris1 nostri cancllariique regiae maiestatis ac dictae sedis in regnis
Hungariae, Bohemiae et cetera inque locis et terris temporali dominio eius-
dem regiae maiestatis subiectis cum potestate legati de latere legati, vicarii
in spiritualibus et causarum auditoris generalis, in quibus dare vidimus
contineri, quomodo alias discretus Andreas, plebanus ecclesiae parochialis
sancti Nicolai confessoris de Farkasthelke nostrae praefatae Albensis
dioecesis de communi consensu et unanimi voluntate parochianoi um suo-
rum propter metum quorundam cismaticorum in vicinitatu dictae posses-
sionis Farkasthelke continuis spoliationibus et devastationibus insistentium,
se cum universis rebus et bonis dictae suae ecclesiae de consensu praefati
domini Thomae vicarii ad praefatum Mwsna moraturum transtulisset et
easdem res altari beati Nicolai confessoris in ecclesia parochiali de eadem
Mwsna fundato, sub conditione in dictis literis praefati Thomae vicarii con-
tenta applicuisset, donee dictam possessionem Farkasthelke populosiorem
effici contigisset. Sed quia eadem possessio omnibus iam habitatoribus des-
tituta et penitus desolata iugeraque et Tura eiusdem ex indulto regio inter
colonos Mwsnenses et Meggyesienses di\ isa forent et distributa, supplicavit
igitur nobis praefatus dominus Johannes Mwsna, ut praetactas literas ipsius
quondam Thomae vicarii ratas habere earundemque contentis nostrum
consensum benivolum praebere et easdem roborare atque confirmare dig-
naremur. Nos igitur ipsarum literarum continentiis ruminatis, matura
superinde deliberatione praehabita, easdem literas sub eisdem conditionibus,
articulis et clausulis, quibus confectae sunt, ratificamus, roboramus et nostra
ordinaria auctoritate confirmamus, nostrumque eisdem consensum benivolum
praebemus pariter et assensum per praesentes. Ne autem cultus divinus,

297
www.dacoromanica.ro
qui in praefata ecclesia de Farkasthelke exhibebatur, simulcum eadem
possessione iam desolata, perpetua evanescat oblivione, volumus et taliter
committimus, ut decimae de iugeribus et runis possessionis praedictae divi-
sis et ad partem colonorum Mwsnensium deventis, provenire debentes, simul
cum fructibus agrorum dictae ecclesiae propriorum praedicto altari sancti
Nicolai in dicta ecclesia de Mwsna fundato cuius patronos ad idem altare
conferendum et ad eiusdem rectoratum quandocumque vacare contigerit,
personam idoneam praesentandum (eo non obstante, quod praedicta ecclesia
sancti Nicolai de Farkasthelke simul cum ruribus divisis ad partem colono-
norum praedictorum Meggyesiensium cesserit.)2 praedicta nostra ordinaria
auctoritate comitem, villicum atque iuratos seniores praefatae Mwsna con-
stituimus et semper haberi volumus, ac eiusdem altaris rectori pro tempore
constituto proveniant et integre exsolvantur, qui in divinis laudibus in eodem
altari inservire et ministrare cultumque divinum futuris temporibus con-
tinuare debeat et teneatur, ita tamen et eo modo, ut directam medietatem
census, qui a praefata ecclesia de Farkasthelke honorabili capitulo praedic-
tae ecclesiae nostrae Albensis solito more quottannis debebatur, idem alta-
rista dicto capitulo absque contradictione exsolvere teneatur. Ut autem
huiusmodi nostra ordinatio et annuentia dicto altari per nos facta in aevum
duratura3 permaneat, committimus et nihilorninus in virtute sanctae obe-
dientiae ac sub excommunicationis poena universis plebanis praenominatae
ecclesiae de Mwsna pro tempore constitutis ac aliis omnibus cuiuscumque
status et conditionis hominibus firmiter inhibemus, ne eidem quomodo
libet contradicere aut eandem quovis pacto in toto vel in parte revocare
et retractare audeant. Quicumque enim id attentare praesumpserint, contra
tales communiter et divisim exnunc prout extunc et extunc prout exnunc
excommunicationis sententiam ferimus in his scriptis et eandem eos incurrere
volumus ipso facto. Praesentes vero, ut perpetuae robus obtineant firmita-
tis, sigillo nostro authentico iussimus communiri. Datum Albae die saturni,
decima septima Novembris, anno domini millesimo quadringentesimo octo-
gesimo primo.
1 Vorlage praecessoris. 3 Vorlage dutura.
2 So Vorlage.

4 449
Sehiissburg 1481 November 10. Der siebenburgische Woiwode Stephan Bathori
trägt dem Hermannstddler Bargermeister Thomas Altemberger auf, dem Arzt
Jakob das ausstehende Gehalt auszuzahlen.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U III 43. Siegel, rund, Dm. 30 mm, war auf der Mick-
seite in grimes Wachs zum Verschluf3 aufgedruckt.
Egregie amice noster dilecte. Referente nobis egregio magistro Iacobo doc-
tore artis et medicinae, qui vobis a certis temporibus in urbe Cibiniensi resi-
dens in arte medicinae sua exibuit servita intelleximus, quomodo sibi de
salariis suis quibus sibi usque ad haec tempora obligaremini nullil satisfac-
tio impensa fuisset. Unde quia dignus est mercenarius mercede sua et cum
ipse magister Iacobus ad2 deferendas et exportandas medicinas et res medi-
cinae per eum de Vyenna delatas non mediocres dicit se fecisse expensas,
turn igitur ob hoc turn vero ex eo, ut si et dum tempore ingruente ipse doc-
tor aut alter loco sui vestri in medium necessarius fuerit, extunc eos habere

298
www.dacoromanica.ro
valeatis, rogamus e stras dilectiones praesentibus, quatenus de salariis dicti
N

magistri Iacobi doctoris, quibus sibi usque ad haec tempora oblig.amini,


eidem satisfacere et exolvere velitis et debeatis. Nec secus optamus facturi,
ut et ceteri audita vestra bona fama ad servitia vestra eo ferventius conflu-
ant. Datum in Segeswar die dominico proximo ante festum beatae Elyza-
beth i du ae , anno domini millesimo quadringentesimo octogesimo prim o
N

Comes Stephanus de Bathor,


iudex curiae regiae vaivodaque Transsilvanus et cetera.
Auf der Riickseite Adresse: Egregio magistro Thomae Althomberger, magis-
tro civium civitatis Cibiniensis, amico nostro dilecto.
1 Hierauf sibi gestrichen. 2 Hierauf gestrichen et.

4 450
Reps 1481 November 23. Der Repser Muhl leitet die Streitsache zwischen Niko-
laus Conczelsz und Lorenz Sigmundsz auf der einen und dem Jakob Lodwisch
auf der anderen Seite an die Sieben Stuhle weiter.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U III 195. Siegel, rund Dm. 25 mm, war in griines Wachs
auf der Ehickseite zum Verschlul3 aufgedrtickt.
Prudentes et circumspecti domini amici et fautores honoribus cunctis pro-
sequendi. Noverint dominationes vestrae, quomodo quadam die iudiciaria
nobis pro tribunali more solito sedentibus venerunt nostram in praesentiam
providi viri Conczelsz Closch et Sigmundsz Lorenez tanquam causae actores
conquerentes super quodam discreto viro Lodwiscbsz Jacob de quodam
homicidio. Et licet praedicti duo praesentibus et amicis occisi satisfecerant,
attamen praenorainatum Lodwiseh Iacob eis tanquam in huismodi nephandi
operis socium attrahere volunt, ita ut tertialitatem pecuniarum reconcili-
ationis praenominatis duobos videlicet Conczelsz Closch et Sigmundsz Lo-
rencz restituere deberet. Ipse autem Lodwisch Iacob tanquarn huius criminis
insons supplicans nobis mera pro iustitia et apportans plurimos discretos
et fidedignos viros, qui propriis sub conscientiis et animabus deo debitis
una secum recognoscere volunt, quod occisus ille dum lectum aegritudinis
occupabat indefesse et instanter supplicans et petens amicos et praesentes
eius, ne aliquern maculam praedicti criminis huic Lodwisch Jacob impel-
derent quia inscius sanguinis eius et suorum vulnerum [ ]. Nos autem
praenominati seniores iurati sedis et oppidi Ruppensis inclinati suis iu-
stis petitionibus refecimus saepedictum Lodwisch Jacob more patriae se
met septem iuramentis mediantibus a praedicto crimine expurgare. Tandem
venerant nostrum in conspectum honesti et fidedigni viri Iacob Dopner,
Pawelsz Michel pariter cum suo filio videlicet Steffano, Heymischen Stef-
fen, Dyac Miclosz, Dopnersz Hannysz qui omnes una cum Lodwisch lacob
sub propriis conscientiis et animabus deo debitis publice recognoverunt,
quomodo, praedictus defunctus vel occisus videlicet Jacobus filius Wapplersz
in lecto aegritudinis fassus fuit sic quod Lodwisch Jacob in plagis suis et
in morte eius nullam penilus culpam haberet, sed potius si cum eo fuisset.
ipsum defendisset. Isli autem duo videlicet Conczelnsz Closch et Sigmundsz
Lorencz sententia nostra iudiciaria minime contenti causam suam ad ses-
sionem dominorum septem sedium provocarunt. Quare nos praenominati

25 Urkundenbuch 299
www.dacoromanica.ro
iurati seniores petimus instanter causa iustitiae, quatenus si fieri potest
praedictum Iacobum Lodwich in mera iustitia retinere velitis, quoniam
nos et ipse a vestris dominationibus semper sumus expecturi. Datum ex
Ruppas in die sancti Clementis, anno domini millesimo quadringentesimo
octuagesimo primo.
lurati seniores sedis et oppidi
Ruppas ad quaevis mandata proni.
Auf der Ruckseite Adresse: Universisque famositatis et mirae prudentiae
viris magistro civium Cibiniensi ceterisque iuratis consulibus ac univer-
sitati septem sedium dominis et amicis sincere honorandis.
I Hierauf 10 mm durch Wasserschaden
unleserlich.

4 451
Sehilssburg 1481 November 24. Der Korwent des Scheissburger Dominikaner-
klosters besteitigt den Vergleich zwischen Margarethe, der Witwe nach Nicolaus
von Salzburg d. Ae. und dem Kloster betreffend die Halfte der Besitzung Weifi-
kirch und der dazugehdrenden Meth le.
Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest DI. 34 630, Siegel, spitzoval, 52 x 36 mm,
war vorne aufgedruckt.
Nos fratres Gregorius, prior conventus Segesswariensis, Caspar superior
caeterique patres et fratres eiusdem conventus ordinis fratrum praedica-
torum significamus universis et singulis quibus expedit tenore praesentiam,
quomodo muftis retroactis temporibus piae recordationis egregius et nobilis
dominus Nicolaus de Vyzakna senior medietatem aequalern possessionis
suae cuiusdam Feyerhaz nuncupatae ac molendium in facie dictae possessionis
in fluvio Kykwllw decurrentem habitae simul cum omnibus terris arabili-
-bus, fenetis ae cunctis integritatum titilitatibus quomodocumque appella-
tarum ad eandem partem possessionis et molendini rite et legitime spectan-
tium et pertinere debentium coram quam pluribus egregiis et nobilibus
circumspectisque viris et dominis ob singularum favorem et devotionem
quam ad altumsitum patrem nostrum et seraphicum sanctum Dominicum
suos atque filios fratres in conventu videlicet Segesswariensi praenominato
pro tempore degente semper habuit. In ultima voluntatis suae testamen-
taria dispositione pro perpetua missa omni die celebranda perpetuis tern-
poribus legavit et dari demandaverit ritel, iuridice et hereditarie pro emo-
limentorum eorundem fratrum ae claustri praefati subventione possidendum.
Sed quia propter nomullas lites et controversias quas relicta domina Mar-
gareta nobilis domini Nicolae iunioris de Wyzakna saepesaepius cum claus-
tro praelibato et fratribus eiusdem, praedecesoribus videlicet nostris corn-
miserit praefatam partem possessionis scilicet et molendini ae terras usque
ad huc praenominati fratres nequaquam hereditare et possidere valueri. Et
iam quibuslibet litibus et controversionibus cessantibus altissimi opitulaudo
gratia et dementia concordiaque facta et habita inter dominam Margaretam
et claustrum praetactum. Ipsa eadern domina Margareta suae memor salu-
tis et non expers optans volensque partem ipsius possessionis et molendini
legitime, iuridice et heriditarie possidere conscientiae suae absque scrupulo

300
www.dacoromanica.ro
ae animae suae perditione pro trecentos florenos puri auri a nobis saepefa-
tas partes possessionis videlicet et molendini expostulaverit. Quard nos
veluti pacis filii videntes pium animum et desiderium salubre ipsius nobilis
dominae Margarete etiam in posterum habenda unanimi consensu et voto
fratrum in claustro praenominato existentium universorum pro trecentos
florenos auri puri et veri necnon quinquaginta (quorum medietatem in prom-
pta solvet pecunia dando videlicet viginti quinque florenos3 pro aliis aut
unam casulam valentem 27 florenos). per praesens astringimur et fatemur
dedisse et contulisse, immo damns et concedimus cum atque relaxamus
eidem dominae Margarete suisque heredibus perpetuis temporibus rite',
hereditarie et legitime inhabitare et possidere cum universis ad ipsas partes
possessionis scilicet et molendini spectantes et pertinere debeantes cum
suis nominibus vocatis. Hoc pacto firmiter tento quod praescriptam missam
perpetuam legere et dicere perpetuis temporibus ex eo quod testamentum
ipsum in vigore et robore permanserit minime nullatenus, fratres pro tern-
pore in claustro praetacto existentes debeant et teneantur. Sed undione3
puerorum3 almi et salvatoris clementiae ae bonitate debiti et astricti
ad satisfactionem in quibuscumque suffragiis onoribusque et divinorum
servitiorum laudibus sint et existant perpetuis temporibus. Pro cuius testi-
monio et robore praesentes coram egregiis et circumspectis magistro civium
civitatis Cibiniensis, magistro Thoma, magistro civium civitatis Seges-
swariensis, magistro Michaele, domino Nicolae Lewsch, Nicolao Doleatore
aliisque quam pluribus et providis dominis duximus sigillo claustri saepe-
saepius faci muniendum ac praedictae dominae Margaretae [ ]. Datum
in Segesswar VIII Kalendas decembris, anno domini et cetera octogesimo
primo.
Auf der Rackseite von Hand des 16.Jhs. : Super dispositionem testamenti
quondam Nicolai senioris de Vizakna pro parte medietatis Feyeregyhaz
et molentini cum fratribus ordinis praedicatorum in Segeswar degentem.
1 Vorlage rifle. 3 Lesung unsicher.
2 Vorlage flerenos. 4 Unkserlich.

4 452
Nezumarktfrirgo Mure§ 1481 November 27. Der siebenburgische Woiwode
Stephan Bathori ersucht Richter und Rat von Kronstadt, mit seinem Boten
Bernaldus genauere Nachrichten uber die Turken mitzuschicken.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Fronius I 178. Ringsiegel war in griines Wachs auf der
Riickseite zum Verschluf3 aufgedriickt, Spuren.
Prudentes et circumspecti amici nostri dilecti. Ea quae nobis ex parte Tur-
corum vestris scribitis in literis, sane intelleximus; propter quod misimus
illac hunc Bernaldum familiarem nostrum, praesentiam scilicet portitorem.
Ideo petimus vos et regia in persona firmiter mandamus vobis, quatenus
agnitis praesentibus nobis pro parte novitatis per vos nobis intimatae, qua-
liter videlicet et quomodo se habeat, per praefatum familiarem nostrum
scilicet hominem vestrum, quem unacum dicto nostro homine ad nos mit-
tore debebitis, aut per literas vestras per eundem famulum nobis mittendas,
intimare et nos certitudinaliter de praemissis edocere debeatis et teneamini.
Et ea, quae o bis idem portitor praesentium dixerit, et credere et facere

23.
301
www.dacoromanica.ro
velitis et debeatis. Secus optamus non facturi. Datum in Wasarhel feria
tertia proxima post festum beatae Katherine virginis, anno et cetera Ixxx
primo.
Comes Stephanus de Bathor, index curiae regiae
maiestatis vaivodaque Transsilvanus et cetera.
Auf der Ruckseite Adresse: Prudentibus et circumspectis v iris iudici iura-
tisque civibus civitatis Brassouiensisl, amicis nostris dilectis.
1 Hierauf gestrichen nob.

4 453
Tigfiu 1481 Dezember 18. Der Ad lige Ladislaus de Zala bezeugt dass er die
Halite der in der Inner-Szolnoker Gespanschaft liegenden Besitzungen
Tschippendorf und Prislop ( Chepan et Prezlop ) von Thomas uncl Nicolaus
iunior Farkas für 48 Gulden pfandweise tbernommen hat, Besitzanteile,
die diese ihrerseits von Stephan Erdeli de Sumkerek urn die gleiche Summe
tibernommen hatten, und verpflichtet sich, sie nach Erhalt der Pfandsumme
wieder zurackzustellen.
Datum in Chewgew feria tertia proxima post festumbeatae Luciae birginis, anno
domini millesimo guadringentesimo octuagesimo primo.
Druck: Barabas, Codex Teleki 2, 145-Nr. 99 nach einem Orig. Pap. fruher im Archly
der Grafen Teleki Nr. 7 356.

4 454
Weillenburg 1481 Dezember 21. Der siebenburgische Bischof Ladislaus Gereb
investiert Jakob, den Sohn des vestorbenen Stadtnotars Peter, als Stadtpfarrer
von Klausenburg.
Orig. Papierbogen Arh. St. Cluj-Napoca, Archly der Stadt Klausenburg Div. 23/3
Siegel, rund, Dm. 25 mm, in rotes Wachs vorne aufgednickt, Reste.
Druck: Jakab, Okleyéltar 1, 269 Nr. 167.
Nos Ladislaus Gereb electus et confirmatus ecclesiae AlLensis Transsilv a-
nae memoriae cornmendamusl aniversis quibus expedit significantes per
praesentes, quod nos ad litteratorium mandatum serenissimi principis domini
Mathiae dei gratia regis Hungariae, Bohemiae et cetera, domini nostii natu-
ralis gratiosissimi per suam serenitatem ad nos propterea specialiter et artius
datum illa resignatione cp m honorabilis dominus Gregorius Slewnig ple-
banns ecclesiae parochialis civitatis Koloswariensis de eadern sua plebania
vigore quarundam literarum cirographo et sigillo suis propriis consignala-
rum et item cuiusdam instrumenti publici mann circumspecti Johaanis quon-
dam Blasii Dobo de dicta Coloswar pnefatae Albensis diocesis sacris apos-
tolico et imperiali auctoritatibus notarii publici superinde confecti per hono-
rabilem dominum Jacoburn quondam Petri notarii civitatis praefatae aitium
et decretorum doctorem nobis in specie exhibitarum ex rationibus in eis-
dena literis et instrumento publico denotatis eidem Jacobo doctore pure
et simpliciter fecisse dinoscebatur admissa nostrumque eidem consensum

302
www.dacoromanica.ro
benivolenter praebendum pariter et assensum. Auctor.tate nostra ordinaria
oundem Jacobum doctorem in et ad praefatam ecclesiam parochialern
dictae civitatis Colwswariensis sub nomine et vocabulo sancti Michaelis
arhangheli constructam i1Iique plebaniam canonic e instituimus et in Jei
nomine confirmamus per praesentes. Curam an:marum regimen et omni-
modam administrationem, tam spiritualium quam tempor lium iurium dicta-
ccclesiae sibi plenarie committentes ipsumque per bireti nostri capiti suo im-
positionem personaliter investientes de eadem, recepto piimum ab eodem
ad sacra dei evanghelia per eum manibus tacta corporali ac solito iuramento,
quod nobis et rostris succesoribus canonice intrantibus nostrisque et illo-
i urn vicariis pro tempore constitutis obediens erit et fidelis. Et quod bona,
iura et re& dictae ecclesia3 non atienabit, non dissipavit necque distrahet,
sed si quae alienata forent et distracta, illa ad ius et proprietatem eiusdem
ecclesiae recuperabit et restituet suo toto posse praedicta nostra ordinaria
auctoritate uni\ ersis et singulis praefatae ecclesiae parochianis et aliis quo-
rrn interest el quomodolibet interesse poterit tenore praesentium corn-
mittentes, quatenus praefatum dominum Jacobum doctorem tamquam
verum et legitimum plebanum ipsorum in realern et et2 corporalem posses-
sionem dictae plebaniae recipiant et admittant sibique aut suo legitimo pro-
em atori suo nomine et nemini alteri de fructibus, redditibus, proventibus,
iuribus et obventionibus eiusdem universis integre respondeant ac per hos,
quorum interest aut intererit, faciant responderi. In quorum omnium et
singulorum fidem et testimonium praemissorum praesentes literas fieri sigil-
1;que nostri maioris appressione iussimus communiri. Datum Albae die Vene-
ris vigesima prima decembris, anno domini millesimo quadringentesimo
octogesimo primo.
1 Bis hierher in verlangerter Schrift. 2 So Vorlage.

4 455
Grosswardein 1482 Januar 12. Richtc- und Rat der Vorskidt Wadkerth von
Grosswardein bestatigen, doss Martinus Cheeph aus Eperjesch zur Eintrei-
bung seiner Guthaben bei mehreren Kronsttidtern den Stephanus Kalmar Zaka-
lus aus Wadkerth als Bevollmachtigten eingesetzt hat.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Schnell III 42. Siegel, rund, Din. 37 mm, war in welsses
Wachs auf der Ruckseite zum Verschlul3 aufgedriickt. Reste mit Teil der Umschrift
in gotischer Minuskel: <... Waradi)enAr
Piudentibus et circumspectis viris iudicibus consulibus ceterisque civibus
ciNitatis de Brasso, salutem cum omni caritatis benevolentia. Veniens nos-
tri in praesentiarn honestus vir Martinus Cheeph civis et inhabitator opidi
Eperp-s dicti fassusque extitit et retulit isto modo, quomodo providi viri
Stephanus Baacz florenis sexagintatribus, Laurentius Polliator florenis
viginti octo ae Andreas Fekethehalrni florenis sex sibi insolvendis debito-
ies forent obligati, cives et inhabitatores vestri de Brasso praedicta. Et pro
ipsis debitis repetendis idem Martinus Cheeph personaliter pro diversorum
suorum negotiorum expeditione iliac accedere non valeret et transire. Ideo
ips- Martini s in sincero piobitatis honore Sterhani Kalmar Zakalus dicti,
nostri concivis de Wadkerth, ad plenum confessus omnem autoritatem prae-
missorurn debitorum per iamdictosl homines exigendorum eidem Stephano
Kalmar dans et confeiens ac cum ipsis debitoribus agendi, proponendi seu

303
www.dacoromanica.ro
respondendi, imino, si necesse fuerit, in persona eiusdem Martini quitandi
fassiones faciendi valeat et debeat facultatis potestatem, nihilominus pro-
mittens se supradictus Martinus Cheeph habitrtrus rate et grate quidquids
per iamfatums Stephanum Kalmar nostrum concivem actum, factum et ordi-
natum fuerit et inviolabi1iter4 observaturus immo promisit et assumpsit5
coram nobis factamque talismodi fassionein in testimonium praemissorurn
eidem duximus concedendas litteras nostras sigillo nostro confectas. Datum
sabbato die in liberis dulis nostris videlicet ante octavas festi Epiphaniarum
domini, anno eiusdem millesimo quadringentesimo octuagesimo secundo.
Judex iuratique cives ac universi hospites civitatis Waradiensis de Wadkerth.

Auf der RUckseite Adresse: Prudentibus et magnae providentiae viris iudi-


cibus consulibus de Brasso, prout in corpore litteraeg scriptum est.
1 Vorlage iandictos, daraufhin die beiden Hierauf gestrichen op.
letzen Worte nochmals wiederholt. 6 Vorlage asumsit.
2 Vorlage quitquid.
2 Vorlage ianfatwn. 6 So Vorlage.

4 456
Baefiu 1482 Januar 18. Alexander, Sohn des Moldauer Woiwoden Stephan
der Grosse, fordert den Adligen Laurentius Mgko de II ydwegh auf, die seinem
Diener Johannes Nagh abgenommenen Sachen dem Kronstädter Stadtrichter
zu Ubergeben.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Fronius I 56. Siegel, rund, Dm. 23 mm, war in rotes
Wachs vorne aufgedruckt.
Druck : Szabó, Szék. oklevéltár 3, 103 Nr. 486. Hurmuzaki, Documente XV, 1, 117
Nr. 211. Bogdan, Documentele lui Stefan 2, 367 Nr. 164.
Allexander filius domini Stephani dei gratia vaivodae regni Moldauiae et
cetera Laurentio Myko de Hydwegh favorem. Quia ex relatu Johannis Nagh
de eadem Hydwegh familiaris nostri, qui gravi cum querela curavit reffere,
quomodo diebus proxime elapsis nescitur quo ductus motivo, certas res
eiusdem videlicet duos palios1, unam tunicam et unum suppellectile vulgo
poplan minus iuste et indebite ab eodem recepisses receptusque apud te reservas
ad praesens magnum in praeiudicium damnumque ipsius exponentis manifes-
tum. Unde quia in suis propriis rebus et bonis per quempiam privari debe-
ret, pro eo hortamur te praesentibus diligenter, quatenus praemissas res
nostri familiaris per te, sic ut praefertur indebite ablatas plene manibus
prudentis viri iudicis Brassouiensis exhibitoris praesentium, quem praesen-
tibus tibi ad exhibendum rogamus dare et conferre velis et tenearis, qui
seilicet iudex post tuam restitutionem ipsas res dicti exponenti nobis curabit
hue administrare. Si feceris bene quidem, alioquin ipsum familiarem nos-
trum praposte1 in damno non permittemus et credimus specialibus tuis rebus
cogeris ipsum contentare. Praesentibus perlectis exhibentibus restitutis.
Ex Bako in festo beatae Priscae virginis, anno domini millesimo quadrin-
gentesimo octoagesimo secundo.
1 So Vorlage.

304
www.dacoromanica.ro
4 457
1402 Win 3. Der Konvent o n Kolozsmonostor schaltet die Urkunde des
N

siebenbilrgischen Woiwoden Stephan Bdthori von 1481 Nr. 4419 ein und
bezeugt, dassdie Einfiihrung des Michael Nagh in die ganze Besitzung Sei-
mesdorf ( Symonthelke ) am 26. Februar (feria tertia proxima post domini-
cam Invocavit ) stattgefnndeu hat, vicinis et commetoneis eiusdem:ufputa
Ladislao de Bodok, Johanne de Galaz nobilibus, item Thewre Gereb vocal() in
persona egregii Johannis Prigorl, Martino similiter Gereb de eadem Budak
if. persona egregii Georgii de Panlagh, Stephano Marcus in persona Anthonii
de Kend, Georgius similiter Mark ws in persona Ladislai de Besenyew, Oswal-
do Gereb de iamdicta Budak in persona Ladislai Theel, Matthia similiter Gereb
de Bylak in persona Nicolai Farkas de Harina, Blasio similiter Gereb de Bow-
la in persona praefati Michaelis de Zob, Johanne Rwdorth2 de Malomarok
et alter Johannes Gereb de Naghbudak in ipsorum et vicinorum civium et inha-
bitatorum dictarum possessionum regaliurn Malomarok et Naghbudak prae-
dictarum personis aliisque guampluribus comprovincialibus nobilibus inibi convo-
catis legitime et praesentibus...
Datum decimo sexto die diei introductionis et statutionis praenotatarum, anno
domini millesimo guadringentesimo octoagesimo secundo.
Eingeschaltet vom Konvent von Kolozsmonostor 1555, Orig. Ungar. Landesarchiv
Budapest DI. 36 835.

1 Lesung unsicher. 2 Beim Anfangsbuchstaben könnte es sich


auch urn K handeln.

4 458
Ofen 1482 März 20. Konig Matthias teilt dem Hermannstadter Burger Georg
Hecht mit, dass er ihm den neulich in Pacht gegebenen Dreissigsten belas-
sen werde.
Ungesiegelte Kanzleiausfertigung Pap. Arh. St. Sibiu Coll. post. 1169.
Von der Kanzlei: Commissio propria domini re'gis.
Mathias dei gratia rex
Hungariae, Bohemiae et cetera
Nobilis et circurnspecte fideliis nobis dilecte. Quamquam magister civium
et plures alii insteterunt et laboraverunt laborentque et in praesentiarum
apud nos in facto tricesimae per te nuper a nobis conductae, ut scilicet il-
lius exactionem apud manus illorum relinqueremus, tamen nos nolumus
cuipiam alteri quam tibi dare. Propterea volumus et tibi committimus,
quatenus statim adveniente termino illam omnino occupare debeas. Pkecu-
niam tamen ad terminum tibi alias praefixum iuxta dispositionem factam
apportare debeas. Aliud non facturus. Datum Budae feria quarta proxima
ante dominicam Judica, anno domini millesimo quadringentesimo quadrin-
gentesimo octogesimo secundo.
Auf der Ruckseite Adresse: Nobili ac circumspecto Georgio Chwkas, civi civi-
tatis nostrae Cibiniensis, fideli nobis dilecto.

305
www.dacoromanica.ro
4 459

(Naelr 1482 11Nrz 23). Vlad Calagiiral ,Wowode der Walachei, schreibt an Rich-
ter und Rat von kronstadt hinsichtlich der Hun durch Japan Cirstea und Ja-
pan Hanasch abermittelten Botschaft. Er versichert sie seiner Bereitschaft zum
Frieden Init seiner Herrlichkeit, dem Kiinig, mit ihnen, den Burzen-
limdern, den Szeklern sowie mit ellen tibrigen. Gleichzeitig gestattet er den Kron-
stadtern Kaufleuten freien Handelsverkehr in der ganzen Walachei und bis
an die Donau, sowohl Gro13- wie ouch den Kleinhandel. Doch solle auch seinen
Untertaren freier Handel in dem Gebiel der Kronstadter offen sein. Den oben
genannten Vermittlern moge der Rat in allem Glauben schenken.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 136. Siegel, rund, Dm. 35 mm, papierbedeckt,
in rotes Wachs auf der Rtickseite zum Verschlui3 aufgedrückt. Im Siegelfeld in der
Mitte Baustamrn mit einander zugewendeten, gekrönten, Brustbildern zu den Seiten;
dartber je ein sechsstrahliger Stern. Umschrift: kV RAilA sofficom [ROM] Ainei HIO H POCHOAHHIL.
Druck: MileM, Novi vlacho-bulgarski gramoti '28 Nr. 75 zu Vlad Tepes.
Druck und ruin. ebersetzung: Bogdan, Documente 185 Nr. 153. Tocilescu, 534 docu-
mente 154 Nr. 161.
Rum. Ubersetzung: Bogdan, Documente si regeste 114 Nr. 114.
Regest! Andronescu, Repertoriul 138 Nr. 500.
Nach ihrem Inhalt gehort die Urkunde in den Anfang der Herrschaft des Vlad Calugárul,
der den ermordeten Basarab Tepelus im April 1482, in der Regierung über die Walachei
abgelost hat, vgl. Documente privind istoria Romardei. Introducere I, Bukarest, 1956,
S. 487.

4 460

(Nadi 1482 Miilz 23). Der Bojare Sinadin al Capitanului versichert den Rat
von Kronstadt seiner Dankbarkeit fur die gate Aufnahme, die er seinerzeit bei
ihnen als Fliichtling gefunden babe. Gleichzeitig ersucht er, mit Hius, dem Bo-
ten des Woiwoden, zu ihnen einen Ratsherrn zu Verhandlungen zu entsenden und
nicht wieder nur einen Fuhrmann. Er werde fur die iGsche und ordnunsmii-
Aige Ruckkehr dieses Gesandten sorgen.
Auf der Ruckseite Adresse: Meinen Grossen, den Ratsherren der Burg von
Kronstadt".
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 497. Ringsiegel in griines Wachs auf der
Rfickseite aufgedruckt.
Druck und rum. ebersetzung: Bogdan, Documente 287 Nr. 233. Tocilescu, 534 docu-
mente 402 Nr. 401.
Regest: Bogdan, Documentè si regeste 290 Nr. 146. Andronescu, Repertoriul 139 Nr. 506.
Das Schriftstack gehort in den Anfang der Regierung des Woiwoden Vlad CalugArul,
dessen Parteiganger Sinadin bereits wahrend der Flucht war.

4 461

(Nadi 14112 Miirz 23). Japan Dragomir, Sohn des Manea, dankt (dem Kron-
stialter ) Lorint für die vielen ihm erwiesen Gattaten. Zugleich ersucht er, seinem
Beauftragten Ceidrea zwei dont verbliebene Zwerchsacke mit Werkzeugen aus-
zufolgen, nachdem er sich geweigert babe, diese seiner eig nen Frau, Neaqa,
vor ihrer Riickkehr in die Walachei zu nbergeben.
Auf der Ruckseite Adresse: -I- Dem Jupan Lorint".

306
www.dacoromanica.ro
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 524. Siegel, rund, IDm. 22 mm, war in grfines
Wachs auf der Rtickseite zum Verschlul3 aufgedruckt.
Druck und rum. flbersetzung: Bogdan, Documente 266 Nr. 220. Tocilescu, 534 decu-
mente 290 Nr. 390.
Regest: Documente i regeste 291 Nr. 147. Andronescu, Repertoriul 138 Nr. 499.
Von Jupan Dragomir liegen aus dieser Zeit insgesamt 11 Schreiben vor, deren zeitlicher
Ansatz Schwierigkeiten bereitet. Er ist sett 1456 einer der einflussreichsten Bojaren
der \Valachei. Seine letzte Urkunde datiert von 1492 Oktober 9, vgl. Stoicescu, Dic-
tionar 20. Unter Tepelus muss er ab 1481 bis nach 1482 Mkrz 23 als Fltichtling in Kren-
staclt gelebt haben. Vorliegendes Schreiben gehort also unmittelbar darnach.

4 462

(Nach 1482 Miirz 23). Jupan Dragomir Udriste ersucht Richter und Rat von
Kronsfadt, dahin zu wirken, dass alle Wege zu ihnen geoffnet werden. Nur wenn
der Verkehr offen ist und bleibt, können Nachrichten fiber die Bewegungen der
Tiirken rasch und leicht weitergegeben werden.
Auf der Rackseite Adresse: Dem Richter von Kronstadt und allen Ratsher-
ren"
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 506. Siegel, rund, Dm. 22 mm, in grtines
Wachs, papierbedeckt, auf der Ruckseite aufgednickt. In Siegelfeld Figur mit Streit-
kolben, daneben links Stern und Halbmond. Umschrift: t Aperomep Asoptera.
Druck und rum. ebersertztmg: Bogdan, Documente 297 Nr. 241. Tocilescu, 534 docu-
mente 409 Nr. 408.
Regest: Bogdan, Documente i regeste 302 Nr. 172 zu 1534-1545. Andronescu, Re-
pertoriul 141 Nr. 513.
Zeitlich dilate das Schreiben in den Anfang der Regierungszeit des Woiwoden Vlad
Calugitrul anzusetzen sein, dessen enger Mitarbeiter Dragornir Udriste war. Die Offnung
eller Grenztibergange hatte unter Basarab Tepelu* auch dessen Gross-Vornic Cazan
gefordert, vgl. Nr. 4 395.

4 463

(Nach 1482 März 23 Iuli 13). Vlad Calugetrul, Woiwode der Walachei, teilt
Richter und Rat von Kronstadt mit, dass sein Widersacher (Basarab Tepe-
1ti) von den Leuten aus Mehedinfi beim Dorfe Glogova gettitet wurde. Florea
und Danciul werden als Boten des Woiwoden beglaubigt, der ersucht, diese
Nachricht auch dem (siebenbiirgischen Woiwoden ) Stephan Beithori zu iibermit-
teln.
Auf der Riickseite Adresse: Unseren guten Freunden, dem Richter und
den 12 Ratsherren von Kronstadt".
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 158. Siegel, rund, Dm. 35 mm, in rotes Wachs,
papierbedeckt, auf der Rfickseite zum Verschluil aufgedriickt. Im Siegelfeld in der Mitte
eine Pinie auf Hugel, dem von beiden Seiten je ein gekrontes Brustbild zugewendet ist.
Ober jeder Krone befindet sich je ein Stern. Umschrift I t Itv &IAA ROIROA,4 nwrh Excle rocneAp.
Druck und rum. Ubersetzung: Bogdan, Documente 182 Nr. 150. Tocilescu, 534 Docu-
mente 147 Nr. 147.
Rum. Obersetzung : Bogdan, Documente l regeste 113 Nr. 113.
Regest: Andronescu, Repertoriul 136 Nr. 493.
Als terminus a quo f dr die Ausstellung dieser Urkunde muss man 1482 Min 23, das Datum
der letzten aus Gherghita datierten Beurkundung des bald danach ermordeten Woiwoden
Basarab Tepelus ansetzen, vgl. Panaitescu, Docurnentele 321 Nr. 142. Vlad CIugArul
urkundet erstmals 1482 Juli 13 aus Tirgoviste, ebenda 328 Nr. 144.

307
www.dacoromanica.ro
4 464

(Nach 1482 März 23-1403). Jupan Dragomir Udriste bekraftigt gegenUber


Richter und Rat von Kronstadt, dass Sinadin zur Zeit des Basarab Tepelus
nicht bei den Turken war sondern in einem Kloster, aus Furcht vor diesem Woi-
woden, der ihn bedroht hatte.
Auf der Rackseite Adresse: Dem Richter und den 12 Ratsherren von Kron-
stadt".
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 470. Siegel, rund, Dm. 27 mm, war in grtines
Wachs auf der Ruckseite zum Verschlu13 aufgedriickt, Reste.
Druck und rum. Vbersetzung: Bogdan, Documente 290 Nr. 235. Tocilescu, 534 Docu-
mente 404 Nr. 402.
Rum. Obersetzung: Bogdan, Documente si regeste 219 Nr. 211.
Regest: Andronescu, Repertoriul 139 Nr. 505.
Die Urkunde gehort in den Anfang der Regierungszeit des Woiwoden Vlad Calugarul.

4 465

(Nach 1482 MNrz 23-1492 Oktober 9). Jupan Dragomir Udriste beschwer
sich bei Richter und Rat von Kronstadt wegen der ihm dort beschlagnahrnten
Waren (Pfeffer und feines Linnen-bogasia ). Er habe gehofft, dass ihm der
Zoll dafar erlassen werde und sucht nun darum an. Wenn der Richter erklart
habe, er werde seine Scicke Pfeffers leeren, sobald man seiner bedarfe, erinnert
er daran, wie er stets fur ihre Belange eingetreten sei. Man werde seiner noch
nOtig haben. Zugleich empfiehlt er als seine Beauftragten den Grammatic Mi-
hail und Baico.
Auf der Ruckseite Adresse: Unseren guten und ehrenwerten Freunden,
dem Richter von Kronstadt und alien Ratsherren".
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 533. Ringsiegel, oval, Papierbedeckt, ix
grimes Wachs auf der Ruckseite zum Verschluss aufgedrückt. In Siegelfeld bedecktar
Kopf.
Druck und. rum. Vbersetzung Bogdan, Documente 294 Nr. 239. Tocilescu, 534 docu-
mente 406 Nr. 406.
Regest: Bogdan, Documente si regeste 292 Nr. 151. Andronescu, Repertoriul 141 Nr. 511.
Zur Datierung vgl. die Ausfuhrungen zu Nr. 4 461.

4 466
(Nach 1482 Mfirz 23.1492'October 9).Vlad Calugärul, Woiwode der Wala-
chei, schreibt an Richter und Rat von Kronstadt aber die Klage des Bobul au
Sarata, der von Capota ausgeplandert wurde, und ersucht, ein gerechtes Urtei
zu fallen.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 205. Siegel, rund, Dm. 35 mm, papierbedeckt.
in rotes Wachs auf der Rückseite zum Versch1ui3 aufgedrtickt. Derselbe Stempel wis
Nr. 4 459.
Druck und rum. Vbersetzung: Bogdan, Documente 207 Nr. 172. Tocilescu, 534 Docu-
mente 170 Nr. 178.
Rum. Vbersetzung: Bogdan, Documente si regeste 129 Nr. 131.
Regest: Andronescu, Repertoriul 145 Nr. 527.
Auf den gleichen Streitf all bezieht sich Nr. 4 467, die daher unmittelbar anschliesseid
eingereiht wird, so dass vorliegende Urkunde nicht splitter angesetzt warden kann.

308
www.dacoromanica.ro
4 467

(Nach 1482 MArz 23-1492 Oktober 9). Jupan Dragomir Udriste ersucht
Richter und Rat von Kronstadt, seinem Untergebenen Bobul Recht zu ver-
schaffen, der von Capotà zur Zeit des Woiwoden Basarab Tepelus beraubt
worden ist. Entgegen seinem Versprechen habe CapotA den Schaden nicht
ersetzt, sondern sei nach Kronstadt geflohen. Er habe durch seine Misseta-
ten sowohl Jupan Dragomir und dessen Untertanen als auch die Kronstadter
oft behelligt; er habe auch die Tiirken ins (Burzen)land geftihrt.
Auf der Rackseite Adresse: Den guten und ehrenwerten, dem Richter von
Kronstadt und allen Ratsherren".
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 458. Siegel, rund, Dm. 23 mm, papierbedeckt,
war in grtines Wachs auf der Riickseite zum Verschlul3 aufgedrtickt, jetzt auf der Vor-
derselte unter dem Text aufgeklebt. Derselbe Stempel wie Nr. 4 462.
Druck : Miletid, Novi vlacho-bulgarski gramoti 92 Nr. 106.
Druck und rum. Ubersetzung: Bogdan, Documente 293 Nr. 237. Tocilescu, 534 Docu-
mente 407 Nr. 406.
Rum. ebersetzung: Bogdan, Documente i regeste 220 Nr. 212.
Regest: Andronescu, Repertoriul 141 Nr. 514.

4 468

(Nach 1482 AlArz 23-1492 Oktober 9). Jupan Dragomir Udrite berichtet
Richter und Rat von Kronstadt, dass die RumOnen den Coota gefangen ein-
gebracht haben. Was mit diesem geschehen werde, daruber werde er spOter
Nachricht geben. Gleichzeitig empfiehlt er seine Boten Stoica und Talmaciu.
Auf der Rackseite Adresse: Den guten und ehrenwerten, dem Richter und
alIen Ratsherren"
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 477. Siegel, rund, Dm. 23 mm, in griines
Wachs auf der Rtickseite aufgedriickt. Derselbe Stempel wie Nr. 4 462.
Druck und rum. ebersetzung: Bogdan, Documente 294 Nr. 238. Tocilescu, 534 docu-
mente 405 Nr. 404.
Regest: Bogdan, Documente i regeste 292 Nr. 150. Andronescu, Repertoriul 140 Nr. 510.
Das Schriftsttick diirfte in den letzten relativ ruhigen Lebensabschnitt des Dragomir
Udriste unter Vlad CAlugArul gehoren.

4 469

(Nach 1482 März 23 1492 Oktober 9). Jupan Dragomir Udri,ste ersucht
Richter und Rat von Kronstadt, auf die Werkzeuge der von ihnen festgenom-
menen Diebe, die diese u.a. aus seiner Kirche in Bucov entwendet haben, achtzu-
haben und sie sicherzustellen. Bezuglich der Diebe ware er der Meinung nach
dem Gesetz zu verfahren, demzufolge Einbrecher in Kirchen dem Tod verfal-
len sind. Seinen, nicht namentlich genannten, Gewährsleuten sollen sie Glauben
schenken. .
Auf der Rackseite Adersse: Unseren guten und ehrenwerten, dem Richter
von Kronstadt und allen Ratsherren".
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenrter II 539. Ringsiegel, oval, cca 13 mm, in grdnes
Wachs auf der Rtickseite zurn Verschluss aufgedrtickt.
Druck und rum. Ubersetzung: Bogdan, Documente 295 Nr. 240. Tocilescu, 534 docu-
mente 408 Nr. 407.

309
www.dacoromanica.ro
Regest : Bogdan, Documente si regeste 293 Nr. 152. Andronescu, Repertoriul 141 Nr. 512.
Das Schreiben ist voraussichtlich in den letzten Lebensabschnitt des Dragomir Udriste
alias Manea unter Vlad Calugárul anzusetzen.

4 470

(Nadi 1482 Marz 23-1495 September 8) Vlad Cillugärul, Woiwode der Wa-
lachei, ersucht Richter und Rat von Kronstadt, die von Anghel einigen Sachsen
verkauften Waren bezahlen zu lassen, da sie Eigentum des Woiwoden sind.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 138. Siegel, rund, Dm. 35 mm, papierbedeckt
in rotes Wachs zum Verschlu0 auf der RiAckseite aufgedruckt. Derselbe Stempel wie
Nr. 4 459.
Druck und rum. Obersetzung: Bogdan, Documente 204 NI% 169. Tocilescu, 534 Docu-
mente 168 Nr. 175.
Rum. 1.Thersetzung: Bogdan, Documente si regeste 126 Nr. 128.
Regest: Andronescu, Repertoriul 144 Nr. 524.
Da niihere Datierungselemente fehlen, kann die Urkunde nur in die Regierungszeit
des Vlad CAlugrtrul angesetzt werden. Von seinem Vorganger liegt die letzte Urkunde
aus 1482 März 23 vor, vgl. Nr. 4463. Die letzte Urkunde des Woiwoden stammt aus
1495 September 8, vgl. Andronescu, Repertoriul 171 Nr. 639.

4 471

(Nadi 1482 März 23-1495 September 8). Vlad Calugilrul, Woiwode der Wa-
lachei, schreibt an Richter und Rat von Kronstadt uber Iandiu, dem er gestatto
habe, in das Land des Konigs[von Ungarn] zu ziehen. Mit fancdu sei auch ein
Diener seines Bojaren Mcinzea geflohen, der seinem .Herrn drei Pferde sowie
einige Gerate entfahrt habe. Der Woiwode fordert die Rackstellung des Diebs-
gutes.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 197. Siegel, rund, Dm. 35 mm, war in rotes
Wachs auf der Riickseite zum VerschluB aufgedriickt, Reste.
Druck und rum. Obersetzung: Bogdan, Docuinente 200 Nr. 165 Tocilescu, 534 Do-
cumente 164 Nr. 171.
Regest: Bogdan, Documente si regeste 251 Nr. 31. Andronescu, Repertoriul 146 Nr. 531.
Zur Datierung vgl. die AusfUhrungen zu Nr. 4 470.

4 472

(Nadi 1482 März 23 1495 September 8). Vlad Calugarul, Woiwode der Wa-
lachei, beschwert sich bei Richter und Rat von Kronstadt,- class Iancau Husar
aus acele (Satcele") von Popa Vlaicul, Ilie aus Buzau sowie Dusman 16
Gulden beschlagnahmt habe. Iancau Husar hatte vorher bei dem Burggra-
fen von Torzburg Klage gefahrt, dass man ihm in Gherghita 50 Gulden wegge-
nommen babe; daraufhin wurde den genannten Untertanen die 16 Gulden
abgenommen. In dem vor dem Woiwodalgericht gefiihrten Prozess haben
samtliche Geschwornen von Gherghita unter Eid ausgesagt, dass sie Iancau
keinenGulden entwendet hatten; er habe ihnen nur Unannehmlichkeiten
verursacht. Vor kurzem nun hatte Iancau vor dem Gericht des Woiwoden

318
www.dacoromanica.ro
in Bukarest in dieser Sache erneut Klage erhoben. Er habe aber wieder ver-
loren und sei zur Rilckzahlung verurteilt wm den. Er, der Woiwode, ersucht
daher, seinen Untertanen ihr Geld zuruckgeben zu lassen.
Auf der Rtickseite Adresse: Den guten FieunMen meiner Herrschaft, dem
Rich Ler und den 12 Raisherren von KronstadL".
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 129. Siegel, rund, Dm. 35 mm, war in rotes
Wachs zum Verschluf3 auf der Ruckseite aufgedruckt, Reste.
Druck und rum. Ubersetzung : Bogdan, Documente 199 Nr. 164. Tocilescu, 534 Docu-
mente 163 Nr. 170.
Rum. Ubersetzung: Bogdan, Documente i regeste 124 Nr, 125.
Regest: Andronescu, Repertoriul 143 Nr. 521.
Zur Datierung der keine näheren Anhaltspunkte bietenden Urkunde vgl. die Ausfdh-
rungen zu Nr. 4 470.

4 473
(Naeh 1482 März 23-1495 September 8). Vlad Cälugärul, Woiwode der Wala-
chei, beschwert sich bei Richter und Rat von Kronstadt, weil gegen seinen Unter-
tanen Reidilei aus Cimpulung ein falsches Urteil gefallt wurde; man habe dabei
auf Barbat und Coman gehort, die als unrechte Leute und Diebe bekannt seien.
Diese beiden wären am Stadttor von Hermannstadt verzeichnet, urn gefangen
und umgebracht zu werden. Rädild war nicht Biirge far Turcul, sondern er habe
Ulm nur Unterkunft gewahrt. Der Woiuode verlangt, dass Reidilei die bewussten
40 Culden zurtickgegeben werden; andernfalls moge der Sachse als Prozessgeg-
ner von Turcul mit Reidilei und Turcul vor dem Gerichtsstuhl des Woiwoden erschei-
nen. Falls das Geld nicht an Reidilei ruckerstattet werde, wolle er, der Woiwode,
die Summe von einem anderen Kronstiidter einhalten und sie dem Rädilä aus-
folgen. Der Sachse miisse demnach an den Hof des Woiwoden kommen, wo sich
auch Turcul befindet, damit der Prozess entschicden werden kann.
Orig. Pap. Arh. St. Braov, Stenner II 156. Siegel, rund, Dm. 35 mm, papierbedeckt
in rotes Wachs auf der Rtickseite zum VerschluB aufgedruckt. Derselbe Stempel wie
Nr. 4 463.
Druck: Mileti, Novi vlacho-bulgarski gramoti 76 Nr. 70 zu Vlad Tepes.
Druck und rum. Ubersetzung: Bogdan, Documente 187 Nr. 154. Tocilescu, 534 Docu-
mente 148 Nr. 155.
Rum. ebersetzung: Bogdan, Documente i regeste 115 Nr. 115.
Regest: Andronescu, Repertoriul 138 Nr. 501.
Zur Datierung vgl. die Ausführungen zu Nr. 4 459. Dem Siegel zufolge schliesst Bogdan,
dass die Urkunde in die Friihzeit des Woiwoden anzusetzen sei.

4 474
(Nadi 1482 März 23 1495 September 8). Vlad Ceilugärul, Woiwode der Wa-
lachei, schreibt an Richter und Rat von Kronstadt Uber die Kaufleute Nicula und
Manglavil, die in Bretcu von Moldauer Kaufleuten 450 Schafbocke erhandelt
batten. Auf diese mussten sie in Budila vier Wochen warten; beim Abschlufi
des Handels war Albert von Budila zugegen. An der Grenze zur Walachei, bei
Drajna. wurden sie dann von 22 Leuten aufgehalten, die ihnen die Schafe wegnah-
men. Der Woiwode ersucht den Kronstadter Rat, seinen Untertanen ihr Vieh
zuruckzustellen und beglaubigt seinen Diener Istvan als Rechtshelfer der beiden
Kaufleute.

311
www.dacoromanica.ro
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 134. Siegel, rund, Dm. 35 mm, war in rotes
Wachs auf der Ruckseite zum Verschlul3 aufgedrückt, Reste.
Druck: Mileti6, Novi vlacho-bulgarski gramoti 76 Nr. 69 zu Vlad Tepes.
Druck und rum. Obersetzing: Bogdan, Documente 205 Nr. 171. Tocilescu, 534 Docu-
mente 169 Nr. 177.
Rum. Obersetzung: Bogdan, Documente si regeste 128 Nr. 130.
Regest: Andronescu, Repertoriul 144 Nr. 526.
Zur Datierung der Urkunde vgl. die Ausfiihrungen zu Nr. 4 470.
Mit Albert von Budila dürfte der Grundherr Albert Béldi gemeint sein, der aber bisher
urkundlich nur ab 1479 bezeugt ist.

4 475

(Nadi 1482 März 23 1495 September 8). Vlad Ctilugdrul, Woiwode der W a-
lachei, ersucht Richter und Rat von Kronstadt, Popa Coman und Radul, die in
die Walachei kommen wollen, keine Hindernisse zu bereiten. Da sie ihm gehol-
fen batten, als er in Not war, mochte er ihnen eine Wohltat erweisen.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 149. Siegel, rund, Dm. 35 mm, papierbedeckt,
in rotes Wachs auf der ROckseite zum Verschlul3 aufgedrückt. Derselbe Stempel wie
bei Nr. 4 459.
Druck und rum. Ubersetzung Bogdan, Documente 207 Nr. 183. Tocilescu, 534 Docu-
mente 171 Nr. 179.
Regest: Bogdan, Documente si regeste 251 Nr. 30. Andronescu, Repertoriul 145 Nr. 530.
Popa Gowan und Radul sind sonst nicht nachweisbar. Zur Datierung vgl. daher die
Ausfuhrungen zu Nr. 4 470.

4 476

(Nadi 1482 Marz 23 1495 September 8). Vlad Ceilugarul, Woiwode der Wa-
lachei, bestätigt Richter und Rat von Kronstadt den Empfang der durch ihren
Diener Jakob ubermittelten Botschaft und beglaubigi den gleichen Jakob als
Uberbringer seiner Antwort.
Auf der Thickseite Adresse: Unseren ehrenwerten und guten Freunden, dem
Richter und den 12 Ratsherren von Kronstadt."
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 209. Siegel, rund, Dm. 35 mm, in rotes Wachs,
papierbedeckt, auf der Rückseite zum Verschlul3 aufgedrtiekt. Derselbe Stempel wie
Nr. 4 459.
Druck und rum. tThersetzung: Bogdan, Documente 210 Nr. 177. Tocilescu, 534 Docu-
mente 173 Nr. 173.
Regest: Andronescu, Repertoriul 146 Nr. 534.
Zur Datierung vgl. die Urkunde Nr. 4 470.

4 477

(Nadi 1482 März 23 1495 September 8). Vlad Cdlugärul, Woiwode der Wa-
lachei, schreibt an Richter und Rat von Kronstadt uber den ihm zur Verfiigung
gestellten Meister. Dieser sei nach Kronstadt zuruckgekehrt, urn einiges zur Aus-
iibung seines Handwerks N ()age zukaufen; dieses batten ihm aber die Kronstddter
Handwerker verwehrt. Der Woiwode ersucht daher den Rat, dem Meister bei
seinen Einkäufen an die Hand zu gehen, damit er von niemandem gehindert
werden kOnne.

312
www.dacoromanica.ro
Auf der Ruckseite gleichzeitig (Kronstadter Kanzlei ):
Johannes Swertfeger. In anderer kleinerer gleichzeitiger Schrift: Lux Snyder
dedit ij fl, tenetur V fl.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 151. Siegel, rund, Dm. etwa 35 mm, war in
rotes Wachs auf der Ruckseite zum Verschluf3 aufgedrtickt, Reste. Vom linken unteren
Eck der Urkunde ist ein etwa 38 x 50 mm grosses Stuck herausgeschnitten, auf dem sich
3 Buchstaben Text der untersten Zeile und der Anfang des Monogramms befanden.
Druck und rum. ebersetzung Bogdan, Documente 208 Nr. 174. Tocilescu, 534 Documente
172 Nr. 180.
Regest: Bogdan, Documente i regeste 251 Nr. 28. Andronescu, Repertoriul 145 Nr. 529.
Zur Datierung vgl. die Ausftihrungen zu Nr. 4 470.

4 478
(Nadi 1482 März 23 1495 September 8). Vlad allugiirul, Woiwode der Wa-
lachei, beschwert sich vor Richter und Rat von Rosenau, dass sie den Neffen
seines Untertanen Mihail ohne einen Rechtsspruch getOtet hatten. Als die Kron-
steidter Ratsherren vor ihm, dem Woiwoden, in einer Delegation vorstellig gewor-
den seien, butte man vereinbart, den Tod dieses Menschen durch ein Wergeld
abzulOsen. Die Rosenauer werden aufgefordert, dieses zu begleichen, andern-
falls Vergeltungsmassnahmen angedroht werden.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 207. Siegel, rund, Dm. 35 mm, in rotes Wachs
papierbedeckt, auf der Rtickseite zum Verschluf3 aufgedriickt. Derselbe Stempel wia
Nr. 4 459.
Auf der Ruckseite von der Hand des gleiclueitigen Kronstadter Notars: Item X fl pro
equis Me/er stetter datis. Czeydyn, Vydenbach, Rosnaw.
Druck und rum. Obersetzung: Bogdan, Documente 201 Nr. 166. Tocilescu, 534 Do-
cumente 165 Nr. 172.
Rum. Ubersetzung: Bogdan, Documente i regeste 129 Nr. 132.
Regest; Andronescu, Repertoriul 145 Nr. 528.
Zur Datierung vgl. die Ausftihrungen zu Nr. 4 470.

4 479
(Nach 1482 März 23 - 1495 September 8). Vlad Càlugrul, Woiwode der Wa-
lachei, schreibt an Ri hter und Rat von Kronstadt sowie an die Zolleinheber,
dass sein Untertan SI oe ein Pferd gekauft und dafiir Zoll gezahlt hat. Das Pferd
befindet sich bei Igi Onesch" in Seicele Seidcele" ). Wenn es nicht zunickge-
stellt wird, werde er d n Kronsteidtern dafur flint* Pferde wegnehmen lassen.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 182. Siegel, rund, Dm. 35 mm, in rotes Wachs
vorne aufgedruckt, Reste.
Druck und rum. ebersetzung : Bogdan, Documente 209 Nr. 175. Tocilescu, 534 Docu-
mente 150 Nr. 157.
Regest: Bogdan, Documente si regeste 251 Nr. 29. Andronescu, Repertoriul 142 Nr. 515.
Zur Datierung vgl. die Ausftihrungen zu Nr. 4 470.

4 480
(Nach 1482 Marz 23 1495 September 8). Vlad Calugeirul, Woiwode der Wa-
lachei, schreibt an Richter und Rat von Kronstadt in Beantwortung ihrer Bitt-
schrift, dass alle beschlagnahmten Giiter zuruckgestellt wurden. Gleichzeitig ver-

313
www.dacoromanica.ro
langt der Woiwode ihrerseits Gerechtini-eit fur seine Untertanen. Sein Jupan
Micul wird wegen einem Pferde, das er bei Han lisch Krefzu (Kraus ) unterge-
stellt hat, nachKronstadtkommen;dies Pferd solle ihm nicht widerrechtlich vo-
renthalten werden.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 160. Siegel, rund, Dm. 35 mm, papierbedeckt,
In rotes Wachs auf der Rackseite zum VerschluLl aufgedrtekt. Derselbe Stempel wie
Nr. 4 459.
Druck und rum. ebersetzimg: Bogdan, Documente 203 Nr. 168. Tocilescu, 534 Docu-
mente 167 Nr. 174.
Rum. Cbersetzungi Bogdan, Documente si regeste 126 Nr. 127.
Regest: Andronescu, Repertoriul 144 Nr. 523.
Zur Datierung vgl. die Ausfuhrungen zu Nr. 4 470.

4 481
(Nadi 1482 Marz 23 1495 September 8). Vlad Cdlugärul, Woiwode der Wala-
chei, schreibt an Richter und Rat von Kronstadt Uber einen seiner Untertanen,
der in Kronstadt Schafe eingekauft hat. Als er fur einen Gulden so gefuhrt wer-
den sollte, dass die Zollstelle umaangen wird, kamen ihm die Zolleinheber auf
die Spur und nahmen ihm 150 Schafe und 6 Gulden weg. Der Woiwode fordert
die Ruckstellung der Tiere und die Schadloshaltung seines Untertanen, daft&
soil der bestraft werden, der den Untertanen ithervorteill hat. Tatul aus Ro-
senau".
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 195. Siegel, rund, Dm. 35 mm, war in rotes
Wachs auf der Rackseite zum VerschluP aufgednickt, Reste.
Druck und rum. Cbersetzung: Bogdan, Documente 205 Nr. 170. Tocilescu, 534 Docu-
mente 168 Nr. 176.
Rum. Obersetzung: Bogdan, Documente si regeste 127 Nr. 129.
Regest: Andronescu, Repertoriul 144 Nr. 525.
Bogdan, a.a.0. S. 205 halt Tatul aus Rosenau Mr den Schreiber der Urkunde.
Zur Daticrung vgl. die Ausführungen zu Nr. 4 470.

4 482
Nadi Nadi 14E2 Mz 23 14E5 Septcir ber 8). Vlad Ctilugarul, Woiwode
der Walachei, beschwert sich beim HermannsfUlter Rat wegen eines Pferdedieb-
stahls. Untertanen von ihm sind von Leuten aus Giiinari und Colun Uberfallen
worden und haben die vier geraubten Pferde in Schalkol Salcdu weiterverkauft.
Er verlangt, seinen Leuten Gerechtigkeit widerfahren zu lassen.
Auf der Mickseite: Meinem geliebten Bruder, dem Btirgermeister, und den
zwölf Ratsherren von Hermannstadt".
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu, Handschriftensammlung des Brukenthalmuseums R 1-10
Nr. 155/660. Siegel, rund, Dm. 35 mm, war in rotes Wachs auf der Rückseite zum Ver-
schluB aufgedruckt.
Druck und rum. Cbersetzung: Dragomir, Documente nourt 24 Nr. 14.
Regest: Andronescu, Repertoriul 147 Nr. 536.
Zur Datierung der Urkunde, vergleiche die Ausfuhrungen zu Nr. 4 470.

314
www.dacoromanica.ro
4 483

(Naeh 1482 März 23 1495 September 8.) Vlad Ctilugiirul, Woiwode der Wa-
lachei, teilt Richter und Rat von Kronstadt mit, dass er die ihm durch Hanusch,
den Hannen uon Rosenau,..übermittelte Botschaft verstanden habe, und beglau-
bigt diesen seinerseits als Uberbringer der Antwort.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 203. Siegel, rund, Dm. 35 mm, papierbedeckt,
in rotes Wachs zum Verschlul3 auf der Rückseite aufgedruckt. Derselbe Stempel wie
Nr. 4 459.
Druck und rum. Obersetzung: Bogdan, Documente 210 Nr. 176. Tocilescu, 534 docu-
mente 173 Nr. 181.
Regest: Bogdan, Documente si regeste 252 Nr. 32. Andronescu, Repertoriul 146 Nr. 532.
Zur Datierung vgl. Nr. 4 470.

4 484

Nadi 1482 März 23 1495 September 8). Vlad Cilluglirul, Woiwode der Wa-
lachei, beglaubigt bei Richter und Rat von Kronstadt seinen Diener Schimon
als seinen Gesandten.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 199. Siegel, rund, Dm. 35 mm, papierbedeckt,
in rotes Wachs auf der Rtickseite zum Verschlui3 aufgednickt. Derselbe gtempel wie
Nr. 4 459.
Druck und rum. Obersetzung: Bogdan, Documente 198 Nr. 163. Tocilescu, 534 Doeu-
mente 162 Nr. 169.
Rum. Obersetzung: Bogdan, Documente si regeste 120 Nr. 121.
Regest Andronescu, Repertoriul 143 Nr. 519.
Zur Datierung vgl. Nr. 4 470.

4 485

(Kronstadt naeh 1482 Miirz 23 1495 September 8.) Richter und Rat von
Kronstadt beglaubigen bei Vlad Ceilugärul, Woiwoden der Walachei, den Jakob
von Rosehau als ihren Gesandten.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 202. Siegel, rund, Dm. 45 mm, war auf der
Rtickseite zum Verschluf3 in rotes Wachs aufgedruckt, Reste mit dem gleichen Siegel-
stempel wie Nr. 1 374.
Druck und rum. ebersetzung: Bogdan, Documente 298 Nr. 243. Tocilescu, 534 Docu-
mente 461 Nr. 463.
Regest: Bogdan, Documente si regeste 311 Nr. 189.
Zur Datierung vgl. Nr. 4 470.

4 486

(Naeh 1482 Miirz 23 1495 September 8). Vlad Calugiirul,_Woiwode der Wala-
chei, beglaubigt den Oprea als seinen Gesandien zum Hermannstiidter Rat.
Auf der Rückseite Adresee: Den ehrenwerten Brtidern und guten Freunden,
dem Btirgermeister, dem Richter meines Herrn, des K6nigs, und den zw611.
Ratsherren von Hermannstadt".

24 Urkundenbuch 315
www.dacoromanica.ro
Orig. Pap. Arh. St.Sibiu, Handschriftensammlung des Brukenthalmuseums R 1-10
Nr. 156/661. Siegel, rund, Dm. 38 mm, in rotes Wachs, papierbedeckt, auf der Ruck-
seite zum Verschlul3 aufgedruckt. Derselbe Stempel wie Nr. 4 463.
Druck und rum. Obersetzung: Dragomir, Documente nouà 25 Nr. 15.
Regest: Andronescu, Repertoriul 147 Nr. 535.
Zur Datierung vgl. Nr. 4 470.

4 487
1402 Mai 17. Der Konvent von Kolozsmonostor bezeugt, dass Nikôlaus und
Eustachius, die Söhne von weiland Marcus de Beth len, animo deliberato et
eorum tardo proposito sana determinatione ac utriusque partis utilitate pensata
inter se huiusmcdi fraternalem permutationem in domibus paternarum ad eos-
dem devolvatur perpetuo duraturam duxissent faciendam: Quod primo praefa-
tus Nicolaus directam et aequalem medietatem domus et curiae suae in possessione
Keresd in comitatu Albensi existentibus habitam a park oppidi Segesvar sitam
ipsum iure hereditario concernente praefato Eustachio fratri scilicet suo uterino
et per eum suis heredibus et posteritatibus universis dedisset, tradidisset et con-
tulisset, e converso vero praefatus Eustachius modo simili directam et aequalem
medietatem domus et curiae suae in possessione Beth len in comitatu Zolnok in-
terioris existentibus a parte oppidi Dees sitam et habitam eundem iure herecli-
tario .?oncernente praefato Nicolao et per eundem suis heredibus heredumque
suorum successoribus et posteritatibus universis simul cum cunctis earundem
utilitatibus et pertinentiis quibuslibet ad ipsas domos spectantibus et pertinere
debentibus quovis nominis vocabulo vocitatis iure perpetuo et irrevocabiliter te-
nendas, possidendas pariter et habendas....
Gleichzeitig verpflichten sich beide Teile und Hire Nachfolger Aufechtungen
dieser Vereinbarung gerneinsam entgegenzustehen. Sollte einer der beiden
Teile dies Abkommen verletzen, extunc talis pars contra partem alteram
in praemissis persistent in centum marcis argenti ponderis Budensi con-
vincatur...
Datum secunda die festi ascensionis domini, anno eiusdern millesimo quadrin-
gentesimo octuagesimo secundo.
Eingeschaltet von den Requisitoren des Konvents von Kolozsmonostor 1608, Ungar
Landesarchiv Budapest DI. 26 433.
Abschrift des 17. Uns Ungar. Landesarchiv Budapest 1)1 36 837.

4 488
Pressburg 1482 Mai 26. König Matthias ersucht die Sachsen der Sieben und
Zwei Stale, des Burzenlandes und von Bistritz, die ihnen auferlegte Abgabe
zum Nutzen des Reiches und zur Verteidigung der ganzen Christenheit raschest
abzufahren.
Gleichzeitige Abschrift Pap. Arh. St. Brasov, Priv. 223. Schrift des Hermannstädter
Stadtnotars.
Von der Kunz lei: Comunissio propria domini regis.
Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae fidelibus nostris univer-
sis et singulis septem et duarum sedium Saxonicalium Saxonibus et terrae
Barcza necnon prudentibus et circurnspectis iudici iuratisque civibus ac con-

316. www.dacoromanica.ro
sulis civitatis nostrae Bistriciensis partium regni nostri Transsiluanarum sa-
lutem et gratiam. Rogamus fidelitates vestras et nichilominus eisdem harum
serie strictissime praecipientes committimus et mandamus, quatenus statim
habitis pracsentibus ad publicum huius regni nostri subsidium et ad totius
christiani religionis defensionem illam summam aureorum quam fidelis nos-
ter egregius Michael de Baracha dicator illarum partium regni nostri Transsil-
uanarum iuxta continentias priorum literarum nostrarum superinde ema-
natarum, ad vos generaliter imposuit, eidem Michaeli Barachy de vestri medio
citissime extradare debeatis, quoniam alioquin commisimus et plenam infor-
mationem dedimus praefato Michael Barachy qualiter ipse occasione
huiusmodi taxae vobiscum procedat et vos dicare debeat. Aliud igitur si vero
commodo et utilitati regni nostri consulere cupitis non facturi. Datis Posonii
sub nostro sigillo annulari in festo Penthe'costes, anno domini millesimo qua-
dringentesimo LXXX-mo secundo, regnorum nostrorum Hungariae et cetera
vigesimo quinto, Bohemiae vero quartodecimo.

4 489
Reps 1402 Mai 29. Die Stuhlsgeschworenen von Reps legen den Sieben Stith len
ihre Entscheidung in dem Streit zwischen Simon Ebel aus Agnetheln und der
Gemeinde Cobor im Berufungsweg vor.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U III 48. Siegel, rund, Dm. 28 mm in braunes Wachs
papierbedeckt, auf der Riickseite zum Verschlua aufgedriickt. Im Siegelfeld zwischen
zwei Wappenschildchen, Mauerzinne, Umschrift verwischt.
Prudentes et circumspecti domini amici et fautores honoribus cunctis
prosequendi. Noverint dominationes vestrae, quod cum nos more 'alias so-
lito pro tribunali pariter consedissemus ac quidam Simon Ebel dictus de valle
Agnetis uti actor al una ac providi yid videlicet tota communitas de villa
Cowern in causam atracti partibus ab altera coram nobis personaliter corn-
paruissent et ratione cuiusdam aquae seu stagni litigassent, conquestumque
nobis per providum Simon Ebel extitit, quod cum idem quandam piscinam
ab honestis hominibus ac tota comniunitate Cowern emisset, extunc sibi quan-
titas piscium terminatel per eosdem de dicta villa fuisset promissa, ipse vero
Simon Ebel quantitatem et magnitudinem huiusmodi piscium minime re-
periens a praedictis inhabitatoribus villae Cowern summam pecuniarum sui
dampni ab ipsis cogitabat postulare, Isti autem homines de praedicta
villa promissum hoc per ipsos negant fore factum (quod nec etiam praedic-
tus Simon Ebel testimonio aliquo probare potuit), sed dicunt, quod quadam
die praedictus Simon Ebel in villa eorum ipsos accedens non rogatus, petitus
nec coactus et dictam piscinam ab eisdem ad [ postulabat] 2 .
Super quo dicto ipsi [ de villa eidem Simonip Ebel piscinam probare fecerunt,
quod et fecit sagertam seu rethe immisit et ad nutum suum piscium multitu-
dinem primo tractu prendidit et extraxit. Et super hoc mox cum eisdem con-
veniens et piscinam antedictarn rectae emtionis titulo consuetudine provin-
ciali tenta pro quinquaginta florenis ungaricalis monetae ab eisdem emit et
se potum seu almasium in ratificationem emtionis istius biberunt. Immo tern-
pore depositionis pecuniarum post almasium praesentibus providis viris Adam
Gref villico de Ruppus ac iurato consule Andrea sutore de praedicto oppido
dicti hornines de villa manifeste dicebant, quod si praedictus Simon Ebel se
aggravatum tempore medio sensisset, nihil obstante pecunias suas post se
sumere deberet et ipsis piscinam eorum quiete et pacifice permittere. Hie

24* 317
www.dacoromanica.ro
autem Simon nolens sed piscinarn. prout emisset postulabat dicens, quod si
daranum pateretur in eum et non in alium redundaret. Nos itaque auditis
intellectis et examinatis utrarumque partium propositionibus et allegationi-
bus et bene [ ]2 solum deum et iustitiam prae oculis habentes sen-
tentiam diffinitivam in hunc modum duximus divulgandarn praedictum Si-
monem Ebel in praemissa causa nullum ius nullamque iustitiam habere. Hic
tamen Simon Ebel sententia nostra diffinitiva minime contentus causam in
praesentiam dominorum septem sedium Saxonicaliurn provocaba Quare
dominationes ac amicitias petimus instanter, quatenus S1 fieri potest prae-
dictos pauperes de Cowern in vestra iustitia retinere velitis. Datum in Ruppas
feria quarta4 infra octavas penthecostes anno domini 1482.
Iurati seniores sedis et oppidi
Ruppas ad [ ]' mandata parata.
Auf der Riickseite Adre.3e: Laudissirnae famositatis ac merae pYudentiae viris
magistro civiurn Cibiniensi [asque]6 consulibus ac toti universitati sep-
tern sedium, dominis et amicis sincere honorandis.
1 Hierauf gestrichen unius piscium. 4 Wenrich liest quinta mit Fragezeichen
2 Hierauf in zerstbrtem Bug unleserlich
28 mm. 6 Liicke 9 mm.
Hierauf in zerstörtem Bug unleserlich
35 mm. 6 8 mm, leserlich nur die Endung asque

4 490
Bennesdorf 1482 Juni 2. Der siebenburgische Woiwode Stephan Bálhori
verbietet dem Adligen Ladislaus Desewfy de Lossoncz von den Bewohnern Klau-
senburgs in Bachnen Zoll einzuheben.
Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Stadtarchiv Cluj Priv. T 63. Siegel, rund, Dm.
30 mm, in grunes Wachs vorne aufgednickt, Reste.
Druck: Ivanyi, Oklevéltar 2, 232 Nr. 190.
Comes Stephanus de Bathor, iudex curiae regiae vaivodaque Transsilvanus
et Siculorum cows et cetera egregio Ladislao Desewfy de Lossoncz salutem
et favorem. Expositurn extitit nobis in personis civium et inhabitatorum civi-
tatis Koloswariensis gravi cum querela quomodolicet ipsi mediante literis
regalibus ab omni solutione tributarum exempti et supportati fuerint et pro
guaevis tributorum lora libere proficisci habuerint. Tamen officiales et exac-
tores tributi vestri in Bohnya situati hiis minime curatis circa festum Penthe-
costes1 proxirne praeteritum super nonnullos populos et inhabitatoies dictae
civitatis Koloswariensis durn iidem ad nundinas extunc in dicta Bohnya cele-
bratas cum eorum rebus et mercantiis venissent, grandia tributa et inauditas
tributarum solutiones exigiaent et extorcissent, nam de quolibet curru sin-
gulisque rebus et mercantiis ipsorum institorum et inhabitatorum civitatis
praedictae suilicet de qualibet eorum persona immo de feminis et parvulis
ipsorum tributa ad modum grandia extorsissent in praeiudicium ipsorum ex-
ponentium darnpnumq lie et dictarum literarum regalium derogamen quam
maximum. Unde quia nos ipsis literis regalibus nequaquam obstare quill po-
tius eas in suis vigoribus conservare sicque ipsos exponentes eorum libertate
frui volumus nec talia facinora, quae ex toto inaudita censeri possunt impro-
vise pertransire opportet pro eo dilectionem vestram praesentibus requirimus
diligenter et regia in persona firmiter mandamus eidem, quatenus agnita prae-

318
www.dacoromanica.ro
sentium notitia a modo in antea per officiales et exactores dicti vestri tri-
buti vel alios quospiam homines et sequaces vestros talia facinora et inde-
bitos actus committi permittere non velitis neque audeatis quoquomodo,
quill potius omnia illa tam videlicet pecunias quam alias res quas ut prae-
fertur super ipsos exponentes ipsi vestri tributarii extorserant eisdem expo-
nentibus in specie et sine omni defectu reddi et restitui facere velitis et de-
beatis. Qui si fecerit benequidem alioquin comitibus vel vicecomitibus illo-
rum comitatum in quibus bona vestra situantur serie praesentium strictius
committimus, ut iidem eadem e st ra bona iuxta contenta dictarum litera-
rum regalium occupare occupataque tamdiu quousque de illatis satisfactio
impendetur tenere debeant et teneantur. Secus optamur non facturi. Prae-
sentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum in Bayon in fato sanstae et
individuae Trinitatis, anno domini millesimo quadringentesimo LXXX se-
cundo.
1 Mai 26.

4 491
Roman 1482 Juni 17. Stefan Woiwode der Moldau, ersucht Richter und Rat
von Kronstadt, für von seinem Diener Wazko eingekaufte Waren keinen Zoll
einzuheben.
Orig. Pap. Arh. St. Brapv, Schnell I 34. Siegel, rund, Dm. 33 mm, war in rotes Wa(hs
zum VerschluB auf der Ruckseite aufgedruckt.
Druck : Hurmuzaki, Documente XV, 1, 118 Nr. 213 Bogdan, Documentele lul $tefan
2, 369 Nr. 165.
Stephanus dei gratia wayvoda et dominus ac haeres terrae Moldavien-
sis. Egregii ac circumspectil nobisque honorandi. Misirnus hominem nostrum
Wazko erga vestras dominationes ad comparandum oleum et pannum pro
viginti quinque florenos Hungaricales. Quare vos petimus tamquam amicos
quatenus de eodem nostro homine a praedictis rebus tributum aliquid pctere
non velitis, immo2 pacifice absque aliquo impedimento dimittere nostri gra-
tia velitis. Datis in Romanoforo feria secunda post festum Viti et Modesti
maitirum, anno domini millesimo quadringentesimo octuagesimo secundo.
Auf der Ruckseite Adresse: Circumspectis ac egregiis iudici ac iuratis civibus
de Brassouia, amicis houorandis.
1 Hierauf gestrichen ac. 2 Vorlage ymo.

4 492
Tirgovkle (1482) Juni 23. Staico, Logofet der Walachei, leitet an Richter und
Rat von Kronstadt ihm eben, Sonntag, zugekommene Nachrichten weiter, denen
zufolge Ali-Beg erneut mit dem Sandschak Nikopolis belehnt worden sei. Der
im Aufbruch befindliche Sultan nahere sich Sofia und seine Paschas warden
die Donau aufwarts gegen Semendria ziehen. Ali-Beg scheine einen Plande-
rungszug gegen Kronstadt zu planen. Wegen weiterer Nachrichten sollte daher
ein Kundschafter zu ihm, Staico, entsendet werden. Geschrieben in Tirgovi,ste,
am 23. des Monats Juni".

319

www.dacoromanica.ro
Auf der Rückse'te Adresse: , Meinen guten Freundcn dem Richter und den
natsherren von Kioi stadt".
Ebenda von gleichzeitiger Kiontad1 .r Hai d: Item III fl. tenetur Rewels ex
parte Matis Smedyn. lien II it. Johannes Crispus. Item V° lanceas tenetur
Stengels Tongh.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 476. Siegel rund, 19 mm in helles Wachs,
papierbedeckt, auf der Rt cl seite zum Verschlul3 aufgedruckt. Im Siegelfeld bärtiger
Mannerkopf mit Fellmutze, Reste ciner Umschrift.
Druck und rum. ebersetzung: Bogdan, Doc Imente 299 Nr. 241 Tocile cu, 531 docu-
mente 409 Nr. 409:
Druck: Miicti, Novi vlacho bu guski grunoti 91 Nr. 102.
Rum. ellersetzung: Bogdan, Documente i regeste 220 Nr. 213,
Regest: Andronesct , ReperLoriul 160 Nr. 595.
Bogdan datiert die Urkunde 7U 1492. In ch,m ganzen in Frage stehenden Zcitraum Mit
indes lediglich im Jahre 1182 der 23 Juni auf einen Sonntag. Das erscheint uns fur den
Zeltpunkt als ausschlag..;ebend. Zu diesem Zeitpunkt ist Staico bereits als Logofet be-
zeugt. Ebenso erscheinen Rewels und Stengels Tongh zu dieser Zeit in den Kronstädter
Rechnungen.

4 493
(Naeh 1482 Juni 23). Staico, Logofet d r Walachei, verwendet sich bei Richter
und Rat von Kronstadt fur sninen Gefolgsmann Neagoe aus Mägureni. Dieser
habe in Krion.stadt Wai en eingekauft und sich dortselbst fur zwei Gulden auch
ein (Waren- ) Siegel schneiden lassen, das er indes bet seinem Gastgeber vergass.
An der Zollstelle habe er ohne dieses Siegel drei Gulden Strafe zahlen mussen.
Er ersucht seinem Mann Gerechtigkeit uiderfahren zu lassen, da dieser den Ver-
lust des Siegels durch Zeugen nachweisen werde.
Auf der Ruckseite Adresse: , Unsesen ehrenwerten Brildern dem Richter und
den 12 Ratsherren \ o n Kronstadt".
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 475. Siegel, rund, Dm. 32 mm, war auf der
Rtickseite zum Verschluf3 aufgedruckt.
Druck und rum. ebersetzung Bogdan, Documente 300 Nr. 215. Tocilescu, 531 docu-
mente 411 Nr. 411.
Druck: Miletia, Novi vlacho-bulgarski grtmoti 91 Nr. 103.
Regest: Bogdan, Documente si regeste 293 Nr. 153. Andronescu, R pertoriul 118 Nr. 540.
Fur die Zeitsetzung massgel end ist die eiste Erwähnung des Staico als Logofet, vgl.
Nr. 4 492, Bei Stoicescu, DicLionar 24 ist er als soldier ab 1 182 Juli 13 his zum Jahr
1507 belegt.

4 494
Tirgoil§te (1482-1483) Juli 10. Vlud Calugdrul, Woitiode der Walachei, ant-
wortet Richter und Rat von Kronstadt auf die durch Jupan Paul" und Simon,
den Richter von Rosenau, Ubcibrachte Botschaft. Er dementiert des Gerucht, dem-
zufolge er den Kronstadter Kaufleuten nur bis Tirg,sor in scin Land zu kommen
gestattet habe und sichert ihnen freien Handel bis zur Donau zu. Geschrieben
in Tirgovi.yte, am 10. Jt li".
Auf der Rückseite Adres. : Meinen guten V;itern und Fr unden dem Richter
von Kronstadt und alien Ratsheiren".

320
www.dacoromanica.ro
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stei ner II 130. Sieg 1, ii 0 Dm. 35 mm, in rot s
Wachs, papicrbedeckt, auf der Ruckseite zum VerschluB aufgedruckt. Derselbe Stempel
wie Nr. 4 463.
Druck: Miletiè, Novi vlacho-buh,arski g amoti 78 Nr. 73 (irrig zu Viad Tepes).
Druck und rum. Obersetzung: Bogdan, Documente 188 Nr. 155. Tocilescu, 543 Docu-
mente 149 Nr. 156.
Rum. Obersetzung: Bogdan, Documente i regeste 117 Nr. 117.
Regest: Andronescu, Repertoriul 139 Nr. 504.
Die Urkunde gehort in die Friihzeit der Regierung des Vlad C5lug5rul. Zum Inhalt vgl.
noch Nr. 4 459 und Nr. 4 512.

4 495

(Nadi 1482 Juli 13 nach 1500 . Jupen Staico, Log fet der Walachei, ersucht
Richter rind Rat von Kronstadt urn men gutei Bader, der sich auf Fussleiden
versteht. Er Mkt, diesen seiriem Bolen Nanciul zuzugesellen; es 'verde ihm nicht
zum Schaden gereichen.
Auf der Ruckseite Adresse: Unseren ehrenweiten Bradern und guten Freun-
den, dem Richter und d.n 12 Ratsherren von Kronstadt".
Orig. Pap. Aril. St. Brasov, Stenner II 528. Unbesiegelt.
Druck mid rum. Cbersetzung: Bogdan, Documente 301 Nr. 246. Tocileccu, 534 docu-
mente 410 Nr. 410.
Regest: Bogdan, Documente i regeste 294 Nr. 154. Andronescu, Repertoriul 148 Nr. 541.
Lout Stoicescu, Dictionar 24 ist Staico 1182 VII 13 al. Logofet und von 1483 I 27-1505
III 26 als Grof3logofet beLeugt.

4 496

Neumarkt/Tirgu Mum 1482 Juli 18. Der siebenbilrgische Woiwode Stephan


Bdthori bezeugt, dass gemäss einer Erklarung des Petrus de So nbor der
Adlige Johannes Erdely de Somkerek diesem seinen Besitzanteil in possessione
Zazsombor vocala in comitatu de Dobai' a -xistente zii vollem Eigen tibetragen
hat.
Datum in opido Wasarhel feria tertia proximo post festum divisionis aposto-
lorum, arum dornini milks mo quadringentesimo octuagesimo secundo.
Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest DI. 74,216. Siegel, rund, Din. 30 mm, war
auf der Riickseite in helles Wachs aufgedruckt.

4 497

Neumailt / Tirgu Muiq 1 i82 .11.1i V. Der siebenbiiigische Woiw ode Stephan
Bdthori beglaubigt die Entscheidung d s Kon'gs Matthias N o n 1471 Nr.
3844 im Rechtsstreit zwischen Geihard Liithori und der Stadt Klausenburg
urn die Besitzung Feiurdeni, der am 1. Juli N o r dem Woiwoden neu verhan-
delt wurde, wobei der Mager Gethard Bathori \ on dein Prokurator Johannes
de Selend und die beklagte Stadt ob. Johannes H rezeg de Olnok vertreten
wurde.
Datum in opidol Wasarhel se dto decimo d e octavo um festi nativitatis beati
lohann.:s baptistae praedictarum, anno domini millesimo guadringentesimo
octuagesimo secundo.

321
www.dacoromanica.ro
Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest DI. 26418. Siegel, Dm. 30 mm auf der
Riickseite in gelbes Wachs aufgedruckt. Derselbe Stempel wie Nr. 4 578.

1 Vorlage opide.

4 498

Neumarkt / Tirgu Mum 1482 Juli 26. Der siebenburgische Woiwode Stephan
Bcithori ersucht Richter und Rat von Kronstadt urn Nachrichten liber die Be-
wegungen der Turken und weist sie an, bis zu seiner Ankunft den Anordnungen
des Torzburger Kastellans Ladislaus Soldos zu folgen.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Schnell III 11. Siegel, rund, Dm. 31 mm, war auf der
Rückseite in grtines Wachs zum Verschlul3 aufgedrtickt.
Druck : Hurmuzaki, Documente XV, 1, 119 Nr. 214.
Circumspe[cti virip amici nostri dilecti. Diversas novitates ex parte Tu[rco-
rum ]2 Nos autem tantae surditate3 dati estis [ ]4 tis. Quare commit-
timus nobis praesentibus, quatenus statim visis praesentibus paratos vos
teneatis. Et quidquid2 novitatis intelligere poteritis nobis in morte equi re-
nunciare et rescribere debeatis. Dedimus enim informationem Lazaro Soldos,
quomodo ad facta nostra interim, quousque nos in illis partibus Barcensibus
constituti fuerimus attendat. Iuxta sua igitur dicta operari et vos ipsos prae-
custo dire studeatis. Datum in Wasarhel in festo beatae Annae anno et cetera
lxxx secundo.
Comes Stephanus Bathor, vaivoda Transsiluanus et cetera.
Auf der Rtickseite Adresse: Circumspectis viris iudici iuratisque civibus civi-
tatis Brassouiensis, amicis nostris dilectis.
n- 20 mm durch Feuchtigkeit zerstort. 3 Iorga liest smedltati [sic=securitati].
2 Iorga liest Transalpinarum, das u ist 4 Cca 74 mm durch Feuchtigkeit zerstbrt
jedoch deutlich, dann cca 50 mm durch
Feuchtigkeit zerstOrt. 5 Vorlage quitquid.

4 499

Pressburg 1482 August 19. König Matthias befiehlt Uber Ersuchen der Sieben
und Zwei StUhle den Kastellanen, V izekaslellanen und sonstigen Amtstragern
in Siebenburgen frernden Kaufleuten zu verbieten, Waren mit der Elle oder im
Kleingewicht zu verkaufen bzw. hier Decken und Felle aufzukaufen.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 406. Siegel, rund, Dm. 65 mm, in rotes Wachs, pa-
pierbedeckt, vorne aufgedrückt. Derselbe Stempel wie Nr. 3 362.
Druck : Teleki, Hunyadiak kora 12, 224 Nr. 692.
Von der Kanzlei:. Commissio propria domini regis.
Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fidelibus nostris uni-
versis et singulis castellanis, viceeastellanis nec non officialibus tam nostris
quam aliorum quorumcumque ubivis in partibus regni nostri Transsilvanis
constitutis et existentibus salutem et gratiam. Exponitur maiestati nostrae
in personis fidelium nostrorum circumspectorum eivium et incolarum civi-

322
www.dacoromanica.ro
tatum nostrarum septem et duarurn Ledium Saxonicalium ad modum gravis
querelae, quod licet ipsi antiqua eorum praerogativa eis a dudum concessa
requirente, tali semper hucusque usi sint libertate utique deberent et gau-
dere, ut nemo mercatorum extraneorum et forensium hominum, quam ipsi
duxtaxat in illis partibus regni nostri res suas mercimoniales et venales ac
pannos cum ulmis et ponderibus divisim seu particulariter sed integro sta-
mine ac petia et pondere, prout moris et tales merces colligatas hincinde
ferre, venditioni tradere et ex excindere ausus fuerit seu praesumpterit.
Modo tamen forent plerique mercatores et forenses homines, qui non curan-
tes infringere antiqua iura ipsorum et consuetudinem huiusmodi merces
suas et pannos cum ulna et pondere partialiter in officiolatibus vestris ven-
dere et excindere atque lodices et pelles tam laboratas quam non laboratas
per loca colligere et emere ausu temerario non formidarent in praeiudicium
libertatis ipsorum exponentium ac dampnum, iniuriamque et gravamen
V alde magnum. Quare supplicatum extitit per maiestatem nostram ipsis
superinde de remedio opportuno provideri. Cum autem nos sicuti ceteros
subditos nostros, sic rationibus praescriptis exponentes in eorum antiquis
iustis libertatibus et consuetudinibus illibate conservare et ab omnibus con-
servari facere volumus, ideo fideIitati vestrae harum serie firmissime prae-
cipimus et mandamus, quatenus si sic est ut nobis dicitur inhibeatis et qui-
libet vestrum palam inhibeat et faciat publice inhiberi, quibus et nos per
praesentes sic inhibemus, ne quispiam mercatorum et forensium hominum
praescripta vendiciones et excisiones pannorum seu aliarum mercium in
officiolatibus vestris facere et exercere aut aliquas lodices et pelles emere
et colligere contra praescripta iura ipsorum et consuetudines quoNismodo
praesumant. libi vero quipiam huiusmodi inhibitionem vestram temera-
rent, ornnes tales et singulos per opportuna remedia ad id conservandum
compellere et astringere deheatis auctoritate nostra praesentibus vobis in
hac parte concessa et iustitia mediante. Aliud non facturi praesentibus per-
lectis exhibenti restitutis. Datum Posonii in profesto beati Stephani regis,
anno domini millesimo quadringentisemo octogesimo secundo, regnorum
nostrorum Hungariae et cetera anno vigesimo quinto, Bohemiae vero quarto
decimo.

4 500
Wiilz 1482 August 23. Der siebenburgische Woiwode Stephan Bcithori trägt
dem Rat von Hermannstadt auf, das dort hinterlegte konigliche Geschatz urn-
gehend nach Mahlbach zu schaffen.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U III 46. Siegel, rund, Dm. 30 mm, war in griines Wachs
auf der Rtickseite zum VerschluB aufgedrückt, Reste.
Prudentes et circumspecti viri amici nostri dilecti. Dilectiones vestras prae-
sentibus petimus diligenter et regia in persona committimus eisdem, quate-
nus statim visis praesentibus illa bombarda maiestatis regiae, quae illuc
reposita sunt cum omnibus eorum attinentiis sed et tentoria ac alias re nostras
ibidem habitas per1 currus1 vestros1 ad oppidum Zazsebes quam primum
conduci facere velitis. Dictis autem et relatibus huius familiaris nostri prae-
sentium scillicet pertitoris fidem creditivam vos adhibere velle rogamus.
Nec secus optamus facturi. Datum in Wewlcz feria sexta proxima ante festum
beati Bartholomei apostoli, anno domini et cetera LXXX secundo.

323
www.dacoromanica.ro
Comes Stephanus de Bathor,
iudex curiae regiae vaivodaque Transsilvanus et
cetera.
Auf der Ruckseite Adresse: Prudentibus et circumspectis viris magistro ci-
vium vel suo vicemgerenti ac iudici et iuratis civibus civitatis Cibiniensis,
amicis nostris dilectis.
1 Ober der Zeile.

4 501

1402 August 27. Der Konvent von Kolozsmonostor berichtet dem sieben-
biirgischen Woiwoden Stephan Báthori tiber die am 12. August (feria se-
cunda proxima post festum beati Laurentii martyris ) in Anwesenheit des
Vertreters des Konvents und des Woiwo den vorgenommene Festsetzung
der Hattertgrenzen zwischen der Besitzung Kreuz (Kerezthwr ) der Adligen
Georg, Johannes und Simon von Kreuz und Leresdorf (Zenth Andras ).
Von den benachbarten Adligen werden u.a. genannt: Johannes Fychyor de
Kenthelke und Simon de Zaz Berethe.
Datum decimo sexto die diei reambulationis et statutionis praenotatarum, anno
domini supradicto (1482).
Druck : Barabds, Codex dipl. Teleki 2, 152 Nr. 103 nach einer Einschaltung der Requi-
sitoren des Konvents von Kolozsmonostor, früher irn Archiv der Grafen Teleki Nr. 7 538.

4 502

Woos 1402 August 20. Der siebenburgische WoiwodelStephan Báthori er-


sucht das Weissenburger Kapitel, bei der Einfiihrung des Adligen Stephan
de Bako in die ihm vom Adligen Gregorius Herborth de Zazpathak pfand-
weise tibereigneten Besitzanteile in possessionibus Thywr, Balasfalwa, Weze,
Marthonthelke, Chyfod, Olahcheztwe et Zazpathak praedicta in comitatu Albensi
existentibus mitzuwirken. Als seinen Beauftragten macht er namhaft: Johan-
nes de Zanchal vel Gaspar aut Pangracius de Bolya sin Demetrius Swlyok seu
Elias de Dechie sive Andreas de ei<dt.n neve Petrus de Galthew nam Paulus
de Syle.
Datum in Zazwaras in festo beati Augustini episcopi et confessoris, anno do-
mini millesimo quadringentesimo octogesimo secundo.
Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest DI. 29 318/1. Siegel, rund, Dm. 30 mm,
war auf der Rirckseite in grimes Wachs zum Verschlul3 aufgedrtickt.

4 503

Thorenburg 1482 August 29. Der siebenburgische Woiwode Stephan Bkthori


fordert den Rat von Hermannstadt auf, die bewussten Geschiitze bereit zu halten.

324 www.dacoromanica.ro
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U III 47. Ringsiegel mit den drei Wolfszahnen im WaPPen-
schildchen auf der Riickseite in griines Wachs, papierbedeckt, aufgedrackt.
Prudentes ac circumspecti viri bouts grate dilecti. Sicutti vobis prius corn-
miseramus praesentibus similiter committimus vobis, quatenus bombarda
illa simulcum gentibus videlicet equitibus quinquaginta bonis appromp-
tuare velitis et debeatis, ita ut amodo ad quatuor dies, dum nos vobis in
hac parte scribemus statim1 nos transmittere possitis. Nos enim vobis re-
scribemus quantum de pulveribus mittati ad bombarda. Ex Thorda feria
quinta proxima post festum beati Bartholomei apostoli, anno et cetera LXXX
secundo.
Comes Stephanus de Bathor
vaivodaque Transsilvanus et cetera.
Auf der Ruckseite Adresse: Prudentibus ac circumspetis viris magistro civiurn
iudicique et iuratis civibus civitatis Cibiniensis, amicis nostris dilectis.
1 Hierauf ad gestrichen.

4 504
Klattsenburg 1482 September G. Richter und Rat von Klausenburg beurkunden
die Erbteilung zwischen Paulus Cristoferi Itali und seiner Schwester Marga-
retha.
Orig. Perg. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Cluj Div. 1/2. Siegel, rund Dm.
43 mm, war in grunes Wachs vorne aufgednickt.
Nos Johannes Marcus iudex iuratique cives civitatis Coluswar damus Pro
memoria, quod nostri consistorio pro reddendis suis unicuique conseden-
tibus nostri e medio circumspectus Georgius Sartor, Anthonius Rodt iu-
rati concives surgendo fassi sunt, quomodo famosus Paulus Cristoferi Itali
et honesta domina Margaretha soror eius germana coram eis veluti fidem prae-
sentibus et posterioribus facturis domum in theatro nostrae civitatis in vici-
nitatibus providorum Erasmi Angeli et quondam magistri Petri notarii sitam
ac in eos hereditario iure devolutam sine strepitu concordi animo partiti
sunt hoc modo: Quod directa et aequa per longum a primo domus limite us-
que ad extremum fundi ortus domui annexi et versa vice ad ultimo limite,
qui ad platheam1 Kyrgas tenditur usque ad primum introitum qui est a
theatro orti curiae et reliquae partis fusa medietas, quae ad orientali plaga
domui honestae dominae Margarethae relictae olim praefati magistri Petri
notarii contigua est, Paulo cedat antelato altera vero similiter tota directa
et aequa medietas quae contigua est domui Erasmi Angeli ab occidentali pla-
ga dominae Margarethae hoc pacto quaecum aedificia in parte Pauli structa
excederent mansiones partis alterius Paulus duo iugera vinearum cum rnedio
et item torcularis partem mediam, cuius altera medietas prius dominarn Mar-
garetham spectabat in promontorio Brethofft dicto in vicinitatibus2 circum-
spectarum Luciae relictae Balas partibus vero ab altera praefatae dominae
Margarethae sita et floreni Hungaiicalis puri auri et iustae monetae quadra-
ginta superaddens persolvit. Celariuml) autem, quod est sub introitu non
per longum scilicet per transversum isum est ita, quod medietasposte-
rior clominam Margaretham autern partem eius concernat, pars vero eiusdem
celarii anterior praefatum Paulum spectet porta quoque introitus a parte
theatri quousque testudo ab ipsa poi ta protenditur parti sit utrique communis

325
www.dacoromanica.ro
et libera in aliisque omnibus et singulis clenodiis et utensilibus aequaliter se
mutuo concentarunt et placile diviserunt. Super qua partitione ad suorum
iurium conservationem praefatis Paulo simul et dominae Margarthae literas
nostras sigilli nostri maioris sub impressione roboratas ad humiles eorum su-
plicationibusl concessimus. Datum in Coluswar feria sexta ante nativitatis
Mariae, anno domini millesimo quadringentesimo octuagesimo secundo.
1 So Vorlage . 2 Vorlage vicinatibus.

4 505
Ofen 1482 September 7. Konig Matthias ersucht das Kapitel von Neutra bei
der Einfiihrung circumspectorum Laurencii et Mathiae de Kolostvar, civium
opidi Trinthiniensi, ac generosae dominae Marthae, consortis dicti Laurencii,
in Besitzanteile einiger Ortschaften in der Gespanschaft Trencsény mitzu-
wirken, die ihm von Oswald de Zamard pfandweise ilberlassen worden sind.
Datum Budae in vigilia festi nativitalis beatae Mariae virginis, anno domini
millesimo quadringentesimo octuagesimo secundo.
Eingeschaltet vom Neutraer Kapitel 1482, Orig. Ungar. Landesarchiv Budapest DI.
45 930.

4 506
Weissenburg 1482 September 10. Der siebenbargische Bischof Ladislaus Gereb
ersucht den Adligen Pangratius von Bell, die in Henningdorf zuriickgehaltenen
Giiter seines Untertanen Johannes Borsa freizugeben.
Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest DI. 62 915. Ringsiegel, Dm. 14 mm, auf der
Ruckseite in rotes Wachs zum Verschluss aufgedrückt.
Nobilis nobis honorande. Intelleximus, quomodo vos cuiusdam Jo-
hannis Borsa dicti, Wolahi, iobagionis nostri de Hennengfalwa, qui in estate
novissime praetelita vini pes I P tunc in dicta Hennengfalwa sevientis
formidari ab eadem Hennengfalwa in possessionern vestram Saldorff erga
quendam proximum suum aufugisset et per earn estatem moratus esset, nunc
redimere volentis bona et res detinuissetis nec eundem reddere velletis. Quare
petimus vos diligenter quatenus res et bona pecoraque et peeudes eiusdem
nostri iobagionis reddere et restituere reddique et restitui facere velitis nostri
et communis iustitiae ob lespectum. Et quicumque contra ipsum iobagionem
nostrum aliquid agere habuerint, omnibus ex parte eiusdem iudicium et ius-
titiam ministrare faciemus alias cum opportunum nobis erit aliter superinde
de remedio providele opportuno. Ex Alba feria tertia proxima post festum
nativitatis beatae Mariae virginis, anno domini millesimo quadringentesimo
octoagesimo secundo.
Ladislaus Gereb electus et
confirmatns ecclesiae Albensis Transsilvaniae.
Auf der Rachseite Adresse: Nobili Pangratio de Bolya nobis honorandis.
Lticke.

326
www.dacoromanica.ro
4 507
Broos 1482 September 18. Der siebenbargische Vizewoiwode Stephan Horwath
ersucht Richter und Rat von Kronstadt, wegen eines drohenden Tarkeneinfalts
Kundschafter in die Walachei zu senden und berichtet tiber einen von Paulus
Kinizsi zunickgeschlagenen Tiirkeneinfall ins Banat.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Fronius I 57. Ringsiegel war in grünes Wachs aut der
Rtickseite zum Verschlui3 aufgesriickt.
Druck : Marienburg, Kleine sieb. Geschichte 227 zu 1484 September 15. Hurmuzaki, Do-
cumente XV, 1, 119 Nr. 215.
Circumspecti fratres et amici nostri carissimi. Scire damus vestris ami-
citiis quomodo de praesenti scribit nobis dominus vaivoda, ut saevissimi
Turci Transalpinis essent et illas partes subintrare vellent. Ideo petimus vos
nihilominusque in persona domini vaivodae mandamus, quatenus statim
visis praesentibus exploratores vestros tickles Transalpinis mittere velitis, et'
si necessarium fuerit extunc nos cum gentibus nostris in auxilium vestri tran-
sire volumus. Item novitates intimamus vobis quomodo imperator et prin-
ceps Turcorum misit2 septem millia Turcorum versus Themeswar ad devas-
tandam illam provinciam, tune Paulus Kynisy cum suis gentibus contra ipsos
insurresxit et quasi omnes Turcos2 interfecit et captivavit, praecipue autem
capitaneum et waywodam ipsorum Turcorum captivavit4 et hoc fuit de prae-
senti videlicet feria secunda proxima ante festum exaltationis sanctae crucis.
ScripLa in Zazwaras feria quarta proxima post festum exaltationis sanctae
crucis, anno domini m° 1XXXij°.
Stephanus Horwath
Jhesus Christus2 vicewaywoda
Auf der Mickseite Adresse: Circumspectis iudici civibusque Brasouiensis, fra-
tribus et amicis nostris carissimis.
1 Vorlage ett. 6 Davor gestrichen capiu.
2 Vorlage missir.
3 Vorlage -us 6 Vorlage xpus.

4 508
Vor Hainburg 1482 Oktober 3. Kdnig Matthias beauftragt die Sachsen der Sie-
ben und Zwei Stiihle und des Burzenlandes, die Abgabe von 12.000 Goldgvlden
ohne weiteres Hinausziehen abzufahren.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U III 143. Ringsiegel, achteckig, in rotes Wachs, papier-
bedeckt, vorne aufgedrückt. Derselbe Stempel wie Nr. 3 986.
Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.
Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fidelibus nostris pru-
dentibus et circumspectis septem et duarum sedium Saxonicalium Saxonibus
et terrae Barcza salutem gratiam. Ex intimatis fidelis nostri dilecti reverendi
domini Urbani electi et confirmati ecclesiae lauriensis, thesaurarii nostri,
intelleximus magna displicentia, qualiter vos illam summam duodechn mi-
lium florenorum auri, quam vos daturi obtuleratis ex aliquorum de media
vestri persuasionibus retractassetis et ipsam summam modis omnibus reddere

.327

www.dacoromanica.ro
prorogassetis allegantes, qualiter exercituari necessario deberetis. So lum fi-
deles nostri Cibinienses in hac parte maiestati nostrae se obtemperassent.
Unde minime constat nobis exercituatio vestra, quam facere dicitis, cum ini-
mici nostri contra quos vos exercituari debuissetis nunc volente altissimo
prostrati undique subiaceant et non cogitatis negotium nostrum per hoc tur-
bari. Mandamus idcirco fidelitati vestrae harum serie firmissime, quatenus
omni excusatione solita praetermissa huiusmodi summam duodecim milium
florenorum auri.absque omni mora disponere et recolligere et per hunc ho-
minem nostrum praesentium ostensorem eidem thesaurario nostro dirigere
debeatis, aut tu magister civium civitatis nostrae Cibiniensis praedictae per-
sonaliter portare studeas, quoniam aliunde etiam intelleximus, quod per te
plus -quam per alios negotium istud adversatum fuisset, quod suo tempore
requirere non obmittemus. Aliud sub gravi indignatione nostra nullo modo
facturi. Datum in castris nostris sub civitate nostra Hainburg sub sigillo nos-
tro annulari secreto in profesto beati Francisci confessoris, anno domini mille-
simo quadringentesimo octogesimo secundo, regnorum nostrorum anno Hun-
gariae et cetera vicesimo quinto, Bohemiae vero quarto decimo.

4 509
1482 Oktober 12. Das Kapitel von Neutra schaltet die Urkunde des Konigs
Matthias von 1482 Nr. 4 505 ein und bezeugt, dass Laurencius und Matthias
von Klausenburg sowie Martha, die Gattin des Laurencius, am 27. Septem-
ber und den darauffolgenden Tagen in die ihnen pfandweise tibereigneten
Besitzanteile in der Gespanschaft Trencsény eingeffihrt worden sind.
Datum sedecimo die diei introductionis et statutionis praescriptarum, anno do-
mini suprascripto.
Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest DI. 45 930. Siegel rund, Dm. 42 mm, war
auf der Rückseite in helles Wachs aufgedrtickt, Reste.

4 510
Tirgovige (1482-1403) Oktober 30. VIad Ceilugdrul, Woiwode der Walachei,
teilt Richter und Rat von Kronstadt mit, dass seine Untertanen Jupan Sinadin
und Jupan Mihnea sich bei ihm Uber den in Kronstadt erlittenen Schaden be-
schwert haben. Der Rat solle sein Ver.sprechen einhalten, dass er alien Bewoh-
nern der Walachei bei erlittenem Schaden Gerechtigkeit verschaffen wole. Ge-
schrieben in Tirgovi.,ste, am 30. Oktober".
Auf der Rtickseite Adresse: Den guten Freunden meiner Herrschaft, dem
Richter und den Ratsherren von Kronstadt".
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 153. Siegel, rund, Dm. 35 mm, in rotes Wachs,
papierbedeckt, auf der Rtickseite zum Verschlui3 aufgedrtickt. Vermutlich derselbe
Stempel wie Nr. 4 459.
Druck und rum. Obersetzung: Bogdan, Documente 190 Nr. 157. Tocilescu, 534 Do-
cumente 156 Nr. 163.
Rum. ubersetzung: Bogdan, Documente i regeste 119 Nr. 120.
Regest: Andronescu, Repertoriul 151 Nr. 555.
Sinadin, erscheint auch sonst am Anfang der Regierungszeit des Vlad Cálugärul. Wir
reihen die Urkunde daher mit Vorbehalt zu 1482-1483 Oktober 30 ein, dies auch des-
halb, weil sie In Tirgoviste ausgestellt ist, während Vlad Calugdrul erst ab 1486 mehr
aus Bukarestl urkundet.

328
www.dacoromanica.ro
4 511
[1482] November 15. Vlad Calugärul, Woiwode der Walachei, gibt alien seinen
Untertanen: den Burggrafen in alien Stadlen, den Geschworenen und den Zollein-
hebern in den Stddien und an der Donau sowie allen ribrigen bekanni, dass sei-
tens des Kronstadter Rates Vertreter gekommen sind, die urn die Bestatigung
der alien Handelssatzungen angesucht haben, wie sie zur Zeit seines Bruders,
des Woiwoden Radii, geltend waren. Er gestattet daraufhin den Kronstadtern
den freien Verkauf und Kauf aller Waren, einschliesslich von Fischen. Nie-
mand darf von ihnen mehr als die alien Zolle verlangen, und es sollen keine neuen
Abgaben eingefithrt werden. Geschrieben am 15-ten November".
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 143. Siegel rund, Dm. 35 mm, in rotes Wachs,
papierbedeckt, vorne aufgedrückt. Vermutlich derselbe Stempel wie Nr. 4 459.
Druck und rum. Obersetzung: Bogdan, Documente 183 Nr. 151. Tocilescu 152 Nr. 159.
DRH, B 1, 195 Nr. 182.
Rum. Ubersetzung: Bogdan, Documente i regeste 116 Nr. 116.
Regest: Andronescu, Repertoriul 137 Nr. 496.
Ihrem Inhalt nach gehort die Urkunde an den Anfang der Regierungszeit von Vlad
CAlugArul da am 16. November 1481 noch Basarab Tepelus urkundet, vgl. Nr. 4 447,
setzen wir vorliegende Urkunde zu 1482 an.

4 512
(Nadi 1'182 November 15 vor 1490 April 6). Vlad Calugarul, Woiwode der
Walachei, dankt Richter und Rat von Kronstadt far das ihm abermittelte Schrei-
ben. Er erinnert daran, dass er bisher stets mit den Kronstädtern in Frieden gelebt
und sick stets nach ihrem Willen gerichiet habe. So habe er den Kronstadtern
alle Wege durch die Walachei geOffnet, so dass sie bis nach Braila, nach Floci
und in die Donauhiifen ziehen lcdnnen um Fische zu kaufen, was frillier nicht
gestattet war, da diese von den walachischen Kaufleuien kaufen mussten. So ist
nun ein Land wie das andere". Bei Rechtsfallen habe er mehr nach Wunsch
der Kronstadter Recht gesprochen als zugLnsten seiner Untertanen. Er habe ge-
stohlene Pferde sogar zurackstellen lasssen, wenn sie in die Moldau entfuhrt wor-
den waren, wie niemals zuvor geschehen. Er weist die Vorwarfe der Kronstadter
betreffend Hader" zuruck und beschwert sich gleichzeitig, dass seinen Unter-
tanen gewallsam Schafe aus der Szeklergegend weggenommen wurden. Sie war-
den die Schuld auf die Torzburger Kastellane oder auf die Szekler abwal-
zen. Ihr Vorgeherz ihm gegenuber geschehe aber offenbar nicht im Einverstcindnis
mit seinem Herrn, dem Konig, und seinem Wrier" Stephan _Nihon, mit denen
er Frieden halte. Er werde ihr Schreiben an den siebenburgischen Woiwoden wei-
terleiten, damit auch der Konig davon erfahre. Denn bisher wusste ich, dass
ich ein Diener meines Herren, des Konigs, bin und dass mich mein Herr, der
Konig, wie einen Sohn gehalten hat". Weiters wirft er den Kronstadtern vor,
alle schlechten Menschen" bei sick zu dulden. Als wir aber bei euch waren,
habt ihr uns wegen des Tepeluy nicht erlaubt, etwas Schlechtes zu tun. Und ihr
wisst wie schlecht Tepeluy zu euch war. Uberlegt, was das fur Folgen nach sich
ziehen kann".
Auf der Rackseite Adresse: Dem Richter und den 12 Ratsherren von Kron-
stadt".
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 214. Siegel, rund, Dm. 35 mm, in rotes Wachs,
papierbedeckt, auf der Rtickseite zum Verschlui3 aufgedruckt. Derselbe Stempel wie
Nr. 4 459.

329
www.dacoromanica.ro
Druck und rum. ebersetzung: Bogdan, Documente 193 Nr. 159. Tocilescu, 534 Docu-
mente 158 Nr. 166.
Entgegen Bogdan sind wir der Meinung, dass mit dem Konig" vorliegender Urkunde
Matthias Corvinus gemeint ist. Als terminus a quo muss Nr. 4 511 genommen werden,
die von uns zu 1482 November 15 angesetzt wird.

4 513

Hermannstadt 1482 November 17. Der siebenburgische Woiwode Stephan Ba-


Mori beauftragt den Konvent von Kolozsmonostor, die Klagen einiger Adligen
gegen Ladislaus und Tobias von Hetzeldorf wegen Schadigungen, die diese ihnen
in Crihalma und Galati zugeftigt haben, zu untersuchen.
Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 26 436. Siegel, rand, Dm. 30 mm, war
auf der Rtickseite in weisses Wachs aufgedrtickt.
Amicis suis reverendis conventui ecelesiae de Kolosmonostra comes Step-
halms de Bathor vaivoda Transsiluanus necnon iudex curiae serenissimi prin-
cipis domini Mathiae dei gratia regis Hungariae, Bohemiae, Dalmatiae, Croa-
tiae et cetera amicitiam paratam cum honore. Dicitur nobis in personis nobi-
lium Michaelis ac Gaspar de Hozywthelke, Johannis de Eczel et Petri de
Koppan necnon dominarum Ursulae Petri Beldi de Espanlaka et Scolasticae
praefati Petri Koppany consortum item Gregorii filii ac puellae Rwsynth
vocatae, filiae eiusedem Petri Koppany et alterius puellae similiter Rwsinth
appelatae et sororis dicti Johannis Eczely, quomodo ab anno cuius iam quinta
instaret revolutio, egregii Ladislaus et Thobias de eadem Eczel de consilio
et instigatione nobilis dominael Magdalena vocatae matris ipsorum Ladislai
et Thobiae quasdam tres piscaturas ipsoruni2 exponentium2 sen riw1os3
fluvii Olth in territorio possessionis Kyralhalma in comitatu Albensi exis-
tentes habitas et adiacentes saepius depistare piscesque in eisdem deprehen-
sos quo ipsorum placuisset voluntati fecissent. In quibus praemissis eisdem
exponentis ducentorum florenorum auri dampna intulissent potentia median-
te, demum iidem Ladislaus et Thobias de consilio et instinctu eiusdem do-
minae Magdalenae matris ipsorum pro continuos octo annos omnes proven-
tus et utilitates quarundam duarum silvarum glandinosarum ipsorum ex-
ponentium quarum una in praelibata Kyralhalma ac alia in Galacz possessio-
num territoriis in comitatu praedictO existentium habitis adiacerent sibip-
sis percepissent et collegissent, in quibus eisdem exponentium centum flo-
renorum dampna intulissent potentia mediante. Etque in eisdem continuis
octo annis iidem Ladislaus et Thobias similiter de consilio et voluntate prae-
fatae dominae Magdalenae iobagiones ipsorum exponentium in dictis posses-
ssionibus Kyralhalma et Galacz commorantes saepius dicassent et super eos
certas taxas extorsissent nee eo contenti eisdem iobagionibus dictorum ex-
ponentium diversa impedimental et iniurias intulissent per cuius metu non-
nulli ex eis de bonis praefatorum exponentium ad2 bona aliena affugissent,
in quibus praemissis iidem Ladislaus et Thobias eisdem exponentium ducen-
torum florenorum auri dampna intulissent potentia mediante. Postremo feria
secunda proxima post festum Omnium Sanctorum proxime praeteriturai
dum videlicet iidera Petrus et Michael exponentes cum praefato Ladislao
Thabiasy ratione certorum negotiorum in praesentia egregii Stephani Hor-
wath castellani castri nostri Arylagoswar tune personae et vicegerentis nostri
in dectirsa suo penes fluvium Horthobagh convenissent in causam, tune idem
Ladislaus praefatos Petrum et Michaelem in dedecus nobilitatis ipsorum ver-

330
www.dacoromanica.ro
bis inhonestis et vituperionis affe-isscl mortis minos illis imponente, quae
praemissa iidem Petrus et Michael exponentes pro singulis ipsorum homagiiS
patere non voluissent in6 praeiudicium ipsorum exponentium valde magnum.
Super quo vestram amicitiam praesentibus petimus diligenter, quatenus ye-
strum mittatis hominem pro testimonis fidedignum quo praesente Lauren-
tins de Kys Enyed vel Paulus Gereb de Galthew aut Petrus Thompa de Chom-
bond sive Clemens Bwday de Chwth aliis absentibus homo noster ab omnibus
quibus incumbit meram de praemissis experiatur certitudinis veritatem,
quam tandem nobis suomodo rescribatis. Datum Cibinii die dominico pro-
ximo antc festum beatae Elizabeth viduae, anno domini millesimo qua-
dringentesimo octoagesimo secundn.
Auf der Riickseite Adresse: Amicis suis reverendis conventui ecelesiae de Ko-
losmonostra pro nobilibus Michaele et Gaspar de Hozywthelke ac aliis in-
frascriptis, inquisitoria.
Auf der Rtickseite gleichzeitig: Homo wayvodalis Clemens de Buda, noster
frater Georgius. Executio feria secunda proxima post festum beati Thomae
martinis in comitatu Albensi.
1 Folgt El, durchgestrichen. 4 Gebessert aus impedinanla.
2 eber der Zeile. 5 Oktober 28.
a So Vorlage. 6 Vorlage im.

4 514
Ting ovi§te (1482) November 20. Vlad Ctilugtirul, Woiwode der Walachei, teilt
Richter und Rat von Kronstadt mit, dass ein Bote von Ali-Beg dessen Bereit-
schaft zur VersOhnung mit ihm nbermittelt habe, da die Turken von den vielen
Kampfen erschopft sind. Der Woiwode ersucht urn Ubersendung einer Wiege
und beglaubigt Jupan Cupola als seinen Bolen. Geschrieben in Tirgovi,ste, am
20. November".
Auf der Rackseite Adresse: Unseren guten Nachbarn und treuen Freunden,
dem Richter und den Ratsherren von Kronstadt".
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 149. Siegel, rund, Dm. 35 mm, papierbedeckt,
in roles Wachs auf der Rdckseite zum VerschluB aufgednickt, verwischt.
Druck: Mi1eti6, Novi vlacha-bulgarski gramoti 77 Nr. 72, Vlad Tepe§ zugeschrieben.
Druck und rum. tThersetzung: Bogdan, Documente 184 Nr. 152. Tocilescu, 534 Docu-
mente 153 Nr. 160.
Rum. ebersetzung: Bogdan, Documente §i regeste 112 Nr. 111.
Regest: Andronescu, Repertoriul 137 Nr. 497.
Das Ausstellungsjahr ergibt sich aus dem Inhalt dieser und der nachfolgenden Urkunde
Nr. 4 515, die bereits die vollzogene Einigung des Vlad CalugArul mit Ali-Beg Micha-
login anzeigt. Auch die mit Monats- und Tagesdatum versehene Urkunde Nr. 4 511
weist auf das Jahr 1482.

4 515
(Kronstadt 1482 nach November 23). Der Kronstiidter Rat schreibt seinen
abwesenden Mitgliedern Petrus Rewel und Petrus Beer über die Einigung des
Woiwoden der Walachei Vlad Ceilugiirul mit Ali-Beg, bevorstehende Verhand-

331
www.dacoromanica.ro
lungen zwischen Wad CcIlugeirul und Stephan dem Grossen, Woiwoden der Mol-
dau, und berichtet uber Gewalttaten der Torzburger Kastellane gegen Kronstadter
Kaufleute sowie in mehreren BurzenItinder Gemeinden.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Schnell I 37. Siegel rund, Dm. 46 mm, war in rotes
Wachs zum Verschlul3 auf der Rückseite aufgedrtickt, Reste.
Bruchsttick: Hurmuzaki, DocUmente 15, 1, S. 117, Nr.210.
Zur Datierung vgl. die vorhergehende Urkunde Nr. 4 514, die mit dem Anfang dieser
Urkunde den gleichen Inhalt hat. Iorga setzt die Urkunde Mr 1481-2 an. Bei der Datie-
run g wird von der endgUltigen Herrschaft des Vlad CAlugArul ab April 1482 ausgegangen ;
in der Urkunde ist der Sonnabend vor Katherine" angegeben, der 1482 auf den 23.
November fällt.

Ersamen herren nach ewr begyr, daz mir ewch suellen1 czw vysz thwen
alles, vaz mir yn wurden, zo swelt1 yr vyssen, daz der Wlad Vayd sich vorfryd
hatt mit dem Alibek vnd frölich yst yn seynem Land. Item mer yn eynem
rat der Wlad Vayd vnd Steffan Vayd verden reed han miteinander, var off,
daz vissen mir nit vnd dar vm gedenckt, vylt ir is dem vayd sagen ader nith.
Item mer sagt man vns, daz dy Turken nicht gros her haben, sunder Alybek
reyt langs dy Dwnen als eyn rober, ader mir sullen vns nicht forchten, van
dy Turken nicht gancz eyns synt. Item vyst von vnser clah vegen daz Pitter
Tarteler awz der Fest yst, ader iemerlych gemartert vnd mir hetten yn er awz
gesanth, zo mocht er vor kranckhet nicht. Item Farksch yst ach awz gepurgth,
ader dy Belger Luca vnd Nysdyne Michel sejnt nach gefangen. Item Tarteler
d[edi]t 4 fl. Item Farksch d[edi]t 4 fl. vor Stak2 Lon. Item Tarteler vnd Mat-
hie Vyroch han sy genomen an gelt vnd asper Issj fl. Item Tartelern 1 equum,
gladium, cingulum, peram, palium, sellam, yssac, sporen, item eyn other ba-
lich, Item 1 rot hawb, item in littis negel vnd ymber. Item Mathiey 1 kape-
neck schilt, vnd peram. Item Farkusch 1 sadel vnd gwrtel. Item Nysdyne
Michel 1 equum cum sella, item XL asper, item II hantducher. Item Lwcy
1 equum cum sella, item camiseam pro duobus florenis, item IX florenos item
annulum fyngerleyn pro XL asperis, III hantducher. Item Vrban XVI flo-
renos ym bygwrtel, item dy tasch vnd czerung dar yn, vnd 1 pater noster
pro 4 florenis, item gladium, item equum cum sella, Item eyn neween1 kaczyn.
Item vnseren belgeren X equuos cum feschyn gesompt vnd VI ellen porchen.
Item Thwdwran aber equos II Som mit fyschym vnd II equos, vnum equum
de hiis restituerit. Item famulo Nag de Tysen IIII fert gesompt mit fischyn
vnd noch eyn phert, II swert vnd 1 beren spys. Item groz trewhung dy sy
han gethan czw Honchperg bys man yn genugh hat musen gen. Item des
gelich czw Pittersberg, vy sy den honnen han vyllen slan. Item dez gelich
czw Nosbach, dw sy den ropp brachten von Fugarasch m[ehr] Item dez gelich
czw der Vydenbach, vnd gross gewalt sy do thotten. Item czw der Newers-
tat vy sy den honnen mit hexen slugen vnd kolffen vnd an den vagen punden.
Item vy sy han gespiochen, sy vellen vnser fleysch von vns essen. Item am
sonnabenth vor Katherine hat Nadgh Janusch sein gesel off dem fysch mark
gedrewt Vrban Flescher, vaner yn het off den felta zo volt er yn czw hawen,
vnd vil ander sagen dy yr vol vist. Got sey ewch bey. Gesworen purger der
stat Brascho..
Auf der Rackseite Adresse: Den ersamen heren Petro Rewel vnd Petro Beer
ewren lybem Prudern vnd Freunden.
1 Umlaut e fiber der Zeile 2 Lesung unsicher

332
www.dacoromanica.ro
4 516
Im Lager bei Petersdorf 1482 Dezember 4. Konig Matthias verleiht dem Markt
Bulkesch das Jahrmarkts - und Wochenmarktsrecht.
Abschrift 19. Jh. Arh. St. Sibiu, Handschriftensammlung des Brukenthalmuseums,
Reschner, Collectanea VII, 214.
Druck: Teleki, Hunyadiak kora 12, 232 Nr. 698.
Nos Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera. Memoriae corn-
mendamus tenore praesentium significantes quibus expedit universis, quod
nos cum ad nonnullorum fidelium nostrorum humillimae supplicationis in-
stantiam per eos pro parte fidelium nostrorum iudicis iuratorumque civiurn
et totius communitatis oppidi Bolkatshi vocati in comitatu de Keokelleo ha-
biti nostrae correctae maiestati cum et pro utilitate et commodo praefati
regni nostri ac incolarum et inhabitatorum eiusdem oppidi ad oppidum ip-
sum nundinas liberas seu fora anualia libera singulis festivitatibus sanctae
trinitatis et beati Laurentii martiris1 aliis diebus ipsas festivitates praece-
dentibus imediate et sequentibus ad id videlicet necessario aptis et sufficien-
tibus omni anno, item forum ebdomale literum singulis diebus dominicis in
qualibet ebdomada omnino sub iisdem libertatibus et praerogativis, quibus
nundinae seu fora anualia libera sed et ebdomadalia civitatum nostrarum li-
berarum aut opidorum et villarum celebrantur perpetue celebrare duximus
annuenda et concedenda. Immo annuimus et concedimus praesentium per
vigorem absque tamen praeiudicio nundinarum seu fororum anualium sed
et ebdomadalium liberorum aliorurn quorumcumque, quocirca vos omnes et
singulos mercatores, institores et forenses homilies ac viatores quoslibet serie
praesentium assecuramus et certificamus, quatenus ad praedictas nundinas
seu fora anualia sed et ebdomadalia libera per nos in praetacto opido modo
praemisso perpetue celebrari commissas et concessa cum omnibus mercantiis
rebusque et bonis vestris libere secure absqueo mni favore seu formidinae per-
sonarum et rerum vestrarum veniatis et accedatis peractisque ibidem cunctis
negotiationibus vestris ad propria aut alia quae malueritis loca redeatis salvis
semper personis atque rebus vestris sub nostra protectione et tutela speciali,
et haec volumus per fora et alia loca publica ubique proclarnari. Praesentes
autem quas absente maiori secreto sigillo nostro annularis secreti sigilli nostri
appensione fecimus communiri post earum lecturam reddi mandamus prae-
sentanti. Datum in castris exercitus nostri penes Pettersdorf2 in festo beatae
Barbarae virginis, anno domini millesimo quadringentesimo octogesimo se-
cundo, regnorum autem nostrorum anno Hungariae et cetera vigesimo quinto,
Bohemiae vero quarto decimo.
Mathias rex.
1 August 10. a Vermutlich Perchtoldsdorf bei Modling,
das friiher Petersdorf hiess.

4 517
Thorenburg 1483 Januar 19. Der siebenbtirgische Woiwode Stephan Báthori
tragt nobili Valentmo Literato, provisori curiae castri Chgcho, auf die an Aus-
schreitungen hci der Steuereinhebung beteiligten Familiaren des Michael de Zer-
dahel in den Besitzungen Wyragosberek ac Nemethy et Chepan des Stephan

25* 333
www.dacoromanica.ro
Erdeli de Somkerek vor das Adelsgericht der Inner-Szolnoker Gespanschaft
vorzuladen. Datum Thordae die dominico proximo ante festum beatorum Fa-
biani et Sebastiani martgrum, anno domini millesimo guadringentesimo octoa-
gesimo tertio.
Druck: Barabas, Codex dipl. Teleki 2, 157 Nr. 105 nach einem Orig. Pap. friiher im
Archiv der Grafen Teleki Nr. 7 352.

4 518

Siget 1483 Januar 22. Dominik Imrii, Graf und Kammerer der Marmarosch,
ersucht den Stadtrichter von Bistritz, in Angelegenheit des Mordes an einem Be-
wohner von Dragomiroti einzuschreiten.
Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Bistritz Nr. 141. Siegel war auf der
Rtickseite aufgedriickt.
Regest: Berger, Urkunden-Regesten 53 Nr. 316.
Prudens et circumspecte amice dilecte. Dicit nobis Petrus Zthecz de Barth-
falwa, quomodo tempore superiori quidam Theodorus filius Andreae Sar-
Loris de Dragomerfalwa per Iohannem Pap de Mayer nunc inhabitatorem
pertinentiarum civitatis Bistriciensis interemptus fuisset, tandem uti idem
Petrus nobis dicit homagium praefati Theodori super eundem Petrum rece-
pissent insuperque bona sua propter hanc causam devastassent et super haec
omnia florenos quadraginta solvisset. Quare rogamus amicitiam vestram,
quatenus super legitima comprobatione praefati Petri eidem Petro ac Geor-
gio Manala et Sandrino, qui praefato Petro complices sunt, ex parte dicti
Johannis Pap iustitiam administrare velitis, dictante semper iuris aequitate.
Expecte simile a nobis amicitia vestra. Ex civitate Zygeth feria quarta post
festum beatae Agnetis, 1483°.
Dominicus Imrii iunior, conies et camerarius
terrae Maromorusiensis.
Auf der Ruckseite Adresse: Prudenti et circumspecto iudici civitatis Bistri-
ciensis, amico dilccto.

4 519

Temeswar 1483 Januar 24. Paul Kinizsi, Graf von Temes, ersucht den Her-
mannstadter Burgermeister Thomas Altemberger, zu einer Besprechung nach
Hungad zu kommen.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U III 49. Siegel, rund, Dm. 25 mm, war in griines Wachs
auf der Rtickseite zum Verschluf3 aufgedruckt.
Provide vir amice dilecte. Misimus vobis literas regiae maiestatis in quibus
clarius habebitis mandatum est nobis, ut pro istis rebus ad Hwnyad conve-
nire debeamus tractaturi. Rogamus vos, quatenus statim acceptis praesenti-
bus vos personaliter ad praefatum Hwnyad ad nos venire non postponatis
ita, ut feria sexta proxima ventural apud nos velitis interesse, ne per vos ne-
gotia regia negligantur, quia nos istic moram facere non poterimus co quod

334
www.dacoromanica.ro
variae novitates ex parte saevissimorum Turcorum ad nos perferuntur. Secus
igitur non facturi. Datum in Themeswar in profesto conversionis beati Pauli
apostoli, anno domini 1483.
Paulus de Kinis,
comes Themesiensis et cetera.
Auf der Riickseite Adresse: Circumspecto Thomae magistro civium civitatis
Cybiniensis grate nobis dilecto.
1 Januar 31.

4 520

Gronschenk 1483 Januar 15. Der Stahl Schenk bestlitigt die Urkunde des Schen-
ker Stuhls von 1389 Nr. 1239, die Vcreinbarung zwischen den Grcifen Ty lo and
Ladislaus von Retersdorf Uber eine im gemeinsamen Besitz befindliche MUhle
samt Fischteich betreffend.
Kollationierte Abschrift des 19. Jhs Arh. St. Sibiu, Manuskript Zimmermann des
Urkundenbuches XI, 23 nach dem seither verschollenen Orig. Perg. im Archly der
Evang. Kirchengemeinde A.B. Seligstadt. Siegel war vorne aufgedriickt.
Michael de Margandal index regius, Nicolaus Ther de oppido Schenckh iu-
dex terrestris, Laurencius Thucz de oppido Schennckh, Lucas Szneider de
Agnethlen, Nicolaus Herbarth de Barankuth, Hans Magk de Seligerstat,
Tonig Vernengel de Schonperg, Stephan Budner de Newrstadt iuratique
seniores sedis Schennckh ceterique villici praedictae sedis Schennckh. Me-
moriae commendamus tenorel praesentium inspecturis, visuris atque audi-
turis, quod in nostram devenientes praesentiam honesti viri villicus cum suis
iuratis senioribus de Seligerstadt in persona praedictae villae universitatis
totius videlicet Seligerstadt petentes1 nos quoddam antiqum privilegium
rupi um et porosum per tineas2 transsumi. Quare nos huiusmodi privilegio
sic mutilato et rupto matura deliberatione praehabita per notarium nostrae
sedis transsumi fecimus et assignavimus, cuius quidem privilegii tenor sonat
in hunc modum. (Folgt die Urkunde des Schenker Stuhls von 1389 Nr. 1239. )
Igitur nos itaque iudices et iurati seniores ceterique villici prius praetacti pra-
edictae nostrae sedis Schennckh praedictum privilegium utsupra transsump-
turn et exemplatum per nos et per notarium nostrae sedis conscriptum, nil
in eo per nos additum vel diminutum, quod mutet sensum vel variet intellec-
tum, nisi forte litera silaba ponto seu abreviationis causa; quod quidem pri-
vilegium sic per nos transsumptum et exemplatum vidimus cum dicto authen-
tico concordare. In cuius rei memoriam uberiorisque cautionis sigillo nostrae
sedis munimine roboratas duximus concedenda. Datum in oppido Schennckh
in nostra generali congregatione in die conversionis sancti Pauli apostoli sub
anno incarnationis domini millesimo quadringentesimo octuagesimo tertio.
1 Fehlt in der Vorlage. 2 So Vorlage.

'335
www.dacoromanica.ro
4 521
(Nach 1483 Januar 27 1493 Juni 16). Vlad Cdlugdrul, Woiwode der Wala-
chei, berichtet Richter und Rat von Kronstadt uber Andreas aus Dalnic, dem die
Schafhirten mit einigen Schafen in die Walachei geflohen sind. Daraufbin hat
Andreas zwei Untertanen des Woiwoden, namens Ctrstea und Mica! (bei denen
die Schafe gefunden wurden ) beldstigt; diese haben als Burgen (in Kronstadt )
den Shima und Matthias gestalt. Er, der Woiwode, ersuche nun den Kronstädter
Rat, dafiir zu sorgen, dass weder den Burgen noch seinen Untertanen durch An-
dreas Unbill geschehe, denn die dem Andreas entfuhrten Schafe babe LasIdu, der
Knecht des Damianfi, vorn Jupan Dreighici mit Uberflup zurtickgeholt. Andreas
solle eventuelle Ansprdche an Drdghici vor dem Gericht des Woiwoden einklagen
und ihm solle Recht widerfahren.
Auf der Rackseite Adresse: Unseren Briidern und guten Freunden, dem
Richter und den 12 Ratsherren von Kronstadt".
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 206. Siegel, rund, Dm. 35 mm, in rotes Wachs,
papierbedeckt, auf der Rückseite zum VerschluO aufgedrückt. Derselbe Stempel wie
Nr. 4 459.
Druck und rum. ebersetzung: Bogdan, Documente 202 Nr. 167. Tocilescu, 534 Docu-
mente 166 Nr. 173.
Rum. Obersetzung: Bogdan, Documente si regeste 125 Nr. 128.
Regest: Andronescu, Repertoriul 143 Nr. 522.
Jupan DrAghici konnte mit dem frOhern Spatar des Basarab Laiota identlsch sein, vgl.
Nr. 3 994. Laut Stoicescu, Dictionar 21 war dieser 1482 Juli 13 Vornic und zwischen
1483 Jan. 27-1493 Juni 16 gewesener Vornic oder lediglich Mitglied des fürstlichen
Rates. Die Urkunde kbnnte demnach in die Jahre angesetzt werden, wo DrAghici kein
bestimmtes Amt innehatte.

4 522
Men 1483 Februar 5. Kanig Matthias gebietet dem Bistritzer Rat, die auf der
Heimreise befindlichen Gesandten des Moskauer Fiirsten ehrenvoll aufzuneh-
men und sie zum Woiwoden der Moldau Stephan zu geleiten.
Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archly der Stadt Bistritz Nr. 142. Siegel, rund,
Dm. 65 mm, war auf der RUckseite in rotes Wachs aufgedruckt.
Druck: Hurmuzaki, Documente XV, 1, 120 Nr. 217 zu Februar 3.
Regest: Berger, Urkunden-Regesten 53 Nr. 317.
Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.
Mathias dei gratia rex
Hungariae, Bohemiae et cetera.
Prudentes et circumspecti fideles nobis sincere. Revertuntur cum expeditione
et cum bona nostra gratia et voluntate ad illustrem principem ducem Moskvae
oratores eiusdem. Quare volumus et vobis strictissime committimus, quate-
nus durn oratores ipsi illo pervenient eosdem honorifice suscipere et tractare
ac tandem usque ad Stephanum Moldoviae vaivodam in vestris expensis bono
modo conducere debeatis et teneamini. Et aliud facere nullomodo praesu-
matis. Datum Budae feria quarta proxima post festum purificationis Mariae
virginis, anno domini et cetera LXXX tertio.
Auf der Ruckseitg Adresse: Prudentibus et circumspectis iudici, iuratis ce-
terisque civibus civitatis nostrae Bistriciensis fidelibus nobis sincere dilectis.

336
www.dacoromanica.ro
4 523
1483 Februar 19. Der Konvent von Kolozsmonostor bezeugt, dass circum-
spectus et providus vir magister Andreas, filius quondam magistri Nicolai Bal-
neatoris de Koloswar den Besitzanteil von Arankwth im Komitat Kolos, den
Petrus Bogath seinerzeit fill. 36 ungarische Goldgulden seinem Vater zum
Pfand fiberlassen hat nun seinerseits far dieselbe Summe nobili dominae Do-
rotheae relictae quondam Mathei de Chan weiterverpfändet hat.
Datum feria quarta proxima ante festum kathedrae beati Petri apostoli, anno et
cetera LXXX° tertio.
Kopialbuch des Konvents von Kolozsmonostor. Ungar. Landesarchiv Budapest Dl.
36 395, 47 Nr. 1.

4 524
1483 Apiil 9. Das Weissenburger Kapitel beurkundet einen Grenzstreit zwi-
schen dem Marktflecken Enyed und der Gemeinde Mirdsläu um den Bach
Olahlapadpathaka, den iudex iuratique cives inhabitatoresque et incolae oppidi
nostri Enyed et [ ]1 iuratique cives ac populi et inhabitatores possessionis
nostrae Myrozlo vor sein Gericht gebracht haben und entscheidet ihn dahin-
gehend, dass die Hii lfte des Baches zu Enyed und die andere Ha Ifte zu Mi-
rdslau fällt.
Datum feria quarta proxima post praedictam dominicam Quasimodo, anno de-
mini millesimo octogesimo tertio. Praesentibus2 venerabilibus ac honorabilibus
dominis Valentino de Dankhaza praeposito, Gregorio cantore, Michaele de Chewn
custode absentibus, Thoma de Lyppa decano aliisque canonicis[ p regi sem-
piterno iugiter famulantibus et existentibus ac devote.
Eingeschaltet von KOnigin Isabella 1555 Orig. Ungar. Landesarchiv Budapest Dl.
36 560. Eingeschaltet mit dieser Urkunde von den Requisitoren des Weissenburger
Kapitels 1677, Orig. ebenda Dl. 36 910.

1 Lucke. 2 Ober der Zeile.

4 525
Wen 1483 Mai 1. Konig Matthias teilt alien Zollinhabern Ungarns mit, dass
die Zwei Siiihle gleich den Sachsen der Sieben Statile Zollfreiheit besitzen, und
tragt ihnen auf, sie darin zu bewahren.
Abschrift des 19. .Ihs. von der Hand J.Fr. Trausch's Archly der Evang. Kirchen-
gemeinde A.B. Brasov T.q.80.III Nr. 624. nach einer Abschrift in der Handschrift von
Daniel Trapoldinus der Sammlung J. Benkö.
Mathias dei gratia rex Hungariae et cetera fidelibus nostris universis et sin-
gulls nobilibus et alterius cuiusvis status et conditionis hominibus ubilibet
per totum nostrum regnum Hungariae et partes eidem subiectias tributa he-
bentibus, exigentibus et tenentibus salutem et gratiam. Cum omnes Saxones
partium regni nostri Transsilvanarum ab omni et qualibet tributaria solu-
tione, libertatis ipsorum antiqua praerogativa requirente, per universum reg-

337
www.dacoromanica.ro
nurn nostrum generaliter exemti sint et supportati habeantur, volumus igi-
tur et decernimus et declaramus, ut etiam Saxones duarum sedium nostra-
rum Saxonicalium, qui in hac parte plurimum et in plerisque locis tributo
vestrorum turbari et impediri apud maiestatem nostram referuntur, extunc
ab omni tributaria solutione instar aliarum Saxonum nostrarum septem se-
dium Saxonicalium exempti sint atque in perpetuum habeantur. Mandamus
propterea fidelitati vestrae et cuilibet vestrum harum serie firmissime, qua-
tenus amodo et deinceps a praefatis Saxonibus dictarum duarum sedium nos-
trarum Saxonicalium dum scilicet iidem aut eorum alter vel homines et fa-
miliares ipsorum ad loca praefatorum tributorum vestrorum cum ipsorum
rebus et mercibus pervenerint, de personis aut rebus eorundem tributorum
aliquod petere vel exigere aut eosdem propter non solutionem impedire, tur-
bare seu quovismodo damnificare nusquam, nequaquam et nullo unquam
tempore praesumatis nec sitis ausi modo aliquali, gratiae nostrae sub obtentu.
Praesentes autem quas sigillo nostro, quo ut rex Hungariae utimur, impen-
denti communiri fecimus, post earum lecturam semper reddi volumus et man-
damus praesentanti. Datum Budae in festo Philippi et Jacobi apostolorum
anno 1483, regnorum nostrorum Hungariae anno 20. Bohemiae vero 14'0
manu propria regis.

4 526
Ofen 1483 Mai 4. Konig Matthias beauftragt den Rat von Hermannstadt, seinen
Salzkdmmerern in Desch gegen spâtere Bezahlung Waffen zu liefern.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U III 144. Siegel, rund, Dm. 65 mm, war hi rotes Wachs
auf der Rtickseite zum Verschlui3 aufgedriickt.

Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.


Mathias dei gratia rex
Hungariae, Bohemiae et cetera.
Prudentes et circumspecti viri fideles nobis dilecti. Scripseramus in aliis li-
teris nostris camerariis salium nostrorum de Dees, ut maiestati nostrae in
illis partibus arma occuparent et pretia huiusmodi armorum exsolverent.
Vos autem exquo ipsi camerarii nostri peratam pecuniam vobis dare nequie-
runt ipsis arma levare in illa vestra civitate non permisissetis, cum tamen
ipsi promittebant vobis solutionem facere prout eis mandaveremus. Alii fi-
deles nostri omnes parverunt comuniter voluntati nostrae maiestatis et cre-
diderunt ipsius camerariis nostris, solum vos aliter decrevistis. Quopropter
strictius mandamus vobis, quatenus statim visis praesentibus huiusmodi ar-
ma camerariis nostris levare permittere deliberatione vestra qualibet alia
reclusa debeatis pretia vero eorundem ab eis expectare debeatis, qui vobis
solutionem facient plenariam. Aliud nullo modo facere audeatis. Datum
Budae die dominico proximo post festum inventionis sanctae crucis, anno
domini et cetera octogesimo tertio.
Auf der RUckseite Adresse: Prudentibus et circumspectis magistro civium
iudici, iuratis et consilio civitatis nostrae Cibimiensis fidelibus nobis dilectis.

338
www.dacoromanica.ro
4 527
1483 Mai Z. Der Konvent von Kolozsmonostor bezeugt, dass magnificus La-
dislaus, filius condam Alberti de Lossoncz, totales portiones suas possessionarias
in opido Regen et possessionibus Magyar-Regen in de Thorda necnon Dedrag,
Zeplak et Kgs Sago vocatas in comitatu de Kolos existentes habitas, dem Va-
lentin Thewky de Lona und Ladislaus Zalay für 600 Goldgulden verkauft
hat.
Datum in festo sanclae et individuae Trinitatis, anno domini et cetera LXXX°
tertio.
Gleichzeitige Abschrift im Kopialbuch des Konvents von Kolozsmonostor, Ungar. Lan-
desarchiv Budapest, DI. 36 395, 67 Nr. 2.
Druck : Iványi, Oklevéltár 2, 238 Nr. 195.

4 528
Heimannsiadt 1483 Juni 8. Der siebenbürgische Woiwode Stephan Bdthori
ersucht den Kronstadter Rat, die vom Richter Petrus Werek dem Johannes Hwzar
und dessen Diener weggenommenen Sachen und Geld in Gegenwart des Tôrz-
burger Kastellans zuruckzustellen.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Fronius I 181. Siegel, rund, Dm. cca 28 mm, war in grunes
Wachs auf der Mickseite zum Verschlul3 aufgedriickt, Spuren.
Druck : Hurmuzald, Documente XV, 1, 121 nr. 220.
Prudentes et circumspecti viri, amici nostri dilecti. Exponitur nobis in per-
sona providi Johannis Hwzar familiaris nostri gravi cum querela, quod cum
ipse hiis diebus de partibus Transalpinis ad nos exire et venire habuisset, et
cum ad ipsam civitatem Brassouiensem pervenisset, misso quodam famulo
suo cum certis suis rebus versus villam Hethfalw vocatam, et cum de ipsa
civitate idem famulus suus exivisset, tunc Petrus Werek index vester ipsum
famulum praefati exponentis simulcum ipsis suis rebus, puta peccario uno va-
lente florenos tres, cochiariis duobus valentibus florenos duos, quadraginta
florenis1, duobus manutergiis parvis alias salynka dictis valentibus florenum
unum necnon uno kewpenyek et quodam equo sellato captivasset, captumque
per certos dies tenuisset et supremum sex florenos auri extorsisset, in praeiu-
dicium ipsius exponentis et dampnum valde magnum. Et quia nos ipsum
exponentem sic indebite dampnificari non volumus, pro eo requirimus ves-
tras dilectiones et nihilominus in persona regia eisdem firmiter mandamus,
quatenus agnitis praesentibus vos unacum egregio Blasio de Fyged castellano
nostro castri Therch quern ad id accedere iussimus facto in praemisso debitam
revisionem facere et tandem si iuri consonum fuerit dictas res praefati ex-
ponentis per praefatum Petrum iudicem vestrum modo praetacto ablatas
scilicet dictos sex florenos per ipsum famulum dicti exponentis extorsos, eidem
exponenti ex integro reddi et restitui facere debeatis et teneamini, ne peram-
plius ad nos superinde querimonia causa venire cogatur. Secus optamus non
facturi. Datum Cibinii die dominico proximo ante festum beati Barnabae
apostoli, anno et cetera lxxx-mo tertio.
Comes Stephanus de Bathor iudex curiae regiae vaivodaque Transsiluanus
et cetera.
Auf der Ruckseite Adresse: Prudentibus et circumspectis viris iuratis civibus
civitatis Brassouiensis, amicis nostris dilectis.

339
www.dacoromanica.ro
4 529
llermannstadt 1483 Juni 10. Der siebenburgische Woiwode Stephan Bdthori
erlasst Richter und Rat der Stadt Kronstadt die Stellung von zehn Reitern fur
die TOrzburg und verpflichtet sie dap:1r, Kundschafter in die Walachei zu schik-
ken, um die Bewegungen der Tiirken zu erkunden.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Fronlus I 51. Siegel, rund, Dm. 30 mm, war in grilnes
Wachs auf der Rückseite zum VerschluB aufgednickt.
Bruchstuck: Hurmuzaki, Documente XV, 1, 122 Nr. 221.
Prudentes et circumspecti viri amici nostri dilecti. Nuper dum Blasko cas-
tellanus noster castri Therch apud nos constituebatur petebat nos, ut nos
de stipendariis vestris, decem equites vobisl relaxaremus. Nos igitur ob f a-
vorem vestrum ipsos decem stipendarios vobis relaxamus et remittimus,
quoniam nos in omnibus in quibus possumus vobiscum bene2 agere cupimus.
Igitur et vobis2 pro bono hanc nostram relaxationem acceptare et ad facta
vestra providere studeatis. Ceterum committimus vobis ut homines vestros
ad Transalpinas ad explorandum transmittatis et ad novitates attendatis,
quoniam certi sitis quod infideles hostes de illis partibus Transalpinis deprae-
dationes et decursationes facere volunt. Quidquid3 igitur intelligere poteritis
mox ea Blasio castellano significare curabitis. Datum Cibinii feria tertia ante
Barnabae, anno et cetera LXXX tertio.
Comes Stephanus de Bathor wayuoda Transsiluanus SicWorumque comes
et cetera.
Auf der Ruckseite Adresse: Prudentibus et circumspectis viris iudici iuratisque
civibus civitatis Brassouiensis, amicis nobis dilectis.
1 Hierauf gestrichen rel. 3 Vorlage quilquid.
2 Ober der Zeile.

4 530
Schfissburg 1483 Juni 13. Der Rat von Schafiburg beklagt sich beim Kronstädter
Stadtrat über Missbrduche der Zolieinheber, u.a. die Schliessung eines Weges
in die Moldau und Beschlagnahrnung von Waren auf dem Schassburger Markt.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner I, 25. Siegel rund, Dm. 24 mm, war in grtines
Wachs auf der Fltickseite zum Verschhin aufgedrOckt.
Druck: Hurmuzaki, Documente XV, 1, 121 Nr. 219 zu 6. Juni
Prudentes et circumspecti viri, domini amici et fautores nostri plurimum ho-
norandi. Praesentibus vestris volumus elucescere dominationibus quomodo
hiis transactis diebus vigesimatores vestrae civitatis quosdam familiares ip-
sorum nostri in medium deputantes et quandam viam seu publicam stratam
a terra Molduiensi nostram ad civitatem deservientem pertinentem per terram
Siculorum nobis obstruere conantur et in memoria hominum nostrorum con-
civium non est, quod nunquam obstructa fuisset et certos homines in foro
nostro cum certis rebus videlicet cum piscibus reperientes eosdem pisces sine
scitu nostri omnium abstulerunt et aduc vestro sub arresto existunt et quod
agendum sit informari volumus et quod sit de asservatione honoris et civi-
tatis libertatis. Quare vestris supplicamus prudentiis per attente, quatenus
nee' in libertatibus nostris fore velitis et non optare ex eisdem eripere, sed

340
www.dacoromanica.ro
pro maiori cautione quendam hominem vobis fidelem nostri in medium mitte-
re aut eligere vigesimam percipere suis temporibus in exactione et percep-
tione fideliter assistentiam praebere ohimus. Datum in Zegeswar feria aexta
proxima die festi beati Anthonii confessoris, anno domini 1483.
Magister civium, iudices et iurati cives civitatis Zegeswariensis.
Auf der RUckseite Adresse: Prudentibus et circumspectis viris, iudicibus iura-
tisque civibus civitatis Brassouiensis, dominis nostris plurimum honorandis.
1 So Vorlage, richtig wohl nos.

4 531
Salzburg [1483 urn Juli 21. Johannes Werbewczy persona el vicegerens magnifici
domini comitis Stephani de Bathor iudicis curiae vaivodaeque Transsilvani
beauftragt den Konvent von Koloszsmonostor fiber Ersuchen nobilium do-
minae Affra vocatae, alias relictae condom Emerici de Bogath nunc vero consors
egregii znagistri civium civitatis Cibiniensis et Stephani, filii eiusdem condam
Emerici, eine Abschrift der Urkunde fiber den Verkauf der Besitzanteile des
nobili Ladislai Bogathy de Radnolth, fratris ipsius condam Emerici in possesione
Radnolth praedicta et eius pertinentias in comitatu de Kykellew an nobili Nico-
lao Sykesd de [Th] eremy1 pro certa summa pecuniae auszufolgen.
Datum in Wyzak [na...12 visitationis virginis gloriosae, anno domini mille-
simo quadringen [tesimo
Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Sammlung der Universitatsbibliothek, Allgemeiner
Fonds Nr. 136. Siegel und untere Ecke der Urkunde fehlen.
Die Jahresangabe erfolgt aufgrund einer Aufzeichnung aus dem 18. Jh. auf der Ruck-
seite der Urkunde des Konvents von Kolozsmonostor von 1483 Nr. 4 533 und aufgrund
der Tatsache, dass Johannes Werboczy in den Jahren 1483 1484 Vizewoiwode von
SiebenbUrgen war.

1 Lticke 7 mm. 2 Lucke.

4 532
(Nadi 1483 Juli 3 1491 September). Vlad Calugeirul, Woiwode der Wala-
chei, ersucht Richter und Rat von Kronstadt, dem Jupan Dimitru, Sohn des Vo-
lata zur Ruckzahlung der Schulden zu verhelfen, die Shima" und Ciiliman",
vermutlich ungarische Burger Kronstadts, ihm gegentiber haben. Vor einem Jahr
habe Jupan Dimitru mit einem Ersuchschreiben von itun, dem Woiwoden, in
dieser Angelegenheit in Kronstadt schon vorgesprochen; damals batten Anna,
die Frau des Shima", und Margit, die Frau des Cciliman", sich für die Ruckzah-
lung der Schuld bis Ostern verburgt.
Auf der Riickseite Adresse: Unseren ehrenwerten Brildern und guten Freun-
den, dem Richter und den 12 Ratsherren von Kronstadt".
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 139. Siegel, rund, Dm. 35 mm, papierbedeckt,
in rotes Wachs auf der Ruckseite zurn Verschlui3 aufgedrtickt. Derselbe Stempel wie
Nr. 4 459.
Druck und rum. Ubersetzung: Bogdan, Documente 196 Nr. 161. Tocilescu, 534 Docu-
mente 161 Nr. 167.

341
www.dacoromanica.ro
Rum. ebersetzung: Bogdan, Documente i regeste 123 Nr. 124.
Regest: Andronescu, Repertoriul 143 Nr. 520.
Dumitru Volata, für den sich Vlad Calugárul verwendet, erscheint wohl im gleichen Zu-
sammenhang auch in Nr. 4 726, wo es heisst, dass die Schuld schon funf Jahre alt sel.
Ausgehend davon, dass Volata, wie es oben heisst, seinen Anspruch auf die Schuldsumme
schon ein Jahr vorher durch den Woiwoden angemeldet hatte, kann vorliegende Ur-
kunde in die Zeit nach 1482 Juli bis spatestens 1490 September angesetzt werden, denn
funf Jahre sphter stirbt Vlad CalugArul.

4 533

1483 Juli 4. Der Konvent von Kolozsmonostor bezeugt, dass Paulus Litera-
tus in Bogath commorans ... in personis nobilium dominae Affrae, alias relic-
tae quondam Emerici de Bogath, nunc vero consortis egregii magistri Thomae
Althemberger magistri civium civitatis Cibiniensis ac Stephani filii et puellae
Katherinae, filiae eiusdem dominae Affrae Einsprache erhoben hat gegen den
Verkauf der Besitzanteile von Raynolth im Komitat Kiikii 118 durch den Ad-
ligen Ladislaus de Bogath an Nicolaus Sykesd de Theremi.
Datum feria sexta proxima post festum visitationis beatae Mariae virginis, anno
domini et cetera LXXX° tertio.
Kopialbuch des Konvents von Kolozsmonostor, Ungar. Landesarchiv Budapest, Dl.
36 395, 77-78 Nr. 2.

4 534

1483 Juli 31. Der Konvent von Kolozsmonostor bestätigt, dass Ladislaus de
Bogath totalem portionem suam possessionariam in praefala possessione Bogath
vocata in comitatu de Kykellew existtente habitam... nobili dominae Affrae, con-
sorti egregii magistri Thomae Althenberger magistri civium civitatis Cibiniensis,
alias relictae quondam Emerici de dicta Bogath et Stephano filio eiusdem pro
centum et septuaginta quinque florenos auri puri Hungaricales boni, veri et ius-
tae ponderis erkauft hat.
Datum feria quirta proxima ante festum ad vincula beati Petri apostoli, anno
domini et cetera LXXXn" tertio.
Kopialbuch des Konvents von Kolozsmonostor, Ungar. Landesarchiv Budapest Dl.
36 395, 79-80 Nr. 1.

4 535

1483 August 13. Der Konvent von Kolozsmonostor beglaubigt fiber Ersuchen
des magister Thomas Althenberger, magister civium civitatis Cibiniensis und
der Michael Polnar similiter magister civium civitatis de Segesvar die Urkunde
des Konigs Matthias von 1472 Nr. 3927 fiber die Schenkung des Fogarascher
Distrikts und der Besitzung Hamlesch an die Sachsen der Sieben Stilhle.
Datum feria quarta proxima ante festum assumtionis beatae Mariae virginis,
anno domini millesimo quadringentesimo octogesimo tertio.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 407. Siegel, rund, Dm. 54 mull, weisses Wachs In
Wachsschiissel an rötlich-schwarzer Seidenschnur angehangt. Derselbe Stempel wia
Nr. 529.

342
www.dacoromanica.ro
4 536

1483 August 25. König Matthias, den prudentes et circumspecti Thomas Al-
tenberger Cibiniensis et Michael Polner de Segeswar civitatum nostrarum ma-
gistri civium ... in ipsorum ac cunctorum aliorum rivium et hospitum et totius
comunitatis earundem civitatum nostrarum nec non universorum Saxonum sep-
tem sedium partium regni nostri Transsilvanarum nominibus gebeten haben, be-
statigt seine Urkunde von 1472 Nr. 3 927 quibus mediantibus nos district=
Fogaras appellatum ac possessionem Omlas vocatam in dictis parfibus Transil-
vanis existentes simul cum aliis villis et possessionibus in eodern districtu habitis
et ad ipsam possessionem Omlas pertinentibus ac pariter cum cunctis aliis utilita-
tibus memoratis iudicibus, civibus et hospitibus ac tot communitati dictae civitatis
nostrae Cibiniensis ac Saxonibus praedictarum sediurn universis... novae nostrae
donationis titulo imperpertuum dedisse ac contulisse dinoscimus...
Datum per manus reverendissimi in Christo patris domini Petri ecclesiarum
Colocensis et Bachiensis canonice uniturum archiepiscopi, aulae nostrae summi
et serretarii cancellarii dilecti et fidelis nostri, anno domini millesimo quadrin-
gentesimo octuagesimo tertio, octava Calendas septembris, regnorurn nostrorum
Hungariae et cetera anno vigesimo sexto, Bohemiae vero quintodecimo. (Folgen
die Namen der Grossen des Reiches).
Orig. Perg. Arh. St. Sibiu U II 408. Doppelsiegel, rund, Dm. 122 mm, an rot-grii-
ner Seidenscimur angehAngt. Eingeschaltet von Konig Wladislaw IL 1503, Orig. Ebenda.
Regest: Transilvania 1873, 240. Hurmuzaki, Documente II, 2, 223 Nr.

4 537

1483 Oktober 3. Der Konvent von Kolozsmonostor bezeugt, dass egregius


Franciscus de W yzalcna dagegen Einspruch erhoben hat, dass der Adlige Gas-
par de Bolya die Besitzanteile in possessionibus Felsewbolya, Alsobolya, Sal-
dorf, Salgo, Wessewd, Myhalfalwa et Hydeghwiss im Weissenburger Komitat
an Nicolaus de Bethlen veräussert hat.
Datis feria secunda proxima ante festum beati Francisci confessoris, anno do-
mini et cetera LXXXm° quinto.
Kopialbuch des Konvents von Kolozsmonostor Ungar. Landesarchiv Budapest Dl.
36397, 15 Nr. 1.
Nach Abschlui3 der Arbeit ist festgestellt worden, dass die Urkunde versehentlich hier
eingeordnet wurde.

4 538

Ofen 1483 Oktober 28. Konig Matthias fordert die Sachsen der Sieben und Zwei
Stuhle und des Burzenlandes auf, den niichstfalligen Martinszins bald abzulie-
fern.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 424. Siegel, rund, Dm. 64 mm, in rotes Wachs,
papierbedeckt, vorne aufgedrückt. Dezselbe Stempel wie Nr. 3 362.
Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.
Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera, fidelibus nostris uni-
versis et singulis septem et duarum sedium Saxonicalium Saxonibus et terrae

343
www.dacoromanica.ro
nostrae Barcza salutem et gratiam. Notum est vobis, qualiter festum sancti
Martini episcopi et confessoris1 instat, ad quod maiestati nostrae univer-
saliter proventus nostros de medio vestri dare et solvere tencmini. Quia veil)
diebus non longe elapsis maiestati nostrae subsidium praebuistis, optime re-
colimus, considerare quidem poteritis, aemulus huius regni nostri videlicet
imperatorem Romanorum et maxime Turcorum, qui continue regnum nos-
trum invadere et devastare molinetur, quibus resistentibus hoc tempore co-
piosas gentesque alias servare cogimur. Pro eo ne vobis homines nostri in di-
candis et exegendis dictis proventibus nostris molesti sunt confisi de fideli-
tate vestra annuimus vobis, ut proventus nostros pro dictos vos ipsi de medio
vestri maiestati nostrae exigere et exigi facere possitis et valeatis. Deputavi-
mus igitur ad vos hunc fidelem nostrum nobilem Iohannem Pachochy homi-
nem nostrum praesentium ostensorem, mandamus nihilominus fidelitati ves-
trae harum serie firmissime, quatenus statim post festum praedictum sancti
Martini huiusmodi proventus nostros de medio vestri vos ipsi exigere et exigi
facere exactamque tandem manibus praefati hominis nostri dare et assig-
nare debeatis et in his rebus prorogationem facere ulteriorem vel homines
vestros ad nos mittere non deliberetis.
Quoniam certi sitis, ut vacui redibunt eo quad exactio ipsa moram aliquam
hacinde non patitur. Aliud igitur nullomodo facturi. Datum Budae in festo
beatorum Simonis et Iudae apostolorum, anno domini millesimo quadrin-
gentesimo octuagesimo tertio, regnorum nostrorum anno Hungariae et ce-
tera vigesimo sexto, Bohemiae vero quinto decimo.
1 November 11.

4 539
(1483) Oktober-November. Vlad Cdlugärul, Woiwode der Walachei, empfiehlt
dem Hermannstädter Rat seinen Beauftragten Simon, der den Auftrag hat, des
Konigs (Matthias ) Gesandte zum Sultan, die Uber Kronstadt reisen und tar-
kische Begleiter haben, behilflich zu sein.
Auf der Rückseite Adresse: Den ehrenwerten Briidern und guten Freunden,
dem Burgermeister und den zwolf Ratsherren von Hermannstadt".
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu, Handschriftensammlung des Brukenthalmuseums R 1-10
Nr. 152/657. Siegel, rund, Dm. 35 mm, in rotes Wachs, papierbedeckt, auf der Ruck-
seite zum Verschlui3 aufgedrfickt. Derselbe Stempel wie Nr. 4 459.
Druck und rum. tibersetzung: Dragomir, Documente noua 21 Nr. 11.
Regest: Andronescu, Repertoriul 140 Nr. 507.
Die Urkunde muss in den Zusammenhang der ungarisch-osmanischen Verhandlungen
gestellt werden, die gegen Jahresende 1483 zum Abschlul3 eines fiinfjahrigen Waffen-
stillstandes gefuhrt haben, vgl. N. Iorga, Geschichte des osmanischen Reiches. Bd. 2,
Gotha 1909, 262.

4 540
Ofen 1483 November 16. Konig Matthias begabt die Sachsen der Sieben Stab-
le mit dem Distrikt Fogarasch.
Eingeschaltet von Konig Wladislaw II. 1503 Arh. St. Sibiu U IV 25.

344
www.dacoromanica.ro
Mathias dei gratia Hungariae, Bohemiae et cetera fidelibus nostris
magistris civiurn, iudicibus et iuratis consulibus ac senioribus septem sedium
Saxonicalium salutem et gratiam. Tam ex vestra, quam etiam nonnullorum
aliorum fidelium nostrorum relatione certiores effecti sumus, qualiter egre-
gius Udrischya, qui a certo tempore districtum Fogaras ex nostra annuentia
tenuit, his diebus superioribus vita functus est. Quare supplicatione vestra
accepta considerantes etiam commodum et utilitatem atque etiam bonum
statum et quietem universorum Saxonum nostrorum ipsum districtum Fo-
garas simulcum universis pertinentiis et utilitatibus, super quo vos literas
nostras donationales et deinde etiam confirmationales habere menimimus,
vobis et ceteris Saxonibus nostris iuxta continentias dictarum literarum nos-
trarum restituendum duximus et restituimus atque dictis septem sedibus
Saxonicalibus univimus et annectimus de novo per praesentes annuentes
vobis et concedentes, ut ipsum districtum Fogaras simul cum dictis
suis pertinentiis solummodo vigore praesentium occupare et in perpetuum
tenere possitis et valeatis. Datum Budae die dominico proximo post festum
beati Martini episcopi et confessoris, anno domini millesimo quadringente-
simo octoagesimo tertio.

4 541
Ofen 1113 November 16. Keinig Matthias verstiindigt die Bewohner des Foga-
rascher Di.strikts, dass er ihren Distrikt den Sieben Stuhlen vermacht hat und
fordert sie auf, deren Amisleuten zu gehorchen.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 423, der nuke untere Teil der Urkunde hn 18.Jh.
erganzt. Siegel, rund, Dm. 63 mm, in rotes Wachs vorne aufgedruckt Derselbe Stempel
wie Nr. 3 362. Eingeschaltet von Konig Wladislaw II. 1503 Orig. ebenda U IV 25.
Druck: Hurmuzaki, Documente XV, 1, 122 Nr. 222.
Von der Kanz lei: Commissio propria domini regis.
Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fidelibus nostris uni-
versis et singulis populis et iobagionibus ac alterius cuiusvis status et condi-
tionis hominibus in districtu Fogaras commorantibus praesentes visuris sa-
lutem et gratiam. Certiores iedditi sumus quod egregius Wdrischya, qui a
certo tempore districtum ilium de nostra voluntate tenuit, hiis diebus obiit.
Quare nos districtum ipsum et consequenter vos omnes fidelibus nostris Sa-
xonibus septem sedium Saxonicalium, ex quo etiam alioquin super ipso dis-
trictu iidem Saxones omnia iura habent, dedimus et eisdem sedibus applica-
vimus. Proinde fidelitati vestrae et vestrum cuiuslibet serie praesentium stric-
tissime committimus et mandamus, aliud habere nullomodo volentes, qua-
tenus a modo imposterum ad easdem septem sedes et consequenter magis-
tro civium, iuratos consules iudicesque et seniores earundem sedium atten-
dere et eisdem in omnibus parere et obedire ac ea, quae vobis iusserint, facere
et1 exequil debeatis1 et1 teneamini. Et aliud facere nulla ratione praesuma-
tis. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum1 Budael die 1 dominico
proximo post festum beati Martini episcopi et confessoris, anno domini mille-
simo quadringentesimo octuageshno1 tertio.1
1 Mit der Hand des 18.Jh.s auf ein Papier- geratene linke untere Teil der Urkunde
blatt nachgetragen, mit dem der in Verlust ersetzt wurde.

345
www.dacoromanica.ro
4 542
Ofen 1483 November 16. Der kOnigliche Schatzmeister Urban, Bischof von Raab,
teilt den Sachsen der Sieben und Zwei DOA sowie des Burzenlandes mit, dass
er für sie die Verleihung des Fogarascher Distrikts erwirkt habe und ersucht, die
fallige Steuer rasch abzufiihren.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 909. Ringsiegel war auf der Rtickseite in rotes Wachs
zum Verschlul3 aufgedrikkt.
Drucki Hurmuzaki, Doeumente XV, 1, 120 Nr. 218 zu Februar 9.
Nobiles et prudentes yid amici nobis honorandi. Accepimus literas et scripta
vestra unde sciatis, quod quemadmodum nos in literis vestris rogatos ha-
buistis ita pro vobis apud serenissimum dominum nostrum regem expositis
per nos maiestati suae vestram diligentiam et prudentiam, quam in negotiis
serenissimi eiusdem domini nostri regis adhibuistis et nunc quoque habetis.
Maiestas sua cum benevolentia districtum Fogaras, quod hactenus condem
boyaro Wdrysthya tenuit, vobis contulit, pro quo direximus vobis literas se-
renissimi domini nostri regis, penes quas occupare pro vobis poteritis et ser-
vare. Pro eo rogamus dilectiones et amicitias vestras quatenus velitis subsi-
dium et proventus maiestatis suae de medio vestri citius exolvi facere ut ma-
iestas quoque sua sentiat celeriorem vestram diligentiam sollicitam. Datum
Budae die dominico proximo ante festum beatae Elisabeth viduae, anno et
cetera LXXXm° tertio.
Urbanus electus et confirmatus
Iauriensis thesaurarius regius et cetera.
Dilecti% amici, vos quoque ostendatis obedientiam vestram quam semper
exhibuistis maiestati regiae, ut citius fieri poterit, census ordinarios per Zan-
konem Pachochy huc mittere velitis, ut tandem nos quoque apud suam ma-
iestatem in rebus vestris diversis cum maiori fiducia laborare possimus, prout
et semper fecimus.
Urbanus electus Iauriensis et cetera.
Auf der Ruckseite Adresse: Nobilibus et prudentibus viris septem et duarnm
sedium Saxonicalium Saxonibus et terrae Barcza amicis nobis honorandis.
Von hier vermutlich Hand des Schatzmeist3rs Urban.

4 543
Of en 1483 November 18. Konig Matthias gebietet den Sachsen der Sieben und
zwei Stiihle und des Burzenlandes, den falligen Martinszins umgehend abzulie-
fern.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 425. Siegel, rund, Dm. 68 mm, in rotes Wachs, pa-
pierbedeckt, vorne aufgednickt. Derselbe Stempel wie Nr. 3 362.
Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.
Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fidelibus nostris pru-
dentibus et circumspectis septem et duarum sedium Saxonicalium Saxonibus
et terrae nostrae Barcza salutem et gratiam. Quemadmodum prioribus lite-
ris nostris in eo vobis mandavimus, ut continuo visis illis, censum seu taxam

346
www.dacoromanica.ro
ordinariam festi beati Martini epiFool P iam elapsi e vestri medio nobis et
fisco nostro regio provenientem homini nostro per nos pro bac re illuc misso
sine omni difficultate exolvere deberetis; ita et in praesentia fidelitatibus ves-
tris serie praesentiu-m strictissime committimus, quaternis statim acceptis
praesentibus huiusmodi taxam ordinariam festi beati Martini episcopi pro-
ximae praeteriti de medio vestri homini nostro praesentium scilicet osten-
sori sine omni quaesito colore et subtcrfugio difficullateque et recursa, citi-
ssime solvere debeatis. Nec aliud facere praesumatis quovis pacto, quondam
nunc ad certas arduas re nostras et j-egni nostri vehementer pecuniis ipsis ege-
mus, praesentes vero poteritis pro expeditione reservare. Datum Budae feria
tertia proxima in profesto beatae Elizabeth N iduae, anno domini millesimo
quadringenlesimo octuagesimo tertio.
1 November 11.

4 544
Hermaustadt 1483 November 21. Die Sieben Stahle sprechen die Einkiinfte del
H alfte von 117 alachisch- Pien, die Richter und Rat von 111uhlbach far die Stad
beanspruchen, der Gemeinde Deutsch- Pien zu.
Eingeschaltet 1539 Arh. St. Sibiu, Protokollbuch des Hermannstädter Rates und der
Provinz 1, 1522-1565, 125 f. Abschrift des 18. Jhs von der Hand des Regestranten
Samuel Soterius Arh. St. Deva, Archly des Stuhls Muhlbach 1/1483.
Druck Programm ithihlbach 1888/9, 67 Nr. 1.
Nos magistri ium, indices et iurati seniores septem sedium Saxonicalium
partium Transsih anarum memoriae commendamus tenote praesentium sig-
nificantes quibus expedit universis praeFentibus et futuris, quod cum nos feria
sexta proxima ante festum beatae Catharinae virginis et martyris" pro rebus
publicis tractandis in nostra iudiciaria sessione pariter consedissemus, com-
parucrunt coram nobis providi Johannes Tengel dictus villicus et Laurentius
Stephani iuratus de Pyen Saxonicali sedis Mylenbach nomine et in persona
totius communitatis de cadem per modum querelae eo modo proponentes:
Quod cum ipsi medietatem possessionis Pyen Olachicalis ad dictam ipsorum
villam Pyen dinoscantur pretio comparasse et emisse i1 sisque ritg appro-
priasse indices et iurati cives civitatis Myllembach, ad quam alia medietas
possessionis praedictae dinosceretur spectare ab illis inhabit atoribus, qui super
portionem medietatis dictorum inhabitatorum de Pyen morarentur et reside-
rent, proventus et birsagia minusiuste et indebite exigere vellent in eorundem
praeiudicium manifestum. Supplicantes nobis exinde praedicti Johannes Teg-
gel et Laurentius Stephani quatenus eosdem in eorum iuribus et privilegiis
conservare dignaremur. Unde nos iustis atque legitimis eorum petitionibus
annuentes eosdem in eorum iuribus conservari volentes harum serie decla-
ramus et pronuntiamus, quod amodo et deinceps nullus iudicum seu inhabi-
tatorum de dicta Myllembach proventus, fructus, census et quorumvis
emolimentorum genera seu birsagia ab inhabitatoribus illis, qui in possesso-
naria portione praedictae communitatis de Pyen Saxonicali commorantur,
recipere, exigere seu recipi et exigi facere amplius debeat vel audeat modo
aliquali. Sed potius praenominata communitas de Pyen Saxonicali tamquam
proprium praedictae portionis possessionariae Pyen Olachicalis cum ipso-
rum posteris universis omnes proventus, fructus, birsagia et quaevis emo-
limentorum genera de praedicta medietate portionis possessionariae ipsorum

26 Urkundenbuci- 347
www.dacoromanica.ro
exigere et recipere possint debeant et alcant nullo contradictorio se oppo-
nente. In cuius rei e identiam firmitatemque peipetuarn praesentes literas
nostras patentes sigillo nostro pro\ inciali minoti et authentico subappenso
consignatas praedictis inhabitatoribus de Pyen Saxonicali et singulis eorum
posteritatibus ad cautelam duximus concedendas. Datum Cibinii in nostra
iudiciaria sessione die et loco quibus supra, anno domini millesimo quadrin-
gentcsimo octogesimo tertio.
Commissio dominorum provincialium.
1 November 21.

. 4 545
(Nadi 1483 November). Vlad Càlugàrul, Woiwode der Walachei, teilt dem Her-
mannstOdler Rat mit, dass er auf den Ruf des Sultans zur Hohen Pforte gezogen
sei und den Tribal abgefuhrt habe. Er sei gesund zurUckgekehrt, bringe Frieden
und versichert den Rat seiner Freundschaft.
Adresee auf der Ruckseite: Seinen guten Freunden und stissen Nachbarn, dem
BUrgermeister, dem Richter des erleuchteten Herrn Kaisers ! (sc. Matthias )
sowie den zwOlf Rafsherren von Hermannstadt".
Orig. Pap Arh. St. Sibiu, Sammlung slawo-rumänischer Urkunden Nr. 2. Siegel,
rund, Dm. 35 mm, in rotes Wachs, papierbedeckt, auf der Rtickseite zum Verschlu2
aufgedruckt. Derselbe Stempel wie Nr. 4 459.
Druck: Nicolaescu, Documente slavo-române 1 Nr. 1. Tocilescu, 534 documente 175
Nr. 185.
Regest: Andronescu, Repertoriul 139 Nr. 503.
Zeitlich dürfte man die Urkunde in den Zusammenhang des ungarisch-tfirkischen Waf-
fenstillstandsabkommens anzusetzen haben, der Vlad CSIugArul die Gelegenheit geboten
haben wird, auch sein Verhältnis zur Pforte zu regeln. Vgl. auch die Urkunde Nr. 4 539.

4 546
1483 Dezember 1. Der Hermannstadter Burgermeister Thomas Altemberger
schreibt an Richter und Rat von Kronstadt hinsichtlich Pachtung des Zwanzig-
sten und wegen dem Dreissigsten.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Schnell II 23. Siegel, oval, 20 x 15 mm, war in grtines
Wachs auf der Rtickseite zum VerschluB aufgedrtickt.
Salutationem cum honore exhibitionem praemissam. Prudentes ac circum-
specti viri domini et amici honorandi. Nolo vestras dominationes latere me
bina vice accepisse intimata magnifici ac reverendi domini Urbani et cetera
thesaurarii maiestatis regiae medio Johannis Pathoczy et domum proprii
familiaris mei michi ielata ex parte Nigesimae, an pro anno futuro huiusmodi
vigesima arrendare ellemus vel non. Nunc iterum propria manu sua scripsit
in haec veiba. Quid autem in facto tricesimae sive vectigalis in Transsiluania
co nclusistis, prout per Jankonem vobis intimavimus nobis significare debea-
tis. Videtur enim michi et aliis quod haec suida aure ac sine responsione fienda
pertransire non sit cautum et cetera. Quare estras dominationes et amicitias
sub sincera fiducia hortor1 , ut considerationes vestras in hoc facto ac volun-
tatem per nuntios2 \ estros huc mittendos in censu bene informatos michi

348
www.dacoromanica.ro
et aliis civibus significare velitis. Intimavit etiam praedictus dominus thesau-
rarius, quod dominus noster vaivoda valde instaret apud maiestatem regiam
pro dicta tricesima pro se habenda scd ipse apud maicqatem regiam secrete
declarasset, quod vestris amicitiis et nobis magnum giavamen inde evenire
posset. Ex alia vcro nos timemu_, ut ;psi nunc d'spendebimuss praedictam
exactionem velle habere, quod statim ituro petet pecunias. Quo modo eigo
haec dirigi debent, optamus ut ota vestral nobis similiter secrete refere-
batis2 una cum informatione nuntiorum2 vestrorum huc mittendorum. FIaec
propria manu scripsi raptim, ut facta praedicta permaneant secretiora. Datis
feria secunda post festum beati Andreae apostoli 1483.
M. Thomas Altemberger magister civium Cibiniensis vester ad vota.
Auf der Ruckseite Adresse: Prudentibus et circumspectis viris iudici et iuratis
civibus civitatis Braschouiensis, dominis et amicis honorandis.
1 Ober der Zeile. a So Vorlage.
2 Vorlage nunccios. 4 Vorlage nuncciorum.

4 547

Hermannstadt 1403 Dezember 1. Der Hermannstadter Rat ersucht Richter und


Rat von Kronstadt um schleunige Ubersendung des entsprechenden Steueran-
teils.
Orig. Pap. Arh. St. Bra5ov, Schnell III 43. Siegel war in rotes Wachs auf der Rdck-
seite zum VerschluI3 aufgedriickt, Re te.
Piudentes et circumspecti viri amici nobis honorandi. Noveritis nos istis pro-
ximis diebus alias novas literas serenissimi domini nostri regis acrepisse, qui-
bus censum nostrum oidinarium strictissime a nobis requirit. Quare avisamus
vestras dominationes, ut omnibus praetermissis censum vestrum in auro et
sine aliqua postergatione ad festum conceptionis virginis gloriosael omnibus
modis ad civitatem Cibiniensem transmittere non postponat2. Aliud non fac-
turi. Datum Cibinii feria secunda proxima post Andreae apostoli 1483.
Magister civium, iudices et iurati c,onsules civitatis Cibiniensis.
Auf der Ruckseite_ Adresse: Prudentibus et circumspectis viris iudici et iura-
tis civibus civitatis Brassouiensis, amicis nobis honorandis.
Darunter iii anderer gleichzeitiger, grosser Schrift: Whyche, Stan Zerbul.
Auf der Vorderseite rechts unten in der Schrift des gleichzeitigen Kronstadter
Stadlnotars:
Memoriale piopter Valachos.
Item piopter pecunias ad sanctam Katharinam.
Item debita proxima de recenti et censum ad regem.
Item debita antiqua IIc fl.
Item debita propter teolonium in Varadino.
Item debita in Bistricia antiqua.
Item debita in Thorda pro amis.
1 Dezember S. 2 So Vorlage.

26* 349
www.dacoromanica.ro
4 548
Born 148(3) Dezember 24. Die Kardiniile Johannes, Georgius u.a. verleihen
der Andreaskirche in Henndorf einen Ablass von 100 Tagen, den Paul von Wait-
zen, Bischof von Arges, um weitere 40 Tage verrnehrt.
Orig. Plirg. Arh. St. Sibiu, K.A. Henndorf Nr. 7. EM Siegel, spitzoval, 70 x 50 mm,
rotes Wachs in Blechkapsel, an heller Hanfschnur angehangt. Im Siegelfeld griechische
Tempelfront, dazu Maria mit dem Kind. flankiert rechts von weiblicher Heiligenfigur
in langem Gewand mit je einer Kerze und links von mannlicher I Teiligenfigur, barfuss, mit
langem Stab. Im Giebelfeld dartiber eine stehende manniiche Gestalt, sonst verwischt.
Umschrift in IKapitale : LI NUGUPATI VERONENSIS EPI < > MEM PBR I <>
4 weitere Siegel waren an gelber FIanfschnur bzw. das letzte an griin-gelb-roter Sei-
d enschnur angehangt.
Druck: Fabritius, Urkundenbuch 99 Nr. 114 zu 1480
Johannes1 tituli sancti Marcelli, Georgius tituli sanctorum Pclii et Marcellini,
Paulus tituli sancti Sixti, Dominicus tituli sancti Clemeniis et Johannes ti-
tuli sanctae Balbinae presbyteri sanctae Romanae ecclesiae cardinales uni-
versis [Christi]2 fidelibus praesentes literas insrecturis salutem in domino
sempiternam. Quanto frequentius fidelium mentes ad opera devotionis indu-
cimus, tanto salubrius eorum animarum saluti pros idemus. Cupientes igitur,
ut ecclesia parochialis sancti Andreae apostoli de villa Hendorff Transilva-
nensis diocesis ad quam sicut accepimus dilectis nobis in Christo Georgius
Werner et Nicolaus Han laici ac communitas et homines dictae villae singu-
larem gerunt devotionem congruis frequentetur honoribus et a Christi fideli-
bus ingiter veneretur ac in suis structuris et aedificiis debithe reparetur, con-
servetur et manuteneatur, recncn liJ.ris, calicibus, luminaribus ac alias or-
namentis ecclesisticis dccenter muniatur in ea quoque cultus augeatur divinus.
Et ut Christi fideles ipsi co libentius devotionis causa confluant ad eandem
et ad reparationem ac alias opera pracrnissa manus promptLis porigant adiu-
trices. Quo ex hoc ilidcm eoto coelestis gratiae ul elbus consrexerint3 EC re-
fectos de cmnirotentis dei mi5elicordia ac leatorum Petri et Pauli aposto-
lorum eius ructwitate conti i (rnn'bt s et s'ngulis uteriusque sexus Christi
fidelibus \ cre rocnitcntil-vs et ccnfessis, qui eictam ecclesiam in assi mp-
tionis beatae Mark e s iigiiis. Penibecostes, nativitatis sancti Johannis bap-
tistae, sancii Ar cbece rpostoli et ipius rarechialis ecclesiae ded.cationcm
festhitatibus a I r'mis Neqfr's bEy e ad secur das lesperas inclusive devote
visitaverint anni c-lim et ad reparationem ac alia orela pracmissa manus
porrexerint4 adit triceF, ut n efeiti r, ncs cardinales rizefati et quilibet nos-
trum pro singulis forth it atibus piaedicis. quibus id fecerint centum dies de
iniunchis eis roenitentiis misedeordiler in domino relaxamus. Praesentibus
perpetuis futmis lemrorihts duraturis. In quorum omnium et singulorum
fidem praesentes lii errs fieri nostrorumque cardinalatum sigillorum fecimus
appensione communiri. Datum Romae in domibus nostris sub anno a nati-
vitate domini millesimo quadringentes.mo octuagesimo [tertio]2 , die vigesima
quarta mensis decembris, rfontificatusp domini Sixti, divina providentia
papae quarti anno tertiodecimo.
Auf der Plica: Sancti Angeli, Ylisboni, sancti Sixti, sancti [ ].
Am Rand knks gleichzeitig: Et ego Paulus de Wacia, episcopus Argensis et
suffraganeus Transsilvanus damns et concedimus omnibus Christi fidelibus
vere contritis et confessis qui manus porrexerint adiutrices ecclesiae paro-
chialis sancti Andreae apostoli de villa Hendorff dyocesis Transsilvanensis,
item qui dictam ecclesiam in assumtionis beatae Mariae virginis, Penthecos-
tes, nativitatis et omnibus festivitatibus prout in literis continetur cardina-

350
www.dacoromanica.ro
lium causa devotionis visitaverint de omnipotentis dei misericordia ac bea-
torum Petri et Pauli apostolorum eius auctoritate confisi XL dierum indul-
gentias de iniunctis eorum poenitentiis misericorditer in domino relaxamus.
In suius fidem et testimonium sigilli nostri pontificatus munimine robora-
vimus.
1 VerIhngerte Schrift. 4 Vorlage posreserint.
Lticke. 5 Verwischt.
Vorlage conspeserint.

4 549
Ofen 1484 Januar 20. Keinig Matthias gestattet den Skidten Hermannstadt und
Kronstadt die freie Ausfuhr von Eisen, Stahl und Hanf nach der Walachei,
bcschrtinkt indes die Waffenausfuhr auf jeweils Rif eine Person.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Priv. 224. Siegel rund, Dm. 67 mm, in rotes Wachs vorne
aufgedruckt, Reste.
Unvollsthndig: Hurmuzaki, Documente XV, 1, 123 Nr. 223.
Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera prudentibus et circum-
spectis magistro civium iudicique et iuratis ac toti communitati civitatum
nostrarum Cibiniensis et Brassouiensis salutem et gratiam. Quamvis superio-
ribus diebus certis ex causis vobis inhibueramus ne ferrum, canapum et arma
venditionis gratia ad partes Transalpinas importari pateremini, tamen quia
ex post ex declaratione certorum concivium vestrorum et item nonnullorum
aliorum fidelium nostrorum accepimus, quod per hanc inhibitionem nostram
vos et negotiatores in vestro medm commorantes, graviter dampnificaren-
tur. Quare nos indemnitati vestrae consulere volentes, vobis annuimus et
concedimus per praesentes, ut non obstante praefata nostra inhibitione iuxta
veterem consuetudinem vestram et illarum civitatum nostrarum tam ferrum
et calibem, quam etiam canapum, lihere intromittere ad Walachiam possitis,
alma tamen non aliter nisi pro una dumtaxat persona, prout etiam hactenus
vos fecisse intelligemus, intromittere audeatis. Datum Budae in festo bea-
torum Fabiani et Sebastiani martirum, anno domini millesimo quadringen-
tesimo octoagesimo quarto.
Unten von der Kanzlei rechts: Ad relationem Thomae de Erdewd, praepositi
Tituliensis, danach mit anderer Tinte: nomine domini Thesaurarii.
Am unteren Rand der Urkunde rechts, mit derselben Schrift und Tinte wie der
Zusatz zu der Kanzleibemerkung: Reverenda dominatio vestra dignetur istas
facere sigillari. Thesaurarius.

4 550
(Um 1484 Januar 20 vor 1486 Dezember 6). Vlad Cdlugärul, Woiwode der
Walachei, teilt Richter und Rat von Kronstadt mit, dass er sich als Diener" des
KOnigs [Matthias] betrachte und guten Frieden" mit diesem habe. Ebenso sei
den Kronstadtern uberall in seinem Lande freier Handel gestattet. Es solle ihm
aber ebenso freistehen, von Kronstadt in die Walachei ungehindert Pfeile, Bogen,
Schwerter, Schilde sowie Eisen zu Waffen einzufahren. Falls die Kronstlidter
dies nicht gestatten, sollen sie das dem Woiwoden mitteilen.

351
www.dacoromanica.ro
Auf der Ruckseite Adresse: Unserem guten Freunden und Brildern, dem
Richter und den 12 Ratsherren von Kronstadt".
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Steimer II 155. Siegel, rund, Dm. 35 rinn, paplerbecleckt,
in rotes Wachs zum Verschlul3 auf der Riickseite aufgedrfickt, derselbe Stempel wit)
Nr. 4 459, etwas verwischt.
Druck: Miletit, Novi vlacho-bulgarski gramoti 78 Nr. 74 (Vlad Tepes zugeschrieben).
Druck und rumänische Ubersetzung: Bogdan, Documente 189 Nr. 156. Tocilescu, 534
Documente 155 Nr. 162.
Rum. Obersetzung: Bogdan, Documente i regeste 118 Nr. 118.
Regest: Anclronescu, Repertoriul 150 Nr. 552.
Die zeitliche Ansetzung dieser Urkunde muss von Nr. 4 519 ausgehen. Als terminus ad
quern gilt Nr. 4 681.

4 551
Ofen 1484 Januar 22. Konig Matthias verpachtet den Stadten Hermannstadt
und Kronstadt die siebenbOrgischen Dreissigsteinktinfte fur die Dauer eines
Jahres.
Gleichzeitige Abschrift Arh. St. Brasov, Priv. 225. Schrift des Herrnannstadter Notars.
Bruchstuck: Kurz, Magazin 1, 1844, 427 f.
Nos Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohcmiae et cetera memoriae commen-
damus per praesentes, quod nos de fide et fidelitate prudentum et circum-
spectum civium civitatum nostrarum Cibiniensis et Brassouiensis ad plenum
confisi, tricesimam illarum partium regni nostri Transsiluanarum, quam ipsi
hactenus a nostra maiestate in arendam pro certa summa pecuniarum tenue-
runt, eisdem tamquam ad manus fideles a festo Nidelicet annuncitionis beatae
Mariae virginis proxime venturol usque ad aliud festum annunciationis Ma-
riae immediate subsecuturum dedinius et assignavimus. In cuius sortem iam
nobis solverunt turn in pecunia paral a turn Nero in panno florenos auri duo
milia et quingentos excepturi de huiusmodi vectigali nostro Transsiluanensi.
Immo damus et assignamus ita videlicet, ut ipsi cives nostri de omnibus et
singulis huiusmodi tricesimae nostrae proventibus redditibusque et utilita-
tibus sub bona fide rationem nobis dare teneantur et debeant, harum nostra-
rum vigore et testimonio literarum mediante. Datum Budae in festo beati
Vincentii martifis, anno domini millesimo quadrigentesimo lxxx-mo quarto,
regnorum nostrorum anno Hungariae et cetera vigesimo sexto, Bohemiae
vero quintodecimo.
Mathias Rex manu propria.
1 Marz 25.

4 552
Ofen 1484 Februar 12. Konig Matthias ersucht den Konvent von Kolozsmo-
nostor, bei der Untersuchung des Dberfalls, den im verflossenen Sommer Pe-
trus Moga de Almad, provisor castri Dewa, auf die Besitzung des Weissenbur-
ger Kapitels Thopanfalwa in pertinentiis Abrwghbanga gemacht und dabei
einen Schaden \ on etwa 2 000 Goldgulden erursacht hat, mitzuwirken. Als
Vertreter des Konigs nennt et Georgius Kercky de Pokafalwa, Melchior de
Hozywthelk oder Petrus de Hozywazo.

252
www.dacoromanica.ro
Datum feria quinta proxima ante festurn beati Valentini rnartyris, anno dornini
millesimo quadringentesimo octuagesimo quarto.
Orig. Pap. Batthyaneum Alba Iulia, Urkunden LXXVII, 45. Siegel, 65 mm, N.% ar auf
der Rtickseite zurn VerschluB aufgedrtickt.
Regest: Beke, A kolozsmonostori konvent 76 Nr. 257.

4 553

Ofen 1484 Miirz 10. Konig Matthias verbietet dem siebenburgischen Woi-
woden Stephan Bathori fiber Ersuchen des Weissenburger Bischas Ladis-
laus Gereb, die Geistlichkeit der siebenburgischen Diözese durch Eingriffe
in ihre Gericht§barkeit weiter zu belastigen.
Datum Budae feria quarta proximo post dominicam Invocavit, anno domini
millesimo quadringentesimo octuagesimo quarto.
Orig. Perg. Arh. St. Sibiu BU 32. Siegel, rund, Dm. 65 mm, rotes Wachs in heller
Wachsschussel, an violett-rosa-grtin-weisser Scidenschnur angehangt. Derselbe Stempel
ie Nr. 3 362.
Unvollstandig: Szeredai, Series episcoporum 168.
Regest: Fabritius, Urkundenbuch 101 Nr. 115.

4 554

1484 Miirz 16. Das Weissenburger Kapitel vor dem honorabilis dominus Ser-
vacius, plebanus in Baramlaka, vorstellig NNird, beglaubigt die Urkunde des
siebenbiirgischen Generalkapitans Jahonnes Gereb de Wingarth von 1460
Nr. 3 239 fiber die Grenzfestlegung zwischen Wurmloch und Mortesdorf.
Datum feria tertia proxima post dominicam Rerniniscere et cetera, anno domini
millesimo quadringenfesimo octogesimo quarto, venerabilibus dominis Valen-
tino praeposito, Gregorio cantore, Michaele custode et magistro Andreae decano
ceterisque dominis canonicis in dei ceclesia iugiter famulantibus et devote.
Orig. Perg. Arh. St. Sibiu, K.A. Wurmloch Nr. 2. Siegel, spitzoval, an rot-griiner
Seidenschnur angehángt. Derselbe Stempel wie Nr. 216. Eingeschaltet von Johann Si-
gismund Báthori 1570, Orig, ebenda. .

4 555

Ofen 1484 Miirz 21. Konig Matthias erneuert ft& die Bistritzer Kaufleute das
Becht auf zollfreien Handelsverkehr in Ungarn und Siebenburgen.
Orig. Perg. Arh. St. Cluj-Napoca, Archly der Stadt Bistritz Nr. 145. Siegel, rund
Dm. 65 mm, in rotes Wachs, papierbedeckt.
Druck: Teleki, Hunyadiak kora 12, 259 Nr. 714.
Regest: Arch. Zeitschrift 12, 89. Berger, Urkunden-Regesten 54 Nr. 320.
Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera' fidelibus nostris uni-
versis et singulis tributariis et thclonicu um exactoribus tarn nostris regalis
et reginalibus quarn aliorum quorurncumque in praedicto regno nostro Hun-
gariae et partium Transsilvanarum ubilibel constitutis et existentibus prae-
sentiurn notitiam habituris salutem et gratiam. GraNem querelam pro parte
fidelium nostrorum civium, inhabitatorum et mercatorum civitatis nostrae

353
www.dacoromanica.ro
Bistritiensis maiestati nostrae oblal am accepimus continentern, quod licet
ipsi per divos reges Hungariae praedecessores nostros et praesertim per illus-
trem condam lohannem de Hunyad felicis recordii genitorem nostrum ca-
rissimum ab omni solutione tributorum et theloniorum in perpetuum exemti
sint et liberati, forent tamen nonnulli ex vobis, qui dum iidem pro victuum
suorum necessario quaestu diversa regni nostri climata perlustrarent cum
ipsorum rebus mercimonialibus ad loca huiusmodi tributorum perveniunt,
eosdem ad solutiones huiusmodi tributorum Ni et potentia mediante corn-
pellerent ac dh ersis calumniis plurimum pertubarent et damnificarent in
de rogarnen et oppressionem praetactae antiquae libertatis et iurium ipsorum
valde magnum. Supplicatum itaque extitit rnaiestati nostrae in personis dic-
torum exponentium, ut ipsis quemadrnodum aliis civitatibus nostris Saxoni-
calibus sqerinde de remedio providere dignaremur opportuno. Cum autem
nos praedictos cives et mercatores nostros in antiquis eorum libertatibus et
iuribus inviolabiliter tenere intendamus2 fidelitati universitatis vestrae et
cuiuslibet vestrum districte praecipiendo mandamus, quatenus a modo in
posterum dum et quotiescumque praefati cives et mercatores dictae civitatis
nostrae Bistriciensis ad vos seu loca tributorum vestrorum pervenerint, ab
eis aut ipsorum quopiam rebus mercimonialibus vel aliis bonis eorundem nul-
lum tributum, nullamve tributariam solutionem petere seu exigere, nec eos
propterea quoquomodo turbare et damnificare praesumatis, sed ubique libere
pertransire peimittatis quoniarn alioquin commisimus et serie praesentium
committirnus magnifico comiti Stephano de Bathor iudici curiae nostrae
et vaivodae partium regni nostri Transsilvanarum suisque vicevaivodis prae-
sentibus et futuris item comitibus vel vicecomitibus et iudicibus nobilium
comitatuum illorum, ubi scilicet huiusmodi tributi exactio committitur, ut
ipsi postquam cum praesentibus literis nostris pro parte eorum mercatorum
vel altero eorum requisiti fuerint, scita rei erritate tributa talia et loco tribu-
torum ipsorum pro maiestate nostra occupare debeant et teneantur. Casu
vero, quo ipsi comites vel Nicecomites et iudices nobilium in occupatione ta-
iurn tributorurn tepiti fuerint et negligentes, nosque superinde avizati fue-
rimus, certificamus eos, exnunc, quod officia eorum et honorem comitatus
auferemus3 ab eisdem eo facto et talibus fidelibus conferemus4, qui mandata
nostra per omnia observare curabunt. Secus igitur facere nullatenus prae-
sumatis. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum Budae in festo
beati Benedicti abbatis, anno domini millesimo quadringentesimo octogesimo
quarto, regnorurn nostrorum Hungariae et cetera vigesimo septimo, Bohemiae
vero quinto decimo
Von der Kanzlei: Ad relationem Thornae de Erdewd praepositi Tituliensis.
1 Bis hierher in verlangerter Schrift. 3 Gebessert aus conferemus.
2 Gebessert aus intendimus. 4 Gebessert aus conferimus.

4 556
Ofen 1484 März 21. Konig Matthias trägt den Orten Bonfida, Buza, Sachsisch-
Regen und Neumarkt auf, an ihren Wochen-und Jahrmarkten die Bistritzer
Kaufleute nicht mit Zoll und Abgaben zu belasten.
Orig. Perg. Arh. St. Cluj-Napoca, Archly der Stadt Bistritz Nr. 146. Siegel war in
rotes Wachs vorne aufgedruckt.
Druck: Teleki, Hunyadiak kora 12, 256 Nr. 713 zu Februar 11.
Regest: Arch. Zeitschrift 12, 89. Berger, Urkunaen-Regesten 54 Nr. 321.

354
www.dacoromanica.ro
Matthias dei gratia rex Hungariae, BüLmiae et cetera fidelibus nostris uni-
versis et singulis praelatis, baronilms comitibus, nobilibus, castellanis ipso-
rumque officialibus item civitatibus oppidis et villis et signanter Bonczhyda,
Baza, Ilegen et Wasarhel, eorundemque rectoribus, iudicibus et villicis nec
non alterius cuiusvis status et conditionis possessionatis hominibus tam sci-
licet huius regni nostrae Hungariaeque etiam sitam partium regni nostri Tran-
silvanarurn praesentes visuris salutem et gratiarn. Pro parte et in personis
fidelium nostrorum prudenturn et circumspectorum iudicis et iuratorum cete-
rorumque chium civitatis nostrae Bistriciensis maiestati nostrae expositum
exstitit gravi querela, qualiter nonnulli forent ex vobis qui ipsos cives nos-
tros signanter mercatores institores et alios homines qui scilicet mercantiis
et mechanicis artibus victum queritare soliti sunt, dum cum huiusmodi rebus
et mercanLiis ipsorum ad nundinas liberas seu fora annualia civitatum ves-
trarum seu vestri in medium questus gratia applicarent, ad quandam abusi-
N am et insolitam solutionem ratione rerum eL bonorum suorum fiendam
per officiales et factores ipsorum contra antiquam consuetudinem et liberta-
tern dictae civitatis nostrae Bistriciensis cogerent eosque propterea in per-
sonis rebusque et bonis ipsorum multipliciter turbarent et impedirent in prae-
iudicium libertatis eorundem exponentium et dampnum non modicum. Unde
supplicatum extitit maiestati nostrae pro parte eorundem exponentium, ut
ipsos ab huiusmodi abusiva et inconsueta solutione eripere dignaremur, quia
vero nos dictam civitatem nostram Bistriciensem quae et alioquin peculiaris
civitas nostra et haereditaria existit, consequenterque cives et incolas eiusdem
in omnibus ipsorum antiquis libertatibus et consuetudinibus conservare pa-
eifice volumus. Idcirco mandamus fidelitati universitatis vestrae et cuiuslibet
vestrum harum serie firmissime, quatenus a modo nullus omnino vesrum prae-
fatos ch es et inhabitatores dictae civitatis nostrae Bistriciensis vel eorum al-
terurn ac aliquam inconsuetam et insolitam solutionem in nundinis seu foris
vestris contra antiquam emundem consuetudinem artare et compellere aut
eos propterca in personis rebusque et bonis ipsorum quibusvis impedire tur-
bale impedirique seu turbafi facere praesumaLis neque sit ausus quoquo-
modo. Quoniarn alioquin commisirnus et praesentibus facultatem damus fide-
films nostris vaivodis vel vicevaivodis partium regni nostri Transsilvanarum
et item comitibus vel vicecomitibus et iudicibus nobiliurn illorum comita-
tuum in quibus forsitan huiusmodi mandata nostra non observarentur, prae-
sentibus et futuris ut ipsi omnes tales qui forsitan huiusmodi mandatis nos-
Iris contra\ enerint ad observationem mandatorum nostrorum per omnia onera
et gravamina in talibus fieri solita urgent et compellant eadem auctoritate
nostra praesentibus ipsis in bac parte attributa et iustitia mediante. Secus
igitur non facturi. Praesentibus pellectis exbibenti restitutis. Datum Budae in
festo beati Benedicti abbatis, anno domini millesirno quadringentesimo octo-
gesimo quarto, regnorum nostrorum Hungariae et cetera anno vigesirno sep-
timo, Bohemiae vero quinto decimo.

4 557
Ofen 1484 linrz 28. Konig Matthias sagt dem Hermannstiidter Rat in Ange-
legenheit des unbotmcissigen Leiters des dortigen Hospitals, Magister Gasparus,
seine Hilfe zu.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 410. Siegel, runci, Dm. 65 mm, in rotes Wachs, pa-
pierbedeekt, auf der Riickseite zum VerschluB aufgedruckt.
Derselbe Stempel wie Nr. 3 362.
Druck: Programm Schässburg 1855/56, 54 Nr. 2.

355
www.dacoromanica.ro
Von der Kanzlei : De commisdione domini regis et cetera.
Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera. Prudentes et circum-
specti fideles nobis dilecti. Commiseramus nuper per alias nostras magistro
Gaspari, rectori hopitalis illius ciN itatis nostrae Cibiniensis, quo ab introduc-
tione certorum novitatum abstineret et incolas loci eiusdem contra regni nostri
consuetudinem et libertatem vigore rescripti apostolici, quod procurasse asse-
ritur, non vexaret. Ipse tamen huiuscemodi mandato nostro prout accepi-
mus, nulla ratione parere curavit. Quare olumus et fidelitati vestrae stric-
tissime committimus, aliud habere nullomodo volentes, quatenus ipsum Gas-
parem hospitalistam ad maiestatem nostram transmittere debeatis et eius
loco, si et in quantum liti inchoatae cedere recusabit, et ad novitatum intro-
ductione astinere non promiserit, alium idoneum eiusdem nostri ordinis iuxta
illius civitatis nostrae consuetudinem introducere et inductum in ipso hos-
pitali tenere et conservare atque defendere auctoritate nostra debeatis et te-
neamini. Aliud facere non ausuri. Praesentes vero pro vestra poteritis expe-
ditione reservare. Datum Budae in dominica Laetare, anno domini et cetera
LXXX'" quarto.
Auf der Riickseite Adresse: Prudentibus et circumspectis magistro civium,
iudici et iuratisque civibus civitatis nostrae Cibiniensis fidelibus nobis sincere
dilectis.

4 558
Rom 1404 Miaz._28. Die Kardinale Oldericus, Oliverius, Marcus u.a. cupien-
tes..., ut altare sanctil Johannis baptistae et evangelistae siturn in parrochiali
ecclesia beatae Mariae opidi Cibinii alias Hermestat nuncupatis, Strigoniensis
diocesis, congruis frequentetur honoribus et a Christi fidelibus iugiter venere-
tur ac in suis structuris et aedificiis debite reparetur, conservetur et manutenetur
necnon libris, calicibus et aliis ecclesiasticis ornamentis decoretur et decenter mu-
niatur, ibidemque cultus augmentetur divinus, ut quae Christi fideles ipsi eo li-
bentius devotionis causa confluant ad irsum altare et ad praemissa manus
promptius porrigant adiutrices. Quo ex hoc ibidem dono celestis gratiae uberius
conspexerint se refectos etiam supplicationibus dilectorum nobis in Christo Jo-
hannis Prul et Georgii Valentini Schuster de Hermestat laici dictae diocesis super
hoc nobis humilibus inclinati gewahren allen Bussfertigen beiderlei Ge-
schlechts, die an den Festtagen Johannes des Täufers, Maria Verktindigung, der
Hl. Katharina und am Tag der Altarweihe diesen Altar besuchen und zu
dessen Erhaltung und Ausschmtickung beitragen, einen Ablass von hundert
Tagen.
Datum Romae in domibus nostris sub anno a nativitate domini millesimo qua-
dringentesimo octuagesimo quarto, die vero vicesima octava mensis Marcii, pon-
tificatus sanctissimi in Christo pains et domini nostri domini Sixti divina pro-
videntia papae quarti anno tertiodecimo.
Abschrift um 1500 Pergamentblatt, das zum Buchbinden verwendet wurde, Arh. St.
Sibiu, Ha ndschriftensammlung des Brukenthalmuseums 528 c R 105.

1 Vorlage sancsio.

Z.56
www.dacoromanica.ro
4 559
Ofen 1484 April 10. König Matthias Iraqi den Sachsen der Sieben und Zwei
Stuhle und von Klausenburg auf, 200 Reiter auszurusten und sie auf Abruf dem
Woiwoden Stephan Báthori zur Verfagung zu stellen.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 415. Siegel, rund, Dm. 65 mm, in rotes Wachs, pa-
pierbedeckt, vorne aufgedruckt. Derselbe Stempel wie Nr. 3 362.
Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.
Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fidelibus nostris uni-
versis et singulis Saxonibus septem et duarum sedium nostrarum Saxoni-
calium item circumspectis iudici et iuratis ceterisque civibus et Saxonibus
civitatis nostrae Coloswariensis salutem et gratiam. Remissimus ad illas par-
tes fidelem nostrum magnificum Stephanum de Bathor vaivodam vestrum
eique expeditionem nonnullorum negotiorum nostrorum commissimus. Quam
ob rem mandamus fidelitati vestrae firmissime, quatenus statim visis prae-
sentibus ducentos equitos bene expedites disponere atque quam primum idem
vaivoda noster vobis nomine nostro propterea mandaverit, eosdem protinus
sine omni difficultate et dilatione ad eum mittere debeatis, acturi ea quae
idem vaivoda noster eisdem commosserit. Et aliud facere nulla ratione prae-
sumatis. Praesentibus perlectis exhihenti restitutis. Datum Budae sabbatho
proximo ante dominicam domine ne longe, anno domini millesimo quadrin-
gentesimo octogesimo quarto.

4 560
Milhlbach 1484 Mai 6. Der siebenbargische Woiwode Stephan &Vitali fordert
die versammelten Burgermeister, Richter, Geschworenen und Senioren der Sieben
und Zwei SUM le, von Kronstadt und Bistritz auf, Vertreter zu ihm zu schicken.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 415. Siegel, rund, Dm. 30 mm, war in griines Wachs
vorne aufgedriickt.
Comes Stephanus de Bathor, iudex curiae regiae vaivodaque Transsilvanus
et Siculorum comes et cetera prudentibus et circumspectis viris magistris
civium iudicibusque et iuratis atque senioribus septem et duarum sedium
Saxonicalium ac Brassoviensis et Bystriciensis civitatum salutem et favorem.
Noveritis nos deo duce ad hac pervenisse partes, quia autem nos iuxta cora-
missa et mandata regis atque informationem eiusdern de certis rebus et factis
suae inaiestatis vobiscum loqui atque tractare habemus, prout rem ipsam ex
literis serenitatis suae per nos vobis praesentandis agnoscetis. Cum autem
nunc insimul vos congregatos esse agnovimus, his igitur literis nostris vos
requisites habere decrevimus. requirimus idcirco vestras dilectiones prae-
sentibus of nihilominus regia in persona firmiter mandamus vobis, quatenus
agnita praesentium notitia, vos magistri civium personaliter et de qualibet
sede ac civitate duo vel tres ex vobis seniores ad quintum decimum diem a
data praesentium comput andum ad nos ad Colosvar aut Thorda vel Megyes
seu alium locum, ubi videlicet ad tunc nos fore agnoveritis, ad audienda et
intelligenda huiusrnodi facta et intirnata regia venire et coram nobis compa-
rere velitis et debeatis. Nec secus optamus facietis. Datum in Zazsebes in festo
beati Iohannis baptistae ante portam latinam, ann.() domini millesimo qua-
dringentesirno octoagesimo quarto.

357
www.dacoromanica.ro
4 561
Klausenburg 1484 Mai 17. Der konigliche Kammerer Thomas Parvus de Lak
teilt dem Hermannstädter Rat mit, dass er beauftragt ist, mit Stephanus ZOld
die tbergriffe des Woiwoden Stephan Bdthori zu untersuchen und beruft Ver-
treter mit schriftlichen Aufzeichnungen daruber nach Mediasch.
Gleichzeitige Abschrift, ungesiegelt, Pap., Arli. St. Bra 5ov, Stenner I 26, von der Hand
des Hermannstadter Notars.
Prudentes et circumspecti amici nobis honorandi. Sciatis nobis unacum ma-
gistro Stephano Zewld maiestatem regiam huc ad regnum partisl Transsil-
vanael ad revidendum et discutiendum universas iniurias, nocumenta et
dampna illicita per dominum vaivodam et suis regnicolis et vobis perpe-
trata transmisisse. Quapropter rogamus vos nichilominusque in persona
regia committimus, quatenus mox visis praesentibus cuncta obprobria, no-
cumenta et dampna per praefatum dominum vaivodam vel silos vobis corn-
missa, in registrum conscribere et ad diem dominicam post festum beati Ur-
bani papae proxime sequentem2 ad Meggyes venire simulcum registro prae-
tacto et aliis iuribus ad id valentes non recusetis, si Nestra pericula et indig-
nationem regiam evitare cupitis. Ex Kolosswar feria secunda proxima post
festum beatae Sophiae viduae, anno domini et cetera LXXX-mo quarto.
Thomas Parvus de Lak
cubicularius regius et cetera.
Adresse: Prudentibus et cireumspectis viris Thomae magistro civium ac in-
dici et iuratis civibus civitatis Cibiniensis necnon septem et duarum sedium
Saxonicalium Saxonicis, amicis nobis honorandis.
1 So Vorlage. 2 Mai 30.

4 562
Bistritz 1484 Mai 19. Thoma, der alte Zwanziger zu Nosen", schreibt dem Jo-
hannes Mwesz aus Kronstadt wegen 16 Gulden, die dessen Diener empfangen
hat.
Orig. Pap. Arh. St. Bra 5ov, Schnell II 21. Siegel war in grdnes Wachs auf der Mick-
seite zum Verschlul3 aufgedruckt. Spuren.
Maynen frwenttlichenl Grws czw NI or. Wysselt, ersamer FTer, das ewer1 Dy-
ner Andreas Schonwetter, pis er das nest Mol czw Kronestatt jst gewessen,
dos hott er myr brochtt e n Quittancz wntter der Statt Sigil, dor yn stett
geschriben, daz ich ym sal gclien fon dem Czwaynczigesten Geltt florenos 16,
dy hab ich ym geben. Dorum ev erl Wayshaytt sail wysscn, daz ich daz dem
Herren dem Purgermaister an gesagtt hab, alzo dwenkeit1 mich, daz dy flo-
renos 16 dy Andreas Schonvetler entpfhangen hott fon dem aILLen Czwaynczy-
gesten, nichtt gerechentt sayn ober in dy Rechnunge gethon, dor(iimb) ob
sy nichtt gerechentt sayn, so ways ewer' Er wol wass Yr thwn soltt, nil t
mer swnder ich befel ewechl dem almechtigen Gott. Gegeben czw Noesen2
om Myttwach noch Sophie Nidue3 1484.
Thomas der alth Czwayncziger czw Noeseni , ewer1 Diner.

358
www.dacoromanica.ro
Auf der Riickseite Adresse: Dem nomhefftigen wnd wayssen Herren Johanni
Mwesz1 czw Kronenstatt zaynem liben Herren zal dyzer Briff.
1 e uber w. 3 Auf Rasur, darunter war wohl virginis.
2 e nber o.

4 563
Hermannstadt 1481 Mai 20 30. Der Hermannstadter Bargermeister Tho-
mas Altemberger iibermittelt dem Kronstadter Rat eine Abschrift der vorherge-
fienden Zuschrift des Thomas Parvus de Lak und ersucht, gerneinsam Vertreter
nach Mediasch zu entsenclen.
Orig. Pap. ungesicgelt, Arh. St. Brasov, Stenner I 26. Eigenhandige Schrift des Thomas
Altemberger.
Das Schriftstück ist zeitlich nach der darin enthaltenen Zeitangabe, Mai 20, und vor
dem Termin der in Nr. 4 561 vorgesehenen Zusarnmenkunft anzusetzen.
Similes literas misi vobis feria quinta post Sophiae1 sed quia plene non con-
stat mihi an vobis praesentatae sint2 an non, ideo vobis pro cautela mitto
copias literarum nostrarum ut secundum hoc sciatis voluntati regiae parere,
praesertim ut simul conveniamus in Megies in termino praefixo.
M[agister] Thomas
Auf der Ruckseite von gieicher Hand: Pro dominis Braschouiensibus praesen-
tetur haec carta.
1 Mai 20. 2 tiber der Zeile.

4 564
Mediaseh 1484 Juni 10. Der siebenbargische Woiwode Stephan Bcithori ent-
scheidet den Mahlenstreit zwischen dem Grafengeschlecht der Thabgasy und
Hetzeldorf zu Gunsten dieser Gemeinde.
Orig. Perg. Arh. St. Sibiu, K.A. Hetzeldorf 4. Siegel, rund, Dm. 39 mm, war auf der
Rirckseite in weisses Wachs aufgedriickt. Die Schrift hat durch Wassereinwirkung und
Anwendung chemischer Mittel gelitten. Da die Schrift in den vergangenen Jahrzehnten
weiter geschwunden ist, haben wir uns bei der Textwiedergabe auch der Abschrift von
der Hand Zimmermanns bedient. Manuskript Zimmermann des Urkundenbuches XI, 123.
Bruchstuck: Archiv 17, 187, Anmerkung 2.
Nos comes Stephanus de Bathor Naivoda Transsilvanus1 Siculorumque
comes necnon iudex curiae serenissirni principis domini Mathiae dei gratia
regis Hungariae, Bohemiae, Dalmatiae, Croaciae et cetera memoriae corn-
men& mus per praesentes, quod nos feria secunda proxima post festum
Penthecostes2 unacum egregiis Thoma Parvo de Lak, cubiculario regiae maies-
tatis, et Stephano Zewld de Ozthopan, camerario de Riwlidominarum, in
opido regali Saxonicali Megyes vocato partium scilicet Transsilvanarum
per regiam rnaiestatem pro certis differentiis eiusdern regni penes nos electis
et constitutis nobiles Ladislaus et Thobias dicti Thabyasy et Johannes de So-
mod frater eorundem 'condivisionalis nostram et eorunden Thomae Parvi
et Stephani Zewld venientes in praesentiam gravi querela exponere curarunt

359
www.dacoromanica.ro
in hunc modum. Quomodo populi et iobagiones praedicti domini nostri regis
in possessione eiusdem Saxonicali Eczczel vocata commorantes quoddam mo-
lendinum ipsorum duarum rotarum in fluvio aquae Kykellew vocato decur-
rente de priori et antiquo loco removissent et in alium locum construxissent
et locassent aggeremque eisdem novi molendini ipsorum et cannas ubi rotae
volvuntur in tantum elevassent, quod per excrescentiam ipsius aquae fluvii
Kykellw unum aliud molendinum ipsorum nobilium supra molendinum
ipsorum populorum de Eczczel alias in eodem fluvio Kykellew decurrente
in omnibus aedificiis penitus et in toto devolatum foret et haberetur in qui-
bus ipsi nobiles per praedictos populos regales de Eczczel [exepleris tempo-
ribus iam multa damna et]8 incommoda perpessi fuissent pateremturque
etiam de praesenti et parte quorum iidem Ladislaus et Thobias Thabyasy
dicti et Johannes de Somod a nobis iudicium et iustitiam habere r prae-
dictos populosp et iobagiones dicti domini nostri regis in possessione Ecz-
czel vocata commorantes praevia ratione nostri ac eorundem Thomae Parvi
et Stephami Zewld praesentiam accersiri et convocari fecissemus iidem populi
de Eczczel contra et diversus ipsos Ladislaum ac Thobiam Thabyasy et
Johannem Somodi taliter respondissent, quod hoc bene verum foret, quod
ipsi molendinum ipsorum duarum rotarum in dicto fluvio aquae Kykellew
decurrente de priori et superiori loco suo in alium locum inferiorem
construxissent et locassent, non tamen per hoc molendinum dicti Ladis-
lai Thabyasy et aliorum praedictorum nobilium desolassent neque damna
eisdem exinde irrogassent, sed ipsi nobiles rationem dicti desolati molendini
ipsorum certis ex causis concordare non potuissent et sic ipse Ladislaus et
Thobias per se unum aliud molendinum trium rotarum fluvio in praedicto
Kykellew sibi ipsis in alio loco superiori fabricari et ex novo construi fecis-
sent et procurassent. Sicque ipsi populi regales de Eczczel dictum antiquum
molendinum iamfatorum Ladislai et Thobiae Thabyasy necnon Johannis
de Somod non desolassent neque dampna aliqua eisdem nobilibus intulissent,
quin potius ipsi nobiles Ladislaus et Thobias Thabyasy silvas ipsorum popu-
lorum regalium de Eczczel ad structuram dicti novi molendini ipsorum trium
rotarum in magna sui parte succidi et deportari fecissent. In super iidem
Ladislaus et Thobias cunctas alias silvas et terras eorundem populorum
Saxonicalium extra iura et consuetudinem Saxonum intra metas dictae
possessionis Eczczel habitas et adiacentes pro se usurpassent neque census
et alios redditus prout alii Saxones de talibus dare tenerentur in medium
numerum Saxonum dedissent nec dare vellent etiam ad praesens in prae-
iudicium et damnum totius consulatus Saxonum valde magnum. Quae omnia
secundum mandatum dicti domini nostri regis revisioni, discussioni et iudi-
cio nostro et dictorum Thomae Parvi et Stephani Zewld benivole submitte-
rent. Cumque nos ad revisionem situs et adiacentia dictorum molendinorum
praelibatorum populorum de Eczczel nobilium Ladislai ac Thobiae Thaby-
asy et Johannis de Somod antiqui desolati quam etiam altius molendini
praelibatorum Ladislai et Thobiae trium rotarum de novo constructorum
et aedificatorum praefatum Stephanum Zewld de Ozthopan camararium
et Mihaelem de Barath transmississemus. Tandem quidem ad nos ac dictum
Thomam Parvum reversi modo fnrascripto retulissent, quod ipsi feria tertia
proxima post dictum festum Penthecostes5 ad facies dictorum molendino-
rum tam iamfatorum populorum regalium de Eczczel quam praedictorum
nobilium accessissent, ubi tam ipsi nobiles-iamfati quam populi regales de
Eczczel scilicet etiam molendinatores experti per utrasque partes adducti
comparentes circumspectis ibidem locis situm et adiacentiam eorundern
molendinorum utrarumque partium tam aedificatorum quam etiam deso-
latorum mensurantes etiam aquam ipsius fluvii Kykellew, prout in talibus

360
www.dacoromanica.ro
fieri consuerit, taliter reperissent, quod iidem Ladislaus et Thobias Thaby-
asy eorum molendinum trium rotarum in dicto fluvio Kykellew constructum
in cannalibus in quibus scilicet rotae molendini volvuntur ac aggeris edi-
fiCiis et structuris tantae longitudinis sicuti pictura ista immediate sequens
se extenderet et in tanto dissensu seu quantitate prout protractio linearum
sequentium demonstrat et ostendit6. Infra vel declinius usque festum as-
sumtionis beatissimae Mariae virginis gloriosissimae nunc affuturum7 con-
descendi facere [ )8 ne pro ipsarum cannarum et aggeris elevationes tempore
inundationis dictae aquae Kykellew per incurrentiam eiusdem in pratis
et terris arabilibus dictorum populorum regalium de Eczczel et de Saros
a parte eorundem damna fierent hiis quoque peractis et in praedicto statu
relictis venissent ad molendina iamfatorum populorum regaliurn de Eczczel
fluvio in praedicto Kykellew decurrente. Ubi iidem Stephanus Zewld et
Michael de Barath unacum dictis magistris molendinatoribus expertis cir-
cumspectisque prius in cannarum et aggeris adiacentiae et elevantionibus
modo simili mensurantes ipsam aquam Kykellew ubi eis visum fecisset tali-
ter repperissent. Quod idem molendinum duarum rotarum iamfatorum populo-
rum regalium de Eczczel molendino trium rotarum saepefatorum Ladislai
et Thobiae Thabyasy, prout nunc stat, in nullo praeiudicaret neque eis dam-.
num faceret; quod molendinum populorum de Eczczel statu in eodem in
omnibus aedifciiis pacifice permississent non tamen de antiquo molendino
ipsorum Ladislai et Thobiae dictorum Thabyasy et Johannis de Somod
ex eo quia omnino desolatum fuisset et esset quitquam iuris vel iudicare po-
tuissent. Proinde nos unacum praedictis Thomae Parvo de Lak ac Stephano
Zewld de Ozthopan et Michaele de Barath aliis etiam quam pluribus nobili-
bus viris extunc nobiscum constitutis et existentibus partes inter praedictas
[ ] 6 ut praefati Ladislaus et Thobias Thabyasy dictum molendinum ipsorum
trium rotarum secundumque praemissum et in cannalibus et etiam aggeris
structura usque dictum festum assumtionis beatissimae Mariae virginis
gloriosae7 mensura in praedicta condescendi faciant sub poena quinquaginta
et C marcarum in duabus nobis in tertia vero partibus dictis populis regali-
bus de Eczczel [ 110 eorundem populorum regalium de eaderu Eczczel et
Saros ab ista parte fluvii Kykellew contra eorundem populorum regalium
voluntatem de cetero succedendi non liabeant facultatem et etiam de aliis
silvis et terris de quibus hactenus in medium Saxonum censum dare noluis-
sent secundum iura ipsorum Saxonum in medium eorundem annuale censum
dare et contribuere teneantur. In cuius rei testimonium partibus praedictis
praesentes literas nostras concessimus uberiorem ad cautelam. Datum in
dicto opido Megyes quarto die termini praenotati anno domini millesimo
quadringentesimo octoagesimo quarto.
1 Bis hierher Schrift vergroDert. Es folgt hierauf eine an den Schmalseiten
2 Juni 7. geschlossene Doppellinie von 265 mm.
8 Lücke 75 mm. 7 August 15.
8 Liicke 20 mm.
4 Liicke 58 mm. 9 Lucke 35 mm.
5 Juni 8. w Liicke 50 mm.

4 565
Mediasch 1404 Juni 14. Der siebenbürgische Woiwode Stephan Báthori ersucht
Richter und Rat von Kronstadt urn Nachrichten aus der Walachei und der
Moldau Uber die Tarken.

361
www.dacoromanica.ro
Orig. Pap. Arh. St. Bra§ov, Fronius I 8, Siegel, rund, Dm. cca 30 mm, war zum
Verschlul3 auf de% Rückseite aufgcdruckt, Reste. -
Druck: Hurmuzakl, Documente XV, 1, 123 Nr. 224.
Prudentes et circumspecti viri, amici nostri dilecti. Nova quae nobis ex parte
Turcorum scribitis intelleximus et pro grato a vobis accepimus. Rogamus
igitur vestras dilectiones praesentibus, quatenus et deinceps nova quae Intel-
ligere poteritis nobis significare velitis, homines vestros tam ad Transalpinas
quam Moldauiae partes ad resciendum veras novitates transmittatis, quia
maiestas regia nobis novissime id scripsit, ut vos ad ea admoneremus. Ideo
nulli alteri nisi nobis ipsa nova significare curabitis, nec secus optamus fac-
turi. Datum in Megyes feria secunda proxima post festum sanctae trinitatis,
anno et cetera XXX quartol.
Comes Stephdnus de Bathor vaivoda Transsiluanus et cetera.
Auf der litickseite Adresse: Prudentibus et circumspectis viris iudici iura-
tisque civibus civitatis Brassouiensis nobis dilectis.
1 So Vorlage.

4 566
Hermannstadt 1484 Juni 20. Der siebenburgische Woiwode Stephan Bcithori
ersucht den Konvent von Kolozsmonosfor, bei Unfersuchnng der Klagen der
Adligen Sigismund und Ambrosius de Moha gegen Nicolaus de Petheng wegen
eines an die Orte Schaas, Trappold und Meschendorf znr Viehfriinke pacht-
weise vergebenen Fischteiches mitznwirken.
Abschrift des 19. Jhs. Aria. St. Sibiu, Manuskript Zimmermamm des Urkundenbuchs
XVIII Nr. 64 nach dem Orig. Pap. fruher hn Archly des Konvents von Kolozsmonostor.
Amicis suis reverendis conventui ecclesiae de Kolosmonostra comes Step-
hanus de Bathor, vaivoda Transsilvanus necnon index curiae serenissimi
principis domini Mathiae, dei gratia regis Hungariae, Bohemiae, Dalmatiae,
Croatiae et cetera amicitiam paratam cum honore. Dicitur nobis in personis
nobilium Sigismundi et Ambrosii de Moha, quo dlicet ipsi circa festum penthe-
costes cuiusdam annualis praerisset [ ] 1 cum populis et inhabitatoribus
villarum Segesd et Apo Id ac Mese in sede Saxonicali Segeswar vocata exis-
tentium et habitarum2 talem fecerint dispositiones, quod ipsi populi villarum
praedictarum pecudes et pecora eorum per totam aestatem proxime prae-
teritam in piscina dictorum exponentium intra metas dictae possessionis
Moha in comitatu Albensi existente habita adaquarent et propterea iidem
populi dictarum villarum Segesd et Apo Id de unaquaque earum unum unum2
vas vini et singulos tres cubulos farinae eisdem exponentibus, populi autem
dictae villae Mese ad negotia et labores eorundem exponentium de unaqua-
que domo unum unum3 hominem operarium quoad unum diem dare er mit-
tere debuissent. Tamen circa festum sacratissimi corporis Christi tune imme-
diate sequentem nobilis Nicolaus de Pethen sine voluntate et annuentia
eorum exponentium tam dicta vasa vinorum quam cubulos farinae prae-
dictos a praefatis populis dictarum villarum Segesd et Apo Id ad se et domum
suam in eadem Moha sitam deportari fecisset, homines etiam operarios per
villanenses de dicta Mese datos pro se ad metendas fruges et defalcanda foena
tempore suo conduxisset in quibus praemissis ipsis exponentibus quinqua-
ginta florenorum auri dampna intulisset potentia mediante. Ceterum circa

362
www.dacoromanica.ro
festum beati Jacobi apostoli proxime r ,'reteritum4 idem Nicolaus de Pethen
de voluntate et instigatione nobilis dominae Dorotheae consortis suae mis-
sis et destinatis Valentino Zekeres, Andrea Merche, Matheo Benkeu, Valentino
Karman et Petro Zaz ignobilil us familiaribus et discreto Gregorio capellano
suis ad dictam piscinam ipsorum exponentium eandem depiscari et pisces depre-
hensos quo suae placuisset voluntati fecisset potentia mediante, quae idem
exponentes pro centum florenis auri pati non voluissent. Demum circa fes-
turn beati Michaelis archangeli proxime praeteritums idem Nicolaus Petheny
similiter de instinctu dictae dominae Dorotheae consortis suae unum par
caligarum unum florenum valentem et quaedam ornamenta canirsie de sericis
consueta vulgariter hym dicta duos florenos valentes, decem et octo nodulos
argenteos tres florenos valentes et unum par ocrearum quinquaginta denarios
valentes datos et assignata pro se retinuisset, nec eos et ea eidem Ambrosio
exponenti ad plurimas suas petitiones restituere curavisset, prout recusaret
et de praesenti, eadem erga se conservando potentia mediante. Insuper in
aestate proxime praeterita idem Nicolaus Petheny de voluntate et instigati-
one praefatae dominae Dorotheae comortis suae de domo et curia eiusdem
exponentis in eadem Moha habitis quatuor pecora eiusdem Ambrosii expo-
nentis septem florenos auri valentes ad domum et curiam suam propriam
in saepefata Moha sitas abigi et depelli et ea ibidem mactari fecisset et in
usum suum convertisset potentia mediante, etque in anno cuiusdam signi-
ficanda instaret revolutio idem Nicolaus Petheny ab ipso Ambrosio exponente
unum equum pro quatuor florenis auri sub spe restitutionis emisset, quos
quidem quatuor florenos eidem Ambrosio exponenti ad plurimas requisi-
-Hones eiusdem hactenus restituere non curavisset recusaretque etimn de
praesenti eosdem erga se conservandos potentia mediante. Praeterea circa
festum beati Michaelis archangeli cuiusdam tertia praeterisset annualis revo-
lutio, idem Nicolaus Petheny assumtis secum praefatis Andrea Merche et
Petro Beres certisque aliis suis familiaribus manibus armatis et potentiariis
ad domum et curiam praefati Sigismundi exponentis in saepefata Moha
habitas irruentibus abinde unum currum cum quatuor bobus praefati Sigis-
mundi exponentis ad dictam domum suam asportasset et eos a praedicto
tempore usquemodo apud se retinuisset nec eos ipsi Sigismundo exponenti
ad plurimas suas petitiones hactenus restituere curaNisset, prout recusavit
etiam de praesenti, in qo ipsi Sigismundo exponenti viginti florenos ann
dampna intulisset potentia mediante.Deinde in quadragesima proxime pra-
eterita6 dum ipsi exponentes providos Nicolaum Radar, Mathiam Pictorem,
Valentinum Kethelvere et a.lium Valentinum Thakach in Segeswar commo-
rantes ad piscandam dictam piscinam eorundem exponentium scilicet ad
vendendurn illis pisces in eadem piscina depraehensos conduxissent, tunc
i dem Nicolaus de Petheny similiter de voluntate et instigatione dictae dominae
Dorotheae consortis suae, assumptis secum Andrea Merche, Valentino Zekeres,
Matheo Benkeo et Petro Beres familiaribus suis armatis et potentiariis ma-
nibus, noctis sub silentio ad dictam piscinam ipsorum exponentium deces-
sissent ibique structuram eiusdem piscinae dissecari fecissent et aquas eius cum
piscibus dimisissent, ita quod modica aqua et pauci pisces in ea remansissent.
Nec eo contentus idem Nicolaus ipsos exponentes propter dictam piscinam eo-
rum adeo cominatus fuisset, quod iidem exponentes metu dicti Nicolai proterriti
de dicta possessione Moha ad alia bona eorurn moraturi recessissent, in qui-
bus praemisiss idem Nicolaus eisdem exponentibus ducentorum florenorum
auri dampna intulisset potentia mediante. Postremo circa festum beatae
Sophiae viduae proxime praeteritum7 iidem Andreas Merche, Valentinus
Zekeres, Matheus Benkeo et Petrus Beres familiares praefati Nicolai Pet-
heny de speciali voluntate et commissis ipsius Nicolai domini ipsorum mani-

27 - Urkundenbuch 363
www.dacoromanica.ro
bii armatis et potentiariis ad Demetrium et Johannem familiares praefatonim
exponentium in platea dictae possessionis Moha repertos irruentes, eosdem
usque ad cemeterium ecclesiae ibidem fundatae insecuti fuissent et tandem
illos in eodem cemeterio diris vulneribus et Nerberibus affecissent [ ]8 relin-
quentes nec eo contenti arma quae tunc ipsi Demetrius et Johannes apud
se habebant, ab eisdem abstulissent potentia mediante, quae iidem exponentes
pro sexaginta florenis auri pati non voluissent, inque [ 18 ipsorum exponen-
tium et dampnum valde magnum. Super quo vestras amicitias praesentibus
petimus diligenter, quatenus vestrum mittatis hominem pro testimonio
fidedignum. Quo praesente Petrus \ el Thomas de Baltheu aut Paulus de
eadem seu Lucas Baltha de Bald sive Petrus de Syle neve Osvaldus de eadem
nam Petrus Thompa de Sombor namque Gregorius Chongvay de Cheztve
an Valentinus de Chuch et Paulus de eadem vel Ladislaus de Estvanhaza,
aliis absentibus homo noster ab omnibus quibus incumbit meram experiant
certitudinis veritatem, quam tandem nobis suo modo rescribatis. Datum
Cibinii die dominico inter octavas festi° sacratissimi corporis Christi, anno
eiusdem domini millesimo quadringentesimo octuagesimo quarto.
Auf der Ruckseite Adresse : Amicis suis reverendis conventui ecclesiae de
Kolosmonostra pro nobilibus Sigismundo et Ambrosio de Moha inquisitoria.
1 Lacke 35 mm. 5 September 29.
2 So Vorlage, Meschendorf war tatsachlich 6 Marz 7.
untertanig. 7 Mai 15.
a Das unum jeweils verdoppelt. 4 Liicke 32 mm.
4 Juli 25. 9 Lücke 29 mm.

4 567
Baeau 1484 Juni 26. Alexander, der Sohn Stephans des Grossen, Woiwoden
der Moldau, ersucht Richter und Rat von Kronstadt um die Auslieferunt
des gefangenen Petrus Hwzar, der mit seinen Komplizen einige Tiirken an
der Donau ermordet und ihrer Giiter beraubt hat.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Fronius I 59. Siegel, rund, Dm. cca 21 ram, war ix
rotes Wachs auf der Rrickseite zum Verschlul3 aufgednickt.
Druck: Hurmuzaki, Documente XV, 1, 116 Nr. 208 (zu 1481 Juni 26). Bogdan, Docu-
mentele lui §tefan 2, 379 Nr. 169 (zu 1488).
Der EMer der Jahreszahl 1st nicht klar zu lesen. lorga liest 8° oder I° und entscheidet
sich fin. 1481 mit Hinweis auf die Urkunde Alexanders von 1482 Januar 18 (Nr. 4 456).
Da jedoch die 8 unten nicht geschlossen ist, handelt es sich zweifellos urn 4. So setzen
wir die Urkunde zu 1484, wie auch zwei Kronstädter Archivare des 18. Jhs. angenom-
men haben.
Sandrinus dei gratia filius illustrissimi principis Stephani vaivodae Mol-
dauiensis. Viri famosi ac circumspecti, harum literarum nostrarum serie
vestris amicitiis noti facimus tenore praesentium, quomodo in hiis diebus
nondum elapsis aliquos Turcos super fluvium Danubii1 interfecerunt resque
ipsorum deportaverunt. Quare tamen ut cognovimus per nostros veros
homines, uti fecisset Petrus Hwzar dictus cum suis complicibus. Qui quidem
dictus Petrus Hwzar, ut dicitur nobis, esset nunc in medio vestri captivus.
Ideo propter ista nephandissima facta ipsius iamdicti Petri Hwzar, idem
Turd abduxerunt de nostris iobagionibus et hominibus in hiis diebus quin-
quaginta personas hominum, qui quidem nunc sunt in captivitate ipsorum
Turcorum. Quare praesentibus rogamus vestras amicitias, quatenus eundem
iamdictum Petrum Hwzar velitis nobis mittere per istum nostrum famulum
videlicet Ladislaum, praesentium exhibitorem, unacum rebus ipsorum Tur-

364
www.dacoromanica.ro
corum, quos idem saepedictus Petrus Hwzar despoliavit, ne nos et nostri
iobagiones ac homines per talem nephandum virum indicibiles poenas pati-
amur. Sinques res easdem deportatas non inveniretis, extunc tantum mit-
tatis eundem Petrum ad nos. Datum Bacouiae in die Johannis et Pauli
martirum, anno domini M'ccccLxxx 4°.
Auf der Mickseite Adresse :Viris famosis ac circumspectis iudici iuratisque
civibus Brassouiae commorantibus, amiciis nostris pergrates dilectis.
In einer Ecke nicht weitergefiihrter Briefanfang : Salutes plurimas.
1 Hierauf gestrichen nescimus per que. 3 Vorlage praegrale.
2 Hierauf drei Buchstaben gestrichen.

4 568
Desch 1484 Juni 26. Der Rat von Desch entscheidet einen Rechtsstreit zwi-
schen seinem Mitblirger Stephan Literatus aus Fiinfkirchen und Elena, der
Witwe nach Georg Byro urn eine Wiese.
Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Desch' Nr. 63. Siegel, rund, Dm
25 mm, in grOnes Wachs vorne aufgedruckt. Im Siegelfeld kenntliche Kirche, auf ihrem
Dach ein nach links gerichteter Bergmann mit Schlagel in der Rechten.
Nos Ladislaus Nagy iudex, Matheus Literatus, Johannes Scyus, Ambro-
sius Literatus, Paulus Porkolab, Cozmos Rever, Stephanus Bekri. Thomas
FiBesi, Andreas Laczfy, Emericus Bodolay et magister Stephanus Literatus,
iurati cives de Dees, damus pro memoria quod quia inter circumspectum
Stephanum Literatum Quinqueecclesiensem, nostrum concivem ab una
parte vero ex altera honestam dominam Elenam, relictam condam Georgii
Byro similiter nostram cohospitam, pro certis negotiis videlicet debitis non-
nullae causae tam coram nobis quam coram aliis iudicibus nostris praede-
cessoribus motae fuerunt ac diutius ventillatae, inter quas idem dictus Ste-
phanus Literatus secundum nostram a diudicationem legittime intendebat
certas res et bona, quae condam dictum Georgium Byro de iure concer-
nissent invenire, reperto autem uno prato seu foeneto in Thewlges habito,
quod olim per ipsum Georgium Byro provido Andreae Bothos fuerat impig-
noratorum ac per eundem Andream Both[os] in agone testamentaliter
remissum, cuius prati seu feneti praescripti directam tertiam partem ad
ipsum [pertinentem]2 Georgium Byro tam vita comite quam post mortem
eiusdem spectasse et de iure pertinere legittime invenimus. Unde nos in
talem directam tertiam partem eiusdem foeneti praenotati in Thewlges
habiti quae tertia pars saepefatum condam Georgium Byro legittime con-
cernebat eundem iam notatum Stephanum Literatum intromissimus iure
mediante irrevocabiliter ac iure perpetuo tenendum, possidendum pariter
et habendum in personali praesentia praefatae dominae Elena, relictae
condam Georgii Byro, quali nostro iudicio nec ipsa contradixit et admis-
sione. In quorum omnium praemissorum robur et testimonium praesentes
nostras patentes litteras communi sigillo opidi consignatas firmiori pro
cautela iuris et iustitiae dicti Stephani Literati eidem duximus conceden-
dum. Datum in Dees. sabbatho proximo post festum nativitatis beati Johan-
nis baptistae, anno domini millesimo quadringentesimo octoagesimo quarto.
1 Lücke 3 mm. 2 Lticke 24 mm.

27* 365
www.dacoromanica.ro
4 569
Hermannstadt 1484 Juni 27. Der Rat von Hermannstadt ersucht den Bistritzer
Rat, zu einer wichtigung Beratung Vertreter zu entsenden.
Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archly der Stadt Bistritz Nr. 149. Siegel, rund,
Dm. 42 min, war in rotes Wachs auf der Ruckseite zum Verschlud aufgedmickt, Reste.
Regest: Berger, Urkunden-Regesten 54 Nr. 323.
Prudentes et circumspecti viri domini et amici nobis honorandi. Notum
facimus vestris dominationibus nos proximo sabbato die novas literas sere-
nissimi domini nostri regis accepisse, quibus sua regia maiestas nobis stris-
sime demandavit, ut magnifico domino Stephano vaivodae nostro de univer-
sitate Saxonum ducentos stipendarios pro defensione regni huius quam
totius expedire debeamus. Nos autem coram praedicto domino nostro vaivoda
in tantum pro omnium nostrum meliori recollectione interposuimus ita ut
a sua magnificentia terminum octo dierum a data praesentium cum
difficultate non parva obtinuimus. Quare in persona regia et dicti domini
vaivodae requirimus vestras dominationes, quatenus e medio vestris duos
aut tres omnibus modis et sine mora ad praedictum octavum diem ad
civitatem Cibiniensem transmittere velitis et dignemini, ut in solutione
et divisione praedictorum stipendariorum eo melius concordare et in partem
saniorum ordinare possimus. Datum Cibinii dominico die in festo beati
Ladislai regis, anno domini et cetera LXXX'n° quarto.
Magister civium, iudices et iurati
consules civitatis Cibiniensis.
Auf der RUckseite Adresse: Prudentibus et circumspeclis viris iudici, iura-
tisque civibus civitatis Bistriciensis, dominis et amicis nobis honorandis.

4 570

Alzen 1484 Juli 4. Der siebenburgische Woiwode Stephan Thithori beauftragt


die Sachsen der Sieben und Zwei Millie, von Kronstadt und von Bistritz, die
in Hermannstadt befindlichen zwei Haubitzen und zwei Hakenbiichsen mit
Munition ausgerustet auf eigene Kosten zu seinem Heer zu schicken.
Orig. Pap. Arh St. Sibiu U III 50. Siegel, rund, Dm. 30 mm, war in griines Wachs
vorne aufgedruckt.
Comes Stephanus de Bathor, index cuiiae regiae vaivodaque Transsilvanus
et Siculorum comes et cetera universis et singulis septem et duarum sedium
Saxonicalium ac Brassoviensis et Bystriciensis Saxonibus salutem et favorem.
Quia nos quatuor ingenia seu bcrnbardas maiores et minores, hoc est duas
hoffnyczas maiores et duo thrazk minores de civitate Cibiniensi ad praesentem
exercitum post nos conduci facere necessario habemus. Quare requirimus
vos et nihilominus regia in persona firmiter mandamlig vobis, quatenus
statim acceptis praesentibus currus et alia necesaria ad con ducendum dictas
bombardas disponere et equos ordinare ipsaque ingenia seu bombardas cum
pulveribus et globulis ac aliis attinentiis bellicosi paribus et aequalibus expen-
sis et sumptibus bene praeparare et expedire ac praeparari facere, ac tan-
dem ea post nos ad dictum exercitum transmittere elitis, et debeatis, ita
ut expensas ad huiusmodi negotia factas vel fiendas damna etiam seu defec-

366
www.dacoromanica.ro
tum, si quod videlicet vel quern in ipsis ingeniis per huiusmodi conductio-
nun fieri contingerit aequaliter sufferre et ea unanimi voto1 et' expensis1
vestris1 recuperare teneamini. Et secus optamus non facturi. Datum in
Olczona die dominico proximo post festum visitationis virginis gloriosae,
anno domini millesimo quadringentesimo octogesimo quarto.
1 Ober der Zeile.

4 571

Bre tem 1484 Juli 18. Der siebenbargische Woiwode Stephan Mithori ersucht
den Hermannstädter Bargermeister Thomas Altemberger, ihm ungesiiumt wei-
fere Geldmittel zum Weitertransport der Geschiitze zu schicken.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U III 51. Siegel, rund, Dm. 30 mm, war in grtines Wachs
auf der Rackseite zum VerschluLl aufgedriickt.
Egregie amice noster dilecte. Nostis quemadmodum regia maiestas suis
literis mediantibus vobis demandat, ut vos eas quae vobis facienda dixeri-
mus facere deberetis. Bene igitur vobis constat, quam et qualiter informa-
tionem in facto bombardarum pridie vobis dederimus qualique modo vobis-
cum disposuerimus, ut videlicet vos bombarda ilia tali ordine tantisque
pecuniis dirnitteretis, ut in deferendo ipsas bombardas aliqualis non fieret
defectus. Dixeramus etiam vobis et cum ipsis pixidibus hominibusque illas
deferentibus certum hominem vestrum mitteretis, et idem pecunias per
vos ad id datas exponeret, vos autem hiis non curatis ad triginta sex
equos hominesque ad id deputatos scilicet carpentarios cum illis existentes
solum viginti quinque florenos dedistis et illos magistro Iohanni exponere
commisistis nec hominem vestrum cum ipsis dimisistis. Quomodo igitur
sufficiunt tantae pecuniae ad tot et tantos equos et homines talernque viarn.
Sane duo floreni quottidie ex facili exponuntur, nam et hactenus certae
rotae confractae sunt, ad quas semper expensas facere oportet. Quid autem
faciendum erit in via graviori? Cur ergo mandata regia tarn levi pretio
pensatis? Nonne ex hoc facta regia admodum turbantur? Scitis enirn quod
non vos ad nos, sed regia maiestas ad sua facta per vos suas expensas
facit. Idcirco dilectionem vestram praesentibus requirimus et in persona regia
committimus vobis, quatenus acceptis praesentibus per unum certum hominem
vestrum tot et tantas pecunias transmittatis, ut in deferendo ipsas bom-
bardas aliqualis non fiat defectus et idern homo vester ipsas pecunias expo-
nat et si quae ex ipsis pecuniis remanserint, poterit ille vobis reportare.
Et secus si gravem indignationem regiae maiestatis evitare cupitis, spera-
mus non facetis. Datum in Bereczky die dorninico proximo ante festum
beatae Mariae Magdalenae, anno domini et cetera LXXX quarto.
Comes Stephanus de Bathor,
iudex curiae regiae vaivodaque Transsilvanus et cetera.
Auf der Rückseite Adresse: Egregio magistro Thomae Althemberger magistro
civium civitatis Cibiniensis, amico nostro dilecto.

367
www.dacoromanica.ro
4 572

1484 Juli 25. Der Konvent von Kolozsmonostor bestatigt, dass der Adlige
Marcus, Sohn des weiland Georg Chech de Rewd, seine Besitzanteile in
Boos und Patha für zehn ungarische Goldgulden dem circumspecto et provido
viro Johanni Markos, iudici civitatis de Koloswar verpfandet hat.
Datum in festo beati Jacobi apostoli, anno domini et cetera LXXX'n° quarto.
Kopialbuch des Konvents, Ungar. Landesarchiv Budapest DI. 36 395, 105 Nr. 1.

4 573

Tirgovioe (1484) August 20. Jupan Dragomir Udriste beklagt sich bei dem
Kronstädter Stadtrichter Petrus Rewel und dem Rat, weil man seinem Beauf-
tragten nicht gestattet, sein. Udriste's, bei Mihai und Chirca hinterlassenes Hab
und Gut zu tibernehmen, und ihn deswegen an den Burgermeister von Hermann-
stadt verweist. Auch Roth Kertschgs weigere sich, die bei ihm deponierten
Schriften herauszugeben. Er weist auf seine vielen Dienste für die Stadt hin
und ersucht, sich zu dussern, was sie von diesen Dingen halten.
Adresse auf der Rackseite: Den guten und ehrenwerten, dem Richter von
Kronstadt und den Ratsherren".
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 519. Siegel, rund, Dm. 20 mm, war in grit ne
Wachs auf der Rtickseite zum Verschlul3 aufgedrtickt. Die Urkunde hat durch Maus e
frass gelitten.
Druck und rum. Ubersetzung : Bogdan, Documente 292 NT. 236. Tocilescu, 534 documente
404 Nr. 403.
Regest: Bogdan, Documente si regeste 292 Nr. 191. Andronescu, Repertoriul 151 Nr. 556.
Während der Regierung des Basarab Tepelus war Dragomir Udriste ltingere Zeit als
Fluchtling in Kronstadt. Da Rewel Petrus, laut Stenner, Die Beamten 113, nur in den
Jahren 1474, 1475 und 1484 als Stadtrichter bezeugt 1st, muss dies Schreiben zu 1484
angesetzt werden.

4 574

Rimnicu Vilcea 1484 Oktober 19. Richter und Rat von Rimnicu Vilcea schrei
ben an den Kronstddter Rat wegen der Erbschaft nach Thomas Huszar.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Schnell III 46. Siegel rund, Dm. 24 mm, in grtines (?)
Wachs, papierbedeckt, auf der Rackseite aufgedruckt. Siegelbild nicht zu identifizieren.
Umschrift in Majuskel: -FSIEGILLVM...]DI.
Zur Deutung des Ortsnamens vgl. auch Nr. 3630.
Prudentes et circumspecti vifi et amici nostri honorandi. Ecce venit honesta
domina Katherina cum litteris vestrarum d(ominationum) erga nos propter
aliquod testamentum factum per proprium filium suum Thomam Hwzar.
Sed dominus noster vaivoda Transalpinensis omnibus contradixit et co-
misit nobis ut nemini aliquid de rebus vel de possessionibus non deberemus
sine scitu ipsius. Sed nos cogitamus personas dominorum vestrorum, quod
praedicta domina Katherina acciperet unum vas vini, ita nullum haberet
aliud contradictionem propter istud testamentum. Et etiarn aliter sumus
fassi erga dominam Katherinam, ut quantum vinum1 in vinea Thomae
invenerit ipsa Katherina acciperet omnia ita, ut ipse Thomas Hwzari cum

368
www.dacoromanica.ro
quibus fuerit obligatus, totum ipsa Katherina3 persolvat. Et etiarn tertiario
sumus fassi quod ipsa Katherina veniat et maneat nobiscum in civitate
Repch et det censum una nobiscum, tunc de omnibus volumus dare tertia-
litatem et promisimus eidem Katherinam quod de istis tribus locutionibus
quem vult eligere eligat. Datum in Repch, feria 3a statim post festum Lu-
cae ewangelistae, anno domini 1484.
Judex et iurati cives civitatis Repchensis.
1 Hierauf gestrichen el. 3 Hierauf gestrichen swnpm.
2 Hierauf ein gestrichener Buchstabe.

4 575
Marienburg 1484 November 4. Der siebenbiirgische Woiwode Stephan Bdthori
entscheidet, dass der Krebsbach, der die zur TOrzburg gehorende Ortschaft Criz-
bay durchfliesst, oberhalb dieses Ortes zur Hafte nach Marienburg abgeleitet
wird.
Orig. Perg. Arh. St. Sibiu Nova Coll. post. 1857. Siegel, rund, Dm. 30 mm, war in
weisses Wachs auf der RUckseite aufgedrdckt. Eingeschaltet von Konig Matthias 1485
Arh. St. Brasov, Archiv der Schwarzen Kirche IV E 87 und von Gabriel Bathori 1612,
Ebenda IV C 1, S. 9/1709.
Nos comes Stephan de Bathor, vaivoda Transsilvanus Siculorumque comes
necnon iudex curiae serenissimi principis domini Mathiae dei gratia regis
Hungariae, Bohemiae, Dalmatiae, Croatiae et cetera memoriae commen-
damns per praesentes, quod nobis sabbato proximo ante festum omnium
sanctorum1 unacum certis nobilibus et potioribus Siculorum harum partium
Transsilvanarum rationabilibus ex causis penes nos existentibus in civitate
Brassoviense constitutis circumspecti viri Lucas Engelen iudex ac Iohannes
Leecz et alter Iohannes Kelethner iurati cives opidi regalis Feldwar in ipso-
rum ac universorum populorum et inhabitatorum eiusdem opidi personis
nostram venientes in praesentiam gravi cum querela nobis exponare curar-
runt in hunc modum: Quomodo egregii Sigismundus Nagh et Blasius Fige-
dy, castellani nostri castri praefati domini regis Therch quendam fluvium
Kliszbach nuncupatum, a parte possessionis regiae maiestatis Kliszbach
in pertinentiis dicti castri Therch habitae fluentem quiquidem fluvius
semper et ab antiquo per medium eiusdem opidi Feldwar fluxisset penes
eandem possessionem Kliszbach recludentem ad dictum opidum Feldwar
flere non permississent neque permitterent etiam modo in quibus inhabi-
tatores ipsius opidi Feldwar propter defectum aquae a plerisque temporibus
multa dampna et incommoda perpessi fuissent paterenturque etiam de
praesenti in praeiudicium et dampnum valde ingens. Cumque nos praefatos
castellanos nostros nostri in praesentiam accersiri convocarique fecissimus iidern
castellani nostri contra praefatos inhabitatores opidi Feldwar respondissent
ex adverso, quod verus et antiquus meatus ipsius fluvii ad dictam posses-
sionem regiam Kliszbach dictam semper fuisset essetque etiam modo. Nos
itaque tura ad supplicationem et preces circumspectorum virorum Petri
Rewel iudicis ac lohannes Feltkerek iurati civis dictae civitatis Brassovien-
sis scilicet dictorum Lucae iudicis ac Iohannis Leecz et alterius Iohannis
Kelethner iuratorum de Feldwar tumque pro comodo et utilitate opidi prae-
tacti domini nostri regis unacum certis probis et nobilibus scilicet prae-
fatis Petro Rewel et Iohanne Feltkerek ad conspiciendum et intuendum

369
www.dacoromanica.ro
dictum fluvium Kliszbach et fluxum ac meatum eiusdem accessirnus
cumque ad faciem dictae possessionis Kliszbach consequentesque ad prae-
narrarum Kliszbach pervenissemus universis populis et iobagionibus regiis
in eadem Kliszbach commorantibus inibi legittime convocatis praefatis
etiam Luca Engelen iudice ac Iohanne Leecz et altero Iohanne Kelenther
iuratis aliisque quam pluribus inhabitatoribus eiusdem opidi Feldwar in
ipsorum ac totius communitatis opidi eiusdem personis ibidem adherentibus
et praesentibus iuxta eundem fluvium versus Alpes unde scilicet fluebat
per magnum spatium procedentes et dum ad locum seu fossatum ubi dic-
tus fluvius versus opidum Feldwar praedictum declinabatur pervenissem us
ubi licet versus et antiquus fluxus et meatus ipsius fluvii versus dictam
possessionem Klyszbach fuisse et esse nobis et aliis probis et nobilibus
viris nobiscum existentibus videbatur et apparebat manifeste. Tamen con-
speximus ipsum fluvium tam ad praenarratum opidum Feldwar quam ad
dictam possessionem Kliszbach ab antiquis temporibus et annis fluentem
habuisse et habere et ibi2 in duas partes divisum fuisse et hoc idem tam
per dictos iudicem ac iuratos et inhabitatores opidi Feldwar quam per
praedictos populos de Kliszbach affirmabant habita itaque huiusmodi ream-
bulatione visoque et considerato meatu ipsius fluvii cum dictis probis civis
nobis adherentibus diutius superinde tractando ut ipsis partibus iurisme-
delam administrare veleremus. Quia nobis et ceteris idoneis viris, nobis-
cum existentibus visum fuit, quomodo ipse fluvius Kliszbach qui ut prae-
missum est in duas dividi deberet partes loco in eodem recte et aequaliter
dividi non posset. Nos igitur turn exeo terque pro comodo et utilitate ma-
iestatis regiae et oppidi sui antedicti et pro unione et concordia partium
descendimus in transitu eiusdem fluvii usque viam publicam que ducit de
possessione Zwnywkzeg ad dictam possessionem Kliszbach, ubi volentibus
et consencientibus utrisque partibus conclusimus et commisimus ut a dicta
via Zwnywkyegywth appellata usque ad dictam possessionem Kliszbach
foderet unam fossatum, quodquidem fossatum per ipsas partes unanimi
voto et aequalibus laboribus et expensis fodi deberet et per ipsum fossa-
tum aequalis medietas ipsius fluvii ad eandem possessionem Kliszbach
alia vero recta medietas eiusdem aquae versus dictum opidum regale
semper et perpetue fluere, meare et decurrere valeat et deberet. Ut autem
inter inhabitatores ipsius opidi Feldwar et praenarratae possessionis Klisz-
bach semper futuris temporibus pax et concordia fiere valeat et ipse flu-
vius in rectas et aequales du as partes dividi posset voluerunt
ipsae partes terque in quolibet anno temporibus semper affuturis de praefato
opido Feldwar iudex et unus iuratus civis eiusdem opidi pro tempore
constituti similiter et de dicta possessione Kliszbach iudex et unus iuratus
eiusdem possessionis Kliszbach ad aspiciendum et revidendum ipsum flu-
vium et meatum eiusdem proficiscant et tali ordine ipsum fluvium con-
spiciant, ut aequalis medietas ipsius fluvii versus dictam possessionem Klisz-
bach alia quidam aequales medietas versus opidum Feldwar praedictum
decurrat et defluat. In cuius rei memoriam et testimonium praesentes literas
nostras sigilli nostri munimine roboratas eiusdem civibus de Feldwar duxi-
mus concordendas. Datum in eodem opidi Feldwar sexto die termini prae-
notati, anno domini millesimo quadringentesimo octoagesimo quarto.
1 Oktober 30. 2 Ober der Zeile.

370
www.dacoromanica.ro
4 576
Kronstadt 1484 November 5. Der siebenburgische Woiwode Stephan BOthori
enIscheidet den Streit zwischen dem Markt Tartlau und der Besitzung Tar-
lungeni wegen einem Muhlenbau und der Ableitung des Tatrang.
Orig. Perg. Arh. St. Brawv. Priv. 226 Siegel, rund, Dm. 41 mm, war in weisses
Wachs auf der Ruckseite aufgedrukt. Eingeschaltet von Kimig Wladislaus II. 1490
und damit von Johan I. Sigismund 1568. Origg. Arh. St. Brasov, KA Tartlau Nr. 5
und 16.
Druck : Szabo, Szek. okleveltar 1, 244 Nr. 192.
Nos comes Stephanus de Bathor vaivoda Transsiluanusl Siculorumque
comes necnon iudex curiae serenissimi principis domini Mathiae dei gratia
regis Hungariae, Bohemiae, Dalmatiae, Croatiae et cetera memoriae com-
mendamus per praesentes, quod nobis feria sexta proxima ante festum
omnium sanctorum unacum certis nobilibus et potioribus Siculorum harum
partium Transsiluanarum, certis et rationabilibus ex causis penes nos exis-
tentibus, in civitate Brassouiensi constitutis, circumspecti viri Johannes
Gewbel iudex ac Nicolaus similiter Gewbel et alter Nicolaus Hozyw, iurati
cives oppidi regalis Prasmar in ipsorum et universorum populorum et inha-
bitatorum eiusdem oppidi personis, nostram venientes in praesentiam, gravi
cum querela nobis exponere curarunt2 in hunc modum. Quomodo populi
et iobagiones praefati domini nostri regis, in possessione Thathrang, in
pertinentiis castri Therch habitae commorantes, quendam fluvium Thath-
rang nuncupatum, qui alias versus idem oppidum regale Prasmar, et per
medium eiusdem fluxisset, de proprio suo alveo et meatu aggeribus constrin-
gentem in alium meatum versus dictam possessionem Thathrang, ad quoddam
videlicet molendinum eorum, in facie eiusdern possessionis constructum fluere
fecissent et parassent2 , in quibus inhabitatores dicti oppidi Prasmar in molen-
dinis eorum super eodem fluvio constructis et oppido ipsorum propter defec-
turn aquae a plerisque temporibus multa dampna et incommoda perpessi
fuissent, paterentur etiam de pracsenti, in praeiudiciurn eorum et dampnum
valde ingens. Cumque nos praedictos populos et inhabitatores dictae possessio-
nis Thathrang, praevia ratione nostri in praesentiam accersiri convocarique
fecissemus, lidera populi et iobagiones regil contra praefatos inhabitatores
oppidi Prasmar respondissent, quod hoc belle verum foret, quod dictus flu-
vius ad praescriptum eorum molendinum, in facie praenotatae possessionis
Thathrang constructum flueret, non tamen ipsi dictum fluvium de antiquo
suo meatu, ad alium fecissent neque procurassent fluere meatum, sed semper
et ab antiquo per illum eundemque meatum et alveurn ad molendinum ipso-
rum fluxisset, flueretque etiam de praesenti. Et sic ipsi praefatis Saxonibus
et inhabitatoribus oppidi praenarrati nulla dampna intulisset. Nobis itaque
continuis querimoniis dictorum oppidanensium et Saxonum admodum lassa-
tis, viam ampliorem huiusmodi differentiarurn et querimoniarurn praecludere
cupientibus, ad preces eorundem civium de Prasmar, scilicet prudentum et
circumspectorum virorum Petri Rewel iudicis et Johannis Feltherek iurati
civis civitatis Brassouiensis praedictae, nos propria nostra in peersona si-
mulcum certis nobilibus, scilicet praefato Petro Rewel et Johanne Feltherek,
ad conspiciendum et intuendum dictum fluvium Thathrang, exitumque et
fluxum eiusdem accessimus. Cum itaque ad faciem dictae possessionis Thath-
rang, consequenterque ad praenarratum fluvium similiter Thathrang dic-
tum, pervenissemus, universis populis et iobagionibus in eadem possessione
Thathrang commorantibus ithbi legittirne convocatis, praefatis etiam Johanne
Gewbel iudice ac Nicolao similiter Gewbel et altero Nicolao Hozyw iuratis
civibus dicti oppidi Prasmar quampluribusque aliis inhabitatoribus oppidi

371
www.dacoromanica.ro
eiusdem in ipsorum ac to tius communitatis oppidi eiusdem personis, ibidem
adhaerentibus et praesentibus, iuxta eundem fluvium in transitu suo versus
alpes, unde scilicet fluebat, per magnum spatium procedendo, et dum ad
quendam locum, ubi videlicet certa pars ipsius fluvii versus villam regalem
Herman appelatam declinat et convertitus, pervenissemus, tune ibi tam dic-
tos iudicem. et iuratos cives de Prasmar, quam inhabitatores ipsius possessio-
nis Thathrang requisitos habuimus, si videlicet ipse fluvius in recto et vero
ac antiquo suo meatu existat an ne, et utrum aliqua discrepantia ibi inter
eos sit. Ubi ipsae partes unanimi voto responderunt, ipsum fluvium in recto
et vero meatu esse, nec ibi aliqua discrepantia inter eos esset. Quibus auditis
terga versi sumus versus dictam possessionem Thathrang in transitu eiusdem
fluvii in plerisque locis ipsas partes requisites habuimus, si ipse fluvius in
vero et recto meatu esset, ipsae autem partes nullibi sibi ipsis contradicebant.
Tamen vero dum pervenissemus ad quendam locum, ubi videlicet ipse fluvius
versus dictum possessionem Thathrang declinare conspeximus, tune ibi prae-
fati iudex et iurati ceterique cives de Prasmar ipsum fluvium de recto et anti-
quo meatu defluere et per inhabitatores eiusclem villae Thathrang de vero
meatu effossum fore allegabant. Verum prout oculis intueri potuimus nobis
et aliis probis et nobilibus viris nobiscum existentibus videbatur, quod licet
ipse fluvius tempore inundationis et excrescentiae aquarum et versus dictam
possessionem Thathrang fluxum habuerit, verum tamen verus et antiquus
meatus ipsius fluvii versus dictum oppidum Prasmar et ad molendinum eo-
rum praescriptum super ipsum fluvium constructum esse apparebat mani-
feste. Et cum super hoc verius experiri voluissemus, versus dictam possessio-
nem Thathrang processimus, ubi ipse fluvius per quoddam pratum inter ru-
beta quaedam fluens, non tam evidentem meatum sicut versus dictum oppi-
dum Prasmar habere dinoscebatur. Exinde vero divertimus nos ad molendi-
num eorundem civium et inhabitatorum de Prasmar fluvio in eodem aedi-
ficatum, ubi ipsi cives et oppidanenses exhibuerunt nobis quasdam lite-
ras magnificorum quondam Johannis et Michaelis Jakch de Kwsal,
comitum Siculorum3 in oppido Rosno secundo die festi divisionis apostolo-
rum, anno domini millesimo quadringentesimo vigesimo septimo4, in per-
gameno patenter confectas, experimentes qualiter ipsi Johannes et Michael
Jakch, Siculorum3 comites, ex annuentia et propria commissione serenissimi
principis et domini, domini Sigismundi dei gratia Romanorum regis semper
augusti, ac Hungariae, Bohemiae, Dalmatiae, Croatiae et cetera regis,
domini ipsorum gratiosissimi, pro utilitate et commodo providi viri quon-
dam Philippi Lapicidae, hospitis praetitulati oppidi Prasmar de mere
suae regiae liberalitatis potestate et gratia speciali id duxissent annuendum
et concedendum, ut ipse Philippus in fluvio seu aquis tenutis pertinentiarum
atque territoriorum dicti oppidi Prasmar, intra veras metas et cursus meta-
les eiusdem existentibus ubisque locorum ubi sibi conveniens visum fuisset,
molendinum quale voluisset sibi ipsi facere, ordinare et aedificare, factumque
et ordinatum in perpetuum et haeredum haeredes tenere, possidere ,et habere
valeret et posset de regie et ipsorum Johannis ac Michaelis Jakch annuentia et
concessione speciali, ita tamen , quod ipse Philippus ac sui haeredes iura regalia
atque census regales ad instar universorum hominum in terra et districtu Barcza
molendina possidentium, dictae regiae maiestati nomineque eius comitibus
dictorum Siculorum3 pro tempore existentibus dare et administrare tenean-
tur. Quasquidem literas coram cunctis ibi adhaerentibus perlegere et expo-
nere fecimus, ex quibus dare innotescebat, quod molendinum praefatorum
civium et inhabitatorum de Prasmar ab antiquo in vero et antiquo meatu
ipsius fluvii rite et legittime esset constructum et aedificatum. Exinde igitur
conversi versus molendinum dictorum populorum possessionis Thathrang

372
www.dacoromanica.ro
in facie eiusdem possessionis super eodem fluvio constructum, ubi iidem
populi et iobagiones possessionis eiusdem praesentarunt nobis duas literas,
unam egregiorum Johannes de Fahyd et Demetrii Loz, alias castellanorum
dicti castri Therch, qua mediante iidern castellani ad preces providi quon-
dam Blasii Nagh in eadem Thathrang residentis eidem super eundem fluvium
unum molendinum aedificare concessisset, et aliam nostram in Brassouia,
feria tertia proxima post dominicam Reminiscere anno domini millesimo
quadringentesimo octoagesimog, in papiro patenter confectam, qua mediante
nos huiusmodi annuentia dictorum Johannis Fahydy et Demetrii Loz per
eosdem factam gratam et acceptam habuissemus et ipsum molendinum ho-
nestae dominae Elyzabeth relictae ac Stephano et Simoni filiis et Agathae
filiae eiusdem quondam Blasii Nagy contulissemus perpetue possedendum.
Habita itaque huiusmodi reambulatione, visoque et considerato meatu ipsius
fluvii ac situ dictorum molendinorum, quia molendinum dictorum civium
et hospitum de Prasmar in vero ac recto et antiquo meatu dicti fluvii ex
annuentia dictorum Johannis et Michaelis Jakch comitum Siculorum3 rite
et legittime constructum fore, molendinum vero praefatorum populorum in
dicta possessione Thathrang residentium non alias nisi tempore inundationis
et excrescentiae aquae ac fluvii decurrere et moliri posse agnovimus et
conspeximus, ideo nos turn ex causis praemissis, tumque pro commodo et
utilitate praefati dornini nostri regis et pro augmento dicti sui oppidi, nomine
et auctoritate eiusdem domini nostri regis taliter commisimus, quod prae-
fati populi et inhabitatores dictae possessionis Thathrang dictum fluvium
Thathrang appellatum in vero et antiquo suo meatu versus dictum oppidum
Prasmar et ad dictum molendinum ipsorum oppidanensium fluere permittant
et permittere debeant, nec illum de vero et antiquo suo fluxu excipere
audeant. Annuimus insuper eisdem populis et inhabitatoribus dictae posses-
sionis Thathrang, ut ipsi dictum eorum molendinum de loco priori, ubi vi-
delicet nunc est, removere, et ad alium locum ad rectum videlicet et verum
meatum ipsius fluvii supra molendinum dictorum civium et hospitum de
Prasmar in tanta distantia, quod molendino ipsorum hospitum de Prasmar
nocere et praeiudicare non possit, transferre et aedificare valeant, ita tamen
quod ipsa aqua molendinum eorum volvens, semper in recto et vero ac
antiquo meatu et ad molendinum ipsorum oppidanensium de Prasmar con
sequenterque ad dictum eorum oppidum fluere et meare debeat et possit.
Annuimus etiam ipsis populis et iobagionibus in dicta possessione Thathrang
residentibus ut ipsi pro usu eorum et pro adaquatione pecorumg et pecudum7
ipsorum per ipsum meatum versus dictam possessionem Thathrang aquam
necessariam semper recipere et habere valeant, ita videlicet, ut per hoc mo-
lendinum dictorum hospitum de Prasmar in aqua defectum non pateat.
In cuius rei memoriam firmitatemque perpetuam, has literas nostras sigilli
nostri munimine roboratas eisdem civibus et hospitibus de Prasmar duximus
concedendas, iuris eorum ad cautelam. Datum in dicta civitate Brassouiensi
octavo die termini praenotati, anno eiusdem domini millesimo quadringen-
tesimo octoagesimo quarto.
Auf der Rtickseite Schrift des gleichzeitigen Kronstiidter Stadtnotars : Littera
domini Stephani de Bathor et cetera ad Prasmar super fluvio Thathrang
et molendinum.
1 Bis her vergrdsserte Schrift. 5 1480 Februar 29.
2 So Vorlage. 6 Vorlage peccorum.
3 Vorlage Sicculorum.
4 1427 Juli 16. 7 Vorlage peccudum.

373
www.dacoromanica.ro
4 577
1484 November 12. Der Rat von Klausenburg bestatigt die Satzungen der verei-
nigten Bogner-, Saltier-, Schwertfeger, Riemer-, Schild- und Pfeilmacherzunft.
Orig. Perg. Arh. St. Cluj-Napoca, Zunfturkunden I, Allgemeines Nr. 2. Siegel, rund,
Dm. 47 mm, Pragmente, grünes Wachs in brauncr Wachsschlissel an gnin-roter Sei-
denschnur angchangt. Derselbe Stempel wie Nr. 3 323.
Nos Johannes Markus iudex iuratique consules civitatis Coluswar ad univer-
sorum notitiam tam praesenliumi quam futurorum harum serie volumus per-
venire, quod cum nobis in nostri senatus consistoiio invicem exislentibus
circumspecti Martinus Kufferbart, Johannes Gahrielis, arcufices, Iacobus,
Mathias, Andreas et Paulus, sellatores, Gregorius, Johannes et Martinus,
eruginatores, Gallus, Mathias, Martinus, Cristofforus corrigiatores, Damia-
nus, Benedictus Sedd, Johannes, clipeatores, Valentinus et Georgius, celato-
res, nostri concives in eorum ceterorumque magistrorum lain praesentium
quam futurorum personis praespecificatorum artium mechanicarum coram
nobis constituti sedulis supplicarunt vocibus, quatenus oh rcverentiam bea-
tissimi patris Francisci in cuius nomen quoddam altarum in nostra ecclesia
parochiali fundatum per ipsos invicem confraterne excellenti cum devotione
et reverentia conservant debita cum etiam artium mechanicarum praemissa-
rum propriam utilitatem ipsam confraternitatem seu checham roborare ac
iuxta eructationem priorum litterarum nostrarum nobis per eos porrectarum
de et super roboratione dictae confraternitatis atque chechae temporibus prae-
decessorum nostrorurn ohm emanatarum iam utique corrosarum animo adver-
tenti scribere et roborare dignaremur. Et quia cum eorum statuta praedeces-
soribus nostris ut clarius in dictis eorum vitiperimus litteris fuerunt utilia,
consequenter et nos easdem stabilire constitutiones ac restaurare adieci-
mus sano spiritu. Quarum solam seriem videlicet statutorum sensualem dum-
taxat formam in nostri privilegii transferre2 fecimus normam eo modo: Quod3
hominum3 quicumque3 arte aliquarum artium praespecificaturum eruditus
ipsam ingredi proposuerit checham hic inter cetera tribus sit traheatus vir-
tutibus. Prima ut de Nero et legittimo thoro habeatur matrimonium ex utrique
parentibus laudabiliter propagatus litteralibus instrumentis magistros supra-
dictarum artium reddere debeat indubios, item morurn fungerat honestate
in nullo excessu criminali repertus et arti sufficienter habituri exorbitationi
remota. I-liis habitis ipse qt.i inter ceteros est commendaturus magistros in
primordio suae acceptationis pro usu dictae altaris et restaurationem confra-
ternitatis tres florenos auri puri atqLe quatuor libros cerae exolvere tencatur;
quorum videlicet florenum eo quo die accepturus est medietatem et ceram
praefatam exolvat, aliam vero medietatem dictorum florenorum a die quo
ingressus est cecham usque ad medium unius anni exolvere teneatur. Si qui
autem ex contumacia aut quoquomodo exolvere neglexerint, extunc magistri
cecharum auxilio iudiciario a contumacae sufficiens pignus collant. Item
in ingressu chechae ad tres mensas ad quam videlicet4 seorsum tria fercula
ordinata et urnas vini sex ex quo sunt sex genera artificium istius chechae
dare teneatur. Item3 nullas inmaritatus vel alius quispiam hominum prae-
fatorum magistrorum artem laborare audeat, nisi prius sit cohospes huius
civitatis et cum est° in ista cliecha. Item4 horninum3 quicurnque3 de
partibus alienis neve extraneis pro usu dictorum artificium ut puta omnia5
cortices vulgo rido3 gratia venditionis portaverit magistrorum neuter pro
se emere audeat oculte videlicet rebus emptis universi convocentur magistri
quibus res empta servetur inter se divisionem. Qui si magistrorum rem modo
praemisso per eum emptam occultaverit, hie duas libras cerae debeat exol-

374
www.dacoromanica.ro
vere nec tantum rerum percipiat participationem. Itema sia quis3 magis-
trorum3 in seductione alicuius famuli sufficienti documento f uerit repertus,
talis magister occasione seductionis quatuor librae teneatur solvere cerae nec
famulum seductum apud se tenere queat neque praesumat: Isto solenni-
ter inserto ut magistrorum neuter praeter tres famulos videlicet unum stu-
dentem parvulum, secundum parvulum appreciatum, tertium vero socium
tenere praesumat nec famulus novellus per quempiam magistrorum hospitari
debeat quin novello adveniente per socios sibi coaequales aput magistros
carentes famulis labores ei postulerint iure debito et forma consueta; cumque
enim huiusmodi famulo magistri carentes famulis locum non dederint labo-
randi talem famulum habeat magistrorum omnis non curando, si sint sibi
alii tres famuli superius expressi. Item3 adolescentum vero aut parvulum
si quis artium mechanicarum praeexpressarum dempta arte corrigatoria gra-
tia eruditionis studio se annexerit et aliquo magistro se obtullerit hic cum
suo magistro coram duobus magistris cechae ad unius conveniat in tribus
annis potest in icem se sequentibus diligenter eidem famulaturus dumque
in subsidiunn cechae unum florenum sique carebit sufficiens confraternitati
locet fideiussorem. Annuimus3 denique3 et3 concedimus3 , ut adolecsentum
si quis artem corrigiatoriae gratia eruditionis accesserit, hic quatuor annis suo
magistro fideliter servire teneatur. Item nemo3 gratia mercantiae aut lucri
arcus, sellas, gladios promptos, corrigea, clipeus ac sagittos manuales hanc
ad vendendum tempore inter medio portare audeat civitatem, nam si qui
attemptaverit magistro cecharum auxilio iudiciario occupent et ad debitum
exponent usurn. Si vero magistri arLium praescriptarum extranei foris ebdo-
minalibus iuxta libertates nostri civitatis labores importaverint, quamvis in
foris praefixis libere eorum labores vendi habeant, nichilominus ipsi magistri
cecbarum pro tempore constituti tam extraneorum quam civitatensium la-
bores circumspicere et falsos ernendare immo iudiciaria auctoritate igneque
consurnere habeant facultatem. Items magistrorum extraneorum neuter
attinentias a partibus alienis dictis magistris volentes nostratibus impor-
tatas sine scitu earundum magistrorum sibi emere abhincque exportare au-
deant, qui si contraisse reperientur, auxilio iudicis eis pervenitur rebus emptis.
Adiecimus3 etiam3 ut cum sociorum aliquis relictam sibi matrimonialiter
alicuius magistri defuncti duxerit in coniugem et ipse eandem consequitur ar-
tern, talis dumtaxat medietatem iurium pro redemptione magisterii compres-
tet et eodern iure filii utantur magistrorum. Iura3 enim3 famulorum3 areu-
ficum et sellatorum sunt haec, ut in aestate post vesperarum invenie6 post
pulsum pacis usque ad signationem aurorae sibipsis in vigilliis autem quarum-
liLct festiN itaturn et sabbattiis diebus a pulso carnete laborent sibipsis pro
eorum salariis. Tali enim, qui in arte sellatoria socius didici solet in quartale
anni una detur sella sex dumptaxat ornata ossibus, cumque huiusmodi sellae
socius illo ex proprio suo ingenio plures costes aut pluria apposuerit ossa, talis
ea privetur sella per magistros vel si de consensu sin magistri id facere prae-
sumserint ad hunc ea privabitur sella nichilorninus ex eo quod magister suus
consensu suo excessui de pretio et valore sellae oblatae fammlum reddat con-
tentum nóllurn famulos7 incursurus damnum. Item cum sociorum aliquis
arcum vel sellam veterem reformarunt, medietatem precii reformationis te-
neatus dare magistro suo. Item uni parvulo sellipario ratione sui servitii in
rnedio anno detur sella idemque de praemio redemtionis sellarum antiqua-
rum percipiant tertialitatem. Item relictae praefatorum magistrorum artem
sui mariti iam defuncti laborare potest quousque maluerit. Item3 si' qui3
magistri3 iuniorum ad servitia altaris fuerint deputati et tempore successio-
nis candelarum circa altare neglexerit quotienscumque excesserit in hac parte
totiens in una libra cerae privetur. Item fratres altaris dum universaliter con-

375
www.dacoromanica.ro
venerunt, eorum quilibet um centenam unius florenis offerat. In' cuius'
rei" memoriam' et firmitatem perpetuam praesentes laudabiles constitu-
tiones per nos videlicet iudicum, iuratosque consules confirmatas roboratasque
litteris nostris mediante quas sigillo nostro maiori et autentico communiri
iussimus ad petitionem totius confraternitatis iuriurn eorum uberiorem ad
cautelam communi iustitia suadente duximus concedendas. Datum feria sexta
post festum sancti Martini, anno domini millesimo quadringentesimo octo-
gesimo quarto.
Untem rechts: Laurentius Reymar notarius in praenlissis.
1 Erste Zeile verlängerte Schrift. 5 Itil Bruch schwer lesbar.
2 Vorlage transferrA.
3 Kleinere verlangerte Schrift. 6 SO Vorlage.
4 Ober der Zeile. 7 Gebessert.aus famulis.

4 578

Mediaseh 1484 November 16. Der siebenbargische Woiwode Stephan Brithori


ersucht den B'ermannstadter Rat, dem friiheren Kerzer Einwohner, der Kriegs-
dienst geleistet hat, etwaige Versehen nachzusehen und ihm seinen Besitz zu-
rackzuerstatten.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 413. Siegel, rund, Dm. 30 rum, in griines Wachs
auf der Rtickseite zum Verschlu0 aufgedriickt, Reste. Im Siegelfeld Wappenschild mit
zwei Balken, Umschrift.
Prudentes et circurnspecti viri amici nostri dilecti. Constare vobis non de-
bitamus, quemadmodum is Thomas alias in Kercz commorans per quosdam
infamatus et bonis suis privatus ac de domo sua expulsus extiterit.
Qui quidem Thomas iam a dudum in turma nostra in plerisque exerciti-
bus in servitiis nostris constitutus erat, nec quoquarn caput suum retinare
habet. Supplicavit ergo nobis ipse Thomas, ut nos pones cum literas nostras
vobis scribere dignarernur, quia autem novimus ipsum Thornarn indebite
et sine causa infamatum et bonis suis privatum, ac de domo sua expulsum
extitisse. Ideo dilectiones vestras praesentibus requirimus diligenter, qua-
tenus agnitis praesentibus turn nostri ob intuitum tumque communis ius-
titiae ob respectum praelibato Thomae si in aliquo ille excessisset, indulgere
et bona sua illi rernittere et reddi facere velitis1, ac cum ad sua propria
pacifice intrornittere et in illis sibi perrnanere nec eum turbare permittatis,
quod, si prout non dubitamus, feceretis nobis rem haud parvam facietis.
Datum in opido Megyes feria tertia proxima ante festum beatae Elizabeth
viduae, anno dornini millesimo et cetera LXXXquarto.
Comes Stephanus de Bathor,
iudex curiae regiae vaivodaque Transsilvanus et cetera.
Auf der Ruckseite Adresse: Prudentibus et circurnspectis viris magistro civium
iudicique et iuratis civibus Cibiniensis, amicis nostris delectis.
1 Ober der Zeile.

376
www.dacoromanica.ro
4 579
Hermannstadt 1484 Dezember 31. Thomas Parvus de Lak, cubicularius regius,
und Stephanus Zewld de Osthopan ersuchen den Kronstiidter Stadtrichter urn
Nachrichten aus der Moldau und aus der Tarkei.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, tronius I 101. Ringsiegel war in grunes Wachs auf der
Ruckseite zum VerschluB aufgedrtickt, Spuren.
Druck: Hurmuzaki, Documente XV, 1, 123 Nr. 225.
Prudens et circumspecte vir nobis dilecte. Quia iam pleriis vicibus ex
parte negotia regiae maiestatis tibi scripsimus quomodo exploratores tam
Modauiam quam etiam Turciam mittere deberesl et nobis veram famam
intimares3 quod maiestati regiae debito modo rescribere possemus. Quibus
ad huc tam mandatis regiae maiestatis quam nostris pauca curas, de quibus
tuis pigritiis mirari non sufficimus, quia3 scias veracissime, quod istam
tuam pigritiam et insolentiam regiae maiestati suo modo rescripsimus.
Et si maiestati regiae contigerit exinde aliquod periculum evenisse, quod
deus avertat, videas quid tibi exinde occurrit. Quia tamen scripseramus
quod ista de pecuniis regiae maiestatis disponeres4, et nos ad rationem
regiae maiestatis acceperemus. Credimus enim quod si aliquis alter tibi
facere aliquid mandasset statim disposuisses. Sed ista ardua negotia regiae
maiestatis ullo pacto disponere vis, sed neque in auribus tuis eveniunt,
quod tu usque ad haec tempora nullam famam ex parte imperatoris Tur-
corum6 intimasti, videas igitur quid agis, ne cadas. Ex Cybinio feria sexta
proxima post festum beati Johannis apostoli et ewangelistae, anno domini
et cetera 8 quarto6.
Thomas Paruus de Lak, cubicularius regiae maiestatis,
et Stephanus Zewld de Osthopan et cetera.
Auf der Riickseite Adresse: Prudenti et circumspecto iudici civitatis Bras-
souiensis nobis dilecto.
Weiter unten, gleichzeitige Aufzeichnung eines Kronstädter Schreibers:
VeIvj fl 32 asp.
Velv fl xlvij asp.

1 Gebessert aus deberelis. 4 Gebessert aus disponas.


2 Gebessert aus Inftrnarelis. 5 Hierauf gestrichen ins.
a Vorlage qua. 6 So Vorlage.

4 580
1484. Satzungen der (Schassburger ) Kürschnerzunft,
Abschrift des 19. Jhs. Arh. St. Sibiu, Manuskript Zimmermann des Urkundenbuchs
XIII, 201 nach einer Vorlage in der Schassburger Ktirschnerzunftlade. Abschrift Wen-
rich, eben0a, Handschriftensammlung des Brukenthalmuseums, Z 5, 100, 60f.
Druck: Blatter fur Geist, Gemut und Vaterlandskunde 1847, 106. Muller,
Sprachdenkminer 99 Nr. 45.
Regest: Studii si comunicAri 14, 1969, 239 Nr. 10.

Anno domini 1484


Item zu dem ersten wen einer in die zech kumpt, so soll er geen vir gulden
und ein mal denar 64.

377
www.dacoromanica.ro
Item welcher der do leut freyen ee das er gescheytt, der verpust 4 gulden.
Item dy kerzen auf sanct Michels elter sol man anzanden zu yren zeyten,
zu der vesper und zu der metten und och sunst alle feirtag zu dem syn-
gen welcher dasselbig versdumpt, der verpust eyn pfund wax.
Item her sall die lichen tragen pyss auf den echten und filrauss die vier
jiingst mester und von welchem das versaumt wird, der verpust 4 pfundt
wags. Auch welcher mester die lichen versaumpt vor das dritt haus der
verpust eyn vierteil wags und och sall her den lichnam nachfolgen yn die
kirch und wieder heraus bis zu seynem hauss der verpusst ein halb pfundt
wax. Och sollen zwen die jtingste mester das graff machen, welcher das
widerredt und nit will thun, der verpusst 4 pfundt wags.
Item welcher mester arbitt mit einem auswelzigen der zech, oder mit eynem
gesellen oder mit einem andern, der verpust eynen zenten wags.
Item was ein mester kofft auf dem mark iiber ein ort eines gulden und
kumpt ein ander mester darzu ee her es bezalt, so sall ym tail geben, thut
er das nicht, so verpust her ein ort eynes gulden.
Item ob ein mester dem andern zuredet libel wortt oder ein hens legen
das er es beweren mag, der verpusst 4 pfundt wax.
Item ob ein mester etwas hatt zu verkoffen und geb es einem fremden
auf dem mark zu tragen zu verkauffen, der soll zu puss geben was er
gibt zu verkauffen.
Item welcher mester zucht auf ein jarmark und kofft kwrswerck und wolld
das unter der loeben feel han also her es thut, so verpusst her eynen gulden.
Item auch soll keyn mester an zwen stelen feel haben under der When,
thut er ys so verpust her 1 gulden.
Item welcher mester wollt neu gesez machen mit dem gesindt es sey mit
gab oder mit trinken oder mit schenken oder mit dem lon, der verpust
och eynen gulden.
Item welcher mester dem andern das gesindt abhendig macht der verpust
och einen gulden.
Item auch soll kein mester keinen kirschnerknecht nicht holden der eynen
andern mester gearbeitet hott, her soll denselben mester begrussen, wer
dass nit thut der verpusst zwe pfundt wags.
Item ob auch yndert eyn kirschnerknecht hatt geltt aufgehoben auf ar-
beitt und hett ein zeytt versprochen denselben kirschnerknecht sall keiner
sezen es sey denn mit demselben mesters willen, der wider das thutt,
der vorpusst einen gulden.
Item welcher meister einen jungen lernet der geb in die zech 4 gulden
und zwen eimer wein und IIII pfundt wags, wenn er den jungen bei ym
hatt vierzehn tag, so soll er der zech gerechtigkeit nyderlegen, und auch
wenn er den jungen dingt, so soll her wissen, wer der jung sey, ob her
von frummen leitten sey oder nitt und sall han zwen mester darbey bey
dem geding. Welcher mester das nitt thut, der verpust IIII pfundt wags.
Item ob eines mesters sun quem auf das hantwerk, so soll her geben
halb zech denar 64 ob er dann bey seinem vatter lernet, so darf er nist
nit geben.
Item ob ein mester sturb und der frauen blib zu arbaitten mit einem
gesellen und einem jungen, soll sie halb iar frey sein zu arbaitten und
yn der zeit soll sie haben mittleiden der zech.
Item nimant auswenig der zech soll koffen an dem mittag kirsnerhantwerk.
Item die auswennig der zech sein, die sollen schos und los tragen an ge-
war zu dem turrem.
Item wenn mir bey einander seyn zu der zech, wer do reden will sein
nott der soll treden vor den tisch und soll erlobung nehmen.

378
www.dacoromanica.ro
Item wenn ein mester etwas kofft auf dem markt es sein lammfell oder me-
der oder fuchs oder was es sey und was ein andrer ym das aus den hen-
den kofft, der soll verfallen seyn was er kaufft.
Item es soll eynes mesters kynt ganz zech haben, syen und thechter, an
das mal, das soll er geben.
Item welcher dem andern in die rede felt, der hatt verfallen eyn pfund
wags.
Item wenn das zechechen umbgetragen wird, wer es dann behelt fiber nacht
der verbust ein pfunt wags.
Item keinem ledigen knecht soll man stukwerk geben, wer das thutt der
verpust eynen gulden.
Item der so sagt auswennig der zech wass man beschleust yn der zech, der
verpust eynen gulden.
Item kein frau soll nicht felwerk koffen, zu puss IIII pfundt wags.
Item kein mester soll nit geledert felwerk koffen on des zechmeisters sein..
wissen, wer es thutt der verpust 1 gulden.
Item wer da auss unser zech verkofft den schneidern brem on des zechmei-
sters willen, der verpust 1 gulden.
Item welcher mester der do nymbt felwerk es sey wildwerk der do nitt
des handwerks ist und macht ym arbaitt daraus es sein belz oder hut,
was es sey, der verpust ein zentner wags.
Item welcher dem ander sein arbaitt schendet und welcher dem andern
[ P es sey futterwerk oder anders, der \ erpust II pfund wags.
Item welcher der sich verandert und ist der zech wirdig der soll kein ar-
baitt getiern getuen also langet er hab sich yn die zech gericht und der
verpust eynen halben zenten wags.
Item wer da kumbt2 yn unser zech den wollen wir wissen wer er ist.
Item wenn der zechmeister einem gebiett und er das nitt will thun und
er widerredt das, der verpust II pfundt wags.
Item wenn der zechmeister frieden gebiet, es sey auf jarmarken oder da
heym, wer das gebott bricht, der verpust 1 gulden.
Item welcher gesell bey uns schney den will, der soll ein jahr bey einem
mester arbaitten, der das nitt thut der verpust ein halben zenten wags.
Item welcher gesell schneyden will, der soll haben geburt brieff und such
von den lerjaren, er sey yn dem landt oder auswennig des lands et cetera.
1 Lucke. 2 Hierauf laut Muller yn unser nuUlung.

4 581
1404. Der Ofener Hans Schreiber guillieri Hans Pemphlinger den Empfang
von 200 Gulden.
Orig. Pap. Stadtarchiv Kaschau. Schwarzembachiana Nr. 571. Siegel, rund, Dm. 14
mm, in grimes Wachs vorne aufgednickt. Wir verdanken die Lesung Herrn Ivan Cha-
lupecky in Leuischau. Abschrift 19. Jh. Arh. St. Sibiu, Manuskript Zimmermann des Ur-
kundenbuchs XV, 25.
Ich Hanss Schreiber von Owen, peken offentlich in diser quitten, wy mir
der weysser her Hans Pemphlinger hat auss gericht an stat der herren von
Kasscha II fl,. dy ych yn gelihen hab, dy sag ych sy quitt, ledig wnd
loss wnd gib yn czw eyner waren vrkunth dise quitten wnder meynen
petschaft in 1484 iar.

28 Urkunclenbuch
379
www.dacoromanica.ro
4 582
Klosterneuburg 1485 Januar 6. KOnig Matthias widerruft auf Ersuchen der
Sieben und Zwei Statile seine erst karzlich gefallte Entscheidung betreffend
die Verlegung der Zollstelle von Fughiu nach Vadu
Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Statarchiv Cluj, Priv. T 64. Siegel, rund, Dm 65 mm,
in rotes Wachs, papierbedeckt, vorne aufgedruckt. Derselbe Stempel wie Nr. 3 362.
Von der Kan: lei: Commissio propria domini regis.
Nos Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera memoriae corn-
mendamus tenore praesentium significantes quibus expedit universis, quod-
licet nos superioribus diebus ad supplicationem fidelis nostri egregii Bartholo-
mei Dragfy de Belthewk, maiestati nostrae propterea porrectam eidem id
gratiose annuerimus et concessimus ut ipse tributum suum in possessione
quorundam nobilium Ewdy vocata in comitatu Bihoriensi habita exigi
solitum pro maiori sua et officialium suorum quietudine ad possessionem
suam propriam Rew vocatam ineodem comitatu Bihoriensi habitam trans-
ferre ac ubi eidem competentius videbitur rotam in signum exactionis hu-
iusmodi tributi erigere tributumque iustum et consuetum perpetuis semper
successivis temporibus sine tamen praeiudicio tributorum et iurium aliorum
ab omnibus viatoribus et negotiatoribus eo venientibus exigere valeret
atque posset. Tamen ut ex querelis fidelium nostrorum universorum Saxo-
num septem et duarum sedium Saxonicalium partium regni nostri Trans-
silvanarum potissimum civium et inhabitatorum civitatis nostrae Coloswa-
riensis intelleximus, quod ipsi in dicta possessione Rew ad quam scilicet
tributum praescriptum fuisset translatum temporum in successu sentirent
se mutipliciter gravari ac maximum damnum et gravamen eis posse immi-
nere. Unde nos considerantes hanc ipsam concessionem nostram et annuen-
tiam in aliorum incomoda redundare accepta eorundem fidelium nostrorum
suplicationem eandem ipsum annuentiam nostram et concessionem quam
superinde feceramus et quam vigore certarum aliarum literarum nostrarum
sub anulari sigillo nostro ponfectarum etiam nuper revocavimus rursus et
de novo revocandum duximus et retractandum decernemus, ut tributum
praescriptum in loco pristino possessione scilicet Ewdy in qua ab antiquo
exigi solitum fuerat deincepsque exigatur. Immo revocamus, retractamus
et determinus harum nostrarum secreto sigillo nostro consignatarum vigore
et testimonio literarum mediante. Datum in Neuburga Claustrali in festo
Epiphaniarum domini, anno eiusdem millesimo quadringentesimo octogesimo
quinto, regnorurn nostrorum anno Hungariae et cetera vigesimo tertio,
Bohemiae vero sextodecimo.

4 583
Thorenburg 1485 Januar 6. Der siebenbargische Woiwode Stephan Bcithori
bestatigt, vom Bistritzer Stadtrichter Johannes die far 1484 fallige Steuer von
60 Mark Silber in Barge ld empfangen zu haben.
Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Bistritz Nr. 150. Siegel, rund,
Dm. 29 mm, war in griines Wachs vorne aufgedruckt. Die Urkunde hat rechts durch
Feuchtigkeit gelitten.
Regest : Arch. Zeitschrift 12, 89. Berger, Urkunden-Relesten 54 Nr. 324.

380
www.dacoromanica.ro
Nos comes Stephanus de Bathor index curiae regiae vaivodaque Trans-
silvanus et Siculorum comes et cetera memoriae commendamus, quod quia
circumspectus lohannes iudex civitatis Bystriciensis illas sexaginta marcas
. argenti quibus nobis eadem civitas annuati[m so]'lvere tenetur [impa]'
rata pecunia puta tricentos et triginta florenos auri puri censum videlicet
anni domini millesimi quadringentesuni octoagesimi quarti praeteriti nobis
plenarie exsolvit. Ideo nos eundem Iohannes iudicem et cunctos inhabi-
tatores dictae civitatis Bystricensis de et super solutione dictorum tricento-
rum et triginta florenorum auri per eundem Iohannem iudicem nobis exsolu-
torum quitos et expeditos reddimus et comisimus immo reddimus et corn-
mittimus praesentiurn per vigorem. Datum Thordae in festo Epiphaniarum
domini, anno eiusdem millesimo quadringentesimo octoagesimo quinto.2
1 Liicken. 2 Diese Lesung ergibt sich mehr aus dem
Kontext der Urkunde.1

4 584
1485 Januar 17. Der Konvent von Kolozsrnonostor, den discretus Blasius,
presbyter plebanus de Co los in persona discreti Dominici sacerdotis similiter
plebani de Zeek, darum ersucht, bestdtigt die Urkunde Konigs Matthias
von 1470 Januar 13, durch die der Konig die Pfarrei Sic von allen ihrem
Pfarerr auferlegten Abgaben befreit und den dortigen Salzkammergrafen
auftragt, den jeweiligen Pfarrern der Heiliggeist-Kirche von Sic gemass
ihrer alten Freiheit jährlich 25 Goldgulden ac mensam et duodecim ulnass de
panno Lewbi auszufolgen.
Datum feria secunda videlicet in festo bean Anthonii confessoris, anno domini
millesimo quadringentesimo octoagesimo quinto.
Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 27 506. Siegel war auf der Riickseite
in helles Wachs aufgedruckt. Konzept ebenda DI 29 048.

4 585
II ermannstadt 1485 Januar 18. Der affentliche Notar Paulus Petri von Rosen-
au bezeugt, dass Clara, die Witwe des KOnigsrichters Petrus Gref, ihre Besi-
tzung Petersdorf, das Prädium Repafalwa und ihre Besitzanteile in Bosch der
Herrnanstddter Marienkirche vermacht hat.
Orig. Perg. Arh. St. Sibiu U II 417. Eine zweite Orig. Ausfertigung Perg. ebenda
U II 416 mit beträchtlichen Abweichungen im Text, die in den Anmerkungen ver-
m erk t sin d.
In nomine domini amen. Anno a nativitate eiusdem millesimo quadringente-
simo octogesimo quinto, indictione tertia, die vero Martis quae fuit decima
octava mensis Ianuarii, hora nonarum vel quasi', in stube donnus3 habita-
tionis virtuosae dominae Clarae relictae quondam egregii viri Petri Gref,
iudicis regii civitatis et sedis Cibiniensis, in3 eadem3 civitate3 habita3, inns-
dictionis Strigoniensis, pontificatu sanctissimi in Christo patris et domini
domini Sixti4 divine providentiaa papae octavi anno ipsius3 primo in mei
publici3 notarii3 praesentia testiumque infrascriptorurn personaliter consti-

28* 381
www.dacoromanica.ro
tuta praedictas domina Clara licet aegra7 corpore per omnia tamen sanas
in mente acs plenum usum habens rationis per modum protestationis et
fassionis vivae vocis alto et intellegibili oraculo elocuta est in hunc modum.
Quia mortalis sum igitur" fui pridem animo bene deliberato de consensu
et voluntate filiorum meorum in praetorio dictae civitatis Cibiniensis per-
sonaliter constituta coram venerabili" egregiis ac providis dominis Iohanne
plebano parochialis ecclesiae beatissimae" virginis" Mariae eiusdem3 civi-
tabs', magistro Thoma, magistro civium", ac iudicibus et iuratis civibus
pluribusque aliis3 des communitate sedis3 et3 dictae civitatis Cibiniensis3 iudici
after' ibidems congregatis3 tune obtuli, dedi ac donavi possessiones meas
Peterfalwa et praedium Repaffalwa penes sese invicem propels iacentes"
portionesque" sessionales in possessione Rowass me3 concernentes3 in corni-
tato Albensi habitas cum omnibus suis pertinentiis, ernolumentis, fructibus
et3 proventibus3 quibuscumque nominibus vocitentur" ecclesiae beatae
virginis praefatae perpetuo iure possidendas, tenendas pariter3- et habendas"
omne quoque ius good in eisdem dinoscor habere ipsi ecclesiae resignans.
Sic et modo praedictas oblationem, dationem et donationem ac resigna-
tionem mea ultima voluntate ac testamentali ac salubri confirmatione rati-
fico et roborans ratas habere volo irrevocabiliter pro dei honore eiusdemque
intemeratae genetricis gloriosissimae virginis Mariae et pro salute animae
meae praedecessorumque meorum. Petivitque instanter' ipsa domina Clara,
good's super praemissis omnibus unum" vel plura" secundum good oppor-
tunum fuerit conficerem publicum seu publica instrumenta, good et feci
officio meo id incumbente21. Acta sunt haec et factas2 anno, indictione, die,
mense, hora, loco, pontificatu praenotatis. Praesentibus ibidem honorabi-
libus dominis magistro Paulo de He lta canonico ecclesiae Transsilvanae,
magistro Michaele de Helta Iohanne de Neppendorff, Caspar de Visakna,
Stephano de Tolmach, Iohanne de Hanybach ecclesiarum plebanis, Emeri-
co de Helta ibidem praedicatore aliisque quam pluribus fidedignis testibus
ad hoc vocatis et rogatis.
(Notarzeichen ). Et ego magister Paulus de Roznav clericus Strigoniensis
diocesis publicus imperiali auctoritate notarius quia praemissis omnibus et
singulis dum sic ut praemittitur fierent et agerentur, una cum praenomina-
tis testibus praesens personaliter interfui eaque omnia et singula sic vidi
fieri pariter et audivi. Idcirco hoc instrument= in hanc publicam formam
redegi nomine et signo quoque meis solitis et consuetis roborari in fidem
et testimonium rogatus et legitime requisitus omnium et singulorum prae-
missorum.
U II 416 quasi nona. 13 U II 416 et matris.
2 U II 416 domo. " U II 416 Hierauf Georgio Sneyder vitrico.
3 U II 416 fehlt. " U II 416 existentes.
4 Richtig Innocentii NNie U 11 416. 16 U II 416 portiones meas hereditaricts.
6 U II 416 eius. 17 U II 416 censeantur.
6 U II 416 ipsa. " Von hier in U II 416 omnibus impedi-
7 U II 416 infirrna. mentis et contradictionibus semotis ita
6 U II 416 valida. el nunc praefatas oblationem, datum et
9 Von hier bis quia in U II 416 compos donationem roboro salubriter atque testa-
rationts proprii oris mausterio proles- mentali et ultima mea voluntate et con-
tando fassa est in hanc formam. firmalione ratifico ralasque perpelue volo
'° Von hier bis praetorto in U II 416 per- habere.
tractata, rwninala et praemeddata ac 19 U II 416 ut sibi.
filtorum meorum consensu ad honorem 2° U II 416 publicum vet publica.
omrupotentis dei animaeque meac salute U II 416 requirente.
quemadmodum pridem cum in. 22 Von hier in U II 416 in stuba dornus
" U II 416 honorabill. habitationis praefatae dominae in eadem
12 U II 416 gloriosae. civitate Cibiniensi.

382
www.dacoromanica.ro
4 58-6-

Hermannstadt 1485 Februar 4. Die Sieben Stuhle sprechen die Einkiinfte aus
der Goldwascherei im Piener Bach der Gemeinde Deutsch-Pien zu.
Orig. Perg. Arh. St. Bucuresti, Sammlung Dokumente mit Siege In II, 321. Siegel,
rund, Dm. 33 mm, rotes Wachs in weisser Wachssck<ssel, an rosagriiner Seidenschnur
angehangt. Derselbe Stempel wie Nr. 2 845.
Druck: Programm Muhlbach 1881 2, 71 Nr. 19.
Nos magistri civhim, iudices et iurati seniores1 universique iustitiarii sep-
tern sedium Saxonicalium partimn Transsilvanarum memoriae commen-
damus tcnore praesentium significantes quibus expedit universis, praesen-
tibus et futuris, quod cum nos die datarum praesentium pro rebus publicis
determinandis in nostra iudiciaria sessione pariter consedissemus, compa-
ruerunt coram nobis honorabiles et circumspecti viri dominus Petrus ple-
banus, Mathias Hentzel villicus et Johannes Tengel iuratus nomine et in
persona totius communitatis de Pyen Saxonicali sedis Mwllembach per
modum querelae proponentes eo modo. Quod cum ipsi irr quodam decursu
aquae territorii eorum certam lavaturam seu fodinam auri habuissent ita,
ut proventus ex ipsa proveniens vulgo urber dictus praedicti inhabitatores
ecclesiae eorum in honorem beati Jacobi apostoli fundatae appropriare et
pro augmento eiusdem iure antiquo assignare deberent. Tamen quia iudi-
ces et iurati cives civitatis Mwllembach huismodi proventus a praedicta
ecclesia aufferre et in commodum ipsorum ipsisque minus iuste et inde-
bite usurpare volentes in ipsius ecclesiae praeiudicium et destitutionem
manifestum. Supplicantes nobis exinde praedicti dominus Petrus, Mathias
Hentzel et Johannes Thengel, quatenus praedictam ecclesiam privilegio
et ipsius proventibus urber dictis minus iuste privari non permitteremus.
Uncle nos iustis atque legitimis petitionibus inclinati harum serie declara-
mus, quod amodo et deinceps nullus iudicum seu inhabitatorum de dicta
Mwllembach huismodi proventus urber dictos in praedicto decursu aquae
territorii Pyen tam videlicet regii quam etiam per easdem empti recipere,
exigere seu recipi et exigi facere amplius debeat vel audeat modo aliquali,
sed potius praenominata communitas de Pyen Saxonicali tamquam pro-
prium eorum huiusmodi proventus urber vocatos levandi, percipiendi et
in usum ecclesiae ipsorum tantummodo et in nullum alium convertendi
liberam habeant facultatem, hac sententia nostra diffinitiva mediante. In
cuius rei evidentirim praesentes literas nostras paterites sigillo nostro pro-
vinciali minori et autentico subappenso consignatas praedictis inhabita-
toribus de Pyen Saxonicali eorumque posteritatibus ad cautelam duximus
con[cedendas. Datum]2 Cibinii feria sexta proxima post festum purificati-
onis virgMis Mariae, anno domini millesimo quadringentesim[o octuagesimo]3
auinto.
Auf der Rückseite von einer Hand urn 1800:1485.
1 Vorlage senior. 3 Lficke 41 mm.
2 Lucke 37 mm.

4 587
Klausenburg 1485 Februar 22. Der siebenburgische Woiwode Stephan Bcithori
beauftragt den Hermannstater Burgermeister Thomas Altemberger, dem Ka-
stellan von Kokelburg Elias Huszti jährlich hundert Goldgulden auszufolgen.

383

www.dacoromanica.ro
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U III 53. Siegel, rund, Din. 30 mm, war auf der Riick-
seite in griMes Wachs zum Verschlul3 aufgedriickt.
Egregit amice noster dilecte. Credimus vobis constare qualiter de corn-
missis regiis habeatis, ut videlicet in quolibet anno egregio Eliae I-Iwzthy
castellano castri Kykellewar centum florenos auri dare et solvere deberetis.
Rogamus igitur vos, quaten.ns ipsosi florenos praefato Eliae iuxta commissa
regia reddere et exolvere veliLis. Datum in Koloswar, feria tertia proxima
ante festum beati Mathiae apostoli, anno et cetera LXXXmo quinto.
Comes Stephanus de Bathor,
index curiae regiae vaivodaque Transilvanus et cetera.
Auf der Ruckseite Adresse: Egregio magistro Thomae Althemberger magi-
stro civium civitatis Cibiniensis, amico nostro dilecto.

4 588
1485 Februar 26. Testament des Thomas Altemberger, Bargermeister von Her-
mannstadt.
Eingeschaltet vom Konvent von Kolozsmonostor 1514, Orig. Ungar. Landesarchiv
Budapest Dl 36 920.
Ego magister Thomas Altemberger, magister civium et camerariusl Cibi-
niensis cum intra suae mentis archana recogitans mortem unicuique proxi-
mam esse octat [ 12 nihil certius mori et nihil incertius horam mortis. Id-
circo volens ne temporum in processu inter heredes meos legitimos videlicet
Michaelem, Annam et Thomam, olim ex coniugemea charissima felicis recordii
Braxedae, filia Oswaldi, procreatos ac nobilem dominarn Affram contoralem
meam modernam et heredes similiter meos ex eadem natos et nascendos
praetextu tertialistatis praedictorum primorum heredum meorum ad eosdem
spectantis lites et controversiae materiae ac odii differentiae suboriantur
praefatos filios et filiam Michaelem, Thomam et Annam ratione genetricis
eorundem videlicet Michaelis, Thomae et Annae requisitos habui et feci
in praesentia circumspectorurn virorunn Benedicti Carnificis, Laurencii Sar-
tons, iuratorum civium ,ac Martini Glakengisser villici civitatis Cibiniensis,
necnon Joannis Bachluy et Mihaelis Nicolai loco aliorum amicorurn an dis-
positioni et discussioni meae praeteXtu praedictae tertialitatis de iure et
consuetudine ratione omnium bonorum mobilium et immobilium a deo mihi
collatorum ad eosdem heredes meos spectantis stare et confidenter ac irre-
vocabiliter compromittere vellent, aut si divisioni praedictorum bonorum
mobilium et immobilium intromittere intenderent. Qui heredes videlicet
Michael, Thomas et Anna de consensu amicorurn suorum stipulatis
manibus pene confisi de paterno amore compromiserunt et assumpseriunt eli-
gentes se de novo dispositioni et discussioni paternali irrevocabiliter velle stare
nec ullo unquam tempore dispositionem meam ratione dictae tertialitates ville
inpugnare, infringeie seu eidem contradicere sed rat a et grata omnia
promittentes observare. Unde ego propositiones et quae in principio
hinus scripta sunt, hanc distinctionern seu dispositionem inter praedictos
heredes et coheredes id feci et facio ac iubeo irrevocabiliter observandum :
Primo volo et mea paternali favore3 discerno ante omnia Michaeli, Thomae
et Annae praedictis cuilibet insolidum cedere et dandos esse mille florenos
auri, item cuilibet deputari et dari debent annuli aurei duo, qui annuli sex

384
www.dacoromanica.ro
ad minus simul cornputati Naleic debent floienos 18. Item cuililetiamdic-
torum Fele& m mcon m sinuliter de aiLenleis aut4 de mcliolibus neque inli-
ads sed mcdiociibus daii deLent Budensi maicae decem. Pro parte autem
vestimentorum et utensiln m mcorum praedicti ties heredes pesripere debent
omnia estirnenta olim genitricis eorundem seclusis fibulis, quae ad alia
argenteria computari debent. In bereditatibus autem omnibus tam hic quam
in Offenbanya, Enyed, Tholmach, Insula Christiana et IA ynch habitis, side-
licet montanis, domibus, piscinis, pratis, vineis, hortis5, agris et aliis qui-
buscumque a me iuste possessis tertialitatem seu tertiam partem integre
consequi et percipere debent. Sed hortum5 maiorem olim domini Oswaldi,
qui ad solum ipsum Michaelem conspectat et praeter domum olim Joannis
Brigidae similiter ad dictam divisionem concedere non debet, sed ad corn-
munem ommium heredum meorum pertinere .Casu autem quo aliquis prae-
dictorum trium heredum ante me vitam suam liniret temporalem aut,
quod absit, infamiae seu criminis labem incurreret, proplerquam6 nihil quam
merito parte sika privari posset, extunc pecunia nominatim superius expres-
sata videlicet mille florenos simul et decem marcas argenti cum annulis ad
me tamquam genitorem devolvi et pertinere debent. Vestimenta vero matris
at tertia pars omnium hereditatum superius expressatorum provenire et
spec tare debent de altero ad alterum heredum yel heredes superstites illorum
trium usque ultimum quo decedente sine testamentaria dispositione omnia
devolvi debent ad alios heredes mebs iuxta communem observantiam iuris.
In cuius rei evidentiam et robur praesentes mann mea propria conscriptas
signetis praedictorum Martini Glockengiesser, villici, ae Joannis Bachlevy
et mea in literis clausis ad cautelam assignali feci. Scriptum sabbato ante
Reminiscere, anno domini 1485. Paria literarum manere debent aput ami-
cos utrorumque heredum.
1Vorlage cagierus. 4 Ober der Zeile.
2Lucke 20 mm.
3 Lesung wegen unseitigem Siegelaufdruck 5 Vorlage ort...
unsicher. 6 Vorlage proper...

4 589
1485 Februar 27. Paul Horvath bezeugt, dass er 190 Goldgulden, far die ihm
die Besitzungen Petersdorf, Rosch und Repafalva bzw. Besitzanteile daran
verpfandet waren, zuriickerhalten hat.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 418. Ringsiegel, oval, 13 x 17 mm, in dunkelbraunes
Wachs vorne aufgedruckt. Im Siegelfeld Wappenschild mit Arabesken, zu den Seiten
des Schildes G 0, clamber drei Schafte und S.
Regest: Kemeny, Notitia 1, 189 f. zu 1484 Marz 14.
Paulus Horwath et cetera fateor proprif oris eloquio, quod illos centum
et nonaginta florenos puri auri plene recepi et levari de manibus venera-
bilis circumspectorumque dominorum domini Iohannis plebani ecclesiae
civitatis Cibiniensis, Georgii Sartoiis vitrici eiusdem ecclesiae et Michaelis
Gereb concivis eiusdem civitatis, pro quibus florenis possessiones Peterfalwa,
Rowass et Repass ac partes possessionum earundem mihi fuerant impig-
noratae. Igitur praefatos dominos dominum Iohannem plebanum, Georgium
vitricum et Mihaelem Gereb in plenam ac omnimodam possessionem ac
earum dominium per hominern meurn introduxi et introducere feci cassa-

385
www.dacoromanica.ro
tis et annullatis omnibus et singulis literis et instrumentis quibuvsis tam im-
pignatoriis quam aliis ipsaque pignora relaxo, dimitto ipsis, immo per eosdem
ecclesiae praefatae sine omni contradictione in dorno habitationis meae
in circulo maiori dictae civitatis Cibiniensis habita praesentibus annotatis
dominis mAgistro Paulo praedicatore, Marco et Christianno capellanis eius-
dem ecclesiae, aliisque quam pluribus dignis hominibus in multitudine magna
in eadem domo existentibus. In quorum evidentiam praesentibus sigillum
meum annulare impressi. pominica Reminiscere, anno domini M° CCCC
octuagesimo quinto.

4 590
Weissenburg 1485 März 1. Matthews und Bartholomäus, Archidiakone der
siebenburgische Kirche, fordern den Hermannstadter Bargermeister Thomas
Allemberger auf, den von ihm festgenommenen Knesen Michael von Scsiseiori
freizulassen
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U III 52. Zwei Ringsiegel in grdnes Wachs auf der Ruck-
seite aufgedruckt. 1. achteckig, im Wappenschild die Majuskelbuchstaben I H S. 2.
rund, abgefallen.
Prudens et circumspecte amice noster honorande Relatum est nobis fide-
digno testimonio, quod hiisce diebus quendam vasallum reverendissimi
domini electi confirmati Transilvani domini nostri generosissimi videlicet
Michaelem kenezium de Nagyfalw vos in civitate illa Cibiniensi, nescimus
quarn ob rem, captivassetis et detinuissetis nec ad fideiussorurn cautionem
factorum fratrum dicti domini nostri eum dimittere voluissetis nec velletis
etiarn de praesenti in ipsius domini nostri fratrumque suorurn praedictorum
praeiudicium et verecundiam manifestam, quod profecto a nobis non ex-
pectassenrus. Si quid enim actionis vel quaestionis aliqui contra Michaelem
ipsum movere habuissent aut habere se sperassent seu sperarent, id nostri
in praesentiam iuridice prosequi debuissent et deberent, ex parte cuius nos
eisdem iustitiam ministrassemus ac ministraremus evidentem et condig-
nam. Proinde amicitiam vestram praesentibus requirimus rogando,quatenus-
praefatum Michaelem Keneziurn vestris e vinculis diraittere velitis turn
ipsius domini nostri tum etiam communis iustitiae contemplatione, Nos
enim, ut praemisimus, ex parte eiusdena Michaelis Kenezii omnibus contra
eum conquerentibus dante domini e,xhibebirnus iustitiae complementum.
Alioquin ut verum fateamur non poterimus rem hanc sub dissimulationis
silentis pertransire, sed necesse erit nobis officii nostri .debito requirente
earn praefato domino nostro intimare seu insinuare, quod sane vestri causa
non libenter faceremus. Ex Alba Iulia prima die Marcii, anno domini et
cetera octogesimo quinto.
Matheus archidiaconus de Zathmar reverendissimi domini Transilvani corn-
missarius in temporalibus generalis
necnon Bartholomeus archidiaconus de Doboka canonici ecclesiae Alben-
sis Transilvanae.
Auf der Ruckseite Adresse: Prudenti et circumspecto magistro Thomae
Altemberger magistro civium Cibiniensium, alnico nostro honorando.

386
www.dacoromanica.ro
4 591

Ifermansntadt 1485 Mai 15. Die BUrgermeister, Richter, Ratsgeschworenen


und Altesten von Hermannstadt, der Sieben und Zwei StUhle sowie von Kron-
stadt und Bistritz entscheiden einen Hattertstreit zwischen Seiburg und Leblang.
Abschrift ides 18. .Ths. Ungar. Lanclesarchiv Budapest Zl. 36 562.
Magistri civium, iudices et ceteri iurati cives et seniores civitatis Cibiniensis
ae septem et duarum sedium necnon Brassoviensi et Bistriciensi civitatum
Saxonicalium partium regni Transsilvanarum memoriae commendamus
tenore praesentium quibus expedit universis, quod cum nos pro festo divi
Georgii martyris proxime praeteriti in Civitate Cibiniensi in sede nostra
solita die consueto congregati pro litium et controversiarum ae aliarum verum
compositione pariter consedissemus comparentibus coram nobis providis
viris villico et iuratis civibus de Sybrich ad una et providis viris villico et
iuratis civibus inhabitatoribus Lewendeck parte al altera communitatum
et villarum regalium sedis Ruppes exposuerunt nobis qualiter ratione cuius-
dam portionis terrae sui territorii inter villas praedictas adiacentes inter
ipsos nonnullae lites, contentiones et differentiae a certis temporibus exor-
tae fuissent et suscitatur, de quibus quidem inter se absque nostra moderatio-
ne gt complanatione non possent. Nosque debita cum instantia petentes rogave-
runt, quo d nos certos ex potioribus et senioribus tam consulatus civitatis Cibini-
ensis quam septem et duarum sedium necnon et Brasoviensis et Bistriciensis
civitatum ad certum et brevem aliquem terminum ad faciem villarum prae-
dictarum et consequenter ad territorium similiter fatorum mittere ac sin-
gulas differentias et litium materias part es inter praedictas sopire et complanare
dignaremur pari cum consensu et voluntate mutua omnes et singulas con-
troversias et differentias inter se mutno habitas componenda, complananda
territoriaque debito modo distinguenda in manus et arbitrium nostrum
concedendum omnino et admittendum stabuissent et decrevissent. Nos itaque
coastu et quieti ipsarum partium consulere volentes praemissarum litium
et differentiarum formaliter de eorum medio tollere et evellere pro eiusdemque
causa, igitur revisione ae metarum distinctione et rectificatione omnium
litium et differentiarum complanatione partibus praedictis coram nobis
constitutis feriam secundam post dominicam Misericordial acuper praeteritam
pro termino superinde statute. Quo videlicet termino adveniente de civi-
tate Cibiniensi Thomas Altemberger et Michael POlder Segesvariensi magis-
tri civium necnon Andreas Kroner de Szazvaros2, Michael Sarctor de Szaz-
sebes1 iudices regii necnon Jacobus Literatus Cibiniensis, Stephanus Magyari
de Szazsebes3 cives in eorum et universorum aliorum Saxonum personis
ad earn ipsam revisionem2 metalemque distinctionem specialem electi et
deputaLi. Amquidem Thomas Altenberger Cibiniensis necnon et ceteri causae
praedictae3 iudices ad hoc specialiter deputati exinde ad nos reversi retu-
lerunt, quomodo decimo die proximo post festum divini Georgii martinis
proxime praeteriti4 ad faciem villarum praedictarum consequenterque dictae
portionis terrae litigiosae accessissent, praemissaeque terrae litigiosae sua-
rumque metarum situm et habitudinem perlustrassent atque ibidem prae-
sentibus et personaliter adhaerentibus providis Thoma Herbert, Martino
Goldner, Petro Frietz iuratis senioribus ae inhabitatoribus pro parte et
in personis totius communitatis saepenominatae villae regalis Sybrich, item
Paler Gatz villico et Michaeli Denzel et Valentino Schoffert inhabitatoribus
et senioribus pro parte et in personis totius communitatis praenominatae
villae regalis Lewendeck ae aliarum vicinarum villarum ac commetaneorum

387
www.dacoromanica.ro
in possessionis plmibus similiter iLieem existentibus et cum causam ipsam
inchoare voluissent. Auditis primo ambarum partium propositionibus et
responsis atque intelectis etiam utrisque partis testium suorum attestati-
onibus quibus promissis praehabito ante consilio maturo ipsam terram sae-
penominatam secundum testium attestationibus sufficientibus infrascripto
modo et ordine pari voto et concordi animo limitandam pariter et distin-
guendam duxissent. Primo incipiente in quodam monte Johannes Berg
vocato ad plagam inter orientalem et meridionalem tres metas, quorum
una aperte situata occidentali Moha nobilium, secunda vero a parte meri-
dionali Lewendeck, tertia a parte orientali Sybrich; deinde ascendens per
bertz versus plagam orientalem et meridionalem una meta posita est; hinc
adhuc reflectendo ad plagam intermeridionalem et orientalem in latere mon-
tis una; hinc in eodem monticulo non longe ad plagam meridionalem una
meta; hinc eundo per quendam campum Faul Born vocato ad plagam me-
ridionalem in competenti spatio unam metam elevasset; inde servata eadem
plaga meridionalis ascendendo in monticulo una meta; hinc directe ad ad
fluvium Hirsch Graben vocatum penes arborem populi una meta posita
est; hinc servata plaga orientalis ascendendo modicum ulterius ad caput
Schosgraben una meta posita est. Deinde servata eadem plaga orientalis
una meta; hinc directe eundo ad plagam inter orientalem et meridionalem
in quodam bertz una meta, de qua tendent ad plagam orientalem non
longo latere montis una meta posita est; adhuc ascendente ad pratum
ubi, unus lapis infossus; hinc directe eundo ad fluvimn Kwas vocatum
in parvo spatio parti una meta posita est; adhuc ascendendo ad plagam
orientalem in latere montis hinc descendit in Lentzelveld vocatum ad
plagam orientalem unam metam erexissent; inde ascendendo ad plagam
orientalem ubi una meta posita est penes Lendbisch; hinc directe ascen-
dens per hertz per praedictas silvas uni una meta posita est penes arborem
fagi et tiliae, qua distinguit territorio Sybrich, Lewendach et Kobor. In
quorum omnium fidem et testimonium praemissi autentici sigilli nostri
roborati. Datum Cibinium,5 anno domini millesimo quadringentessimo octo-
gesimo quinto, dominica Exaudi.
1 April 18. 4 Mai 3.
2 Vorlage Szar varos. 5 So Vorlage.
3 Ober der Zeile, darunter gestrichen re-
missionem.

1 5 9.2

1485 Mai 19. Das Weissenburger Kapitel bezeugt, dass Thomas Farkas in
lectodecumbens quandam piscinam suam cum molendino desuper habitam
intra metas possessionis Zenthmghalthelke in comitatu de Kolos existentis adi-
acentem ecclesiae, quae nunc fundatur in Bytricia,pro monialibus et sororibus
ordinis sancti Dominici confessoris testamentarisch vermacht hat, mit der
Einschrankung, quod si frater eius Johannes, fitius quondam Nico/ai Farkas,
redimere voluerit, extunc pro mille florenis redimere valeat ab eisdem ecclesia
et sororibus, ut orent pro parentibus et aliorum defunctorum fratrum animabus.
Datum feria quinta post festum beatae Sophiae virginis, anno domini mil-
lesimo quadringentesimo octogesimo quinto.
Orig. Pap. unbesiegelt, Archly des sieb enb iirgischen Domkapitels Urkunden III
Nr. 74, Batthyaneum Alba Iulia.
Regest: Beke, Az erdélyi kiptalan 154 Nr. 736.

388
www.dacoromanica.ro
4 593
Weissenburg 1485 Mai 26. Der siebenbargische Bischof Ladislaus Gereb er-
sucht den Hermannsttidter Bargermeister Thomas Altemberger, den Bewohnern
von Haschagen, die von den Reussenern uberfallen warden sind, Genugtuung
zu verschaffen.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 420. Ringsiegel, oval, 14 ;< 18 mm, war in rotes Wachs
auf der Rtickseite zum Verschluss aufgedmickt.
Egregie amice nobis sincere dilecte. Nostri venientes in praesentiam quidam
et potioribus duarum sedium Saxonibus proposuerant gravis admodum
querelae in praetextul, quod temporibus proxime elapsis iobagiones de
possessione Rwzyim territorium populorum de Hassagh irruissent, omnesque
piscinas eorum desecassent et omnia molendina ipsorum in decursu aquae
destruxissent et frustratim de loco proiecissent potentia ipsorum mediante,
in praeiudicium et dampnum ipsorum populorum de Hassagh praedicta
gravissimum. Suplicantes nobis debita cum instantia, ut nos quemadmodum
legitimus eorum tutor et protector, ipsis superinde de remedio providere
dignaremur opportuno. Et quia regia maiestas nos per literas suas pro-
tectorem et tutorem praedictarum duarum sedium constituit, prout non
ambigimus et vestrare id ignotum esse egregietati. Ideo requirimus eandem
egregietatem2 vestram, quatenus vestri honoris intuitu velitis providere
eo modo, ut per eosdem iobagiones de Rwzy ipsis populis de Hassagh de
eorum iniuriis et dampnis modo praemisso illatis et perpetratis satisfactio
impendatur, ne ipsi pro eisdem regiae cogantur conqueri maiestati, creden-
tes, quod non parum taedio sua afficeretur maiestas, si huiusmodi ad aures
suae deducta fuerint maiestatis, quae tendunt ad totius possessionis desolatio-
nem et ruinam. Datum in pallatio nostri3 episcopali Albensi Transsilvanensi
feria quinta proxima post festum Penthecostes, anno domini millesimo
quadringentesimo octuogesimo quinto.
Ladislaus Gereb, episcopus Transsilvanus
apostolicae sedis legatus et cetera.
Auf der Ruckseite Adresse: Egregio Thomae Altenberger magistro civium
civitatis Cibiniensis, amico nobis sincere dilecto.
1 eber der Zeile. 3 So Vorlage.
2 Vorlage eggrietatatem.

4 594
Neumarkt Tirgu Mure§ 1485 Juni 4. Der siebenbargische Woiwode Stephan
Báthori ersucht den Hermannstädter Biirgermeister Thomas Altemberger
die Einwohner von Haschagen gegen Ausschreitungen derer von Reussen in
Schutz zu nehmen.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 421. Siegel, rund, Dm. 30 mm, war in grtines Wachs
auf der Rückseite zum VerschluB aufgedrUckt.
Egregie' amice noster dilecte. Expositum est nobis in personis populorum
et inhabitatorum ac Saxonum villae regalis Hassagh, quomodo populi et
inhabitatores Nil lae Rewz quandam piscinam ipsorurn exponentium dese-

389
www.dacoromanica.ro
cassent et contra voluntatem eorundem exponentium saepius depiscassent
et penitus destruxissent quoddam etiam molendinum ipsorum exponentium
anihilassent et omnino destruxissent, aliasque iniurias ac nocumenta et opres-
siones eisdem exponentibus adeo inferre non cessarent, quod ipsi exponentes
de dicta villa regali auffugerent.1 Et quia nolumus, ut iobagiones regios
sic indebite perturbare debeant, requirimus id circa vestram dilectionem
praesentibus cliligenter, quatenus ex parte praefatorum populorum et inha-
bitatorum villae Rewz dictis exponentibus iudicium et iustitiam ac rneri
finis aequitatem facere et de cetero eos ab huiusmodi indebita impetitione
eorundem exponentium refrenare et retinere ac conservare velitis. Nec eos
taliter turbare permittatis, alias nos ad protectionem ipsorum exponentium ali-
ter providebimus. Secus igitur optamus non faciatis. Datum in oppido Warsa-
hel sabbatho proximo post festum sacratissimi ccrporis Christi, anno eiusdem
et cetera LXXXquinto.
Comes Stephanus de Bathor,
iudex curiae regiae vaivodaque Transsilvanus et cetera.
Auf der Ruckseite Adresse: Egregio magistro Thomae Althemberger magistro
civium civitatis Cibiniensis, amico nobis dilecto.
1 Vorlage apfugerent.

4 595
1485 Juni 14. 'Beschluss aller Sachsen der Siebert und Zwei Stuhle, von
Kronstadt und Bistritz, die Lasten hinsichlich der Lieferung von Kriegs-
gerat u.a. gemeinsam zu tragen.
Gleichzeitige Eintragung auf der dritten Seite eines Doppelbogens Papier Arh. St.
Sibiu U III 196, dessen erstes Blatt die narratio doleatorum aus 1468 Nr. 3 637 enthalt.
Vom zweiten Blatt fehlt die Halfte. Die Erganzungen werden nach einer Abschrift G.D.
Teutschs um Manuskript Zimmermann des Urkundenbuchs III Nr. 120 mitgetellt.

1 485

In proxima convocatione universorum Sax [onum septem sedium et duarum


ut et] Brassoviensium et By triciensium ratione [instrumentorum et inge-
niorum bellicorum] nec-non singulorum aliorum per quoscum[que ex praedic-
tis expositorum assumpserunt] unanimi consensu nullo penitus disc[eptante
se velle in omnibus et singulis] dampnis ex praedictis rebus casu ev[eni-
mentibus stare et iuxta calculationem suam] super ipsis dampnis solutionem
sine [...cum effectu irnpendere velle]. Haec acta sunt anno ut supra, prox[ima
feria tertia ante festum beati Gervaiis]'.
Item nuntii dominorum BrassoN iensium in prae[dictis dominus Petrus Revell]
Item nuntii Bytriciensium magister Paulus [et Kur Midas].
Item nuntii duarum sedium Lau[rentius Rasor, iudex Megiensis] et Stepha-
nus Greb de Ecze[11].
1 Es handelt sich um den Mkrtyrer Gervasius, dessen Tag, zusarnmen mit Protasius, am
19. Juni gefeiert wird.

390
www.dacoromanica.ro
4 596
Wien 1485 Juni 17. König Matthias (rag! dem Hermannstiidter Biirgermei-
ster Thomas Altemberger auf, den von Ladislaus Rykalff an Matthias Biro
verpfandeten Giesshabel einzulosen und der Stadt Muhlbach zu übergeben.
Eingeschaltet vom Weissenburger Kapitel 1485 und mit dieser Urkunde 1799 Archly
der evang. Kirehengemeinde Kronstadt, T.f. 76 S. 137 Nr. 154.
Druck : Programm 114Uhlbach 1873/74, 34 Nr. 8.

Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fideli nostro et cif'
cumspecto Thomae de Altemberg magistro civium civitatis nostrae Cibini-
ensis salutem et gratiam. Intelligimus quandam possessionem Gyswbl vocata,
quae per nobilem Ladislaum Rykalff cuidam Mathiae Biro concivi civitatis
nostrae Zazebes pro certa pecuniarum suma esset impignorata eidem
civitati nostrae Zazsebes contiguam multum et propinquam esse ita, ut
etiam propter ipsius propinquitatem civitas ilia debito modo mun.ri et
fortificari minime possit et etiam maiorem partem fossati dictae civitatis
occupare et replere. Cum autem civitas et castra ceteraeque munitiones
illarum partium propter frequentes Turcarum incursiones fortificationibus
et munitionibus magis quam lit aliis locis regni nostri indigeant, nequaquam
volumus ut temporurn in successu ex huiusmodi contiguitate dictae pos-
sessionis civitas ipsa aliquid damni et detrimenti patiatur, mandamus igitur
fidelitati tuae harum serie firmiter aliud habere nolentes, quatenus statim
acceptis praesentibus simul cum septem sedibus Saxonicalibus eandem
summam pro qua dicta possessio impignorata est eisdem Rykalff et Mat-
hiae Byro deponere et eandem manibus ipsorum ad praefatam civitatem
nostram redimere debeas. Quod si praedicti Rykalff et Mathias ipsam sum-
mam levare noluerint, nihilominus tu una cum septem sedibus ut prefertur
Saxonicalibus huiusmodi summam pecuniariam in loco capitulari aut aliquo
alio loco deponere et ipsam possessionem non curata quorumcumque con-
tradictione pro ipsa civitate nostrol occupare debeas et tenearis auctoritate
- nostra praesentibus tibi in hac paite attributa mediante. Secus nullomodo
facturus. Praesentibus perlectis exhibenti restilutis. Datum in castri nostro
Viennensi feria sexta proxima post festum beatorum Viti et Modesti mar-
tyrum, anno domini millesimo quadringentesimo octuagesimo quinto.
Auf der Rdckseite Adresse: Nobilibus prudentibusque et circumspectis Tho-
mae de Altemberg, magistro civium civitatis Cibiniensis necnon septem
sedium Saxonicalium Saxonibus, amicis nobis honorandis.
So Vorlage.

4 597
Wien 1485 Junii18.rKonig:Matthias willigt ein, dass die Witwe nach Griif
Peter von Rothberg, die Besitzung Petersdorf und ihre Besitzanteile in Rosch
der Hermannstiidter Marienkirche vermacht.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 419. Siegel, rund, Dm. 64 mm, In rotes Wachs,
papierbedeckt, vorne aufgedruckt. Derselbe Stempel wie Nr. 3 362.
Regest: Kemeny, Notitia 1, 190.

391
www.dacoromanica.ro
Von der Kanzlei: Commisio propria domini regis.
Nos Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera memoriae coin-
mendamus tenore praesentium significantes quibus expedit universis, quod
nos accepta nonnullorum fidelium nostrorum humillima supplicatione per
eos nostrae propterea porrecta maiestati illam testamentariam dispositio-
nem, quam honestas domina relicta condam Petri Weresmarthon super
quadam possessione sua Petherfalwa nec non portione possessionaria in
possessione Rawas vocatis omnino in comitatu Albensi existente habitis
ecclesiae beatae Mariae virginis civitatis nostrae Cibiniensis fecisse dinos-
citur ratam, gratam et acceptam habentes. Eidem testamentariae disposi-
tioni et legationi nostrum regium consensum praebuimus, hac tamen conditi-
one, quod illarum proventus nullomodo dissipentur, sed totaliter et integre
ad ipsam ecclesiam, sicuti legatum est, administrentur, immo praebemus
benivolum pariter et assensum harum nostrarurn vigore et testimonio lite-
rarum mediante. Datum Wiennae sabbatho proximo post festum beatorum
Viti et Modesti martirum, anno domini millesimo quadringentesimo octoge-
simo quinto, regnorum nostrorum Hungariae et cetera anno igesimo octavo,
Bohemiae vero decimo septimo.
Auf der Riickseite: Consensus regius super testamentarum dispositiones
villae Petersdorff pro ecclesia Cibiniensis testatis.

4 598
SehUssburg 1485 Juli 1. Der siebenbiirgische Woiwode Stephan Báthori
bezeugt, quod nobilis Johannes Gereb de Segeswar oneribus et quibuslibet gra-
varninibus universorum fratrum et consanguineorum suorum ad infrascripta
firmiter observantis in se ipsurn assumptis et levatis ab una parte vero ab
alia circumspectus Jacobus de Musna nostram personaliter venientes in pra-
esentiam, praefatus Johannes Gereb est confessus in hunc modum: Quomodo
ipse turn ob spem certarum complacentiarurn quibus praefatus Jacobus Musnay
sibi affuiset, adesseque eurn in futurum speraret turnque pro quibusdarn certis
arduis suis necessitatibus ipsum ad praesens simile urgentibus [... totalem
portionem suam possessionariam in possessione Rawas in comitatu Albensi
existentem habitam puta quatuordecim sessiones aedificiis penitus destitutas
simul cum cunctis eiusdem portionis possessionariae utilitabibus et pertinen-
tiis quibuslibet tennis utputa arabilibus...eidem Jacobo Musnay et per eum
suis heredibus et posteritatibus universis pro triginta tribus florenos auri plene,
ut dixit, ab eodem receptis et levatis perpetuae venditionis titulo dedisset, con-
tulisset et vendidisset immo dedit, contulit et vendidit coram nos iure perpetuo
et irrevocabiliter tenendum, possidendum pariter et habendum, nullum ius nul-
lamque iuris et dominii proprielatem idem Johannes Gereb in dicta portione
possessionaria sibipsi reservante, sed totum et omne ius ac dominii proprie-
tatem contingerit. Ex tune ipsa portio possessionaria non in manus alienas
set in ipsum Johannem Gereb et suos posteros perennaliter devolvi, redundari
et condescendi debeat. In cuius rei memoriam praesentes literas nostras sigilli
nostri munimine roboratas eadem Jacobo Musnay duximus concedendum.
Datum in dicta Segeswar in vigilia festi visitationis virginis Mariae, anno
domini millesimo quadringendesimo octoagesimo quinto.
1 Lficke cca 15 mm.
Eingeschaltet vom Weissenburger Kapitel 1486, Orig. Ungar. Landesarchiv Budapest
Dl. 67 248.

392
www.dacoromanica.ro
4 599

1485 Juli 5. Das Weissenburger Kapil el bezeugt, dass Sebastion Orszag


de Guth zehn Horigensessionen seiner Besitzung Mykezaz für die seinem
Onkel Michael Orszag de Guth geleisteten treuen Dienste Paulus Horwath
de Cibinio vermacht hat u.zw. octo earum videlicet in serie ex parte castelli
praefati Pauli Horwath in fine dictae possessionis Mykezaz erecti seu con-
structi, alias vero duas ex parte fluvii Kykellew minoris1 prope possessionem
eandem decurrentis situatas mit alien ihren Zugehorigkeiten.
Datum feria tertia proxima post festum visitationis beatae Mariae virginis,
anno domini millesimo quadringentesimo octogesimo quinto,venerabilibus
dominis Mathia praeposito et Gregorio cantore absentibus ac Michaele custode
et decano ceterisque fratribus et concanonicis dictae ecclesiae nostrae salubriter
existentibus et devote.
Eingeschaltet als 1. Insert von Konig Matthias 1486 Ungar. Landesarchiv Budapest
Di. 67 247,

1 Tatsachlich handelt es sich um die Grosse Kokel.

4 600

1485 August 8. Das Weissenburger Kapitel, das prudens ac circumspectus


Thomas Allemberg, magister civium civitatis Cibiniensis..personaliter darum
ersucht, beglaubigt die Urkunde Konig Matthias' von 1485 Nr. 4596 betref-
fend Giesshiibel.
Datum feria secunda proxima post festum beatae Mariae de nive, anno domini
supradicto. (Es folgen die gleichen Namen wie bei NT. 4599).
Abschrift aus dern dritten Viertel des 19. Jhs, Archiv der evang. Kirchengemeinde A.B.
Kronstadt T.f. 76, S. 736 Nr. 154 nach einer Einschaltung des gleichen Kapitels
von 1799 Januar 12, wo es über das Original verlautet: Erantgue in pergameno patenter
confectae ac sigillo eiusdem capituli conchae flavae cerae impresso, zona variegati coloris
serilea pendenti communitae et emanalae.

4 601

Wien 1485 August 20. KOnig Matthias verbietel allen Rechtsinhabern Ungarns,
ihre Untertanen an der Niederlassung in Klausenburg zu hindern, wenn sie
den Grundzins entrichtet haben.
Orig. Perg. Arh. St. Cluj-Napoca, Archly der Stadt Cluj Priv. I. 37. Siegel, rund,
Dm. 65 mm, war in rotes Wachs vorne aufgedrückt.
Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.
Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fidelibus nostris
universis et singulis praelatis baronibus, comitibus, castellanis, nobilibus
ipsorumque officialibus, item civitatibus, opidis et villis earumque rectori-
bus, iudicibus et villicis ac alterius cuiusvis status et conditionis possessi-

393
www.dacoromanica.ro
onatis hominibus in regno nostro Hungariae et partibus sibi subiectis ubivis
constitutis et existentibus praesentes visuris salutem et gratiam. Expositum
est maiestati nostrae in personis fidelium nostrorum prudentum et circum-
spectorum iudicis et iuratorum ceterorumque civium et inhabitatorum civi-
tatis nostrae Koloswariensis acimodum gravis querelae, qualiter nonnulli
forent ex vobis, qui rusticos et iobagiones suos habita licentia iustoque ter-
ragio deposito et alias iuxta consuetudinem regni nostri de bonis et pos-
sessionibus eorum ad ipsam civitatem nostram morandi causa venire volentes
adinventis quibusdam calumpniis libere recedere et abire non permitterent
in praeiudiciurn eorundem exponentium et desolationem eiusdem ciN itatis
nostrae non modicum. Cum autem antiqua et approbata lege et consuetu-
dine regni nostri reqirente quilibet iobagio sive iobagionalis conditionis homo
sicuti de bonis et civitatibus nostris ad aliorum bona ita et e converso etiam
de aliorum bonis et possessionibus ad civitates et alia bona nostra habita
licentia iustoque terragio deposito et alias iuxta consuetudinem regni nostri
liberam habeat recedendi potestatis facultatem. Ideo fidelitati universitatis
vestrae et cuiuslibet vestrum harum serie firmissime praecipimus et man-
damus, quatenus acceptis praesentibus omnes tales rusticos seu iobagiones
vestros, qui ut praemittitur habita licentia iustoque terragio deposito et
alias iuxta regni nostri consueludinern de Louis et possessionibus vestris
ad dictam civitatem nostram venire voluerint moraturi eosdem simulcum
universis rebus et bolus eorum libere, pacifice et sine omni impedimento
ire et recedere permittere et perniitte facere modis omnibus debeatis et
teneamini. Quoniam alioquin commisimus et serie praesentium strictius corn-
mitimus fidelibus nostris magnificis vaivodis vel vicevaivodis partium regni
nostri Transsilvanarum, item comitibus vel vicecomitibus et iudicibus nobi-
Hum illorum comitatuum in quibus forsitan huiuscemodi mandata nostra
non observarentur, ut ipsi scita prius praemissorum mera veritate eos et
quemlibet vestrum ad praemissa faciendum cum birsagiis in talibus fieri
solitis artius compellant et astringant, auctoritate nostra praesentibus ipsis
in hac parte attributa et iustitia mediante. Aliud ergo non facturi. Prae-
sentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum Viennae in festo beati regis
Stephani, anno domini millesimo quadringentesimo octogesimo quinto,
regnorum nostrorum anno Hungariae et cetera vigesimo octavo, Bohemiae
vero decimo septimo.

4 602
Wien 1485 August 20. Konig Matthias triigt dem Konvent von Kolozs -
monostor auf, den A dligen N o n Lupsa einige Urkunden pro parte circum-
spectorum incolai um et laloiatorurn fdri ium de Offonbanya loquentes
et directas zu präsentieren und ibm zu berichten, was diese Adligen zum
Inhalt dieser Urkunden zu sagen haben.
Datum IV gennae in festo beati regis Stephani, anno domini millesimo qua-
dringentesimo octuagesimo quinto.
Eingeschaltet vom Konvent von Kolozsmonoslor 1485, Orig. Ungar. Landesarchiv
Budapest Dl. 37 066.
Druck: Cerceairi istorice, XXII (1934-36),_5.

394
www.dacoromanica.ro
4 603
Wien 1485 August 21. Konig Matthias spricht dem Haus und der Kurie des
Sandrinus Suky de Halmos und dessen Gatlin in Mühlbach das Asylrecht zu
und befreit es von Steuern und Abgaben.
Orig. Perg. Arh. St. Bucure§ti, Geschichtliche Dokumente DCCXXXIV/22. Siegel
war an weiss-rot-brauner Seidenschnur angehangt.
Druck: Prograrnm Muhlbach 1875/76, 43 Nr. 11 zu September 4.
Von der Kanzlei : Commissia propria domini regis.
Nos Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera rnemoriae corn-
mendamus tenore praesentium significantes quibus expedit universis, quod
nos turn ad nonnullorum fidelium nostrorum humillimae supplicationis
instantiam maiestati nostrae pro parte fidelis nostri nobilis Sandrini Swky
de Halmos factam, turn etenirn consideratis fidelitate et servitiis eiusdem
Sandrini, quae ipse maiestati nostrae iuxta suae possibilitatis exigentiam
exhibuit et impendit, eundem sed et nobilem dominam Elenam Ketchethy
consortem suam simulcum domo et curia eorum in opido nostro Zazsebes
partiurn regni nostri Transsilvanensium habita in nostram regiam recepi-
mus protectionem et tutelam specialem et insuper eandem domum et curiam
ipsorum hac specialis gratiae nostrae praerogativa duxirnus decorandam
et libertandam, ut quicumque horninum quantum vis flagitiosorurn puta
latrones, homicide et deinceps alii permiciosi pro quocumque crimine delicto
seu excessu notorio et publico pro quo merito forent puniendi aut iudicio
detinendi causa tuitionis et conservationis capiturn et rerum suarum ad
eandem domum de cetero confugerint, nullus omnino honninum cuiuscumque
status et conditionis existat pro excipiendi huiusmodi sceleratis hominibus
dictam domum ausu tennerario aggredi et invadere aut de eadem quovis
statio eripere et excipere tales audeat seu praesumat temporum in successu
modo aliquali. Sed semper talis criminosi et eorum quilibet illam domum
confugiens simul cum capite rebusque suis et bonis liber et absque omni
impedimento securus permaneat sub nostra protectione et tutela speciali.
Contrarium facientes autem crirnen laese maistatis incurrere et bona talium
fisco camerae nostrae applicari voluraus irremisibiliter eo facto et ad horum
executionem nostra in persona deputamus per praesentes vaivodarn vel
eius vicevaivodas in dictis partibus Transsilvanis pro tempore constitutos,
ut ipsi tales omnes et singulos praesentis edicti nostri temeratores seu vio-
latores castigare debeant et sint astricti nostra in persona. Utque benevolen-
tiam nostram dictus Sandrinus erga se liberaliorem sentiat affuisse studeat-
que de cetero maiestati nostrae eo ferventius inservire ultra praeinsertam
gratiam et concessionem nostram memoratam domurn et curiam con-
sequenter eundem Sandrinus et dictam dominam consortem suam ipso-.
rumque heredes et posteritates universas in ipsa domo pro tempore
residentes ab omnibus censibus, datis, collectibus, muneribus et ser-
vitiis ac exercituationibus quibuslibet ad quae ipsi instar incolarum prae-
dicti opidi nostri Zazsebes quovis modo obligari censerentur ac etiam taxis
sive contributionibus unius floreni duximus in perpetuum eximendos et
libertandos. Annuentes nihilominus eidem Sandrino et dominae conthorali
suae, ut ipsi eorumque heredes et posteritates praenotatae in dicta domo
pro tempore commorantes arnodo in posterum perpetuis semper succesivis
temporibus pro usu dumtaxat et sustentatione mense eorum et non aliter
non obstante quavis contradictione civium eius loci et conuetudine dictae
civitatis nostrae, cui praesentibus in hac parte derogari volumus, quan-

29 Urkundebuch 395
www.dacoromanica.ro
turn sufficiens videatur ad dictam domum de vinis extraneis et forensibus
introducere et impetrare valeant atque possint, immo annuimus et concedi-
mus eximimusque et libertamus praesentium per vigorem. Quocirca vobis
fidelibus nostris reverendo domino Urbano, electo confirmato Jauriensi
thesaurario nostro universisque successoribus thesaurariis item magnifico
Stephano de Bathor, iudici curiae nostrae et vaivodae dictarum partium
regni nostri Transsilvanarum universisque vicevaivodis et successoribus
ac dicatoribus et exactoribus quorumlibet censuum et contributionum
nostrarum necnon magistro civium, iudici iuratisque civibus et toti commu-
nitati dictae civitatis nostrae Zazsebes praesentibus scilicet et futuris
praesentium notitiam habituris harum serie firmiter praecipimus et man-
damus, quatenus amodo in posterum praefatos Sandrinum et consortem
suam ipsorumque heredes et posteritates in praescriptis libertatibus eis-
dem per nostram maiestatem gratiose concessis perpetuo semper conservare
debeatis nec eosdem aut eorum quempiam contra formam huiusmodi liber-
tationis nostrae in aliquo impedire, turbare, molestare aut dampnificare
praesumatis modo aliquali gratiae nostrae sub obtentu. Praesentes autem,
quas secreto sigillo nostro quo ut rex Hungariae utimur appensione corn-
muniri fecimus, post earum lecturam reddi semper iubemus praesentanti.
Datum Wiennae die dominico proximo post festum beati Stephani regis,
anno domini millesimo quadringentesimo octogesimo quinto, regnorum
nostrorum Hungariae vero anno vigesimo, Bohemiae vero decimo septirno.

4 604
Wien 1485 August 24. Konig Matthias bestatigt auf Ersuchen fidelium nos-
trorum iudicis, iuratorum ceterorumque civium et universorum inhabitatorum
oppidi nostri Feldwar die Urkunde des siebenbtirgischen Woiwoden Stephan
Báthori von 1484 Nr. 4576 betreffend das Obereinkommen ratione et prae-
textu decursus culusdam fluminis Klyzbach vocati inter ipsos cities et incolas
ab una et similiter populos et iobagiones possessionis nostrae Klyzbach vocatae
ad castrum nostrum Therch pertinentis ab altera partibus.
Datum in castro nostro Viennensi in festo beati Bartholomaei apostoli, qua-
dringentesimo octogesimo quinto, regnorum nostrorum anno Hungariae et cetera
vigesimo octavo, Bohemiae vero decimo septimo.
Orig. Perg. Arh. St. Brasov, Archiv der Schwarzen Kirche IV E 87. Siegel, rund,
Dm. 64 mm, rotes Wachs in Wachsschilssel, an griin-violett-weisser Seidenschnur ange-
hangt, beschädigt. Derselbe Stempel wie Nr. 3 362. Eingeschaltet von Gabriel Blithori
1612, ebenda, IV G 1 S.9/1709.

4 605

1485 September 2. Der Konvent von Kolozsmonostor bezeugt, dass Thomas


und Nikolaus, die Sane von weiland Nikolaus Farkas de Harynna mit
Michael, dem Sohn weiland Stephans de Hederfaya folgendes tThereinkom-
men getroffen haben. Sol lien die genannten Thomas und Nikolaus Farkas
&tiller erbenlos sterben, so Mit ihr Kastell in Zezarman mit einer Reihe von

396'
www.dacoromanica.ro
Besitzungen in der Gespanschaft Mittelszolnok, ebenso Harynna praedica
ac Monyoros, Necz, Bylak in Doboka necnon Ida, Banya, Thanch, Zazfylpes
Zenthandras in Kolos ac totales portiones ipsorum possessionarias in posses-
sionibus Kozmathetke modosimili in Kolos et Magyarfylpes in de Thorda
comitatibus mit allen Nutzungen und Zugehorigkeiten an Michael de Heder-
faya. Sollte jedoch dieser Michael frillier erbenlos sterben, so fallen seine
Besitzanteile in possessionibus Hederfaya, Mykefalwa, Kerelew, Cherged et
Somosthelke in Kykellew item totales possessiones Lwdweg, Akna, Harazthos
et Wyfalw mit alien Nutzungsrechten an Thomas und Nikolaus Farkas.
Datum feria sexta proxima post festurn bean Egidii albalis, anno domini mille-
simo quadringentesimo octogesimo quinto.
Elngeschaltet von K6nig Matthias 1485, Orig. Arh. St. Cluj-Napoca mittelalterliche
Adelsarchive, Szárhegyi Lazar nr. 7.

4 606

Wien 1485 zwischen September 3 13. Kfinig Matthias bestatigt fiber


Ersuchen des Thomas Farkas de Harynna aulae nostrae regiae miles,
die Urkunde des Konvents von Kolozsmonostor aus 1485 Nr. 4605 und
erteilt dem zwischen Thomas und Nikolaus Farkas de Harynne einer- und
Michael de Hederfaya andererseits geschlossenen Ubereinkommen betreffend
den Heimfall ihrer Besitzungen bei erbenlosem Ableben seine Zustimmung.
Datum in castro nostro Wyennense [ p una ante festum exaltationis
sanctae crucis, anno domini millesimo quadringentesimo octogesimo qu[into]2
Orig. Perg. Arh. St. Cluj-Napoca, mittelalterliche Adelsarchive, Szarhegyi Lázár
Nr. 7. Siegel war angehangt und wurde mit Teilen des Pergaments herausgerissen.
Die zeitliche Einordnung der Urkunde ergibt sich aus dem Datum der eingeschalteten
Urkunde Nr. 4 605 und dem in der obigen Urkunde angegebenen Tag der Kreuzerh6hung.

1 Lticke 58 mm. 2 Lticke 6 mm.

4 607

1485 September 12. Das Weissenburger Kapitel bezeugt, dass der Adlige
Michael Dezsö de Lossoncz namens seiner Mutter und seiner Kinder egregio
Paulo Horwath de Mykezaz... consideratis zelo fraternitatis et gratuitis com-
placentiis atque subsidiis ... per eundern in necessitatibus ipsorum eis ami-
cabiliter exhibitis den dritten Teil der Besitzung Zenth Margytha in der
Innerszolnoker Gespanschaft mit alien Zugehorigkeiten vermacht hat.
Datum feria secunda infra octavas festi nativitatis beatae Mariae virginis,
anno domini millesimo quadringentesirno octogesimo quinto. Folgt die gleiche
Zeugenreihe des Kapitels wie Nr. 4 599.
Eingeschaltet als 2 Insert von Konig Matthias 1486 Orig. Ungar. Landesarchiv Buda-
pest Di. 67 217.
Regest: Iványi, Okleveltár 2, 251, Nr. 205.

294
397
www.dacoromanica.ro
4 608

Miihlbach 1485 iSeptember 16. Dominicus Byro bestOtigt, vom Rat der Stadt
Hermannstadt far seine Liegenschaften in dem Giesshithel 50 Goldgulden emp-
fangen zu haben.
Abschrift 18. Jh. Arh. St. Bucuresti, Geschichtliche Dokumente DCCXXXIV/23, ebenso
Arh. St. Deva, Stuhisarchiv Sebes 1-3/1485 mit einer deutschen Obersetzung aus
etwa 1800.
Druck: Programm Milhlbach 1873/4, 33 Nr. 9, nach dem seither verschollenen Orig.
Pap. im Stadtarehlv Mtihlbach.
Ego Dominicus Byro, tune commansor possessionis Gezwbl annexae civi-
tatis Zaazsebes, palam fateor per praesentes me in praesentia prudentium
et circumspectorum virorum iudicum et iuratorum civium civitatis Zaazse-
bes a prudenti et circumspecto viro Stephano Markgraff, civi iurato civitatis
Cibiniensis, nomine et in persona magistri civium, iudicum et iuratorum
consulum dictae civitatis Cibiniensis, misso ad mandatum regium in redem-
ptionem et solutionem singularum domorum mearum et haereditatum eius-
dem possessionis Gezwbl anno et die infra scripto in plena solutione per-
cepisse quinquaginta florenos anti. Idcirco annotatos prudentes et circum-
spectos viros magistrum civium, indices et iuratos consules dictae civitatis
Cibiniensis ac dictum prudentem virum Stephanum Markgraff, civem dictae
civitatis Cibiniensis, ratione et praetextu solutionis dictarum domorum
mearum ac haereditatum liberos, quietos reddo et solutos. In cuius rei fidem
et testimonium praemissorum praesentes literas signeto meo subscripsissel
roboratas duxi concedendas. Datum in Zaazsebes feria sexta proxima post
festum exaltationis sanctae crucis, anno domini millesimo quadringentesimo
octuagesimo quinto.

4 609

1485 Septembrie 20. Der Konvent von Kolozsmonostor schaltet die Urkunde
Konig Matthias' von 1485 Nr. 4 602 ein und berichtet, dass die Adligen
von Lup§a sabbato proximo ante festum beati Mathei apostoli et evangelistae1
präsentiert worden sind, in denen sie aufgefordert werden, die Wdlder in
quibus scilicet praefati circumspecti incolae et laboratores fodinarum (de Offon-
banya) carbones et alia necessaria disponere et ordinare debuissent zu iiber-
geben. Diese haben es aber abgelehnt, die Wälder zurackzustellen und sind
daher ad festuin sancti Martini episcopi proxime affuturum (=November 11)
vor den Konig zitiert worden.
Datum quarto die diei admonitionis et evocationis praenotatarum, unno domini
supradicto (1485).
Eingeschaltet als 1. Insert von Konig Matthias 1187. Orig. Ungar. Landesarchiv Buda-
pest Dl. 37 066.
Druck: Cercetari istorice, X XII (1934 36), 5.
1 September 17.

4 610
Wien 1485 October 4. Konig Matthias befiehlt Richter und Rat von Kronstadt
und des Burzenlandes fur die Ausriistung der Stadt mit Verteidigungsbauten
und -waffen Sorge zu tragen.

398
www.dacoromanica.ro
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Fronius I 60. Siegel, rund, Dm. 66 mm, war in rotes
Wachs auf der Rückseite zum VerschluB aufgednickt, Reste.
Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.
Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera. Prudentes et cir-
cumspecti fideles nobis sincere dilecti. Quanta undique vobis et partibus
illis immineant pericula vos ipsi considerare videreque potestis. Non dubi-
tamus autem vetus illud et tritum sermone proverbium saepenumero vos
audivisse, felicem esse civitatem, quae tempore pacis bella curat. Proinde
cum haec ita sint, volumus et fidelitati vestrae harum serie firmissime prae-
cipimus et mandamus, quatenus civitatem illarn Brassouiensem adhibita
omni cura diligentia, studio et sollicitudine cum structuris et aliis muni-
tionibus necnon pixidibus, pulveribus et aliis ingeniis, ad defensionem cor-
requisitis melius quo poteritis munire et fortificare debeatis et teneamini.
Et aliud facere nullomodo praesumatis. Datum Viennae in festo beati Fran-
cisci confessoris, anno domini et cetera 1 xxx-mo quinto.
Auf der Riickseite Adresse: Prudentibus et circumspectis iudici, iuratis cete-
risque civibus et incolis civitatis nostrae Brassouiensis et Terrae Barcza,
fidelibus nobis dilectis.

4 6f1
Wien 1485 Oktober 4. Korzig Matthias verbietet den Amtstrtigern der Gespan-
schaften Weissenburg und Kokelburg, von den grundherrlichen Besitzungen
einiger geistlichen Institutionen der Städte Hermannstadt, Kronstadt and
Schtissburg sowie von Hamlesch und Talmesch und ihren Zubehiiren Steu-
ern einzuheben.
Orig. Perg. Arh. St. Sibiu U IV 514. Siegel, rund, Dm. 63 mm, rotes Wachs in
heller Wachsschiissel, an weiss-rosa-roter Seidenschnur angehängt. Eingeschaltet vom
Konvent von Kolozsmonostor 1486 Orig. ebenda und Arh. St. Brasov Priv. 127.
Druck: Eder, De initiis 204 Nr. 4. lIurmuzaki, Documente II, 2, 289 Nr. 260.
Regest: Kemèny, Notitia 1, 190. Fabritius, Urkundenbuch 103 Nr. 118.
Von der Kanzlei : Commissio propria domini Degis.
Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fidelibus nostris egre-
giis comitibus vel vicecomitibus et iudicibus nobilium comitatuum Albensis
et Kikellew et item dicatoribus et exactoribus quarumlibet contributionum
seu taxarum nostrarum in partibus regni nostri Transsilvanarum pro tern-
pore constituendis praesentium notitiam habituris salutem et gratiam. Pro
parti et in personis fidelium nostrorum prudentum et circumspectorum
Saxonum nostrorum septem sedium partium illarum Transsilvanarurn nobis
expositum extitit, quod licet certae villae et possessiones ad abbatias de
Egres et Kercz praeterea ad ecclesias Cibinensem, Segeswariensem et civi-
tatem Brassoviensem ac etiam ecclesiam eiusdem ab antiquo spectantes
et pertinentes nec non possessiones Omlas et Tholmacz cum earundem per-
tinentiis in censuum nostrorum solutionum semper ipsos Saxones adiuvare
et cumque instar iobagionum nobilium et aliorum possessionatorum homi-
num taxam seu contributionem solvere consueverint. Tamen nihilominus
dicatores et huiuscemodi taxarum nostrarum conummeratores ipsas pos-
sessiones et pertinentias instar possessionum aliorum regnicolarum et nobi-
lium conummerare consuevissent, quae res neque nobis neque Saxonibus
ipsis conduceret. Nobis namque per hoc ostentationem dumtaxat villica-

399
www.dacoromanica.ro
tionis ipsorum facerent nihil enim praeter registrum rationis et dicarum
capita afferent. Illis vero Saxonibus labores solummodo et expensas pare-
rent quandoquidem taxa ipsa de villis et possessionibus ac pertinentiis earun-
dem nunquam exigi solita esset. Qua re supplicatum extitit, quod post-
quam huiusmodi conummeratio nobis non conducit, dictis vero Saxonibus
labores semper et expensas parit, eorundem Saxonum quieti et simul indem-
nitati consulere dignaremur. Accepta igitur eiuscemodi supplicatione decre-
vimus et decernimus per praesentes, quod amodo nullo unquam tempore
huiusmodi possessiones et villae ad dictas septem sedes et Saxones atque
ecclesias praedictas pertinentes instar possessionum et bonorum nobilium
et aliorum possessionatorum hominum partium illarum dicatores taxarum
nostrarum pro tempore in illis partibus constituendi conummerare debeant.
Proinde fidelitati vestrae serie praesentium strictissime mandamus, aliud
habere nullomodo volentes, quatenus amodo deinceps nullus omnino vestrum
dictas villas praefatorum Saxonum et ecclesiarum praedictarum contra
huiusmodi deliberationem nostram conummerare vel dicare aut taxam
aliquam ad illos imponere audeat. Nam alioquin commisimus facultatemque
et autoritatem dedimus magistris civium civitatum nostrarum Cibiniensi
et Segeswariensi necnon iudici et iuratis Brassowiensi pro tempore consti-
tuendis ceterisque Saxonibus committimusque et damus per praesentes,
ut vobis in hac parte nullomodo obtemperent sed ab ipsa conummeratione
libere cohibeant, arceant atque repellant. Aliud igitur facere non praesu-
matis, gratiae nostrae sub obtentu. Praesentibus perlectis exhibenti resti-
tutis. Datum in castro nostro Viennensi in festo beati Francisci confessoris,
anno domini millesimo quadringentesimo octogesimo quinto, regnorum
nostrorum anno Hungariae et cetera vigesimo octavo, Bohemiae verodecimo
septimo.

4 612
1485 Oktober 13. Das Weissenburger Kapitel, das prudentes et circumspecti
Matheus Greb de Zaaz-Sebe,s, iudex regius de Zerdahel et magister lacobus alias
notarius, nunc vero iuratus civis civitatis Cibiniensis darum ersucht haben,
bestatigt die Urkunde des Konigs Matthias von 1480 Nr. 4 339 mit der Urkunde
des Palatins Michael Orszag von 1478 Nr. 4 242 enthaltend die Urkunde
Konig Matthias' von 1478 Nr. 4 235, die Urkunde Andreas II. von 1 224
Nr. 43 und die Urkunde Ludwig I. von 1342 Nr. 586 den Zollstreit der Sachsen
mit dem Grosswarcleiner Kapitel betreffend.
Datum feria quinta proxima ante festum beati Galli confessoris, anno domini
millesimo quadringentesimo octogesimo quinto, venerabilibus dominis Mathia
praeposito, et Gregorio cantore absente ac Michaele custode et decano, canonicis
ecclesiae nostrae existentibus
Orig. Perg. Arh. St. Sibiu U II 427. Siegel, spitzoval, weisses Wachs in Wachsschtls-
sel, an rot-schwarzer Seidenschnur angehangt.
Derselbe Stempel wie Nr. 216.

4 613
1485 Oktober 13. Das Weissenburger Kapitel beglaubigt auf Ersuchen des
Matheus Greeb de Zaassebes iudex regius de Zerdahelg, el Jacobus, iuratus
civis civitatis Cibiniensis die Urkunde des Palatins Michael Orszag von 1478

400
www.dacoromanica.ro
Nr 4 242 mit der Urkunde Ktinig Matthias von 1478 Nr 4 235, die Urkunde
Andreas II \ o rt 1224 Nr 43 und die Urkunde Ludwigs I. von 1342 Nr 586,
den Zollstreit der Sachsen mit dem Grosswardeiner Kapitel betreffend.
Datum wie in der vorhergehenden Urkunde Nr. 4 612.
Orig. Perg. Arh. St. Sibiu U II 426. Siegel war an rot-schwarzer Seidenschnur
an gehangt.

4 614
Zeiden 1485 November 10. Der siebenburgische Vizewoiwode Stephan Hor-
wath ersucht Richter und Rat von Kronstadt, Vertreter zur Untersuchung eines
Schadens zu entsenden, den der Torzburger Kastellan Petrus Derencheny einem
Bewohner der Walachei zugeftigt hat.
Orig. Pap. Arh. St. Brawv, Schnell III 17. Siegel rund oder oval, Dm. etwa 15 ram.
war in games Wachs auf der Rückseite zum Verschlul3 aufgedruckt, Reste.
Druck: Hurmuzaki, Documente XV, 1, 124 Nr. 226.
Prudentes et circumspecti viri amici nostri honorandi. Credimus vobis con-
stare quemadmodum pridie magnificus dominus noster vaivoda certum
hominem suurn pro parte cuiusdara farailiaris egregii Petri Derencheny et
quorundam quinquaginta florenorum ad vaivodam partiurn Transalpinarum
intromiserit. Intelleximus etiam, quomodo et Ws ratione eiusdem facti
unum ex vobis in dictas partes rausalpinas intro misissetis. En autem
hodierna die praefatus homo ipsius domini nostri ab ipso vaivoda rursus
ad nos reversus, nobis dixit, quomodo ipse unacum praetacto homine vestro,
in praesenLia ipsius vaivodae insimul fuissent constituti. Sed ille Wolachus
qui damna passus fuit, comparere recusasset. Nunc autem scituri et certi
sitis, quod nos interea, donee hoc factum rectificabimus, castrum Therch
ab ipso Petro Derencheny auferre non possumus. Ob earn rem rogaraus yes-
tras araicitias et in persona praefati domini nostri hortamur easdem prae-
sentibus, quatenus agnitis praesentibus die crastina ante prandium, duos
ex vobis, sed et illum hominem quem, ut praemittitur, in dictas partes
Transalpinas pro facto praemisso transmiseratis, ad nos transmittere velitis,
ut nos factum ipsum rectificare et tandem castrum ipsum ab ipso Petrol-
occupare et auferre valeamus. Secus igitur petimus ne facturi. Datum in
oppido Fekethehalom feria quinta proxima ante festura beati Martini epis-
copi et confessoris, anno domini et cetera lxxx quinto.
Stephanus Horwath
in persona domini wayuodae constitutus et cetera.
Auf der Rückseite Adresse: Prudentibus et circumspectis viris iudici et iura-
tis civibus civitatis Brassouiensis, araicis nostris honorandis.
1 Hierauf gestrichen ad.

4 615
Sehlissburg 1485 Dezember 2. Der Rat von Schtissburg leitet die Klage der
Bewohner von Bekokten gegen zwei Schaaser Maurermeister wegen fehlerhaf-
ten Aufbaus eines Turmteiles an die Sieben Stuhle zur zweitinstanzlichen Ent-
scheidung.

401
www.dacoromanica.ro
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U III 198. Siegel, rund, Dm. 24 mm, war in griines Wachs
auf der Rdckseite aufgedruckt.
Spectabiles, prudentes circumspectique yid domini nobis sincere honorandi.
Noveritis nos more solito et consueto in sede nostra iudiciaria pro tribunali
consedisse, nostri venientes litigantes in praesentiam providi viri Iohan-
nes Herman et Michael Bogholczer in suis et singulorum inhabitatorum
Barancuth personis ut actores personales causae parte ex una ex alia parti-
bus Lucas Murator de Sches et Veronica relicta quondam Iohannis Mura-
toris similiter de Sches proposuerunt annodati actores Johannes et Michael
de Barankuth querelam ipsorum modum in hunc. Quomodo ante certi tern-
poris spatium quandam portionem structurae in quadam turri a fundo ipsius
erexissent et ex animadvertentia aut negligentia ipsorum turris deorsum in
terram casum dedisset, unde satis evidens percepissent damnum. Ex adverso
prius notati Lucas et Veronica relicta de Sebes respondentes, quod portio-
nem eiusdem structurae in turri ipsorum a fundo erigendam et construendam
concessissent eandem cum omni diligenti studio et summa providentia
construxissent exinde nullum damnum percepissent. Mortuo vero autem
magistro Iohanne de Sches, qui primo ipsos labores inchoavit peritus et
expertus in ipsa arte fuit deficiente iuvamine seniores de Barankwth eosdern
labores procrastinare noluissent sed agitassent, tandem idem magister Lucas
illis hominibus de Barankuth ipsam portionem structurae pro qua lis exci-
tatur absque omni nota et defectu resignasset et eo tempore ab omni infesta-
tione ulteriori sine conditionis modo aliquali liberos quittos pronuntiassent;
quemadmodum ipsinet Iohannes et Michael de Barankuth nobis praesen-
tibus hoc aequali modo fatebantur et amplius quod nullum penitus defec-
tura in eadem portione structurae turris agnovissent. Unde nos attenter
auditis intellectisque praemissarum partium propositionibus et responsio-
nibus ex quo praedicti Iohannes et Michael de Barankuth actionem ipsorum
contra praefatos magistrura Lucam et Veronicam de Sches penitus in nullo
comprobare potuerunt et quod sponte eorum voluntate quittos reddiderunt
hanc sententiam diffinitiv am in ipsa causa duximus ferendam videlicet
quod exponentes Johannes et Michael ratione et in persona inhabitatorum
Barankuth a modo in posterura in huiusmodi causa erga praefatos Lucam
et Veronicam de Sches ratione damni ipsis in turri illati innocentes agno-
vimus omnimodo debeant habere silentiura. In qua lata sententia praefati
exponentes Iohannes et Michael non contenti sed actionem ipsam per viam
legitirnae appellationis remedii ad discussionem iudicii vestrarum pruden-
tiarum provocare curaverunt. Datum in Zegeswar feria sexta ante festum
beatae Barbarae, anno domini 1485.
Magister civium, iudices et iurati cives
civitatis Zegeswariensis.
Auf der Ruckseite Adresse: Spectabilibus prudentibus circumspectisque viris
magistris civium, iudicibus iuratisque senioribus septem sedium Saxoni-
caliurn partium Transsilvanarum, dominis et fautoribus ipsis praeferendis.

4 616
1485. Die Hermannstlidter Schneiderzunft gibt sich Satzungen.
Arh. St. Sibiu, Zunftbücher der Schneider Bd. 2, S. 3-10.
Druck: Mailer, Sprachdenkmaler 101 Nr. 46.
Bruchstuck! Seivert, Hermannstadt 26.
Regest: Archiv 38, 1912, 546 Nr. 15.

402
www.dacoromanica.ro
1485
In dem namen gottis herren amen. Noch Crist gepurt tausent vierhundert
in dem fumff vnd achczigistem jar an des heyligen ewangelisten sant Marx
tag haben dy vorsichtigen vnd weyssen czechmeister der czech der sneyder
mit namen Crauss Peter, Jacob Sneyder von Mvdwysch, Swartz, Steffan vnd
Mathes Vngeleich lassen beschreyben mit der ersamer vnd weysser meister
willen der gantzer czech ire gewonheyt vnd gerechtikeit von dem ersten:
Wyssentlich sey es euch lieben herren dy meyster jung vnd alt wyr thun
euch zw wyssen vnssers hantwercks gewonheyt.
Item das erst das kayn sneyder ader scherer auss der czech vnd kayn ledig
knecht nit in der Hermanstat sneyderwerck ader schererwerck arbetten sal
vnd wir auch kaynen auff nemen, her sal dan das hantwerck ee bewerren.
Item wer sych seczt wyder der czechen gewonheyt1 vnd wolt nicht straffung
auff nemen noch dem her verdint vnd wbertretten hat.
Und dar czu nemen wir zw hylff burgermeister, richter vnd burger vnd strof-
fen yn mit sampt vnsser herren hylif noch vnsser czechen gewonheyt.
Item das haben wir gehabt von vnsseren eldern.
Item darvmb pyt wir euch ersamen herren burgermeister, richter vnd bur-
ger, das ir vns helfft behalden in vnsser czechen gewonheitl als hy vnd her
noch begriffen ist.
Item das ist der czechen gewonheyt wen eyn gesell kumpt gewandert in dy
Hermanstat der erst meyster der in an redt zw arbetten, dem sal der selbig
gesell arbetten2 der meyster sey jung ader alt welcher gesell ader jung das
nit thwt, der thwt wider vnsser czechen gewonheyt.
Item kayn mester sal kaynen ler jungen auff nemen zw leren das hantwerck
es sey sneyder oder3 scherer3 dy weyl her eynen anderen jungen in der werck-
stat hat der dy czeyt nit ausgedynt hat.
Item welcher meyster sych in vnsser czech seczen wil, das wol wir wyssen
von wann vnd von wem her geporkri ist.
Item welcher meyster in vnsser czech sytzen wyl, es sey sneyder ader3 sche-
rer3, der ist schuldig nyder zw legen der czech MI gulden, MI pfunt wachs
vnd IIII emer weyn.
Item welch meyster nycht kumbt zw der leych vnd das verseumbt, der ist
schuldig der czech eyn virtel wachs.
Item pey welchem meyster das czechen verkert wirt also von mancherem
meyster versempt wirt dy pen vor yder eynem4 mester sal der selbig geben
eyn fyrtel wachs durch des willen das her das verkert hat.
Item welcher meyster das czechen nit snell weg send als pald es zw im kumpt
vnd lest es lygen, der selbig sal verfallen seyn dy pen do mit man3 das czei-
chen auss gesent wirt sy sey gross ader cleyn an alle genod.
Item auch nemen wir kaynen auff in vnsser czech es sey meyster ader gesell,
es sey dan das her vor hyn beweyst vnssers hantwercks gerechtikeyt mit
der materya.
Item darnach wan eyn jung es sey sneyder ader scherer kumpt yn dy Her-
manstat dy do nicht han gedynth do nit eyn czech ist als auff dorfferen,
merckten ader pey hoff sneyderen, dy sal nymant halden ader arbet geben
es sey dan sy haben gegeben der czech gerechtikeit als anderen haben gethun
dy in der czech gelernt han.
Item ab yndert eyn gesell wer der sych verlobt ader verendert ee wan her
gematericht, der ist verfallen der czeche gulden.' VI.
Item welcher meyster freyt eynen knecht ee das her gematericht, der selbig
mester ist der czech vorfallen 1 gulden.

403
www.dacoromanica.ro
Item welcher gesell materyen wil, der sal den erberen meysteren dy dar zw
gesaczt seyn darvmb das sy mil mit im han vnd vor ir verseumnyss geben
eyn gulden vnd eyn besched essen noch seynem vermugen.
Item ab eyn erber meyster sturb ader ab gyrig mit tod vnd das den dy fraw
begeren wer von den erberen mesteren zw aibethen eyn fyrtel jar, das erlobt
man ir vnd nit lenger.
Item das ist vnsser czechen gerechtikeyt vnd gewonheyt ab ynderth eyn
meyster eyn ler jungen het vnd ab das her sych wolt ab richten mit seynem
meyster, das sal her mth thun an der meyster iren wyllen.
Item ab yndert ey n jung seynem meyster week lyff vnd quern wyder es
stund lang ader kurcz, der selbig iung sal se3 nem meyster dynen dy czeyt
dy her im schuldig ist gewessen ader genug thun.
Item och wy sset lichen herren das mir eyn mes lassen singen zw des heyli-
gen kunigs sant Lassels tag, dornoch dingt man auch eyn frey pad fur dy
gancze czech.
Item den weyn den do geben dy jungen meyster vnd dy ler jungen den selbi-
gen ntitzt man wo es sy ch gepurt pey dem thor pey dem weyer ader wo es
noth thwt.
Item kayn mayster sal nit mer fayl haben an aynem schlechten dinstag wan
VIII grosse stwck vnd II par hossen vnd IIII par ermell.
Item am dinstag vor pfingsten, am dinstag vor weynnaehten, am dinstag
noch dem gesw omen muntag vnd dy weyl dy hochczeyt werden vor fasnacht
am grossen dinstag vnd am dinstag vor ostern an den vorgenanten tagen
sal kain mayster mer fayl haben wan X grosse stuck, II par hossen vnd
par ermell. Weld er mer stwck auss tregt wan hy genant° ist von itzlichem
stuck das vberig auss getravn ist eyn pfunt wachs in dy czech.
Item dy me3 ster mit den groen rucken swilen geleicher weyss dy saczung
halden pey der ee gesprochen pwss1°.
Item kayn mayster sal an czwayen enden sneyderwerck fayl haben pey
eynem 'Aunt wachs.
Item das han dy mayster gemacht VIIII ellen sal lanck seyn dy stang do
man das sneyderweick an hengt, wer dy stang lenger wird han, das wirt dy
bwss seyn II pfunt wachs nd II emer weyn.
Item kayn meyster sal nit mer halden wann I knecht vnd aynen jungen, es
wer dan das N blig gesy nd mer so mag einer halden mit der mayster \\Allen mer.
Item kayn may ster sal key nem gesellen dem aller pesten geben mer wan X
wochen I gulden, -welcher mayster das vbeitieten wirt, der sal in dy czech
geben zw bwss fur I gulden wachs.
Item des selben geleichen sal keyn gesell mer foderen von seynem herren
wan X wochen I gulden welcher gesell das vbertreten wirt, der sal in dy czech
geben zw bwss den meysteren fur I gulden wachs.
Item welcher gesell der sich an das gepott nit keren wirt vnd wold auff stan
von seynem herren in eynem freffel vnd wolt zw eynem anderen mayster
gan, der sal nit arbet han pey vps weder jar noch tag.
Item welcher gesell auff stet seynem herren auss dem dinst vier wochen vor
ostern, vier wochen vor pfingsten, vier wochen vor weynnachten, dem sel-
ben gesellen sal seyn herr kayn Ion nit geben vnd sal hy pey vns nit gefwdert
werden.
Item welcher gesell im selber macht eyn feyertag in der wochen es sey am
montag ader am dinstag ader an w as tag es sey an dy heylig feyeitag, der
sal das wochen Ion nit warten seyn von seynem herren.
Item welcher meyster gibt seinem knecht eyn wochen lonn, der eyn tag ge-
feyert hat in der selben wochen der im den tag selbest gemacht hat, der
selb mayster sal zw bwss vorfallen seyn in dy czech fur I gulden wachs.

404
www.dacoromanica.ro
Item welcher gesell zw sant Las la tag wan wir meyster dy mes lassen sin-
gen wirt feyeren, der sal das wochen Ion verloren haben, wan warvmb den
gesworen montag hal) wir in erlaubt w feyeren fur den tag.
Item wysset lichen mayster von der cant7er czech d is wir mit eyner eyn-
tracht gemacht haben vns vnd vnsseien noch komen las aller meyster kynder
sneyder vnd3 scherer3 swllen haben gant7e czech".
Item von allem gewant sal man dy sydel von czway en tuch breyten" machen
vnt nyt weniger vnd wer sy anders wirt machen, dem wird man das cleyd in
dy czech nemen.
Item zw den frawen menteln von Loblischem gewant sal man nemen III
tuch breyt vnten vnd oben II tuch breyt.
Item von Mechlischem gewant auch 1111 tuch breyt vn1en vnd oben II
tuch breyt.
Item von Fwlfurtischem Gewant auch als vil.
Item von halb Pernischem gewant 1111 tuch breyt vntten vnd oben II tuch
pret vnd II sty ck darczw.
Item auss eynem gantzen ball) I e n'schen tuch sal mon machen drey frawen
mentel vnd sal nichsnit darvon mrichen ader nemen pey der bwss dy darauff
gesaczt ist fur 1 gulden wachs.
Item von Echischem gewant IIII 1/2 tuch pret vntten vnd II 1/2 oben.
Item von Nurmberger gewant 1111 tuch pret vntten vnd oben II tuch pret
vnd II 1/2 oben.
Item von Speyer gewant" 1111 tuch pmt vntten vnd oben II tuch pret vnd
1 stwck.
Item wer das vbertretten wirt an welchem stuck es sey der ist vorfallen in
dy czech far 1 gulden wachs.
Item eyn yder mester ist frey zw czesehen eyner dem anderen yn seynem
sneyderwerck, her sey jung ader alt an alien czoren; vnd wer wider das wirt
seyn, der sal zw bwss vorfallen seyn in dy czech fur 1 gulden wachs.
Item auch sal keyn meyster keynen hincken jungen auff nemen zw
lerung das hantwerk.
Item auch welcher mester in vnsser czech sytzen wyl das wol wir wyssen,
ab her seynem ler meister genug hab gethun vmb seyne ler jar.
Item welcher muster gibt eynem a ideren mesteren zw arbeten der nit in
der czech ist, der selbig meyster sal d",- czech entperren also lang piss her
der meyster willen wider begreyfftl ader von einem solchen mester kleder
kaufft.
Item welcher meyster eynen jungen d'ngt, der ist der czech schuldig
gulden, IIII pfunt wachs vnd 1111 emer weyn nyderzw legen vnd der selb
jung sal geben seynem meyster IIII gulden vnd sal im dynnen vier jar; vnd
welcher mester dy IIII gulden von dem jungen nit nympt, so sal dy czech
das von im nemen.
Item" zw welchem meyster gewant garagen wirt zw machen cleyder vnd
der selbig meyster das gewant ab czechent mit der kreyden ader sneyt das
gewant vnd darnoch der man ader fraw das wider fodert durch neyd ader
durch an haldung willen vnd tregt es zw eynem anderen meyster vnd lest
es do machen, der selbig meister sal verfallen sein in dy czech den mach Ion.
Item auch sal kein mester kainen knecht nit halden der nit gantz czech ge-
rechtigkeit hat geben in die czech sunder welcher mester halb czech gerech-
tikeit hat geben, der selb m-ster mach einen jungen ader Inaben halden vnd
darnoch w-inn her der czeeh gerechtikeit gibt so mag her gesind halden als
es gewonheit in der c7ech ist.

405
www.dacoromanica.ro
Item welcher mester dem anderen gewannt auss den henden kaufft vnd
wolt es wider vnsseren mesleren verkauffen vnd wolt gewynn von in nemen,
es sey in der stat ader auff den iarrnerckten, der selb sal sein bwss czwy-
schen vns nit wyssen.
Item welcher gesell seines herren hauss vnert ader beschemt, der selbig sal
kein eer noch fudernyss czwyschen vns nit haben.
1 Von hier bis Satzende mit anderer Tinte. 10 Hierauf Uberschrieben NB, am Rand
2 Hierauf gestrichen lw. Kreuz und IB.
a Spater getilgt. 11 Ilierauf gestrichen II.
4 Vorlage eyrnen. 12 Hierauf gestrichen zweinhalb Zahn.
5 Hicrauf gestrichen cze. 13 Hierauf gestrichen and.
a Hierauf gestrichen //. 14 Hierauf mit anderer Tinte fiber der
7 Hierauf gestrichen III I. Zeile nachgetragen and Pressler gewant.
8 Hierauf gestrichen am dinstay vor weyn- Hierauf mit kleinerer Schrift nachgetra-
achten. gen.
9 Hierauf gestrichen hat. la Dieser Absatz in kalligraphischer Schrift.

4 617
1485. Der Hermannstcidter Barger Georg Sartor macht eine Stiftung fur den
Altar der hl. Jungfrau Maria de Recanati in der Pfarrkirche zu Hermannstadt.
Orig. Konzept Pap., Folioblatt, gefalten Arh. St. Sibiu U II 428.
In nomine domini amen. Anno domini MCCCCLXXXV ego Gcorgius Sartor
concivis Cibiniensis civitatis pro honore dei et animarum salute hanc dis-
positionem facere decrevi pro altari in honore beatae virginis Mariae de
Raconato in ecclesia dictae civitatis fundato, quod me vivente habeam eli-
gere unum honorabilem praesbyterum in altaristam dicti altaris pro cuius
altaristae et altaris eiusdem necessitaLibus, sustentatione et provisione ac
proventibus mitto, lego, dono et assigno ut infra:
Primo 42 iugera agrorum arabilium descripta et specificata in cedula.
Pratum meum in cantitate et magnitudine 4 iugerum agrorum arabilium
penes Cigelschever situm. Pratum meum aliud penes viam, qua itur ad
sanctum Michaelcm quod fluvius ibidem fluens transfluit.
Item duo iugera inearum in novo monte habitarum.
Item horturn1 meum penes Zagthor cuius vicini ex utraque parte sunt Craus
Peter et Lorencz Sneyder.
Item duas piscinas meas cum reservaculo seu reclusorio piscium in eisdem
habito circa leprosorum, quarum ab una Thomas Bol ab altera vero partibus
Iohannes Agate ipsi altaristae et altari eiusdem dono.
Item domum meam allodialem in vicinatu domus Greff Peteren ex opposito
domus magistri Materni1 Auriperi situatam cum omnibus suis pertinentiis
et utilitatibus suis quibuscurnque nominibus dicantur.
Et si videro in processu temnorum quod ipse altarista et illud altare in hiis
proventibus non erunt sufficienter provisi an non poterint commodose con-
tentari, extunc ego dante8 eisdem intendo facere provisionem quod bene
poterit contentari.
Si autem deo volente ante huiusmodi provisionem me contingeret, obire,
tune ego in taritum mittam dorninis meis magistro civium, indicibus consuli-
bus et cetera quod bonam poterint de pracmissis facere provisionem.
Quibus etiam post obitum meum committo, lego et resigno omnem facul-
tatem meam et ius patronaLus dictum altaristam eligendi, providendi una

406
www.dacoromanica.ro
cum altari et proventibus suis et conservandi, ita ut si viderint eum devotum
et utilem, quod eum foveant caritative. Sin autem si viderint eum fore dis-
sipatorem bonorum ipsius alLaris, quod eum removeant et alium devotum
et utilem promoveant ad illud.
Opto tamen ordine et disponere volo sic quod dictus altarista cum sanus
fuerit, et gratiam devotionernque a deo se habere senserit ad divina sacra-
menta celebranda quotidie divina celebret. Si autem aeger aut ad divina
celebranda se indispositum fuerit ad hoc non sit obligatus. 0 dens quatenus
dignus sit.
Ego itaque Georgius dispositor praenotatus supplico dominis meis anno-
tatis magistro civium, iudicibus consulibusque senatus annotatae civitatis
tam humiliter quam confidenter et subiective, quod ipsi parefatum altaristam
et domum eiusdem velint liberum et exemptum habere et servare sine omni
onere et quocumque gravamine censuum, datiarum, taxarum et dicarum
tam ordinariorum quam extraordinariorum, tam regalium quam provincia-
lium et ciN ilium [ ]3, item ab omnibus laboribus, vigiliis, custodiis qui-
buscumque. Incolini autem, si fuerint, more aliorum incolinorum huius
civitatis serventur. Opto tamen suppliciter, quod incolini domus eiusdem
qui fuerint solum in uno lot permittantur, ut dictus altarista commodosius
incolinos possit habere.

1 Vorlage ort urn. 3 Hierauf unleserlich 17 mm.


2 Im Bug Lesung crschwert. Hier nach
Wen rich.

4 618
1405. Michael, plebanus de Somkerek, ac alter Michael, capellanus egregi
[ ]1, Gregorius Bethleny, Nicolaus Apaphy, domina Anna, filia condam Nicola
Erdel [ ]1, Petrus Ffycher de Wdwarhel bezeugen das Testament des Adli
gen Stephan Erdely de Somkerek. Es werden mit Zuwendungen bedacht
seine Gattin Magdalena, sein Sohn Johannes, ebenso Thomas und Martin,
vermutlich gleichfalls Söhne des Testators, die selbstdritt in omnibus pos-
sessionibus et bonis de terra Somkerek pertinentibus einzusetzen sind. Thomae
pictori, qui thabulam in claustro Koloswar pinxit el cum p [ ]1 pro una tabula
in qua pieta sit ymago2 assumptionis beatae Maniac virginis cum ymagin [ ]'
dictos centum florenos solvere debeat. Post haec autem quando centum floreni
solverentur pro tab [ ]1. Weitere Legate erhalten die Mönche in claustro sanctae
crucis in Pristicia2 commoranics, der Pfarrer und der Kaplan von Sintereag
sowie scolasticus, [qui]3 debeat tenere scolares maiores tres et minores sex. In
cuius rei testimonio literas nostras exhibitas4 sigillo nostro dedimus robo-
rates, anno domini M° CCCCm° LXXXm° quinto, die ut supra5.
Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest Al. 30 910/1, Siegel.

1 Lticke von mehr als einem Drittel je 4 Lcsung im Bug unsicher.


Zeile bei insgesamt 21 Zeilen. 5 Die Tagesdatierung hat sich in dem feh-
2 SO Vorlage.
3 Von uns erganzt. lenden Tell der Urkunde befunden.

407
www.dacoromanica.ro
4 619
Um 1485. Der Richter von Mithlbach und der Burger Georg Bleyer linter-
breiten dem Hermannstbdter Burgermeister Altemberger einen Rechtsstreit urn
das Nttherrecht an einem Weingarten.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U III 241. Siegel, rund, Dm. 19 mm, NN ar in braunes
Wachs auf der Ruckseite zum Versehhil3 aufgedruckt.
Die Urkunde wird von Wenrich ohne Angabe des Grund 70 1185 eingeord let. Der
Schrift nach gehort sie in die letzten Jahrzehnte des 15. Jh.s Ein Jakob Schrifft wird
1452 Nr. 2 781 als Muhlbächer Stuhlsrichter und 1168 N als dort'rter Bilrger erwahnt,
vgl. Rechnungen, 22.
Prudentes circumspectique viri et domini nostri plutissimum honorandi.
Recognoscimus per praesentes, quod quia lite pendente erga Iohannem
Zwky et Georgium Schrifft de quadam vinea nostro in territorio existente
nobilis vir Zandrinus ad ipsum Martinum Giring dixisset: Rogo ut mihi
vineam mittere velis, ego eandem ab ipso Georgio Schrifft iure mediante
obtinebo. Quibus versis taliter responclit, ut nulli eandem Nineam mittere
vel)et ex eo ut eadem vinea contigue vineae matris eius iaceret. Similiter
ipsis ut supra nomine tuo coram iudicio liUgantibus idem Marlinus Giring
in praesentia villici nostri et Georgii cerdonis, concivium nostrorum illa
verba dixisset dato cuius illa vinea exproprietur ego nemini mittam. Insuper
idem Martinus Giring ipsos labores vineae pro Georgio Schrifft per iudicem
pluries inhibuisset. Demum lite pendente inter praetactos Iohannem Zwky et
Georgium Schrifft propter opportunos labores fiendos ne eadem vinea deso-
laretur ad decisionem causae plaemissae ipsi Georgio Schrifft labores vineae
remiserunt. Praesentes sub sigillo iudicisl nostrae civitatis fecimus consig-
nari.
Index civitatis praetactae
et Georgius Bleyer civis, vestri
in omnibus.
Auf der Ruckseite Adresse: Prudentibus circumspectisque viris magistro
Thomae magistro civium, iudici iuratisque civibus civitatis Cibiniensis do-
minis ipsorum semper honorandis.
1 civitatis gestrichen, iudic is unter der Zeile.

4 620
[Um 1485]. Die ( Schbssburger ) Leineweberzunft ersucht den Stadirat, die
von ihr formulierten Zunftsatzungen zu bestatigen.
Abschrift n.Jh. Arh. St. Sibiu, Manuskript Zimmermann des Urkundenbuchs XIII,
202 nach dem Orig., drei Papierblatter, fruher im Archiv des evang. Gymnasiums A B.
Schassburg, dem der Schluss saint der Datierung fehlte. Nach Zimmermann stammen
die Satzungen von der gleichen Hand, welche die Satzungen im FIermannstadter
Schneiderzunftbuch aus 1485 Nr. 4 616 geschrieben hat, weshalb wir die vorliegenden
Artikel etwa ins gleiche Jahr ansetzen.
Ersamen weysse vnd vorsichtige lichen herren. Wir czechmeister der ley-
nenweber czeche mit sambt vnsseren bruederen s nd meiteren der gantzer
czech geben ewer weyssheit zw erkennen dy not duerfftikeit vnd gebreuech vnser

408
www.dacoromanica.ro
czech vnd N nse rs hantwercks mit diernuetigen gehethe fleysslich bittende
ewewr weyssl eit vnd ersamkeit mb gottes willen auch durch der gerech-
tikeit willen vnd wolt ns behalden bey vnsserem hy noch geschribenen
gerechtikeitten vnd gewonheit vnssers hantwerck vnd czech.
Item zw dem ersten mole ist vnsser gewonheit, wer meister wil sein yri vnsser
czech, der sal geben VI gulden in dy czech. Wen her sych ein bitt, so sal der
selbig dy helftt nyder legen yn dye czech vnd vier emer wein vnd vier pfunt
wachs.
Item welcher awsswenig dem stwle geboren ist, der sall des brieff vnd sygel
brengen, das her eelich von frumen vnd erberen lewthen geboren ist vnd
win ler iar frumlich n d gantz auss gedinet hat vnd der czech da genugniss
gethan hath.
Item welcher wider dy czech streben wolde vnd wyder der czechen gerech-
tikeit redte vnd wolten nicht gestrofit sein, dem sal gesynde, garn, koff
1.nd alle gewonheit der czech versaget vnd nyder gelaget sein also lang, bys
her sich mit den meisteren gericht.
Item welch meister garn kofft ader koffen wil vnd kurnpt ein ander meister
dar tw vnd lie3schet teyl, es sey das drittel ader dy helffte vnd hath yn
das gelt bereyt zw geben, dem sal her teyl geben vnd wer das nit thun wurde,
der sall gebwest werden fur einem halben gulden wachs.
Item keiner ausswenigk der czech sal garn koffen von dem mytwoch biss
auft den Donerstag zw mittag.
Item yder strangk, es sey XX leynen, henffen ader wyrcken, sal sein ellen
langk, vnd welchs anders getunden wnth, das sal dem gericht vorfallen sein.
Item alle dy do awss czyhen garn zw kolfen awff dy doerffer, wo man der
gewar wirth, als fur manchen gulden her gekofft hat, also manchen gulden sal
her yri dy czech zw busse geben, vad dy ausswenig der czechen sint, dy
sullen dem richter vorfallen.
Item kein meister noch geselle sall arbithen geczogen arbet, es sey denn
das her sein ler iar volkumlich gedyneth habe vnd auch eelich geboren sey.
Item welch meister den anderen Ingeu strofft alsso manch meister kegen-
wertig ist, also vmb manch virtel wachs sal her gebwest werdenn.
Item w elch meister kegen den andern czorniglich dy hant auff hebet, der
sal gebwest werden fur vier pfunt wachs.
Item welch meisler den anderen an das maull schlecht, der sal gebwest
werden fur einen halbenn gulden wachs.
Item welch meister vber den andern czewhet ein messer yn frewil, der sall
gebwest werden fur einen gulden wachs.
Item welch erber geselle ist eines meisters son vnd nympt eines meisters toch-
ter, der sal haben gantze czech.
Item welch erber geselle nympt eines meisters tochter vnd her selber ist
nit eines meisters son, der sall haben halbe cbech.
Item dy weyl eynes meisters tochter bey irem vater ist, dy weyle mag sy
im das hantwerck helffen arbitlen, kompt sy ader von ym auff ein ander
hantwerck awsswenick der czech, so sall sy das hantwerch nit arbetten.
Item wen ein meister stybtl vndl seinl frawl wil das hantwerck arbithen,
dyl soil' czechenl gerechtikeit halden, so sall ir auch czechen1 gerechtikeit
widerfaren, dy weyl sy einl witfrvel ist. Vorendert sy sych ausswenick dem
hantwercle, so sall sy das hantwerck nith arbeitten.1 Vnd/ abl sy ein wyfrvel
blyb, so sall sy keine meyd leren das hantweick. Wurde sy ader leren eyne
meyd, so sall ir vnd ouch der meyd das hantwerck nyder gelaget seyn.
Item welch ledig geselle ader weybesbilde ynwenyg yn dem stwle meister-
schafft arbithen, dy sall man auff treyben vnd nicht lassen arbithen.

409
www.dacoromanica.ro
Item kein meister sall keinen wurckstwl noch geczewge machen, noch ver-
kauffen ausswenig der czechen, vnd welcher befunden wYrth, der sall geben
einen offen czygel zw der stat.
Item wen man einen ler iungen dinget, dy do bey sullen sein dy czechmeister,
dy sullen zw schen mit sampt dem meister, der yn dyngeth, das her eelich
geboren sey, vnd der sal drcy gulden bereyth, vyer pfunt wachs, vier emer
weyn nyder legen.
Item kein meister sall keinen jungen halden vber vierczehen tag vngedyn-
geth bey einer bwess eins gulden.
Item kein meister sall nicht weniger wen hundirth ellen legen in eyn stucke,
also manche elle zw kwrtz wirt funden, also vmb manch pfunt wachs sall
her gebwest werden. Ist ader das stwcke vmb einen finger breyth zw smale,
so sall her gebwest werden vmb vier pfunt wachs.
Item welch meister macht ein stwcke tuch ausswenig flechssen vnd ynwenig
henffen, an dem anderen teyl ausswenig henffen ynwenig Wyrcken, den tuch
sal man verbrwen vnd der selbig schuldige sall dem gerichte vorfallen.
Item welcher bwesveldig wirt vnd sych nicht wyl lassen bwessen mit hilffe
des herren des burgermeister vnd des gantzen rothes, so sall der selbige
vngehorsam gebwest werden.
Item [welch]2 aber hantwercker synt ader gepaueren dy do ir frawen ader
ir kinth lassen machen tuch, das sall yn verbothen sein mit vnseren herren
ir hylffe.
Item welche meister gen yn dy hewsser ader auff den marckte ader yn dy
dorffer1 lon arbeth zw foderen, dy sullen gebwest werden vmb den Ion der
ym von der selbigen arbeth geburth.
Item welchem meister ein ler knecht auss gedyneth, der selbige meister
ynwenig czwey ioren sall keinen anderen dingen.
Item wen ein leyche auff dem hantwerck ist vnd das czeychen vmb gesanth
wirth vnd nicht kumpt zw der leyche ader sy erfolget byss an das dritte hauss,
der sall gebwest werden vmb ein pfunt wachs.
Item wen ein grosse leych auff dem hantwerck ist, so sall etzlicher meister
czwyr zw opffer gan ader auff einer kleiner leych nur einst. Wer das nicht
thut der dal gebust werden vmb ein virtel wachs.
Item dy vier iungsten 'twister sullen [ 12.
1 Von spaterer Hand aufgefrischt. 2 Lucke.

4 621
Deva 148G Januar 20. Stephan Horwath, Vertreter des siebenburgischen Woi-
woden Stephan Báthori, teilt Richter und Rat von Kronstadt mit, dass die
Genichte Ober die Amtsenthebung des Woiwoden falsch sind und dieser in Kurze
nach SiebenbUrgen zurtickkehren wird.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Schnell III 19. Ringsiegel, oval, 16 x 12 mm, Wappen-
schild mit nicht erkennbarer Figur, in grimes Wachs, papierbedeckt, auf der Rfickseite
zum VerschluLi aufgedriickt.
Prudentes et circumspect' yin', amici nostri honorandi. Bene recordamur
quemadmodum nos, dum cum vobis simul constituebamus, in eo rogatos
effeceratis ut videlicet nova illa, si quae ex parte magnifici domini nostri
vaivodae exspecti acciperemur vobis Rota faceremus. Unde scire damns
vobis, quod nudius tertius datae sunt ad nos litterae praefati domini nostri

410
www.dacoromanica.ro
in quibus sua magnificentia nobis scribit, quomodo id1 quod ab eo officium
istud vaivodatus2 ablatum foret purum mendacium et falsa prorsus incho-
natio esset adiecitque id dominus noster, quod in brevi has partes Trans-
siluanas reversurus esset. Quare et nos procul quocumque dubio3 dicimus
vobis, quod officium praescriptum non variabilis sed manet in statu priori.
Datum in Deva in festo beatorum Fabiani et Sebastiani martirum, anno
et cetera 1 xxx sexto.
Stephanus de Zarand, vicegerens domini vaivodae et cetera.
Auf der Riwkseite Adresse: Prudentibus et circumspectis viris iudici et iura-
tis civibus civitatis Brassouiensis, amicis nostris honorandis.
1 Hierauf gestrichen quid. Hierauf dicrimus ausgekleckst.
2 Hierauf gestrichen ab ea.

4 622
Ofen 1486 Februar 6. Konig Matthias unterstellt die Bewohner der von Clara,
der Witwe nach Greif Peter von Rothberg der Hermannstiidter Marienkirche
vermachten Besitzung Petersdorf und einiger Besitzportionen in Bosch der
Gerichtsbarkeit der Sieben Stiihle.
Orig. Perg. Arh. St. Sibiu U II 429. Siegel, rund, Dm. 65 mm, war in rotes Wachs
vorne aufgednickt. Eingeschaltet 1487 vom Weissenburger Kapitel, Orig., ebenda.
Regest : Kemeny, Notitia 1, 190.

Von der Kanzlei: Commissio pro pria domini regis.


Nos Mathias del gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera memoriae corn-
mendamus tenore praesentium significantes quibus expedit universis, quod
os accepta supplicatione nobilis et circumspecti Thomae Altemperger
magistri civium civitatis nostrae Cibiniensis per ipsum maiestati nostrae
facta, volentes denique commoditati ecclesiae beatae Mariae virginis in
ipsa civitate nostra fundatae consulere et providere, quandam possessio-
nem Petri dictam cum aliquibus sessionibus possessionis Rawas in comitatu
Albensi per nobilem dominam Claram relictam condam Petri de Weresmarth
de consensu et beneplacita voluntate nostra ipsae ecclesiae beatae Mariae
virginis in testamento legatam et commissam consequenterque populos et
incolas pro tempore in eisdem commorantes ab omni iudicio, iurisdictione
et iudicatu vaivodae vel vicevaivodae Transsilvanensium ac comitum vel
vicecomitum praefati comitatus Albensis aliorumque cunctorum iudicum
partium illarum regni nostri Transsilvanensum, item ab omni connumera-
tione atque solutione taxarum collectarum nec non exercituatione, excu-
biis vigiliisque ac ceteris quibuscumque oneribus quibus hactenus in medium
universitatis nobilium illarum partium aut eorundem iobagionum astricti
et obligati fuissent, duximus eximendos et libertandos ipsos iudicio et iuris-
dictioni ac potestati magistri civium Cibiniensis et iudicum septern sedium
Saxonicalium instar aliarum villarum ad eandem ecclesiam pertinentium
integraliter reservando immo eximimus et libertamus praesentium per vigo-
rem. Quocirca vobis fidelibus nostris vaivodae vel vicevaivodae Transsil-
vanensi ac comiLi vel vicecorniti praefati comitatus Albensis, cunctis etiam
aliis iudicibus partium illarum pro tempore constitutis harurn serie stric-
tissime mandamus, quatenus a modo imposterum praefatam possessionem

30 Urkundenbucri 411
www.dacoromanica.ro
Petri consequenterque populos et incolas in sessionibus ad eandem perti-
nentibus commorantes ad nullius instantiam iudicare vel astare iudicatui
atque ad solutionem praemissarum taxarum collectarum, nec non exerci
tuationem excubiasque et vigilias faciendas contra formam praemissae
nostrae exemptionis artare et compellere audeatis quoquomodo. Si qui enim
aliquid actionis contra ipsos populos aut eorum alterum habere se praeten-
dunt, hi id in praesentia eorundem magistri civium Cibiniensis ac ceterorum
indicum dictarum septem sedium Saxonicalium, quorum scilicet intererit,
iuridice prosequantur. Praesentes autem post earum lecturam semper reddi
mandamus praesentanti. Datum Budae in festo beatae Dorotheae virginis
et martinis, anno domini millesimo quadringentesimo octoagesimo sexto,
regnorum nostrorum Hungariae et cetera anno vigesimo octavo, Bohemiae
vero decimo septimo.

4 623
1486 Februar C. Konig Matthias bestatigt fur alle Sachsen Siebenburgens die
Urkunde KOnig Sigismunds von 1406 Nr. 1 551 mit der Urkunde des gici-
chen Konigs von 1387 Nr. 1 214 enthaltend die Urkunde der KOnigin Maria
von 1383 Nr. 1 172 mit der Urkunde Konig Ludwigs I. von 1366 Nr. 860 ent-
haltend die Urkunde Karts I. Robert von 1317 Nr. 350 mit der Urkunde
Andreas II. von 1224 Nr. 43 uber die Freiheiten der Siebenbiirger Deutschen
von Broos bis Draas.
Orig. Perg. Arh. St. Sibiu U II 430. Doppelsiegel an weiss-roter Seidenschnur ange-
hangt. Derselbe Stempel wie Nr. 3 369. Eingeschaltet von Wladislaw II. 1493, von
Ferdinand I. 1552 und von Stephan BAthori 1583, Origg. ebenda.
Druck : Teleki, Hunyadiak kora 12, 289 Nr. 729.
Regest Kemeny, Notitia 1, 190.
Mathias dei gratia Hungariae, Bohemiae, Dalmaciae, Croaciae, Ramae,
Serviae, Galliciae, Lodomeriae, Comaniael Bulgariaeque rex ac Silesiae et
Lucemburgensis dux necnon Lusaciae et Moraviae marchio omnibus Christi
fidelibus praesentibus pariter et futuris praesentium notitiam habituris
salutem in (minium salvatore. Regiae celsitudini congruit et ad laudem per-
hennem accedit, ut fideles subditos in hiis libertatum praerogativis qui
per eos magnis virtutibus et servitiis ipsis ab antiquo regibus perarte sunt
conservet et eorum privilegia ne ea labens temporis aetas vetustate deleat
novo privilegiorum patrocinio perpetuo durante roboret et confirmet. Proinde
ad universorum notitiarn harum serie volumus pervenire, quod fidelis noster
egregius Thomas Althemberger, magister civium et camararius noster Cibi-
niensis maiestatii nostrae veniens in conspectum in sua ac universorum
Saxonum nostrorum partium regni nostri Transilvanarum personis exhi-
buit nobis et praesentavit quasdam literas serenissimi condam domini Sigis-
mundi imperatoris et regis felicis memoriae supplicans maiestati nostrae
hurniliter, ut praescriptas literas annotati condam domini Sigismundi regis
et omnia in eisdem contenta ratas, gratas et acceptaa habentes praesenti-
busque literis nostris similiter privilegialibus de verbo ad verbum inscribi
facientes pro praefatis universis Saxonibus nostris innovando perpetuo vali-
turas confirmare dignaremur. Quarumquidem literarum tenor talis est:
(Es folgen hierauf die irn Regest oben verzeichneten Einschaltungsurkunden
des Andreanums ). Nos itaquea supplicatione praefati Thomae Althemberger

412
www.dacoromanica.ro
per eum suo et aliorum quorum supra nominibus et in personis maiestati
nostrae porrecta regia benignitate exaudita clementer et2 admissa praes-
criptas literas annotati condam domini Sigismundi imperatoris et regis pri-
vilegiales non abrasas, non cancellatas nec in aliqua sui parte suspectas prae-
sentibusque literis nostris similter privilegialibus de verbo ad verbum sine
diminituone et augmento aliquali insertas quoad omnes earum continentias,
clausulas, articulos et puncta eatenus quatenus eatdem rite et legitime exis-
tunt emanatae viribusque earum veritas suffragatur ratificamus, approbamus
easque et omnia in eis contenta pro praefatis universis Saxonibus nostris
innovantes perpetuo valituras confirmamus praesentis scripti nostri patroci-
nio mediante. In cuius rei memoriam firmitatemque perpetuam praesentes
literas nostras privilegiales pendentis et autentici dupplicis sigilli nostri
munimine roboratas eisdem Saxonibus nostris duximus concedendas. Datum
per manus reverendi in Christo patris domini Johannis episcopi Waradiensis,
secretarii cancellarii nostri fidelis dilecti, anno domini millesimo quadringen-
tesimo octogesimo sexto, octavo Idus Februarii, regnorum nostrorum anno
Hungariae et cetera vigesimo nono, Bohemiae vero decimo septimo. (Folgen
die Namen der Grossen des ungarischen Reiches ).
1 Bis hierher in verlangerter und verzierter a So Vorlage.
Goldschrift. 3 In vergrosserter Schrift hervorgehoben.

4 624
Ofen 1486 Februar 8. Konig Matthias befiehlt den mit den Sachsen benachbar
ten Adligen, ihr Vieh nicht auf Sachsenboden zu treiben.
Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Sammlung der Universitätsbibliothek, Allgemeiner
Fonds Nr. 138. Siegel rund, Din. 64 mm. papierbedeckt, vorne aufgednickt. Derselbe
Stempel wie Nr. 3 362. Abschriften des 17. Jhs. Arh. St. Sibiu U III 57 und Ungar.
Landesarchiv Budapest Dl. 91 016.
Regest: Szabo!), Az erdélyi mfizeum 82 Nr. 394 zu Februar 1.
Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.
Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fidelibus nostris unis
versis et singulis nobilibus, officialibus et alterius cuiusvis status, conditioni
et possessionatis hominibus in vicinitate Saxonum nostrorum ubivis bona
et possessiones habentibus, praesentes visuris salutem et gratiatm. Conques-
turn est apud rnaiestatem nostram in personis universorum Saxonum nos-
trorum, quomodo plures essent ex vobis, qui non contenti limitibus metisque
et terminis olim inter possessiones ipsorum positis et locatis et quibus
ab antiquo inter se cum nostris Saxonibus usi fuissent, sepenumero greges,
pecora et armenta eorum ad terras et segetes feniliaque ipsorum Saxonum
abigerent et contra inhibitiones et reclamationes eorum temerarie inmitte-
rent. Immo, cum pro hiisce dampnis illatis iuxta cortsuetudinem in bac parte
ab olim observatarn, armenta seu pecora eiusmodi impellere vellent, vi et
armis sese tutarentur impellendique adimerent faeultatem sicque Saxones
ipsi in segecibus, fenilibus, silvisque et vineis eorum indicibilia dampna
nocumentaque varia et oppressiones iniuriasque maxirnas plerisque susce-
pissent et susciperent in dies; supplicatum itaque est maiestati nostrae exinde
ipsis de remedio provideri opportuno. Nos igitur, volentes huiusmodi inso-
lentils illorum qui talia ipsis dampna inferre non formidant obviare, man-
damus fidelitati universitatis vestrae harum [seri]el stiictissime quatenus

30*
413
www.dacoromanica.ro
de cetero unusquisque vestrum a[b hui]usmodil dampnis, inferendis modis
omnibus desistere debeat suisque metis et terminis ab olim positis contentus
habeatur, alioquin commisimus magistro civium Cibiniensi ac iudicibus
et iuratis singularum sedium Saxonicalium ut ipsi huiusmodi armenta et
pecora vestra de huiusmodi terris inhibitis pro damnis perpetratis impelienal
et iuxta qualitatem dampni commissi pactandi habeant facultatem. Qui
vero ut premittitur violenter se defenderent et impellendi huiusmodi pecora
armentaque vi et armis resisterent et omnimodam abigendi adimerent eis
facultatem dampnificati illos in territoriis tamen propriis ipsorum vel nos-
tris regiis captivandi ac iudicio iudicum territorii illius ex parte illorum iudicium
et iustitiam accepturi similiter liberam habeant potestatis facultatem, auc-
toritate nostra praesentibus ipsis in hac parte attributa mediante. Secus
ergo non facturi. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum Budac,
in die Cinerum, anno domini millesimo quadringentesimo octogesimo sexto,
regnorum nostrorum Hungariae et cetera anno vigesimo nono, Bohemiae
vero decimo septimo.
Auf der Rackseite gleichzeitiger Kanzleivermerk: Ut unusquisque nobilium
suo teritorio contentus sit.
1 Lücke 7 mm.

4 625
1486 Februar 10. Das Weissenburger Kapitel beglaubigt fiber Ersuchen
des Jacobus Gereb de Musna die Urkunde des siebenbfirgischen Woiwo den
Stephan Bdthori von 1485 Nr.4 598 -fiber den \Terkauf von 14 Ansassigkei-
ten in Rosch des Johannes Gereb von Schassburg an Jacobus Gereb.
Datum feria sexta proxima post diem cinerum, anno domini millesimo qua-
dringentesimo octogesimo sexto, Venerabilibus dominis Mathia praeposito ct
Gregorio cantor(' absentibus, ae Michaele custode et derano ceterisque canonicis
ecclesiae nostrae salubriter existentibus et devote.
Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest DI 67 248. Siegel war an rot-weisser Seiden-
schnur angehangt.

4 626
Of en 1486 Februar 21. Konig Matthias gestattet dem Rat von Hermannstadt
sowie den Richtern und Geschworenen der Sieben Stich le gegenVerbrecher, Diebe
und Brandstifter auf ihrem Gebiet mit aller Harte vorzugehen.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu. FIandschriftensammlung des Brukenthalmuseums, Urkun-
den 290/35. Siegel, rund, Dm. 65 mm, war in rotes Wachs vorne aufgedriickt.
Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.
Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fidelibus nostris
prudentibus et circumspectis magistris civium ac iuidici et iuratis civibus
civitatis nostrae Cibiniensis aliisque iudicibus et inratis civibus aliorum
civitatum et oppidorum nostrorum septem sedium Saxonicalium salutem

414
www.dacoromanica.ro
et gratiam. Intelleximus ex relatibus certorum fidelium nostrorum in vici-
nitate dictarum civitatum et oppidorum nostrorum dictarum septem sedium
Saxonicalium certos malefactores videlicet fures, predones et incendiarios
insurrexisse ac quottidie in bonis et possessionibus nobilium. inter Saxones
nostros regales bona habentium moram facere ac lidera malefactoress alios
extraneos malefactores complices et participes criminis eorundem secum
sustentant. Unde complurimi Saxones nostri et alii homilies sub Cibiniensi
et aliis septem sedibus Saxonicalibus commorantes per furticinia, spolia,
homicidia, incendia, comminationes aliaque malitia eorum iudicibilia dam-
pna suscepissent et susciperent iudices. Et quia nos nolumus talium male-
factorum malicias tollerare, statuimus ubique de medio dictae sedis Cibi-
niensis et aliarum sedium Saxonicalium ipsos malitiosas homines expurgare
et extirbare. Ideo fidelitati vestrae harum serie firmiter praecipiendo man-
damus, quatenus a modo deinceps omnes tales malefactores ubique in bonis
et possessionibus quorumcumque nobilium ubi illos reperire poteritis libere
detineri et captivari ac iuxta eorundem demerita et secundum exigentiam
delicti debita poena affligi et puniri debeatis. Auctoritate nostra vobis in
hac parte attributa et iustitia mediante secus si vestrum ac aliorum fidelium
nostrorum dampna evitari cupitis facere non ausuri praesentes autem pro
vestris poteritis reservare expeditionibus. Datum Budae feria tertia proxima
post dominicam Reminiscere anno domini millesimo quadringentesimo
octoagesimo sexto, regnorum nostrorum Hungariae et cetera, anno vigesimo
nono, Bohemiae vero decimo septimo.

4 621
Olen 1486 Februar 21. Ktinig Matthias schreibt prudentibus et circumspectis
magistris civium ac iudici et iuratis civibus civitatis Bistriciensis aliisque
iudicibus et iuratis civibus aliarum civitatum, oppidorum nostrorum Saxoni-
calium in districlu eiusdem civitatis nostrae Bistriciensis und beauftragt
sie, gegen Diebe, Brandstifter und Miirder mit aller Härte einzuschreiten.
Datum Budae feria tertia proxima post Dominicam Reminiscere, anno domini
millesimo quadringentesimo octoagesimo sexto, regnorum nostrorum Hungariae
et cetera anno vigesimo nono, Bohemiae vero decimo septimo.
Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Bistritz Nr. 151. Siegel rund, Dm.
55 mm, in rotes Wachs vorne aufgedrfickt. Reste mit demselben Stempel wie Nr. 3 879.
Druck: Teleki, Hunyadiak kora 12, 305 Nr. 731.
Regest: Arch. Zeitschrift 12, 89. Berger, Urkunden-Regesten 54 Nr. 325. Der Wortlaut
dieser Urkunde stimmt bis auf den Adressaten mit der vorhergehenden Nr. 4626 wfirtlich
tberein.

4 628
Ofen 1486 Februar 23. KOnig Matthias befiehlt dem siebenbargischen Woi-
woden Stephan Bcithori, die Kronstadter irn friedlichen Besitz von Plirciu und
Schirkanyen zu schiitzen, bis der beziigliche Prozess mit dem Bischof Ladislaus
und seinen Brildern entschieden wird.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Priv. 228. Siegel, rund, Dm. 63 mm, papierbedeckt,
in rotes Wachs vorne aufgedriickt. Derselbe Stempel wie Nr. 3 362.
Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.

415
www.dacoromanica.ro
Mathias dei gratia rex Hungariae et cetera fideli nostro magnifico comiti
Stephano de Bathor, iudici curiae nostrae et vaivodae partium nostrarum
Transsilvanarum ac suis vicevaivodis praesentes visuris salutem et gratiam.
Orta iam dudum est quaedam causa inter reverindissimum dominum Ladis-
laum episcopum Transsiluansem, legatum apostolicae sedis et suos fratres
ab una, ac fideles nostros cives et hospites civitatis nostrae Brassouiensis
ab alia partibus, ratione et praetextu possessionum Mykkes et Sarkan vo-
catarum in partibus illis habitarum, quaequidem causa, quia nondum decisa
terminataque existit inter eos, volumus propterea et fidelitati vestrae harum
serie firmiter praecipimus, quatenus interim, quoad causa ipsa inter partes
praedictas debito fine decidetur terminabiturque, praefatos cives et hospites
nostros Brassouienses in pacifica possessione dictarum villarum tam contra
praefatum dominum episcopum et fratres suos, quam alios quoscumque
tueri, conservare et protegere debeatis et teneamini, auctoritate nostra pra-
esentibus vobis in hac parte attributa mediante. Aliud non facturi. Prae-
sentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum Buda feria quinta proxima
ante dominicam Oculi, anno domini millesimo quadringentesimo octogesimo
sexto, regnorum nostrorum anno Hungariae et cetera vigesimo nono, Bohe-
miae vero decimo septimo.
Auf der RUckseite in der Schrift des gleichzeitigen Kronsteulter Notars: Litera
ex parte litis cum episcopo propter Scharkan, mit spiiterer Schrift: Anno 1486

4 629
Of en 1486 Februar 27. Der siebenbargische Woiwode Stephan Bdthori teil
Richter und Rat von Kronstadt mit, dass die Torzburg den Kronstädtern in
Kurze zugesprochen werden wird.
Orig Pap. Arh. St. Brasov, Priv. 229. Siegel, rund, Dm. 30 mm, in gnines Wachs
auf der Ruckseite zum Verschluf3 aufgedruckt, Reste.
Regest: Zur Rechtslage des ehemaligen Torzburger Dominiums. Kronstadt 1871, S. 9.
Die Rechtslage des ehemaligen Torzburger Dorniniums, Kronstadt 1882 Beilage E, 12.
Prudentes et circumspecti viri, amici nostri dilecti. Sciatis quod nos in
facto castri Therch, prout vobiscum collocuti sumus, cum regia maiestate
longe lateque tractavimus, quaequidem regia maiestas totum factum et
negotium ipsius castri ad nos commisit. Scituri igitur, quod tempore in brevi
vos castrum Mud habebitis prout is circumspectus Petrus Medwes vobis
clarius dicet. Ex Buda feria secunda proxima post dominicam Oculi, anno
et cetera LXXX sexto.
Comes Stephanus de Bathor,
vaivoda Transsilvanus et cetera.
Auf der RUckseite Adresse: Prudentibus et circumspectis viris iudici et iura-
tis civibus civitatis Brassouiensis, amicis nostris dilectis.

4 630
1486 Marz 17. Der Konvent von Kolozsmonostor, den prudentes et circum-
specti yin magister Thomas Althernberger, magister civium Cibiniensis, et
Petrus Rebel, civis iuratus Brassoviensis, nominibus et in personis prudenturn

416
www.dacoromanica.ro
el circuinspectorum Saxony»? septem sedium partium Transsilvanorum darum
ersuchen, beglaubigt die Urkunde Konig Matthias von 1485 Nr. 4611 Ober
die Befreiung der Einwohner der Besitzungen der Abteien von Egresch und
Kerz, der Kirchen von Hermannstadt und Schassburg, der Stadt Kron-
stadt sowie der Besitzungen Hamlesch und Talmesch von der Steurzahlung
an die koniglichen Organe.
Datum feria sexta proxima ante Dominicam Ramispalmarum, anno domini
millesimo guadringentesimo octoagesimo sexto.
Orig. Perg. Arh. St. Sibiu U II 431. Siegel, rund, weisses Wachs in Wachsschilssel
derselbe Steinpel wie Nr. 3362. Bin zweites Orig. Perg. Arh. St. Brasov, Priv. 227.
Druck: Eder, De initiis 203 Nr. 4. Hurmuzaki, Documente II, 2, 289 Nr. 260.
Regest: Kemeny, Notitia 190. Fabritius, Urkundenbuch 103 Nr. 119.

4 631
1486 April 2. Der Rat von Klausenburg bestdtigt die Satzzmgen der dortigen
Seilerzunft.
Orig Pcrg. Arh. St. Cluj-Napoca, Zuni turkunden, mittelalterliche Sammlung Nr. 11
Siegel rund, Fragmente, grtines Wachs in gelber Wachsschüssel, an bordeauxroter Sei-
denschnur angehangt.
Derselbe Stempel wie Nr. 3 323.
Druck: Jakab Oklevéltdr, I, 270 Nr. 168.
Cum infinita sit mentium labilitas humanarum oblivionis frequentiusl vora
gine mersa, adeo ut quaeque pro incolumitate atque reformatione reipublicae
tractatur in tempore succedentium more solito fluctuetur a memoria et
ne obliio suis exorbitationibus vim dinoscat aliquam, praeclara hominum
sagacitas gestarum sic rerum seriem scripti patrocinio adinvenit rato mo-
deramine communiri ampiterna pro memoria. Quamobrem nos Ambrosius
Zabbo index iuratique consules civitatis Coluswariensis tenore praesentium
signiiicamus quibus incumbit universis quod cum nobis in nostri senatus
consistorio invicem existentibus providi Martinus, Lucas, Stephanus, Johan-
nes, alter Stepharn.s, Paulus, artis funificiae magistri ac aliorum succeden-
tium personaliter corm nobis constituti qui unius vocis consonantia fassi
sunt hoc modo: Quod quamquam temporibus diurnis pariter contentionis
materia inter ipsos magistros eorum artificeorum extra consortium ipsorum
existentium occasione rebelionis et contumatii2 exorta plerumque sibi invi-
cern iniuriati fuissent ex eo quod contra decreta et statuta iuriumque artis
praedictae verum etiam victuum et proventuurn ipsorumque desolationem
et ruinam non parvum generasset tamen divina volente dementia spiritu
saniori inducti ob continuae dilectionis affectum virtutumque suarum excel-
lentem quandam inter se mutuam decrevissent subordinationem perpetuis
temporibus valituram et duraturam ipsamque in quadam carta papirea
certis articulis superinde singillatim conscriptam et confectam quae infra
inserta legentur apertius demonstrabit, petentes nos debita cum instantia
ut de remedio providere dignaremur opportuno eandern dispositionem ratam
atque gratam acceptaremus consensumque nostrum ad id3 adhiberemus
benevolum4 et tandem iuxta seriem articulorum literis nostris privilegiali-
bus roborare et confirmare dictique cechae grate conferre cuiusquidem dis-
positionis series sequitur. Primo3 si quipiam in consortio ipsius cechae ingre-
dere voluerit aut gradum magisterii optaverit, extunt talis sit uxoratus
et concivis huius civitatis et super propagatione seu procreatione ipsiusque

417
www.dacoromanica.ro
regimine atque annis disciplinae artem a quo didicit et si pro informatione
suae artis satis fecit famatoria pro ut moris est offerre et producere tenea-
tur idemque in subsidium eiusdem cechae florenos quatuor auri, quatuor
libras cerae, unum prandium et unam urnam vini dare debeat et teneatur
infra mensem. Items hominum quicumque de partibus alienis canapum
pro usu magistrorum praefatorum gratia venditionis portaverit magistrorum
neuter pro se emere audeat oculte sed rebus emptis universi convocentur
magistri quibus res debeat empta ubi inter se sortientur divisione; qui si
magistrorum rem modo praemisso emptam ocultaverit hic duas libras cerae
debeat exolvere nec talium rerum percipiat participationem. Items si magis-
trorum quis in seductione alicuius famuli sufficienti documento fuerit reper-
tus, talis magister occasione seductionis vel contra cecham quoquomodo
egerit decem libras cerae exolvere teneatur eo facto nec famulum seductum
aput se tenere queat neque praesumpmant. Item adolescentum vero aut
parvulorum siquis artem expressam gratia eruditionis studio se annexerit
et aliquo magistro se obtulerit, hic cum suo magistro conveniat coram duo-
bus magistris cechae ad minus et quatuor integris annis post invicem se
sequentibus diligenter eidem famulaturus denique in subsidium cechae flo-
renos duos et duas libras cerae comprestet sique carebit locet fideiussorem.
Item nemo gratia mercaturae aut lucri laqueos vulgo istrang maiores neque
minores hanc ad vendendum tempore intermedio portare audeat civitatem
nam si qui attemptaverit magistri cecharum auxilio iudicis occupent et ad
debitum exponant usum, nihilominus ipsi magistri cecharum pro tempore
constituti tam extraneorum quam civitatensium tempore nundinibus labores
circumspicere, falsos emendare immo iudiciaria auctoritate occupare igneque
consumere habeant facultatem. Item laqueos magnos ad montana salium
omnes magistri cecharum aequalibus expensis et laboribus perficiant; insuper
adiecimus ut cum sociorum aliquis relictam sibi matrimonialiter alicuius
magistri defuncti duxerit in coniugem et ipse eandem consequitur artem
quam maritus consequabatur relictae talis medium narratarum iurium dum-
taxat pro redemtione magisterii comprestet et eodem iure filii utantur
magistrorum, relicta vero eiusdem artis duos integros annos artem ipsam
laborare valeat nec citra. Nos itaque iustis et condignis petitionibus
praefatorum magistrorum inclinati praescriptas ordinationes cum suis arti-
culls expressis animo deliberato ac communi voluntate acceptamus, ratificamus
ac approbamus perpetuo valituras confirmamus. In cuius rei memoriam
firmitatemque perpetuam praesentes literas nostras privilegiales pen-
dentis et autentici sigilli nostri maioris roboratas eisdem duximus conce-
dendas. Datum in octava Pasca, anno domini millesimo quadringentesimo
octogesimo sexto.
Unten rechts: Laurentius Reynhart, notarius in praemissis.
1 Bis hierher verlangerte Schrift. 4 Vorlage benivolum.
2 Vorlage coMumact. 6 Kleinere verlängerte Schrift.
2 Vorlage hyd.

4 632
Ofen 1486 April 3. Konig Matthias teilt allen Rechtsinhabern Siebenbtir-
gens mit, dass er zur Schlichtung der multi saepe numero iam ex vobis pro
pluribus terrarum occupationibus, metarum abolitionibus distractionisque atque

418
www.dacoromanica.ro
multis aliis iniuriis et dampnorum illationibus multorum denique aliorum
malorum generibus contra sese suam iniuriam et oppressionem expostulantes
magister Stephanus de Hassag, prolonotarius iudicis curiae und magister Ladis-
laus de Doroghaza, seinen eigenen Protonotar, nach Siebenbiirgen entsende,
alle dort wuchernden Hatterstreitigkeiten und Besitzverletzungen zu unter-
suchen und mit koniglicher Vollmacht zu entscheiden.
Datum Budae feria secunda proxima post d minicam Quasimodo, anno domini
millesimo quadringentesimo sexto.
Eingeschaltet worn siebenbürgischen Woiwoden Stephan Bathori 1486 in alien beur-
kundeten Entscheidungen worn 3. u. 4. Juli 1486 Arh. St. Sibiu U II 433-435 u.a

4 633

Of en 1486 April 3. Konig Matthias teilt fidelibus nostris universis et singulis


septem et duarum sedium Saxonicalium Saxonibus partium nostrarum Trans-
silvanarum mit, dass er die beiden Stephan de Hassag und Ladislaus de
Doroghaza mit der Vollmacht ausgestattet habe, in ihrer Mitte die vielen
Hattertstreitigkeiten und Besitzverletzungen zu untersuchen und zu entschei-
den.
Eingeschaltet vorn siebenburgischen Woiwoden Stephan Bathori 1486 in alien beur-
kundeten Entscheidungen vorn 3. und 4. Juli 1486, Arh. St. Sibiu U II 433-435 u.a.
Das Formular dieser Urkunden schliesst sich eng an das der vorhergehenden Urkunde
Nr. 4 632 gleichen Datums.

4 634

Klausenburg 1486 April 22. Magister Ladislaus de Dorogh und Stephanus


de Hashagh leilen dem Hermannstadtcr BUrgermeister Thomas Altemberger ihre
Ankunft in Klausenburg mit.
Gleichzeitige Abschrift Arh. St. Brasov, Stenner I 28, von der Hand des darnaligen
Hermannstadter Notars, als Beilage zur Urkunde des Herrnannstädter Rates von 1486
Nr. 4 635.
Egregie amice honorande. Iussu regiae maiestatis venimus ad istas partes
Transsiluanus et constituimur nunc hic in Coloswar. Non dubitamus autem
causas nostri adventus vobis saltim1 in parte notas esse. Si ergo quo ulte-
rius ire et quod agere debeamus, rogamus velitis nos vestnis literis mediante
edocere ne tardamur, quoniam expensae graves sunt. Bene valete. Ex Co-
loswar praedicta in profesto beati Adalberti martinis et pontificis, anno
domini M° quadringentesimo octogesimo1 sexto.
Magistri Ladislaus de Dorogh regius et Stephanus de Hashagh, prothono-
tarius eiusdem.
Adresse: Egregio magistro Thomae magistro civium civitatis Cibiniensis,
amico honorando.

1 So Vorlage.

-419
www.dacoromanica.ro
4 635
Hermannstadt 1486 April 25. Der Hermannstcidler Rat teilt dem Kronstddler
Rat die Ankunft der zur Festlegung strittiger Gemarkungsgrenzen entsendeten
kiiniglichen Beauftragten mit und empfiehlt, sich darauf vorzubereiten.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner I 29. Siegel, rund, Dm. 33 mm, war in rotes
Wachs auf der Rtickseite zum VerschluB aufgedrilckt.
Prudentes et circumspecti viri domini et amici nobis honorandi. Noveritis
quod iuxta relata nuntiorum nostrorum alias ad maiestatem regiam trans-
missorum, prothonotarium et homines regios pi o rectificatione territoriorum
adventi esse uti ex copiis praesentibus interclusis intelligere poteritis. Quare
vestras dominationes et amicitias amicabiliter avisarnus, ut omnes vestros
defectus et oppressiones ex parte territoriorum inter vos discernere et nevi-
dere veliLis, ut si tales sunt qui vobis obessent vel in futurum incomodum
aliquid inferre possent. Hoc jam iussu maiestatis regiae medio illorum
hominum regalium peritissimorum iusto ordine et brevi processu interci-
pere poteritis. Et pro vestro successorumque vestrorum commodo et con-
servatione diffinire. In quibus et nos una vobiscum gratae, si acceptum
fuerit, operam diligentem adibebimus. Datum Cibinii feria tertia proxima
post festum beati Georgii martinis, anno domini et cetera lxxx-mo sexto.
Magistet CiNilln1, indices et iurati consules civitatis Cibiniensis.
Auf der Rückseite Adresse: Prudentibus et circumspectis amicis iudici iura-
tisque civibus civitatis Braschouiensis, dominis et amicis nobis honorandis.

4 636
Agnetheln 1486 Mai 15. Der Rat und die Altschaft des Marktes Agnetheln
und die Altschaft von Schonberg schliessen ein Ubereinkommen fiber die Benat-
zung von Wäldern, Sumpfen und eines Fischteiches.
Orig. Perg. Arh. St. Sibiu K.A. Schonberg Nr. 1. Siegel, fund, Dm. 30 mm, weisses
Wachs in heller IN achsschüssel, an weisser Hanfschnur angehiingt. Im Siegelfeld welb-
liche Gestalt mit langem Gewand und nach rechts gewendeten Händen. Umschrift in
gotischer Minuskel: +sigillvm +civium+ded-valle+sancte+agnetis.
Regest: Archly 17, 1887, 541 Nr. 3 zu Mai 22.

Petrus Faber villicus, Benedictus Greb, Egidius Detrici iuratus sedis, Johan-
nes Swb, Anthonnes Heltner, Johannes Bwdner, Nicolaus Roettel, Antho-
nius Sthwrm, Simon Theyl, Georgius Alexii, Martinus Sutor, Michael German
et Valentinus Greb iunior ceterique cives iurati et seniores in totius commu-
nitatis persona de Oppido Wallis Agnetis nuncupato ab una, item Anthonius
Lewpricht villicus, Johannes Greb, Anthonius Vornengel, Iacobus Goebel,
Paulus Sneyder, Bartholomeus Herbart, Anthonius Hennel et Andreas
Simon seniores in totius communitatis persona villae Pulcrimontis nuncu-
patae parte ab altera memoriae commendamus tenore praesentium signifi-
cantes quibus incumbit universis, quod cum certis ex causis et rationabilibus
nos mutuo nemorum silvarumque et piscinarum ratione nostris in territoriis
existentium tangentibus, de quibus lites, guerrae rixaeque et dissensiones
nostri in medio oriri potuerunt possentque etiam de praesenti immo et
in futurum. Quare dictis litium guerranumque et dissensionum materiis
tum1 propter bonum vicinitatis favorem hactenus pro semper temporibus

420
www.dacoromanica.ro
et locis opportunis inter nos observatum, turn propter commodum utrarurn-
que partium et utilitatem conservandaml obviare, cupientes, talem inter
nos et dictas communitates de [earundem]2 cornmunitatuum consensu et
assensu universorum ac singulorum hospitum, incolarum commansiona-
riorumque hominum in utraque parte commorantium concordiam facimus
et praeterordinamus, quod nullus quispiarn dicti oppidi de Walle Agnetis
commansionatorum hominum aliquas silvas [nec non sil]2varum ac nemorum
arbores in quacumque parte territorii priustactae villae de Pulcromonte
existentes, per eos prohibitas ac sequestratas furtim incidere, deducere
et deportare audeat, neque praesumat modo aliquali. Et casu si, quod ab-
sit, talis nostrae dispositionis ac ordinationis transgressor nostri in medio
repertus fuerit ac inventus, poenam ab utrisque partibus hominum de
supradictis silvis et arboribus [incidendis]3 impositam, utpote duorurn flo-
renorum auri unum ipsis de oppido, aliurn vero de Pulcromonte hominibus
irremissibiliter sibi infligendam noviter se in causam [ ] 2 incurrere se ag-
noscat ac scire debeat indubitanter, similiter vice replicata. Et ipsi villicus,
seniores et universi hospites dictae villae Pulcrirnontis piscinam superius
piscinae nostrae in metarum plaga et territorii nostri utpote Blochstel
nuncupata situatae et fundatae, praeparare ac fundare ripam aut flumen
in territorio ipsorum prohibendum apud se et alios quosvis vicinos [ipso-
rump et commetaneos tenere et conservare conclusareque debeant et tene-
antur taliter. Et adeo, ut [nobis]2 nostrisque iuxta cusstodiae ipsorum pos-
sibilitatem nostram in piscina ibidem pro tempore situata quicquarn darn-
num per eos ac alios convicinos eorum quoscumque fieri videatur ac inferre
possit. Si quis vero ex ipsis vel cortm commentaneis aut etiam nostris
in dicta territorii ipsorum plaga nobis sic per eos assignata piscari depre-
hensus fuerit, poena utpote in die unius marcae argenti fini, nece vero
capitis amissionisque omnium bonorum suorum mulctari sciat se irremis-
sibili[ter infli]2gendum. Tali tarnen etiam postremo conditione annexa, quod
omni cum ipsi hospites seu incolae dictae villae de Pulcromonte dictam ipsorum
piscinam piscari vellent seu intenderent per se vel per alios, extunc ipsi
de oppido aquas ipsorum in piscina ut quicquam obstaculi seu impedimenti
usque ad territoriorum dictorum metas iterurn in dicta piscatura esse valeat
neque existere possit, minuere ac emi[ttendo]2 effluere debeant et teneantur
omnibus modis almasiaque pro nostrae dispositionis et [ordinationisp fir-
mitate ac robore ex utrisque dictarum communitatum partibus per cir-
cumspectum Stephanurn German commansorem priustacti oppidi in domo
memorati Petri Fabri villici exorcisata, data et assignata ad infringibiliter
al[ ]4 et inconcusse, harum literarum nostrarurn oppidi dicti sigillo appen-
denti ac munimine [autentico]4 roboratarum vigore et testimonio mediante.
Datum et actum [in priustacto oppido]4 Wallis Agnetis feria secunda pro-
xima post Pentecostes festum, anno incarnationis dominicae millesimo qua-
dringentesimo octuagesimo sexto.
1 Cber der Zeile. 4 Lficke 15 mm.
2 Ldcke 10 mm. 5 Verwischt 35 mm.
3 Lücke 19 mm.

4 637
1486 Mai 16. Der Konvent von Kolozsmonostor teilt Konig Matthias auf-
tragsgemass mit, dass das zwischen den Bewohnern von Offenburg und
den Adligen Nicolaus, Stephan und Matthias von Luma strittige Gebiet

421
www.dacoromanica.ro
in festo beatorum Philippi et Jacobi apostolorum (=Mai 1) vom Protonotar
magister Stephan de Hassag und einem Vertreter des Konvents in seinen
Grenzen festgelegt und den Offenburgern zugesprochen wurde. Einsprache
dagegen kann am koniglichen Hof in futuris octavis quam primum celebran-
dis erhoben werden.
Datum sedecimo die diei executionis praenotatae, anno domini millesimo qua-
dringentesimo octuagesimo sexto.
Eingeschaltet als 2. Insert von K8nig Matthias 1487. Orig. Ungar. Landesarchiv Buda-
pest DI. 37 066.
Druck: Cercetari istorice, 10-11, 1934 36, 9.

4 638

Plintenburg/Viselirfid 1486 Mai 17. KOnig Matthias gestattet der Stadt Klau-
senburg, alle Bewohner jedweden Standes nach ihren Liegenschaften auf Stadt-
grund zur Steuerleistung zu verhalten.
Orig. Pap.-bogen Arh. St. Cluj-Napoca, Archly der Stadt Cluj Priv. C 20, Siegel, rund
Dm. 65 mm, in rotes Wachs, papierbedeckt, vorne aufgedriickt. Derselbe Stempel
wie Nr. 3 362.
Druck: Jakab, Oklevêltar 1, 272 Nr. 170 zu Mai 18.
Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.
Nos Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera memoriae con-
semnamus tenore praesentium significantes quibus expedit universis, quod
fideles nostri prudentes et circumspecti Ambrosius Sartor, iudex ac Lau-
rencius Eppel, iuratus civis civitatis nostrae Koloswariensis, nostrae maie-
statis venientes in praesentiam, in suis et ceterorum civium et communitatis
loci eiusdem nominibus et personis nobis exponere curaverunt, qualiter
nonnulli essent diversi status et conditionis hominum, qui in ipsa civitate
nostra domos et' haereditates tempore maiestatis nostrae pretio comparas-
sent et cum hoc etiam terras, vineas et omnem utilitatem instar aliorum
inhabitatorum eiusdem civitatis nostrae in eiusdem pertinentiis haberent,
tenerent et uterentur, census tamen sive taxas ratione huiusmodi domorum
suarum in medium ipsius civitatis nostrae, licet prius promiserint, eisdem
civibus nostris, tamen iam nactis sibi et aquisitis quibusdam novis exemp-
tionibus solvere detrectarentl et non vellent, unde ipsa civitas nostra non
parvam sustineret iniuriam. Nos igitur, qui iuribus libertatibusque et simul
etiam legibus civitatum nostrarum, debito moderamine attendere debemus,
considerantes omnino iniustum inicumque esse, ut hii qui commoda perci-
piunt, onerum etiam ceteris participes non existant, proinde eisdem iudici
et civibus ac universae communitati praedictae civitatis nostrae id annui-
mus et concessimus ut a modo deinceps, ipsi omnes cuiuscumque status
et conditionis homines existant, qui in eorum medio ut praemisimus domos
haberent terrasque et alias utilitates eiusdem civitatis uterentur, ad solu-
tionem huiusmodi censuum sive taxarum in medium eorundem ratione
ipsarum domorum cogere et compellere possint et valeant, immo annuimus
et concedimus harum nostrarum vigore et testimonio litterarum mediante.
Datum in Wysegrad feria quarta proxima ante festum sanctae trinitatis,
anno domini millesimo quadringentewimo octogesimo sexto, regnorum nos-
trorum Hungariae et cetera anno vigesimo nono, Bohemiae vero decimo
septimo .

422
www.dacoromanica.ro
Auf der Rackseite von anderer gleichzeitiger Hand: Litterae ut nobiles et alii
qui censum solvere nolent non possint hic domos, possidere.
1 Ober der Zeile. 2 e ce auf Rasur.

4 639
Plintenburg/Visegrfid 1486 Mai 17. Konig Matthias ordnet auf Ersuchen der
Klausenburger Bargerschaft an. dass Streitigkeiten mit den die Mtirkte der
Stadt aufsuchenden Ad (igen vor dem Woiwodal-und nicht dem Adelsgericht
ausgetragen werden,
Orig. Pap.-bogen Arh. St. Cluj-Napoca, Archly der Stadt Cluj Priv. D D 1. Siegel
rund, Din. 65 mm, in rotes Wachs, papicrbedeckt, vorne aufgedrückt. Derselbe Stempel
wie Nr. 3 362.
Druck : Jakab, Oklevéltár 1, 273 Nr. 171 zu Mai 18.
Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis,
Nos Mathias dei gratia rex Hungariae. Bohemiae et cetera memoriae com-
mendamus tenore praesentium quibus expedit universis, quod fideles nostri
prudentes et circumspecti Ambrosius Sartor index et Laurencius Eppel
iuratus civis civitatis nostrae Koloswariensis. nostrae maiestatis acceden-
tes in conspectum. in suis ac ceterorum civium et communitatis loci eiusdem
nominibus et personis exponere curaverunt maiestati nostrae. qualiter ipsi
per nobiles et alios possessionatos homines illarum partium. graves iniurias,
praeiudiciaque et nonnunquam etiam dampna non modica sustinerent in
eo videlicet quad praefati nobiles et ceteri possessionati homines tam ad
fora ac nundinas quam etiam alias temporibus mediis. in ipsam civitatem
nostrarn ingressi ad eisdem res ipsorum de pretio earundem conventione facta
in credentiam et fidem levare et nonnunquam etiam pecuniarn similiter
in fidem recipere soliti essent, Tandem vero cum aut ad restitutionem pretii
huiusmodi rerum receptarum aut ad exolutionem pecuniarum levatarum
requirentur multas facerent dificultates et superfugia allegantes se esse reg-
ni nobiles et si quibus deberent aut obligarentur velle in sede iudiciaria nobi-
lium et non alias iuri astare et creditoribus suis respondere. per quad pauperes
ipsi populares saepius et rem et pecuniam suam vel negligerent vel per
simplicitatem amitterent. Supplicarunt igitur praefati Ambrosius iudex et
Laurencius Eppel maiestati nostrae suo et aliorum quorum supra nominibus.
ut eisdem superinde provisione debita succurrere dignaremur, Nos igitur
iustitia imprimis moti. deinte etiam ut facilius indempnitati ipsius civitatis
nostrae et eiusdem incolarum consulatur, eisdem id ex gratia nostra speciali
annuendum duximus et concedendum. annuimusque et concedimus per
praesentes. ut a modo deinceps si quispiam1 nobilium aut aliorum quorum-
cumque hominurn in ipsa civitate nostra. sive in emptionibus. sive alias
utcumque. quaecumque debita contraxerit, requisitusque solutionem de
creditis fatere non curaverit et tune creditor huiusmodi continuo suam
causam ad fidelem nostrum magnificum comitem Stephanum de Bathor
vaivodam aut eiudem vicevaivodae partium regni nostri Transsilvanarum
et futuri huiusmodi debitorem ad primam simplicemque talis creditoris
querimonium sui in praesentiam convocare atque eidcm et parte illius.
summarariam breveque indicium et institiam iuxta proposita et probata
facere ac prout iuris rationisque ordo dictaverit plenariam satisfactionem

423
www.dacoromanica.ro
nostra in hac parte praesentibus eisdern attributa ac sua iudiciaria aucto-
ritatibus et iustitia mediante. possint debeantque et teneantur exhibere.
Quod Ilt Suo modo exequantur praefato comiti Stephano de Bathor waydae2
moderno futurisque waydis2 et eorum vivewaydis ac oficialibus firmius
iniungimus harum nostrarum vigore et testimonio literarum mediante.
Datum in Wysegrad feria quarta'proxima ante festum sanctae trinitatis anno
domini millesimo quadringentesimo octogesimo sexto, regnorum nostrorum
Hungariae et cetera anno vigesimo nono, Bohemiae vero decimo septirno.
Auf der Mickseite gleichzeilig : Quod debitores3 nobiles pro creditores coram
weyvoda2 convenientur in causam et non sedes nobilium,
1 Vorlage quipiam. 3 Gebessert aus credilores.
2 So Vorlage.

4 640
Plintenburg/Visegrad 1486 Mai 17. Ktinig Matthias weist Richter, Rat und
die Burgergemeinschaft von Klausenburg an. die W ahl des Richters und des
Rates nach der Ofener Gewohnheit vorzunehmen,
Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archly der Stadt Cluj Priv. I 24. Siegel, rund, Dm.
65 mm, in rotes Wachs, papierbedeckt, vorne aufgedriickt. Derselbe Stempel wie Nr. 3 362.
Druck : Jakab, Oklevéltár 1, 275 Nr. 172 zu Mai 18.
Von der Kanzlei: Commisio propria domini regis,
Mathias dei gratia rex Hungariae. Bohemiae et cetera fidelibus nostris pru-
dentibus et circumspectis iudici. iuratis ceterisque civibus et communitati
civitatis nostrae Koloswariensis, salutem et gratiam. Intelleximus inter
vos et, in medio vestri tempore electionis iudicum et iuratorum civium
aliorurnque officialium publicam curam ipsius civitatis nostrae gerentium,
singulis annis varios rumores clamoresque et prope seditiones concitari.
Ex quibus seditionibus et discordiis nostrisl quia nihil unquam nisi pericula
solent evenire quotienscumque enim ad electionem praefectionemque huiusmo-
cli iudicum et iuratorum civium ac aliorum officialium temporibus ad hoc sta-
tutis ad consistorium vestrum generalem faceritis conventionem popularem,
totiens semper alius alia sentientes in varias et diversassententias dis-
traheremini in eo videlicet, Ut dum de huiusmodi electione ageretur alter
Hungarum alter vero Saxonem sive Alemanum vel promoveri vel reiici
conclamaret, inter quae etiam clamor popularis saepe numero in tantum mis-
ceretur: Ut timendum esse maiori periculo. Ne igitur de cetero huiusmodi
seditionibus et discordiis in medio vestri locus pateat sed ut unanitni et con-
cordi voto in electione et etiam abservatione talium iudicum et iuratorum
civium ac officialium debitam pacis et tranquillitatis consuetudinem servare
possit vobis id duximus annuendum et concedendum. Ut a modo dseineeps
in electione huiusmodi iudicum et iuratorum civium aliarumque personarum
curam ipsius civitatis nostrae gerentium, omnia ilia iura, consuetudines
et modos quibus civitas nostra Budensis utitur tenere et observare. hiisque
in perpetuum uti et frui valeatis ex praesenti gratiosa concessione et annu-
entia nostra quod si qui forsitan ex vobis et in rnedio vestri constitutus
huius contrarium tenere cupiens et priorern illam abusionem sequi deside-
rans aliquam seditionem aut discordiam de cetero excitare praesumeret,

424
www.dacoromanica.ro
electionique huiusmodi, quam hoc modo de dicto iudice et iuratis ceteris-
que officialibus. communi voto feceritis, reclamaverit sive illi reluctaverit
talis tamquam turbator commodi iurisque publici in sententia capitali et
amissione bonorum suorum convincatur ipso facto. Immo annuimus et
concedimus harum nostrarum quas secreto sigillo nostro quo ut rex Hun-
gariae utimur impressive consignari fecimus vigore et testimonio literarum
mediante, Datum in Wysegrad feria quarta proxima ante festum sanctae
trinitatis, anno domini millesimo quadringentesimo octogesimo sexto regno-
rum nostrorum Hungariae et cetera anno vigesimo nono, Bohemiae vero
decimo septimo,
Auf der Riickseie gleichzeitig: Ad electionem2 iudicis et iuratorum civium,
1 Vorlage nostis. 2 Vorlage ellec.

4641
Hermannstadt 1486 Mai 24. Der Hermannsiadter Rat ersucht Richter und
Rat von Kronstadt, den auf ihn entfallenden Teil der der Universiteit der Sach-
sen auferlegten Taxe binnen 15 Tagen abzufuhren,
Orig. Pap Arh. St. Brasov, Schnell III 21. Siegel, rund, Dm. 33 nun, papierbedeckt
war in rotes Wachs auf der Ruckseite zum Verschlul3 aufgedruckt.
Prudentes et circumspecti viH domini et amici nobis honorandi, Noveritis
nos hesterno vesperi literas serenissimi domini nostri regis accepisse quibus
strictissime nobis committit et demandat, ut taxam illam iam pridem
super universitatem Saxonum impositam citissime suae regiae maiestati
transmitere debeamus, Quare requirimus vestrae dominationes nichilominus
nomine regiae maiestatis vobis firmiter committimus et mandamus. quate-
nus incontinenti acceptis praesentibus pecuniam ad vestras dominationes
impositis e medio vestri exigere exactarnque absque omnibus dilationibus
et difficultatibus ulterioribus et subterfugiis quibuscumque huiusmodi
pecuniam ad quindecimum diem a data praesentium omnibus modis ad
civitatem Cibiniensem transmittere debeatis et teneamini. Aliud in quantum
gravissima incommoda vestra et septem sedium pericula maxima evitare
cupitis nullomodo facere praesumatis, Datum Cibinii feria quarta ante fes-
t= sacratissimi corporis Christi, anno domini et cetera Ixxxvj-to,
Magister civium. indices et iurati consules civitatis Cibiniensis,
Auf der Mickseite Adresse: Prudentibus et circumspectis viris iudici iuratis-
que civibus Brassouiensis, dominis et amicis nobis honorandis,

4 642
Hermannstadt 1486 Mai 24. Der Rat von Hermannstadt fordert den Bis-
tritzer Rat auf. den auf Bistritz entfallenden Anteil der Abgaben, die der
Gesamtheit der Sachsen auferlegt worden sind, rasch abzuftihren.
Datum Cibinii feria quarta ante festum sacratissimi corporis Cristi, anno et
cetera LXXX VP°,

425
www.dacoromanica.ro
Auf der Rückseite Adresse: Prudentib us et circums pect is vir is iudici iura-
t isque civibus civi lat is Bistr iciensis, dominis et amicis nobis honorandis,
Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Bistritz, Nr. 152. Siegel, rund,
Dm. 34 mm, war in rotes Wachs auf der Riickseite zum Verschluil aufgedruckt. Der
Text dieser Urkunde stimmt mit der vorhergehenden Nr. 4 641 wOrtlich nberein.
Regest: Archiv. Zeitschrift 12, 89. Berger, Urkunden-Regesten 55, Nr. 326.

4 643
Of en 1486 Mai 30. Konig Matthias tragt alien Richtern. Btirgermeistern,
H annen, Geschworenen und allen tibrigen Sachsen Siebenburgens auf. ihren
Pfarrern den Weinzehnten in gutem Most und unverktirzt abzuliefern.
Datum Budae feria tertia proxima post festum corporis Christi. anno domini
millesirno quadringentesimo octuagesimo sexto.
Als Vorlage hat die Urkunde Konig Sigismunds von 1435 Nr. 2 222 gedient. mit der
diese Urkunde fast wortlich tbereinstimmt.
Abschrift von der Hand des Bistritzers Amicinus-Lieb aus cca 1580 Arh. St. Sibiu, Ka-
pitelsurkunden Bistritz Nr. 6.

4 644
Ofen 1406 Juni 2. Konig Matthias beauftragt den siebenbiirgischen Woiwoden
Stephan Bcithori. die Klagen der A dligen von Luma gegen ' den Hermann-
stlidter Burgermeister Thomas Altemberger zu untersuchen und die Streitsache
zu entscheiden.
Eingeschaltet als 2. Insert vom Konvent von Kolozsmonostor 1486, Ungar. Landesarchiv
Budapest DI. 37 066.
Druck: Cercetdri istorice 10-12, (1934-36), 18.
Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fideli nostro ma-
nifico comiti Stephano de Bathor, iudici curiae nostrae ac vaivodae par-
tium regni nostri Transilvanarum salutem et gratiam, Conqueruntur fideles
nostri nobiles Nicolaus, Stephanus et Mathias de Lwpsa adversus circum-
spectum Thomam Althemberger, magistrum civium civitatis nostrae Cibi-
niensis. ratione occupationis duarum possessionum ipsorum utrarumque
videlicet Lwpsa hiis superioribus diebus per ipsum magistrum civium absque
legitima causa et ratione ac contra iura ipsorum factae supplicaruntque
sibi per nos circa id opportune subveniri. Nos igitur nolentes ipsos Nico-
laum, Stephanum et Mathiam absque meliori rationum suarum cognitione
iuribus suis tam simpliciter privari, causam ipsarum duarum possessionum
inter praefatos exponentes ac dictum magistrum civium de novo et debito
modo revidendam, examinandam et sententialiter concludendam vobis
duximus committendum et committimus per praesentes mandantes fidelitati
vestrae firmiter, ut acceptis praesentibus postquam ad illas partes Trans-
silvanas intraveritis protinus ad unum certum terminum et locum praefaturn
magistrum civium vestri in praesentiam convocatis, ubi et quando etiam
praefati exponentes cum eorum iuribus et documentis comparere tenebuntur
atque auditis ipsorum novis propositionibus, allegationibus et responsis,
viais etiam ipsorum iuribus inter easdem in facto dictarum duarum posses-
sionum ac etiam aliarum rerum, si quae propositae fuerint, iudicium et

426
www.dacoromanica.ro
iustitiam facere debeatis, atque idquod iudicando decreveritis debitae exe-
cutioni demandari faciatis nostra praesentibus vobis in hac parte attribute
ac vestra iudiciaria auctoritate mediante. Aliud nullo modo facturi. Prae-
sentibus perlectis exhibentibus restitutis. Datum Budae feria sexta proxima
post octavas festi sacratissimi Corporis Christi, anno eiusdem millesimo
quadringentesimo octuagesimo sexto.

4 645
Klausenburg 1486 Juli 3. Der siebenbargische Woiwode Stephan Bdthori
schaltet die Urkunden KOnig Matthias von 1486 Nr. 4 632 und von 1486 Nr.
4633 ein und beurkundet die vorgenommene Grenzbegehung zwischen Burg-
berg und Bell,
Orig. Perg. Arh. St. Sibiu U IV 1278. Siegel war angehangt.
Regest: Archiv 15, 1880, 207 Nr. 55.
Nos comes Stephanus de Bathor, iudex curiae serenissimi principis Mathiae
dei gratia regis Hungariae, Bohemiae, Dalmatiae, Croatiae et cetera me-
moriae commendamus tenore praesentium significantes quibus expedit
universis, quod nobis in vigilia festi visitationis virginis gloriosae proxime
praeteriti in civitate Coloswariense constitutis et existentibus egregii magistri
Ladislaus de Doroghaza personalis praesentiae regiae et Stephanus de Has-
sagh nostri prothonotarii item prudentes et circumspecti Thomas Althem-
berger Cibiniensis et Michael Polnar Segeswariensis magistri civium necnon
Stephanus Kroner de Zazwaros. Petrus Krich de Zazsebes indices regil
necnon Benedictus Carnifex. Laurentius Sartor, Jacobus Literatus Cibini-
ensis, Stephanus Magyary de dicta Zazsebes cives, Petrus index et Mar-
tinus iuratus civis de Alwyncz in eorum ac universum aliorum Saxonum
regalium personis nostram venientes in praesentiam quasdam duas literas
praefati domini nostri regis unam videlicet universis et singulis nobilibus
et alterius cuiusvis status possesionatis hominibus partium regni Trans-
silvanarum et aliam modo simuli universis et singulis septem et duarum
sedium Saxonicalium Saxonibus earundem partium Transsilvanarum loqu-
entes ad propriam commissionem praefati domini nostri regis sub secreto
sigillo eiusdem patenter editas et confectas nobis praesentarunt quarum
unius tenor est: (Folgt die Urkunde des Konigs Matthias von 1486 Nr. 4632
und seine Urkunde von 1486 Nr, 4633 )
Quibus praesentatis praefati magister Ladislaus et Stephanus prothonotarii no-
bis retulerunt hocmodo quomodo ipsi feria secunda proxima post festum beati
Barnabe apostoli nunc praeteritum1 ad facies possessionis Saxonicalis Hyhalom
vocatae in comitatu Albensis habitae vicinis et commetaneis eiusdem mihi
convocatis eisdemque et signanter Gaspar de Bolya praesentibus accedentes
dictam possessionem Saxonicalem Hyhalom a possessione praefati Gaspar
et fratrum suorum Felsewbolya vocatae in eodem comitatu existente vigore
praescriptarum literarum regalium a feste2 et ab invicem hiis metis et sig-
forum metalium distinctionibus seperassent et distinxissent, Quod primo
incipiente inter duo fossata quorum unum in vulgari Saxonum Stheygra-
ben in Hungarorum vero Kewespathaka. aliud vero Saxonice Bewghgraven
Hungarice autem Wararokya vocitarentur duas metas terreas, unam praes-
criptae villae Hyhalom aliam vero ultra dictum fossatum Wararokya dictae
possessioni Felsew Bolya erexissent, Inde per idem fossatum Wararokya
ad partem orientalem procedendo in angulo inter arbores salicum ex utraque

31 Urkundenbuch 427
www.dacoromanica.ro
parte eiusdem fossati similiter duo n etas terreas levassent: unam a parte
meridiei praescriptae villae Hyhalom et aliam a parte aquilonis praescriptae
possessioni Felsew Bolya seperandam cumulassent, Ab hinc per item fos-
saturn ad eandern plagam eundo in fine cuiusdam loci arundinosi ad duas
arbores salcium venissent2 et quam libet illarum meta terrea circumsedissent.
Indeque modicum declinando inter meridionakm et orientalem plagas versus
aciem cuiusdam montis silvosi at proficiscendo in latere aciei eiusdem mon-
tis similiter unum metam dictis villis Hyhalom et Bolya seperando cumu-
lassent. Exinde subtus latus eiusdem montis silvosi penes stagnum vinimi-
olum modicum versus ad plagam orientalem girando per longum spatium
euntes ad unam arborem querci quam similiter meta terrea utrisque partibus
seperando quercum circumfecissent, Ab hinc plagam ad eandem similiter
per longum spatium proficiscendo in principio cuiusdam vallis in Saxonicali
Wyzlekgrwnts Hungaricali vero linguagio Feyerwelgh vocatae ad radicem
cuiusdam aiboris vulgo Nyrsa vocatae circumquaque metam terream utris-
que partibus seperando fecissent, Deinde plagam ad eandem tendentes qua-
dam palude ommissa penes silvarn eundo et modicum girando quasdam
terreas arabiles pertranseuntes in fine silvae ad radicem cuiusdam arboris
querci similiter unam metam terream levassent, Ab bine in latere eiusdem
silvae versus praedictam plagam orientalem per longum spatium eundo in
latere eiusdem silvae circum unam arborem querci consimiliter unarn alteram
utrisque parti distinguentem fecissent. Ab hinc inter eandem silvam eundo
et modicum ascendendo ad eandem plagam orientalem consimiliter ad unam
arborem querci unam metam ambabus partibus seperando fecissent. Deinde
in eadem silva procedendo prope latus cuiusdam montis silvosi ad radicem
unius arboris querci unam metam circumquaque utrisque partibus seperando
erexissent. Abindeque modicum declinando inter plagam orientalem et sep-
temtrionalem in eadem silva ascendendo similiter ad unam arborem querc
unam metam utrique parti distinguendo cumulassent. Dehinc plagam ad
eandem eundo, prope viam Borwczwth vocatam, quae descendit de loco
Borwczwth ad radicem unius arboris querci, quam similiter meta terrea
utrique parti distinguendi circumposuissent. ubi postea partes inter praedict-
tas metarum consignationes et erectiones terminassent, In quorum omnium
fidem et testimonium praesentes literas nostras pendentis autentici sigilli
nostri munimine roboratas ad petitionem praefatorum Thomae Altemberger
Cibiniensi et Michaelis Polnar magistrorum civium necnom Stephani Kro-
nar de Zazwaras, Petri Krich de Zazsebes iudicum regiorum ac Benedicti
Carnificis, Laurencii Sartoris, Jacobi Literati Cibiniensis, Stephani Magyari
de dicta Zazsebes civium, Petri iudicis et Martini iurati civis de Alwyncz
duximus concedentem. Datum in praefata civitate Coloswariensi feria secun-
(la proxima post dictum festum visitationis virginis gloriosae, anno mil-
lesimo quadringentesimo octuagesimo sexto,
1 Juni 12. 2 Ober der Zeile.

4 646
Klausenburg 1486 Juli 3. Der siebenbiirgische Woiwode Stephan Beithori be-
glaubigt die Urkunden K6nigs Matthias von 1486 Nr. 4 632 und von 1486 Nr.
4 633 und beurkundet die Neufestlegung der Gemarkungsgrenzen von Felmern,
Scharosch, Boholf und Sona zu Galafi wie folgt:

428
www.dacoromanica.ro
Quibus praesentatis annotati magistri Ladislaus et Stephanus prothonotarii
nobis retuulerunt hoc nodo, quod ipsi in festo beatorum Viti et Modestr mar-
tyrum ad facies possessionum Felmer, Saros et Boholcs regalium ad Synket
Scoena ad Kewhalom oppida pertinentium in comitatu Albensi existentium ha-
bitarum vicinis et commetaneis earundem universis inihi legitime convocatis
praesentibus accidentes easdem possessiones regales a possessione nobilium La-
dislai, Thobiae et Stephani Tabyasy de Ecczel ac Melchioris de V[ 11 zwthelek et
Michaeli de D[ P hur Galacs vocata in eodem comitatu existente habita
vigore praetactarum literarum regalium ab sese et ab invicem hiis metis et
signorum metalium distinctionibus sequestrassent et distinxissent, quod pri-
mo incipientes circa quandam vallem Foketharok vocatam ubi supra eandem
vallem a parte aquilonali circum arborem illicis metam terream cumulassent,
de qua euntes ad plagam inter occidentem et aquilonem tenentesque metas
inter possessiones Saros et Galacs praetactas metam cursualem de terra ere-
xissent, de qua adhuc servata eadem plaga inter occidentem et aquilonem ul-
terius non longe proficiscentes penes quandam aliam vallem Galacs vocatam
a parte orientis duas metas erexissent. de quibus descendentes ad eandem
vallem et in eadem valle versus aquilonem semper in meatu aquae processis-
sent usque ibi ubi quoddam aliud arok Borsarek vocatum cadit in dictam
vallem Galacsarok indeque reflectentes versus plagam occidentalem non
longe super idem Borsarok a parte mnridi3i metam terream cumulassent;
hic ipsum Borsarok ad plagam inter occidentem et aquilonam pertranseuntes
penes ipsum arok metam terream fecissent inde modicum euntes ad plagam
aquilonalem metam de terra erexissent ab inde servata ipsa plaga aquilonali
pertransissent quandam vallem Kysborosarok vocatum in latere montis me-
tam terream aggregassent, abhinc servatas plaga orientali longius euntes ad
quoddam bercs, ubi metam antiquam reperientes de novo renovassent, ab
inde ad eandem plagam occidentalem longe procedentes pervenissent ad quan-
dam magnam viam per quam itur ad Fogaras ipsamque viam persilientes
prope eandem viam tres metas de terra cumulassent. quarum una scilicet a
parte aquilonali Saros alia autem a parte meridionali Galacs possessionibus
praedictis, tertia siquidem a parte occidentali possessioni Boholcs celeraret
ibique metae possessionum dictae possessionis Galacs cum possessioni Saros
terminarentur. Denum redeuntes ad dictam proximam metam et conservantes
metas inter dictas possessiones Felmer et Galacs descendissent ad dictam
vallem Feketharok in cuius profunditate ascendentes versus plagam orien-
talem pervenissent ad quandam antiquam metam quam renovasent, abinde
servata ipsa plaga orientali ascendissent ad montem, in cuius latere non
longe metam cursualem de terra erexissent, hinc modicum ulterius ascenden-
tes ad dictam plagam orientalem tres metas erexissent, quarum una a parte
aquilonali possessioni Felmer. alia vero a parte orientali possessioni Swena et
tertia a parte occidentali possessioni Galacs scpararent metaeque dictae
possessionis Felmer cum dicta possessione Galacs ibi terminarentur, hinc re-
flectentes ad plagam meridionalem in quodam Beres non longe procedentes
metam terream fecissent, inde in eodem Bercs versus eandem plagam meri--
dionalem descendentes duas metas terreas non longe elevassent, ab hinc pau-
lisper declinantes ad plagam inter orientem et meridionalem in descensu mon-
tis metam terream aggregassent, ab inde servata eadem plaga inter orientem
et meridiem pervenissent ad caput cuiusdam vallis Thrwkrarok Hungarice,
Volachice vero Biwchen vocatae, ubi metam terream elevassent inde des-
cendentes ad eandern vallem ubique in eius profunditate usque ad fluvium
Olth vocatum processissent quiquidem flu\ ius ac fossatum a Galacs a sinistris
vero Swena possessionibus praedictis metas separarent et sic metae earundem
possessionum taliter terminarentur. In quorum omnium fidem et testimonium

ala
429
www.dacoromanica.ro
praemissorum praesertes literas nostras privilegiales pendentis authentici
sigilli nostri munimine roboratas ad petitionem praefatorum Thomae Althem-
perger Cibiniensis et Michaelis Polnar Segesvariensis magistrorum civium
nec non Stephani Kronar de Szaszvaros, Petri Krych de Saszsebes iudicum
regiorum ac Benedicti Carnificis, Laurentii Sartoris, Jacobi Literati Cibinien-
sium, Stephani Magyary de dicta Saszsebcs civium, Petri iudicis et Martini
iurati civis de Alwyncz duximus concedendas, Datum in praefata civitate
Koloswariensi feria secunda post dictum festum visitationis virginis glorio-
sae, anno domini millesimo quadrigentesimo octogesimo sexto,
Abschrift des 19. Jhs. von der Hand Franz Zimmermanns Arh. St. Sibiu, Manuskript
Zimmermann des Urkundenbuchs XI, 24 nach dein heute versehollenen Orig. Perg.
im Archiv der Evang. Kirchengemeinde A B. Scharosch. Siegel war an rot-grtiner Sei-
denschnur angehángt. Abschrift des 18. Jhs. Arh. St. Cluj-Napoca, mittelalterliche
Adelsarchive, Gyalakifti Lazar Nr. 4.

I Lucke.

4 647
Klausenburg 1486 Juli 3. Der siebenbiirgische Woiwode Stephan Bathori schal-
tet die Urkunden Konig Matthias von 1486 Nr. 4 632 und von 1 486 Nr. 4 633
ein und beglaubigt die in Gegenwart der Protonotare Ladislaus de Doroghaza
und Stephan de Hassagh vorgenommene Grenzbegehung zwischen Galt und
Crihalma wie folgt:
Quibus1 praesentatis1 annotati magistri Ladislaus et Stephanus prothono-
tarii nobis retulerunt hoc modo, Quoniam ipsi feria sexta proxima post fes-
turn beatorum Viti et Modesti martyrum2 et facies possessionis regalis3 Glacz
alias Wgra vocatae ad opidum Synk vocatum pertinentis in comitatu Albensi
existentis habitae vicinis et commetaneis eiusdem universis inibi legittime
convocatis praesentibus accedentes eandem possessionem regalem a posses-
sione nobilium Kyralhalma vocata in eodem comitatu Albensi existentc vigore
praetactarum literarum regalium a sese et ab invicem hiis metis et signo-
rum metalium distinctionibus sequestrassent et distinxissent. Quod primo
incipientes in littore cuiusdam fluvii Olth vocati in loco Kewicsheg nuncupato.
Inde ascendissent ad montem Kyralhgye vocatum versus plagam aquilona-
lem duas metas novas elevassent. Inde modicum ulterius ad dictam plagam
aquilonalein procedendo metam antiquam quendam arborem ilicis meta terrea
circumfodissent hinc servata eadem plaga aquilonali inissent usque ad fon-
tem Kyralkwtha vocatum, ubi supra enudent fontem metam cursualem ele-
vassent. Inde ad eandem plagam ulterius procedendo metam antiquam cir-
cum arborem ilicis renovassent. Abinde versus plagam orientalem girando
et non longe eundo novam intam erexissent. Abhinc ulterius ad eandem pla-
gam orientalem in parvo spatio proficiscentes antiquam metam renovassent.
Abhinc ad eandem plagarn orientalem euntes non longe duas metas penes
sese elevassent et quandam viam quae scilicet de Kyralhalma ad Kewhalom
pertranseuntes de quibus servata eadem plaga orientali ulterius in compe-
terti spatio procedendo similiter duas metas elevassent. Inde reflectentes ad
plagam inter orientem et aquilonem in latere montis novam metam fecissent.
Deinde amplitis modicum procedendo in descensu montis antiquam metam
renovassent de qua descendentes ad fluvium Langandalpathaka vocatum
servata eadem plaga inter aquilonem et orientem ex utraque parte ipsius

430
www.dacoromanica.ro
fluvii metas novas erexissent. Et sic metae inter dictas possessiones Wgra .

alio nomine Glatz et Kyralhalma terminarentur. In quorum omnium fidem


et testimonium praemissorum praesentes literas nostras privilegiales pen-
denti autentici sigilli nostri munimine roboratas ad petitionem praefatorum
Thomae Althemperger Czybiniensis et Michael Polnar Segeswariensis magis-
trorum civium necnon Stephano Kronar de Zazwaras, Petri Krych de Zazse-
bes iudicum regiorum ac Benedicti Carnificis, Laurencii Sartoris, Jacobi Li-
terati Czybiniensis, Stephano Magyary de dicta Zazsebes -civivm, Petri iu-
dicis et Martini iurati civis de Alwyncz duximus concedendum. Datum in
praefata civitate Koloswariensi feria secunda proxima post dictum festum
visitationis virginis gloriosissimae, anno domini millesimo quadringentesimo
octogesimo sexto,
Auf der Plica: Lecta per magistrum Stephanum. Lecta per magistrum Ladis-
laum,
Auf der Rackseite gleichzeitig: Sedis Schennck et Rupes [ 14 inter Vgra
Kyralhalma.
Orig. Perg. Arh. St. Sibiu, K.A. Galt Nr. 1. Siegel war an griin-roter Seidenschnur
angehangt.

1 Verlangerte Schrift. 3 Ober der Zeile.


2 Juni 16. 4 22 mm Schrift geschwunden.

4 648
Klausenburg 1486 Juli 3. Der siebenbargische Woiwode Stephan Bdtlwri schalte
die Urkunden Konig Matthias von 1486 Nr. 4 632 und Nr. 4 633 ein und beur-
kundet die vorgenommene Grenzbegehung zwischen Leblang und den umliegenden
Orten wie folgt:
Quibus praesentatis1 annotati magistri Ladislaus et Stephanus2 prothonari
nobis retulerunt hoc modo, quad ipsi feria secunda proxima post festum
beatorum Viti et Modesti proxirne praeteritum2 ad facies possessionum Le-
vendek, Barankuta regalis ad oppidum Synk vocatum pertinentium in comi-
tatu Albensi existentium habitae vicinis et commetaneis eiusdem universis
inibi legitime convocatis et praesentibus accedentes praetactam villam seu
possessionem Levendek a villis et possessionibus nobilium de Moha Sybrik
et Mese vocatis in eodem comitatu Albensi existentibus habitis vigore earun-
dem literarum regalium a sese et ab invicem his metis et signorum metalium
distinctionibus separassent et distinxissent. Quod prima incipientes a plaga
oceidentali in monte Verenfel vocato super quo antiqua meta cum arbore
querci habita. Qua renovata duas novas iuxta eandem elevassent, quarum
prima scilicet antiqua renovata a parte meridionali4 Levendek, secunda vero
a parte aquilonali Moha praedictis et tertia siquidem a plaga occidentali
Barankuta possessionibus separarent. Inde euntes per Vercz versus plagam
orientalem non longe antiquam metam renovassent. hinc adhuc in eodem
Vercz servata eadem plaga orientali ulterius procedentes antiquam metam
renovassent, Abinde reflectentes ad plagam inter aquilonem et2 orientem in
latere mantis antiquam metam de novo elevassent, de qua tendentes ad pla-
gam orientalem non longe antiquam metam renovassent. Adhuc inde decli-
nantes ad plagam inter aquilonem et orientem in parvo° spatio in latere man-
tis antiquam metam renovassent. Abhinc reflectentes ad plagam orientalem

431
www.dacoromanica.ro
in quadam planitie antiquam metam renovassent, de qua servata eadem plaga
orientali amplius procedentes in latere montis antiquarn metam renovassent.
Tandem ad eandem plagam orientalem modicum procedendo alias duas
metas elevassent in pede montis de quibus directe descendissent ad fluvium
Knaz, in cuius meatu sursum ad plagarn inter aquilonern et orientem ascen-
dissent usque ad quandam arborem salicis ubi de ipso meatu versus orien-
tern exeuntes duas metas erexissent, De quibus servata eadem plaga orien-
talis in parvo7 spatio procedentes alias duas metas elevassent. Deinde ser-
vata eadem plaga orientali modicum ulterius procedendo metam cursualem
erexissent, a qua declinantes ad plagam inter aquilonem et orientem in parvo
spatio metam cursualem fecissent. Hine directe eundo ad plagam inter orien-
tern et aquilonem penes dictum fluvrum Knaz metam terream 'sublevassent.
De qua descendentes ad meatuna ipsius fluvii in eodem meatu ascendissent
versus plagam orientalem usque ad locum ubi fluvius Ponczendal cadit in
ipsum fluvium Knaz ibique de meatu ipsius fluvii Knaz ad meatum dicti fluvii
Ponczendal intrantes et in meatu eiusdem fluvii Ponczendal sursum ad pla-
gam inter orientem et meridionalem ascendentes in bono spatio penes ipsum me-
atum a plaga meridionali metam novam fecissent. De qua tendentes ad dictam
plagam meridionalem in quodam monticulo duas metas erexissent quarum
una scilicet a parte occidentali Levendek regali secunda vero a parte orien-
tali Moha nobilium possessionibus praedictis separarent. Inde ad dictarn pla-
gam meridionalem ascendentes in latere montis metarn fecissent. Inde ulte-
rius ad montem ad eandem plagam meridionalem ascendendo duas metas
fecissent. De quibus ad plagam inter orientem et meridionalem procedentes
non longe tres metas erexissent, quarum una scilicet a parte occidentis Moha
nobilium secunda vero a parte meridiei Leventek praedictis et tertia a parte
orientis Sybryk possessionibus separarent. ubi metae dictae possessionis Le-
vendek terminarentur. Ab hinc descendentes versus plagam aquilonalem in
latere montis metam cursualem accumulassent. Deinde ulterius descencendo
usque ad dictum fluvium Ponczendal ubi penes fluvium dictum prope fon-
tern existentem in ipso fluvio metam erexissent, De qua descendentes ad
ipsurn fluvium in meatu eiusdem fere usque ad caput vallis ipsius fluvii as-
cendissent. ubi metam tertiam erexissent. De qua tandem per quendam cam-
pum Ponczneceoe vocatum ad plagam aquilonalem ascendendo et in compe-
tenti spatio progrediendo in latere cuiusdam monticuli metam terream agre-
gassent. Inde servata eadem plaga aquilonali ascendissent ad quoddam Bercz8
ubi tres metas in quodam monticulo elevassent, quarurn una scilicet a parte
orientali Sybryk alia vero a parte occidentali Moha praedictis et tertia siqui-
dem a parte septemtriortali Mese possessionibus separarent, ibique rnetae
dictarum possessionum Sybryk et Moha finirentur. In quorum omnium
fidem et testimoniurn praemissorurn praesentes literas nostras pendentis au-
tentici sigilli nostri munimine roboratas ad petitionem praefatorum Thornae
Altenberger Cibiniensis et Michaelis Polnar Segesvariensis magistrorum civium
necnon Stephani Kronar de Szaszvaros. Petri Krich de Szasz Sebes iudicum
regiorum ac Benedicti Carnifici, Laurentii Sartoris, Iacobi Literati Cibinien-
sium Stephani Magyari de dicta Szasz Sebes, Petri iudicis et Martini iurati
civis de Alvincz duximus concedendas. Datum in praefata civitate Colos-
variensi feria secunda proxima post dictum festum visitationis beatae Mariae
virginis, anno domini millesimo quadringetesimo octogesimo sexto.
Auf der Plica: Lecta per magistrum Stephanum. Darunter in anderer Schrift:
Lecta per magistrurn Ladislaum,
Auf der Rackseite gleichzeitig. Distinctio metarum Lewfling, Barankuth,
Moha, Sibrich et Mese.

432
www.dacoromanica.ro
Orig. Perg. Arh. St. Brasov, Sammlung des Evang. Bezirkskonsistoriums A.B. Kron-'
stadt, Seiburg Nr. 1. Siegel, rund, Dm. 45 mm, war in weisses Wachs an grtin-roter
Scidenschnur angehängt. Reste. Beglaubigte Abschrift 18. Jh. Arh. St. Sibiu U II 436.
Regest Kemeny, Notitia 1, 191. Archly 12, 1874, S. 253 Anm. 116 ebenda 15, 1880,
207 Nr. 53.

1 In verlangerter Schrift. 5 Ober der Zeile.


2 Scilicet Ladislaus de Doroghaza et Ste- Ober der Zeile, darunter gestrichen qua.
phanus de Hassag. 7 Ober der Zeile, darunter gestrichen
8 Juni 13. question.
° eber der Zeile, darunter gestrichen oe-
cidentaii. 3 Hierauf gestrichen icz.

4 649
Klausenburg 1486 Juli 3. Der siebenburgische Woiwode Stephan Bcithori schal-
tet die Urkunden des Keinigs Matthias von 1486 Nr. 4 632 und 1486 Nr. 4 633
ein und beurkundet die Neufestlegung der Hattertgrenze von Rumes, Ober-und
Unterbrodsdorf zu den umliegenden grundherrlichen Gemeinden wie folgt:
Quibus praesentatis annotati magistri Ladislaus et Stephanus prothonota-
rii urbis retulerunt hoc modum: Cumque ipsi sabbato proximi ante festum
sacratissimum corporis Christi1 ad facies possessionum regalium Ramas,
Felkenyer et Alkenyer vocatarum ad oppidum Zazwaros pertinentum in co-
mitatu Albcrisi existentes vicinis et commetaneis earundem universis inibi
legittime comoratis et praesentibus accederent praetactas possessiones re-
gales a possessionibus nobilium Petri de Dach, Georgy Kryschor Gyolmas
ac Demetry Loz Benczencz et Pyskenez vocatarum, egregii Petri Tharnok
de Machkas in eodem comitatu Albensi existentium adiacentes vigore prae-
tactarum literarum regalium a sese et ab invicem hiis metis et signorum me-
talium distinctionibus sequestrassent et distinguissent quod incipiente iuxta
Marusium propre lacum Laak vocatum ibi duas metas terreas inter aquilo-
nem et orientem erexissent abhinc venissent ad dictum lacum et in eodem
lacu parvum similiter inter aquilonem et orientem plagas inissent et euntem
girantes in eodem lacu versus orientem processissent in bono spatio: de quo
tandem declinantes ad plagam meridionalem prope eundem lacum duos me-
tas terreas elevassent. De hinc procedent iii quadam via graminosa inter
orientem et meridiem pervenissent ad quandam metam lapideam in cuius
opposito a parte occidenti unam rnetam terream cumulassent et adhuc in
eadem via non longe procedentes penes eandem viam a parte occidentis unam
metam terream de novo erexissent de qua tandem ad plagam meridionalem
pergentes attigissent ad quosdam duos lapides pro meta positos quorum quem-
libet elevantes duas metas de eisdern terris circumdatas fecissent ab inde as-
tendentes ad orientem pervenissent ad locum Kyalmarhegh vocatum, ubi
unam metam terream aggregassent demum ad eandem plagam orientalem
procedendo venissent ad quoddam pratum, ubi unam metam cursualem de
terra posuissent. Adhuc ad eandem plagam orientalem euntes applicuissent
ad quandam metam lapideam iuxta quam duas metas terreas erexissent, quae
scilicet meta lapidea possessione Gyalmar praedictae terrearum vero metarum
una dictae possessioni Ramaz, altera vero possessioni Demetrii Loz praedicti
Benczencz vocatae separarent ab hinc tendendo modicum inter orientem et
meridiem tenentesque metas cum possessione Benczencz venissent ad quen-
dam collem in cuius cacumine metam elevassent. De quo declinassent ad pla-

433
www.dacoromanica.ro
gam orientalem in parvo parte procedendo pervenissent ad quasdam parvas
vepres, ubi unam metam terream elevassent. Abinde in planicie ad eandem
plagam longius procedentes similiter unam metam cursualem de terra aggre-
gassent, De qua adhuc ad eandem plagam orientalem procedendo pervenis-
sent ad locum Zylkerk vocatum, ubi duas metas terreas elevassent. Ibique
metas dictorum possessionum Ramaz et Benczencz terminassent et attigis-
sent metas possessionis annotati Petri Tharnok Pyskencz vocatae. Declina-
tesque ad plagam meridionalem venissent ad vallem in cuius medio metam
de terra fecissent. De qua adhuc ad eandem plagam eundo venissent ad an-
tiquam metam terream illam renovando inissent ad eandem plagam meri-
dionalem et venissent ad quandam metam lapideam quam pro meta et ipsi
relinquissent. Abhinc divertentes ad plagam inter orientem et meridiem
venissent. Ab indequa declinando ad eandem plagam meridionalem in ascen-
su montis Zenthmarthonhegye appelati, ibi in latere cuiusdam monticuli
metam reperientes eandem consimiliter renovassent. Abhinc ascendendo ad
eandem plagam in latere eiusdem montis in capite cuiusdam rubeti reperis-
sent aliam antiquam rnetam bene apparentem, quam pro meta assignassent.
Ad huc semper ad eandem plagam tendendo in eodem monte in quadam mag-
na antiqua via in eodern meato non longe pergendo reperissent unam anti-
quam metam, quam de novo terris circumvallare pro meta reliquissent.
Abhinc adhuc ulterius scandentes ad meridiem eandem plagam penes quan-
dam viam Barczan nuncupatam reperissent antiquam, metam, quam pro
meta deputandam commisissent, Adhuc in eadem viam accendendo diutius-
que ad dictam plagam meridionalem procedendo, iuxta eandem viam iterum
sub arbore ilicis metam terream reperissent, quam pro meta modo simili depu-
tassent de hinc in eodem via progrediendo in parvo spatio et de eadem
via declinassent ad plagam orientale pervenissent supra vallem quondam
Berthalomwegye vocatom ubi reperissent unam metam terream inde ab ipsa
plaga orientalis descendendo ad eandem vallem in profundo cuiusdam vallis
reperissent quandam metam terream circa arborem ilicis po.situm, Dehinc
iterum ascendendo ad quendam montem Magoshegye Vocatum versus dictam
plagam orientalem in cuius sunnmitate tres lapides pro metis positos reperis-
sent, quarum una Ramaz secunda vero Pyskencz praedictis et tertia siquidem
Felkenyer possessionibus separarent. Inde revertendo versus plagam aquilo,
nem in eodem monte per bercz non longe venissent ad unam metam antiquam,
quam propter eius antiquitatem renovassent. De hinc procedentes semper
in longitudine eiusdem montis per bercz versus dictarn plagam metam bene
perspicuosam et evidentem. Adhuc ad eandem plagam tendento ita cum ve-
nissent in eodem campo Kenyer similiter ad unam metam terream satis no-
tam. De hinc modo similiter servata ipsa plaga aquilonali venissent usque
ad quandam magnam viam. qua itur ad Alkenyer ad dictum opidum Zazwa-
ros iuxta quam invenissent unam antiquani metam terream, quam renovas-
sent et alias duas penes illam erexissent. Quarum prima antiqua possessioni
Felkenyer a parte meridionali, alia vero ab orientali Alkenyer et
tertia demque ab occidentali plagis Pyskencz possessionibus praedictis metae
separarent. Ab indeque ultra dictam viam adhuc eandem plagam aquilonalem
servando in hoc spatio euntes iuxta quendam valliculum a parte orientali
unam metam de novo elevassent. Et sic metae possessionum antedictarum
terminarentur. In2 quorum2 omnium2 fidem et testimonium praemissorum
praesentes literas nostras privilegiales pendendo autentici sigillo nostri
munimine roboratas ad petitionem praefatorum Thomae Althemperg Cibi-
niensis et Michaelis Polnar Segeswariensis. magistrorum civium, necnon
Stephan Kroner da Zazwaros, Petri Krych de Zazsebes, iudcium regalium,
et Benedicti Carnifici, Laurencii Sartoris, Iacobi Literati Cibiniensium, Steph-

434
www.dacoromanica.ro
ani Magyary de dicta Zazsebes civium, Petri iudicis et Martini iurati civis
de Alwyncz duximus concedendum. Datum in praefata civitate Koloswariensi
feria secunda proxima post dictum festum visitationis virginis gloriosae, anno
domini millesimo quadringentesimo octoagesimo sexto,
Eingeschaltet vom Konig Johann Zdpolya 1532. Orig. Perg. Arh. St. Sibiu, Nova
Coll. post. Nr. 1956.
Druck: Archly 15, 1880, 201 Nr. 51. Hurmuzaki, Documente II, 4, 18 Nr. 12.

1 Mai 20. 2 Verlangerte Schrift.

4 650
Klausenburg 1486 Juli 3. Der siebenburgische Woiwode Stephan Báthor
schaltet die Urkunden Konig Matthias' von 1486 Nr. 4 632 und Nr. 4 633
ein und beurkundet die vorgenommene Grenzbegehung zwischen Hamlesch samt
Pertinentien sowie den Ortschaften Säcel und Orlat wie folgt:
Quibus praesentatis praefati magistri Ladislaus et Stephanusl protonotarii
nobis retulerent hoc modo. Quomodo ipsi sabbatho proximo post festum
beati Marcelli papae nunc praeteritum2 ad facies oppidi regalis Omlas vocati
necnon villarum seu possessionum Zelysthye, Bywdenbah et Criptzbah in
comitatu Albensi existentium, ad praefatum opidum Omlas pertinentium,
vicinis et commetaneis earundem universis inibi convocatis ac reverendis-
simo in Christo patre domino Ladislao Gereb episcopi ecclesiae Albensis
Transsylvanae in praefatis regnis praefati domini nostri regis apostolicae
sedis cum potestate legati de latere legato praesente, accedentes idem op-
pidum et dictas villas seu possessiones ad ipsum oppidum pertinentes a villis
seu possessionibus praefati domini episcopi et fundorum suorum Fekethewyz
et Warallya vocatis in eodem comitatu habitis, vigore praefatarum litera-
rum regalium a se se et ab invicem hiis metis et signorum distinctionibus
separassent et distinxissent. Quo& primo3 incepissent in latere cuiusdam
montis Helberchs-grund vocati4 a plaga orientali quandam metam terream
reperissent, quam renovassent et iuxta eandcm unam novam erexissent;
de bine descendentes versus plagam occidentalem in descensu eiusdem montis
novam metam terream erexissent. Inde ad eiandem plagam pertranseuntes
quendam rivulum Naghcharnawada vocatum et non longe ab eo profecti
in planicie novam metam erexissent. Abhinc adhuc quasi Ad eandem plagam
euntes ad tres antiquas metas pervenissent, quarum una dicto opido Om-
las, secunda vero scilicet a parte occidentali Zelysthye, tertia autem scili-
cet a parte meridionali Fekethewyz possessionibus praedictis separent.
Quibus renovatis ab eoque loco servatis metis, inter dictas possessiones
Zelysthye et Feketewyz quasi ad plagam meridionalem reflectentes alium
rivulum Kyscharnaw nuncupatum pertransissent et amplius procedentes
prope quendam alium rivulum Borbosa in Walahico vocatum novam metam
erexissent. Abhinc eundem rivulum Borbosa versus dictam plagam meridio-
nalem pertransissent et non longe ab eodem rivulo novam metam terream
erexissent, a quo servata eadem plaga in porvo spatio prosedendo novam
metam erexissent. Inde intrantes silvam arborum Nyr in medio eiusdem silvae
versus dictam plagam meridionalem novam metam erexissent. Abinde ad
dictam plagam meridionalem euutes in latere eiusdem silvae duas antiquas
metas invenissent, quibus renovatis progredientes in parvo spatio pervenis-

435
www.dacoromanica.ro
sent ad duas antiquas metas terreas, quas renovassent. Deinde ad dictam pla-
gam meridionalem tenentes venissent similiter ad duas alias antiquas metas
terreas in prato habitas, quibus renovatis pertransissent fluvium Fekethe-
wyz appellatum, ipsam plagam meridionalem servantes pervenissent ad
locum, ubi fossatum Bomu nuncupatum caderet in dictum fluvium et in
ipso fossato sursum euntes pervenissent ad quandam antiquam metam iuxta
idem fossatum ad sinistram habitam, qua renovata eandem plagam meridio-
nalem tententes ascendissent ad quendam montem, ubi duas antiquas metas
invenissent distinguentes possessionem Fekethewyz et possessionem Bywden-
bach. De quibus per eos renovatis descendissent per quo ddam viretum ad
plagam inter orientem et meridiem in longo spatio pervenissent similiter ad
duas antiquas metas bene apparentes, de quibus deflectentes versus dictam
plagam meridionalem pervenissent ad unam metam antiquam sub collo
eiusdem monticuli habitam. Inde ascendentes ad pedern montis ultra flu-
vium Bywdenbah duas novas metas, unam pro parte villae Cripczbah et aliam
pro parte villae Fekethewyz et Warallya erexissent et abhinc ascendentes
ad alpes metae inter Cripchbah et Warallya ibi terminarentur. In quorum
omnium fidem et testimonium praemissorum praesentes literas nostras
pendentis authentici sigilli nostri munimine roboratas ad petitionem praefa-
torum Thomae Altemberger Cibiniensis et Michaelis Polnar Segeswariensis
magistrorum civium necnon Stephani Kroner de Zazwaras, Petri Krich de
Zazsebes iudicum regiorum ac Benedicti Carnificis, Laurentii Sartoris, Iacobi
Literati Cibiniensum, Stephani Magyary de dicta Zazsebes, Petri iudicis et
Martini iurati civis de Alwyncz duximus concedendas. Datum in praedicta
civitate Koloswariensi feria secunda proxima post festum visitationis virgi-
nis gloriosae anno domini millesimo quadringentesimo octuagesimo sexto.
Orig. Perg. Arh. St. Sibiu U II 434. Siegel, rand, Dm. 50 mm, weisses Wachs in
weisser Wachsschtissel an griin-roter Seidenschnur angehangt. Im Siegelfeld Schild urn-
geben von einem Gebinde und darin Wappenschild mit drel Wolfzahnen Umschrift+co-
mes+Stephanus+de Bathor+iudex curie +[ ] transilvan.
Regest: Archly 15, 1880, 206, Nr. 52.

1 Scilicet Ladislaus de Doroghaza et Ste- 2 In verlangerter Schrift.


phanus de Hassag. 4 vorlage vocalae.
2 Januar 21.

4 651
Klausenburg 1486 Juli 3. Der siebenbargische Woiwode Stephan Bathori
schaltet die Urkunden Konig Matthias' von 1486 Nr. 4 632 und Nr. 4 633
ein und beurkundet die Grenzbegehung zwischen Somrnerburg und Satu Nou
wie folgt :
Quibusl praesentatis1 praefati magistri Ladislaus et Stephanus prothonotarii
nobis retulerunt hocmodo, quomodo ipsi dominico die proximo post festum
beatorum Viti et Modesti martirum nunc praeteritum2 ad facies possessio-
nis Sombor vocatae ad sedem Saxonicalem Kewhalom vocatam pertinentis
vicinis et commetaneis eiusdem universis inibi convocatis et praesentibus
accedentes eandem possessionem Sombor a possessione Siculorum Wyfalw
nuncupata vigore praescriptarum literarum regalium a sese et ab invicem
hiis metis et signorum metalium distinctionibus separassent et distinxis-
sent: Quod primo incepissent in monte Chalabeercz vocato ubi a parte
orientali in supercilio ipsius montis metam antiquam reprerissent.

436
www.dacoromanica.ro
Abhinc ascendentes non longe metam reperissent, ulterius per eundem al-
tins transeundo invenissent metam satis apparentem semper a parte orien-
tali. Abinde tendentes salver ad eandem plagam orientalem per eundem
montem satis in competenti spatio attigissent metam antiquam. Dehinc
currentes adhuc per ipsum montem Chalabercz per longum spatium semper
in eadem plaga orientali venissent ad antiquam metam. Ulterius non longe
euntes metam antiquam reperissent. Dehinc in eodem monte amplius ad
eandem plagam tendentes et non longe proficissentes venissent ad quandam
metam. Deinde ulterius progredientes non longe incipissent in quandam
magnam et communem viam per quam itur ad Brassoviam. In eademque
progredientes semper ad plagam orientalem satis per longum spatium atti-
gissent quandam vallem Chalo vocatam ubi dictae metae possessionum Som-
bor, Wyfalw et Ok land finirentur. In quorum omnium fidem et testimonium
praemissorum praesentes literas nostras pendentis autentici sigilli nostri
munimine roboratas ad petitionem praefatorum Thomae Altemberger Cibi-
niensis et Michaelis Polnar Segeswariensis magistrorum civium necnon Ste-
phani Kronar de Zazwaras, Petri Krich de Zazsebes iudicum regiorum ac
Benedicti Carnificis, Laurentii Sartoris, Iacobi Literati Cibiniensium, Ste-
phaiii Magyary de dicta Zazebes civium, Petri iudicis et Martini iurati
civis Allwyncz duximus concedendas. Datum in praefata civitate Co loss-
wariensi, feria secunda proxima post dictum festum visitationis virginis
gloriosae Mariae, anno domini millesimo quadringentesimo octuagesimo
sexto.
Orig. Perg. Arh. St. Brasov, Gernelndearchiv Jimbor Nr. 1. Siegel war angehángt.
Eingeschaltet von Gabriel Beth len 1615, Orig. Perg. ebenda Nr. 2.
Abschrift Pap. urn 1600 Arh. St. Sibiu U II 437.
Druck: SzabO, Sza. oklevèlthr 1 -, 109 Nr. 490.
Regest: Kernèny, Notitia 1, 191. Archly 15, 1880, 207 Nr. 54.

Verlängerte Schrift. 2 Juni 18.

4 652
Klausenburg 1486 Juli 4. Der siebenburgische Woiwode Stephan Báthori schallet
die Urkunden Konig Matthias' von 1486 Nr. 4 632 und 1486 Nr. 4 633 ein und
beurkundet die Neufestlegung der Hattertgrenzen des Brooser Stuhls gegen Westen.
Quibus1 praesentatis1 annotati magistri Ladislaus et Stephanus protho-
notarii nobis attulerunt hoc modo. Quomodo ipsi feria tertia proxima post
festum sacratissimi corpori Christi et aliis diebus ad id aptis et suffientis ad
facies opidi regalis Zazwaras vocati necnon possessionum Thordas, Zarka et
Waraswisze vocatarum in comitatu Albensi existentium ad idem opidum
Zaazwaras pertinentes vicinis et cometaneis eiusdem et earundem universis
inibi legitime convocatis et praesentibus accendentes annotatas villas seu
possessiones Thordas, Zarka et Waraswisze ad ipsum opidum Saswaras uti-
dem pertinentes a villis et possessionibus honorabilis capituli ecclesiae Al-
bensis Pyspeky in de IIwniad necnon Paad eiusdem capituli ac Waynkerczth,
Thamaspathaka necnon Kysdeng nobilium de eadem et Tormas venerabilis
et religiosi fratris abbatis de Bwlch omnino in dicto comitatu Albensi exis-
tentibus habitis et possessione Marthondeng vocata similiter nobilium de
eadem in eodem comitatu adiacentes vigore earundem literarurn regalium
a sese et ab in icern hiis metis et signorum metalium distinctionibus sepa-

437
www.dacoromanica.ro
rassent et distinxissent quod primo1 et1 principialiterl incipiendo metas
terreas annotati possessionis Pyspeky ipsius capituli Albensis iuxta Maru-
sium in vieinitati praetactae villae Thorda, quae posita est in planicie iuxta
Nemus Marussi prope Marusium inde in commetanitate eiusdem [ 12
ab oriente remanentis precedit versus meridiem ad aliam terream metam erec-
tam in eadem planicie hinc ascendit usque magnam viam per quam itur de
Warasio in Dewam sub quia est meta terrea, quam viam pertranseuntes
et in quodam rubeto in latere cuiusdam Beercz directe versus meridiem ascen-
dentes quasdam tres metas terreas antiquas satis eminentes reperientes eas
renovassent, quarum unam ab orientali Thordas aliam vero ab occidentali
Paad praetitulati capituli Albensis terciam siquidem a meridionali plagis
Waynkerchth possessionibus praedictis eorundem nobilium de eadem pro
signis metalibus deputassent et designassent et ibi ante dictae possessionis
Paad cum praefata possessione Thordas terminarentur. De hinc rubeto in
praedicto ad hue in eadem plaga meridionali similiter in latere ipsius beercz
per bonum spatium ascendendo quasdam arborem querci terris circumsci-
sam pro meta cursuali dictae possessionis Thordas erexissent deindeque simi-
liter eandem plagam meridionalem servando ad caeunem ipsius Beercz as-
cendissent ubi duas metas de terris aggregassent quarum una ab orientali
possessioni Thordas praedictae reliqua autem antefatae possessioni Wayn-
kerczth metas separarent. Deinde divertentes et eiundo in eadem beercz inter
orientalem et meridionalem plagas quasdam tres metas de terra accumulas-
sent. Unamque earum ab orientali praefatae possessioni Thordas alterius
autem ab occidentali possessioni Waynkerczth tertiam denique a meridionali
plagis possessioni Marthondenk pro metis deputassent. Ubi metae possessionis
Waynkerczth praedictae cum praefatis possessionibus Thordas et Marthon
denk terminant. Adhuc inter orientalem et meridionalem plagas per modi-
cum spatium procedendo in eodem beercz viam metam cursualem de terras
pro meta dictae possessioni Thordas aggregassent et inde progredientes
directe ad dictam plagam orientalem in vertice eiusdem beercz non longe tran-
seundo attigissent quandam vallem in cuius cacumine unam metam cursualem
modo simili de terra erexissent. Et pro signo metali antedictae possessioni Thor-
das deputassent et de ipsa valle descendendo ipsam plagam orientalem in
eodem beercz per bonum spatium currentem unam metarn cursualem iamfatae
possessioni Thordas de terris accumullatam designassent abinde ulterius eundo
in parvo spatio in eodem beercz versus dictam plagam orientalem similiter
unam metam de terra congregassent quam pro meta annotatae possessioni
Thordas elegissent. Et de eodem beercz adhue descendentes partium similiter
inter orientalem et meridionalem plagas pergentes quasdam duas metas terr-
reas elevassent quarum una saepefatae possessioni Thordas alia vero posses-
sioni Marthondenk antedictae metas distingueret. Ex indeque modosimili
inter orientalem et meridionalem plagas parvum procedendum in latere
seu descensu ipsius beercz unam metam cursualem pro meta praefatae posses-
sioni Thordas consignassent abinde vero servata eadem plaga descendissent
directe ad quendam rivulum Zekespathak vocatum et dictam plagam inter
orientem et meridie servando iuxta e undem rivulum duas metas terreas ele-
vassent quarum similiter una possessioni Marthondeng alia vero possessioni
Thordas praedictis separarent. Ibique met ae eiusdem possessionis Marchondeng
cum dicta possessione Thordas terminarentur. Ab hinc eandem plagam per
transeuntes dictum rivulum Zekespathak pertinentem metas adhuc cum eadem
possessione Thordas et possessione abbatiae de Bwlch praedicta Tharmas
vocata prope eundem rivulum unam novam metam terream erexissent. De
hinc ad eandem plagam non longe procedendo in planicie similiter unam no-
yam metam sub quidam arborem piri cumulassent de qua per parvum spatium

438
www.dacoromanica.ro
ad eandem plagam euntes similiter in planicie novam metam terream ere-.
xissent de qua tendendo ad montem adhuc ad eandem plagam in ascensu
montis inter terras arabiles novam metam terream elevassent abinde ad eun-
dem montem semper eandem plagam tenendo ulterius ascendissent ubi pe-
nes quandam viam per quam de dicta possessione Thormas ad dictum opi-
dum Zaazwaras itur novam metam terream erexissent. Inde adhuc eandem
plagam servando ulterius ad dictum montem ascendissent et in latere eius-
dem montis novam metam terream elevassent de hinc ascendendo ad cacumen
eiusdem montis tres novas metas terreas accumulassent quarum una posse-
ssioni Thormas secunda vero Thordas quam Nicolaus Egidii, iudex de eadem
Thordas sacramento septimo se ibidem more solito praestito eiusdem posse-
ssionis fuisse comprobavit. Tertia vero dicto opido Zaazwaros separarent
in abinde in dorso eiusdem montis ad plagam meridionalem declinando et
montis semper in eadem dorso proficiscendo circa finem eiusdem unam no-
vam metam terream erexissent, de qua ad dictam plagam inter orientem et
meridiem in dorso cuiusdam alterius montis euntes ad quendam monticu-
lum ascendissent in cuius cacumine unam novam metam elevassent. Abinde
adhuc semper in eiusdem montis dorso versus plagam orientalem diverdendo
ad quendam alium monticulum pervenissent, ubi unam antiquam metam
invenissent quam renovassent et iuxta eandem unam novam aliam erexissent
quarum una possessioni Thamaspathaka alia vero opido Zaazwaras separa-
rent, ubi Stephanus Wynczy, iudex de dicto opido sacramentum similiter
septimo se super eo, quod a rescriptis tribus metis in loco sacramenti per iudi-
cern de dicta Thordas praestiti elevatis veras ostensiones usque in hunc lo-
cum fecissent et terra sub eisdem ostensionibus semper ad praefatum opidum
spectasset et pertinuisset sed indebite ab eodem occupassent praestitisse qua-
rumquidem metarum ostensionibus et erectionibus a dicto rivulo Zekespat-
haka Johannes Cheh famulus praefati abbatis de dicta Bwlch usque ad prae-
scriptam antiquam metam modo praemisso renovatam in persona eiusdem
abbatis contradixisset abinde adhunc versus plagam meridionalem procedendo
cum eadem possessione Thamaspathaka metas tenentes in parvo spatio in
dorso montis processissent et unam antiquam metam invenissent quam reno-
vassent de illaque ad quendam monticulum adhuc in dorso eiusdem montis
versus dictam plagam meridionalem eundo pervenissent ad quendam monti-
culum in cuius sumpmitate antiquam metam invenissent quam simili modo
renovassent abinde eandem plagam meridionalem servando. Ad unam anti-
quam metam accessissent quam modo simili renovassent. Ab hunc semper
in ipsi dorso montis versus dictam plagam meridionalem per longum spatium
progrediendo ad unam metam antiquam attigissent qua renovata ulteriusque
cum possessione Kysdengh vocata metas tenentes modicum in dorso dicti
montis ad eandem plagam meridionalem euntes in quendam montem ascen-
dissent in cuius cacumine unam antiquam metam inventam reovassent. Ab-
inde in eodem dorso montis versus dictam plagam meridionalem in bono spa-
tio proficiscentes applicassent ad quandam magnam antiquam metam ter-
ream in cuius superficie duas metas novas erexissent. De quibus ad plagam
inter orientem et meridiem in quosdam beercz regrediendo penes quandam
viam tres novas metas terreas erexissent quarum una possessioni Zarka alia
vero Kysdeng praedictis, tertia autem possessioni Waraswisze nuncupatae
separarent. Hinc in eodem beercz ab eandem plagam inter orientem et me-
ridiem euntes circa finem eiusdem beercz duas metas terreas erexissent. De
quibus descendentes versus plagam orientalem eundo in latere montis unam
novam metam terream cummulassent inde modicum ulterius ad eandeam
plagam orientalem progrediendo in eiusdem montis latere similiter unam no-
vam metam terream erexissent de qua servata eadem plaga orientali non

439
www.dacoromanica.ro
longe descendendo pervenissent ad quendam valliculum brevem in cuius
capite duas metas terreas erexissent de quibus per medium eiusdem valli-
culi versus plagam inter orientem et meridiem descendendo pervenissent in-
ter data ad quandam metam lapideam quam meta terrea circumpo-
suissent. Inde servata eadem plaga non longe venissent ad quasdam suas me-
tas laoideas super quibus similiter metas terreas elevassent de quibus modi-
cum versus eandem plagam euntes in planicie prope fluvium Waraswisze
appellatum similiter metam terream elevassent. Inde eundem fluvium per-
transeuntes et in planicie versus dictam plagam inter orientem et meri-
diem procedendo ad antiquam metam terream pervenissent qua renovata
ulterius versus eandem plagam euntes et iterum ad aliam antiquam metam
terream pergendo qua similiter renovata. Eademque plaga servata amplius
in parvo spatio procedendo unam antiquam metam invenissent quam reno-
vassent et abhinc adhuc eandem plagam servando pervenissent iterum ad
unarn antiquam metam terream quam similimodo renovassent et de eisdem
metis non longe euntes intrr meridiem et occidentem quandam silvam nemo-
rosam intrassent et in ipsa silva parvum procedendo unam metam terream
antiquam invenissent ipsaque renovata servata eadem plaga per bonum spa-
tium in eadem silva amplius eundo quandam metam antiquam de terra sub-
levatam reperissent quam renovassent abindeque in silva nemorosa prae-
dictam directe divertendo ad plagam meridionalem tendendo ad quandam
viam antiquam qua de dicta possessione Waraswisze itur versus quandam
petrarn magnam Wereskew nuncupatam in alpibus existentem et in eadem
via satis longe procedendo de ipsaquoque silva nemorosa exeuntes perveni-
ssent ad memoratum nemus in hac ipsius silvae existentes Payonczthan
apellatum ubi secus viam praedictam metam antiquam de terra accumula-
tam conspexissent quam renovassent. Et adhuc per eandem viam dictam
nemosi Paynoztham transeuntes similiter quandam magnam silvam nemoro-
sam attigissent. Et in ascensu quasi in declinitate ipsius alpis penes eandem
viam antiquam quandam metam de quibusdam duobus lapidibus in terream
fixis relevatam invenissent quam terris circumpereundo renovassent. Et
adhuc semper eandem plagam meridionalem servando in dicta via antiqua
progredientes per magnum spatium quasdam duas metas non longe abeun-
tern reperissent, quarum una in medio eiusdern viae ab orientali Zarka alio
vero prope viam ab occidentali plagis elevatae Waraswycze possessionibus
praedictis metas separaret et distingueret. Et abinde ulterius procedentes
in eadem plaga meridionali in ipsa.via antiqua non longe quandam metam
antiquam de lapidibus satis grandis in terram conditis et locatis vidisset
ibique metae possessionum supradictarum terminarentur. In1 quorum1
omnium fidem et testimonium praemissorum praesentes literas nostras pri-
vilegiales pendentis autentici sigilli nostri munime roboratas ad petitionem
praefatorum Thomae Althemperger Cibiniensis et Michaelis Polnar Seges-
wariensis magistrorum civium necnon Stephani Kronar de Zaazwaras, Peter
Krych de Zaazsebes iudicum regiorum ac Benedicti Carnificis, Laurencii Sar-
toris, Jacobo Literati Cibiniensis, Stephani Magyary de dicta Zaazsebes
civium, Petri iudicis et Martini iurati civis de Alwyncz duximus concenden-
dum. Datum in praefata civitate Koloswariensi feria tertia proxima post fes-
tum visitationis virginis gloriosae, anno domini millesimo quadringentesimo
octoagesimo sexto.
Orig. Perg. Arh. St. Sibiu. Nova Coll. post. 1858. Siegel war an griin-roler Seiden-
schnur angehangt.
Druck: Archiv 15, 1880, 207 Nr. 56.
1 In verlängerter Schrift. 2 Verwischt im Bug. 8 mm.

440
www.dacoromanica.ro
4 653
Klausenburg 1486 Juli 4. Der siebenbargische Woiwode Stephan Bathori be-
glaubigt die Urkunden Konig Matthias von 1486 Nr. 4 632 und von 1 486 Nr.
4633 und bestatigt die Grenzbegehung zwischen der Gemeinde Burgberg und
der Besitzung Gesetss wie folgt:
Quibus praesentatis praefati magistri Ladislaus et Stephanusl prothono-
tarii nobis retulerunt hoc modo. Quomodo ipsi feria secunda proxima post
festum beati Barnabae apostoli nunc praeteritumz ad facies possesionis Saxo-
nicalis Hyhalom vocatae in comitatu Albensi existentis vicinis et commeta-
neis eiusdem universis inibi convocatis et praesentibus accedentes eandem
possessionem Hyhalom de possessione Wolahicali nobilis Nicolai de Gerend
Geze vocata in dicto comitatu adiacente vigore praescriptarum literarum
regalium a sese et ab invicem hiis metis et signorum metalium distinc-
tionibus separassent et distinxissent. Quod primo incipientes in quadam ar-
bore ilicis meta terrea circumposita, quae meta a septemtrionali possessioni
Oltzona ab orientali vero Geze a meridionali siquidem plagis Hyhalom pos-
sessionibus praedictis separaret. Deinde modicum ad eandem plagarn meri-
dionalem progredientes incidissent in quandam magnam silvam glandino-
sam in cuius capite modo simili sub arbore ilicis reperissent metam terream
quam renovassent. Abhinc ulterius in ipsa silva in competenti spatio servata
adhuc eadem plaga meridionali procedentes pervenissent ad quandam ar-
borem similiter ilicis sub quamodo simili meta terrea satis nota apparuisset
quam renovassent. Dehinc transeundo in eadem silva non longe servata ipsa
plaga meridionali attigisssent iterum arborem ilicis sub qua metam antiquam
invenissent. Qua renovata amplius modo sirnili in ipsa silva pergentes ad
eandem plagam meridionalem venissent ad quandam viam qua de dicta po-
ssessione Geze Wolahicali itur ad dictam possessionem Saxonicalem penes
quam a parte dictae possessionis Hyhalom metam antiquam bene apparen-
tern reperissent, quam modo simili renovassent. Tandem abhinc in ipsa silva
servata semper dicta plaga meridionali proficiscentes reperissent penes quan-
dam antiquam viam metam satis lucidam quam renovassent. Hine pergen-
tes per ipsam viam in eadem silva modo simili servata dicta plaga meridio-
nali non longe penes eandem viam subtus arborem ilicis invenissent metam
terream satis manifetam. Qua de novo reformata ulterius procedentes per
eandem antiquam viam ad eandem plagam meridionalem penes quam repe-
rissent iterum metam terream ipsaque restaurata progredientes adhuc eadem
via ad dictam plagam meridionalem semper in eadem silva per bonurn spa-
tium invenissent secus eandem viam metam terream sub arbore ilicis satis
notabilern et evidentem quarn renovassent. Abinde vero procedentes in eadem
silva ad saepedictam plagam meridionalem in latere cuiusdam vallis reperissent
modo simili antiquam metam quarn renovassent. A[bin]8de declinassent ad
eandem plagam in eadem silva satis per bonum spatium eundo attigissent
quendam campum quern pertranseundo venissent ad quoddam fossatum Po-
kol Arokya vocatum penes quod sub orbore ulmi reperissent antiquam metam
quam propter eius vetustatem de novo elevassent. Prosilientes vero ipsum
fossatum et per beercz modicum ad plagam orientalem tendentes venissent
in quandam aliam silvam et continuantes dictam plagam meridionalem per
bonum spatium attigissent quandam magnam viam qua de possessione Wo-
lahicali duceret ad dictam possessionem Hyhalom ubi reperissent metam abo-
litam sub arbore ilicis quam renovassent, ibique inter dictas possessiones Hy-
halom et Geze metas terminassent. In quorum omnium fidem et testimonium
praemissorum praesentes literas nostras pendentis autentici sigilli nostri mu-

441
www.dacoromanica.ro
nimine roboratas ad petitionem praefatorum Thomae Altemberger Cibinien-
sis et Michaelis Polnar Segeswariensis magistrorum civium necnon Stephani
Kronar de Zazwaros, Petri Krich de Zazsebes iudicum regiorum ac Benedicti
Carnificis, Laurentii Sartoris, Iacobi Literati Cibiniensium Stephani Magyary
de dicta ZazSebes civium Petri iudicis et Martini iurati civis de Alwyncz du-
ximus concedendas. Datum in praefata civitate Coloswariensi feria tertia proxi-
ma post dictum festum visitationis virginis gloriosae, anno domim millesimo
quadringentesimo octogesimo sexto.
Orig. Perg. Arh. St. Sibiu U II 433. Siegel, rund, Drn. 48 mm, weisses Wachs in
Wachsschüssel an roter Seidenschnur angehangt. Derselbe Stempel wie Nr. 4 650.
Regest: Kemèny, Notitia 1, 190. Archiv 15, 1880, 214 Nr. 57,
1 Scilicet Ladislaus de Doroghaza et Stephanus 2 Juni 12.
de Hassag. 3 Schrift geschwunden.

4 654
Klausenburg 1486 Juli 4. Der siebenbargische Woiwode Stephan &Mori schal-
tet die Urkunden Konig Matthias' von 1486 Nr. 4 632 und Nr. 4633 ein und
beurkundet die vorgenommene Grenzbegehung zwischen Martinsberg und Nou
Rom& wie folgt:
Quibus praesentatis praefati magistri Ladislaus et Stephanusl nobis retule-
runt hoc modo, quomodo ipsi feria tertia proxima post festum beati Barnabae
apostoli8 nunc praeteritum ad facies possessionis Saxonicali Mertersperg
alias mons Martini vocati in comitatu Albensi existentis vicinis et commeta-
neis eiusdem universis inibi legitime convovcatis et praesentibus accedentes
eandem possessionem Mertersperg a possessione nobilis Pauli Horwath New-
dorff alias Uyfalw nuncupata in eodem comitatu adiacente vigore praescrip-
tarum literarum regalium a sese et ab invicem hiis metis et signorum meta-
lium distinctionibus separassent et distincissent. Quod primo iucipiendo in
loco Thewlghath vocato invenissent unam antiquam metam separantem dic-
tas possessiones Mertersperg et Newdorff et Zazonhwz similiter regalem, qua
renovata procedendo inter orientem et meridiem in parvo spatio pervenissent
similiter ad antiquam metam quam similiter renovassent. hide servata eadem
plaga ulterius modi cum procedendo invenissent antiquam metam qua reno-
vata girando ad plagam meridionalem in quodam beercz venissent ad anti-
quam metam. quam modo simili renovassent. Abhinc per idem beercz descen-
dendo versus plagam meridionalem in fine eiusdem beercz in vertice cuius-
dam monticuli novam metam fecissent. Hine descendendo versus plagam
meridionalem ad vallem iuxta fluvium Marthonpathaka vocatum novam
metam erexissent. Inde eundem fluvium ad dictam plagam meridionalem
pertranseuntes in alia parte eiusdem fluvii novam metam erexissent. Abinde
servata eadem plaga meridionali procedendo ad duas successive antiquas
metas pervenissent, quibus renovatis longius ad eandem plagam meridionalem
progrediendo in latere montis antiquam metam renovassent. Indique serva-
ta eadem plaga meridionali ad beercz ascendendo penes quandam viam gra-
minosam antiquam metam reperissent, quam propter eius antiquitatem re-
novassent. Abinde descendendo ad eandem plagam meridionalem in latere
montis antiquam metam renovassent. Hine descendendo ad fluvium Arany-
pathaka vocatum eundemque fluvium pertranseuntes et directe ad praefa-
tam plagam meridionalem pergentes pervenissent ad montem castri antiqui

442
www.dacoromanica.ro
Aranwara nuncupati, in cuius montis vertice de loco castri versus plagam
occidentalem antiquam metam invenissent quam renovassent. Ibique metas
dictarum possessionum Mertersperg et Wyfalw terminassent. In quorum om-
nium fidem et testimonium praemissorum praesentes literas nostras pen-
dentis autentici sigilli nostri munimine roboratas ad petitionem praefatorum
Thomae Altenbereger Cibiniensis et Michaelis Polnar Segesvariensis magis-
trorum civium nec non Stephani Kronar de Zazwaras, Petri Krich de Zaz Sebes
iudicum regiorum ac Benedicti Carnificis, Laurentii Sartori, Iacobi Literati
Cibiniensis, Stephani Magyarii de dicta Zaz Sebes civium Petri iudicis et Mar-
tini iurati civis de Alwyncz duximus concedendas. Datum in praefata dvi-
tate Colosvariensis feria tertia proxima post dictum festum visitationis vir-
ginis gloriosae, anno domini millesimo quadringetesimo octuagesimo sexto.
Orig. Perg. Arh. St. Sibiu U II 435. Siegel, rund, Dm. 50 mm, weisses Wachs in
Wachsschussel an gnin-roter Seidenschnur angehangt. Derselbe Stempel wie Nr. 4 650.
Regest: Kemény, Notitia 1, 190/91. Archiv 15, 1880, 214 Nr. 58.

1 Scilicet Ladislaus de Doroghaza et Ste- 2 Juni 13.


phanus de Hassag.

4 655
Klausenburg 1486 Juli 4. Der siebenburgische Woiwode Stephan Bcithori
schaltet die Urkunden König Matthias' aus 1486 Nr. 4632 und Nr. 4 633 ein
und beurkundet die Neufestlegung der Gemarkungsgrenzen von Walachischi
Pien und reirreiria nach Westen wie folgt: Quibus praesentatis praefati magistr-
Ladislaus et Stephanus protonotarii nobis retulerunt hoc modo, quomodo
ipsi feria tertia proxima post festum sacratissimi corporis 'Christi nunc prae-
teritumi ad facies possessionum Thartaria ad oppidum Vincz et Pyen voca-
tas ad civitatem Szasz-Sebes2 pertinentes omnino in comitatu Albensi exi-
stentes, vicinis et commetaneis earundem universis inibi convocatis eis -
demque et signanter Iohannem Barcha praesentibus accedentes easdem posses-
siones Thartaria et Pyen Vallachali vocata ceterisque possessionibus eiusdem
Iohannis de Barcha dictis possessionibus Thartaria et Pyen convicinantibus
vigore prescriptarum literarum regalium a sese et ab invicem his metis
et signorum metalium distinctionibus reparassent et distinccissent. Quod
primo/incipiendo in quodam longo monte a plaga aquilonali ubi in summitate
eiusdem montis vulgo bercs apellata tres metas terreas errexissent. Inde euntes
in eodem bercz versus plagam meridionalem metam terream elevassent, hinc
ad dictam plagam meridionalem pertranseuntes quendam valliculum in quo
est via, quae exit de dicta villa Thartaria et ducit versus occidentem malom-
ut nuncupata iterum metam terream fecissent. Abinde servata eadem plaga
meridionali in dicto bercz ulterius procedendo duas metas terreas cumula-
ssent, a quibus in eodem bercz versus plagam meridionalem in parvo spatio
procedendo metam terream elevassent. Abinde eandem plagam meridionalem
tenentes in parvo spatio ivissent ubi in dicto bercz similiter metam terream
elevassent, de qua ad eandem plagam modo simili in brevi spatio pergentes
in eodem bercz metam terream cumulassent. De qua ulterius in eadem bercz
adhuc dicta plaga merid_onali servata progredientes tres metas singulares
sive cursu quales in locis aptis et necessariis erexissent. De hinc usque ad finem
eiusdem bercz versus eandem plagam meridionalem euntes in opposito posses-
sionis Csora vocatae duas metas terreas elevassent. Deinde ad quendam

32 Urkundenbuch 443
www.dacoromanica.ro
rivulum sive vallem Revespataka communiter vocitatam descendissent,
in qua semper in profundo eiusdem vallis versus plagam inter orientem et
meridiem usque ad caput eiusdem vallis proficiscentes duas metas terreas
cumulassent, de quibus ad sinistram versus plagam orientalem deflectentes in
ascensu montis unam metam terream erexissent. Abinde eandem plagam
orientalem servantes ad unam antiquam metam pervenissent, quam
renovassent et iuxta eandem alias duas metas erexissent. Quarum
prima scilicet renovata Pyen, secunda vero Herkes Vallachali, tertia
siquidem oppido Vincz consequenterque possessioni earum Thartaria
praedictae separassent. Abhinc servantes metas inter dictas possessiones
Pyen et Herkes Vallachialem declinassent ad dictam plagam meridi-
onalem et in quo spatio servata eadem plaga euntes pervenissent ad
unam antiquam metam terream quam renovassent. Indeque servata eadem
plaga meridionali euntes per parum spatii reperissent unam aliam antiquam
metam terream quam renovassent, deindeque servata eadem plaga modicum
progredientes pervenissent iterum ad quandam unam antiquam metam
terream quam renovassent. Abinde servata eadem plaga reperissent iterum
unam antiquam metam terream quam renovassent, de qua servata eadem
plaga meridionali pervenissent ad unam antiquam metam terream quam re-
novassent. Abhinc eadem plaga meridionali servata pervenissent iterum ad
unam antiquam metam terream quam similiter renovassent, in qua per mag-
num spatium sub monte Rekepyesheye ad dictam plagam meridionalem pro-
gredientes reperissent unam antiquam metam terream quam renovassent.
Dehinc iterum per magnum spatium ad dictam plagam meridionalem euntes
pervenissent ad unum magnum lapidem prius etiam pro meta erectum, quem
cum terris in circuitu iterum renovassent, ab eodemque lapide servata eadem
plaga meridionali semper sub eodem monte euntes pervenissent ad unam
aliam antiquam metam terream quam renovassent. De qua servata eadem
plaga per modicum spatium euntes reperissent unam aliam antiquam me-
tam quam iteruna renovassent atque hinc servata plaga pervenissent ad unam
antiquam metam terream quam renovassent. De qua servata eadem plaga
penes unam magnam viam per modicum spatium euntes et eandem viam
prosilientes pervenissent ad unam magnam et antiquam metam quam iterum
renovassent. Abhinc servata eadem plaga meridionali per parvum spatium
progredientes iterum invenissent unam antiquam metam terream quam reno-
vassent. Deinde ad dictum montem Reketyeshegye modicum ascendentes et
semper eadem plaga meridionali servantes reperissent unam antiquam metam
terream quam renovassent. De qua servata eadem plaga iterum altius directe
ascendentes reperissent unam magnam antiquam metam terream quam re-
novassent. Dehinc semper ad dictum montem Reketyeshegye ascendentes et
servata eadem plaga meridionali reperissent iterum unam magnam antiquam
metam terream quam renovassent. Deinde per eundem montem ad dictam
plagam meridionalem altius euntes reperissent unam aliam antiquam metam
terream quam renovassent. Abhinc servata eadem plaga meridionali sem-
per ad eundem magnum montem Reketyeshegye ascendentes invenissent
unam aliam antiquam metam terream quam renovassent. Dehincque in
latere eiusdem montis ulterius directe ascendentes invenissent unam aliam
antiquam metam terream quam renovassent. Deinde semper ad plagam me-
ridionalem sub cacumine eiusdem monzis progredientes reperissent iterum
unam magnam metam terream quam renovassent. Abindeque ad cacumen
eiusdem montis ascendentes invenissent unam magnam antiquam metam
terream quam renovassent. Dehinc de cacumine eiusdem montis inter orien-
tem et meridiem descendentes in latere eiusdem reperissent quandam unam
antiquam metam terrream quam renovassent et abhinc descendentes in

444
www.dacoromanica.ro
magna valle reperissent quendam rivulum vulgo Diszno-Paszthor-Arokya
vocatum, quern prosilientes penes eundem reperissent quendam parvum cam-
pum Ztan-mezeje vocatum et in medio eiusdem reperissent unam magnam
antiquam metam terream quam renovassent. De eodemque campo per parvum
meatum similiter inter orientem et meridiem ascendentes ad montem Ztan-
hegye penes eundem rivulum reperissent quandam metam terream quam reno-
vassent. Adhuc in latere eiusdem montis ulterius ascendentes reperissent duas
antiquas metas terreas quarum unam a parte dictae possessionis Szasz-Pyen
enovassent, dehincque non longe euntes in latere eiusdem montis Ztan-
hegye reperissent duas antiquas metas terreas, quarum unam a parte eius-
dem possessionis Szaszpyen iterum renovassent servataque eadem plaga me-
ridionali ad eundem montem bercz ascendentes reperissent duas antiquas
metas terreas, quarum unam iterum a parte praefatae possessionis Szasz-
pyen renovassent, quarum metarum duarum renovatarum in persona dicti
Iohannis de Barcha contradictum fuisset. Abindeque inter orientem et meri-
diem per bercz modicum ascendendo invenissent, iterum duas antiquas metas
terreas quarum unam a parte dictae possessionis Szaszpyen renovassent,
deindeque semper per bercz ascendendo invenissent unam antiquam metam
terream quam renovassent. Dehincque per eundem bercz eundo reperissent
iterum unam antiquam metam quam renovassent, deinque per eundem bercz
ad eundem montem Ztanhegye altius eundo reperissent unam antiquam me-
tam terream quam renovassent. Dehinc autem per bercz ad plagam meri-
dionalem plectentes reperissent unam antiquam metam quam renovassent,
a qua ascendendo et per eundem bercz in modico spatio in quodam valli-
culo reperissent, quendam antiquam metam terream quam renovassent. Et
in eodem valliculo ascendentes ac per bercz ad dictarn plagam occidentalem
euntes invenissent duas antiquas metas terreas, quarum prior a parte prae-
scriptae possessionis Pyen renoN assent. Abindque semper per bercz ad pla-
gam meridionalem euntes pervenissent ad duas antiquas metas quarum
unam a parte saepecdictae possessionis Pyen renovassent, deinde autem per
eundem bercz semper ad dictarn plagam meridionalem euntes in fine eius-
dem bercz reperissent unam magnam vallem in Vallachico Albulpataka vo-
cata. Eandemque prosilientes pervenissent in magnam silvam pinosam ubi
metae possessionum Dresman et Pyen praedictae metas dictae civitatis
Szasz-Sebes attingentes determinarent. In quorum omnium fidem et testi-
monium praemissorum praesentes literas nostras pendentis autentici sigilli
nostri munimine roboratas ad petitionem praefatorum Thomae Altenber-
ger Cibiniensis et Michaelis Polnar Segeslariensis magistrorum civium necnon
Stephani Kronar de Szaszvaros, Petri Krich de Szasz-Sebes iudicum regiorum
ac Benedicti Carnifex, Laurentii Sartoris, Iacobi Literato Cibinensium, Step-
hani Magyari de dicta Szasz-Sebes chium, Petri iudice et Martini iurati civis
de Alvincz duximus concedendum. Datum in praefata civitate Colosva-
riensi feria tertia post divum festum visitationis beatae Mariae virginis, anno
domini millesimo quadringentesimo octuagesimo sexto.
Darunter:
Lecta per magistrum Stephanum.
Lecta per magistrum Ladislaum.
Abschrift 18. Jh. Arh. St. Deva, Stuhlsarchiv Sebes 1/1486.

1 Mai 30. in der Abschrift meist in moderner Schreib-


2 Die Ortsnarnen der grbsseren Orte sind weise wiedergegeben.

32*
445
www.dacoromanica.ro
4 656
Ofen 1486 August 4. Konig Matthias fordert die Sachsen der Sieben und Zwei
Stiih le des Burzenlandes and von Bistritz auf, ihn im Shine der jiingsten
Reichsbeschlusse mit einem betriichtlichen Subsidium zu unterstutzen.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 432. Siegel, rund, Dm. 65 mm, war in rotes Wachs,
papierbedekt, vorne aufgedriickt. lieste mit demselben Stempel wie Nr. 3 362.
Druck: Marienburg, Kleine sieb. Geschichte 227. Schuller, Umrisse 1, Ub. Nr.5 Transil-
vania 1874, 7.
Von der Kanzlei: Comissio propria domini regis.
Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fidelibus nostris uni-
versis iudicibus et iuratis ac senioribus ceterisque septem et duarum sedium
nee non terrae Barcza et Bistriciensis Saxonibus salutem et gratiam. Cum
his diebus superioribus domini praelati, barones et proccres ac alii regnicolae
hue Budae pro tenenda diaeta convenissent inter alia quae bonum statum,
commodum et tranquillitatern regni respiciunt, considerantcs expensas nos-
tras quas his praeteritis temporibus ad olendas et conservandas genies nos-
tras facere nos oportuit et adhuc neccessario facere oportet simulque animad-
vertentes necessitates nostras, quibus usque ad extremum premimur de bonis
eorum contributionem unius auri ultro, prout auditur, protuistis abtulerunt
et insuper etiam civitates nostrae liberae ac alii omnes subditi nostri similiter
subsidium praebuerunt. Verum quia tanta et tam gravis est ipsa nostra
et regni nostri necessitas, ut ad propulsandam illara non modo oblatum, ut
praefertur, sed ne maius quidem subsidium sufficere videretur. Earn ob rem
licet statueramus vos per aliquantulum temporis supportatos relinquere,
tamen tanta urgente necessitate facere non possumus, quin etiam a vobis
subsidium petamus, quod profecto nimine faceremus nisi maxima nos ad-
stringeret necessitas. Proinde rogamus vos et hortamur et nihilominus
strictissime comittimus, quatenus vos quoque considerantes nostram et regni
nostri necessitatem et1 signanter praesentem rerum nostrarum statum et
conditionem iuxta informationem fidelium nostrorum nobilis Iohannis More
ac magistri civium civitatis nostrae Cibiniensis, instar aliorum subditorum
nostrorum succurrere et nobis maiorem quo lien potent summam citissime
et sine omni mora disponere debeatis. In hoc vero cavete, ne difficultatem
aut renitentiam faciatis, quondam vi id forte facere attentaretis atque ne-
gotia nostra et regni nostri, ad quae subsidit m huiumodi deputamus, aliquo
pacto turbarentur, nemini alteri nisi vobis et quidem gravissime imputare-
mus. Aliud igitur iterum atque iterum committimus, facere nullo modo au-
deatis. Datum Budae feria sexta proxima ante festum beati Tiburtii, anno
domini 1486.
Hierauf gestrichen pnle.

4 657
Klausenburg 1486 August 5. Richter Lind Rat von Klausenburg leiten den
Rechtsstreit zwischen ihrem fritheren Richter Nikolaus Pethri und den Einwoh-
nern von Baciu an die Sieben Still* weiter.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U III 200. Siegel, rund, Dm. 25 mm, in griines Wachs
auf der Rückseite zum Verschlui3 aufgedruckt. Reste mit drei Zinnen und Umschrift.

446
www.dacoromanica.ro
Araicabili salutatione cum famulatu. Domini et fautores carissimi. Notifi-
camus prudentiis- vestris, quod causam inter prudentem Nicolaum Pethri
alias iudicern nostrum ut actorem ab una et proyidos cives del Bach ut
attractos partibus ab altera per nos sententiatam et tandem pro ultronia
inquisitione per viam appellationis vestrarum prudentiarum deliberationi
deductarn ad certum terminum videlicet diem lunae proximae ante festum
sancti Laurencii martiris2 partibus utrique coram vestris prudentiis fiendae.
Quare rogamus vestras prudentias, quatenus dictam causam iuxta civitatis
vestrae iura legalia discutere sine decissimo terminare et tandem solum sen-
tentiam causae nobis suo modo rescribere velitis et dignemini. Ex Coluswar
ipso die sancti Oswaldi regis, anno domini millesimo quadringentesimo
LXXXVI.
Iudex, iurati cives
civitatis Coluswar.
Auf der Ruckseite Adresse: Prudentibus et circumspectis magistro civium,
iudicibus iuratisque civibus Cibiniensibus, dominis et fautoribus nobis sin-
cere dilectis.
I Hierauf gestrichen dezz. 2 August 7.

4 658
llermannstadt 1486 August G. Der Hermannstddter Biirgermeister Thomas
Altemberger ersucht Richter und Rat von Kronstadt, dringend Vertreter zu
gemeinsamen Beratungen betreffend die Ztvanzigst-und Salzkammereinktinfte
zu schicken.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner I 27. Siegel war in grilnes Wachs auf der Mick-
seite zum Verschlul3 aufgedrückt. Eigenhandige Schrift des Thomas Altemberger.
Salutem cum honore. Prudentes ac circumspecti domini et amici honorandi.
Noveritis quod hodie sub summa missa venit ad me cuiusdam boni fautoris
famulus, mihi in complacendum missus, avisationem talem mihi faciens.
Quod hodie vel eras vigesima occcupabitur per novos vigesimatores in1 ma-
iestatern regiam ad istas proventus et ad nostram camaram salium et ad occu-
pationem castri Hwnyad deputatus1 utputa Thurcii aulicum regium facere
perhibentur. Quare vestras dominationes hortor uti vobis cognitum est, ut
iam magnam pecuniam in sortem eiusdem solutionis extradedimus ut domina-
tiones vestrae non parcentes diei neque nocti homines vestros huc ad nos
mittatis in quibus super hac re consulte providere valeamus quid agendum
sit, ut talia magna dampna non interamus. Alia uti subito vestris domina-
tionibus scribere nequeo, quia multum debilis et infirmus sum. Opto turn
vestrae dominationes benevalere. Datis Cibinii dominica ante Laurentii, anno
domini 1486.
M. Thomas Altemberger, magister civiurr. Cibiniensis.
Auf der Rückseite Adresse: Prudentibus et circumspectis viris iudici et iuratis
civibus civitatis Braschouiensis, dominis et amicis plurimum honorandis et
benevolentibus habendis.
I So Vorlage.

447
www.dacoromanica.ro
4 659
1486 August 30 mid September 14. Aufzeichnung des Offentlichen Notars Pau-
lus Petri über Schenkungen von Hofstellen in Rosch an die Hermannstädter
Marienkirche.
Eingeschaltet vom offentlichen Notar Paulus Petri, Orig. Arh. St. Sibiu U II 441.
Mit dieser Urkunde eingeschaltet vom Weissenburger Kapitel 1487, Orig. ebenda U IV
1282.
Anno domini M° quadringentesimo LXXX sexto, feria quarta post festum
decollations beati Iohannis baptistael providi Mathias Gereb de Rowas
una cum filio suo Mathia domum fundum et curiam suas in eadem Rowas
habitas una cum agris, pratis, silvis, aquis et omnibus pertinentiis sponte et
Iibere ob salutem suam progenitorumque suorum testamentaliter et irrevo-
cabiliter legarunt ecclesiae parochiali beatae Mariae virginis Cibiniensi con-
tradictione nulla obstante, praesentibus magistro iurato cive Georgio Sneider,
Georgio Goldner de eadem Rowas. Item eodem anno in festo exaltationis
sanctae crucis2 providi Benedictus Gereb una cum filia sua legitima Caterina
et Stephano Gereb genero suo legarunt fundos, domus et curias suas cum om-
nibus suis pertinentiis in dicta Rowas habitas ecclesiae praefatae modo et
ferma praemissis, praesentibus magistro Paulo praedicatore, Georgio Sartore
Cibiniensibus et Martino Coh cive Colosvarensi, testibus ad hoc rogatis et
vocatis. Item eodem anno et die circumspecti Mathias Kerner de Mortisdorf
et Caterina coniux eiusdem et Paulus Zekel de Cibinio legaverunt fundos do-
mus et curias suas in dicta Rowas existentes cum omnibus utilitatibus suis
testamentaliter praedictae ecclesiae modis et formis praenotatis. Item Paulus
Gereb filius Georgii Gereb de eadem Rowas legavit fundum, domum et cu-
riam suas cum omnibus suis utilitatibus et pertinentiis ecclesiae memoratae
modo et forma supra specificatis, praesentibus magistro Paulo praedicatore,
Georgio Sartore, Georgio IIutter, Anthonio Scherer civibus et concivibus
dictae civitatis Cibiniensis, die et anno praedictis. Et ego magister Paulus
quia omnibus in hac cedula contentis interfui hoc proprio meo chirographo
annotavi.

1 August 30. 2 September 14.

4 660
Thorenburg 1486 September 1. Martin Tharczay, Salzkarnmergraf von Siebenbür-
gen, fordert den Hermannstädter Biirgermeister Thomas Altemberger auf, u.a.
die Resitzungen der Kerzer Abtei nicht im Rahmen der Sieben SlUhle zu besteu-
ern, sondem die Steuer gesondert abzufiihren.
Gleichzeitige Abschrift Pap. Arh. St. Brasov, Stenner I 30. Schrift des Hermannstädter
Notars als Beilage zur Urkunde Nr. 4 661.
Egregie amice nobis honorande. Scripseratis nobis superioribus diebus, quo-
modo nos certas possessiones ad septem sedes pertinentes dicari fecissemus.
Sciatis nullas pertinentias ipsarum sedium sed aliquas possessiones episco-
pales et abbatiae de Kyrcz, quarum nomina in registro praesentibus incluso
continentur, dicatas esse, quas ut didicimus, vos ad easclem septem sedes
annectere, nec de eisdem praesentem contributionem solvere praetenderetis.

448
www.dacoromanica.ro
Cum tamen de eisdem possessionibus contributio regia semper hucusque hue
exacta fuit, sciat igitur egregietas vestra, nos in hac parte per regiam maies-
tatem sufficienter informatum esse, ut eandena contributionem ex ipsis pos-
sessionibus penitus exigamus et vor rogamus nichilominusque requirimus, ne
id aut surditate aliqua pertransire, aut facultatem quampiam facere, sed pe-
cunias ipsarum possessionum plenarie hue destinare et exsolvi facere velitis.
Alioquin ad illas more solito non tarde spoliatores seu depraedatores dirige-
mus. Ex Thorda feria sexta post decollationis Johannis 1486.
Martinus Tharczay, comes camerarum salium Transsiluanarum et cetera.
Adresse: Egregio Thomae Altemperger magistro civium civitatis Cibiniensis,
amico nobis honorando.

4 661
Hermanstadt 1406 September 10. Der Hermannstetdter Rat ersucht Richter
und Rat von Kronstadt, Vertreter zu gemeinsamen Verhandlungen nach Hermann-
stadt zu sendert und berichtet Uber die Verhandlungen des Thomas Altem-
berger mit Martin Tharczay.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Schnell III 23. Siegel, rund, Dm. 33 mm, war in rotes
Wachs auf der Ruckseite zum VerschluB aufgedriickt, Reste.
Prudentes et circumspecti viri domini et amici nobis honorandi. Notum fa-
cimus vestris dominationibus, quomodo de praesenti ardua negotia quae nos
et vestras dominationes plus quam alios respiciunt nobis incumbunt dirigenda.
Ut autem huiusmodi negotia pro omnium nostrum meliori statu determinen-
tur, rogamus vestras dominationes diligenter ut duos ex notabilioribus ci-
vibus vestris iuratis e medio vestri eligeri, electosque in medium nostri diri-
gere velitis et dignemini, ita ut ipsi omnibus postpositis ad sabatum diem
proximum post festum sanctae crucis exaltationisl sine aliqua prorogatione
uberiori in civitate Cibiniensi constituantur. Aliud hortamur non facturi.
Ceterum sciant vestrae dominationes egregium magistrum Thomam Altem-
perger magistrum civium civitatis Cibiniensis, qui personam suam ex parte
pertinentiarum tam nostrarum quam etiam dominationum vestrarum in-
tuerig ad egregium Martinum Tharczay, dicatorem harum partium, usque
Thordam exposuit, ibique omni studio et diligentia pro praedictis pertinen-
tiis coram dicto domino Martino Tharczay fideiussor intercessit, hodie fell-
citer ad nos adventasse, qui vestris dominationibus cum praesentibus literas
domini Martini ex parte pertinentiarum vestrarum transmittit et domina-
tiones vestrae eo melius in factis suis procedere valeant. Datum Cibinii do-
minica proxima post festum nativitatis glioriosissimae virginis Mariae, anno
et cetera [XXXVI]b0.
Magister civium, iudices et iurati consules civitatis Cibiniensis.
Auf der RUckseite Adresse: Prudentibus et circumspectis viris iudici iuratisque
civibus civitatis Braschouiensis, dominis et amicis nobis honorandi.
1 September 16. 2 Vorlage intuteri.

449
www.dacoromanica.ro
4 662
(1486 September 10 1487 Juni 13). Vlad Calugärul, Woiwode der Walachei,
schreibt dem Richter und Rat von Kronstadt ither Tata! Duvalmei aus Rosenau,
Secard und andere, die im grossen Gebirge" als Raubmorderbande hausen.
Nachdem sie einige Frauen ausgepliindert hatten, wurde die Bande zum Kampf
gestellt, wobei der Schwiegersohn des Voina aus Buziiu mit einem Pfeil erschos-
sen wurde. Ebenso sind dabei zwei Turken getatet worden, fur die ihm 50 000
Aspern als Wergeld verlangt werden. Er fordert die Vertreibung der Bande, da-
mit seine Untertanen im Burzenland ebenso frei verkehren konnen, wie die Kron-
städter Kaufleute bis nach Bräila und nach Floci nberall in der Walachei ziehen.
Fur die geraubten Giiter fordert er Schadenersatz undbeglaubigt den Jupan Neagu
Pciharnic als seinen Gesandten.
Auf der Riickseite Adresse: Meinen guten Freunden dem Richter und den
12 Ratsherren aus Kronstadt".
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 141. Siegel, rund, Dm. 35 mm, papierbe-
deckt, in rotes Wachs auf der Rückseite zum Verschlu13. aufgednickt. Vermutlich der-
selbe Stempel wie Nr. 4 459.
Druck und rum. Cbersetzung: Bogdan, Documente 191 Nr. 158. Tocilescu, 534 Docu-
mente 157 Nr. 164.
Ruman. Cbersetzung: Bogdan, Documente i regeste 122 Nr. 123.
Regest: Andronescu, Repertoriul 140 Nr. 509.
In dem Verzeichnis der Paharnic des Woiwoden Vlad CalugArul, das in Studii si ma-
teriale de istorie medie IV, 1960, 578 mitgeteilt wird, ist nur nach 1486 September 10
bis vor 1487 Juni 13 eine Dicke. Die Urkunde ird daher mit ziemlicher Wahrschein-
lichkeit aus dieser Zeitspanne stammen.

4 663
Bistritz 1486 September 11. Der Bistritzer Rat entscheidet den Streit zwischen
den Gemeinden Mettersdorf und Rebripara urn die Viehweiden auf den Prii-
diem Fatha, Botzina, Csegö und Thekesz zu Gunsten der Mettersdorfer.
Abschrift des 19. Jhs. Arh. St. Sibiu, Manuskrlpt Zimmermann des Urkundenbuchs XI,
150b nach der Einschaltung des Bistritzer Rats 1514, die vom gleichen Rat 1524 und 1544
bestatigt wurde, Origg. friiher im Archiv der Evang. Kirchengemeinde A.B. Mettersdorf.
Mit einigen textlichen Abweichungen 1st die Urkunde vom Bistritzer Rat 1514 auch
gesondert eingeschaltet worden, Orig. fruher ebenda. Eine Abschrift aus cca 1890 Arh.
St. Cluj-Napoca, Archly der Stadt Bistritz Nr. 151a.
Druck: Martian, Tara Násdudului 41 Nr. 4.
Regest: Berger, Urkunden-Regesten 55 Nr. 327.
Nos Johannes Therman iudex ceterisque iurati consules civitatis Bistricien-
sis propalamus tenore praesentiam quibus incumbit universis, quod nostram
ultro accendentes prasentiam iudiciariam viri honesti de Nagdemetrio Michael
Fridman videlicet protunc comes,1 Laurencius Verner, Johannes Nicolai,
Gaspar Rorig protunc iurati villae praefatae ab una parte, vero ab altera Va-
lachi uti knesius cum suis de Rebre minori in litii forma discepantes causamve
ventilatam se intergerente ratione praediorum Fatha, Botrina, Czego et The-
kesz nuncupata, quae peculio empta per discretos homines de Naghdeme-
trio uti eorum regalia edocent illucidantque instrumenta a viris nobilibus
quondam honore dignis Blasio et Johanne filii ingenui Ladislai Hencke piae
reminiscentiae de Gewrgfalwa ab aliisque viris egregiis et ipsorum filiis in
antefatis regalibus instrumentis exaratis tali modo ut saepefata loca futuris
perpetuis essent temporibus fenilia veluti fuerant praeteritis. Quod praeno-

450
www.dacoromanica.ro
tati Valachi de praedicta Rebre contradicentes munire affirmarunt, sed illa
optarunt loca fenilia seu omni tertio anno usui fere eorum iurnentis pecudi-
busque similiter per illa depasci, praescripti autem viri honesti de praedicta
Nagdernetrio hoc haud admittere et consentire volentes saepescripta sed se
praedia et loca fenilia ad praedia praefata spectantia ita emisse fateban-
tur, ut anno omni falcitari poterint et Valachia nusquam eis uti et adiuncto
testimonio illo super facto idoneo et sufficienti de Bistricia Laurencium Clog-
ner, Ladislaum Cloegler et Adam Sartorem, de Treppenn Johannern Lewtsch,
Cristannum Henning, de Pentag, Bartholomeum Kestner, Matheurn Teonisy
de villa Latina superiori, Georgiurn Stwerm, Blasium Gewmprich de Jaad
Benedictum Stwim et Mathiam Bloech, de Birkenaw2 Bicke Dan et Johan-
nem knesium. Qui profecto omnes pari equalique vocis concordia eorum me-
diante conscientia sua praestito sacramento coram nobis praescripta prae-
dia et eorum prata seu fenilia pretio soluta confessi sunt testifacti eo modo
ut perp etuis praeteritis temporibus extiterint falce tonsa seu falcitata eaque
sic empta ut et a futuris falcari temporibus possint profeeto nos insuper
visis perspectisque illisce locis ut praedia antescripta et ipsorum prata seu
fenilia metis terminisque eorundem. Quarum prima siquidem versus orien-
tern extitit in medio fluvii Tewmesy secunda aquilonem versus ut rivulus
quidem Newbach nornine effluit de silva tertia ad occidentem usque ad la-
pidern Enznum3 etiam examinatis testibus potiori modo quo et perficere et
terminare potuimus saepescriptos homines honestos de praefata Nagdemeter
iustitiae equitatisque in hac parte imitores fatemur per praesentes et knesium
antefatum suis cum Valachis aut incolis de saepefata Rebre haud amplius
illisce in locis fenilibus seu pratis uti prioribus temporibus et agere et dispo-
nere habere hocque ipsis et ipsorum heredibus heredurnque filiis perpetuis sit
temporibus compositio. In cuius rei memoriam firmitatemque perpetuam prae-
sentes literas nostras patentes saepescriptis honestis hominibus de praefata Nag-
demetter concessimus pariterque et donavimus sigillo nostrae civitatis subap-
penso communitas. Datum Bistriciae feria secunda infra octavas nativitatis
virginis gloriosae, anno domini salvatoris nostri millesimo quadringentesimo
octogesimo sexto.
1 Zweite Einschaltung aus 1514 provuzczalis 3 Zweite Einschaltung aus 1514 outgo Blo-
grebzo. enstein vocatum.
2 Zweite Einschaltung aus 1514 iVyrntesew.

4 664
(Vor 1486 September 16). Die Pfarrer Michael von Heltau und Michael von
Rothberg protestieren gegen einen Auftrag, der von einer ausserhalb ihres Juris-
diktionsbereichs stehenden Instanz ergangen ist.
Zwei gleichzeitige Abschriften Arh. St. Sibiu, Archiv des Hermannstddter Evang.
Kapitels A.B. Nr. 37 u. 38.
Zur Datierung vgl. den in der Urkunde Nr. 4 666 erwähnten Auftrag an die Aussteller
der vorliegenden Protestation.
Reverendissime in Christo pater et domine gratiosissime. Michael artium li-
beralium magister de He Hal et alter Michael de Ruffornonte ecclesiarum
plebani in ipsorum ac venerabilium dominorum Petri artium et decretorum
doctoris plebani de Stolczenburg et decani capituli Cibiniensis et Johannis
Dewr artium et decretorum baccalaurei plebani Cibiniensis aliorumque om-

451
www.dacoromanica.ro
nium plebanorum dicLi decanatus Cibiniensis praernissa piotestanione, quod
coram vestra reverendissima dominatione non comparet, ut coram iudice
sed tamquam reverendissima persona nec volunt consentire in iurisdictionem
vestrae reverendissimae dominationis nisi prout et in quantum de iure de-
bebunt et tenebuntur. Hacque protestatione semper salva dicunt decano nee
non universis habitatoribus et incolis dicti decanatus a sede apostolica
fuisse et esse gratiose concessum, ut nullus ex eis praesentibus et futuris
vigore sive praetextu quarumcumque citationum, inhibitionum et monito-
riarum vel aliarum eiusdem sedis literarum vel legatarum2 eius quomodoli-
bet obtentorum extra limites, dicti decanatus in quibuscumque causis actio-
nibus et querelis in prima instantia quomodolibet in causam tiahi possint
sed causae ipsae infra praemissos limites vel in dioecesi Strigoniensi audiri,
terminari et decidi debeant. Vestra autem reverendissima dominatio nuper
literas monitorias cum interdict et suspensionis sententiis contra dictos de-
canum et plebanos decrevit et emisit, quarum vigore et praetextu in quadam
causa ecclesiae suae Albensis Transsilvanae quae propria eiusdem vestrae
reverendissimae dominationis esse censetur, eiusdem decanum et plebanos
ad instantiam venerabilium dominorum Gregoiii cantoris et Michaelis custo-
dis eiusdem ecclesiae suae extra praefatos limites contra praescriptam conces-
sionem apostolicam trahere intendit. Et quia dicta sedes apostolica omnes
et singulas apostolicas ac citationis, monitionis, inhibitionis et alias literas
quascumque nec non processus interlocutorias diflinitivas excommunicationis,
suspensionis et interdict aliasque ecclesiasticas sententias censuras et poenas
quas in contrarium impetrari seu ferri et promulgari nec non totum id et quic-
quid contra promissa vel eorum aliquod lieri vel attentari contingeret nullius
subsistere roboris liiniitatis decrevit et etiam declaravit. Quapropter reve-
rendissime domine literae vestrae reverendissimae dominationis contra huius-
modi concessionem apostolicam ut praemittiLur decretae et emissae nec non cen-
surae sive sententiae in eisdem latae et promulgatae nullius sunt iirmitatis
aliasque sunt tales quod ipsos dominos decanum et plebanos non artant eo-
rumque praetextu ipsi domini decanus et plebani ex praemissae concessione
apostolica coram vestra reverendissima dominatione comparere non tenentur.
Petunt igitur dicti uterque Michael plebani in personis quoium supra semper3
vestram ieverendissimam dominationem a sua praesenta dimitti et praeiatos
dominos Gregorium cantorem et Michaelem custodem impeti atorcs dictarum
literarum vestrae le\ erendissimae dominationis ut imis est in expensas con-
dempnari et cetera praemissam autem concessionem si et in quantum opus
est salva dicta protestatione iisdem uterque Michael plebani parati sunt pro-
bare et offerunt se nunc probaturi4.
Salvo iure addendo et cetera.
1 2 Exemplar Heltha. 3 2 Exemplar seu.
2 2 Exemplar legatorum. 4 2 Exemplar probari.

4 665

(Vor 1486 September 16). Die Pfarrer Michael Michaelis von Heltau und
Michael Henningk von Rothberg teilen dem Bischof Ladislaus Gereb mit, dass
sie in dem Streit zwischen dem Hermannstädter Kapitel und der Weissenbur-
ger Kirche um die Insignien cies Moldauer Bischofs an Papst Innozenz V III.
appellieren.

452
www.dacoromanica.ro
Gleichzeitige Abschrift Arh. St. Sibiu, Archly des HermannstAdter Evang. Kapitels
A.B. Nr. 36.
Die Zeitsetzung dieser Urkunde ergibt sich aus Nr. 4 666.

Coram vobis reverendissimo patre et domino Ladislauo Greeb dei et aposto-


licae sedis gratia episcopo ecclesiae Albensis Transsilvanae ac in omnibus reg-
nis et terris atque locis temporali dominio serenissimi principis et domini do-
mini Mathiae eadem dei gratia regis Hungariae, Bohemiae et cetera subiec-
-Os cum potestate legati de latere dictae sedis legato et coram vobis domino
notario et testibus hic praesentibus videlicet n. et n. et n. Ego Michael Mi-
chaelis de Castroschees in Helta plebanus unacum Michaele Henninck de
Helta in Ruffomonte plebane principales in causa mota inter honorabiles do-
minos Gregorium cantorem et Michaelem custodem ecclesiae Albensis Trans-
silvanae praedictae una ex parte et honorabilem dominum Petrum artium
et canonum doctorem in Stolczmburg plebanum decanum capituli Cibiniensis
caeterosque eiusdem honorabilis capituli patres et dominos ac illisl divisim
et coniunctim adhaerentes paite ex altera ratione quorundam paramento-
rum pontificalium condam domini Petri episcopi Moldaviensis sceptri vide-
licet et infule principaliter nec non aliquorum aliorum ad tale,officium pontifica-
le exercendum pertinentes nomine praedicti domini Petri decani Cibiniensis ac
aliorum singulorum eiusdem capituli fratrum non minus reliquorum sibi con-
iunctim et divisim adhaerentium animo appellandi propono et dico quod
licet in causa praedicta quae inter praefatos dominos Gregorium cantorem
et Michaelem custodem nomine ecclesiae praedictae Albensis Transsilvanae
parte ex una et dictum dominum Petrum decanum Cibiniensem ac eiusdem
capituli fratres aliosque sibi ut praemissum et adhaerentes parte ex altera
vertitur coram vobis domino reverendissimo Ladislauo ecclesiae Albensis
Transsilvanae episcopo et cum potestate legati de latere legato exceptionem
plivilegii de prima instantia in praedicto decanatu celebrandam proposuerim
et earn instanter saepe et saepius admitti et secundum contenta eiusdem pri-
vilegii atque exceptionis pronuntiari2 petiverim vos tamen reverendissime
pater et domine Ladislae Greeb et cetera huiusmodi exceptione legittima
spreta atque contemta eandem repellere saltem et ad alios actus ulteriores
et exceptioni nostrae legittime oppositae processistis contrarius (vel per ves-
tram quam inteilocutoriam tulistis minus iuste sententiam repulistis) vel in
causa huiusmodi per talem vestram comminationem (vel actum quemcumque
nos indebite agravastis) unde ab illa interlocutoria non recta imo iniusta seu
a praedictae exceptionis non admissione (vel tacita repulsione) vel commina-
tione (sine praecepto vel mandato tamquam ab iniquo et minus iusto gra-
vamine) in biis scriptis ad sanctam sedem apostolicam et sanctissimum in
Christo patrem dominum nostrum dominum Innocencium divine providentia
papam2 provocamus et appellamus et apostolos a reverendissima vestra
paternitate primo, secundo et tertio instanter, instantius et instantissime
nobis dari petimus sublicientes praedictum dominum Petrum decanum Cibi-
niensem unacum suis eiusdem capituli fratribus ac aliis sibi et illis coniunctim
et divisim adhaerentibus protectioni domini papae et sedis apostolicae prae-
dictis et de corrigendi emendandi vel huiusmodi apellationem innovandi si
necesse fuerit notario vobis et testibus coram protestamur et eiandem pro-
sequi ac intimare volentes prout videbitur expedire.
Item appellatione iamfacta dicent ad notarium publicum: Domine notarie
nos petimus et requirimus vos. ut super hiis rebus iam factis velitis nobis fa-
cere sen confictre appellationis huius unum vel plura instrumentum vel in-
strumenta eL id instrumentum consuevit incipi in nomine domini amen.

453
www.dacoromanica.ro
Anno a nativitate eiusdem millesimo et cetera coram tali iudice in mei no-
tarii publici subscripti et cetera et in tali postea inseretur illa appellatio cum
aliis requisitis et necessariis prout consueverunt facere notarii.
Hierauf adherentur gestrichen. 3 Hierauf ein 14 mm breiter freier Raum
2 Vorlage pronuncciari. far die Ordnungszahl des Papstes.

4 666
Fogaraseh 1486 September 16. Ladislaus Gereb, Bischof von Weissenburg,
tragt den Pfarrern von Reichesdorf, Tobsdorf und Neustadt auf, Petrus, den De-
chanten des Hermannstadter Kapitels und Pfarrer von Stolzenburg, zu verhalten,
die vom verstorbenen Moldauer Bischof erhaltenen bischoflichen Insignen her-
auszugeben,
Gleichzeitige Abschrift Arh. St. Sibiu, Archiv des Hermannstddter Evang. Kapitels
A.B. Nr. 39.
Ladislaus Greeb dei et apostolicae sedis gratia episcopus ecclesiae Albensis
Transsilvanae ac in omnibus regnis et terris atque locis temporali dominio
serenissimi principis et domini, domini Mathiae eadem dei gratia regis Hun-
gariae, Bohemiae et cetera subiectis cum potestate legati de latere dictae sedis
legatus dilectis nobis in Christo honorabilibus et discretis N. de Richesdorff,
N. de Thobia, N. de Newersthat et N. de ecclesiarum parochialium plebanis
salutern et paternam benedictionem. Noverilis quod nuper cum per venera-
biles dominos Gregorium cantorem et Michaelem custodem canonicos eccle-
siae nostrae Transsilvanae praedictae nobis non sine querela expositum fuisset,
quod licet reverendus pater quondam dominus Petrus, episcopus Moldavien-
sis aliasque vicarius noster in pontificalibus generalis nec non rector paro-
chialis ecclesiae de Insula Christiana dum adhuc in humanis ageret et alacri
frueretur sospitate animo deliberato fervente devotionis affecto, quern erga
hanc ipsam ecclesiam nostram Transsilvanam gerebat, universa sua para-
menta pontificalia ad consecrandum et reconciliandum ac alias ad officium
suum exercendum iuxta instituta canonica necessario correquisita et perti-
nentia, signanter vero et specialiter infulam et sceptrurn, praefatae eccle-
siae nostrae Transsilvanae dederit, donaverit, contulerit, reliquerit et appro-
priaverit perpetuo possidendum, tenendum pariter et habendum, ita videlicet
ut eisdem suis paramentis pontificalibus vita sibi comite libere uti et gaudere
possit. Post mortem autem suam eadem ad ius et proprietatem ipsius eccle-
siae Transsilvanae sine difficultate aliquali perpetuo devolvantur et quod
ipso mortuo successor eius rector videlicet parochialis ecclesiae supradictae
pro tempore constitutus aut alii quicumque in ipsis suis paramentis pontifi-
calibus nullum ius possit aut possent sibi quovis modo vendicare. Tamen nu-
per ipso domino Petro episcopo et cetera sicut domino placuit de medio sub-
lato honorabilis dominus Petrus plebanus de Stolczinburg decanusque vene-
rabilis capituli Cibiniensis et causarum auditor in spiritualibus generalis, et
quidam alii sua communiter et divisirn interesse pendendum et asserendum
praescripta paramenta pontificalia dicti condarn domini Petri episcopi et
cetera nullo iure sibi suffragante quin potius minus iuste et indebite propriaque
ipsorum auctoritate mediante de fundo dotali plebaniae de dicta Insula Chris-
tiana recepissent et abstulissent et quo ipsorum placuisset voluntati fecissent
eandem ecclesiam nostram Transsilvanam huiusmodi paramentis pontifica-

454
www.dacoromanica.ro
libus contra deum et eius iustitiam ac donationem inter vivos ipsius condam .
domini Petri episcopi et cetera privandis in dispendium salutis animarum
suarum praeiudiciumque et derogamen iurium ipsius ecclesiae nostrae Trans-
silvanae non modicum ac damnum valde magnum. Extunc nos praemisso-
rum occasione praenominatos dominum Petrum plebanum et decanum om-
nesque alios et singulos sua communiter et divisim interesse praetendentes
et asserentes, mediantibus aliis literis nostris ex inde confectis monuimus et
per certos ecclesiarum plebanos nostros in hac parte executores fecimus et
commisimus moneri, ut ipsi infra certum terminum in eisdem literis nostris
tune expressum ipsisque pro omni dilatione terminoque peremtorio ac mo-
nitione canonica praefixum et assignatum sub poenis interdicti ac ingressu
ecclesiae simul et suspensionis a divinis quas in eos dicta canonica monitione
praemissa, si iidem. secus facerent, quam ipsis in hac parte mandaveramus,
tulimus in scriptis praescripta paramenta pontificalia saepedicti condam do-
mini Petri episcopi et cetera per ipsos sicut praefertur recepta et ablata et
maxime infulam et sceptrum memoratae ecclesiae nostrae Transsilvanae da-
rent, traderent et assignarent sine difficultate aliquali perpetuo possidendae,
tenendae pariter et habendae. Quod si forte ipsi se praemissorum occasione inde-
bite gravatos sentirent aut allegarent extunc eosdem ad instantiam praedic-
torum dominorum Gregorii cantoris et Michaelis custodis et cetera nostram
peremtorie citari fecimus in praesentiam ad terminum competentem ratio-
nem gravaminis eorum reddituros ac alia facturos prout in dictis literis nos-
tris continetur. Tandem autem iuxta earundem literarum nostrarum et prae-
dictorum plebanorum nostrorum videlicet et executorum exinde relatorum
continentur licet honorabilis dominus Michael de Ruffomonte et magister
Michael de Helta ecclesiarum parochialium plebani nominibus et in personis
praefatorum domini Petri plebani et decani nec non capituli Cibiniensis sic
ut praemittitur sua interesse praetendentes et asserentes in dicto citationts
termino coram nobis comparuerint ipsumque dominum Petrum plebanum et
decanum pariter et capitulum Cibiniense sine strepitu cuiuslibet iudicii et
absque omni litis materia se praefatis dominus Gregorio eantori et Michaeli
custodi et cetera super praemissis dextram iungere, hoc est amicabiliter corn-
ponere et concordare prorniserint et in effectum assumserint nosque ad ins-
tantem eorundem supplicationem nobis propterea porrectam causam prae-
missam inter partes praedictas praemissorum occasione coram nobis moven-
dam suspenderimus, et eius cognitioni supersederimus. Novissime tamen ipsis
dominis Gregorio cantore et Michaeli custode et cetera ad nos venientibus
nobisque gravi cum querela exponentibus intelleximus, quod praedicti do-
minus Petrus plebanus et decanus atque capitulum Cibiniense et nonnulli
alii sic ut praefertur sua coniunctim et divisim interesse putantes nescitur
quo motivo ducti quove consilio freti quibusdarn nudis, frivolis et utique su-
perfluis occasionibus, difficultatibus et allegationibus postea praevisis et adin-
ventis cum ipsis dominis Gregorio cantore et Michaele custode super prae-
missis modo quo supra convenire et concordare penitus recusassent prout
recusarent etiam de praesenti in ipsius ecclesiae nostrae praeiudicium et
damnum non modcum. Supplcantes nobis iidem domini Gregorius cantor
et Michael custos et cetera debita cum instantia, ut sibi superinde de oppor-
tuno iuris remedio providere literasque nostras monitorias praedictas cum
censuris in eisdeni expressis contra praedictos dominum Petrum plebanum
et decanum atque capitulum Cibiniense omnesque alios et singulos sic ut prae-
mittitur sua communiter vel divisim interesse praetendentes et asserentes
promulgatis in eodem statu quo pendebant et existebant continuare et re-
sumere resumique et continari demandare dignaremur. Nos itaque atten-
dentes supplicationem huiusmodi fore iustam et rationi consonam quodque

455
www.dacoromanica.ro
iusta petentibus berievolus non est denegandus, assensus et quod studiose
agendus et ea quae promittentur opere compleantur, dictae supplicationi
quantum potuimus benigni inclinati praescriptas literas nostras monitarias
sic ut praefertur cum censuris in eisdem expressis resumendum et continuan-
dum fore continuarique et resumi debere deerevimus et decernimus per prae-
sentes. Quocirca devotioni vestrae harum serie in Nirtute sanctae el obedien-
tiae et sub poena in dictis literis nostris expressa seriosius iniungendo man-
damus, quatenus mox isis praesentibus et ipsis literis nostris monitoriis eas-
dem scilicet literas nostras monitorias iuxta vim, sefi m et formam ac ti-
norem quo ad omnes earundern articulos et clausulas res imendo et conti-
nuando contra memoratos dorninum Peti um plebanurn et decanum atque
capitulum Cibiniense omnesque alios et singulos sic ut praernittitur sua
coniunctim vel divisirn interesse putant s iterum et denuo exeq i curetis.
Tandem autem totius vestrae executionis seriem et diem nobis vestris in 1.-
teris conscientiose rescribatis praesentibus unacurn eisdem literis nostris mo-
nitoriis in specie remissis. Datum in castello nostro Ffugaras sexto decimo
die mensis Septembris, anno domini millesirno quadiingentesimo octogesimo
sexto.
Auf der Rtickseite von gleicher Hand: Commissionis copia.

4 667
Altenberg 1486 September 23. Der siebenburgische Woiwode Stepl n.n B athori
teilt dem Adelsgericht der Thorenburger Gespanschaft mit, dass urn den 21.
August vor sieben Jahren circiunspecti Nicolaus Heder, iudex Cristofforus,
Stephanus Ethel, Petrus Zabo, Matheus, Stephanus et Johannes Fabrg, odes
et incolae opidi Offombanga unacum pluribus complicibus ipsorurn armatis et
potentiariis manibus in die Behausung der Adligen von Lupsa eingedrungen
sind und dort nach Zertrammeiung aller Schranke und -Laden alle auf die
beiden Besitzungen Lupsa sich beziehenden Urkunden entwendet und
diese Besitzung besetzt haben. Angesichts dessen tragt er dem Adelsg ii ht
auf, alle Nachbarn von Lusa vor Gericht zu rufen und sie fiber die Rechts-
lage einzuvernehmen und den Adligen darilber Bescheid iu geben.
Datum in opido nostro Keresbanga, scbbatho proximo post festum becti hail. i
apostoli, anno domini millesimo guadrirgentesimo octuagesimo sexto.
Eingeschaltet vont Adelsgericht der Thorenburger Gespanschaft 1 186 Nr. 4 669 Orig.
Ungar. Landesarchiv Budapest DI. 37 066.
Druck: Cercetari istorice, 10-12, 1934-36, 19.

4 663
Sehlissburg 1486 September 29. Der Rat von Schassburg bestatigt die Satzun-
gen der dortigen Leineweberzunft.
Abschrift Wenrich Arh.St.Si iu, Handschriftensammlung des Brukenthalmuseums
Z. 5. 110 Bl. 81 f nach dein Orig. Perg. mit einst a lgehitnatem S'egel fruhei in der
Zunftlade der Schdqsb lrher Seiler. Eine f h erhaf e A chin day , 17. h , fruiter i
,

der Weberzunftlade.
Regest: Archiv 27, 1896, 351 Anm. 1. Ruda si comunicdii 11, 190, 139 Nr. 11.

456
www.dacoromanica.ro
Nos Michael Polnar magister civium, Petrus Rozner iegius, Georgius Auii- .

taber terrestris iudices, magistel Michacl alias magister civium, Valentinus


Pellifex villicus, Hieionimi s Kalmisch, Ffranciscus Kalmisch, Georgius He-
ning, Caspar Kadar, Nicolaus Orth31, Ambrosius arcium liberalium bacca-
lauieus, Valcntinus Pictor, Chaistophorus lextor, Michael Kwre, Paulus Mey-
sem et Slephanus Cramp iurati cives civitatis Zegeswariensis tenore univer-
soium volunaus in notitiam devenire praesentium videlicet, quorum iuterest
et singulorum, quod cum nos paliter constituti fuissemus in ceitis factis et
negotiis ciNitatis expediendis, adiunctis nobis plurimis de communitate senio-
ribus et potioribus in suis et singulorum totius communitatis nostrae perso-
nis, nostii e medio se erigens circurnspectus vir Christophorus Textor nobis
coniuratus consumpto sibi pro\ idis his 1 homa Gyger seniore, Valentino
1 extme, Caspar 'I extore, Petro Schoy et Georgio Gyger iuniore magistris
cechae artificli artis liniticum in suis omnium et singulorum eiusdem artis
nostrae civitatis magistris supplicantes nobis humili et debita precum in-
tautia, ut nos eiusdem reipublicae ac singuloium ipsius artificii propter com-
mune comodum lavorose annueremus, ut videlicet ipsi aliorum nostrae civi-
tatis mechauicoi um instar moreque et laudabili consuetudine retroactis tern-
poribus salubritei introductis et observatis inter se institutionem, ordinatio-
nem et instaurationem literis et authenticis sigillis nostris, quibus fungimur,
roborare et contirmaie dignareraur. Nos vero auditis intellectisque talium
magistiorum non aliud quam ratioui consonum petere et elfectare id sibi pleni
rnodo assensu et tavorahl duximus unanimi nostri consulatus voto annuen-
dum et consentiendum. Item primo statuerunt, qui in posterum praesentem
cecham intrare voluerit et eiusdem libertatibus gaudere fruitque et uti desi-
deraverit, obligatus sit cum florenis auri quinque et horum medietatem absque
omni proisus semota renitentia cechae exolvere et pagare quatuor nouas vini,
quatuor talenta cerae, reliquas iuxta limitationem magistrorum deponere
debet. Secundo statuunt, quod quilibet iuvenum volens studere idem artifi-
cium astrictus debet esse per annos doctrinales quatuor magistro suo obe-
dienter servire iura cechae, exolvere debet videlicet florenos auri duos, qua-
tuor talenta cerae. Tandem revolutis itaque annis doctrinalibus, ut in prae-
missis statuunt et volunt, quod nullus magistrorum eiusdem artificii ausus
debet esse nonnullum iuvenem adipisceudum artificium infra unius anni spa-
tium iuclusive assummere debet. Si transgressus quis fuerit in byrsagio dictae
cechae SC noverit incuisuiurn duorum florenorum auri. Si quis magistrorum
haberet tilium aut iuvenem anMs subdoctrinalibus non ultra quam unum f a-
mulum tantum2 pio pretio tenere sit liber. Similiter et nullus magistrorum
nonnullum iuvenem absentibus senioribus nostrae cechae convenire debet.
Si quis repertus fuerit prorsu, cechae deponere debet florenos auri unum.
Item nullus magistrorum iuvenem non conventum ultra quatuordecem dies
tenerc audeat. Si in hoc [ex]2 cesserit quis magistris cechae tenetur, depo-
nere florenos [auri unum]2 . Item si quis contra cecham iustitiam insurre-
xeiit nolletque corrigi illi famuli et fila alabritoruml et omnes libertates huius-
modi cechae denegare debent quousque sese expugnaverit erga seniores de
commissis. Item forte quis fuerit, qui sua ex temeritate et praesumptuositate
czecham conservare2 nollet2 , non sit liber nisi quinta feria hora2 none diei2
ad3 instar2 aliarum nostrae civitatis cechaium sui artificii necessaria. Eidem
nichilominus pro civitatis usibus custodiis, vigiliis nocturnalibus in turribus
ut alius incola cecha servans sit astrictt s, non obstante etiam quacumque
subterfugii excusatione. Item si qui fuerint eiusdem artilicii linificum magis-
tri in pertinentias nostrae civitatis commorantes debeant esse adstricti iura
cechae hic nostri in medium praefatis magistris cechae et pro tempore exis-
tentes deponere mandatis licitis obtemperare et oboedientiam observare. Item

457
www.dacoromanica.ro
postremo petunt similiter piopter certos homines, ut tempore exposcente
ipsis fiat salubris protectio ne dampna patiantur ex eorundem hominum emp-
tione in civitate et in eiusdem pertinentiis. Instrumenta ipsorum texenda
vulgo° garryn non sint liberi ultra quam duo ad maximum tria lila alabro-
rum vulgo° streng pro usu ipsorum domus comparare minime ultra attemp-
tare queant. Item si quis hospitum in pertinentias nostrae civitatis sedes te-
xendael habuerit cecham non servans, non sit liber instrumenta aliena fila
alabrorum pro pretio texere nec in foro comparare, sed propria instrumenta
a familia suis in artibus filata laborare et texere debeat et si repertus fuerit
quis secus in limitatione dominorum civium et pro tempore existentium sit
quam poenam infligi voluerint. Haec mania et singula cum audivissemus et
sane intelleximus unanimi voto talismodol artificii per magistros dictos
fuisse institutum et ordinatum maturoque et praefatae ce,ehae magistrorum
consilio conclusum ac inviolabiliter et irrevocabiliter temporis tractu fore
observandum praesentes literas nostras sigilli nostri maioris autentici subim-
pensione roboratas et confirmatas praefatis magistris linificum atque suis
posteris eiusdem cechae magistris suorum iurium per aeviplena observatione
duximus favorabiliter concedendas. Datis in Zegeswar feria sexta ipso die
beati Michaelis archangeli, anno domini millesimo quadringentesimo octua-
gesimo sexto.
1 So Vorlage. 3 Von anderer Hand iiber die verblichene
2 War im Original verblichen. Wenrich liest Stelle geschrieben.
nach Analogic so. 4 Vorlage wlgo.

4 66-9

Thorenburg 1486 Oktober 9. Das Adelsgericht der Thorenburger Gespan-


schaft, das feria secunda proxima ante fesium beati Michaelis archangeli in Tho-
renburg zusammengetreten ist, schaltet die Urkunde des siebenbtirgischen
Woiwoden Stephan Bathori von 1486 Nr. 4667 ein und teilt mit, dass die
Nachbarn von Lup§a ad feriam secundam proximam post festum sancti Fran-
cisci confessoris diem videlicet sedis nostre iudiciarie ad opidum Thorda zusam-
menberufen wurden. Sie haben alle ausgesagt, dass die beiden Lup§a recht-
lich den Adligen Nikolaus, Matthias und Stephan gehoren und auch ihre
Vorfahren sie zu Recht besessen haben.
Datum die et loco praesnotatis, anno supradicto.
Eingeschaltet als 3. Insert vom Konvent von Kolozsmonostor 1486 Nr. 4 667 Or ig
Ungar. Landesarchiv Budapest Dl 37 066.
Druck: Cercetari istorice, 10-12, 1934-36, 19.

4 670
Im Lager vor Eggenburg 1486 Oktober 19. Konig Matthias tragt dem Her-
mannstadter Biirgermeister Thomas Altemberger auf, ftir den 12. November eine
Versammlung von Vertretern der Sieben und Zwei Stuhle und des Burzenlandes
nach Mediasch einzuberufen.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 440. Ringsiegel, oval, 10 x 12 mm, in rotes Wachs,
papierbedeckt, auf der Ruckseite zum Verschlutt aufgedruckt. Im Siegelfeld unter
fUnfzackiger Krone viergetellter Wappenschild mit dem Raben im Herzschild. In den
Feldern links oben und rechts unten vier Querbalken. Rechts oben und links unten stei-
gender Lowe. Zu den beiden Seiten des Wappenschildes die Majuskeln RM.

458
www.dacoromanica.ro
Von der Kanzlei: Commissio proplia domini regis.
Mathias dei gratia rex
Hungariae, Bohemiae et cetera.
Prudcns et circumspecte fidelis sincere nobis dilecte! Certissimo non parvis ex
rationibus deputaimus ad te et in medium univeisorum Saxonum septem
et duarum sedium Saxonicalium nec non terrae Barcza vocatae certum ho-
minem nostrum pro rebus nostrae maiestatis, qui die dominico proximo post
festum beati Emerici duck' ibi constituetur cum plena informatione et lite-
ris nostrae maiestatis. Mandamus igitur fidelitati tuae firmisseime, quatenus
statim N isis praesentibus ad diem praedictum facias convocare omnes Sa-
xones et pertinentcs ad opidum Megyes, ita quod de singulis sedibus et civi-
tatibus mittant ex eis potiores more alias consueto audituri mandata et inti-
mats nostrae maiestatis. Aliud nullo modo facere audeat. Datum absente ma-
ioui sub sigillo nostro anulati in castris nostris sub obsidione civitatis Egem-
burg feria quinta proxima ante festum undecim minium virginum, anno do-
mini millesimo quadringentesimo octoagesimo sexto.
Auf der Rtickseite Adresse: Prudenti et circumspecto Thomae Altemperger
magistro civium ciN itatis nostrae Cihiiuierusis, fideli nobis sincere dilecto.
1 November 12.

4 671
Seblissbuig VAG Olitlber 20. Der Rat von Schassburg verleiht dem Schassburger
Bürgermeister Michael Polner zwei Grundstucktkzum Anlegen von Fischteichen
Crig. Perg. Arh. St. BraFov, Stadtarchiv Schässburg Nr. 17. Siegel, rund, Dm. 38 mm
grunes V achs in gelber Wachsschussel, an weisser Seidenschnur angelMngt. Im Siegel-
feld eine Stadtmauer mit spitzbogigem Tor in der Mitte und sechs Zinnen. Daraus ragen
drei Tbrmchen mit je drei 7innen hervor, der mittlere ist etwas hoher und besitzt eine
Fensteroffnung in der Mate Umschrift in gotiseher Minuskel: -I-S*civivm*civitatis**
castri+schegs+. Zwei einfache Abschritten auf Papier aus dem 18. Jh. sowie eine kolla-
tionierte Abschrif t von \\ ilhelm Wenrich aus 1863 ebenda.
Nos Hieronymus Kalmisch locum of ficii magistratus civium tenens, Petrus
Rozner regius, Georgius Aurifaber terrestris indices, magister Michael alias
magister ciium, Valentinus Pellifex illic us, Franciscus Kalmisch, Ambro-
sins artium liberalium baccalaureus, Caspar Kadar, Nicolaus Orthyl, Chri-
tophorus1 Textor, Michael Kwre, Paulus Meyssem et Stephanus Cramp, iu-
rati cives civitatis Zegeswariensis, praesentium tenore memorise commen-
damt s, universorum volumus praesentium et futurorum quorum interest
et singolorum in nolitiam devenire, quod cum nos pariter constituti fuisse-
mus in ceitis factis et negotiis civitatis expediendis, adiunctis nobis plurimis
de communitate senimibus et potioribus in suis et singulorum totius com-
munitatis nostrae personis, nostri e medio3 se eligens spectabilis vir Michael
Polnar magister ium supplicans nobis humili precum instantia atque plu-
iimum perattente, ut eidem -videlicet duos fundos piscinis aptis quos supra
et infra piscina de recenti3 per hospites regalis villae Danis instructa et erecta
disteiminat in \ alle° nostri territorii vulgo° Cleynkrysch alias in nemore thia-
min° appellato pro reformatione piscinarum duarum dare et conferre digna-
remur, ubi scilicet flumen unum Kryspach dictum deorsum suum cursum ha-
here dinoscitur, quod flumen nostrum et praefatorum hospitum de dicta re-

33 urkundenbuch 459
www.dacoromanica.ro
gali villa Danis territoria inNicem dividere, finesque metarum territoriorurn
attingere videntur. Nos vero attentes et intelligentes praelati domini Michaeli
Polnar huiusmodi petitioni iuri et rationi consonam fore absque praciudicio
et dampno rei publicae, matura praehabita deliberatione unacum praedictis
de civitate non inmerito inclinati, sed pensantes et considerantes plurima
multimodaque servitia sua civitati exhibita praeterea7 praefato domino
Michaeli Polnar magistro civium huiusmodi terrarum spatia nostro in terri-
torio uti in praemissis sita pro reformatione et erectione piscinarum duarum
prope rivulum° dictum Kryspach dedimus, contulimus immo praesentium
per vigorem damns, donamus et conferimus ipsi dicto domino magistro
civium et suis legittimis haeredibus et successoribus ewiplene7 irrevocabi-
liter habenda tenenda libere atque fruenda pro usu reformationis, ut prae-
mittitur, piscinarum duarum dumtaxat harum nostrarum literarum sigillo
nostrro maiori civitatis sub impensione consignatarum vigore et testimonio
mediante. Datum in Zegeswar feria sexta proxima post° G alli confessoris
festum, anno domini millesimo quadringentesimo octuagesimo sexto.
1 Vorlage Xophorus. Vorlage Tyliarum.
2 Vorlage emedio. So Vorlage.
Vorlage derecenti.
4 Vorlage vale. 8 Vorlage ryuulum.
5 Vorlage Wyo. 9 Vorlage ptus.

4 672
Olen 1486 Oktober 23. Urban, Bischof von Raab und Schatzmeister, beglau-
bigt fur alle sachsischen Gebietskorperschaften den frUheren Salzkammergrafen
far Siebenburgen Benedikt als Gesandten des Konigs.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U III 55. Rin gsiegel, run d ar in rotes Wachs auf der
Riickseite zum VerschluB aufgedruckt.
Prudentes et circumspecti amici nobis honorandi. Deputavit serenissimus
dominus noster rex in vestri medium hunc magistrum Benedictum alias Ca-
merarium salium partium regni Transsilvanensium in arduis rebus et factis
suae maiestatis, per quern et nos quoque vobis nonnulla nomine nostro refe-
renda intimavimus. Rogamus igitur vos, quatenus ea quae ipse vobis nomine
nostro dixerit indubitanter credere ac bono fine mancipare velitis. Datum
Budae feria secunda proxima post festum undecim milium virginum, anno
domini et cetera LXXXmo sexto.
Vrbanus electus et confirmatus
Iauriensis, thesaurarius regius et cetera.
Auf der Ruckseite Adresse: Prudentibus et circumspectis septem et duarum
sedi urn. Saxonicalium Saxonibus necnon magistro civium, iudicibus, iuratis
ceterisque civibus civitatum Cibiniensis et Bistriciensis ac terrae Barcza
amicis nobis honorandis.

4 673
Arkeden/Arebiud 1486 Oktober 29. Der Adlige Michael de Zobb befreit die Be-
wohner des Marktfleckens Tekendorf von Frondiensten und verleiht ihnen ver-
schiedene Rechte.

460
www.dacoromanica.ro
Druck: Teleki, Hunyadiak kora 12, 336 Nr. 747 nach einer beglaubigten Abschrift der.
siebenbtirgischen Tafel aus 1838.
Unvollstandig: Eder, Observationes 213 f. Kosa, De admin. 93.
Regest Transilvania 1874, 8.
Nos Michael de Zobb, filius quondam magnifici domini Petri de Zobb, me-
moriae commendamus tenore praesentium significantes quibus expedit uni-
versis, quod nos considerantes paupertatis et egestatis inopiam universorum
populorum in opido nostro Theke commorantium tumque ad humiles et devo-
las supplicationis instantias eorum nobis porrectas turn etiam, ut ipsum opi-
dum nostrum Theke multitudine populorum decoretur, volumus ut ipsi
iobbagiones in Theke sint liberi resis seu laboribus quos consueverunt nobis
facere demptis in congregatione et introductione decimarum, quas nobis te-
nentur introducere ad horreum et locum competentem, si possint autem vec-
torem habere, mittant ducere pro parte illo superaddito. Ut sint resis seu
laboribus praetactis liberi, tenentur dare singulis annis sexaginta florenos
a festo sancti Johannis baptistael usque ad festum sancti Jacobis. Hoc etiam
volumus, ut illos sexaginta florenos omnes liberas curias habentes inquilini
artifices unanimiter solvant quilibet secundum facultatem suam et posse eo-
rum. Item damus et conferimus etiam omnibus iobaggionibus nostris in Theke
liberum accessum et recessum, ita tamen, qui recedere voluerit grebio se prae-
sentet et officiali nostro. Item annuimus et concedimus, ut ipsi populi nostri
pro censu ipsorum solito hoc habeant, ut quilibet ipsorum propriam domum
habent singulis annis nobis unum florenum teneantur et hoc in duobus ter-
minis, ita ut medium florenum circa festum sancti Georgii3 solvant, alium
medium circa festum sancti Martini4. Item volumus, quod in adventu novi
iudicis nostri iobbagiones in Theke, Erked et Penthek teneantur sibi dare
sexaginta urnas vini, unum bovem, unum laridum et quando occupat hoc
officium. Item volumus, quando officialis noster ex causus in medium iobbagio-
num nostrorum venerit, extunc obligentur sibi dare unum prandium et unum
coenam, non magis. Item volumus, ut iobbagiones nostri in Theke tempore
Paschali officiali nostro praesentent duos agnellos, duas scapulas, duos-
caeos Saxonicales et de qualibet domo duo ova, item natalis domini praesen-
tent eidem officiali decem cubulos avenae mensurae opidi, item panes decem,
pullos decem item duo talenta cerae et medium talenti piperis. Item capitate
birsagium sint tres floreni, dualitas cedat officiali et tertialitas grebio et suis
civibus, sed in birsagiis minoribus officialis non habet partem. Item si con-
tingeret aliquem excedere pro privatione capitis tunc officiali nostro tenentur
birsagium mains. Item pro birsagio officialis noster non debet impedire ali-
quern sed debet postulare a grebis id quod sibi iure cedat. Item volumus, quod
si aliquis in matrimonio existens sine prole excesserit, tune ex suis bonis offi-
ciali nostro unum bovem triennalem dare teneatur. Item quando aliquis ob
suos excessus captivatur, non portari debet ad Erked nec ad alium quemcum-
que locum, sed ubi capitur ibi iudicetur. Item volumus, quando grebius noster
cum civibus pro tribunali sederit, tune officialis noster non babet se intro-
mittere nisi in causis criminalibus aut homicidio, incedio aut furticinio, tune
ipse officialis pro tempore constitutus cum ipso grebio et civibus in iudicio
liberam habeat facultatem. Item concedimus, ut dum ex voluntate dei ple-
banum aliquem mori contingat, habeant ipsi liberam plebaniam suam con-
ferre cid voluerint. Si contingeret plebanum habere causam aliquam contra
iobaggiones nostros non debet ipsos citare ad Albam, sed domini in capitulo
hoc indicare debent. Item si contingefit aliquem incidere in damnum sic
quod sibi lure ntur pecora, tune officialis noster tenetur secum equitare sua
amissa in propiiis expensis. Item volumus et concedimus grebio et civibus
nosh-is in Theke, ut ipsi in festo sanctorum Philippi et Jacobi5 in opido nostro

33*
461
www.dacoromanica.ro
liberas habeant nundinas et si in ipsis nundinis contingeret illuc venire ho-
micidas vel quoscumque alios homines non liberos volumus ut illic habeant
libertatem, ut illos nullus impedire habeat ad continuos tres dies et sic gre-
bins noster una cum suis civibus talem vel tales hominenrx non liberurn vel
liberos conducant libero conductu de suis terris vel metis. Simi liter volumus
in die sancti Ladislai° habeant liberas nundinas modo iam dicto, quas dies
nundinarum ipsis civibus nostris concessit pater noster magnificus Petrus
de Zobb. Nos volumus ipsos singulos iobbagiones nostros ipsorum privilegiis
antiquitus observatis tenere. Item si aliaquis ausu temerario tales libertates
infringere praesumserit, extunc talis praesumens debet puniri in tribus mar-
cis denariorum, quarum duo officiali, tertia autem grebio et suis civibus.
Item volumus etiam, quod enm ipsi dives nostri tempore nundinarum suarum
custodes constituant, qui ut in aliis nundinis custodiant et si aliquos inhoneste
incedentes invenerint ab ipsis vel arma vel aliud receperint, extunc ofticiales
nostri ipsos custodes ab omni impedimento tueantur. Item concedimus, quod
quicumque ex. iobbagionibus nostris oluerit aedificare piscinas vel plantare
salices in nostris sint liberi absque tamen damno aliorum. Item eadem auto-
ritate nostra concedimus dictis iobbagionibus nostris de dicta Theke omnino
sic habere volentes, quod tempore vindemiarum nullus decimatorum nostro-
rum ad colligenda vina deputatus audeat cellaria ipsorum pauperum intrare
et perquirere, sed grebius cum iuratis senioribus de plena iustitia huiusmodi
decimarum provideant et satisfactione de hoc sit contentus decimator ipse,
prout antiqua consuetudo eorum id approbavit et litcrae superinde confec-
tae in singulis iuribus eos tenere volentes praesentium per vigorem. In cuius
rei robur et firmius testimonium sigillum nostrum praesentibus est appen-
sum. Datum in domo nostra Erked die dominico ante festum omnium sane-
torum, anno domini millesimo quadringentesimo octuagesimo sexto.
1 Juni 24. 4 November 11.
2 Juli 25. 5 Mai 1.
3 April 23. 6 Juni 27.

4 674
Im Heerlager vor Eggenburg 1486 Nos en her 7. Konig Matthias consideratis
fidelitate et servitiis... Pauli Horwath dc Myhezaaz maiestati nostrae sub loco-
rum et temporum varietate exhibitis gibt seine Einwilligung datar, dass Sebas-
tian Orszag de Guth dem genannten Paul Horwath zehn Untertanenansassig-
keiten in Fagendorf/Miaisasa schenkt und Liberschreibt, und Michael, der
Sohn weilands Johannes Desewfy de Losonch ihm ein Drittel der Besitzung
Zenthmarg ytha iiberweist. Gleichzeitig trägt der König dent Weissenburger
Kapitel auf, bei der Einfiihrung des Paul II orwath und seiner Erben in diese
Besitzanteile mitzuwirken und nenat als seine Yes treter ii.a. Gregorius et Va-
lentinus de Hwzywazo, Franciscus Herbarth de Balasfalwa und Johannes de
Zanchal. Datum in castris exercitus nostri sub obsidione civitatis Egenburg feria
tertia proxima ante festum beati Martini episcopi et confessoris, anno domini
millesimo quadringentesimo octoagesirno sexto, regnorum nostrorum Hunga-
riae et cetera anno vigesimo nono, Boheiniae vcro decimo octavo._
Orig. Perg. Ungar. Landesarchiv Budapest di. 67 2 17. Hdnge iegel und Schnur fehlen.
Eingeschaltet vom Weissenburger Kapitel 1487, Orig. Arh. St. Cluj-Napoca, mittelal-
terliche Adelsarchive, Henter Nr. 1.

462
www.dacoromanica.ro
4 675
Klausenbur9 1486 November 7. Richter und Rat von Klausenburg bestimmen
einen Bauplatz in der Wolfgasse zum Buil eines Dominikanerklosters.
Orig. Perg., Archly des reformierten Pfarrarntes Cluj-Napoca, A Nr. 10. Siegel rund,
Dm. 43 ram, papierbedeckt, vorne aufgedrUckt. Der elbe Stempel wie Nr. 3 323.
Druck: Jakab, Oklevèltar, 1, 272 Nr. 169 Hurmuzaki, Documente, 11/2, 294 Nr. 263;
G. Entz, A Farkas-utcal templom, Klausenburg 1948 (S.A. aus Reformatus Szemle"
1948, Nr. 14-18), 39 Nr. 1 (alle Drucke zu November 9, nach Kemeny J., Collectio
major manusciiptorum historicorum, VI/2, Nr. 13).
Regest: Beke, A kolozsmonostori konvent, 77 Nr. 259 zu November 9, nach einer Ab-
schrift des Konvents von Kolozsmonostor von 1750).
Nos Ambrosius Sabo iudex iuratique consules civitatis Coluswar ad univer-
sorum notitiarn tam praesentium quam futurorum harum serie volumus
pervenire, quod nos ac tota communitas praedictae civitatis unanimiter
cogitantes, quia praesentis vitae conditiol statum habemus instabilem et
ea, quae habent essentiam, tendunt visibiliter ad non esse; idcirco digna
et de ota consideratione vigilantes ne cum dominus venerit nos inveniat
dormientes, pro nostrorum commoditate2 et divini cultus augmento, terrena
in coelestia et transitoria in aeterna felici volentes commercio commutare,
primo et principaliter ex voluntatibus et annuentiis serenissimi principis
domini Mathiae3 regis Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera, domini
nostri naturalis et gratiosissimi, sed et magnifici comitis domini Stephani
de Bathor, iudicis curiae regiae, vaivodaeque Transsilvani, quendam locum
pro monasterio in plathea Lupporum in annexu turris nuncupatae turris
sartorum ad plagam orientalem tendentem, fratribus Minoribus in perpe-
tuum duximus conferendum immo conferimus et donamus praefalis fratribus
inibi tantum locum et spatium, quantum necessitas monasterii se poscit. Ita
tamen, quod domos ibidem siLae ipsis possessoribus exolvi pretio debeant,
perpetue et irrevocabiliter tenendum, habendum pariter et possidendum
contradictorio nullo obstante. In cuius rei evidentiam praesentes literas
nostras sigilli nostri maioris et authentici subimpressu munimine roboratos
praespecificatis fratribus minoribus duximus concedendum. Datum in Colus-
war, feria tertia proxima ante festum sancti Martini, anno domino mille-
simo quadringentesimo octuagesimo sexto.
Auf der Ruckseite gleichzeiliger Kanzleivermerk: Donatio civitatis loci seu
fundi claustri.
1 Vorlage conditeo. 3 ie auf Rasur, von anderer Hand nach-
2 Auf Rasur. getragen.

4 676
Retz 1486 November 10. Der Schassburger Burgermeister Michael Polner
berichtet Thomas Altemberger fiber seine Mission zum Konig Matthias und
andere Neuigkeiten.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U III 56. Ringsiegel, oval, war auf der Ruckseite zum
Verschlul3 aufgedrückt.
Druck: Archiv 27, 1896, 388 Nr. 1.
Regest: Korrespondenzblatt 29, 1906, 11 Nr.2.
Mein gruesz bevor lieber her purgermaister. Ich lass e vch wissen das ich
...... . vnd1 gesundt pin von den gnaden gottes des selbigen geleichen

463
www.dacoromanica.ro
beger ich allzeitt von euch zw horen. Auch wist lieber herr burgermaister
das alle sachen wol stehen dye ir mir enpholhen habt sunder von wegen
der summ des gelts das sein kunigklich genad von uns haben wil, das hat
er als geschoben und gelassen auff unseren herren schaczmaister das wir
mit ym scholten ayns werden. Nun wisset das unser genediger herr der Kunig
den herren schaczmaister her auff ervadertt hatt nun wolt ich das ir kein
anders tett ynd kombt her auff. Wenn es ser natt ist von der geschafft
wegen und auch von ander wegen vnd hoff wir wollten al unser geschaffL
auff ein guett endt pringen. Auch wist, lieber her burgeimaister, das mein
herr der abt hie ist vnd gott ym woll end olt cuch geren sechen. Item
von wegen newer mer wayss ich nichcz anders, wenn das unser herr der
kunig leyt vor Egnburg vnd bekriegt sy vast. Item ich lass euch missen,
das der saffran heroben wol geratten ist vnd wol vayl ist. Darumb pringt
mit euch ettlich gelt, wenn wir mugen sein wol genyessen da scit gepeten
vmb.
Geben zw Retz am freitag vor sand Merteins tag, im L2 XXX vi iar.
Michel Polner
burgermaister zu Schespurg.
Auf der Riickseite Adresse: Dem namhafftigen N nd weysen herren her Thaman
Altenberger burgermaister in der Hermanstatt, seinem liebem herren vnd
frewntt.
1 So Vorlage, davor offenbar ein Wort 2' Vorlage C.
ausgeblieben.

4 677
Reteag 1486 November 20. Der siebenburgische Woiwode Stephan Bathori
ersucht das Weissenburger Kapitel bei der Einfuhrung nobilium Pauli IIor-
wath de Mykezazya necnon dominae Brigidae consortis ac Gaspar, Michaelis,
Pauli, Johannis et Ambrosii filiorum eiusdem in den Besitz von zehn Ansds-
sigkeiten in Fagendorf mitzuwirken, a quarum octo in ordine a parte orien-
tali in vico versus quoddam molendinum existentiurn, duae vero a parte fluvii
Kykellew situarentur, in quorum una Georgius Kwrlha, in secunda Gereb
Thyws, in tertia Blasius Sylee, in quarta Georgius Magyar, in quinta N ico-
laus Fazakas, in sextal Johannes Paller, in septima Laurencius Werner, in
octava relicta Rethyus residentiam facerent specialem, duae vero a parte fluvii
praescripti Kykellew sitae habitatoribus destitutae forent in corn. de Kykellew exis-
tentes habitarurn ipsos exponentes ex legitima fassione egregii Sebastiani Orzag
de Groth perpetuae emptionis titula concernentes... Als Vertreter des Woiwo-
den werden genannt Johannes Bornemisza de Balasfalwa, Gregorius sen Valen-
tinus de Hozywazo et Ewz.
Datum in Retthek feria secunda proxima post festum beatae Elizabeth viduae,
anno millesirno quadringentesimo octoagesirno sexto.
Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest DI 29 861. Siegel, rund, Dm. 55 mm, war
auf der Riickseite in weisses Wachs zum Verschlui3 aufgedriickt. Laut gleichzeitigem
Riickvermerk des Kapitels hat die Einfuhrung am 21. Dezember stattgefunden. Prae-
sentes fuerunt nobiles Anthonius Syley de Petite-ix!, Georgius de Hoszywazo, item providt
Jacobus Nagh, alter Jacobus Radar, Cristamul Weres, Symon Kochner de Kgelk, nu/I9
contradicente staluissel.
1 Vorlage -o.

464
www.dacoromanica.ro
4 678
Ofen 14116 Nox embe 24. Konig Matthias vertagt die Entscheidung in dein
Zollstreit zwischen den sachsischen Stadten, Marklen und Dorfern Siebenbrir-
gens und dem Bischof Ladislaus von Weissenburg urn die Erhebung von Mien
in Gilau.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 438. Siegel, rund, Dm. 55 mm, war in rotes Wachs
vorne aufgedrUckt.
Rege t: Archly 15, 1880, 214, Nr. 59. Kemèny Notitia 1, 191.
Nos Mathias dei giatia rex Hungaliae, Bohemiae et cetera damus pro memo-
ria, quod in congregatione generali praelatorum et baronum regnique rec-
toi um nobilium singulorum comitatuum superioribus diebus pro electione
palatinali in hac ciitate nostra Budensi de nostro regio mandato celebrata nobis
unacum cei Lis ex eisdem praelatis et baronibus per nos ad id deputatis magist-
risque prothonotariis curiae nostrae causas quorumlibet querulantium audi-
entibus et iusto iuris tramite discutientibus feria tertia proxima post domi-
nicam InvocaN it nunc pi aeteritum,1 prudentes et circumspecti Thomas
Altemberger magister dium de Cibinio, Stephanus Kronar iudex regius
de Zazwaras et Pets us Beer iuratus civis de Brassovia in ipsorum ac uni-
vessorum aliorum Saxonum et communitatum omnium civitatum, oppi-
dorum et ill arum nostrarum Saxonicalium partium nostrarum Transsil-
vanarum peisonis nostram dictorumque praelatorum, baronum necnon magist-
rorum prothonotasiorum enientes in praesentiam, contra reverendissimum
in Christo patrem dominum Ladislaum episcopum ecclesiae Albensis Trans-
silvanae in praefatis segnis nostris apostolicae sedis cum praetactae legati
de latere legatum personaliter adherentem conquesti fuerant in eo. Quo-
modo idem dominus Ladislaus episcopus in tributo suo in possessione sua
Gyalw ocata exigi solito per suos tributarios a praefatis Saxonibus rebus-
que et bonis ipsol nm contra an Liquas eorum libertates ipsis a divis regibus
nostris scilicet praedecessoribus gratiose concessas, tributum exigi facere
in debite in eorum praeiudicium et dampnum valde magnum. Ex parte cuius
iidern Thomas magister ciium, Stephanus Kronar et Petrus Beer, in perso-
nis quorum supra eis in praemissis per nos iudicium et iuris aequitatem
supplicarunt administrari. Quo perpepto dictus dominus Ladislaus epis-
copus ut. praemittitur 1 ersonaliter in nostram dictorumque praelatorum,
baronum et magistrorum poothonotariorum exurgens praesentiam, respon-
des at et aril, erso quod ipse in praefato suo tributo a praefatis Saxonibus
ac rebus et bonis ipsol um iuste et licite fecisset et faceret tributum exigi supe-
sindeque ecclesia sua antedicta literas et literalia habuisset et haberet instrume-
rata. Eas tamen et ea ad tune ex eo, quod nondum adhuc in manus suas
plenarie deveniri potuissent, exhibere minime paratus esset, sed reacqu-
irere in termino ulteriori per nos sibi praefigendo coram nobis exhibere
eilet. Ex quia praefali etiam Thomas magister civium, Stephanus Kronar
et Petrus Beer in personis quorum supra iura privilegia ipsorum super dic-
tis libertatibus confecta similiter in eodem termino ulteriori se exhibere
velle referebant, pro eo nos de pr.efatorurn praelatorum, baronum et magist-
rorum prothonotariorum consilio partium etiam praescriptarum voluntate
huiusmodi causae discussionem et deliberationem ad octavas festi beati
Georgii martinis tune venturi2 duxeramus prorogandarn eo modo, ut die-
tae ambae partes universas ipsorum iura et literalia instrumenta, si quae
haberent facto in praernisso pro se confecta octavis in eisdem coram nostra
peisonali praesentia producere et exhibere deberent et tenerentur. Quibus
Nisis iudicium et iustitiam facere valeret eadem nostra personalis praesentia

465
www.dacoromanica.ro
inter pares in praemissis dictante iuris aequitate, committentes infra
decisionem praemissae causae a praefatis Saxonibus per praefatum Gyalw
euntibus et redeuntibus rebusque et bonis ipsorum nullum tributum inibi exige-
ret, sed absque cuiuslibet tributi exactione libere abire et redire permitte-
rentur, quodque ipsi etiam Saxones les aliorum, qui tributum solvere tene-
rentur, penes res ipsorum deferre et deport are per oblisquasque et falsas
vias iter facere non auderent, sed semper per s iam rectam tam eundo quam
redeunclo profisci et se semper tributario praefati domini episcopi ostendere
deberent et tenerentur. Si vero aliquo modo contra aliquem ex ipsis super
eo, quod res alienas de quibus tributum solvi deberet penes res suas haberet
et deferret, suspicio oriretur, teneretur talis iuramento suo superinde coram
dicto tributario praestito se expurgare et res omnino suas vel autem alte-
rius Saxonis consimili libertate fungentis esse comprobare. Qui si id facere
recusaret, tributum de talibus rebus tune secum habitis solvere teneretur,
hoc adiicientes, quod si qui Saxonum praedictorum cum eorum rebus contra
huiusmodi nostram commissionem per falsas vias iter facere praesumeret,
tunc praefatus tributarius tales si in eisdem viis comprehendere posset, ne
aliis etiam per ipsas falsas vias eundi et ambulandi occasio decretur, indu-
cendi et poena solita puniendi omnimodam haberet potestatis facultatem.
A quibus quidem octavis festi beati Georgii martiiis praefatorum iuiium et lite-
rialium instrumentorurn exhibitio praenotata seriebus aliarum literarum nostra-
rum prorogatoriarum partes inter praedictas ventilantium praesentes octavas
festi beati Michaelis archangeli3 dilative attigisset, ipsis itaque octavis in-
stantibus circumspecti Petrus Krich iudex regius de Zaz Sebes et dictus Petrus
Beer iuratus civis de praefata Brassovia in ipsorum ac omnium aiiorum
praefatorum Saxonum et communitatum personis cum procuratoriis literis
eorundem in dictam nostram personalcm venientes praesentiam pro prae-
fatis iuribus et literalibus instrumentis pro parte eorundem Saxonum exhi-
here assumptis exhibuerunt ncstro iudiciario examinando quasdas literas
nostras privilegialis anno in praesenti octavo idus Februarii4 regnoium nost-
rorum Hungaliae et cetera anno vigesimo nono, Bohemiae vero decimo sep-
timo sub duplici sigillo nostro emanatas confirmantes literas condam domini
Sigismundi regis, anno domini millesimo quadringentesimo sexto, quarto
Calendas Martii editas5, pendentis et autentici novi sui sigilli duplicis
roboratas habentes in se confirmative tenorem quarundam aliarum litera-
rum suarum Budae tertio die sanctae trinitatis anno dorniui millesimo tre-
centesimo octuagesimo septimo emanatarum confirmantium literas condam
dominae Mariae reginae anno domini millesimo trecentesimo octuagesimo
tertio, decimo Kalendas Martii exaratas5 ac duplici sigillo eiusdem robo-
ratas literas condam domini Lodovici regis genitoris sui duodecimo Kalen-
das mensis Iulii anno domini millesimo trecentesimo sexgesimo sexto5, regni
autem sui anno vigesimo sexto sub duplici ipsius sigillo confectas continentes
in se confirmative tenorem literarum condam domini Karoli regis octavo
Calendas Iunii anno domini millesimo trecentesimo decimo septimo5 regni
autem sui similiter decimo septimo editai um habentium in se et confirman-
tium quandam cartam tenorem privilegii condam domini Andreae regis5
pro tota universitate Saxonum praedictorum super libertate ipsorum con-
fecti continentem anno ab incarnatione domini millesimo ducentesimo vige-
simo quarto. regni autem sui anno vigesimo primo confectam, inter alias liber-
tates ipsorum Saxonum declarantem: quod nullus tributariorum nec ascenden-
do nec descendendo praesumat impedire eos adicientes insupra supradictis
libertatibus ipsorum, quod mercatores eorum ubicumque voluerint in regno
libere et sine tributo vadant et reversantur eificaciter ius suum regiae sereni-
tatis intuitu prosequentes, Quibus exhibitis idem uterque Petrus per dictum

466
www.dacoromanica.ro
etiam dominum Ladislaum episcopum exhibere assumpta iura et literalia
instrumenta per eundem exhiberi postularunt coram nobis, Quo percepto
Georgius de Bozzyas pro eodem domino Ladislao episcopo cum literis procu-
ratoriis eiusdem in praefatam nostram personalem exurgens praesentiam
allegavit talimodo, Quod licet praefatus dominus Ladislaus episcopus reac-
quisitione praescriptorum iurium et literalium instrumentorum suorum et
ecclesiae suae saepedictae sollicitudinem diligentem adhibuerit. quia tamen
praefatam ecclesiam suam tam Thurci christianae religionis infestissimi per-
secutores. quam etiam alii hostes et aemuli pluries invasissent et non solum
rebus et bonis suis spoliassent verum etiam igne combusissent praescripta
iura et literalia instrumenta in tantum dispersa et alienata extitissent. quod
idem dominus episcopus eadem usque modo nullo modo plenarie reinvenire
potuisset, Cum aulem et ecclesia sua praenotata et Saxones praedicti nostrae
maiestatis essent. idem dominus episcopus se in eandem ecclesiam suam in
praemissis dum primum nos in praefatum regnum nostrum Hungariae deo
duce personaliter rediremus. propria nostrae maiestatis iudicio et delibera-
tioni committere vellet, Unde nos hiis perceptis tamen partium praescrip-
tarum statu in eodem ad felicem reditum maiestatis nostra in praefatum
regnum nostrum Hungariae fiendum ac donee quousque nos propria nostra
in persona eiusdem causae decisioni et deliberationi intendere et interesse,
eandemque finaliter concludere poterimus duximus prorogandum tali modo,
Quod quemadmodum supra dictum est infra tempus finalis decisionis ipsius
causae a praefatis Saxonibus rebusque et bonis eorum in dicto tributo de
Gylw nullum tributum exigatur. nihilominus tamen lidera Saxones tam ine-
undo quam redeundo semper per viam rectam proficisci et se tributario eius-
dem loci ostendere aliasque tam praefati Saxones quam dictus tributarius
hI praemissis in praescripta primaria nostra iudiciaria commissione perma-
nere eandemque in omnibus suis punctis et clausulis suo modo observare debe-
ant et teneantur, Datum Budae quinquagesimo die octavarum festi beati
Michaelis archangeli praedictarum anno domini millesimo quadringentesimo
octuagesimo sexto,
Von der Kanzlei rechts unten: Lecta et praesentata in sede per magistrum
Ladislaum protonotarium coram me M6 et certis.
1 Februar 14. 5 Vgl. die Nr. 1551, 1214, 1172, 860, 350
2 April 30. und 43.
3 Oktober 6. 6 Hierauf Sigle einer Unterschrift.
4 Februar 6.

4 679
Egoenburg 1486 Dezember 1 Konig Matthias dankt den Siebenbiirger Sachsen
fur die bewilligte Unterstutzung und ersucht urn schleunige Zahlung von 20 000
Gulden.
Gleichzeitige Abschrift von der Hand des Hermannsthdter Notars.
Pap. Arh. St. Brasov, Fronius I, 61.
Unvollstandig: Marienburg, Kleine sieb. Geschichte 226.
Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis,
Mathias dei gratia rex Hungariae. Bohemiae etcetera, Prudentes et circum-
specti fideles nobis sincere dilecti, De subsidio nobis in praesentiarum de vestri

467
www.dacoromanica.ro
medio disposito amplissimas vobis habemus gratias, et tanto maiores quanto
vos necessitatis nostrae ratio habuisse intelligimus, certificantes quod pro
eiuscemodi vestra erga nos fide et devotione atque libertate. tanta talique
gratia cum tempore prosequi vos intendimus ut facti vos nunquam paenite-
bit, Verum tamen ubi de illa summa XXI?' vobis aliquid relaxari optatis. id
inpraesentiarum certe nulla ratione facere possumus hoc quippel dicere aude-
mus nunquam hactenus maiori necessitate laboravimus. nunquam etiam
maiorem utilitatem cum decupla etiam summa peperimus. quam cum illa
exigua summa nunc parere poterimus re vera si aliquo parte desiderio vestro
satisfacere possemus testamur deum plusquam credibile sit libenter facere-
mus, Sed unde nos in tanta necessitate nobis ipsis providere possimus non
habemus. quo sit ut ad vos nobis recurrendum est, Rogamus itaque, velitis
hanc repulsam aequo ut decet animo ferre et ipsam summam festinantissime
persolvere de qua perfecto, si possemus vobis remitteremus veru[mta]men2
certiores vos facimus. Deinceps initius vobiscum agemus et [ 18
iamere faciemus. etiam si pro vobis nos pati oportebit, quod praesentem san-
[ctionem?]4 oblivioni tradetis, proinde iterum atque iterum rogamus, velitis,
nos habere excu[sat]os5 et praefatam summan integraliter et quidem
festinantissime, nulla scilicet mora interiecta persolvere curetis, quod non
solummodo hanc extremam necessitatem qua laboramus propulsare. verum
etiam futuro lucro futureque utilitate nostrae et totius regni et dominii nostri
consulere valeamus. Aliud nullomodo faciatis. Datis in civitate nostra Egem-
burga feria sexta proxima post festume beati Andreae apostoli. anno domini
et cetera LXXX-mo sexto,
Auf der RUckseite Adresse: Prudentibus et circumspectis magistris civium,
iudicibus et iuratis ac senioribus ceterisque universis Saxonibus nostris
partium regrd nostri Transsilvanarum et cetera, fidelibus nobis sincere di-
lectis.

Hierauf gestrichen fa. LUcke 5 mm, davor unterer Schaft von s


2 Lücke 12 mm. sichtbar.
3 Lucke 17 mm. ° Vorlage festis.
4 Lucke 12 nun.

4 680
Of en 1486 Dezember 4. Konig Matthias beauftragt das Weissenburger Kapitel
bei der Einftihrung der Sieben Sttihle in den neuerlichen Besitz der Halfte
von Racovita mitzuwirken, die ihnen von Ladislaus und Tobias, Stihnen des
Georg Thabyassy von Hetzeldorf und von den Erben nach Simon Magnus
streitig gemacht wird. Lem Auftrag geht eine ausfiihrliche Darlegung des
Rechtsstreites voraus. Derzufolge haben die Btirgermeister Thomas Altem-
berger von Hermannstadt und Michael Polner von Schässburg. die Konigsrich-
ter Stephan Kroner von Broos und Peter Krich von Miihlbach. die Ratsge-
schworenen Benedikt Carnifex und Lorenz Sartor von Hermannstadt, Stephan
Magyary von Mtihlbach und Martin von Winz als Vertreter der Sieben Stiihle
am 3, Juli 1486 in Klausenburg vor den mit richterlichen Vollmachten aus-
gestatteten koniglichen Sonderbeauftragten, den Protonotaren Ladislaus
von Doroghaza und Stephan von Hassag gegen die erwähnten Ladislaus und
Tobias Thabyassy wegen des Besitzrechtes auf eine Halite von Racovita Klage
gefuhrt. Sie heben darin hervor. dass die Thabyassys sich urn das Jahr 1467

468
www.dacoromanica.ro
die in Frage stehende Halite von Racovita mit Gewalt angeeignet und sie
auch gegenwartig noch innehaben, obwohl diese Halite von Racovita den
Sieben Stth len von Konig Ladislaus V. im Jahre 1453 als zum Besitztum des
Roten Turms gehorig zu Eigen gegeben worden war. Die beklagte Partei er-
widert. dass sie mittels k6niglicher Schenkung in den Besitz des halben Ra-
covita gekommen sei und legt zum Beweis die Urkunden von 1473 Nr, 3 978.
von 1 474 Nr. 3 983 und von 1 387 Nr. 1 213 vor. Dem halten die Vertreter
der Sieben Stfthle entgegen, dass diese Häfte der Besitzung Racovita Johann
und Michael de Morgonda niemals gehort habe und begrunden ihren Besitzans-
pruch mit den Urkunden von 1453 Nr. 2 818 und von 1 453, Nr. 2 829. Hierauf
schalten sich noch ein Georg und Barbara. Gattin des Nikolaus de Buda, als
Kinder des verstorbenen Simon Magnus von Nadesch und erheben gleichfalls
Anspruch auf die strittige Besitzhalfte, Ihren Rechtsanspruch belegen sie
mit den Urkunden von 1443 Nr. 2 457, 1 455 Nr. 2 997 und von 1 456 Nr.
3 007. Wegen der eigenttimlichen Schwierigkeit. hier eine klare Entscheidung
zu treffen weisen die beiden Protonotare diesen Rechtsf all an das konigliche
Gericht. das am 6. Oktober im Beisein des Mithlbacher Konigsrichters Peter
Krich und des Kronstadter Ratsherrn Peter Beer in auSführlicher auf die
Urkunden gesttitzter rechtlicher Begrtindung zu Gunsten der Sieben Stithle
entscheidet, Dabei werden ausser den bereits erwahnten noch die Urkunden
von 1 469 Nr. 3 748, 1 467, Nr. 3 549 und 1 467 Nr. 3 547 herangezogen und
auszugsweise mitgeteilt, Als Vertreter des Konigs bei der vorzunehmenden
Neueinfithrung der Sieben Stilhle in den Wiederbesitz der Halite von Raco-
vita werden genannt: Gregorius oder Valentinus de Hozywazo, Nicolaus Sykesd
de Therem bzw, Nicolaus iunior de Gerend, Gaspar de Bolya, Petrus de Wezewd
oder Jacobus Gereb de Musna,
Datum Budae sexagesimo die octavarum festi beati Michaelis ar-
changeli praedictarum. anno domini millesimo quadringentesimo octogesimo
sexto.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 439. Siegel, rund, Dm. 55 mm, war in rotes 'Wachs
auf der Rtickseite zum Verschlun aufgednickt. Spuren eines zweiten in weisses Wachs
aufgedrückten Siegels, am Rand. Eingeschaltet vom Weissenburger Kapitel 1487 und
mit dieser Urkunde von KOnig Matthias 1487, Origg. ebenda.
Regest : Archly 15, 1880, 214 Nr. 60.

4 681

Bistritz 1486 Dezember 6. Der siebenbargische Woiwode Stephan Bdthor


setzt Zollabgaben in Torzburg fest, und verbietet die Ausfuhr von Pferden, Waffen
und trachtigen Schafen in die Walachei.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Priv. 230. Siegel, rund, Dm. 31 mm, war in grdnes Wachs
auf der Riickselte zum Verschlu13 aufgedriickt, Reste.
Druck : SzabO, Szék oklevéltar 1, 261 Nr. 200. Hurmuzaki , Documente II, 2, 293 Nr. 267.
Druck und deutsche pbersetzung: Kurz, Magazin 1, 429.
Prudentes et circurnspecti viri amici nostri dilecti. Intimata vestra intellexi-
mus. Sciatis igitur quod nos in cunctis rebus vestris vobis protectione et au-
xilio esse cupimus. nec vos in iuiibus vestris turbare sed potius tueri optamus.
En igitur commisirnus, ut castellani nostri castri Therch ab uno quoque vase'
vino. quod de paitibus Trausalpinis deducitur plusquam octo azpras vel qua-
tuor pinta, hoc est e3ithel exigere non audeant. De aliis vero rebus tam fefris
quarn aliis omnibus talem ipsis castellanibus nostris dedimus informationem,

469
www.dacoromanica.ro
prout et regia maiestas voluit, ut universas et quaslibet res ferraque et calibes,
tam magna quam parva et cuncta anirnalia ad illas partes Transalpinas se-
cure inducere et importare permittant. Interea donee aliquem ex vobis ad
nos transmittere poteritis, demptis equis, armis et ovibus fetantibus, quos-
quidem equos, arma et oyes fetantes nullomodo introducere debeant, hoc
denique excepto, quod intrantes ad illas partes singuli singulum unum gla-
dium ac unum arcum aut unum clipeum et tela octo vel novem pro sua per-
sona introducere et importare possint et valeant. Si vero quipiarn ultra unum
gladium aut arcum el clipeum importare voluerint2 , ex tune commisimus
ipsis castellanis ut ipsi talia illis non concessa ab importare olentibus aufe-
rant. Equos vero nulluspiam importare et vendere audeat. Si vero aliqui
intrantes equos vendiderint, tales pretium equi sui vendili ipsis castellanis
solvere teneantur et iidem castellani recipiendum habeant facultatem. Roga-
mus itaque vos, ut aut iudex vel Nillicus aut alii duo ex \ obis ad festum Epi-
phaniarum domini nunc N e nt urum in2 Vasarhel3 apud nos corstitui debeant,
ubi de certis rebus -vobiscum tractare volumus. Datum Bistriciae in festo heal"
Nicolai episcopi et confessoris anno et cetera LXXX sexto. Comes Stephanus
de Bathor warroda Transsilvanus et cetera.
Adresse auf der Rückseite: Prudentibus et circumspectis viris iudici iuratisque
civibus civitatis Brassouiensis, amicis nostris dilectis.
1 So Vorlage. 3 eber der Zeile.
2 Januar 6.

4 682

Wien 1486 Dezember 6. Urban, erwählter Bischof von Erlau und Schatzmei-
ster, versicheriden Sachsen von Hermannstadt. Bistritz, dem Burzenland sowie
der Sieben und Zwei Stuhle. class er sich weiterhin beim Konig fur sie verwenden
wer de.
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U III 54. Ringsiegel, achteckig, in rotes Wachs, pa-
pierbedeckt, auf der Rückseite zum Verschlul3 aufgednickt, venNischt.
Prudentes et circumspecti amici nobis honorandi. Accepirnus intimata ve-
stra. quae nobis per medium huhis fratris et concivis vestri quem iam sere-
nissimus dominus noster rex cum literis suae maiestatis in vestri medium
remisit significastis, Unde sciatis quid profecto nos pro vestra aliqua allevia
tione apud eundem serenissimum dominum nostrum regem summa cum dili-
gentia et secundum omnern nostram possibilem efficaLiam laboravirnus, nihil
tamen propter rnaximas necessitates suae maiestatis, quae nunc suam mais-
tatem ultra modum quam etiam dici possit urgent in re ipsa pro aliquo vestro
alleviamento apud suam maiestatem efficere potuimus, verum maiestas sua
prout etiam ex literis suae maiestatis latius intelligetis in futurum vobiscurn
gratiose agere vult. Certi etiam sitis, quod et nos quoque apud suam mareslatem
pro vobis pro omni nostro posse par Les nostras iter interponere curabimus, ut eius-
cemo di gratiosarn benevolentiam suae maiestatis quam erga . os ad futura osten-
dere decrevit observare et in effectum deducere dignetur. Cetera refertis concivis
vester clarius cid in dicendis bene et probe credere poteritis. Datum Wyenne
in festo beati Nicolai episcopi et confessoris anno domini et cetera LXXXmo
sexto,

470
www.dacoromanica.ro
Urbanus electus Agriensis,
thesaurarius regius et cetera.
Auf der Diiekseite Adresse: Prudentibus et circurnspectis magistro civium,
iudicibus et iuratis ac senioribus civitatum Cibiniensis et Bistriciensis ac terrae
Barcza necnon septem et duarum sedium Saxonicalium Saxonibus, amicis
nobis honorandis.

4 683
Klausenburg 1486 Dezember 15. Richter Ambrosius Zabo und der Rat von
Klausenburg bestatigen den Verkauf eines Gartens bei der Pfarrermithle an Ja--
cobus Faber.
Orig. Perg. Arh. St. Sf. Gheorghe, Sammlung Dr. Nagy Jena, C. 9, Nr. 151. Siegel
war an griln-rosa Seidenschnur angehangt.
Nos Ambrosius Zabo iudex hiratique consules de Cluswar, memoriae commen-
damus tenore praesentium significantes, quod cum more nostro solito pro re-
ditu unicuique suis in consistorio nostrae urbis consedissemus, nostra per-
sonaliter accedentes in praesentiam providi viri Blasius Faber, Mathias Lite-
ratus, conthoralis providi Antoni [ ] tusl coniunx Gregorii alter, qui
unius vocis consone fassi sunt, quomodo providus Faber Petrus cuidam fa-
mulo suo nomine Urbano pro servitio eiusclem unum (h)ortum cum lapsorium
dedisset, His vero Urbanus eundem lapsorium sub molendino domini plebani
de Coluswar strata% provido Jacobo Fabro concivi nostro pro una vasa vini
et medio floreni plene persolutis vendidisset perpetue et irrevocabiliter sibi
et suis haeredibus tenendum, habendum pariter et possidendum, etiam pro
tune nostri e medio exmittentes prudentes viri Valentinus [ es] 2 Petrus
Buder, iurati 6\ es etiam fassi sunt, quomodo ad conspiciendurn per consu-
1 atum istum ubi obstaculum lapsori versus molendinum existere missi fuis-
sent, ibique nullum damnurn novissent, quod damnum obstaculum lapsorii
molendini noces [ ]3 ibidem venerabili et egregio viro domino Jacobo
[artium]4 et decretorum doctori plebani pro tune et lapsorium hoc sine no-
cumento cum suo obstaculo molendini perpetuis temporibus in eodem loco
permanere posset. Ad quas fassiones praesentes literas nostras sigilli maioris
sub appenso saepe nominato Jacobo suisque haeredibus haeredumque suc-
cessoribus munimine roboratas ad sui iuris cautelam concessimus. Datis feria
sexta post Luciae virginis, anno domini millesimo quadrigentesimo octoge-
simo sexto.
1 8 mm unleserlich. 2 Vier oder ftinf Buchstaben unleserlich,
2 So Vorlage. vielleicht: scilicet.
4 Dicke 5 mm. Vgl. Nr. 4 454.

4 684
Wien 1486 Dezember 21. KOnig Matthias treigt dem Richter. den Geschworenen
und der Gesamtheit des Marktes Mediasch auf, die Befestigungsarbeiten voran-
zutreiben und gegen Arbeitsverweigerer mit aller Strenge vorzugehen,

471
www.dacoromanica.ro
Orig. Pap. Arh. St. Sibiu, von Kirchen übernommene Urkundea, Medlasck Nr. 53/30.
Siegel, rund, Dm. 65 mm, war in rotes Wachs vorne aufgednickt.
Unvollstkndig. Archiv NF 1, 1853, 198. Transilvania 1874, 6.
Regest: Archly 11, 1873, 70.
Von der Kam lei: Commissio propria domini regis.
Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fidelibus nostris cir-
cumspectis iudici iuratisque civibus et toti communitati opidi nostri Megyes
salutem et gratiam. Accepimus nonnullos esse ex vobis et in medio vestri
residentes, qui laboribus ills quos cives eiusdem opidi nostri in muniendis
et fortificandis opidum illud piscinis, aggeribusque et fossatis circumquaque
inchoaverunt non modo contradicerent aut ipsos in huiusmodi laboribus
eorum opera et auxilio iuvare vellent immo ceptum opus huiusmodi totis
nisibus impedire conarentur, cuius occasione labor ipse per tot varietates
et sententias diversas minime consumaretur. Quia autem nos volumus ut
non obstantibus contradictionibus quorumcumque labor ceptus quam pri-
mum perficiatur, mandamus idcirco fidelitati vestrae firmissime, qua-
tenus postquam temporis communitatem nancisci seu habere poteritis iuxta
limitationem iudicis et iuratorum civium vestrorum universaliter nemine
excepto huiusmodi laboribus salutaribus incumbere et assistere et tali dili-
gentia et studio ac festinatione eiusdem continuare debeatis, ut quam pri-
mum labor ipse debitum finem sortiatur. Alioquin facultatem damus praefa-
tis iudici et iuratis civibus vestris, ut ipsi omnium illorum, qui huiusmodi
labori contradicerent ac in eisdem eos iuvare recusarent, res et bona
maiestati nostrae occupare et tenere debeant auctoritate nostra ipsis in hac
parte attributa mediante. Aliud igitur non facturi. Datum Viennae in festo
beati Thomae martyris. anno domini millesimo quadringentesimo octogesimo
sexto.

4 685
Ofen 1486 Dezember 24. Konig Matthias tragt den Knesen von Recea, Venetia
und Berivoi auf, sich vor den Geschworenen des Repser Stuhles fiber die
Gerichtszugehorigkeit von Schirkanyen zu äussern.
Orig. Arh. St. Brasov, Priv. 232. Siegel, rund, Dm. 57 mm, war in rotes Wachs vorne
aufgedrückt, Reste. Erkennbar viergeteilter Wappenschild. Vom selben Schreiber wie
Nr. 4 686.
Druck: Hurmuzaki, Documente 15, 1, 124 Nr. 227.
Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fidelibus nostris Salo-
moni de Heech, Zlawo de Reech, Hrwmsa de Velenche et Radol de Berowu
kenezionibus. salutem et gratiam. Expositum extitit maiestati nostrae pro
parte et in personis fidelium nostrorum prudentum et circumspectorum civium
civitatis nostrae Brassouiensis, quomodo reverendissimus in Christo pater
dominus Ladislaus, episcopus ecclesiae Albensis Transsiluanae, legatus de
latere, possessionem eorundem exponentium Sarkan vocatam, sub iurisch-
tone' possessionis eiusdem Fogaras vocatae existente3 et ad eandem posses-
sionem pertinere asseret. Cum tamen uti nominibus et in personis praedic-
torum civium civitatis nostrae Brassouiensis nostrae exponitur maiestati ipsa
possessio Sarkan nunquam sub iurisdictione dictae possessionis praefati do-
mini episcopi Fogaras vocatae extitisset et nec ad eandem possessionem Fo-
garas pertinuisset nec pertineret impraesentiarum et hoc tam vobis quam
etiam aliis vicinis et commetaneis3 ipsius possessionis Sarkan constaret eviden-
ter, unde ipsi exponentes fassionibus vestris superinde faciendis summe forent

472
www.dacoromanica.ro
necessarii, Ideo fidelitati vestrae haium serie firmiter praecipientes man-
damus, quatenus receptis praesentibus4 insimul convenire ac ad sedem oppidi
nostri Kehalom vocati personaliter accedere, ibique coram iudicibus et sedis
eiusdem assessoribus quails vobis super praemissis constare poterit certitudo
veritatis5 ad fidem vestram deo debitam fidelitatemque nobis et sacrae co-
ronae nostrae observandam fateri dicereque et referre debeatis et teneamini.
Super quaquidem vestra fassione superinde facienda per praefatos indices
et sedes eiusdem oppidi Kewhalom assessores literas eorum necessarias prae-
fatis exponentibus dari volumus et mandamus. Secus non facturi. Praesen-
tibus perlectis exhibentibus restitutis. flatum Budae die dominico proximo
ante festum nativitatis domini, anno eiusdem millesimo qiiadringentesimo
octoagesimo sexto.
Unten rechts von der Kanzlei: Ex literatorio mandato domini regis.
A uf der Ruckseite in Schrift der Mitte des 16. Jhs.: Attestatoriae quod Sarkan
nunquam pertinuerit ad Fogaras. Anno 1486.
1 Voriage turisdicione. 4 Hierauf gestrichen personalller.
a Cber der Zeile nachgetragen. 5 Mit hellerer Tinte.
Vorlage commeis.

4 686
Ofen 1486 Dezember 30. KOnig Matthias tragt den Stuhlen Reps und Schenk
auf, ein Zeugenverhor iiber die Gerichtszugehöri it; it von Schirkanyen vorzuneh-
men.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Priv. 231. Siegel, rund, Dm. 57 mm, papierbedeckt,
in rotes Wachs- vorne aufgedrOckt, etwas verwischt. Vermutlich derselbe Stempel wie
Nr. 3 879.
Druck: Hurmuzaki, Documente XV, 1, 125 Nr. 228.
Mathias dei grata rex Hungarme, Bohemiae et cetera, ficlehbus nostris cir-
cumspectis iudicibus ac iuratis et ceteris civibus sedium Sennk et Kewhalom,
salutern et gratiam. Expositum extitit maiestati nostrae pro parte et in per-
sonis fidelium nostrorum prudentum et circumspectorum civium civitatis
nostrae Brassouiensis, quomodo reverendissimus in Christo pater dominus
Ladislaus, episcopus ecclesiae Albensis Transsilwanae legatus de latere posses-
sionem eorundem exponentium Sarkan vocatam sub iurisditionel possessio-
us eiusdem Fogaras vocatae existere et ad eandem possessionem pertinere
assereret cum tamen uti nominibus et in personis praedictorum civium civis-
tatis nostrae Brassouiensis nostrae exponitur maiestati, ipsa possessio Sarkan
nunquam sub iurisditionel dictae possessionis praefati domini episcopi Fo-
garas vocatae extitisset, et nec ad eandem possessionem Fogaras pertinuisset
nec pertineret impraesentiarum, et hoc vobis constaret evidenter. Unde ipsi
fassionibus vestris superinde faciendis summe forent necessarii. Ideo fideli-
tati vestrae harum serie firmiter praecipientes mandamus, quatenus recep-
tis praesentibus qualis vobis super praemissis constare poterit certitudo veri-
tatis ad fidem vestrani deo debitam fidelitatemque nobis et sacrae Coronae
nostrae observandam sub vestro sigillo nostrae personali praesentiae fideli-
ter rescribatis. Secus5 non facturi, praesentibus perlectis exhibentibus resti-
tutis. Datum Budae sabbato proximo post festum sanctorum Innocentum
martirum, anno domini millesimo quadringentesimo octoagesimo sexto.

473
www.dacoromanica.ro
Unten rechts von der Kanzlei: Ad literatorium mandatum domini regis.
Auf der Rtickseite gleichzeitig: Literae contra episcopum Albensem volentem
sibi usurpare villam Scharkan. In Schrift der Mille des 16. Jahrhunderts: Prae-
ceptoriae pro testium examine 1486.
Vorlage iurisdicione. 2 Gebessert aus Datus.

4 687
1486 1488. Vlad Cdlugeirul, Woiwode der Walachei, beschwert sich bei Rich-
ter und Rat von Kronstadt, dass seinem Diener Birca, der in Ungarn Staten kau-
fen wollte, auf seiner Ruckkehr bei der Sennhatte des Petir, von Iancàu und dem
Diener des Torzburger Spans" 3670 Aspern entwendet worden sind. Iancàu
habe aber nicht von ihm oder seinen Leuten Schaden erlitten, sondern von Petru-
voievod". dem Ianedu fruher gedient habe. Deshalb sollten die Kronstadter seinem
Diener Gerechtigkeit widerfahren lessen.
Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II 137. Siegel, rund, Din. 35 mm, war in rotes
Wachs auf der Ruckseite zum Verschlui3 aufgedruckt, Spuren.
Druck und rum. Obersetzung: Tocilescu, 534 Documente 332 Nr. 333 (zu Vlad VI.
Rum. ebersetzung: Bogdan, Documente i regeste 184 Nr. 180 (zu Vlad VI. Vintil6).
Als aus den Siebendörfern stammend. die zum Torzburger Dominium gehor-
ten, wird Iancdu frillier in einem Dienstverhältnis zum siebenbilrgischen Woi-
woden Peter Gereb de Wingarth gestanden sein, auf den allein die Anspielung
im Text der Urkunde gemanzt sein kann, da es in der Walachei bis gegen
Ende des 16. Jhs. keinen Woiwoden dieses Namens gegeben hat. Einen wei-
teren Hinweis filr die zeitliche Einordnung dieser Urkunde, die von Bogdan
und Tocilescu dem Woiwoden der Walachei Vlad VI Vintilà (1532-1535)
zugeschrieben wird, geben die Aufzeichnungen auf der Rackseite des Schrifts-
tilekes, deren Schriftzuge eindeutig auf den Ausgang des 15. Jhs. hinweisen:
Czerresch. Item V III asp. propter cera Kunigs Pitter.1 Item' Kelemans2 Iorig.
Item Dorffmans Iorig. Item' Lorens2 Bogner'. Item' Schtemen2. Item dy Scher-
men. Item Wagner Stes. Item Kellemen Hotter. Item' Wolffgank2 der' Flescher2.
Item der scherren ersrister ). Item was vyer das her werderwin hat vorkofft
in dem vorbott under herren vessen em II asp'. Item dy Belgeren do han ich 1
fl. fon genom von des Hanczen vegen. Item III litter synt von dem Bergen der
do czv Vellencz Simon es gelegen. Item' Sthark2 Hannes2. Item' Krit2. Item Krus
Enderes. Item Merten Allendag. Item Sigmund und Trueck Micklos von der
laitter vegey4, Item Melherem Schorr Item' Sch(irm )eschl Hans', Item Czer-
resch Hans. Item Balwes Simon. Item' Fr yens (? )2 Ioryg2. Item' Arranios'
Emerich2. Steffen' Flescher.2 Items Blomen Harms. Item Gretten Hanis. Item
Marcus von der Schoff wegen. Item" Galen" Endris". Item dy Stanneen. Der hon
von Brengendorff eyn Marck gelds. Item Kwrschtgin XX fl.
Nahezu alle hier genannten Personen sind in: Quellen zur Geschichte der
Stadt Kronstadt, Bd. 3, Kronstadt 1896, 1486 1488 als Hausbesitzer nachweis-
bar. Das Schriftsttick gehtirt demnach in diese Jahre.
1 Ab Item gestrichen. 4 Von Item bis hierher gestrichen.
2 Gestrichen. 5 Von hier mit anderer gleichzeitiger Schrift.
3 Vom letzten Item bis hierher gestrichen. ° Oder gold.

474
www.dacoromanica.ro
Liferafurverzeichnis Bibbografie

Andronescu, Rep ertoriul = M.Andronescu, Repertoriul documentelor Tarii Romd-


nesti publicate ;And azi, Bd. 1, 1290-1508. Bukarest, 1937.
Archiv = Archiv des Vereins für siebenbiirgische Landeskunde, alte Folge, Bd. 1-4, Her-
mannstadt, 1843-1851; neue Folge Bd. 1-50, Hermannstadt, 1853-1941, Bistritz, 1944.
Archiv. Zeitschrift = Archivalische Zeitschrift, Bd. 1 ff, Miinchen, 1875 ff.
Barabas, Codex dipl. Teleki = S. Barabás, Codex diplomaticus sacri Romani
imperil comzturn familiae Teleki de Szék, Bd. 1-2, 1206-1526, Budapest, 1895.
B e k e, Az erdélyi kOpt al an = A. Beke, Az erdélyi kdplalan levelleira Gyulafehér-
vOrt, Budapest, 1889.
Beke, A kolozsmonostori konvent = A. Beke, A kolozsmonostori konvent
levéltdra, Budapest, 1898.
Benk 8, Milko via = J. Benko, Milkovia sive antiqui episcopatus Milkoviensis expla-
natio, Bd. 1-2, Wien, 1791.
Berger, Urkunden Regesten = A. Berger, Urkunden-Regesten aus dem alien
Bistritzer Archly von 1203-1526, Bistritz, 1895.
Bogdan, Documente = I.Bogdan, .Documente privitoare la relafille Tara Romdnesti
cu Brasovul si cu Tara Ungureased In sec. XV si XVI, Bd. 1, 1413-1508, Bukarest, 1905.
Bogdan, Documente i regeste = I. Bogdan, Documente si regeste privitoare la
relafitle Tarii Romilnesti cu Brasovul f i Ungarza tn sec. XV si XVI, Bukarest, 1902.
Bogd a n, D o C. m o 1 d. = I. Bogdan, .Documente moldovenesti din sec. XV st XVI ln
arhiva Brasovului, Bukarest, 1905.
Bogdan, Documentele lui *tefan = I.Bogdan, Documentele lui Stefan cel
Mare, Bd. 1-2, Bukarest 1913.
Bogdan, Vlad Tepes = I. Bogdan, Vlad Tepe i narafiunile germane f i rusesti
asupra lui, Bukarest, 1896.
eber das ausschl. Blirgerrecht = Ober das ausschliessende Biirgerrecht der
Sachsen in Siebenbilrgen auf ihren Grund und Boden, Wien, 1792.
Contributiuni istorice = Contribufiunt istorice privitoare la trecutul romdnilor de
pe pdmIniul crdiesc, Hermannstadt, 1913.
DRH, B = Documenta Romaniae Historica, B. Tara Romdneascd, vol. 1(1247-1500), Buka-
rest, 1966.
Dragomir, Documente nouA = S. Dragomir, Documente noud privitoare la rela-
fitle Tdril Romdnesti cu Sibiul ln secolii XV f i XVI, Bukarest, 1927.
Eder, De initiis = I.C.Eder, De initils, turibusque primaevis Saxonum Transsilvanorum
commentatio, Wien, 1792.
Eder, Observationes = I.C.Eder, Observationes criticae et pragmaticae ad historiam
Trarissilvaniae sub regibus arpadianae et mixtae propaginis, Hermannstadt, 1803.
Eder, Scriptores = Scriptores rerum Transsilvanicarum, Tom I, 1, Complexum Chris-
tiani Sclzesaet ruinae Pannonicae. Adcurante I.C.Eder, Hermannstadt, 1797.
Fabritius, Urkundenbuch = K. Fabritius, UrkUndenbuch zur Geschichte des Kisder
Kapitels vor der Reformation und der auf dem Gebiet desselben ehedem befindltchen Orden,
Hermannstadt, 1875.

34 lirkundenbucti 475
www.dacoromanica.ro
Fej é r, Codex = G. Fejér, Codex diplomaticus Hungariae ecclestasticus ac civilts, Bd.
1-12, 43 vol., Ofen 1829-1844.
Grundverfassungen = Die Grundverfassungen der Sachsen in Stebenbürgen und ihre
Schicksale, Offenbach, 1792.
Hurmuzaki, Documente = Eud.Hurmuzaki, Documente priviloare la Istoria romd-
nilor, Bd. I ff., Bukarest, 1876 ff.
J ak a b, Oklev Olt ar = E. Jakab, Okleveltdr Kolozsvár tärtinete, Bd. 1, Ofen, 1870.
Iorg a, St ef an c el Mare = N. Iorga, Istorta lut Stefan cel Mare, Bukarest, 1904.
1458-1526, Budapest, 1904.
Iv Any i, Oklevelt Ar = B. IvAnyi, OklevoltAr a Tomaj nemzetsegbeli Losonczi Ban-
ffy család torténetéhez, Bd. 2, 1458 1526, Budapest, 1928.
Ka ton a, H i s t. c r i t. = St, Katona, Historia critica regum Hungariae, Bd. 1-42, Ofen
1779-1817.
Kemény, Notitia = I.C.Kemény, Notilia historico-diplomatica arhivt el literallum capt-
lull Albensis Transsilvaniae, Bd. 1-2, Hermannstadt, 1836.
Koller, Hist. ep. Quinqueeccl. = J. Koller, Historia episcopalus Quinqueeccle-
siarum, Bd. 4, Pressburg, 1796.
Korrespondenzblatt = Korrespondenzblatt des Vereins far siebenbiirgtsche Landes-
kunde, Jg. 1-53, Hermannstadt, 1878-1930.
Kurz, Magazin = Magazin far Geschichte, Literatur und alle Denk-und Merkwurdig-
keiten Siebenbiirgens. Herausgegeben von A. Kurz, Bd. 1-2, Kronstadt, 1844, 1846.
Marienburg, Geographie = L. J. Marienburg, Geographie des Grossfurstentums
Siebenbürgen, Bd. 1-2, Hermannstadt, 1813.
Marienburg, Kleine sieb. Geschichte = L.J. Marienburg, Kleine siebenbür.
gische Geschichte zur Unterhaltung und Belehning, Pest, 1806.
Martian, Tara NAsAudului= J.Martian. Tara Ndsduduluitnainte de institutrea regi-
mentului de grdniceri, NAsAud, 1933.
Michnay Lichner, Ofner Stadtrecht = A. Michnay, P. Lichner, Ofner
Stadtrecht MCCXLIV MCCCCXXX/, Pressburg, 1845.
Miletio, Novi vlacho-bulgarski gramoti = L. Miletio, Novi vlacho-bul-
garskt gramott ot Brasov, Sofia, 1896.
Muller, Sprachdenkmaler = Fr. Miller, Deutsche Sprachdenkmhler aus Sleben-
burgen, Hermannstadt, 1864.
Nicolaescu, Documente slavo-romane = St. Nicolaescu, Documente slavo-
romdne cu privire la relagile Tarit Romdnesti si Moldovet cu Ardealul in sec. XV st
XVI, Bukarest, 1905.
Programm, Mtihlbach = Programm des evangelischen Untergymnasiums in Mühl
bach vim Schluss des Schuljahres 1855156 ff., Hermannstadt, 1856. ff.
Programm, SchAssburg = Programm des evangelischen Gymnasiums in Schtissburg
zum Schluss des Schuljahres 1851152 ff., Kronstadt, 1852 ff.
Q u e 11 e n = Quellen zur Geschichte der Stadt Kronstadt (spater Brasso), Bd. 1-7 und 3 Bei-
hefte, Kronstadt, 1886-1927/29.
Rechnung e n =Quellen zur Geschichte Siebenburgens aus shchsischen Archiven, Rechnun-
gen aus dem Archiv ddr Stadt Herrnannstadt und der Sachsischen Nation, I,
Hermannstadt, 1880.
Reissenberger, Die Kerzer Abtei = L. Reissenberger, Die Kerzer Abtet
Hermannstadt, 1894.
Schldzer, Krit. Sammlungen = A.L. Schlözer, Krittsche Sammlungen zur Ge-
schtchte der Deutschen in Siebenbiirgen, Bd. 1-3, Gottingen, 1795-1797.
Schuller Libloy, Sieb. Rechtsgeschichte ... Fr. Schuller-Libloy,
Siebenbargtsche Rechtsgeschichte Bd. 1-3, 2. Aufl., Hermannstadt, 1867-1868.
Schuller, Umrisse = J.K. Schuller, Umrisse und kritische Stildien zur Geschichte
von Stebenbilrgen, Bd. 1-3, Hermannstadt, 1840, 1851, 1872.
SIeb. Quartalschr1ft = Stebenbilrgische Quartalschrift, Bd. 1-7, Hermannstadt,
1790-1801.

476
www.dacoromanica.ro
Stoicescu, Dictionar = N. Stoicescu, Diclionar al marilor dregettort din Tara Romd-
neascd st Moldova, sec. XIV-XVII, Bukarest, 1971.
Studii si comunicAri = Muzeul Brukenthal. Studit si comunicdri, Bd. 1 ff., Her-
mannsttadt, 1956 ff.
Szab6, Az erdelyi mdzeum = K. Szab6, Az erdelyi mdzeum eredett oklevelemek
kivonata (1230-1540), Budapest, 1889.
Szab 6, S z 6 k. okleveit a r = K. Szab6, Székely oklevellar, Bd. 1-4, Klausenburg, 1872-1895.
Szereda i, Series = A. Szeredai, Series antiquorum et recentiorum episcoporum
Transsilvaniae, Karlsburg, 1790.
Theil u. Werner, Urkundenbuch = H. Theilu. K. Werner, Urkundenbuch zur
Geschichte des Mediascher Kapitels bis zur Reformation, Hermannstadt, 1870.
Tocilescu, 534 documente = Gr. Tocilescu, 534 documente istorice slavo-romdne
din Tara Romdneascd si Moldova privitoare la legdturile cu Ardealul, 1346-1603, Wien,
1931.
Tbrt énelmi t Ar = Tortenelmi tar. Evnegyedes folydirat, Bd. 1 ff, Budapest, 1878 ff.
Transilvania = Transilvania. Foia Asociaitund transilvane pentru literatura romdnd
si cultura poporulut, Bd. 1 ff , Kronstadt, 1868 ff.
Der Verfassungszustand = Der Verfassungszustand der slichsischen Nation in
Siebenbiirgen, Hermannstadt, 1790.
Werne r, Medi asc her Kir c he = K. Werner, Die Mediascher Kirche, Hermannstadt,
1872.

34,

www.dacoromanica.ro
Verzeichnis der benützfen Archive

Batthyaneum Alba Iulia. Archiv des siebenburgischen Domkapitels, Ar-


chiv des Konvents von Kolozsmonostor;
Staatsarchiv Brasov. Privilegien, Sammlungen Fronius, Schnell, Stenner,
Archiv des Evang. Bezirkskansistoriums A.B, Kronstadt, Archly
der Stadt Schassburg, Sammlung kirchlicher Archive, Urkun-
densammlung der Honterusschule, Neuerwerbungen;
Archiv der Evang. Kirchengemeinde A. B. Kronstadt Urkunden, Samm-
lung Fr. J. Trausch;
Ungarisches Landesarchiv Budapest. Diplomatikai levéltár (Dl);
Staatsarchiv Bukarest. Geschichtliche Urkunden, Urkundensamralung
mit Siege In;
Staatsarchiv Cluj-Napoca. Stadtarchive von Klausenburg, Bistritz, Desch,
Zunfturkunden, mittelalterliche Sammlung, Adelsarchive Banffy,
fy. Eszterházy, Henter, Lazar, Szárhegyi;
Archiv des reformierten Pfarramtes Klausenburg;
Staatsarchiv Deva, Stadt-und Stuhlsarchiv Mi.ihlbach;
Archiv der Evang. Kirchengemeinde A. B. Mediasch;
Vatikanisches Archiv Born, Dataria;
Archiv der Evang. Kirchengemeinde A. B. Schassburg;
Staatsarchiv Sfintu Gheorghe, Sammlung Dr. Nagy Jeno;
Staatsarchiv Sibiu. Urkunden IIIV, Collectio posterior, Nova Co Hec-
tic posterior, Kirchenarchive (KA.). Von Kirchen übernomrnene
Urkunden, Zunfturkunden (Z.U.), Archiv des Hermannstädter
Evang. Kapitels A. B., Handschriftensammlung des Bruken-
thalmuseurns, Manuskript Zimmermann des Urkundenbuchs;
Staatsarchiv Tirgu Mure§, Von Kirchen iThernomrnene Urkunden.

www.dacoromanica.ro
Lisfa arhivelor *i a fondurilor consultate

Biblioteca documental% Batthyaneum Alba Iulia, arhiva capitlului tran-


sibianean, arhiva conventului din Cluj-Ma'ndstur;
Arhivele Statului Brasov, privilegii, colectiile Fronius, Schnell, Stenner,
arhiva consistoriului districtual evangh. C. A. Brasov, arhiva ord-
seneascd Sighisoara, colectia arhivelor bisericesti, colectia de do-
cumente a liceului Honterus, achizitii noi;
Arhiva comunitatii evangh. C.A. Brasov, documente, colectia Fr. J.
Trausch;
Arhiva Nationala Maghiard Budapesta, Dipthmatikai levéltár (Dl);
Arhivele Statului Bucuresti, documente istorice, colectia de documente
cu sigilii;
Arhivele Statului Cluj-Napoca, arhivele or6senesti Cluj-Napoca, Bistrita,
Dej, documente de breaslii, colectia medievald, arhive nobiliare
Banffy, Eszterházy, Henter, Lázár, Szarhegyi;
Arhiva oficiului parohial reformat Cluj-Napoca;
Arhivele Statului Deva, arhiva ollseneascd si sch'unala Sebes;
Arhiva comunitatii bisericesti evangh. C. A. Medias;
Arhiva Vatican% Roma, Dataria;
Arhivele Statului Sfintu Gheorghe, colectia Dr. Nagy Jeno;
Arhiva comunitAtii evangh. C. A. Sighisoara;
Arhivele Statului Sibiu, documente U II IV, documente din arhive sà-
testi (K.A.), documente preluate de la biserici, documente de breas-
là (Z.U.), arhiva capitlului evangh. C. A. din Sibiu, colectia de
documente si manuscrise a Muzeului Brukenthal, copii de docu-
mente Franz Zimmermann;
Arhivele Statului Tirgu Mures, documente preluate de la biserici.

www.dacoromanica.ro
Verzeichnis der Urkunden-Abbildungen

Taf el I. Konig Matthias besiatigt für alle Sachsen Siebenburgens die


Urkunden Konig Sigismunds von 1406 und 1387, enthaltend die Ur-
kunde der Konigin Maria von 1383 mit der Urkunde Konig Ludwigs
I. von 1366, enthaltend die Urkunde Karls I. Robert von 1317 mit der
Urkunde Andreas II. von 1224 fiber die Freiheiten SiebenbOrger Deut-
schen a Waras usque in Boralt cum terra Syculorum terrae Sebus et terra
Daraus, Feierliches Privileg mit der ersten Zeile in Goldschrift und dem
grossen angehangten Doppelsiegel. Orig. Perg. Arhivele Statului Sibiu,
U II 430. Textnummer 4 623. Abbildung wesentlich verkleinert.
Taf el II, 1. Doppelsiegel des Konigs Matthias 1464. Textnummer
3 369, Rund, Durchmesser 123 ram, rotes Wachs in Wachsschiissel,
an dem zur Abbildung gelangten Siegel der Bestatigsurkunde des Andrea-
nums fiir alle sächsischen Selbstverwaltungskorperschaften von 1486
Nr. 4 623, an roter Seidenschnur angehangt. Avers: Gekronter Konig
unter gotischem Baldachin auf dem Throm sitzend, in der Rechten das
Szepter in der Linken den Reichsapfel, dartiber, im GestOhl, die Figu-
ren der HI. Stephan, Emmerich und Ladislaus. Zu den Seiten je drei
von Engeln gehaltene Wappenschilde: 1. Doppelkreuz auf Dreililigel.
2. Steigendes Wiesel, 3. Steigender gekronter Lowe. 4. Vier Querbal-
en. 5. Dreizackige Krone. 6. Drei gekrOnte Leopardenkopfe. Umschrift
in gotischer Minuskel: s. majestatis + mathie + dei + gracia + hun-
garie + dalacie + croacie + rame + servie + gallicie + lodomerie +
+ comanie + bulgarieque + regis +.
Taf el II, 2. Revers des obigen Siegels: Im*Siebenpass unter sechszacki-
ger Krone in der Mitte von Engeln gehaltener Wappenschild mit den
vier Querbalken, umgeben von sechs Wappenschildchen, Von oben
rechts mid oben links: 1. Doppelkreuz. 2. Drei Leopardenkopfe. 3. Dop-
pelgeschwanzter ',Owe mit gereckter Zunge. 4. Krone. 5. Steigendes
Wiesel. 6. Rabe mit Ring im Schnabel und Mond. Umschrift: s + se-
cundum + mathie + dei +gracia + regis + hungarie + et aliorum+
+ regum + regnorum + in + alio + pari + sigilli + expressatorum+.
Taf e1 III, 1. Ringsiegel des Konigs Matthias 1486. Textnummer 4 670
Oval, 10 x12 mm, in rotes Wachs, papierbedeckt, zum VerschluB auf-
gedrückt. Im Siegelfeld unter ftinfzackiger Krone viergeteilter Wap-
penschild mit einem Raben im. Herzschild. In den vier Feldern links
oben mid rechts unten vier Querbalken, rechts oben und links unten
steigender Uwe. Zu den beiden Seiten des Wappenschildes die Majus-
keln R M.

480
www.dacoromanica.ro
Tafel III, 2. Grosses Siegel des siebenbiirgischen Woiwoden Stephan
Báthori 1486. Textnummer 4 650. Rund, Durchmesser 50 mm, weisses
Wachs in weisser Wachsschiissel an griin-roter Seidenschnur ange-
hängt. Im Siegelfeld Wappenschild, umgeben von einem Gebinde, da-
rin drei Wolfszähne. Umschrift in gotischer Minuskel: + comes -I- Step-
hanus + de Bathor + iudex + curie + vaivoda + transilvan.
Tafel IV, 1. Siegel der Stadt Schassburg 1486. Textnummer 4 671.
Rund, Durchmesser 38 mm. griines Wachs in gelber Wachsschiissel an
weisser Seidenschnur angehangt. Im Siegelfeld eine Stadtmauer mit
spitzbogigem Tor in der Mitte, dartiber sechs Zinnen, daraus ragen
drei Tiirme mit je drei Zinnen hervor, der mittlere etwas holier und mit
einer Fensteroffnung inmitten. Umschrift in gotischer Minuskel: +
S 1 civium 1 civitatis + + castri 1 schegs 1.
Taf el IV, 2. Bruchstiick vom Siegel des Marktes Broos. Textnummer
4 142. Durchmesser 40 mm, in weisses Wachs auf der Riickseite auf-
zum VerschluB aufgedriickt, Im Vierpass Bischofsfigur mit Mitra. Von
der rechten Hand nach oben vier Kreuze, nach unten drei Sterne; links
Krumstab. Umschrift zwischen Perllinien unleserlich.
Taf el IV, 3. Siegel des Marktes Agnetheln. Textnummer 4 636.
Durchmesser 30 mm, weisses Wachs in heller Wachsschtissel an weis-
ser Hanfschnur angehangt. Im Siegelfeld weibliche Gestalt mit langem,
oben etwas geschurztem Gewand und etwas nach rechts gewendeten
Händen. Umschrift in gotischer Minuskel: + sigillvm + civium +
+ de + valle + sancte + agnetis,

481
www.dacoromanica.ro
Lista plan5elor (documente)

P 1. I. Matei Corvin confirma pentru toti sasii din Transilvania actele


regelui Sigismund din 1406 si 1387, continind actul reginei Maria din
1383 cu actul regelui Ludovic I din 1366 continind actul regelui Carol
I. Robert din 1317 cu documentul lui Andrei II din 1224 despre liber-
tatile germanilor din Transilvania a Waras usque in Boralt cum terra
Sgculorum terrae Sebus et terra Daraus. Privilegiu solemn, cu. primul
rind in litere aurite, cu pecetea mare dubla atirnata, Orig. perg. Arhi-
vele Statului Sibiu, U II 430. Nr. 4 623. Reproducere mult micsorata,
P 1. I I, 1, Sigiliul dublu al lui Matei Corvin. 1464 (nr. 3 369), Rotund,
123 mm,ceara rosie in cuib de ceara, atirnatla sigiliul fotocopiat al actului
de intarire a Andreanumului din 1486 (nr, 4 623) de snur de matase
rosie, Aversul: rege incoronat, sub baldachin gotic, sezind pe tron, avind
in dreapta sceptrul, in stinga globul imperial; deasupra figurile sf. ste-
fan, Emeric si Ladislau. Pe laturi cite trei scuturi tinute de ingeri: 1.
Cruce dubla deasupra a trei coline, 2. Hermind rampanta, 3. Leu inco-
ronat rampant, 4. Patru grinzi orizontale, 5. Coroang cu treifleureoane,
6 Trei capete incoronate de leopard. Legenda in minuscule gotice: s.
majestatis + mathie + de + gracia + hungarie +dalmacie + croaci-
e + rame + servie + gallicie + lodomerie + comanie + bulgarieque
+ regis -I-.
P 1. II, 2, Reversul acestui sigiliu. apte scuturi. In centru sub co-
roana cu §ase flueroane scut cu patru grinzi, tinut in mijloc de ingeri.
In jur sase scuturi mici, din dextra spre senestra sus: 1. Cruce dubla,
2. Trei capete de leopard, 3. Leu cu coada dubla si limba iesità din gura,
4. Coroana, 5. Hermina rampanta, 6. Corb cu lima si inel in cioc. Legen-
da: s -I- secundum + mathie + dei + gracia + regis + hungarie +
+ et aliorum + regum + regnorum + in + alio + pari + sigilli +
expressatorum -I-.
P I. I I I, 1, Sigiliul inelar al lui Matei Corvin. 1484 (nr. 4 670). Oval,
10 x12 ram, in ceara rosie, cu hirtiuta de protectie, aplicat, de inchi-
dere. In cimpul sigilar sub coroand cu cinci fleuroane un scut scartelat
si pajera.cu corb. In cele patru cimpuri: senestra sus si jos patru grinzi,
dextra sus si jos leu rampant. De o parte si alta a scutului majusculele
R M.

482
www.dacoromanica.ro
P 1. I I I, 2. Sigiliul mare al voievodului Transilvaniei 5tefan Bdthori,
1486 (nr. 4 650). Rotund, dim 50 mm, ceara alba in cuib de ceara alb,
atirnat de vnur de matase verde rovie. In cimpul sigilar scut, incon-
jurat de un briu cu trei colti de lup. Legenda in minuscule gotice: +
+ comes + Stephanus + de Bathor + iudex + curie -I- vaivoda +
transilvan.
P 1. I V, 1. Sigiliul orapilui Sighisoara, 1486 (nr. 4 671). Rotund, dia-
metru 38 mm, ceara verde in cuib de ceara galbena, atirnat de vnur de
matase alba. In cimpul sigilar zid de fortificatie, deasupra vase crene-
luri din care ies trei turnuri cu cite trei creneluri, cel central mai inalt,
cu fereastra la mijloc. Legenda in minuscule gotice: + S 1 civium 1
civitatis + + castri 1 schegs 1.
P 1. I V. 2. Sigiliul tirgului Or4tie, fragment (nr. 4 142). Rotund, dia-
metru 40 mm, in ceara alba, de inchidere, aplicat pe verso. Figura de
episcop cu mitra, de la mina dreapta in sus patru cruci, in jos trei stele;
senestra: baston episcopal. Legenda intre briuri perlate ilizibila.
P 1. I V, 3. Sigiliul tIrgului Agnita (nr. 4 636). Diametru 30 mm, ceara
alba in cuib de ceara alba, atirnat de vnur de cinepa alba. In cimpul
sigilar figura de femeie cu rochie lungd vi miini putin indreptate spre
dextra. Legenda in minuscule gotice : +sigillvm + civium + de +
valle -I- sancte + agnetis.

www.dacoromanica.ro
Verzeichnis gefalschter Urkunden

1. 1484 Mai 22. Konig Matthias stellt aufgrund von Aussagen der V ierzigmtin-
ner und Geschworenen der Gemeinde ROinari den Verlauf ihrer Gemar-
kungsgrenzen fest.
Druck: Transilvania 1874, 8 und 18 (Nach einer von J. Kemeny, Supple-
mentum ad Codicem Diplomaticum Transilvaniae, V, 39 ff., Hand-
schrift in der Bibliothek der Filiale Cluj-Napoca der Rumanischen Aka-
demie, in lateinischer "Obersetzung tiberlieferten rumanischen Vor-
lage, die in dem langjahrigen Prozess der Gemeinde Rasinari gegen ge-
wisse Herrenrechte beanspruchende Stadtgemeinde Hermannstadt urn
1777 produziert worden ist. Im Vorspann zum Druck wird gesagt, dass
bereits in dem laufenden Beweisverfahren das siebenbilrgische Guber-
nium diese Urkunde als Falschung abgelehnt habe. Es soll der Urkun-
denkritik anheimgestellt bleiben, fiber ihre Authentizitat zu befin-
den); N. Iorga, Scrisori i inscriptii Ardelene si Maranauresene, in: Studii
sidocumente cu privire la istoria Romanilor, XII, Bukarest 1906,
229 f; V. Pacala, Monografia comunei Rasinariu, Hermannstadt 1915,
43 f. (In diesen beiden Fallen erfolgt der Druck nach einer rumanisch-
sprachigen Vorlage im Archiv der orthodoxen Kirchengemeinde Rasi-
nari). lorga, a.a.o., S. XXXIII und 229 Anm. 1 sagt aus, dass die Ur-
kunde in der vorliegenden Form eine Falschung ist, schliesst aber nicht
aus, dass ihr eine originale Uberlieferung zugrundeliegt.
2. Im Heerlager vor Eggenburg 1484 November 17. Konig Matthias befielt
t1ber Klagen der Adligen und Sachsen Siebenbargens dem Woiwoden
Johannes von Sanktgeorgen und Bosing, die gens Olachorum in medio
eorundem constituta, die sich tumuluario insultu armatague manu erhoben
hat, niederzuwerfen und gegebenenfalls auszurotten, da Olaci nec ad
libertatem vocati nec nati sind.
Druck: Tudomanyos gyiljtemeny 1830, 3,104 f (nach J. Kemeny,
Diplomatarium Transsilvanicum 3, 446 f., Handschrift in der Bibliothek
der Filiale Cluj -Napoca der Rumanischen Akademie, ohne Angaben
tiber Herkunft und Beschaffenheit der Urkunde); = Szabe), Szék.
oklevéltár 1, 249 Nr. 193 =Transilvania 1874, 6=Hurmuzaki, Docu-
mente 11,2, 285 Nr. 256.
Die Tatsache der Falschung ergibt sich schon aus der far eine Konigs-
urkunde ungewohnlichen Textierung. Johannes von Sanktgeorgen
und Bosing war schon seit Herbst 1467 aus seinem Amt entfernt;
Woiwode Siebenbargens ist seit 1479 Stephan Bathori, Der Name Go-
dofredus Fibulus de Cibinium", der als Bittsteller angeftihrt wird, ist
sonst aberhaupt nicht iiberliefert und zweifellos erfunden. Schliesslich
ist bekannt. dass J, Kemeny mitunter Urkunden abgefasst hat, urn eigene
Thesen zu untermauern. In diesem Fall dilrfte es sich um den Versuch

484
www.dacoromanica.ro
handeln, die rumänische Ilerkunft des Matthias Corvinus in Frage zu
stellen, da Kemény in seinem Manuskript zu dem verächtlichen Satz
tiber die Rumänen anmerkt: Vix crediderim haec Mathiam scripsise,
si Valachus origine fuisset." Ober Keménys Fdlschertatigkeit vgl. Fr.
Pall, Despre cloud documenie false ale lui Than de Hunedoara i al lui Ma-
fia Corvin (din anii 1448 .yi 1459 ), in Emlékkonyv Kelemen Lajos, Bu-
karest 1957, 509, Anm, 5.

www.dacoromanica.ro
Documente false

1. 1484 mai 22. Matei Corvin stabile.yte Iwtarele comunei Thisinari pe baza nthr-
turiei juratilor si celor patruzeci din Räsinari, Ed 4ii: Transilvania 1874,
8 si 18 (Dupa traducerea latina' a unui text romanesc din J. Kemény.
Supplementum ad Codicem Diplomaticum Transilvaniae, V, 39 s., ma-
nuscris la Biblioteca Filialei Cluj-Napoca a Academiei Romane Actul a
fost alcatuit in jurul lui 1777 cu ocazia unui proces indelungat purtat
de comuna Rasinari din pricina unor pretentii cu caracter feudal ale
orasului Sibiu. In preambulul editlei se consemneaza Ca' Inca in cursul
procesului, guberniul Transilvaniei a refuzat actul drept fals. Editorul
considerd ca critica diplomatica ulterioard va decide asupra autenti-
citatii documentului); N. Iorga, Scrisori si inscriptii ardelene si mara-
muresene, in: Studii si documente cu privire la istoria romanilor, XII,
Bucuresti 1906, 229 -s.; V. Pacala, Monografia comunei Rasinariu, Sibiu,
1915, 43 s. (Ambii autori folosesc un text romanesc din arhiva comu-
nitatii ortodoxe din Rasinari). Iorga, op. cit,. p. XXXIII si 229, n. 1,
considerd cd actul in aceastä forma este fals, dar nu exclude posibili-
tatea sa fi avut la bazd un document autentic.
2. Irn tabilra de lg. Eggenburg 1484 noiembrie 17. Regele Mafia porunceste
voievodului Joan de Szentgyorgy, la plingerea nobililor si sasilor din
Transilvania, cä rascoala facuta de gens Olachorum in medio eorundem
constituta... tumultuario insultu, armataque manu, deoarece Olaci nec
ad libertatem vocati nec nati. Editii: Tudományos gyiljtemény 1830,
104 si urm. (dupà J, Kemény. Diplomatarium Transsilvanicum 3, 446
si urm., manuscris la Biblioteca Filialei Cluj-Napoca a Academiei Roma-
ne, fail indicatii privind forma si locul de pastrare al documentului)
=Szab6. Szék, oklevéltar 1, 249 Nr. 193 =Transilvania 1874, 6 =Hur-
muzaki, Documente II, 2. 285 Nr. 256. Faptul ca este vorba de un fals
reiese din textul neobisnuit pentrn o diploma regala, precum si din fap-
tul cd voievodul Joan de Szentgyorgy fusese destituit inca din toamna
1467; voievod este din 1479 tefan Báthori. Numele Godofredus Fi-
bulus de Cibinium", mentionat printre solicitanti, nu apare in alt do-
cument si este desigur inventat. In sfirsit, se stie ca. Kemeny avea obi-
ceiul sd redacteze documente pentru a intäri o teza a sa. In cazul
nostru ar putea fi vorba de incercarea de a pune sub semnul intrebarii
originea romana a lui Matei Corvin, deoarece Kemény noteaza in drep-
tul frazei jignitoare despre romani: Vix crediderim haec Mathiam
scripsisse, si valachus origine fuisset". Despre activitatea de falsificator
a lui Kemény, cf. Fr. Pall. Despre cloud documente false: al lui Joan de
.Flunedoara si al liii Matia Corvin (din anii 1448 .yi 1459 ), in Emlék-
konyv Kelemen Lajos, Bucures-ti, 1957, 509, nota 5,

486
www.dacoromanica.ro
Namenweiser

Par die Zusammenstellung des Namenweisers gelten die gleichen Kriterien


wie bei Band VI des Urkundenbuchs.

Norme de Infocmire a indicelui

Pentru intocmirea indicelui sint valabile acelea0 criterii ca la Urkundenbuch,


vol. VI.

Aachen (D). Ech 1485: 4 616. Aiud, Enyed, Kreis Alba. Enyedinum 1476:
Ab lus Petrus, iudex de Zenthmyklos 1476: 4 089. 1478: 4 280 a. 1483: 4 524. 1485:
4 102. 4 588.
Abrud, Gro0chlatten, Kreis Alba. Abrwgh- Ayven s. Elben.
banya 1484: 4 552. Alan! Jacobus 1474: 3 998.
Alms Kreis Mures. Abasfalwa 1479: 4 298; Alba Julia, Karlsburg, Weissenburg. Alba-
Emericus Zakal. gyula, capitulum 1474: 4 020. 1475: 4 037,
Achim, Diener 1477: 4 216. 4 050. 1476: 4 126. 1477: 4205, 4207.
Akyel*, forum 1478: 4 242. 1478: 4 240-4 242, 4 244, 4 251, 4 259,
Akna s. Ocna Dejultd; S. Ocnija. 4 260, 4 263, 4 277, 4 278, 4 284. 1479:
Adam Jacobus, laicus in Clausenburg 1480: 4 289-4 291, 4 304, 4 327. 1480: 4 330.
4 355. 1481: 4 454. 1482: 4 502, 4 524. 1484:
Affra, relicts Emerici de Bogath, consors 4 552, 4 554. 1485: 4 599, 4 600, 4 607,
Thomae Altemberger 1483: 4 531, 4 533, 4 613. 1486: 4 625, 4 652, 4 677; episcopus
4 534. 1485: 4 588. Gabriel, Ladislaus Gereb; vicarius Cris-
Agate Johannes Cibiniensis 1485: 4 617. tanus ; praepositus Valentinus de Dankhaza
Agnita, Agnetheln, Kreis Sibiu. Zent-Agata Matheus; cantor Gregorius; custos: Dio-
1476: 4 125. 1481: 4 387, 4 441. 1486: nisius Michael de Chewn, Petrus; decanus
4 636, villicus Petrus Faber; iurati sedis Thomas de Lyppa, Matheus; canonici
Benedictus Greb, Egidius Detrici; iurati Stephanus Gordway, Paulus de Hells:
seniores Johannes Swb, Anthonius FIelt- civitas 1477: 4204. 1480: 4 378. 1481:
ner, Johannes Bwdner, Nicolaus Roettel, 4 421, 4 448. 1482: 4 506. 1485: 4 590,
Anthonius Sthwrm, Simon Theyl, Geor- 4 593. 1486: 4 673; comitatus 1475: 4 055,
gius Alexii, Martinus Sutor, Michael 4 073. 1476: 4 113, 4 126. 1477: 4 166,
German, Valentinus Greb iunior; Simon 4 182, 4202, 4205. 1478: 4 233, 4 247,
Ebel, Lucas Szncider. 4 261, 4 265, 4 277. 1479: 4 294, 4 295.
Agram, Zagreb (YU). Zagrabia, episcopus 1480: 4 330, 4 332. 1482: 4 487, 4 502,
Oswaldus; Augustinus. 4 513. 1483: 4 537. 1485: 4 585, 4 597,
Agria s. Erlau. 4 611. 1486: 4 622, 4 646-4 651; dio-
Agristeu, Aj ereschteln, ICreis Mures. Egrest- cesis 1480: 4 355, 4 360. 1481: 4 448,
hew 1481: 4 422. 4 454. 1483: 4 518. 1486: 4 664, 4 666;
Afton, Kreis Cluj. Aythan, provisor curiae ecclesia Transilvana 1474: 3 981. 1477:
Johannes Magnus. 4202.

487
www.dacoromanica.ro
Albertus, rex 1481: 4 433; = de Budila 1482: Angell Erasmus Coluswariensis 1482: 4 504.
4 474; = de Lossoncz 1474: 4 003, 4 011. Angelus, ep. Penestrinensis, diaconus cardi-
1483: 4 527. = de Nemethy, notarius co- nalis 1475: 4 080.
mitatus Zolnok 1479: 4 323; = de Sy le Anghel 1482: 4 470.
S. Sylel.
Albesti, Weisskirch, Kreis Mures. Feyeregy Anna, consors Blasii de Kewend 1474: 3 998;
haz 1477: 4 166, 4 174, 4202. 1478: = fil. Nicolai Erdel 1485: 4 618; = con-
4 261. 1480: 4 359, 4 364. 1481: 4 451. sors Nicolai de Gerend 1477: 4 234. 1478:
Albestli Bistritel, Weisskirch, Kreis Bis- 4 263. 1479: 4201, 4 295.
trita-Nasilud, opidum Fey ereghaz 1475: Anthonius, presbiter capellanus 1478: 4 277; =
4 047, 4 063. Pfarrer Laurentius. aurifaber Bistriciensis 1481: 4 391; =-- de
Alkenyer s. $ibot. Buzas Bwchard 1476: 4 092; = de Kend,
Aldiod S. Geongiu. vizevaivoda 1477: 4 188. 1478: 4 231
Alecus, Kreis Alba. Elekes, Benedictus, 4 233, 4 244, 4 247, 4 251, 4 262-4 264,
Marcus. 4 266. 1479: 4 289, 4 290, 4 294-4 296.
1482: 4 457; = fr. ordinis praedicatorum
Alexli Georgius, iuratus de valle Agnetis, de Coloswar 1479: 4 312.
1486: 4 636.
Apali, -phy Klara 1474: 3 988, 4 019. 1475:
Ali-Beg 1476: 4 103. 1479: 4 300, 4 317, 4 318. 4 034; = Franziscus 1474: 3 988; = Leon-
1481: 4 387, 4 388, 4 422, 4 425. 1482: hard 1474: 3 988; = Michael 1474: 3 988,
4 492, 4 514, 4 515. 4 019. 1475: 4 034; = Nikolaus 1474:
Allexander, fil. Stephani vaivodae Moldaviae 3 988. 1485: 4 618.
1482: 4 456. 1484: 4 567. Apold, Trappold, Kreis Mures. Appoldia,
Alma, Almaschken, Kreis Sthiu. Almas, -pold 1484: 4 566. plebanus Simon.
1474: 4 006. 1475: 4 075. 1478: 4 266, Araei, Kreis Covasna. Arapothaka 1478:
4 275. 1479: 4 292, 4 293. 4 262. Andreas.
Almad*, bei Klausenburg. Ladislaus, Petrus Arad, Kreis Arad. capitulum 1476: 4 131,
Moga. 4 137. 1477: 4 191, 4 194.
Almasy Michael 1474: 3 999. 1475: 4 036. Arankwth s. Aruneuta.
Aloislus Johannes de Toscanis 1477: 4 176. Aranuara*, castrum antiquum Kreis Sibiu.
Alsobolya s. Bula. 1486: 4 654.
Altemberger Anna 1485: 4 588; = Michael Arapothaka s. Arad.
1485: 4 588; = Thomas, mag. civium Ci- Arehlta, Arkeden, Kreis Brasov, Erked 1476:
biniensis 1475: 4 066-4 068, 4 070, 4 072, 4 093.
4 079. 1476: 4 101, 4 123, 4 152, 4 155. Bistrita-NdsAnd.
1477: 4 178, 4 181, 4 195. 1478: 4 286. Arehiud, Arkeden, Kreis
1480: 4 375. 1481: 4 387, 4 402-4 404, Erked 1486: 4 673.
4 412, 4 440, 4 449, 4 451. 1483: 4 519, Ardud, Kreis Satu Mare. Erdewd, Thomas.
4 531, 4 533-4 536, 4 546. 1484: 4 561, Argensis S. Curtea de Arges.
4 563, 4 571; 1485: 4 585, 4 587-4 591, Argyas s. Moarthis.
4 593-4 595, 4 600, 4 619. 1486: 4 622,
4 623, 4 630, 4 634, 4 644-4 656, 4 658, Ariusd, Kreis Covasna. Ereusd 1478: 4 262.
4 660, 4 661, 4 670, 4 676, 4 678, 4 680; = Armbruster Hans 1478: 4 286.
Thomas d. J. 1484: 4 588. Armenier, Armeni 1475: 4 029.
Altenberg s. Baia de Cris. Aruneuta, Kreis Cluj. Arankwth 1483: 4 523.
Mina, Alzen, Kreis Sibiu. Olczona 1481; Atel, Hetzeldorf, Kreis Sibiu. Eczel 1484:
4 426. 1484: 4 570. 1486: 4 653. 4 564. Georgius, Ladislaus, Stephanus
Ambroslus de Moha 1484: 4 566. Tobias Thabyasy; Stephanus Gereb.
Ambrosius Valentin, Familiare 1475: 4 023. Awendorff s. Gura Hiului.
Amnas, Hamlesch, Kreis Sibiu. Omlas 1478: Augustinus, civis Brassoviensis 1477: 4 204;
4 256. 1483: 4 533, 4 535, 4 536. 1485: de Zagrabia, praedicator generalis
=-_-.-

4 611. 1486: 4 630, 4 650. 1474: 4 022.


Ana de Grosdorff 1476: 4 104. Aurel VIalcu, Benzenz, Kreis Hunedoara
Andrea, Diener 1477: 4 219. 1486: 4 649. nobilis Demetrius Locz.
Andreas II. rex. 1478: 4 242. 1481: 4 433. Aurifaber Georgius, iudex terrestris de Ze-
1485: 4 613. 1486: 4 6'23, 4678. = III. geswar 1486: 4 668, 4 671; = Laurentius,
rex 1474: 4 002; = de Arapothaka 1475: iudex de Meggyes 1477: 4 167, 4 195,
4 073; = fil. mag. Nicolai Balneatoris 4 206; = Michael de Megyes 1480: 4 376;
1483: 4 523; = aus Dalmc 1483: 4 521; Nicolaus, iuratus civis Segeswariensis
= de Dechie 1482: 4 502; = plebanus de 1475: 4 032.
Farkasthelke 1481: 4 448; = de Sard 1477: Ausias, tituli sct. Vitalis diacohus cardinalis
4 174; =-- capellanus de Wizakna 1475: 1475: 4 080.
4 065. Azszalu Beszterce s. Dorolea.

488
www.dacoromanica.ro
11

BaaBen s. Bazna. Barcha Johannes 1486: 4 655.


Babahalma s. Bobohalnia. Barlad s. Birlad.
Bac Au, Kreis Bac Au Bako 1482: 4 456. BAreut, Bekokten, Kreis Brasov. Barankuth
1484: 4 567. 1485: 4 615. 1486: 4 648; Michael Bog-
Baecalaureus Johannes, iuratus Cibiniensis holczer, Nicolaus Herbarth, Johannes
1480: 4 338, 4 379. Herman.
Bach s. Baeiu. Barcza S. Tara Birsei.
Bachluy, -levy Johannes de Cibinium 1485: Bardijov S. Bartfeld.
4 588. Barta 1480: 4 383.
%du, Kreis Cluj. Bach 1486: 4 657. Bartfeld, Bardijov (C S). Bardfa 1474: 3 985,
Bako s. Stephanus. 3 987-3 990. 1475: 4 047. 1477: 4 190
Dies, Bachia (H) 1476: 4 101. archiepiscopus 4 194.
Gabriel, Georgius. Barth Simon, pannirasor Coluswariensis 1479:
Badea, Vornic der Walachei 1474: 3 994. 4 325.
Bahluiu, Kreis Iai. Baltlowia 1477: 4 172. Barthfalva s. Berbesti.
Bahnea, Bachnen, Kreis Mures. Bohnya Bartholomeus, Bischof 1477: 4 191, 4 192; =
1482: 4 490. tituli sct. Clementis diaconus cardinalis
Bala de Arie$, Off enburg, Kreis Mba. Off en- 1475: 4 080; = de Buzas Bwchard 1476:
banya 1475: 4 067. 1476: 4 135. 1481: 4 092; = archidiaconus de Doboka 1485:
4 387. 1485: 4 588, 4 609. 1486: 4 637, 4 590; = plebanus de Rwz 1477: 4207.
4 667; iudex Nicolaus Heder; dives Cris- Basarab LabotA, Woiwode der Walachei
tofforus, Stephanus Erkel, Petrus Zabo, 1474: 3 992-3 996, 4 004, 4 013, 1475:
Matheus, Stephanus et Johannes Fabry. 4 026, 4 059-4 061. 1476: 4 088-4 090,
Baia de Cris, Altenberg, Kreis Hunedoara. 4 094, 4 098, 4 099, 4 101, 4 105, 4 107,
Keresbanya 1486: 4 667. 4 108, 4 110 4 112, 4 117, 4 121, 4 122,
Baia Mare, Frauenbach, Kreis Maramures. 4 147, 4 150, 4 153, 4 158. 1477: 4 177,
Rivulidominarum 1475: 4 030. 1479: 4 303; 4 178, 4 200, 4201. 1479: 4 314, 4 320,
camerarms Stephanus Zewld. 4 326. 1480: 4 337, 4 338, 4 340, 4 346,
Baieo, Bote 1482: 4 463. 4 351, 4 354, 4 378. 1481: 4 405, 4 422.
Bayon s. Boian. Basarab Tepelu, Parvus, Woiwode der Wa-
HMO, Kreis Mures. Banya 1485: 4 605. lachei 1474: 4 018. 1477: 4 179, 4 208
Bala, Kreis Mures. Bala, Johannes. 4 224. 1478: 4 227-4 229, 4 246, 4 252
Balasfalwa, s. Blaj; s. Bhijenii de Jos. 4 254, 4 256, 4 257, 4 274, 4 276. 1479:
Balasthelke s. BlAjel. 4 308, 4 309, 4 314-4 320. 1480: 4 337,
Billeaciu, Bulkesch, Kreis Alba. Bolkach 4 338, 4 340-4 344, 4 346-4 348, 4 350
1475: 4 070. 1482: 4 516. 4 354, 4 362, 4 363, 4 374, 4 380. 1481:
Balezalt Buckor 1476: 4 104. 4 385, 4 389, 4 397, 4 399-4 402, 4 407,
Balda, Kreis Mures, Lucas Baltha. 4 411, 4 412, 4 422, 4 424, 4 425, 4 447.
Baldfy, -asfy Thomas de Kend 1479: 4 299, 1482: 4 463, 4 464, 4 467, 4 512.
4 310. BatAr, Kreis Bihor. BAthor, Stephanus
Balea, PAharnic des Basarab Laiotd 1477: Gerhard, Nicolaus Bathori.
4 177.
Balneator Nicolaus mag. de Koloswar 1483: Bfithorl Gerhard 1482: 4 497. Stephauus,
4 523. iudex curiae et vaivoda Transilvanus
Balo de Nova Villa Valachicali 1476: 4 104. 1474: 4 003. 1475: 4 040, 4 050. 1476:
Balota, Bote 1478: 4 227. 4 088, 4 094, 4 127, 4 128, 4 132, 4 141,
Baltha Lucas de Bald 1484: 4 566. 4 148, 4 150, 4 158. 1478: 4 257. 1479:
Baltheu, Paulus, Petrus, Thomas. 4 297, 4 307-4 309, 4 311, 4 313, 4 315,
Balwanos S. Ungura. 3 316, 4 319-4 321, 4 323, 4 326, 4 327.
Banabyky s. Vileele. 1480: 4 329, 4 332 4 334, 4 340, 4 341,
Bancz de Vinczburg 1476: 4 104. 4 350-4 353, 4 356, 4 359, 4 361, 4 366,
Bauffy Nicolaus 1478: 4 257. 4 367, 4 369-4 374, 4 378, 4 380. 1481:
Banya s. Mita. 4 387, 4 389, 4 397, 4 399, 4 400, 4 402,
Banloc, Kreis Timi. Panlagh, Georgius. 4 403, 4 405, 4 409-4 412, 4 418-4 420,
Banns de Lossoncz 1478: 4 287. 1479: 4 297. 4 432, 4 438, 4 445, 4 449, 4 452. 1482:
Baptista, tituli sct. Anastasiae diaconi car- 4 457, 4 463, 4 490, 4 496-4 498, 4 500
dinalis 1475: 4 080. 4 503, 4 512, 4 513. 1483: 4 517, 4 528,
Baramlaka S. Valea Vilor. 4 529, 4 531. 1484: 4 553, 4 555, 4 559
Barankuth s. Barcut. 4 561, 4 564-4 566, 4 569-4 571, 4 575,
liarath, Michael. 4 576, 4 578. 14115: 4 583, 4 587, 4 594,
Barb de Vinczberg 1476: 4 104. 4 598, 4 603, 4 604. 1486: 4 625, 4 628,
Barbara fil. Ladislai Rykalfy 1480: 4 332. 4 644-4 655, 4 667, 4 669, 4 675, 4 677,
Barbat 1482: 4 473. 4 681.
Barbossol Peter de Swarczwasser 1476: 4 104. Baumgarten s. Bungard.
Barca, Bojare 1481: 4 394. Baza S. Buza.

35 Urkundenbuch 489
www.dacoromanica.ro
Bazna, Baal3en, Kreis Sibiu. Bazna 1479: 4 139, 4 151; = Georgius, vicevaivoda
4 289. Transilvanus 1476: 4 128. 1485: 4 618.
Bekenzeg* 1475: 4 037. 1478: 4 233, 4 263 Better Georgius de Monte s. Michaelis 1475:
1480: 4 332, 4 336. 4 065.
Bec lean, Kreis Bistrita-Nllsllud. Beth len 1482: Dicke Dan de Birkenaw 1486: 4 663.
4 487; Eustachius, Marcus, Nikolaus, Gre- Bykes s. FAget.
gorius. Bidenbaeh s. Sibiel.
Bekokten s. Bfireut. Bidiu, Kreis Bistrita-NAsllud, 1474: 3 988.
Becskerek (H). Bechekereky, Sophia, re- Biertan, Birthalm, Kreis Sibiu. Pfarrer
licta Valentini So 1m. Christian Gunterrn ann.
Becza Tattul de Awendorff 1476: 4104 Bihor, conutatus 1476: 4 131, 4 138. 1477:
Becze s. Beta. 4 190. 1478: 4 242; vicecomes Andreas
Bekzi Stephanus, iuratus de Dees 1484: 4 568. Pazman.
Beer Petrus, iuratus Brassoviensis 1481: Biia, Kreis Alba. Benye 1476: 4 092, 4 102,
4 390. 1482: 4 515. 1486: 4 678, 4 680. 4 157. 1477: 4 173. Stephanus Komyathze-
Bela, Meeburg, Kreis Brasov. Meburg 1476: gy, Iuga kenezius, Nicolaus Thol.
4 093; villicus Michael Gremmer, Antho- Bylak, Billak s. Donmesti.
nius Berthlif ; iurati seniores Georgius Birea, Diener 1486: 4 687.
Thoscha, Jacobus Duffner, Michael Cloy, Birkenaw s. Feidru.
Petrus Cloy, Thomas Berthliff, Jacobus Birkis s. Ffiget.
Molitor, Michael Mulner, Martinus Crithae,
Johannes Thott, Petrus Ruff us. Ilirghis. Biirgesch. Kreis Sibiu. Byrges 1478:
Bela 1V, rex 1478: 4 242. 4 275. 1479: 4 292; Michael Gereb, Jo-
Beldy Martinus de Bodola 1476: 4 114. hannes fil. Sigismund.
1479: 4 294, 4 296. Birlad, Kreis Vaslui. Barlad 1476: 4 119.
Beldi Petrus de Esplanlaka 1482: 4 513. Birlea, Kreis Cluj. Olnok, Johannes Herczeg.
Beldiu, Kreis Alba. Beld 1479: 4 289. Byro Anthonius fil. Mathiae 1476: 4 157; =
Belenesy s. Gregorius, cantor eccl. Albensis. Bartholomdus fil. Mathiae 1476: 4 157; =
Belin, Kreis Covasna. Belen; Blasius, Jo- Dominicus 1476: 4 126. 1485: 4 608; =
hannes, Ladislaus, Michael, Nicolaus, Sy- Johannes fil. Dominici 1476: 4 126; =
mon Forro; Georgius, Petrus. Johannes, fil. Mathiae 1476: 4 157; =
Bell s. Buia. Magdalena, fil. Dominici 1476: 4 126; =
Belleschdorf s. Idicin. Martinus von Schart 1477: 4 188; =
Belting, Kreis Satu Mare. Belthewk, Nicolaus Mathias de Buzas Bwchard, castellanus de
Dragffy. Zazsebes 1476: 4 092, 4 102, 4 157. 1477:
Benkeu Matheus 1484: 4 566. 4 173, 4 180. 1480: 4 330, 4 331, 4 332,
Benedek Andreas, hnif ex Coluswariensis 1479: 4 336. 1481: 4 404. 1485: 4 596, 4 613;
4 325. = iudex regius de Zerdahel; = Stephanus,
Benedictus s. Carnifex; = episcopus Bos- fil. Domimci 1476: 4 126.
n iensis 1475: 4 050; = de Elekes 1476:
4 102; = alias camerarius salium Trans- Birthalm s. "Henan.
silvaniae 1486: 4 672; =. de Zuchak 1478: Bistrita, Bistritz, Kreis Bistrii,a-Ndsllud. Bis-
4 233. tricia, Besterce, No eczen 1474: 3 987,
Benzenz s. Aurel Vialeu. 3 989, 3 999, 4 016, 4 021. 1475: 4 025,
Ber s. Beer. 4 027, 4 031, 4 036, 4 042, 4 043, 4 044,
Bera de Swarzwasser 1476: 4 104. 4 047, 4 048, 4 055, 4 063, 4 064, 4 074,
Berbesti, Kreis Maramures. Barthfalwa, Pe- 4 077, 4 081, 4 085. 1476: 4 089, 4 106,
trus Zthecz. 4 143, 4 144. 1477: 4 170, 4 196, 4 197,
Bereczky s. Breteu. 4 199. 1478: 4 272, 4 279, 4 280 a. 1480:
Beregsdu Mare, Kreis Timi. Berekzo, Eme- 4 360, 4 365. 1481: 4 391, 4 406, 4 409,
ricus Forgach et consors Elizabeth. 4 410, 4 416, 4 417, 4 426, 4 428, 4 441,
Beres Petrus 1484: 4 566. 4 445, 4 446. 1482: 4 488. 1483: 4 518,
Berivol, Kreis Brasov, Berowu, kenozius Radol. 4 522, 4 547. 1484: 4 555, 4 556, 4 560,
Bernaldus, familiaris 1481: 4 452; = de Den- 4 562, 4 569, 4 570. 1485: 4 583, 4 591,
geleg 1478: 4 268. 4 592, 4 595, 4 618. 1486: 4 627, 4 642,
Berthliff Anthonius, villicus de Meburg 1476: 4 656, 4 663, 4 672, 4 681, 4 682; iudex
4 093; = Thomas, mratus senior de Me- Georgius Eiben, Johannes Henrici; alias
burg 1476: 4 093. index lacobus Kretsmer, Laurencius Clog-
ner, Ladislaus Cloegler, Martinug Krets-
Berthloph Johannes de Hegen 1476: 4 125. mer, Melchior Kretsmer, Georgius Hyrsch,
Bertl Bartholomllus de Piscia, notarius 1477: Andreas Leychman, Johannes Pap, mag.
4 176. Paulus, Adam Sartor; monasteriurn setae
Besenyew s. Valea Izvoarelor. Crucis, moniales scti Dominici; decanatus
Besterce S. Bistrita. 1475: 4 039.
Beta, Kreis Alba. Becze, Clemens, Mathias. Blaj, Blasendorf, Kreis Alba. Balasfalwa
Bethlen Dominieus de Iktar, vicevaivoda 1482: 4 502; Franciscus, Gregorius Her-
Transsilvanus 1475: 4 068. 1476: 4 128, barth.

490
www.dacoromanica.ro
Blajel, Kleinblasendorf, Kreis Sibiu. Balas- Bontida, Kreis Cluj. Bonchyda 1479: 4 323.
telke 1477: 4 166, 4 174; Johannes, Mi- 1484: 4 556.
chael, Sigismundus. Boos s. Boju.
Blajenii de Jos, Kreis Bistrita-Nasaud, Ba- Booz Stephanus von Sehard 1477: 4 188.
lasfahva 14E0: 4 373 ; Johannes, Michael, Borbath Nanu de Awendorff 1476: 4 104.
Petrus, Stephanus Chereny. Borbolcz 1476: 4 104.
Blasendorf s. Blaj. Boman Simon de Insula Christiani 1476:
Blasius de Kewend 1474: 3 998; = plebanus 4 104.
de Colos 1485: 4 584; serator Coluswa- Bornemisza Johannes de Balasfalwa 1486:
riensis 1475: 4 034; plebanus de Eltha 4 677.
1479: 4 307; = de Fyget s. Ffiigedi; = Borsa Johannes, iobagio de Hennengfalwa
comes de Hegen 1476: 4 125 ; = Propst 1482: 4 506.
von Lelesz 1474: 4 011; ----- de Somogyon Borsod (H). Gespanschaft 1481: 4 384.
1475: 4 075 ; -= de Themeswar, epis- Borzesti, Kreis Cluj. Bozzias, Georgius.
copus Bodoniensis 1476: 4 125. Bosnien (YU). Boznia 1480: 4 374; episcopus
Meyer Georgius de Sebes 1485: 4 619. Benedictus.
Blenesy Petrus, faber Coloswariensis 1477: Bossarab Buteza: de Vinczberg 1476: 4 104.
4 203. Boteni, Kreis Cluj. Bothyn, Johannes Parvus
Bloech Mathias de Jaad 1486: 4 663. Bothfalwa S. Bod.
Blöni Anthonius, sutor Segeswariensis 1475: Bothos Andreas 1484: 4 568.
4 032. Botrina* Pradium, Kreis Bistrita-Nasaud.
l3oauta, Michelsdorf, Kreis Sibiu. Myhalfalwa 1486: 4 663.
1477: 4202. 1478: 4 261. 1483: 4 537. Boula Blasius Gereb.
Bobohalma, Kreis Mures. Babahalma 1478: Bozzias s. Borzesti.
4 275. 1479: 4 292. Bozzorab Parvus s. Basarab Tepelus.
Bobul aus Sarata 1482: 4 466, 4 467. Brfideni, Henndorf, Kreis Siblu. Hegen 1476:
Bod, Brenndorf, Kreis Brasov. Bothfalwa 4 125. 1483: 4 548; comes Blasius; ple-
1476: 4 151. 1456: 4 687. banns Johannes; villicus Andreas Hoth-
Bodendorffer Martinus aus Schassburg 1478: m an ; Johannes Berthloph, Johannes
4 277. Brunner, Peter Duchlender, Johannes
Bodoc, Kreis Covasna. Bodok, Ladislaus, Scolaris, Mathias Zinder.
Michael. Braila, eis I3raila. 1482/90: 4 512. 1486:
Bodolay Emerieus, iuratus de Dees 1484: 4 662.
4 568. Bran, Torzburg, Krcis Brasov. Terch. 1474:
Bodonium s. Widdin. 3 996. 1476: 4 107, 4 113, 4 115, 4 151.
Bogata de Mures, Kreis Mures. Bogath 1481: 1479: 4 296, 4 300, 4 311, 4 313. 1481:
4 412; Emericus, Ladislaus, Petrus, Ste- 4 398. 1482: 4 472, 4 512, 4 515, 4 529.
phan us. 1484: 4 575, 4 576. 1485: 4 604, 4 614.
liogatu Boman, Kreis Sibiu. Kereky 1475: 1486: 4 629, 4 681, 4 687; castellani Petrus
4 023. 1483: 4 533, 4 534; Ladislaus, Derencheny, Johannes de Fahyd, Bla-
Paulus Literatus. sius Ffugedi, Stephanus Janossy, Deme-
Bogesehdorf, Ruralkapitel, Fag, agus 1475: tiius Locz, Laurencius Nagh, Lazarus
4 039. Soldos, Emericus Zolyomy.
Bogholczer Michael in Barancuth 1485: Brasca Mann de Grosdorff 1476: 4 104.
4 615. Brasov, Kronstadt. Brascho, Corona 1474:
Bogner Lorens aus Kronstadt 1480: 4 383. 3 992, 3 993, 3 994-3 996, 4 004, 4 005,
Böhmen, regnem Bohemiae 1475: 4 031, 4 009, 4 013, 4 015, 4 018. 1475: 4 026,
4 065. 1478: 4 241. 1481: 4 396, 4 418. 4 029, 4 041, 4 050, 4 052, 4 054, 4 055,
Bohnya s. Bahnea. 4 059-4 061, 4 070, 4 073, 4 076, 4 086,
Bohol!, Kreis Brasov. Boholcz 1486: 4 646. 4 087. 1476: 4 089, 4 090, 4 094, 4 095,
Boian, Bonnesdorf, Kreis Sibiu. Bayon 1482: 4 100, 4 105, 4 107-4 111, 4 113, 4 115,
4 490. 4 117, 4 119 4 122, 4 127, 4 128, 4 132,
Bolu, Kreis Mures. Bwn 1477: 4 166, 4 177. 4 145, 4 147-4 154, 4 159, 4 160, 4 162.
Boju, Kreis Cluj. Boos 1484: 4 572. 1477: 4 169, 4 175, 4 177, 4 179, 4 190
Bol Thomas Cibiniensis 1485: 4 617. 4 194, 4 199, 4200, 4201, 4204, 4 208
Bolkach s .Balcaciu. 4 214, 4 218-4 224, 4 226-4 230, 4 234,
Bolgar Coman de Swarczwasser 1476: 4 101. 4 246, 4 248, 4 249. 1478: 4 253, 4 256,
Bolyay s. Buia. 4 257, 4 274, 4 276, 4 280 a, 4 283, 4 287.
Bologa, Kreis Cluj. Castrum Sebes 1478: 1479: 4 300-4 302, 4 308, 4 309, 4 311,
4 287. 1479: 4 288. 4 313-4 315, 4 317-4 320, 4 326. 1480:
Bolthus Benedictus, iudex Waradiensis 1476: 4 334, 4 337, 4 338, 4 340, 4 341, 4 345
4 145. 4 351, 4 354, 4 358, 4 361 t 363, 4 365,
Bonchyda s. Bontida. 4 370, 4 371, 4 374, 4 378, 4 380-4 383.
Boncza Georgius de Nykcs 1479: 4 295. 1481: 4 385, 4 387, 4 389, 4 390, 4 392,
Bongarth s. Bungard. 4 394, 4 395, 4 398-4 402, 4 405, 4 407,
Bonnesdorf s. Boian. 4 408, 4 411, 4 414, 4 416, 4 418, 4 420,
Bontha S. Literatus Johannes. 4 424, 4 425, 4 437, 4 447, 4 452. 1482:

35'
491
www.dacoromanica.ro
4 435, 4 456, 4 459 4 481, 4 483, 4 485, Briinn, Brno (CS). Brunna 1475: 4 030,
4 491-4 495, 4 498, 4 E:07. 1483: 4 510 4 031, 4 033.
4 512, 4 514, 4 515, 4 521, 4 528, 4 530, Brunner Johannes de Hegen 1476: 4 125.
4 532, 4 539, 4 546, 4 547. 1484: 4 549, Bucerdea Grfnonsa Buzas-Buehard. Mathias
4 551, 4 560, 4562, 4 563, 4 565, 4 567, Byro et filii Anthonius, Bartholomeus,
4 570, 4 573, 4 575, 4 576, 4 579. 1485: Johann es.
4 591, 4 595, 4 610, 4 611. 1486: 4 621, Bucium, Vistier des moldanischen Woiwoden
4 628, 4 629, 4 630, 4 635, 4 641, 4 651, Stefan 1480: 4 381.
4 658, 4 661, 4 662, 4 681, 4 685-4 687; Bucov, Kreis Prahova 1482: 4 469.
index Petrus Rewel, Petrus Werek; villicus Bucur, Bote 1475: 4 060.
Paulus Themerdek; iurati cives mag. Bueuresti, Bukarest. Bokoryschya 1474: 3 993.
Paulus, Johannes Kraus, Johannes Felt- 1475: 4 061. 1476: 4 158, 4 159. 1479:
herek, Valentmus Schirmer, Bartholomeus 4 319. 1480: 4 351. 1481: 4 447. 1482:
Schunckenpungk; cives Paulus Kewer, 4 472. Dumitru.
Mechel Klosch, Johannes Crispus, An- Buda s. Vechea.
dreas Fekethehalmi, Johann Fodor, Jo- Buda Petrus, luratus de Coloswar 1477: 4 203.
hannes Mwesz, Laurentius Polliator, Ste- Budaeu de Jos, Dentschhudak, Kreis Bis-
phanus Raacz, Andreas Schornveder, Va- trita-Ndsdud. Naghbudak 1482: 4 457;
lentinus Sermel, Matis Smedyn, Lux Johannes Gereb, Oswaldus Gereb.
Snyder, Johannes Swertfeger, Thong Sten- Budacu de Sus, Kreis Bistilla-Ndsaud. Budak,
gels, Kunigs Pitter, Kelemaus Iorig, Martinus Gereb.
Dorffmaus Iorig, Lorens Bogner, Schte- Buday Clemens de Chwth 1482: 4 513.
men, dy Schermen, Wagner Stes, Ke- Budenbach s. Siblel.
lemen Hotter, Wolffgank der Flescher, Buder Petrus, iuratus de Coluswar 1486:
Vellencz Simon, Sthark Hannes, Krit, 4 683.
Krus Enderer, Merten Allendag, Sig- Budila, Kreis Brasov. Bodola 1482: 4 474;
mund u. Truck, Melherem Schof, Schir- Martinus Beldy.
mesch Hans, Czerresch Hans, Babtos Budner Johannes, iuratus de valle Agnetis
Simon, Fryens Ioryg, Arranios Emerich, 1486: 4 636.
Steffan Flescher, Blomen Hanns, Gretten Budner Steffan de Monte sct. Michaelis
Hanis, Marcus, Galen Endris, dy Stanneen, 1475: 4 065. 1478: 4 241; = de Newr-
Kwrschtgin ; S chn eiderg es ellen. Brud er- stadt 1483: 4 520.
schaft 1476: 4 162: Ambrosius Sibenbur- Budus, Kreis Bistrita-Ndsdud. Kis-Budak,
ger, Mathes Morge, Hannes Ruchel, Hat- Andreas Porkolab, Ladislaus.
ten Endres, Simon, Hannes Kestner, Buia, Bell, Kreis Sibiu. Bolyay, Felsewbolya
Lang Michel Hanms, Piter Brodner, 1477: 4202. 1478: 4 261. 1483: 4 537.
Hannes Hermsteter, Misse Jacob, Iverg 1486: 4 645; Gaspar, Johannes, Pan-
Hoehoern, Niclas Punch, Cristel Hoen, gratius.
Piter Loy, Swartz Michel Niclos von Bulkesch, Ruralkapitel. Kikellow 1475: 4 039;
Kalen Scheppesd, Michel Oelschlager, = s. BAlcaciu.
Raw Iverg, Schifflich Hannes, Thies Bold, Kreis Arad, a.bbatia de Bwlch 1486:
Fusz; plebanus mag. Johannes Rewdel; 4 652.
capellanus mag. Johannes Fabri; eccl. Bulcz Michael, villicus de Insula Christiana
b. Mariae; sacellum b. Kathermae virg.; 1476: 4 104.
popa Costea in platea Bulgarorum. Bulgaren, Bulgari 1475: 4 029. 1476: 4 107.
Bratul, Bojare 1477: 4 211. 1486: 4 687.
Braxeda, fil. Oswald!, coniux Thomae Altem- Bwn s. Boiu.
berger 1485: 4 588. Bunea, Gesandter 1474: 3 992.
Breit S. Bretea. Burgesch s. Birghis.
Brenndorf s. Bod. Burzenland s. Tara Bfrsel.
Bretcu, Kreis Covasna. Bereczky 1482: 4 474. Buza, Kreis Cluj. Baza 1484: 4 556.
1484: 4 571. Buzas-Bwchard s. Bucerdea Grinoasa.
Bretea, Breit, Kreis Bistrita-Nds'aud. Zaz
Buzáu, Kreis Buz'au. 1476: 4 160; Voina.
Bungard, Bunmgarten, Kreis Bistrita-NA-
Berethe, Simon. saud. Bongarth 1478: 4 231, 4 232.
Briccius de Zenthpol, capellanus eccl. s. Burgberg s. Vurpiir.
1Vicolal 1474: 4 020. Burger Iohannes, iuratus Cibiniensis 1477:
Broos S. Ordstie. 4 195.
Brosteni, Kreis Sibiu. Kyskerek 1479: 4 294. Buzman Iorg de Insula Christiana 1476: 4 104.

C, K
Kalisch S. Coves. 4 668, 4 671; Johannes de Weresmarth
Cacova s. Fintinele. 1475: 4 073; = Nicolaus de Segeswar
Kaczthelke 1475: 4 037. 14134: 4 566; = Thomas, civis Cibiniensis
Kadar Caspar, iuratus de Zegeswar 1486: 1475: 4 066, 4 072, 4 079.

492
www.dacoromanica.ro
Cadrea, Beauftragter des Dragomir Udriste Kentheleke s. Chinteinic.
1482: 4 461. Centumcumuli s. Moyne.
Kalamiseh Martinns, sutor Segeswariensis Cepari, Tschippendorf, Kreis Bistrita-Ndsaud,
1475: 4 032. Chepan 1481: 4 453. 1483: 4 517.
Callman und Frau Margit 1483: 4 532. Cerdahel s. Miereurea Siblului.
Kalmar Stephanus Zakalus dicta de Wad- Cerdo Franeiscus, iuratus civis Segeswariensis
kerth 1482: 4 455. 1475: 4 032.
Kalmisch, wusch, Franciscus, iuratus de Kereky S. Bogatu Roman; = Georgius de
Zegeswar 1486: 4 668, 4 671; = Hieroni- Pokafalwa 1479: 4 294. 1484: 4 552.
mus, iuratus de Zegeswar 1436: 4 668, Kerelew S. Chlrileu.
4 671. Keresbanya s. Baia de Cris.
Kaldesa (H). Coloca archiepiscopus Gabriel, Keresd S. Cris.
Georgius. Keresztur S. Cristur-Sieu.
Calocan, Diener 1481: 4 424. Cernat, Bote 1475: 4 060.
Calvasar, Kaltwasser, Kreis Sibiu. Kald- Kerner Mathias de Mortisdorf et conlux
wasser 1477: 4202. 1478: 4 261 ; Hy- Caterina 1486: 4 659.
degwys 1483: 4 537; Kreste. Kerstgion s. Christian.
Capota 1482: 4 466, 4 467, 4 514. Kerz s. Cfrta.
Kappasch maior s. Coma Mare. Kestner Bartholomeus de Pentag 1486:
Kapsiffyn S. Fine:tele. 4 663.
Karcz Martinus civis de Kewy 1478: 4 239. Cetatea Alm (SU). Newstiwr 1476: 4 139.
Kardos Stephanus de Pethlend 1476: 4 092. Cetatea de Balla, Kokelburg, Kreis Alba.
Karl I. Robert, rex 1478: 4 242. 1481: 4 433. Kykellewar 1475: 4 068. 1478: 4 271,
1486: 4 623, 4 678. 4 284. 1479: 4 299, 4 310; castellani Ni-
Karlsburg S. Alba Bala. colaus de Therem, Elias 1-Iwzthy.
Karman Valentinus 1484: 4 566. Ketehethy Elena 1485: 4 603.
Carnifex Benedictus, iuratus Cibiniensis 1478: Ketheivere Valentinus de Segeswar 1484:
4 241, 4 242, 4 282, 4 284. 1479: 4 297. 4 566.
1480: 4 338. 1485: 4 588. 1486: 4 645 - Kewf elbarth s. Kyfferbarth.
4 655, 4 680; = Martinus, civis de Wy- Kewend s. Praiestl.
zalma 1477: 4 174. Kewer Paulus, Brassovienvis 1475: 4 073.
Chstian, Portar 1474: 4 004. Kewesd s. Coves.
Kaschau, CosMe (CS). Cassovia 1476: Kewin s. Rackeve.
4 145. 1477: 4 175, 4 190-4 194, 4 199. Kezler s. Chesler.
1484: 4 581. Chak s. Ciacova.
Caspar, plebanus de Visakna 1485: 4 585. Chan s. Ceanu Mare.
Cassovia s. Kaschau. Chanad s. Cenade.
Castrum Novum s. Gherghita. Chanadinum s. Cenad.
Cata, Katzendorf, Kreis Brasov. Kacza; Chech Johannes, famulus abbatis de Bwlch
Jacobus Lapicida, Jacobus Johannis. 1486: 4 652; = Marcus, hi. Georgii Chech
Katharina, fil. Affrae de Bogath 1483: 4 533; de Rewci 1484: 4 572.
= mater Thomae Hwzar 1484: 4 574; = Cheep Martinus, civis de Eperyes 1482:
relicta Nicolai iunions de Wyzakna 1477: 4 455.
4202, 4205. 1478: 4 277. Chendu, Kreis Mures. Kend; Thomas Baldly
Kathona S. Catina = Georgius, inhabitator Chepan s. Cepari.
de Klwswar 1474: 4 000. Chereny s. Michael, custos eccl. Albensis;
Catina, Kreis Cluj. Kathona 1474: 4 003. Johannes de Balasfalwa 1476: 4 106.
Katona Stephanus, inhabitator de Kolosvqr 1480: 4 373; = Michael de Balasfalwa
1474: 3 984. 1475: 4 025; = Petrus de Balasfalwa 1476:
Cazan, Vistier und Gross-Vornic 1480: 4 337, 4 106. 1480: 4 373; = Stephanus de Ba-
4 354. 1481: 4 394, 4 395. lasfalwa 1475: 4 064,
Kazcza s. Cala. Chesler, Kreis Sibiu. Kezler 1480: 4 368,
Ceanu Mare, Kreis Cluj, Chan, Dorothea re- 4 369, 4 372.
licta Mathei de -. Chestwe S. Cisteiu Roman.
Kecskemét (H). Michael de -. Chewgew s.
Keisd S. Sasehiz. Chicho s. Ciceu.
Kelethner Johannes, iuratus de Feldwar Chyfod s. Ciufud.
1484: 4 575. Chilla Veche, Kreis Tulcea. Kylle 1481:
Cenad, Tschanad, Kreis Timi. Chanadinum, 4 412.
capitulum 1477: 4 193. 1481: 4 127; Chintau, Kreis Cluj. 1474: 3 984.
Johannes, episcopus. Chintelnie, Kinteln, Kreis Bistrita-Nasbud.
Cenade, Scholten, Kreis Alba. Chanad 1476: Kentheleke 1479: 4 321; Johannes Fy-
4 133.
Kende Johannes 1481: 4 123. chyor.
Kendy s. Chendu. Chyra de Dengcleg 1478: 4 268.
Kenez Andreas, index Coloswariensis 1478: Chirea, Diener 1476: 4 088. 1484: 4 573.
4 238. Chirileu, Kreis Mures. Kerelew 1485: 4 605.

493
www.dacoromanica.ro
Chyzar Paulus 1474: 4 021 ; = Petrus, iu- 4 005. 1476: 4 097. 1478: 4 241; plebani
ratus de Coloswar 1477: 4203. Blasius, Matheus, Michael; praedicator
Chombord s. Ciumbrud. Emericus.
Chonkabonka Bartholomeus, iuratus Bra- Cisnadioara, Michelsberg, Kreis Sibiu. Mons
soviensis 1478: 4 242, 4 248. s. Michaelis 1474: 3 981, 3 982. 1475:
Chongrad s. Csongrfid. 4 065. 1476: 4 097. 1478: 4 211. 1485:
Chongvay Gregorius de Cheztve 1484: 4 566. 4 617; plebanus Nicolaus; Georgius Be-
Chorya, Gegner des Basarab Laiota 1476: wer, Steffanus Budner, Blasius Knoff,
4 105. Johannes Hoes, Gregorius Werner.
Christian, Kronstadter Gesandte 1482: 4 439. Kyssayo s. Sieut.
Christiannus, capellanus Cibiniensis 1485: Kyssaros s. Delenii.
4 589. Cisteiu Roman, Kreis Alba. Olahcheztwe
Chwkas s. Hecht. 1482: 4 502; Grcgorius Chongvay.
Chuchi s. Stfna de Mures. Ciufud, Kreis Alba. Chylod 1482: 4 502.
Chwth S. Cut. Ciugud, Kreis Alba. Fyged, Blasius.
Chzanad s. Scholten. Ciumbrud, Kreis Alba. Chombord Petrus
Ciacova, Kreis Tirni. Chak, Franciscus. Thompa, Johannes.
Cialfis A. 1475: 4 065. Kywzewel s. GiesshilbeL
Cibiniensis villa s. Rilsinari. K yzdy Sandrinus de Dycewz en thm arthon
Kikellow s. Bulkesch = s. Tfrnava. 1475: 4 035; = Symon, fib. Sandrini 1475:
Kykellewar s. Cetatea de Balta. 4 035. 1479: 4 299.
Cykisch s. Zekesch. Clara relicta Petri de Weresmarth 1178:
Ciceu, Burg, Kreis Bistrita-Nasaud. Chicho 4 259. 1185: 4 585. 1486: 4 622.
1474: 4 016. 1480: 4 356; provisor Mi- Claren Johannes de Ruppes 1476: 4 104.
chael Literatus. Klausenburg s. Cluj-Napoca.
Ciceu-Giurgesti, Kreis Bistrita-Nasaud. Gwerg- Clausemburger Simon aus Schassburg 1478:
falwa; Blasius, Johannes et Ladislaus 4 277.
Hencke. Kleinbistritz s. Dorolea.
Kydey Dominicus de Zenthmarthonmachkassa Kleinblasendorf s. Blajel.
1476: 4 140. Kleinenyed s. Singatin.
Kyfferbart, Ku- Martinus, iuratus de Colos- Kleinschogen s. Sieut.
war 1477: 4203. 1484: 4 577. Clemens in Becze 1476: 4 102. 1477: 4 173;
Cigani Zigeuner.
S. = de Buda 1482: 4 513; = Pleban von
Kim Johannes, pellif ex Coloswariensis 1479: Schassburg 1478: 4 277.
4 324. Klycz Paulus de Feldwar 1475: 4 073.
Clmpenl, Kreis Alba. Thopanfalwa 1484: Kliszbach s. Crizbav.
4 552. Cloegler Ladislaus de Bistricia 1486: 4 663.
Cimpulung, Kreis Arges 1481; 4 408; Radilä. Clogner Lamencius de Bistricia 1486: 4 663.
Cincu, Grosschenk, Kreis Brasov. Sank 1474: Cloy Michael, iuratus senior de Meburg
4 014. 1478: 4 280. 1483: 4 520. 1486: 1476: 4 093; Petrus, iuratus senior de
4 646-4 648; iudex terrestris Nicolaus Meburg 1476: 4 093.
Ther. Klosch Mechel, Kronstadter 1477: 4 219.
Kyndra de Grosdorff 1476: 4 104. Klosdorf s. Siumiclaus.
Klnizsi Paul, Kynisy 1478: 4 257. 1480: Klosterneuburg (A). Neuburga Claustrali 1485:
4 358. 1482: 4 507. 1483: 4 519. 4 582.
Kinteln s. Chintelnic. Cluj-Napoca, Klausenburg, Coloswar, 1474:
Cipau, Kreis Mures. Chappa 1476: 4 128. 3 980, 3 983, 3 981, 3 997, 4 000, 4 001.
Kirakol, Vistier des moldauischen Woiwoden 1475: 4 023, 4 034, 4 078, 4 083-4 085.
Stefan 1480: 4 381. 1476: 4 130, 4 134, 4 136, 4 145, 4 155.
Kiralia, Kyr-, Ruralkapitel bei Bistritz 1474: 1477: 4 175, 4 190-4 194, 4 199, 4203.
4 039. 1478: 4 231, 4 238, 4 243, 4 281. 1479:
Chia, Bojare 1478: 4 257. 4 297, 4 312, 4 322, 4 324, 4 325. 1480:
Kyristah s. Crizbav. 4 355, 4 357, 4 377. 1481: 4 386, 4 387,
arotecarius Petrus de Megyes 1480: 4 376. 4 388, 4 393, 4 423, 4 428-4 430, 4 410,
arstea 1483: 4 521. 4 442, 4 443, 4 445, 4 454. 1482: 4 490:
4 497, 4 01 1484: 4 559-4 561 1485,
Urfa, Kerz, Kreis Sibiu. abbatia Kercz 1474: 4 582, 4 587, 4 601, 4 618. 1486: 4 629,
3 986, 4 005. 1475: 4 055, 4 069. 1477: 4 631, 4 634, 4 640, 4 645-4 655, 4 657,
4 169, 4 181, 4 187. 1484: 4 578. H85: 4 675; indices: Andreas Kenez, Ambrosius
4 611. 1486: 4 660 ; Thomas. Literatus, Johannes Marcus, Ambrosius
Kyskerek s. Brosteni. Sartor, Nicolaus Petrimathiae; notarii:
Kisd, Kyszd decanatus 1475: 4 039. Stephanus Dobo, Petrus, Laurentius Rey-
Kysdenk s. Dincu Mic. mar; iurati: Martinus Kyfferbart, Petrus
Chyzar, Johannes Marchus, Michael Par-
Kysenyed s. Singatin. vus, Anthomus Rodt, Michael Schorel,
Cisufidie, Heltau, Kreis Sibiu. HelLha, Diz- Benedictus Teremy, Egidius Zabo, Jo-
nojo, Eltha 1474: 3 981, 3 982. 1475: hannes Zegen; elves; mag. Nicolaus Bal-

494
www.dacoromanica.ro
neator, Iacobus Adam, Stephanus Kato- Colb Thomas, sartor Coluswariensis 1475: 4 078.
na, Paulus Cristoferi Italus, Thomas Coloca s. Kalócsa.
pictor, Symon Roth, Benedictus Sartor, 1(olos S. Cojoena.
Petrus Theremi, Gothardus Vitriparis; Kolozsmonostor s. Clui-Mänktur.
arcuf ex Johannes Gabrielis; cellatores: Coltesti, Kreis Alba. Thorozko-Zenth-Gyewrgh
Georghis, Valentinus; clipeatores: Bone- 1474: 3 998; Ladislaus.
dictus Sedd, Damianus, Johannes; cor- Colun, Kreis Sibiu 1432: 4 482.
rigiatores: Cristoff erns, Gallus, Martinus; Coman 1482: 4 473 ; popa 1482: 4 475; = de
eruginatores: Gregorius, Johannes, Mar- Rassennawer 1476: 4 104.
tinus ; fabri: Petrus Bleney, faber Georgius Komythzeg s. Comsesti.
et Simon, Mathias, Andreas Phansmit, Comlod, Kreis Bistrita-Nasaud. Komlod 1474:
Johannes Zatm ary ; f unif ic es : Johann es, 3 999; Lucas.
Lucas, Martinus, Paulus, Stephanus, alter Comperman Laurencius de Megyes 1480: 4 376.
Steph anus ; linific es : Andr eas B en edek, Comsesti, Kreis Cluj. Komyathzeg, Stephanus.
Stephanus Heiner, Symon Weber; pan- Conccelsz Closch H81: 4 450.
nirasores: Simon Barth, Georgius, Simon; Konstautinopel (T). Custantinopol 1476: 4 103.
pelhfices: Johannes Kim, Johannes Fe- 1479: 4 316.
gendorff er, Caspar Holczer, Cristannus Copand, Kreis Alba. Koppand, Petrus et
s artores : Thomas Colb, Johan-
P ellif ex ; Scolastica.
nes Lampricht, Jacobus Seechz, Johannes Coma Mare, Grosskopisch, Kr eis Sibiu.
Smithin : sellatores: Andreas, Jacobus, Kappasch maior 1477: 4 195. villieus
Mathias, Paulus; seratores: Blasius, Jo- Michael Richard; iurati seniores Valen-
sephus, Michael; plebanus Iacobus, Gre- tinus Dilmlinck, Jacobus Faber, Jacobus
gorius Slewnig; claustrum ord. scti. Do- Gereb, Johannes Hammer, Sigismundus
minici virg. Mariae; eccl. conventualis Pilgrum, Christanus Sutoris, Johannes
scti Anthonii ord. praedicatorum ; mona- Walman, Bartholom ens Ungerman; ple-
sterium scti Francisci ord. minorum; banns Johannes.
claustrum scti Egiddi abatis sororum Korlathelky s. Gainarl.
extra murum: Corrultel, Harwesdorf, Kreis Sibiu. Horto-
Cluj-Mündstur, Kolozsmonostor, Kolosmonos- baghfahva 1477: 4 166. 1478: 4 237;
tra, conventus 1474: 3 984, 3 987, 3 997 Benedictus Syberth, Michael.
4 000, 4 006. 1475: 4 023-4 025, 4 028, Corona s. Brasov.
4 036, 4 049 4 064, 4 069, 4 072 4 073, Corriglator Simon, iuratus civis Segeswa-
4 075, 4 077. 1476: 4 102, 4 118, 4 140, riensis 1475: 4 032.
4 157. 1477: 4 166, 4 173, 4 174, 4 182 Cortollest Stan, Boj are 1478: 4 257.
4 185, 4 188. 1478: 4 231, 4 233, 4 237, Corvinesti, Niederneudorf, Kreis Bistrita-
4 248, 4 249, 4 258, 4 259, 4 262, 4 263, Nhshud. 1474: 3 988. 1485: 4 605.
4 275. 1479: 4 289-4 292, 4 295, 4 299, Kosd, Kozd, Kwsz, Ruralkapitel 1475: 4 039;
4 310, 4 312. 1480: 4 336, 4 357, 4 361, decanus Mathias.
4 368, 4 369, 4 372, 4 419, 4 421. 1482: Coseiu, Kreis Maj. Kwsal, Johannes, Mi-
4 457, 4 501, 4 513. 1483: 4 523, 4 533, chael Jakch.
4 534, 4 537. 1484: 4 566, 4 572. 1485: Kosièe s. Kaschau.
4 602, 4 605, 4 606, 4 609. 1486: 4 630, Cosota 1482: 4 468.
4 637; abbas Petrus; custos Georgius; Costha, -ea, presbyter in platea Bulgarorum
fratres Anthonius, Georgius, Ladislaus, Brassoviensis 1476: 4 107, 4 108.
Matthias, Martinus. Costandin 1475: 4 061.
Knes s. Kinizsi. Kovach Martinus de Meges 1479: 4 289.
Knezins Johannes de Birkenaw 1486: 4 663. Cowern s. Cobor.
Kula (YU). Timum, episcopus Nicolaus. Coves, Khbisch, Kreis Sibiu. Kovesd 1474:
Knoff Blasius de Monte Michaelis 1474: 3 983; Petrus Gereb
3 981. 1475: 4 065. 1476: 4 097. 1478: Kozd s. Kosd.
4 241. Crilciunea*, Burg am Milcov 1481: 4 394.
Coasta, Kreis Cluj. Gyulatelke, 1479: 4 312. Cozma, Kreis Mures. Kozmathelke 1485:
1480: 4 357.
Cobor, Kreis Brasov. Cowern 1482: 4 489. 4 605.
1485: 4 591. Cramp Stephanus, iuratus de Zegeswar 1486:
Kokelburg s. Cetatea de Baltá s. Tirnava 4 668, 4 671.
Dekanat s. Bulkesch. Kraus Hannes, Kronstadter Ratsherr 1478:
Koch Martinus, iuratus de Coloswar 1477:
4203. 1486: 4 659. 4 253. 1482: 4 480.
Kochard s. Cucerdea. Cranss Peter, Schneider in Hermanstadt
Codlea, Zeiden, Kreis Brasov. Fekethehalom 1485: 4 616, 4 617.
1485: 4 614. Krebsbach s. Crizbav s. FIntlnele.
Cojocna, Kreis Cluj. Kolos comitatus 1474: Kreisch s. Cris.
4 003, 4 011, 4 024. 1476: 4 140. 1483:
4 523, 4 527. 1485: 4 584, 4 592, 4 605; Cremer Michael, index regius Segeswariensis
plebanus Blasius. 1475 4 032. 1476: 4 093.

495
www.dacoromanica.ro
Kretsmer: Jacobus, alias iudex Bistriciensis Krug (AL). Crui 1478: 4 252, 4 253.
1475: 4 081; Martinus Bistriciensis cum CsongrAd (H). Chongrad, archidiaconus Tho-
domina Sophia 1475: 4 081; Melchior mas.
Bistriciensis 1475: 4 081. Csupor Demetrius, episcopus Iauriensls 1475:
Kreuz s. Cristurileu. 4 050. Nicolaus, quondam vaivoda
Krich Petrus, iudex regius de Zazsebes 1486: Transsilvaniae 1473: 3 987, 3 988, 4 019,
4 645-4 655, 4 678, 4 680. 4 020. 1475: 4 024, 4 014.
Crihalma, Kreis Brasov. Kyralhalma 1482: Cucerdea, Kreis Mures. Kochard 1473: 4 275.
4 513. 1486: 4 647. 1479: 4 292, 4 293.
Krypsiff en s. Manacle. Kwchar Gregorlus de Gald 1477: 4 202.
Cr4, Kreisch, Kreis Mures. Keresd 1482: 4 487. Kufferbart s. Kyfferbart.
Kryschor Georgius de Gyolmas 1486: 4 649. Kwhalom s. Rupea.
Crlspus Johannes aus Kronstadt 1482: 4 492. Kwleser*, forum 1478: 4 242.
Cristannus, vicarius Albensis 1481: 4 413; = Cultellifaber Stephanus, civis Segeswariensis
s. Guntermann. 1475: 4 032.
Cristea, Gesandter 1477: 4 179. Kumanen 1478: 4 242. 1481: 4 436.
Cristian, Grossau, Kreis Sibiu. Insula Chris- Cund, Reussdorf, Kreis Mures. Kwnd 1474:
Aiana 1485: 4 588. 1486: 4 666; Simon 3 998. Martinus.
Borman, Michael Billcz, Iorg Buzman, Cunta, Zekeschdorf, Kreis Alba. S ekes 1475:
Cristanus Haberkamm. 4 037. 1478: 4 233, 4 263.
Crlstoferl Paulus Italus de Coluswar 1482: Kwre Michael, iuratus de Zegeswar 1486:
4 504. 4 668, 4 671.
Cristur-Sieu, Kreuz, Kreis Bistrita-Násiiud. Kursner Baltesar aus Suceava 1481: 4 406.
Kereszthur 1479: 4 312, 1482: 4 501; Curtea de Arges Kreis Arges. Argis 1481:
Georgius, Gregorius, Johannes, Petrus. 4 400, 4 401. 1483: 4 548; Dragota; epis-
Crithae Martinus, iuratus senior de Meburg copus Paulus de Wachia.
1476: 4 093. Kwsal S. Copiu.
Crizbav, Kreis Brasov. Klisz, Kyrisbah 1176:
4 151. 1484: 4 575. 1485: 4 601. Custantinapol s. Konstantiaopel.
Kroatien, Croacia 1480: 4 356. Cut, Kreis Alba. Chwth, Clemens Bwday.
Kronnenstatt s. Brasov Kwthofy 'Ladislaus, nobilis 1476: 4 148.
Croner Andreas, iudex regius de Szazvaros Kwztha Georgius 1186: 4 677.
1485: 4 591; Nicolaus, iuratus Cibiniensis
1477: 4 195 ; Stephanus, iudex regius de Czegii*, Prachum, Kreis Bistrita-Nasaud. 1436:
Zazwarus 1476: 4 142. 1477: 4 195; 1486: 4 663.
4 645-4 655, 4 678, 4 680. Czemerman Thoma de villa Wlachicali 1176:
Crugyer Andreas, civis de Wyzakna 1477: 4 174. 4 104.

Daann de Swarczwasser 1476: 4 104. nius Hennel, Bartholomeus Herbart, An -


Mica comitatus, Doboka 1475: 4 042. dreas Simon, Paulus Sneyder, Anthonius
1479: 4 312, 4 321, 4 322. 1480: 4 357, Vornengel; Tonig Verriengel.
4 373. 1482: 4 496. 1485: 4 605; archi- Debreczin, Debrecen (H). Debreczen 1477:
diaconus Bartholomeus. 4 199.
Data, Dallendorf, Kreis Alba. Dalya 1480: Decea, Kreis Alba. Dechie; Andreas, Elias.
4 330, 4 332, 4 336.
DAlpara, Kreis Brasov, Longodar 1477: 4 166, Dedrad, Deutsch-Zephng, Kreis Mures. De-
4 174. drah 1474: 4 003, 4 011. 1483: 4 527.
Dallendorf s. Daia. Dej, Desch, Kreis Cluj. camera, opidum Dees
Dalnic, Kreis Covasna. Dalnohoc 1481: 1474: 3 985. 1475: 4 040, 4 045, 4 047,
4 398; Andreas. 4 048. 1477: 4 180, 4 181. 1478: 4 255,
Damianfi 1483: 4 521. 4 268, 4 270, 4 273. 1479: 4 297, 4 304,
Dan II., Woiwode der Walachei 1475: 4 059 ;= 4 305. 1481: 1 417. 1432: 4 487. 1483:
Pratendent 1480: 4 351; = Bote 1480: 4 526. 1484: 4 568; Matheus Literatus,
4 363. Petrus Lit eratus ; comes camerae Johannes
Danciul, Bote 1482: 4 463. de Feleghaz; vicecamerarius Petrus Ian-
Dane, Dunnesdorf, Kreis Mures. Danis haz ; iurati: Stephanus Bekzy, Emericus
1486: 4 671. Bodolay, Johannes Scyus, Thomas Fisessi,
Darlaz s. Dirlos. Ambrosius Literatus, Matheus =, Ste-
Deaj, Kreis Mures. Desfalwa 1478: 4 275. phanus, Andreas Laczfy, Paulus Porkolab,
1479: 4 292, 4 293. Cozmos Rever; cives: Georgms Byro cum
Dealu Frumos, Schonberg, Kr els Sibiu. relicta, Andreas Bothos, Petrus Literatus;
Schonperg, Pulcromonte 1486: 4 636 ; vil- plebanus Johannes.
licus: Anthonius Lwepricht; seniores; Ia- Delenii, Kreis Mures Kyssaros 1178: 4 275.
cobus Goebel, Johannes Greb, Antho- 1479: 4 292, 1 293.

496
www.dacoromanica.ro
Demetrius, familiaris 1484: 4 566 ; = de Czyk- 4 012, 4 019. 1475: 4 074; = de Wdwarhel
manthos 1478: 4 266 ; = Kaufmann 1476: 1475: 4 073; = plebanus de Zeck 1485:
4 121. 4 584.
De metter, pops de N, illa Cibiniensi 1476: Domnesti, Billak, Kreis Bistrita-NilsAud. By-
4 104. lak 1485: 4 605; Matthias Gereb.
Dengeleg s. Livada. Donnersmarkt s. Mfindrade.
Denzel Michael, senior de Lewendeek 1485: Doppner Iacob 1481: 4 450.
4 591. Doppnersz Hannysz 1481: 4 450.
Derenebeny Petrus, Kastellan der Tbrzburg Dorogliiiza (II). Ladislaus.
1485: 4 614. Dorolea, Klem-Bistritz, Kreis Bistrila-Na-
Desch s. Dej. saud. Azszalu Beszterce 1481: 4 410.
Desewfy Ladislaus de Lossoncz 1476: 4 136. Dorothea, fil. Blasii de Kewend 1474: 3 998; =
1479: 4 327. 1482: 4 490 ; - Michael de relicta Mathaei de Chay 1 476: 4 118.
Lossoncz 1485: 4 607. 1483: 4 523; = consors Nicolai de Pethen
Desfalwa s. Deaj. 1484: 4 566 ;
Deterychii s. Gregorius, cantor eccL Albensis. = relicta Petri de Thorozko 1474: 3 998.
Dethreh s. Tritenil de Jos. Dostat, Thorstadt, Kreis Alba. Hwzywthelky;
Detrici Egidius, iuratus sedis de valle Agnetis Gaspar, Melchior, Micnael.
1486: 4 636. Drakulya Ladislaus S. Vlad Tepes.
Deva, Kreis Hunedoara, Dewa 1479: 4 313. Dragan de Awendorff 1476: 4 104.
1481: 4 412. 1486: 4 621, 4 652 Petrus Dragffy Bartholomeus 1479: 4 297. 1485:
Moga de Almad, provisor castri. 4 582 ; = Nicolaus de Belthewk 1478:
Deutschbudak s. Budacu de Jos. 4 268, 4 273, 4 287. 1479: 4 297.
Deutschpien s. Pianu de Jos. Drlighici, Spa:tar 1474: 3 994. 1483: 4 521.
Deutsch-Zepling s. Dedrad. Dragomir, Bote 1480: 4 343, 4 349; = s.
Dezsb s. Desewfy. Udriste.
Dyac Miclosz 1481: 4 450. Dragomiresti, Kreis Maramures. Dragomer-
Dycwzenthmarthon s. TIrnfiveni. f alwa, Andreas Sartor; Theodorus.
DimItriu, Sohn des Bureo 1477: 4 218; = Dragotil, Kaufmann aus Curtea de Arges
Postelnic 1476: 4 094. 1483: 4 532. 1475: 4 087; = Gesandter 1477: 4 217,
Dincu Mic, Kreis Hunedoara. Kysdenk 1486: 4 223.
4 652. Drajna, Kreis Prahova 1482: 4 474.
Dyod s. Stremt. Driluseni, Draas, Kreis Brasov. Draws 1486:
Dionisius = custos eccl. Albensis 1476: 4 123. 4 623; gereb Johannes Valentini.
Dipsa, Dtin bach, Kreis Bistrila-Ntisaud. Dypsa Dresmau*, Kreis Alba. 1486: 4 655.
1475: 4 043. Drivasto (AL). Drevos 1478: 4 252, 4 253.
DIrlos, Dunks, Kreis Sibiu. Darlaz 1478: Duchlender Petrus de Hegen 1476: 4 125.
4 275. 1479: 4 292, 4 293, 4 298; Simon Dwer Johannes, plebanus Cibiniensis 1481:
ban. 4 396. 1485: 4 585, 4 589. 1486: 4 664.
Ditel Nicolaus cum comuge Margareta 1481: Duffner Jacobus, iuratus senior de Meburg
4 691. 1476: 4 093.
Diviciorii Marl, Kreis Cluj. Naagdeweczer DumbrAveni, Eppeschdorf, Kreis Sibiu. 1474:
1475: 4 035. 3 988.
Diznoyo s. Cisnaidie. Dumbrilvita. Kreis Brasov. Zwnywkzeg 1484:
Bobo Blasius de Koloswar 1481: 4 454 ; = 4 575.
Johannes, notarms Coluswariensis 1475: Dumitra, Mettersdorf, Kreis Bistrita-NasSud.
4 034, 4 078. 1476: 4 123, 4 134. 1478: Naghdemeter 1475: 4 043. 1477: 4 165,
4 238, 4 242, 4 249. 1480: 4 377. 1481: 4 170, 4 197. 1486: 4 663 ; comes Michael
4 454. Fridm an ; iurati: Johannes Nicolai, Gaspar
Doboka s. DMdca. Rorig, Laurencius Werner.
Doleator Nicolaus 1481: 4 451. Dumitru 1477: 4 215; = aus Bukarest 1475:
Dolnya Lendava (YU). Lyndwa, Nicolaus, 4 061.
comes Posoniensis. Danalinck Valentinus, iuratus senior de Kap-
pasch m aiori 1477: 4 195.
Dominlel Jacobus, notarius curiae 1477: 4 176. Dupusu, Tobsdorf, Kreis Sibiu. Thobia 1486:
Dominicus, Kardinal 1480: 4 355. 1483: 4 666.
4 548; = praepositus de Alba Regali, ad- Dunks s. Ditrlos.
ministrator proventuum reg. partium Dtirrbach S. Dipsa.
Transsilvanarum 1474: 3 980, 3 985, 3 988, Duvalma Tatul 1486: 4 662.

Ebel Simon de Valle Agnetis 1482: 4 489. Eger s. Erlau.


Ech. s. Aachen. Egidius, familiaris 1476: 4 152.
Bezel s. Mei. EOM Nicolaus, iudex de Thordas 1486:
Eggenburg (A). 1488: 4 670, 4 674, 4 676, 4 652.
4 679. Egresch, -es s. Igr4.

497
www.dacoromanica.ro
Egresthew s. Agrigeu. Eperjcsch, Prekv (CS). Eperyes 1477: 4 190-
Ehrgang s. Ernea. 4 194; Martinus Cheep.
Eiben Georgius, iud ex Bistriciensis 1474: Episcopi Johannes, prof esor theologise or-
4 021. 1475: 4 081. 1479: 4 303. dims praedicatorum 1474: 4 022. 1480:
Elsernes 'for, Porta Ferrea 1480: 4 375. 4 377. 1481: 4 386.
Elekes s. Alecus. Eppel Laurencius, iuratus de Koloswar 1486:
Elena, relicta Georgii Byro de Dees 1484: 4 638, 4 639.
4 568; = puella Ladislai de Bogath 1477: Eppendorff s. Turnisor.
4 202; = consors Nicolai de Gerend 1478: Eradul de Bydenbach 1476: 4 104.
4 265. Erked s. Archita s. Archiud.
Elias de Dechie 1482: 4 502; = de Galthew Eitel Stephanus de Offombanya 1486: 4 667.
1477: 4202. Erdeli Andreas, castellanus de Gergen 1477:
Elizabeth, genetrix regis Mathiae 1477: 4 197; 4 226. = Johannes de Somkerek 1482:
= relicta Jacobi Kretsmer 1475: 4 081; = 4 496. 1485: 4 618; = Nicolaus de Som-
consors Emerici Forgach 1478: 4 233. kerek 1475: 4 025, 4 036. 1476: 4 106. =
1479: 4 295; = fil. Georgii Loran-Mit de Stephanus de Somkerek 1475: 4 025,
Gede 1481: 4 384; = relicta Johannis 4 036, 4 077. 1476: 4 089, 4 091, 4 106;
Pangracz 1477: 4 173; 4 178; 4 180. 1478: vicevaivoda 4 127, 4 130. 1480: 4 373.
4 284. 1479: 4 299, 4 312. 1480: 4 357. 1481: 4 453. 1483: 4 517. 1485: 4 618.
Eltha s. Cisnddie. Ereusd s. Ariusd.
Elwes s. Lilies. Erdewd S. Ardud.
Emmericus, rex 1478: 4 242; = de Bogath Erdew-Zenth-Gewrgh s. Shmeorgiu de Pildure.
1483: 4 531, 4 533, 4 534. = praedicator Erlau (H). Eger, Agria, episcopi: Gabriel,
de Hefts 1485: 4 585; = de Palocz, mag. Urbanus.
agazonum 1475: 4 050. Ernea, Ehrgang, Kreis Sibiu, 1474: 3 988.
Emmerich, Bischof von Grosswardein 1477: Ernst Johannes, Slavoniae banus 1475: 4 050.
4 189, 4 191, 4 192. 1478: 4 284.
Emrich, Goldschmied 1488: 4 796. d Ese-Beg 1479: 4 320.
Enciu, Kreis Bistrita-Ndsilud. 1474: 3 988. Estvaihaza s. Istihaza.
Engel Stephanus de Feldwar 1475: 4 073. Esztergom s. Gran.
Ewdy s. Fughiu.
Engelen Lucas, index de Feldwar 1484: Eustachhis de Bethlen 1482: 4 487.
4 575. Euz* 1486: 4 677.
Enyed, -inns s. Aiud. Euz Michael 1474: 4 020.

Faber Anthonius de Ruppes 1476: 4 104; = 1485: 4 592, 4 605, 4 606; = Thomas de
Blasius de Coluswar 1486: 4 683; = Ja- Harma 1475: 4 024, 4 028; = mag. aga-
cobus, iuratus senior de Kappasch maiori zonum 1475: 4 050. 1481: 4 453. 1485:
1477: 4 195 ; = Jacobus, civis de Coins- 4 592, 4 605, 4 606.
war 1486: 4 683; = Martinus, villicus de Farkastelke s. Furkeschdorf.
Meggyes 1477: 4 195, 4 206; = Petrus, Farkasthelek s. Lupu.
villicus de valle Agnetis 1486: 4 636; Fatha* Pradium Kreis Bistrita-Msdud. 1486:
Fabian Laurentius, sutor Coluswariensis 1481: 4 663.
4 393. Fazakas Nicolaus 1486: 4 677.
Fabri Johannes, mag., capellanus Brasso- Fekethehalmi Andreas Brassoviensis 1482:
viensis 1475: 4 041; = Georgius, faber Co- 4 455.
loswariensis 1477: 4 203; = Matheus, Ste- Fekethehalom s. Codlea.
phanus et Johannes de Offombanya. Fegendorffer Johannes, pellif ex Coloswa-
1486: 4 667; = Simon, faber Coloswa- riensis 1479: 4 324.
riensis 1477: 4 203. Feyer de Weresmarth 1475: 4 073.
FAgaras, Fogarasch, Kreis Brasov. Ffogaras Feyerd s. Feltirdeni.
1476: 4 099, 4 112, 4 116. 1477: 4201. Feyereghaz s. Albesti s. AIbestit Bistritel.
1478: 4 256. 1479: 4 311; districtus 1483: Feikenyer s. Vinerea.
4 535, 4 536, 4 538, 4 541. 1486: 4 646, Feiurdeni, Kreis Cluj. Feyerd 1478: 4 281.
4 666, 4 685, 4 686; Sterea. 1482: 4 497.
Ffigendorf s. Mieilsasa, Fehlioara, Marienburg, Kreis Brasov. Feld-
FAget, Kreis Sibiu. Bykes, Birkis 1480: 4 368, war 1476: 4 151. 1478: 4 230. 1484:
4 369, 4 372; Georgius Boncza. 4 575. 1485: 4 604; indices: Michael,
Fagsagus s. Bogeschdorf. Lucas Engelen; iurati: Johannes Keleth-
Fabyd*, Kreis Alba. Johannes, Kastellan der n er ; Johannes Leecz; Paulus Klcz,
Torzburg. Stephanus Engel.
Farkas Johannes 1474: 3 999. 1485: 4 592; = Feldru, Kreis Bistrita-Ndsdud. Birkenaw ;
Nicolaus de Harina 1475: 4 024, 4 077. Bieke Dan, Johannes Knezius.
1476: 4 106. 1481: 4 453. 1482: 4 457. Feleae, Kreis Cluj. Felek 1478: 4 281.

498
www.dacoromanica.ro
releghaz s. Ilosiorii. Floresti, Kreis Bistrita-Nasaud. Wyragos-
Felldorf s. Filitelnic. bereck 1483: 4 517; = Kreis Prahova.
Felmer, Felmeru, Kreis Brasov, Felmer Florest 1477: 4 200.
1486: 4 646. Fodor Johann, civis Brassoviensis 1476: 4 152.
Felseo Walk lorff s. Unirea. Fogarasch S. F5g5ras.
Felsew Bolya s. Buia. Forgaeh Emerieus de Berekzo et consors
reltherek Johannes, niratus Brasoviensis 1480: Elizabeth 1475: 4 037. 1478: 4 233, 4 263,
4 361. 1484: 4 575, 4 576. 4 265. 1479: 4 291.
Ferdinandus, princeps Siciliae 1476: 4 114. Forro, Blasius, Johannes, Ladislaus, Nicolaus,
Fiyeher Pettus de Wdwarhely 1485: 4 618. Symon de Belen 1475: 4 073; = Michael
Flugedi Blasius, castdlanus de Therch 1481: de Haporton 1475: 4 037, 4 073.
4 398. 1483: 4 528, 4 529. 1484: 4 576. Forum Reginae s. T1rgu5or.
Fyehyor Johannes de K en thelke 1482: 4 501. Franelseus de Chaak 1478: 4 268, 4 752; = de
Fyget s. Ciugud. Isthenmezeye 1478: 4 236; = set. Mariae
Figedy s. Fffigedi. novae diaconus cardinalis 1475: 4 080;
Fygen Demetrius von Schart 1477: 4 188.
Filee, Bojare des Basarab Tepelus 1477:
- hl. Nicolai de Vizakna 1477: 4 166,
4 174, 4202, 4205. 1478: 4 237, 4 277.
4 211. 1480: 4 359. 1483: 4 537.
Fillteinie, Felldorf, Kreis Muro, Fylethelke Frenekel Anthonius de Megyes 1480: 4 376.
1481: 4 422. rridman Michael, comes de Nag-Dem etrio
Filpi,u Mare, Kreis Mures. Magyarfylpes 1486: 4 663.
1475: 4 024, 4 028. 1485: 4 605. Frietz Petrus, senior de Sybrich 1485: 4 591.
Filpku Mic, Flapsdorf, Kreis Mures, Zazfylpes Frineu, Bote 1474: 3 992.
1475: 4 024, 4 028. 1485: 4 605. Frunzeni, Kreis Muro. Harazthos 1485:
Ilnlinele, Krebsbach, Kreis Sibiu. Cacowa, 4 605.
Krypsyff en 1486: 4 650. Naan, Negr. Fughin, Kreis Bihor. Ewdy 1485: 4 582.
knezius, Nickora, Vona. Fulfurt - Gewand 1485: 4 616.
Fissesi Thomas, iuratus de Dees 1484: 4 568. Ffinfkirehen, P6cs (H). 1484: 4 568. = epis-
Flbpsdorf s. Fiip1u Mie. copus Sigismundus; praepositus Geor-
Fleischer Peterman aus Suceava 1481: 4 406; gins, thesaurarius.
= Thomas aus Suceava 1481: 4 406. Furkesehdorf*, Kreis Sibiu. Villa Furcasii,
Floci*, Kreis BrAila 1482: 4 512. 1486 : Farkastelke 1474: 4 012, 4 017. 1476:
4 662. 4 156. 1477: 4 167. 1481: 4 448; plebanus
Florea, Bote 1482: 4 463. Andreas.

Gabriel, ep. Agryensis 1476: 4 125; = ar- Gatz Pitter, villicus de Lewendeck 1485:
chiepiscopus Colociensis et Bachiensis 4 591.
1174: 4 000. 1475: 4 039, 4 050; = epis- Gegeny Georgius, familiaris 1480: 4 370,
copus Albensis Transsilvaniae 1475: 4 052, 4 371.
4 065. 1476: 4 097. 1481: 4 418; = Trans- Geysa 11., rex 1481: 4 433.
silvanensis, secretarius rcgius 1475: 4 050. Gemaynner Andreas, notarius 1475: 4 052.
1478: 4 241. Gelmar, Kreis Hunedoara. Gyalmar, Gyol-
Gabrielis Johannes, arcuf ex de Coluswar mas 1486: 4 619; Petrus de Dach, Geor-
1484: 4 577. gius Kryschor.
Gideari, Kreis Sibiu. Korlathelky 1482: Geoagiu, Kreis Hunedoara. Aldiod 1480:
4 482. 4 375.
Galati, Kreis Brasov. Galacz 1482: 4 513. Georgius, familiaris 1474: 4 021; = cerdo
1486: 4 646. 1485: 4 619; = fil. Petri de Bewlen 1475:
Galatii-Bistrilei, Kreis Bistri a-NAskid. Ga- 4 073, = de Bozzyas 1486: 4 678; = de
lacz ; Georgius, Johannes, Laurentms, Buda 1486: 4 680; = de Kereszthwr 1474:
Paulus. 3 987, 3 999, 1475: 4 025. 1476: 4 188.
Galda de Jos, Kreis Alba. Gald; Gregorius 1479: 4 321; = electus eccl. Colocensis
Kwchar, Paulus Gereb, Oswaldus, Si- et Bachiensis 1480: 4338; = custos conven-
gismundus. tus monasterli de Colosmonostra 1475:
Gaily Johannes de Thereck 1476: 4 151. 4 073: 1479: 4 310; = pannirasor Co-
Galt s. Ungra. luswartensis 1475: 4 078; = de Hozywazo
1474: 4 020. 1477: 4202. 1478: 4 236,
Galtiu, Kreis Alba. Galthew 1479: 4 294; 4 237. 1479: 4 299. 1480: 4 369; = iuni-
Elyas, Martin, Petrus. or de Hwzyazo 1479: 4 310; = de
Gaspar de Bolyay 1477: 4 171, 1482: 4 502: Pyski, Kastellan von Milhlbach 1478:
1483 : 4 537. 14116 : 4 645, 4 680; = 4 264; = de Panlagh 1482: 4 457; = scti.
mag. rector hopitalis Cibiniensis; = de Petri et Marcelhni presbyter cardinalis
Hozywthelke 1482: 4 513; = Bota 1479: 1483: 4 548; = praepositus Quinqueccle-
4 308. siensis, thesaurarius 1476: 4 109, 4 136,

499

www.dacoromanica.ro
4 143, 4 146. 1477: 4 178, 4 187, = de Gihiu, Kreis Cluj. Gyalw 1478: 4 287. 1479:
Rapolth 1476: 4 151; de Thathe 1475: 4 288. 1486: 4 678.
4 037. 1478: 4 233, 4 263; = de Thwrocz, Gyolmas s. Gelman
mag. pincernarum 1475: 4 0:,-0 , = prae- Gybr (H). s. Raab.
positus Waradiensis, comes camerarum Girgiche s. Gherghija.
sahum 1481: 4 432, 4 440, 4 441, 4 442, Giring Marthms 1485: 4 619.
4 444, 4 445. Gywlay Emericus, canonicus eccl. Wara-
Gereb Benedictus cum filia Catefina 1486: diensis 1478: 4 242.
4 659; = Blasius de Bowla 1482: 4 457; Giurca, Diener 1476: 4 088.
= de Ro was 1486: 4 659; = Jacobus de Giurgin, Kreis Giurgiu. 1474: 4 013.
Kappasch m alori 1477: 4 195 ; = el e Glokengisser Martinus, villieus Cibiniensis
Mwsna 1477: 4 167. 1486: 4 625, 4 680; 1485: 4 588.
= Johannes de Naghbudak 1482: 4 457; Glogova, Kreis Gorj 1482: 4 463.
= de Posthelke 1478: 4 275. 1479: 4 292; Goebel lacobus, senior de Pulcrornonte 1486:
= de Segeswar 1485: 4 598. 1486: 4 636.
4 625; = de Vingrad 1474: 3 980. 1477: Goldner Georgius de Rowas 1486: 4 659;
4 174. 1484: 4 554; = Ladislaus, electus .= Martinus, senior de Syvrich 1485:
eca Albensis 1477: 4 165, 4 167, 4 174, 4 591.
4 197. 1481: 4 413, 4 415, 4 448, 4 454. Gordway Stephanus, canonicus eca Albensis
1482: 4 506. 1484: 4 563. 1485: 4 590, 4 593. 1476: 4 097.
1486: 4 628, 4 665, 4 666, 4 678, 4 685, Gran, Esztergoin (H). Strigoniurn 1474:
4 686; =- Martinus de Budak 1482: 4 457; 3 982. 1475: 4 029. 1484: 4 558. 1485:
= Matheus s. Biro Mathias; = Mathias de 4 585. 1486: 4 664; arhiepiscopus Johannes.
Bylak 1482: 4 457; = de \ ingard, banus Greb, -eeb s. Gereb u. Biro = Benedictus,
Sclavoniae 1474: 3 960. 1477: 4 174. iuratus sedis de valle Agnetis 1486:
1478: 4 234. = Michael de Birges 1479: 4 636; = Johannes, senior de Pulcro-
4 292; civis Cibiniensis 1485: 4 589; monte 1486: 4 636; = Michael de Ra-
= Nicolaus 1478: 4 237; = Oswaldus de dinthal 1476: 4 093; = Nicolaus de Ra-
Budak 1482: 4 457; -= Paulus de Galt- dindal 1476: 4 093; = Thomas de Ra-
hew 1482: 4 513. = de Pokafalwa 1477: dmdal 1476: 4 093; = Valentmus iunior,
4202. 1478: 4 240, 4 244; = de Rawas iuratus de valle Agnetis 1486: 4 636.
1486 4 659. = Petrus de Kewal 1479: Greci s. Griechen.
4 292; = de Sarpathak 1477: 4202, Gref Adam, villicus de Ruppus 1482: 4 489.
4205. 1478: 4 277; = de Wingarth Greff s. Gereb Peteren 1485: 4 617.
vaivoda Transsilvanus 1477: 4 202, 4 204, Gregorius s. auch Georgius; = Deterychii,
4 205, 4 226. 1478: 4 230, 4 236, 4 237, cantor eccl. Albensis 1483: 4 524. 1485:
4 243, 4 261, 4 265, 4 268, 4 273, 4 277, 4 599. 1486: 4 625, 4 664-4 666; = Ca-
4 287. 1479: 4 288, 4 291-4 293, 4 297, pellanus 1484: 4 566; = de Bethlen 14764
4 300; = Stephanus 1486: 4 659; = de 4 102. 1477: 4 173; = de Keresztur 1475:
Eczel 1478: 4 275. 1479: 4 292. 1485: 4 064; = de Galaz 1481: 4 419; = de
4 595; = Thewze 1482: 4 457. liwzywazo 1478: 4 237. 1479: 4 310.
Gerendi Petrus 1478: 4 237 s. auch Nicolaus. 1480: 4 369. 1486: 4 674, 4 677, 4 680 ;
Gergen s. Gurghiu. = de Mona, lector eccl. Waradiensis
German Michael, iuratus de valle Agnetis 1478: 4 242; = de Sarwara 1477: 4 188;
1486: 4 636. = Prior des Schassburger Dominikaner-
Gesass s. Ghijasa. klosters 1480: 4 364; = in Sofalva commo-
Gewbel Johannes, iudex de Prasmar 1484: raus 1474: 3 999.
4 576; = Nicolaus, iuratus de Prasmar Gremmer Michael, villicus de Meburg 1476:
1484: 4 576. 4 093.
Geze s. Ghijasa. Griechen, Greci 1475: 4 029.
Gherghlja, Kreis Prahova. Girghiche 1476: Grifus L. 1475: 4 029.
4 098, 4 099, 4 105, 4 107, 4 110, 4 112, Grinari, Muckendorf, Kreis Brasov. Moha
4 117, 4 121. 1482: 4 472. 1484: 4 566; Ambrosius, Sigismundus.
Ghljasa, Gesass, Kreis Sibiu. Geze 1486: Grithae Martlnus, iuratus senior de Meburg
4 .653. 1476: 4 093.
Giacds, Jakobsdorf, Kreis Sibiu. Gykos Grossau s. Cristian.
1474: 3 998. Grosskopisch s. Copsa Mare.
Gyalmar S. Gelman Grosseidau s. Ville Teen.
Gyalw s. GilAu. Grosschenk s. Cincu.
Gyerewfy de Zamosfalwa 1476: 4 130. Grosschlatten s. Abrud.
GlessIdibel*, eingegliedert in Mtihlbach. Kyw- Grosswardein s. Oradea.
zebel 1476: 4 126. 1480: 4 330, 4 331, Guemprich Blasius de villa Latina Superiori
4 333, 4 336. 1481: 4 404. 1485: 4 596, 1486: 4 663.
4 600, 4 608; Emericus Zekel. Gwergfalwa S. Ciceu-Glurgestl.
Gyger Georgius, linif ex Zegeswariensis 1486: Guilermus, Kardinal 1480: 4 355.
4 668; = Thomas, linif ex Zegeswariensis Gunterman Christian, Pfarrer von Birthalm
1486: 4 668. 1475: 4 069, 4 071. 1477: 4206.

500
www.dacoromanica.ro
Gura Rlului, Auendorf, Kreis Sibiu. Awen- Gwrko, Familiare des Thomas Altemberger
dorff, popa Iacob, Petre; Tattul Beza, 1477: 4 181.
Nanu Borbath, Dragan, Ireann, -
Gurghiu, Kreis Mures. castrum Gergen 1477:
4 226; castellanus Andreas Erdeli.
gaschann, Petre, Thoma Czero errn ann. Gtit (II). Gwth; Michael Orzag, Sebastian.

hi
Heberkamm Cristanus de Insula Christiana Hencke Blasius de Gwergfalwa 1486: 4 663 ;
1476: 4 104. = Johannes de Gwergfalwa 1486: 4 663;
Haczak v. Hateg. = Ladislaus de Gwergfalwa 1486: 4 663.
lIadar 1481: 4 412. Henczman Petrus, civis de Wyzakna 1477:
lllghlg, Kreis Covasna. Hydweg 1475: 4 073. 4 174.
Laurentius, Michael, Petrus, Valentinus Hendorff s. Beadeni.
Myko ; Johannes Nagh. Henig, Kreis Alba. Hennengfalwa 1482:
Hahn -, Hanybach s. Hamba. 4 506; Johannes l3orsa.
Hainburg (A). 1482: 4 508. Heninck Georgius. iuratus civis Segeswa-
Hdlchiu, Heldsdorf, Kreis Brasov. Helth- riensis 1475: 4 032. 1486: 4 668.
wen 1476: 4 151. Henndorf S. Bradeni.
Ha1m:10, Kreis S'alaj. Halmos, Sambi inus Hennel Anthonius, senior de Pulcromonte
Swky. 1486: 4 636.
Hamba, Hahnbach, Kreis Sibiu. pleha- Henninek Michael de Helta, in Ruffomonte
nus Johannes. plebanus 1486: 4 665.
Hamlesch S. Amnas. Henning Cristannus de Treppenn 1486:
Hammer Johannes, iuratus senior de K ap- 4 663.
pasch maiori 1477: 4 195. Henrici Johannes, iudex Bistriciensis 1485:
Han (n) Ladislaus, iudex regius Cibiniensis 4 583.
1477: 4 195; = Nicolaus de Hendorff Henricus rex s. Emmerich.
1483: 4 548. Hentzel Mathias, villicus de Pyen Saxonicali
Haneden s. Hunedoara. 1485: 4 586.
Hanesch, Kronstadter Gesandte 1482: 4 459. Henzeres, Biirger von Of en 1480: 4 364.
Hangach Michael 1478: 4 270. Iferbart Bariholomeus, senior de Pulcromonte
Hangacz, Steuereinnehm er 1474: 4 015. 1486: 4 636.
Hanss, Schreiber zu Ofen 1484: 4 581. Herbarth Franeiscus de Balasfalwa 1486:
Hanusch S. Johannes. 4 674; = Gregorius de Balasfalwa 1479:
Haporthon s. Hoplrta. 4 310 ; = Nicolaus de Barankuth 1483:
HdrAnglab, Kreis Mures. Haranghlab, Si- 4 520.
gismund. Herbert Thomas, senior de Sybrich 1485:
Harazthos s. Franzen!. 4 591.
Harynna S. Harlan. Herborth Gregorius de Zazpathak 1482:
Harlo s. MAIM. 4 502.
Harman, Honigberg, Kreis Brasov. Hermaan Herkes Vallachicalis*, Kreis Alba 1486:
1478: 4 230. 1484: 4 576. 4 655.
Harwesdorf s. Corndtel. Herezeg Johannes de Olnok 1479: 4 921.
Hasag, Haschagen, Kreis Sibiu. Hashagh 1482: 4 497.
1485: 4 593, 4 594; = Stephanus. Herina, MOnchsdorf, Kreis Bistrita-Ndsdud.
Hateg, Distrikt. Haczak 1475: 4 054. 1481: Harynna 1485: 4 605; Nicolaus et Thomas
4 412; nobilis Nicolaus. Farkas.
Hathzak s. Hateg. Hermaan S. Harman.
Hecht Georg, civis Cibiniensis 1474: 3 980. Herman Johannes in Barancuth 1485: 4 615.
1482: 4 458. Hermannstadt S. Sibiu.
Heczelsdorff s. Atel. Hermannstfidter Kapitel 1486: 4 664.
Heder Nicolaus, iudex de Offombanya 1486: Hetiur, Marienburg, Kreis Mures. Hethwr
4 667. 1477: 4 166, 4 174.
Hederfaia s. Ilidrifala. Hetzeldorf s. Atel.
Heeeh*, Kreis Brasov. Knezius Salomon. Ileves (H). Gespanschaft 1481: 4 334.
Hegen S. Bradeni. Hidrifaia, Kreis Muro. Hederfaya 1485:
Heymisehen Steffen 1481: 4 450. 4 605; Emericus Lewkews, Michael fil.
Heldsdorf, -thwen s. Hfilehiu. Stephani.
Heiner Stephanus, linif ex Coluswariensis 1479: Hydweg s. Hiighig.
4 325. Hieronymus plebaims de Segesd 1481: 4 413;
Heltau s. Cisnrldie. = iudex regius Zegeswariensis 1477: 4 195.
Heltner Anthonnes, iuratus de valle Agnetis 1-I3 haloin S. Vurpdr.
1486: 4 636; = Johannes, sutor Colus- Ilirlau, Kreis 1ai. IIarlo 1477: 4 163. 1481:
wariensis 1481: 4 393. 4 420.

501
www.dacoromanica.ro
Hirnik, Hyrez Valentinus do Monte seti. Hothman, Johannes, villicus de Hegen 1476:
Michaelis 1475: 4 065. 1476: 4 097. 1478: 4 125.
4 241. Hozyw Nicolaus, iuratus de Prasmar 1484:
Hyrsch Georgius Bistriciensis 1480: 4 360. 4 576.
Hizemgh Lucas, Bojare 1481: 4 391. Hozywazo s. Valea Lungii.
Hochfeld s. Fofeldea. Hozman, Holzmengen, Kreis Sibiu. Holcz-
Hodos, Michael fil. Emerici. mengen 1479: 4 306.
Hoes Johannes de Monte set. Michaelis 1475: Hrwinsa, kenezius de Velenche 1486: 4 685.
4 065. 1476: 4 097. 1478: 4 241. Hrus, Bote 1482: 4 460.
Hohndorf s. Viisoara. liii ythy Johannes, canonicus eccl. Wara-
Holezer Caspar, p end ex Coloswariensis 1179: diensis 1476: 4 123.
4 324. Hundertbücheln s. Movile.
Holzmengen S. IIozman. Hunedoara, Kr eis Hunedoara. 11 an ed en,
Hon Michael civis de Colwswar 1481: 4 443. IIwnyad 1483: 4 519; comitatus 1486:
Honigberg s. HArman. 4 652.
Hopirta, Kreis Alba. Haporthon, Michael Hungaria s. Ungarn.
Forro et consors Elena. Hungarus Johannes, praedicator 1476: 4 103.
Horga, Bojare 1474: 3 995. Hwngor Johannes de Nadasd 1476: 4 136.
Hortobaghfalwa s. CornAlel. Husar Iancilu 1482: 4 471, 4 472. 1483: 4 528.
Horwath, Har-, Paulus, civis Cibiniensis, cas- 1486: 4 687.
tellanus de Balwanos 1474: 4 015, 5 020. Huller Bartholomeus, iuratus Cibiniensis 1477:
1475: 4 033. 1476: 4 102, 4 118. 1477: 4 195; = Georgius de Cibmio 1486: 4 639;
4 173, 4 182 - 4 185, 4 215. 1478: 4 236, = Johannes, iuratus civis Cibiniensis
4 237, 4 265. 1479: 4 321, 4 323. 1480: 1476: 4 123, 4 128.
4 368, 4 469, 1485: 4 589, 4 599, 4 607. Hwzar Petrus 1484: 4 567; = Thomas 1484:
1486: 4 654, 4 674, 4 677; consors Bri- 4 574.
gida, Mit Ambrosius, Gaspar, Johannes, Huzywazo S. Valea LungS.
Michael, Paulus; = Stephanus de Zarand, Huzth s. Ulhorod. (SU).
castellanus de Vilaguswar 1481: 4 426; Ilitzthy Elias, castellanus de Kykellewar
vicevaivoda 1482: 4 507, 4 513. 1485: 1485: 4 587.
4 614. 1486: 4 621. Huzunhaza s. Usun Hasan.

I, J
Iaad S. Livezile.
Iakch = Johannes de Kwsal, comes Sicu- Idiciu, Belleschdorf, Kreis Mures. Iwedych
lorum 1484: 4 576; = Michael de Kwsal, 1477: 4 166, 4 174, 4202. 1478: 4 261.
comes Siculorum 1484: 4 576. 1479: 4 327.
lacob, popa de Awendorff 1476: 4 101. Jitlioara, Kreis Timis. castrum 5ydovar ;
Iambus, familiaris 1477: 4 204; = mag. s. castellanus Jacobus Machkas.
Literatus lacobus; = de Dalya 1476: Jene S. Inen.
4 126; = tituli sct. Chrisogoni diaconus, Iernut, Kreis Mures. Raynoth, Radr.olth
cardinalis 1475: 4 080 ; d- mag. medicinae 1483: 4 533; Ladislaus Bogathy.
in urbe Cibiniense 1481: 4 419; = pie- Jeronymus, Kardinal 1480: 4 355.
banus de Coloswar 1478: 4 258. 1481: Igi Onesch aus StIcele 1482: 4 479.
4 454. 1486: 4 683; = Kronstbdter Jibert, Seiburg, Kreis Brasov. Sybrich 1485:
Diener 1482: 4 476; = fil. Nicolai de 4 591. 1486: 4 648; iurati scniores Petrus
Gerend 1478: 4 265; = von Rosenau Frietz, Martinus Goldner, Thomas Her-
1482: 4 485; = iii. Wapplersz 1481: bert.
4 450; = civis de Wyzakna 1477: 4 174. Egresch, Kreis Timis. Egres, abbatia
1475: 4 055. 1476: 4 133. 1477: 4 181.
Iankaf de Ews 1478: 4 231; 4 232; = Jo- 1485: 4 611. 1486: 4 630.
hannes 1478: 4 231. Ilie aus Buziiu 1474: 3 996. 1482: 4 472.
IancAu S. Husar. Jirnbor, Somm er, Kr eis Bistri I
Ianko s Pathoezy Iohannes. Zazsombor 1482: 4 496; Petrus.
Ianhaz Petrus, vicecamerarius Desiensis 1481: Jimbor, Sommerburg, Kreis Brasov. Sombor
4 417. 1486: 4 631.
Ianosda, Kreis Bihor. Ianosd 1478: 4 242. Itnrii Dominieus, comes et camerarius der
Marmorosch 1483: 4 518.
Ianossy Stephanus, castellanus castri Thewrch Indagaal*, Kreis Sibiu 1477: 4 202, 1478:
1476: 4 113. 4 261.
Ianusch, popa de Grosdorff 1476: 4 104; Indagaal Valaehicalis*, Kreis Sthiu 1177:
= frater Pestiensis 1475: 4 084; = kne- 4202. 1478: 4 261.
zius de Swarczwasser 1476: 4 104. Dieu, Kreis Arad. Jene, canonieus Simon.
Iaurinum S. Raab. Innerszolnok, Gespanschaft 1482: 4 487. 1483:
Ida s. Vine Teeil. 4 517. 1485: 4 607.

502
www.dacoromanica.ro
Imrocentius VIII. papa 1486: 4 665. byter cardinalis 1483: 4 548; = plebanus
Insula Christiana s. Cristian. et decanus dc Meggyes 1477: 4 206; = ple-
loan, popa aus Ztirnesti 1480: 4 347, 4 348. banns de Mwszna 1481: 4 413; = fil.
Johannes, familiaris 1484:4 566; = canonicus Thomae de Pokafalwa 1478: 4 244; 4 245;
Albensis 1481: 4 448; = de Aragonia, = de Rawas 1487: 4 719; = iudex de
cardinalis 1480: 4 377. 1481: 4 386; 4 306; Rosnaw 1477: 4200. 1482: 4 483; = ar-
= de Bala 1479: 4 291; = de Balas- chiepiscopus Strigoniensis 1474: 4 000.
thelke 1474: 4 006. 1475: 4 075. 1478: 4 275. 1475: 4 011, 4 030 ; = de Suk 1478: 4 264;
1479: 4 292; = sgt. Balbinae presbyter = electus Waradiensis 1476: 4 145; = de
cardinalis 1483: 4 548; = de Barcza Weresmarth 1477: 4 182. 1478: 4 265.
1476: 4 151; = fil. Sigismundi de Birges 1479: 4 290, 4 291; = de Zanchal 1482:
1479: 4 292; = de Bolyay 1477: 4 174 ; 4 502. 1486: 4 674; = de Zthar 1476:
= comes de Bozyn, varvoda Transil- 4 137.
vanus 1475: 4 024; = Uc Buzas Bwchard Johannis Jacobus de Kazcza 1477: 4 225.
1476: 4 092; = plebanus de Kappasch Joharmisdorf S. Sintioana.
maiori 1477: 4 195; = de Kereszthwr Iolta, Ladislaus.
1474: 3 987, 3 999. 1475: 4 025, 4 064. Iona de Razennaw 1476: 4 101.
1476: 4 106. 1479: 4 321. 1481: 4 419; Joseph, serator Coluswariensis 1475: 4 034.
= episcopus Chanadiensis 1475: 4 050. Ireann de Awendorff 1476: 4 104.
1476: 4 133; = plebanus Cibiniensis 1474: Isa-Beg- S. Ese-Beg.
4 005; = prior dornus scti spiritus Ci- Ispan Albertus, famulus 1481: 4 423.
bimensis 4 082; = sacerdos de
1475: Istenmezeje (H). Franciscus.
Colosmonostra 1475: = de Dees 1474: Kreis Mures. Estvanhaza; Ladislaus.
4 003; = notarius s. Dobo; = de Eczel
1482: 4 513; = plebamis in Eppendorf, Istvan, Diener 1482: 4 474.
notarius 1479: 4 306. 1485: 4 585; = de Istwanhaza S. Istihaza.
Fahyd, Kastellanus der TOrzburg 1479: Jucu, Kreis Cluj. Suc, Johannes.
4 294. 1484: 4 576; = de Feleghaz 1478: Ivan, Diener 1477: 4 221.
4 297, 4 284, 4 285. 1479: 4 297; =-- de
Galacz 1481: 4 419. 1482.: 4 457; = fil. Iwedych s. Idiciu.
Nicolai de Gerend 1478: 4 233, 4 265; = Juga, Bote 1480: 4 342; = kenezius de Benye
plebanus de Hanybach 1485: 4 585; = iu- 1476: 4 102. 1477: 4 173.
dex S. Henrici; = de Hunyad 1484: Jwgassehann de villa Wlachicali 1476:
4 555; de Iluzth, canonicus eccl. Wara- 4 104.
diensis 1478: 4 242; = seti Marcelli pres- Izbwgya, Stephanus.

Lacu, Kreis Cluj. Lak, Thomas Parvus. Lanifex s. Thakach.


Laczfy Andreas, iuratus de Dees 1484: 4 568. Lapicida Jacobus 1477: 4 225; = Philippus,
Lad de Vinczberg H76: 4 104. hospes de Prasmar 1484: 4 576.
Ladislaus IV., rex 1474: 4 002. 1478: 4 242; Larenz, Goldschmied zu Pest 1475: 4 084.
= V. 1478: 4 278. 1486: 4 680; = de Lasseln, decanatus Zentlazlo 1475: 4 039.
Almad 1476: 4 140; = de Besenyew Lasibiu, Knecht 1483: 4 521
1482: 4 457; = de Bodok 1482: 4 457; Laurentius, plebanus de Alba Ecclesia 1475:
= de Bogath 1477: 4202. 1483: 4 531; 4 081; = de Kysenyed 1482: 4 513; = et
4 533, 4 531; = praepositus Budensis, lo- consors Martha de Koloswar 1482: 4 505,
cumtenens personalis regis 1474: 4 000. 4 509; = de Galacz 1474: 3 987. 1481:
1477: 4 167, 4 186; = de Kysbudak H74: 4 419; = de Heyasfalwa 1477: 4 174; =
3 999; = de Doroghaza, protonotarius fil. Johannis Iankaf 1478: 4 231; = de
1486: 4 632-4 634; 4 645-4 655, 4 678, Ruppes 1476: 4 104.
4 680 ; = de Estvanhaza 1484: 4 566; Lauterburg im Rotenturm-Pass 1478: 4 278.
famulus 1484: 4 567; = frater 1478: Lazarus, kenezius 1475: 4 077; = fil. Mathaei
4 236, 4 237; = S. Gereb =- de Hozy- de Chag 1476: 4 118.
wazo 1474: 4 020; = de Hwnyad, sutor Leblang s. Lovnic.
Coluswariensis 1481: 4 393; = de Iolta Lechinta, Lechnitz, Kreis Bistrita-NásAud.
1475: 4 051; = de Lossoncz 1474: 4 003, Lechyncze 1475: 4 043.
4 011; 1483: 4 527; = de Sarpathak Lechnitz S. Lechinta.
1477: 4 174; = de Sarwara 1477: 4 188; Ledermann s. Lodroman.
= de Solymos 1477: 4 189; 4 192; = de Lecez Johannes, iuratus de Feldwar 1484:
Thorosko 1477: 4 174; = de Wesset 4 575.
1477: 4 174; = civis de Wyzakna 1174:
4 174; Leychnam Andreas Bistriciensis 1475: 4 081.
Lamprichit Johannes, sartor Coluswariensis Lelesz (CS). Konvent 1474: 4 011.
1475: 4 078. Leonardus de Perusio, mag. generalis ordinis
Langenthal S. Valea Lungd. praedicatorurn 1475: 4 056.

503
www.dacoromanica.ro
Leonhardus aus Winz 1481: 4 421. Lodomerius, Bischof 1477: 4 191.
Lesch S. Lezhe. Lodroman, Ledermann, Kreis Alba. Lodorman
Leresdorf S. SiensSflotu. 1477: 4 183, 4 184. 1478: 4 236. 1480:
Leschkirch s. Nocrich. 4 368, 4 369, 4 372.
Lewb S. Löwen. Lodwisch Jacob 1481: 4 450.
Leuca, Bote 1479: 4 318. Logig, Ludwigsdorf, Kreis Mures. Ludweg
Lewkews Emericus de Hederfaya 1479: 4 299. 1485: 4 605.
Lewche s. Leutschau. Lona s. Luna.
Lewendeck s. Lovnic. Longodar s. Dfiisoara.
Lewsch s. Lösch. Lorantffii s. Elisabeth.
Leutschau, LevOe (CS). Lewcowia 1474: Lorint, Bote der Kronstadter 1476: 4 094.
3 991. 1477: 4 190-4 194. 1482: 4 461.
Lezhe (AL). Lesch 1478: 4 252, 4 253. Lösch Nicolaus, iuratus civis Segeswariensis
Lyndwa s. Dolnya Lendava. 1475: 4 032. 1481: 4 451.
Literatus .Ambrosius, index de Klwswar 1474: Losoncz s. Ludenec.
4 000. 1477: 4 203. = iuratus de Dees Liiwen, Louvain (B). Lewb, Lob 1485: 4 574,
1484: 4 568; = Bartholomeus 1477: 4 165, 4 616.
4 170; = Benedictus aus Of en 1477: Lovnic, Leblang, Kreis Brasov. Lewendeck
4 189 4 194; = D emetrius in Wadkerth 1485: 4 591. 1486: 4 648; villicus Pitter
1476: 4 145; -= Jacobus, Cibiniensis 1485: Gatz; seniores : Michael Denzel, Valen-
4 591, 4 613. 1486: 4 645-4 655; = Jo- tinus Schoffert.
hannes dictus Bontha 1478: 4 241; = Mar- Lucas, superior conventus praedicatorum
tinus de Edeles 1476: 4 145 ; .= Matheus Segeswariensis 1481: 4 451; =index de
s. Biro Matthias; = Desiensis 1481: Weresmarth 1475: 4.073;
4 417. 1484: 4 568; = Mathias de Coins- Lucca (I). Didzese 1477: 4 176.
war 1486: 4 683; = Michael, provisor Lu6enec (CS). Lossoncz, Stephan banus;
castri CItycho = Michael s. Polner; = de Albert, Ladislaus Desewfy; Michael Dezsd.
Barrach 1476: 4 143; = Nicolaus 1478: Lucia relicta Balas de Coluswar 1482: 4 504.
4 236; = Paulus in Bogath commorans Ludwig I. 1477: 4 190, 4 242. 1481: 4 433.
1483: 4 533; = Petrus de Dees, comes 1485: 4 613. 1486: 4 623, 4 678.
camerae Maromarusiensis 1479: 4 303; Ludwigsdorf, Ludweg s. Loglg.
= Stephanus mag., iuratus de Dees Lweprieht Anthonius, villicus de Pulcromonte
1484: 4 567; = Thomas 1474: 4 015 ; 1476: 4 636.
= Valentinus, provisor curiae castri Chy- Lwetsch Johannes de Treppcnn 1486: 4 663.
cho 1483: 4 517.
Livada, Kreis Cluj. Dengeleg; Johannes Luna, Kreis Cluj. Lona, Valentinus Thewky.
Pongracz, relicta Elyzabeth Chyra, Ber- Lunca, Kreis Alba. Tutendorf, Thothfalw
nalcius. 1477: 4 183, 4 184. 1478: 4 236. 1480:
Livezile, Iaad, Kreis Bistrita-Nils'aud, Jaad, 4 368, 4 372.
1481: 4 410; Mathias Bloech, Benedictus Lupsa, Kreis Alba. utraque Lwpsa 1485:
Stwrm. 4 602, 4 609. 1486: 4 644, 4 667; Matt
Liviu Rebreanu, Kreis Bistrita-NasSud. Prez- hias, Nikolaus, Stephan.
lop 1481: 4 453.
Lob s. Löwen. Lupu, Kreis Alba. Farkasthelek 1477: 4 202.
Locz, Demetrius, castellanus de Bran 1479: 1478: 4 261.
4 294. 1484: 4 576. 1486: 4 649. Luschkyrch s. Nocrich.

111

Macarle, Metropolit von Ungrowlachien 1480: Miigherus Maniersch, Kreis Mures. Monyaros
4 349, 4 353. 1477: 4 166, 4 174. 1479: 4 327.
Machkas lacobus, castellanus castri Sydovar Magyarfylpes s. FBpisu Mare.
1476: 4 139. Magyar Blasius, vaivoda Transsilvan us 1474:
Machov (YU). banns Mathyws de Maroth. 3 980, 3 983, 4 000, 4 010. 1475: 4 023,
Milcicasu, Kreis Cluj. Zenthmarthomach-
4 025, 4 027, 4 036, 4 050, 4 054, 4 073.
1478: 4 273, 4 275. 1479: 4 292, 4 293,
kassa, Demetrius plebanus; Dominicus 4 298. 1480: 4 356; = Georgius 1486:
Kydey. 4 677.
Makothelke, 1475: 4 037. Magyarl Michael de Wybuda 1476: 4 140;
Magk Hans de Seligesstadt 1483: 4 520. = Stephanus, civis de Szazsebes 1485:
Magdalena, consors Stephani Erdely 1485: 4 591. 1486: 4 645 - 4 655, 4 680.
Magyar Regen s. Reghin sat.
4 618; = consors Georgli Thabyasy de
Eczel 1482: 4 513; = coniux Sebastian! Magyarsaarmas s. SArmasu.
Orzag et M. Nicolai senioris de Vizakna Magnus Blasius, index terrestris sedis Schenck
1476: 4 126. 1477: 4202, 4205. 1478: 1477: 4 195; = familiaris 1474: 3 999;
4 277. 1480: 4 332, 4 333. = Demetrius 1475: 4 077; = Johannes,

504
www.dacoromanica.ro
provisor curiae in Aytan 1481: 4 423; Matheus, cantor eccl. Albensis 1475: 4 065: =
Ladislaus 1474: 4 015; = sutor Coins- decanus 1476: 4 097, 4 126; = praepositus
wariensis 1481: 4 393; = Mathias,fami- 1485: 4 590; =de Chay 1476: 4 118; -Ka-
liar's 1474: 3 999; = vicecamerarius noniker der Grosswardeiner Kirche 1481:
in Zeek 1474: 4 022; = Paulus 1474: ,.4 427; = pleban us in Heltha, cantor et cano-
4 021; ---- Simon 1486: 4 680; = Step- nicus eccl. Transilvanae 1474: 3 981, 3 982.
hanus, vicecomes Themesiensis 1480: 1476: 4 097, 4 126. 1478: 4 241; = mag.
4 358; = Thomas de Banabyk 1475: iudex regius sedis Rusmarg 1477: 4 195;
4 073; = Valentinus, castellanus de Rona = archidiaconus de Zathmar 1485: 4 590.
1479: 4 303. Mathias, rex 1474: 3 986-3 990, 3 997,
MAgureni, Walachei, Ncagoe. 3 999-4 002, 4 006 4 010, 4 012, 4 014,
Maieru, Kreis Bistrita-Nssaud. Mayer, Johan- 4 018-4 020, 4 022. 1475: 4 024, 4 028-4 031,
nes Pap. 4 033, 4 037, 4 038, 4 040, 4 042 - 4 051,
MMerus, Nussbach, Kreis Brasov. Nozbach 4 053 - 4 055, 4 063- 4 067, 4 072, 4 074,
1476: 4 161. 10 077, 4 079. 1476: 4 101, 4 111, 4 123,
Malincrav, Malmkrog, Kreis Sibiu. Michael, L4 128, 4 130, 4 131, 4 133 - 4 136, 4 141,
Klara, Franz, Leonhard und Nikolaus 4 143 - 4 146, 4 156 4 157. 1477: 4 164-
Apafi. 4 170, 4 173, 4 175, 4 186, 4 187, 4 189-
Malines s. Mecheln. 4 194, 4 196, 4 197, 4 199. 1478: 4 235,
Malomarok s. Monariu. 4 239, 4 242, 4 243, 4 250, 4 255, 4 257,
Manala Georgius 1483: 4 518. 4 258, 4 260, 4 267-4 273, 4 275, 4 280-
MAnArade, Donnersmakt, Kreis Alba. Munere 4 285, 4 299, 4 304, 4 305, 4 310, 4 317,
1476: 4 133. 4 322. 1480: 4 332, 4 338, 4 356, 4 357,
Mancha Johannes, Kastellan von Unguras 4 359, 4 365-4 367, 4 369, 4 422, 4 427-
1479: 4 321, 4 323. 4 439, 4 445, 4 446, 4 454, 1482: 4 458,
Manglavit, Kaufmann 1482: 4 474. 4 497, 4 499, 4 505, 4 508, 4 513, 4 516.
Maniersch s. Miigherus. 1483: 4 522, 4 525, 4 535, 4 536, 4 538,
Markgraff,
1485: 4 608.
-
eff Stephan, iuratus Cibiniensis 4 540-4 543, 1484: 4 549, 4 551-4 553,
4 555 - 4 557, 4 559, 4 566, 4 575, 4 576.
Marchus Johannes, iuratus de Coloswar 1477: 11485: 4 582, 4 596, 4 597, 4 600-4 604,
4 203. 4 606, 4 609-4 611, 4 613. 1486: 4 622 -
Marktschelken s. eica Mare. 4 624, 4 626-4 628, 4 630, 4 632, 4 633,
Marcu, Bote 1481 : 4 402. 4 637-4 640, 4 643-4 656, 4 665, 4 670,
Marcus, Kardinal 1484: 4 558; = prior Albae 4 674, 4 675, 4 678-4 680, 4 684-4 686;
Regalis ac praedicator generalis 1474: = plebanus de Alba Ecclesia, decanus
4 022; = de Bethlen 1476: 4 102. 1477: capituli Kwsz 1477: 4 225 ; = in Becze corn-
4 173. 1482: 4 487 ; = capellanus Cibi- morans 1476: 4 102; = de Buzas Bwc-
niensis 1485: 4 589; = de Elekes 1477: hard 1483: 4 522; -= de Koloswar 1482:
4 173; = Georgius 1482:4 457; = Johan- 4 505, 4 509; = faber Coloswariensis 1477:
nes, index de Coluswar 1482: 4 504. 1484: 4 203; = de Lupsa 1486: 4 637, 4 644,
4 572; = Stephanus 1482: 4 457. 4 669.
Mardisch s. Moardfis Mathyus de Maroth, banus Machoviensis
Margandal s. Merghindeal. 1475: 4 050.
Margaretha, soror Pauli Cristoferi de Coins- Meehan, Malmes (B). 1485: 4 616.
war 1482: 4 504; = relicta Nicolai iunio- Medias Mediasch, Kreis Sibiu. Meggyes 1474:
ris de Wyzakna 1481: 4 451. 4 012, 4 017. 1475: 4 053. 1476: 4 156.
Maria, regina 1477: 4 194. 1478: 4 242, 4 282. 1477: 4 164, 4 167. 1479: 4 289. 1480:
1486: 4 623, 4 678; Frau des Basarab 4 369, 4 376. 1481: 4 392, 4 397, 4 440,
Tepelus 1480: 4 342, 4 343, 4 344, 4 352, 4 448. 1484: 4 560, 4 563-4 565, 4 578.
4 3541 =--- Grossmutter des Basarab Tepelus 1486: 4 670, 4 684; indices: Laurentius
1480: 4 340, 4 341. Aurifaber, Nicolaus, Laurentius Rasor;
Marienburg s. Fehlioara s. Hellur. villicus: Martinus Faber; iurati Johannes
Martha, relicta Thomae de Pokafalwa 1478: Rewel; cives: Michael Aurifaber, Petrus
4 244, 4 245, 4 247. Cirotecarius, Laurentius Comperman. Mar-
Marthondeng s. Martinesti. tinus Kowach, Anthonius Frenckel; ple-
Marthonfalwa s. Metis banns Valentinus; decanus Johannes;
Marthonthellke s. Motis. decanatus 1475: 4039.
Martinesti, Rids Hunedoara. Marthondeng Medues Petrus 1486: 4 629.
1486: 4 652. Meggyes s. Medias = Blasius de Erdew
Martinsberg s. Somartin. Zent Gewrgh 1481: 4 422.
Martinsdorf s. Meas. MehedInti, Kreis 1482: 4 463.
Martini's, 1485: 4 618; = iuratus de Alwyncz Mehmed H., Sultan 1474: 4 004.
1486: 4 645-4 655, 4 680 = nuntius Bras- Meysem Paulus, iuratus de Zegeswar 1486:
soviensis 1477: 4 163; = de Kwnd 1477: 4 668, 4 671.
4 174; = de Galthw 4 244; =
1478:
notarius duarum sedium 1477: 4 195. Melchior de Hozywthelk 1484: 4 552.
Materna, -us aurifaber 1485: 4 617. Merche Andreas 1484: 4 566.

505
www.dacoromanica.ro
Merghindeal, Merge In, Kreis Sibiu. Margan- MiMilleni, Schaldorf, Kreis Sibin. Saardorph
dal; Michael, Johannes; 1477: 4202. 1478: 11 261. 1482: 4 506.
Mertersperg s. Somartin. 1483: 4 537.
Meschen s. Mosna. Milialco 14E0: 4 381.
Mesendorf, Meschendorf, Kreis Brasov. Mese Myhalfalwa s. Boarta.
1484: 4 566. 1486: 4 648. Alihnea, Bote 1476: 4 088. 1482. 4 510.
Meszaros s. Carnifex. Minarken s. Monariu.
Metis, Martinsdorf, Kreis Sibiu. Marthon- Mintiu, Kreis Bistrita-NásAud. Nempthy,
falwa, Petrus presbyter. Nemethy 1474: 3 999, 4 019. 1483: 4 517;
Mettersdorf s. Dumitra. Albertus.
Mezaros Johannes, index Bistriciensis 1481: Minza, Bojare 1482: 4 471.
4 417. MirfislAu, Kreis Alba. Myrozlo 1483: 4 524.
Mica, Kreis Mures. Mykefalwa 1485: 4 605. Mircea, Bote 1481: 4 420.
Micasasa, Fdgendorf, Kreis Sibiu. Mykezazya Mittelszohmk, Gespanschaft 1485: 4 605.
1477: 4 183, 4 185. 1478: 4 236. 1480: Moardas, Mardisch, Kreis Sibiu. Argyas 1475:
4 368, 4 369, 4 372. 1485: 4 599. 1486: 4 062.
4 674, 4 677; Georgius Kwztha, Nicolaus Maga Barns de Aimed, provisor, castri Dewa
Fazekas, Georgius Magyar, Johannes Fal- 1484: 4 552.
ler, Blasius Sylei; Gereb Thws, Lauren- Mogos, Bote 1478: 4 257.
cius. Moldova, Moldau. Moldavia 1475: 4 054,
Micesti, Kreis Cluj. Mykes 1477: 4 166. 4 058, 4 087. 1479: 4 320. 1480: 4 335.
Michael, custos et decanus eccl. Albensis 1481: 4 389, 4 392, 4 420, 4 424. 1482:
1485: 4 599. 1486: 4 625, 4 664 4 666; 4 474, 4 512. 1483: 4 530. 1484: 4 565,
= de Balastelke 1475: 4 053; -= de 4 579.
Barach, -th 1477: 4 181. 1482: 4 488. Moldovan Sehorbann de Swarczwasser 1476:
1484: 4 564; = de Bodok 1481: 4 419; 4 104.
de Kechkemeth 1474: 4 022; = de Chewn, Molitor Jacobus, iuratus senior de Meburg
custos eccl. Athensis 1483: 4 524; = 1476: 4 093; = Laurentius alias iuratus
serator Coluswariensis 1475: 4 034; mag., civis Segeswariensis 1475: 4 032.
Bote der Kronsthdter 1476: 4 095, 4 096; Monay Georgius mag., lector eccl. Waradi-
= iudex de Feldwar 1475: 4 073; = de ensis 1476: 4 123.
Hangach 1475: 4 063; = fil Stephani de Monariu, Minarken, Kreis BistrIta-N5säucl.
Hederfaya 1485: 4 605, 4 606; = plebe- Malomarok 1482: 4 457; Johannes Rwd-
nus de Helta 1485: 4 585. 1486: 4 664
4 666; = fil. quondam Valentini de Hyd-
- orth.
Mbnchsdorf s. Retina.
weg 1475: 4 073. 1478: 4 261; 1481: 4 419 Monyaros s. Miigherus.
de Horthobaghfalwa 1478: 4 237; de Monyoros s. Sieu-Malglierus.
Hwzywtheky 1476: 4 102. 1477: 4 173. More Johannes, nobilis 1486: 4 656.
1482: 4 513; = de Losoncz s. Dezsb; Morgondal Johannes, index regius sedis Schenk
= de Margandal, index regius sedis Schenk 1481: 4 439. 1486: 4 686.
1478: 4 282. 1481: 4 439. 1483: 4 520. Moritzdorf s. Moral.
1486: 4 680.; = plebanus de Ruffomonte Moroda, Kreis Arad. banns Mathyws de
1486: 4 664, 4 666; = mag., alias mag. Maroth.
civium de Zegeswar 1475: 4 032. 1476: Mortesdorf s. 111118.
4 093. 1486: 4 668, 4 671; = de Lelez, Morut, Moritzdorf, Kreis Bistrita-Nasaud.
notarius regius 1474: 4 020. 1476: 4 109; Morycz 1478: 4 231.
= de Zerdahel 1483: 4 517; ro de Zob Mos, Bote 1480: 4 342.
1475: 4 036. 1481: 4 419 1482: 4 457. Moskau, Moskwa (US). 1483: 4 522.
1486: 4 673. Mosna, Meschen, Kreis Sibiu. Muszna 1474:
Michaelis Michael s. Michael, plebanus de 4 012, 4 017. 1476: 4 156. 1477: 4 167.
Helta. 1481: 4 448; Iacobus Gereb; plebanus
Michelsberg s. Cisnildioara. Johannes.
Molls, Mortesdorf, Kreis Sibiu. Marthonthelke
Michelsdorf s. Boarta s. Sinmihaiu de Cimpie. 1475: 4 037. 1478: 4 233, 4 263. 1479:
Myko Laurentius de Hydwegh 1475: 4 073. 4 291, 4 295. 1482: 4 502. 1484: 4 554;
1481: 4 456; = Michael de Hydweg 1475: Mathias Kerner et Caterina coniux.
4 073; = Petrus de Hydweg 1475: 4 073; Movile, Hundertbücheln, Kreis Sibiu. Cen-
= Valentinus de Hydweg 1475: 4 073. tunicumulls 1475: 4 080; plebanus Nico-
MIcul aus der Walachei 1482: 4 480. 1483: laus.
4 521. Mwekay Stephanus, castellanus in Zazsebes
Midas Kur de Bystricia 1485: 4 595. 1477: 4 180.
Muckendorf s. Grinari.
Miercurea-SIbiului, Reussmarkt, Kreis Sibiu. Mwesz, Mwsch Johannes zu Kronnenstatt
Zerdahel, iudex regius Matheus. 1484: 4 562.
Mihail Grammatic, Bote 1482: 4 465, 4 478, Miihlbach s. Sebes.
1484: 4 573. Mulner Michael, iuratus senior de Meburg
Mihalle, Bojare 1481: 4 394. 1476: 4 093.

506
www.dacoromanica.ro
Munere s. Miinarade. 11usnay Iaeobus 1479: 4 289. 1485: 4 598.
Murator Lucas de Sches 1485: 4 615. Muszna s. Mosna.

Naagdewcczer s. Divicioril Marl. Nyarlo, Praedium 1474: 4 003.


Naan, popa de Krypsiffen 1476: 4 104. Mekora de Krypsiffen 1478: 4 104.
Naami de Bidenbach 1476: 4 104. Nyee Petrus, alias iuratus Segeswaricnsis
Nalsseho de Rossenaw 1476: 4 104. 1475: 4 032.
iidasdia, Kreis Alba. Nadasd, Johannes Mcolai Johannes, iuratus de Nagdemetrio
I lwngor. 1486: 4 663; = Michael 1485: 4 588.
Natjh = relicta Elisabeth et fil. Agatha, Nieolaus de Bathor, episcopus Waciensis
Simon, Stephanus de Thathrang 1485: 1475: 4 050; = Bethlen 1482: 4 487.
4 576; = Johannes de Hydwegh 1482: 1483: 4 537; = de Buda et uxor Bar-
4 456; = Laurencius, Kastellan der Torz- bara 1486: 4 680; = plebanus de Cen-
burg; =-- Michael fil. Emerici de Hodos tumcumulis 1475: 4 080; = de Chak,
1481: 4 419. 1482: 4 457; = Sigismund, Woiwode von Siebenburgen 1477: 4 189;
castellanus 1484: 4 575. = de Gerend, iudex regius de Lusch-
Naghbudak s. Iludaeu de Jos. kyrch 1477: 4 195. 1478: 4 233, 4 237,
Naghdemeter s. Dumitra. 4 259, 4 265. 1479: 4 291. 1486: 4 653.
Naghselk s. $eiea Mare. = fil. Nicolai de Gerend 1478:
Naoy Ladislaus, iudex de Dees 1484: 4 568. 4 233, 4 263, 4 265. 1479: 4 290,
Nagyfalw s. Sasciori. 4 291, 4 295. 1486: 4 680. = nobilis de
Nagzarus s. 1.,;aros pe Tanave. partibus Hathzak 1477: 4 204; = de
Naneiul, Bote des Logofeten Staico 1482: Lyndwa, comes Posoniensis 1475: 4 050;
4 495. = de Lupsa 1486: 4 637, 4 644, 4 669.
Nann de Vinczberg 1476: 4 104. = plebanus in villa Michaelis 1474: 3 981,
Neaesa, Frau des Dragomir Udriste 1482: 3 982. 1476: 4 197. 1478: 4 241; = de
4 461. Pethlend 1477: 4 166. 1484: 4 566; =
Neaesul aus der Walachei 1474: 3 996. fil. Sixti, iudex regius Ruppes 1477: 4 195;
Neal' 1480: 4 382. =castellanus castri Kylellewar 1478:
Neagoe aus M5gureni 1482: 4 493; = Sohn 4 271; = episcopus Tininiensis 1475:
des Radul 1477: 4 177. 4 050. 1476: 4 143, 4 152; = junior de
Neaqu, Bojare 1477: 4 214. 1478: 4 252. 1480: Vizakna 1477: 4 165, 4202. 1478: 4 237,
4 337, 4 351. 4 261. 1479: 4 327. 1480: 4 364; = senior
Neapol (I). Neapolis 1476: 4 113. de Vizakna 1476: 4 126. 1477: 4202.
Necz s. Neteni. 1480: 4 359, 4 364. 1481: 4 451;
Neeti de Swarczwasser 1476: 4 104. Mkopolis (BG). 1481: 4 408. 1482: 4 492.
Negr, knesus de Krypsyffyn 1476: 4 104. Nieula, Kaufmann 1482: 4 474.
Neve, Vistier der Walachei 1475: 4 026. Niederneudorf s. Corvinesti.
Neithausen s. Netus. Nythusia s. Netus.
Nemethy s. Muth,. Nitra, -ia s. Neutra.
Neppendorf s. Turnisor.
Neteni, Netz, Kreis Bistrita-Nasaud. Necz Noerieh, Leschkirch, Kreis Sibiu. Luschkyrch,
1485: 4 605. Wyeghaz 1480: 4 373; iudex regius Nico-
Netus Niuthausen, Kreis Sibiu. Nythusia ; laus de Gerend.
Stephanus Klokner. Noistat, Neustadt, Kreis Sibiu. Newrstadt
Neuburga Claustrali s. klosterneuburg. 1486: 4 666; Stephan Budner.
Neudorff s. Nova Villa Valachalis. Nova Villa s. Satu Nou.
Newdorff s. Non Reman. Nou Roman, Kreis Sibiu, Wyfalw 1477:
Neumarkt s. Tirgu Mures. 4202. 1478: 4 261. 1486: 4 654.
Newstiwr s. Cetatea Alba. Nozbach s. Maierus.
Neusstadt s. Noistat.
Neutra, Nitra (CS). Nitria, capitulum 1482: Nfirnberg (D). 1485: 4 616.
4 505, 4 509; episcopus Thomas. Nussbach s. Maierus.

0
Oberbrodsdorf s. Vinerea. 4 174, 4202. 1478: 4 250, 4 261. 1483:
Oberneudorf s. Satu Nou. 4 531; cives Martinus Carnifex, Andreas
Oberwallendorf s. Unirea. Crugyer, Petrus Henczman, Iacobus, Ladis-
Oena Dejului, Salzdorf, eingemeindet in Dej, laus, Mathias Peylgyente; Nicolaus senior,
Kreis Cluj. Akna 1475: 4 040. Nicolaus iunior, Franciscus; plebani: Cas-
Ocna Sibiului, Salzburg, Kreis Sibiu. Salis- par, Petrus. Sigismundus;
fodium, Vizakna 1474: 3 982. 1477: 4 166, Cleland, Kreis Harghita, Okland 1486: 4 651.

36 - Urkundenbuch 507

www.dacoromanica.ro
Ocnila, Kreis Bistrita-000002. Akna 1485: Oradea, Grosswardein, Waradin um; capitu-
4 605. lum, secles 1475: 4 050. 1476: 4 122, 4 123,
Odorheiu Secuiese, Krels Harghlta. Wdwar- 4 128, 4 131.4 137, 4 138, 4 145. 1477:
hel, Dominicus. 4 175, 4 186,4 189, 4 191-4 194, 4 198,
Olen, Buda (H). 1474: 3 997, 4 000-4 003. 4 199. 1478: 4 233, 4 242, 4 248, 4 249,
4 006-4 008, 4 010, 4 020; 1475: 4 031; 4 268. 1480: 4 365. 1481: 4 427. 1482:
4 037-4 040, 4 042, 4 043, 4 045-4 049, 4 455.1483: 4 547. 1485: 4 613; episcopus
4 052-4 055, 4 063-4 067, 4 084. 1476: Johannes; canonici: Emericus Gyulay,
4 109, 4 123, 4 130, 4 131, 4 133-4 136, Johannes de Hwzth, Simon de Jene,
4 141, 4 143-4 146, 4 157. 1477: 4 164-4 Matheus, lector Gregorius de Mona, Pet-
170, 4 175, 4 178, 4 189-4 191, 4 196-4 199. rus Thegzes; iudex Benedictus Bolthus;
1478: 4 242, 4 243, 4 250, 4 253, 4 258, vicus episcopalis Olazy, Wadkerth; elves
4 260, 4 267-4 273, 4 275, 4 280-4 2b3, de Wadkerth; Stephanus Kalmar, Demet-
4 299, 4 304, 4 305, 4 322. 1480: 4 338, rius Literatus.
4 356, 4 357, 4 359, 4 365-4 367. 1481: Or4tIe, Broos, Kreis Hunedoara, Zazvaros
4 387, 4 404, 4 419, 4 422, 4 428-4 438, 1474: 4 077. 1475: 4 051. 1476: 4 092,
4 444-4 446. 1482: 4 458, 4 505. 1483: 4 124, 4 142. 1478: 4 269. 1482: 4 502,
4 522, 4 525, 4 526, 4 538, 4 540-4 543. 4 507. 1486: 4 623, 4 649, 4 652; deca-
1484: 4 549, 4 551-4553, 4 555-4 557, flatus 1475: 4 039; iudices regii: Andreas
4 559. 1485: 4 588. 1466: 4 622, 4 624, Kroner, Stephanus Groner, Stephanus
4 626-4 629,4 632, 4 633, 4 640, 4 644, Wynczy.
4 656, 4 672, 4 678, 4 685, 4 686; elves: Orsfistioara de Jos, Kreis Hunedoara, Waras-
Henzeres, Benedictus Literatus, Michael wisze 1486: 4 652.
Racz; Aurifabri Paul, Steffen; capitulum Orlat, Kreis Sibiu. Warallya 1486: 4 650.
1477: 4 191, 4 198; praepositus Ladislaus. Orsova, Kreis Mehedinli. Orsowa 1481: 4 412.
Offenbanya, -burg s. Baia de Aries. Orszag de Guth Georgius 1480: 4 332; =
Oglenda, Bote 1477: 4 172. de Guth Johannes 1477: 4 183; = Mi-
Olah Johannes, exactor vectigalium in Bis- chael de Gwth, palatinus Hungariae 1475:
tricia 1474: 3 999. 4 050. 1478: 4 242, 4 248, 4 249. 1485:
Olahcheztve s. Cisteiu Roman. 4 599, 4 613; = de Guth Sebastianus 1476:
Olahmezew*, Kreis Alba 1474: 4 020. 4 126. 1477: 4 183-4 185. 1478: 4 236,
Olahsaarmas s. Sfirmfisel. 4 261. 1480: 4 333, 4 336, 4 368, 4 369.
Olazy s. Oradea. 1485: 4 599. 1486: 4 674, 4 677.
Olczona s. Mina. Orthyl Nicolaus, iuratus civis Segeswari-
Oldericus, Kardinal 1484: 4 558. ensis 1475: 4 032. 1486: 4 668, 4 671.
Oliverius, Kardinal 1480: 4 355. 1484: 4 558. Osvaldus Cibiniensis 1484: 4 588; = de Gald
Olmiitz, Olomouë (CS). Olomuc 1474: 4 012, 1476: 4 102. 1478: 4 244, 4 251; = de
4 014.
Olnok s. BIrlea. Syle 1484: 4 566; = episcopus Zagra-
Omlas s. Amnas. biensis 1475: 4 050; = de Zamard 1482:
Oppra, mwlner de Grosdorff 1476: 4 104. 4 505.
Opra, Logofet der Walachei 1476: 4 110, Csztel (11). Ozthopsn, Mcmas Vuyild.
4 111. Otyl a. Orthyl.
Oprea, Gramatic 1477: 4 220. 1481: 4 394, Ozd, Kreis Mures 1475: 4 037, 1478: 4 233,
4 424; = Gesandter 1482: 4 486. 4 263,

Paad s. SpIni. Pata, Kreis Cluj. Patha 1484: 4 572.


Pachochy s. Pathoczy. Pathoczy. chochy Jdhannes 1483: 4 538,
Pallet Johannes 1486: 4 677. 4 542, 4 546.
Palócz (CS), episcopi Sigismundus, Emericus. Patru, 1477: 4 217. 1480: 4 341, 4 344, 4 352.
Pangracius de Bolya 1482: 4 502, 4 506. Prima, TOrnen, Kreis Sibiu. Pokafalwa 1475:
Pangracz s. Pongracz. 4 023. 1478: 4 444, 4 245, 4 247, 4 251;
Panlagh S. Banloc. Georgius Kereky, Paulus Gereb, Johan-
Pap Johannes de Mayer 1483: 4 518. nes, Martha, Petrus, Thomas.
ParAu, Kreis Brasov. Mykesfalwa 1474: 4 099. Paucea, Puschendorf, Kreis Sibiu. Posthelke,
1475: 4 050. 1486: 4 628. Johannes Gereb.
Parvus Johannes de Bothyn 1474: 3 998; Paul, Kronstddter 1482: 4 494; = Gold-
= de Zerdahel 1478: 4 273. 1480: schmied zu Olen 1475: 4 084.
4 356; = Michael, iuratus de Coloswar Pawelsz Michel 1481: 4 450; = Steffan 1481:
1477: 4 203; = Thomas de Lak, 4 450.
cubicularius 1478: 4 280 a, 4 285. Paulus mag. 1486: 4 659; = de Baltheu
1484; 4 561, 4 564, 4 579. 1484: 4 566; = mag. de Bystricia 1485:
Passath Stoyann de villa Cibiniensi 1476: 4 595; = mag. iuratus de Brassovia 1476:
4 104. 4 123, 4 128. 1478: 4 253; = de Chuch

508
www.dacoromanica.ro
1484: 4 566; = praedicator eccl. Cibi- censis et Bachiensis 1483: 4 536; = Abt
niensis 1485:4 589. 1486: 4 659: = mag., von Kolozsmonostor 1474: 3 984, 4 000,
secretarius dominae Elizabeth 1477: 4 197; 4 001; = mag., alias notarius Koloswa-
= de Galaz 1481: 4 419; = de Heyas- riensis 1478: 4 258; = de Koppan 1482:
falwa 1477: 4 174; = de Heltha, cano- 4 513; -= de Corona, mag. 1475: 4 082;
nicus Albensis 1477: 4205. 1478: 4 211. = de Dach, nobilis de Syolman 1486:
1485: 4 585; = de Rakos 1477: 4 166. 4 649; = de Dees 1474: 4 003; = de
1479: 4 310; = de Syle 1482: 4 502: Galthew 1478: 4 210, 4 244. 1480: 4 332,
-= scti Sixti presbyter cardinalis 1483: 4 333, 4 336. 1482: 4 502; = fil. Nicolal
4 548; = de Wacia, ep. Argensis 1483: de Gerend 1478: 4 233; 4 263, 4 265. 1479:
4 548. 4 295; = de Hozywazo 1484: 4 552; =
Paver Ambrosias, iuratus meg. civium de episcopus Moldaviensis 1477: 4 225. 1486:
Zegeswar 1486: 4 668, 4 671. 4 665, 4 666; = de Orodino s. Petrus,
Pazman Andreas, vicecomes comitatus Bihori- custos et decanus eccl. Albensis; = ple-
ensis 1476: 4 123. banns de Pyen Saxonicali 1485: 4 586;
Pecelu, Kreis SAlaj. Pech, Stephanus. = fil. Thomae de Pokafalwa 1478: 4 244,
Pechy Stephan de Thorda 1478: 4 279, 4 285. 4 245; = de Sard 1477: 4 174; = de
Pecs s. Fiinfkirchen. Syle 1484: 4 566; = de Sombor 1482:
Peyloyente Mathias, civis de Wyzakna 1477: 4 496; = de Somogyon 1475: 4 075. 1477:
4 174. 4 166; = plebanus de Stolczmburg 1486:
Pele de Swarczwasser 1476: 4 104. 4 665, 4 666; = de Thorozko 1474: 3 998;
Pellifex = Cristannus, Coloswariensis 1479: = de Wa., mag. 1475: 4 045, 4 063; =
4 324; = Lucas, civis iuratus Segeswa- de Weresmarth 1478: 4 259, 4 265. 1485:
riensis 1475: 4 032; = Petrus, villicus 4 617; = de Wesset 1477: 4 174. 1486:
Segeswariensis 1475: 4 032; = Valenti- 4 680; = praedicator generalis de Vydem-
nus, villicus de Zegeswar 1486: 4 668, pach 1479: 4 312; = aus Winz 1481:
4 671. 4 421; = plebanus in Vizackna 1479:
Pemphlinger Hans 1484: 4 581. 4 306. 1481: 4 396; = de Zobb 1486:
Pentag s. SlAtinita. 4 673.
Penthek s. Pinticu. Petschenegen, Philistei 1481: 4 436.
Perkas, -sz s. Pricaz. Pettersdorff s. Petersdorf.
Pern, - isium s. Verona. Petthend s. Petenia,
Pest (H). 1476: 4 145. 1477: 4 115, 4 190, Phansmlt Andreas, faber Coloswariensis 1477:
4 194, 4 199. 1481: 4 384; frater Ianusch; 4 203.
Goldschmied Lorenz. Philibertus, Kardinal 1480: 4 355.
Petenla, Kreis SAlaj. Pethen; Nicolaus, Step- Philistei s. Petschenegen.
han Kardos, Valentinus Sylei. Plana de Jos, Deutschpien, Kreis Alba. Pyen
Petersdorf s. Petts. Saxonicalis 1483: 4 544; 1485: 4 586.
Petersdorf (A). Pettersdorf 1482: 4 516. 1486: 4 655; villicus Mathias Hentzel,
Peterwardein, Petrovaradin (YU). Petrowa- Johannes Tengel; iuratus Laurentius
radinum 1475: 4 079. Stephani; plebanus Petrus.
Petherfalwa s. Petis. Plana de Sus, Walachischpien, Kreis Alba.
Pethlend, -end s. Petenla. Pyen Olachicalis 1483: 4 544. 1486: 4 655.
Petis, Petersdorf, Kreis Sibiu. Peterfalwa Pictor Mathias de Segeswar 1484: 4 566;
1475: 4 037. 1477: 4 182. 1478: 4 233, = Valentinus, iuratus de Zegeswar 1486:
4 259, 4 263, 4 265. 1479: 4 290, 4 291. 4 668.
1485: 4 585, 4 589, 4 597. 1486: 4 622; Pyen S. Pianu.
Andreas Porkolab. Pilgrum Sigismundus, iuratus senior de Kap-
Petre, popa de Awendorff 1476: 4 101. pasch maiori 1477: 4 195.
Petresti, Kreis Satu Mare. Mezewpetri, pres- Pilis (H). Gespanschaft 1481: 4 384.
biter Allexius. Pintak, -ek s. Pinticu s. SlAttnita.
Petrimathlae Nicolaus, index Coluswariensis Pinticu, Pintak, Kreis Bistrita-NAsaud. Pent-
1475: 4 034. 1477: 4 203. 1479: 4 324, hek 1486: 4 673.
4 325. 1481: 4 393, 4 428-4 430, 4 443. Piper, Stolnic 1481: 4 389.
1486: 4 657. Pischinti, Kreis Hunedoara. Pyskenez 1486:
Petri Paulus de Roznaw, notarius 1485: 4 585, 4 649.
1486: 4 659. Pyschki, Pyspeky s. Simeria.
Petrita, Kaufmann aus Tirgoviste 1477: 4 218, 1121e711, Kreis Cluj. Kewend, Blasius.
4 219. Plintenburg, Visegrad (H). Wyssegrad 1474:
Petru-voievod 1486: 4 687. 3 991. 1478: 4 285. 1481: 4 439. 1486:
Petra, Bojare 1478: 4 254. 4 638-4 640.
Petrus, cuslos eccl. Albensis 1476: 4 126; Pokafalwa S. Pauca.
iudex de Alwyncz 1486: 4 645-4 655; Pogan Meolaus, nobilis de Thorda 1481:
= de Baltheu 1484: 4 566; - de Bew- 4 443; = Thomas, nobills de Thorda
len 1475: 4 073; = fil. Ladislai de Bogath 1481: 4 443.
1477: 4 202. 1483: 4 523; = de Keresz- Polana Jiului, 1478: 4 216.
thwr 1474: 3 999; = archiepiscopus Colo- Polder S. Polner.

36 4 509
www.dacoromanica.ro
Po len. Po Ionia 1476: 4 150. 1481: 4 396. Posonium s. Presslmrg.
Polliator Laurentius Brassoviensis 1482: 4 455. Posthelke s. Pinicea.
Polner Michael, mag. civium Segeswariensis Potentiana, fil. Blasii de Kemend 1474: 3 998.
1475: 4 032. 1476: 4 093, 4 104, 4 152. Prahova, Kreis Prahova. Handelsweg 1476:
1477: 4 195. 1478: 4 282, 4 284. 1481: 4 160. 1481: 4 394, 4 395.
4 451. 1483: 4 535, 4 536. 1485: 4 591. Prejmer, Tartlau, Kreis Brasov. Prasmar
1486: 4 645-4 655, 4 668, 4 671, 4 680. 1476: 4 114. 1478: 4 230. 1484: 4 576;
Pongracz, Pan- Johannes de Dengelegh, iudex Johannes Gewbel; iurati: Nicolaus
vaivoda Transsilvaniae 1475: 4 063, 4 075. Gewbel, Nicolaus Hozyw; hospites Philip-
1476: 4 089, 4 091, 4 092, 4 102, 4 106, pus Lapicida.
4 113 -
4 116, 4 127-4 157. 1478: 4 273. Preiov s. Eperjeseh.
1479: 4 310; = Mathias fil. Johannis, Pressburg, Bratislava (CS). Posonium, Wra-
Katharina et Elisabetha 1479: 4 299, tislawa 1475: 4 024. 1477: 4 175, 4 199.
4 312. 1478: 4 235. 1482: 4 488, 4 499.
Porkolab Andreas de Kis-Budak 1474: 3 987, Prezlop s. Livia Rebmann.
3 999. 1475: 4 064; = de Petherfalwa Pricaz, Perkasz, Kreis Hunedoara. Saxones
1478: 4 236. 1479: 4 298, 4 310; = Chris- de- 1475: 4 051.
tian, Bojare 1475: 4 062. 1476: 4 159; Prigor Johannes 1482: 4 457.
= Jacobus, familiaris 1475: 4 068; = Proica, -yka, Bojare 1476: 4 090, 4 117.
Michael alias Azzyw, iuratus de Coloswar Prul Johannes, Cibiniensis 1484: 4 558.
1480: 4 355; = Paulus, iuratus de Dees Paton Georgius de Rakonycz 1478: 4 236,
1484: 4 568; = Simon de Koloswar 1476: 4 237; = Nicolaus de Rakonycz 1478:
4 140. 4 236, 4 237.
Poriva 1476: 4 104. Puschendorf s. Pducea.

Quinqueecclesiae s. Fiinfkirehen.

Raab, Gyor (H). Iaurinum, episcopi: Deme- Rasor Laurentius, index Megiensis 1485
trius Chwpor, Urbanus. 4 595.
Raacz Stephanus, Brassoviensis 1482: 4 455. Rassenawer s. Rusinari.
Rfickeve (H). Kewin 1477: 4 190 4 194. 1478: RAtundul, Bojare 1476: 4 153. 1480: 4 380.
4 239; Martinus Karcz. Rthr55e1,Rosch, Kreis Sibiu. Rawas 1477:
Rakonyez 1478: 4 236. 4 184. 1485: 4 585, 4 589, 4 597. 1486:
nacos, Kreis Brasov. Rakos, Paulus. 4 622, 4 625; nobiles Ambrosius, Bene-
Raeovita, Kreis Sibiu. Revken 1474: 3 983. dictus Gereb et filia Caterina, Georgius
1477: 4 166, 4 174. 1486: 4 680. Gereb, Paulus Gereb, Stephanus Gereb,
Raez Michael aus Ofen 1477: 4 189-4 191. Georgius Goldner.
Radeln, -dinthal, s. Roades. Rauthal s. Roandola.
TIMMS, Kaufmann 1481: 4 407, 4 408. 1482: Rebel s. Revvel.
4 473. Rebrisoara, Kreis Bistrita-Ndsgud. Rebra
Radla s. Ragla. minor 1486: 4 663.
Radna, -velgye s. Rodna. Reeea, Kreis Brasov. Recch, knezius Zlawo.
Radol, knezius de Berowu 1486: 4 685. Rediu, Kreis Cluj. Rewd, Marcus ffl. Georgii
Rada 111 Woiwode der Walachei 1474: 4 009, Chech.
4 013. 1478: 4 257. Beech s. Recea.
Radul 1482: 4 475. Reghin, Sachsisch-Regen, Kreis Mures. Zaaz-
Ragla, Kreis Bistrita-NAsSud. Radla 1475: regen oppidum 1474: 4 003, 4 011. 1483:
4 025, 4 036. 4 527. 1484: 4 556; decanatus 1475: 4 039.
Raymundus, abbas de Kercz et episcopus Reghin sat, Magyarregen eingemeindet in
Argensis 1474: 3 986. 1477: 4 187. Sächsisch-Regen 1474: 4 003.
Raynolth s. Jernut. Reichesdorf s. Richisu.
Ramas s. Romos. Reymar Laurentius, notarius de Coluswar
Rapollu Mare, Kreis Hunedoara. Rapolth 1484: 4 577. 1486: 4 631.
Georgius.
Reynarth s. Reymar.
Renettick Keresthen de Swarczwasser 1476:
Raska Komar)/ de villa Cibiniensi 1476: 4 104.
4 104. Repafahva*, Kreis Sibiu. 1475: 4 037. 1478:
R5s1narl, Stbdterdorf, Kreis Sibiu. Rasse- 4 233, 4 259, 4 263. 1479: 4 290. 1485:
nawer, Stederdorf ; popa Demetter; Coman, 4 585, 4 589.
Stoyann Passath, Koman Raska, Scha- Repch s. Rimnicu "Vileea.
lomon. Reps s. Rupea.

510
www.dacoromanica.ro
Ileteag, Kreis Bistrita-Nfigud. Rettheg 1486: Romavasara s. Roman.
4 677. Romos, flumes, Kreis Huncdoara. Ramas
Rethyws relicta 1486: 4 677. 1486: 4 619:
Betz (A). 1486: 4 675. Rona de Jos, Kreis Maramures. Rona, cas-
Rew s. Vadu Crisului. tellanus Valentinus Magnus.
Revken s. Racovita. Rorig Gaspar, iuratus de Nagdcmetrio 1486:
Rewd s. Rediu. 4 663.
Bendel Johannes, Rew-, plebanus Coronensis Rosch s.
1475: 4 029, 4 041. 1477: 4 169. Rosenau s. Ilisnov.
Rewel Johannes, iuratus de Meggyes 1477: Rosia, Rothberg, Kreis Sibiu. Weresmarth,
4 206; = Petrus, index Brassoviensis Ruffo Mons; Klara, Johannes, Petrus;
1475: 4 050. 1476: 4 152. 1482: 4 514. plebanus Michael.
1484: 4 573, 4 575, 4 576. 1485: 4 595. Rosioril, Kreis Satu Mare, Felekhaz, Johan-
1486: 4 630. nes.
Rever Cozmos, iuratus de Dees 1484: 4 568. Rosu s. Roth.
Reussdorf s. Cond. Rotbay, Rothbach, Kreis Brasov. Weres-
Reussen s. Bus!. marth 1476: 4 151; iudex Lucas Johannes
Iteussrnarkt s. Miercurea-Sibiului; Stuhl 1480: Kadar, Petrus Feyer.
4 331; index regius Matheus Gereb. Roterturm, Kreis Sibiu. Weresthoron 1477:
Rewz s. Rusi. 4 181. 1486: 4 680.
Ilykalph Georgius 1480: 4 333. 1481: 4 401; Roth Christian (Crista Rosu) aus Kronstadt
= Ladislaus 1476: 4 126. 1477: 4 202. 1477: 4 179. 1484: 4 573.
1480: 4 330, 4 332. 1485: 4 596. Rothbach s. Roam%
Richisu, Reichesdorf, Kreis Sibiu. Richesdorff Rothberg s. Rosia.
1486: 4 666; villicus Lucas Dross. Rotska Coman de Rozennaw 1476: 4 104.
Richard Michael, villicus de Kappasch maiori Rower Petrus, iudex regius de Zegeswar 1486:
1477: 4 195. 4 668, 4 671.
Rimnicu-Vilcea, Kreis Vilcea. Repch 1484: Rucfir, Kreis Arges. Handelsweg 1476: 4 160.
4 574. Rwken s. Racovita.
Rlsnov, Rosenau, Kreis Brasov. Rozennaw Rwdorth Johannes de Malomarok 1482: 4 457.
1482: 4 478. 1484: 4 576. iudex Iakob, Ruffus Petrus, iuratus senior de Meburg 1476:
Johannes, Simon; kenezius Thomas 4 093.
Iona, Coman Rotska, Stann Zorbin. Rumitnen, Val., Volahi 1474: 4 010, 4 015.
Roades, Radeln, Kreis Brasov. Radinthal 1475: 4 029, 4 049. 1476: 4 089, 4 103,
1476: 4 093; Michael, Nicolaus et Thomas 4 154. 1478: 4 234, 4 273. 1479: 4 311,
Greb. 4 313. 1480: 4 335, 4 378. 1481: 4 390,
4 392, 4 411, 4 417, 4 420. 1482: 4 468,
Roandola, Rauthal, Kreis Sibiu. 1474: 3 988. 4 556. 1481: 4 547. 1485: 4 614. 1486:
Rodna, Kreis Bistrita-NilsAud. Rodna 1475: 4 646, 4 653, 4 663.
4 042. 4 064, 4 077; pertinentiae Rad- Rumes, Rwmsz s. Romos. -
navelgye 1475: 4 042, 4 064, 4 077. 1479: Rupea, Reps, Kreis Brasov. Ruppes, Kwhalom
4 303. 1481: 4 417. 1475: 4 027. 1476: 4 104. 1477: 4201.
Rodt Anthonius, iuratus de Coluswar 1482: 1481: 4 403, 4 410, 4 450. 1482: 4 489.
4 503. 1485: 4 591. 1486: 4 646, 4 651, 4 686;
Roettel Nicolaus, iuratus de Valle Agnetis iudex regius Nicolaus fil. Sixti; villicus
1486: 4 636. Adam Gref ; Johannes Claren, Anthonius
Rom (I)., Roma 1475: 4 029, 4 056, 4 080. Faber, Laurentius.
1477: 4 176. 1480: 4 335, 4 360. 1483: Ru5i, Reussen, Kreis Sibiu. Rwz 1485: 4 593,
4 548. 1484: 4 558. 4 594; plebanus Bartholomeus.
Roman, Kreis Neamt. Tirgul de Jos. Roman- Rwsynth, soror Johannis de Eczel 1482:
vasara 1474: 4 016. 1475: 4 075. 1481: 4 513.
4 385. 1482: 4 491. Rwsintli, fil. Petri de Koppany 1482: 4 513
Romani 1483: 4 538. Rwz s. Rusi.

Saardorph s. Mihilileni. Sãeele, Kreis Brasov. Satcele, Iancáu Husar.


Igi Omsch.
Sabo s. Sartor. Sachsen, Saxones Theutuni 1475: 4 027, 4 051.
&led, Schwarzwasser, Kreis Sibiu. Fekethewyz 1476: 4 104, 4 112, 4 115, 4 141. 1480:
1176: 4 104. 1486: 4 650; knezius Ianusch; 4 375. 1481: 4 387, 4 394, 4 412, 4 415,
popa Turbol; Peter Barbossol, Bera, 4 438. 1484: 4 569. 1485: 4 613. 1486:
Coman Bolgar, Daan, Drol roth, Moldovan, 4 623, 4 624, 4 643, 4 645-4 655, 4 678,
Mayngrusswl, Neeg, Pale, Kersthen Ren- 4 679. 1487: 4 758; septem sedes: 1474:
netick, Singotcz, Stanczilla. 4014. 1475: 4038, 4055, 4 057, 1476: 4 091

511

www.dacoromanica.ro
4 116, 4 133, 4 148. 1477: 4 171, 4 195. 4 659; =- iuratus de Coluswar 1482:
1478: 4 260, 4 278, 4 280, 4 282-4 285, 4 504; = Johannes, civis de Wyzakna
4 307, 1480: 4 329, 4 365. 1481: 4 414, 1477: 4 174; = Laurentius, iuratus CU-
4 424, 4 435-4 437, 4 439, 4 440, 4 444, niensis 1485: 4 588. 1486: 4 645-4 655,
4 449, 1482: 4 489. 1483: 4 525, 4 535, 4 680; = Matheus v on Schart 1477:
4 536, 4 540, 4 541, 4 544. 1485: 4 586, 4 188; = Kaufmann aus Kronstadt 1481:
4 596, 4 615. 1486: 4 626, 4 630, 4 680 ; 4 383.
dime sedes: 1474: 4 010, 4 012. 1475: Sarwara S. $irioara.
4 038, 4 055. 1476: 4 091, 4 116, 4 156. SAsarm, Kreis Bistr4a-NAsAud, Zezarman
1477: 4 195. 1479: 4 289. 1480: 4 365, 1485: 4 605.
4 376. 1481: 4 431, 4 432, 4 436, 4 437, Saschiz, Keisd, Kreis Brasov. 1479: 4 328.
4 444. 1483: 4 525, 4 542, 4 543. 1485: 1481: 4 405. Iambus Akzmon.
4 593; septern et duae sedes: 1474: 3 991, SAseiori, Kreis Alba, Nagyfalw kenezius
4 008. 1477: 4 187. 1482: 4 488, 4 499, Michael.
4 508. 1483: 4 538. 1484: 4 559, 4 560, Sala Mare, Kreis. Zatmar, archidiaconus
4 570. 1485: 4 582, 4 591, 4 595, 4 611. Matheus.
1486: 4 656. 4 670, 4 672, 4 682. = ex Satu Non, Ob ern eu dorf, Kreis Bistrit ud.
Coloswar 1481: 4 393. Nova Villa 1481: 4 410; --- Kreis Har-
Sachsisch-Regen s. Reghin. ghita. Wyfalw 1486: 4 651.
Saes, Schaas, Kreis Mures. Segesd 1475: Saxones s. Sasehsen.
4 032. 1484: 4 566. 1485: 4 615; plebanus Sazwarus s. OrAstie.
Hieronymus ; Johannes et Lucas Murator. Skenderiia s. Skutari.
Sahack aus Suceava 1481: 4 406. Schaas s. Saes.
Sayo s. Sieut. Schaldorf s. Milifilleni.
Saldorff s. MihMleni. Sehalomon de Stederdorff 1476: 4 104.
SaleAu, Kreis Sibiu. Syalko 1477: 4 202. &liar& Benedietus, scolaris 1476: 4 161;
1478: 4 261. 1482: 4 482. 1483: 4 537. Stephanus 1476: 4 161.
SAliste, Kreis Cluj. Seresthye 1477: 4 166. Scharosch s. Saws pe Tirnava, s. Soars.
Sfiliste, Grossclorf, Kreis Sibiu. Grosdorff, Scharpendorf s. Sapartoc.
Zelysthye 1486: 4 650 ; knezius Slafh; Schart s. Sirloara.
popa Ianusch; Ana, Mann Brasca, Kyndra, Schassburg s. Sighisoara.
Oprea Mwlner. Schelk, sedes. Selk 1477: 4 164,
4 167.
Salomon, kenezius de Heech 1486: 4 685. 1480: 4 376; decanatus 1475:
4 039.
Salz s. SArata. Schenk:, sedes Schenck 1477: 4 168. 1478:
Salzburg s. Oena Sibiului. 4 282. 1483: 4 520. 1486: 4 686; index
Sanad s. Cemule. regius Michael Morgondal; Index terres-
Sankt Andreas s. Sintu. tris Blasius Magnus; iurati sedis Step-
Sankmartin s. Tirnäveni. hanus Budner, Nicolaus Herbarth, Hans
Sandrinus 1483: 4 518; = de Halmas 1474: Magk, Nicolaus Ther, Laurencius Thucz,
4 015; = s. Alexander. Tonig Vernengel, Lucas Szneider.
Saportoc, Scharpendorf, Kreis Mures. Sar- Scheneker Martians, sutor Segeswariensis
pathak 1481: 4 411; Petrus Gereb, Ladis- 1475: 4 032.
laus. Seherbann de Solnis 1476: 4 104.
SArata, Salz, Kreis Bistrita-NAsilud, Sofalva, Scherer Anthonius de Cibinio 1486: 4 659.
Gregorius; =-. Kreis Sibiu. Bobul. Sches s. Saes.
Saretor Michael, index regius de Szazsebes Sehimon, Diener 1482: 4 484.
1485: 4 591. Schirkanyen s. Sereala.
Sard, Kreis Mures. Sard ; Andreas, Petrus, Schirmer Valentinus, iuratus Brassoviensis
Valentinus, Sophia fil. I3enedicti Byczak. 1475: 4 050.
SArmasu, Kreis Mures. Magyarsaarmas 1478: Schmiegen s. Smig.
4 264. Schoffert Valentinus, senior de Lewendeck
SArmAsel, Kreis Mures. Olahsaarmas 1478: 1485: 4 591.
4 264. Schoy Petrus, linifex Zegeswariensis 1486: 4 668
Scholten s. Cenade; = Ruralkapitel (Vier-
Saros s. Soars. dOrfer-Surrogatie). Chzanad 1475: 4 039.
Saros pe Tirnava, Scharosch, Kreis Sibiu, Sch6nau s. Sena.
Magzarus 1476: 4 139. Schonberg, -onperg s. Dealu Frnmos.
Sarpathak s. Sapwtoc. Schonweder, -tter Andreas, Kronstadter 1481:
Sartor Adam de Bistricia 1486: 4 663; = 4 416. 1484: 4 562.
Ambrosius de Coloswar 1478: 4 238. 1481: &lord Michael, iuratus de Coloswar 1477:
4 428-4 430; = index 1486: 4 631, 4 638, 4 203.
4 675, 4 683; = Andreas de Dragomer- Schoresten, -Isten s., Sorostin.
falwa 1483: 4 517; = Benedictus de Schrifft Georgius 1485: 4 619.
Coloswar 1478: 4 238; = Clemens, iudex Schwarzwasser s. Sited.
terrestris Segeswariensis 1475: 1 032. 1476: Schunckenpun gh s. Clionkalmaka.
4 093; = Georgius, iuratus Cibiniensis Schuster Georglas Valentini, Cibinlensis 1484:
1477: 4 193. 1485: 4 589, 4 617. 1486: 4 558

512
www.dacoromanica.ro
Scyus Johannes, iuratus de Dees 1484: 4 568. Sherth Benedk tus de Horthobaghfalwa 1478:
Scoena s. Soria. 4 237.
Scolarls Johannes de Hegen 1476: 4 125. Sibiel, Budenbach, Kreis Sibin, Bidenbacii
Scolastica, consors Petri de Koppany 1482: 1486: 4 650; Eradul, Naann.
4 513.
Skutari, Shkoder (AL). Skenderiia 1478: Sibiu, Hermannstadt, dibinium civitas 147411
4 253. 3 980, 3 986, 4 005, 4 015, 4 022. 1475:
Sebastianus 1476: 4 129. 4 033, 4 046, 4 049, 4 055, 4 057, 4 062,
Sebes, Muhlbach, Kreis Alba. Zazsebes civi- 4 066, 4 067, 4 070, 4 082, 4 085-4 087.
tas, sedes 1474: 4 015. 1476: 4 091, 4 092. 1476: 4 088, 4 091, 4 098- 4 100, 4 104,
4 115, 4 116. 1477: 4 178, 4 180. 1478: 4 109, 4 111, 4 112, 4 122, 4 124, 4 128,
4 236, 4 237, 4 284, 4 285. 1479: 4 315. 4 133, 4 139, 4 142, 4 145, 4 146, 4 148,
1480: 4 329, 4 331, 4 332, 4 367, 4 368. 4 152, 4 158. 1477: 4 175, 4 178, 4 180,
1481: 4 404, 4 412. 1482: 4 500. 1483: 4 181, 4 187, 4 190 - 4 195, 4 199, 4 215-
4 544. 1484: 4 560. 1485: 4 586, 4 596, 4 217. 1478: 4 254, 4 272, 4 280 a. 1479:
4 603, 4 608. 1486: 4 655; decanatus 1475: 4 288, 4 297, 4 300, 4 307, 4 311, 4 314,
4 039; indices regii: Petrus Krich, Michael 4 316, 4 317, 4 321, 4 326, 4 327. 1480:
Sarctor; dives: Georgius Bleyer, Martinus 4 329, 4 339, 4 356, 4 358, 4 367 4 379.
Giring, Stephanus Magyari, Georgius 1481: 4 387, 4 388, 4 390, 4 396, 4 397,
Schrift, Johannes Zwky, Georgius cerdo; 4 403, 4 414, 4 416, 4 428, 4 433, 4 440,
castellani: Mathias de Buzas-Bwehard, 4 445, 4 449. 1482: 4 482, 4 486, 4 489,
Stephanus Muckay. 4 500, 4 503, 4 508, 4 513, 4 526, 4 528.
Sebes castrum s. Bologa. 1483: 4 536, 4 539, 4 544, 4 545, 4 547,
Secara 1486: 4 662. 1484: 4 549, 4 551, 4 557, 4 558, 4 561,
Sekes s. (MIA. 4 566, 4 569, 4 578, 4 579. 1485: 4 585,
Sedd Benedictus, clipeator de Coluswar 1484: 4 586, 4 590, 4 597, 4 608, 4 611, 4 616,
4 577. 4 617, 4 619. 1486: 4 622, 4 624, 4 626,
Seechz Jacobus, sartor Coluswariensis 1475: 4 630, 4 635, 4 641, 4 642, 4 657, 4 660,
4 078. 4 661, 4 672, 4 682. mag. civium Tho-
Segedin, Szeged (II). Zegedinum 1475: 4 072, mas Altemberger; villicus: Martin Glo-
4 074; index Ladislaus Zylagy; lPerator ckengisser; iurati cives: Johannes Bacca-
Lucas. laureus, Johannes Burger, Nicolaus Cro-
Segesd S. Saes. ner, Bartholomeus flutter, Johannes
Segeswar s. Sigisoara. Flutter, Steffen Marckgreff, Georgius
Seiburg s. Jibert. Sartor, Laurentms Sartor, Lodovicus
$eica Mare, Marktschelken, Kreis Sibiu. Stromer; cives: Johannes Bachlevy, Tho-
Naghselk 1478: 4 234. mas Kaadar, Peter Crauss, Michael Gereb
Seimesdorf s. Simionesti. Jacobus Literatus, aurifaber Mater-
Sel Laurenclus, familiaris 1475: 4 023. nus , Michael Nicolai, Johannes Prul,
Selk s. Schelk. Steffan Swartz, Mathes Ungeleych, Geor-
Selend s. 51l1ndru. gins Valentmi Schuster; mag. medicinae
Selgerstath s. Sellstat. Jacobus; plebanus Johannes Dwer; decani
Selistat, Seligstadt, Kreis Brasov. Selger- capitu it: Petrus, Sigismundus; capel-
stath; Hans Magk. lani Christianus, Marcus, L aurencius ;
Semendria s. Smederovo. Gaspar hospitalis pauperum; Johannes,
Senk s. Clam. prior domus ord. seri spiritus; praedicator
Sereala, Schirkanyen, Kreis Brasov. Sarkan Paulus.
1474: 4 009. 1475: 4 050. 1486: 4 628, $1bot, Unterbrodsiorf, Kreis Alba. Alkenyer
4 685, 4 686. 1486: 4 469.
Sereca, Kreis Hunedoara. Zarka 1486: 4 652. Sybroch s. Jibert.
Seresthye S. Sdliste. Sic, Kreis Cluj. Zeek 1474: 4 021. 1475:
Sermel alentinus, civis Brassoviensis 1477: 4 047, 4 048. 1479; 4 297, 4 322. 1481:
4 204. 4 442. 1485: 4 584; comes camerae Johan-
Servaelus, pkbanus in Baramlaka 1484:
4 554. nes de Feeleghaz; plebanus Dominicus.
Seuca, Kreis Mures, Zewkefalwa, Elyas et Sykes Johannes 1479: 4 310.
Lucas Zeuke. Sykesd Nicolaus de Theremy 1481: 4 423
Severin, Banat. Sewrin 1476: 4 139. 1483: 4 531, 4 533. 1486; 4 680.
Minn). Gheorghe, Kreis Covasna. Zenth- Siculi s. Szekler.
gyergh 1478: 4 230.
Sydovar s. Jdioara.
Shabiiak s. Zabljak.
Siebenbiirgen s. Transilvania.
Shkoder s. Skutarl. $len-Milgherus, Ungersdorf, Kreis Bistrita-
Shima und Frau Anna 1483: 4 521, 4 532. NdsSud. Monyoros 1485: 4 605.
Syalko s. $alefiu.
Sybenburgen, Provincia Cibiniensis 1480: Sieu-Odorhei, Kreis Bistrita-N6Aud. Wdwar-
4 331. hel, Petrus Efycher.

513
www.dacoromanica.ro
Si eu-Sfiniu, Leresdorf, Kreis Bistrita-Ngsà- 4 198; 1478: 4 242; = Richter von Rose-
ud. Zenth-Andras 1482; 4 501. 1485: nau 1482: 4 494; = de Zaz Berethe 1482:
4 605. 4 501; -= Cesandter 1483: 4 539.
Si eul, Kleinschogen, Kreis Bistrita-NasSud. Symontelke s. Shnionesti.
Sayo, Rysayo 1474: 4 003, 4 011. 1483: Sinadin, Bojare 1482: 4 460, 4 464, 4 510.
4 527. Synk s. Cineu.
Sighisoara, Schassburg, Kreis Mures. Seges- Since!, Kreis Alba. Zanchal; Gcorgius Sulyok,
war 1475: 4 027. 1476: 4 093, 4 132, 4 161, Johannes.
4 199. 1478: 4 277, 4 286. 1480: 4 364. Sinerai, Kreis Alba. Zenthkyral 1478: 4 247.
1481: 4 390, 4 392, 4 399, 4 435, 4 442, 1479: 4 296.
4 449, 4 451. 1482: 4 487. 1483: 4 530. Singfitin, Kleinenyed, Kreis Sibiu. Kysenyed
1484: 4 580. 1485: 4 598, 4 611, 4 615. 1475: 4 037. 1478: 4 233, 4 263. 1479:
1486: 4 630, 4 668, 4 671; mag. civium : 4 295; Laurentius.
Michael Polner, Ambrosius Poor, Andreas Singiorgiu de Radure, Kreis Mures. Erdew
Waal; mag. Michael; iudices regii: Mi- Zenth Gewrgh, Blasius Megyes.
chael Cremer, Petrus Rozner, mag. Mi- Singotez de Swarzw asser 1476: 4 104.
chael; iudex substitutus Caspar Kadar; Sinmarghita, Kreis Cluj. Zenth Margytha
iudices terrestris; Clemens Sartor; vil- 1485: 4 607. 1486: 4 674.
liens :Valentin Pellifex, Petrus Pelifex; Shunielions, Klosdorf, Kreis Alba. Zenthmyk-
iurati cives: Ambrosius artium bacc., los 1476: 4 102; index Petrus Albus.
Nicolaus Aurifaber, Franciscus et Hiero- Sinmihaiu de Cimpie, Michelsdorf, Kreis
nymus Kalmisch, Caspar Kadar, Fran- Bistrita-Nds5ud. Zenthmyhaltheleke 1474:
ciscus Cerdo, Simon Corrigiator, Ste- 4 003. 1485: 4 592.
phanus Cramp, Michael Kwre, Georgius Sinpaul, Kreis Mures. Zenthpol, Briccius.
et Thomas Gyger, Georgius Heninck, intereag, Kreis Bistrita-Nasdud. Somkerek
Paulus Meysem, Laurentius Molitor, Pe- 1476: 4 106, 4 127. 1485: 4 618; Johan-
trus Myze, Mathias et Valentinus Pictor, nes, Magdalena, Nicolaus et Stephanus
Nicolaus Losch, Nicolaus Orthyl, Caspar Erdeli; plebanus Michael; capellanus
et Chrisloforus Textor; cives: Stephanus Michael.
Cultellifaber, Nicolaus Kadar, Valentinus Sintioana, Johannisdorf, Kreis Bistri la-MsAud
Kethelvere, Georgius lharthlar, Michael Zenth Ivan, Michael Zekel.
Tewsch, Ladislaus Welther; fabri: Mar- Sintu, Kreis Mures. Zenth Andras 1475:
tinus Bodendorffer, Simon Clausembur- 4 024, 4 028.
ger, Mathias Steinhauer; sutores : Antho- Stria, Kreis Arad. Vilaguswar, castellanus
nius Blbm, Martinus Kalamisch, Martinus Stephanus Horvath.
Schencker; plebanus Clemens; Gregorius, Sirioara, Schart, Kreis Bistrita-NdsAud. Sar-
prior ord. scti Dominici, fr. Stanislaus; wara 1477: 4 188; nobiles Gregorius,
hospital et eccl. b. Anthonii. Ladislaus ; Martinus Byro, Stephanus Booz,
Sigmundsz Lorenez 1481: 4 450. Demetrius Fygen, Matheus Sartor, Fran-
Sigismundus, rex. 1474: 4 005. 1475: 4 032. ciscus Zenthgothardi.
1477: 4 191-4 194. 1478: 4 242. 1481: Syrmien (YU). Sirmium, episcopus Sigis-
4 433. 1484: 4 576. 1486: 4 623, 4 678; mundus.
= de Balastelke 1475: 4 053; = de Gald Sywlyok s. Sulyok.
1477: 4 202; = de Haranghlab 1477: Sixtus 1V., papa 1475: 4 029, 4 052, 4 056,
4 166. 1479: 4 299; = de Moha 1484: 4 069. 1477: 4 176. 1480 : 4 335, 4 360,
4 566; = de Palocz, episcopus Syrmien- 4 377. 1481: 4 396.
sis 1475: 4 050; = episcopus Quinque- Sizilien (I), princeps Ferdinandus.
ecclesiensis 1475: 4 050; .= plebanus de Slafh, knezius de Grosdorff 1476: 4 104.
Salisfodino ac decanus Cibiniensis 1474: Slatina, Kreis Olt. Szlatina 1476: 4 103.
3 981, 3 982. 1475: 4 065. Slfitinita, Pintak, Kreis Bistrita-Násaud. Pyn-
511ea, Kreis Alba. Syle; Paulus, Petrus, tek 1481: 4 410; Bartholomeus Kestner,
Oswaldus. Matheus Thoenisy.
S14e1 Albertus 1477: 4202. 1480: 4 369; Bla- Slanonien (YU). banus Johannes Ernsth.
sius 1486: 4 677; = Paulus de Galthew Slew nig Gregorius, plebanus Goloswariensis
1477: 4 202; = Valentinus de Petthend 1478: 4 238. 1481: 4 386, 4 454.
1476: 4 092, 4 102. 1477: 4202. Slinmie, Stolzenburg, Kreis Sibiu. plebanus
5ilindru, Kreis Bihor. Selend, Johannes. Petrus.
Simeria, Kreis Hunedoara. Pyspeky 1486: Smederovo (YU). Zenderew 1476: 4 103.
4 652; Georgius. 1480: 4 374. 1482: 4 492.
Simlonestl, Seimesdorf, Kreis Bistrita-Násaud. Smedyn Mathis aus Kronstadt 1482: 4 492.
Symontelke 1481: 4 419. 1482: 4 457. Smig, Schmiegen, Kreis Sibiu. Somogyon,
Simon Andreas, senior de Pulcromonte 1486: -od 1474: 4 006. 1478: 4 266, 4 275. 1479:
4 636; = plebanus de Appoldia 1476: 4 292, 4 293, 4 298; Blasius, Johannes,
4 125; = pannirasor Coluswariensis 1475: Pe trus.
4 078; = banus de Darlacz 1478: 4 265; Smithin Johannes, sartor Coluswariensis 1475:
= fn. Johannis Jankaf 1478: 4 231; = 4 078.
de Jene, canonicus eccl. Varadiensis 1477: Smolfus 1475: 4 029.

514
www.dacoromanica.ro
Sneyder IIieronymus Cibiniensis 1487: 4 710; 1476: 4 102 in Benye. 1477: 4 173. 1478:
= Iacob Cibiniensis 1485: 4 616; -
Lorencz Cibiniensis 1485: 4 617; = Pau-
4 27a; = de Hashagh 1479: 4 297. 1486:
4 632-4 634, 4 645-4 655, 4 680; = de
lus, senior de Pulcromonte 1486: 4 636. Izbwgya 1478: 4 270; = de Lossoncz
Snler Lux aus Kronstadt 1482: 4 477. 1474: 4 003. 1478: 4 268; = de Lupsa
Soars, Scharosch, Kids Brasov. Saros 1486: 1486: 4 637, 4 644, 4 669; = de Pech 1476:
4 646. 4 155; = de Peren, tavernicus 1475:
Sofalva s. Silrata. 4 050; = de Pethlend 1476: 4 102; =
Sofia (B) 1482: 4 192. de Saswar 1477: 4 189-4 194; = Sohn
Kreis Cluj. Solomkew 1478: 4 287. des Georg de Thate 1479: 4 295; =-- fami-
1479: 4 288. liaris caslellani de Thewrch 1477: 4 204;
Soldos Lazarus, castellanus de Therch 1481 : = Richter von 17s,inz 1481: 4 421; =
4 398. 1482: 4 498. de Zbwg) a 1475: 4 063; = kenezius de
So13 onikew s. Sol meni, Zepmezew 1476: 4 102. 1477: 4 173.
Solm Valentinus dc Bechekereky s Sophia. Sterea aus Fogarasch 1481: 4 408.
Solnoe interior, comitalus Zolnoc 1475: 4 025. &burin Anthonius de Valle Agnetis 1486:
Soinfirtin, Martinsberg, Kreis Sibiu. Mei- 4 636.
tersperg 1486: 4 651. Stina de Mures, Kreis Alba. Chuch; Paulus,
Sombor s. Ciumlaud s. JimI or. Valentinus.
Somkerek s. Sintereag. Stoya, popa de Vinczberg 1476: 4 104
Somer s. Jimbor. Stoica 1481: 4 395; = Bote des Dragomir
Sommerburg s. Jimhor. Udriste 1482: 4 468.
Somogy (II). Gespanschaft 1481: 4 381. Straus Johannes, pixidarius Cibiniensis 1481:
5ona, Schonau, Kreis Alba. Zepmezew 1474: 4 396.
4 020; = Kreis Brasov. Scoena 1486: Stremt, Kreis Alba. Castrum Dyod 1476:
4 646. 4 089.
Fophla fil. Benedicti Byczak de Sard 1480: Strygy Michael 1477: 1 173.
4 377; - relicta Johannis Gereb de NN ein- Strigonium s. Gran.
garthy 1474: 3 980; = relicta, Valentini Stroe aus der Walachei 1482: 4 479.
Solm de Bechereky 1481: 4 386. Story de Nova Villa Valachicalis 1476: 4 104.
Soro5lin, Sehoresten, Kreis Sibiu. Sothen- Stro mer, -ar Lodovicus iuratus Cibiniensis
stain 1476: 4 133. 1479: 4 297.
Spillnaca, Kreis Alba, Espanlaka 1482: 4 513. Stu erm Georgius de villa Latina Superiori
Spatae, Kreis Alba. Zazpathak 1482: 4 502; 1486: 4 663.
Gregorius Herborth. Stuhlweissenhurg, Székesfehérvár (H). Alba
Speyer (D) 1485: 4 616. Regalis 1474: 3 980, 4 022. 1475: 4 046.
SOLI, Kreis Hunedoara. Paad 1486: 4 652. 1477: 4 175, 4 190- 4 194, 4 199; praepo-
Spinonis P. de 1475: 4 029. siti Dominicus, Urbanus.
Staico, Gesandter 1477: 4 211. 1480: 4 354. Sturm Ilenedietus de Jaad 1486: 4 663.
1482: 4 492, 4 193, 4 495. Swarcwasser s. Sgeel,
Stanciul, Bojare 1478: 4 252. 4 257. Suarez Michael, sutor Coluswariensis 1481:
Stanezilla de Swarczwasser 1476: 4 101. 4 393.
stanna N ornic 1477: 4 177. Swartz Steffan, Schneider in Hermannstadt
Stanislai Johannes, fr. ord. praedicatorum de 1485: 4 616.
Colons ar 1479: 4 312. Sub Johannes, inralus de Valle Agnetis 1486:
Stanislaus, fr ord. praedicatorum de Seges- 1 636.
w ar 1480: 4 3u1. Suc s. Jucu.
Stederdorff s. Itfitinazi. Sueeagu, Kreis Cluj, Benedictus.
Steil hauer Matthias aus Schassburg 1478: Sucein a 1475: 4 058. 1479: 4 301. 1480:
1 277. 4 334, 4 381. 1481: 4 391, 4 406; Balte.sar
Stengels Tough aus Kronstadt 1482: 4 492. Kussner, Peterman Fleischer, Thomas
Stet haul Laurentius, iuratus de Pyen Saxo- Fleischer, Sahack.
mcalis 1483: 4 511. Suky Sambrinus de Halmos 1485: 1 603.
Sterhan V., rex 1478: 4 212.
Stefan, NN oiwode der Moldau 1474: 3 992, Swertfeger Johannes aus Kronstadl 1482:
4 013, 4 016. 1475: 4 058, 4 076. 1476: 4 477.
4 094, 4 119, 4 120, 4 117, 4 150. 1477: Su4ok Georgius (Gregorius) de Zanchal 14711:
4 163, 4 172. 1479: 4 301, 4 302. 1480: 4 092. 1477: 4 173, 4202.
4 331, 1 381. 1481: 4 385, 4 387, 4 391, Sulyok Demetrius 1482: 4 502.
4 392, 4 397, 4 420. 1482: 4 491, 4 515. Suplac, Ungarisch-Zepling, Krcis Mures.
1483: 4 522.
Steffan, Goldschmied zu Ofen 1475: 4 084. Zeplak 1474: 4 003. 1483: 4 527.
Stephanus, tituli set. Adriani diaconus car- Sutor lIartinus, iuratus de Valle Agnetis
dinalis 1475: 4 080; = de Bako 1482: 1486: 4 636.
4 502; = de Bogath fil. Emerici 1483: Sutoris Cristannus, iuratus senior de Kap-
4 531, 4 533, 4 534; = Familiare 1475: pasch maiori 1477: 4 195.
4 023; = de Komyathzeg 1475: 4 020. Szekely Michael de Szent-Ivan 1474: 3 987.

515

www.dacoromanica.ro
Szekler, Siculi 1474: 4 007. 1475: 4 027. 1476: Szeged s. Segedin.
4 154. 1478: 4 230. 1479: 4 302. 1480: Szlatina s. Slatina.
4 370. 1481: 4 389, 4 420. 1482: 4 459,
4 512. 1483: 4 530. 1484: 4 575. Sznelder Lucas de Agnetheln 1433: 4 520.

Talaba 1481: 4 408. waliensis 1475: 4 032. 1486: 4 668, 4 671;


Mimneia, Talmesch, Kreis Sibiu. Tholmach = Valentinus, linifex Zegeswariensis 1486:
1478: 4 278. 1485: 4 588, 4 611. 1486: 4 668.
4 630; plebanus Stephanus; Bote 1482: Thabyasy Georgius de Eczel 1474: 3 983,
4 468. 4 006, 4 012, 4 017. 1475: 4 075. 1476:
Tiimasasa, Kreis Hunedoara. Thamaspathaka 4 102. 1477: 4 164, 4 167, 4 168, 4 173.
1486: 4 652. 1478: 4 262. 1479: 4 292. 1480: 4 335.
Tannhoffer Itupertus, mag. domus ordinis 1486: 4 680; = Ladislaus, fil. Georgii
sct. spiritus in Wiena 1475: 4 082. 1474: 3 983, 4 006. 1475: 4 075. 1477:
Tapu, Abtsdorf, Kreis Alba. Hodvylag 1476: 4 164, 4 167. 1478: 4 262, 4 275, 4 180,
4 133. 4 182. 1479: 4 293, 4 298. 1480: 4 335.
Tara Birsel, Burzenland. Barcza 1475: 4 055, 1481: 4 513. 1484: 4 564. 1486: 4 616.
4 059. 1476: 4 151, 4 160. 1477: 4 210, 4 680; = Stephanus de Eczel 1486:
4 224. 1478: 4 283. 1430: 4 346, 4 348. 4 646; es Thobias de Eczel 1478: 4 261,
1481: 4 437. 1482: 4 459, 4 467, 4 508, 4 280, 4 282. 1482: 4 513. 1484: 4 564.
4 515. 1483: 4 538, 5 542, 4 543. 1485: 1486: 4 646, 4 680.
4 614. 1486: 4 656, 4 670, 4 672. Thakach = Valentinus de Segeswar 1484:
Tara Romfineaseal, Walachei. Magna Wola- 4 566.
chia, Transalpinae pars 1474: 3 992. 1475: Thamaspathaka s. Tdm6sasa.
4 029, 4 049, 4 054, 4 059, 4 087. 1476: Thanch s. Tonal].
4 100, 4 107, 4 120, 4 141, 4 158, 4 160. Tbarezay Martinus, comes camerarurn salium
1477: 4 163, 4 177, 4 179, 4208, 4 223. Transsilvanarum 1486: 4 660, 4 661.
1478: 4 229, 4 234, 4 280 a. 1479: 4 300, Tharnas s. Turmas.
4 302, 4 308, 4 309, 4 311, 4 314, 4 315, Tharnok Petrus de MachkaS 1486: 4 649.
4 319, 4 320, 4 326. 1480: 4 351, 4 380. Tharilar Georgius, iuratus Segeswariensis
1481: 4 387-4 389, 4 401, 4 424. 1482: 1475: 4 032.
4 459, 4 461, 4 475, 4 507, 4 510, 4 512, Thasnad s. 'Lima&
4 521, 4 528, 4 529. 1484: 4 519, 4 565. Thata s. Tata.
1486: 4 681. Korycz. Thathe s. Totol.
Tdriungeni, Kreis Brasov. Thathrang 1484: Thathrang s. Tárlungeni.
4 576; Blasius Nagh et relieta Elisabeth, Thathul IVoyko 1476: 4 110.
fil. Agatha, Simon, Stephanus. Thawasy Benedictus s. Gereb. ,
Tdrtäria, Kreis Alba, Thartaria 1486: 4 655. Thee! Ladislaus 1482: 4 457.
Tartlau s. Prejmer. Theke s. Teaca.
Tilsnad, Kreis Satu Mare. Thasnad 1481: Thekesz* Kreis Bistrita-NasSud, 1486: 4 663.
4 413, 4 415. Thegzes Petrus de Anarcz, canonicus eccl.
Tata (H). Thata 1477: 4 186. Varadiensis 1477: 4 198.
Tatsch s. Toneiu. They! Simon, luratus de valle Agnetis 1486:
Tatul aus Rosenau 1482: 4 481. 4 636.
Tfiuni, Kreis Alba. Zwzywpathak 1476: Themerdek Paulus, villicus Brassoviensis 1476:
4 118. 4 103.
Teaca, Tekendorf, Kreis Bistrita-NAsSud. Themeswar s. Timisoara.
Theke 1486: 4 673. Theodorns, set. Theodori diaconus cardinalis
Tekendorf s. Teaca. 1475: 4 080; = fil. Andreae Sartoris de
Temes, comes Paulus de Kynys. Dragomerfalwa 1483: 4 518.
Terneswar s. Timisoara. Ther Nicolaus, index terrestris de Schenckh
Tengel Johannes, villicus de Pyen Saxoni- 1483: 4 520.
calls 1483: 5 544. 1485: 5 586. Thercz s. Bran.
Teleajen, Kreis Prahova. Handelsweg 1476: Thereek, Johannes Galfy.
4 160. 1481: 4 394, 4 305. There mi Petrus de Golwswar 1481: 4 443.
Terch s. Bran. Therman Johannes, index Bistriciensis 1486:
Teremy Benedictus, iuratus de Goloswar 4 663.
1477: 4203. Thewky Valentinus de Lona 1483: 4 527.
Teufelsdorf s. Vinfitori. Thewrek lacobus de Wybuda 1476: 4 140.
Tewseh Michael, commansor Segeswariensis Theutuni s. Sachsen.
1475: 4 032. Thyws Gereb 1486: 4 677.
Teutschen s. Sachsen. Thobia s. Dupusu.
Textor Caspar, linifex Zegeswariensis 1486: Thodor, Logofet der Walachei 1481: 4 388.
4 668; = Ghrlstoforus, iuratus civis Seges- Thoenisy Matheus de Pentag 1486: 4 663.

516
www.dacoromanica.ro
Tholmach s. T61maeln. Tlur, Kreis Alba. Thywr 1482: 4 502.
Thoma de Awendorff 1476: 4 104. Tobsdorf s. Dupusu. .
Thomas 1485: 4 618; =-- vaivoda 1479: 4 303; Tohanul Veeht, Kreis -Brasov. Tohan 1400:
= vicari,is generalis eccl. Albensis 1475: 4 348.
4 065. 1476: 4 097. 1478: 4 241 1481: Tomos 1480: 4 383.
4 448; = de Baltheu 1484: 4 566; = Tonelu, Tatsch, Kreis Bistrita-NAsAud. Than eh
in Kercz commoraus 1484: 4 578; = 1475: 4 024, 4 028. 1485: 4 605.
archidiaconus Chongradiensis 1476: 4 158; Tordesch s. Turdas.
= pictor Koloswariensis 1485: 4 618; Törnen s. Pfinea.
= de Erdewd, praepositus Tituliensis Torzburg s. Bran.
1481: 4 428-4 430, 4 445, 4 446. 1484: Totoi, Kreis Alba. Thathe 1478: 4 233. 1479:
4 549, 4 555; = de Lippa, canonicus eccl. 4 295. 1400: 4 332, 4 336; Georgius.
Albensis 1476: 4 097. 1403: 4 524; = Transalpina pars s. Tara IlomAneasa.
Nitriensis 1475: 4 050; = Altzwanzigster Transilvania, Siebenbiirgen, partes Transil-
zu Nosen 1484: 4 562; = de Pokafalva vaniae 1474: 3 985, 3 986, 3 990, 4 000,
1478: 4 244, 4 245, 4 247; = kenezius de 4 012, 4 014, 4 019. 1475: 4 034, 4 042,
Rozennaw 1476: 4 104; = aus Winz 1481: 4 045, 4 046, 4 055, 4 057, 4 074. 1476:
4 421. 4 089, 4 091, 4 100, 4 116, 4 125, 4 128,
Thompa Petrus de Chombord 1482: 4 513. 4 132, 4 133, 4 141, 4 145, 4 146, 4 148,
1484: 4 566. 4 156. 1477: 4 164, 4 175, 4 186-4 189.
Thopanfalwa s. Cimpeni. 1478: 4 242, 4 243, 4 250, 4 255, 4 273,
Thordas s. Turdas. 4 281. 1479: 4 302, 4 309. 1400: 4 338,
Thorenburg s. Turda. 4 366, 4 375. 1481: 4 387, 4 412, 4 420,
Thormas s. Turmas. 4 422, 4 429, 4 431-4 434, 4 436, 4 438.
Thoseha, Georgius, iuratus senior de Meburg 1482: 4 488, 4 499. 1483: 4 536, 4 546,
1476: 4 093. 4 548. 1404: 4 551, 4 555, 4 556, 4 561,
Thot Nicolaus in Bewnye 1477: 4 173. 4 575. 1485: 4 601, 4 603, 4 611. 1406:
Thotfalw s. Lunca. 4 621, 4 622, 4 632, 4 634; vaivodae:
Thott Johannes, iuratus senior de Meburg Stephanus Bathori, Petrus Gereb, 131a-
1476: 4 093. sins Magyar; vicevaivodae: Dominicus
Thorstadt s. Dostat. l3ethlen, Anthonius de Kend.
Thoseha Georgius, iuratus senior de Meburg Trappold s. Apold.
1476: 4 093. Trendln (CS). Trinthiniurn, Trentcseny 1482:
Thwdor, Gesandter 1481: 4 400, 4 447. 4 505, 4 509; cives Laurencius et Mathias
Thudoran, Bojare 1476: 4 117. de Koloswar.
TigAu, Kreis Bistrita-Ndslud. Chewgew 1481: Treppen s. Tirplu.
4 453. Trinthinium s. Tren6in.
Tigmandru, Zuckmantel, Kreis Mures, Czyk- Tritenii de Jos, Kreis Cluj. Dethreh, Bene-
manthor, Demetrius. dictus, Johannes, Weres.
Timisoara, Therneswar 1400: 4 358. 1482: Trnovo (B). Tharnova 1476: 4 103.
4 507. 1483: 4 519; Blasius episcopus Tschanad s. Cenad.
Bodoniensis. Tschippendorf S. Cepari.
Tinin s. Knin. Tudor, Bojare 1475: 4 026.
Tirgoviste, Kreis DImbovil.a. 1475: 4 059, Turbo!, popa de Swarczwasser 1476: 4 104.
4 087. 1476: 4 153, 4 158, 4 159. 1478: Turk lanoseh, Kronstadter Bote 1477: 4 209.
4 256. 1401: 4 418. 1482: 4 492, 4 494, Tfirken, -kei 1474: 3 992, 3 993. 1475: 4 029,
4 510, 4 514; Petrita. 4 031, 4 054, 4 059, 4 060. 1476: 4 096,
Tirgsoru Vechl, Kreis Prahova. 1402: 4 494. 4 103, 4 119, 4 120, 4 141, 4 143, 4 150,
Tirgul de Jos s. Roman. 4 151, 4 153. 1477: 4208, 4 211, 4 223.
Tirgu Mures, Neumarkt. Wascharhel 1481: 1478:4250,4252,4253,4 256.1479:4301.
4 390, 4 452. 1482: 4 496-4 498. 1484; 4 302, 4 308, 4 311, 4 315, 4 317--4 321.
4 556. 1405: 4 594. 1486: 4 681. 1400: 4 329, 4 334, 4 346, 4 350, 4 351,
Tirmor, Kreis Bihor. Forum Reginae 1478: 4 370, 4 374, 4 375, 4 377. 1481: 4 385-
4 242. 4389, 4 391, 4392, 4 396, 4 397, 4 407,
Tirnava, Kokelburg. comitatus Kykelew 1474: 4 408, 4412, 4 415, 4 418, 4 420, 4 422.
3 998, 4 020. 1475: 4 055.1476:4 092, 4 118, 4 424, 4 426, 4 452. 1482: 4462, 4 464,
4 157. 1477: 4 166, 4 183-4 185, 4 202, 4 467, 4 498, 4 507, 4 514. 1483: 4 538,
4205. 1478: 4 236, 4 261, 4 275, 4 277. 4 539, 4 545. 1484: 4 565, 4 567, 4 579.
1479: 4 289, 4 293, 4 298, 4 327. 1400: 1485: 4 596. 1486: 4 662, 4 678.
4 364, 4 369. 1482: 4 516. 1483: 4 531, Turcul 1482: 4 473.
4 533, 4 534. 1485: 4 605, 4 611. Turda, Thorenburg, Kreis Cluj. Thorda cornif
Tirntiveni, Sanktrnartin, Kreis Mures. Dycew - tatus, oppidum, camera 1474: 3 984,
zenthmarthon 1475: 4 035, Sandrinus et 4 003, 4 011. 1475: 4 024, 4 025, 4 027.
Symeon Kyzdy. 1476: 4 101, 4 127, 1477: 4 166, 4 188.
Tirplu, Treppen, Kreis Bistrita-N5sAuel. Cris- 1478: 4 244, 4 245, 4 261, 4 263, 4 264-
tannus Henning, Johannes Lwetsch. 4266. 1479: 4 289, 4 290-4 295. 1481: 4 442
Titullensis praepositus, Thomas de Erdewd. 1402: 4 503, 4 517. 1483: 4 527, 4 547

517
www.dacoromanica.ro
1484: 4 560. 1485: 4 583, 4 605. 1486: Turmas, Kreis Hunedoara. Tharmas 1486:
4 660, 4 669; Slephanus Pechy, Thomas 4 652.
Pogan. Turnisor, Neppendorf, Kreis Sibiu. Eppen-
Turdas Tordesch, Kreis Hunedoara. Thordas
1486: 4 652, 4 667; iudex Nicolaus Egi- dorff, plebanus Johannes.
dii. Tutendorf s. Lunea.

1j, IT, W

Waal Andreas, mag. civium Segeswariensis Welter Symon, linifex Coluswariensis 1479:
1475: 4 032. 4 325.
Vacia, Vac, s. Waitzen. Wdwarehel s. Sieu-Odorhei.
Wadkerth s. Oradea. Veehea, Kreis Cluj, Wybuda, Buda; Michael
Vadu Crisului, Kreis Bilior. Rew 1485: 4 582. Magyari, Iacobus Thewrek.
Vayda Georgius de Felso Mcgese 1475: 4 077. Weingartskirchen S. inford.
Waynkerezth*, Kreis Hunedoara. 1486: 4 652. Weissenburg s. Alba lulia.
Walten, Vac (H). Vacia, episcopus Nicolaus Weisskirch s. Albesti, S. Ilbestil Ilistritel.
de Bathor. Velenche s. Venetia.
Walachei, -ia s. Tara Romfineasek Veit, Wolz, Kreis Sibiu. V. elcz 1478: 4 271.
Walachischpien s. Pianu de Sus. 1482: 4 500.
Valehid, Waldhiltten, Kreis Sibiu. Walthudia Welther Ladislaus, commansor Segeswari-
1477: 4 225. ensis 1475: 4 032.
Valko (H). Gespanschaft 1481: 4 384. Wener Gregorius de Monte scti. Michaelis
Waldorff s. Valenk 1476: 4 097. 1478: 4 211.
Valea Grosilor. Kreis Cluj. Thewky, Valen- Venetia, Kreis Brasov, Velenche, kenezius
tinus. Hrwmsa.
Valea lzvoarelor, Kreis Mures. Besenyew, Werhewezy Johannes, vicegerens Stephani
Ladislaus. Bathori 1483: 4 531.
Valea Lunga, Langenthal, Kreis Alba. Hozy- Werek Petrus, iudex Brassoviensis 1483:
wazo 1476: 4 118; Georgius, Ladislaus, 4 528.
Petrus, Valentinus. Weres Benedielus de Dethreh 1475: 4 024;
Valea Villor, Wurmloch, Keels Sibiu, Baram- = Johannes de Dethreh 1475: 4 021.
laka 1484: 4 554; Valentinus Kwntz, Weresmarth s. Rosin, s. Rotbay.
relicta Michaelis; plebanus Servacius. Weresthoron s. Iloterturm.
Valeni, Woldorf, Kreis Brasov. Walldorff Vernengel Tonig de Schonperg 1483: 4 520.
1474: 3 983. 1486: 4 636.
Valenttni Johannes, gcrev de Draws 1477: Werner Georglus de IIendorff 1483: 4 548;
4 225. Gregorius de villa Michaelis...; = Lau-
Valentinus de Chuch 1484: 4 566; = iuratus rencius in Fagendorf 1486: 4 677; =
de Coluswar 1486: 4 683; = de Dank- iudex de Nagdemetrio 1486: 4 663.
haza, praepositus Albensis 1483: 4 524; Verona (I). Pern 1485: 4 616.
= de Hydweg 1475: 4 073. 1478: 4 262; Veronica, relicta Johannis Muratoris de Sches
= de Hozywazo 1474: 4 020. 1477: 4 202. 1485: 4 615.
1480: 4 369. 1486: 4 674, 4 677, 4 680; Vesehonte de Vulterris, notarius curiae 1477:
= plebanus de Meggyes 1477: 4 206; 4 176.
= de Sard 1477: 4 174; = de Thewky Veseud, Wassid, Kreis Sibiu. Wesset 1477:
1
1474: 4 011. 4202. 1478: 4 261. 1483: 4 537; Ladis-
Walldorff s. 021.1. laus, Petrus.
Walle Berheeez, Valea Berheciului 1476: Veszpr6m (H). Wesprimium, diocesis 1475:
4 120. 4 052; episcopus Albertus.
Wfilman Johannes, iuratus senior de Kap- Veza, Kreis Alba. Weze 1482: 4 502.
pasch maiori 1477: 4 195. Wezzewd s. Veseud.
Walthudia s. Valehid. Wgra s. Ungra.
Waradinum s. Oradea. Wybuda s. Veehea.
Warhel s. Orheiu Bistrilei. Widdin, Vidin (BG) Bodonium 1476: 4 125;
Wasarhel s. Tirgu Mures. episcopus Blasius.
Vaslui, Kreis Vaslui. 1476: 4 095, 4 096. Wien (A). Vyenna 1475: 4 082. 1481: 4 449.
1480: 4 383. 1485: 4 596, 4 597, 4 601-4 604, 4 606,
Wassid s. Veseud. 4 610, 4 611. 1486: 4 682, 4 684; Rupertus
Wazko, Moldauer 1482: 4 491. Tannhoffer, prior ordinis scti. Spiritus.
Wyfalw s. Corvinesti, s. Satu Noll.
Udrisehya, -stbya 1483: 4 540, 4 542. Uyfalw s. Nou Roman.
Udriste Dragomir, Sohn des Manea, Bojare Vine Teen. Grosseidau, Kreis Bistrita-NSsAucl.
1476: 4 167. 1477: 4 177. 1480: 4 346, Ida 148-1: 4 605.
4 380, 4 382. 1482: 4 461, 4 462, 4 464, iisoara, Hohndorf, Kreis Mures, 1474:
4 465, 4 467-4469. 1484: 4 573. 3 988.

518
www.dacoromanica.ro
Vilaguswar s. Slria. Ungarn, regnum Hungariae 1474: 3 981,
Ikea, Bote 1480: 4 363. 3 985, 3 987, 3 989, 4 020. 1475: 4 031,
ileele, Kreis Chtj. Banabiky; Nicolaus Ger- 4 045, 4 052, 4 065. 1476: 4 093, 4 113,
end, Thomas Magnus. 4 154. 1477: 4 175, 4 186, 4 223. 1478:
Villa Latina superior s. Unire-t. 4 241, 4 243, 4 287. 1479: 4 320. 1430:
Vinatori, Teufelsdorf, Kreis Mures. Ileyas- 4 331, 4 3a0, 4 366, 4 374. 1481: 4 384,
falwa ; Laurentius, Paulus. 4 393, 4 396, 4 422, 4 433, 4 434, 4 448.
Wynezy Stephanus, index de Zaazwaras 1483: 4 525. 1484: 4 555, 4 556. 1485:
1486: 4 652. 4 601. 1486: 4 615, 4 678, 4 687.
Vinerea, Oberbrodsdorf, Kreis Alba Fel- Ungeleich Matheus, Schneider in Hermann-
kenyer 1486: 4 619. stadt 1 485: 4 616.
ingard, Wein garlskirchen, Kreis Alba. Weyn- Unger, Kreis Mures. 1 479: 4 293.
gyrthy; Johannes, Mathias et Petrus Ungerman Bartoholomeus, iuratus senior de
Gereb. Kappasch maiori 1 477: 4 195.
Winsberg*, bel Orlat, Keels Sibiu. Vincz- Ungersdorf s. M
burg, knezius : Bancz, Mann ; popa Stoya; Ungra, Galt, Kreis Brasov. Wgra 1486:
Barb, Butcza Bossarab, Lad, Nann. 4 647.
4101111, Bojare 1478: 4 276. 1479: 4 316. Unguras, Kreis Cluj. Balwanos 1479: 4 321,
1480: 4 352 1481: 4 424. 4 323. 1481: 4 409, 4 446; castellanus Paul
I Witt de Jos, Winz, Kreis Alba. Allvync7, Horwath.
Wynch 1485: 4 588. 1486: 4 655; indices Unirea, Oberwallendorf, Kreis Bistrita-Nasaud.
Petrus, Stephanus; iuratus Martinus; Felseo Walldorff 1481: 4 410; Blasius
Leonhardus, Petrus, Thomas. Gwemprich, Georgius Stwerm.
Wyragosberek s. Floresti. Vogeres s. FilgSras.
Wirthalben s. Biertan. Volco, Bojare 1477: 4 211.
Viscri, Deutsch-Weisskirch, Kreis Brasov. Voina aus Buzau 1486: 4 662.
Alba Ecclesia; plebanus Mathias, decanus Volahi s. Rumanen.
capituli Kwsz. Volata Dumitru, Bojare 1483: 4 532.
Visegrad s. Plintenburg. Woldorf s. Valeni.
Vistwanen Ibrg 1481: 4 290. Wolz S. Veit.
Vitriparis Gothard, civis de Colwswar 1481: Vona de Krypsiffyn 1476: 4 104.
4 443. Vornengel s. Vernengel.
Vidd, Gesandler 1477: 4 208. 1480: 4 337. Urbanus famulus 1486: 4 683. = thesau-
1 la 1 Caluggrul, Woiwode der \\ alachei 1481: rarius, praepositus eccl. de Alba, epis-
4 411, 4 418, 4 424, 4 425. 1482: 4 459, copus Jauriensis, Agriensis 1476: 4 143,
4 463, 4 466, 4 470-4 486, 4 510-4 512, 4 152, 4 155, 1477: 4 178, 4 180. 1478:
4 514. 1483: 4 521, 4 532, 4 539, 4 545. 4 255. 1480: 4 365. 1481: 4 404, 4 444-4
1484: 4 550. 1486: 4 662, 4 687. 446. 1482: 4 508. 1483: 4 542, 4 546,
Vladislav 11, Woiwode der Walachei 1479: 4 603. 1486: 4 672, 4 682.
4 320. Vulpas, Logofet der Moldau 1474: 3 992.
Vlad Tem, V oiwo le der Walachei, Dra- Wurmloch s. Valea Villor.
gulya, Wiwi Ladislaus 1475: 4 062, 4 064, Vurpar, Burgberg, Kreis Sibiu. Hyhalom.
-
4 070. 1476: 4 089, 4 127 4 129, 4 149,
4 153, 4 154, 4 159, 4 160. 1477: 4 163,
1486: 4 645, 4 653.
Ursula, consors Petri Beldi de Espanlaka
4 177, 4 320, 1480: 4 351. 1482: 4 513.
Usun Hasan, kleinasiatischer Herrscher 1476:
Vlaicul, popa 1482: 4 472. 4 103.
Ulies, Kreis Mures, Elwes 1475: 4 024, 4 028. Uzhorod (SU), castrum Huzth 1479: 4 303;
Ungarisch-Zepling s. Supine. Johannes.

Zabbo, Zab o Ambrosius s. Sartor. Zdrnesti, Kreis Brasov. Zerna 1477: 4 204
Zahljak (AL). Shabiiak 1478: 4 252, 4 253. 1480: 4 347, 4 348.
Zabo Egidius, iuralus de Coloswar 1477: Zathmar s. Satu Mare.
4 203; = Petrus de Offonthanya 1486: Zathmary Johannes, faber Coloswariensis
4 667. 1477: 4203.
Zakal Emeticus de Abasfalwa 1479: 4 298. Zaz Petrus 1484: 4 566.
Zala*, Krcis Mures. Ladislaus. Zaz Berelhe s. Bretea.
Zalay Ladislaus de Zalaha7a 1474: 4 011. Zazfylpes s. FiIpiu Me.
1481: 4 453. 1483: 4 527. Zazpathak s. Spalac.
Zanclml s. &Med. Zazsebes s. Sebes.
Zan Itinus, nobilis 1485: 4 619. Zazsornbor S. Jimbor.
Zapolya s. Horwath Paulus. Zazvaros s. Orfistle.
Zatand 1478: 4 242. Zbwgyay Stephanus, Steuereinnehmer 1474:
Zarka s. Screen. 4 015.

519
www.dacoromanica.ro
Zekel Emerieus iobagio in Kywzewel 1476: Zeplak s. Suplae.
4 126; = Gregorius 1477: 4 174; = Mi- Zerdahel, Johannes et Michael Parvus, Mi-
chael de Zenth-Ivan 1475: 4 041; = Pau- chael.
lus de Cibinio 1486: 4 659. Zerna s. Ziirnesti.
Zekeres Valentinus 1484: 4 566. Zeuke Elias de Zewkefalwa 1477: 4 173,
Zekeseh, Cykisch, Ruralkapitel Spring ost- 4 202; = Lucas de ZeNNkefalwa 1479:
lich Miihlbaeh 1475: 4 039. 4 310.
Zekeschdorf s. Uinta. Zewkwfalwa s. Seuea.
Zeec S. Sic. Zewld Stephanus de Ozthopan, camerarius
Zegedin s. Segedin. de Rivulidomingrum 1484: 4 561, 4 564,
Zegen Johannes, iuratus de Klwswar 1474 : 4 579.
4 000. 1477: 4203. Zezarman s. Sdsarm.
Zeiden s. Codlea. Zithadin 1476: 4 110.
Zelysthye s. SAliste. Zigeuner. Cziganos in Czibinio 14-6: 4 146.
Zenclerew s. Smodermo. Zylagy Ladislaus, index Zegediensis 1475:
Zenth Andras s. Sieu-Sfintu, s. Sintu. 4 066.
Zenthkyral s. Sinerai. Zinder Mathias de Begen 1476. 4 125.
Zenthgyergh s. Sfintu Gheorghe. Zlawo, kenezius de Reech 1486: 4 685.
Zenthgothardi Franeiseus von Schart 1477: Zolyomi 1478: 4 268.
4 188. Zolyomy Emerieus, castellanus de Therch
Zenthmargyta s. Sinmiirghita. 1476: 4 113-4 115. 1477: 4204.
Zenthmarthon s. Tirntwenl. Zolnok interior, comitatus. 1479: 4 323.
Zenthmarthonmachkasa s. 115ciea5u. Zorl in Stann de Rozennaw 1476: 4 104.
Zenthmyklos s. Sinmieldus. Ztheez Petrus de Barthfalwa 1483: 4 518.
Zentmyhaltheleke s. Sinmihaiu de Ling ie. Zuckmantel s. Tigmandru.
Zenthpol s. Sinpaul. Zuly Johannes 1485: 4 619.
Zentlazlo s. Lasseln. Zwnywkzeg s. Dumhrdvita.

www.dacoromanica.ro
- '31:03:23, - N355:017:353,f4k
-
Igir3notx*,2 isgss *w.:*.acoss,...ziess*A .3:*.*2, 2

%.,!. n.:.,-
, ...P51,0"'..Z,,,,,,`. 4"*.k.f."."4.4.44.! '''' v' ", k.5".

.,,,
'1.1.64 .... A
... ..4.0....',4se A."614.
,..,:v&,..i.*A's51
,...,...;?,,.,.4' 4;,`VA:.4.:,.4.4,.4'4.A.4...4'
'...."4.4,<44....,:s,'.:
.:,,,..4
4.,,,,,,
....,:,..........
..-<'?.'..".

''''A:. '""`" ...` .' .. Z.; :;,,lar,,,,... ,,,,.....,...,,,..iiok **,


......,,,,..,...,,........,...
4
. ..
,....,,,:....,.:,...,..:,.., ,.,,.,...A,........,..,,,,,,, ,

"<:>?»"*"--- :
: V=.i4-...?:::::::'' ,::.;.....:';:;;+;;;I:'::"'"; ,%''''''=*,',..,......,.<.7....t...,,.. .44*:L:Z.c,..::',1,,,To. ,,,,,,,,,ei..,64,.,t+.4.4'4,.0,,..."4 ttm."4
....,7,,,,,......,....1.,,;...,-...-.4-4, ,4,--,,,,,..,,,,...,.........,.4.,.?,......,..,,,......,,..5,,,,,,,.....t.,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,...,,:

"t< .,%41....4',,,,,..4.4
..,,, . i.` .p,..
:T : ....
....,..`).>"
P
0.4 ?S. 041. ::.

,..'... i co V, /.4. ..., 0.1... "....t..... . 4 700 ...'...". ...."."'t ....


,,. . Y , 4. 4 P ,.......4" ....".
' . 44, 4 .4. ' 44 ' 44,'.1404ZO..94144t.,...' ......,............e'.........t,
. 44,4.), .4.,..4 .4t4.4 .., ,ftsPiO,F ',4 . 444 44 `4...4,44,14,1,
....... ,...f...t, it.W. ',PA Oct .I.." 4,1...."".4 ....."././....; N.
,,,.. ,i ....., 4", ....{... ..,..--- `.......Y..,...^.0,.P.,,,,, 4.4,314t

;"
:

....,,,,,....,.p., pr...p.,,.....S. .....,,' pe ...I 4..v....., 41,14,


, 3, .44,,...ik.4...itAn....V......t.......4'..41.'44:''r'U
..,..4........ <,...."1.4....14,1Rt4f., ......",,P , 4 4,14 44Y,
1. . .4 , A ....
.t.
''A... 4. ...3.c .",. ...44....q...« ',A,. .4 4,- ,,,,,-0.--,,,..,044. f.....

: .
, 4.144W....
',N....4w.. ..f. Vi,,y;r0,..4. .
744.7,:i.,,S.:,,,, " ,.....Alatt.:
\ ,sj.444,..4.,..41%* .4.
440404,0.,00,"! r
t!.
V 4' . , p, , ...,.. ..4 v ,C.,...., ..x.-.
: ;.4.0
4."0,'!* .44..
4,,t44...4.......,,,p4..1..,4
ri,.!..:,....41.0.
4.A.1144.4i.:,r44A,.?*y.4fkil,..,,
,14.4i ff. 4...4« *..,...t, 4.,4,k.t'^rft...4.;,,,,#.t...N§.....".
: ,.....,,,-'....-"At,. . i.rtr:,;.V7. !!. ....,,, 4w.b,v.... , ,......?' ^:,!,...1.4,00.'....th.'.00°.006"''''
. :....,,.... ....., ,i:. ,,,;,..,....:.,,,,....,:+..., ..t........4..:;.;, , .,.....'4:4.4z4,44.4 ...... ' ,".
'-' ,
prd:Acj''''"A:t= .4:-nw....a 4. ,.. ..; 4},f, 4 , '`',0 .. . 4 44 4 , Wakioo ,44k.an, ,z:..e......,::.*:.:4.4.:04.-;,...
forti:.t.7049*
',...
.....A.-/&*.t.,...*4...2.0",14,""'"*"1"-. '-
..4i4p:

j --, 4,- ..,,,..1.,,, . ii=,--,.-- :"..s,


«. , -,,.--,!- ,40.:*.
. ,t,4":-,-',1!-,- t,....,,,,,K,-,!..,,...:"-,;,'"*'
.... ..... .......
-r---,..:-.7,;.,..':`;'-
..... :

4,11* ,e10
...Pe tp .
... ',
44),
':';''k.'!:; wik;1>,,k`,. < ,
': k <:.;:ksim
is ,444;* .`:,':-.2 44.4..,'sek

;44,51.
..4%`
" . t
` !
...

Poc
.57,,
*SW.,
%
:`,,14",,P,'
. .

* ..,"
.

t."," " 'f' 4 14, .................... .


.:>.;aik
4,x
ntliXJ tt, 44 yo,4.$
£.' 1*.'?:,5*i'.'.,.i*i,,,,.. &:« .. ...................
i*t.?04 ,
633.
40),,zer
4446Vatc.11,t'"".4.,, " '70:yoytqii,:talOW M44. 4

''',4043001

www.dacoromanica.ro
TAFEL I
..X17,17.tfffelrW,725
t(-

www.dacoromanica.ro
II
- ,,,- -- ,

rif
.1#$A44400416*.
;
.r.
el
WW4W* *-.1:"%#r

?Not,, '. ' .

2 7 .

TAFEL III

www.dacoromanica.ro
wograjp.?*41IPPi:
.
.
14

TAFEL IV

www.dacoromanica.ro
PRINTED IN ROMANIA

www.dacoromanica.ro
ISBN 973-27-0189-7

LEI 500
www.dacoromanica.ro

Das könnte Ihnen auch gefallen