Sie sind auf Seite 1von 1

D e m o n s t r a t i v p r o n o m i n a (§ 57) © U.

Dietsche

Demonstrativpronomen sind “Zeige”-pronomen (demonstrare = zeigen). Von diesem gibt es mehr als im Deutschen, weil die
Römer genauer differenzieren, wohin sie zeigen:
hic zeigt auf den Bereich des Sprechers, also die 1. Person→ “dieser hier (bei mir / bei uns)”
iste zeigt auf den Bereich des Angesprochenen, also die 2. Person→ “dieser dein” / “der da”
ille und is zeigen auf einen außerhalb liegenden Bereich, also die 3. Person→”jener (dort) / jener bekannte”1
Zu den Demonstrativpronomina zählt auch ipse (“selbst”, “in eigener Person”, “genau”).

hic: dieser (hier bei mir) § 57.1 iste: dieser dort (bei dir) § 57.2

Nominativ h i c m. h a e c f. h o c n. i s t e m. i s t a f. i s t u d n.

Genitiv huius ← huius → huius istius ← istius → istius


Singular

Dativ huic ← huic → huic isti ← isti → isti

Akkusativ hunc hanc hoc istum istam istud

Ablativ hōc hāc hōc istō istā istō

Nominativ hi hae haec isti istae ista

Genitiv horum harum horum istorum istarum istorum


Plural

Dativ his ← his → his istis ← istis → istis

Akkusativ hos has haec istos istas ista

Ablativ his ← his → his istis ← istis → istis

ille: jener (dort) § 57.3 is: dieser , derjenige, er § 57.4

Nominativ i l l e m. i l l a f. i l l u d n. i s m. e a f. i d n.

Genitiv illius ← illius → illius eius ← eius → eius


Singular

Dativ illi ← illi → illi ei ← ei → ei

Akkusativ illum illam illud eum eam id

Ablativ illō illā illō eō eā eō

Nominativ illi illae illa ei (oder: ii) eae ea

Genitiv illorum illarum illorum eorum earum eorum


Plural

Dativ illis ← illis → illis eis / iis ← eis / iis → eis / iis

Akkusativ illos illas illa eos eas ea

Ablativ illis ← illis → illis eis / iis ← eis / iis → eis / iis

Bis auf die Formen im Nom+Akk Sg neutrum bildet ipse § 57.6 die Formen genau so wie ille:
Singular: N: ipse, ipsa, ipsum; G: ipsius 3x; D: ipsi 3x; A: ipsum, ipsam, ipsum; Abl: ipsō, ipsā, ipsō
Plural: N: ipsi, ipsae, ipsa; G: ipsorum, ipsarum, ipsorum; D: ipsis 3x; A: ipsos, ipsas, ipsa; Abl: ipsis 3x

1 Is dient dabei mehr als a) textinterner Verweiser: „dieser (den ich gerade genannt habe)“ und b) als Ersatz für das fehlende Personalpronomen der 3. Person.
Weitere Hinweise zur Differenz zwischen den einzelnen Demonstrativpronomina: § 57.7.1-6. ille in der Verwendung „jener bekannter“ z.B., wenn auf einen
bekannten Autor hingewiesen werden soll, etwa ille Vergilius – 'der bekannte Vergil'.

Das könnte Ihnen auch gefallen