Sie sind auf Seite 1von 218

, AMMLUNG WISSENSCHAFTLICHER CO}IMENTARE

PAPYRI GRAECAE MAGICAE DIE GRIECHISCHEN ZAUBERPAPYRI



HERAUSCEGEBEN t xn CBERSETZT VON

. KARL PREISENDANZ

I

U::'-ITER MITARBEIT VON

A. ABT / S. EITREM / L. FAHZ / A. JACOBY G. MtlLLER / R. WO"NSCH

VERLAG B. G. TEUBNER STUTTGART

PAPYRI GRAECAE MAGICAE DIE GRIECHISCHEN ZAUBERPAPYRI

HERAUSGEGEBEN eND OBERSETZT VON

KARL PREISENDANZ

I

ZWEITE, VERBESSERTE ACFLAGE

MIT ERGJi.NZUNGEN VON KARL PREISENDANZ

DURCHGESEHEN t:ND HERAUSGEGEBEN VON ALBERT HENRICHS

STVTGARDIAE IN AEDIBVS B. G. TEVBNERI MCMLXXH

ALBRECHT DIETERICH

RIOHARD WnNSOH

ZUM GEDENKEN

1. AUFLAGE, LEIPZIG UND BERLI:'ll1928.

ISBN 3-519-04276-2

DIU- Werk iii urh~bcrE'ed:JtJich gl!'.smtibl. Di. dadurm. bes-riia.dClten Re:due, buonders die dec Cbcu."zuog. del Nadldruckl1 der Bildelluahrnt. der Fu.nk8eJ31dul1i, der '\Vied·erg_be Bal phot(JDlCcL..a.i· ISchcdlI oder ihilJichem W -'gc, del' Speimerung und AU6'WcrtuDg io.

Datc.ovr,::r.rbciIUIIguull,g:eo, bleibelll BUm bei VnwertuD.!i yon 'Teflen des Werkc:h deln Vel'lllg v-orbebaltcll.

Bei ge-werblicheD Zwe-meD dieaeuder VervieUiltiguo.g ill aD den VOflag I!ilEm.aB § 54 {;rhG ei.c: VeJ;Si.i'u.a, au zabl-eo, deeee Hij.h", mi. dem Ve,dag zu veteinbaren ill ••

© B. G. Teuhaee, Stutt, ••• 1973 Prillted in G-ermlilDy

Dru«: J-IIliLlI Behz, Weinheim •• d. B.

VORREDE

ALBRECHT DIETERICH lie6 im Sommer 1905 die lHitglieder des Heidelberger Oberseminars 'ausgewahlte Stucke aus gl'iechischen Papyri' behandeln, Unter diesem Decknamen gingen im Vorlesungsverzeichnis der Ruperto-Carola die griecbischen Zauberpapyri. Denn es ernpfahl sich damals noeh nicht fUr den ziinftigen Philologen, sieh 6ffentlieh zur Beschaftigung mit so tiefstehenden Erzeugnissen ungebildeter Volksschichten zu bekennen, Erzeugnisscn krassen Aberglaubens, denen der Name 'Literatur' nicht zukam. Im einzelnen Ausnabmefall, der ein Verwerten der Zauberpapyri und Fluch-Bleitafeln in groBerem Zuaammenbang fiir hohere Zwecke entscbuldigte, mochte der Verkehr mit Abraxas und Genossen noeh hingenommen worden, wenn auch nicht ganz ohne Stirnrunzeln jener klassisch Gerichteten, die mit FRA~90IS LENOi~MAXT in allen magischen Dokumenten der naehchristlichen Zeit nur den 'fromage gnostique' rcchen. Die in Vorurteilen nicht befangen, unbeirrt das religionsgeschichtlich und volkskundlich wertvolle Gut aus dem ungeordneten Wust der Zauberrezepte und Praktiken zu erkennen suchten, sie waren zu Anfang des Jahrhunderts leicht zahlbar. Ihnen voran AI,BRECHT Dn:TERICH, der seine noch haute umstrittene Mithrasliturgie (1903.1910.1923) auf einem Text des GroBen Pariser Zauberpapyrns aufbaute, nachdem er in seiner preisgekrcnten Bonner Doktordissertation (1881-!), in seiner Habilitationsechrift (lH91), im Abraxas (1891), in der Nekyia (1893) und sonst beilaufig immer wieder auf die ungehobenen Scbatze der Zauberpapyri hingewiesen hutte, Neben ihm suchte RICHARD WUNSClI das Interesse fiir die Zaubertafeln wachzuhalten:

Ihnen verlieh die Tatsache, daB ihre Belege aus Attika im Hahmen des Corpus Inscr, Att. erseheinen konnten (1897), einiges Ansehen. Wi.:Nscns Buch 'Sethianiscbe Verfiuchungstafeln aus Rom' (1898) gab reiehe Anregung fur die religions- und kulturgeschichtliche Behandlung soIcher Uberlieferungen_ Auch RICHARD Ht:ITZEXSTEIX hat fruh ihren Gehalt erkannt ; schon 1892 beschaftigte ihn die Herstellung des Hekate-Hymnos vom GroBen Pariscr Znuberbuch in einer eindriugendsn Studie des Rostocker Index lectionum, und sein 'Poimandres' (1904) weist dem triimmerhaft erhaltenen Papyrus :;\fimaut des Louvre zum erstenmal seine wichtige Stelle in der Religionsgeschichte zu. Die theologisehe Seite vertrat als vorurteilsfreier Erforscher der Dokumsnte des Aberglaubens ADOLl<' DEISSMAYX. Er Iegte seinen spracbgesehichtlich bahnbreehen-

VI

Vorrede

den 'Bibslstudien' (1895; 3. engl. Aufl.. 1923) eine Fluchbleitafel aus Hadrumet zugrunde und behandelte in seinem weitverbreiteten 'Licht vom Osten' (1908, 4. Anfi. 1923) die Zaubertexte der Papyri unbedenklich gleichwerlig mit allen andern von ibm besprochenen spstantiken Dokurnenten. Es fehlt nicht an andern Gelehrten von Rang und Namen, die sich neben DIETERICH, Wuxsca, DEISS),iA1\X urn die richtige Wertung der Zauberliteratur bemlihten als einer unmittelbaren Quelle flir unsere Erkenntcis des Glaubens und Aberglaubens, der Sprache und Kultur, der 'Folklore' im Agypten der ersten naehehristlichen Jahrhunderte - sie haben fast aile geistigen Zusammenhang mit jenen Vorkampfern oder sind aus ihrsr Schule hervorgegangen. Nur wenige stehen fUr sich da , wie OTTO CRCSIUS, der, von ERWIN ROHDE beeinfiuBt, bei seinen religionsgeschichtlichen und volkskundliclien Studien den Zauberpapyri groBte Teilnahme zuhraehte, ohne abel' Wesentliches tiber sie zu veroffentliehen, und AGGCSTE AGDOLLENT, der 1904 seine verdienstvolle Sammlung der griechischen und lateinischen Defixionsbleitafeln publizierte, DaB und wie sehr A.. DIETERICH und seine Mitstreiter auf dem rechten Weg waren, wenn sie die Zauberliteratur ohne Unterschied ihren philolcgiachen Studien einreihten und flir sie eintraten, hat sehon die nachste Zukunft. gelehrt: die Zahl der Forscher, die Zauberpapyri und Flilchtafeln fiir ihre Arbeiten auswerteten, ist in den letzten zwei Jahrzehntsn erstaunlieh gewachsen; den Nachweis kann mein uberblick iiber die Benutzer der Papyrustexte erbringen (Arch. f. Papyrusforseh. VIII 1926, 132-165), der schon jetzt wieder reichliche Nachtrsge erfordert,

Auch diesss Corpus der griechischen Zauberpapyri geM auf EinfluB und Anregung ALBRECHT DIETERICRS zuruck. Oft betonte er in jenen Heidelberger Seminarubungen des Sommers 1905 und im personliehen Gasprach als Hauptgrund ihrer verachtliohen Behandlung durch die philologischen und theologischen Forscher das Fehlen einer leicht zuganglichen, allgemein lesbaren und vsrstandlicheu Ausgabe der verstreut publizierten und teilweise hochst· mangelhaft bearbeiteten Texte. Von der ersten Bearbeitung dieser Dokumente, die CHARLES WYCLIFFE GOODWIN fiir die Cambridge Antiquarian Society geliefert (1852), bis zur letzten, die SA~. EITRE~ der N orske Videnskaps-Akademi Oslo 1925 vorgelegt hat, sind dreiundsiebzig Jahre verstrichen. Die Methoden der Editionstechnik haben in diessm Zeitraum gewechselt, die Anschauungen und Auffassungen zu fast allen Problemen der Zauberpapyri haben sich dauernd versehoben, So bieten die Erstausgaben, nebeneinander gehalten .• ein recht buntes Bild, CR. W. GOODW[~ edierte Pap. XL VI des British Museum; dem griechischen Text lieB er englisehe Ubersetzung und ndtigste Erklarung folgen. Ahnlich verfuhr GGSTAV PARTHEY, als er 1865 die beiden Berliner Exemplare publizierte; auch er versah den U rtext mit einer deutschen Ubertragung, wahrend ihm der Hollander C. LEEMA.:SS eine lateinische gegenuber stellte; seine 1885 gedruckte Ausgabe der zwei Leidener Zauberpapyri geht mit der Grundlage ihrer Textbearbeitung in die Zeit vor 1830 zurdek und

Vorrede

VU

hat damit ala ilItester Versueh zu gelten, grieehische Zaubertexte systematisch zu edieren; denn nicht LEEMA..,\S, sondem C, J_ C. REUVEXS gehOrt das Verdienst von Erstlesung und sinngemii£er Umsehrift der Rolle und des Buchs im Museum van Oudheden. Die oft fragwiirdigen Zutaten 'Von Versio latina und Rommentar sind allein LEE:MA:SS' Arbeit. Diese friihsten Editoren "Von Zauberpapyri gingen aile von der .A.nsicht aus, da] solche nicht landlaufigen Texte einer Verstandnis bereitenden t"bersetzung bedii rften , wie anch KARL OTFRlED :.vlt'ELLER in seiner - schon dureh das hohe Interesse des feinsinnigen Gelehrten fur so abstruse Texte bedeutsamen - .A.nzeige von C. J. REUVE:SS" Lettre a :Mr. Letronne (Gott. Gel. .anz. 1831,54.5-554) es fur nutzlich hielt, Kostprcben aus Leidener Zauberpsprri ins Deutsche zu llbemagen. Zur weiteren Verbreitung dieser oft textlich verderbten und inhaltlich schwer verstandlichen Literatur bii.tte es gewiB beigetragen, waren die folgenden Heraasgeber der Methode ihrer Vorganger treu geblieben. Aber der Wiener Papyrolog CARL WESSELY schlug einen andern Weg der Publikation em. Es ist sein groBes und bleibendes Verdienst, mit zwei gewichtigen Publikationen in den Denkschriften der Wiener .A.kademie eine Anzahl noah unbekannter Zauberpapyri von inhaltlieh holier Bedeutung ana Licht gezogen zu haben, Dss GroBe Zauberbuch der Bibliorheque Nationale Paris, Suppl. grec. 574, ein Sammelwerk von 3274 Zeilen auf 18 Doppelblsttern, von der Kaiser!' Bibliothek 1857 aus der Collection Anastasi erworben, von E. MILLER in einigen hymnischenProben ohne Quellenangabe 1868, von E. REVILLOt'T in koptischen Belegen 1876 bekannt gegeben - dieses umfangreichste Zauberdokument hat WESSELY zum erstenmal Ittckenlos transkribiert und mitgeteiIt (Denksehr.36, 1888). Er hat dsbei auf Herstellung eines 'Iesbaren' Textes ganz verzichtet, um lediglich €line Umschrift der originalen Fassung des Papyrus selbst zu geben. Damit hat er ein schatzbaree Material geliefert, das aher gewi.B nieht VDn jedem Benutzer ohne Sehwierigkeit verwendet werden kann, Schon das Fehlen der .A.kzente und Satzzeichen wird manchen abschrecken, sieh ernster mit diesen so gedruckten Texten zu befassen. DaB die erste Koilation des Papyrus nieht ohne Versehen geraten konnte, ist nieht verwunderlieh, WESSELY selbst hat sehon 1888j89 der .A.usgahe eine Revision nachgeechiekt. Zugleich mit dem GroEen Pariser Papyrus brachte er den des Louvre Xr. 2391 (M'imaut) ans Licht, ein Bruchetuck, das weit grof.ere Anforderungen an den Palaeographen stellt; dazu in neuer selbatsndiger Lesung den von GOODwr:.'. bereits edierten Londoner Anastasi, Brit. Mus. XLVI. Die gleiche Editionstechuik wandte WESSELY an, ale er die umfingliche Zauberrolle des British :Museum N r. CXXI, eine Sammelhaudscbrift, ebenfalls in den Denkschriften der .A.kademie Wien, Band 42,1893, bekannt machte und diese Ausgabe mit den kleineren Stucken aus London, CXXII-CXXIV, bsreicherte, WESSELY hat mit seinen Editiones palmares hOchst wertvolle Pionierarbeit geleistet: fiir sie bleibt ihm der Dank ailer Religionshistoriker unci Forscber der spatantiken

VIII

Vorrede

Sprache und V olkskunde gesichert. Er hat unschatzbarss Material geliefert, das bis heute die Grundlage fiir aIle Forschungen auf dem Gebiet der antiken Magie bildet, Immerhin aber sehien es wunsehenswert und an der Zeit, diese von WESSELY und seinen V organgern zerstreut und nneinhaitlich publizierten Dokumente in einem einzigen CORPUS PAPYROR'G){ MAGICARL"lf. zu vereinigen, das dem Benutzer einen moglichst gesicherten, nach festem Grundsatz bearbeiteten Text bictet. Lm so mehr empfahl sich dieser Plan, als gleiehzeitig mit WESSELYs Ausgabe der Londoner Papyri CXXI-Cxxrv FREPERIK KEHONS 'Greek Papyri in the Brit. ~useum' (1893) die selben Stucke in neuer, von WESSEL vs Lesungen unabhangiger Kollation braehten (dszu die bei WESSELY fehlende Tpaik 'ArroAAwviou' Pap. Lond. cxxv), Der Vergleich beider Textaufnahmen ergab nicht selten wesentliche Versehiedenheiten, auf die ULRICH WILCKEN, Gatt. GeL Anz. 1894,727-731 unter Vorlage eigener Kollationen hinwies. Aueh KENYONS Ausgabe bietet wie die WESSELYS keine fertigen 'I'sxte, sondern nur Transkription ohne Akzente und Satzzeichen, doeh besitzt sie den Vorzug, reieher mit Anmerkungen versehen zu sein, und vor allem: das Tafelwerk bringt alle Zauberpapyri des Brit. }Iuseurns in ll.USgezeichneter photographischer Wiedergabe - eine unschatzbare Hilfe beim Naehpriifen der Texte, ihrer Bilder und Zeiehen.

So Iagan 1893 alle wichtigen magischen Papyri in Publikationen vor, die eine Vorstellung von ihrem Inhalt zn geben vermochten; die das Material zusammenstellten , sber die Fordernngen an eine durchweg brauchbare Ausgabe nicht erfullen konnten. Sic zu schaffen oder vielmehr sie schaffen zu lassen, das war ALBRECHT DIETERICH ein langjdhriges Anliegen.. Zunaehst dachte er freilich nur an eine X eubearbeitung des GroBen Pariser Buchs, aus dem er susgewablte Teile wohl mit diesem Nebengedanken im Heidelberger Oberseminar behandelte. Freudig srimmte er zu, als ich meine Bereitwilligkeit erklarte, mich an die Ausgabe zu wagen; er selbst wollte sich mit seiner Redaktion der Hymnen und metrischen Stiieke beteiligen. Gedacht war eiu Bsndchen der Bibliotheca Teubneriana; die Textrevision sollte mit Hilfe del' Photographien des ganzen Papyrus vollzogen werden, die sich DIETERICH damals ans Paris besorgt hatte. Diese Ausgabe mit knappem textkritisehem Apparat wsr nahezu abgeschloseen, ala ALBRECHT DIETERICl1 am 6. Mai 1908 durch plOtzlichen Tod aus dem Leben gerufen wurde, kurz nachdem er das Manuskript durchgesehen und die Hymnen in baldige Aussieht gestellt hatte. Die eingehende Beschaftigung mit del' ganzen Masse der Zauberpapyri hatte mich aber schon damals von der X otwendigkeit einer neuen Gesamtausgabe dieser Dokumente iiberzeugt, und als es sich ergab, daB ein GieBener Schuler von ALBRECHT DIETERICH, LUDWIG FAHz, und ein anderer von RICHARD WtX80H, ADAM .AnT, am Werk waren , Pap. Mimaut im Louvre und die zwei Berliner Papyri zu bearbeiten, schien ein Zusam menschluf mit ihnen, dureh R. WUNSCH vermittelt, dem groflern Plan nur fOrderlich. Die teehnische

Vorrede

IX

Leitung und Organisation des LDternehmens iibernahm R. WENSCR, der auch die von D!ETERICIl nicht mehr in Angri:lf genommenen 1Ietrica zu besorgen zusagte : er Iief einige von Ihnen als 'Gotterhymnen' im Konigsberger philologischen Seminar 1909/10 behandeln - EReNO Kt:STERS Dissertation 'De tribus carminibus papyri parisinae magicae' (Konigsb, 1911) ging aus diesen Ubungen hervor. ABT und FAHZ kamen die schon erwahnten Teste ZU, mir selbst aile Ubrigeu, neben den groBen Zauberformularen auch die kleineren Stiicke angewandten Zaubers, die da nnd dort in den Sarnmlungen zerstreut liegen. FLir die Bearbeitung der koptischen Teile, die dem Koptologen besondere Schwierigkeiten bieten und um die sich vor allem AD. ERMA:'i verdient gemacht hat, wurde GEORG ~I6LLER gewonnen.

Um die Texte auch Nichtkennern des Grieehisehen und Koptischen zuganglich zu maehen, hatte R. WexscR zusammen mit dem Verleger B. G. TEL"BXER die Beigabe einer deutschen t'bersetzung vorgesehen, und nach einer Cmfrage bei FRANZ BOLL, OTTO CRL"Sn.:S, HERMANN DIELS, G. WISSOWA u. a, entschied man. sieh, den urspriinglich fUr die Bibl, Teubn. lateiniseh abgefaliten kritisehen Apparat in einen deutschen von mogliehst kurzer Prsgung umzuandem. So lag der Kern des Manuskripts 1913 bei R. WUNSCH und war zu einem Teil, der die Papyri I-IV fast ganz umfaBte, von der Druckerei B. G. TEUBNER in Fahnen abgesetzt, als der Krieg ausbrach und ein Fortfuhren des Untemehmena auf lange Jahre in Frage stellte, Der Krieg nahm uns RICHARD WUNSCH; er fiel am 17. :.V.Iai 1915 im Osten; ADAM ABT starb 1918, und GEORG }16LLER wurde uns nicht lange nachher unerwartet auf einer Reise im Ausland entrissen. Fur ihn trat ADOLF JACOBY in Luxemburg ein, der neben der Revision der Copties auch die PrUfung vieler Zauberworte nach der sprachlichen Seite hin ubernahm. Aueh gewann die Ausgabe, die weiterhin von mir geleitet wurda, ill SAM. EITR.£~1-0sI0 einen willkommenen und kundigen Mitarbeiter: durch seine kommentierte Edition des reichhaltigen magischen Papyrus von Oslo hat er sieh als ausgezeichneten Kenner des griechiseh-sgyptischen Zauberwesens dokumentiert ; er wird die Papyri Xr. CXXXVI-CXXXIX und ~r. 3 fur die Sammelausgabe liefern, die folgende bis jetzt bekannt gewordcnen Papyri enthalten soli:

I. Berlin, f::itaatl. Mus. 5025 II. Berlin, Staatl, }ius. 5026

III. Paris, Louvre 2391 (Mimaut) IV. Paris, Bibliothequs Nationals, Suppl, grec 574 (Anast. 1073)

V. London, British }Iuseum XLVI Va. Stockholm, Pap. graee. Holm. (1. Blatt, unpaginiert)

V 1. London, British:M useum XL VU VII. London, British Museum CXXI

I VIII. London, British Museum CXXII IX. London, British Museum CXXIII

X. London, British Museum Cx..X!V XIa. London, British Museum CXXV XI b. London, British Museum CXLVII Xl e. London, British.MuseumCXLVIII XII. Leiden 1 )1 useum van Oudheden,

J 384 (V)

XIII. Leiden, Museum van Oudheden, J 396 (W)

x

Vorrede

XIV. London, Brit. Museum, lOOiO, Leider.,}I us. v. Oudh. J 383 XV. Alexandria, vgl. Breccia, Bull.

Soc. Arch. Alex, 9, 1907,N.S. II, 1, 95f.

XVI. Paris, Louvre 3378

XYlia. StraBburg, Bibl, nat. et univ, 1167

XVllb. StraBburg, Bibl. nat. et univ, 1179

XVIIIa. Berlin, Staatl. Museen 955 XVIIIb. Berlin, Staatl. Museen 956 XIX a. Berlin, Staatl. Museen 9909 XIX b. Berlin, Staatl. Museen 11 737 XX. Berlin, Staatl. )fuseen 7504,

A.mherst.P 11 J(oI. 2

XXI. Berlin, StaatL Museen 95G6 XXIIa. Berlin, Staatl. Museen 9873 ! xxns. Berlin, Staatl. Museen 13895 I

XXIII. Oxyrh. Pap. 412 XXIVa. OXJrh. Pap. 886 XXIV b. Oxyrh. Pap. 887 XXVa.* Oxyrh. Pap. 924

XXVb. Osyrh. Pap. 959

XXVI. Oxyrh. Pap. U77 ChristIiche Zau b er p a pyr i,

XXVU. Oxyrh. Pap. 1478 1. Oxyrh. Pap. 925

xxvrn a. Oxyrh. Pap. 2061 2. Oxyrh. Pap. 1060

XXVIUb. Oxyrli, Pap. 2062 I 3. Oslo, Univ. Bibl, 5

XXVllI c. Oxyrh. Pap. 2063 4, Oxyrh. Pap. 1077

XXIX.Oxyrh. Pap. 13R3 5, Oxyrh. Pap. 1151

XXX. Fayum Pap. 137 I G. Oxyrb. Pap. 1152

XXXI. Fayum Pap. 138 I 7.0xyrh. Pap. 13';;4

XXXII. HawaraPap. 312 I 8. Oxyrh. Pap. 1926

XXXUI. Tebtun. Pap, 2, 275 9, Berlin, Stsatl, Museen 954

XXXIV. Fayum Pap. 5 Michigan 10. Wien, Eraherz, Rainer 1

XXXV. Oxyrb. Pap. der 'C'niversitat 11. Wien, Erzhera. Rainer 3

Florenz Nr. 29 l:!. Wieu, Erzherz. Rainer 5.

Der Ausgabe und tbersetzung dieser 76 groBen und kleinen Stucke soll nachfolgen Einfiihrung und Bibliographie mit Angabe der im Apparat verwendeten Ahkiirzlll1geIl: sie werden sich im allgerneinen decken mit jenen, die ich in meinem Referat libel' die Literatur del' griech. Zauberpapyri, Arch. Pap. Forsea. VIII, ] 926, 105-167, gebraucht babe. Die gleiche Ubersicht rouS

XXXVa... Fragment der Univ. Florenz XXX"I, Oslo, Univ. Bibl. 1 XXXVII. Oslo, Tniv. Bibl. 2 XXXVIII. Oslo, 17 ai v. Bib!. :3 XXXLX. Oslo, "Cniv. Bibl.4

XL. Leideu, Mus. von Oudheden, J. 398

XLI. Wien, Erzherz. Rainer 4 XLII. Wien, Erzherz. Ratner S XLIII. Wien, Erzherz. Rainer 9 XLIV. Wien, Erzherz. Rainer 10

XL V. Wien, Erzherz. Rainer 11 XLVI. Wien, Erzherz. Rainer 12 XLVII. Wien, Erzb.erz. Rainer2, Perg.

XL VIII. ,\-Vien, Erzherz. Rainer 6, Perg. 1L. Wien, Erzherz, Rainer 7, Perg.

L. Wien, Erzherz. Rainer: Ausstellung 527

L1. Leipzig, Univ. Bibliothek, St. 9, 418

Lll. Leipzig, 'C"niv. Bihliothek, St. 46, 429

Vorrede

Xl

iiberhaupt bis zum volligen Erscheinen der Gesamtausgabe a.ls ihre bibliographische Erganzung angesehen werden (vgl. dort S. 166f.). Den AbschluB der Sammlung sollen die metrische Bearbeitung der hymniscben Stiicke und ein umfassendes Register bilden,

Wenn die Ausgabe der PGM jetzt wenigstens in ihrem ersten Abschnitt (drei sind geplant) erscheinen kann, 80 1st das VOl' allem der Opferwilligkeit des Verlags B. G. TECBNER zu danken, der sieh aueh in schwierigster Zeitlage nieht entschlieben konnte, das Werk an auslandische Lnternehmer abzugeben, und schIieBlieb. trotz gewissen Bedenken die Kosten nieht scheute, die eine Wiederaufnahme des 1914 begonnenen Drucks mit sich brachte: die Forschung auf dem Gebiet der grieehisch-agyptischen Magie, die ergiebige Benuczung der bisher publieierten Zauberpapyri war im Lauf des letzten Jahrzehnts so wesentlich vorgeschritten, daB eine vollige Umarbeitung dea stehenden Satzes (Pap. I-IV) llDerla.8l.ich sehien, sollten die Ergebnisse der zahlreiehen Studien in ihm genutzt und verzeichnet werden. W 0 nnr immer moglich, wurde auf ihre Verwertung gesehen; doch bei weitem nieht jeder einzelne Beitrag, den meine Bibliographie der Zsuberpapyri (S. 132-165) nennt, konnte in Text und Apparat eingearbeitet werden. Nicht geringe Schwierigkeiten brachte auch die Revision der Papyri l-III Zweimalige ~euvergleichung der Berliner Rollen ergab da und don andere Resultate, als sie A.D. ABT erzielt hatte, und die mehrfache Uberpriifung einiger Kolumnen des Papyrus Mimaut mit Hilfe guter Photographien, die ieh der Freundlichkeit von CHARLES Boxatrx-Paris verdanke, zeigte, daB die ersten Lesungen dieses schlecht erhaltenen groBen und wichtigen Fragments durch C. WESSELY, L. FAIIZ und S. EITREM noch immer nicht die unbedingt verlaB1iche Grundlage einer Editio bieten konnten. Aueh die gemeinsamen Kollationen von L. F AHZ und mir selbst (1908) standen zn sehr im Zeiehen der Eile, als daB sie fiir abgeachlossen geIten durften. So sah ich Oktober-November 1927 siillltliche Spahen des Pap. )iaIAcT im Louvre nochmals so griindlieh durch , als es Zeit und Licht der Jahraszeit erlaubten, und die Ergebnisse dieser Arbeit machten auf vielen Seiten des sehon umbroehenen Satzes nochmalige Eingriife nBtig; neue Lesungen konnten gewonnen, friihere zweifelhafte mubten bestatigt oder verneint werden, von den zahlreichen kleinen Fragmenten, die - dem grofen Stiick zugehorig und schon THEODGLE DEVERJA bekannt - in einigen Tmschlagea verwahrt bei den neuen Kolumnen liegen, wurden wieder einige bisher nicht erkannte Worte und Buchstaben dem Ort ihrer Angehorigkeit zugewiesen; und eines dieser Fragmente, das den Beginn einer neuen Spalte (XXII) der groBen Rolle bildet, lieferte den untrtlglichen, sichtbaren Beweis, daB P III nicht mit der schlecht iiberlieferlell. Partie Z.690-732 abschlof, sondern danach durch eine neue, schon schreibende Hand ihre uns naeh Inhalt und Lange unbeksnnte, verlorene Fortsetzung fand. DaB die von L. FAHZ in den Zusammenhang des Testes der groben Rolle, zwischen ihr Recto und Verso, eingereihten kleineren Fragmente II u. III (Z.187 -494)

XlI

Vorrede

tatsachlieh hierher gehdren, mag bezweifelt werden, wie das auch schon durch S. EITREM, Les Papyrus magiques grecs de Paris (1923),22, geschehen ist. Die Kennzeichnung samtlicher neu identifizierter Stuckehen im Text unterblieb: einem spiiteren Bearbeiter wird es hoffentlieh gelingen, alie vorhandenen Fetzen richtig einzuordnen, wenn er sich nur die ndtige Mu£e dazu gonnen kann, Ein weaentlicher sschlicher Gewinn fur die Textgestaltung diirfte sich aber aus del' Bemiihung hum mehr erzielen lassen.

Das ganze Tnternehmen durfte sich seit seiner Entstehuug msncher tatirriiftigen Teilnahme erfreuen. Die PREL"SSISCHE AKADEMIE der Wissenschaften untersttttzte A. ABT und L. FAHZ mit Beihilfen zu Reisen nach Berlin und Paris, das BADISCHE MnUSTERIL"M flir Kultus und Unterrieht ermdglichte mir langere Aufenthalte in London, Paris und Berlin; die NOTG-EMEDl'SCHAFT der deutschen Wissenschaft stiftete einen Betrag fur den Druck des Werkes und bewilligte mir die Mittel zu einem letzten Studium des Pap. Mirnaut im Louvre: alien diesen Behorden und Instituten sei auch hier der gebiihrende Dank fur ihre Forderung und Hilfe. von Herausgeber, Mitarbeitern und vom Verlag susgesprochen. WenD uns schlieBlich die Leiter aller Institute, die magische Papyri verwahren, mit groBter Bereitwilligkeit begegneten, so war das furs Gelingen der Kollationsarbeiten von vornhsrein eine Forderung. HE:>."R! OMONT hat mieh zum Studium des GroBen Zauberbuchs der BibL Nat. in Paris vor wie nach dem Krieg unversndert giitig zugelassen, wie such CHARLES BORErx die uneingeschrankte Arbeit am 'Mimaut' wiederholt ermoglichte. Die Tage im Louvre bei ABBE DRIOTON bleiben mir so unvergeBlich wie die bei den Freunden HOLWERDA und BOESER im Leidener :Museum van Oudheden, Sir FREDERIK KEXYON gewahrte freundlichst Zutritt zu den Magica des British Museum in London; MEDEA NORSA, die papyruskundige Helferin GIR. YITELLIS in Florenz, vsrtraute mit das kleine Fragment sus BRECCIAS letzter Grabung auf den Heimweg von dar Romreise 1928 an, wie OTTO GLAm;[~G die zwei Fragmente der Ilniv.-Blbliothek Leipzig Ia.ngfristig nach Karlsruhe entlieh. WILHELM SCHL'BARTS Freundschaft aber iet mit der schonate Gewinn meiner Arbeitszeiten im Papyrusinstitut der Staatl. Museen zu Berlin geworden. In Karlsruhe selbst haben mir die Kollegen an der BAD. LANDESBIBLIOTHEK auf verschiedene Weise die Arbeit erleichtert, und THEODOR LANGP' gab mir verstandnisvoll die :Moglichkeit zu notigen Studienreisen. Ihnen alien, die Fl:irderer und Gonner des Tnternehmens wurden, sei Dank fiir ihre Beihilfe gesagt,

KARLSRL"aE Ostern 1928 KARL PREISENDA~Z

VORWORT ZL'R XEGAC"SGABE

Xach dcm Tode von Karl Prebendan'z am 26. April 1968 wurde ich durch Vermittlung des Instituts fiir Altertumskunde der Univeraitat Koln vom Verlag B. G. Teubner in Stuttgart mit der Vorbereitung cines verbesserten Neudrucks der Papyri Graecae .Magicae einschliel3Iich des nicht zur Auslieferung gelangten dritten Bandes betraut . .Mein Auf trag hestand darin, die zahlreiehen Notizen im Preisendanzschen Handexernplar zu priifen und Anderungen am griechischen Text oder der deutschen Ubersetzuug dort vorzunehmen, wo sie von Preisendanz intendiert waren, Viele Verweise und Bemcrkungen, die del' Erliiuterung einzelner Stellen dienen, konntcn dabei nicht beriicksichtigt werdsn, konnen aber eincm kunftigen Erklarer einzelner Zauberpapyri die Arbeit erleichtern.

In einigcn Fallen maehte del' Fortgang der Forsehung auch dann tiefgreifende Anderungen notwendig, wenn keine oder nur vorliiufige Aufzeichnungen von Preisendanz' Hand vorlagsn. Davon betroffen sind folgende Papyri, deren Text durch fremde und eigene Vorarbeiten ganz oder teilweise auf eine neue Grundlage gestellt worden ist: P XV, XX. XXXIV, LIX, LXVII und P 18. Die Verantwortung fur diese Eingriffc tragt der Bearbeiter,

1m AnsehluB an die neuen Texte des dritten Bandes hatte K. Preisendanz die aus den Zauberpapyri gewonnenen Hymnen in systematischer Anotdnung gesammelt und damit erstrnals eine kritische Gesamtedition vorgelegt. Dank dem Entgegenkornmen von E. Heitsch und dem Verlag Vandenhoeck & Ruprecht konnte diese Urfassung der Zauberhymnen durch die darauf aufbauende Xeufassung in den Griechi8chen Dichterlraqmenten der romischen. Kasserzeit ersetzt werden, die einen erheblichen Fortschritt bedeutet. Die von Preisendanz festgelegte Reihenfolge und Nuznerierung der Hymnen wurde jedoch beibehalten. Die von Heitseh nicht aufgenommenen Stucke wurden mit Ausnahme der Historiola Magica II unverandert nachgedruckt.

Neben A. Dible und R. Merkelbach, deren Initiative dieses Unternehmen sehr gefordert hat, gilt mein besonderer Dank Frau Anneliesc Preisendanz, die mir den gesamten wissensehaftlichen XachlaB ihres Mannes, darunter eine Sammlung von Fotografien der meisten Zauberpapyri, zuganglich gemacht hat. Dieses wertvolle Material wird in del' Universitatsbibliothek Heidelberg deponiert werden und damit fUr jeden erreichbar sein.

XIV

Vorwort zur Neuausgabe

Die antiken Zauberpapyri stellen die Forschung auch weiterhin vor zwei VOtdringliche Aufgaben, die Preisendanz selbst klar formuliert hat: Die Sammlung derjenigen Texte, die noch unpubliziert bzw. erst nach AbschluB der PGM ersohienen sind, und die durchgehende Kommentierung del.' langeren unter Ihnen. Verlag und Bearbeiter hoffen, daB dieser Xeudruck dazu beitrage, jene Ziele zu verwirklichen.

Ki:iL);" , Juli 1971

ALBERT HESRICHS

INHALT

VORREDE

Vorgeschichte der Ausgabe. . Mitarbeiter . . . . . . . . .

Zahl und Herkunft der Zauberpapyri . Plan der Ausgabe . . . .

Zum Pap. :Mimaut .

Vorwort zur Neuausgabe . . . . . . . . .

V-IX VIII-IX IX-X X-XI Xl-XII . . Xln

ACSGABE UND tBERSETZCNG DER TEXTE PI: Pap. Berlin 5025. . . . .

P II : Pap. Berlin 5026 . '. . . . . . PIll: Pap. Louvre 2391, Mimaut .. P IV: Pap. BibL ~at. suppl, gr. 574 P V : Pap. Brit. Mus. XL VI.

P Va: Pap. Holm., Blatt o. S.

P VI : Pap. Brit. sIus. XLVII

1-18·9 18-;}Oj1 30-63 64-180/1 180-19819 198-199 198-200

TAFEL~

11: P II 152-161 mit Skarabaeus; zn S. 28.29 12: P II 166 mit kopflosem Damon; zu S.30. 31 II 1: Pill 70 mit Seth; zu S. 36. 37

II 2: PIlI 196-97: Schlange um Dreifuls; zu S. 40. 41 III 1: P V 83: Utat mit Vokalen; zu S. 184. 185

III 2: P V 357: magiseher Ring mit Zauberworten; zu S. 192. 193

PI

Berlin, P 502.1 A und B der Staat!. Museen.P) Erworben 1857 durch Lapsius aus der Sammlung Anastasi in Paris. I) Vollstandige Papyrusrolle (etwa 80,2 em Gesarotlange bei 33,5 em Hohe), in 5 Kolumnen besehrieben 2), durch einen glatten Schnitt nach Kol.2 in zwei Teile (A und B) zerlegt, 'brise en deux parties' notiert schon Fr. Lenormants Catalogue, 1857 ~r. 1074 (s, Anm. 1); alle Kolumnen, am meisten 1 und 2, durch antike Brtiche beschadigt.3) Der Text der Kolumnen ist von nur einer, nieht sehr gefibten Hand in verhaltnismaBig deutlicher Kursive niedergeschrieben, die Buchstabenforroen weisen - ohne besonders Charakteristisches zu bieten - auf das ausgehende vierte oder das fiinfte Jahrh. n. Chr. Von der gleichen Hand wohl stammen die wenigen Handbemerkungen. ') Den Hauptinhalt bilden drei einander verwandte Zauberhandlungen zum Erlangen eines Spiritusfamiliaris (Z, 1-42; 43-195; 263- 347). Zwischen ihnen stehen vier Rezepte, von denen drei keinerlei Zusammenhang mit dem Hauptteil haben. Der genaue Inhalt der Sammelhandschrift ist folgender:

1. TIpiizlC, Z.1-42: Z. 1-25 Vorbereitungen zum nli.chtlichen Empfang eines weissagenden Paredros; 26-37 Anrufung vor dem Niederlegen an Harpokrates-Chnuphi; 37 -40 Angaben fiber den Verkehr mit dem Gotte beim Mahle; 41f. Warnung vor Verunreinigung und vor Preisgabe des Rezepts.

2. TIpiizlC, Z.42-195: Z.42-54 Einleitung in Briefforrn zu einer auf dim Hierogrammateus Pnnthis zuriickgehenden Zauberhandlung; 55-69 Zeremonien bei Sonnenaufgang zum Erlangen eiues Amulettateines; 69-75 Zeremonien am Abend, an den }Iond gerichtet zum Gewinn des Paredros; 75-95 V orschriften fiir die Behandluog des Paredros vom Augenblick seines Erscheinens an bis zu seinem Verschwinden; 96-130 Aufzdhlung seiner Leistungen; 130f. Warnung vor Preisgabe der Anweisung; 132-142 Wortlaut der Be-

1) So das Berliner Inventarbuch im Gegensatz zn Parthey , der 'von Lepsius in Theben exworben' angibt. ;_';-ach Schubarts :Mitteilungen fehlen genauere Nachweiae in den Akten. Bei Fr. Lenormant, Catalogue d'une collection d'antiquites, Paris 1857, Nr. 1074; vgl. K. Preisendanz, Bibliographie der Zauberpapyri, APF 8,1926,148 [,Lenormant'l

2) Z. 1-77, 78-152, 153-231, 232-303, 304-347; Zeilenlaage durchschnittlich 10 em bei 28 CD:l. Kolumnenhohe.

3) Ein Frg. der Kol. 1, Buchstaben von Z.20-27 enthaltend, war biaher flIlschlich an Z.31-38 angeaetzt und hat erst durch B. Ibscher den richtigen Platz erbalten.

4) 1m Apparat an ihrer Stelle kenntlich gemacht. DaB von Z. 104 des Testes an die Schrift etwas dunner wird , nm bei 150 etwa wieder die alte Starke zu erreichen, kommt auf Recbnnng einer neuen Feder. nicht eines neuen Schreibers.

5) Spater Berlin, gr. Pap. 40 (so W. Schubart, Griech. Palaeographie, :M:iinchen 1925.

S. 134 datiert ins 3. Jh. gegeniiber 4.-5. Jh. in den Papyri Graecae Berolinenses. Bonn 1911. Taf. 40).

Griech. Zauberpapyti

2

I 1-12

sclrwbrung des Paredros (Erganzung zu 61); 143-148 Darstellungen auf dem Amulettstein (Ausfuhrung zu 6;)-70); 148-152 Gebet an Selene (Ausf;Jhrung der Vorschrift Z. 71); 155-162 Ausfuhrur:g del' Vorsehrift Z. 78 (AE'rlO 1'Cl.U7a.j; 163-166 Beschwdrung, angedeutet Z. 80; 172-192 Nachtrag zu den .A..ngaben tiber seine Kl'afte (vgL96-130); 192-19-i:erneute Warnung vor Profar.ierung; 194 f. X achtrag zu einem Sprueh an die Sonne (Variante zu 133 if.).

3. Vier Einzelrezepte, Z. 196-262: Z. 196-221 .A..nrufung des ewigen AiOD, aIs Schutzmittel jederzeit zu gebrsuchen; 222-231 :Mittel, unsichtbar zu werden; 232-243 Mittel zum Behalten von Zaubersprnchen; 243-247 Herstellung del' dazu nbtigen Zaubertinte; 247-262 ein anderes Mittel zum T:nsich tbarwerden.

4. TIpattC, Z. 263-347: Z. 263-276 Herrichtung eines Schutzmittels aus Lorbeersweigen, zu benutzen bei einer Anrufung des Apollon; 276-296 Zuriistungen, Reinheitsvorschriften; 296-327 metriseher Hymnus an Apollon, Bitte um einen Weissagediimon; 328-331 Leistungen dieses Damone; 332-341 Zurustungen bei Empfang und Entlassung; 342 -347 Anrede bei del' Entlassung .

.. - G. Pa(rthey) bat den Papyrus mit Einleitung, Erlauterungen und t'bersetzung herausgegeben in seiner Schrift: Zwei griecbische Zauberpapyri des Berliner Museums, Abhandlungen der kgL Abdemie del' Wiss. zu Berlin 1865, S. 109-149, wo sieh aueh ein Facsimile der Kol 5 findet. Eine LichtdruckWeI von Kol 4 in W. Schubarts Papyri Graecae Berolinenses, Tafel 40 (Tabulae in usum scholarum editae sub cura J oh, Lietzmann, vol. 2, Bonn, Marcus und Weber, 1911).

Fill- die Kritik ist seit den Beitr1igen, die Herch(er) und Ki(rchhoff) zur ersten Ausgabe beisteuerten, verhaItnismaBig wenig geschehen. Mehrfach behandelt ist del' Hymnus Z. 315 ff. Zuerst von K. Dil(they), Rh. M. XXVII 1872,376 ff., dann von C. We(ssely), Denkschr. d. k. Ak. d.Wiss, Wien philos.hist, Kl XXXVI 1888, 69; A. Diet(erich), Abrases 1891 S.51, Nekyia 1893 S.23 und znletzt von B. Ku(ster), De tribus earminibus pap. Parisinae mag., Disa Konigsberg 1911, S. 18-55, und L. F(ahz), Einneues Stuck Zauberpapyrus, Arch. ReI. Wiss. XV 1912,409ff. Den stark verstiimmelten Anfang des Papyrus zieht R. Reitz(enstein) im Poimandres (1905) und in den Hellenistischen My-

Xoll

[TIPUtlC] rrap€hptKWC rrpO~[TivETal bai].uwv, 8c TU rrcvrc MTJVUCEI COl :

PIlTWC Ka[t CUVOIlIAOC Kat cu ]vapICTWV fCTaI COl Kat cUTi1COI!-lWIlEVOC. Aa~W\l' [OUV O,uou] buo cauTou ()vuXac Kat rralcac cou Tac tpiXa[ c crrc KE }:paAfjc Kat Aa-

s ~wv tEpaKa Klp;KaIOV arroe[ E.~WCOV €ic [TaAU ~o Joe IlEAaivl1c CUllituc UUIT~ !-lEAl 'ATTIKOV (Kul arrOeEWCaC c)uvbTJcOV u{)TOV paKEI I cixpWTICT41, Tieel bEE TIATJelov] auTOU TOlJc ()vuxac cOU cuv raic I epIEi, Kul Aa~wv xa[pTiov ~a.d]AEIOV ErriTpa<pE to. UTIOKEillEVU I LIlUPV1] Kat tiSE! wcmhwc [cuv rotc e]pltl Kat TOic DVUtl Kat

10 livarrAa..:cov aUTOv AI~aV41 [aTIlTJT41 Ka Jl oiVIfl TIpOnaAai41. ECTtV I OUV TO. Tpaql6~ uevc EV T[~ TIlTT]UKi41' 'a EE fJfJl'l lIll 00000 uuluuuu (lIWWW[UlWI,U.' TPUqlE bE lTOl]ticaC bUo KkillutU'

11-12

3

sterienreligionen (1910.327) vielfach heran, und schlieBlich hat die von Parthey auf den hl, Georg bezogene Z. 213 eine kleine Literatur erzeugt.") TInter tatiger Anteilnahme W. Scbubarts [Sch] kollationierte Abt [A] die ganze Bs areimal (1907. 08. 10), Preisendanz [PrJ tiberprtlfte seine Ergebnisse am Original (1919. 24. 26), revidierte den Text Abts und edierte einige Teile naeh eiger;en Lesungen, tiber die der kritische Apparat Rechenschaft gibt. Verbesserungen und Vermutungen zur Herstsllung schwieriger und zweifelhafter Stellen stammen von R. Wunsch [Wli], W. Heraeus [Ber] und S. Eitrem [Eitr], der die Resultate seiner Kollation in den Beitragen 'Zu den Berliner Zauberpapyri' (1923) verdffentliehte; dazu vgl. K. Preisendanz, Spicilegium critieum, Aegyptus 5, 1924, 21-26, wo einige Herstellungsversuche nach neuster Verglei· chung von 1926 zu andern sind; s. den kritisehen Apparat. Th. Hopfner zieht im 'Griech.· agypt. Offenbarungszauber' [Ho, OZ] Bd.2, 1924 die Berliner Papyri nach Partheys uno. Eitrerns Textgestaltung bei. Die ganze Literatur ist gesammelt im Referat nber die griechischen ZP Von K. Preisendanz , APF 8, 1926, 106-108; hier such die Geschicbte del' P I, II. Auf Neuvergleichung des OrL ginals gehen die kritischen Beitrage von W. Kroll [KrJ zuriick (Philol. LIV 1895, 564 fi'.) und bisher unveroffentlichte Notizen van U. Wi(lcken) in dem Handexemplar der Partheyschen Ausgabe, Berliner Papyrussammlung.

Dss AuBere der Handschrift bietet em Bild, wie es einem Schriftattiek der Spatzeit zukommt, das aus den unteren 'Volksschichten stsmmt, aber im ganzen sorgf:iltig kopiert wurde, So finden sieh auBer den in der Zanberpraxia iiblichec. Abkiirzungen, die wir auch in del' Vorlage voraussetzen diirien, nnr sehr wenige ungewolmliche. Satz- und Lesezeiehen sind nachlassig behandelt, wobei unentschieden bleiben muB, ob die Inkonsequenz im Setzen und Weg· lassen erst unserm Schreiber su Last fli.llt. Wahllos ist auch das J ota adseriptnm in Dativ- und Konjunktivformen und das Trema angewandt. Ganz vereinzelt steht einmal im Vers ein Apostroph, Adam .A.btt. Karl Preisendanz.

1) V gl. Apparat zu Z. 26. Einige Konjekturen zu PI und P II gab W. Cronert bei Eitrem, Les Pap. mag. gr. de Paris, S. 46.

~Zauberba.lldlung(?)]. Xaeh Art eines Beisitzers wird ein Geist gewonnen, der dir alles ausdrncklieh kunden und [als Gesellschafter] mit dir speisen und sehlafen wird. Ximm [also susammen] zwei (Finger-)Nagel von dir und alla deine Kopfhaare und vergotte einen Habicht (Kirkaios) in [der Milch] einer 6 schwarzen [Kuh] und misch ihr attischen Honig bei. [Darauf] bind ihn zusammen mit einem ungeIarbten Lappen, leg such dazu deine Nagel mit den Haaren, und dann schreib auf ein [Stlick Kdnigspapier J das Folgende mit Myrrhentinte und leg es gleichfalls mit den Haaren und Nageln bei unci prdpariers ihn 10 mit miinnlichem Weibrauch und sehr altern Wein. Auf dem Blattehen also steht:

'a. ee eee iiii 00000 yyyyyy 3&00[600.' Schreib es aber.] indem du zwei Leitern bildest:

4 I 13-52
a wwww[www]
~£ uuu[uuu]
15 1111." 000[00]
tttl tt t[tJ
00000 .".,,: ."J
uuuuuu €€
WWWWWWW a 20 i; KUt AU~WV TO TaAU CUV T~ ~EAlTt U1t'OmE 1t'piv UVUTOAilc nAtOU, Kat ~CT(l1 Tl : ~VeEOV f.V Tfj cfj Kapbiq. KUI Aa~wv -rOV lEpaKa uvlieou EV: vat1i UPKEUBiVl!J, Kat CTEqlavwcuc mJTOV TOY vaov rroincov , 7fClpliBeClV EV a\VUXOIC tpaT~.llaC1Y Kal OIYOY EXE npO'lt'UACtlOV, i Kat nplv TOU CE avanEcElv AEY!! UYTIKpUC UUTOU TOU TrTTlVOU

25 1l"OIt: cac aUTW Buduv, WC ~90c ~XE1C, Kat AEYE TOy npoKEI)lEVOV AOYOV'! 'a €E 1]1]'" 1111 00000 uu[uuu]u wwwwwww flKE uoi , ayaBi;; TEWPTE, ; 'ATctBoc ~ctiJ)lwv, 'Apnov (KYoO]qn ~ptVTaTTJV Cl<ppt i ~plCkUAf.la apoua2:ap ~[af.leCEv] 1<;ptqn Vt1tTOU!lIXf.lOUf.law~. ; so iiKE )l01, 0 aTIOC 'Qpiw[v, 0 avaKJeij.lEvoc EY T~ ~opeil!J, E:1l'1KUAlvbou)levoc [ta 'TOU NE]iAOU pEU)laTa Kai EltI)lIYVUlUV I n;i 6aMTT1,l Kat un[ OlWV Z:w N KUeWCnEp avbpoc Ent Tiic cuvjoudac TilY crropcv, ~1J[i. ... ~aCElJ appalcT4J ibpucac TOY KO- c'i!ov,16 rrpwiac'v-eapoc Kal OL\j!E npec]puTTlC, 0 TOV {,rro lilv blobeuwy I rrOAOY

S6 Kai 1t'Upi'lt'VEOC <&VUTEAA)WV, 0 Ta rreMTIl blEtc Wli.vl a', 0 Tovae [lstc e]J:l'1 1'[0 IEPOV EP JIVEOV Tile 'HAlOurrOAewc bill VEKEWC. [TO ]U[TO J aueEV[ TIKOV ] eou 6yo)1a' 'ap~ae 'MatiJe ~aJCXCl~PI]' .. rr€)l1\'o)Je[vo]c [bi;;J a~lAauToc reI] &.vaTrobico:c Kal tiBEl CeauTOV ! 1\'pOC xpficlv Tf]c ~pwc[Ewe Ka]1 TOU oeirrvou Kal Ti]c npOKElI)lEVllC

~ napaBEcEwc [TrEA6.Z:WY 1 TO CTO)la TIPOC TO CTolla CUVO)l11 Aoe T[ t1i eEYJ]' EiAIKp[ iveicv be i[XEl rrdccv 1 n TIpiiEIC [ctihl1]. I KPU~E, KpU~[ E] TnV rrp] aElV Ked U1l"E ]XE cuurov EV illlEp[ ere Z:'J ! (UVOUCl(lCal Tuvand.

[TIVOUJBEWC iEP OTpa)l!.laTE w C napEb p 0 ci .. TIvou9lOC K~pUKq:~[~aZ:O)lEVIfI T Jov 9EOV xaipEtv. ElbtlJc ! TIp0cETafci COL l To]vb€. [TO V rrap€bpov] npoc TO )l~ ~5 blaTIiTITEIV :1 ETIlTEA[ OUV ]Ta [rnjvoe [TDV rrpiif]lV. 'll'apEAO)lEVOC TO: nlivlta KaTa-

}.Et[ nOIJEVa nIJ1V ~v ] ~i~AOIC uupicic CUVTa,{j.la.TCt, [~Jv rrliv[ TWV J ATia .

<unllpn)oUVTa COL rovos TOV rrupE bpov E7l'el:lEI[E]a ceo [ ... rrapEbpov] aTlOY rovoe

50 Aall~civElv I lJ/-liic Kal UOVOV at TOC, W tpih aEpiwv II TIVEU~a1'WV

XWPOU)l[ EVwv ] ... ue AOTOtC 9WAO'{OU)lEVOIC . rrsiccvrec ECC)l [ .•....... vii]v be aTIErrE~\j!(X T~vbE T~V I ~i~AOV, iv' EKlJa91Jc. l EXEl Tap bUvaut]v TIvOu8EwC

1-42 Ho, 02 2 § 128 Vor 1 standen einige Bucbstaben am Rsnd , !~ am SchluB?

[rrpatJIC Pr 1l'apEOpI1CWC P w ana 0 k01T. rrpo~[l1 Buchst.juurv P erg. PT; rrapeopIKoc (4.» 1tPOC["U)l~&.vna\ but]f.lWV W ii 2 Ka~~ a<:pB6vwc Kui erg. Eltr; Pr nach Z. 3\1/40 3 Aa~wv .•.. , OUWOVCU1Yl'OU ovuXac I. Pr, urovccu stark iiberwischt auf urspr. ovuxcc; erg .. Pr [m:ivTuc <ove CUUTOU Wii ~ ACl~. iEp. s. Lap. grecs II 42, 19 Ii ClTroBwcov P yaAa ~. Kr 6 UTI1<;OV, ein T eioge:Bickt, P .uvoeucov 1. Pr, ctiVCl1COV nach Lap. gr. II 42, 23 .VOEurcov 1. A., ~vllUc.ov Kroll 1 *' I1KPWTlt;7WC, X iiber 1<;, P S xu(9 Buchst.)XIOv P erg. Pr Xo,PTllV KaBapov Eitr, X(lAKOflv ypa<:p(ov cv TPci<:p€ A, Wu COl Tpaq>£ 1. Pa €mTP. Eitr 9 Z:p (p in 2:) P ~I.UJP"'l wcaUTOC, w iiber 0, P 'pra.pariere' als Mumie, Ho 9-11 erg. Pa 10-19 Cabral, Diet. 1, 1. 1276 12 die beiden letaten u liber ein w weggescbrieben, unter den ersten Bucbst, Paragraphoe 20 aVClTOAn,C d P VgL Useuer, Kl.Schr. 4,414 !2 vgl. P IV 3145.3153 28 lTX,E€ Kr 24 (lV(lTr€(IV, E tiber I, P 1t':OIVOU P verb.Pa 26-31 Diet. Abr. 123 26 YEwPT€: vgl. Pa 139; APF 1,427; Diet. Abr. 123 ff.; Reitz. Poim. 143, 2 !l9 ~OptW,

113-46

5

a ee eee iiii

00000

0660000
YYYYYY
00000 lS
iiii
eee
ee
a. Y1YYYY 6006006

Tnd nimm die Milch und trink sie mit dem Honig weg vor Sonnenaufgang, so und es wird etwas Gottliches in deinem Herzen sein, Und nimm den Habicht und stell ihn in einem Tempel von Wachholderholz auf und bekriinze eben diesen Tempel und stell eine lfahlzeit hin, die aus nieht beseelten Speisen bereitet ist , und halt sehr alten Wein bereit. Und ehe du dich niederlegst, bete vor eben diesem Vogel, nachdem du ibm ein Opfer dargebracht, wie du es ge- 25 wohnlieh tust, und zwar sprich folgendes Gebet: 'a ee eee iili 00000 ymyyOMMM, komm zu mir, guter Landmann, Guter Damon Horos-Knupbi (ZW). Komm zu mir, heiliger Orion, der im Xorden ruht, der die Fluten des Nils herauwillzt und so dem Meere vermengt und [durch Leben] verli.ndert wie Qen Samen des Mannes bei der Beiwohnung, der die ,"Velt auf unzerstorbarer [ .. GrundIage] errichtet hat, der morgens jung ist und abends ein Greis, der den unterirdisehen Pol durchwandert und feuerhauchend aufgeht, der die Meere in einem :Y:onat gesehieden(?) 35 hat, der Samen [sendet] auf den [heiligen] Feigenbaum von Heliopolis immerfort; das ist dein maBgebender Xame: (ZW)'. Beim Beschicken(?) aber [sei] un[besehuhtJ und geh ruckwarts und mache dich an die Benutzung von Speise und :MaW und bingestelltem Gericht; [nahere] Mund dem Muude, [demGott] einGesellschafter. 40 [Diese] Praktik [besitzt alle] Deutlichkeit (?); halt geheim, halt geheim die Handlung und enthalt dich wahrend [7J Tagen des Verkehrs mit der Frau.

Des Tempelschreibers Pnuthis 'Beisitzar'. 'Pnuthios dem Keryx, der den Gott [verehrt], GruB zuvor, Als Eingeweihter habe ich dir diesen Beisitzer uberordnet, damit as dir nicht miBlingt, wenn du diese Praktik aus- 45 fdhrst. Indem ich die samtlichen uns in unzahligen Buchern hinterlasseneu

~ uber I. P, dann getilgtes K'al) Eitr &0-3, erg. Pr 31 etwas wie dva[KepticClc ~UJ]T) ve:rmutet Wu: 'der du die Fluten des Nils mischeat mit einem Leben, wie es das des Sa.mens ist," 32 Tl'lc cnopoc P, ob, Pr appUJc't11. at iiber UJ, P ·ibp. P 83 vgl. P IV 1695. 1784f. 34 OACI, 't' jiber A P 6 't'a !>w.:(od. !>IUC)f.lI"]Vl(!? P 1)1' EK/oIl"]viac \lvac 1. u. erg. A 36eplV.(vgl. Erman.Agypten·397)Wil bll"]v€X€UJc P ou f't'olaM.A, Kroll cou P 38 ~pUJ[csux] erg. Pa I)Et'ItVOU P 39 AICl(od. /oIlc)cTO/ola As. DMP IVr 20 40 durch Querbrucb im P fast vallig vernichtet, lTtlJ eEl\! w]c ijAIKe[c] 1. A 41 1. nnd erg. Pr crau't'OV P [ayvov -rnpilJcac (C;ClU't'OV ev r')/oIEp[CllC y'~ cuvoud~ Kill 'fUV. I. A, cuvloucmon P nach 'fUvalJ(1 das Zeichen ":"' danach Lucke, 11 Buchst. 42-196 vg1. Hopfner, 02 2 § 135. 42 unter den ersten Buchstaben Paragraphos-Stricb 1I'Ilpe(dariiber)b P is '110m linken Rande der Kol. ein von Z. 411-45 reiehender Schnorkel, wohl E, davor ein undeutliches CI, also [rrp]q.~(IC) ,Q1I'V Seb, TO ga.nz unaieher, das so zeleeece Zeichen hat die Form f> and bedeutet nach Wti vielleicht nur, dati hier nach dem Titel der Text beginnt' Abt ~8-44 'TO 1I'VOU910U Kl1PUKIOU kaum wiederherstellbare Reste einer Einleitung in Briefform wie P IV" 16~, 2006; na.eh Wii etwa. TTVOOSlC Kr,pUKI 't'~ cejlovTI.' A; ~1I'Vou910U Kl"]pUKI c~Ll. Pr, TTvov910C, CEr~aZ. Pro Im :S-amen steckt wohl Pinonthis od. Pinouthios. crg.p~l-Iu910u KlJpuldou E 4Iiff.- Entziffernng u, Erganzung des graBten Teiles der Kol. sam schwierig und zweifelbs.ft. Im folg. die Lesungen von Pr 47 (E P COl Pr (vgl. 89) iii OCI!' oder ooai A., .. 't'oCUJ 1. Pr .:pIAal P w .:piA€?

6

I 52-91

r..olOC OT€.t~eEIV 9EOve Kill rrriccc Ta[ C SEac. CUHpaljJwJ bE COl EVTEuSEV rrept Tiic '

66 rrnpeopou h[ rl\llewc. EeTl bE f) TOU rtcp ]lbpou rrapaboclC' npo·,a.lVEucac Kal [(mEXO~EvOC E.uIjJU]XOu Kill rrue1]e &'KilSaplciac Kal EV o'iq. ~OUh€l [vuKTI civa]~ae

Err! bw_uaToc U\IIllAOu, I Evbebu~Evoe Ka8apwc [ AEl]e T~V rrpiirrnv CUCT(XeIV I

ciTrOllV( O~EvT1C) Tiie f)Aiou €'Aelac [ E]xwv TEAil_uwva [6AO J)H~Aava

60 'IWlKOV Errl TO[ic otp9ah~otJe Kal Til ~EV bEfu:j. XE1."pt KaTEXE \lpaKoe Ketpa[».~v Kill .... ci ]vaTEAhovTOC wi l1Aiou xallpETlle xcrcceiurv ri1v KEtp[ UA~V Kal ... bl }.ilKWV TovbE TOV I l€POV AOlOV, emSvwv Ai~uvov o[ T.UllTOV] Kal POblVOV i EmcrrEvbwv, E'TTt- 8ucae[ ETTl llliJvou 9u~.llaTl1pl0u Err' av8pu!KWV aTTo llAIOTporriou ~[oTaVl1c. E]CTat

66 bE COl blWKOVTI TOV MlOV :1 Cl1~E10V TobE' tEpaE KaT[ UTTTac cof J UVT1KPUC CmStlCETat I KullITEpa .watac EV uec] y.J, Ka9Elc] EU~tlKl1 AISOV, EvSDc &'vai1"TTilcnal Etc oupavov ~[aivwv. cv] bE ~cicTIlEov TOUTOV TOV AWOV i Kal Al80uPltlcac .axoc [lhUq>E UCT]Epov: lAUq>EVTU oE olaTpu[TTlr,cac I Kal oieipcc CITapTy.J rrepi T[OV Tpa]Xl1Aov cou Eipl1-

70 COY. OlViuc bE: aVEASwv elc to OW~aTlOV c[ ou rraAI]V Kat erne rrpoc au~v Tiic eEOU UVTIKPUC AElE TOV U~[ VIKOV AOlOV] rovoe EmSuwv rraAIV tpW'l}"'iTlV Z:~UPVilV T0 autljJ CXtlJ.1[ en. TTUp] OE avalVac EXE llupciVl1c I KAabov [ . ! ..... ]QY cEi~[ v Kat xatp JmtE TTJV 6Ei:k' ECTUI bE: COl I Cl1~El0V EV TaXEI Tmou[ TO' &.CT~P aiSw]v KUTEASWV

75 cnicerca elc j.1ECOV hoD bWllutoc KUl KUT' o~[!la KaTU JXu[e]€V TO UCTPOV, uSPtlC€lC, Bv I E.KaAEcaC UHEAOV ltElltpS[EVTa cJoi, Sewv oE ~OUAaC CuVtOIlWC IlvWC1:J. CV OE IlTJ Kol. 2 bE1AOD' [npocJ!SI TljJ 8Et+J, KUl XEtpU aUToD OEtlaV Aa~wv KaT[qli]~l1COV, KUt AElE rcfrru rrpoc TOV UTl€AOV' i AuXiJCEI lUP COl CUV[TO!l]WC, ltPOC 1) lav ~OUAlJ. cv be so Ul1TOV II EEOPKI1:€ TljJoe [nl) OpK]ljJ, orrwc CtKiVl1TOCCOU turxavwv! !lEiVlJ Kat ~n rrpoCl[liJClJ 1l11]OE rrapaKOUClJ OAwe. ETTClv be 1 COl roirrov (TOV) OPKOV u[rrob]ljJ acq>aAWc, XElPOKpu7tlCUe TOV i SEOV KUTUrrtl0a, 1:'[al Ei]~ CTEVOV ronov EvelKwv, orrou r

8~ KUTOlKEk, KaSlicTTl. It]pWTOV bE TOV oixov crpurccc, Kuewe I: rrp~rrEI, Kal €',ot[.uacac] rrcvroic q>al~l-lu'("a clVOV TE MEV:br,CIOV, rrpoava[tpEpe Ei]c TOV S€OV, ll1tl1P€TOUVTOC rrciooc I utpe6pou Kat cll~[ v €:)OVTOC, UXPIC a.v arrit;l 9 [UH ]eAOc. I cv bE AOro( v)c rrp6ltE~[rrE] ,ljJ 6E~' 'liEU! q>IAov CE TIapebpov. : euepTETflv SEOV [tITI ]l1PETOUVTClIlOt,

90 we (XV ~ITTw, Taxoc, nj cfj: ouvallEl ~Oll €:[ H JaIOC, val Val, q>aivE _UOI, SEE '. Kat aulTOC

62 'iv P TtVouedfc P oS 1!"acac ~~( aivac. ~Tpawa] A W ii 54 A~IjIEWC vgl, Z. 96:

erg. Wii, A 5;;-09 B. P IV 170-189 oof. erg. Kr 66 alai P 67 EC dariiber 1 P

68 alIO"f1.v/Tllc d EAElaCf P nsch Pr 68 Tllv P Ti) Pa, erg. Kr; vgl. P IV 576 In "indem

du deineu K. herabsenkst' Ho (brief'l.) Vgl. P IV 40; den Logos vgl. Z.132-142 62 tEPOV korr, P aus -Wv; erg. Herch; vgl. P IV :H4f. 6S erg. Kr: 8. P IV 214 64 blOKWVTI P' korr, p' 66 cnuicv P aVT1Kpu, abel' u ein c, P KaT[a1rTllc] Pr naca P IV 211 66 €v f,I€cLJ.I Kae€ic A vgl. Lap. grees 2,266, 1149 08 •.•... EpOV P erg. Pr, rA.ll"p6TEpov Ho V gl. 144 TE P bE olaTpUlcac P IllaTpum)cac A 70 erg. Bo 71 AuefUbrung des Hym·

nos: 14,8-153 Uf.I[ VIKOV A j erg. Pr 72 Zp (p in ~ P z:,.IlJpvav is iV T1j Aal!} xJEl~pl

l(ai Xatp]~T1Z:E erg. A 74 KaT~EAewv P 70 erg. Pr KaT' oAi[rov KaTa XU9EV A 76 a9-

Pl1E1e P ein kleines c flickt plein, daru ber ein groBes P' 76 metrisc , a uch vieles im folge;nden, Pr 77 [J leu Tll P ob, Pr, ll"E1L6[oO Oron. 78 KaTaKp(hryc~v Eitr - tpiAl1~OV A 80 Die Formel s. Z. 163-166 E~WPK1ZE P TUTX<l.vWl P Sl npoCll.!"~ Pa npoc[TElXlJ A np6erw (1) Eitr Ho ob. Pr acqJClAwc aua -oc korr. P sa K[lli E(]C Pr mhov £c A K[dTW si]c Ho Elk KClT(CTETOV Eltr 8~ KaTOlK~C. KdermpE~ A Kaa~ICOV] Eitr Sli hoir~aZ:E; Wii OE P TE Eitr 86 lIpof,Iva[KaMc]ae A, Eitr 88 AOTOC P CPlAwv P cptkov A,

Ho; vg1. Z 191 90 11011E .. Noe od. Aloe P l1Cl'lE .... A(?)'ioe Eitr £lIaEiwc A, ob. Pr

146-90

7

Vorschriften wegEeB, habe ich (hier) nur eine von allen gezeigt, die diesen dir [dienstbaren] Beisitzer ~beschreibt mit dem Wunsch.] ihr mochtet den heiligen [Beisitzer] gewinnen , und allein .... 0 Freund der Luftgeister, die sich ver- 50 fugen ... dureh gottgelehrte Reden D.berredend. " [J etzt] aber sandte ich dieses Buch, dam it du es ganz kennen lemest. [Denn )Iacht hat} des Pnuthis Wort, zu fiberredeu Gotter und aile [Gottinnen.· Schreiben will ich] dir im Folgenden von [der Gewinnung] des Beisitzers. Seine therlieferung vollzieht sich so: nachdem du dich vorher rein gehalcen und dich des Belebten enthalten hast 65 und aller Unreinheit und in einer beliebigen N-acht hinaufgestiegen bist auf das

Dach des Hauses, rein gekleidet, sprich ] das erste Gebet zur Vereinigung beim

Absterben des Sonnenlichtes t J trag eine [ganz] schwarze Isisbinde uber den

Augen und halt in der reehten Hand den Kopf des Falken [und ... J wenn die 60 Sonne aufgeht, begriiBe sie, indem du seinen Kopf hin- und hersehwenkst und dabei das folgende heilige Gebet hersagst, [uneerschnittnen ' Weihrauch opferst und Rosenol als Spende darbringst, nachdem du das Opfer vollzogen hast auf einem irdenen Raucheraltar dber Pflanzenkohlen von Reliotrop. Und das wird dir, wenn du das Gebet hersagst, ein Zeichen sein: ein Falke wird herabfiiegen und 65 [dir] gegcniiber Stellung nehmen und in der Mitte (des Dachas] mit den Fliigeln sehlagen und sogleich, nachdem er einen langlichen Stein hat fallen. lassen, auffiiegen nach dem Himmel aufsteigend. Ilnd du hebe diesen Stein auf, bearbeite ibn rasclr, gravie!"e ibn nachher, und wenn er graviert ist, durchbohre ihn, durchzieh ihn mit einem Faden und schnure ibn urn deinen Hals. Spat abends aber steig [wieder] hinauf auf [dein ] Dach, stell dich ins Licht der 70 Mondgdttin gegeuuber und sprich den folgenden Hymnus, indem du wieder in derselben Art ein Rauchopfer aus Myrrba troglitis darbringst, und nachdem du [ein Feuer] angezundet hast, halt einen Jilyrtenzweig ... ihn schuttelnd, [und] begrufse die Gottin, Und bald wird dir ein Zeichen folgender Art werden: ein :lcuchtenderJ Stern wird herabkommen und wird sich mitten auf das Daoh 75 stellen, und ist der Stern vor deinem Auge zerflossen, wirst du erblicken den Engel, den del gerufen hast und der dir gesandt ist, und sofort wirst du die Ratschliisse del' Gotter erfahren, Du aber zage nicht; geh bin zum Gott und nimm seine rechte Hand und kiiss ihn und sprieh das Folgende zu dem Engel. Denn er wird dir sofort auf alles Rede stehen, was du willst, Du aber beschwor ihn mit folgendein Eid, damit er unentwegt bei dir bleibe und nicht vor- 80 her [schweige] und auch in Nichts ungehorsam sei. Hat er dir aber diesen Eid sicher geleistet, so nimm den Gott bei der Hand und spring herab uud bring ihn in einen e!lgen Raum da, wo du wohnst. Hicht aber zuerst das Zimmer her, wie es sich gehort, und mach es bereit und allerlei Speisen und mendesischen 85 Wein >etze] dem Gotte zuerst vor, wobei ein unverdorbener Knabe unter Schweigen bedient, bis daB del' Engel weggeht. Du aber halt dem Gotte eine Anspracbe: 'Ich will dich zum befreundeten Beisitzer haben, den gottliehen W ohltater, der mir dient, wie ich es immer angebe, raseh, durch deine Macht jetzt 90

8

I \11-130

cv MAl1cov, aVaK[ Ei]flEVOC, TIPOC & <ppcitEl, eUVTO,UWC. ' rrElpw be BEOU TOV OPK!q.lOV whov, TTPOC (0) BEAEtC. bay H wpal r: I YEVWVTat, xcl evBuc avaTTl1b~CE1 0 BEOC. KEAEuE bE TLj) [IT ]albl (KaT a) I TaC Bupac Tp~XEIV. AEle bE' 'xwpel, KUPIE, BeE fla-

9, xep, II OTIOU bll1VEKwe CV EIc, WC ~OUA€!', KaL a<pav~c ~CTtV 0 Beoc.

Alhl1 fi lepa }.i'JlJ.IIC TOU rrapEbpou. YIVWCKETal, on OUTOC knv I 6 BEOC rrvEufla ~CTIV MpIOV, I) sicec, Mv ~mTaElJc, rrapaUTa I TO EP10V ElTlTEAEi' 6VEIPO"ITOUTTEI, alEl ruvcuccc, avbpac biXa : ouciac, avatpEl, KaTacT[p ]E<pE.l, aVapi"ITTEl

100 avE.UOUC ~K yiie, paCTIxtEI II xpueov, aplUpov, XaAKOV, KaL bibwci COL, (iTav xpeia ,(EVl1Tal, : AUEl bE EK bECflwV [a]AUCE.Cl <pPOUP01JIlEVOV, Bupac avoiYEl, I allaupoi, 'iva 1l11bEic [KJaBoAou ce BEWpilclJ, TTUpqJOPEl, ubwp i <PEpu, oivov, aPTOV Kal [0] &.v EBEAlJc EK TWV lbeq.ulTwv, nailov, oEoc, XWplc lXBuwv Il[OJVWV, Aaxavwv bE

105 rrAf1Boc, 0 BEhEle, II aEEl, KpEac bE xoiPElOV - [T ] aUTO OAwe .U~ AEElJc rrOT€ EVETIKEiv.

KaL OTE ~OUAEI bEi[ TrV JOY rroli'Jcal, AETE' rrdv XWPl1lla EUllpETTEe BEwp~cac [KE]AEUE T01h4-' CTPWCUl TaXEwe I Kat CUVTOIlW(" EvBvc [rrEpIW~CE1 Xpucopoq>a bWllaTa, rot-

110 XOUC I TOUTOIC IlUwupw9~[ V 1TUC OljilJ - Kai TUUTIl filei Ta !-lEV aA119n, II Ta be ~AerrECBal fl6vo[ v ] - oivov be 1l0AuTEAi'J, Kaewe rrpETTE! I ~£apTical TO bElllVOV A[ ar.t]rrpwc, CUVTOIlWC bciuovcc 011CE! KaL TOUC l1rrT)pETouv[ T ]ue COl twcToue KocllilcEl. mlrra; [cjuvrouuic rroiei. Ka[L orroTllv IlUTOV] KEAEUCIJC blUlWV[iicat], I

115 TTDlilcEl, xnl OlJ.llJ TTpO[TEpn]caVTa anOle '("T)Cl TTAola KUl rrti[AIV] II aTToAuEl, 'icTl1C1 TTOVl1[pa batIlOV]W· TTAElcTa, 9f1puc be TTauEl Kat 6,b6vTaC p~tel EpTTET[ wv aV]T),uepwv CUVTOJ.lWC, KUVIlC bE I KOl!-litEl Kilt aq>wvo[ UC 'ic ]TT)Cl, IlETIlIlOP<POl b~ Etc ~V (aV I ~OUA1) r.top<pnv 9T)[piou] rrETT)VOU, ~vubpou, rsrpcrrocou, I epTTETOU. ~aeTUEel

120 c[ E eic] &Epa KalTrUAIV pilvel CE E1c KAubwv: U rrovriurv TTOTIlIl[wV KilL] elc p(u)aKac BaAacciwv, rriltE! bE rroru'uouc Kat 9aAacca[ v CUVT JO!-lWC KaL, OTrWC ~vblaTpEX1)C 'I crcoluic, We ~OUAEI. flU~AICTaJ be KaBeE€l COU BEMcaVToe I rrOTE TOV a<ppov clAi[bpOIl]OV, Kat OTav 9EA':1C aCTpa KaTEVEr!KEiv, orrorcv TE BeA':1C [TU gepll-la

12> lJ.IUxpa rrOlnC(Il Kat Ta IVUXPa II Beplla, Mxvouc avu[IVEl K]at KaTac~eeEl rraAlv, TEiXT) bE : ceicei KaL TTupi<pAOY(I : TTOt~]CEl, bOUAEUCEl COl iK(IVWC [slc [aJ:&v ElTIVOn(1)c, W j.lar Kapt]E flucTa nic iEPCic !-IalEiac, KaL E,1T1ITEAECEI COlO KpuncToe rrdpeopoc OUTOC, 0 Kat uovoc KUPIOC ! TOU aEPOC, Ka\ cuv<pwv[ nJCOUCl rraVT(I o'i geol' biXIl

130 lap TOUTOU II oubEv ECTtV. ,ul1bEvl [antp IlE ]TaotjJc, ana KpUpE, rrpoc 'Hxiou, I

91 'PpaZ:Elc A cppcilw Ho 1I2 TaU P Seou Pr opKf (C~ daniber ).1Ov P (w zweifelb.,

gestricbenl; OpK1Z:W dar. au I. A [Tov1oPKIC),lOV Kr 7rPOCO~~lC P 7rpoc·o 8€~EtC JU; ob. Pr 98 ava1111Il!lC!l P dvo.11110YjCEI Wii 'man erwartet KEAEUE CE Tt+J 7r(uM 7rpoe Tae 8upac TpEXEtV'. OE TW i rcc 8upac TpeXElV [7rlatOt P b~ T~ (~poc) A; ob. Pr mit L'matellung 98-g, OTt [au] Kr let: 1TVEuua Wli [8] eav WIT emTEAEl' WIT lI' EClV P 99 aVEpEl P, verb. Pa 100 vor 'f'Ev!lTat tilgt P ein 11 102 KCl80Aouce kerr. P aU8 Kaeo~wcE 10~ von hier an diinnere Feder 105 Oe nach atu tilgt P X01P10V, iiber pi ein E P

ClAwc P o;\,wc Kirchh. 106 ooe P Tuber 0 10, KE]AEUE 1. u. erg. Pr TOUTO Eitr

lOS erg. Pr [7rOl)'1cEI A 1011 KTClUTCl P K klein iibergeschr. !l1EtTa! P korr. Wii

112 1:W(TP01C? Kr 114 rrpo .... ca(co?)V'1"Cl P erg. Pr 7rpW[TeU]OV't'a Wii l'l'a[~\VJ ~r

111. erg. Wu 111 erg. Pr dcpwvouc 7rOlei Kr be P ce A 118 erg. Reitzenstein,

Poim. 22, 2 119 f. erg, Pa, Wii 121 tin:. Ka! A 122 c7a1l[dariiber cjuucuic P w,

viell. korr. aus 01 c"["(),bi~ LeWC (we) A cTo.biwe, we Pr ,U!l[ ~q 1. A. JlCl[AtCTa] be Pr Eitr 1113 dv[ Pa Mi[ A ltAi[bpof1~Ov Pr TOV "Aq:>p. Iiv:euoJv Eitr lU KaTEV. scil, KaToicu

be P TE Kr 126 .d"aK~o.uc~el A, ob. Pr IIH e[lc 0] liv ,u Eitr, ob, A 128 OUTWC P

129 (co!) n:6,,7a Eitr 130 lTailTIl f1E]Tab~c A 1TPO( 'dIOU P

I 91-130

9

[auf die Ercie versetzt], offen bare mir, Gott, ja fiirwahr " "Gnd du selbst sprich, auf seine Worts achtend, bundig ; Versuehe diese Beschwdrung des Gottes, wozu du willet. Wenn aber drei Stunden urn sind, wird auch sofort der Gott aufspringen. Befiehl nun dem Knaben naeh der Tur zu laufen. Sprich aber: 'Geh, Herr, seliger Gott; dorthin, wo du unaufhorlic]; bist, wie du es willet.' 96 Und uusichtbar ist der Gott.

Das ist die heilige Gewinnnng des Beisitzers. Man erkennt aus ihr , daB

er del' Gott ist; ein Luftgeist ist er , den du sahst, Wenn du ihm einen Au£trag gibst, fuh.rt er das Werk auf der Stelle aus: er sendet Traume, er fUhrt Weiber, )olanner ohne Zauberstoff herbei, er beseitigt, er unterwirft, er schleudert Winde aus der Erde empor, er bringt Gold, Silber, En und gibt 100 es dir, wenn du dessen bedarfst, er lost aber auch aus den Banden einen, der

in Ketten bewaeht wird, er ofl'nE:t Turen, er macht unsiehtbar, damit dich uberhaupt keiner erblickt, er bringt Feuer, er tragt Wasser, er bringt Wein, Brot und was du sonst von EBwaren willet: 01, Essig, abgesehen von Fischen allein, von Gemiise wird er die :Menge, die du willst, bringen, Schweinefieiseh aber - 105 das gebiete ihm tiberhaupt nie zu bringen. End wean du ein Gastmahl veranstalten willst, SO gib es an, und jeden passenden Platz, den du daftlr ersehen, befiehl ihm schnell und kurzerhand zu bereiten: sofort wird er Zimmer mit goldenen Decken [rings] herstellen, und du wirst ihre Wande in :.\farmor glanzen sehen - und das haltst du zum Teil filr Wahrheit, z. T. nur fur Schein - rro auch kostlichen Wein, wie es sich gehol't, urn das )-Iahl glsnzend auszustatten, und rasch Damonen wird er briugen und die Ausstattung deiner Diener anordnen. Er macht es auf der Stelle. Tnd sooft au ihm befiehlst, Dienste zu verrichten , wird er es tun, und du wirst sehen, wie er sich auch in anderem hervortut: er baunt Schiff'e und lost sie wieder, er baunt schlimme Damonen 115 in Menge, er bringt die wilden Tiere zur Ruhe und zerbricht die Zahne der wilden Kriechtiere sogleich, er schlafert Bunde ein und bannt sie zur Lautlosigkeit, er verwandelt in jede beliebige Gestalt eines gefiiigelten Tieres, eines Wassertieres, eines Vierfublers oder eines Kriechtieres. Er wird dieh in die Luft trageu und wird dich wieder herabwcrfen in den W ogenschwall del' Meeres- 120 strome und in die Strdmungen der See, er wird Flusse und Meer auf der Stelle festmachen, damit du sogar aufrecht darauf laufen kannst, wie du willst. Vorziiglich wird er, falls du's einmal wUnsehest, den meerdurchlaufenden Schaum anhalten, und willst du Sterne herabziehen, willst du warm zu kalt und kalt zu warm machen, (wird er's ausfiihren); er wird Lichter anziinden, wieder aus16schen, 126 wird ):Iauern erschuttern und in Flammen aufgehen lassen, er wird dir in hinreichender Weise dienstbar sein zu allem, was du ersinnst, du glucklicher Myste der heiligen }'fagie, und wird dir ein V ollender sein , dieser hochmachtige Beisitzer , der auch allein Herr der Luft ist, und die Gotter werden.in jeder Hinsicht einverstanden sein; denn ohne ihn ist niehts. Keinem andern 130 teil es mit, sondern halte von Gatt, dem Herrn, gewiirdigt, bei Eeliosl dieses

10

1131-183

riEIWS€ic VTrO 70U xupi] ou SEeD], TO IlE'fCC TOUTO iJU,,~pIOY. EC71V I hE 6 AOloe o AETOf.lEVOC E[17nxKlc b]TU rrpoc !1AIOY efopKlc,:.I0C ~ 1'OU TrccpEbpou' 'WPt 1'C! •.• 135 ~'A]),Loilv '!'E an,ey'll m~apoup pata)" KClpqllcu8 uuou e9~f.I?~av oxavau l.lOuy(;uxava':'('!'(t':2:w· LWV -:al:wuLw' 1tTal:w J,lau'(ac COUWpt COUl'J wove I ccpcrrrouui capax9t a. p1xa!J.XW ~tpaeau wq:lau 9auw I llauCl' cucvrui 1:ou1:w' appou1:w 2:wTouap eWl-'vawpt! au WI rr"aUxapYl~t

ao awuocwjlLClu TITa~aiv UUtlaaau I UEl1tOUWUWOtr,w XCtXtlX XCtXtlX xapxapaXClX 'A).LOOv W' rf(. 'iCtEW~ClqlPEVEUOuVOet)"aptKptqnClEU€a:qJ tpXlpaA:8ov' UOIlE v€pqJa~w[ € ~ 0."( XaeClX qJVECX"lP qltxpO qJVVPW q:lWXWXOX. '(ap~aeCl Tpo.uuYl qltpo.WXV'1J..LEW.' OUTOC kTlV 6 AOTOC 6 AETO!,f.lEVOC rtpoc !1ALOV ~r:TliKlC bmi ECTlV bE 6 'fAuqJO.U£voc Etc TOV ; AISOV 'HAiwpoc av-

1450p[IUC] AEOVTOrrpOCW170C, T1] )lEV uPlcTEpq.;1 XElpt KpaTwv rrOAOV Kat I1&'CT11a, KUKA~ be CCUTOV bpa.KovTCC ! oupojiopov, UTIO be TO EbaqJOc TOU AiSou TO dvouc 70UTO (KpU~E)' 'o.xa' axaXtl xcx xapXClpa XCIX·' Kat hlElpi](C(e crrapTl.!J 'Avou- i ~lIXKtV !pOPEL rrepi TOV TpaXTjAov. ACTOC CEA~Vt;r '"(vou8w J rrroucuui aVxapLX' xapa-

150 1t'TOVJ..LI· (tvoxa Cl~tepOU:! axapa~au~au ~apaeLav aTE~ bouavavou arr-rup 1":aVOp ! rrc:up(tx' COUJ..Ll q:lop~o.' qI[9]Ptqlop,Bo.pa~au· ~wl"]9' a1:a' qlOp' pLf.! i I-'tp'llap' Laupa' f:Tau1:ou' xw9tlpKol. 3. 1t'apaXeL1:oU' 1:me' a':'lau II "(a~au l<:aTavTou.Ut ~a8ap(l X8L~t avoX.' TauTCt Ei TIWV : 04lEl

155 TtVO: C::crEpCX SK TOU (ovpavOV) KaT' 6idycv avCXAUO(.lEVOV Kcd 6Eo:lrrot[ojV(.l:e]vov_ di Be rrpoclwv Ko:i 5E~0:!Jevo, Tfic XElpOC I KCXTaq>[IA~wV MyE TOV cxt.iTov A6yov· 'orrrrcnnn ~aq>6c!v~11 ;JaLov8[I:l]ov IlTjTpO~aA: PCXXTj"ll"":"OVI,:1 CQJI,:c.lXaP1: crueS1· a. TaJ,lapa· x"tW~tTall· Tplf300l,:lC· apa;(o Leapt I paxt· '[a[Kolv~t Tavpa.3EpW).L1 avTCtj31 Tcru~1: TaV:TO:] COl Ei-il

160 'ITOVTl :C('IT~OKPI61lCETCil, cV Be at.iTc;';J ASYE· 'Ti EcT1V TO SV6EOV I COU OV:O(.l~ CX; lJijwcov uot acp6ovw~, lVO: E'ITIKCXAECW! (.lCXl cx: 00'. E< TlV oe ypCX].l(.lO:-rWV IE'· COVceoAvp q>&r, Ilw6.[ E"c-nv Be Kai TO: E~fjc AEY0(.lEVCX· 'Bevpo !JOt, !3acIAEV, (KaAW cs) 6EOV 6EWV, i kxvpov,

165 mrspcnrrov, a(.licnrrov, aOtT1YllTOV, Atwvcx KcxIITECTllPtY[I-.(evov· aK{VllTOC uou yivov C::lTO Tfic cij(.lEpOV I TJ(.lSpCXC mi TOV a'IT<XVTaxpOvovTf\c~wfjc (.lov'. S'ITElTa 1 fpc.::nCX curov KCtT(X: TWV Ctun)Jv OpKWV. Mv TO ovo!1a COl Er'ITl;1, ev bE I Tfie XElPCC Ctlhou ACt~WV K(itTEAeE Kai KCCT&'KAIVOV aUTov, WC i rrpoeirrov, TrupctTl6wv uun~, eE Jiv

170 )lE-raAa).l~aVElC ~PUJ'iTWV Kai TIOTluv. ~rrav he c(",l"OhUC1J' IXUTOV, .umx TO aTIOcTii!VaL ETIi9UE aUT tV Ta TIPOKEiMEva Kat CTIEvbf OIVOV, KCti ovnuc ' 1'41 KpuTatw aTTEAlfI !piAoe ECEt' urrObt1!lOUVTi COl cuv;arrobTj)l~CEl, TI€VO)l~vLfJ xp~iJaTa bWCEl,

115 EPE! COL Ttl )lEA}..OVTO, i TEvEc6al Kai -rrOTE Kal TrOILfJ XPovqJ, VUKTOC ft ~f.!EpCtC. EUV' os Ti(c) cs epw-nlc1J· 'Ti Ko:TO: YJUXtlv EXU>'; 1'r 'T{ (.lOI EyEVETO flYE (.l€A[i(~El YEveceCtI;' E1r€pWTa TOV a'('fEAoV, Kai epei COl (lWTrD' cv bE. I we UTrO CEaUTOU AETe TtV errepurnirvr! CEo TEAEuTi]caVToc COU ; TO CW)la [T:"IOPlC]T€AE1, we npETIOV eE~, cou ()E TO;TIVEUUa ~CtctHac fie Mp~a c'i.jEEl cuv aVT~. fie TUP "Al()llV ou X(UJJp~w

130 MplOV Ii TIVEUUIX cUCTa9~v Kpa7at4J TICtPE()PLfJ' TOUTlfJ Tap rrdvrc i vnOKElTL at]. (hCtV be eEAl;1e rt TIpCiEat, Etc aepCt h~TE .'!'O: OVOMa , iJOVOV KCt[i" EAeE', K ]at 6411J athov, Kai E['fue COU ECTWTCt, KCtt AETf I Ctlh0· 'rro ill [ COY ] TOOTO TO EPIOV,' KCCI rrorei rrcpcurc xci

131-1V6 Ho(pfner) OZ 2 S. 68 1323 P 111uov P ij>"tov' A der foig. Logos gebOrt zu

Z.61 144 7 wpoe P mit verderbtem Helios-Zeicheu: 'H>"iwpo~ Pr "alipoc Pa TU1t'OC Ki ~<popoe Wii A~wVTOnpWC01l'oC P 146 x>"aTWV P xpuriirv A ('!'ij oe~Lq:> !-lac'!'. Noek alh0 A mit P 14~'!'o C P xpupe P YAUqJE? Pr zum Folg, B. den axxwp·Logos P IV 1385 147 crrop-

TW'(ClVOU ~LaKW[ P . US AOroe C 'ivou9UJ P CEAl)vYl faJ3t A als vox mag. Der Hym.cos

gehort zu Z. 71 l~O Q1tTUP P U in Korr. luI <pop' plf.l PI' qJop[~ J~ A 152 1:ou'

I 131-183

11

hohe Geheimnis verborgen, Die siebeamal sieben zur Sonne gesprochene Formel ist eine Bssehworung des Paredros: (Zauberworte). Dies ist die Formel, gespro· uo cuen zur Sonne siebenmal sieben. Der in den Stein geschnittene Sonnen-Heros

ist eine Figur mit Lowenkopf', in del' linken Hand Weltkugel unci GeiBel hal- 14S rend, rings um ihn cine Schlange, die sich in den Schwanz beiBt, unter dem Boden des Steines diesel' N arne (halt ihn geheim). (Zauberw ort), und durchzieh ihn mit einem Anubisfaden und trag ibn um den Hals. Formel zum :M:ond: rsc (Zauberworte). Wenn du dies gesagt hast, wirst du einen Stern aus dem (Himmel) L55 allmahlich sich losen und zum Gotte werden sehen. Du aber tritt heran und nimm ibn bei der Hand und kiisse ibn, dabei sprich den selben Sprueh: (Zauberworte). Wenn 160 du dies gesagt hast, wird er Antwort geben. Du aber sag zu ibm: 'Welches

ist dein gottlicher Name? Verkund es mir ohne Falsch, damit ich ibn anrufe.'

Er besteht aber aus 15 Buchstaben: (Zauberworte). Was dann noeh gesagt wlrd, ist dies: 'Her zu mIT, Konig, [ich rufe dich ], den Gott der Getter, starken, unendlichen, unbefleekten, unbesehreibliehen, feststehenden Aion. Bleib beharrlieh bei 165 mir vom heutigen Tage an auf meine ganzc Lebenszeit.' Dann frag ibn unter den selben Beschworungen. Wenn er dir den Xamen gesagt hat, fasse du seine Hand, geh herunter und lagere ihn, wie ich oben gesagt, wobei du ibm auftragst Speise und Trank, von denen auch du zu dir nimmst, Wenn du ihn aber entlafit, 170 bring ihm nach seinem Weggange das Vorgenannte ala Opfer dar und spende Wein, und so wirst du dem miichtigen Engel Freund sein. Wenn du verreisest, wird er mit dir verreisen, wenn du in Armut bist, wird er dir Geld geben, er wird dir sagen, was in Zukunit geschehen wird und wann und zu welcher Zeit, nachts oder am Tage. Wenn dich abel' einer fragt: 'Was habe ich im Sinne?' 175 oder 'Was ist mit mir gewesen oder wird mit mir sein?' dann frage den Engel daruber, und er wird es dir in der Stille mitteilen, du abel" sag es, wie von dir aus, dem, der dieh dariiber fragt. Wenn du gestorben bist, wird er deine Leiche schmucken, wie es einem Gotte ziemt, deinen Geist abel" wird er nehmen und mit sich in die Luft fuhren, Denn in den Hades wird eiu Luftgeist nicht wan- 180 dern, der einem machtigen Beisitzer vereint war, denn diesem 1St alles untertan. Wenn du etwas ausftihren willst, so sag nur den Namen in die Luft und: l'Komm:'J und du wirst ihn sehn, und zwar nahe bei dir stehend, und sprich zu ihm: "I'u dieses Werk" und er tut es auf der Stelle und, wenn er es getan hat,

Zape· nrrpnu Pa A 153 xOLjlt ovox A 1~4 EK TaU l<aTOALYOV P tic TOO Ka90ALKoO Kr A

~K "OU(TOU) Eitr 11;0 S. ob. Z. 78 KllTa!p[iXlle]ov Ki A (w halb vorh.) ADrOV' P Dieser

Logos scheint Variante des vorhergehenden 1~8 tXap-t-paXL? lClX9U~t A ClVea~L -raulll Tau.' <TauTCl> A 160 .. q.KplellCETClL P mit Spur von a; td1T2oKp . .A [dv]aKp. Pr 161 flll P flOt Ps 162 unter den ersten Buchstabsn wagrechte Paragraphoa 183 vgl. Db. SO. 'Die Akkusative sind falsehlich statt des Vokativs beibehalten worden. als die Formel aus einem anderen Zusammenha.ng iibernommen wurde.' A. Vielleicht: ('dati ich dich anrufe.den .. ') (wie 161)? Pr 9v P 9EWV 167:;; P iivOfla P 168 KlieEAKE Reitz. Poim. 227 "J P KClt 169 we 1TpoEl1T. vgl. 82£., 155f. 1TapaTL9wt P - e(ec)9w A - WV Pr 170 -rei ":I'POKEi~Eva:

Z. 60-6~? 171 Kal in Ligatur, P ~w:e 168) ns TLC€ P verb. Pa H6f. Vgl. Iren. 1, 13. 3 ,Wetter. Sohn Gottes, 74) In-ISO Reitaenst., Hell. Myst. ReP 2,101. 159 180 cue r, "empfohlen' 181:;; P 182lCdT~~~~ A curov kaL P kat tilgt A. 'V gl. Matth. 8. \l, Luc. 7. 8' Nock.

12

I 184-223

ISS TCOt~caC E.pEll COl' 'Tt U),AO ~OU),El; crrEuow Tap etc oupcvov.' ~av OE. f-l~ '~XlJC 'ITapaUTa E.':TtTcii:Ctl, AETE atmV '1'l'OPEUOU, KUP1E', Kal urrEAEu:cETCtl, OUTWC ouv 0 eEOC urro coD uovou eEwpT1B~cETm, oubE. I cpwv~v 1'l'O-:-E aUToD OUbElc aKoucEI AaAouvToC, ~i f-ln (V C:UJ,TDC IlOV[ 0 Jc. E.PEI OE COl mpi KaTal(AicEWC UVepU.I1'l'OU, El Z.~C€i.at f'1 TE-

:9G A~EUT~C]El, Kal 1'l'01(:( iiWipq. Ked rroic wpq. YUK70C,:: bWCEl OE [COl Kai] uTPiac ~onivac Kal rniic 9Ep[ a: mucElc, Kal we I eeOC 1'l'P!;>[ CK ]YYTIe~CEl EXWV TOy Btov cpi~AO ]v, Taunt. Ell dvuCEt 1 6 xpcrm] DC] rmpsopoc. TaUTa oiiv !-IllOeVL rrapaoibou, lOt I.dl ,i.lovtp [coJu kXIVt¥ ull]) COU uElOuvTt Tet [rrcp'] iiiJwV Pl1BEvlTa ~VEPT[~]f-lC;(TI:X. OIEUTVXEI.'

195 TO OE. AETO!lEVOV rrpoc f\AIOV ouoEv il Z.l1TEt El f-l[~ljaew~acpPEvE~OUY \MTOC; Kal

La[p ]~a9a (Myoc).

~EcTtv I o iiv TOU ~1'l'JpwTocpuoik BEOD KaL1'l'pWTOTE~V]OUC : PUCT1K~' 1 'EITlKa.),O[U]f-lai CE, KUpIE, KADEli ,UOU, 6 aTIOC BEOC, La] tv 6.TiOlC uvuirraUO!lE- 900 voc, ~ at b.Mat TrapEC~Ka.Cl Oll1VEKW(C), CE. E1'l'tKal!AOUiJm, [rrp01tjuTWP, Kal OEOiJa.i COV, a!wvaiE, criwvaK(T)IVOKp6iTWp, a;WVOTTOAOKpa-rWP, ~TTi -rov er:mf-lEp[i]ou CTaeElc Xaw' i xaw'xa'oU'l" xge9wy·(uEE9YJ);ptv'i[q.] ,uEpOUI-I 1 'Al1.ba 2:aw ~l1.aeaJ.luq.xwe

205 'vPIEa' 'TJH(, ,]cpurfibpu:flTJW 'l'ep<ppt8w 'iaX8w ljJUXEW cplpt8,uEW [p ~w(Epw9 I eaJ.lac-:-pa cpaTlpl TaWX 'iaX9wEaXE' 6 'TO piZ.w,~a olaKaTEXUl[ v, 6 J TO icxupov dvou« EXUlV TO KaBTITLaCiJ€VOV I [u] rro rrcvrurv cXTTEAWV' emxKOUCOV!lOu, 6 xticuc oexcvouc K[palTUIOUC KaL apxa.HE),OUC, if! 1'l'a.pEcT~Kaclv ,uupuill:>EC urOi\:wv acpaTOl' KaT' OU-

sse pUVOV UVUIIJliJSIlC, KaL KUpt:'OC E1'l'EU[ cp ]TUPTICEV [<ij Cocp(q. cou Kal KUTTIui\oTl1CEV i COU (TnV) buv[a]iJ1V Kal eiTIEV CE CSEVElV KaB' biJ010TTITa. a.ilTou, , OCOV Ka[l a]UTO[C CeeVEl, E:rrlKaAOU!lCX[ CE, KUPIE TWV iTaVTWV, EV WPGt uvar:Kl1C, ErrC(K]Oucciv ~o[ u 1, on [SA ]i[~E ]Tai iJOU ii lj}uxi! Ka.i aoropoDliJat er[ 1'l'UVTUlV] a~ou[AoC' blo EASE] ,UOI,

m 0 KUPIEUUlV rrdvrurv II aHEAwv, umpuc1'l'1COV ,I.I0U rrpoc oracav UlTEPOXl]V lEou:ciac ouiIJovoc CtE[pi]ou [KaL E'tluUPiJEVl1C. vci, KUP1E, OTt E.rrlKalAOUiJai COU TO KpU[1t]TOV OVOiJa TO on;KOV arro TOU CT€.PEW~UTOC . ~iTl TnV 'rflv' ael']~D'l'Wl~ ~ahl'Ja- 2~O "j'JJw~l']cpla8Eaa 'AI-I ~pa~l 'A~paa~ eaAXIX80e El1.Kw9wwTJTJ ax9wvwv i, cc 'leaK XWl'J1Dup9acIW 'Iwda lXTJ~EWWWW J awae'i, dvacwcciv f-lE ~V WP~ cXVUTKl1C'. AETE iiAil!! ~ arrOI) : EaV KUTaCA ]TICP81jc.

'AM a up Ul C IC ciVa.TK aia 'I Aa~wv CTEap ii O<peaAiJOVVI)Kri~au Kal KUAlc,ua Kav-;

Zu 205-222 vgL P IV 1189-1217 201-20~: IV 1202-1204 ~10-212: IV 1204-1209 215 ff.: IV 1192-94 211 vgl. P IV 1209 if, 218-221: IV 1213-17 ~21: IV 1211 f.

18' aAAW P verb, Pa 186 QU'i"OC Wii 18$ (l'j~£pa( il) VUKTOC A 190 a'fPLaC ~a, in

Korr,) P 1112 -:tapalbpoc P 19& uovur , , \,tCXlVWl utun P erg, Pr T~ av't']lex1V~ we (Alt, Apol 66, 8) 194 blE1)TUXEl "hat Erfolg'? d P 19~ A P (2ma.l) Die Logoi: Z. 140f" 142 196 ~eT1V ouv (ovo,ua> Eitr 1111 PU(TIKt1: s. P IV 1167 (erg, cni"l'J) 1~9 btl'JveKW(E P verb, Pa 200 alwvoKpOT<:»P Eicr 201 CTa-rElC P (Ta9Ei< Pa, Reitz, Poim,

31, 1 i CTaAeic? Pr 20'" pwcepw9 P I V 1198 206 'ial1.8€ P 206 'icxupov P

207 KTlCTaC P verb, Ki 209 IiCP(1T01 <0'1> Pr Eitr u1Jlw8l']cav P illjJw8TJ( od, avulj!,

Wii <o'i) KilT' Eitr (aD-ders P IV 1205) 211 ElTTOV COL P E1TI~V (€ P IV 1208 (onlv> Eitr sia erg. Ki 8[hi~E-r;al Wa Eitr, e[ol1.oUT]al Ki. A 214 'von 20 Buchst. nur undeutbare Reste' A [a'IIop]jq., [Kat] ~a[(aviZ;of.1]at Eitr 215 ur:-p, E iiber 1IP, P 216 cine

1184-225

13

wird er zu dir sagen: 'Was willst du noeh anderes? Denn ieh habe Eile zum Himmel!' Doch wenn du nieht auf der Stelle einen Auf trag zu geben hast, so sag 185 zu ihm: 'Geh, Herr!' und er wird weggehe.n. So nun wird der Gott von dir allein erbliekt werden, und niemand wird je seine Stimme horen, wenn er spricht, auBer du selbst allein. Er wird dir abel" Auskunft geben uber eines :1fensehen Krankenlager, ob er leben oder sterben wird und an welehem Tage und zu weicher Nachtstunde. Er wird [dir aueh] wilde Krauter geben (und sagen), wie 190 du heilen sollst, und wie ein Gott wirst du angebetet werden , weil du den Gott zum Freunde hast. Das wird der machtige Beisitzer wohl vollfiihren. Doch iiberliefere es niemandem aufier deinem leiblichen Sohne allein , wenn

er die von uns mitgeteilten (Zauber)krlifte von dir verlangt. Lebe gliieklieh bis ans Ende!'

Das Gebet lour Sonne bedarf nur der Formel Iaeo und der Formel iss Iarbatha,

Das rettende Gebet an den erstgewordenen und erstgeborenen Gott lautet nun: 'Ich rufe dich an, Herr, hore mich, heiliger Gott, der unter Helligen der Ruhe pfiegt, an dessen Seite immerdar die riihmenden Geister stehen; dich rule ich an, Urvater, und bitte dich, Ewiger, Herrscher der (Sonnen)strahlen 200 und des Pols auf ewig, der du auf dern Siebenteiligen stehst (Zaubernamen) , der 205 du die Wurzel immerdar festhaltst, del' du den starken N amen hast, der ge· heiligt ist von allen Engeln, erhore ~ich, der du mllchtige Dekane geschaffen hast und Erzengel, neben dem unzahlbare Tause.nde von Engeln stehen: an den Himmel hinauf wurdest du erhoht, und der Herr hat Zeugnis abgelegt 210 fur deine Weisheit und hat deine }iaeht gepriesen und dir zugesagt, Macht

zu haben nach seinem Bilde, eoweit wie er aueh selbst :Macht hat. Ich rufe dich an, Herr des AIls, in der Stunde der Not, erhore mich, weil meine Seele bedriingt ist und ich <von allem) verlassen bin, ratlos : (drum komm) zu mir, der du Herr bist iiber aile Engel, halte deinen Schild uber mich wider jeg· 215 Iiche Vergewaltigucg durch die Zaubermacht eines Luftdamona und des Schick:;aI5. Wahrlich Herr, denn ich rufe deinen geheimen Namen an, der hindurchdringt Yon der Himmelsfeste bis zur Erde (Za.uberworte, darunter Abraam, Isak, 220 Icsias}, rette mieh in der Stunde der Not" - Sprich es zur Sonne oder wo immer du betroffen wirst.

Unfehlbares }iittel, unsichtbar z u werden: nimm das Fett oder das Auge einer Nachtenle und die Pille eine Sonnenkafers und etwas 01 von griinen Beeren, reib alles fein und salbe deinen ganzen Korper und sprieh nach 225

aID. Rande nachgerregen ob. Pr naeh P; s. Reitz. Poim. 78 ~ai"..ovo(, elp]6[vov:, Ii pxficj, slu, A oaiu. :K]al [-rflc E]i"... Eitr 2H OJ 1"0 (ovOfla -ro) P erkannt von Kr ' 21S lallala'fll: auch lalll)a'f'11 moglich P cplae· P sonst keine Worttrennung in Z. 218 bis 221 21Q vgl, P IV 392 220 W'i((lKXWl)',OVpeaClw"(wc"ia'i P 221 aWnE\ P (/ P 222 wsgrechter Strich unter Env Zwischenranm nach Ka-ra;\.'lCPel)C P 2513 ocpeaAflwv P

verb. Pa 22~ tpaKV1VOU P 6wp. Pr cpaKVlVOV (als Ma.aE) Pa AEO-rPI~TJc()'c P

14

I 224-273

m e6pou Kal. <OJ.1)qlCl.Kvivou ,UUPOU AElOtPIPilc(XC rt 6.VtCl. XPIE OAOV il to CWIl6.[t)6v cou, Ked rrpoe ~A10V AE'fE' 'eEopKiZ:w C€ :0 )lE>(a . ovoua ~OPK'l !pOlOUp 'iI,U Z:1Z:1~ ~m:lpE~oux 9u(j'l AalAall I aaaaaa [1l]11l I,llWWW lEw lEW iEW '(Ew '(Ew lEW;Ew I vauvo;t aWL aEw aEw 'law' Kal. tr'('pov rrOiEt Ka.t ErriAEj'(E' 'U6EWprr'Ov J.1E Tl'oi11COV, KUPlE "HALE, aew wall E'L'l 'law, !I

'3D arrEVaVTl rraVTOC av6pwnou UXPl bucpwv nAiou lW iuxu I <:PPlt ptZ:w ewct.'

Kol. 4. M v111l ov I KTr Aa~wv X6.P'11V iEpaTlKOV TP6.l.jJOV TU rrpOKEi,UEva 6vOllCl.m Z:l-lUPVO-

'S5 IlEAaVI 'EP:)lCl.IKtf! Kat ,(pa.t.;Jac, we npoxerrm, am)KAUeOV Ee ubwp lT11TCI.'(IOV a.rro l.' rrnTWV KatlTlE a.utO E:'rl ~IlEpCl.C Z:' vncrnc Et aiVaTOAlle ove11e Tile eEA~Vl1c. lT1VE be. TO apKOOv. lenv b€ Tel Tpa:q>o,uEva de T6 TnTTa.KlOV' 'KaU~p'l X(lJ.l~PI1· tlEIUJqll 'Aprrov I XVOUqll ~plvTaTl1vwqlpIPPICKul\lJaapouaZ:ctp~aMEcEv : Kplq:n VI1ITOt.:f.l1 XJ.l0u.uctWql 'AKTIWqll cprum

240 ~IPIOU i: il!~'ou t!P11 ccprt vouci YOUel cleyw elqw vouxa VOUXct : AIVOUXct AlVouxa XUX~ct xux~a KctEIW xux~a hl1TOcpw9 ' II aa 00 uu I1rt EE Ww.' ,aOTa rromccc a-rrOKAueov Kat ! rrie, we 'ITpOKEl7al. ~CTlV bE. Ka1. TOO IlEAaviou n eKEuij' TPWYATITle ~J.lvpva 8pax~ai b',

us icxa.bac KaplKO:C r'. q>OWiKWV NlKOAUWV oeTEa z:', I! CTpo~iAla 6.~poxa z:', apT€)llciae )lOVOKAWVOU Kapbiac Z:', I i'pEwe 'Ep)la"iKiie lTTEpa 1:', Gbwp 1t'l']Talov. 'raOTa Kaueac 1t'oiln Ka1. Tp6.qlE .

. ... _ 'AIl'a-u-puJCI<e) boKi.Ul1. ,UETa ePTOV' I Aaj3wv mBilKOU oq>6aA)lOV ~ vexuoc j3IOBava.TOu Kill. j3o,civI']V u,(Aaoq>wTiboe (TO pobov AETO) TauTa Tpl!1.jJae cuv EAai,¥

250 coudvci, Tpi!:j3wv bE. whO: EK TWV bEtlWV "ie TO: e:uwvu),la AETE TOV Aoilov, WC UTTOKE17at' 'MJOK AIJ01'n AHOK 01'CIP¢PH AIJOK (UiCWT CWPWIJ o1'mp AHOK ne o-rejpe neu-r-a CHT TAKO'I a.Va.eTll91, bai)lwv K(X,axBovIE IW 'Ep~l1e IW <Ilop~l1a

2~~ lW I TTctKEp~l1e IW 'A1t0J.lW, 0 Eav ErrlTa.Ew U)llV eTw 6 oeivc, o1t'we '. E1t'ilKOoi ,UOl TEVl']e6E.' fO:V bE BEAilcl,lc uIPavToe TEvtcBm, xp'ieov cou TO )l€TWrrOV )lOVOV EK TOO euvBeunroc, ! Ka1. uqlaVToe Eery, Eq>' oeov Xpovov BEAElC, eav bE BEAi]:elJC E)lqlaivEeBat, ano MeEwe EPXO,U€VOC tic &'VIlTOATJV I AElE TO 6voua TOUTO, Ka1 ECEl bl']AWTlKOC

~60 Kal ~1t'omoe miclv ~ aVBPWlTOle, Ecnv be TO ovoua' 'MapJ.1apl(Iw9uap!1a plqlETII1.

TWli]eaTE ME, TOV bElva, EITO'ITTOV rrdcrv uv6pumOlc I ~v Tt] e~),IEpOV ~)lEpq, nbll, nbll, Taxu, Taxu.' EXE< I) Alav KaAWc. !

'A1t'OAAWVlaKTJ EniKAl']elC I Aapwv KAwva b6.q>v[l']c] ElTTUIPUAAOV eXE ~65 ~V Tt] bEt[Iq.] XElpl ;1 KUAWV Toue. oupcvlovc BEoue Kat X90viouc cciuo»] cc], TPa,\IIOV sic TO'" KAwva rftc bciqwl']c Toue 1:' PUCTll<OUC x[a ]puKTllpac. sldv 01 xapaK7f]PEC olbe:' I !It '\..J E=i I tEl1::::f %..Q!r"" I tOV ).lEV rrpiirrov xapaKTilpa slc TO 270 lTPWTOV qlUAAOV, .Ov [bE]U7EPOV :I rr6.AlV OUTWC sic TO bEUTEPOV, UXPl Aili:Ewe TWV Z:' qlUAAUJV Kat . TWV t: xapaKnlPwv, ~AE1t'E be, 1Jr, aTI'OAEcryc qlUAAOV [Kal.] cecuirov j3Aa.IjIIJC TOOTO ,(ap IlE'fleTOV eWlJaTOe qlUAUKTlKOV, ~v tfJ ! 'IT(iVTEe U1t'OTa,CCOVTCI.1 Ka1

238: vgL oben Z. 27

252: vgl. Griffith-Thompson, zu DMP I" 13.

225 AET€ Kctl P Kctl tilgt A; voa Pr vor u'(pov (Z. 229) gesetxt 228 [;; P 228 UTPWV

P verb. Pa 229 d 232-286 Schuba.rt, Pap. gr. Berot Taf, 40, S. xxvin, vgl. Hopfner

o Z r s 694, II 172 2SS-286 Preiaigke, Gotteslo:aft 33 233 "' c lPlP durch 1:)J.l P vgl. Pr

WSt 40, 1919, 112; vgl. Bya, Zeitachr. T, 1892, 564f. ct1toKAuewv P verb, Pa, 284 EI P

de Pa ~( Pr 23& ctUTW P verb, Pa 2S6 It P 243 K A. P 244 TPWTl!.iT1(bo)c

lMupvac b' A lp (p in z:) ~ Ii: P 241 nach TPctqlE Zwischenraum P uucupurc; OOKtJ.l11 P

verb, Pa, Unter den ersten Buchsta.ben der Zeile wagrechter Strich 248 ~IIlI09ctv<iTOU

I 220-272

15

der Sonne zu : 'Ich besehwdre dich bei dsm graBen Namen (Za,uberworte)'. :i}hch es fiUssig und sprich dariiber: ':YIach mich unsichtbar , Herrscher He-

lias (Voko..:.e;, vor jedem Menschen bis Sonnenuntergang (Za::berworte~.' ~30

Gedachtnismittel: nimm hieratisches Papier und schreibe die vorliegenden ~ amen mit Hermsstinte, und wenn du sie, wie angegeben, gesehrieben hast, sprue sie ab in Quellwasser von. sieben Quellen und trink es nitchtem sieben 2~~ 'I'age lang, wenn der )tIona im Osten ist ; trink aber eine genugende Menge. Was auf das Blatt geschrieben wird, ist das: (Zauberworte). Wenn du das getan NO hast, spule es ab und trink, wie angegeben. Hier ist auch die Zubereitung der Tinte: sIyrrha troglitis vier Drachmen, karische Feigen drei; Keme von nikolaischen Datteln sieben; unberegnete Fichtenzapfen sieben; Herzen von 245 einschossigem BeifuB sieben; Federn vom Hermes-Ibis sieben , dazu Quellwasser. Das verbrenne, bereite es und schreib damit.

Erproo'tes "C"nsichtbarmachen, wiehtige Praktik: nimm das Auge eines Affen oder gewaltsam Gestorbeuen und die Pflanze AglaophOtis - gemeint ist die Rose -, zerreibe daa mit Lilienol und beim Zerreiben von rechts 250 naeh links hin sprieh das Gebet, wie folgt: 'Ich bin Anubis, ieh bin Osir-phre, ich bin Osoth soronuier, ieh bin U siris, der Set verniehtet hat. Erheoe dieb, unterirdischer Ddmon (Zauberworte), was immer ieh, der X N, euch befehle, erh5ret mich" Wenn du unsiehtbsr werden willet, salbe r.ur deine Stirn mit 355 der Mixtur und du wirst, so lange Zeit du willst, unsiehtbar sein. Wenn du dich aber wieder zeigen willst, geh von Tntergang nach Aufgang und sprich diese Formel aus, und du wirst allen Menschen deutlieh und sichtbar sein, Die Formel ist: '(Za,uberwoxte). J,facht mich, N N, sichtbar allen Menschen am 260 heutigen Tage, sogleieh, sogleich, schnell, schnell!' Ganz vortreffliches Mittel.

Apollinische Anrufung. Nimm einen Lorbeerzweig mit siebea Blattern und halt ihn in der rechten Hand, wah rend du die himmlischen Gotter uud die 265 Damonen der Erde anrufst. Sehreib auf den Lorbeerzweig die sieben Schutzzeichen, Die Zeichen sind folgende: (folgen die Zeichen), das erste Zeiehen auf das erste Blatt, das zweite wieder so auf das zweite, bis die sieben Blatter und m die sieben Zeichen zu Ende sind. Sieh aber zu, daB du kein Blatt verlierst und dich dadurch nicht schadigst; denn das ist ftir den Leib das groBte Amulet,

Pa , vgl. Dilthey, Rh. M. XXVII 1872, 3S8, 1 ~lOatlVaTOV TaUTtl -rpi ipcc cuv EACIlW COVCLVW 1<;o,L ~OTo,VIlV o,'fAo,o<jlwTLboc P umgestellt von Wii 2~1iI rpr P am r, Rd. der Kol. TO pobo'll M,("€L (zu d'fA.) 2&0 Wu, d verbinden (K TUJV bEE. KTA. mit ':"pipwv. AOI'fOV P A iiber 0 252 '1. T'\KOq' :Moller, der die Stelle bearbeitet hat. 264 o,11"O~l.jJO ~av we A 0 iuv

Pr 6;). P 2&6 ,u€T011"WV pl, korr. P' 258 <pEvatvEC9o,l P 'lltliVEC9aL Pa A ~v'llai-

VECtltlL Pr 209 :: bl1AOTLKWC P, iibex 0 ein W korr. T1iA01t":"OC~ Eitr 260 ovouo P

zum Folg. vgl. P IV 360 261 ¢. P m01TTl1v P verb. Pa 262 ~xel A. Kr, Eitr K(tA (Ahochgestellt) P Unter den ersten Buchstaben der Zeila wagrechter Strich. 268-1H1 bei Hopfner OZ 2, S. lO7f. 261 OLbe' P 271 [.]ceau TO'll P vor c die Spur von 11 oder K(al); ur, Wu, A 218 'llVAaKtl"]pwv P, 'lluA(6.ceoYro,l Xo,p)tllCT. erg. Pr 'Wohl Ev q, Kat oaif.lov€c 'llVAtlK't"flPil!l 1nivTeC urro'rdccovnn Kat 8aAacca Kat 11"~Tpo,l <ppiCCOUCI TIl'll Seiav ~V€p'fElav' Wu (TOO) <jIUAtlKtl"]piov (TOUTOV) Ho; vgl. Kroll, An. Gr. 13

16

I 273-311

8aAacCC( Kat1H:Tpat q:JpiCCOUCI Kat OUI/-IOVEC q:JUA(aCCOV7o:l xup)aKT~pUJV TTjV 8Eiuv m f.VEP"fEIUV, tjVTIEP III-lEnEle ExelV, knv 'rup qlUAaK7~plOv .L1E'pCTOV TftC rrpa:tELUc, 'ivu )IT]b~v ,;,[TO,.,e~C, ECTIV be ~ 1TpaEIC : ACl~WV AUXVOV aM1A7LUTOV C<ElJUCOV blU ~ucdvou paKoue ' Kai pobivou tACliou n vcpoivou KUt C't'OAlcUC ceauTov rrpoqlTi'TlKW

280 CX~I .. WTl EXE t~Evvivl'lV pa~bov tv n) ACU~ XElpi Kui il TO~qJUAUKT~P:OV ~V 715 bEEu~, TOUT~CTlV TOV KA;'uVCl TftC MlqlVT]e, EX€ hE EV ETOi,U!+, }"UKOU KEqlUAllV, orrLUc (Xv tTtl8~C i rev A.UXVOV {rri Tilc KECPUATlC TOO AUKOU, KUl. ~UJ).lOV WMOV : CTT]Ca.UEVOC ~TIUC 7ftC KEq:JUAftC Ked TaU AUXVOU, tVU tm8u:clJc T4J 8El!J' KUt EuEleLUc ElcepXETCU

285 TO edov 'ITVEUfJ,U. ECTlV ,I be TO erri8uMCl AUKOU Oql8UAMOC, cTupaE, Klvva.uLU.uoV, : ~benu Kcd OTl EVT1MOV ~v 70lC apwuucl, Kui crrovonv TEAE'COV arro olVOU Kat MEA[IJTOC Kat raAIlKTOC KUl. oM~piou ubaToc (Kai . 'ITOi)El rrA.aKOOVTClC r: Kat rrorrcvu t. TaUTa IlEAAElC aAa. 'lT01TlCCU : [ET~TY~ TOO A.UXVOU, ~CTO]"ICUEVOC KUt a.rrexO)..lEVOC

290 arro I! rraVTUJV l-lueapWV rrpClTl-la"t'LUV Kat rraCT]C lx8uoq:Ja'riac I KUt 'ITaCT]C cuvoudac, O'ITLUC o.v eic .UEjicTT]V Em8uIliav arUI"fT1C TOV ElEOV Etc CEo ECTlV OE TU ovounrc, (IX) f,lEAAElC rpa4Ja.l : de TO pueC1VOV paKOC Kat tHuXVlaCEle sic TOV alliATLUTOV 295 AUXVOV' ! 'CI~Epct!-leVeWOUAEpge= ClvaE e9pevAuow avello. po.lPctl' il ClEU1Wo.€ ~apUJgep pe8w. -'pajlwvtuEa:~fav TEAEC\lC rravlTa Ta rrpoetpnuevc, KaAEl T~ baOlhtj·

'~Av('J,E 'ATIOAALUV, ~AEI~ . cov n al~OV1, XPT]}Janeov }J0l, rrEpi wv UE1W, KUplE. OEerrore, ~ AirrE Tlopvuctov OPOCKCli AEAq>iou nu8w! ~}JETEPLUV IEPWV CTOj..la,LUV uq>8ETKTa 300 AClAOUVTLUV, :I aH€AE rrpiirre <ElE)OU, ZTlVOC )lETUAOIO, 'laLU, KUI d. TOV oupaVl.OV KOq..IOV KaTEXOVTCl, M1XCl~A, Kat d KClAW, ra~plTjA TIpLU:Ta'f"j'EAe' bEUP' air' 'OAufJ,rrOu, 'A~pacaE, clvTOAllJc KExapTl'IlEVOe, 'lAaoe E'AElOle, lk OUOV aVToAI,.,8ev ElTlCKOmUKo!. 5. Lei[c, 'AJoLUvui' I; rrdcc q:Jum -rPOM[E]El CE, rrcrep KO[CJ.UOIO, TIaKEp~l'J9. : 6PKiLW 306 Keq>a},,~v TE 8EOU, OrrEp ~CTtV ~OAUl1rrOC, II 6PKiLLU cq>payibCl 8EOU, orrep kTiv opaC1C, I 6PKiLLU XEpa hel:1TEp~v, llV KOCj..l!+' ~TIECXEC, I 6PKiLW KpTJTTlpa 6EOU ITA~OTOV 310 KaTEXOVTa, : 6PKiLLU 6EOV alWVIOV Alwvn TE Tt'aVTWV, II 6PKiLW <PUC\V UDTOq>Ui'l, KpaTlcTov'AhLUvalov, I 6PKiLW OUVOVTU Kat a.VTEAAOVTa 'EAwalov, I opKiLLU Ta arta Kat 8f"la QVOj..lUTa TaUTa, OTt'LUC ' liv Tt'Ej..lIjJWcl uot TO Elelov rrvE.O}Ju Kai TEA ECll, Ii 315 EXW KaTa q:JPEVU Kat KaTa Buuov, II KAU81, j..lOXUP, KA~Z:LU CE, TOV oupo:vou llrEMO-

vfta I Kul raiT]e, xaeoe TE Kat "'Alooe, Eveu vE:j..lOVTal. .. I iTEllljJOV ouiuovc ToiiTOV

300-305: vgL P III 211 ff. (Arch. Ret Wiss, XV 1912 S. 410f.) :116-327: vgl. P IV

442-458, 1963-89.

~76 Cnter den ersten Buchstuben der Zeile ein wagrechtex Shieh, nach 1t'TwI'l9l'Jc

Zwisebenraum von 4 Buchst. P 1rTwl'J9l'JC P 271 CKEuaceov, paKKOUC P verb, Pa

279 e~,,€VVlVl'jV P 280 ":'0 Khwva P verb, Pa 282 links vor der Zelle eine kleine

Wagrechte WIlOV tilgt Pa, Kr 283 CTIlCCClI-1€VOC P Zwischen 284 und IS5 links am

Rande kleiner wagrechter Strich 287 (1(0.\) PI 288 (11'0i)€1 A ~11'Ji Pa Ho 289 dv-

Tl]KpUC zweifelnd A, ~T]yuC Pr nsch P 292 nach C€ ZwischeIlIaum ovoucrc J,lEAAUC P <a) Haupt bei Pa. v..;\.UXVltiCctl Eib: 2g6-301 Lueken, Michael 78 296 ·A11'OAAOV Di 298-315 abgedxuckt bei E. Ab(el), Orphica, 266 298 ;\'e'i11'€ A Tl'apVClccl0V, nach TIv9w Rest

der Z. freigelaseeu P 300-302 Wi.i, Ant.ZGer, 37 300 rrpwTETOU P rrpWTEuwV Ki rrpWTe

9EOV, Pr (im Metrum) 301 f,uXo.l'j;\'· P 002 bevp' P OAUllrrou' KaKapl'lIlE'VO( P S03 EAeotC' P

€C P oc P III 220 aVTOA11'1C P verb. Di ErrI(1{OmaLE1V P -E\C P III 304 KOI-101O P

306 TE in Korr. 306 CqJpaKlba P 'Vision' Jac, (s, LXX Dan. 9, 2!) 307 l'jv KOeJ,lOC

E11'ECxeC P fj K6q.lOV Pa, oben Eo, Pr bricXE1e Ho 813 TEMew(1 Ho 310-32;; be-

1273-315

17

durch das alle (1tlensehen dir) untertan sind, und Meer und Felsen ersehaudern und die Dii.monen hdten sich vor (der Charaktere) gottlicher Gewa.lt, die

du haben wirst; denn es ist das groEte Amulet des Zaubers; damit flirchte 215 du nichts.

Die Zauberhandlung ist folgende: nimm eine Lampe, die nieht mit Mennig iiberzogen ist, und mache sie zurecht mit einem CD 0 cht- )Lappen von Byssos und mit Rosen- oder Xal"denol und kIeide dieh in Prophetentracht und halt einen Ebenholzstab in der linken Hand und das Amulet in der rechtsn, d. h. den :80 Lorbeerzweig, halt aber aueh den Kopf eines Wolfes bereit, damit du die Lampe auf den W olfskopf stellen kannst, und errichte einen Altar aus ungebrannter Erde nahe bei dem Kopfe und del' Lampe, damit du dem Gotte ein Rauchopfer darauf darbringen kannst, und sofort kommt del' gottliehe Geist herein. Das Rauchopfer besteht aus dem Auge eines Wolfes, Gummiharz, Zimmt, 285 Bdella nnd was sonst unter den Spezereien gesehiitzt ist, und mach eine Spende von Wein, Honig, Milch und Regenwasser (und backe) sieben Hache und sieben andere Opferkuchen. DaB sollst du alles machen nab. del' Lampe, gewundet, dieh enthaltend aUes unrein en Wesens und alles Fisehessens und 390 aller Beiwohnung, damit du den Gatt zum groBten Verlangen nach dir bringst. Die N amen, [die J du auf den Byasoslappen schreiben und als Doeht in die ungerdtelte Lampe bringen sollst, sind folgende: (Za.aberlogoi, Palindrome). Wenn sss du alies vorerwahnte voliendet hast, rufe (den Gott) mit dem Zauberhymnos:

'Herrscher ApoHan, komm mit Paieon, weissage mir, woruber ieh wtmschs, Herr. Herrscher , verlaf den parnassischen Berg und die delphische Pytho, wenn unser heiliger Mund Unaussprecblichee betet! Erster Engel Gottes, des 300 grofien Zeus, Jao, und dich mfe ich, der die himmliscbe Welt halt, Michael, und dich, Gabrie~ Erstengel; hierher vom Olymp, Abrasax, der du am Aufgang deine Freude hast, komm gnadig, der du den Xiedergang vom Aufgang her beschaust, Adonai, die gauze Natur zittert vor dir , Vater des Weltalla, Pakerbeth, Ich beschwore auch das Haupt Gottes, das da ist der Himmel, ich be- ~05 sehwors aueh das Siegel Gottes, das ist das prophetisehe Gesieht, ich beschwora die rechte Hand, die du uber das Weltall hieltest, ieh beschwore den Becher Gottes, der Reichtum enth1i.lt, ich besehwdre den ewigen Gott, den Aion aller, ich beschwore die aus sieh selbst gewordene X atur, den starkMen Ado- 310 naios, ich beschwore den untergehenden and aufgehenden Eloaios, ieh beschwore diese heiligen und gottlichen Xamen, damit sie mir den gottlichen Geist senden und er vollende, was ieh im Sinne und im Herzen habe. Hore, 315

handslt von C. Di(lthey), Rh. M. XXVII 1872, 376 fr.: E. Ab(el), Orphica S. 287, 291 f.; We(saeiy), Denkschr. d. K. Ak. d. Wissensch. Wien. phil.i- hiat, Kl. XXXVI 1888 S. 69' A. Dieterich. Abr, 51, Nekyia S. 23; B. Ku(ster), De tribus carminibus papyri Parisina~ magicae, Diss. Konigsberg 1911 S. 18-55 316 TCll1']C TE Kn nach P IV 311 Kn S.33f. der a.ls urspriinglicbe Form der zweiten Versbli.lfte O'ltWC !1ECaTalCl €.v WPCllC im AllscbluB an Di und die Paralleluberlieferung des P IV herstellt und darum 318 (S.34f.) U.auV6!lEVOV zngunaten von ~;l.Euc6!levov (P IV) aufgibt

CriAl':b Z&nbArnllnvri

18

1317-347. 11

E).IalC iepaic ~rraolbale i VUK10( EAaUVO).lEVOV npocrcruccrv (~( urr' aVUrKl1(, : 3~O oump arro (KiJV01)( EC1t rccc, Kat cppacaTW uor, :t o((a 8EAW rVWI.t1;lClV, aAl1- 8EIl1V KaTaAEEac, I rrPl1uv, I-lEIAiXlOV )..l110' avria /l01 opoveovro. i 1-l11bE. CU ).ll1vicl)C err' EI-laic iepcic erraoLbaic, I aUG! cpuAaEov array OEl-laC UPTLOV Ec qirioc eA8Elv' 325 rcfrrc Tap aUToc Eratae EV liv8pwT:OtCI oa~val. II KA~Z:W 0' OUVO).lCI cov Molpcic ((uTalc kapI8,uov' I C1XClltpW 6w8w Clll] 'im-fiCl Cl'Ll') a\l') '(aw I 8w8w tplaxa.' Kat OTav ElcEA8l), EpWTa aUTOV, ; TIEpl 0(; 8EAELC, nspl ucvrelcc, rrepi eITorrotiac, I rrEpL OVEI- 8S0 ponourrelcc, rrepl oVELpalTl1clac, rrEp11l oveipoxprricc, rrspi KaTaKAlcEwc, rrEpl rrcv-

1WV, o[e]wv ECTiv E.V Tfj l-laTIKlJ EurrEl~plc;t]. I CTPWCOV be. spovov KaL KA[t]VTiJplO[V b]La puecivw[ v ],1 cu be. mi811Tl 8uwv OUl TOU rrpOElPl1l-lEVOlJ em;e[ U]I-l((TOC. KaL/lETa 335 nlV EE[ E]r((CLV EUV 8eAlJe I. a:rroAuccu atJ'Tov TOV 8EOV, r~v rrpoELPYJI-lEVl1V ~ E[PJEVvivnv ~6.pbov, TtV EXEIC XElpi EV Tfj I AaL(~, I-lEnivErKOV de nlV bEtlaV KaL rov KAWV' a rftc b6.CPVIlC, Bv EXEIC EV rfj bEtlq. XElpi, ; I-lET~VErKOV eic TllV aplcTEpciv, 3~O KaL C~ECOV Ii roy KCUOj.lEVOV AUXVOV Kelt XPW roO auTOU i EmeU,uaTOC HTwV chI'

"(AaSi 1-101, lTpomITwp, I rrpoTEvECTEPE, aurorlvE8Xe' opKil:w TO rrup I TO ocvsv 8~5 rrpiirrcv EV apu(Ct,p, I opKil:w TIJV C~V bUVIl).llV, T~V rrCiC1 I-lE'flcTTjV, Ii opKil:w rev cpSeipovTa J!EXptC "Atooc elew, I Iva a:rrO,el,lC elc Ta Ybla rrpuj.lVncta K((1 l-liJ I ).IE ~Aci\jJlJC, aH' EU,UEVnC rEVOu bla rraVTOC.'

Sji-Sill: vgl. P IV 442-458, 1963-89

SIS Ole P coie Meineke, Ku 319 €CTI, tppaecaTw P verb. Pa , die n.!;8plungliche

Form aus der eraten Faseung des P IV a16 KIlTEXW Tao~ J>.Ei""llva X~pciv erschlossea von Ku 820 8~;I,w' P TVWf!I')IO'IV P "j'VWVIlI, CUV ciA. -1] Ho 321 1TP1']OV UEtAlKLOV P MI') P MOl verb. Pa; vgl. Ku, S.40 328 CtpKIOV P verleidigt von Di cdpxivov Eitr apTlov Ku, S.4lf. nach P Etc 1. A 824 ~oClEClC P verb. Pa 320 ere apL8!lov P LcaPL6MOv Pa die i~ 326-27 folgenden Buchstabenreihsn stimmen weder zu dieser noch zu der von Ku (S. 44 ff.) angenommenen Urform des Verses: vgl. Reitz. Poim. 259,4. Isopsephie mit den Moire"Cnamen, 3588, errechnet Dolger, Sol Sa.l." 362f. 828 ClClil') P 8111 qltClXCtXClL P-Kal Pa ICt1']ClL(e) Dblg 828 erro1ToLICt( P 'Dicbtung' A, an Versorakel, wie sie der Eingang von P VlI gibt. denkt Pr, Ho 829 ovupornocc P 6vElpnT. Kr SSS ~ucdvw P-wv Wfi

834 unter 8UMClTOC Strich (Pa.ragrapbos) 830 T(W Be6v faSt Ki ILls Glosse auf, Herch. ala

Verschreibung 840 Tq, aUTq, €1T. Ho 843 rrpdmuc Wii nach Ct~UCewL freier Rauo::. von

8 Buchat. 84(; wxpEJe a'iboe P vgl. Luc. 12,5; MILtth. 10, ~B (Jac.) 846 1TPUl-1vi]cLa s, dazu Wil, Festschr, 22f., Erman-Ranke, Aegypten Abb. 143, 167.

PH

Berlin P 5026. Erworben wie PI. Papyrusrolle ') (94 x 33 em) in 4 breiten Kolumnen besehrieben '), alIe Kolumnen dureh antike Briiche beschiidigt. Dem Schriftcharakter naoh junger als I, aber noch ins 4. Jshrh, geborig.S) Die wenigen Bemerknngen und Zeichen a.m Rand kdnnen z, T. der gleichen Hand angehoren , von anderer Hand sind am ehesten die zu Z. 45 und 160 bei-

1). Am Anfang sieher unvclletaudig, da Teile von Randbemerkungcn fehlen und der Text mitten in einer Formel beginDt.

2) I: 30 x 21 em (Z, 1-47), II: 31 x 21 em (48-102), ill: 32 x 15 em (103-160), IV: 22 x 15 em (161-183).

3) Vgl. W. Schubart, Die Pa.pyri als Zeugen antiker Kultur, Berl. 1925 S.68.

Kol. 2: falsch zusammengeeetzt ; die rechte Haifte um eine Zeile nach oben verschoben.

I 315-347. II

19

Seliger, icb rufe dich , den Fuhrer des Himmels und der Erde, des Chaos und des Hades, wo sie wohnen. .. Sende diesen Damon meinen heiligen Zaubergesangen, daB nachts durch Befehle unter deinem Zwang getrieben wird der, von dessen Hiille das hier sta.mmt, und er soll mir sagen, was immer ich will in 320 rneinem Sinne, und er soli mir die Wahrheit sagen. ,(Send ihn) sanft, milde und ohne daB er etwas wider mich sinnt. Und auch du zurne nicht bei meinen heiligen Zaubersangen, sondern schiitze mich, daB meine ganze Gestalt unversehrt ans Tageslicht komme; denn das hast du selbst angeordnet, daB man as unter den )1enschen erlerne. Icb rufe deinen Namen, der von gleichem Zahlenwerl ist 325 wie die Moiren selbst (Zauberworte).' Und wenn er hereingekommen ist, frag ihn, iiber was du willst, uber Wahrsagung, iiber Versorakel, iiber Traumsendung, 830 tiber Traumforderung, ttber Traumauslegung, uber Krankenlager, liber alles, was es in der magischen Erfahrung gibt. Bedecke einen Thron und einen Lehnsessel mit Byssosstoffen, du aber steh da opfernd mit dem vorgenannten Rauchopfer. Und wenn du nach der Priifung den Gott entlassen wiilst, so SS6 nimm den vorgenannten Ebenholzstab, den du in der link en Hand hast, hertiber

in die rechte und nimm den Lorbeerzweig, den du in der rechten Hand hast, heruber in die linke und losche das brennende Licht und wende von dem selben 340 Rauchopfer an und sprich dabei: 'Sei mir gnddig, ("rvater, frlih geborener, aus air selbst gewordener. Ich beschwdre das Feuer, dss zuerst im Abgrund erschien, ich beschwore deine Macht, die fur alla die groBte ist, ich be- 345 schwcre den, der bis in den Hades hinein vernichtet: geh weg auf dein eigenes Schiff und schade mir nieht, sondern werde mir wohlgesinnt auf immer.'

_-----_ ..... ------------_

geschriebenen. Der lnhalt ist einheitlich, es bandelt sich um eine rrpCiElc zum "Erlangen von W eissagungen, der Text beginnt mitten im Zusammenhang'):

Z. 1-11 SchluB eines hexametrischen Hymnus und prosaiscben AOrOC an Apollo mit der Bitte um Weissagung; 11-15 V orbereitungen vor der rrpliElc, notwendige Gerate; 15- 20 Rezept flir ein Mittel zum Behalten des Orakels; 20 bis 34 rroi1'JC1C, Ausftihrungsbestimmungen ftir Inkubation; 34-35 Rezept fiir die Zaubertinte, die dabei anzuwenden ist; 35-40 Rezept zur Herstellung eines Zaubersaftes, der bei der Anrufung ins rechte Ohr zu traufeln ist; 40-42 Rezept fur ein Mittel zum Behalten des Orakels; 42-44 Zeit der €:rriKAl'lCIC; 45-64 Gotterzwang fur 5 Tsge; 64-78 -:roil'l\c!c auf andere Artj 73-80 Begegnung mit dem Gotte; 81-100 hexametrischer Hymnus auf ApolloDj 101- 140 prosaischer AOrOC an Apollon; 141-175 Ausflihrungsbestimmungen (nolnere) flir das Rauchopfer, die Beschaft'enheit und Ausstattung des Ortes der Besehwdrung; 176-183 Entlasaung des Gottes.

4) Am Rande zu Z. 81 ist bemerkt A 1(},.l1ClC. Wenn man das als 4. 'Anrufung' faeaea darf, mtissen unserm Text uoch 2 Anxufungen vorausgegaugen sein, die heute fehlen.

2*

20

II 1-16

Friihste Erwlihnung des P II bei Fr. Lenormant, Catalogue d'nne collection, 1857 Xr. 1075. Herausgegeben von Parthey 1865 zusammen mit I (S. 150-167), dann nach Wi(lcken) und Kr(oll) 5) fiir diese Ausgabe neu verglichen. Einige Bemerkungen zu den Dodekaorosgestalten Z. 101-115 bei Fr. Boll, Der ostasiatische Tierzykics im Hellenismus, T'oung-Pao 13, Leid.1912 S. 712£. [16i.]. tber die Bedeutung des Akephalos in. P II haben Armand Delatte, BCH 38, 1914, 21:, r, Th. Hopfner,griech.-ag.Offenbarungszauber (OZ) 2,1924,97, K. Preisendanz, Akephalos 1926, 58-63 (Taf.I 1) geschrieben; hier aueh Abbildungen des Kopflosen teils nach Partheys Ausgabe, teils naeh S. Eitr( em), Zu den Bed. Zauberpapyri, 1923,

Die Handschrift hat von den in magischen Texten ublichen Zeichen nur wenige 6), zeigt aber in viel weiterem MaBe als PI Endungskiirzungen versehie-

5) VgL oben S.3, 6) Zp (p durch z» ZJ,lVP\I'l, Z,60; .:;. (b€'l\la; Z,26,

7) A:J.slautendes v ist durch einen Stricb. ubex dem letzten Vokal gegeben: (l1rOAAO (87;, f.l0ptpi'j (106), aAAo (144), J,lOUCW (164, bier der Strich vergessenj , del' Voka! der Endung wird ausgelsssen, del' Scblufskonsonant hochgesteUt: baq)Vc (2~), CEAI'}VC (79), 'Tc (141); die Endung wild nul' durch einen Scbragstrich angedeutet: a'I'COKp/ (&'l'C6KptCl'i) 24, EUXOJ,lEV/ (29), "fpaWI ("fpawac) 42, "fP/ ('fpo.qJE) 60, Xalp/ (XcdpE ~ A: od, XalpE'T1cj.l6c :Pr) 88, Eine allgemeine KiiIzung fUr dAEJ('l'Opa s. im Apparat xu 73; einmal (52) steht ~ (Kai); zu oAI vgl. Anm, Z, 157,

, , , , aKpaKa\lap~a ' Ka\lap~a • a\lap~a • \lap~a ' ap~a ' p~a . ~a ' [a].' AETe OAOY oiirux TO OYOMIl '1I'TEPUTOElbwe. '<I>oi;3E, ucvrocdvcicrv Erripp090c EPXEO Xllipwy, j 1\11- Toib11, EKUEPTe, d:rrOTp07!E, bEUp' 0.[ T [e, bEilpo' bEUP' aTE, Becrrilwv, !lIlVTEUEO 1 vuKToe EV UjP\I. allaAaka' allaAaAa' Ca\l'fakaAa' TakaJ...a,' AiTE ToiJto 'TO oyol!a

5 Kat II ctlho gv ucpatpwv 'lITEpuTOElbwc. 'EX TrOTE bi] cpIAOY1KOV EXWY KAUboy f.vlBabE baCPV11e [en]e IEpne KopU(Pile Ecp9ETTEO rroAAUKle EeS).<l· Kilt VUY 1101 C1TEU 1- eEtae EXWY 9 scnicucr ' UA11Bil' AaI'}TW\lIO\l Kai 'Ta~apaWa" aEW' EW, avaE ~ A'rronov n ctuv , [01 TijV YUKTct TCtU-r11Y KIlTEXWY Kctt TIlUT'1e beeTrOTEUWY, 6 TijV UjlpctV Tfjc

10 f.1.Jxfje K[ Il ]VTfjC KPIlTWV, aTETE, xpcrcrot ociuovec, euvep'fIicaTE 1 .. 101 Ctl uspov E.rr' UA[ 11~9ElctC cpBEvTollevol cuv T~ nie I\11TOue Kill ll.IOC Ul~.' Erricpepe bE. Kat TOUTO, OITEP E[ Y] CPUAA01C btlCPV11C TPUCPETat, Kat !lETa < Ta> TOU Tr[ IT [roxlou, OTrDU 6 O:KriCPUAOC I TpacpETal, Kal T[iBe]Tat rrpoc KECPIlAijC CUVEIAIX9riy. AETETctl bE. Kilt elc TOY AUXVOY !lETa 1 TOU ekeABElv (t1TO nie euxfjc rrplv KOII!11BnYllt, AI~ayOU xovbpov ETrITlBriYTOC < eou > I Tfj 9puaAAibi T[ ou] AUXVOU' '~oacox' WEal1' '(awll1' w1arr W'((l.1'] ,

16 vlxapo' ltAI'}E' I' caou: wSw[']u . IE' IW" 1'](' 'laf]A, [I]PMOUX' usvop: WEU€ 'iuw' Eaw' La~aWa' 81'}O'TT)' naw'J,llax [C]I€OU' 'iaw' 'iE' 'iEW[, •• J' IOU 'iEOU '(w '(I'}I I'}w' Il'}al 'iEwa' QEI'}IOUW.'

1 ff, Vg1. P VI 24 ff,

11 Vgl. P III 32 und 166 t.

1-183: Hopfner OZ 2, 94-98 1 Kavappa: vorher fehlen zwei Glieder des Fliigelschemas; vgl. Z 65 k€-fE: Heim, Incantamenta magica, 491,2 vermutet TPo.<pE 21tTEPUYOEIOWC: U'f iiberklebt, das obere Ende des ( zum Trennungsstrich verlangert 3 SEO) npcrre 1. Eitr, 4 'aA[k]aAaAa: der Raum fur A allein etwas gl'oB.' A a[\IT]a;l.aJ...a Wu; die richtige Form del' hier verderbten Zauberworte vgl. Z. 66 Kat P KaT A Ii OlqJlhO\l ECXE\I P of] qJIM\I( E)IKO\l W ii TOI qJikO\l lCKE\I Eitr G 'iEPI'}C, ECeACt· P ~ 9ECmCMlX'T' P k(('J'Tw\llo\l: 1l dem Raum nach wahrscheinlicher ala I, alle Punkte der Z, in P gesetzt

Ill-to

21

denen Systems 1), im iibrigen ist sie so wenig wie jene frei von FliichtigkeitenS) und Inkonsequenzen in der Anwendung von Satazeichen.P) Das Iota adscriptum fehlt ganz, das Trema steht auch hier mit ziemlicher Regelma.8igkeit nur in den Zauberworten, Apostrophe finden sich in den Versen 10), einmal steht ein Akzent+"), unsieher ist ein Spiritus.P)

In der Darstellung der Laute kommen dieselben Klassen von Verweehslungen vor wie in I, so daB auch der Iautliehe Befund den naheliegenden SchluB aus dem Sehriftcharakter bestiitigt, daB der zeitliche Abstand beider Papyri nieht sehr groJ3 sein kann. Sie entstammen wohl ein und derselben Bibliothek, der vielleicht noch ein oder dss andere Stuck der iibrigen Zauberpapyri (a. unten zu Pap. V, VI u. e.) angehOrt hat.

ZUI Geschichte und Literatur des P II vgl. K. Preisendanz, Bibliographie der Zauberpapyri, APF 8, 1926, 106-10~.

A. Abt 1".

K. Preiseadans.

S) Haplograpbien i 40,72, Dittographien: 41, 88(?).

9) Punkte in Zeilenhohe in der Rolle des Dappelpunktes (31, 34, 69, 178), zur Trennung von Satzgliedern (102, 104, 112,126, 141 ff. , 1~1f.), Hexametem (3, 6,7, 81:f£.) und Zauberwarten (1, 4, 14, 32:f£., S6, 67, 77, 116ft'., 124ff., 128ff., 153ff., 17Sff.), zur Bezeichnung des Abschnitts (20, 24, 79, 184). Paragraphoi in der Zeile: 2(?), 4, 5(1), 64; unter der Zei!e: 10,79, S7; 141; Abschnitt durch II markiert: 141, 1Ii6.

10) 8EC':tIQl(I'l" 7, aU' 48, lI'~:n \IS, "'(ITP01l'0C 100; vgl. 'l'afjapawe' Z. 7.

11) ~ceM 6. 12) wv 51.

' .... (Zauberworte; sprich den ganzen Namen fliigelfOrmig.) Phoibos, durch Orakel helfend, komm freudig, Sohn der Leto, Ferntreffer, Unheilabwehrer, hierher, auf, hierher: Auf, hierher zur Weissagung, prophezeie in der Stunde der ~acht. (Zauberworte.), Sprich diesen Namen, aueh ihn, je einen (Buchstaben) wegnehmend, flugelformig. 'Wenn du je hier den siegliebeuden Zweig des Lor- & beers haltend, von deinem heiligen Berggipfel oftmals Gutes ertonen lieBest, so eile auch jetzt zu mix mit wahrhaftiger Weissagung (Zauberworte), Herrscher Apo1l6n Paian, der au diese Xacht innehast und Herr bist fiber sie, der du die Stunde auch des Gebetes beherrsehest. Auf, gewaltige Damonen, helft mir heute indem ihr zussmmen mil; dem Sohn der Leta nnd des Zeus der 10 Wahrheit gemaB redet.' LaJ3 auch folgen, was auf Lorbeerblstter geschrieben wird, und danaeh die W orte des Bliittchens, worauf der Kopflose gezeichnet ist, und leg es zusammengerollt neben den Kopf. Aueh in das Licht wird folgendes gesprochen., zugleich mit dem Hereinkommen vom Gebet vor dem Schlafengehn, wobei du ein Weihrauchkorn auf den Doeht des Lichtes legst: (Zauber-

worte, darunter 'lacl', 'Sabaoth', Vokarreihen). 15

8 1tlllav' P (0) 'l't1V Wii 6 TIj' wpac Ho 9 x , uTIlc P (KIl'l'EXWV) K(a\ T)IlUTTJC Pa, A K[a]u7'i\c Kr KpllTEOL P verb. Pa 10-12: am Rande Reate einer (von anderer Hand ge· sebriebenen tj zweizeiligen Randbemerlrong, kenntlich nur noch IC am Ende der ersten Zeile, [n:QiT)c;!c? I [(I{jT]TJ? Ilnter den ersten Buchstaben von Z. 10 ;"agrecbte Peragraphos. uiur : P 11 (Tit) Eitr 12 CWehtXeEV P cou] v..tEov Eitr 13 xovllpoll €1tITleeVTOC P ~m"eEVTOC < cou) Eitr H-1S P setzt alle Punkte 14 ~oJ-.cOX gibt P in Z. 32

22

II 17-41

Ilpoc bE TO IlVTJIJVOVeU€IV Tex AETO,Ue[Va] XPW eVV9Ej.lan TOUT4J' Aa~WV ~O" TaV[ nv] apTE~lltda.v, l]AlOmiAIOV, Aieov rrVEOV[ rc], KOKK01Jq>aTOe Kapbiav TOU KUt TtJrraAEK[ ropjoc, r rpupcc olloil rrcvrc rrpoc~aAE ~£) .. IT[ o]c TO apKOUV Kat XpiE eov to TCI. XEIAll, rtpOAl~avwTieac !I TO crouc xovbPL!-l AI~avou.

Tloinc]«] aih!'!, ~cm'pue IJE},J"WV KOlllaeea\ OVEi4J TaAaKTl KUeapOV eo[ U J Ti]v CTpW~VnV, K[).. [coooc bE baqlvT]c lxwv EV X€pciv, wv KUt noin.oc urroKEITat, AETE Ti]v UTrOKEIIlEVT]V ertlKATjclV. lCTW bE l] CTpWIlVn XUIlUt 11 Errt Kujeapwv 9puwv 11 Errl \jJ\aeotJ, KOt[I-I]W bE Erri TOU bE~tOU rrAEupou XUlJai TE KUt EV u'lraiSp\fl. rroiet

15 bE T[il]v ErriKATjCtV illlb[e]vl bouc arroKplcLV, bieUE bE ElTtKaAOUIJEVOe Ai~uvov II dTIJTjTOV KUt e[ T ]po~IAoue bEEtOue b[ w ]beKa Kat O)..EKTOpaC u[ e ]'lriAOUC ~', Ttf! 'HAi4J gvu Kat Tfj CeAnVlJ lEVU, EV 'If) rtpwTlJ l]IJEP~, Errt X[ aA JKOU il TTJivou 9lJlJluTTjpiou. EV bEElq TO[ v] xapuKTillpa TOUTOV TpaqlE 1« ul] 'lrPOC Tfj op9fj alJTOU [urro ]TPalJl-lfj KOI,UW. eUXO)lEVOC bE eTEIPu[ v ]ov Exe I baq:lVIVOV [T JotOuTOV' Aa~wv KA[ W [vee Mq>vlle l~' Kat rromcac uno uev TWV r ld.,abwv i C't'Eqlavov, roue be Xomouc

30 aUOue 'lrEVTE euvbncac EXE EV Tfj xe1pt Tfj bEElq EUXOIlEVOC II Kat IlET' auTil[ e] KOl)lW EV T~ aUT4J eXTUUlTl, TpaIPE. be. CIlUPVOIJEAUVI T0 COl bTjAOUIlEVIf/ I EV rrivvn At[, .] Kat KaTEXE EUXO),lEVoe ~ETa TTle b&.qlvl1e 6vollaTU, WV apxi] knv ~b€' I ~o),cox Kal TO. [E]~i1(. TO. bE KaTa KAabov €Ic EKacTov IPunov TpaIP0j.lEVa OVOIJUTa' 'UECCE!lUI"y-a ~UlV Op9Ul' Ba\J~w' vonpa: COlpE' COtpTJ cav"CIv9apa' 'Ep€cxw(%A . caV"tCTl'(' bUlb€Ka;KtCTTJ'

as dKpOUpo~6pE' KobllPE.' TPaIP€ OVOJ,lttTa I~'. ECTW be: TO IlEAay TobE' C~UpVUY Kal 'ITEVTE." baKTUAOV ~OTaVTJV Kat opTEI-uciav Kaucac a[ T ]VWC A'€IOTPI~l1(OV Ked Xpw, Aa~WY I<;)..a" boy bO:!qlVI']C Kat KUlllVOV Ai91O'ITlKOV Kat CTPUXVOV ~OTaYl1V OIlOU TPlIjJOV, Kat ubwp KUWOU qlpea:Toc opuTevT[ 0 Jc TTPO IlT)VWY E' ~ EYTOC eTwv e' Ii 3 EaV KaTaAa~lJC OTTO rrpwTTJC l]).I.Epac Tfic OPUEEUJC, tv aT'(€ltV OCTPUK1VtV aVEvETKWV Kal EJ.t~aAwv Etc TO uhwp Ta TETpt),l!lleva. eucov Ent VUKTUC uovcc r' KU! E'IT1Ko'AOU).I.€YOC e\c TO oue COu

~a TO bE~tt)v:: ~aAE OAilOV, rrpoc bE TO IlVTJ)lOVEVElV CE Etc qlUA[A JOY 'ITEvTEbaKTuAou ~OTaV1'Je I Tpalj.lOV TOV UllOlCEi)lEVOY XaPUKtTlPO, Kal ex€ EV T~ CTOJ,lOn KOI).l.W).1EVOC, ; TpaljJac C).l.UpVOIlEAaVt· ECTtV be,9..., apxou be tTlC TTPOKE1llEVTjC e'ITtKATJeEUJc I am) l.' Tile eEAnYTjC, ),lEXP1C <huy U'ITUKOIJclJ Ka! cueTu9fjc a1.h~, eldv be Kat < aH)OI E'ITa vcrxoi .

~5 'ITpocqJlfPOVTCtl be. mivTEe n;i CEAi]VlJ ).lETa TiJV a' l]).IEpaY 11 bEUTEpUV. II EexV OUV lliJ qlaYfj, EllieUE KPtOU IlEAaVOC ETKEq>aAOV, Tfj rpirn TOY QVUXCI. TOV ,Ul;KPOV Toil EIJrrpoc91biou beElOu noboc, TOV E'lrL TOU «pooou, Tfj T€TcipTlJ ErKEqJaAov i l~€we,

18 -).lECIClV P KO\JKoucpaTO( Jacoby: s, xu P VII 412 111 XPEtE P verb, Pa 20 erg.

Kr 21 Ka9ap{lv P verb, Kr 23 ElpOlUlv, 1.jJtatOou P verb, Pa 24 ClrroKp' mit Stricb durch L P 26 X .. KOU "fTlivOVTJ P XUrTp]OU 'fTIivou i'1 Pa 27/8 links am Rande ein Zeichen: ,q... der 26/7 genannte xapaKTiJp. Hierogl. f. 'Leben'? Jac, 2. 'K~I? P nacb « ein Loch im P, liber welchem eine Zeicben ... erbindung steht, die co, W, E9 oder c9 sein kann, wohl der Lautwert des xapaKT1'\p, gemeint ist aber im folgenden die Zeichnung' A K[,<;t] Eitr. der Kpa'TWV vermutet: TP:ucpe), darunter lC[alJ L Pr flxUlV] Wii 28 bacpvc P 20 TI] in Korr, EUX0).lEV' P 30 ).lETClUTI]['] P 31 EV lttVVTJA,\, , P nach Pr ),t[T111? Pr; an 'penna' denkt Eitr '{. , , . OWTJAt , c Zauberwort" A nach Pa KaTuAeTE we Wv P 32-34 alle Punkte

in P 82 vgL Z. 14 S8 €PECX1CClA P 84 'vor 6v6!laTa (88) ein Zeichen, von Wi) ala

Tilgung eines :!: gefall.t' A TP(dcpe) 1. Pr Tooe' P mvuic P O).lO1} A zweifelnd ayvwc Pr

(a, P XII 12, 14). Vgl. Gardthansen. Gr. PaJ..2 1, 204 AeO'l'pt~llcOv P 37 IlUl€av P Ii Mv Kr i'J I:) Mv Pr i'1 wc( ov) dv Eitr (d, i. Ikov) 39 von hie. an, bis 49, mit blaaserer Tinte fiuchtiger geschrieben, vielleicht von anderer Hd oder ala spaterer Nachtrag 40 cpu~ov P

!Ili-47

23

Um die Worle im Gedachtnis zu behalten , brauehe folgende Minur:

Nimm die Pflanze Artemisia, den Sonnenopalstein, Magnetstein, eines ,"Vie dehopfs Herz, den man auch Geierhahn neunt, reib alles zusammen, fug eine genugende :Menge Honig zu und salbe deine Lippen, nachdem du vorher den

Mund mit einem Weihrauchkoru gerii.uchert hast. 'D

Das die Ausfuhrung: am Abend, wenn du schlafen gehen willst, reiuige dein Lager mit Eselsmileh. Mit den Lorbeerzweigen in der Hand, deren Zurichtung unten sueh folgt, sprich die folgende Anrufung. Dein Bett Boll am Boden sein entweder auf reinen Binsen oder auf einer Matte. Liege auf der rechten Seite, auf der Erde und unter £reiem Himmel. Nimm aber die Anrufung vor, ohne jemand Antwort zu geben. Wii.hrend der Anrufung opfere mannlichen 15 Weibrauch und zw51f tiichtige (sich nach rechts drehende?) Pinienzapfen und zwei ungefleekte Hahne, einen der Sonne und einen dem Mond am ersten Tage, auf einem eherneu oder tonernen Raucheraltar. Zur Rechten schreib folgendes Zeichen (folgt das Zeichen am Rande) und an seiner senkrechten Linie leg dich schlafen. Beim Gebete halte aber einen Lorbeerkranz der Art: nimm zwdlf Lorbeerzweige und mache aus sieben von ihnen einen Kranz, die noch ubrigen fuuf binde zusammen nnd halte sie beim Gebet in der rechten so Hand und sehlafe mit Ihnen in derselben Haltung, schreib aber mit der ~Iyrrhentinte, die dir angegeben wird, mit einer [ ... JFeder und halte beim Gebet mit dem Lorbeer die Namen, deren Anfang so lautet: Bolsoch usw, Die Namen aber, die Zweig ftir Zweig auf jedes Blatt geschrieben werden: (12 Zauberworte.) Schreib zwolf Namen. Die Tinte: in reinem Zustande verbrenne Myrrhe und Funf- 35 fingerkraut und Beifuh, reibe es klein und benutze es. Nimm einen Lorbeerzweig und athiopischen Kummel und Nachtschatten und reibe es zusammen, und Wasser von einem neuen Brennen, der gegraben wurde VOl' fdnf Monaten oder in den letzten funf Jahren, oder das du gerade trifi'st naeh dem ersten Tag der Grabung, bring in einem Tongef:i.B ber und wirf das Geriebene in das Wa5ser und laB es nur drei Niichte stehn und bei der Anrufung t]1 ein weniges 4D in dein rechtes Ohr. Fiir das Erinnern schreib auf ein Blatt Funffingerkraut das folgende Zauberzeichen und halt es beim Schlafen im Mund, nachdem du es mit Myrrhentinte geschrieben hast. Es ist das: (Zauberzeichen).

Beginne mit der angegebenen Anrufung von der siebten Stunde des Mondes an, bis er (der Gott) darauf bOrt und du ihm empfohlen bist. Es gibt aber auch andere Zwangsmittel. Sie werden aile dem Monde dargebracht nach dem ersten oder zweiten Tage. Wenn er dann nicht kommt, opfere das Rim eines seh warzen 4. Widders, am dritten die kleine Klaue des rechten VorderfuBes - die nachst dem Knochel der Ferse -, am vierten das Him eines Ibis, am fiinften wirf,

verb. Po. U Tpmvov Tpml'OV P 42-49 Hapfner, OZ I, 246 § 877 .2 TPa'll/ P HierogL fUr 'Binden'? Jae, ~3 a.rro E~b. cEA. und ~al Err. Ho <6U)0I Pr CUC'Ta9'l cauT¢ Pa, Eo OZ 1, 227 45 'links am Randa nicht lesbare Bemerknng in zwei Zeilam ~~ 1 • yw?' A

~(Vw Pa rrpw(dariiher)[T]wc L Pr 4? 'i~EWC

24

II 47-79

Ko<, 2 T1) nE,unTIJ TO UnOT[ EJrpall,UEVOV Z:~otoV eic XUPTl1V Tpal.jJIlC -r~ e,uup::VO,uEAUVI, TIEPlElAtlCllC paKEI ano ~lOS(;(VaTOU ~aAE elc U1'!OKUUCTPUV : paAaVEiou, EVlOl oE

50 OUK Etc UTIOKaUCTpav' cq>OOpOV Tap fcnv, dn' UTIEPKPE,uVW::ctV TOU AUXVOU ~ unoKaTW aUTO nSeaClV, i» aAAl!J OE. oiirurc EUpOV' lav ,uiJ Oi.)iTwc {rrrIlKOUClJ, tvElAtleaC Tlp UUT~ paKEl TO L~blOV ~UAE Ek U-:rOKUUCTpav paAUVEiou Tfj TIEu[n]TlJ r,,uEPf:t, ,una ,iJv E.1'!iKATJClV AETWV' 'a~pI' Kai appw' EEavTl ailtX' 9E.E 8EWV, ~aClAE(} ~aC!AEWV, Kal vilv uot EASElV ci.vaTKacov q>iAOV I bciuovc XPTJc_Uq,J06v, 'iva ,uiJ dc

5~ XEipovac ~acavouc n8w ,ac KUTa TWV II TrlTTaKIWV,' bi OE. TOUTOIC Eav ,un unUKOUClJ fAalOV KIlAOV Ka9apov pa;q>avlVOV ~TIiXEE. nllLOl. aq>86Pl!J TU!JVUZ:O,uEVl!J Kal avaAa~wv CKEUaLE. I AUXVOV a,utATl.UTOV, Kal KEic8w ~ni Auxviac TIE1'tAIlC,uEVTlC EK napSEvou Tiic, I rwsc bE Kal T~ SU,lltaTTJPiq,J eTIlXEOUCl TOO EAaiou' Eav be. atc8lJ lTATlyTjS, I-lC((J"Tj01.lI L'TJov KWiVOV !-IE ~'T16: (lKPCI'TOV KCX"TO:TTlE. "TO oe TIPOlCEi,uEVOV

60 Z:~OIOV, we II npOTETparrTal, ,uET!l TWV XUPO:KTtlPWV Kal ToD VTI01<El,uEVOU XOTOU Tpaq>E L1lUPVlJ bt.TIAOUV sic XapTTJV I EpaTlKOV. Kal TOUTWV TO ,uev Ev EXWV EmKo.AEI, KOl;,uWI-lEVOC EV rfj OEElI~ XEtpl KCl.TEXWV KIll {moSdc Tfj KEq>aAfj, TO be. gre:POy -O;C xPEille ,ou errCl.VUTKOU Ko.AOUCTjC T0 npOE.IPTJI-lEVqJ {laKEI EVE.lAtl;Co.c

x[p ]tlW, we tl1t'6K€tT~~, -, ' - -

65 ~ Anwc rroincic: Ao.~WV KAUOOY 06.q>VTjC Tpaq>E Ta ~' II ov[ 0 ],uUTCI. KaTa q>UA-

AWV, EV' r[(IKpaKavap~a'] KpaKaV(!p~a' paKavap~a' aKavap~a' I KaVap~(I' avap~a' [v]ap~a' ap~a p~a [~al a" Kul TO E-rEPOV' r CCtVTaXaXa' ' avraAaXa' VTaACtXa' TaXaXa' aXCtXl;!' XaXa' aXa' Xa' a.' Aa~E bE. (inov KAUOOV bWOEKaq>UA AOV, Eq>' q, ETIiTpaq>E TO Ko.pbt(a)KOV ovo,ua TO UITOKEII-IEVOV, apEal-lEVOC TOUTO alITO IEPOTAWCCOU, [E]CTtV OE TOOTO'

70 ••• Kal TOV ,llEV KAwva TOV ETTETPal-lllEVOV -rotc II bUo OVOl-laCl TIOiEl CEaUT0 CTEq>o.YOV, mptTIAEEae aUTtfJ CTEq>oe, 0 EeTlv AEU~KOV ~PIOV, ~K olaCTIlllaTWV OEOE,llEVOY q>OlV1K~ epi4J, KaTEpx~c9w OE eTI! : TCle K<XT<XKAEiouc TIapE1I-IEVOV. ETI<XPTtlCElC be. Kal Ttf! owbEKuq>uA[AJq,J KXaoqJ 6'l-Iolwe CT€q>oe, eUyICTo. be. CEO.uTOV TtfJ 8EtfJ oUTwe' ~Xwv 6AOAEUKOV aAEKTopa I Ka[l cTJp6~lAOV, Kal OIVOV CTIEvbwv aUT[~] UAElljIOV

75 Kat ITEpil-lE.VE EUXOUE.VOC, il Ewe i1 Sucia arroc~~, CUVXptE bE CE OA[ 0 Jv Ttf! (uvSe)laT! TOU,qJ' oaq>vihue, KUI-II'VOV Ai91OTIlKOV, CTPUXVOV Kal 'Ep,uoO O[el]KTUAOV. epEle bE Kat TIpoe TOV AUXYOY I To.[U]Ta· r1t~pcpaYJVW , • , blauavew , X· bICt/-l~vXewB' 1t€p'rrep" XPYJ wavolJB 1 QlPOlJ/-I€V' BopljlolJ,' T~O] OE KUptOY' 'aim Kap~ a~a\wa' KUPIE [8]EE, SEOU 01Tl'JPt!:.a, I e[TI]e'xwv TijV vUKTa Ta[U]TTJV, rrcpdcru 1-101, "ATIonov Tlctcv,'

4S, "1.1, iii {rrroKaCTpCtV P verb, Ki Mit 49 setzt die erste Hd wieder ein 49 ~aXa-

VIOU P (s. Eitr, Pap, 051. 132) 1i0 aUTOU Kr A I>Il 1tEMTll P ~ (Kat) P ii4 'iva P 56 11l/-lvl(! ~tOMEVlj1 Ho 5B EcBYJ P atcBt;1 Kr l-Ial(1'](IV P f.lae1']/-IaClv LAMa cnc: ~9 19l,J 19,1/-llVOlJ Eitr /-Ia( eTlloe) Kr l-IaCWf.lEVOC X\J/-IIVOV? Ho ; TOU X\!f.I, scil. atBlomKoil, Z, 36 601Pj" tp (p in Z) P 61 'iepaT1KOv P TOTTQAerOMENoN P liber v2 ein C Toil (/lev) TO A€lO/-lEVOV Wit A TOUTWV TO f.I~V ~V Pr TOVTO <TO) XE16MEVOV Eitr E1TIKaAll P bnKaXEt A

62, 63 ":'0 ETEpOV A €lElpOV I. Eitr (€lEipou) 64 lJ1tOKEITal/ P KXCtb8~c P I~ P, als

atdrende Erinnerung an Z, 32 in W geandert von Wii 65 am linken Rande in blassersr

Tinte von zweiter Hd noeh einmal aAAwe [rroi. ncic 61i r:pul>.l>.ov P -wv Eitr 60 bis

67 Punkte wie in P 6~ €V KpaKavap~a xavap~a' paKClvappa' P V gl. Z, 1 GO avap~a

KCtp~a ap~a p~a' a' P 66-6. a(dariiber C)VTaAaXa : CtVTa/t,ClAa}v]' P 68 Kapln(a)-

KOV Wii u1ToxuMEVDV' P 69 'i~POTXW~~9V P fal.lt A ala Zauberwort. apE, TOU'!"!)

II 47-79

25

die unten gezeichnete Figur, die du mit Myrrhentinte auf Papyrus gezeichnet und mit einem Fetzen vom Kleide eines gewsltsam Gestorbenen umwickelt hast, in die FuBbodenheizung eines Bades. Einige aber sagen: nicht in die FuEbodenheizung; denn das wirkt zu heftig, sondem sie bangen aie libel' das Licht 50 oder legen sie darunter, In eirtem andern (Exemplar) habe ieh es so gefunden:

Wenn er so nicht darauf hort, wickle die Figur in den sslben Fetzen und win sie in die Fuflbodenheizung eines Bades am flinften Tage nach del' Beirufung, indem du sprichst: 'Abri und Abr6, Exantiabil, Gott del' G6tter, Konig der Konige, auch jetzt zwinge einen freundlichen Wahrsagedamon zu rcir zu kommen, damit ieh nicht zu schlimmeren Strafen greife, zu denen auf den Blattehen.' 0;, Wenn er abet darauf nicht hiirt, gieB schonea, reines Eettigol libel' einen unverdorbenen Knaben der Palastra, und naehdem du es wieder aufgefangen hast, richte eine menniglose Lampe her, und sie soU stehn auf einem Lampenhalter, gebildet aUB jungfraulieher Erde, einige aber gieJ3en auch von dem 01 etwas auf den Riiucheralta(. Wenn du einen Schlag verspiirst, trink den gekauten Rummel in ungemischtem Wein hinunter, Die oben angegebene Figur schreib eo wie vorgezeiehnet samt den Zeichen und dem folgenden Sprueh mit :.vlyrrhe zweimal auf hieratisches Papier. Und mit dem einen davon Iuhrst du die Anruiung aus und beim Schlafen hiiltst du es in der rechten Hand und legst es so unter den Kopf; das andere aber wiekelst du in den vorgenannten Lappen, urn es, wonn die Sot des Zwangs mit, zu benutzen, wie vorliegt.

Ausfuhrung auf andere Weise: nimm einen Lorbeerzweig und schreib 65 die zwei Samen auf die Blatter, den einen: (Zauberworte) und den andern: (Zauberworte). Ximm aber noch em en andern Zweig mit zwolf Blsttern, auf den schreib den folgenden herzformigen N amen, anfangend mit einem heiligen Laut. Es ist aber folgender (Zauberwortfehlt). Und den Zweig, der mit den zwei Xamen 71) beschrieben ist, mach dir ZUDl Kranze, indem du um ihn windest eine Binde, bestehend aus weiBel' Wolle, in Abstandell mit roter Wolle gebunden, sie soll abet herabhangend bis auf die Schliisselbeine gehen. An den zwolfblattrigen Zweig wirst du ebenso eine Binde anhangen, Empfiehl dich dem Gotte 50: einen ganz wei.Ben Hahn halt in der Band und einen Pinienzapfen und spende ihm Wein, salbe dieh und verharre betend, bis das Opfer verloschen ist. 15 Reibe dich aber ganz mit folgender Mixtur ein: Lorbeerfruchte, athiopischer Kiimmel, Sachtschatten und Hermesfinger, Du sollst such foIgendes in das Licht sagen: (Zauberworte). Doch der gtiltige Kamen: (Zauberworte) 'Herr Gott, Diener des Gottes , der du diese Sacht innehast, steh mir bei, Apollan Paian.'

uno iep, Anders Pr Das geforderte zwolfteilige Zauberwort ausgefallsn ; vgl. Z. 32 ff. 01 btIlCTI']!.IIlTWV P a nllpElUEVIlC und bwbe1<(lqJuAW P verb. Pa 73 cuvicrc, OAOAOAWKOV P verb. Pa IlAfKT '.": uber K) P a (lAUqJOV P IlAU/-IqJOV A, d7ulqJou (dAE(qJOU) Eitr aA€tljlOV H zs IlnocXfJ P verb. H CUVXp€l€ P verb. Pa bllcpvtbe, P verb. Pa. 17 'nach bta/-lllv9w unkla.re Ligatur mehrerer Buchstaben, wohl cr , Punkte wie in P' A; A I. Pr .8 T .. b£ A TO be PI 79 rtmcv: P tinter den ersten Buchataben der Z. wagrechter Stricb.

26

II 79-110

so KOtllw Tilv KECPCtATJV II EXWV rrpoc V(lTOV. XPW bf EV ,oie tiVctTOAl1<Olc, CEA~VT]C

OUC!']C EV 1)tOVU01C )C. . \-:UciPTT] KAJiClC}

'na(;Wll, IlCtVTOCUVl1C IEPOV CPUTOV 'ArroHwvoe, ~c ITOTE TEUCeXUEVOC 1't'ETeXAUJV I aV(cpT)VEV a010aC mhoc a.VUt CKll1T'roilxoc, '1~IE, KublUE Tlcicv, EV KOAOCPW;Vl vciurv, lEPr,c ~rr6.Koucov aOloTtc. EA9E Taxoc b' bt rUICtV arr' ovpavooev

$5 ().l0l) Dr.:!A WV, a.1-I~podwv C-;O,uaTWV TE c7u9Eic E).lilVEUCOV ambac, UV70e, a'vuE ,llOAilftC, UOAE, KubillE IlOArrftc avaKTwp. Ki\vet, I-l6:Kop,j30PV!l71Vl, KPaTatO: <PPWV, KAVc, Trrcv, hIlETEPll( cpwvf(c vilv, acp9tTE, !.It, -:ropaKOUO,lc. miSl, ucv'rocuvnv an' a)l~pociou croudroio EvvmE T~ IKE7lJ, TIaVaK~pCt'TE, 6CiTTOV, ~ATIonov. (TOO Y)A10U ava-:EAAOV"t'oe A~T~ ') XalPETlCMOC i 'XlllPE, 1!'UpOC rcuio, T1]AeCKOm xoipcve xocuo», 'HEAlE KAUTOrrwAE, ~IO( r(tl~OXOV ollila, rrau<pOEe, tlljJtKEAEu9a, ol1rrETEc,ovpcxvocpoiTO,

90 alrMElc, aKi;XT]TE, rraAC!lrEVEC, aCTucpEAtKTE, XPUCO).liTPT), cpIlAEPOOXE, nupI(9EV(C, uioAo6wPllz, : 'ITWT~EIC, aKUI-IVE, XpUC~V1E, XPUCOKEAeu9a, rraV7ac h' etcopouiv (TE) Kat dl-Uj1lgewv I KUt a.KOUwv· COt CPAO'j'EC wotVOUCI qJEpaUrEE( ~fJaTOC "Op6pov, coi bE fJEC1JIl~PIO WVTO 'ITOAOV bIUI-lETp~CavTI 'AVTOAiT] ,uETomc9E pob6ccpupOC Etc ~OV

,OlKO,V_~ dXVUIlE.v!,] C'l:EiXEI, TIPO bE coo ~VC1C aVTE~oA!']CEV 'QKEuV~ KUTarouca

95 rruplTpeqJe!:wv Z:ura mUAwv, Nut qJurac OupctV09EV KaTCtmXnETctt, Ei5t' av a.KOUClJ ITWAIKOV allqJl TEVOVTCt bEbOUTIOTct pOIZ:ov Illac9Allc, aaaaaaa' EEE~E€E' T)T)'lITJI1l'I1l' umu: 0000000' UUUl;UUU' wwwwwww· Moucdurv CK!']7fTOUXE, CPEPEC~tE, OEOpO 1-101

~hll, bEilpo Taxoc b' Errl TaICtV, 'I~\E KlccEOxaha. 1-I0Arr,;V lVVE-:tE, ¢oIPE, 0\' a)l-

100 ppodou (TO)leXTOtO' XCtiPE, rrupoc IlEb(wv, apapaxxapa T)<p6IC1KT)pe, Kat Moipm TPICcat KAw9w T "ATPOn:OC TE AaXlc TE. I cE KCtAw, TOV I-l~rav EV oupav~, clEpOElb~, aUTEtOUCIOV, ~ 07fETa'fllllaCCt <pUCIC, oc KilTOlKE1C TTJV 6[A]TJV OiKOU!lEV!']V, (Bv) 00:Kol, 3 pu<pOPOUCIV 01 b[ E ]KIlEl: 'j'i'j'CtVTEC, ~rrt AW T~ Ka6~).!EVOC KCti ACtlmupiZ:wv Tt,V CA!']V

106 OlKoufJEVTJV' : 0 KaTaOEi~ac E'ITt T~C TnC Z:wa' cu TO IEPOV OPVEOV ~XEIC 1l EV Tij nOAtJ EV T[OIC rr]poc &'l'T!']AtWTllV ).lEpEClV rfic epu6pCic ! 9aAaCCllC, WC[~Ep E]XE1C EV Talc 'ITPOC ~oppa ,uEPECt flOP<P~V : vnrriou rralbOc Ent AWT~ KctS!']).lEVOU, tiVfOAEU, rroAulwvU,uE, (EVC€V'(€v' ~(lp<papaTfllc' EV OE. TOle 'ITPOC VO;TOV flEPECI 1l0PCP~V EXEIC

nn Toil ariOl) LEpaKoc, hI' flc 'ITEllIlmlc rnv elc aepa rnipurcrv, T11V T1VOIlEV!']V AEp6EE

105-118, vgl, P XII 87-93

SO am linken Rande ein Zeichen::S:: VOl' CEAT)VC ein durchstrichenea «P 81 'iE-

pov P 11'ETClA01C P -urv 1. Pa A Die Vei-sschliisse markiert P durchweg durch Punkte.

Am linken Rande der Z, E I KAll:C1C 82 'iT)'iE, 1IalC1V' P 88 aOlbl1c' P CMlri(am Rd.: Ta, zu TatClv?)QN ubwp au~p. P <,",01> OMIM2N Pr ubuip aus Z. 36, in gleicher Hohe nebenan, eingedrnngen? cp~pwv Pa , rrscov Burescb, Klaros 42, 2; Mlqwv Cronert 84 be P .€ Pr 8u ~apUMl']vl . P 87 a":\'oMo P unter den ersten Buchstaben der Z. wagrechte Paragraphos 88 XCllp!, .•... ! xa\pe P ein Xatp€ tUgt Pa, X(l\p(ETICM6c) Pr 88-96 behandelt von Dilthey Rh, M. 27, 1872, 383-85. Links neben Z. 88-93: TOU IllA10\! a vcTEA[AovITOC I AerE 89 xalT)6xou Eitr bt'i'll'ETEC P al(ral'XllTCI P verb. Eitr, O;KdKI1Ta Ki, ~ 91 [TE] Dil 92 op6pou P -ov Diet (pap. mag.) 92f, U€CT)M~P10iEVT\ P verb, H, Dil

98 ClVTOlllT)C P verb. Dil 94 cnXE1 P COL P buc€c P E in t kerr. 97 ff. Punkte zwi-

schen den Vokalgrnppeu nnd Hexametern in P 98 b' Em, 'iT)'i€ P 99 Kal C€ P xalpE

Eitz (vg1. 88) 100 Mebtwva pap. Pa. A u€Mwv apap. PI TJ<P8llC1KI1P~ P T' aTp. P 101 TO." ~eiav P ill Korr. oup. dep. wohl aU8 einem Hymnos aUToEouC10V P verb. A

(ft) rrdca Eitr we P (lc Pa

II 19-111

27

Liege da mit dem Kopf nach Suden. Gebrauch es in den Zeiten des Aufgangs, 80

wenn der :.\oIond in den Zwillingen steht. (Am Remd: Vierte Anxufung;)

'Lorbeer, heiliges Gewachs der vVeissagung des Apollon, von dessen Blattern kostend einst er selbst, der szeptertragende Herr, Gesange erschallen lieS, leYos, ruhmvoller Paian, der du in Kolophon wohnst, hOre auf den heiligen Gesang. Komm rasch auf die Erde vom Himmel herab zum Gesprach mit mIT, und hertretend hauche mir Gesange des unsterblichen :Mundes ein, du selbst, 85 Herr des Gesanges, komm, ruhmvoller Beherrscher des Sanges. Hore, Seliger, Schwerziirnender, Starksinniger, here, Titan, jetzt unsere Stimme, Unverganglicher, iiberhore sie nicht. Steh, sag rasch eine Wahrsagung aus ambrosischem Munde dem Bittenden, du ganz Reiner, Apollon.' (Am Rand: Sprich bei Sonnena.afgang:) Begriillung: 'Sei gegriiBt, Walter des Feuers, weitschauender Berrscher des Weltalls, rosseberiihmter Helice, erdumspannendes Auge des Zeus, ganz Schimmernder, der die hohe Stralle zieht, Himmel durchfliegender, der am Himmel wandelt, Strahlender, 'Cnerreichbarer, Urgewordener, Ilnerscbtrt- 90 terter, du mit der goldenen Mitra, mit dero. Relmschmuck, Feuergewaltiger,

du mit dem schimmernden Panzer, FliegeDder, Unermiideter, du mit den goldDeD Ziigeln, du auf goldenem Weg, der du alle siehst und umeilst und bOrst. Dir geharen die lichtbringenden Flammen des Tages den Morgen, hinter dir, wenn du den Pol des Mittags durchmiBt, gebt betriibt die rosenfiUlige Gottin des Aufgangs in ihr Haus, vor dir ist die Gottin des Untergangs dem Okeanos begegnet, indem sie das Gespann der feuergenshrten Rosse hinablenkt, S5 fliichtig schwingt sich die Na.cht vom Himmel, sobald sie das Sausen der Gelllel um den Fohlennacken tonen hOrt (VokaJxeihe). Beherrseher der Musen, Lebenspender, her zu mir gleich: Hierher rasch auf die Erde, Ieios, mit dem Epheukranze im Haar, Den Gesang teile mir mit, Phoibos, durch ambrosisehen Mund. Grufi dir, Feuerwarl (Zauberwol'te), und euch drei Moiren, Kl6tho, Atropos und 100 Lachis, Dieh rufe ich, den Gewaltigen im Himmel, den luftgestaltigen, der die Gewalt sus sich selbst hat, dem unterstellt ist die ganze Natur, der du bewohnst die ganze bewohnte Erde, (dem) Speerh-ager sind die sechzehn Giganten; du, der auf dem Lotos sitzt und die ganze bewohnte Erde erleuchtet, der du auf Erden die Lebewesen geschaffen hast: du hast den heiligen Vogel auf deinem Gewand in den ostlichen Teilen des Roten Meeres, wie du in den 105 Gegenden nach Norden bin die Gestalt des unmiindigen Kindes hast, das sitzt auf einer Lotosbluma, Aufgehender, VieInamiger (ZaubBl"Worte), in den Gegenden nach dem Siidwind zu aber hast du die Gestalt des heiligen Sperbers, durch welche du die Glut in die Luft sendest, die wird (Zaubexworte), in 110 den Gegenden nach dem Westwind zu aber hast du die Gestalt eines Krokodile,

102 (Bv) I>opucp. oi Ki; vgl. P XXX\Tl 216 10';' 0 P 6e A Z:wa' P OUTO P Ik

TO Wii eu 1'0 Pr 106 'f,IOp[cpTjV ..• 1JX€IC P' A ~oD erg. Wii, QC"T: ... , X~IC P naeh Pr we[1TEP: Eitr IlOPCPi'j P 107 Ka9T]IlEVOC P -ou Eitr vgl. Erma.n, Ag. ReP 33 Abb. 42

1011 tep, P 110 'ritv KalO)..lEvT]V Ho 111 EXWV P -EIC Pr KOPKO!lIAOU P

28

II 111-165

avu~' ev OE. roic rrpoc Al~a ~EPW ~opqJhv e'xE!C KOPKooEIAou, oujpav OqJEu.;C, EV- 6EV O:<;llwv OETOUC Kat X:ovac EV bE 70ic: rrpcc a1TTjAU.lJTT]V· ).lEPECl OpUKOVTCl. EX~IC rrrepoouf], pUC! AEIOV EXWV aepoElol), ifI KU[TU]KpU7Eic TOU(C) u-:-c' oupuvou KU\ Err! :

no Tilc e(p)lq.lOUC eEOC Tap EqJCtVTjC T1) a.ATj6E1c:t, IW' IW 'Ep~IlB'; I Zdc, ~uB(;tlua' C/.IupB 'Aowvui' couucprc ia;\.ou· ~a~ha' ua)J.).lohllEv8Iw' TCE70TOU~lllB' lap!lIWa' ;\'ulhuW-Ir xwoux'i 'ApcEVOCPPll' 11U ¢led llwltt" KAuBI uoi, IlETlCTE BEE K6~~Tjc, TijV J ~f.lEpUV qJwTiZwv, 12D VUS)J.U/.IEWS' b v~moc aVUTEAhWV II )J.uipuxuxSu' 6 TOV rrOAOV oIl 00 ]euwv BuPxaxaxuv' 6 EUU7W I CUVTlVOf.lEVOC KCtt buI V ]U!lOUUEVOC, rrpOCaUETjTa Kat -:-COAUqJw(re, K) TiCTCt (E(EV)EvpapcpapU'rrT]C ubCtn.uv, qJEPICTE aEl: KO!lIlTj, KO~!lTj(UC<:Pll' iaeCPll' PIPIOU' plPIOU'

125 VOUCI' vooci: cIEBwv'1 CIEaWV' 'Ape[a]J.l.WCl 'Apca/.lwCI' VOuxa' VOUXU' I"J' YJI' o)J.~p~;Baf.L' PPIBwwS' a~Epu!1EV SwouB ;\.EpSEt avaE' EBpEAUO: we' VE)J.apEpu, 6 ).lE'peTOe Kui !exupoe eEOC ETW d).ll 6 oEiva, oeJTlC COL um]VTTlCU, Kui owp6v 1101 EOWP~CW rnv TaU IlETlcrou I eou QVO.l.lCtTOe '(vwelV, au ~ '-IJftqJoe 6':0G6" Ill' IE' IU' lal]' I lUE['~ lEU'

lSD lila' tum: lEU' 11]1' ilia' Ea' Ell' I1E' wll' nur: erjE' EE1']' IlEE' aaw' WEa' eaw' WI' we' 1]W' Ell' EaE' 1m' 000' UUU' WWW·I~·W.OI)·1.]EU·IIlEa·EuE·eta·laIE·II1]a· IOU' IWE' 101)' \1'] '(I]' ill' '(1']iE' IT mav, KOAOqJWV1E <l>oil~E, ITUPV~CClE <l>Oi~E, KaCTCtAIE <l>Oi~E' lSr. IT)Ea' II"J' IW' IU' I IE' IWU' lila' Eua' W€(;!' EUT)U' WEua' euwc : EUlE' EUlae' il EUE' EUll' EUIE' EUW' '(EUUE' EUIlUE' u).tv~ew MEVTopt <l>0[~4J .. apEWS' laEwB' Iwa' iumc : aE' OWE' : a1]w' wlla' 'lUla' ailE' IE' IW' tunui ' lEa' laT)' IEOU'! EOUl!l' au['] allw' EE' El\U' 1']1]' 14.0 EI]U' xappax <:pAIEe : KIlPcpl KpOCPI vupw cpwxw pwx' CE Kal..W, KACtP1E "A rrohAov II EIlU'

KaeTCtAIE' a1'}a' ITUSIE' WaE' Moucwv "A1TOnOV : IEW['] WE"i.'

IToiT]cI' TftC 1TpuEEWC Tlj 1TPUlT1:J f]~E PC!- ovuxae rrpo~aTou. n) beun:pc:t alToe ovuxac, nJ Jpi'n;J AUKOU Tpixae ~ aCTpa'(Cl.AOV, rouroic roic lm6ullucl I Xpw eic

145 Tne aAAa.e T' ~,ue:pa(' TlJ f~bo,u1:J, OTa.V J.l~ €:ASI). II pCtKOe ano ~LCtiou EVAUXVlOV. ncuiccc aljJov AUXVOV ! ana EACl.iou Ka8apou Kcd biwKE roue 1TPOKElf.1EVOUe AO'(OUC : lKETEUWV Kal1TCl.paKaAWv TOV BEOV Etc EU.UEVELo:V fi KEIV' £CTW oE coo 6 1'0- rroc aTVOC uno rrcvroc f.lucepou, ; KCtI uTVEucae Ka6upiwc rrpOKaTCtPXOu T~( TOO

150 8eou ixecicc: II ~eTlv Tap ~ETieTT] Kat avu1TEp~ATjTOc. 1Tpa~IC ACI.~WV TIT]AOV i Ka8&.pOV Tac qJAui[c TOU KO]ITWVOC, ~v ~ (CfVEUElC, Kal o(hw 1TT],AWCUC E1Tiihpa.q:le Ta. rpc] cpOf.l]EVCt TaUT(;( XaAKtfJ ,(paqJElw slc 1'~V ! oeEla.v qJAl(.iV' ECTl OE Ta. TPa,qJOIlEVa. 155 (S, Tafel I Abo, 1.) I 'APCCl)J.WCt· VOUXCl' ,," uxa' :x: YJI TJI lCl W IE nu 'AppalleaE ]"ep6E!1IVUle' de OE TijV Upl(TepllV ouoluic qJAtaV' : ~B, T, I, 1) tWE' TJwa' rt1Ea· IClW' IE,lall\Ea' 'Aprrov KUQv,n (0 716yo~) eJcra ETIC:lVWTfjC evpac J (s, T. I, 1) CIa EE MtXU~A' TJla' euw' UCIE' 160 EUUl' lae' I Etc OE 7~V unOKa.1'W TOV KavBapov, WC 'IT€P1E:XEt, XPica.c aIJ.lCl. al,(o(,

Kol. 4 EKTOC TOU : KOLTWVOC' (Bild des Kantharos, s. Taf, I, 1) krw bE. 6 Bpovoc Kaeapoe Kat ~1Tavw ; Clyb6VtOV Kat urrOKU'!W UTt'01T0010Y, E1TiTpaqJE bE eic : TOY epOVOV, sic Til 166 urrOKaTW' '111' lEa uucu t..a)J.va )J.EVEUC a~pal']' appaUl a~puwu' OEe1TOTU Moucw[ V],: 'IAaei

112 OCPEWC' P d~illC Ho Xlovac P 114 ~U(IA.OV P 70U(C) PI 11& Tl]e' EIC.UOUCE-

wcPdcMoudwc A ('1m Hans des M.') etc MOU(EW eu Cip' Pa <cpwT)lcuau Eitr, ob. Pr (v~l. ARW 1918, 195f.;, BEOC Tap Radermacher brief'I, 116 Lac P C unsicher, ,? Vgl. Diet, Abr. 1:l 119 f,1apJ..Ia)J.uw6· I. A, 120 Bapxaxaxav P axa iiber XaX I cxov P 0 TOV A 121 1t1JpOC avE, Fahz ttOAUqlW TlCTCI P, A (-iCTa) , ob. PI iloaTWV qlEPI(TE A 122 die Pnnkte nach P 'iaccpl]' iaCCPIl P 126 oC. P 6 buvoc Ho 121 vgl. PIll 157 f., XII 3, 19 128 Der Zahlenwers 9999 iat ans den Vokalgruppen nicht ermittelbar 129 taE, dariiber

II 112-165

29

den Schwanz einer Schlange, daher sendest du Regengiisse und Schneegestober, in den Gegenden nach dem Ostwind zu aber hast du (die Gestalt eines; Drachen mit Fliigeln und hiiltst eine luftgestaltige Konigskrone, mit der

du bswaltigst die Kampfe unterm Himmel nnd auf Erden. Denn als Gott bist 115

du wahrhaftig erschienen: (Zaubemamen wie Erbeth, Zas, Saba6th, Adonai, Phtha). Here mich, gro6ter Gatt Kommss, der du den Tag erheUst (Zauber-

wort), du Kind beim Aufgang, (Zauberwort), der du den Pol durchwandeIst, an (Zauberwort), der sich mit sich selbst vereinigt nnd sieh :Macht verleiht, Vermehrer und Vielerleuchter, Schopfer (Zauberworte) der Gewasser , trefflichster

Gott Kommes , Kcmmes, (Zauberworte). Du, groBter und machtiger Gott: ich

bin :N X, der ich dir begegnet bin, und du hast mir als Geschenk verliehen 125 die Kenntnis deines hochsten Namens, dessen Zahlenwert 9999 ist (Vokalreiben). Paian, Kolophoniseher Phoibos, Parnassischer Poibos, Kastalischer lSO tSS Phoibos, (Vokalreihen). Lob singen will ich dem MentOr Phoibos (Zauberwor~e

und Vokalreiben). Dich rufe ieh, Klarischer Apollon (Yokalgruppe), Kastalischer 140 (Vokalgruppe), Pythischer (Vokalgruppe), Apoll der :SIusen! (Vokalgruppe.)'

Ausfiihrung der Zauberhandlung: am ersten Tage Klauen eines Schafs, am zweiten KIauen einer Ziege, am dritten Wolfshuare oder einen Wolfsknochel. Diese Rauchopfer benutze auch fur weitere drei Tage. Am sieben ten, wenn er as nicht gekommen ist, mach aus einem Kleiderfetzen eines gewaltsam ·Gestorbenen einen Docht und zunde ein Licht an von reinem 01 und sag die vorliegenden Sprtlche auf, indem du bittest und den Gott aufforderst, in W ohlwollen zu kommen. Aber dein Ort soli rein von sllem Unrein en ssin, und wenn du gereinigt hast, fang in reinem Zustand zuerst mit dem Gebet an den Gott an. Es ist namlich eine sehr bedeutende und uniibertreffliche Zauberhandlung: 150 nimm Lehm und reinige die Tiirpfosten des Schlafgemachs, in welchem du

in Reinheit weilst, und hast du sie so mit Lehm behandelt, ritze folgende ~amen mit einem Erzgriffel auf den rechten Pfosten, Die W orte sind (Zauberzeichen und -worte , darunter 'Abrasax'), ebenso auf den linken Pfosten: (Zauberseichen und 155

-worte), auf den Ttirstura: (Zauberzeichen und -worte, darunter ')fichael'), auf die

SchweUe den Sonnenkafer, wie er gemeinhin ist, indem du (die Zeichen) mit 160 Ziegenblut auBerhalb des Schlafgemachs bestreichst, Der Thron soil aber rein sein und dariiber ein Linnentuch und darunter ein FuBschemel. Schreib aber auf den Thron, auf die Unterseite: '(Zauberworte) Herr der :Museu, sei gnadig mir, 165

1']11 P 140 l1"11"oXkwv P In Paragraphosstrich unter der Zeile WEt· ·/IP 141 TC (T11C) P 142 "I1"POjlI1TOU· aus 1TPO~Ct,OC verb. P die Punkte im folgenden wieder nach P Hi links am Rande: etltA5 P 14. ·iKETWWV P 149 ·iKECtl1e P 1~2 lpl1Ql1W P 166 nach dam 6. Zeichen der Zeile eines zerstOrt, dann II, wohl als TrBnnungszeichen Ui? KVOUcpW.Y

P nacb A, KVOUcpt oAf nach Pr 0 hOroe Pr 159--00 WC1T€ptC)(.€l P nach Pa, A

tilcrrep ~x.el Pa, WC"I1"EPtE)(.Et 1. Pr lOll XPl"Icac P Xpicac Pa EKTOC TOU KGtTWVOC von

fremder Hand (derselben, die den Zusatz zu Kol. 2 Z. 45 ma.cht) mit blasserer Tinte geschrieben und dafiir die gleichen Worte Z. 161 als Zeichen der Tilgung mit einer Linie umzogea 1111 6povoe ~KTOC TOU KOtTWVOC Ka6apoc P; vgl. zu 160 1M ucucui P 165 lK£T11, £U1AI1TOC P

30 II 165-183; III

uot, Tt1J et1J iKET!), Kill ECo EU).lEV~e Kill EU1AIlTOC, q>avTJei)lOt KIl8aptP T4J TipOC-

, .

WTilfJ·

Zeichnung des o.KEqJaAOC (8. Taf. I Abb. 2) mit folgenden Inschriften: unter dem Hals , i:1l~1lti:8

auf dem rechten Arm: LI1EIl

auf dem linken Arm: l'JWIlE

auf dem Rumpf unter den Brustwa.rzen: llaCl Illllla EEEE L EEE l'J'lI1l'Jl'J1111 nuut

0000000 uuuuuuu WtJ)wWWtJ)w

auf dem linken: III

auf dem reehten Oberschenkel: ua

etEU UEa tJ)w .'let

a

auf dem rechten Unterschenkel: U E€

IE HI La w a

auf dem link en : 1l'J E

a

unter dem rechten Arm: Xal-lljlOUPI1 i uecuic, uater dem licken Arm: ~aU'\la!lEvEUC l1:€I-IE- 170 CIAIlI!' i Nebenan: TOUTO hE TO rtf!~nov II 'fPO:qJETctl elc TO paKoe I TOU ~llliou Kat ~6J<- 175 AETctt Eic AUXVOV KIl;eap6v. I (Unter dem Bild:) CEVCEVTEV ~apqJapllTf11c II Wl'JEIl uuce. I

Ma8wv bE arrllVTIl aTiOAUCElC hofoTlon;cae I aEiwe' pavae a'i)llln mptCTEpac Kill E::n8uellc : r).lupVIlV Eim~' < a:n:EASE, hEClI'OTa, XOPI-Iou' XOPI-Iou' ! oZ:oaj.lOpOlpWX· KI!lVOlE' 180 mOLol' ETrOlj.lClZ:OU·1! cetP~O~VbD~ett(lXXIl' '\Z:O!lVEI 1I'POC'lTOI' €1I'IDp I XWPE1, heeTiOTll, de Toue cooc Torrouc, eie Ta ca ~llci,AEla KIlTllAEi\jJac J,)llV Tiw lcxvv Kal Ti)v eic d .. etc:oKouelV.'

PIlI

Das Inventar del' Papyri des Louvre gibt unter Nr. 2391 den Hinweis, daB auBer dem Hauptstttck des Papyrus weitere drei Frsgmente vorhanden sind. Bis 1905 waren sie unbeachtet geblieben; K. Wessely hatte nur das groae Stiick herausgegeben in den Denkschr. der Ak. Wien 36, 1888, 115- 124 [139-148] und im 15. Jahresberieht des Staatsgymnasiums ill Hernals, Wien 1889, S. 19-23. Im Jahre 1905 gelang es mir, dank der Liebenswiirdigk:eit des Herrn C. Boreux, die Fragmente zu sehen und photographieren zu lassen. Als ich im Herbst 1908 mit Unterstiitzung der Preub. Akademie der Wissenschaften zu Berlin die erste Kollation vornahm und im Herbst 1910 noch einmal aIle Stiicke verglich, ermBglichte mir die Direktion des Louvremuseums eine ungestBrte Beniitzung des Papyrus. Ihr und der Akademie d. Wiss. zu Berlin sage ich aneh an dieser Stelle Dank.

K. Preisendanz beteiligte sich Oktober 1908 an der Kollation im Louvre und unterzog nach '[;bergang der Redaktion dieser Ansgabe an ihn einige

.II 165-183; III

31

deinem Schiitzlinge und sei wohlwollend und wohlgeneigt, erscheine mir mit heller Stime.' (Folgt BUd des Kopflosen mit magischen Inschriften.) Diese Figur 1m wird auf den Fetzen vom gewaltsam Gestorbnan gezeichnet und in ein reines Licht 175 gesteckt (Zauberworte).

Wenn du alles erfahren hast, entla.B ihn, nachdem du ibn in wurdiger Weise gepriesen hast; sprenge Taubenblut aus und rauehers Myrrhe nnd sprich: 'Geh weg, Herr (Za.uberworte), weiche, Herr, zu deinen Orten, zu deinem 180 Konigssitz und hinterlaB uns die Kraft und das Horen auf dich!'

166 von einer Verbesaerung von <paVIJTI aus qJavaTt (so Pa) ist nichts zn sehn; die beiden letzten Buchstaben des W ortes verschwinden unter einem Klecka. lAapoc Eitr (Pap. mag. de Paris 34). Der Akephaloa (A. Delatte, Bull. Corr Hell. 38, 1914, 215 f., K. Preisendanz, Akephalos 6lf.) trii.gt an Stelle des MenBchenkopfes 5 Schlangenkopfe , in der rechten Hand hii.lt er ein undeutliches Gerll.t, eine Blume nach Delatte, in der linken, die uraprdnglich zu hoch gezeichnet .... ar , einen (Lorbeer-)Zweig oder Kranz. Das Jota, das die Reihe der sieben ~ durchbrichn, 1St vielleicht ala Andentung des Brustbeins zn fassen 187 und 168: von den beiden Worten jeder Zelle steht eines recnte und eines links YOm Rumpfe des AkephaJOB, darunter, auf einer Rohe mit dar o-Reihe auf dem Rumpf die Buchataben ba, vielleicht sollte snnachst hier 'baj.lV(lJ.lEvEUC

gescbrieben werden 169-178 stehen rechts vom linken Bein der Fis-ur ln "It€Pl·

crepcc: P 118 E11t€' P die Pnnkte zwischen den Zauberworten wie lD P 181 npoc

"lt01' €1tIOP P 1TPOC 1TO(TjC1V hnOpKICJ.l6c Pr XWpt P verb. Pa '1"01[011(> P 182 ·:\.W:t" xc'l"aAtlJlac P kxuv P 184 aKDUClV' P 'l"f]v !cxuv coo Ko.P'l'Epf]v elc C~ etcaKoUClV Ho.

Teile des PIlI einer Uberarbeitung mit Hille guter Photographien, die S. Eitrem and Ch. Boreul: giitigst zurVerfugung stellten: KoLI-X (Z.1-281)1 XIV, XV (Z.406-493), XVII, XVIII, XIX (Z.534-632). Seine Lesungen sind im Apparat verzeichnet [PrJ, von ihm stammt in diesen Teilen auch die Uberarbeitung von FuBnoten und Ilbersetzung. :Manche Ergebnisse erster Lesung (vgl. L. Fahz, Ein neues Stuck ZP, im ARW 15, 1912, 409-4:21) wurden bei erneuten Revisionen aufgegeben oder geandert. Nicht alle Abweichungen von C. Wesselys Erstausgabe [We] der bekannten 'I'eile des P III und von den Resultaten, die S. Eitrem veroffentlicht hat (Les Papyrus magiques Grecs de Paris, 1923, und an sndem Stallen: s, K. Preisendanz, APF VIII, 140/1) wurden notiert, in der Hauptsache nur Lesungen Eitrems [E:1 die fiir die Entscheidung iiber Textgestaltungen wichtig sein konnen. Einige Bessemngsversuche von K. F. W. Schmidt in den Symbolae Osloenses 3, 1925, 78/9 CTextkritische Bemerkungen zu den magischen Papyri' [Schm;). Drei Lichtbilder von KoL II, III, VIr (Z. 35-82, 147-178) hat S. Eitrem seiner Publikation von 1923 (s. oben) mitgegeben; R. Rei tzenstein hat, nach fluchtiger Autopsie, im Poimandres (1904) Kol. YIn-XI (Z;. 187-325 [494-632 We]) ediert; K. Preisendanz bespraeh, Akephalos, der kopflose Gott (A. 0., Beiheft 8, 1926) S. 52-58 das ZBiid von Kol. III, nachdem ihm schon Arm.and Delatte einen Teil seiner Studie 'Akephalos' im BCH 38, 1914, 221-232 gewidmet hstte, Weitere

32

III

Literatur bei Preisendanz, Bibliographie der ZP, Arch. f. Pap.-Forsch. VIII 1926, 108/9: die dart benutzten AbkUrzungen (166f.) gelten aueh fiir diese AU8gab~.

Der Papyrus des Louvre ::;rr. 2391, nach seinem frtlharen Besitzer Pap. ~imaut-) genannt, war eine opisthographe Raile, von der auBer einer Anzshl kleinerer, schwer einfUgbarer Fragmente heute unter Glas vier groBere Stucke vorhanden sind. Die Abfassungszeit darf man nach den Buehstabenformen nieht fruher als 300 n. Chr, ansetzen. Die Rohe des Papyrus betragt durchschnittlich 27 cm. Die Breite des ersten, von C. Wessely veroffentlichten Stuckes ~We= miEt 103 em, Die des zweiten durchschnittlich 34,5 em; die des dritten 19,5 em; die des vierten 19 em. Die unziale Schrift stammt auf Vorder- und Riiekseite von derselben Hand, sie verleilt sieh so auf die Breite der Ko1umnen:

Recto 1.
Kol. Weesely Eitrem em
1. I 1-34 1-34 1-34
I Z. 12,5
II. i Z. 35-64 35-64 35-64 13,f;
m. Z. 65-82 65-82 65-86 14,5
IV. , z. 83-115 83-115 87-120 14-
V. i Z. 116-146 116-146 121-15l 14
VI. Z. 147-178 147-178 152-182 13
VII. Z. 179-186 .. -r ! 179-186 183*·-193* :::',5
II.
VIII. I Z. 187-209 I II. 34-56 15,5
IX. : Z. 210-242 57-88 12
III.
X. I Z. 243-281 i m. 89-126 12-16,5
IV.
XI. Z. 282-316 I. 1-33 IS
Verso L
XII. z. 317-361 16
II.
XIII. : z. 302-405 19,5 1) Vgl. uber das Leben und die Werke von J. F. Mimaut u. a.. Description des antiquites egyptiennes grecques et romaines, monuments eophie« et arabes, composant Ia collection de Feu M. J.-F. Mimaut par J.-F. Dubois, Paris 1837. S. Vff. Hierher (}Ion. grecs et rom. 5H) stammt die erate Erwahnung des 1837 mit der Sammlung ~1imaut in den Louvre ubergegangenen pm bei W. Brunet de Presle, Not. et Eztr. 18, 2, 1865, S.23 nach Letronnes-Eggers Bericht von 1850; ihn zitiert Pr.eisendanz, APF VllI 1926, 108.

IIll-29 33
III.
XlV. ! Z. 406-451 43-44 25,5
XV. I Z. 452-493 8,5
IV.
XVI. ' Z. 494-533 I 8: 187---226 : 8: 183-221 13-15
I
XVII. . Z. 534-573 9: 227-266 I 9.222-261 13
XV1Il. I Z. 574-611 110: ~67-304 10: 262-300 13,5
XIX i Z. 612-632 Ill: 305-325 111: 30]-321 13,5
I Z. 633-648 ,
XX. Z. 649-687 17-19
XXI. . Z. 688-731 Progr.21--23 44-45 19,5
I ! Frgm.
XXII. I Z. 732-741
AuBerdem sind noch 29 kleine Fragmente zu erwahnen , die nur noch
schwache Reste von Buchstaben hagen; keins davon bietet ein vollstandigea
Wort; a. dazu K. Preisendanz im Vorwort. L. Fahz. Die altkoptischen Texte des Pap. Mimaut Z. 347 ff. und 633 if. sind bisher unveroffentlicht. Die betreffenden Seiten der Handschrift sind sehr schlecht erhalten, die Schrift ist verblaBt und abgerieben, zudem ist sie durch groBe Liicken unterbrochen. Der Gewinn an Text ist daher ganz gering, auch unsere Kenntnis des Altkoptischen wird nur urn einige Worler erweitert.

G. MoUert.

Nimm einen Kater und mach ihn zum 'Osiris', [indem du] seinen Kdrper ins Wasser [ateckst]. Und wenn du das Ersticken vornimmst, sprich auf seinen Riicken. Das Gebet wahrend der Erstickung: 'Her zu mir, del' du uber die Gestalt des Hellos verfiigst, katzen.gesichtiger Gott, und sehau an deine von , deinen Widersachern, den XX, miBhandelte Gestalt; vergilt ihnen und erfulle das und das, weil ich dich anrufe, heiliger Damon: nimm an Starke und Kraft gegen [deme] Feinde, die. N N; denn ich besehwore dich bei den N amen 10 (ZWl darunter: 'Seele der Finsternis', 'Ses611gell'-Logos) ... , steh auf ftir mich, katergesichtiger Gott, und erfiille das und daa (deine Wiillsche;'

Dsnn nimm den Kater und stecke von [drei] Blattchen eines in seinen SteiB, .s eines in [das :Maul], eines in die Kehle, und schreib das Gebet vor den Auf trag auf reines Papier mit Zinnoberfarbe, (dann zeichne) die WageD und die Lenker und die Sitze und Rennpferde, und dann wickle das um den K15rper des Katers, und beim 20 Begraben ziinde sieben Lichter an uber [7] ungebrannten Ziegeln und bring ihm ein Rauchopfer dar von Gummiharz und sei heiter, Bewahre seinen Korper und es bewache ihn, sei's an einem Grabmal sei's an dem Ort des Grabes ... Farben ... und setze, naeh Osten bliekend, den Grabhiigel auf unter den Worten: 'Engel. ..

Gne.h. Zal1borpapyl"i 3

34

III 1-64

I\apwv a't]AOUpOV [~K1fOi]l1COV 'ECl~V E[flpaAWV i TO C }.uil[ a Ec] TO ubwp' [~Jv [YJ] miTElC, HTE Etc ,[OV] vwITo]v. Ao'roe 6 ~1fl Tr.C 1tviEE~c" 'bEU[pO Il]Ol, : [6 5 ~]1ft T~e 1l0p<p~[ c] ..n,e TOU 'HAiou, 0 al[Aoup ]oiirrp ]ocwr:oe eEOC, K[ a Ti tbE cou 7~V Ilop<p[nv TiJv] ciiblKoullEVllV urro [TW]V civnbiKwv cou, [TWV] beiva, I 'llva civTaTIobfjc whole Kai KaTCITIpO:~1J[ C TO] ceivc I 1fpiiT!la, on €1!lKaAOUflai CE, IEPOV

,0 TtVE[U).l]a· ; lcXUCOV Kat etITC)V'lCOV KaTa. TWV EX9p[WV e]ou, II TWV osivc , OTt UopKiZ'.w CE Kena. TWV ~wv Qvofl[(h]wv i ~(lp~(l[etJaUl [po.w] XUlU(UlX] "1Q.~Ul[cua2a-

[~p:(l[p CECEV'fEV ~ap<p(lpapT'1c , <Pp~lJ.1(, ~TEIPOV ).t01 eeaUTDV, aiAoupo-

Ttp[6cw-:roc 9EOC, Ked rroincov TO bElva TtPUTIJu'. KOI[va].l]

15 Aapwv bE TOV alAoupoV rroincov AaIJv[ac rpeic, : uicv UEv EV TtV rrpwKTtV,

uicv b~ ~v T[ 0 crouc] rt, uirrv E.V TtV AcXPUTT1, Kat TOV AOTOV u[ ITEP TO rrpaTIJa '(p6.\jJOV sic xapT'lV Ka9apov [KlV,v ]apcXpel, < EiTa) Ta. apfla(ra) Kat TOU[ c] f]VIO- 20 xoue Kat [roue :1 lli]<ppouc Kat TOUC uovrrropcc, Kat rreplE[AIIEov eic TO eW1-la TOU alAoupou Kat 9cX\jJ[ ov I [K]at u\jJov AUxvouc ~ITTa. ~mivw rrAivBw[ v Z'.' I[ lit ]1-lWV Kat 2~ Bucov, auf T]Lp KaTIviZ'.wv c,[up a]Ka [Kal] Eu<ppaivou. ~xe CWfla aUToD K[ at i xcrcrpiilaTTE] aUTOV ~ EV ,uv~[LI.]aTl [~EV I ""]0 TOTIllJ [roD]b r6.[<pouY/bV[cov ~]9 xpw.. ,ufin[ ]1>. nc Kat rcrp .... '"leEc; pHrr[wv] bT~ ci]rr'lAIWTl], xwc[] "AE]TwV' a.,(- 30 'fE[AE ... ]1> I:T'[]/-uia ",Bovia . .. aJ9VE' ooc ac<pa[ ]b ]fJT'[TE X96VIE, [TOV i a'{rrrr Jwv opouov [J1> J(XKTWP'l. 'II ELXE . "l' V KaTq [ 11> qJWK] EV~EIjIEullapEtc[Ta I .... ]fJOI TO K ol.Jl 85 rrVEU,ua ... I •......• ro'[rrou baiflova ... !: Kat T[ E]VllB~TW uo: TO [bElva] IT[P6.Tfla] il[b~T'[, ~bll, Taxu, I Taxu' OTt opKiZ:w C€ TO[V TO]r.-9Y [T~Oi)TOV, TL1V wpav I TaUTIlY KaTa. TOi) ClTIt;t[p ]Cl.IT~TOU BEOi) 1/ .. 9a/1 xwxa . EIV XOVX€WX Kal Ka[ T Ja ToD

~o ).l€,(a.AOU Xeoviou BeoD aptwp' €lJWP' Kal KaTa [T ]wv €ITlKEIUEVWV COL avo !la.TWV· TIOilleOV TO bElva [TI ]paWa.' KOlVa.. dpcc bE TO I {lbwp TO arro Tile rrviEE[ w]c pavov L€rri] T0 CTabillJ l'I EV'~ TorrllJ, orrou rrpa[eCEl]c 7I.6TOC [lET]O!lEVOe, 61TE paiVEIC, sic TO iJbwp T[fte11fviEEW[C, OUT]9C '~rrlKailoDllai CE, TWV mivTW[V] av9p[wrrwv

45 r ]EVETElpa, II T~V c~vaVaTKacaflEv[ T'[J<v) Ta. ,uEl[ T'[ To]D MEAIOUXOU i Kal Ulhov MEAIOUXOV opOSaCTpl(l. [Ne;~ovTocou:aAYlS, apKvkr,llcKvia, 'E[p] 11ft , 'EKcXT['l, 'Ep,un, 'Ep,U€!KaTT'[ AilS' aMovl.tf;XM:o]uTepJ.1uwLP' op]KiZ:w CE, ! TOV EV T~ TOmfJ [T ]OUTlfJ Errl1- 50 lT11PluEvov II ocluov«, Kat CE, TOV b[ai]).1ova TaU [aIAou]pou rrveu flaTWTOU' E).Bf! uo: EV Tfj Cnfl[ epov J rWEp~ I Kal altO Tftc apT! wpae Kat notnco] v uoi T]O bElva rrpa.'f!la.' I Komi, Bea SEAElC. xuxSaxuX ~a[XaxJux ~(l.Xo.Et XUX· ~aZ:a~o.xvx· ~(ll(;tr xJaxvX' 55 ~aZ:'1TO<pWa :1 ~alV XWWWX. aVI~l!l[Ul]l!l Xl!lXE, [ .. ] <pIWXEV I TI1~pUlXaw J.1VC(lyaw[e] XEUlW

[ . ;W La~aw8, I EUAallwel' l1"'Aa!:tM~ [ .... eaXUlx]aE '(v I XouXEwX' €.v !lEV T~ [a' ~al T' 60 TtET(IAlfJ], EV ~ [6pKi]Z:EIC, I EcTIV TOUTO' '(aEUl [] II [aEW] pa<ppeV€!lOVV 09[IAaptKpl<peVUI:Ka1. III u ]WV9<plpKtpa;\.19[ ovuousvsp J , <paj3w Ea ! (auf" dem zweiten Schema:) '[ aj3Ao.v ~aaavo.ASa : [aj3;\.o.v J q.-

1 ec"illve .,. P erg. Pr Schlufl erg. PI 2 1. und erg. Pr, 'l!rY)T1C P Den abge-

brochenen Hintenrand der Kol legt E eine Zeile zu hoch "Esies ist Osiris'; s, Eitr Cl Rev,

38,69; Xote xu P IV 875 ~ MOP<P'1 ... au P, [CJOD durch Punkte getilgt c]ou Tile E

€ .... 0 .. O(W1rO( P; vgl. 13 5 erg. Pr 6 cou: Crnsius, Paroem, 113, 1 -rWvJ We

.;,. P atets Zeic hen fUr bElva 8 '(epov P 10 TUJ ]v We IS EADVp01rp ... : . oc P

1" E;\.OUpOV P Aa,uv[a( T 1rl'lEac? We 18 T[ljI cT6J.1aJTI We 11 AOYOV ~[€Te etc TO:

rrp. E , ... ~OPI P KIvvaJ~apl We 19 <eTTa) E briefl 20 bi]<ppauc We ,UaVCl.TO-

III 29-66

35

'Se]roea, unterirdische, ... gib Sicherheit .... (ZW), unterirdischer, derPferde 30 Lauf .. , die Lenker(?). Banne .... (Zauberlogoa) ... mir den Geist .... des Ortes Damon .... End mit erfiille sich das und das, jetzt, jetzt, schnell sehnell, weil ich 35 dich besehwore bei diesem Ort, bei dieser Stunde, beim unerbittlichen Gott (ZW) und beim groBen uneerirdischen Gott (ZW) und bei den dir zukommenden 40 ::-famen; fllhre aus das und das (dame Wuusche). Nimm dann das "Wasser von der Ersaufung her, und spreng es im Stsdion oder am Ort, wo du agiersb, Das Gebet, das du beim Sprengen ins Wasser del' Ersa:lfung sprichst, lautet so: 'Ich rufe dieh an, aller Mensehen Erzeugerin, die zusammenbrachte die Glieder £5 des }Ieliouehos und ihn selbst, ).Ieliouchos, (Z\\,) , Xetzstellende, Unterweltliche, Hermes, Hekate, Hermes, Hermhekate (ZW). Ich beschwdre dich, den Damon, der an diesem Orb erweckt wurde, und dich, den Damon des zum Geist ge- 60 maehten Katers, komm zu mir am heutigen Tage und von dieser Stunde an und vollfiihre mir das betr. (deme Wiinsche=ZW], darunter 'Seele der Finstemis', 55 Sabaoth, Ewiger). Auf dem (ersten und dritten Blitttehen, mit dem) du beschwdrst, steht das: Iaeo (Logos), Ablanathanalba (2 Mal), auf (dem zweiten) Blatt- 60 chen, das gelegt wird durch die OhrhOhlen, steht (das): (ZW).

poe P verb. We im Progr. nach dem Sehol. zu Aristoph. Pax 900 uovd .. wp· KEAI']C rrsPlqXl~JOV W e ~1 eAoupou P aO;1.V[ cc We 22 z: P 1t"Xuv(;Jw .. I . IlWV P verb. Kr, Phil. 54., 563 23 CtU. W xcrrvrccv P Frg 24 Kal E, ... P. xoolla au'TOU K [Lucke] curov 1'] .... 1. E EVlPpaivou (ro> XWIlQ QU'I'OU K<aTaC'l'!~'PWV Kcd) Ctlh6v, 1] (Imi) I1vilf.!. <~OIXEV) Scbm 26-34,: 2 Bruehstttcke. Da.B groBere ,b; laBt sich mit Sicherheit ala rechtes EndstUck der Kol. eiusetzen [jJ.VI']jJ.] an bis oa~llova. Das kleinere (a) von 7 Zeilen ist, mit nnbestimmtem Abstand, im vorderen Teil der Kol. unterzubringen. Der Zeilenba.u verlangt die obige Entsprechung, die auch Sinn erkennen Hun. E schiebt das kleine Frg. eine Z. tiefer. 26 ... I']lll'] 1']011 Taxu~ 'raiu]//ol'] 1. E tv] Torr4J [xa6Ctpq,? E. der die

Worte neben xal TCtcp (27) setzt 21 vgl. P vu 272 lO XPWIJoCtCl E 28 lv~ arr. E

29 'I'WY Ctrr ... E, erg. Pr IJo €(I E 3(1 rupCtvve~, ODe E dtcpa.~~ EICtY E aecpa P ac

durch Hocbschreiben eingefiickt jJ.1']'TE X6ovlC?[v E 31 CtXTWPI']'I! lat. actores? Der Logos

kchrt variiert wieder Z. 74. 202f., vgl. P IV 389 33 1101 TO 1TV. E 3t ro'[nou b. E

36 ~I'] l'][bl']J Frg. a 36 cal PeE, wie 48, 76 37 TClU'I'I']Y 1/ a1fQ.[pJETl']TOU P nacb Pr

a~. C711 TOO E eeoui/ .. veal/I. E .. 9all Pr 38 xewv / KeOYIOU I. E 39 aplwpl

Euwpi emxiu, P 40 tr ]pa"'f/lCliKOlval 41 1T'oIIE€. ci c'l'al)tw! 42rrpae ... e' II P 4S pEYEIC P

1;9c 1. Pr OUTo]e E 44. sveripc P r]Ev. 40 cl']vava"'fKaCa/lEvl'] P -I'](v) Pr cl'}v

dvarxae6.f.!EV:oe? E 46 /l€AIOUXOv/opopaeTpl(~ P nach Pr, /lEAIOUXOV op, o~ 1. E 47 P

nach Pr 'Ex6-q1'] Af]e] (ij 'EpUeKaTI']Al']e) Emit Annahme einer Variaute 48 rr , Tep/luUl E .9 Torrw':"orrlO.9I!TlO P nach Pr TOn-W TOUTW.OTW 1. E ~m[K((J.LEVOV E ~1IT]:"'fI']PJ/l~VOV 1. u. erg. Pr... 50 roo .... pOU Poach PT, TOU[TOU 1 rou E eXou )ou erg. Pc U rrV€UIIJoIlTOCCOU' P 1t"VWUr<TWTOU Pr 1;2 b(€\Va) 53 8e).€Ic II 66 av'l~lO P WX4JX 1. Pr

lUXO' E .6 XW)W E 57 .uwcvl E; sum Wort a. Ganechinietz ARW 17,343t. DII.5

Folg. erg. Pr naoh 37 f. 58 lOXI! €U/lEV E EV /lEY l. Pr: znz, Ergii.nzung s. Z. 65; E erg.

':"0 bE 1fXlv!liov, 8 blW:KEIC Es handelt sich hier wobl um die ZWorte fUr die 2 ersten der Z. 15 verlangten Plattehen ; das erste wird mit dem Jaeo-Logos beschrieben (Palindrom}; es bat die vom Schreiber vorgezeicbnete Rerzform und entbiut wohl auch d~n besouderen Auf trag , obwohl daa sonat ubliche KDlva hinter dem ZWort (62) fehlt. Hinter '(aew Zeilenrest frei. Links neben dem ersten Schema das Fragmene des zweiten (vgl. Eitrems Taf. I;, das nur die letzte Halfte des ZWorts Ablanathanslba in Wiederholung untereinsnder aufweist. Recbta von der Spitze des 1. Schemes K[aplnaKwc?J 66 €V [.rr]eraXl!! TiS<IJ /lEV []9V Kal.(/lUwjv E, ob. Lesang und Ergii.uzung von Pr Darunter das dritte Schema, ein oben offenes Dreieck. In ihm der ZLogoa, triimmerbaft erhaltsn, und die Schreibvorsehrift xapblaKoe (-we Pr) we pOTpUC. Die Zeilen Bind also nach dam Schwindeschema nach rechts nnd links zu schreiben, In Kolumnenmitte (vgl,

3"

36

III 65-1H)

9avaAptt' :1 K[]. I ETIl'L ~€ T~ ~'T:ElnlA\!! Tl6EfJ,EV[1.!J ~la T]WV Kal.{apWJv i eCT'Lv 10 T[ OUTO'J 'TpEptt tt[~Epall]ev9wo[ u9]~epa I eE[ av ]c;t~E[Bp jEA9uowe9v~[!J.ape~a:'. I Kap~taKwe, we ~OTpUC. 1

11' "IW€P~119 IwnaK€p~119 IwpoAXOCI1B IwanOll1Jl

~~. IW'ltaTa9vaE IwaKouFlla IWCll9

• 0pKiZ:w CE, T[ OV] EV T~ TOrr\!! .: OU JTI!J fJ,E.V aHEAOV xpnrmov i Kcr.'L lCXUPOV TOU Z:WOU TO[ UTO Ju' e>fEtpOV u] 01] CEaUTOV i Ka'L [no ]iTjcov TO beivu TI[p&:f!..la ~ Ka1 EV Tfj CJiJ..l[ E ]pOV ~J..lEP(jt I Kcr.[i €v] THiel)

70 wp~ Ka'L T]flEp«;t' €:lEtpOV uo: cEauTov :1 Ka[ Ta T ]wv €X9pWV uou, TWV beivc, KIl'L TI[ oi]TJeov TO ~Elva ; rrp&[ 'fJ..l1l] (xorvd), OTl opKiZ:w CE 'law, CIl~uw9, 'AbwVlli, I 'A~pllcaf Kill KU(Ta) TOU J..lEla).OU 9EO[U] 'Iaew :M'1'o{) tt€l'}\;OUW i WuoII1E[a] xa~paE qrveootp <pIX[O] <pVUPo[<p]W-

80 XW~( wX I aBAava[9a]vaM~a aKpallllaxaCIl Japl ce[ ee]vTevp[apl~<papaTI[l'}c] Mi9pa vallatap [a ]vall[ ap Jla .6.a[flva ]J.lEV[ EU. I X€I!X9~~ VI€WOPTO€I, allE ~[acI]).[ ED. ~l_~(X~l:[tKOC, 0] TO[V ot.aKa [KpIlTWV Ku]piou aEOU' [tfE]l[p]OV flOl C[EUUTOV, Kol. IV aiA]ouporr[pocw]'ITOC J..lElIlC, oiaKIl KPUTWV [SEOU], TIoiTJic[o]v TO bElva ~rr]piil- 85 J..la (KOlyd) arro Tilc ci!flepo[ v J TJflEpae II i\bTj i\b[ Tt, T JaX\! TIlXu. cUVTEAecov uo; TO bElva rrpiil)1a, I KOlVlI Ilea 9D..EIC, Kp ]aTalE. C[ itJ9 T mpwv, Kat aVOflTtCOV TtjJ cSEvl[ Et C lou Ka'L[ Ka }raCTpE\j10V TO OE1VIl TIpiil)1!I e.v TtjJ TO'ITI.!J TOU Tl!l ..... 11- ee 9iPb wc liv KEAEUCW TtfJ EtOWAl!l cou, lion op[ KiZ:Jw CE MaeKeAAI MaCKellw (AoToe)'

cuv T ]EAECO[ v J..l]0I TOUTO TO bElva rrpii'[)1IX Errl Tfj ),lOPqJfj cou, I lli]AOUp[ orr Jpocwrroc aHEAoc, CUVTEAECOV fJ,01 TO . oEiva rrpii'fJ..la ~KOIVa) Kill Ta ~fftc TpaqJO),lEVa 95 (sic dA[Aa]e xpeia[e).' E]"eWV rrpoc KIlTaoucLV TOU ~]"iou AETE l! KpJaTwv TaC Tpixac' TOO aiAOUpoU Tae EK beE,wv 1 K]at €E EOWVUI!WV TOU CTOJ..laTOC IlllTOU WCEt I qJU]"UKTtlPlOV. b,avucov T~ 'H).il!l ]"ETWV TOV MITOV. ]"OTO('

'CT1\caTE, CTT)CIlTE, KU~Epvi\Ta\ ToD 'iepoO I rrxoiou, TO lepov 11'>'010'1" OpJ..lIW 1001<ai CE, ME]"LOUXE, II ~wc ET[W] EVTUXW TtjJ \.ep~ 'H).il!l. vui, J..lElICTE MiS[pa]. v[alljatap/ (lVa!J.apta, 6aIJVIlIJEVeD, XEux9w'VI€/9[oV]TOEI, QT1E PIlCIAEU, 6 VaUTlKOC, 6 TOV

oialK~aKpll[TwJV xupiou eEOU 90VTOEl Ka9EV Kal llelvw]<pPIC Kllepau KEp K€PUIlI.

105 rrplv bla i; .. EL .. elc T ]OV Ai~a TOU OOpUVOU, rtpiv ~la:1l' a qJEUl[ w]v

TO. u~p(tCS)Ev,a' Erra KOUCO[V EV]euXOIJEVOU uou, orrwc rrOt~ Cl)C TO ~Eiva [rrpiilJ..la]. 110 OTl EVEUXOJ..lai COt KIlTa TWV CWV 1 6vOIJ[ crurv ~aJpj3apaaall XEAouB • all' pa!lpoux [ ..... ". C)CEVTEV Bap<papaTITJ[e] all<plllloU[pl] .... f:lw' rroiTt[ cJOV TO belVIl lI'p[aJTJ..l1l (Kollva. lim [ay ge]A1Jc)' aOTol lap 01 a~I1<f]cIlVTe'C COU 1 TO iEp[OV] ElbwAov, a[u]Toi 115 Ta.P 01 a[~]tKT)CIlV:TEC [TO IEpa]v rrAOtOV b[l]' orrEp ~flo[t ..... !a.A.,AW ..... YJVIl

<pWKEvceljJ€U apeKTa90UIlICttKTa[ I so" rro[iTJ]cov TO bElva] 'ITpiilIJa.(KOI[v] 6. lica 90lEIC)

Tafel Ill) drei Figuren, die rechts stshende in iiberragender GroBe: Gestalt mit Tier(Esele)kopf, in gegiirtetem Leibrock, mit tberhang uber dar 1. Schulter. Die erhobene R. schwingt eine Peitsche, die L. trJ.gt in achrlLger Haltung Stab oder Lanze. Neben dem Obersrm: [eKlAeTojc I [dplcTjEpoe, was der Inschrift uber der kleineren Gestalt links entspricht: cKlAno( I beElo<, Mannliches Wesen, nackt, tragt in erhobener Rechten einen Stab, dessen ob. Bode einen noch nicht aieher gedeuteten Gegenstand beriihrt. Diese Figur mit Beischriften, in der Selia von KoL II/IU. sta=t von andrer Hand (breiter Ductus, dunlrle 'I'inte), Naehtrag. In der ltitte, ala kleinste Gestalt, ein

III 66-112

37

'Jo Erbeth' (ZW): Tu das und das (deine Wiinache; was du willst).

'Ich beschwore dich, den mschtigen und starken Geist dieaes Tieres an dieser Stlittej werde wach fur mich und vollflihre das und das heute wie zu allen Standen und Tagen; werde waeh fur mich gegen meine Feinde, die N X, und 75 vollmhre das und das (deine Wiinsche); denn ich beschwbre dich bei lao, Sabaoth, Adonai, Abrazas und beim GroBen Gott (Iaeo-Logos, Yokale, ZW), Mithras :ZW), Damnameneus (ZW), heiliger [Konig], Sehiffmann, der das Steuer Gottes,80 des Herrschers, fuhrt: werde wach fiir mieh , groBer Katergesichtiger, der das Steuer fi.inrt des [Gottes], vollfuhre das und das (deine Wiinsche) vom heutigen Tag an, sogleich sogleich, rasch rasch, V cllfuhre mir das und das (deine 55 Wunschel, machtiger Seth-Typhon, und handle wider Recht und Gesetz durch deine Kraft und mach zuniehte das und daa an dieser Statte, .... wie ieh es befehle deinem Abbild; denn ieh beschwore dich (~raskelli-LogoB): vollende 90 mir das und das bei deiner Gestalt, katzengesiehtiger Geist, vollende das und das (deine wunsche) und das im folgenden Gesehriebene (fUr noch andere Bea..-!fnisae).' Xirum die reehten und linken Barthaare des Katers als Sehutz- 9~ mittel, geh gen Sonnenuntergang und sprieh zur Sonne vollstiindig his zu Ende das Gebet, Gebet:

'Bringet zurn Stehen, bringet zum Stehen, Lenker der heiligen Barke, das heilige Schiff: Und auch dich, Meliouchos, werde ich fest- 100 legen, bis ich dem heiligen Helios mein Anliegen vorgetragen habe. Ja, groBter ),>Iithras (Z\V), Damnameneus (ZW), heiliger Konig, Sehiffmann, der das Steuer fUhrt Gottcs, des Herrschers (ZW): eh du durch(fiihrst)

nach dem sildwestlichen Himmel, eh du durch [ ... J, flichcnd vor den 105

Freveln: erhore meine Beschworung und erfillle das und das; denn icb heschwore dich bei deinen Namen (ZW, darunter < Sesengen '·Logos), tu das und das in 110

uacktes Weib, in der erhob . R. eine Peitaehe, der Kopf fehIt durch Lucke im P. IsisHekate-Ereschigal? Die I. ~'igur (Helios?) solI durch die Beiachrift "rechter Skeletoe' mit der rechten Gestalt, Typhon-Seth vertauacht werden, die znr Bezeichnung des Platzwechsels die Worte 'linker Skeletoa' tragt (vgl. Pr, AkephaloB 54 f.); zu ihm gehoren die Worte Z. 71·-82" P 76* till P III in Korr. ans HI 79'" apEns90ulJ.tC~'l1c;t E Bierher scheinan die Worte Z. 86-90 zu gehoren, Anrofung Seths, die aUB der Umg~bung berausfallt wie Z. 115"',123 n 1. n. erg. Pr T[O'lTlfl] IJ.' EV(1tT€. OV E xpo-reov P 74 nlJ.€p(lIC P 10 E'1'lpOV P 16 "n P C€ 11 l«(1t l(aTOU P 18 IlI~UJ~ P X uber ~' 80 vgl. 101; 8. FrGhner, Notice 498, 2 (Pr Bibl, 108) 86 eEA€1C '" P, Zeilenrest frei 87 .. ilT€E P KP:aT€€ Pr c.e P c. .e. We c..a E (vgl. P IV 179, XIV 20, Aud. DT 163, 48) o.v61J.'lcov: vgl 121 Till xpaTEEC9€v P (Pr [aJlt KPilTEE ala Verschreibung aus dem Anfang der Z., KP(1TEljJ ,a~v€l? E) S6-88 am Anfang des abgetrennten vorderen KolumnenaWcke ein Zeichen (z. Verbind. der Z.86. 87?) fJE]TacTp. We Ka]TcicTp. E Pr 89 l}9Ip-

Twcav g KEA€UCOV P we Ilv K. PI IbwAW P 90 f.laCXEnlllll ]"O'1'OCII 93 KOt II

'fpaq>6IJ.Eva. Etc d. xpiae' verbindet E xpla~ pdp 96 KpJaTIlIV PI eAoupou P 91 llla-

VUIllV P korr. Wii wie 127 98 'lepou 99 IJ.EAIOUXE Cod. X'l) L Pr 100 EW.EVT1UXIlI P

I gestrichen; EIlIC €1\'EVTUXW E 101 erg. naeh 80 a~(1pl X9wvl~ 90( ... n]6el E

10' erg. P nach P VI! 6:33 fJEVIlI(jlpt KEpUlJ.tI' 11)& ... EX .... " P erg. PI ~ijc de ]TOV We 108 viell. Dittographie: 1\'piv IIm1tEpaCllC sic VUXT]a? PI bIll ,,[€paa;lc E U~PEV:t"a P (ql€UR9V TOU~P~YT~ E) 191 erg. Pr 108 erg. We CE P coi 109 erg. We 110 viell, die lD 119 erwahnten hebr. Warte? Pr 111 !lIOU[Pt Pr naeh P IV 724 rromcov 'f m der Falte. 112 erg. PI 113 'iep .. tbw]"ov P 114 11. OITEpETaT .... E 1I[IJ O'\lEp E!lO~1 1. PI .•. !o:A:AW ... P ]"I auf Fragm. (s. EinL n, zu KoL XVlll< 699)

38

III 115-164

l1s·aVTCtTrobolc atr:-Olc [TO bElVa] rrpa:n.la I (*KotvCi), O'n ETnJKaAOu1.1[aJi C€ 'iUJEP~I1S Kol, V [lUJ rrc ~KEP :I ~'1e lWpOP .. :xOC7jS "iwar:-o,"", lW ':1"[ 0. ~To.Bva!: 1 lwaKouplCI lW cuspcuev ewouB ke[p]Be!:avaE IlE9pek6uo ]wB veuapeSaj TroiT]COV TO bElva [IT ]pa'nHX ! (xorvc), €.topKiZ:w

120 CE Ka,a T~C ~~paIK~C [tpJwv~c I: Kai KaTo. T[~JC 'Ava'fl~llC TWV 'AvarKaiw[v~ MacKEA.AI,: M ~o.[ CKeAAW' c JUV[ T JEAW)V 1101 Kat O:7TOAECOV Kal it.vO~l.lll[ c Jo[ v J EV TIl €COI-IEVI,1 avaTOA~, Kal rE[vJEc9w aviTOiC TO bElva rrpUnla (Kolva, 6ca SEA.EtC}, ~bll "bll, TaXU ! TaXu' [K]c!A~ COU KaT6.buctC.'

125 €A9wv bE lv T~ I! TOrrlJ.l, EV ~ rrpricceic, E:xwv To.C ).lE,(aAac TpiXac Toil :

alAO Jupou Tae EK bEtnlJV Kal It EUWVU).lWV Toil I eTO ]l-IaTOe aUToil WCEt cpUAaKT~piov, blavucov ~ TtV 'HAi~] €V Tf\ o:vaToA"ij AE'(WV TOV ACrOV. AO'fOC" .

130 'bEDpo 1-1[01], 0 ,UE'(ICTOC €V oupavljJ, t1i 0 oupavoc (rEvno [K]Wf.1aeT~plOV,

orac] lIE<:pwou9 j"Qpo. I OI;XO'r' d[ va]"j"Kn 7TOIT]COV TO belva 7Tp0T.ua '1v..o.av XU):' a[ Kil ]p~1JV/A(),(),P!-'Ev9pllcev E~EXUX I 0 WV Q[IA]O!.lavTOCUVoe, (, xpueo7Tpoewrroc, 6 XPU((1U!- 1SS 'fl'lc. 0 Tru[p]i KaTaACt).lr.:wv T~C vuxroc, aAKll-I ]oe c(AKll1.1oe KOCI-I0Kp6.TWP, 6 7Tpwi l1'TlA6.IJ7TW[V rfic n.u]e'pae, 6 bUvwv €V TIf' AIN~J6pljJ TOU I oup[avou, 6 avJaTEA"_wv [EK T~OU a.TITJAH.uTOU, I ~~ .. It, [6J rupOElbTtc, 6 TPe'XWV (we 1.1[E]C11l.l·~p[i]ae ao KCi[t]ola:'rpi~wv E.V 1'~ 'Apa~l~ !-'ouPWql::¢ e!-Lr:p~ .. ip, 6 a.HEAOC Toil ariou <pEr-

[r JOU(, 6 KL u~ KAoe () iT[ U ]poElb~c 1rEpTaw!-LllX lI€po.KUJVX/J[llX! i -rrepa1(ol-l<paw aK K/-lll<:P 6 EKAallITPOC UHAl[oc, 0 i au'(aZ:w[v] Ka9' OAllV T~V OiKOUI-I€Vl1V, 6 EV [T0 ! WKEas av[0 OJxEUWV, IjIOUW urosuu 1r[V]OUT€ VEVTIjp TllP[OU' eV]Euxo.uaicol KaTa TOU [w:ou, Ko!. VI ~rw [e]I!1l1 'AM[1.1 iTporE]vi;c Qvo,ua 1101 'Ab6:[.u]. noincov :: 1-101 TO belva [Trpu'f]fla, on EVEUX0l-lai Cal KaTa [9J~9ij : 'law, 9EOU ['A~]awS' SEOU 'Aourvci: f1EOU MI- 150 XUTtA' f1E:O'u COUpl~P.· 9]EOU ra~plTtA' Beou 'Pa<pa~A' BeoD: 'A~paca~' [d~:I.]Ileava:l.~a (ll(pa!AM(lXllpt' 9EOU I xupiou '( (l1]\UA.· BEOU Kupiou! A.o.~a· <pvecK1Jp I qllXPO Ql~vUplo <:pwxwpWX aEll"iOuw wuotll€a, () T~V n1.1[epa]v <pwTiZ:wv! v~9.uo!-,aw' 0 vTt1'TlOC,' 155 6 &vaTO.[X JUlV! opoKo't"oBpo, lTUpOC aV~llTa KailToA, Aoil <pWT~OC] cecsvrev ~ap<papanllC,

liKE 1.10l, I KAij9i 11[01, Tlil]v r.:aVTWV bIKWomTE, a.Xl1SEiae! rculc, b[IKa]lOcUVl1e KTlcTa' ErW elur, ~ {m~viTll(aC [TE E]bwpiJcw T~V TOU coil .ue'fiCTou OV6.ua(TOC)

160 'fVW[ civ T JE Kal EK<PWVT]C1V lEP6.v, t1i Kat bl uxpcraic [riJ]v OAllV OIKOU1.1EVTJV, rroincov I-IOl TO belva I 7TpCirl1a [Kolva.' Kai] aUTT] eCTlv Tj 7TpClEIC Toil alAoupou :

ITEpl -;ra[ cnc IT Jpa~ewc KaToxoe fjVIOXwV EV arUlVl K[ ai ovjetpozrounov Kat tplhpoKaTCtibEq.lOV, ~bl6.KO ]7TOV Kal I.IlC119pov. II

11& 1rpll-"j"!-,(l nach Fragm. 115" KEp Fragm. Der Sprecher identifiziert sich mit

Seth 117 aMEp P 119 K(Otva) on E ql]wVllC von ql nur der vordere Bogen erhalten

119-121 Wessely, Expositor 4,202 1111 'Spruch' me oft bei Origines; Jae, 12t erg. Wii

l(o.TabUC1C> dann 6 Buchst, frei 12:; lIpaC€t( 127 S. zu 97 bmveurv P 120-158 vgl.

P IV 1558-1648 mit einzeinen Parallelen, Pr 130 Kw.uaCT. fibers. Jacoby, brief!.

t31 EIOOU E dvarKlJ? Pr 1~3 O"WM P c ist wohlo, me 131 O"IXO'r' l86 n-poet 136 L Pr (vgL P IV 1646) }..1~lT:"PW E 138 ~t n!:.P CX· .nL"j"Up. E, der ZW vermutet "fUpo'(bT]C 141 n , poUlllC Zum Log. a, P Xli 6, 13; X1ll18, 26; K0f1ql9w: 'Schopfer der Erde' Jacoby, hr. 142 Kj,lT]ql o(t·!ht0. P 144 EV nacb Fragm. Pr (s, Kol. XVII' 559ft'. Zum Logos s. P V 9 IV 16-1-3 'GroBer Aga.thodaimou, Gott .der Gatter' Jac.), ebenso 145 [Ell, 146 [rrotllco]v 146 (I .... ; CE P COt Ka-raTo(nur seheinbar 9 oder E)U .ou P vor ou AufaDg cines W erhalten ((/11), woD verm, Pr (vgl. P XII 3, 21 cu el TO WOV X<PUptcj, 1(IlWI'80c.ou E (Ku't"a -r[00] a[eo]O?) e"j"W:!-'tubll E l46 'Aba[M lIpo"j"€]vr,c? erg. Pr ov.

ill 113-164

39

gewol:.olicber Rede, was du willet); denn sie sind es, die dein heiliges .A.bbild miBhandelt haben , denn sie sind es, die die heilige Barke vedetzt haben, deshalb m ... damit du ihnen ihre Tat vergiltst (deine Wiinsche). Denn ich rufe dich an1LS(ZW, wie 'Io Erbeth', 'r~ Pakerbeth", 'Ill Bolebosetl.t', 'Patathnax', Palindrom): fiihre das und das aus (deine Wunsche). Ich beschwore dich bei dem hebriiiseben Spruch 120 und bei der Zwangsgottin der Zwangsd~monen :llaskelE Maakello: verrichte meinen .A.uftrag und vernichte und handle wider Recht und Gesetz, am kommenden A.ufgang, und ihnen widerfahre das und das (io gewobnlicher Rede, was

du willas), jetzt, jetzt, schnell, schnell. Schdn sei dein Niedergang!'

Nimm die langen reehten und linken Barthaare des Katers sls Schutzmittel, 125 geh an die Statte, wo du zauberst, und sprich zu Helios bei Sonnenaufgang vollstandig das Gebet. Gehet:

'Komm zu mir , GroBter im Himmel, dem der Himmel zum Tanzplatz lS0 wurde (ZW, darunter: "Stunde"), unter Zwang fuhre das und das aus (ZW), Orakelfreund , Goldgesichtiger, Goldglaazender , nachtlich in Feuer Leuchtender, maohtiger, mlichtiger W eltenherrscher, dor frnh am Tag ergliinzt, der unter- 135 geht im Westen des Himmela, der aufgeht aus Osten, ... :zw?], Kreisgestaltiger, der lii.uft bis ::I!Iittag und verweilt in Arabien (ZW), Bote des heiligen ao Lichtes, Kreis in Feuergestalt (ZW, am Schlu..6 'Kmeph'), strahlender Helioe, der Uber die ganze Erde leuchtet, der im Ozean sich begattet (ZW, 'Gatt del' Gi5tter'), ich besehwdre dieh bei dem Ei, ich bin [Adam, der "Cxvater?], mein Name ist 145 A.dal m J: fiihre mir aus das und das, weil ich dich besch wore bei dem Gott lao, dem Gott [Ab]a6th, dem Gott .A.donai, dem Gott }Iicbael, dem Gott Souriel, dem Gott Gabriel, dem Gott Raphael, dem Gott .A.brasax (ZW), bei Gott dem iso Herrn l[ai]Ol, bei Gott dem Hsrrn (ZW, Yokale), Erleuchter des Tages (ZW), Kind du, .A.ufgehender (ZW), Feuers Mehrer und vielen Lichtes (ZW), nahe mir, m crhiire mieh , vor allen Gerechtester, der Wahrheit Walter, der Gerechtigkeit Stifter; ich bin, dem du begegnetest und schenktest deines grollten Namens Kenntnis und heilige Aussprache, durch den du auch die ganze Welt fest- 160 haltst, tu mir das u:dd das [deme Wiin.sche. t'nd] das iat die Zauberhandlung mit dem Kater, die si~h zu jeder Zauberei eignet: als Bannmittel fUr Wagenlenker im Wettrennen, Traumsendemittel, Fesselung zur Liebe, Mittel fiir Zwiespalt und Ha.B.

COl Ctb~~. J P nac~ Pr (/-101 Prj, Qv. COl, !U.~[ Ii 1. E 141 KaTa [e]~9\l 1. Pr 11:. [TOU E us abwV(u P al l.O. Lig. -va E 151 erg Pr Cvgl. lalWe P XVIII 3\1) 15~ vgl. Z. 78 Ifl5 vg1. P XIII 22, 11 155-60 An E:z:od. 3, an 1Iose in Z. 444, P XII 3, 19 erinnert Sac. 156 erg, We blll:CtlWTCtTE P 151 TCt/-lICtI ~'" 10CUVT]C P OU P q, 158 erg. Pr (vgL P II 126, XII 3. 19) 1r[U]AWpiJCW E ,. bwpT)cW P (tl. wie in 156 A angenahert, Prj 11i\l -~a(Toc) TVw[civ T]e, TVWrClV] KCti E 'iepov 160 ()laKpaTIC 161 erg. Pr EAOUpOU P zw, .161/2 Paregraphos ?-' r und E beginnen mit m:p\ mXc. 1rp. einen aeuen Absehnitt, 162-vs6. Doch steht zweite Paragrapaos zw, 164/5; na.ch )licT)6pov (164) bleibt die Zeile frei (8 Buchst.) zum Zeichen, da.~ mit M"t~WV (165) die n!l.chste Praxis beginnt; ah:nlich Ende von PV. Die bier genannten KrMte des Zaubers fiigen aich der ersten Handlung gut ein , die folgende, luckenhaft iiberlieferte, entbil.lt eine Offenbarungspraktik, Pr 163 qllATpOV P, E' 164 btaKoJrrov E. Nach /-lie. in P Zeile frei, 9 Buchstaben,

40

ill 165-214

I\Il~WV [K ]a[p JhCt/lIVOV EUAOV baKTuAwv b' I rrolncov " vee .

.. K[al~ou]iTAwecou [pOT]UVl1[C] Vl1 I rrAucov .

[-:nTT<i]~IOV, /lE[eoly bE aU[ToOJ I TOU m,[TO.Kiou ar.]opah Ei[rrw]v TCt

1,0 Qvo'llll,a' 'jay caw' l~jl .. ~l(ljll? •. ! OUClpEV[TEX9a ....•• JA, tEop<iZ,w:

uulie, K[ U:P10l eEOl [/l~ OUV rru ]paKOuel1[ ':'E ~]flOO' AETE:'f 1101 ,[ TlAaUTwC

175 Ei~c rrcvrrr, [,e]A(eaTE i novrc [13 Buchst.] g. ':'i\c Eux[i\e] Tftc ~. flfte Kq.[ ..... . . . .. eljAOV[, joe BE[ oD] Tg.[ U1'l']e J I Tile EUX[Tjc TOU rnrrcx [iou Kal u] ou J flETa~

A[TJ]e I TIpaE[ Ewe. XPt, bE ce ~rr ]tBu~1V EV i ,abE T[paCPe ~n:1 XUPTOU

Ko1. VII lEPIlTt]KOO Z.uup[ vo.uEAaVI] I [17S] I 179 .. E II 180 •••• O~Qt; I :81 [bp jUKWV [ ] I

:B2t!JTE[ J ! lSS[ jA ... ~ ! 184. [Illfl[] II lB5[ ]Tpacwxw[] ! 18S[ J I 1Sh vW\V1B[ sp] :

:860 eepVW\.Ilt .... I 186e 1 18Sd ! . .

Ko1. VIII Kourrtivou Ta Eupa KOIjIIle Kill /liEae OIlOU aua flEAlTOe I Ttf! alJT(XpKEl Kat Al-

':Taplji Tfi( e) CPOiV1KOC Kill .WiT[ v]l1TOV : AIBov AEllUClle Kat g4Jl1eOv OIlOU Kill AEiweov' 190 rroi.:l1eov TpoxicKoue, acouc Eo.V EeEA\le, EKueTou [b J€ €.l couc TOU,WV avO. OUT'flwvboe, KIll Xpw OUTW[ e] rrcl.la;vlz'wv TOV BEOV' Kal EAEucETai COl TO BElOV TIPO au TOG eEtWV aAOV TOV OIKOV Kcd TOV Tptrroba, Kill Ton ; ,EAEI Tt,V ':TpOTVWeT1Kt1V TpaVne 195 TT) 6Ill[A]i~, ~IIlEXPI ~OJD BEAElC, Kal TOTE arrOhueov EuXaP1CTWV : Ttf! eEtfJ. 6 bE xapaKTt1P 0 rrEpl T(JV rpirroo«: !

links: (5. Taf. II, 2)

Zeichnung einer Schlange (zu klein geraten, unvolleadet und durchgestrichen).

165

reehts:

Dreifull, von einer Schlange umwunden (etwas gro6er).

"ECTI bE Ti cucrccic Tile 7Tp«EEwe flbE TIPOC uHAIOV TIV[O"U~Vl1' I 'iicuxov ev crourirecci rrtivrec KaTepuKETE qI[wvnv' . aiBE'poe aflqJ(bpoflOl ClrilV 0pVleEC Exom,l! 200 CKIP':'WVTEC, bEAqllVEe, U7TEP aAlolo rrCluEe6E, ~ J.lEivClTE /l01, TIOtaJ.lWV TE. pOO.l Kal vU)1Cl.Ta v[ ae/lw lv, ! oiwvol TrTl1VOi, vDv eTneaT€. rtrivru urr' Il16pav, I EprrETU rpurAE10iel ~oilv aiov':'Il CPO~Elc6E,; baillOVEe ~v <peIIlEV[ 0 [ic, CtTJlV TPO/lEOVTEe E[XOIT Je, :1 205 appnTOle E7TEClV KOCIl[ oe] fEll V(J~ETat aUTOc. ! rlll-lta ~IlC1AEi), KOCIlOU [TEVETW ]p, ~llo1 'IAaoc E[ CCO, ! Kav[BIlpE, X]pUCOKOJ.ll1V KH ~Z:w 6EOV] a6livaTov < ce), : ;cuv-

[9apE, n:jfiel 6EOle! Kal [avepw]n:olc flETa 6Cl.[Dllll, tro ~rr~t; .

2:0 ~voy rrup~c[i6\JIlE], :IIlEerroTa dv[,oAil1C], Tircv, rrupoeic o.VCl.TE[i]Aac, [cs] I KA~z'W' Ko1. IX 7rUPIV[ o]v Auk aTIEAov, 6E(I)OV 'law, 1 Kai ce, TOV oupav\Ov KOCIlOV KCl.TEXOVTCt, 'PL acpailh, ~ dVToAl\le xaip[ W lv, eE(k 'IAaoe Ee( e)o, 'A~pCl.ea[E, . KIli CE, flE'PCTE, a16EplE,

166 daa Folg. sehr luckenhaft erhalten 16~ l. Pr 'fJ>.W(co v We E (Iv'!' E IV E

16S WeE! 'fJIlA.) E 1lE.(OV? E erg. Pr 169 d'ltJ6~. Pr EI'ltWV B 170 a 1. Pr ~Il E vgl. P VlI 502; aww IPjl .. (IPI1 .. E OUClp[X]€y 9aU€V'I'E 'Osiris, Erster der Cnte.rwelt'? Jac. In vgl, P VII 257, erg. Pr 172 I. Pr €Ic1aKOu(I1[T' e]f.lOii I-lYJ TE E 118 erg. Pr

uavl~ .. w" E 114 erg. Pro Ti;t oik[l'}c] "fic l(/-lljc E In. I. Pr AOVTOC 91 •. Tavw. E

176 fehlt bei E 171 BU(JV We E 1.8 erg. E nn die neue Ko!. iat nur teilweise beschrie ben, aichtbar sind bloB noch Reste in einigeu Zeilcn rru ... )..I(l.TOC. • E 180 0 E 181 erg. Pr Zu ISf-IS6 drei Fragmente von Pr 181> (WXW oder CU;AW P (wbw Il WeE 186 1. u. erg. Pr nacb bekanntem Logos; v gl. P 1 V 828. Rest der Kol. scheint unbeschrieben 18'ft'. KoJ. VIII. Beginn des 2. Fragments, "on F hier angeseblossen. E Hl.6t das Verso des ersten Stucks folgen als Kol, VIII (= XVI). Der Zau ber Z. 187 fr. hll.ngt inhaltlich mit dam vorhergehenden (166-186) nicht zusammen; Pr rXoll'ltuvolJ (spater Ko)..l'ltuvou) TU Eupu 'die Schenneaser des Schompanos' F

III 165-214

41

Nimm Eressenholz, vier Finger lang, una mache daraus .. , der Pflanze 165 Ocheenzunge .' bilde ... ein Ta.felcben, mitten aber auf dem Tafelchen ... wirf es weg und sprich dabei die Warte: '(Z'lVI, ich beschwdre euch, Herr- 170 soher G otter ... iiberhart mieh nieht, sagt mir l deutlich = auf alles, vollfiihrt

alles [. .] meines Gebetes [ ... ], wenn der Gott will [ ] dieses Gebetes ... 175

und meiner gewichtigen Bandlung. [Du mnBt] rauchern Das sehreib auf

hieratisehes [Papier] mit :Myrrhentinte: (ZW, ... Schlange ZW). ~80. 18,

Des Erdbeerbaums trockene (Friichte) zerhacke und menge sie zusammen mit reinem Honig und Saft der Dattelpalme, zerstof einen Magnetstein, koch

es gemeinsam, zerreib es und stelle Pillen her nach Belieben, doch gib je eine 190 Unze von jeder dieser Spezies, und so gebrauche sie , den Gatt preisend, Und

zu dir kommen wird die Gottheit, vor sieh her dss ganze Haus und den DreifuB erschutternd; und dann vollziehe die Erforschung der Zukunft, klar im Gesprii.ch (mit dem Gott), solange du willst, und dann entlasse den Gott mit 105 Danksagung. Die Zeiehnung um den DreifuB: [VgL Tafel II ::\1'. 2:.

So lautet das Vereinungsgebet der Handlung, an Helios gerichtet:

'Ruhig im Yrunde haltet aile zuriiek die Stimme, luftumkreisende Vogel, wahret Schweigen; zu springen, Delphine, uber die Salzflut, horet auf, weilet aeo mir, der Fliisse Stromungen und Sprudel [der Sprodel], gefiiigelte Vogel, haltet inne jetzt unterm ganzen Himmel, Gewiirm in den Hohlen, wenn ihr hdret den Ruf, fUrchtet such, Damonen im Sehattenreich, wahret zitternd Sehweigen; die unausspreehlichen Worte vsrwirren selbst deo. Kosmos. Semsa, Konig, Vater ~Q~ der Welt, sei mir gnadig; Sannenkiifer, [dieh], den goldhaarigen, unsterblichen [Gott], rufe ieh, Sonnenkiifer, allen Gottern und )Ienschen ein graBes Wunder,

l ... ] Feuermutiger, Herr [des Aufgatlgs], Titan, der du feurig aufgegangen 2]0 bist, dich rufe ich an, den feurigen Engel des Zeus, den gottlichen lao, und dieh, Raphael, der die himrnlische Welt beherrseht, der du des Aufgangs dich freust, ein gnadiger Gott sei, Abrasax, und dich, GroBter, Lnftiger, rufe ich, deinen

~XO!l rrcvou 'I'd E. Wii; Pr zieht x6l-1apo~ (arbutus unedo) Lei mit Lesart von Glosa, Lat. V 440, 59 (561, 50) 'arbutus eomanus ~eZ communus", das Objekt zu lColI'ac mut! in diesen Worten stecken. Scbrcibfehler auch im folg. Eupov' Icxv6v Hesycb. KOlI'a(-

).lItClC dartiber XCII P 187-24:1 s. Fabz, ARW 15. 1912, 409-421 188 ClUTapKI P

TIJCPOlVlXEC P !lClKY1']TOV P 18& AIWC(lV P verb. Pr xa8b".? Pr AIW(OV P 194) O(OU\I P

(leOUC F, E €K(lCTOI). €U i TOUCTOlll'wV P 1. u. 'Verb. Pr '['OI)CT.). !WV I. E 191 ouvriurv P

b[o]c P (zwischen Il und C Spur von 0) 198 ClWV P cetov l!' ceiwv Pr 8eiov = 8e6c

Tolle P 194 0!l1']LA1lCl P 195 Tolle P 196 o'['€ P 6 Ile 197 t1 P Unter 197 steht die

Paragraphos 198 croucrcrci P X(l,[,EPI)K€Il€ P <p[wvi]v' Wi! 200 rrau€c9a.t P 261 vdutrr' av[aupw]v Bruhn 262 €9pav P 203 CPWAlOLCI P <~v> cpo Jacoby brief!. qlO~£l(eal P 205 erg. E E€ .. ~E1'ClI P h ... €TCll E 266 C1']!lEa P, vielleieht ana dem Rand del' vorherg, verlorenen Ka!. eingedrnngen? Jae, erinnert an den i70tt Seimies, Lidzb. Ephem. 2, 1120. 525. Var ~ac. etwa III zu erg. Pr C1!EUWaC E T€VETW]p erg. PI"

rrU\lTwlc E l[AJ90lC FE (cco Pr nach 213 ~07 KaV[eapE E Pr XpuCOK6!l1']v 1. Pr

·?V F E K~[ ~Zw KTA. erg Pr de. [qllil( F E 208 1. nnd erg. PI" ~~,!: .... rr] P ii ber a

em f.? ~~~~Zw E 209 TO und TIK L E, ob. Pr ~\lOV 'mJp~~ ... E 216 'AlEA10C F E

~\I[] 1. erg. Pr avaT~)J.(l( L Pr. avo.''rEiACl( [c~on (fUr 'i)? Pr aVClTo)J.ac E 211 mr-

~p]tv[o]v 1. PI' rrpwTolv T'OV F E SEOV ·(a.w P 212 vgL PI 301, wo Mlxa';:I. steht

'P~acpClliA erg. E M~X. F - 213 lAaloc ECO P 214 xai (01, Cli8ep1€, xJ,.QZw MlxClI')A, (OU

apwT6v Pr !l[ciVTlV J' M~IXCl1jA E

42

III 215-2640

srs K}.4W a[p]wToV COV M[tXaitA] II Kat CWZ:OVTCt ~~.Or;:tOJl.;J cip ... Oflf.la TIfA[elOV Kal qlliclV oeiEaVTa Kai ~K q:I1Jcewc <:pUC1V Ct[UeLC, I Kai KA~Z:~ aeavO.'rwv ... 9-::ra~ ~TJl1'(l"a eEC€[vYE.v~]o.pqlapClI(l1C ' llaVTOKpaTWp eeoc Ecrt, cu 0', &'eclvcn', eCel ).uiTll CTOC 220 lKVOU).lCll, VUV Acl)ll.jJOV, CivaE KOC)lOlO, (al~aw6, II OC oUC1V UVTOAir;JCIV E-:rlcKemi~ '1:E(I)(, 'Abwva[i, KOq.IO( EWV ).lOUVOC KOCMOV a6aVUTWV e[<:pobEJUElC, ! aUTo!.w.6ftc, ciOioaKToc ).tECOV KOqJ.OV €A[auvwv 1 70["\C] VVKTOC (c') a[ilpouCt Ot' ~<X)OUC ax-

225 po.Mf.Lax[o.pt, I K~ , .1): ••• LxaiJpwv E:rrieU).la TO bCi.[<:p]VOV, !: Kal (TUTOe

aO[).litTOlO] rnixcc Kai K~pa t..UT[elpav, I 0pKiZ:w CE, c<ppaTlo[a 6]e[ou], OV ;raVTec 'QAUf.l[ rrou I U6civaTOI cppkcol VCl 6eol K ]ai oaiflovec E:EoX' ap[ ICTOl i K[ ail orEAaToc CITu[V E1TlT]enWXI, Orrr.OT' (lKou[el' I (l[Tt] 0pKiZ:w CE KCtT[a. TOU !.(ET6:AOU

230 SEoD 'Arr[onwvoc] II ClE.y]lOUW.' Mye ~T\ [TOU";O' <nE).lIjJOV uo: T[OV oui).lova I XPl1- ).taTi2:oVTa /.10 [ t rrpoc] rrOVT(;(, arrEp E1fll Ke).euoi)lal CltlTlfJ EvvErr<lV,' KCti €K ]rrpciEEI.

ECT[ 1 xui] UI-l[ v ]oc'

235 'MeA-:rw c[ E], ).laKCtp~ ... ,JWVle XPTJC).lOU[ J I, rrclVCO<p[ e], .6.TJAEl[ _ ]W).E-

TOKfU7TE, I t.WOWv[ TJc )J.~OEWV] OUC TT al6:v, : Kt.. J~Z:w CE .. _ _ ..

. u.o of..aoo!o_l~_~TI~ .~ - - v EXWV ~~lfl .. I [J aE. . WV - I *[] il [J

Ko1.X2'!l- aUTOKpa[ TlUP i [] Wi' K ! ouqicc .•. - '1 OEVO <:pOlfa pKCI.1 )JTJ Xlfl~ __

2&5 ••••••••• : )J.tCTJ .. W ,UUPVTJC OEvopo[ v .... - ..... - :: AUKE! _" rrauc6:cew

auETJ~ I IlEiZ:o[ V] <:pwe- IlEAlEt Ta.P 7TEU[ I 6€ilfl[ V

EJK CTO)J.(lTWV TWa. [aVEITElpal Tt1J 1TAiJKTP~ TOV ).UlV[TlV :cwy .. _

250 y .. _ I )lOAf, oeDp'1.'el, ).tOVTl, X<lp,u[a <:pepwv, "I].UlVeEV, x[p]~ca[c ;; KAtie, TItiSl€,

TIuuiv, Op7TTJ~l jexaipotC, o~). ! COV Ta.P rrpw[ T]11 ¢oi:~oc EKpV ,ueXE

EVU).lW I Mouoirv o[6:]<:pvac cu KAUO[OVC, cPJOi~E, cieic I WCKUlAWO. v CE TO'(' EK m t.EAq{W]V u)lVOuel eE. __ I w [<:p]wva.lc SEta.lC W XPTJc ... '" .WC~ II a ... EIXWXW oupobpo)le, [CElc]iXewv, <puJC<:pw[p, 1 EA[S]€ \).apoc Kal EnitKOOC T[ t1J] CLfJ TIpOCP~11].' I 'AnoAuc[ICJ- I 'q;-[EU]CElC, W aEpoopOIlE ITU[elE] TTat6:v, I av[a]xwpel [elk

260 Toue COUC o[ up ]avouc II xo] TCt JAtTIW[ v] TJfllV thiEIU[ v f.l ]ETa. n6:CTJC EUxa[plCTia.c, cVlJ.cVT]S KCtI ~7T~KOOC, cCt[<:pJ~e SwpaE, K~[\ I anE[AN~ ek TOUC 10louc oup[Ctv~ouc Kai trrEVO[it,uEl.'! TTpOTVWC!C AU~WV CHtUT9D b6.KTI)AOV [1)}rrOeEC tl1fO niv [Tf..UJcc6:vj cou, J rtpiv TtVI }..aMcry[c], Kat AETe TCtih[a] )lm! TOO IlE"f[6:Aou ovof.la-

216 unsicher, da hinter ICClI unleserlich verwischt: ov Inoe ClnE... _ 01-l~a"9~ ...• 1. F Kai ewloVTa ~I. O~I01W (eo?) cup.. 1I~.uo. TE~lt.e\Ov 1. Pr (vgl. R. O. 59, 13) Kai LWZoVTo. ~a ... 0 .. 1 oe €qlaw .•. ouuc .. o O ..• 1. B 216 OI!;OVTCl P bei!;a VTCl Pr (beiE. <pvc. im lfetrum), <pvc. a] vn)v F aeEovTa' Wij bei F rp. c( Uete E 217 versttimmalt in P "(evouc a[px 111 ~ yeTCl] -n:aeECE E, oben die Reate nach Pr; das ZW von ceee an auf den Rand geschrieben

218 ECTl P ecci F d9(lv<:iTEeCl E -T' ~CCl Pr 219 IKVOU!lE P 220 aVTo:U119EV F 221 ICOC-

MOY f.L6voe Heraeus ~[]UEle P auf dem Rand, 6~ bEDele E ~<pob. Pr 222 < TOV > ICOq.l.

f[Aau~wv F ~~J P 223 d[vFpouel ClE.11:(OUW F e r. €POU~I npnouc E, a.€pOUCl.l. Pr ,:,i P 11<X>. Pr 22. xo.lpWVyerm. E ETtl9ul-laTCI. F - TO E ba ~lY9! P auf dem Rand, oc: <pv11c J E 226 6:0[,.n1TOIO E - -r ove Ttl')Tae Wil \lTpa ]"uT[] ~ ~£pa 1. Pr Kijpo. ~UT. Pr 227 <pplCe9_ .... l!=<;Il bE.fWVEtOXCl[ 1 P erg. Pr (<pp. TE ba(~. im Hex.) Q.p~leTov E 228 cr-

xu] -r P C1Ta[ Y Pr E'lIIT ]VtIt.€ r ClI Pr . OTtOT P 229 is[.1 E 9PT1ZW P 230 .tm[9uwv E

€-:r-r[UKIC? Pr 231 e-n:ll~[Cl~OU'l-lo.l E EltIICeA.. Pr 232 EvvErrl P erg. PI Zeilenrest frei

233 Die Worte in Zeilenniitte ;L und erg. PI ~p:r[]!laTod. E 2&4 iii Awb~wVIE? Der

Rest von Kol. IX nur stiickweise am Ende erhalten 237 TtOAaboue E 238 v. €xwv.1. E

239 ein Vers ist ausgefallen, 239-; vg1. Z. 445 (Verso) 242 ~pvqla b E KaL X sehlecht

ill 215-264

43

Helfer M[ichael], und dich, der rettet , m

vollendetes Auge, und der die Nstur gezeigt hat und aus der ~atur sie selbst (wieder), und ich rufe an der Unsterbliehen .... (ZW). Allherrscher ist der Gott , du aber, Unsterblicher, bist der GroBte. lch bitte: jetzt Ieuchte mir, Herrscher dsr Weltalls, Sabaoth, der im Osten den Westen besehaut, Adonai, 220 der das Weltall ist und allein von den Unsterblichen das Waltall begeht, aus dir kundig, ohne Anleitung, treibst du den Kosmos mitten durch fiir die, die nachts (dieh) preisen durch den Ruf: (ZW). Ieh rufe an .... der sich freut iiber die Raucherung von Lorheer, und des unbezwingliehen Styx Tore 225 und die lOsende Ker; ich beschwore dich beim Siegel des Gottes, vor dem alle unsterblichen [GotterJ des Olympos erschauern und die vornehmsten Diimonen und vor dem das Meer schweigen muE, wenn es ibn h6rt. Denn ich'2S0 beschw6re dieh beim graBen Gatt Apo1l6n aeeiouo.' Sprieh such noeh das: 'Sende mir den Damon, der mir orakelt auf alles, was ich ibm zu sagen be- 235 fehle', [tmd er wird es] ausfuhren- Es gibt auch einen anderen Hymnos:

<leh besinge dieh, seliger , .. allweiser, deliscber ... Dodonas (Herrscher) .. , 240 Paisn . . . ich rufe dich . . . der hat . . .. .... Selbstherrscher . . . . Baum ....

und daB nicht , , . der :Mynbe Baum , , , lykischel·. , . er h6re auf zu 246

wachs en . . . gr08eres Licht. Denn erfragen (?) will . . . . . . . aus gottlichem )fund ... erweeken mit dem Plektron den Seher , . , Komm, hierher sehreite, Seher, Freude bringend, Sminthier, orakelnd hdre, Pythier, Paian, Spro.B, .. , 250 sei gegriiBt, .. , denn , .. Phoibos ... der Musen Lorbesr, Zweige schwingst du, Phoibos, ' , , dich damals, ... besingen die Gottin aus Delphi .. , mit gott- 2&6

lichen Stimmen , (ZWj Himmellaufer, Erderschutterer, Lichtbringer,

komm gnadig und erhOrend zu deinem Propheten.'

En tlassung. 'Eile, luftdurchlaufender Pythischer Paian, entweiche in deine Himmel, una hinterlassend Gesundheit in aller Dankbarkeit, wohlwollend 260 und erh6rend, zuverlsssiger Panzer(?), und geb weg in deine eignen Himmel und sei dart zu Haus'.

Prognose. Nimm deinen Finger und leg ibn unter deine Zunge, eh du mit jemandem sprichst, und sag das, mit dem grollen Namen: 'LaB mich vor-

erhaltsn , bei E(itreJll) Sr. 3, S. 41 r. 2i8 crr4? K!).t!J.iI xo6[ 1 E !H 6~IO{ E 248 dV€~Tlp!).t E Rest 1. Pr iJ.dvTtv Ae,(Wv OUTwe? E briefl. 24,9 XaW·, L]iJ.ivgeu !Jl]c< E, 0 ben PI' 250 dep9lT; ~ .I!: br, Xaipo l( be c.. E 251 COl Tap '!tpw, YI E COY Tap ~"t"pw.Y1 oder Ttpw.l1 Pr 2f>i W XP1']~iJ.~wl:>f: .. we E, oben Pr 265 oUp(av)ollp. A -bpo-

I-'ex9[ .. , ,]tx6wv P 266 EA, E Pr darunter Strich del' Paragraphos u,,!)'TOC 1167 arrOAlJC ••

in Zeilen:rnitte 258 C'1):[€U]ClC P erg. E aepobpOflOc =(at£] 1. 1lII.d. erg, E -i:lpOt-le., •••

1. Pr (Reste der Lucke unleserlich) l!60 Ka(i] AI'Jf. E Tll-'ElV P e.uXap[U;T. erg. E VI-' Frg, 2f'l1-268: dazu ein Fragmentatreifen mit emigen Buchstaben 281 rKCI'1 Frg. rep' Frg, V gL P II 90 «l.ok()eWflY1~ 2&2 1lllter d11~A6e Stricb del' Paragraphos EIre T Iouc Frg. 'WlOUC P ev Frg, errev[ P nach E, ~1Tevll["I-'El 1. u. erg. Pr 288-80 dar Kolumnen-

reat um 5 Buchat. vorgeschoben 28S ACI~/c~auTo\J (mit Frg.) unsichee , z.eratort, P

nach Pr, Aall-ll:[u]A01J P nach E ~rrl0eEe Frg. [ThUlec!).vl E; vgl. Z, 270; P IV lUsf.

264 AClAl]ef 1'] Ic Frg, •

44

III 265-308

S65 TOC o]n' '11'OII1::(OV ue TfPO'j'VWVUl [T]a KUTa 4'[vxllv e]KaCTOU, C~).lEpO[V, Oil h)u ellli Tou] ] i 'law, Cllpaw9, 'law ~a]l']al']1l9 .... , ... f.! 'Abouva'(' ~aa[IIlW .. 'JI1Il aWl'] 'ill~P()PIl

IlppIl9pllc[.]w· pllelll!,fl[Wlll r]ll,ouPl"J illlp(aelaw.:~l']! I aaaaaaa eeeEEEE " we .

· . , ... ~OW1~!Cle~ .... C]apawe I l(1EW(Xi,oc).' E&.~ ESEA: !Jc, TfpO J'fVWClJ [TtUVTa, .

J7D TOY bUKTV J~9Y Ii EXWV UTfO TIjv lAWL C [cev cou KUT' [E.TI"lTu'j'ijv KUt hETWV] rrpoc llAIOV I TOUTOV TOV hO'j'OV. ECTlV b[~] 6 hO'j'De' <KUpU:', El [eO.EIC ME TIpO'j'VWVUI, KUTU~UJTW lEPUZ : ~Tfl TO 1:lEvbp[ 0 ]v.' el lap OU riveTal, (1Ti]kf[ E K ]UI TO[UTOV TO Jv ACrOV ! Talc TECcnpC[I~V aVE).l[O:)le KUKAEV[WV 1TPOCJ aVEI-lOV, am[y ~1TJIAEllJe :

T]OV ADTOV, KO.I M[le] rrpoc llA10Y TO QVOIlU ).lela T '" ... ' KJUt TO ).lETa ovo-

e 9 I' Ca' e' , . Jr"] l '

~75).la ..... q.!.fl." Ja"llw. "o'j'oe ~l cnv, we tTtuvw.

[K UKA 0 cJ- e€ArlVl'\ Ev[ ..... , .f) Tf]ap9Ev!1fl Tfava( lUTOV, rr]oiet A€KUV[ oucvTeia ]v, we 8E[A€Jtc:, EV [KapKivlfl na ]paniuv, I CtEpO).lav':'Eio[ v . . , ,Je, EV lltMI-lOL ic KUea]).l).lUTa[,., ... lv ]Z:u'j'0 InpoeKA[l1elv ... , [vurv o:rroAu[OY , ..... Y]EKUO- 280 ).lUVTl elcv, I EV iXa[ UClV .... , , ... ] OlW f) alLUr[ IIlOV]. EV 'TO( OTIJ Em [rnoicv, .:

· , EV ai]ToKEPIfl IKq.[v6v I EV [] [J i .

Kol. Xl .. A. IW It;t~. . (It.VEub '. . y apPrlTOlC AO'j'OI[ C ..

· .]t;t).lETP4-'······ .. [rrpO]iTVWCT1Kn npru:lc niicalv ~v]Ep'riuy (EXOUca) Kat [miv-

285 TU 'Ta. nuJ:;81'\ nOll;ca( ca) KAlTCX. EV ~ue[ 0 .. , . ,}rroTU).l[ au ft E]v TU).l~[ lfJ ' .. , . :

KUTa~*c eieava~q.~~~ [ .. ,. ]punEla p;r .... J.liTI1J w.... [TO] I 1TaSoc 1TUUETat, Kal. O~I l liv ~]01JAIJ, TrE\JcEI. [heYE b~ ou]r4-'~' ! '1:lICtTEAEI U\jIEUOWC, KUP1E. l U1T lap 1'[(1C1'\( 1Tpu[EEW]C Tt'pOC ~mTCtlliJY ayiou 1TVEU,UUTOC, UT[YEA]OU 4>oi~o(u>, xu[A(-

290 cp]pW\I TCtuTCt[IC II TUIc ,UoAnaic Ku1 4'aA).l[ok'] ~ be, KaTCtcKE[ui] Til]c EVEp'fEiuc i aUTOTtTOV sec 'Tpi1:robq. Ka1 Tpa1tEla[ v e.]Aa'ivov I II EI$ ZUAOU bucpvwv Kal [x]a-. paEov bitn[ v T ;pti1TElav : KUKA4-' 'Toue XUpUK[ T ]ilpu~ [1' JmhouC' ~ C 1 f 0 .tl-,,, J

1195 KUt CKEmicu[e] TOY rpirrooc elVOOVI Ku~a;'pq. E1tieEC T0 Tpirr[ 0 ]bl 8U!lICtT~PIOV xc>..Ov. ECTlV Em9]Elval :Tlj TpanEllJ [\/1TJ6[KEJVOY 'A1TO}"AWVq. ~V tUAW 11:l]Uq:lv[l'Jcj" E'fTpti\jJUC u[ va Au,Uvav] xpuci1v Ii ap'j'upii\l ii Kacm[epi!v1'\v TOUC xupaKTti[pajc

TOUTOU(' eS'~* b t ~~ ~ i Kal u1T0gee TnV A[a.u]vuv U1TO TO 9UJ.ltUTrlPIOV

SOO KU[ Til': E6uvov, 1} EI5TICTO li[!la TO Ju 9UJlIU'Tl1piou, KUlnapagee rr] up&. ! TOY rpirrooc b€Tfa< TpO Jy ii KOTX1'\V ~Xoucav ubwp Ka[9apov I KUt ~1TiTpU\jlOV EV T[ t.p 1 Etl[ a ]cpEI !lckov 'TOU QlKOU nEpi [TOY I 'Tpinobu AEUKfj TPU[ cP Jibl TOV unoKElIlEv[ O]Y xupaKTijpu[. I 1{E\ 1tPOU'rVEUEIV ~[nl] TU..lepaC rcetc, ~eTw be. {> QiKoe KUt 6 'T[pinouc Ii

$05 E.V]TlJl!lEVOC. [Mv lbElv e }E:AlJe, lOE ~c[ w l gxwv Ec8ilta [AEuIKij]y ~q.! ~q.8ap*y J5:t;t! [ECTE]).lJl€VOC 1:l[ U ]q:i( v](V4-' cwp[ av4-', I 9V En! TtlC KE<p[ (tAilc EXE1. 9E]OC IA[ epee Kat a]pTEJlldac J..l[OVOKALUVOU I KAJ6vov 1TpO).la[VTEUO).lEVoeJ ..... ocb[."., ...

266 -fVwvarl1 FIg, rE'Klll;TOU Frg. €\ 1'\1101-1 E !,flElfll10f.! P (h\ ~'(Iw Ell'\l 6 f.![€,(ac F 266 'iaw !l6i rc' .W· Frg. 169 A oder XO(TOC) P llaK"TU:>"]ov E 270 erg. Pr P- 212 A P (wie immer) ]~ E tEpa!: 212 1. und erg. Pr ull\OUl1v€Ta\ E E 2H (j PcP 219 erg. Pr Nach uravw in P fIeier Raum (4 Buchstaben), von Strich durehzogen [Kudoc] PI ZUllI Folg. vgl. P VII 284-299 ~] wie die iibrigen Erganzungen von Pr llH nach a]f.!l-1aTa Zeichen >- ~ (oder a.hnlich) in P 281 unleserliche Reate. DaB von Eitrem S. 42 ungenau mitgeteilte Frll.gment ist im Original an richtiger t:ltelle eingesetzt, 272-80. Zwischen 281 and 282 hat noch mindestens eine Kol. gestanden ;

III 265-308

45

hererkennen, was in der Seele jedes Menschen ist, heute; denn ich bin ... 155 lao Sabaoth la6 (ZW) Sabaoth, Iaec-Logos. Wenn du willst, wirst du [allis] vorher erkennen ... indem du den Finger unter deine Zunge hiiltst [nach 970 Vorschrift und sprichst 1 zur Sonne hin dieses Gebet. Es lautet: 'Herrscher, [wiilst du mich die Zukunft wissen lassen, so £liege] ein Sperber auf den Baum.' Tnd wenn es nicht eintrifft, sprich auch dieses Gebet den vier Winden zu, wobei du dich im Kreise drehat zum Wind hin; wenn du das Gebet sagst, sprich auch zur SOUDe den groBen N amen • ... ' und den groBen N amen e ••• aoth, 27& Sabaoth'. DaB Gebet ist wie oben.

[Zodiakalkreis]: ~ond in[ ... oder] Jungfrsu: alles bezwingende Konsteilation; nimm Schiisselorakel vor, wie du will st. Im [Krebs.] Versohnung, Luft-

orakel In den Zwillingen: Bindezauber In der Waage: Anrufung .

Ldsung Totenorakel. In den Fischen: " oder Liebeszauber. Im

Schiitzen: Gesehiift 1m Steinbock; geeignet zu In . . . .. 280

........ untruglich in. heiligen Worten. .... Praktik zur Erforschung der Zukun.ft, die jede Zauberkraft [hat] und [aUe 1 Leiden zum Weichen bringt.285 In die Tiefe ... eines Flusses [oder in] ein Grab ... steig hinab und wirf darauf(?) .... mit einem Faden. ..... das Leiden horb auf, und, was du auch willst, wirst du erfahren, [Sprich aber so]: 'Vollende untriiglich, Herr, die Erscheinung jeder Handlung naeli dem Auf trag des heiligen Geistes, des Boten von Phoibos, nachgiebig (dankspendend) diesen Gesiingen und Liedern.' Die Gewin- 990 nung des Zaubers: zur Vision obne Medium stell einen DreifuB und einen Tisch aUB Olivenholz oder aus Lorbeerholz auf und ritze auf den Tisch im Kreise folgen.de Figuren: (Zaub=raeichen) und verhiille den DreifuB mit einem rein en. 29i Tuch, stell auf de:.ireifuB ein eehdnes RliuchergefaB. Man muB auch auf den Tisch stellen einen unten hoblen Apollon aus Lorbeerholz; schreib auf [ein Blatt] aus Gold oder Silber oder Zinn folgende Zeichen: "(Zauberzeichen)' und leg das Blattehen unter das RauchergefaB gegeniiber dem Holzbild, das ~DO mit dem Riiuchergefa.B aufgestellt wurde, und stell neben den DreifuB einen Becher oder eine Muschel mit reinem Wasser und zeichne auf den Boden mitten in. der Kapelle um den DreifuB mit weiBem Griffel das folgende Zeichen (ist ausgefal1en). Du muBt vorher dich rein halten drei Tage. Es Boll aber sein die Kapelle und der DreifuB eingehullt; [und willst du sehen], so sieh ins In- ses nere: in weiBem unci reinem Kleid, bekriinzt mit Lorbeerkranz auf dem Kopfe, halt der Gott mit freudiger Miene auch einen Stengel des einschossigen Beifuhes,

weissagend Vor der Anrufung bring ihm ale Rauchopfer dar Lorbeer .

davnn sin~ nur noch die Anfangsbuchataben ~ ... , A. ... , T .•• , 0 ••• , u(1t?; ... erhalten 28?-310 Eitrem, Raccolta G. Lumbroso, 135 f. 284 .• Ejl'(1(lv P 286 1T01l1CClKil.(a?;1Ta P

verb. Pr . 2811 qlOl~oxa ... pwv P X&(plV 'll~lpWV Wii 2\10 eY€jlTt(lC P 2111 aUTo(-r6)-

rnov (: erxwplOv) E br 2112 ba'llVOV P baqlvtiJv Wii 293 am Ende 7 Charaktere, dar-

unter ein Skarabaeus 296 bpam1:l"] P 298 as d 1. F 308 der Charakter ist dnrch

Kolumnenseh aden weggefailen

46

III 808-365

rrpo T~]C &VUKAi]c[EWC ! etU]TW erri9UE M[r.pVl1V] 9C.uf_ [~rrl TOU ~J;neu-

310 J.lUTO[C 'I T(aJletvi~wv TOV [9EOV e!:c av[etToAllv eou altou B[ ]i .. ·9~·· .,.

llfrlV [Kupll }iJ.lWIlO[ V T9' .. aT!9f eEOC [9 Bucheb.] a]yeoc aflU[ Tlla'-

SIS AEOV :Zeila ucleserlich] uTJ:lU ~petB ...• ! [Zeile nnleserlieh] &'rro ~uAca[).l.Ou I!

Ko!. XlI [Die letzten 3 Zeilen der Kolumne sind lJ.\U' in Spureu erhalten] I: .

........ . IOV K i vone ry KUl Aa~WV ~e9 ··

320 • i ·l1e r KUp qv rij ~rrtvoiq: )lOU [TOU heivct !! .

XPUC ]avge).J.ou ).ct~wv UrrOTEUOU aVet :. I TE )parrollwv ~l;n

~~ 9 MT9~ 6 lllWKO).lEvoe . . . .. : eav ~OI.iAT] [Eib€]y(;t!, ~~'f~ WVWc;:

Tac E.V TalC. . . .. : BEOU KUt rraVLTWV] TWV TOLOUTWV ).IaVTlKWV :

] " ,,> [ 1" )'" " . '1;: .,,'

S25 ••••••••• C KW"llo:: tV ... ~ wCrE trrl Il).lEpac oexc, ,"u.,.q;c;: .. '. . .... TTjV Kapy!UV

[CUv] ).leA ITt. KetTg,[AEf:O]y 1J~9f avaTOAae ~Ai01) )'OTOV TOUTOY I Kui] ECI) Kuf wpu[ v KUt Ka ]Tel Ti)v T))lElpav TUUTT]V] rrpOTlVwCKWV .. Buc ]U).IEV9f Cll'Evlle 01vlfl

).IEA[avl. .. },tJ:l El9V Illo1) IlEeOV I.'.! Boe MTE' 'rroil1i:c6]v IlE rrpOTIV[wCK~OVTet

€KaeTl1C TIDv ouc'I .... em,) rrcrpsuu 11 1<at xcrcrro ... rrpoe avaToMe ~Aiou

3:;0 rrpwt il TIVWe~~ElV gKClCT[OV TW]Y avBpwrr~v [Kui] 1}P9TY~V(!1 <Ii) KClTU ttJuXf]V ... ~XEl rKCti] o~-c1av rrdccv aV[TWV.' I ~OV]OTOVOV gpTE~[~detvJ, 1l0VOKAWVOV, T)AIOTOVOV, eEAT]VOTOVOV ..... UJ'i~ •. TT]V 11 ..•• Tlav, AWT91lfJTpetV, KPlVciv9EIlOV, ~OU-

VLOV : 'ltPOcMK]T]eOV ~y -p} pj olKiq; viJcTT]e aVaTOAl]V ~Aiou. cd wpu(v) rpirnv

sss llctKTUAo1) .... ·~ .... TIWV [T6 co]v rrpocurrrov eh:r[e' 'El]wou[e1 murmur au all' ElwouB I · • ap~ .•. J!:fllOV lJlouv 1taXEV v~ . 1'oou 1] . 't' cpccourre uvccnop : ... ea 11'. J.lV1]qllE.l..w~TJI.lEW Mc 1l0! e[K T ]ile eije arropP9~cte.' I etc T Jt;V <!yq;TOAf]V Tfic CEAfJVT]C TptaKOvB~)l.epov [hETE'] '€,;I,ee ).to[I, Il]ETIC[TOC I a]PxclTTE).OC, eAge ).tOI ~acp' tal-' [0W]01h • : EABE

~40 1101, TUP ctVVE n Til] e oudcc 1]1-'1 ••• ~1] . ~a 0wouB' BElJlpEI •. ~Yl)v '!\'au'Il'101J 1jI1~IOQl" I . a J~.l..avaBava[.l..Wa . aJ.loal-'!Jg rreace[ Eel uoi, 1'0 lleivet, )lV~)ll1V I .... cw .. rru[ vr«] avaTvw Kett E7I-[i]cTl.!-'llctl TIl. erri TOV 1'n~· . . . . .. I ... VT]v[ .. rrp Joe TJAiou uvaToMc J.lac1]c .•• AETwV oihwc' 'fTU, €llll ! 6 KUP]!9C;: ri'le 9ahcXTTT]c, rroincfov) arretVT[et .. ]KEVTPIC).ICl

S~ TOpe!IVOI ' ).lEn [ovrc rrcvro; (ivc) T1VWCKW )..lETa rroor] vw Jqy' rotrro XPT]lletTieq;1 i K]q;1 T~ eveu).t[Ict] amivTwv aVBpwrr[wv] Kett Tel ).lEnovrct I .. TWOUT·aV'f·.

Cet.OUT·avT·E).tl1~ ... O~ cvr: aAU~OVA' .. I .. ~y&. wpo:(v)bEKaTl1V ct.v.V. aTpE-

SSG K[ €IV~' IE m:KpEV E)l. ' ... ' .... oV11'i E. lf9 .. vTg ~ .... K9pet EXOV1'9 .. :' VEWC-

Tl U! ctrro ~g! (lllet av.ctT9[Alj I TpiTl1V, Vet -rllv eTta-

vw v . .. . etrrOlfu! T]AE. bUVl1[] I .. all]q; &'vaToA[fj ]J:lov

• . . . . .• 'XW;\,Wfl Xw;\, .. , I '" T]TElgq 1'01)T .. ElfteEY .• C ).lao:e~[.l..1 J.lac-

355 l(EAAw !! .. !~l)XBI!l ......• TeVlUEp a[ va]; KUpl[ e ': .. UlfQ f1J;;: qlU ...•... alla

· . nAtOC .. 0VTet a . . . . .. . .. ~rra~911'" OV ~at Errt. . K1)1 .

av ]gTO~ AerE .. lff1'EIV , ETl ~~VTa .

SSG . • • • • Ii •........... q;1;l. . . . . . . .. .. ~ . . . . . . . . . . . . . . . :

Kol. XIII a.)"E\(P~ a~.l..a[aa]va.l..[ila] ••• TE)l. ;;:9).1T]C. . . .. I KctTU W ;\OT9[ v ..

. . . . . . . . . . . . . . ]l1Ttl¥ VIKa[ ... a]yq.T9[hii]c ~Aiou r. m ! ., etA!OU aVT[ ...

565 •.....• ]e J:l0l eu~o~q.. . . . .. EXElC.:~ Mv bE. B~H \Ie J <PciPUTTOC oVUJv

ill 309-370

47

[beim~ Rauchopfer lobprsisend den Gott gegen Aufgang .... bitte [den Gatt?]

... , Paradieskorner der heilige Gott(?) Mandelbaumblute 310

Sade baum (?) von Balsam und nimm sie ben. .. meinem, des

~ S, Gedanken Goldblume nimm nnd koste der VierfuBler ..... 315

Es ist abel' der Sprueh, der hergesagt wird, ..... wenn du willst wisssn, sprich 320

diese in den Gottes und aUer derartigen Seherkunete , Wurm

..... zehn Tage lang. }:fische ... das Hen mit Honig. Sage her gegen Sonnenaufgang diesen Spruch, und du wirst stiindlich und taglich vorherwissen, Opfere m und spende dunkelroten VI[ ein und ... mitten ... sprieh: 'LaB mich vorherwissen VOD jeglichem Wesen ..... znm Sonnenaufgang in der Fruhe, vorhererkennen jedenMenschen und vorheTwis~n, was er in derSeele hat, und sein ganzes Wesen.' 830 Alleingewachsenen BeifuB, einscboesigen, von Sonne und Mond gezeugten, (nimm; ..... Lotos, Hauslaub, ~ uBkiimmel und erwarte, in deinem Hause fastend, den Sonnenaufgsng. Um die dritte Stunde ... Fingers .. Gesicht, sprich: 'Zweimal groBteI' Th6th, (ZW) gib mrr 'Von deinem A.usflua.' Zum Mondaufgang des drei- 885 Bigsten Tages sprieh: 'Komm zu mir, groBter Erzengel(?), komm zu mir (ZW;,

komm zu mil', Herr des SeiDS (ZW;. Verleih mir, dem N N, Gedachtnis, (daB) 340

ich alles erkenne und verstehe auf (Lebenszeit).' Gegen Sonnenaufgang sprich

so: 'Ieh bin del' Herr des Meeres (ZW), mach, , daB ich alles Zukiinftige 34.6

erkenne nach Vorerkenntnis .... dies offenbare: was im Sinne aller Jlenschen ist und die Zukunft ... ' Wahrend der zehnten Stunde .. untriiglich ... kiirzlich

· .. und mit dem Aufgang ... dritte ... oberhalb ... mit dem .Aufgilng: '(einzelne Wone und ZW, darunter )las4:e!li, Maskel!o; ..• Herrscher, Herr ... ' Zugleich mit sss · .. Sonne ... Aufgallg ... noch Iebend ...

· salbe nach dem zweiten Gebet des sieben ten Sonnenaufgangs

· mil, hast. Wenn du willet .... Schlundes von Eseln .... des- Tieres

· .. Sehwanzes ... oft eprechend dss siebte Gebet und was du immer [willst] .. 370

· .... VOm Kopfe eines Mensehen das Gebet, dessen Anfang Iautet: 'LaB

mich erkennen, damit .... von jeder; das Ohr(?) ... was immer ... auf

222 ev P 324 KW~YJE' P wird wnhl C]KW~1"\= sein;Wu 325 (/p 329 a» 3~() <'1'U>

E br:efl. 331 der Rest der Zeile ist unbeschrieben 33~ t1 P avwpa T P oder a.v' wpac

TpEk? ~;; "gi. P IV 19 ElU)oM 1rIOTl'IO 'd. zweim algroBe Th.' J ac, S3B cr P 3~O' 1ralJ1tlou

wohl ans "lIlU)1nW (5.335) entstellt.' Jac, a4l TUle P TW Il€iva Pr Zw. 842 o.nd 843 istRaum

fur eine Zeile freigelassen 343 (/ P 2H ff. sin d koptiach: G. Moiler liest: 'TW-

O'1'T'~~Wr" ca . O"1:'T' d.","" 6U .. 6 ..... tp'" d."''''' ~Ad.60TA. . AWPd.I'

iI. ..... l-Jo.\'Tp6KO . u ..... 10 nOKpON 61-J[Ul1T [ q"'Hi' e Nr"'" • <}.

D:l.S heiet: e •••• Tout. ica bin Sa . ut, ich bin Em .. e on, ich bin Alabul .

lorai, ich bin (?) S atreko ; (?) m ..... ie ist dein [wahrer] Name .... .' 348 U)pCt T P oder a.va wpac MK():? &'-:'11. E br 3~2 Hinter buVT( P ist der Rest der Zeile unbeschrieben, Zwischen 3Gl und 362 feb.lt mindestens ein~ Kol., vgl. die Ben::erknng zu 281 36:1"i! P l'lT!~: zwischen t und U) scheint 111 ubergescbrieben tf P 36. hinter ex~IC ist die Zeile unbeschrieben 3116 Z P 369 'Am .A.nfang steht . Apn(,pd. . .. DaB ist gewitl in ..,:d.pn;::pd.[-r zu erganze:n und vriirde den Gottemamen 'AP'lt'OKpaT1JC in nicht grazisierter Form daratallen, VgL Iaho npa-r ~= ·p'grat) DMP XIX 19.' G. Moller

48

III 365-409

• z: . , ,. \ ." '] •

I~o.. , . , . ,,01) W01) KOIV. . . . .. : QUPq.~ 1\. , .... , ,15wC TWKVOTEpOy 15~ aTal\ nWV

TOV E~bof.lov AOiOV Ko.[L. I arrEp a.v p[OUAl). .. ..] ¢~9 KE<paA~c av6pwrr[ou]

9 .. l]~Ola TOUW .. eu : €KpaAE[ TaV AorOV J, oli T] &pX~ ~CT1V' 'ilVWCK[ ElY]

'" I ! . . ~ j! s :

flE "It'OlEI, !Va ... E .,. 1t~p1rra . " \ L!JPn:~pa , ..... n:acTlc TO OUC un t.UV.

s;o .. ~rri Tilc. : .. , . ovp] avou ;iT ]i]v ap[xi]v. , . , ~,i]v xEIPo.v KaTa. ... EKovTa EV ...

xcc v AorO[ v. ! ~)lV bE: 9[ EA1JC ~ Ka[1 l}'::rg:TOAi]V TEiPU.Ufl~YllV Kt;mCqlpa-

rlCflEVllY [a.va'iV ]wvm XE1 ov llf .. TOV U11TOV t: Miov' 'rr~illc6v fl91 TO. iE-

iPaflfliv[a i ,.1lXuea ~l]~. 9V.' ~tq[i]v &. ]Va.iVWCIV TWV TEL i ]pall!l~V~v' Aa~wv

~v gy[a'TOAfj ! TJfle CEA~'IIT1C 9~· .. ~hAU1.jJae 1. .IlEAIKTlpiooe T0I:IQVf. T9V[' ]9Y~ euv-

8~5 Efl~a.~~ II .. A1KV ..... Kq.l ~q.~atav ~[p = ocqicrcc neToe llaKa.pieTwe we "It'P9"(VW

" o.COEvEq;, .. ).Ina. TWV "(e[-rp~afl)1Evwv fl~iJ;:q.~ ";'tivu' ~KUTa] n(a)cav

huva).l.[w 1 K]a9' fJIlEp[av ]wv f.lll TaJ.l~Aq.~, A]E'f1)e Trpoe fjAIOV TPL!J~q.! HTE

[Kat] TOV "It'POKEi).lEV9Y. ,. I .. lOTOY' Tfle 'fr]).l€pcce Tovbl E, K ]ai EKliiv~y TryV h~epay[ ... alva T1/-ueu TO\) 4JoU. " I .. Eta TaU. " ~fl~a.AE eic Kw9l W ]VlOV Ka.i

SSo "(u1.jJ~cq.e 'To. wou ~y T01tt+' n lv rrorcu] ~] 11 6]1:I"0u fjAlOe 1[ , .. 'T JOIc aM-

iOlc KCCI d[ V9]pUl1t"Ole &~(iTwqiV€Tal.· .. AOuCa)lEYOe KO:~ I . .urov 9t{ ... e]cTE).l-

')lEVoe CTE<PO:[ vo JY a.v9wv TWV TOU Kalpo\) aha ' . 9V<. elk ~wIJ.ov.

em9ut;[ cc] ~1:I"1 T~ ~wIJ.~ [A ]a~E, w[ c oibcc], T apT9ue Ka9ap![ oe ... I .. ~IEV T' .. 191C Ela!ov a).loi[ W Je wp( a)iov OIVOY o .. flY· ..... "It'OI 15q.! ,(aAu ~ooe ).l[ EAaiYllC" ! EV ii]picTa.le XAa.!lUGY TWV KV[ KA]O<POPW~ Kat blq. .. ~PL!JY ... rnv rrp .. :!V ... II tm]o-

885 K€i).lev[ov]. lJ1!Jeae rrp6'I'Epov .. TO fl).lleu TOU 1b9V ~ .. ·.;m 1"9'11 KUPWY I:IEC1"Q. " I

. pueov W .. q; •. amtYTeL ,9V Kahnv t,lU~[i]q.y ... ,Kat ~!~wV TOY imO;KEi!lEVOV [M'( JOV TOUTOY TOV z: "It'poe 1;AIOV O\Jtwc arr .. VXQ· , ... ~!c;: Kw9uJVtoy \~P9[ Y I ,. auTO xc .. a"lt'EA9lbv Ked SuCti,uEVOC rrs , ·!f~9V· : . ~~T~ Kat "It'pOC t;AIOY.' ... I rrp'[oTvwen[KO]Y ~9ToV n u).lvov q.;:t"q;~ ~rq;!J?9C;: [IJ.OV6K]AWVO[V] apTE).llciav El'it; y ...

sse ~~iwV £maK1C. Kq.pl;J¢.IJ.[WIJ.ov] ~a~wv Ka[l T]&. 6VO!l[a.T]q. aTla AEiWV

lm I e •• U]YUKTOC {i["It']gV'TU "(ap lCT!. , .. ' OTav opK[il:l)]e Tn'll '(aiav AE"(wV

TOV g~ho).loV [AO,(OJV 1 etc Tilv] "fliv·~q.! [&]~gYTgc;: 1'QV~ [geoue] aao.VUTOU[C. A]OiOC

? • e e ~ 'r I 1! ] - [ , )" 2'

oUToe flK" ).1.01, KlJPll e ... , uTI 9Y iTV€U flO. .. , weq. t.yaTlJ· ..... ~q;YT ... TO

,~ '[' • ] e s, '1: I ,. , ['] ,

OU~ !lETa 'TOlJTOY TO V I\OiOV . uPI5L l!' I TO JU C autoKp a tOp ac. .. , . . , , . , . . ~q.!

S95 opKil:[ W n'jV] Tilv Ka.1 TOV oupavoy Ka[l to <pwe Ka]l II T JOV 'lT[ ana KTlcUVTa' ,

AoJioe AE'(6)l€v[oe] TOU geou, A£YWV AOTOV [TOUTO]Y I TrpJoc IEpaV, .

. . • m·,J . q, ,IU. . . . .. i " plUHT , , ,lJr ....• 0'11" nwp, , 0'1'11' IJ. q, 10":"

ILeO'1e. .. I .. S3~SIJ .. H'1 1'10'11'1 ,61 . 1J63C . nSTK •. I.JASI snTO ..... i

-MiO •• nAp<.\l.J. E?' W3q S<t>H, .. . '}IUH e ~<.\ ' eTqlA TS . . . .. ; . nepsi. . <.\ILl

neTe 1.J6 ucetu •...... 6UO' peuji , " I .ILS I.J, . U0'1T6 iJ. , , ~-

pILsne6 se'1 neTq Il.Jslemp[e]l.Juoq IJ~ siin, ,.

neapau , . . .. I ns<.\p~1.J I.JUHT' 6T..... .ILSUU. I. 6T61pe :

405 Aa~llc s , .. 71a~lle aVe J ... 1.J6T61.J [] II 6nTO ep ..... ,A3 [] II (30 Buchst.) F]c-

Ko!. XIV ~PI~A, Mlxa~A, n":"<'\oTHTe. TII.J ..• TeTH'16 I •• I.JH'l"OO'1 •... 1J6T6T6T6T (7 B,\ Ul.Je6t.OAlJneUI.JA I.JOT HSU" KeUT, , .uer.l":" I rreuz.pe.rrone.rte TllJl. (9 B.) UAPIOTW(J"T' ii ncar, NO"M"enI.JO"C'T6 TAAIAI<.\IA I IAIAA.on. . U.\ 1:' AETEIC d[ c. ... ] AEiE1Y etta arrext ~ I'. I

III 370-412

49

Erden [und im] Himmel. .. auf die Hand nach Gebet. Wenn du

aber willst such einen geschriebenen versiegelten Brief lesen .

eben das siebte Gebet: 'Mach, daB ich das Gesehriebene ' Zur ErkenntD.is des

Geschriebenen: Nimm beim .A.ufgang des :Mondes Honigkuchenstiicke. m

Diese wid zusammen hinein ..... frisch, vergniigt, aufs gliicklichste mit

dem Geschrie benen, mische vollig nach garizem Vermdgen ... taglich zum

Helios sag auch das vorliegende ... Gebet siebenmal taglich und an jenem

Tag zur Halite des Eies ... " wirf hinein in eineu Becher und vergipse S80

die (Schalen?) des Eies an einem Ort oder FluB, wo die Sonne. . . . . . . . . den

Tieren und Menschen unzuganglich ist; bade und bekrli.nzt mit einem

Kranz aUB Blumen der Jahrzeit. .. auf den Altar; opfernd auf dem Altar nimm 3 Brote, rein, ... 01 ... eber.so schdnen Wein ... und Milch einer schwarzen

Kuh; in besten Kleidern der(?) folgenden; reibe zuerst die Hli.lfte 385

des Eies •....... und, nachdem du den untenstehenden Sprucb , dies en slebten, gesprochen zu Helios so ..... in einen Becher ..... geh weg ... und opfere ... zu Helios . . . . . vorherwissenden Spruch oder Gesa.ng . . . . . einschossigen Beifufl ..... sprich eiebenmal .. Nimm Cardamomum und sprich die heiligen S90

Samen. Denn alles ist des Herrn Sooft dn die Erde beschwdrst, sprechend

das siebte Gebet zur Erda, und aile unsterbliehen Gotter. Das der Sprueh: $95

'Komm zu mil', Herr heiliger Geist, .... '. Naeh diesem Gebet: 'Ich besehwore

die Selbstherrscher und ich besehwbre Erde und den Himmel und das Licht

und den Allbegriinder. LKoptisch} Gabriel, :Michael ~kopt.~.' Siebenmal sag es in [ ... ] sagen, dann ein- oder dreimal.

Nimm ein Silberpliittchen, schreib darauf beim Untergang des Gottes und no nimm Kuhmilch, echntte sie aus und stell ein reines GefaB unter, leg das Platt chen da.runter und wirf hinein Gerstenmehl, 1met es und forme Brot, Kuehen, zwolf Puppen, und sprich dazu dreimal und ~ ntichtern, und du wirst

S~4 ( P 377 tf P sse tf P 387 1Ip von 1IpOC mgt sich ein aus einem

Fragment tf P 388 m von dem ersten KaL steht auf dem Fragment tf P 389 ov von uuvov aUB dem Fragment 3g0-Z P Il von KClpbClIl aU8 dem Fragment 391 1 von ECn aus dem Fragment Z P 394 TO qJWC ergfulzt nach IV 1709 3116 aU' P 396 if. Altkoptisch, von G. M611ex behandeit 3118 und 3n tJ. q: I.J[ H]q - vgl. Z. 61i3-wiirde gut passen 397 IL ilit daa (rein demotische) Zeichen dieaer lis. fiirkopt. A 402 und 403 neapau, In p~ .... iet der Platz fiir A. beide Mala etwas knapp, doch iet das Wort fUr ,,:::.rame" in dieser Hs. im stat. absol. stets mit A. vokadsiert, vgL z, B. oben Z.399 ned ist aU5 neq korrigiert, beabsichtigt ist naturlich na "mein (Name)". 'Eine t:rbersetzung ist bei dem trostlosen Erhaltungszustande dieser Zeilen nieht moglich. :Man erkennt in Z. 399 und 402 "roeill. Name", in Z.403 "mein wahrex Name".. Das geniigt, UIll festzustellen, daB der Text Beschwcrungen entbielt, in denen der llagier sieh zauberkrMtige Namen beilegt, wie z. B. in Pap. IV Z. 21, 84 und ha.ufig soust. - Bei Kol. 13 (Z. 396ff.) iat ein kleines Fragment von einem altkoptischen Text unbergebracht, das nicht dorthin gehort. Eine Liicke von. geniigender Rohe, um dan Bruchstiick aufnehmen zu konnen, befindet sich in dem altkoptischen Text nicht. Man erken.nt: .. d3 .. 1 •. ae .. 1 .• e P! .. : .. el.J •. I .. 3TH .. 1 .• UA.e .. I .•. ean .. I .. "fI.JWO~ .1 •. U • Sd . 1

.. q . 6Te.' G. )Ioller Zwischen 409 und 410 steht die Paragraphos -

Griech. Za.ub.rp"p~

50

m 410-441

m Au~wv X€.reihuv apyvpiiv lVYPuL \jJOv KU ]rahtiYT9t;: [1' Jou Seou Kat Aa~wv

ynX[ a J ~6€.IOV Kal KUTCLxeacu[ c] l$Ctl uTC06eic I KuSapov ayyoc urr6sov T~V [h JEreihu xnl pOh€. 1<piSlVOV u).evpov Kat <pUPIlCOV Kill lThOCOV ilPTOV, I IT JE/J)iIlTCl., hW~€'Ka Kopae Kart iJr.iA€T€. r' Kalil <poore V1\CTTJC Kat Y[ v ]W(l) 1'flV EVEP-fElaV, (kn) bE' '~opKa I ~OPKa (!)plE cpplE pIE w[ ]axax alkiEaT oux 9111' Aal hell A[a]u;l,cu haL hall l-IaLA aaaaaaaCl I mu l'lL al W[W]WlUWWW I-I0UIlOU WU1W vesc vnx vai: ;l,mv;l,WIl ;l,mhau q.~OIl .

m ~q.!Aal-l II cnlw waTJ WCll'l TJWIl ctwn 11wa Wl'lll ElcEhe€, bECTCOTa, eLl]c TTjV E/J~V \jJ1JX~V

Kat j.lv1\I)..ITJV f,10! x~pIcal ,lua DDt'! ).I9cp.' TOUTO TC01€1 KU1'Ct )..I1\VT)[ v J lTPOC cEA.1\vrlV

~ EV r.pW!!] TJ).IEPCf. I trpoocrvei [ee 1~, riJv be A En'it:w, r.€.P1SOU, k';'l , be TO OVOj.la T~C 1¥uX~C TOU Seou' '6~IJKlzITeAI9.1.e9 eha ¢";COTC· • . ... AZHT9Z alj.la.' rpu\jJov XUhK41 'fPaqJEil1J rq.vw' 'AHI"", KWOT SWOT' , nO"wcu , , r.,OTI1" i . AnplHquAHIHq ,U<UJllOHCe IJUd..H1Hq"i::;TeHO· ·1020 3H1T' peutpe peuur e 1"'611J1Jd.. 601 " 6qp64 iIIJI"'WOT" AIJI' IHCOTC n-

1J6TO,' AEYE elc Tilv XE1PUV ~rrTCt1<IC aV1'i TOU TJ).i01J, Ka1'[a]IjJTJeov TIjv O\jJ1V, TrTUE, /JETU1<rVTJCOV T9Y <tVtiX€IPO eou areo 1'T)c pIVoe ilxPIC TOU j.leTWre01J c[ OU, : "lTPOC T\A10V ElreE. {rrTclKIC Etc 1'I1V XfO'ipav COU Kal 1fTUCOV a' Kat KaTU\jJy]CCl.C [T]O npocu» rrov COU rro'peiou irrt 1TPuEIV KCl.t XaplV' C1hl~avaTouvaXaouTJ;I, .... " I

'AvTirpcupov alTO lepae ~i~[hOJU. reporVW[C]IC Kat j.lVTJIlOV[IKi)]" Aa~wv

m KclK91]q:J[ OV, : 0 ECT1V alyuTfTlcTI KaKI50U[ rpcr, EEapa ]~OV aUT~C TTjV KCl.pO[(av, K ]UTaTPllCO~ KCl.ACq .. II,P I KUt T~V xcpoicv I5UTU[ rc ]j.l[ wv J Erri~ahE 10k j.lEhl ' ATnK[ OV rr ]AT}ciaz:ouCTtc nic geoO Kat elTU ! Tpi\jJae tilv Kopbiu[ v -riJ] a' T~C 6EOU cU!:l)..lIEov 1'41 ).IEhl[ TI Kai KUTeXq:JUYE] vi)cTllC AETW[ v J ~TCTOKIC, areuE I Teuo~evoc 1'41 hl[Xav41 1'41 b ]UKTUAl1J, TOUTO[ v T] 9Y ~o'f9Y' 'TCoin[ COV ).IE re ]pOYVWVU! Ta IlEUOVTU KUt Ta , TCpOIlEnOVTa KU[l. TCm ]puY)..IEVa KUt rr[ cljVTIl < Ta) (pya Tfj c[ 1\).IEP JOV'

,so Ka9aTCa~.' eTrtnKlC TO DVO)..la hET~' al\jJu AEYWV il 1500va' -riJ Tpit?) aTtOrE[ UOf,1EVOC h]ErE TO OVO)..lU ACl1;1,a).l :cav]~llveapa, KOlVeX. [Tfj] ceAi)VI1C h' (TO) b' OVO/J1l AETWV €~I· ~vl!I, Tfj E' TO e' I aVOIlU hETWV ETCTCtKIC €XEv9, , ... [n;l ;'1 TO EKTOV QVOf,1a 'Al-loOv L'A J).IOOV, Tfj CEhi)VTJC r [TO t avo~u .)a n:pETtlxapo9. Tfj 1']' 1'0 TJ' aVOj.lU· : EJicL OUClPI ['AJI-IOOv ['A).IoOv, TljS']To6"oVOj.la cpo~[cp]op@apZaTPCl,[Tfj t' 1']0 I' aVOj.lU Zaz:ouxwp bIlUV!9T:!, Tfj eVbEKaTIJ : TO EvhEKUTOVaVOj.lU xpuca xp~ucaJ €Vas XPUCOEC ElpE xpuCOET€9p€~ ..... .pov, -riJ hwhEKclT~rro OWOEKUTOVQVOIlCl., bwb€KclK1C: TEVOf,1EVOC a9a~ .... ~L'fpctwa9\p .. wavo, aCTJ,

~5 [Tfj IT'TO Ir' QVOj.lU AET1!'Y]" 'Ap1'€~\ .o..a).lvUJ ba).lvo A1l;.XIlI\lct, -ri.I TETaPTIl KUt OEKeXTIJ TO [1'ETapTOV KUt bEKaTov ovo/Ja] AEyWV. TOUTO TO:OVO)..lU Ib'- 'Apn:ov[XVOUcpl] ~PLVTIl'tTI'!WCPPL ~p1!xuA).Ia r opEOpaZ(l.'fpCl, Tfj [lTEj.lTtT1) Kill heKciT!] T J9 reE/JlfTOV Kai OEKaTOv aVO/Ja' csccvrsv ~Clp(!)apan1')C Il'f(l.~ ",., aE1')louw, KOlva, ocu sO,ele, AEYWV Kule' hj.lEpUV. Eha [cpelvo}lkl1c C€A~VllC "[E]YE ~y $;aJ.lETpl1J TOVl1J T[OV hOYOV] AEYWV ~TtTeXKIC EWc TraAIV Tfj TETcipTl] Kat beKa1'1,l T~e 9EOU, I E]<p6pa be, Ill! CUVE~· BIl[' .. " e]Ka~Tllv TJj.lEPUY W!9V~'. I;tTIOV [." K Jat AvBiJ . mica CUCTUCIC T~C lEpi;lc euveeq;wc. AE[ r€l rap 0] I5UPIOC [eeoc, T~C] TCpUEewe TCl.U[ TT]CJ j.leiZ:wv

440 OUK {env, mmeipa1'ul II urro Maves1.jjyo[ e, Be autilv E]Aci~ETO [bW]pov UTtO 9EOO ['O]dpewe TOU IlE[yic]T01J. T(AEI, TEhel eUTuxwc Kai EU<Ptlj.lWC. I Acroe AEr61lEV[OC , . , .. , , . , . , , , . , , .. , .• Ka1 TEA[, , . , , , ,Tl.p nAil1J' 'XCl.lpe, aUTOKpa1'Wp, XUlpe, :

III H2-440

51

ihre Zauberkraft erkennen. Es lautet: r~ZW) Geh ein, Herr, in meine Seele und us schenk mir Gedachtuisstlirke (ZBuchstaben).' Das fuhre aus monatlich, dem Mond zu, am srsten Tage. Verehre [die Gottin], hang das Plsttchen um. Der Name der Seele des GoUes ist: (Xame)j schreib mit einew Erzgriffel folgendes: 'Ich bin Kou, BOll; (ZW, koptisch, darunter "Gehenna', 'Jesus'). Sprich es in die ~:o Band siebenmal, der Sonne gegeniiber, streieh liber dein Antlitz herunter, spuck, beweg deinen Daumen von der Xase bis zu deiner Stirn, sprich zur Sonne siebenmal in deine Hand und spuck emma! und streich tiber dein Gesicht herab, dann geh hin zu Gelingen und Gunst (ZW).

Abschrift aus einem heiligenBuch. Proguose und Gedachtnishilfe, Nimm einen Wiedehopf (d. i. iigyptisch Kakkou[pbat]), reia sein Herz aus, durch- ,m bohr es mit einem Rohr und zerstiickle das Herz und wid es in attischen Honig, wenn der Mond sich nshert, und dann zerreibe das Herz am 1. Tag der G1ittin, vermeng es mit dem Honig und iB es nuchtern , beim siebenmaligen Sprechen des folgenden Gebetes, einmal mit dem Zeigefinger kostend: 'LaB mich vorher wissen die Zukunft in nah und fern und das Geschehene und alle Werke heute ganz und gar.' Siebenmal sprich den Xamen und sag sofort deine Wunsche 4:10 dazu; am dritten Tage des Monds koste wieder und sprich dabei den Namen: (ZW), deine Wiinschei am [4. Tage] des )Ionds den 4. Namen sagend: (ZW), am

5. Tage den 5. Namen sagend siebenmal: (ZW), [am 6. Tage] den 6 Namen: (ZW), am 7. Tag des Monds [den 7.Namen]: (ZW), i~l der 8. den 8.Namen: Isis, G.iris, AmUD [Amun, am 9.] den 9. Namen: (ZW); [am 10.] den 10. Namen: (ZW)i am 11. den 11. Namen: (ZW), am 12. den 12. Namen, zwdlfmal kostend: (ZW)j am 13. den 13. Xamen sagend: 'Artemis Damno Damno, Wolfin', am 14. den 14, Namen sss sprechend. Das ist der 14. );"ame: (ZW). Am [15.J den 15, Namen: (ZW), in gewohnlicher Sprache, was du willet, taglich sprechend. Dann, bei abnehmendem )fond, sprieh in hexametrischem(?) Rhythmos das Gebet, es siebenmal sagend bis zum 14. Tage der Gottin. Sieh aber zu, daB sie nicht zusarnmentreJfe ...

taglich(?) (?) und aufgelOst werde die Gesamtordnung der heiligen Kom- 440

position. Denn [Gott], der Herr, sagt es. Eine groBere Praktik als diese gibt es nicht. Sie ist erprobt von Maneth6, der sie empfing als Geschenk vom gri:iBten Gott

no Aa~ P eu P ~o"iv P HI a1TOeO\J P verb. Wii 4U [WJbE Pr 416 II ev

'1a rrpw'T1'] l],,~pCl P l'lCUEpt,t) (]: Dittogr.? 417 .. at P Ele[4 Pr mplOoul! be P nach

PI" au TEEvva I. Pr 420-423 mit Varianten aus zwei Varlagen 420 Z (j O'l'lV::

Tl1C P 6vo)..la Tilc wohl aus Z. 418 rerschrieben, Pr 421 pElvac axpEIC c . .I P dann is, die Zeile unbeschrieben. Zwischen 421 und 4:!6 ist rechts mit dem Ende der KoL

abscbneidend ein Horosauge eiagezeichn et. 4112 Z rrrucova P nach Pr trtUc)..la F

428 Das ZW gahon wohl der 2. Variante Z. 422 Et1TE1:' lin. Hinter '1;1, eine Lucke von 4-5 Buchstaben dann ist die Zeile unbeschrieben. Zwischen 423 nnd 424 steht die

Paragraphos 424 tepac Eine Kapl;JLa KOKKou!paTOC verlangt P II 18; die Erg. von Pr

426. 4~~ e; 421 z: 428 y~uo~evoc P u iiber a 429 Z TO::; nlljlo.Aeywv Pr al]wwa'l F

430 KO! Tl1T P KOI .• « Ii ii;,; P 431 Z zweimal ~ :: sweimal 4811 e:: und i 5

483 i"ci is $ ljl:;: 485 iii TO D1A 486 i€ a und Koi 487 (! Z ib 9u 4lI8 tepac 1. Pr

489 1. erg. Pr 440 1. erg. Pro wie das Foig. HI If 442 ·iepoc 443 hinter Ko. eine Lucke von Hi-18 Buchstabea, dann iat die Zeile nnbeschrieben .

4*

52

III 4.42-500

XaiPf, rrpo] TraTWP Kal .6.1l/-lVIlI! J~':'Eil/ ['Aj!pa jed!: ~ .. ry~l1A fic lEPO~

· .. K c ca~'1:\E I ~aill1:\E Ka [Zeilew:est zerstortJ 1 ~POYYwc. [23 Buchst.] Mwuc~c

'~$ av (IC Kill arrac K " !I .. .;tt[. . . . . . . . . . . .. d] ( !lV~ IlTj [v Ai IE

T JOV \rrroKelll~[ vov }.OyO:V ~KaCTTjC I [tlllepac] (22 Bucbat.) .... II!€11 •.•. 'A~paca~,

.......• ei]hevm I o€l1ao •.• Ka .'Iaw (a~aw[9 ] IlErae. .

· ... ] '11l~E[Z€~Ue] [21 Buchst, 'A]~paEac -rile.' [Zeilew:est zerstort] ] [32 Buchst.J

R'oL xv 4);0 ct , V ... u. [Rest zeIStiirt] il [] I [J I QVr~~ l;lE: z:.wypaqJ~! rra'iha Ka1 CE [17 Buchst.] "] "" v \ \ • r I '9 t: ,

U CTepov, Kal I;tKOUCEIC Til opvea I\al\ou VTa . . . . . . . . . . . . . .. ).I.apa. OU Kat

m CTjCclIlOU, IlEAav9io[ u ... . . . . . . . . . . . II h( a~wv) TaUT a TplljJac cvv uhaTl TTTj-

Yllil!l -rilc CEh~VTjC I O1JCTjC hEuTEpac, Kal O:KOUCElC 'ltav[ Ta :

hw €illt I~T) 10Ell IE 'law ~lp~Liicke, TO. E.V TlllC] I q.ruXak TWV aVepW'ltWV, chi E.yw

460 [] I E.rreUxou aUT4J. (1).). [] :1 rlVETIlI l;l~ XEXthwv TQUTOU . . . . . . .. I cou

TOV Mrov ToilTov ~maKlc KUTci[AETE , I )..oyoc, QV X[ iT ]ele' xaipe, ~H}..tE

Mi9pa h[ crrc] pguVTOC, [a JI:"'~ leptjJ ubaTl wce, , . . . .. . ..

m· . K[ a] TO. IjIUxi!v ~XEI OUTOC II EKEiVTjV TiJV tlllEpaV TLVWp~[ EtC :

. nopcrrrouevoc l;le T]IlITpITa[iov rrupETOV EEeLC. I

M VT]IlOV I Ktl. Aa~wv rrpWT[ OV IlEV ! KUVOKe<paXla ~, 'Ep).loD haKTuAO[ uc

(1Q • • • • • • • • • • • •• I aVIl K[ ai b k,t~QY[· . . . . . . . . . . . .. II Teuou Tpic hiTUJV rrpoc "HAIOV rrpocxu] vTJcov . 'elcdge,] ! ).La •• a KI!TJ<P' apcw apcw 80ua •. .. . •....••.... • •.••.• lOTIo! ~. 01 'It0!:'-'It0).L ¢pf) \Ilp~[aea XPIl).Lvl1 ••• ' Erri [T ]ilv ~Ili!v Kaphiav, IlVtl[).It]V xapICaIlEVOC] I T1j [ljJ luX!) 1l0U, Talc OllllaCI cahj!~[ vaXIlI!~pTj .•.•...•. : rupcv-

415 VWV, 0 Kupleuwv Tra[ VTWY .......•.. I a~:\av 0000 abwv1lJ aTjw ........•..... ~ 'iva, oca €o.v aKOU(W ava~, IlY[ "c9w E'ltt TOV Ti\c I Z:wilc ).lOU Xpovov.' :

480 IT porvw C I C" Aa~wv KuvoKE<paAla u[ .. Aere slc .1 TO UIjJOC 'toD oupavou KUKhOU'

'0 <pwp Tt¥[] ! YO).lVPOV, 0 IlOVDC IlEraC eeoc, b[eupo 1l01] I &rro cuvooou fTt! T]).IE-

pac r;,' rVt.;Jf I ye'vic9al, uHhle. &AhTJ &vT[ITpa<p~' I aA~.llaV"f· £lxa

485 fllXo,' o.VT· ~ •.••.. II €P9TIl'!T€v!.pllT• V'ltpwl-le l[xwv CTE<pavov fTri Tfj] I KE<paAU [X]pucoeiof], nvoil de T[OV qJwpa apaVTa TO belva], I arro)..eCOV, cxtcov allT4lV K(l~ K~ ..

............. ; hll!J .. h. ~a.vbe &'ltOKEql(lAic1'J[~ :an,,· h«~WV

490 'ltTEpuTa T[ iJv . . . .. . !I aww. e1ra KCl.T(1 Tilc au[ T ]il[ c .

....... I AW[<pVOU}ev-r 'Apaw9 I bo . .. ·· w~Eat~ .

........... I ~a ·1a K "

KoJ. XVI Cuc r c c ic rrp]6c "HAIOV.TrEpl Tra[CTJC TtP~atLeJWC Ka! 'ltEp[1 rr]aY[Tw> 'IT01-

496 [T]ClC], rrepl WY ~o.v 6E~A1'J]C, oiirurc e.1t1KaAoD· ! '[beu]po, h[ e ]Dpo !l01 €K TWV TEC:I~O Wei CapWV aVEj.lWV TOU KOCj.lOU, I aEpohpOIlO[ V] IlE,{av 9EOV, E.mlKOUc6v ).IOU E.V TraVT! 4> I [rnITsAW] llpaylJaTI Kai rrolnccv rrcvrc TO: -rile Evlxf\c. !llOV SVTE~~CTo:Ta, 500 on 011>a cou TO. cTlIlEla Kat Ta. I: rr ]apac[ 1')1l(l Kat Il ]Opqlo.c Kai Ka9' wpav Tic et xnl

441 und 448 law P ioll-4113 Die Za.bl der am. Zeilenende verlorengegangenen

Bnchstaben kann nicht a.ngegeben werden 461 Z zwischen 45(. und 465 steht die

III '40-500

53

Osiris. Fuhr es sus, fiihr es aus zu Heil und Gluck. Gebet, gesprochen zur Sonne: 'Sei gegrliBt, Selbstherrscher, sei gegxUBt, Vor[--ater], .. und Da.mnameneus ...

ein heiliger (ZW; Prognose Moses und ' FUrs uo

Gedaehtnis sag das folgende Gebet tliglich: e •••• Abrasax wissen (Vokale)

· .. lao Sabaotb .... der groBe .... Iabezebyth .... Abraxas' Zeichne so einen 4511

Knaben undo ... nachher, und du wirst die Vogel reden hOren Fenchel sieben-

mal und Sesam, Sehwarzkiimmel . . .. Das reib, mit Quellwasser .. wenn der m )fond zum zweitenmal aufgeht, .. und du wirst horea alles . . . . . .. leh bin (ZVokale, lao, Iais). . . . . den Seelen der :Menschen, denn ich ..... bete zu ihm ..

· es geschieht Schwalbe diesen deinen Spruch sag her 4W

siebenmal Spruch, den du sprichst: 'Sei gegriiBt, Helios Mithras.'

· hast du Mangel an .... dem heiligen Wasser ..... [ was] dieser in der Seele

hat jenen Tag erkennst du wenn du aber falsch beriihrst, 465

wirst du halbdreitagiges ~Fieber bekommen].

Gedachtnishilfe. Nimm zunachst 2IIundskopfpfl.anzen Her-

mesfinger. . . . .. . ... und ..... koste, drsimal sprich zu Belios in Verehrung: m 'lr'eh ein.] ... Kmeph, (zW), in mein Herz, Gedaehtnis [schenkendJ meiner Seele,

de l A -.lgen (ZW) ... der herrscht, der allen gebietet .... (ZW) .... damit, was m ich einma! hore, behalte fur meine Lebzeit.'

Erforschung del' Zukunft. Nimm Hundskopfpflanzen und sprich nach 480

del' Hohe des Bimmelskreises. 'Der Dieb alleiniger, groBer Gatt .

von der Zusammenkunft auf sechs Tage werden, Helios.'

Andere Abschrift: '(Z\'I) Del' du einen goldartigen Kranz auf dem 485 Kapf hast, wende dich gegen [den Dieb, der das betr, genommen.] tote, spalte

ib.n und .' Wenn du aber enthauptest . .. Andre (Abschrift). Nimm .90

einen FlUgel (ZW) .... '

Empfehlungsgebet an Helios. Rezept fur jede Praktik und fiir alles,49b was du auch willst: rufe so zu: 'Hsrzu, her zu mir aus den vier Winden der Welt - dieh (ruf ich), den luftdurchwandelnden, grohen Gott, erhore mieh bei jeder Zauberhandlu~g, die [ich vollbringeJ, und erfiille alies in meiner Bitte aufs vollkommenste; denn ieh weiB deine Zeiehen und deine Symbole und see

Paragraph os 45G b€UTepa( P beUT€paiac Wii 457 'iaw \(11'1 .• P .Ii~ €nEUXOU~a'uTw ->--+--- P zwischen 459-460 steht die Paragraphos 4in Z 462 11 '468 ~€"W P 460 YH.LlTP1U[lov ltUPETOV ~E€lC Wii zwischen 466 und 467 steht die Paragrapbcs 470 l'

d 4iO Pr nach Z. 415 4m Pr nach Z. 416 .n 'iva 478 xpavov > P, der Rest

der Zeile ist unbeschrieben Zwischen 4tS und 47lt stebt die Paragrnphos 4~!I KUVOKE-

cpa],,! u[ P 486 oupavou al P oop, KUK]"OU? Pr Diebfindezauber? TO [bEiva ijpe J F

t88 11 P Zwischen 483 und 484 steht die Paragraphos ebenfalls zwischen 488

und 489 485 ~[xwv CTEcpavov ~nl Tii] Pr nach P IV 1027 4V4-632 R(eit~.), Paim.

147-153 494 <knv M t'l KaTO_ miV"rwv TeAETT] fib€ np)oc R CUCT(lm] Pr, desaen

Lesu.ng von We, E abweicht d P 1tEPl11'd[T€1 ~Ew T[M"e]wc Kai n€pl[nanilv R sichere Spuren von eEw P .96 eilxov] R 4V9 f.I[ou dKpl~]E{TaTa We <T[pocq)l)~Ec-raT(t Schm nach E

III 501-553

TI cou OVO:fla' wpq. TTPUlTTJ I-lOpcpTjV EXElC Kal rurrov TIcuboc TTlS~KOU' I 'fEVVi!c [195] b[ Evbpo]v O .. aTl'}V, AISOV ctqJavov, 0PVEOV IE. , ' . aEVO .. ' . ,q., OVOfla COl CPP01)€P' 605 Wpq. bWTE'pq: /JOpqJ~V i ~XEIC flOVOKEPOU, TEVVi!C ()EVOPOV TIEpCEaV, Al90v i: xepcuirnv, OPVEOV aAOVXaKOV, Err! Tilc iXvEuflova, ! OVO!!&' COl ~aZ1'lTocpw9' wpq. TPITl;J :ZOO] /Jopcp~v EXE1C I aiAovpov, Y6vv9C: 5Mipov O'VI<WV, Aieou c:af,tovxov, ! OPVEOV lj.l[iJTTaKOV, ~TTl Tlic ~aTpaxov, ovoMa COl 'AKpall~o.xa).lapEl· I wpq. TET[ up ]Tl;J /JopcpTjv 510 EXE1C TCl.UPOU, TEVVQC oE'vbpov!I [Ka]i AI[8]OV TCCl.lbEpWTa, 6PVEOV TpU'fOVa, Erri [i05] Tlie; Ta.UpOV, OVOMa COl toa).lVa).lEVEUC Wpq. TTEIlTTTl] ,uOpQl1'lV EXEIC I AEOVTOC, [TE]Vvdc be'vbpov pa!lVOV, Al90v ,uaTV'lTa, <opveov. , .. .), i ETTl Tlic K[poJ!u:lbeIAOV, aVOlla 515 COL CPWKE\l'fE\II E1)o.pETa90u ! ",KOV ~TalKTI wpq. EKTl;J IlOPCP~V ~Xelc avou, be'vopov . TEVVC!C a.KCl.v9av, Ai90v carnpetpov, EV 9aA[ci]ccl] UEAOV, I ETTI [Tlic j)OUV AEU]KOIlETWTTOV, [210; aVOlla COl Etau' cxpr ] ~uE' [ ... wpq. ~~b]OI-ll] ,uopcp~v ExelC Kall[llapOu, 'fE]V[VQC bev-

520 bpoy , [TEVlvitc. rrpo[ .. , . , . AiJ90v r,AIO[ miAIO lv, II

[US, [opveov. •• .lov, ETCI Tlic [alA ]oupov, ov[ Olla cot. , , . ·1, ..... wpq. 6T ]Ml;J 1101'= cp ]Tjv ~XElC .. , ..... , 1 [TEVV4c bEvbpov,." .. ]q:TOpOV, A[i8]ov OVOlJelOp,." 0PVEOV, , , , . ~rrl mc] tTCTcorr6[ TCl. ]1l0V, ovo[lla COL... I , ..... , &p]q. E.vaTl,1 1-101'[ q>n]v

5~5 ~XEIC 'i~[EWC, TEvv4c II bevbpov] , ., ~a~~oy, [AIG]ov bopap .. , .. :

[220] , ... , . ]l1V Err! T[ijC] Xf!.llaLAE[ovTU, OVOlla I COl. ' , .. , .. ] wpq. beJ5.faT]l;J Ilopcpn[v

~xe\C, .. " I TEVV4c hEybpov .. ' , .. ]WY, Al9[ o]v lEpaKiTT][ v, OPVEOV i ' .

sso apKwy. , . v . J5.~eJ5.~[ Tl'a .. ' ., II , ' , , , , , , ' CCPWTOC TE. . . . . . . .. : []ewy

[925] EX[· , . . . .. I .. , ... "." .. , Wp]q. I~ 1-1 [ OPCP~V I ~XElC] ., '" ovo,uci C]OI

KoI.XVll'Abwv(at .... , I Ka]l ra~plTJA aMWEU .. , oUP1'l1'lbubIE Bupa~pCt)(1~pl]TE 'iUp~Cl9Ctxpall- 536 V1'lCP1~[ a JWXVU)lEW KCt)l1TVKP1).,. €]"a!lIlUpr)' Elpl'}Kci COU TO. c[ l'}).l J eta Kai TO. TTapaCl'},ua' ' [2S0; blO, Kuple, TrOtnCOV TO bElva rrpa~'fflJa UVaTKl;J, I-In TOV ou,p]avov K1V~CW, noln-' COV TO bElva [TC ]piiTl-la ~!loi, () rurroc, I T J6 CUVOAOV TOU KOCI-IOU, 5< c) KaT[ a ]Kplgeic 540 ~q:luAafa< c) TOU : lleTaAOU ~aclr.~wc tEp6v, Tl'o[i]l'}cOV TO bElva Tl'pUTl-la ~IIlOi, Tl¥ KAEI[~s~: bocpu~aKI TOU Tp[I]TWVOU nupnoelcou rftc I Tlic, Tilc ~aCl~eiac, rroincov [TJO belva TCpiiTl-La EIlOt, Tl¥ TijC I Xtlpac opcpavl¥ KaTaTETll;llll-lEVl'}<C), ~w'iu9\.tpt9, '(:va H5 fl~ a.qJ~Awc\i) flE riJv KUPtaK~V rrurpiou Kal TraV;Ta TO. CtTaea. ~).lmkl] KaT' ETTI[240] TaTnV CPWKEV TE~EU I opere 90UI-I1CO'll KTal KT/ f,laCKeUl )lUCKEUW I CPVOUK€VTa~UW awplW ZClTPa P1'lc«()xaWV bnr6'xBwv mJpocrraplTl'I'JTo.vu£ KClI).Il!l \Cl],,1l1W I ],,1~lllou],,1'laJ,.a~al'JvEpebE!lOU ' 5;0 bEUpO 1101 ~V II nJ CtTir,t cou nEpICTpOCP~ TOU aTlDU TTVEu,uaTOC, mtviToe KTICTa, [2'5] gewv SEE, xolpcve Tl'UVTOC, bwcTticac I TOV KOCflOV Tl¥ CEauTOu rrveuurrn ge[tJtp'

501-f>30 Boll, ostas. Tierzyklus 710[14j u, 718[22] 'It~lloc P 'ltoMe We 502 TEV-

vQ.[c b~vbpo]v We !~aTCt P £AaTflV We liOS TV=11'al, E[rrl Tiic We )lOv] R U1pCl ~ P liOI bevbpwv P wie 507, 609, 512 OOli aA01)XUKov:£I, der Name 1st nnbakannt , am nli.chsten kommt 6,]"oe<1X'II11 1'l Tile MKU6'110( vecrrte, Aristot. p. 616a. 2QB; Wii 51)7 €AOUpou P eallOIJXOV P, wohl gleich ~Uj.t!loOXOV 508 aKpull' od. ji P Kiirzung fUr 'AKPCt!lf.laXCl"Ullpe1, Pr 510 rratlleEpwTCl P opveuiv P = Ka) Pr TPUTlIJvCt1 P 611 bU)l' P Kiirzung fiir Aa!l'll(lf.levEue, Pr 612 'fEV]VQ.c We 518 K., K01l1AOV P ~ P bevbpou

YEVVClC aKuvBa P y€vvgc blv/)pov aKuv9Ctv R 015 carrmpov P BaJ,.[a]w P 516 Ylic] R

J,.EU]Ko,...ETWrrO\l R 617 Kall[tiJ,.01) 'fE]V[ vgc R K(w9apou Boll Kaf.l"J.lipo1) Pr 5111 J,.(]-

Bov We 5~O rraT]oupov R m).[oupov Pr 621 wp~ oy]MIJ We 1l0p[cp]t'tv 11, 523 Errl

'[iic We brnoml[TCl]1l0V R ovo[ua COl R ~24 .. a e P J,lop[qn'dv ~Xue 1[~EUlC, yEv-

III 501-550

55

deine Gestalten und (weiR) zu jeder Stunde sowohl, wer du bist, als auch deinen Namen. - In del' ersten Stunde hast du Gestalt und Abbild eines A:ffenjungen,

erzeugst einen Fichtenbaum, den SteiD. Aphanos, den Vogel , j

dein ~ame ist (ZW). - In del' zweiten Stunde hast du Gestalt eines Einhornes, erzeugst den Baum Persea, einen 'I'opferstein, den Vogel Halouchanos, auf der ~05 Erde einen Ichneumon, dein Name ist (ZW). - In del' dritten Stunde hast du Gestalt eines Katers, erzeugst einen Feigenbaum, einen Sand stein, einen Papsgei, auf der Erde einen Frosch, dein Name ist (ZW). - In del' vierten Stunde hast

du Gestalt eines Stieres, erzeugst du den Baum und den Stein Kn.abenliebe, 610 eine Turteltaube , auf der Erde einen Stier, dein Xame ist Damnameneus. -

In del' fiinf'ten Stunde hast du Gestalt eines Lowen, erzeugst einen Domstrauch, einen Magnetstein, [den Vogel. . ,. ], auf del' Erde ein Krokodil, dein Xame ist (ZW). - In del' sechsten Stunde hast du Gestalt eines Esels, erzeugsb einen 51. Dorubaum , einen Sapphir, im Jfeere einen Glasstein, auf del' Erde ein Rind mit wei.6er Stirn, dein Xame ist (ZW). - In del' siebten Stunde hast du Gestalt eines Krebses, erzeugst den Baum ... den Heliopal ..... auf del' Erda einen 5:0

Kater, dein Xame (ZW). - In der achten Stunde hast du Gestalt er-

zeugst einen baum, den Stein , den VogeL , auf der Erde ein

FluBpferd, dein Name (ZW). - In der neunten Stunde hast du Gestalt eines Ibis, erzeugst einen .... baum., den Stein .. , .. " .... auf del' Erda einen m Chamaileon, dein Na.me (ZW) .•... in der zehnten Stun de hast dn Gestalt

..... erzeugst einen baum, einen Habichtstein, den Vogel, einen

Kerkops(?) in del' zw5lften Stunde bast du Gestalt dein Name no

Adonai .... und Gabriel (ZW) ... , ... Genannt habe ich deine Zeichen und 5SS

Symbole; darum, Herr, fiihre aus (das betr.) unter Zwang, damit ich nieht den Himmel bewege, fiihre aus (das betr.) fur mieh, du Urbild, du Gesamtheit des Kosmos, der du des groBen Konigs Heiligtum als Auserw1ihlter 64{l bewahrt hast. Fume aus (das betr.) mil', dem Schlusselwachter des dreieckigen Gartens dar Erde, des Konigreiches; fuhre ans (das betr.) fur mieh, die Waise der verachteten Witwe (ZW), auf daB sie mich nicht berauben del' Heimat, meines Herrscherlandes, und daB alles Gute gelinge naoh 5,5 Befehl (ZW, darunter der 'Maakelli-Logo~». N ahe mil' im Tmsehwung deines heili- 550

vaC R 626 aAI-IOV F ~26 T[IlC R 62? wP~ be[xO,<1'l f.l0PlPil[v ~XtlC iepal(oc] We

R' Boll 528 'iepaX1TIl • P 029 x~pXW[ na R, ganz unsieher 1>30 ~ <pWTOC T~ F

681 EXWVEI We F 63'1\ Pl]T~ We 680 c[TJl-ll€la We 537 npa[Tf.lJa We avaT1<TJ-

1-I00l]'P aVO,'fX1) I-lil Plasberg bei R 639.0 CUVOAOV TW xocuusoxcr . Kp1gelC P Toil x6(-

I-I0U Pr &(c) Jac. ~<pU;l.a~a<c) Pr 640 'ifPWV P t;. P 541 XAlbo<pUAaXIP 1';'apa-

blCOU P 042. T]O We euoi TO P 643 XaTaTETlf.l!']).l€VT]( c > Pr (x1\pa: Isis, 6p<pav6c:

Boros: der Magler) iva P 046 fl-lll'EClJ P (Pr) EIC'ltECTJI E M6 IITalK'T1 P lC'rCIIKU E

... 7 p!']cX6wv P 'imrox6wv! P 648 1tapl1tTJTavui: P, zwischen a und p seheint E nach-

getragen 549 Lesbar fiir Aa,.uaAfllW ist anch Aafl~aA).lIW Pr 001 lmCKTa P xupcvve

lI'avoblacT1]cac P, xo(p. Pr rrcvroc lnacnicClc R 552 C€ClUTW P SEW P 9Eiw R

053 Hezazn. fast vollstandig. .

56

III 554-591

rrpWTOC : a' ~EEqJUVIlC ~K rrpurro'rovou, <puc EUIlE86llwc, I {iaaTOC ~laiov, 0 Tel. 555 rrcvrc KTicIlC' dpuceov, Talav, II rrup, uawp, Mpa Kal rrUhlV ai8pa Kal rrcrc[2~Ql IJOU(C) K(Aaaovm(c), uCTIlvo"illf\ TE CEAt\VIl(V), clcTEpae a.Epiou(c), 1 ~l\Jov(e), 7TEplolvorrAavitTIl~ cl aUTatc ccic ~ouhaie oopu;<popoiklV ClrraVTa. eu 0 trcpc-

~60 Kahwv Ctv . a~oxA q>o;:'ocp ~. 9-pq>e~ 1~1<:' I11jJOUCP<TW~]. OlllJe I!J.

cppouep X~l'pp' 'AP1Foy lCVOUq>t pp[tvJ .. aT[t'JJvw[cpJpl~PICKUAlla 'Apouq.p . Z:ap~a).lEc(T)~PICPtVtT· :2,SJ E)ou ~tX)lou).Iaw<p i laWAI rrplv [a.](rpam~c at XEgoKlpTa~aoZ:aq.Ae ccpirxi .. OU, ~pi- 66& 8£[l] crou«, Civa!:. oEup6 IJOI, : KUPI€', 6 'lrOTE r[oJ q>W( a.va[T]wv, 1TOTE' ro {25QJ (KOTOe Kara TWV (Kar&.) rnv C£{lUTOU bUva).!lV, b'taKouc6v IlOU, KUPlE, I Ellou, TOU llElva, l~h]Ewe Ka[1. 1i]().!EVWC Kal ~:r:' <lTa90, I ~K rrevrcc CTO[lXEJiou, EK rrcvroc &:VEJ.lOU. EV Ttl CtlllEPOV 1 nIlEpq., 'lhaPlfJ [c lou TlfJ rrp~ 0 ]CUITTt+J. Tfj apTl 510 wpq., on Err(KahOUf.lai COU TO aTIOV 6[ v]o).la rr6.vT08Ev, 6 TEVVIl9E1c EV rraVT!

[26,] rrMe).![alTl Ci.v9pwTI'iVlJ)· Evrrv£[u ).la.ncov n).lllc. [ov6]).!&. co]u] EK f.lE.V OE!:IOi)

KuLXVUIatov[ocl! "law a[wt] wen [wua] wwwwww o.o.aaao. 10 I! .uxn," ~K a' £UWVU[I-1]WV

57S !it[ovoel "law auw iuxn Ii :1t'Jt1'l'\ www ww m auw w:a] wat.' EA9E 1-101 : l.Jhapw

[:;,0] TlfJ rrp[o]ew[rrlJ)J ~TI' aUT09EA[TJTlfJ] [WiT\!, alaoue E!-.lOi, I TlfJ ceivu, Z:wt\v, UTEtaV, CWTllpiav, rrhOuTOv, EUTEKviav, I TVw[C]IV, ElJaKoiav, £U!-lEVEHXV, £uPOU- 680 Aiav, Eu!)oltiav, IlVt\).l'lV, XaPIV, uoprpnv, KUnOe TIpOe I' roanac a.v9pulTToue

Toue OPWVTaC ue , 6 rrdv onoiiv O:KO[ uJwv 1-10U, TWV MTWV ?:lac 1TElQlOVt\v,

(2'~1 9d, I-1E;T[a]e, T0 evallw tw taw uxa W1W Ilam TClC epXtc I gUECl~O~ 'ApeClflw[Ct:, hiccol-1al, (iva!:, rrp6cbEza.i! ).lOU n,v hlTaVEiav, Tilv rrpoc d. a.vacpopav Tl'pocra.1zac· 0$5 'iva liE vuv EpaTWv rrpoc cEo TitV TVwelV Ii EnU[XVlae]~c Ko.l ).lETa Tilv TOU : 2SOj VAlKO\) CWf.la:TOC EU!l£v[ii O:1TOK ]aTacTaClv, bEOl-1al, KUP1E, rrp6eadai uou Tt\vb[ E] aEiwclV, <TitV) hlTavElav, Tilv rrpocu c[ T laclv, r~v avacpopav TOU 1TV€.U).l<x,,:,oe !90 TaU hEKTIKOU, ; 0 K]al cp9a.C:O:TW rrpoc eE., TOV rrO:VTWV oscrromv, orrwc , njOttl'28.'i] ~C rrcvrc Ta Tftc: EUXlle uou, 8EWV 'fEVl1TE. I X~a.P1V COl olaal-1Ev, lJ.'uXtl rra.c\!,

olill-609 Z.u vergleichen ist Ps .• Apuleius, Asclepius, Epilog 41 b, ed. Scott I, 374-376:

Groiias tibi, summe, exsupe-ranti88ime. tua enim gratia tantum sumus cognitionis tuae lumen comecuti, nomen sanctum et honorandum, nomen unum, quo solus deus est benedicendus religione paterna, quoniam omnibus paternam pietatem et religionem et amorem et quaecumque est dulcior etficacia, praebere dignaris, condonans nos sensu, ratione, inteZlegentia: sensu, ut te cognoverimus; ratione, ut te suspicionwus i-ndagemus; cognitWne, ut te cogno· scentes gaudeamus. ac numine sal1:ati tuo gaudemus, quod te nobis ostenderis iotum ; gaudemus, quod nos in corpon'bus sitos aeternitati {uem cO'l\Secrare dignutus. haec est enim

&04 CPUVEU~E~wbwc P cpu(?;vEu~o;)..tobwc E ob. Versuch v. Pr; ~t€OU P KTIC1<TaC P (wie 551) nach We F E xrtccc Diet. '('Eav P yatav Diet G66 rrup [Kai] I1bwp [.E xni] Mpa Diet (ll9pa P ai9pa[v Diet, Verkfuzung fiir o.ia~pa Pr 1rO''WJ,lOU P ·ov We Kat· ~o.boVTo. P KEXciboVT' We 666 ElCTIlVOvibll bE P 0CTllVOElbi'j b~ :::Ichm (so Berwerden, Lex. suppl, OqwoEIC, OC"rivll) TE? Pr CE~YjVllr v Pr Cleplou P -ouc TE We oM ewe· urrsp p ~wc [9'1 tl1tEP We 600u( e' 01rEP Wii taOl'lt'AaVIlTa! P «(CTpa We EL!Joue T' epEillEl(e) 1t'Mv. Schm, gwc U1tEP dcrpa 1t'A.. F 1rEjltllIV01rAaV1\Tac Pr q:UTalCCEe P calC Die ganze Stelle zweifelhaft 601,68 metrisch fast ganz erha.lten; vgL Diet. Abr. 57. Herstellunz im Anhang (Hymnen) €I 6] We lK(IT(\bu]<;lV? 0011 Hinter 0.1-10' X ist ein Streifen nach unten bis 573 abgebrocben, Pr hat fun eingefiigt, vgl. Z. 144f'. J,lll~ Frg. <pobo<p ... wv<pew We ~illcl P, in ~ ist K hineingeschrieben, fiir ic ist auch K moglich 660 1jJoU<pl< dann 't'WIl Frg . Olwe· P 661 KVOU<pt/ dsnn Jlp .. Frg

fUr Ttx't'avw ist auch 't'a't'l']vw lea bar 662 J,lECE Frg 56S 1rplV Frg 1i6' PICKt Frg

III 050-592

57

gen Hauches, des AIls Schopfer, der Gotter Gott, Herrscher des Alis, der

du den Kosmos gesondert hast mit deinem g1ittlichen Hauche. Als erster bist

du erschienen , auf sehone Art geboren, aus ersterzeugtem , gewalttatigem Wasser, der du alles geschaffen bast, Abgrund, Erde, Feuer, Wasser, Luft 55~ und wieder den Ather und rausehende Strome und rotlich leuchtenden Mond und Sterne hoeh in der Luft, morgendliche, umherirrende: deinen Ratschliissen

sind sie dienstbar in allem. Du bist es, der herbeiruft (ZW), bevor du HO

blitz est (ZW), ist (dein) :Mund voll , Herr. Sahe mil', Herr, der du bald das 565 Licht herauffuhrst, bald das Dunkel hinabftihrst (nach) deiner Macht, erhore mich, Herr, mich den N N, gnadig und giitig und zum Guten, aus jedem Element, aus jedem Wind, am heutigen Tage mit deinem heiteren Antlitz, in dieser Stunde; denn ich rufe an deinen heiligen Namen aus allen Richtungen, 010 del' du gezeugt bist in jedem menschlichen GeschOpf: mit Geist fulle uns. Dein Name (ist) von der rschten (Welt)achse aus: \ZW, Vokalreihen)', von der linken Seite der Achse ber: '(Voka.J.e)'. Sahe mir mit beiterm Antlitz zum frei- 515 gewahlten Lager; gib mir, dem N N, Leben, Gesundheit, Rettung, Reichtum, Kindersegen, Erkenntnis, guten Ruf, W ohlwollen, Einsicht, Ruhm, Gedachtnis, Gunst, Gestalt, Schonheit vor allen Menschen, die mich sehen, du, der alies von 580 mir h1irt, gib tberzeugungskraft meiner Worte, groBer Gott, dem (Z-Vokale, ZW, darunter: Haraamoeis): ieh flehe, Herr, nimm an mein Gebet, nun du meine Eingabe an dieh angeordnet hast; erleuchte mich jetzt mit Erkenntnis dessen, 585 was vor dir angenehm ist; und nach der gnadigen Wiederkehr meines stofflichen Leibes, Herr, ich bitte dich dsrum , nimm an dies mein Gesuch, meine Bitte, meine Vorempfehlung, die Eingabe des redefii.higen Geistes, und er soil nahen dir, dem Herru alier; erfulle aile Bitten meines Gebetes, von Gattern Erzeugter: ~~o Dank wissen wit, aus ganzer Seele, im Herzen, das zu dir hin gespannt ist, dir,

66S 1':OTE'. Frg 566 v ceau Frg 661 Ej..IOUT P, da.nn w ~ i. Frg xn]] ci]culvwc \Ve

565 zwiacben rruv und IOU P fl\gtB sich Toe (":'0 .. Frg, dsuach rruvroc CTO[IXeJiou Pr

Cl]l!epo- P 5611 v ·Cl.npw Frg, c]oO Tlji Pr OUTW F T]OUT'+' E 610 j..Ia:COUTO Frg

511 ( EV reav Frg ClvSpwmvwv Pr 1i12-;6 1. und erg. Pr 50! ov I']MQC Frg ••

I\vo) Mci CO< 1.1 ~K E :;,8 'iaw a[];6 w, 6 a, . u , E WQI Frg 5B ,+,al ~Ka( ,+,. uivu ... wva~ "

~Ilwauw tWill E 67[; . m 6 w .. aaI']IClIJW[W. WQI E eliSe ,",01 fehlt bei E IH6 I]Aapwc rui 1I'p. cw .. P tAa;poc TO rrp. Wii, \).a;plji Tlji Pr (Z. 589) -oc Tij.I E ~trClUTESeA ... ~O!TI'] Pr C1tClUTECEj..I ... KO.I'] 1. E 571-519 We in WSt 8, 188 677 rov ~ U'flav 518 euxpolav We €Ua~OlaV P ~u,+,xiav E, euusvicv P 680 w P 6 E 581 1rlCj..IOVI']V SeE P sss mit [11 statt E Palindrom law waf WIW I']aui P rue epXl( P rnic Euxaic? Pr &83 autavou F aUtaTOu 8; zum ZW vgl. P XIII 14, 29f. Alvauxa vouxa Apcaj..loel ... axux 1;83 A1TavlClv 68~iva oparurv P 6 KpaTwv E 1l~<ittvwclV ('0' nochmals iiber TV) P, Verschreibung aus Z. 587 a!:(wClv R 680 'hi" Aii:' E;\AV •... 1'], P £MUXV1OcO)C Pr (ox ... 1'] 1. We 6xe,elJ1] erg. R) '1]..lKOCWj..ICl!TOC P VA. 1t €Vj..lEv~i\ O,1tOK]nT. erg. Pr E

58? Al,avlav 1I'po(U ,. aciv P rrpo CUC'l'aCI v Pr 1I'POCCUCT. E trpOCUIVWClV We 688 lleK-

TlKOO? Pr TW P -;6v R 689 •• at oder .m P 6 KJai Pr, K:al We E oIlO1IjolljC;lJc

We uou Sewv 'fEVI']Tal P uot (~K) a. 'f~Vl(eill R 691-609 R(eitzenstein), Hell. :Myst. ReI. 113f., 2. Aufl. issr., Hermetica ed. W. Scott I, 374£.; Eo, Fontes 622. Cbersetzt VOn Reitz. im Textbuch der ReI. Gesch. von Edv. Lehmann-H. Haas' 1922, 215f. 1i91 oill. <UI\lICTe) R \jJuX11 rmco P -nv -av Keil bei Reitz. (ARW), -i;\ -q. E, ob, Jac, xui We E F, I in P unaicber (Flecken ~), Ka: Til Pr

58

III 592-635

Ka[ Ta.] KapMav rrpoc 1 ~[€.] ava:-ETct/lEVTJV, acppaeTov Qvo).!a TEnUTJ)..lEVOV : Tfj] 'lOU 9EOUnpOeTJTOplg. Kat EUAOTOUIlEVOV Tfj TOU ! BE ]ou 6C(I>6( TTJT1, fj)r.p[ o]e rrrrvrcc ~95 Kal 1l'pOC rnrvru 1l'aTplK~V I: EU]VOlUV K[ a]1 CTOPT~v KUt qllAiav Kui €TIl''fAUKU:aiTTJ]V [290J €Vep'(ElO:v €vEbeiEw, xaplcallEvoe nlllV vofrv, I AOT JOY, TVWC1V' vofrv uE(v), 'iva ce vo~cw).tev, AGTOV ~ be, 'Iv]a ee ETIlKur.eew).tEv, TVWCIV, 'iva ce ElTlTVW,ewIlEv. Xaipo- 600 M[ E ]v, on ceuurov n).t!V lhEt:Eac, ! xcdpOMEV, OTt EV 1't'Xo.CUaeLV n/laC Qv-rac cmEBew.[~95J cue Tfj e£aUTO\) '(vweEI. Xo.Ple av9pwrrou npoc cs ).tia· TO ).tErESoc I Tvwpicm. E:rVwpiccuev, W Tiic &'v9pwll'ivy]e Z:wijc <tw~), 1 E-rVwpica/lEV, ""r1TPU rrccnc TVWCEWC, 605 ETVwpiCU!-le:v, W ""~TPU KuY]cpope EV rrurpoc c:pUTEi(jl, E'{vw(pi';CU).tEV, W rrurpoc KUTJ[SOu] C:POPOUVTOC UIWVIOC ola.uoy~· ou TOCOU(TOV) arueov rrpOeKUVr1eaVTEC J.I[TJ]bq.liav I ~T~ca.).IeV [At~V, rrA~]v BEAl1COV TlllaC 0IU[T]TJP118ijvm ! EV Tfj (1'1 TvwLCEl, T]a.bE Tl1[pf!cavTac] TO ).t~ c(puAtivat I TOU TOIOUTOU [~iouJ TOUTOU .... : ~AIOV /lETIC-

610 aTw"1CTJV ~XEl rre rru 0IKOUVTU Se4" J.I~ : 0'] EV 11'apep'flfl' .. '. OV .

1J,ET(1 E' fJ/lEpac . VIOUOV. !

Kol. XIX 8UC[a""EVOC] aA[e]up[a K]al W[pl]1J,U CUKo.).ll[Va] I Kal e~rca.uov &.JVEK]XUTOV

m Kal I;lpiov uiTu[pov J, T EV q, xe[6""evoe] ceuTX[ov TEUE\I] Tilc' loiuc CKla[C, i WCTE [SID; COt ave T~]V V1'l'l1[p£T~CEIV]. EASe. wP(jl ~KTl;! ! TtiC ll/lE[pU]C rrpoc [UVUTO 1~[ ilJv EV Ep~J.!\V ro nlfl mpI[ EL]WCUEVO[ C VEO]V E~EVVIVOV apP1XOV I Kal EV v) [KE]cpaX[fj 620 CTPOQ)Eiov] ccpEv1lOVTJC I K6KK1V[OV] Kat E[11't 'lOU oJeEtou ilrriou 'ITT~pa.v lEpa[KO]C, [315] Eni [bE. T]OU EUWVU/lOU l~Ewc. I 7l'UTWV [tt]v 141 TO[7l'l!J rrpOCKU]VEI avanivac TaC xeilpac KUt AE[TE] rouro]v TOV] ).OrOV, 01\ 'rrcincov ",,01 I urrTJPE[T~cellv v[Dv TJ~v 625 CKlaV 1-10\1, on olba. ! COU Tll. Cir[la] 6vo/l[ara Ka]i TO. cTJ""eia Kal Ta rrapo.:iCTJl-la [~201 ~c;t~ [Tic et KaS' WP ]av KaL TI COl OVO).la.' I TaUTa elrnlrv Al ErE aualc T ]ov ).Orov TOV emivw, 1 Kul omv ""I) [aKOUCIJ, AErE]' 'EIPl1Ka cou Ta Ci'{IU I ovou[CtTU KJai Ta [CTJ- 6S0 )lEla cou 1 Kat TO. 11'apo.cn""u .. bt6, KUP1E, rroin[ COy J urrTJpETEIV )lOI T~V {').tl)v [C]K[ la ]v.' [S25~ K[ at wpq ~]~b6""1J EAEUCeTCti COL : ~Eav[ 1]0. [CO J\I, KUI [AEr ]wv Ct\hfj (Elm1)' 'aKOAOUeEI ",,01 rravTaxfl.' (u bE [opal, ""~ ~e KaTaXeI\jJIJ. I UO'l"TI? .. ~·i ..... IlIJO'l"Te OIlKIT

655 fl. •. 6 I e JJ •... JJ [IJT]OK eTa rupe rre pe eprux 11 N .

ltumana solo gratulatio: cognitio maiestatis tuae. cognovimus te, lumen maximum solo intellectu sensibile (.j codd.), intellegimus te, 0 »itae vera mta, < cognovimus te), 0 naturarum omnium fecunda praegnatio, cognommus te, totius naturae tuo conceptu plenissimae (cognovimus te codd.) aeterna perseveratio. in omni enim ista orosione adorantes bonum bonitatis tuae Me tamum deprecamur, ut nos velis Ser1)are perseverantes in amore cognitionis tuae et numquam ab hoc vitae genere separari.

6112 ce] We 698 TI)] R 5114 eeJou R (ISTI) Trpoe R (ARW) Ken 'Il'POC (c gestr.)

lIaVT(1C P (c von Tr(1V'l'(1C war zn str.) miC(1C R, lI(1V'l'a Pr DIID EUJvolav We ~1Tl'l'/l.u· l<UT<ir "t'l]]v R EVEpT!ay€V~nEw P £vel>dEw R 696 WHV P l'J.U. R 5117 Mr Jov R I-LE P fJ.~v R 598 'iva /lit] R (ARW) lv]a We 'iva 599 hinter xa fiigt sich an aus einem

Frg: rpou. (a. Z. lUff.) eM,ae P 600 a. Baudissin, ARW 18, 232, 3 TIEVTrA l>'rg

601 urvuxt Frg 601-09 Sch.m(idt) 79, anders nsch E 602 UlPIWf,I Frg [ce] u. tL:2:wit; R (ARW) [mrrit] Wii 2:wft( (ZUli!) Pr 60S EV I-LTtTp Frg [e€ tL] R (ARW; (CE tL i R E'I'VW plq.lEVWV P £TvUlpieaf.l.~v [CE, tL] R urrrpcv P v aua Frg Kl!l']CP Frg lcuocp6pE R" Ef,I '" .TpOC .P {v rTaTpOC R cpuTlal P 605 TpOCKUl'] Frg alaf,lovl'] P 606 TOCOU P TOCOU(TOV

Kr (br.) OilTUlC ouv R aTaeOv 11 Frg 60? .... va Frg Alniv, lIAi![" Pr MIl(1V

III 592-635

59

dem unnennbaren ~aroen, der geehrt ist durch die Anrede 'Gott' und gepriesen durch Gottes Frommheit, mit der du gegen slle und alles eines Vaters Woblwollen und Liebe und Freundschaft und hoch begliickende Kraft m erwiesen hast, uns vergonnend Denken, Wort, Erkenntnis. Denken, um dich

zu denken , Wort, dich anzurufen, Erkenntnis, dich zu erkennen. Wir freuen UDS, daB du dich una gezeigt hast, freuen uns, daB du uns noeh im Korper suo befangen vergdttlicht bast durch die Erkenntnis deiner selbst. Dank des Menschen gegen dich gibt es einen: deine GroBe erkennen, Erkannt haben wir, Leben du des menschliehen Lebens, erkannt., MutterschoB du aller ErkenntDis, erkannt, MutterschoB du, triichtig in des Vaters Zeugung, erkannt haben 60& wir, Vater du, der trachtig gebt in ewigem Verharren. Nach der Anbetung einer so groBen Gate konnen wir nur noch die eine Bitte susspreeben: gib, daB wir in deiner Erkenntnis bewahrt bleiben, indem wir uns huten, niemals von dieser Art des Lebens abzuweichen' .... (Der Rest iet his auf wenige Worts 610 uniesbar und durch starke Lucken vernichtet, Z. 610. 611.)

<Schattenzauber.) Opfere Weizenmehl und reife :Maulbeeren und unausgekornten Sesam und ungebrannte Thrionspeise, gib Mangold zu, und du wirst deines eigenen Schattens habhaft werden, daB er dir diene. Geh gegen Sonnen- m autgang zur sechstsn Tagesstuude an einsamen Ort, nachdem du dir angebunden hast einen Palrnfaserkorb und urn den Kopf das scharlachrote [Band] einer Kopfbinde, ans rechte Ohr eine Sperberschwinge und ans linke die sines Ibis. Geh an 620 den Ort, [knie nieder] mit emporgestreckten Handen und sprich dieses Gebet: ':Mach, daB mir [jetzt] mein Schatten dienen muB; dena ich weHI deine heiligen Namen, Zeichen, Symbole, ewer du zur Stunde bist] und wie dein Name lautet.' 625 :\'ach diesen Worten sprich [wieder] das Oebet von oben, und, [hort er nicht, sprich}: 'Gesagt hab ieh deine heiligen Samen, Zeichen und Symbole; darum, Herr, mach, daB mir mein Schatten diene.' Und in der siebenten Stunde wird er 630 zu dir kommen, dir gegenuber, und du sprich : "Folge mix uberallhin.' Du abet [sieh zu ], daB er dich nicht verlasse.

Rufe(?) 'Du groBer Gott [d]u, der du die Sonne bist,

Re ist dein Name die leuchtenden Flammen mein Nagel (?) .. 6S5

TrAT]'" R, 0 b. nach Pr 608 yvw a~E (Frg) Ttl p 'fvw[ CE! rr ]apa1TT]e[ €Ie R

ob. )erg. Pr 009 'TOU"TOU Frg ~iau Tlvou( 1(" ob. P nach Pr 6011-611 nach P ohne Erg ica'fw,.'fl JKl]V E .. ~ od, 'lrc;t Frg· OlKOUVTD. eee l~o;tl IE ... ov Frg 1'l ~~pae EIV .• OV 1. E 612-63l! die Lucken erg. Pr; Lesnngen ofters abweichend von E(itrclD) S. 35 f. 612 Suea (ad. euea) .••.• P 61f EVTOXEL. I. F, EVlaXE (1'lV{OXE; E, EVWXE Pr 615 uicre WXU~TO~V u1T1lLPeTT)v E ~ P '!I'poe [1\AIO)V E TTp. [dvcr.] Pr " 616 7l'EPI~Wccif.levoe E aplXOV P verb. Reitz dpP(TJvt1<Ov) E llepalOv Sehm 617 Ev 'LpaXYIAtjJ J ~)(WV c<pevMvTJv E 620 1ITEpav P 1TT€POV E 'iEP, ·i~. 621 '!I'pOeK. R (XvaTIVC\C 622 AOYOV OTt P

~€ P uoi Pr 623 tlTrl'JP€TT)v R E, oben erg. Pr 624 CIJf.llD. P 621> erg. E, Pr nach

500; TYJV oud:av R TtCEl av. P 626 der Logos steht Z. 501-535 629-630 Pr; an-

ders E U1T1lpETlV ~E P -€IV uot Pr aKaAou91 682 1taVTa)(1 P .. V .• 1}XlC E TraVTaxf) ad. -01 Pr KaTaAllVTJ\ P Paragr. unter I-IOt, 2 Z. frei; das Kopt. in anderm Ductus 636 Vgl. PV 2M

60

III 635-688

· .. UJI3TH-J.JC'" 1'6 epmpe I ..... . .... I}J.nJ.qT eu .. PIJ.JK 6TL i .

· J.K21.0U •.•...... nApAJ.J .. ~J.JJ.i I An6T . UIJ .

&40 epoq TAel .. , ... €T ! .... A6€H]HHIIII OOO[OOTTT'r'TTW]WWWW[wJw :' · ...•. I"'HqSlHiH .•....• IJOK' H. TIGUOT I ..... 1'66' nA6 •...•. K' I>.IT6K. 1>.1 •

qOTO":"J.J •.....• UUA6 •.....•.• T6Kno, .. po j •.•... O":"W WT .

6~5 •. UIUAI .. T6K' 010... I OC T€IJ J.J .•..... TIll. ..•. T' J.J. • . ...•...

CHTK H'IJ 21.TI.J; HT TO J.J30,1· i .

· I .OTS6 I OG' ..•...••.. rrr' GAO

600 •.. "0..." II '\'"1.1 .•..• A ..• GHU .•. ~TI. • . . . .. : .....• Nn"OTT6

° 50.. .. .. TOT. Ame • m • IJ • (;. I ne[p JI"T Mllq 116 nAp"' ....

IJUHT •......• Ar:t3. 21.TOTs·r ... CASAW[O] AAWI-JAI A~WIJ SAPS"'PIOT I .

65 •..• "I"' ...... npee-reeneioq WAe CI OTHP 6T3130n 11 .•.... "lAO' . q . OTT.

6Tiiswo e-re neqao IJTUHTe uicocq I ne . " . q NAO CI OTHP

6T313T . n 31Ne. T6 " .• coo-rp I T' e-re n6q30 iJTU HTe " .•. eno-

qeue 6C66KHT"0" I oq .. AI ...•. OT 3" OTU(; IL6 AIJK UTA" 31

30-:- H • "0" I A 1}6 ..•• ILe "'W{' cepnurr HUOTI "CPl?· ....• !I

66~ ....•• "CeCnWT OTOI.J3K. 0 WEll. O'n6T . .lGKU'" I IL[ 6 AW JR' .• WElA

THpq KOt AWOK uia MolK "'6HIOT[ W A6HIOTW] Alo-J I [HIOTw",eHI]OTW [A6HI]OTW ASHIOTW A601[ OT]W A6HIOT[ WI •.•. Hq NTNTOK e-renuuqro-e · ... 6PILU6I>.1TIAON ....•• 3160. I .' KO.I. "TA .. "e .. 3HTK' 3'iOAI-JUW "Guo-

665 TIJ •. A ••.•.. 0" II SeGA"TKK(;nNCmJT6 ii3[W]p A"OK .1>3 T6UU .. '. • em T .. GHU' WO WU' 6Tr:t .• snu AUOT IJKS4> .•..•.• AI i A3 n6TKo,"AGq KO+ IL6 Hi' 6PIIJK' Hi nenexpau AIJ~ •.•. UO-rAAOI I TOTq' TOTq ne napAIJ "UHT KO+ we i'iv 9EAEte !lETa .... 9':'11 ..• TOV AO('fOV) AIJI"' KAT' el KAT'

610 6ueCI K"'T' A" .... 1,;l.,SIJ .. T.AOT6 "'"K' n6 nlJ.q HXWp3 6111'0 " .. l;IK' i U,? ... AIJK' "'SPIASWT n .• HIT ncrr -0 epOAT ..• : aw[oTT OJ' .... GUOT" T

n"1,:l o ... SWT' nIJOTT6 3wlJ ..•. [KOIIJO" J. I we [f.aV J f.9tfA€te ILe AIJK

169~P 6TOTWG em I A"K 6T6 nex Ge.lJn.TH •• xurrepoq AH

m : ~TH .....• T6. aunno .. 01'. e3pJ.(1 UOTC i T63 ...• apo'rpe ..

ILOTIJAq nRO • 0 .... 01.' . . . . . . .. ! ST6U6T .. KOGUlj KOK .•.• q n6

nApA[1J ..•........... I UAl.,A I r.a , nIJOTT6 0 eruaep ... [T]O CI TO

e80 eplUK' ...••.••. "elillT ilJTK KunTO nGoi t[.]epo upe nUOTTe[ 15] .

· ....•• T UOT I l.,1J nI.JOT". 6T31J6C TO THpq 60TG .

· . ~I I.JTe13·j T6. C? "6GqHlJOIfi. • KOI(IJOIJ), we 9EAE1C we I

C T ne-reipe AGe ..• 3HT4 c\IJK ru HHIQU I " A3 AI.JK'

685 neT ••.• Hce iJ3HTq ..........• XTHOT II e<1 " 6ql?1 TAp. n . . . . . .. KW-

Tepoq ILe[ •......• c\] .... OK 'iw I te .. z epll.J[T n6f1JApAJ..IIJUHT. . ....

Ko!. XXI .. K' TplOe I ill ~3 ....•....• n3A3 IJA:::' TO 0: 11 ne n~pA"

641> Der Bchrage Skich vor .... konnte auch zu einem zerstorten q der vorher-

gehenden Zeile geMren 668 hinter ~"OT<J. ein Loch, vielleicht bat aber nichts da-

III 636-686

61

· .. Em... ist dein ~aroe1 Em. [ist dein wahrer Name] Kranz mein

Name ' . eeeee 000 •.•.• 6000[6]0 .

· . gegen des groBen Gottes NefJ ist mein Name, NH 650

1st mein wahrer Name Preis dir1)(?) Saba6th Adonai Adon Barb .

· des L01 Sohnes des Wer dessen Gesicht in der Mitte 655

von des Lo, Sohns des Wer dessen Gesicht in der Mitte

seines 1st in Wahrheit. Denn ieh bin einer , . .

Denn ieh bin Serp6t2)-Xmui-~sro du Serp6t, offenbare dich .

· denn ieh bin und umgekehrt(?)S) Ieh bin Oh , ich bin Aeei- 660

oyo 4) Aeedoy6 Aeeioyo Aeeioy6 Aeeioy6 Aeeioyo Aeeioy6 Aeeioy[ 6 .....

und wir befestigen es yon Schmftn bis du Weihrauch 665

raucherst dem Hor, Ich bin Oh, ich weiB [deinen X ame ]n Idei D .••• zu

jeder Zeit , zu jeder Stunde. Komm, ge[h was du willst - u. nm-

gekehrt(?). Dsnn Ei heiBt du, Ei ist dein Name. Ich Totf") Totf ist

mein wahrer Name, und umgekehrt(?). Wie du willst. [Da] nacho ihn.

Ieh bin Kat, Sohn des Kat1 welchen Kat geboren hat. . . . . . .. .ich bin , 670

· ich bin AbriabOt, der die groBe Schlange 6) Thoth der

groBe von Schmun der Gott Hor wie ..... du willst. Denn ich

bin Iethor, der will ich Frosch -f ist sein 575

Name der groBe Gott, der machen wird, T07) Sohn des

To heiSt du Vater. Du biat der WeltschOpfer8), Psehoi, der Sohn 680

des Re1 der rgroBe G]ott der im Urgewiisser ist, der in die

ganze Erde und umgekehrl(?). Wie du willst der

macht ieh bin ich bin der welcher in ihm in

ihnen . . ich bin (?) 16 . . . . . t ist mein Name ist mein wahrer 685

1) Das ~ (und daa q) nicht ganz sicher , jedeafalls steht nicht e da. }Ian denkt in dem vorliegenden Zusammenhang an 61'WTq, vgl. P IV Z. 11 nnd die Bemerkung (1) da.zu. 2) Vgl. DMP KoL I 12 (demotisch) und die in dem Kommentar dazu zusammengesteliten griechischen Schreibungen (C€pq>Du9 ).LOUl cpw und Varianten). Diese drei Zaubel"Worte, die "Lotus-Lowe-Bock" bedeuten , .6.nden sieh schon in einem

hieratischen Papyrus der 21. Dynastie (um 1100 v, Chr.): Berlin 3031 III i 5?Th. ~Jl zu einem )lamen verbunden. 3) KO+, so auch Z. 667. 668. 862. an den belden letaten Stellen sicher am Ende eines Abschnitts. Wenn KOT mit k'KOT6: bKW+ reuert; zusammenenbringen ist, so konnte as dieselhe Bedeutung me das I>!J<l der altagypti-

scben Za.uberlormeln haben ("etwa umgekehrt rezitieren"). 4) A6HIOTW: die Vokale

des griechischen Alpha.bets auch im D:MP, Kol. XIV 16. 0) Der Zenbername erinnert

in seiner Bildung an SCAq unten P IV, 108 6) VgI. DM!' 14, 3 7) Vgl. unten

P IV. 126 8) IlUnTO demot. ~m-t' (DMP 7,6), unten P IV, lS23 KOU<j>TO "Weltschopfer" (~ brU.L1ouPT6c?).

gestanden 664, eT313Ap!OT' moglich auch eT313AnOT' 868 am Ende .uou

oder .1.101' 61i1l das 11 ist naeh hinten herausgeriickt, gehOct also 'Wohl nicht in den

eigentlichen Text cpo oder CpW 669 ~tJtJ in ~lJr geli.ndert

62

III 688-731

a [ ] . II '1 ~ ,

GaS 5 UHT 130 ,.,'" 6.AGA3r:t€?P .• ! TllJY 'I)lEpav

68gb Tq.YTlJ[Y.].!'9· , aVK. ' , q.VHl I MTf. ;:re9~ "HAIOV q.!Z: rr~p.

6S0 ~!;t,U1iT .•...••• Tq.e· , . , , ,. !I EY Tlj TpiTlJ ll)lEp[ <;t K lair elc CEA~-

VTJV -rprrcfuv e\'c[ohov T]~C Seou EA[swv I Err! rrorcuov a[Ev]aov crp ..

· ~VOC AOUCa)l[ EVOC tJA8wy 1 E.y lucnorc Ka8apo'ic f.! ,T . , . , . , .. t:n6,u€~oy

9Y~ .. ! .. aWEYOY . . . .. I rorrov f.PTJ)lov. hwv rrpoc f\AlOV [dv ]icxoYTa aAeK~ Tp[uo]va [AEJUKOV ckmAov I wi CTpo~ilouc ~~~IOUC hwhEKCl Errif8JUE "faAa, OIVOV

69~ lEUKO[V] m[EYhwv, ~: H),e roue avaKE1MEVOUC ~Tt'T&. AO"fO[UC €1TTaJKtC alTwy

cllCTac[tV T~]V TOU 8EOU : , , , , , . , , CeaUTOY h€oifEt, .. 0!KllTW Err[iJ !

TWV ~1t'l'Cx n)lEpWV ITOlEI €CTCt.va[ I .]0 TJC TIPOC CEA~VTJV Kq.~q.pOC, Kcd (hay i

iblJc TOV 8eov EV TOlh41 'l'!fJ ,orr41 ~ €obEC EUWXOU' OTav OUY cucTa8fjc . T!fJ

8E\fl, AE"fE AO"fOY aUTornov Kal a[IT ]TJcal TIapa TOU ¢EC;rOT91J [TIPO hvwva1. i: KaT-

7000 .. 8wv Err! rorrov Ka8ap[ov] Ka! lEPOYIJ,EVOV Ka! 8Uclay rrCt.llv I rromccc aAEKTpUQVa Ka[\ Ta una] a. [X;p~ eUIJ,~OA(l ,UUCTlKWC EV 1 Ka8apolc t,u[a]TIOlc [Kpa-

TWY, , , 8EOU rprrciuc EXWV I EV T1j bEtlq. &[p ]TEllldav u] OVOK]..W]-

YOV, EV Tlj EUWYUIl[41] "fftpac <'h:pEwe, I Kal b[WKE T01Jc AO"fOUC e.m[KEI)lEVOUC Kat]

" ::I' \ • " , \ ' ", 'I b' 2. [ J

705 0'1'1 pou"el, Kat €oCTal, rro""aKIC uE. lWKE ... uTI 0)' E"fp a)l !lEV , EIC uc-

8Elv 11, [lE"f ]ETai COt urro TOU 8wu. 1 ECI.V bi: .. a. a. , . trot rnc aVE "fpa-

Ij!ac Ka .. llubl ... c. ovooviccc bE aITO KEqJC!AftC j.l.EXPI rrobw[ Y ]llKEl Kat

"fpCt.lj!a[c] €Trl '!'ftc 'liic 'Aprroxoc mv ExoVTa EITI CTO).laTOC A10V, Tfj be.

EVc..:<VV).l~ ~cj KUTOC ~~~pa,y~evov xed [lip]ITl')v EV ... , .. , .ou brma &~A[a]"a ac-

110 vaA~a, iy ITTEpU'f1 II 'A~pa(aE, UTrO VUnOY umauu .......••.. VTOV Kal CT~Ca( TOV 1Taiba EIT' ai!Tou 1 Kat "fpa<p€ TOV €' AO"fOV aUTOV. .. 'HqHI ..... TOi\ ..• T6 TO ..... Hq! 0';01.' 8EparrEUElC I rroHUKlC Kat Tob€' &'CPEAt4Jy ..... aVT' aUTOu TTtV civoov«, 8ewpEiTw I Kat OIj!ETat' Ctl bE EpwTa [cerov] . . . . .. I ETII OeKarl) n).lEpq. op .. , ,

715 .•... 1TPWt roy TrpUJTOV, eha TOV :11TPWTOV beuTEpov rrpuii TWV !WVTl .. 1

· ... , Tabe lCTW . E . CTTJC ,. I bUo 7T~iv8[ w]v f. . Q1} , ~~, C; ••• , , .• TE (TTJK .. ty~

UTrO X~prrlY aVTt OV I rcupurv a .. wa , ..•....... 8 .. E. 0 KE[ <p la]..~e

1J~Ia : .'. V .. , . E , , . , YW T .. VTI1K 1 KaTabuC1V T .. ' .

z II 1I l ~ [ ,

1~O ••• , , •••.•.•• ",ITt .. , • EK Kq.!. q. 1 "'XE ",y T(Xl( XEP (tv ....•...

[epnv .. , . , , . TaUTI1. . . . . . . . . .. I Kat ]..E"fE TOV( rrp] , , . ]r9Y 1Tq.!. , ,

~v' EKaTEp[ I w( UV b .'O).l.I1K . , . , , ncnouoe 6]"["fOV

bee ,: : eta 1TaVTa. TrOT ~TtyC;lJ· . , rovec. . , .. , I e.rrl ,aOTa TOIC

m , ,LfE"fclAWV E! bllAWV Kat. .. , . '1 TaCK. , Kal~ ~9~POV e ..

w .. COY a).lqlOT€PL. , .. I (TaroV Kal TE.. . ..... M·"fwV 7TPO( T roic 1TOCCl-

KM. . . . .. I ]"O"fOU( cuv TIlle. . , v. ty •• Kal ITIIVT ov,a Kal TO. . .. I ra

~6~pov EeTa , , , . (OU .. peucvu. . . . . . .. I KOVTa rroteic , )la

7S0 •.• TI1V. . . . . . .. I! eTrilETE rov. . . . . . . . . q.y TOU EAaiou drror , . . . . .

· . . . . . .. ! Ka8apoc 1TOlTJ. , , ~PX~ &VC! , , , . . . . . . . . . .. .

ill S86-731

63

Name Tripe iet mein Name diesen Tag .

· Sprich zu Belios am dritten Tage auch zum Mond . 690

· .. dann am dritten Eintritt der Gottin geh an einen immel'fiieBenden FluB ..

· . bade und geh in reinen Gewandern ... getrunken .... einsamen Ort, halte zur [aufjgehenden Sonne einen weifsen fleckenlosen Hahn und 12 rechtsgewundelle Tannenzapfen, opfere Milch, spende WeiJ3wein und sprich die folgenden sieben Gebete [sieben]mal, wobsi du Zusammenkunft mit dem Gotte 695

forderst .

· . . . . . . .. ., 7 Tage, maehe in Reinheit zu Selene, und

wenn du den Gott siehst an diesem Ort , schmsuse ; wenn du nun mit

dem Gott zusammenkommst, sprich das Gebet furs leibhaftige Sehen, und erbitte fUr dieh von dem Berm Vorherwissen. Geh hinab zu einem reinen und 700 geweihten Ort, und bring wieder ein Opfer dar, indem du einen Hahn und die

anderen notwendigen mystischen Zeiehen [haltst], in rein em Gewar.d, .

· ... , .. wenn die Gattin in der dritten Nacht steht, halt in der Reehten einschdssigen BeifuB, in der Linken die Haut einer Schlange und sag her die vor[liegenden] Gebete und dazn, was du willst, und es wird gescheben. Ofters 705

sag es her abgesehrieben erfahren, wird gesagt von der Gottheit.

Wenn du aber ., , naehdem du geschrieben hast, steh aber

in Linnen gekleidet von Kopf zu den FBBen und zeichne auf die Erde den

Hsrpokrates, der halt an seinen Mund: mit der Linken aber eine 710

Peitsche, die er faBt, und einen Stachel in .. ,. dann 'Ablanathanalba', auf einem FIugel 'Abraaax', unter dem Rucken (ZVokale), und stell den Knaben auf ihn und schreib den fiinften Sprueh: (koptische ZW orte). Oft sorge aueh dafur: us nimm weg ihm gegenuber daa Linnengewand, und er soll schauen und er wird sehn; du sber frage [ibn]. Am zehnten Tage ..... das Gebet, in der Friihe den ersten Spruch, dann den ersten zum zweitenmal. (Del' Rest besteht 790 aus unzusammeahangenden, schwer lesbaren Worten und Bruchteilen yon Worten.; 7S0

689 (/ zwischen 689 und 690 steht die Paragraphos 690 ([ au EA[~V w~

691 d[t]vaov Wii Aoucall[Evoc We" 698 d 69. Aw><:6[v We" 6g6 Z P 8u

m Z 699 9w 100 \EPOlJIlEVOV 101 !Ca[i -rd dUaJ a =x:pfi oder ll.hnlich Wii

,02 e;:i 9u P 101 £: C-ni1<;~1 W ii Alles F olgende sehr zweifelhaft 10g au n2 TOTE P Zwischen 713 und 714 die Paragraphos 116 '(va dv-ri[ilu(ov We' Zwischen 729 and 730 die Paragraphoe Von der nachsten Kol. nur ein Frgin. mit den Zeilena.nflLngen:

Til, I TT 1 11 I t i KiT II( I z i 11 I OT j EI I IJE I €V I PI? I A j ,c I v I P I .1 l- Xach oben felllen etwa 12 Zeilen. Andere Schrift.

64

P IV

PIV

Der sogenannte 'GroBe Pariser Zauberpapyrus': Bibl. ~at. suppl. gr. 574.

Ein Papyrusbuch von 36 beiderseitig besohriebenen Blabtern. Kicht beschrieben sind Fol.1 recto, 3 verso, 16 und 36 recto, verso, weshalb im Catalogue d'une collection d'antiquites egyptiennes par :M. Francois Lenormant (Paris, Moulde et Renou 1857) Pap. IV unter ~ r. 1073 aufgefuhrt wird als manuscrit sur [euilles de papyrus pliies en livre, formant 33 feuillets ecrite de deux cotes. Die ge.o.annte X ummer des Auktionskataloges ist noch jetzt auf F 01. 1 recto des Papyrus aufgeklebt, wie er denn aueh als Anastasi Nr. 1073 in der Bibl. Nat. inventarisiert ist; als heute gultig ist aber die obengenannte Bezeichnung anzusehn,

Der Hersteller des Buches hatte 18 Doppelbliitter zur Verffigung, die er in der Mitte zur Buch- bzw, Heftform faltete und von 2 recto an durchgehend beschrieb. Das kleine koptische Stuck auf BI. 1 verso mag erst spater beigeschrieben sein, Diese urspriingliche Form des P liiBc sieh ermitteln, obwohl die Bliitter in der Mitte durchgebrochen und dadurch auBer Zusammenhang geraten sind: auf Fol.6 verso, das eines Zauberschemas wegen der Langsaeite nach beschrieben ist, fehIt der .anagrammatisehe Teil des Iaea-Logos. Dieses Doppelblatt brach seinerzeit so auseinander , daB die fehlende Hslfte des genannten Logos unten auf den inneren Langsrand des jetzigen Fol. 31 geriet, wo sie bei genauem Zusehen gut zu erkennen isb. Also bildeten die jetzigen Seiten 6 recto verso mit 31 recto verso einst ein zusammenhangendes Doppelblatt; vgl. daruber meine Mitteilung Philol. 68 (X. F. 22), Hl09, 575-577. Fol.l recto verso hat wahrscheinlich mit 36 recto verso das Deckblatt des Bucbes gebildet.

GroBe der Blatter: sie sehwanken zwischen 30,5 em und 27 em Hohe, 13 und 9,5 em Breite. Auf allen Seiten sind Rlinder in verschiedener Ausdehnung gelassen:

C. Wessely [WeJ, dem wir die erste Kollation+j und Herausgabe des Papyrus danken (D.Wien.Ak. 36, 1888, 27 [4]-208 [184J), setzt die Zeit des Schreibers in das vierte nachehristliche Jahrhunderl, 'und zwar mehr gegen 300 ale 400 hin' Ca. a. O. 36 [12J). Dieser+) Zeit gehoren auch die Papyruscodices uberhaupt an, deren Form nur eine Lage aufweist: W. Schubart, Das Bueb bei den Griechen und Ramel'll, 1907, 117.

Schon E. :Miller hatte einige Hymnenstueke aus dem Papyrus veri5ffentlicht, ohne aber Beine QueUe anzugeben: )ielanges de Litterature greeque 1868,437- 458; ohne Angabe der Herkunft hatte er sie ein Jahr zuvor naeh einer A.b-

1) Vgl. anch Wiell. Stud. 8, 1886, 189: Zeit Tertulliane: Ort der Entstebung: Unteragypten, Herakleopolis. AI brecbt Dieterich, Mitbrasliturgie" ~ 4i: 'Die Zeit Diokletia.ns ist also terminus, ante quem das Papyrusbuch abgefaJlt sein muB: auf alle Fane ist die Liturgie in d i e s er Abscbrift :Z.415-834J geacbrieben znr Zeit baber Elute des MitbrlL&dienstes.' Ad. Deillman.n, Licht v. Osten", 217 -225, legt die Entstehung von Z. 2993- 3086 var die Z e:rs~orung J erusalems, Hadriae wird Z. 2448 ala Basileus bezeichnet.

2) 1883,2. bia 23. Aug., und 1888; s, Progr, Hcrnals S. 12.

65

schrift von 1857 der Academie des Inscriptions mit 1Jbersetzung vorgelegt; s, CR 1867 n. s. 3, S. 93; vgL 7, (1871, 352-357).

P IV wurde nach der Angabe von Lenonuant in Theben gefunden:

M. Anastasi, dans ses (ouiZles Ii Thebes avait decouvert la biOliothi:que d'un gnostique egyptien du second siccle. Zu dieser Bibliothek gehcren auch die Laidener Zauberpapyri, die der Katalog ebenfalls erwahnt: le (amev.x texie magique en ecriture demotique [Pap. Leid. J 383] ei deux petits papyrus grecs plies en forme de liores [Pap. Leid. J 395 und der chemische Pap. X].

Der Text wurde von W. Kroll fUr A. Dieterich im Original verglichen zu Z. 475-834; Wessely gab Sachtrage zu seiner eigenenAusgabe imProgramm Hernals 1888/89 S. 12-19; hier sind auch die GrotlenmaBe der einzelnsn Folia verzeichnet [We2J; vgl, ferner R. N ovossadsky, Ad papyrum magicam bibl, Par. nat. adnotationes palaeographicse (Journal des Russ. :Ministeriums fur Volksaufklarung , Pstersb. 1895, 81-87), Kr(oll), PhiL 53, 46-428; 54, 562f. A. Dieterich besorgte sich photographische Platten vom ganzen Papyrus, die nach seinem Tode an die Heidelberger Universitatsbibliothek iibergingen.

Der Papyrus wurde Oktober 1908 von mir [Pr ]') im Original der Bibl, ?\a,t. und nach Photographien, die ich der Gtite von Frau Marie Dieterich verdanke, verglicben. Die Abweichung meiner Lesung von der Wesselys und S. Eitr(ems), Les Papyrus magiques Grees de Paris (1923), ist nicht durchgeb.ends vermerkt. Theod. Bo(pfner) hat in seinem "Offenbarungszauber' [OZ] I 1921, II 19:?4 zahlreiehe StUcke des P IV ediert, erklart und ubersstzt (Verzeichnis OZ II S. 167). Textliche Emendationen Hopfners, die seinem fur Wesselys Studien zur Palaeograpbie bestimmten und mir ftir diese Ausgabe iiberlassenen Manuskript entnommen wurden, sind im kritischen Apparat jeweils gekennzeichnet: Ho(pfner) h( an d )s( chriftli ch),

R. Ganszyniec kollationierte 1927 P IV und stellte seine Ergebnisse dieser Ausgabe wahrend der Korrektur zur Verftigung.

ZUI: Geschichte des P IV und seiner te:dkritischen wie religionswissenschaftliehen Literatur vgl. die bibliographisehen Zusammenstellungen von K. Preisendanz, APF 8, 1926, 109-115. Photographien einzelner BlJi.tter finden sich bei A. Erman, lz 21, 1883, T. III-V: Bl2rv3v (koptisch); H. Omont, Facsimiles des plus anciens Mss. gr. 1892 PI. I: Bl. 30"'; A. DeiBmann, Licht s, Osten" 218;9: Bl. 33".

Die Co pti ca des PIV wurden fruh von den Agyptologen beachtet, die nach E. Miller (CR 7, 1871,356) der 'fromage gnostique' (so Lenormant, Catalogue, Xr. 1073) anloekte. Eugene Revillout autographierte BL 2",1-27 in den Melanges d'Areheologie ego et ass. 3, 1876, Pl.II, and transkribierte Bl. 2, 3" hinter der 'Explication des Pla.nches' ohne Kommentar [Rev.]. Ad. Erman hat 'die agyptischen Bescbworungen des groBen Par. ZP' behandelt,J .. Z 21, 1883, 89-109; hier Text, Erklarung, Ubersetzung, Photographien (5. ob.). H. Brugsch entdeckte, AZ 22, 1884, 18 die Ahnlichkeit des koptischen Anfangs von P IV

I) 1908 erstmals und spater noch mehrmals.

Grlocb.. Zauberl'al'yri

66

IV 1-25

mit Dl1P Kol. 21, 2-3. J. Krall erschlofl, Zeitschr. ost. Gymn. 39, 1888, 318, die erste Niederschrift des Archetypus der koptischen Formeln im II./ill. Jahrh. F. Legge behandelte Z. 1227-64, besonders die Coptica 1231-39 in Proe. bibl, Arch. 19, 1897, 183-7,302; ebda 20, 1898, 147-9 seine Erwiderung auf W. E. Crums Bemerkungen zu Z. 1233-36, 1239 in Proc. 20, 1898, 102. F. LL Griffiths Besprechung und Ubersetzung der von Erman behandelten Coptica: The old coptie magical texts of Paris, Az 38,1900,85-93 mit N otizen zu spsteren Partien des P; Hinweis zur Datierung: 39, 1901, 78ff. 'The date of the old coptic texts' ... ; vgI. S. 86. Zeile 875 f. von ihm behandelt ebd. 46, 1909, 132 [Griff.]' Franzosische tbersetzung des koptischen Teils 1227-39 bei C. Wessely, Patrol. orient. 4, 1908, 183-185; Z.3007-85 behandelt ill Nr. 16, S. 187-190. Fnr diese Ausgabe hat G. Moller die Texte naeh seiner Kollation des P in Paris (Oktober 1913) gestaltet. Er gebraucht abkiirzend: k fur kopbisch, ka: kopt. aehmimischen Dialekts, kb: boheihrisch, kf: fayumiscb, kB: sahidisch.

Karl Preisendanz.

Bl. l' C6.$$6.IOP I S6.eAKOT6.· KIK6.TO"l'T6.P6.· SKSIJWK ! AI:=;' 0 /-u::raoctlj..lwv Bl. 2< Kat 6 cmapalTl1TOC! .. I+SIJTMJX07'XSWX' :1 AWO"l'. 66.UAi'· Ap6.SC .... J.J.1K· AJ.JTP6.$tb· SAAS ! CITSI-n"; J.PT6J.J SSJ.JT6U J.KpJ.6 €UT3' 07'AJ.JTs·ls.1AJ,' G07'nAA' CpJ.36JJJJe AS36WJJS KJ.AA607' i XJ.TSUUWIi· 6J.6J.JS 6AA6. 6J.UA·j: io fll.lEPIf 1 .6.\0<: wpq; a', Errl be PUCTlKtl( WPIf e' alAoupoc [], 11' alAoupoc. I e07'W1'q

o-r-cipe : nepo .:iTtf nwi6 NTK6.lfCe ne-rjlnpuc NTh.. 61'~J()7'W N66WT neT36.i3c:i>A nJ.J07'SC . NnSp07'6. STS n6q.eOO7' NnJ. GJ.AWU' e7'WT<~ 15 6.A9J.6WT . {l1J1 CJ.SJ.(b9 JJAr II S307'IJ 67'W1'Q J..\9WWJ.1 ~07' 0 AnA31'{l I 6J.J1 UIX6.HA J.J6.i' 6307'J.J mG.iq N6.r·l·eAoc : eTOr NT6unJ.JOTTS 6TWTQ J.J.J07'n· npeurrroo I tJ3J.J.JeIHCS T6J.i'TWT 07'TWOT NT6P aciue ISOO7'T' 2Q 010 ruo ncase OTTW7' NTSP 300'l'WT' II J.XIJ07'·j . 6.X6.U· 6.6pJ. ASp6. CJ.-

SJ.W9 '&'SJ.HG3J. I G36. epeu'r C6.s6.G3J. ne napeu NUH1' : GAWT 6AWT' J.nJ.STe ne napeu GS nST I 3eIJTH uapeq-rcouq: HCTS6J.JnJ.Hp· UJ. 25 p07'TOrAS Nce'" e307'w iiC6.l.lo7'W W6.·j :i J.$WS 6TI.,LJ.J07' UUOO7' epoa ~ i

Die Zeilen 1-8 enthaIten, abgesehen von ~em kurzen griechischen PaSS1JS in Z, 3, magische, unagyptiBche Worte ~ zu '+OJ.JT, vgL Z. 3029, Piss. Soph. 234, 35 Schm , Pr, WSt 41, 9 ~ I))P (p durch 1))) P wp~ flU(T1KT): Sonntag? E cn),oup' [6 Buchstaben rrei~ ; Y]CllA' P in der Lucke fehlt wahl eine weitere Ta,ganga.be, a.uf die Y]' av... folgte

(Y] ohne Zahlbezeichn.)? Vgl. Z, 1648. CltAoupOU i)AlClKl) Boll, Oatas, Tierzykl. 14 (710)

11 vor SO'l'UJTq Paragraph. K07'WTq We; kein Punkt am Zeilenende (Griff.)

18 N3MJSIHG6 so, vollig sicher (a.uch Rev und We) 20 lieJ.KG36. Erm J.S6.KG3A

n

We 21> Ii (KOLVOV), so auch We!

IV 1-25

67

(zW) Der groBe Damon und der unerbittliche (ZW). Am Tag des Zeus in der 5 ersten Stunde, aber am rettenden in der funften (bist du?) ein Kater, l] in der achten ein Kater. Preis 1) dem Osiris, dem Konig der Unterwelt, dem Herm der 10 Be!ltattung, der im Suden von This ist, der wahrsagt(?) zu Abydos, der nnter dern Schatten 9) (?) des Nubs-Baumes in MeroeS) ist, dessen Ruhm in Paschalom ist, Preis .Altbabot, ·briDge mir Sabaoth herein. Preis AlthOnai, groBer Eu, groB- 15 mJicntiger, bring Michael mir herbei, diesen starken ') Engel, der bei Gott ist. Preis Anubis, Bewohner des Gaues von Hansiese 5), der auf seinem Berge baust 6). Preis 7) euch (?) G5ttinnen - Th6th, dieser groBe, dieser groBe 8), der Weise - Preis euch (?), G5tter. Achnui, Acham, Abra, Abrs, Sabaoth ~), denn lO)(?) Akschha 20 Schha. ist mein Name, Sabaschha ist mein wahrer Name, SchlOt Schlot gro8- machtiger, ist mein Name, denn(?) der in der Lnterweit, moge er sich vereinigen mit (?) dem in der Luft, mogen eie aufsteigen und hereinkommen und mir Auskunft geben tiber die Sache, nach der ich, sie fragell). Nach Belieben. 35

1) Zur Erkllrung dieser in der dritten Person erstarrten Form, die altagyptieche:m ~ ~} 2 "er ist g~priesen" entspricht, vgl. :\1011er, Rhindpap. S. 86 Kommenta.r Sr. 108. Wie Brugaeh {AZ 22, 18) zuersn festgestellt hat. findet siea der ganze Anfang, im Wesentlichen gleicbJautend, in dem demotischen Zauuerpapyma von Leiden nnd

London (D:ID') 21, 2-3: ~UJe;-te-' Wsjr p3 pr_CS n d Dw3. t p5 nb n t5 ~. t, p~ m e; tp-f n Tnj, ii rd.-fe-, n N. t, p3 nt li w3~ n )Jbd, if dj., 3wM. t n Pr-sylbn, p3 nt !iT p3 nbs n Mrwe. 'Preis Osiris, dem Konig der Unterwelt, Herrn der Bestattung, dessen Kopf in This ist, wahrend sein FuB in Theben ist, der Orakel erteilt(?) in Abydoe, in-

dem sein in Pr-schilem ist, der unter dem :::i ubs-Baum in Meroe ist'. 2) 3<j)~

von Brugsch ale konstrukte Form von kh bH1se, demot. !!jb. t erkHi.rt. Ebenso Griff.

3) Das nepo-re des Textes ist nach dem oben ruitgeteilten demotischen Text in uepo+e zu verbessern.. 4) G~q als Adjektiv nicht belegt. Die von Grif:6.th, Az 38, 88, vorgeschlagene trbersetzung wird gestiitzt dureh die gnostische Gemme Berlin 9864: MIX!lYJA ilIjJICT€, rn~plYJlI. Kpo.T1CT€. 5) Statt 3~tJelHCe 1. 3~I-JCIHC6. Der Ort liegt zwischen Koptoe uud Deadera, vgl. Brugsch, Diet, geogr, 659, Der demotische Text,

D:MP, hatKol. 21,7 n p~ ts n n5 ~r n ewiw 'vom Gau der Huedegesicbter". 6) Ts~·i-

TW1' wohl n300h Erm. mit dem alten Anubistitel C 'der auf seinem Berge be.6.ndliche' zu erkUi.ren. Die Bezeichnnag 1st vom Scaakal, dem heiligen Tier des .!nubis, das sieh auf den Bandhugeln der Wiiste umberautreiben pllegt, auf den Gott iibertragen. Eine phonetisehe Schreibung tp-d1J)-f, dureh die die Auff30Bsung 'der auf dem Homviperberg" abgetan wird, findet sich demotisch Br. Thea. 1001. 7) Zeile 18/H) wird mit Griff. (AZ 38, 88) folgenderm.a6en zn emendieren sein: erurrq <.\lJ01'n· npeurrroe iJ3AIJCIHC6 TS~"'TWT [e1'WTq 1 9001'1'· ruo ruo nCAS6 61'WT01' iJTep (f(ir NelJToK) 3001'I-JT e'l'WT01' .::iTep C31Ue. "Gepriesen ist Anubis, der Bewohner des Gaus von Hansiese, der auf seinem Berge haust. Gepriescn iBt ThOth, dieser zweimal gro6e, der Weise, gepriesen sind die Glltter, gepriesen sind die Gllttinnen.' 8) Der

alte Titel ~: s, Erm. XZ 21, 95. 9) hebr. 1",~lt:2 ~:-lt ~::l-lt wobei :::-It gleich T~Tpa"fptlllJ..taTOV :""l,n\ Umschreibnng von :1'lt:2 :1~:1~ (vgl. Aeg. C"rk. Berl. Mus., Kopt. Urk. 1, 1902, ~r. 62). AXAU ist :i~~ "der Weise'. Auch Akseha Schha scheint fremcle Zeichen su transkribieren. Jacoby. 10) ..... 6 kann zn dem Zaubernamen gehOren oder koptischem xe entsprechen, das Z.77 xe geschrieben wird, sonat atets Ga. 11) epoa gewi6 fUr epoq, Griff. Xz 38, 90.

68

IV 26-70

T]O .. ETirltpoaTVEUCCl.cl.'nl.uipUcE>..flWV1'lj TpiTT,) [TJijC CEA~VTlC de TOltOV a.ltOTUllvwfI~VT[CI. Yf-j'wcTi 6:m'> Toil NEiA01J, rrplv E:rrl~lj TIC aUTO\) TO rrEpiipuTOV Cll aAso AWe' KCl.TC(KA1JcfleVTCI. 6:rro Toil NEiAO[ 1.1), ~! rroincov €.ltl CUO rrAiv9wv ~rrl Kponi<pUJv ~CTlJ~KU'iwv ~K EUAWV EAaivwv, TOU1ECTlV KATlIlU[Tib J9C, : rrupav 6:ViCXOVTOC KaTa TO t'u.UCU TOV r,Aio1.l, rrp[oJT€POV rrprv uvaTE1Al] 0 11AlOe, rreprrupeuccc ! TOV ~W).I6v, S5 ltATlPOVe O€ UVEAfloVTOC TOU r,Aw'bicKOU &''ITOTEMWV Tilv KE<paA~v UAEKTpUOVO[ C LEAdou O>"OAEUKOU, 8'1 €.V Tlj &.PICTEP~ &'TKUAlJ (€XEIC), ; rrepI"j'upEUEIC, rrporepov nplv 11AWC avar[Ei).\1, TOV pW).Iov. &'noTE!-lVEtC be. TOV a.AEKTpu6vQ [rotc T6iV(lCI 40 CUAAa~wv llT]bEVQC tinou aUTov KaT~~ov:ITO(" Tilv ).I.E.V KE<pUAi)V Etc TOV rrOTUpov

PlIjlOV, I TO bE. Illl-lCl. a.nobeE6.).I.EVOe T1) b(E\(~ X€\P\ E:[ K] me, TO Xoutov eW)..l(l T~ T]!l!-lEVl!l ~W!-l~ E.TIl9[ E ]ic, ,K(ll €.v6.Uo1.l T~ rrOTa)..l~· ).IE9' ne EXEte €.cflf)Toe . ~O:TITle<i- 45 uevoc uVllrrobiZ:wv aVIi.AflE Kill )..lE60:~)..l .. <plEc6.).lEVOe KO:lVa. arnfll &'VE1TlCTPETITi. ),,(1- ~[Wv] I bE. l.ma TauTa. VUKTtKOpaKoe XOAi]V, 6:rr' o:uTf)lc~ I E.TXpiou rrTEp~ 'ipEWC roec 6<p6aA).I.OUC [(01.1], I KO:l. ECEI TETEAEC!-lEVOC. €.av hE CI.1TOPTl( TOU [V1.IKTl]IK[ 6:- 50 PU1WC, Xpw UH~ lPEW(, rrTEplj) bE. \~PO:KOC' II TP~(O:C TO WOV Kill. €.ve1.[(~ TO rrrepov

Kllnxp(p)llEov 1 OUTW ETXplCCt)..lEvoe. i

TIpoa,("VE1JeaC 2:' T]).IEPIlC LOU 'Ti)v CEMVTjV rra[vJ:cEATlVOV TEVEeflcu Eval)..lWv 55 Ka.1 aVEIjl€[ 'TWV J ! arrexO).lEVOC, a<p' WV E(fliEIC, ).I.Epoe lilll[ c]u K[ alTa Icov KCl.T(1- AIllrruvwv btl TaC rrpOKEtIlEV[ ae] 1 T]I.lEpo:C ev anEil!l KaHo:ivlfI, I e<p' ou Ka1 cu eC[fliEtC, 0 Jivou Ct'ITEX 6)..lEVOC, uMvTlC be rrATlPwflE[i(TlC I eJMwv sic Ta. imTjAIW- 60 TtKo. MEPTl TnC rr6AEwe ~ 1'1 KWIlTjC ii Tile olxicc j.I0Vi)(PllC> €.v a.'("POlc &.n6p[ptJIIjlOV Ta KIlTaAEI<pflEVTCI. IlEPTl Ka1 odrwc OtE\1JC ' lrro:vEAge lrri TOV rorrov COU Kat arrOKA€lCOV Bl. sv, CE(W'T[ ov}. Ii ,ui] (E rrpo)"a~\1' ea.v Tap npoAT])..l<pfli)c,'&.r.OKAEi\1 urr' mJTou. I rrpiv €.Kpi- 1.jI1J( be. Ta ).IEpitlla, KaAO:Il0V XWPIKOV we 1TTJXWV I Mo rr~J:ac EV Tfj rtI OAITOV Em- 6b KEKAIMEVOV Ko:llEapn'!::cac O:UTOU flplEI '{rmou dpcevoc K6.veapov TOV TUUpOf,lOP<pov I K(ITt): T() fJ.ECOV OC:O€I1€VOV, inr6eec aun~ ~v AExCtVlJ KO:IV1J ) oe'TpO:KivU AUXVOV KQIvb» eETlIlMEVOV, we Tilv &'TMiha I TOi) AUXVOU €.<pIKEcflm 6AiTOV 'TOU Kav66.pou. CTijflt 70,Una TO EKjpll.jICU TO. /..lEPTl Kal EicEA9Elv Kal arrOKAEICIlI a..apaxoe, lmcril.icETal

2lI If. vgl, Erman, Xz 21, 96 fl', 26-111 bei Eitr (S. &-9); Olivieri, Riv. indogre-

coital. 8, 135-137 iH~ P "01 f P 1TpO We 21 Cl1t'O'fUJ.lVWSEVT. ""~iWCT1 P, so aueh zweifelnd Wet (i'lt"o'fU!J.vw6Eic Deubner, de incub. 24 28 so auch Wet TO P II Eitr IN die Vadante bezieht sich auf 27/28 :II) £CITl KU'iwv P [av]ECTI]K1JlWV Riefl, Class. Rev. 10,410 31 KAl'[!J.CI ... C;>c P K;I:'wl(lTOC We K)o.Yj!J.(ITwv'Nil d.Yj!J.(l<:Tioo)c Schmidt,

Symb. Os1. 3, 1925, 79 -riciuv 01 32 cupcv P 1tUPo.v Rie~ cupdv Ho bs, CUP<:lV Eitr

Ka'raTDlJIJ. I. PI )WTa TO (1),lUOV Eitr SS 1t'€PI~UPWCClC Bitr 34 YjAIO I P (l'fIOU We

YjI>.IOU We' f}klaKOO? Wii 36 a'fKc;t~'1 P I>. in Korr,? a'fK~y! [KP(lTwvj Eitr (h€lC) Kr 32 vgl.P I 61; ~vCI~~aivt;l TOV We aVCl1"i€iJ..ll TOV] Eitr In 3~f. wohl ::Spur der Variante (vgl. Z. 29) Ss. [Talc 16] vao? vg\. Z. 228 39 KaTEXoVToC P (Eitr) s. Ab~, Apol. 1~7

41) vgl, Erma», A~. ReI." 200 41 E. mE P ~[KJmE Pr E[1TE~lTCI We q.lTC6)r!~ Eitr

H ~Q.l!J.E6c;t[J.I] , qlIE(CI!J.EVQC P K(l.l( (ll-lq:l. We Kat !J.EB(lUq:I. We !Eltr 4 .. KCIl (lV1TC161 P

(i'lt"191 Kr 4, EIXPE10V P [COu] Pr, S Buchataben unleserlicn am Zeilenende 48 [VUKT1]KOp. Pr 00 EV€lC1' P heic We Das 1T ist kaum erkennbar, wohl absichtlica 8.usgewischt Ka.T{~PI;: P KflT<:lPPl'lEov Pr Ko,TcXppaEov Eitr 1((11 l(lP, E. We KCU TC! pl1:CI We~ Tapa~<ac> Schm Ka\ TcXpaE(ov Kal) 01. Kal 1Tap,SI Nov 61 €'fXPE1((lueVOC P ~ach 51 erne Z.

frei, 'lorn die Paragrapbos. $2-85 s, Ho, OZ 2 § 127, Eitr. S.9 ad. Z. 52-62

JV 26-73

69

Weihe: halt dich rein 7 Tage zuvor und geh dann am dritten des Mondes an einen erst kurzlich vom ~il gesauberten Ort, ehe jemand semen Spulumkreis betritt (oder anders: an einen vom Xii bespulten Orb), ~rach auf zwei 30 Ziegelsteinen, die auf den Scbmalseiten stehen , mit Olbaumholz, d. b. von Diinnholz, ein Feuer, wenn die Sonne bis zur Halfte aufgegangen ist , nachdem du, bevor noch die Sonne aufgir.g, den Altar umkreist hast; ist aber die Sonnenscheibe voll heraufgekommen, schneide den Kopf eines tadellcsen. as ganz weillen Hahnes ab, den du im linken Ellenbogen [haltst]; umkreise, bevor noch die Sonne aufgeht, den Altar. Halts den Hahn mit dsinen Knieen fest und kopfe ihn so, ohne daB ihn em anderer halt. Den Kopf aber witf in den 4.0 FIuJ3 und das Blut fang auf mit der rechten Hand und trink es aus, Den iibrigen Karper leg auf den brennenden Altar und spring in den FluB; tauch nnter in der Kleidung, die du anhast, dann rlickwarts schreitend steig ans Ufer, kleide '5 dich neu urn und geh weg, ohne dich umzudrehen. Ximm darnaeh Galle eines Nachtraben, streich etwas von ihr mit einem Ibisfli1gel auf deine Augen, und du wirst geweiht sein, Hast du aber keinen [X acht}raben, so verwende das Ei eines Ibis und einen Sperberftttich: hast du das Ei durchbohrt und die Schwinge se eingeflihrl, zerbrich es nach dieser Bestreichung.

Halt dich r e i n 7 Tage, bevor der Mond zum VoUmond wird, indem du dich blutiger und ungekochter Speisen enthaltst. Von dem, was du i6t, lass die Hlilfte zu gleichen Teilen zurtick fur die folgenden Tage in einem GefaB aus ~5 Goldstein, liber dem du auch iBt, und enthalt dich des Weines; geh, wenn es Vollmond geworden ist, in die ostlichen Teile der Stadt oder des Dorfes oder des Hauses, allein, und auf dem Felde wirf die ubriggelassenen Teile weg und 60 kehre dann schnell an deinen Platz zuriick und schliell dich ab, damit er dir nicht zuvorkommt. Denn wenn du uberholt wirst, wirst du von ihm abgesperrt, Bevor du aber die Speiseteilehen auswirfst, befestige einen ausgereiften Rohrstab von etwa zwei Ellen in der Erde, ein wenig geneigt, und hiing mit 6~ den Haaren eines msnnlichen Pferdss einen stiergestaltigen Skarabaus daran, um die Mitts gebundea; stell ihm in neuer, irdener Schussel unter ein neues, brennsndes Licht, so daB der Hauch des Lichtes ein wenig den Sksrabaus erreieht, Bleib stehen unerschroeken, wenn du die Stucke weggeworfen hast und hineingetreten bist und abgeschlossen hast. Denn der Gerufene wird dieh 10 bedrangen und drohend und gewaffnet zwingen wollen, den Skarabdus zu losen. Du aber lass dich nicht verwinen und Ids ihn nicht, bis er dir offenbart, und daan erst los ibn raseh, Wenn du aber wa.hrend der Reinigungszeit taglich essen

02 ZHrf\ P &3 dVEWl1TWV Wii 50 Ka't(i"icov Schm naeh EitT 56 H~ P Zn KaJo..XaivllJ s. DMP IV v. 8 e~[etJ~!~ EitJ.- €ql(t)ek Schm ~ql' ou: 'damit nichts danebenf;llit' Wil 59 'l11' KWJ..ll1C 1:' TIJc gestr., dartiber Y] J.10vI')EV P 1l6vl')(c) Eitr Ilovll 'ganz allein' Ho ob. Pr 60 otlrusc [nciXIY] Ho 61 anOKAlcoV P 63 xopTlK6v Kr (br.\ xwpIK6v nacb. Ho: UJpIK6v 'mit veescharfter Aspiration'; vgl. XAWPIK6c Z. 914 6el 1Ip~~d~lJ: wohl der unten Z. 70 genannte KAl')eeic 8& KavSapov (v fiber (1) P IlOPCPOP 69 (lTtOKXtCm P

70

IV 70-99

yap 6 KAT]8Eic KClI avCX"pd(CEI CE aTrElAWV £V01t'AOC cmOiAUCCl.! TOV Kav8apov. cv hE. .uTi Tapax6fjc l-ly]hE llrroAuclJc, I leT' uv xpy]l-laT(c~ COl, Kat OUTW Taxiwc ClUTOV cmoAlicov. ! amv ()E I-lEAA~C Ka6' f)MEpav EV Tfj uTVElIf Ec8iElV Kat: KOllldc6m,

;~ EtrrE TOV AOYOV rrpoc (CEA~V"V> 1:', QV1T€P METa TO EKpi!\jIClI £rraveA8UJv mlAIV ~pEk apo-rsei. I 'n6.nU63X iJ6e' n6.<l>o iiTWn- euo-r tJ6.i" e30"1"tJ ; xe 6.tJOK C6.6epTO"1"6 nuo-r-re .; eT63iJne.' I

q>UAaKTt1ptOV TaU rrpOKEtI-lEYOU' ypa\j!OY slc xapTY]V Ka8apov I a'll-lan arro so XE1POC ft rroMc YliVUlKOC ETKUOli TO rrpoi.l1To::KEII-lEVOV QVOl-la Kat <pOPEl rrepi TOV apICTEpOV ~paxio:va A1VljJ ()f]cac. lCTlv hE Ta TPaq>oIlEva' '6THIT XISU I TeU36. MJOK eTCwI.J3 eTTIO"f'W'. I

all'OAlIClc' arroAueetc TOV Kav8upov Elrre' '36.PKO [3 J",pK[ 0 ] i epurr: 3J.PKO 85 ne napeu iJUHT.' q>UAUTTE Tab€. II cq>6hpa. f) rrpdt:lC" KPOJ..lIlUOV. I <l>uAaKTf]pIOV rrpoc omuovtu: '1,0U6tJOG 03K KO"'fp[I]HA I 16. <p IIA arraA-

AaEov (KOlva) eaeunepoo-r lIb.P66.PX6.[ 0] -rXe.' I . '

"'AUY] rrpcc fjAtOV' crvoovicccc KaTa KECP(1A~C IlEXp[I] 1Tobwv . TlI!lVOV K(p)O'

90 T(1 Kat rrpoxuiowvlccc rralha CTllcOV Ka~TJavTlliKpU TOi) f)Alou Kal AETE TOV AOTOV KaTQTrlV O:UTOO crdc: I '6.tJK' 66.p66.plill9· 66.p66.pIW9 "'tJK' neGKO"1"T' I et- 6.30 ",AWtJ6.1 eAW6.1 C6.6AW9 6.UOT e30"1"tJ em I KO"'fi !Jnoo," Go "'tJOK ne SAp6Aplwa.' I

I I __ _ ,....! .... ,

,5 HGe neTUHOT tJnTOOT snrepe tJGWU6 TGO'1 A 6016 eIATC. X6.

.. , ... ~, OT .. , !- -t J- I

eupa e eTHC XA t;QU A neCIWT' I 900-r[ T]O e'" eo-ru eprec ASGtlHC. Ge

~I r I, r ,...., t- r~'!

apo T6.Gllpl i HC[SJ 1'60"1" XA 60i"6 i'ATI A SUpH XSCTH A eou ., A

IJTeGelJTW opn: uepuoo-r IJIthe neG~C I r IJAlI] 66 tJ6.poi" tm nJ.'iO'TT' .

• 2 uber ECTClV XP!,]).IClT. stehen von zweiter Hd. kleine getilgte Buchstaben ; liber XP!']).I ist 'Il"TU zu erkennen H da n:pO( ~TI'TtiKl( sprachlioh lI;o.millt, halt Wii das Z rur verachrieben aus dem Zeiche.u entweder fur (EA"V!,] oder i'jAlOC.Eitr verm. TOV "!TPO(<xEi).lEVOV) Pr erg. cVl.f]v!']v .;; epelC: P, dann Raum van 3 Buchstaben KPOU~U: P

l(pU~€, dann Ranm von 9 Buchstaben 84 UH" P, dann Raum von 3 Buehstaben

86 uber bCll).lOVUl Spuren von Buchstaben , lU(?,!'(?) erkennbar, Zur Sache Tambon:.ino RGVV VII 3, 9 b(U).IOVlaZ:oll~vOU( Tamb. 87 1;1¢HA, vielleicht auch 'iA<j>HA, Hinter

~ freier Raum in P : .. ~ X(UPl€) Eitr KOlvei PI e3elJnSpOO"1": das zweite 0 sieht nur ir.folge eines zuf'alligen Fleckes wie A ails (so Erm) X6. .rr xe P xa[O]UXE PI naeh

D:MP XVI 10 XWOUXE SS crveovtccc Abt, Apol. 167, 5; 1!)0 erg. rrpdElC (j P n:obLii

TU).Iv/xo't'Cl P YUI-IVllxo't'a Abt, Heckenbacb, De Dud. B. 43; 'f\I).IVWKOTa Wit, der das Worl vor n:Cllba stellt; TU).IvOV ~CT1lXOTa Ho OZ 2 § 265, Y€TU).IVWKOTIl oder "(\lIlVOV €ovTa Eitr "jlJ).Iv(Wv) <TU).IVIl)KOTa Zingerle, Bulicev Zbornik 174, 2; K(p)OTCl Pr fur K(p)6TEl (a, Helbing, Gramm. der LXX, lUf.) 91 neCKO,T' sicher, nicht neCKOTT~' (Erm) oder ne CKOIJT' (We); vgl. P XXXV! 849 92 S'iA30 (d. i. 'law, Jac.) so auch We Erm: ~ei"A30 Es hat anscheinend ein A am Zeilenanfang gestanden , das Zeichen ist

I wcgra.diert und der Platz nicht wieder benutzt i4 zu Anfa.llg Paragraphos HCt;

sicher, Rev We' HCe, Erm We HTtl ss .. AtJT66el..lTW P //IIJiTOG6IJTW .

Enn nG6tJTW bzw, '" . 6.tJnG6tJTW Rev nUAtJeGeuTW We

1) Die tfbersetzung von Z, 76 nach Erm. Xz 21, 98 2) normal wii-re

au-me. S) man vermiflt dell Mikel vor e.... 4) In 03K und e3eIJnepOOT

IV 74-99

71

und schlafcn willet, so sag das Gebet <zum Mond) siebsnmal, das du auch bei der Riickkunft nach dem Aneweden wieder sagen mu.Bt. Halt es geheim1): 'Der 15 mit hOlzernem Flttgel (?), dar mit gefiligeltem (?) Gesicht, komm herein zu mir; denn ich bin Sabertusch, der groBe Gott, der im Himmel,) ist.'

Schutzmittel flir das Vorstehende: schreib auf reines Papier mit Blut VOn der Hand oder vom Fu.6 eines schwangeren Weibes den nachsteheuden Namen 80 und trag es, indem du es urn den linken .Ann mit einem Linnenfsden bindest. Das Geschriebene ist: 'Schteit; Chien, Tenha, ich bin es, der") bindet und lOst'.

Entlassung. X achdem du den Kafer losgelost hast, sag: 'Barko, Harko ist mein Name, Barko ist main wahrer Name'. Wahre das gut. Ausfuhrung: 85 Zwiebel.

Schutzmittel gegen Damonen: ' ..... ~) Kuriel, Japhel, befreie (deine Wiineehe), Barbsrchaouche.'

Ein anderer (Orakelzauber), zur Sonne: kleide einen Nackten'') in WeiB von Kopf bis zu FuB, klatscbe, klingle vor ihm und stelle den Knaben der Sonne gegenuber und sag das 6-ebet, hinter ihm stehend: 'Ich bin Barbsrioth 6), Bar- 90 barioth bin ich, Peskut Jaho Ad6nai Eloai Sabaoth, komm herein zu diesem Kleinen he ute, denn ich bin Barbarioth,'

Isis 1) ist es, die 8) vom Berge kommt, mittags im Sommer 9), die bestaubte 9.

Maid, indem ihr Auge voll Triinen, indem ihr Herz voll Seufzer ist, Ihr Vater Thoth, der GroBe 10) kam herein zu ihr und fragte sie: 'Weshalb, meine Tochter Isis, bestaubte :Maid, ist dein Auge voll Tranen, dam Herz voll Seufzer, das ..... deines Gewandes besudelt?l1) (Wisch ab) die 'I'rsnen deines Auges'. Sie

:Z. 87) k5nnen verderbte agyptisehe Worte stecken. 5) scil, Knaben

6) Cf. unten P V 55 Bllp~apllla 7) Der Text ist ein Liebeszauber, die G5ttin Isis erzwingt die Liebe ihres ungetreuen Gatten Osiris. Der Zauber ist demgemii.13 gewi13 ursprnnglich zur Anwenciung dureh Frauen a.ngefertigt (s. Z. 144). Das ist auch noca aus den Z.120f. erkennbar, die urspriinglich gelautet baben werden: ne-

T6J.Jxilq eX~T, ne-reueqno-r iiaOOi"IJT eIJAHO -c iic31Ue 'was in seinem Leib ist, in meinen Leib, was in seinem Phallus ist, in meine'Vulva'. Die vorliegende Fassung ist eine gedankenlos vorgenommene Gmarbeitung zweeks Benutzung des Za.ubere durch :Manner. 8) neTIJHO't' - man erwartet TeTI.JHO", doch ist eine Andexung des 'I'extes nieht n5tig, vgl. Stern § 302 und 306. 9) Diese vbertragung des Testes iet gesichert dureh die Stelle im demotisehen Text DMP 'Verso 33, 1; vgl. Gr.JF. Xz xxxvm 91. Das e hinter GWU ist st5rend. Ea kann nicht die Praposition (altag. r)

sein (BO Griff, dar !tTe statt HC~ lesend iibet'Setzt: Behold he that cometh to

the girl). Es kann nicht zum Folgenden geheren, daa T 1st der Femininarti.kel zu Go ... (Das Original trennt Gwu eTGO, ab , doeh ist, me die Durchsicht weniger Zeilen zeigt, darauf nicbts zu geben.) Dieses Wort wird das bei Peyron S. 282 (8. v. ~e) oime Stellena.ngabe verzeiehnete koptische ~Oi" {ilia sein. 10) Vgl. unten Z.2289f. 'Epllijc (; 'ltPEC~IJC, "IClOOC 'ltllriJp. 11) opn wohl Qua.lita.tiv zu kb lOpeS PQlluere (Peyron s, v.). Ma.n vergleiehe zu dieser Stelle Diodor I 91. Vor uepuoo-r ist wohl ein Imperativ aasgelassea, etwa qeT (von kO qlOT, qWTe abstergere).

72

IV 100-125

100 nANA eooTT' n6.NA eO;i[o-rT] nA'io-rT AlBa.\. ilTSN TApel eNcius A'iKIU~ I

[ J' ¢I NSU,,] -

NO-r AWlPGS ee MeBew eC6NKATK6 ueu O-rCIPI I ' , , n ACON nee NTA-

ueo. weu.\.1 neG.\.q W6.C ! ~ oe 0 ~-rueNTGlfpe NAP~ HTe T6.Gepl HCI I

105 [neT2GAC lJJ.q Gs OTUSI-JTG.iIpl NA~';'K Ta nA'jo"h I: [nAw]A eooTT'

r .. ' OT [L ]0' ,

nANA eOOTT' n&IOTT' OTueNTW &NOK I W U)T Ta nSTGAq NAC Ge

Tt!.nNl TAGepl HCI 1 [TsswKl epuc iJw~ eneulT' j:;jNAB&::T 0-: .. 0 ..... ,

~, _ A AT' e. I [ , _c,

..... Heou uueo-r Ge GI NAq sexq nasexq nAJTIG6.A&OTG NOUT' na-

110 NITIBC' iJs6N1ne II [6Tp]6SUOTT' Ne HOTIST' iJs6N1ne t:..hpe I ., , . iJGcilq eqGOOUS WP6TB eqope WneSAd.[ l? 1 : qACU.bO. iJneqssNiOi ~N.i·i "uoq SliT cum ! [i:iLoq ~iJ neCiJ06 uo-rcipe Uel(f T6iJC6Ut i cuofo-r .iKecep

~,TlceTS , 01 ceTS I , s .:.\ c r r ~

all 10m TICATI eT6ueCKAT6 AaWI' II eCd.TI iJlS6 mCI WI6S sou iJlsl eAU,)S

Bl. ;I" iJlBI II Blli:f.e iJIBI eTKiJAJ.rTO-r P~I' slmA'jAG HCATI I eKSA'iTOT PH'"

-,f", > - I wTe . _ 6 _ TX _ _ r

N .... HT wnU6.0TCe nKATAKOITI I iJ96AOI weH uum : NUSCI6 iJIU' TGA-

l~O I-iliJl i iJuoc '':''wil iiiJiu euecre uiu iJCTI iin6TSIJ II TOOTC' eTOOT' n6-

-.-_ 0' OJ' C (, _, _ c

THpWC epwi' neT6iJXHC eXHT I neT6"6CHOT iJCIU6 6"AHOT "OOTiJT'

ex~w 1 TIOTI TIJ.TS 6X6WTIOTNOT TIOTIoiOT ! Gal GAN6pWOT iJ&A-

... .. . . ( ,

12~ Xd.AGeUHi "OTnWK6 I W{lCI 6WOTTI "IU euecie "'IU TATATWTOC II eGo.-i

10& Erm xrue We KIUe 101 AWWG6 auch Re .... allenfalls auch AWO-rGe

mCiglich 106 wobl [tiJ~~T zu erg-anten, nicht [3wjctT, da dieser Text ebenso wie die folgenden das 3 nicht gebraucht. Er verwendet fUr h nnd 1J. den Spiritus asper, fUr

h u. h X 108 das iJ, daa Erm und We vor N H gebea , ist auf dem. Original nich t erkerm-'

bar - 109 Rev .. nGd.Ad.OTG ·Erm. nAnG<l"~OTG We HITGAAAO"C'G. Das

TI ist sicher 110 enuo+r-' sicher, ecuo-rr-' Rev Erm 6CUONT' We ecuo-i-r-' We' 111 vor WGwq lteste, die zu T und n passen 116 lies eN (vgl. Stern § (56)

111 U&OTCJ (d. i. uao-rce in Ud.OTCI korrigiert), nic!:.t UAOTCe (Erm We) 118 Paragra phos

1) Wortlich 'meine weibliche (C~IU6) GefUhrtin', vgl. Griff. Xz 38, 91; tum Vorangehenden siehe Ho, OZ 2 § 221 2) So etwas m~ AWWCD bedeuten. Es ist kaum an AwelC6 (k" Aoe1C6; zu denken, das Wort bedeutet iibligens

nieht sowohl culpa {Peyron) a:s 'Vorwand'. 3) KIU~ d. h. KIU5 in KIUI ge!!.ndert. Danach ist also die Auffassuug als KIU e begin so (Griff. 1. c,) ausgeacbloesen.

4) Grin'. erganzt 6p6 oder 61016 und iibersetzt [while was] my brother ... , . with me Erm.: 'Lund nicht schlaft] n::ein Bruder .. '" mit mir', Der erste Vorschlag paBt nicht zum Zusammenhang, der andere wiirde fUr die Liicke zu viel Platz beanspruchen. Zu der ganzen Stelle ist Plutarch de Is. et Os, 14 zu vergleichen. Nephthys ist nach dem alteren llythns die Gemahlin des Seth. In der spateren Tradition ist Seth als Bosewicht verpont und in der Gotterfamilie, also auca wahl als Gatte der Nephtbys, dureh Thoth verdrii.ngt. Cf, Brugsch, Religion S,713. 5) d. h. 'die mit zukam", 6) Griff.:

N"HeOn = " ..... eT<Ww. Er iibersetzt: there [are many of those that! trample(?) there. 7) N<lq ist in "5 (2 ag. fern.) geii.ndert, was bisher iibersehen ist, 8) Der FuB heiBt kb tC4AOX, plur, NlCd.AATX, doeh kommt aueh (Matth. 4, 6) TeK66.Ad.7J;:

IV 100-118

73

sagte ibm: 'Er liegt nicht bei mir, mein Vater, Affe Thoth, Affe Thoth, mein 100 Vater, ieh bin verdrangt (?) durch meine Genossin 1), ich habe ein V ergehen (~) 2) gefunden 3), ja Nephthys schlsft mit Osiris ..... 4.) mein Bruder, der Sohn meiner :Mutter mit mil'.' Da sagte er zu ibr: 'Es 1St ein Ehebruch gegen dich, siehe, meine Tochter Isis'. Sie sagte ihm: 'Es ist ein Ehebruch gegen dich , mein Vater, Affe Thoth, Affe Tboth, mein Vater, es ist eine Schwangerung von 105 mir selbst 5) '. Da eagte er ibr: 'Steh auf, meine Tochter Isis, und geh znm

Silden von Theben, ZUlli X orden von A.bydos. Dort gibt es 6). Nimm

dir7) Belf, den Sohn des Belf, den mit dem ehernen FuB 8), den mit den eisernen Fersen, daB er dir einen doppelten eisernen Nagel schmiede mit (breitem Pj ue Kopf, mit schlankem PuB 9;, mit fester Spitze (?)10), Ieicbten Eisens, Bring ibn

vor m.ich, tauch ihn in das Blut des Osiris 11), gib ihn, daB wir .

diese unsinnige 12) Glut auf mich mehr als jede Glut, jedes Kochen, jedes Sisden (?)13), jedes Dampfen, jedes .... .1'), welches dn auf diesem Feuerbecken 115 machen wirst, das wirst du machen im Herzen, in der Leber 15), (in) der Trngebung") des Nabels, im Leibe17) von NX, welche N N geboren bat, bis

vor. 9) Z. m r. lIluB die Bescareibung des 'doppelten' Kageb enfhalten. €lJGooue J..ipeTs iat wahl k" €lJ~OOU6 (*~wwue tenuis, gracilis sum) nicht €qGOOUe ;GWWU€ detorquere; ilPA 1'4. 10) 6lJOpG JJnClJAA[e] ubeIsetzt Griff. <beeing tied in his tongue.' ope kana Qualitativ VOD k" wp~ 'kalt' sein oder k' wpJ: firmum, tutum reddere. AA. zu "A~C] Zunge (als Teil des :::Iagels wahl Spitze?) zu ergll.uzen? :'1Qglich ware auch AA~IIJ; acies , aciale oder !'acier Ser. XXXIV 26 (Peyron) im Parallelismua zum folgendeu S61-JIUG Eisen. 11) Blut des Osiri~ im Liebes-

zaubsr auch DMP 15. 13. 12) K.iTe glei<:h kb KAt intelligo, prudens sum.

13) Eigeatlich "Seufzen'. Ob ~6u verlesen ist aus XUDU gleich k' ~UOU 'heiB aeill', wie in dem verwandten demotiscben Text (a. unten Anm. 11) ateht? 14) 6g~~9 Griff. /:Very sweating(?), also k· qWT6. 15) uao-rce, UAO"l'CI masc, 'Leber' (demot. mlC8 masc. altag. ma$ . t fem.) ist eine Bildung wie k' XATq6 (m. alti!.g. tjri(. t fem.), vgJ. Stern § 140. 16) Da das Zeichen aber dem e ein I, kein Akzent ist, so kana das € nicht ala PTli.position aufgefa.6t werden und die tJbertrag:.lIlg <mein ..... zu legen an den Nabel" etc. (Erm.), (or laying my KWTe(?) on the nave! (Griff.), die die Auf~lthlung der Korperieile in stOrender Weise unberbrach , ist unmoglicb. Ich mochte ann ehmen,

WTe

da6 das ratselhafte nli~TAKOITI einfach fur nKWT6 stehb, also KATA, KOIT!,

(I{;WT€ drei verschiedece Versuche darateIlt, den KJsng aines und desselben WoItes wiederzugeben. Davor wird I.J zu erganzen sein, DaB die so sich ergehende, anscheineud

kiihne Emendation ~1.J:nKWT€ 1.J96Anr richtig ist, beweist der sicher auf eine sehr alte Vorla.ge zuruekgehende koptische Zauberpapyrua Berlin, Kopt. Urk, 1 II.j, Verso 2. 17) Zu vergleichen ist zu dem ganzen Abschllitt der demotische Text D:\lP XXI 30-32, der in Emschrift, und Uberaetzung lanteb: ij nb b,mm nb s!!t'i nb nt e-lr-k n-lm-so ,H n p'1 hrw e--h'~k sw an p) it'J te p) we! p j mws p', njt n 'st·. t P 1 m!!ese • j p j m!.!t !!em '11, \ spjr-w '11,) ef-w n& ~s'w '11, 'e nb :un p} lJ'r '11, mn emsj mn s' nte Sm(?) m ... d(?) mn e-msj mn e m; nb nt e;- n·im-w. 'Jede Glut, jede IIitze, jedas Feuer, welcae du beute machst, du sollst sie machen im Herzen, in dar Lunge, der Leber, der Milz, der Scham, dem graBen Gedll.rme, dem kleinen Gedarme, den Rippen, dem Fleisch, den Knochen , in jedem Glied, in der Rant von ~N, die NN geboren ha.t, bis. sie folgt(?) :::1'N, den SN geboren hat, nach jedem Ort, WO er weilt.'

74

IV 125-148

w6U "

U6W IJIU €lU6Cle WU' Ge AIJK TO I CI I-lTO AIJK no-rp CI uno-rp AWK'

(, - - - "r

AWO"r'n eqsl , KAOU' tJWO. unpa eqTI uuoq eoeunepo I O"r'CIPI nepo

o-rcepo-reuaepe lTAm..l6LCI I iJnTo THpq Ge K6wBLCI iJ4>HT iJtJlU' eue] m ere WU' ee eleuUI IJST6wn6ctiT epoi 61JIU I euecie WIU Tel iJnoOT. !

CoU AETOVToe lav dEAoe 1TOAUC €.v T4J CTO.ua,T1 TEvl1Tal, VOE1, on VOCEl Kat poulS~ AETal COl I A ClATtccnl' EC(V Xac,UTtcJ;I 1TAEIGcXKIC, pouAETal II1TPOC ce fA8E'iv. lav M mapfjc bic 11 Kat npoc, ! OAOKATlPEl Kat a:VEPXETal, QeEV lCTiv' lav KEI<pa.AapTTteue Kat baKpUeJ;lC, vocsi 11 Kat TEAwrq.. I 'Goi' eTne lJeLC6 nGo'i iJcATGAn61 140 Gal I enuo-ru tJ6LCI NOooO"r'O' iJCAlJASiw WeLCI!1 il¢HT iJmKO' C1J60"r' t'iJf'U6IJeUIJ,?T'i ! MeLCI iJ4>HT iJOTCIPI iJcAHGr 1J6LGI I iJnpu iJCA nOTOIW uei.ce iJ¢HT.: NIJIU eU6C1e unr: iJCAWU' eU6CI6 IJIU" i mUTaV1TEPTuVctlKWv. 145 omv bE Kcml Tuvm::KUJv, AETE lvaHui: Tae 8TlAEia.e fTEipwv I l1T! rove appEvac'

66 eeome ecce: 660me 6CO"i"0IU 660m6 [ 6CJJKWooT' ueu K6o"r'e

1t7 KAOU P kart. aus n(dariib. K)AOKA 128 nlJeLCI; das List aus C, daa

darauf folgende C aus q geandert 182 In den folg. Zeilen seheint I;Ifter w fUr a (vuicei, 1I'ptuc) zu stehen, "C'raache in der Fa8erung. ISS Paragrapbosetrich (wie liber 138, 144, 147) d€Xoc steht fUr da;\.ov cr6j.ta: n1i.ml. des Knaben, WiL Vielleieht ist die 2. Person im Polgendsn such in die 3. zu verwa.ndeln, Pr 13& 1I'pOC P -rplc Kr, Phil,

!H, 562 liO CWOO"r' .. TI ueueuuo-r Rev CWQOT ~T' u6IJcltb~"r'1 (oder

UeWCA~IJT"r'I?) ErIn cueo-r <bTl ueueunue-rt We 6uiJC6Ti We'

146 ttTI statt tOn iat moglieh zu Iesen. 'Hapi u.lf.nevis'? Jac. 1~4 Diese Gebraucbs-

aaweisung ~eigt, daB hier ein koptiachea Rezept wie Z. 94 If, folgeu sollte. Wii Nach Pr ist auf appEVac (146, Rest der Z. frei) zunachst 1311-143 mit Veranderung der Namen zn aprechen : dann Anschlu.B an 147

1} T6AIJ~1J1 ist zweifellos verderbt, Nach dem eben mitgeteilten demotischen Text wird da.f\ir 6,\IJT.lIJ.J1 su Icsen sein, V gl. auch Z, 151. 2) V gL die Bemerknng zu Anfang des Kommentar~ in Anm, S, 71,7. 3) Znr t'bertragung von GOT vgl, Griff. Xz xxxvnr 92. 4.) AAXiJ.G6UHT IJOTnooK6. DaJ3 in dem ersten Wort der Xlt.me del' Nekro-

11,[ 0 ""

= =-<I:!, ..

pole LI >CL ~ von Abydos stcckt, hat Erm. (AZ XXI 104) festgestellt. Del'

Name ist grazisiert im DMP 15, 27 in der Form ·'A;\'xal erhalten, wie Lauth (XZ IV 36) bemerkt hat. Bei diesem Zusammenha.ng scheint mir die Vermutung nahezuliegen, daJ3 in o't'nWK6 die andere Osirisst1i.tte von Abydos ww-p~r steckt, die demotisch in del' Schreibnng up41) (pap. Berlin 8351, 3, 16. 5, 9~ belegt ist, Dnrch Streichnng des einen Spiritus asper (dell der Pap. mehrfach feblerhaft setzt) scheint es moglich, Sinn in die Worte zu bringen, die zwischen den beiden Ortsnamen stehen. In AGe hat Erm. (Az XXI 104) k' AX6- "sprieh.' (Status constr, von AXoo, Stern § 384) vermutet. Unter allem Vorbehalt mochte ich .darauf hinweisen, daf wir in *(1.!J(d)e dieselbe Form von AW, ago i(d) ~or uns hsben konnten, die von Ulce, ltg. msj, im D~P Verso 16,3 AUCIS amsje lauten, also die imperfektische Relativform, cf. Grilf. Stories B. 94,5, lch iibersetze also 'welche Wahrheit sagen in T:pOke'. (Die Bedeutung 'richten' HiBt sich fUr &l mtf, t, X6U6. AIU6 zu keiner Zeit naehweiaea.) Die dialektische Form uHi' 'Wahrheit' kann in einem Terle, der ooO"r' (Ruhm, Z. 127) schreibt, nicht auffallen, 5) lies we'ci J.Jf..IO,TI IJIU. k" J.J6~Ce cc, w(UUO-)! Zu dem Schwanken zwiachen e und IJ vgL z, B. Z.118. 6) Hinter dem ersten J.JIU Aualassung? Etws iJCA IJIU

zu erganzen? 7) lies eGOIm statt eoorr (= k" 6~oon6 UIJ IJIU etc.)?

IV 119-148

75

ich 1) sie bringe ins Haus VOn X N, den :N N geboren bat, daB sie gebe, was

in ihrer Hand ist, in meine Hand, was in ihrem :Mund ist in meinen Mund, was 120 in ihrem Leib ist, in meinen Leib 1I), was in ihren weiblichen Korperteilen ist,

in melle msnnlichen Korperteile, sogleich, sogleich, sofort, sofort. Erhebe dieh") hin zu den Konigen VOn Alchah'), die Wahrheit sagen(?) in Upoke, errege jeden Gott') (gegen :N N)6), die S N geboten hat, daB ieh sie schicke, um zusammen zu sein 7)(?) mit N X, den N N geboren hat. Denn ich bin To 8),125 Sohn des To, ich bin der Gro.Be9) (?), Sohn des GroJ3en(?). Ieh bin Anubis, indem er den Glorienkranz '") des Re trligt und ihn auf das Haupt des Konigs

Osiris, des Konigs Osiris-Onnophris, setzt , . das Erregen der ganzen

Welt, damit du das Herz der X X erregst, welche N N geboren hat, damit ich wisse 11), was in ihrem Herzen ist in bezu g auf mich, in b ezug auf::-r Nl2), 130 welchen :N ~ geboren hat, hier heutigen Tages.' Wenn, wahrEmd du sprichst, viel Speichel im }fund entsteht, so wisse, da13 sie (die N~) krank ist und mit dir sprechen will; wenn du oft glihnst, so will sie zu dir kommen. Wenn du sber zweimal oder noch mehr niest, so ist sie gesund und kehrt 1S5 dahin zuruek, woher sie ist; wenn du Kopfschmerz hast und transt, so ist sie krank oder stirbt sogar. 'Erhebe dieh zum Himmel, errege Psehoi 18) nach der Erlauehten 14), erhebe dieh znm Nun ('C' rB~t), errege Th6th nseh N abin 15), errege das Herz dieser beiden StiereI6), Hspi und :Mnevis (?), errege das Herz 1&0 des Osiris nach Isis, errege Re nach dem Licht, errege das Herz von N N, geboren von NS, naeh XX, geboren von XN.' Das fur Frauen, Wenn a.ber gegen Frauen, so sprich, indem du umgekehrt die weiblichen (Dsmonen) gegen 14.5 die mannliehen erregst, also 17): 'Wenn sie trinkt, wenn sie i.Bt, wenn sie schHift

S) TO CI IJTO auch Pap. III Z.679, daher Ist woW die naheliegende , von Erm. AZ XXi 104 vorgeschlagene Anderung in no 'del' GraZe' abzulehnea. Zu vergleiche~ ist auoh DMP X.Vl1I 14/15, wo T', .... p j ~r n lwlw 'To .... del' Rundgesichtige (d. h. Anubis)' genannt wird,

~; no-rp CI •. mo-rp wahl mit Erm. 1.1. in nOTHp CI nOTHp zn verbessem, vgl. die iu a.gyptischen Zaubertexten huufige Beteuernng ink 'lCr 8" wr 'ich bill ein GraZer, Sohn eines GraZeD' (z. B. hierat, Zauberpap. van Turin, 8. meine Hieratischen Lesestiicke n 30, 11 [19. Dynastie, 14. Ja.hre. v, Chr.] und oft). 10) 'Del' Hundsgesichtige ~Anllbi8), dar mit dem Goldkranz" (k' *KAOU NIJO,S) DMP XVIII 14. 11) euui d. i. k' eure, dieses Verb wird im klassischen Koptisch mit e konstruiert. 12) Riel' war Xame und Muttername des Rezitierenden einzusetaeu. 13) near Z. 1643 ljJOL, demot. p" iij, gra~siert 'Vale, ins Griechiache iibertra.gen durch 'ATil90bai",wv, vgl. jetzt )Toiler, Rhindpapyrns S.54*. 14,) demat. spii. t, $pse·. t, spsj', (al1;ii.g. sps. t), grii.zisiert !:1l1ljJIC, I.EIj11C, Beiname von Gottinnen, in den Rhindpapyrus das weibliche Gefolge des Osiris, auf Philae die Gottin Isis; vgl. Brugsch, Thes. 1004. 1009. 1033. 15) 1Ji.\61J.J doeh wohl eine Giit~ unbekannt, Als Gattin des Thoth gilt in alterer Zeit Sescbat oder Maat, sekundar auch Nephthys, s. oben S.72 ADm. 4. 16) KO Stier, altag. k'>, iat B:.optiscn a.nscheinend nicht erhalten , wohl aber altkoptisch in dell Glossen des Leid. DMP, vokaliaiert ko. 'Stier' ist ein ba.ufiges Epitheron des agyptiacben Gotter, Thoth ist z. B. 'Stier des Westla.ndes' d. b. des Totenreichs, vgl. lioller, Rhindpapyma S. 73·. 17) Daa A e, das die indirekte Rede einleitet.

76

IV 149-189

ereneep e6THC .:.iTAn6ep ¢ci-iT ilTAn6~p [lCTHO'T iJTAnMp;: TeC-

150 GOUTe NG6C 6THK eNTAne£lp necxo,N I TO'Tt-tl iJUAHAUAj( GAHTed l"pO"i iJTJ.'iUl I eU6T6uneCHT GACPO'T U6N neT6CU6!'1 epolq] I eeu TlIlTI TIOTI TIOTHO'T TIO'THO'.'

B14r. NE<pUlT11C,'¥all!J.11TiXl\l, ~aClAEl AiTUTITOU ului Vo~i4-', xaipE1V' ETIEl

156 CE () .u~Tac eEOC a.TIEKaT~ CT11CEV ~aClr..e:a CtlWVOpIOV, f] OE <pUCIC KCtTE:CT11CEV ap:cTOV coqnCTTJV, KUI ETW COl ~OUAO!J.EVOC EmoEiEaceul T~V EvE!J.ol <pIAoTIoviav I a'ITECTE1Aa. COl 160 TiJVOE TflV TIpaELV ~V mlClJ EU. KOTIi<;t tEpaV ~mTEAO\.l).l~V1"]V E.V~PTElUV, 1]V KUl. (ciI) i bOKIIl6.cac eUU).la.CElC TO TIapaooEov TftC olxoivouicc Taut1"]C" CKE\lJlJ ~)ta AEKa.V1"]C aMo1'tTou ! E.V fj ~OUAEI nMEPGt ~ vUKT1, EV tfl ~OUAEI TO'ITl-!l, I eewpwv tOY €lEOV EV 165 Ttf/ UO(lTI KUI <pwVflV AIl).l.:~a.vwv EV cTiXOIC TIapa. TOU €lEOU, ole ~OUA€I' otcerc I Kal TOV xocuoxpuropc Kat El T1 i'iv TIpOcefjc, EPEl I OE Kal. TIEP! aAAwv, wv ~rrEPWTiJCElt. ETIITEUEEI i XP1"]CaIlEVOC oiirux , TIPWTU ).lEV CUeTo. €lEIc TIPOC TOV "HAIOV TpOTI4-' 170 TOUT4-" o'(<;t ~OUAEI a.Vci:TOAD rprrciuc oOC1"]( Tilc CEAllV1"]C ETII OWj.lUTO( \J\lJl1AOTaTOu I

clvd€lwv crpiircov fTIt rfic Tft( cwooviov KUea pov. rraiEI eilv ,uUCTIlTUJ"fljJ. eil be atJT()c CTE\lJUME,VOC KlceljJ 1..l0 .. cvi ).lECOUPUvEOVToe TOU f]r..iou I wPGt TIEj.lTtTlJ xcrc-

!15 KAiel1T1 6.vw ~A~TIWV Err! TflV I; (lVOOVa TU).lVoe Kill K~AEUE COU TIEplKaAUTITEeSat I -rouc o<pellA,uoilc T€.Aaf..lwVI f..lEAC!.Vl Kill -rrepICTEiJAlle eEauTOV VEKPIKtfJ Tparr,+, xcuI..lUWV roue 6<pflaA!J.oue, TO VEUf.l1l ~XWV rrpcc T0 nAI4-' KaTa.PXOU AO,TWV TWVOE. AOTOC"

1S0 'Kpurcis Tu<pwv, ifte 6.vw' CK11TITouxiae CKI1TITOUXE Kai bUVQCTU, €lEE SEWV. '

«vaE a~€paUEVaWOU (A6TOC), TVO<pEVT1V6.KTIl, , ~POVTIlTWTE, AIlIAIlTIETE, VUKTUCTp6.TIteX, \j.IvX < p)o flepl-loq>vCT]CE, 'ITETPEVTlVQKTU, ·rEIXOC(lq.lOITIOlf, KOXAUZ:OKUIlWV, ~uSOTapll-'

185 EOKiv11CE, II 'IW€P~i)T co Taul f.tl"lVI· eTW Elf.ll 0 cuv COl ! Tilv OAI1V oIKOUf..lEVI1V aVllcKIl-

}"Eueac Kai EEEUlpwv TOV UE"j"UV "OCIPIV, OV COL bECf..lIOV rrpociJivETKU. eTw Elf..ll 0 CUV COL CU,u).wxTJea.c Tote eEOtC I (ot bE' TIPOC Toue eEOUC), ETW eJ).l1 0 KAElca.C

149 4lc,L1H Wet 160 NGt> CeTHK P nec-ro-rui Rev nec.x:ON We' nee-

XO'T We' nec-lo+ Erm 161 MTJ.UI We J.JTJ.eUI Erm 162 Ue'T, OpG We' U6'T1 opo We' ~O'TXI!!tt Erm 10& Rest der Z. frei, nnter den ersten Buchstabea die Paragraphos, Seitenrest , etwa 17 Z. frei wie Bl. 3'. 164-286 Ho OZ 2, § 241- 244 t~4-165 .A.bt Apol. l7lf.; vgl. Pr, Akepbalos 18-21. 165 ec 1M coqncrnv: das Wort beatimmt Abt, dieses Stuck ins 2. bis 3. Jahrh. zu datieren (S. 171, 4)

160 Kat (cu) ? 162 (lUTOTITOU P -ov We Berw .A.bt Ho lluT6TITT]c Wii. 164 av EV {lb. xul 'rov KOCf.tOl(p. Ho 160 Bu o'iwc vielleicht ein JUDges Futurum z.u oill«, Wii. IIljJl"I Eitr Ho halt den Accus. far Gloasem zu TOV B€6v in 161,. KOCUOKp.: vgl. Anecd.

Boiss, 4, 218, 3. 166 rrpo(So..llC? Wii. 168 naeh OUTWC P ueier Ranm VOn 2 Buchst.

<ucTo.eflc Ho 189 d P 110-1$~: vgl. P r 65-09 1<0 ceAl"Iv €1tlllw~(l.'r UljJl"IAOTaT

vgl. P VI 3; Dei5m. Licht v. Ost.' 379B 119/180 Paragraphcs n~- 200: van Herw:erden~ lfnem. 16, 317/19; Wii.~nschJ Seth, Veril. 91; Abt Ap. 46f.; Reitz[ensteil)] HelL Myst.' 73: VaD Groniz:geD, De Pap. Ox. 1380, 22. 25; s. die Literatur bei Pr, APF 8, 1:;126,

113; metro Ausg. im Anhang 119 M 180 av 181 A P Den ganzen MTOC-o.~€p. s, im Verzeiehn, der Logoi 'fVO!peVTlVaKT(l. P TAWX€V't". We Herw Ho 182 AEAarrE'r€ P AlltAaql~TI1 Kr, AalhCn;u€ Schmidt, l>.all>.o.rrETl1? V gl. P Xli 8, 20 vUKTaCTpUrrl"l'r€ Herw ljJuXO'a~p~Oq>UCl"lCE p IjJ\JXpoeepf.l0qIlJCaAE Herw, Ho, doch s, \Vii, A.RW 12,10 18& -'!C-

IV 149-189

77

mit einem andem, werde ich ihr Herz bezaubem 1) und das Herz von i1r2)

bezaubern, und ich werde ihren Odem bezaubern und werde ihre drei 3)

..... bezaubern und ich werde ihr lnneres bezaubern .... " .. iiberali, wo ich "iI14), bis sie zu mir kommt und ich weiB, was in ihrem Herzen ist, was eie tut und woran sie denkt, sogleich, sogleich, sofort, sofort.'

Nepho t es begrliBt Psarnmet i oh o s, Konigvonlgypten,denewigleben-ls5 den. Da dieh der groBe Gott als ewiglebenden Konig eingesetzt, die Satur aber den vorzugliehsten Weisen aus dir gemaeht hat, sende ich dir, da such ich den Wunsch habe, dir meinen Eifer zu beweisen, dieses Zauberrezept, das in aller 160 Leiehtigkeit eine heilige Wirkung erzielt; hast du es geprilft, wirst du tiber das Wunder dieses Verfahrens staunen. Du wirst sehauen dureh eine zur Schau im wachen Zustand geeignete Sehiissel, wobei du - an welchem Tage oder in welcher Naeht, an welehem Orte du willst - den Gott im Wasser siehst und eine Stimme vernimmst in Orakelversen vom Gotte, die du wiiuacbest. Aueh :65 wirst du den Weltenherrseher erfahren und was du sonst etwa auftriigst; er wird dir aber Auskunft geben auch tiber anderes, wonach du fragst. Du wirst Erfolg haben mit der Befragung auf diese Weise. Zuerst vereiniga dieb mit Helios so: an einem beliebigen Sonnenaufgang, nur muls es del' dritte Tag des Mendes sein, steig auf das Dach des Hauses und breit auf dem Boden ein 170 reines Linnen aus. Das fuhre mit einem :.\1'ystagogen aus. Du selbst bekranze dich mit schwarzem Efeu, und wenn die Sonne mitten am Himmel steht, in der fiinften Stunde, leg dich, nach oben bliekend, naekt auf dss Linnen nieder und laB dir deinc Augen mit einem schwarzen Riemen bedecken und verhulle 175 dieh wie einen Toten, die Augen sehlieBend, den Kopf der Sonne zuhaltend, und beginne mit diesen Worten. Gebet:

'Machtiger TyphOn, Zepterhalter und Herrscher der Zeptergewalt dort 180 oben, Gott der Gotter, Berr (AberamenthOou-Formell, Dunkelersehtitterer, Donnerbringer, Stiirmischer, ~aehtdurehblitzender, Kalte und W1irme Hauchender, Felserschutterer, der du 1Iauern erbeben machst, W ogenerreger, der Tiefe Erschiitterer und Beweger (ZW): Ich bin es, der mit dir die ganze Erde 185 dnrchsucht und den groben Osiris aufgefunden hat, den ich in Fesseln dir zuflihrte. Ich bin es, der im Bunde mit dir k1impfte mit den Gottern (andere: gegen die Gotter); ieh bin es, der des Himmels doppelte Falten schloB und ein-

1) altilg. ply" van Griff. (AZ XXXVIII 13) erkaunt, 2) V gl. h) te-J' ..... p ',j lJ He

'rnein Herz " .... das meinige Herz' DMP Verso 12, 4. ;~) Auf die WorttrenD:J.llg in P

Ge C6THK ist nichts zu geben, G6C wfu:da etwa k' ~G entsprecben, wofur die Bedeutung 'Loch, Wunde' be\egt ist. Doch ist das Wort nach einer Stelle im Cod. Borgiao. 148 (n~G UU6Pe~) masculin (Notiz in L. Sterns jetzt mir gebarigem Exemplar von Peyrons Lerikon). HK kann .. Qualitativ von WK intrare sein ; vgl. Spiegelberg, Rec.

de trav, XXIII 201 4) So Erm, AZ XXI 106.

1l0:1l'OI~ P -CElCU01l'Oiy]CE Herw, Ho 184 KClXAClZ- Herw ~uaoTlipClEl, :l.icCO!-lat Herw Ho 1810 S. Z 205 lSg o.vaCKClT€U(ClC P 6.vacKaA. We 187-200 iibers. Zucker, Rosch. LM 4-, 715; Preisendana, AkepbaloB 19.

78

IV 190-243

ISO oupayou btccac TITUxaC Ked xouuccc IlpaKovTa TOV I a.SEWprrrov, crnccc BaAUCccv, pelBpa, rrorouurv I VaIlCl.TCI., QXptC OD KtJPtEUCt]C rficbs T~C CKl1TITOU Xia.c. (, ccc iss CTPU7tWTllC UTIO SEWV VEviKl1~Cl.I, ! rrpllVT]C PEPt~1J.CU unviooc E'ivEKEV KEV~C. :: ~TELpay, IKETw, TOV COV, 'lKvOlj~at. <piAOV KUI ~[ti] I us ph¥1JC XSOVOPIq>~, (ivat SEWV CtEMlvaEpCtpwiSepPESWpapE<l.VluW.. bUVCtJlwCOV, 'lKETW, I bOc TE ).101 l'a1JTl1V T~V XCtptv, 200 'iv', OTav T!Va. o.VTWV , TWV SEWV q>paew ).lohtv, E).laic li01batc Sq.TTOV II 6q>e~ uo; ).lOAWV. VI;!.'iVE ~aCCtVIlTr,,:"aTou i scrrrou Ml1VWcpCtECUl1 -:raTrTOU /-Il1VWcp': IlEClU'1' TpaU<l.1IT1· 'IT!:uXPTJ' rpuucpu: rcrou ).lllCP· ).lOUPIl1· ClvxouxacpaTCTCt' ).l0Upco.· I apClIlEI' 'law' aSSapau'( /-IJ]VOKEP' 205 ~opo '; n:TOUI-lr,S' aT Tau'i !J'r]Vl XCtpxCtPCt' 'IT":"ouII-lCtu' AClACtl.VCt· TPIlU'i TPCtUEqJE WlllW i cpop-rouXCt·

CtE1110 iou oTJWCt· Eai IlETJI I WI law Ctrl1 (ll ICtW.'

210 TClUTa (01..1 €irrOVTOC I TPIc cl1~E10V ~cTal T~C CUCTaC€We TobE, eu bE II ,uaTlK~v

Bl. 4. v. t;JUXT]V ~Xwv OTIAleSEie ).IT] Sa).l~TJefjc j IEpaE Tap TI€Aa."flOe KaTUTITaC TU'lTIEI ce Tale I TITEPUtlV eic TO TIAae~a cou rcurc aUTa bTJAWV EEaivClCTnvai (E. ev bE

215 uvaCTac liuqJlECel1T! AEuKole I E'{~a(lv Kat E.TIieUE E.rr! SU~laTTJpiou TE1VOU &i~r{Tov

Ai~avov crcrovictov AE'fWV Tab€' 'CUV€CTa BTlv cou rij IEPq. ~opq>fj. E.buva-

~WeTJV T0 lEP0 (01..1 6v6:~ail, E.ITEiUXOV eou TnC a.IToppoiac TWY uruewv, i

'~0illE, 8€E.· €iEWV, Ci.vaE, bciuov aSSmiiv souSoui I TaUaVTl' Aaw amaTW.' TaUTa

220 rrolilcac KanASE II icOSEOU q:nJcEUJC KUpl€UCae TnC bla ,aUll1C rftc CUeTa.' CEWC Em,EAOU,UEVl1e UUSOTITIK~e A€KaVO).laVT€lUC : a).la KUl V€KUOaTwrn.c.

CKEI.jJIC Err€lba.v nOTE pOUAE.I l eKEl.jJacSo.t 1tEpt ITPUT).Ia.TUJV. Aapwv anoc

~z~ XaAKOUV, i n AEKavTJV ~ cplaATJV, o'iay Eav POUAQ, ~aA€ libwp!l - ~a.v ,U€.Y TOUC t'ITaupaYiouc SEoue KA~Z:I), lnVIOV, I Ea.V bE roue EITl"fEtaue, SUACtCClOY, {av bE ~OClprv 1\ TOV ~ Ccocmv, 'ITOTa.~IOV, Eav bE. vexunc, TITJTa'tov - KUTE XlIJV Errl roic TovaCl eKEuoe, EITl~UAWV gAUlOY 6~q>a!KtvOv Kat eu U\JTC)c ETC!KUrrtWV ~v T~ eKE.UEI AETe

230,OV !I AOTOV TOV UITOKEi).l£VOV Kat 'ITpaCKaAOU, OV ~OUA.EI SEOV, ! Kul ElTEPWTCl., 'ITEpi au ee:h:I(, Ka1. aTIOKPIS~eETUi cal : Kal EPE:1 (01 ITEpi rraVTWV. Eav bE Elm;J, arrOAUE aUTOv I ,fj arroAuCEl, O( ,0bE UUT0 AOTl\i XpW~€VO( SaUl-lawe. I AOyoe hET6- )35 ,!..lEVOe ETri TaU CK€UaUC "AIlODv nucvruu] Aa'i/-louTClU pL1tTOU ,UIlVTtlUI iucvrou Aav":"ou Aa1rTOU/-Il' avxw/-lax' apCl1tTOUlll' beupo <~Ol>, 0 TIC SEOC, I cl<pST]Ti uo; EV lfj apT! Wpq. Kal.u~ .uOU SU,u~tiC1JC roue ! Oq>8aA,UOUC. o€up6 ).101. 0 lie eEOC, EIT~K06C!-lot T€Voi). 240 OTI TOUTO 80 .. EI Kat Er.:trace£l axxwp (lXXwp' !! axaxax TrTOU/ll XaXXw xapaxwx' Xan:-

TOU/-ITJ' : xwpaxapaxwx' a1tTOUI-IL' IlllXWXCtn:Tou' xapCtxITrTOU' Xaxxw xapaxw' 1TTEvaxwxEU' (TPuMllaTa EKaT6v). ;

190 "TT"nlxac 'Wolbungen j ' Ho K011-11\CO:C We 6pCI1<:or.a TOV P 191 aSEwpJ]-rOV P

6.1:n;pITOv Diet bei W\i SaAaccuv pe'iSpa We SaMc(w Ho vgl, PV 475f. TOV cn;cavra -n'\v

9aACl((aV p18pa P 194 KOIVt'!C Ho 196 TWV cwv cpiAwv We 1941 Sv P cs-pp-sc

Palindrom; vgl. PI '295, XIV c 24 197 eav€IMEO. P, E getilgt Zu 198 s, Herm. Trism,

Poim, 1,32. 9 Parth. €VOl)vCtllwc6v !-I~, Kal TIic XaPITOC ":"ClUTl1C qlwTkw., , be P 't"E Pr au-:w : TWV Bv P 201/2, 204/&: je 2 Varianten? 204 "auf aramaeisch' od. '.oI..ralDaer

Iao' (';;:-::'~)' Jac, /-IllvOKEP' P vgl. MTJvoc K~pClC in Hippol, Naassenerpredigt, Reitz.

Poim, 90 20:; S. Z. 185 206 TpCtuUli P vor 1 ein Buchstabe getilgt 20: eCt'iaE

Palindr. 2OS-221 Reitzenstein, Hell. :\lyat, Re!.· 74 , 209 "l'gl.. P I ~4 f. Zu 2~0 "aTl-

K¥]V l.VUxiJv vgl, Jamb!. de myst. 6, 6 und 3,1 212 n:ACtq.la 'Welchtel1?' Ho eEa,CtvacTTJval We, als Beispiel far falscbe Silbentrennung bei Croncrt, )fem. Here. 10, 2 zu streichen 214 \).lCt(LV P l/-l. Lang Cl. Kev. 11, 107, 'Biindern?' Eo, ~\M-' Riea, Cl, Rev. 10, 410

TV 190-243

79

sehlaferte die Schlange, die man nicht anschauen kann, der zum Stehen brachte ISO Meer, Fluten, der Strome Gewasser,' bis du Herr wurdest iiber dieses Reich. Ich, dein Krieger, bin. besiegt von. den. Gottern, zu Boden geworfen bin ich urn eiteln Zornes willen.. Erwecke, ich fleha darum, dainen Freund, ich bitte dich, 19~ und stiirze mich n.icht zur Erde, Herr del' Gotter (zw, Palindrom). Gib mir :Macht, flehe ich, und gewahre mir diese Gilnst; wenn ich einen. selbst von den Gottem kommen heiBe, soli er auf meine Besehworungen hin mogliehst schnell see kommen und sich mir zeigen (ZW, Vokale},

Hast du das dreimal gesagt, 80 wird als Zeichen der Vereinigung folgen- 210 des eintreten; du aber mit deiner magischen Seele gewappnet, erschrick nicht: ein Seesperber fliegt hernieder und schlagt dieh mit den Schwingen auf dein Gebilue, womit er nichts anderes anzeigt, als daB du dich erheben sollst. Du steh dann auf und bekleide dich mit weiBen Kleidern und rauchere auf einem Raucheraltar aus Erde unzerschnittenen Weihrauch tropfenweise und sprieh das: ns 'Vereinigt (empfohlen?) wurde ieh deiner heiligen Gestalt, Starke empfing ich durch deinen heiligen Namen, teilhaftig wurde ich deines Ausfl.usses des Guten, Herr, Gott der Gotter, Herrscher, Damon (ZW).' Darauf kehre zuriick

im Besitze gottgleicher Zaubermacht des durch diese Vereinigung (Empfeh- 220 lung?) erwirkten Schilsselarakels furs eigne Auge und zugleich des Totenzwanges.

Betraehtung: Willst du einmal um gewisse Dinge Orakelschau halten, Doom ein ehemes GeniE, entweder eine Schussel oder Schale, beliebiger Art, gieE Wasser hinein - und zwar wenn du die himmlischen Gotter rufst, Regen- m wasser, wenn die der Erde, Meerwasser, wenn aber Osiris oder Sarapis, FluBwasser, wenn Tote, Quellwasser - und halt auf den Knieen das GefliBj schutte til aus griinen Oliveri zu und du selbst beuge dich uber das GefiiB und sprieh das folgende Gebet hinein und rufe heran, welchen Gott du willst, und frag, sso wanach du willst, und er wird dir antworten und uber alles Auskunft geben. Hat er gesproehen, so entlaB ihn durch die Losunge wendest du dieses Gebet an, wirst du staunen. Gebet, iiber dem GefiiB gesprochen: '(Amun-Logos) Nahe ~S5 <mir), du Gott N X, laB dieh sehn von mir in dieser Stunde und erschrecke nicbt meine Augen. Nahe mir, dn Gott ~~, werde mir ErhOrer, weil das will und be:fi.ehlt (ZW; hundert Buchstaben),"

216 COL Reitz, Ho 218 ev Die Voces in P durch starkere 2(lge betont 219 'kehre in die Welt zur.' Reitz, 220 TTJv t"a P Tile btu Kr, n1V tilgt Reitz. KUpt€Ueae (Kat) Ho In P fehit Interpunktion u. Paragrapboa 221 -ucvricc P ~g2-21>6 Abt, ApoL 172f. E1rtbav 22~ KAlJ~lJ(e) Kr 226 TOV tiIgt Abt 22S [TO] C1CEOoe Wii, Ho <Kat) err. Ho ~SO. 2114 fa-.. P zu den Voces s. Abt, 154, Pr LZ Bl. 60, 11109, 160Sf. 23& oiiTw M ail,a. (T(!I) MT~ Wli, Be tiIgt Ho T(!I au.;\..xpwu~voc. Kr a,uDuv bis IlOUTaU starker geschr, Clua korr, aus au;\. 236 (~Ot): vgL 238 OTIC (ilene Ho): lleiva s, Riess a. a. O. ec

!8? ifj 288 ec vgl. 1385ff., 949f. 239 s. 253f. In 1385-89 il.hllliche Voces

U2 W(ulli-la,aj Die Zahl stimmt 2~S Kae1']~UlV P Kaa' illlde Ho Kaa1'](f€)IlWv Pr

Die Stelle ist rhythmisch

80

IV 244-290

OUK o;(vOEic oE, ~uelAEu ~E"flcrE Kill /JcXTWV KUel1('fE)/JUJv, ! on To.ir.o kTlV TO 245 -:tpwnuo.v ovolla To.U T uqll.uvo.e," QV TPEIlEt "f~, ~ue6e, "AIOllC, oupcvoc, flALOC, CEA~Vl1, xopoe I dcrpiov bncpavi)e, cU/JTCac xocucc, Or.EP Qvo./J.a ! Pll]e€.V eEQUC Kal 00.1- uovcc ETC' UUTO ~iGt <pEPEI. knv I 0 JE. "fpul.lll(hwv p' TQ(I".Q TO ove/J.u" €.v ueTEPLfl

250 cof <pwVi)CQV,T Jec cpavi)cETal, ov rpurveic, eEOC l'1 vEKUC, Kal C(TCO:KPI8i)cETat TIEPI wv er.epwTq.c TIcXVTWV. er.o.v I bE. EKllcXeJ;lC, CI.TCOAUE TOV 8eov uovov T4J icxupLfJ I aV61laTI TLfJ TWV haTov ,(pallllcX7WV AE"fwv' 'UTIlel, bE errore. TCUTC To.P 8e:A.El KUL e"ITt':-occEI col 6 /J.ETac I eEOC, TIC.' A.E"fE TO Qyo..ua, KU! Cr;rEA.EUCETCtl. aUTll T!

255 TCpaT/J.U:TEia, ~aClAEU /J.E"fKTE, elc cs uovov XWPl1CcXTW, I <pUAUCCOIlEVll aTCO cou aIlETObQTeC. ECTIV bE. ! aUTO TO cpUAO:KTnpLOV, 0 <Po.PEIC Kul lcTav61.lEVo.C I rrpucCWY' de AETtlba &PTupCiv aUTO TO ove/J.u Tpa.u/J.cXTwV p' : er.iTpal.VOV xaAK4J rpc- 260 <peiLfl Kat CPOPEI e1'pac l.uavTt I: ovcu.

cucrccic Tije 1t'patEwC" 'lTpOC ava'TeAT]V To.U f]AiQU AE'(e" 'c€. KaAw, TOV

'lTpWTa 8ewv : orrA.ov I:nE'lTCVTa, CE. TOV E1t" oupcviurv CKilllTTpOY ~adAELOv EXCYTa,

Bl. 5 r. cs tOV ayw j.tECo.y II twV dcrpwv T u<pwva ouvdcrnv, c€. ,.OV enl ~ T4J cTEpew-

2.6 urrn bElvov (ivaKTa, d: tOV <PO~E:~OV Kal TPO/J.EPOV Kal <PPIKTOV Mvta, C€.

TOV 1 O~AOV, clllnxo:VOV, IlICQnoVllPOV, c€ Ka A.EW, TUqlluv', wpmc aVOIlOIC, aUE-

270 Tpi)TOIC,: d: TOV b' (k~ECT~ ~1:~11K6TCt rrupl Al"fEllfl, cEo TOV ;! avw X10VWV, KCtTW

b€. rrU"fcue cxoreivou, d TOV I ETI' dJK-:-aiwv MOlPWV ~aciAElov EXOVTa. KA~Z:W, I rra.VTOKpa.TWP, 'IVa. /J.01 'lTollielJc, a CE EPWTW, Kat I EUeUC ETtlVEUClJC .UOl eTIlTpE\jJ1;JC 27~ Te "fEVECeat (J(OIV6.), I OTI c€. EEopKiZ:w rap SClA(I.· ~auZ:au' SwpSwp .1 Ka9C1uKa9' "(aSw' va ~opKaKap' ~oppa' . Kap~op~oX' J.lW Z:au ouZ:wvZ:- WV' ua~IS" I Tucpwv /J.E"flCTE, aKoucov 1101.1, tOu bElva, Kal rroincov I /J.0l TO belva 'lTpCinlU' A.E"fW 'Cup cou Ta. &A.11- ~80 elVa. 6vOIlClTU' : 'lwEP~it9' 'rWT!"(lJ(~p~it9' 'IWPOAxocit9" OE ..... Turpiirv- (l(~apailw' ~1€Q.lCl"!""

J.lE VEPW' J.lap(l·~W· TalJT]p' X9EV9wVl€' 1).11.(11-' ~T]TWP' J.lEv·KE](pa· CI).UEIUJp PT]CE10bwTa" a~pt)· cloa' ! q:Jw9T]p' 9Ep9wvaE' vEpbw~EU' aJ.lwpT]c· I J.lEEJ.le· WIT]C' eueXIE' avSWVIE' ¢lpa' 285 Eica KOUCOV uou Kal rroincov TO bElva rrpUT!J.C.I..' ~

Bo r cvnnp ct c Xpw 'lTpO flAiou. AOTDC AqouEVCC' I 'a\'pw CE, fl TIC ~OTaVl1, XEIPi. TIEVTClOaKTUA.\fI, fTU! I 0 oElva, Kal qlEPW rtnp' €'/J.Clm6v, Iva uoi €Vwri)cJ;lc I !90 slc TnV TIVa XPElav. opKiZ:w CE: KaTa TOU a).ll.iaVTOU ovouoroc TOU eEeii' Eo.v rrapa-

241> ov rp. P tl rp, we, .A.RW I:!, 11 a"itlT]e e « vgl. Wii DT.A. XXII 246 btl!:

CUJ.l1r. J(6cJ.l. Ho O(ii)1rEP Kr 247 PI'J]e~v We 248 TP P h (bE) Ho 249 sc

261 Sv UOV4J Ho 252 Tpa~J.l P ~. bocbgestelln aT:E191 2M acne p geoc rptc

AErE Kr, Ho ; TIC ersetzt den Samen von Z. 239/42, vgl. P XIII 7, 25: £TW El~i TIC (AETE TO (Iv.). Interpunktion von Eitr 3 P I5v. naml, das 239-~42 gegeoene Zu 255 s. Abe, 173 20; 6 P tcrcvouevoc P (UVICT. (Kl).t) Kr (briefL) Der Magus a.giert sitzend (Z. 228) 258 J TP (p mit Strich) P 259 eipuc (EI in Ligatur, korr, ans ipac) P ~)I€ipac Kr c1eipac WIT, AntZGerat 39, Kropatschek, Dias. 35, Ho 260 uaca OVOIJ 8 Buchstaben frei; unter avou Paragr, Zu 269-273 Diet., De hymn. Orph. 46, Wii, Seth. Verfi. T. 911; den Hymnos a. im .Anhang. tbers. von Zucker, Rosch. L.\1 4,775, Pr, Akephalos 20 260 CUtT.

'Empfehlung'1 261 t1 262 OPriAON P 3J1J.lov Wii 1C6(~ov Diet 3TIAOV Pr €.nOIl-

paviwv Diet, Wii £1r' oup, Pr (vgl. 211) 268 ce TO'" avw ~£(OV'TUJV ccrpurv P eE J.l€-

c[ £]6"\ITWV [TWV] UCTPWV Diet. 'den Herrn der zentralan (polaren) Sternbilder' Eo !-IECOV Kr (br.) 264 CE TOV Em P CE TOV [dvw] hi Diet aus 263 206 'Fixsternsphitre' Eo

IV 244.-290

81

Du weiBt wohl, groBter Konig und FUhrer der Magier, daB das der vorzuglichste Namen 'I'yphons ist, vor dem zittert Erde, Tiefe, Hades, Himmel, 245 Sonne, Mond, der Sterne sichtbarer Char, die ganze Welt, der Name, der, ausgesprochen, Gotter und Damonen gewaltsam zu sich treibt. Aus hundert Buchstaben besteht dieser Namen, In der Folge wird auf deinen Ruf erseheinen, wen du rufst, Gott oder Toter, und wird antworten uber alles, wonach du fragst. !SQ Hast du es aber vollig erfahren, so lOse den Gatt, allein mit dem kraftigen Namen der hundert Buchstaben und sprich dabei: 'Geh weg, Hen! Denn das will und befiehlt dir der groBe Gatt, N X: Sprieh den Namen, und er wird weggehn. Dieses magische Rezept, groBter Konig, soll auf dich allein nbergehn, 25. bewahrt von dir, unmitteilbar, Und das ist das Sehutzmittel, das du trligst, auch wean du stehend agierst: auf ein Silbertlifelehen schreib eben den hundertbuchstabigen Xamen mit ehernem Griffel, hang es an einen Riemen aUB 260 Eselshaut und trag es.

Zur Praktik gehorige 'Vereinigung'. Gegen Sonnenaufgang sprieh: 'Dieh rufe ieh all, der zuerst unter den Gottern der Waffe(?) waltet, dich, der uber die Himmlischen das Konigszepter halt, dich, Herrscher Typhon, der droben, mitten unter den Sternen ist, dieh, den gewaltigen Herm. uber die Eixstem- 2M sphsre, dich den Furchtbaren und Schrecklichen und Sehaurigen, dieh, den Klaren, Unttberwindlichen, den Hasser des Schleehten, dich rufe ieh, Typhon,

in Stunden, die ohne Gesetz und MaB sind, dieh, der auf unauslOsehlichem, 21Q zischendem Feuer schreitet, dich, der tiber dem Sehnee und unterm fluster en Bis ist, dich, der Uber die angeflehten :.\foiren die Konigsmacht hat, rufe ieb, Allbeherrseber, auf daB du mir tuest, UlD was ieh dieh bitte, es sofort mir gewahreat und seine Erfiillung gestattest (deine Wunsche), weil ieh dieh beschwbre (ZW). GroBter TyphOn, hore auf mich, den ~~, und erftllle mir die betr. 2~5 Sache. Denn ich sage deine wahren :Xamen: Ioerbeth, Iopakerbeth, Iobolcho- 280 seth (zw), Typhon (ZW), Phrii; erhdre mieh und erfiille mir die betr. Sache.' 285

Pflanzeuhebung. Gebrauche sie vor Sonnenaufgang. Das Gebet lautet: 'Ich hebe dich, Pflanze N N, mit funffingeriger Hand, ieh der X N, und bringe dich zu mir, auf daB du mir wirksam seist zu dem betr. Gebraueh. leh beschwore dich bei dem unbefleekten Kamen des Gottes: wenn du nicht horst, t90

".!61 6.HAON P oetvov Diet, De hymn. Orph, drrrov Diet bei Wii db1']~Ov Kr 268 ANO·

rN01C P Q.VQU01C Diet Q.vo.rvOIC Eitr 269 ~e~1']KOTl P Diet jl.Ejl.1']KOTo. Wii ~rf1.\U p

211) (KOTlVOU P (I(Q'rEElVOU Diet 271 ~r.EUKTlIi\Uv Diet a'IT€lJKT. Eitr 2,2 a P 273 smVEU(1']C P hrevvEucllc Diet, doch vgL W. Schulze bei Wii, Anm.12 bE P TE Diet KOI-

iva) P 274 eEopK1l: P 277 TOU D. P 218 t:> -:rpaT!-11i P :: P 6v6~aTII s, Wi), A.nt.

Pl. T. 19, 43 280 jl.iaIE? 282 pUCloMho.? VgL l1jl.paClAUJ(! 284 CllC)(.l~: urspr. pUC)(.lE

<I. i, k)(.upe? av6wvle' vgL X6ev6wvlE 281 285 ~ P wie 288 286 VgL die groBe

Hebung 2967 Jr. (j P Paragr, iiber ~OT(!V. 286-295 B. Abt, Apol. 87, Ho[_pfner\ OZ 1

§ 48;~ 287 -O(!I(TUTUJ P 2S8 'trage dich bei lDir' IIo T1']VTIVIIKPElaV (K in Kon.) P Yiv T1VU xpeiav Kr -n\VTlV(! Xp€iI1V Wii bei A.bt. Zu Tlva vgl. zu 236 290 9u P 'ITapa.xoucnc P t'l aus c korr.

Griech. Zal1bcrpapyn

6

82

IV 291-344

KOUCJ;lC, ~ C€ 1 TtKoilca Tata CE OUKETI ~p€X~CeTal Tl'UmOTe €V I ~i4J 1nIA1V, Mv arrOP1l9w TftdlE 7ftC olxovoulcc ! /.tou9apap· vax ~apvrlxtUxa' ppaEW MEvba' ArlUj!paaCCE' 295 Ipac!pa ~.EVbEtU· nAicaTE ~O\ il Tf]V 'reAeiav ETraOl0~v.'

¢>IATpOKaTaOECj..lOC 9aU}laCTOC Aa~wV K!]POV (l11t1']AOV) 1 anD TPOXOO KEpa1-llKOU TTAO:eov Z:4J~llCl. hUo, appe VlKOV Kat SllAuK6v' TOV J.lEV a.pcEva we "Apeo . 300 Ka9wnAlC!lEVOV TTOlllCOV Tfj apleTEpq. XElpt .1 Kpc("roiJVTu ~icpoe, KUTunA~ceovTu aUTne etc Tf]V ; KCl.TaKAeWa ri)v bE~lav, aUTf]V be ome9arrwvu 1 Kal ~TTi Ta TovaTu Ku9- !]iJEVllV, Kal Tf]V oudav I Errt Tfte KecpaAfJ.e aljJEIC 11 ~TTt TaU Tpaxi]Aou. i TpaljJOV 305 bE etc TO nMq.1CI. Tf[c dTO~€V!]C ~ni /.lev II Tf[e KEcpaXi;c 'tCEl1 'law 19t OUVE ~ptbtU Aw91WV v6~OUTocouaAI"J9" ~TT! be TfIe be:~lac o.KofI(" 'OUEjl !.IT]x.av·' ~TTI bE Tf[c EUWVU:/.lOU' 'At~a~a W1Ila9080', ~TTi bE TfJe 6pajcEwc '&!.Iouva~p€w·' eTTI be Toil bEi:lOil oep- 310 SaA!!~ou' 'wPOPlAo8to rlT]a·' Err! bE TOU CiHou' I 'XO~OUE" eTTI be TfJc bE~lac KAElbQC

'ab€Trl I ).LEPOU·' En! be Toil OE!:IOU ~paxiovoc I '~E tj.Ia EVEqalp" En! be TOU CiUou' Bl. 5v ').IEAlxtou MEAXtE~Ha', ETTI be TWV XE1PWV' II ').IEAxa!o1EAxou aT]A" Err! be Toil CnlSOUe TO 6VO!lCl. TfJc aTO),lEVlle ),I!]Tp66EV, En! be rfic 1 Kapbiuc '~aAa!.llV ewoua" Kal uno TO U7TOTctcrP10V' I 'aoPllc aw~(lP"' €Ttl be Tftc CPUCEWC 'pXtXlaVEOI I ouw'ia', ~rr! be Tf[c TTU- 320 TfjC' 'mccallapa" E7Tt be: II TWV nEA,.uiTwv TOU !lEV beflOu' 'a.w·' TOU be: UAAO[U' . 'EAwalOe', Kal Aa~wv OEKaTp€"i:e ~EA6vae I X(lhue 1TfjEov a' Errl Toil hKEcpaAOU AETLUV' I '1Tepovw cou, fJ bEiva, TOV ETJ<:ecpUAOV', Kal W slc rcc aKOIlc I Kal ~' elc TOUC 525 o<p8(lAIlOUe !Cal a' Etc TO eTO),lU Kal W II de Tit lJ1IOXOvbPJ(l xui a' sic rcc XElpac

Kat ~' I de Tite CPUCElC K(lt ~' ale Tn nEAwrra KaS' arretE AE:TWV' 'rrEPOVW TO nOlOV }lEAOC Ti;e bElva, 6rrwc Illl'bevae IlV!]cSfj 1TA~V ~Ilou /.lOVOU, Toil bElva,' !Cal Aa:~wv $30 Tt"XaTUIlj.la ~OAU~OUV TpaljJOV TOV MTOv TOV II aUTav Kat b(WKE Kat euvb~cue TO TI£TaXOV TOle : ~l!Jb(ole j.liTl!' arro lcTOU rrornccc allllaTa T~ e, 1 AE'(WV, we olbae "A~paea!:, KanxeXEc,' TiSEe(l1 ! fJAiou bUVOVTOC rrupa awpou fl ~l(liou 9~!CTJv, TTCl.pC£~SS6 TISWV aMIfJ Kat Tit Toil Kalpoil avS!]. MTOC 6 TPal'cpollEvoe Kal blWK61lEVOC

'napaKUTCtTISE),Ial . UI-tIV ToilTOV TOV K(lTabee),lov, SEOle xSovloLC I Yecql1yabwv Kat KOUPTJ TIEPCEcp6V1J 'EpEeXITuA I K(li 'AbwVlbl Ttfl Bapjl.apI8a, 'EpjJfj KaTaxSovil!J .

MO SwouS qJwK€VTaZ:€tj.lEU O:€PX9a80u Ion (OYKTat Ko:Ajl.avaXO:M~pl1 Kat 'AVOU~lbl KpalTaJlj) ljItplv8, TIj) rcc KAElbac EXOVTl TWV KaS'''Aljbou, BEote Kat bai!loel KcnuxSoviolC, awporc TE , !Cal awpalc, ),IeAAaEi TE Kal rrapSevOlc, EV1C£UTOUC I eE eVlauTwv, !lTJV(lC EK IlIlVWV,

291 yalaTe P yala (E Pr PpdX.'1CETrll P mV1To.' RieIl; zu beacbten Bind von 287 an ADkl1inge an iambiaches :Metrum, Wu vergleicht die iambische Precaiio omnium herbarum, .Poet. lat. min. I 140 Baehrens 293 !o1ou9ajl.ap· P uou viell. nicht mehr ZW? 214 1"EA~ca1"€ scil. llaij.lOVEC 29(1 1"e)..eiav 1"tlV Eitr €ltaOlh'1v: P V gl. Z. 2939 TEAcl 1"£),{uv ~ClO\bijv und die Horoerinterpolation TeA€iETE b' aUj.lIY aOlbijv A.RW 12, 3 296 Pal·agr. nber <pIATp. au 290-407 vgl. K(uhner)t, Rh. ::\11. 49, 1894, 45-53; Riell, ebd, 1893, 307-11; Audollent, DT, praef. 84£.; Dedo , de antiquor, superst. amat., 25; A.bt, A.pol. 81; Egge!", Ram. Limes, 16, 14'.lf. 2IIII-~M eng\. iibe:rs. von Mil) L. Macdonald, Proc, bibl, .Arch.1S, 167 296 Kl"JpOv P, was RieB hhlt -:rl1AOV Kt ICIlPOV [Il mjAOV] Wii, BphW 25,1073; vgl. PVII 866: Aa~wV TCllMv 0:1"10 -rp, KEp. 291 KEpaj.ltKOU nach Riell verderbt 801 daa Richtige ware amc9ci"'f1<w'la KU.e .. qJ.{vYjv Wi'i Zur Da.rsteilung .. gl. die cqJpayic bei Pl u t. de Is. et 0 s. 31 ]lIit der ADm. Partheys S. 222 303 alpUc P lhpEIC Pr, WSt 4.0, 1918, 7 801) jl.plllw oder optht.IJ P pptw We 306 ~OU1"O oder ~ou· 1"W P 308 9080 oder 60e' P 9090 We 310 a(in Korr'JI19: P 311 daa linke

IV 291-344

83

wird dich die Erde, die dich gebar, niemals wieder benetzen im Leben, falls ich mit diesel' Zauberhandlung keinen Erfolg habe (Zw): fuhret mir die fehlerlose

Beschwdrung zum Ziel.' 1~~

Wunderbarer Liebeszwang. Nimm Wachs <oder TOIl> von einer Topferscheibe und knete zwei Figuren, eine mannliche und eine weibliche. Den Mann bilde wie einen gewappneten Ares: in der Linken halte er ein Schwert, 300 dns er gegen ihre rechte ScWiisselbeingrube zuckt, sie selbst aber sei an den Annen riicklings gefesselt und auf die Knie gesunken. Den Zauberstoff abel' befestige an ihrem Kopf oder Bals. Schreib auf das Gebilde des Weibes, das

du heranzwingen willst, und zwar auf ihren Kopf: (ZW), aufihr rechtes Ohr: (ZW), M$ aufihr linkes: (ZW), auf das Antlitz: (zw), auf das rechte Auge: (ZW), auf das 310 andere: (zw), auf dss rechte Schlu.sselbein: (ZW), auf den rechten Arm: (Zw), auf den anderen: (ZW), auf die Hiinde: (ZW), auf die Brust den Samen der Bei- 315 gezwungenen nach ihrer Mutter, auf das Herz: '(ZW) ThOoyth', unter den Unterleib: (ZW), auf die Scham: (ZW), aufs GasaB: (ZW), auf die Sohlen, und zwar 820 auf die rechte: (ZW), auf die andere: (ZW), und nimm dreizehn eherne Xadeln und stack eine in dae Him und sprich dazu: Tch durchbohre dir, du N N, das Him', und zwei in die Ohren und zwei in die Augen und eine in den :Mund und zwei in die Eingeweide und eine in die Hande und zwei in die Schamteile, 825 zwei in die Sohlen , jedesm.al dazu sprechend: 'Ieh durehbohre das betr Glied der N S, auf daB sie an niemanden denke, au.6er an mich, den N ~ allein', und nimm eine Bleiplatte und schreib den gleichen Sprueh darauf und sag ihn her 380 und bind die Platte an die Figuren mit einem Faden vom Webstuhl in 365 Knoten, sprich dabei das dir beka:unte: 'Abrasax, halt fest' und leg sie bei Sonnenuntergang am Sarg eines vorzeitig Gestorbenen oder gewaltsarn Umgekommenen nieder ; dane ben auoh Blumen der Jahreszeit. Der Spruch, der geschrieben und 835 gesagt wird :

'Ich lege nieder diese Bindung bei eueh, den unterirdischen Gottem (ZW), und del" Kure Persephone Ereschigal und Ad6nis, dem (ZW) , Hermes, dem unterirdischen, T6uth (ZW) und dem starken Anubis (zw), der die SchlUssel 340 fur die im Hades besitzt, den unterirdischen GatteI'D und -Da.monen, den vorzeitig Gestorbenen, mii.nnlichen und weiblichen, JUnglingen und Jungfrausn,

Schliisaelbein feh1t su ~JlaXElo"oe P 821 'EAwaioe Bo (hs) SIlS .co P und so im

folgenden 825 a': durch die gefesselten Hande? zu 330[, vgL Schultz, Philol, 68,

1909, 224 3SI} Wolters ARW 8, 1905 Beilleft S. 20, 1 8311 'Mp. "aT. (metrisch?) ahn-

lich P V 369 Wi] halt es filr mllglich. daB die Formel beraits mit we albae beginnt nSeTa1 P -(al Pr 833 (/ Pmft'. abgedJ:uckt auch von Drexler bei Rosch L)I. I 2, 2313, 11 334 TTapaTleW" Participinm von new (Luc, Ocyp. 43, 81; vgL Helbing, Gramm. d. LXX 105); da.s Pa.rticipiwn ist geaetat, als ob zu Beginn des Sat70es 't{9E\ stande; Wii Zw. 385/86 am ADfang Paragrapboa ; zw. bIWK. and napaK. 4 Buchst. Raum, in d. Mitte Doppelpunkt 836-33l1 W. Bsudiasin, ZDMorg.G 70, 444 331 UHEj.uTabwv P; vgl. Drexler a. 0.12, 2711. 25 8118 vgl. ebd. n 2, 2647.20; die selben Zauberworte auf einer Bleitafel DTA XV und dazu Wii. 341 KAlbac P K(l.9abou P S~2 Seole in P vor cuiporc ; verb. Weinreich ~~ P 't€

84

IV 345-402

3~ TJ~lpac eE TJf.l(pwv, wpac a: wpwv. 6PKiZ:w rrdvrcc oai)1ov(lc I toix ~V T4J Tomp TOUTl!! cvvrrapacm6ijvCtl T4J bai).lOvl 'OUTI.f!· Kat <ive>fElpi ,WI CaUTOY, OCTIC 'ITOT' ei, i EhE o.PPl1V, E\tE El~)'uc, Kctl UTl'aTE eie rrav-ra rorrov : Ked Etc -:rav af.lq>obov 350 Kctt Etc rra.cuy olxiuv Ked atov fI Kat KaTUOl'lCoV' uEoy 1'11'11 bElva, ilv bElva, ~c EXElC Tijv ot};dav, qnAoiJcCev )1E TOV oElva, By ETEKEV ~ bElva' ~f) pIYTj'8nTw, ).ITJ rru'flCa~TW ~1"jbE rrpoc i)bov~v noni;[c2J;1 IJ.E1" (inou civbpoc, El ).IT) uer' ~f.loil ).10yOU, Toil

~$5 bElva, I 'iva MTJ 1:)1Jvy]8T) fJ bE'iVCl. ~~TE rteiv ).l~'E q>U'fEIY, Mil ii CTEPTE.LV, !J.i] xnpTEpelv, !-li] eVcTa8ijcQ.!, ).Ii] urrVOlJ : [T ]VXE1V ~ belva EKT()c E}JoD, Toil belva, 01'1 CE Ei:opKiZ:w 1<U1'(( i TOO 6vo.uaToc TOU q>o~!:pOU Kat rpouepou , ou fJ l'f) o.K01)((1,[ c]a ToD 6VO).lCl.TOC a.Y01l'~CETat, oD 01 bciuovec I aKoucaV1'EC TOU ovoucroc Evq>6pou

360 <popY]e~COVTUt, II ou 01 rrorcuol Kat a1 rrETpat O:KOlico:vi'EC TO OYO)1a I P~(COVTtu. 6PKIZ:W (E, veKubatl-lov, elTE c'ipPT)C, : dTE 8f)AUC, Ktmx TOO Bap~llp19a XEV).l~pa pa,pouxS65 a).lSpa Kat K(n&' ToD ' ASPIlT 'Appacat I (ECEV'{'EV SapQaplllf11( Kat Ka,Q TaU cuno ' ).lapl Evb6Eou Kat KaTa Toil Map).la<p )Ew9 , Map).lapauw9 Map,uo.pllw9 ,uapExeavll ll).lapZ:a· ullptBI, 6r, S~wB- I-ItlIJ.OU rrapaKO!JcUC, /I VEKUOCUIlOV, TWV EVTOhWV Kal ,WV 6VO~a.TWV, l aU' no hE1POV ).10'110'11 CECl.U1'OV a'ITO T~C EXOUCY]C !I CE avanuucewc, ikTte rrors Ei, elTE Uppnc, dTE e~iAU(, Ka\ {hral'E etc 1TaVTa rorrov, elc rrdv a).lq>ahov, [ Eit rrdccv oisiav lellt lV€lKOV ).l01 mv !lEiva, KU\ KlIiTO:CXEC aUTijc nlY ~PW(IV Kat Thv rrociv, Kat ) ).If) m Ma;rc Tilv bElva dnau avbpoc rrsipuv Aa~Elv n rrpoc i]bovr:v, ll11te ioiou avhpoc, el J.lT) E!-loil I ~6vou, TOU bEtVCl., &;1.;1.' ~hE Tilv bElva TWY 1'P1XWV, TWV [ C1ThU'fXVWV, tijc \jJt)X~c rrpoc E).lE, TOV hEivCl., mhll WPt;l Toil ahuvoc, VI.IKTOC KaL i]llepac, ~{Xpi S80 au EleU rrpoc EIlE, T(W bElva, KCXl axwplCTOC II uou .udvlJ fJ bElva. rrcincov, KaTa-

oncov de TO'll I arraVTCl. Xp6vov TTlC Z:wi'lc !-lOU Kat cuvava.l",KCl.COV TTJV bElVa \moupTOY Eivai uo 1, 1'0 bEivCl., Kat ).ITJ I urrOCKlpTa.TW an' E),lOU wpav uicv TOO atwvoc. : 385 M.v 1101 TOUTO TEh~OJC, o:varravcw CE TIlXEWC' ~I eTw Tap ei]..u Bllp~QP 'Abwvai, 6 TCt. [kTpa KPU Burv, b A<lJ.lrrpo<perrnc oupavou KPQ1'WV, ~ 6 KUPIOC KOC).IOlJ aeeot/iv '(lleOU'(\I 890 CEAISIOUWe- 'Aw9 Cap~o,910u9 Ulge1€pa9 I 'AoUJVQ[ til poupc (lia ~I plOfll1 lleUJB!1 Ca~awEl 1'](1 \>\(1(1)(1 ll).lapaxElI- caeoua: I ZauaElElell1 cepc:pw ia\aoa 'iaAl'] ! {~r)Ct· weEln' ~apao91l' aX1).9-

89. 9EE I XOWW 011 I']axw' xcvccocc IlAK).lOUP1' I 9up' 9llwoc' (I~Xll' el),!l0tlJ9 OCWlltU'11 dEov, KaTub!')cov n'lv belva q>IAODcav, e.pw:cav, TOV bElVa tr0800cav (KOIV6v), OTI OPI.:!- 1:w CE, I VEKUIla.I).IOV, Karel TOU <po~Epoii, J.lETOAOU ! '((lEW ~ac:pP€\>EUOUV 001 hIlPIKP\1jl1Q : .00 EUEIl'( IjltPKlpo,hl90\> UOUEV Ep CP(l~WEIlI. !I 'iva 1101 aE1Jc Tn'll bElva Kal K€<paATJV KE<paAYl ' KOAhi)ClJ Kat XEIAEa XEIAECt cuv&,\[JlJ Kat laCTE pa 'facTpi KOAA~Cl] Kat ).lY]pov ~l1P0

Z, 335-384: verwendet auf tier Bleitafel Cairo Mua, Nr. 48~17

U7 aVET€tp1l1 P h€IPE Dedo, Dise. 25, vgl. Rie8, Rh, M. 48, 307 1TOT' €I P 349f,o.E_ 1(, K(lTull. metro Spul'en (Vierheber) SGO tiEov tilgt Eitr (vgl. 395) <1 P und so iID folgenden i\v sell, hE'KEV, a, Wu" DTA XXIII zu 361ft', s, Abt, Apol. 235 SuS f.l~T' €).lou P lTEW P, dasu Winer-ScbmiedeL, Gramm. des nt, Sprachid, 8 154. 48; Helbin~, Gr. d. LXX i i d. Croenert, Mem. Here, 34 36.-384 C,C. Edgar, Bull, de La. Soc. arch. d Alu:, 21,19'25,42/47 356 gemeint 1st ~KT6c ().lET1 EIlOii 351-368: We Progr, Heraals 1889, b f.; Diet, Pap, mag, 775 ffi P 6v6).ltt'l"oC llv sta.tt OU Diet S~9 :~ ev,+,o~ou P 6v6f.laTOc {)J.c:po~Ot We Kt Ev ,+,6~ljJ EitJ: 361 Pl']ccovrot P ,+,pkcovTal We Kt: vgL Deilsmann, Bibelstud. 29, 18; Helbing LXX 83; verna.ndte Stellen bei Pradel, RGVV IV '2, 41, so P XII 7,31 362f. 7i'~¥ verm, Jac, 366 !lapI: vg!. Pist, ::lopb, 244, 9 Scbm. ":-;:c 'Herr'

Das könnte Ihnen auch gefallen