Entdecken Sie eBooks
Kategorien
Entdecken Sie Hörbücher
Kategorien
Entdecken Sie Zeitschriften
Kategorien
Entdecken Sie Dokumente
Kategorien
Lösungen zur
Aufgabensammlung
Technische Mechanik
Abgestimmt auf die 20. Auflage der Aufgabensammlung
15., überarbeitete und erweiterte Auflage
Mit 746 Abbildungen
STUDIUM
11
VIEWEG+
TEUBNER
Bibliografische Information der Deutschen Nationalbibliothek
Die Deutsche Nationalbibliothek verzeichnet diese Publikation in der
Deutschen Nationalbibliografie; detaillierte bibliografische Daten sind im Internet über
<http://dnb.d-nb.de> abrufbar.
ISBN 978-3-8348-1446-3
Vorwort zur 15. Auflage
Dieses Buch enthält die ausführlichen Lösungen der über 900 Aufgaben aus der Aufga-
bensammlung Technische Mechanik. Das Lösungsbuch ist Teil des vierbändigen Lehr-
und Lemsystems Technische Mechanik von A. Böge für Studierende an Fach- und Fach-
hochschulen Technik.
Die vier Bücher sind in jeder Auflage inhaltlich aufeinander abgestimmt. Im Lehrbuch
stehen nach jedem größeren Bearbeitungsschritt die Nummern der entsprechenden Aufga-
ben aus der Aufgabensammlung. Die zeichnerische Ermittlung der Stabkräfte in Fachwer-
ken (Cremonaplan) wird ersetzt durch eine ausführliche Beschreibung des rechnerischen
Knotenschnittverfahrens.
Die aktuellen Auflagen des Lehr- und Lemsystems sind
• Lehrbuch 29. Auflage
• Aufgabensammlung 20. Auflage
• Lösungsbuch 15. Auflage
• Formelsammlung 22. Auflage .
Das Lehr-und Lemsystem Technische Mechanik hat sich auch an Fachgymnasien, Fach-
oberschulen, Bundeswehrfachschulen und in Bachelor-Studiengängen bewährt. In Öster-
reich wird damit an den Höheren Technischen Lehranstalten gearbeitet.
Bedanken möchten wir uns auch beim Lektorat Maschinenbau des Vieweg+Teubner Ver-
lags, insbesondere bei Frau Imke Zander und den Herren Thomas Zipsner und Stefan
Kreickenbaum für ihre engagierte und immer förderliche Zusammenarbeit bei der Reali-
sierung der vorliegenden Auflage.
Für Zuschriften steht die E-Mail-Adresse aboege@t-online.de zur Verfügung.
1. 8.
a) M = FI = 200 N . 0,36 m = 72 Nm a) MI = F I, = 220N '0,21 m = 46 ,2 Nm
b) Kurbeldrehmoment = Wellendrehmomen t b) Das Kette ndrehmoment ist gleich dem Tretkurbe l-
d drehmoment:
FI = F I 2"
Mk=1'J I
F =F ?l = 200 N . 2 . 0,36 m = 1200 N d,
I d O,I2m F k T=M ,
2. F =2M,=2 '46 ,2Nm =507 7N
M = F 'i = 7 ' 10 3 N · O,2m = 700 Nm k d, O,l82m '
2 2
d2 O,065m
c) M 2 = F k 2 = 507,7 N· - -2 - = 16 ,5 Nm
3.
M 62 Nm d) Das Kraftmoment aus Vortriebsk raft F; und
M=FI F = T = O,2 8m = 221,4N
Hinterrad radius 12 ist gleich dem Drehmoment M 2
4. am Hinterrad .
M =FI r: »:
M 396 Nm
120N =3,3m Fy /2 = M2
M2 16,5 Nm
5. r, = t; = 0,34 5 m = 47,83 N
M= F'i F = 2M = 2 ·860Nm = 3440N
2 d 0,5 m
6.
, ., ~ d,
a)lI1 1=r u T
2M , 2· 10 . 10 3 Nmm
Fu = -d = 0 =200 N
1 1 mm
b) M, =Fu
s, = 200 N · -1802- mm-
T
M , = 18 000 Nmm = 18 Nm
7.
a) d, =Z I m l/2 = 15 · 4 mm =60mm Das Freimachen der Bauteile
d , = Z2 n1 1/ 2 = 30 · 4 mm = 120mm
9.
d 2' = z2'm 2'f3 = 15 ·6 mm = 90 mm
ä, = Z3m2 '/3 = 25 '6mm = 150mm
1"
, 1
d,
b)M, = F U I/ 2 T
2M , 2 ' 120 ' 103Nmm
F UI / 2 = ----cI: = 60 mm = 4000 N /
r,
120mm
c) M 2 = F u 1/ 2 Td, = 4000 N · - -2 - /
fP'/
2M2 2 · 240 · 103 Nmm X /
d) F u2'/ 3 = d ' = 90 mm = 5333 N
2
a, 150 mm
e) M 3 = F u 2 '/ 3 T = 5333 N· - 2--
M 3 =4 ' 10' Nmm =400 Nm I /
/"'i
1,1
~ ~ \ \r,
I F"
"
I I \
4
I
r,
s:»
I \
Fs '.
/ I
13. 14.
~
I ~
\ F,
r, I
F
N \
~!I'- '
\ FN ~
25. 26 .
I \",
I~ ~
\
~- .
F1
_~
F; i Fz ~
I
" 27 . 28 .
"~
r, •
,
F
18.
~ __ F."::;N'~-0 1
/ "
Rechnerische und zeichnerische Ermittl ung
der Resultierenden im zentralen Kräftesystem
(1. und 2. Grun daufgabel
19. 20. 29 .
r, / a) Lageskizze Krafteckskizze
L
Fs If I
r,~
d r, t'f] l l, ' ~
F,
F, ~
«,
~
A F. r F,
~- ."
I
,
F. '
2
Statik
Rechnerische Lösung:
a) Lageskizze
.:
Fn 100n Fnl: =FncosQn Fny =Fn sinetn Lageplan Krä fteplan (M K = 15 ~)
"
t 70 N I O· + 70,00 N ON
2 lOS N 1135· - 74 ,25 N + 74, 25 N
I - 4 ,25 N + 74,25 N
F,
[
Frx = L F"x =-4,25 N; Fr)! = LFII )! = 74 ,25 N
Fr = VF~x + F~y = V(- 4,25 N)' + (74,25 N)1 A
Fr = 74,37N
_ IFryl _ 74 ,25 N _ 0
b) ßr - ar ctan TFI-
rx
arctan 425 N - 86, 72
,
32 .
Fr wirkt im 11. Quadranten :
Rechnerische Lösung:
r = 180 - ßr =93 ,28
0 0
lk y Die Kräfte werden auf ihren
Wirklinien bis in den Schn itt -
punkt verschoben ( LB, S. 9)
und dann reduziert.
r,
a) Lageskizze
,
r 2 50kN 310· + 32 ,14 kN I - 38,30 kN
r,
[~" + 32,14 kN I -88,3 kN
'1~
Frx = LFnx = 3 2,14 k N; Fry = LFlly =-88 ,3kN
Fr =VFr'x + Fr'y =V(32,14kN)' +(-88,3kN)' =93,97kN
A F, IFr)! I 88 ,3 kN 0
a) Lageskizze
A F" r,
-y
Zeichneris che Lösung:
Fnx=FncosQn F ny = Fnsin O: n
"I 15 N
F"
O·
"" Lageplan Kräfteplan (M K = 40~)
+ 15N ON
A
2 25 N 76,S· + 5 ,836 N +24,31 N
+ 20,836 N + 24,31 N
-y 3
Statik
~
Fr =.JFr2x + F r2y = V (55 2,1 N)2 +( - 295 ,4N)2 = 626 ,2 N
Fr = 626,2 N I l ~- Wl Fz
~'~
r, •
1-+-....1, '
IFI)'I 295 ,4 N 0
Cts = 180
0
ßr = 151 ,85 0
-a
-
R echnerische Lösung: -~
!~_
r"
x
~_~ F,1
a)
t, -11
n Fn "n F nx = F n COSO"n F ny = F n sinO:n IFry I 0 ,1999 kN _ 0
4
Stat ik
F,
Kräfteplan (MK = 0,5 ~)
t:
r,
5
Statik
IFryl 156N 0
\ ~'"~
s : ! JCkS:iz.zer.
"el
1', = F coso. = 25 N 'cos35° = 20,48 N
1', = I' sin o.= 25N · sin 35° = 14 ,34 N
r,
39.
Re chnerische Lö sung: 41. Krafteckskizzen
1',
a) Lageskizze wie in Lösung 37a. t an c , = Ei
1', = F tan 0.2 = 3600N · tan 45°
n Fn "n Fnx = Fncoscr n F ny - F n sin&n F , = 3600N
I 75 N 27' + 66 ,83 N + 34,05 N
72' + 38,63 N + 118,88 N I'
2 125 N cos «, = 1',
3 95 N 127' - 57 ,17 N + 75,87 N
4 150 N 214' - 124,36 N - 83,88 N 1'2 = ....f- = 3600N
5 170N 270' 0 N - 170,0 N COSfr , cos45°
6 115 N 331' + 100,58 N - 55 ,75 N F, = 509 1N
+ 24,51 N - 80,83 N
~ ---~ -
"t?
IFry I 80 ,83 N _ °
b) ßr = arctan IF i = aretau 24,51 N - 73,13
BY
rx b) F,x = Fr sin 0: = 68 kN -sin 52°
o, = 360 0 - ßr = 360° -73,13° = 286 ,87 0
F rx = 53,58 kN
6
Statik
m
' Äf r /\,
47 .
Trigonometrische Lösung:
~ Krafte ckskizze
~ -
L~ 'Y = 1800- (400 +25°)= 115°
45. F
Trigonom etrische Lösung:
Sinussatz :
Lageskizze Krafteckskizze
,. F, ~
F FI F2
sin 'Y = sin 25° = sin 40°
0 0
F 1 = F sin 25 = I I kN . s~n 25 0 = 5 I 2 9 N
~F,
sm 'Y ' sm I15 '
7
Statik
Zeichnerische Lösung:
Lageplan Kräfte plan (MK = 1 5 ~)
,I'><
V
Rechnerische und zeichnerische Ermittlung
unbekannterKräfte im zentralenKräftesystem
(3. und 4. Grundaufgabe)
49.
Ana lytische Lösung:
a, = 210·
a2 = 300 ·
a = 90· F,
Lageskizze
8
Statik
t., sin (a 2 - ( 3)
sin (a 3 - ar)
~
"
F'1 . Cij
F G2 =FG1 sin(a2 -( 3 )
't;
\tJA r
a l = 35°
F 1 sin(a B - a l ) + F: sin(aB - a:) + F 3sin(aB - (3)
a2 = 55° F= - ---'--=---------,--':-----'.,---- - - -
0
A sin(9'A -aB)
a3 = 160
aA = 225°
FA =184 ,48 N
aB = 270
0 - F , cosal - F 2 cosa : - F 3 COS0!3 - FA coscxA
I. FE = coso j,
Der ET R zeigt als Ergebni s ,,0" un d " Fehler" an (Blinke n) .
Das liegt daran , dass cosaB =0 und die Division durch null
unz ulässig ist.
Oie Kraft r"n kann darum nur aus Gleichung 11. ber echnet werd en :
- F 1sin a , - F 2sina 2 - F 3sin a3 - FA sin aA
II . FB = sinaa
FB = 286 ,05 N
b) Der angenommene Richtu ngssinn war richtig, weil sich für FA
und FB po sitive Beträge ergeben hab en .
FA wirkt nach links unten , Fa wirkt nach unten .
9
Statik
ar = 110°
a2 =150°
a3 = 215 °
a. = 270°
F, a g = 0°
52.
Lageskizze I a) 1. "LFx=0 =Frcosar+F2cosa2+F3cosa3 +F.cosa.+Fgcosag
(fr eigemac ht er Gele nkbolzen) 11. 2:.Fy = 0 = F! sin a , + F 2 sina2 + F 3 sm«, + F. sino, + Fg sinag
F 1 cose, + F 2 coso-, + F3 coso , + F. cosoa
1. - F g = -'-- ---"-- -=---- =------"-- --'-- -'------'
cosag
~
2. r, + F 3 (sinc , cosO:g - COS0:3 sino:g )
r; Mit den en tsp rechenden Additionstheo remen
'Prp wird verein facht:
F. sin(ag - a.) = F[ sin(o:, - cos ag) + F2sin(a2 - a g) + F3 sin(a3 - ag)
F;
F, sin(a l - O:g) + F 2 sin(a2 - ag) + F 3 sin(a3 - a g )
Wegen der Symmetrie sind die Kräfte F. = sin (a _ a.) = 2,676 N
g
F 2 und F 3 in beiden Schwingen
gleich groß:
Zeichnerische I.ösung:
Lageskizze 2 Lageplan Kräft eplan (M K = 5 -!!n)
(freigemachter Pre ssenstößcl) Krafteckskizze 2
Fr Fr
F = F 3 cos<p = - ,- cose = - -
p 2 Sln<p 2 tan e
F,
Fpso = 2 tan5 ° = 5 ,715 F,
FJ
Fpro= 2tan1 ° = 28,64Ft
10
Statik
~ ß
' r,
Z eichnerische L ösung:
Lageplan (M L = 1,5 ~) Kräfte plan (MK = 10 ;;")
Fz
F.
F1 = 2 =~ = 120kN = 84 85 k N= F 1 -i l
cos L 2c os l! 2 cos45° ,
2 . 2
(Kontrolle mit der analytischen und der zeichnerischen
Lösung)
55.
Trigon om etri sche L ösung:
l!1
a) Lageskizze Krafteckskizze
(freigemachte Auslegerspitze)
56.
A naly tische Lösung:
Beide Stützkräfte sind wegen
Symm et rie gleich groß . Sie
werd en auf ihren Wirklinien
in den Stangenmittelpu nk t
(Zentralpu nkt) verschoben .
'Y = ß-a = 2 7 ~8 1 °
0 = 90° - ß = 4 1,63°
57.
e =900 + Ci = 110 ,56° Trigon om etrische Lösung:
Probe: 'Y + 0 + e = 180 ,00°
Lageskizze Krafteckskizze
Auswertun g der Krafteckskizze nach dem Sinussatz :
(freigemachte Einhängöse)
F Fz FD
sin v sin S =sine
F = F s~n 0 = 20 k N . sin 4 1,63° 28,48kN
z smr sin27 ,810
11
Statik
-001 (Kont rolle mit der ana lytischen und der zeichnerischen
-y= arctan
13
T; = 38,37
° Lösun g)
Auswert ung der Kraft eckskizze mit dem Sin ussatz : 60.
FG F, F2 Die trig on omet rische Lösung ist am einfach sten :
sin (-y+ (3) = sin (90° - (3) = sin (90° - -y)' ~ Lageskizz eIfreigem achter
;J
pri smatischer Kö rper) Krafte cksk izze
sin (9 0° - ß) sin (90· - 25 ,4 1°) _
F, =FG sin(-y+ß) = 50kN 'sin (38 ,3 7°+ 25 ,4 I o)-50 ,35 kN 1
61.
58. Trigon om etrische Lösung:
Die t rigonometrische Lösung ist am einfa chs ten : Lageskizze ( freigemachte Walze) Kraftecksk izze
r'
Lageskizze (freigemac ht e Lamp e) Kra fteck skizze
~
' !
7. , '.
I
!
J-~_.r,
F. -sr
, /, r,
r, r; 13 = arctan
I, 280mm
T; = arctan 32 0 mm = 41 ,19
°
12
Statik
I. = H. F s COS Cl2 sin Cl\ + Fa cos ClJ sin Cl\ = F; sin Cl2 cos Cl\ + FG sin aJ cos al
F s(sinCl2 cosa \ - cos a 2 sin Cl ,) = F G (sin o , cos aJ - cos a \ sin",)
I
!I ~I
§:
b) F
p
=L = 110kN = 112 5kN
cos v cos 12° ,
62. Analytische Lösung:
a) Kol benkraft = Dru ck X Kolbenfl äche y
Lageskizze
F k = P A = p TI. d 2 P = 10 ba r = 106 Pa = 106 N2 a\ =0
4 m
6 N 11 a2 - 102°
F k = 10 m 2 4" (0,2 m) ? = 3 14 16 N = 31 ,4 2kN a J = 27 0°
FN cos«, sinCl2 + Fco sa, sin a 2 = FNsina, coso, + F sin Cl) cos a 2
FN(sina\cosCl2 - cos a l sin (2) =F( sin a 2 cos,,) - cosa2 sin aJ )
sin(ClI -(2)
~r" sin(a, -aJ)
o f3 r. Krafteckskizze F N =F----c.-----:-----,--- 110 kN . sin ( 10 2° - 27 0° ) = 23 38 kN
sm(a, - ( 2) sin (0° - 102°) ,
13
Statik
64. 66.
~
yt F.
Analytische Lösung : Trigonometrische Lösung:
r., 1
1
Lagesk izze a) Lageskizze -- t
Ci = arctan = z;-
114m
= arctan ];;" = 75 ,96
°
(fr eigemachter Seilring)
r,
Ci! =0 ~ I
Ci2 = 180° - 75,96° = 104 ,04° Berechnung der Winkel I, 11
Ci3 = 270° ß und r :
F x
I) 0 75 m
~ .ß
°
1
ß =a rc t an~ =arctan i ,7 m = 23 ,8 1
°
1 = arctan z;-1 = arctan 0,75
3 m
0 ,7 m = 46 ,97
Kraftecksk izze
~
I F, F , = F e ~n (90 ° - 1) = 25 kN . sin (90 ° - 46 ,9 7°) __
Voriiberlegung: , sin (ß + r ) sin( 23 .8 1° + 4 6 .9 7° )
F - -
,A F F, =18 ,0 6 kN
F
F =F . sin(90 o - ß) = 25 kN . ~.c90o - 23 .8 1°)
Die Spannkräfte in beiden Riement rums sind gleich z G sill(ß + r ) sin ( 28. 8 1 o + 46 .97 °)
groß F = 150 N . Die Wirklin ie ihrer Resultierenden
F 2 = 24 ,22 kN
läuft deshalb durch den Spannrollen-Mittelpunkt. Wird
der Angriffspunkt der Resultierenden in den Mittel -
punkt verschoben . kann die Resultierende dort wieder in
die beiden Komponenten Fzerlegt werden . Damit ist der
Mittelpunkt zugleich der Zenrralpunkt A eines zentra len
K räfte systems.
Lageskizze
a) L "f,Fx = 0 = F COSCi t + FCOSCi2 +Fp COSCi3 +FG co s o,
Ci, = 0
Ci2 = 130° 11 . "f,Fy = 0 = F sinCi] + P sin Ciz + Pp sin Ci) + p (; sin a.
Ci3 = 150°
Ci4 = 270 °
y
P(cosa] + COS Ci2) sin Ci3 + F G COSCi4 sin o., = P(sin Ci, + sina z) cos« , + F G sin o; COS ci)
F G (sino, COS Ci3 - COS ci. sin o, = F[( cosa, + COSCi2) sin a3 - (sin a , + sin (2 ) cos o j ]
(co s Ci , + COSciz) sin Ci ) - (sin Cil + sin Ci2) cos Ci )
F G =F _ = 14 5 .8 N
S1I1 (a4 - 0:)
14
Statik
f\ FG 1 3N
FA = -tan -y = tan 6538
,
° = 1,375 N
F,
F d l =F 1 coss = 18,06 kN' cos 23,81 0 = 16,53 kN
freigem achter Zylinder 2 Lageskizze für
c) Lageskizze (Punk t C freigemach t) Krafteckskizze die analytische Lösung
Ll
F;Z
F;
., .
FdZ
0
F k2 = F 2 sin'}' = 24 ,22kN ' sin 46 ,97 = 17,71 kN
F d 2 = F , cos v = 24,22kN' eos46,97° = 16,53 kN
Berechnung des Winkels ß:
Hinweis: Hier ist eine doppelte Kontrolle fiir alle
Ergebnisse möglich: l>: d,+d3
2/
ß= areeos 2 arccos d, + d - I
d,+d3 3
1. Die Balkendruckkräfte Fd I und F d 2 sind innere -2-
Kräfte des Systems .Krangeschtrr"; sie müssen also
ß = 56 ,94°
gleich groß und gegensinnig sein . Diese Bedingung
ist erfüllt: 16,53 kN = 16,53 kN.
2 . Die Summe der bei den Kettenzugkräfte F k 1 und F k 2
muss der Gewi chtskraft F G das Gleichgewicht halten .
Diese Bedingung ist auch erfüllt :
0:, =ß =56 ,94°
F k 1 +Fk 2=7,29kN+ 17,7IkN=25kN
0:, = 180 °
0:3 = 270°
0:4 = 360° - '}' = 360° - 65 ,38° = 294,62 °
~
(freigemachter Zylinder 1)
A _' _ (Unbekannten) Fe und F D und mit den Lösungen
r Fe = 6,581 N und F D = 9,545 N
Berechnung des Winkels /' : Fa
i, freigemachte r Zylinder 3
l-« u,+u,
y= arcc os u,+u,2
2
r. x
0:5 = 0° {
0:6 = 90 °
0/7 = 180 °+ ß= 236,94°
0'8 = 270 °
15
Statik
I. 'EFx = 0 = FE coso, + FF COSrt6 + FD COS rt, + FG3 coso, Zeichnerische Lösung: Kräftepläne für die Walzen 1, 2, 3
11. :EFy =0 =FE Sin rts +FFsinrt6 +FD sin o -,+FG3 sinrt s Lageplan (ML =4 ~:) (MK = 2,5 ~ )
Das sind zwei Gleichungen mit den beiden Variablen FE
und 1"F und mit den Lösungen
FE = 5,206 N und 1"F = 10 N
Hinweis: Werden die drei Zylinder als ein gemeinsa-
mes System betrac htet. ist eine doppelte Kontrolle
möglich:
1. Die senkrechte Stützkr aft 1"F muss mit der Summe
der drei Gewichtskräfte im Gleichgewicht sein:
FF =FG1+FG2 +FG3 => ION = 3 N+ 5 N +2 N
2. Die drei waagerechten Stützkräfte müssen eben falls
im Gleichgewicht sein:
FA +FE=Fc => 1,375N +5 ,206N =6 ,58IN
68.
a) Analy tische Lös ung für die Kraft F G3 :
Lageskizze
y
0
rt. = -y= 30
rt, = 180 - ß
0
rt3 = 270°
/
cos rt, = V I - sm rt, =
· 1 0 I-
( FG3 Sin rt, +FG1 Sin rt3)'
1"
G2
COS rt, = 1
,
j rF--;6;-2- - (F
- - -si-n-rt-,-+-F
G3
.,
F G2
- '-si-
-G n-rt-3)"7"
,
cos rt, =F~2 111"62 --(F G3 sin rt, + F G• sin rt3 )' => =A gesetzt und in I. eingesetzt
I. F G3 cos o , + F G2A + F G, COS0<3 = 0
T:'
F G2A + r G. cos 0<3
F G2 . -i- )1"62 - (F G3 sin 0<, + F G1sin0<3)' + FG• COSrt3
r G2
F G3 = - COSo<. --~~------::::-:-::------------
COSrt,
16
Statik
Der negative Wurzelausdruck ist physikalisch ohne Sinn , Hinweis: Stabkräfte werden mit dem Formelzeichen Fs
weil er zu einer negativen Gewichtskraft F G3 führt . bezeichnet.
Trigonom etrische Lösung /iir den Winkel (3: I. 'i:. Fx = 0 = F.~2 COSO<, + FA COS0<2 + Fs, COSO<3
11. 'i:.Fy = 0 = FS2 sin 0<, + FA sin 0<2 + FS1 sin 0<3
Lageskizze (freigemachter Seilring) Krafteckskizze
FA COS0<2 + F.~l COS0<3 FA sin0<2 + F.~ l sin0<3
1.=11. -FS2 = COSO<I = sino,
FA cos0<2sino<, + FS1coso j sin« , = FA sin0<2cosO<I + F.~I sin0<3cosO<I
F.~ I (sino , COS0<3 - coso , sino j ) = FA (sino- coso , - cos0<2sino<,)
_ sin(0<2 - o<d sin(90 °- 0°)
Fs, - FA sin
. (
0<1 _ 0<3 ) 18kN.
sm (0°- 194 ,04°) 74,22kN
Sinussatz: (Druckstab, weil F." auf den Knotenpunkt A zu wirkt)
FG 1 FG 2 FG 2
sin('Y + (3) = sin(9 0° - 'Y) = cos 'Y F.~2 = 72 kN (aus I. oder 11.)
FG 1 (Zugstab, weil F.~2 vom Knotenpunkt A weg wirkt)
sin('Y + (3) = _ . cos 'Y
FG 2
y <l's
y
69. Berechnung des Winkels 'Y :
R echn erische Lösung:
r.
Lageskizze für
den Knotenpunkt A
0,5m
'Y = arctan ~ = 14,04°
0<4 = 14,04°
Berechnu ng des Winkels (3:'
0<5 = 165,96°
I:?CF
0<6 = 194,04 °
(.I 1,5m ° 0<7 = 270°
" = arctan ~ = 14,04
0<1 =0
0<2 = 90°
0<3 = 194,04°
17
Statik
Hinweis: Die Stabkraft FSI ist jetzt eine bekannte Lageskizze des Krafteckskizze
Größe. Sie wirkt als Druckkraft auf den Konten zu, Knotens 2-3-6
d. h. nach rechts oben . I
I. rF,,= 0 = Fslcostr.t + FS4cosas+ FS4cosll6 + F I cos~
11. EFy = 0 = FSi sin tr.t + FS)sin as + FS4sin ll6 + F I sin ~
Die algebraische Behandlung wie oben führt zu den
Ergebn issen :
FS) = 30,92 kN (Druckstab)
FS4 = 43,29 kN (Druckstab) Hinweis:FS2 ist jetzt Das Krafteck ist ein
bekannt und wirkt als Parallelogramm. Dar-
ZeichnerischeLösung: Zugkraft vom Knoten aus kann ohne zu rech-
m weg (nach links unten). nen abgelesen werden :
Lageplan (ML = 1 - )
cm FS)=F=IOkN
(Druckkraft)
FS6 = FS2 = 12,31 kN
(Zugkraft)
(Kontrolle mit der analytischen und der zeichnerischen
Lösung)
C1 'OO ~~
-'<>-"'--f=--~:....o.J-+C>-- J.6m
Fs, x
Im
r ß=arctan - - = 15,52°
70. 3,6m
18
Statik
°
FS 6 = 37,36 kN (Zugs ta b)
F,~ 3 = (Nullstab) Lageplan (ML = 6~) Kräftepl an (M K = 1O ~)
Lageskizze des Knotens 1-3-4 - 5
F. , r
s Stabkraft F,~3 wird nicht
eingezeichnet, weil sie
F
gleich null ist.
Bere chnung des Winke ls "'(: 73 .
R echn erische Lösung:
"'( = arct an 1~2mm = 29 ,05° Lageskizze 1
I I "I
tr,
~
C/7 = 0°
C/s = 180°-"'( = 150 ,95 ° F, t
10
I
C/9 = 180 °
C/ tO= 270
0
tu I
Gleichgew icht sbedingungen : a) F r =+F t -F2 =180N -240N=-60N
I. 'LFx = 0 = F",. - F,~ I - F,~s x = F",. - Fs, - F,,, cos c/s (Minus bede utet hier : nach unten gerichtet)
11. 'LFy = 0 = F,~S y - F = F",SsinC/s- F b) - F r l o = - F 2 1
- F 2 1 24 0 N
F 10kN I = - -= - - '078m = 312m
11.Fss = sin C/s sin 150,9 50 - 20 ,59 kN (Zugsta b) o - Fr 60 N ' ,
(d.h. Fr wirkt noc h weit rech ts von F 2 )
I . F",. = Fs, + Fss cOSC/s = 36 kN + 20, 59 k -cos 150 ,95° = 54kN ( Kont rolle : Bezugspu nk t D auf WLF festlegen,
2
(Dru ckstab) neu rech nen .)
c) Die Resulti erende ist nach unt en gerich te t
Rechnerische undzeichnerische Ermittlung (siehe Lösung a) .
der Resultierenden im allgemeinen Kräfte- Z eichnerische Lösung:
system, Momentensatz undSeileckverfahren
Lageplan (ML = 0,5 .;;;)
(5. und6. Grundaufgabel
72 .
R echn erische Lösung (Momentensatz)
Lageskizze
p
F,
a) F, = -F, -F2=-16,5N
(Minus bedeutet hier : senkrecht nach unten gerichtet)
b) + Fr lo =+Ft l 74 .
F, 5N R echnerische Lösung:
10 = Ji' 1= 16 5N ' 18 cm = 5,455 cm Lageskizze
r ,
(posit ives Ergebnis bedeutet : Annahme der WLFr
links von WL F 2 wa r richtig)
( Kon tro lle : Rech nun g wiederh olen mit Bezugs- a) F r = - F 1 - F 2 - F 3 = - 50 kN - 24 ,5 kN - 24 ,5 kN = - 99 kN
punk t D au f WL F d (Minus bedeu te t hier: nach unte n gerichtet)
19
Statik
'Fsl !I !ii JI I
:::
~i ~r,7
0-«- r, I
o 3, lkN ' m --0L
(Ko ntrolle mit der zeichnerischen Lösun g)
c) Fr = - F G , - F G2 = - 9 k N - 16 kN
f"j ' .I r.
Fr = - 25 kN (Minus : nach unten gerichtet)
76. d) - Fr/ o = +FG2/ a - FG, /,
R ech nerische Lösung: +FG 2/ , -FG 1 / , 16kN'I ,2m -9 kN 'O ,9m
10 = - F = - J 5 kN = - 0 ,444 m
r -
Lageskizze (Minus bedeutet hier : Die Wirklinie der Resultierenden
liegt auf de r ande ren Seite des Bezugspunk tes D , also
c) - Fr 10 = - F, I, + F 2(l 1 + 12) - F 3 (l , + 12 + 13 )
- F, II + F,(l, + 12) - F 3(l 1 + I, + 13 )
10 = -F ~----~r,
r
1 _ - 500N ' O,15 m + BOON ' O,4 5m - 2100 N ' O,6 m a) F rx = rFnx = F, + F 2x = F, + F 2 cos a
0- - 1800 N
= 1200 N + 35 0N -cos l O" > 1544 ,7N (nach recht s)
10 = 0 ,54 17 m 0
F ry = - F 2y = - F 2 sin a = - 350 N -sin 10 = - 60 ,78N
d.h., die Wirklin ie der Result ierenden liegt (n ach unt en)
zwischen F 2 und F 3 •
Fr = JF;x + F;y = J(l544,7l\')2 + (- 60 ,78 N)2 = 1546 N
Zeichne rische Lösung:
Fr)' -60,78 N 2,250
Lageplan (M L = 200 :;,m) Kräfteplan (M K = 1 00~) b) a r = arcta n Fr x =arctan 1544,7 N
20
Statik
F ry . . - 3,14 6 kN _ n ~ ~AO
79 . b) Clr = arc lan - = aret au 0 3536 k N - - 0'> , .>0/
F rx ,
R echnerische Lösung (Mome nten satz):
c) (Momente n bezugsp unk t = Punkt 0 )
Lageskizze
+ Fr/ o = - F 2y (I, + 13 ) + FG/ , - F , / ,
- F , sina (l, + 13 ) + FG /, - F , / ,
F, 10 = --=-----.:.-;;-----'-'---=-~-
Fr
-O.5 kN · sin 45° ·1 ,7m + 2kN ·O ,8m - I ,5 kN · O,2 m
10 = . 3 ,166 kN
10 = 0 ,2208 m
21
Statik
= arcsin ~y
-78 3 N
1= 2,233 m (Kontrolle : 0: oder 0: = arco s ; : ")
82.
Lageskizze 84.
F Analytisch e L ösung:
Lageskizze
(Stange A C
freigema cht )
Die Dru ckkraft au f die Klappenfläch e bet rägt beim
Öffnen I. 'LF" = O= FA,,- F coso.
Fp=PA=P ~ d ' II. 'LFy = O=FA y - Fsino: + F c
I,
F p =6 . !OS m
~2 . 4!1: ' 400 ' 1O- 6 m' =I RR5 N 111 . 'L1H(A) = 0 = F c I1 - F sin o 2"
~ ,
/,
Resultierende F r = Kra ft im Hebeldre hpunkt A : FsinO: -2 F ' l OOON ' 45°
3) IIT. Fc = - 1-,- = s~na = 1 /m = 3S3 ,6N
Fr=Fp - F G + F = 188 ,S N - I I N + SON = + 227,SN
(Plus bedeutet : nach oben) b) I. FA" = F cos o = l OOON · cos45 ° = 707 ,1 N
Momente nsatz um D: . . Fsin o: F sina
11. FAy = F sm a -Fc = F sma - - 2 - = - 2-
Fr lo= -FG/ , «rt,
FAy = 353 ,6 N
-FG l 1 + F 12 - 11 N· 90 mm +50 N · 225mm
10 = Ft ~i. i.~ 7 ,5 iN' FA =JFlx Fl y =../(707 ,1 Nf + (353 ,6 N)2
+
10 = 45 ,10 mrn: d.h ., der Hebeldreh pun kt mu ss links FA = 79 0,6 N
von der WL F G liegen . (Ko ntrolle: Neuer Ansatz m it 'LM(c) = 0)
/i"
Lageskizz e
rF ~
22
Statik
'l
86.
Lageskizze (freigemachte Säule)
fasinß
~--- i
F
13 0 ,9 m .".1
ß = arctan G = arctan 1,1 m 1 I. L F x = 0 = F Bx - r A
ß = 39 ,29° ,.;;c;'!>----'--'--- - -l 11. »r, =O =FB)'- F
1Il. "i.M(B) =0 =FA I, - rt,
FB =5,470kN F B = 19 ,93 k N
b) I. Fcx = FB sin ß - F sin O' c) FBx= 18,46k N; FBy= 7,5 k N (siehe T eillösung b)
Fcx = 5 ,47 kN -sin 39 ,29° - 2,2 kN -sin 60 ° = 1,559 kN
11. Fey = FB cosf + F cos 0'
Fey = 5,47 kN ·cos 39,29° + 2,2 kN ' cos600= 5,334 kN
89.
Fc = --/F~x + F~. = --/(1 ,559 kN)' + (5,334 kN)2 Lageskizze (frei gemachte Säule)
Fc = 5 ,557kN
I. xr, = O= FA - FBx F
Fc)'_ 5,33 4 kN _ 0
[I. "i.F)' = O= FBy - F
c) O'c= arct an -F. - arctan 1 559 kN - 73 ,71
Cx , 111. 'EM(B) = O= F I, - FA I,
I, O,58m
87. a) 111. FA =F l; =6,3 kN . 2,75 m
Lageskizze ( freigemach ter Ausleger)
FA = 1,3 29 kN
90. 91.
Lageskizze (fre igemachte r Gittermast) 0 ,3 m
O<k = arctan 0 ,5 m
F
i
_ --'_, - --- -, ...............
F = 600 N . 1,2 m
B Im'sinI6 ,70+2,7m 'cosI6 ,70
FB = 250,6N
I. ~Fx =O=Fzsino<-F, sinß b) I. FAX = FB COSO<B = 250 ,6 N -cos 16,7° = 240 N
11 . 2:-Fy = 0 =F3 - F, cosß - F z cos o 11. FAy = F G - FB sinOiB = 600 N -250,6 N -sin 16,7°
FAy = 528 N
.(F
I . a = arcslnJF t .
sm
ß) = arcsm. (14,74 kN
. 55°\
l3kN' sm ) FA = v'r=F"~-x-+---'F=-~'---y = ../(240 N)z + (528 N)z
z
0< =68,22 FA = 580N
e) II.F3 =F 1 cosß+Fz COSO< FAy 528N °
F 3 = 14,74kN'cos55° + 13kN'cos68,22°= 13,28kN c) O<A = arctan FAx = arctan 240 N = 65,56
24
Statik
93. 95.
Lageskizze (freigemachte Lenksäule mit Vorderrad) Lageskizze I
(freigemachter Hubarm)
Hier wird zweckmäßiger- 1. "EFx =O=FAx -Fh
weise die Längsachse der 11. "EFy =O=FAy - FG
Lenksäule als y-Achse
festgelegt. 111 . "EM(A)=0=Fh(II-g) -FGI3
Die Kraft F muss des-
halb in ihre Komponen-
ten F sin Ci und 13 021m
F cos Ci zerlegt werden . a) III . r, =FG 1 _ ~=1 ,25kN 'I :3m =0 ,2019kN
1 2
b) I.FAx=Fh=0,2019k N
11. FAy =F G = 1,25 kN
FA = JFl x + Fl y = -/(0,2019kN)2 + (l ,25kN)2
FA = 1,266kN
I. »r, =O=FAx-FB -Fsinex
11. "EFy =O=Fcosex-FAy Für die Teillösungen c) bis e) wird eines der beiden
III. "EM(A) =0=FBlj-FsinexI2
Räder freigemacht :
12 sin ex 0 ,75 m ' sin 15°
a) 111. F B = 1' - - = 250N· 02 = 242,6N Lageskizze 2
I1 ' m (freigemachtes Rad)
b) I. FAx = FB + Fsinex = 242 ,6 N + 250N · sin 15°
Hinweis: Jedes Rad nimmt nur
FAx = 307,3 N die Hälfte der Achslast FA auf .
11. FAy = F cos Ci. = 250 N · cos 15° = 241 ,5 N
FA x
1. "EFx =0=Fx - --
94. 2
Lageskizze
FA y
11. "EFy =O=FN+FY-T
(freigemachtes Bremspedal)
FAx
111. '2:M(Bl =0=FN I 4+T (d2- 1, ) -T14
FAy
FAy FAx d d
- 2- 1.- -2- (2 - 12) FAy FAx 2 - 1,
c) IlI. FN = 1
4
=:2 - :2 -1- 4
25
Statik
96. 98.
Lageskizze (freigemac hter Heb el) Lageskizze (freigemach ter Spannk eil) Kraftec kskizze
11
IJ
97.
Lageskizze (fre igemac h ter T isch) I. s:r, =O= Fcx - FA Sin fr
11. LFy = O=FA cos fr +FB -Fcy
1J1. 'fM(c) = 0 = F B 13 - F:t12
Hinweis: In der Momentenglei chgewich tsbed ingung
(IIl ) wird zweckm äß igerweise nicht mit den Korn-
ponenten FA sin Cl und FA cos Cl, sondern mit der Kra ft FA
gerechnet.
-y= 180° - (fr + ß) = 80°
III F =F ~ = 772 ' 7N ·35mm =1352N
c) . B A 1
3
20mm
I. »r, =O =FAx -F sinfr +Fk cos-y
d) I. Fc., = F Asinfr = 772,7N ·sin I5 ° =200N
I!. 'f,F y = O=FAy - F cos fr +F k sin-y
[I. Fcy = FA cosfr+ FB=772 ,7N 'cosI5°+ 135 2 N
111. 'f,M(A) =0=Fk sin-y' 21- F cosfrl
Fcy = 2099N
_ I cos fr _ cos a = 5 5 kN . cos 30°
a) 111. Fk - F ~_ I sm ' -y -F 2 sm-y
· , 2 ' sm
' 8 00 Fc = JF~x + Ft y = J(200N) 2 + (2 099 N) 2
F k = 2,4 18 k N Fc =2 108 N
b) I. FA x =Fsi nfr - FkcoS"( e) siehe Teillösun g d) !
FAx = 5,5 k N ' sin 30° -2,418 kN · cos8 0° = 2,33kN
11 . FAy =Fco sfr -Fk sin-y
FAy = 5,5 k N -cos Jü" - 2,4 18kN 's in 80° = 2,382 kN 99.
Hinweis: Dieses Teile rgebnis ent hält be reits eine Lageskizze
Kont rolle der vo rangegangene n Rechnungen : (f reigemac hte r ~ sjn cy
26
Statik
c) I. F Bx = FCD = 0 ,4444kN
H. FBy=FA = lkN
Fc 20N
F = - = --=34,64N F B = JFl x + F; y = J(0,4444kN) Z+ (J kN)Z
B tan ß t an 30°
F B = 1,094 kN
FD = FC = 20 N = 40 N
sinß sin 30°
(Mit der gleichen Kraft drückt der Zweigelenkstab Für die Teillösun gen d) und e) wird der Wink eJh ebeJ
C-D au fd as Lager D. ) D-E-F freigemacht :
Lageskizze
b) Lageskizze (freigem ach te r Hebel)
=
e) I. FEx FDG sin Q - FCD
1. 'iFy =0 =FA +FF -F FEx = 0,781 7kN ' sin 50o- 0,4444kN = 0,1544kN
11. 'iM(l') =O=FA ' 2 /3 - F 13 11 . FEy=FF -FDG cOSQ
13 F FEy = IkN -0,781 7kN ' cos500=0,4975kN
11. FA = F - = - = I kN = 1000 N
2/32 FE = JFJx + FJ y = y'(0, 1544 kN)Z + (0,497 5 kN)Z
1. FF = F - FA = I kN = 1000 N FE = 0 ,5209 kN
27
Statik
c;= arctan
12
~ = arctan
3m
~ = 7 1,57
°
_
«« - arctan F
FKy _ 50 2,5 N _
- arctan 514 ,6 N - 44 ,32
° FB = VF~x + n, = V(20 N)2 + (4 0 N)2 = 44 ,72 N
Kx
104.
102. t.
F,COSOi A 2
Lageskizze ( freigemac h te Leiter)
= arctan 4m = 20 ,56
12 I Sm °
a = arc tan T;
I. 'ZP" =O =FA cosc;- FBx ,--,-,--,,- - J
II. "L F y =O =FAsinc;+ FBy - F G
12 I. "LFx =O=FAx -FB sin a
III. 'ZM(B) = 0 = FG 2 - FA sina l2 - FA coscx l,
11. "LFy =O=FAy -FG +FB cos a
12
a) m .FA =FG c:-:c,-------=------ -
2(l, cos c;+ 12s in c;)
III. 'ZM(A) = 0 = - F G fI cos a+ FBsina (/[ - 12) sin a
+FBcosa (/ , - 12) cos a
F = 800 N · !,Sm I[
A I 2(4m . cos 20 ,56° + 1,5 m . sin 20,56°) 2 cosc; I, cos o
FA = 140,4N III. FB = F G 2 2 =F G - -- -
(l , -1 2)(s in a +cos c;) 2 (/ [ -12)
FAx = FA COS c;= 140 ,4 N ' cos 20 ,56 ° = 13 1,5 N
FAy = FA sin a = 140 ,4 N ' sin 20,56 ° = 49 ,32 N =I
F = 2 5 kN . 2 m . ~os 4 5 ° = I 179 kN
b) I. FBx=FA cosa=1 31 ,5N B , 2 ' 1,5 m '
II. F By = F G - FA sm o = 800N -49 ,32 N = 750,7 N I. FAx = FB sin a = 1,179 kN . sin 45° = 0 ,8333 kN
FB = VF~x + F~y = V (l3 1,6 N)2 + (750 ,7 N)2 11. FAy =F G - FBcoscx = 2 ,5 k N - 1,179 kN ' cos45 °
FB = 762, 1 N FAy = 1,667 kN
28
Statik
11cosCY. 2m'cos20°
11 FA=F =5kN ·
(l1+12)COS(OC -ß) 3,5m 'cos(-40j
"2 cos CY. 11 cos a
FA = 3,505 kN
III . FB =FG 2 2 =FG - -
12 (sin CY. + COS CY.) 212 b) L FEx=FA sinß = 3,505kN ' sin60° = 3,035kN
=I IL FBy =F -FA cosß =5 kN - 3,505 kN ' cos60° =3 ,248kN
F = 25 kN· 2 m . cos45° = 3536 kN FB = JFJx + FJy =J(3.035kN)2+ (3,248kN)2
B , I 2 . 0,5 m ' FB = 4,445 kN
I. FAX = FB sin o = 3,536 kN . sin45° = 2,5 kN FBy 3,248 kN °
11. FAy =FG -FB cos «> 2,5 kN -2,5 kN = 0 c) CY.E = arctan F = arctan 3 035 kN = 46 ,94
Ex ,
FA =FAx=2,5kN ; CY.A =0° ; CY.B =45 °
105. 107.
Lageskizze Lageskizze
(freigemachter Hebel) (freigemachter Drehkran)
I. zr; =0 = FBx - FA
11. 'EFy =O=FB)'-FG-F
Berechnung des Abstandes 14 :
IlI . ~M(B) = 0 =FA I3 - F G I2 - F I,
14 = J11 -lj = J(0 ,5 m)2 - (0,4 m)? = 0,3 m F + FI, 8 kN · 0 55 m +20kN ·2 2m
a)III .FA= GI2 ' ,
13 1,2 m
I. 'iFx =O=Fnx-FAsina
11. »r, =O=-FBy+FAcosCY. -F FA = 40,33kN
III. ~M(B) =0=FAcosal 1 -F(l,+14 ) b) I. FEx =FA =40,33kN
IL FB)'=FG+F=8kN+20kN=28kN
a) III . FA =F~ = 350N · 0,3m+0,3mo =808,3N
11 cos o 0,3 m -cos Sü FB = JFJx + FJ)' = J( 40 ,33kN)2 + (28 kN)2
FAx = FA sina = 808,3 N . sin 30° = 404 ,1 N FB = 49,lkN
FAy = F.4 cos CY. = 808,3 N . cos 30° = 700 N . FB)' 28kN °
c) CY.B = arctan F = arctan 40,33 kN = 34 ,77
Hinweis: IIier ist CY. der Winkel zwischen FA und Bx
der Senkrechten , daher andere Gleichungen für FAx
und FAy als gewohnt.
29
Statik
108. 110.
Lageskizze I Lageskizze 2 Rechnerische Lösung:
(freigemachte Spannrolle) (freigemach ter Winkelhebel) Lageskizze (freigemacht er Bogenträger)
I. 'LFx = O=FAx - FB
II. 'LFy = 0= FAy - 2 F
1II. 'LM(A) = 0 = 2 F /2 - FB I 1
12 llOmm
a) 1II. FB =2FT;=2'35N ' = 57,04N
135mm Berechnung des Abstands I. :
b) I. FA x=I.I;'B=57 ,04N
I. = r - 13 = r - ~ = 3,6m -../(3,6m)' - (2,55m)2
II. FAy=2F=2 '35N=70N
I. = 3,6m - ../6 ,4 575 012 = 1,059m
FA = .)Flx + Fl y = J r(5::-::7:,04
-:~N:: -;2):-:+---:(=-70::-::N-=)-:;-2
I. 'LF" = 0 =FDx- F 2 coscy
FA = 90,3 N
11 . 'LF y =0 =FA- F I - F2 sin Ol +FBy
F Ay 70N 30 IJI. 'LM(B) =O= -FAr+FI(r-l l )
c) OIA = arctan FAx = arctan 57 ,04 N = 50 ,8
+ F 2 sin Oll. + F2 cos 01 12
II.FAy =F +F 1 -FBsinaB I
FAy = IHN + 1,2kN -12,74kN ' sin 39,47° = 8 ,1 kN A
30
Statik
112.
Nach der gleichen Vorüberlegung wie in Lösung 1I1
werden die A ngriffsp un kte der beiden Kettenspann-
kräfte F 1 ~ 120 N in den Mittelp unkt des Spannrades
versch oben .
"I
Lageskizze I.
I
. '.
I
( freigemachter F,COSCi
Sp annh ebel) " lt 8 F.tr
Bei der Lösun g diese r Aufgabe ist zu r Berechnun g de r I. 'EFx = 0 =FAX - F 1sin a
Wirkabstände und Winkel ein verhältnismäßig großer 11. 'i:. Fy = 0= -F, + F 1coser+FAy - F2
trigon omet rischer Aufwand erfo rde rlich . 11I . 'i:.MCA) = O=F,/, - Fl cos a/, -F,/2
I1 5 I,
ß~ arcsin ~ - ~ arcsin ----!!!. ~ 4 5 58° a) !I1. F 2 =F, (1 - cos o) I;
Is 7 m'
50 mrn
I, ~ I 1 cot ß~ 5 rn : cot 45,58° ~ 4 ,899 m F2 =120 N (I - cos 45 o ) 85 mrn =20,67 N
ls ~14cosß~3m ' cos 45 ,5 8 ° ~ 2, 1 m
19 ~ 14 sin ß ~ 3 m : sin 4 5,58° ~ 2 ,143 rn
b) I. FAx =F, sin a = 120 N . sin 45° = 84,8 5 N
12 - / 8 3,5 rn - 2, 1 m ° H. FAy =F, (1- coso) + F 2
aA ~ arc tan -1.- ~ arctan 2, 143 m ~ 33 ,16 =
FAy 120 N (1 - cos 45 °) + 20 ,67 N =55 ,8 2 N
(K on tro lle m it 'EM CB) =0)
Rech nungsan satz mit den Gleichgewich tsbedingungen :
1. »r; ~O =}Bx - }A cos aA -F2 si na FA = JF~x + Fl y =) (8 4,85 N)2 + (5 5, 8 2 N)2
11. "i. Fy ~O=FBy + FA sinaA - FG - F 2cosa - F 1 FA = 101 ,6 N
1lI. "i. MCB) = 0 = FA cos aA 18 + ~l sin a A19 - F G16
+F 2 sinal, - F 2 ccuxl , - F I/ , c) siehe Teillösu ng b!
31
Statik
113. 115.
Lageskizze Lageskizze
(fre igem ach tes Dach) ( freigemach te Schwinge
mit Motor)
Lageskizze
(freige machter Spannhebel)
I. »r, =O=F2 sina-FAx r"
11 . "EFy =0=FA y-F, -F+FB -F2COSa
12
I11. r, M (A) = 0 = - F , / , - F
2 +FB I4
- F 2c osa 12 - F 2sina 13 I. r, F x = 0 = FAx - 2 F , - F 2
11. r, F y = 0 = FAy - 2F,
12
F 1 I , + F 2 + F 2 (/2cosa + 13 sin a ) 1lI. "E M(A) = 0 =F , I, + F , I , - F 2/ ,
a) II I. F B = 1
4
2,SkN ' 0,6 m + 1,6kN '1 m + O,5kN (2 m 'cos52°+ 0,8m ' sin 5 2° )
FB - 1,5 m = 2,68 7 kN
32
Statik
i --~
Lageskizze
(freigemachtes Man telr ohr
mi t Au sleger)
I ~~~~_-~J 119. h
F" o Lageskizze I, ~
..::'1 (freigemaCht~
er cr,;;na~ V Y\ ...
Anhä nger) ~ ~
I. 2:,Fx =0=FR 1 -FR2 F. Fa
.;;- .:;-$
11. 2:, F y = O=FA - F G Cl r.
JlI. r.M(o ) =0 =F R2 13 - F G I, A ~ F,. cosa.
'r 'I.--' •
a) Stü tzkr äft e in oberste r St ellun g I. zr, =O =F, - FGsin a
11 1,6 m 11. 'LF y =O =FA + FB- FG cos a
III. F R2 = F G T; = 24 kN . 2,4 m = 16 kN 111 . 2:,M(o ) = 0 = Fr, sin a (l) - 12 ) + FGcosa / , - FA ' 21,
I.FR 1 =F R2 = 16 kN a) ,,20 % Gefa lle" bedeutet : der Neigung swink el hat
II.FA = F G =24 k N einen Ta ngens von 0,2 .
a =a rctanO,2 = 11,3 1°
b) Stütz k räfte in unterster Ste llung
Beim Sen ke n des Au slegers verändert keine der vier b) I. F s = F G sin o > 100 kN -sin ii ,31 ° = 19 ,61 kN
Wirklinien ihre Lage . Fo lglich bleiben auc h die (I) - /2) sin a + I, cos a
Stü tzk räfte FA , FR 1 und FR2 unverändert. c) lII . FA =F G 2/ ,
-i=:> wlFi l III 11. F B = FG coso - FA = 100 k.t'J ' cos 11 ,31 ° - 51 ,48 kN
r.J l r.
'1Ir,
/
FB = 46 ,58 kN
/
/ A
I
/
1 // /
§: //
~I 4...
...
/
~ /
~ /
/ 120.
/ §;' /
/ Lageski zze (freigemachte r Wagen ohne Zugstange)
/
118.
Lagesk izze
(freigem achter Kran) l. "E F x
11. 'f-F y °
= O=Fd cosß -Fsin a
= = F d sinß + FA2 - Fcos a + FAl
111. "E M(A) = 0 =- Fd sin ßI2+F sina. (/4 -1 ,)
- F cos a (13 Is)+FA l I3
I. 'LF x = 0 = F B - Fe sin a sin lO:
11 . 'LF y = 0 =FA - FGI - (Fs + FG2) F =F = 38kN . =7,619 kN
I. d cos ß cos 30
JIl . 'LM(Bl = 0 =Fe / 3 - F G1I, - (Ps + F G2) 12
F d 12 sin ß + F[(/, - 1,) cos a - (/. - l I ) sin a]
Ill. FAl = I)
7,619k.t\l · 1,l m ' sin 30° + 38 kN (1 ,6 m ·cos 10° - 0 ,2 m ' sin 10°)
FA1 = 3') = 19 .6 1 kN
.z rn
33
Statik
121.
Lageskizze (freigemachte Arbeitsbühne)
I,
123 .
Lageskizze ( freigemachte Stange)
I. 'f-F x = O=FB - F e
11. 'EFy = 0 = FA - F
III. 'EM(o) = 0 = F I, - Fe 12
~/y
a) 11. FA =F=4,2kN
~os:
b) I1I. F.e =P-II
• 1 =4. ,_")kN
1,2m 7") kN
. . · -0,75 m = 6 , - j
c
2 I. 'EFx =O=FG sin er - FA -Fa Fr
I. FB =Fe= 6,72kN 1I.'EFy =O=Fc -FG cos er .
122 .
R echn erische Lösung:
III. FA = F G
( +-/
I
12
'
3 ) sin er 1,3 m ' sin12 °
= 7S0 N . - 1- 7 - -
, m
Lageskizze (freigemachte Laufkatze)
FA = 119, 2 N
I. FB =FGsiner-FA = 7S0 N ' sin 12°- 119 ,2 N= 36,69 N
(Kontrolle mit 'EM(A ) = 0)
11. Fe =F G cos e > 750 N ' cos 12° = 733. 6 N
124.
Lageskizze ( freigemachte Leiter)
12
III . 'f-M(o ) = 0 = F o l 2 - [FG COS Cl t F sin (Cl -. ß)] T 14 15
- = - und daraus:
I. 12 '
a)
sino sin 30° kN
I F=F = 18 kN · - o- = 9.317 j 14 / 2 (l , - /3 ) / 2 4 m '3m ..,
. G Cm(Cl -ß) cosl 5 I - - = - --=--- = · m
5 - I, I, 6m -
12 16 = 12 - /5 = 1 m
b) III . F o = [FG COS Cl + Fsin (Cl - ß)] 2 /
2 14 = / , - / 3 =4 m
_1 8kN ' cos 300t 9,3 17 kN 'sin ISO= 9kN 12
F.0 2 I 7 = -2 = 15
-
' m , ebenfalls nach Strahlensatz.
11 . Fu =FG COs Cl t F sin(Q-ß) - Fo
Q
13
= arctan -
2m
= arctan -2m = 45
°
Fu '; 18 kN 'c os300+9,3 17kN'si n ISo- 9kN = 9kN 15
34
Statik
17
III. F 2 = F , .
I. cosa - 16 sm a
F 2 = 800N . 1,5 m 56 5,7 N
4m ' cos 45° - Im ' sin 45 ° I,
11. FB = F , + F 2si n a = 800N + 565 ,7 N · sin 45° = 1200N Il. "L Fy =0 =F v , sin i +F V2 sin i -FG + FF
1II. "L A/CO) = 0 = F GI, - FVi sin i (/ 3 + 14) - F V 2 sin i I.
a
cos 2"
I. FV2 = F v , - - a = Fv , ; in Gleichun g III eingeset zt :
cos 2"
LmJ
125.
Voriiberlegung: (I3 + ?_ I' ) SI0
. ~
2
960 mm 's1045
~
FVt = 0,8 39 7 k N
I. FV2 = FV 1 = 0,8397 kN
F
I. '5:.Fx = 0 =FB cos ß - Fe cos o
11. '5:. Fy = O=FA - F +FB sin ß + Fc sin a
Hinweis: a = 920° = 4 5° . 111. 'E.M(A) = 0 =F I, - FB sin ß I3 - Fes in a (/2 +13 )
cosß
I. Fe = F B cos a; in Gleich ung 1IJ eingesetz t:
I. '2:.Fx =O= FBc osa -Fe cosa
cosß
11. 'E. Fy =O =FBs inat Fe sin a -F + FA 1II. F I, - FB 13 sin ß- FB cos~ . sin a (/2 + 13 ) =0
III . "LM(M) =0 =FA ' 2 11 - Fl ,
I,
FB =F ..,.---,.----.C-- - - -
13 sin ß + (/2 + 13) cos ß tan o
= 18 kN . O,6 m
0,78 m 's in 20° + 0,9 2m ' cos20° ' tan60°
cos o FB =6 ,122kN
I. Fe = FB cos a =F B ; in Gleichu ng " eingese tzt :
cosß cos 20 °
I. Fe = FB cos a = 6,12 2 k N ' - -0 = 11,5 1 kN
11. F = F~ FA = 225 N = 159 IN cos60
B 2 sm a 2' sin 45° , II. FA = F -FB sin ß -FC sin a
= 18 kN - 6 ,12 2 kN ' sin 200- lI ,5 I k N ' sin 6 0°
I. F e =F B = 159 ,1 N FA = 5,9 42kN
35
Statik
128.
Lageskizze I. ss, =O =FAcoSCi - FB- F e
(freigemacht er Support) 11. xr, =O = FA sin Ci -FG
111 . ~M(C) =0 =F B (I, - /2 ) + F G I. +FA sin Ci I) - FA cos o Z,
11 F
. A
~Ci = 1,8
= sin kN = 2800 kN
sin 40 ° ,
FA (I, CO SCi - / 3 sin Ci) - F G I.
I, -/ 2
2,8 kN (0,28 m ' cos400- 0,05 m ' sin400) - 1,8 kN ' 0,09 m
FB = 0,25 m 1,394 kN
129.
Lageskizze (fre igemachter Reitstock) I. "f. F x =0 =FD2 COSCi-FDlsino< - FF
11. sr,= O= FDl eosCi +Fmsino<-FG
111. "f.M(D' ) =0 =F G I, - FF 14 + Fm sin Ci 13
FFI 4 -FG/ I
111. FD2 = I . ; in Gleichungen 1 und 11 eingesetzt :
3 sm o<
FFI. - FGI,
1.I3 sm
' a
Heide
' cos Ci - FDl sin oo - FF = O Gi" h
erc ungen
1
FF I. - FG/ I J nac h FDl
11. F D ' cos Ci + . sin Ci - F G = 0 aufgelost un d
13 sm Ci gleichgesetzt :
FF I4 - F G/ ,
13 tan Ci
sin o COS 0<
cos Ci
(FF I.- FG/d -I - - - FF CO S Ci
3 tan o
. sin Ci
=F G sm 0< - (FF I. - FG/ , ) - 1
I' /3 tan o
3
(FF I4 - F G Id cos Ci - FFI3 sin 00 = F G / 3 sin Ci tan 00 - (FFI. - FG/ I) sinCitanCi
FFI. eos 00 - F G I, cos 0< - FFI 3 sin o =FG13 sin e tan 00 - FFI 4 sin Ci tan 00 + F G I, sin c tan 00
FF(I. eos 00 - / 3 sin Ci + 14 sin Ci tan Ci) = F G (/3 sin o tan 00 + I, sin o tan Ci + I, cos Ci)
FF [/. (cos o + sin 00 tan 00) - / 3 sin Ci] = F G [/ , (cos o + sin 00 tan 00) + 13 sin a tan a]
=I =1
~
cos' 00 + sin" 00 .
= F G I, cos o + I, sm 00 tan Ci
= F (_1
G
_+ 1 sin
cos o
1
3 00 tan 00)
2
F =3 2 kN · 275 mm + 120 rnrn . sin 35° = 2 268 kN
F , 500 rnrn - 120 rnrn . sin35° · cos3 5° ,
36
Statik
13 13
c) Lageskizze FA T- F (T- Is)
b) 111 . F k = I - I,
1
37
Statik
/ ~
s»;
.... /'
/
I. =O=Fp -FE+FDsin a
11. z,Fy =O=FDcosa-F
,
/
I
/
rn .Z,M(E)=0=FDsinaI2- Fp/,
F I
F 250 N
II . Fn = cosa = cos 30 0 = 288, 7 N
IJT c;' _ F n 12sin a _ 288, 7 N '7cm ' sin 30° = ") ") N
Anleitung: Auf die recht e Hälft e der Leiter wirken 'H . , F - I, 5 cm ~0 ~, 1 .
drei Kräfte : FB ,Fk und F c. WL F k und WL F B
I. FE = Fp + FD sin e = 20 2,1N + 288 ,7N ' sin 30 °
werde n zum Schnitt S geb racht ; Gerade SC ist Wirk-
FE = 346,4N
linie von F c (3-Kr äfte-Yerfahr en) . Nun kan n an der
(Kon trolle mit z,M(F) = 0)
Unken Leite rhälfte das 4 -Kräfte·Yerfahr en mit de n
Wirklinien von F, FA, F k und F c angewendet werden .
Lageskizze 2 (freigemachter Winkelh ebel)
Hinweis: Bek annte Kraft
132. ist jetzt die Reaktionskraft
der vorher erm ittelten Etos« "- J,i
a) siehe Lageskizze I in Lö sung 131. Die Kraft F wirkt
Kraft FD . b
jet zt in Höh e der Kette , so da ss lediglich die Länge ls
kürzer wird .
B
12 I
Nach dem I . Strahlensatz ist z; =?1s ' und daraus :
I I
I5 = 2....='.
"l r
= 0,8 m . c1,4 m =0 ,-??- 4 n12
'"'l _ ..,
I. z,Fx =O =Fcx -Fnsin a
L. tt L. - L.,J m Il. "Z F y = O= Fc y - Fn cos ü - F B
II. xe, =O=FA+FB -F
Ur. z, M(c) = O=FDI,-FB 13
III. Z,M(A) = 0 = - Fis + F B 13 I, 5 cm
III . FB=Fn - = 288 ,7N ' - = 360,8 N
13 4 cm
1Il. F = F* = 850 N · °i~;~m = 136 N
B I. Fcx <Fo sin e = 288,7N ' sin 30° = 144 ,3 N
11. Fc y = Fn cos o + FB = 288 ,7 N ' cos30° +360 ,8N
11. FA = F - F B = 850 N - 136 N = 7 I4 N
Fc y = 61O,8N
b) und c) siehe Lageskizze 2 in Lösun g 13 1. Fc= J FE:x + FE:y = J(I44 ,3 N) 2 + (6 10,8 N)2
I. z,Fx =O=Fk-Fcx Fc = 627 ,7N
II. t.r, = O=FA -F+Fc y
13 13
III . z,M(c) =O=F(T -/s)+Fk (l, -/4 ) - FA "2 Lageskizze 3 (freigemachter Hebel mit Rolle B)
Hinw eis: Bekannte Kraft ~.
ist jetzt die Reaktionskraft •
der vorh er ermittelten F.
Kraft FB · 'r
F. '
F.
k I ,7m
c) I. F c x =Fk = 56N
I. "ZFx =O = FB sina - F Ax
11. FCy=F-FA= 850 N - 7I4N=1 36 N
II. 'EF y = O=FBcos a - FAy + F h
Fc = JFE:x + FE:y =J(56 N)2 + (l 36N)2 = 147,1N UI. "Z M(A) = 0 = F h ls - F B coSCY.14
38
Statik
39
Statik
136. 137 ,
a) R echnerische Lösung: Rechnerische Lösung:
Lageskizze ( fr eigemachte Fuß platte mit Mot or) Lageskizze
=
F, (I,.+ 1 .-.--.------,,------'------"-'------
2+ ~) + F2(/ , + 1 ~) +FG/.
2 .. . A r <:
F.~
1lI. FA
13 + I.
:> -r
Fe F
_ 100 N · 0,21 m + 30 N · 0,11 m + 80 N · 0,1m
- 0.22 m
138,
FA = 146,8 N
Rechnerische Lösung:
H. FB =Fa - FA = 80 N -146,8N =- 66,8N
Lageskizze
(Minu s bedeut et : Die Kra ft F B wirkt nicht wie
angen om men nach oben auf die Fußplatte , sondern
nach un ten .)
I. 'f- F; = 0 : ke ine x-Kräfte vor ha nden
11 . »r, = O= FA + FB - F
1I1. 'f-M(B) = 0 = F /2 - FA(12- I,)
Zeichnerische Losung: nr. FA - F _/2_ - 690N .I ,35m_ ?070N
a) - 12 - I, - 0,45 m - -
Ft. F2 und FG werden zur Resultierenden Frreduziert (Seil-
eckverfahren). Dann werden mit Fr als bekannter Kraft die [I. F/i =F - F A = 690N - 2070 N = - 1380 N
Kräfte F, FA, FB nach dem 4-Kräfte -Verfahren ermittelt. (Kontrolle mit ~ M(A ) = 0)
40
Statik
139.
Lageskizze ( freigemach te r Fr äserdorn )
I. "E F x = 0 : keine x -Kräft e vorha nde n
11. "EFy = O= FA - FB - F
1II. "EM(B) = 0 = FA (/, + 13) - F (/, + 13 + I. )
I, + 13 + I. 35 0 m m
a) 1II. FA =F 1, + 1 =1 4 kN ' 280mm = 17,5 kN
3
I. "E Fx = 0: keine x -Kräfte vorhanden
b) [I. FB = FA - F = 17 ,5 kN - t4 kN = 3 ,5 kN
11. "E F y =O =F - FA -FB
( Kontrolle mit "EM(A) = 0)
111 . "EM(B) =0 =FA (I, + I,) - F I,
41
Statik
[I. FAy = F , + F 2 - F B = 30kN +20kN - 36 kN = 14kN c) Lageskizze (fre igemachte Drehlaufka tze)
(Kontrolle mit IM(B) = 0)
I. FAx = 0; d.h . Stützkraft FA = FAy = 14 kN
145.
a) Lageskizze (freigemachte Drehlaufkatze)
G
I. IFx = 0 : keine x-Kräfte vorhanden
11 . IFy =O=FA+FB-F, -Fz-FGZ FG2 - 16) +Fz(i + 14)
III . "kM(B) =0 =FzG + 14)tFG2 G -h) III. F B = I
F = 96kN ' 2,4 m + 40kN'0,7m -60kN'3,lm Lageskizze (freigemachte Kranbrücke mit Drehlauf-
A 2,2m katze)
F = 72,4kNm = 32 91 kN
A 2,2m '
11. FB =F,+Fz+FG2 -FA c
FB = 60kN + 96kN + 40kN - 32,9 1kN = 163,1 kN Fr
(Kontrolle mit IM(A) = 0)
;sr:
b) Lageskizze (freigemachte Kranbrücke mit Drehlauf-
I. IFx = 0 : keine vorhanden
katze) /,
~"
11 . IFy = 0 = F e + F D - FGI - FG2 - F z
:E~-
1lI. IM(D) = 0 = - Fel , + F C l (I, - 13 ) + F C2(lz + h )
+ F z (12 -14 )
------"-------
j " Fc,(I, - 13 ) + F C2(1z + 16 ) + F z (I z -14)
111. Fe = - - - - ... I,
- - - -. F,
_ 97kN·5,6m..+ 40kN '2,6m + 96kN '0,9m
I--"--I----~ -
Fe = 65 ,5 kN
11,2m
42
Statik
~
' T _ _t ~ p = 7 kN ' I ,2m + 3,6kN ' 0,5 m - 7,5 kN ' O,7 m
F. 0 1,7 m
A
FA = 2,9 12 kN
F. I
9 J 11. F a =F G +1' , +1'2 - FA
F B = 3 ,6kN + 7,5 kN + 7 kN - 2,912kN = 15,1 9 kN
F;
ISO.
147. Lageskizze (freigemach te Rolleiter)
Lageskizze A
(freige mach te Get riebewelle )
151.
Lageskizze
148. (freigemacht er Pkw)
Lageskizze
(freigemach ter Balken)
43
Statik
' :~F\Za
IJI.F = FI 3 =5 kN 'O ,4 m=1 6 kN
152 .
Lageskizze I (freigemachte Welle) A:F,l B I, + 12 1,25 m '
11 . FA =F -FB=5k N - I,6kN= 3 ,4 kN
(Kontrolle mi t 'LM(B) = 0)
Hinweis: Die rechte Stützkraft an der Welle wird von 2
Brechstangen aufgebracht. Bezeichn et man die St ütz- b) Lageskizze 2
kraft an jeder Brechs tange mit F B , dann beträgt die Ge- (fr eigema cht er Schwenkarm)
samt stützkraft 2 F B •
Ermittlung des Winkels ß:
13 2/ 3 2·30 mm I. 'L F x = O= Fe - F Dx
ß = arcsin d = arcsin d = arcsin 120 mm 11. 'LF y =O=FB-FDy
ß = 30 0 '2 _~ 1lI. 'LM(D) = 0 = Fe 14 - F B I,
~
Krafteckskizze
r.
o= c) siehe Teillösung b) !
a) F A= F(;sina =3 ,6 kN 'sin30 I,8kN Cl
b) 2F B = FGcos a 6 •
= 3 ,6 kN . cos 30° = 3 ,118 kN Fr ~ 154.
F B = 1,559kN a) Lageskizze I
(freigemachte Tr ansportk arre)
~
Lageskizze 2 \1
( freigema chte Brech stang e)
11 . FA = F - FB = 5 kN - 2,667 kN = 2,333 kN
c) III.F =FB l t = I ,559_k~ ' l lO mm O,I28kN
12 IJ4Umm b) Lageskizze 2
d) 11 . Fe = FB +F = 1,559kN+0,128 kN =I ,687kN (f reigemach te r Schwe nkarm)
e) Fex = Fe sin a = 1,68 7kN'sin30°
Fcx = 0 ,84 34 kN
Fcy =Fecosa= 1,687kN 'cos30°
FCy = 1,461 kN I. 'LF x =0 =FDx - Fe
Ir. 'k F y =O=FB -FDy
111. 'LM(C)= O= Fa lt - FDx I4
44
Statik
III F =FBI, = 2 ,667kN ·0,25 m=1 667 kN Erk enn tni s: Bei zunehmendem Damp fdruck wird
. Dx h 0 ,4 m ' die Stüt zkraft de s Ventilsitzes auf den Ven t iltelle r
I. F c=FDx =1 ,667kN imm er kleine r, bis sie beim Öffnen des Ventil s null
I!. FDy = FB = 2 ,667kN ist : Der Vent ilteller stütz t sich dan n sta tt au f dem
Ventilsitz auf dem Dampf ab .
FD = .JFEx + FAy = ../I'O-,6-6-7-kN
- )--:-2-+-(-2,-66
-7- k-N----=-)2
F D = 3,145 kN 156.
c) sieh e Teillösung b) ! R echnerische L ösung:
Lageskizze (freigemac h ter Balken)
155. \
1lI_ FBy =
F 1 + 2 F 2 +3F, +4F4 + 5 F s
6
I r
>---!.
4 kN + 2 , 2 kN + 3 · I kN + 4· 3 kN + 5 - I kN
FBy = 6
I. "'iFx = 0 : keine vorh and en
II . "'iF y =0=FD+F-FGI -FG2 -Fr.3 F By = 4 ,667 kN
III, "'iM (D) = 0 = FI , - F G1/! - F G2 12 - F G3 X
II. FAy = F j + F 2 + F 3 + F 4 + F s - F By
FI I-FGI/I - F G2 /2 = 4kN + 2 kN + IkN + 3kN+ I kN - 4 ,66 7kN
a) III. x = F FAy = 6 .333kN
G3
= 848 ,2N ·75mm -8N ·75mm - 15N ·3 20mm Aus dem Zerlegungsdreieck für F B ergibt sich:
120N F Bx = F By tan o = 4 ,66 7 kN · tan30° = 2,69 4kN
x = 485,lmm
b) II.FD =FG1 +FG2 + F G3- F F = F By = 4 ,66 7 kN = 5 38 9kN
B cos o cos 30° ,
F D = 8 N + 15N + 120 N - 848,2N = - 705 ,2N
(Minus bedeutet: F D wirk t nach un ten ) Aus der I. Ansatzgleichun g ergibt sich
FAx = FBx = 2 ,694 kN, un d damit
c) Lageskizze
FA = JFj x + Fj y = ../I'(2-,6-9-4-k-N)-2::-+- (6-,3-3-3-k-N---=-)2
(freigemachter Heb el FA = 6 ,883kN
m it Ventil körper)
Z eichnerische Lösung:
Lageplan (ML = 2 er;;,) Kräfteplan (M K = 3 ~)
45
Statik
157. Die Stre ckenl ast wird durch die Einzellast F 'IJ im
Rechnerische Lö sung: Stre ckenlas tschwerpunkt ersetz t.
Lageskizze (freigemachtes Sprungbrett) I. "EFx =O=FA cOSCI. -FBx
Il. "'EFy = O=FBy +FA sin a - F , - F 'IJ - F2
III. LM(B) = O=FA Sin Cl.· 14 - Fl l , - F '13(l , +12+1- )
-F214
, IJ
F ,I , +F 1, (1, + 12 +T)+F214
a) H1 . FA = 1 Slll
.
I. LFx =0 =FcOSCl.-FLx 4 Cl.
11. LFy =O=F w+ FLy- FG-F sin cx
III. 'i:M(L) = 0 = Fsi n CI.(l, + 12 ) + FG12 - Fwl J