Beruflich Dokumente
Kultur Dokumente
Lösungen zur
Aufgabensammlung
Technische Mechanik
Abgestimmt auf die 20. Auflage der Aufgabensammlung
15., überarbeitete und erweiterte Auflage
Mit 746 Abbildungen
STUDIUM
11
VIEWEG+
TEUBNER
Bibliografische Information der Deutschen Nationalbibliothek
Die Deutsche Nationalbibliothek verzeichnet diese Publikation in der
Deutschen Nationalbibliografie; detaillierte bibliografische Daten sind im Internet über
<http://dnb.d-nb.de> abrufbar.
ISBN 978-3-8348-1446-3
Vorwort zur 15. Auflage
Dieses Buch enthält die ausführlichen Lösungen der über 900 Aufgaben aus der Aufga-
bensammlung Technische Mechanik. Das Lösungsbuch ist Teil des vierbändigen Lehr-
und Lemsystems Technische Mechanik von A. Böge für Studierende an Fach- und Fach-
hochschulen Technik.
Die vier Bücher sind in jeder Auflage inhaltlich aufeinander abgestimmt. Im Lehrbuch
stehen nach jedem größeren Bearbeitungsschritt die Nummern der entsprechenden Aufga-
ben aus der Aufgabensammlung. Die zeichnerische Ermittlung der Stabkräfte in Fachwer-
ken (Cremonaplan) wird ersetzt durch eine ausführliche Beschreibung des rechnerischen
Knotenschnittverfahrens.
Die aktuellen Auflagen des Lehr- und Lemsystems sind
• Lehrbuch 29. Auflage
• Aufgabensammlung 20. Auflage
• Lösungsbuch 15. Auflage
• Formelsammlung 22. Auflage .
Das Lehr-und Lemsystem Technische Mechanik hat sich auch an Fachgymnasien, Fach-
oberschulen, Bundeswehrfachschulen und in Bachelor-Studiengängen bewährt. In Öster-
reich wird damit an den Höheren Technischen Lehranstalten gearbeitet.
Bedanken möchten wir uns auch beim Lektorat Maschinenbau des Vieweg+Teubner Ver-
lags, insbesondere bei Frau Imke Zander und den Herren Thomas Zipsner und Stefan
Kreickenbaum für ihre engagierte und immer förderliche Zusammenarbeit bei der Reali-
sierung der vorliegenden Auflage.
Für Zuschriften steht die E-Mail-Adresse aboege@t-online.de zur Verfügung.
1. 8.
a) M = FI = 200 N . 0,36 m = 72 Nm a) MI = F I, = 220N '0,21 m = 46 ,2 Nm
b) Kurbeldrehmoment = Wellendrehmomen t b) Das Kette ndrehmoment ist gleich dem Tretkurbe l-
d drehmoment:
FI = F I 2"
Mk=1'J I
F =F ?l = 200 N . 2 . 0,36 m = 1200 N d,
I d O,I2m F k T=M ,
2. F =2M,=2 '46 ,2Nm =507 7N
M = F 'i = 7 ' 10 3 N · O,2m = 700 Nm k d, O,l82m '
2 2
d2 O,065m
c) M 2 = F k 2 = 507,7 N· - -2 - = 16 ,5 Nm
3.
M 62 Nm d) Das Kraftmoment aus Vortriebsk raft F; und
M=FI F = T = O,2 8m = 221,4N
Hinterrad radius 12 ist gleich dem Drehmoment M 2
4. am Hinterrad .
M =FI r: »:
M 396 Nm
120N =3,3m Fy /2 = M2
M2 16,5 Nm
5. r, = t; = 0,34 5 m = 47,83 N
M= F'i F = 2M = 2 ·860Nm = 3440N
2 d 0,5 m
6.
, ., ~ d,
a)lI1 1=r u T
2M , 2· 10 . 10 3 Nmm
Fu = -d = 0 =200 N
1 1 mm
b) M, =Fu
s, = 200 N · -1802- mm-
T
M , = 18 000 Nmm = 18 Nm
7.
a) d, =Z I m l/2 = 15 · 4 mm =60mm Das Freimachen der Bauteile
d , = Z2 n1 1/ 2 = 30 · 4 mm = 120mm
9.
d 2' = z2'm 2'f3 = 15 ·6 mm = 90 mm
ä, = Z3m2 '/3 = 25 '6mm = 150mm
1"
, 1
d,
b)M, = F U I/ 2 T
2M , 2 ' 120 ' 103Nmm
F UI / 2 = ----cI: = 60 mm = 4000 N /
r,
120mm
c) M 2 = F u 1/ 2 Td, = 4000 N · - -2 - /
fP'/
2M2 2 · 240 · 103 Nmm X /
d) F u2'/ 3 = d ' = 90 mm = 5333 N
2
a, 150 mm
e) M 3 = F u 2 '/ 3 T = 5333 N· - 2--
M 3 =4 ' 10' Nmm =400 Nm I /
/"'i
1,1
~ ~ \ \r,
I F"
"
I I \
4
I
r,
s:»
I \
Fs '.
/ I
13. 14.
~
I ~
\ F,
r, I
F
N \
~!I'- '
\ FN ~
25. 26 .
I \",
I~ ~
\
~- .
F1
_~
F; i Fz ~
I
" 27 . 28 .
"~
r, •
,
F
18.
~ __ F."::;N'~-0 1
/ "
Rechnerische und zeichnerische Ermittl ung
der Resultierenden im zentralen Kräftesystem
(1. und 2. Grun daufgabel
19. 20. 29 .
r, / a) Lageskizze Krafteckskizze
L
Fs If I
r,~
d r, t'f] l l, ' ~
F,
F, ~
«,
~
A F. r F,
~- ."
I
,
F. '
2
Statik
Rechnerische Lösung:
a) Lageskizze
.:
Fn 100n Fnl: =FncosQn Fny =Fn sinetn Lageplan Krä fteplan (M K = 15 ~)
"
t 70 N I O· + 70,00 N ON
2 lOS N 1135· - 74 ,25 N + 74, 25 N
I - 4 ,25 N + 74,25 N
F,
[
Frx = L F"x =-4,25 N; Fr)! = LFII )! = 74 ,25 N
Fr = VF~x + F~y = V(- 4,25 N)' + (74,25 N)1 A
Fr = 74,37N
_ IFryl _ 74 ,25 N _ 0
b) ßr - ar ctan TFI-
rx
arctan 425 N - 86, 72
,
32 .
Fr wirkt im 11. Quadranten :
Rechnerische Lösung:
r = 180 - ßr =93 ,28
0 0
lk y Die Kräfte werden auf ihren
Wirklinien bis in den Schn itt -
punkt verschoben ( LB, S. 9)
und dann reduziert.
r,
a) Lageskizze
,
r 2 50kN 310· + 32 ,14 kN I - 38,30 kN
r,
[~" + 32,14 kN I -88,3 kN
'1~
Frx = LFnx = 3 2,14 k N; Fry = LFlly =-88 ,3kN
Fr =VFr'x + Fr'y =V(32,14kN)' +(-88,3kN)' =93,97kN
A F, IFr)! I 88 ,3 kN 0
a) Lageskizze
A F" r,
-y
Zeichneris che Lösung:
Fnx=FncosQn F ny = Fnsin O: n
"I 15 N
F"
O·
"" Lageplan Kräfteplan (M K = 40~)
+ 15N ON
A
2 25 N 76,S· + 5 ,836 N +24,31 N
+ 20,836 N + 24,31 N
-y 3
Statik
~
Fr =.JFr2x + F r2y = V (55 2,1 N)2 +( - 295 ,4N)2 = 626 ,2 N
Fr = 626,2 N I l ~- Wl Fz
~'~
r, •
1-+-....1, '
IFI)'I 295 ,4 N 0
Cts = 180
0
ßr = 151 ,85 0
-a
-
R echnerische Lösung: -~
!~_
r"
x
~_~ F,1
a)
t, -11
n Fn "n F nx = F n COSO"n F ny = F n sinO:n IFry I 0 ,1999 kN _ 0
4
Stat ik
F,
Kräfteplan (MK = 0,5 ~)
t:
r,
5
Statik
IFryl 156N 0
\ ~'"~
s : ! JCkS:iz.zer.
"el
1', = F coso. = 25 N 'cos35° = 20,48 N
1', = I' sin o.= 25N · sin 35° = 14 ,34 N
r,
39.
Re chnerische Lö sung: 41. Krafteckskizzen
1',
a) Lageskizze wie in Lösung 37a. t an c , = Ei
1', = F tan 0.2 = 3600N · tan 45°
n Fn "n Fnx = Fncoscr n F ny - F n sin&n F , = 3600N
I 75 N 27' + 66 ,83 N + 34,05 N
72' + 38,63 N + 118,88 N I'
2 125 N cos «, = 1',
3 95 N 127' - 57 ,17 N + 75,87 N
4 150 N 214' - 124,36 N - 83,88 N 1'2 = ....f- = 3600N
5 170N 270' 0 N - 170,0 N COSfr , cos45°
6 115 N 331' + 100,58 N - 55 ,75 N F, = 509 1N
+ 24,51 N - 80,83 N
~ ---~ -
"t?
IFry I 80 ,83 N _ °
b) ßr = arctan IF i = aretau 24,51 N - 73,13
BY
rx b) F,x = Fr sin 0: = 68 kN -sin 52°
o, = 360 0 - ßr = 360° -73,13° = 286 ,87 0
F rx = 53,58 kN
6
Statik
m
' Äf r /\,
47 .
Trigonometrische Lösung:
~ Krafte ckskizze
~ -
L~ 'Y = 1800- (400 +25°)= 115°
45. F
Trigonom etrische Lösung:
Sinussatz :
Lageskizze Krafteckskizze
,. F, ~
F FI F2
sin 'Y = sin 25° = sin 40°
0 0
F 1 = F sin 25 = I I kN . s~n 25 0 = 5 I 2 9 N
~F,
sm 'Y ' sm I15 '
7
Statik
Zeichnerische Lösung:
Lageplan Kräfte plan (MK = 1 5 ~)
,I'><
V
Rechnerische und zeichnerische Ermittlung
unbekannterKräfte im zentralenKräftesystem
(3. und 4. Grundaufgabe)
49.
Ana lytische Lösung:
a, = 210·
a2 = 300 ·
a = 90· F,
Lageskizze
8
Statik
t., sin (a 2 - ( 3)
sin (a 3 - ar)
~
"
F'1 . Cij
F G2 =FG1 sin(a2 -( 3 )
't;
\tJA r
a l = 35°
F 1 sin(a B - a l ) + F: sin(aB - a:) + F 3sin(aB - (3)
a2 = 55° F= - ---'--=---------,--':-----'.,---- - - -
0
A sin(9'A -aB)
a3 = 160
aA = 225°
FA =184 ,48 N
aB = 270
0 - F , cosal - F 2 cosa : - F 3 COS0!3 - FA coscxA
I. FE = coso j,
Der ET R zeigt als Ergebni s ,,0" un d " Fehler" an (Blinke n) .
Das liegt daran , dass cosaB =0 und die Division durch null
unz ulässig ist.
Oie Kraft r"n kann darum nur aus Gleichung 11. ber echnet werd en :
- F 1sin a , - F 2sina 2 - F 3sin a3 - FA sin aA
II . FB = sinaa
FB = 286 ,05 N
b) Der angenommene Richtu ngssinn war richtig, weil sich für FA
und FB po sitive Beträge ergeben hab en .
FA wirkt nach links unten , Fa wirkt nach unten .
9
Statik
ar = 110°
a2 =150°
a3 = 215 °
a. = 270°
F, a g = 0°
52.
Lageskizze I a) 1. "LFx=0 =Frcosar+F2cosa2+F3cosa3 +F.cosa.+Fgcosag
(fr eigemac ht er Gele nkbolzen) 11. 2:.Fy = 0 = F! sin a , + F 2 sina2 + F 3 sm«, + F. sino, + Fg sinag
F 1 cose, + F 2 coso-, + F3 coso , + F. cosoa
1. - F g = -'-- ---"-- -=---- =------"-- --'-- -'------'
cosag
~
2. r, + F 3 (sinc , cosO:g - COS0:3 sino:g )
r; Mit den en tsp rechenden Additionstheo remen
'Prp wird verein facht:
F. sin(ag - a.) = F[ sin(o:, - cos ag) + F2sin(a2 - a g) + F3 sin(a3 - ag)
F;
F, sin(a l - O:g) + F 2 sin(a2 - ag) + F 3 sin(a3 - a g )
Wegen der Symmetrie sind die Kräfte F. = sin (a _ a.) = 2,676 N
g
F 2 und F 3 in beiden Schwingen
gleich groß:
Zeichnerische I.ösung:
Lageskizze 2 Lageplan Kräft eplan (M K = 5 -!!n)
(freigemachter Pre ssenstößcl) Krafteckskizze 2
Fr Fr
F = F 3 cos<p = - ,- cose = - -
p 2 Sln<p 2 tan e
F,
Fpso = 2 tan5 ° = 5 ,715 F,
FJ
Fpro= 2tan1 ° = 28,64Ft
10
Statik
~ ß
' r,
Z eichnerische L ösung:
Lageplan (M L = 1,5 ~) Kräfte plan (MK = 10 ;;")
Fz
F.
F1 = 2 =~ = 120kN = 84 85 k N= F 1 -i l
cos L 2c os l! 2 cos45° ,
2 . 2
(Kontrolle mit der analytischen und der zeichnerischen
Lösung)
55.
Trigon om etri sche L ösung:
l!1
a) Lageskizze Krafteckskizze
(freigemachte Auslegerspitze)
56.
A naly tische Lösung:
Beide Stützkräfte sind wegen
Symm et rie gleich groß . Sie
werd en auf ihren Wirklinien
in den Stangenmittelpu nk t
(Zentralpu nkt) verschoben .
'Y = ß-a = 2 7 ~8 1 °
0 = 90° - ß = 4 1,63°
57.
e =900 + Ci = 110 ,56° Trigon om etrische Lösung:
Probe: 'Y + 0 + e = 180 ,00°
Lageskizze Krafteckskizze
Auswertun g der Krafteckskizze nach dem Sinussatz :
(freigemachte Einhängöse)
F Fz FD
sin v sin S =sine
F = F s~n 0 = 20 k N . sin 4 1,63° 28,48kN
z smr sin27 ,810
11
Statik
-001 (Kont rolle mit der ana lytischen und der zeichnerischen
-y= arctan
13
T; = 38,37
° Lösun g)
Auswert ung der Kraft eckskizze mit dem Sin ussatz : 60.
FG F, F2 Die trig on omet rische Lösung ist am einfach sten :
sin (-y+ (3) = sin (90° - (3) = sin (90° - -y)' ~ Lageskizz eIfreigem achter
;J
pri smatischer Kö rper) Krafte cksk izze
sin (9 0° - ß) sin (90· - 25 ,4 1°) _
F, =FG sin(-y+ß) = 50kN 'sin (38 ,3 7°+ 25 ,4 I o)-50 ,35 kN 1
61.
58. Trigon om etrische Lösung:
Die t rigonometrische Lösung ist am einfa chs ten : Lageskizze ( freigemachte Walze) Kraftecksk izze
r'
Lageskizze (freigemac ht e Lamp e) Kra fteck skizze
~
' !
7. , '.
I
!
J-~_.r,
F. -sr
, /, r,
r, r; 13 = arctan
I, 280mm
T; = arctan 32 0 mm = 41 ,19
°
12
Statik
I. = H. F s COS Cl2 sin Cl\ + Fa cos ClJ sin Cl\ = F; sin Cl2 cos Cl\ + FG sin aJ cos al
F s(sinCl2 cosa \ - cos a 2 sin Cl ,) = F G (sin o , cos aJ - cos a \ sin",)
I
!I ~I
§:
b) F
p
=L = 110kN = 112 5kN
cos v cos 12° ,
62. Analytische Lösung:
a) Kol benkraft = Dru ck X Kolbenfl äche y
Lageskizze
F k = P A = p TI. d 2 P = 10 ba r = 106 Pa = 106 N2 a\ =0
4 m
6 N 11 a2 - 102°
F k = 10 m 2 4" (0,2 m) ? = 3 14 16 N = 31 ,4 2kN a J = 27 0°
FN cos«, sinCl2 + Fco sa, sin a 2 = FNsina, coso, + F sin Cl) cos a 2
FN(sina\cosCl2 - cos a l sin (2) =F( sin a 2 cos,,) - cosa2 sin aJ )
sin(ClI -(2)
~r" sin(a, -aJ)
o f3 r. Krafteckskizze F N =F----c.-----:-----,--- 110 kN . sin ( 10 2° - 27 0° ) = 23 38 kN
sm(a, - ( 2) sin (0° - 102°) ,
13
Statik
64. 66.
~
yt F.
Analytische Lösung : Trigonometrische Lösung:
r., 1
1
Lagesk izze a) Lageskizze -- t
Ci = arctan = z;-
114m
= arctan ];;" = 75 ,96
°
(fr eigemachter Seilring)
r,
Ci! =0 ~ I
Ci2 = 180° - 75,96° = 104 ,04° Berechnung der Winkel I, 11
Ci3 = 270° ß und r :
F x
I) 0 75 m
~ .ß
°
1
ß =a rc t an~ =arctan i ,7 m = 23 ,8 1
°
1 = arctan z;-1 = arctan 0,75
3 m
0 ,7 m = 46 ,97
Kraftecksk izze
~
I F, F , = F e ~n (90 ° - 1) = 25 kN . sin (90 ° - 46 ,9 7°) __
Voriiberlegung: , sin (ß + r ) sin( 23 .8 1° + 4 6 .9 7° )
F - -
,A F F, =18 ,0 6 kN
F
F =F . sin(90 o - ß) = 25 kN . ~.c90o - 23 .8 1°)
Die Spannkräfte in beiden Riement rums sind gleich z G sill(ß + r ) sin ( 28. 8 1 o + 46 .97 °)
groß F = 150 N . Die Wirklin ie ihrer Resultierenden
F 2 = 24 ,22 kN
läuft deshalb durch den Spannrollen-Mittelpunkt. Wird
der Angriffspunkt der Resultierenden in den Mittel -
punkt verschoben . kann die Resultierende dort wieder in
die beiden Komponenten Fzerlegt werden . Damit ist der
Mittelpunkt zugleich der Zenrralpunkt A eines zentra len
K räfte systems.
Lageskizze
a) L "f,Fx = 0 = F COSCi t + FCOSCi2 +Fp COSCi3 +FG co s o,
Ci, = 0
Ci2 = 130° 11 . "f,Fy = 0 = F sinCi] + P sin Ciz + Pp sin Ci) + p (; sin a.
Ci3 = 150°
Ci4 = 270 °
y
P(cosa] + COS Ci2) sin Ci3 + F G COSCi4 sin o., = P(sin Ci, + sina z) cos« , + F G sin o; COS ci)
F G (sino, COS Ci3 - COS ci. sin o, = F[( cosa, + COSCi2) sin a3 - (sin a , + sin (2 ) cos o j ]
(co s Ci , + COSciz) sin Ci ) - (sin Cil + sin Ci2) cos Ci )
F G =F _ = 14 5 .8 N
S1I1 (a4 - 0:)
14
Statik
f\ FG 1 3N
FA = -tan -y = tan 6538
,
° = 1,375 N
F,
F d l =F 1 coss = 18,06 kN' cos 23,81 0 = 16,53 kN
freigem achter Zylinder 2 Lageskizze für
c) Lageskizze (Punk t C freigemach t) Krafteckskizze die analytische Lösung
Ll
F;Z
F;
., .
FdZ
0
F k2 = F 2 sin'}' = 24 ,22kN ' sin 46 ,97 = 17,71 kN
F d 2 = F , cos v = 24,22kN' eos46,97° = 16,53 kN
Berechnung des Winkels ß:
Hinweis: Hier ist eine doppelte Kontrolle fiir alle
Ergebnisse möglich: l>: d,+d3
2/
ß= areeos 2 arccos d, + d - I
d,+d3 3
1. Die Balkendruckkräfte Fd I und F d 2 sind innere -2-
Kräfte des Systems .Krangeschtrr"; sie müssen also
ß = 56 ,94°
gleich groß und gegensinnig sein . Diese Bedingung
ist erfüllt: 16,53 kN = 16,53 kN.
2 . Die Summe der bei den Kettenzugkräfte F k 1 und F k 2
muss der Gewi chtskraft F G das Gleichgewicht halten .
Diese Bedingung ist auch erfüllt :
0:, =ß =56 ,94°
F k 1 +Fk 2=7,29kN+ 17,7IkN=25kN
0:, = 180 °
0:3 = 270°
0:4 = 360° - '}' = 360° - 65 ,38° = 294,62 °
~
(freigemachter Zylinder 1)
A _' _ (Unbekannten) Fe und F D und mit den Lösungen
r Fe = 6,581 N und F D = 9,545 N
Berechnung des Winkels /' : Fa
i, freigemachte r Zylinder 3
l-« u,+u,
y= arcc os u,+u,2
2
r. x
0:5 = 0° {
0:6 = 90 °
0/7 = 180 °+ ß= 236,94°
0'8 = 270 °
15
Statik
I. 'EFx = 0 = FE coso, + FF COSrt6 + FD COS rt, + FG3 coso, Zeichnerische Lösung: Kräftepläne für die Walzen 1, 2, 3
11. :EFy =0 =FE Sin rts +FFsinrt6 +FD sin o -,+FG3 sinrt s Lageplan (ML =4 ~:) (MK = 2,5 ~ )
Das sind zwei Gleichungen mit den beiden Variablen FE
und 1"F und mit den Lösungen
FE = 5,206 N und 1"F = 10 N
Hinweis: Werden die drei Zylinder als ein gemeinsa-
mes System betrac htet. ist eine doppelte Kontrolle
möglich:
1. Die senkrechte Stützkr aft 1"F muss mit der Summe
der drei Gewichtskräfte im Gleichgewicht sein:
FF =FG1+FG2 +FG3 => ION = 3 N+ 5 N +2 N
2. Die drei waagerechten Stützkräfte müssen eben falls
im Gleichgewicht sein:
FA +FE=Fc => 1,375N +5 ,206N =6 ,58IN
68.
a) Analy tische Lös ung für die Kraft F G3 :
Lageskizze
y
0
rt. = -y= 30
rt, = 180 - ß
0
rt3 = 270°
/
cos rt, = V I - sm rt, =
· 1 0 I-
( FG3 Sin rt, +FG1 Sin rt3)'
1"
G2
COS rt, = 1
,
j rF--;6;-2- - (F
- - -si-n-rt-,-+-F
G3
.,
F G2
- '-si-
-G n-rt-3)"7"
,
cos rt, =F~2 111"62 --(F G3 sin rt, + F G• sin rt3 )' => =A gesetzt und in I. eingesetzt
I. F G3 cos o , + F G2A + F G, COS0<3 = 0
T:'
F G2A + r G. cos 0<3
F G2 . -i- )1"62 - (F G3 sin 0<, + F G1sin0<3)' + FG• COSrt3
r G2
F G3 = - COSo<. --~~------::::-:-::------------
COSrt,
16
Statik
Der negative Wurzelausdruck ist physikalisch ohne Sinn , Hinweis: Stabkräfte werden mit dem Formelzeichen Fs
weil er zu einer negativen Gewichtskraft F G3 führt . bezeichnet.
Trigonom etrische Lösung /iir den Winkel (3: I. 'i:. Fx = 0 = F.~2 COSO<, + FA COS0<2 + Fs, COSO<3
11. 'i:.Fy = 0 = FS2 sin 0<, + FA sin 0<2 + FS1 sin 0<3
Lageskizze (freigemachter Seilring) Krafteckskizze
FA COS0<2 + F.~l COS0<3 FA sin0<2 + F.~ l sin0<3
1.=11. -FS2 = COSO<I = sino,
FA cos0<2sino<, + FS1coso j sin« , = FA sin0<2cosO<I + F.~I sin0<3cosO<I
F.~ I (sino , COS0<3 - coso , sino j ) = FA (sino- coso , - cos0<2sino<,)
_ sin(0<2 - o<d sin(90 °- 0°)
Fs, - FA sin
. (
0<1 _ 0<3 ) 18kN.
sm (0°- 194 ,04°) 74,22kN
Sinussatz: (Druckstab, weil F." auf den Knotenpunkt A zu wirkt)
FG 1 FG 2 FG 2
sin('Y + (3) = sin(9 0° - 'Y) = cos 'Y F.~2 = 72 kN (aus I. oder 11.)
FG 1 (Zugstab, weil F.~2 vom Knotenpunkt A weg wirkt)
sin('Y + (3) = _ . cos 'Y
FG 2
y <l's
y
69. Berechnung des Winkels 'Y :
R echn erische Lösung:
r.
Lageskizze für
den Knotenpunkt A
0,5m
'Y = arctan ~ = 14,04°
0<4 = 14,04°
Berechnu ng des Winkels (3:'
0<5 = 165,96°
I:?CF
0<6 = 194,04 °
(.I 1,5m ° 0<7 = 270°
" = arctan ~ = 14,04
0<1 =0
0<2 = 90°
0<3 = 194,04°
17
Statik
Hinweis: Die Stabkraft FSI ist jetzt eine bekannte Lageskizze des Krafteckskizze
Größe. Sie wirkt als Druckkraft auf den Konten zu, Knotens 2-3-6
d. h. nach rechts oben . I
I. rF,,= 0 = Fslcostr.t + FS4cosas+ FS4cosll6 + F I cos~
11. EFy = 0 = FSi sin tr.t + FS)sin as + FS4sin ll6 + F I sin ~
Die algebraische Behandlung wie oben führt zu den
Ergebn issen :
FS) = 30,92 kN (Druckstab)
FS4 = 43,29 kN (Druckstab) Hinweis:FS2 ist jetzt Das Krafteck ist ein
bekannt und wirkt als Parallelogramm. Dar-
ZeichnerischeLösung: Zugkraft vom Knoten aus kann ohne zu rech-
m weg (nach links unten). nen abgelesen werden :
Lageplan (ML = 1 - )
cm FS)=F=IOkN
(Druckkraft)
FS6 = FS2 = 12,31 kN
(Zugkraft)
(Kontrolle mit der analytischen und der zeichnerischen
Lösung)
C1 'OO ~~
-'<>-"'--f=--~:....o.J-+C>-- J.6m
Fs, x
Im
r ß=arctan - - = 15,52°
70. 3,6m
18
Statik
°
FS 6 = 37,36 kN (Zugs ta b)
F,~ 3 = (Nullstab) Lageplan (ML = 6~) Kräftepl an (M K = 1O ~)
Lageskizze des Knotens 1-3-4 - 5
F. , r
s Stabkraft F,~3 wird nicht
eingezeichnet, weil sie
F
gleich null ist.
Bere chnung des Winke ls "'(: 73 .
R echn erische Lösung:
"'( = arct an 1~2mm = 29 ,05° Lageskizze 1
I I "I
tr,
~
C/7 = 0°
C/s = 180°-"'( = 150 ,95 ° F, t
10
I
C/9 = 180 °
C/ tO= 270
0
tu I
Gleichgew icht sbedingungen : a) F r =+F t -F2 =180N -240N=-60N
I. 'LFx = 0 = F",. - F,~ I - F,~s x = F",. - Fs, - F,,, cos c/s (Minus bede utet hier : nach unten gerichtet)
11. 'LFy = 0 = F,~S y - F = F",SsinC/s- F b) - F r l o = - F 2 1
- F 2 1 24 0 N
F 10kN I = - -= - - '078m = 312m
11.Fss = sin C/s sin 150,9 50 - 20 ,59 kN (Zugsta b) o - Fr 60 N ' ,
(d.h. Fr wirkt noc h weit rech ts von F 2 )
I . F",. = Fs, + Fss cOSC/s = 36 kN + 20, 59 k -cos 150 ,95° = 54kN ( Kont rolle : Bezugspu nk t D auf WLF festlegen,
2
(Dru ckstab) neu rech nen .)
c) Die Resulti erende ist nach unt en gerich te t
Rechnerische undzeichnerische Ermittlung (siehe Lösung a) .
der Resultierenden im allgemeinen Kräfte- Z eichnerische Lösung:
system, Momentensatz undSeileckverfahren
Lageplan (ML = 0,5 .;;;)
(5. und6. Grundaufgabel
72 .
R echn erische Lösung (Momentensatz)
Lageskizze
p
F,
a) F, = -F, -F2=-16,5N
(Minus bedeutet hier : senkrecht nach unten gerichtet)
b) + Fr lo =+Ft l 74 .
F, 5N R echnerische Lösung:
10 = Ji' 1= 16 5N ' 18 cm = 5,455 cm Lageskizze
r ,
(posit ives Ergebnis bedeutet : Annahme der WLFr
links von WL F 2 wa r richtig)
( Kon tro lle : Rech nun g wiederh olen mit Bezugs- a) F r = - F 1 - F 2 - F 3 = - 50 kN - 24 ,5 kN - 24 ,5 kN = - 99 kN
punk t D au f WL F d (Minus bedeu te t hier: nach unte n gerichtet)
19
Statik
'Fsl !I !ii JI I
:::
~i ~r,7
0-«- r, I
o 3, lkN ' m --0L
(Ko ntrolle mit der zeichnerischen Lösun g)
c) Fr = - F G , - F G2 = - 9 k N - 16 kN
f"j ' .I r.
Fr = - 25 kN (Minus : nach unten gerichtet)
76. d) - Fr/ o = +FG2/ a - FG, /,
R ech nerische Lösung: +FG 2/ , -FG 1 / , 16kN'I ,2m -9 kN 'O ,9m
10 = - F = - J 5 kN = - 0 ,444 m
r -
Lageskizze (Minus bedeutet hier : Die Wirklinie der Resultierenden
liegt auf de r ande ren Seite des Bezugspunk tes D , also
c) - Fr 10 = - F, I, + F 2(l 1 + 12) - F 3 (l , + 12 + 13 )
- F, II + F,(l, + 12) - F 3(l 1 + I, + 13 )
10 = -F ~----~r,
r
1 _ - 500N ' O,15 m + BOON ' O,4 5m - 2100 N ' O,6 m a) F rx = rFnx = F, + F 2x = F, + F 2 cos a
0- - 1800 N
= 1200 N + 35 0N -cos l O" > 1544 ,7N (nach recht s)
10 = 0 ,54 17 m 0
F ry = - F 2y = - F 2 sin a = - 350 N -sin 10 = - 60 ,78N
d.h., die Wirklin ie der Result ierenden liegt (n ach unt en)
zwischen F 2 und F 3 •
Fr = JF;x + F;y = J(l544,7l\')2 + (- 60 ,78 N)2 = 1546 N
Zeichne rische Lösung:
Fr)' -60,78 N 2,250
Lageplan (M L = 200 :;,m) Kräfteplan (M K = 1 00~) b) a r = arcta n Fr x =arctan 1544,7 N
20
Statik
F ry . . - 3,14 6 kN _ n ~ ~AO
79 . b) Clr = arc lan - = aret au 0 3536 k N - - 0'> , .>0/
F rx ,
R echnerische Lösung (Mome nten satz):
c) (Momente n bezugsp unk t = Punkt 0 )
Lageskizze
+ Fr/ o = - F 2y (I, + 13 ) + FG/ , - F , / ,
- F , sina (l, + 13 ) + FG /, - F , / ,
F, 10 = --=-----.:.-;;-----'-'---=-~-
Fr
-O.5 kN · sin 45° ·1 ,7m + 2kN ·O ,8m - I ,5 kN · O,2 m
10 = . 3 ,166 kN
10 = 0 ,2208 m
21
Statik
= arcsin ~y
-78 3 N
1= 2,233 m (Kontrolle : 0: oder 0: = arco s ; : ")
82.
Lageskizze 84.
F Analytisch e L ösung:
Lageskizze
(Stange A C
freigema cht )
Die Dru ckkraft au f die Klappenfläch e bet rägt beim
Öffnen I. 'LF" = O= FA,,- F coso.
Fp=PA=P ~ d ' II. 'LFy = O=FA y - Fsino: + F c
I,
F p =6 . !OS m
~2 . 4!1: ' 400 ' 1O- 6 m' =I RR5 N 111 . 'L1H(A) = 0 = F c I1 - F sin o 2"
~ ,
/,
Resultierende F r = Kra ft im Hebeldre hpunkt A : FsinO: -2 F ' l OOON ' 45°
3) IIT. Fc = - 1-,- = s~na = 1 /m = 3S3 ,6N
Fr=Fp - F G + F = 188 ,S N - I I N + SON = + 227,SN
(Plus bedeutet : nach oben) b) I. FA" = F cos o = l OOON · cos45 ° = 707 ,1 N
Momente nsatz um D: . . Fsin o: F sina
11. FAy = F sm a -Fc = F sma - - 2 - = - 2-
Fr lo= -FG/ , «rt,
FAy = 353 ,6 N
-FG l 1 + F 12 - 11 N· 90 mm +50 N · 225mm
10 = Ft ~i. i.~ 7 ,5 iN' FA =JFlx Fl y =../(707 ,1 Nf + (353 ,6 N)2
+
10 = 45 ,10 mrn: d.h ., der Hebeldreh pun kt mu ss links FA = 79 0,6 N
von der WL F G liegen . (Ko ntrolle: Neuer Ansatz m it 'LM(c) = 0)
/i"
Lageskizz e
rF ~
22
Statik
'l
86.
Lageskizze (freigemachte Säule)
fasinß
~--- i
F
13 0 ,9 m .".1
ß = arctan G = arctan 1,1 m 1 I. L F x = 0 = F Bx - r A
ß = 39 ,29° ,.;;c;'!>----'--'--- - -l 11. »r, =O =FB)'- F
1Il. "i.M(B) =0 =FA I, - rt,
FB =5,470kN F B = 19 ,93 k N
b) I. Fcx = FB sin ß - F sin O' c) FBx= 18,46k N; FBy= 7,5 k N (siehe T eillösung b)
Fcx = 5 ,47 kN -sin 39 ,29° - 2,2 kN -sin 60 ° = 1,559 kN
11. Fey = FB cosf + F cos 0'
Fey = 5,47 kN ·cos 39,29° + 2,2 kN ' cos600= 5,334 kN
89.
Fc = --/F~x + F~. = --/(1 ,559 kN)' + (5,334 kN)2 Lageskizze (frei gemachte Säule)
Fc = 5 ,557kN
I. xr, = O= FA - FBx F
Fc)'_ 5,33 4 kN _ 0
[I. "i.F)' = O= FBy - F
c) O'c= arct an -F. - arctan 1 559 kN - 73 ,71
Cx , 111. 'EM(B) = O= F I, - FA I,
I, O,58m
87. a) 111. FA =F l; =6,3 kN . 2,75 m
Lageskizze ( freigemach ter Ausleger)
FA = 1,3 29 kN
90. 91.
Lageskizze (fre igemachte r Gittermast) 0 ,3 m
O<k = arctan 0 ,5 m
F
i
_ --'_, - --- -, ...............
F = 600 N . 1,2 m
B Im'sinI6 ,70+2,7m 'cosI6 ,70
FB = 250,6N
I. ~Fx =O=Fzsino<-F, sinß b) I. FAX = FB COSO<B = 250 ,6 N -cos 16,7° = 240 N
11 . 2:-Fy = 0 =F3 - F, cosß - F z cos o 11. FAy = F G - FB sinOiB = 600 N -250,6 N -sin 16,7°
FAy = 528 N
.(F
I . a = arcslnJF t .
sm
ß) = arcsm. (14,74 kN
. 55°\
l3kN' sm ) FA = v'r=F"~-x-+---'F=-~'---y = ../(240 N)z + (528 N)z
z
0< =68,22 FA = 580N
e) II.F3 =F 1 cosß+Fz COSO< FAy 528N °
F 3 = 14,74kN'cos55° + 13kN'cos68,22°= 13,28kN c) O<A = arctan FAx = arctan 240 N = 65,56
24
Statik
93. 95.
Lageskizze (freigemachte Lenksäule mit Vorderrad) Lageskizze I
(freigemachter Hubarm)
Hier wird zweckmäßiger- 1. "EFx =O=FAx -Fh
weise die Längsachse der 11. "EFy =O=FAy - FG
Lenksäule als y-Achse
festgelegt. 111 . "EM(A)=0=Fh(II-g) -FGI3
Die Kraft F muss des-
halb in ihre Komponen-
ten F sin Ci und 13 021m
F cos Ci zerlegt werden . a) III . r, =FG 1 _ ~=1 ,25kN 'I :3m =0 ,2019kN
1 2
b) I.FAx=Fh=0,2019k N
11. FAy =F G = 1,25 kN
FA = JFl x + Fl y = -/(0,2019kN)2 + (l ,25kN)2
FA = 1,266kN
I. »r, =O=FAx-FB -Fsinex
11. "EFy =O=Fcosex-FAy Für die Teillösungen c) bis e) wird eines der beiden
III. "EM(A) =0=FBlj-FsinexI2
Räder freigemacht :
12 sin ex 0 ,75 m ' sin 15°
a) 111. F B = 1' - - = 250N· 02 = 242,6N Lageskizze 2
I1 ' m (freigemachtes Rad)
b) I. FAx = FB + Fsinex = 242 ,6 N + 250N · sin 15°
Hinweis: Jedes Rad nimmt nur
FAx = 307,3 N die Hälfte der Achslast FA auf .
11. FAy = F cos Ci. = 250 N · cos 15° = 241 ,5 N
FA x
1. "EFx =0=Fx - --
94. 2
Lageskizze
FA y
11. "EFy =O=FN+FY-T
(freigemachtes Bremspedal)
FAx
111. '2:M(Bl =0=FN I 4+T (d2- 1, ) -T14
FAy
FAy FAx d d
- 2- 1.- -2- (2 - 12) FAy FAx 2 - 1,
c) IlI. FN = 1
4
=:2 - :2 -1- 4
25
Statik
96. 98.
Lageskizze (freigemac hter Heb el) Lageskizze (freigemach ter Spannk eil) Kraftec kskizze
11
IJ
97.
Lageskizze (fre igemac h ter T isch) I. s:r, =O= Fcx - FA Sin fr
11. LFy = O=FA cos fr +FB -Fcy
1J1. 'fM(c) = 0 = F B 13 - F:t12
Hinweis: In der Momentenglei chgewich tsbed ingung
(IIl ) wird zweckm äß igerweise nicht mit den Korn-
ponenten FA sin Cl und FA cos Cl, sondern mit der Kra ft FA
gerechnet.
-y= 180° - (fr + ß) = 80°
III F =F ~ = 772 ' 7N ·35mm =1352N
c) . B A 1
3
20mm
I. »r, =O =FAx -F sinfr +Fk cos-y
d) I. Fc., = F Asinfr = 772,7N ·sin I5 ° =200N
I!. 'f,F y = O=FAy - F cos fr +F k sin-y
[I. Fcy = FA cosfr+ FB=772 ,7N 'cosI5°+ 135 2 N
111. 'f,M(A) =0=Fk sin-y' 21- F cosfrl
Fcy = 2099N
_ I cos fr _ cos a = 5 5 kN . cos 30°
a) 111. Fk - F ~_ I sm ' -y -F 2 sm-y
· , 2 ' sm
' 8 00 Fc = JF~x + Ft y = J(200N) 2 + (2 099 N) 2
F k = 2,4 18 k N Fc =2 108 N
b) I. FA x =Fsi nfr - FkcoS"( e) siehe Teillösun g d) !
FAx = 5,5 k N ' sin 30° -2,418 kN · cos8 0° = 2,33kN
11 . FAy =Fco sfr -Fk sin-y
FAy = 5,5 k N -cos Jü" - 2,4 18kN 's in 80° = 2,382 kN 99.
Hinweis: Dieses Teile rgebnis ent hält be reits eine Lageskizze
Kont rolle der vo rangegangene n Rechnungen : (f reigemac hte r ~ sjn cy
26
Statik
c) I. F Bx = FCD = 0 ,4444kN
H. FBy=FA = lkN
Fc 20N
F = - = --=34,64N F B = JFl x + F; y = J(0,4444kN) Z+ (J kN)Z
B tan ß t an 30°
F B = 1,094 kN
FD = FC = 20 N = 40 N
sinß sin 30°
(Mit der gleichen Kraft drückt der Zweigelenkstab Für die Teillösun gen d) und e) wird der Wink eJh ebeJ
C-D au fd as Lager D. ) D-E-F freigemacht :
Lageskizze
b) Lageskizze (freigem ach te r Hebel)
=
e) I. FEx FDG sin Q - FCD
1. 'iFy =0 =FA +FF -F FEx = 0,781 7kN ' sin 50o- 0,4444kN = 0,1544kN
11. 'iM(l') =O=FA ' 2 /3 - F 13 11 . FEy=FF -FDG cOSQ
13 F FEy = IkN -0,781 7kN ' cos500=0,4975kN
11. FA = F - = - = I kN = 1000 N
2/32 FE = JFJx + FJ y = y'(0, 1544 kN)Z + (0,497 5 kN)Z
1. FF = F - FA = I kN = 1000 N FE = 0 ,5209 kN
27
Statik
c;= arctan
12
~ = arctan
3m
~ = 7 1,57
°
_
«« - arctan F
FKy _ 50 2,5 N _
- arctan 514 ,6 N - 44 ,32
° FB = VF~x + n, = V(20 N)2 + (4 0 N)2 = 44 ,72 N
Kx
104.
102. t.
F,COSOi A 2
Lageskizze ( freigemac h te Leiter)
= arctan 4m = 20 ,56
12 I Sm °
a = arc tan T;
I. 'ZP" =O =FA cosc;- FBx ,--,-,--,,- - J
II. "L F y =O =FAsinc;+ FBy - F G
12 I. "LFx =O=FAx -FB sin a
III. 'ZM(B) = 0 = FG 2 - FA sina l2 - FA coscx l,
11. "LFy =O=FAy -FG +FB cos a
12
a) m .FA =FG c:-:c,-------=------ -
2(l, cos c;+ 12s in c;)
III. 'ZM(A) = 0 = - F G fI cos a+ FBsina (/[ - 12) sin a
+FBcosa (/ , - 12) cos a
F = 800 N · !,Sm I[
A I 2(4m . cos 20 ,56° + 1,5 m . sin 20,56°) 2 cosc; I, cos o
FA = 140,4N III. FB = F G 2 2 =F G - -- -
(l , -1 2)(s in a +cos c;) 2 (/ [ -12)
FAx = FA COS c;= 140 ,4 N ' cos 20 ,56 ° = 13 1,5 N
FAy = FA sin a = 140 ,4 N ' sin 20,56 ° = 49 ,32 N =I
F = 2 5 kN . 2 m . ~os 4 5 ° = I 179 kN
b) I. FBx=FA cosa=1 31 ,5N B , 2 ' 1,5 m '
II. F By = F G - FA sm o = 800N -49 ,32 N = 750,7 N I. FAx = FB sin a = 1,179 kN . sin 45° = 0 ,8333 kN
FB = VF~x + F~y = V (l3 1,6 N)2 + (750 ,7 N)2 11. FAy =F G - FBcoscx = 2 ,5 k N - 1,179 kN ' cos45 °
FB = 762, 1 N FAy = 1,667 kN
28
Statik
11cosCY. 2m'cos20°
11 FA=F =5kN ·
(l1+12)COS(OC -ß) 3,5m 'cos(-40j
"2 cos CY. 11 cos a
FA = 3,505 kN
III . FB =FG 2 2 =FG - -
12 (sin CY. + COS CY.) 212 b) L FEx=FA sinß = 3,505kN ' sin60° = 3,035kN
=I IL FBy =F -FA cosß =5 kN - 3,505 kN ' cos60° =3 ,248kN
F = 25 kN· 2 m . cos45° = 3536 kN FB = JFJx + FJy =J(3.035kN)2+ (3,248kN)2
B , I 2 . 0,5 m ' FB = 4,445 kN
I. FAX = FB sin o = 3,536 kN . sin45° = 2,5 kN FBy 3,248 kN °
11. FAy =FG -FB cos «> 2,5 kN -2,5 kN = 0 c) CY.E = arctan F = arctan 3 035 kN = 46 ,94
Ex ,
FA =FAx=2,5kN ; CY.A =0° ; CY.B =45 °
105. 107.
Lageskizze Lageskizze
(freigemachter Hebel) (freigemachter Drehkran)
I. zr; =0 = FBx - FA
11. 'EFy =O=FB)'-FG-F
Berechnung des Abstandes 14 :
IlI . ~M(B) = 0 =FA I3 - F G I2 - F I,
14 = J11 -lj = J(0 ,5 m)2 - (0,4 m)? = 0,3 m F + FI, 8 kN · 0 55 m +20kN ·2 2m
a)III .FA= GI2 ' ,
13 1,2 m
I. 'iFx =O=Fnx-FAsina
11. »r, =O=-FBy+FAcosCY. -F FA = 40,33kN
III. ~M(B) =0=FAcosal 1 -F(l,+14 ) b) I. FEx =FA =40,33kN
IL FB)'=FG+F=8kN+20kN=28kN
a) III . FA =F~ = 350N · 0,3m+0,3mo =808,3N
11 cos o 0,3 m -cos Sü FB = JFJx + FJ)' = J( 40 ,33kN)2 + (28 kN)2
FAx = FA sina = 808,3 N . sin 30° = 404 ,1 N FB = 49,lkN
FAy = F.4 cos CY. = 808,3 N . cos 30° = 700 N . FB)' 28kN °
c) CY.B = arctan F = arctan 40,33 kN = 34 ,77
Hinweis: IIier ist CY. der Winkel zwischen FA und Bx
der Senkrechten , daher andere Gleichungen für FAx
und FAy als gewohnt.
29
Statik
108. 110.
Lageskizze I Lageskizze 2 Rechnerische Lösung:
(freigemachte Spannrolle) (freigemach ter Winkelhebel) Lageskizze (freigemacht er Bogenträger)
I. 'LFx = O=FAx - FB
II. 'LFy = 0= FAy - 2 F
1II. 'LM(A) = 0 = 2 F /2 - FB I 1
12 llOmm
a) 1II. FB =2FT;=2'35N ' = 57,04N
135mm Berechnung des Abstands I. :
b) I. FA x=I.I;'B=57 ,04N
I. = r - 13 = r - ~ = 3,6m -../(3,6m)' - (2,55m)2
II. FAy=2F=2 '35N=70N
I. = 3,6m - ../6 ,4 575 012 = 1,059m
FA = .)Flx + Fl y = J r(5::-::7:,04
-:~N:: -;2):-:+---:(=-70::-::N-=)-:;-2
I. 'LF" = 0 =FDx- F 2 coscy
FA = 90,3 N
11 . 'LF y =0 =FA- F I - F2 sin Ol +FBy
F Ay 70N 30 IJI. 'LM(B) =O= -FAr+FI(r-l l )
c) OIA = arctan FAx = arctan 57 ,04 N = 50 ,8
+ F 2 sin Oll. + F2 cos 01 12
II.FAy =F +F 1 -FBsinaB I
FAy = IHN + 1,2kN -12,74kN ' sin 39,47° = 8 ,1 kN A
30
Statik
112.
Nach der gleichen Vorüberlegung wie in Lösung 1I1
werden die A ngriffsp un kte der beiden Kettenspann-
kräfte F 1 ~ 120 N in den Mittelp unkt des Spannrades
versch oben .
"I
Lageskizze I.
I
. '.
I
( freigemachter F,COSCi
Sp annh ebel) " lt 8 F.tr
Bei der Lösun g diese r Aufgabe ist zu r Berechnun g de r I. 'EFx = 0 =FAX - F 1sin a
Wirkabstände und Winkel ein verhältnismäßig großer 11. 'i:. Fy = 0= -F, + F 1coser+FAy - F2
trigon omet rischer Aufwand erfo rde rlich . 11I . 'i:.MCA) = O=F,/, - Fl cos a/, -F,/2
I1 5 I,
ß~ arcsin ~ - ~ arcsin ----!!!. ~ 4 5 58° a) !I1. F 2 =F, (1 - cos o) I;
Is 7 m'
50 mrn
I, ~ I 1 cot ß~ 5 rn : cot 45,58° ~ 4 ,899 m F2 =120 N (I - cos 45 o ) 85 mrn =20,67 N
ls ~14cosß~3m ' cos 45 ,5 8 ° ~ 2, 1 m
19 ~ 14 sin ß ~ 3 m : sin 4 5,58° ~ 2 ,143 rn
b) I. FAx =F, sin a = 120 N . sin 45° = 84,8 5 N
12 - / 8 3,5 rn - 2, 1 m ° H. FAy =F, (1- coso) + F 2
aA ~ arc tan -1.- ~ arctan 2, 143 m ~ 33 ,16 =
FAy 120 N (1 - cos 45 °) + 20 ,67 N =55 ,8 2 N
(K on tro lle m it 'EM CB) =0)
Rech nungsan satz mit den Gleichgewich tsbedingungen :
1. »r; ~O =}Bx - }A cos aA -F2 si na FA = JF~x + Fl y =) (8 4,85 N)2 + (5 5, 8 2 N)2
11. "i. Fy ~O=FBy + FA sinaA - FG - F 2cosa - F 1 FA = 101 ,6 N
1lI. "i. MCB) = 0 = FA cos aA 18 + ~l sin a A19 - F G16
+F 2 sinal, - F 2 ccuxl , - F I/ , c) siehe Teillösu ng b!
31
Statik
113. 115.
Lageskizze Lageskizze
(fre igem ach tes Dach) ( freigemach te Schwinge
mit Motor)
Lageskizze
(freige machter Spannhebel)
I. »r, =O=F2 sina-FAx r"
11 . "EFy =0=FA y-F, -F+FB -F2COSa
12
I11. r, M (A) = 0 = - F , / , - F
2 +FB I4
- F 2c osa 12 - F 2sina 13 I. r, F x = 0 = FAx - 2 F , - F 2
11. r, F y = 0 = FAy - 2F,
12
F 1 I , + F 2 + F 2 (/2cosa + 13 sin a ) 1lI. "E M(A) = 0 =F , I, + F , I , - F 2/ ,
a) II I. F B = 1
4
2,SkN ' 0,6 m + 1,6kN '1 m + O,5kN (2 m 'cos52°+ 0,8m ' sin 5 2° )
FB - 1,5 m = 2,68 7 kN
32
Statik
i --~
Lageskizze
(freigemachtes Man telr ohr
mi t Au sleger)
I ~~~~_-~J 119. h
F" o Lageskizze I, ~
..::'1 (freigemaCht~
er cr,;;na~ V Y\ ...
Anhä nger) ~ ~
I. 2:,Fx =0=FR 1 -FR2 F. Fa
.;;- .:;-$
11. 2:, F y = O=FA - F G Cl r.
JlI. r.M(o ) =0 =F R2 13 - F G I, A ~ F,. cosa.
'r 'I.--' •
a) Stü tzkr äft e in oberste r St ellun g I. zr, =O =F, - FGsin a
11 1,6 m 11. 'LF y =O =FA + FB- FG cos a
III. F R2 = F G T; = 24 kN . 2,4 m = 16 kN 111 . 2:,M(o ) = 0 = Fr, sin a (l) - 12 ) + FGcosa / , - FA ' 21,
I.FR 1 =F R2 = 16 kN a) ,,20 % Gefa lle" bedeutet : der Neigung swink el hat
II.FA = F G =24 k N einen Ta ngens von 0,2 .
a =a rctanO,2 = 11,3 1°
b) Stütz k räfte in unterster Ste llung
Beim Sen ke n des Au slegers verändert keine der vier b) I. F s = F G sin o > 100 kN -sin ii ,31 ° = 19 ,61 kN
Wirklinien ihre Lage . Fo lglich bleiben auc h die (I) - /2) sin a + I, cos a
Stü tzk räfte FA , FR 1 und FR2 unverändert. c) lII . FA =F G 2/ ,
-i=:> wlFi l III 11. F B = FG coso - FA = 100 k.t'J ' cos 11 ,31 ° - 51 ,48 kN
r.J l r.
'1Ir,
/
FB = 46 ,58 kN
/
/ A
I
/
1 // /
§: //
~I 4...
...
/
~ /
~ /
/ 120.
/ §;' /
/ Lageski zze (freigemachte r Wagen ohne Zugstange)
/
118.
Lagesk izze
(freigem achter Kran) l. "E F x
11. 'f-F y °
= O=Fd cosß -Fsin a
= = F d sinß + FA2 - Fcos a + FAl
111. "E M(A) = 0 =- Fd sin ßI2+F sina. (/4 -1 ,)
- F cos a (13 Is)+FA l I3
I. 'LF x = 0 = F B - Fe sin a sin lO:
11 . 'LF y = 0 =FA - FGI - (Fs + FG2) F =F = 38kN . =7,619 kN
I. d cos ß cos 30
JIl . 'LM(Bl = 0 =Fe / 3 - F G1I, - (Ps + F G2) 12
F d 12 sin ß + F[(/, - 1,) cos a - (/. - l I ) sin a]
Ill. FAl = I)
7,619k.t\l · 1,l m ' sin 30° + 38 kN (1 ,6 m ·cos 10° - 0 ,2 m ' sin 10°)
FA1 = 3') = 19 .6 1 kN
.z rn
33
Statik
121.
Lageskizze (freigemachte Arbeitsbühne)
I,
123 .
Lageskizze ( freigemachte Stange)
I. 'f-F x = O=FB - F e
11. 'EFy = 0 = FA - F
III. 'EM(o) = 0 = F I, - Fe 12
~/y
a) 11. FA =F=4,2kN
~os:
b) I1I. F.e =P-II
• 1 =4. ,_")kN
1,2m 7") kN
. . · -0,75 m = 6 , - j
c
2 I. 'EFx =O=FG sin er - FA -Fa Fr
I. FB =Fe= 6,72kN 1I.'EFy =O=Fc -FG cos er .
122 .
R echn erische Lösung:
III. FA = F G
( +-/
I
12
'
3 ) sin er 1,3 m ' sin12 °
= 7S0 N . - 1- 7 - -
, m
Lageskizze (freigemachte Laufkatze)
FA = 119, 2 N
I. FB =FGsiner-FA = 7S0 N ' sin 12°- 119 ,2 N= 36,69 N
(Kontrolle mit 'EM(A ) = 0)
11. Fe =F G cos e > 750 N ' cos 12° = 733. 6 N
124.
Lageskizze ( freigemachte Leiter)
12
III . 'f-M(o ) = 0 = F o l 2 - [FG COS Cl t F sin (Cl -. ß)] T 14 15
- = - und daraus:
I. 12 '
a)
sino sin 30° kN
I F=F = 18 kN · - o- = 9.317 j 14 / 2 (l , - /3 ) / 2 4 m '3m ..,
. G Cm(Cl -ß) cosl 5 I - - = - --=--- = · m
5 - I, I, 6m -
12 16 = 12 - /5 = 1 m
b) III . F o = [FG COS Cl + Fsin (Cl - ß)] 2 /
2 14 = / , - / 3 =4 m
_1 8kN ' cos 300t 9,3 17 kN 'sin ISO= 9kN 12
F.0 2 I 7 = -2 = 15
-
' m , ebenfalls nach Strahlensatz.
11 . Fu =FG COs Cl t F sin(Q-ß) - Fo
Q
13
= arctan -
2m
= arctan -2m = 45
°
Fu '; 18 kN 'c os300+9,3 17kN'si n ISo- 9kN = 9kN 15
34
Statik
17
III. F 2 = F , .
I. cosa - 16 sm a
F 2 = 800N . 1,5 m 56 5,7 N
4m ' cos 45° - Im ' sin 45 ° I,
11. FB = F , + F 2si n a = 800N + 565 ,7 N · sin 45° = 1200N Il. "L Fy =0 =F v , sin i +F V2 sin i -FG + FF
1II. "L A/CO) = 0 = F GI, - FVi sin i (/ 3 + 14) - F V 2 sin i I.
a
cos 2"
I. FV2 = F v , - - a = Fv , ; in Gleichun g III eingeset zt :
cos 2"
LmJ
125.
Voriiberlegung: (I3 + ?_ I' ) SI0
. ~
2
960 mm 's1045
~
FVt = 0,8 39 7 k N
I. FV2 = FV 1 = 0,8397 kN
F
I. '5:.Fx = 0 =FB cos ß - Fe cos o
11. '5:. Fy = O=FA - F +FB sin ß + Fc sin a
Hinweis: a = 920° = 4 5° . 111. 'E.M(A) = 0 =F I, - FB sin ß I3 - Fes in a (/2 +13 )
cosß
I. Fe = F B cos a; in Gleich ung 1IJ eingesetz t:
I. '2:.Fx =O= FBc osa -Fe cosa
cosß
11. 'E. Fy =O =FBs inat Fe sin a -F + FA 1II. F I, - FB 13 sin ß- FB cos~ . sin a (/2 + 13 ) =0
III . "LM(M) =0 =FA ' 2 11 - Fl ,
I,
FB =F ..,.---,.----.C-- - - -
13 sin ß + (/2 + 13) cos ß tan o
= 18 kN . O,6 m
0,78 m 's in 20° + 0,9 2m ' cos20° ' tan60°
cos o FB =6 ,122kN
I. Fe = FB cos a =F B ; in Gleichu ng " eingese tzt :
cosß cos 20 °
I. Fe = FB cos a = 6,12 2 k N ' - -0 = 11,5 1 kN
11. F = F~ FA = 225 N = 159 IN cos60
B 2 sm a 2' sin 45° , II. FA = F -FB sin ß -FC sin a
= 18 kN - 6 ,12 2 kN ' sin 200- lI ,5 I k N ' sin 6 0°
I. F e =F B = 159 ,1 N FA = 5,9 42kN
35
Statik
128.
Lageskizze I. ss, =O =FAcoSCi - FB- F e
(freigemacht er Support) 11. xr, =O = FA sin Ci -FG
111 . ~M(C) =0 =F B (I, - /2 ) + F G I. +FA sin Ci I) - FA cos o Z,
11 F
. A
~Ci = 1,8
= sin kN = 2800 kN
sin 40 ° ,
FA (I, CO SCi - / 3 sin Ci) - F G I.
I, -/ 2
2,8 kN (0,28 m ' cos400- 0,05 m ' sin400) - 1,8 kN ' 0,09 m
FB = 0,25 m 1,394 kN
129.
Lageskizze (fre igemachter Reitstock) I. "f. F x =0 =FD2 COSCi-FDlsino< - FF
11. sr,= O= FDl eosCi +Fmsino<-FG
111. "f.M(D' ) =0 =F G I, - FF 14 + Fm sin Ci 13
FFI 4 -FG/ I
111. FD2 = I . ; in Gleichungen 1 und 11 eingesetzt :
3 sm o<
FFI. - FGI,
1.I3 sm
' a
Heide
' cos Ci - FDl sin oo - FF = O Gi" h
erc ungen
1
FF I. - FG/ I J nac h FDl
11. F D ' cos Ci + . sin Ci - F G = 0 aufgelost un d
13 sm Ci gleichgesetzt :
FF I4 - F G/ ,
13 tan Ci
sin o COS 0<
cos Ci
(FF I.- FG/d -I - - - FF CO S Ci
3 tan o
. sin Ci
=F G sm 0< - (FF I. - FG/ , ) - 1
I' /3 tan o
3
(FF I4 - F G Id cos Ci - FFI3 sin 00 = F G / 3 sin Ci tan 00 - (FFI. - FG/ I) sinCitanCi
FFI. eos 00 - F G I, cos 0< - FFI 3 sin o =FG13 sin e tan 00 - FFI 4 sin Ci tan 00 + F G I, sin c tan 00
FF(I. eos 00 - / 3 sin Ci + 14 sin Ci tan Ci) = F G (/3 sin o tan 00 + I, sin o tan Ci + I, cos Ci)
FF [/. (cos o + sin 00 tan 00) - / 3 sin Ci] = F G [/ , (cos o + sin 00 tan 00) + 13 sin a tan a]
=I =1
~
cos' 00 + sin" 00 .
= F G I, cos o + I, sm 00 tan Ci
= F (_1
G
_+ 1 sin
cos o
1
3 00 tan 00)
2
F =3 2 kN · 275 mm + 120 rnrn . sin 35° = 2 268 kN
F , 500 rnrn - 120 rnrn . sin35° · cos3 5° ,
36
Statik
13 13
c) Lageskizze FA T- F (T- Is)
b) 111 . F k = I - I,
1
37
Statik
/ ~
s»;
.... /'
/
I. =O=Fp -FE+FDsin a
11. z,Fy =O=FDcosa-F
,
/
I
/
rn .Z,M(E)=0=FDsinaI2- Fp/,
F I
F 250 N
II . Fn = cosa = cos 30 0 = 288, 7 N
IJT c;' _ F n 12sin a _ 288, 7 N '7cm ' sin 30° = ") ") N
Anleitung: Auf die recht e Hälft e der Leiter wirken 'H . , F - I, 5 cm ~0 ~, 1 .
drei Kräfte : FB ,Fk und F c. WL F k und WL F B
I. FE = Fp + FD sin e = 20 2,1N + 288 ,7N ' sin 30 °
werde n zum Schnitt S geb racht ; Gerade SC ist Wirk-
FE = 346,4N
linie von F c (3-Kr äfte-Yerfahr en) . Nun kan n an der
(Kon trolle mit z,M(F) = 0)
Unken Leite rhälfte das 4 -Kräfte·Yerfahr en mit de n
Wirklinien von F, FA, F k und F c angewendet werden .
Lageskizze 2 (freigemachter Winkelh ebel)
Hinweis: Bek annte Kraft
132. ist jetzt die Reaktionskraft
der vorher erm ittelten Etos« "- J,i
a) siehe Lageskizze I in Lö sung 131. Die Kraft F wirkt
Kraft FD . b
jet zt in Höh e der Kette , so da ss lediglich die Länge ls
kürzer wird .
B
12 I
Nach dem I . Strahlensatz ist z; =?1s ' und daraus :
I I
I5 = 2....='.
"l r
= 0,8 m . c1,4 m =0 ,-??- 4 n12
'"'l _ ..,
I. z,Fx =O =Fcx -Fnsin a
L. tt L. - L.,J m Il. "Z F y = O= Fc y - Fn cos ü - F B
II. xe, =O=FA+FB -F
Ur. z, M(c) = O=FDI,-FB 13
III. Z,M(A) = 0 = - Fis + F B 13 I, 5 cm
III . FB=Fn - = 288 ,7N ' - = 360,8 N
13 4 cm
1Il. F = F* = 850 N · °i~;~m = 136 N
B I. Fcx <Fo sin e = 288,7N ' sin 30° = 144 ,3 N
11. Fc y = Fn cos o + FB = 288 ,7 N ' cos30° +360 ,8N
11. FA = F - F B = 850 N - 136 N = 7 I4 N
Fc y = 61O,8N
b) und c) siehe Lageskizze 2 in Lösun g 13 1. Fc= J FE:x + FE:y = J(I44 ,3 N) 2 + (6 10,8 N)2
I. z,Fx =O=Fk-Fcx Fc = 627 ,7N
II. t.r, = O=FA -F+Fc y
13 13
III . z,M(c) =O=F(T -/s)+Fk (l, -/4 ) - FA "2 Lageskizze 3 (freigemachter Hebel mit Rolle B)
Hinw eis: Bekannte Kraft ~.
ist jetzt die Reaktionskraft •
der vorh er ermittelten F.
Kraft FB · 'r
F. '
F.
k I ,7m
c) I. F c x =Fk = 56N
I. "ZFx =O = FB sina - F Ax
11. FCy=F-FA= 850 N - 7I4N=1 36 N
II. 'EF y = O=FBcos a - FAy + F h
Fc = JFE:x + FE:y =J(56 N)2 + (l 36N)2 = 147,1N UI. "Z M(A) = 0 = F h ls - F B coSCY.14
38
Statik
39
Statik
136. 137 ,
a) R echnerische Lösung: Rechnerische Lösung:
Lageskizze ( fr eigemachte Fuß platte mit Mot or) Lageskizze
=
F, (I,.+ 1 .-.--.------,,------'------"-'------
2+ ~) + F2(/ , + 1 ~) +FG/.
2 .. . A r <:
F.~
1lI. FA
13 + I.
:> -r
Fe F
_ 100 N · 0,21 m + 30 N · 0,11 m + 80 N · 0,1m
- 0.22 m
138,
FA = 146,8 N
Rechnerische Lösung:
H. FB =Fa - FA = 80 N -146,8N =- 66,8N
Lageskizze
(Minu s bedeut et : Die Kra ft F B wirkt nicht wie
angen om men nach oben auf die Fußplatte , sondern
nach un ten .)
I. 'f- F; = 0 : ke ine x-Kräfte vor ha nden
11 . »r, = O= FA + FB - F
1I1. 'f-M(B) = 0 = F /2 - FA(12- I,)
Zeichnerische Losung: nr. FA - F _/2_ - 690N .I ,35m_ ?070N
a) - 12 - I, - 0,45 m - -
Ft. F2 und FG werden zur Resultierenden Frreduziert (Seil-
eckverfahren). Dann werden mit Fr als bekannter Kraft die [I. F/i =F - F A = 690N - 2070 N = - 1380 N
Kräfte F, FA, FB nach dem 4-Kräfte -Verfahren ermittelt. (Kontrolle mit ~ M(A ) = 0)
40
Statik
139.
Lageskizze ( freigemach te r Fr äserdorn )
I. "E F x = 0 : keine x -Kräft e vorha nde n
11. "EFy = O= FA - FB - F
1II. "EM(B) = 0 = FA (/, + 13) - F (/, + 13 + I. )
I, + 13 + I. 35 0 m m
a) 1II. FA =F 1, + 1 =1 4 kN ' 280mm = 17,5 kN
3
I. "E Fx = 0: keine x -Kräfte vorhanden
b) [I. FB = FA - F = 17 ,5 kN - t4 kN = 3 ,5 kN
11. "E F y =O =F - FA -FB
( Kontrolle mit "EM(A) = 0)
111 . "EM(B) =0 =FA (I, + I,) - F I,
41
Statik
[I. FAy = F , + F 2 - F B = 30kN +20kN - 36 kN = 14kN c) Lageskizze (fre igemachte Drehlaufka tze)
(Kontrolle mit IM(B) = 0)
I. FAx = 0; d.h . Stützkraft FA = FAy = 14 kN
145.
a) Lageskizze (freigemachte Drehlaufkatze)
G
I. IFx = 0 : keine x-Kräfte vorhanden
11 . IFy =O=FA+FB-F, -Fz-FGZ FG2 - 16) +Fz(i + 14)
III . "kM(B) =0 =FzG + 14)tFG2 G -h) III. F B = I
F = 96kN ' 2,4 m + 40kN'0,7m -60kN'3,lm Lageskizze (freigemachte Kranbrücke mit Drehlauf-
A 2,2m katze)
F = 72,4kNm = 32 91 kN
A 2,2m '
11. FB =F,+Fz+FG2 -FA c
FB = 60kN + 96kN + 40kN - 32,9 1kN = 163,1 kN Fr
(Kontrolle mit IM(A) = 0)
;sr:
b) Lageskizze (freigemachte Kranbrücke mit Drehlauf-
I. IFx = 0 : keine vorhanden
katze) /,
~"
11 . IFy = 0 = F e + F D - FGI - FG2 - F z
:E~-
1lI. IM(D) = 0 = - Fel , + F C l (I, - 13 ) + F C2(lz + h )
+ F z (12 -14 )
------"-------
j " Fc,(I, - 13 ) + F C2(1z + 16 ) + F z (I z -14)
111. Fe = - - - - ... I,
- - - -. F,
_ 97kN·5,6m..+ 40kN '2,6m + 96kN '0,9m
I--"--I----~ -
Fe = 65 ,5 kN
11,2m
42
Statik
~
' T _ _t ~ p = 7 kN ' I ,2m + 3,6kN ' 0,5 m - 7,5 kN ' O,7 m
F. 0 1,7 m
A
FA = 2,9 12 kN
F. I
9 J 11. F a =F G +1' , +1'2 - FA
F B = 3 ,6kN + 7,5 kN + 7 kN - 2,912kN = 15,1 9 kN
F;
ISO.
147. Lageskizze (freigemach te Rolleiter)
Lageskizze A
(freige mach te Get riebewelle )
151.
Lageskizze
148. (freigemacht er Pkw)
Lageskizze
(freigemach ter Balken)
43
Statik
' :~F\Za
IJI.F = FI 3 =5 kN 'O ,4 m=1 6 kN
152 .
Lageskizze I (freigemachte Welle) A:F,l B I, + 12 1,25 m '
11 . FA =F -FB=5k N - I,6kN= 3 ,4 kN
(Kontrolle mi t 'LM(B) = 0)
Hinweis: Die rechte Stützkraft an der Welle wird von 2
Brechstangen aufgebracht. Bezeichn et man die St ütz- b) Lageskizze 2
kraft an jeder Brechs tange mit F B , dann beträgt die Ge- (fr eigema cht er Schwenkarm)
samt stützkraft 2 F B •
Ermittlung des Winkels ß:
13 2/ 3 2·30 mm I. 'L F x = O= Fe - F Dx
ß = arcsin d = arcsin d = arcsin 120 mm 11. 'LF y =O=FB-FDy
ß = 30 0 '2 _~ 1lI. 'LM(D) = 0 = Fe 14 - F B I,
~
Krafteckskizze
r.
o= c) siehe Teillösung b) !
a) F A= F(;sina =3 ,6 kN 'sin30 I,8kN Cl
b) 2F B = FGcos a 6 •
= 3 ,6 kN . cos 30° = 3 ,118 kN Fr ~ 154.
F B = 1,559kN a) Lageskizze I
(freigemachte Tr ansportk arre)
~
Lageskizze 2 \1
( freigema chte Brech stang e)
11 . FA = F - FB = 5 kN - 2,667 kN = 2,333 kN
c) III.F =FB l t = I ,559_k~ ' l lO mm O,I28kN
12 IJ4Umm b) Lageskizze 2
d) 11 . Fe = FB +F = 1,559kN+0,128 kN =I ,687kN (f reigemach te r Schwe nkarm)
e) Fex = Fe sin a = 1,68 7kN'sin30°
Fcx = 0 ,84 34 kN
Fcy =Fecosa= 1,687kN 'cos30°
FCy = 1,461 kN I. 'LF x =0 =FDx - Fe
Ir. 'k F y =O=FB -FDy
111. 'LM(C)= O= Fa lt - FDx I4
44
Statik
III F =FBI, = 2 ,667kN ·0,25 m=1 667 kN Erk enn tni s: Bei zunehmendem Damp fdruck wird
. Dx h 0 ,4 m ' die Stüt zkraft de s Ventilsitzes auf den Ven t iltelle r
I. F c=FDx =1 ,667kN imm er kleine r, bis sie beim Öffnen des Ventil s null
I!. FDy = FB = 2 ,667kN ist : Der Vent ilteller stütz t sich dan n sta tt au f dem
Ventilsitz auf dem Dampf ab .
FD = .JFEx + FAy = ../I'O-,6-6-7-kN
- )--:-2-+-(-2,-66
-7- k-N----=-)2
F D = 3,145 kN 156.
c) sieh e Teillösung b) ! R echnerische L ösung:
Lageskizze (freigemac h ter Balken)
155. \
1lI_ FBy =
F 1 + 2 F 2 +3F, +4F4 + 5 F s
6
I r
>---!.
4 kN + 2 , 2 kN + 3 · I kN + 4· 3 kN + 5 - I kN
FBy = 6
I. "'iFx = 0 : keine vorh and en
II . "'iF y =0=FD+F-FGI -FG2 -Fr.3 F By = 4 ,667 kN
III, "'iM (D) = 0 = FI , - F G1/! - F G2 12 - F G3 X
II. FAy = F j + F 2 + F 3 + F 4 + F s - F By
FI I-FGI/I - F G2 /2 = 4kN + 2 kN + IkN + 3kN+ I kN - 4 ,66 7kN
a) III. x = F FAy = 6 .333kN
G3
= 848 ,2N ·75mm -8N ·75mm - 15N ·3 20mm Aus dem Zerlegungsdreieck für F B ergibt sich:
120N F Bx = F By tan o = 4 ,66 7 kN · tan30° = 2,69 4kN
x = 485,lmm
b) II.FD =FG1 +FG2 + F G3- F F = F By = 4 ,66 7 kN = 5 38 9kN
B cos o cos 30° ,
F D = 8 N + 15N + 120 N - 848,2N = - 705 ,2N
(Minus bedeutet: F D wirk t nach un ten ) Aus der I. Ansatzgleichun g ergibt sich
FAx = FBx = 2 ,694 kN, un d damit
c) Lageskizze
FA = JFj x + Fj y = ../I'(2-,6-9-4-k-N)-2::-+- (6-,3-3-3-k-N---=-)2
(freigemachter Heb el FA = 6 ,883kN
m it Ventil körper)
Z eichnerische Lösung:
Lageplan (ML = 2 er;;,) Kräfteplan (M K = 3 ~)
45
Statik
157. Die Stre ckenl ast wird durch die Einzellast F 'IJ im
Rechnerische Lö sung: Stre ckenlas tschwerpunkt ersetz t.
Lageskizze (freigemachtes Sprungbrett) I. "EFx =O=FA cOSCI. -FBx
Il. "'EFy = O=FBy +FA sin a - F , - F 'IJ - F2
III. LM(B) = O=FA Sin Cl.· 14 - Fl l , - F '13(l , +12+1- )
-F214
, IJ
F ,I , +F 1, (1, + 12 +T)+F214
a) H1 . FA = 1 Slll
.
I. LFx =0 =FcOSCl.-FLx 4 Cl.
11. LFy =O=F w+ FLy- FG-F sin cx
III. 'i:M(L) = 0 = Fsi n CI.(l, + 12 ) + FG12 - Fwl J
9 kN ' 0 ,4m + 6 m
kN
· Q,6 m· ! m + 6 ,Sk N'I ,8 m
1,8m' sin75°
Fsi nCl.(1 1 + 12 ) +FGI2 FA = 1O,87kN
a) III . F w = 1
3
b) I. FBx = FA COSCl. = 10,8 7 kN · cos 75" = 2,8 13 kN
900 N . sin 60° · 5 m + 300 N . 2,4 m
F w= =2199N 11. FBy = F, + F 2 + F' I3 - FA sin o
2, l m
= 9 kN + 6,5kN + 6 ~ . 0 ,6m -1O,87kN -sin 75°
b) r. FLx = Fecs a = 900 N · cos 60° = 45 0 N F By = 8 ,6 kN
II. FLy =FsinCl.+ F G -Fw (Kontrolle mit "'EM(A) = 0)
F Ly = 900N· sin 60° + 300N - 2199 N = - 1I19N
~=J~+~=~~2-,8-1-3-kN-T)~2-+-(-8,-6-kN-Q~2
(Minu szeichen bede utet : F Ly wirk t dem angenom-
menen Richtu ngssinn entgegen, also nach unten.)
FB =9,049kN
FBy 8,6kN °
c) Cl.B = arctan F- = arctan ? 813lrN = 71,88
Bx -, .....
F Ly 1119N °
Cl.L = arctan F = arctan 450 N = 68,1
Lx
159 .
R echnerische Losung:
F,
16 1,5m
Zeichn erische Lösung: a) CI. = arcta n - = arctan - -
12 0,7 m
Lageplan (ML = 2 f,;;) Kräfteplan (M K = 600 ::)
CI. = 64 ,98°
d"Km"Flf'
b) und c) Lageskizze I (freigemach ter Angriffspunkt
Krafteckskizze
158.
c) F.
k -
-.!i..- - 2,1 kN =4 ,966kN
cos er - cos 64 ,98°
46
Statik
160.
a) Stabkräfte nach dem Knotenschnittverfahren
Berechnung der Stützkräfte
Ocr Dachbinder ist symm etrisch aufgebaut und sym-
metrisch belastet und alle Kräfte einschließlich der
I. 'L Fx = O= Fs- Fcx Stützkräfte wirken parallel. Folglich sind die Stütz-
11. 'LFy =0=FB+ Fcy +F2 - F, kräfte gle ich groB:
111. 'LM(c) = 0 =- F , [/,-(l ,+ /2+ /3+ 1.) )
Lageskizze
+ F;{/, -I. ) + FB I, -Fsh 111
P, [1, -(1, + 12 + 13 + 1.)) - F 2 (1,- 1.) + F.h
d) 111. FB - I, .
I. und 11.
F. = Ei -FA
S2 sina -cosa ·tanß
F. _ 4kN -8kN
S2 - sin 12,875° - cos 12,875°. tan 34,439°
FS2 = +8 ,976 kN (Zugstab) = FS4
47
Statik
aus I.
-FS2 ' cosa _ -8,976 kN 'cos 12,875°
FS1 cosß - cos 34,439° F. - (FB- F3)1
FS1= -10,61 kN (Druckstab) = Fss S2 21
2
1 1
I. kFx =0 =FS4 'cosa-FS 2 -coszr kM(ll) =0 =FB '2 -F3 '2 + Fssis
II. sr; =0 = FS3 -Fs2 -sinzr -FS4 ' sin a F. _ (F3- FB)I
ausII. ss - 21
s
FS3 =sina(FS2 +FS4) Berechnung von 15:
FS3 = sin 12,875°. (8,976 kN + 8,976 kN)
FS3 =+4 kN (Zugstab)
54= (~r +hf =J(I ,75m)2+(0,4m)2 =1,795m
Die Berechnung der Knoten III und IV ist nicht erfor-
derlich, weil durch die Symmetrie des Fachwerks und Is = 54sin r= 1,795 m . sin 21,56° = 0,6598 m
dessen Belastungen alle Stabkräfte bekannt sind.
Fss (4 kN -8 kN) ' 3,5 m =-10,61 kN (Druckstab)
2 '0,6598 m
Kräftetabelle (Kräfte in kN)
5 - 10,61
161.
a) Stabkräfte nach dem Knotenschnittverfahren
Berechnung der Stützkräfte
(siehe Erläuterung zu 160a)
48
StatIk
Lageskizze Knoten 11
y
4F
FA=FB =-=12JeN
2
Berechnung der Stabwinkel (siehe b) Nachprüfung I. 'iFx =O=FS4 ' cos a - Fs1' cos a+FS1 -cos d
nach Ritter TI. 'iFy =0= FS4 'sina-Fs1 's in a-F-Fs1 ' sin ö
a=38,66°
I F. _ FS1cos a- FS 4cos a
ß=21,804° aus. Sl- cosö
Y= (a- ß) = 16.856° TI F. _ FS4 sin a- FS1sin a- F
aus . sa sin ö
ö= (90°- a) = 51,34°
e=(a+ß) =60,464° I. und II.
FS4 sin s
cos a+ FS4 sin a cos Ö
=FS1 cosösina+FS1 sinöcosa+Fcosö
FS4 [sin(ö+ a)] = FS1 [sin(ö+ a)]+ F cos a
mit I.
F. _ -23.19JeN· cos38,66°+ 19.442 JeN. cos38.66°
sa - cos 51.34°
FS)= - 4.685 JeN (Druckstab) = FS9
Fy-FA
FS2
sin y-cos ytan a
3JeN-12JeN x
FS2
sin 16.856°-cos 16,856° tan 38,66°
FS2 = 18.921 JeN (Zugstab) = FSIO
aus I.
_-..:.F.,2,S2"",'..:
C..:.
O:S...!..
y -18,921 kN -cos 16,856°
FS1 =
coszr cos 38.66°
I. sr; = 0 = FS6 + Fss -cos s-s FS1 cos s- FS2 COS Y
TI. 'iFy =O=Fss 'sine+Fs1 sin ö-FS2 sin r
FS1 =-23,19JeN(Druckstab)=Fs l1
49
Statik
I. und II.
FS3 sin e cos8+ FS2 sin scos r- FS6 sine= FS2 sin rcose- FS3 sin 8cose
F. = Fdsin(e- 1')]+ FS3[sin(e+ 8)]
S6 sine
F. = 18,921 JeN. sin(60,464° -16,856°) +( - 4,685 kN). sin(60,464° + 51,34°)
S6 sin 60,464°
FS6 = 9,999 JeN (Zugstab)
mit 11.
F. = 18,921 JeN ' sin 16,856°+4,685 JeN ' sin 51,34°
ss sin 60,464°
Fss = 10,511 kN (Zugstab) = FS7
Su = 3,2016 m
s9 1.2806 m
ß= arctan-= arctan 21.80°
.L-.L.--------\-------L-~VlI
f Su 3,2016m
/7 = 2 susinß= 2 '3.2016 m-sin 21,80° = 2,378 m
50
StatIk
Berechnung von lF (s. vorige Skizze, dunkles FS1 = -FS 2cosa= -(24,623 kN) cos 23,962°
Dreieck): FS1 = -22,S kN (Druckstab) = FS17
lF = $9 sin a= 1,2806 m- sin 38,66° = 0,8 m
Knotenll
(3 kN -12 kN) '(2,S m+0,8 m)+6kN ' 0,8 m
Fss y
1,2806m
Fss = -19,44 kN (Druckstab)
162.
a) Stabkräfte nach dem Knotenschnittverfahren
Berechnung der Stützkräfte
(siehe Erläuterung zu 160a)
Lageskizze F
10
1 'i..Fx = 0 = FS6 cos a- FS2 cos a
n. zr, =0=FS6 sina-F-Fs2 sina-Fs3
aus 1
Berechnung der Stabwinkel (siehe b) Nachprüfung FSJ =-F = -20 kN (Druckstab) = FslS
nach Ritter
a=23,962° Knotenill
ß=4I,634° y
51
Statik
aus n. Knoten IV y
P. = -FS3-FA _ -(-20kN)-60kN
ss sinß sin 41,634°
Fss = -60,207 kN (Druckstab) = FS13
aus I.
FS4 = -Fss cosß+Fsl
FS4 = -( - 60,207 kN) · cos 41,634° + ( - 22,5 kN)
FS4 = 22,499 kN (Zugstab) = FS14 FS5
1. und n.
FSS cosasinß+FSS sinacosß=FS 6 cosasinß+FSS cosßsinß+
+FSSsinacosß+FSS sinßcosß+Fcosß
FS6[sin(a+ ß)]+ 2(FsS COSßsinß)+ F cosß
FSS
sin(a+ ß)
24,623 kN -sin 65,596° + 2(-60,207 kN ·cos 41,634°'sin 41,634°) + 20 kN · cos 41,634°
Fss
sin 65,596°
Fss = -24,621 kN (Druckstab) = FSIO
mit I.
P. _ -( -24,621 kN) 'cos 23,962°+24,623 kN ·cos 23,962°+( -60.207 kN)'cos 41.634°
S7 - cos 41,634°
FS7 = OkN (Nullstab)
Knoten V y aus 11
FS9 = -FslO sin a- Fss sin a- F
FS9 =-2( -24,621 kN)'sin 23,962°-20 kN
FS9 = 0 kN (Nullstab)
Fss 'cosa
7 - - 11
Fss = -24,621 kN (Druckstab) 8 - 24,621 10
cosa
9 - - 9
52
StatIk
r
7
Fsx Fa X
1 . 3m
F
}:M(VI) =O=FSIOIIO - FI-F'2/+FB '2/-2:'31
6F
F FA =FB =T=84kN
FI+(F-FB)'21+-'31
'" _ 2
'-SI0 - I Berechnung der Stabwinkel
10
D
Berechnung von 110:
h 2m
a= arcum-- = arcum-- = 23962°
IB+I 4,5m'
~o = (IB + l)sin a= 4,5 m-sin 23,962° = 1,828m
R _ 20kN'1,5m+(-40kN'3m)+10kN'4,5m
SlO - 1,828m
FSlO = -24,62 kN (Druckstab)
}:M(X) =O=FI-FBI+F '21+Fs11 ~I
a= arctan 2 m = 63435°
(FB - F)l- F · 21 1m '
FSII = I
11
R _ 4OkN'1,5m-20kN '3m
x
Sl1 - 2,99 m 0 (Nullstab)
2h F
LM(VII) = O=FSI 4 3-FI+FBI-2:'21
F. _ (PB-F)l-FI 40kN'I,5m-20kN'I,5 m
SI4 - 'l:h 1,333m 1 }:Fx = 0 = FS2 + Fslcos a
3
=
FSI 4 +22,5 kN (Zugstab)
n. }:Fy = 0 = FsIsin a+ FA
aus 11
R = _-_FA -..:8..:.4.::kN:..:....-
SI sin a sin 63,435°
FSI =-93,915kN (Druckstab)=Fs27
ans 1
FS2 = -Fslcosa= -( -93,915 kN) ·cos 63,435°
FS2 = 42 kN (Zugstab) = FS26
53
Statik
Knoten 11 Knoten IV
y y
x X
Fss
I. "LFx =0 =FS4 +FS3cos a- FS1 COS a I. "LFx =0 =Fss - FS4 - Fss cos a+ Fs7 cos a
1I."LFy =0=-FS1 sina-Fs3 sina 11. "LFy =0 =- Fss sin a- FS7 sin a
FS3 =-Fs1=93,915 JeN (Zugstab) =FS2S FS7 =-Fss =62,61 JeN (Zugstab)
aus I. aus I.
FS4 = -2(93,915 kN· cos 63,435°) Fss =- 84 JeN + ( - 62,61 kN) ' cos 63,435°
FS4 =-84 JeN (Druckstab) =FS24 -( -62,61 JeN) 'cos 63,435°
Fss =-140 JeN (Druckstab) =FS2 1
Knotenill
y Knoten V
y
Fss
FS9
FS 6 X
Fss X
F
F
aus I. aus I.
54
StatIk
164.
aus I.
FS4 = -FS3 cosa+FS I cosa= cosa( -FS3 +Fs1)
FS4 = cos 63,435·( -( -93,915 kN)+93,915 kN)
FM = 84 kN (Zugstab) = F S24
FA = F B = 84 kN (siehe Lösung 163a) Knotenill y
Berechnung der Stabwinkcl
(siehe Lösung 163a)
a» 63,435·
FSB
x
aus 11.
F. = -F-FS3 sina
S5 sin a
F. = -28 kN -( -93,915 kN)'sin 63,435·
I. kFx =0=FS2 +FS1 cosa S5 sin 63,435·
II. kFy =O=FA -FS1 sin a FS5 =62,61 kN (Zugstab)
55
Statik
aus I. h1 1,4m
d=arctaD-=arctan--=494°
FS6 =-FSS cosa+FS3 cosa+FS 2 / 1,2m '
FS6 = -62,61 kN -cos 63,435°+
(-93,915 kN) ·cos 63,435°+( -42kN) y
FS6 = -112 kN (Druckstab)
Lageskizze FS2
r
x
FS3
I. und Il. -FS3 cos rsin a= FS3 sin rcos a+ FS1 cos a
56
Statik
Knoten m Knoten V
y y
FS9
FSB
a
FS 12 Fsa
x
F Fss
aus 1 aus 1
aus I.
57
Statik
166.
a) Stabkräfte nach dem Knotenschnittverfahren
Berechnung der Stützkräfte
h3 h1 -h 2 Die Tragkonstruktion wird symmetrisch belastet und
a=arctan
41=arctan-41-=
- alle Kräfte einschließlich der Stützkräfte haben paral-
lele Wirklinien . Folglich sind die Stützkräfte FA und
l,4m-0.6m
= arctan"""------'-- F B gleich groß.
4 ·1.2m
a=9,46° Lageskizze
F = (4kN-14kN)·3·1.2m --30,414kN
slO
1.184m (Druckstab)
-FslO/io-F'3[
FSll = ~I
Berechnung von 1'10 und [11:
a= arctan -1.5m
- = I 4 030ce
6m '
1,5m 0
Y = arctan--
2m
= 36 87
•
y
~o = h 2 cos a= 0.6 m- cos 9.46 0 = 0,5918 m
(kleines dunkles Dreieck, rechts)
h3
h 4 =h 2 +T=0,6m+0,4m=lm
h4 1,0m
ß= arctan- = arctan-- = 39.81 0
1 1.2m
(großes dunkles Dreieck, links)
58
Statik
Knoten IT y
aus IL
Fss = -F2 = -20 kN (Druckstab)
FS4
Knoten IV
x y
FS3 Fe
Fss 5 - 20
6 - 41,232
x 7 50,006 -
FS4
F2
FS 5
59
Statik
h
17 =3. h sinß= 1 m- sin 53,13°=0,8 m (5. dunkles
};M(D) =0=FS2"3-FAI 3 Dreieck)
-20kN '2m
FSJ = -41,23 kN (Druckstab) 1. 'i.Fx = 0: keine vorhanden
0,97m
};M(IIJ) =0=-FS414 +.Fj I-FA ·21 n. };Fy =O=FA +FB -.Fj -F2
1
F
S4
(.Fj -2FA)I _ -20kN'2m --41,23kN m. };M(A) = 0= -.Fj2"-F2 '2l+FB · 3/
14 0,97 m (Druckstab)
.Fj .Fj
(Hinweis: Wcgcn Symmetrie ist 14 = 13; s. Lageskizze 1) (-+2F2)I -2 +2F2
aus m. p, = ~2 _
B 31 3
Nachprüfung der Stäbe 4, 5, 7 nach Ritter
P, = 15kN+20kN 11667kN
Lageskizze 2 B 3 '
Berechnung
der
Stabwinkel
};M(IIJ) =O=.FjI-FA '2I-Fs414
F (.Fj -2FA)I - -20kN'2m --4123kN
S4 ~'-'-_---+,"'----_--+-.L.:=---=';>B
14 0,97 m (Druckstab; s. oben)
I-"-'-'-"'----l---'--~f___--'--___f Fa
};M(V) =0=.Fj '2I-FA '3I-Fs51
F. - (2.Fj -3FA)I 2.20kN-3 .20kN=-20kN a=arctan 1,5m =16 6990
S5 - 1 (Druckstab) 5m '
1,5m
ß = arctan--=
1m
5631°
'
60
StatIk
Knoten II y
x x
FS9
I. und TI.
FS9 cosßsina-FS7 cos ßsina= -FS9 sinßcosa-Fj cosa-FS7 sinßcosa
mit I.
F. _ -34,052 kN ' cos 56,31°-6,008 kN ·cos 56,31·
S6 - cos 16,699.
Fs6 = -23,2 kN (Druckstab)
Knoten III y aus H.
_
-_F..2-' -6.008 kN . sin 56,31°
s7~s_in-,ß
Fss = . "-
sm zz sin 16,699°
Fss = -17,397 kN (Druckstab)
aus I.
FS4 = Fss + FS7 cos ß- Fss cos a
FS4 = 18,887 kN +6,008 kN - cos 56,31°-
(-17,397 kN)' cos 16,699°
FS4 = 38,883 kN (Zugstab)
I. 'i.Fx = 0= -Fss -FS7 cosß+Fss cosa+FS4
11. 'i.Fy = 0=FS7 sinß+Fss sina
61
Statik
FS4
x
31
2 - FA '2/+Fs483
I. ~Fx =0=FS1-FS4 ~M(lll) =0=l'J.
IT. ~Fy =0=Fg3
(2 FA -I,5l'J.)1
FS4
aus I.
FS1 = FS4 = 38,883 kN (Zugstab) Berechnung von 83 (s . Lageskizze):
aus Il.
5..=_1_ (Strahlensatz)
FS3 = 0 kN (Nullstab) h 2,51
62
StatIk
168. Knoten TI y
a) Stabkräfte nach dem Knotenschnittverfahren
Berechnung der Stützkräfte
Lageskizze
11 x
I. 'iFx = 0: keine vorhanden I. 'iFx =0=-FS9 ' cos ß + FS7 ' cos ß + FS6 -cos zr
1I. 'iFy =O=FB -FA -Fj -F2 TI. 'iFy =0=-FS9 ' sin ß - Fs7 ' sin ß - Fs6 -sin zr
Knotenill y
aus I.
Fss = -FS9 -cos ß » -84,129 JeN - co s 56,31° I. 'iFx =O=Fss cosa- FS7 cosß+FS4 - FSB
FSB = -46,666 JeN (Druckstab) II . 'iFy =O=Fss sina+FS7 sinß+FB
63
Statik
aus 1. 1 - 99,995
169.
FS4
a) Stabkräfte nach dem Knotenschnittverfahren
Lageskizze
o
1. ~Fx =0=FS1-Fs4
n ~Fy =0= FS3 -F2
aus 1.
FS1 = -FS4 = -99,995 kN (Druckstab)
aus II.
FS3 = F2 =10 kN (Zugstab)
Knoten V
y
F'21
FA = - - - - 't- - -
~ sin a+13 cos a
64
StatIk
y Fex x
FS4
aus 1. 1 61,848 -
FS1 = -FS2= - (- 61,848 JeN) = 61,848 kN (Zugstab) 2 - 61,848
3 - 30
Knotenn y
4 - 38,287
5 61,848 -
65
Statik
Berechnung von I:
ß=arcsin.!L=arcsin~=39.319"
Ss 1,736m
170. r=90·-(a+ ß) = 39,047·
a) Stabkräfte nach dem Knotenschnittverfahren h
,
=-',-
ta11ß
Um
tan39,319·
1343m
'
Berechnung der Stützkräfte einschließlich der Re- ~ =h-h l = 0,657 m
su1tierenden Fr
8 = arctan ~ = arctan 0.657 m = 30849.
Lageskizze 1 Krafteckskizze ~ Um '
r+ 8=39,047.+30,849° = 69,90·
Fr = 28,978 JeN
66
StatIk
E aus I.
Fr cos(Y+"2) 21
ausID. FA
1sin(y+ 8)+ i cos(y+ 8)
y-a aus I.
R - -FS4 cos yJ + FS2 . COS ß..
x S3- COS Y2
90°- ~
2
aus 11.
90 0 -ß
R = FS4 sin i'J - FS2 sin ß..
S3 -""'---'s-'-in-r-2><=-----'"-'-
E I. und 11.
I. };Fx = 0 = -r; 'cos(900-2")- FS2 'cos(900- ß)
- FS1 • cos(y- a)
FS4 sin Yi cos Y2 - FS2 sin ß.. cos Y2 =
= - FS4 cos i'J sin Y2 + FS2 COS ß.. sin Y2
n. };Fy =O=-Fr 's in(900-1)-FS2 'sin(900- ß) FS4 sin i'J COS Y2 + FS4 cos Y. sin Y2 =
- FS1 • sin(y- a) =FS2 COS ß.. sin Y2 + FS2 sin ß.. cos Y2
67
Statik
mit II.
F. _ -54,159 kN'sin 27,413°+54,159 kN'sin 50,681°
Berechnung von /2:
S3 - sin 50,9530
FS3 =21,843 JeN (Zugstab) /2 =SIsin2 a= 1,736 m . sin 23.27" =0,6856 m
x
S3
RBy /-RBx -2
Fss = /5
F. _14,63kN·1,7m-35,04kN ·0.35m
+18.40 JeN
S5 - 0,6856 m
(Zugstab)
I. 'iFx =0 =FS 1 COS YI - Fss . cos ßt
(Hinweis: Wegen Kongruenz ist 15 = 10
+ FS3 COS Y2 - FA costS
n. 'iFy =0 =PsI sin Yl - FS5 sin ßt
- FS3 sin Y2 + FA sin tS
'iM(IV) =0 = FS3 l+ FS2 /2
F. - -F5212 _ -(-54,17 JeN·0.6856m) +21.85
aus I. S3 - I - 1,7 m
F. _ FS1 COS i'i + FS3 COS Y2 - FA COS tS (Zugstab)
55 - cosßt
F. _ 30,209 JeN ·cos 27,413°+21,843 JeN ·cos 50,953°-33,695 JeN ·cos 30,849°
55 - cos 50,681 °
F55 =18,385 JeN (Zugstab)
68
StatIk
Fss
Berechnung der Stabwinkel
siehe b) Nachprüfung der Stäbe nach Ritter
aus 11.
F. = -F3 -FS7 -5kN-(-6.144kN)
ss sin llt sin 30°
Fss = 2,288 kN (Zugstab)
a=60·
llt = (90· - a) = 30· aus 1.
ß=18.053·
FS4 =FA - Fss cos llt = 24 kN -2.288 kN -cos 30°
r=56.257·
FS4 = 22.019 kN (Zugstab)
Knotenill
y
y
FBx X
I. IFx =O=FBx +FS6 cosllt 1. IF. = 0 = -Fss cos llt - FS6 cosllt + Fs3 cos r
n. IFy = 0 = FBy + FS7 + FS6 sin llt +FS2 cosß
aus 1. II. I F y = 0 = Fss sin llt -FS 6 sin Cl\ + FS3 sin r
-FB -24kN +FS2 sinß
FS6 = _ _ x =---=-27,713kN (Druckstab)
cos llt cos 30° ausI.
aus II. F. _ Fss cos llt + FS6 cos llt - FS 3 cos r
S2 - cosß
FS7 = -FBy - FS6 sinllt
FS7 =-20 kN -( -27.713 kN) 'sin 30° aus 11.
FS7 = -6,144 kN (Druckstab) F. = - Fss sin llt + Fss sin llt - FS 3 sin r
S2 sinß
69
Statik
I. und 11.
Fss cos aj sin ß + FS6 COS aj sin ß - FSJ cos ysin ß =
= - Fss sin aj cos ß + FS6 sin aj cos ß - FS3 sin Y cos ß
FS3 sin ycos ß - FS3 cos ysin ß = FS6 [sin( aj - fJ)]- Fss [sin( aj + fJ)]
F. = FS6[sin(al - ß)]- Fss[sin(al + ß)]
S3 sin(y- fJ)
F. _ -27.713 kN ' sin (300- 18,053°) - 2, 288 kN ' sin (300+ 18,053°)
S3 - sin(56.257 0 -18.0530)
FS3 = -12.027 kN (Druckstab)
mit I.
F. _ -2.288 kN ' cos 30°+( -27.713 kN)'cos 30°-( -12,027 kN) 'cos 56.257°
S2 - cos 18,0530
FS2 = -16,132 kN (Druckstab)
<0,,,-
.!E
..;, UJ
x <0,,,-
~M(D) =0 =-FiI-Fs2I2
FS2 = - -
-F,J
12
I. ~Fx =0=-FS1-Fs2 cosß
Berechnung von 12 :
n. ~Fy =O=-Fi -FS2 sinß
I
aus I.
I. FS1 = -FS2 cosß= 15.339 kN (Zugstab)
70
StatIk
Berechnungvon IJ : aus I.
FAx =FB =41kN
aus II.
FAy =Fj +F2 +F3 +F4 =6kN+12kN+17 kN+5kN
FAy =40kN
21
FA =)Fk +Fly =J(41 kN)2+(40 kN)2 =57,28 kN
h
"2 O,5m
Y= arctan-- = arctan-:-:-:-:-'-:---
FAy 40kN
aA = arctan-= arctan--=44 29
°
11-1 1,534m-l,2m FAx 41kN '
y=56,257°
Berechnungder Stabwinkel:
IJ =lsiny=1,2m'sin 56,257° = 0,998 m
'i
R = -!OkN 'I ,2m -12 03kN(Dru kstab)
SJ O,998m ' c
h
~M(Ill) =O=-Fjlr -F2 (lr -l) +F84 "2
R Fj lr+F2(lr -1) 5 kN '1,534 m+lO kN '0,334 m
S4!!.. O,5m
2 h
FS4 = + 22,02 kN (Zugstab) "2 1m
a= arctan- = arctan-- = 33,69°
12 1,5m
172. h
ru Y..M(A) =O=FBh+Fj 11 -F2 12 -F4 12 -FJ (12 +IJ ) II. Y..Fy=O=Fs2 'sinß-Fj
71
Statik
Knoten 11 y mit I.
Fsa R _ -FS5 'cosa+FS2 'cosß
S6 - cosß
R _ -(-17,513 kN)·cos 33,69°+38,013 kN·cos 26,565°
S6 - cos 26,565°
x FS6 = 54,305 kN (Zugstab)
Knoten IV
y
ausII. x
FS3 =F4 =5 kN (Zugstab)
aus I.
S6 - cosß 7 - 31,22
aus Il.
b) Nachprüfung der Stäbe 4,5,6 nach Ritter
R = F2 + FS5 . sin a+ FS3+FS2 . sin ß
S6 sinß Lageskizze
1.und 11.
R = -FS3 'cosß-F2 'cosß
S5 sin(a+ ß)
R _ -5kN' cos 26,565° -12 kN · cos 26,565°
S5 - sin (33,69° + 26,565°)
FS5 =-17,513 kN (Druckstab)
72
StatIk
h h h a) aus III.
}:M(IIl) = O=FS4 "2+FAx"2-FAyI2+FB"2+Fj(~ +12)
(F2 + 2F) + 3F4 ) 1
h FA h cosa+ 21 sin a
FAy l 2 -(FAx +FB)"2-Fj(11+12)
FS4 = h 73 kN ·1 m _ 38 43 kN
FA O,8m 'cos400+2m'sin40 0 •
2
40kN'I,5m-82kN'1 m-6kN'2m =-34 kN b) aus I.
PoS4-
Im (Druckstab) FBx = FAcos a= 38,453 kN -cos 40° = 29,457 kN
"
}:M(A) =0 =-F5616 +Fah+Fj 11
Fah+FjI, ~
Fs6 1
6
y
173.
Berechnung der Stützkräfle
Lageskizze
73
Statik
Fss
KnotenID y aus11.
FS7 =FS8sin ß - FS4 sin ß - Fss sin r
FS7 = -27,716 kN -sin 14,931°-( -58.217 kN).
-sin 14,931°-33,4 kN -sin 28.072°
FS7 =-7,859 kN (Druckstab)
x
Knoten V
FS5 y
74
StatIk
aus 1.
FSIO = -( -3,427JeN) 'cos 38,66°+( -2,676 JeN)
FSIO = 0 JeN (Nullstab)
I. "iFx =O=FslO
11. "iFy = 0 =-FSll - Fj
aus TI.
Berechnung von ls
FS11 = -Fj = -6 JeN (Druckstab)
(s. Lageskizze, dunkles Dreieck):
75
Statik
174. Knoten II
a) Stabkräfte nach dem Knotenschnittverfahren y
Fsa
a=arctan~=arctan~=15,524° aus 1.
31 3,6m
FS6 = FS2 = 20,923 kN (Zugstab)
2h 2·1m
ß= arctan-= arctan--= 29,055
°
3 3,6m aus ll.
x
x
F
F
76
StatIk
Knoten IV aus I.
y FSB= FS4 - FS9cos Y
FSB= -30,24 kN -13,121 kN -cos 39,806°
FSB = -40,32 JeN (Druckstab)
Kräftetabelle(Kräfte in JeN)
I. ~Fx = 0 = -FS9 cos y- FSB + FS4 Berechnung von 110 (s. Lageskizze):
II. }:Fy = 0=FS7 + Fs9sin y- F h Im
a= aretan- = arctan--= 15,524°
31 3.6m
aus II.
2h 2 'lm
110 ="'3 ' cos a= -3-'cos 15.524° = 0.6423 m
Po = F-Fs7 = 5,6 JeN-(-2,8 JeN)
S9 sin y sin 39.806°
Po - 3'5,6JeN'I,2m +31,38 JeN (Zugstab)
FS9 = 13.121 JeN (Zugstab) SIO - 0.6423 m
77
Statik
175. ~
a) Stabkräfte nach dem Knotenschnittverfahren ß = arctan..l... = arctan ~ = 29 249°
1 2'I,25m'
Berechnung der Stützkräfte
3~
Lageskizze 4
y= arctan- = arctan--- = 40 03°
3 'I,4m
1 4'I,25m'
F
2"
I. ~Fx =O=Fax -FA
F
IL ~Fy =O=Fsy-Pi -2"2-3F
I. ~Fx =0=-FS2 -FS1 'cosa
F
In. ~M(B) = O=FA h-Pi '2/-FI-F'2/-F'3/-"2 41
11. ~Fy =0=- ~ +FS1 'sina
ausllI. aus 11,
(2Pi +8F) 1 (2' 20 kN +8 '12 kN) '1,25 m F
FA h 3m F; = 2 = 6kN 22,253 kN (Zugstab)
FA =56,67kN SI sin a sin 15,642°
aus I. aus I.
FS2 =-FS1 'cosa=-22,253kN'cosI5,642°
FBx = FA = 56,67 kN
FS2 = -21,429 kN (Druckstab)
ausIT.
FBy = Pi +4F = 20 kN+4'12 kN= 68 kN Knoten 11
y
FB = ~FJx + FJy = ~(56,67 kN)2 +(68 kN)2
FB =88,52kN
FS4
FBy 68kN
aB = arctan- = arctan = 50,193°
FBx 56,67kN
78
StatIk
KnotenID y
Knoten V
y
FS6 x
FS 6 x
F,
79
Statik
b) Nachprüfungnach Ritter F
~M(V) =0=Fs818 -Fl-2" '21
Lageskizze
2Fl
FS8 = -
/8
I"J. F I"J.
~M(N) =0=-FS62"-Fl-2"21
-
a-arc
tan--2
21
=arctan-41
I"J. =arctan 104m -1564°
4 '1,25m
•
-2Fl_ -2'12kN'1,25m --4286kN
FS6 =---;;;-- 07m ' ls = I"J. cos a= 0,7 m -cos 15.64°= 0.6741m
2" ' (Druckstah) 2
80
2. Schwerpunktslehre
n A n in cm? Yn in cm An Yn in cm J
204.
1 9 0 ,9 8,1
2 7,05 4,15 29 ,26
A = 16,05 ~A nYn = 37,36
AYo = A 1Y I + A 2Y2 = ~ A n Yn
205 .
n Au in crn? Yn in cm A n Yn in cm 3
1 50 ) 50
2 67,8 30,25 205 1
3 60 59 ,25 3555
A = 177,8 ~ AnYn =5656
206.
81
A. Böge, W. Schlemmer, Lösungen zurAufgabensammlung Technische Mechanik,
DOI 10.1007/978-3-8348-8117-5_2,
© Vieweg+Teubner Verlag I Springer Fachmedien Wiesbaden GmbH 2011
Schwerpun ktslehre
+2A2Y2 =~AnYn
A 1Y I - 1458 cm 3 2 = 11,68 cm=1I 6,8 mm
A Y o=~AnYn
Yo = -A - - 124,88 cm
207 .
• A
A,
82800
- 3794 4
- 27648
413
~I-=~~;-I-- _-.l l: AnYn = 16795
208.
212.
82
Schwerpunktslehre
~r
6 127,5 2,353 I) 300
S
7 - 18 0 ,5 - 9 ~1 A TI s::
A = 169 l: AnYn = 2063
01 1
2 14.
A
lEe ,A,
A y o=A , YI - 2 A 2 )' 2 - A 3 )' 3 = LA" y "
3
= L A" )'" = 2366 cm = 14 0 1 cm
)'0 A 168.93 cm? '
)'0 = 140,l mm
J J
4" 5, 5 4,
2 16 .
83
Schwerpunktslehre
28 + 15 218,
A s = - -2- -7 cm' = 150,5 em'
r h 2a + b 7 56 + 15 a)
Y 05 ="3 - a + b =:3 -28 + 15 cm y,.e,- 2,23cm
Y~s = 3,853 cm A
A6 = ~
16 -1 2'cm '= 2 8 ' 2 7 em'
Y06 = 0,6002 cm = 3,601cm
- ö
l'
~A"YIJ _ 47 44 ,2 cm ' -_ 19 , 4 1 em
= --- -
• 0 A 244 ,4 cm?
)'0 = 194,1 mm 219,
217 .
a) A ,A, nJ,n
~
T~-_t-Yl-.-e,~.-I,;cm
y,.e . l,52cm n An in cm? Yn in cm A nY n in cm3
I
1 2 A , = 31,0 2,54 78,7 4
U4; T U 2 24,0 10 240 j
I
A = 55 ,0 l: An)'" - 318,74J
An in cm 2 An>'" in cm 3
" Y n in ein
84
Schwerpunktslehre
Der Linienschwerpunkt I Y o = ~ ln Yn
Lösungshinweis für die Aufgaben 22 0 bis 238 :
_ ~ lnYn _ 8568 mm 2 - 252
Der Richtungssinn fur die Teillin ien (= .T eilkräftc ") Yo - - 1 - - 340mm - , mm
sollte so festgelegt werden, dass sich nach Möglichkeit
posit ive (d.h.linksdrehende) Momente um den Bezugs-
pu nkt 0 ergeben . Bei allen Lösungen wird nach dieser
Empfehlung verfahren, und auf die Pfeile für die Teil- 223 .
linien wird deshalb verzich tet .
Die Längen von Teillinien mit gleichem Schwerpunkts-
abstand von der Bezugsachse wer den zu einer Teillänge
zusammengefasst (z.B. 12 , 13 , I. in Aufgabe 220).
22 0. ~I
n [n,nmm x n in mm In x n in mm?
I 50 0 0
2 20 5 100
3 38 lO 38 0
4 50 22,5 1125 x n in mrn
n ln in mm Inxninmm 2
5 12 35 420
I 15 0 0
1= 170 Eln x n = 20 25
2 12 3 36
_-- 'L......, 3 30 6 180
2 4 16 lO 160
_ ~ In X n _ 2025 mm _ I [ 9 [
Xo- I - 170mm - , mm 5 30 14 4 20
6 22 19 ,5 429
7 15 25 375
22 1. ; ~ i4 0 L inx n = i600
I x ~ = I; lnx n
2
r = ~ I/lx n = 1600 mm 11 <1,",",
Xo I 140mm .. ,.- ..•.. .
Xo = x~ - 6 mm = 5,43 mm
n In in rnm Yn inmm t-» « in mm2
I 32 0 0
2 16 14 224
3 84 21 1764 ~
4 40 24 960 224 . / I,
5 16 34 544 /5
6 32 42 i 1344
!,.
12 I,
I I
! = 220
I
~ I/I)'n = 483 6
I,
S ,
Ifj---"
.
I, )"
- I ,X;
1
1,
r=
~
"
--- -
.J
"5 ' .
J
222 .
n I In in rum I x n in mrn In x n in mm 2
I 56 0 0
2 I 26 7 I 182
3
4
140
252
I 35
38 ,5
4 900
9702
/nYn in mm ?
n
I
In in mm
80
Yn in rum
0 0
5
I 30
I 70 2100
3 112 28 3136
4 68 39 265 2 Ix o = ~ In X n
5 30 56 1680
I; In X/I 16884 mm 2
1 = 340 l: I/I)'n =856 8 Xo= -1- = 504mm =33 ,5mrn
85
Schwerpunktslehre
1 18 0 9 0 162
2 8 4 0 32 0
3 18 9 18 162 324
4 11,66 11 5 128,3 58 ,3
5 4 16 10 64 40
6 8 18 14 144 112 I
1= 6 7,66 ~ ' nxn = 530 ,3 ~ ln Yn= 696,3
--_ ._ - '--- ._ ._.- ..
- "f. In Xn 5303 mm 2
n In in mm x n in mrn Yn in mrn /nxn in mrn? t- »« in mrn? Ix o= r: In Xn = xo = - 1- = 67,66 mm = 7,84 mm
1 28 0 14 0 392
224
r: lnYn 696,3m m2
2 8 4 28 32 IYo =r:lnYn =Yo= - I- = 67,66mm =1 0,29m m
3 16 8 20 128 320
4 28 14 0 392 0
5 20 18 12 360 240
6 12 28 6 336 72 228.
1= 112 ~In xn= 1248 l:lnYn= 1248
k ln x n 1248mm 2 14 = ! d = 7! , 20 mm = 3142 mm
Ix o = "f.lnxn = x o= - 1- = 112 mm = 11,14mm 2 2 '
r:lnYn 1248mm 2 x~ =0,6366R
IYo= r:lnYn=Yo=-I- = 112mm = 11;14mm = 0,6366 ' 10 mm = 6,366 mm
226.
n in inmm xn in mrn ln xn in mm?
1 30 0 0
2 40 10 400
3 10 20 200
4 31,42 26,37 828,3
1 = 111,42 l: ln x n = 1428,3
I x ~ = r: In Xn
r - kln x n _ 1428,3mm 2 _ 12 82
n In inmm xn in mrn Inxn in mm 2 Xo- I - 11l,4mm - mm
I 38 0 0 Xo = 20mm - X~ = 7,18 mm
2 92 23 2116
3 4
! 30 120
4 40 38 1520 229 .
5 10 46 460
'-----_~~ 184 ~ ln xn =4216
X~ =0,6366 R
Ix o = "f.lnx n = 0,6366 ' 5 mm = 3,183 mm
zt;»; 42 16m m2 X3 = 20mm - 3,183 mm = 16,817mm
XO= - I- = 184 mm =2 291mm
11 11
1----"'-_i--1-.::.<
x' 13 = "2 d = "2 ' lO mm = 15,7 I mm
........,
227 .
~- /n in mm x n in mrn I In xn in mm ?
I i 20 0 0
2 40 10 400
I
3 15,71 16,82 264,2
4 10 20 200
._'.
1= 85,71 -1..l:lnxn=.~~
Ix o = r: In Xn
2
= k lnx n = 864,2mm = 1008
Xo I 85,71mm mm
86
Schwerpunktslehre
23 0.
y
lT
ls =2" . 22 mm = 34 ,56 mm
Xs = 0 ,6366R
XS = 0,6366 · 11mm = 7 mm
n In inmm Xn in mm t,»« in mm 2
) 10 18 180
2 36 9 324
3 40 8 320 n ln in mm Xn in mm .vII inmm [/IX" in mrn ? InYn in mm 2
4 12 2 - 24 I 21 0 10 ,5 0 220 ,5
5 34 ,56 7 - 242 2 9,425 3 22,91 28 .27 2 15.9
1= 13 2,56 E lnx,,= 558 3 15 6 13.5 90 20 2.5
4 13 6 .5 0 84 .5 0
5 7 9,5 6 66,5 42
Ixo = L,/"X n 6 9,425 14,9 1 3 140 ,52 28 ,27
L, In x" 558 mm 2 1 = 74 ,85 E Inx " = 40 9,8 E lny" = 709,2
x O= - I- = 132,56mm=42Imm
L, I" X" 409 8 mm 2
I x o = L, In X" ==> Xo = - 1- = 74,85 mm = 5,47 mm
L, In Y n 709 ,2 mm 2
Iy o = L, I" Yn ==> Y o = - 1 - = 74,85 mm 9,47 mm
231.
233. Yi!
oI /,.
rr
I, = 2" ' 12 mm = 18,85 mm 1.= 0,75 n -Iü mrn = 23,56mm
XI = 6mm -0,6366 mm = 2,18mm - ö _ R s _ R · 2 R sin Ol ' 57,3 0
Yos - b - 2 R 010
12 = n -S mm = 25,13 mm
14 = tt . 2 mm = 6 ,283 mm 0 0
Y os= R SInOI'
' 57,3 = SIn
-;0 . 1350 . 57,3
1350 . R
I s = I. = 18,85 mm
Xs = (28 - 6 + 0,6366 ' 6) mm = 25,82 mm Yos = 0,3001 R = 0,300 1 ' 5 mm = 1,5 mm
In in mm Yn in mm InYn in mm2
n In inm m X n inmm l" x lI in mm? "
I 18 ,85 2,1 8 4 1,1 1 18 0 0
2 25,13 6 150.8 2 36 S 324
3 32 14 448 3 1I 18 198
4 6, 283 22 138,2 4 9 20,25 182,25
5 18 ,85 25,82 486,7 5 15,7 1 26 408.4
6 23,56 27,5 648
1 = 101,1 EI"x n = 1264,8
1= 113.27 l:.1" y" ~ 1760,6
Iy o= L,ln Yn
. - _L,In_X " _ 1"648
~ , mm 2 _ 12 5 1 ~ I" Yn 1760,6 mm 2
.xo- I - 101,lmm - , mm Y o = - 1 - = 113.27 mm = 15.54 mm
87
Schwerpunktslehre
234. n In in m xn in m Yn in m ln x n in m 2 t- »« in m2
1
2
3
1. ,2
1,709
3,4 18
°
0,8
1. ,6
0,6
0,3
0,6
°
1. ,36 7
5 ,46 9
0,72
0 ,513
2.05 1
4 3,2 1,6 0 5,12 0
5 0 ,6 1,6 0,3 0,96 0,18
1= 10,13 r lnx n = 12,92 r InYn = 3,463
:EII/ x n 12 92 m2
Ix o= :Elnx n ~ xo= - 1- = lö:13rn = 1,275m
:E InYn 3,463 m2
IYo= :ElnYn = Yo = - 1- = 10,13 rn = 0,342m
236 .
y X
~ 1/1
Y06= 0,3001R = 0,3001'8mm = 2,4mm
(s. Lösung 233) IJ - 14
I'\ ~ ~
s
Y~ 6 =X~6 =Y 0 6 sin 45° = 2,4 rnm . sin 45° = 1,698 mm A n ItJ in m Xn inm Inxn in m?
X6 = 8 mm + X~ 6 = 9,698 rnm
Y6 = Y~ 6 = 1,698 mm ~~ 1 2,8 1,4 3,920
0 2 2,154 1,8 3,877
In gleicher Weise ergibt sich für den obe ren Drei- 3 2,72 0,4 1,088
4 1,13 1 0,4 0 ,453
viertelkr eis:
X~3 = Y ~3 = 0,8488 mrn - _ 1 =8,806
. r Inx n = 9, 338
X3 = 4,849 mm; Y3 = 18,849 mrn
l x., = :E In x n
:E In X n 9338 m2
n In inmm Xn in mm Yn in mm
-- --
/nxn in mrn? 'nYn in mm?
Xo= - 1 - = 8,806 m =1,06 m
I
2
3
18
6
18 ,85
°
4
4 ,849
9
11
18,85
°
24
91 ,40
162
66
355,3
6 8 24 32
237.
4 1 4
5 .
-l-~7'70
25,13 8
9,698 °
1,698
201 ,1
365 ,6 °
- 64 *)
-- I,
I,
l x; » :E In X n
:E In X n 706,1 rnrn2
Xo = - 1- = 109,7 mrn 6,44 mm
n In in m
..-
-.!nin m ln xn in m2
Iy o= x i;»,
1 0.78 1 0.3 0,234 3
z t;»; 551,3 mm2 2 0,721 0,3 0,2163
Yo = - 1- = 109,7 mrn 5,03 mrn 3 0.721 0,3 0,2163
4 0 ,781 0,3 0,234 3
5 0 ,8 0 ,6 0,48
6 3,6 2,4 8,64
7 1,844 1,5 2,766
235 . 8 0,4 2,4 0. 96
9 3,6 88 2,4 8.85 08
I--- f--_ ..-.
1 =1 3,34 r Inx n = 22,6
l x., ='i: In X n
:E In X n 226 m2
Xo = - 1- = 13,4 m = 1,695 m
88
Schwerpunktslehre
I, fS A=I ,57 I m 2
(, ~
242 ,
J~' a)
n In in m x n in rn ln xn in m 2
1 4, 6 0 0
2 0,640 3 0,25 0,16
3 4 ,23 0, 25 1,057
4 2,408 1,2 2,89
5 1,992 1,45 2,889
6 0,6403 0, 25 - 0,16 *) 11= 2,l m
7 4 ,23 0, 25 - 1,058
8 5,504 2,75 - 15,135 12 =.../1'0-,2-:1"'-+-0- ,-53-5-=2)-m----=-l = 1,3 14 m
9 5,036 3 - 15,10 8 13 = 0,18m
1= 29 ,2826 ~ In x lJ =- 24,4 6
X, = 0,675 m
*) Die Längenm omente der Längen 16 . . . 18 sind re chts- X2 = 0,4075 m
dr ehend, also negativ . Dasselbe gilt für das Mom en t der x 3=O,14m
Gesamtlänge.
A =A I + A 2 +A 3 = 2 n L 1H x
- I x o = L IIJ X n A = 2n (/1 X , + 12 X 2 + 13 X3 )
A = 2 rr(1 ,4175 + 0,5 354+ 0,0 252) m?
L In XI) - 24 46 m 2
Xo = - - = ' 0,8355 m A =12,43m 1
- I - 29,28 m
b) m =Vp =A sp
kg
m = 12,43 m1 ' 3 ' 10- 3 m · 7850 --:3 = 29 2, 7 kg
m
.~ Probe :
A I= 2 rrx,/, = 1,141 3m 2
1
Al = rr.\'1 = 0,13 85 m 2
@
I, = 0,09 m ; X, = 0 ,045 m
240.
,a6J66/ rr
xF 12 = 2" r2 = a ,03142 m
,tj
\ I Xl = I , + X 01 cos 4 5°
A = I ' 2 rrXo = 11r ' 2 rr ' 0 ,636 6 r
X2 = 0,09 m + 0,9003 . 0,02 m . cos 45 °
/ A = 2 rr2 r2 . 0 ,6366 = 0 ,049 1 m 2
I . /fr X2 = 0 ,10 273 m
24 1. I, = 0 ,25 m
12 =.Jr;hl:-+-(-/3---I-,)~1 =0,4 27 m n
13 =0,4 m 14 =2" r4 = 0 ,0 1570 8 m
X, =0 ,125m X4 =R - X 04 cos 4 5°
""'t-_----c~-~i X, = 0,32 5 m X4 = 0 ,12 m - 0,9003 ' 0,01 m : cos 45°
X 3 = O,2m X 4 = 0,1 1364 m
89
Schwerpunktslehre
Guldln'sche Volumenregel
246.
t
2. 512= 5111'2= 5 '11' 4 mm = 62,83mm
X02 = 0,6366 1'2 = 2,546 mm 247.
X2 =R , - X02 = 29 ,45 mm
3.513 = 5 11 r 3=511 · 2mm=31 ,42mm
X03 = 0,6366 1'3 = 1,273 mm
X2 = R 2 + X03 = 59,27 mm
A=A l+A 2+A 3=211'I;l x V=A · 211XO= ~r2 . 211 . 0,42441' = 0,4244112 1'3
A =211(101, x, + 512 X2+ 513x3)
V= 0 ,04771 m3
A = 211 ' (0,0117 + 0,001851 + 0,001862) m?
A = 0,09684m2 Nachprüfung:
V=±11r 3=00477lm3
3 '
- ,
245 .
248 .
A, =r h =80cm 2
Xl = .!: = 25 cm
2 '
R -I'
A 2 =--h= 32cm 2
2 R- r
X2 = r+x02 =1'+ - 3- =5 cm + 1,333 cm =6 ,333 cm
a = ar csin 2~ = 4 1,38°
V= V,+ V2 = 211 'I; !lA X
2a 2'4138° V= 2 11 (Al XI + A 2 X2) = 2 11 (200 + 202 ,67) cnr'
12 = 211R . 3600 = 2 11 · 1m . ~ = 1,444 m
V= 2530cm 3
90
Schwerpunktslehre
249. 252.
a)
~~"'I
kg
b) m = V p = 0,7766 -1O-3m3 - 7,85 -10 3 3 = 6,096 kg a)
m
A. =3 ,6 cm 2
37.5 A :-.: x,
250. XI = 3,95 cm I 7
A 2 =9,8l7cm 2 A, - ~
a) x2 =6cm UU
17 = 1',+ V2 = 2 1T k LlA x
1' = 2 rr(A, x , + A 2X2)
1'= 2rr ( 14,2 2 + 58,90)cm 3
1'= 459 ,5 cm? = 0,4595 . 10- 3 m 3
A I = 0,315 -1O-3m 2
kg
XI = 0,034 m b) m = Vp = 0 ,4 595 ' 1O-3m 3 . 135
, ' 103 3
A 2 = 0,1085 ' 1O- 3m 2 m = 0,6203 kg m
X2 = 0,02275 m
91
Schwerpunktslehre
V= V, + V2 =21T~~Ax V=V,+V2=2rr~~A x
V= 2 1T (A , x , +A2 X2) V= 2rr(A ,x, +A2 X2)
V= 2 1T (4 ,285 + 6 ,936) cm? V = 2rr(9 ,6 + 7, 187) cm"
V= 70 5 crrr' = 0 0705 ' 1O- 3 m 3 V= 105 ,5 crrr' = 0, 1055 ' 1O- 3 m 3
" kg kg
b)m =Vp= 00705 ·1O- 3m 3 · 8 4 ·10 3 - b) m = V p = 0 ,1055 ' 1O- 3 m 3 . 2,5 ' 10 3 ,
m = 0,5922 'kg , nr' m = 0 ,263 7 kg m
256.
259.
a)
a)
A,=9cm 2
x,=13 cm
A2 = 9 ,75 cm" A , = 0,1007 m'
X2 = 7 cm + X 02 XI = 0,095 m
h a + 2b A 2 = 0,0 86 75 m 2
x02 =3 ' ~ X2 = 0, 19 m + 0,4244 . 0,235 m
3cm Scm+ 3cm X2 = 0,2897 m
X02 = - 3- ' 5 cm + 1,5 cm = 1,23 1 cm
V= V, + V2 =2 tt ~ ~A x
X2 = 8,231 cm
V=21T(A,x,+A 2 x2)
V =V, +V2=2 1T ~~A x V= 2 rr(0,009567 + 0 ,025 13)m 3
V= 2 rr (A,xl +A,X2) V=0,2 18m 3= 2 18 /
V = 21T ( 117 + 80,25) cm 3
V= 1239 crrr' = 1,239 ' 10 - 3 m 3 b)
kg
b) rn = Vp = 1,239 -IO- 1 m 3 . 7,3 -10 33
m= 9 ,047 kg m
257.
A, = 0 ,04465 m 2
X , = 0 ,095 m
A 2 = 0 ,04337 m 2
X2 = 0 ,289 7m
A l = I ,32 cm 2 (Hinweis: X2 ist genauso groß wie unter a), weil der
X l = 4,05 cm Halbkreisschwerpu nkt auf de r Verbi ndungsgeraden
A 2 = 0 ,2513 crn? beider Viertelkreisschwerpunkte liegt.)
X2 = 4,6 cm + 0 ,4244 ' 0,4 cm
V= V,+ V2= 2rr ~~A x
X2 = 4 ,77 cm
V= 2 rr(A I X l + A 2 X 2 )
V =V, +V2= 2 rr~~A x V= 2 rr(0,004 242 + 0,0 12567) m 3
V=2rr (A,x, + A 2 X2) V=0 ,I056m 3 = 105 ,6 /
V = 2 n (5,3 46 + J ,199) cnr' = 41, 12 cm'
50
258. 260.
a) a)
A , = 1,6 cm 2
X , = 6 cm A I =3 ,24 cm 2
A 2 = 1,571 cm? 18 cm
x, = 24 cm + - '- 3- = 24 ,6cm
X 2 = 5 cm - 0,4244 . l ern
X2 = 4 ,576 cm A 2 = 3 ,393 cm?
92
Schwerpunktslehre
c)
A I = 279cm 2
XI = 3 cm
A 2 = 15,75 cm?
X2 = 5, 25 cm
2 rs A 3 = 77 ,62 5 cm 2
X02 =3-b
4,5 cm
X3 = 6 cm + - 3- = 7,5 cm
b = 2 r 0<0'• S = 2 r sin 0<
57,3
0 so
2 r -2 rsino< -5 7 ,3° 2 . 57 ,3
X02 = 3- 2 r 0< = 3r sm 0< - - 0< -
V K em = VI + V,+ V3= 2 1T ~ ~ A x
0
2 -1,2 cm · sm
. 135 0 . 57 ,3 = 0 ,2401 cm V Kern = 21T(At x, + A 2 X2 +A 3 X3)
X02 = 3 1350
V K em = 2 TI (83 7 + 82 ,69 + 58 2,2) cm:'
X2 = 24 cm + 1,8 cm + X02 = 26, 04 cm V K em ~ 9437 cm '
V = V, +V2=21T ~ ~ Ax
V=21T(A, XI+A 2 X2)
V = 21T (79 ,70 + 88 ,35) crrr' 262.
V = 1056 cm 3= 1,05 6 -1Q-3 m 3
kg
b) m =Vp = 1,056 . 1Q- 3m 3-7,85 - 10 33 AI = 2,16m 2
m = 8 ,289kg m
X I =0 ,3m
A,=O,1705m'
x, = O,055m
261. A 3 = 0 ,343m 2
a) 049m
X3 = 0 ,1 1m + - '- 3- = 0 ,2733 m
263 .
A, =9 cm 2 ; x I= 13~cm
A 2 =34,79 cm? A , = 0.56 m 2
(6 + 10 ,5) cm XI = O,4 m
X2 = 2 + 0 ,5 cm = 8 ,75 cm A 2 = 0,3 15 m 2
X2 = 0 ,22 5 m
Im 2 _Glied diese r Sum me (0 ,5 cm) kan n die gering-
A J = 0,135 m ?
fügig größere Breite des Horizontalschnittes dur ch den
ke geligen Teil ( 10,08 mm gegenübe r 10 mm) vern ach-
=
XJ 0 ,525 m
A . = 0 ,225 m 2
lässigt werden .
0 ,5m
A 3 = 10 ,5 crn" ; X3 = 6,5 cm x . = 0 ,6 m + - - = 0 ,7667 m
3
A. = 8 ,25 cm" ; x. = 8,75 cm A s = 0,08 25 m 2
V = V,+ V2 + V3+ V. = 21T~~Ax O,3 m
Xs = O,8 m + - 3 - = 0,9 m
V= 21T (A l x , +A 2X2+A 3X3 + A.x. )
V = 21T (1 21,5 + 304 ,4 + 68,25 + 72, 19) cm?
V = 355 9 cm? v = V, + V2 + VJ + V. + Vs =2 1T ~ ~ A X
kg V = 21T(A , XI + A , x , + A JX 3 + A.x. + Asx,}
b) m = Vp = 3 ,559 -1Q-3 m 3 ' 7, 2 - 10 3 J V = 2 1T (0 ,224 + 0,070 88 + 0 ,07088 + 0 .172 5 + 0 ,074 25 )m J
m=25 ,62kg m V = 3,84 8 m '
93
Schwerpunktslehre
~-r
Au fgabe 263 unv erändert u nd
folglich auc h ihre Flächen-
m om ente A,x"A 3X3 und A4 X4. K
b)
und damit
r = 1100mm -1 36 ,36 mm = 963 ,64mm = 0,9636 m
A I = 0,9636 m . 0,25 m = 0,2409 m?
r
XI = "2 = 0 ,4818m
x s=r +
I o 136 36 m = 1,00 9 m
=0 ,9636 m+ ' 3
Schwerpunkt lotrecht über der Kippk ant e K liegt.
3 Die Kipparbei t ist das Produkt aus der Gewicht s-
kraft F G un d der Höhendiffere nz f:.h (Hubarbeit ).
=
V= VI + V2 + V3 + V4 + Vs 2 1T l: AA x
V = 21T(AI Xl + A, x, + A 3X3 + A 4X4 + A4 Xs) Berech nung de r Höhendifferenz LI h :
V=21T(0 ,116 1 + 0,07088 + 0,07088 + 0 ,1725 + 0 ,0 172)m 3
V = 2,812m 3 = 28 12 1 I1 = Y(t)' + (~)' = ..j(0,25m)' + ( Im )' = I ,030 78 m
h
Standsicherheit Llh = I 1 - "2 = 0 ,03078 m
W=FGLlh = 16 '1 0 3 N -30 ,78 - 10 - 3 m = 492 ,4 J
Ms FGI, 269.
s = -= - =
u, F I 13 Beim Ankippen ist die Stand sicherheit S = I.
S.» 7 ,5 kN' I ,02m 1, 27 5 M s F G'67 5mm
10 kN '0 ,6 m S = M = F . 540 mm = I
k
675 mm
266. F=FG . 540 mm = 12 ,8 kN ' 1, 25 = 16 k N
M, FG f 2 ' 10 6 N '2 m
S=- =- = = I 389
M k Fwh 0,1 6'10 6N ' 18m ' 270 .
M s F e · 2 50 mm
267. a) S = M = P-:-llOÖmm = I
k
Beim Ankipp en ist d ie St andsic her heit S = I;
250 mm
Kippkante ist die V ord erach se, F = F G ' 1I00mm = 2 kN ' O,2272 7 = O,4 54 5 kN
Ms Fdl2 - Id
S= - = = 1 F G ' 400 mm
Mk r-: 13 S=
F -IIOOmm
=1
I, <l , 101m
F m ox = F G - 1 = 12 kN· 1,8 m = 6,7 33 kN _ .400 mm_ ')
3- F-FG 1I00mm - 0,7_ 73 k N
94
Schwerpunktslehre
F G - 25 0 mm
b) S = F _800 mm = 1 I, = J( ~)2 + (~f = J(6 cm )2 t (34 ,5 cm)'
I, = 35 ,02 cm
F = F . . 2 50 mm = 0 625 kN
c 800 mm ' !!J./z = I, - 'h2 = 35 ,02 cm - 6 cm = 29 ,02 cm
Fe ' 550 mm
S= =1
F · 800 mm ltI = FG!!J. h = mg ß h = 197 ,3 5 kg ' 9 .8 1 ~ - 0 ,290 2 m
ltI = 56 1.8 J s
F =FG - ~500
_ 0 mm
mm = 1,375 kN f) Die Kipp kraft wird kle iner, weil die Stange in Wirk-
F G . 400 mm lichke it steiler steh t und dadurch der Wirk abstand 1
c) S = F. 500 mm = I größer ist.
400 mm
F =FG ' 500 mm = 1,6k N
F G · 550 111m
S= =I
F · 500 mm
F = F c; . 550 mm= 2 2 kN
500 mm ' 1
27 1.
a)
V = 2 11 ~An xn
A, x , = 1,08 ' 1O-2 m 2 ' 3 ' 1O- ' m = 3,24 ' 1O- 3 m 3
A 2 X , = 0 ,555 '10 -' m' ' 1,625 . 10- 1 m = 0 ,90 19 ' 10- 3 m 3 2 · 30 kN ' 4 ,6 01- 22 kN -O.l rn - 9 kN -1 .4 m
A 3 X3 = 0 ,42 '1O- 2m ' · 0,525 ' 10- ' m = 0 .2205 . 10- 3 m' Fc ] = 14 m -- ---
Ci = 59,7 4° 273.
1 =I, . sin o = 1,5 01 . sin 59, 74° Kipp kante ist die Hinterachse
1= 1.296 m M s F G1(l . - I ,)
S=- =- - -
M k F G21, t Fl 3
d) Kippk ante ist die rechte un tere Kan te des Rad- FGd ' . - l l )
kr anzes; Standsicherhe it S = I.
FG, I, tFI 3 =- -S--- -
FG1(l . - IJ ) -S FG2 I,
Ms Fc..!j F = SI
S=Mk = ~ =I I 3
F = 18 kN . 0,84 m - 1,3 '4,2 kN ' 1,39 m = 25 19 kN
D D m 0 ,6 9 m 1,3 ' 2,3 m '
F = F G 2/= mg 2/ = 197,35 kg : s.s: ~ . 2 ' 1, 296 m
274.
F = 515,5 N
e) siehe Lösun g 268 b!
r;~
\s\
. -r--
Kippkan te ist die vordere (rec ht e) Radachse.
S = M, = FG(l J- I, )+F, I,
Mk F ,(ll -IJ)
! \ \ ~ l~
s I _ ~ SF , ' , - SF,I, = FGI, - FGI, t F, I 3
I
tz.
0 I! -""'" (F G -r. tSF ,) I J = SF 1I, t FGI,
95
Schwerpunktslehre
SF ll 1 +F G I2
13 = -=------:=----=::-
F o + F 2 +SF I
I = 1,3 · 16 kN . 2,5 m + 7 .5 k."< ' 0,9 m = 1 76 4
3 7,5 kN + 5 kN + 1,3 . 16 kN , m
275.
a) Kippkante ist die rechte Achse.
Kipp kan te K ist die Radachse.
M , F GI (/4 - li ) + F 0 3 (/ l + 14)
Losungshinweis: Die St andsicherheit ist da nn am
S =Mk = F G2 (/2 - 14)
kleinsten, wenn bei Betriebsende nu r noch das freie
S F G212 -SF0 214 = FOlI. - FGII l + F G313 + F 0 3 14 Bandende rechts von der Kipp kante K voll belastet ist.
(F o l +FG3 + S F o 2) 14 =FOIII-F0 3 13 +SFG2 12 M, FoI I 2F o I, 2FG I I
FGI II -FG313 +SF o 2 12 s= - = - -= = -::-;-;,..=--.:'---
14 =----':::--=------:-::::-=---=--=----"--=-=- Ah F ' 12 14 F ' 12 ' I, cos Cl F 'li cos Ct
F Ol +F G3+SF o 2
, 2 F0 i1 2 . 3 5 kN . 1 2 m
F =--- = ' ,
1- 95 kN ' 0,35 m -85kN '2 ,2 m +I ,5 '5 0 kN '6 m SI1 cosCt 1,8 'S,6 2 m 2 ' cos3 0°
4 - 95 kN +8 5kN+I ,5 . 50 kN
I. = 1, 162 m m = 17 1 8 ~
F' = 0 , 1718 kN m l
c) d)
r,
a) Der Schlepper kippt, wenn die Standsicherheit
S = I ist.
M, Fo cos Ct (1 -1 )3
S =~ =--=--- - '-":-----=.
2
Mk F o sin Ct . 14
96
Schwerpunktslehre
279 .
/ 2 8 kN 2 j
. 8 kN ' O,4m' 0,7I m ~ /( 8 kN 'O,4 m ' O,7 I m ) _ ( l4kN' O,4 m) - (O,76 m
sma l,2 = - 14 kN (0 ,712 + 0,7e ) m 2 ± V \14 kN(O,712 +O ,762) m2 (0,7l m)2 +(O,76 m)2
97
3. Reibung
C) @]
=F R Oma x
= F = 34 N = 0 189 a) F =F RO rn ax =F N /lo =FG/lo = I kN '0,3 = 300 N
lJ.o FN G 180N ' b) F , =F R =F N /l =FG/l = 260 N
FR 32 N Ms FGI
/l = F = 180N =0,17 8 S= - = - = I
N M k 2 Fh
I
302. 1 "'" Fol IkN ' lm
K F, h =TF =2 ' 0,3kN = 1,667m
Siehe Lösung 30 1.
- F Ro max _ 2S0 N - 05 F G / I kN ·I m
/lo - F
N
- SOON - , d) h = 2F1 = 2 . 026 kN = 1,92 3 m
,
. FR I SON
/l = F = SOO N = 0,3 c) W=F R s = 260 N' 4 ,2 m =10 92J
N
3 11.
303 .
Verschieb ekraft = Summe beide r Reibungskräfte
Hinweis: Neigungswinkel Ci = Re ibungswinkel p (Po).
F =FRA +F RB =FNA Jl+ F NB/l =/l (FNA +F NB)
lJ.o = tan Po = tan ao = tan 19° = 0 ,344
=F NA'+FNB =F G
Jl = tanp = tan o = tan 13° = 0 ,231
F =/l FG = 0 ,11 ' 1650 N = 181 ,5 N
304.
a) /l = tan Ci = tan 25° = 0 ,466 3 12.
b) Die ennillelte Größe ist die Reibungs zahl u. Die maxim ale Bremskraft F b max ist gleich der Summ e
der Reibungskräfte zwischen den Rädern und de r Fahr bahn .
305. a) Fb max = (F v +F h) /lo = 80kN ' 0,5 = 4 0kN
tan a = ta n p = /l = 0,4 b) F b rnax = (F; + F h ) u = 80 kN ' 0,4 1 = 32 ,8 kN
a = arct an /l = arc tan 0,4 = 21,8 °
c) F b rnax =Fh/l o = 24kN
b) Lageskizze 31 8.
a) F R = FNIl = (F G1 + F)p= (I 5 kN + 22 kN) ' 0 ,1 = 3 ,7k;'>;
FNA b) Fy = F R +F, = 3 ,7kN+ 18kN = 2 1,7kN
. F.'1A =F sin 47° = 4 ,1 JeN . sin 4 7° = 2999 N
V· FNI r NB =F sin 43° = 4 ,1 JeN ' sin 43° = 2796 N FR 3,7kN
F 1 c) F ' 100 %= 2 1,7lu~ '100 % = 17,05 %
y
3 15. 319.
F =FR = 8FN P = 8 ' 100N ' 0 ,06 = 48 N Lageskizze
d) I. F = F N = 26 ,15kN = 125 8 kN
p sm o sin 12° ,
F G Po 3 20.
F= . 80 N . 0 ,35 = 40,52 N
cos a - Po sm o cos 30 ° - 0 ,35 sin 30 ° a) Lageskizze
b) Lagesk izze
I. :i.Fx = 0 =F COSOi - F N po
F~ H. :i.Fy =0 = F N + F sinQ -FG
~a 11. F N = FG - F sin (1 ; in 1. eingesetzt:
F. ~'f r.1',
s Ir. I. F COSOi - FGp o+ FposinQ = 0 I.L F x =O = F NA PO- F NB
FGllo II. L Fy = O = F NA + FNBllo- FG
F= .
COS Q + p osmOi
=26.9 N
Ill. LM(A) = 0 = FNBh 1+FNBPoh,cotOi - FGil2 COt Oi
99
Reibung
322_
FNB m
I.F NA =~: - 11. emgese
- t ztt :-
a) Lageskizze I
FN B
II . - ' - + F NB l10 = F G
110
F G l1o . _ .
F NB = - - , ; In III . eingesetzt :
1+ l1ö
2 ' ~AljCOSa. FNArinlX
F Gl10 h l F G l1o h , cot a - 01
I1I· - - - 2- + 2 - F G h 2 cot a - 1- G et
NA/l
1+110 1+110
h , I10 (I + 110 co t o ) I. 'i-Fx = 0 = FNIL + F NA sin o + FNAI1COSa - F
-'--'--'---------'--:2,----------- = h 2 cot a
1+ 110 11. ~ Fy = 0 = FN + F NA u sin o - F NA cos o
cot Q: F -FN J1 F')ol
110 (COI a + 110 cot a ) Ilo cot a ( tan o + Ilo)
h =h =h, - - - - - - 1.=1 1. F;o.IA = sin c f u cos o cos e r- jr sin o
2 t (1 + IlÖ) cot o (I + IlÖ) cot o
F(cosa -Il sino ) -- F N I1 (COSCX -11 sino) = FN( sina + 11 coso)
Ilo (Ilo + tan a) 0 ,28 (0 ,28 + tan 65 °)
h z =h I 1 + ,,~ =4 m . 1 + 0,28 2 F (cos o - 11 sin o)
- ,.u
F N Il(cosa - Il sin o) + (sin a + I1 cos a)
h 2 = 2,5 18 m
F (cosa - Il sin o)
b) In der Bestimmu ngsgleichu ng für die Höhe h 2 er- F N = 11(2 cos a - /1 sin a) + sin 0<
schein t die Gewichtskraft nicht. Sie h at also kein en 200 N( cos 15° - ü.l l isin 15°) _ 05 N
Einfluss auf die Höh e. FN = 0 0 - 40 , I
0 ,11(2 'cos I 5°-0 ,II 'si n I5 )+ sin I5
Ilo (Ilo + t an o) . ..
c) h 2 = h , 2 = h " den n Steigh öh e h 2 soll F R = F N I1 = 400 ,5 N ' 0,1l = 44, 05N
1 + Ilo
gleich Anst ellh öhe h, sein. Daraus folgt:
FN 400,5 N
Ilo (P o + tan o) = 1 + IlÖ
b) 11. F NA = cos a - Il sin a = cos 15° ~""O,ll . sin 15°
Il o t an a = 1 + Il Ö- IlÖ = 1
I F NA = 4 27 ,2 N
tano:= ~
tAU FRA = F NA 11 = 42 7,2 ' 0,1 1 =46,99N
1 I 0
a = arctan - = arctan 0 18 = 74,36
Ilo ,_ c) Lageskizze 2
das heißt, der Anst ellwinkel ist der Komplement - fiACOSQ ~A sina
winkel des Haftre ibungswi nkels.
a = 90 ° - P o = 90 ° - 15,64°!
Fsma~
32 1. a Fcosa
,
a) Lageskizze
100
Reibung
323. c) Lageskizze 2
fit f Ne
a) Lageskizze 1 Fr ( freigemacht er Zangenarm)
0
(f reigemachte Hülse) F,
frA f NA
Lageskizze 3
(freigemachter Block)
r, r, Wichtiger Losung shinweis: Um den
Block zwischen den beiden Klemm-
fNA rNA flächen A festzuhalten, ist an jeder
~7 Klemmfl äche die Reibungskr aft F R = __F,G
I. ~Fx=O=FRA - F Bx
~ erforderlich. Wenn die Zange mit
II. ~Fy=O =F +FNA - F By Sicherheit fest halten soll, muss diese
Reibungskraft FR kleine r sein als die gr ößt-
d
III. ~ M(B)=O= FNA~) +F RA 'i --F I, I mögliche l Iaftrcibungskraft F Rom ax = FNA 110'
101
Reibung
Fe Z eichnerische Lösung:
FR 2
h) 1l0min =F
- = I, . Lageplan (M l = 25 ~::: ) Kräf teplan (M K = 25 0 ~)
NA
Fe 11 + 2 'smo: I
2' 1'2 sinn
12 sin et 0 ,3m ' sinI5 ° = 0 0 74 7
110 min = I) . I m + 0 ,15 m . sin 15° ,
It +T SlnO!
325 .
a) R echnerische Lösung:
Lageskizze
(vergleiche mit Lösu ng 130!)
b) Lageskizze
F N sino:-F-FNA 11
I. = II.: FNB =F NA - F N COSet= /l I. 'i,F., = O= F NA +FNB - FNcoset
F NA /l -FN /l COS O! = F N sino:-F -FNA /l II . 'LFy =O=FNsin et+FNA/l +FNB/l -F
2 F NA .U = F N (sin O! + /l coso:)-F BI. 'LM(B) =O =FI, +FNA I2 - FNcoset(/2+/))
F N(sin O! + /l coso:)- F F - F N sin Ol - F NA /l
F NA =-'-'-'------:'------'-- I.=II .FNB=FN COSOl -FNA= /l
2/l
F f' /l COSet- F NA /l = F - F N sina - F NA 11
in Gleichung 1II. eingesetzt: F F 350 N
N sino -eu COSet sin60° +0,14 ' cos öü"
FN(sino: + /l COSOl) - F FN = 373 ,9N
III. 0 =Fit + F N coset(/2 + I)) - 2 12
I /l I
FNcoSOl(l2 +/) )- FN(sinOl+ /lcoso:) 2~ = - F -Fit 2: III. F NA =
F N cosOl(12 +/))- Fi t
1
2
(sin O! +/l COSO!) 12 - 2/l COSo:(l2 + I)) 12 +2 /l/, F - 373 ,9 N ' cos60° ·480 fim - 350 N · I W rnn
~ 2 /l F - -2-/l- - NA - 32 0mm
12 + 2/l/) F NA = 160 ,1 N
F
N
=F ...,.-
- -- ---,---:-----,--- - ,..,-----,-,-
(sin O! + /l cOSO!) 1 - 2 /l COSet(l2 + I) ) F RA = F NA /l = 160 ,1 N ' 0 ,14 = 22,42 N
2
102
Reibung
c) Lageskizze 327.
r a) Lageskizze 1 Lageskizze 2
m
8
(f reigemachter Spannrollenh ebel) ( freigemachte
Spannrolle)
~~ r, o50N I r,
Fa
Ir.
I. "ZFx = O= FAx -FB
11 . "» = 0 = FAy - 2 F .
..
F =2M=2'798 ,7 Nm =11410 N
329 . Rges d 0,14 m
a) Lageskizze F, r, c) Schra ubenlängskraft F = der von ihr hervorgerufenen
(freigemach te Mitnehm erscheibe) Normalkraft F N •
F R ges = 6 F N f.I. = 6 F f.I.
F = F R ges = 114 10N = 8644N
6 f.1. 6 ' 0,22
An jede r der 4 Mitnehme rscheiben wirkt die Anpress-
kraft F N = 400 N auf beide Seiten . Die Reib ungskratt
FR = F Nf.I. wirkt also an 8 Flächen .
333.
FRges =8FNf.I. = 8 · 400 N ' 0 ,09 = 288N
Lageskizze ( freigemach te Welle)
dm
b) M = F R ges --:2 = 288 N · 0 ,058 m = 16,7 Nm Prot II
M = 9550 n = 9 550 · 250 Nm =420 ,2 Nm
M=FRd =FNf.l.d
330.
a) (siehe Lageskizze Lösung 329)
F = M =4 20 ,2 '103N mm= 46 69 ' 103 N
N ud 0 ,15 '60 mm '
dm
M=2FR --:2 = FR «;
3
F = M = 120 . 10 Nmm = 500 N 334.
R dm 240mm
a) M = 9 550 P~t
b) F = F R = 500 N = 1190 N 15
N f.I. 0,42 M = 955 0 · 630 Nm = 22 ,74 Nm
d d
331. b)M =FR "2= F Nf.I. "2
Pro!
a) M =9550 n _2M_2'2274 N cm
FN -ud - 0 ,33' 18 cm 765,6 N
M = 9550 ·.!.±J. Nm = 1170 Nm
120 c) Lageskizze
~ "'f7
Sch iefe Ebene
33 5.
a) F = F G(sina + f.l.ocosa)
Hinweis: Die Kupplungsschalen werden auf jede n F = 8 kN (sin 22° + 0 ,2 cos 22°) = 4 ,48 k N
Wellenstumpf durch je 4 Schraub en gepresst. b) F = Fdsina 1" f.I. cos o)
M= F Rd= FNf.l.d=4 Ff.l. d F = 8 kN(sin 22° + 0,1 cos 22°) = 3 ,739 kN
F=
2
~ = 1170 · 10 Ncm = 18 280N c) F =Fdsina- f.l.c osoo)
4f.1.d 4' 0 ,2' 8cm F = 8 kN (sin 22° - 0,1 cos 22 °) = 2 ,255 kN
104
Reibung
105
Reibung
346.
L "i:.F",=O= FNJ1.o -FGsino: -F eose Rechnerische Lösung: F
11 . zr, =O=FN - FGeos o:- F sin e a) Lageskizze
rt"l--+---<d-i''fc~'-.
1;,'1'0--"'1
F cas e + F G sin Ci ~~~....J<:L-_ l
L=II .:FN= J1.o Fsin e+FGcosCl:
F cos e + F G sin 0: = F J1.o sin e + F G J1.o cos Cl:
FG
I. 'LF", =O=FN,-FN2 ; F N1 =F N2 =FN
cos e ... J1.o sin e " 'f;- (J1.o cos Cl: - sin o) 11 . 'LFy =0 = 2FN J1.o F G F d d
llI. 'LM(A) = 0 = FGI, + FI 2 - F N 13 - F N J1.o 2. +F N J1.o 2.
sin Po sin e F G ( Sin Poeos Cl: • )
cos e - eos Po = F
eos Po - sm Cl: FG+F . .
IL F N =-2- -; in 11I. eingesetzt :
cos e cos Po - sin e sin Po F G sin Po cos Cl: - eos Posin 0: J1.o
Fe +F
eospo = p' eospo III . 0 =FGI,+Fl2 - - - 1
2 J1.o 3
FG
cos (e + Po) = p sin (Po - 0:) FGI, +F12
13 =2J1.o F +P-
G
weiter ist e = 'Y - 0:
F 13 = 2 '0 , 15 ·400N ·250mm+350N ·400mm 96rnm
cos (r - 0: + Po)= pG sin (Po - 0:) 400 N + 350 N
FGI, +0
FG . 0 FG b)1 3=2J1.o - 0 =2J1.ol, =2·0 ,15 ·250mm= 75mm
eos('Y+7 ,95 °) = p sm7 ,95 =0 ,1386 p Fe +
Die Buchse ist mit 96 mm zu lang für Selbsthemmung,
b) je größer F G , desto größ er wird ß und desto kleiner also rutscht der Tisch .
wird r . c) je länger die Führungsbuchse ist , desto leichter
c) je größ er F , desto kleiner wird ß und desto größer gleitet sie.
wird v. Zeichnerische Lösung:
a) Lageplan(M L = 10~) Kräfteplan
N
(M K = 500 Ciii)
I
345.
a) ,=~= ...Q,lL=01556
}J. sm 0: sin45 0 ,
106
ReIbung
I. 'LFx = 0 = F~ 2 - F N , ; F.'1' =F N2 = F N
[I. 'LF y = 0= 2 F N /lo - F ,
III. 'LM(A) =0 = F N / 3-FN /lo b - F,/, 'LFy =O = FA + F B - F G - F, - F 2
FA +FB =FG + F , + F 2
F, Da beide Lagerzapfen den gleichen Durchm esser
H. F N = -2 - ; in III. eingeset zt: haben, dürfen beide Zapfenreibungskr äfte zur Gesamt-
110
reih ungskraft zusammengefasst wer den.
13 /lo b
III. 0 =F'-2 - F ' -2- - F , /,
I: F , F R ges=FRA + F RB =FA/l+ FB/l =(FA +FB)/l
110 /lo
F R ges = (F G +F, +F 2) /l = 133kN '0,08= 10 ,64kN
13 b
0= - - - - /, d
2 110 2 b) M = F Rges 2= 10,64 kN '0,20 5 m = 2, 181 kNm
1 = 1 - /lo b = 50mrn - 0 ,15 ' 30mm = 15 1 7
3
F 2 -F, PR 1,65
11 . F N = - ,.,-
•
- ; in 11I . eingesetzt:
~ J.l o
b) M R = 955 0 n = 95 50 · 355 = 44 ,39 Nm
13 b c) Lageskizze
11I. 0 = F2 /2+ (F 2 - F d 2 /l +(F2 - F ,) 2 - F , / ,
0
13 13 b b
0 = F 2 12 + F2 2 /l - F, 2 /l + F 2 2 - F , 2 - F,/ ,
0 0
(
F 2 12 + 2 ~/l b) ( ~ b)
2 = F, 1' + 2/l +2
0+ 0
11 . 'LFy = 0= FA+FB -F, -F2
113 - Po b 13 b ) m. LM(B) = 0 = FA (/, + 12) - F , (I, + 12 + 13) - F 2 /,
= F, \ 2)i;;- + 2 /l 0 +2
F , (/ , +/2 +/3) + F 2 /,
2/3 Ill. FA = I, + 12
F 2 = F, -:---:-- ,--- ...,.
2 Po/2+ 13+/lo b
F A = 10,2 kN ' 0,460 m + 25 kN ' 0,23 m = 2983 kN
F 2 = 500 N . 2 ·50 mm ,35 m ' j
2 ' 0, 15' 20 mm +50mm +0,15 ' 30mm 11. F B = F , + F 2 - FA = 10,2lu'l + 25kN - 29 ,83kN
F 2 = 826 ,4N F B = 5,37lu'l
107
Reibung
d) M R =M RA +MRB =F RA YA +FRBYB =FA PYA +FBWB ' I!. FAy = F G +FN sin fr - Fr - F R COSfr
M R =p(FAYA +FBYB) FAy = 430 N + 81 7 ,8 N . sin51 ,19°
MR - 190,4 N - 143,1N · cos 5 1,19° = 787 ,1 N
p= =---"'"'-=:--
FA YA + FBYB FA = JF~ x + F~ y = V (6 24 N)2 + (787,1 N)2
44 ,39 '10 3 Nmm FA = 1004 N
p = 29,83 '10 N · 30 mm + 5,37 ' 103 N· 25 mm
3
p = 0 ,04313
n, d 2
e) i = - = -
n2 d,
e) MA =FA WA = 29 ,83 ' 10 3N ' 0,04313 ' 30 ' 10- 3 m
MA =3 8,60 Nm n2 = n,
d, 2860 . - 1 140mm 8898 · - 1
d; = mm : : 450mm = , mm
MB =FB WB = 5,37 '10 3N ' 0,04313' 25 ' 10- 3m
MB = 5,785 Nm
f) In den Lagern der Gegenradwelle wird die Resul-
f) QA =M RA <{!=M RA · 21TZ tiere nde aus Normalkraft F N und Reibkr aft FR
QA = 38,60Nm '21T' 355 = 8610 31 abgestützt :
QB =MRB'21Tz=5,785Nm'21T '355 = 12905 1
Fres =VF~ + F~ = J(817 ,8 N)2 +(143 ,1 N)2 = 830 ,2N
M R =FresW3 = 830,2N 'O,06 ' 0 ,0 2 m = 0 ,9962 Nm
352.
P 3
a) M R = 9550 n= 9550 · 2860 Nm = IO,02Nm 1' = M R
n
2 = 0 ,9962 ' 889 ,8 kW=O 09282kW=92 82W
g) 11. 9550 9 550 ' ,
F = 2M R = 2 '10 ,02Nm = 143 IN
R d, 0,14 m ' 92,82 W
h) 3000 W . 100 % = 3 ,094 %
FR 143,1 N
b) F R =FNP-FN= Il= ~=817,8N
Spur zapfen (Lä ngslager)
c) , d) Lageskizze
353.
MR n Fpym n
a) PR = 9550 = 9550
3
P = 160 ' 10 N ' 0 ,06 -0 ,165 m ' 120 kW= 19 9kW
R 9550 '
PR 19,9 kW
b) p ' IOO% = 1320kW ' 100 % = 1,508 %
230mm c
a=arctan 185mm =51 ,19 354 .
a) M R =Fpym';' 20000N ' 0 ,08 ' O,04 m = 64 Nm
Ix = Y, COS fr = 70mm ' cos S) ,19 = 43 ,87mm
0
Fr = 190,4 N
1. FAx = FN cos o + FR sin o 355.
FAx = 817,8 N · cos 51 ,19° + 143 ,1 N · sin 5 1,19°
a) M R = FJlYm = 4500N ' 0,07 ' 0 ,025 m = 7,875 Nm
FAx = 624N
MRn 7875 · 355
b) PR = 9550 = ' 95 50 = 0 ,2927 kW
108
Reibung
2 F r, tan (a - p')
I. "'E F x = O= FBx - FA d) F h = d
kr
11. "'E F y =0 = FBy - F 2 ·12566 N'12 ,75mm ·tan(3,571° -7,082°)
III. "'E M(B) = 0 = FA 1- Fl , Fh = 225 mm
F"
b) I. FBx = FA = 38,57 kN
359 .
e) 11 . FBy=F =20 kN
d) FRA = FA f.l = 38 , 57lu~ ' 0 ,12 =4,629 kN a) ;/ = ~ ~ e 0;~ 250 = 0,1242
eos _ 0
F RBx = FBx f.l = 38 ,57 kN'O,12 =4,629 kN 2
F RBy = FByf.l = 20 kN ' 0 ,12 = 2,4 kN o ' = arctan f.l' = aretan 0,1242 = 7,082°
e) M A = F RA r= 462 9 N ' O,0 4 m = 185 ,1 Nm
M Bx =MA = 185 ,1 Nm P 7 mm °
b) a = aretan -2 - = arctan 2 18 2 - = 3,493
M By = F RBy rm = 2400 N ' 0,02 m = 48Nm rrrz 1T o rnm O
,
109
Reibung
361. MA
,= _/l_ =~ = 0 1')4 ') F= ---~-
a ) /l IJ cos 15° , - - T 2 tan (Ci + p') + /l a Ta
CQS "2
F= 60Nm
p' = arctan u' = arctan 0 ,124 2 = 7,08 2° 4 ,513 -1O-3 11l -1an 17,06 4° + 0 ,15 - 7 -IO- ' m
2P 2 - I Omm _ °
b)Ci = arct an-
,, -=arctan =) ,197 F = 24,6 4 - 103 N = 24 ,64 kN
_ lIT , 2 tt : 3 5 mm
MR G = FT, tan (Ci + p')
MR G = 25 -10 3 N -35 -10- 3 m -tan (5, 197° + 7,08 2°) Seilre ibung
M RG = 190 ,4 Nm 364.
c) F u = Ftan ( Ci + p ') = 25000N -tan (5 .19 7° + 7.0 82 °)
F u =544IX
d) 1)= tano:, ta n 5, 197° = 0,4 179 b) Lageskizze 1
tan(o:+ p ) la n ( 5, 19 7° + 7,082 °)
e) MA = F[T, tan ( 0: + p') + /la Ta ]
MA = 25 -10 3 N- [35 -1O- 3 m -t an 12,279° + 0,15 -70- lQ- 3 m ] q1) F, 600N
~!W!r, '600N
F 2 = e / a = 5,629 = !06 ,6 N
MA =45 2,9 Nm
P
f) Der Wirku ngsgrad von Sch rau be + Auflage ist das
Verhält nis de r Huba rbeit j e Umdrehung (Nutzarbeit)
zur Dreh arbeit an der Spindel je Umdr ehung (a uf- Lageskizze 2
!~.600N
1)S+A =M, -2rr = 452,9 Nm -2rrrad =0 ,1757
r,
g) 7J ges = 7JGetr - 7JS +A= 0,6 5 - 0,1757 = 0, 1142
h) Hu bleistu ng = Hub kraft X Hubgeschwind igkeit . c) F R' =F, - F, = 600 N -106 ,6 N = 493 ,4 N
F R2 =F, - F 2 = 337 7 N-600N = 2777 N
Ph =4Fv =4- 25 ' 10 3N
-;0 ~ = I ,667 kW
_) Ph Ph 1,667 kW
365 .
1 7J ges= P
mo
' ---+ P mOl =7J ges = 0 , 1142 = 14,59kW a) 0: = -
160°
- 0- = 2,793 rad
57 .3 rad
36 2.
F,= ~= 890N _
a) F=2FR=2FN /l c) _ eil" 2,311 - 385, 1 N
F 4kN d) FR =F, - F, = 890N -385,IN = 504,9N
F N = 2 /l = 2 -0,15 = 13,33kN
m
e) P =F R v = 504,9N -18 ,8 S = 9492 W
b) M A = F N [T2 tan(Ci + p') + /l aT a ]
P 1,75mm
Ci = aretan 2 11 T2 = arctan 211 - 5,4315 mm 366 .
a) Erforderliche Rcib ungskraft :
0: = 2,935°
p ' = arcta n u ' = arctan 0,25 = 14,036 ° F = ~=11500 W = 611 7 N
= 0 ,7 d = 0 ,7 - 12mm = 8,4 mm
Ta R v 188!!l
, s
'
M A = 13,33 -10 3 N -(5 ,4315 -10- 3 rntan 16,972°
Spannk raft im ablaufenden Trum :
+ 0,15 -8,4 -10- 3 m) F, =F, - FR = 890N - 6 11,7 N = 278 ,3 N
M A = 3 8,89 Nm
c F, 89 0 N
b) eil = F = 278,3 N = 3 ,198
363 _ 2
In e/ a
M A = F [T , ta n (Ci + p' ) + /loYa ] Ine/ a = p cxlne - 0: = --
p ln e
P 1.5mm °
Ci = arctan -2- = arctan 2 4 5 13 = 3 ,02 8 = ln 3 ,198 =38 75 d
rr r2 1T ' I mrn Ci 0 ,3 ' Ta
p' = arc tan /l' = arct an 0,25 =14,036° 180°
Ta =0,7 d = 0,7 - IOmm = 7 mm 0: = 3 ,875 rad -- - = 222 °
rr rad
110
ReIbung
367.
a) = 2n rad ;
Cl! ella = 2 ,566
Ft 25kN
F 2 = ella = 2 ,566 = 9 ,742 kN
c) Lageskizze
368. (fre igemachter
a) Cl! = 4n rad = 12,57 rad Bremshebel)
b) e ll a =eO ,18 ' 41T =9,6 F
F, 1600 N ~_. _ .
c) F 2 = ell a = ~ = 166 ,6 N
I. "iFx =O=FDx -FNIl r"
II. "iFy=O=FN -F -FDy
369. III. "EM(D) =0 =F N I, - F N 11 12 - FI
a) Lageskizze
1II. F N =F - '- = 150N . 6201010
"E Fy = 0 = F N - FG COSCl! 1, -1l 12 2501010 - 0,4 '80 1010
F N =FGcOS Cl! =36kN cos 30° F N = 42 6 ,6 N
F N = 3 1,18 kN
FR = F N M= 42 6,6N ' 0 ,4 = 170 ,6N
I. FDx =FN M= 170 ,6 N
11. FDy = FN - F = 4 26 ,6N - 150 N = 276,6N
b) F z = F G (sin Cl! - Mr cos o)
FD = ) Fhx + Fhy = J (170,6 N)2 + (276 ,6N )2 = 325 N
F z = 36 kN(sin3 00 - 0,18 -cos 30°) = 12 ,39 kN
d
, d) M= F R 2 = 170 ,6N'0,15 m = 25,60 Nm
c) ell a = F = F z = 12390N = 30 97
F2 F2 400 N '
e) 12 = 0 (Backenbremse mit tangen tialem Dreh pu nk t)
d) ln ella = Ms o ln e
f)/ , ~MI2
ll a
Cl! = In e = In 30 ,97 = 15 6 rad
Mslne 0 ,22 ' I
2
> ': = 2500,41010 = 625 10m
= 11
180 ° °
Cl! = 15,6 rad : n rad = 894 ,1
Cl! 156 rad . 371.
~ = 9550 ' 4boNm = 23 ,88 Nm
e) z = 2 n = 2 ~ rad = 2,484 WIndung en
a) M R = 95 50
b) F = M R = 23 ,88Nm = 125 7 N
R d/2 0 ,19 m ' 1
Backen- oder Klotzbremse
c) F = FR = 125,7N = 251 3N
N M 0 ,5 '
370. I, IJ
a) Lageskizze d) Lageskizze
(freigemach ter
Bremsh ebel)
F
I. »r, =O=FNM- F Dx
11. "iFy = O= FN - F -FDy
III . "EM(D) = O=FN' t +FNIl12 -FI
111
Reibung
374.
a) Lageskizze (obe rer Bremshebcl)
I. 'LF x = O=FAx -FNIJ. I /J
1I. 'LFy =0 =F N - F -FAy
IIl . 'i.M(A) =0 =F N 11 - FN 1J.(l2 - i ) - F (I, + 13 )
d
I , + 13
b) IIl . F N =F d
I, - 1J.(/2 - i )
I. 'LF x = O= FNA IJ.- Fcx
8700 mm 11. 'i.Fy =O =FNA -F -Fcy
FN = 46 ,22 N · 120 mm - 0 ,5' 80 rnm = 502,6 N
IIl . :EM(C) = 0 =FNA 12 -FNA 1J.(f - /I) -F(/2 +/ 3 )
FR = F N IJ. = 50 2,6 N ' 0 ,5 = 25 1,3 N
12 13
t
a) I.FAx =F:O; IJ. = 25 1,3 N III. F NA =F d
12 - IJ. ( i - l i)
11. FAy = F;.I - F = 502.6 N - 46, 22 N = 456 ,4 N
FA = J Fl x + Fl y = J(25 I ,3 N)2 + (4 56 ,4 N)2 = 52 1N 600 =
F;.IA =500 N - 180 mm -O,48 ' 50 mm = 192 3 N
d
c) M =F R '2 = 251 ,3N ' O,19 m = 4 7,7 5 Nm FRA =FNA IJ. = 1923N '0 ,48 =923,IN
b) F = ~R = I ,3g~ kN = 13,33 kN
N
b) Lageskizze (unterer Bremshebel)
d) Lageskizze
( freigemacht er Klemmheb el)
112
Reibung
qr
d) Mges =M A + MB = 260 ,6 Nm
~&.
c) Lageskizze
~M(A ) = 0 = F 2/ , - FI 2
r,r (._
1 - /:-
1-----<
375 .
a) Losungshinw eis: Die Bremsscheibe sitzt auf der An-
triebswelle des Hubgetrieb es. Beim Lastha lte n sind An-
377 .
triebs - un d Ab triebsseite verta uscht : Das Lastdrehrno-
ment ist das Ant riebsmoment M, = 3700 Nm.das Über- a)M =FRr FR =~=~~~: =466,7N
setzu ngsverhäl . Irxe..Ii rt SIe..
..a..t rns . h um CIr· :::: 7I :::: 1) .
34,2
0
cl'"
c) F , = FR ----;;a--
b) Mb ma x = V Mb = 3, 93 ,04 Nm = 279 ,1 Nm er - I
Mb max F , -- 466 ,7 N · 3 ,248
3 ,248 - 674 ? N
c) M b rn• x = F R d - F R =- d - -1- , _1
d) F = FR = 8 72,3 N = 174 5N
N 11 0 ,5
e) Lageskizze
Beide Bremshebe l haben
tangentialen Drehpunkt.
I.~Fx = O= F- F N + F /x t) Lageskizze
II. t.r, =O = FN Il - F /y (freigemac h ter
III . ~ M(o) = 0 = F N I, - F I Bremsh ebel)
I, 180 mm
III. F= F N T = 174 5 N, 480 mm = 654 ,2 N
I. ~ Fx = 0 = F 2x - F, x + FDx
f) I. F/ x =FN - F = 1745 N - 654 ,2 N = 1090,3N 11 . ~ Fy = O = F + F ,y+ F 2y -FDy
11. F/ y = F N 11 = 872,3 N
I. FDx = F, x - F 2x = F , cos 4 5° - F 2 cos 4 5°
F/ = JF/~ + F/~ = .,JirÖ-0-9 -0 ,-3-N--=
) 2;-+-(;-
87- 2-,3;-N
--=:j'"2 = 1396 N FDx = (6 74 ,2 N - 207 ,6 N) ' cos 45° = 3 30 N
113
Reibung
b) Lageskizze 382 .
a) siehe Lösu ng 381 a!
F =F ~ = 4 200 N . 0 ,005 em = 35 N
roll G I 0 .6 cm
l. "'EF~ = O= FAx - F ,easCl, d
II. "'E Fy =0=F2+F, sin Cl I -FAy - F b) M = F rou 2= 35 N ' 0, 34 m = Il ,9 Nm
lll. "L M(A)= 0= F 2 / 2 - F I -F I/,
383.
FI d, dl
a) M R = F R 2 = F /1 2 = 30000 N ' 0 ,12 ' 0,0 25 m =90Nm
1ll. 0 = ;.:a /2- F I- F I / I
e
d, f a,
FI=F ~ =IOON' 3 50mm 'I ,965 b)Mroll=FmIl 2 = F -r ' 2
12 < t , elAa 90 mm - 30mm ·1,96 5
0 ,05 em
F I =221 5N M roll = 30000 N . -0 5 . 0 ,025 m = 75 Nm
, em
F = F I = 22 15N = 1127 N
2 elAa 1,965 384.
c) FR =F, -F2 = 2215N-1127N = 1088N a) Lageskizze
d) M = FRr = 1088N '0,1 m = 108 ,8 Nm
r.M(D) = 0 = F sin Cl f + F coso r r- FG f
e) I. FAx = F I cos Cl I = 2215 N . cos 55° = 1270 N
f sin 0: + , cos IX
11 . FAy = F 2 + F , sin o , - F FG =F f
FAy = 1127 N + 22 15 N . sin 55° - 100 N = 2841 N
FA = JFl x+ Fl y = J(l 270 N)2+ (28 4 1 N)2 = 3112 N
l m m
(sm = Seeme ile) V3 = VI 2d
3
=2
s 1-
'
6 - =4 ,883
mm 5
4 06 . 41 4.
v= AS= _J_l _ = 40 m = 1 0 26 !!! a) m = Vp = A 21p - I = -.!!!...
2
At sin a A t sin 60 ° . 45 s ' s A p
60000 kg
1= = 63 17 m
407. (() 1 1 ~)2 ' 7850 ~
\ '-" , .. m3
H'
,
v = As = 92 m = 0666 7!!! = 40 ~
At 138 s ' S nu n b) v = _1_ = 63 1,7 m 1,57 9 2!!...
8At 8 ·50min mm
408. Al :
"'t1 J .
c = 2 ,99 8 . 10 10 cm
s 2 998 · 10 !!!
=' s
8
a) AS1=V2Atl
9 AS 20 km
c = As => At = As = 1,5 ' 10 m = 5003 s At l =-V2 I =-30 -km
Lit c 2,998 ' 108 ~ ,
h
409 .
Citl=~ h=40 min
.) = As = ...l!!!..- = 0 OR11 ..!!!.. b) Cisl = VI At 2
a v At J2 m in "," . . min
Cis l 20km
As 37 5 m . At2= v= ~
b) tst » - =' = 4 5 mm I 18
v 0,0833 ~ 1l
At, = 1,1 11 h = 66,6 7 min
410 . c) At 3 = Cit ges - At2 - At.
nd ? 4 qy
qy =4 v -> v = ;;J2 Cis2 10 km I .
4' 48
2m3
' ' 10 h m m
A t. = ...,-;::- = - -
30 ..: *.
k - = 3" h = 20 nu n
4 12. , 2
2! -~fm5=== ===~~-~J 2
rrd-/ B n d IB Bt ginn [ndi
a) V = A 1= -4- - 1= 4Ä-
Wagen 2 muss in der Zei t !J. t einen um !J.s = 2 ·50 m = 100 m
1= rr(3 0 cm)2 · 6 0 cm = 169 6 cm = 16 96 m längeren Weg zu rücklegen .
4 ' 25 cm 2 •
Cis 2 = A s, + Cis
1 I 1696m .
b) v = - - Cit =- = - '- ".- = 13 ,05mm
At v 1,3 m:n
IB 0,6 m m
c) u = At = 1305 min = 0,046 min
At = 0 ,1 km =
5 -h
km
° '
0 2 h = 72 s
115
A. Böge, W. Schlemmer, Lösungen zurAufgabensammlung Technische Mechanik,
DOI 10.1007/978-3-8348-8117-5_4,
© Vieweg+Teubner Verlag I Springer Fachmedien Wiesbaden GmbH 2011
Dynamik
2dS
419. m m vO - (61 - vo) 2(110 D. t - A s)
Av 18 min 0,3 S- b) IJ. in I. a=
tH (tH)2
o = 0. = 0,25 s = 0,25 s
2 2 (3,167 ~ . 2,5 s - 5 m) m
a= ()2 - 0,933 3 ,-
2,5 s s
a = 1,2 ~
s
420 . ~~~g=~~=~~ V~
~ ~
Av Vo ~
l. a=A t=At At I1t h
Lls 11 ''' = - 2
- 0
Vo At Llt t
II. As = -2- o Llt t 11, 40T
a) I. At = g =- -m - = 4 ,077 s
9 ,8 1 :;2
m 11\ km
a) I. vo=aAt =3 ,3 ~ ' 8,8s=29,04 S = 104 ,5 h
40 ~ ' 4 077 s
a (tH)2 3 ,3 5·(8 ,8 S)2 b) lI . h = 5 2 ' = 81 ,55m
b) I. in 11. A s = - 2 - = 2 = 127,8 m
426.
All Vo
421. I. a = g= At = A t
Av 110
l.a=),' = D.t = D.t - vo =gAt r Vo- v t
,
Vo I
h H. g =--
At,
110 At _ Al = 2 h
11. As = h = - 2- <.> 110 tl t 110 At
IlI . " = -2-
. 2h h
H. In I. 110 = g v;;- - 2
110 = 2g (110 + I1t ) A t 1
Vo = .J2ih = )2' -' 9-,8-1---'~
"-2-'3-0-m
- = 24 ,26 !f IV. h, = 2
V~,
a = At = At 110 l2 00 T
b) l. tH= -= - -=1223s
70 m g 98 1 ~ ,
Lls , 52
v, 36 ' S-
At = - = - '- - = 108 s
a 0,1 8 ~ o ~t , t g(Atd 2
52 c) II.I1,=vo-g A t t ; in IV. h,= voAt' - '- -2-
423. 2 Vo 2 h,
(tHd2 - g At . +g= 0
v, r-Diagramrn s. Losung 4 20 !
All 110 (tH,f - 244 ,6 s ' A t , + 2039 S2 = 0
I. a = At = At
Diese gemischt-qua dratische Gle ichung fuhrt zu
110 Al _ At= 2 A s zwei Ergebnissen: ,',.tl = 8,64 sund ,',.t2 = 236 s.
II.A s= - 2 - Be ide sind richtig, denn nach 8,64 s erreicht das
Vo
m2 Ge schoss die Höhe von 10000 m beim Stei gen ,
2 1-
Va _ s2 m und nach 236 s befindet es sich beim Fallen
11.in l. a= - - = - - - = [ -
2 As 2' 0,5 m S2 wieder in 10000 m Höhe.
116
Dynamik
427. a) I. Vt=g At
I a = ~V =vr- Va g(~t)2 ,rn
. ~t ~t I. in II. h=-2- - ~t= Vg
11. ~ s =
(va+ Vt) ~t
2 At=VI 2 ' 45 m = J9 174s m '
2=3
,
029s
9 ,81 ~
a) Nach ~t auflösen , gleichsetzen:
m . m
v, - Va 2~s b) I. vt=9,81 ~'3,029s=29,71 S-
I. = II . ~t = - a - = Va + Vt
c) Nach der halben Fallzeit ~t ist der Weg ~ Sl (senk-
Vt=Jvö+2a~ s recht schraffie rt) zurückgelegt , die Höhe ~h über
vt = 'V(3
- 0 -m
3 ,6 s
)2 + 2 ' 1' I -m. 400 m
S2
dem Boden entspricht der rechts davon liegenden
Trapezfl äche (waagerech t schraffiert) .
(v,+ va)~t 2A s
429. Il .~ s= 2 -VO= t;t -VI
v, t-Diagramm s. Lösun g 424!
I. a = ~v = Va- Vt ~s g At 28m 9 ,8 1 5'1,5 s
~t ~t a) I. = 11. Vt = At + - 2- = 1,5 s + 2
(va + Vt) ~t m
11. ~s = 2 Vt = 26,02 S-
2~ s 2 ' 2m
b) 1. Va = Vt - g ~t = 26 ,02 sm - 9,8 1 m~ ' 1,5 s = 11,31 S-
m
b) II. At = Va+ Vt = m m=2 ,222 s
1,5 ,+ 0,3 S
433 . 435.
Llv v v
I. a > Llt = Llt, ; - Llt, =0
. v'
I. In III. Llsl = 2 a
v'
11 . Llsges = v Llt ges - 2a - LlS3 Llv VB VB
1. a = - =- -+ Llt , = -
v' Elf Dot l a
2 a - vLlt g", + Llsges + LlS3 = 0
1I. Do s = va Llt B - 2 Do S,
v' - 2a Llt gesv + 2a(Ll Sges + LlS3) = 0 vBLlt , v'
BI. Do s, = - 2- ; I. in III . Do s, = 2~
m m'
144 S ' v + 2200 2
2
V - =0
s v'
a) 1II. in 11. Do s = vBM B _ --.!!.
a
v = 72 I!'.
s - 54 ' 63 I!'.
s = 17 ' 37 I!'. = 6? 55 km
h
S -,
v1
Dos + Do s L'B
Llt = - - - = - + -
a
B VB VB a
434 .
I I!'.
Vorüberlegu ng : LltB = 200 111 + _ _ s_ = 210 s
I I!'. Ol l!'.
Lltges = 3 Llt + 2 Llt p s 52 I
v~ vi
Llt = 60 min - 6 min Do s, = 2a : Lls = VT Do tT - 2 Ll.I, = vT Do t T - a
3
Llt= 18 m in = 108 0s !!J.t = Dos + vT = 200 m + 1,5 m /s = 148,3 s
T vT a 1,5 m /s O,! rn/s'
Te ilstrecke Lls = 60 km = 20 km
3
436.
Llv v, v,
v i a=- =- - Llt = -
. Llt Llt, 'a
11 . a, = Llt,
I!. LlSI = V , Llt
HI. Lls =v Llt - Do s, - Do s,
1Il . Lls, = v, Llt - DoS 3
v Llt, v'
IV . Do s , = - -2 = 2al Die Wege Lls, (Rechteck)
und Lls, (Tr ape z) sind
VDot, v' gleichgroß.
V. Do s, = - - = -
2 2 a,
v'
IV. Lls3 = 2 : (Dr eieck O-A-B)
IV.+ V. in IIl. Dos =vM - -
v' - -
v'
2 a, 2a, . vi
v' (a, + al ) _ vtu + Lls = 0 a) IV . In III . LlS, = v, Llt - 2a
2a,a,
v~
2Llta,a, 2a la, Lls H. = HI. v, M = v, M - 2,;"
v' - ~ v + al +a, =0
v~ ( 55.56 ~-)'
m m' f1t = 2 ( )= m m m = 73 ,1 s
v' - 243 - v + 4500 - = 0 a V, - V I 2 ' 3,8~(55 ,56 s- 5 0s)
s s'
m m m km
v = 121 ,5 S - 10 1,3 S = 20, 2 S =72 ,71 h b) 11. LlS, = Do s, = v , Dot = 50 sm ' 73 ,1 s = 3655 m
11 8
Dynamik
437. c) A t = A t t + A t , + A t3
I a = Av = -.!!.- _ A t , = !!. ASt 36 m
. At A t, a III . A t. = - = - -=30 s
v. 1 ,2~
v At,
11. As = v At, + -2-
v, - v. 5 ,426~ - I ,2T
v' I. At , = ~ = ~ !:!!. = 2,1 I3 s
I. in 11. A s = vA t t + 2a - s'
2
0 + 2a ~t l u -2a ~ s =O 1), - I)J 5,426 ~ - 0,2 ~
11. At ) = - a- = m = 1,74 2 s
m m2 3-
v' + 6 '12S s'
J
- u - 4 08 -S2 = 0
Av v, - V t A s, = 56 ,35 m '
L a,= A t = ~
1= A s, - As , = 56 ,35 m - 27,78 m = 28 ,57 m
Av v, - VJ
11 . aJ = At = ~
III . A St = v, A t , 441.
v. + v, Av VI
IV. As, = ~ A t, I. a , = g = At = At , '.
v,
11. 0, = At,
v, -v , v, A t,
a) I. At , = -----;;:;- Ill. As , = -2-
(v, + vd Cv, - v ,) v~- vi ut tot ).
in IV. As, = 2a , 2a , IV. As, = - 2-
119
Dynamik
443 .
St eigen :
I g = I:; v
. Al
=~
Al ,
Vo At t
I I.A S I= ~
442 .
a) I. A t t =
Vo
g =- - m
4T
-
Vo 9,8 1 ~
I. g = Al I x x
M , = 0,4077 s
Vt - vo
11. g= ----;;r; x x x
11. ti s t =
4 ~ ' 0 ,4 077 s
2
Vo Al I ti s t = 0,8155 m
m. ASt = - 2 - x x x
Fallen:
Vo + Vt
IV. As, = - 2- A l , x x x Av vt
b) g = tit = At, - A l,
V. Al = 2 At l + At, x x
Vt = g (M, - M d = 9,8 1 ~ (0 ,5 s - 0,4077 s)
5 Unbe kannte: At I At, vt s, s
Vo
VI = 0 ,905 ~ (abwärts)
m
Die Tabelle zeigt, da ss 11 . und IV. Vt (M , + ti t 3 - A td 0 ,905 , '0 ,34 23 s
die gleichen Variablen enthalten c) ti s, = 2 = 2
und da ss "0 am häufigsten (in 1.,
11 .,111. und IV.) auft ritt . A S2 = 0,1549 m
Folgerung: 11. und IV. müssen
übrigbleibc n, nachdem 6 I , mit
Hilfe der ande ren subst it u iert
worden ist. Al s erste Variable ist
Waagerechter Wurf ,
"0 zu bestimmen. 111 . ka nn zu-
nächst nicht verwendet werden ,
da sie d ie Variab le S I enthäl t,
die in keiner ande ren Gleichung 444.
auft ritt. Av vy
I. g = tit = A t
Vo
I. At I = g; in V. einsetzen : vy ti t
11. 11= - 2 -
2 Vo 2 Vo in H. und IV.
V. I:;t = g +A tz - I:;t2 = I:;t - g ; einsetzen : HI. sx = vx At
Vt - Vo
II. g = ~ - v t = g At - Vo; in IV. einsetzen: Sx
a) III . At = v ; in I. un d I I. eingesetzt :
M- g x
s s;
Vo + g I:; t - Vo ( 2 vo) I. Vy =~
IV. A s, = 2 M - g
v y SX
g M (' 2 VO)' g ts t ? H. 11 = - -
I:; s' = 2 M - g = ~ - vo M
2 Vx
a) IV. Vo = 2
gM I:; sz
- t:t =
m
9,8 1 ~ '6s
2
60 m
- ( f ; = 19 ,43 S
m
.
I. In II. 11 = 2
g
v;s; = 2'g ( Sx )2
Vx
m m m
b) 11. Vt = g M - Vo = 9 ,8 1;> ' 6 s - 19 ,43 S = 39,43 S 9 ,8 1
11= - _
~ ( 100 m )'
. - - = 0 ,1962 m
2 500 T
c) h = A St + I:; s,
~ (2 :j = H~) =~ I1 ;
s
v& (19 ,43 ~i b) 11 '=
III . Lls' = 2 = m =1 9 ,24m
g 2 ' 9 ,8 1 ~
d .h . der Abst and 11' beträgt nur noc h ein Viertel des
h = 19,24m + 60 m = 79 ,24 m vorher be rechneten Abstandes h.
120
Dynamik
445 . ~ v~ ( 1,32 9 T )2
Av vy b) Vx = v2 g h 2 - h 2 = - = - - ---=::_
I. g; M ; M 2g 2 ' 9 ,81~
h 2 =0 ,0900 m =9 em S
vy At
II . h =- 2-
m. Sx = Vx D. t
Sch räger Wurf
1. =11. Vy=gD. t ; ~
M
- M= 1I0g
a) III . sx = vx M ; vx 1/'TI
T ; 2 s 'V ~-
m ~m
-m- = 1 ,8 06 m
9 ,81 ;2
b) 12 = I, - sx ; 4 m - \ ,806 rn > 2,194 m H. s = Vx D. t
446 . gleiehe Zeit M für beid e
Av vy Bewegun gen !
I. g = D. t = .6. t - vy =gD. t
vy D. t s
11. D.t = V
11 . h = - 2- x
2v ya s v = Va cos o 1 .
m. .Ix ; Vx D.t <11 I. = 11. - g- = L'x x . ~ em setzen
vyo :::Vo SInD: J
I. in 11. h = - 2 - -
g (M) 2
M = 1T
/ 2h
2 v~ sin c< cos o = gs III . 2 sin c< eos c< = sin Zo
fl =V2ih
, 52
31 ,32
vy
tanc<= - = - --=04510 '
T c<= 24 ,28°
keine Lösung des phy sikal ischen Pro blems .
Vx 69 ,44T ' ,
449 .
447 . V5 sin 20:
smax = - -g -
v,t·D iagramm s, Lösu ng 445 !
D.V vy mz: l'/ 9 ,8 1 ~ '90m
= 29 ,94 s
m
~
I. g= M = M . max S
Vo = I - '- 2- = I . 80 0
sm 0: sm
v y tH
11 . h = - 2-
III. SX = Vx D. t 45 0.
2h !2h
1. = 11 . gD.t = -D.t - .6.t = 1/
I -g
Sx Sx D.V vyo - vy
a) III . VX = -/\ = ~
I. g=M=---;;;-
_1 J~"
vyo + vy
. rg = ~ 11. h = - -2-D.t
vx= sx Vfh 0,6m 1/ 9 ,8 1 1= !!!
2 'lm I 1,3 29 s
III. Sx = vx D.!
121
Dynamik
2h
I.=Il.uy=uyo-gt.t= t.t - uyo I!. uy =uosinO' -gt.t=uo sinO'-g ( -2 Uo-g---t.t
sin 0'
ge,
)
m
2 11 - 1"
122
Dynamik
464. I m
c) Ur = Uu = n d , 11, = rr ' 0,09143 m · 142 0 min = 40 7,9 min
a) 11 =
z
~t = 85 = 0 ,0 25 s
05 6 I 3 75 . - (
= , mm
ur = 6 ,798 S
m
b) w
=~<P
~t
= rrrad =
85
° '
3927 rad
5
469 .
I m
c) Uu = wr = 0,392 7 s' 5,4 m = 2,121 S i= -
Zk
=-
ll s
(z Zäh nezahlen , u Umdrehungen) ;
Zs Uk
Us
~ -- 0 .---
-- 3600 "'')2')
123
Dynamik
470 . 474.
. 11M dT . d2 200 nun _
1= n1 ,2 .3 = d , ,2 , 3 1= d , = 40 nun =:>
- d T . n .-
d .- _ 200 nun 33 33 1
. -
z, = !!.. = 350 nun = 3889 (z, Anzahl der
nM 1500 -.l ' min P 9 nun ' Spindelurndrehungen)
mln z1 (A nzahl der Kurbel-
i= Z2 - z, <i z-. > 5 '38 ,89 = 194,4
d, = 0,1333 mm · min - 33,33 _1_
. = 4,444 mm umdr ehungen)
mm
d, = 0,1333 mm -rnin · 45 _ 1_
. = 6 mm 475. 420 mm
mm
u= nP- n=~= ~ =105~=105min-'
P 4 nun nun
d 3 = 0,1333 mm . min . 78 _ 1_. = 10,40 mm
rmn
476 .
u = sn = 0,05 mrn ' 1420 J?-- = 71 ~
U rrun rmn
471. 180 ~
u =u = rrd Il 4 - 114 = ..!!.- = ~ = 95 49min - 1 477 .
u nd jj' "O ,6m '
Z2 Z 4 n l 111 Z IZJ rrdn
iges = ~=~ -Z2 = ~ a) U = 1000
473 . 479.
a) U = Uu = n dn _ tt d n _ lOOO v _ 1000 ·40 . -J
22 m a) v - - n - ~ - ~ rnm
I OOO
_~_ - 2494 1.- 149 6 ' - 1
3,6 S
lI -
rrd - rr ' O,78 m - ' s" , rrun v = 335,1 min"
I m t
b) Uu = rrd 2 n = rr ' 0,525 rn - 149,6 min = 246.79 min b) S = ~ = A I = _ 1_ = 280 rnrn = 0 1194 rnrn
n n Atn 7rni n ' 335 I ~ ' U
Uu =4,113 Sm , mm
d) i = '!2 = 525 mm = 3 5 48 1.
d, 150 mm ' 1 rn rn
a) Vu = ndn = "Ir ' 0,33 rn- 500 rnin = 518,4 min = 8,639 S
523 7 min- '
K ontr oll e der Dr ehzahlen : 1= -
• 11M
==-='-"':"":'::":':":'---,- As 2 1h z 2 . 0 33 rn . 500 m
n 149,6 min'"
i =3,50 b) Um = At = M = ' 60 s = 5,5 S
124
Dynamik
1 9 9 f'20~
483 . n= 3600 . 0,3m~n 36, 89 mlin = 36,89 min'"
2 1h z
vm = ~ Gleichmäßig beschleunigte oder verz ögerte
vm Llt 7 ~ . 60 S Drehbewegung
Ih = ~= 2 ' 4000 = 0 ,0525 m = 52,5 m m
486.
ti.w w,
1 0' = - = -
. ti.t Dot
WtDot
484 . /./1 11.ti.c,o = ---y- = 2 tt Z
. r . 150mm
a) "( =arcsm 1- = arcsm -. -
. . --
2 6UUmm
a) = rr n = rr . 1200 rad = 125 7 rad
"(= 14 ,48° '" 14,5° w, 30 30 s ' 5
rad
0' = 180° + 2 "(= 209 ,0° 125 ,7 S rad
I. 0' = - -5 -s- = 25 ,13 ~
ß = 180 0
- 2 "( = I 5 I ,0°
rad m
b) aT = o r = 25,1 3 "2' '0,1 m = 2,513 2'
s S
rad
w,ßt 125 ,7 s '5 s
c) 11. z = 4;- = 4rr rad = 50 Umdrehungen
I
b) sin -r = 2 ~l - Ih = 2 1, sin y = 2 · 900 mm'sin 14,5 °
Ih=450mm
487.
t; Dow w, ra d rad
c) Vma = ~ Dota Zeit für Kur beldr ehwink el 0' a) I. O'= Ai = M ; wt = O'M= 2 ,3 ~ '15 s= 34 ,5 s
...t a
488.
485. ) =rrll =3 000rr =31 42rad
. r In a w , 30 30 ' S
a) sm r = -I = J I (5. Lösung 484 a un d c) rad
2 - I
Dow w t wt 3 14 ,2 s
121h 600mm · 300 mm b) 0'= A t = At; I!J. t=-= - - - = 2805s
r= 2l;' = 2 . 900 mm = 100 mm ...... 0' 112 rad '
, s2
125
Dynamik
rad
6,
W1 - W2 30 ,06 , c) Ä'P3= 7 · 2 11 rad = 43 ,98 rad
I. Ät = - - - = ------ralI = 2, 004 s
o 15- 2 Ä 'P3
rad
,2
V. M 3 = -----w- in 11.eingesetzt:
b) III . Ä 'P. = 90,06 5 ' 2,004 s = 180 ,5 rad 36 ra~' ,
w2 s- rau
15006 rad 1I. "'3 = 2 Ä 'P3 = 2 ' 43,98 rad = 0,4093 7
c) 11. Ä 'P2 = '2 ' . 2 ,004 s = 150,4 rad
V A = 2 ' 43,98 rad = 1466 5
. Qt3 md '
d) Ä<{) = Ä'P. - Ä<{)l = 30 ,1 rad 6,
d) VII. Ä ! 2 = Ät ges - Ät, - Ät3
490 . Ät2 = 45 s - 20,94 s - 14 ,66 s = 9,4 s
Äw w
I. "" = t;i = Ät, rad
IV. Ä <{)l=wÄt, = 6 5 ' 9,4 s = 56 ,4 rad
UJ
W
n. "'3=-
Ät3
VI. Ä'Pges= 62 ,83 rad + 56 ,4 rad + 43 ,98 rad
Ä<t>ges= 163,2 rad
WÄt,
III. Ä'P' = - 2- e) Förderhöhe = Umfangsweg der Treibs che ibe
h = Äs = r Ätpges= 2,5 m -163 ,2 rad = 408 m
IV. Ä 'P, = W Ät 2
WÄt 3 492.
V. Ä'P3 = - 2- co.r-Diagramm siehe Lösung 486!
VI.
VII.
Ä'P = Ä 'P, + Ä 'P2 + Ä'P3
Ät, =Ät ges -Ät,-Ät3
0,,2 1
1 ~
rad
a) '" = r = -0 4 = 2,5 "2 = 2,5 2
, m s s
Ä t, = 42 s - 4 s - 3 s = 35 s
Äw w,
a) 1I1., IV., V. in VI. eingesetzt: b) "'= Ät = M
wÄt , wÄt 3
Ä 'P = - 2 - + W Ä t 2+ - 2- rad rad
Wt = ",M = 2 ,5 7 ' 10s = 25 5
Ä'P 11 rad rad rad m
w = M , ;:,.t , 25 + 35s + 1,5s = 0, 0816 5 c) UM = Uu :: wt r = 25 s · O ~4 m :: l Os
T + Ä t, + 2
rad
0 ,0816 , rad 493 .
b) 1.", ,= 4 =0 ,0204 2
5 5 w, t-Diagramm siehe Lösung 486!
rad
0,08 16 , rad 70 m
11."'3 = 3 = 0,0272 2 v 3,6 S 1 rad
s s a) w, = , = 0,3m =64,81 5=64 ,8 1 s
b) Ä<p = 211 Z = 2 11 rad · 65 = 40 8,4 rad
491.
Äw w t w,Ät 2 Ä'P
w , t-Diagramm siehe Lösun g 490 ! c) I. '" = M = Ät ; n. Ätp= - 2- - M = w;-
I. "' , = Äw = ~ II Äw w 2 rad 2
M Ät , . "'3 = t;t = Ät3 w, (64 ,81,) rad
11. in I. '" = 2 Ä'P = 2 . 408 ,4 rad = 5,143 7
wÄt ,
III . Ä'P1 = -2-
d) II.M= 2Ätp = 2 ' 4 08,4 rad = 12,60 s
w, 648 ,
1 rad
s
126
Dynamik
a = Llv =~
'~7
b) I.
fit fit
11 . /i s = - 2-
v, fi t
r! . j
"
o
I. fit = a
Vt 4 1 -' 1
v
,
t
496 . 11. ß .' = 20
./lv
a) I. o= fit =/i t
Va vt = v2a ß S = )2 ' 0 ,2632 ~'
s
I m = 0 ,72 55!!.1.s
F - FG (F - F G)g (F -FG)g
0 = - ,;-/ - = - -
m-g-- = F
G
'i:.Fr =O =F -r(; s i n a - r~\ T
(6 5N -5 0 N) '9 ,8 1 ~
s- m T = ma = F -mg sin a - J·~\. m
- T- - --=- = 2,943 ~
a = - - - 5- 0- N
Fo
F
498 . a =--( gs in a+Fw )
m
Lageskizze Krafteckskizze
sin a = tan a = ~ = O 03
1000 '
(~
--J I'" •
r.ma
r -IO N
F = - - - =00-1 -
m
w 1000 kg . S2
280000 kg:n
r, a= ~-
(9, 81 ~ ' 0. 03 + 0. 0-l ~ )
580000 kg
tan Cl = L
F
= lil a = '!
mg g 111
G a =0.1 -1 85 2
s
"2· tan l SO =3,1S 7 "2
0 =gtanCl =9,Sl m m
s s ( Kontro lle mit de m Dynam ischen Grundgesetz )
127
Dynamlk
503 . . f>u I ~ m
Lösung nach d'Alembert Beschl eun igung a = - = - - = 0 8 -
f>t 1,25 s ' s'
~
I. 'E. F y = O=F -m g -m a
F=m (g+ a)
U, r-Diagramrn siehe Lösung 496! 1
t-ma
Fu = 9,8 1 '~(3000 kg - 1800 kg)
s
+ 0 ,8
s
!:i
(3000 kg + 1800 kg)
f>u UD
II. a = M = M "'-mg r; = 156 11 N
m. -m ,
a = g m , + m , = «r:»:
1-
m,
fiil c§@T . al
.ma S 4~j{
I + fiil
1 - 0.25 m m
[
•
I,
__
r.
' _1,_ . ..
F.
'
a = -I 0 ') 5 '9,8 1 2" = 5,886 2
+ ,_ s s
.
(Kontrolle mit dem Dyn. Grun dgesetz ; s. Lösung 505b!) a) 'E.M(H)=O =Fvl , -FG/ ,
r1
a) Lösu ng nach d'A lemb ert. F" = 436 2 N
F,
T rommel : .H - 'fF y = 0 =F h + F; - Fe;
F , = F,+ F u F h = F c.; - F " = 1079 1 N - 4362 N = 6429 N
F, . F;
I.Fu =F,- F,
Fahrk or b:
h b) Lösung nach d 'Alemb erl
~
'i:- F y =0 =F, - FG1 - m, a ' 'E. M (H) =0 «r , I , + m ah - F G/,
I
11 . F, =m , g + m, a =m l (g + a) 20 m
Gegengewicht:
':!:oFy = O = F , +nl ,a '- F G2 r, -m,a r.!
IJ~' ~IIi'a~ s; =
Fe I, < moh
I,
f>u 3,6 S m
a= f>t = ~ =3 , 086~
III.F, = m, s m : a = m, (g - a)
r
"I ~ m
F,, = ~ (g l, -all)
128
Dynamik
50 7. 5 10.
(a - J
a) 'f-Fx =O=ma -FRo max a) 'LF, =0 = F - Fw
ma =FNl1 o=FGl1o .
N
m g 110 F =FW = F W m = 350-'
t 36 1= 1260 N
a = ----;:n- = 110 g
C
b) 'LF x = O= F - F.. ma
m m
-r
°
= I·~~.m +ma
b) T-F x = =F ROrn ax - F Gx - m a F = m(F\~.+a)
ma = F ROm ax - F Gx lle schleunigung a
I. ma = F N 110 - mg sin a nach Lösung 423:
'f-F y =0 = F N -FGy 1 15 In \2
Au ur 0 ,5 ~ m
a = At = A t = - I s- = 0 ,5 ~
s =-
u, =
FGv /
.
mg / cosO'
=1
Tisch und Werkstück k önn en als ein Körper mit der Mk (m a + FGx) 1l m a h + m g h sin 0'
Masse m ges = m , + m , und der Gewicht skraft ma ll = m (g/ cosO'- gh sinO')
F e ges = F G1 + F G2 = m gesg betrachtet werden. /cosO' -h sinO' I ,
'f-F x = °= F - m gesa - FR
a=g
- -I ~
m O.5 m
h
(0.7
=g(hcosO'- smO')
509.
Lösung mit dem Dynamischen Gru ndgeset z. I. xr, = O= ma - F ROmax =ma - F hl1o
11. xr, =O =Fv +Fh -FG
Fr« = ma ; F res = Summe aller Kräft e, die längs des
/
Seiles wirken : Gewichts kraft F G des BI. 'LM(v ) = 0 =FG ' 2 -mah - F h /
rech ten Körper beschleunigend (+),
I
Reibungskraft F R = F G 11 des linken Körpe rs , ma m g'2 - m ah
verzögern d (-). F re, muss beide Körper t. = I1I, F h = ji;; /
mit der Gesam tmasse 2m beschleunigen . /
mal v m g iu, 2 <m a u., h
F res Fe - FR m g - m g l1 1 - 11 I
a = m =2;;;- = Tm =X - - g /lo '2 110 /
2
a = / +/lo h =g 2(1+ /lo h )
= 981!!! 1-0,15 = 4 169 !!!
a 'S2 2 ' S2
- 9 81 !!! . 0,6 . 3 m - ., 6" 8 !!!
(Kontrolle mit d 'Alembert) a- , s' 2(3 m+ 0 ,6 ' 0,6 m) - - ' - 51
129
Dynamik
103kg m m
m Liv
b) Fre, Li t = m Liv - Fres = ----;;:(
F 2y = 3""m [9,8 1:;2 ' O,lm + 5:;2 ' 0,6m] = 1327 N
Richtungssinn auf Pkw + (Reaktion) 15 kg ' 800 ~
F res = 0,01625 s = 738500 N =738,5 kN
514.
a) Lösung nach d'Alembert 517 .
l. 'EFx =O= ma l + FN fJ. -FGsin o: mLiv
a) Fres Li t = m Liv - Fre, = ----;;:(
ma l = mg sino: -FN fJ.
I!. 'EFy =0 =F N - F G cos o 5000kg· 3406 .!!!.
s
F N = mg coso: Fre, = 6 s' = 9,259 kN
11. in I. m ai v mg suu x mg u coea
b) Brernsweg e Dreiecksfläche im ».r-Diagramm:
r
130
Dynamik
518 .
a) F res At = m A v; F res = F - F G
(F-FG)At (F -mg)At
Av= = - - --
m m b) I. Fres At2 =In tlv
( 600 kgm - 40 kg . 9 81 m) . 100 S 11 . F res =F -FG
s2 ' s2
Av = 40kg
mA v
I. = 11. -;::- = F - F G
Av=51 9 !!!
s ..t2
kgm
b)Fres=m a - a = m
e;
=
207 ,6 ----;-2
40kg
P=m -
At 2( AV )
+g =150kg ( -10 -W-
' I s
m)
- + 9,8 1 "2
s
F= 2972 N
a = 5 ,19 !!} (Kontrolle mit a = ~~)
s
c) St eighöh e h;, Dreieckstläche im v, r-Diagramm 523 ,
a) u.r-Diagramrn siehe Lösung 500!
AvAt 519 -W- '100s 5 50 Av VI
h = - 2- = 2 = 2 9m
I.g = A t = At
h = 25 ,95 km
Vt At
II.A s = 2
519.
a) F res At =m Av ; Fres = Fw
43 m
m Av 100kg ' 3,6 ,
At = ~ = kgm = 59 ,72 s
w 20 ----;-2
520.
1000 kg : 3 m
FrosAt = m Av ; Fros= F br At =
b kgm
s .
m
=04847s
'
kgm 2 ' 20 000 7 . 0,4 -1000kg ' 9 ,8 1 ~
Fbr A t 12000 -;2 ' 4 s m km
Av = ------ril = 10000 kg - 4,8 S = 17,28 h
c) Senkrec hter Wurf mit V = 3 ~ als Anfangs-
km km geschwind igkeit .
Vt = Va- Av = 30 h - 17,28 h
Av Vu Vu 3~
km m g= =- - At = - = - - = 0 3058 s
VI = 12,72 h = 3 ,533 S ..At sr; v g 9 8 1!!'.
,
'
S2
131
Dynamik
Uu a) W = F s = 7,064 kN · 30 00 m
IlI . u. IV . in 11. A S2 = h - 2" (Atb + At v ) W = 21190 kJ = 21,19 MI
in I. eingesetzt: 9 m
b) P = Fu = 7064 N · 3,6 S
Iz - ~ (At b + Al v) = !!- _ At b + At v
I. Ath = - Uu Uu 2 P= 17660N~ = 17,66kW
526.
Antriebskraft F =Hangab tr iebskompo nen te F G sin a
Lageskizze Krafteckskizze P
u= -= - - -
P
F mgsina
o = arctan 0, 12 = 6 ,843 °
4500 N,rn m
u= . 2,139 S
1800 kg- 9,81 ~ . sin 6 ,843 °
. F
a ) sm o = F." -
F = mg sin
. a
G
- I~
F = 2500 kz.... : 9.8 s.:: . sin 23° = 9.5
' 83 kN
53 1.
Wh F G h mgh V p glz
b) W=Fs= 9,583kN '3 8m =364 ,l kJ P = t:t=~ = t::t = ~
(Wh Hubarbeit)
527 .
160m 3 · 1200 kg ·98 1!.'! '12m
ß.F m3 ' s2
a) R = ß.s -> F = R ß.s P= 3600 s
N
N~ = 6278 W = 6,278 kW
F= 8 mm'70 mm = 56 0N
r s, R (ß.S)2 LJs s
Wr = - 2 - = - 2- - 532.
Wh_ mg h 10 000 kg 9,8 1 ~ · 1050 m
8 mm . (70 mm) 2
N
P - _ __ s
Wr = 2 =19600Nmm =19 ,6 J h - ß.t - ß.t - 95 s
W
F = Fscosa
F = 8000N 'cos2 8°
=Pn = Pa TI = 25 000 ~ . 0,83 _ 1
Fw u u 30 rn - _,490 kN
F= 7,064kN 3,6' S
132
Dynamik
Pa = ~
Fv
.
F
t.
~' Antriebskraft F = Hangabt riebskmnpo nente F G sin 0<
" &1 a. des For de rgu te s
2:. F,= O= F -FGx- Fw F =m g sin o
F = F G , + Fw = mgsinoo « E; . PmotTl
Pmot 1/ = m g sm e> • v - m = - -.-
vgsme>
(mg sin oo + Fw )v
Pa= 1/ 4400 ~m . 0,65
534.
(m' Masse je Meter Bandlänge = T)
kg kg t
a) PR = FR V = (FGT +FGw }JIV l{m = 140 ,22 s = 504 800 h = 504 .8 h
PR = (mT + mW)g JIV
10 10
PR = (2600 + 1800) k g : 9,81 ~. 0,15 ' 0 ,25 S 540.
34 m
PR = 1619 N~ = 1,619 kW a) Ps = Fsv = 65 00 N· 60 S
10
b) r, <r ;v = 20 kN ' 0,25 S = 5 kW P.s = 3683 Nm
s
= 3 ' 683 kW
c)
P
mot
= P n = Pr+P s = 1,619 kW+ 5 kW =6 89kW
1/ 1/ 0,96 '
b) 1/ = Pn = ~= 3,683 kW= 0,9208
Pa Pmot 4 kW
535. P 541. P 1/
mot17 mot
P h = P mot 1/ = m g v - v= m g. a) Po=Pmot 1/=F vs - F=~
(Ph Hubleistung) iOOOO Nm. 055
F= 1 6~ ' 20630 N = 20,63 kN
445000 Nsm . 0,78 10 m 60S
v=
30 000 kg'9,8 1 ~
= 1, 179 -s = 70 ' 76 -nun.
_Pn_PmotTl _1000 0 ~ '0 ,5 5
- "F- ---r -
10
b) vma' 13800 N 0,3986 S-
543 .
a) Wrot =M .p=M 2 rr z
IVrot =45 Nm ' 2 tt '1 27 ,5 rad =360 50J = 36,05 kJ
Pa1/!::.t 44 000~ '0,77 ' 3600 s l b) IV = IV = F. . _ F. = W;ot = 36,05 kJ
V= - -h- = kg m = 248 ,7 m h rot sS s S 25 m
pg 1000 - · 9 8 1 - · 50 m
m3 s2 1 1', = 1,442kN
133
Dynamik
549 . d
Mn
FlIZIl
Prol = 9550 = 9550
9550 Pro,-2 9550 - 22' 2 __ .. , __ -'
d 2Jf tr Fu d 11 0,3 _120 N = 11 Ö IU N
M" = F G 2: ---+ F G = d = mg
2iMk 2 ·6· 40Nm 550 . d
m= - -= m = 203,9 kg M Il F u l ll
dg O,24m '9 ,8 1 ~ Prot = 9550 = 9550
b) Dreharbeit = Hubarbeit
F. = 955 0 -P rot'2 = 95 50 ' 900 -2 N = 377 000N
M k<{! =FG h 11 dn 12 -3,8 1
F Gh
<{! = 2 rrz = - - F li = 377kN
Mk
FG h 2000 N - 10m 551.
z = 2 rrM = 2 tt : 40 Nm = 79 ,58 Umdrehungen M Il
k
Pro t = 9550
545. 100 · 1800
M2 1 P ro tl = 9550 kW = 18 ,85 kW
a) 1'/=- --:-
M. I
_ 100 . 2800 L n> _ ~ n ~ ~ , _no
Pr o t2 - 9550 1<.. "' - L./' , .J.L K l'V
i= Zh
Zk
(i
.
«: I , ins Schnelle)
d _ zhTJM, 552 .
M2 -»; i = I1'/M , =-Zk -
ll m lH l1 m ot 3600 m in - 1
i I ,Il .1I1 = Il I,Il.m - 111 = ~= 3,5
F. = 2 z h 1'/ M . = 2 · 23 . 0,7 . 18 Nm = 18 58 N
u d Zk 0 ,65m '48 '
l
Iln -
_ n mot
_
_ 3600min' -1636
- -
-- ,
mm
III 2,2
548 . Fs ,
c) Pv = F v u = 4 s n
P = M w=MD.<{J
ro t At
P = 300 0 N -0,2 mm . 500 4
v U ' mm
= 30 02 00 NI~m
rmn
J?-
P = 30000 Nm . rrrad = 2356 Nm
ro t 40 s S P = 500 4 Nmm = 5 004 Nm = 5 004 W
v s ' s '
P ro l = 2,356 kW
134
Dynamik
554 . d 559 .
Mn F u 2" 11
v = vM = V u = n d , II r
a) Pn = 9550 = 9 550
V
Raddreh zahl II r =-d
P 150· 0,07' 1400 kW = 1 539 kW 1t r
n 9 550 ' II k
i> -n; - ll k < i n,
b) = P n = 1,539 kW = 0 7696 20 m
1)m Pa 2 kW '
iu 5 ,2 ' 36 s I 1
a) nk = -d =
1T r
1 0'5
tt o , m = 8,758 S = 525,5 -mm
.
555.
r; M w
1)=-= - - '
Ilk = 525 ,5 min'"
Pa Pmo t ) d P P 1)
b) M = F ~ =9 550 ~ =9 550 ~
u 2 Il k " k
700 Nm ' 13,09 ~d
1) = = 0 833 2 '9550P mol 1) 2 ·9550 · 66 ·07
II 000 N;n , Fu = dk ll k = 0 ,06 _525,5 ' N = 27989 N
F u = 27 ,99kN
556 .
a) i ges = t, i, i 3 = 15 · 3 ,1 . 4 ,5 = 209,2 5 560.
Il mo t
II (V -
_ ll m
i
_ 1420 min- l _
- 209 25
. _,
- 6 ,786 mm
F u = 20 N + 100 kg'9,81 s !!i .sin4 '574 0
= 98 ,23 N
ges , d
c) 1)=-- = - -
Mn r; 2"
557. iMmot iMmo!
r; r; 1 kW Fud 98 23N ·0 65m
a) 1)= Pa - P a = 1l = o:s = I ,25 kW M mo t = 2;ji = 2" 0,7 '22,05 = 2,068 Nm
d
MII F u 2" 11
Jlf mOl Il mo t 2 068 ·3600
b) Pn = 9550 = 9550 d) P mot = 9550 ' 9550 kW = 0 ' 7795 kW
2- 9550' Pn 2 -9 550' 1 N = 1194 N
Fu dn 0 ,16 '1000 '
55 8 .
Energie und Energieerhaltungssatz
Pmo ! 2,6
a) M mot = 9550 "mot = 9550 · 1420 Nm = 17,49 Nm
d 561-
M tr = Fs 2 = 3000 N . 0 ,2 m = 600 Nm m
a) ~Ekin = 2" (vi - vÜ
lvl'r 600 Nm
b) i = - - = = 35 7 !:J. E · = 8000 kg r(' ~ ~ )' - ('1Q ~)' l
M mo t 1) 17,49 Nm ' 0,96 ' km 2 _ 3 ,6 s . .3 ,6 s J
135
Dynamik
2
/:,.Ek in = 169 8000 kg 7m = 1,698 MJ 565 .
/:,.E k in a) W =Epo • +Fh
b) /:,.Ek in = Wa = F u S ---+ F u = - s - II/=mgh + FIz =h img « F)
2
W = 1,5 m (500 kg : 9,8 I ~ + 65 000 N)
1698000 kg m kgm
.2 W= 104 900 J = 104,9kJ
Fu = 150 m 11320y= 11,32kN
b)EE =EA+W",
mu2
- 2- =m gh+ F Iz
') Iz
562. u= 1,1'in (mg + F )
i 5~;kg
a) Schlagarbeit W = E po t = m gh.
u= (500kg ' 9,8 1 ~ + 65 000 N)
h = E po t 70 000 Nm 4 757 m
mg 1500 kg ' 9,81 ~ , u = 20,48 ~
E _ mu
2 mg IO kg' 9 ,81 ~
A- 2 D. S = R 2000~
Wah «r ; s
/:"s = 0,04905 m = 4,905 cm
n1v2
m g s sin a = 2 - Fw s b)EE=EA -IVah ( Wah = W,)
m v2 o = mg /:" s - -R t.2-
s2 ; quadratische Gleichung
s (mg sin o + Fw ) = - 2- ohne absolut es Glied
O=/:"s ( mg - TR ::.s)
m o'
s = ;:-;--- , - - -=-:
2 (mg sin o + Fw )
/:"s = 0 oder mg -
s s. = 0
2
3...' 000 ..g
•. ' (10
3.6 Sm)2
s = - - - - - - --=- - - --,--
2mg
2 (34000 kg - 9,81 ~ . 0,003+ 1360 ~;) t. s =R
s = 55 ,57m /:" s = 9 ,8I cm (do ppelt so groß wie bei a)
136
Dynamik
568. 572 .
E E ~ EA - Wob E =Ep OI TI = mgh n ( Hinweis: IkW h = 3 ,6 ' 10 6 Ws)
EE~O ; EA ~mgl1~mgs ,si n a
6 kgm ?
W3 b ~1I'r1 + W,z + Wf E 10 000 · 3,6 ' 10 Ws (~ -2 )
n1= - = s
II'rt ~ mg u s, COS Q (mgcos Q Normalkr aft ~ Norma l- g l1 T1 9 ,8 1 ~' 24 m ' 0,8 7
komponent e der Gewich tskraft F G )
m = 175,8 ' 106 kg = 175 800t
II'rZ ~ mgu (s, + ti s)
V= 175800 m 3
R (ß.S)2
II'f ~ --
2-
573.
R (ti S)2
o < mg s , sin o r mg u s , cos Q - mg/l(s2 + ti s ) --~ Ene rgieerhaltungssatz für das du rchströme nde Wasser
je Minut e :
R (ti s)'
s , (m g si n a- mg/l c o s Q) ~ m g /l (S 2+ il s) + 2 -
m v~ 111 v~
- 2- = - 2- - Wa
2 R(lH) 2
2mg/l(S2 + ils) + R (il s) /l (S, + ti s) + Zmg m Z , 45 00 0 kg mZ m'
Si = = 11'. = -2 (VI --VZ)= 2 (22 5 , 2 - 4 ~ )
2 mg (sin u /l cos ü) sin a - /l co s u
11'3 = 4 972 500 J -Pa = 4 972500 ~ ~ 8 28 80 .:1.s
mm
569 .
E E =EA - Wri - Wr2 (s iehe Lösun g 568 !) P n = Pa TI = 82 ,88 iw- 0,84 = 69 ,62 kW
mvi m v1 11
2 = - 2- + mgl1 < m g u coux sinQ r mg u l 574.
v1- vi /l g l1 cos a =Wn = I k\Vh ~ 3 ,6 ' 1 06 Ws = 0 3462
u lg = ~ +g h - sin o TI Q 1O,4MJ 10 ,4' 106J '
v1- vi h v~ - vi 1 (Hinweis : 1 Ws = I J)
1= -.,- - + -/l - 11 cot o = -~-- + h (- - cot o)
- /l g ~ /lg #
11 , =/ (l + sin c j )
h, = 0 ,655 m ( 1 + sin6 1°) 576.
11 , = 1,228 m Wn Wn
TI = lI'a =m H
lz2 = 1-/, = I - I cosß = / ( 1- cos ä)
6
lz, = 0 ,655 m (1 - cos 48 ,5°) = 0,221 m TI = 3 ,6 ' 10 Ws J = 0 ,3827 (l Ws = 1J )
0,224 kg · 4 2 ' 10 6 i<g
b) E A = FGh , < mgh ,
E A ~ 8 ,2 kg . 9 ,81 ~ . 1,228 m = 98 .77 J
s
c) W= E A - E E Gerader , zentrischer Stoß
E E = m gh, ~ 8,2 kg : 9, 8 1 ~· 0 .22 1 m ~ 17 ,78 J
s 577 .
W= 98 ,77 J - 17,7 8 J = 8 1 J m , v, +m, vz - m z(u! - uz) k
a) c , = O = trI !+ trlz
571. VZ (IIIZk + mz ) = v, (m, k - m , )
E E = EA ± 0 (reibungsfrei) mzk - m, m 2k - m l
m v2 Vz = v, = v,
mz k +m , m, (k + I)
T +lIIg h = m gl
m 20 g . 0,7 - 100 g m
V
Z
=2gl - 2gl1 uz =0 ,5 s ' 20g (0,7+ 1) =- I ,26 5 S-
v = V2g(l - h) (UZ ist gegen VI gerichtet)
137
Dynamik
EE =EA m2 c~ c~
Äs = - - - = -
(mt + ln2)C2 2 m2g ll 2 gll
(mt + m2)gh = 2 (0,4 Vt)2 0,16 ' 2g h 0,16 h
Äs = - - - = ---'----=--
h = 1, - 1, co s o = 1, (1 - cos e} 2g ll 2 g Jl Jl
h = 1(1 - cosa) eingesetz t :
c2 = 2 g h = 2 gis (I - cos o)
0,16/(I -cosa) 0,16 -lm(l -cos600)
c = y2gis (i -cosa) Il s = 11 = 0,15 - 0,5333 m
c aus unelastischem Stoß : e) Energieerh altungssatz für beide Körp er als Pro be :
m, v, +m 2v 2 m,vt m. gh t = m l g h - m 2 g t: Äs
c= m , +m 2 = m. +m2 (V2= 0! ) lni n i l gh - 4 ni l g ji ~ s
gh t =
mi v m , m. v m; h, = h - 4 Il Ä s
VI = c - mt
- - = - t - y2g 1S (I - cos a )
m 0,18 m = 0,5 m - 4·0,15 ' 0,5333 m
10,01 kg j - -----,n ' ° 0 ,18 m = 0,18 m
v, = 0 ,01 kg \ 2 ' 9 ,8 1 ~ ' 2,5 m (I- cas 10)
m 580.
v, = 864, 1 $
a) v, = J;;h = )2 -9 ,8 1 S3 ,262 m = 8 'P
579. b) m , v , + m 2 V2 m , v, (V2 = O!)
c= m t+ m2 = mt + m 2
3000kg -8 T m
c= 36 00 kg =6 ,667 s
m t m2 v1
c) ÄW = 2 (m t +m2 ) (V2 =O! )
m2
1000 kg -600kg - 64 2""
L>.W = 2 '3 600 kg s
a) Vt = y'2iii = -,/2g (l- l cosa) = -,/2g1( I -cosa)
k gm ?
AW= 16000 7 = 16kJ
VI = J 2- 9,81 -W -l m(l- cos600) = 3,13 2 !f
(mI -m:) Vl + 2.rn2 !J2 d) Energieerhaltu ngssatz für beide Körper vom Ende
b)C I = m i-r m; (V2 =0 !) des ersten Stoßab schnittes bis zum Stil1stand :
(m l- m 2) v , m,- 4 mt 3 c2
O= (mt +m2) 2" + (mI + m 2) g LH- F R A s
CI = m, +m 2 =-~ VI = -sVt
m m (m , + m 2) ( ~+ g ÄS)
C, = - 0,6 '3 ,132$ =-1 ,879 S
FR = Äs
(m2 -md v2+ 2ml v,
C2 =- mi r m , (V2= 0!)
3600 kg( 22,22 ~ + 9 ,81 ~ . 0,3 m)
C2 =
2 mt ü t
In t +m2 =
t. ffll VI
m t + 4 m l =S Vt
2
FR = 0:; m s-
m m kgm
C2 = 0,4 -3 ,132 S = 1,253 $ FR = 302000 - 2 = 30 2 kN
s
138
Dynamik
e) 1)= - -m-
1 584.
1+ -2 a) Ci. = Clw . ~w = 11n = 11 ' 1500 rad = 5011 rad
m, Clt ' 30 30 s s
I 5011 rad
1) = 600kg = 0 ,8571 = 85,71 %
= - -'- = 15 71 rad
1+ 3600kg Ci. lO s ' S2
b) M mot = M res =JCi.
581. _ 2 rad _
a) Arbeitsvermögen = Energieabnalune beim M mot - 15 kgm ' 15,7 1 2 - 235 ,6 Nm
s
unelastischcn Stoß.
_ mlml 2
~W-2(ml+m2)tl l ( tl 2 = 0!) 585. rad
,1211- d
2~Wm2 2~Wm2 _ ~Wm2
a) Ci. =~ =_ _ 5_ =7 54 ~
Cl t 5s ' S2
m'=mltl! -2~W 2m2gh-2~W- ghm2 -~W b)Mres=Ma - M R -Ma =Mres+M R
1000 Nm ' 1000 kg
m, = m M; = J Ci. +M R = 3 ,5 kg m 2 . 7,54 ra2d + 0 ,5 Nm
1000kg' 9,81 :;2'1 ,8 m - 1000 Nm s
M a = 26 ,89 Nm
ml = 60 ,03 kg rad
c) P =Maw = 26,89 Nm ·1211 S
1 1
b) 1)= 1+ ml = 60,03kg P= 1014 Nsrn = 1,014 kW
m2 I + IOOOkg
139
Dynamik
Wt 2
Wt
I. /::'/ = - in 11.eingesetzt : /::'.p = - F=m g ~ n ß+ m a+m g~ c ~ ß
e;, 2 e; ,
F = m [a + g (sin ß + 110 co sß»)
590 . J
2
rad a) m 2 red = 2"
2 -10 7 kg m 2 - 11,52 _\0-4 2" '2
F, = s = 576 N O,0 5 kgm 2
4 0m m 2red= (Ocl m ) ?
oder m it En ergieerhaltungssatz für Bremsvorgang:
m 2 red = S kg
Ero t E = E ro l A - Wab
E b) mges = m , + m2 red = 7 kg
o =E ro t A -F,/::'s -->F , = ~
ro t A
c) F res = FG 1 = m,g= 2 kg -9 ,8 1 !!}= 19 ,62 N
rad2 s
J W2t 107 kgm 2 _576 _\O-4
F ' , 2 = 576 N Fres
, =2/::, .1 = 2 - 5m d) Fres = mges a - a= m
ges
588. m ,« m,,~
a= - - -=f( ,
~ -. m ,'i+J2
a) Trommel : mt + 2
' 2
"E M = O=Fs , - J o:
F
s
= Jre; a
= 19,62N= 1803!!l.
7 kg -, S2
140
Dynamik
592 . 594
Einteilung : Große Scheibe I , kleine Scheibe 2, Einteilung :
J= -
mr? 1: 1 Vollscheibe rp 0,5 m X 0,06 m
Wellenrest 3 ,.Jg• s =J, +J2 +J 3 ;
2 2 : I Vollzylinder rp 0,5 m X 0,14 m
np ri h:
kg kg 3: I Vollzylinder rp 0,19 m X 0,24 m
m v mit k = 1TP = 1T ' 7850 - 3 = 24 660 - 3
m m davon abziehen:
wird m = kr 2 }, = 24 660 k~ r 2 h (für Bauteile aus 4: I Zylinder rp 0,46 m X 0,14 m
m 5: 1 Bohrung rp 0,1 m X 0,3 m
Stahl). Damit k önnen die Massen zylindrischer Kör- 6: 6 Bohrungen rp 0,08 m X 0,06 m
per schneller be re chnet werden (auch in den folgen-
(Steiner scher Verschiebesatz)
den Aufgaben).
kg mr?
m=24660 3 r 2h ; (siehe 592.) J =-
h m J m 2
10-4 m 2 10- 2 m kg 10-4 kgm 2 -fo-., r r h m I [1
1O -1 m
J, -tm [1
10 10 0 2 4,932 246 ,6 1 I O-1 m JO-1m l O- l m kg IO- I m 10- 1 kgm 1
5 2 1,233 15,4 1
I
2
2,5 6.2 5
6.25
0,6
1,4
92 .4 8
2 15 ,79
-
-
,I -
-
289.00
6 74,34
2.'
1 5 0 ,1233 0,062 3 0.95 0.90 25 2,4 53.42 - - 24,10
2 262, 1 4 2.3 5.29 1.4 - 182.64 - - - 483.09
J g• s = 0,02621 kgm
5 0.5 0 .25
-- ~ - 18.50 - - - 2.31
6 0,4 0.16 6 -0,6 - '4.21 ' .65 2.723 - 39.81
593. 146 .34 46 2,23
-r --
a) J g"" = 4,622 kg m2
kg m r'
m = 246603 r 2 h (siehe 592 .) ; J = - b) m = 146,3 kg
m 2
2
4,622 k g m
h m J c) 1- m - \/ 146 ,3 kg = 0,1777 m = 177,7 mm
IO- l m
-
k, kgrn]
10 100 9 22195 11097 .7
9,85 91,0225 2 -0.2 957.1 464 .3 2 Scheiben 595 .
1 I , 6 148,0 0.74 Einteilung : Vollscheibe I , Zentr albohrun g 2,
0.8 0 ,64 2 -3 94,1 0.30 1 Zapfen exzent rische Bohrung 3 _
0,8 0 ,64 2-0.2 - 6,3 - 0 ,02 2 Bohrungen
J g",,= J 1 - J 2 - 3 J 3
9.85 97,02 25 9 - 21534,5 -1 0446.6
1854 ,3 1116.3 kg r2
m = 24 660 3 r 211 (siehe 592.); J = m "2
m
r r2 h m Js I 12 m12 Js + m P
~ 10- 2 m 10-4 m 2 10-2 m kg 10-4 kg rn? 1O- 2 m 1O-4m2 10- 4 kgm 2 10-4 kgm 2
1 9 81 3 5,9928 242, 71 - - - + 242 ,71
2 2 4 3 0,2959 0,592 - - - - 0,592
3 2,5 6,25 3 -3 1,3872 4,335 5,5 30,25 41 ,96 - 46 ,29 8
195,816
,
J g"" = 195,8 ' 10' 4 kg rn? = 0,0 1958 kg m?
a) J g • s = 1116 kg m 2
i
b
b) m =1854kg
596 .
c)
. ri
I =ViiI=ll
/11
16 kgrn?
r-r-
854kg
0,7759 m Einteilung: Nabe I,
Segmentstück 2
ml=rrlp (r 2-r i)
kg _ .J..LL
m, = rn 7850 '3 (0,02 2 - 0,0125 2 ) m?
tt : 0,02
m
m, = 0,1202 kg
141
Dynamik
kg m o' J w' •
Ir ' 0,04 m · 7850 3" ' (0,06' - 0 ,02' ) m' b) 0= - 2- + - 2- -Fwml:J. s
In2 = m
6
m , = 0,5261 kg
R 2 + ,.2 (6 2 + 2') ' 10- 4 m 2
J, = m,~ =0,526 1 kg 2
5 99 .
sx =v x H
a) EE =E A - Wab
S2 = v 2 2h -> v 2 =S 2-G..
x x g x x 211
111 u2 , (F~. Fahrwid erstand
0=T - Fw m I:J.S
in N je t Waggonmasse ) (weiter wie oben, vorletzte Zeile :)
I:J.S = -
111
-= - -
v2 v2 0 ,7 g s~ 0 ,7 s~ 0 ,7 . (0 ,6 m)2
2 F':' 111 2F':' 11 2 = 2 gh = ~ = 2·1m = 0,126 m
142
Dynamik
601. 604 .
a) E E =E.... ± 0 ./ 2 2 /lmo. 96 0 min - ' = 120min- '
a) D.JII= 2 (W, -W2) ;/l, = - i - 8
Z
m, ll .12 W
- 2 - + - 2-- = ...
m .• 0u 'h- 11 Il , 11• 120 rad rad
w, = 30 = ----:30 5 =4 11 5
v .
b ) w = r; eingesetzt
Tlllz 11 . 100 rad rad
W z = 3O= ~5 =3 ,3 3311 T
V
2(
~-~ + :~ ) =m . g l: z 2
D.JII = 8kgm z '11z [ ( 4 r~d) - (3, 333 r~d ) ]
12 m , g h /2 - 2 kg ' 9 ,8 1 ~ ' l m D. W = 386 J
v=1/ -m , +!2- =1! 1
'k + 0,05 kgm 2
b) P mot = Af mo t w mo t
r~ - g (0,1 ml 2
_ 11 /lmot _ 11 . 96 0 rad _ 3') rad
V = ')- ,368 !!!.
s Wm o t - 30 - 30 5 - - 11 S
mwZ ( f. + ~ ) = ~m g l D. t = 0 ,42 11 s
2 3 3 2
3 w2 /2 3g 1 rg
~=2- w= VI 605 .
./ w
rg
a) Mrc.. D. t =J D.w - D. t = M
res
b) vu = 2 I w = 2 / \' 'f = 2 .JiT 2 rad
0 ,8 kg m ' 33 ,33 11 s
D. t = 50Nm = I ,676s
~-""""
- - t-'--=ii--t-,
T,,/ 7
mg j w D.l Iw
b)D. vF - .., - = 2 11 Z
,_1 2mg V
~ Qmg
BtllJgntJfll'
_
W
',li! wM
.... rad
33 ,33 ' Tl s 'I ,676s
z = 2 -211 = 411
z = 13 ,96 Umdrehunge n
c) WR =MR D. .p = 2T1ZMres (M R =M ,d
603 . WR = 2 . 13,9611 rad : 50 Nm = 4 386 J
a) EE =EA + Wzu
Jw ~
d) Q =4386 J ' 40~ = 175,5 ~
- 2- = 0 + M k D.<p
b) M k = Fr ; D.<p = 211Z
J w~ ~ ~ Fliehkraft
-2- =L. 11 2 rr
6 10.
.I w~ w = 1000 11 rad = 33 33 11 rad . _ _ ') . 80 11 rad _ !!!.
z = 4 11 F r ; 30 5 ' s a) vu- rs w - O,4_ m 30 s -3 ,5 19 _s
.. _ rad '2
3 kg m· l33 ,337f s ) v~ (3 ,519 ~}2
z = 411 '150N '0,4m = 43 ,63 b)Fz= mrsw 2 =m r=110
s
kg 0 4 ')
, zm
= 3242 N
Il, M2
c) M 2 D. t =J !:J.w ; i = - = - - M2= i Mk
Mk "2 611. 2
3 kg rn? . 33,33 11 ~d
2
F z = m r w = 1300 kg . 7,2 m (. ----m-
250 11 rad )
s .
O, I ' 150 N ' O,4 m = 52,36 5 r; = 6 415000 N = 6 ,4 15 MN
143
Dynamik
61 2 .
wm r;
Fz= ~ ;
2
2rm
1"= 11
b)F, = JF~ +F; = m V + (~r
g2
m ' 2 rm w 2 mrm w 2 F =
It
900 kz : 1( (98 ' !!!) ~ -'-~
( 123 5 m 2
2
\2
'
F.z -- '1 C -ao o ll..T -
IJ J :;1U l 'l -
"'71: A ' ~ lI. T
I J , ..,. 1\. l "l
tan o = -
F r;
=-
mg sr
=-
t F , m v 2 v2
98 1!!! · 20 m
t
gr ' ,2
613 . Cl, = aretan ;; = ar ct an - -4::"'
O- m--c2-
L Fy = 0 =F, - FG - r; (3 ,6" )
v a, = 57,8 2° - ß =32 ,18°
m u'
F, =m g + - - Fr=m!!
l Fe:omg
! c) Po = ß- 'Y = 32 ,18 ° - 4° = 28 ,18°
F,= m (g + f) /10 = tan po = tan 28 ,18° = 0,535 7
/10 ~ 0 ,535 7
v=V2ih
h <l r l cce a
v = V2gl (1 - cos a)
FG 2h
tan o, = F = T
614. z
FGl mg !
I. L Fy = O= FRom ax -FG F , = 2 h = 2h
II. LFx =0 = F z - F N
m v' = m g I _ v= ~
1. F xo rnax = F N /10 = F G
II .411N = Fz = mr co' , in 1. eingesetzt :
1', 2 1z 1 2h
FR Ornax =m rw 2/10=FG / 9 '8 1 ~
I
' 1435 m '")...00 m
s2 '
v=V 2' 1,35m
mrw
2/1
0 =m g - w = v;.~o m km
v = 32 ,29 S = 116 ,3 h
11-
_ 30 w _ 30
tr -tr
1f!i
/ d /10
b) Uberhö hungswinkel Cl
(Zahl enwert gleichung!)
tr itt zwischen den \VI.
11 = 30
tt
1/ 23' '9,80 ,41 min" = 3861
'
min -t der Kraft F G und der
Resultierenden aus F G
und F z au f.
Fz m v2 v2
tan Cl!= Fe mg r gr
615. z (~ .~11
m u' v 3,6 ,
a) F z = - 1'- Cl! = aretan g r = arctan 5,615 °
9 ,81 !'J · 200 m
s-
1-
900 kg (40 1~)2
F = 3,6
z 20 m sin o = h = l sin o = 1,43 5 m -sin 5,615°
Fz = 55 56 N h =0 ,1404 m =140 ,4 mm
144
Dynamik
'
F A = F G + F z - Fa = 10,79 kN +0 ,8989 kN - 3 ,507 kN
F A= 8 ,183kN
i:
61R. d)
m u:
a) J:. F y = 0 <F; - F G = __ 0 - mg
2 rs s .
m Va / ~
- r - =mg
s F;
Va =,;gr;,
r-r-r-r-r-r-r-rr-r-r-r-
145
Dynamik
'~
. . C j 180°
y=Asmtlrp=Asm 2rc M ·--)
rr
. y gem
sm tlrp = -:- = - . - = 0,321 => tlqJ= 18,72°
~,
A 2lSem .
ay =_yw 2 =-0 -w 2 =0
624.
y
Aus dem Bild der harmon ischen
Schwingun g kann abgelesen werden:
Y2 = 2YI
-J4t.::?~~ T=+ =20~ It
A sin rp2 = 2A sin rp, ; rpz = rpl + tlrp
sin( rp}+ tlrp) = 2s inrp{
--+--""'-------+r -- '-'--·-·--- _ . I---=-----,--=-s::.-. : :z"'--l
sin rp, cos tlrp+ cos rpl sin tlrp = 2 sin rpl ll : sin fI'I Damit wird
,._ .• _ sin tlrp 0,707
1 . sin tl qJ
cos tlrp + --sm tlrp = 2; tan rp, = - - - ' - - um '1" - 2 _ eos tlrp 2 _ 0, 707 0,5468
tan rp, 2 - eos tl rp
=>rpl = 28,7 °
sin tlrp und eos tlrp sind gegebene Größen,
denn es ist Yt = Asinrpl = Asin 28, 7° = 40 cm -0,48 = 19,2 cm
.
smtlrp=sm
T
M) .
. ( 2 rr- =sm ( 2 rc--
2,5s ·1800)
20 s rr
-- =
Y2 = Asin(cp, +tlcp)=40em·sin(28,7"+45°)=
= 40cm · sin 73, 7°
= sin 45° = 0,707 = cos45 ° Y2 = 40em·O,96= 38,4 em= 2y,
146
Dynamik
625. Mit dem Quotienten aus der Periodend auer für bcide
Schw ingungsvorgänge erhält man eine Gleichung zur
g/ 2
a)T = 2 rr !!ER
vii
' =2rr 6,5k .m = 0,179 s
0,8 ·10 kg-rn
Berechnung des gesuchten Trägheitsmoments:
2 4rr2 !J.
I 1 I 71 _ R _J_1_ und daraus
b)f=-=--=5 587-=5 587 Hz
T 0, 179 s ' s ' TJs - 4rr2 J 1 + J KS J 1 + J KS
R
c)vo=A R =0,25 fE 0, 8'104kgm=8.771~ ",2 ",2 2 2 2 2
m V; 6,5 kg S2 m s J
KS
= J~=4622k
1 712 ' gm
2 .°,8 s -0,5 s
0,5 2s 2
630.
Die Federrate R des Tor sionsstabes ist der Quot ient
aus dcm Rückstellmoment U R und dem Drehwinkel
m i\ 'f! : R = UR / i\ 'f!.
9,812"
b) f o =J..=....!..- IR;; =....!..-~ mg = I s Mit den in der Festigkeit slehre im Lehrbuch Kapite l
T 2rrV--; 2rr ms s 2rr 5.8.3 hergeleiteten Beziehungen kann ein e G leichung
f o = 3,317 Hz für die r ederrate R des Torsionsstabes entwickel t
werden :
627.
Für hintereinander geschaltete Federn wird die R = MR= MT . M _Lil(!IpG . n ä"
resultierende Federrate Ro berechnet aus:
Lil(! Lil(! ' T - - -
1- ' Ip=n
1 I 1 I I l -ern l -ern 4
- = -- - + - = - + - = - - + --= R = rr d G und mit Gleitmodul G = 80000 N/mm 2 :
Ro R2+ R2 R1 2 R2 R1 190 N 60 N 32-1
=002193
cm
. );>=456~ R = rr (4 mm)4. 80000 N kgm 2
, N ' "0 , cm 2010,62 Nmm=2,011--2-
32·1000 mm · mm 2 s
Für die Pcriodendauer T gilt damit:
(Beacht e: 1 N = 1 kg mJs2, siehe Lehrbuch ,
2 2m Kap. 4.4.4)
r s :« ~=2rr 15kg ·s . 1O- =0 36 s
vI?;; 45,6 kgm ' Mit der Gleichung für die Periodendauer T aus dem
Lehrbuch, Kap. 4.10.5.1, kann nun das Träghe its-
Die Anzahl z der Perioden ist dann:
moment berechnet werden :
2
kg m 2 2
RT 2
2,011 - -2 .0,2 S
J RS = __ = s 2,038 .10-Jkgm2
628. 4rr 2 4rr 2
~ . t: ~
t: = 2rr
I vI?; ' 2
= 2rr
v~
631.
!. "'12 = 4 ~2!J..,. 1 _ 71 g
2
Bei hintere inander geschalteten Federn gilt für die J, " g => 1- 4rr 2
resultierende Federrate Rot:
., r :» \
H. Ti =4rr2/j-t:..I=4rr- l7l-g2-t:..Ij
Ro l = R1 R2 = 2R? = ~ RI g g 4 rr
R] +R 2 3Rl 3
Für parallel geschal tete Federn ist 2 2
T = 71 2 _ 4rr t:..1 = 22s' 4 ·rr ·0,4m 1,55 s
Ro2 = R1+ R2 = 3R1 2
g 981~
, s2
Setzt man 71 = T2 = T und dividiert beide
Gleichungen durcheinander, so ergibt sich: 632.
T 2 4rr 2 mj ·3R1
Jf ~
9 mj . rg;-
2= 2 - ' - , ml:m2=2: 9 a) T = 21t - = 21t - - = 5,6745
T 4 rr . '23 RI ' m: 2 m2 g 981~
, s2
629. 1
Die Periodendauer Teines Schwingkörpers vorn b) f = - = O,176 Hz
T
TrägheitsmomentJ beträgt beim Torsi onsfederpendel
cj arcsi . A . 1,5 m 108
arcsma max =arcslll,=arcslIlg;-= ,
T=2rrg .
147
Dynamik
365!:l..0122m2 z=!...=~=1895
AT =
RA 2 "
m 0,32 .10- 2 K
r 0,0317 s
2·mFcSlahl 2.018kg .460- J - Die Eigenfrequenzfü dieses Schwingungssystems
, kgK
beträgt:
Die Periodendauer hat also keinen Einfluss !
I 1 1
10 = - = - - = 3 1,58-=31,58 Hz
636. Ta 0,0317s s
Für die Eigenfrequenz eines Federpendels gilt:
Die kritische Drehzahl nkr entspricht der Anzahl z der
l o=.!..=...!- {R;; ;
r 2n V-;; Eigenperioden in der Minute :
m Masse des Schwingers, Ra resultierende Federrate nkr = 60· 10 = (60 .31,58) min- I = 1895 min- I
148
5. Festigkeitslehre
149
A. Böge, W. Schlemmer, Lösungen zurAufgabensammlung Technische Mechanik,
DOI 10.1007/978-3-8348-8117-5_5,
© Vieweg+Teubner Verlag I Springer Fachmedien Wiesbaden GmbH 2011
Festigkeitslehre
671. 677.
P = FR UR (F R Riem enzugkraft, UR Riemen- a) ~ M( D) = 0 < F; 12 COS o<- FI,
P geschwind igkeit)
FR = uR F = ~ 50 N · 80mm = 1703 N
z 12 CQS fi 25 mm · cos 20° ,
FR P 735 0~
a = - = -- = b) = Fz=!'z = 4 F z= 4 '170,3 N = 96 4 ...l'!.-
z SR UR SR 8~' O, 12m ' O,006m a zvam S "dI n d ? rr' 2,25mm 2 ' rnm?
N 4
a z = 1,27 6 mm 2
678 .
672. F F
az =S =~
F yorh = a zyorh S ; S = 2· 32 ,2' 10 2 mm ?
F 3200N
berf= -s a = "T =160mm
F yorh = iOO ~ ·6440 mm ? = 644kN z zul 8 mm . 2 5 - '-'
mm ) m mt
673. 679 .
F F 2F
2 · 5000N N
a z vam = -;:; = ----:;;; = -----:2 = 64 2 = 49,74 - -2 S ger= s (b-d) b
o 2 n ~ - rra rr . mm mm
entwede r b = l Os oder s = 10 einsetzen :
674. b
Sgef = 10 (b - d)
FK = P A F K Kolbenkraft I 1 bar = 105 : 2
n d? P Dampfdru ck I F F iüF
FK = P 4 A Zylinder fläche aZ=Sgef = & (b _ d ) = b2 - bd
rr 2 N rr
F K=20bar ' =20 ' 10 5 m 2 '4 (0 ,38m)' (b 2 -bd)a z -IOF=0 I :oz
4 ' (O,38 m )
F B=I,5FK b' - bd - IOF = 0
FB 15 .20 ' 105 ~2 "'(0 38 m)2 oz
4 '
= - - - = - - ------""---;.,---- -
' m ~~--
(d)' IOF
S rf
e 16 a z zul 16. 60 ~ b erf = ~
2-+ 2" + a z zul
- - _. . .,
Serf = j ) 4,4 mrn"
mm 2
gewählt M24 mit As = 353 mm? (ist nu r geringfügig berr = 12 ,5 mm ± ) 156,25 mrn? + 2 000 mm?
k leiner als Serf) b erf = 12 ,5 mm + 46 mm = 58 ,5 mm
gewählt D 60 X 6
675. F F N
13 2m
tan o = 1 +1 = 4m = 0,5 azvorh = S = s(b - d) = 85, 7 mm' < azul
1 2
a< = arctan 0 ,5 = 26 ,57° 680.
14 = (ll + 12 ) • sin a<=4 m . sin26,5 7° = 1,7889 m F 4F 4 · 14500 N N
~M(A ) = 0 = F K 14 - F l 2 a) azyorh= i d i = rrd i = rr' (2 5 mm)2 29 ,5 mm 2
~ ~b
676.
a ) F max,! -- a z zul SJ L,voU -- 140 mm
N . 30 20 mm 2
2 = (4 5 2 mrn? . _25 2 rnm")
F m ax , ) = 422 80 0 N 4- 6 mrn (45 rnm -25 mm) ~. - ~
b) F m ax ,2 = azzul SJL , geschwächt Sger = 97 9 ,56 mm?
N
= 140 - 2' (302 0 - 4 ' 17 , 10)mm 2 a = -.f.. = 14500N =148 N
mm zvarh Sger 979 ,56 mm ? ' mrn?
F max,2 = 327600 N
150
Festigkeitslehre
681. 685.
F F F F 4F
a) Oz = S = hs ; h = 4 s eingesetzt a) ozvorh=S =!!..d' = rrd'
4
0 =--= -
F F
4 ·20000N N
z 4s .s 4 s2 Ozvorh = rr ' 18' mm? = 78 ,6 mm'
serf = 1/r»:
-40zzul
- = yI6 000N
4 .40 -
N = 10 nun
4"0 ~
rnrn2 b) Sicherheit v = O:: rh = - rn;' = 5,3
b) h = 4 s = 4 . 10 mm = 40 mm 78,6 rnrn'
Sgef= D s d s = s(D - d )
686 .
r
F
<:«; = s(D -d)
F R
m S *
= F m ox = 153 000N = 487~
(20 mm)? rnm?
D- d = L
s Oz
68 7.
F Rm Rm RmS
D erf = s Ozzul +d
16000 N
Sicherheit v :::: G vor h ::::
z
f.. r:»:
D erf = N +3 0 mm =70 nun N S
IOmm · 40 rnrn2 420 ;;;;;;2 ' (12 0 ' 12) mm'
v= 150000 N =4
682. ~
688.
JrI
F F G mg
oz = S = S = S- ; m=Vp= S lp
Sgef = SJ L - 2d 1 s S lpg
Oz = s = /pg
= IOI8 rnm 2 - 2 · 11 nun ' 6 nun
= 886 rnm? R = 340 ~ = 340 _N_ = 340 . 106 N
m mm? 10-6 m ' m'
3
o - --.f- - 85 . 10 N = 95 94 ~ 340 ' 106 ~
z vorh - Sgef - 0,886 . 10 3 mm ? ' mm?
Rm rn'. kgm
[zB =Pg kg rn ' ! N =I 7
7,85 ' 103 rn3 ' 9,81;0
683.
kgm
F F
a) 0 =- - =- - 340 .10 6 .' m' kgm -rrr' 's'
z VSJL v · 2S L /B= · - - = 4 41 5 -"'--- -;:----:;2
z 7,85 '10 3 • 9,8 1 kg . ~ kg -rn-s ! ' m
S Lerf = ...,_ _F_ = 120 000 N = 468 75 2 m3 s2
N ' mm
~voz zu l 2 ' 0 ,8 ' 160 - - , lzB = 441 5 m = 4,4 15 km
mm
gewählt L 45 X 6 mit SL = 509 m m ?
b) 0 - F 120 000 N 689.
zvorh - SJ L - 2d ,s 1018 mm? -2 ' 13 m : 6 nun F F N u tz +FG
oz =S = S F G=mg =Vpg=Slpg
N
° zvorh = 139 mm' < Ozul F N u l z = 0zzul S - S / pg = S (Ozzul - lpg)
684. FN t = 320 '1O- 6m ' (18 0 __N_ - 900 m' 785 ' 103 kg . 981!!! )
F F 4F uz 10-6 m" m3 ' S'
f] = - = =
z S *(D 2 -d') rr(D' -d')
Hinweis für die Klammer:
D 2 - d ' = 4F N kgm kg . .
n o; 2 = 2 2 = -,- , d.h. beide Gheder haben
m s m s m dieselbe Einheit.
derf = v'D' - 1f'~ = V400 mm2 _ 4 ' 13 5~ N
z zu) rr . 80 rnrn'
F N u tz = 320 'I<T6m ' (180 '10 6 ~g -69 ,31' 106 ~g )
d erf =13,6mm s m sm
d = 13mm ausgeftihrt F:-lu l z = 35421 N "" 35 ,4 kt\l
151
Festigkeitslehre
.cn'
U7L F F 693 .
a) Reibungskraft FR = F N Jl = F = 5 kN ; F N = JlR =/i 4F 4 ·100000N N
a) a zvorh = 11d2 = 11'(72 mm )2 =24 ,6 mm2
FN F 5000 N
Schraubenzugkraft F s = J = ~ = "J . 0 15 = 16667 N
.. - , ~ ,-
b) az vorh = .:: ; A s = 3060IT'u-n 2 fiir M 68
b)Aser{ = F s =16667N=278mm 2
a z zul 60 ~ 100000N N
mm 2 a zvorh = 3060 mm 2 = 32 ,7 mm 2
gewählt M 22 mit A s = 303 mm?
F F
c) Oz = S = bs - d s ;
F N
a~ = . _ Zug-Schw ellfest igkeit a zSch = 300 mm 2
• tss-s-r as 6 S2 -d s
(6s 2-ds) a z - F = 0 I : az Oberflächen beiwert b , = 0,95
6s 2- ds - F
az =0 I: 6 Größenb eiwe rt b2 = 1
1/ 3,69mm +
~--2---;:5--;:0~
00;:;7;"
N
b) F m • x = a z zulS = a z zul (~ d 2 - d dIl
Serf = l ,92mm ± N = 6 ,12mm
6·60 mm 2 d= 8 mm ; d, = 2 mm
gewählt CJ 40 X 6 F max = 67 ,9 ~ (* 8 2 mm? - 8 · 2mm 2) = 23 27 N
mm
Spannu ngsnachweis. a z vorh = b F
s - ds
5000 N N N
az vorh = (240 -l1 R)m.m 2 = 49 mm2 < a zzul = 60 mm2 Hookesches Gesetz
, . - - ~ -, -- -- -
696.
F 4F 4 ·60N N
692. a) a zvorh = S = rrd 2 = 11 ' (0, 8 mm )2 119 ,4 mm 2
Lageskizze Krafteckskizze
"1:
o 11 ')~ ,4' - N 2
~
' b) e= .2.= mm = 569'1O- S
~ r · laO·-3a
E 21-lOs ~
,
,
mm?
152
Festigke itslehre
Vr-4-. 4-0-00-0-N = 22 ,6 mm
z S *d' 11d'
d
erf -
-1,--;u;
1Tfj-, =
/ N
703.
zzu 11 ,100 - a) e = M = 4 mm = 2 . 10- 3
mm ? 102 ' 10 3 mm
d = 30mm ausgeführt
b) Uzvorh = eE= 2 · \0 -3·2 1'10 5 ~2 = 420~2
_ F +FG _ F+ S lpg N ,
nun nun
b) uzvorh - - - - - - - = 57 1 - -
S S ' mm' N
c) F vorh = Uz vorh S = 42 0 - -, . 0 ,2 mm " = 84 N
mm
Gz vorh
5 7'1 ~
mm2
c) e = ~ = N = 27,2 ' 10- 5 = 0 ,0272 % 704 .
5 F 50N N
2,1' 10 rnrn' a) Uzvorh = - = - -- = 125 - -
S 0,4 mm? mm ?
d) e. 1= elo = 27 ,2 ' 10 - 5 . 6 . \03 mm
e. 1= 1,63 2 mm b)u = eE=,:"I E
10
FM 125 ~ '800 mm
e) IVf = - 2- Oz vo rh 10 mm 2
e. 1 = - E-- = -....:.::.:-"----~N;--- = 0,476 mm
40 000 N . I 63 2· 10- 3 m 5
IV f = -2 = 32,64 J 2, 1' 10 rnrn'
705 .
699. F 4F 4 '10 00 0N N
2e.1 160mm Uzvorh = S = 11d' = 11 ' 144 mm = 88, 4 mm '
a) e = ~ = 2 . 2 000 mm + 11 . 600 mm = 0 ,0 272 '
U = e.1 E
b) Uzvorh =eE=0 ,0272 '60~ = 1 ,63 2 ~ z 10 N
mm? ' mm U I 884 - ·8 ·1 0 3 mm
N e.1 = zvorh 0 = _---'-r:n::r"-'
n _~--
c) F vorh = Uzvorh S= 1,632 - -, . 500mm ' =816 N E 2 1 ' 105 ~ = 3 ,368 mm
mm , mm 2
706.
700.
a)Fvorh = Uz vorhS = 140 N 1 · ?!. · 2500 mm ' = 27 4 9 kN
a) Ud vorh = eE = z;
e.1 1 -1
E =- 1 E
0
0
-
1 mm 4 '
_ 5mm N N Uz vorh
1 40 rnm?
~
ud vorh - -3 0 . 5 - -, = 0 ,83 3 - -, b) evorh = ~ = N = 0,67 ' 10- 3 = 0,06 7 %
mm mm mm 5
2,1' 10 rnrn
b)derf =V ~= \
.r:»: / 4 · 500 N
N = 27,7mm c) e= M
'
25~
= 6 mm . . 5 N _ N c) E= Uzvorh = ' rnrn' - ~
Uzvorh 9200 m m 2,1 10 mm' - 137 mm' e 0667
, -3 ,75 mm 1
153
Festigkeitslehre
708 .
AI Im N N b) S rf = ~ = 56 287 N = 58 6 3 mm?
a) 0zvorh = €E= -zo E= -5
m
· 8 - - , = 1,6 - -,
mm mm
e 0z zut V 1 20 ~'O .8 '
mm
l' l' 41' gewählt L 3 5 X 5 mit S = 328 mm" ,
b) ° z = S = "-d'- = 7Id'
4 also SJL = 65 6 mm?
85 8 ~2 . 3 . 103 mrn
0zvorh I 0 ' mm
A /vorh = - -E- - = - ----'e='---- - N- - - = 1,226 mm
1 600 ~
mm
2.1 . lOS m~ 2
F max = 6 ·86 ' ~' 1 , 2' mm? = 25937 N
7 12.
F max "" 25,9 kN Es liegt e in stat isch unbest immtes System vo r, weil drei
Unbekannten (S tab kr ä üe F I , F2 , F] bzw, d ie e nt-
AI
b)Oz= €E =T;E spreche nden Span nunge n) nur zwei Gleic hunge n gege n-
überstehe n:
1600 ~ .22 . 10 3mm IFx = 0 = + F1 sin a - I'i sin a
Ozzut/o 6 mm'
A /vorh = - E- = 27 ,9 mm I Fy = O= + F 2 +2Fjc osa -F. also
JL2
2 , 1' 105 mm
F = F2 + 2 F] cos o:
Weg en Sy mmetrie ist F 1 = F ] .
Feh lende d ritte Gle ichun g ist das Hoo kcschc Ges etz fü r
Zugbeanspruchung. (J = tE> F I S .
Für Stab 2 ist E2 = 1'11110 • für Stah I ist
ö /c os a
C I = - -1- -
_0_
cosa
711.
t;; ES (I + 2 cos' (1)
F. AI 1'1 AI
a) 0, =-S = -1 E und 0 1 = 03 = - = - E cos2 01
S 10
0
KJ
F .Jl .5kN AI l'
'"
. 10 ES(1 + 2 cos3 0<)
F, 0. =-AI E = - -l'--c;c
3
- (E kürzt sich her aus)
10 S (1 + 2 cos 0<)
Lageskizze Kraft eckskizze
= 40 000 N = 5 54 ~
F 0. 3 14mm2(1+2 'cos330 o) , mrn?
2" l'
tan o = F G I :: 0 3 = . ccs ?«
z S (I + 2 cos 3 0<)
= = 56287 N "" 56 ,29 kN
T:" t:. J:A fl f\N
F. = __
1'_ ~ N
=03 =4 1,6 mm z
U J V VU
z 2 tan (l tan 30 01
154
Festigkeitslehre
Y
713. 717.
~~ F F
1_"
'" '"F 1
F;
'" '"
a) p = - = -
Aproj dl
Lageskiz ze { Krafteckskizze F
1 rf = -.f..- = 18 000 N = 60 mm
FG =FGI + 0,1 FGI+ FGw asser e dplUI 30mm 'lQ ~
mm 2
N 71 kg m
F G = I ,1 ' 94 ,6 m' 10m + 4- (0 .lm)2 ' I Om ' 10 3
3 ' 9 ,8 1 s"2
m b) Pvorh =
F
A---:
proj
= 2ds
F 18 000N N
= 2 . 30 mm .6mm = 50 - -2
mrn
FG = 1040,6 N + 770,5 N"e 1811 N
12 - I , (3 5 - 1) m
tan 0< = - / - ; 0< = arctan ' 5 m = 26 .6°
F G "2
F= 2 = 905 ,5 N = 2022 N
+
sin 0< sin 26, 6°
a) 02 = f
•
=
1/4 d 2
= 4F 2;
n tt d
Tl Anzahl der Drähte
D erf= V1r~F +d+V4' 800~N + 40 2 mm?
zul rr '6
4F 4 . 20 22 N = 25 7 mm 2
N '
1r·lmm 2 ·100 -mrn? D erf = 57,4 mm D = 58 mm ausgeführt
nert" = 26 Drähte
7 19.
b) Annahm e: Winkel 0< bleibt bei ~
Senkung kon stant, also 0< = 26,6° . Cl" a) d en = 1/ 71 ~F =1 / 4 ' 30 0~ N = 21.9 mm
80
Mit 10 = 5590 mm halbe a1; ~,. , ~
z zul tt : mm
2
D " 63 mm ausgeflihrt
7 16.
F F F 1,6F
P = --=-= - - = - 2 72 1.
A proj dl L. 1 1 F F 4F
1.6
f"I:6F -1
a) P " A pro j = {(D2 -d 2) 1r(D2 -d 2)
1 -I /'-"
1-0-
,6 1-=-2)=-:c
OO -'--N'-'-
o
--=-
.
155
Festigkeitslehre
F max = 1 20 mrn?
~ '398 rnrn' =47760 N 727.
F
F maxP . "2 F
sm a = - = - -
b) m erf = -----=""""="---- FN 2 FN
rr d, H , pzul
F=~
m erf= 47 760 N ·5rnrn N = 39 ,75mm N 2 sin o
1T' 25,S rnm : 2,5 mm : 30 rnm'
m = 40 mm ausgeführ t
Lageskizze Kraf teckskizze
723.
F 36000 N , F= 2M sina= 2' 110 Nrn ' sin l So = 1424 N
a) A 3 erf = -a - = - - N- = 36 0 rnrn
z zul 100 - . ud 0 ,1 ' 0,4 rn
rn m -
gewählt Tr 28 X 5 mit A 3 = 398 mrn? F
Pvorh = tt d b sin o
FP
b) merf= d H 1424N N
rr, I P zul
Pvorh = 1T .400mm .30rnm -sinIS o 0,14 6 mm z
_ 36 000 N . 5 mm - 74 9
merf - N - , mm
tt : 25, S mm : 2,5 rnrn · 12 rnm'
•"n = 75 m..m ausgeführt 728 .
_ F _ SOOON _ z
a) A s erf - -a - - - - N - - 62 ,5 mm
724 . 80-
z zul
F F mrn'
a) advo rh = S = A gewählt M 12 mit A s = 84 ,3 mm"
3
1Q0 ·1Q3N N
ad vorh = Z = 36,6 - -,
2734 rnrn rnrn b) a= E =!!.lE
S 10
b)
FP
m erf = -----:----=-"----
n d, H, P,u l n; 5 OOON - 350 rnm
t. / vorh = SE = N
_ 100kN'lOrnrn - 97 9 ~ '(12 mm)"2 , 1 - lOs mrnZ
m erf - N - , mrn
1T ·6S mm ·5 mm ' IO- - z t./vorh = 0,0 74mrn "" O,lmm
rnm
m = 98 mm ausgeführt
725.
F F v _ 200kN · 4 _ ,
C) I
, I
~
a)A 3 er f = R =R
- - N - 1333 rnrn d d;. 13mm
-'!! m 6 00 --
rnrn?
gewählt Tr 52 X 8 mit A 3 = 1452 rnrrr'
d erf -_ \/, 4F + d ,, (Herleitung in 7 18.)
FP 1TP, ul J
b) m erf = d H
1T Z 1 Pzu l
/ 4 . 5 00 0 N
_ 200 · 10 N ·8 rnrn
3
- 33 1 6 d; =1 '" + 13 ' mm ? = 38 rnrn
m erf- N - , mrn rf Y 1T.5 _._
.
mm?
rnrn ' 4 mm ' 8 -
1T · 48
rnrn'
m = 332 mm ausgeftihrt FP
d) m erf = -----=-=::-=- -
rr dz n, P zul
726 .
- S OOON -I,7S mm - 54 15
a) F max =0 z , ulAs merf-
1T - 10 ,863
N -
mm . 0,94 7 rnrn . 5 -rnrn-'
, rnrn
F max = 45 ~
rnm? . 245 mm? = 11 025 N m = 55 rnrn ausgef ührt
156
Festigkeitslehre
729.
F F 4F
a) °d = S = l!:(d
4 a
2 -d~)
,
d 2_d.2 = 4F
a I " Gd
V
p= 65' 2 = 25 ' 10
5
, = 2,5 - -2
m mm
d j erf = (2 00 rnm) ? - 4' 320 O~O N = 186 ,85 nun I _~
802 m m 2
1I·8 0 mm 2
d , = 186 mm ausgeführt 732 .
b) Gewichtskraft ohn e Fuß und Ripp en :
F G < m g » Vpg = Sh pg
D erf = V:;r-
p + 4F
zul
d2 (Herleit ung in 7 18.)
d f erl = 445 ,5 mm
d f = 446 rnrn au sgeführ t
734.
FN 4F
a) p= T = 1I(D2 - d2 )
730. 4F 4F
a) d , erf = 1/
! 2
da - -
11 0
4F
d zul
( Herleitung in 729.) p= 11 [D2 _ (f.~n = 1ID' ( 1 -2.~' )
ä, erf = V 400 2 rn rn ? 4 · 1500 ~1 03 N = 360, 2 rnrn _ . ./ 4F _ /' - --;
4-'"
20'"'0"'
00"""N
""'---
11 · 65 mm 2
Derr- lJ (
11
1 ) -1 11. .( I __
1- 2,Sf Pzul
1 )_ .z,
2.82 2,5 mm?
d, = 360 mm ausgeführt; s = 20 nun D erf "" 108mm
b) Annahm e : Wegen der große n Belastung 108mm
D = 108mm , also d=~ = 38 ,6 rnm ;
(F = 1500 kN) kann die Gewichtskra ft verna ch -
lassigt werden . ausgefüh rt d = 38 mrn
FN F F 4F 4· 20000 N
P =T = a2 b) Odvorh =:4 = 11 (D2 -d2) 11 ( 108 2 - 38 2 ) mm'
731. 735 .
F F = 4080 mm '
Mit Wasserdru ck Pw = 8 ,5 bar = 8 ,5 ' 10 5 N/m 2 wird
S ][
OdVOrh =S = S][ - 4d , s ' s= 7 rnrn
die Druckk raft
2 = 48000 N - 13 3 ~
F = E:
4 d a Pw .' also die Flächenpressung °dvorh 4080rnm 2 - 4' 17mm -7 mm - ' mrn'
157
Festigkeitslehre
736. 4F
FN F F
P=T= z 'rrdm b = rr zdm ' O,15 d
d m =d+b=d+0 ,15d= d (1 + 0 ,15)= 1, I Sd
D
/ A "
=l/ ~+ dz =V
/4' 0 7 vn r h
. . .. ~
E, d
2
« d?
F F erf I' rrPzul tt Pzul
(0Pzvorh + 1)
p = rrz 'I, 15d 'O ,15d = O,I 725rrz d 2
D = 1 /I d ?
F 12000N erf V zul
Zerf= 2 N
O,l 725 rrd P zui 01 725 · rr . 70 2 mm 2 '1 5mm
- -2
Zerf= 3 ,01
1 ,
/ / 80 N 2
1 -P zul-
Uzvorh mm
D erf = d + 1 = 20 rnrn ' V - - - + 1
Z = 3 ausgefüh rt 20 2!...-
mm?
(die Erhö hu ng der Flächenp ressung wege n Z = 3 < 3 ,0 I D erf = 44 ,8rnrn
ist vertr et bar gering) D = 45 rnm ausgeflihrt
743.
Beanspruchung auf Abscheren F F 2F
Ta = -
S
=- - = -ttd
2 ~d 2
2; Hinw eis: S gef =2 . 4
1!.d2
738.
F min = TaBS = TaB nd s
d erf = 1 / __2 F =1 I/ 2 '1900N=4489
lI.T , mm
F Olm
. = 310~
mm? 'rr '30mm ' 2mm = 58 '4kN
r "' a zul f 1T. 60 m'~ 2
d = 4 ,5 rnm ausgeführt
739 .
z
F max adzu\Sst
s;:-- =
ad zUI;(-d ad zu\d
Ta = - s- = tt d s 4s 744.
N a) S gef = bs - ds = s(b -d)
adzul d 600 ~ '25 mm F
Smax = -4-- = N = 9,6 mm
4 · 390 m m 2 2 F
uzvorh = Sgef = 2s(b - d)
TaB
740 . 7 00 0N = 38 9 ~
° zvorh = 2 ' 1,5 mrn (lO - 4) rnm mm ?
F min = TaB S = TaB4 as
F F 4F
F mm --.!:'L · 4 . 20 mm . 6 rnrn = 204 kN
. = 425 rnrn? b)T a = S = m !!.d 2 = m rrd 2
4
m Schnittzahl (hier ist m = 2)
741.
rr 2 4F 4· 7000N N
a) F max = Ud zul S = ad zul 4" d " a vorh = m rrd 2 = 2 'rr ' 4 2 mm? = 278 ,5 mm 2
F F
b) Ta = S = rrds ; TaB = 0,85 R m 745 .
F max a) ~M(D) = 0 = - F Gr Kurbel + F zrKettenrad
Smax = 11_ ".J . A Ol: D
U V , O J H 'rn F =Fr.; r Kurbe! 1000 N . 160 mm = 35 56 N
z YK ette nrad 45 mm
smax = 424100 N N = 14 ,705rnm "" 15 mm
rr ' 30rnm ' 0, 85 · 360 mm Z Fz 3 556 N r, N
b) ° zvorh =S = 2 bs = 2 ·5 mm ' 0. 8 rnm = 444 m m2
r, r,
c) Pvorh = A---: = -2 d
pro] s
3556 N N
Pvorh = 2 . 3 ,5 mm . 0 ,8 mm = 635 rnm 2
Uzvorh i d z = ozvorh = ~ N
80 - 2 N
= 28 6 - - d) "avorh =m- rr-
F,
= 2 <n :»352
4 ' 3 55 6 N N
, mm 2 = 184, 8 -rnm?
-
_ _ _-r-'
Ta vorh = tt : 0 ,7 d 2 4 . 0 ,7 2,8 ' mrn ? -d 2
4
158
Festigkeitslehre
746 .
F rrtin = TaBSL ; S L = 69 1 mm ?
747.
U =- - - = - - -
F F F F
z Sgef, Zug ~ d? - d s 1S.d 2 -ds =ds
4
F, F F ( u z vorn soll gleich
P= - = -
Lageskizze Krafteckskizze Aproj ds P yorh sein ')
(gleichschenkliges Dr eieck)
!!.d2 -ds =ds
4
Sinus satz nach Krafteckskizze:
~ d 2 _2 ds = 0
F FN F Fa
sin (9 0° - ß) = sin Ci sin (9 0° - ß) = sin 8 d (~d - 2 s) = 0 ;
da d *,O ist, muß ~ d - 2 s=0 sein :
F =F sinCi = F sin 30° = 20 k.~ ' sin 30°
N 'Ir
sin (90° - ß) sin 75° sin 75° 4d =2s
FN = 10,353 kN d= 8 s = 8 · 10 nun = 25 46nun
'Ir 'Ir '
F =F sin 8 = F sin 75° =F= 20kN d = 25 mm ausgeführ t
a sin (90° - ß) sin 75°
Fa Fa Fa
a) Ta =S= lyb+2ly a ly (b+2a)
749. d
2
d,
Fa
I err =- -;:-"---::;---; 20000N = 100 ~ M(D)= 0=F2 -Fs ?:
' y T azul (b + 2 a)
N • mm
I mm2( 120+80) mm Fd 2 350mm
Fs = d;' = 20 kN · 4 50mm = 15,556 kN
FN Fa 20000 N N
b) Py orh = A = ab = 40 . 120nun2 = 4 ,17 mm2 T = r. =- - 4F,
:;------:;-2
a 3 '!J Cd; -d: ) 3 '1r (d; -d j )
F F
b) TaB = bl
T = -=
a Sgef 5 .5708 S2 F max
Rm =---sJ
sen = -\ / F =1/ !3000N =8 82 mm 4 10 ----!'I...2
5,57 08 Ta zul 5,5708 . 30 ..lL ' Rm Olm
I
mm2 berf = r S = - - N- ' 2 nun = 5,86 mm
aB 140 -
S = 10 mm ausgefüh rt, dami t mm2
11 =3 -l Omm =30mrn b = 6 nun ausgeführt
159
Festigkeitslehre
F F F
751.
m Schn ittzahl der Nietverbind un g b) Oz = 8 = b--s - -d-I-s = -6 -s-.t:s; (b = 6 seingesetzt)
F
a) Ta = - -A- n Anzahl der Niete F
mn 6 s2 - d l s = -u
i- d r 1:6
I
AI= Fläche des geschlagenen z
Nietes 2 ä, F
s - -s - -= O
6 6 uz
A F 30000 N - 107rnrn2
ler r = m n Tazul = 1 ' 2 '140 ~-
mm2
d , = 13 mm (A I = 133 mm") gewählt
n Anzahl der Niete
F = 15 rnrn + ' / ( 15 mm )2 23 000N
b) 0 / = -d~
n IS
d I Durchmesser des geschlagenen
Niet es
serr 12 - P
-
V + N
6 ' 120 mm2
S kleinste Blechd ickensurnrne in serf = 7 ,0 5 rnrn
einer Kra ftric htung
berr = 6 serr = 42,3 mm
o -~- 30000N =144~ gewähl t CJ 45 X 8
l vorh- n d t
s - 2 -13 rru-n ' 8 mm mm 2
F
F F c) O/vorh = /l d s (siehe 75 1.)
l
c) uZ = 8 =bs - d s
l
o = 23000 N = 95 8 ~
F _ /vorh 2 . 15 rnrn . 8 mm ' mm?
-
u~ + al s
b erf = zzul = 39,8 mm d) - ---.f..- - 23 000 N - 65 ~
TavOrh-mnA I - I ' 2 '17 7rnm2- rnm!
b = 40 rnrn ausgeführt F F
e) 0zvorh = b s - d S = s(b -d l) (siehe unter b)
l
23000N N
° zvorh = 8 mm(45 -15)mm = 9 5,8 rnrn2
(siehe 751 .)
755.
8 000N 2 F
A qerr = N = 200rnrn a) Tavorh = m/l A (siehe 75 1.)
I
1·1 · 40 rnm
- ?
40000 N = lOS ~
d l = 17 mm (A l = 22 7 mm") gewäh lt Tavorh = 2 '2'95mm2 mm?
F
b) o/vorh = -d~ (siehe 75 1.) b) o = ---f.- = 40000 N = 303 ~
n IS /vorhn d- s 2 ·l l rnrn ·6 mm mm?
F F 40000 N
8 000 N = SR R ~
Oh-orh=I'1 7 mm 'll rnrn - - " mm 2 c) ° zvorh =8 = s( b -d , ) = 6mm(60 -ll} nml
F F 0zvorh = 136 ~
c) Ta = 8 =2as mm!
F 8oo 0N 756.
aerf = - - -: - 12,5mm
2 STazui 2 '8 rnrn ' 40~2 F z max = 0zzul S = 0zz ul s l(b - d l)
mm
N
F zrnBX = 140 - 2 · 12 mm (50 - 2 1) mm = 48 nON
rnrn
753.
F a max = " a zul mnA, (siehe 751. )
F= Tazu l m nA I (siehe 75 1.)
N
F= 120 --1i.... . 2 · 1 ·227 mm? = 54 480 N "" 54 ' 5 kN F a max = 100 mm 2 ' 2 ·1 · 34 6mm 2 = 69 200 N
mm2
Fimax =(]/zulndl S I (siehe 75 1.)
754 . s. ist die kleinste Blechdick en surnrne in einer
F Kraftri chtung.
a) A 1err = m n Ta zul (siehe 75 1.) N
F',I-' x = 240 - -2 ' I ' 21 rnrn ·1 2 mm =60480N
A lerf = 23 000 NN = 143 )75 mm2
00- rnrn
1·2 ·80 - 2 Die drei Rechnungen zeigen Fz max < Fi max < Fa max ,
mm folglich darf F z max =48 no
N "" 48 ,7 kN nicht über-
gewählt d = 14 rnrn (d l = 15 rnrn, AI = 177 mm") schritte n werden .
160
Festigkeitslehre
757 . 759 .
F
80 000N
a)
a) Tavorh : m nA , : 2 ·4 · 227mm 2
r,
b) U
l vorh
: ~:
nd , SI
F
8 u OOO N
4 ' 17 mm : 8 mm
: 147~
mm? ;'~r
"
ß. W F,
~
Fz ~
c) u z : s,(b -2d,) Lageskizze Krafte ck skizze
b rf-
- _ F_ + 2d ,-
- 80 N000N + 34 mm
e u z zu] s, 120 - ' 8mm Sinussat z;
mm2
b erf: 117 ,3mm F2 FI
b : 120 mm ausgeführ t sin a = sin ß
c)naerf =
Ta zu,m
FA :
I IIO
~20000N
' 2 - 227 mm 2
=2 ,4 S2 erf = Uzzul V
F,
= 65 ~O N : 580 rum 2
mm2 140 mm2 ' 0 ,8
also n a = 3 Nie te gewäWt ...JL35 X 5 mit SJL = 2 . 32 8 mm? = 656 mm ''
F 120 000N : 315 _ F 3 _ 125 5 70 N _ 11 21 2
d) IIlerf= - -- N ' S 3 rf - - - - N - mm
ulzu,d 1s 280 mm2 · 17 mm· 8 mm e uzzul V 140 - -08
mm2 '
also 11, = 4 Niete gewählt ...JL 50 X 6 mit SJ L = 2 · 569 mrn? = 1138 rnm?
F 120000 N
e) u z vorh = s (b _4 d , ) 8mm(1 45- 4 '17) mm
N
u zvorh: 195 - -2 > U z zu, : 140 - 2
N c) n, -
erf -
Tazul m
F,
A -
I
_
N
9 192 4 N
120 mm2 - 2 · 133 mm"
- 29
- ,
mm mm
F 120000 N n,= 3 Niete d =1 2mm
t) TavOrh = m nA ,=2 ' 4 '227 m m2
_ F2 _ 65 000 N _ 1 85
N N n2 erf - A - N - -,
Tavorh = 66 mm 2 < Ta zul = 110 rum 2 T. zul m , 120 mm22 ' 95 rum 2
F 120000 N n2 = 3 Niete d = 10 mm
g) U/vorh : nd I S = 4 - J7 rum · 8 mm
F3 125570 N
N N nJ erf :::: A = N = 3,93
Ulvorh : 22 1 - -2 < al zul: 280-- Tazulm 2 120 '2 -133mm 2
mm2
mm mm 2
1/3 = 4 Niet e d = 12 rum
Hinweis:
zu d ) 4 Niete 17 0 würden eine größere Breite b
d o =~= 9 19 24 N = 295 ~
erfordern (N ietabstände nach DlN 9119). Einfacher ) Il vorh n 1d ,s 3 -13mm '8mm mm?
wäre es , die Niete je Seite zweireihig anzuordnen.
zu e) Die vorh andene Zugspannung ist größer als die
o = ~ = 65 000 N =246~
/2 vorh 112d ,S 3 'l1mm. 8mm mm?
zul ässige . Bei der unter d) vorgeschlage nen Au sführung
(zweireihige Nietung) ist der Loch abzu g geri nger und U = ~ = 1255 70N = 302~
/3 vorh n3dl s 4 ' 13mm ·8mm mm?
damit die vor handene Zugspan nung kleine r als die
zulässige . UI 3 vorh = Ul max
161
FestIgkeItslehre
Hinwe is: Für den Stahlhochbau und Kranbau sind - F res _ 283 000 N -2 I
die zulässigen Spannungen vorgeschrieben, z. B. der n.ert - A - N - ,
T.zulm , 140 - 2 ' 2 -49 I mm'
Lochleibungsdruck fiir Niete im Stahlhochbau nach mm
DlN 1050, Tafel b, alzul = 275 Nfmm 2 _ In diesem n = 3 Niete d = 24 mm
Fall müssten die Stäbe I und 3 je einen Niet mehr
nlerf -
-~-- N
283OO0N - 34
- ,
erhalten (n I = 4 und n3 = 5) . al zu1d, s 280 - '25 mm ' 12 mm
mm 2
II = 4 Niete d = 24 mm
Ausführung also mit II = 4 Nieten aus dem zulässigen
Lochleibungsdru ck .
760 .
S - ~ - 100 000 N _ 62 5 2
a) erf - a z zul - 1"Cl ---.!'L - mm
- - - mm 2
az l vom = rss N
ll.j mm 2
1l,= n. = 3 Niete d = 16 mm
F, 24 0000 N
a z2 vorh = SJ L - 2 d ls = 1970mm' - 2 ' 17 mm - 8 mm
N
az2 vorh = 141 mm 2
762 .
g) Zeichnerische Lösung ist a) Die Herleitu ng de r rech nerischen Beziehun gen wird
au sreiche nd _ im Leh rbeisp iel "N ietverbindung im Stahl b au"
Rechneri sche Lösun g mit gezeigt. Mit den dort verwendeten Bezeichn ungen
Hilfe des Kosinussatzes: erhält ma n hier :
F , = ----f!..- = 200 kN .80 mm = li4 kN
• 3 a+ '!. 3 -75 mm + 25 mm .
3
162
Festigkeitslehre
1 rf -- F, +2 - 133800N
a- N + 10 mm Wp =.!!.... (104 cm4- 84cm4 ) =115 9 3
e Tschw zul4 a 90 - ' - ' 4' S mm 16 JOem ' cm
mm 2
l en = 84,3 mm W = 115 ,9 ' 10 3 mm 3
p
1 = 85 mm ausgeführt
F2 767 .
d) Ta = mnS 2
a) W= b h
6
S = 'Ti ä? = '"- (2 0 mm )2 = 314 mm? (Schaftquersch nit t)
4 4 W = 160mm ' (40mm)2 =42 7 .J03 mm3
Fz 102500 N 6 '
n a en = -r- - - S = N = 2,3 3
"a zul m 70 - -2 · 2 · 3 14 rnm? h)
- J
W
_.
= h6
F mm
2
U/ = -nd-s W = (8 0mm)3 = 85 3 . J03 mm 3
6 '
_~_ 102 S00 N -<1
b h 2 40 mm ' (1 60 mm) 2 • •
nlerf - u/ zuld s - 1 60 ~ ' 20 mm ' 8 mm - . c) W= 6 6 ' = 170 ,7' IO' mm '
rnrn?
2
ausgeführt n = 4 Schr aub en M 20 d) W = b h = 20mm ' (320 mm )2 = 3 41 3 ' 103mm 3
66 '
764 . e) W = BH;~bh3
F SOOOON N
a) Uzvorh = bs = 100mm -12mm = 41 ,7 mm 2
80 mm ' ( I JOmm)3 - 48 mm -(50 mm )3
F F SOOOON
b} " schw = S-- = a~(T - 4 a) 6 mm ' (SOO- 4 ' 6) mm
W= 6 . 110 mm
sc hw
N W = 152,2 ' 10 3 mm 3
" scbw = 17,5 mm 2
f" W = ~ mm ' (320 mm )3- 80 mm ' ( 280 mm)2
765 . ) 6 ·320 mm
F F 4F
Ta =S = !C d2 = - d 2 ; IJ,/ = F d . ( Kr äftepaar)
4 2 1T 2
4~ 768.
d. 4M
r, = --2 = - 2- BH 3 + bh 3
n d; 1fd 2 d i a)Ix = 12
163
Festigkeitslehre
6mm4
b) W = Ix = 92,4 '10 = 770-loJ 3 772.
x H 120rnm rnm
"2 a) I'©J,= ~ (D4 - d 4 )
Hinweis : Um die großen Zahlenwerte zu vermeiden ,
kann man in cm rechnen : = ~[(loomm)"-(80mm)"]=289811 7rnm4
8 cm -(24 cm)3 + 10 cm' (3 cm)3
12
i .!!-
I =
12
(H 3 - h3 )
I:
I =9 24 '103cm4=924'103'104rnm4
= 92,4 ' 106 rnm4 (~ie oben) = 101~ [(400rnm)3 - (100 rnm)3] = 52500 000rnm 4
769.
BH 3 + bh 3
a) Ix = 12
A © = ~ (D 2 - d 2 ) = ~ [(1oornm)2 - (Bümm)"] = 2827mm 2
30mm . (50mm)3 + 50mm . (lOmm)3
Ix = 12 [2 = 250 2 mm? = 62 500 mm"
Ix = 31,7 ' 104 rnm4 Ix = [52500000 + 2 (2 898117 + 2827'62500») mm"
3 3
Ix = 4 ,1 ' 108rnm4
BH -bh
Iy = 12 b)W = Ix =4,1 ·\08 mm4= I 37.\06 3
x h 300mm ' mm
50mm . (80mm)3-40mm '(50mrn)3 "2
Iy = 12
4mm 4
773.
Iy = 171,7 '10
114 h4
a) I x =T2 - 12
b) Wx = ~ = 31 ,72~I::m4 = 12,7 · 103 mrn3
"2 = (80 rnm)4 _ (60rnm)4 = 233 ' 104 4
t, 12 12 rnm
Wy = ~ 171 ,;~~mm4 =42 ,9 '10 3mm 3
Ix
"2 b) Wx = e ; e Randfas erabstand
770.
Jz4 11
a) t; = I y =/0 - 10= 12 - 64 d 4
(60 mm)4 11 4 4 4_
Ix = - -12-- - 64 '(50mm) = 77,3 ' 10 mm - / y
4 4 e =H sino
b) W =W = Ix = 77 ,3 ' 10 mm =258 '103 3
x y !!. 30mm ' mm
2
771.
BH 3 + bh 3
a) Ix = 12 774.
_ 5mm '(40mm)3 +25mm '(5mm)3 -26'3 ' 4 4
Ix - 12 - , 9 10 mm
b) t; = I x I + A 1 ti + I x2 + A, li
I y l =b12
h3 = 80 mm ' 503mm3=833 ' 104
12 ' mm
4
776.
3 40 - ~ 43
= -bh =
3
I mm • . mm = 13 1 -104 4
a) I x = / 0 - / 0
y2 12 12 ' mm - /
0
3 3
10 = 30 mm ' 60 mm = 54 -104mm4
s, 12
A, I
A o = !d'=
8 !8 ' 30'mm' =3534mm'
'
e =4r =4'15mm = 6366mm
A . = ( 50 -12)mm' = 600mm' 1 3 1T 3 1T '
A , = (88 -5) mm ? = 440mm 2 1= 30 mm + el = 36,366 mm ; I ' = 0,132 2 ' 104mm'
A =AJ +A, = 1040 mm' I y = [19 ° 8 - 2 (0,5 508 + 46,7195) - 54] -1Q4 mm 4
)'1 =6 mm ; )',= 56 mm I y = 859 ,5 -104mm4
A ,)'I+ A ,)', (60 0 '6 + 440 '56) rnm3 b) W = I x = 3255 -1 0 mm
3 4
= 93 _ jQ3 mm3
el = A = 1040mm' = 27,15mm x ex 35 mm
165
FestigkeItslehre
777 . 3
b) I xI -- 450
--12.- 60- mm4 -- 8 1 . l Os mm 4
3
I = 35 . 50 mm" = 364 583 mm"
x2 12
35 . 40 3
- - mrn" = 186667 mm"
I x3 = - 12
120 · 40 J 4
I
x4 = - - 12 - mm = 64 ' 104 mm4
Il y= e ' - Y I= 8 8 m m
a) A e, = A 1y , +A 2Y2 + A JY 3 =
12y e, - Y2 33 mm =
A, = (200 ' 60) mm? = 12 000 rnrn? 13y = e' - Y J = - 362 mm
A 2 = ( 100 ' 20) rnm? = 2 000 mm? 14y =el-Y4 =-402mm
A J =(20 '320) mm 2 =6 400 mm 2
A = 20400mm 2
i
I x =/x' + A,/fy + / x2 +A 2l y +/x3 + A J/ j y
+ I x4 + A , ISy
Yl = 30 mm
Ix = 11,794 ' 108 mnr'
Y 2 =70 mm
YJ = 240 mm x
c)W x J = e/ l =9995
)
' 10 6 mm J
12 000 . 30 ,+ 2000 . 70 + 6400 . 24 0
e, 20 400 mm
e, = 99,8 mm
e2 = 40 0 mm - e, = 300,2 mrn
779 .
J
b) I 4 = 36 . l Os
X, = 200 12
. 60
mm mm
4
3
I = 100 . 20 rnrn" = 66 667 mrn"
x2 12
20 · 32 0 J
I x3 = - -12- - mm" = 54 6 13 333 mrn"
IIY = e, - y , = 69 ,8 mm
12 y = e ' - Y 2= 29 ,8 m m
13y = e, - Y 3 = -140,2 mm
/i
I x =/ x ' + A , l fy +/x2 +A 2 y + / x3 +A J/jy 1
I x = 2,44 . J08 mm4 a) Ae, = A , x , +A 2X2 +AJxJ
A, = A J = (80 ' 20) mm? = 1600mm 2
A 2 = (20 ' 120) mm? = 2400 mm?
A = 5600 mm?
X, = XJ = 40 mm
x 2 =JO mm
_ 2( 1600 ' 40) + 2400 . 10
778. e, - 5600 mm
a) A e, = A ,Y, +A 2Y2 + A JY 3 + A 4Y 4 e, = 27, 14 mm
A, = (450 . 60) mm" = 27 000 mm? e 2 = (80 -e ,) mm = 52 ,86 mm
A 2 = (35 . 50) mm 2 = 1750 mm?
A J = (35 . 40 ) mm? = 1400 mm? 80 . 2 0~ 4 4
b) lx i =/x3 = - 1-2- mm = 53 333 mm
A 4 = (12 0 ' 40) rnm" = 4800 mm?
3
A = 34 950 mm? I
x2
= 20 . 120
12 mm
, = 28 8 .
,
io- mm 4
y, = 30 m m
Y2 = 85 mm II Y =/ 3y =70 mm
Y3 = 48 0mm 12y = 0 mm
y, =520mm
78 1.
0, -
a) A e l =A'Y I +A , Y 2 A e , =A 1Y I +2 ' A 2Y 2 + A 3Y 3
A , = (40 ' 10) mm ? = 400 mm ? A l = (350 ' 200) mm? = 70 000 mm?
A , = ( 10 . 80) mm ? = 800 rnm ? A 2 = (80 ' 200) mrn? = 16000 rnm?
A = 1200 rnrn? n
A 3 = :2 (175' - 95') mm ? = 33929 mrn ?
YI =5 rnrn
Y, =40rnrn A =A I +2A 2+A 3= 135929 rnrn'
_ 400 ·5 + 800· 40 - 28 ~3 3 3
el - 1200 rnrn- ,.> rnrn 2 (D - d ) . D =2 R =35 0 rnrn d=2r = 190rn rn
Y o = 3rr(D' - d' ) , ,
e2 = (80 - el) rnrn = 51,67 rnrn Y , = 100 rnrn
' A e', =A,Xl +A'X 2 )' , = 300 rnrn
X l =30rnrn )' 3 = 400 rnrn +Y o = 488,46 rnrn
X2 = 5 rnrn _ 70 000 ·100 + 2(1 6 000 · 300 ) + 33929 · 488 ,46
, _ 400 . 30 + 800 . 5 - 13 33 e, - 135 929 rnrn
e, - 1200 rnrn - , rnrn
e l = 244 rnrn
e; = (50 - e'd rnrn = 36 ,67 rnrn e, = 575 rnrn - e I = 33 1 rnrn
, 350
_ 10 . 80 3 4 _ 4 el = 2 rnrn = 175 rnrn
b) Ix: - ~ rnrn -4 266 67 rnrn
3
_ 40 · 103 4 _ 4
I xI = 350 .12
200 4 = 23 3 . 107 4
I X2 - - -1 2- m rn - 3333 .3 rnrn rnrn , rnrn
80 · 200 3
/I l' = e , - Y I = 23 ,33 rnrn 1x 2 = ~ mm" = 53 ,3 ' 10 6 rnrn 4
/ 2 l' =e, - y, = 11,67 rnrn
I x 3 = 0 ,1098(R 4 - r 4 ) - 0 ,283 R 'r 2 RR - r
i , = lxi + A I/fy + I x2 + A 2 /i
l'
+r
Ix = 75,7 . 104 rnrn4 (na ch Formelsamml ung , T abelle 4 .13)
80· 103 I x3 = 70 861 246 rnm"
I y I = -12-- mm " = 666 7 rnm"
I ly = e l -Y I = 144 rnrn
10 · 40 3 12 y =e, - )' 2 = -56 rnrn
I = - -- mm" = 53 333 mrn"
l' 2 12 13y =e , - y , = - 244 ,46 rnrn
167
Festigkeitslehre
I x =/ x 1 + A, lly +2 (1x2 +A, 11y) + / x3 + A 3ljy )' 1 = 25 rnm; )' , = 75 nun ; )' 3 = )'4 = 225 rnrn
I x = 39,9 . 108 mrn" 2 (D 3 - d 3)
)' 0 = \ (' 2) nach Formelsammlung Tabelle 4.13
3 3tr D d r
I yl = 200 12
' 350 mm4 = 71 ,46 ' 10 ' nun 4 3
_ 2 (200 - 100 3) nun - 4 rnrn
)'0 - 3 tr(200' - 100' ) - 9 ,5
_ 200 . 80 3 4_ 06 4
I Y2 - - -
12- - mrn -1 7,1 ' I rnm )'S = 399,5 rnm
R4 _ , 4 1754 - 954 x, = 50 rnm; x , = 225 mm; = 275 mm;
I Y3 = n - -8- = tt X3
8 mrn"
X4 = 425 mm; Xs = 350 rnrn
168
Festigkeitslehre
t,
e) Wx l = e;- = 5,9534 ' 10 6 mm"
IX
Wx 2 = e; = 4.31 11 ' 10 6 rnrn3
t,
WYI = -. = 3 ,812 ' 10 6 mm?
e.
I
WY2 =
e2
-+
= 6,45 99 ' 106 mrrr'
783 .
a) Ae. =A. y , +A , y , +A 3Y 3
A , =(90 ' 140) mm ' = 12 600 mm'
A 2 =(30 ' 400) mm 2 = 12 OOOmm'
A J = (400 ' 60) mm? = 24 000 nun '
A = 48600 mm 2
)', = 70mrn
Y, = 340 rnrn
a) Ae, =AIy, +A 2y, +A 3Y 3 Y 3 = 570 mm
.1 1 = (25 ' 29)mrn' = 725 mm? e - 12 600 . 70 + 12 000 . 340 + 24 000 . 570
.1 2 = (10' 61) mm? = 610 mm? ,- 48600 mrn
A 3 = (100 ' I O) mrn' = 1000 rnm? e l = 383 ,6 rnrn
A = 2335 mm? e, = (600 - ed mrn = 216 ,4 rnm
Y I = 14,5 rnrn x ,= x 2 = 115rnrn
Y, = 59 ,S rnrn X3 = 200 rnrn
Y3 = 95 rnm , 12 600 . 115 + 12000 . 115 + 24 000 · 200
725 · 14, 5 + 6 10 · 59 ,S + 1000 · 95 e, = 48 600 mm
e. = 2335 mm e; = 156 .9 7 rnrn
e, = 60 ,73 mrn; e, = (100 - 60,73) rnrn = 39.27 rnrn e; = (600 - e',) mm =443 ,03 mrn
25 . 29 3 _ 90 . 140 3 4_ - 6 4
b) Ix , = - 1-2- mm" = 50 8 10 rnm" b} Ix. - - -1-2- mrn - 20., 8 ' 10 mm
3
10 · 613
I x2 = ~ rnm" = 189 151 mrn" 12
x
=-30 -
· 4 00
12
- mrn" = 16 '10 7 mm4
400· 60 3
100 · 103 1 = - - - mm" = 72 ' 10 5 rnrn4
I x3 = ~ mrn" = 833 3 mm" x3 12
169
Festigkeitslehre
e,
+ 1, 4 + / /4 11y - (! x S + Il sl l y )
W 2 = Ix = 10 554 529 mrn3 = ]o6 .]o6 rnrn3
x e2 '
1, = 19. 94 5 ·IO Hmm 4
I
WY I = -+
J
e,
= 2 656 559 rnrrr' = 2,6 6 . 106 mm'' c) W,J = ---.1L = 4928342 mm = 4,93 · 10 " mm
eJ
1 1
1
= -+ = I 7 15 838 mrn" = 1,72 . ]0 6 mrrr'
I
WY2 W'2 = ~= 8 8 52 641 mm ' = 8,85 ' 10" mm 3
e2 e2
786.
A,
785.
· - x- · - -- x ~
A,
-'-- - - -
a) A e , =A, y , + A 2Y2
A, = (400 ' 20) mrn? = 8000 mm?
A 2 = (20 ' 500) mm? = 10000 mm?
A = 18 000 mrn?
a) A e , =Al y, + A 2Y2 +A 3Y 3 +A, y, -As y s
A, = (220 ' 30) mm? = 6600 mrn? Y , = 10mm
A 2 = (35 ' 100) mm ? = 3500 mm ? Y2 = 270 rnrn
A 3 = (35 . 80) mm ? = 2800 m m ? _ 8000 . 10 + 10 000 . 270 - 154 4
A , = 220 2 mm? = 48 400 mrn? e, - 18000 mm - , mm
d 2 71 140 2 71 e2 = 520 mm - e, = 365,6 mm
A s = 4 = -4- m m2 = 15 394 mm?
II Y= e, -
Y , = 389,7 rnrn i,
e) Wx = -el = 3 2966 . 10 6 mrrr'
12Y = e , - Y2 = 324 ,7 rnrn l
13Y = e , - Y 3 = 34 ,7 rnrn i;
Wy = -e2 = I '3922 . 106 mrn'
14y =ls y =e' - Y4 =-1 15,3 rnrn
170
Festigkeitslehre
25 . 35 3
60 · 503 I x 2 = I x 4 = ~ mrn" = 89 323 mm"
b) l XI = - 1-2- mm" = 625 000 rnm"
35 - 180 3
25 . 203 ~ - mm" = 17 010 000 mm"
I xs = I x6 = ---p-
I x 2 = ~ mm" = 16667 mrn"
270 -353
25 . 50 3 I x7 '" 12 mrn" '" 964 688 rnm"
I x3 = - 1-2- mrn" '" 260 41 7 mm"
60 . 35 3
_ 280 . 40 3 4 3
I x 8 = - 1-2- rnm" = 214 375 mm "
I x4 - 12 11l1ll = 1493 ' 10
I .. 2 . 3 , 4 = (e 1 - Y 1) rnrn '" 116 ,5 rnrn
JIy = e l -Y I = 368 ,34 rnrn
15 • 6 = (ei -Y s) rnm = 9 rnrn
J2y = e l - )", '" 333 ,34 rnrn
J7 , 8 =(e l - Y 7) rnrn =- 98,5 rnrn
J3y = e l - Y3 = - 61 ,66 mm
J4y = e , - Y4 = - 106,66 rnrn I =21,+ 2(A,/l} -2I2 - 2 (A 2J;)+21S
+ 2 (AsJl) + 17 + A 7 J? - I, --A, li
t, = / xi +AIJ ;y +Ix2 +A 2li y + / x3
I N' = 178 893 331 mrn" '" 1.79 ' IO' mrn"
+ A3 J~y +/x4 +A 4JJy
I x = 5,97 ' 10' mm" J1, 2. 3. 4 =Y I,2, 3. 4 = 17,5 rnrn
JS• 6 =Ys.6 = 125 rnrn
J7 • 8 = Y7 . 8 '" 232 rnrn
I N2 =63 1 103131 mm" = 6 ,3 - 1O' rnrn4
IN I 1 79 '10'
c) JII ,N I '" - el '" ' 134 rnrrr' = I ,34 . 106 rnrn3
IN 1 1 79 · 10'
JIIN, I ' '" -
e, =-,--
116 - - mrn? = 154
, r 'n
6
10r n3
IN2
JIIN 2 '" 250 mrrr' = 2,52 - 10 6 mm?
171
FestigkeItslehre
5 . 255 3
b) l xi = I x2 = - - 12- mrn" = 6 908 906 rnm"
74 · 53
I x3 = I x' = - 12- mm" = 770 ,8 rnm"
a) Ael = A IY I +A 2y, + A 3 Y 3 160· 53
A I = (100 ' 40) mrn? = 4000 mm? I x5 2 - rnrn" = 1666,6 mm"
= - 1-
A 2 = (30 ' 160) mrn? = 4800 mm?
A 3 = (100 ' 50) mm? = 5000 mm? I. y=I2y =(e . - Yd =51 ,9mm
A = 13 800 mm? 13Y = 14y = (ei - )' 3) = -78,1 mm
ISY =(el -y s )= - 93 ,1 mm
Yj=20mm ; y, =120mm ; Y 3 =225mm
e l = 129,1 mm; e, = 120,9 mm
In 3I
I x = 2I x 1 + 2A y + 2Ix 3 + 2A jy + I xs
+ A sl gy
100 .40 3 I x = 32 ]37 525 mm " = 32 ,14 . 10 6 rnm"
b)Ix l = ~ mm4 = 5 3,3 ' 104 mm'
30 · 160 3
1 = - - - mm" = 10 24 . 106 mm"
x2 12 '
100 · 50 3
I x3 = - -1-2 - mm" = 10 ,42 . 105 mrn"
I. y = (86 - 3) mm =83 mm
12y = 13y = (86 -18,5) mm = 67 ,5 mm
a) Ael =A IYI + A , y , + A 3Y3 + A' )'4 + A s)' s I., = 15 , = (64 ,5/ 2) mm = 32 ,25 mm
AI = A , =(5 ' 255)mm' = 1275 mm?
A 3 =A, = (74 ' 5) mm? =370 mm? I~ = I x • +AI/;y +2Ix2 +2(A, li y) +2Ix4
A s = (160 ' 5) mm" = 800 mm? + 2(A4I~y)
A = 4090 mm' Ix = 2 ' I~ = 10 338 283 mrn" = 10,3 . 106mm4
YI =Y , = 127,5 mm c) e = 86 m m
)' 3 =Y , = 257 ,5 mrn
i,
)'5 = 272 ,5 mm Wx '":: 120213 mrrr' = 120,2 ' 10 3 mm3
172
Festigkeitslehre
_ Iy _ Iy _ 3 3
Tl'V I - e""-;-;-
# l1"' 't
0 - -5 4 ,.,)
~ - 54 ,6 ' 10 rnrn
Iy
Tl'Y2 = ---. = 53 ,3 . 10 3 mrrr'
e,
a) Ae, = A 'Yl + A , y , + A 3Y3
A I = (70 . 30) mm" = 2100 mm "
g
793 .
A 2 = (10 ' 150) mm ? = 1500 mm!
A 3 = (50 ' 20) mm ? = 1000 mm ?
A =4600 mm? e' i
)' , = 15m ('x .
10 · 150 3 794 .
I X2 = - -12-- mm" = 28 ,13 . 10' rnrn"
_ . 12 mrn · 576 3 mm 3 _ 4 4
a) Ix Sleg - 2 12 - 38 22 1, 10 mrn
50 · 20 3
I x3 = - 1-2 - mm" = 33 ,3 . 10 3 mm"
4 00 mm ' 123rnrn3 )
I x G urt = 2 · ( 12 +400 '12rnrn" 294 'rnm '
IIY = e l - y , = 67 ,4 rnrn
12Y = e , -y , = -22 ,6 rnrn I x G u rt = 2 ' (5,76 ' 104 mm 4 + 41489 ' 10 4 mm 4)
13Y = el - Y 3 = -107,6 rnrn I x G u rt = 82990 ' 10 4 rnm 4
t, 5y
=1' 1 +A, lr y + 1'2 + A , li y + I x3 +A 31 I xL = 4 ' (87,5 '10 4 mrn" + 151Ornrn ' · 264 ,6 ' rnrn/)
I x = 24 ,9 . 10 6 rnm" Aus der Fo rmelsammlung.
30 . 70 3 I x = 87 ,5 ' 104 mrn" sow ie
I YI = ~ rnm" = 85 ,75 ' 10 4 mm" A = 1510 mm ! und e = 23 ,4 mm .
Mit e = 23 ,4 rnm wird da nn
150' 103
1 , = - - - rnrn4 = 1 25 · 104 rnrn4 1= (300 - 12 - 23 ,4) rnrn = 264,6 rnrn.
y 12 '
20 · 50 3 I x L = 4 (87 ,5 ' 104 + 10 572 · 104 ) rnrn"
- - mrn" = -70 ,83 · 104 rnrn4
1y 3 = - 12
I XL =42638 ' 104 mrn"
173
Festigkeitslehre
798 .
Ix = 2IxU26 0 + 2(IYU180 + A/~) a) t, =I o +4 (lxL +A L/[)+2 (I",+ A", @
Iy = (130 - 70 + 19 ,2) nun = 79, 2 JIlJll - 4 (I D +A o I~)
I x = [2 . 4820· 10 4 + 2 (114 ' 10 4 + 2800 · 79 ,2 2)] mm" Stegblech :
I x = 1,3381 . 10 8 mm" 15 ' 570 3
I = -1-2-mm4 =2 ,3149 '108mm4
Iy =2IXUJ80 + 2 (ly U 260 +Ali) Winkelprofil 120 X 13 :
l« = (90 + 23 ,6) mm = 113 ,6 mm
I y = [2 . 1350 . 104 + 2(3 I 7 . 104 + 4830· 113 ,6 2)] rnm" I xL + A L/l = (394 . 10 4 + 297 0 . 250 ,62) mrn"
I y = 1 ,58 . 10 8 mm" = 1,904 6 . 10 8 rnm"
Gurtpla tt e :
t, 3
b) Wx = 130 mm = 1030 ' 10 mm? 350 , 15 3 )
I CJ+ ACJ/ ~ = ( - -1-2 - + 35 0 ' 15· 292 ,5 2 rnm"
I
IV = - -y - = 878 · 10 3 mrrr' = 4 ,492 7 . J08 mm"
y 180 mm
Bohrung :
796. 10 + A O I~ = (25 ~~83 +25 · 28 . 286 2)m m4
a)
= 0 ,5725 90 29 . 10 8 mm"
I x = 16 ,628 ' lOS mm"
I y = 10 + 4 ( yL + A L/l) + 2IO - 4 (ICJ + ACJI~ )
Stegblech .
570 · 15 3
+ 2Ixu260
I x = I y IPE22 0 ID= ~ mm4 = 160 31 2 ,5mm 4
Ix = (205 . 10 4 + 2 . 4820 · 104) mm"
Winkelp rofil 120 X 13 :
I x = 984 5 . 10 4 mm"
I y L + ALll = (39 4 ' 10 4 + 2970 · 4 1,9 2) mm"
I) = I xp E22 0 + 2 (lyU 260 +AID = 9 ,1542 ' 10 6 nun"
Ix = 110 mm + e l = (1 10 + 23 ,6)mm = 133,6mm
Gurtplatte :
I y = [2770 ' 10 4 + 2(317 · J0 4 +4830 , 133 ,6 2 )]mm 4
15 ' 350 3
I y = 20 646 · 10 4 mm" 10 = 1 2 mm" = 53 ,593750 ' 10 6 mrn4
174
Festigkeitslehre
Bohrung : ( 3
10 + AD/~= 28 ;;5 + 28 · 25 . 87 ,5' mrn"
) 802.
a) I x = 2(I", + A",/';) + 2Ixu
= 2.350833 . 106 mm" 103
l y = 1,3456 ' 106 ilun4 t; = [ 2 (200 '2
1
+ 200 ' 10 ' 105' ) + 2 ' 19 10 ' 104 ) mm"
r;
b) IVx = 300 mm = 5,5427 . 10 6 mrrr'
4
I x = 8233 ' 10 mm"
I. 3
t: b) IVx = 110 mm = 748 ,48 ' 10 mrrr'
W = - - '- = 7689 1 ' \03 mrrr'
y 175mm '
_M - _- 66,8 N'I
mm'
bm
e) 0 b m ax - - ax
-W
799 . X
b) I x 2 = 2 (ID + A D I ~)
133
I X2 = 2 (280 '2 + 280 , 13 . 193 .5' ) mrn " y
1
,IX2 = 2,72 68 ' 10" mrn" 803' x,nl' 1' x
3 , !
e) I = 10 ' 3 74 = 0 43594687 ' 10" mm" e, I ey
x3 12 '
Gegeben : U 200 mit
d) I x = I x 1 + I x 2 + I x 3
I xu = 19 1Oem 4 ; e}, = 2,0 1 em ; A = 32.2 cm?
I x = 5,1702 ' 10" mm4 i }.u = 148 cm"
e) IVx = 2585,1 ' 10 3 mm 3 I = 2 1X u = 3820 cm"
800. I yx -_ 2 r yu + (
'2I + ey) ' A ]
Ll
a) t; = 2Ixu + 2(ID + A D /~ ) - 4 (I [] + A[] /a) I y = 1,2Ix
l XV I, I, r
2 LI yu+ (1.2+ ey)2"_
AJ - 1._") I x
l xv = 6280 ' 104 mrn"
I
xI 12
3
= ('300' 13 + 300 · 13 ' 146 5;) rnrn"
'
I
( - + I'
)2 O,6 I x - IyU
=
0 6 '3820 em' - 148em4
'--=--=.::....:.:"'------:;-'----'--'='--
..::.L;
'
2 y A 32 ,2 em 2
l XI = 8375,77 . 10' rnm" = 66 .58em 2 =B
I x2 -u- 3
= ( 23 . 28 + 23 · 28 . 139' ) mrn" /2
4
I
+ 2'2 ey + e;' =B I ' 4
4 4
I x 2 = 1248 ,4799 ' 10 mm
I x = 2I xu t 2I x I - 4 I x 2
f + 4 ey 1+ 4 1';' - 4 B = 0
I x = 2,4318 ' 10"mm' 11/ 2 = - 2 ey ± ,JfC - y7)2
(2:""e :;--
- -4""'(e
C' ;.- -- B
=)
11/ 2 = - 4,0 2 em ± 14 ,8 em
b) IV = _ I_x_ = 1 5894 , 10 6 mm3
X 153mm ' l erl= 10,78 em = 107,8 mm (Probe erfor derlich!)
41 2 '100 %
c) p V = 21 2I = 17 %
xU + xt 804 .
a) A I' = A lY I t A uYu
80 1.
AIYI tA u Yu
a) I x = 2 Uo + A DI~) t 2 I xu I e=
AI +A v
t, = [2 e 501~1 03 +1 50 ·10 · 55') + 2 · 206 ' 10 ) mrn"4
1030 · 50 + 7 12 · 113,7
1' = 1030+ 712 mm
Ix = 1322 . 104 rnm"
I' = 76,036 mm
175
Festigkeitslehre
d) Wx l = Ix 3 3
e =462
' ' 10 mm 808. ,
W = X
I
= 56 6 . 103 mm '
Ix = IpE t 2 [ bl~ + b 0 ( ~ + ~) J=Wx (~ t 0)
x2 (138 - 76 ,036) mm '
b03 b o (h
I PE + 6 -t- <)' • . I h .•\
I +2 = Wx \ "2 T lJ)
= 15,4 ' 10 3 mrn'
0
Wy = - -y -
27, 5 mrn
b [ ~ + %(h t 0)']= W(~+ 0) x -IPE
805 .
a) Ix = 4(IxL + A Ll') WxC~t o) -IpE Wx = 4 · 103cm '
b= h = 36 cm; 0 = 2,5 cm
t; =4(1 77 '10 4 + 1920 · (200 -28,2)'] mrn"
;: +% Ch to )' I pE = 16 27 0 cm4
Ix = 23 376 . 104 rnm"
I 400 0 crrr'{ l 8 + 2,5) cm - 16 270 crn" _ 354
3
b) Wx = 200 ':nrn = 1169 . 10 rnm" b = 2,6 crrr' + 1,25 cm . 38 ,5' cm'
- , cm
b = 354 mm (Prob e erforderlich !)
806. Probe:
Mit der ermittelten Gurtbreite b = 354 mm wird:
I x = 2 I xu + 2 [ 22 cm ~~3 3 cm' + Ac:J' 9 ,65' crn' ]
b0 + bO (h
t, =I pE + 2 [12
3
"2 t "2 o)'J
• . . •/ .0. _ 1,3cm ' 223 cm'
Iy= 2LIyuTAU~2TelrJ+2 ' 12
i, = [16270 ' 10 4 t 2 (3 54 '1~53 t 354 · 25 ' 192, 5' ) ] rnm"
Ix = 2 · 1350cm4 + 2[4,028 cm" + 28,6 cm ' · 9,65' cm"]
Ix = 8035 cm" t, =8 ,1952 ' 10 mm 8 4
176
Festigkeitslehre
d erf = 3R,5 m m
d = 38 mm ausgeflihrt
e)
812. St rahl ensatz :
2 -1 80° -Ttzu"
d = - - -;;--- MT MT
tt '" <p° · e
=W =
erf
Tt.
p
rr
_. _
n 4 -- d4
-
2 '180° - 80 ~2 - 15 ' 103 mm 16 D
3
d erf = mm = 286 ,5 mm 249 , 1- 10 Nm m N
11' 6° -80 000 ---.!'L2 Tt . = tt (454 _ 384) mm 4 = 28 ,3 mm 2
mm
16 - 45 mm
b) P=Mw =M21fn
d N 38 mm N
_ _.
M=MT=T,Wp=T']6d
__ 11 .•
J T, j = T,. 75 = 28 ,3 mm ' . 45 mm = 23 ,9 mm '
_ 1f 3
Pmax-T'zul16d ·2 11 n
814 .
P m• x = '8 .
.".2
Ttzul
_
di n
\f 1 = 9550 P
1 n=9 c c n JJ u ·
10
1460
/C' Al '- , _ - TU
N n l = U J ,' '''t J l 'U Il - .H ·JT l
Z2
P = ~- 80 ~2 ·286 5 3mm3 . 1460 .1. M 2 =M 1 i1); i=Z;
ImX 8 mm ' 60 S
116
""T....... ....... M, = 6 5,4 1 Nm' 29 ' 0,98 = 256,4 1 Nm =Mn
Pm • x = 56 477 -106 " ' ~'" = 56477 -10 3W = 56477 kW
813,
d
1 erf
- V Mn
- V 0 ,2 Tt zul -
_ 3\/ 650,421 .' 3010 ~
.
3
Nmm - 22 2
- , nun
, mm 2
a) },[ = JlJT = 9550 . 11P
12
M= 9550 - 460 Nm = 249 ,1 Nm =MT
d 2 erf = 1 0 ,2Mn
3
/
Tt zul
= V • 02 ,30--
3
256 ,4 1 - 10 :nun = 35 m m
. mm2
. • •. MT einfa cher nach Aufgabe 8 11:
D)Wperf= - -
" t eut 3_ 3jTl6
3 d2erf=dlerf{/i= 22,2mm'l29=3 5mm
Wper! = 24 9, 1'1 0N Nm m = 8 303 mm 3
30 mm 2 d 1= 23 mm , d 2 = 35 nun ausgeführt
177
Festigkeitslehre
815.
a) d er f
-V
- 02
MT
, Tlzul
-
- V 3
410 - 10 Nrnm
02-500--
N
818.
7
a) Wperf = MT = 4 ,9 - 10 Nmrn = 1,5313 - 106rnm3
Tlzul 32 ~
, mm? mm?
d erf = 16 mm (ausgeführt)
b)MT =F - 21 d= V D4 - -16
11' Wp erfD = 250 ,9 mm
= M T =410 -103Nmm=820
I 2F d = 250 mrn ausgeführt
2 - 250 N rnrn
b) Für den gewählten Durchmesser muss wegen
1'11, 180° d = (250 'I' 250 ,9) mm das Flächenmoment
c) ~= cr --11-
berechnet werden:
Diese Gleichung darf nur deshalb benutzt werden, rr (D4 - d 4) = 32
11 ( 4
weil d erf = 16 mm exakt ausgeführt werden soll; I p = 32 280 - 250 4) mrn4
im anderen Fall wäre Tl nicht mehr gleich Tl zul - I p = 2,1994 - 108 rnm"
Dann wird mit dem neu zu berechnenden
lp = 11d 4/32 weiter gerechnet , also Damit kann der Verdrehwinkel <p je 1000 mrn
Länge berechnet werden :
~=MTI-1800 /lpG11 _
MTI 180° 4 ,9 '10 7Nmrn ' 1000 mm ' 180°
Im vorliegenden Fall ergibt sich : ~=- . --=
I G 11 N
p 2,1994 -108mm 4 - 80000 - - . 1f
500 ~ . 550 mm 1800 mm?
~ = mm = 24 6°
80000 -.1L2 • 8 mm 11 '
mm
3 78493Nmm ..
d erf = N = 25 mm (ausgeführt)
02
, · 2 5 -
mm?
~ =
25
mm N
N
-2 - 1000 mm
- - 11- = 1,43
180° 0
dj - V
da 2G ~1f
80000 mm 2 • 12,5 mm
4
dj =
817.
MT ä, = 288mm
a) Tla =W-=
p
MT =
b)Tla=-W MT -_ 50 083 ~
P tt
_._a_-d
_ a:
1
4
rnrn 2
16 da
dj N 288 mm N
Tl; = T la - = 50 ,083 - - 2 - 3- 0 0 = 48 ,1 - - 2
da mm rnm mrn
MTI 180°
b)~=- - - 820.
V V
IpG 11
Ip = ;2 (d: -d7)
a) d
erf
= 16FI =
1f • Tlzul
16 . 3000 N - 350 nun
1f • 400 ~
mrn 2
32 -MT '1'180° = 23 ,7 mm
~= rr2 (d: - d7 ) G
b) Der vorhandene Verdrehwinkel ~ beträgt
~ =
32' 180° - 70 ' 10 3 Nrnrn-3500 mm
= 39 9
° = !!2.gen = E. = 120 mrn = 0,342 857 rad =196°
11
2
(16 4 - 124 ) mrn" -80000 ---.1'L ' ~ Radius I 300 mm '
mm?
178
Festigkeitslehre
-11
a) d en - y - - - -
16 M T _ V
V
16 ' 4,0 5 ' 1Q6Nmm 24 dMT
16
24M,
D
822. 16DMT
T = (siehe 82 5 .)
3 J 16"YT,= ~ / 16 · Cf). rr(D 4 - d 4)
V
I
m_
V
- 1Ii 3\.. T
a) d erf = J U " U " UU l = 8 99 4 mm
tt : T'zul N' MT MT
Tr ' 350 , Tl = -W --'00 Wp erf = - -
mm p Tt zu l
d = 9 mm ausgeftihrt 59 · 1Q3 sm
N
P _
b) Da der Unterschied zwischen d erf und d gering ist M = W = ~ ,1 20 , 1 = 4 ,69 5 ' 10' Nm
( 8 ,99 4"'" 9 mm) , kann mit der gleichen Spannung 30
T, = 350 Nimm' gerechnet werden :
mm ?
3 50 Nimm'
0 0
180 • T, 180 •
4 4
W = .!!... D - d --'oo D4 _ ~ D W -d 4 =0
= 179 ,52 mm p 16 D 11 P
8 1 8 64 + 51 2 - 688
824. 8 64 - 86 - ! 313
'''h = 9 550 n
P 22
= 9550 1000 Nm = 2 10, 1 Nm + 729 + 1179
~ Vorz. Wechsel!
V
9 1 +9 + 81
9 81 + 131 + 554
d - 16MT
- - - 3\11 6 ' 210,1 ' 10 3Nmm
, ~-="-'-'--,-:-::,--;;-,,= l Vorz .Wcch sel !
erf :" . rr "Tt:lu i - I JJ "80N/mm2 8,1 I 8,7 76 + 66 1 + 54 8
8,7 76 + 63 - 77
= 23 ,74 mm ~ Vorz .Wcch sd !
8,8 I 8,8 77,4 + 681 + 7 12
d = 24 mm ausgeführt
8,8 77,4 + 81 + 87
179
FestigkeItslehre
2:
Die Punkte liegen bei dersei ts de r D·A ch se.
y (9) = 656 1 - 5382 - 6 25 = + 554 0.
2rr 3. 0,25 ~ . 30 4 mm'": 8 ' 10 4 ~
Dur ch die d rei Punk te liegt de r Krümmun gssin n fest. P = mm
m ax 3 2 . 180 ' · 10 3 mm
y
' 000 - t- - - j - N~
-+-- - - +-
P m ax = 5 .8 1 - 10 5 =581 W=0,581 kW
2000
830.
nP =9550 ' 500
100
=1' 0
a) M T =9550 Nm = 191 0 Nm
_'Oo:t:
' -Jr//~+
:
M T = 1910 · 103Nmm
,..----- - l- -
-2000 I .< 1-- d erf
_i/V
-
16MT
tt : Tl zu! -
- l'/ 16 · 191 0 . 10N Nmm
73 mm
-1000 -+--
---
. I I
- _ . rr · 25 rnm'
7 8 8.8 9 mm 10 d = 73 rnm ausgefüh rt
Ein e Gerade durch die beiden o beren Pu nkte sch neidet
b) Nach Lösung 82 5 ist
die D-A ch se rechts vom Null durchgang des angenähert en
3/ 16' 2's 'M T
= V tt : Tlz ul (2 ,5 4 -
G raphe n , d amit auf de r siche ren Seite. Abl esu ng 8,8.
D =8 ,8 · IOmm=88mm d erf I)
827.
= 11 16 . 2 ,5 . 1~10 . 10 3 Nmm = 29 ,46 mrn
3 tt 25 - -z . (2, 5 4 - I)
MT = 46 9 5 . 10 Nmm (aus Lösung 826.) m rn
d erf
_41/32 ' 180
- . ,
0
MT ./
G
rr . (1 2 mmj? . 5 mm . 28 ---.li...
mmz
11 tpzuJ
d erf = 80mm
180
Festigkeitslehre
835.
N
410 mm2 l mrn
bert = - -N- ' 12mm '(I2 -I)mm
28 --
mrn ?
bert = 13,4 rnrn Mb max . hoch = Whoch ab zu !
100mm . (200rnm)2 N
Mb max , hoch = 6 -8 rnm2
832 . Mb ma x, hoch = 5 333 . 103 Nrnrn
Hinweis: Die Schweißnah tfläche A s wird zur Verein- Mb ma x, flach = Wflach ab zul
fachung stets als Produkt aus Schweißnahtlänge I und
200mm '(100 mm)2 N
Schweißnah tdicke a angesehen .
Mb max , flach = 6 · 8 rnrn'
a) M = 9550 ~ = 955 0 . :6~ Nm = 87,542 Nm Mb max , flach = 2 667 ' 103 Nrnm
M= 87542 Nrnrn =MT Mb max , hoch = 2 . Mb max, flach
MT 2"YT 2 ·87 542 Nmm
Ful =- =- - = 3502N
d1 d, 50rnrn
"2
F. = 2MT = 2 · 8 7 542 Nmrn 6253 N
uD d2 280 mm '
70 ....!'!....2 · IOmm -( I mm)?
F ul F ul 3502 N mm
T schw I = :4,;"" = 211 d. a = 211·50 rnrn - 5 rnrn 6 . 80 mm = 1,46 N
N
7 schw J = 2,23 rnm"
F u ll F u ll 625 ,3 N
b) 7 schw 11 = AslI = 211 d 2 a = 2 11 ·280 rnrn . 5 rnrn
2 260 ....!'!....2 . 12 mrn . (20 mm)"
N 0 h xul bh mm
Tschw 11 = 0,07 rnrn2 I max = ----r;F =
6 -12000 N
s
I m • x = 17,3 mm
833. 838 .
Wie in 832 wird hier mit
a) Mb max = F/ = 4 200 N · 350 mm = 1470 - 103Nrnm
M= FI =4500 N . 135 rnrn =607500 Nmm =MT
3Nmm
und mit der Annahme , dass jede der beiden Schw eiß- b) W = M b max = 1470 '10 = 1225 -10 3rnrn3
erf Ob zu! 120 ~ ,
nähte die Hälfte des Drehmom entes aufnim mt : mm e
MT MT a3
F I =- - = - (Fu l > Fu 2 , siehe 832 a) und c) c) WO =6
u d1 d l
2'2 aerf = </6 Werf = ~ 12,25 -10 3rnrn3 = 42 mm
7 sehwl
F U1 Fu 1 1l-fT bU/')UU l'l.imm
= ~= 11d1a = 11d~a = 11 '48 2 rnrn2 '5rnrn d) Wo = WD =V2T2
a:
7 schw l = 16,8 mm 2
N
alerf -
_3/I. ,-----
- - - - 11
/
12 Werf _ 3./ 12 -12,25 -1Q3mm3 _
-47 rnm
rx:
t .,J2 V VL
e) Ausfunrung c)
839.
a) M b max =F/ = 500N · IOO mrn = 50 -1Q'Nmrn
3
b) Wert = Mb max = 50 '1 0 ~rnrn = 178,57 rnm '
Ob zu! 280....!'!....
mm2
181
Festigkeitslehre
rr 2
e) WO= J2d
3
d =V 32 Werf = 3\/32 ' 178,57 mm = 12 21mm
eri 1T . 1T '
= 13mm
d ausgeführt
b =
3I/2F(l -~) =13 / 2- 10 -10 3 N -195 mrn _
- 25,3 mrn
_ !.= ~=4F= 4·500N =377 ~ rf N
d) Tavorh - A !!.d 2 n d? 1T'132 mm2 ' mm? e 3 . ob zu! Y 3 . 80 _
mm 2
4
h erf '" 3 - b erf =3 ' 25,3 mm = 75,9 mm
ausgeführt z_B. D 80 X 25
840.
a) Mb = F 1. = 25 000 N - 80 mm = I 000 000 Nmm
2 2
6 844.
b) Werf=~= 10 Nmm = 1,0526 - 104 mm3
°bzul 95 ~
mm?
e) d= V 32;erf = V
32 '1 ,05;6 '10 4mm 3
= 47,507 mm
d =50 mm ausgeführt
Mb Mb 32Mb
A gel =A OYI -AOY2
d) °bvorh = ~
vorh
= rr . d 3 = 1T ' d3
32 A O =A 1= 50mm ·100mm = 5000mm 2
32'10 6Nmrn N A O =A 2 = 40mm' 70mm =. 2 800mm 2
0bvorh = 3 3 = 81,5 - -2
n : 50 rnrn mrn
A[gJ=A =A I - A 2 = 2200mm 2
YI = 50mm ; Y2 = 55 mm
182
Festigkeitslehre
b)
h 2 erf -
-31 260 rnrn ' (900 mm)3 - 12 -3375 ' 106 mrn4
250 mm
h 2 erf = 840mm ; 0 = 30rn rn
846.
Wie in 845 ermittelt man
Mb max 168 lOGN
Werf= - - = . mm=12-ID"mm'
ot, zul 140 ~ ,
mm?
I erf = Werf e = 1,2 -10 6mm 3 · 130 mm = 156 '106mm 4
h, N 23 ,6mm ~ N
Obli =Ob1 e=76,1 - - 2 '4- 3 6 =41 '.(. - -2 Mit dem Steiner' sche n Satz erhä lt man
I mrn , mrn mrn
h2
2
N 46 4 rnm
°b2 i = 0b2 e = 98 ,4 - -2' - 5
mrn
N
'4 6 = 81 - -2
, mrn mrn
Ierf = 2 I u +2 (~~ +bS ' P)
b 3 ' I s3 .\
845. I erf = 2I U + (;S + 2 b sl· = 2I U + b \ 6' + 2s l·)
Aus dem maximalen Biegemoment Mb max und de r I exf - 21U 156 -106mm 4 - 2 -26.9 -106 mm4
berf=s- 3- - - = -2-0-m-m~3----~----
zulässigen Biegespannung a b zul wird das erforderliche
'6 + 2 s/2 ~ + 2 -20rnm -(I 20mm)2
Widerstandsmoment berechnet ( Biege-llaupt gleichu ng)
bexr = 177 mm
6Nrn
M b max 1050 ' I0 rn = 7 5 ' 106rnrn3
Wxerf = °bzul = 140~ ,
rnm ? 847.
Mb FI 6FI
Zur Bestimmung der Gurtplattendicke fJ braucht man ab = IV = b"h2 = b'i1
das erforderliche axiale Flächenmoment Ixerf des Trä- -6- N
gers: Ob zul b h 2 22 mm, -1 20mrn'(25 0mm)'
I = W e = 7.5 · 106 mrn3. 450mrn = 3375 , 106rnrn4_
x erf x erf F max = - 6- 1- - 6 - 1800 U U H
b=b -r t : h =h 2 ) :
Nach Formel sammlung 4.29 wird das Ll-Pro fil mit
bh ~ -(b -t)h~
t; = 12 = I xerf dem nächsthöheren axialen Widerstandsmoment
Wx gewählt :
3/ b ld -l2lxe~ U I80mit
h2 erf = 11 b - t 2 , WxUISO = 2 · 150 · 10' mrrr' = 300 - 10' rnnr'
183
Festigkeitslehre
850.
Mb max =
FA
2"" (S+SI)
- 2-
11 a;- dt -.!!...- . (300 4 - 280 4 ) rnrn 4
w@= 32 . -d- 32 300 rnrn M = 157 0 N · 18 rnm + IOmm
a- b max 2
3
W@=639 ,262 ' 10 rnrn"
Mb max = 2 1980 Nrnrn
ab =w
FI
= 13 /Mbmax = V21 ,98 '1~=154
a )d erf 1 N , rnrn
N 0 , 1 . ab zu! 0 1 . 60 -
639 ,262 . 10 3 mrrr' . 120 - -, , mm 2
JII@abzui mm
F max = - 1 - - = 5 ,2 . 10 3 rnrn d = 16 rnm ausgefüh rt
= 14752 N FA 3140N N
b)Pvorh = d s = 16mm ·j8rnrn = 10 .9 rnrn'
F max = 14 ,752 kN
854 .
851.
L V (A) = 0= - F2 / i + FU I + / 2 )
Mb max = FI = 15 . 10 3N . 2 ,S m = 42 · 10 3Nm
6Nrnrn 1-'2 = I-'/ i + / 2 = 750 N · 400 rnm = 3000 N
_ Mbmax_ 4 2 ' 10 _ . 105 3
11 100 rnrn
Werf - - - 3 mm
a bzul 140~ I.I-'y = 0 = 1-'1- 1-'2 + I-'
2
mn1
FI = F2 - F = 2250 N
Gewähltes Profil: IPE 240 mit JII x = 3 ,24 . 105mrrr'
F , und F 2 sin d die von den Schr aub en zu übertragenden
852 . Rei bun gskräfte. Man berec hnet mi t de r größ ten Reibun gskraft F 2
d ie Schraubenzugkraft:
a)
FR F 2 300 0 N
F s=FN = J.lo = J.lo=~=2 0000N
a)
- -(JF- s
A Serf- _ 20 000 N
-
200 mm?
'EM A =O=FN I, -FNIJ./2 - F 13 zzul 100 ~
mm ?
FI 3 500 N ' 16 00 mm gewählt 2 Schraube n M 20 (A, = 245 mrn" )
F N = 1, -IJ. 12 = 300mrn-0 ,5 . 100 mm = 3200N
Mb F I2 6 FI 2 6FI 2 60 ·F 12
FR = F N IJ. = 3200 N '0 ,5 = 1600N b) a b =W= s b 2 = Y = ".. 'b 2= -b-3-
6 10
Mb max =.M(x) = F(l, - I ,) + FR 12
M b max = 500N ·1300mm + 1600 N · 100 rnrn = S10Nrn
Mb Mb 6M b 6Mb 24 M b
b erf - (J
b zul
V
3 I 6 0 ' F I2 = 3 /60 · 750N .300mm_
_V
N
100 mm 2
-51 ,3mm
b) ab = W = -;J;i = s h 2 = h---; = , /, -
_V
""6 4 'lz ausgeführt CJ 55 X 5
24 Mb max _ 3V '2-4-'-S-1O- '1-0-3-N-rn-rn- _ 69
h rf- - N - rnrn 855.
e ab zu! 60 -
mm2 Fr Fr Fr
a) P = di = d · 1 ,2 d = 1,2 d 2
ausgeführt h = 70 mrn; s = 18 rnrn
r:«: I" ~1-1-
5 0-N
-
853. d erf = 1; -1-2-
'- = \! N = 19,6rnrn
I , Pzul I 1 2 ·2 5 -
Mit den in 8 52 berechnete n Kräften F N = 3200N und , ' mm2
FR = 1600 N er hält man aus d = 20 rnrn ausgeführt
'EFx =O= F Ax - F R = FAx =FR = 16 00 N b) 1= 1,2 · d= 24 rnrn (a usgeführt)
'EF y = 0 = - F Ay +FN -F = FAy = F N - F = 2700N Fa 4 Fa
und damit c) P = ~(D 2 _d 2) 1I(D2 -d 2)
F A = V (F A X )' + {FAy)2
D rf = , ! 4 F a +-d~ = l / 4 ·620N + 20 2 rnrn 2
F A= J (256 ' 10 4 + 729 ' 104 ) N2 = 3140 N e I 11P zul Y 11 . 2 5~
, mm2
s = I S rnrn aus 852 . D erf = 26 ,8 rnrn
D = 28 rnrn ausgeführt
184
Festigkeitslehre
I
Mb Fr 2 32' F r / 858.
d) ubvorh = IV = ~ = 2rr i 3 Fr Fr Fr
nd a) p = d / = d 2 • I ,3d;. = ~ <;;;P Zul
2
Ub vom
=1 6.Fr l=1 6 .1150 N ' 24mm=1 7 6 ~
rr d3 rr (2 0 mm):' ' mm! d
2 erf
=/~ Fr
1,3 ' Pzul
=, / 1260N
3 .25 VI ~
=1 9 ,7 rnm
. ' mm2
d2 =20 mm ausgeführt
856.
l = 1,3 . d 2 = 1,3 . 20 mrn = 26 mm
a) bis c) siehe Leh rbuch Absch nit t 5.7.7 (Üb ungen)
Fa
M'b max e2 b)p = <;;; Pzul
d) Uz max = Ix ; ! (di -di)
4
Hinweis: Zur Zugseite gehört hier e2 , zur Druck- 2 2 4 · Fa
seite e, . d 3 -d 2 = rr ' P Zul
° zmax
F '/ ' e2 F/
= ~ ::::: W
x2
d 3erf =·V/ -rr4.-PZul
· Fa
+d V L
2 -
/
tt :
4 ·410 N u,
N + 2U mm
2 5 _ 1-
2
) mm"
= 24,7 mm
Oz zul " Wx2
F max l = / d 3 = 25 mm ausgeführt
4 00 mm
F max I = 119, 8 kN /
Fr2
1260 N ' 13 mm
~ . 572 ' 10' c)
~ (dirl- dt ) rr ( 20 4 - 4 4 )
Wx 1 180 mm 3 U - -------:...-----:-
mm2
------w-
0 z zu l bvorh - 3
F max2 = / 32 mm
400 mm 3_ . - 2 •
F max2 = 257 ,4 kN
N
Die Belastu ng darf also 1 19,8 kN nich t übersch reiten Ubvorh = 20,9 mm 2
(Fm ax = 119 8oo N) .
859 .
N a)
e) Uz vorh = U z zu l = 50 mm 2
M b max F max /
Ud vom=~= ~ F ' = 10000 N = 125ool'i
O,8m m
1198oo N ·400mm _ 83 J ~ < U siehe Lehrbuch , Abschn itt
Ud vom = 57 2000 mm ' - ,- rnm? d zul
5.9.8
tt :
N
2
Olm /, + /2 ,
Aq2 = - 2 - . F (I, - /2)
12 m N
= 15 ,2 Olm Aq2 = 2 ' 12500 m.0 ,4 rn = 3000Nm
d = 16 rnrn ausgeführt Aq3 = F 2 /2 = 3 000 N . 0,4 m = 1200 Nm
h 2 / /2 (04 m)2
F /2 bh 2 6 h h3 A q4 =-2
2 F, /2 =F, -.2=
2 12500 l'i·
m -· -' -2 - =I OOONm
c) Werf = Ubzul = 6 = -6- = 36
h=
V 36 F/ 2
--=
ubzul
V 36 . 150 N . 30 0 rnrn
N
6 0 --
=30rnrn
Mb max = 8400Nrn = 8400 ' 10 3 Nmrn
3N
b) Wrf = M b max = 8400 ' 10 mm = 700' 10 3 mm 3
e ub zul 12 ~
mm? mmä
3 2
h = 30 rnrn; b = !!. = 5 mm
6 bh? "4 h ' h h3
c) W~= 6= -6- =8
185
Festigkeitslehre
860. 862.
a) p= - = -
F F
A ptoi d l
- F _ 6 0 00 0 N _ ,, ~
d erf - - -i - . N - JO I rnm
Pzul 2 - 2 ' 180 rnrn
mm
F'= 4 kN siehe Lehrbuch , Abschnitt 5.9 .8 d = 170 rnrn ausgefüh rt
rn
Mb rnax 2 A q I + A q 2 FI
b) Mb max = "2
A q I = F I = 1000 N . 1,2 rn = 1200 Nm
M = 6 0 · 10'N ·1 8omrn = 5400 ' IO' Nrnm
Aq 2 = ~ F'I = F' ~ =4000~ ' (J,~rn)2 =2880Nrn bmax 2
M h max Mb max 32 ' Mh m"
Mb rnax = 4 080 Nm = 4 080 . 103 Nrnrn c) ° bvorh = - W
- = - 11
- - = d'
TId ' 11
_ Mb rnax _ 4 080 · 10' Nrnrn _ 34 10' ,
W f - - - . rnrn 32 ' 5 4 00 ' 10' Nrnm = II ') ~
er ab zul 120 ~
rnrn2 ° bvorh == 1T -( 170 mm)3 .- mm?
vi
gewählt IPE 100 mit Wx = 34,2 ' 10' mm '
M , .
Ob vorh = ----w:-
b max 4 080 . 10 Nrnrn = I 19 3 ~
= 34 ,2' 10'rnrn' ' mm? 863 .
861.
a)Mbmax=FI
a)
~':., ,
~~b max =5 000N ·2 ,5m";:::: 12 500 Nm
11,
W Mb max 12500 '10' Nrnrn = 89 3 '1 0'mm ' r
e" = 0bLul = 1 40~ ,
:m,
mm 2 B H' - b . h'
~
gewählt IPE 160 mit ~Vx == 109. 10 3 mnr' W =(2a + s)· (2ü+ 11)3 - s . /; 3
x 6( ~)
FI
b) Mb max = 2 H
W" = M b max = 6 250 ' IO' Nrnm = 44 6 · 10'rnrn ' Mb =FI= 26 000 N · 3 20 rnm
e Ob zu l 140 ~ , M b= 8 3 20'10' Nrnrn
mm2
gewählt IPE 120 mit Wx = 53 · 10' rnm ' 28 mm . (266 rnrn)' - 12 rnm . (2 50 mrn)'
Wx = 6 ' 266 rnm
c)FGI=FGII=155 1'i' 2 ,5rn = 387,5N Wx = 21 2,7 ' 10' mrrr '
rn
ro r:o' , _ 1 0 .....
_ c N ...
- 2C'J 5 1N Mb 832 0· /0' Nrnrn , ~ . N
rG2-r G 21 -1U ~ m · L. , Jm -
° schwb = Wx = 2 12,7 ' 10' mm' = .) ~,l mrn 2
Für Fall a) ohne Gewichtskraft F G I wird :
Fq r;
b)T =- = --~-"----~-
o = Mb max = 12 500 '/0' Nrnrn = I 15 ~ scbw s A (2a+ s)(2a+h) -sh
b vorh Wx 109 '10'mm ' mm?
T = 26 000 N =58~
Allein durch die Gewich tskraft F GI wird : schw s 28 mm'266 rnrn - 12 rnm ' 250 mm mm ?
186
Festigkeitslehre
b) M b max : A q 2 = A q , 867 .
M b max = F II (/)-/, -12 ) = 28,3 kN ' I m a) Stützkräft e wi e üblich (z . B. 86 4 .. .866) :
M b max = 28, 3 kNm = 28,3 ' 10 6 Nm m FA = 2 1 500 N; F B = 285 00N
b)
865.
a) ~M(A ) =0 =F,/, -F2 (/. - 12 ) + F II /. - F3(/3+ 1. )
F2 (l . - 12 ) + F 3(/3 + I.) - F,/,
F II = I. =4 ,76kN
Au f gleiche Weise FA = -1 ,76 k N (nach unten
gerich tet .] (K ontrolle mit "i F; = 0 .)
b) -.!L..l- E
i I<----::".....,.-t"'-~
---,-,-
' -
868 .
a) Wie üblich (z . B. 864 . .. 866):
FA = 5 62 0 N; FIJ = - 620 N (nach unten gerich tet)
Mb l A q , = FA/ , = 1760N ' 0 , 1m = 176 Nm
:
b)
Mb ll Aq 1 - A q 2 = FA I, - (F, - FA) ls
:
15 = I. - (I, + 12 )
Mb ll = 176Nm -124 0 N ' 0 ,28 m = - 17 1,2 Nm
(Minus -Vo rzeiche n ohn e Bedeutung)
Mb 11 : A q 4 = F 3 / 3 = 2000 N· 0 ,08 m = 160 Nm
Mb lll =0
866. I, I, I}
F, F; Mb max "A q l = F,/, = 3 ,6 kN · 2 m = 7 ,2 kNm
3
c) l\I rf = Mb max = 7 200 ' 10 Nm m = 60 ' 10 3 mm 3
e Ub wl 1 20 ~
mm 2
gewählt I PE 140 mit Wx = 77 ,3 ' 103 m m?
~ MA =0 =- F , /, - F, (/ 3 - 12 ) +F II /3
F , /, +F'(/3 -12 )
F II = = 1428 0N
13
187
FestIgkeItslehre
h erf =
3/ 15 ·Mb rnax
1 0 -
V15
~-----
N
3
' 14 040 ' 10 Nmm
- 227 mrn
872.
b zul 18 rnrn'
h = 230 mrn ; b = 90 mm ausgeführt
870.
Bei gleicher Masse m , Länge 1 und gleicher Dichte p LM (A) = 0 = - F , /- F 2 ' 2 1- F 3 ' 3 / - F 4 ' 4 /- F s ' 51
müssen auch die Querschnittsflächen gleich groß sein + F Hy ' 6 1
(AI =A, =A) . Daher gilt I(F, + 2 F , + 3F3 + 4F4 + 5F s )
a) A o = ~d: =A F Hy = 6I = 6500 N
F,
A @=~ (D; - d; ) =A
,
"411 d 21 ="411 [ D 22 - ( 3
2 D,)2 J Fa,
d2 - D 2 _ i9 D 22
1- 2 1,5 kN
M b rn• x
d 1-
L 9~D ''
Mb max = 1,2 m (2 kN + 6 kN + 4,5 kN ) = 15 kNm
D , <d , ~ = 100m m ' 1,342 1. 1
rV rf-
_ M- b- rn•x _ l ~OO0 .J0~ Nmm _-
- - -
', 7.)
....
< . 103mm 3
D2 = 134 ,2 mm e 0bzul 1 20 ~
rnrn,
188
Festigkeitslehre
3 F _ 3Vl 0 Mb max
2FI, ="2F(l - I')+ yll :F
c) d 3 erf - I
) ' a b zul
3 3 /
21'= "2 1 - "2 1'+ "2 3
7
"21, = 2 1 -11
d 3eri _ 3 1 1078 ' 10 Nmm
N
0 ,1 '50 mm2
= 60
rnrn
(ausgeführt)
4 4
I, = 71 = 7'600mm= 34 2,9mm
c) - ---.f.- = 12 00N = ~8 6 ~
875. Pmax- 212 d 2 '3 ,5mm '6 mm - mm?
a) St ützkräfte wie üblich:
FA = 11,43 kN; F B = 8,57 kN
877 .
b)
a) Stützkräft e : F A= 883N ; F B=1 767N
r, A1TT11T1T7"'mntr1111
D~",":"=+""
189
Festigkeitslehre
b) abi
M
=-w;-;
bl ~I
~ Schn itt I-I
IV
erf=
M brnax = 1,0 575 - 1O: Nrnm = 1244 ,1 - I0 3mm3
a bzul 85 ~
I_ .~ mrn?
1 IVerf
h
IV, = 6(b -d) IVxerf = 2 = 622 - 103m m,
F,u
Fres = J2 -64 (kN)2 - 1,5 = 13,85 kN e,=
(2700 -15 + 2200 -85 + 2400 · 150) mm 3
7 300 mm2 80,5 mm
b)FA=4 155 N; F B= 9695N
e2 = 160rnm - 80,5 mrn = 79 ,5 rnm
Mb rnax =FA1, = 4155 N - 0 ,42 m = 1745 Nm
1i +I 3 + A 3 1;
d)d erf = 1
'/ O,I -ab zul 1
01 ' 90~
3
M b rnax = ' / 1745 - 10 Nmm =5 8mm
b ) 1 =/, +A ,lt+/ 2+A 2
b2 d ~ 90 mm -(30 mm )3 "
, mm 2 I ,= ~= 12 =20,25 - 10 mm
- 174 5 - 10 3 Nmm
e) a - 32 -Mb rnax - 32
,--=----,--,--=-=--...:..::.--=,:;= _ 20 mm ' (1 10mrn)3 _ 8- ' ,
b vorh - nd? - rr(6 0mm)3 12 - 12 - 221, 10 mm
N 120 mm - (2 0 mm)3 8 ' ,
a b vom = 82, 3 mm 1 13 =
r
12 = ·1 0 mrn
(e1 - -f)
d 1
l~ = = 4 830mm
1
mm 1
d) Stüt zk räft e w ie üblich :
Werf
W. erf = - 2- = 661,73 - 1Q3mrn3 je Pro fil F A = 9000N ; F B=6000N
Mb rnax =FAl l =FBI,
gewählt IPE 33 0 mit IV. = 713 - IOJ mrn3
8Nrnm Mb rnax 9 -10 3 N -400 mm N
o = M brnax = 1,125 - 10 = 78 9 ~ ablvorh=~= 319 ,5 -10 3 mm3 =11,3 mm2
bvorh 2 · Wx 2 · 7 13 - IOJ mrn3 ' rnm 1
Mb rnax 9 -10 3 N- 400 mm N
Fl 2 FI, F(l1 - ld a b2vorh = ----w;;;- = 323 ,5 -103mm3 = 11, 1 mm2
b) M brna• = 4 -4 =- 4- -
Die größte Span nung tritt demnach als Biege-Zugspannu ng
M
brnax
= 45 · 103N ~(l O - 0 ,6) m = 1,0575 . 10sNm abI = abz = I J ,3 N/mm 2 an der Unterseite des Profils auf.
190
Festigkeitslehre
884_
F G' ~ '-
=59 rn ~
F ' = 20 m
Mbrnax =Aq l= A q2
F~es = F' + Fa= (20 + 59)~ = 79 ~
, N
F ges = Fgesl = 79 m-5 m = 395 N
I
FA "2 FAI
Mb rna x = - 2- = 4
= 9 000 Nm
Fges
Mb max = 8 1= 0,125 Fges l
Wx = 19,5 - 10 3 mrrr'
882. Mb rnax 01 25 -3 95N -5 -I0 3mm N
F G mg Alpg
FA=FB= ""2= ""2 = - 2 - ab vo rh = x
= ' -----w--
'JO . 103 mm 3
..
12,3 mm 2
6 2 3 kg m
3 12 3 -100m -1 ,1 -10 - 3 - 9,81,-
h erf = ----.E..1... = m s
2 - ab zul 'J . 10 _ _N_
- 10- 6 m 2
883 .
F FA FA 50 0 N
T; = -:;- == x = Ei" 11 = 800 N - 200 mm = 125 mm
I,
14 = 12 - "2 + x = (3 0 0 - 100 + 125) mm = 32 5 mm
12 3 ' 'lf
~ M( B) = 0= - FA I , + F2
d) d
erf
=)/ ~
0,1 - ab zu l
FA=F ;2 = 19500N · 2 m =6825 N
11 m 88 _ 3 /13I,25 -103 Nmm_~ "
F B = 12 6 75 N
d erf - \i 0 1 ·80 m
- rn?
N - L') ," mm
I
b) F FA
d =26 mm ausgeführt
-1 =-x
2
== x = -FA
F
1 2 = 0 98 m
'
Mb rnax '" A q1=A q2
F B (l2 - X)
M b rnax = 2 =I 2675 N-0,9Im=11534Nm
191
FestigkeItslehre
886. F'I,
A q\ = F ,I\ + - 2- = 2 ,5 kNm
a)
A q2 = (FA - F 'I , - F ,) ' ~ = 3 ,803 kNm
, r' r» ,
A q, =F,ls + F y (l s + 19 ) + '- 2- =4 ,5 k Nrn
A q 4 = F, I, = 3 k Nm
M bl = A q , = 2500 Nm
M blI =A q2 - A q , = 13 03 Nm
M blll =A q4 =3000Nm=Mbmax
F , = F '12 = 2 m-
kN
3 m = 6 kN
) W = M b max = 300 0 ' 10' Nm m = 25 ' 10 ' m m'
LM(B) = 0 = - FAI, + F(l, -I,) t FI I, C x erf ab zul 120 ~
rnrn 2
F(l, - I,) + F ,I,
FA = I, = 7 000 N gewählt I PE 10 0 mi t Wx = 34,2 - 10 ' mm'
F B= 5000N
888 .
b)Mbrnax"'Aq,=Aq2 a)
I s + x + Is
Mb rnax = 2 FB
= (l + 2 ,5 + 1) rn _5000 N
M b rnax 2
M b rnax = 11 2 50 Nm
88 7.
a)
:!;M(B)=O =F(l , + lz) - FA I, + F, I. + F I s
F (l ,+12 ) +F,/6+ FI s _ •
FA = - 44 ,3kN
12
F B = 7 ,7 kN
F 4 = F'Is = 2 ~ - 3 m = 6 kN
b) Berec hnung der Länge x aus der Bed ingung, dass an
A, = (20 -5) cm ? = 100 cm? ; y, =2 ,5c m
der TrägersteIle I1 die Summe aller Querkräfte
A, =(4 ' 14) cm' = 56cm 2 ; y , = 12 cm
=
Fq 0 sein muss:
A, = ( 20 ' 6) cm 2 = 120 cm' ; y , = 22cm
xr; = 0 = -F, - F '/ , + FA - F ' x A = 'i.A = 276 cm'
FA -F, - F '/\ 7 ,4 kN - 1,5 kN - 2 kN
rn - Im [(100 - 2,5) + ( 56 -12) + (1 20' 22)] cm'
x= F' 2 kN C\ = 276cm'
rn
x = 1,95 m ; y = 0 ,05 m C, = 12,9cm = 129mm
192
Festigkeitslehre
- 200 . 50 3 4 _ 6 4
C) I xI -~rnrn -2,083 '10 rnrn 890 .
3
_ 40 . 140 4 _ 6 4 a)
I x2 - 12 rnrn - 9, 157 ' 10 rnrn
"00· 60 3
I x3 = - 12 rnm" = 3 ,6 ' 10 6 rnrn"
193
Festigkeitslehre
_ F;I, Mb max = A q1 =A q2
b)MbI =A qI= -2- = 3kNm
_ , FU, G0)
_FA ( Sl + T ) 70 kN ( 30 + 2 mm
M bIl = A q2 - A q1 = (FA - FI I ,) I, - - -2 1, - A Q1
M b max - 2 = 2
M bIl = 44 ,25 kNm I
=
M bII1 A q4 = (F 3 + F~16) 16 - F~ 16 ; = 36 kNm = 2 100 kNm m
M bmax = Mb 11 = 44 ,25 kNm M bmax 2 100 ' 10 3 Nrnm
a b vorh = - --3 =
3
0 ,1 . d 0 ,1 . 28 3 mrrr '
c] W = M bmax = 44 250 · 10 Nmm _ - , -3 3
) erf 0b zul 140 Nimm' -.jl o ·lu mm = 957 Nimm'
c) 0bvo,h = 957 Nimm ' > 0b zul = 140 Nimm'
V
gewählt IPE 240 mit Wx = 324 . 10 3 mm?
drf=
e V Mbm ax =
0 ,1 . Ob zul
3
2 100 '10 Nmm
0 ,1 . 140 Nimm '
892. = 53 ,1 nun
a) FA=FB= 150 kN ausgeführt d = 53,5 mm
4F
b) d) Tavorh = 2rrd ' = 31 N/lIlm '
F 140 ' 10 3 N
e) Pvorh = d- s 2 = 535
.o mm : 60 mrn = 43 ,6 Nimm '
894.
Mb max = A q1 =A q2
a) r-- - "------...-,
FA (;1 + ;2) 0 Im
M b max = 2 = 150kN '
2= 7,5kNm
F 300 000 N N
d) Tavorh = :4 = tt = 284 - -,
2. (82 mm)' mrn
4
F 300000 N N
e) Pvorh = ::t---: = 2.82 . 18 = 10 1.6 - 2
prcj mrn rnm m rn
F 30 0000N N
f) Pvorh = -A----:
p ro)
= 8 2 rnrn . 164 mrn = 22,3 rnm
- --,
893 .
a) FA = F B = FI2 = 70 kN = 70 000 N
F 4F A q\ =A q3
T = -- = --
a d'rr Tn d ? F'x-x = F'x ' (1, - I, )
2-
4 2 2
~
F
d erf = ~ = 27 ,3 rnm x=I , - I,
a zul
dgeWählt = 28 rnrn (Normmaß)
/, - I, =
n
I, - 2 /,
, li
I, = 2
I, 4
I, = - = ~ = 2 828 m
-Ji Vi '
194
Festigkeitslehre
Hinweis: 897.
I . Der Flächeninhalt der beiden positiven Querkra ft- a) W = 3... d 3 = 3... . (30 mm)3 = 265 1rnm?
flächen A ql undA q3 muss gleich dem der negativen 32 32
Querkr aft fläche A q2 sein (wegen "2:.M = 0) .
I =W x E.=265I
2 mm 3 ·15mm =39765mm 4
2. Mb max kann nur dann den kleinsten Betrag an-
nehmen , wenn die Biegemomente in [ und 11 = M b max = 2000 N ·200mm = [51 Ji.-
gleich groß sind (A q 1= A q3) . ab max W 2651 mm? mrrr'
3. Die Stützk raft FA ergibt sich aus der Bedingung FI 3
(siehe Querkraft lläche) , dass (von links aus ge- b ) f = 48E I
sehe n) im Schnitt [ die Quer kraftsumme gleich 40 00N · (4000mm)3
null ist : "f.Fq=O=FA -F'x ==
FA=F'x . f= N =0 ,64mm
4 . Aus den beiden vone inander un abh ängigen 48 · 2,1 'IO s mm2 39 765 mm"
Gleichungen "2:. M = 0 und A q I = A q3 ergibt sich je 3f
eine Beziehung für x und darau s dur ch Gleichsetzen c)tana = T
die Beziehung für 12 ,
o = arctan U = arctan 3 . 0 ,64 mm 0 ,275 °
b)Mbm.x =Aq l ; x= /, - /2 =1,17Im I 400mm
kN d) Die Du rchbiegung vervielfacht sich (bei sonst gleich-
F 'x 2 2,5 rn ' (l , 17 I m)2 bleibenden Größen) ent spreche nd der Durchbie gungs-
M b m• x = - 2- = 2 = 1,714kNm
gleichung im Verhältnis:
2 1 ' 105 ~
E St ' mm2
- ----'-'7i'-- = 3
5 N
EA l 0 ,7 ' 10 mm'
h, = 3 . f S t = 3 . 0 ,64 mm = 1,92 mm
1-'/3
e) Aus der Gleichung f = 48 E I ist zu erkennen , dass das
Produkt E I den gleichen Wert erhal ten muss. Da E A 1
nur } Es, ist , muss I AI = 3 . 1S t werden:
896. I e' f = 3 · 1S t = 3 · 39765 mrn" = 11929 5 mm"
FI 3
a) f · = 3 E I I = 3... d 4
64
I = I x = 17 1'104mm 4 l 64Ierf ~~
V
4
f. =
103N - (12 00 mm)3
~ = 1,6 m'll
d erf = V- rr- =
4 4
~ ' 11,93 · 10 mm = 39,48 mm
3 · 21
)
-lO s mm?
- ' - · I7[ -104 mm4
c) F G = F e I = 79 ~.
m
1,2 m = 94 ,8 N
F G 13 94 ,8 N . (1 200 mm )3
f e = 8EI = N
8 ' 2,1 ' 10 5 - - · 17 1 · 1Q4 mm 4
mm?
f e = 0 ,05 7 mm
d) f,es = f. + f b + f e = 4,547 mm
195
Festigkeitslehre
901.
vF s2
l erf = E 1T '
2= 64 . 36 mm)48
1T d 4 = 2448 mm4
1T(
Imin = 64
902.
El m i n 1T 2
FStempel • v= ~ a) M R G = Fr, tan (o + p')
196
Festigkeitslehre
V
F= ----'~
T2 tan (a + p' ) 9, 188 mm -tan 12,68°
, f4ii:: 4 · 19 38 0 N
F 1451 2 N N d 2 erf = V ~ = N = 14,3 mrn
b) ud vorh =-A = -245 2 = 59 ,2 - - 2
S mm mm
z zu! 1T '1 20 -
rnrn?
d 2 = 15 mm ausgeführt
C) morf =
FP
--,:-'-:-:------
n d- ll , P,ul
14 512 N · 2,5 mm N '~ 1
=1T - 18,37 6mm ' I,3 53 mm -12 mm 38,7 mm 2
~F"
m erf N
r,
2
y
Uz2 vorh - SK - 265 mm? - , mm?
903 .
a)
'"
A
"[J
F
,[)1'LL..L d) i =0,25 JD 2 + d 2
Lageskizze Kraftecksk izze
i = 0 ,25 J (60 2 + 50 2)mm 2 = 19,5 mm
ls
t an o = -;-
I,
A
=is = 2400 mm
19 ,5 mm =
1-- - ,
L .L > Ao =
. _-
lU::l
0 ,75 m °
a = arctan ~ = 23,8
Also liegt elastische Knickung vor (Eu lerfall) :
i,
tan ß = - 2 1 -lOs ~ ' 112
/2 0K En 2 , mm 2
0 ,75 m ° Vvo rh = Ud vorh = A Ud vorh = 1232 .15 3 ~ = 9
2
ß = arclan 0 ,7m =4 7 , mm 2
F F,
sin(a +ß)= sin(900- ß)
sin (9 0° - ß) - 43° 904.
F =F = 20kN '~= 1444kN
, sin (o + ß) sin 70,8° ,
a)
F F2
sin (a + ß) = sin (9 0° - a)
rr
A l = 4 d , = 4 (I ,2 mm) = 1,l31mm 2
2 1T 2
sin (90 ° - a ) o; n';'; .,0
F =F ' . = 20 kN . ~ = 19 38 kN
2 sin (a + ß) sin 70,8° , A = (0 ,3 ' 0,4)mm 2 = 0,12 mm ?
2
F 4F A = A I - A 2 = 1,011mm 2
u, = S = 1Td 2 y,=0,6 m m ; Y 2 = 1,0 5 m m
197
Festigkeitslehre
vFs2
b) I erf = E rr2 Für die linke St ütze A gerechnet :
A ,y , -A 2Y2 (1,131 '0,6 - 0,12 ' 1,05) mm 3
e=
A 1,01 'lmm 2 v = 10; F= rA = 9006 N ; s = 1500 mm;
e=0 ,547mm E ll o 1z = 10000N/mm 2
.-
2 l erf = N = 205,3 ' 10 mm
- ? ' rr2
10000 rnm
/1 = y, - e = (0, 6 - 0 ,547) mm = 0 ,053 mm
n= 0,053 2mm 2 = 0 ,00281 mrn?
~V
-_
gewählt I PE 140 mit Wx = 77, 3 ' 10 3 mrn ' d.h . es liegt unelastische Knicku ng vor (Tetmajerfall).
198
Festigkeitslehre
A = 4 s = 1600mm = 64 d = 21 mm ausgeführt
neu d 25 mm
und nach Tet majer: A=2.. =4 s=4 ·550mm=1048 ""105=A
i d 21 mm ' 0
= VU:'UI =
F 16000 N N 20000N _ 183
Ud vorh = -S = - - - 2 = 24 ,6 - -2 a erf N - mrn l
650mm mm 60 - ' - 2
rnrn
N
UK 287 ,4 mm' gewählt D 19 X 19
- = 11,7
Vvorh = Ud vorh - 24 6 ~ h4 a4
, mm- Imin=/x =/y =/D= 12=12
(19mm)4 4
909 . Imin= - -12
- - = 10860mm
. 100 mm
sm c > 550 mm =0,1818 Die weitere Rechnung wie unter a) ergibt hier
vyorh = 5,43 ; also größe r als beim Rechteck-
CI = 10,5° que rschnitt.
~M(A) =0=-Flll+F,13 ; 13 = 12 cos Ci
' = 10 210000
2
'<t»:
vF '6100N '(550 mm)2
2s
11
N
- --
= 8905 mm
4
712
mrn'
199
Festigkeitslehre
911. 913. 3N
,
vFs ' 6 '30 ' 10 '(l800 mm) 4 4
a) LM(D) = O= F,/ , - F s /' a) I en = - - , = N = 28 ,1 ' 10 mm
s« 21 ' 105 - '11 '
:4
F = F/, =4kN ' 4 0 rnrn =57 14N 1 2 mm
s I, 28mm j = d
4
sen = 10 = 17 mrn
I) A= ~ = 305 rnrn = 74 4 > AO . die Rechnu ng nach
i 4 , l rnrn ' ,
Eu1er war rich tig. 9 14 .
912. F 40oo0N 2
a) A J erf = - - = - -N- = 66 7 mrn
F 150 00N N °d zu l 60-
a) 0d vo rh " A
- = 14 5" , = 10.3 -~2 mm 2
3 z mm rnrn
b)Tr40 X 7rnil A 3 = 8 04 mm '
FP 15000 N . 8 nun d 3= 32 mrn
b) Pvorh = 1Id, H, m 1I · 48 rnrn ' 4 rnrn ' 120 rnrn d, = 36 ,5 rnm; r2 = 18.25 mrn
H , =3 ,5mrn
N
Pvorh = 1.66 rnrn 2
c) A= 4 5 = 4 ·800 mrn = 100 > Ao= 89 (Eu ler fall)
S 4 s 4 ' 18 00 rnrn . d3 32 rnrn .
c)A=-:-=-d = 3 = 167 > AO = 8 9, also Eul er
I 3 4 rnrn
d1= : 4 (3 2mrn)4 = 5 14 72 mm 4
114
d) 1 = 6
FK E 1 112 2, I · 10 5 ;;;;;;2 n (43
r.; . 64 rnrn)4 ' 11, F 2 2 ,1 ' 105 ~ ' 5 1 472 mrn4 ' 1I'
d) Vvor h =F = S2 F = (1800 mm ) ? · 15 000 N _ ..-J5:. _ E I 1I = mm ' =4 2
Vvorh - F - 52 F (800 rnm) ? . 0,4 ' 105 N .
= 7.2
FP 40 00 0N · 7mm
F 15000 N
e) m n = = N
e) FR = - -.- -0 = 3 . 600 = 5774 N e 1Id 2 11, P zul 11 ' 36,5 mm : 3.5 mrn · 10 mm 2
3 -sin -sm ö ü
m en = 70 mrn
f) FR 4 · 577 4 N =
67
J"L I) M R G =F,D= Fr2 ta n(fr +p')
Od vorh = ~(D' - d2) 1I(60 ' -50' )rnrn 2 'rnrn '
(Han drad wird mit 2 Hän den gedreht : Kräft ep aar
g) i = 0 ,25 J D' + d 2 = 0,25 J (60' + 50') rnm' = 19,5 mrn mit F , un d Wirk abstan d D.)
s 800 mrn . d2
>.. = i = 19,5mm =41 < >"o.SI37 = 105 (Tetrn ajerfall)
r, = 2 = 18, 25 rnm
200
Festigkeitslehre
EIrr 2
vvorh = S 2 F =
rnm
~2
· 82 448 rnm'": rr2
2,1 - 10·
(140 0 mm )! . 50 000 N
= 174
I Knickspannungslinie c mit a = 0,49
Abminderungsfaktor K für "K = 0,788 > 0,2 :
" k=O,5.[ ltlX(IK -o,2)+ I t: ]=O,955
_----=:F--=P:-:-_ 50 000 N . 7 rnm
e) m erf = 1
K= 0,669
rr ' d 2 H , Pzul rr · 40 5 mm · 3 5 mm · 8 ~
, , mm? k t ~kLI},
m erf = 98,2 mm N
Fp1 = RcS = 240 - - · 3 100 mm 2 = 744 kN
f) M RG = F'2 tan (o + p') mrn?
M RG = 50 000 N · 20 ,25 rnm : tan (3 ,15° + 9,09° ) Tragsicherheits-Hauptgleichung
mit p' =arctan /1' =arctan 0,16 = 9.09°
F 2 15kN = 0 432 < 1
M RG = 2 19 650 Nmm K F pl O,669 · 744kN '
M R G = F Hand /, Die Bedingung der Tragsicherheits-Hauptgleichung ist
/ _ M RG _ 2 19 650 Nmm - 732 erfüllt.
,-F - 300 N - mm
H and
921.
Mb
g) ob = - d 3 ; Mb =F Hand t, Entwurfsformel für die übersc hlägige Querschnitts-
n: I
ermittlung:
32
Ierf <:: 1,5 .10- 3 F SR = 1,5. 10- 3 .300 . 4000 2 mrrr"
_1
d, -
3
/ F Han d i , · 32
' erf = 720 · 1Q4 mm 4
1T ·obzul
I:':
F - - - - -----'-'-"------ - ; ; - - - --
SI - S2 vvorh - (4500 mm)? - 10
F sl=1 2112N
AK = S~ :~~~;; 106,7; I K = ~: = = 1,15
Halbe Winkelhalbieren de des gleichseit igen Dreiecks: Knick spannun gslinie a (Hohlprofil, warm gefertigt)
mit Ct. = 0,2 1
WH = 1500mm = 1732rnm
cos 30 ° Abm inderun gsfak tor K für I K = 1,15> 0,2 :
Neigungswinkel der Stütze : k = 0.5 . [ l ta \AK - 0.2)t I},1
o =arccos WH = arcco s 1732 m m = 674° k =0.5 .[ I t 0,21 (1,15 - 0,2) + 1,152] = 1.261
s 4500 mm '
F ges =3 F S t sin a =3 . 12 112 N . sin 67,4 ° K= -
I
--,,= = =
I
F ges = 33 546 N = 33 ,5 kN kt~k LI}, 1.261 +~I,26J2 -1,15 2
20 1
Festigkeitslehre
i = (J; = 101.10 mm
4 4
=20557mm
y fs- 2390 mm? ' 924,
Tragsicherheitsnachweis nach DlN 18 800: a)
AK = ~K = 3000 mm = 145,936 Stab 1: Aus Druck und Biegung wird Zug und
Iy 20,557 mm Biegung;
_ ) .. 1.1<;Q.';
Stab 2: Aus Zug wird Druck ;
AK =~ = .= 1,571; Knickspannungslinie b
'-, , - ~ Stab 3: Druck und Biegung bleibt.
x, 92,9
für Wb = 180 mm/91 mm = 1,98> 1,2 und b)
t =8 rnrn S 40 mm mit a= 0,34 S = ~(2500 mm? + (2000 mm? = 3201 mm
Abminderungsfaktor K für AK = 1,571 > 0,2:
k = 0,5 · l l + a(x"K-0,2}+ XlJ c)
Annahme: 2 L x 8 DIN 1028 mit
k = 0,5 · [I+ 0,34 (1,57 1- 0,2)+ 1,5712]= 1,967 S = 2 . 985 mm 2 = 1970 mrn-
1 1 1= 2 . 37,5 . 104 rnrrr' = 75 . 104 mrrr'
K = -----.,===
k + ~k L A'k 1,967+ ~1,967L 1,5712 Tragsicherheitsnachweis nach DlN 18 800:
K=O ,317 4mm 4
1= fI= 75 ·10 =19512mm
Fpl = ReS = 240 -
N
- · 2390 mm 2 = 573,6kN
Vs 1970mm 2 '
mm? 'K SK _ 3201 mm
A. 164,053
Tr agsicherheils-Hauptgleichung: i 19,512mm
F 75k..1\1 XK = "K
= 164,053 = 1,766
Aa 92,9
Knick spannungslinie c mit a = 0,49 .
Mit AK = 1.766 > 0,2 wird
k =0.5 · [1 +a(XK -0,2}+ X'k]
923.
k = 0,5 .[1 +0,49(1,766-0,2) + 1.766 2]= 2.443
S =7(D2 - d 2)=2137,54 rnrn? K=
1 1
0,242
i =O,25~
k + Jk 2 - Xi< 2,443 + b.443 2 -1,766 2
N
i = O,25~(I14,32 + 101,7 2) rnm? = 38,249 mm
Fpl = Re S = 240-- ·1970 mm? = 472,8 kN
mm?
202
Festigkeitslehre
K
F
Fp!
WOkN
0,242·472.8 kN
0874<1
•
k+~k2-Xk 3.584 + ~3,5842 - 2,27 2
N
Die Bed ingung der Tragsicherheits-Haup tgleichung ist F. t = R S = 240 - - ·1 100 mm? = 264 kt"l
p e mm?
erfüllt.
Tragsicherheits-Hauptgleichung:
r;
Sk = - - = - - - = 2 8 m
cosn cos Sl " • 4m 4
i = = 1940 ·10 m =825 mm
12 = 1 sin a = 2,4 m -sin 31° = 1,24 m x VS 2850 mm 2 '
'K SK _ 4000mm
I\, 48,485
ix R2,5mm
J!i
Die Bed ingung der Tragsicherheits-Hauptgleichun g ist
19 A H \.1 4
i= sY = ,'t . LU ' 111m = 13 280 mm erfüllt.
1I00mm 2 '
b)
AK =~K 2800mm 2\0843
Zy 13.280 mm • y
X = !:K. = 21O,843 = 2 27
K Aa 92,9 '
Knickspannu ngslinie c mit a = 0,49.
Mit XK = 2,27 > 0,2 wird
k = 0,5· [ 1+ a ~K -0.2)+X7-1 J
k = 0.5 . [ I + 0,49(2,27 -0,2) + 2.27 2]= 3,584
203
Festigkeitslehre
b13 -s,
( 6
s\
t-
2
Jt b 2
I
s1 s2 - bj (S62
- J==1 -1
- ?t -SI si
xy
e) 0resZug = «, + 0bz = (2,92 + 9 1,4) J'!., = 94,3 ~
rnm rnrn
----......-- '---.,.-' ~
k, k2 k)
Die Näherungsrechnung ergibt b l == 147 ,2 rnm.
Ausge führt wird b l == 150 rnm, also CJ 150 x 8.
204
Festigkeits lehre
930 . 931.
a)
Innere s Kräftesystem
im Schn itt A-B .
F Mb
are, Zug = S + W .;; azul
r; = J F;+ F;+ 2 F;cOSCl =J2 F; (I+C OSCl)
F Fl e
F res = F, .)2 ( I + cos Cl) = 20 kN J2(I + cos 60°) = 34 ,6 kN are,Zug = S + I
F rx = Fre, sin %= 34 ,6 kN -sin 30 ° = 17,3 kN
- s .;; a zul
Mb F
F ry = F re, cos %= 34 ,6 kN - cos 30° = 30 kN are,Druck = IV
0 = FS!i - F rx 13 - Fl e F
L·M"( B) = Fr 'l 1'2
are, D ruck = I -S
8
(1 7,3 - 3" + 30 · 2) kNm
- - --=---4:-m- - - - = 26 ,5 kN
FürU 120 ist : S =1 700mm 2
b) '2:.Fx=O=FBx -F,+Frx = F Bx= 9 ,2kN I =43 ,2'104 mm" y
'2:.Fy=O=FBy-Fry = F By=30kN
e , = 16mm
FB= JF~x + F~y = 3 1,4 kN e2 = 39 mm
F, F, 60 ~
c) a = - = - - rnrn2
z S n-1!.d 2 1 450 -39 1 = 1456 N
4
4 F, 4 . 26 500 N (1 700+ 432000) rnrn2
n rf= -- 2 -= N = 50 Draht e
e 11 d a zzul 11 ' (1 ,5 rnm)? - 300 rnrn2 60~2
azul mm
4 Frn ,x 2 =~= 450 -39._1 1 _ = 1499N
d) M b m• x =F,14 =F,(l, - 13) = 26 ,5 kN -3" m = 35 ,3kNm
J' A ( 432000 1700) rnrn2
Mb Mb 32M bD
ab =W = 11 D4 d 4 = [D4 - ( ~D)41
32 ' - -D-- 11 10
32 Mb D
ab = n4 656 1
932.
rr ~ (I ' 10000) a) S rf = ...f..... = 180 · 103N = 1286 mm2
e a, zul 140 ~
32 M b 320000Mb m m?
ab = 3 3439 343911D3
11 D -\(j(j(jQ gewäh lt U 100 mit S = 1350 mrn?
F 180 '1 0 3N N
b) Cl) a , vorh = S= 1,35 -103mm 2 = 133 mm2
r te,
D erf = 2 16 mm
ß) ablvorh = T ; I =~2 + e y =13
- , 5 mm :,
ausgeführt Rohr 2 16 X 12 DI N 2448
ey = 15,5 mm
Mb rnax Mb rn.x 3 2 D Mb max
e) ab vorh = -W-= 11 D4 'd4 = 11 (D4 - d4 ) 3
180 - IQ N - 23 ,5 mm - 15,5 mm = 114 ' Ji..
32 ' - -D - Obi vo r f = N _... 2
293-
,
104 -
rnrn ?
mm
:r; 9:.~2~,-~::::,:~:o:m'r
_ 32 ·2 16 mm' 35 ,3 - 10 Nm m = 95 .li _
6
.:~:~,.
180 -10 3N -235mm-345mm N
ab2vorh = -~------'--"--';N
i7-~' =498 - '
293-104 - rnm?
, mm 2
205
Festigkeitslehre
0z
t 160) ~
mm
= 266 ~I
N
mm
F m ax 69250N = 52 5 ~
C) °zvorh = -S- 1320 mm? ' mrn?
934. N
a) LM{D) = 0 = F I . 35 0 mm . sin 0< - F 2 • 250 mrn e) 0resZug= 0z -l- 0bz = 140 mm 2
bI~
= V 6 · 3000 N . sin 60 ° . 300 mm = 1345
N ' mm
16 ' 1 2 0 -
mm?
gewählt b , = 13,5 mm ; h l = 4b l = 54 mm
206
Festigkeitslehre
936 . 937 .
Für L 100 X 50 X 10 ist : Schnitt A-B:
SL = 1410 mm"; F 900 N N
ex = 36 ,7 mm (e~ = 100rnrn - 36 ,7 mm = 63 ,3 rnrn) ; Oz = S = 5 . 80 rnm? = 2 ,25 mm 2
I x = 141 '104mm4 ; S= 2S L =2820 mrn";
1 = Tl ; = 282 ' 10 4 mm 4 Schnitt C- D:
N
omax " U z + ob = 56,25 mm'
F m ax l cosa F m ax l sina 'l ' e x
°zul ';;; S + I
Schnitt E-F :
Uzul
Wie Schnitt C- -D.
Fm ax 1 = cos a le; sin a
8 + - -/ -
Schnitt G- H:
140 ---.1'L
F m ax 1 = (~+ 800 . 3~f"Sin 50') _ 1_ = 17 07 0 N T = f.. = 900 N = 2 25 ~
a S S' 80 mm? ' mm?
2820 282 .10 4 mrn?
° zul
F m ax ~ cos o I e ' sin a
x
8 +- /- -
140 ~
mm?
F max = 0,6428 800.63,3 . 0,766 1 = 1001 2 N
( 2820 + 282 .104 ) mm 2'
F _ °d zul
F max = 10, 0 12 kN m ax2 -~
I S
85 ~
mm '
F max 2 = 74,2 -15,8 I I = 1592 N
(2iOOO - 410) mm'
207
FestigkeItslehre
m = 35 mm ausgeführt
s 4 s 400 mm --
N)' +3 (0,.-----;-)'
° = IY/ (14 ,3 rnrn! 7 '17 ,9 - =26 -
N
e) A = "7 = - = - -- = 49 < AO= 89 v
mm ' , mrn?
! d , 8 ,!6mm
N
3 04 ,6 ;;;m'
0K
vvorh = -- = - - - - = I I
°d vo rh 27 4 ~.
rnm? I
L M(B) = 0 = FA I 1 - F u I, - r; 13
F u I, + F h 13
FA = 1 = 49 I N; F B =459 N
1
tHb rnax = FA I.
Mbrna x = 4 91 N . 0,48 m = 236 Nm
208
Festigkeitslehre
u ; = J{23'6~'ljml j '+ 0,75 (0, 7 ' 120 Nm) 2 = 247 Nm a) M ; = JM~ + 0 ,75 (froMd = 13,2 Nm
3 1-~-I--
d)d erf = I/0,I - ab\ zul
3 /~-. - 3 / 24 7 - 103N
= '1/ I ; m =34 ,6mm
b) d l erf
= l' _ _ v_ =
3
1/ ~ --3--
13,_ · 10 N;;m = 12,2mm
0 I -60 - O,IOb zul 0,1 -72 2 -
, mm? , rnrn?
d) 7 _ MT ~_I-;-
T_-, 16DkfT 945.
t vorf - Wp - .E:... _D 4 - d 4 rr(D 4 - d 4 )
a)
16 D
3
16 - 120mm - 540 - 10 Nmm = I 9S ~ F, a
Tt vo rh = 1f ( 1204 _ 804 ) mm" ' m rn2 * - - - +-- - -f6+--_+_
r, r,
e) 0
) Y-- V Gb+
a2 r-:--
+ 3 (N 3 . . 2+
(o:O7't-) 2 --v'{ 3,2 2 r "}l' ro "'l 1('\ 0 , 21
.J \. U , I " 1, ':10j
N
2
J -4
N mm
°v =4 -mrn?
-
942, ~ -~,c===:r----""?i1rmmnn):
Aq!aJ
a) MT = Fr = 500 N - 0 ,12 m = 60 Nm
b) Mb ma x = F 1 = 500 N - 0,045 m = 22 ,5 Nm
d) d erf - ~ -
.v«: _ 3~mm
0 1- I' _
-- N - 17,5mm
b) Mb (. ) ~ Aq(a)
M b (. ) = FA I. = 400N - 20 mm = S -10 3Nmm
, ab zul 0 , I · 80 rnrn
- ?
d = 18 mm ausgefüh rt
d aen = 1/ ~ =
3~
13/1S0OO.1
,,~m = 10 mm
0,1 ab zul ~ 0 I -SO-
mm?
943 . l
d. = 10mm ausgeftih rt
a) M b rn• x = F I= SOOON -O,12 m = 960Nm
Mb (b )~A q (b )
b) MT =Fr = SOOO N - 0,1 m = SOO Nm Mb(b)= F 2 13 - (F B - F 2 ) 14
Mb(b)= 12 - 103N · 120 mm - 7,6 - J0 3N -20 mm
c) M; = JM~ + 0 ,75 (frOMT ) 2 = 1076 Nm M b (b) = 12S8 - 10 Nmm
3
209
Festigkeitslehre
d
_!. / MV(b) -
berf-V a:0,1 Ob zul - V 1450 ·'IQ3Nr;;;; = 56 6
0 1·80 -
N ,mm
c) M; = J416 2 + 0,75 (0 ,7 '20W Nrn =433 Nm
d b = 58 mm ausgeführt
l mm?
d) d erf = 113 !43J.~N = 42 mm ausgeführt
0,1 '60 rnrn 2
=
M b (2 ) A q (2 )
M b (2 ) = F.I s = 12 '10 3N · I OOmm = 1200 ' 103Nmm 948.
u; Mb Mb 24M
a) ob = IV = w = w = 7-b
Mv (2) =JM~(2) + 0 ,75 (0:0MT )2 = 1370· 10 3 Nmm - 6- 4-6
-1 /24Mb -1
d
2 erf
= 1
3
1
Mv (2 )
0,1 Ob zu l
=V
~
i3"70'103N:m =55 ,6mm
0 , I · 80 -rnm?
3
h-« - / :-0- -
_ 3/ '2-4-. 8-0-0-N- '-17-0-m
b zul
N
-m-_
- 32 rnm
J00 r-nrn-2
he rf
d. = 56 mm ausgeführt b erf =4 = 8mrn
947 .
a) FA = 5840N; (wie üblich)
y. z-Ebene:
b)
I. Fy = 0 = - FA y + Fr I - F uy
I. M(A)=O=Frl l - F By · 3 1
F = Fr I 1 = 254 N . 0,1 rn = 84 7 N
By 31 0,3 rn ' j
Mb rnax =FB 13 = 4160 N ' 0,1m = 416 Nm FAy = Fr 1 . F sy = 254 N - 84,7 N = 169,3 N
210
Festigkeitslehre
x . y -Ebene: y , z-Ebene:
'fFx= O= -FAx+ FtJ Fox 'fF y = 0 = Fcy - Fr2 +F r3 - F o y
~ M(A) = 0 = F t! I - Fox . 3 I I:M (C) = 0 = · Fr2 1+ Fr3 · 2 1 - FDy · 3 /
F = FI I I = 698 N . 0 ,1 III = 232 7 N F = Fr3 . ~/I- F r21 = 226 N
Ox 31 0,3 0' ' ll y
~ ilf(C) = 0 = - F; 2 I - F tJ . 2 1+ FD x . 3I
derf=1/ 2 Fmax =1 / 2 ' 60 000 N = 8,654 0101
F t2 1+FtJ ' 2 1 = 1086N V TrTaB V 1r . 5 10 ~
Fo x = 31 0101 2
Fe, = Ft 2 + FtJ - Fox = 892 N d = 8 Olm ausgeführt
211
FestigkeItslehre
F max 2
Mit F« je Sch rauben-Umfangskraft und d L = 680 mm
b) °zvorh = T ; A gef = a ad
gef
r
Lochkreisdurchmesser wird
a =30 mm : d =8 mm
F max F max
°zvorh =a2 - ad =a (a - d ) Die Umfa ngskraft F u soll du rch Reibung übertragen
60 00 0N = 909 ~ werden : F u = F R = F N /1 .
Oz vorh F N ist die Normalkraft = Schra uben längskraft.
[30 -(30 - 8)) mm > ' mm?
die der Spannu ngsq uerschnitt A s der Schraube zu
F max
c) p = ~ ; A p roj = d(b -al übert ragen hat ; F N = Oz zul A s -
proj
Zusammenfassun g:
F max
F dm
p =a(b .:.;;) r;» 4d = F R
L
F dm
F R = FN /1 = - -
4 dL
60 000 N
berf = N + 30 mm = 5 1.4 mm F dm
350---8 mm ozzul A s/1 = 4d
rnm- L
F 4F
gewählt: Schraube ~120 mitA s = 24 5 mrrr'
a) Oz = -;- = -2-
d 1f d 1f
4
953 _
/ 4F / 4 -40 000 N
derf=V~=V N = 22 ,6mm a) In der Praxis wird das zu über tragende Drehoment
z zu! tt - 100 _ _
mm- mit der Zahlenwertgleichung berechnet :
P 3
d = 23 mm ausgeführt
M = 9550 n= 95 50 450 Nm = 63,7 Nm
F F
b)p= - d
A p roj 1i(D' -d') Mit M =F Welle
4 u 2
d 2=y/4 -40000N " 32 F = 2 M _ 2 . 63 ,7 . 10 3 Nmm
D erf =y/4 F + N + - mm
2
u -d-- - 40 mm = 3 185 N
1f
Pz ul 15 - - - rr We ne
mrn-
= 62 ,6 mm Fu 2 Fu
b) Ta = - d2 = -d 2
2 ---.1i. n
D = 63 mm ausgeführt 4
2 Fu _ V 2 ' 3185N _
1fT - N - 8 ,22 mm
F 40000 N az ul 1f ' 30 - -
h rf = - -- N =9,2 mm mms
e d 1TTa zul
23 mm -rr -60 - - d = 8 mm oder 10 mm nach DIN 7 .
mm r
In der Ko nst ruk tionspraxis wähl t man den Stift-
h = 10 mm ausgeführt
durchmesser je nach Mindcst-Ab schcrkra ft, z. B_
nach DIN 1473 .
952_
Die Last F bewirkt das Drehmoment M= Fd m /2_
d m = (500 +28) mm = 528 mm
212
Festigkeitslehre
95 4. . , ji;;::;. 8437 ,5 mm 4 ~ 4 3
M 16M d .
I = Vs ~ 450 rnrn" ' mm
a) T1vorh ~ .z, (di -d 4 )
i rr(di - dr) A
vorh
= ~ =1.. ~ 200 mm = 465< A
i i 4.3 mm ' 0
~ lOS für St 37
16 d.
Wegen Avorh ~ 46 ,5 < Ao gelt en die Tet m aj ergleic hu ng en :
16· 220 · 10 3 Nmm . 25 mm ~ 82 4 ~
Ttvorh::: 7T(2S4 - 1S4)mm 4 , mm ' )11 N
0K = (3 10 - 1,14 ' Avorh) ---'----, = (3 10 -I ,14 ' 46, 5) - 2
mm mm
a: - d ·
.
4
0K
257~
rnrn?
v - - - - - ---,-;- = 78 ,8
d, N 15 mm N vorh - ° dvo rh - 3 2 6~ -
Tti ~ "t vor h -d ~ 82,4 - -2 ' 2- 5 ~ 49 ,4 - -2 rnm?
a mm rnm mm l
M FR 2 FB
c) M ~ Fp l => FP ~ I; 1 ~ 5 0m m i) Ta = - d2 ~ -d2
7-----.!!- 11
- 4
Fp M 220 · 10 3 Nmm
Pv orh ~ A ~ Ibs ~ 50 mm · 20 mm · 22 mm
N
.sr«:
7T Ta zul -
2 · 2933 N
P vorh ~ 10 mm 2 tr'35 ~
mm"
30mm'15 3mm 3 _ 4
D erf = 6 1,8 rnm ; D ~ 62 mm ausgeführ t.
I m in -t; = 12 - - ~ 843 7., mm
g)lzerf~ ~ ~ 2 12 13 N r = 1, 9 mm
S ~ bh ~ 15 mm . 30 mm ~ 450 mrn? d 1l Ta zui 60 mrn -jr · 60 ~
mm?
213
Festigkeitslehre
c) !:M(A) = 0 = - F s
A ger = 863 ,94rnrn z
N
F max = 140 - -Z . 86 3 ,94 rnm? = 120951 N Fs(~-/l) -FDx/ 2tana
rnrn F OY I
z
F m ox = 121 kN
~Fx =0= +Fox-Fssina~FDX = Fssina
N
b) F m ox = TozulAgef= 120 - z . 863,94 mrn? Fox = 5773,5 N - sin 30° = 2886 ,8 N
rnrn
= 103 673 N ~Fy = 0 = F 1 - Fscosa + F o y ~ F o y = Fscosa-F 1
F mox = 104 kN 0 ,25 rn ) 0
5773 ,5 N ( ~-O ,I rn -2886,8 N '0 ,25 m : tan 30
Fo y = cos 0 ,25 rn = 2690 ,6 N
_rr (d:-dt)_
c) Wox - 32 ~ - 10979 rnrn
3
F o = JFöx + Ff,y = J(2886 ,82 + 2690,62 ) N2 = 3946 N
M bmox = 1537 Nm
10 =6=1
d) WpO! = 2 Wox
d erf =
1/64 'Ien
-rr-=V
: /64 , 2507
rr
mm"
=15rnrn
N 3
T max = Tl zu! ' 2 Wox = 100 rnrnz ' 2 ·10979 rnrn Überprü fung der Euierbedingung Avorh > AO :
= 21 95800 Nrnrn
T max = 2 196 Nm
i = e:
4
15 rnrn = 375 rnrn
4 '
e) Eulerprüfung mit Avorh > Ao :
i = 0,25 Jd; + df = 0 ,25 J (6'"'
r
0'z-+--=5""
O:z;'7)-m- rn' Z
Avorh = ~I = .'~0705
,
rnrn = 80< x, = 89
rnm
für St 50
N N
0k = 310 - 1,14 Avorh = (310 -1 ,14 ' 51 ,3) mrnz 0k = 335 - 0 ,62 ' A = (335 - 0,62 . 70 ,6) mm 2
= 251 ,52!.-
mm? =291 ,2 ~
rnm
Fs N
ad vorh = A = ;--- -.- = 25 ,4 rnrn2
_ . 17 mrn?
2
4
N N
F max = 0d zu! A = 41 ,9 - -2 . 863 ,94 mm? 291,2 - -2
rnm ak mm
V= - - = - - - - -= 11,5
(siehe unter a) advorh 25 4 ~
, mrn?
F m ox = 36,2 kN
Die Annahme d = 17 mm ist brau chbar , denn es
ist vvorh = 11 ,5 > V gefordert = 10.
214
Festigkeitslehre
M b m ax Mb 6Mb M
f) ob = -w
- - = b h' = bh Z
° 6
. h . h
~ht b= 3 wird b = .3 und
6M 18 M
ab =-h-b = ---;;Jb
- h'
3
h rf -
_V 3
' 18 M b m ax _ V l8 · 3 77 350Nmm
-
e 0b zul 100 ~
mm'
=40 ,8 mm
gewählt h = 42 mm
b = 14mm FI 19 31 7 N N
d) Gd vo rh = A = 28 5 mm? = 6 7 ,8 mm'
s
F, =1 931 7 N
958 . d, = 19 ,35 mm
N 11, = 0 ,54 2 mm
Fm ax = 0 z z" 1 A =140 --z'
nun
120 mm -B nun =134 400 N
m =40mm
F m ax = 134 ,4 kN N
p=14 ,7
mm z
959. f) M b =F.I , = 19 3 17 N . 50 mm = 965 8 50 Nmm
o =E.= eE= M E W - bh' _lO rnm ' 70 ' mm ' -8166 7 3
A 10 0- 6 - 6 - , Olm
L=.t "'- ~
g) _1
'-'.11'-----_ _ .-,
Alerf
s = -2- = 21 mm
1F,~19JI7N A Fa
960 .
~ M(B) = 0 = 19 3 17 N . 86 mm - FA . 125 mm
a) Der Querschnitt A-B wird belaste t dur ch :
eine rechtwinklig ZUITI Schnitt wirkende Normalkraft F = 19 3 17 N ' 86 m m =3 2607N
F N = F · cosß, sie erzeugt Druckspannungen 0d; A 125 mm
eine im Schn itt wirkende Querkraft F q = F . sin ß, ~M(A ) =0 = 19 3 17 N ' 86 mm -FB · 125 mm
sie erzeugt Abscherspann ungen Ta ; ein rechtw inklig
F = 19 31 7 N . 86 m m = 13 29 0 N
zur Schnitt fläche stehendes Biegem ome nt B 125 111111
Mb = F · sin ß . I , es erzeugt Biegespannungen ob '
Kontrolle : ~Fy = 0
215
Festigkeitslehre
u; 810690 Nmm N
°bvorh = Wo = 9375 rnrrr' . = 86 ,5 mm 2
216
6. Fluidmechanik (Hydraulik)
Hydrosta t ischer Druck. Ausbreitung des Druckes c) Der Kessel wird im Längsschni tt eher reißen als im
Que rschnitt ,
1001.
F F 2s o
zB
2 ' 0,006 m- 600- 106 ~
p=- = - d) p = - d- - 0,45 m
A !!. d 2
4
Ji.2 = 160 - 10'
d=1ßf=
p
1/rr4- 160
. tt
-80000N = 79 79 mm
- IO Pa ' S
p = 16-10 6
m
Pa
1006.
1002 . pd
s= - -
F F 2 ti, ul
p=-= -
A !!.d 2 = 0.8 - 10 00 m = 6 154
4
s 2 -65 m , mm
F=4 1!.. d 2 p = 1!..
4 • (0' 01 5 m)? - 4 ,5 - lo S Pa = 79 ,5 2 N
1007.
F 4F 4 '520 -10 3N
1003. a) p = - = - = "':"-::'=--7''--:'-'-
F F A n ä? rr - O,2 12 m 2
p= - = - p = 1501 3 _/03 Pa
A !!.d2
4
_ V n d " ! rr(0 ,21 m )2 - 0 ,93 m
F= 1!.. d 2 p = 1!.. - (0 15 m)2 ·15 -lOs Pa = 0 26 51 -lO s N b) V = tJ.t = 4 tJ.t = 4 - 20 s
4 4 ' ,
3
F = 26, 5 1kN V = O,OOI 6 11 01
s
= 96,63 --i-
rmn
1004 .
FI F, 1008.
p=- =-
A I !!.d 2 F 4F
4 I P= A" = rrd 2
rr n
=1/ 4rrFp I = 1t/ rr4-80-3000
2
F I = :4dlP = :4 - (0 ,02 m) 2 -6 _los Pa = 188 ,5 N
dl N = 0 02 185 m
-los Pa '
F2 F2
p=- =- d, = 2 1,85 mm
A 2 !!.d 2
rr
4 2
tt
F 2 = :4d~ P =:4 (0,08 m) ? -6 - W s Pa = 30 16 N
d2 = 1/ 4 F2
rrP
= 1/ 4 -200000N = 0 ,1 784 m
Y tt - 80 . loS Pa
d, = 178 ,4 mm
i005 . tt
P'4 d 2
FI pd ?
a) 0,=,4,'= rr (d+ s) s = 4 s (d + s)
40-105 N2 -045 2m 2
m ' N
01= = 740 1 - 10 5 ~ F I = F 2 = F = Kraft in der geme insamen Kolbenstange
4 -0,006m -0 ,456m ' m?
N
0 , = 74 ,01 m m 2
pd
b) 02 = 2S
sN
40 ·/0 ;;;2- 0 ,4 5 m N N
02 = ') , 0 006 = 1500 -/05 2' = 150 - -2
... , m m mrn
217
A. Böge, W. Schlemmer, Lösungen zurAufgabensammlung Technische Mechanik,
DOI 10.1007/978-3-8348-8117-5_6,
© Vieweg+Teubner Verlag I Springer Fachmedien Wiesbaden GmbH 2011
Fluidmechanik (Hydraulik)
1010. 1014 .
F = p ,A I =p,A 2 - P l d ~= P2 d i p = p g lz
kg N
d-. =
•
l/P2'
P
, d ~= d ~~ ' IO~ Pa ' 0 2 2 m2 = 0 1414 m
t w Pa '
bU ' I ,
P = 1030 _
In "'
m
. 9,8 1 _ . 6000 m = 606,3 . 10' -
S2 m2
1011. 1015. kg m
) = E = 4F = 4 ·6 500 N ='299 ' 10' N p = p g h = 1700) ' 9,8 1 2 ' 3,25 m
a P A n d? rr'(O,06 m)? - , m2 m s
p = 54200 Pa = 0.542 · 10' Pa
p =22 ,99 ' 10' Pa
F - Fr F Fr rrpd ilplJI 1016.
b ) PI= ~ = A - A = P- A P
p= p g l l - h = p g
rrdil J1 ) pd
100000 N2
p =p, ( 1+ ~d 2 ' Pl = d +4 h J1 m
q h = kg m = 0,750 1 m = 750 ,1 mrn
13590 -
m3
' 9 8 1 -52 1
'.
p =n d , (d, + 4 J1"1) ~ - '~2 ,5 ·
r - .. .L 106 7
kgm--4'2 ~IN
_ ,5 11
4 · 2000N
20 ' 1O-3 m '(20 + 4 ' 0 ,12 ' 8) '1O- 3 m
ij)
P= 11'
1018.
N I. ...'e".
P = 5,34 1' 106 -'.."2 = 53 ,4 1 ' 10' Pa
m Al
. .-
1 -4 ,0 12 , 20mm
, 280 mm
. ,
I +4 . 0 I' . 8mm
, - 20 mm
1/ = 0 ,8102
1." di
e)• r2vr = rI 271 = 2000 [N. (28 -) ,- ' 08
_( - cm)? , 102 = 31
' 7 bU
' 0 ' "N
d, 2 em
F~ = 3 17,6 kN
32 d~ F l = p , (A I + A 3 ) = pg il l (A , + A 3 )
d) St = di g
F, = 7,2 .10 3 k 3 · 9 ,81 ~ . 0,21 rn (34,8 7 + 6 ,6) ' 1O- 3m'
d~ (20 mm)' rn s
S1 = SI 2 = 30 mm ' ( 8 )2= O,153I mm F, = 6 15,1 N
d2 2 Omm
e) W , = F; SI = 2000N '0,03 m =6 01 F = P2 A, = p gil,A 2
'
f) W, = r; S2 = 3 17,6 ' 10 3N ' 0 ,153 1' 1O-3m = 48,611 kg m
F 2 = 7,2 '1 0 3 3 ' 9 ,8 1 2 ' 0,24 m : 82,94 ' 1O-3m'
m s
- s _ 28 nun -1 82 ,9 -- 1 83~I
g) z - S; - 0 ,153 1 mm -
"b
. u e F, = 1406 N
F = F l + F 2 = 20 2 1 N
Druckverteilung unter Berücksichtigung der
Schwerkraft
1019 .
1013 . k F b =p g hA
g m
p = p g h = 1000) '9,8 1 2 'O ,3 m
m s kg m n
F b = 1000) ' 9,81 , ' 2,4 m : -4' (0,16 rn)2 = 473 ,4 N
P = 2943 Pa m s
218
Fluidmechanik (Hydra ulik)
F. = 221 ,9 N 1025 .
a) AI VI =A , V,
1021.
AI ~d~ di
a) F s = p g A y o V2 = " I - = Vl - - = \-'1-
A2 !!.d 2
4
di
kg m 2
Fs = 1000 3 ' 9,81 2" ' 3 ,5 m '0,4m 'I ,75 m = 24 030 N m (3 cm) 2 rn
m s 1'2 = 4 - ' - - =9 -
I s (2 crn)2 s
b) e = A yo
b) Bernoulli'sc he Dru ckgleichung
e= bh
3
1022. 1026 .
P2 hl p p
a) r;; = "2 P I + _2 \,2I = p 2 + _2 V:1
Z
F = 323,8 N
1024 . 102 7. m
1'2 ( 12,f
F . =Fnu'z+Fo , + F G 2 a) ? = m = 7 339 m
r, zg 2 ' 9 ,8 1 ~
F nulz =F. -FG 1 -Fo 2 = I'P wg - m, g- m 2g
v2
F nutz = (VPw - m , -m2 ) g b) H = h + 2g = 15m+ 7,339m= 22,34 m
F nutz = (10300 kg - 300 kg - 7000 kg) ' 9 ,81 ~ kg m
c) P = p g h = 1000 - 3 ' 9 ,8 1 - ' 15 m
kgm s m S2
F nulz = 2943 0 - 2- = 29,43 kN P = 147150 Pa
s
219
Fluidmechanik (Hydra ulik)
, / ( PU) =Y, ~
v =y 2g O+ pg T
1029.
. Ve . 2' 6' IOS~2
Ve=t= J.tV m m
v= kg = 34 ,64 S-
- -- :-"'--
V Ve 1000 m3
=- e. =-
t
J.tV
-:,,=
J.tA Vfiii (Kontrolle mit Pu = Iv 2
)
3
t= 200 m
0,815 ' 0,001 963 m 2 . J2 ' 9 ,81 ~ . 7,5 m 1034 .
t = 10 30 6 s = 2 h 51 min 46 s
a) Ve = l{i J2ih = 0,98 J 2 '9 ,81 ~ . 2 ,3 m = 6 ,583 !p
b) Ve = J.tA .J2ih = 0 ,64 ' 0 ,00785 m 2 . ) 2 '9 ,81 ~ . 2,3 m
· m 3 I S
Ve = 0 ,033 77 S = 33 ,77 S
1030.
.
V. = J.tA y 2gh
. F'-L
A =- -
Ve _ ~ _ 2 m · 8 m . 1,7 m 8055
---+ c) t 1 - . - 3 - , S
e J.t Vfiii Ve 003377 !!!-
, S
t i = 13 min 25 ,5 s
1035 .
103 I. a) ve =l{i j2;h = 0,98J2-9 ,8 1 ~ '280 m = 72 ,64 !P
V
v:e = J.t A Vfiii =-t e
b) Ve =J.t~d 2 v'2Kh
J.t = - --=== Ve
tA ../2iii v..e = 0 ' 98 . 4~ . (0 ' 15 m)2. y.12 , 9 ,81 !!!
s2 , 280 m
3
J.t = 1,8m = 0 ,9717 · m3
Ve = 1,284 S-
106 ,5 s· 0,001963 m 2. )2 ' 9 ,8 1 ~ ' 4 m
c) P =.!!' =E k ln
t t
W Arbeitsvermögen des Wassers = kine tische Energie
1032.
mv2
a) v e =", --/2ih 2
p= 2 = m v = ,;, ~
. , - --:m=---- m t 2t 2
V e = 0 ,98 y 2 ' 9 ,8 1 ;2 m = 10,63 S-
- ö
220
Fluidmechanik (Hydraulik)
ffi v = \/ 3
a) Ve =Av 4 ' 0 002 m
d = -
rrv
' mS
rr'2,
=0,03568 m
. ve
Ve t4 Ve
d=36mm (NW36)
v = A =!!. d 2 = rrd 2 t
4 3
V· 4 ' 0 , 002 mS m
4'l1m 3 m b) v =T= rr ' (0 ,036m)2 - 1,965 -S
v = rr(0,08 m)? . 3600 s =0,6079 S
I p 2 300m kg m2
_ I p 2- 230 m kg m2 c) t:..p =A- - v =0 025· - _ . 500 _ 3 . (I 965 -)
b) t:..p - Ad 2: v - 0,028 ' 0,08m' 500 m3 ' (0,6079 , ) d 2 ' 0,036 m m ' S
_ I p 2_ 350m kg m2
=196200Pa
b) t:..p -A d 2 v -0,015 ' 0 ,125m · 500 m3 ' (6,338 , )
Pges= 0,0193 ' 10' Pa + 1,962 ' 10' Pa + 4,022 ' 10' Pa
t:..p = 843 500Pa Pges = 6,003 . 10' Pa
Energie W Pges V
f) Leistung =---zcit - P= t = - t-
V ·
P=p ges -t = p ges V =6003·
N
\Os m2
~
- · 2 · \O-3 - s
'
221