Sie sind auf Seite 1von 193

Deutsch-tschetschenisches Wörterbuch

Немцойн-нохчийн дошам
Джамалдинов Р

1
Inhaltsverzeichnis

Abkürzungen
Deutsch-Tschetschenisch
Tschetschenisch-Deutsch
Grammatik
unregelmäßige Verben
Das Alphabet
Das Substantiv
Das Verb
Präsens
Perfekt
Präteritum
Plusquamperfekt
Futur I
Мodalverben
Die Präpositionen
Der Konjunktiv II
Die Negation
Das Adjektiv
Das Adjektiv als Substantiv
Superlativ
Das Adverb
Ortsadverbien
Zeitadverbien
Die Konjuktion
Das Pronomen
Die Personalpronomen
Die Possessivpronomen
Die Demonstrativpronomen
Die Indefinitpronomen
Die Interrogativpronomen
Die Reflexivpronomen
Die Relativpronomen
Die Präpositionalpronomen
Zahlwörter
Kardinalzahlen
Ordinalzahlen
Die Uhrzeiten
Sprachführer

2
Abkürzungen

аdj Adjektiv
аdv Adverb
AGR Landwirtschaft
ANAT Anatomie
ASTR Astronomie
BIO Biologie дийначу
BOT Botanik
CHEM Chemie
CINE Film, Kino
ECO Wirtschaft
еtw etwas
fam umgangssprachlich
fig bildlich
GAST Gastronomie
GEO Geographie
GEOL Geologie
GRAMM Grammatik
interj Interjektion
jdm jemandem
jdn jemanden
jds jemandes
JUR Jurisprudenz
konj Konjunktiv
LING Linguistik
MED Medizin
MIL Militärwesen
MIN Mineralogie
MUS Musik
pl Plural
POL Politik
prep Präposition
pron Pronomen
REL Religion
SPORT Sport
TECH Technik
u.a. und anderes
ZOOL Zoologie

3
A

ab ~ morgen кхана дуьйна, ~ Wien Венера, ~ 12 Uhr шийтта (12) даьлча


abändern хийца
abarten кеп хийцаяла,(entarten) талха
Abbau m вовшахдаккхар д,(Preis) лахбар д,MIN даккхар д,CHEM дIасадекъадалар д
abbauen вовшахдаккха,(verringern) лахдан,жимдан,MIN даккха,CHEM дIасадекъадала
abbekommen схьаэца (шайн дакъа),(verletzt werden) човхила
abbezahlen дIадала (декъашкахь)
abbiegen (Richtung ändern) дIадерзо,дIахьовзо,(biegen) сатто
abbinden дIадаста,MED дIадехка
Abbitte f дехар д
abbrausen лийчo,sich ~ лийча
abbrechen кагдан,дохо,(Unterhaltung) юкъахдаккха,(Beziehungen) хадо
abbrennen дага,etw ~ даго
abbringen jdn von etw ~ ойла карчо(юхаяккха)
abdrehen (Wasser,Gas) дIакъовла,(Film) яккха
Abdruck m (Spur) лар й,(Nachdruck) зорбатохар д
abebben (Wasser) лахдала,(fig) дIатен,саца
Abend m суьйре й,heute ~ тахана сарахь, тховса; gestern ~ селхана сарахь
Abendbrot n пхьор д
Abenddämmerung f маьркIаже й
Abendessen n пхьор д
abendlich adj суьйренан
Abendrot n суьйре цIийялар д
abends adv сарахь
aber konj амма,делахь а
abermals adv юха а,духа а
abfahren дIадаха
Abfahrt f (Abreise)дIадахар д
Abfall m (Müll) нехаш й,(Rückgang) лахдалар д
abfällig adj ца деша,дика цалуу
Abfallraum m нexаш (кхуьйсу) меттиг й
abfärben басадала
abfegen нуй хьакха
abfinden sich~mit собаре хила,сатоха,jdn~ mit ECO меттахIотто
abfliegen (Flugzeug) дIадаха
abfließen охьадаха,(Kapital) дIадаха
abfrieren гIоро
abfüllen (Flaschen) шишанаш чу дIасадотта,(Gefäß) дуза
Abfluss m апари й,харш д
abgabenfrei adj ял ца йоккху
abgabenpflichtig adj ял тоьхна долу
abgeben дIадала
abgehen дIадаха,(Haut, Farbe) тила,(Knopf) дIаяла,(fig:sterben) дала
abgelagert adj лаьттина долу,(Wein) чIагIдина (чагIар)
abgesehen adj ~ von делахь а,цхьа а хIума ца лоруш
abgespannt adj кIаддела,хIоьттина
abgestorben adj тхьуздоьлла,са чуьра дIадаьлла,die Beine sind~когаш чуьра
са дIадаьлла
abgetragen adj лелийна тишйина
abgewöhnen sich etw~ цхьа хIума дита,херавала
abgießen охьадотта,дIаIано
Abgott m REL цIу в
abgrenzen доза дан,дIакъасто
Abgrund m Iин д
abgründig adj бух боцу,кIорга
abhacken дIахадо,хадо
abhandeln дийцаре дилла,къасто,(Preis) (мах)тIерабаккхийта
Abhang m басе й
abhängen von jdm~ цхьаннах даза
abhängen (Waggon) тIаьхьараяккха,(Kleiderhaken) схьаэца,(fig) jdn~цхьаъ шел тIаьхьавита
abhängig adj дозуш хила, ~ sein von даза
Abhängigkeit f дазар д
abhärten яхчо
abheben sich ~von къасташ хила,(Flugzeug) тIемадала,(Geld vom Konto~) схьаэца
Abhilfe f халчу хьолах хьалхавалар д,гIо дар д
abholen (цхьаъ цхьанхьара) схьаэца,дуьхьалдаха,jdn vom Bahnhof~ вокзале дуьхьалваха,
jdn ~lassen цхьаъ вало вахийта

4
abkaufen jdm etw~(цхьаьнгара цхьаъ) эца
abkochen кхехко
abkommen (vom Wege) некъах тила,(von einer Meinung) юхавала
abkühlen шелдан,(Wetter) шелъяла
abkürzen дацдан
abladen охьадассо
ablassen (Wasser) охьахеца,(Dampf) дIахеца,(Preis) мах лахбан
ablaufen (abfließen) охьадаха,(geschehen) хила,(Schuhe) йохо(кIажаряхийта),(Frist) ECO чекхяла,
das Wasser~lassen охьахеца
ablegen (Kleidung) духар дIадаккха,(Akten) тIетега,(Gewohnheit) дита
ablehnen юхатоха,тIе ца эца
ableiten (Wasser) дIахьовзо
ablenken (die Aufmerksamkeit~) тIера дIабаккха(тергам),einen Verdacht von sich~ шех йолу шеко дIаяккха,
(zerstreuen) самукъадаккха,den Kranken muss man etwas~ лазархочуна цхьа кIезиг самукъадаккха деза
ablesen еша
abliefern (abgeben) дIадала,(Waren,Personen) дIакхачо,(Waren) ECO латто
abmachen (übereinkommen) барт бан,барт хила
Abmachung f барт бар д
abmagern аздала
abmelden bei jdm~ хаам бан (дIавахарах лаьцна),(Meldebehörden) дIадала,(stornieren) дIадаккха,дохо
abmessen юста, дуста
Abmessung f барам б, дустар д
abmontieren вовшахдаккхха
abmühen sich ~ къахьега(боллучу ницкъаца),хало хьега
abnehmen an Gewicht~аздала,гIелдала, MED хадо,меже дIаяккха,ECO эца,
(Eid) чIагIо ян,den Bart ~маж яша,jdm den Führerschein~ схьаяккха,(um) zwei Kilo~
ши кийла азвала
Abneigung f цабезам б
abnutzen (лелийна) тишдан
Abort m (Toilette) хьаштагIа й,(Fehlgeburt) MED остадалар д;бер дIадаккхийтар д
abputzen цIандан
abraten jdn von etw~ дохкодаккха,ца тадан
abräumen дIадаха,шарам бан,den Tisch~ дIаяккха
abreagieren sich~ цхьанна техь оьгIазло акха
abreisen дIадаха
abreißen (Gebäude) йохо,(Papier,Blatt) схьадаккха,(Verbindung) хадо
abrunden горгдан,MATH дуза
Absatz m (Schuh) кIажа б,ECO дIадохкар д,(Treppen~) ламин майда й
аbschaffen дIадаккха,(Gesetz) (юкъара) дIадаккха,nicht mehr halten ца латто,das Auto~ дIайохка
abschalten (Licht) дIаяйа,(Maschinen) дIаяйа
abscheulich adj цIаьрмат
abschiecken дIадахьийта
abschieben POL (махкара) араваккха
Abschied m вовшахкъастар д, дIасакъастар д
аbschlagen (Wald) хьакха,(Angriff) юхатоха,(Bitte) дехар ца дала
аbschleifen TECH дао,дIахьакха
abschließen (zuschließen) дIакъовла,(beenden) чекхдаккха,ECO Geschäft~ барт бан,
JUR einen Vertrag~ чIагIам бан
abschließend adj дерзоран,тIаьххьара,чаккхенан,adv чекхдолуш
Abschlusszeugnis n тешалла д(дешар чекхдаларан)
аbschmecken чам баккха,чоме хьажа
abschneiden хадо,bei einer Prüfung gut/schlecht~(fam)дика/вон дIаяла,(fig:Weg) некъ бацбан,хадо,
(fig:Wort) юкъахваккха
abschrauben схьахьовзо
abschrecken кхеро,(abkühlen) (сиха)шелдан,sich nicht~lassen ша кхерацавайта,TECH дахчо
Abschreckung f кхерор д
abschürfen (Haut) кховра даккха
abschwellen MED лахдала(хьаъа) (дестар)
ansehen (voraussehen) синхаам хила,хиндерг хаа,(nicht beachten)~von цхьа хIума дан ца тига,ца дан
absenden дIадахьийта,дIатаса
Absender m дIадохьуьйтург в
absetzen (auf dem Boden) хIотто,(kündigen) мукъаваккха,дIаваккха,(Passagier) охьавоссо,
(verkaufen)ECO йохка,MED Arznei~ сацо(молха малар),(abhauen) sich ~ къайладала
Absicht f дагалацам б
absichtlich adj хуушехь долу,леррина долу
absolvieren (abschließen) чекхдаккха,(fam:erledigen) кхочушдан,ларо
absonderlich adj тамашена,ша-башха,ша-тайпа
absondern sich~ къехка,ша дала,(trennen) дIакъасто,(Schweiß) даккха
absorbieren худа

5
abspeisen (verköstigen) хIума яо,дузо,jdn mit leeren Worten~ дийр ду а бохуш, левеш лело
abspülen (Geschirr) йила,хикхарза
abstammen (Herkunft) схьадала,(Zugehörigkeit) хила
abstatten einen Besuch~ цхьанхьа ваха,Dank~ баркалла ала
abstauben чан дIаяккха
absteigen охьадосса,(einkehren) саца,im Hotel~ хьешан цIахь саца
abstellen ((ausschalten) дIаяйа,(hinstellen) хIотто,(Wasser) дIакъовла
Abstellraum m оти й
abstempeln мухIар тoxa
absterben BOT дакъадала,дIаэга,MED лаха,са дIадала
abstimmen(wählen) кхажтаса,~lassen кхаж тасарца къасто,(farblich~) харжа,
(fig:anpassen) барт бан
Abstimmung f (Wahl) кхажтасар д,(fig:Anpassung) барт бар д,(Volks~) референдум й
abstürzen (Flugzeug) доха,(Abhang) чухарца
absurd adj лартIахь доцу,гIурте
Abszess n MED абсцесс й,ноткъа яр(гулъялар) д
abteilen дIакъасто,(einteilen) декъа
abtrocknen (wischen) якъо(дакъадаллалц хьакха),(trocknen) дакъадала
abwarten хьажа,(Gelegenheit) аьтто баларе хьажа
abwärts adv охьа
Abwasch m пхьегIашйилар д
аbwaschen йила
abwechseln sich~ хийцадала
abwechselnd adj рогI-рогIана долу,хийцалуш долу
abwegig adj гIалате,харц
abwerfen (hinunterwerfen) охьакхосса,(Zinsen,Gewinn einbringen) ECO са яла
abwesend adj воцу,воцург,~sein ца хила,(zerstreut) тидаме доцу
abwickeln (durchführen) дан,кхочушдан
abzahlen (Schulden) дIатакха,(Raten) ECO тIедиллина дIатакха
abzielen ~ auf Iалошо хила,цхьана хIумане гIерта
Achsel f ANAT белш й
Achselhöhle f ANAT пхьаьрсан кIело й
acht бархI
achte(r,s) adj бархIaлгIа
achten лара,cийдан,(beachten) ~ auf тергалдан,тидам тIебахийта,тидаме эца
achthundert бархI бIе
achtlos adj терго йоцу,бен воцу
achtmal adv борхIазза
Achtung f ларам б;(Beachtung) тергo й
achtzehn берхIитта
achtzehnte(r,s) берхIиттaлгIа
achtzig дезткъа
Acker m аре й,(ялта дийна) аре й
Ackerbau m латталелор д
Ader f ANAT пха б
Aderlass m цIийдаккхар д
Adjektiv n GRAM билгалдош д
Adler m ZOOL аьрзу й
Adoption f да хIоттар д
adoptieren да хIотта
Adoptivkind n да хIоьттина бер
Adresse f адрес д
Adverb n GRAM куцдош д
Affe m ZOOL маймал д
Ägipter m мисархо в
ähneln тера хила
ähnlich adj тера,саннарг,цхьатера
ahnen даго хьеха,синхаам хила,шекхила
Ahnung f дегахьехам б,кхетам б,keine blasse~ haben цхьаннах лаьцна
кхетам хиллане а ца хила
Ahorn m BOT стайр д
Ähre f BOT кан б
Aktivität f жигаралла й
aktiv adj жигара
aktuell adj карарчу хенахь мехала лору
Alarm m орца д,~ schlagen орца даккха
albern adj Iовдал,~ sein Iовдал лела
Alibi n бехказло й
Alkohol m къаркъа д

6
All n дуьне д
alle pron массо а
allein adj цхьаъ,ша цхьаъ,adv аса-айса
Alleinsein n цхьалла й
alleinstehend adj цхьа,цхьалха
allemal adv даим,хIоразза
allenfalls adv гIад дайча
allerbeste(r,s) adj уггар дика
Allergie f MED хьара д
allergisch adj хьара долу
alles adj дерриг
allgemein adj (массеран)юкъара,~üblich массара а тIеэцна,~gültig массара а олу,стенна а мега,
~verständlich массо а кхета
Allgemeinarzt m юкъара (говзалла йолу) лор в
alljährlich adj хIор шеран,adv хIор шарахь
allseits adv (von allen Richtungen) массо а агIорхьара,(in alle Richtungen) массо а агIор,
(an alle) Gute Nacht~!массера а буьйса декъал хуьлда!
alltäglich adj хIор дийнан,денна
Almosen n сагIа д
Alphabet n абат д
als konj (zeitlich) мацах(хьалха),~ ich Kind war… мацах со бер долуш;(beim Komparativ) er ist älter ~ ich
иза сол воккха ву,Wien ist größer als Linz Вена йоккхо ю Линцел,
(in der Eigenschaft) Er ist ~Ingenieur tätig.И инженер болх беш ву.
alt adj къена,хенара,(antik) шира
Alter n хан й
ältere(r,s) adj доккхаxa
Altersgenosse m нийсархо в
Altertum n ширалла й
Altweibersommer m бойн гуьйре й
Aluminium n CHEM наштар й
Ameise f ZOOL зинтаг д
Amerikaner m америкахо в
Amsel f ZOOL шоршал й,левстиг д
Amt n (Behörde)хьукумат й,(Stellung) белхан меттиг й,(Büro) бюро й
Amulett n хIайкал д
amüsieren sich ~сакъера,самукъадала
an prep тIе; уллeхь,~ die Wand hängen пенах хьалаолла,~der Wand hängen пенaх кхаза,am Tage дийнахь,
am 1 März хьалхарчу мартехь,am Fenster кора уллехь,ans Fenster кора улле,~ der Universität университетехь,
am folgenden Tag шолгIачу дийнахь
analog adj тера,саннарг
anästhesieren лахо
anbiedern sich ~ (umg) кочадан,цхьаьннан шех тешам бахийта
anbinden дIадехка,дIатаса
anbrennen (anzünden) цIе лато,(anbraten) кхарза
Andauer f дохалла й
аndauern дахдала,дIадаха
Andenken n (Erinnerung) дагалацар д,дагахьлаттар д,эс д,(Souvenir) совгIат д
andere (r,s) adj кхин,важа,(Рerson) цхьаъ,(Sache) цхьа хIума
andererseits adv кхечу агIор
andermal adv ein ~ юххула, духхула
andern etw ~хийца,хийцам бан,sich ~ хийцадала
andernfalls adv иштта делахь,…ца дахь,…ца хилахь
anders adj кхин, важа,adv кхечу кепара
andersgläubig adj керста
anderswo adv кхечу меттехь
anderthalb adv цхьаъ ах
anderweitig adj кхин важа,(örtlich) кхечу меттехь
andeuten кхето,къедо (kennenzeichnen) билгалдан
androhen jdm etw ~ кхерам тийса
Androhung f кхерор д
aneignen sich ~ доладерзо, дIалаца
anerkennen (Person) лара,(Handlung) къобалдан,реза хила,(Dokumente) бакъдан,(Staat) лара(йозуш цахилар)
anfahren (Person,Hindernis) тIекхета,тIеIоттавала,(losfahren) дIадаха,(Мaschine,Zug) TECH дIайолаялийта
Anfahrt f (Fahrt)некъ б,(Fahrzeit) некъахь йолу хан й
Anfall m MED чарп й
Anfang m юьхь й
anfangs adv юьхьанца
anfangen доло
anfechten шеконе дилла,JUR латкъа

7
anfeinden цхьанца мостагIалла лело,sich~ шена мостагI ван
anfeuchten тIундан,тIадо
anflehen деха,корта бетта
anfreuden sich~ доттагIала таса
Angedenken n дагалацар д,дагахьлаттар д
angeheitert adj кеп хилла,мелла
angeln SPORT чIерий леца
angemessen adj мегар долу,догIу, adv ма-дарра
angetrunken adj кеп хилла,мелла
angewiesen adj ~ sein auf цхьаннах дозуш хила
angewöhnen jdm etw~ Iaмо,марздан,sich etw~ Iама,дола,марздала
Angewohnheit f марздалар д,долар д
Angina f MED ангина й
Angst f кхерар д
ängstigen jdm ~кхеро,sich ~кхера
ängstlich adj кхоьруш долу,стешха
anhaben (Kleidung) лело,(духар)тIедоьхна хила jdm etw ~(fig) цхьанна церг ирйина хила
anhalten (stehen bleiben) сaцa,(zurückhalten) сeцo,(fortdauern) дахдала,(zurückhalten) сацо,
um ein Mädchen~ еха
anhand prep гIоьнца
anheben (hochheben) хьалаайа,(erhöchen) лакхадаккха(алапа,мах)
anheften ~ an дIадехка,дIатаса,тIетега
anheizen дохдан,(verschärfen) POL хьал гIоьртина дан,(anregen) иракарахIотто
anheuern балха дIаэца
anhimmeln (fig) дагадоха,jdn~ цхьаъ я цхьа хIума шен сил дукха деза
Anhöhe f акъари й,гу б
Ankauf m эцар д
ankaufen эца
Anklage f (Beschuldigung) тIехтохам б,JUR бехкедар д
anklagen (beschuldigen) тIехтоха,дуьхьалтоха, JUR бехке дан
ankleben тIелато
ankleiden sich ~ тIе хIума юха
ankommen схьакхача, дан,rechtzeitig ~ шен хеннахь дан
ankreuzen билгалдан
ankündigen дIакхайкхо,хаам бан
Ankuft f схьакхачар д
Anlass m хилам б,нисделларг д;бахьана д,~ geben цхьанна цхьана хIуманна бахьана хилийта,
ohne allen ~ цхьа а бахьана доцуш,aus ~ цхьана хIуманах лаьцна
anlehnen an etw ~ тIетовжа,(Tür) тIекъовла
anlernen Iамо
Anleitung f куьйгалла д
Anliegen n лаам б,дехар д,гIуллакх д,ich habe ein~ an Sie сан цхьа дехар ду хьоьга
anlügen jdn~ аьпаш ботта;цхьаннах лаьцна харцдерг дийца
anmachen (würzen) чамбан,(einschalten) лато ,(befestigen) дIатоха,тIетоха
anmelden sich~ дIаяздала,ша схьакхачар дIахаийта,(ankündigen) дIахьедан,хаамбан,sich beim Arzt ~
лоьрана тIе дIаяздала
Anmeldung f дIаяздар д, хаамбар д,(Bekanntmachung) дIахьедар д,дIахаийтар д
аnnähen тIетега
annehmen (entgegennehmen) тIеэца,(vermuten) хета,тардала,(zustimmen) къобалдан
Annonce f дIакхайкхор д
anordnen (befehlen) омра дан,буьйр дан,(ordnen) дIахIотто,дIанисдан,Bettruhe ~(лоьро)меттахь Iиллар тIедожо
anpassen цхьаьнадогIуш дан,sich~ (дIа)дола,(Kleidung)(тIедуьйхина) хьажа
anpflanzen догIа,ден
anprangern эхь кхайкхо,Iорадаккха
anraten хьеха,хьехам бан
anreisen дан,схьакхача
anrichten (Essen) кечъян,Schaden~ зен дан,Unheil ~цхьа доьхнарг дан,was hast du da angerichtet?
и хIун ду ахь динарг?
anrufen (rufen) кхайкха,(telefonieren) зIетоха
ansagen дIакхайкхо,хаам бан
ansammeln sich ~ IаIа,гулдала
Anschein m гуш хилар д
anscheinend adv cхьагарехь,схьахетарахь
anschicken sich~ (цхьа хIума дан) ойла хила/дагахь хила
anschieben тIетатта,дIататта
anschlagen (anstoßen) тоха,(befestigen) чIагIдан,(aushängen) хьалаолла
anschließend adv (zeitlich) тIаккха,тIаьхьа,adj (zeitlich) тIаьхьадогIу
anschnallen дIатаса
Anschrift f адрес д

8
аnschuldigen бехке дан
anschwellen деста
anschwindeln jdn~ Iехо,ледан
Ansicht f (Meinung) ойла й,хетарг д,(Aussicht) сурт д,(einer Stadt~) гIалин сурт,meiner ~ nach суна хетарехь
ansonsten adv …ца хилахь,…ца дахь
Ansporn m догдаитар д
anspruchslos adj лехамаза
anspruchsvoll adj лехаме
anständig adj гIиллакхе,бакъхьара
anstandslos adj хьем боцуш,(bedingungslos) билламаза,дуьхьалонаш йоцуш
Anständigkeit f гIиллакх д
anstatt prep метта
anstekend adj MED уьнан,йолу(цамгар)
anstecken (Brosche) тIелато,(anzünden) цIе лато,sich~ MED ундала,кхета(лазар)
Ansteckung f MED ундалар д,цамгар ялар д
anstreben etw~ цхьана хIумане гIерта
Antikriegs- adj тIамна дуьхьалара
antireligiös adj динна дуьхьалара
Antrag m дIахьедар д,дехар д,einem ~ stattgeben дехарна(арз,латкъам) кхачам бан ,einem Mädchen einen ~ machen
цхьаьнга йола ала
Antragsteller m дIахьедархо в
antreten (Stelle) гIуллакхе хIотта,(Reise) (дIа)даха
Antwort f жоп д
antworten жоп дала
anvertrauen jdm etw~ цхьаьнга цхьа хIума тешо
Anwalt m JUR адвокат в
Anzahl f терахь д,дукхалла д
anzahlen закъалт дала
Anzahlung f закъалт д
Anzeige f (Presse) дIакхайкхор д,хаам б; JUR айкхалла д
anzeigen дIакхайкхо,хаамбан;JUR айкхдала,моттоха (fam)
anziehen (Kleidung) sich~ тIe хIума юха,(Schraube) TECH тIехьовзо
anzünden цIе лато
anzweifeln шекхила,шеконе дилла
Apathie f бенцахетар д
Apfel m BOT Iаж б
Apfelbaum m BOT Ioжaн дитт д
Apotheke f аптека й
Appetit m яа дог дар д
Appetitlosigkeit f яа дог цахилар д
Aprikose f BOT туьрк й
April m апрель б
Arbeit f болх б
arbeiten болх бан, къахьега
Arbeiter(in) m/f белхало в/й
Arbeitgeber m болхлург в
Arbeitsamt n белхан хьукyмат й
arbeitsfähig adj болх балун
arbeitslos adj белхаза
Arbeitloser m белхазхо в
Arbeitslosigkeit f белхазалла й
Arbeitskleidung f белхан духар д
Arbeitsuche f болхлахар д
Arbeitstag f белхан де д
Arbeitsstelle f белхан меттиг й
Arbetsstunde f белхан сахьт д
arbeitsunfähig adj болх цабалун
Arbeitszeit f белхан хан й
Ärger m цатам б, оьгIаздахар д
Ärgernis n цатам б
ärgern sich ~оьгIазъэха,оьгIаздаха,jdn~оьгIазъэхийта
arglistig adj тешнабехке,ямарта
arglos adj атта теша,дагахь хIума доцу
Argument n аргумент й,бакъхиларан билгало й
Argwohn m цатешам б,шекъхилар д
arm adj къен,миска,(unglücklich) ирс доцу,декъaза
Arm m ANAT пхьарс б
Arme m къехо в,миска в
Armee f MIL эскар д

9
Armel m пхьош д
Armut f къоьлла й
Arrest m лацар д
arrogant adj кура,деза детта
Arterie f ANAT пха б
Arznei f MED молха д,дарба д
Arzt m лор в
Asche f чим б
asozial adj юкъараллина дуьхьалара
Ast m га д
Asylant m мухIажар в,веддарг в
Asthma n MED салецар д
Atem m садеIар д
Atembeschwerden f MED садукъдалар д
atmen садеIа
Atmung f садеIар д
Atmungsorgane pl садоIу меженаш й
Atmosphäre f хIаваъ д
auch konj (gleichfalls) иштта,a;nicht nur…,sondern~… хилла ца Iаш…а~ а;~ nicht einer цхьа
а,(empatisch:wirklich,bestimmt) баккъал а,(verallgemeinerd) wann ~immer du kommst! мацца хьо веача а;
ich fahre~nach Hause со а ву цIа воьдуш,ohne ~nur zu fragen хатта а ца
хоттуш
auf prep тIе; wohin? ~ den Stuhl гIанта тIе; wo? ~ dem Hof уьйтIахь,~ dem Stuhl гIанта тIехь,
von klein auf жима волуш дуьйна,(zeitlich) ~ Zeit хан йиллина
aufatmen садаккха,Ich kann endlich~! хIинца-м паргIат са доккхур дара ас
aufbewahren лардан
aufblasen дуса
aufbrühen (басар,чай) даккха
aufdrehen дIаяста,схьаяста
aufflammen цIе лата
Aufgang m ирхе й ,ASTR схьакхетар д
aufgeben (versenden) дахьийта,(kapitulieren) карадаха,die Hoffnung~ cатуьсийла ян,
(Brief) дIатаса,(beauftragen) etw~ цхьанна цхьа хIума тIедилла
aufgehen (Sonne) кхета,(Teig) тIехбан,(Knoten) бастбала,(Blume) (заза) даккха/ хеца,(Geschwür) ястаяла
aufhalten (geöffnet halten) дIайиллина латто,sich unterwegs~ новкъахь саца,sich ~ хьедала,(verzögern) сeцо,
(stören) хьедан,новкъарло ян
aufheben (vom Boden) хьалаайа,(Strafe) дIаяккха,(Gesetz) юкъара дIадаккха,(aufbewahren) ларъян,(beenden)
(дIа)сацо,чекхдаккха
aufheitern jdn~ самукъадаккха,(Himmel) екхаяла
aufhellen серлaдаккха,(Wasser) хьаъа,серла дала
aufhetzen тIехьеха,(Hund) тIехьусто
aufhören сацa,дита,IадIан,mit etw~ цхьа хIума дита/чекхдаккха;Hör auf damit! саца(IадIе)!
aufkochen кхехко
aufleben (Person) дендан,юхаметтахIотто
aufmachen дIаделла,(gründen) бух билла,(gestalten) кечдан,хIотто
Aufmerksamkeit f (Vorsicht) тергам б,тидам б,(Geschenk) совгIат д,(Höflichkeit)тамалла д,гIиллакхалла д,
die~ auf etw richten цхьана хIуманна тидам тIебахийта
aufmerksam adj тидаме,тергаме
aufmöbeln jdn~ дог иракхарахIотто
aufnehmen (beginnen) доло,(fotografieren) FOTO сурт даккха,etw beifällig~ цхьа хIума
къобалдарца тIеэца,die Arbeit~ болх дIаболо,балхана тIеверза,jdn gastlich(kühl)~ цхьаъ
дика(шийла) тIеэца
aufpassen тидамe хила,тергам бан,хьожуш хила
aufräumen хIуманаш дIаяха/дIалиста
Aufregung f синтем бар д,сахьийзар д
aufregen sich ~синтем бан,сахьийзо,jdn~ сахьийзо,синтем байа
aufrichten (hochstellen) догIа,jdn~(fig) дог иракарахIотто
aufrichtig adj даггара,дог цIена
Aufruhr m POL гIаттам б
aufschieben (zeitlich) тIаьхьататта,(wegschieben) дIататта
aufschlagen (öffnen) дIаделла,(teilen) дохо,(Zelt) догIа,(Preis) тIетоха
aufschreiben дIаяздан
Aufschrift f тIеяздар д
aufsetzen (Hut) тилла,(schreiben) хIотто
aufsperren дIаделла,den Mund~ бага гIатто,die Augen~ бIаьргаш къарзо
Aufsicht f терго й
Aufstand m гIаттам б
aufstehen гIатта,хьалагIатта
aufstellen (montieren) лаIа, (Kandidaten) хьалхататта

10
Aufstellung f (Montage) лаIар д,(Kandidat) хьалхататтар д
aufsuchen лeха
auftischen шун(кхача( хIотто,(bewirten)(цхьа хIума) яла,(belügen) цахилларш дийца
Auftrag m кост д,тIедиллар д
aufwachen самадала
aufwachsen кхиа
Aufwand m ECO харж й,(Einsatz) болх б(хьегна къа)
aufwärmen дохдан
aufwärts adv ирх хьала
aufwecken jdn~ самадаккха
aufwenden (Zeit) яйа,(Geld) дайа,харж ян
aufwiegeln тIехьеха
Auge n ANAT бIаьрг б
Augenarzt m бIаьргийн лор в
Augenbraue f цIоцкъам д
Augenlid n бIаьрнегIар д
August m август б
aus prep ~ Wien Венера, ~ Wolle тIергIа, ~Liebe zu ihr цуьнга болу безамна,
er stammt aus Wien иза Венехь вина ву ,~ der Heimat даймахкара
ausatmen са арахеца
ausbessern нисдан,тадан
ausbilden Iамо
Ausbildung f дешар д
ausbreiten sich ~ дIасадаржа,(hinlegen) дIасадаржо,(Feuer) дIасаяржа,(Arme) дIасадаржо
Ausdauer f сатохар д,cобар д
auseinander вовшах къаьстaна, ~brechen кагдан, ~fallen доха,декъадала,~halten декъа,sie wohnen weit ~
уьш вовшашна генахь Iаш бу
ausfallen (nicht stattfinden) ца хила,(Haare) тила,охьаэга,(Maschine) йоха
ausfragen хетта
ausführen (durchführen) кхочушдан,(Hund) арадаккха(доладала),ECO дозанал арадахьа
ausfüllen юза, дуза
ausgeben (verausgaben) дайа,(aushändigen) дIадала,(herausgeben) арахеца
ausgiebig adj шортта,токхе
ausheben (Graben) ахка,(herausholen) cхьаэца,(Tür) схьаяккха(кIажош тера),
sich die Schulter~ белш чуьраяккха,(fig) дIалаца
ausheilen тoдан,дарба дан
aushelfen гIо дан
Aushilfe f гIо д
Ausklang m чакхе й,чекхдаккхар д
аuskurieren тодан,дарба дан
Ausland n дозадехье й
Ausländer m арахьарниг в,мехкавоцург в
ausländisch adj кхечу мехкан,дозанал арахьара
auslaufen (Flüssigkeit) охьаэха,(Schiff) хIорда юькъе даха,(fig) чекхдала
ausleben (auskosten) марзо эца ,зовкх хьега
ausleeren дассо
auslöschen (Kerze) дIабайа,(Schrift) дIадайа,(Schmach) шена тIера юьхьIаржо дIаяккха
ausmachen (ausschalten) дIаяйа,(Termin) хан йилла,(löschen) дIаяйа,(übereinkommen) барт бан,
(bedeuten) маьIна хила,(sich belaufen auf) хIотто
Ausmaß n барам б
ausmessen юста,бара
ausnützen лело,пайда эца
auspacken cхьаяста
ausrauben талор дан
ausreichen тоа
ausrenken sich etw~ чуьрадаккха
ausruhen садаIа
aussäen ден
aussagen ала; JUR тоьшалдан,кийтарло ян
ausschlafen sich ~ набарх Iаба
Ausschlag m MED хьара д
Aussehen n амат д; васт д
außen adv арахула,арахьара
außer prep ~(allem)Zweifel цхьана а тайпанара,шеко йоцуш,~sich vor Freude хазахетна ша хIун до ца
хууш,~Gebrauch kommen пайда оьцучара дала,~der Reihe рагI йоцуш,Ich habe keinen Freund ~dir
хьо воцург сан цхьа а доттагI вац,Ich komme,~wenn es regnet со вогIур ву,нагахь догIа ца хилахь.
außere(r,s) adj арахьара
aussetzen (Pflanzen) схьадаккха,(Tier) дIахеца,(Arbeit) юкъахбаккха,(Motor) юкъахбуьйлуш болх бан,
(Urteil) JUR кхел кхочушъяр дIататта

11
aussöhnen машар бан,sich mit jdm~ тардала
aussprechen ала, дIаала,sich offen~шен дагaхь дерг дIаала
aussteigen (Fahrzeug) охьадосса
Ausstellung f (von Ware) гайтар д,(von Dokumenten) кечдар д
аussterben хIу дан,делла(дайна) дIадала
aussuchen хержа, лeха
Austausch m (gegenseitig) (дуьхьал)хийцар д
austauschen ~ gegen дуьхьал хийца,(ersetzen) TECH хийца
austoben Zorn~ оьгIазло цхьанна тIехь акха,sich ~ огIазъэха
austricksen jdn ~Iехо
austrinken мала,дIамала
austrocknen (trocknen werden) дакъадала,(trocknen machen) дакъо
austüfteln кхолла
ausverkaufen дIадохка
auswaschen (Wäsche ,Fleck) дитта,хьоькх дIаяккха
auswechseln хийца
ausweinen sich~ Iаббалц делха
Ausweis m паспорт д
ausweiten шордан
auswendig adv дагахь
ausziehen (Kleidung) дIадаккха; (Wohnung) кхалха,дIадаха
Auto n машен й
Autobahn f некъ б
Autofahrer m машенлелархо в
Axt f диг д

Baby n бер д
Bach m татол д
Backe f ANAT бесни й
Backenbart m гиччо д
backen датта,кхарза,(cтоьмаш) дакъо
Backenknochen m ANAT бIаьрадаьIахк й
Bäcker m пурнхо в
Bäckerei f пурни й
Bad n ванна й,(Kurort) курорт й
Baden n лийчар д
baden лийчo,ein Bad nehmen лийча,warm~ довха хи чохь лийча
Badeort m курорт й
Badetuch n гата д
Badewanne f ванна й
Bahn f некъ б
Bahnhof m вокзал й
Bahre f (Toten-) барам б
Bahrtuch n марчо д
bald adv кеста,cиха,чехка,
baldmöglich adj мелла а сиха
Ball m буьрка й
Balkon m пурхе д
Banause m энжеде стаг в
Bande f (Gruppe) гIера й
bange adj стешха,осала
Bank f FIN банк й
Bank f (Sitz~) гIант д
Bankier m банкир в
Banner n байракх й
bar adj FIN карахь долу,in~ ахча кара дIа а луш,in~zahlen ахча кара дIадала
Bär m ZOOL ча й,ASTR der Große ~ ворхI вешин ворхI седа
Bärenlauch m BOT хьонка б
bärenstark adj ча санна онда
barfuß adv когаш Iуьйра,~ gehen когаш Iуьйра лела
Bargeld n карахь долу ахча д
barmherzig adj къинхетаме, догкъеда
Barmherzigkeit f къинхетамалла д
barsch adj кIоршаме
Bart m маж й
bärtig adj маж йолу
bartlos adj куьйса(маж йоцу)

12
Basar m базар й
Basis f бух б
Bau m гIишлош яр д,(Tierbau) Iуьрг д
Bauarbeiter m гIишлоярхо в
Baugewerbe n гIишлош яр д
Bauch m ANAT кийра б,гай д
Bauchschmerzen pl MED гайлазар д
bauen гIишло ян
Bauer m ахархо в
bäuerlich adj ахархойн
baufällig adj тиша
Baum m BOT дитт д
Baumstamm m диттан гIад д
Baumwolle f тIаргIа б
beabsichtigen цхьа хIума дан ойла хила/дагахь хила
beachten тидаме дан,тидаме эца
Beachtung f тидаме эцар д
Beamter m гIуллакххо в
beanstanden реза цахилар хаийта;(Einspruch erheben) дуьхьал хила
beantragen дIахьедар дала,деха
beantworten жоп дала
bearbeiten (umarbeiten) юхадан,AGR латта кечдан
beben дега
Beben n дегор д;(Erdbeben) мохкбегор д
Becher m кад б
bechern (fam) мийла
bedanken sich~ баркалла алa
Bedarf m хьашт д, эшар д
Bedauern n халахетар д,дагахьбаллам б,(Mitleid) къахетар д,дог лазар д
bedauern къахета,дагахь далла,халахета,dieser Vorfall zu ~дегаIовжаме хIума ду,
ich bedauere diesen Vorfall cуна халахета и иштта нисдаларна
bedecken den Kopf(mit einer Mütze)~ куй тилла,der Himmel hat sich bedeckt стигал
дIалаьцна мархаша
bedenken ойла ян,тидаме эца
bedeuten маьIна хила,маьIна дан
Bedeutung f маьIна д
bedrohen кхерам тийса
Bedrohung f кхерам б
bedürfen etw~ хьашт хилa ,эша
Bedürfnis n хьашт д
bedürftig adj оьшуш долу,хьашт долу
beeilen sich ~ сихдала,сихо ян
beeinträchtigen зен дан,цхьанна вон агIора Iаткъам бан
beenden чекхдаккха
Beendung f чекхдаккхар д
beerdigen дIадолла
Beere f BOT цIазам б
Befächigung f хьуьнар хилар д,хууш хилар д
befangen adj ~sein эхь хеташ хила
befassen sich ~ mit цхьаъ деш хила
Befehl m омра д,буьйр д
befehlen омра дан
befestigen (тIе)чIагIдан
befeuchten тIундан,тIадо
befinden sich wohl~ шен хьал(могушалла) дика хета,etw für wahr(falsch)~ цхьа хIума нийса(харц) хета,
er befindet sich jetzt in Wien и хIинца Венехь ву
Befinden n (Gesundheit) хьал д,wie ist Ihr ~? дегI муха ду хьан?
beflecken бехдан
befolgen (Befehl) омра кхочушдан,(Rat) ма-хьеххара дан,die Anstandsregeln~ гIиллакх лело
befördern (transportieren) дIадахьа,дIадига (fig:beruflich~) гIуллакхехь лакхаваккха
befragen хетта;(verhören) ледан
befreien мукъадаккха,паргIатдаккха
befreunden sich ~mit (цхьанца) доттагIалла таса
befriedigen резадан, (Durst, Hunger) мацалла/хьогалла яйа
befristet adj цхьана(кIезиг) ханна
Befund m MED диагноз й
befürchten лардала,кхера
befürworten цхьа хIума къобалдан,гIо лаца/даккха,jds Gesuch ~ гIо даккха,цхьаммо
аьллачунна тIетан

13
begabt adj похьма йолу,хьуьнаре,~ für etw хьуьнаре
Begabung f похьма й,хьуьнар д
begeben sich~zu цхьанхьа дIадаха,sich auf den Weg ~новкъа вала
begegnen jdm ~ цхьанца вовшахкхета
Begegnung f вовшахкхетар д
begehen ein Verbrecher~ зулам дан,(feiern) даздан,(gehen) го таса
begehren (wünschen) лаа,чIогIа лаа,(ansuchen) деха
begeistern ирaкарахIотто,гIаддахийта,begeistern sich (für etw) цхьана хIуманна тIедерза, марздала
begeistert adj ~sein воккхавеш хила
Begeisterung f иракарахIоттoр д,гIаддахар д,доккхадер д
begießen (Straßen,Blumen) хи тоха,durch Тrinken feiern цхьана хIумана тIера къаркъа мала
Beginn m юьхь й
beginnen доло
begleiten дIакхето,цхьанадаьлла даха
beglückwünschen ~ zu декъалдан
begnadigen гечдан, JUR гечдан
Begnadigung f гечдар д
begnügen sich ~ тоа, Iаба
begraben (beerdigen)дIадолла
begradigen нисдан
begreifen кхета
begrenzen доза тоха
begrüßen маршалла хатта
Begrüßung f маршалла хаттар д
begütert adj хьоле,хьал долу
behaart adj чоьш даьлла
behandeln MED дарба лело,тoдан,TECH кечдан,(Thema,Frage) дийцаре дилла,jdn als Freund ~
цхьанца дика хила,цхьаъ шен доттагI лара
Behandlung f MED дарбанаш лелор д
behängen хьалаохка,тIеохка,(schmücken) (fam) охка,тIетаса
behaupten (verteidigen) ша бохучу тIехь хила(латта),(sagen) (тIе)чIагIдан,sich~ gegen jdn
цхьанна тIехь толам баккха,sein Recht ~шен бакъонаш ларъян
Behausung f чохьIойла й
beheizen дохдан
beherrschen sich ~собаре(сатохалуш)хила,(fig:können) карадерзо,POL (махкана) урхалла дан
beherzigen дагна Iовжа,(berücksichtigen) тидаме дан/эца
beherzt adj майра,хадам болуш
behilflich adj jdm ~sein цхьанна гIо дан,цхьанна пайде хила
behindern новкъарло ян
Behinderte(r)f,m заьIаьпхо в,й
Behinderung f MED заьIапхилар д
Behörde f хьукумaт й
behüten лардан,(Gott) behüte! Дала лардойла!
behutsam adj ларлуш долу, лардеш долу
bei prep ~ Tage дийнахь,~ der Großmutter денана йолчохь,beim Arzt лор волчохь,~Wien Вена уллехь
beide pron ший а ,adj иза а важа
beieinander adv вовшашна уллехь
beige adj къеггина-боьмаша
Beihilfe f гIо д ,JUR гIоьналла д
Beileid n кадам б,sein ~ aussprechen цхьаьнга кадам бан
Bein n ANAT ког б
beinahe adv er ist~zwanzig Jahre alt цуьнан ткъа шо герга хан ю,ich hätte ~vergessen цхьана маьIIаргона
дицдора-кх ас иза,er wäre~hingefallen маьIIаргона охьакхетара иза
Beirat m хьехам б
beisammen adv цхьана
beißen (Hund) катоха,(Insekt) къовзо,ю тоха,(mit Zähnen) церг тоха,sich auf die Zunge~мотт Iовша,
(Fisch) муьрг етта,(Pfeffer) Iийжо
beißend adj (ätzend) Iийжош(ягош) долу,(fig:höhnisch) Iиттаре
Beispiel n масал д; zum Beispiel масалá
Beistand m гIо д,гIо лацар д
beistehen гIо дан,jdm in der Not~ гIо дан(оьшучарна),Gott stehe mir bei! Дала гIо дойла-кх суна!
beistimmen резахила
beizeiten adv хьалххе,шен хеннахь
bekämpfen къийса,къовсам латто
Bekannte(r) f,m евзарг й,вевзарг в
bekanntlich adv ма -хаара
Bekanntschaft f хьошалла д, гергарло д
bekehren (fig:überzeugen) ойла карчо,REL кхечу дине дерзо
bekennen къера хила,(sich (für) schuldig~) (ша) бехкелара; REL дин лело,sich zu seiner

14
Meinung~шена хетарг(къайлаха доцуш) дIаала
beklagen etw~ дагахь далла,далхо,sich ~über латкъo
bekleiden тIедуха,(Amt) гIуллакхехь хила
Bekleidung f духар д,(fig:~eines Atmes) декхарш кхочушдар д
bekommen (erhalten) схьаэца,(finden) каро,(krank werden)MED цамгар лаца;wieviel ~ Sie (von mir)
мел догIу соьгара; er hat die Grippe ~ цунна грипп кхетта
bekömmlich adj пайде,(Speisen) аьхьна
bekümmern халахетийта,сагатдайта,гIайгIане дожо
beladen ~mit тIедотта, sich mit Schuld~ шена тIе бехк лаца
belangen JUR gerichtlich~ жоьпе озо
belanglos adj ладам боцу,Information мехала доцу
belästigen кIордо,Iаткъа
beleben дендан,кхетам чу дало
belehren Iамо,хьеха
Belehrung f хьехар д
beleidigen вас ян,юьхь яго,юьхьIаьржахIотто
Beleidigung f вас й,юьхьъягор д
beleuchten серладаккха
Belieben n nach~ лааме хьаьжжина,nach~ soviel man will мелла а(мел оьшу а)
beliebig adj муьлха а
beliefern латто,тIедан
bellen гIалх дан,лета
belohnen совгIат дала(дан)
belügen Iехо,пуьташ ботта
belustigen самукъадаккха
bemängeln кхачамбацарш леха
bemitleiden jdn~ къахета, дог лаза
bemühen sich~ um цхьа хIума дан гIерта/хьажа
benachtbart adj лулохойн
benachrichtigen хаам бан
benehmen sich schlecht/gut~ вон/дика лела,benimm dich! дика лелалахь!
beneiden хьега
benötigen цхьа хIума эша,хьашт хила
benutzen пайда эца,лело
Beobachtung f терго й,тергамбар д,(Feststellung) бакъдерг(хилларг)къастор д,MED хьажар д
beobachten тидам бан,терго ян,хьежа
bequem adj (behaglich) паргIате,бIегIийла,(träge) мало ен,(Schuh,Kleid) лело атта
Bequemlichkeit f бIегIийла й,(Trägheit) мало й
beraten (Rat erteilen) хьеха,(besprechen) ~ über дийцаре дилла,sich ~ mit jdm дагадала
berauben талор дан,къола дан
berechnen лара
Berechnung f ларар д,хьесап д
berechtigen векал дан,цхьанна бакъонаш яла
Berechtigung f (Befugnis) бакъо й,(Begründetsein) бух б
bereit adj кийча, bereit sein кийча хила
bereiten (zubereiten) кечдан,(zufügen) цхьа хIума дан,das Abendessen~ пхьор кечдан,jdn Schande~
цхьанна юьхьIаржо ян,сий дайа,Freude~ хазахетар дан
bereithalten кийча латто
bereuen дохковала
Berg m лам б
bergab adv лам тIера
bergauf adv лам тIе
bergen (retten) кIелхьардаккха,(verstecken) дIалачкъо,hier fühle ich mich geborgen кхузахь со
маьрша(кхерам боцуш) хета суна
bergig adj ламанан,лаьмнаш долу
berichten хаам бан
berichtigen нисдан,тадан
Bernstein m MIN чIиж д
bersten этIа,лелха,zum Bersten voll тIанк-аьлла дуьзна
berüchtigt adj вон цIе яхна,iron дастамдаьлла,er ist~ вон цIе яхна ву иза
berücksichtigen тидаме эца
Beruf m корматалла й
beruflich adj говзаллин,корматаллин
berufstätig adj болх беш волу
Berufschule f корматалла (Iамадо) школа й
beruhigen jdn~ синтем бан,дIатедан sich ~дIатен,тем хила
beruhigend adj (дIа)теден
Beruhigung f синтем б,тем б
Beruhigungsmittel n MED дIатеден молха д

15
berühmt adj гIарадаьлла,цIе яхана
besagen хила,маьIна хила,das will gar nichts~ иза хIумма а доцург ду,das besagt,dass…
и бохург ду…
besänftigen дIатедан,синтем бан
beschädigen зен дан,талхо
beschaffen даккха
Beschäftigung f болх б
beschämend adj эхь долу,эхье
Bescheid f хаам б, JUR сацам б
bescheiden adj эсала,ein ~es Leben führen ладаме даха
Bescheidenheit f эсалалла й
bescheinigen бакъдан,чIагIдан,тешалла дан
beschеnken совгIат дала
beschimpfen довдан,чехо
beschließen (entscheiden) сацо,сацам бан,(beenden) чекхдаккха
beschmutzen бехдан,(fig:schänden) бехдан,сийсаздаккха
Beschneidung f MED сунтдар д
Beschriftung f тIеяздар д
beschriften тIеяздан
beschuldigen бехкедан
beschützen ~vor лардан
Beschwerde f хало й,(Schmerzen)~n лазар д,цамгар й,JUR арз д
beschweren хало ян,даздан,sich~далхо
beschwerlich adj хала
beschwören (anflehen) деха,дуьйнаш кхийла,корта бетта,JUR чIагIо ян
Besen m нуй б
besetzen (Platz) дIалаца,(Stelle) гIуллакхехь хила,der Platz ist bereits~меттиг дIалаьцна ю
besetz adj мукъаза
besiegen толам баккха,тола
Besinnung f кхетам б,дагалацам б,bei ~sein кхетам чохь хила,die ~verlieren кхетам
чуьра дала
Besitz m дола д
besitzen доладан
Besitzer m долахо в,да в
Besonderheit f башхалла й
besonders adv (sehr)къаьсттана,(außergewöhnlich) къаьсттина,леррина,(vor allem) доллучул а хьалха
besonnen adj кхетаме,ойла ен
Besorgnis f сагатдар д,кхерар д
besorgt adj ~ sein um/~sein wegen cагатдан
Besorgung f (Kauf) эцар д,(Ausführung) кхочушдар д,eine ~ verrichten тIедиллар кхочушдан,
~en machen хIуманаш эца
bespannen (mit Stoff) кIади тIетоха,eine Geige mit Seiten ~пондаран мерзаш дула
besprechen дийцаре дилла
besser adj дикаха,тоьлаш долу
Besserung f MED гIолихилар д, тодалар д
bestätigen бакъдан
Bestätigung f бакъдар д
bestaunen тамаш бан,хазахеташ хьежа
beste(r,s) adj дико,дикаха
bestechen кхаъ бала
Bestechung f кхаъ б
bestehlen лачкъо,къола дан
besteigen хьаладала
bestenfalls adv мел дика хилахь а
bestens adv доллучул а дикаха
bestimmen (Lohn,Frist,Norm) хIотто,(definieren) къасто,(zuweisen)~ für хьажо,догIа
das Schicksal hat sie füreinander bestimmt кхолламо вовшашна боьгIна бу уьш
bestrafen таIзар дан,(Geld) JUR гIуда тоха
Bestrafung f таIзар д,(Geld) гIуда д
bestreichen хьакха ,тIеxьакха,mit Butter~ налха тIехьакха
besuchen jdn ~цхьаъ волчу даха, (Schule,Besuch) даха
Besucher m хьаша в,веанарг в ,CINE,THEAT хьажархо в
betagt adj къена
betäuben MED лахо
Betäubung f MED наркоз й, лахар д
beten REL ламаз дан
Betreff m (кехатан) корта б,цIе й
betreffen was mich betrifft…сох лаьцна аьлча…,ein Unglück hat ihn betroffen бала
беана цуьнга

16
betreten (hineingehen) чудала,чудаха
Betreten n чугIойла й,~verboten! чувоьдийла дихкина ду!
betreuen (pflegen) лело,дола дан,Iалашдан,(bedienen) хьаште(гIуллакхе) хьажа,(leiten) куьйгалла дан
betrinken sich~ (ваххалц) мала
Betrug m ледар д,Iехор д
betrügen ледан,Iехо
Betrüger m ледийриг в,Iехорг в
betrunken adj ~sein (вехна,мелла) хила
Bett n моттгIайба д,(Fluss~) хин харш д
Bettdecke f юргIа д
Bettlaken n меттан шаршу й
Bettler m къехо в
Bettruhe f MED меттахьIилладезар д
betucht adj хьоле,хьал долу
beugen (biegen) сатто,LING лега,sich~ (охьа)сатта
Beule f MED буьччалг й
beunruhigen jdn ~cагатдан, sich ~ сагатдала,сингаттаме хила
beurkunden JUR тешалла дан
Bevölkerung f бахархой б
Bewölkerungszuwachs m бахархой тIекхетар д
bevollmächtigen JUR векал дан
Bevollmächtigter m JUR векал в,тешвинарг в
bevor konj хьалха,цкъа хьалха
bevormunden верасалла дан,гIайба бан
Bevormundung f верасалла д
bewachen хадан
bewahren (aufheben,beibehalten) Iалашдан,лардан,(schützen) лардан,хьалхадаккха
кIелхьардаккха, Gott bewahre! Дала лардойла!
bewähren sich~ ша дика агIор гайта(вовзийта),er bewährte sich als guter Arbeiter ша дика белхало хилар
гайтира цо,ein bewährtes Mittel зийна гIирс
bewahrheiten sich ~ бакъ хила,нийса хила
bewässern хиш дахка
bewegen лело,меттахдаха,хьедан,sich ~лела,меттахъхьен
Bewegung f лелар д,болам б,(innere~) синтем бар д,карзахдалар д
bewegungslos adj лелаш(меттахъхьуьйш) доцу
bewegungsunfähig adj лела цалун
Beweis m тешалла д
beweisen тешо,(fig:zeigen) тешалла дан
bewerben sich~ (um Arbeitsstelle,Posten) дIахьедар дан
Bewerbung f дIахьедар (балха хIоттар, деша дIаяздалаp) д
bewerten мах хIотто/хадо
bewirken (verursachen) бахьана хила,(fig:erreichen) цхьана хIумане кхача,кхочушдан
bewohnen даха
Bewohner m вахархо в
bewohnt adj нах беха
bewölkt adj кхоьлана,мархаш йолу
bewundern доккхаден
bewusst adj кхетаме,кхетам болу,ich bin mir keinen Schuld~ сайна тIехь цхьа а бехк
ца хета суна
bewusstlos adj кхетам боцу,~ werden кхетам чура вала
Bewusstlosigkeit f кхетам чуьра валар д
Bewusstsein n кхетам б кхетар д
bezahlen ахча дIадала
bezeichnen (kennzeichnen) билгалдаккха,(bedeuten) маьIна хила,(charakterisieren)
башхалонаш билгалъяха
bezichtigen бехкедан
Bezirk m кIошт й
bezwecken Iалашо хила/хIотто
bezweifeln шек хила,шеконе дилла
bezwingen тола,эшо
Bibliothek f библиотека й
bieder adj (rechtschaffen) хьанал,бакъхьара,(treuherzig) нийса дIа волу
biegen сатто
Biene f ZOOL моза б
Bienenhonig m накхаран моз д
Bier n йий д
bieten (geben) дала,(anbieten,vorschlagen) эхьа,хьахо,(Kino) гайта,jdm die Hand zur Versöhnung~
цхьаьнга машаран куьг кховдо
Bild n сурт д

17
bilden sich ~ кхолладала,(lernen) sich ~ Iама
bildhübsch adj чIогIа хаза,сурт санна хаза
Bildung f (Schul~) дешар д,
billig adj (preiswert) дораха
binden дIадехка
Birke f BOT дакх д
Birne f BOT хьормат й
bis prep (zeitlich) кхаччалц,~ jetzt хIинццалц,~ zum Bahnhof вокзале кхаччалц,~wohin
мича кхаччалц
bisher adv хIинццалц
bisherig adj хилла,хьалхалера
bislang adv хIинццалц
Biss m Insekten~ къовзор д,Schlangen~ катохар д,(~wunde) чов й (къовзийна меттиг),
(Zahnstellung) Iовшар д
bisschen adj ein ~ цхьа кIеззиг
bisweilen adv наггахь, хийла
Bitte f дехар д,(Einladung) кхайкхар д
bitten деха,(einladen) кхайкха
bitter adj (Geschmack) кIон,къаьхьа
Blähungen f MED кийрахь (мохлацар) д,дусадалар д
Blase (auf der Haut) f MED лоппаг д;ахкарг д
blasen хIуп баха ,MUS лакха
blass adj бос боцу,бос баьхьна
Blatt n BOT гIа д,~ Papier кехат д
blättern херца
blau adj сийна
Blei n даш д
bleiben диса
bleich adj кхоьлина,беда
Bleistift m къолам б
blicken хьежа
blind adj бIаьрзе
Blinde(r) f/m бIаьрзе в,й
Blinddarmentzündung f MED сов йохь дестар д
Blindheit f бIарзалла й
Blitz m ткъес д
blitzen лепа,къега
blöd adj Iовдал,сонта
Blödsinn m Iовдал хIума д,дош доцург д
blond adj хьаьрса
bloß adj дерзана
blühen (Blume) заза даккха
blühend adj заза доккху
Blume f BOT зезаг д
Blut n цIий д
blutarm adj цIий кIезиг долу
Blutarmut f MED цIий кIезиг хилар д
Blutdruck m MED (цIийн)таIам б; hoher/niedriger ~ лакхара/лахара ~
bluten цIийэха
Bluterguss m MED цIийхьадар д
Blutgefäße pl цIийлела пхенаш д
Blutung f MED цIийэхар д
Blutvergießen n цIийIанор д
Blutvergiftung f MED цIийбехдалар д
Boden m (Erde) латта д,(Fußboden) цIенкъа й,(Grund) бух д
bodenlos adj бухбоцу
Bodentuch n горгам й
borgen (Geld) юхалург дала,(entleihen) юхалург даккха
bösartig adj дера,мекара,MED кхераме
böse adj (verärgert) дера,(schlimm) вон
boshaft adj дера,оьгIазе
Bosheit f дералла й
Boullion f чорпа й
Brand m цIеялар д
Brandstiftung f цIе йиллар(тасар) д
Brandwunde f MED дагор д
braten кхарза
Braten m гIурма д
Bratpfanne f ялгIу д,экъа й

18
Bratspieß m ов д
Brauch m ламаст д
brauchbar adj пайде,мегаш долу(цхьана хIуманна)
brauchen (nötig haben) эша,(benutzen) лело,пайда эца ,(müssen) деза,оьшу
Braue f цIоцкъам д
braun adj (Farbe) ал,боьмаша,(Haar) боьмаша,(Person,Haut) Iаьржачу амате
bräunen sich ~(малхехь)дага
brausen sich~ (duschen) лийча,(rasen) карзахбала(хIорд);es braust mir in den Ohren
лерга зов деана суна
Braut f нускал д
Bräutigam m зуда ехна стаг в
Brautwerber m захал в
Brautwerbung f заxало д
brav adj (artig) эсала,ладугIу,(redlich) хьанал,бакъхьара,(tapfer) майра
brechen (abbrechen) кагдан,(sich übergeben) догкерча,Iетто,(Knochen) MED кагдан,
(Vertrag) бохо
Brechreiz m MED догкерчар д
Brei m худар д
breit adj шуьйра
Breit f шоьралла й
Bremse m ZOOL гора б
bremsen сацо
brennbar adj догу
brennen дага,(verbrennen) даго,(schmerzen) Iийжа
Brennessel f BOT нитташ б
Brett n у д
Brief m кехат д
Brille f куьзганаш д
bringen дан,(begleiten) цхьанадаьлла даха,(Gewinn) пайда баккха(эца)
Brite m ингалсхо в
britisch adj ингалсхойн
bröckeln атадала;охьадожа
brodeln кхехкa
Brombeere f BOT мангалкомар й
Bronchitis f MED бронхит й
Bronze f MET варкъ д
Brot n бепиг д,кхаллар д
Brotkruste f бепиган чкъуьйриг й
Bruch m MED кагдалар д,MAT дакъалла д,(Vertragsbruch) JUR чIагIам бохор д,(Riss) эккхар д;
(Glas) кагдар д
Bruchstelle f MED кагъелла меттиг й
Bruchteil m дакъа д,дакъалг д
Brücke f тIай д
Bruder m ваша в
brüderlich adj вежарийн
Brüderlichkeit f вошалла д
Brühe f чорпа й
brüllen мохь хьекха,(Tiere) Iеха
brünett adj Iаьржа месаш йолу
Brunnen m гIу й
brüsk adj кIоршаме
brüskieren (цхьанца) кIоршаме хила
Brust f наккха б
brüsten sich ~дозалла дан,куралла ян
Brustbein n ANAT дегаIайг б
Brustkorb m ANAT ваз д
brutal adj къиза
Brutalität f къизалла й
Buch n жайна д
Buchstabe m элп д
buchstabieren элпашца деша/ала
bücken sich~охьатаIа
Büffel m ZOOL гомаш й
Bulle m ZOOL сту б
bullig adj бугIа санна могуш
Bummel m доладалар д
bummeln доладала
bunt adj къорза,бес-бесера
Burg f гIап й,гIала й

19
bürgen юкъарахила
Bürgerrechtler m бакъоларъярхо в
Büro n Бюро й
Bursche m кIант в
Bus m автобус й
Busen m ANAT накха б
Busch n BOT кол й
Buße f дохкодалар д
bußen дохкодала
Butter f налха б

Cafe n кафе й
Chance f хьал д
Chaos n гIурт б
Charakter m амал й
сharakteristisch adj шен амале,башхаллин
charakterlos adj юьхь кIеда
Chef(in) m/f хьаькам в,й
Chefarzt m коьрта лор в
Chemie f хими й
Chirurg(in) m/f хирург в,й
Cholera f MED чоьнан ун д
Christ(in) m/f REL керста в/й
Сhristenheit f REL керсталла д
christisch adj керстанан
circa adv герга
clever adj хьекъале,хIилладолу
Clou m хьостам б
Computer m компьютер й
Cousin(e) m/f шича в,й

da adv (hier) кхузахь,хIара;(dort) цигахь;(zetlich) хIетахь;er ist nicht da и кхузахь вац;ist jemand da?
цхьа а вуй кхузахь?
dabei adv (zeitlich) цу тIе,(örtlich) dabei haben шайгахь хила
dableiben диса,Iан
Dach n тхов б
Dachgeschoss n тIаьххьара этаж й
Dachs m ZOOL даIам й
dadurch adv (folglich) бахьана долуш,(auf diese Weise) цу(кху) кеппара
dafür adv (statt dessen) цхьана хьуманна;(bestimmt für) цхьаьнна меттана
dagegen adv цхьанна дуьхьал,(im Vergleich) цхьаьнца дуьстича,(hingegen) амма,мелхо а
daheim adv цIахь
Daheim n кхерч б
daher adv (örtlich) цигара,(folglich) цундела
dahin adv цига,циггалц
dahinter adv цхьанна тIаьхьа(тIехьа),(örtlich)~stecken дIалачкъа,~kommen духе кхиа,хаа
dalassen etw~ дита
damalig adj хIетахьлера
damals adv хIетахь
damit adv цундела,бахьана долуш, ich bin~einverstanden хIокхунна со реза ву,was soll ich~? хIун де ас хIокхунах?,
ich schreibe alles auf,~ ich es nicht vergesse сайна диц ца далийта,ас дерриг дIаяздо
dämlich adj (fam) Iовдал,кхетам боцу
dämmerig adj маьркIаженан
dämmern (morgens) сахила,(abends) маьркъаже хила
Dämmerung f (Abend~) маьркIаже й,(Morgen~) сахилар д
Dämon m йилбаз д
Dampf m Iаь й
danach adv (zeitlich) тIаккха,цул тIаьхьа,(dementsprechend) (цхьаьнга) хьаьжжина,(örtlich) цхьанна тIаьхьа,
3 Jahre~ кхо шо даьлча,kurze Zeit~цул тIаьхьа дукха хан йоццуш
daneben adv (örtlich) уллeхь;(fig:außerdem) цул совнаха,im Haus daneben лулара цIа чохь
dank prep бахьана долуш,~deiner Hilfe хьан гIо бахьана долуш
Dank m баркалла д
dankbar adv баркалле,ich bin Ihnen sehr~ ас баркалла боху хьуна(шуна)
danke баркалла

20
danken баркалла ала(баха)
dann adv хIета,делахь,(später) тIаккха,тIаьхьа,(außerdem) цул совнаха
daran adv цундела,(örtlich) уллохь,юххехь,mit jdm gut ~ sein цхьанца тардала/бертахь хила,
es liegt mir viel~суна чIогIа мехала(ладам болуш) ду иза
darangehen цхьана гIуллакхна тIеверза,цхьа хIума доло
daransetzen дан тарлург дерриг а дан,цхьана гIуллакхна боллу ницкъ тIебахийта
darauf adv (zeitlich) тIаккха,тIаьхьа,~folgend кеста,ein Jahr ~цхьа шо даьлча,er antwortete nicht~
цунах(лаьцна) цо жоп ца делира
daraufhin adv (zeitlich) тIаккха,тIаьхьа,(infolgedessen) и бахьана долуш,(im Hinblick darauf) цунах дуьстича,
(als Antwort) жоп луш
daraus adv ~wird nichts! цунах хIумма(нислур дац) а хир дац!,ich werde nicht klug ~
cо ца кхета кху хIуманах
darbieten (anbieten) дала,къовдо,(Tanz) дан
darlegen дийца,кхето
Darm m ANAT йоьхьaш (чо-ко) д
darüber adv (örtlich) цхьана хIумана тIехула,(fig)~ hinaus цул сов,и доцург
darum adv (örtlich) гонаха,(kausal) цундела
dasselbe pron изза
Datum n хан й,терахь д
Dauer f дохалла й
dauerhaft adj (anhaltend) дехха,(widerstandsfähig) чIогIа,дукха лаьтта
dauern дахдала,латта; wie lange wird es dauern? мел дахлур ду иза?
dauernd adj даимлера,adv даим
Daumen m ANAT нанапIелг б
davongehen дIадаха
davonlaufen дIадада
davontragen (wegtragen) дIадахьа,(fig:Schaden) зен хила,(fig:Sieg) толам баккха
davor adv (örtlich)(цхьанна) хьалха,(zeitlich) хьалхо,ein Jahr~цхьа шо хьалха
dazu adv (Zweck) цхьана Iалашонца,(außerdem) цул сов,цу тIе,ich habe keine Lust~
цхьа а дог дац сан и дан
dazuverdienen тIедаккха
dazwischen adv (örtlich) юккъера,(zeitlich) юккъехь
dazwischenkommen (fig) новкъарло ян,новкъахила
dazwischenreden юкъахваккха(къамел деш)
dazwischenrufen юкъахваккха (мохь тохарца)
dazwischetreten юкъагIерта(къовсамна,довна)
debattieren къовса
Decke f (Bett~) юргIа д, (Zimmer~) тхов б
Deckel m негIар д
decken (zudecken) тIетаса,den Tisch~ шун(кхача) хIотто
defekt adj айпе,доьхна
Defekt m айп д,сакхт д,дохар д
definieren билгалдаккха,къасто
Degeneration f хIу талхар д
dein(e) pron хьан
deinerseits adv хьан агIор
deinesgleiсhen pron иштта,хьо санна,хьох тера
deinetwegen adv хьан дуьхьа,хьо бахьна долуш
deklinieren GRAM лега
Delfin m ZOOL хIорджIаьла д
Delikt n JUR бакъо йохор(талхор) д
dementieren харцдан
demnach adv хьаьжжина,ма-бохху
demnächst adv кеста
Demonstrativpronomen n GRAM гайтаран цIерметдош д
Demut f муьтIахьалла д
demütig adj муьтIахь долу
demütigen аьшнаш дан
Denkart f хьекъалан кеп й,ойланийн кеп й
denken ойла ян
Denken n ойлаяр д
dennoch konj хIетте а
Denunziant m моттбеттарг в
denunzieren мотт бетта
Denunziation f моттохар д
Depp m Iовдал в
derb adj (Stoffe) чIогIа,(kräftig) онда,(grob) кIоршаме,(Schlag,Händedruck) чIогIа
dergleichen adj тера
derjenige pron дIора

21
derselbe pron изза
derzeit adv хIинца
deshalb konj цундела
Desinteresse n балацахилар д,бендацар д
deswegen konj цундела
deuten (auf etw zeigen) гайта,(auslegen) тида,кхето
deutlich adj кхеташ долу,къаьсташ долу
deutsch adj немцойн
Deutsch n немцойн мотт б
Deutsche(r) f/m немцо в,й
Deuschland n Германи й
Deutung f кхетор д
Dezember m декабрь б
Diabetes m MED диабет й,шекаран цамгар й
Diagnose f MED диагноз й
Dialog m къамел д
Diät f диета й
dich pron хьан(хьо)
dicht adj (Bevölkerung) луьста,(Wald,Nebel,Haar) юькъа,in ~en Reihen луьста могIаршкахь,(undurchlässig)
чекх ца долуьйту
dick adj (Gegenstand) стомма,(Person) дерстина,(Flüssigkeit) дуькъа
Dickdarm m ANAT стомма йоьхь д
dickflüssig adj дуькъа
Dieb(in) m/f къу в,й
Diebstahl m къола д
Diele f (Brett) у д,(Raum) (йоккха) уче й
dienen гIуллакх дан,гIуллакхехь хила
Diener m ялхо в
Dienst m гIуллакх д
Dienstag m шинара д
dienstlich adj гIуллакхан,белхан
dies(e,er,es) pron и,иза,хIара
diesjährig adj хIокху шеран
diesmal adv хIинца
Differenz f (Unterschied) башхалла й,(Streit) барт цахилар д
Dill m BOT оччам д
Ding n хIума й
Diplom n диплом д
dir pron хьуна
direkt adj нийсса,дуьххьал,~Rede ма-дарра къамел,ein~er Zug дуьххьал
дIайоьду цIерпошт
diskret adj (taktvoll) гIиллакхе,собаре,(vertraulich) къайлаха
Diskretion f (Takt) гIиллакх д,собар д,(vertrauliches,diskretes Behandeln) къайле й
Diskussion f къовсар д
diskutieren къовса
Distel f BOT вирбаI б
Distanz f геналла й,юкъ й,йохалла й
doch konj (aber) амма,делахь а,(dennoch) хIетте а,adv делахь а
Doktor m доктор в
Dokument n документ д,(бакъонан) кехат д
Dolch m шаьлта й
dolmetschen гочдан
Dolmetscher m гочдархо в
Donner m къовкъар д,ткъес д
donnern ткъес детта
Donnerstag m еара д
doppeldeutig adj ши маьIна долу
Doppelpunkt m GRAM шитIадам б
doppelt adj шалха
Doppelzügigkeit f шалxо й
Dorf n юрт й,эвла й
Dorn m BOT кIохцал д
dort adv цигахь
dorthin adv цига
Dose f гIутакх д
dösen наб ийзо
Drache m ZOOL саьрмак б
Draht m тел д,сара б
drahtig adj (fig:Haar) морса,(fig:Person) декъана

22
drängeln (zur Eile) сихдан;(fig) ца дита,хьийзо(дехаршца и.дI.кх.),einen Schuldner~ декхархо сихван,
jdn an die Wand~ цхьаъ вала меттиг ца юьтуш хьовзо,sich durch die Menge~ таттавелла чекхвала
draußen adv арахь
dreckig adj боьха
drehen хьовзо,CINE яккха
Drehung f хьийзар д, дIадерзар д
drei кхоъ
Dreieck n кхосаберг й
dreieckig adj кхо са болу
dreihundert кхо бIе
dreimal adv кхузза
dreißig ткъе итт
dreißigste(r,s) adj ткъе итталгIа
dreizehn кхойтта
dreizehnte(r,s) adj кхойтталгIа
dringend adj сиха,тIаьхьататта йиш йоцу
drinnen adv чохь
dritte(r,s) adj кхолагIа
Drittel n кхоалгIа дакъа д
drohen кхерам тийса
Drohung f кхерор д
Drossel f ZOOL шоршал д,левстиг д
drüben adv дехьа агIор,дехьа
drucken зорба тоха,~lassen зорба тоха дIадала
drücken (Hand) Iовда, (Gewicht) айа,(Preis) мах лахбан,(umarmen) марадолла,(auf den Knopf) тIетаIо,
nieder~ Iазапехь далло
Drüse f ANAT екхоъ й
du pron хьо
Duft m хьожа й
duften хаза хьожа ян
dumm adj Iовдала,сонта
Dumme(r) f/m Iовдал в,й
dunkel adj Iаьржа,бодане
dunkelblau adj таьIна-сийна
dunkelbraun adj таьIна-боьмаша
dunkeln Iаржъяла
dunkelrot adj таьIна-цIен
Dunkelheit f бода б,маьркъаже й
dünn adj (Person) гIийла,оза,(Flüssigkeit) коча,(spärlich) нилха
durch prep (örtlich) чухула, чекх,(kausal)бахьана долуш,(mittels) гIоьнца,~den Park паркехула
Durchblick m кхетам б
Durchblutung f MED цIий лелар д
durchbraten кхарза
durcheinander adj (unordentlich) мух-муха а
durchfahren тIехдала
Durchfall m MED чохьлазар д
durchführen кхочушдан
Durchgang f (Weg) чекхдолийла й
durchgeben (Telefon,Radio) ала,дийца
durchhalten ладала,сатохадала
durchschauen хьажа,хьежа
durchschnittlich adj юккъера
durchseihen литта
durchsichtig adj чекхсагун
Durchzug m (Zugluft) чуччамох б
dürfen мaга,бакъо хила,man darf nicht мегардац,ца мега
Dürre f йокъа й
dürr adj декъа,дакъаделла
Durst m хьогалла й
duschen лийча

Ebbe f (хи)чудожар д,(fig Tiefstand,Mangel) лагIдалар д,(тоьуш)цахилар д


eben adj шера,нийса,adv хIинца,хIоккху минотехь
Ebene f GEOL аре й;шера аре й
ebenso adv иштта,цу кеппара,~gut иштта дика,~lange иштта дукха(деха),~wenig иштта
кIеззиг
Eber m ZOOL нал й

23
Eberesche f BOT датта д
ebnen нисдан, шардан,jdm den Weg~шен Iалашоне некъ билла
Echo n йилбазмох б
Echse f ZOOL моьлкъа б
echt adj бакъ долу
Echtheit f бакъхилар д
Ecke f са б
eckig adj сенаш долу
edel adj оьзда
Edelmut m дикалла й,догдикалла й
edelmütig adj дика,догдика
Efeu m BOT хутал-буц й
Effekt m битам б,эффект й
egal adj башхалла йоцу,бен доцу; alles egal бен дац
Egel m ZOOL цIубдар д
ehe konj (цкъа) хьалха
Ehe f мар-зуда хилар д
Ehefrau f зуда й
ehemalig adj хьалхалера,хилла волу
ehemals adv хьалха,мацах,мацах цкъа
eher adv (früher) хьалха
Ehemann m майрa в
Ehepaar n мар-зуда д
ehrbar adj лараме
Ehre f сий д,яхь й
ehren лара,сий дан
Ehrgeiz m сийлалла дезар д
ehrgeizig adj сийлалла деза
ehrlich adj хьанал,дог цIена
Ehrlichkeit f хьаналла й,дог цIеналла й
ehrlos adj сий доцу
ehrwürdig adj лара хьакъ волу
Ei n хIоа д
Eiche f BOT наж д
Eichel f BOT нажбIар д
Eichörnchen n ZOOL тарсал й
Eid m байIат д
Eidotter m буьйра д
Eifer m доггахлелар д
Eifersucht f эмгаралла д
eifersüchtig adj эмгараралле
eigen adj долахь долу
eigenartig adj къаьсттина,ша-тайпа
Eigenheim n долахь цIа д
Eigenheit f башхалла й,ша-тайпалла й
eigenmächtig adj шена луург лело,JUR нуьцкъала
eigens adv леррина
eigensinnig adj духахьара,шен амале(лааме)
Eigentum n долалалла д
Eigentümer m долахо в
eigenwillig adj шен амале(лааме)
eignen sich ~ für цхьана хIуманна мага
Eile f сихо й, сихалла й
eilen сихдала,zu Hilfe~ гIона сихдала,es eilt хан йолуш лаьтта
eilig adj сиха,чехка(долу),(überstürzt) сихделла
eiligst adv сиха,хьем боцуш
Eimer m чийлик д
einander adv вовшашна,вовшийн,вовшех
einarbeiten гIуллакх(болх) довзийта,балха юкъа озо
einatmen (са)чуоза
Einband m мужулт й
einbehalten сецо,дIацадала
einberufen (Tagung) схьакхайкха, MIL тIекхайкха
einbiegen сатто,(seitlich abbiegen) дерза (урамехь)
einbilden sich~ мотта, тардала
einbrechen (durchbrechen) кагдан;(stehlen) лачIкъо
Einbrecher m къу в
einbringen (Ernte) чудерзо,(Gewinn) са яла,(Kapital einlegen) ахча тIехьажо
Einbuße f эшам б

24
einbüßen дан,эшам хила
eincremen крем хьакха
eindeutig adj кхеташ долу,шалхо йоцу
eindringlich adj тIедожжийна долу
Eindringling m кхайкхаза хьаша в;мостагI в
Eindruck m (Druckspur) лар й,(fig:Wirkung) битам б
eineinhalb цхьаъ ах
einengen гатдан
einerseits adv цхьана агIор
einfach adj цхьалха
einfädeln тай меха дилла
einfallen (einstürzen) чухарца,чукхета,(eine Idee haben) цхьа хIума дагадан,MIL тIелата
einfältig adj дагахь хIума доцу,кIоргенза
einfarbig adj цхьа бос болу
einfassen (einrahmen) гура дахка(хIотто),(Borte) тир яккха,йист лаца
einfrieren (zufrieren) гIорo,(Nahrungsmittel) гIоро,ECO (fam) сацо
Einfuhr f ECO чукхехьар д
einführen (etw Neues~) юкъадало,довзийта,(hineinschieben) юкъадало,(importieren) чукхехьа
Einführung f юкъадалор д
Eingang m чудоьдийла й,чугIойла й
eingangs adv юхьенца,юьххьера дуьйна
eingeben(einreichen) дала,(verabreichen),MED молха дала
eingebildet adj (überheblich) дозалле,ша лакхара хета,(unwirklich) хета(лу),~sein ша лакхара хеташ хила
eingehen (Brief) кхача,(einverstanden sein) резахила,(sterben,absterben) дала,(Kleidung) жимдала,
(Verpflichtung) шена тIелаца,auf eine Bitte~ дехарна кхачам бан,eine Wette ~ хьашлагIа йилла
eingehend adj (ausführlich) ма-дарра/кхоччуш долу
Eingeständnis n къерахилар д
eingestehen къерахила,къардала
Eingeweide pl ANAT чуьйраш й,чо-ко й
eingewöhnen Iамо,долийта,sich ~ дола
eingießen дотта,чудотта
Einheit f цхьаалла й
einhundert бIе
einige adj масех ;цхьадолу
einigen sich~über барт хила
Einigkeit f цхьа бартхилар д
einholen (bei der Verfolgung) тIаьхьакхиа,(Erlaubnis) (бакъо)еха,(Rat~) дагадала,(nachholen) тIаьхьакхиа
Einkauf m (схьа)эцар д
einkaufen эца
Einkaufspreis m ECO эцаран мах б
einklagen арз дан
einkommen (Geld) тIедан
Einkommen n тIедогIург д,(Verdienst) алапа д
Einkommensgrenze f алапан барам б
einkreisen (umzingeln)MIL го лаца,(umranden) го билла
einladen кхайкха,(verladen) дотта,тIедахка
Einladung f кхайкхар д
einliefern (Gefängnis) чуволла,(Krankenhaus) дIадига/чудилла
einmal adv цхьаъ,цкъа,(in der Vergangenheit) цкъа, (in der Zukunft) мацца а цкъа
einmalig adj (nicht mehrfach) цкъаллин,цкъа долу,(einzigartig) ша саннарг кхин доцу
einnehmen (verdienen)ахча даккха,MED молха мала,(Platz) лаца,MIL дIалаца
einordnen (an seinen Platz) шен метта дIахIотто,(Akten) тIетега,sich links ~ аьрру
могIаре хIотта
einpacken дIахьарчо,чудилла
einrahmen гура дахка(хIотто)
einrenken MED чураяьлла меже меттахIотто
einige pron масех,цхьадерш
eins цхьаъ
einsalben хьакхар хьакха
einsam adj ша къаьстина, цхьа,цхьалха
Einsamkeit f цхьалла й
einschalten (anschalten) лато,(in Text) юкъахIотто
einschätzen мах хадо,мах хIотто
einschenken дотта
einschlafen набкхета
einschlagen (Nagel) чутоха,(zerschlagen) дохо,(treffen:Blitz) тоха,(die Tür~) неI йохо,(eine Richtung~)
цхьана агIор дIадаха
einschlißen дIакъовла,MIL го лаца,(in Klammern~) къовларш юкъа хIотто
einschlummern наб озо

25
einschränken лахдан,etw auf ein Mindestmaß~лахарчу бараме дало,sich~ цхьана хIумана тIехь тоам бан
einschrauben тIехьовзо
einschreiben sich дIаяздала
Einschreibung f дIаяздар д
einschüchtern кхеро
einschulen (Kinder) бер деша дIадала
einsehen (Einblick nehmen)хьажа,(erkennen) кхета,seinen Fehler~ шен гIалатах кхета
einsenden дIадахьийта,дIакхачо
Einsender m дIадохьуьйтург в
einsetzen (einfügen) xIотто,(Pflanzen) догIа,(anwenden) лело,(Amt übertragen) балха хIотто,
sein Leben~ дахарна кхерам баккха
einsichtig adj (verständnisvoll) хьекъале,(einsehbar) кхетаме
einsichtslos adj хьекъале доцу
einsparen кхоо,кхоош дайа
einsperren (einschließen) дIакъовла,дIакъевлина латто,(gefangen setzen) набахте долла
einspritzen MED маха тоха
einst adv (in der Vergangenheit) цкъа, (in der Zukunft) мацца а цкъа
einsteigen тIехаа,чудала
einstellen (beschäftigen) балха эца,(beenden) сaцо,(die Zahlungen~) сацо,(regulieren)TECH
дIахIотто,нисдан
einstürzen охьахарца,тIехарца
einstweilig adj ханна
eintätig adj цхьана дийнан
eintauschen хийца,дуьхьал хийца
eintausend эзар
einteilen декъа,дIасадекъа
eintönig adj цхьанаэшшара
Eintracht f цхьа барт б
einträchtig adj цхьа барт болуш,бертахь
eintragen (in eine Liste u.a.) дIаяздан,(Gewinn bringen) са яла,(Korrekturen~) нисдан
eintreffen (ankommen) схьакхача,(Ereignis) хила,(Voraussage) кхочушхила
eintreten (hineingehen) ~in чудаха,чудала,(geschehen) хила,нисдала,(in eine Organisation~) вала,
für den Frieden~ машар ларбан
einverleiben дIатоха (мохк кхечу махках)
einverstanden adj~ sein цхьанца(цхьана хIуманца) реза хила
Einverständnis n резахилар д,бартхилар д
Einwand m дуьхьало й,дуьхьалхилар д
einwandfrei adj ала хIума доцу
einweichen (Zwieback) яшо,(Wäsche) яшо ехка,vom Regen eingeweicht werden тIадийна хих вуза
einwenden ~ gegen дуьхьал хила,дуьхьал цхьа хIума хила
einwerfen (einschlagen) кагдан(ангали),(Post,Münze) чутаса,чукхосса( кехат,ахча)
einwilligen резахила,цхьана хIумана пурба дала,~etw zu tun цхьаъ дан реза хила
Einwilligung резахилар д,бартхилар д
Einwohner m вахархо в
einzahlen ахча дIадала,auf ein Konto~ тIедаккха
einzeln adj цхьаъ,ша (долу)цхьа,цхьалха
einziehen (Wohnung) чукхалха, (Geld, Steuern) гулдан,ял яккха,(Informationen) цхьа
хIума хатта,(Faden) тай меха дилла,(Fahne) байракх охьаяхийта
einzig adj цхьаъ бен доцу
einzigartig adj ша саннарг кхин доцу
Eis ша б
Eisen n эчиг д
Eisenbahn f аьчка некъ б
eisenhaltig adj эчиг долу
eisern adj (aus Eisen) аьчкан
eisig adj (kalt) шийла
eiskalt adj (kalt) чIогIа шийла
Eisscholle f тарх й
Eiter m MED нотIкъа й
Ekel m дегазалла й,боьха хетар д
ekelhaft adj дегаза,боьха
ekeln sich~ цхьана хIуманах дог даьлла хила/дегаза хета
Eklat m дов д
Ekstase f шовкъ й,доккхадер д
Ekzem n MED экзема й
Elch m ZOOL сай б
Elefant m ZOOL пийл й
elegant adj таме,безаме
Elektrizität f ток й

26
elend adj декъаза,къен,миска
Elend n къоьлла й
elf цхьайтта
elfte (r,s) adj цхьайтталгIа
Elle f ANAT чIупхьарс б
Elster f ZOOL чIегIаг й
Eltern да-нана д
Elternhaus децIа д
Empfang m (Erhalt) схьаэцар д,(Begrüßung) тIеэцар д
Empfangen (erhalten) схьаэца,(begrüßen) тIеэца,(Radio,TV) лаца
Empfänger m (Anschrift) схьаэцархо в
empfehlen хьеха,хьехам бан
empfindlich adj экам,
Empfindung f хаадалар д
empfinden хаадала,хаалуш хила
empörend adj эргIада
empören sich ~эргIаддала
Ende n чакхе й
enden чекхдала,(sterben) дала
endlich adj тIаьххьара,adv тIаьххьара а,эххар а
endlos adj чекхе йоцу,чекхдолуш доцу
eng adj готта
Enge f гатте й
Engel m малик д
Enkel m кIентан(йоьIан) кIант в/йоI й,
Engländer m ингалсхо
englisch adj ингалсан
enorm adj тIехдоккха
entbehren цатоа, эша
Entbehrung f эшам б, хало й
entbinden (befreien) мукъадаккха,MED бер дан
entdecken гучудаккха,керланиг гучудаккха,(auffinden) каро
Ente f ZOOL бад й
entehren сий дайа,сийсаздаккха
entehrend adj эхье
entfallen (fallen lassen) охьадожа(карара),(ausfallen) ца хила,(fig:vergessen) дицдала
entführen лачкъо,ядо
entgegen adv (örtlich) дуьхьал,(wider) дуьхьал
entgegengehen дуьхьал даха
entgegenkommen дуьхьал даха, дуьхьал гIулч яккха
entgegnen дуьхьал хила
enthaaren чоьш дIадаха
enthalten (beinhalten) in sich~ хила,чулaцa,sich~ цхьана хIумана тIехь юхаозавала
/сацавала
entheben гIуллакхера мукхаваккха,балхара дIаваккха
entkommen дIадада ,дIалачкъа
entkräften гIора дайа,(widerlegen) харцдан
entladen (abladen)дассо,(Akkumulator) охьахаа
entlang prep дохаллехь,am Fluss ~хина дохаллехь
entlassen (aus dem Dienst) дIаваккха,(Häftling)) мукъаваккха,(Kranke) аравала,MIL эскарера мукъавита
entlasten дассо; JUR бехказдаккха
entlaufen дIадада
entleeren дассо
Entlehnung f тIеэцар д,fremdsprachige Entlehnungen кхечу маттара тIеэцарш
entlohnen алапа дала
entnehmen (herausnehmen) схьаэца,(fig:schließen) жамI дан
entrüsten sich ~über эргIаддала,эргIаддаха
entsaften мутта даккха
Entschädigung f меттахIоттор д(харж)
entschädigen (für Verlust) меттахIотто,(für Mühe) совгIат дала
entscheiden сацам бан,цхьа хIума къасто
entscheidend adj къастамаллин
Entschiedenheit f хадамалла д
entschließen sich~ сацам хила,хIотта
Entschluss m сацам б
entschuldigen etw ~ бехк ца билла, sich ~ бехк ца биллар деха
Entschuldigung f бехкцабиллар д
entsetzen кхеро,Iадо
Entsetzen n къемат д

27
entsetzlich adj кхераме,къемате
entsinnen sich einer Sache~ дагахь латто,дагадаийта
entspannen sich~ садаIа (паргIатхила),die internationale Lage~дуьненаюкъара гIоьртина хилар малдан
entsprechen догIуш хила,einem Wunsch~ лаам кхочуш бан,den Forderungen nicht~ лехамашца догIуш ца хила
entsprechend adv хила ма-деззара,хьаьжжина,in ~er Weise хьакъ долчу кепара
entstehen кхолладала,доладала,хила
enttäuschen безамбайа,дог даккха ,enttäuscht sein безамбан,дог дала
Enttäuschung f безамбар д,дог далар д
entwenden лачкъо
entwerten (lochen) билет чекхдаккха,(wertlos machen) маьхза даккха,sich~ECO маьхза дала
entwöhnen дитийта,дицдайта,ein Kind~ бер некхах даккха
entwürdigen аьшнаш дан
entzündbar adj атта цIе лета
entzünden sich~ MED дардала,хьу кхета,(anzünden) цIе лато
Entzündung f MED дардалар д,хьу кхетар д
Epilepsie f MED чехкалазар д
Epoche f зама й
Erbarmen n къинхетам б
er pron и/иза
erbarmen sich jds ~ къахета,цхьаннах дог лаза
Erbarmen n къахетар д,дог лазар д
erbauen гIишло ян
erblinden бIаpздала
erbleichen бос бан
erbrechen (öffnen) дохо,кагдан,(sich übergeben) Iетто
Erbrechen n дог керчар д,Iеттор д
Erdbeben n мохкбегор д
Erdbeere f BOT цIaзам б
Erdboden m латта д
Erde f (Planet) дуьне д,(Boden)латта д
Erdgeschoss n лахара этаж й
erdichten кхолла
Erdöl n мехкадаьтта д
erdrosseln садукъа
Erdrutsch m токхам б
erdulden лан,сатоха
Ereignis n хилларг д
erfahren adj зеделла,хууш/кхеташ волу
Erfahrung f зеделларг д
erfassen (greifen) лаца,(statistisch~) (дIа)лара,(fig:verstehen) кхета,схьалаца
erfinden кхолла
Erfinder m кхоллархо в
Erfolg m кхиам б,аьтто б
erfolgen хила (цхьа хIума)
erfolgreich adj аьтто болу,кхиаме
erfolglos adj аьтто боцу,кxиам боцу
erforschen талла
erfreuen хазахетийта,sich~ хазахета самукъадала;sich einer guten Gesundheit~дика могушалла хила,
sich großer Beliebtheit~гIараваьлла(нахана вевзаш) xила
erfreulich adj самукъане,хазахоьтийту
erfreut adj тамехьа,там болу
erfrieren гIоро
erfüllen (Pflicht~) кхочушдан,(Hoffnungen~) догдохийла ца яйа,дог тешо,jds Bitte~
дехар кхочушдан,das Zimmer war mit Rauch erfüllt чоь кIуьрах юьзна яра,etw mit Leben~ дахарах дуьзна,
sich ~ кхочушхила
ergänzen тIетоха,тIедуза,ich möchte noch ~,dass… аьллачунна кхин тIетоха лаьа суна
Ergebnis n жамI д ,кхачо й
ergebnislos adj кхиам боцу
ergreifen( greifen) лаца,схьалаца,(Gelegenheit) (бIегIийла меттиг яьллачохь) пайда эца,(Dieb) лаца,
(Beruf) харжа,(Besitz~ von etw) схьалаца
erhalten (bekommen) схьаэца,(bewahren) лардан,Iалашдан,латто
erhängen sich~ ирхъолладала
erheben (hochheben) айа,(belangen) JUR арздан,(Steuern) ял яккха,sich über andere~
ша кхечарал лакхара хета
erhitzen (erwärmen) дохдан,цIийдан,(fig:erregen) карзахдаха
erhoffen дегайовхо хила,догдаха
erhöhen лакхадаккха,алсамдаккха
erholen sich ~(sich ausruhen) садаIа,(genesen) тoдала
Erholung f cадаIар д,(Genesung) тoдалар д

28
erinnern jdn an etw~ дагадаийта, sich ~ дагадан
erkälten sich ~шелдала
Erkältung f MED шелдалар д
erkennen довза,хаа
erklären (verdeutlichen) кхето,(verkünden) дIахьедан,кхайкхо
erklärend adj кхетаман,кхеторан
Erklärung f (Verdeutlichung) кхетор д, (Verkündung) дIахьедар д
erkranken ~ an цомгуш хила
Erkrankung f MED цамгар й,цамгар кхетар д
erkundigen sich~nach цхьа хIума хатта
erlauben jdm etw~ магo,бакъо яла,пурба дала
Erlaubnis f пурба д,бакъо й
erläutern кхето
Erle f BOT маъ д
erledigen (ausführen) кхочушдан,(beenden) чекхдаккха
erlegen (Tier) ден
erleichten дайдан,атта дан
erleiden лан
erlernen Iамо,карадерзо
erlogen adj харц,бакъ доцу
erlösen кIелхьарадаккха,маьршадаккха
erlöschen дIадан
ermäßigen лахдан,жимдан
Ermäßigung f мах лахбар д
ermessen юста,бара
ermorden хуушухь ден
ermüden (müde machen) кIаддан,гIелдан, хIотто,(müde werden) кIаддала,гIелдала,хIотта
ermuntern дог айа,дог иракарахIотто
ermutigen дог айа,иракарахIотто
ernähren хIума яо,дузо
Ernährungsweise f кхача бааран раж й
ernennen хIотто,харжа
erneut adv кхин цкъа а, юха a
erniedrigen аьшнаш дан
Ernte f (Ertrag) ялта д,(Tätigkeit) ялта чудерзор д
ernten ялта чудерзо
eröffnen делла,схьаделла,(anfangen) доло,(mitteilen) хаам бан,(Konto) схьаделла
erörtern дийцаре дилла
erpressen jdn~ кхерийна(нуьцкъала) даккха гIерта
erproben зен
Erprobung f зер д
erraten хаа
errechnen лара
erreichen (mit der Hand) тIекхача,(den Zug~) тIекхиа,(telefonisch) дIакхета
(Brief) дIакхача, ihm ist alles zu~цуьнца барт хила (атта ду) хала дац
errichten (aufstellen) догIа,дан,(gründen) кхолла
erschaffen кхолла,дан
erschallen дека
Erscheinung f (Phänomen) хIума д,хилам б,(Aussehen)васт д,куц д
erschießen (герз тоьхна)ден
erschöpft adj кIадделла,гIелделла,хIоьттина
erschrecken jdn ~ кхеро, sich ~ кхерадала
erschwindeln (Iехорца) даккха
erschwinglich adj дораха
ersetzen (austauschen) хийца,(entschädigen) меттахIотто
ersparen гулдан,лардан,кхоо
erstatten (Kosten) меттахIотто
erstaunen цецдаккха
erst adv (zuerst) хьалха,цкъа хьалха,(nicht eher als) бен,хIинца,~heute тахана бен
erste (r,s) adj хIалхара
erstens adv цкъа-делахь
ersticken (töten) садукъа,(sterben) садукъдала,(löschen) яйа
erstmals adv дуьххьара
erstreben (цхьана хIумане)гIерта,кхача
Ersuchen n дехар д
ertragen лан,сатоха
ertrinken хичудаха
erwachsen самадала
erwachsen adj кхиъна,воккха

29
Erwachsene(r) f/m воккха(ниг)/йоккха(ниг) в/й
erwägen ойла ян,хьесапе эца
erwähnen хьaхо
erwärmen дохдан
erwarten собардан,ладегIа,хьежа
erweichen кIаддан
erweitern шордан,алсамдаккха
erwerben (verdienen) даккха,(kaufen) эца
erwerbsfähig adj болх балун
erwerblos adj белхаза,болх боцу
erwerbsunfähig adj болх ца балун
erwiedern (antworten) жоп дала,(entgegen halten) дуьхьал хила
erwischen лаца
erwünschen лаа
erwünscht adj лууш долу
Erz n MIN маIда д
erzählen дийца
Erzähler m дийцархо в
Erzählung f дийцар д
Erziehung f кхиор д,кхетош-кхиор д,Iaмор д
erziehen кхио,Iамо
erzürnen sich ~оьгIаздаха
erzwingen (цхьаьнга цхьаъ)дайта,нуьцкъаша дайта
Esche f BOT къахьашто д
Esel m ZOOL вир й,ишак й
essbar adj даа мегаш,яа мегаш
Espe f BOT мах д
Essen n юург й,кхача б
essen кхалла, яа
Essig m чагIаркъонза д
Etage f этаж й
etliche pron масех,цхьадолу,цхьацца хIума
etwa adv гергга
etwas pron цхьаъ,цхьа хIума,(ein wenig) кIеззиг,adv масех,цхьа-кIеззиг
euer pron шун
Eule f ZOOL бухIа й
Europa n Eвропа й
Euter n ZOOL шим б
Evangelium n REL Инжил д
ewig adj гуттарлера
Ewigkeit f абаде й
Exil n POL эккхор д,махкахваккхар д
Existenz f хилар д
existieren даха,хила
exklusiv adj (ausgewählt) башха(къаьсттина),хаьржина,(speziell)леррина
explodieren эккха
Explosion f эккхар д
explosiv adj оьккхуьйту,(Person) чарпе
extra adj къаьстина,леррина
exzellent adj исбаьхьа,тIехдика

Fabrik f фабрика й
Fach n (Regal) терхи й,(Tisch,Kommode) гIутакх д,(Wissengebiet) дакъа д,(Beruf) корматалла й
Facharbeiter m говзалла йолу белхало в
Facharzt m (цхьа говзалла йолу) лор(говзанча) в
Fächer m мохтухург й
fachgemäß adj (sachkundig) хууш волу,гIуллакх девза
fachkundig adj хууш волу ,гIуллакх девза
fachlich adj говзаллин,корматаллин
fade adj (geschmacklos) чаьмза,(langweilig) eine~Person сингаттаме стаг
fädeln (Perlen) тIедохка
Faden m тай д
fähig adj ~zu/~für хьуьнаре
Fähigkeit f хьуьнар хилар д
fahl adj кхоьлина,беда
Fahne f байракх й
Fähre f бурам б

30
fahren даха,лела,эха,(lenken) лело
Fahrer m лелархо в
Fahrkarte f билет д, Hin-und Rückfahrt~ дIа-схьа ~
fahrlässig adj ледара,ларлуш доцу;JUR ларлуш доцу
Fahrplan m дIа-схьалеларан хан й
Fahrschein m билет д
Fahrspur f некъан аса й
Fahstuhl m лифт й
Fahrt f вахар-вар д,лелар д
Fährte f лар й
fair adj (ehrlich) хьанал,оьзда,бакъхьара
Fakt m факт д,бакъдерг д
Falke m ZOOL леча д
Fall m (Sturz) (охьа)дожар д;GRAM дожар д;(fig:Niedergang) сий доцчу далар д;ECO банк йохар д;
eine Regierung zu~bringen Iедал дохо;auf alle Fälle эшахь а аьлла;auf keinen~ хIуъа а хилча а;
im besten~ мел дика хилахь а
Fall m (Umstand) нисделларг д,хилларг д;JUR дов д
Falle f кIело й
fallen (stürzen)~auf/~in дожа, охьакхета, (fig:sinken) лахдала,etw~lassen охьадожо,
jdn~ lassen (für) гIо ца лаца
fällen (Baum) хадо,JUR (Urteil) кхел кхайкхо,(Entscheidung) сацам бан
falls konj нагахь,нагахь санна
falsch adj (unwahr) харц,харц долу,(fehlerhaft) гIалате,харцхьара (unecht) харц дина,тардина,
(fig:unaufrichtig) харц,шалхе йолу
fälschen тардеш дан
Falter m ZOOL полла б
falten (Hände) тIекIалдахка,(Haut) хебаршка эхийта
Familie f доьзал б
Familienname m фамили й
Familienstand m доьзалан хьал д
familiär adj (die Familie betreffend) доьзалан
fangen лаца,(Verbrecher) сацо
Fangeeisen m гур б
Farbe f (Farbton) бос б,(färbendes Mittel) сир д, басар д
farbecht adj (Stoff) басацадолу
färben басардан
farbenreich adj къорза
farbig adj бос болу,къорза
farblos adj (Sache) бос боцу,(Person) сингаттаме
Fasan m ZOOL акхакотам й
Fass n шелиг д,черма д
fassen (greifen) лаца,схьалаца,(geistig ergreifen) кхета,духекхиа,(fig) sich ~ тен,метта дан
fassunglos adj воьхна,cобар дайна
Fassunglosigkeit f вохар д ;сабIарздалар д
fast adv маьIIаргона,~ nichts доцчу гергга
fasten REL марха кхаба
Faschierte n Iаьхьнажижиг д
faul adj (Obst) дахкаделла,(Geruch) боьха, (bedenklich) шеконан,(träge) мало ен,(Ausrede) даьсса,
faul sein мало ян
faulen талха, дахкдала
Faulheit f мало й
Faulpelz m малонча в
Faust f буй б
Fax n TEL факс й
faxen факсаца дIадахьийта
Fazit n жамI д
Februar m февраль б
Feder f ZOOL пелаг й,(Bett~) месийн гоь й
Federbett n месийн гоь й
fegen нуй хьакха
Fehlbetrag m ECO цатоар д,эшам д
fehlen цатоа
fehlend adj тоьуш доцу,(abwesend) воцург
Fehler m гIалат д
fehlerfrei adj гIалат доцу
fehlerhaft adj гIалатe,нийса доцу
fehlerlos adj гIалат доцу,нийса
Fehlgeburt f MED остдалар д
Fehlschlag m аьтто цахилар д;гIалато й

31
Fehltritt m гIалато й
Feier f дезде д,той д
feierlich adj деза
feiern даздан
Feiertag m дезде д
feig adj осала,стешха,кхоьру,(hiterhältig) ямарта,тешнабехке
Feigheit f осалалла й,стешхалла й,кхерар д,(Hinterhältigkeit)ямартло й,тешнабехк б
Feigling m кIилло в,стешха стаг в
Feile f ков б
feilen ков хьакха
feilschen мах бан
fein adj (dünn) дуьткъа,(zart) ховха,(vornehm) исбаьхьа,(präzise) нийcа,~heraus sein (fam)
цхьана хьолах аьттонца хьалхавала(кIелхьарвала)
Feind m мостагI в
feindlich adj мостагIийн
Feindschaft f мостагIалла д,гамо й
feindselig adj гамонан,мостагIаллин
Feindseligkeit f мостагIалла й
feinfühlig adj (нахах) дог лозу,тидаме
Feld n AGR аре й
Feldbauspezialist m арелелархо в
Feldwirschaft f арелелор д
Fell n тIаргIа б; цIока й
Fels m тарх й
feminin adj зударийн
Fenster n кор д
Fensterbank f коран у д
Fensterrahmen m гур б
Fensterscheibe f аьнгали д
Ferkel n ZOOL херси й
fern adj (örtlich) генара,(zeitlich) генара ,дукха,prep ген(н)ахь
fernbleiben ца хила,ца дан
ferner konj цул совнаха,цу тIе
Ferne f геналла й
Fernglas n турмал й
Fernost m GEO генара малхбале й
fernsehen телевизоре хьажа
Fernseher m телевизор й
Ferse f ANAT кIажа б
fertig adj (beendet) кийча,(fam:erschöpft) кIадделла,~werden mit etw цхьана хIуманца
ларо
Fessel f буржал д
fesseln дIадехка,буржал тоха
fest adj (hart) чIогIа,(stark) онда,(dicht) чорда,(gleich bleibend) чIогIа(лаьтта),гуттарлера
Fest n дезде д
festhalten латто,(festnehmen) лаца,сацо,(merken) дагалаца,(fixieren) чIагIдан
festigen (stärken) чIагIдан,sich~ чIагIадала
Festland n латта д
festlich adj деза
festnageln (хьостам)тIетоха,jdn auf etw~(fig) цхьаъ цхьана хIумана тIехь лаца
festnehmen лаца
festschrauben тIехьoвзо
feststellen билгалдаккха
Fett n мохь й, хьоналла й
fett adj дерстинa, хьена,(Person) дерстина
fettarm adj якх дина
Fetus m BIO хIу д,зIийдиг й
feucht adj тIуьна
Feuchtigkeit f тIуьналла й
Feuer n цIе й
feuerfest adj цIе ловн
Feuerlöscher m цIейойург й
Feuerwehrmann m цIеяйархо в
Feuerwehr f цIеяйаран гIо д,цIейойу орца д
Feuerzeug n цIетухург й
Fichte f BOT база д
Fieber n дагар д,хорша й
fiebersenkend adj MED дагар лагIден(молха)
Figur f (Körper~) куц д

32
Film m CINE кино й
filmen кино яккха
filtern литта
Filz m бIегIиг й
Finanzen pl ахча д
finanziell adj ахчанан
finden каро,(ausfindig machen) схьалаха,(meinen) хета
Finger m ANAT пIелг б
Fingerabdruck m пIелгийн таммагIанаш д
Fingerhut m тIара б
Fingernagel m ANAT мIара й
fingieren кхолла,кеп хIитто
finster adj (dunkel) Iаьржа,бодане,(grimmig) буьрса,(unklar) къаьсташ доцу
Finsternis f бода б
Firmament n ана й,стигал й
Firma f фирма й
Fisch m ZOOL чIара б
fischen чIара лаца
flach adj чIапа
Fläche f воьдалла й
Flachland n аре й
Flachs m BOT вета д
flackern лепа
Flagge f байракх й
Flamme f алу й,цIе й
Flasche f шиша д,(fam:Trottel) тентак й
Flaschenöffner m тIусбоккхург й
flatterhaft adj ойла ца ен
flattern (Haare,Fahne) леста,(Vogel) кхийсадала,(fig:zittern) дега,дегадан
Flaute f (Windstille) мохцахилар д,ECO сацар д
Flechte f MED гирза д
Fleck m томмагI д,хьоькх й,(Flicken) йома й,(Ort) меттиг й
Fledermaus f ZOOL бирдолог й
flehen деха, дехар дан
Fleisch n жижиг д
Fleischbrühe f GASTR жижиган чорпа й
Fleischer m хаспанча в
Fleiß m даггара хилар д,тIера хилар д
fleißig adj доггаха долу,тIера (долу)
flexibel adj сетта;ein flexibler Einband кIеда мужулт ,eine flexible Pоlitik говза лело политика
flicken лато,йома йилла
Flicken m йома й
Fliege f ZOOL моза б
fliegen (Flugzeug) тIемадала
fliehen ~vor дIадада
fließen эха,охьаэха
flimmern лепа
flink adj каде,тIахъаьлла
Floh m ZOOL сагал б
flott adj (schnell) каде,тIахъаьлла,(aktiv) жигара
Fluch m (Verwünschung) сардам б,(Schimpfwort) барт беттар д
fluchen (schimpfen) бага леян,барт бетта,(verwünschen) сардам болла
Flucht f (Fliehen) дадар д
flüchten (дIа)дада,ведда кIелхьарвала
Flüchtling m веддарг в
Flügel m тIам б
Flugzeug n кема д
Flur m уче й
Flur m (Nutzland) аре й
Fluss m GEO хи д
flüssig adj (nicht fest)коча
Flüssigkeit f кочалла й
Flussufer n берд б
Fohlen n ZOOL бекъа й
folgen (hinterhergehen) тIаьхьадаха,(gehorchen) ладогIа,аьлларгдан, (aufeinander~) тIаьхьа-хьалха хила
folgend adj рогIера,тIаьхьара
folglich konj цундела
folgsam adj ладугIу
Folter f Iазап д,ницкъбар д

33
foltern Iазап(ницкъ бан)дан
fordern схьадеха,тIедожо
fordern тIедожо,схьадеха
Forelle f ZOOL бакъ чIара б
Form f кеп й,(Ungangsformen) леларан кеп й
formal adj куьцна дина,кеп лелорхьама ден
formen кепе дерзо
formlos adj кеп йоцу,(fig) къийлалуш доцу,эвхьаза
Formular n бланк й
forschen (nach etw~) талла
Forscher m талламхо в
Forst m хьун й
Forstwesen n хьунлелор д
fortbilden sich ~ говзалла айа/лакхаяккха
Fortbildung f говзалла айар д
fortfahren (wegfahren)~ nach цхьанхьa дIадаха,(fortsetzen) дIадахьа
fortgehen дIадаха
fortjagen дIалалла,дадо
fortlaufen дIадада,(weitergehen) дIадаха
fortpflanzen sich~ деба
fortschreiten (vorwärts gehen) хьалха(даха)таIа,(Forschritte machen) кхиам хила,кхиамаш бан,
(zunehmen) MED (цамгар) чIагIяла
fortsetzen дIадахьа
fortwährend adv диллина,хаддаза
Foto n сурт д
fotografieren сурт даккха
Frage f хаттар д,(Angelegenheit) гIуллакх д, дийцре диллинарг д
fragen хатта
Fragebogen m хеттарш д
fraglich adj къовсаме,шеконан
fraglos adj къуьйсийла йоццуш,шеко йоццуш
fragwürdig adj шеконан
Fragwürdigkeit f шеко й,шекхилар д
Franktur f MED кагдалар д
frank adj etw~und frei aussprechen (цхьа хIума) дуьххьал дIаала
Franzose m француз в
französisch adj французийн
Frau f зуда й,(Ehe~) хIусамнана
Frauenärztin f зударийн лор й
frech adj кIоршаме,эхь доцу
frei adj мукъа,маьрша,(kostenlos) мaьхза,(nicht besetz) мукъа ,дIалацаза
freigeben (entlassen) Häftling мукъадаккха,aus dem Dienst гIуллакхера мукъадаккха,балхара дIаваккха,
(Verbot aufheben) бехкам дIабаккха,(für den Verkehr~) некъ дIабаста
freigebig adj комаьрша
Freigebigkeit f комаьшалла й
freihaben мукъахила;er hat heute frei цуьнан тахана мукъа де ду
Freiheit f маршо й
freiheitlich adj маьрша,(Bestreben) маршо/паргIато еза
freiheitsliebend adj паргIато еза
freilassen мукъадаккха,маьршадаккха
freimütig adj дог цIена,нийса дIа волу
Freispruch m JUR бехказдаккхар д
Freitag m пIераска д
freiwillig adj шен лааме,шен лаамехь долу
Freizeit f мукъа хан й
fremd adj хийра,нехан
Fremde f панамохк б,нехан мохк
Fremder m хийраниг в
Fremdsprache f кхечу мехкан мотт б
fressen (Tier) яа,даа
Freude f хазахетар д, самукъа д
freuen sich ~ хазахета, самукъадала
Freudenbotschaft f кхаъ б
freudig adj самукъане,хазахетта
freudlos adj хазахетар доцу
Freund(in) m/f доттагI в, й
freundlich adj доттагIаллин,даггара,(Repson) безаме,тIекере,дог дика
Freundschaft f доттагIалла д
freundschaftlich adj доттагIаллин

34
Frieden m машар б,паргIате й
Friedfertigkeit f машарбезар д
friedfertig adj машар беза
friedliebend adj машар беза
friedlich adj машаре,паргIате
Friedhof m кешнаш д
frieren шелдала,гIоро
Frische f ховхалла й
frisch adj керла,(kühl) шийла
Friseur m ларгархо в
Frist f хан й
fristlos adj хан йоцу
froh adj самукъане,реза долу
fröhlich adj самукъане,синкъераме
Fröhlichkeit f самукъадалар д,самукъане хилар д
fromm adj REL суьпа
Frosch m ZOOL пхьид й
Frost m шело й
frösteln шелдала,шеллуш хила
frostfrei adj гIора ца ден
frostig adj шийла
frostbeständig adj шело ловн
Frucht f BOT стом б
fruchtbar adj (Boden) ялта хьекъа(латта),(Vermehrung) деба,хьекъа,(Autor) кхиаме
fruchten пайда бан
früh adj хьалхара,юьххьера,adv хьалха am ~en Morgen Iуьйранна халххьехь,
von~er Kindheit жима волуш дуьйна
früher adj тохарлера,хьалхалера, adv хьалха,тохара
Frühgeburt f MED хеназа бердар д
Frühjahr n бIаьсте й
Frühling m бIаьсте й
frühmorgens adv Iуьйранна хьалххе
frühreif adj (Frucht) хьалхе хуьлу,(fig:Kind) сиха кхиъна
Frühstück n марта й
frühstücken марта даа
frühzeitig adj (vorzeitig)хеназа, adv хьалххе
Fuchs m ZOOL цхьогал д
fügen sich ~ муьтахь хила
fühlen хета,хаадала,хаалуш хила,ich fühle mich krank со могуш вац,er fühlt sich nicht gut
цуьнгахь вон хьал дy
führen дига,(leiten) лело
Führer m (Chef) куьйгалхо в,хьаькам в,(Fahrer) лелархо в
Führerschein m машен (лелоран) бакъо й
füllen mit etw ~ дуза,юза
Fund m карийна хIума й
Fundament n (eines Hauses) бух б
fundieren бух тIе дало
fundiert adj бух болу,wissenschaftlich~ Iилманан бух болу
fünf пхиъ
fünfhundert пхи бIе
fünfmal adv пхоьазза
fünfte(r,s) adj пхоьалгIа
fünfzehn пхийтта
fünfzehnte(r,s) adj пхийтталгIа
fünfzig шовзткъе итт
fünfzigste(r,s) adj шовзткъе уьтталгIа
fungieren (als) декхарш кхочушдан
Funk m радио й
Funke m суй б
funkeln къега,лепа
funken (übermitteln) радиочухула дийца
für prep ~ dich хьуна,~ 10 Euro итт соьмах,~ den Frieden машарна,Tag für Tag де дийне мел долу,
~ zwei Tage шина денна,das Geschenk ist ~dich хIара совгIат хьуна ду
Furche f (Acker) харш д,(Falte) хебар д,харш д
Furcht f кхерар д
fürchten кхера
füreinander adv вовшашка
Fürsorge f гIайгIабар д,Iуьналладар д
fürsorglich adj гIайгIа йолу

35
Fürst(in) m/f эла в,сту й
Furt m гечо й
Fürwort n GRAM терахьдош д
Furunkel m MED IаьржбIаьрг й
Fuß m ANAT ког б,(Sockel) бух б
Fußball m футбол й
Fußboden m цIенкъа й
Fußgänger m гIашло в
Fußknöchel m ANAT хьорка й
Fußweg m гIаш-некъ б
Futter n (Nahrung) докъар д, хIоъ б
füttern (Kind,Kranke) дузо,хIума яла,(Tier) хIума яла
Futur n GRAM йогIу хан й

Gabe f (Geschenk) cовгIат д,(fig:Talent) похIма д


Gabel f мIара б
gackern (Huhn) ека
gähnen бага гIетто
galant adj гIиллакхе
Galgen m тангIалкх й
Galle f ANAT стим б
gallenbitter adj стим санна къаьхьа
Gallenblase f ANAT стиман ахкарг д
Gang m (Gehen) лелар д,(Gangart) болар д,(Verlauf) лелар д,(Flur) уче й,(Durch~) чекх-
долийла й
gängig adj (üblich) массара а тIеэцна,юкъадаьржина;(Ware) дIаоьцуш долу
Ganove m къу в;харцонча в
Gans f ZOOL гIаз й
ganz adj дерриг , дуьззана,adv дийнна,кхоччуш,~e Zahlen MATH дийна терахьаш,die ~e Stadt ерриг гIала
gar adj (gekocht) кийча,кхихкина,деттина,adv ~nichts хIумма а,цхьа а хIума,~kein данне а, цхьана а агIор
Garage f гараж й
Garantie f юкъарахилар д
garantieren юкъарахила
Gardine f бой й,кореуллург й
garen кхехко,кхарза
gären (Wein) сийса
Garten m беш й
Gartenbau m бешлелор д
Gärtner m бешахо в
Gas n газ й
Gasse f урамалг б
Gast m хьаша в
Gasthaus n хьешацІа д
Gastfreundschaft f хьошалла дар д
gastfreundlich adj хьешана тIера(хьаша веза)
Gatte m майра в
Gattin f зуда й
Gaumen m ANAT стигал й
Gauner m къу в,харцонча в
Gazelle f ZOOL акха газа й
Gebärde f ишар й
gebären дан,дуьненна тIе даккха
Gebäude n гІишло й
geben дала, es gibt ю
Gebet n ламаз д
Gebetbuch n жайна д
Gebiet n кIошт й
gebildet adj дешна
Gebirge n GEO лаьмнаш д
Gebirgskette f GEO лаьмнийн рагI й
geborgen adj маьршачу меттехь верг,sich~fühlen ша маьрша(кхерамза) хета
gebraten adj кхерзина
Gebrauch m лелаяр д
gebrauchen лело,пайда эца
gebraucht adj лелийна йолу
Gebrechen n MED цамгар д,айп д
gebrechlich adj гIийла,цамгаре,эгIаза

36
Gebühr f мах б
gebührenfrei adj ял йоцу,ял ца йоккху
gebührenpflichtig adj мах лун,ял тоьхна долу
Geburt f бердар д
gebürtig adj er ist ein ~er Wiener иза Венехь вина ву
Geburtsdatum n вина хан й
Geburtsland n вина мохк б
Geburtstag m вина де д
Geburtsort m вина меттиг й
Geburtsurkunde f варан тешалла д
Gebüsch n BOT колл й
Gedächtnis n эс д,диццадалар д
Gedanke m ойла й
gedankenlos adj ойланза
gedanklich adj (Fähigkeit) ойланан
Gedärm n ANAT йоьхьаш д
gedeihen кхиа,(Arbeit usw) кхиам хила
Gedenken n эс д,диццадалар д
gedenken (erinnern) дагадан,(vorhaben) кечдала,ойла хила;etw zu tun
цхьаъ дан кечдала
Gedicht n байт й
Geduld f собар д
geduldig adj собаре
Gefahr f кхерам б
gefährden кхераме тийса
Gefährdung f кхерам б
gefählich adj кхераме
gefahrlos adj кхерамза
Gefälle n охьане й
gefallen jdm~товш хета,деза,sich etw~ lassen цхьа хIума лан
Gefallener m велларг в
gefällig adj (zuvorkommend) гIуллакхна тIера,(angenehm) тамехьа
gefangen adv ~halten набахтехь латто,~nehmen лаца
Gefangenschaft f MIL йийсарехь хилар д
Gefängnis n набахта й
Gefängnisstrafe f набахте доллар д
Gefäß n пхьегIа й
gefasst adj ~ sein auf кийча хила (цхьана хIумана)
Gefecht n MIL тIом б
Geflügel n ZOOL олхазар д
gefrieren гIоро
gefroren adj гIорийна
Gefühl n (Ahnung) синхаам б, (körperlich) хаадалар д
gefühllos adj (Glied) тхьуздоьлла,(seelisch) дог ца лозу,(hartherzig) къиза
gefühlvoll adj дог кIеда,дог цIена,экаме
gegebenenfalls adv (нагахь) хьашт хилахь
gegen prep (zeitlich) ~ fünf Uhr пхиъ долуш,~ Süden къилбехьа,(im Austausch) метта, (wider) дуьхьал,
~Morgen Iуьйре тIекхоччуш,~den Krieg тIамна дуьхьал
Gegenanzeige f MED цамагар д
Gegend f (Landschaft) меттиг й,мохк б,(Nähe) гонахе й
gegeneinander adv дyьхь-дyьхьал
Gegensatz m бIостаналла й
gegensätzlich adj дуьхьал лаьтта(долу)
gegenseitig adj вовшийн,шина а агIор;~e Hilfe вовшийн гIодар д
Gegenteil n бIостаналла й
gegenüber prep (örtlich) дуьххьал,(vergleichend) цхьаьнца дуьстича
gegenüberliegend adj дуьхьал лаьтта(долу)
gegenüberstehen дуьхьаллатта
gegenüberstellen (vergleichen) дуьхьалхIотто,дуста, JUR дуьхь-дуьхьалхIотто
Gegenüberstellung f (Vergleich) дустар д,дуьхьалхIоттор д;JUR дуьхь-дуьхьалхIоттор д
Gegenwehr f дуьхьало яр д,лардалар д
Gehalt n (Lohn)алапа д
gehbehindert adj халла лелаш верг
geheim adj къайлаха,adv~ tun къайле лело
geheimhalten къайладига,къайленгахь латто
Geheimnis n къайле й
gehen даха,лела
Gehilfe m (Helfer) гIоьнча в
Gehirn n ANAT хье б

37
Gehör n хазар д
gehorchen аьлларгдан,ладогIа,муьтIахь хила
gehören (besitzen)(долахь) хила, das gehört mir хIара сан ю
gehörlos adj MED къора
gehorsam adj аьлларг ден,ладугIу
Gehweg m гIашнекъ б
Geier m ZOOL маккхал й
Geifer m туй д,чопа й
Geige f MUS Iад-пондар б
Geist m (Seele) са д,(Verstand) хьекъал д,(Gespenst) гIаларт д
geistig adj хьекъалан
geistreich adj ира хьекъал долу
Geiz m писалла й,сутаралла й
geizig adj пис,сутара
Gelächter n делар д
geladen adj (einladen) кхайкхина,(Waffe) дуьйлина,(Last) доьттина
gelangen кхача,дIакхача,nicht in die richtigen Hände~нийса(адресе)дIацакхача
gelangweilt adj гIайгIане
gelassen ~ sein собаре/сапаргIате хила
gelaunt adj gut/schlecht~sein дика/вон дог-ойла хила
gelb adj можа
Gelbsucht f MED маждар д
Geld n ахча д
Geldanweisung f ахча дIа(схьа)тасар д
Geldbeutel m бохча д
Geldentwertung f ECO ахча мехазадаккхар д
Geldquelle f пайда лург д
Geldwechsel n ахча къастор д
gelegen adj (liegend) долу,(passend) мегаш долу,аьтто болу,zu~er Zeit аьтто болу хан
Gelegenheit f аьтто б,йиш й,таро хилар д
gelegentlich adv наггахь,наг-наггахь,юкъ-кара
gelehrig adj кхетаме
gelehrt adj дешна
geliebt adj дукха деза
Gelenk n ANAT хуттург й
gelenkig adj каде,тIахъаьлла
gelingen кадала,аьтто хила
geloben дийр ду ала,дуй баа,чIaгIо ян
gelten (gültig sein) мага,лелаш хила,(angesehen werden)лоруш хила
geltend adj (юкъахь) лелаш долу,бакъдолу
Gelübde n REL нигат д
gelungen adj аьтто баьлла(хилла)
gemächlich adj (ruhig) сиха доцу,тийна,(gemütlich) бIегIийла,паргIат долу
gemäß prep ма-бохху,хьаьжжина
gemein adj (allgemein) юкъара,(böse) ямарта,хIордакха
Gemeinde f (Gemeinschaft) юкъаралла й
Gemeindewohnung f юкъараллийн хIусам й
gemeingefährlich adj юкъараллин кхераме
gemeinsam adj юкъара, adv цхьана
Gemeinschaft f юкъаралла й
gemischt adj ийна
Gemse f ZOOL масар д
Gemüse n BOT хасстоьмаш д
gemustert adj тIамарш долу
Gemüt n амал й,fröhliches ~ cамукъане амал
gemütlich adj (Person) дог дика,тIекере,(Sache) бIегIийла
genau adj нийса, adv нийса ду
Genauigkeit f нийсалла й
genauso adv иштта,хIара саннарг
Generation f тIаьхье й,гар д
generell adj (массеран) юкъара
genesen тодала
Genesung f тодалар д
Genick n ANAT кIесаркIаг б
genieren sich~ эхь хета
genießbar adj яа мегаш
genießen etw ~ гIаддаха,caмалхадала,марзо эца
Genosse m накъост в
genug adv тоьар ду

38
genügen тоа
genügend adj тоъал,шорта, кхачам болуш
Genuss m зовкъ д,гIаддахар д
geöffet adj диллина
Geografie f географи й
Geologie f геологи й
Geometrie f геометри й
Gepäck n багаж й,кира д
gepflegt adj (Person) цIена,лерина лела,(Sache) цIена
Gepflogenheit f ламаст д,Iадат д
gerade adj нийса,MATH шала(тeрахь),adv хIинца
geradeaus adj нийса дIа,дуьххьал дIа
geradeso adv иштта,хIара саннарг
geradezu adv ийза цалуш (fam)
geräuschlos adj аз доцу,гIовгIа йоцу
gerecht adj бакъ,нийса,нийсо лелаен
gerechtfertigt adj бух болу,нийса
Gerechtigkeit f нийсо й
Gerede n хабарш д, эладита д
gereizt adj карзахдаьлла
gering adj (wenig) гIехьа,жима,доккха доцу,(niedrig) лоха,(kurz) доца
geringfügig adj ладам боцу,кIеззиг долу
gerinnen дата,чIагIдала
Gerippe n ANAT дегIан даьIахкаш й
gern adv лууш,дог догIуш,хаза а хеташ
Gerste f BOT мукx б
Geruch m хьожа й
geruchlos adj хьожа йоцу
Geruchsorgan n хьожакхетаран меже й
Geruchssinn m хьожа яр д
Gerücht n хабар д
geruhsam adj тийна,сиха доцу
gesamt adj дерриг
gesättigt adj (satt) дуьзна
Geschäft n (Laden) туька й,ECO махбар д,JUR бартбар д
geschäftig adj гIуллакх девза,хьуьнаре
Geschäftsmann m совдегар д,гIуллакхча в
geschehen хила, нисдала
gescheit adj хьекъале
Geschenk n cовгIат д
geschickt adj каде,тIахъаьлла
geschieden adj дIасакъаьстина
Geschirr n пхьегIа й
Geschirrspüler m пхьегIаш (юьлу) машен й
geschlossen adj дIачIаьгIна,дIакъевлина
Geschmack m чам б
geschmacklos adj чаьмза,(fig:taktlos) оьзда доцу
geschmackvoll adj (fig) чомехь
Geschmackorgan n чоман меже й
geschützt adj ларден,JUR gesetzlich~ бакъоно лардеш долу
geschwätzig adj хабарна тIера
Geschwindigkeit f чехкалла й
Geschwister pl йиша-ваша д
Geschwür n MED даI д;ноткъа йина меттиг й
gesellig adj (Person) ийна,тIекере
Gesellschaft f юкъаралла й
gesellschaftlich adj юкъараллин
gespannt adj дуьйлина
Gesetz n бакъо й
gesetzlich adj бакъонан
gesetzlos adj бакъонехь доцу
Gesetzlosigkeit f бакъоцахилар д
Gesicht n юьхь й
Gesichtsausdruck m юьхь-сибат д
Gespenst n гIаларт д
Gespräch n къамел д,(Unterredung) дагадовлар д,(Dialog) къамел д
gesprächig adj къамелна тIера
Gestalt f (Aussehen) васт д,сибат д,(Figur) куц д,кеп й
geständig adj JUR бехкана къера долу

39
Gestank m вон хьожа й
gestatten маго,пурба дала,бакъо яла
Geste f ишар й
gestehen бехкана къардала/къерахила
gestern adv селхана, gestern Abend селхана сарахь
gestrig adj селханлера
gesund adj (Person)могаш,(Nahrungsmittel) пайде
gesunden тодала
Gesundheit f могашалла й
gesundheitsschädlich adj могушаллина зене
Gesundheitswesen n могушалла Iалашъяр д
Gestik f ишарш яр д
gestikulieren ишарш ян
Getränk n малар д
getrauen sich ~ хIотта,дахьа
Getreideaufkauf m ялта эцар д
Getreideablieferung f ялта дIадалар д
Getreidebauer m ялталелархо в
Getreidebeschaffung f ялта гулдар д
Getreideernte f ялта чудерзор д
Getreidprodukte f ялтан сурсаташ д
getrennt adj къаьстина
Gewächs n BOT орамат й
gewagt adj майра
Gewähr f юкъарахилар д
Gewalt f (Zwang) ницкъбар д,гIело й,(Macht) Iедал д
gewaltig adj (riesig) тIехдоккха,((kräftig) зоьртала,онда,(machtig) нуьцкъала
gewaltsam adj нуьцкъала,adv нуьцкъаша
gewandt adj (körperlich) каде,(geistig) говза
Gewässer n хиш д
Gewehr n топ й
Gewicht n йозалла й,(fig:Wichtigkeit) ладам б
Gewinn m пайда б,тIедогIург д
gewinnen (verdienen) пайда баккха,(siegen) даккха,тола(fig:profitieren) пайда хила,пайда эца
Gewinner m толамхо в,тоьлларг в
gewinnsüchtig adj саьхьара
Gewissen n эхь д
gewissenhaft adj даггара
gewissenlos adj дог цIена доцу
Gewissensbisse pl дагахьбаллам б
Gewitter n йочана й
gewöhnen sich ~дола,марздала
Gewohnheit f долар д,марзделларг д
gewohnt adj etw~ sein цхьана хIуманаx доьлла,марзделла
Gewöhnung f долар д,марздалар д
Gewürze f чамбецаш й
Gier f писалла й,сутаралла й
gierig adj пис,сутара
gießen (einschenken) дотта,(Blumen) хи тoxa
Gift n дIовш д
giftig adj дIовше
Giftstoffe pl дIаьвше хIуманаш й
Gimpel m ZOOL берцан кхокха б
Glas n стака д, (Material) аьнгали д
glasig adj (glasartig) ангалих тера,(durchsichtig) чекх сагун
glatt adj шера,(fig:mühelos) атта
Glätte f (Glattheit) шералла й,(Schneeglätte) шахьакхар д
Glatteis n шахьакхар д
Glatze f кIунзал б
glatzköpfig adj кIунзал
Glaube m тешар д,дин д
glauben теша,~an Gott Делах теша
gläubig adj тешарг
Gläubigkeit f иман д
Glaubensabtrünniger m диндIатеснарг в
Glaubensbekenntnis n динлелор д
Glaubensfreiheit f динлелоран маьршо й
gleich adj цхьатерра,иштта долу; adv цхьаъ санна,нийса,(sofort) хIинца
gleichen jdm ~ цхьаннах тера хила

40
gleichfalls adv иштта,хьуна а,Danke,gleichfalls! хьуна а хуьлда, баркалла!
gleichgültig adj бен доцу
gleichmäßig adj цхьанабараме
gleichnamig adj цIарах
gleichzeitig adj цхьана хеннан,adv цхьана хеннахь
gleiten шарша
gleitend adj шерша
Glück n ирс д,аьтто б
glücklich adj ирсе,аьтто болу
glücklicherweise adv ирсана
Glückseligkeit f зовкх д
glückselig adj зовкхе,ирсе
Glückwunsch m декъалдар д
glühen (glühend machen)цIийдан;дага
Gnade f къинхетам б,REL Делан къинхетам б
gnadenlos adj къиза,къинхетам боцу
gnädig adj къинхетаме,диканиг луу
Gold n деши д
Goldamsel m ZOOL cеласат д
golden adj дaшo
gönnen sich etw ~шена маго,jdm etw~ даггара цхьаъ цхьанна лаа
Gott m АллахI в, Дела в;~sei Dank!Далла хастам бу um ~es willen! Делан дуьхьа
gottesfürchtig adj Делах кхоьру
gottlob interj Далла хастам бу!
Grab n каш д
graben ахка
Graben ор д
Grabstein m чурт д
Gram f сингаттам б,гIайгIа й,бала б
grämen sich ~сахьийзо,сагатдан,гIайгIане дожа
Granit m MIN мокхаз й
Granatapfel m BOT нар й
Gras n BOT буц й
grasen дажа
gratis adj маьхза,ишттанехьа
gratulieren декъалдан
Gratulation f декъалдар д
grau adj мокха,сира
graubraun adj бора
Grauen n къемат д; кхерар д
grauenhaft adj къемате,ирча
grausam adj къиза,буьрса
greifen лаца,схьалаца;den Waffen~ герз схьаэца,(fig) zum Greifen nah sein кхевдина кхоччехь
grell adj (Licht,Farbe) сирла,(Stimme) чIогIа
Greis(in) m/f воккха/йоккха стаг в/й
Grenze f (zwischen Staaten) доза д,(fig:äußerster Punkt) тIаьххьара барам б,доза д
grenzen ~an доза хила
grenzenlos adj доза доцу,йист йоцу,барам боцу
Grille f ZOOL цаьпцалг й
grillen датта,кхарза
grob adj (derb) онда,чIогIа,(rau) шога,морса,(fig:unhöflich) эхь доцу,(fig:ungefähr) гергга долу
Groll m (къайлаха) оьгIазло й
groß adj йоккха, доккха
großartig adj исбаьхьа,тIехдика,инзаре-доккха
Größe f доккхалла й;локхалла й ;барам б
Großmut m догдикалла д
Großmutter f денана/ненанана й
größtenteils adv дукха хьолахь
Großtuerei f дозалла дар д,куралла яр д
Großvater m деда/ненада в
großziehen (Kinder) кхио,(Tiere) лело
großzügig adj комаьрша,дог дика
Grube f ор д
grübeln ойлане дожа,эрна ойла ян
Grummet n BOT товбуц й
grün adj баьццара
Grund m (Erdboden) латта д,(Meeresboden) бух б,(Motiv) бахьана д
Grundbesitz m лаьттан долалла д
gründen дилла,кхолла

41
Gründer m диллинарг в
gründlich adj кхочуш долу
grundlos adj (unbegründet) бахьана доцу ,бух боцу;(sehr tief) бух боцу,кIорга
Gruppe f тоба й
Gruß m маршалла д,маршалла хаттар д
grüßen маршалла хатта
gucken хьежа
gültig adj бакъдолу,лелаш долу
Gunst f дика лаар д,къинхетамалла й
günstig adj аьтто болу,пайде,сане
Gurgel f ANAT къамкъарг й
gurgeln легашка хи кхарза
Gurke f BOT наьрс й
Gürtel m доьхка д
gut adj дика
gutartig adj дика,дог дика;MED зуламе доцу
Güte f дикалла д,догдикалла д;(Qualität) дикалла д
gutgläubig adj атта теша
gutheißen маго,къобалдан
gutherzug adj дог дика
gutmachen тадан,нисдан,байбан (бeхк)
Gutmütigkeit f догдикалла д
gutmütig adj дог дика
gutwillig adj гIуллакхна тIера,диканиг луу

Haar n мас й
Haarausfall m (месаш)тилар д
haaren (Pelz,Tiere)тила
haargenau adv ма-дарра
haarig adj чоьш даьлла
Haarkamm m ехк й
haarlos adj чобоцу
Haarschnitt m (месаш)ларгар д
Habe f долалла д, хьал д
haben ю,хила,ich habe сан ю,ich hatte сан яра,ich werde haben сан хир ю,ich habe kein(e) соьгахь яц(дац)
Habgier f писалла й,сутаралла й,бIаьрмецигалла й
habgierig adj пис,сутара ,бIаьрмециг
Hacke f (Absatz) кIажа б; AGR метиг,каза,ANAT кIажа
hacken (Holz) даккха, (Erde) ахка,(Boden) асар дан
Hackfleisch n аьхьна жижиг д
Hader m (Streit) дов д,(Feindseligkeit) мостагIалла д
hadern дов дала,эгIа ;мостагIалла лело
Hafer m BOT сула б
Haft f JUR лацар д,in~nehmen лаца,aus der~entlassen мукъадаккха
haftbar adj ~sein жоьпалахь хила,jmd~machen жоьпалла тIе дожо
haften (kleben) тIелатa; (bürgen für) жоьпалахь хила
Haftpflicht f JUR жоьпалла д
Hagebutte f BOT хьорам б
Hagel m къора й
hager adj оза, гIийла
Hahn m ZOOL нIаьна й,(Wasser~) чIинт й
Hahnenkamm m тIилдиг й
Hai m ZOOL гIоркхма б
Hain m боьлак й
Hainbuche f BOT пха д
halb adj эханан,adv ах; halbe Stunde ахсахьт,halber Liter ахлитар
Halbdunkel n синбода б
halbherzig adj осал,adv ца лууш,дагахьбаллам а болуш
halbieren шина декъе декъа
halbjährlich adj эхашеран
Halbkreis m ахго б
halblaut adv меллаша
halbnackt adj ахдерзина,беркъа
halbrund adj горго
halbstündig adj эхасахьтан
halbstündlich adj хIор эха сохьтехь
halbtags adv ахде, ахдийнахь

42
Hälfte f ах й
Hals m ANAT ворта й;лаг д,(Kehle) къамкхарг й;(Flaschenhals) бертиг й
halsbrecherisch adj дахарна кхераме
Halsschmerzen pl MED легашлазар д
halsstarrig adj аьрха,духахьара
Halsstärrigkeit f аьрхалла й,духахьаралла й
Halstuch n кочахьарчорг й
Halswirbel m ANAT йоIзар й
halt! interj caца!
Halt m социйла й
haltbar adj (Lebensmittel) дукха лаьтташ долу,(Stoff)чIогIа,(fig:akzeptabel) лалун/мегар долу
halten (festhalten)cацо,латто,(Rede) къамел дан,(dauern) латта
Haltestelle f социйла й
Haltenverbot n социйла (цамагор) д,Haltenverbot !социйла цамагийна!
haltlos adj (unbeständig) хийцаме,хийцалуш долу,(unbegründet) бух боцу
Haltung f (Körper~) куц д,(Verhalten) леларан кеп й,(Selbstbeherrschung) собархилар д
hämisch adj дог вон,ямарта
Hammel m ZOOL ка б
Hammelfleisch n уьстагIан жижиг д
Hammer m жIов й
Hämorriden pl MED гоьта-лазар д
Hamster m ZOOL оьпа д
Hand f ANAT куьг д
Handarbeit f куьйган говзалла й
Handel m махлелор д
handeln (tätig sein) дан,(Handel treiben) мах лело,мах бан,sich~um (цхьана хIуманах лаьцна къамел хила),
worum handelt es sich? стенах лаьцна ду къамел?
Händeschütteln n куьг далар д
handfest adj (robust) онда,чIогIа
Handfläche f ANAT кераюкъ й
Handgelenk n ANAT куьйган хьакхолг й
Händler m махбархо в,йохкархо й
handlich adj бегIийла,лело атта
Handschuh m кара д
Handtuch n гата д
Handwerk n пхьола д
Handy n телефон й
Hanf m BOT кIомал й
Hänfling m ZOOL вирмерIуьрг й
Hang m басе й,(fig:Neidung)~zu (цхьана хIуманна)тIера(кхеташ)хилар д
hängen (befestigt sein an) кхаза,(aufhängen) олла, хьалаолла
harmlos adj (ungefährlich) халахетар доцу,(unschuldig) бехке доцу,(unschädlich) зуламе/зене доцу
Harn m хьаткъа д
harren хьежа,хьоьжуш Iан
hart adj онда, чIогIа,(streng) буьрса
Härte f ондалла й,чIогIалла й,(Strenge) буьрсалла й
hartherzig adj къиза
hartnäckig adj духахьара,чIогIаме,(Winter) дахделла (Ia),(Krankheit) хала ерзалун (цамгар)
Hase m ZOOL пхьагал й
Haselhuhn n ZOOL акха котам й
Haselnuss f BOT хьунбIар д
Haselhuhn n ZOOL хьуьнан къорза олхазар д
Hass m ачо й,гамо й,цабезам б
hassen ца деза,гамо хила
hässlich adj ирча
Hässlichkeit f ирчалла й
Hast f сихалла й
hastig adj сиха
Hauch m (Atem~)садеIар д,(~von Luft) хIо(мох)хьакхар д,(~von Duft) хьаза хьожа й
hauchen (atmen) садеIа,(leicht wehen) (мох) хьекха,(flüstern) шабар-шибар дан
hauen (Holz) хадо,даккха,(mähen)хьакха,gegen etw~ дIакхета
Haufen m оьла й
häufen (zusammenlegen) тIекъeлдехка ,(ansammeln) гулдан
Haupt n (Kopf) корта б,(Gipfel) бохь б,лакхе й
hauptsächlich adj коьрта
Hauptstadt f коьртагIала й
Haus n цIа д,гIишло й
hausgemacht adj цIера,цIахь йина
Haushalt m цIийнан бахам б

43
häuslich adj цIенна хьаьхна
Hausmann/Hausfrau m/f хIусам( да)нана в/й
Hausschuh m тударгаш й,кIархаш б
Haut f чкъор д
Hautarzt m дерматолог в
heben (hoch) айа,хьалаайа,(Schatz bergen) каро,(steigern) айа,лакхадакха
Hecht m ZOOL дерачIара б
hecken деба,кхиа
Heer n MIL эскар д
Heft n тептар д
heftig adj (stark) онда,чIогIa,(Schmerz) Iийжа(лазар),(aufbrausend) сиха,(Kampf) луьра
Heide m текъамхо в
Heide f GEOL эрна латта д
Heidelbeere f BOT Iаьржа балл д
Heidentum n REL текъамдин д
Heil n беркат д,ирс д,хайр д
heilbar adj дерзалун,дарба долу
heilen jdn~von дарба дан,(Wunde) ерза
heilkräftig adj дарбане
Heilkräuter pl дарбане бецаш й
Heilmittel n дарба д,молха д
Heilung f тoдалар д
heim adv (nach Hause) цIа
Heim n цIа д,кхерч б
Heimat f даймохк б
heimbringen цIадига ,цIакхето
Heimfahrt f цIадерзар д
heimisch adj (häuslich) цIера,(vertraut) гергара,(einheimisch) меттигера
Heimkehr f цIадерзар д
heimkehren цIадаха
heimlich adj къайлаха
Heimlichkeit f къайле й
Heimweh m даймохке сатийсар д
Heirat f зудаялор д
heiraten (Mann) jdn~зуда яло,(Frau) jdn ~маре яха
heiser adj йишхаьлла
heiser werden йишхала
Heiserkeit f MED йишхалар д
heiter adj (fröhlich) самукъане,(sonnig) сирла,екхна
heizen дохдан
heiß adj (Luft)довха,Wasser) довха,(Essen) йовха,(Liebe) бовха
heißen цIе яккха,цIе хила
Heiterkeit f самукъа д,самукъадалар д
Held m турпалхо в
helfen гIо дан
Helfer(in) m/f гIоьнча в, й
hell adj сирла,къегина,(Klang) зевне
hellgrün adj сирла-баьццара
hellrot adj сирла-цIен
Hemd n коч й
hemmen (anhalten) сацо,(beeinträchtigen) новкъагIерта,новкъарло ян
Hemmnis n новкъарло й
Hengst m ZOOL айгIар б
Henne f ZOOL котам й
her adv (örtlich)кхуза
herab adv охьа,лаха
herabsetzen (Preis) лахбан,(Lohn) лахдан,(herabwürdigen) сийсаздан
herabsteigen ~von охьа(досса)дан
herabstürzen ~von охьакхета
heran adv (örtlich) кхуза,улле,хьалха,(zeitlich) герга
heranbilden Iамо,кечдан
herankommen (sich nähern) гергадан,улледан,(etw erreichen) тIекхиа,тIекхача
herantreten an jdn mit etw~ цхьаьнга цхьана гIуллакхца тIедаха,хаттар дан
heranrollen тIекарчо
heranrücken тIетатта
heranrufen тIекхайкха
heranwachsen (Mensch,Tier) кхиа ,(Pflanze) кхиа
herauf adv хьала,лакха
heraufholen хьалаайа

44
heraufkommen хьаладала,тIедала
heraufsetzen (erhöhen) айа,лакхадаккха
heraufsteigen хьаладала
heraus adv ара
herausbekommen (Geld) схьаэца,(fig:herausfinden) хаа,каро
herausbeugen sich ~ аракъада
herausbrechen кагдан,кагдеш схьадаккха
herausbringen (hinaustragen) арадаккха,(neu herstellen) арахеца,(Flecken) дIадаккха
herausfinden хаа,къасто
herausgeben (Bücher) арахеца,(Gesetz) арахеца,(Restbetrag) дала
Herausgeber m арахецархо в
heraushalten sich~aus юкъа ца гIерта(йистехь латта)
herauskommen ~ aus (herausgehen) арадала(зорбанера),(bekannt werden) гIарадала,(Geheimnis) нахаладаккха
herauslassen арахеца
herausnehmen aus ~ схьаэца(цхьана чуьра), sich etw ~ шeна цхьа хIума маго
herausreden sich~ (fam) бекхказдала,кIелхьардала
herausstrecken аракъадо,гайта,die Zunge ~мотт гайта
herauswerfen аракхосса
herausziehen ара(озо)такхо,(Zahn) схьаяккха,(Rauch) дIаоза
herbei adv кхуза
herbeiführen (bewirken) цхьана хIумане дало,бахьана хила,(erreichen) цхьа хIума
кхочушдан,(цхьана хIумане) кхача
herbestellen (Person) цхьаъ схьакхайкха
Herbst m гуьйре й
herbstlich adj гуьйренан
herein adv чу, interj Herein! чувола !
hereinkommen чудала,чудаха
hereinlegen jdn~ цхьаъ Iехо
hergeben дIадала,юхадала
herkommen (näher kommen)тIедан,улледан,(herstammen) хила,komm her! схьавола !
Herkunftsland n вина мохк б
hernach adv тIаьхьа,тIаккха
herrenlos adj цхьаьннан а да воцу
herrichten кечдан,sich~ (чомехь) тIе хIума юха
herrlich adj хаза,исбаьхьа
Herrschaft f (Macht) Iедал д ,олалла д
herrschen (regieren) олалла дан
herstellen (produzieren) дан,арахеца,(fig:realisieren) кхочушдан
Hersteller m дийриг в,арахоьцург в
herüber adv кхуза,сехьа
herum adv гонаха
herumalbern Iовдал лела,сонта лела
herumbekommen jdn~ бертадало,тIетадан,(Zeit) яйа
herumdrehen хьийзо
herumführen jdm~ цхьаъ цхьанхьа вига
herumgehen (umherlaufen) лела,дIасалела;(einen Kreis schlagen) гондхьа хьийза
herumreichen кховдо(вовшашка)
herumsprechen sich~ дIасадаржа,гIарадала
herunter adv охьа,лаха
herunterdrücken тIетаIо,охьатаIо,(Preis) лахбан
herunterfallen охьадожа
hervor adj ара,хьалха
hervorbringen (erzeugen) дан,кхолла,(Wort) ала
hervorheben къасто,билгалдан
Herz n ANAT дог д
herzensgut adj дог дика
Herzensgüte f дог дикалла д
Herzklopfen n дог деттадалар д
herzlich adj даггара,дог цIена
Herzlichkeit f догцIеналла д
herzlos adj дог доцу/дог ца лозу
hetzen (eilen) сихдала,(fig) цхьаъ хьийзо,мостагIалла лело
Heu n BOT йол й
Heuchelei f шалхо й,юьхьдегалла й
heuchlerisch adj шалхо лело
heulen делха,угIа
Heuschrecke f ZOOL цIоз д
heute adv тахана; bis heute тахханалц, von heute таханлера
heuzutage adv тахана,карачу хенахь,кху сохьта

45
Hexe f гIам д
hexen холмачалла лело
Hieb m тохар д,einen~versetzen тоха
hier adv кхузахь,хIоккхехь
hierauf adv цул тIаьхьа
hierdurch adv цу кеппара
hierher adv (räumlich) кхуза,(zeitlich) bis~ хIинццалц
hierzu adv цу тIе
hiesig adj кхузара
Hilfe f гIо д
Hilfsarbeiter m гIоьнча в
hilflos adj гIо доцу
Hilflosigkeit f гIоразалла д
hilfreich adj гIона кийча,(nützlich) пайде
hilfsbedürftig adj гIо оьшуш верг
hilfsbereit adj гIона кийча
Hilfsverb n GRAM гIоьналлин хандош д
Himbeere f BOT цIен комар й
Himmel m стигал й
hin adv цига,дIа
hinab adv охьа,лаха
hinauf adv хьала,лакха
hinaufsteigen гIатта,хьалагIатта
hinaus adv ара
hinausgehen арадала
hinausschieben татта,арататта,(verschieben) тIаьхьататта
hinbringen дIадахьа;дан,(fam) etw nicht~ цхьана хIуманца ца ларо
hindern новкъарло ян
Hindernis n дуьхьало й,новкъарло й
hindurch adv (örtlich) чекх,юккъехула;(zeitlich) даим,die ganze Nacht~
сахиллалц
hinein adv чу
hineingehen (eintreten) чудала,(fam:hineinpassen) чухоа
hineinpassen чухоа
hineinplatzen цIеххьана гучудала,кхача
hineinstecken (Stecker) чуIотта,(Hand) Iотта(кисана),(Geld) дилла(ахча цхьана гIуллакхна тIехьажо)
hineinwerfen чукхосса
hinfallen дожа,охьадожа
hinfällig adj бакъ доцу,бух боцу
hinhalten (reichen) дала,кховдо,(fig:aufhalten) сацо,jdn mit leeren Versprechungen~ левеш лело
hinken астагIлелха
hinlänglich adj тоам болу,кхачаме
hinlegen sich ~охьадижа,etw~ дилла,охьадилла
hinnehmen (цхьа хIума) лан,(цхьа хIума) тIелаца
hinsetzen sich~ хаа,охьахаа
hinstellen хIотто,(fig)~als цхьа хIума дагалаца,сурт хIотто
hinten adv тIехьа
hinter prep ~ dem Haus цIенна тIехьа,er steht ~ ihm иза цунна тIехьа лаьтташ ву
hintere adj тIехьара
hintereinander adv вовшашна тIаьхьа
hintergehen jdn~ цхьаъ Iехо
Hinterhalt m кIело й
hinterhältig adj тешнабехке,ямарта
hinterher adv (örtlich) тIехьа,(zeitlich) тIаьхьа
hinterherlaufen (цхьанна тIаьхьа) ида
hinterlassen дита (шайл тIаьхьа)
hinterlegen (цхьанхьа) лардан дала,(закъалт) дала
hinterlistig adj ямарта
Hinterlist f ямартло й
hinüber adv дехьа,цига
hinuntergehen охьадосса
hinunterschlucken къурд бан
hinunterwerfen охьакхосса
hinzufügen тIетоха
Hirn n ANAT хье б
Hirsch m ZOOL сай б
Hirse f BOT борц б
Hirte m Iу в
Hitze f йовхо й,бурко й

46
hitzebeständig adj йовхо ловн
Hitzschlag m MED малх хьахар д
hoch adj лекха
hocherfreuet adj чIогIа хазахетта
Hochmut m куралла й
hochmütig adj кура
höchste(r,s) adj уггаре лекха (доккха)
Hochwasser n хидестар д,хитIедалар д
hochwertig adj тIехдика
Hochzeit f ловзар д
Hof m уьйтIе й,керт й
Hoffnung f догдохийла й,сатуьйсийла й
hoffnungslos adj догдохийла йоцу
hoffen дог даха,ойла хила ,дегайовхо хила
höflich adj оьзда, гIиллакхе
Höflichkeit f гIиллакхалла д
Höhe f лакхалла й,(Anhöhe) акъари й
höher adj лекхо
hohl adj (leer) даьсса
Höhle f (im Gestein) хьех й,(Bär) чен бен б,(Fuchs) Iуьрг д
Höhlraum m хара й;есалла й
Hohn m тIехтохам б,Iиттарш й
höhnisch adj Iиттаре
Hölle f жоьжагIате й
Holunder m BOT гIундалгIа й
Holz n дитт д, дечиг й
hölzern adj дечиган
Holzschnitzer m агархо в
Honig m моз д
Honigmelone f BOT паста й
honigsüß adj моз санна мерза
hörbar adj хезаш долу
Horde f арданг й
hören хаза, ладогIа
Hörfehler m MED дикацахазар д
Horizont m анайист й
Horn n ZOOL маIа й
Hörorgan n хазаран меже й
horten (Geld) гулдан, (Waren) эца
Hornisse f ZOOL бумбари й
Hose f хеча й
Hotel n хьешацIа д
hübsch adj хаза,безаме
Hubschrauber m беркема д
Huf m ZOOL берг б
Hufeisen n лан д
Hüfte f ANAT варе й
Hügel m барз б,гу б
Huhn n ZOOL котам й
Hühnerauge n MED берч й (am Fuß),~n bekommen берчаш ян
Hühnerfleisch n котаман жижиг д
Hühnersuppe f котаман чорпа й
Huldigung f ларар д,сийдар д
huldigen jdm~ лара,сий дан
human adj адамалла долуш
Hummel f ZOOL бумбари й
humpeln астагIлелха
Hund m ZOOL жIаьла д
Hundeleine f кочатосу доьхка д
hundemüde: ich bin~ со жIаьла санна кIадвелла
hundert бIе
hundertfach adv бIозза
hundertjährig adj бIешеран/бIе шо долу
hundertste(r,s) adj бIолгIа
Hunger m мацалла й;мецахилар д
hungern мацалла лан(мацалла хьега)
hungrig adj меца
Hurrikan m мох-дарц д
husten йовхарш етта

47
Husten m MED йовхарш й
Hustenanfall m MED йовхaрш тIеяхкар д
hüten лардан

ich pron cо
Idee f ойла й
identisch adj цхьатерра
Identität f цхьатералла д
Igel m ZOOL зу й
ignorieren тeргал ца дан
ihm pron цунна,bei ~ и волчохь,über ~цунах,von ~цуьнгара ,mit ~ цуьнца
ihn pron цуьнан
ihnen pl pron царна;ich bin mit ihnen zufrieden со царна реза ву
Ihnen pron (Höflichkeitsform) шуна
illegal adj къайлаха
ihre pron (weiblich) цунна
Ihr pron (Höflichkeitsform) шу (шуна)
ihre(r,s) pron (weiblich) цуьнан, pl церан
Ihre(r,s) pron (Höflichkeitsform) шун
ihresgleichen adj цунах(царах) тера
ihretwegen adv цуьнан дуьхьа,и бахьана долуш
illegal adj бакъонехь доцу,къайлаха
imaginär adj хета
Imitation f тардар д
imitieren тардан
Imker m мазлагIча в
immens adj тIех доккха
immer adv даим, гуттар
immerhin adj делахь а,(Verstärkung) мухха делахь а
immerzu adv гуттар
Immigrant m иммигрант в
Immunität f MED цамгар тIецалацар д
Imperativ m GRAM тIедожаран саттам б
impfen ~gegen (цамгарна) дуьхьал маха тоха
imponieren безам бахийта
in prеp (wo) in Wien Венехь;(wohin) ins Kaffee кафе;(wann) in dieser Woche кху кIиранчохь;im März мартехь,
in letzter Zeit тIаьхьарчу хенахь
inbegriffen adj чулоцуш,юккъехь
Indefinitpronomen n GRAM къастамза цIерметдош д
indem konj (während) цхьа хIума дечу хенахь
indessen adv оцу хенахь,konj делахь а
Indikativ m GRAM билгала саттам б
indiskret adj (taktlos) гIиллакх доцу,эхь доцу,(geschwätzig) хабарна тIера
individuell adj долахь,шен
Indiz n билгало й ,JUR бахьана д
ineinander adv вовшашна, вовшашца
infam adj ямарта,~e Lüge эхь доцу пуьчаш
Infektion f ун д,йолу цамгар й
informieren хаам бан,хаийта
Ingenier m инженер в
Inhaber m (Eigentümer) долахо в,(Besitzer) да в,дерг в
inhaftieren лаца ,чудолла
Inhaftierung f чудоллар д
Inhalt m (Buch) чулацам б,(Fassungsvermögen) чухоам б,(Paket,Fass) чуьраниг д
inhaltlos adj чулацам боцу,кIeззиг маьъна долу
inklusive prep чулоцуш
inkognito adv къайлаха
inmitten prep юккъехь
innehalten сацо,сецо,in der Arbeit~болх сацо
innen adv чохь,юккъехь,nach~ чу,юккъе,von~чуьра
Innenseite f чоьхьара агIо й
Innenstadt f гIалин юкъ й
innere(r,s) adj чуьра,чоьхьара,~e Krankheit кийрара лазар
Innereien pl чоко й,атарш й
innerhalb prep (örtlich) юккъехь,чохь,(zeitlich)(цхьана) хенахь
innig adv даггара,доггах

48
Insekt n ZOOL cагалмат й
Insel f GEO гIайре й
Inserat n дIакхайкхор д
inserieren (газета тIехь) дIакхайкхо
insgeheim adv къайлаха
insgesamt adv дерриге а
inspirieren иракарахIотто
Instinkt m дегахьехам б
Institut n институт й
Intellekt m хьекъал д
intellektuell adj хьекъале
intelligent adj (vernünftig) хьекъале,(gebildet) дешна
Interesse n хьашт д
interessieren sich ~ довза лаа
Interjektion f GRAM айдардош д
intern adj чоьхьара
international adj дуьненна юккъера
Internet n интернет й
Internist m тарапевт в
Interrogativpronomen n GRAM хаттаран цIерметдош д
interpretieren тида
intervenieren юкъагIерта
Interview n интервью й
intolerant adj собар доцу
Intrigen pl питана д
intuitiv adj дегахьехаман
Invalide m заьIапхо в
Invalidität f заьIапхилар д
inzwischen adv(währenddessen) цу хенахь;(seither) хIетахь дуьйна;(jetzt) хIинца
irgendein pron муьлха а
irgendetwas pron хIуъа а
irgendjemand pron милла а
irgendwann pron мацца а
irgendwie pron мухха а
irgendwo pron миччахь а
irgendwohin pron мичча а
irre adj (wahnsinnig) хьерадаьлла,(verwirrt) тилла
irren sich~ гIалат хила,тила
irsinnig adj хьерадаьлла
Irsinn m (Wahnsinn) хьерадалар д,хьекхалза хилар д
Islam m Ислам д
islamisch adj исламан

ja adv хIаъ
Jagd f таллар д
jagen талла
Jäger m таллархо в
jäh adj (plötzlich) цIeххьана,сиха,(abschüssig) берд болу
Jahr шо д
jahraus adv шо шаре мел долу
jahrelang adj дуккха шерийн, adv масех шарахь
Jahrestag m шокхачар д
Jahreszeit f шеран хенаш й
Jahrgang f (Geburtsjahr) вина шо д,(Produktionsjahr) арахецаран шо(хан)
Jahrhundert бIе шо д
jährlich adj хIор шеран,adv хIор шарахь
Jahrtausend n эзар шо кхачар д
Jahrzehnt n итт шо кхачар д
jährzornig adj чорпе
jammern ~über далхо
Januar m январь б
jauchzen доккхаден,гIаддаха
jaulen цIийза,угІа
jede(r,s) pron хIор,муьлха а
jedenfalls adv хьуъа хилча а
jedermann pron хIор,муьлха а
jederzeit adv муьлхачу хенахь,гуттарa

49
jedesmal adv хIоразза
jedoch konj амма,хIетте а
jemals adv мацца а
jemand pron хьенех,цхьаъ
jene(r,s) pron дIора,дIорниг
jenseits prep дехьа агIор
jetzig adj хIинцалера
jetzt adv хIинца,кху хенахь,bis ~ хIинцалц,von ~ an хIинца дуьйна дIа
Job m болх б
Jockei m бере в
Johannisbeere f BOT кхез й
Journal n тептар д
Jubel m даккхийдер д
jubeln даккхийден
Jude m жуьгти в
Juckreiz m MED къамдар д
jucken къамдала
Jugend f кегийрхой б
jugendlich adj жима, къона
Jugendliebe f дуьххьарлера безам б
Jugendsünde f къоналлин къинош д
Jugendzeit f жималла й,къоналла й
Juli m июль б
jung adj жима,(frisch,neu) керла
Junge m жимха в,божабер д
Junggeselle m зуда йоцург в
Jüngling m божабер д
jungst adv дукха хан йоцуш,кесталха
jüngste(r,s) жимаха волу/йолу
Juni m июнь б
Jura n JUR бакъо й
Jux m забар й

Käfer m ZOOL чхьаьвриг й


Kaffee m кофе й
kahl adj (Kopf) кIунзал,таьхьса,(unbewachsen) дерзана,(Baum) гIа доцу
kahlscheren корта (дIа)баша
Kakao m какао й
Kalb n ZOOL эса д,шинара д
Kalbfleisch n эсан жижиг д
Kalk m кир б
kalken (Wände) кир тоха
kalt adj шийла
kaltblütig adj собаре,ZOOL цIий шийла дийнаташ
Kälte f шело й
kältebeständig adj шело ловн
kälteempfindlich adj (Pflanze) шело ца ловн
Kamel n ZOOL эмкал й
Kamelhaar n эмкалан тIаргIа б
Kamerad m накъост в
Kameradschaft f накъосталла д
kameradschaftlich adj накъосталлин
Kamille f BOT кIайдарг д
Kamm m (Haarkamm) ехк й,(Hahnen~) тIилдиг й,(Berg~) дукъ д
kämmen ехк хьакха,(месаш) шаръян
Kampf m къийсам б, тIом б,(Wett~) йохьалла й
kämpfen тIом бан,лата,(Wett~) йохье дала
Kämpfer m MIL тIемало в
kampieren (lagern) (ханна) дIанисдала
Kanal m канал д
Kandidat m кандидат в
kandidieren (кандидатура)билгаляккха
kandieren шекарала долла
kandiert adj шекарала боьхкина(стоьмаш)
Kanister m канистр й
Kaninchen n ZOOL лергъяхар й
Kanne f ( Wasser~) кIудал й,(Tee~) чайник й,(Milch~) кхаба й

50
Kante f йист й,MATH са б
Kapazität f (Leistungsvermögen) нуьцкъала й,(Fassungsvermögen) чухоам б
kapieren (fam) кхета
Kapitalismus m капитализм й
kapitulieren карадаха;юхадала
kapriziös adj хуне
Kapula f GRAM xоттам б
kaputt adj (defekt) йоьхна,доьхна,(zerschlagen) кагделла,(zerrissen) даьттIа,(zerstört) доьхна,
(fam:müde) хIоьттина
kaputtgehen (defekt werden) доха,(sich zerschlagen) доха,кагдала,(zerrießen) хада,датIа,
(zerfallen) доха;(fam:zugrunde gehen) хIаллакхила
Kardinalzahl f GRAM дукхаллин(масаллин) терахьдош д
karg adj (Lohn) ледара,(Leben) къен,миска;(Boden) якхделла(латта)
Karotte f BOT жIонка д
Karte f (Eintritts~) билет д,(Fahr~) билет д,(Spiel~) (ловза) кехаташ д
Kartoffel f BOT картол й
Karton m (Material) картон д,(Schachtel) картонан гIутакх д
Käse m нехча й
Kasse f касса й,(Bargeld) карахь долу ахча д
kassieren схьаэца(гулдан),(fam) куьйга кIел дерзо
Kasus m GRAM дожар д
Katastrophe f бохам б
kategorisch adj сецна долу
Kater m ZOOL (боьрша)цициг д
Kater m (fam) (Katzenjammer) маларо дегI дохор д,MED (Muskelkater) дилхан лазар д
Katze f ZOOL цициг д
kauen Iийша
Kauf m эцар д, ~ und Verkauf эцар-йохкар,etw in ~ nehmen цхьанца тан
kaufen эца
Käufer(in) m/f эцархо в,й
Kaufkraft f эцаран таро й
käuflich adj духкуш долу,(fig:bestechlich) тешам боцу,ямарта
Kaufmann m совдегар в
Kaukasier m кавказхо в
Kaukasus m кавказ й
Kaulquappe f ZOOL сеса б
kaum adv хала-атта,халла,er hört ~ etwas цунна халла хеза,er wird heute ~ kommen
тамаша бу и тахана вагIахь
Kaution f закъалт д
kausal adj бахьане
Kaviar m Iов й
Kehle f ANAT къамкъарг й
Kehrbesen m нуй б
kehren (fegen)нуй хьакха
kehren (wenden) дIа(дерзо)хьовзо ,jdm den Rücken~ цхьанна букъ тоьхна дIаверза
Kehricht m нехаш й
Kehrschaufel f хекназ й
Keim m BIO зIийдиг й
kein(e) adj цхьа,дац; er ist~Azrt и лор вац,ich habe ~ Geld соьгахь ахча дац,auf ~en Fall
хьуъа а хилча а
keine(r,s) pron цхьа а
keinesfalls adv хIуъа а хилча а
keineswegs adv цхьана а кепара
keltern (мутта) даккха
kennen хаа,ich kenne ihn schon lange суна иза вевза дуккха хан ю,jdn am Schritt ~ боларца вовза
kennen lernen довза
Kenntnis f довзар д,хаар д
kennzeichnen (markieren) билгалдан,(charakterisieren) (башхалонаш) билгалъяха
kentern харца,тIекIелдала
Kerl m (fam) кIант в,жима стаг в
Kern m (Steinobst) лаг д,(Kernobst) хIу д,(Nuss) тIум й
Kerze f чIурам б
Kette f зIе й
Ketzer m REL мунепакъ в
keuchen садукъдала,хала садаIа
Kiefer f BOT бага д
Kiefer m ANAT моччалгI й,салаз й
Kies m жIагIа б
Kilogramm n килограмм й

51
Kilometer n километр й
Kind n бер д
Kinderarzt m берийн лор в
Kindergarten m берийн беш й
kinderlos adj бер доцу
kinderreich adj дукха бераш долу
Kindheit f бералла й
kindisch adj берийн
Kinn n ANAT чIениг й
Kino n кино й
Kiosk m киоск й
kippen (um~) харца,(ausschütten) охьадохка,охьадотта
Kirche f килс й
Kirsche f BOT балл д
Kissen n гIайба б
kitschig adj чам боцуш
kitten (mit Kitt bestreichen) хьаха,(verbinden) вовшахлато,тIелато
Kitzel m гилгаш д
kitzeln гилгаш даха
Klage f JUR арз д
klagen далхо,латкъо,JUR арз дан
klamm adj (Wеtter) тIуьна,(vor Kälte) дахьийна,тхьуздоьлла(пIелгаш)
Klang m зов д
klangvoll adj зевне
klappen (gelingen) кадала,аьтто хила,(цхьа гIуллакх) тодала
klappen (Sitz) хьалаайа,дIататта,(Kragen) хьалаайа
klar adj (Flüssigkeit) цIена,чекх сагун,(Himmel) екхна,(Aussage) кхеташ долу,(Luft) цIена
klären (reinigen) цIандан,(Wetter) екха,(Flüssigkeit) хьаа,(Situation) къаста,цхьалхадала
klarmachen (erklären) кхето,(bereitmachen) кечдан(цхьана хIуманна)
klarstellen къасто
Klatsch m (fam) эладита д
klatschen (Beifall~) детта(куьйгаш),(Gerüchte verbreiten) эладита дийца,(schlagen) тоха,
(fam) jdm eine~ тIара тоха(лато)
klauen лачкъо
kleben (вовшах)лато,(ankleben) тIалато
Klecks m томмагI д
Kleid n духар д, коч й
kleiden sich ~ тIе хIума юха, тIедуха
Kleiderständer m бедаршъухкург й
Kleidung f духар д
klein adj (Kind) жима,(Geld) кегийра,(Wuchs) лоха,(Anzahl) кIеззиг (долу)
Kleingeld n нахарт й
Kleinkind n бер д
kleinlich adj (geizig) пис
kleinmütig adj осал
Klette f BOT баI б
klettern тIедийла,(auf einen Berg) лам тIе дала
Klima n климат й
Klingel f горгали б
klingen (Glocke) бетта,(Stimme) дека,(ertönen) дека,(zu hören sein) хаза
Klinik f клиника й
Klinke f (Tür) тIам б
Klippe f тарх й,(fam:Schwierigkeit) хало й,новкъарло й
klirren (Ton) дека,(Fenster) дега,(~der Frost) цIийза шело
klopfen auf die Schulter~белша тIе куьг детта,(Herz) деттадала,(schlagen) тоха,
(an die Tür) етта, Staub aus etw~ чан дIаяккха
Klosett n хьаштагIа й
Kloß m GAST (aus Mehl) галнаш й,(aus Fleisch) жижиган авгол й
klug adj хьекъале
Klugheit f хьекъал д,кхетам б
Klumpen m (Erd~, Eis~) оькъам й гIорза й
Klümpchen n (Mehl) мижарг б
Knabe m кIант в
Knall m (Explosion) эккхар д,(Schussgeräusch) кхоссар д,(Detonationsgeräusch) тата д
knallen (explodieren) эккха,(schießen) кхосса,(schlagen) тоха,(Sonne) (йовхо)схьаетта
knapp adj (Kleidung,Schuhe) готта,(Information) ледара,(Einkommen) тоьал доцу,
mit~er Not халла,~ bei Kasse sein ахча эша
knauserig adj пис,бIаьрмециг
kneten (Teig) бод хьакхо

52
knicken (falten) сатто,(zusammenflten) тIекIелдилла,(abknicken) кагдан
Knie n ANAT гола й
knien горлатта ,sich ~горхIотта
Kniesscheibe f ANAT гоьлан хьокхам б
knipsen (fotografieren) сурт даккха,(Fahrkarte) чекхдаккха
knittern хьерчо
Knoblauch m BOT саьрамсекх б
Knöchel m ANAT (Fussknöchel) хьорка й
Knochen m ANAT даьIахк й
Knochenbruch m MED кагдалар д
Knochenmark n ANAT тIум й
Knopf m нуьйда й
knöpfen дIайолла,дIатаса(нуьйда)
Knorpel m ANAT чохчам й
Knospe f BOT патар д
Knoten m шaд б,MED дестар д
knoten шад бан
knüpfen (binden) дIадехка,(teppich) бан
knurren (Hund) гIигI дан,(fig: Magen) ека,(fig:meckern) яппарш ян
Knute f шед й
Koch m кхачанхо в
kochend adj кхехка
kochen кхехко,(zubereiten) кечъян
Kochtopf m яй б
Koexistenz f цхьаьнадахар д,цхьаьнатардалар д
koexestieren цхьаьна даха/тардала
Koffer m чамда й
Kohle f кIора б
Kolik f MED ов д
Kölnischwasser n IатIар д
Komfort m бегIийла й,аьтто б
Komma n GRAM цIоьмалг й
kommen дан,схьадан
Kompass m TECH къилба д
Kompatibilität f цхьаьнадогIуш хилар д
Kompensation f меттахIоттор д
kompensieren меттахIотто
Kopmetenz f хууш хилар д,(Zuständigkeit) бакъо хилар д
komplett adj дуьззина
kompliziert adj хала
Kompromiss m компромисс й
kompromittieren сий дайа,юьхьIаьржахIотто
kondolieren цхьаьнга кадам бан
Konfession f REL динлелор д
Konflikt m конфликт й,къовсам эккхар д
konform adj (ойла,хетарг)цхьаьнайогIу
König m паччахь в
königlich adj паччахьан
konjugieren GRAM легa
Konjunktion f GRAM xуттург й
können (in der Lage sein) дадала,(wissen) хаа,(dürfen) мага,бакъо хила,man kann мега,
man kann nicht ца мега,er kann deutsch sprechen цунна немцойн мотт бийца хаа
Können n корматалла й,хаар д,хьуьнар д
Könner m хьуьнарча в
konstant adj гуттарлера,даимлера
konsultieren adj (zu Rate ziehen) дагадала,цхьа хIума хатта,(beratschlagen) кхетам бала
kontaktarm adj ийна доцу,тIекере йоцу
kontaktfreudig adj тIекере
konträr adj дуьхьал лаьтта/дуьхьал долу
Kontrolle f тIехьажар д,таллар д
kontrollieren тIехьажа,талла
kontrovers adj къовсаме
konventionell adj массара а тIеэцна
Kopf m корта б
Kopfkissen n гIайба б
Kopfschmerzen pl MED корталазар д
Kopie f копи й
kopieren копи яккха,(nachnahmen) тера лела
Kopfschuppen pl чич й

53
Kopftuch n йовлакх д
Kopfverletzung f (кортана) човхилар д
Koralle f BOT маржан д
Korb m тускар д
Korken m тIус б
Korkenzieher m тIусбоккхург й
Korn n BOT (Getreide) ялта д,(Krümchen) буьртиг б
Kornfeld n аре й,(ялта дийна) аре й
körnig adj буьртигаш долу
Körper m ANAT дегI д
Körpergewicht n йозалла й
Körpergröße f локхалла й
Körperhaltung f куц д
korrekt adj нийса,(Benehmen) оьзда,(Aussprache) нийса
Korrektur f нисдар д
korrigieren нисдан
Korridor m уче й
Kost f юург й,кхача б
kosten мах хила
kosten чам баккха,чоме хьажа
kostbar adj деза,мехала
Kosten pl харж й
kostenlos adj маьхза
Kot m (Schmutz) хатт б
krabbeln такха
Kraft f ницкъ б,гIора д
kräftig adj ницкъ болу, гIора долу
kraftlos adj ницкъ боцу,гIора доцу
Kragen m кач б
Krähe f ZOOL къиг й
krähen ZOOL Iеха,(Hahn) кхайкха
Krake f ZOOL бархIкогберг й
Krampf m MED зийзар д
Kranich m ZOOL гIаргIули й
krank adj цомгуш долу
kränkeln цомгуш хила
kränken халахетар дан,вас ян
Kranke(r) m/f цомгушниг в/й,лазархо в/й
Krankenhaus n дарбанцIа д,лазартни й
Krankheit f цамгар й,лазар д
Kränkung f вас й,халахетар д
Kranz m кочар д
kratzen (mit Fingernägeln) мIараш тийса,(jucken) къамдала
Kratzwunde f махцарг й
Kraut n BOT буц й,соьналла й
Kreation f кхолларалла д
kreativ кхолла,дан
Krebs m ZOOL искогберг й
Kreis m го б
kreisen хьийза
Kreislauf m MED цIий лелар д
kreischen цIийза
Kreuz n жаIар й
Kreuzung f (Straßen~) галморзе й,жIаранекъ б,BIO (Prozess) хIу эдар д
kribbelig adj (fam) cинтем боцу
kriechen такха
Krieg m тIом б
kriegen (bekommen) схьаэца,(fangen) лаца
kriegerisch adj (militärisch) тIеман
Krieger m тIемало в
Krippe f (Kinder~) берийн беш й,(Futter~) хьойда д
Krug m кхаба й,кIудал й
Krümel m цуьрг д
krümeln ата,цаста
krumm adj гома,сеттина
krümmen сатто
Krüppel m заIапхо в
Kruste (Brot) чкъуьйриг й,MED къомар д
Küche f (Raum) кухни й,(Speisen) kalte/warme ~шийла/йовха юург й

54
Kuckuck m ZOOL атйокх й
Kuh f ZOOL етт б
kühl adj шийла
kühlen шелдан
kühn adj майра
Küken n ZOOL (котаман) кIорни д
kultivieren AGR кхио,лело
Kümmel m BOT циц д
Kummer m бала б,гIайгIа й,цатам б
kümmerlich adj гIийла,декъаза
kümmern sich~ um гIайгIа бан
kündigen (vom Arbeitnehmer aus) балхара дIавала,(vom Arbeitgeber aus) дIаваккха,
Vertrag) чIагIам бохо
künftig adj хин долу,тIедогIу,adv тIейогIучу ханна
Kunst f исбаьхьалла д
Künstler m исбаьхьалча в
Kupfer n CHEM цIаста д
Kur f MED дарбанаш лелор д
Kürbis m BOT гIабакх й
kurieren дарба лело
kurios adj тамешена,инзаре
Kurort m курорт й
kursieren (zirkulieren) го баха,лела,(Geld) лела (юкъахь)
kurz adj доца,деха доцу
Kürze f доцалла д
kürzen дацдан,жимдан,лахдан
kurzerhand adj дукха ойла ца еш
kurzfristig adj йоцачу хенан,adv (plötzlich) цIеххьана,(in knapper Frist) йоццучу хенахь
kurzsichtig adj бIорзагал
kurzzeitig adj йоццачу хенан
Kusine f шича й
Kuss m оба й
küssen оба яккха
Kwas m ниха д

Lache f Iaм б
lächeln дела,къежа
Lächeln n делакъажар д
lachen дела
Lachen n делар д, белам б
lächerlich adj беламе
Lachkrampf m (кIаждахана) делар д
Lachs m ZOOL цIен чIара б
Lade f тIорказ д
laden (einladen) кхайкха,(beladen) тIедотта;MIL дула,JUR (vorladen) кхайкха
Laden m туька й
lahm adj (hinkend) астагIа
lahmen астагIлелха
Lähmung f MED межелацар д
Laich m Iов й
Lakai m лай в
Lake f GASTR шовр б
Laken n шаршу й
lamentieren далхо,латкъо
Lamm n ZOOL IагIар б
Lampe f чиркх б,стогар б
Land n (Staat) мохк б,пачхьалкх й,(Grundstück) латта д,(ländliche Gegend) юрт й
landarm adj латта кIезиг долу
Landbevölkerung f юртбахархой б
Landbewohner m юьртара вахархо в
landen (Flugzeug) охьадосса,(an Ziel ankommen) дIакхача,схьакхача
Landeskunde f мохк бовзаралла д
Landessprache f пачхьалкхан мотт б
Landesverrat m даймахкана ямартло яр д
landläufig adj массара а тIеэцна
ländlich adj юьртан
landlos adj латта доцу

55
Landwirtschaft f юьртан бахам д
landwirtschaftlich adj юьртабахаман
Landzunge f GEO оьсиг й
lang adj (örtlich) деха,(zeitlich) дехха
langе adj дукха, wie ~ bist du schon in Wien? мел хан ю хьо Венехь волу?
Länge f йохалла й
langen (genügen) тоа,(greifen) nach etw~кхача
Langeweile f сагатдар д,сахьийзар д
langfristig adj еххачу ханна
langhaarig adj еха месаш йолу
langlebig adj дукха деха(лаьтта)
länglich adj дехо
langjährig adj дукха шерийн
Langmut m собархилар д
langmütig adj собаре
längs prep дохалла,adv дохаллехь
langsam adj меллаша, тийна
längst adv (schon lange) мацах дуьйна
langweilen кIордо,sich~ сагатдала,сахьийза
langweilig adj сагатлун,сахьийзаме,кIордош долу
langwierig adj дахделла,(Krankheit) яхъелла цамгар
Lappen m горгaм й,бехчалг й
Lärche f BOT зез д
Lärm m гIовгIа й
lärmen гIовгIа ян
lassen (zu~) дита,маго,(aufhören) дIатаса,дита(veran~) тIедилла,омра дан
lässig adj ледара
Last f мохь б,(fig) мохь б,новкъарло й
Lasten pl (Sorgen) гIайгIа й,(Schulden) декхар д,(Steuern) ял й
lästern (verleumden) емалдан,сий дайа,(klatschen) эладита лело, REL динна лен
lästig adj (aufdringlich) кIордош долу,(beschwerlich) хала,хало ен
lateinisch adj латинан
latent adj къайлаха
Latsch m (Hausschuh) тударгаш й
lau adj (lauwarm) довха,(fig: unentschlossen) ирке
Laub n гIаш д
Laubfall m гIа дожар д
Lauf m дадар д,(Verlauf) лелар д,дIасалелар д,(Gewehr~) чIижаргIа й,(Fluss) дIаэхар д
laufen (rennen) дада,ида,(gehen) лела,(fließen) эха
laufend adj (Monat,Jahr) карарчу,(Meter) йохаллин,(Nummer) рогIан
Läufer m (SPORT) вадархо в
Laune f дог-ойла й,(Grille) ху й,Launen haben хунаш лело
launisch adj хуне,шен амале
lasurblau adj сирла-сийна
Laus f ZOOL меза б
lauschen (zuhören) ладогIа(тергам беш),(horchen) ладегIа
laut adj гIовгIане, adv хозуьйтуш
laut prep ма-бохху,хьаьжжина,~Gesetz бакъоно ма-бохху
Laut m (Geräusch) гIовгIа й,(Ton) аз д
läuten детта,die Glocken~ горгали бетта
lauter adj (rein) цIена,(ehrlich) хьанал,дог цIена
lautlos adj (ohne Geräusch) гIовгIа йоцу,(ohne Laut) аз доцу
Leben n дахар д
leben даха
lebendig adj (lebend) дийна,(lebhaft) каде,хIайтъаьлла
Lebensalter n хан й
Lebensart f вахаран кеп й
Lebensdauer f оьмар й
Lebenserfahrung f дахарехь зеделларг д
lebensfähig adj доьналла долу
lebensfroh adj самукъане
lebensgefährlich adj дахарна кхераме
Lebensgemeinschaft f цхьаьна дахар д
lebenslänglich adj даллалц догIу
Lebensmittel pl сурсаташ д
Lebensunterhalt m Iар-дахаран рицкъ д
Lebensverhältnisse pl дахаран хьелаш д
Lebensweg m дахаран некъ б
Leber f ANAT доIах д

56
Lebewesen n са долу хIума й,дийна хIума й
lebhaft adj каде,хIайтъаьлла,(begeistert) доккхаден
leblos adj са доцу
lecken (auslaufen) эха,дIаэха
lecker adj мерза,чоме
Leder n цIока й
ledig adj (Mann) зуда ялоза,(Frau) марехь йоцу
Leere f есалла й
leer adj (nicht gefüllt) даьсса,яьсса,(unbesetzt) мукъа,дIалацаза,(unbeschrieben) цIена
leeren дассо,яьссо
legal adj бакъонца долу
legalisieren бакъоне даккха
legen дилла,охьадилла
legitim adj (rechtmäßig) бакъонца долу,(gerechtfertigt) бух болу
Legitimation f (Rechtfertigung) буха тIе далор д,(Ausweis) вовзийтаран тешалла д,JUR бакъоне далор д
Lehm m латта д
lehnen тIетовжо,sich ~ тIетовжа
Lehnwort n тIеэцна дош д
Lehre f (Lehrsatz)хьехар д,Iамор д (Ausbildung) дешар д
lehren хьеха, Iaмo
Lehrer(in) m/f хьехархо в,й
Lehrling m дешархо в
lehrreich adj хьехаме
Lehrzeit f дешаран хан й
Leib m (Körper) дегI д,(Rumpf) дегIан гIад д,(Bauch) гай д
leibhaftig adj баккъала а долу,(fig) шоллагIваьлла
Leibwächter m ларвархо в
Leiche f дакъа д
leicht adj (nicht schwer) дайн,(nicht schwierig) атта,(geringfügig) кIеззиг долу,ладам боцу
leichtfertig adj ойла йоцу,(unüberlegt) ойла яза
leichtgläubig adj атта теша
leichtlebig adj гIайгIа йоцу
leichtlöslich adj атта дешаш долу
leichtsinnig adj ойланза,ойла ца ен,гIайгIа йоцу
leichtverderblich adj сиха телха
Leid n бала б,балахьегар д
leiden (лазар,бала и.дI.кх) лан,хьега
Leiden n балахьегар д,MED лазар д,цамгар й
Leidenschaft f марздалар д,тIедерзар д
leidlich adj лалун,лалуш долу
leidgeprüft adj дукха бала хьегна,Iазапехь даьллина
leihen etw an jdn ver~ юхалург дала,sich etw~ юхалург даккха
leimen (kleben) тIелато
Lein m BOT вета д
Leine f муш б,(Hunde~) кочатосу доьхка д
leise adj (nicht laut) меллаша,(ruhig) тийна,(schwach) гIийла
leisten дан, sich etw ~ (шена цхаъ) маго
Leiste f ANAT чож й
Leistung f (Arbeit) болх б,ECO пайде хилар д,эвсаралла д;TECH нуьцкъалла д
leistungfähig adj (Mensch) болх балун
leiten (führen) дига,(lenken) куьйгалла дан, урхалла дан
Leiter f лами б
Leiter m куьйгалхо в
Leitung f (Geschäfts~) урхалла д,куьйгалла д
Lende f ANAT хоттарш й
lenken (steuern) лело(машен),(leiten) куьйгалла дан,(Aufmerksamkeit,Blick) тидам тIебахийта
Leopard m ZOOL цIокъ д
Lerche f ZOOL нIаьвла й
lernen Iамо, деша
lesen еша
Lesen n ешар д
Leser m ешархо в
leserlich adj къаьсташ долу,ешалун
letal adj MED лен
letzte(r,s) adj тIаьхьара,(vorig) дIадахна
letztens adv дукха хан йоцуш
letztlich adv тIаьххьара
Leuchte f стогар б,чиркх б,къуьда б
leuchten (Licht) серло яла,(Sonne) кхета

57
leugnen керстдан,тIе ца эца
Leute pl адамаш д,нах б
leutselig adj тIекере
Lexikon n (Wörterbuch) дошам д,(Enzyklopädie) энциклопеди й
Libelle f ZOOL йилбазговр й
Licht n серло й
Lid n бIаьрнегIар д
Liebe f безам б
lieb adj хьоме
lieben деза, ich liebe dich cуна хьо еза/веза
Liebesdienst m доттагIаллин гIо д
liebevoll adj кIеда-мерза,ховха
liebkosen хьаста
Liebkosung f хьастар д
lieblich adj GASTR чоме,мерза
lieblos adj дог доцу
Liebste(r) m везарг в,езарг й
Lied n йиш й,илли д
liederlich adj (unordentlich) ледара,къепе йоцу,(sittenlos) эвхьаза
liefern (Waren,Personen) дIакхачо,(Waren) латто,кхехьа
liegen Iилла ,richtig~ нийса хила,гIалат ца дала,~lassen(vergessen) дицдала
Lift m лифт й
lila adj сирла-сийна
Lilie f BOT жовжан д
Linde f BOT хьех д
lindern кIаддан,атта дан,MED тедан,дайдан
Linie f (Strich) сиз д,(Zelle) могIа б,(Reihe) могIа б
linke(r,s) adj аьррy
links adv аьррy агIор
linksseitig adj аьрру агIора
Linkshänder m гезо в
Lippe f балда д
lispeln цергех лен
List f хIилла д
listig adj хIиллане
Liter m литaр й
Literatur f литература й
Lob n хастор д
loben хасто
Loch n Iуьрг д
lochen Iуьрг даккха
löcherig adj Iуьргаш долу
Locke f кIужал й
locken (Haare) хьийзо
locker adj (lose) мела,(entspannt) малделла
lodern алу тийса,алух дага
Löffel m Iайг б
Lohn m (Bezahlung) алапа д,(Belohnung) совгIат д
lohnen (belohnen) (мах,совгIат) дала
lokal adj меттигера
Lokal n ресторан й,кафе й
löschen (Feuer,Information) яйа, дIаяйа,(entladen) дассо,(Licht) дIаяйа
lösen (losbinden) дIадаста,дIахеца,(klären) маго,(zergehen lassen) дашо,(kaufen) эца,(Ehe) къасто,
(Vertrag) бохо
loslassen дIахеца
löslich adj дешаш долу
löten лато
Löwe m ZOOL лом д
Löwenzahn m BOT баппа д
loyal adj муьтIахь
Luchs m ZOOL акхацициг д
Luft f хIаваъ д
luftdicht adj мох чекхцаболу
luftdurchlässig adj мох чекхболу
luftleer adj хIаваъ доцу
lüften (Raum,Kleidung) мох кхетийта
Luftmangel m хьаваъ цатоар д
Luftröhre f ANAT къамкъарг й
Luftzug m чуччамох б

58
Lumpen m (Lappen) горгам,бехчалг
Lüge f аьшпаш б,пуьташ б
lügen аьшнаш ботта,Iexo
Lügner m аьшпашбуттург в
lügenhaft adj аьпаш бутту
Lunge f ANAT пах б
Lust f (Freude) самукъа д, хазахетар д,(Verlangen) лаар д
lustlos adj хазахетар доцу,сагатлуш долу
lustig adj самукъане
lutschen дакха,цIубдан

machbar adj кхочуш далур долу


Mache f (Vortäuschung) моттаргIа й
machen (durchführen) дан,(herstellen) дан,арахеца,was machst du?хIун деш ву хьо?
Macht f (Kraft) ницкъ б,POL Ieдал д
mächtig adj (stark) нуьцкъала,чIогIа
machtlos adj гIорасиза,гIора доцу,ницкъ боцу
Machwerk n ледара болх б
Mädchen n зудабер д,йоI й
Made f ZOOL нIаьна б
madig adj нIаьний дина/долу
Magazin n (Lager) Iалашдойла й,(bei Schusswaffen) ботт й,(Zeitschrift) тептар д
Magen m ANAT зорх
Magengeschwür n MED зорхан даI д
Magenkrankheiten pl MED зорхан цамгарш й
Magensaft m зорхан мутта д
Magenverstimmung f MED чохьлазар д
mager adj (hager) оза,гIийла,(Fleisch) оза,~er Boden якхделла латта
Magnet m мисарболат д
magnetisch adj мисарболатан
mähen хьакха
mahlen ара
Mahl n юург й
Mahlzeit f юург й,(am Tisch) гIоза яийла!
mahnen (warnen) лардан,дIахьедан,(auffordern) тIедожо,(erinnern) дагадаийта
Mai m май б
Maiglöckchen n BOT чIегIардигкIа д
Mais m BOT хьаьжкIа й
Maismehl n ахьар д
Maisbrot n сискал й
makellos adj ала хIума доцу
mal: adv zweimal шозза
Mal n (Zeichen) билгало й,(Muttermal) минга д
Mal n das erste Mal дуьххьара,manches Mal цкъацца
malen сурт дилла,(anstreichen) басар хьакха
Maler m суртдиллархо в,(Anstreicher) басарча в
maliziös adj вон,огIазе,дог вон
Mama f нана й
manche(r,s) adj цхьадолу,цхьаберш
manchmal adv наггахь,цкъаццкъа
Mandel f ANAT екхоъ й
Mangel m (Fehlen) цатоар д,(Fehler) гIалат д,кхачамбацар д,сакхт д
mangelhaft adj (unvollständig) тоьуш доцу,(fehlerhaft) гIалате,доьхна
mangeln (fehlen) цатоа
manierlich adj дика Iамийна
Mann m стаг в,(Ehe~) майра в
männlich adj божарийн,стегрийн,(mannhaft) къонахчун
manuell adj куьйга дина, adv куьйга
Märchen n туьйра д
märchenhaft adj туьйранан
Marder m ZOOL салор д
Mark n ANAT тIум й
markieren (kennzeichnen) билгало ян,(hervorheben) билгалдаккха,
(vorgeben) моттаргIанаш лело
Markt m базар й
Markttag m базаран де д
Marmor m шагатIулг б

59
martern хьийзо,Iазап далло,jdn zu Tode ~ Iазапехь ден
März m март б
Masern f MED кхартанаш й
Masche f (in der Handarbeit) лол б,туьйдарг д
Maschine f машен й
Maß n (~einheit) барам б,(Grenze) барам б,доза д
Massaker n (нах)байар д
massenhaft adj дукха,adv Iаламат дукха
maßhalten барам хаа
mäßig adj гIехьа,барамехь
mäßigen (einschränken) бараме дерзо,(zügeln) юхаоза,(mildern) малдан,sich~ сатохадала
masloß adj барамал сов ,adv барам боцуш
Mathematik f математика й
Matratze f гоь й
matschig adj (Obst) дахкаделла,(Schnee) дешна
Matsch m ткъарш б
Matschwetter n ткъаршин де д
matt adj (schwach) гIийла,(müde) хIоьттина,(glanzlos) беда
Mauer f пен б
Maul n (Mund) бат й,(Raubtier) муцIар й
Maulbeerbaum m BOT комар-дитт д
Maulbeere f BOT комар й
Maultier n ZOOL бIарза й
Maulwurf m ZOOL боьлкъазар й
Maurer m тIулгботтархо в
Maus f ZOOL дахка б
Mausefalle f дехкийлоьцург й
mausern sich ~ тила
maximal adj уггар доккха/лакхара
meckern (Ziege) Iеха,(fig:nörgeln) яппарш ян,Iиттарш ян
Medikament n молха д,дарба д
medikamentös adj молханан
Medizin f (Heilkunde)медицина й,лоьралла д,(Medikament) молха д
medizinisch adj лоьраллин
Meer n хIорд б
Meerbusen m GEO чуIано й
Meerenge f GEO чекхъIано й
Mehl f дама д
mehlig adj деман
mehr adv алсам,дукхо,дукхаха
mehren алсамдаккха,дуккха дан
mehrere масийтта,дукха а,(verschiedene) тайп-тайпана
mehrfach adv юх-юха, дуккхаза
mehrfarbig adj бес-бесара,къорза
mehrjärig adj дукха шерийн
mehrmals adv масийттазза
mehrsprachig adj дукха меттанаш долу
Mehrzahl f дукхалла д,GRAM дукхаллин терахь д
meiden (цхьана хIуманах) къeхка,пе бетта
mein(e) pron сан
meinen (glauben) хета,ойлаян,(annehmen)дагахь хила
meinerseits adv сан агIор
meinetwegen adv со бахьна долуш,сан дуьхьа
Meinung f хетарг д,ойла й
Meise f ZOOL цIирцIирхьоза д
meist adj уггар докхаха
meistens adv дукха хьолахь
Meister m говзанча в,пхьар в
meisterhaft adj говза
meistern (bewältigen) ларо,(erlernen) карадерзо
Meldung f (Anmeldung) дIахьедар далар д,(Ankündigung) дIакхайкхор д,(Mitteilung) хаам бар д
melden (an~) дIахьедар дала,(ankündigen) дIахьедан,дIакхайкхо,(mitteilen) хаам бан,
sich bei ~ дIавазвала
melken (Kuh) оза
Melodie f MUS мукъам д,узам б
Melone f BOT (Honig~) паста й,(Wasser~) хорбаз й
Menge f (große Anzahl) дукхалла д,(Volksmenge) тоба й
Mensch m адам д
Menschenfeind m адамцадезархо в

60
Menschenfreund m адамдезархо в
Menschenhass m адамцадезар д
Menschenleben n адамийн дахар д
Menschenrechte f адамийн бакъонаш й
menschlich adj адаман
Menschlichkeit f адамалла д
Menschenliebe f адамдезар д
Mentalität f ойланийн кеп й,хьекъалан кеп й
merken (wahrnehmen) тидам бан,хаадала,(erfassen) кхета, sich ~ дагалаца
Merkmal n билгало й,башхаллин амат д
messen юста,дуста
messen sich ~ mit (ницкъ,хьуьнар) къовсадала
Messer n урс д
messerscharf adj урс санна ира
Metall n эчиг д
Meter m метр й
Metzger m хаспанча в
mich pron co,cан; durch~ соьгахула,über ~ сох
mieten (xIусам) лаца
Miete f хIусам (лацаран) мах б
Mieter m хIусамлацархо в
mietfrei adj маьхза
Mietvertrag m хIусам (лацаран)чIагIам б
Migräne f MED корталазар д
Milch f шура й,suere~ етта шура
Milchprodukte f шурин сурсаташ д(машанаш д)
Milchstraße f ASTR чатакхийна тача й
mild adj (Wesen) кIеда,(Klima) барамехь,(Tabak) мела
Milde f кIедалла й
mildern кIаддан,малдан,(Schmerz) лазар дайдан
Million f миллион д
Militär n (Armee) эскар д,(Streitkräfte) герзан ницкъаш б,(~angehörige) эскархой б
Milz f MED Iонжар д
Mimik f бIаьца й
Minarett n мимар д
minderjärig adj кхиаза,кхиъна далаза
mindern (verringen) жимдан,лахдан,(mildern) малдан,дайдан
minderwertig adj дика доцу,(Person) цIода
mindestens adv мел лахара а
Mindestlohn m уггар лахара алапа д
Mineralwasser n дарбане хи д
minimal adj уггар кIезиг долу,уггар лахара
Minute f минута й
Minze f BOT Iаждарбуц й
mir pron суна,bei ~ соьгахь,zu ~ со волчу (тхоьга)
mischen кего,эдан
Mispel f BOT хьаьмц б
missachten ца лара,ца даша
Missachtung f цаларар д,цадашар д
missbilligen къобал ца дан,бехк баккха
missdeuten харц тида
Misserfolg m аьттоцахилар д
Missetat f зулам д
missfallen ца тан
Missgeschick n аьтто цахилар д,бохам б
missglücken ка ца дала,аьтто ца хила
missgönnen jdm etw ~ хьeгa
Missgrif m гIалато й
Missgunst f хьогIалла й
missgünstig adj хьогIе
misshandeln хьийзо
Mission f тIедиллар д,кост д
misslingen аьтто ца хила
Missmut m резацахилар д
missmutig adj реза доцу
misstrauen ца теша,шекхила
Misstrauen n цатешар д,шекхилар д
Missverständnis n цакхетар д
missverstehen нийса цакхета

61
Misswirtschaft f дола цадар д
Mist m кхелли й,(fig:Unsinn) кIадбоцург д,дош доцург д
mit prep цхьаьнца,~ mir соьца,~ Kindern берашца,kommst du ~ mir?cоьца вогIий хьо?
mitarbeiten цхьана гIуллакх дан
mitbringen (herbringen) шеца дан,(hinbringen) дIадига,дIадахьа
miteinander adv вовшашца,цхьана
mitfahren цхьанца даха
mitfühlen доглаза(цхьаннах я цхьана хIуманах)
Mitgefühl n доглазар д,(Beileid) кадам б
mitgehen цхьана даха
Mithilfe f гIо д
mitkommen цхьанца дан/даха,(fam:begreifen) кхиа,кхета
Mitleid n къахетар д,къинхетам б,Mitleid haben къинхетам хила
mitleidig adj къинхетаме
mitleidslos adj къиза,къинхетам боцу
mitmachen (sich beteiligen) цхьанхьа дакъалаца,(erleiden) лан,хало хьега
mitnehmen (hinbringen) шайца дахьа
Mittag m делкъе й
Mittagessen n делкъе й
mittags adv делкъана
Mittagszeit f делкъхан й
Mitte f (örtlich) юкъ й,(zeitlich) юкъ й
Mitteilung f хаам б
mitteilen хаам бан,дIахаийта
Mittel n (Hilfsmittel) гIирс б,(Heilmittel) молха д,(Geld) таро й,ахча д
Mittelalter n юккъера бIешераш д
mittelalterlisch adj юккъера бIешерийн
Mittelfinger m ANAT юккъера пIелг б
mittellos adj таро йоцу,хьал доцу
mittels adv гIоьнца
Mittelsmann m юкъалеларг m
Mitternacht f буьйсанан юкъ й
mittlere(r,s) adj юккъера
mittlerweile adv цу хенахь,цу юккъехь
Mittwoch m кхаара д
mitwirken (teilnehmen) дакъалаца,(beitragen) гIо лаца,(mitarbeiten) юкъаметтиг дIакхехьа,цхьана къахьега
Mission f тIедиллар д
mixen кего,эдан
Möbel pl мебель й
mobil adj (lebhaft) тIахъаьлла,(beweglich) лела,дIасалеладен
modern adj керла
mögen (gern haben) деза,лаа
möglich adj тарлун
möglichweise adv хила мега
Möglichkeit йиш й,таро й
möglichst adv тароне хьаьжна,йиш хилахь,~bald ма-кхоччу сиха
Mohn m BOT пIетамат-зезaг д
Möhre f BOT жIонка д
mollig adj (warm) довха,(behandlich) паргIате,(weich) кIеда,(dick) дерстина
Moment n (Augenblick) (бIаьрган негIар туху) юкъ й
momentan adj хIинцалера,adv хIинца, карарчу хенахь
Monat m бутт б
monatlich adj хIор беттан,adv хIор баттахь
Monatskarte f беттан билет д
Mond m бутт б
Mondfinsternis f буттлацар д
Mondschein m беттаса д
Montag m оршот д
Montage f лаIар д
montags adv оршотан деношкахь
montieren лаIа
Moor n уьшал й
moralisch adj оьзда,гIиллакхе
Mord m дер д
Mörder m дийнарг в
morgen adv кхана
Morgen m Iуьйре й
Morgengrauen сахилар д,сатасар д
morgens adv Iуьйранна

62
morgig adj кханенан
morsch adj (faul) дехка
Moschee f маьждиг д
Moslem m,f бусулба в,й
moslemisch adj бусулбанийн
Motte f ZOOL неца б
Mücke f ZOOL чуьрк й
müde adj къадделла,гIелделла
Müdigkeit f гIелдалар д,кIаддалар д
Mühe f (Aufwand) къинхьегам б,(Bemühungen) дезарш д,(Anstrengungen) гIортар д
mühelos adj атта,хала доцу
mühevoll adj xала
Mühle f хьера й
mühsam adj хала,(anstrengend) хIоттаден
Mulde f (Bodensenke) боьра й,(Talniederung) лахе й,(Vertiefung) кIорге й
Müll m нехаш й
Müllsackerl n гали (тIоьрмиг б) д
Müller m хьархо в
Mund m ANAT бага й,бат й
münden (Fluss) кхета
mündig adj гIеметтахIоьттина,кхиъна даьлла
Mündigkeit f гIеметтахIоттар д
mündlich adj барта
Mündung f GEO (Fluss~) хикхоче й,(Gewehr~)тоьпан Iуьрг д
munter adj (wach) сема,(heiter) самукъане,(lebhaft) хIайтъаьлла,тIахъаьлла
mürbe adj (Baum) дахкаделла,(Fleisch) кIеда,(Teig) семса
Murmeltier n ZOOL дIам й
Muschel f ZOOL лахьорч й
Musik f мукъам б
Muskel m дилха д
müssen (дан)деза/оьшу,ich muss arbeiten сан болх бан деза,wir ~ uns beeilen вай сихдала деза
Muße f мукъа хан й
müßig adj (unnütz) эрна,(untätig) мукъа,хIумма а ца ден
Mut m майралла й
mutig adj майра
mutlos adj осал,(verzagt) дог эшна долу
Mutlosigkeit f осалалла й;дог эшар д
mutmaßlich adj хета,хила тарлун
Mutter f нана й
mütterlich adj ненан
Muttermal f минга д
Muttersprache f ненан мотт б
mutwillig adj (absichtlich) хуушехь долу,adv хуушехь,леррина
Mütze f куй б

Nabel m ANAT цIoнга д


nach prep ~ Wien Вене,~ links аьрру агIор,~ der Arbeit болх чекхбаьлча,
von rechts~links аьтту агIорхьара аьрру агIор;meiner Meinung~ cуна хетарехь
nachahmen тера лела,(fälschen) тардеш дан
Nachbar(in) m/f лулахо в,й
Nachbarschaft f лулахалла д
nachberechnen юхадагардан
nachdatieren билгалдан(дIадаьллачу терахьца)
nachdem konj цул тIаьхьа
nachdenken ойла ян,ойлане вожа
nachdenklich adj ойлане
nacheifern jdm ~ цхьаьнгара масала эца,цхьаьнца нисвала
nacheinander adv вовшашна тIаьхьа,роггIана
nachempfinden цхьаннах дог лаза
Nachfahre m тIаьхье й
nachfolgend adj рогIера
nachfragen ~ nach хатта
nachfühlen (нехан балийна) дог лаза
nachfüllen (Flüssigkeit) тIедотта,(Schüttgut) тIедохка
nachgehen jdm ~ цхьанна тIаьхьа xIoьттина даха,(Uhr) тIаьхьадиса,
(erforschen) einer Sache~(цхьа гIуллакх) къасто
nachgiebig adj (fig) бертадогIу,кIеда,машаре

63
nachgießen тIедотта
nachgrübeln (über) ойла ян
nachher adv тIаьхьа,тIаьхьо,тIаккха
Nachhilfe f гIо д
nachholen тIаьхьакхиа
nachkommen тIаьхьо дан,(fig) nicht~mit (цхьанна тIаьхьа)ца кхиа,(цхьа хIума дан)ца ларо
Nachlass m (Ermäßigung) махлахбар д,(Erbe) диснарг д
nachlassen (Preis) лахбан,(aufhören) дIатен,(Schmerz) лахдала
nachlässig adj (Kleidung) боьха лела,(Person) хатI доцу,(in der Arbeit) ледара
nachlaufen jdm ~ цхьанна тIаьхьаида, jdm~(fig) кочадан
nachmachen (fälschen) тардеш дан,(nachahmen) тера лела
Nachmittag m делкъел тIаьхьe й
nachmittags adv делкъал тIаьхьа
Nachname m фамили й
nachprüfen талла
nachrechnen дагардан,лара
Nachrede f эладита д
Nachricht f хаам б,die Nachricht hinterlassen хаам бита
nachsalzen дурдан,туьха тIетаса
nachsehen тIаьхьахьeжа,(kontrollieren) талла,хьажа,(fig:verzeihen) бехк ца билла
nachsenden тIедахьийта
Nachsicht f доглазам б
nachsichtig adj доглазаме
nachsprechen (цхьаъ цхьанна тIаьхьара) юхаала
nachstehend adj лахахь догIу
nächstens adv кеста,кеста заманчохь
nächste(r,s) adj рогIера
Nacht f буьйса й
Nachteil m (Schaden) зен д,(Mangel) цатоар д
nachteilig adj (schädlich) зене,(ungünstig) са йоцу,пайда боцу
nächtelang adv бус-буса
Nachtigall f ZOOL зарзар д
nächtigen буьйса яккха
nächtlich adj буьйсанан
nachtragend adj вониг ца дицлу
nachträglich adj кхин тIе,(verspätet) тIаьхьакхаьчна,adv (später) тIаьхьа,FIN дIадаьллачу
терахьца
nachts adv буса
Nachwahl f тIехаржамаш б
Nachweis m (Beweis) тешалла д,(Dokument) тешалла д
Nachwelt f тIаьхье й
Nachwort n (дош)дерзор д
Nachwuchs m тIекхуьу тIаьхье й
nachzahlen тIедала,(später zahlen) (дIадаьллачу терахьца) дIадала
Nachzahlung f тIедалар д
nachziehen текхо,(Schraube)тIехьовзо
Nacken m ANAT кIесаркIаг б,ворта й
nackt adj дерзана
Nadel f маха б
Nagel m ANAT мIар й,TECH хьостам б
nah(e) adj гергара,уллеpa,юххеpa, prep гергахь,уллохь,юххехь
Nähe f гергалла д,гергахилар д
nähen тега
Näherin f тегархо й
nähern sich ~ гергадан,тIедан
Nähmaschine f чарх й
nähren хIума яла/яо,дузо
nahrhaft adj токх,аьхьна
Nahrung f кхача б,рицкъа д
naiv adj хIилла доцу
Name m цIе й
namenlos adj цIе йоцу
namens prep цIерца
Narbe f мо б
Narkose f MED наркоз й,лахар д
Narr m (Tor) Iовдал в,(Spaßmacher) забарча в
Nase f ANAT мара б
Nasenbein n ANAT меран даьIахк й
Nasenbluten n MED (мерах) цIийэхар д

64
Nasenloch n меран уьрг д
Nasenrachenraum m ANAT лакхара къамкъарг й
Nashorn n ZOOL мермаIа й
Nässe f тIуналла й
nass adj тIеда,тIуьна (Wetter) йочане,догIане
Natter f ZOOL вотангар й
Nation f къам д
national adj къоман
Nationalität f къам д
Natur f Iалам д, in der Natur Iаламехь
Naturkunde f Iаламдовзар д
Naturschutz m Iаламлардар д
Naturschätze pl Iаламан хазнаш й
Naturwissenschaft f Iаламдовзар д
Nebel m дохка й
nebellig adj дохк долу
nebenan adv юххе,улле
neben prep герга,улле, юххе,~ der Tür неIара юххехь(неIарехь)
Nebenausgang m тIаьхьалонан араволуьйла й
nebeneinander adv улл-уллехь
Nebenfluss m хин га д
nebenher adv (außerdem) цул совнаха,(daneben) уллохь,юххехь
nebensächlich adj мехала доцу,ладам боцу
necken дог этIо,хичаш ян
Neffe m вешин/йишин кIант в
nehmen схьаэца,эца,Platz nehmen меттиг лаца,охьахаа,die Straßenbahn~трамвайца даха
Neid m хьагI й,хьегар д
Neider m хьоьгург в
neidisch adj хьагI йолу
neidlos adj хIагI йоцу
neigen охьасатто,охьатаIо,(fig)~ zu цхьана хIуманах кхеташ хила
nein adv хIан-хIа
nennen (be~) цIе яккха,(Namen geben) цIе тилла
Nerv m ANAT нерв й
Nervensystem n амалийн зIе й
nervös adj карзахе,сиха
Nessel f BOT нитташ б
Nest n бен б
nett adj гIиллакхе,кIеда-мерза,тамехьа
neu adj керла,adv von ~ em юха а,кхин цкъа а
neuartig adj керла;ша-башха
Neubau m керла гIишлош й
Neuerung f керланиг д,керла хIума д
Neugier f хаа лаар д/хаа гIертар д
neugierig adj хаа луу,хаа гIерта
Neuheit f керла хIума д
neulich adj кеста,дукха хан йоцуш
Neujahr n керла шо д
Neumond m бутт цIинбалар д
neun исс
neunte(r,s) adj иссалгIа
neunzehn ткъайоьсна
neunzig дезткъе итт
nicht adv ма,ца,дац,ich weiß ~ суна ца хаа,er ist ~ krank и цомгуш вац
Nichte f вешин/йишин йоI й
nichts pron хIумма а,цхьа а хIума
nicken таIо,ласто,mit dem Kopf~ корта ласто/таIо
nie adv цкъа а,~ mehr кхин цкъа а,wie noch ~ цкъа а ца хилча санна
nieder adj (niedrig) лоха,лахара,(herunter) охьа
Niederlage f эшар д
niederreißen (Gebäude) дохо
niederschlagen (Feind) вохо,хIаллакван,(Sport) эшо,(Fieber) лахдан
Niedertracht f сийдацаралла д,ямартло й
niederträchtig adj сий доцу ,ямарта
niedrig adj лоха
niemals adv цкъа а
niemand pron цхьа а
Niere f АNAT жим б
Nierenstein n MED жаннийн тIулгаш д

65
nieseln сaрса
Nieselregen m дерз д
Niesen n хьоршам б
niesen xьоршам тоха
Nikotin n гIир д
nippen бете дахьа(жимма къурд бан)
nirgends adv цхьаннахьа а
nirgendwo adv цхьаннахьа а
nirgendwocher adv цхьаннахьара а,цхьана а меттера
nirgendwochin adv цхьанххьа а,цхьана а метте
nobel adj (edel) дика,оьзда,(elegant) таме,(großzügig) дог дика
noch adv кхин а,хIинца а
nochmals adv кхин а цкъа, юха а
Norden m GEO къилбаседа й
nördlich adj къилба-седера
Nordosten m GEO къилбаседа-малхбале й
Nordwesten m GEO къилбаседа-малхбузе й
normal adj гIехьа,лартIахь долу
normalisieren лартIа дало,цхьана кепе дало
Not f (Unglück) бохам б,эшам б,(Mangel) цатоар д,(Gefahr) кхерам б
Notar m нотариус в
nottfalls adv гIад дайча
notgedrungen adv ца ваьллачу денна,лаамаза
notieren дIаяздан
nötig adj оьшуш долу,хьашт долу
Notlage f бохам болуш хьал д
Notlüge f цаваьлла пуьташ боттар д
notorisch adj (offenkundig) гуш долу,(allgemein bekannt) массарна хууш долу
Notruf m орцакхайкхар д
Notstand m бохам болуш хьал д,POL къаьсттина хала хьал д
Notwehr f ларвалар д
notwendig adj оьшуш долу,хьашт долу
Nobember m ноябрь
Nudelholz n окхло й
Nudeln pl гарзанаш й
nüchtern adj (ohne Alkohol) дехна доцу,кхетаме,(mit leerem Magen) мецачу чоьнна тIе
null ноль
Numerale n GRAM терахьдош д
nun adv (jetzt) хIинца,von~an хIинца дуьйна,~erst хIинца бен
Nuss f BOT бIар д
Nüster f меран уьрг д
nutzbar adj пайде
nutzen пайда бан,пайдехь хила
Nutzen m пайда б,сa й
nützlich adj пайде
nutzlos adj пайденна доцу

O
Obdach n тхов б,хIусам й,kein ~ haben хIусам йоцуш виса
obdachlos adj цIа доцу
obduzieren MED этIо
oben adv лакхахь,лакха тIехь
obendrein adv цIу тIе,цул совнаха
obenhin adv тIехула
Oberarm m ANAT белш й
obere(r,s) adj лакхара, тIера
Oberfläche f тIехуле й
oberflächlich adj тIехулара
oberhalb adv тIехула,лакхахь
Oberhaupt n корта б
Oberkörper m ANAT (дегIан) гIад д
Oberschenkel m ANAT варе й
Oberschule f юккъера школа й
oberste(r,s) adj лакхара
obgleich konj делахь а
obiger adj лакхахь хьахийна(билгалдина) долу
Objekt n GRAM кхачам б
obligatorisch adj декхарийлахь долу,декхар долу
obschon konj делахь а

66
Obst n BOT стом б
Ochse m ZOOL сту б
Ödem n MED дестар д
oder konj я
Ofen m пеш й,кхерч б
offen adj (geöffnet) диллина,(unbesetzt) мукъа,~lassen диллина латто,~e Wunde йиллина чов
offenbar adj гуш долу,adv схьагарехь
offenbaren (anvertrauen) дIахаийта,даре дан,(zeigen) гайта
Offenheit f дог цIеналла д
offenherzig adj дог цIена
offenkundig adj (klar) гуш долу,(bekannt) массарна а хуу
offensichtlich adj гуш долу
öffentlich adj юкъараллин
Öffentlichkeit f (Gesellschaft) юкъаралла й
öffnen делла,дIаделла,схьаделла
oft adv сих-сиха, кест-кеста
oftmals adv кест-кеста
ohne prep доцуш,~Erlaubnis ца хоттуш,~Absicht ца хууш,дагахь а доцуш,
konj ~zu sprechen вист а ца хуьлуш
ohnehin adv и доцуш а
Ohnmacht f (Bewusstlosigkeit) догмалдалар д,догкIаддалар д,in~fallen дог кIаддела охьавожа
Ohr n ANAT лерг д
Ohrenarzt m лергийн лор в
Ohrenentzündung f MED лергшелдалар д
Ohrenschmerzen pl MED лергашлазар д
Ohrfeige f тIара(тохар) д
ohrfeigen тIара тоха
Ohrläppchen n ANAT лергадума б
Ohrmuschel f ANAT лергадогIа д
Ohrring m чIагар й
Ökologie f экологи й
Oktober m октябрь б
Öl n даьтта д
ölen даьтта хьакха
Ölfarbe f сир д
ölig adj даьттанах дуьзна,хьена
Olivenbaum m BOT зайт-дитт д
Olivenöl n зайтдаьтта д
Oma f денана й,ненанана й
Onkel m деваша в,ненаваша в
Opa m деда в,ненада в
operieren MED этIо
Opfer n (Person) бохам баьлларг в
opfern sich~für цхьана хIуманна ша ца кхоо
orange adj цIехо-можа
Orange f BOT апельсин й
ordentlich adj (ordnungsliebend)къепе,дурсе,(sorgfältig) бакъхьара
ordnen (in Ordnung bringen) къепе дало,нисдан,(systematisch aufstellen) дIасанисдан
Ordnung f низам д,къепе далор д
Ordnungszahl f GRAM могIараллин терахьдош д
Organ n ANAT меже й
Orient m уллера(юккъера) малхбале й
orientalisch adj малхбалера
Orientierungspunkt m билгало й
Orientierung f меттиг къастор/билгалъяр д
Original n бакъхилар д
original adj бакъ долу
Orkan m мох-дарц д
Ornament m бустам б
Ort m (Stelle) меттиг й,(Ortschaft) наx беха меттиг й
örtlich adj меттигера
ortsfremd adj тIедеана(адам),хийра
Ortstafel f некъгойтург й
Ortszeit f меттигера хан й
Osten m малхбале й
Österreich n Австри й
Österreicher m австрихо в
österreichisch adj австрихойн
östlich adj малхбалера

67
ostwärts adv малхбалехьа
Otter m ZOOL хешт д
Ozean m хIорд б

paar adj масийтта,масех


paarmal adv ein~ масийттазза
paarweise adv шишша
Paket n тоьрмиг б,пакет й
Päckchen n (Tee,Zigaretten) ботт й
packen (ein~) чудилла,дIахьарчо,(greifen) лаца,(Gefühl) кхача
Packer m дIахьарчархо в
Palast m гIала й
Panne f (Schaden)(новкъахь машен) йохар д,(Missgeschick) аьтто цахилар д,(in der Arbeit) кацаялар д
panschen (verfälschen) (хи) тоха,(spielen)ловза(хи чохь)
Panther m ZOOL цIокъберг й
Panzerhemd n гIагI й
Papa m да в
Papagei m ZOOL тоти й
Papier n кехат д
Pappel f BOT акхтарг д
Paprika f BOT бурч б
Paradies n ялсамане й
paradiesisch adj ялсаманин
parat adv кийча,etw ~ haben цхьа хIума кийча хила
Pardon m (Verzeihung) бехк ца биллар д
Paralyse f MED межелацар д
Park m парк й,беш й
parken машен дIахIотто
Parlament n парламент й
Partie f (Spiel) ловзар д,(Teil) дакъа д
Partikel f GRAM дакъалг д
Partner(in) f/m (Ehe~) мар-зуда д,(Lebensgefährt(in)e) дахаран накъост в/й;
(Geschäfts~) гIуллакхан декъашхо в
Party f синкъерам б
Pass m (Ausweis) паспорт д,некъан кехат д,(Bergpass) ламанан дукъ д
Passage f (Durchgang) чекхдолийла й,(Überfahrt) дехьаволийла й
Passagier m пассажир в
Passant m гIашло в,тIехволург в
passen (Kleidung) мага,(angemessen sein) мага,мегаш хила,(recht sein) мага,(fig:aufgeben müssen) юхавала
passend adj мега,догIуш долу
passieren хила,нисдала,(durchgehen) тIехдала,GASTR чекхдаккха(цацанах)
Passiv n GRAM Iаткъаман саттам б
Pazient m пациент в,лазархо в
patzig adj кIоршаме,сийдоцу,эхьдоцу
Pause f мукъа хан й
pausenlos adj саццанза,adv cадаIар доцуш
Pech n бокх б,(Missgeschick) аьтто цахилар д
Pechvogel m аьттобоцург в
Pedant m дастаме стаг в
pedantisch adj дастаме
Pein f Iазап д
peinigen Iазап далло,хьийзо
Pelle f (Kartoffel) чкъуьйриг й,(Wurst) чкъуьйриг й
pellen цIанъян
pendeln (baumeln) техка
per prep ~ Post почтехула,~Nachnahme ахча тIедиллина
perfekt adj кхачаме,тIехдика,~ deutsch sprechen тIехдика немцойн мотт бийца
Perfekt n GRAM хIинца-яхна хан й
Periode f (Zeitabschnitt) мур б
periodisch adj муьран/муьр-муьрехь хуьлу
Perle f жовхар й,(Glas~) туьтеш д
Perlhuhn n ZOOL аштаркх-котам й
Perser m гIажаро в
Persianer m холхаз д
Person f (Mensch) адам д,GRAM юьхь й
Personalpronomen n GRAM яххьийн цIерметдош д
persönlich adj шен долара

68
Perspektive f перспектива й
Pessimismus m ойла йожар д
pessimistisch adj ойла йоьжна
Pest f MED Iаьржаун д
Petersilie f BOT чам-буц й
рetzen мотт бетта
Pfad m некъ б,тача д
Pfand n закъалт д
Pfanne f экъа й,ялгIо д,зайла й
Pfannkuchen m чIепалг д
Pfau m ZOOL тIаус д
Pfeffer м BOT бурч б
Pfefferminze f BOT Iаждарбуц й
pfeffern бурч таса
Pfeife f шок й
pfeifen шок етта
Pferd n ZOOL говр й
Pferdefleisch n говран жижиг д
pfiffig adj хIиллане
Pfirsich m BOT шаптал й
Pflanze f BOT гIабуц д,ораматаш й
pflanzen дIаден,догIа
Pflanzenbau m ораматашлелор д
Pflanzenwelt f ораматийн дуьне д
pflanzlich adj ораматийн
pflastern (Straße) некъ билла
Pflaume f BOT хьач б
Pflege f лелор д,Iуьналла д
pflegen доладан,лело,Iуьналла дан
Pflicht f декхар д
pflücken (Obst) даха,гулдан
pflügen аха
Pforte f гIап й,(Zauntür) ринжа д
Pfosten m бIогIам б
pfropfen (Flasche) дIакъовла,BOT тIедогIа
Phänomen n хIума д
Phantom n бIарлагIа й
Philosophie f философи й
Physik f физика й
Pickel m MED сурх й
Pietät f ларам б
pietätlos adj ларам боцу
pietätvoll adj лараме
Pilz m BOT жIаьлин нускал д
Pirol m ZOOL селасат д
Plage f Iазап д
plagen sich ~ Iазап хьега,хало хьега
planen лера
Planet m дуьне д
plappern дукха лен
Platane f BOT поп б
platt adj (flach) чIопа
Platte f (Holzplatte) у д
Platz m меттиг й, майда й
platzen лелха,этIа
Platzregen m кхевсина догIа д
Platzwunde f MED яьттIа чов й
plaudern хабар дийца,къамел дан
Plombe f MED пломба й
plötzlich adv цIаьххьана,(Tod) цIеххьашха
plündern талор дан
Plural m GRAM дукхаллин терахь д
plus adv MATH тIетоха
Plusquamperfekt n GRAM хьалха-яхна хан й
Pocken pl MED морзгал й
pökeln туьха таса
polieren заьнгал дан
Politik f политика й
Polizei f полици й

69
polyglott adj дукха меттанаш долу
Portemonnaie n бохча д
Portrait n сурт д
Possessivpronomen n GRAM тIеозаран цIерметдош д
positiv adj бакъхьара,Zahl бакъхьара терахь,Antwort бакъхьара жоп
Post f почта й
postlagernd adv схьадеххалц
Postleitzahl f индекс й
Pracht f исбаьхьалла й
prächtig adj исбаьхьа,тIехдика
Prädikat n GRAM алам д
prägnant adj нийса,къаьсташ долу
Prahlerei f дозалла д
prahlen дозалла дан
prahlerisch adj дозалла долу
Präsens n GRAM карара хан ю
Präteritum n GRAM яхна хан й
präzise adj нийса
Präzision f нийсалла й
predigen хьеха
Preis m мах б
preisen хастo
preisgeben (aufgeben) цхьаъ дIатаса(шена луург хилахьара аьлла),ein Geheimnis~ къайле нахалаяккха
preisgünstig adj дораха
preiswert adj дораха
Prellung f MED меже лазор д
Presse f (Zeitungswesen) зорба д
Pressefreiheit f зорбанан бакъо(маршо) й
Prestige n престиж й,сий д
prima adj тIехдика,исбаьхьа
primitiv adj чолхе доцу,атта,лардамза
Prinzip n принцип й
Priorität f приоритет й,хьалхе й
Prise f цинц й,(Salz) туьхан цинц
privat adj долара
pro prep ~ Stunde сахьтехь,~ Tag дийнахь
Probezeit f зеран хан й
probieren хьажа,(Speise) чоме хьажа
Problem n проблема й
Produkt n сурсат д
produzieren дан,арахеца
Profit m са й,пайда б
profitieren пайда эца
Promenade f (Spaziergang) доладалар д
prominent adj гIарадаьлла,цIе яххана
prompt adj хьем боцу,adv хьем боцуш
Prophet m пайхамар в
Prоnоmen n GRAM цIерметдош д
Protest m дуьхьалхилар д,дуьхьалдалар д
protzig adj кура,дозалле
provisorisch adj ханна,хан йиллина,adv цкъачуна
provozieren питана таса
Prozent n процент й,ял й
prüfen (kontrollieren) талла/хьажа,(examinieren) хатта,(testen) зен
Prüfung f (Examen) экзамен й,(Kontrolle) таллар д,TECH зер д
prügeln sich mit jdm ~ лата,jdn~ етта
Psalm m REL 3абур д
Pseudowissenschaft f харцIилма д
Psyche f синIаткъам б
Puls m MED синпха б
Pulver n молха д
pumpen дуса,(fig:leihen) юхалург эца,(fig:verleihen) юхалург дала
Punkt m LING тIадам б
pünktlich adj дурсе ,adv шен-хеннахь
Pupille f ANAT йоIбIаьрг б
Puppe f тайниг й
pur adj цIена ~es Gold цIена деши,die ~e Wahrheit цIена бакъдерг
purzeln Iункар кхета
puterrot adj тIаьIна-цIен

70
Pustel f MED сурх й
putzen (reinigen)цIандан
putzig adj беламе

Quaddel f лоппаг д
Qual f Iазап д
quälen Iазап латто
qualifizieren (weiterbilden) говзалла айа
Qualität f мухалла й,дикалла й
quälend adj Iазапе
Qualm m кхов й
qualmen кхов яккха
Quantität f масалла й
Quark m GASTR кIалд й
Quartier n петар й
Quatschkopf m дукхлуьйриг в
quatschen дукха лен
Quecke f BOT Iажаркх й
Quecksilber n CHEM гинсу д
Quelle f шовда д
quer adj пурх
querüber adv агIор,раз
Quitte f BOT хьайба й

Rabe m ZOOL хьаргIа й


Rache f бекхам б,акхар й
Rachen m ANAT къамкъарг й
Rächer m чIирхо в
rächen декха,бекхам эца
Rad n чкъург й
radieren дIадайа,(Graphik) ага
Radieschen n BOT хорсам й
Radio n радио й
raffen (Kleid) харжа,(kürzen) дацдан
Raffgier f писалла й,сутаралла й
raffgierig adj пис,cутара
Rahm m GAST гIаймакх й
rahmen (Bild) гура чу дилла
Rahmen m (Bild) гур б,(Fenster,Tür) гур б
ramponieren дохо,талхо
Rand m (Kant) йист й,(Stadt~) гIалин йист й
randalieren вон лела,сийдоцуш лела
Rang m (Stand) дарж д,(Sport) меттиг й
Ränke pl питана д
ranken sich~ хьарча
ränkevoll adj питане
ranzig adj кхагардоьлла,къахьделла
rapid adj маса,сиха
rar adj наггахь бен доцу
rasch adj маса,сиха
Rasierapparat m маж йошу гIирс б,урс д
rasieren sich ~ мaж яша
Rasse f хIу д
rasserein adj (Tier) цIий цIена
Rast f садаIар д
rasten садаIа
rastlos adj сацамза,(ruhelos) сингаттаме,синтем боцу, adv са ца доIуш
Rat m (~schlag) хьехам б
raten (empfehlen) хьеха,(er~) хаа
ratlos adj воьхна,цецдаьлла
rätselhaft adj кхета хала,кхеташ доцу,тамашена
Ratschlag m хьехам б
Rätsel n къайле й; xІетал-метал й,in Rätseln sprechen къедош дийца
rätseln хаа гIерта

71
Ratte f ZOOL мукдахка б
rau adj (nicht glatt) гIоргIа,шога,(Stimme) йиш хаьлла
Raub m (Diebstahl) талор д
rauben талор дан
Räuber m талорхо в
Rauch m кIур б
Rauchfleisch n кхагийна жижиг д
rauchen оза,(Rauch ausstoßen) кIур эха
Räude f гирз д
räudig adj гирзе
Raum m хIусам й,чоь й,(Platz) меттиг й,(Gebiet) кIошт й
räumen (säubern) цIандан,(verlassen)Wohnung) яссо,арадовла
raushalten sich~ юкъа ца гIерта
räuspern sich ~ йовхарш тоха,шет яккха
reagieren тидаме эца
realisieren кхочушдан
Raureif m йис й
rauschen (Blätter) леста, (Bach)дека
real adj бакъ долу,долуш долу,кхочушдалур долу
Realität f бакъдерг д,хьелашца догIург д
Rebe f BOT кемсийн таьлланг й
Rebhuhn n ZOOL моша д
Rechen m кагтуха й
recherchieren лаха,талла
rechnen дагардан
Rechnung f хьесап д
Recht n бакъо й
rechte(r,s) adj аьтту
rechtfertigen бехказдаккха
rechthaberisch adj берта ца догIу,юха ца долу
rechtlich adj JUR бакъонан
rechtlos adj бакъо йоцу
Rechtlosigkeit f бакъоцахилар д
rechtmäßig adj бакъонца догIу
rechts adv аьтту агIорхьа
rechtsseitig adj аьтту агIора,sich rechts halten аьтту агIор латта
rechtzeitig adj шен хеннара, adv шен хеннахь
Rede f хабар д,къамел д
reden къамел дан
redlich adj (ehrlich) хьанал,дог цIена, (anständig) бакъхьара
Redlichkeit f дог цIеналла й
reduzieren (verringern) жимдан,лахдан
reell adj (durchführbar) кхочушдалур долу
Reflexivpronomen n GRAM дерзоран цIерметдош д
Regal n терхи й
rege adj хьуьнаре,каде
Regel f бакъо й
regelmäßig adj (regulär) рожера
Regen m догIа д
Regenboden m стелаIад д
Regenschirm m четар д
Regenwetter n йочана й
regieren POL урхалла дан
Regierung f POL Iедал д
Region f регион й
regnen догIа догIу
regnerisch adj йочане,догIане
regulär adj рожера
regungslos adj лелаш доцу,лаьтташ долу
Reh n ZOOL лу д
rehabilitieren юхаметтахIотто
reiben ата,хьекхо
reich adj хьал долу
Reicher m хьалхо в
reichen (Hand) дIакховдо,(geben) дIакховдо,дIадала,(aus~) тоа
reichlich adj шортта,adv ма-дезза
Reichtum m хьал д
Reihe f могIа б,рагI й
reihen могIаре хIотто,(Perlen) тIедохка

72
Reihenfolge f рогIалла й
Reiher f ZOOL чIерийлоьцург д
reif adj хилла,кхиъна
Reife f (von Obst) кхиар д,хилар д
reifen (стом) мадбала,кхиа
rein adj (sauber) цIена,(unverfälscht) бакъ,цIена
reinigen цIандан
Reinigung f цIандар д
reinlich adj цIена,цIена лела
Reis m BOT дуга д
Reise f вахар-вар(лелар д) д
reisen даха,кхарста
reißen (zer~) хедо,этIо,(ziehen) озо,яккха
reiten говра хахка,говрахь лела
reizbar adj экам,оьгIаздоьду
reizend adj безаме,таме,исбаьхьа
reizlos adj безаме доцу
reizvoll adj безаме, таме,исбаьхьа
Relativpronomen n GRAM юкъаметтигаллин цIерметдош д
Religion f дин д
Religionsfreiheit f динлелоран маьршо й
religiös adj динан
religioslos adj делах ца теша/дин доцу
rennen дада
renovieren тадан
rentabel adj пайде,пайда бен
rentieren sich~ пайдехь/санехь хила
reparieren тадан
Resolution f сацам б
Respekt m ларам б,пусар д
respektieren adj лара,даша
Respektlosigkeit f ларамбацар д
respektlos adj ларам боцу
respektvoll adj лараме
Rest m бухадиснарг д,(Geld) юхадогIург д
Restaurant n ресторан й
restlos adj дуьззина,adv дерриг,дийнна
Resultat n жамI д
retten кIелхьардаккха,vor einer Gefahr ~кхерамех кIелхьардаккха
Retter m кIелхьардаьккхинарг в
Rettung f кIелхьардаккхар д,(Ambulanz) лоьрийн гIо д
rettungslos adv даха дог доцуш,~verloren юха ца вогIуш вайна
Rettungswagen n лоьрийн(сихонан) гIо д
Reue f дохковалар д
reumütig adj дохко ваьлла
Rezept n MED рецепт д
Rheumatismus m MED ан д
rheumatisch adj энаш долу
richten (in Ordnung bringen) низаме/кепе дало,(reparieren) тадан,(urteilen) кхел ян,(senden) дахьийта
richtig adj (nicht falsch) нийса,(passend) мегаш долу,(echt) бакъ долу
Richtigkeit f нийса хилар д,(Echtheit) бакъ хилар д
richtigstellen нисдан
Richtung f агIо й
Riedgras n BOT шач й
riechen an etw ~ хьожа яха,~nach хьожа ян
Riegel m гIуй б, зайл б
Riemen m доьхка д
Riese m наьрт д
rieseln (Wasser) эха,(Sand) Iена
Rind n ZOOL етт б,старгIа й,шинара д
Rindfleisch n бежанaн жижиг д
Ring m (Schmuck) мухIар д,чIуг й,(Kreis) го б
ringen (Sport) лата
ringsum adv гонаха
rinnen эха,кIеж етта
Rippe f ANAT пIенда б
Riss m (Spalt) хералла й,эккхар д,(Kratzer) арс б,махцарг й
rissig adj лилхина,(Papier) даьттIа,эттIа
robust adj (gesund) могуш,онда,TECH онда,чIогIа

73
Rogen m Iов й
Roggen m BOT Iаьржа кIа д
roh adj буьйда
Rohr n биргIа й; BOT эрз б
Rohrdommel m ZOOL чIоб д
rollen (Teig) карчо,(Papier) хьарчо,sich~керча,хьерча
Röntgen n рентген й
Rosenkranz m суьлханаш д
Rost m CHEM макх й
rosten макхдала
rostfrei adj мекха лоцуш доцу
rostig adj макхдоьлла
rot adj цIен
röten sich ~ цIийдала
rothaarig adj хьаьрса месаш йолу
rotieren хьийза
rötlich adj цIехо
Route f некъ,билгалбина некъ б
Rübe f BOT буракъ й
Rücken m ANAT букъ б
rückerstatten adj меттахIотто,юха дала
Rückfall m MED (цамгар)меттаххьар д,JUR юха а зулам дар д
rückgangig adj юхадогIу,юхахуьлу,~machen дIадаккха
Rückgrat n ANAT букъсурт д
Rückhalt m гIо д,гIортор й
Rückkehr f юхадерзар д,юхадар д
Rücksсhlag m (Misserfolg) аьтто цахилар д,цакхиам б
Rücksicht f ларам б,тергам б
rücksichtslos adj ларам боцу
rücksichtsvoll adj гIиллакхе,тергаме
Rückstand m (Rest) бухадиснарг д,(Schulden) декхар д,(Zurückbleiben) тIаьхьадисар д
rückständig adj (Zahlung) дIадалаза,хан тIехъялийтина
rückwärts adj духа, юха,юханехьа
Rückzug m юхадалар д
Rudel n (Wölfe) арданг й,(Menschen) тоба
Ruf m (Ausruf) мохь б,(Ansehen) сий д,(Aufforderun) кхайкхам б
rufen кхайкха
Rufname m цIе й
Ruhe f (Stille) тийналла й,тем б,(Ausruhen) садaIар д,(Frieden) машар б,паргIато й
ruhen (aus~) садаIа,(stillstehen) латта,хIумма а ца дан
ruhig adj (still)тийна,(friedvoll) паргIате,машаре
Ruhm m cий д
rühmen хасто
rühren (Teig) бод хьакхо, (bewegen) хьедан;sich ~ меттахъхьен
rührselig adj дог кIеда
rülpsen Iуьпаш яха
rumoren гIовгIа ян
rund adj горга , adv герга, (~um) гонаха
rundherum adv гонаха
Runzel f хебар/харш д
runzeln хебаршка эхийта
Ruß m кIурз б
Russe m оьрси в
russisch adj оьрсин
rüstig adj могуш,онда,тIахъаьлла
rutschen шерша
rutschig adj шера

Säbel m тур д
Sache f (Gegenstand) хIума й,(Angelegenheit) гIуллакх д, JUR дов д
Sack m гали д
säen ден
Saft m (Obst~) мутта д
saftig adj мутта долу
Sage f алар д
Säge f TECH херх б
sagen ала

74
sägen хадо
Sahne f GASTR тIо б,гIаймакх й
Salat m салат й
Salami n йоьхь д
Salbe f хьакхар д
Salbei m BOT шолча й
Salz n туьха д
salzarm adj туьха кIезиг долу
salzen дурдан,туьха таса
salzfrei adj туьха доцу
salzhaltig adj туьха долу
salzig adj дуьра
Salzlake f шовр б
salzlos adj теза
sämig adj дуькъа
Salzwasser n дуьра хи д
Samen m BIO хIу д
sammeln лехьо,гулдан
Sammler m гулдархо в
Samstag m шот д
samstags adv шот деношкахь
Samt m хут д
sämtlich adj массо
Sand m гIум й
Sanddorn m BOT наркаш й
sandig adj гIамаран
Sandstein m гIайракх й
sanft adj кIеда,ховха
sanftmutig adj эсала
Sänger m иллиалархо в
Satan m йилбаз д,шайтIа д
satt adj дуьзна,sich ~essen an etw дуззалц даа,sich~sehen an etw Iаббалц хьежа
Sattheit f токхалла й
Sattel m нуьйра й
Sau f ZOOL хьакха й
sauber adj цIена
sauber machen цIандан
sauberhalten цIена латто
Sauberkeit f цIоналла й
sauer adj муьста
Sauerkirsche f BOT муьста балл д
säuern берамала йолла,(Milch) мустъяла
sauersüß adj муьста-мерза
Säufer m маларча в
saufen мийла
saugen дакха,(Staub~) чан лахьо
Sauna f сауна й
schäbig adj (erbärmlich) миска,декъаза,(abgetragen) лелийна,(niedrig) ямарта
Schachtel f гIутакх д,ботт й
Schädel m ANAT туьта й
schaden зен дан
Schaden m зулам д,зен д
schadenfroh adj хьагI йолу
schadhaft adj доьхна
schädigen зен дан
schädlich adj зуламе,зене
Schaf n ZOOL уьстагI б,жий б
Schäfer m жаIу в
schaffen (schöpfen) кхолла
schaffen болх бан,цхьа хIума дан ларо
Schafskäse m жен нехча й
Schafwolle f жен тIаргIа б
Schaffner m кондуктор в
Schakal m ZOOL чагIалкх й
Schal m логаххьарчораг й
Schale f (Schüssel) кад б,(Nuss,Ei) чкъуьйриг й
schälen (Gemüse,Kartoffeln) цIанъян
Schall m аз д
schalten (ein~) лато,(aus) дIаяйа

75
Scham f эхь д
schämen sich ~ эхь хета
schamhaft adj эхье
schamlos adj эхь доцу,эхь ца хета
Schamlosigkeit f эхьдацар д
Schande f эхь д, юьхьIаьржо й
scharf adj ира,(Gewürz) кIон
schärfen ирдан
scharfsinnig adj ира хьекъал долу
schätzen (Preis) мах хIотто,(Person) лара
schätzungsweise adv гергга,герггаpчу хьесапехь
Schau f гайтар д
schaudern (zittern) дего,эго,(entsetzt sein) Iадо
schauen хьажа
Schauer m (Regen) догIа д,(Frösteln) шелонна эгор д,(Schreck) Iадор д
Schaufel f бел й
Schaukel f бираьнчиг б
schaukeln техка
Schaum m чопа й
schäumen чопа яла
schäumend adj чопа йолу
Schaumlöffel m чоьлпа д
Schatten m IиндагI д
schattig adj IиндагIе
Scheide f (Messerscheide) ботт й
scheiden декъа,къасто, sich ~ lassen дIасакъаста
Scheideweg m галморзахе й
Scheidung f декъар д,(Ehe) дIасакъастар д
Schein m (Licht) серло й,(Banknote) ахчан кехат д,(Bescheinigung) тeшалла д
scheinbar adj хета, adv гарехь,схьахетарехь
scheinen (leuchten) къега,лепа;(den Anschein haben) хета,мотта
scheinheilig adj шалхо лело,моттаргIина
scheitern аьтто боха,нисцадала
schelten довдан,чехо,бага леян
schenken дала
Schenkung f JUR совгIат д
Schere f тукар д
scheren ларга
Scherz m бегаш б,забар й,einen~verstehen забарх кхета
scherzen бегаш бан
scherzhaft adj бегаше,забаре
Scheu f кхерар д
scheu adj коьруш долу,стешха
scheuen кхерадала,лардала
Scheune f беда б,божал д
schick adj исбаьхьа,таме
schicken яхьийта,дахьийта
Schicksal n кхоллам б,кхел й
Schicksalsschlag m кхолламо Iовжор д
schieben татта,дIататта
schief adj гома,сеттина ,jdn ~ ansehen цхьаьнга кIелдIашхула хьежа
schielen бIагIар хила
schielend adj гIунжара, бIагIарa
Schienbein n ANAT гоност й
schienen MED зоьпар дан
schießen кхосса,детта,тоха
Schiff n хинкема д
Schild n (Schutzschild) турс д
Schildkröte f ZOOL уьнтIепхьид д
schillern лепа
schimmeln матардола
schimpfen дов дан,чехо
Schirm m четар д
Schlaf m наб й
schlafen наб ян,дижина хила
Schläfe f ANAT лергъюх й
schlaflos adj наб йоцу,наб яйна
Schlaflosigkeit f набцакхетар д
Schlafmangel m набцатоар д

76
Schlafmittel n MED наб йойту молха д
schlaftrunken adj наб кхетта
schlafwandeln набарх лела
schlagen етта,тоха,(Herz) деттадала
Schlägerei f дов д,латар д
schlagfertig adj каде,маттана шера,(Antwort) нийса
Schlagloch n галц й
Schlamm m хатт б
schlammig adj (Weg) боьха,(Boden) сацкъар болу
Schlamperei f ледарло й
schlampig adj ледара
Schlange f гийзаг й,рагI й; ZOOL лаьхьа б
schlank adj куц долу,тайна
schlapp adj буьйда
schlau adj хIилла долу
Schlauberger m хIилланча в
Schläue f хIилла д
schlecht adj вон, mir wird ~ суна вон ду
Schlehdorn m BOT кока д
schleifen (schärfen) ирдан
schleifen такхо,текхо
schleppen (ab~) тIаьхьатаса,oзо,(schwer tragen) текхо,кхехьа
schleudern (Wäsche) Iовда,(werfen) кхосса,кхийса,(mit dem Auto) шарша
schlichten (Streit) маслаIат дан,(Gewebe) шардан,(Metall) хьакха
schließen дIакъовла,(Vertrag) хIотто,(beenden) чекхдаккха,(folgern) жамI дан
schlimm adj вон
Schlucht f Іин д
schluchzen (кIаждахна)делха
Schluckauf m хьинкъаш й
Schluck m къурд б
schlucken къурд бан
schlummern наб ийзо
Schlupfwinkel m кIелхьардолийла й,лочкъийла й
Schluss m чаккхе й,чекхдалар д
Schlüssel m догIа д
schlussfolgern жамI дан
Schmach f эхь д
schmachvoll adj эхье
schmächtig adj оза
schmackhaft adj мерза
schmähen тIаьхьашка лен
schmal adj готта,дуьтIкъа
schmälern дацдан,жимдан
schmecken nach~ чам хила,gut ~мерза хила
schmeicheln хесто
schmelzen даша,лала
Schmerz m лазар д
schmerzen лаза,Іийжа
schmerzfrei adj лазар доцу
schmerzhaft adj лазар долу,цамгаре
schmerzlindernd adj MED лазар теден
schmerzstillend adj MED лазар теден
Schmetterling m ZOOL полла б
Schmiere f (Salbe) хьакхар д,(Schmutz) хатт б
schmieren (bestreichen) хьакха,(bestechen) кхаъ бала
Schmirgel m ялпар д
schmücken кечдан
schmusen хьестадала
Schmutz m хатт б,(Kehricht) нехаш й
Schmutzfink m (fam) боьха леларг в
schmutzen бехдан
schmutzig adj боьха
Schnabel m зIок й
schnappen (zu~) тIекхета,(greifen) лаца,(nach Luft~) садукъдала
schnarchen хардан
schnattern (Gänse) Iеха,(plappern) дукха лен
schnäuzen sich марш яккха
Schnecke f ZOOL этмаьIиг й
Schnee m ло д

77
Schneeballstrauch m BOT муьрг й
Schneefall m лодиллар д
Schneeflocke f чим б
schneefrei adj ло доцу
schneeig adj ло хьаькхна
Schneeschmelze f лодашар д
Schneesturm m дарц д
schneeweiß adj ло санна кIайн
Schneesturm m дарц д
schneiden хадо
Schneider m тегархо в
schneidern тега
schneien ло догIу
schnell adj чехка, маса
Schnelligkeit f масалла й,чехкалла й,сихалла й
schnellstens adv мелла сиха(ницкъ ма кхоччу сиха)
Schnupfen m жIаьлин ун д
schnuppern хьожа яха
Schnur f муш б
schnüren (Schuhe) чимчаргIа дIадехка
Schnurrbart m мекх д
schon adv хIинцале
schön adj хаза,исбаьхьа
schonen jdn ~ кхоо,etw ~ лардан,sich ~ лардала
Schönheit f хазалла й
schonungslos adj къиза,къинхетам боцу
schöpfen (Flüssgkeit) ийдан,(Mut) цхьа хIума дан хIотта,(Atem) са даккха
schöpfen кхолла
Schöpflöffel m чами б
schräg adj лач,раз
Schräge f охьане й
Schramme f мо б
schrauben тIехьовзо
Schreck m кхерар д,Iадор д
schreckhaft adj кхоьруш долу
schrecklich adj къемате
schreiben яздан
Schreiben n яздар д
Schrei m мохь б
schreien мохь бетта
schreiten ког баккха,болар дан
schriftlich adj йозанан
Schrifttum n йоза д
Schriftsteller m яздархо в
Schritt m гIулч й
schüchtern adj эхье,ийзалун
Schuh m мача й
Schuhgroße f мачийн барам б
Schuhsohle f айра д
Schuld f ECO декхар д, JUR бехк б
schuldbewusst adj шен бехкана къера
schuldenfrei adj декхарш доцу
schuldig adj ECO (Geld) декхаршлахь долу, JUR бехке
schuldlos adj бехк боцу,бехказа
Schuldner m декхархо в
Schule f школа й
Schüler m дешархо в
schulfrei adj дешарх мукъа
Schulter f ANAT белш й
Schuppe f чич й
schüren (Feuer) марсаяккха,(Hass,Streit) марсадаккха
Schüssel f кад б
schütteln MED шело хьегIа,эго
schützen лардан
schwach adj гIийла
schwächen гIора дайа,гIелдан
schwächlich adj цамгаре,эгІаза
Schwachsinn n хьекъалах эшар д
schwachsinnig adj хьекъал ца кхочу

78
Schwager m марваша в,стунваша в,нуц в
Schwägerin f марйиша й, стунйиша й,нус й
Schwalbe f ZOOL чIегIардиг д
Schwan m ZOOL гIургIаз й
schwanger adj бераха(йолу)
Schwangerschaft f бераххилар д
schwanken (taumeln) тахка
Schwanz m цIога д
schwären MED ноткъа ян
schwarz adj Iаьржа
Schwefel m CHEM саьнгал д
Schweigen n дистцахилар д
schweigen дист ца хила
schweigsam adj тийна,хабарна тIера доцу
Schwein n ZOOL хьакха й
Schweinefleisch n хьакхин жижиг д
Schweiß m хьацар д
schwellen деста
schwer adj хала, деза,(Winter) буьрса,(Getränke,Tabak) чIогIа,~krank чIогIа цомгуш долу
Schwerarbeit f хала(беза) болх б
schwerelos adj йозалла йоцу
schwerfällig adj партал
schwerhörig adj къора
schwernehmen цхьа хIума дагна Iовжа
Schwert m тур д
Schwerverletzter m чIогIа чевнаш хилларг в
schwervertäglich adj (Mensch) ца тарлун
Schwester f йиша й,(Kranken~) лорйиша й
Schwiegermutter f марнана й,стуннана й
Schwiegersohn m нуц в
Schwiegertochter f нус й
Schwiegervater m стунда в,марда в
Schwielе f MED берч й
schwielig adj берчаш евлла
schwierig adj хала,(Charakter) хала(амал)
Schwierigkeit f хало й
Schwimmen n нека д
schwimmen некадан
Schwindel m (Lüge) аьшпаш б,Iехор д,MED бIагор б
schwindeln корта хьовза,бIагор бан,(lügen),mir schwindelt cан корта хьийза
schwinden (ver~ ) кIайладала ,(abnehmen) лахдала,mir ~ ist die Sinne cан са маллуш ду
schwingen леста,лесто
schwitzen хьацар дала
schwören дуй баа,чагIо ян
Schwüle f бурко й
Schwur m дуй б,чIагIо й
sechs ялх
sechste(r,s) adj йолxалгIа
sechshundert ялх бIе
sechzehn ялхийтта
sechzig кхузтIкъа
See m Iам б
Seele f са д
sehen ган,хьажа
Sehfehler m дикацагар д
Sehne f ANAT кIозйохург й
Sehnenzerrung f MED пхакарчар д
Sehorgan n сагаран меже й
sehr adv чIогIа,вуно
Sehvermögen n бIаьрса д,сагар д
seicht adj (nicht tief) гомха
Seide f чилла д
Seidenstoff m дари д
Seife f саба д
seifen саба хьакха
seifig adj сабанан
sein хила, ich bin Tschetschene cо нохчо ву,ich bin zehn Jahre alt сан итт шо ду,kann ~хила мега,
kann doch nicht ~иза хила тарлац
sein(e) pron цуьнан

79
seit prеp seit wann маца дуьйна, ~ gestern селхана дуьйна,
~ drei Jahren wohnt er in Wien и Венехь Iаш волу кхо шо хан ю
Seite f агIо й
seither adv хIетахь дуьйна
seitlich adj агIонан
selbst pron айс,ша
selbstbewusst adj шех тешна
Selbstbeherrschung f собар д
selbstklebend adj ша тIелеташдолу
Selbstmord m ша-шен дер д
selbstständig adj шен лааме
selbstverständlich adv иштта а хууш ду
selbstzufrieden adj шех тоаме
selig adj (glücklich) ирсе
selten adj наггахьлера
seltsam adj ша-тайпа
senden (Brief) дахьийта,(Radio)(радиочухула) къамел дан
setzen хао,(Pflanzen) ден, догIа, sich ~ auf хаа
Setzling m BOT cинтар д
sicher adj (zweifellos) тешаме,(gefahrlos) кхерам боцу,(überzeugt) тешна(долу)
Sicherheit f (Schutz) кхерамзалла й,(Gewissheit) тешнахилар д,(Gewähr) юкъарахилар д
Sicht f гойла й
Sie pron шу
sie pron и (иза),pl yьш
Sieb n цаца б
sieben ворхI
siebzehn вуьрхIийтта
siebzig кхузтIкъе итт
sieden кхехка
Sieg m толам б
Siegelring m мухIар д
siegen тола,эшо
Sieger m толамхо в
siegesbewusst adj толамах тешна
sieggewohnt adj толамах воьлла
Silber n дети д
silbern adj дато
silbrig adj детиха
Silhouette f гIаларт д
simpel adj дагахь хIума доцу,хIилла доцу
simulieren кеп хIитто
singen лакха
sinken (Preise) лахдала,(Schiff) хибудаха
Sinn m (Empfinden) хаадалар д,деган хаам б,(Bedeutung) маьIна д
sinnen ойла ян
Sinnesorgane pl синхааман меженаш й
sinnlos adj маьIна доцу
Sitte f (Brauch) ламаст д,(Sittlichkeit) леларан кеп й
sittsam adj (anständig) дика Iамийна,(zurückhaltend) эсала
Situation f хьал д
Sitz m (Platz)меттиг й,охьахоийла й,(Wohnsitz) веха меттиг й
sitzen хиъна Iан
sitzend adj охьахиъна долу,хиъна Iан
Ski m когсалаз й
Sklave m лай в
skrupellos adj эхь ца хета,adv эхь ца хеташ
Smaragd m MIN самарт д
Socke f пазат й
soeben adv хIинца
Sofa n диван й
Sodbrennen n MED Iуьп й
sofort adv сиxха,чехка,хIинца
Sohn m кIант в
solche pron иштта, ишттаниг
sollen (дан)деза/оьшу
somit konj цу(кху) кеппара,делахь,~wäre die Frage geklärt делахь хаттар къаьсти
Sommer m аьхке й
sommerlich adj аьхкенан
Sommerschuhe f аьхкенан мачаш й

80
Sonne f малх б
Sonnenblume f BOT маьлхан хIуш д
Sonnenschein m маьлхан серло й
Sonnenstich m MED малх хьахар д
sonnig adj малх кхетта
Sonntag m кIиранде д(кIиранан де)
sonntags adv кIиранан деношкахь
sonstig adj кхин,кхин долу
sooft konj хIоразза
Sorge f гIайгIабар д,сагатдар д
sorgen sich ~um jdn сагатдан, ~ für jdn доладан,Iуналладан
sorglos adj бала боцу,гIайгIа йоцу
sorgsam adj гIайгIа йолу
sortieren хержа
spalten декъа
spannen (Seile) оза,(Hahn) дула,(Muskeln) юла
sparen (Geld)гулдан,(Zeit,Kraft) кхоо
sparsam adj кхоамe,гIатакхе
Sparsamkeit f кхоамалла й
Spaß m бегаш б,забар й
spaßen бегаш бан,забарш ян,mit ihm ist nicht zu ~ цуьнца забарш мегар яц
spaßig adj забаре, бегаше
spät adv тIаьхьа,wie~ist es?масалгIа сахь ду?
Spaten m бел й
später adv тIаьхьо
spätestens adv уггар тIахьа
spazieren доладала
Speer m гоьмукъ й
Speiche f ANAT чIудаьIахк й
Speichel m туй д
speichern (Waren)(охьадехкина) латто,INFORM дагахь латто
speien (spucken) кхийса(туйнаш),(erbrechen) Iетто
Speise f юург й
speisen (essen) яа
Speiseröhre f ANAT тIеда къамкъарг й
Spende f сагIа д,совгIат д
spenden дала,сагIийна яла
sperren (verbieten) цамаго,(abriegeln) къовла,(Konto) дIакъовла
Spiegel m куьзга д
spielen ловза
Spiel n ловзар д
Spinne f ZOOL гезг й
Spinnweben pl гезгамаша б
spitz adj ира
Spitze f иралла й,(Bergspitze) бохь б
spitzen ирдан
Sport m спорт й
spottbillig adj маьхза,дораха
Sprache f мотт б
Sprachfehler m моттбийцаран айп д
Sprachführer m къамелIаморг й
Sprachkenntnisse pl мотт(меттнаш)хаар д
sprechen дийца,мотт бийца
Sprechstunde f тIеоьцу хан й
Sprechstundenhilfe f гIоьнча( лоьран гIоьнча) в
Sprecht m ZOOL хенакIур й
sprengen эккхийта
Sprengstoff m оьккхург й
Sprengung f эккхар д
Sprichwort n кица д
springen (ирх)кхиссадала;этIа, лелха
Spritze f маха б,MED маха тохар д
Spucke f туй д
spucken туйнаш кхийса,шат яккха
spülen хикхарза,йила
Spur f (Abdruck) лар й,(Fahrspur) aca,могIа
Sprühregen m дерз д
sprudeln (Wasser) кхехка,(Worte) сиха дийца
Spülmittel n пхьегаш юьлу гIирс б

81
Staat m пачхьалкх й
staatlich adj пачхьалкхан
Stachel m ю й, BOT кIохцал д
Stacheldraht m кIохцал-сара б
Stadt f гIала й,шахIар й
städtisch adj гIалин
Stadtzentrum n гIалин юкъ й
Stahl m болат д
Stamm m (Baum~) гIад д,(Volks~) тайпа д
stammen схьадала, er stammt aus Wien и Венеxь вина ву
ständig adj саццанза,хадданза
Stange f гIуркх б
Stängel m BOT гIад д
Stärke f (Kraft) ницкъ б,(von Genußmitteln) чIогIалла й
stark adj онда,чIогIа
stärken чIагIдан
Star m ZOOL алкханч й
Starrsinn m аьрхалла й
statt prep метта, ~ zu arbeiten…болх бечу метта
Station f (Haltestelle) социйла й
Staub m чан й
Staubsauger m чанлахьориг й
stechen Іотта,(Biene) ю тоха,(Mücke) къовзо,(Schwein) ен
stehen латта
stehlen лачкъо, mir ist… gestohlen worden Сан…лачкъийна.
steigen (Preis) даздала,(Temperatur,Wasser) хьаладала,(über den Zaun~) дехьадала
steigern sich ~ хьалаайадала,лакхадаала,(erhöhen) хьалаайа
Stein m тIулг б
steinern adj тIулган
steinig adj тIулг болу
Stelle f (Ort) меттиг б,(Anstellung) гIуллакх д,болх б
stellen хIотто,auf sich gestellt sein ша-шена дегайовхо хила,eine Frage~хаттар дала,zu Rede~жоп деха
Stempel m мухIар д
stempeln мухIар тoxa
Steppe f GEO буц-аре й
sterben дала
Stern m седа б
stets adv гуттар,даим
Steuer f ECO ял й
Stich m (Wespenstich) къовзор д
Stiefel m этка й
Stiefmutter f десте й
Stiefvater m ненамайра в
Stiel m гIаж й
Stier m ZOOL сту б
Stille f тийналла й,паргIато й
still adj (geräuschlos) меллаша,тийна,(friedlich) эсала,(ruhig) тийна
stillen (бер) дузо,(цIий) сацо,(Durst,Hunger) яйа
Stimme f аз д
stimmen (richtig sein) нийса хила
stinken (вон)хьожа ян
Stirn f ANAT хьаж д
Stoff m кIади д
Stöhnen n узарш д
stöhnen узарш дан
Stolz m куралла й
stolz adj кура
stoppen (anhalten) сацо
Stöpsel m (Verschluss) тIус б
Storch m ZOOL лайлакх д
stören (behindern) новкъарло ян,(beunruhigen) сагатдан,(Ordnung) дохо
Stör m ZOOL иргIу
stoßen татта,(mit dem Fuß) тоха,(Messer,Dolch) чудахийта,Iотта
Stotterer m толкханиг в
stottern толкха лен
Stottern n толкха лер д
Strafe f (Geld~) гIуда д, JUR таIзар д
strafen гIуда тоха,таIзар дан
Strahl m зIаьнар й

82
strahlen лепа,къега
Strang m муш б
Straße f урам б
Straßenbahn f трамвай й
Straßenbau m некъаш дахкар д
Straßenverkehr m урамашкахула лелар д
Straßenverkehrsordnung f урамашкахула леларан бакъонаш й
Strauch m кол й
Strauß m BOT курс й
streichen (berühren) шардан,(auf~) тIехьакха,(an~) (басар)хьакха
Streichholz n сирник й
Streit m дов д,къовсам б
streitbar adj девне,къийсаме
streiten къийса,эгІа
streng adj чIогIа,(Frost,Geruch) чIогIа
Strich m сиз д
Stroh n ча д
Strom m (Fluss) хи д,(elektrischer ~) ток й
strömen эха
Strudel m айма й
Strumpf m пазат й
Stück n (Teil) дакъа д,(Brot) цастар д,юьхк ц,(Zucker) бIелиг б
stückweise adv цхьацца
Studium n дешар д,Iамор д
Studienjahr n дешаран шо д
studieren деша,Iамо
Stufe f (Treppe) тIегIа й,(Rang) дарж д
stufenförmig adj тIегIанан
Stuhl m гIант д
stumm adj мотт цахуу
stumpf adj (nicht scharf) аьрта
stumpf werden артдала
Stunde f сахьт д
stündlich adj хIор сохьтехь хуьлу
stur adj аьрха
Sturm m мох-дарц
stürzen (fallen) охьакхета,чудожа,(Gefäß) харцо,(Regierung) дохо
Substantiv n GRAM цIердош д
Suche f лахар д
suchen лаха
Sucht f MED дазар д
süchtig adj MED сацам боцуш цхьана хIуманах воьлла
Süden m GEO къилбе й
Südosten m GEO къилба-малхбале й
südöstlich adj къилба-малхбалера
Südwesten m GEO къилба-малхбузе й
südwestlich adj къилба-малхбузера
südlich adj къилбера
summieren тIетоха
Sumpf m уьшал й
Sünde f къа д
Sünder m къинош дерг в
sündig adj Іеса
sündigen къалато
sündhaft adj Іеса
Superlativ m GRAM тIехдаларан дарж д
Suppe f чорпа й
Suppenwürze f чамбийриг й
Supermarkt m супермаркт й
süß adj (Geschmack) мерза
süßen марздан
Süßigkeiten pl мерза хIуманаш й
Süßkirsche f BOT мерза балл д
süßsauer adj муьста-мерза
Sympathie f озабезам б
sympathisch adj безаме
Symptome n симптом й
Syphilis f MED чIурамцамгар й
System n раж й

83
systematisch adj саццаза,хаддаза
Systematisierung f цхьана кепе далор д

Tabak m тонка д
Tabakpfeife f луьлла й
Tablett n шун д,текх д
Tablette f MED буьртиг-молха д
Tabu n бехкам б
tabu adj бехкаме,цамагийна
Tadel m бехкбаккхар д
tadeln бехк баккха
tadellos adj ала хIума доцу
Tag m де д,einmal am ~ дийнахь цкъа,jeden ~ хIор дийнахь;Tag und Nacht де-буьйса
am hellichten Tage дийнан делкъехь,an welchem ~? муьлхачу дийнахь,einen ~ früher цхьа де хьалха
tagelang adv дехачу деношкахь
Tagesanbruch m сатасар д,сахилар д
tagen (hell werden) садаржа,сахила
taghell: es ist ~ дийнахь санна сирла ю
täglich adj хIор денна(дийнахь), adv хIор де
tags adj дийнахь
Taille f гIодаюкъ й
Taktgefühl n гIиллакххилар д
taktlos adj гIиллакх доцу
taktvoll adj гIиллакхе
Taktlosigkeit f гIиллакхдацар д
Tal n тIогIе й
Talent n похьма д
talentiert adj похьме
talentlos adj похьме доцу
Talisman m хIайкал д
tanken (ягорг) йотта
Tanne f BOT база д
Tante f дейиша й,ненайиша й
Tanz m хелхар д
tanzen хелхадала
Tänzer(in) m/f хелхарча в/й
Tapferkeit f майралла й
tapfer adj майра
täppisch adj партал
Tasche f тIоьрмиг б,киса д
Taschengeld n кисанан харжаш й
Taschenmesser n мокха д
Tasse f кад б
tasten nach etw ~ куьйган эшарца лаха
Tastorgan n хаадаларан меже й
Tastsinn m хаадалар д
tatenlos adj хьуьнарза,хIума ца ден
Täter m зуламхо в
Täterschaft f JUR бехк б
tätig adj каде,хьуьнаре
Tätigkeit f гIуллакхдар д,болх б
Tatsache f бакъдерг д,хилларг д
Tau m тхи д
taub adj къора
Taube f ZOOL кхокха б
Taubheit f къоралла й
taubstumm adj мотт ца хуу
tauen даша
taugen мага,пайдeхь хила
tauglich adj мегаш долу
Tausch m хийцар д
tauschen хийца
täuschen Iехо, sich ~ Iехавала, гIалатхила
tausend эзар
tausendmal adv эзарза
Taxi n такси й
Tee m чай д

84
Teenager m жимха в
Teer m бокх б
Teich m Iам б
Teig m бод б
Teigwaren pl гарзaнаш й
Teil m дакъа д
Teilnahme f дакъалацар д
teilnahmslos adj бен доцу
Teilnehmer m декъахо в
teilnehmen дакъалаца
teilen декъа
teilweise adv цхьана декъана
Teilzeitarbeit/Vollzeitarbeit f ах/дуьззина де долу болх б
Telefon n телефон й
telefonieren зIетоха
Telegramm n телеграмма й
Teller m бошхап д,хедар д
Temperatur f MED дагар д
Teppich m куз б
Termin m (Datum) терахь д,(Frist) хан й,(Arzt) тIеоьцу хан й,(Verabredung) вовшахкхетар д,
JUR ладогIар д
Terrasse f уче й
Test m зер д,тест й
Testament n весет д
testen зен
Teufel m шайтIа д
teuer adj деза,wie ~ist…?мел доьху..?
Text m текст й
Theater n театр й
Therapeut m терапевт в
tief adj кIорга,(Temperatur,Stimme) лахара
Tiefe f кIоргалла й,(Abgrund) Iин д
Tier n BIO экха д,дийнат д
Tierarzt m дийнатийн лор в
Tiger m ZOOL цIоькъалом д
Tinte f шекъа д
Tip m (Hinweis,Rat) хьехам б
Tisch m шун д,стол й
Tischler m дечигпхьар в
Titel m дарж д,(Buch~) корта б,цIе й
Tochter f йоI й
Tod m далар д,Iожалла й
todbringend adj доьн,Iожалле
Todesgefahr f боккхкa кхерам б
todkrank adj лен цамгар йолу
todmüde adj чIогIа къадвелла
Toilette f хьаштагIа й
tolerieren лан,ладала
tolerant adj лалун,тарлун
Toleranz f ладалар д
toll adj (Hund) хьерадаьлла,(Mensch) тилла
tollen гIовгIа ян
tollkühn adj тIех майра
tollpatschig adj партал
Tomate f BOT помидор й
Ton m аз д
tonlos adj аз доцу
Topf m яй б
Tor n гIап й,неI й
Torheit f Iовдалaлла й
töricht adj Iовдал,сонта
tot adj делла,дийна доцу
Totе m велларг в
töten ден
totgeboren adj делла дина
Totschlag m JUR дер д
totschlagen ден,(Zeit) яйа
toxisch adj дIаьвше
Tradition f ламаст д

85
träge adj мало ен,мела
tragen дахьа,(Kleidung) лело
Traktor m трактор й
trampeln когаш бетта
Träne f бIаьрхи д
tränen (бIаьр) хидала
Trank m малар д
Transport m траспорт й
transportieren дIакхехьа,дIадахьа
Traube f BOT кемс й
Traubensaft m кемсийн мутта д
trauern гIайгIане дожа,гIaйгIане хила
Traum m наб й, гIан д,ойла й
Trauma n MED лазор д,човъяр д
träumen гIан ган,сатийса
traurig adj гIайгIане, сингаттаме,самукъане доцу
Traurigkeit f гIайгIа й
Treffen n вовшахкхетар д, дуьхьалкхетар д
treffen (begegnen) вовшахкхета, дуьхьалкхета
treffend adj нийса
Treffpunkt m вовшахкхетаран меттиг й
Trennung f вовшахкъастар д, къастор д
trennen къасто, sich ~ вовшахкъаста
treiben (antreiben) лахка
trennen декха,дIасхьадекъа
Treppe f лами б
treten (gehen) лела,(Pedal) тIетаIо,(Fußtritt geben) мийра тоха
treu adj тешаме
Treuhänder m верас в
treuherzig adj догцIена
Treue f тешаме хилар д
trinken мала
Trinken n малар д
trinkbar adj мала мегаш
trinkfest adj дехаш доцу
Trinkwasser n молу хи д
Tritt m гIулч й,(Fußtritt) мийра тохар д
trocken adj декъа
trocknen якъо,дакъо
Trog m чара й
Trommel f MUS вота й
trommeln вота тоха
Trompete f MUS цIуз д
Tropfen m тIадам б
tropfen леда,es tröpfelt сeрсаш ю
Trophäe f хIонц й
trösten догъэца
Trost m догъэцар д
trostlos adj (untröstlich) синтем боцу ,(freudlos) доккха ца ден
trotz prep делахь а ,Trotz des Regens gehe ich in die Stadt догIа делахь а воьду со гIала
Trotz m аьрхалла й,къарцадалар д
trotzdem konj делахь а
trüb adj (Wetter) кхоьлина,(Wasser) даьржина,(Licht) беда/гIийла,(Gedanken) гIийла
trüben (Wasser) даржо,(Freude) гIайгIане дожо,(Himmel) кхола
trübsinnig adj сингаттаме,дог эшна
Trug m Iехор д
trügen Iехо
trügerisch adj тешам боцу
Trugschluss m харц сацам(жамI) б
Truhe f тIорказ д
trunken adj мелла,вехна
Trupp m MIL тоба й
Truthahn m ZOOL москал й
Tschetschene m нохчо в
tschetschenisch adj нохчийн
Tuch n йовлакх д,(Lappen) горгам й,бехчалг,(Stoff) исхар д
tüchtig adj (fähig) гIуллакхна тIера,(beträchtlich) бaкъхьара
Tücke f мекарло й,тешнабекх б
tückisch adj мекара

86
Tulpe f BOT зIам д
Tumor m MED (кхераме)дестар д
tun болх бан,гIуллаккх дан
Tünche f кир б
tünchen кир тоха
Tür f нeI й
Türke m турко в
türkisch adj туркойн
Turm m бIов й
turmhoch adj чIогIа лекха
Türpfosten m гур б
Türschwelle f неIсагIа й
Tüte f тIоьрмиг б

U-Bahn f метро й
übel adj вон,mir ist ~ суна вон ду,сан догкерча
Übel n вон д,зулам д
Übelkeit f MED догкерчар д
übelgesinnt adj хьогIана
übelnehmen оьгIазъэха
übelriechend adj вон хьожа йогIу
üben Iама
über prep тIехула,~ dem Tisch стоьла тIехула,(durch) ~ den Fluss хил дехьа,
(zeitlich:mehr als) ~ drei Stunden кхо сахьт сов
überall adv массанхьа
überher adv von~ массанхьара а,массо а меттара
überhin adv массо а агIор,массо метте а
überaltert adj тIех къена;тишделла
überbezahlen сов дала
überbringen дIадала
überdenken ойла ян
überdies adv цул совнаха
überdrüssig adj къордина долу
übereilen ойла ца еш дан
übereinander adv тIоьх-тIоьхула
übereinkommen барт бан,бертадан
Übereinkommen n барт б
überessen sich ~ тIех яа
überfahren (hin~) дехьадаха
Überfahrt f дехьадолийла й
überfallen тIелата
überfällig adj (Zug) тIаьхьабисна,(abgelaufen) хан тIехъяьлла
überfließen тIех Iена
Überfluss m шорто й,беркат д;совдаьлларг д
überflüssig adj совнаха,сов долу
Überflutung f хихьалдалар д
übergeben etw~цхьа хIума дIаяла,sich ~догкeрча,Iетто
Übergewicht n тIехдарстар д
übergroß adj тIех доккха
Überheblichkeit f дозалла д,куралла й
überheblich sein куралла ян
überheizen тIех дохдан
überholen (vorbeifahren) хьалхадала, (überprüfen) талла
überhören ца хаза
überkochen (beim Kochen) тIехдан,die Milch ist übergekocht шура тIехъяхна
überladen тIех дотта
überlang adj тIех деха
überlaufen (Flüssigkeit) тIеxъэха
überlaut adj тIех чIогIа
überlegen sich etw~ ойла ян
Überlegung f ойла яр д
übermächtig adj нуьцкъала
übermorgen adv лама
übermüdet adj кIадделла долу
Übermüdung f кIаддалар д,хIоттар д
übernachten буьйса яккха
Übernachtung f буьйсаяккхар д

87
übernehmen (entgegennehmen) эца,схьаэца,(Amt) гIуллакхе хIотта,sich bei der Arbeit~
балха тIехь вала гIерта
überprüfen (kontrollieren) талла
überqueren дехьадала
überraschen (verblüffen) цецдаккха,инзардаккха
überreif adj ношделла
übersatt adj дуьзна(логгец)
Überschrift f корта б,цIе й
überschüssig adj совнаха
übersehen (überschauen) бIаьрг бетта,хьежа
übersenden дIадахьийта,дIатаса,тIехьажо
übersetzen (Sprache) гочдан,(Gewässer) дехьадаккха
Übersetzer m гочдархо в
Übersetzung f (Sprache) гочдар д
überspringen тIехъэккха
Überteuerung f мехаш хьалабахар д
übertreiben десто
Überweisung f MED тIехьажор д,ECO (ахча) дахьийтар д
überweisen ECO дахьийта,MED тIехьажо
überwintern Iа даккха
überzahlen сов дала
überzeugen тешо
überzeugend adj тешош долу
Überzeugung f тешар д,тешна хилар д
üblich adj (gewohnt) гуттар а хуьлу,(gebräuchlich) массара а тIеэцна
übrig adj дисна,~bleiben диса,~lassen дита
übrigens adv вуьшта
Ufer n берд б
üferlos adj (Weiten) йист йоцу
Uhr f сахьт д
Uhrzeit f хан й
Uhu m ZOOL бухIа й
um prep (örtlich) гонаха,(zeitlich) ~ 8 Uhr 8 даьлча,~ welche Zeit муьлхачу хенахь;
~ Hilfe bitten гIо деха,die Zeit ist ~ хан дIаялла,~ den Tisch(herum) стоьла гонаха, adv гергга
umändern юхадан,хийца
umarmen марадолла
umbenennen кхин цIе тилла
umblättern херца
umbringen ден,хIаллакдан
umbuchen (Konto) ахча кхечу чоьте даккха
umdenken ойла хийца
umdrehen дерзо,харца
umfahren тIекхета;го баккха
umfallen дожа,охьадожа
umfärben юхахьакха;кхин басар хьакха
Umfrage f хеттарш д
umgänglich adj тIекере
Umgangssprache f буьйцу мотт б
umgeben го бан
Umgebung f гонахе й
umgehen (Hindernis) чекхдала,(Antwort) жоьпаллех ида,къехка,(Gerüchte) лела(хабарш)
umgehend adj сиха,чехка долу
umgekehrt adj (verkehrt) юханехьара,(entgegengesetzt) дуьхьала,adv бIостанехьа, юханехьа
umhängen (Bild) юха(кхечхьа)олла,(Mantel) тIекхолла
umher adv гонаха
umherblicken гонаха хьeжа,дIасахьежа
umhergehen дIасалела
umherlaufen дIасаида
umherliegen маьI-маьIехь Iилла
umherwerfen дIасакхийса
umhören sich~ хетта
Umkehr f юхадар д,юхадерзар д
umkehren юхадан,юхадерза
umknicken (Papier) сатто,(Fuß) ког карчо
umkommen дала,хIаллакхила
Umkreis m (Umgebung) гонахе й
Umlauf m (Geld) лелар д,(Blut) гобахар(лелар) д
umranden го бан
umrühren кего,вовшахъэдан

88
umschauen sich ~ nach дIасахьежа
Umschlag m (Schutzhülle) мужулт й
umschlagen (Baum) хадо,(Ärmel,Hose) хьалакарчо,(Wetter,Stimmumg) хийцадала,
(Boot) харца
umschreiben (ändern) хийца,юхаяздан,(anders ausdrücken) кхечу дешнашца дийца
umschulen юхаIамо
Umschulung f юхаIамор д,говзалла хийцар д
umschütten (кхечухьа) дотта/дохка
umsehen sich~ юхахьeжа, дIасахьежа
umsetzen кхечухьа хао,sich ~ кхечухьа хаа,(Pflanzen) кхечухьа догIа
umsiedeln кхалхо
umsonst adv маьхза,ишттанехь,(vergeblich) эрна
umsteigen кхечу тIехаа,wo muss ich ~мичхьа деза сан кхечу тIехаа
Umtausch m хийцар д
umtauschen хийца
umwechseln хийца
Umweltschutz m Iаламлардар д
Umweltverschmutzung f Iаламбехдар д
umwerben (flirten) тIехьийза
umwölken кхола
umziehen sich~бедар хийца,кхин бедар юха,(Wohnung wechseln) кхалха,дIадаха
Umzug m (Wohnungswechsel) дIакхалхар д,дIадахар д
unabhängig adj лааме,дозуш доцу
Unabhängigkeit f лаамалла д,дозуш цахилар д
unabsichtlich adj ларамза,цахууш
unabwendbar adj хилаза ца долу
unachtsam adj тидамза,тергамза,(unvorsichtig) ларлуш доцу
unangenehm adj там боцу
unappetitlich adj чам боцу
Unart f вон амал й
unartig adj ладугIуш доцу,оьздангалла йоцу
unaufmerksam adj тидамза,тергамза
unaufrichtig adj даггара доцу
unausstehlich adj лалуш доцу,ца лалун
unbarmherzig adj къинхетам боцу
Unbarmherzigkeit f къизалла й,къинхетамбацар д
unbeabsichtigt adj ларамаза,ца хууш
unbeachtet adj газа,хьесапе эцаза
unbedacht adj ойлаянза
unbedingt adj биллам боцу,шеко йоцу
unbefristet adj хан йоцу
unbegabt adj похIмаза
unbegrenzt adj доза доцу
unbeholfen adj партал
unbekannt adj девзаш доцу
unbekleidet adj хIума юхаза,дерзана
unbekümmert adj гIайгIа йоцу
unbemittelt adj таро йоцу,хьал доцу
unbequem adj бIегIийла йоцу
unberechtigt adj бакъонца доцу
unberührt adj хьаданза
unbesiegbar adj эшалур доцу
unbesiegt adj эшийна доцу
unbestechlich adj хьанал;озабезам боцу
unbestraft adj таIзар данза
unbestreitbar adj къуьйсийла доцу
unbewaffnet adj герз доцу
unbewohnbar adj (чохь Iан) мегаш доцу
unbezwungen adj эшалур доцу
unbrauchbar adj мегаш доцу,ца мега
und konj а ~ so weiter иштта дIа кхин а
undankbar adj баркалла доцу
undeutlich adj къаьсташ доцу
undurchlässig adj чекх ца долуьйту
unecht adj харц,харц дина
unehrlich adj хьарам,даггара доцу
uneigennützig adj пайда ца лоьху(хьанал)
Uneinigkeit f (Zerwürfnis) бартбохар д,дов д
uneinig sein барт боха

89
unendlich adj йист(чакхе) йоцу
unentgeltlich adj маьхза,мах боцу
unentschlossen adj ирке
unentwegt adv (pausenlos) хадданза
unerfahren adj шардалаза(долу),доьлла доцу
unerfreulich adj там боцу
unerfüllbar adj далур доцу
unerkannt adj девзина доцу
unermüdlich adj кIадлуш воцу
unerschrocken adj кхоьруш доцу
unersättlich adj (ша саннарг) кхин доцу,(Verlust) юхадоьрзур доцу
unerwartet adj цIаьххьана,дагахь а доцу
unerwidert adj жоп доцу
unerwünscht adj лууш доцу
unerzogen adj оьздангалла йоцу/лела ца хуу
unfähig adj гIора доцу;доьналла доцу
Unfall m бохам б,некъан хьовзам б
unfolgsam adj ладугIуш доцу
unfreiwillig adj ца даьлла
unfreundlich adj тIекере доцу,кIеда-мерза доцу;(Wetter) кхоьлина
unfruchtbar adj (Lebewesen) бер ца хуьлу;(Boden) ялта ца хуьлу
Unfruchtbarkeit f берцахилар д;(Boden) ялтацахилар д
ungastlich adj хьешана дика воцу
ungebeten adj кхайкхаза
ungebildet adj дешна доцу
ungebraucht adj лелийна доцу/цIена
Ungeduld f сацатохар д
ungeduldig adj собар доцу
ungefähr adv герга
ungefährlich adj кхерам боцу,кхерамза
ungelernt adj Iамоза
ungenau adj нийса доцу
ungenießbar adj даа ца мега
ungepflegt adj боьха лела
ungerecht adj харц,нийса доцу
Ungerechtigkeit f харцо й
ungern adv цалууш
ungesalzen adj теза
ungeschrieben adj яздаза
ungesetzlich adj бакъо йоцу
ungesund adj могуш воцу
ungewiss adj билггал доцу,къастамза
ungewohnt adj доьлла доцу
ungezogen adj оьздангалла йоцу,гIиллакхе доцу
ungezwungen adj ийзалуш/къийлалуш воцу
Unglück n вон д,бала б,ирсцахилар д
unglücklich adj ирс доцу,декъаза,аьтто боцу
ungültig adj бакъ доцу
unheilbar adj гIоле йоцу,толур доцу
unhöflich adj гIиллакх доцу
Universität f унивеpситет й
Universum n дуьне д
Unkenntnis f цахаар д
unklar adj (unverständlich) кхеташ доцу ,(nebulös) дохк долу
unkompliziert adj хала доцу
Unkosten pl харж й
unlängst adv кесталха,дукха хан йоцуш
unlauter adj дог цIена доцу
unleserlich adj ца къаьста
unlustig adv дог ца догIуш,ца лууш
unmäßig adj барамаза
Unmensch n къиза стаг в
Unmenschlichkeit f адамцахилар д
unmöglich adj (хила) тарo/йиш йоцу
unmoralisch adj оьзда доцу,телхина
unnachsichtig adj собар доцу,къинхетам боцу
unnötig adj хьашт доцу, adv эрна
unnützerweise adv эрна
unnütz adj эрна

90
unpassend adj мегаш доцу
unrasiert adj (маж)яшаза
Unrecht n харцо й
unrecht adj харц,нийса доцу
unrechtmäßig adj бакъонехь доцу
unregelmäßig adj роже доцу
unreif adj (Person) кхиаза, (Obst) аьрга
unreinlich adj цIена ца лела
unrichtig adj харц,нийса доцу
Unruhe f (Störung) сагатдар д,(Besorgnis) сагатдеш хилар д
unruhig adj (besorgt) сингаттаме,(ruhelos) синтем боцу
uns pron тхуна
unsаuber adj боьха,цIена ца лела
Unsauberkeit f цIена цалелар д
unschädlich adj зене/зуламе доцу
unschlüssig adj ирке
unschön adj ирча
Unschuld f JUR бехкбацар д
unschuldig adj бехказа, бехк боцу
unschwer adj хала доцу
unsere(r,s) pron тхан
unsicher adj (Weg) кхераме,(zweifelhaft) тешам боцу
Unsicherheit f кхерам б,тешaм цахилар д
unsichtbar adj гуш доцу
Unsinn m кIадбоцург д
unsinnig adj маьIна доцу,кхетам боцу
Unsitte f вон амал й
untätig adj хIума а ца ден,мукъа
untauglich adj мегаш йоцу,ца мега
unten adv кIелахь,лахахь,nach ~ лаха, охьа,von ~ лахара,ganz ~ уггар лахахь(бухахь)
unter prep ~ dem Tisch стоьла кIелахь,~ den Tisch стоьла кIел,~ uns gesagt вайна юккъехь аьлчи,
Kinder ~ zehn Jahren итт шарел жима бераш
untere(r,s) adj лахара
unterbringen дIатардан
untereinander adv вовшашца, вовшашна юккхехь
Untergang m (Zusammenbruch) дохар д,(Sonne) чубузар д,(Schiff) хичудахар д
untergehen вовшахдала,доха,(im Wasser versinken) хичудаха,(Sonne) чубуза
Unterhalt m чулацам б
unterhalten sich~ (plaudern) къамел дан, sich ~ (vergnügen) сакъера,самукъдаккха
Unterhaltung f (Gespräch) къамел д,(Vergnügen) зовкх д,там б
unterkommen дIатардала,балха дIахIотта,болх нисбала
Unterredung f къамел д
unterrichten (lehren) хьеха,Iамо,(informieren) хаам бан
untersagen дехка,цамаго
unterscheiden къасто
Unterschenkel m ANAT ност й
Unterschied m башхалла й
unterschiedlich adj тайп-тайпана
unterschiedslos adj цхьатерра
unterschreiben куьг таIо
Unterschrift f куьгтаIор д
untersuchen MED хьажа, JUR талла
Untersuchung f JUR таллам б, MED хьажар д
Unterteil n лахе й
unterteilen декъа
Unterwäsche f чухулара бедарш й
unterwegs adv новкъахь,er ist schon~иза новкъахь ву
untreu adj тешам боцу,ямарта
Untreue f тешам цахилар д,ямарт хилар д
unvergesslich adj дицлур доцу
unverheiratet adj (Mann) зуда ялоза,(Frau) маре яхаза
unvermeidlich adj хилаза ца долу
unvermittelt adj цIаьххьана,дагахь доцуш
unvernünftig adj хьекъале доцу
unverständlich adj кхеташ доцу
unvorbereitet adj кечдина доцу
unvorsichtig adj ларлуш доцу
unversiegbar adj кхачалур доцу
unvorteilhaft adj пайда боцу,са йоцу

91
Unwahrheit f бакъдоцург д
unwahr adj бакъ доцу ,нийса доцу
unweit adv гена доцу,гергахьо
Unwetter n йочана й
unwichtig adj ладам боцу,мехала доцу
unwillig adj реза доцу
unwillkommen adj (Gast) ца оьшу,кхайкхаза веана
unwirsch adj тIекере доцу,(grob) кIоршаме
Unwissenheit f цахаар д
unwissend adj хууш воцу
Unwohlsein n сиркхо й
unzählig adj барамаза
unzeitgemäß adj шен хеннахь доцу
unzerbrechlich adj каглуш/эккхаш доцу
unzertrennlich adj вовшах къаьсташ доцу
Unzucht f эвхьазло й
unzufrieden adj реза доцу
Unzufriedenheit f резацахилар д
unzurechnungsfähig adj са ца кхуьу
unzuverlässig adj тешам боцу,(Quelle) шеко йолу,тешаме боцу(хаамаш)
uralt adj шира
Urin m хьаткъа д
Urkunde f тeшалла д,die Geburtsurkunde бердаран тешалла
urplötzlich adv цIеххьана
Ursache f бахьана д,бух б
ursächlich adj бахьане
Urteil n JUR кхел й
urteilen JUR кхел ян,дов хатта

vagabundieren даьлла лела


vage adj къастамза,биллгал доцу
vakant adj мукъа
Vampir m убар й
Vase f ваза й,кхаба й
Vater m да в
Vaterland n даймохк б
väterlich adj ден
vaterländisch adj даймехкан
Vaterschaft f долла д
Veilchen n BOT тобалкх д
veilchenblau adj шекъанан басахь
Vene f ANAT пха б
Venus f ASTR сахьулуседа б
Verabredung f (Abmachung) барт б,(Treffen) вовшахкхетар д
verabreden барт хила,барт бан
verabschieden новкъадаккха, sich ~ дIасакъаста,(Gesetz) тIелаца
verachten ца даша
Verachtung f цадашар д
Veranda f уче й
veränderlich adj хийцаме
Veränderlichkeit f хийцамалла д
verändern хийца
Veränderung f хийцам б
veranschlagen мах хадо,лара
verantworten жоп дала
Verantwortungslosigkeit f жоьпазалла д
verärgern оьгIаздахийта
verärgert adj оьгIазе
verausgaben sich finanziell ~ дайа,харж ян,sich körperlich~ гIелдала
Verb n GRAM хандош д
Verband m MED йоьхкург й,(Vereinigung) цхьаьнакхетар д
verbergen къайладаккха,дIалачкъо
verbessern тадан,нисдан
Verbesserung f тадар д
verbieten цамагo,дехка
verbilligen дайдан,мах лахбан
verbinden ТЕСН вовшахтаса;МЕD дехка

92
verbittert adj дера,оьгIазе
verbleiben диса
verbluten MED цIий дIаэха
verborgen (Geld) юхалург дала
verborgen adj къайлах,цагуш
Verbot n цамaгор д
verboten adj дихкина,цамагийна
Verbrauch m хьаште хьажор д
verbrauchen хьаште хьажо,дайа
Verbraucherpreis m ECO духку мах б
verbrechen зулам дан
Verbrechen n зулам д
Verbrecher m зуламхо в
verbrecherisch adj зуламе
verbreiten дIадаржо,дIасадаржо,(Krankheit) дIасаяржа,(Nachricht) дIасадаржа,(Geruch) хьожа ян
verbreitern шордан
verbrennen ягo,даго
Verbund m цхьаьнакхетар д
verbünden sich~ цхьаьнакхета
verbürgen sich~ юкъарахила
Verdacht m шеко й
verdächtig adj шеконан
verdächtigen шекхила
verdammen (verfluchen) къадеха,сардам болла
verdampfen Iаьнаре дерза
verdanken jdm etw~ цхьанна декхарийлахь хила
verdauen (кхача)ахьа,(юург дегIе) йола
Verdauung f кхача ахьар д,дегIах долар д
verdecken (zudecken) дIакъовла,(verbergen) къайладаккха
verderben йохо,талхо,(schlecht werden) талха
verdeutlichen кхето
verdienen (Geld) даккха
Verdienst n алапа д,хьакъ д
verdoppeln алсамдаккха(шозза)
verdorren дакъадала
verdrehen (verrenken) чуьряккха(меже)
verdrießen карзахдаккха
Verdruss m халахетар д
verdunkeln кхоло
verdünnen (Flüssigkeit) (хи)тоха
verdunsten Iаьнаре дерза
Verdunstung f Iаьнаре дерзар д
verdursten дала(хьогалла)
Verehrer m (Liebhaber) везар в,тIехьийзарг в
Verehrung f ларам б
verehren лара
Verein m цхьанакхетар д,юкъаралла й
vereinen sich~ цхьанакхета
Vereinsamung f цхьалла й
vereint adj вовшахтоьхна,цхьаьнатоьхна
Vereiterung f MED ноткъаяр д
verelenden къийдала
Verelendung f къийдалар д
verengen гатдан
vererbt adj верасаллин,дайх дисна
verfallen (Gebäude) йоха,(ungültig werden) бакъо/хан ян,MED дакъазадала
verfälschen тардеш дан
verfärben басадала
verfassen кхолла,хIотто
Verfasser m хIотторхо й
verfaulen дахкадала
verfault adj дахкаделла
verfeinden sich ~ дов дала,эгIа
verfeindet adj (zerstritten) ийгIина ,(befendet) мостагIалла долу
verfliegen (Duft) дIаяла,Nebel) дIадала,(Zeit) дIаяха
verfließen (Zeit) дIаяха
verfluchen къадеха,сардам болла
verflucht adj неIалт хилла
verfrüht adj хеназа

93
vergangen adj дIадахна,~es Jahr дIадахна шарахь,стохка
Vergangenheit f дIадахнарг д,GRAM (дIа)яхна хан й
vergeblich adj эрна
Vergehen n JUR бехк б,даьлларг д
vergehen (Zeit) дIаэха,(Schmerz) дIатен,лахдала
Vergeltung f бекхам б
vergelten декха
vergessen дицдан
vergesslich adj дицлун
Vergesslichkeit f дицдалар д,вицлуш хилар д
vergeuden (Geld,Zeit) дайа,яйа(Kräfte) байа
vergewaltigen ницкъ бан
vergießen Iано
vergiften дIовш тacа
verglasen ангали тоха
vergleichen дуста
Vergleich m дустар д
vergnügen sich~ сакъера,самукъа дала
vergnügt adj самукъане
Vergnügen n зовкх д,там б
vergriffen adj дIадоьхкина
vergrößern алсамдаха,доккха дан
Vergrößerung f доккхадар д,алсамдаккхар д
vergüten мах бала,(entschädigen) меттахIотто,такха
verhaften лаца
Verhafteter m лацар д
Verhaftung f лаьцнарг в
verhandeln дагадовла,JUR ладогIа
Verhandlung f дагадовлар д,JUR ладогIар д
verhängen (Fenster)(коре хIума)олла,JUR (Strafe) гIуда тоха
verhehlen къайладаккха,хьулдан
verheilen дерза,тoдала
verheimlichen къайладаккха,хьулдан
verheiraten sich~ (Mann) зуда яло,(Frau) маре яха
verheiratet adj (Mann) зуда ялийна,(Frau) марехь йолу
verheizen даго
verhelfen jdm zu etw~ гIо дан
verherrlichen хасто
Verherrlichung f хастам бар д
verhöhnen хьийзо
verhören JUR ледан
Verhör n JUR ледар д
verhungern дала(мацалла)
Verjährung f JUR ширалла й/хан дIаялар д
verkalkulieren sich ~ гIалатдала(хьесап деш)
Verkauf m дохкар д,йохкар д
Verkäufer m йохкархо в
verkaufen дохка,йохка
verkäuflich adj духкуш долу
Verkaufspreis m духку мах б
Verkehr m (Straßenverkehr) лелар(урамашкахула) д
Verkehrsregel f урамашкахула леларан бакъо й
Verkehrsunfall m некъан хьовзам б
Verkehrszeichen n некъан билгало й
verklagen JUR арз дан
verkleben тIелато
verkleinen жимдан,лахадаккха
Verkleinerung f жимдар д
verknacksen чуьраяккха(ког чуьрабаккха)
verknallen sich~ безамбаха (fam)
verkommen (Mensch) маьттазавала,талха
verkommen adj (Mensch) маьттазваьлла
verkosten чам баккха
verkrümmen сатто,гамдан
verkrüppelt adj MED чолакх дина,заьIап дина
verkrüppeln MED чолакх хила,заьIап хила
verkürzen дацдан,жимдан
Verkürzung f дацдар д
verladen тIедотта

94
verlangen схьадеха,тIедожо;(тIехIоьттина)деха
verlängern (zeitlich) дахдан
Verlängerung f дахдар д
verlangsamen лагIдан
verlassen дита,дIакхосса,дIадаха
verlassen adj дIатесна,цхьалха
Verlassenheit f цхьалла й
verlässlich adj тешаме
verlaufen sich ~ тила,(Wasser) лахдала,(ablaufen) дIадаха,(Frist) чекхяла
verlegen (Wohnsitz) кхалха,(Buch) арахеца,(Termin) тIаьхьататта
verlegen adj эхь хетта
Verlegenheit f (Befangenheit) эхь хетар д,(unangenehme Lage) хала хьал д
verlernen дицдала
Verletzung f чов й
Verletzter m дархо в, лазийнарг в
verletzen (verwunden) човъян
verleumden емалдан,эладита лело
Verleumder m эладитанча в
Verleumdung f эладита д
verlieben sich ~ дезадала,безамбаха
verliebt adj безам бахна
Verliebtheit f безамбахар д
verlieren дан,эша
Verlierer m эшнарг в
Verlust m дар д,эшар д
vermachen весет дан
Vermächtnis n весет д
vermehren совдаха, дебо
vermessen бара,дуста
vermieten (мехах чохь Iан) дала
Vermieter m цIийнда в
vermindern лахдан,жимдан
vermischen кегадан,эдан
Vermittler m юкъалеларг в
vermitteln юкъалела
vermögen таро хила,хьуьнаре хила
vermögend adj хьоле,хьал долу
Vermögen n (Können) хаар д,хIуьнар д,(Besitz) бахам б,хьал д
vermuten тардала,хета,мотта
vermutlich adj хета,моьтту,тарлун
Vermutung f моттар д,хетарг д
vernageln (хьостамашца) дIакъовла
vernarben MED (чов)ерза
vernehmen (hören) хаза,(verhören) JUR ледан
verneinen керстдан,eine Frage~ жоп дацаре дала
Verneinung f (Neinsagen) дацаран жоп д,(Ablehnung) керстдар д
vernichten хIаллакдан
Vernichtung f хIаллакдар д
Vernunft f кхетам б,хьекъал д
vernünftig adj кхетаме,хьекъалe
verordnen (Medikament,Diät) яздан
verpacken дIахьарчо
verpassen тIаьхьадиса,цакхиа
verpflanzen AGR кхечухьа дIадогIа
verpflichten декхарийлахь дан,тIедилла
verpflichtend adj декхарийлахь долу
Verpflichtung f тIелацам б
Verrat m тешнабехк б,ямартло й
Verräter m ямартхо в
verraten ямартхила
verräterisch adj ямарта
Verrenkung f MED меже чуьраялар д
verriegeln дIакъовла
verringern жимдан,лахдан
verinnen (Wasser) дIаэха,(Zeit) дIаяха
verrosten мекхадола
verrostet adj мекхадоьлла
verrückt adj хьерадаьлла,тилла
verrückt sein хьерадала

95
versalzen дурдан
Versammlung f гулам б
versammeln гулдан
verschämt adj эхье,эхь хета
verschlafen дижна диса
verschlafen adj наб йина,наб кхетта
verschlagen adj хIиллане
Verschlagenheit f хIилла д
verschenken дала,ишттанехь дала
verschicken дIатаса,jdn zur Kur ~цхьаъ дарба дан дIахьажо
verschieden adj тайп-тайпана
Verschiedenheit f башхалла й
verschleißen (лелийна)тишдала
verschlucken (etw~) къурд бан,sich~ сих даха
verschmutzen бехдан
verschollen adj тIепаза дайна
verschreiben тIеяздан
verschulden sich~ ECO декхар хьарча
Verschuldung f ECO декхаршла дахар д
verschwenden дайа(эрна)
verschwenderisch adj кхоамаза
Verschwendung f кхоамазалла й
verschwinden къайладала
Versehen n цакхетам б;гIалат д
versenden (schicken) дIатаса
versetzen (Beamter) ~ nach кхечу балха дехьаваккха;(Schüler) лакхарчу классе дехьаваккха
versiechern (beteuern) тешо,чIагIо ян
versinken хичудаха
versöhnen sich~ mit тан,(Gegner) машар бан,маслаIат дан
Versöhnung f машар бар д,маслаIат дар д
versorgen кхачоян;кхаба
verspäten sich~ тIаьхьадиса
Verspätung f (хьедалар) тIаьхьадисар д
Versprechung f ваIда д,дошдалар д
Verstand m хьекъал д,кхетам б
verständig adj кхетам болу
Verständlichkeit f кхеташ хилар д
Verständnis n кхетар д
verständnislos adj кхетам боцу
verständnisvoll adj кхетам болу
verstauben чан йилла
verstecken дIалачкъо
verstehen кхета
verstohlen adv къайлаха
verstopft adj (Abfluss) дукъаделла
Verstopfung f MED чоьюкъялар д
Verstümmelung f чолакхалла й
verstümmeln чолакхдан
versuchen гIорта,дан хьажа,(kosten) чам баккха
verteilen дIасадекъа
vertiefen кIоргдан
Vertrag m чIагIам б
vertragsmäßig adj чIагIамца догIу
vertragswirdig adj чIагIамца цхьаьна ца догIу
vertragen etw ~ лан, sich ~ тардала
Vertragsabschluss m ECO чIагIам бар д
Vertragsbruch m JUR чIагIам бохор д
Vertrauen n тешам б
vertrauen теша,тешаш хила
Vertreter m векал в
vertrocknen дакъадала
verübeln халахета
verüben зулам дан
verurteilen JUR хантоха
Verwaltung f урхалла д
verwalten урхалла дан
Verwalter m урхалладийриг в
verwandt adj гергара
Verwandte(r) f/m гергарниг й/в

96
Verwandtschaft f гергарло д,(Ähnlichkeit) тералла д
verwaisen байлахьдиса,бо хила
verwelken маргIалдола
verwerten (benutzen) пайда эца
verwetten эша(хьашлагIа ца яккха)
verwirklichen кхочушдан
verwitwet adj жераваьлла
Verwunderung f тамаш бар д,цецдалар д
Verwundung f човъяр д
verwundet adj лазийна,човхилла
Verzeihung f бехкцабиллар д
verzeihen бехк ца билла
verzagen сабIарздала, гIайгIа ян
verzaubern (fig) безамбахийта
Verzehr m яар д
verzehren (essen) яа
verzieren кечдан,хаздан
verzückt adj доккхаден
verzweifeln сабIарздала
verzweifelt adj сабIaрзделла
Verzweiflung f сабIарздалар д
Vetter m шича в
Vieh n ZOOL даьхни д
Viehstall m божал д
Viehzucht f даьхнийлелор д
viel adv дукха
vielfach adv дукхазза
vielmals adv дукхазза,масийтазза
vielleicht adv хила тарло,(ungefähr) герга
vier диъ,unter ~ Augen бIаьрга тIе бIаьрг а хIоттийна
vierte(r,s) adj доьалгIа
Viertel n доьалгIа дакъа д
vierzehn дейтта
vierzig шовзткъа
violett adj шекъанан басахь
Vogel m ZOOL хьоза д
Vogelbeere f BOT датта д
Vokabular n дешнаш д
Volk n халкъ д
volks adj халкъан
volksfeindlich adj халкъана дуьхьалара
Volkstanz m халкъан хелхар д
voll adj дуьззина
vollenden чекхдаккха
vollgießen дуьззина дотта
volljährig adj гIеметтахIоьттина ,кхиъна даьлла
Volljährigkeit f гIеметтахIоттар д,кхиъна далар д
vollkommen adj (perfekt) кхачаме,(völlig) дуьззина
Vollmond m бутт бузар д
vollziehen кхочушдан
von prep ~ mir соьгара,vom Norden къилбаседера,~ Wien nach..Венера..,er ist ein Freund ~ mir иза сан доттагI ву,
~ gestern селханлера,~ heute an тахана дуьйна,~ Zeit zu Zeit хан хене мел ели
vor prep хьалха;~ dem Auto машенна хьалха,~ einer Stunde цхьа сахьт хьалха,~ dem Krieg тIом балале,
~ Kälte zittern шелвелла вего,~ dem Essen хIума яале
vorab adv юхьанца,цкъа дуьххьара
Vorahnung f догкхиар д
vorangehen хьалха даха
voraus adv (örtlich) хьалха,(zeitlich) хьалxхе
vorbedacht adj леррина,хуушехь
vorbei adv (örtlich) юххехула,уллехула,(zeitlich),~ gehen уллехула тIехдала
vorbereiten кечоян
vorbestraft adj JUR лаьцна хилла
Vorbild n кеп й,масал д
voreilig adj сихонца дина,ойланза
voreinander adv вовшашна хьалха
vorfallen хила
Vorfall m хилам б
vorfristig adj хенал хьалха
vorgeben билгалдаккха,къасто;(fig) харц тешалла дан

97
Vorgebirge n ламанан кIажа б
Vorgefühl n догкхиар д,синхаам б
vorgehen (vorausgehen) хьалхадала,(Uhr) сихлела
vorgestern adv стомара
vorhaben дага лаца,лера,ойла хила
Vorhaben n дагалацам б,дагахь хилар д,ойла й
vorhalten тIехтоха
vorhanden adj долуш долу
vorher adv хьалха,тохара
Vorherbestimmung f кхоллам б
vorhin adv хIинца, кесталха,дукха хан цоцуш
vorig adj тохалера,хьалхалера
Vorjahr n дIадахана шо д
vorjährig adj стохкалера
vorkommen (scheinen) хета,(geschehen) нисдала,хила
vorladen JUR кхайкха
vorlesen (etw jdm ~) чIогIа еша
Vormittag m делкъел хьалхе й
vormittags adv делккъалц
Vormund m верас в
Vormundschaft f верасалла д
Vorname m цIе й
Vorrat m тIаьхьалонаш й
vorsätzlich adj хуушехь
vorschlagen хьахо,эхьа
vorsehen sich ~ лардала,ларлуш хила
Vorsicht f лардалар д;Vorsicht! ларло!
vorsichtig adj ларлуш,ларлушверг
vorstellen sich~ ша вовзийта,(fig) sich etw ~ дагалаца,сурт хIотто
Vorstrafe f лаьцна хилар д
Vorteil m пайда б,са й
vorteilhaft adj пайде,сане
vorüber adv (örtlich) юххехула ,(zeitlich)~sein тIехдала
vorübergehen (örtlich) юххехула тIехдала,(zeitlich) тIехдала
Vorurteil n бIатилар д
Vorverkauf m хьалхxе дохкар д
vorwärmen дохдан
vorwärts adv хьалха
vorwerfen (jdm etw ~) тIехтоха
Vorwurf m тIехтохам б,Iоттар й
vorzeigen гайта,дIагайта
vorzeitig adj хеназа, adv хенал хьалха
Vorzimmer n учи й

Waage f терза д
wagerecht adj ана
Wagerechte f анасиз д
Wabe f улх й
Wabenhonig m улхан моз д
wach adj (nicht schlafend) сема
Wache f ха д, гIарол д
wachen сема хила, (be~) гIарол дан,хадан
wachhabend adj ха ден
Wachholder m BOT жIолам й
Wachs n балоз б
wachsam adj сема
Wachsamkeit f семо й
wachsen кхиа,хьала кхиа
Wachstum n локхалла й
Wächter m хехо в
Wachtel f ZOOL лекъ д
wackeln тахка
Wade f ANAT пхьид(коган)
Wadenbein n ANAT чIуност й
Waffe f герз д
Waffenruhe f машар б
Waffenschein m герз лело бакъо й

98
Waffenstillstand m машар б
Wagemut m майралла й
wagemutig adj майра
wagen дахьа,хIотта
Wagen m машен й
Wahl f POL харжамаш б
wählen хержа, кхажтаса
Wähler m харжархо в
Wahlrecht n харжаман бакъо й
Wahn m моттадалар д,Iехадалар д
Wahnsinn m хьерадалар д
wahnsinnig adj хьерадаьлла
wahr adj бакъдерг
wahren (schützen) лардан,гIарол дан,(bewahren) Iалашдан
während prеp цхьа хIума дечу хенахь,~des Tages дийнахь сарралц
wahrhaftig adj бакъ луьйн/бакъдерг дуьйцу
Wahrhaftigkeit f бакъхилар д
Wahrheit f бакъдерг д
Wahrheitsliebe f бакъдерг дезар д,бакъ хилар д
wahrheitsliebend adj букъдерг деза
wahrnehmen кхета,хаадала,(nutzen) пайда эца
Wahrsagung f палтасар д
wahrsagen пал таса
wahrscheinlich adj хила тарлун, adv схьахетарехь
Wahrscheinlichkeit f хилатарлург д
Waise f бо д
Waisenkind n бо д
Wald m BOT хьун й
Waldanpflanzung f хьун йогIар д
Waldarbeiter m хьунхьакархо в
waldig adj хьун йолу
Waldweg m тача й
Walnuss f BOT бIар д
wälzen карчо, sich ~ керча
Wand f пен б
Wandel m хийцам б
wandeln (ändern) хийца,sich ~ хийцадала,(gehen) лела
Wanderer m некъахо в
wandern гIаш лела,кхeрста
Wange f ANAT бесне й
Wankelmut m ирко й,цхьахIоттар д
wankelmütig adj ирке
wanken тахка
wann adv маца,seit wann? маца дуьйна?,bis wann? маццалц,мел хан яллалц
Wanne f ванна й
Wanze f ZOOL къийзорг й
Wappen n хIост й
Ware f хIума(наш) й
warm adj йовха, довха,etw ~halten довха латто,~machen дохдан
warmblütig adj довха цIий долу
Wärme f йовхо й
wärmen дохдан
warmherzig adj догдика
warnen дIахьедан, лардан
warten ~auf собардан, хьежа
Wartezeit f хьежаран хан й
Wartezimmer n тIеоьцу чоь й
warum adv хIунда
Warze f MED чинт й
was pron хIун, was ist los? хIун хилла?
Waschbecken n юьхь-куьгдуьлург й
waschecht adj (Stoff,Farbe) баса ца долу
Wäsche f бедарш й
Wäscherei f бедаршюьттийла й
waschen йила,дила,(Wäsche ~) йитта
Waschmaschine f хIуманаш юьтту машен й
Waschmittel n хIуманаш юьтту гIирс б
Waschseife f бедарш юьтту саба д
Wasser n хи д

99
Wasserabfluss m апари й,хи охьадоьдийла й
wasserarm adj хи къен
Wasserbecken n хи латтийла й
Wasserbehandlung f MED хин дарба лелор д
wasserdicht adj хи чекх ца долу
Wasserdruck m хин таIам б
wasserdurchlässig adj хи чекх долу
Wassereimer m чийлак д
Wasserfall m чухчари й
wasserfest adj хина чIогIа
wasserfrei adj хи доцу
wasserführend adj хи долу
Wasserlauf m хи дIагIойла й
Wassermangel m хин къоьлла й(ца тоар)
Wassermelone f BOT хорбаз й
Wassermühle f хин хьера й
Wasserpflanze pl BOT хин бецаш й
Wasserscheide f хидоькъе й
Wassersucht f MED хи хIоттар д
wässerig adj коча
Wassertiefe f хин кIоргалла й
wasserundurchlässig adj хи чекх ца долу
waten (хих) дехьадала
Watte f бамба б
weben тега
Wechsel m хийцар д,хийцам б
Wechselgeld n юхадогIург д
wechseln хийца
wecken самадаккха
wedeln лесто,mit dem Schwanz ~ цIога лесто
weg adj ~ von hier ягIийта кхузара!
Weg m некъ б
wegbleiben ца хила,ца дан
wegbringen дIадахьа
Wegebau m некъаш дахкар д
wegen prep бахьана (долуш),дуьхьа,wegen des Regens догIа бахьана долуш
Wegerich m BOT динберг й
Wegeunfall m нeкъан хьовзам б
Wegfall m (юкъара)дIадаккхар д
wegfallen охьадожа,(ungültig werden) юкъара дIадала
weggeben дIадала
weggehen дIадаха
weggießen дIадотта
wegholen дIадига
weglaufen дIадада
wegnehmen схьаяккха
Wegrand m некъан йист д
wegräumen цIандан
wegschicken дIадахьийта
wegschieben дIататта
wegsehen дIадерза
wegstehlen sich~ ца гуш дIадаха
wegstoßen дIататта
Wegweiser m некъгойтург й
wegwerfen дIакхосса
weh adj цомгуш(долу),mir tut der Kopf ~ сан корта лозу
Wehe f (Schnee) лайн оьла й,(Sand) гIамаран оьла й
Wehklage f далхор д
wehklagen далхо,латкъа
Wehmut f гIайгIа й
wehmütig adj гIайгIане,сингаттаме
Wehrdienst m тIеман гIуллакх д
wehren sich~ лардала,дуьхьало ян
wehrfähig adj эскаран гIуллакхе мегаш волу
wehrlos adj даккха гIо доцу
wehrpflichtig adj эскаран декхарийлара
Weib f зуда й
weiblich adj зударийн
weich adj кIеда

100
Weiche f ANAT ха д,чож й
Weiche f TECH цамза б
Weichheit f кIодалла й
weichen некъбита,юхадала
weichen кIаддан,дашо
weichherzig adj догкIеда
Weide f дежийла й
Weide f BOT дак д
weiden дажa
Weidmann m таллархо в
Weidwerk n таллар д
Weiher m Iам б
weil konj хIунда аьлчи
Wein m чагIар д
Weingarten m кемсийн беш й
Weinrebe f кемсийн кан б
weinen делха
weise adj хьекъале
weisen гайта
Weisheit f хьекъалалла д
weiß adj кIайн
Weißbrot n кIайн бепиг д
Weißdorn m BOT элхьаьмч б
weißhaarig adj къоьжа(месаш йолу)
weit adj гена, шуьйра
Weite f шоралла й,геналла й
weiten шордан
weiter adj (fortdauernd) дехха,(zusätzlich) кхин дIа долу ,adv кхин дIа
weiterarbeiten кхидIа болх бан
Weiterbildung f говзалла айар д
weitergeben ~ an цхьанга цхьа хIума дIаяла
weitergehen кхидIа даха,(dauern) дахдала
weither adv von~ геннара
weitherzig adj комаьрша
weithin adv го баьккхина,массанхьа
weitsichtig adj генара гун
Weitsichtigkeit f генара гар д
weitermachen (гIуллакх,болх) дIадахьа
Weizen m BOT кIа д
Weizenmehl n дама д
welche(r,s) pron муьлха
welk adj маргIалдоьлла,мела,бодделла
welken (Pflanzen) маргIалдала
Welle f тулгIе й
wellenförmig adj тулгIенех тера
Welpe m ZOOL кIеза д
Wels m ZOOL яй б
Welt f дуьне д
weltbekannt adj доллучу дуьненна гIарадаьлла
Weltkrieg m дуьненан тIом б
weltweit adj дуьненан
wem pron хьанна/стенна
wen pron хьенан,Wen frage ich? хьаьнга хоьтту аса?
Wende f дерзор д,(fig) хийцам б
wenden дIа(хьовзо)дерзо,sich ~ дерза, sich an jdn ~ цхьанга вистхила
wenig adj кIеззиг(дерг),жимма,кIеззиг
wenn konj маца,нагахь
wer pron мила
werden хила, ich werde Arzt cо лор хир ву
werfen кхосса
Werk n завод й, фабрика й
Werkstatt f пхьалгIа й
Werktag m белхан де д
werktags adv белхан деношкахь
Werktätiger m къинхьегамхо в
Wermut m BOT юша й
Wert m мах б
Wertbrief m мехала кехат д
werten мах хадо/хIотто

101
wertlos adj мах боцу,(unnötig) хьашт доцу,пайденна доцу,ца оьшу
wertvoll adj деза,мехала
wesenlos adj мехала доцу,(leer) даьсса
wesentlich adj мехала долу
weshalb adv хIунда
Wespe f ZOOL зIуга й
wessen хьенан
Westen m GEO малхбузе й
westlich adj малхбузера
westwärts adj малхбузехьа
Wette f хьашлагIа й
wetten хьашлагIа йилла
Wetter n хенан хIоттам б
Wetterbericht m хенан-хIоттаман хаам б
wettmachen (Fehler) гIалат нисдан,(Verlust) меттахIотто
Wichtigkeit f ладам б
wichtig adj ладам болу,мехала
wickeln дIахьарчо
wider prep дуьхьал,~ Willen лаамна дуьхьал
widerlegen харцдан
Widerlegung f харцдар д(цахиларх тешор)
widerlich adj дегаза,боьха
widerrechtlich adj бакъонца доцу
Widerrede f духьало й
Widersinn m маьIна доцург д
widersinnig adj маьIна доцу,лартIахь доцу
Widerspruch m (Gegensatz) цхьаьнацадар д,(Widerrede) дуьхьало й
widersprüchlich adj цхьаьна ца догIу
Widerstand m дуьхьало яр д
widerstandsfähig adj доьналла долу
Widerstandsfähigkeit f доьналла д
widerstandslos adj дуьхьало йоцуш
Widerwille m дог далар д,цабезам б
widerwillig adj дегаза,боьха хета,(mit Abneigung) боьха/дегаза хеташ,
(mit Unlust) дог ца догIуш,ца лууш
wie adv муха, konj санна,~ bitte? бехк ма биллалахь,муха элира ахь?
Wiedehopf m ZOOL хIуттут й
wieder adv юха а, духа a, immer ~ юх-юха, nie ~ кхин цкъа а
Wiederaufbau m юхаметтахIоттор д
wiederaufbauen юхаметтахIотто
wiedereinstellen балха/бакъонашкахь юхахIотто
Widereinstellung f юхадIахIоттор б
wiedererkennen довза,хаа
wiederherstellen юхаметтахIотто
Wiederholung f карладаккхар д, юхаалар д
wiederholen карладаккха,юха ала
wiederholt adj юх-юха долу, adv масийттазза
wiederum adv юха а,кхин цкъа а
Wiederverkauf m юхадохкар д
wiederverkaufen юхадохка
Wiederwahl f юхахаржар д
wieder wählen юхахаржа
Wiege f ага д
wiegen тахко
wiegen оза
wiehern тарса
Wiese f BOT бай б
wieso adv хIунда
wieviel adv маса, мел,~ Uhr ist es? масалгIа сахь ду?
wievielmal adv мосазза
wild adj акха
Wild n экха д
wildwachsend adj акха долу/кхуьу
Wille m лаам б
willenlos adv доьналла доцу
wimmeln сийсо
Wimper f цIоцIкъам д
Wind m мох б
Windhose f йилбазмох б

102
winden хьийза
windstill adj мох боцу
Windstille f мох цахилар д
Winkel m са б,маьIиг й
winkelförmig adj са болу
winken (Zeichen geben)(куьйгаца,бIаьргаца) хаам бан,(mit der Hand) ласто
winseln (Hund) угIа,цIийза
Winter m Iа д
winterhart adj Iа ловш долу
winterlich adj Iаьнан
Winterschuhe f Iаьнан мачаш й
Wipfel m бохь б
Wippe f бираьнчик б,гаьнгали й
wippen техка,леста
Wirbel m (Luft~) йилбазмох б,(Strudel) айма й,ANAT букъдаьIахк й
Wirbelsäule f ANAT букъсурт д
wirken (tätig sein) болх бан,(wirksam sein) гIуллакх дан(гIо дан),(Eindruck erwecken) битам бан,
die Arznei wirkte молхано гIуллакх дина,das wirkt gut gegen Kopfschmerzen хIокхо корталазар
дика дIадоккху
wirklich adj бакъдoлу, adv бакъду
Wirklichkeit f бакъдерг д,долуш дерг д
wirksam adj (effektiv) Iаткъаме,(gültig) лелаш долу,~ werden бакъо хила,öffentlich ~ sein
юкъараллин болх лело(бан)
Wirrkopf m кхетам боцу стаг в
Wirt m (бахам)да в,долахо в
Wirtschaft f ECO бахам б
wirtschaftlich adj бахаман,(sparsam) кхоаме,гIатакхе
wissbegierig adj хаа луу
wissen хаа
Wissen n хаар д,кхетам б
wissentlich adj хуушехь
Wissenschaft f Iилма д
wissenschaftlich adj Iилманан
Wissenschaftler m Iилманча в
Wisent n ZOOL була й
Witwe f жеро й,йисна зуда й
Witz m (Scherz) забар й,(Geschichte) забаре дийцар д,(Klugheit) ира хьекъал хилар д
witzig adj забаре,беламе
wo adv мичахь, wo bist du? мичахь ву хьо?
woanders adv кхечу меттехь
Woche f кIира д,in einer ~ кIира даьлча,nächste ~ тIедогIа кIира,diese ~ кху кIиранчохь
Wochenende n мукъа денош д
wochenlang adv кIирнашкахь
wochentags adv белхан деношкахь
Wochentag m белхан де д
wöchentlich adj хIор кIиранан
wodurch adv стенна тIехула, хIун бахьана долуш
wofür adv стенна,хIунда,стенна метта
Woge f тулгIе й
wogegen adv стенна дуьхьал
woher pron мичара,стенгара, woher kommen Sie? мичара ву (веана) хьо?
wohin pron мича,стенга, wohin gehen Sie? мича воьдуш ву хьо?
Wohl n хайр д
wohlauf adv er ist wohlauf иза могуш ву
wohlbedacht adj дика/леррина ойлайина
wohlhabend adj хьоле,хьал долу
wohlig adj безаме,тамболу
wohlmeinend adj диканиг луу
Wohlstand m беркат д,токхо й,дехаш хилар д
wohnen даха
Wohnfläche f хIусам-майда й
wohnhaft adj деха
Wohnheim n юкъара хIусам й,цхьанадехийла й
Wohnort m веха меттиг й
Wohnung f хIусам й
Wohnungsmiete f хIусам(лацаран) мах б
Wohnungssuche f хIусамлахар д
Wolf m ZOOL борз й
wölfisch adj берзан

103
Wolke f марха й
wolkenlos adj екхна,мархаш йоцу
wolkig adj кхоьлана,мархаш йолу
Wolle f тIаргIа б
wollen adj тIергIа
wollen лаа
wollenförmig adj тулгIенах тера
womit pron стенца
wonach pron стенах,стенца доьзна
woran adv стен тIехь,стенна, pron стенах
Wonne f зовкх д, гIаддахар д
Wort n дош д
Wortbruch m (делла )дошдохор д
Wörterbuch n дошам д
wortgetreu adj ма-дарра
wortkarg adj хабарна тIера доцу
wortlos adj дист ца хуьлу
worüber pron стенах,стенна тIехула
worum pron стенах
wovon pron стенах,хьанах
wovor adv стенна хьалха
wozu adv стенна,pron хьунда,стенна
wucherisch adj йолан
Wuchs m локхалла й
Wucht f (Kraft) ницкъ б,(Schwere) йозалла й
Wunde f чов й
wund adj (verwundet) чов хилла
Wunder n Iаламат д,тамаш б
wundern sich ~über инзардала, цецдала
wunderbar adj инзаре,тамашена
wunderhübsch adj чIогIа хаза
wunderschön adj чIогIа хаза/тамашена
Wunsch m лаам б
wünschen лаа
wünschenswert adj лууш долу
Wunschform m GRAM лааман саттам б
wunschlos adj лууш доцу/ца оьшу
Würde f сий д,(Titel) цIе й
Wurm m ZOOL нIаьна б
wurmstichig adj нIаьний долу
Wurst f йоьхь д
Würze f чамбийриг й
Wurzel f орам б
wurzellos adj орам боцу
würzen чам бан
wüst adj гIум-аренан,яьсса
Wust m сал й,оьла й
Wüste f яьсса аре й,гIум-аре й
Wut f оьгIазалла й, дералла й
wütend adj дера

zaghaft adj стешха,ирке


Zaghaftigkeit f стешхалла й,ирко й
zäh adj (Fleisch) декъа,(Flüssigkeit) дуькъа,(ausdauernd) доьналла долу
zähflüssig adj дуькъа
Zahl f терахь д
zahlen мах бала
zählen дагардан,лaра
zählenmäßig adj дукхаллин,терахьийн
Zähler m MATH доькъург д
zahlos adj барам боцуш,дукха
zahlreich adj дукха
zahlungsfähig adj такха таро йолу
zahlungsunfähig adj такха таро йоцу
Zahlwort n GRAM терахьдош д
zahm adj (Tier) караIамийна,(Mensch) эсала
zähmen (Tier) караIамо

104
Zahn m ANAT церг й
Zahnarzt m цергийн лор в
zahnärztlich adj цергийнлоьраллин
Zahnbehandlung f цергашна дарбалелор д
Zahnersatz m кхема б
Zahnfleisch n доьла д
zahnlos adj цергаш йоцу
Zahnprotese f кхема б
Zahnschmerzen pl MED цергашлазар д
Zahnstocher m цергашцIанйийриг й
Zahnung f MED цеpгашйовлар д
Zahnwechsel m цергаш хийцаялар д
Zahnwurzel f церган орам б
Zange f морзах б
Zank m дов д
zanken дов дала,эгІа
Zapfen m (Fass) тIус б ,BOT бIар д
zapfen (Wein,Bier) дотта,(Fass) даста
zart adj хьасане,ховха,(taktvoll) гIиллакхе
Zartgefühl n оьздалла й,кIеда-мерзалла й
zärtlich adj кIеда-мерза,ховха
Zärtlichkeit f ховхалла й
Zauber m бозбуунчалла й;холмачалла й
Zauberer m (gut) бозбуунча в,(böse) холмачхо в
zaubern холмачалла лело
zudern ойла херца,ца хIотта
Zaun m керт й
Zecke f ZOOL веччалг й
Zehe f ANAT кога пIелг б
zehn итт
zehnjährig adj итт шо долу/кхаьчна
zehnmal adv уьттаза
zehntätig adj итт дийнан
zehnte(r,s) adj уьтталгIа
Zeichen n билгало й
Zeichnen n суртдиллар д
Zeichner m суртдиллархо в
zeichnen сурт дилла
Zeichnung f сурт д
zeigen гайта
Zeigefinger m ANAT хьажопIелг б
Zeiger m (Uhr) цамза б,(Anzeiger) гойтург й
Zeile f могIа б
Zeisig m ZOOL хIуьрцIалдиг д
Zeit f хан й, зама й
Zeitarbeit f ханна болх б
zeitgemäß adj вайн хенан/заманан
Zeitgenosse m заманхо в
zeitgenössisch adj вайн хенан
zeitig adj шен-хеннара, adv хьалххе
zeitlich adj ханна, adv шен-хенахь
zeitlos adj гуттарарлера,даимлера
Zeitraum m мур б
Zeitrechnung f шераш ларар д
Zeitschrift f тептар д
Zeitung f газета д
Zeitverlust m хан яр д
Zeitvertreib m хан яккхар д
zeitweilig adj ханна
zeitweise adv хан хене мел ели
Zeitwort n GRAM хандош д
Zelt n четар д,бун й
zelten четар чохь Iан
Zement m цемент й
Zentimeter m сантиметр й
zentral adj юккъера
Zentrum n юкъ й
zerbersten лелха,этIа
zerbrechen кагдан,дохо

105
Zerfall m дохaр д
zerfallen доха,декъадала
zerfetzen датIо,этIо
zergehen даша
zerkleinern ата
zerknitten хьен
zerkochen кхехко
zerkocht adj кхихкина
zerkrümeln ата
zermürben хIотто,гIора дайа
zerreißen датIо,этІo
zerren текхо,ийзо
zerrinnen (Geld) дIадаха,(Traum) дIасаяржа,(Schnee) даша
zersägen хeдо
zerschlagen (Glas) дохо,кагдан,(vernichten) хIаллакдан
zerschneiden хадо,цаста
zerstören дохо,(verwüsten) хIаллакдан
zerteilen декъа,хадо
zertrampeln хьеша
Zettel m кехат д
Zeuge m теш в
zeugen тeшалла дан,JUR кийтарло ян
Zeugenaussage f JUR кийтарло й
Zeugnis n (Bescheinigung,Schul~) тeшалла д
Ziege f ZOOL газа й
ziehen текхо,ийзо,озо,(Zahn) дIаяккха,(Grenze) къасто
Ziel n Iалашо й
zielbebewusst adj Iалашоне
ziellos adj Iалашо йоцу
zielstrebig adj Iалашоне
ziemlich adv дикка,хаъал, ziemlich gut хаъал дика
Ziffer f терахь д
Zigarette f цигаьрка й
Zigarettenpackung f цигаьркийн ботт б
Zimmer n хIусам й,чоь й
zimmern пхьоладан
Zinn n CHEM гIели д
zittern эго,дего
Zittern n дегадар д,эгор д
zittrig adj дегош долу
Zoologie f дийнатех лаьцна Iилма д
Zopf m кIажар й,чIаба й
Zorn m оьгIазалла й
zu prep (wohin) zum Bahnhof вокзале,zur Schule школе,zu Fuß гIаш;(wann) zur Zeit (карарчу хенахь)хIинца,
zur Post bringen почте дIадахьа,die Tür ist zu неI къевлина ю,adv zu teuer тIех еза, zu wenig кIеззиг,
er ist zu Hause и/иза цIахь ву
zubereiten (юург) кечъян
zubinden дехка
Zucht f (Tier) дебор д,(Pflanze) кхиор д
züchten BIO дебо,кхио
Zucker m шекар д
Zuckerkrankheit f MED диабет й
Zuckermelone f BOT паста й
zuckern марздан
zuckersüß adj шекар(моз) санна мерза
Zuckung f MED зийзар д,пхенаш озор д
Zudecke f месийн юргIа д
zudecken тIетаса
zudem adv цул сов,цу тIе,и доцург
zudrehen тIехьовзо
zueinander adv вовшашка
zuerst adv хьалха,дyьххьара,цкъа дуьххьара
Zufahrt f тIедогIийла й,(Weg,Straße) тIебогIу некъ
Zufall m хилам б,нисдалар д
zufällig adj ца хууш нисделла
Zufälligkeit f нисдалар д
Zufriedenheit f кхачам б,тоам б
zufrieden adj реза долу
zufriedengeben sich~ Іаба

106
zufrieren гIоро
zufügen (Schaden) зен дан,(Wunde) лазо
Zug m цIерпошт й
zugeben тIелаца,къерахила
zugegen ~ sein bei (дакъалаца) цхьанахь хила
zügig adj чехка,сиха
zugleich adv цхьана хеннахь,цхьатерра
Zugluft f чуччамох б
zuhalten дIачIагIа,дIакъовла,чIаьгIна латто
zuknöpfen дIайолла (нуьйда)
zukorken дIакъовла
Zukunft f хиндерг д
zukünftig adj хин долу,тIедогIу,adv тIейогIучу ханна
zulassen (geschlossen lassen) чIаьгIна йита,(gestatten) маго,(zur Prüfung) тIевита
zuletzt adv тIаьххьара
zuliebe adv дyьхьа, dir zuliebe хьан дyьхьа
zumachen дIакъовла,дIачIагIа
zumeist adv дукха хьолахь
zumindest adv мел лахара
Zuname m фамили й
Zündholz n сирник й
Zuneigung f марзо й
zunehmen лакхадала,дукха хила,(an Gewicht) дарста
Zunge f АNAT мотт б
zunichte adv ~ machen дохо,хIаллакдан
zunicken корта лесто
zurechtkommen шен хеннахь дан
zurechtmachen кечдан,къепе дало
zurechtweisen бехк баккха,(fig) цхьаъ шен метте хIотто
zürnen оьгIазъэха
zurück adv юха,духа,юханехьа
zurückbezahlen декхар юхадала
zurückbringen юхадан
zurückerstatten декхар юхадала,меттахIотто
zurückfahren юхадан
zurückgeben юхадала
zurückgeblieben adj тIаьхьадисна,(beschränkt) кхетаза/кхиаза долу
zurückgehen юхадала,(sinken) лахдала
zurückkehren юхадан
zurückkommen юхадан,юхадерза
zurücklassen дита
zurücknehmen юхаэца,(widerrufen) дIадаккха
zurücktreten юхадала,(Amt) дIавала,(fig:Vetrag) чIагIам бохо
zurückzahlen декхар юхадала,дIадала
zurückziehen юхаоза,JUR арз юхаэца,sich ~ дIадаха
zurzeit adv хIинца, карарчу хенахь
Zusage f резахилар д
zusagen резахила,(fig:gefallen) деза,товш хета
zusammen adv (gemeinsam) цхьана
Zusammenarbeit f цхьаьнакъахьегар д
zusammenarbeiten цхьаьна къахьега
zusammenfügen цхьаьнатоха,вовшахтаса
Zusammenhang m уьйр й
zuschauen хьажа
Zuschauer m хьажархо в
zuschnallen дIатаса
zuschneiden (Stoff) дара,(Holz) цаста
zusehen хьажа,(beobachten) тидам бан,тергам бан
zusichern чIагIоян,тешо
zusperren (Tür) дIакъовла
zustimmen резахила,къобалдан
Zustimmung f резахилар д,къобалдар д
Zutrauen n тешам б
zuverlässig adj тешаме,бакъ долу
Zuverlässigkeit f тешаме хилар д,(Nachricht) бакъхилар д
zuviel adv тIехдукха
zuvor adv тохара, хьалха
zuweilen adv наггахь
Zwang m Iаткъам б,тIетаIар д

107
zwanglos adj маьрша,паргIат
zwangsläufig adj хилаза ца долу
zwangsweise adv ца ваьлла долу
zwanzig ткъа
zwanzigste(r,s) ткъолгIа
Zweck m Iалашо й
zwecklos adj Iалашо йоцу,(nutzlos) пайденна доцу
zweckmäßig adj Iалашо йолу
zwei шиъ,zu zweit шиъ цхьаьна,zu zweien шишша
zweideutig adj шалха маьъна долу
Zweideutigkeit f шалxо й
zweifarbig adj ши бос болу
Zweifel m шеко й
zweifeln шекхила
zweifelhaft adj шеконан
zweifellos adj шеко йоцу
Zweig m BOT га д
zweihundert ши бIе
zweijährig adj ши шо долу/ши шо кхаьчна
zweimal adv шозза
zweitletzte adj тIаьхьарчунна хьалхара
zweisitzig adj шиъ хуу
zweisprachig adj ши мотт хуу
zweite(r,s) adj шолгIа
zweitens adv шолгIа-делахь
Zwerchfell n ANAT оьз й
Zwetschge f BOT хьач б
Zwiebel f BOT хох б
Zwillinge pl шала бераш д
zwingen дайта
Zwirn m тай д
zwischen prep юккъехь ,~ 14 und 15(Uhr) шиъ даьллачул тIаьхьа кхоъ даллалц
zwischenstaatlich adj пачхьалкхийн юкъара
Zwischenwand f ога д
zwitschern дека
zwölf шийтта
zwölfte(r,s) adj шийтталгIa

108
А

a und,auch
aбаде й Ewigkeit f
aбат д Alphabet n
абатан alphabetisch
австрихойн österreichisch
aвстрихо в Österreicher m
aга д Wiege f
aгар д Gravieren n,Schnitzerei f
aгархо в Schnitzer m,Graveur m ,дечиг агархо Holzschnitzer m
aгІо й Seite f,сан агIор meinerseits,массо агIор von allen Seiten,allseits
aгIонан seitlich
aдам д Mensch m
aдамалла Menschlichkeit f
адаман menschlich й
aдамдацархо в Unterdrücker m
адам(нах беза) деза menschenfreundlich
aдамдезар д Menschenliebe f
адамдезархо в Menschenfreund m
адамах тера menschenähnlich
aдамцадезар д Menschenhass m
адамцадезархо в Menschenfeind m
aдамцахилар д Unmenschlichkeit f
адамийн бакъонаш й Menschenrechte f
адамийн дахар д Menschenleben n
aз д Stimme f,Ton m
аздала abmagern
aздалар д Abmagerung f
аздоцу lautlos,tonlos
айа heben,aufheben
aйгІар б ZOOL Hengst m
aйдардош д GRAM Interjektion f
aйкх в Zuträger m
айкхдала zutragen
айма й Strudel m
aйп д Defekt m
айпе defekt,fehlerhaft
айпдоцу tadellos,perfekt
айра д Schuhsohle f
айс selbst,selber
акха wild
акхадала verwildern
акxадаьлла verwildert
aкхакотам й ZOOL Fasan m
aкхакхуьу wild wachsend
aкхамоскал й ZOOL Birkhahn m
aкхар д Rache f
aкхаро й ZOOL Tier n
акхаройн tierisch
aкхтарг д BOT Pappel f
ал braun
ала sagen,доцца аьлчи kurz gesagt
ала хIума доцу makellos
алалур доцу unsagbar
aлам д GRAM Prädikat n
aлар д Sage f
aлапа д Lohn m,Gehalt n,беттан алапа Monatsgehalt
aлкханч й ZOOL Star m
алсам mehr
алсамдаккха vermehren,vergrößern
aлу й Flamme f
aмал й Charakter m,Gemüt n,къеда амал verträglicher Charakter
aмалдолу möglich,zulässig
aмалдоцу unmöglich
амма aber,sondern
aмат д Aussehen n,Gestalt f
aн д MED Rheumatismus m
ана wagerecht

109
анасиз д Wagerechte f
aнайист й Horizont m
aнгали д Glas n
ангали тоха verglasen
ангалийн gläsern,Glas~
ангалих тера glasartig,glasig
aпари й Wasserabfluss m
ара mahlen
ара heraus,hinaus,nach außen
араваккха (махкара) POL abschieben
аракхосса herauswerfen
аралелха herausspingen
арахецаза unveröffentlich
арахь draußen
арахьара Außen~, арахьара пен Außenwand
арахьарниг в Ausländer m
aрданг й Horde f
aре й GEO Ebene f; AGR Feld n
арелелархо в Feldbauspezialist m
арелелор д Feldwirschaft f
aрз д Klage f ,JUR арз юхаэца zurückziehen
арздан klagen,einklagen
aрзлург в Kläger m
аркъал auf den Rücken
артдала stumpf werden
ас ich
астагІа hinkend
aстагIалла й Hinken n
астагIлелха hinken,lahmen
ата krümeln,zerkleinern
атадала bröckeln
aтарш й Innereien pl
атта leicht,mühelos
атта дешаш долу leichtlöslich
атта теша leichtgläubig
aттйокх й ZOOL Kuckuck m
aх й Hälfte f
аха pflügen
aхархо в Bauer m
ахархойн bäuerlich
aхго б Halbkreis m
aхгIайре й GEO Halbinsel f
aхде д ein halber Tag
ахка graben
aхкарг д MED Blase f
aхсахьт д eine halbe Stunde
aхча д Geld n, цуьнан йол санна ахча ду er hat Geld wie Heu
aхча дIа(схьа)тасар д Geldanweisung f
aхшо д ein halbes Jahr
ахьа(кхача) verdauen
ахьар(кхача) д Verdauung f
aхьар д Maismehl n
aчо й Hass m
aштаркхкотам й ZOOL Perlhuhn n

Аь

аьгна geschnitzt,graviert
аьзнийн хералла й ANAT Stimmritze f
aьлларгдар д Gehorsam m
аьлларгдан gehorchen
аьрга grün,unreif
aьрзу й ZOOL Adler m
аьрру linke(r,s),аьрру агIор верза (nach) links abbiegen
аьрру агIора linksseitig
аьртa stumpf
аьрха stur,störrisch,hartnäckig
aьрхалла й Sturheit f,Trotz n
aьтто б Erfolg m,Gelingen n,Glück n,аьтто ца хила eine Schlappe erleiden

110
аьттоболу gelungen,erfolgreich
аьттобоцу erfolglos,missglückt
аьтто хила glücken,gelingen,цуьнан аьтто хили es gelang ihm(zu)
aьттоцахилар д Misserfolg m,Missgeschick n
аьтто ца хила missglücken,misslingen
аьтту rechte(r,s),аьтту куьг rechte Hand
аьтту агIора rechtsseitig, аьтту агIор латта sich rechts halten
аьтту агIорхьа rechts
aьхке й Sommer m, аьхка im Sommer
аьхкенан sommerlich
аьхьна nahrhaft,bekömmlich
аьхьна жижиг д Hackfleisch n
аьчка некъ б Eisenbahn f
аьчкан eisern
aьшкал б Kehrschaufel f
аьшнаш дан erniedrigen
aьшпаш б Lüge f
aьшпашбуттург в Lügner m
аьшпаш ботта lügen,anlügen
аьшпаш бутту lügenhaft

бага д BOT Kiefer f


бага й Mund m,багара(йогIу)хьожа Mundgeruch
бага гIетто gähnen
бага леян schelten
бад й ZOOL Ente f
база д BOT Tanne f
базар й Markt m
бай б Wiеse f
байлатта д Neuland n
байлахьдиса verwaisen
байт й Gedicht n
байракх й Fahne f
байIат д Eid m
баккхийнах б alte Leute pl
баккхий älte(r,s),erwachsen
бакъдан bestätigen
бакъдар д Bestätigung f
бакъдерг д Tatsache f,Wahrheit f,цIена бакъдерг reine Wahrheit
бакъдерг деза wahrheitsliebend
бакъдерг дезар д Wahrheitsliebe f
бакъдолу(бакъдерг) original,wirklich,wahr
бакъдоцу falsch,unwahr,unrichtig
бакъдоцург д Unwahrheit f
баккъала а долу tatsächlich,wahrhaftig
бакъо й Recht n,Regel f,хьо бакх ву! du hast recht!
бакъойоцу rechtlos
бакъоне даккха legalisieren
бакъонан JUR rechtlich,gesetzlich,rechtmäßig
бакъонца долу legal,rechtmäßig
бакъонца доцу ungesetzlich,unrechtmäßig,rechtlos
бакъоларъярхо в Bürgerrechtler m
бакъоцахилар д Rechtlosigkeit f,Gesetzlosigkeit f
бакъхилар д Original n
бакъхиларан билгало й Argument n
бакъ чIара б ZOOL Forelle f
бала б Kummer m,Leid n,Unglück n,бала лан Kummer(Sorgen)haben
бала боцу sorglos
бала хьега leiden,trauern
балда д ANAT Lippe f
балл д BOT Kirsche f
балоз б Wachs n
балхана тIера arbeitsam,fleißig
балхара дIавала kündigen
балха хIотта bewerben sich um
бамба б BOT Baumwolle f
бамбин Baumwoll~

111
бамбалелор д Baumwollanbau m
банк й Bank f
баппа д BOT Löwerzahn m
баьпка Back~
бара vermessen
барам б Ausmaß n
барамаза maßlos,unmäßig,unermesslich
барз б Hügel m
баркалла д Dank m
баркалла баха/ала danken
баркалладоцу undankbar
барта mündlich
барт б Einwilligung f
бартбан sich verabreden
бартбоха uneinig sein
бартбохар д Uneinigkeit f
бартхатта verhören,vernehmen
бартхаттар д JUR Verhör n,Vernehmung f
бартхила sich einigen,sich einwilligen,verabreden
бартхилар д Abmachung f ,Vereinbarung f
барт хирбоцу unversöhnlich
бартцахилар д Uneinigkeit f
бархIкогберг й ZOOL Krake f
басацадолу farbecht,waschecht
басар д Farbe f,бIаьрла басарш satte(kräftige) Farben
басардан färben
басарча в Maler m
басе й Abhang m
бат й Mund m
баха sagen,sprechen
бахам б Vermögen n,Wirtschaft f,цIийнан бахам б Haushalt m
бахаман wirtschaftlich,haushälterisch
бахамхо в Wirtschafter m
бахархoй б Bewohnern pl,Bevölkerung f
бахархой тIекхетар д Bevölkerungszuwachs n
бахтар д Gürtel m
бахьана д Anlass m,Grund m,Ursache f,цхьа а бахьана доцуш ohne jeden Grund,
мича бахьанехь? aus welchem Grund?
бахьанадоцу unbegründet
бахьанахила veranlassen
бахьане kausal,ursächlich
баьццара grün
башхалла й Besonderheit f,Unterschied m
баІ б BOT Klette f
баьхьа б Spaten m(Holzspaten)
баьчча в Führer m
бархI acht
бегаш б Scherz m,Spaß m
бегаше scherzhaft
беда б Vordach n
бедар й Kleidung f
бедаршъухкург й Kleiderständer m
бежана д ZOOL Vieh n
бежана жижиг д Rindfleisch n
бежІу в Hirt m
безам б Liebe f,Sympathie f,безамах вага vor Liebe brennen,дуьххьарлера безам erste Liebe
безамбайа enttäuschen
безамбан nicht mehr lieben,enttäuscht sein
безамбар д Enttäuschung f
безамбаха sich verlieben,sich für etw begeistern
безамбахар д Verliebtheit f
безамбахна verliebt
безаме sympathisch,anziehend
безамхила lieben,sympathisieren
бекхам б Vergeltung f
бекъа й ZOOL Fohlen n
бел й Spaten m
белам б Lachen n
белхаза arbeitslos,erwerblos

112
белхазалла й Arbeitslosigkeit f
белхазхо в Arbeitsloser m
белхало в,й Arbeiter/in/ m,f
белхан алапа д Arbeitslohn
белхан накъост в Mitarbeiter m,цхьаьна къахьега mitarbeiten
белхан меттиг й Arbeitsplatz m
белхан хан Arbeitszeit f
белхан хьукумат й Arbeitsamt n
белхан хьелаш лардар д Arbeitsschutz m
белхи б Hilfe f
белхьам б Gips m
белхьам билла eingipsen
белш й ANAT Schulter f
бен б Nest n
бендацар д Gleichgültigkeit f
бендоцу gleichgültig,суна бен а дац mir ist egal!
бепиг д Brot n,керла деттина бепиг frisch gebackenes Brot
бепиган чкъуьйриг й Brotkruste f
бер д Kind n, бер лоьрана тIе дига das Kind zum Arzt führen(bringen),
беран куьг лаца das Kind an der Hand halten
бералла д Kindheit f,бераллехь дуьйна von Kind an
бераххилар д Schwangerschaft f
бер дан gebären
бердар д Geburt f
бердаран тeшалла д Geburtsurkunde f
бердоцу kindlos
берцахилар д Unfruchtbarkeit f
бер дIадаккхийтар д MED Abtreibung f,бер дIадаккхийта ein Kind abtreiben
бере в Jockei m
берзан wölfisch
берийн Kinder~
берийн беш й Kindergarten m
берийн чоь й Kinderzimmer n
беркат д Fülle f, Überfluss m,Wohlstand n
беркема д Hubschrauber m
беттаса д Mondschein m
берч й MED Schwiele f
берчаш ян Schwielen(Hühneraugen)bekommen
бесни й ANAT Backe f,Wange f
бехдан beflecken,beschmutzen,verschmutzen
бехк б Schuld f,Vergehen n,иза сан бехкана дац daran bin ich nicht Schuld
бехказа schuldlos
бехказваккхорхо в Rechtsanwalt m
бехказдаккха sich rechtfertigen
бехказдаккхаp д JUR Rechtfertigung f,Freispruch m
бехказло й JUR Alibi n
бехкам б Tabu n,Untersagung f,Verbot n
бехкаме tabu,verboten
бехкбаккха tadeln
бехкбаккхар д Tadel m
бехкбиллар д Vorwurf m
бехкболу schuld,schuldig
бехкбоцу schuldlos,unschuldig
бехке schuldig
бехкевийриг в JUR Ankläger m
бехкедан anklagen,beschuldigen
бехкедар д Anklage f,Beschuldigung f
бехкцабиллар д Entschuldigung f,Verzeihung f
бехк ца билла etw entschuldigen ,verzeihen
бехк ца биллар деха sich entschuldigen
берхIитта achtzehn
берхIитталгIа achtzehnte(r,s)
бехчалг й Fetzen m,Lappen m
бецан Gras~
бецанмеъ д ZOOL Wachtelkönig m
беш й Garten m
бешлелор д Gartenbau m
бешлелархо в Gärtner m
билгала gewiss

113
билгала саттам б GRAM Indikativ m
билгалдош д GRAM Adjektiv n
билгалдаккха bezeichnen,ankreuzen
билгало й Zeichen n
билет д Fahrkarte f
бираьнчиг б Schaukel f
биргІа й Rohr n
бирдолаг й ZOOL Fledermaus f
битам б Eindruck m,цхьанна дика битам бита einen guten Eindruck machen auf jdn
биъсаберг й Viereck n
биъсаболу viereckig
бо д Waise f;Waisenkind n
боберан Waisen~
бо диса verwaisen
бо санна verwaist
бог й BOT Zapfen m
бога д Schüssel f
бод б Teig m
бод хьакхо kneten (Teig)
бода б Dunkelheit f,Dunkel n
бож й ZOOL Ziegenbock m
божал д Viehstall m
божарийн männlich
бозбуунчалла й Zauber m
бозбуунчалла лело zaubern
бозбуунча в Zauberer(gut) m
болам б Bewegung f
болар д Gangart f
болар дан schreiten
болат д Stahl m
болх б Arbeit f,юкъараллин болх geselschaftliche Arbeit,хьекъалца бен болх geistige Arbeit,
ницкъаца бен болх körperliche Arbeit;хIун болх беш ву(ю) хьо? Als was arbeiten Sie?,
балхах кIадвала von der Arbeit müde werden
болхбалун arbeitsfähig,erwerbsfähig
болхцабалун arbeitsunfähig,erwerbsunfähig
болхлахар д Arbeitssuche f
болхлург в Arbeitgeber m
бомоза б ZOOL Hornisse f
бора graubraun
боргІал й ZOOL Hahn m
борз й ZOOL Wolf m
борхIалгIа achte(r,s)
борц б BOT Hirse f
бос б Farbe f
бос бан erbleichen
босболу farbig
босбоцу farblos
ботт й Scheide f,Schachtel f
бохам б Not f,Katastrophe f,Unfall n
бохча д Portemonnaie n
бохь б Spitze f,Wipfel m
боцца чулацам б kurze Inhaltsangabe
бошто й ZOOL Ziegenbock m
бошхап д Teller m
боьлак й BOT Wäldchen n
боьлкъазар й ZOOL Maulwurf m
боьмаша braun
боьха schmutzig
буй б Faust f
букурдаха krumm werden
букъ б ANAT Rücken m
букъан тIум й ANAT Rückenmark n
букъсурт д ANAT Wirbelsäule f
була й ZOOL Wisent n
бумбари й ZOOL Hornisse f
бун й Zelt n
бурам б Fähre f
бургат й BOT Wassermelone f
буржал д Fessel f

114
бурко й Hitze f
бурч й BOT Paprika f
буса in der Nacht
бусалба в Moslem m
бусулбанийн moslemisch
бутт б Monat m
бутт б Mond m
беттан Mond~
буттлацар д Mondfinsternis f
буттбузар д Vollmond m
бутт цIинбалар д Neumond m
буту fest
бух б Basis f,Fundament n
бухбиллархо в Begründer m,Gründer m
бухка б Sattelgurt m
бухIа й ZOOL Eule f
буьйда roh
буьйр д Befehl m
буьйрдан befehlen
буьйра д Eigelb n
буьйса й Nacht f ,буьйса декъал хуьлда! Gute Nacht !
буьйсанан Nacht~,nächtlich
буьйса яккха übernachten
буьйсаяккхар д Übernachtung f
буьрка й Ball m,буьрканах ловза Ball spielen
буьрса streng
буьртиг б BOT Korn n
буьртиг-молха д MED Tablette f
буьртигаш долу körnig
буьхьиг й ZOOL Ziecklein m
буц й BOT Gras n
буц юу ZOOL grasfressend
буьччалг й MED Beule f
бІагор б MED Schwindel m
бIагIар хила schielen
бІагІара schielend
бІар й Blick m
бІара д BOT Nuss f
бІарза й ZOOL Maultier n
бIарзалла й Blindheit f
бIарздала erblinden
бІаьрзе blind
бІахо в Soldat m,Kämpfer m
бІаьлланг й BOT Nußstrauch m
бІаьрг б Auge n;Glas n, бIаьрг тилар optische Täuschung
бIаьргакIаг б ANAT Augenhöhle f
бIаьргачо б Wimper f
бIаьрг бетта übersehen
бIаьргийн лор в Augenarzt m
бIаьргийн цамгарш й Augenkrankheiten pl
бIаьрмецигалла й Gier f,Habgier f
бIаьрмециг gierig,habgierig
бІаьрнегІар д Augenlid n
бIаьрса д Sehvermögen n
бIаьрхи д Träne f
бІаьсте й Frühling m,бIаьстенан зама Frühlingszeit
бIаьхо в Krieger m,Soldat m
бIаьца й Mimik f
бІе hundert
бIозза hundertfach
бIолгIа hundertste(r,s)
бІегІиг й Filz m
бIегIийла й Bequemlichkeit f,Komfort m
бIегIийла bequem,passend
бIегIийладоцу unbequem
бIешо д Jahrhundert n
бIо б Heer n
бІов й Turm m
бІогІам б Pfosten m

115
бIорзагал kurzsichtig
бIорзагалла й Kurzsichtigkeit f
бIостаналла й Gegensatz m

ваба й Brecheisen n
вада laufen
вадар д Lauf m
вадархо в Läufer m
ваз д ANAT Brustkorb m
вай д Bienenschwarm m
вайн хенан(заманан) zeitgenössisch
валар д Tod m
варе й ANAT Oberschenkel m
варкъ д Bronze f
варкъпхьид й ZOOL Laubfrosch m
вас Kränkung f
васт д Aussehen n,Gestalt f
ваха leben,со кхузахь веха(Iан) дуккха а хан ю ich wohne schon lange hier,
иза Венехь Iаш ву er wohnt in Wien
вахаран кеп й Lebensart f
ваша в Bruder m
ваІда д Versprechung f
ваIда дан versprechen
вевзарг в Bekannte m
веддарг в Flüchtling m
вежарийн brüderlich
везар в Verehrer m
векал в Vertreter m
векал дан bevollmächtigen
велларг в Tote m
верас в Vormund m,Treuhänder m
верасалла д Vormundschaft f
весет д Testament n
вета д BOT Flachs m,Lein m
веха меттиг й Wohnort m
вехна angetrunken
веччалг й ZOOL Zecke f
вижа schlafen
вина де д Geburtstag m, цуьнан пхи шо ду er ist fünf Jahre alt
вина меттиг й Geburtsort m, и Венехь вина ву er stammt aus Wien
вина мохк б Geburtsland n
вина хан й Geburtsdatum n
вина шо д Geburtsjahr n
вир й ZOOL Esel m
вирбаъ б BOT Distel f
вирбекъа й ZOOL Eselsjunges m
вирнехча й BOT Pilz(Art)
вирмерІуьрг й ZOOL Hänfling m
вирчIим б BOT Stechapfel m
вицлуш хилар д Vergesslichkeit f
вовшахдаккха abbauen,demontieren
вовшахдаккхар д Abbau m,Demontage f
вовшахкхета begegnen;mit jdm zusammenstoßen
вовшахкъаста sich trennen
Вовшахкъастар д Abschied m,Trennung f,вовшахкъаьсташ zum Abschied
вовшахтаса binden,verbinden,цунна ши дош вовшахтаса а ца хаьа er kann nicht bis drei zählen
вовшийн гIо дар д Unterstützung f
вовшийн einander
воккха стаг в alter Mann,Greis m
вон д Unglück n,Übel n
вон schlecht,schlim
вон амал й Unart f
вон хьожа йогIу übelriechend
вон хьожа ян stinken
ворхІ sieben
ворхI вешин ворхI седа б ASTR der Große Bär

116
ворхI бIе siebenhundert
ворхIалгIа siebente(r,s)
вота й Trommel f
вотанча в Trommler m
вота етта trommeln
вотангар й ZOOL Natter f
воттана д Hobel m
воха ratlos sein
вохар д Fassungslosigkeit f
воьхна fassungslos
вошалла д Brüderlichkeit f
воІ в Sohn m
воьдалла й Fläche f
вуно sehr
вуьрхIитта siebzehn
вуьрхIуьйтталгIа siebzehte(r,s)
вуьйш andere
вуьшта аьлча anders gesagt

га д BOT Zweig m
газа й ZOOL Ziege f
гай д ANAT Bauch m
гайта zeigen,vorzeigen
гайтаран цIерметдош д GRAM Demonstrativpronomen n
гайтам б Ergebnis n,Leistung f
гайтар д Ausstellung f
гайшик й Fresssack m
гали д Sack m
галморзе й Straßenkreuzung f
галц й Schlagloch n
гамo й Feindseligkeit f,Hass m
гамо хила hassen
гамонан feindselig
ган sehen,со чIогIа воккхаве хьо гарна(суна хазахета хьо гина) ich freue mich ,Sie zu sehen
гар д Generation f
гарехь anscheinend
гарзанаш й Nudeln pl
гата д Handtuch n
гатдан verengen
гаьнгали б Schaukel f
гезг й ZOOL Spinne f
гезгамаша б Spinnweben pl
гена fern,weit
генадаккха entfernen
геналла й Weite f,Ferne f
генара fern,weit,entlegen
генара гун weitsichtig
генара гар д Weitsichtigkeit f
герга neben,daneben,etwa,ungefähr
гергадан nähern sich
гергарло д Verwandtschaft f
гергахилар(гергалла) д Nähe f
герз д Waffe f
герздоцу unbewaffnet
гечдан verzeihen,begnadigen
гечдар д Begnadigung f;Verzeihung f,гечдар деха um Verzeihung bitten
гечо д Furt m
гийзаг й Schlange f
гилгаш д Kitzel m
гилгаш даха kitzeln
гинсу д CHEM Quecksilber n
гирз д MED Flechte f
гиччо д Backenbart m
го б Kreis m
гоан Gesäß~,гоан пха ANAT Ischiasnerv
гобан einkreisen,umranden
говза meisterhaft,sachkundig

117
говзаллайоцу ungelernt
говзалла хийцар д Umschulung f
говзанча в Meister m,Könner m,Spezialist m
говр й ZOOL Pferd n
гойла й Sicht f,Überblick m
гола й ANAT Knie n
гоьлан хьокхам б ANAT Kniescheibe f
гома schief,krumm
гомаш й ZOOL Büffel m
гомха seicht
гонаха ringsum,herum
гоност й ANAT Schienbein n
гора б ZOOL Bremse m
горгали б Klingel f
горгам й Lappen m
горлатта knien
гота й Pflug m
готта eng,schmal
готта белш йолу schmalschultrig
готте й Enge f
гочдан übersetzen,dolmetschen
гочдар д Übersetzung f (Sprache),немцойн маттара нохчийн матте даккха(гочда) vom
Deutsch ins Tschetschenische übersetzen
гочдархо в Dolmetscher m,Übersetzer m
гоь й Matratze f
гоьмукъ б Speer m
гу б Hügel m
гулам б Versammlung f
гулдан sammeln,versammeln
гур б Fangeeisen m
гур б Rahmen m
гура чу дилла rahmen,einramen
гуттар immer,jederzeit
гуттар сийна immergrün
гуттара а ständig,pausenlos
гуттарена а für immer,auf ewig
гуттарлера ewig,zeitlos;konstant
гуьйре й Herbst m,гурахь im Herbst,бойн гуьйре й Altweibersommer m
гуьйренан herbstlich
гуьйраг й Klotz m
гуьржи в Georgier m
гуш доцу unsichtbar

ГІ

гІа д BOT Blatt n


гIа дожар д Laubfall m
гІабакх й BOT Kürbis m
гІабуц й BOT Gewächs n,Pflanze f
гІагІ д Panzerhemd n
гIаддаха genießen,im Glück schwelgen
гIаддан entkräften,schwächen
гІаж й Stab m
гІаз й ZOOL Gans f
гIазкхи в Russe m
гІайба б Kissen n
гІайгІа й Traurigkeit f,Wehmut f
гIайгIабан sich bemühen um,sich kümmer um
гIайгIабар д Bemühung f,Kummer m, Sorge f
гIайгIаян traurig sein,sich nach etw sehnen
гIайгIайолу fürsorglich,sorgsam
гIайгIайоцу leichtsinnig,sorglos
гIайгIане дожа trauern,sich grämen
гІаймакх й Sahne f
гІайракх й Sandstein m
гІайре й GEO Insel f
гІайсе й getrock.Aprikosen
гІакх д Zielscheibe f
гIала й Stadt f,гIамаран гIаланаш Luftschlösser,цхьаъ гIала гайта вига jdn in der Stadt herumführen

118
гІаларт д Silhouette f, гIаларт санна лела herumgeistern
гІалат д Fehler m,Fehltritt m,шен гIалатех кхета seine Fehler zugeben
гIалатдоцу fehlerlos,fehlerfrei
гIалатe fehlerhaft,falsch
гIалгIa в Ingusche m
гIалин städtisch
гIалин йист й Vorstadt f
гIалин юкъ й Stadtzentrum n
гIалмакхо в Kalmück m
гІам д Hexe f
гІаммагІа й BOT Pfirsich m
гІан д Traum m
гIан ган träumen
гІант д Stuhl m,гIанта тIе охьахаа auf den Stuhl setzen,гIанта тIе auf den Stuhl,
гIанта тIехь auf dem Stuhl
гІап й Patronentasche f;Tor n
гІарбаш й Sklavin f
гIарваьлла populär,berühmt
гIаравалаза wenig(kaum)bekannt
гІаргІа д BOT Pappel f
гІаргІули й ZOOL Kranich m
гІарол д Wache f
гIарол дан bewachen
гІатакх д Sparsamkeit f
гIатакхе sparsam
гІатта aufstehen
гІаттам б Aufstand m
гIаш Fuß~
гIаш лела wandern
гІашло в Fußgänger m
гIашнекъ б Gehweg m
гIашъюкъ й ANAT Damm m
гIеберто в Kabardiner m
гIезало в Tatar m
гIелдала müde werden,ermüden;abmagern
гIелдалар д Ermüdung f,Müdigkeit f;Abmagerung f
гIелделла müde,matt
гІели д CHEM Zinn n
гIеметтахIоьттина volljärig
гIеметтахIоттар д Volljärigkeit f
гІениг д ZOOL Laus f
гІера й Bande f
гІерта anstreben,sich bemühen
гІеххьа genau,angemessen
гІийла schwach;traurig
гІиллакх д Anstand m,Höflichkeit f,гIиллакхна anstandshalber
гIиллакхдоцу taktlos,unanständig,unhöflich
гIиллакхдацар д Taktlosigkeit f
гIиллакхе anständig,höflich,nett
гIир д Nikotin n
гІирс б Mittel n
гIишлоян bauen
гIишлошяр д Bau m,Baugewerbe n
гIишлошъярхо в Bauarbeiter m
гIишлошяран Bau~
гІо д Hilfe f,гIонна куьг кховдо die helfende Hand bieten,гIонна кхайкха zu Hilfe rufen
гIо дан helfen
гIодоцу hilflos
гIо оьшуш верг hilfsbedürftig
гIона кийча hilfreich,hilfsbereit
гIоьнца durch,mit Hilfe von,mittels
гІовгІа й Lärm m,Geräusch n, хIумма а доцчух йоккха гIовгIа айа viel Lärm um nichts
гIовгIайоцу lautlos
гIовгIаян lärmen
гIовгIане laut,lärmend
гІодаюкъ й Taille f
гІолихилар д Erleichterung f,Besserung f,Дала маршалла дойла!Gute Besserung!
гІопаста й Ladentisch m
гIора д Kraft f

119
гIоразалла д Hilflosigkeit f
гIора дайа entkräften
гIорадоцу kraftlos,machtlos
гІоргІа rau,uneben
гIорасиза kraftlos,machtlos,schwach
гІорза й Klumpen m
гІoрийна gefroren
гIоро frieren,gefrieren
гIорор д Gefrieren n,Zufrieren n
гІоьнча в Helfer m
гIоьналлин хандош д GRAM Hilfsverb n
гІу й Brunnen m
гІуда д Strafe f
гІуй б Verschluss m;Riegel m
гIуллакх д Angelegenheit f,Dienst m,Sache f,сан дукха гIуллакхаш ду ich habe viel zu tun,
гIуллакх чекхдаккха eine Sache zu Ende führen,муха ду хьан гIуллакхаш wie geht es Ihnen!
гIуллакхан dienstlich
гIуллакхдан dienen,tätig sein
гІуллакхдар д Tätigkeit f
гIулаккхна тIера tüchtig
гIуллакххо в Beamter m
гІулч й Schritt m,Tritt m,ког баькх-баьккхинчохь auf Schritt und Tritt,цхьа-ши ког баккхал гена
einen Katzensprung von hier entfernt,ког дIа ца боккхуьйту man läßt nicht frei handeln
гIулч яккха schreiten
гІум й Sand m
гIумки в Kumyk m
гІургІаз й ZOOL Schwan m
гІуркх б Stange f
гІурма д Braten m
гІурт б Chaos n
гІутакх д Dose f,Schachtel f
гІучІа б Unordnung f

да в Vater m
даа essen, диъна дала aufessen
даа мегаш essbar
даа ца мега ungenießbar
да хIотта adoptieren
да хIоттар д Adoption f
да хIоьттина бер Adoptivkind n
дага brennen
дагадаийта erinnern
дагадала sich beraten,konsultieren
дагадан sich erinnern,sich besinnen auf
дагалаца sich merken,(сурт хIотто)vorstellen sich,vorhaben
дагалацам б Vorhaben n
дагадар(дагалацар) д Erinnerung f
дагар д Fieber n,берана дагар ду das Kind hat Fieber
дагар лагIден(молха) MED fiebersenkend
дагардан zählen
дагахь auswendig
дагахь хаа auswendig kennen
дагахьбаллам б Gewissensbisse pl
дагахь а доцу unerwartet,unangemeldet
дагахь латта(халахеташ хила) bedauern
даггара доцу unaufrichtig
даггара долу gewissenhaft
даггара хилар д Fleiß m
даго verbrennen
дагор д Brandwunde f,Verbrennung f,цо шен куьйгаш дагийна er hat sich die Hände verbrannt
дагца йолу цамгарш й MED Seekrankheiten pl
дада laufen,rennen
дадар д Flucht f;Lauf m
дажа grasen, weiden
дазар д MED Sucht f
даздан feiern

120
даим immer,jederzeit
даимлера konstant
даймахке безам б Vaterlandsliebe f
даймохк б Heimat f,даймахкана ямартдала die Heimat verraten
даймохке сатийсар д Heimweh m
даймехкан vaterländisch
дайн leicht,billig
дайта(цхьанга цхьаъ дайта) zwingen
дак д BOT Weide f
дакх д BOT Birke f
дакха lutschen,saugen
даккха (балхахь) verdienen,(левзина) gewinnen
дакъа д Teil m,кхоалгIа дакъа der dritte Teil
дакъа д Leiche f
дакъалг й Teilchen n,GRAM Partikel f
дакъо trocknen
дала geben;sterben
далар д Tod m
даьлча über,nach,in(zeitlich) цхьа сахьт даьлча юха дан in(nach)einer Stunde züruckkommen;
цхьа шо даьлча übers Jahr
даьлларг д JUR Vergehen n
далхо klagen,sich beschweren
дама д Mehl n
дан machen,tun
дан bringen,mitbringen
дан(дайа) verlieren,einbüßen,ахча дан Geld verlieren,садеттийла ян die Geduld verlieren,
доь доцуш ван verschollen(vermisst) sein
дан хьажа versuchen
да-нана д Eltern pl,да-нана долчохь bei den Eltern
дара zuschneiden,zerschneiden
дарба д Arznei f,Medikament n
дарба лело MED heilen, behandeln
дарбанаш лелор д MED Kur f,Behandlung f
дарбане heilkräftig
дарбане бецаш й Heilkräuter pl
дарбанцIа д Krankenhaus n, дарбанцIера аравала aus dem Krankenhaus entlassen werden
дардала MED sich entzünden
дардалар д MED Entzündung f
дарж д Rang m
даржа sich ausbreiten
дари д Seidenstoff m
дарс д Hausaufgaben pl
дарстар д Verfettung f
дархо в/й Verletzte(r) f/m
дарц д Schneesturm m
дастаме pedantisch
дастаме стаг в Pedant m
дато silbern
датта backen
датта д BOT Vogelbeere f
даха fahren,gehen,дIаволо! geh!
даха betrunken werden
даха leben,wohnen,даим ваха,даим деша zum Lernen ist niemand zu alt
даха хаа sich ansiedeln
дахар д Leben n, ша-шена тоьхна вала sich das Leben nehmen,
эхI-аьлла даха sorglos leben,дахар тайна цунна er hat Glück im Leben
дахаран некъ б Lebensweg m
дахаран хьелаш д Lebensverhältnisse pl
дахарехь зеделларг д Lebenserfahrung f
дахдала dauern
дахдан verlängern
дахдар д Verlängerung f
дахка б ZOOL Maus f
дахьийта senden
даьхни д ZOOL Vieh n
даьхнилелор д Viehzucht f
дац kein,nicht
дацаре verneinend,ablehnend,negativ, дацаре терахьаш negative Zahlen
дацдан kürzen

121
даш д Blei n
даша schmelzen,tauen
даша achten,respektieren;sich rasieren
дашо golden
даІ д MED Geschwür n
дaІам й ZOOL Dachs m
даьтта д Öl n
даьІахк й ANAT Knochen m
де д Tag m, де дика хуьлда!Guten Tag!
де д Möglichkeit f
де-буьйса д Tag und Nacht, дуьззина де-буьйса rund um die Uhr
де-буьйсанан Tag und Nacht dauernd
деба sich vermehren
дебо BIO züchten
деваша в Onkel m,и сан деваша ву er ist mein Onkel
девзашдоцу unbekannt
деган лазарш д MED Herzkrankheiten pl
деганпха б ANAT Arterie f
дегала selbstsüchtig
дегаза ekelhaft
дегахьехам б Instinkt m
дегахьехаман intuitiv
дегo zittern
дегаIайг б ANAT Brustbein n
дегІ д Körper m,Leib m,могушчу дегIехь, чохь могуш са а хуьлу im gesunden Körper ein gesunder Geist
дегIан körperlich
дедда-юкъа jeden zweiten Tag
деден großväterlich
дейиша й Tante f
дейтта vierzehn
дезде д Fest n,Feiertag m
деза teuer,kostbar
деза lieben
дезткъа achtzig
дезткъе итт neunzig
дека klingen,erschallen,tönen,zwitschern
декха vergelten,heimzahlen,rächen
декхар д Pflicht f Schuld f,Verpflichtung f,логгелц декхаршлахь хила bis über die Ohren in Schulden stecken
декхар хьарча ECO sich verschulden
декхарш доцу schuldenfrei
декхаршла дахар д Verschuldung f
декхаршлахь долу ECO (Geld) schuldig
декха дийнат д ZOOL Säugertier n
декхарийлахь дан verpflichten
декхарийлахь долу verpflichtend
декъа teilen,verteilen,spalten
декъа(дакъаделла) trocken
декъалдан gratulieren zu
декъалдар д Glückwunsch f,Gratulation f
декъахo в,й Teilnehmer(in) m/f
декхархо в Schuldner m
делахь а obwohl;trotz
дела в Gott m, Далла бу хастам! Gott sei Dank!
дела lachen,lächeln
делакъажар д Lächeln n
делар д Lachen n
делазхо в Atheist m
делкъ хенахь mittags
делкъана садаIар д Mittagspause f
делкъе й Mittag m
делкъел хьалхе й Vormittag m
делкъел тIаьхье й Nachmittag m,тахана делкъал тIаьхьа heute nachmittag
делкъел тIаьхьа nachmittags
делкъхан хиллалц vormittags
делкъе ян zu Mittag essen
делха weinen
делхар д Weinen n
деман Mehl~
ден väterlich

122
ден töten,erlegen(Tier),erschießen(герз тоьхна)
дендала beleben
ден цIа д Vaterhaus n
дера böse,wütend
дерз д Nieselregen m
дерза sich wenden
дерзана nackt,kahl
дерзор(дошдерзор) д Nachwort n
дерзоран abschließend
дерзоран хандош д GRAM reflexives Verb
дерзоран цIерметдош д GRAM Reflexivpronomen n
деста MED anschwellen,schwellen
дестар д MED Ödem n,Geschwulst f ,зуламе доцу дестар gutartige Geschwulst
десто übertreiben
дерстина dick,wohlgenährt
дерриг ganz,gesamt
дерриге а insgesamt,alle
дети д Silber n
детта klopfen,(герз~)schießen, неI етта an die Tür klopfen,цеpгаш етта mit den Zähnen klappern
деха bitten um
дехар д Bitte f,Fürsprache f
дехархо в Fürsprecher m
дехка(бехкам бан) verbieten
дехна доцу(къаркъа малаза) nüchtern
дехьа/дехьа агIор drüben
дехьадолийла й Übergang f,Überfahrt f
дехьадаха überfahren
дехьадала überqueren
дечиг д Holz n,дечка aus Holz
деша lernen,studieren
дешан бакъо й Redefreiheit f
дешар д Studium n,Bildung f
дешархо в/й Schüler(in)m/f
дешаш доцу unauflöslich
деши д Gold n
дешна gebildet,дешна стаг gebildeter Mensch
дешна дала absolvieren
дешна доцу ungebildet
дига führen
дижа sich hinlegen,sich schlafen legen
дижина хила schlafen
дижо (Kind) zu Bett bringen
дижна диса verschlafen
дийгІа erbauen,errichten;pflanzen,setzen
дийна lebend,lebendig
дийнан серло й Tageslicht n
дийнат д BIO Tier n
дийнатийн дуьне д BIO Fauna f
дийнахь am Tage,bei Tage
дийнна ganz,voll
дийца sprechen,erzählen,ца догIург дийца drauflos reden
дийцар д Erzählung f
дийцархо в Erzähler m
дикалла й Güte f;Qualität f
дика gut,цхьанна дика хеташ хила bei jdm gut angeschrieben sein,дика мел дерг!
alles Gute,дика сахьт хуьлда! Glück auf!
дика/леррина ойлайина wohlbedacht
дика Iамийна wohlerzogen
дикаха besser
дикацагар д Sehfehler m
дикацахазар д Hörfehler m
дила waschen
дилхаза vegetarisch
дин б ZOOL Pferd n
дин д Religion f
динан religiös
диндIатеснарг в Glaubensabtrünniger m
динлелор д Glaubensbekenntnis n
динлелоран маьршо й Glaubensfreiheit f, Religionsfreiheit f

123
дин хилар д Religiosität f
динбекъа й ZOOL Fohlen n
динберг й BOT Wegerich m
динбухка б ANAT Schlüsselbein n
дингад й ZOOL Wiesel n
динна дуьхьалара antireligiös
диса bleiben,verbleiben,кхyзахь диса hier bleiben,дийна диса am Leben bleiben
дистцахилар д Schweigen n
дист ца хила schweigen
дистцахуьлуш schweigsam
дита lassen,verlassen
дитта waschen
дихкина(цамагийна) verboten
дицдала vergessen
дицдалар д Vergesslichkeit f
дицлурдоцу unvergesslich,denkwürdig
диццадалар д Gedächtnis n,Gedenken n,бIаьра эс visuelles Gedächtnis
диъ vier,диъ сахьт даьлча um vier Uhr,диъ долуш gegen vier(Uhr)
диъ бIе vierhundert
дов д Schlägerei f,Streit m,Skandal m,цхьаьнца дов даккха jdm einen Skandal machen
довза kennen,erkennen,kennen lernen,суна иза вевза дуккха хан ю ich kenne ihn schon lange Zeit
довза лаа sich interessieren
довла beenden
довха heiß
дог д ANAT Herz n ,дог цIена стаг offenherziger Mensch
догдаитар д Stimulus m,Ansporn m
дог даийта stimulieren
дог дала enttäuscht sein
догдалар д Enttäuschung f
догдаха hoffen
дог деттадалар д MED Herzklopfen n
дог дика gutmütig
догдикалла й Gutmütigkeit f
догдохийла й Hoffnung f
догдохийла йоцу hoffnungslos
догкeрча sich übergeben,erbrechen
догкeрчар д MED Übelkeit f,Brechreiz m,сан дог керча mir ist übel(schlecht)
догкхиа ahnen
догкхиар д Vorahnung f,Vorgefühl n
догкъеда sentimental,weichherzig
догкъедалла й Sentimentalität f
дог лазар д(цхьаннех) Mitgefühl n, Mitleid n, дог лаза mitfühlen
доглазам б Nachsicht f
доглазаме nachsichtig
догмайра mutig,tapfer
догмалдалар д Ohnmacht f,догмалдала/вон хила in Ohnmacht fallen
дог-ойла й Laune f,дика/вон дог-ойла хила guter/schlechter Laune sein
доггах von ganzem Herzen
дог цIена offenherzig,treuherzig
догцIеналла д Offenheit f
догъэца trösten
догъэцар д Trost m
догIаьржа boshaft
догІа д Regen m,догIа хир ду es wird regnen
догІа д Schlüssel m
догIане regnerisch
дожа fallen,hinfallen
дожар д GRAM Kasus m
доза д Grenze f
дозадехье й Ausland n
доза дан(дIакъасто) abgrenzen
дозадоцу unbegrenzt
доза тоха begrenzen
доза хила grenzen
дозанал арахьара ausländisch
дозалла д Prahlerei f
дозалла дан prahlen
дозалла долу prahlerisch
дозушдоцу unabhängig

124
дозушцахилар д Unabhängigkeit f
доккха groß
доккхаден bewundern,sich freuen auf/über
доккха доцу(гIехьа) nicht groß,klein
докъазалла й Unglück n
дола д Besitz m,Verwaltung f
дола sich gewöhnen,sich einleben
долалла д Eigentum n
долар д Gewohnheit f
долахо в Eigentümer m
долахь бахам б Eigentum n
долахь долу eigen
долахь цIа д Eigenheim n
доьлла(цхьана хIуманах) etw gewohnt sein
доладала bummeln,spazieren gehen
доладан besitzen,haushalten
долара(долахь) privat
долара хьал д Privateigentum n
доло anfangen,beginnen
доллучул а дикаха bestens
дорах billig
досса heruntersteigen
дотта gießen,eingießen,einschenken
доттагІ в/й Freund(in) m/f,хало тIе хIоьттича бевза доттагIий Freunde erkennt man in der Not,
бакъ доттагI ein echter Freund
доттагIаллин freundschaftlich,freundlich,цхьаьнца доттагIалла лело mit jdm befreundet sein
дохар д Zerfall m
доха(декъадала) zerfallen
дохдала wärmer werden
дохдан erwärmen,beheizen
дохк й Nebel m
дохк долу nebellig
дохка verkaufen ,дораха дохка billig verkaufen
дохкар д Verkauf m
дохковалар д Reue f
дохко ваьлла reumütig
дохковала bereuen
дохор д Zerstörung f, JUR Einbruch m,догIа дохийна къоладар Einbruchdiebstahl
дохо brechen,zerbrechen,zerschlagen,дамардарц деш дохо kurz und klein schlagen
доца kurz
дош д Wort n,шен дош лардан sein Wort halten,дIадиллина долуш санна дош ала
um eine Antwort nicht verlegen sein
дошам д Wörterbuch n
доІа д REL Gebet n
доІах д ANAT Leber f
доIахан цамгарш й MED Leberkrankheiten pl
доьалгIа vierte(r,s) ,доьалгIачу майхь am vierten Mai
доьазза viermal
доьзал б Familie f
доьзалан хьал д Familienstand m
доькъург д MAT Zähler m
доьла д Zahnfleisch n
доьналла доцу willenlos
доьхка д Gürtel m
доьхна schadhaft,defekt
дуга д BOT Reis m
дуганан Reis~
дуза füllen;sich satt essen
дуззалц bis man satt ist
дуй б Schwur m
дуй баа schwören
дукха viel ,дукха мел хили а дика ду je mehr,desto besser
дукха хан йоцуш neulich
дукха сатийсина langerwartet
дукха хьолахь meistens,zumeist
дукхаха mehr
дукхазза mehrfach,vielfach
дукхалла й Menge f
дукхо mehr

125
дукъ д Last f;GEO Gebirgskette f
дукъо д Holzstamm m,Balken m
дула spannen
дурдан salzen
дурсе pünktlich
дуса aufblähen,aufblasen
дусадала MED blähen
дусадалар д MED Blähung f
дуста messen,vermessen,vergleichen
духа erneut,wieder,zurück
духа sich anziehen,sich kleiden,aufsetzen
духар д Kleidung f,Kleid n
духар дIадаккха/тIедуха ausziehen/anziehen
духахьажа sich umsehen
дуьжу чоь й Schlafzimmer n
дуьззина доцу teilweise,nicht voll,unvollständig
дуьзна voll;satt,со вуьзна ву ich bin satt,вуззалц яа sich satt essen
дуькъа dicht,dickflüssig
дуьне д Welt f,дерриг а дуьненна го баккха die ganze Welt bereisen
дуьненна юккъера international
дуьра salzig,salzhaltig
дуьра хи д Salzwasser n
дуьххьара erstmals
дуьхьа wegen,zuliebe,хьан дуьхьа Dir zuliebe,сан дуьхьа meinetwegen,бегаш баран дуьхьа
spaßeshalber
дуьхьал gegen,сан хIумма а дац дуьхьал(со дуьхьал вац) ich habe nichts dagegen;
со дуьхьал ву ich bin dagegen
дуьхьалдаккха entgegenstellen,gegenüberstellen
дуьхьалдаккхар д Gegenüberstellung f
дуьхьалкхета treffen
дуьхьало й Hindernis n
дуьхьало ян hindern,sich widersetzen
дуьхьал лаьтта(долу) gegensätzlich,konträr
дуьхь-дуьхьалара widersprechend
дуьхь-дуьхьал хилар д Widerspuch m
дуьхьал Iуьллу gegenüberliegeng
дуьйцийла йоцуш absolut
дIадада fliehen,weglaufen
дIадайа abwischen,abreiben,уьн тIера дIадайа die Tafel abwischen
дIадаздала melden sich bei,anmelden sich an
дIадаккха entlassen,kündigen
дIадаккхар(балхара) д Entlassung f,Kündigung f ,балхара дIадала die Arbeitsstelle aufgeben
дIадала abgeben, (чохь Iан)дIадала vermieten,экзамен дIаяла eine Prüfung bestehen
дIадалар д Vermietung f,Übergabe f
дIадаста abbinden,losbinden,aufdrehen
дIадаха abfahren
дIадахар д Abfahrt f
дIадахна vergangen,дIадахна шо д Vorjahr n
дIадахьийта aufgeben,überweisen,übersenden,schicken
дIаделла öffnen,eröffnen
дIадерза abbiegen,enden
дIадехка binden,zubinden,zusammenbinden
дIадолла begraben,beerdigen
дIадохка ausverkaufen
дIадохьуьйтург в Einsender m
дIайолла (нуьйда) knöpfen,zuknöpfen
дIакховдо reichen
дIакхайкхо melden,annoncieren
дIакхайкхор д Meldung f;Inserat n;Annonce f
дIакхето begleiten,цхьаъ вокзале дIакхето jdn zum Bahnhof bringen
дIакхосса wegwerfen
дIакъовла zumachen,schließen
дIалаца besetzen;ergreifen
дIалацаза unbesetz,frei
дIасаида hin und her laufen
дIа-схьа hin und zurück
дIасакъасто trennen
дIасалеладен tragbar
дIасахьежа umschauen sich nach

126
дІатаса anschnallen,zuschnallen;aufhören
дIатардан unterbringen,einquartieren
дIатедар д Beruhigung f
дIатедан beruhigen
дIатеден beruhigend
дIатеден молха д MED Beruhigungsmittel n
дIатен(тем хила) sich beruhigen
дIахаийта benachrichtigen
дIахаийтар д Benachrichtigung f
дIахьарчо einpacken,einwickeln,verpacken
дIахьарчархо в Packer m
дIахьедан melden,benachrichtigen
дIахьедар д Antrag m;Benachrichtigung f,дIахьeдар дала einen Antrag einreichen
дIахьедар дала beantragen
дIахIотто aufstelle,parken,errichten
дIачIагIа zumachen,schließen
дІаэн sich vereinigen,zusammenfließen
дIаяздала sich anmelden,sich einschreiben
дIаяздан aufschreiben,notieren
дIаяздар д Anmeldung f,Einschreibung f
дІовш д Gift n
дIаьвше хIуманаш й Giftstoffe pl
дIовше giftig
дIовш таса vergiften
дIора jene(r,s)
дIоранаш jene

еара д Donnerstag m
евзарг й Bekannte f
ез д CHEM Kupfer n
еза schwer
еза mögen(gern haben),суна шура ца еза ich mag keine Milch
езарг/везарг й/в Liebste(r) f,m
екха aufheitern,sich aufklären (Meteo)
екхоъ й ANAT Drüse f
екхна wolkenlos
екъа trocken
eкъа къамкъарг й ANAT Luftröhre f
емалдан lästern,verleumden
еса leer
есалла й Leere f
етт б ZOOL Kuh f
етта jmn prügeln
еха lang
ехк й Kamm m
ехк хьакха kämmen
еххачу ханна langfristig
еша lesen,чIогIа еша vorlesen
ешалун leserlich
ешар д Lesen n
ешархо в Leser m
ешап д Hexe f

жа д Schafherde f
жагІа б Kies m
жайна д Gebetsbuch n,Buch n
жамI д Resultat n,Zusammenfassung f
жамIан zusammenfassend
жамIдар д Berechnung f
жаІу в Schäfer m
жен нехча й Schafskäse m
жен тIаргIа б Schafwolle f
жеро вала/яла verwitwet sein
жераваьлла verwitwet

127
жеро й Witwe f
жигара aktiv,gewandt
жигарала й Aktivität f
жигардаккха aktivieren
жижиг д Fleisch n
жижиган чорпа й Fleischbrühe f
жий б ZOOL Schaf n
жим б ANAT Niere f
жима jung,klein,жима волуш дуьйна von klein auf
жима стаг junges Mann
жималла й Jugend f
жимма wenig,ein bisschen
жимха в/й Junge f/m
жир й Sägemehl n
жовхІар д Perlen pl
жоммагІа д Axt f,Beil n
жоп д Antwort f
жоп дала antworten,verantworten
жопдоцу unerwidert
жоьпалла д Verantwortlichkeit f,Verantwortung f,жоьпаллахь хила verantwortlich sein
жоьпаллин verantwortlich
жоьпазалла д Verantwortungslosigkeit f
жоьпе озо zur Verantwortung ziehen
жоьжахати й Hölle f
жуккар й ZOOL Drohne f
жухарг в Clown m
жуьгти в Jude m
жIаккеш й Damenspiel n
жIаккех ловза Dame spielen
жІара й Kreuz n
жIара некъ б Kreuzung f
жІаьла д ZOOL Hund m
жIаьлин ун д MED Schnupfen m
жІов й Hammer m,етталун жIов Abbauhammer
жIолам й BOT Wacholder m
жIонка д BOT Möhre f

забар й Scherz m,Spaß m


забаре spaßig
забаре дийцар д Anekdote f
забаре сурт д Karikatur f
забарш ян spaßen
заббари в Dandy m
забур д REL Psalm m
заза д BOT Blüte f
заза даккха aufblühen,blühen
заза докху blühend
зайл б Riegel m,Keil m
зайла й Pfanne f
зайтдаьтта д Olivenöl n
зайт-дитт д BOT Olivenbaum m
закъалт д Anzahlung f, Kaution f
закъалт дала аnzahlen
зама й Zeit f ,Ephoche f
заманан zeitlich,zeitgemäß
заманхо в Zeitgenosse m
заьнгал дан polieren
заьнгалдар д Polierung f
зарзар д ZOOL Nachtigall f
захал в Brautwerber m
захало д Brautwerbung f
заьIапхилар д Invalidität f
заьІапхо в Krüppel m,Invalide m
зеделларг д Erfahrung f
зез д BOT Lärche f
зезаг д BOT Blume f
зезегийн Blumen~

128
зен erproben
зен д Nachteil m,Schaden m
зен хила den Schaden haben
зене nachteilig
зени й Absicht f ,Vorhaben n
зер д Erprobung f
зеран Probe~,Prüf~
зеран хан й Probezeit f
зеразакъ й TECH Winde f
зийзар д MED Krampf m
зийна erprobt,bewährt
зил б Strich m,Linie f
зингат д ZOOL Ameise f
зирх й ZOOL Made f
зов д Klang m
зовкх д Glückseligkeit f,Vergnügen n
зовкхе glückselig
зока д Tasse f
зорба й Presse f
зорбанан бакъо(маршо) й Pressefreiheit f
зорх б ANAT Magen m
зорхан даI д MED Magengeschwür n
зорхан мутта д MED Magensaft m
зорхан цамгарш й MED Magenkrankheiten pl
зоьпар д MED Schiene f
зоьпар дан (кагъеллачу межена) MED schienen
зоьртала fest,stark
зу й ZOOL Igel m
зуда й Frau f, Dame f,Ehefrau f
зуда ехна стаг в Bräutigam m
зудайоцу ledig
зудайоцург в Junggeselle m
зудаялоза ledig,unverheiratet
зудаялийна verheiratet
зударийн weiblich
зударийн лор й Frauenärztin f
зудаяло sich verheiraten
зудаялор д Heirat f
зудабер д Mädchen n
зулам д Übel n,Verbrechen n,шина зулмах кIезиг дерг харжа von zwei Übeln das kleinere wählen
зуламхо в Täter m,Verbrecher m
зулам дан verbrechen
зуламе verbrecherisch
зуламе доцу MED gutartig
зІар д Flechtzaun m
зІе й Kette f
зIетоха anrufen,telefonieren
зІаьнарш й Strahl m,Sonnenstrahl m
зІийдаг й BOT Fötus m
зІиймарг й Vogelscheuche f
зІок й ZOOL Schnabel m
зІуга й ZOOL Wespe f

и,иза er,sie,es;jener,das
ида laufen
идар д Lauf m
идархо в Läufer m
ижу й Beute f,Fang m
ийа heben,aufheben
ийгIина verfeindet
ийзо schleppen,ziehen
ийна(адам) gesellig
ийна доцу ungesellig
илли д Lied n
иман д Gläubigkeit f
ингалсхо в Engländer m
ингалсан englisch

129
инжил д REL Evangelium n
инзардала sich wundern
инзаре wunderbar
ира scharf,spitz,моттана ира ву и er hat eine spitze Zunge
ира(хьекъал)хилар д Scharfsinn m,Witz m,Geist m,ира хьекъал долу стаг geistreichrer Mensch
ира хьекъал долу witzig,geistreich
иркарахIотто begeistern
иракарахIоттoр д Begeisterung f
иралла й Spitze f
иргІу й ZOOL Stör m
ирдан spitzen,schärfen
ирке unentschlossen
ирс д Glück n,ирс дIадирзина соьх das Glück hat mich verlassen
ирсе glücklich
ирсцахилар д Unglück n,ирс дацарна zum Unglück,ирс доцуш хила kein Glück haben
ирс доцу unglücklich
ирхкхийсадала springen
ирча hässlich,unschön
ирчалла й Hässlichkeit f
исбаьхьалла й Kunst f
исбаьхьаллин Kunst~,künstlerisch
исбаьхьалча в Künstler m
исбаьхьа exzellent,luxuriös,prächtig
искогберг й ZOOL Krebs m
ислам д Islam m
исс neun
исс бIе neunhundert
истанг д Filz m
исхар д Tuch n
исхар-уьстагI б ZOOL Merinoschaf n
итт zehn
итт дийнан zehntätig
итт шо долу/кхаьчна zehnjährig
иччархо в Jäger m
ишар й Geste f
ишарш ян gestikulieren
ишарш яр д Gestik f
иштта solche,auch
ишттанехь gratis,umsonst

йий д Bier n
йийсарехь хилар д MIL Gefangenschaft f
йила waschen
йилбаз д Dämon m
йилбазмох б Windhose f
йилбазмохь б Echo n
йиллина хан й Termin m,йиллина хан тIаьхьататта den Termin aufschieben
йис й Raureif m
йиса verwitwet sein
йисна зуда й Witwe f
йист й Rand m
йист йоцу endlos
йитта waschen
йиш й Lied n
йиш й(таро хилар ) Möglichkeit f
йиша й Schwester f
йишваша д Geschwister pl
йишйохар д Hoffnungslosigkeit f
йишйоцург unmöglich
йишхала heiser werden
йишхалар д Heiserkeit f
йиш хаьлла heiser
йовлакх д Kopftuch n
йовха heiß
йовхарш й MED Husten m
йовхарш етта husten

130
йовхарш тIеяхкар д MED Hustenanfall m
йовхо й Hitze f,Wärme f
йовхо ловн hitzebeständig
йовхо хьахар д MED Hitzschlag m
йовхонан Wärme~
йоза д Schreiben n,Schrifttum n
йозалла й Gewicht n,Schwere f
йозалла цахилар д Schwerelosigkeit f
йозалла йоцу schwerelos
йозанан schriftlich
йозанча в Schreiber m
йоккха стаг й alte Frau,Greisin f
йоккханиг/воккханиг й/в Erwachsene(r) f/m
йол й Heu n
йолхалгIа sechste(r,s)
йолхуьйталгIа sechszehnte(r,s)
йолхазза тIекъалдина sechsstöckig
йома й Flicken m
йома йилла flicken
йокъа й Dürre f
йолу(ун долу)цамгарш й MED Ansteckungs/Infektionskrankheiten pl
йора hager,mager
йоргІа й Passgang m
йорт й Trab m
йоца kurz
йоцачу хенан kurzzeitig
йочaна й Regenwetter n,Gewitter n
йочане regnerisch
йоьхкург й MED Verband m
йоІ й Tochter f
йоIбIаьрг б ANAT Pupille f
йоIзар й ANAT Halswirbel m
йохаллин барам б Längenmaß n
йохка verkaufen
йохкар д Verkauf m
йохкархо й Verkäuferin f
йоьхь д Wurst f
йоьхь д ANAT Darm m,MED йоьхьаш хьерчар Darmverschlingung

ка д Gelingen n,Erfolg m
ка б ZOOL Hammel m
кагдан brechen,zerbrechen,zerschlagen
кагдалар д MED Bruch m, кагъелла меттиг й Bruchstelle f
каглуш доцу unzerbrechlich
кад б Kelch m,Tasse f, Schüssel f
кадам б Beileid n
кадала erfolgreich verlaufen,gelingen,glücken
кадбIаьргаш долу лаьхьа б ZOOL Brillenschlange f
каде gewandt,geschickt
кад-Іайг б Geschirr n
кан б BOT Ähre f
кана д Handvoll f
кара д Handschuh m
карара хан й GRAM Präsens n
карарчу хенахь zurzeit
караIамо zähmen
караIамийна zahm
карзахе erregbar
карзахдаьккхина erregt
карзахдаккха erregen,verdrießen
карийна хIума й Fund m
каро finden
карладаккха wiederholen
карладаккхар д Wiederholung f,карладккхар дешаран нана юÜbung macht den Meister
картол й BOT Kartoffel f
карчо wälzen,umwälzen

131
катoха beißen
кач б Kragen m
каш д Grab n
каяла gelingen,glücken
кегий klein
кегийра ахча д Kleingeld n
кегий нах б junge Menschen pl
кего mischen,mixen,umrühren
кема д Flugzeug n
кемс й BOT Traube f
кеп й Form f,Formalität f
кеп хIитто simulieren,vortäuschen
кераюкъ й ANAT Handfläche f
керла neu
керла гIишлош й Neubau m
керла шо д Neujahr n,керла шо даздан Neujahr feiern
керланиг д Neuheit f,Neuerung f
керлахIума д Neuheit f,Neuerung f,керла хIун ду?was gibt es Neues?
керста в Аndersgläubig m
керт й Zaun m,Hof m,тIехьара керт Hinterhof
кeрча sich wälzen
кеста bald,nächstens
кест-кеста sehr (ziemlich) oft
кехат д Brief m ,Papier n,Zettel m,даймахкара кехат ein Brief aus der Heimat
кечдала (цхьана хIуманна) vorbereiten sich auf
кечъян (юург) zubereiten
кешнаш д Friedhof m
кийла й Kilogramm n
кийра б Bauch m,кийрара лазарш MED innere Krankheiten
кийсак й Stück n
кийтарло й JUR Zeugenaussage f
кийтарло ян zeugen
кийча bereit,fertig
килс й Kirche f
кир б Kalk m,Tünche f
кир тоха kalken,tünchen
кира д(багаж) Gepäck n
киртиг й Stufe f
кирхьа й Wandschirm m
киса д Tasche f
кица д Sprichwort n
ков д Tor n
ков б Feile f
ков хьакха feilen
ког б ANAT Bein n,ког карчо sich den Fuß verstauchen,ког тхьузболa sich das Bein steifsitzen
когсалаз й Ski m
ког(гIулч) баккха schreiten
кога пIелг б ANAT Zehe f
кока д BOT Schlehdorn m
колл й Busch m
комар й BOT Maulbeere f
коьмаршалла й Freigebigkeit f
комаьрша freigebig,хьо ма комаьрша ваьлла? wieso bist du so freigebig?
кор д Fenster n
коржам й Stück n
корматалла й Beruf m
корсам й BOT Flechte f
корта б Kopf m
коьрта hauptsächlich,Haupt~,коьрта хаттар Hauptfrage
корта лесто zunicken
корталазар д MED Kopfschmerzen pl
кортали д Kopftuch n
кост д Auftrag m,Mission f
котам й ZOOL Huhn n
коч й Hemd n
коча flüssig,wässrig
коча йоьхьаш д ANAT Dünndarm m
кочалла й Flüssigkeit f
кочар д Bündel n,Kranz m

132
кочахьарчорг й Schal m,Halstuch n
коІа schwächlich
куз б Teppich m
куй б Mütze f
кура hochmütig,stolz
куралла й Hochmut m,Hochnäsigkeit f,Stolz m,Wichtigtuerei f
куралла ян sich brüsten,hochnäsig sein,überheblich sein
курс й Büschel n,Strauß m
куц д Körperhaltung f,Figur f
куц долу schlank
куцдош д GRAM Adverb n
куцхилар д Schlankheit f
куьг д Hand f ANAT,дайн куьг eine glückliche Hand
куьг таIо unterschreiben
куьг таIор д Unterschrift f
куьйга дина manuell
куьйган хьакхолг й ANAT Handgelenk n
куьзга д Spiegel m
куьзганаш д Brille f
куьйра д ZOOL Habicht m

Кх

кха д Grundstück n
кхаара д Mittwoch m
кхаа беттан dreimonatig
кхаа декъе in drei Teile
кхаа кIиранан dreiwöchig
кхаа шеран dreijährig
кхаба й Krug m
кхагийна жижиг д Rauchfleisch n
кхада abschneiden
кхаж б Los n,Gewinn m
кхажтасар д Abstimmung f,Wahl f
кхажтаса abstimmen,wählen
кхаж таса бакъоерг wahlberechtigt
кхаза hängen
кхайкха einladen,rufen
кхайкхаза ungeladen,ungebeten
кхайкхар д Einladung f
кхалла essen
кхаллар д Brot n
кхалха umziehen,übersiedeln;sterben
кхалхо umsiedeln
кхана morgen,кханенга дIататта/кханенна дита auf morgen verschieben,кхана(мукъа вуй хьо) хан юй хьан?
Hast du morgen Zeit?кханналц(кхана гур ду вай) bis morgen
кханенан morgig
кхарда schadenfroh sein
кхарза braten
кхарста wandern,reisen
кхартанаш й MED Masern pl
кхача б Essen n,Nahrung f,Kost f,нехан кхачана тIехь хила bei jdm das Gnadenbrot
essen,бовха кхача warmes Essen
кхача eintreffen,ankommen
кхача ахьар д MED Verdauung f
кхача бан kochen,zubereiten
кхачалур доцу unversiegbar,unerschöpflich
кхачо ян(латто) versorgen
кхачам б Befriedigung f,Zufriedenheit f
кхачам б GRAM Objekt n
кхачам бан befriedigen
кхачам болу befriedigend,genügend
кхачанхо в Koch m
кхаъ б Freudenbotschaft f;Bestechung f,Schmiergeld n,кхаьънаш ийдан sich bestechen lassen
кхаъ бала bestechen
кхел й JUR Urteil n;Schicksal n
кхел ян ein Urteil fällen,кхел кхочушъян das Urteil vollstrecken
кхелли й AGR Mist m
кхема б Zahnprothese f

133
кхера fürchten sich vor ,sich ängstigen
кхерадала sich erschrecken
кхерам б Gefahr f,Drohung f
кхерамазалла й Sicherheit f
кхерамбоцу ungefährlich,gefahrlos
кхераме gefährlich,bedrohlich
кхерамтийса drohen,bedrohen
кхерар д Furcht f,Angst f,со кхоьру ich habe Angst
кхеро erschrecken,ängstigen
кхерор д Bedrohung f,Drohung f,Gefahr f
кхерста bummeln,wandern
кхерч б Ofen m;Heim n
кхета aufgehen(Sonne);verstehen,(цамгар)кхета anstecken sich bei
кхетам б Bewusstsein n ,Besinnung f,Begriff m,Verstand m
кхетамболу bewusst,verständnisvoll
кхетамбоцу(кхетамехь воцу) bewusstlos;verständnislos, кхетам чура вала bewusstlos werden
кхетаман(кхеторан) erklärend
кхетамe deutlich,verständlich,vernünftig
кхетам чуьра валар д Bewusstlosigkeit f
кхеташо й Beratung f
кхеташдолу deutlich
кхето erklären,verdeutlichen
кхетор д Deutung f
кхехка brodeln,sieden
кхехкийна gekocht
кхечу махка кхалхор д Migration f
кхечу меттехь anderswo
кхечунга долу хандош д GRAM transitives Verb
кхечунга ца долу хандош д GRAM intransitives Verb
кхечу тIе хаар д Umsteigen n,кхечу тIе ца хууш ohne umzusteigen
кхечу тIе хаа umsteigen,den Platz wechseln
кхечухьа хIотто umstellen,an anderen Platz stellen
кхечухьа хао umsetzen
кхечухьа дIадoгIа/дIаден umsеtzen,umpflanzen
кхиа gedeihen,rechtzeitig(an)kommen;BOT reifen;wachsen
кхиам б Erfolg m
кхиамбоцу erfolglos
кхиамe erfolgreich
кхийса(туй) spucken,speien
кхин anderer,noch
кхин бедар юха/бедар хийца umziehen
кхин долу übriger,anderer
кхин тIе nachträglich
кхин цIе тилла umbenennen
кхио großziehen,erziehen;erzielen
кхихкина abgekocht,gekocht
кхиъна erwachsen
кхиъна даьлла volljährig
кхоамбоцу verschwenderisch
кхоамаза verschwenderisch
кхоамазалла й Verschwenderung f
кхоамалла й Sparsamkeit f
кхоаман раж й Sparsamkeitsweise f
кхоаме sparsam
кхов й Qualm m
кхо бIе dreihundert
кхозу hängend
кхокха б ZOOL Taube f
кхоалгIа dtitte(r,s)
кхолагIа дакъа д Drittel n
кхолла schaffen;errichten
кхоллам б Schicksal n,Vorherbestimmung f
кхолладала entstehen (aus)
кхолладалар д Entstehung f
кхолларалла д Kreation f ,Schaffen n
кхолларалин kreativ,schöpferisch,Schaffens~
кхоло verdunkeln
кхоо schonen,sparen,einsparen
кхор б BOT Birne f

134
кхосаболу dreieckig
кхосаберг й Dreieck n
кхосса (герз~) schießen,werfen
кхочушдан erledigen,(Pflich)erfüllen,realisieren,verwirklichen
кхочуш далур долу machbar
кхочуш далур доцу irreal,unwirklich
кхочуш хила sich erfüllen
кхоьлина wolkig;mürrisch,кхоьлина стаг mürrischer Mensch
кхоьш й BOT Bohnen pl
кхойтта dreizehn
кхойтталгIа dreizehnte(r,s)
кхоьн Bohnen~
кхоъ drei,кхоалгIачу мартехь am 3 März
кхузза dreimal
кхузара hiesig
кхуза hierher,hierhin
кхузахь hier

Къ

къа д Sünde f ,къоналлин къинош Jugendsünden


къадеха verdammen,verfluchen
къайладаккха verbergen,verheimlichen
къайладала schwinden,verschwinden
къайлаза offen,offensichtlich
къайлаха heimlich,geheim,inkognito
къайле й Geheimnis n
къайлехь латто(къайла дига) geheimhalten
къалато sündigen
къам д Volk n,Nation f
къамел д Gespräch n,Unterhaltung f,Rede f
къамелан меженаш й Sprechorgane pl
къамелан Sprech~
къамел дан sich unterhalten,reden,plaudern
къамелIаморг й Sprachführer m
къамкъарг й ANAT Luftröhre f
къандала altern
къаркъа д Alkohol m ,къаркъа лалуш вац иза er verträgt keinen Alkohol
къарцадала trotzen(starrsinnig sein)
къарцадалар д Trotz m
къаста sich trennen
къасто trennen,scheiden,wechseln
къастаман unterscheidend,Unterscheidungs~
къастамаллин entscheidend
къастамза цIерметдош д GRAM Indefinitpronomen n
къаьсташ долу deutlich
къаьсташ хила sich unterscheiden
къахка zurückprallen,meiden
къахета bemitleiden
къахетар д Mitleid n
къахь й Gestank m
къаьхьа bitter
къаьхьа буц й BOT Beifuß m
къахьега arbeiten,sich bemühen
къахьегалу arbeitsfähig
къацахьегалу arbeitsunfähig
къаьстина getrennt
къаьсттана besonders
къега glänzen,blitzen
къеггина-боьмаша beige
къежа spöttisch lächeln
къекъа donnern
къемат д Entsetzen n
къен arm,mittellos,халла сискал йоккхуш хила ärmlich leben
къена alt,betagt
къеналла й Alter n
къепе дало ordnen,in Ordnung bringen
къехка meiden,sich scheuen,нахех къехка die Menschen meiden

135
къиг й ZOOL Krähe f
къийса streiten,sich messen mit
къиза brutal,grausam,unbarmherzig
къиза стаг в Unmensch n
къизалла й Brutalität f
къийдала verarmen,verelenden
къийдалар д Verarmung f
къийделла verarmt
къийзорг й ZOOL Wanze f
къилба д Kompass m
къилба-махбале й GEO Südosten n
къилба-махбалера südöstlich
къилба-малхбузе й GEO Südwesten n
къилба-малхбузера südwestlich
къилбаседе й GEO Norden n
къилбаседера nördlich
къилбаседа-малхбале й GEO Nordosten n
къилбаседа-малхбузе й GEO Nordwesten n
къилбахо в Südländer m
къилбе й GEO Süden m,къилбехьа ваха nach Süden fahren
къилбера südlich,Süd~
къилбехьо südlich
къинош дерг в Sünder m
къинхетам б Gnade f,Mitleid n
къинхетам боцу gnadenlos
къинхетаме barmherzig,gnädig
къинхетамалла й Barmherzigkeit f,Gnade f
къинхьегам б Arbeit f,Mühe f,къа а ца хьоьгаш ohne Mühe,къинхьегаман бакъо
Recht auf Arbeit
къинхьегаман низам д Arbeitsdisziplin f
къобалдан gutheißen,befürworten,zustimmen
къобалдар д Zustimmung f
къовзо beißen,stechen
къовзор д Biss m,Stich m
къовла schließen,zumachen,zuhalten
къовлам б Strenge f
къовламе streng
къовса sich messen mit,wetten
къовсам б Wette f
къовсаме kontrovers
къола д Diebstahl m
къоладан stehlen
къолам б Bleistift m
къоьлла й Armut f,Elend n
къоман national
къона jung
къонахчун mannhaft
къора й Hagel m
къора schwerhörig,taub
къоралла й Taubheit f
къорза bunt,farbig
къу в/й Dieb(in) m/f
къудалг й BOT Stachelbeere f
къуьйсийла йоцу unbestreitbar
къурд б Schluck m
къурдбан schlucken
къуркъал й MED Bruch m

КІ

кІа б BOT Weizen m


кІаг б Grube f
кIадбоцу quatschig,unsinnig
кIадбоцург д Quatsch m,Nichtigkeit f,Unsinn m
кIаддала müde werden,ermüden
кIаддалар д Müdigkeit f,Ermüdung f
кIаддан lindern,mildern,weichen
кIадделла müde,matt,со кIадвелла ich bin müde
кІади д Gewebe n,Stoff f

136
кІажа б Absatz m; ANAT Ferse f
кІажар й Zopf m
кIайдарг д BOT Kamille f
кІайн weiß
кIайн бепиг д Weißbrot n
кІалд й GASTR Quark m
кIамдала jucken,сан мара къамло mir juckt die Hase
кІант в Sohn m
кIаьнзиг й BOT Hirtentäschel n
кІарх б Hausschuhe pl
кІеда weich
кIеж етта rinnen
кІеза д ZOOL Welpe m
кІеззиг wenig,zu wenig
кIезиг маьъна долу inhaltslos
кІел unter
кIелахь unten
кІело й Hinterhalt m,Falle f
кIелхьардала(ведда кIелхьардала) flüchten
кIелхьардаккха bergen,erlösen,retten,кхерамех~ vor einer Gefahr retten
кIелхьардаккхар д Rettung f
кIелхьардаьккхинарг в Retter m
кІентан кIант Enkel m
кIесархье б ANAT Kleinhirn n
кІиллo в Feigling m
кІира д Woche f,ши кIира хьалха vor zwei wochen,хIокху кIирнахь in dieser Woche,тIедогIучу кIирнахь
in der nächsten Woche,дIадаханчу кIирнахь vorige Woche,кIирнах цкъа einmal in der Woche
кIиранде д Sonntag m
кIиранан деношкахь sonntags
кIодалла й Weiche f
кIозйохург й MED Sehne f
кIомал й BOT Hanf m
кIомар д MED Schorf m
кІора б Kohle f
кІорга tief
кIоргдан vertiefen
кIорге й Vertiefung f,Tiefe f
кІорни д(олхазаран) ZOOL Vögelchen n
кІоршаме grob,barsch,brüsk
кIоршаме хила (цхьанца) brüskieren
кIохцал д Stachel m,Dorn m
кІудал й Krug m
кІужал й Locke f
кIунзал б Glatze f
кІур б Rauch m

лаа wollen,wünschen,Lust haben


лаам б Wunsch m,Wille m,шуна хьун оьшу(лаьа)?Was wünschen Sie?
лаамазалла д Unabhängigkeit f
лааман саттам б GRAM Wunschform m
лааме unabhängig
лаамза abhängig
лаг д ANAT Hals m
ладар д Leck n
ладогІа hören,zuhören,sich anhören
ладугIу folgsam
ладалар д Toleranz f
лаза schmerzen
лазам б Anteilnahme f,Mitgefühl n
лазар д Krankheit f,хьо хIун лозуш ву?was tut Ihnen weh?
лазар долу schmerzhaft
лазар доцу schmerzfrei
лазар теден MED schmerzstillend
лазархо в Kranker m
лазартни й Krankenhaus n,Lazarett n
лазийнарг в Verletzter m
лазо verwunden

137
лазош доцу schmerzlos
лай в Sklave m
лакха singen
лакхалла й Höhe f
лакхара oberer
лакхара къамкъарг й ANAT Nasenrachenraum m
лакхахь oben
лала schmelzen
лалун leidlich
лалла jagen,treiben,vertreiben
лам б Berg m,лам тIера bergab,лам тIе bergauf
лама übermorgen
ламанан/лаьмнаш долу bergig
ламаз д Gebet n
ламаз дан beten
ламаст д Brauch m,Tradition f
лами б Treppe f,Leiter f,лами тIехула охьа treppab
лан д Hufeisen n
лан ertragen,leiden,aushalten,лазар лан Schmerzen ertragen
лар й Spur f
лара achten ,respektieren,verehren;rechnen,zählen
ларар д Rechnen n,Zählen n ,дагахь ларар Kopfrechnen
ларам б Achtung f ,Respekt m,Verehrung f
ларам боцу respektlos
ларамбацар д Respektlosigkeit f
лараме achtungsvoll,respektvoll
ларамaза unabsichtlich
ларга scheren,schneiden
ларгар д Haarschschnitt m
ларгархо в Friseur m
лардалар д Vorsicht f,Behutsamkeit f;ларло! Vorsicht!
ларлуш долу vorsichtig,behutsam
лардала sich vorsehen,sich hüten,meiden,кIон юургах ларвала scharfe Speisen meiden
ларо(цхьанa хIуманца) sich bewältigen,fertig werden mit etw
ларча й Tüte f
лата sich mit jmd prügeln;ringen;aufflammen
латинан lateinisch
латкъа sich beklagen über
латта д Erde f;Festland n
латта stehen,dauern,(лаьтташ хила)bestehen,ша бохучу тIехь латта auf seiner Meinung bestehen
латтадала standhalten
лато чиркх лато das Licht einschalten,,машен хьалалато Auto anlassen,сирник лато ein streichholz
anzünden,(дIа)лато kleben,leimen,löten
лаьтта(лаьтташ долу) stehend
латто halten,festhalten
лаха suchen,suchen nach
лахар д Suche f, MED Betäubung f
лахарча в Detektiv m
лахара unter
лахахь unten
лахдалар д Niedergang m,Rückgang m,Verfall m,ницкъ лаxбалар Kräfteverfall
лахе й Tiefebene f,Unterteil n
лахка treiben,jagen,vertreiben
лахо MED betäuben,anästhesieren
лахьо sammeln
лахьорч й ZOOL Muschel f
лачдийцар д Fabel f
лачдийцархо в Fabeldichter m
лаца besetzen(меттиг~),fangen,fassen,mieten(хIусам~); JUR verhaften
лацар д JUR Arrest m,Verhaftung f
лаьцна verhaftet
лаьцнарг в JUR Verhafteter m
лаьцна хилар д JUR Vorstrafe f
лаьцна хилла JUR vorbestraft
лаьцна(цхьана хьокъехь) bezüglich
лач schräg
лачкъо stehlen,verstecken
лаIа montieren,aufstellen
лаIар д Aufstellung f,Montage f

138
лаьхьа б ZOOL Schlange f
лега д BOT Ahorn m
лега GRAM deklinieren,konjugieren
легалун deklinierbar
легар д Deklination f
легаш д ANAT Gurgel f
легашка хи кхарза gurgeln
леда tropfen
ледан betrügen; JUR verhören,левеш лело jdn an der Nase herumführen
ледар д JUR Verhör n,Betrug m,чучча левар JUR Kreuzverhör
ледарло й Schlamperei f,Fehlgriff m,Nachlässigkeit f
ледара nachlässig;nicht fest;lässig
лекъ д ZOOL Wachtel f
лeла gehen,sich bewegen,besuchen,школе лела die Schule besuchen
лела beweglich
лела хаа sich benehmen
леламан gängig,gebräuchlich
лелар д Bewegung f,Gehen n
лелархо в Fahrer m
лелаш доцу regungslos
лелийна abgetragen
лело fahren,tragen,gebrauchen,benutzen,verwenden
лелор д MED Pflege f, цомгушнах лелор Krankenpflege
лелха springen, explodieren
лен schimpfen,schelten
лен цамгар йолу todkrank
лeпа strahlen,glänzen
лекха hoch
лера planen,zählen
лерг д ANAT Ohr n
лергабад й ANAT Trommelfell n
лергадогIа д ANAT Ohrmuschel f
лергадума б ANAT Ohrläppchen n
лерган Ohren~
лергайоьдург(шери) й ZOOL Ohrwurm m
лергийн цамгарш й MED Ohrenkrankheiten pl
лергийн лор в Ohrenarzt m
лергъюх й Schläfe ANAT f
лергъяхар й ZOOL Kaninchen n
леррина speziell,besonders
лесто schaukeln,rütteln,schwingen
леста wackeln,wanken,schwanken;церг меттахъхьуьй der Zahn wackelt
лехаме anspruchsvoll
лeча д ZOOL Falke m
лийча sich brausen,duschen
лийчар д Baden n
литар й Liter m
литта durchseihen
ло д Schnee m
лодашар д Schneeschmelze f
лодиллар д Schneefall m
ло догIу schneien
ло доцу scheefrei
ло санна кIайн schneeweiß
ловза spielen
ловзар д Spiel n,Hochzeit f
логан цамгарш й MED Halskrankheiten pl
логан шад б ANAT Adamsapfel m
локхар й Gürtel m
локхалла й Höhe f,Wachstum n
лом д ZOOL Löwe m
лоппаг д MED Blase f,Quaddel f
лор в/й Arzt m,Ärztin f,лоьран тIедиллар Verordnung des Arztes,цхьаъ лор вало вахийта
jdn nach dem Arzt schicken
лоьраллин medizinisch
лоьран сацам б ärztliches Gutachten
лоьрийн орца д Rettung(Ambulanz) f
лоха niedrig
лу д ZOOL Reh n

139
лулахo в/й Nachbar(in) m/f
лулахалла д Nachbarschaft f
лулахойн benachbart,Nachbar~
лууш долу erwünscht
лууш доцу unwünscht
луьра gefährlich
луьста dicht,häufig
луьсталла й Häufigkeit f

ма die vereinende Befehlsform, ма ала ~sage nicht


ма-хаара bekanntlich
мага passen,gelten
магийта (цхьанна цхьаъ) erlauben jdm etw
маго gestatten
маж й Bart m,маж йита den Bart wachsen lassen
мaж яша rasieren sich
маж яшаза unrasiert
маждар д MED Gelbsucht f
мазлагІа й Bienenstand m,Imkerei f
мазлагIча в Bienenzüchter m,Imker m
майда й Fläche f,Platz m
маймал д ZOOL Affe m
майра в Mann m,Ehemann m
майра tapfer,mutig,kühn ,майрачарах вац иза er ist ein Angsthase, майра стаг tapferer Mensch
майрадала kühn werden
майрадийла den Tapferen spielen
майралла й Tapferkeit f,Mut m,майралло гIаланаш яьхна wer wagt,gewinnt
маккхал д ZOOL Geier m
макхдола rosten
мала trinken
маларча в Säufer m
малар д Trinken n
малик д Engel m
мало й Faulheit f
малх б Sonne f
малхбале й GEO Osten m
малхбузe й GEO Westen m
малхбузера westlich
малхбузехьа westwärts
малх кхетта sonnig
маьлхан серло й Sonnenschein m
малх хьахар д MED Sonnenstich m
маьлхан хьоза д ZOOL Ammer m
маьлхан хIуш д BOT Sonnenblume f
мангал б AGR Sense f
мангалкомар й BOT Brombeere f
мар-зуда д Ehepaar n
мар-зуда хилар д Ehe f
мара б Nase f,мерах хьокху йовлакх Taschentuch n,мерчу пIелг хьийзо in der Nase bohren
марадолла unarmen
марваша в Schwager m
марe д Heirat f;Ehe von der Frau
марехь йолу verheiratet
марехь йоцу ledig,unverheiratet
маре яха sich verheiraten
маргIалдола verwelken,welken
маргIалдоьлла verwelkt,welkt
марда в Schwiegervater m
маржан д BOT Koralle f
марздалар д Gewohnheit f,Leidenschaft f
марздала sich für ~ begeistern,sich gewöhnen
марздан zuckern,süßen
марзо й Zuneigung f
марзо эца(цхьана хIумнах) genießen
марнана й Schwiegermutter f
марс б AGR Sichel f
марта д Frühstück n

140
марта даа frühstücken
марха й Wolke f,догIанан мархаш Regenwolke
мархаш йолу wolkig
мархаш йоцу wolkenlos
марха кхаба REL fasten
марчо д Leichentuch n
марца absengen,versengen,котам марца ein Huhn absengen
маьрша friedlich
маьршадаккха freilassen,erlösen
маршо й Freiheit f
маршо еза freiheitsliebend
маршо езар д Freiheitsliebe f
маршалла хатта sich begrüßen
маршалла хаттар д Grüß m,Begrüßung f,маршалла ду хьога!Grüß(e)Sie/dich
мас й Haar n
масалла й Schnelligkeit f
маса schnell,rasch
маса wieviel,хьан маса шо ду? wie alt bist du?
масал д Beispiel n,Vorbild n,масал дало ein Beispiel anführen,цхьаьнгара масал эца sich an jdm ein
Beispiel nehmen,масала zum Beispiel
масалла й Quantität f,Menge f
масаллин (дукхаллин) терахьдош д GRAM Kardinalzahl f
масех einige,mehrere,paar
масийтазза mehrmals
маслаIат д Aussöhnung f,Versöhnung f
маслаIат дан versöhnen
маслаIат дар д Versöhnung f
массанхьа überall
массанхьара а von überallher
массарна хууш долу notorisch
массо а alle
матардола schimmeln.verschimmeln
матардоьлла verschimmelt
мах б Preis m
мах д BOT Espe f
мах бала bezahlen,zahlen
мах боцу unschätzbar,wertlos
маха б Nadel f,Spritze f, тай меха дилла einfädeln
махатохар д MED Spritze f
махбархо в Händler m
махлелор д Handel m
мах хадо(хIотто) einschätzen,werten
мах хила kosten
мах юха хIотто umwerten
маьхза kostenlos
махкахваккхар д POL Exil n
махкахо в Landsmann m
махлахбар д Ermäßigung f
махцарг й Kratzwunde f
маца wann,мартехь im März,тIаьхьарчу хенахь in letzter Zeit
маца дуьйна seit wann
мацах als,ehemals,мацах дуьйна von alters her
мацалла й Hunger m,меца хила Hunger haben,мацаллина цхьа тем бан den ärgsten Hunger stillen,со меца ву
ich bin hungrig
мацалла лан(хьега) hungern
мацца а irgendwann,мацца а(ма-диззи) ganz gleich wann(zu jeder Zeit)
маццалц bis wann
мача й Schuh m
мачийн Schuh~
маша б Spinnweben pl
машар б Friede m,марша(диканца)догIийла! Herzlich wilkommen!
машарбар д Friedenschluss m
машар беза friedliebend,friedfertig
машарбезар д Friedfertigkeit f
маъ д BOT Erle f
маІа й ZOOL Horn n
маьждиг д Moschee f
маьлкхаз д BOT Ahorn m
маьнга б Bett n

141
маьркІажe й Abenddämmerung f
маьттаза schamlos
маьІна д Bedeutung f
маьIна хила bedeuten
мега man darf/kann
мегаш долу brauchbar,tauglich
мeжe й ANAT Organ n
меже дIаяккха MED amputieren
меже дIаяккхар д MED Amputation f
меже лазор д MED Prellung f
меже чуьраялар д MED Verrenkung f
мекара tückisch
мекарло й Tücke f
мекх д Schnurrbart m
мекха й Rost m
мекхадола verrosten
мекхадоьлла rostig,verrostet
мекха лоцуш доцу rostfrei
мел wieviel,(мел хан яьлла),маса сахьт даьлла? wie spät ist es?
мел лахара zumindest
мелла а etwas,мелла а(мел оьшу/деза)so viel man will,in jeder Menge
меллаша leise,still
мерза süß
мерза балл д BOT Süßkirsche f
мермаIа й ZOOL Nashorn n
мерцхалдиг д ZOOL Uferschwalbe f
месала zottig
месаш тилар д Haarausfall m
метта statt,anstatt
меттадан zu sich kommen,sich fassen
меттахъхьар д MED Rückfall m ,цамгар меттаххьар Rückfall der Krankheit
меттахъхьен sich bewegen,rühren
меттахIоттор д(харж) Entschädigung f
меттахIотто entschädigen,rückerstatten
меттан шаршу й Bettlaken n
меттаниг й Ersatz m,Austauschstoff m
мeттиг й Platz m,Stelle f,меттиг лаца Platz nehmen
меттиг къастор(билгаляккхар) д Orientierung f
меттигера хан й Ortszeit f
мехала kostbar,wertvoll,teuer
мехала кехат д Wertbrief m
мехах схьаэцар д Rückkauf m
мехала лору aktuell
мехаш хьалабахар д Überteuerung f
мехкавоцург в Ausländer m
мехкадаьтта д Erdöl m
меца hungrig, меца a волуш auf nüchternen Magen,мацалла чоьраш екаш ю сан mein Magen knurrt vor Hunger
мижарг б Klümpchen n
мийла saufen
мийр б Fußtritt m
мила wer, хьо мила ву? wer bist du?
милла а irgendjemand,jeder
мимар д Minarett n
мисархо в Ägypter m
мичахь wo,Венехь in Wien
мича wohin,даймахка in die Heimat,мича вала со? wo soll ich bleiben?
мичара woher,мичара веана хьо?woher bist du gekommen?даймахкара aus der Heimat
мичхьа а ganz gleich wo,überall
миччара а irgendwoher
мo б Schramme f
моан хьун й BOT Erlenwald m
могашалла й Gesundheit f, могушаллeх вуьзна von Gesundheit strotzend
могушалла Iалашъяр д Gesundheitswesen n
могушаллина зене gesundheitsschädlich
могуш gesund,бугIа санна могуш bullig
могуш воцу ungesund,krank
могуш хила sich wohl befinden,bei guter Gesundheit sein
могІа б Zeile f,Reihe f,Linie f
могIараллин терахьдош д GRAM Ordnungszahl f

142
можа gelb
моз д Honig m
моз санна мерза zuckersüß
мокха grau
мокхо gräulich
моллин куй б ANAT Omentum m(Teil des Bauchfells)
молу хи д Trinkwasser n
молу trinkbar
молха д Arznei f,Medikament n;Schießpulver n,шелваларна дуьхьал молха Arznei gegen Erkältung,молхано
гIуллакх(дарба) дира die Arznei hat gewirkt
молха мала einnehmen
морза д Molke f
морзах б Zange f
морзгал й MED Pocken pl
мосазза wie oft,мосазза мала деза ас хIaра молха? wie oft soll ich diese Tablette einnehmen?
москал й ZOOL Truthahn m
мостагІ в Feind m
мостагIалла д Feindschaft f
мостагIаллин feindselig
мостагIийн feindlich
мотт б Sprache f,дIабаьлла мотт tote Sprache
мотт б ANAT Zunge f,шен мотт шегахь кхаба den Mund halten,мотт соцуш вац иза er redet zu viel,
мотт сацо die Zunge im Zaum halten
мотт(-гIайба) б Bett n,меттахь Iаран раж Bettruhe,меттахь Iилла im Bett liegen
моттаргIа й Simulierrung f,Vortäuschung f
моттаргIа лело(ян) simulieren,vortäuschen
мотт бетта anzeigen,denunzieren
моттбеттарг в Anzeiger m,Denunziant m
мотт бийца sprechen
моттохар д Anzeige f,Denunziation f
мотт ца хуу stumm
мотта scheinen
мох б Wind m,мох болуш бу der Wind kommt auf,эрна бага етта in den Wind reden,арахь мох бу
draußen ist es windig
мох-дарц д Orkan m
мох боцу windstill
мох кхетийта lüften
мох чекхболу luftdurchlässig
мох чекхцаболу luftdicht
мохк б Land n
мохкбегор д Erdbeben n
мохк бовзараллин landeskundlich
мохкбовзаралла д Länderkunde f
мохтухyрг й Lüfter m
мохцахилар д Flaute f,Windstille f
мохь б Last f
мохь б Schrei m,Stöhnen n
мохь бетта schreien
мохь й Fett n
мочхал й ANAT Kiefer m,лакхара/лахара мочхал Ober/Unterkiefer
моша д ZOOL Rebhuhn n
мужалт й Umschlag m
мукх б BOT Gerste f
мукъа (nicht besetzt)frei,хIара меттиг мукъа(яьсса) юй? Ist dieser Platz frei?
мукъадала frei werden,хIусам мукъаяьлла die Wohnung ist frei geworden
мукъа денош д(шот/кIиранде) Wochenende n
мукъаза besetzt
мукъа хан й Pause f,Freizeit f
мунда й Vogelscheuche f
мунепакъ в Ketzer m
мур б Zeitraum m,Periode f,Phase f
мутта д Saft m
мутта долу saftig
муха wie,муха Iаш (ду шу) ву хьо? wie geht es Ihnen?
мухха а irgendwie
мухалла й Qualität f
мухIар д Fingerring m;Stempel m
мухIар тоха(хIотто) stempeln
муцІар й Schnauze f

143
муш б Strick m, муьшан лами Strickleiter
муьлш wer(pl)
муьлха welche(r,s),was für ein
муьлха а irgendein,jeder
муьлххачу хенахь zu jeder zeit
муьрг й BOT Scheeballstrauch m
муьрг етта anbeißen
муьста sauer
муьста балл д BOT Sauerkirsche f
муьста-мерза sauersüß
муьстарг й BOT Berberitze f
муьтІахь loyal,treu
муьтIахьалла д Loyalität f
мIара б Gabel f,Angelrute f
мIараш тийса kratzen

наб й Schlaf m,суна наб ца кхета ich kann nicht (ein)schlafen,чIогIа наб ян
fest(tief)schlafen
наб ийзо schlummern
наб йойту молха д MED Schlafmittel n
наб йоцу schlaflos
набкхета einschlafen
наб oзо schlummern
набарх лела schlafwandeln
набарх Iаба sich ausschlafen
набахта й Gefängnis n
набахте долла inhaftieren
набахте доллар д Gefängnisstrafe f
наб ян schlafen
набцакхетар д Schlaflosigkeit f
набцатоар д Schlafmangel m
нагахь wenn
наггахь bisweilen,manchmal
наггахьлера selten
наж д BOT Eiche f
назбар б Kissen n
накха б Brust f
накъост в/й Freund(in) m/f,Kamerad(in) m/f
нал й ZOOL Eber m
налха б Butter f
нана й Mutter f
нана-пIелг б АNAT Daumen m
нар й BOT Granatapfel m
наркаш й BOT Sanddorn m
нах б Leute pl
нах беха bewohnt
нахарт й Kleingeld n
наштар д CHEM Aluminium n
наьрс й BOT Gurke f
наьрт д Riese m
нека д Schwimmen
некадан schwimmen
некъ б Weg m,некъ дика хуьлда glückliche Reise,мича боьдуш бу хIара некъ?wohin führt dieser Weg?
некъ бита weichen
некъгойтург й Wegweiser m
некъан аса й Fahrspur f
некъан билгало й Verkehrszeichen n
некъан йист й Wegrand m
некъан мах б Fahrgeld n
некъан хьовзам б Wegeunfall m
некъахо в Wanderer m
некъаш дахкар д Straßenbau m
немцо в/й Deutsche(r) m/f
немцойн deutsch
ненаваша в Onkel m
ненада в Großvater m
ненадеда в Urgroßvater m

144
ненаденана й Urgroßmutter f
ненайиша й Tante f
ненамайра в Stiefvater m
ненанана й Großmutter f
ненаненада в Urgroßvater m
неха fremd,нехан(хийра) нах fremde Leute,нехан къинхьегамах пайда эца sich die Kastanien aus dem
Feuer holen lassen
неха стаг в Fremder m
нехан fremd
нехан махкахо в Ausländer m
нехан мохк б Fremde f
нехаш й Müll m
нехаш яржо beschmutzen
нехча й Käse m
неца б ZOOL Motte f
неІ й Tür f,неI ца тухуш чувала ohne Anklopfen eintreten
неIалт ала verfluchen,verwünschen
неIсагIа й Türschwelle f
нигат д Gelübde n
низам д Ordnung f
нийса gerade(adj),aufrecht,genau,pünktlich,präzise,нийса дIа geradeaus,нийса дIа даха geradeaus gehen,
иза нийса ду das stimmt
нийса доцу falsch,unwahr,unrichtig
нийсалла й Genauigkeit f,Präzision m,нийса кхоъ даьлча Punkt drei(Uhr)
нийса хила recht haben
нийса цакхета mißverstehen
нийсархо в Altersgenosse m
нилха licht,dünn(spärlich)
нилхадала sich lichten,spärlicher werden
нисдала(хила) gelingen
нисдан korrigieren,verbessern
нисделларг д Zufall m
нитт б BOT Brennessel f
ниха д Kwaß m
ницкъ б Macht f,Kraft f,белхан ницкъ Arbeitskräfte,шен ницкъ(гIора) ларбан seine Kräfte schönen
ницкъале mächtig
ницкъан Kraft~
ницкъбоцу kraftlos,machtlos
ницкъбустург й Kraftmesser n
новкъарло й Hindernis n,Störung f
новкъарло ян hindern,stören,behindern
нох д Pflug m
нохчийн tschetschenisch,нохчийн маттахь муха хир ду иза?wie heißt das auf tschetschenisch?
нохчо в Tschetschene m
ношдала überreif werden
нуй б Besen m,керлачу норо цIена цIандо Neu Besen kehren gut
нуй хьакха fegen,kehren
нур д Strahl m,Glanz m
нур-олхазар д ZOOL Feuervogel m
нус й Schwiegertochter f
нускал д Braut f
нуц в Schwiegersohn m
нуьцкъала stark,kräftig,heftig
нуьцкъаша gewaltsam
нІаьвла й ZOOL Lerche f
нІаьна б ZOOL Wurm m
нІаьна й ZOOL Hahn m
нIаьний дан wurmstichig werden
нIаьний долу wurmstichig

оба(барт )й Kuss m
оба й Kittel m,Morgenrock m
ов д MED Kolik f ;Bratspieß m
овкъаран(бос) aschgrau
ога д Zwischenwand f
оза wiegen;rauchen;melken
оза mager,hager

145
озалла й Magerkeit f
озо ziehen
ойла й Gedanke m,Idee f,Meinung f,шен ойла хийца seine Meinung ändern
ойла йожар д Pessimismus m
ойла йоьжна pessimistisch
ойла маьрша freidenkerisch,freisinnig
ойланан gedanklich
ойланан маршо й Freidenkertum n,Freisinn n
ойлане nachdenklich
ойланийн кеп й Mentalität f
ойланза gedankenlos,unüberlegt,unbedacht
ойла хийца undenken
ойла хила beabsichtigen,vorhaben
ойла ян denken,nachdenken,träumen von,überlegen
ойлаяр д Denken n,Überlegung f,лакхара ойла йолуш ву иза er bildet sich zu viel ein
окхло й Nudelholz n
окъам й (Erd~,Eis~) Klumpen m
олла hängen
олхазар д ZOOL Vogel m
омра д Befehl m
омра дан befehlen
онда hart,fest
ор д Grube f
орам б Wurzel m
орам боцу wurzellos
орамат д Pflanze f
ораматашлелор д Pflanzenbau m
ораматийн pflanzlich, Pflanzen~
ораматийн дуьне д Pflanzenwelt f,Flora f
орца д Alarm m,Hilfe f
оршот д Montag m, оршот дийнахь am Montag
оршотан деношкахь montags
осала feig,scheu
осалалла й Feigheit f
остдалар д MED Fehlgeburt f
охьадосса aussteigen,со кхузахь охьавуссуш ву ich steige hier aus
охьакхета fallen,hinfallen
охьакхосса heruntenwerfen
охьaолладала herunterhängen
охьасатто neigen
охьатаIа bücken
охьахаа sich hinsetzen
охьахарца einstürzen
охьахоийла й Sitz m
охьаэха fließen
оччам й BOT Dill m

Оь

оьгІазалла й Bosheit f,Zorn m


оьгIаздахийта verärgern
оьгIазе boshaft, verärgert
оьгIаздахар д Ärger m
оьгIазъэха sich ärgern,zürnen
оьгIазло йоцу gutmütig
оьз й ANAT Zwerchfell n
оьзда edelmütig,höflich
оьздалла й Edelmut m,Höflichkeit f
оьзда доцу amoralisch
оьккхуьйту explosiv
оьккург й Sprengstoff m
оьла й Haufen m
оьмар й Lebenszeit f
оьра й ZOOL Papagei m
оьрси в Russe m
оьрсийн russisch
оьпа й ZOOL Hamster m
оьшу(деза) man muss/soll
оьшуш верг bedürftig

146
оьшуш долу notwendig,nötig
оьшуш хила benötigen

пазат й Socke f
пайда б Vorteil m,Nutzen m,иза хьуна пайдехь ду das ist für dich nützlich
пайда бан(пайдехь хила) nützen
пайда эца benutzen,gebrauchen
пайде nutzbar,nützlich
пайденна доцу nutzlos,ungünstig,unnütz,unvorteilhaft
пайхамар в Prophet m
палтаса wahrsagen
палтасар д Wahrsagung f
паргІат frei,ruhig
паргIатдаккха freilassen,erlösen
паргІатo й Freiheit f;Ruhe f,паргIатдаккха aus der Haft entlassen,цхьанна паргIато яла
jdm die Freiheit lassen
паргIато еза freiheitsliebend
пардо д Hülle f,Schale f
партал tollpatschig
парт-аьлла beweglich,behend,flink
паста й BOT Honigmelone f
пах б ANAT Lunge f
пачхьалкх й Staat m,пачхьалкхан дIахIоттам Staatsform
пачхьалкхан staatlich
пачхьалкхийн юкхара zwischenstaatlich
паччахь в König m,Herrscher m
паччахьан königlich
пекъар в/й Arme f/m
пелхьo в Akrobat m
пен б Wand f
петар й Wohnung f
петIамат-зезаг д BOT Mohn m
пеш й Herd m
пийл й ZOOL Elefant m
пис geizig,gierig
питана д Ränke pl,Intrigen pl
питане ränkevoll
полла б ZOOL Schmetterling m,Falter m
поп б BOT Platane f
поппар б Lehm m
почта й Post f,почте даха zur Post gehen,почтехула дахьийта per Post schicken,почте
дIадахьа zur Post bringen
похьма д Talent n,Begabung f
похьме talentiert,begabt
похьме доцу talentlos
пурба д Erlaubnis f
пурба дала erlauben,gestatten
пурни й Bäckerei f
пурнхо в Bäcker m
пурх quer
пурхе д Balkon m
пусар д Respekt m,Achtung f
пуьташ б Lüge f
пуьташ ботта lügen
пха б MED Ader f,Vene f
пханар д ANAT Schulterblatt n
пхиъ fünf,шозза пхиъ- итт zwei mal fünf ist zehn
пхи бIе fünfhundert
пхийтталгIа fühnfzehnte(r,s)
пхийтта fünfzehn
пхоьазза fünfmal
пхоьалгIа fünfte(r,s)
пхьагал й ZOOL Hase m
пхьагал-цIозам д BOT Erdbeere f
пхьалгIа й Werkstatt f
пхьар в Meister m
пхьарс б ANAT Arm m

147
пхьаьрсан гола ANAT Ellbogen m
пхьаьрсан кIело й ANAT Achselhöhle f
пхьегІа й Geschirr n
пхьегIаш юьлу гIирс б Spülmittel n
пхьид й ZOOL Frosch m
пхьид й ANAT Wade f
пхьола д Handwerk n
пхьоладан zimmern
пхьор д Abendessen n
пхьош д Ärmel m

ПІ

пІелг б ANAT Finger m


пIелгийн таммагIанаш д Fingerabdruck m
пІенда б ANAT Rippe f
пІераска д Freitag m

Р
рагІ й Gebirgskette f
рагІ й Schlange f,Reihe f
рагI йоцуш außerordentlich(außer der Reihe)
рагIкъепе й Ordnung f
рагІу д Vordach n
раж й Ordnung f,System n
раз schräg
резадан befriedigen
резадоцу unzufrieden
резахила einwilligen,einverstanden sein,beistimmen,zusagen
резахилар д Zusage f,Zustimmung f,Einverständnis n
резацахилар д Unzufriedenheit f
рема й Herde von Pferden
рицкъа д Nährung f
рогIалла й Reihenfolge f
рогIаллин терахьдош д GRAM Ordinalzahl f
роггІана nacheinander
рогIера folgend,nächst,nachfolgend
рогIехь доцу außerordentlich
рожехь долу regelmäßig,regulär

са д Licht n
са д Seele f,цуьнан са кIажош чу дахна das Herz rutschte ihm in die Hosen,
цхьанна чу са диллина хила jdn über alles lieben
са й Vorteil n,Nutzen m
са б Ecke f,Winkel m
са йоцу unvorteilhaft
саба д Seife f
caба хьакха seifen
са болу Eck~,Winkel~
сабустург й Winkelmesser m
сабIарздала verzweifeln
сaбIaрздалар д Verzweiflung f
сабIарзделла verzweifelt
сагал б ZOOL Floh m
сагалмат й ZOOL Insekt n
саган sehen
сагаран меже й Sehorgan n
сагар д Sehvermögen n
сагатдала sich langweilen,sich Sorgen machen,sich beunruhigen
сагатдан beunruhigen,sich grämen
сагатдар д Langeweile f,Sorge f,cа ма гатде! machen Sie keine Sorgen!
са гу(ш долу) sehend
сагIа д Spende f,Almosen n
сагIийна яла spenden
садаккха seufzen
садаккдар д Seufzer m
садала sterben

148
садан dunkel werden
садаІа sich ausruhen,sich erholen
садаIар д Erholung f,садаIар доцуш ohne Erholungspause
садетта ertragen
садеттар д Geduld f,Selbstbeherrschung f
садеIа atmen
садеIар д Atem m,Atmung f
садукъа(садуькъна ден) erdrosseln,erwürgen
садукъдала ersticken,keuchen
садукъдалар д Atembeschwerden f
сай б ZOOL Hirsch m
сазз й Schlamm m
сакхт д Defekt m
сакъера sich amüsieren
сал й Haufen m
салаз й Schlitten m
салаз й ANAT Kiefer m
салам д Gruß m,Begrüßung f
салам дала grüßen,begrüßen
салецар д MED Asthma n
салор й ZOOL Marder m
самадала aufwachen,erwachen
самадаккха aufwecken,wecken
само ян wachen
самукъа д Heiterkeit f, Freude f
самукъане froh,freudig,heiter
самукъане воцу traurig,unfroh
сан mein
санехь vorteilhaft
санна wie, als ob
саьнгал д CHEM Schwefel m
саьнгар й Graben m
сара б Draht m,къохцал-сара Stacheldraht
сарап б BOT Aloe n
сарахь abends
саьрамсекх б BOT Knoblauch m
саьрмак б Drache m
сардам б Fluch m
сардам болла verfluchen,verwünschen,verdammen
сарса nieseln,tröpfeln,серсаш ю es nieselt
сатаса dämmern,hell werden,tagen;begehren
сатасар д Tagesanbruch m
сатийса begehren,hoffen,träumen
сатийсар д Hoffnung f, Traum m
сатийсинарг д Hoffnung f
сатто biegen,beugen
сатоха ertragen
сатохар д Selbstbeherrschung f,Ausdauer f
сатуьйсийла й Hoffnung
сахила dämmern,hell werden,tagen,cахуьлуш ду es tagt
сахилар д Tagesanbruch m
сахуьлуседа б ASTR Venus f
саьхьара geizig,gierig
сахьийза sich beunruhigen,sich langweilen
сахьийзар д Langeweile f
сахьт д Uhr f,маса сахьт даьлла? wie spät ist es?,сахьт дула die Uhr aufziehen,
сахьт тIаьхьадисна/хьалхадаьлла die Uhr geht nach/vor,сахьт нийса лелаш ду
die Uhr geht genau
сахьтан алапа д Stundenlohn m
саца anhalten,halten,stehen bleiben
сацадала sich halten,sich behaupten
сацам б Bescheid m,Beschluss m,Entschluss m ,Resolution f
сацам бан beschließen,entscheiden
сацатохар д Ungeduld f
сацо aufhören,bremsen,halten,innehalten,болх сецо in der Arbeit innehalten
саццанза ständig,ununterbrochen
седа б Stern m
седажайна д Astrologie f
селасат д ZOOL Goldamsel m

149
селхана gestern
сема wachsam
сема хила wachen
семо й Wachsamkeit f
сенаш долу eckig
сендала grünen
сендарг й BOT Kornblume f
серло й Licht n,маьлхан серло Sonnenschein
серло яла leuchten,scheinen
серлонан Licht~,Leucht~
серлонан дарбанаш д Lichttherapie f
серло хаалун lichtempfindlich
серло цалаялар д MED Lichtempfindlichkeit f
серса nieseln
сибат д Aussehen f,Gestalt f
сиз д Linie f,Strich m,сиз хьакха einen Strich ziehen
сизалг д GRAM Bindestrich m
сий д Ruhm m,Ehre f
сий дан jdm huldigen
сийдар д Huldigung f
сий доцу ehrlos
сийлалла деза ehrgeizig
сийлалла дезар д Ehrgeiz m
сийна blau
сийсара gestern abend
сийсо wimmeln
синтар д BOT Setzling m
синтем б Trost m,Beruhigung f
синтем байна aufgeregt
синтем бан jdn beruhigen
синтеме ruhig,still
cинкъерам б Fest n,Party f
синкъераме fröhlich,freudig
синкхетам б Bewusstsein n
синпха б MED Puls m
синхаам б Vorgefühl n
синIаткъам б Psyche f
сир д Farbe f,Ölfarbe f
сира grau
сира-баьццара khakifarben
сира-сийна graublau,taubenblau
сирла hell,licht,klar
сирла-баьццара hellgrün
cирла-сийна lasurblau
сирла-цIен hellrot
сирник й Streichholz n
сискал й Maisbrot n,ша шена сискал яккха sich sein Brot verdienen
сиха eilig,dringend
сихдала eilen,sich beeilen
сихделла eilig,hastig
cихо й Eile f, хьо стенга(мича) cихвелла?wohin so eilig?,со сиха ву ich habe es eilig
сихонехь in aller Eile,ницкъ ма къоччу сиха(чехка) so schell wie möglich,
сихонца in größter Eile
cо ich
собар д Geduld f,Kaltblütigkeit f,сан собар кхачаделла mir reißt die Gedulde,собаре хила sich beherrschen
cобар дан warten
собар доцу ungeduldig
собаре geduldig,kaltblütig,beherrscht
сов mehr
совгІат д Geschenk n,хIара совгIат хьуна ду dieses Geschenk ist für dich,совгIатна беллачу динна бага
ца хьоьжа einem geschenkten Gaul schaut man nicht ins Maul
совгIат дан schenken,beschenken
совдегар в/й, Kaufmann m/f
сoв йоьхь д Appendix m ANAT
сов йоьхь дестар д MED Blinddarmentzündung f
совнаха überzählig,überschüssig
сов харж й Mehrausgabe f,Mehrverbrauch m
сонта dumm,unvernünftig
сонталла й Dummheit f

150
социйла й Haltestelle f
соьналла й Grüne n
стаг в Mensch m
стайр д BOT Ahorn m
старгІа й ZOOL Stier m,Bulle m
стелаIад д Regenbogen m
стенга wohin, стенга воьду хьо?wohin gehst du?со цIа воьдуш ву ich gehe nach Hause,со цIера вогIуш ву
ich komme von zu Hause
стенга а irgendwohin
стенгара woher
стегрийн männlich
cтенна woran,worüber стенна ойла еш ву хьо?woran denkst du?,стенна доьлуш ду шу?worüber lachen Sie?
cтешха feig
стигал й Himmel m,стигал кхаччалц вазван jdn in den Himmel heben
cтигал-юх й Horizont m
cтиглан серлалла й Himmelskörper m
стим б ANAT Galle f
стим санна къаьхьа gallenbitter
стиман ахкарг д ANAT Gallenblase f
стимурха й BOT Nieswurz m
стов д BOT Kornelkirsche f
стогар б Lampe f
стом б BOT Frucht f,Obst n
стомара vorgestern
cтоьмийн дитт д Obstbaum m
стомма dick
стоммалла й Dicke f
стомма йоьхь(дейоьхь) д ANAT Dickdarm m
стохка д Vorjahr n
стохкалера vorjährig,стохка дуьйна seit vorigem Jahr,стохка im vorigen Jahr
сту б ZOOL Stier m,Bulle m
стунваша в Schwager m
стунда в Schwiegervater m
стунйиша й Schwägerin f
стуннана й Schwiegermutter f
суй б Funke m
суна mir,суна стенах хаьа!woher soll ich das wissen!суна ма-хаара soweit mir bekannt ist
сунтдар д MED Beschneidung f
сура д BOT Vogelbeere f
сурсат д Produkt n,Lebensmittel pl
сурт д Bild n,Portrait n,Zeichnung f
сурт даккха fotografieren
сурт дилла malen,zeichnen
суртдиллар д Zeichnen n
суртдиллархо в Zeichner m
сурт санна хаза bildhübsch
сурх й MED Pickel m,Pustel f
суьпа fromm
сутара gierig,geizig
сутара хила geizen
сутаралла й Gier f,Geiz m
суьйре й Abend m,суьйре юлуш gegen Abend,сарахь am Abend,суьйре дика хуьлда Guten Abend!
суьйренан abendlich
схьа hierhin,hierher
cхьадаста abbinden,losbinden
схьаделла öffnen,aufmachen
схьаелла öffnen,aufmachen
схьакхача ankommen
схьакхачар д Ankunft f
схьакхетар д (малх)Sonnenaufgang m
схьалаца fangen,fassen
схьахетарехь(схьагарехь) wahrscheinlich
схьахьовзо abschrauben
схьаэца nehmen,abholen
схьаэцархо в Empfänger m

таба(тебна тIеваха) sich heranschleichen

151
тадан ausbessern,reparieren,korrigieren,verbessern
тай д Zwirn m
тайна elegant,schlank
тайниг й Puppe f
тайпа д Stamm m
такха kriechen
такха entschädigen,vergüten
такха таро йолу zahlungsfähig
такха таро йоцу zahlungsunfähig
талл д BOT Pappel f
таллаза а хууш дерг д Axiom n
талла nach etwas forschen,ermitteln,untersuchen,analysieren,jagen
талламхо в Forscher m,Analytiker m
таллар д Kontrolle f,Prüfung f
таьлланг й Rebe f
талор д Raub m
талор дан plündern,rauben
талорхо в Räuber m
талу д Gift n
талхо verderben
там б Vergnügen n;Brautgeld n,шен тамана даха sein Leben genießen
там бан zufriedenstellen
тамаш б Verwunderung f
тамашалла й Seltsamkeit f
тамашбан sich wundern
тамашена wunderbar,erstaunlich,verwunderlich,seltsam
тамашена стаг в Sonderling m
тан sich abfinden,gefallen
тангIалкх й Galgen m
тапча й Pistole f
тардала (цхьанца) sich einleben,sich vertragen
тардан imitieren
тардар д Imitation f
тардеш дан fälschen,nachmachen
таро(таро хилар) й Vermögen n,Möglichkeit f
таро йоцу unbemittelt,mittellos
тарса wiehern
тассам й Kunst f
тарх й Eisscholle f
тата д Krach m,Lärm m
татол д Bach m
татта stoßen,schieben
тахана heute,тахана муьлха де ду? der wievielte ist heute?,тахана дуьйна ab heute an,тахана Iуьйранна
heute früh,таханенна тоьар ду für heute genug
тахханалц bis heute
тахханехь ab heute
таханлера heutig
тахка schwanken,wackeln,wanken
тача д Fußweg m
таIам б Druck m
таІзар д Bestrafung f,Strafe f
таIзар доцу ungestraft
таьIна-боьмаша dunkelbraun
таьIна-сийна dunkelblau
таьIна-цIен dunkelrot,purpurrot
таьIна-цIен-можа strohgelb
тевна д Nest n
тега nähen,weben
тегархо й Näherin f
теза ungesalzen,ungesäuert,salzlos
текх д Tablett n
текхамдин д Heidentum n
текъамхо в Heide m
текхаргаш й ZOOL Reptil n
тел д Draht m
телхина доцу unverdorben
тептар д Zeitschrift f,Heft n
тер д Beruhigung f
тера ähnlich,analog

152
тера хила (цхьаннах) jdm gleichen
тера хилар д Analogie f
терахь д Anzahl f,Datum n,Zahl f,цхьалхе терахьаш Primzahl,дийнна терахьаш ganze Zahl,
дукхаллин терахь Plural(Mehrzahl),цхьаллин терахь Singular(Einzahl)
терахьдош д GRAM Zahlwort n
тергала цадан ignorieren
терго й Beobachtung f
тергоян beobachten
терза д Waage f
терзанан барам б Gewichtseinheit f
терхи й Regal n
техко schaukeln
теш в/й Zeuge m/f
теша glauben,vertrauen, Делах теша an Gott glauben
тешалла д Zeugnis n,даларан тешалла Sterbeurkunde
тeшалла дан zeugen
тешам б Zutrauen n,Vertrauen n
тешам боцу unzuverlässig
тешаме zuverlässig
тешаме хилар д Zuverlässigkeit f
тешан Zeugen~
тешар д Glaube m ,Überzeugung f
тешо überzeugen
тешош долу überzeugend
тешош хилар д Überzeugungskraft f
тешнабехк д Verrat m
тида interpretieren
тидам б Aufmerksamkeit f,Beachtung f
тидамалла д Scharblick m
тидамбан beobachten,beachten
тидаме хила aufpassen
тидаме эца reagieren
тидамза unaufmerksam
тийжа schluchzen
тийна ruhig,still
тийналла й Stille f,Ruhe f
тила (дийнаташ тила) sich mausern
тиладала sich verlaufen
тиша baufällig
ткъа zwanzig
ткъарш б Matsch m
ткъаршин де д Matschwetter n
ткъолгIа zwanzigste(r,s)
ткъайоьсна neunzehn
ткъайоьналгIа neunzehnte(r,s)
ткъес д Donner m
ткъес детта donnern
тоам б Genugtuung f,Zufriedenheit f
тоа sich mit etw begnügen,ausreichen,genügen
тоба д Gelübde n
тоба й Gruppe f
тобалкх д BOT Veilchen n
товбуц й BOT Grummet n
товрат д REL Talmud m
товш доцу unanständig
тoгІе д Tal n
тодакх й ZOOL Trappe f
тодала genesen
тодалар д Genesung f
той д Festmahl n
токх satt,nahrhaft
токхалла й Sattheit f
токхам б Erdrutsch m
токхе sättigend,nahrhaft,махьарла дахна жаннаш санна токхе wie die Made im Speck sitzten
тола besiegen,gewinnen,siegen
толам б Sieg m
толамах воьлла sieggewohnt
толамах тешна siegesbewusst
толамхо в Sieger m

153
толкха лен stottern
толкха лер д Stottern n
толкханиг в Stotterer m
толур доцу unheilbar
тонка д Tabak m, узу тонка Rauchtabak m
томмагІа д Fleck m
топ й Gewehr n
тоти й ZOOL Papagei m
тоха schlagen,stoßen,дIакхета sich stoßen
тохар д Schlag m,Stoß m
тохара früher,damals
тоьлла besser,bester
тоьуш доцу fehlend
трамвай й Straßenbahn f,трамвайна тIехаа in die Straßenbahn einsteigen
тударгаш й Hausschuhe pl
туй д Speichel m
туй кхосса spucken
тукар д Schere f
тулгІе й Welle f
тулгIенах тера wellenförmig
тур д Säbel m
турмал й Fernglas n
турпал в Held m
турс д Schild n
тускар д Korb m
туьйра д Märchen n
туьйранча в Märchenerzähler m
туьйранан märchenhaft
туька й Geschäft n,сурсатийн туька Lebensmittelgeschäft
турко в Türke m
туьрк й BOT Aprikose f
туьркан дитт д BOT Аprikosenbaum m
тутмакх в Arrestant m,Gefangener m
туьта й ANAT Schädel m
туьте д Glasperle f
туьха д Salz n
туьха долу salzhaltig
туьха доцу salzfrei
туьха кIезиг долу salzarm
туьха таса salzen
тхан unser
тхи д Tau m
тхо wir,тхоьгахь bei uns
тхов б Dach n
тховса heute Abend,nachts
тхьовса schlummern

ТI

тІадам б Tropfen m;GRAM Punkt m


тІай д Brücke f
тIаккха dann,nachher,damals
тIаккха а nochmals
тIаккхахула das nächste Mal
тIаламе sparsam
тІам б Flügel m
тIам б Klinke f
тIамарийн gemustert
тIамна дуьхьалара Antikriegs~
тІара б Fingerhut m
тІара д Handfläsche f
тIара(тохар) д Ohrfeige f
тIара тоха ohrfeigen
тІаргІа б Wolle f
тIахъаьлла flink,geschickt
тIаьхьакхиа einholen,nachholen
тIаьхьа später,nach,dann,тIаьхьа делахь а, доцчул тоьла besser zu spät als niemals,дан дезарг тIаьхьа гур
ду вайна dann werden wir sehen,was zu tun ist
тIаьххьара letztlich,мила ву тIаьхьара? wer ist dran?

154
тIаьххьара zum letzten Mal,zuletzt,тIаьххьарчу хенахь in der letzten Zeit
тIаьххьарчунна хьалхара zweitletzte
тIаьхьадиса sich verspäten,zu spät kommen,нийса шина сохьтана тIаьхьадиса sich um ganze zwei
Stunden verspäten
тIаьхьадисар д Verspätung f
тIаьхьалонаш й Vorrat m
тІаьхье й Generation f,Nachwelt f
тІаус й ZOOL Pfau m
тIевеанарг в Neuankömmling m,Ankömmling f
тІеда б MED Ausschlag m
тIеда къамкъарг й ANAT Speiseröhre f
тІеда nass,feucht
тIедала nachzahlen
тIедалар д Nachzahlung f
тIедала hinaufsteigen,hinaufklettern
тIедан nähern sich
тIедеана (адам) ortsfremd,fremd
тIедилла verpflichten
тIедиллар д Mission f,Auftrag m
тIедиллина эцар д Ratenkauf m
тIедогIийла(тIебогIу некъ) й Zufahrt f
тIедожаран саттам б GRAM Imperativ m
тIедотта beladen,laden,verladen;eingießen
тIекере freundlich,leutselig, kontaktfreudig
тIекере йоцу kontaktarm
тIекхиа erreichen
тIекхуьу тIаьхье й Nachwuchs m
тIелато leimen,kleben
тIелацам б Verpflichtung f
тIемадала fliegen
тІемало в Kämpfer m,Krieger m
тIеман kriegerisch
тIеман гIуллакх д Wehrdienst m
тIеозаран цIерметдош д GRAM Possesivpronomen n
тIеоьцу хан(сахьташ) й Sprechstunde f
тІера oberer
тIергIа wollen
тIетаIо drücken
тIетега annähen
тIетовжо lehnen
тIехаа einsteigen
тIехабар д MED Spasmus m
тIехарца einstürzen
тIех sehr
тIехдастар д Übergewicht n
тIех дика hochwertig;exzellent
тIех доккха enorm,riesig,übergroß
тIех дукха zuviel
тIех майра tollkühn
тIехаржамаш б Nachwahl f
тIехдаларан дарж д GRAM Superlativ m
тIехдарстар д Übergewicht n
тIеххасто übermäßig loben
тIехтохам б Vorwurf m
тIехтоха jdm etw vorwerfen,vorhalten
тIехула über,керта тIехула дехьадала über den Zaun klettern,Дунай тIехула тIай eine Brücke über die Donau
тIех Iена überfließen
тIехьа hinten,hinter,цIийна тIехьа hinter dem Haus
тIехьовзо schrauben,zudrehen,nachziehen
тIечIагIдан behaupten
тІеэца annehmen,beherzigen
тIеэцар д Aufnahme f,Annahme f;Entlehnung f,кхечу маттара тIеэцарш fremdsprachige Entlehnungen
тIеэцна дош д Lehnwort n
тIеяздар д Aufschrift f,Beschriftung f
тIие й Relief n
тІийриг й Schnur f,Strippe f
тІо б Sahne f
тIод д ZOOL Bremse f
тІом б Krieg m

155
тIомбан kämpfen
тІорказ д Truhe f,Koffer m
тІоьрмиг б Tasche f
тIоьх-тIоьхула übereinander
тІулг б Stein m
тIулг болу steinig
тIулгийн бIешараш д Steinzeit f
тIум й ANAT Knochenmark n
тIуналла й Feuchtigkeit f,Nässe f
тIундала feucht werden
тIундан befeuchten
тIуьна feucht,nass
тIус б Korken m ,Stöpsel m
тIусбоккхург й Korkenzieher m,Flaschenöffner m

у д Brett n
убар д Vampir m
уггар (Superlativ) am
уггар жима kleinste(r,s)
уггар лeкха höchste(r,s)
уггар лахара minimal
угІа heulen,jaulen
узарш д Stöhnen n
узарш дан stöhnen
узам б Melodie f
улле(хь) daneben,nebenan,bei,neben,nahe,неIара уллехь bei der Tür
уллехула vorbei
уллехула тIехвала vorbeigehen,vorübergehen
улх й Gerinnsel n,цIийн улх Blutgerinnsel
улх й Wabe f ,улхан моз Wabenhonig
ун д MED Infektion f,Epidemie f
ундала sich anstecken
ундалар д MED Infektion f,Ansteckung f
унхо в/й Kranke(r) m,f
урам б Straße f,урамашкахула леларан бакъонаш Verkehrsregeln,урамал дехьадала die Straßen überqueren
урс д Messer n,ира урс scharfes Messer
урс санна ира messerscharf
урхалла д Verwaltung f,Leitung f
урхалла дан verwalten,leiten
урхалладийриг в Verwalter m,Leiter m
уче й Flur m,Korridor m,Vorzimmer n

Уь

уьйр й Zusammenhang m,Verwandtschaft f


уьйтIе й Hof m
уьнан MED ansteckend
уьнахцIаналла й Gesundheit f
уьнахцIена gesund
уьнтІепхьид й ZOOL Schildkröte f
уьссалгIа neunte(r,s)
уьстагІ б ZOOL Schaf n
уьстагIан жижиг д Hammelfleisch n
уьтталгIа zehnte(r,s)
уьттаза zehnmal
уьшал й Sumpf m
уьшар й Geste f
уьш sie

ха д Wache f;Seite f
ха д Schenkel m ANAT
ха дан bewachen,wachen

156
ха ден wachhabend
хаа wissen,kennen,können
хаа sich setzen,стоьла хьалха охьахаа sich an den Tisch setzen
хаа лаар/хаа гIертар д Neugier f
хаа гIерта neugierig
хаадала empfinden,fühlen,merken, хьал муха ду хьоьгахь?wie fühlen Sie sich?
хаадалар д Gefühl f,Empfindung f,Sinnlichkeit f,Tastsinn m
хаадаларан меженаш й Tastorgane pl
хаалу fühlbar
хаалун sinnlich
хаалуш хила sich fühlen, шайгахь вон хьал хета(ша цомгуш хета)sich krank fühlen
хаам б Mitteilung f
хаам бан mitteilen
хаар д Kenntnisse pl,Wissen n
хабар д Gerücht n,Gesräch n
хабарна тIера geschwätzig
хабарна тIера доцу wortkarg
хадамалла д Entschiedenheit f
хадданза unentwegt,ununterbrochen
хадо schneiden,hauen
хаза hören
хаза schön,hübsch,чIогIа хаза wunderschön
xаза хьожа й Aroma n
хаза хьожа йогIу aromatisch
хазалла й Schönheit f
хазар д Gehör n
хазахета sich freuen auf/über
хазахетар д Freude f,Fröhlichkeit f,хазахетарца mit Freude
хазахетар доцу freudlos,lustlos
хазахеташ хьежа bewundern
хайр д Wohl n,Heil n
халар(йиш) д Heiserkeit f
халахетар д Kränkung f,Verdruss m
халахетар дан kränken
халахеташ хила bedauern
халбаталла й Askese f
халбате asketisch
халбатхо в Аsket m
халкъ д Volk n,Leute pl
халкъан volks
халкъан хелхар д Volkstanz m
халкъана дуьхьалара volksfeindlich
хала schwer
хала доцу unschwer
хало й Schwierigkeit f
хамабан hüten,respektieren
хан й Zeit f,сан хан яц(суна хан ца тоьу) ich habe keine Zeit,массо хIуманна шен хан ю alles zu seiner Zeit,
хан хене мел ели von Zeit zu Zeit,хан дIаялла die Zeit ist um
хан й Alter n,иза сол воккха/жима ву er ist älter/jünger als ich,тхо цхьанахенара ду wir sind gleichaltrig
хан яккхар д Zeitvertreib m
хан яр д Zeitverlust m
хандош д GRAM Verb n
хан йоцу(хан тохаза) fristlos,unbefristet
ханна einstweilig,zeitlich
хантоха verurteilen
хара й Höhle f
харж й Aufwand m,Unkosten pl
харж ян ausgeben,verausgeben
харжа ernennen;wählen
харжаман бакъо й Wahlrecht
харжамаш б Wahl f, харжамашка ваха zur Wahl gehen
харжархо в Wähler m
харц falsch,unwahr,ungerecht
харца kippen
харцо й Ungerechtigkeit f
харцтеш в falscher Zeuge
харцтeшалла д falsche Aussage
харцхьара лела unartig(ausgelassen) sein,хьарцхьара ма лела(вон ма лела) sei artig!
харцхьаралла д Ausgelassenheit f,Mutwille m

157
харцхьадаккха fälschen,verfälschen
харцхьадаккхар д Fälschung f
харцIилма д Pseudowissenschaft f
харц Iилманан pseudowissenschaftlich
хас д Beet n
хаспанча в Metzger m
хастам б Verherrlichung f
хастаме lobend
хасстоьмаш б BOT Gemüße n
хасто loben,preisen,rühmen,verherrlichen,ша хесто sich rühmen,prahlen
хaстор д Lob n
хатар д Fehlgriff m,Fehler m
хатт б Schmutz m
хатта fragen
хаттар д Frage f,хаттарна жоп дала eine Frage beantworten
хаттаран цIерметдош GRAM Interrogativpronomen n
хахка fahren
хебар/харш д Runzel f
хебаршка эхийта runzeln
хелхадала tanzen
хелхар д Tanz m
хеназа frühzeitig,vorzeitig
хеназа бердар д MED Frühgeburt f
хенакІур й ZOOL Specht m
xенал хьалха vorzeitig,vorfristig
хенан даьIахк й ANAT Becken n
хенан маьIиг й ANAT Hüftgelenk n
хенан хIоттам б Wetter n
хенан-хIоттаман хаам б Wetterbericht m
хералла й Ritze f
хержа wählen,sortieren
херси й ZOOL Ferkel n
херх б TECH Säge f
херца(тептар агIонаш) blättern
хета meinen,denken,sich scheinen,схьахетарехь иза цомгуш ву er scheint krank zu sein
хетарг д Meinung f
хеттарш д Fragebogen m
хехо в/й Wächter/in) m,f
хеца(дIахеца) loslassen,fortlassen
хеча й Hose f
хешт д ZOOL Otter m
хи д Fluss m;Wasser n,хина дуьхьал/хица охьа flussauf/ab(wärts),хих ша бина
der Fluss ist zugefroren
хин бецаш й BOT Wasserpflanze f
хин дарба лелор д Wasserbehandlung f
хидестар д Hochwasser n
хидоцу wasserlos,wasserfrei
хидоькъе й GEO Wasserscheide f
хи дIагIойла й Wasserlauf m
хи кхарза abspülen
хикхоче й GEO Mündung f
хин къоьлла й Wassermangel m
хи хIоттар д MED Wassersucht f
хи тоха begießen,besprengen
хи чекх долу wasserdurchlässig
хи чекх ца долу wasserdicht
хи чудаха ertrinken,sinken
хийла bisweilen
хийлазза vielmals,vielfach
хийра fremd
хийраниг в Fremder m
хийра мохк б Fremde f
хийца wechseln,tauschen,umtauschen,verändern
хийцам б Änderung f,Veränderung f,Wandel m
хийцам боцу(хийцалуш доцу) unveränderlich
хийцаме veränderlich
хийцадала sich abwechseln,aufeinander folgen,sich wandeln
хийцадалар д Abwechslung f
хийцар д Austausch m,Tausch m,Wechsel m

158
хила sein,haben,existieren,werden,цунах лор хили er wurde Arzt
хилаза ца долу unabwendbar,unvermeidlich
хилам б Fall(Umstand) m,Erscheinung f,Zufall m,Iаламан хилам Naturerscheinung f
хилар д Existenz f,Vorhandensein n
хила тарлo vielleicht
хила тарлун wahrscheinlich ,хила тарлуш ду das kann schon sein
хилатарлург д Wahrscheinlichkeit f
хилларг д Vergangenheit f
хиндахка б ZOOL Bisamratte f
хиндерг д Zukunft f
хиндерг хуу weitblickend
хиндолу zukünftig
хир д TECH Gewinde n
хич й Grimassen pl
хичашъян Grimassen schneiden
хиъна Iан sitzen, дан хIума доцуш Iан untätig dasitzen;keine Beschäftigung haben
ховха fein,zart
ховхалла й Zärtlichkeit f
холмачалла й Zauber m
xолмачалла лело hexen,zaubern
xолмачхо в Zauberer(böse) m
xорбаз й BOT Wassermelone f
xорсам д BOT Radieschen n
хорцу цергаш й Milchzähne pl
xорша й MED Fieber n,Schüttelfrost m,суна хорша еана ich habe Schüttelfrost
xоттам б GRAM Kapula f
xоттар д Verbindung f
xоттарш й ANAT Lende f
xох б BOT Zwiebel f
хохан Zwiebel~
худа absorbieren
xудар д Brei m,Grütze f
хула (дештIаьхье),урамехула дехьадала über die Straße gehen,Венехула даха über Wien fahren
хуне launisch
хут д Samt m
хуттург й GRAM Konjunktion f
хуъушехь absichtlich,vorsätzlich

Хь

хьаа MED abschwellen


хьага begehren,beneiden
хьагІ й Neid m
хьагI йолу neidisch
хьагI йоцу neidlos
хьада laufen
хьаданза unberührt
хьаж д ANAT Stirn f
хьажа sehen,schauen,untersuchen
хьажахIотта besuchen,einen Besuch abstatten
хьажар д Blick m,Untersuchung f ,дуьххьара бIаьрга гарх везавала Liebe auf den ersten Blick
хьажархо в Zuschauer m
хьажо einweisen,überweisen
хьажо пIелг б ANAT Zeigenfinger m
хьайба д ZOOLVieh n
хьакха й ZOOL Schwein n
хьакхин жижиг д Schweinefleisch n
хьакха schmieren,srtreichen; AGR mähen
хьакхар д Salbe f
хьакъ д Pflicht f, Verdienst n,Gerechtigkeit f,цхьанна дала дезарг(хьакъдерг) дIадала
jdm Gerechtigkeit widerfahren lassen
хьакъ доцу unverdient
хьал д Situation f,Stand m,Reichtum m,Laune f,Chance f
хьала nach oben,hinauf
хьалаайа heben,aufheben,heraufholen
хьалагIатта aufstehen
хьаладала besteigen,steigen
хьалакхосса hinaufwerfen
хьалаоза heraufziehen

159
хьалаолла hängen,aufhängen
хьалдoлу reich,vermögend
хьалдоцу arm,mittellos
хьалха erst,zuerst,vorn(e)
хьалхa früher,vorher,со цхьа сахьт хьалха вогIур ву ich komme eine Stunde vorher
хьалха-яхна хан й GRAM Plusquamperfekt n
хьалхара erste(r,s), хьалхарчу сохьтехь in der ersten Stunde
хьалхарчу могIарера vorrangig
хьалхо в Reicher m
хьалххе frühzeitig
хьалххе хуьлу(стом) frühreif
хьан dein,хьайнаш муха Iаш бу?wie geht es den Deinigen?
хьанал ehrlich,sündenlos
хьаналла й Ehrlichkeit f
хьара д Allergie f
хьара долу allergisch
хьарам ehrlos,sündig
хьаргIа й Rabe m ZOOL,хьаргIано хьаргIанан бIаьрг боккхур бац keine Krähe hackt der anderen ein Auge aus
хьарса bestreuen
хьархо в Müller m
хьаста liebkosen
хьасане fein,zart
хьаткъа д Harn m,Urin m
хьаткъан ахкарг д ANAT Harnblase f
хьатIар д Kölnischwasser n
хьацар д Schweiß m
хьацар дала schwitzen
хьач б BOT Pflaume f
хьарчо einpacken,einwickeln
хьаша в Gast m хьошалгIа ваха zu Besuch gehen,иза волчохь хьеший бу er hat Besuch
хьашлагIа й Wette f
хьашлагIа йилла wetten
хьашлагIа ца яккха verwetten
хьашт д Bedarf m,Bedürfnis n,Notwendigkeit f,хьалхарчу хьаштийн хIуманаш Gebrauchsgegenstände,
хьашт мел ду а mehr als genug
хьаштдоцу entbehrlich
хьаште хьажа/хьашт кхочушдан bedienen,betreuen
хьашт хила bedürfen,benötigen
хьаштагIа й Toilette f
хьаьжкІа й BOT Mais m
хьаькам в Chef m,Leiter m
хьаьмц б BOT Mispel f
хьаьрса blond
хье б ANAT Gehirn n
хьега beneiden
хьедан bewegen,rühren,балдаш хьедан die Lippen bewegen
хьежа sehen,schauen,erwarten,warten,эрна цхьана хIумане хьоьжуш Iан vergeblich auf etwas warten
хьекъа BOT reifen
хьекъал д Verstand m,Geist m,хьеравала den Verstand verlieren,цхьаннанчул шиннан хьекъал тоьлла vier
Augen sehen mehr als zwei
хьекъал ца кхочу schwachsinnig
хьекъалалла д Weisheit f
хьекъалах эшар д Schwachsinn n
хьекъале klug,vernünftig
хьекъалча в Weiser m
хьем б Stockung f
хьем боцу prompt,unverzüglich
хьен zerknittern
хьена fett
хьенех jemand
хьенан wessen,dessen,deren,хьенан ду хIара жайна? wessen Buch ist das?
xьера й Mühle f,механ хьера Windmühle
хьерадала verrückt sein
хьерадалар д Wahnsinn m
хьерадаьлла wahnsinnig
хьесап д Berechnung f
хьех й Höhle f
хьех д BOT Linde f
хьеха lehren,ausbilden,unterrichten,raten

160
хьехам б Rat m,Beirat m
хьехар д Ausbildung f,Lehre f
хьехархо в/й Lehrer/in/ m/f
хьеша zertrampeln,zertreten
хьешана тIера(хьаша веза) gastfreundlich
хьешацIа д Gasthaus n,Hotel n
хьеюкъ й ANAT Stirn f
хьийза rotieren,kreisen
хьинкъаш й MED Schluckauf m
хьо du,хьо юха маца вогIур ву? wann kommst du wieder?
хьовзo umdrehen
хьовла д Chalwa f
хьовса ansehen,schauen
хьогалла й Durst m, со хьагвелла ich habe Durst
хьогIана übelgesinnt
хьожа й Aroma n,Duft m
хьожа эха duften,riechen
xьожа ян riechen nach,duften
хьожа яха schnuppern
хьоза д ZOOL Vogel m
хьокхам б Brot n
хьолада в Reicher m
хьоле(хьал долу) begütert,reich,vermögend,wohlhabend
хьолалла д Wohlstand m,Vermögen n
хьоме liebe
хьомсара geachtet,ehrbar
хьоналла й Fettgehalt m
хьонка б BOT Bärenlauch m,хьонка санна дорах spottbillig
хьорзам й MED Sehne f
хьорзамха екхоъ й ANAT Schilddrüse f
хьорка й ANAT Knöchel m
хьормат й BOT Birne f
хьоршам б Niesen n,Дала къинхетам бойла!Gesundheit(jnd niest)
хьоршам тоха niesen
хьостам б Nagel m
хьошалла дар д Gastfreundschaft f
хьоьгург в Neider m
хьоьжуш Iан warten auf
xьоькх й Fleck m,Klecks m
xьукумат й Amt n
хьу кхета MED sich entzünden
xьукхетар д MED Entzündung f,пехашна хьукхетар Lungenentzündung
хьукхетта entzündet
xьун й Wald n
xьун йогIар д Waldanpflanzung f
xьунхьакхархо в Waldarbeiter m
хьуна dich,хьуна für dich
xьуьнар д Fähigkeit f,Können n
хьуьнаре fähig
хьуьнарза unfähig,untätig
xьуьнарча в Könner m

XI

xIаваан кема д Flugzeug n


xІаваъ д Luft f,Atmosphäre f
xIаваъ доцу luftleer
xIайкал д Amulett n,Talisman m
хIаллакдан vernichten
xIаллакдар д Vernichtung f
хІаллакхила umkommen
хIан-хIа nein
хIара diese(r,s);da,hier
хIаъ ja
xІетал-метал й Rätsel n
хIетахь damals,dann
хIетахьлера damalig
хIетте а dennoch
xIилла д Schlauheit f

161
хIилла дан überlisten
хIилла долу schlau
хIилла лело sich verstellen,schlau sein
xIилланча в Schlauberger m
хIинца jetzt,sofort,gerade (adv),gleich
хIинца дуьйна ab jetzt
хIинца-яхна хан й GRAM Perfekt n
хIинцале schon,bereits
хIинцалера jetzig
хIинцалерачу хенахь heutzutage
хIинцалц bisher,bis jetzt
xIири в Osete m
xIо(мох) д Brise f
xIоа д Ei n
xІоз б Armband n,Ring m
хІоккхул so viel
xІонц й Trophäe f
хIор jeder,хIор де jeden Tag
хIор беттан allmonatlich
хIор дийнан alltäglich
хIор кIиранан allwöchentlich
хIор шеран alljährlich
хIоразза jedesmal
xIорд б Meer n
xIордкема д Schiff n
xIорджIаьла д ZOOL Delfin m
хIорш pl diese
хIотта wagen,sich trauen
хIотта(сацам хила) beschließen,entschließen sich zu,entscheiden sich für
хIотто ernennen,bestimmen,festsetzen
xIоттар д Müdigkeit f
xIотторхо в Herausgeber m
xІу д Samen m BIO,Rasse f,Generation f
xIу дар д Degeneration f,Entartung f
xIу талхар д Degeneration f
xІума й Ding n,Sache f
xІума д Ereignis n,Erscheinung f,Phänomen n
хIума яо ernähren
хIума юхаза unbekleidet
хIумма а nichts
хIун was хIун хилла? was ist los?,хьуна хIун хилла? was fehlt dir?,кхунах хIун доьху? wieviel(was) kostet das?
хIунда аьлчи weil
хIунда warum,wieso
хIун хаьа vielleicht;хилахь хир аьлла цхаъ дар aufs Geratewohl
хIуп баха blasen
xІусам й Haus n,Wohnung f,хIусамера дIаваха(дIакхалха) aus der Wohnung ausziehen
хIусам-майда й Wohnfläche f
хIусам лаца mieten
хIусаман Wohn~
хIусаман мах б Miete f
xIусамда в Hausherr m
xIусамлацархо в Mieter m ,Untermieter m
xIусамнана й Hausfrau f
xIусамхо в Bewohner m
xIуттут й ZOOL Wiedehopf m
xIуьрцIаьлдиг д ZOOL Zeisig m
хIуьттаренан übelgesinnt
хIуьттарена jdm zum Trotz,цхьанна цхьа хIума хIуттарена дан etw zu jds Ärger tun
xIуш д Sonnenblumenkerne pl
хIуъа а ganz gleich was; irgendetwas

ца kein,nicht
цабезам б Hass m,Antipathie f
цабезаме reizlos,unangenehm,unsympathisch
цаваьлла долу zwangsweise
цаваьллачу денна notgedrungen
цаваьлла пуьташ боттар д Notlüge f

162
цагун unsichtbar
цадаша geringschätzen,verachten
цадашар д Geringschätzung f,Verachtung f
цадеза hassen
цакхета unverständlich,undeutlich,begriffsstutzig
цакхетар д Missverständnis n
цакхиам б Misserfolg m
цалаар д Unlust f
цаларар д Respektlosigkeit f
цалуу unerwünscht
цалалун unerträglich
цалууш ungern
цамага sich nicht wohl fühlen
цамаго verbieten
цамагийна verboten
цамагор д Verbot n
цамгар й Krankheit f,цомгуш ву моттийта sich krank stellen
цамега untauglich,unbrauchbar
цамега man darf/kann nicht
цамза б Zeiger m
цаоьшу(деза) man muss/soll nicht
цаоьшу unnötig,nutzlos
цаста zerschneiden
цастар д Scheibe(Brot)
цатам б Ärgernis n
цатарлу unmöglich,unzulässig
цатеша misstrauen
цатешар д Misstrauen n
цатоа(цхьаъ я цхьа хIума) vermissen
цатоьу ungenügend,unzulänglich
цахила abwesend sein,fehlen
цахеттарг undenkbar,unvorstellbar
цахууш unabsichtlich,versehentlich
цахууш нисделла zufällig
цаца б Sieb n
цаьпцалг й ZOOL Heimchen n
церг й Zahn m,церг дIаяккха einen Zahn ziehen,цергаш таян die Zähne behandeln lassen,цергаш тоха
Zähne einsetzen lassen
церган орам б Zahnwurzel f
цергашйовлар д Zahnung f
цергашйоцу zahnlos
цергаш лазар д MED Zahnschmerzen pl
цергаш хийцаялар д Zahnwechsel m
цергашцIанйийриг й Zahnstocher m
цергех лен lispeln
цергийн лор в Zahnarzt m
цецдаккха überraschen
цецдала sich wundern,erstaunen
цецдалар д Verwunderung f,Erstaunen
цига dorthin,hin
цигахь dort,da
цигаьрка й Zigarette f,цигаьрка йита sich das Rauchen abgewöhnen
цигаьркийн ботт й Zigarettenschachtel f
циггалц bis,bis zu
цинц й Prise f, туьхан цинц Salzprise
циц й BOT Kümmel m
цица й BOT Dill m
цициг д ZOOL Katze f
цомгуш долу krank
цомгуш хила kränkeln,erkranken
цомгушниг в,й Kranke(r) m/f,цомгушчунна дарба дан einen Kranken behandeln
цунна ihm
цундела deshalb,darum
цу сохьтта sogleich,sofort
цуьнан seine(r,s)
цуьрг д Krümel m
цу хенахь damals
цкъа а niemals,nie
цкъа einst,eines Tages,кхин цкъа noch einmal

163
цкъа дуьххьара zuerst
цкъаццкъа manchmal
цхьа а niemand,цхьа а вуй кхузахь? Ist hier jemand?
цхьа а хIума nichts
цхьа бос болу einfarbig
цхьадолу manche(r,s)
цхьайтта elf
цхьайтталгIа elfte(r,s)
цхьалла й Einsamkeit f
цхьаалла й Einheit f
цхьалха einzeln
цхьана бараман gleichmäßig
цхьана бесан einfarbig
цхьана ханна befristet
цхьана хенан gleichzeitig
цхьанадаьлла даха begleiten
цхьаьнадаха(цхьаьнатардала) koexistieren,nebeneinander bestehen
цхьаьнадахар(цхьаьнатардалар) д Koexistenz f,машаре цхьаьнадахар friedliche Koexistenz
цхьанадехийла й Wohnheim n
цхьаьна beisammen,gemeinsam,zusammen
цхьаьнакхетар д Verein m
цхьаьнакхета sich vereinen
цхьанакхетта vereinigt
цхьана къахьега zusammenarbeiten
цхьанакъахьегар д Zusammenarbeit f
цхьанатоьхна vereinigt
цхьанахенархо в Altersgenosse m
цхьаьнацадар д Widerspruch m
цхьаьна ца догIу widersprüchlich
цхьатерра gleich,identisch
цхьанаэр д Zusammenfluss m
цхьаьннан jemandes,irgendjemandes
цхьанца даха/дан mitkommen
цхьацца einzeln
цхьа урхалла дан zentralisieren
цхьогал д ZOOL Fuchs m
цхьадерг einige,etliche
цхьаъ eins
цхьаъ(цхьа хIума) etwas,irgendetwas
цхьаъ бен доцу einziger
цхьаъ деш хила befassen sich mit
цхьаъ дуьхьал кхета begegnen

ЦI

цІа д Haus n,церан шайн цIа ду Sie haben ein eigenes Haus,цхьаъ цIа кхачо(дига)jdn bis nach Hause bringen,
цIахь санна хилалаш Fühlen Sie sich wie zu Hause.
цIадоцу obdachlos
цІазам б BOT Erdbeere f
цІазапІелг б ANAT Finger(kleiner) m
цIандан putzen,reinigen,sauber machen,цергаш цIанъян Zähne putzen
цIандар д Putzen n,Reinigung f
цIано й Sauberkeit f
цIанoлаттор д Sauberhaltung f
цIарах gleichnamig
цIарул-цIен glutrot,purpurrot
цIархо в Namensvetter m
цІаста д CHEM Kupfer n
цIаьххьана plötzlich
цІе й Feuer n,Flamme f
цIе кхераме feuergefärlich
цIе ловн feuerfest
цІе й Name m,Vorname m,шайл тIаьхьа дика цIе йитна цо er hinterließ ein gutes Andenken,цхьаьннан
дика цIе емалъян den Namen von irgendjemandem beschmutzen
цIейиллар д Brandstiftung f
цIейойург й Feuerlöscher m
цIейоцу namenlos

164
цIейоцу пIелг б ANAT Ringfinger m
цІен rot
цIен комар й BOT Himbeere f
цIен лерг д BOT Pfingstrose f
цIена sauber,rein
цIена латто sauberhalten
цIенкъа й Boden m
цIенна хьаьхна häuslich
цIера/цIахь йина hausgemacht
цIердош д GRAM Substantiv n
цIерметдош д GRAM Adjektiv n
цIерпошт й Zug m,тIекхиа /тIаьхьависа den Zug erreichen/verpassen
цIерца namens
цIетухург й Feuerzeug n
цIехо-можа orange
цIеяйар д Brandbekämpfung f
цIеяйаран гIо д Feuerwehr f
цIеяйархо в Feuerwehrmann m
цIе яккха benennen,nennen,heißen
цIеялар д Brand m
цIеяхна berühmt
цІий д Blut n
цIийбехдалар д MED Blutvergiftung f
цIийдаккхар д MED Aderlass m
цIийдан glühen
цIий довха дийнаташ д ZOOL Warmblüter pl
цIий доттар д MED Transfusion f
цIий дIаэха(вала цIий дIаихна) verbluten
цIий кIезиг долу blutarm
цIий кIезиг хилар д MED Blutarmut f,Anämie f
цIий лелар д MED Kreislauf m
цIий лела пхенаш д ANAT Blutgefäße pl
цIий сацо(молха) MED blutstillend
цIийхьaдар д MED Bluterguss m
цIий шийла дийнаташ д ZOOL Kaltblüter pl
цІийза kreischen
цIийн таIам б Blutdruck m,лакхара/лахара цIийн таIам hoher/niedriger Blutdruck
цIийнан бахам б Haushalt m
цIийнда в Hausbesitzer m,Hausherr m
цIийца йолу цамгарш й MED Blutkrankheiten pl
цIирцIирхьоза д ZOOL Meise f
цIийъэха bluten
цIийъэхар д MED Blutung f
цIийIанор д Blutvergießen n
цІога д ZOOL Schwanz m
цІогІа д Geschrei n,Schrei m
цIогандаьIахк й ANAT Steißbein n
цIоз д ZOOL Heuschrecke f
цIонга д ANAT Nabel m
цІока й Fell n
цIокъ д ZOOL Leopard m
цIокъберг й ZOOL Panther m
цІоцкъам д Braue f
цIоькъалом д ZOOL Tiger m
цIоьмалг й GRAM Komma n
цIу в REL Abgott m
цIубдар д ZOOL Blutegel m

ча д Stroh n
ча й ZOOL Bär m
чагІалкх й ZOOL Schakal m
чагІар д Wein m
чагIаркъонза д Essig m
чай д Tee m,дуькъа чай starker Tee
чайнбалл й BOT Faulbeere f
чакхе й Beendigung f,Ende n,чакхенгахь am Ende
чам б Geschmack m

165
чамбан würzen
чам баккха kosten,verkosten
чамбецаш й Gewürze pl
чамбуц й BOT Petersilie f
чами б Schöpflöffel m
чаьмза geschmacklos
чан й Staub m
чара й Trog m
чарп й MED Anfall m
чарх й Nähmaschine f
чатакхийна тача й ASTR Milchstraße f
чахчо absengen,versengen
чахча sich versengen
чекх durch,хьунах чекхдала durch den Wald gehen,паркехула durch den Park
челакха unvorsichtig,unachtsam
чемхаьлдиг й Strohhalm m
чекхдаккха vollenden
чекхдолийла й Durchgang f
чекх са гун durchsichtig
чекхIано й GEO Meerenge f
чергази в Tscherkesse m
четар д Zelt n
чехка schnell,rasch
чехкалазар д MED Epilepsie f
чехкалла й Schnelligkeit f
чехо schimpfen
чехча(хиш-ш ден)brausend,schaümend,чехча малар schäumendes Getränk
чечакх й Franse f
чидам б Sparsamkeit f
чилла б Seide f
чим б Asche f
чим б Schneeflocke f
чимтосург й Achenbecher m
чимчаргIа д Schnürsenkel m
чинт й MED Warze f
чиркх б Lampe f
чич й Schuppe f
чкъор д Haut f
чкъуран цамгарш й MED Hautkrankheiten pl
чкъург й Reifen m
чо б Haar n
чобоцу haarlos,kahl
човка й ZOOL Saatkrähe f
чоь й Zimmer n
чов й Wunde f,уьрсан чов Schnittwunde,герзан чов Schußwunde,чов дIаеллаелла die Wunde öffnete sich
чов дIаехка verbinden
чов йоьхку гIирсаш б Verbandsmaterial n
човхила verwunden,verletzen
човхилла verletzt,verwundet
човъяр д Verletzung f,Verwundung f
чож й ANAT Leiste f ;GEO Bucht f,Golf m
чола grau
чолакхалла й Verstümmelung f
чолакхдан verstümmeln
чомехь schmackhaft
чоме хьажа/чам баккха verkosten
чопа й Schaum m
чопа яла schäumen
чорпа й Suppe f,Brühe f,котаман чорпа Hühnerbrühe
чотйохар д Fassungslosigkeit f
чоьлпа д Schaumlöffel m
чоьнан ун д MED Cholera f
чоьхьара inner,innerlich
чохчам й ANAT Knorpel m
чохьлазар д MED Durchfall m
чохьIойла й Behausung f
чоьюкъялар д MED Verstopfung f
чу herein,hinein,in
чубузар(малх) д Sonnenuntergang m

166
чудолла inhaftieren
чудоллар д Inhaftierung f,Arrest m
чугІерта sich auf jdn stürzen,anfallen
чудала eintreten,hineingehen,hereinkommen,чувала(чудовла)Treten Sie bitte ein!
чудилла einfügen in
чукхосса herunterwerfen
чулацам б Inhalt m
чулацам боцу inhaltlos
чулоцуш inbegriffen,inklusive,einschließlich
чурт д Grabstein m
чуьрк й ZOOL Mücke f
чухоам б Fassungsvemrögen n
чухоаме geräumig
чухуда aufsaugen,einsaugen
чухчари й Wasserfall m
чухчахьерa й ASTR der Kleine Bär
чуччамох б Luftzug m
чуIано й GEO Meerbusen m
чуьраяккха (меже) verknacksen,verrenken
чуьраялар (меже)д Verrenkung f
чхьавриг й ZOOL Käfer m

ЧI

чІаба й Zopf m
чIагар й Ohrring m
чIагIам б Vertrag
чIагIам бан einen Vertrag abschließen
чIагIам бар д ECO Vertragsabschluss m
чIагIам бохор д JUR Vertragsbruch m
чIагIамца догIу vertragsmäßig
чIагIамца цхьаьна ца догIу vertragswirdig
чIагIо й Versprechen n;Festigkeit f
чIагIо ян schwören
чІаж й GEO Schlucht f
чІара б ZOOL Fisch m
чIап дан (beim Essen) schmatzen
чIапа flach
чIевна д ZOOL Stieglitz m
чІега б Schloss n
чІегІаг д ZOOL Elster f
чIегIардиг д ZOOL Schwalbe f
чIегIардиг кIа д BOT Maiglöckchen n
чIениг й ANAT Kinn n
чІепалг д Fladen m,Pfannkuchen m
чIерий леца angeln
чIерийлецархо в Angler m
чIерийлоьцург й ZOOL Reiher f
чІечIкъа runzeln
чIиж д Bernstein n
чІишталг й ANAT Backe f,Wange f
чІогІа hart,stark
чIогIа хаза bildhübsch,wunderhübsch
чIогIа хазахетта hocherfreuet
чIогIалла й Härte f
чIогIа тамашена wunderbar
чIоб д ZOOL Rohrdommel m
чІуг й Ring m;Ohrring m
чIудаьIахк й ANAT Speiche f
чIуност й ANAT Wadenbein n
чIупхьарс б ANAT Elle f

ша б Eis n
ша selbst,selber
ша бохучу тIехь хила(латта) behaupten
ша вовзийта sich vorstellen
ша тIелеташдолу selbstklebend

167
ша-шен дер д Selbstmord m
шагатIулг б Marmor m
шад б Knoten m,шад бан einen Knoten machen
шайтІа д Teufel m
шала бераш д Zwillinge pl
шалха doppelt,zweifach
шалха маъна долу doppelsinnig,zweideutig
шалха хьаласеттина bikonvex
шалха чусеттина bikonkav
шалxо й Zweideutigkeit f,Doppelzüngigkeit f
шалхо лело heucheln
шаптал й BOT Pfirsich m
шарша gleiten,rutschen
шаршар д Rutschen n
шаршу й Tischdecke f,Bettlaken n
шатайпана eigenartig,originell
шахьар й Stadt f
шахьакхар д Glatteis n
шач й BOT Riedgras n
шаьлта й Dolch m
шед й Knute f
шеддаш долу knotig
шекар д Zucker m
шекар таса zuckern
шекарала боьхкина(стоьмаш) kandiert
шекарала долла kandieren
шекаран цамгар й MED Zuckerkrankheit f
шекдала bezweifeln,zweifeln
шеко й Zweifel m,Verdacht m
шекойоцу zweifellos
шеконан verdächtig,zweiffelhaft
шекхила verdächtigen
шекъа д Tinte f
шекъанан(басахь) lila,violet
шелиг д Fass n
шелдала sich erkälten,kalt werden,чай шелдeлла der Tee ist kalt geworden,шелвелла
вего vor Kälte zittern
шелдалар д Erkältung f
шелдан kalt werden lassen,abkühlen
шело й Kälte f,сан шелоно когаш лахина die Finger wurden steif vor Kälte,шелонгахь латто kühl aufbewahren
шело лалун kältebeständig,frostbeständig
шелонан цамгарш й MED Erkältungskrankheiten pl
шемахо в Syrer m
шен амале launisch
шен лааме freiwillig,selbstständig
шен хенахь доцу unzeitgemäß
шен хеннахь pünktlich,rechtzeitig,zeitgemäß,zeitig,хьай хеннахь волалахь Komm bitte pünktlich!
шера glatt,eben
шера аре й GEO Ebene f,Flachland n
шералла й Glätte f
шеран хенаш/заманаш й Jahreszeit f
шераш ларар д Zeitrechnung f
шех бIобулу selbstbewußt
шех тешна selbstbewusst
шех тоаме selbstgefällig,selbstzufrieden
шех тоаме хилар д Selbstgefälligkeit f
шеца дан mitbringen
ший а beide
шийла frostig,kalt,kühl,со шелло mir ist kalt
шинара д Kalb n ZOOL
шинара д Dienstag m; шинарин дийнахь am Dienstag
шипсар в Schweizer m
шира alt,antik,altertümlich
ширалла й Altertum n
шитIадам б GRAM Doppelpunkt m
шича в Vetter m
шиша д Flasche f
ши агIо йолу zweiseitig,beiderseitig
ши бос болу zweifarbig

168
ши бIе zweihundert
ши мотт хуу zweisprachig
ши шо долу/ши шо кхаьчна zweijährig
шиъ zwei
шиъ хуу zweisitzig
шийтта zwölf
шийтталгIа zwölfte(r,s)
шина басаре zweibarbig
школа й Schule f,бер деша дIакхето das Kind in die Schule begleiten
шо д Jahr n,цхьа шо хьалха vor einem Jahr,кхо шо даьлча nach drei Jahren,шо шере мел дели von Jahr zu Jahr,
цуьнан ткъа шо кхьачна er ist zwanzig Jahre alt geworden
шовда д Quelle f,шовданан хи Quellewasser
шовр б Salzlake f
шовкъ й Begeisterung f
шовзтIкъа vierzig
шовзтIкъе итт fünfzig
шога rau
шозза zweimal
шозлaгIа zum zweiten Mal
шок й Pfeife f
шок етта pfeifen
шоьккари й ZOOL Damhirsch m
шокхачар д Jahrestag m
шокъали й MIL Kugel f
шолгIа zweite(r,s)
шолгIа-делахь zweitens
шоралла й Breite f,Weite f
шордала sich ausweiten,sich ausbreiten
шордан ausweiten,erweitern
шордар д Erweiterung f
шоршал д ZOOL Amsel f,Drossel
шот й Samstag m
шот деношкахь samstags
шу б Hügel m
шун д Tisch m,шун хIотто den Tisch decken
шун д Tablett n
шура й Milch f,етта шура suere Milch,чекхъяккханза шура Vollmilch,керла яккхина шура kuhwarme Milch
шурбаI б BOT Wolfsmilch f
шурин сурсаташ д Milchprodukte pl
шуьйра breit,weit,шуьйра урам breite Straße

эвла й Dorf n
эвлайист й Dorfrand m
эвсаралла й Effektivität f,Nutzeffekt f,Wirksamkeit f
эвсаре effektiv,wirksam,rational
эвсаре дан rationalisieren
эвсаре дар д Rationalisierung f
эвхьаза unbescheiden,schamlos
эвхьазалла й Schamlosigkeit f
эго zittern
эгор д Zittern n,Frösteln n
эгІа sich entzweien,streiten,sich verfeinden,zanken, цхьаьнца ийгIина хила mit jdm verfeindet sein
эгІаза kränklich,schwächlich
эгIар д Zank n
эгIо entzweien
эдала sich vermischen
эдан vermischen
эзар tausend
эзарза tausendmal
эзаршо д Jahrtausend n
экамa empfindlich,einfühlsam,sensibel
экамалла й Empfindlichkeit f,Sensibilität f
эккхийта sprengen
экха д Raubtier n
эккха explodieren
эккхар д Explosion f
эла в Fürst m

169
эладита д Klatsch m,Verleumdung f
эладита лело verleumden
элп д Buchstabe m, доккха элп Großbuchstabe
элпашца ала(деша) buchstabieren
элхьамч й BOT Weißdorn m
элча в Prophet m
эмгаралле eifersüchtig
эмкал й ZOOL Kamel n
эн sich vermischen
энаш долу rheumatisch
энжеде стаг в Banause m
энийнцамгар й MED Rheumatismus m
эргIада empörend
эргIаддала sich empören
эрмало в Armenier m
эрмалойн armenisch
эрна vergeblich,unnütz ,эрна хан яйа unnütz Zeit verlieren
эрз б BOT Rohr n,Schilf n
эса д ZOOL Kalb n
эсан жижиг д Kalbfleisch n
эскар д Armee f,Heer n
эскаран гIуллакхе мегаш волу wehrfähig
эскаран декхарийлара wehrpflichtig
эсала bescheiden,sanftmutig
эсалалла й Bescheidenheit f
этка й Stiefel pl
эткийн пхьар в Schuhmacher m,Schuster m
этмаьIиг й ZOOL Schnecke f
этІа platzen,zerplatzen
эха fließen,rinnen
эхабеттан halbmonatlich
эхасахьтан halbstündig
эхашеран halbjährlich
эхь д Scham f, Schande f
эхьдацар д Schamlosigkeit f
эхье(эхь хеташ долу) schamhaft
эхьдоцу/эхь ца хета schamlos
эхьхета sich schämen
эхь хетар д Schamgefühl n,эхь хетта ша мича вер ву ца хаара цунна er
weiß nicht,wohin er sich vor Scham verkriechen soll
эхь хеташ хила befangen sein
эхьа bieten,anbieten,vorschlagen
эхьхетийта beschämen
эца kaufen
эцаран таро й Kaufkraft f
эцархо в Käufer m
эцна Kauf~
эчиг д Eisen n
эша bedürfen,brauchen,benötigen
эша verlieren,verspielen
эшалур доцу unbesiegbar
эшийна доцу unbesiegt
эшам б Verlust m
эшар д Bedürfniss n,Bedarf m;Niederlage f
эшнарг Verlierer m
эшо besiegen

ю haben, сан ю ich habe, ю es gibt,сан яра ich hatte


ю й Ahle f;Stachel m
юза ausfüllen
юкъ й Mitte f,Zentrum n,Zwischenraum m
юкъадало einführen
юкъадалор д Einführung f
юкъалела vermitteln
юкхалелар д Vermittlung f
юкъалеларг в/й Vermittler/in/ m/f
юкъаметтиг й Wechselbeziehung f

170
юкъаметтигаллин цIерметдош д GRAM Relativpronomen n
юкъара allgemein,gemeinsam
юкъара(говзалла йолу) лор в Allgemeinarzt m
юкъара хIусам й Wohnheim n
юкъаралла й Gemeinschaft f,юкъараллина хетарг die öffentliche Meinung
юкъараллин geselschaftlich,öffentlich
юкъраллин кхераме gemeingefährlich
юкъарахила bürgen,verbürgen
юккъебирзина zentripetal
юккъера mittlerer,Mittel~,zentral
юккъера бIешараш д Mittelalter n
юккъера бIешерийн mittelalterlisch
юккъера дIа zentrifugal
юккъера пIелг б ANAT Mittelfinger m
юккъехь in der Mitte,inmitten,zwischen
юкъкара manchmal
юргIа д Decke f
юрт й Dorf n
юртбахархой б Landbevölkerung f
юткъа dünn,schlank
юург й Essen n,Speise f,хIума яале vor dem Essen,гIоза юург хуьлда!Mahlzeit!,guten Appetit!
юучун раж й Ernährungsweise f
юха zurück
юха а wieder,nochmals
юхаала wiederholen
юха а зулам дар д JUR Rückfall m
юха ца долу unnachgiebig
юхаарахеца wieder auflegen
юхаарахецар д Neuauflage f
юхавовшахтоха wieder vereinigen
юхавовшахтохар д Wiedervereinigung f
юхадагардан umrechnen
юхадала zurückgeben;weichen,zurücktreten
юхадала (декхар) zurückbezahlen,zurückzahlen
юхадалар д Rückgabe f;Rückzug m
юхадан zurückbringen
юхадан zurückkehren,zurückkommen ;umarbeiten
юхадар д Umarbeitung f
юхадерза umkehren
юхадерзар д Rückkehr f
юхадилла(сурт) umzeichnen
юхадохка wieder verkaufen
юхадохкар д Wiederverkauf m
юхакхолла neu schaffen
юхакхоллар д Neuschaffung f
юхаларар д Inventur f,Neuberechnung f
юхалург даккха(цхьангара) von jdm borgen
юхалург дала borgen,leihen,verborgen,verleihen
юхаметтахIотто MED rehabilitieren ;wiederherstellen,wiederaufbauen
юхаметтахIоттор д Wiederherstellung f,Wiederaufbau m
юхаозалуш долу enthaltsam
юхаозадала sich enthalten
юхасхьаэца zurücknehmen
юха(зIе)тоха zurückrufen
юхахаржа neu wählen,wieder wählen
юхахаржар д Wiederwahl f,Neuwahl f
юхахьакха(басар) umfärben
юхахьажа sich umsehen
юха цIа верза heimkehren
юхаяздан umschreiben
юхаIамо umschulen
юхаIамор д Umschulung f
юххе daneben,nebenan,bei,neben,nahe
юххехула vorbei
юша й BOT Wermut m

Юь

юьртан Land~,Dorf~,ländlich

171
юьртан бахам д Landwirtschaft f
юьртбахаман landwirschaftlich
юьртара вахархо в Landbewohner m
юьхь й Anfang m,Beginn m
юьхь й Gesicht n,юьхь дуьхьал бакъдерг ала die Wahrheit offen ins Gesicht sagen
юьхьдегалла й Heuchelei f
юьхь йила sich waschen
юьхь-сибат д Gesichtsausdruck m
юьхьаза unhöflich
юьхьаза хандош д GRAM unpersönliches Verb
юьхьан Gesichts~
юьхьан бос б Gesichtsfarbe f
юхьан дилха д ANAT Gesichtsmuskeln pl
юьхьeнца anfangs,eingangs
юьхьиг й Ende n
юьхь-куьгдуьлург й Waschbecken n
юьхькIам б Achtung f,Respekt m
юьхькIеда charakterlos
юьххьера дуьйна von Anfang an
юьхьян achten,respektieren
юьхьъягор д Beleidigung f
юьхьIаьржо й Schande f,юьхьIаьржа ца хIотта seine Ehre rein halten
юьхьIаьржахIотто beleidigen,schänden

я oder,entweder...oder
яа essen,verzehren,суна цхьаъ яа лаьара ich möchte etwas essen
яа дог дар д Appetit m
яа дог цахилар д Appetitlosigkeit f
яа мегаш йолу essbar
яар д Verzehr m
ягорг й Brennstoff m
яздаза ungeschrieben
яздан schreiben,куьйга яздан mit der Hand schreiben
яздар д Schreiben n
яздархо в Schriftsteller m
яздархойн schriftstellerisch
яй б Topf m
яй й ZOOL Wels m
яйа verlieren
яйн leicht
ял й Steuer f;Belohnung f
яла geben
ялгІу д Pfanne f
ялор(зуда) д (vom Mann) Heirat f
ялпар д Schmirgel m
ялсамане й Paradies n
ялсаманин paradiesisch
ялта д AGR Ernte f
ялта гулдар д Getreidebeschaffung f
ялта дер д Ackerbau m
ялта дIадалар д Getreideablieferung f
ялталелархо в Getreidebauer m
ялта чудерзор д Getreideernte f
ялта эцар д Getreideaufkauf m
ялтийн сурсаташ д Getreideprodukte pl
ялх sechs
ялх бутт болу/ялх беттан sechsmonatig/sechsmonatlich
ялх бIе sechshundert
ялхкъиран sechswochentlich
ялх шо долу sechsjährig
ялхсаберг й Sechseck n
ялх са болу sechseckig
ялхийтта sechzehn
ялхо в Diener m
ямартло й Verrat m
ямартхила verraten
ямартхо в Verräter m

172
ярархо в Zuschneider m
яр й BOT Unkraut n
яссо leeren
яхна хан й GRAM Präteritum n
яххьийнцIерметдош д GRAM Personalpronomen n
яхь й Ehre f

Яь

яьІна й Nacken m
яьсса leer
яьсса аре й GEO Wüste f
яьттIа чов й MED Platzwunde f

Іа д Winter m,дIадаханчу Iай im vorigen Winter


Iа даккха überwintern
Iа дика хуьлда/марша Iaйла! Auf Wiedersehen!
Iа ловш долу winterhaft
Iаь й Dampf m
Iаьнан winterlich
Iаьнаре дерза verdunsten,verdampfen
Іаба sich zufriedengeben,sich begnügen
Iадо entsetzen,erstarren,кхераделла Iадo vor Entsetzen erstarren
Iадор д Entsetzen n
Iад-пондар б Geige f
Iад-пондар лакха Geige spielen
ІадІа aufhören
Іаж б Apfel m BOT,Iаж Iожана кIел бен ца бужу der Apfel fällt nicht
weit vom Stamm
Iажаркх й BOT Quecke f
Iаждарбуц й BOT Minze f
Іазап д Qual f ,Pein f
Iазап далло peinigen
Іай im Winter
Іайг б Löffel m
Іалам д Natur f,Iаламехь in der Natur
Iаламбехдар д Umweltverschmutzung f
Iаламдовзар д Naturwissenschaften pl
Iаламлардар д Naturschutz m
Iаламан хазнаш й Naturschätze pl
Іаламат д Wunder n
Iалашдан aufbewahren,beschützen
Iалашдойла й Aufbewahrungsort m
Iалошаллин zielgerichtet
Iалашо й Ziel n,Zweck m,шена Iалашо хIотто sich ein Ziel setzen
Iалашо хила bezwecken
Iалашойолу zweckmäßig
Iалашойоцу zwecklos,ziellos
Iалашонан zweckbestimmt
Iалашоне zielstrebig,zielbewusst
Іам б See m,Weiher m
Iамор д Studium n,Lernen n,Lehre f
Iамо studieren,lernen,lehren
IандагIа д BOT Ulme f
Iанметтиг й Wohnort m
Iано verschütten
Iамоза unerforscht
Iарбо в Araber m
Iар-дахаран рицкъ д Lebensunterhalt m
Iарждала dunkel werden
Іаьржа schwarz
Iаьржа амате schwarzhäutig
Iаьржа балл д BOT Heidelbeere f
Iаьржа-бора schwarzbraun
Iаьржа-кIайн schwarzweiß
Iаьржа месаш йолу schwarzhaarig
Iаьржа хьач б BOT Backpflaume f

173
Iаьржа ун д MED Pest f
IаьржбIаьрг й MED Furunkel m
Iаьхьнажижиг д Faschierte n
Iаса й Stab m,Stock m
Іаткъа belästigen
Iаткъаман саттам б GRAM Passiv n
Іахар б ZOOL Lamm n
ІаІа sich ansammeln,sparen
IаьIа й BOT Klette f
Іедал д Macht f,Gewalt f
Iежийн малар(чагIар) д Apfelwein m
Iежийн мутта д Apfelsaft m
Іена(тIехъэха) überfließen,überlaufen
Іеса sündig,sündhaft
Iетто sich übergeben
Iеттор д MED Erbrechen n
Iеха б Winde BOT f
Іеха muhen
Iехадалар д Selbstbetrug m
Iехалу leichtgläubig
Іехо betrügen,belügen,ша Iеха цавайта sich nicht betrügen lassen
Iехор д Betrug m,Trug m
Iехоран betrügerisch
Іийда ausdrücken,auspressen
Іийжа schmerzen
Iийжар д MED Brennen n
Iийжош долу ätzend
Іийша kauen
Іилла liegen
Іилма д Wissenschaft f
Iилманан wissenschaftlich
Iилманна дуьхьалара unwissenschaftlich
Iилманча в Wissenschaftler m
Іин д Abgrund m ,Schlucht f
ІиндагІ д Schatten m
IиндагIе schattig
Iиттарше sarkastisch
Іов й ZOOL Rogen m,Laich m
Iовдалалла й Torheit f
Iовдал töricht
Iожалла й Tod m
Iожан дитт д BOT Apfelbaum m
Iонжар д ANAT Milz f
Iосалла й Ketzerei f
Іотта stechen,stoßen
Iоттар й Vorwurf m
Іу в Hirt m
Іуьйре й Morgen m,Iуьйре дика хуьлда!Guten Morgen!,Iуьйре тIекхоччуш gegen Morgen
Iуьйранна morgens
Iуьйранна хьалххе am frühen Morgen,frühmorgens
Iуьйранна хIума яа frühstücken
Iуьйранна юург й Frühstück n
Iуьп й MED Sodbrennen n
Iуьпаш яха rülpsen
Іуьрг д Loch n,Spalt f
Iуьргаш долу löcherig
Iуьргдаккха durchbohren, lochen

174
GRAMMATIK
unregelmäßige Verben нийса доцу хандешнаш
Infinitiv Präteritum Perfekt
baсken backte gebacken датта
befehlen befahl befohlen омра дан
beginnen begann begonnen доло
beißen biß gebissen къовзо
bergen barg geborgen кIелхьардаккха
betrьgen betrog betrogen Iехо
bewegen bewog bewogen лела,лело,хьедан
biegen bog gebogen хьовзо,сатто
bieten bot geboten эхьа,хьахо
binden band gebunden дIадехка
bitten bat gebeten деха
bleiben blieb geblieben диса
braten briet gebraten кхарза
brechen brach gebracht дохо,кагдан
brennen brannte gebrannt дага
bringen brachte gebracht дан
denken dachte gedacht ойла ян
empfinden empfand empfunden хаадала
erschrecken erschrak erschrocken кхеро
essen aß gegessen яа
fahren fuhr gefahren даха
fallen fiel gefallen дожа,охьакхета
fangen fing gefangen лаца
finden fand gefunden каро
fliegen flog geflogen тIемадала
fließen floß geflossen охьаэха,эха
fressen fraß gefressen даа,яа
frieren fror gefroren гIоро
geben gab gegeben дала
gefallen gefiel gefallen тан
gehen ging gegangen даха,лела
gelten galt gegolten мага
genesen genas genesen тодала
genießen genoss genossen гIаддаха
gewinnen gewann gewonnen тола
gießen goß gegossen дотта
gleichen glich geglichen тера хила
gleiten glitt geglitten шарша
graben grub gegraben ахка
haben hatte gehabt хила
halten hielt gehalten латто,саца
hängen hing gehangen кхаза,хьалаолла
heben hob gehoben айа,хьалаайа
heißen hieß geheißen цIе хила,цIе яккха
helfen half geholfen гIо дан
klingen klang geklungen дека
kommen kam gekommen дан
kriechen kroch gekrochen такха
laden lud geladen тIедотта
lassen ließ gelassen дита,маго
laufen lief gelaufen ида,дада
leiden litt gelitten лан,хьега
lesen las gelesen еша
liegen lag gelegen Iилла
lügen log gelogen аьшпаш ботта
meiden mied gemieden къахка
messen maß gemessen юста
nehmen nahm genommen эца,схьаэца
pfeiffen pfiff gepfiffen шок етта
raten riet geraten хьеха,хьехам бан
riechen roch gerochen хьожа ян,хьожа яха
ringen rang gerungen лата
rinnen rann geronnen эха
rufen rief gerufen кхайкха
saufen soff gesoffen мийла
saugen sog gesogen дакха

175
schaffen schuf geschaffen кхолла
scheiden schied geschieden дIакъасто
schelten schalt gescholten лен,бага леян
scheren schor geschoren ларга
schieben schob geschoben татта,дIататта
schlafen schlief geschlafen наб ян,дижина хила
schlagen schlug geschlagen тоха
schließen schloss geschlossen дIакъовла
schneiden schnitt geschnitten хадо,ларга
schreiben schrieb geschrieben яздан
schwimmen schwamm geschwommen некадан
sehen sah gesehen ган,хьежа
sein war gewesen хила
senden sandte gesandt дахьийта
singen sang gesungen лакха
sinnen sann gesonnen ойла ян
sitzen saß gesessen хиъна Iан
sprechen sprach gesprochen дийца,мотт бийца
stechen stach gestochen Iотта
stehen stand gestanden латта
stehlen stahl gestohlen лачкъо
sterben starb gestorben дала
stinken stank gestunken (вон)хьожа ян
streiten stritt gestritten къийса,эгIа
tragen trug getragen лело
treffen traf getroffen дуьхьалкхета
trinken trank getrunken мала
tun tat getan дан
verderben verdarb verdorben талхо
vergessen vergaß vergessen дицдан
verlieren verlor verloren дан
wachsen wuchs gewachsen кхиа
waschen wusch gewaschen дила,йитта
werden wurde geworden хила
werfen warf geworfen кхосса
wiegen wog gewogen оза
wissen wusste gewußt хаа
wollen wollte gewollt лаа
ziehen zog gezogen озо,текхо
zwingen zwang gezwungen дайта

176
Tschetschenisches Alphabet und Aussprache der Buchstaben
Нохчийн абат Das Deutsche Alphabet

Аа Aa
Аь аь*
Бб Bb
Вв Ww
Гг Gg
ГI гI*
Дд Dd
Ёё Jo
Ее Je
Жж G / J (Garage)
Зз S s (stimmhaft)
Ии Ii
Йй Jj
Кк Kk
Кх кх*
Къ къ*
КI кI*
Лл Ll
Мм Mm
Нн Nn
Оо Оо
Оь оь Öö
Пп Pp
ПI пI*
Рр Rr
Сс S s (stimmlos)
Тт Tt
ТI тI*
Уу Uu
Уь уь Üü
Ф ф** Ff
Хх Ch ch
Хь хь*
ХI хI Hh
Цц Zz
ЦI цI*
Чч Tsch tsch
ЧI чI*
Шш Sch sch
Щщ* Schtsch schtsch
ъ*
ы** Yy
ь**
Ээ Ee
Юю Ju
Юь юь*
Яя Ja
Яь яь*
I*
177
Aь: wird weicher und länger als А ausgesprochen.
ГI: dieses Phonem wird im Kehlkopf gebildet. Bei der Artikulation nähert sich der hintere Zungenrücken zusammen mit der
Zungenwurzel der Hinterwand des Rachenraums, wobei ein schmaler Spalt gebildet wird, durch den der von der Stimme
begleitete Strom der ausgeatmeten Luft fließt.
Кх: besteht aus den zwei Elementen k und ch, die zusammen artikuliert werden.
Kъ: bei der Lautbildung bilden der hintere Zungenrücken und die Zungenwurzel, die sich der Hinterwand des oberen Teils
des Rachens nähern, zuerst eine vollständige Schranke; zusammen mit dieser wird im Kehlkopf ebenfalls ein vollständiger
Verschluss gebildet. Sodann geht die erste Schranke fließend in einen schmalen Spalt über. Gleichzeitig öffnet sich abrupt
die Schranke im Kehlkopfraum.Die Artikulation erfolgt immer mit Aspiration.
KI: wird stärker gespannt ausgesprochen als K. KI - Zäpfchen-K
ПI: kurzes P mit verschlossenen Lippen.
TI: wird mit stärker gespannter Artikulation ausgesprochen als T.
Xь: die Artikulation erfolgt mit Aspiration, wie im Deutschen verwunderung ach.
ЦI: die Zähne stoßen aufeinander, die Artikulation erfolgt mit Aspiration.
ЧI: die Artikulation erfolgt mit Aspiration.
Ъ: die Artikulation erinnert an das Geräusch, das beim Schluckauf entsteht.
Юь und Яь werden weicher und länger als ju und ja ausgesprochen.
I: bei der Artikulation dieses Phonems entsteht ein vollständiger Verschluss im Kehlkopf, in der
Stimmritze. Mit dem Atemluftstrom aus der Lunge wird dieser Verschluss durch einen abrupten Stoß gelöst.

** Die Buchstaben Ё, Щ, Ы, Ь, Ф werden nur in Lehnwörtern aus der Russischen Sprache verwendet.

178
Das Substantiv ЦIердош
Der Kasus Дожар
Nominativ wer? was? мила? хIун?
Genitiv wessen? хьенан? стенан?
Dativ wem? хьанна? стенна?
Akkusativ wen? was? хьенан? хIун?

Singular цхьаллин терахь /Plural дукхаллин терахь


der Freund / доттагI ву die Freunde / доттагIий бу
der Apfel / Iаж бу die Äpfel / Iежаш ду
der Vater / да ву die Väter / дай бу
die Mutter / нана ю die Mütter / наной бу
die Lampe / чиркх бу die Lampen / чиркхаш ду
das Kind / бер ду die Kinder / бераш ду
das Auto / машен ю die Autos / машенаш ю
der Nachbar /лулахо ву die Nachbarn / лулахой бу
der Mann / стаг ву die Männer / стегрий бу

Das Verb Хандош


Präsens карара хан
карарчу хенахь 1 (цхьа) хандош хуьлу.
Ich bin cо ву/ю wir sind тхо/вай ду
du bist xьо ву/ю ihr seid шу ду
er/sie/es ist иза ву/ю sie sind уьш бу

Adam gibt dem Vater ein Geschenk.


Адамас дена совгIат ло.

Perfekt хIинца-яхна хан


хIинца-яхнa хенахь 2 (ши) хандош хуьлу: haben/sein + Partizip II
ich bin gewesen со вара
du bist gewesen хьо вара
er,sie,es ist gewesen и/иза вара
wir sind gewesen тхо дара
ihr seid gewesen шу дара
sie sind gewesen уьш бара

Adam hat dem Vater ein Geschenk gegeben.


Адамас дена совгIат делла.

Präteritum яхна хан


яхнa хенахь 1 (цхьа) хандош хуьлу.
Letztes Jahr war ich krank
ДIадаханчу шарахь(стохка) со цомгуш вара.

Plusquamperfekt хьалха-яхна хан


xьалха-яхна хенахь 2 (ши) хандош хуьлу: war/hatte + Partizip II
Ich hatte Deutsch gelernt.
Ас немцойн мотт Iамийна.

Futur I йогIу хан


йогIучу хенахь хенахь 2 (ши) хандош хуьлу: werden + infinitiv

Ich werde sein со хир ву


du wirst sein хьо хир ву
er,sie,es wird sein и/иза хир ву
wir werden sein тхо хир ду
ihr werdet sein шу хир ду
sie werden sein уьш хир бу

Adam wird dem Vater ein Geschenk geben.


Адамас дена совгIат лур ду.

Adam – Subjekt; geben – Prädikat; dem Vater – indirektes Objekt /Dativ/;


ein Geschenk – direktes Objekt/Akkusativ/
xIун? – cовгIат – цIерниг; хьан? – Адамас – дийриг;хьанна? – дена – лург; ло – алам.

179
Мodalverben
können
хаар я хьуьнар хилар
Ich kann Auto fahren.Суна машен хахка хаа.

таро(йиш) хилар
Kann man hier Fahrkarte kaufen?Билет эца меги кхузахь?
пурба далар/магор
Du kannst gern mein Buch nehmen.Хьайна лаахь(эшахь)сан жайна схьаэца.
dürfen
цамагор
Hier darf man nicht rauchen.Кхузахь цигаьрка оза ца мега.
пурба далар/магор
Man darf hier rauchen.Кхузахь цигаьрка оза мега.
хаттар(гIиллакхехь/кIеда-марза)
Darf ich Sie fragen? Хатта мегар дари ас хьоьга?
müssen
декхар
Ich muss meinen Eltern helfen?Со сайн да-нанна гIо дан дезаш ву.
омра/тIедиллар
Der Arzt hat gesagt,dass ich im Bett bleiben muss.Лоьро аьлла,сан меттахь Iилла деза.
ца оьшу(nicht brauchen zu/nicht müssen)
Du brauchst nicht zu gehen.Хьо ваха ца оьшу.
sollen
хьехар/магор
Der Arzt sagte,dass ich nur zwei Tage im Bett bleiben soll.Лоьро аьлла,со шина дийнахь
бай меттахь Iилла ца веза.
тIедиллар
Du solltest sofort ins Büro gehen.Хьо сихха бюро чу ваха веза.
декхар хила
Du solltest immer die Wahrheit sagen.Ахь даим бакъдерг дийца деза.
wollen
ойла/дагахь хилар
Ich will ein Auto kaufen.Суна машен эца лаьа.
Ich will morgen nach Wien fahren.Суна кхана Вене ваха лаьа.
mögen
лаар
Die Kinder möchten draußen spielen.Берашна арахь ловза лаьа.
ца лаар
Ich mag nicht essen.Суна яа хIума ца еза.

Die Präpositionen ДештIаьхье


Akkusativ
für хьуна (Plural - шуна);цхьана ханна
Dieses Geschenk ist für dich. ХIара совгIат хьуна ду.
Ich fahre nach Wien für zwei Woche.Со шина кIирана Вене воьдуш ву.
gegen гергга;дуьхьал
Ich komme gegen 12 Uhr. Со 12 (шийтта) долуш вогIур ву.
Ich arbeite schon gegen drei Stunde. Ас болх бо 3 (кхо) сахьт хан ю.
Was hast du gegen uns? ХIун ду хьан тхуна дуьхьал?
um гонахa;нийса хан,гергга долу терахь
Die Arbeit beginnt um 7:00 Uhr. Болх 7 (ворхI) сахьт даьлча болало.
Die Gäste sitzen um die Tisch. Хьеший стоьла гонаха хоьвшина бу.
durch чухула,чекх,бахьана долуш,гIоьнца
Ich gehe durch den Park. Со паркехула воьда.
Durch meinen Lehrer,lerne ich mehr Grammatik.Сан хьехархо бахьана долуш,
Iамайо ас алсам грамматика.
ohne доцуш
Ohne Freunde ist mir langweilig. Сан са гатло доттагIий боцуш.
Ohne dich kann ich nicht leben. Хьо йоцуш со вахацало.
entlang дохаллехь
Gehen Sie diese Straße entlang.
Ураман бохаллехь дIагIо.
am Fluss entlang хина дохаллехь
bis кхаччалц
Der Zug fährt bis Wien.ЦIерпошт Вене кхаччалц боьдуш бу.
Ich bleibe dort bis Montag. Со цигахь оршот де кхаччалц Iийр ву.
Dativ
mit цхьаьнца;цхьана хIуманца

180
Ich fahre zur Arbeit mit dem Zug. Со балха цIерпоштаца воьду.
Kommst du mit? Соьца вогIий хьо?
nach тIаьхьа;цхьанхьа,цхьана агIор
Nach der Arbeit gehe ich nach Hause. Со болх чекхбаьлча цIа воьдy.
Ich fahre nach Paris. Со Париже воьдуш ву.
aus чуьра;цхьанхьара;бахьана гойту;хIума стенах хилар билгалдоккху
Ich komme aus Grozny. Со Соьлжа-гIалара ву/веана.
Dieses Hemd ist aus Wolle. ХIара коч тIергIа ю.
Aus welchem Grund? ХIун бахьана долуш?
Aus Liebe. Безамна.
zu волу я воьду меттиг,хенан юкъ
Ich gehe zu meinem Freund. Со сайн доттагI волчу воьдуш ву.
Er ist zu Hause. Иза цIахь ву.
Wir gehen zum Supermarkt. Тхо туькана доьдуш ду.
Zu dieser Zeit werde ich frei sein. Цу хенахь со мукъа хир ву.
von цхьанхьара,цхьаьнгара,цхьана хенахь дуьйна
Ich nehme meine Tasche vom Tisch. Ас стоьла тIера сан тIоьрмиг схьаоьцу.
Dieser Brief ist von meinem Vater. ХIара кехат сан дегара ду.
Der Zug kommt von Linz. Линцера богIу цIерпошт схьакхаьчна.
bei цхьана меттехь,уллехь
Ich wohne bei meinen Eltern. Со сайн да-нана долчохь Iаш ву.
Ich habe einen Termin beim Arzt. Сан лор волчохь йиллина хан ю.
gegenüber дуьххьал
Das Haus liegt dem Park gegenüber.
ЦIено паркана дуьххьал ду.
seit цхьана хенахь дуьйна
Ich bin seit einer Woche in Wien. Со Венехь волу цхьа кIира ду.
Ich arbeite hier seit 2 Jahren. Ac хIоккхехь болх бо 2 (ши) шо ду.
Akkusativ und Dativ
wohin? wo? мича? мичахь?
in цхьанхьа,цхьана меттехь,цхьана хенахь
Wir gehen in die Stadt. Тхо гIала доьдуш ду.
Ich bin im Kino. Со кинохь ву.
an тIе,уллехь,цхьана хенахь
Ich hänge das Bild an die Wand. Ас сурт пена тIе уллу.
Das Bild hängt an der Wand. Сурт пена тIехь оьллина ду.
auf тIе,цхьанхьа
Ich lege das Buch auf den Tisch. Ас жайна стоьла тIе дуьллу.
Das Buch liegt auf dem Tisch. Жайна стоьла тIехь ду.
vor хьалха
Ich stelle mein Auto vor der Garage. Ас сайн машен гаража хьалха хIоттайо.
Das Auto steht vor der Garage. Машен гаража хьалха лаьтташ ю.
neben улле
Ich stelle das Auto neben das Tor. Ас машен гIопа улле xIоттайо.
Die Post ist neben der Bank. Почта банкана уллехь ю.
hinter тIехьа
Ich gehe hinter das Haus. Со цIенна тIехьа воьдуш ву.
Er steht hinter ihm. Иза цунна тIехьа лаьтташ ву.
unter кIел
Unter den Tisch stelle ich meine Tasche. Ас сайн тIоьрмиг стоьла кIел буьллу.
Meine Tasche steht unter dem Tisch. Сан тIоьрмиг стоьла кIелахь лаьтта.
über тIехула
Ich hänge das Bild über den Tisch. Ас сурт стоьла тIехула уллу.
Das Bild hängt über dem Tisch. Сурт стоьла тIехула оьллина ду.
zwischen юккъехь
Ich lege das Foto zwischen den Büchern. Ас сурт жайнашна юккъе дуьллу.
Die Bank ist zwischen dem Bahnhof und der Post. Банк вокзалана а почтана юккъехь ю.
wann? маца?
am Morgen Iуьйранна
am Tage Дийнахь
vor zwei Jahren кхо шо хьалха
in der Nacht буса/буьйсанна
An diesen Tagen… lernen wir nicht. Цу дeношкахь... вай доьшуш дац.
Sie kommt in einer Woche. Иза цхьа кIира даьлча йогIур ю.
Genitiv
während цхьа хIума дечу хенахь
Während des Regens bleibe ich zu Hause. ДогIа догIуш со цIахь Iа.
wegen бахьана долуш,дуьхьа
Wegen meiner Krankheit muss ich im Bett bleiben.Цамгар бахьана долуш, деза сан меттахь Iилла.

181
trotz делахь а
Trotz des Regens gehe ich in die Stadt ДогIа делахь а воьду со гIала
statt метта
Statt eines Briefes schicke ich meinem Freund
SMS.
Кехата метта смс йохьуьйту ас сайн доттагIчунга.

Der Imperativ тIедожаран саттам


2 P.sing. (du) 2 P.plural (Ihr) Höflichkeitsform(Sie)
Sag(e)! Sagt! Sagen Sie!
ала ! алал ! алийш !
Lies(e)! Lest ! Lesen Sie!
деша ! дешал! дешийш!

Der Konjunktiv II бехкаман саттам

ich hättе сан хир яра wir hätten тхан/вай хир яра
du hättest хьан хир яра ihr hättet шун хир яра
er/sie/es hätte цуьнан хир яра Sie hätten церан хир яра

ich wäre со хир вара wir wären тхо/вай хир дара


du wär(e)st хьо хир вара ihr wä(e)rt шу хир дара
er/sie/es wäre и/иза хир вара Sie wären уьш хир бара

Ich würde mir dieses Auto gern kaufen.


Ас сайна хIара машен оьцуръяра.
Mit deiner Hilfe würde ich diese Arbeit schon heute schaffen.
Ахь гIо дахьара, со вер вара тахана хIара болх бина.
Hätte ich doch mein Geld mitgenommen.
Делара ас сайца ахча схьаэцна.
Wenn ich morgen Zeit hätte, würde ich in die Stadt fahren.
Кхана хан елахьара,со гIала гIур вара.
Ich würde jetzt gern schlafen. Ас хIинца наб йийр яра-кх

Das Adjektiv Билгалдош

Das Adjektiv als Substantiv лааме билгалдош

der/die Junge кегийрхо в/й (жимха)


der/die Alte къано в/й (баккхийнах)
der/die Reiche хьалхо в/й
der/die Arme къехо в/й (миска)
der/die Kranke лазархо в/й (цомгушниг)

Die Jungen müssen die Alten respektieren. Кегийрхоша лара беза баккхийнах.
Die Reichen müssen den Armen helfen. Хьалхоша гIо дан деза къехошна.

Superlativ тIехдаларан дарж


Positiv Komporativ Superlativ
gut / дика besser / дико am besten / уггар дика
viel / дукха mehr / дукхо am meisten / уггар дукха
schnell / чехка schneller / чехко am schnellsten / уггар чехка
alt / къена älter / къено am ältesten / уггар къена
kurz / йоца kürzer / йоцо am kürzesten / уггар йоца
jung / жима jünger / жимо am jüngsten / уггар жима
hoch / лекха höher / лекхо am höchsten / уггар лекха

Idris ist jünger als Adam. Идрис жимо ву Адамал.


Das Flugzeug ist am schnellsten. Кема уггар чехка ду.
Das Auto ist schneller als der Bus. Машен чехко ю автобусaл.
Dieses Bild ist am schönsten. ХIара сурт уггаре хаза ду.

Das Adverb Kуцдош


Ortsadverbien меттиган куцдош
wo? мичахь?
draußen/ drinnen арахь/чохь
wohin? мича?
unten/oben лахахь/ лакхахь

182
woher? мичара?
hinaus, heraus ара
hierher кхуза
herein, hinein чу
hin, dorthin цига
vorn/ hinten хьалха/ тIехьа
drüben дехьа агIор

Die Schule ist dort drüben. Школа дехьа агIор ю.


Es ist kalt draußen. Арахь шийла ю.
Drinnen ist es warm. Чохь йовха ю.
Ich gehe hinein. Со чувоьду.

Zeitadverbien хенан куцдош


wann? маца?
früher/vorher хьалха
heute тахана
überall массанхьа
gestern cелхана
sofort/gleich хIинца
morgen кхана
gerade хIинца
übermorgen лама
bisher хIинцалц
immer даим
nie/niemals цкъа а

Ich komme gleich. Со хIинца схьавогIу.


Bisher hatte ich kein Problem mit der Gesundheit.
ХIинцалц могушаллина са ца гатдинера ас.
Abends bin ich immer zu Hause.Сарахь со даим цIахь хуьлу.

Die Konjuktion Хуттург


und а
dann тIаккха
also,auch иштта
als ob санна
sonst вуьшта аьлча
sondern,aber амма
trotzdem делахь а
deshalb,darum цундела
dennoch хIетте а
oder; entweder ...oder я
аls мацах
weil хIунда аьлча
obwohl делахь а
wenn,fast нагахь

Ich bin krank,dennoch gehe ich in die Schule.


Со цомгуш ву,хIетте а со школе воьду.
Mein Auto ist kaputt,deshalb fahre ich mit der U-Bahn.
Сан машен йоьхна ю,цундела со метроца лела.
Als wir in Wien wohnten,besuchte ich keine Schule.
Мацах(хьалха) тхо Венехь Iаш долуш со школе лелаш вацара.
Ich wollte kommen, aber ich muss arbeiten. Суна ван лаьар,амма сан болх бан деза.
Ich wohne in Österreich, deshalb lerne ich Deutsch.
Со Австрехь Iаш ву, цундела ас немцойн мотт Iамабо.

Die Negation Дацардош

nein xIан-хIа
niemand цхьа а
nicht;kein ца,ма,яц,вац,дац,бац
nichts хIумма а
nie;niemals цкъа а

Nein,ich wohne nicht in Wien. ХIан-хIа, со Венехь Iaш вац.


Ich habe nicht in Wien gewohnt. Со Венехь ца Iийна.
Ich bin keine Schülerin. Со дешархо яц.

183
Ich habe beschlossen, nicht mehr zu rauchen. Ас чIагIo йина кхин цигаьрка ца оза.
Rauche nicht viel, es schadet der Gesundheit. Ма оза дукха, иза могушаллина вон ду.

Das Pronomen ЦIерметдош


Die Personalpronomen яххьийн цIерметдош
ich со
du хьо
er, sie, es и/иза
wir тхо/вай
ihr шу
Sie уьш/шу

Ich sehe sie zum ersten Mal. Суна иза дуьххьара гуш ю.
Gestern waren wir im Restaurant. Селхана тхо ресторанехь дара.

Die Possessivpronomen тIеозаран цIерметдош


Sing.
mein,meine,mein са(й)н
dein,deine,dein хьа(й)н
sein,seine,sein цуьнан
ihr,ihre,ihr цуьнан
Plural
unser,unsere,unser тха(й)н
euer,eure,euer шун
ihr,ihre,ihr церан
Ihr,Ihre,Ihr Шун

Sein Bruder ist klein. Цуьнан ваша жима ву.


Ich habe mein Kind in der Schule angemeldet. Ас сайн бер школе дIаяздина.
Er ist unser Lehrer.Иза тхан хьехархо ву.

Die Demonstrativpronomen гайтaран цIерметдош


Sing. Plural
diese(r-s) / хIара diese / хIорш
der, die, das / и; дIора die / уьш; дIоранаш
jene(r-s) / дIора jene / дIоранаш
solche(r-s) / иштта solche / ишттанаш
selbst, selber / айс,ша

Dieses Bild finde ich schön. Суна хIара сурт хазахета.


Solch ein Buch brauchen wir. Иштта жайна тхуна a оьшу.

Die Indefinitpronomen къастамза цIерметдош


ganz дерриг а
alle массо а
jeder хIор
anderer кхин
andere вуьйш
einige цхьаберш
jemand цхьаъ
mehrere масех
irgendjemand милла а
irgendetwas хIуъа а
irgendein муьлха а
niemand цхьа а
nichts хIумма а

In der Zeitung steht nichts Neues. Газета тIехь керла хIумма а дац.
Jeder weiß es. ХIоранна хаа иза.
Ist hier jemand? Цхьа а вуй кхузахь?

Die Interrogativpronomen хаттаран цIерметдош


wer? мила?
was? хIун?
welche(r-s)? was für ein(e)? муьлха?
wie viel ? маса? мел?
was für? welche? (Plural) муьлхарш?

Welche Farbe möchten Sie? Муьлха бос беза хьуна?

184
Was für ein Hemd brauchen Sie? Муьлха коч еза хьуна?
Was ist passiert? ХIун хилла?
Was gibt es Neues? ХIун ду керла?

Die Reflexivpronomen дерзоран цIерметдош


ich kaufe mir ас сайна оьцу
du kaufst dir ахь хьайна оьцу
er kauft sich цо шайна оьцу
wir kaufen uns оха тхайна оьцу
ihr kauft euch аша шайна оьцу
sie kaufen sich цара шайна оьцу

Ich kaufe mir eine Tasche. Ас сайна тIоьрмиг оьцу.


Er kauft sich ein Hemd. Цо шайна коч оьцу.

Die Relativpronomen юкъаметтигаллин цIерметдош


Singular
welche(r,s) муьлха, муьлханиг
der,die,das муьлха
wer,was мила, хIун
Plural
welche муьлханиш
die муьлханиш
Das ist mein Freund ,der sehr gut Deutsch spricht.
ХIара сан доттагI ву,немцойн мотт дика буьйцуш волу.
Das Auto,das du dort siehst,gehört mir.
Хьуна дIо гуш йолу машен, сан ю.

Präpositionalpronomen
Womit spielst du? Стенах ловзуш ву хьо?
Ich spiele mit dem Ball. Со буьркех ловзуш ву.
Mit wem spielst du? Хьаьнца ловзуш ву хьо.
Ich spiele mit meinem Sohn. Со сайн кIантаца ловзуш ву.
Worüber freuen Sie sich? Стенах самукъа даьлла хьан?
Ich freue mich über den Brief. Сан кехатах самукъа даьлла.
Wovon träumst du? Стен сатуьйсуш ву хьо?
Ich träume von meiner Heimat. Со сайн даймохке сатуьйсуш ву.
Worauf wartest du? Стенга хьоьжуш ву хьо?
Ich warte auf den Bus. Со автобусе хьоьжуш ву.
Auf wen wartest du? Хьаьнга хьоьжуш ву хьо?
Ich warte auf Adam.Cо Адаме хьоьжуш ву.

185
ZAHLWÖRTER ТЕРАХЬДЕШНАШ

Kardinalzahlen масаллин терахьдош


0 null ноль
1 eins цхьаъ
2 zwei шиъ
3 drei кхоъ
4 vier диъ
5 fünf пхиъ
6 sechs ялх
7 sieben ворхI
8 acht бархI
9 neun исс
10 zehn итт
11 elf цхьайтта
12 zwölf шийтта
13 dreizehn кхойтта
14 vierzehn дейтта
15 fünfzehn пхийтта
16 sechzehn ялхийтта
17 siebzehn вуьрхIийтта
18 achtzehn берхIийтта
19 neunzehn ткъайосна
20 zwanzig ткъа
21 einundzwanzig ткъе цхьаъ
30 dreißig ткъе итт
40 vierzig шовзткъа
50 fünfzig шовзткъе итт
60 sechzig кхузткъа
61 einundsechzig кхузткъе цхьаъ
70 siebzig кхузткъе итт
72 zweiundsiebzig кхузткъе шийтта
80 achtzig дезткъа
83 dreiundachtzig дезткъе кхоъ
90 neunzig дезткъе итт
94 vierundneunzig дезткъе дейтта
100 hundert бIе
101 hunderteins бIе цхьаъ
110 hundertzehn бIе итт
1000 tausend эзар

Ordinalzahlen рогIаллин терахьдош


1. erste хьалхара
2. zweite шолгIа
3. dritte кхоалгIа
11. elfte цхьайтталгIа
12. zwölfte шийтталгIа
20. zwanzigste ткъолагIа
31. einunddreißigste ткъе цхьайтталгIа

Die Uhrzeiten Хан


Wie spät ist es? Маса сахьт даьлла?
8:00 (acht) Uhr 8 (бархI) сахьт даьлла.
8:10 Uhr / zehn nach acht) 10 (итт) минот ялла иссолгIчух.
8:30 Uhr / halb neun иссолгIчух ах даьлла.
8:45 Uhr / Viertel vor neun пхийтта минот йисна исс дала.
8:55 Uhr / fünf vor neun пхи минот йисна исс дала.

186
SPRACHFÜHRER / КЪАМЕЛIАМОРГ
Begrüßung Маршалла хаттар

Guten Morgen! Iуьйре дика хуьлда!


Guten Tag! Де дика хуьлда!
Guten Abend! Суьйре дика хуьлда!
Grüß Gott! Ассалам Iалейкум!
Grüß(e) Sie/dich Mаршалла ду хьоьга!
Herzlich willkommen! Марша вогIийла (йогIийла)!
Wie geht es Ihnen? Муха Iаш ву/ю хьо? / Муха ду гIуллакхаш?
Danke, gut/nicht so gut/schlecht. Баркалла дика Iа /дика ду/
кхин дика а дац/вон ду.
Und Ihnen, wie geht es Ihnen? Шу муха Iа?
Auch gut,danke. Баркалла,тхо а ду дика Iаш.
Wie geht es euch? Муха Iаш ду шу?
Sind Sie gesund? Могуш лелий?
Wie geht es Ihrer Familie? Муха Iaш бу хьан доьзал?
Danke, gut Баркалла, дика Ia.
Grüße deine Frau! Маршалла ло хьайн хIусамнене!
Danke,sehr gern!Баркалла,хазахетарца!

Abschied Вовшахкъастар(Iадикаяр)

Auf Wiedersehen! Iaдика хуьлда хьан (шун)! Марша Iойла!


Bis später ! ТIаьхьо гур ду вай!
Bis bald! Кесста гур ду вай!
Bis Montag! Оршот дийнахь гур ду вай!
Tschüss! Цкъачунна!
Gute Nacht! Буьйса декъал хуьлда!
Gute Reise! Некъ дика хуьлда!
Alles Gute! Аьтто хуьлда!Дика мел дерг!

Für etwas danken цхьана хIуманна баркалла ала

Danke! Danke schön! Баркалла!


Vielen Dank für ihre Hilfe. Баркалла хьуна гIо дарна.
Danke gleichfalls! Хьуна a хуьлда баркалла!
keine Ursache! Доккха хIума дацара иза-м
Nein,danke! ХIан-хIа,баркалла.
Nichts zu danken.Ца оьшу баркалла баха.

Glückwünsche Декъалдар

Ich gratuliere Ihnen zum Feiertag! Ас декъалво хьо дезачу денца!


Ich gratuliere Ihnen zum Gebutrstag! Ас декъалво хьо винчу денца!
Ich gratuliere herzlich! Ас даггара декъалво!
Herzlichen Glückwunsch zur Geburt Ihres Kindes!
Даггара декъалдо до шу доьзалхочунца!

Bitte Дехар

Ich habe eine Bitte an Sie. Сан цхьа дехар ду хьоьга.


Darf ich Sie fragen? Хатта мегар дари(дуй) ас хьоьга?
Können sie mir bitte sagen..? Эр дацара ахь?
Geben Sie mir bitte… Луохьа суна…
Könnten Sie mir bitte helfen? Суна гIо дан йиш юй хьан!
Суна гIо дан аьтто буй хьан?
Darf ich morgen eine Stunde später kommen?
Кхана цхьа сахьт тIаьхьа ван мегар дуй со?
Ich bitte Sie um Geduld. Собархилар доьха ас хьоьга.
Warten Sie bitte hier einen Moment. КIеззиг собар дехьа кхузахь.
Zeigen Sie mir bitte den Weg. Некъ гайтахь суна.

Entschuldigung КъинтIераваккхар

Entschuldigen Sie bitte! Бехк ма биллалахь!


Ich bitte Sie, mich zu entschuldigen. Сайна бехк ца биллар доьху ас хьоьга.
Entschuldigen Sie meine Verspätung! Бехк ма биллалахь тIаьхьависарна!

187
Entschuldigen Sie meine Fehler! Бехк ма биллалахь гIалат даларна!
Entschuldigen Sie die Störung! Бехк ма биллалахь хьо юкъах ваккхарнa!
Бехк ма биллалахь хьайн сагатдарна
Seien Sie nicht böse auf mich! Суна оьгIаз магIолахь!
Ich wollte Sie nicht kränken. Суна ца лаьара хьуна вас ян.

Bekanntschaft Хьошалла

Machen wir uns bekannt! Вовший довзий вай!


Ich heiße Idris. Сан цIе Идрис ю.
Das ist meine Frau. ХIара сан хIусамнана ю.
Sie heißt Marina. Цуьнан цIе Марина ю.
Das sind unsere Kinder. ХIорш тхан бераш ду.
Wie heißen Sie? ЦIе хIун ю хьан?
Mein Name ist Malika. Сан цIе Малика ю.
Woher kommen Sie? Мичара ву/ю хьо?
Ich bin aus… Со …ву/ю.
Wie ist deine Telefonnummer? Xьан телефонан номер муха ю?
Meine Telefonnummer ist… Сан телефонан номер ю...
Ich bin froh,Sie zu sehen. Хьо гина хазахийти суна.
Ich bin glücklich Sie kennen zu lernen.Хьо вeвзина хазахийти суна.
Ebenfalls. Cуна а хийти.

Familie Доьзал

Haben Sie eine Familie? Доьзал буй хьан?


Ist Ihre Familie groß? Боккха буй шун доьзал?
Sind Sie verheiratet? Зуда ялийна вуй хьо?/ Марехь юй хьо?
Ich bin ledig. Со зуда ялийна вац./ Со марехь яц.
Ich bin verheiratet. Со зуда ялийна ву./ Со марехь ю.
Haben Sie Kinder? Бераш дуй хьан?
Ich habe zwei Kinder. Сан ши бера ду.
Ich habe keine Kinder. Сан бераш дац.
Ich habe einen Sohn. Сан цхьа кIант ву.
Ich habe keine Geschwister. Сан йиша-ваша дац.
Haben Sie Eltern? Да-нана дуй хьан?
Ich habe Mutter und Vater. Сан да a нана ду.
Ich habe keine Eltern Сан да-нана дац.
Sie sind gestorben. Уьш дийна бац. / Уьш белла
Haben Sie sonstige Verwandte? Кхин гергарнах буй хьан?
Ich habe zwei Onkel. Сан ши деваша ву.
Ich habe zwei Vetter. Сан ши шича ву.
Ich habe zwei Schwester und einen Bruder. Сан ши йиша а цхьа ваша ву.

Alter Хан

Wie alt sind Sie? Xьан маса шо ду?


Ich bin 25 Jahre alt. Сан 25 (ткъе пхиъ) шо ду.
Wann sind Sie geboren? Хьо муьлхачу шарахь вина?
Ich bin am 1. März 1974
(neunzehnhundertvierundsiebzig) geboren.
Со вина 1 (хьалхарчу) мартехь 1974 шарахь.
Wann haben Sie Geburtstag? Хьо вина де маца ду?
Mein Geburtstag ist am 19. Mai. Со вина 19 (ткъайосначу) майхь.
Ich bin älter als meine Schwester. Со сайн йишел воккха ву.
Wir sind im gleichen Alter. Тхо цхьанахенара ду.
Meine Frau ist jünger als ich. Сан хIусамнана сол жима ю.
Wie alt sind deine (Ihre) Kinder? Хьан доьзал мел хан йолуш бу?
Der Junge ist 8 und das Mädchen ist 6 Jahre alt. КIента 8 (бархI) а йоIа 6 (ялх) шо ду.
Wie alt ist er? Цуьнан маса шо ду ?
Er ist 20 Jahre alt. Цуьнан 20 (ткъа) шо ду.

Beruf Корматалла

Was sind Sie von Beruf? ХIун корматалла ю хьан?


Ich bin Arzt. Со лор ву.
Als was arbeitet deine Frau? ХIун болх беш ю хьан зуда?
Sie ist Lehrerin. Иза хьехархо ю.
Arbeitet Ihr Bruder? Хьан ваша вуй болх беш?

188
Er arbeitet nicht. Иза болх беш вац.
Er sucht Arbeit Иза болх лохуш ву.
Er ist seit einem Jahr arbeitlos. Иза цхьа шо ду болх боцуш волу.
Wo arbeiten Sie? Мичахь болх беш ву/ю хьо?
Ich arbeite in einer Firma. Со цхьана фирмехь болх беш ву.
Wann beginnt die Arbeit? Маца болало болх?
Die Arbeit beginnt um 7 Uhr morgens.
Болх Iуьйранна 7 (ворхI) сахьт даьлча болало.
Ich fahre um 6:30 Uhr zur Arbeit. Со 6:30 (ворхIулгIчух ах) даьлча балха
воьду/йоьду.
Mein Arbeitstag beginnt um 6 Uhr morgens.
Сан болх болало Iуьйрана 6(ялх) сахьт даьлчa.
Ist es schwer für Sie früh aufzustehen?
Хала-м ца хуьлу хьуна Iуьйранна хьалагIатта?
Ich habe mich daran gewöhnt jeden Morgen um 5 Uhr aufzustehen.
Со марзвелла хIора Iуьйранна 5 (пхи) сахьт даьлча хьалагIатта.
Wie lange arbeiten Sie schon? Дукха хан юй ахь болх бо?
Ich arbeite schon 3 Jahre. Со болх беш волу кхо шо ду.
Wann arbeiten Sie? Маца бо ахь болх?
Ich arbeite am Tage. Ас болх дийнахь бо.
Bis wann arbeiten Sie? Маса сахьт даллалц бо ахь болх?
Ich arbeite bis 16:00 Uhr. Ас болх 16.00 (диъ) даллалц бо.
Wie finden Sie die Arbeit? Муха хета хьуна болх?
Ich bin glücklich,dass ich diese Arbeitstelle bekommen habe.
Со воккхаве,сайна хIара болх нисбаларна.
Ich bin zufrieden mit meiner Arbeit. Со реза ву сайн балхана.
Die Arbeit ist nicht schwer. Болх хала бац.

Wohnort веха меттиг

Wo wohnen Sie? Хьо мичахь Iаш ву?


Ich wohne in Wien. Со Венехь Iаш ву.
Seit wann sind Sie in Österreich? Маца дуьйна ву хьо Австрехь?
Ich bin schon 3 Jahre hier. Со кхузахь волу 3 (кхо) шо хан ю.
Wie ist Ihre Adresse? Xьан адрес муха ду?
Meine Adresse ist… Сан адрес ду...
Ich wohne in der Nussdorferstraße. Со Нуссдорфер урамехь Iаш ву.
Ich wohne nicht weit vom Zentrum. Со гIалин юкъана гена воцуш Iаш ву.
Hält die Straßenbahn weit von Ihrem Haus?
Шун цIенна генахь соций трамвай?
Die Straßenbahnhaltestelle ist fast meinem Haus gegenüber.
Трамвай социйла нисса сан цIенна дуьхьал ю.
Die Straßenbahn hält nicht weit von meinem Haus.
Трамвай соцу сан цIенна гена йоцуш.
Wie lange gehen Sie bis zur U-Bahnstation?
Мел хaн йолу хьан метро социйле кхаччалц?
Bis zur U-Bahnstation gehe ich fünf Minuten.
Метро социйле кхаччалц воьду со пхea минотехь.
Wohnst du mit deinen Eltern? Хьайн да-нанаца Iаш вуй хьо?
Ja, ich wohne mit meinen Eltern. Хьаъ,со сайн да-нанаца Iаш ву.
Nein, ich wohne getrennt. ХIан-хIа,со къаьстина Iаш ву.
Sind Sie allein hier?Хьо хьуо ву кхузахь?
Ich bin mit meiner Frau hier.Со кхузахь сайн хIусамненаца ву.
Wie groß ist Ihre Wohnung? Йоккха юй хьан/шун хIусам?
Sie besteht aus 3 Zimmer.(хIусам) кхо чоь йолуш ю.
Wie finden Sie Ihre Wohnung? Муха хета хьуна шайн хIусам?
Ich bin mit der Wohnung sehr zufrieden. Со реза ву хIусамна.
Sie ist groß, aber nicht zu teuer. Иза йоккха ю,амма еза яц.
Hat es Ihnen/dir hier gefallen? Хаза хетий хьуна кхузахь?
Mir gefällt es hier sehr gut. Cуна кхузахь чIогIа хазахета.

Nicht verstehen цакхетар

Ich verstehe Sie/dich nicht.Со ца кхета хьоьх


Sie verstehen mich falsch!Хьо соьх нийса ца кхета!
Wir verstehen uns falsch! Вай вовшех нийса ца кхета!
Wie bitte?Ich habe nicht verstanden.Муха элира ахь?Со ца кхийти.
Könnten Sie das bitte wiederholen?Кхин цкъа а алахьа?

189
Könnten Sie das buchstabieren? Элпашца эр дацара ахь?Элпашца алахьа?

Zustimmung und Ablehnung Резахилар, резацахилар

Ja ХIаъ
Einverstanden Реза ву /ю.Мегарду
Stimmt Ишттa ду
Ganz recht Нийса ду
Ich habe nichts dagegen Со дуьхьал вац/яц
Nein ХIан-хIа
Das stimmt nicht Ишттa дац
Falsch Нийса дац
Sie haben Unrecht Хьо нийса вац/яц
Das ist unmöglich Хила йиш яц
Ich bin nicht einverstanden Со реза вац/яц

Ausreden Духатохар

Ich kann nicht Сан йиш яц


Ich bin sehr in Eile Со чIогIа сиха ву
Ich bin beschäftigt Со мукъа вац/яц
Ich habe keine Zeit Сан хан яц
Ich habe zu tun. Сан гIуллакхаш ду

Treffen Вовшахкхетар

Wollen wir uns morgen treffen? Кхана вовшахкхетий(цхьанакхетий) вай?


Wann/wo treffen wir uns? Маца/мичахь вовшахкхета вай?
Welche Pläne hast du für den Abend? Сарахь хьун дан дагахь ву хьо?
Ich weiß noch nicht.Суна-м хаац.
Ich habe Zeit. Сан хан ю.Со мукъа ву.
Ich habe schon etwas vor.Сан кхин гIуллакхаш ду.
Leider ich kann nicht. Cан йиш яц/аьтто бац.
Wann haben Sie Zeit? Маца ю хьан хан?
Treffen wir uns um 12 Uhr.12 даьлча вовшахкхетар ду вай.
Ich werde Sie genau um 12 Uhr erwarten.
Cо хьоьга нийса 12 даьлча хьоьжуш хир ву.

Termin Хан (йиллина/билгалйина хан)

Mein Termin ist am 1. (ersten) März. Сан хьалхарчу мартехь термин ю.


Ich brauche bitte (dringend) einen Termin. Cуна сихха термин оьшу.
Kann ich für heute einen Termin haben? Тахана термин хила йиш юй сан?
Ich möchte gerne meinen Termin ändern. Суна сайн термин хийца лаьа.
Ich habe einen Termin beim Arzt. Сан лор волчохь термин ю.
Ich muss den Termin leider absagen/verschieben.
Ас сайн термин тIераяккха/тIаьхьататта еза.
Ich kann morgen leider nicht kommen,ich habe einen Тermin beim Arzt.
Сан кхана ван йиш яц,сан лор волчохь йиллина хан ю.

Arzt/ Apotheke лор /аптека

Ich muss dringend zum Arzt. Со сихха лоьрана тIеваха веза.


Ich fühle mich nicht gut. Соьгахь вон хьал ду / Суна дика ца хета.
Ich habe Fieber. Суна дагар ду.
Ich habe Husten. Суна йовхарш ю.
Ich bin stark erkältet. Со чIогIа шелвелла.
Mir ist übel / schlecht / schwindlig. Суна вон ду /дика дац /сан корта
хьийза.
Ich habe Kopfschmerzen. Сан корта лозу.
Ich sehe schlecht. Суна дика ца го.
Ich habe starke Zahnschmerzen. Сан чIогIа церг лозу.
Der Hals tut mir weh. Сан легаш лозу.
Beim Schlucken tut mir der Hals weh. Сан легаш лазадо къурд беш.
Ich leide an Schlaflosigkeit. Со набцакхеташ бала хьоьгуш ву.
Ein Insekt hat mich gestochen/gebissen.Со цхьана хIумано къовзийна.
Ich habe einen hohen/niedrigen Blutdruck. Сан цIийн таIам лакхара/лахара бу.
Ich bin allergisch gegen… Суна хьара… хьуьлу.

190
Muss ich Medikamente einnehmen? Молхa мала дези ас?
Haben Sie etwas gegen Husten? Йовхаршна молха дуй шуьгахь?
Könnte ich diese Tabletten ohne Rezept kaufen?
Рецепт доцуш эца йиш юй сан хIара молха?
Wie oft soll ich diese Tablette einenehmen?
Мосазза мала деза ас хIара молха?
Nehmen Sie das Medikament 3 mal pro Tag.
Дийнахь кхузза мала деза хIара молха.
Gute Besserung! Дала маршалла дойла!

Bank Банк

Ich möchte ein Konto eröffnen.Суна счет схьаелла лаьара.


Ich möchte das Konto auflösen.Суна счет дIакъовла лаьара.
Ich möchte das Geld auf ein anderes Konto übertragen.
Суна ахча кхечу счета тIе даккха лаьара.
Ich möchte das Geld abheben / einzahlen / überweisen.
Суна ахча схьаэца /охьадилла /дIатаса лаьара.
Ich möchte Geld wechseln. Суна ахча хийца лаьара.

Geschäft Туька

Ich suche…Ас лоьху…(суна оьшура…)


Zeigen Sie mir bitte… Гайтахь суна…
Haben Sie dieses Paar auch in Größe 42.ХIара саннарш 42 барам юй шуьгахь?
Kann ich es anprobieren?TIеюьйхина хьажа мегар дуй кхунга?
Das ist mir zu eng.XIара суна готта ю.
Das ist mir zu groß.XIара суна йоккха ю.
Es ist zu teuer.Eза ю/дукха доьху.
Das passt mir.XIара суна гIехьа ю.XIара суна мега.
Ich nehme das.Ас схьаоьцу хIара.
Was kostet das? Кхунах хIун доьху?XIун мах болуш ю хIара?
Könnten Sie den Preis aufschreiben? Мах дIабазбийра бацара ахь?
Könnten Sie den Preis reduzieren? Мах охьабаккха йиш юй хьан?
Механа охьавера вацара хьо?
Der Rest stimmt nicht ganz.ЮхадогIург(ахча) нийса дац.

Hotel ХьешацIа

Haben Sie noch Zimmer frei? Яьсса чоьнаш юй шуьгахь?


Ich mochte bitte ein Einzelzimmer/Doppelzimmer für eine Woche reservieren.
Суна цхьана кIиранна цхьаннан/шиннан чоь езара.
Wieviel kostet es pro Person? Цхьанна тIера мел дала деза?
Ich werde bar bezahlen.Ас ахча кара дIалур ду.
In meiner Zimmer brennt kein Licht? Сан чохь чиркх леташ бац
Das Fenster geht nicht auf/zu.Кор дIаделлалуш/дIакъовлалуш дац
Es kommt kein warmes Wasser.Довха хи дац догIуш.
Wecken Sie mich bitte um 6 Uhr.Доьху со ялх даьлча самаваккхар.

Post Почтa

Ich möchte dieses Paket nach Innsbruck schicken.


Суна хIара пакет Иннсбруке яхьийта (дIатаса)лаьара.
Ich möchte diesen Brief eingeschrieben aufgeben.
Суна хIара кехат леррина дахьийта лаьара.

Telefongespräch телефонехула ден къамел

Hallo, hier ist... Алло со ... ву / ю


Kann ich mit Frau / Herrn ...sprechen? ... вистхила мегар дари со?
Ich möchte mit Frau / Herrn ...sprechen. Суна ... вистхила лаьара.
Er/Sie ist nicht zu Hause.Möchten Sie ihm/ihr eine Nachricht hinterlassen?
Иза цIахь вац /яц. Цуьнга цхьа а хабар дIатухий?
Nein, danke.Ich melde mich später noch einmal.ХIан-хIа,баркалла.
ТIаьхьо юха а цкъа тухур ю ас.
Kann ich eine Nachricht für ... hinterlassen. … xаам бита мегар дари ас.
Bitten Sie ihn / sie mich morgen um 10 Uhr anzurufen.
Цуьнга кхана 10 (итт) даьлча соьга зIе тоха алахь.
Moment mal bitte!Ich notiere..Собарделахь цхьа кIеззиг!Со дIаяздеш

191
ву...
Sie haben sich verwählt. Хьо нийса дIацакхетта.
Verzeihen Sie! Бехк ма биллалахь!

In der Stadt гIалахь

Entschuldigen Sie, wie komme ich.... Бехк ма биллалахь, муха ваха веза со...
Die erste Straße rechts... Дyьххьара урамехь аьтту агIор...
Überqueren Sie die Brücke / die Straße... ТIайл / урамел дехьа вала...
Biegen Sie zuerst nach rechts und dann nach links ab.
Цкъа хьалха аьтту агIор, тIаккха аьрру агIор верза.
Ist es weit von hier? Кхузара дIа гена дуй?
Nicht weit. Кхин гена а дац.
Ziemlich weit. Дикка гена ду.
Ich werde Sie begleiten. Ас новкъа воккху хьо.
Entschuldigen Sie,wie komme ich zum Bahnhof?
Бехк ма биллалахь,вокзале муха гIур вара со?
Womit muss ich fahren: mit dem Bus, mit der U-Bahn?
Стенца ваха веза со: автобусца я метроца?
Nehmen Sie den Bus. Автобусца гIуо.
Sagen Sie bitte, fährt dieser Bus zur Stadtmitte?
Алахьа, гIалин юккъе йоьдий хIара автобус?
Von welchen Bahnhof fahren die Züge nach... Муьлхачу вокзалера боьду поезд...
Schreiben Sie es mir bitte auf. ДIаяздийрa дацара ахь иза суна.
Warum gehen Sie bei Rot über die Straße?
ХIунда волу хьо урамел дехьа, цIен стогар летта а болуш?
Das ist verboten. Иза мегаш дац.
Wenn Sie über die Straße gehen wollen, müssen Sie warten, bis es grün ist.
Нагахь хьо урамел дехьа вала лаьаш валахь,собар де баьццара стогар латталц.

Die öffentlichen Verkehrsmittel юкъараллин транспорт

Darf ich bitte durch? Дехьавала мегар дари со?


Entschuldigung,ich steige aus. Бехк ма биллалахь,со охьавуссуш ву.
Ist dieser Platz frei? ХIара меттиг мукъа/яьсса юй?
Entschuldigen Sie, das ist mein Platz. Бехк ма биллалахь, хIара сан меттиг ю.
Darf ich das Fenster öffnen/schließen? Кор дIаделла/дIакъовла мегар дуй?
An welcher Haltestelle muss ich aussteigen? Муьлхачу социйлахь охьавосса веза со?
Wo muss ich umsteigen? Мичхьа деза сан кхечу тIе хаа?

Auto Mашен

Ich habe Probleme mit dem Wagen.Сан машенна цхьаъ хилла.


Könnten Sie ihn bitte nachsehen? Хьожур вацара хьо цуьнга?
Mein Wagen springt nicht an.Cан машен хьала ца лета.
Der Motor läuft nicht richtig. Мотор дика болх беш бац.
Ich habe eine Reifenpanne. Чкъург яссаелла.
Der Wagen verliert Öl. Машен даьтта дойуш ю.
Wo kann ich meinen Wagen abstellen? Мичахь дIахIотто мега ас сайн машен?
Kann ich hier parken? Кхуза хIотто меги ас?

Taxi Такси

Wie viel kostet die Fahrt zum Bahnhof? ХIун мах бу вокзале кхаччалц?
Fahren Sie mich… ДIавигахь со…
zum Hotel хьешацIа
diese Adresse bitte хIокху адресе
Halten Sie bitte,ich muss hier aussteigen.
Сацора яцара ахь,со кхузахь охьавосса веза.
Was soll ich zahlen? Мел догIу соьгара?

Krankfall цомгуш хилча

Ich habe (hohes) Fieber. Суна лакхара дагар ду.


Ich bin in Nussdorferstraße №... Со Нуссдорфер урамехь №...ву.
Ich brauche einen Arzt. Суна лор оьшу.

192
Unfall бохам/новкъан хьовзам

Rufen Sie sofort… Сихха схьакхайкха…


einen Krankenwagen лоьрийн гIо
die Feuerwehr цIеяйаран гIо
Bitte sofort kommen! Сихха схьакхача!
Es ist ein Unfall passiert. Бохам(новкъан хьовзам) хилла!

193

Das könnte Ihnen auch gefallen