ÑIEÄN TAÂM ÑOÀ BÌNH THÖÔØNG VAØ CAÙC BÖÔÙC ÑOÏC

ÑIEÄN TAÂM ÑOÀ

A. BÖÔÙC 1- KYÕ THUAÄT: coù 5 böôùc

1. Test milivolt

- Bình thöôøng: phoùng doøng ñieän 1 mV vaøo maùy, vaën nuùt ñieàu chænh sao cho
moãi laàn aán nuùt phoùng ñieän, ñöôøng ñaúng ñieän voït leân & döøng ñuùng vò trí cao
1cm, buoâng nuùt ra, noù haï xuoáng ñuùng ñöôøng ñaúng ñieän.
- Nhaûy quaù ñaø( overshoot): do daây thaïch anh bò chuøng hoaëc boä phaän ñeäm(
amortisseur) vaën quaù loûng khieán daây naûy quaù ñaø, ñöôøng ñaúng ñieän voït leân &
haï xuoáng quaù möùc.
- Overdamping: do boä phaän ñeäm vaën chaët hoaëc taêng söùc caûn ôû da( ví duï ñieän
cöïc khoâ vì queân hoaëc boâi ít gel daãn ñieän).
- Nhöõng baát thöôøng khaùc: do tieáp xuùc khoâng toát, ñieän cöïc buoäc loûng, choã noái
daây daãn vôùi ñieän cöïc khoâng chaët, phoøng aåm, caùch ñieän khoâng toát…
Bình thöôøng Quaù ñaø Overdamping Ñieän cöïc buoäc
loûng

2. Tieâu chuaån ñieän theá

- Bình thöôøng:phoùng doøng ñieän 1mV, ñöôøng bieåu dieãn cao 1cm.
- Khi soùng quaù thaáp:ghi 2N, öùng vôùi doøng ñieän 1mV, ñöôøng bieåu dieãn cao
2cm.
- Khi soùng quaù cao: ñöôøng bieåu dieãn vöôït khoå giaáy, ghi 1/2N, öùng vôùi doøng
ñieän 1mV, ñöôøng bieåu dieãn cao 0,5cm.
3. Tieâu chuaån thôøi gian
- Bình thöôøng:toác ñoä vaën giaáy chaïy laø 25mm / giaây, vaø 1 oâ roäng 1mm öùng vôùi
0,04 giaây.

1
 - Khi nhòp tim quaù nhanh hoaëc muoán soùng roäng ra:cho giaáy chaïy nhanh 50 –
100 mm/giaây.
4. Artifact:

Naác cuït Run cô Bò nhieãu bôûi doøng ñieän xoay chieàu

hay ñöùt daây ñaát

Do ñoù, caàn chuù thích vaøo giaáy ñieän tim neáu beänh nhaân coù caùc tình traïng naøy.
Ngoaøi ra coøn nhieàu yeáu toá khaùc coù theå aûnh höôûng ñeán ñöôøng bieåu dieãn:
- Chöa chuøi saïch baõ nhôøn treân da beänh nhaân taïi ñieåm ñaët ñieän cöïc.
- Boäi chaát daãn ñieän( nöùôc muoái, gel…) quaù roäng laøm maát söï khu truù chính xaùc.
- Ñieän cöïc ñaët treân xöông neân daãn ñieän keùm.
- Ñieän cöïc buoäc loûng neân cuõng daãn ñieän keùm.
5. Maéc ñuùng ñieän cöïc
- Quy luaät Einthoven: toång ñaïi soá bieân ñoä ñieän theá II = I + III ( ñieàu kieän maùy
ghi ñoàng thôøi 3 chuyeån ñaïo).
- Neáu DI coù taát caû caùc soùng ñeàu aâm: nhieàu khaû naêng maéc loän ñieän cöïc 2 tay.
B. BÖÔÙC 2 –TRUÏC ÑIEÄN TIM
1. Caùch ñoïc giaáy
- Moãi oâ nhoû: roäng 0,04 giaây, cao 1mm öùng vôùi 0,1 mV.
- 5 oâ nhoû hôïïp thaønh 1 oâ lôùn: roäng 0,2 giaây, cao 5mm.
- Cöù 5 oâ lôùn coù 1 vaïch ñöùng: laøm moác 1 giaây.

1giaây
……………………………………………………………………..
│ │

1mm

2
 … …………….
0,04’’ 0,20’’
2. Caùch ño soùng
- Ño bieân ñoä:laáy töø bôø treân ñöôøng ñaúng ñieän ( ñöôøng ngang qua ñoaïn PR).
Soùng döông naèm phía treân ñöôøng ñaúng ñieän & ngöôïc laïi.
Duøng toång ñaïi soá ñeå tính bieân ñoä soùng.
- Ño thôøi gian: choïn nhöõng ñieåm ôû phía maø ñöôøng ñaúng ñieän tieáp vôùi soùng taïo
hình loài.

Soùng aâm↑ Thôøi gian

3.Luïc truïc Bailey:

3
 - Do 6 chuyeån ñaïo ngoaïi bieân: DI, DII, DIII, aVR, aVL, aVF cuøng bieåu thò
treân 1 voøng troøn, taïo 12 muùi baèng nhau coù goùc 30o.
- DII, DIII, aVF coù chieàu döông ôû nöõa döôùi voøng troøn.
aVR, aVL, aVF coù chieàu döông ly taâm , caùch nhau 1 goùc 120 o
- Goùc giöõa DI, DII = goùc giöõa DII, DIII = 60o
- Caùc goùc naèm 1/2 treân cuûa voøng troøn coù ñoä aâm & ngöôïc laïi. Ví duï goùc
giöõa aVR, aVL = -120o .
- DI vaø aVF chia voøng troøn thaønh 4 muùi öùng vôùi 4 vuøng cuûa truïc ñieän tim.
¼ treân traùi: truïc baát ñònh.
¼ treân phaûi: truïc leäch traùi.
¼ döôùi traùi: truïc leäch phaûi.
¼ döôùi phaûi: truïc trung gian.
4. Tính truïc ñieän tim
- Caùch tính kinh ñieån:
+ Duøng 2 trong 3 chuyeån ñaïo DI, DII, DIII. Ví duï choïn DI, DIII . Ño bieân ñoä
moãi soùng cuûa phöùc boä QRS ôû chuyeån ñaïo söû duïng , ñôn vò laø mm, trò soá
döông neáu soùng döông vaø ngöôïc laïi.

4
 + Tính toång ñaïi soá bieân ñoä phöùc boä QRS ôû moãi chuyeån ñaïo, laép vaøo truïc, veõ
ñöôïc vectô I & III.
+ Veõ 2 ñöôøng vuoâng goùc 2 vectô treân, giao nhau taïi M. OM laø truïc ñieän tim.

III M

- Quy luaät vuoâng goùc: DI vuoâng goùc aVF.

DII vuoâng goùc aVL.
DIII vuoâng goùc aVR.
- Quy luaät trieät tieâu:
+ Tìm chuyeån ñaïo trieät tieâu laø chuyeån ñaïo coù toång ñaïi soá bieân ñoä baèng
khoâng, hoaëc gaàn baèng khoâng, hoaëc coù bieân ñoä nhoû nhaát, hoaëc coù soùng
döông baèng soùng aâm.
+ Truïc truøng vôùi chuyeån ñaïo vuoâng goùc chuyeån ñaïo trieät tieâu, döông hay
aâm tuøy chuyeån ñaïo vuoâng goùc döông hay aâm & ngöôïc laïi.
+ Ví duï toång ñaïi soá DIII = 0, aVR aâm, truïc QRS = 30o
- Quy luaät ñöôøng phaân giaùc:
+ Tìm 2 chuyeån ñaïo coù toång ñaïi soá bieân ñoä baèng nhau. Truïc truøng vôùi
ñöôøng phaân giaùc cuûa goùc giöõa 2 chuyeån ñaïo ñoù.
+ Ví duï DII = DIII truïc 90o

5
 - Bloác nhaùnh (P): ño bieân ñoä soùng trong ½ thôøi gian ñaàu cuûa phöùc boä QRS( ½
sau do hoaït hoaù chaäm thaát (P)).

↑…│… ↑
- Truïcsoùng P: caùch tính töông töï truïc QRS. Bình thöôøng 0 - 90o
- Truïc soùng T: caùch tính töông töï truïc QRS. Bình thöôøng 0 - 90o.
Goùc ( giöõa 2 vectô) QRS – T: Bình thöôøng < 50 o . Lôùn hôn trong beänh lyù cô
tim.
Ví duï truïc QRS -10o, truïc T 30o, goùc QRS-T = 40o
5. Vò theá tim
- Treân maët phaúng traùn: ( frontal plane) ( rotation on the AP axis)tính theo ñoä
hoaëc caùc chuyeån ñaïo ñôn cöïc chi coù hình aûnh gioáng V1, V6
Truïc ñöùng / vertical: aVF # V6 aVL # V1 >75o
Truïc ngang / horizontal: aVF # V1 aVL # V6 0 -> -30o
Truïc trung gian 30o
Baùn ñöùng 60o
Baùn ngang 0o

6
TIM NAÈM NGANG:Phöùc boä thöôïng maïc thaát (T) (P döông, qR, T döông) ôû aVL (V6)
Phöùc boä thöôïng maïc thaát (T) (P döông, rS, T döông) ôû aVF (V1)
Phöùc boä xoang (T) (P aâm, rS, T aâm) ôû aVR. Truïc tim -200

7
 TIM VÒ TRÍ TRUNG GIAN:
- Phöùc boä thöôïng maïc thaát traùi ôû caû aVL vaø aVF (V6). Phöùc boä xoang thaát (P)
hay (T) ôû aVR
0.
- Truïc QRS  + 30 Vectô QRS qua traùi, xuoáng döôùi. aVL vaø aVF coù QRS döông
gioáng nhau, aVR coù QRS aâm

8
TIM NỬA ĐỨNG: Vị trí tim ở giữa ñứng vaø trung gian, neân aVR vaø aVF gioáng tim
ñöùng vaø aVL coù phöùc boä bieân ñoä nhoû. Truïc  600.. Vectô QRS qua traùi, xuoáng döôùi.
Vì vaäy aVL nhoû, aVF coù QRS döông vaø aVR coù QRS aâm.

9
- Treân maët phaúng ngang: ( horizontal plane) khaûo saùt caùc chuyeån ñaïo tröôùc
ngöïc.
+ Ñònh vò tim nhìn töø cô hoaønh leân maët döôùi tim.
+ Bình thöôøng chuyeån ñaïo tröôùc thaáùt (P) coù R < S & ngöôïc laïi. Vuøng chuyeån
tieáp thöôøng
öùng vôùi V3-4 coù R = S
+ Truïc xoay cuøng chieàu kim ñoàng hoà( clockwise): S troäi / V3-4 & toàn taïi ñeán
V5-6.
+ Truïc xoay ngöôïc chieàu kim ñoàng hoà( counterclockwise): R troäi / V3-4 &
xuaát hieän sôùm
ôû V1-2.

10
Tim xoay cuøng chieàu kim ñoàng hoà

11
 Tim xoay ngöôïc chieàu kim ñoàng hoà

- Treân maët phaúng ñöùng doïc:

+ Ñònh vò ñænh tim höôùng ra phía tröôùc hay sau.
+ Laáy moác V2 laø ñieåm ñoái dieän nuùt nhó thaát.
+ Neáu V2 coù R>S, ñænh tim höôùng veà phía tröôùc vaø ngöôïc laïi.

12
- Neáu phöùc boä QRS bò trieät tieâu ôû caû 6 chuyeån ñaïo ngoaïi bieân: truïc ñieän tim
vuoâng goùc maët phaúng traùn, phoái hôïp V2 ñeå xaùc ñònh truïc höôùng veà phía tröôùc
hay sau.
- Caùc yeáu toá aûnh höôûng truïc ñieän tim vaø vò theá tim
+ Beänh lyù tim: lôùn thaát, bloác nhaùnh…
+ Nguyeân nhaân ngoaøi tim:
Naèm - ngoài
Daùng ngöôøi cao – thaáp
Taïng ngöôøi maäp – oám
Kyø hoâ haáp: hít saâu -> tim ñöùng hôn, xoay chieàu kim ñoàng hoà hôn
Thai ngheùn
Beänh lyù trung thaát
- Tim leäch phaûi ( dextroversion) Đây là bất thường bẩm sinh. Tim chuyển phải
kèm hai buồng thất xoay ngược chiều kim đồng hồ. Tâm nhĩ và tâm thất không đổi
chỗ lẫn nhau. Tâm thất trái ở bên trái và tâm thất phải ở bên phải. Vectơ sóng P ở
vị trí bình thường. Vectơ tổng QRS hướng về phía trước do tim xoay ngược chiều
kim đồng hồ. Vectơ sóng T hướng về bên phải, nên sóng T âm ở DI. Góc QRS - T
vẫn bình thường do cả 2 cùng xoay qua phải và ra phía trước.

13
Tim lệch phải (Dextroversion). Đạo trình trước ngực tim xoay theo chiều
ngược chiều kim đồng hồ. Sóng T ở DI âm tính. Trên lâm sàng : tim lệch phải ;
dãn phế quản.

14
- Đaûo ngöôïc phuû taïn g sang phaûi ( dextrocardia)
Đây là bất thường bẩm sinh. Có sự đổi chỗ hoàn toàn cả buồng thất và buồng
nhĩ. Về mặt điện học, chỉ có đảo cực từ trái qua phải. Vì vậy, vectơ P sẽ hướng
về bên phải, xuống dưới, và phía trước ; nên sóng P âm ở DI và dương ở aVR.
Vectơ tổng QRS sẽ hướng về bên phải, xuống dưới, và hơi ra sau. Vectơ T
cũng hướng qua phải, xuống dưới và ra trước.

RA – LA = - I, vì vậy P, QRS, và T đảo ngược ;

LL – LA = II (bình thường III) ;
LL – RA = III (bình thường II) ;
aVL và aVR đảo ngược
ĐTĐ thay đổi như sau :
Bình thường Dextrocardia
LA – RA I - I*
LL – RA II III
LL – LA III II
aVR aVL
aVL aVR
aVF aVF
* Vì vậy P, QRS và T đảo ngược

15
 Các đạo trình trước ngực sẽ phản ánh thượng mạc thất phải và phía lưng
của tim.

16
 -Đaûo ngöôïc phuû taïng do loãi kyõ thuaät( technical dextrocardia)
Thỉnh thoảng, do gắn nhầm điện cực hai tay, gây nên hiện tượng đảo ngược
phủ tạng (dextrocardia) ở các đạo trình ngoại biên nhưng không làm thay đổi
các đạo trình trước ngực.

Gắn điện cực không đúng ở hai tay tạo nên ĐTĐ đảo ngược phủ tạng do lỗi kỹ thuật.

Đảo ngược phủ tạng do lỗi kỹ thuật (thay đổi điện cực giữa 2 tay phải và trái).
ĐTĐ ngoại biên (A) theo kiểu đảo ngược phủ tạng : DI đảo ngược hoàn toàn và
DII, DIII. aVR chuyển vị nhau. Ở hình B, đạo trình ngoại biên đã được điều
chỉnh lại cho đúng. Tuy nhiên, ở đạo trình trước ngực (C) thì hoàn toàn bình
thường, chứng tỏ không có đảo ngược phủ tạng.

17
C. BÖÔÙC 3 – TÍNH TAÀN SOÁ TIM
1. Caùch 1: 60 = 60
RR PP
2. Caùch 2: tìm 1 ñænh R naèm treân coät doïc ñaäm. Ñeám khoaûng caùch töø R naøy ñeán R
tieáp sau, cöù moãi oâ vuoâng lôùn taàn soá tim öùng vôùi 300 – 150 – 100 – 75 – 60 – 50 –
43 – 37 – 33 – 30 .

↑..300↑
↑……150….↑
↑……… 10….…...↑
↑…………….. 75…….↑

3. Caùch 3:
- Tröôøng hôïp taàn soá tim chaäm hoaëc loaïn nhòp tim, caàn khaûo saùt ñoaïn daøi ít
nhaát 6 giaây( döïa vaøo coät ñöùng ôû bôø treân oâ giaáy).
- Ñeám taàn soá tim trong 6 giaây = soá R – 1 ( ví duï laø 4)
18
 - Taàn soá tim trong 1 phuùt = 60 giaây = (soá R – 1) X 10 = 40
D. BÖÔÙC 4 – XAÙC ÑÒNH NHÒP TIM: 5 yeáu toá xaùc ñònh nhòp xoang bình thöôøng
1. Truïc soùng P: 0 -> 90o , (+)/DI, DII , VF
2. Hình daïng soùng P: haèng ñònh ( chaáp nhaän thay ñoåi nheï P – QRS – T / DII, DIII,
aVF do aûnh höôûng cuûa hoâ haáp)
3. Khoaûng PP & RR : haèng ñònh ( chaáp nhaän cheânh bieät giöõa khoaûng daøi nhaát &
ngaén nhaát < 0,16 giaây).
4. Khoaûng PR = 0,12 – 0,20giaây, haèng ñònh.
5. Taàn soá tim : 60 – 100 laàn / phuùt

E. BÖÔÙC 5 – KHAÛO SAÙT CAÙC SOÙNG : (seõ hoïc trong baøi keá tieáp)

19
 PHIẾU ĐỌC ĐIỆN TIM

1.HÀNH CHÁNH:
- Họ và tên bệnh nhân:..............................., tuổi............, giới
2.KỸ THUẬT:
- Test milivolt
- Điện thế
-Tốc độ
-Artifact
-Mắc điện cực
3. KẾT QUẢ:
- Nhịp Tần số
- Trục Góc alpha
- Sóng p PR
- QRS
- ST
- Sóng T
- QT
4.KẾT LUẬN :

20