Analecta Hymnica Medii Aevi - Hispanica PDF

*1 -
Sr V
f > _ 7 <
y
C*-v*^
^y" ^ *
v
*rc%t, '

.^? /*
ANALECTA HYMNICA
MEDII AEVI.
XVI.
HYMNOMA HIBERICA.
Spanische Hymnen
des
Mittelalters.
Herausgegeben
Guido Maria Dreves,

S. J.
Leipzig.
0. R. Reislan d.
1894.
HYMNODIA HIBERICA.
Spanische Hymnen
des
Mittelalters
liturgischen Handschriften und Druckwerken

Rmischen Ordos.
Gesammelt
Guido Maria Dreres,

S. J.
Leipzig.
( >. 1!. R e i s 1 a n (1.
1894.
JN - 8 W
/ 6 "7 9 C
VORWORT.
Der vorliegende Band der Analecta enthlt eine Reihe von

Hymnen, die spanischen Brevieren rmischen Ritus entnommen
sind. Ich habe mich sonst nie recht dafr erwrmen knnen,
Hymnen, Sequenzen oder Officien nach ihrer rtlichen Herkunft
zu ordnen, aus dem einfachem Grunde, weil eine solche Scheidung
nur fr einen verhltnismfsig kleinen Bruchteil dieser Dichtungen,
nur bei den s. g. Lokal-Heiligen, durchfhrbar ist. Nur bei
diesen lfst sich nmlich in der Regel die ursprngliche Herkunft
eines Liedes feststellen. Legt man aber nicht die Herkunft,
sondern den Gebrauch etwa der verschiedenen Lnder oder gar
der einzelnen Bistmer und Stifter zu Grunde, so ist der Wieder-
holungen kein Ende, da ein nicht geringer Bestand allen oder
doch vielen Lndern und Sprengein gemeinsam ist. Wenn ich
fr Spanien eine Ausnahme von der sonst befolgten Regel mache,
so geschieht es, weil die grfsere Abgeschlossenheit des Landes
ein Eindringen fremder Hymnen (abgesehen von den allen ge-
meinsamen) selten, das Vordringen spanischer Lieder aber nach
anderen Gegenden wo mglich noch seltener gemacht hat. War
aber so die Mglichkeit einer specifisch spanischen Hymnensamm-
luug gegeben, so mufste zur Verwirklichung dieser Mglichkeit
das besondere Interesse drngen, welches eine solche Lese
erregen drfte. Omnia rara eara, sagt ein geflgeltes Wort;
alles Spanische aber gehrt fr uns mehr oder minder zu den
seltenen und ungewohnten Dingen. In unserem Falle aber trifft das
Gesagte um so mehr zu, als die Quellen der spanischen Hymnodie
nur sehr sprlich fliefsen und wahrlich nicht zu den leicht zu-
gnglichen Dingen rechnen.
So reich die Urkundenbestnde der spanischen Archive zu
sein scheinen, ebenso arm ist das Land an Monumenten seiner
alten Liturgie. Liturgische Handschriften, ja selbst die seit dem
Ausgange des 15. bis zur Mitte des 10. Jahrhunderts gedruckten
Breviere und Mefsbcher sind von grfster Seltenheit. Dazu
kommt, dafs man nicht nur aufserhalb des Landes, sondern
auch in Spanien selbst fast aller Mittel entrt, um sich von den
Handschriftenbestnden der verschiedenen Bibliotheken eine
irgendwie geartete Vorstellung zu machen. Es bleibt nichts brig,
als sich auf gut Glck an Ort und Stelle zu begeben, oftmals
nur um festzustellen, dafs eben nichts von dem vorhanden, was
man sucht. Von den Spaniern, die man um Rat befragt, wird
man in der Regel Antworten erhalten wie : In N werden Sie zweifel-
los sehr viel finden, es ist ein uraltes Bistum, ein uraltes Kapitel
u s. f. Auf diese "Weise wird man sich so lange herumjagen
lassen, bis man zur Erfahrung gelangt, dafs in Spanien das hohe
Alter eines Stiftes weit eher ein Grund ist zur Vermutung, das-
selbe habe nichts Wertvolles bewahrt als eine Veranlassung zum
Glauben, dasselbe besitze noch Schtze irgendwelcher, besonders
litterarischer Art. Namentlich aus den zahlreichen spanischen
Klstern sind uns liturgische Handschriften verschwindend wenige
erhalten.
Als ein weiterer das Suchen und Sammeln erschwerender
Umstand tritt die in den meisten spanischen Bibliotheken und
Archiven erbgesessene Unordnung hinzu. Kataloge gehren recht
eigentlich zu den Seltenheiten. Meist wird der den Archivfrieden
strende Eindringling vor die bestaubten Bchergestelle gefhrt,
und dann seinem Schicksale berlassen, Will ihm das Glck,
so mag ihm gelingen, aus dem mehr oder minder chaotischen
es
Bestnde das herauszufinden, was fr ihn von Wert ist. Nimmt
man zu alledem noch hinzu die beispiellos schlechten Verkehrs-
mittel, deren Beschreibung ich mir hier leider versagen inufs,
da ich keine Reisebeschreibung beabsichtige, so wird man sich

ein schwaches Bild davon machen , welche Anstrengungen es
gekostet, diese Hymnen friedlich in einem Hefte der Analecta
zu vereinigen. Mui'ste ich doch, um
eine Brevier von Urgel
das
einzusehen, in brennender Junisonne auf Saumtierpfaden einen
Weg von 50 km zurcklegen, da bis heute keine fahrbare Strafse
die alte Bischofstadt erreicht. Bei sothanen Umstnden drfte
es vielleicht keine ganz verlorene Mhe sein, wenn ich mit
wenigen Worten auffhre, was ich namentlich an gedruckten
Brevieren des 15. und 16. Jahrhunderts in den verschiedenen
Bibliotheken vorfand.
Ger on a besitzt zwei fr spanische Verhltnisse nicht un-
bedeutende Handschriftensammlungen, die eine im Kapitelsarehiv,
die andere im Pfarrhofe von Sankt Felix. Beide enthalten eine
kleine Anzahl liturgischer Handschriften in beiden findet sich ;
das secundum laudabilem consuetudinein dioecesis

Missale
Gerundensis, Lyon 1546. Einem gedruckten Breviere von Gerona
bin ich nirgends begegnet, obwohl es keinem Zweifel unterliegen
kann, dafs ein solches existiert hat. Die ffentliche Bibliothek
des bischflichen Seminars enthlt eine einzige liturgische Hand-
schrift ,
unter den gedruckten Liturgica nichts von Interesse.
Die Bibliotheca provincial im Instituto besitzt das Breviarium
Monasticum secundum consuetudinem Ordinis sancti Benedicti de
observantia Congregationis coenobii Sancti Benedicti Vallisoletani,
Vallisoleti 1538. Eine sptere Ausgabe, Salamanca 1567, befindet
sich auf der Nationalbibliothek zu Madrid.
Barcelona. Einen nicht unbedeutenden Bestand an Hand-
schriften und Incunabeln besitzt das Archiv des Domkapitels,
das ber dem linken Seitenschiff der Kathedrale sich befindet;
leider enthlt dasselbe ufserstDie Hand-wenige Liturgica.
schriften der beiden San Cucufate und Ripoll
bedeutenden Stifte
befinden sich im Archiv der Krone von Aragon. Es sind aber

unter ihnen berhaupt nur sprliche Liturgica und namentlich
weder Mel's- noch Chorbuch, sei es von Ripoll oder San Cucufate 1 ).
Weitaus die wichtigste Bibliothek Barcelonas, nach der von
Madrid die grlste Spaniens, ist die Bibliotheca Provincial y
Universitaria; nur lfst hier die Ordnung viel zu wnschen brig.
In einem Aufsatze, betitelt: Souvenir d'uneExcursionArch6ologique
1
en Espagne (L Universite Catholique, N. S. VIII, 481 ff.), den

man nicht ohne Interesse lesen wird (enthlt er doch sogar die
Beschreibung eines Stiergefechtes), findet sich ber diese Bibliothek
(S. 529) die Notiz: Makne l'heure tardive mes compapnons
insistent pour eutrer la bibliotheque de l'Universite; le concierge
nie laisse meine parcourir les fiches du catalogue: rien. Die
Thatsache ist zweifellos: von den Liturgica enthlt der Katalog
nichts. Es liiefse aber sehr vorschnell handeln, wollte man daraus
schliefen, auch die Bibliothek enthalte nichts. Dieselbe besitzt
') Noch Tamayo bat fiir sein Martyi'ologium handschriftliche Breviere

dieses Klosters benatzen knnen. Heute sind dieselben verschwunden.
v. IL
8
vieiraehr ein eigenes Zimmer mit Handschriften, unter denen sieh
einige liturgische, sowie ein kostbares, auf Pergament gedrucktes
Incunabelbrevier befinden, das Breviarium Illerdense, gedruckt
1479 zu Lenda per Henricum Botel de Saxonia, Alemannum,
Ein zweites Exemplar dieses Breviers, aber auf Papier gedruckt,
hat Bradshaw fr die Universittsbibliothek von Cambridge
erworben; ein drittes, aber hchst unvollstndiges, beherbergt
das Kapitelsarchiv von Lerida. Aufser dem Handschriftenzimmer
besitzt die Bibliothek einen Saal mit Incunabeln und alten Druck-
werken. Hier entdeckte ich unter andern, auf dem Fufsboden
liegenden Bchern das Breviarium Barcinonense, gedruckt 1540
bei Johann Rosembach. Es ist dies schwerlich der lteste Druck
des Breviers von Barcelona; es ist aber das einzige ltere ge-
druckte Brevier der Barcasstadt, das ich in und aufser Spanien
gesehen. Drittens besitzt die Bibliothek in einer Ecke zusammen-
gestellt einige hundert Breviere und Mefsbcher, die aus den
aufgehobenen Klstern der Stadt stammen. Die Mehrzahl der-
selben reicht freilich nicht ber das 17. und 18 Jahrhundert
zurck; allein bei genauer Durchsuchung fanden sich doch
manche recht wertvolle Dinge. Ich erwhne nur das Brevier
von Tortosa, Lyon 1547, trotz des spten Datums die editio
princeps dieses Breviers, whrend das Mefsbuch (ob in erster
Auflage?) schon 1524 bei Rosembach in Barcelona gedruckt ward;
ferner das Brevier von Vicq, Lyon 1557, gleichfalls editio princeps
und auch dadurch merkwrdig, dafs es, mit dem Brevier von
Quignonez in Krze wetteifernd, die zweite und dritte Nokturn
ein- fr allemal unterdrckt. Erwhnt seien weiter: Horas de
Nuestra Senora segun la orden Romana, Qaragoca 1534; dieselben
enthalten u. a. die Hymnen 327 bis 333 bei Mone, deren von
Mone behaupteter franzsischer Ursprung ebenso problematisch
erscheint, angenommene Abfassung im 12. Jahrhundert.
als die
Die Metrik des Stckes ist auch dem 15. Jahrhundert nicht fremd,
und der Gedanke Me tecum flere plagasque sentire ist zweifel-
:
los dem Stabat mater entlehnt 1 ). Des weitern: Horae Beatae
*) 327, Vers 7 lies futuram.

328, 2 promittens. 328, 6 laetatur.
328, 7 zu lesen: Nascitur mater Jesu redemptoris. 329, 11 sq. zu lesen:
Ecce Domini fiatque Hoc verbum tuum.
ancilla
333, 3 Nisi locus, zu lesen :
ni locus. Die Schwierigkeit Mones bei Erklrung dieser Strophe ist keine;
zu konstruieren ist: nihil reperitur, ni(si) locus, in quo" et (reperitur), manna
9
Mariae Virginis, Bareinonae 1572; Horae B. M. V. ad norm am
antiquae professionis Garmelitarum, Venetiis 1585 (enthlt zahl-
reiche Hymnen, verfafst per Fratrem Simonem Salibam, Car-
nielitam, die uns natrlich hier nicht interessieren). Die Biblio-
thek des Seminario Conciliar fand auch ich noch in Kisten
verpackt, die in einem verschlossenen Rume auf- und bereinander
gestapelt waren. Zu oberst entdeckte ich drei neuere, mit dem
Buchstaben M gezeichnete Kisten. Meine Vermutung, dafs sie
die Handschriften enthielten, besttigte sich bei Erffnung

derselben; leider ergab sich aber auch, dafs sie nichts Litur-
gisches von Bedeutung verschlossen. Nicht unerwhnt will ich
das kostbar illuminierte, auf Pergament gedruckte Exemplar des
Mefsbuches von Barcelona (Lyon 1521) lassen, das in der Capilla
de San Jorge in der Audiencia territorial bewahrt wird. In

den verschiedenen Privatbibliotheken, die zu besuchen ich Gelegen-
heit hatte, fand ich wenig; nur in einer ein kostbares neumiertes
Antiphonar des 12. Jahrhunderts.
Vicq. Diese kleine abgelegene Stadt enthlt eines der
sehenswertesten kunsthistorischen Museen Spaniens. Das reiche
Barcelona besitzt keine hnliche Sammlung, die sich mit dem-
selben messen knnte Der gegenwrtige Bischof hat im Laufe
von nur drei Jahren diese Sammlungen in seinem Palais ver-
einigt, eine rettende That, die zugleich den Beweis liefert, was
Einsicht und Umsicht in Spanien zur rechten Zeit vermocht

htten. In dies Museum ist auch ein Teil der Handschriften
des Kapitelsarchivs berfhrt whrend ein anderer Teil in den
.
Archivrumen im Kreuzgange der Kathedrale verblieben ist.

An beiden Stellen finden sich liturgische Handschriften; einige
ltere Drucke, darunter Meisbuch und Brevier von Vicq, in der
bischflichen Bibliothek im Palais. Nicht unterlassen darf ich.
an dieser Stelle Sr. bischflichen Gnaden fr die freundliche
Frderung meiner Arbeit und liebevollste Gastfreundschaft meine
Dankbarkeit zu bezeugen.
Tarragona. Auf dein Archiv des Domkapitels befindet sich
an liturgischen Handschriften nichts. Das 1499 zu Barcelona
gedruckte Mefsbuch von Tarragona (Hain 11433) ist nicht mein
do coelo iliiilom esse. Der Ausdruck locus, in quo" ist mittelalterlich-

Bcholastische Brachylogie, gerade wie das bekannte materia, circa quam",
terminus, a quo
1
-
u. a.
10
vorhanden. Der einzige liturgische Schatz des Archivs ist das
Breviarium secundum consuetudinem sanctae metropolis ecclesiae
Tarraconensis , s. 1. et a., thatschlich gedruckt zu Barcelona
bei Johann Rosembach 1484. Ohne Interesse ist das Missale
parvum cum magna diligentia emendatum et correctum etc.,
gedruckt Barcinonae per Iohannem Rosembach, artis impressoriae
magistrum. anno salutis nostrae 1509, die ultimo Octobris.
Dagegen sei erwhnt, dafs Ramon de Huesca, Ord. Capuc. noch
1802 im Karmeliterkloster zu Jacca eine weitere Auflage des
Breviers von Tarragona sah ebenfalls dei Rosembach gedruckt
,
im Jahre 1525. Vergl. sein Theatro llistorico del Regno de

Aragon VIII, 481. In einem geradezu beispiellosen Zustande
befindet sieh die Bibliotheea prpvincial. Sie enthlt die Hand-
schriften und Bcher des berhmten Cistercienserstiftes Pblet.
Ein gutes Drittel der Druckwerke ist aber durch Feuchtigkeit
derart zusammengeleimt dafs dieselben nicht mehr zu ffnen
,
und einem Ziegelsteine oder, wenn man lieber will, einem

Handkse hnlicher sind, denn einem Buche, da sie obendrein
von den Wrmern aufs Ungestrteste in Behandlung genommen
winden. Unter den Handschriften befinden sich drei Breviere von
Pblet aus dem 13. und 14. Jahrhundert. Dieselben folgen indes
streng dem Ordo der Cistercienser und bieten keinerlei Nova.
Tortosa. Das Kapitelsarchiv ist, auch was Liturgica
betrifft, eines der reicheren. P",s enthlt aufser den alten litur-
gischen Drucken des Dicesanbreviers. von dem schon oben
die Rede war, und des Meisbuches Barcelona bei Rosembach ,
1524, eine Reihe ebensolcher Handschriften. Ein Katalog

existiert allerdings auch hier noch nicht.
Valencia, Auch dies Kapitelsarchiv ist reich an litur-
gischen Handschriften und Druckwerken. Erwhnt sei von

letzteren das Brevier von Valencia, Zaragoza 1503, dem ich
nur hier begegnet bin, unerwhnt dagegen lasse ich das Missale
Romanum, Venetiis 1482. Nur wenige Liturgica enthlt die
Universittsbibliothek unter den Handschriften; unter den Druck-
werken nichts Nennenswertes. Das Brevier von Sixena, das
Georgius Cocus, Alemannus, 1547 zu Zaragoza gedruckt und
das noch Villanueva (Viaje I, 92) hier sah, ist nicht mehr
vorhanden: es findet sich aber ein Exemplar zu Madrid. Auch
die Bibliothek des Colegio del Corpus besitzt unter seinen vielen
11 -
alten Druckwerken einige Liturgica, u. a. Missale secundum
almae ecelesiae Pacensis consuetudinem , Hispali (Johann Cron-
berger) 1529. G. F. Hnel spricht in seinen Catalogi Librorum
Manuscriptorum von einer Bibliothek zu Valencia,
die sieh im
Teniple (in quod templum vocant) befinde; er teilt
aedificio,
BOgar den Katalog und die Signaturen der Handschriften mit.
Heutzutage ist nicht nur im Temple von dieser Bibliothek nichts
mehr zu sehen, sondern es gelang mir, alles Unifragens ungeachtet,
nicht einmal, irgend welche Auskunft ber das Verbleiben jener
Bcherei zu erlangen. Niemand, der eine Erinnerung davon
bewahrt htte, dai's sich im Temple jemals eine Bibliothek be-
funden. Die Handschriften der Universittsbibliothek decken
sich keineswegs mit denen Hnels, und stellte berdies der
Bibliothekar durchaus in Abrede, dafs je Bcher aus dem Temple
in die Universitt gekommen seien.
M ad r i d. An liturgischen Handschriften besitzt die National-

bibliothek wenig genug, kaum mehr, denn ein halbes Hundert,
unter denen noch mehrere, weil nicht spanischer Herkunft, von
geringerem Interesse fr mich waren. Dazu lassen die Hand-
schriftenkataloge noch sehr viel zu wnschen brig. Bedeutend
ist dagegen der Bestand an gedruckten spanischen Mefsbchern
und Brevieren. Chevalier hat a. a. 0. S. 514 die Titel einer
Anzahl derselben nach dem Zettelkataloge zusammengestellt,
auch Drucke des 17. und 18. Jahrhunderts, die fr uns natrlich
kein Interesse mehr haben. Dagegen vermisse ich bei ihm gerade
die ltesten und interessantesten von denen, die ich einsehen
konnte; vermutlich, weil er nur dem einen Zettelkatalog es
triebt deren zwei verschiedene seine Aufmerksamkeit schenkte.
Ich ,uebe den bei ihm bersehenen Brevieren ein Sternchen. 1
)
Braccarcusr. Salmanticae 1512. *Bur<iense s. 1. et a, ein sein

frher Druck und herrlich erhaltenes Exemplar, vermutlich
Unicum, wie so viele dieser alten Breviere. * Caesaraugustanum,
Venetiis 1496. Cacsarauymtawun , Caesaraugustae 1527.
Breviarium Ordinis Immaculatae Coneeptionis , Compluti 1551,
eigentlich richtiger Horae zu nennen, da es nur das Officium
Coneeptionis BMV. enthlt. *
Convpostellcvnwm , rii\bonae
') Die Signatur lasse ich fort, da dieselbe bei der demnchstigen ber-
fhrung der Bibliothek in das neue Gebude am Paseo de Recoletos gendert
worden drfte.
12
1497. Conqyostellanum , Salmanticae 1569; von dieser Aus-
gabe besitzt das Kapitel von Compostella ein zweites Exemplar.
Conchense, Conchae 1558. Ein Breviarium S. Cucufati
(2107), ohne Anfang und ohne Ende, im
findet sich freilich
Zettelkatalog, figuriert auch bei Chevalier und hat ihm der
Buchbinder diesen Titel in dorso eingeprgt. Wer indes das
Buch selbst zur Hand nimmt, wird sehr bald einsehen, dafs
hier eine Mystifikation vorliegt und er nicht ein Brevier von
San Cucufate, sondern ein solches der italienischen Bene-
diktinerkongregation de saneta Justina sive de unitate ordinis
saneti Benedicti" in Hnden hlt. Dertuscnse, Lugduni 1547;
schon oben unter Barcelona und Tortosa erwhnt. Eborense,
Ulisiponae 1548. Gienense, Hispali 1528. Breviarium
Ordinis S. Hieronymi (Breviarium Romanum seeundum con-
suetudinem ordinis fratrum saneti Hieronymi), Lugduni 1547.
Dasselbe, Caesaraugustae 1562. * Hispalense, unvollstndig.
111erden.se, Illerdae 1571. Majoricense, Venetiis 1506. Bre-
viarium Ordinis Mariae de Mercede, Lugduni 1560.
S. Oscense
et Iaccense, Caesaraugustae 1505. Pkicentinum ,
Venetiis
1554. Panq>elonense, s. 1. 1551. Salmanticense , Salman-
ticae 1541. Segobiense, Vallisoleti 1527. Seguntinum,
Seguntiae 1561. Sigenense (Breviarium seeundum ritum
Sixene monasterii , ordinis saneti Iohannis Hierosolymitani sub
regula beati Augustini), Caesaraugustae 1547. * Tirasonense,
Venetiis 1497.
* Toletanum Venetiis 1492. ,
Toletanum,
Lugduni 1551. * Zamorense, unvollstndig.
Weniger reich und weniger interessant ist die Sammlung
der Mefsbeher; ich fhre nur diejenigen spanischen Missalien
auf, die Chevalier a. a. 0., ich weifs nicht aus welchem Grunde,
bergangen hat: Caesar augustanum s. 1. et a. Caesar -
augustanum, Caesaraugustae 1498. Caesaraugustanum, Caesar-
augustae 1522. Calagurritanum et Calciatense s. 1. 1544.
Gerundense, Lugduni 1557. Hispalense, Hispali 1520.
Hispalensc, Hispali 1534. Hispalense, Hispali 1537. Or-
dinis s. Hieronymi (Ordo Missalis seeundum consuetudinem
liomanae curiae et ordinis fratrum s. Hieronymi), Caesaraugustae
15011 [sie].
Bevor wir uns zu anderen Bchersammlungen der Haupt-
stadt wenden, sei eines Gedichtes Erwhnung gethan, das in
13
dem Repertorium Hymnologicum Chevaliers eine Stelle gefunden.
Da ich diesen Hymnus" fglich nicht in meine Sammlung auf-
zunehmen vermag, will ich demselben, damit nicht ein fleifsiger
Benutzer des Repertoriums ihn vermisse, hier eine Stelle gnnen.
Er steht Cod. Matriten. ol. Toletan. 141. saee. 11 12 hinter
der Expositio Psahnorum Sancti Augustini und hat den Schreiber
des Codex zum Verfasser. Die Aufschrift lautet: Metrum Sap-
phicum constans ex trochaeo, spondaeo, dactylo; ultimus in-
differenter pouitur. Quod quidam cecinit in hilaritate mentis
suae infra portas filiae Sion coram fratribus:
Dum cibis corpus modicis fovetur,
Pinguis a runia stomachus marcescit,
Dumve non pinsat puteal palati
Crapula putris,
Cordis ignescat generosus ardor,

Mentis excrescat pia fortitudo,
Longius prisca tretrici fugata
Criminis ofia.
Mentis ut frondes Zephyrus virentes

Veris accessu revehit tepentes
Seu velut tellus liquefacta sulcis
Gignit orexim;
Mollibus sie uos moderans habenis

Suggerat vires vitio carentes,
Dedat et fletus nimios ocellis
Spiritus almus.
Hoc Augustini studui volumen,

Dura rudis normae modulis docerer,
Dum pia fratres Aderaldus abbas
Lege regebat.
Ac regat, glisco, diuturnus aevo,
Bis mori pro quo paterer libenter,
Si vel undenos sibi lucis auetor
Adderet annos.
Cui Deus dum socians alumnum,
Quem pie forti conjunxit [sie] prioreni.
Corrigens segnes pietate mitis
Temperat omnes.
Qualis aurorae rutilans ab ortu
Phoebus albescit radio raicanti,
Noctis ineusas speciosus alas
Rumpere curat;
- 14
Talis et liujus penetral libelli
Intus augustum recreans ocellum
Luminis pulpae scabiem fugantis
Dote salubri.
Flatibus largis avet immolari,
Intimum cujus liber hoc vibravit,
Sepia nexus habiles notavi
Sirmatis arapli.
Hunc tenens Iota ab manibus podagra
Fratris Osberti niemor, hortor, adsis
In tui saltim precibus cubilis
Fletibus apti.
Ut Dei cernas Sabaotb tribunal,
Coetibus sacris mereare jungi,
Cum quibus possis pie dithyrambis
[Pneum]atis uti.
Eine kleine Anzahl liturgischer Handschriften und Drucke

San Fernando (Calle del Meson de Paredes).
besitzt die Anstalt
Zu erwhnen vor allem das Brevier von Toledo, Hispali 1493,
ein Nachdruck der Venetiauer Ausgabe von 1492, deren Fehler
diplomatisch getreu reproduziert werden.
Eine grfsere Reihe von alten Brevieren, zusammengebracht
durch den unermdlichen Florez, befindet sich auf dem Sekre-
tariat der Real Academia de la Histria (Calle de Leon 21).
Leider war die betreffende Bchersammlung, als mir bereit-
willigst Einsicht und Benutzung gestattet ward, in einem Zu-
stande vlliger Unordnung. Die smtlichen Bcher waren mit

Stricken zu Bndeln von je 20 bis 25 Stck zusammengeschnrt
und fllten so in krausem Durcheinander eine Reihe von Glas-
schrnken Da es unthunlich war, smtliche Bcher aus dieser
Umschnrung zu lsen, mufste ich mich begngen, diejenigen
herauszuziehen die nach Format oder Aufschrift als Breviere
,
kenntlich waren. Chevalier nennt a. a. 0. S. 513 einzig das.

Brevier von Siguenza, Seguntiae 1661 (ich habe 1561 notiert).
Wohl das interessanteste
weil Unicum ist das von Solsona
(Chelsonense) , Caesaraugustae 1514. Auch das Brevier von
Oviedo, Oveti 1556, sah ich nur hier; dagegen sind die von
Evora, Huesca, Majorca u. a. schon oben als in der National-
bibliothek befindlich erwhnt worden. In demselben Gebude
befinden sich auch die Bibliothek der Real Academia sowie das
Nationalarchiv. Beide besitzen eine kleine Anzahl liturgischer
15 -
Handschriften. Dasselbe gilt von den Bibliotheken der Univer-
sitad Central und der von San Isidro el Real. Aus letzterer
seien erwhnt: Missale Seguntinum, Seguntiae 1552, und Missale
Placentinum, Venetiis 1553.
Sehr gnstig traf es sich, dafs whrend meines Madrider
Aufenthaltes jene Ausstellung fortdauerte, die sich den Namen
Historico - Europaea beigelegt. Unter den von einer grofsen
Reihe von Kapitelskirchen, Bibliotheken und Archiven ausgestellten
Gegenstnden befanden sich nmlich nicht wenige liturgische
Handschriften und Druckwerke zum Teil aus Orten, die ich
aller Wahrscheinlichkeit nach unberhrt gelassen htte, ich nenne
Zamora, Osma, Tarazona, Munebrega, Lugo u. a. Gereichen
hnliche Ausstellungen in der Regel nicht zur Frderung des
Studiums, weil der Reisende entweder Sachen verliehen und in
die Ferne gesandt findet, deren Benutzung er nur ungerne ent-
rt, oder indem die Reglementierung der Ausstellung es schwer,
wo nicht unmglich macht, das Vorhandene zu benutzen. Anders
lag die Sache hier. Mit grfster Zuvorkommenheit ward alles
aufgeboten, die Arbeit zu erleichtern, und ich kann es mir nicht

versagen, namentlich dem Hoch wrdigen F. Fidel Fita y Colome
S. J. an dieser Stelle meinen aufrichtigen Dank auszusprechen.
Von den Bibliotheken Sevillas besitzt nur die Columbina
liturgische Codices u. z. vor allem eine Anzahl handschriftlicher
Mefsbcher. Brevier oder Antiphonar ist nicht vorhanden. Das
lteste gedruckte Brevier von Sevilla, das die Columbina besitzt,
ist die Auflage vom Jahre 1563. Aufserdem ist zu erwhnen
ein verstmmeltes Exemplar des Breviarium secundum consue-
tudinem ordinis militiae sancti Jacobi de spata (Legione 1532).
Unter den gedruckten Mefsbchern ist etwa das von Crdoba,
Hispali 1525, zu erwhnen, sowie Ausgaben des Ilispalense von
1534, 1537, 1538 und 1558. Von der ltesten Auflage, die noch
ins 15. Jahrhundert gehrt, befindet sich ein schnes, auf Per-
gament gedrucktes und reich illuminiertes, leider aber am Schlul's
defektes Exemplar unter den Handschriften. Aufserdem sei er-
whnt: Aurea hvninorum totius anni expositio diligentissime
reognitorum [sie] una cum textu et annotationibus suis locis
appositis multisque elucidationibus aliis. Nee non familiaris in
proprios sanctoifum hymjnos qui in priori volumine desidera-
,
bantur animadversio edita et nuper aueta per Tetrilin Nunez

:
16 -
Delgado presbyterum, artium bachalarium [sie] et in studio His-
palensi cathedrarium, s. 1. et a. Der Text ist der des Hilarius,
natrlich erweitert und verndert.
Koch weniger Ausbeute gewhrt die Bibliothek des Kapitels
von C r d o b a. Handschriften und Drucke lagen bei meinem
Besuche in einer Kammer des bischflichen Palais an der Wand
zu einer doppelten Mauer aufgeschichtet. Ich untersuchte die
Bcher so gut es unter solchen Umstnden gehen mochte und
glaube, dafs unter den vorhandenen Codices liturgische sich
nicht befinden. Die lteste Auflage, die Crdoba von seinem
eigenen Breviere besitzt, ist die 1557 zu Crdoba selbst
gedruckte. Ein zweites Exemplar auf der Seminarbibliothek.
Vom Missale sind drei Auflagen vorhanden: die erste Venetiis
bei Lucas Antonius (Giunta) anno MCCCC ., der Rest der . .
Datierung ist verschwunden; die zweite s. 1. (Hispali) bei

Johann Cronberger 1525 gedruckt; die dritte zu Crdoba 1561.
Nach der Nationalbibliothek von Madrid ist keine Bibliothek
Spaniens reicher, als die des Kapitels von Toledo. Dieselbe
war unlngst nach Madrid berfhrt, ward aber dem Kapitel
zurckgegeben, indes nicht ohne dafs eine Anzahl der wert-
vollsten Handschriften auf der Nationalbibliothek zurckblieben.
Toledo ist fr uns vor allem wichtig durch eine Sammlung von
achtundzwanzig Brevieren, die smtlich selten, zum Teil unica
sind. Alle sind gleichmig in rotes Leder gebunden und stehen
alphabetisch geordnet: Abulense, Salmanticae 1551. Auriense,
Salmanticae 1501. Braccarense, unvollstndig. Burgense,
Compluti 1538. Caesar augustanum, Caesaraugustae 1544.
Caesar augmstanum <,, Caesaraugustae 1556. Calagurritanum
et Calciatense, Lucronii 1543. Cauriense, Cauriae 1559.
Civitatense s. 1. 1555. Compostettanum, Salmanticae 1569.
Cordubense, Hispali 1525. Dertusense, Lugduni 1547.
Granatense , Granatae 1544. Gienense, unvollstndig.
Hispalense, Hispali 1521. lllerdense, unvollstndig (ca.
1533). Breviarium seeundum consuetudinem ordinis saneti

Jacobi de Spata, Legione 1532. Pacense, Hispali 1529.
Palentinitm, Methymnae 1565. Pawpilonense, unvollstndig.
Salmanticense, Salmanticae 1562. Segobiense, unvollstndig.
Seguniinum, Seguntiae 1561. Toletanum, Venetiis 1483.
Toletanum Venetiis 1506.
,
Toletanum, Venetiis 1551.
- 17
Uendense, s. 1. et a. Valentinum, Valentiae 1533.
Die Editionen mozarabischen Ritus unter Cardinal Cisneros
erwhne ich nicht; sie sind in 12 und mehr Exemplaren
in Toledo vorhanden und auch anderwrts in Spanien nicht
selten. Auch die Bibliotheca Provincial, die frhere erz-
bischfliche Bibliothek und noch in den alten Bibliotheks-
rumen im Palais untergebracht, enthlt einige ltere litur-
gische Drucke.
El Escurial. So reich diese weltberhmte Bibliothek
an Handschriften aller Art ist, so sprlich sind die liturgischen
in ihr vertreten. Ich hatte mir aus dem Katalog nur 31 zur
Einsicht notiert. Hinzukommt, dal's ein guter Teil dieser Hand-
schriften strikte dem usus Romanae curiae folgt. Unter den
gleichfalls wenig zahlreichen gedruckten Brevieren ist vor allem
das von Granada, Granatae 1506 (in folio), zu nennen, dem ich
nur hier begegnet bin.
Avila, nach Toledo zweifellos Spaniens interessanteste
Stadt, besitzt in seinem Domschatze ein altes Evangeliar mit
prachtvollem Silberband, auf welches die Bischfe ihren Eid zu
leisten pflegen. Sonst ist weder im Kapitelsarchiv, noch in der
Bibliothek des Seminars, noch in jener des herrlichen, von
den katholischen Knigen erbauten Dominikanerklosters das
Mindeste zu finden.
Salamanca, ein grofses Memento mori in Stein, ist eine
der wenigen spanischen Stdte, die sich eines gedruckten Hand-
schrifteukatalogs erfreuen. Leider ist unter den wenig zahl-
reichen Codices ein einziger liturgischer. Unter den vielen alten
Bchern, die aus den aufgehobenen Klstern in die Universitts-
bibliothek gekommen und in einem gerumigen Saale noch
immer eines Ordners harren, vermochte ich leider Breviere nicht
zu entdecken. Dagegen fand ich im Dominikanerkloster auf
einem an die Empore ansteigenden Speicher eine erkleckliche
Anzahl geschriebener Antiphonare riesigsten Formats, dem 15.
und IG. Jahrhundert angehrig. In der Bibliothek des irischen
Kollegs, des einzigen noch bestehenden, war mein Suchen eben-
falls vergeblich.
Valladolid. Weder die herrlich installierte Bibliothek
des Museums noch die berraschend kleine der Universitt,
Dreves, Hymnodia Hiberica. 2
18
deren Handschriftenkatalog gedruckt ist*, enthalten liturgische
Seltenheiten. Chevalier erwhnt in seinem Repertorium ein Brevier
von Valladolid mit dem Druckjahre 1598. Ich habe dasselbe
weder in Valladolid noch anderwrts zu Gesicht bekommen.
Das Kapitelsarchiv besitzt weder dies Brevier noch irgend etwas
hnliches.
Palencia. Die Bibliothek des Kapitels enthlt zwei leider
verstmmelte Exemplare eines Psalteriums, das 1512 zu Logrono
gedruckt ward und von einem mit den Singweisen versehenen
Hymnar begleitet
ist. Gleichfalls unvollstndig ist das Exemplar
des Breviarium Pallantinum von 1 545 mit dem Druckort Palencia.
Leon. Das Dom Kapitel ist das einzige spanische Kapitel,
das sich eines gedruckten Handschriftenkataloges rhmen kann.
Derselbe verzeichnet nur wenige Liturgica, und zwar nicht, ohne
einigen Irrtmern anheimzufallen. No. 8, Neumiertes Anti-
phonar vom Jahre 1066 ist mozarabischen Ritus, enthlt aber
leider keine Hymnen. No. 9, Cantos ecclesiasticos ist ein
Processionale. Unter No. 23, Libro di canto wird fol. 60 r eine
Benedictio cerei erwhnt mit dem Anfang:
Stans ad aram supplex homo infulatus pontifex,
Debitum persolvit omne consecratus chrismate.
Als er dies niederschrieb, ist dem Verfasser eine merkwrdige
optische Tuschung begegnet. Dies ist nmlich nicht der Anfang
eines Liedes, sondern die dritte Strophe des Hymnus Audi judex
mortuorum (Mone I, 102), dessen erste und zweite Strophe auch
keineswegs in unserer Handschrift fehlen. No. 36, Breviarium
Legionense ist leider nur ein Diurnale. An Drucken ist nichts
vorhanden. Leon gehrt zu den Dicesen, von denen mir ein
altes gedrucktes Brevier nirgends begegnet ist.
Eine interessante alte Bcherei besitzt das regulierte Chor-

herrnstift San Isidro von Leon. Dieselbe wurde mir bereit-
willigst erffnet mit dem wiederholten Versichern, alte Breviere
und Mefsbcher seien keinerlei vorhanden. Allein ich hatte
nicht lange gesucht, Staub und Spinnenweb nicht achtend, welche
der Himmel von Zeit zu Zeit durch das scheibenlose Fenster
befeuchtet, und ich entdeckte nicht nur geschriebene, sondern
auch gedruckte Breviere, so das lteste Toletaner Brevier 1483,
trotz der Ungunst der Lage, wundervoll konserviert. Nur das
Kapitel von Toledo besitzt ein Exemplar dieser Auflage. Weiter
19
fand ich ein hchst merkwrdiges Brevier des 16. Jahrhunderts,
ohne Anfang, ohne Mitte und ohne Ende, das sich gelegentlich
als ein Ronianiini bezeichnete. Dasselbe weicht aber von allen

rmischen Brevieren in erheblichster Weise ab, noch mehr als
beispielsweise das der Hieronymiten. Ich habe aus diesem Brevier
mehrere Hymnen in vorliegende Sammlung aufgenommen, da ich
den seltenen Druck wohl als einen spanischen ansehen mufs.
Compostella. Das Kapitel besitzt aufser dem berhmten
Codex Calixtinus, der uns ein anderes Mal beschftigen mufs,
nur ein handschriftliches Brevier und die gedruckte Ausgabe von
1569. Der ebenso unterrichtete als liebenswrdige Archivar,
Kanonikus Don Antonio Lopez Ferreiro, bewahrte mich vor
einer resultatlosen Reise zu den alten Bischofsitzen von Tuy
und Orense, die er persnlich besucht, und von denen ersteres
nichts, letzteres nur sein Missale von 1494 besitzt, das auch auf
der Nationalbibliothek zu Madrid sich findet. Nach Espana
Sagrada XXIII, 34 soll Sandoval ein Brevier von Tuy gesehen
haben, das 1564 zu Salamanca gedruckt war. Schon Florez
kannte also selbst kein solches.
B u r g o s. Das Kapitelsarchiv besitzt einige wenige liturgische
Handschriften, aber so gut wie nichts Neues enthalten.
die
Dasselbe von den alten gedruckten Brevieren von Burgos,
gilt
dasselbe von den Antiphouarien im Coro der Kathedrale, in der

Capilla del Condestable und im bischflichen Palaste. Nachdem
das Concil von Burgos 1085 die Abschaffung des mozarabischen
Ritus endgltig entschieden, scheint man
Burgos eiferschtiger
in
als anderwrts ber die Reinerhaltung des letzteren gewacht zu
haben. Die wenigen Sachen, die ich in dem berhmten Cister-

cienserinnenstifte Las Huelgas fand, enthielten gleichfalls nichts
Neues.
Tudela. Das Archiv der alten Kollegiatkirche ist nicht
grofs, alier in grfster Unordnung. Espana Sagrada L, 78 er-
whnt eines handschriftlichen Breviers von Tudela als unauf-
findbar. Auch ich war nicht so glcklich, ein solches zu ent-
decken. Ein Glck war es, dal's ich wenigstens das gedruckte
fand, ein Uuicum, dessen Explicit also lautet: Breviarium

seeundum usum et consuetudinem decanatus ecclesiae collegialis
beatae Mariae civitatis Tudellae Regni Navarrae, Tirasonensis

dioecesis, ex sacra potissimum scriptura et probatis sanetorum
20 -
historiis confeetum et aceuratius per Eeverendum ipsius ecclesiae
Capitnlum recognitum et emendatum finitur, Caesaraugustae
impressum in aedibus olim Georgii Coci, nunc Petri Bernuz,
anno Domini millesimo quingentesimo quadragesimo quarto. Wie
der Titel an Quignonez erinnert, so die Einrichtung. Das
Brevier kennt, wie jenes von Vicq und Pampelona (1551), nur
eine Nokturn. Das Archiv enthlt auch ein Missale Calagurri-
tanum et Calciatense. Da es inkomplet, vermag ich nicht zu
sagen, ob die Auflage mit jener der Nationalbibliothek identisch
ist oder nicht. In der uralten Kirche von St. Maria Magdalena
fand ich immerhin ein notiertes Hymnar des 15. Jahrhunderts.
Tarazona. Die handschriftlichen Breviere und Mefsbcher
von Tarazona hatte ich auf der Ausstellung, das gedruckte
Brevier auf der Nationalbibliothek zu Madrid gesehen, weshalb
ich einen Abstecher nach Tarazona unterliefe. Ich will hier nur
bemerken, dafs Ramon de Huesca in seinem Theatro Histrico del
Regno de Aragon V, 249 eine andere Auflage des Tirasonense
vom Jahre 1547 erwhnt.
Zaragoza. Ramon de Huesca sah noch zu Ende des
vorigen Jahrhunderts, wie er V, 277 mitteilt, im Archiv der
Seo von Zaragoza ein geschriebenes Breviarium Caesaraugusta-
num vom Jahre 1440 und ein anderes ebensolches im Archivo
del Pilar. Dank der liebenswrdigen Behandlung, deren sich
Zaragoza seitens seiner nrdlichen Nachbarn zu erfreuen hatte,

besitzt heute weder das eine Archiv, noch das andere sei es
Handschriften, sei es Drucke.
liturgische Einige wenige und
wenig bedeutende Drucke besitzt die Bibliothek des Seminars
von San Carlos. Die wenig imponierende Universittsbibliothek
enthlt u. a: Missale Tirasonense, Caesaraugustae (Georgius
Cocus) 1529.
Huesca. Das Kapitelsarchiv gehrt wieder zu den
reicheren, es enthlt eine verhltnismlsige Anzahl von litur-
gischen Handschriften. Dafs sich dieselben im Zustande der

Ordnungslosigkeit befinden, bedarf wohl kaum bemerkt zu
werden. Von Druckwerken sei erwhnt: Missale Romanum
secundum consuetudinem fratrum ordinis sancti Hieronymi,
Caesaraugustae (Georgius Cocus) 1540. Das 1505 gedruckte
Brevier von Huesca und Jacca ist uns schon oben in Madrid
begegnet. Ramon de Huesca erwhnt (VI, 311 ff.) drei weitere
21 -
verschiedene Breviere, smtlich unvollstndig *), die er im Archiv
von Jacca gesehen. Ob dieselben dort noch vorhanden ver- ,
mag ich nicht zu sagen. Da ich auf meine telegraphische An-

frage vom Kapitelsarchivar die Antwort erhielt, dafs handschrift-
liehe Breviere keinevorhanden seien, und ich die Ausgabe von
1505 gesehen, stand ich von einem Abstecher nach Jacca mit
der Tags zuvor erffneten Bahn ab. Von Meisbchern erwhnt
Ramon de Huesca eins vom Jahre 1488, gedruckt zu Zaragoza
bei Johann Hurus aus Konstanz; er sah es im damals noch be-
stehenden Kloster San Juan de la Pena. Ein spteres bei
Georgius Cocus gedrucktes fand er in der Kathedrale von Jacca,
in San Juan und bei einem Kanoniker von Huesca, Don
Antonio Casaviella. Ich will hier anfgen, dafs er nach VII,
406 auch das ohne Ort und Jahr, thatschlich 1521 unter Abt
Alonso de So, Castro y Pins, gedruckte Brevier des benach-
barten Mont-Aragon gekannt. Das Mefsbuch des berhmten
Klosters besitzt die Nationalbibliothek zu Madrid ; das Brevier
habe ich leider nicht zu Gesicht bekommen. Die Bibliothek des
Instituto Provincial (frher Universitt) enthielt ein Missale
Oscense et Jaccense, natrlich schadhaft, so dafs Ort und Jahr
des Druckes fehlen. Ferner: Aurea hynmorum expositio cum
textu, noviter vigilanti studio Jacobi Alorae, grammaticae [sie]
atque poetae, artium professoris, diligentissime correeta, fausto
sidere est explicita, arte Johannis Gysser Alemanni de Seligenstat,
impressa Salmanticae anno salutis MCCCCCI, die vero XVFebruarii.
Lerida. Das Kapitelsarchiv gehrt in Liturgicis zu den
reichsten Es besitzt zwei gesonderte, in
Archiven Spaniens.
verschiedenen Lokalen untergebrachte Sammlungen von denen ,
die eine in Ordnung ist und Nummern trgt, die andere beides
entbehrt. Von Druckwerken erwhnte ich schon oben ein in-
komplettes, nicht gebundenes Exemplar des Breviers von 1479.
Zu verzeichnen ist weiter eine doppelte Auflage des Missales vom
Jahre 1524, beide von Georgius Cocus, die eine in fol. maj., die
andere in compendiosiori forma" besorgt.
Montserrat. Dies einzig schn gelegene Kloster ist eben-
falls von den Franzosen in Asche gelegt, so dafs es nur wenig
1
) Band VIII, S. 480 erwhnt er ein Brevier von Huesca aus dem
Jahre 1547.
- 22
von seinen alten Schtzen gerettet hat. Es besitzt noch einige
handschriftliche Cantiones, sowie ein Mefsbuch und ein Proces-
sionale, die 'beide in der Abtei selbst gedruckt worden, letzteres
im Jahre 1500, ersteres zwar s. 1. et a. faktisch aber 1521. ,
Die Seo des nahen Manresa hat zwar ein an Urkunden nicht
armes Archiv, aber keinerlei Liturgica.
Urgel. Diese alte abgelegene Bischofstadt besitzt ein
Exemplar ihres 1487 zu Venedig gedruckten Breviers. Villa-
nueva erwhnt dasselbe. Es war aber seitdem abhanden ge-
kommen und erst wenige Monate vor meiner Ankunft wieder
aufgefunden. Da dies Brevier in Chevaliers Repertorium citiert
wird und Exemplar von Urgel nicht kennen konnte,
er das
stnde zu vermuten, dafs irgendwo ein zweites Exemplar des
seltenen Buches vorhanden. Weiter besitzt das Kapitelsarchiv
in duplo ein zu Anfang des 16. Jahrhunderts gedrucktes Pro-
fessionale. Da beide Exemplare schadhaft, ist das Druckjahr
nicht zu ermitteln. Ferner: Ordinarium sacramentorum, Caesar-
augustae 1530. Das alte Missal von Urgel ist in vier verschiedenen.
Auflagen vorhanden: eine stammt aus dem Jahre 1509; da das
Exemplar (Bibliothek im bischflichen Palais) unvollstndig, fehlt
dieAngabe des Druckortes; eine zweite aus dem 16. Jahrhundert,
ebenda, ebenfalls inkomplett, ist jedenfalls nicht lter als 1536;
eine dritte, gleichfalls unvollstndig, nicht vor 1553 (Kapitels-
archiv); die vierte ist zu Zaragoza 1557 erschienen. Exemplar
im Kapitelsarchiv.
Da mir bei meinen Arbeiten und dem Fehlen fast aller
Informationsmittel die sprlichen Angaben bei Florez, Villanueva,

Etamon u. a. vielfach wie Sterne in finsterer Nacht erschienen,
habe ich geglaubt, vorstehenden flchtigen Notizen den Ptaum
gnnen zu sollen, den sie beanspruchen. Hinzugefgt sei noch,
dafe einzelne spanische Breviere sich auch auf der Pariser National-
bibliothek, der Bibliothek von Sainte Genevieve und zu Rom auf
der Corsina und Barberina finden.
Es ist eingangs bemerkt worden, dieser Band enthalte
spanische Hymnen des rmischen Ritus. Nachweislich mozara-
bi8che Hymnen habe ich aus dieser Sammlung ausgeschlossen
mit Ausnahme der verschwindend wenigen es sind ihrer noch
kein halbes Dutzend , die aus dem mozarabischen sich in das
sptere Brevier hinberretteten. Flssen die Quellen in Spanien

23
reichlicher, wre namentlich mit den Bchereien der Klster,
vornehmlich des Nordens, nicht so barbarisch umgegangen worden,
so mfste die Ausbeute eine weit grisere sein, obgleich der
Zeitraum zwischen Abchaffung des mozarabischen Ritus (Ende
des 11. Jahrhunderts) und Einfhrung der tridentini sehen Reformen
kein grofser zu nennen ist.
Ein weiterer beklagenswerter Umstand ist die rcksichtslose

Neuerungssucht, die in den spanischen Brevieren des 16. Jahr-
hunderts frmliche Orgien feiert. Die alten Brevieren des 15.
Jahrhunderts sind leider sehr selten; manche Dicesen, ich er-
innere an Tortosa, an Vicq, haben sich berhaupt erst spt ent-
schlossen, ihr Brevier drucklegen zu lassen. In den sptem
Brevieren ist aber vielfach so gut wie alles, was in den altern
an Proprien sich fand, radikal getilgt oder umgeschaffen worden.
Wie reich erscheint nicht das Brevier von Lerida vom Jahre 1479;
in der Ausgabe von 1571 ist von all dem, was den Reiz jener aus-
macht, auch nicht die Spur mehr zu gewahren. hnlich wenn
man das Brevier von Crdoba aus dem Jahre 1524 mit dem von
1556 vergleicht. Yicq, Pampelona, Tudela u. a. redimierten sogar
proprio Marte Nokturnen der alten Breviere auf nur
die drei
eine. Aus diesem humanistischen Mangel an Piett gegen das
Hergebrachte erklrt sich das Trockene und Nchterne in so
vielen spanischen Brevieren.
Noch uninteressanter als die Breviere sind fr den Ilyinno-
logen in der Regel die spanischen Meisbcher, die mit sprlichen
Ausnahmen keine Sequenzen enthalten. Darum behaupten wollen,
dal's die Sequenzen in Spanien nie blich gewesen, heilst indes
zu weit gehen. Manche Breviere strotzen von Sequenzen, und

die wenigen uns erhaltenen Troparien zeigen, dal's in gewissen
Gegenden Spaniens die Sequenzen ebenso beliebt waren wie ,
anderwrts. Der mozarabische Ritus allerdings kannte von Se-

quenzen nichts. Wo er herrschte, konnten diese keine Wurzel
fassen, und als er verdrngt ward, ersetzte ihn ein Ritus, der
ebenfalls den Sequenzen nie gehuldigt hatte, der usus Romanae
curiae. In den Gegenden aber, in denen, wie in der spanischen
Mark, der rmische Ritus frhem Eingang gefunden haben drfte
und in anstofsenden Dicesen finden wir im frhen wie im
spten Mittelalter Sequenzen; vereinzelt sogar in andern Kirchen,
bei denen keine dieser Bedingungen zutrifft.
24
Ist es somit im Vergleich zu andern Gegenden wenig, was
sich in Spanien an hymnologischer Ausbeute noch dazu nur
mit auergewhnlicher Geduld und unter grsseren Anstrengungen
denn in andern civilisierten Lndern heute noch retten lfst,
so ist dies Wenige auch deshalb um so wertvoller, als man dort-

lands dem Eindrucke sich nicht entziehen kann, dafs man die
Sachen sozusagen der Zeit unter dem alles versehrenden und
verzehrenden Zahna-fortreifst. Spanien ist wohl noch nicht am
Ende angekommen. Das ist eine berzeugung,
seiner Verluste
die sich jedem aufdrngt, der die Unordnung und Sorglosigkeit ge-
wahrt, die in der Mehrzahl der Bibliotheken und Archive herrschen.
Die staatlichen Institute sind unter dieser Rcksicht kaum
besser in Stand als die geistlichen. Die Libris und das Feuer
werden schwerlich verfehlen, das Ihrige zu thun. In den meisten
spanischen Bibliotheken sind die Bden der Winterklte wegen
mit Strohmatten belegt, was indes das gesamte Personal, Biblio-
thekare, Diener, Publikum, nicht abhlt, unausgesetzt zu rauchen.
Da kann es nur eine Frage der Zeit sein, wann die letzten
Schtze ein Raub der freien Tochter der Natur werden. Ich
erinnere mich eines handbreiten Loches , das unter dem Sitze
eines Archivars in die Dielen des Fufsbodens gebrannt war.
Wird der Lschversuch auch ein zweites oder drittes Mal ge-
lingen? Wahrscheinlich ist, dafs spter Kommende manches
der vorerwhnten Bcher vergeblich suchen werden, wie wir
manches aus denen vermissen mufsten, die Ramon de Huesca,
die Florez, die Villanueva noch vorgelegen.
Tisis, den 3. September 1893.
Guido Maria Dreves.

HYMNODIA HIBERICA.
1. De Nomine Jesu.
Ad Vesperas.
1. Gaude, mater ecclesia, Nomen Jesu benedictum

Adsunt nova solemnia Et super cuncta locatum,
Nominis Jesu, quo tua Gloriosum in saecula,
Placantur desideria. Dirigat corda et corpora.
2. Lux Iuris, splendor gloriae, Laus patri sit ingenito,

Jesus, nostrae deliciae, Laus ejus unigenito,
Nomen tuum nobis dulce Laus sit sancto spiritui
Da. veneremur hodie Et altissimo nomini.
Hiev. Compostellanum imp. Ulisiponae 1497. A.
Brev. Auriense imp.
.Salmanticae 1501. B.
Brev. Compostellanum imp. Salmanticae 1569. C.
2, 1 splendorum gloriae A.
2, 2 Jesus gratae deliciae C. 2, 4 Da
fehlt C. 3, 4 Corda dirigat AB.
Die Doxologie lautet iu C:
Gloria tibi, Domine,
Qui apparuisti sidere,
Cum patre et sancto spiritu
In sempiterua saecula.
2. De Nomine Jesu.
Ad Noctunium.
1. Jesu, panis angelorum. 3. Miserere nobis reis

Mundi auctor et coelorum Et tuere ab adversis,
Rex et director fabricae, Sed et post diem funeris
Actus nostros tu dinge. Fac gaudere cum superis.
2. Te colimus a te facti, 4. Laus patri sit ingenito,
Landes damus consignati Laus ejus unigenito,
Tui nominis culmine Laus sit sancto spiritui
Sed et redempti sanguine. Et altissimo nomini.
Brev. Compostellanum imp. Ulisiponae 1497. A.

Brev. Auriense imp.
Salmanticae 1501. B.
Brev. Compostellanum imp. Salmanticae 15G9. C.
3, 1 nobis rex ABC. Doxologie in C wie beim vorigen Hymnus.
28
3. De Nomine Jesu.
Ad Laudes.
1. Koster chorus modulatum 3. Auditur nil jucundius,

Psallat Jesura raagnifice, Canitur nil suavius
Ab excelsis derivatum, Nee cogitatur dulcius,
Hymnum novum laetitiae. Quam ex coelo nomen Jesus.
2. Gratum nomen [nomen] Jesu, 4. Laus patri sit ingenito,

Dulcis ejus praesentia, Laus ejus unigenito
Cordis certa spes de venia Laus sit saneto spiritui
Dans gustanti vera gaudia. Et altissimo nomini.
Brev. Auriense imp.
1,2 Jesu B.
2, 3 sq. haben in beiden Quellen
eine Silbe zu viel.
4, 1 patri sit A.
4. De Nomine Jesu.
Ad Laudes.
1. Jesu, rex clementissime, 3. Nomen tibi clementiae,

Da robur, fer auxilium, Dulce, suave, amabile,
Ut dignis tuo nomini Quod laudant omnes angeli
Laudis canamus titulis. Et beatorum spiritus.
2. Nomen tibi potentiae, 4. Nomen tibi perpetuae
Excelsum et terribile, Salutis atque gloriae,
Cui omne genu flectitur, Per quod coetus fidelium
Quod pavet turba daemonum. Oportet salvos fieri.
Gloria tibi, Domine.

Brev. Compostellanum imp. Salmanticae 1569.
5. De Nomine Jesu.
Ad Vesperas.
1. Nomen excelsum Domini canamus,

Quod supergressum super omne nomen
Altius eunetis volitavit ultra
Sidera coeli.
2. De verbum exsilivit,
sinu patris
Quod fuit semper minus haud parente,
Et petens terras subiit pudicam
Yirginis alvum.
3. Et caro factum tenebras abegit

Mentis humanae doeuitque vere
Nos Dei eultum Deus ipse, Jesus,
Maximus auetor.
29
4. Nomen aeternam referens salutem,
Morte quam uobis propria redemit
Perditam primi vitio parentis
Non bene cauti.
5. Gloriam patri referant beati,

Gloriam nato populi redempti,
Flamini sancto sine finc laudes
Concinat orbis.
Brev. Pallantinum imp. Pallantiae 1545. A.

Brev. Cordubense imp.
Cordubae 1557. B. Brev. Ord. S. Mariae de Mereede imp. Lugduni 1560.
C. Brev. Seguntinum imp. Seguntiae 1561. D.
Die Strophen 2 und 3
nur in C. 4, 2 Morte qua nos propria D.
Der Hymnus dient in Vesp.
et Laud. ABD.
6. De Nomine Jesu.
Ad Nocturnum.
1. Nocte psallendo vigilet piorum

Turba, te Jesum veneremur omnes,
Et tuum nomen famuli canamus
Supplici mente.
2. Trinitasnomen dedit hoc, vocavit

Virgo, quam prius docuit superni
Nuntius nomen pariterque causam
Nominis almi.
3. Namque cum virgo tbalamo lateret

Mentis in coelos oculis levatis,
Missus e coelo Gabriel repente
Angelus- intrat.
4. Nuntiat sacrum radialis et ingens

Nomen immensum sine fine Jesu,
Summa quod solum tulit universo
Gaudia mundo.
5. Gratias patri meritas agamus,

Gratias Jesu sine tine Christo,
Pneuma procedens ab utroque nostras
Accipe grates.
Brev. Pallantinum imp. Pallantiae 1545. A.

Cordubae L557. B. Brev. Ord. S. Mariae de Mereede imp. Lugduni 1560.
C. Brev. Seguntinum imp. Seguntiae 1561. D.
Str. 3 und 4 nur in C.
30
7. De Nomine Jesu.
Ad Laudes.
1. Jesus, aeterni soboles pareutis,

Jesus,humani generis redemptor,
Nos suo semper sibi dedicatos
Noraine servet.
2. Noraen hoc ingens, hilarat quod omnes,

Omnium mentes faciens beatos,
Quotquot a prirao meruere vitain
Cardine mundi.
3. Quod quidem nullus potuit virorum

Assequi plene, potuit nee ullus
Angelus, quamquam Seraphim adhaerent
Proxima Christo.
4. Hunc adoremus latria potentem,

Verticis nutu quatit hie Olympum,
Si quid aut ultra latria valemus
Reddere majus.
5. Sit patri summo decus et perennis

Laudis immensae cumulus, sit una
Filio, cum quis pariter colatur
Spiritus almus.
Brev. Ord. S. Maria e de Mercede imp. Lugdimi 1560.
8. De nomine Jesu.
In Vesp. et Laud.
1. solc Jesu clarior 3. raentis oblectatio,

Et balsamo suavior, Amoris o perfectio,
Omni sapore dulcior, Tu nostra gloriatio,
Dulcore et omni gratior. Mundi salus, spes unica.
2. Amor tuus nos afficit, 4. Quocunque, Jesu, duxeris,

Odor tuus nos recreat, Calcabo seetans aspera,
Nullum timentem deseris Tu dux ad astra et semita.
Omnique amanti sufficis. Sis meta nostris cordibus.
5. Jesu, tibi sit gloria.
Antiph. ms. Augustin. saec. 16. Cod. Praedicat. Salmanticen. 8. n.

Es braucht wohl nicht bemerkt zu werden, dafs dieser und der folgende
Hymnus nichts als eine Plnderung und Entstellung des bekannten Jesu
dulcis memoria sind.
31 -
9. De Nomine Jesu.
Ad Nocturnum.
1. vita Jesu cordium, 3. Jesu, reis spes unica.
Dans vera nobis gaudia, quam pius petentibus,
Quin melle semper dulcior quam bonus quaerentibus,
Jesus fit in praesentia. Verum quid adsequentibus.
2. Nil lingua profert sanctius, 4. Nulla explicat facundia,
Nil auris audit gratius, Nullus character exprimit,
Nil cogitat mens dulcius. Expertus autem concinet
Nil cor amat praestautius. Jesum colentis gaudia.
5. Jesu, tibi sit gloria.
Antiph. ms. Augustin. saec. 16. Cod. Praedicat. Salmanticen. s. n.
10. De Fuga in Aegyptnm.
Ad Yesp. et. Noct.
1. Concinat noster chorus hoc in aevo

Gesta, quae Christus puer almus egit,
Dura petit mater Nazarethi domum
Purificata.
2. Noctu et in soranis Josepho praedicit

Nantius celso venieus Olympo,
Puero Deo fugiendum esse,
Mors enim instat.
3. Accipe, dixit, puerum matremque,

Sancte nutritor, celerique cursu
Fuge Judaeam. deferens alumnam
Petas Aegyptum.
4. Quaerit Herodes, tumidus tyrannus,

Virginis natura hominem Deumque
Ferro mactare, fuge, ne moreris,
Expedit enim.
5. Virgo post partum, exsulans puella,

Da tuum natura, miseri precamur,
Claudat ut tristis Erebi cavernas
Te duce, virgo.
6. Praestet hoc nobis deitas beata

Patris ac nati pariterque sancti
Spiritus, cujus reboat in omni
Gloria mundo.
Brev. Segoviense imp. Vallisoleti 1527.
32
11. De Fuga in Aegytnm.
Ad Laudes.
1. Orbis immensi decor et polorum,

Qui tua dextra populos tenellos
Saepe sustentas, reparas labentes,
Nos quoque serva.
2. Antra deserti fugiens petisti

Altaque lustrans stabula ferarum,
Ulnis amplexus genitricis almi,
Dive Mariae.
3. Intrans obscurum via lux Aegyptum,

Corruunt statim simulacra divum,
Nequeunt stare te praesente Deo
Numina nequam.
4. Nata rectoris superum potentis,

Orbis o lux et genitrix superni,
Da tuo nato, deprecamur omnes,
Comites esse.
5. Et qui pro nobis exsulando fugit,

Deus aeternus, natus ipse tuus,
Donet et nobis pietate sua
Regna polorum.
Brev. Segoviense imp. Yallisoleti 1527.
12. In Transligurationc DN.
Ad Laudes.
1. llluxit dies inclita, 3. Nunc jubilationibus

Qua credimus pollicita Omnes plaudant cum manibus
Condonari poseentibus In bis tantis solemnibus
Christi sacris operibus. Nobis regnum praebentibus.
2. Qui glorioso lumine 4. Ubi jam transtiguratum

Prae solis claritudine Trinum et unum Dominum
Transfiguratur hodie Conspiciemus splendidum
Sub deitatis specie. Ei cantantes canticum.
5. Gloria tibi, Domine,

Splendenti claro lumine,
Cum patre et sancto flamine
In sempiterna saecula.
Brev. Compostellanum imp. Salruanticae 1569.
- 33
13. De Vulneribus Christi.
Ad Vesperas.
1. Totus affectu reverenter orbis

Intimo cordis veneremur agni,
Qui gregem nostrum reparavit unus,
Stigmata quinque.
2. Haec tulit nostri generis redemptor,

Ut forent lapsus veteris medela,
Utque coelesti frueremur aula
Labe carentes.
3. Is pedes ambos pariter manusque

Pertulit diros reserare clavos,
Et latus ferro tluvium cruoris
Spargere fossum.
4. Cumque vexaret cruciatus illum,

Non tarnen poenas vetuit subire
Intimum numen, nee opem relicto
Attulit ullus.
5. Languidura quamvis foret usque totuni

Corpus, horrendos jugiter dolores
Vulnerum, tormen superavit atrox
Stigraate notum.
6. Atra quae primum fuerant, refulgent,

Visa quae primum fuerant amara,
Jam placent passo nimiumque fiunt
Dulcia Christo.
7. Quinque pro plagis honor increato

Sit patri, nato pariterque sacro
Pneumati passim simul et perennis
Gloria semper.
Brev. Oscense et Jaccense imp. 15**.
14. Feria Quinta Majoris Hebdomadae.
Ad Mandatum.
1. Dum pietas multimoda, 2. Editus absque macula
Deus gubernans omnia. Mundi piavit scelera,
Per virginem puerperam Devicto mortis principe
Formam sumpsisset carneam, Spem dedit nobis veniae,
In hujus mundi area Testantur evangelica
Grana sevit vitalia. Divinitus eloquia.
Druves, Hymnodia Hiberica. 3
34
3. Jesus quondam humanatus 10. Inter sacra convivia
Compatiens mortalibus, Xon defuit invidia,
Conviva factus humilis Quae protoplastum repulit
Absque carnis illecebris, De paradisi gaudiis,
Docebat inter pabula Cujus longum exsilium
Vitae coelestis dogmata. Crucis solvit patibulum.
4. Mirantur plures nobilem 11. Xam quidam corde tumido

Praedicantis indaginem, Improperabat Domino :
Quorundam stupent pectora Si nosset hie mysteria

Peccati leto saucia, Divinitatis intima.
Quod filius altissimi Non sineret peccatricem
Consors foret edulii. Se tangere mulierem.
5. In domo quippe Simonis 12. Respondens autem provide

Cum esset cum discipulis, Rimator conscientiae,
Maria supplex humilis, Cujus non latet oculum
Famosa quaedam meretrix, Creaturae latibulum,
Compuncta verbo Domini Proponens imitabilem
Locum quaerit remedii. Remissionis speciem:
6. Unguentum ferens pisticum 13. Simon, inquit domestice,

Intrat in domicilium, Affatur allegorice,
Absque sequestra nuntio Duo fuerunt homines
Procumbit coram Domino, Diverso vineti foenore,
Xaevo delicti tabida Quingentis alter numulis
Precatur medicamina. Alter vero quinquagenis.
7. Accessit temeraria 14. Qui rependendi debitum

Cum veniae fiducia, Xon habuere pretium,
Xardi spicati speciem Compulsus corde creditor
Effudit super verticem, Indulsit beneficio ;
Testans ex imo pectoris Die itaque, quis plurimum

Affectum poenitudinis. Horum dilexit praemium.
8. Dehinc pudoris conscia 15. Xec mora Simon addidit,

Curvatur ad vestigia, Is, inquiens, plus diligit,
Et cujus caput liquido Quem major poena debiti
Perfuderat antidoto, Premebat beneficii,
Ejus rigavit plurimis Qui vero parum debuit,
Devota pedes lacrimis. Minus profecto diligit.
9. Dehinc pudoris conscia 16. Adjecit quoque Dominus

Curvatur ad vestigia, Et dixit coram omnibus :
Flebat supplex uberius Recto quidera judicio

Suspirans corde gravius, Sensisti de proposito,
Pro speciali linteo Attende jam veriloquam
Deservit capillitio. Te moneri parabolam.
35 -
17. Domum tuam introii, 21. Curramus ergo propere
Cum ceteris discubui, Angustam callem patriae,
Nee caput raeum roseido Spatiosa itinera
Delinivisti oleo Morti linquamus proxima,
Nee sattem unda rivuli Efticiat nos incolas
Pedes rorasti hospitis. Coeli saneta humilitas.
18. Haec autem, ex quo subiit, 22. Jesus pro peccatoribus

Implevit, quidquid potuit ;
Venisti de coelestibus,
Quia me multum coluit, Ut reparares numerum
Multam mereedem meruit, In supernis angelicum,
Cuncta ejus facinora Unde cadens aposlata
Mea delet dementia. Satan ruit in tartara.
19. Conversus ad mulierem 23. Adesto nobis miseris,

Sic consolatur flebilem: Quos gravat pondus sceleris,
Peccatorum remissio Per fidei vestigia
Tibi fiat continuo, Sequamur te in patriam,
Sponte quaesisti medicum, Quam promisisti omnibus
Hoc tibi sit remedium. Te vere diligentibus.
20. felix illa meretrix, 24. Laus, honor tibi, Domine,

audax cor mulieris, Sit et perennis gloria,
Incendium libidinis Agnus qui cuncta tollere
Quae restinguit cum lacrimis, Venisti mundi crimina,
Vulnus oecultum pectoris Cum patre es saneto spiritu
Crine detersit capitis. In sempiterna saecula.
Process. Montis Serrati imp. in Monte Serrato 1500. 6, 5 delicti
rabida.
7, 5 imo pectore.
Dafs 8, 1 sq. und 9, 1 sq. vllig gleichlautend
sind, scheint durch Irrtum der Abschreiber gekommen zu sein. 9, 6
capicilio.
11, 1 Jam quidem corde.
11, 3 Si essent hie. 13, 5 Quin-
gentis alter minus; lies minus?
14, 2 Non habuere debitum. 17, 3
roeido. 17, 4 Delinisti.
Vergl. auch die Hymnen: In domo quippe
Simonis, O felix illa meretrix und Pro speciali linteo.
15. De saneto Spiritu.
Ad Nocturnum.
1. Hora surgendo congrua, Donetque nostris sensibus

Mens nostra Deum rogitet, Spiritus saneti gratiam,
Ut pulsa eulpae tenebra Ut superatis bostibus
Lux saneta nos illuminet, Veniamus ad gloriam.
3. Praestet hoc nati genitor,
Hoc genitoris genitus
Ac par utrique conditor
Paraclitus haec spiritus.
Orat. ms. saec. 15. Cod. S. Ferdinandi Matriten. 14.

36
16. De sancto Spiritu.
Ad Primam.
1 . Te lucis in principio 2. Ut spretis voluntarie
Rogamus, alme spiritus, Hujus vitae illecebris
Remoto omni vitio Jam dono tuae gratiae
Fide firmari penitus. Coeli fruamur gaudiis.
3. Praesta, pater piissime.
Ad Sextam.
1. Hora diei tertia 2. Mens, lingua, sensus, animus

De coelo venit spiritus, Atque vigor corporeus
Ut cuncta pellat vitia Discipulorum capitur
A fidis Christi mentibus. Et in Deum dirigitur.
3. Gloria patri Domino

Natoque, qui a mortuis
Surrexit, ac paraclito,
Qui dedit hoc discipulis.
Ad Nonam.
1. Compar patris et filii 2. Qui ut flamma apparuit
Venit in ignis specie Et linguae formam detulit,
Spiritus adjutorii Dans nobis eos perfluos
Atque misericordiae. Atque amore fervidos.
3. Deo patri sit gloria
Ejusque soli filio,
Quibus una substantia
Est simul cum paraclito.
Orat. ms. saec. 15. Cod. S. Ferdinandi Matriten. 14. 1, 2 specie
fehlt. 1, 3 Spiritus sanctus.
1, 4 Ad devotos misericordiae.
19. De sancto Spiritn.
Ad Completorium.
1. In lucis hujus termino 2. Hie tuus, Christe, spiritus

Toto precemur animo Per te [datus] nos visitet,
Deurn patrem piissimum, Ut nos natos internus]
Ut det nobis paraclitum. Culpis solutos recreet.
37
3. Ipse det patrem noscere

Nobis et filium ipsum
Credentes omni tempore
Se utriusque spiritum.
Orat. ms. saec. 15. Cod. S. Ferdinandi Matriten. 14. 3, 4 Seuque

spiritum Hs.
20. In Exaltatione s. Crucis.
Ad Vesperas.
1. Salve, vitae lignum, 2. Per te mors destructa

Sacrum crucis Signum, Et vita reducta,
Salve, noster honor, Per te nos salvet Christus
Mortis delens onus. Dudum in te tixus.
Brev. Urgellense imp. Venetiis 1487. A.

Brev. Majoricense imp. Veuetiis
1506. B. Brev. Celsonense imp. Caesaraugustae 1514. C. Der voll-
stndige Text des Liedes findet sich schon Anal. XI, 23. 1, 2 cujus
Signum A. 1, 4 Morte delens A.
2, 3 salvet nos A. 3, 2 Ejus -

atqtie A. Die ganze Doxologie lautet in C abweichend:
Sit laus Deo patri,
Laus in cruce filii,
Spiritui sancto
Trinus et unus [sie].
21. De Passione luiaginis Christi.
Ad Vesperas.
Nos imago trinitatis 3. Tui sumus, tuum plasma,

veneremur filium, tu reforma perdita.
Qui imago Dei patris Renes nostros qui scrutaris
mortis tulit taedium, et cordis abscondita,
Qua redempti pravitatis Praemium te nostrum seimus
Fugimus exsilium. intra coeli abdita.
2. Salva nos, Christe salvator, 4. Tuum est, o Jesu bone,

virtute mirifica, salvare per gratiam,
Quos creasti orbis auetor, Qui salutis tenes nomen
ut lege politica per mundanam machinam,
Convivamus exspeetantes Si non salvas nos, perimus,
munera magnitica. ut speramus veniam.
Gloria et honor Deo.

Brev. Calagurritanum et. Calciatense imp, Lucronii 1543.
38
22. De Passione Imaginis Christi.
Ad Nocturnum.
1. Pange lingua gloriosi 3 Fides nostra roboratur

proelium certaminis, pro tanto miraculo
Renovatum in figura Et Judaea est confusa
jam sculptae imaginis, pravitatis merito,
Quam affixit vir Judaeus Spes augetur Christiana
turpis auctor criminis. pro tanto oraculo.
2. Sanguis fluxit de figura, 4 Gloria et honor Deo

cunctis cruor claruit usquequo altissimo,
Neque Judaeo sculptura Una patri filioque,
virtutis et numinis, inclito paraclito,
Quem caecarat synagoga Cui laus est et potestas
detestanda singulis. per aeterna saecula.
Brev. Calagurritanum et Calciatense imp. Lucronii 1543.
23. In Dedicatione urhis Granatae.
In Vesperis.
Pange, lingua, voce alta 3. Personarum trinitatem

Triumphi praeconium, Diffitetur impius
Laudes Deo semper canta Et sumpsisse humanitatem
Conditori omnium, Deum negat inseius,
Qui edomita Granata Tollit fidei pietatem
Bellis dedit somnium. Multis aliis nescius.
Dedit quippe pacem plenam 4. Deum patrem nos laudemus

Populis Hispaniae, Atque sanctum spiritum,
Dedit autem malani coenam Verbum quoque adoremus
Mahumeti insaniae, Verae carni insitum,
Qui illusit Sarracenam Et uterum honoremus,
Gentem et Arabiae. Quo fuit nobis editum.
ms. Granatense saec. 15. ex. Cod. Capit. Compostellani s. n. A.

Offic.

Brev. Granatense imp. Granatae 1544. B.
2, 3 Terramque abstulit amoenam
, offenbar sptere Korrektur.
24. In Dedicatione urhis Granatae.
Ad Nocturnum.
1. Sacris solemniis juncta sint gaudia,

Et ex praecordiis sonent praeconia,
Recedant vetera, nova sint omnia,
Corda, voces et opera.
39
2. Dies recolitur, qua urbs fortissima
De manu tollitur Afra saevissiraa,
Datur conjugibus fide rectissima
Trinum Deum colentibus.
3. Post tempus plurimum, quo fuit Hispania

Correpta Arabum fera vesania,
Tandem vult Dominus, ut haec insania
Vires deperdat protinus.
4. Ut ibi rutilet fides catholica
Deoque jubilet plebs apostolica,
Ubi tantopere fraus diabolica
Longo regnavit tempore.
5. Te, trina deitas unaque, poscimus,
Sic tu nos visita, sicut te colimus,
Per tuas semitas duc nos, quo tendimus,
Ad lucem, quam inbabitas.
ms. Granatense saec. 15. ex. Cod. Capit. Compostellani s. n. A.

Offic.
Brev. Granatense imp Granatae 1544. B. 2, 1 qui urbs B.
2, 2 atra
saevissima B.
2, 3 Datur prineipibus B; die conjuges sind die reges
catholici Ferdinand und Isabella. 3, 1 fuit einsilbig.
25. In Dedicatione urbis Granatae.
Ad Laude.
1. Verbum supernum dimicans 3. Quam saepe negat Mahumet,

Fernandi regis dextera, Arianus stultissimus,
Granatae regnum vendicat Fatetur tarnen ipsemet.
Vergente muudi vespere. Quod Jesus fuit sanctissimus.
2. In quo jam hodie extollitur 4. Non capit ille insipiens.

Maxima verbi dignitas, Quod Dei omnipotentia
Cum corde et ore colitur Sit hominem suscipiens
Vera ejus divinitas. Salva utriusque essentia.
5. Laus Deo Patri et Filio
Una cum sacro flamine,
Quo verbum caro factum est
Ex illibata virgine.
Offic. ms. Granatense saec. 15 ex. Cod. Capit. Compostellani s. n. A.

Brev. Granatense imp. Grauatae 1544. B. 1,1 lies dimicat ? 3, 4 mit
wieder einsilbig.
26. In Festo Exaltationis Fidei sen in festo Granatae.
In Vesp. et Laud.
1. In cantico laetitiae 2. Et orbis cosmi integer

Applaudat terra gaudio, Exsultet et salubiiter,
Christicolarum gloria Nostrum cliraa praecipue
Felicium eximia. llliberis suluniine.
40
3. Quae longo postliminio 4. Helisabeth consortio
In compedibus insita, llliusque praesidio,
En ipsa jam nunc libera Quibus Deo quam maximo
Ferdinandi suppetia. Laudes dantur in numero.
Gloria tibi, Domine.
Brev. Compostellanum imp Ulisiponae 1497. A.
Brev. Compostellanum
imp. Salmanticae 1569. B.
2, 4 Illiberti solomine A.
27. In Festo Exaltationis Fidei.
Ad Nocturnum.
Surgamus arcti latria Nam si duliam mortalibus

Athanatojque] reddita Nostro debemus tempore,
Canamus in laetitia Nullis dicamus justius
Regali pro victoria. Hesperiae quam regibus.
Tropbaea regum pangimus, Gloria tibi, Domine,
Quibus Deo perpendimus Qui natus es de virgine,
Laudes enixe debilas Cum patre et sancto spiritu
Nostris psallentes vocibus. In sempiterna saecula.
imp. Salmanticae 1569. B.
Ersteres mit der Kubrik: Officium exaltationis
fidei ,
quod ordinavit Rev. in Christo pater Didacus de Muros episcopus ,
(Jivitatensis, pro victoria civitatis et regni Granatae, regis et reginae nomine

totiusque regni gratias agens Deo."
28. In Trinmpho sanctae Crucis.
Ad Vesperas.
1. Jesu, redemptor omnium, 5. Ne nos hostis subripiat

Gentes conserva supplices Tuo nos vibra lumine,
Per tis crucis mysterium, Quod draconis eripiat
Quas sanguine mercatus es. A toxicato fulmine.
2. Omnibus confer gratiam, 6. Nostras preces ut audias.

Da robus, fer auxilium, Te postulamus affatim,
Ut mereamur veniam Et super hoc exaudias
Ignorantes exsilium. Tuam plebem in perpetim.
3. Hoc tempore non adspice 7. Esto nostrum praesidium
Nostros reatus, quaesumus, Ignoscens culpis omnibus,
Sed nos benigno conspice Christe, futurum praemium,
Tuo conspectu, poscimus. Rex ad te supplicantibus.
4. Ad te clamantes, Domine, 8. Succurre, sancta trinitas,

Tua nos d extra protegat Frangens adversa proelia,
Ab hac dira voragine, Ut tibi laudes debitas
Quae nos glutire cogitat. Persolvamus cum gloria.
Brev. Toletanum imp. Venetiis 1483. A. Brev. Toletanum imp. Venetiis

1492. B.
Brev. Toletanum imp Hispali . 1492. C. Brev. Toletanum
41 -
imp. Yenetiis 1506. D.
Brev. Toletanum imp. Lugduni 1551. E. Brev.
Pallantinum imp. Pallantiae 1545. F. -- Brev. Conchense imp. Conchae
1558. G. Brev. Conchense imp. Conchae 1560 H.
Brev. Pallantinuni
imp. Methymnae 1565. I.
1, 3 Per tuae erucis E; Propter crucia F.

F hat nur die Str. 1, 7 und 8; G und die Toletaner Breviere berschreiben
das Officium: Triumphus belli de Benamarin. Die Details in diesen und
den folgenden Hymnen beziehen sich auf die Schlacht von Tarifa 1340.
Mariana II, 209: Nobis certissimis monumentis exploratum est 3. Kalendis
Novembris, die lunae, victoriam nobilissimam partam esse, uti in fastis
Toletanis notatum est; ubi anniversariis sacris fe-taque laetitia veteri instituto
ejus diei memoria celebratur.
29. In Trinmpho sanctae Crucis.

Ad Nocturnum.
1. Clangant coetus gloriosi 4. Atrociter circumquaque
Melodiae carmina Balearis verbera,
Hesperique bellicosi Humum velant undequaque
Triumphi certamina, Occisorum viscera
Quo Machometi dolosi Poenorum, et usquequaque
Trucidantur agmina. Coelo micant sidera.
2. Albohacen excitavit 5. quantus armorum fragor
Grandes manus Africas, Duri Martis litibus,
Afer quas ponto sufflavit Archoe buccinae clangor
Ad oras Hespericas, Tortis tonant flatibus,
Quibus Hispanas turbavit Castellae, Leon fit clamor
Gentes licet bellicas. Hispanis equitibus.
3. His Alphonsus, rex Castellae, 6. Roboranti patri demus
Sancto plenus flamine, Decus imperium,
et
Confisus in Compostellae Rite ac Jesu cantemus
Rectoris tutaraine, Citharis in cordium
Bellum parat sine feile Spirituque exsultemus
Duro cum certamine. Populi fidelium.
Brev. ms. Toletanum saec. 14. Cod. Capit. Toletani 33 6. A. Brev.
ms. Toletanum saec. 15. Cod. Capit. Toletani 33 9. B.
Brev. Toletanum
imp. Venetiis 1483. C.
Brev. Toletanum imp. Yenetiis 1492. D.
Brev. Toletanum imp. Hispali 1493. E.
Brev. Toletanum imp. Yenetiis
1506. F. Brev. Toletanum imp. Lugduni 1551. G.
Brev. Pallantinuni
imp. Methymnae 1565. H.
Brev. Conchense imp. Conchae 1558. I.
Brev. Conchense imp. Conchae 1560 K.
2, 1 Aliboacem DI: Mariana 1. c.
nennt den Mann Albohacenus; sonst heifst er Abul Hassan oder Abu'l-Hasan
Ali und regierte 13311348.
2, 3 Affer DI.
3, 1 Alfons XI.
30. In Triunipho sanctae crucis.
Ad Laudes.
1. Mucro secat Iberorum Colla parant cruentatis

Cuspide durissima Hispanorum ensibus
Acies per barbarorum Mauri cruribus contractis,
Virtute fortissima Christi duris manibus,
Christo tirmante suorum Quos in fugam premunt actos
Corda fidelissima, Equorum incursibus,
42
3. Dum regem Marochiorum Portugalliaeque rege

Coufidentem agmine Granatae rex vincitur,
Vicit rex Castellanorum His prostrantur suo grege,
Transacto jam flumine Machomet quis colitur,
Salado in vi armorum Exaltata nostra lege
Crucis cum velamine. Christus benedicitur.
5. Roboranti patri demus.
Brev. Toletanum
imp. Venetiis 1483. C Brev. Toletanum imp. Venetiis 1492. D. Brev.
Toletanum imp. Hispali 1493. E.
Brev. Toletanum imp. Venetiis 1506.
F. Brev. Toletanum imp. Lugduni 1551. G.
3, 5 Mariana 1. c. nennt
den Flufs Salsus, Gams III, 382 Salgado der richtige Name ist der obige.
4, 3 sua grege D.
4, 4 Mochomat D, Machomat G.
;
31. Ad Coiupletorium.
Ecce jam declinat dies, 2. Nos indigni peccatores

jam venit ad vesperum, te precantes quaesumus,
Flammis vero paucis solis, Nori secundum mala nostra
unde venit, revocans, tu nobis retribuas,
Ordinem suum observans Sed preces, quas te precamur,
mundi clausit tenebras. tu, Christe, suscipias.
Brev. Urgellense imp. Venetiis 1483. Der volle Text dieses Liedes
ist bereits Analecta XII, 18 aus dem Brevier von Eine mitgeteilt, weshalb
hier nur die noch brigen Abweichungen folgen.
1, 1 In der fehlerhaften
Anfangszeile des Elnense ist das erste nicht das zweite dies zu tilgen.

,
3, 3 frontes uostros. Dieser offenbar alte Hymnus macht seiner ganzen

Haltimg nach sehr den Eindruck mozarabischer Herkunft. Ich vermag ihn
aber in Handschriften dieses Ritus nicht nachzuweisen.
32. Hymnus pro pluvia.
1. Creator, Deus, omnium, 5. Qui signo admirabili

Exaudi preces supplicum, Aquam in vinum mutasti,
Da nobis guttas imbrium Sic terrae inarabili
Et cunctis rorem coelicum. Funde rorem, quem creasti.
2. Qui cuncta regis maria 6. Qui fudisti de latere

Et separas ab arida, Aquam una cum sanguine,
Detur pluviae grat'ia Pluviam nobis mittere
Telluri, quae est arida. Non tardes magno semine.
3. Qui Moysi eduxisti 7. Ut quid, Deus, repulisti
Potus de rupe rivulos Nos, tuae ovcs pascuae,
Et populi dux fuisti, Ut quid iu nos erexisti,
Da nobis aquae poculos. Furori pacem miscue.
4. Qui totam terram rigasti 8. Domine, Deus Abraham,
Paradisi fluminibus, Nunc dona nobis pluviam
Ter mille bis satiasti Et fructus abundantiam,
Mentes ex quinque panibus. Simul salutis copiam.
43
9. Mittas nobis auxilium 10. Thesauros tuos aperi
Atque tempus irriguum Et coelicas cataractas,
Da imbrem tuo operi
Ne populos atteras.
11. Gloria sit creatori,

Qui crebram fluat pluviam,
Ut opus credat actori
Laudemque det plasmatori.
Brev. Urgellense imp. Venetiis 1487. 3, 4 aqua. 6,3 Pluvia.

7, 3 ergnze te erexisti?
10, 2 Et coelicas. characteres. 10, 4 lies
Neque populos?
Das an letzter Stelle vom vorigen Hymnus Bemerkte
drfte auch von diesem Liede Geltung haben, um so mehr, als das Gothische
Brevier reich ist an Hymnen fr hnliche Anlsse.
33. De Conceptione BMV.
Ad Vesperas.
1. In virginum rosario 4. Angelicum initium

Viola parva oritur, Nullum scelus compatitur,
Quae don multifario A fortiori Vitium
Nee aret neque moritur. In matre non colligitur.
2. Pictor verus imaginum 5. Innata nobis vitia

Hanc pinxit singulariter, Evae nescit primordiura,
Quam nulla lex propaginum Contraeta cum flagitia
Foedavit generaliter. Nostrum sumpsit exordium.
3. Formalitas originis 6. Tolluntur venialia
Angelicalis spiritus A matre sacro dogmate,
Aptatur matri virgini, Ergo originalia
Quantum ad esse primitus. Non sunt in ejus schemate.
7. Patrem superni aetheris

Per natum matris filium
Precemur, dono foederis
Ut nobis det auxilium.
Brev. Ord. Immaculatae Conceptionis imp. Compluti 1551. 1,1 vir-

ginem. 6, 3 ejus scismate.
34. De Conceptione BMV.
Ad Nocturnum.
1. Candor aeterni flaminis 2. Status facturae labilis

Lustravit hanc stelliferam, Duo traxit prineipia,
Quae talis ortu germinis Quae si foret durabilis,
Normam fregit pestiferam. Nulla essent maneipia.
44
3. Utraque manus mystica 5. Decus naturae continet
Formavit absque macula, Uterque sexus hominis,
Quod hostis fraus sophistica Quod solus Christus obtinet
Foedavit nigra tabula. Et virgo dono numinis.
4. In grege reparabili 6. Dum reparatrix colitur

Non fuit haec carentia, Mundialis compaginis,
Quae lege amicabili Ab ipsa nefas tollitur
Fulgeret praesidentia. Humanalis propaginis.
7. Aeterno regi genito

Laus detur excellentiae
Et dono ejus inclito
Cum patre refulgentiae.
Brev. Ord. Immac. Concept. imp. Compluti 1551.
35. De Conceptione BMW

Ad Landes.
1. Praeclarae lucis radius 4. Archangelorum agmina

Diffusus in nubecula Transcendit ex munditia.
Est. genitricis filius Cum meritorum germina
Mundatus ante saecula. Purgantur a spurcitia.
2. Paternae mentis oculo 5. Gemmarum pretiositas,

Dum virgo praeinspicitur, Liquor transparens fontiura
Virtutum puro flosculo Et labis vitiositas
In stipite conficitur. Matrem extollit gentium.
3. Donum aeternum libere 6. Quam sanctitatis copia

Matri datur liberius, Mariam ornat varie,
Electam purgans ubere Tarn scelerum inopia
Matrem colit uberius. Hanc facit absque carie.
7. Mariae natus inclitus
Donum infundat luminis
Et spiritus paraclitus
Cum genitore numinis.
Brev. Ord Immac. Concept. imp. Compluti 1551. 5, 3 labiis; der

Vers bleibt auch so dunkel, wenn nicht verdorben. 7, 2 Domus infundat.
36. In Conceptione VMB.

Ad Vesperas.
1. Ave, fluens mella, Alvo senectutis

Trinitatis cella, Conceptae virtutis
Melos et laus oris, Vas et lucis via,
Flos fragrantis fioris. Genitrix Maria.
45
Conceptus felicis Jam conceptu tali
Nata genitricis, Supernaturali

Annae piae matris Refugit auditus
Joachimque patris. Ad salutis litus.
5. Patri laus et nato,

Flamini beato,
Lux perennitatis
Arce claritatis.
Brev. Sigenense imp. Caesai augustae 1547.

-
37. In Conceptione BMV.
Ad Nocturnum.
1. Resultet in imagine 3. Fit angelis laetitia

Sculpta patris in area Virginalis conceptio,
Opus in hoc voragine, Per quam tollis flagitia,
Lux ecce surgit aurea. Jesu, nostraredemptio.
2. Sculpta est haec virguncula 4. Est illibatae virginis

Almo concepta semine, Conceptionis novitas,
Per te fulget in saecula, Quam decoras fons luminis,
Rerum creator optime. Tu trinitatis unitas.
5. Trino Deo et unico

Sit laudis honor debitus,
Pane nos fove mystico,
Veni, creator spiritus.
Brev. Oscetise et Jaccense imp. Caesaraugustae 1505. A. Brev. Sigenense
imp. Caesaraugustae 1547. B.
1, 1 in fehlt A. 1, 2 in aera AB.
1 3 in hoc margine A.
2, 1 Oculta haec A; Sculpta haec B. 2, 2

,
Almo est concepta B. 2, 1 Sit angelis A.

3, 1 Est illibata virginis A
Est illibatae virgini B.
3, 3 Quam decorans floris luminis A. 3, 4 Tu ;
trinitas tu unitas A.
4, 3 nos refove B.
38. In Conceptione BMV.
Ad Laudes.
1. In sedibus hierarchicis 3. Per te, virgo, renascimur,

Cum coetibus angelicis Potamur atque paseimur,
Nostra consigna nomina, Quae gaudia das annua,
gloriosa domina. Tu rcgis a 1 1 i j a n u a.
2. Benedict a prae ceteris 4. Patri, nato, spiritui

Novae legis et veteris, Laudes fers omnis ritui
Tuus conceptus attulit, Ex tuo stillana nomine
Quod Eva tristis abstulit. Gaudium ineffabile.
46
Qui natus es de virgine

In serapiterna saccula.
Brev. Oscense et Jaccense imp. Caesaraugustae 1505. A. Brev.
Sigenense imp. Caesaraugustae 1547. B.
2, 3 Tuus nos conceptus A.
3, 1 nascimur A.
4, 2 Laudes foves AB; omni ritui B, was richtige Formen
aber keinen Sinn giebt; ich vermute, dafs der Autor ritus nach der zweiten
beugte. Str. 5 fehlt B, und in der That lfst sich schon Str. 4 als Doxo-
logie an. 4, 5 scheint aber verderbt, einmal, weil der Schlufsvers nicht
dem Hymnus O gloriosa Dot/iina entlehnt ist, wie in den vorhergehenden
Strophen, zweitens, weil der Eeim stumpf, whrend er sonst stets zweisilbig
ist. Ich mchte daher meinen, es sei etwas hnliches zu lesen wie:
Patri, nato, spiritui
Laudes fers omnis ritui,
Ex ejus stillans nomine
Gloria tibi, Domine. Amen.
39. In Sanctifieatione Conceptionis BMY.

Ad Vesperas.
1. Gaude, fides catholica, 4. Haec Maria vocabitur,

Et revolve devotius, In hac quiescet spiritus,
Quanta virtus deifica Ait, templo morabitur,
Mariae fecit sanctius. Concipiet divinitus.
2. Primo misit de superis 5. Beatitudo etiam
Angelum en parentibus, Ipsius erit feminis
Qui indigentes liberis Sermo, praestans laetiliam
Hos unit a distantibus. Usque in mundi terminis.
3. Ac statim ipsis indicat, G. Gloria tibi, Domine,

Gratam natam attingere, Qui Mariam sanctiticas
Atquc majorem, praedicat, Et tuo sancto nomine

Nunquam in mundo vivere. Totum mundum vivificas.
Brev. ms. Gerundense saec. 14 /i. Cod. Capit. Gerunden. 3. Die Auf-
schrift ist dem Breviere entlehnt. Sie lautet dort: In festo Sanctificationis
Conceptionis BMV.
40. In Sanctifieatione Conceptionis BMV.

Ad Nocturnum.
1. Laudetur Deus celebris, 3. Hujus festum sie patuit:

Kam suum domicilium Quidam mare oeeiduum
Ipse lavit a tenebris Navigabant, et tumuit
In salutem credentium. Tempus grave et noeuum.
2. Columnas Septem posuit, 4. Sanctos Dei hi clamitant
Sunt septem dona spiritus, Nee donatur auxilium,
Quis firmatur nee corruit Sed post Mariam pulsitant,
Mariae mentis habitus. Deus misit tunc nuntium.
47
Hie dixit, quodsi facerent Annuunt ipsi protinus,

Festum hujus et fieri Aequor planum efficitur,
Ab aliis requirerent, Liberavit hos Dominus,
Abirent inde liberi. Libro de donis scribitur.
7. Gloria tibi, Domine.
Brev. ms. Gerundense saec. ,4
/i5. Cod. Capit. Gerunden. 3.
41. In Sanctificatione Coneeptionis IS.MY.
Ad Laudes.
1. magnum Privilegium, 4. Hanc salutavit Gabriel,

Quod nunquam quis obtinuit Ipsa respondit : nuntius,
Nisi reginaomnium, Ancilla sum Emanuel,
Maria, quae El genuit. Quod dicis, fiat citius.
2. Adhuc in matris utero 5. Inde coneepit protinus

Sanctificata plenius Deum simul et hominem,
Fuit a rege supero, Qui eunetis exstat terminus
Plus quam nunquam sit alius. Et perire vult neminem.
3. Carnis extunc infirmitas 6. Gloria tibi, Domine,
Neque fomes peccaminis Qui Mariam sanetificas
Ipsam nee mentis pronitas Et tuo saneto nomine
Laesit nee quid cupidinis. Totum mundum vivificas.
Brev. ms. Gerundense saec. u/i6. Cod. Capit. Gerunden. 3.
42. In Praesentatione B3IY.
Ad Vesperas.
1. Ave, porta coeli, Virgo Dei gratum

Felix domus Dei, Emisisti votum,
Mater Dei alma, Cum esses in templo
Audi, virgo sacra. Virgo digna Deo.
2. Sumens illud votum Monstra te nunc matrem,
Deus de te factum, Mittat per te pacem
Ut esses in templo, Et salutem natus
Te contulit mundo. Tuus cruce passus.
3. Solvens, quod debebas, Vitam trabe puram
Templum advenisti, Ad te scalam tutam,
Ternula dum eras, Ut per te post cursum
Vota reddidisti. Ascendamus coelum.
i. Monstrabas in actu Ubi semper tecum
Mirabile factum, Tuti maneamus
Nullo duce quinos Et videntes Jesum
Ter scandisti gradus. Semper gaudeamus.
48
9. Sit laus Deo uni
Trino, Deo patri
Pneumatique sancto
Tribus honor unus.
Brev. Valentinum imp. Neapoli 1489. A.
Brev. Valentin um imp.
Yalentiae 1533. B. 3, 3 Pernula A.
5, 4 Virga A. 9, 3 Neumatique
A. 9, 4 Trinus honor A.
43. In Visitation MMV.

Ad Vesperas.
1. Praecedentem nos in via 5. Tu praecedas, nos sequamur,

Christi matrem adeamus, Visitare servitricem,
Et ut nobis dux sit pia, Cum qua Jesum fateamus,
Dulci laude concinamus. Quae te novit genitricem.
2. Gaude, via, quae fuisti 6. Matrem veram patris tui

Reparare sola digna Te proclamat infecunda,
Mundum lapsum et dedisti Laeta proles ventris sui
Vitam lapsis, tu benigna. Alvo gaudet perjucunda.
3. Jesum Christum condonatum 7. Te precamur, quae conducis
Per te nobis ut sciamus, Jesum, testes ut cernamus
Et, ut scimus nobis datum, Lumen verum verae lucis,
Nobis piura videamus. Tecum semper proeedamus.
4. Stellam maris te Mariara 8. Qui te veram confitemur
Solam novimus ductricem, Matrem virginemque puram,
Fac, ut nos per hanc viam Da te visitante demur,
Te sequamur matricem. Vitam consequi futuram.
9. Patri decus sit aeterno,

Honor nato, quem sumpsisti,
Flamini laus coaeterno,
De quo Deum concepisti.
Brev. ms. Dertusense saec. 15. Cod. Capit. Dertusen. s. u. A. Brev.
ms. Dertusense saec. 15. Cod. Capit. Dertusen. s. n. B.
2, 1 Paude AB;
viam B. 4, 2 u. f. fehlt je eine Silbe; lies istam viam? amatricem?
6, 4 pro jucunda AB. 7, 2 pestes AB.
8, 3 visitantem A. 8, 4 con-
sequi securam B.
44. De Visitatione BMV.
Ad Xocturnum.
1. Diu mundo exspectatum 2. Digna o mater creatoris,

Exhibuisti, doniina, Electam matrem legeras,
In signis tu figuratum Sed quae foret sie honoris,
Vera monstrans per lumina. Vere, virgo, non noveras.
49
3. In te praeniium sensisti, 4. V enter almus hunc portavit,
Quod promissum jam sciveras, Quem nequit orbis capere,
Per quem senium fovisti Nosque virgo visitavit,
Gremio sacro bajulans. Quo coepit mundus vivere.
5. Tu quem, alma, genuisti,
Ostende nobis filium
Et, de quo hunc concepisti,
Patrem et sanctum spiritum.
ms. Dertusense saee. 15. Cod. Capit Dertusen. s. n. A.
Brev. Brev.
ms. Dertusense saec. 15. Cod. Capit. Dertusen. s. n. B. 1, 1 Diu in
mundo A; Dum in mundo.
1, 3 Virginia tu A: Sicrnis tu B. 2, 2 Electa
mater B.
2, 3 Sed quae forte sie B; Saneti quae foret sie A.
45. In Visitatione BMV.

Ad Laudes.
1. Tu, veniae vena, mater, 3. Illum novit creatorem

Alundo fecisti veniam, Hie laetus alvo gestiens,
Tibisummus Deus pater Quem dedisti redemptorem
Supremam dedit gloriam. Puella ventre deferens.
2. Excitasti praecursorem 4. Hie tersit mundi crimina
Tu visitando sterilem Peccata delinquentium,
Et infantem in amorem Tulit nostra facinora
Firmans senemque debilem. Super se lumen gentium.
5. Laudemus hanc et filium,
Nos visitans praesidium,
Glorificemus unicum
Patrem et sanctum spiritum.
Brev. ins. Dertusense saec. 15. Cod. Capit. Dertusen. s. n.

Ad Vesperas.
Plaude Jerusalem oecurrens virgiui

Quam multifarie prophetae Domini
Olim praefati sunt affatu nobili
Ecce veuit de Nazareth.
Brev. ms. FF. S. Hieronymi anni 1463. Cod. Matriten. A. 169. Diurn.
in-. FF. 8. Hieronymi saec 15. Cod. 8. Ferdinand] Matriten. 13. B.
Brev. FF. S. Hieronymi im]). Logduni 1547. C.
Brev. FF. S. Hieronymi
imp. Caesarau<rustae 1562. D.
Brev. Abalense imp. Salmanticae 1551. E.
Der volle Text des Liedes findet sich bereits Anal. XII. 59 ans einem
handschriftlichen Brevier von Sevilla (Cod. Parisin. 13234), weshalb hier
nur die Abweichungen von dem dortigen Texte notiert seien. 2, 2 con-
cepit Bterilis A.
3, 2 reliquit ABC.
5, 1 mons Sion et filiae Judae
ABC (filii A).
5, 2 Jam sileat mare, mitigentur undae ABC. Die ganze
Str. 5 fehlt E.
6, 4 Dulcis sonet A.
Die ganze Str. fehlt E. 7 2 .
Prolisque ABC.
Drevea, Hymnodia Hiberica. 4
50
47. In Visitatione BMV

Ad Nocturnum.
1. Generosa virgo surgens Sancto spiritu repletur

tamquam solis radius anus sancta gravida,
Montes scandit festinando Exsultante praecursore
inspirata coelitus, intra sua viscera,
Procedit non demorando Quae laudando Dei matrem
plena Deo penitus. clamat voce valida:
2. Audiens a Gabriele Unde hoc, o benedicta

conceptum Elisabeth, tu in mulieribus,
Concepto verbo divino Sterilis et derelicta
perrexit a Nazareth, multis jam temporibus
Cognatam ut visitaret, Meruit sie visitari
Dei mater ipsamet. matris Dei adspectibus '?
3. Hierusalem in montana Beata, quae credidisti

adit virgo virginum, tarn virili animo,
Ferens utero latentem Complebuntur, quae audisti,
Jesunr Christum Dominum, annuente Domino,
Plaudunt montes exsultantes "quanta promeruisti,
a conspectu numinum. felix sine termino.
4. Iutrat domum Zachariae Sancto flamini sit honor

virgo Dei genitrix, gravidanti virginem
Cumque dulce salutatur, Sexu prolisque ditanti
quae vocatur sterilis, senectute sterilem,
Gaudet infans et laetatur Honor patri filioque
ventris latens abditis. per immensa saecula.
Brev. ms. FF. S. Hieronymi anni 1463. Cod. Matriten. A 169. A. Brev.
FF. S. Hieronymi imp. Lugdiini 1547. B.
Brev. FF. S. Hieronymi imp.
Caesaraugustae 1562. C.
Ad Laudes.
1. Vox clara dulcis sonuit, 2. Verbum suave protulit

Vox turturis audita est, Virgo mitis eloquio,
Cum virgo Dei genitrix Quod dulciter ut sonuit,
Salutavit Elisabeth. Gaudet infans in utero.
Brev. ms. FF. S. Hieronymi anni 1463. Cod. Matriten. A. 169. A.

Diurn. ms. FF. S. Hieronymi saec. 15. Cod. S. Ferdiuandi Matriten. 13.
B. Brev. FF. S. Hieronymi imp. Lugduni 1547. C. Brev. FF. S.
Hieronymi imp. Caesaraugustae 1562. D.
Der volle Text des Hymnus findet sich aus derselben Quelle wie Nr. 46
Analecta XH, 58 die einzige Variante ist 6, 1 Gaud statt Plaude.
;
51 -
49. In Yisitatione BMV.
In 2. Vesperis.
1. Ave, Stella, cujus spleudor 5. Sensit enim praeco regis

effugat caliginem, virginali thalamo
Quam induxit inimicus, Conditorem novae legis,
cum seduxit hominem, quam veloci calamo
Concupivit rex omnino In salutem sui gregis
tuam pulchritudinera. descripturus venerat.
2. Pulchritudinis decore 6. Adorando miles regem

inter choros virginum genua multiplicat,
Coelitus perfusa rore, Quem Christus magniricando
candens gicut lilium, protinus sanctificat,
Magnae fidei vigore Sed et virgo exsultando
concepisti filium. cecinit Magnificat.
3. Unde surgens ut aurora, 7. Virgo, quae circumdedisti

scandens alta montium, virum sine semine,
Ferens, o virgo decora, Famulos tu meruisti
redemptorem gentium, protegens a crimine,
Advenisti sine mora Liberos a morte tristi
senis in solatium. celso lustra lumine.
4. Dulci voce salutasti 8. Sancto flamini sit honor

cognatam humiliter, gravidanti virginem
Ad cujus suavitatem Sexu prolisque ditanti
mater, infans pariter senectute sterilem,
Sancto spiritu repleti Honor patri nlioque
exsultant alacriter. per imraensa saecula.
Brev. ms. FF. S. Hieronymi anni 1463. Cod. Matriten. A 169. A.

Diurn. ms. FF. S. Hieronymi saec. 15. Cod. S. Ferdinaudi Matriten. 13.
B. Brev. FF. S. Hieronymi imp. Lugduni 1547. C. Brev. FF. S.
Hieronymi imp. Caesaraugustae 1562. D.
Brev. Abulense imp. Salman-
ticae 1551. E.
50. In Translixione BMV.
In Vesp. et Laud.
1. Virginis planctum modulemur almae

Mentibus puris resonetque toto
Ore sacrati gladius penctrans
Pectoris antrum.
2. quibus mater lacrimis videbat

Filium palmis pedibusque tixum,
Verticem spinis simul et foratum
Cuspide pectus.
52
3. Martyrum nulli fuit ulla poena
Tanta, tortorum genus omne quaravis
Ferreis uncis laceraret artus
Corporis omnes,
4. Cum pius nostram sitiens salutem
Ore clamavit sitio sacrato,
Et ferus miles tulit ad bibendum
Fei et acetum.
5. Gloriam patri tribuamus omnes
Et pias laudes genito simulque
Pneumati sancto, genitrici et ipsi
Demus honorem.
Brev. Caesaraugustanum imp. Caesaraugustae 1544.
51. In Transfixione BMV.

Ad Nocturnum.
1. Laeta quae nullo peperit dolore,

Moesta nunc passum videt et cruentum,
Vertice a sacro pedis usque plantam
Vulnera mille.
2. Quae prius matri fuerant levamen,
Verba nunc versa in nimium dolorem
Excitant tristes gemitus et angunt
Viscera sancta.
3. Ecce, nam dixit, genitrix, alumno,
Haec tibi, et matri: mulier, tuus jam
Filius stabit pius iste in omni
Tempore vitae.
4. Illiusjam tunc animam dolentem

Transiit mucro Simeonis ore
Dictus in templo, puerum recepit
Cum super ulnas.
5. Gloriam patri tribuamus omnes
Et pias laudes genito simulque
Pneumati sancto, genitrici et ipsi
Demus honorem.
Brev. Caesaraugustanum imp. Caesaraugustae 1544.
52. De Pietate VM.

Ad Vesp. et Noct.
1. Intrabat sol oceanum 2. Quae vis amoris potuit

Causantem noctem vespera, Ad hoc te, nate, vincere,
Cum morte plexum aspera Ut illud mori tolleres,
Plangebat mater unicum. Quod ista moestis genuit?
53
3. Quis caput tarn sanctissimum 4. Quis pectus rupit candidum
Tarn diris spinis plexuit, Tarn fero fern vibiceV
Hortum tarn amoenissimum Quis manus fecit murice
Quis sepsit et non doluit? Fluxum dare sanguineum V
5. Laus patri sit et gloria
Cum mystico spiraraine
Illique, qui victoria
Mundo triumphat sanguine.
Hrev. Ord. S. Mariae de Mercede imp. Lugduni 1560. 2, 4 ista
moestis gemuit.
53. De Pietate BMV.

Ad Laudes.
1. Jam, Stella maris fulgida, 3. Amoris color praedicat

Non ave tibi dicimus, Amorem, qui te tenuit,
Quod tibi mater fecimus, Coloris dolor vulnerat
Yexilla sumunt regia. Cor ejus, quae te genuit.
2. Quam sola sedet domina 4. Laus patri sit et gloria,
Contemplans piagas geniti, Cum mystico spiramine

Dolorum ense saucia, Illique, qui victoria
Enixa crucis stipite. Mundo triumphat sanguine.
Brev. Ord. S. Mariae de Mercede imp. Lugduni 1560.
54. De Transhxione BMV.

Ad Vesperas.
1. Virginis alto 2. Tua transfixit

Turba fidelis Viscera culter,
Canat infixum Cutis incisor
Corde dolorem, Pueri Christi,
Quem tibi matri Qui fuit omni
Pressit acerba Crimine liber
Passio nati. Solus in aevo.

Brev. Valentinum imp.
Caesaraugustae 1503. B.
Brev. Valentinum imp. Valentiae 1533.
Der volle Text des Hymnus stellt bereits Analecta XII, 64 aus dem
1519 gleichfalls zu Valencia gedruckten Breviere der Trinitarier. Die einzige
Abweichung in 1, 5 siehe vorstehend.
55. De Transfixione BMV.

Ad Noctunmm.
1. virgo clementissima, 2. Cum natus ad supplicium

Adesto nostris preeibus, Crucem portat in humeris,
Devoti cujus hodie Moles illius ponderis
Transfixionem colimus. Tua premit praecordia.
54
Brev. Yalentinum imp. Neapoli 1489. A.
Brev. Yalentinum imp.
Brev. Yalentinum imp. Valentiae 1533. C.
Der volle Text findet sich aus derselben Quelle wie der vorstehende
Hymnus Anal. Xu, 64 sq. ohne Variante.
56. In Transnxione BMV.
Ad Laudes.
1. De cruce jam depositum 3. Concernis vulnus lateris,

Tuum jacentem gremio Unde fluxerunt flumina
Dum conteraplaris filium, Per totum orbem sanguinis
Non mansit in te spiritus. Ad expianda crimina.
2. Cernis corunam spineam, 4. Tuis ablatus brachiis
Quae oaput ejus perforat, In sepulcbro reponitur,
Manns pedesque conspicis Tua defecit anima
Et flagellorum vulnera. Tristem recessum cogitans.
5. personalis trinitas,
Substantialis unitas,
Da nos consortes effici
Transfixionis virginis.

Brev. Valentinuni imp.
Caesaraugustae 1503. B. Brev. Valentinum imp. Valentiae 1533. C.
57. De Compassione BMV.
Ad Nocturnum.
1. Gaude, coeli curia, 2. Gaude, Deo deditus,

Te virgo decoravit, Virtutibus ditaris,
Quae Christi sancta brachia Dum sub cruce positus
Post mortem attrectavit. Mariam contemplaris.
3. Gaude, peccator, venia

Tunc tibi propinatur,
Dum matris ignominia
Sub cruce consolatur.
Orat. ms. S. Clementis Toletani saec. 15. Cod. Matriten. Tolet. 122.
Ad Primam.
1. Quem cuncta super sidera 2. Quae virgo Dei filium

Colunt, adorant, praedicant, Tunc genuit puerpera,
Peccata nostra vetera Stat gemens ad supplicium
Ad crucem vere provocant. Cernendo crucis misera.
- 55
Matrem qui vides nitide,

Ad Tertiam.
1. Beata matris viscera, 2. virgo, mater inclita,

Transfixa crucis gladio, Largire bona, visita,
Procurent nobis praemia Verbi[que], tui tilii,
Post haec in coeli solio. Mala pelle judicii.


Ad Sextam.
1. Maria dolorosa, 2. Te laus, Maria, decet,

Coeli summa rosa, Nos dolor tuus secet,
Nos tecum fac sentire Ut ad aeterna praemia
Vim passionis dirae. Coeli capiat curia.

1, 4 Yim tuae passionis.

Ad Nonam.
1. felix memoria 2. Sit benedicta
Mariae languescentis sub cruce Jobanni relicta,
Per te datur victoria Pro nobis orent ambo,
Serpentis molestantis. ne nos taeter tangat grando.
Orat. ms. S. Clementis Toletani saec. 15. Cod. Matriten. Tolet 122.
2,4 taetri das Versmafs dieser Strophe ist total abweichend von der vor-
;
hergehenden und lfst Zusammeiistoppelung des Hymnus aus verschieden-

artigen Stcken vermuten.
62. In Apparitione BMV.

Ad Vesperas.
1. Ad coenam agni providi 2. Cedant procul lugubria,

Adsimus omnes candidi, Luctus, dolor, suspiria,
Laeto canentes gutture Hiems abivit horrida,
Cougratulemur virgini. Jani turturis vox assonat.
56
3. Jam laeta mater filium Quaesumus, auctor omnium,
Gaudens redivivum videt, In hoc Mariae jubilo
Quem vidit alto stipite Ab omni mortis impetu
Toto cruentum corpore. Tuum defende populum.
4. Quam filii mors impia Gloria tibi, Domine,
Dolore summo affecerat, Qui visitasti virginem,
Primam resurgens visitat Cum patre et sancto spiritu
Altisque donis munerat. In sempiterna saecula.

Ad Noctumum.
1. rex, aeterne Domine, 3. Mortis triumphator potens
Rerum creator omnium, Fractis Averni vectibus
Sopita somno pectora Redit tyranno subdita
Ad te canendum suscita. Magno patrum cum gaudio.
2. Felix adesto nunc tuis, 4. Mortis dolore sauciam

Yirgo parens, clientulis, Fletuque mersam lugubri
Tuum, beata, jubilum Matrem resurgens virginem
Laetis canamus laudibus. Altis refecit eaudiis.
5. Quaesumus, auctor omnium


Ad Laudes.
1. Aurora lucis rutilat, 3. Victor ducum, dux inclitus

Antris redit sol inferis, Victis potenter tartaris
Cedant tenebrae lumini, Matrem dolore exanimem
Vicit leo, jam plaudite. Pleno refecit jubilo.
2. Oves redemit proprio 4. Matrem refulgeus gloria
Pastor cruore perditas, Sua beat praesentia,
Ovem lupi de faucibus Flexo redempti poplite
Agnus crueutis abstrahlt. Colunt, adorant, efferunt.
5. Quaesumus, auctor omnium.

65. De B. Maria ad Nives.
Ad Vesp. et Noct.
1. Quem pia virgo genuit, Quam semper super sidera

Sacro perfusa spiritu, Laudat coelestis curia,
Regi perennis gloriae Sanctae Mariae virgini
Hymnum canamus jugiter. Grates reddamus debitas.
57
3. Haec virgo venerabilis, 6, Hic templum solemnissimum

Prole fecunda nobili, Fundat papa Liberius.
Locum elegit inclitum Opes dispensat largius
Suo sacrandum noinini. Joannesque Pratricius.
4. Quem praeter morem solitum 7 Nos tuos salva famulos,

Mensis Augusti tempore Cbriste, natus de virgine,
Pressis solis ardoribus Qui pie festa colimus
Totum replevit nivibus. Tuae matris sanctissimae.
5. In visione docuit 8 Gloria tibi, Domine,
Tanti causam mysterii. Qui natus es de virgine,
Solemnis habitaculi Cum patre et sancto spiritu
Benigne pandens ordinem. In sempiterna saecula.
66. De B. Maria ad Xives.
Ad Laudes.
Jesu mater, virga, 5. Novum condit templum

Stirps Jesse florida, Fide, mente purus,
Sponsa Dei digna, Miro modo locum
Salve, salus nostra. Templi demonstrasti.
2. Ore, corde, voce 6. Nives praeter morem

Cunctae creaturae Montem impleveruDt,
Promant semper bymnum Turbae stupent, voces
Tuae sanctitati. Dulces extulerunt.
Honor nostri cultus 7. Et ad laudem tuam,

Vera spesque nostra, Sancta mater Christi,
Pietate plena, Gratum fundat templum
Praeelccta mater. Liberius papa.
Almae qui dem urbis 8. Salus, virtus, deeus

Digne curam gerens Summo Deo patri,
Votum vovit, virgo, Qui in arce poli
Tuae pietati. Per saecula regnnt .
Hivv. Calagurritanum et Calciatense imp. Lucronii 1543.
67. In Descensione BMV.
Ad Vesperas.
1. Dei templum, genitrix superni,

Virginum virgo benedicta semper,
Plenior cunctis superis polorura
Pneumate, salve.
58 -
2. Yirgo fulgenti redimita sole,
Luna sub cujus pedibus nitescit.
Yirgo, cui stellae diadema texunt
Atque coronant.
3. Quamque circumstant Seraphi et Cherubi

Angeli, virtus, dominationes,
Principes laudant, thronus et potestas,
Angeliarchae.
4. Quamque mirantur, recolunt, adorant

Terra cum ponto, simul aer, ignis,
Quam poli cives celebrant parentem
Cunctiparentis.
5. Cujus Alfonsus niveum pudorem

Protegens contra rabiem latrantum
Te docet mundam velut ante partum
Postque raanere.
6. Qui regit cosmi fabricamque coelos

Gyrat immotus, pater estque gnatus,
Flamen est, trinus Deus unus ante
Saecula semper.
Brev. Zamorauum imp. 15**.
Ad Nocturnum.
1. Tempore hoc mediae solebat

noctis
Psallere Alfonsus mater alma,
tibi,
Tempore hoc noctis tibi nos cantamus

Cantica laudum.
2. Tempore hoc noctis mediae coruscant

Templa Toleti velut astra solis,
Quae tuo, virgo, rutilans replesti
Luniine claro.
3. Tempore hoc noctis veniens ab alto,

Virginum turmis comitata sacris,
Vestis Alfonsum meritis amatum
Tegmine sacro.
4. Tempore hoc noctis tibi nos canamus,

Janua o celsi, via, limes aulae,
Pelle grassantes Erebi catervas
Tempore in isto.
59
Gyrat immotus, pater estque gnatus.
Saecnla semper.
Brev. Zamoranum imp. 15**.
Ad Laudes.
1. Sidus aurorae maris atque Stella,
Lumen o fulgens solio in corusco,

Luce nam cujus renitent Olympi
Sidera cuncta.
2. Aura nautarum refugans procellas.

Litus ostendens iter ad cupitum,
Gurgite in vasto rege naufragantes
Hoc, pia mater.
3. n peregrini fragiles vagamur

Per vias mundi pedicis repletas,
Subveni lapso, baculum cadenti
Porrige dextrum.
4. Tu ligas dytem baratri superbum,

Conteris saevum caput et draconis,
Ergo jam nostri miserans reatus
Vincula solve.
5. Qnaesumus, virgo, faveas precanti,

Gaudii portam resera beatam,
Quaeque digneris paradisus affert
Tu dare nobis.

Gyrat immotus, pater estque gnatus,
Saecula semper.
70. In Festo Rosarii BMV.
Ad Vesperas.
1. quam odorifero flore refragas,

Stirpis Davidicae florida virgo,
Castis visceribus mater honoris,
Hortus praeriguus deliciarum.
60 -
2. Perfusus roseo cujus odore
Obstrusus sterilis ventre Johannes
Exultans teueros gestiit artus
Florens in veteris stipite legis.
3. Tu cum virgineo enixa decore

Praestas aureolam pectoris almi
Lactem suscipiens numine sacro,
Ex te dum Deus est corpore natus.
4. Quem regum venerans coetus adorat,
Ipso de superis flore fragrante,
Sed supplex humili munere templo
Offers, hinc Simeon sentit odorem.
5. Tandem aromaticus flos duodenis

In templo celebrem spargere odorem
Doctorum medius sed procul abs te,
Cujus tunc penetrant viscera Spinae.
6. Lux lucis oriens splendor amoenae

Et sol justitiae, flos matris almae,
Sertis nos roseis ipse corona,
Judex cum veneris, gloria regni.
Offic. ms. saec. Cod. Semiu. Gerunden. 2309. A.

16. rev. Dertusense
imp. Lugduni 1547. B. 1
1 mirifico flore A.
,
1, 2 Jessea virgo B.
3, 1 Sic cum virgineo A.
Str. 4 und 5 fehlen A.
Ad Nocturnum.
1. Dilectus veniens matris ad hortum,

Ut myrrham meteret pomaque patris,
Jam sponsam vocitat, participare
Fructu, qui veteri crimine prodit.
2. Quam felix hominis culpa redempti

Sponsi sanguinis et Iota cruore,
Tingit sponsa genas fnte livoris,
Disciplina flagris saevit iniquis.
3. flos angelici sponse decoris,

Quem mater vepribus dira coronat,
Quo tu nos redimens floribus almis
Sic caesi capitis membra reparas.
4. Nostrae sollicitus, Christe, salutis

Ut gigas properas vincere ligno,
Victor qui fuerat protoparentis,
Quod non rapueras, stipite solvens.
61
5. Tu sunnni cithara et gloria patris,
Carnis psalterium sie cruce taetnm,
Cui consors gemitu flebilis ore
Sed constans anirao mater adhaesit.

Sertis nos roseis ipse Corona,
ms. saee. 16. Cod. Semin. Gerundeu. 2309. A.

Offie. Brev. Dertusense
imp. Lugdimi 1547. B.
&tr. 4 und 5 fehlen A.
Ad Laudes.
1. Granum, quod moriens ubere fruetu

Complens aethereos reficis orbes,
Consurgens rosea luce serenus
Matris jam teneros uget amores.
2. Hinc coelo vebitur terra sublimi,

Aeterni residens sede parentis,
Et terrae segetis contulit aris
Summis fasciculis primitiarum.
3. E summo redolens funditur oras

Orbis in extremas semine verbi,
Demulcens liquido pectora sacro.
Fecundans fluidam numine terrani.
4. Scandens perpetuos, virgo, triumphos

Transis coelicolas rite eboreas,
Ulis virgineo flore suavis
Gestans justitiae solis amictus.
5. Regina angelicis praedita tuimis,

Procedis rosea flante caterva,
Campos transgrediens aetberis omnis,
Quo certe tibi par nil fore constat.

Sertis nos roseis ipse Corona,
< ms. saec. 16. Cod. Semin. Gerundeu. 2309. A.

t'tie.
Brev. Dertusense
imp. Lugduni 1547. B. 1,4
sit (1: sie) teneros duxit (1: .uixit) amores
A. 5, 1 praedita turis A.
5, 2 Proeedens A.
5, 4 nil flore A ;
constet AB.
62
73. De Beata 3Iaria V.
Ad Noctumuni.
Virga de Jesse prodiit, Et sicut mente praeditas

Virgu virens tenella, Virgines diligebat,
Quae tota florens exiit Sic vagas et indomitas
De materna fiscella, Acriter arguebat,
Purissima, sanctissima, Archetypa, zelotypa,
Rorifera, fructifera, Legifera, justifera
Garens omni procella. Utrasque dirigebat.
In templo cum virginibus Huic spiritus angelici
Virgo est educata, Devote assistebant,
Divinis charismatibus Manna saporis coelici
Tota inebriata, De sursum afferebant,
Agillima, humillima, Quo viscera sacrifera
Doctissima, verissima, Cibario, sacrario
Deo et mundo grata. Mire reficiebat.
Virgines sacratissimas 6. A mane usque tertiara

Virgo amplectebatur, Laudibus insistebat,
Ad laudes praeclarissimas Post haec totam industriam
Ipsas exliortabatur, Ad opus convertebat,
Deifica, pacifica, Ad cantica Davidica
Hymnodica, melodica Post rediens ut sitiens
Deum contemplabatur. Tempus sie expendebat.
7. Ob hoc pater ingeuitus
Exaltetur potenter,
Ejusque unigenitus
Commendetur prudenter,
Hinc spiritus paraclitus
Vivificus, mutuficas
Invocetur clementer.
Cod. Mutriten. Bb. 150 saec. 14.
Verfasser dieses sowie des folgenden
Hymnus ist der Franziskaner Fra Gil de Zamora (Johannes AegidiusZamorensis),
ein fruchtbarer Schriftsteller, Erzieher Sanchos, des Sohnes Alphons des
Weisen. Cfr. Bibliotheca Hispana vetus II, 71 sqq.
74. De Beata Maria V.
Ad Laudes.
Mundi hujus creaturas, Haec est virgo generosa,

Tarn praesentes quam futnras, Haec est virgo gratiosa,
Manentes et perituras Haec est prudens et formosa,
Ad laudes virginis puras Haec est veris vernans rosa,
Invitemus perenniter, Redolens suaviter,
Psallamus concorditer. Sanans liberaliter.
63
3. Haec est absque labe spina, 5. Haec est alvear dulcoris,
Haec est Stella matutina, Haec est facies decoris,
Haec est gloriae cortina, Pomum stupendi odoris,
Sobria propinans vina, Descensus vernalis roris,
Quae pungunt mentaliter, Algens miraciliter,
Soporant feliciter. Humectans fertiliter.
4. Haec est niater Salvatoris, 6. Ob hoc pater exaltetar,

Haec est mater genitoris, Ob hoc tilius laudetur,
Haec est thalamus pudoris, Ob hoc pneuma invocetur
Haec est clibanus amoris, 5
Et ardens virtualiter A nobis fideliter

Et incendens salubriter. Atque unaniraiter.
Cod. Matriten. Bb. 150. saec. 14.
75. De B. Maria V.
1. maris portus, pia virgo, mater

Alma, coelorum via, lux et astrum,
Dei Christi genitrix Maria
Divaque, salve.
2. Ecce nos aegros misero parente,

Quos diu traxit lue tarn peremptos,
Germinis nutu facis advenire
Gaudia prima.
3. Quis datur coeli soliumque porta,

Flebiles intrant aditus beatos,
Supplices palmas manibus tenentes
Te duce psallunt.
4. Te vocat clamor populi ruentis,

Mater, o pandas miseris asylum,
Dulcis, ut tandem pateant eisdem
Abdita sacra.
5. Pro reis ora genitum, precamur,

Nos fove et serva, populumque clerum,
Carminis vatis sociumque vota
Suscipe, virgo.
6. Gloriam, cives, Domino canamus,

Pneumati, patri pariterque gnato,
Qui polos orbis regit et gubernat
Trinus et unus.
Aurca Expositio hymnonim ima cum teztu noviter emendata per Jacobum
Alma. Balmanticae 1501.
Jacobi Alora ad divam genitricem Dei Mariam
,,
hyninus, carmine sapphico endecasyllabo adonioque compositus, incipitur."

64
76. De Omnibus Saudis.
1. Tempore quo seritur, quod in arce poli reperitur,

Semina sancta serunt, bona colicaque sibi quaerunt.
2. Despiciunt mundum sancti miserum, furibundum,
Dumque fugant hostes, reserant coeli sibi postes.
3. Praemia dum cernunt; carnis cruciamina spernunt

Cordibuset laetis subeunt jucunda quietis.
4. Verticis evadunt mala, Christi per bona [vadunt],

Pauca serunt, sed niulta metunt, in tempore retributionis.
Brev. Caesaraugustanuni imp. Venetiis 1496.
77. De ss. Abdon et Sennen.
Ad Vesperas.
1. Vexilla nobis prodeunt 4. Sancti pro regno polico

Cruore tincta roseo, Mortis ferunt atrocia,
Quae pacis foedus ineunt Corde gerunt magnifico
Jancta coelo sidereo. Irrogata ludibria.
2. Abdon et Sennen stemmatc 5. Feras ferebant leviter,

Sunt exorti praefulgido, Poenis sunt torti graviter,
Recto profecti dogmate Sed trunctatis capitibus
Adsistunt Christo splendido. Potiti sunt coelestibus.
3. Persarum gente incliti, 6. Exaudiat nos miseros,

Diva lege coerciti, Cui sit honor et gloria,
Vitam tenentes torpidam Is, qui sanctos mirificos
Futuram optant solidam. Sua provexit gratia.
Brev. ms. Yicense saec. 14 /i5. Cod. Capit. Viceii. CVII. A. Brev.
Vicense imp. Lugduni 1557. B.
Ad Noctunium.
1. Jam nunc est magni decoris 3. Judex cruentus Decius

Concinere regi alto, Terrarum bona proferens,
Cujus est, quidquid pectoris Illos tentat Agricius
Antro modulatur alto. Hostile cor intus gerens.
Abdon et Sennen melius 4. Exaudiat nos miseros,

Haec sacra templi moenia Cui sit honor et gloria,
Cunctis purgent demeritis, Is, qui sanctos miriticos
Nostra servent confinia. Sua provexit gratia.
Brev. ms. Vicense saec. ,4

/i5. Cod. Capit. Viceii. CVII. A Brev.
Viceuse imp. Lugduni 1557. B.
65
In Laudibus.
Exsultet claro sidere Flamen flammet praecordia.

Fulgens raater ecclesia, Ut haec tota familia
Abdon et Sennen aethere Horum sanctorum cantica
Nova profundunt gaudia. Mente pangat monastica.
Triumphant per martyrium, Exaudiat nos miseros,
Vincunt poenae ludibrium, Cui sit honor, gloria,
Fruendo non despiciunt Is, qui sanctos mirificos
Sed frui magis cupiunt. Sua provexit gratia.
Brev. ms. Vicense saec. l *h&. Cod. Capit. Vicen CVII. A. Brev. Vicense
imp. Lngduni 1557. B.
1,1 Exsultet choro sidere A. 1,3 Sennen in
aethera AB. 1, 4 perfundunt AB.
80. De sancto Achatio.

In. Vesp. et Laud
1. Hymnum novae laetitiae 4 His vocatis ad proelium

Chorus noster solemniter Post felicem victoriam
Regi novae militiae Christus redemptor omuium
Solemnizet concorditer. Suam dedit notitiam.
2. Haec est illa militia, 5

5. Quibus apparens angelus
Cujus ductor Achatius, In magni montis culmine
Doctus mundi scientia, Docet eos ut sedulus
Gaudet cum decem milibus. De magno Christi nomine.
3. Sacriticantes idolis 6. Trino Deo et simplici
Et bellatores incliti Laus, honor, virtus, gloria,
Prius erant in populis Hujus gregis mirifici
Augusti valde cogniti. Prece ducat ad gaudia.
Brev. Compostellannm imp. Ulisiponae 1497. A. Brev. Auriense imp.
2, 2 doctor A.
2, 2 Acacius AB.
81. De sancto Achatio.

Ad Nocturnum.
1. Adest dies laetitiae, 3. Qui post Christi notitiam
Quo beatus Achatius Datam eis ab angelis
Regnum coelestis curiae Tormentorum saevitiam
Suis intrat sodalilm>. Exosis vincunt idolis.
2. Unde mater ecclesia 4. Acuti clavi pedibus

Laudes depromat martyrum, Tolluntur ab itinere,
Nova festum laetitia Verberantur lapidibus
Sanctorum decem milium. Mittentes IJci monerc,
b reves, Hymnodia Hiberica. 5
- 66
5. Omnes suspensi capitibus 6. Solutis a patibulis
Petunt Dei magnalia, Sepulturam corporibus
Bina dona colentibus Consequuntur ab angelis
Hujus festa solemnia. Datis Deo spiritibus.
7. Trino Deo et implici.
Brev. Compostellanum imp. Ulisiponae 1497. B. Brev. Auriense imp.

Salinanticae 1501. B.
3, 2 ei AB.
3, 4 vincit A. 5,1 Lies: Qiii
suspensi ?
82. De sancto AegiAio.
Ad Vesperas.
1. Atbenis editus de stirpe regia

Patre Theodoro, matre Pelagia,
Sanctus Aegidius a pueritia
Praeclarus exstitit signorum gratia.
2. Electum coelitus vas auri solidura

Per vestem inopem ditavit languidum,
Salvavit alium veneno tumidum,
Hostem ab homine fugavit invidum.
3. Vana despiciens mundi praeconia,

Coelestis gratia e quaerens insignia
Natalis patriae linquens confinia
Fit solitarius in Septimania.
4. Vallatus undique coelesti lumine

Sacro reficitur Christi libanne,
Ubi cum lacrimis fuso precaraine
Francorum principem solvit a crimine.
5. Tandem Christus eum de mundi carcere

Jubet feliciter coelos ascendere,
Signa, quae celebri complevit opere,
Quae vox, quae poterit lingua retexere.
6. Trinitati sumraae Deoque simplici

Decantemus bymnum affectu supplici,
Ut in examine cum stola duplici
Occurramus illi supremo judici.
Hymn. ms. Praedicatt. Valentin, saec. 14/i6. Cod. Capit. Valent. s. u.
A. Brev. Majoricense imp. Yenetiis 1506. B.
1,1 de fehlt B. Jede
vierte Zeile ist in B offenbar der Melodie wegen
. verndert 1 4 Fulsit : ,
signorum gratia. 2, 4 Hostem fugavit invidum B.

3, 8 linquens fehlt
A. 3,4 Visit cum parsimonia B.
4, 4 soM A; Solvit a stupro
crimine B. 5, 4 Quis potest tanta dicere B.
6, 1 que fehlt B. 6, 3
in emine A. 6, 4 Eamus vero judici.
67
83. De saocto Aegidio.
Ad Xocturnurn.
1. Ad laudem patris dulces ferat hymnos

Sacer hie coetus Domino, decautans
Sacro qui jure beatum Aegidium,
Nempe beatum.
2. Fidibus jugis cithara canoris
Gutture panso promat in excelso
Aegidii sacri recinendo melos
Celebre satis.
3. Rite qui euneta postponens caduca,

Appetens summa coeli regis dona,
Coenobitarum meruisti dici
Pastor et abbas.
4. Nostri, precamur crebro, miserere,

Jesu ad aures pias mitte preces,
Diluas nostra vitiorum probra
Te quoque duce.
5. Gloriam dicat simul et revolvat,

Gloriam pangat summae trinitati
Concio clara, reddat unitati,
Saecula regnans.
Hymn. ras. Praedicat. Valentin, saec. u/i5. Cod. Capit. Valentini s. n.
A. Brev. Majoricense imp. Veuetiis 1506. B.
2, 1 Fidelibus jungis
A. 3, 1 praeponens caduca AB.
4, 1 misere te B.
4, 3 vitiorum
opprobria A. 5, 1 simulque B.
5,3 Conscio claro A; reddat trinitati
AB. 5, 4 regnat A.
84. De saneto Aegidio.

Ad Laudes.
1. Nobilium genitus genio

Nomine praeminet eximio
Forma boni, sacer Aegidius,
Vir deitatis amore pius.
2. Graecia doeta virum genuit,

Doctores hie super enituit,
Divitiis superans alios,
Moribus aequiparando pios.
3. Sanat, ut induit, invalidum

Et preeibus mare dat placidum,
Transit abinde sequendo Deum
Gallia laeta suseepit eum.
68
4. Sana per Aegidii nierita
Theodricae legitur genita,
Haec Arelas, ea Caesarius
Novit et ille Verendemius.
5. Solus et hie eremum coluit,
Huic ibi cerva ministra fuit,
Haec agitata cane fugiens

Tuta manebat eo rediens.
6. Rex facinus venit utque sciat,
Rex Karolus petit, ut veniat,
Karolo crimina notificat,
Illepatris bona multiplicat.
7. Gloria patri, simul genito,

Spiritui quoque paraclito,
Nos trahat hujus amor fidei
Ad bona semper amanda Dei.
Hymn. ms. Praedicatt. Valentin, saec. 14 /i5. Cod. Capit. Valentin, s. n.
A. Brev. Majoricense imp. Venetiis 1506. B.
2, 2 Gratia doeta A.
2, 3 Doctor hie super AB.
3,4 Galilaea AB.
5,4 cor ediens A.
Str. 6 und 7 fehlen B.
6, 1 Sex flavius venit usque sciat A. 6, 3 Karolo
suo notificat A.
7, 1 Gloria patri et simul A.
85. De saneta Agatha.
1. Virgo laudetur Agatha 4. Laetetur tellus Sicula,

Muudi eunetis in terminis, Cataniensis Agathae
Quae stirpe nascens inclita Laeta colat solemnia,
Coeli fit consors germinis. Quae coelum scandit hodic.
2. Haec mundi spernens gaudia 5. Carnis edueta carcere

Summam quaesivit gloriam, Coeli transit ad curiam,
Cujus mater ecclesia Cui Christus in aethere
Tota colit memoriam. Aeternam praestat gloriam.
3. Pro Christo niori cupiens 6. Trino Deo sit hodie
Electa Dei famula Laus, honor, virtus, gloria,
Fratrum salutem sitiens Qui nos precatu Agathae
Magna prodit miracula. Coeli ducat ad gaudia.
Brev. Komanum imp. 15**. 6, 2 Lux, honor.
86. De saneta Agnete.

Ad Vesperas.
1. Gesta raente vox fidelis Fraudes sprevit inimici

Laeta pangat agminis Lege fulta latriae,
Agnetis, quae consors caelis Virgo Christi ut amici
Sanctis exstat, virginis, Cor dedit munditiae,
Quam virtute mors crudelis Coelestis ut civis dici
Non attrivit flaminis. Mereretur patriae.
69
Oninis fulgore virtutis Contra ritum pugil fortis

Miro fulsit tenebris, Exstitit gentilium,
Aeternae pro spe salutis Nee timuit metu mortis
Spreta labe sceleris, Subire martyrium,
Ut locis manere tutis Angelorum ut cohortis
Surami possit aetheris. Possideret gaudium.
Mirando gignit stuporem, Triumpbavit in agone
Quod puella bravium Et emisit spiritum,
Sic optaret et amorem Actu constans et sermone,
Sumere coelestium, Ut haberet aditum,
Ut lutum tictum honorem Polo duplicis coronae
Spernendo terrestrium. Obtinendo meritum.
Auctorem vitae dilexit, Laudes dentur trinitati,
Pro quo mori voluit, Patri, nato, flamini,

Idola vana despexit, Essentia unitati
Quorum cultum respuit, Simplicique numini
Ut viveret Deo, flexit Ac divinae majestati
Cor et laudes tribuit. Et sanetorum eulmini.
Brev. Celsonense imp. Caesaraugnstae 1514. 3, 1 Annis fulgore.

3 5 tutis ergnzt.
,
Dies Brevier enthlt eine Reihe von Hymnen denen ,
ich weiter nicht begegnet bin und die von ein und demselben Verfasser her-
zurhren scheinen. Ich werde denselben den Vermerk beifgen: Verfasser:
Anonymus Celsonensis.
87. De saneta Agnete.
Ad Nocturnum.
1. Jucunda voce carminis 5. Inquit : recede criminis

Agnetis, almae virginis, Fomes, aeterni luminis
Plebs decantet praeconia Me subarrhavit dextera
Gratulando solemnia. Gemmarum dando munera.
2. Quae Christi martyr exstitit, 6. Agnetem nudam vestibus
Nam corde corpus praestitit Texit capillus pedibus,
Pro tide ad supplicia Prostratus fit prostibulo
Anhelans ad coelestia. Principis haeres zabulo.
3. Igne succensa fiaminis 7. Pugil constans fit numinis,

Meutis lumen ad eulmiuis Palmara gestit certaminis.
Coeli direxit atria Fide tulit martyrium,
Martyrii victoria. Cur coeli sumpsit bravium.
4. Captus amore praesidis 8. Patri, nato sit gloria
Natus carnali tradidit, Et flamini, qui patria
Quae respuit jocalia Coelesti regnat coelitus
Virgo spernendo vitia. Sanetorum summis laudibus.
Brcv. Celsonense imp. Caesaraug ustae 1514. Verfasser: Anonymus
Celsonensis.
70 -
88. De sancta Agnete.
Ad Laudes.
Virtute vocis benignae 5. Terrae sponsi ut venemum

Laudes chorus pro ferat Sprevit amicitiam,
Agnetis, nam ejus digne Dulcem sponsum et amoenum
Vitam nobis reserat Christum dantem gloriam
Pudoris lumen iusigne Sequens, veritate plenum
Sacrique martyrii. Et fluentem gratia.
Non flectit terror tormenti 6. Fulget duplici Corona
A cultura latriae Coelesti palatio
Nee errorem dedit menti Virgo, martyr et patrona
Cultus idolatriae, Sanctorum collegio
Amore novit ingenti Grata poli sumens dona
Coelestis spem gaudii. Angelorum solio.
Res miranda, quod puella 7. Christus clamat: est fortis,

Foret brevis temporis , De supernis finibus,
Fortis, constans contra bella Nee te turbet timor mortis,
Dura sui corporis, Nam cum meis civibus
Ut sedere posset cella Manebis apertis portis
Coeli sanetis civibus. Coeli gaudens, filia.
Quando praeses minabatur 8. Funde preces creatori,

Inferre supplicium, Agnes, in articulo
Agnes raente laetabatur Mortis, ut, cum detur mori,
Divinum auxilium Expulso diabolo
Rogans, quod a Deo datur Chaos non fero dolori
Justis et fidelibus. Jungamur ergastulo.
9. Trinitati laudes demus,

Patri, nato, flamini,
Et in ipsis exsultemus
Supplicando numini,
Ut cum sanetis habitemus
Per aeterna saecula.
Brev. Celsonense imp. Caesaraugustae 1514.
1, 2 Laudes consors.

Str. 7 niufs vermutlich
des Sinnes sowohl als des Reimes wegen vor
Str. 6 stellen.
8, 4 Lcke; diabolo ergnzt.
Verfasser: Anonymus
Celsonensis.
In Vesp. et Land.
Agne Dei, per quem rei 2. Fac nos fortes, ut consortes

Solvuntur nexu criminum, Sancti simus in patria
Clemens audi et exaudi. Chorearum pudicarum,
Jesu, coronavirginum. Qui pascis interlilia.
71
3. Te sequantur, te fruantur Sed Agnetis votis laetis

Nunc et, cum vitam termines, Vox oret te jucundius,
Ut sequentes sint psallentes, Impetrando, sacra dando,
Quocunque pergis, Te deprecamur, 1 ar -
virgines. gius.
5. Genitori, conditori
Tibique danti praemia
Pneumatique sit ubique
Laus, honor, virtus, gloria.

Brev. ms. Illerdense anni 1451. Cod. Capit. Illerden. s. n. A. Brev.
Illerdense imp. ca. 1533. B.

Ad Nocturnum.
1. Exsultet jam angelica 3. Haec pupillari tempore

Tarba coeloruin modulis, Novit, ut Deo viveret,
Terreni cantent cantica In puellari robore
Una senes cum parvulis. Gratum ut fructum redderet.
2. Agnetis almae virginis 4. Et linquens mundi pallium
Recolentes memoriam, Verbis doctrinae floruit
Quam agnus et fons luminis Scrutansque Christi Studium
Desponsavit per gratiam. Tandem vitam promeruit.
5. Sit patri dominatio
Agnoque nato gloria,
Pneumati veneratio
Nobisque data gratia.
Brev. Illerdense anni 1451. Cod. Capit. Illerden. n. A. Brev. Iller-
dense imp. ca. 1533. B.
91. De sancto Andrea.

In Vesp. et Laud.
In hoc festo solemniter Aegeas, hostis saevulus,

Gaudentes unanimiter Jussit, ut Dei famulus
Laudemus l)ei tilium, Taetro trusus in carcere
Dilectorem humilium. Caedatur multo verliere.
Qui de captura piscium Hinc jussit carnifieibus
Ad salutem crcdentium Eum ligari funibus,
Andream traxit famulum Ut cruce pendens inclitum
Vocans eum apostolum. Ibi deponat spiritum.
Hie bonis pollens moribus In cruce pendens biduo
lnsignisque virtutibus Praedicabat continuo
Achaiam provinciam Et sie cum luce maxima
Duxit ad Dei gratiam. Coelum conscendit anima.
72
7. Te crucifixum poscimus, 8. Patri sit laus ingenito,
Ut crucifixi precibus Laus ejus anigenito,
Nos ad coeli palatia Laasque sit sacro flamini
Tua perducat gratia. Aeterno coeli numini.
Brev. ms. Calagurritanum saec. 15. Cod. Salmanticen. 186 A. Brev.
Calagurritannni et Calciatense imp. Lucronii 1543. B.

Ad Noctumum.
1. Andreae festum pariter 5. Hie praesulem piissimum,
Celebrantes concorditer Eidem devotissimum,
Psallamus Dei genito. Fraudes hostis evincere
Pro nobis morti dedito. Fecit coelesti munere.
2. Hie- pulcher in sermonibus, 6. Hie a mortis periculo

Decorus in operibus, Sublato colli vineulo .
Crucis Christi praeconia Fortunium eripuit

Diffudit in Achaia. Et tutum iter doeuit.
3. Vocatus de navicula, 7- Jesu, redemptor unice,
Evadens raundi vincula. Nos te precantes respice,
Sequens Christum fideliter Ut Andreae suffragio
Coelis regnat perenniter. Coeli locemur solio.
4. Urbs Patras gaudet jugiter. 8. Regi superno supplices

Quam Andreas feliciter Laudes demus multiplices,
Decoravit martyrio Qui dat suis apostolis
Passus pro Dei filio. Congaudere cum angelis.
Brev. ms. Calagnrritanum saec 15. Cod. Salmanticen. 186. A. Brev.

Calagurritannni et Calciatense imp. Lucronii 1643. B.

In Vesp. et Laud.
1. Senatus apostolici felix permutatio,

Inter bissenos prineipes Parvo vectus navigio
(iuris amator fervidus, Praedam captabat piscium,
Andreas fulget inclitus. Quam mox collegit hominum.
2. Christum vocantem sequitur Claris laudum praeconiis
Inter primos collegii, Ejus triumphus colitur,
Egressus a navicula Qui,quam laudibus extulit,

Relinquit patrem ac retia. Crucem perferre voluit.
5. Patri sit laus ingenito,
Sit nato decus unico,
Sit paracleto gloria
Brev. Abulense imp. .Salmauticae 1551.

73
Ad Nocturnum.
Andreae festum incliti 3. Coelestis verbi seraina
Cuncta per orbis climata Achaiae per populos
Canoro laudum carmine Spargens ad Christi gratiam
Decantet nunc ecclesia. Gentem traxit innumerain.
Apostolorum principis 4. Aegeae jussu funibus

Andreas frater exstitit, Adnexus cruci biduo
Ipsi conjunctus sanguine Fidem docet ac splendida
Ac passionis genere. Cum luce scandit aetbera.
5 Aeterno patri gloria

Ejusque verbo genito
Cum procedente tiamine
Brev. Abulense imp. Salmauticae 1551.

In Vesp. et Laud.
1. Exsultet coelum laudibus, Hie primus Petro nuntiat,

Applaudat orbis jubilus, Ipsum venisse Messiam.
Dies celebris Andreae Christum vocantem promptior
Mundo coruscat, plaudite! Nvi relicta sequitur.
2. Johannes huic ostenderat Hinc luci adhaerens luminum
Baptista solem lucifer, Lumen fit orbis fulgidum,
Primus piis hinc gressibus Piscator est hinc piscium
Vitae ducem secutus est. Factus piscator hominum.
5. Deo patri sit gloria,
Nato sacroque flamini,
Ut dent Andreae preeibus
Nobis frui coelestibus.
Brev. V.ilentinuin im]. Valentiae 1533.

Ad Nocturnum.
Aeterna Christi munera, Hinc conjugem proconsulis,
Collatu coelis Andreae, Urbes Achaiae et oppida
Spreto cubili vigiles Jugo subegit fidei,
Laeto canamus pectore. Servire Christo compulit.
Nvi relicta et omnibus, In cruce pendens biduo
Votis habendi et retibus, Beatus Christum praedicat,
Christum secutus Andreas Multoque septus lumino
Pauper polos lucratus est. Scandit triumphans aethera.
74
Precamur, Andrea pie,
Ora pro tuis servulis,
Unura Deum, trinum simul,
Laudemus in perpetuum.
97. De Angelo Custode.
Ad Vesperas.
1. Pange, lingua, gloriosi 4. Verbum caro nobis praestat

Proelium certarainis Angeli custodiam,
Principisque generosi Ut, si morbus nos in festat,
Gladium tutaminis, Tollat pestilentiam,
Quo succumbunt vitiosi Si quid urbem hanc molestat,
Sectatores daemonis. Donet patientiam.
2. Nobis datus est a Deo 5. Tantum ergo adjutorem

Praesul sacer angelus, Veneremur laudibus,
Ut prostretur dirus leo, Frequentemus protectorem
Et salvetur populus, Annuis carminibus,
Dimittantur noxae reo Ut placemus redemptorem
Ducis nostri precibus. Pro nostris criminibus.
3. In suprema coeli sphaera 6. Genitori genitoque

Et polorum culmine Laus et jubilatio,
Aperitur ei sera, Salus, honor, virtus quoque
Ut petat pro homine Sit et benedictio,
Et apportet nobis plera Procedenti ab utroque
Bona pro juvamine. Compar sit laudatio.
Brev. Oculense saec. 14. Cod. Matriten. A 174. A.

ms. Brev. ms.
Dertusense saec. 15. Cod. Capit. Dertusen. s. n. B.
Offic. ms. saec. 16.
Cod. Barcinonen. 1 IV 7. C.
Offic. ms. saec. 16. Cod. Semin. Gerunden. 2309.
D. Brev. Valentinum imp. Neapoli 1489. E.
Brev. Caesaraugustanum
imp. Caesaraugustae 1496. F.
Brev. Tirasonense imp. Venetiis 1497. G.
Brev. Valentinum imp. Caesaraugustae 1503. H.
Brev. Braccarense imp.
Salmanticae 1512. I.
Brev. Celsonense imp. Caesaraugustae 1514. K.
Brev. Oscense et Jaccense imp. Caesaraugustae 1505. L. Brev. Zamoranum
imp. 15**. M.
Brev. Cordubense imp. Hispali 1524. N. Brev. Ord. SS.
Trinitatis imp. Valentiae 1519. 0. Brev. Gienense imp. Hispali 1528. P.
Brev. Caesaraugustanum imp. Caesaraugustae 1527. Q. Brev. Ord. S.
Jacobi de Spata imp. Legione 1532. R.
Brev. Sigenense imp. Caesar-
augustae 1547. S.
Brev. Harcinonense imp. Barcinonae 1540. T. Brev.
Dertusense imp. Lugduni 1547. U.
Brev. Illerdense imp. ca. 1533. V.
Brev. Gienense imp. 15**. W.
Brev. Ord. S. Mariae de Mercede imp.
Lugduni 1560. X
Brev. Ovetense imp. Oveti 1556. Y. Brev. Brac-
carense imp. Conimbricae 1634. Z.
1, 4 Gladium cunctaminis M. Str.
3, 4 und 5 fehlen V.
3, 5 asportet EO ;
adsportet 8. 4, 1 praestet Z.
4, 5 coetum hone molestat O.
- 75
Ad Xocturnum.
1. Sacris solemniis juncta sint gaudia,
Hymnis angelicis sonent praeconia,
Cantent Valentia et Catalonia,
Concordet Arragonia.
2. Noctis recolitur ducatus populi,
Aegyptus caeditur per manum angeli,
Mare dividitur. transeunt singuli,
Tyro undis immergitur.
3. Post agni sanguinem, quo Urnen tingitur,
Tollit esuriem manna, quod traditur,
Columna ducitur pellens formidinem.
Hoc per custodem agitur.
4. Dedit fragilibus ducem fortissimum,

Dedit et tristibus micantem angelum,
Dicens accipite vestrum consortium,
:
Omnes ex hoc confidite.

5. Sic sacrificium vestrum transmittite
Per meum nuntium et sibi credite,
Mente conscendite coelum empyreum,
UM corde quiescite.
6. Panis angelicus datur de superis
Et miles coelicus fit comes hominis.
Princeps Cherubicus manet in infimis,
Regens praesul authenticus.
7. Te, trina deitas uaque, poscimus,
Sic tu nos visita, sicut te colimus,
Per tuas semitas duc nos, quo tendimus,
Ad lucem, quam inhabitas.
Brev. ms. Oculense saec. 15. Cod. Matriten. A 174. A. Brev. ms.
Dertusense saec. 15. Cod. Capit. Dertusen. s. n. B.
Offic. ms. saec. 16.
Cod. Barcinonen. 1 IV 7. C.
Offic. ms. saec. 16. Cod. Semin. Gerunden.
2-309. D. Brev. ins. Valentinum imp. Neapoli 1489. E.
Brev. Caesar-
augustanum imp. Caesaraugustae 1496. F.
Brev. Tirasonense imp. Venetiis
1497- G. Brev. Valentinum imp. Caesaraugustae 1503. H.
Brev. Oscense
et Jaccense imp. Caesaraugustae 1505. I.
Brev. Braccarense imp. Salman-
ticae 1512. K. Brev. Celsonense imp. Caesaraugustae 1514. L. Brev.
Zamoranum imp. 15**. M.
Brev. Cordubense imp. Hispali 1524. N.
Brev. Ord. SS. Triuitatis imp. Valentiae 1519. O.
Brev. Gienense imp.
Hispali 1528. P. Brev. Caesaraugustanum imp. Caesaraugustae 1527. Q.
Brev. Ord. S. Jacobi de Spata imp. Legione 1532. R.
Brev. Sigenense
imp. Caesaraugustae 1517. S.
Brev. Barcinonense imp. Barcinonae 1540.
T. Brev. Dertusense imp. Lugduni 1547. U.
Brev. Dlerdense imp.
ca. 1533. V. Brev. Gienense imp. 15**. W.
Brev. Ord. S. Mariae de
Mercede imp. Lugduni 1560. X
Brev. Ovetense imp. Oveti 1556. Y.
Brev. Braccarense imp. Conimbricae 1634. Z.
1, 3 Cantent Dertusia BU.
2, 4 Tyro nudis B. Str. 3 bis 6 incl. leiden \
76
99. De Angelo Cnstode.

Ad Laudes.
Verbum supernum prodiens, Se nascens dedit socium

A patre semper exiens, Mittendo nobis angelum,
Qui de custode subvenis Promentem dulce canticum :
Ad servitutem bominum. Gloria regi oranium.

In morte adest angelus, salutaris veritas
Fit recedenti obvius, Et angeloram claritas,
Ut deferat ad bravium In quibus ardet Caritas
Felicitatem hominum. Et diligens benignitas.
Quibus parantur gaudia Uni trinoque Domino

In beatorum curia, Sit sempiterna gloria,
Ubi exsultant angeli, Qui vitam sine termino
Orationum bajuli. Nobis donet in patria.
Aus denselben Quellen wie die beiden vorhergehenden Xummem (mit
Ausnahme von Y) und ohne nennenswerte Varianten. Yillanueva, Viaje
Literario II, 1 giebt an, das Officium, zu dem diese Hymnen gehren, sei
1411 eingefhrt; leider vergifst er seine Angabe zu begrnden.

Ad Vesp. et Noct.
1. Gustos suorum militum, 3. Adesse nobis credimus

Rex, qui gubernat omnia, Ubique sanctos angelos,
Ad nos tuendos infimos Claro tarnen qui lumine
Mittit supernos angelos. Vultum Dei semper vident.
2. Custodiunt nos angeli 4. Vident beatitudinem,
Noctu dieque et jugiter, Quam possident et patrii
Iinumdarnur virtutibus Nostrique facti praevii
Exercitus coelestium. Coeli fruuntur gloria.
5. Soli Deo sit gloria,

Sit gratiarum actio,
Qui solus est altissimus
Et gloriosus perpetim.
Brev. ms. FF. S. Hieronymi anni 1463. Cod. Matriten. A. 169. add. saec.
1";.ex. A.
Brev. Toletanum imp. Lu^duni 15-51 B. Brev. FF. S.

.
Hieronymi Lmp. Lngduni 1547.0. Brev. Seguntinum imp. Seguntiae 1561.

D. - Brev. Conchense imp. Conehae 1560. E. Brev. FF. 8. Hieronymi
imp. Caesaraugustae 10'J'J. F.
Der Hymnus steht ad Vesp. et Landes Ji.
101. De Angelo Cnstode.

Ad Laudes.
1. Coelitum festum merito colendum

Laudibus coelum repleatque terram,
Quos Dei nostros pietas tuentes
Mittit Olympo.
77
2. Angeli sancti, proceres superni,
Seduli et primi Domini ministri,
Principes magni populi ducesque
Valde potentes.
3. Vos poli magno proelio superbis

Angelis victis barathrumque missis
Patriae coeli Dominus locavit
Arce perenni.
4. Bracbiuni vestrum liberet regatque,

Protegat vestros comites redemptos
Sanguinis Christi pretio salutis
Semper ubique.
5. Christe, tu Clemens precibus tuorum,

Quos celebramus, rege nos et uge,
Quo Deum verum colat orbis omnis
Laude lideli.
6. Virginem matrem dominamque mundi

Atque reginam superum precamur,
Hostibus victis mereamur aulam
Pergere coeli.
7. Donet hoc nobis genitorque natus,

Spiritus sanctus Deus ab utroque,
Sit tribus virtus, honor unus atque

Gloria semper.
Brev. ms. FF. S. Hieronymi anni 1463. Cod. Matriten. A 169. add. saec.
15. ex. A.
Brev. FF. S. Hieronymi imp. Lugduni 1547. B. Brev. Tole-
t.umm imp Lugduni 1551. C
Brev. Conchense imp. Conchae 1560. D.
Brev. FF. S. Hieronymi imp. Caesaraugustae 1562. E.
Ad Matutinum in C.
102. De sancta Anna.
Ad Vesperas.
1. Quam terra, pontus, aethera 3. Qui Mariae vocabulo

Colunt et astra cetera, Conjunctus ut in surculo,
Excelsam super sidera Sed primus pro saeculo
Anna praecelsa genuit. Redimendo concipitur.
2. Nam haec arbor pomifera, 4. Ut in mortis ergastulo

Ramos pandens ut hedera. Dudum oppresso populo
Ut oliva fructifera Cum salutari poculo
Fructum trinum progenuit. Subveniat, dum oritur.
78 -
5. Haec est Maria regia, 6. Laus ergo sit ingenito,
Feminarum primaria, Laus ejus unigenito
Velut gemma clarissima Cum spiritu paraclito
Clre fulgens producitur. Pro Anuae fetu inclito.
Brev. ms. Hispalense saec. 15. Cod. Parisiu. 13234. A.

Brev. Com-
postellanum imp Salmanticae 1569. B.
1,1 Quem AB.
1, 3 Excelsa
B. 3, 2 ut in saeculo B.
3, 3 fehlt eine Silbe; ergnze pro hoc saeculo?
3, 4 concipit A. 5, 2 primitia B.
5, 3 gemma primaria A.
103. De sancta Anna.

Ad Nocturnum.
1. Nunc sacerdotes media sub umbra,
Anna, consurgunt tibi concinentes,
Gesta virtutum referunt tuarum
Cantica laudum.
2. Conjugi casto Joachimque nupta

Lucri partiris bona cuncta templis,
Pauperi turbae domui tuaeque,
Femina prudens.
3. Nupta agens annos steriles viginti,

Coelitus tandem sobolem receptas,
Quae Deum coeli dominumque terrae
Sit paritura.
4. Tu viris nubens aliis duobus

His duas gignis alias puellas,
Filios quae edunt Domini ministros
Discipulosque.
5. Qui pontens trinus pater estque natus,

Spiritus sanctus, Deus est et unus,
In tuis festis resonetur, Anna,
Voce fideli.
Brev. 8. Benedicti Valisoletani imp. Valisoleti 1538. A. Brev. Caesar-

augustanum imp. Caesaraugustae 1544. B.
Ad Vesp. et Laudes der alte
Hymnus: Orbis exsultans celebret.
104. De sancto Antonino.

Ad Vesperas.
1. Cives aetherei laudibus, inclite,

Pangant gesta tui coelitus ordine,
Antonine pater, nos tibi psallere
Debemus modo dulciter.
79 -
2. Nam mox a puero concitus ad piuni
Venisti Studium pluribus abditum,
Sed mox ipse labor duxit ad Optimum
Conventumque fidelium.
3. Quorum commonitis coeperas ordinem,
Yirtutum meritis culmine neminem
Es passus tibimet affore comparem
Divino neque semine.
4. Hinc Christo cupiens reddere propriam

Pura mente animam tendis Apamiam,
Qua passurus eras, dixeras omnibus,
Sic verbum stetit actibus.
5. Nam gens torva nimis margine fluminis

Abscidit caput, hinc in tetra gurgitis
Corpus cum capite conjicit abdite,
Sed traxit Deus ocius.
Brev. ms. Illerdeuse saec. 13. Cod. Capit. Illerden. s. n. 3, 1 coeperis.

4, 3 dixeris. 5, 1 nimis ergnzt.
Die Doxologie, die mit den Worten
begann Trine et une Deus ist weggefault.

Ad Nocturnum.
1. Pauge nunc cleri populis caterva,

Quae mira gessit pietas superna,
Martyris corpus nimium profundis
Traxit ab undis.
2. Alveum fluni en solitum dimisit,

In castra cursum penitus direxit,
Impetu cujus tremefactus ruit
Mons fere totus.
3. Gurgite fecit quasi glebam sanguis,

Corpus et ipsum rapuit fidelis
Coetus, ovanter tumulo recondit,
Haec Deus egit.
4. Humerum dextrum, caput atque manum

Angeli bini specie aquilarum
In limbum laeti cito posuere
Sicque tulere.
5. Nunc per descensus, modo per ascensus

Amnium multos Seturae et fluctus
Nobilem vallem petiere, Festus
Vota recepit.
- 80
6. Christe, tu gregiveniam concedc,
Martyris festum celebranti laude,
Perduc ad regnum sine fine manens,
Gaudia praebens.
rev. ms. Illerdense saec. 13. Cod. Capit. Illerden. s. n. 4, 3 leto Hs.
Ad Laudes.
1. Hymnis ac cantu variis te pulchre

Festus suscepit, sacer Antonine,
Ducens ad aulam tibi destinatam
Et dedit ipsara.
2. Interim vero trahit a Doleto

Grex Cadurcensis Stephane- beato
Aram altaris, speciosa nimis
Marmoris albi.
3. Quam cum duxisset prope suae sedi,

Nullo labore potuit moveri,
Junguntur ferae cito boves duae
Haecque tulere
4. Ad domum Festi, caput in qua sacrum

quam devote fuerat suseeptum;
Cessarunt ipsae, ubi nunc altare
Cernitur esse.
5. In quo tarn sacrum requiescit pignus,
Illic adorat populus et clerus,
Vota multorum sequitur effectus

Haud numerandus.
6. Christe, tu gregi veniam concede,
Martyris festum celebranti laude,
Perduc ad regnum sine tine manens,
Gaudia praebens.
Brev. ms. Illerdense saec. 13. Cod. Capit. Illerden. s. n. 3, 1 dixisset
Hs. 5, 1 pienus Hs.
5, 4 Aut numerandus Hs. 6, 1 Ipse tu gregi Hs.
Ad Vesperas.
1. Festum colentes hodie 2. Cujus sacrum martyrium

Tuum, martyr egregie, Devictis poenis hostium
Antonine, virtutibus Triumphans Dei filius
Defende nos ab hostibus. Fecit tortore fortius.

81
Dura sacri membra corporis 5. Virtute namquc spiritus
Ollae succensae sulphuris Virtus aufertur ignibus
Roboravit, ne cederent Sacris illaesus artubus
Sed vires ignis vincerent. Exsultat martyr coelitus.
Natura plumbi vincitur, 6. Sit laus patri cum filio,
Dum inliquorem vertitur, Sancto simul paraclito.

Et baptismi mysterium Una cum sanctis omnibus
Praestat turmis credentium. Exsultet coelum laudibus.
Brev. ms. Zamoranum saec. 15. Cod. Capit. Zamoren. s. n.

Brev. ms. A.
Toletanum saec. 14. Cod. Matriten. Ff. 147. B.
Diurn.
ms. Lejjionen.se
saec 15. Cod. Capit. Legionen. 36. C.
Psalt. Pallantinum imp. Lucron
1512. D. Brev. Pallantinum imp. Pallantiae 1545. E.
Mel.: In coelesti
collegio. D.

Ad Nocturnum.
1. Martyr Dei sanctissime, Infantem praesul suscitat
Tibi psallentes refove Et te Deus gloriticat ;
Et dignos sacro raunere Esto nobis propitius

Nos redde regi gloriac. Et Deum placa precibus.
2. Qui te pane angelico Ut tuis patrociniis
Cum puero Almacbio Iu sanctorum consortiis
Refecit et innumeris Christo psallentes Domino
Decoravit miraculis. Laeti fruaraur gaudio.
5. Praesta, beata trinitas,
Concede, simplex unitas,
Ut Antonini martyris
Te perfruamur meritis.
Brev. ms. Zamorense saec. 15. Cod. Capit. Zamoren. s. n. A. Brev.
ms. Toletanum saec. 14. Cod. Matriten. Ff. 147. B.
Psalt. Pallantinum
imp. Lucron 1512. C.
Brev. Pallantinum imp. Pallantiae 1545. D.
3, 2 te Deum CD; vermutlich drfte 3, 1 suscitas (trotz des Keimes) zu lesen
sein. Str. 4 und 5 ausgerissen A.
Ad Landes.
Res Christe, ductor pracvius, 3. Dura dignitatis gloriam

Tuorum corda coelitus Respexit et victoriara,
Perfunde tuo luminc Triuraphans liostem sustulit,
Placatns precum mauere. Coeleste regnum meruit.
Qui Antoninum martyrem 4. Peracto mortis proelio
Tuum fecisti nobilem Angelorum mysterio
Yictorera in martyrio Locasti caput martyris
Tuo sacro praesidio. Sacris duetum vehiculis.
Drereg, llynmoilia lliberica. 6
82
5. Ipsius dignis precibus 6. Praesta, beata trinitas,
Solutis culpisomnibus Concede, simplex unitas.
Solventes laudum munia Ut Antonini martyris
Perduc nos ad coelestia. Te perfruamur meritis.
Brev. ms. Zamoranum saec. 15. Cod. Capit. Zamoren. s. n. A. Brev.
ms. Toletanum saec. 14. Cod. Matriten. Ff. 147. B. Diuni. ms. Legio-
nense saec. 15. Cod. Capit. Legionen. 36. C. Psalt. Pallantinum imp.
Lucronii 1512. D.
Brev. Pallantinum imp. Pallantiae 1545. E. 1 1 ,
auditor praevius B.
Str. 3, 4 und 5 weggerissen A.
110. De s. Antonio Patavino.
1. Antonii de Padua 5. Novus miles in acie

Concelebret praeconium Francisci dotes spiritus
Laude coetus assidua Indocti condit specie,
Devotorum fidelium. Sed revelatur coelitus.
2. Natus hie flos in area 6. Jesu, quem negat infidus

Militantis ecclesiae In eibo, mulus sternitur
Ad coeli servat horrea Sancto jubente, qui tidus
Dites fruetus justitiae. A Jesu saepe visitur.
3. Tactus divino numine 7. Vita, verbo, miraculis
Spernit saeclum vir coelicus Brevi cueurrit Stadium,
Et in saneti fit agmine Illustris cum coelicolis
Augustini Canonicus. Gloriae tenet bravium.
4. Ovantium martyrio 8. Saneti sit hujus gloriae
Minorum quinque militum Post vota testis publicus
Hoc ardens desiderio Expertus multifarie,
Nomen mutat et habitum. Signis quam sit miriticus.
9. Salus nobis cum flamine

Sit et cum patre genitus,
Antonius cum virgine
Adsit precator inclitus.
Cultos de Devocao e obsequios que se dedieo ao Thaumaturgo Portu-
guez sao Antonio de Lisboa .... Lisboa 1802. S. 87 sqq. Seiner ganzen
Haltung sowie dem wohlbesorgten Reime nach ein lterer Hymnus (13. oder
14. Jahrh.), dem ich aber in keiner Quelle begegnet bin; Mel.: Proles de
coelo prodiit. 7, 2 currit. 9, 1 Salus omnibus sit flamen.
111. De sancto Augustino.

Ad Vesperas.
1. Civitas nobis Tagastae 2. Maxima parentum cura

regionis Africae literarum studiis
Augustinum turrim dedit Brevi puer eruditus
fidei catholicae, insignis enituit,
Honesta et Christiana Sacris enim et divinis
editum progenie. aptandus offieiis.
83
Cunique plurcs docuissct Gloria et bonor Dco
primitus in Africa, usquequo altissimo,
Oratoriam docturus Una patri filioqne
Romain quoque navigat, inclito paraclito,
Ut doctrinam tanti viri Cui laus sit et potestas
probet et Italia. per aeterna saecula.
Brev. ms. Vicense saec. 14. Cod. Capit. Yicen. CVI. A. Brev. ms.
Vicense saec. 14. Cod. Capit. Viceu. UV JH. B.
Brev. Vicense inip. Lug-
diini 1557. C.

Ad Nocturnum.
Caesaris namque praecepto, 3. Spiritus sancti renalas

immo nutu Domini et repletus gratia
Transfertur Mediolanum Omnibus saeculi pompis
quasi rhetor optimus statim abrenuntiat,
Ad urbem, cui praesidebat Ne quid animum devotum
sacerdos Ambrosius. terrenum praepediat.
Igitur catecbizatus 4. Mox in Africam regressus
per tantum antistitem ordinatur presbyter,
Liberatur ab errore. Cuncta morum et doctrinai'
levatur baptismate, circumlustrat lumine,
Diligentius instructus Cum quibusdam ibi junctis
catholieo dogmate. vivens apostolice.
5. Gloria et bonor Deo.
Brev. ms. Vicense saec. 14. Cod. Capit. Vicen. CVI. A. Brev. ms.
Vicense saec. 14. Cod. Capit. Vicen. CVIII. B.
Brev. Vicense imp. Lug-
duni 1557. C.
113. De sancto Aiigustino.

Ad Laudes.
Aliquanti post elapso 3. Tertio obsidionis

temporis curriculo mense febre decubans,
Africam triplex pervasit Transitu beato functus
barbarorum natio, lactus coelos superat,
Ferro, flammis cuncta perdens, Intimus Dei amicus
tidc favens Arrio. ipso nunc tripudiat.
Videns ergo urbem suam 4. Debellatis usquequaquc
hostibus circumdatam veritatis bostibus
Lacriinosa Deum prece Miles Dei gloriosus
indefessus postulat, triumpbans eximitur,
Ut ab hac se miseratus Apud quem nobis patronus
luce jam recipiat. perpes sit, deposcimus.
5. Gloria et bonor Deo.
6*
84
Brev. ms. Vicense saec. 14. Cod. Capit. Vicen. CVI. A. Brev. ms.
Vicense saec. 14. Cod. Capit. Vicen. CVIII. B. Brev. Vicense imp. Lug-
rhuii 1557. C.
Es braucht wohl nicht bemerkt zu werden, dafs dieser und
die beiden vorhergehenden Hymnen nur ein einziges Lied bilden das zum ,
liturgischen Gebrauche zerstckelt ist.
114. De sancto Angustino.
Ad Vesperas.
1. Augustini I)ei cari 4. Caritatis igne flagrans

colimus solemnia, Deum sicut debuit,
Ovanter tripudiantes Proximum velut sc ipsum
concinamus camiina aequa lance coluit,
Hymnum dulcem raodulando Sic divinae legis jussa
suavi melodia. adimplere studuit.
2. Augustinus Deo carus 5. Carnis suae appetitum

hodie sideream menti victor subdidit,
Ascensu felici laetus Meutern creatori subdens
penetravit curiam, ordiiiem liunc tenuit,
Meritis adeptus magnis Taliter vivendo justus
paradisi gloriam. iueunetanter claruit.
3. Hie in terris adhuc nianens, (5. Hujus nos, benigne Deus,

moribus egregiis meritis eximiis
Praeditus, divine vixit Emundarc non desistas
angelo censimilis, criminum contagiis
Christe, tuis inhaerendo Nee tueri dedigneris
jugiter vestigiis. bostis ab insids.
7. Unde laudes Deo euneti

consonent Christicolac,
Genito ac genitori
sancto cum spiramine,
Cujus regnum gloriosum
manet absque limite.
Psalt. ms. Rotense anui 1191. Cod. Capit Illerden. 11. A. Brev. ras.
Illerdense saec. 13. Cod. Capit. Illerden. s. n. B. Brev. ms. Illerdense
saec. 14. Cod. Capit. Illerden. 12. C.
Brev. ms. Illerdense anni 1451. Cod.
Capit. Illerden. s. n. D.
Brev. ms. Oxomense saec 15. Cod. Capit.
Oxomen. s. n. E.
ms. Calagurritanum saec. 15. Cod. Salmanticen.
Brev.
186. F. Mariae Magdalenae Tudelen. s. n. saec. ,5 /i6. G.
Hymn. ms. S.
Brev. ms. FF. 8. Hieronymi anni 1463. Cod. Matriten. A. 169. II. Brev.
arcinonense imp. Barcinonae 1540. I.
Lugduni 1547. K.
Brev. Pampilonense imp. s. 1. 1551. L. Brev. Oscense
et Jaccense imp. Caesaraugustae 1505. M.
Brev. Calagurritanum et
Calciatense imp. Lucromi 1543. N.
Brev. ms. .S. Johannis de Pinis saec.
15. Cod. Scorialen. f IV 26. O. 1
3 Ovantes I. Str. 2 lautet viel-
,

fach (EHK):
85
Augustinus Deo carus gaudet super aethera,
Cujus corpus cum honore ductum a Sardinia
Requiescit in Papia praestans beneficia,
welches eiue Vernderung fr das Festum Translationis ist. 3, 3 junxit
I.
4, 4 aequa laude I. 4, 5 legis justum I.
Str. 6 fehlt EHKI.
7, 1 Inde laudes A.
115. De sancto Augastino.

Ad Nocturnum.
1. Augustinus, praesul magnus, 2. Hie clarificandus regnis
Deo vixit subditus, inseri coelestibus
Carnis vitiis sepultis Meruit, dignus conjungi
huic mundo mortuus, supernis spiritibus,
Serael holocaustum praebens Cum quibus nunc epulatur
divinis altaribus. Deo fraens largius.
3. Sit laus tibi, summe pater,

qui nobis per filium
Parasti redemptionem
et misisti spiritum.
Unus atque trinus Deus
regnans in perpetuum.
Psalt. ms. Rotense anni 1191. Cod. Capit. Illerden. 11. A. Brev. ms.
Illerdense saec. 13. Cod. Capit. Illerden. s. n. B. Brev. ms. Illerdense saec.
14. Cod. Capit. Illerden. 12. C.
Brev. ms. Illerdense anni 1451. Cod. Capit.
Illerden. s. n. D.
Brev. ms. S. Johannis de Pinis saec. 15. Cod. Scorialen.
l' IV 26 E. 2, 2 inserit E.
2, 6 Deo fervens E.
3, 5 Deus fehlt
A; die ganze Str. fehlt E.
In Laudibus.
1. Augustine, praesul magne, 3. Hujus nos, benigne Deus,

pro nostris erroribus meritis eximiis
Pius intercessor clama Emundare non desistas
piis Christi auribus, criminum contagiis
Veuiam poscendo nobis Nee tueri dedigneris
tibi famulantibus. liostis ab insidiis.
2. Obtine nobis salutem 4. Hoc concedat nobis pater,

corporis et animae, annuat hoc tilius,
Ut post hanc laetemur vitam Ad hanc gloriain perducat
in aeterna requie, nos amborum spiritus,
Dei contemplantes lucem Unus Deus, in quem omnes
revelata facie. orthodoxi credimus.
ms. Rotense anni 1191. Cod. Capit. Illerden. 11. A.
Psalt. Brev. ms.
Qlerdense saec. 1-".. Cod. Capit. Illerden. s. n. 15. Brev. ms. Illerdense
saec. 14. (Jod. Capit. Illerden. 12. C.
Brev. ms. Illerdense anni 1451. Cod.
<
* .-
t Qlerden. -. n. D.
1 . 1 .
Brev. ms. S. Johannis de Pinis saec. 15. Cod.

1
Ssorialen. f IV 26. E. Brev. ms. Calagurritanum saec. 15. Cod. Salman-

86
ticen.186. F.
Brev. ms. Oxomense saec. 15. Cod. Capit. Oxomen. s. n.
G. Brev. Calagurritanum et Calciatense imp. Lucronii 1543. H. Brev.
Tarraconense imp. Barcinonae 1484. I.
Brev. Yalentinum imp. Neapoli
1489. K.
Brev. Dertusense imp. Lugduni 1547. L. Brev. Valentinum
imp. Caesaraugustae 1503. M.
N. 3, 3 Commendare non desistas K.
117. In Translatione s. Angnstini.
Ad Vesperas.
1. Augustini solemnia 3. doctorum piissime

Coeli cives applaudite, Doctor, exaudi servulos,
Veneratur ecclesia, Medicinae sanissimae
Et vos, fratres, concinite. Qui propinasti poculos.
2. Canon vitae sanctissimae 4. Hujus benigni praesulis
Augustinus constituit Translationem hodie
Obscuraque verissime Tuis conjunge famulis
Scripturarum apernit. Colentes, rex justitiae.
5. Laus patri sit et filio,

Laus amborum spiritui,
Sancto qui nos concilio
Suoque jungat Cetui.
Brev. ms. Oxomense saec. 15. Cod. Capit. Oxomen. s. n. A. Brev.
ms. FF. S. Hieronymi anni 1463. Cod. Matriten. A 169. B. Diurn. ms.
FF. S. Hieronymi saec. 15. Cod. S. Ferdinandi Matriten. 13. C. Brev. FF.
S. Hieronymi imp. Lugduni 1547. D.
Caesaraugustae 1562. E.
5, 2 Et laus amborum B.
Ad Laudes.
1. Augustini solemnia 3. Quem cultor rex justitiae

Christicolarum concio Tumulavit cum gaudio
Colit et gaudet curia Liutprandus Italiae
Coelestis cum tripudio. In Papiae suburbio.
2. Augustini Sardinia 4. Laudemus omnes pariter
Sepulcbrum venerabilis Patrem, natumque spiritum,
Polluebat spurcitia Ut laetemur communiter
Paganorum horribilis. In excelsis, paraclitum.
Brev. ms. Oculense saec. 15. Cod. Matriten. A 174. A. Brev. ms. FF.
S. Hieronymi anni 1463. Cod. Matriten. A 169. .
Diurn. ms. FF. S.
Hieronymi saec. 15. Cod. S. Ferdinandi Matriten. 13. C. Brev. FF. S.
Hieronymi imp. Lugduni 1547. D.
Brev. FF. S. Hieronymi imp. Caesar-
augustae 1562. E.
Nur A schickt Str. 1 noch eine andere Str. voraus :
O praesul beatissime,
Noster chorus cum canticis,
Augustine sanctissime,
Te collaudat hymnidicis.
87
1. Dum Christiano purpurata sanguine

Trucis triumphat militis crudelitas,
Sub Vandalorum rege plorans Africa
Dolet gementes hinc et inde ecclesias.
2. Fugit profanas hostium licentias
Corpus beatum creditumque fluctibus
Sese scelestis subtrahit victoribus,
Dignaque pontus gloriatur sarcina.
3. Sardoa jam laetare felix insula,
Nunc Africani facta solis regia,
Exstinguit iras aequor implacabiles,
Malignus aer inde fit salubrior.
4. In te quiescit malleus tot baeresum

Clavusqne fortis atque fulmen hostium,
Cujus vel nomen ipsum augustissimum
Hostile cogit agmen expavescere.
5. Summo parenti sit perennis gloria
Ejusque nato, sit decus paracto,
Quos unica mirabiles essentia
Adorat orbis, pertremiscunt tartara,
Antiph. ms. Augustin. saec. 16. Cod. Praedicatt. Salmanticen.
120. In Conversione s. Angustini.
Ad Yesp. et Noct.
1. Plaude, lingua, gloriosum 4. Vivus index trinitatis,

necte sertum laudibus, buccina orbis aurea,
Vox canora, texe Carmen Nemo quod ipse nescis,
seit,
splendidum praeconiis, omnibus
tu magister
Et parenti gratus haeres Nominisque semper ingens
plaudat omnis filius. Christiani gloria.
2. Viva morum disciplina 5. Tu studendi, tu sciendi
aequitatis semita, esto norma tutior,
Adsequendae sanctitatis Caritatis inter ignes
lex perennis omnibus, nos in unum dirige
Rite sacris disciplinis Aestuansque redde nostris
unus omnes instruit. cor magistrum cordibus.
3. Africana gloriatur 6. Simus ipsi trinitatis
tanto eremus incola, victimae mysterio,
Hie honorem dignitati Serviamus obsequentes
infulatus adjicit, numini sanetissimo,
Tot sequaeibus gregatim Ut perenniter bcati
unus hie vexillifer. perfruamur gaudiis.
Antiph. ms. Augustin. saec. I. Cod. Praedicatt. Salmanticen. s. n.
88
121. In Conversione s. Augustini.
Ad Laudes.
1. Coeli sidus amabile, 4. lingua, o calamus Dei,

Virtutum viridarium, Nostris imprime cordibus,
Tu sol sole micantior Index, in tabulis tuis
Et lux luce nitentior. Quidquid spiritus exarat.
2. Tu legis Salomon novae, 5. Natos aemula virginis

Vivae fons sapientiae, Lactent ubera Monicae,
Prodens plus fidei uuicus, Et Christi aemula filios
Omnis quam nocet haeresis. Patris vulnera nutriant.
3. Tu vitae colis arborem, 6. Laus et gloria numini

Quae fert poma scientiae, Trino semper et unico,
Christi sanguine consitam Quod regnum super omnia
Tu sudoribus irrigas. Immutabile possidet.
Antiph. ms. Augustin. saec. 16. Cod. Praedicatt. Salmanticen. s. n.
122. De sancta Barbara.
Ad Vesperas.
Laude infinita 3. Diris in tormentis

Barbara laudetur, Sistit cruciata
Virgo et levita Et a vestimentis
Per nos honoretur, Tota denudata,
In coelesti sita Sed est documentis
Gloria laetetur, Christi informata
Beatis unita Et medicamentis
Plene gratuletur. Tota reformata.
Fide trinitatis 4. Patri in hac vita

Docta domicella, Gloria donetur,
Infidelis patris Christo summo ita
Non veretur bella, Et multiplicetur,
Haec fragilitatis Laus perennis proua
Nee mundi procella Sancto spiritui
Superari gratis Corde personetur
Voluit puella. Sanctae trinitati.
Brev. ms. Compostellanum saec. 15. Cod. Capit. Compostellani s. n.

A. Brev. Urgellense imp. Venetiis 1487. B.
1, 1 Gaudet infanta B.

1, 5 sq. In coelesti sanetitate laetetur B.
1, 8 Plena B. 2, 4 vertetur
pu.lla B. 2, 5-8 fehlen B.
2, 8 Voluit haec puella. 3, 5 est fehlt
B. 3, 8 Tota deuudata B.
Str. 4 fehlt B; dafr nur: Sit laus Deo
patri: in B ist das Lied nmlich in vierzeilige Strophen abgeteilt. 4, 5
ff, scheinen dem Dichter die Reime ausgegangen zu seiu.
89
Ad Laudes.
1. gloriosa Barbara, 3. Rogamus ergo cernui,

Coelesti juncta lilii, Ut ab horrendo fulgure
Ornata coeli gioria Et a clade tonitrui
Pro veste corruptibili. Nos serves omni tempore.
2. pretiosa hostia, 4. Virtutis tuae meritis
Christo unita capiti, Custodi nos a grandine
Christum adquiris provida Et in die judicii
Pro capite solubili. A poena et a judice.
5. Gloria Domine,
tibi,
Qui coronasti martyrem,

Brev. ms. Coinpostellanum saec. 15. Cod. Capit. Corapostell. s. n. A.

Brev. Urgellense imp. Venetiis 1487. B. 1
1 O fehlt B. 1, 2 Coelesti
,

juncta liliuni B; lies: Coelestis juncta lilii?
1, 3 Ornata etiam gloria A;
nur Et gloria B.
1, 4 Pro veste incorruptibili A, pro veste contemptibili
B. 2, 2 Christo vita capiti B.
2, 4 Pro capite sobabili B. 4, 1 Yir-
tute tui A; Virtute tuae B.
Str. 4 und 5 sind in A irrtmlich verschmolzen:
Virtute tui Domine,
Qui coronasti martyrem etc.
Der Hymnus steht ad Xocturnum in B.

Ad Laudes.
1. Audi paterna Caritas 3. Nunc ergo juncta superis

Tuorum voces supplicum, Te poscimus Christicolis
Intentos suis laudibus veris
Salva Barbarae precibus. . . . favendo rivolis.
2. Ipsa pro te sustinuit 4. Praestet pater et tilius,
Tormenta nimis grandia, Praestet amborum spiritus

Quare a te promeruit Ut ejus sanctis precibus
Coelestis regni gaudia. Coeli jungamur civibus.
Brev. Urgellense imp. Venetiis 1487. 1, 1Audi patrona claritatis.

2, 2 nimis ergnzt.
4, 1 Praesta pater. 4, 4 fruamur civibus.

Ad Vesp. et Noct.
1. Sonus sonet symplioniae, 2. Cratae gratis gratulemur,

Lira liret citharae, Grate gratulaniini.
Mel melitet melodiae, Modos modis modulemur,
.Melos tluat nectare, Cor concordet carmiui,
Amor ardet harmoniae, Corde, corpore conemur
Lingua voce compare Ad honorem Domini,
Ciarens clerus liac in die Deo digne famulemur
Sanctae psallat Barbarae. Laudes dando virgini.
90 -
3. Haec, in quo se baptizavit, 4. Per hanc quisque promeretur
Fontem fecit fluere, A peccatis ablui,
Pastor cum grege ploravit Fulgor, flumen non timetur
In marraor se vertere, Nee fragor tonitrui,
Haec pro justis impetravit, Per hanc nobis condonetur
Quidquid velit petere, Omni bono perfrui,
Patrem, qui natam neeavit, Laus patri, laus Christo detur,
Ignis venit urere. Laus saneto spiritui.
Brev. ms. Toletanum saec. 14. Cod. Matriten. Ff. 147. A. Brev. ms.
Toletauum saec. '*/ib. Cod. Univers. Matriten. 48 (92 1). B. 1, 6 voce
comparare A.
3, 2 fluere fecit AB.
4, 8 spiritui saneto A.
126. De saneta Barbara.
Ad Landes.
1. Jubet insanus praeses Martianus

Patre praesente simulque jubente
Virginem nudam sanguine perfusam
Trabi per villam.
2. Tunc vereeunda propter pudibunda

Praesuspiravit Christumque rogavit,
Ut sibi daret velum, quod velaret
Protinus illam.
3. Qui regis coelura, praebe mihi velum,

Quo contegantur membra, quae nudantur,
Ut a profanis nequeam paganis
Nuda videri.
4. Vix prece data vestis est allata

Angelo dante, luce rutilante,
Quod vix valebant illi, qui trahebant,
Hanc intueri.
5. Barbaram stantem veste corruscantem

Praeses ut vidit, de se jam diffidit,
Totus turbatur, nescit, quid loquatur,
Mutus et caecus.
6. Gloria patri virginique matri,

Laus quoque Christo choro sit ab isto,
Spiritui detur honor, ut debetur,

Barbarae decus.
Brev. ms. Toletanum saec. 15. Cod. Univ. Matriten. 48 (921). 1,3
sanguine per undam.
2, 3 veleret.
3, 3 a profanis neque a paganis.

6, 2 quoque fehlt.
91

In Vesp. et Land.
Plaudat plebs laetis cordibus 4. Et quae fecisti crimina

In tantae festo virginis Tolli te invocantibus,
Plausu cujus originis A malis nos instantibus,
Exsultet coelum laudi- gloriosa domin a,
bus.
Et Barbarae solemnium, ,
Defende, purgans vctera,
Quod puro corde solvimus, A fulgurumque motibus,
Nunc suscipe tu, quaesumus, Rogans collaudat vocibus
Christe, redemptor om- Quem te r r a p ontu s
, ,
ni um. ae t her a.
Ne formidemus funera, , Sit sempiterna gloria

Munda nos, virgo, faecibus, Patri et unigenito,
Propinans tuis precibus Deo ?
simul paraclito,
Aetcrna Christi munera. Beata nobis gaudia.
Brev. ms. Illerdense saec. 14. Cod. Capit. Illerden. 12. A. Brev. ms.
Illerdense anni 1451. Cod. Capit. Illerden. s. n. B.
Brev. Illerdense imp.
Illerdae 1479. C. Brev. Oscense et Jaceense imp. Caesaraugustae 1505.
D. Brev. Illerdense imp. ca 1533. E.
3, 1 Deformidemus C. 3, 3
Procurans tuis DE. 4, 1 Et qui C: Ut quae DE. 5, 3 collaudans D.
6, 2 Patri et unigenitus C.
6, 3 Dent simul et paraclitus CE.

Ad Nocturnum.
Rerum creator optime, 3. lux, beata trinitas,

Audi nos tu propitius Per Barbarae martyrium
Hujus precatu mitius, Det nobis adjutorium
Quae te dilexit intime. Tua pia divinitas.
Pro te vixit sanctissime 4. Pro virgine, plebs, jubila
Lapsis praebens auxilium, Dans laudes sancto numini,
Tuum bonorans filium, Cujus cedunt mox lumini
Aeterne rex altissime. Nox, tenebrae et nubila.
Brev. ms. Illerdense saec. 14. Cod. Capit. Illerden. 12. A. Brev.
Illerdense anni 1451. Cod. Capit. Illerden. s. n. B. Brev. Illerdense imp.
Illerdae 1479. C. Brev. Oscense et Jaceense imp. Caesaraugustae 1503.
D. Brev. Illerdense imp. ca. 1533. E. 1, 3 precatu nuntius D. 4, 1
jubilis D. 4, 4 Nox et tenebrae jubila D.

Ad Vesperas.
1. Christi martyr inclita, Tu lux orta de tenebris

Virgo sacrata Barbara, Luce perfundens saeculuni.
Cujus pugnae sunt subdita Abstracta ab illecebris,
Caro, mundus et tartara. Frangis salutis aemulum.
92
3. Mire fenestra triplici 5. Absein dit natae jugulum
Omans patris palatium, Pater fera crudelior,
Fide demonstrans simplici Sed per coeleste spiculum
Trinitatis mysterium. Mors ipsum ferit saevior.
4. Dans naturam marmoream 6. Patri, nato, paraclito
Maledicendo rustico, Decus, honor et gloria,
Qui mentem gerens saxeam Sanctae sint hujus merito
Nutu te prodit publico. Nobis aeterna gaudia.
Brev. ms. saec. 14. Cod. Palat. Matriten. 214 (2 B 2). A. Diurn. ms.
Legioneuse saec. 15. Cod. Capit. Legionen. 36. B.
Psalt. Palbntinum
imp. Lucronii 1512. C.
Brev. Cordnbense imp. Hispali 1524. D. Brev.
Calagurritanum et Calciatense imp. Lucronii 1543. E.
Brev. S. Isidori
imp. Toleti 1502. F.
1,1 martyr et inclita F.
4, 1 Das naturam E.
Folgt in F ohne Absatz dem Hvmnus In coelesti collegio.

Ad Nocturnum.
1. In coelesti collegio 4. Haec carnis supercilia
Nova collega colitur, Spiritui dat subdita,
In sanetorum rosario Mundum vicit et vitia
Novellus flos producitur. Se vieta victrix inclita.
2. Barbara florens gratia, 5. e tenebris miseriae

Forma facta humilium, Sequaces stellae praeviae
Laeta potitur gloria, Quaeramus patrem gratiae
Fortis consors sublimium. Consortes tandem gloriae.
3. Metit de sparso seinine 6. Praesta, pater piissime
Plenae messis manipulum, Patrique compar unice
Fallens sub terrae tegmine Cum spiritu paraclito
Nostrae salutis aemulura. Nunc et per omne saeculum.
Brev. ms. saec. 14. Cod. Palat. Matriten. 214 (2B2). A. Psalt. Pallan-
tinum imp. Lucronii 1512. B.
Brev. Cordubense imp. Hispali 1524. C.
Brev. Calagurritanum et Calciatense imp. Lucronii 1543. D. Brev. S.
Isidori imp. Toleti 1502. E.
3, 3 Fallens subter tegmine E. Doxologie
fehlt DE.
131. De sancla Barbara.

Ad Landes.
1. Gaude, mater ecclesia, Christum fatendo siquidem

Maternis plaudens plausibus, Adstruit tidem clarius,
Pro benedieta filia Disceptans contra praesidem
Frequens in Dei laudibus. Vincit tormenta fortius.
2. Barbaram Cbrisli famulam Paternam premit rabiem

Laudemus unanimiter Certans in Christi nomine,
Et crucis Christi bajulam Hostilem frangit aciem
Imitemur feliciter. Gliioso certamine.
- 93 -
5. Manns paterna jugulat 6. Nos in campo certaminis
Pucllani et continuo Sanctae zelautes gloriam
Perit, quem daemon stimnlat, Divini duetu luminis
Parricida tonitruo. Tendamus ad victoriam.
7. Praestethoc saneta trinitas

Sanctae Barbarae raeritis,
Ad te, summa suavitas,
Rectis nos ducens semitis.
Dium. ms. Legionense saec. 15. Cod. Capit. Legionen. 36. A. Brev.
S. [sid'ori imp. Toleti 1502. B.
Psalt. Pallantinum imp. Lncronii 1512.
C. Hiev. Cordubense imp. Hispali 1524. D.
7, 1 Praestet haec D.
Mel. : In eoelesti collegio C.

Ad Vesp. et Nbct.
1. Fidelis Christi Barbara, 3. In trinitatis nomine

Nobis implores gratiam, Tu tres fenestras praeeipis,
Per quam vitemus tartara Tibi cedente silice
Adipiscentes gloriam. Crucis tiguram imprimis.
2. Tu speciosa corpore 4. Petra praebente semitam
In alta turri posita, Captam pater exspoliat,
Nos tuo rauni robore Deitatis essentiam
Ob tuae vitac merita. Ob hoc quod sibi nuntiat.
Brev. Romanum imp. 15**.

Ad Laudes.
1. Flagellis, igne caeditnr 2. Post per plateam trahitnr

Et privatur uberibus. Nuda pro Bei tilio,
Sed loco arto ponitnr, Caput ejus abscinditur

Ubi caret vulneribus. A genitorc proprio.
3. Per beata Barbara,
tc,
Ignis vitemus tartara

Et perfruamur gloria
In saeculorum saecula.
Brev. Romanum imp. 15**. Divisio des vorhergehenden Hymnus.
BJ4. De sanelii Itartholomaeo.
Ad Vespera.
1. Plandat chorus coelestinm 2. Iterum gaude. concio,

Organizans tripudio, .Ma.iii^- resnlta laudibns,
Laeta manus terrestrium Ut laudis jubilatio
Solemnizet cum caudio. Magnis commendet voeibus
94
3. Apostoli solemnia 5. Hie est miles glorifieus,
Bartholomaei militis Amicus Dei nimium,
Digna nee non praecouia Supplantator paeificus
Fulgentis magnis meritis. Inimicorum oranium.
4. Qui hodie certaniinis 6. Catenis et virtutibus
Adeptus per martyrium Premens eos viriter,
Coronam pulchritudinis Ne suis potestatibus
Regit regni mysterium. Dominentur sublimiter.
7 Uni Deo sit gaudium
Ejusque pari filio,
Laus, bonor et tripudium

Alto sedenti solio.
Brev. Oompostellanum imp. Ulisiponae 1497. A.

Brev. Auriense imp.
1, 3 manu A.
2, 2 resultct. AB. 7, 2 Ejusque
patri iilio A Ejusque patri et filio B.
:
7, 4 Alti sedenti A.
135. De saneto Bartholomaeo.
Ad Nocturnum.
1. Surge, mater eeclesia. 4. Hie est miles fortissimus,

Tanti refulgens radio Adjutor potens gentium,
Luminisque tristitia Sanctus et beatissimus,
Repulsa in tripudio Miserorum solatium.
2. Organiza solemniter 5. Bartholomaeus nomine,
Gesta potentis famuli, Honore aequalis angelis
Qui bodie sublimher Et major omni bomine,
Corona gaudet nobili. Locatur cum apostolis.
3. Apostolorum facula 6. Uni Deo sit gaudium
Palma ardens victoriae Ejusque pari filio,
Totusque sine macula Laus, honor et tripudium
Miles tit coeli curiae. Alto sedenti solio.
Brev. Compostellanum imp. Ulisiponae 1497. A. Brev. Auriense imp.

Doxologie nur begonnen AB.
136. De saneto Bartholomaeo.

Ad Laudes.
Adest dies laetitiae, Gaudet, immo tripudiat

Fulget aurora rutilans, Tanti patroni munere,
Recessit nox tristitiae Falsum nee non repudiat
Chorus auditur garrulans. Deorum quasso pondere.
Gaudet jam fides omnium Quam cum intraret famulus
Noctis deponens taedia, Dei, tacere idolum
Magis deponens omnium Praecepitque apostolus,
Errorum eulmen India. Dictum tenebat sedulum.
95
5. Unde nulluni oraculum 6. Bartholomaee, inccndia
Dabat suis precibus Tua potenter reinovc.
Jam magnis, clamat saeculum Sit nostra tua India,
Celeri sed mugitibus: Servos jam ista confove.
7. Uni Deo sit gaudium.
Brev. Compostellauum saec. 15. Cod. Capit. Compostell. s. n. A.

Brev. Compostellanum irup. Ulisiponae 1497. B.
Brev. Auriense imp.
Salmanticae 1501. V. 1. 2 auro rutilaus AB.
2. 1 jam fehlt BC; fides
fehlt A.
3,4 Deum quam sopodere AB; Deum quasso C. 4, 3 Cepit-
que ABC. 5, 2 fehlt eine Silbe; lies precantibus?
5, 3 clamat saeculum
A, faeculum B. 5, 4 Cleri sed mugitibus C.
137. De saneto Benedicto.
Ad Vesp. et Noct.
1. Benedictum monachorum 4. Nam praedicit, quid futurum

Veneretur concio Foret regi Totilae,
Et in patre riliorum Intuetur cor obscuruni
Accrescat devotio, Et ioperscrutabile.
Quo crevit in via morum Praevidet se moriturum
Sancta conversatio. Tempus signans labile.
2. Sacris literis imbutus 5. Via fratri revelatur
Statu pueritiae Corrusca lampadibus,
Vias patrum est secutus Qua vir sanetus deportatur
Dono sapientiae, A supernis civibus
Post a Deo constitutus Et in coelo collocatur
Praeesse familiae. Cum summis prineipibus.
3. Servus prudens et ridelis 6. Regi regum immortali

In lucernam positus, Honor, laus, imperium,
Vitae Liae vel Racheiis Qui det nobis tanti mali
Alternatim deditus, Vincere naufragium,
Quem exornat Samuelis Ut cum palma triumphali
Prophetalis spiritus. Detur nobis praemium.
Brev. ms. S. Benedict] Vallisoletani saec. 14. Cod. Scorialen. PII. 1. A.
Brev. S. Benedicti Valisoletani imp. Valisoleti 1538. B. Str. 1 4 ad
Vesperas, 5 ad Noct.
138. De sanetu Benedicto.
Conditor rerum omnium, Deus,

liUcis origo, luminis verbum,
Redemptor orbis, fons animarum,
Pastor aeternus, immaculatus.
Brev.ms. Hispankum saec. n /i2. Cod. Londincu. Add. 30848. Der
volle Text aus eben dieser Quelle steht Anal. XII, 86. Dies Brevier ist
keineswegs Mozarabischen Ritus.
96
139. De sando Blasio.
Ad Vesperas.
1. Tibi, Christe, dux et decus, 3. Mundi vana contemnendo

certa spes fidelium, quaesivit coelestia,
Merita commemorantes Animam pro te ponendo
super norum civium adeptus est gaudia,
Laudes demus in hoc festo Quae dilectis praeparasti
Blasii pontificis. sedibus angelicis.
2. Qui te semper puro corde 4. Ergo, Christe, pie pater,
vocibus et actibus tibi vota fundimus,
Super omnia dilexit Ut athletae tui victus
sequens totis viribus, meritis et precibus
Et tu eum decorasti Nobis dones, quae donasti
laudibus magnificis. testibus veridicis.
5. Gloria sit Deo patri

gloriaque genito,
Gloria sit coaequali
inclito paraclito,
Cui laus est in aeternum
cum civibus coelicis.
ms. Calagurritanum saec. 14. Cod. Salmanticen. 186. A.

Brev. Brev.
Calagurritanum et Calciatense imp. Lucronii 1543. B.
140. De sancto Blasio.
Ad Laudes.
Exsultemus concorditer, 4. Jussu tyranni capitur,

Psallanius unanimiter Ad quem cum laetus ducitur,
Laudes beati Blasii Multis salutem tribuit
Referentes, o socii. Fidemque Christi doeuit.
Hie in adolcscentia 5. Post multa carnis verbera
Conccssa sibi gratia Suppliciique genera
Caste saneteque vivere In coelum recto tramite
Coepit divino munere. Conscendit caeso capite.
Pontiticatus culmine . Athleta tu fortissime,
Functus in Dei nomine Deposce nunc piissime
Relicta turba civium Christum, ut tuis precibus
Montcm colebat devium. Coeli jungamur civibus.
7. Sum mo Dco sit gloria

Pro martyris victoria,
Qui post carnis auxilia
Suis donat coelestia.
Brev. ms. Calagurritanum saec. 14. Cod. Salmanticen. 186. A. Brev.
Calagurritanum et Calciatense imp. Lucronii 1543. B. Str. 7 fehlt A.
97 -
Ad Vesp. et Noct.
1. Hymnum canamus gloriae 3. Qui duplex fuit medicus

Christo, qui est mirabilis Tarn corporis quam animae.
In sanetis suis, hodie Coelis claret almificus
Sit nobis exaudibilis. Aegros curans potissime.
2. Iste Corona gemina 4. Coelesti medicamine
Jam coronavit Blasium, Succurrat nobis Blasius,
Quem ad sanetorum agmina Nos involutos crimine
Trausvexit per martyrium. Resolvat nunc propitius.
5. Deo trinoque simplici

Laus, decus atque gloria,
Per hujus opem medici
Trahamur ad coelestia.
Brev. ms. Tirasonense saec. 14 /is. Cod. Capit. Tirasonen. s. n. A.

Brev. ms. Toletanum saec. 14. Cod. Capit. Toletani 33 6. B. Brev. ms.
Toletanum saec. 15. Cod. Capit. Toletani 33 9. C.
Brev. Toletanum imp.
Venetiis 1483. D.
Brev. Toletanum imp. Venetiis 1492. E. Brev.
Toletanum imp. Hispali 1493. F.
Brev. ms. Toletanum saec. **/i5. Cod.
Univ. Matriten. 48 (92 1). G.
Brev. Toletanum imp. Lugduni 1551. H.
1, 1 canamus gratiae H.
Ad Laudes.
1. In matutinis, Domine, 3. Hie se tormentis obtulit

Vocem demus bymnidicam Diversis atque gravibus,
Tibi, qui trinae machinac Quae gratis pro te pertulit
Regis potenter fabricam. Suis in membris oranibus.
2. Nam vim dedisti Blasio 4. Per te prius virtutibus

Sanandi membra languida, In monte fulsit terreo,
Cujus pio suft'ragio Pro nobis sit exsulibu>
Fac corda nostra nitida. Precator in aethereo.
5. Praesta, pater piissime,

Laudarc prece sedula
Te regnantem latissime
Per saeculorum saecula.
Brev. ms. Tirasonense saec. ,4 /ifi. Cod. Capit Tirasonen. s. n. A.
Brev. ms. Toletanum saec 14. Cod. Capit. Toletani 33 6. B. Brev. ms.
Toletanum saec. 15. Cod. Capit. Toletani 339 C. Brev. ms. Toletanum
saec. "k. Cod. Univ. Matriten. 18 (921). .
Venetiis 1483. E.
Brev. Toletanum imp. Venetiis 1492. F. Brev. Tole-
taimm imp. Hispali 1493. G.
Brev. Toletanum imp. Lngdoni 1551. II.
4, 2 fulsit tertio A.
L>revt)8, Ilyiuuodia Uiberica. 7
98
Ad Nocturnum.
1. Cordis, oris tripudio { Clamat inter supplicia:

Gratulemur cum Blasio Christus in sua gratia
Et in ejus constantiam Me confortat, et ideo
Christo canaraus gloriam. Minas tuas non timeo.
2. "Vir bonae praesul indolis I Coelum truncatus capite
Sebasteis ab incolis Directo scandit tramite.
Fit martyr suo sanguine Honore pro victoria
Fuso pro Christi nomine. Coronatus in gloria.
3. Idola spernens capitur, ( Cujus, o Christe, precibus
Captus flagellis caeditur Tuis praebe supplicibus,
Ferreisque pectinibus Unus patri cum flamme,
Laniatur in carnibus. Gloria tibi, Domine.
Brev. Urgell ense imp. Venetiis 1487. - 4, 1 Clamabat. 5, 2 Houorem.
Ad Laudes.
1. Nostris intende laudibus, Dum puer morti traditus

Qui regnas in coelestibus, Per te sanatur coelitus,
Trinum Deum mirificum, Mortis per haec miracula
MartyrDei, qui unicum. Soluta suntjam vincula.
2. Da, Blasi, supplicantibus, Te lacus sursum tenuit,
Quod Christus te poscentibus Qui gentiles absorbuit
Promisit se tribuere Confisos idolatria,
Tui precatus munere. Deo patri sit gloria.
5. Cum Blasio fac vivere
Suumque festum colere
Nos semper devotissime,
Praesta, pater piissime.
Brev. Urgellense imp. Venetiis 1487. 4, 1 De lacu sursum. 4, 3
Fisos idolatria. 5, 4 Patre Jesu piissime.
145. De sancta Caecilia.
Ad Vesperas.
1. Clara voce melodiae 3. Ut sponsa regis gloriae

Plebs virginis Caeciliae Laeta foret in acie,
Gesta decantet laudibus Sanctorum flexit dotibus
Orthodoxa coelestibus. Pudoris cor vernantibus.
2. Quae luce fulsit latriae 4. Concivis coeli regiae
Labe pulsa perfidiae Angelorum egregiae,
Gentilis, rore funditus Plausu fruens virginibus
Adspersa sancti Spiritus. Exsultat et martyribus.
a
99
5. Spreta mundi sorditie 6. Poenae diversis anxie
Her carpsit muuditiac Suppliciis laetitiae
Virgo martyr agonibus Aulam coelestis civibus
Triumphat coeli finibus. Ingreditur felicibus.
7. Trinitati laus bagiae
Sit, qua fruamur requic,
Patri, nato doctoribus
Et flamini perennibus.
Brev. Celsonense iinp. Caesaraugustae 1514. 5, 3 Virgo mater.

Verfasser: Anonymus Celsonensis.
146. De sancta Caecilia
Ad Matutinum.
1. Inter laudum praeconia . 5. Per hanc pollet ecclesia,

Virgo martyr Caecilia Per hanc resultat curia
Sublimetur organicis Sanctorum sonis lyricis
Hymnum dando cum canticis. Summi conspectu judicis.
2. Quam illustrat in gloria 6. Per hanc dantur suffragia
Vera sumendo gaudia Passionis angaria,
Cum coetibus angelicis Coelo triumphat coelicis
Honor coronae duplicis. Consortibus paciticis.
3. Mundana sprevit vitia 7. Fac nos regnare patri
Dei sequens vestigia Supernorum, Caecilia,
In deitate simplicis Qua tuos, Christe, relicis
Et in personis triplicis. Sanctorum visu et perlicis.
4. Peroptavit martvria 8. Patri cum prole propria

Pro Christo, tenet atria Flaminique praeconia,
Gaudens sanctis miriticis Decus laudis multiplicis
Alta coelestis apicis. Praestet grex plebis simplicis.
Brev. Celsonense imp. Caesaraugustae 1514. 8, 4 grex plebiculis.

Verfasser Anonymus Celsonensis.
:
147. De sancta Caecilia.
In Laudibus.
Plebs tidelis resonando. Ad coelcstem adspirando

Corde puro laudes dando Urbem sanctis ut laetando
Dignas almae Caeciliae Regnet, dedit munditiac
Devote psallat hodie. Se carens carnis carie.
Quae gentiles exsecrando Virgo laeta mansit, quando
Ritus Deique sectando Tortor corpus cruciando
Legem fuit justitiae Poenas intulit varie,
Sparsam solis euchariae. Virtute patientiae.
100
5. Pugil constans fit pugnando 7. Preces demus supplicando,

Contra reos, triumphando Ut haec virgo deprecando
Bellicampo victoriae Perennis fnte gratiae
Palma fulsit egregie. Adquirat dona veniae.
6. Res miranda, memoranda, 8. Patrem, natura venerando
Res stupenda, cogitanda, Atque flamen sociando,
Quod muliebri specie Laus, virtus, honor, gloriae
Sit haec virtus constantiae. Trinitati sint hagiae.
Brev. Celsonense imp. Caesaraugustae 1514. Verfasser: Anonymus

Celsonensis.
148. De ss. Candido et Concordio.
Ad Vesp. et Noct.
1. Voces addamus vocibus, 4. Subjectos inde milites

Intus laetemur cordibus Hortantur, quod et limites
Pace sanctorum socia Adquirant coeli, gaudium,
Recolentes exitia. Cum Corona martyrium.
2. Triumphavit Mauritius, 5. Est Angelorum unio
Cujus et Exuperius Ex istorum collegio
Cum Victore et Candido Sanctorum laudans Dominum
Adjunctus est consortio. Verumque patrem luminum.
3. Non terret hos ferocitas 6. Pro nobis prece supplici
Nee dolorura immanitas, Voto, saneti, unanimi
Parati nam sunt libere Orate Deum, quaesumus,
Calicem mortis bibere. Ut plaudat nostris cantibus.
7. Deura patrem et filium
Et quoque sanetum spiritum
Laudemus dantera gratiam,
Candido saneto gloriam.
ExBrev. ms. S. Cucuphatis bei Tamayo, Martyrol. Hispan. V, 288.
Es keinem Zweifel, dafs wir einen alten und unverflschten Hymnus
unterliegt
vor uns haben.
4, 3 Coeli et gaudium. 4, 4 martyrii. 7, 3 Laudemus
tantam gratiam.
149. De ss. Candido et Concordio.
Ad Laudes.
1. Beata lucens sacrata martyrio

Diesque splendens, in qua saneta legio
Neglectis jussis pro tanti sacrilegi
Corpora subdit ipsius voragini.
2. Turgidus ille nam contra Christiferos
Tremit rex mille sexcentos armigeros
Dei, qui almam peroptabant patriam
Et salvatoris quiescebant regulis.
101
3. Ut decimentur raandat hie terribili
Morteque dentur affectu horribili,
Superviventes et placato animo
Obedientes suo sint imperio.
4. Sed quia Deo nequit quis resistere,

Crudelis leo hos beatos vincere
Non Valens fecit ob suara insaniam
Illorum fundi pretiosam sanguinem.
5. Civiam turbis adjuneti sunt coelicis

Cruore fuso dato vitae termino,
Maxiraianum furientem impium
Digne spernendo, ut servirent Domino.
6. Laus, decus, virtus, honor et victoria
Deo, qui unus trinusque in gloria
Regnat et sanetum militantem Candidum
Duxit in altum per sacrum martyrium.
Ex Brev. ms. S. Cucuphatis bei Tamayo V, 288.
150. De ss. Cordula et Candia.
Ad Vesp. et Noct.
1. Fulget jam nova lux binaque gloria

Dertosae rutilans, Cordula, Candia,
Per quas efficitur nobilis incola
In terra patriae poli.
2. Sanctarum merita et gaudia virginura

Reddunt ecclesiae festaque martyrum,
Sese dum sociant milia milium
Sexu militiae novo.
3. Atrox cum gladius saevit in agnulas,

Tingens purpureo sanguine Candidas,
Sponsus suseipit has caede cruentulas
Exsultansque adjicit sibi.
4. Caesis virginibus cum diademate

Dantur, sublatitat lintreque Cordula,
Cum dupla aureola surgit et aurea
Adepta die altera.
5. summa deitas, trina sed unica,

Quae tot virginibus tantaque praemia
Praestas, supplieibus da pia munera
Nobis propitiabilis.
I'.n v. Dertusanum imp. Lugrfuui 1547k
102
151. De ss. Cordula et Candia.
Ad Laudes.
1. Festum sacrarum virginum 3. Dertosa felix recipit

Praesens dies reduplicat, Caput beatae Candiae,
Qua Cordula per Dominum Plus decoris quo percipit
Palmam cruore vendicat. Suae monile ecclesiae.
2. Humanuni passam terruit 4. Nos Candia purificet.
Dirae necis martyrium, Conjungat Deo Cordula,
Libensque tandem diruit Utra in eo amplificet
Hostile robur virium. Prece commendans sedula.
5. Praesta, Deus piissime,
Ut his intercedentibus
Ad nuptias laetissime
Intremus cum prudentibus.
Brev. Dertusense imp. Lugduni 1547. 3, 3 Plus decus. 4, 3 Utra-
que in eo.
152. De saiu-ta Clara.
Ad Laudes.
1. Clara praeclara meritis 4. Invicta sie abstinuit

(nnctis prudenter venditis Et vivens tibi placuit
Te sequitur propitium, Saepe fletu, silentio,
Jesu, redemptor omnium. Jesu, nostra redemptio.
2. Te quaesivit et comperit 5. Clara praeclare claruit,
Tibique virgo peperit Signis multis nam floruit,
Plura sanctorum germinum, Ob hoc mundatis cordibus
Jesu, Corona virginum. Jesum ciamus voeibus.
3. Nihil habere voluit, 6. Ad preces sanetae virginis
Sed paupertatem coluit, Et laudem tui nominis
Ut esset tibi gratior, Nos, summi patris unice,
Jesu, corona celsior. Jesu, labantes respice.
7. Per virginem, quam colimus,
Cui devote psallimus,
Tui nos cernant oculi
Jesu, redemptor saeculi.
Brev. Auriense imp. Salmanticae 1501 2, 1 Te que sunt et com-
perit. 2, 3 Pluratas sanctorum geminum. 5, 4 sciamus.
153. De saneta Clara.
Clara Stella movet bella 2 Polum cernit, solum spernit,

Veterem contra Cerberum Castigat carnem vimine
Te ducente et regente, Hujus vita volat ita
Conditor ahne siderum A solis ortus cardine.
- 103
3. Linquit castra, petit astra, 5. Ordo chordae plantat corde

Supernae data gloriae; Repletus corde coelitus,
Quid turbaris, irascaris, Dans optata, dans captata,
Hos tis Her des impie? Veni, creator spiritus.
4. Scandit coelos, cantat melos 6. Sancta Clara, mensam para
Chorus sanctarum virginum, Antiqui memor ferculi,
Gaudet alma sumpta palma, Para dapes, quas dant apes,
Jesu, corona virginum. Jesu, salvatorsaeculi.
7. Quod implorat, quod exorat
Francisci haec familia,
Cito dato corde grato,
Aeterna coeli gloria.
Orat. ms. Franciscanum saec. 15. Privatbesitz in Valencia. 1, 2
Veternm. 3, 3 quid irascaris.
154. De sancto Disma.

Ad Vesperas.
1. Pange, lingua, praedatoris 4. Verbum dicit nato Dei,

Sancti poenitentiam De quo tu miraberis:
Atque nostri redemptoris Domine, memento mei,
Immensara clementiam, Dum in regnum veneris ;
Ut ex fletu peccatoris Respondet redemptor rei:

Sumat quis tiduciam. Hodie salvaberis.
2. Nobis in exemplum datus 5. Tantum ergo confessorem
Fructus poenitentiae, Veneremur laudibus
Ut nemo sit desperatus Et sumamus protectorem,
Consequendae veniae, Ut succurrat omnibus
Quantumcunque maculatus Atque exoret redemptorem
Multiplici crimine. Pro nostris criminibus.
3. In supremae vitae hora, 6. Trino Deo laus et uni
Quando latro moritur, Donetur per saecula,
Paradisus sine mora Qui concessit et latroni
Eidem conceditur Coeli tabernacula,
Christique voce sonora Ut nobis coelestis doni
Coelestibus traditur. Donet habitacula.
Brev. Segoviense imp. Vallisoleti 1527. Der Name ist stets Dimas
geschrieben.

Ad Nocturnum.
1. Sacris solemniis jungamus cantica,
Dum nobis miseris datur fiducia,
( uod peecatoribus non desit venia,
L
Dummodo poenitentibus.
104
2. Noctis silentia jam praeterierant,
Tortorum agmina simul convenerant,
Ut Christum cruciant et morte afficiant,
Inter latrones deputent.
3. Post agnum humilem conclavant pariter

Furem degenerem hinc inde fortiter,
Ut natum virginis dicant concorditer
Deputatum cum impiis.
4. Dedit fragilibus Christus fiduciam,

Monstrat et tristibus summam justitiam,
Dum pro miseria gesta miseriam
Dat et Dismae coelestia.
5. Sic ista ordinat nobis videntibus,

Ut coelum tribuat corde dolentibus,
Infernum repleat impoenitentibus,
Quisque suum accipiat.
6. Panis angelicus latroni traditur

Et comes coelicus ad coelum tollitur,
res mirabilis, sanctus efficitur
Paricida damnabilis.
7. Te, summa deitas unaque, poscimus,

Ut culpas abluas, noxia subtrahas,
Des pacem famulis, nos quoque gloriam
Per cuncta tibi saecula.
Brev. Segoviense imp. Yallisoleti 1527. 4, 3 geste.
Ad Laudes.
1. Latro, qui dextram tenuit tonantis,

Cum crucis mortem voluit subire,
Corde ferventi: memor esto nostri,
Dixit Iesu.
2. Inde consortem sceleris adortus

Inquit: o latro, comes in furore,
Nos quidem, quidquid patimur, meremur,
Iste quid egitV
3. Hinc item vertens faciem remissam

Ad Deum clamat: memor esto nostri.
Christe, dum tandem venies beatus
Ad tua regna.
- 105 -
4. Adjuva gratis precibus labantes
Et tua, Dismas, pietate nobis
Jam velis coram supero nitore
Tutor adesse.
5. Praestet boc nobis deitas heata

Gloria mundo.
Brev. Segovieuse imp. Yallisoleti 1527.
157. De s. Dominico Calciatensi.
In Vesp. et Laud.
1. Orbis creator, bominis plasmator,

Rector. redemptor, vitiorum demptor,
Veuiae dator, vitae reparator
Luminis auctor!
2. Huic festo justi, sobrii, venusti,
Humilis, laeti, pii, mansueti,
Veri, pudici, almi Dominici
Libens adesto.
3. Fac nos hoc festum pellens omne maestum,

Jesu benigne, celebrare digne
Hymnis ac voce clemensque ignosce
Nobis indignis.
4. Dele reatus, tolle cruciatus,

Morbos expelle sitque tuum velle
In nobis purum, semper ut obscurum
Desit in mente.
5. Patri ac proli flaminique, soli

Deo sit trino laus, honor et aequus
Qui regit polum, abyssum et solum

Nunc et in aevum.
Brev. ms. Calagurritanuin saec. 14. Cod. Salmanticen. 186. A. Brev,
Calagurritamim et Calciatense imp. Lucronii 1543. B.
158. De s. Dominico Calciatensi.
Ad Nocturnum.
1. Confessor iste meruit, o Christo,

Coelis beari, terris venerari,
Qui tibi totus exstitit devotus
Corpore et mente.
106
2. Unde sonorus petit a te cborus,
Veniam praesta his, qui colunt festa;
Canimus, audi, supplices exaudi,
Laudes attende.
3. Patri ac nato flaminique sancto
Gloriam demus unumque laudemus
Deum, qui regnat mundum et gubernat
Cuncta per saecla.
Calagurritanum et Calciatense inip. Lucronii 1543. B.
159. De s. Dominico Exsiliensi.
In Vesperis.
1. Christe, sanctorum pie rex tuorum,

Nobili festo miserans adesto,
Quo clara voce modulemur una
Cantica diva.
2. Poscat, adsistat vigilans patronus

Nunc Dominicus meritis beatus,
Quo preces nostrae mereantur esse
Munere dignae.
3. Abluat mentem, tribuat salutem,
Praestet et vitam miserando puram
Atque nos castris societ supernis
Pastor amoris.
4. Daemon haud plebem cruciet fidelem,

Absit et pestis roborata morbi,
Vita cunctorum valeat bonorum,
Summe, tuorum.
5. Sit Deo patri decus atque nato,
Spiritus almi pariter decori,
Una majestas regat et gubernet
Nos simul omnes.
Brev. Calagurritanum et Calciatense imp. Lucronii 1543. A. Brev.
Cord ben se imp. Hispali 1524. B.
Ad Nocturnum.
1. Gaudeat coelum retinendo sanctum,
Gaudeat totus jubilando mundus,
Gaudeat locus venerando felix
Et Siliensis.
107 -
2. Celsa te virtus rutilans serenet,
Rector aeternus visitans perornet,
Omne, quod prodest, veniens ministret
Noxia casset.
3. Quidquid est verum, pietas honestet

Quidquid est justum, moderans venustet,
Quidquid est sanctum, gratulans Coronet,
Sordida mundet.
4. Sit Deo patri decus atque nato,

Spiritus almi pariter decori,
Una majestas regat et gubernet
Nos simul omnes.
Brev. Calagurritanum et Calciatense imp. Lucronii. 1543. A. Brev.
Cordubense imp. Hispali 1524. B. Ad Laudes B. 2, 1 serenat AB.
2, 2 peromat A.
2, 3 miuist.rat A. 2, 4 cassat A. 3, 1 sqq. honestat
etc. AB.
Ad Laudes.
1. Hymnus cantetur hodie 3. Cujus curae committitur

Christo regi melodicus, Dei matris ecclesia,
In cujus aula gloriae Per eum mox reficitur
Jam jubilat Dominicus. Et reformantur omnia.
2. Vita, verbo', prodigiis 4. Carnem domare studuit

Hie fulsit in Hispania, Mundi declinans scelera,
Bonis vacabat studiis Sic vixit, sicut doeuit,
Hie semper ab infantia. Verbis concordans opera.
5. Patri, nato, paraclito

Decus, honor et gloria,
Dominicique merito
Det nobis Christus gaudia.
Brev. Calagurritamim et Calciatense imp. Lucronii 1543. Cfr. Sebastian

de Vergara, Vida y Milagros de el Thaumaturgo Espafiol S. Dominigo . . .
Manso. Madrid 1736, p. 453; aus: Officium saneti Dominici, antiquitus

recitari solitum, quod et literis Gotbicis exaratum in monasterio Exsiliensi
asservatur." Verarga hat uns noch eine Reihe anderer Hymnen auf diesen
Heiligen aufbewahrt, denen ich anderwrts nicht begegnet bin. Der Ausdruck
Literis Gotbicis ist zweideutig, indem er sowohl die s. g. eckige Mnchsschrift
als auch die westgothische (mozarabische) Nationalschrift bezeichnen kann.
Ich glaube, dafs er in ersterem Sinne aufzufassen, da der ausgebildete
mnnliche Keim auf eine Zeit weist, wo mit dem Ritus auch die mozarabische
Schrift verschwunden war. Bei Verarga wird der Hymnus Vesp. et Noct.
zugeteilt.
108
162. De s. Doniinico Exsiliensi.
Ad Laudes.
1. Inthronizatur hodie 3. Dominicus hie dicitur,

Dominicus, vir inclitus, Quod fuit custos Domini,
In sede regni gloriae Cunctis pius obsequitur
Coronae tribus praeditus. Invidiosus nemini.
2. Mundi certans areola 4. Hie velut Stella rutilans
Auream victor meruit Sic splendet in Hispania,
Bina gaudet aureola, Jam coram Deo jubilans
Dum virgo doctor docuit. Ovat in coeli curia.
5. Sit deitati simplici

Decus, honor, imperium,
Christus prece Dominici
Det nobis vitae praemium.
Vereara 1. c. 456. 2, 1 certans aureola.
163. De saneto Doniinico Exsiliensi.
Ad Tertiam.
1. Beata nobis gaudia 3. Beatus, ad quem veniunt

Haec praesens dies attulit, Rex et regina gloriae,
Dominico coelestia Veni frater huc, inquiunt,
Qua Christus ei contulit. Ad nostrae mensam curiae.
2. Beati, quorum oculi 4. Beatus jam in gloria
Hunc meruerunt cernere, Corona gaudet triplici,
Beati, qui sunt seduli, A eulpae nos miseria
Hunc puro corde colere. Solvant preces Dominici.
5. Beata semper trinitas
Det nobis bene vivere,
Ut sibi laudes debitas
Hie demus et in aethere.
Vergara 1. c. p. 456.
Hymnus I.
1. Dominici, Christi militis, 3, Membra tua felicia

Micat corona nobilis, Haec retinet basilica,
Quem superna Jerusalem Te venerantes subleva
Christo praetendit nobilem. Impetrando coelestia.
2. Dominice, consors felicium, Hoc da, pater ingenite,
Accepta preces supplicum, Hoc praesta, fili genite,
Hunc tuum gregem visita Hoc tribue, paraclite,
Cuucta pellens phantasmata Regnans perenni eulmine.
- 109
Vergara c. p. 457:
1.In libro in quo literis Gothicis est scripta vita
,
S. Dominici reperiuntur iisdem literis hi duo liymni in primo folio."

, Die
Hymnen waren also in der Handschrift der Vita auf den Vorsetzblttern
nachgetragen. Sie sind dem Stile und der Form nach lter als die vorher-
gehenden.
2, 3 Hoc tuurn gregem.
Hymnus II.
1. Dominico patri supero 5. Cives venustas superos

Laudes dicamus jubilo, Omans eorum euneos.
Dominicum sanctum maximo . . . lionestas sedule
Qui decoravit xenio. Tuo translato corpore.
2. Cohaeredem et gcnitum 6. Invisos pelle daemones

Patris claniemus filium, Et tenebrarum prineipes,
Dominicum qui sanctissima Pressuras mundi comprirae,
Haereditavit gloria. Actus felices tribue.
3. Adsit nobis et spititus, 7. Errata nostra termina.

Qui dicitur paiaclitus, Nos a peccatis libera,
Dominicum nostrum mystica Ignes aeternos vacua,
Dotavit qui scientia. Aethereis consocia.
4. Dominice, adesto famulis 8. Hoc praesta, summa trinitas,

Lotis unda baptismatis, Quae crederis et unitas,
Cuncta gubernans condita
premit criminis. Per saecla fine nescia.
Vergara 1. c. p. 457 sq. - 1, 1 Dominicum; das Wort ist hier Bei-
wort. 5, 3 Ergnze Nosque? 8, 4 saecula.
Hymnus III.
Fili ex patre genite, 3. Cujus nos salva meritis

Cum coaequali neumate Iras ae frange daemonis,
Nostris adesto preeibus, Nullus nostrorum pereat
Quas in hoc festo fundimus. Sed semper sospes valeat.
Tuorum pia carmina 4. Sit tibi, alma trinitas
Coelesti dita gloria, Vere regnans et unitas,
Exorante Dominico, Honor, laus, perpes usia
Nostro patrono optimo. Per saecla rinis nescia.
Brev. Cordubense imp. Hispali 1524. A. Vergara 1. c. p. 458. B.
..Inultimo folio dicti libri reperiuntur hi duo hymni." B. 1, 2 Cum quo
aequali A.
2, 3 Exornante A.
4, 3 Honor, laus perpetua A. 4, 4
Perpes una per saecula.
Steht in A ad Nocturnum. Nach Amadol' de
los Kios II, 206 wre Verfasser dieses Hymnus Philipp von Huesca. Wor-
auf sich seine Annahme sttzt, ist um so weniger ersichtlich, als er die
Lieder auch nur aus Vergara kennt.
110
Hymnus IV.
Dominice dignissime, Tui securus optime,

Oviletuum protege Tuorum casus respice,
Et opem dona coelitus Sanorura mentes robora,
Te devote petentibus. Infirmorum consolida.
Nil in actis fidentibus Ut gaudemus de corpore,
Condescende propitius Laetemur de solamine,
Atque reduc ad aethera Mereamur te cernere,
Laborant es per intima. Ubi gaudes cum requie.
5 Hoc praesta, Clemens trinitas,
Quae es perfecta deitas,
Quae regis mundi climata
Cuncta vivens per saecula.
Vergara 1. c. p. 458.
1. Exsultantes et psallentes sacerdos gloriose,

voce cordi consona gemma Christo placita,
Praetollamus conditorem, Hac in die, pater pie,
cujus Providentia gregem tuum visita,
Minus digni proteguntur Neque in ea perturbetur

sanetorum per merita. tua canens merita.
2- Hujus donis exornatus Helictorum solvat nexus
confessor Dominicus tua supplicatio,
Spretis carnis illecebris Tergat sordes vitiorum
et terrenis sordibus frequens intercessio,
Digne choris interesse Quae nos tandem dignos reddat
meruit coelestibus. superao palatio.
3. Ipsum, Christe, te precamur, 6. Quo coelestis Hierusalem
patronum da miseris, mirantes insignia
Per quem cuncta restinguamus Semper Christo digna laudum
incentiva sceleris solvamus praeconia,
Atque laeti conscendamus Cujus jure dilatatur
celsi piagas aetheris. orbe toto gloria.
7. Patri, nato, laus perennis,
invieta potentia,
Nato decus atque virtus,
claritas eximia,
Flaminique cum utroque
compar excellentia.
Vergara p. 459: In eodem libro et eadem litera reperitur sequens

1. c.
hymnus: Hymnus in honore saneti Dominici confessoris editus a Philippe
Oscensi Gramatico."
111
169. De sancto Domiiiico Exsiliensi.
Ad Processionem.
1. Consors lucis sompiternac, 4. Quo sauctorum coni'essorum

confessor Dominice, consertus es gloriae,
Contemplator summae vitac, Ordo tuus non te sinit
nostras voces suscipc. gvegis vota spernere.
2. Sed tc Christo supplicantc 5. Quem indigni protitemur

pro nobis assidue sola fere specie,
Postulamus. ut queamus Dum cantamus, dum laudamus
a peccatis surgere. auctorem justitiae.
3. Confer mores potiores 6. Fac, ut latens bene patens

fultos vita coelibe, sit cor voci simile,
Quos reatus veteratus Fovens mentes tc colentes
inquinat quotidie. pietatis fomite,
Ad superna tecum regua

duc nos recto tramite.
Vergara 1. c. p. 460 aus derselben Handschrift. Die hnlichkeit der
poetischen Diktion mit der des vorhergehenden Hymnus lfst uns auch hier
Petrus von Huesca als Verfasser vermuten.
170. De sancta Elisabeth.
1. Visitat virgo, Dei mater alma,

Matrem Joannis Helisabeth sanctam,
Exsultat infans uteroque matris
Venerans Christum.
2. Spiritu sancto Helisabeth plena
Conspicit mirans tantum Dei donum
Sibi collatum. summi Dei matrem
Cernere stantem.
3. Unde hoc mihi, veniat ad servam

Genitrix Dei penetrans montana
Pretium mundi afferensque nobis
Utero sancto.
4. Hujus obtentu, Deus ahne, nostris

Parce jam culpis vitia remittens,
Quo tibi puri resonemus alnium
Pectoris hyninum.
5. Gloria patri genitaeque proli

Et compar utriusque semper
tibi,
Spiritus ahne, Dcus unus omni

Tempore saecli.
Brev. Seguntiuum imp. Seguntiae 1561. 2, 2 Corripitur mirans.
112
171. De ss. Emeterio et Celedonio.
Ad Vesperas.
1. Laudemus Christum pariter 4. Post minas et injurias

Et psallamus concorditer, Sacro juvante flamiue
Sistamus ejus laudibus Stolas laverunt proprias
Aptis canendo vocibus. In agni mundi sanguine.
2. Festum sanctorum militum 5. Quos mundo prius edidit
Celebremus cum gaudio. Urbs dedicata Legio,
Quorum vita et meritum Hos coelo felix reddidit
Coeli commendat concio. Calagurra martyrio.
3. Armis praecincti fidei 6. Summo Deo sit gloria
Certaverunt viriliter Pro martyrum victoria,
Et meruerunt provehi Nos perducat ad gaudia
Ad coronam feliciter. Polorum data venia.
Brev. ms. Oxomense saec. 15. Cod. Capit. Oxomen. s. n. A: Brev.
ms. Calagurritanum saec 15. Cod. Salmanticen. 186. B.
Brev. Calagurritanum
et Calciatense hnp. Lucronii 1543. C.
Ad Jsocturnum.
1. Haec nostri chori concio 4. Unus projeeit annulum,

Laetetur in martyrio Alter misit orarium
Sanctorum Christi militum Auraque ferens prospera
Honorem reddens debitum. Summum vexit ad aethera.
2. Hie namque beatissimi 5. Horum, Christe, per merita
Minas ducis nequissimi JDimitte nobis debita
Spernentes cum laetitia Conferque nobis gaudia
Trahuntur ad supplicia. Paradisi perennia.
3. Contempto mundi eulminc. 6. Trino sit regi gloria

Pro Christo fuso sanguine Pro martyrum victoria,
Gaudentes cum victoria Qui post carnis exsilia
Regna petunt coelestia. Beata confert praemia.
Brev. ms. Calagurritauum saec. 15. Cod. Salmanticen. 186. A. Brev.
ms. Oxomense saec. 15. Cod. Capit. Oxomen. s n. B.
et Calciatense imp. Lucronii 1543. C.
Ad Laudes.
1. Calagurra, martyribus 2. Unus est Emeterius

Fulges prae eunetis urbibus Et alter Celedonius,
Duobus, exsistentibus Qui mortem et martyria
Militlbus et fratribus. Passi sunt multiplicia.
113
3. Hi propter Dei tilium Horum sanctorum nomina
Et laudem sui nominis Scripta sunt super aethera,
Venerunt ad martyrium Qui stolas suas hodie
Instinctu sancti flaminis. Laverunt agni sanguine.
4. Frequenter suis meritis 6. Dent nobis semper vivere
Christo jubente coelitus Iu coelesti palatio,
De Calagurrae terminis Quos dedit felix prospere
Malignos fugant spiritus. Calagurra martyrio.
7. Christus, qui dat Imperium

Et qui facit miracula,
Sit nunc et in perpetuum
Benedictus in saecula.
Brev. ms. Calagurritanum saec. 15. Cod. Salmanticen. 186. A. brev.
ms. Oxomense saec. 15. Cod. Capit. Oxomen. s. n. B.
et Calciatense imp. Lucronii 1543. C.
Str. 4 und 5 umgestellt. C.
5, 4 sanguine agni B.
174. De sancto Ermengaudo.
Ad Vesp. et Noct.
1. Aeterna coeli gloria 4. Hostem repellas longius,

Ermengaudum glorificat, Christi confessor inclite,
Vitae cujus insignia Dominique pacis gratius
Chorus noster magnificat. Des in hoc mundi tramite.
2. Solutis jam gemitibus 5. Exstingue flammas litium,
Et hujus vitae taediis Fortis protector patriae,
Laetus transit cum laudibus Xobisque fac propitium
Fruens sanctorum gaudiis. Regem coelestis gloriae.
3. Vergentemundi vespere 6. Sit laus patri et filio,

Ermengaudus emicuit, Sit decus sancto flamini,
Quem sol ortus in sidere, Per quem vivit in gaudio
Christus, in luce posuit. Iste confessor Do mini.
Brev. Urgellense imp. Venetiis 1487. A. Process. Urgellense imp.
15**. B. Brev. Celsonense imp. Caesaraugustae 1514. C. 1,2 Ermen-
gaudus C. 2, 3 Beatus transit C.
4, 1 repellens C.
175. De sancto Ermengaudo.
Ad Laudes.
1. Magnus athleta moritur Hinc Ermengaudus transiit,

In terris, qui conjungitur Coelorum claustra subiit,
Summis coelorum civibus, Jam possidet in aethera
Kxsultet coelum laudibus. Aeterna Christi munera.
Dreves, Hymnodia llilierica.
114
3. Cum pastor pontem construit, 5. Ad te solum confugimus,
De ponte lapsus corruit, Quem peccatis offendimus,
Sic prapparat in patria Adsis parcendo coelitus
Beata nobis gaudia. Nunc sancte nobis Spiri-
tus.
4. Cujus obtentu corrige 6. Sit laus patri et proprio
Mores et actus dirige Ejus aeterno filio,

Ad 1e pie claraantium, Simul cum sancto flamine
C briste, redemptorom- Gloria tibi, Domine.
nium.
Brev. Urgellense irap. Venetiis 1487. A.
Process. Urgellense imp.
15**. B. Brev. Celsonense imp. Caesaraugustae 1514. C. 6, 1 et fehlt
C. 6, 2 Ejusqae soli filio C.
176. De sancto Eugenio.
In Vesp. et Laud.
1 . Nova resultent gaudia 4. Fortem atbletam fortibus

Novitate solemnii, Yir circumspectus dirigit,
Quod pro sancti Eugenii Qui dum errores corrigit
Palma refert ecclesia. Cives facit ex hostibus.
2. Doctae alumnus Graeciae 5. Quos verbo duros reperit

Misit hunc Dionysius, Claris movet miraculis
Ut esset solis radius Et sie ad fidem populis
In tenebris Hispaniae. Mentes compunetas aperit.
3. Hanc error idolatriae 6. Toletum praesul inclitus,

Sic olim obstinaverat, Quo vigebat spurcitia,
Quod veritatis oderat A ritus immunditia
Cultores et justitiae. Per fidem lavit penitus.
7. Uni trinoque Domino

Sit laus, virtus et gloria,
Cujus sola potentia
Nullo vallatur termino.
Brev. Toletanum saec. 14. Cod. Matriten. Ff. 147. A. Brev. ras.
Toletanum saec. 14. Cod. Capit. Toletani 33 6. B.
Brev. ms. Toletauum
saec. 15. Cod. Capit. Toletani 33 9. C.
Brev. ms. Toletanum saec. 14 /is.
Cod. Univ. Matriten. 48 (92 1). D.
Brev. ms. Oxomense saec. 15. Cod.
Capit. Oxomen. s. n. E.
Brev. Toletanum imp. Venetiis 1483. F. Brev.
Toletanum imp. Venetiis 1492. G.
Brev. Toletanum imp. Hispali 1493.
II.
Brev. Toletanum imp. Venetiis 1506. I.
Brev. Toletanum imp. I-ug-
duni 1551. K.
Brev. Gienense imp. Hispali 1528. L. Brev. Gienense
imp. 15**. M.
115
Ad Nocturnum.
1. Sauet i Eugenii digna memoria
Recurrit, socii, plaudat ecelesia,
Exsultat Gallia tanti martyrii
Sacro ditata pignore.
2. Alumnus Graeciae visit Hispaniam,

Doctor Hispaniae revisit Galliam,
Ducti praeseutiam doctoris Galliae
Fideli captans pectore.
3. Patrem desiderat, votum prosequitur,

Jam prope venerat, hostis irascitur,
Sanctus vir rapitur, quem ensis temerat
Caput vellens a corpore.
4. In lacu proximo corpus submittitur,

Custodi optimo pignus committitur,
Recens, ut mittitur, manet longissimo
Sub unda corpus tempore.
5. Hercoldus patitur, quem Dei visio

Ex hoc alloquitur in Dionysio,
Salutis pretio sanctus redimitur
Digno locandus decore.
6. Sit patri gloria, sit honor filio,
Virtus, potentia, laus, jubilatio,

Flamini socio surgat sors socia,
Ut pari substant robore.
Brev. ms. Toletanum saec. 14. Cod. Matriten. Ff. 147. A.
lirev. ms.
Toletaiium saec. 14. Cod. Capit. Toletani 336. B.
Brev. ms. Toletanum
saec. l
*/i8. Cod. Univers. Matriten. 48 (921) C.
Brev. ms. Toletanum
saec 15. Cod. Capit. Toletani 339. D.
Brev. ms. Ozomense saec. 15.
Cod. Capit. Oxonien. s n. E.
Brev. Toletanum imp. Yenetiis 1483. F.
Brev. Toletanum imp. Veuetiis 1492. G.
Brev. Toletanum imp. Hispali
1493. H. Brev. Toletanum imp. Yenetiis 1506. I.
Lugduni 1551. K. -- Brev. Gienense imp Hispali 1528. L.
brev. Gienense
imp. 15**. L, 5, 1 Herollus E Herculus A.
;
In Vesp. et Laud.
Martyr Eugeni, celebris honorem

Sanguinis fusi fidei decore
Canimus tui famuli per orbem
Festa colentes.
116
2. Graeciae quondam nobilis doctrina
Cesserat fines animi fervore,
Posset ut verbi seininare Christo
Pabula vitae.
3. Factus is magni Dionysi comes

Terras quam primum subiit Gailorum,
Quas olim daemon tenebris obduxit,
Lumine lustrat.
4. Solis occasum monitu coelesti

Imbre doctrinae caruisse dolens
Adit, ut Christo teneras jam messes
Auferat Orco.
5. Posuit tandem sedulus sacerdos
Sedem Toleti pia fundamenta
Jaciens mentes hominumque errore
Purgat ab omni.
6. Praesulem nostrum veneremur omnes,
Gratiae cujus tribuamus primum
Lavacro sancto animas redemptas
Urbis Iberae.
7. Illius ergo meritis psallamus
Dulciter hymnos resonante voce,
Nam prior templum Domino sacravit
Chrismate nostrum.
8. Gloriam patri genitoque simul
Flamini sancto, Deus unus idem,
Cujus in laudes pia vota reddunt
Sidera coeli.
Brev. Toletanum imp. Hispali 1493.

Verfasser ist Alphonsufl Ortiz,
Dr. jur. und Canonicus von Toledo, der Herausgeber des Mozarabischen
Breviers von 1502. Sonst scheint von dem Manne wenig bekannt zu sein.
Vgl. Bibl. Scriptt. Hispan. I, 31.

Ad Nocturnum.
1. Dux martyrum, da veniam, 3. Christi triumpbi particeps,
Jesu, vita mortalium, Ducem secutus sanguine
Qui martyrem Eugenium Mortalem solvit compaginem
Nobis dedisti praesulem. Civisque coeli factus est.
2. Sacri praeceptor eloquii 4. Da nobis, sancte, quaesumus,

Urbis Toleti cathedram Voti fieri compotes
Evexit ad coeli culmina Christi canentes munera
Fidem irrorans mentibus. Per cuncta semper saecula.
Brev. Toletanum imp. Hispali 1493. Verfasser Alphonsus Ortiz.
2, 3 L: vexit? 3, 3 L: mortis solvit?
- 117
180. De sancta Eulalia.
Ad Nocturnum.
Fulget hie honor sepulchri 5. Ambiens crucis patronum

martyris Eulaliae, in cruce suspenditur,
Quam sacro signavit idem Corpus illic ad honorem
passionis stigmate, nix polorum protegit,
Huc vocat adesse eunetos, Sic calore plena saneto
convenit oecurrere. passionem sustulit.
Germinis liujus propago 6. Hujus ex ore coiumba

vel caterva confluens, jam solutis artubus
Barcinon augusta semper Prosilit mire per auras
stirpis aueta insignibus, ceu volatu percito,
Civim florens coi'ona, Virginem vicisse ciamaus
plebs fidelis inclita. in supernis sedibus.
Virginem videre nostram 7. Quam tarnen Dei puella

quam sit index gloriae, gestiens praecurrere,
Quae fide probata terret Lege jam mortis peraeta
sie furentem judicem, gaudiis attollitur,
Praedicans crucis honorem Sicque risu corporato
vel salutis indicem. corda muleet flentium.
Haec enim caesa catomis 8. Lucida felix per orbem,

sistitur equuleo, Barcinon, attolleris,
Caeditur, exungulatur Quae sinu pignus retentas
atque flammis uritur, tarn salubre, tarn pium,
Terminum habere laudis Scilicet tanti habendo
inter ista nesciens. corporis consortium.
Gloria et honor Deo.

ms- Barcinonense saec. 15. Cod. Capit. Vicen. CIX. A.
Brev. Psalt.
ms. Capit. Barcinonen. s. n. saec. 15. iS.
Brev. ms. Illerdense saec 14.
Cod. Capit. Illerden. 12. C.
Brev. ms. Valentinum anni 1420. (.'od Parisin.
(Arsen.) 150. D.
Brev. ms. Illerdense saec. 15. Cod. Illerden. s. n. E.
Brev. ms. Dertusense saec. 15. Cod. Capit. Dertusen. s. n. F. brev. Bar-
cinonense imp. Barcinonae 1540. G.
Brev. Illerdense imp. Illerdae 1479.
H. Brev. Tarraconense imp. Barcinonae 14S4. I. Brev. Valentinum
imp. Neapoli 1489. K.
Brev. Dertusense imp. Lugduni 1547. L. Einer
der wenigen mozarabischen Hymnen, die sich in die rmisch - spanische
Liturgie hinbergerettet haben. Im Vorstehenden sind mit Abstellt nur nicht-
mozarabische Quellen aufgefhrt. 1, 1 hie fehlt H. 1, 3 Quem HK.
1, 5 Hunc vocat ad esse DK: Huc vocata H. 2, 3 Barcinonae augustae
D. 2. 5 Cujus florens cor divina D.
2, 6 et plebs H. Str. 2 und 3
fehlen II.
3, 2 judex D.
3, 6 judicem Dil. 4, 1 Haec eam 1;
catoniis H.
Str. 5 fehlt HK.
5, 3 illic ad honorem fehlt I). 5, 4
fehlt D.
6, 1 Cujus H.
6, 4 parcito DK.
7, 1 puella fehlt D.
7. '1 fehlt D: percurrere HK.
7, 3 mortis jam D. - 7, 5 risu cor parato
D. 7, 6 muleens K, inulcet H.
Str. 8 fehlt H.
8, 2 Barcinona D.
v. retenta D.
:'.
8, 4 sancta salubre D.
Vgl. das zur folgenden Nr.
Bemerkte.
118
181. De sancta Enlalia.
Ad Laudes.
beata sponsa Christi, Solve, quod taedet, quod urget

virgo prudentissima, mortis ad perniciem,
Suscipe jam singulorum Pestis morbusque recedat,
vota vel suspiria, mucro hostis subruat,
Postulans Christum precatu, Vita sit tranquilla cunctis,
quo gementes audiat. sint quieta tempora.
Non iniquis serviamus 4. Civibus occarre civis

mente factionibus, et salutem porrige,
Non caro jugum rebellis Esto sie patrona nobis
suave Christi renuat, in relatu gratiae,
Sed sacri caloris omnes Sicut es vicina coelis
sanctitate fulgeant. ad favorem gloriae.
5. Gloria et honor Deo,

laus et benedictio
Genitoque Nazareno
cum saneto spiramine.
Cujus regnum gloriosum
permanet in saecula.
Brev. ms. Barcinonense saec. 15. Cod. Capit. Yicen. CIX. A. Psalt.
ms. Capit. Barcinonen. s. n. saec. 15. D.
Brev. ms. Illerdense saec. 14.
Cod. Capit. Illerden. 12. C.
Brev. ms. Valentinum anni 1420. Cod. Parisin.
(Arsen.) 150. D. Brev. ms. Illerdense saec. 15. Cod. Capit Illerden. s. n.
E. Brev. ms Dertusense saec. 15. Cod. Capit. Dertnsen. s. n. F. Brev.
Barcinonense imp. Barcinonae 1540. G.
Brev. Illerdense imp. Illerdae
1479. II. Brev. Tarraconense imp. Barcinonae 1540. I. Brev. Valen-
tinum imp. Xeapoli 1489. K.
Brev. Dertusense imp. Lugduni 1547. L.
Str. 4 fehlt H; dafr hat es au dieser Stelle Str. 8 der vorigen Nummer.
5, 1 ff. Gloriae et honor Deo usquequo altissimo.
In den mozarabischen
Bchern bildet dieser Hymnus mit dem vorigen nur einen und hat daselbst
nach Str. 4 noch zwei weitere Strophen, in denen sich der Verfasser des
Liedes nennt:
Inter haec admixtus ipse conquirat et Quiricus,
Qui tui locum sepulchri regulis monasticis
Ad honorem consecravit sempiterni numinis,
Ut mei post claustra carnis sis memor in aethere,
Et minus quod hie peregi, tu valenter suppleas,
Haec tibi perlata vota vel camoena consecrans.
Dieser Quiricus gehrt nach Garns, Series episcoporum p. 13 in die
Mitte des 7. Jahrhunderts; dagegen wird bisweilen, wohl irrtmlich, ein
Quiricus, Erzbischof von Toledo, als Verfasser angefhrt. Naiv ist die Be-
merkung Chevaliers (Universite Catholique Nouv. Serie VIII, 528): Je trouve
des hymnes sur sainte Eulalie dans l'ouvrage de Ponsich y Camps, Vida,
martyrio y grandezas de santa Eulalia. Madrid 1770. II donne l'hymne
ii 6627 de mon Bepertoire comme ayant ete compuesto por Quirico obispo
de Barcelona". Schon etwas frher als Ponsich y Camps hat Quiricus selbst
sich als Autor des Hymnus genannt.
119
182 De sancta Eulalia.
1. Flos patriae, decus atque decor
Barcinonensis et urbis honor,
Civibus enitet Eulalia,
Lilia Candida virgo velut,
Vel rosa martyrio rubuit.
2. Unde Corona perennis ei
Tradita creditur esse duplex,
Quae pretiosa Deo meritis
Virginibus sociata polo,
Martyribus sine fine manet.
3. Quam prece poscinius assidua,
Ut mala pellat ab urbe sua,
Digne petentibus ipsa petat,
Nos ibi vivere post obitum
Impetret, est ubi nunc amina.
4. Praestet boc omnipotens deitas,
Trina colenda sed una tarnen,
Omne cui famuletur opus,
Laudet et omne, quod est, pariter,
Omnia saecula glorificent.
Brev. Barcinonense imp. Barcinonae 1540. Mit den beiden unmittelbar

vorhergebenden Liedern unter der Rubrik: Hymni antiqui beatae Eulaliae",
im Gegensatze zu den nachfolgenden jngeren.

Ad Vesperas.
1. Ahnae laudes Eulaliae 4. Depulso culpae famiue

Semper promamus avidi, Cor offert Deo deditum.
Quam voeavit rex gloriae Quam servas sine crimine,
Adcoenamagniprovidi. Deus tuorum militum.
2. Barcinonae praeconium u. Est Christo juncta coelitus
Est sponsa Christi regia, Excelsa super sidera,
Per quam donet rex gentium Jam possidens divinitus
B e a t a n o b i s g a u d i a. Ae te r n a C h r is ti muner a.
3. Clara micans prosapia 6. Felici semper gaudio
Poenas devicit verberum, Deo canainus vocibus,
Quam tua dotas gratia, Et in ejus obsequio
Conditor almc siderum. Exsultet coclum laudibus.
7. Gloria sit ingenito
Ejusque laus et claritas
Ac nato cum paraclito,
lux, beata trinitas.
Brev. ms. Praedicat. Baec. 15. Cod. Scorialen. a III A. Hymn. ms.
:'>.
Praedicat. Baec. u /i6. Cod. Capit. Valentini s. n. 1>. Hiev. ms. Dertusense
120
saec. Cod. Capit. Dertusen. s. n. C.
15.
Brev. Barcinonense imp. Barci-
nonae 1540. D.
Brev. Valentinum imp. Neapoli 1489. E. Brev. Majo-
ricense imp. Venetiis 1506. F.
Brev. Valentinum imp. Valentiae 1533 G.
Brev. Dertusense imp. Lugduni 1547. H.
Brev. Vicense imp. Lugduni
1557. I.
Brev. Ord. S. Mariae de Mercede imp. Lugduni 1560. K.
Ad Nocturnum.
1. Splendoris lux eximia 4. Dum igneam congeriem

Nostris offertur mentibus, Pro Christo ferre nititur,
Dum nobilis Eulalia Coelestem tandem requiem
Refulget in coelestibus. Feliciter assequitur.
2. Spretis mundi blanditiis 5. Per tuarn virgo gratiam,

Ferventer Cbristum sequitur, Te poseimus suppliciter,
Quae victis jam suppliciis Nostram pelle miseriam,
Ad alta coeli vehitur. Hostem repeile jugiter.
3. Non vicit haue aculeus 6. Sit Christo regi gloriae
Nee judex verbis asperis, Potestas et Imperium,
Nee ardens globus igneus Qui meritis Eulaliae
Nee eruciatus verberis. Det nobis coeli praemium.
Brev. ms. Praedicat. saec. 15. Cod. Scorialen. a III 3. A. Brev. ms.
Barcinonense saec. 15. Cod. Capit. Vicen. CIX. B.
Brev. ms. Vicense saec.
14
/i5. Cod. Capit. Vicen. CVII. C.
Brev. Urgellense imp. Venetiis 1487.
U. 7
Brev. Majoricense imp. A enetiis 1506. E.
Brev. Vicense imp. Lug-
duni 1557. F.
1, 1 Splendor lux D.
1, 2 affertur D. 6, 3 sq.
fehlen D.

Ad Laudes.
1. Dulei depromat carmine Expande mentis gaudium,

Devota plebs solemnia, Barcinonensis civitas.
Dum in coelorum eulmine Cujus decorat praedium
Martyr fulget Eulalia. Victricis hujus sanetitas.
2. "Virgo, quae Christi laudibus Hanc urbem, virgo, dirige

Insistebat viriliter, Servans a eunetis hostibus,
Nunc sanetorum agminibus Culparum lapsus corrige
Conjungitur feliciter. Nos imbuens virtutibus.
3. "Vicitper pudicitiam 6. Deo patri et filio
Lascivae carnis vitium, Cum spiritu sit gloria,

Sprevit mundi saevitiam Qui sanetorum collegio
Christi sequens vestigium. Nos aggreget in patria.
Brev. ms. Praedicat. saec. 15. Cod. Scorialen. a III 3. A. Brev. ms.
Barcinonense saec. 15. Cod. Capit. Vicen. CIX. B.
Brev. ms. Vicense saec.
u/ift. Cod. Capit. Vicen. CVII. C.
Brev. Urgellense imp. Venetiis 1487. D.
Brev. Majoricense imp. Venetiis 1506. E
Brev. Vicense imp. Lugduni
1557. E.
3, 2 Lasciviae D.
6, 1 Patri sit filio E.
6, 2 sit gratia D.
121
Ad Vesperas.
1. Gaude, fulgens Barcinona 5. Tu es, Deus, rector coeli

Urbs virtutum laudibus, Et scrutator cordium,
Eulalia quam patrona Ancillae parce fideli,
Felix ornat ossibus, Ut sim consors civium,

Virgo duplici Corona Quibus nexus veri zeli
Praedita martyribus. Constans est coelestiura.
2. Galli cantu versus ivit 6 Ejus preci favor datur,
Urbis portas inclitae, Exhalavit spiritus
Diis, praeconem audivit Ut columba, coronatur
Clamantem, tbus tradite; Cum supernis coelitus,
Dicens judicem adivit : Corpus in cruce locatur,
Cur hoc agis, perdite? Quod nix texit penitus.
3. Pneumatis arcanae mentis Funde preces, sponsa Christi,

Igne sacri ferbuit, Pro nobis, Eulalia,
Christi vernula tormentis Ut relicto mundo tristi
non timuit,
Affiigi Volemus ad atria
In furorem saevientis Poli, quae tu meruisti
Pugilem se statuit. Per multa supplicia.
4. Furens judex cruciari Sit laus, virtus trinitati.
Poenis jussit trucibus, Decus atque gloria,
Uri et exungulari Persona e patris et nati,
Caedique verberibus, Flaminis, essentia
Quae rogavit adjuvari Quorum una, qua beati
Flexis Deo genibus. Summa fulgent patria.
Brev. Celsonense imp . Caesaraugustae 1514. Verfasser : Anonymus

Celsonensis.

Nunc gloriosae virginis 3. virgo, dulcis vernula,
Hie concinamus gloriam Quae sie negasti pervigil
Eulaliae, ut precantium Pompam nocendi pessimam
Coelo reservet praemium. Nee non minas Calpurnii.
Haec namque Christum fortiter 4. Fac nos precantes surgere
Dilexit et pro munere In morte lapsos criminis,
Vitae perennis gaudium Salvator ut jam saeculi
Confert benignus conditor. Noxam remittat servulis.
5 Patri Deo sie mittimus

Laudes, simul paraclito
Sancto, decus sit filio,
Qui regnat in perpetuum.
Aus: Aurea hymnorum expositio per Petrum Nunez Delgado imp. s. 1.
et a. Mit der Bemerkung Hunc hymnum rogatus composui, ut cantaretar
:
in liac dioecesi Hispalensi ad lioras matutinas." Petrus Nunez Delgado war

122
Hispalensis ecclesiae portionarius et in schola ejusdem ecclesiae huma-
naruni artium professor" er war Schler des Antonius Nebriesensis und
;
starb den 30. November 1535. Bibl. Scriptt. Hisp. II, 179. Der Druck der
Aurea hymnorum expositio wird hier ins Jahr 1627 gesetzt, was zweifellos
1527 heifsen muss.
188. De sancta Eaphemia.

Ad Vesperas.
1. Virgo praecluens, rutilans, decora,

Inclita o martyr nimis atque sancta,
Gesta felices tua concinentes
Eftice cunctos.
2. Regis aeterni thalamum sacrasti,

Virgini virgo sociata ut esses,
Jungeris sponso benedicta Jesu
Sponsa pudiea.
3. Priscus edicit simulacro honorem
Martis offerre et adolere thura,
Jussa contemnens, cruciandus, inquit,
Esto necandus.
4. Non rainas saevi metuens tyranni
Negligis poenam, cruciamen esque
Fortior cunctis animis virorum
Parva puella.
5. Unicum coeli dominumque terrae,
Dicis audacter, venerans adoro
Ejus et nato famulor potenti
Corpore casto.
6. Numini trino monadi salusque,
Gloria est patri genitoque cax'men,
Flamini virtus, honor aequus, idem
Compar utrique.
Brev. Auriense imp. Salmanticae 1501.
189. De sancta Euphemia.

Ad Nocturnum.
1. Nunc chorus grandem vigilans beatae
pugnam referat tenellae,
Virginis
Quotque pro Cliristo tulit haec labores
Suppliciorum.
2. Mortis haec sacrae monet ad corollas.
Roborans fratres fidei tirones
Et prior palmas cupit occupare
Martyriorum.
123
3. Vincla cui plantas religant manusque
Et dies septem prohibetur esca,
Paneque coeli satiatque potu
Angelus illam.
4. Tuber est vultus alapisque caesus,

Crinibus pendens agitur per auras,
Sospes a flamma relevatur ignis
Virgo deeora.
5. Quas parat tortor cadit inque poenas,

Hunc rotae caedunt lacerant feraeque,
Tradita bis virgo crucibusque ab Ulis
Libera raansit.

Gloria est patri genitoque carraeu,
Compar utrique.
Brev. Auriense irap. Salmanticae 1501.
l!). De sancta Enphemia.
Ad Laudes.
1. Pange, Clialcedo, resonaque psalmos.

Vocibus clames bominum canendo,
Virginum coetus superique psallant
Carmine laeto.
2. Virgo transfixa latus occiditque

Ense, quam Christus thalamo locavit.
Nuptias cum qua celebrat sacratas
Sidere in alto.
3. Diva ubi fulges radiante luce,

Laurea, gemmis, redimita sertis,
Candida stola rubeoque amictu
Tota deeora.
4. Sponsa tu Christi, speeiosa amica,

Tu Dei templum, soror aiigclornm,
Virgines inter pia martyrumque
Agmina gaudes.
5. Ecce nos laeti famuli precamur.
Filium celso genitoris ora,
Abluat peccata, ferat ut superna
Gaudia nobis.
124
Gloria est patri genitoque Carmen
Compar utrique.
Brev. Auriense imp. Salmanticae 1501.
191. De sancta Eurosia.

Ad Vesperas.
Hierarchia trina. gaude, 3. Haec cum rege Hispanorum

En spirat ecclesiae Maritanda mittitur,
Lux immensa digna laude Turbae tuenda virorum
Martyris Eurosiae. Nobili committur,
Hostium collisa fraude Sed in via malignorum
Antiquae nequitiae. A turba invaditur.
Haec Bohema natione, 4. Haec invasa trucidatur
Nata regis incliti, Cum sua familia,
Virgo pura mentis bonae, Trucidata coronatur,
Stabilis propositi Summi regis filia
Et fortis in passione Jam effecta suffragatur
Corporis expositi. Multis sua gratia.
5. Patri, nato pneumatique
Laus, honor et gloria,
Eadem laus utrobique
Multis applausoria,
Hie regnanti et ubique
Aeterna memoria.
Brev. Oscense et Jaccense imp. Caesaraugustae 1505. 2, 1 Bohemia.

Ad Nocturnum.
In bujus almae virginis 3. Roris perfusa coelici
Et martyris dulcissimae Eurosia pinguedine,
Laude da pacem famulis, Nostra, nos rege, subtrahi
Lucis creator optime. Ne mens gravetur crimine.
Finem aptas prineipio, 4. Ut pluvialis laticis
Bono largiris operi Procuret stillicidium
Fructum rinali termino, Siccis terrae latibulis,
Qui mane j ungis vesperi. Coelorum pulset intimum.
5. Trino Deo et simplici
Prece supplicatoria
Sit, postuiamus cernui,
Brev. Oscense et Jaccense imp. Caesaraugustae 1505.
125
Ad Landes.
Aurorae lux resplendeat 3. Ut resistamus vitiis

In devotorum cordibus, Spernentes mundi prospera,
Lumen diei fulgeat, In iine da certaminis
Exsultet coelum laudibus. Beata nobis gaudia.
2. Christe, qui sanctam virginem 4. Hujus precatu supplici
Decorasti virtutibus, Tuae nos inhaerentiae
Da nobis fortitudinem, Subde mercede duplici,
Plasmator hominis, Deus. Summae Deus clementiac.
Prece supplicatoria
Sit, postulamus cernui,

Brev. Oscense et Jaccense imp. Caesaraugustae 1505.
194. De sancto Eustachio.
Ad Vesp. et Noct.
1. Supernae matris tilii 5. Cum uxore cum parvulis

Laudes promant Eustachii, Christi sc subdit regulis,
Quem sublimavit hodie Iter sequens et meritum,
Magnae Deus potentiae. Deus, tuorum militum.
2. Hie re placens et nomine 6. Damna, pressuras patitur,
Morum pollebat eulmine, Sed flagellis non vincitur,
Tuas ignorans semitas, Job nobis praestas alterum,
lux, beata trinitas. Creator alme siderum.
3. Cujus baerebat studiis 7. Navigio dum vehitur,
Casta conjux cum tiliis, Uxor pro naulo rapitur,
Tui futuri famuli, Sed mitigabant verbera
Jesu, salvator saeculi. A e t e r na Ch r i s t i munera.
Innixus cervi cornibus 8. Lupus hunc privat filio,
Christus ejus obtutibus Leo fugit cum alio,
Se praebet, ad quem coelitus Ut probares Eustachium,
Veni, creator Spiritus. Christe, redemptor om-
ni um.
9. Sit regi regum gloria,
Laus, virtus, potentia,
Qui surrexit a funere
.1 am lucis ort o si dere.
Brev. Bomanum imp. 15**. 9, 2 Laus zweisilbig.
126
195. De sancto Eustachio.
Ad Laudes.
Divino tactum verbere 3. Solus ergo progreditur,

Christus dignatur visere Custos agrorum ponitur,
Ejulantem Eustachium A Trajano reducitur,
Et minantem excidium. Uxor cum prole redditur.
Uxor a tactu sordido, 4. Post haec pro Christi nomine
Proles a morsu rabido Consummato certamine
Christi servatur munere, Bovem intrantes aeneum
Cui proprium est parcere. Iiegnum scandunt aethereum.
5. Ad quorum nos consortium
Post hujus vitae Stadium
Ducat, qui regit omnia ;
Christo honor et gloria.
Brev. Romanum imp. 15**. 5, 4 Christus honor.
196. De ss. Facnndo et Primitivo.
Ad Vesperas.
1. Pange, Galiaecae patriae propago,

Martyrum fausto radians cruore,
Quod polo quondam dederas peremptos
Nomine Christi.
2. Cum novum lumen genitus superni
Mitteret mundo, capis inter omnes
Prima baptismum, fidei loquelas
Ore Jacobi.
3. Hujus ad Christum comitansque turba
Vertit Hispanos, tumulans magistri
Membra Gallaeco renitent ibidem
Pulvere miris.
4. Unde sunt orti duo, Primitivus
Atque Facundus, Dominum colentcs,
Quos diis jussit fera gens honorem
Reddere vanis.
5. Atticus sanctos misere revinxit,
Sic negaturos Dominum putabat,
Fantur hi Christum colerc et profanos
Temnere divos.
6. Nos Deum verum Dominum colentes,

Simplicem trinum veneremur illum,
Qui pater, natus regit atque sanctus
Spiritus astra.
Brev. Auriense imp. Salmanticae 1501. 1, 1 Gallaeciae.

- 127
197. De ss. Facuudo et Primitive
Ad Xoeturnum.
Surgat omnis ad canendum Non rogus nocebat illis
clericorum concio, nee olivum fervidura,
Gesta narret et triumphos Intepebat alterutrum
martyrum laudabiles, lyrnpha tamquam frigida,
Quot flagella pertulerunt, Fei, acetum, calx inardens
torsiones, vineula. dulee neetar praebuit.
Offeruntur ad tribunal Auferuntur a malignis
praesidis saevissimi innocentura lumina,
Priniitivus et Facundus, Terga, costae, membra, visus,
gloriosi milites, exuruntur tergore,
Unicum Deum fatentes Et madet cruore tellus
esse Christum prineipem. effluente a corpore.
ad auras
Jussit illos tunc Sit Deo trino potestas,
impius suspendere, perpes uni gloria,
Torquet ungues et lacertos, Quem patrem, natum siniulque
crura, nervs, pollices pneuma sanetum percolis,
Et medullas ossium Martyrum chorus sacratus,
reprimit crudeliter. candidatus sanguine.
Urev. Auriense imp. Salmanticae 1501.
198. De ss. Facundo et Priuiitivo.
Ad Laudes.
1. Laudibus templum sonet Auriense,

Quod Deus summis meritis decorat,
Quodque Facundi sacra Primitivi
Corpora condit.
2. Post genus poenae varium nudautur
Tergore athletae et jugulantur almi,
Morte qui vitam capiunt perennem
Aethere claro.
3. Ecce gavisus animis beatis
Totus oecurrit chorus angelorum,
Martyrum coetus superique euneti
Cantica psallunt.
4. viri saneti, merito canendi,
Regna quos coeli retinent securos,
Vos preces Christo jugiter pro nobis
Fundite vestras.
5. Ut fidem sanetam solide tenentes
Nos Deo semper famulemur omnes
Atque post mortem mercamur astrum
Scandere in altum.
128 -
6. Nos Deum verum Dominum colcntes,
Simplicem trinum veneremur illum,
Qui pater, natus regit atque sanctus
Spiritus astra.
Brev. Aurieuse irap. Salmanticae 1501.
199. De sancto Feiice.
Ad Vesperas.
1. Felix, valde paradisi particeps,

Rosea gemma inter coeli principes,
Qui purpuratus per stolam martyrii
Gaudia vitae meruisti ingredi,
Thalamum agni nobis orans aperi.
2. Gloria Deo per immensa saecula,
Sit tibi, nate, decus et imperium,
Honor, potestas sanctoque spiritui,
Sit trinitati salus individua
Per infinita saeculorum saecula.
Brev. ms. Gerundense anni 1290. Cod. S. Felicis Gerunden. s. n. A.
Brev. ms. Gerundense saec. 15. Cod. Parisiu. 1309, B.
Brev. ms. Capit.
Gerunden. 3. saec. 14 /i5. C.
Brev. ms. Capit. Gerunden. 4. saec. 14 /i5. D.
Process. ms. S. Felicis Gerunden. s. n. saec. 16. E.
Hymn. ms. Praedicat.
Valentin, saec. 14 /i5. Cod. Capit. Valent. s. n. F.
1, 1 Felix Narcisse,
paradisi F.
1, 5 oras A.
200. De sancto Feiice.
Ad Noctumurn.
Fns, Deus, vitae perennis, i. Audiens plecti tideles
lux, origo luminis, mox Gerundam pervenit,
Adspice plebem canentem Praesidis jussu retentus
festa summi martyris, truditur in carcerem,
Excipe votn precautum, Ferreis baccis onusto
sume laudum carmina. colloquuntur angeli.
En tui Felicis almi 5. Sistitur arae, cruentis
pangimus insignia, ut litaret idolis,
Tu resolve vincla linguae Respuit infame factum
dans sonora cantica, voce Christum protitens,
Ut tua rite queamus Perstrepit turba, bisulcis
promere magnalia. ossa nudans ungulis.
Iste namque Caesareae, 6. Nempe mulis alligatus
urbis Mauritaniae, dissipatur artubus,
Mundialis disciplinae Flucti bus presso marinis
dum studeret literis, unda turgens subditur,
Artium fumosa fiabra Angelis immixtus almis
sequendo deseruit. ora pandit cantibus.
- 129 -
7. Omnia tonnenta forti 8. Gloria patri natoque
percucurrit pectore, semper et paraclito,
I'ostque poenas et catenas, Laus, potestas atque virtus,
ungulas et verbera gratiarum copia.
Carnea claustra relinquens Quem Deum cuncta fatentur
migrat ad coelestia. saeculorum saecula,
Brev. ms. Gerundense anni 1290. Cod. S. Felicia Gerunden, s. n. A.

Brev. ms. Gerundense saec. 15. Cod. Parisiu 1309. B. Brev. ms. Capit.
Gerunden. 3. saec. u/ib. C.
Brev. ms. Gerundense saec. ,4 /ir>. Cid. Capit.
Gerunden. 4. D.
Process. ms. S. Felicis Gei'iinden. s. n. saec. 16. E.
:;. 1 In te namque B.
3, 6 deseruit B. 4,4 onustum A. f>, 4 pro-
ferens A.
6, 6 pangit A.
7,1 fortis E. 7, 5 plaustra A. Einer
der seltenen Hymnen mozarabischen Ursprungs in der spteren spanischen
Liturgie. Die acht ersten Zeilen fhrt Daniel I, 202 an unter dem fehler-
haften Anfange: Fns beatus vitae perennis.
201. De saneto Feiice.
Ad Laudes.
1. nimis Gerunda felix, Inde euneti te precamur,

o beata civitas, una summa trinitas,
Nil malorum tu pavescis Martjris ut impetratu
freta tanto martyre, nostra tollas crimina.
Postulata promeretur, Noxia cuncta repellas
quisquis huc confiuxerit. et seeunda praebeas.
2. Hie Dei virtute pressi Clerus hie vita nitescat

lacerantur daemones, et sacerdos floreat,
Verberantur, vinciuntur Plebs fidelis, quod requirit,
cremantur acrius
et impetrasse sentiat,
Utque fumus et favilla Omnis aetas atque sexus
nil vigoris obtinent. hoc patrono gaudeat.
3. Hie salus optata fessis Gloria patri natoque

sedc coeli profluit, semper et paraclito,
Visio caecis patescit, Laus, petestas atque virtus,
lingua mutis advenit, gratiarum copia,
Surdus aures hie reeeptat, Quem Deum cuncta fatentur
atque claudus exsilit. saeculorum saecula.
Brev. ms. Gerundense anni 1290. Cod. S. Felicis Gerunden, s. n. A.

Brev. ms. Gerundense saec. 15. Cod. Parisien. 1309. B. Brev. ms. Gerun-
dense >aee. " l". OkI. Capit. Gerunden. 3. C. Brev. ms. Gerundense
saec.
,4
15. Cod. Capit Gerunden. 4. D.
Process. ms. S. Felicis Gerunden.
^. n. 16. E.
naec.
3, 2 sed coeli A, profluit fehlt A. Dieser Hymnus
bildet den mozarabischen Quellen, die hier mit Absicht bergangen sind,
in
nur ein Ganzes mit dem vorhergehenden. Die vier ersten Zeilen notiert
Daniel 1, 202.
Dreves, Hyinnodia lberiea. 9
130
202. In Translatione s. Felicis.
Ad Vesperas.
Coelorum Christe rex pie, 4. Aemiliani magister,

Plebem tuam tu respice, Viam pandisti et iter,
Cujus est delere culpam Quo ad supernum Dominum
Yitam dare perpetuam. Possit dirigere gressum.
Gratia tua illumina 5. Doctor fuisti nobilis ;
Nostra delendo crimina, Pacem obtine servulis

Ut valeamus annua Tuisque exorantibus
Sancti laudare merita. Nostris faveto precibus.
Domini Felix confessor 6. Per tua sacra merita
Nostrorum sit intercessor, Nostra dimittantur mala
Tuis in laudibus digna A Deo rege polorum
Nostra promant eloquia. In saecula saeculorum.
Espana sagrada XXXIII, 458 ex Brev. S. Aemiliani Cucullati. Nach
S. 411 wurde das Officium dem Fortsetzer der Espafia sagrada abschriftlich
von den Mnchen von San Millan de la Cogolla zugeschickt. Die Hand-
schriften dieses Klosters befinden sich jetzt in der Keal Academia de la Hi-
storia zu Madrid, die meisten in bedauerlichem Zustande. Ein Brevier
rmischer Ordnung, wie dasjenige sein mufste, welches das Officium bei
Kisco enthielt, konnte ich unter ihnen nicht entdecken. Da die Quelle, aus
der Bisco schpfen konnte, vernichtet oder verschleppt ist, gebe ich die Texte
nach seinem Abdruck.
Die Translatio des Heiligen fand statt im Jahre 1128 und ist von einem
zeitgenssischen Mnche Namens Grimoald beschrieben. Nach Analogie
hnlicher Flle zu schliefsen, drfte das Officium und die Hymnen des Festes
der Translation gleichzeitig entstanden sein, eine Annahme, welche die
poetische Form, beziehungsweise Formlosigkeit, dieser Lieder zu besttigen
scheint, die entweder vor dem Ende des 12. oder aber erst im 15. Jahrhundert
entstanden sind. In ersterem Falle wird man in dem beregten Grimoald
den Verfasser zu vermuten berechtigt sein.
Ad Nocturnum.
1. Angelorum consortium 4. Perforata congerie

Et militum coelestium Odor resultat hodie,
Hodie clangant Domino Quo corpus felicissimum
Laudes de corde sereno. Mire flagrat per tumulum.
2. Laetari decet Domino, 5. Jubilantes in termino
Torporem mentis deprimi, Vota offerunt Domino,
Celebratur in libano Cujus pia dementia
Cum Felicis translatio. Conditur in ecclesia.
3. Visione demonstratur, 6. Per ejus sacra merita
Ipsi fratri declaratur Nostra dimittantur mala
Parieti tarn poximum A Deo rege polorum
Sancti Felicis tumulum. In saecula saecalorum.
Espana sagrada XXXIH, 459 ex Brev. S. Aemiliani Cucullati.
131
Ad Laudes.
1. In laudem suinmi principis 3. Proximatur discipulo

Cantemus sancto Felici Aemiliano cucullo,
Jucunda vocis carmina Quorum sancta suffragia
Pro ejus summa gloria. Corruscant in Hispania.
Felix in rupe terminus, 4. Sancti viri precamine

In quo permisit Dominus Noctis medio tempore
Sacri sui confessoris Adolescens liberatur,
Laudes resplendere oris. Salus prima restauratur.
5. Per ejus sacra merita.
Espana sagrada XXXIII, 464 ex Brev. S. Aemiliani Cucullati.
205. De sancto Formerio.
In 1. Vesp.
1. Hymnum novae laetitiae 3. Doctrinam evangelicam

Dulci productum cantico Spargens per orbis cardinem,
Noster intonet hodie Pestem fugat gentilicam
Chorus sancto Formerio. Novum producens ordinem.
2. Vergente mundi vespere 4. Hie est fons ille modicus

Novum sidus erigitur Crescens in flumen maximum,
Et clauso eulpae carcere Qui mundo jam mirificus
Praeco salutis mittitur. Potum largitur Optimum.
Laus, honor, virtus gloria,
Qui nos prece Formerii
Ducat ad coeli gaudia.
Tamayo, Martyrol. Hispan. V, 319 ohne Angabe der Quelle. Nach

stincii Andeutungen scheint er ein ganzes Reimofficium auf Formerius in
Hnden gehabt zu haben. Die ersten Zeilen jeder Strophe sind aus den
entsprechenden Strophen des Dominicus - Liedes gleichen Anfangs herber-
genommen. Vgl. Mone III, 269.
206. De samt Formerio.
Ad Laudes.
1. Chorus tidelis varia Ortus in Cappadocia

Psallat Deo melodia, Deo servire studuit,
Gesta Formerii inclita Et in eremi curia
Laude depromens debita. Tunc sanetitate floruit.
9*
132
3. Hie pro Christi collegio 4. Mens illi fuit angelica,
Militavit in acie, Lingua fruetu suavissima.
Nunc conjunetus est agraini Vitaque apostolica
Coelicolum militiae. Mors cruciatu inclita.
5. Trino Deo et siraplici.
Tamayo 1. c. 320.
2, 1 Formerius in Cappadocia. 4, 3 Vita fere
apostolica, was nach einer seinsollenden Verbesserung schmeckt. 4, 4
Mors cruciatibus inclita.
207. De saneto Formerio.

Ad Nocturnum.
Forrneri, martyr inclite 3. Ignem intrat Formerius,

Tuque sanetorum gloria, Christi martyr eximius,
Tu sanetitate praedite, Fit ignis velut arida
Verbo, signis et gratia. Prater morem infervida.
Iterato retruditur 4. Scandit coelos Formerius,

Idemque post reducitur Doctor et martyr inclitus,
Et stipite suspenditur Oret pro nobis omnibus,
Acerrimeque caeditur. Jungamur coeli civibus.
5. Trino Deo et simplici.

Tamayo 1. c. 320. 4, 3 Ut oret.
208. De saneto Formerio.

In 2. Vesperis.
1. Laudemus nunc in Vesperis 3. Martyr Forrneri nobilis,

Omncs sanetum Formerium, Tuis faveto famulis
Cum sit dignus bonoribus, Fideli patrocinio,
Regnat quidem cum superis. Summo fac dignos praemio.
2. Laudans factorem suum, 4. Trino Deo et simplici

Septus choris angelicis, Laus, honor, virtus, gloria,
Sanetum emisit spiritum, Qui nos prece Formern
Qui ducitur in aethera. Ducat ad coeli gaudia.
Tamayo 1. c. 320 u. f. - 2, 1 verdorben; lies: factorem omnium?
oder Laudando factorem suum ?
209. In Festo Stigmatam s. Francisci.
In 1. Vesperis.
1. Fransciscus amat unice 2. Franciscum amor ebriat,

Jesum, qui crueifigitur, Jesu pro nobis mortui,
Mente devota supplice Franciscum mire saueiat
Crucifixo configitur. Vis amoris praeeipui.
Brev. ms. Francisc. Hispan. saec. 15
/i6. Cod. Parisin. 1046. Cfr.
Analecta XI, 132.
133
210. In festo Stigniatuni s. Francisco
Ad Nocturnum.
1. In coelesti collegio Hie cancellatis manibus

Franciscus fulget gloria Ut patriarcha pauperum,
Insigni privilegio Dum benedicit fratribus,
Christi portans insignia. Tendit ad regnum superum.
Sanct. ras. Franciscan. saec. 15. Cod. S. Isidori Matriten. III 1. 89.
Text siehe Anal. XI, 131.
4, 4 in coelo.
5,2 frater jugiter. 7,3
suseepit. 8, 1 Patri.
8, 4 donans vulnera.
211. In festo Stiffmatom s. Francis.
Ad Xocturnum.
1. Franciscus mundi prospera 2. Francisci de stigmatibus
Umbram fore conspiciens, Gregorius dum mussitat,
Cum Jesu tirmat foedera Nocturnis in soporibus
Ad Jesum lucem sitiens. Franciscus illum visitat.
Brev. ras. Franciscan. Hispan. saec. 15

Analecta XI, 132.
212. In festo Stiguiatum s. Francisci.
Ad Laudes.
1. Proles patris praeconia 2. Dux in nostra militia

Extollens cantu mystico Crucis vexillum sumere
Crucis profert insignia Christi sequens vestigia
Laudis exsultans cantico. Divino fretus munere.
Sanct. ras. Franciscan. saec. 15. Cod. S. Isidori Matriten. III 1. 89.
Der volle Text des Hymnus gleichfalls aus einer spanischen Franciscaner-
,
handschrift (Cod. Parisin. 1046) steht Analecta XI, 131. Varianten: 1, 1

Proles praesens.
2, 1 Lux in. 3, 2 cruci.
3, 4 mundo fehlt.
4, 3 Pernens ejus. Str. 8 fehlt.
213. In festo Stigmatnm s. Francisci.
Ad Laudes.
1. Francisci in visceribus 2. Franciscus, miles inclitus,

Amor Jesu qui latuit, Dignus regis insigniis,
Pul chris Jesu vulneribus Vexillum dum exercitus
Mire foras emieuit. Meretur factis praeviis.
Brev. ms. Franciscan. Hispan. saec lB

Analecta 1. c.
134
214. In festo Stigniatum s. Francisci.
In 2. Vesperis.
Ad Francisci famam prisci 2. Ut formosa rubet rosa

Facit laudis fastigium, Latus emanans sanguine
Quod in isto dante Christo Instar nati lanceati,
Fulget crucis myste- Ut nos lavaret crimine.
rium.
Brev. ms. Franciscan. Hispan. saee. 15 /i6. Cod. Parisin. 1046. Cfr.
Analecta XII, 121.
215. De sancto Fructo.
In Vesp. et Laud.
1. Almi patris solemnia 4. Cor, os et operatio

Concelebret ecclesia, Tendunt in Deum jugiter,
Famosi solitarii, Est sibi pro solatio
Flucti, viri egregii. Flere incessabiliter.
2. Daus omnia pauperibus 5. Vi vit clara memoria

Fit accola in montibus, Factus vivendi speculum,
Associatus bestiis Et translatus in gloria
Pro humanis solatiis. Non deest per oraculum.
3. Algent carnis incendia 6. Fructi nostri vestigia

Herba et potu aqueo, Da sequi, trina deitas,
Cedit hostis pertidia Ut in superna curia
In conflictu spiriteo. Nobis cedat haereditas.
Brev. Segoviense imp. Valisoleti 1527.
216. De sancto Frncto.
Ad Nocturnum.
1. Collaetare triumpbanti, 3. Dei miseratio

militans ecclesia, Quantumque beneficium,
Quae Fructi concivis sancti Ut angelis homuncio
Colit grata solemnia. Vitae sit in consortium.
2. Post artam poenitentiam, 4. Fructi nostri vestigia

Post fletus et suspiria Da sequi, trina deitas,
Coeli subit laetitiam Ut in superna curia
De vita solitaria. Nobis cedat haereditas.
Brev. Segoviense imp. Valisoleti 1527.
135
217. De sancto Fructuoso.
Ad Vesp. et Noct.
1. Christi sacrata praesule 4. Nee sine diaconibus

Et Fructuoso martyre Passus fuit episcopus,
Refulget urbs Hispaniae Quorum unus Augurius
Haec Tarracona nomine. Et alter est Eulogius.
2. Haec urbs magna metropolis, 5. Quorum trium da meritis

Marini consors litoris, Fructus, o Christe, famulis,
Jam Fructuosi martyris Remotos ab auguriis
Ebibens rivos sanguinis. Sanctificans eulogiis.
3. Hic Fructuosus moritur, 6. Gloria tibi, Domine,

Per fruetum coelis oritur, Cum patre et sancto pneumate,
Hac in urbe reconditur, Houor cum laude perpete
Per orbem late colitur. Nunc et in omni tempore.
Brev. Tarraconense imp. Barcinonae 1484. 1, 4 Teracona.
218. De sancto Fructuoso.

Ad Laudes.
1. Jam saeculi per spatia Hos deprecamur etiam,

Nova succedunt gaudia, Peccantibus ut veniam
Trium martyrum florida Largiantur perpetuam
Celebratur victoria. Sine tine in gloria.
2. Unus praesul Fructuosus 4. Unde Christus cum venerit,

Vivus crematur ignibus Referre eunetis propria,
Et levita Augurius, Nobis non ut supplicia
Eulogius diaconus. Proveniant sed praemia.
5. Haec summa praestet deitas
Patris natique unici
Sacroque cum spiraraine
Brev. Tarraconense imp. Barcinonae 1484. 4, 4 Perveniant. 5,

summa pater deitas.
219. De sancto Gabriele
Gabrielem veneremur, 2 Gabriel, virtus divina,

summi regis nuntium, debiles fortifica,
Per quem Deus delegavit Ut vincamus inimicum,
sacrum ministerium, ipse nos corrobora,
Ex virgine incarnatum Ut peccata remittantur,
Jesuin suuiii hlium. ipse nobis impetra.
136
3. Angelus in mundum missus 4. Gloria et honor Deo
ad Mariae thalamum, usquequo altissimo,
Te solum Deus elegit Una patri filioque,
suura secretarium inclito paraclito,
Nostras preces tu praesenta Qui tot dona jam donavit
ante coeli dominum. Gabrieli archangelo.
Diurn. ms. Legionense saec. 15. Cod. Capit. Legionen. 36. A. Brev.
ms. Toletanum saec. 14. Cod. Capit. Toletani 33 6. B. Brev. ms. Tole-
tanum saec. u /ib. Cod. Univ. Matriten. 48 (921) C. Brev. ms. Tole-
tanum saec. 15. Cod. Capit. Toletani 33 9. D.
Venetiis 1483. E. Brev. Toletanum imp. 1492. F. Brev. Toletanum
imp. Hispali 1493. G. Brev. Toletanum imp. Venetiis 1506. H. Brev.
Oscense et Jaccense imp. Caesaraugustae 1505. I.
Brev. Hispalense imp.
Hispali 1521. K. Brev. Cordubense imp. Hispali 1524. L. Brev.
Gienense imp. Hispali 1528. M.
Brev. Sigenense imp. Caesaraugustae
1547. N. Brev. Abulense imp. Salmanticae 1551. O.
Brev. Pampelonense
imp. s. 1. 1551. P. Brev. Segoviense imp. Valisoleti 1527. Q. Brev.
Zamorense imp. 15**. R.
Brev. Pallantinum imp. Pallantiae 1545. S.
Brev. Conchense imp. Conchae 1558. T.
Brev. Seguntiuum imp. Seguntiae
1561. U. Brev. Cauriense imp. Cauriae 1559. V.
Brev. Civitatense
imp. 1555. W. Brev. Cordubense imp. Cordubae 1557. X. Brev.
Gienense imp. 15**. Y.
Brev. Toletanum imp. Lugduni 1551. Z. In
M ist das Lied so geteilt, dafs Str. 1 und 2 der Vesper, Str. 3 der Nocturn
zufallen. Vgl. Daniel IV, 330.
220. De sancto Gabriele.

1. Veneremur int er omnes 3. Ergo Gabriel ingressus
Coelestis exercitus Virginis in thalamum
Gabrielem, liunc in mundum Ave, dixit, o Maria,
Saepe missum coelitus, Mundo ferens gaudium,
Nuntium nostrae salutis Utero tuo portabis
Collatae divinitus. Salvatorem omnium.
2. Hunc Deus pater legavit 4. Gabrielis virgo prudens
Ad Mariam virginem, Tandem verbis annuit,
Ut sibi magni secreti Unde claustro virginali
Explicaret ordinem, Suo Deum genuit
In se verbum incarnandum Atque coeli conditoris
Ad sanandum hominem. Dici mater meruit.
5. Gloriam patri melodis.
Brev. Valentinum imp.
Brev. Ord. S. Mariae de Mercede imp. Lugduni
1560. C. 1, 4 Se missum coelitus ABC; saepe handschr. Korrektur in
B. 3, 3 Ave, dixit, gratia plena ABC; o Maria, Korrektur in B.

Ad Vesperas.
1. In jubilo mirabili 2. Gabriel fortis mittitur

Christo cantet haec concio, Ad salutandum virginem,
Quae Gabriel archangeli Per quam salus promittitur,
Mira canit cum gaudio. Quae gignat Deum hominem.
137 -
3. Apparet totus fulgidus 4. Ad cujus verbum dubitans
Cum virginem alloquitur, Virgo stupescit florida,
Ave, loquens impavidus, Viri amplexum devitans,
Jesus nam ex te oritur. Rore coeli fit gravida.
5. Per te, o fulgens Gabriel,

Nobis praestetur venia.
Et Michael ac Rapliael
Ducant in coeli gloria.
Psalt. ms. Oculense saec. 14. Cod. Archivi Nat. Matriten. B 34.

Ad Nocturnum.
Dum orat virgo fervide, Quomodo, inquit, angele,
Gabriel ei mittitur, Quod faris, potest fieri,
Quam salutavit providc, Cum molem lacte, labore
Christus ex ea nasdtur. Perhorrescam intueri.
Blande affatur virgini: 4. Spiritus, quo circumdaris,

Concipies et paries Te obumbrabit dulciter,
Deum conjunetum homini, Mater Dei efficeris,
Ut ejus mater fieres. Quo regnabis perenniter.
5 Te laudantes, o Gabriel,
Conforta nunc solamine,
Dulcedo tua super mel
In angelorum agmine.
Psalt. ms. Oculense saec. 14. Cod. Arch. Nat. Matriten. B

'..
3 scheint verdorben. 4, 2 obumbravit.
4, 3 Et mater Dei.
Ad Laudes.
In coelesti rosario Helisabeth, quae stcrilis

Gabriel unus sistitur, Fructu privata noscitur.
In virginis sacrario Nunc abundat et fertilis
Fortis athleta cernitur. Fructus ex ea nascitur.

Cum ave fatur virgini, Ecce, respondet angelo,
Modum tunc ei indicat, Ancilla sum altissimi,
Quia verus dulcedinis Fiat motu tarn pmspero
Hoc sacramentum explicat. Fructus verbi dulcissimi.
5. Per te, o sanete Gabriel,
Congaudeat ecclesia,
Quae conlaudans Emanuel,
Fac, nos ducat in gloria.
Psalt. ms. Oculense saec. 14. Cod. Arcb. Nat. Matriten. I! 3 4.
1. :! virginis ergnzt.
2, 3 dulcedinem. 3, 1 quia stcrilis. :!, 2 pri-
vat*.. 3,
''<
abundat stcrilis.
138
In Vesp. et Laud.
1. Gabriel, fulgidus inter consocios,

Potensque validus ad actus varios,
Laudetur hodie.
2. Hunc coeli nuntium Jesu raysterii,

Famosum nimium Christi collegii
Reddit credentiae.
3. In tot agminibus coeli spirituum

Iste prae omnibus ad nimis arduum
Opus eligitur.
4. Quod excellentiae majus indicium,

Quam quod clementiae tantae mysterium
Isti committitur?
5. Hujus legatio cum sit, prae aliis

Dignus praeconio est et amabilis
Cum reverentia.
6. Servet, stabiliat, ab hoste liberet,

Nos laetos faciat Deoque foederet
Gabriel fulgidus.
Brev. ms. Compostellanum saec. 15. Cod. Capit. Compostell. s. n. A.

Brev. ms. saec. 14. Cod. Palat. Matriten. 214 (2B2). B. Brev. Compo-
stellanum imp. Ulisiponae 1497. C.
Brev. Auriense imp. Salmanticae
1501. D. Brev. Compostellanum imp. Salmanticae 1569. E. 1, 2 Posse-
que D. 6, 1 stabilia A

Ad Nocturnum.
1. Vitam, quam Lucifer per Evam abstulit,
Gabriel dulcifer per plenam attulit
Mariae gratiam.
2. Fortis vocabulo, virtute fortior,

Devicto zabulo victoriosior,
Corona floridus.
3. Servet stabiliat, ab hoste liberet,

Nos laetos faciat Deoque foederet
Gabriel fulgidus.

Brev. ms. saec. 14. Cod. Palat. Matriten. 214 (2B2j. B.
imp. Ulisiponae 1497. C.
Brev. Auriense imp. Salmanticae 1501. D.
Brev. Compostellanum imp. Salmanticae 1569. E.

139
Ad Vesperas.
1. Collaudet plebs fidelium 4. Post haec salutat dulciter

Ex totis suis viribus Ex parte Dei virginem,
Gab rielem egregium . Quae sibi credens pleniter
Regnantem in coelestibus. El coneepit et hominem.
2. Danielem hie doeuit 5. Qui clauso matris utero

Futura mala noscere, Natus, passus, pestiferum
Zachariae exposuit Orcum privavit, Cerbero
Ingentem prolem gignere. Posse tollens damniferum.
3. Sed quia fuit dubius 6. Laus Deo sit et gloria

Et quaerens signuui fieri, Pro Gabriele angelo,
Os sibi clausit, satius Cujus dulcis memoria
Usum post ortum pueri. Exaltetur in gloria.
Brev. Barcinonense saec. 15. Cod. Capit. Vicen. CIX. A.

ras. Brev.
Tarraconense imp. Barcinonae 1484. B.
Brev. Oscense et Jaccense imp.
Brev. Majoricense imp. Venetiis 1506. D.
Brev. Ccisonense imp. Caesaraugustae 1514. E.
Brev. Barcinonense imp.
Barcinonae 1540. F.
Brev. Sigenense imp. Caesaraugustae 1547. G.
Brev. Illerdense imp. ca. 1533. H.
5, 1 Quasi clausae matris utero CG.
5, 2 Natus pastus. AF.
Ad Nocturnum.
1. Exsultet nunc ecclesia, 4. Omnino iste laudibus

Gabrielis archangeli Dignus est et laetitia,
Gratis agens solemnia, Qui tanta de coelestibus
Nihil admittens scandali. Nobis fert beneficia.
2. Hie est legatus nobilis, 5. Ergo laudemus propere

Cujus saneta legatio Hunc, qui est coeli speculum
Mortis interminabilis Corde, voce et opere
Nobis fuit evasio. Aspernantes hoc saeculum.
3. Hie fortitudo dicitur, 6. Laus Deo sit et gloria

Qui fortiorem nuntiat Pro Gabriele angelo,
Mariae, per quem vincitur Cujus dulcis memoria
Satan, quem Orcus cruciat. Exaltetur in gloria.
]!n v. ms. arcinonense saec. 15. Cod. Capit. Vicen. CIX. A. Brev.
Tarraconense imp. Barcinonae 1484. B. Brev. Oscense et Jaccense imp.
Brev. Majoricense imp. Yenetiis 1506. D.
Brev. Celsonense imp. Caesaraugustae 1514. E.
Brev. l'.arcinonense imp.
Barcinonae 1540. F.
Brev. Sigenense imp. Caesaraugustae 1547. G. -
Brev. Illerdense imp. ca. 1533. II.
1, 1 Exsultent nunc eoelestia 1!; Exsul-
tei eoelestia curia 11.
5, 4 Spernentes hoc saeculum ABU. 6, 4 Exal-
tetur in coeli solio H.
140
In Laudibus.
Coetus gaudet coelestium 5. Antichristum non taeuit

Gabrielis consortio, His venturum, qui oninia
Plaudat et plebs fidelium Vastabit, sicut patuit
Adsitque jubilatio. Ex lmjus eloquentia.
Ipsum decet solemnitas, 6. Laudandus est hie nuntius,

Honor. laus et obsequium, Per quem nostra salvatio
Per quem nostra calamitas Carnem sumit clementius
Celsum capit iniperium. Sacri alvi palatio.
Hoc nunciante regia 7. Laudemus ergo dignius

Virgo concepit filium, Hunc legatum, ut audiat
Quo infernorum furia Nostras preces attentius
Grande suffert exitium. Et intentos nos faciat.
4. Sancti sanetorum unetio 8. Manus vacent justitiae

Verbis istius noscitur, Ad laudem tanti nuntii,
Jerusalem subversio Pedes regantur sobrie,
Et reduetus proponitur. Sensus sit eulpae nescius.
9. Laus Deo sit et gloria.
Brev. ms. Barcinonense saec. 15. Cod. Capit. Vicen. CIX. A. Brev.
Tarraconense imp. Bareinonae 1484. B.
Brev. Majoricense imp. Venetiis
1506. C. Brev. Celsonense imp. Caesaraugustae 1514. D. Brev. Barci-
nonense imp. Barcinonae 1540. E.
Brev. Illerdense imp. ca. 1533. F.
Str. 4, 5 und b' fehlen F.
5, 1 Ante Christum ABC. 8, 1 vactet A.
Ad Vesperas.
Summi regis paranymphus 2. Totus fulgens et decorus

per orbem recolitur, exponit mysterium,
Qui sublimi ex Olympo Expavescit virgo sacra,
ad virginem mittitur, dum audit oraculum,
Cujus alvo consecrata Quam archangeli superni
v eil um caru efticitur. contirmat alloquium.
Gloria et honor Deo

usquequo altissimo,
Una patri filioque
paracleto inclito,
Cui laus est et potestas
per immensa saecula.
Brev. Abulense imp. Salmanticae 1551.

141
Ad Noctmnum.
1. IIa noctis liora. Gabriel, 4. Ad virginem tu missus es

Qua pangis altis gloriam Dicturus alta mystica,
Pacem bonisque nuntias. Gnatum Dei qnae gigneret
Te nos canamus, inclit-. Mansura semper integra.
2. Tu Danieli mystica 5. Joseph volenti linquere
Arcana paudis plurima, Sanctam suamque conjugeni
Futura quae sint postcris, Apparuisti proferens,
Hebdomadis haec compatans. Plenam fuisse flamine.
3. Tu Zacliariae nuntias 6. Summo Deo sit gloria,

lluuc nasciturum tilium, Quem laudat oinnis angelus,
Magnum Johannem, lucifer Ter sanctus est, hunc clamitans,
Qui Christi foret pracvius. Qui trinus est et unicus.
Brev. Zamorense imp. 15**.
Ad Laudes.
1. Gabriel archangele, 3. Qui semper adstans es Deo,

Archangelorum maxime, Nostrimemor sis, quaesumus,
Coelestis aulae nuntie, Pro plebe Cln-isto supplica,
Princeps poli fortissime. Quae te vocat cum laudibus.
2. Pastoribus tu gaudium 4. Da robur in certamine,
Annuntias quam maximum : Vincamus hostes Tartari
Est natus infans Bethleliem, Et carnis oblectamina
Salvator, inquis, omnium. Mundique cuncta prospera.
5. Summo Deo sit gloria.
Brev. Zamoreuse imp. 15**.
232. De sancto Ueorgio.
Ad Vesp. et Noct.
miles tu fortissime, Tu suscitator. domine,

Qui vincis cuncta scclera, Multorum morientium,
Conserva nos promptissime In Christi sancto nomine
Procurans pacis foedera. Turbae reddis viventium.
Georgi strenuissime, Idolonim fictitia
Per cuncta mundi climata Mista falsis daemoniluis.
Preee tua sanctissiinc [mperatorum vitia
Rumpe draconis schisnmta. Kumpis tuis sermouibus.
142
5. In armis fis potentior, sancte, sis exordium

Dum Christi gubernaculis Salutis, donans munera,
Potiris, tu decentior Virtutisque primordium,
Corruscans et miraculis. Servans a diris funera.
6. Verorum pater militum, Gloria tibi, trinitas,

Nos ad tuen dum propera, Una cujus essentia
Fac peccatorum divitum Manetque personalitas
Nunquam sequamur opera. In trina subsistentia.
Brev. Vicense imp. Lugduni 1557.
233. De sancto Georgio.
Ad Laudes.
1. Christi miles, fortibus 3. Beatus fuit exitus

Praeponendus ex debito Tui sacrati corporis,
Cunctis orbis militibus, Christo fuisti deditus
Quos praecellis ex merito Amore sancti pectoris.
2. Sequantur te benigniter 4. In coelorum laetitia

Optantes frui termino, Collocaris perenniter,
In te fidentes jugiter, Nam hujus cosmi vitia
Nam servivisti Domino. Superasti viriliter.
5. Sit Deo laus et gloria,

In quo confidunt milites,
Ut laetentur victoria
Coeloque hant divites.
234. De sancto Geraldo.
Ad Vesperas.
1. Adest dies laetitiae, 3. Confessor Dei inclitus,

In quo Geraldus hodie Qui diem sui obitus
Coronatus in aethere Praesciverat divinitus
Regno potitur gloriae. Et revelavit omnibus.
2. Coelorum gaudent agmina 4. Deo Patri sit gloria
De confessoris gloria, Ejusque soli filio
Qui relinpuens terrestria Cum spiritu paraclito

Imqetravit coelestia. Nunc et per omne saeculum.
Brev. Bracarense imp. Salmanticae 1512. A. Brev. Braearense imp.

Conimbricae 1634. B.
- 143

Ad Nocturnum.
Geraldus, gemma praesuluni 3. Ipse pro nobis Domino
Et gaudia sacerdotum, Intercedat cum gaudio,
Qui in sanctorum numero Ut impetremus gratiam
Assumptus est a Domino. Et a peccatis veniam.
Patronus noster nobilis, 4. Deo patri sit gloria
Coeli turbis amabilis, Ejusque soli filio
Geraldus cum laetitia Cum spiritu paraclito

Hodie intrat in aetbcra. Nunc et per omne saeculum.
Brev. Bracarense imp. Salmanticae 1512. A. Brev. Bracarense imp.
Coniiubricae 1634. B.

Ad Laudes.
1. Odor Geraldi tumulu 3. regnum Portugalliae,

Refragrat bonus populo, De tanto gaude praesule,
Ac si esset aromatum. Quem tibi Dei gratia
Ita refulget feretrum. Sublimavit ad aethera.
2. Bracarensis civitas, 4. Sit patri Deo gloria

Qua confessoris veritas Ejusque soli filio
Refulget in hoc saeculo Cum spiritu paraclito

Et coeli gaudet concio. Nunc et per omne saeculum.
Brev. Bracarense imp. Salmanticae 1-512.
237. De s. Grecorio Gstiensi.
1. Gregorius mirabilis 4. De tuis sacris ossibus,

Adsit nobis exsulibus, Paesul mangne, sanetissime,
Per omnia laudabilis Salus datur languentibus
Nos sublevet sideribus. Eos curans promptissime.
2. Patris jussis obtemperans 5. Qai dum eras in saeculo,
Venisti in Hispaniam, Corde serviebas Deo
Prospera mundi refutans Sancto junetus Dominico,
Ob pestem locustariam. Regis niteus in solio.
3. Tua prece sanetissima . Unde, pater sanetissime,

(uneta fugas incommoda, Nos de morte perpetua
Per quam illa nequissima Salva prece assidoa
Fugit pestis per omnia. Per saeculorum saecula.
Tomayo, Martyrol. Hispan. III. 128 mit der Anmerkung: In legendario

manoRcripto antiquissimo urbis de Torrijo in Celtiberia hocce carminis <li-
metri Jambici cacometri monumentum legitur. 5, 2 Fcn do.
- 144
238. De sancta Helena.
Ad Vesperas.
1. Plaudat Christi familia 4. Per istius scrutinium

Helenae grandi gaudio, Crux saucta Christi panditur,
Tota fulget ecclesia Qua coeli beneficium
Ipsius contubcrnio. Plebs tidelis adsequitur.
2. Ex hac laetantur coelici 5. Ista Judas efficitur

Deo reddentes gratias, Crucem Christi effodiens,
Atque dotantur Belgici Con versus et perficitur
Hujus nacti reliquias. Martyr pro Christo moriens.
3. Hac sanitates tribuit 6. Gloria tibi, Domine,
eus pie petentibus, Qui Helenam niagniticas
Res perdidas restituit Et tuo sancto nomine
Hac plene confidentibus. Totum mundum vivificas.
Brev. ms. Barcinoneuse saec. 15. Cod. Capit. Vicen. CIX. A. Brev.
ms. Dertusense saec. 15. Cod. Capit. Dertusen. s. n. B. Brev. ms. Dertu-
sense saec. 15. Cod. Capit. Dertusen. s. n. C.
Offic. ras. saec. 16. Cod.
Semin. Gerunden. 2309. D.
Brev. Dertusense imp. Lugduni 1547. E.
2 3 Belgidi A.
, 3 1 Haec sanitates tribuit AB
, Hac sanitates exhibuit

;
D. 3, 4 Ac plene D.

Ad Nocturnum.
1. Jesu, dccus lidelium, 2. Haec pura castimonia
Votis fave canentium, Morumque sanctimonia
Ut hanc sequamur moribus, Post te sequens vestigia,
Quam praedicamus vocibus. Subit poli fastigia.
3. Praesta, superna trinitas

Trinaque simplex veritas,
Ut nos reformet castitas,
Regatque fida Caritas.
ms. Dertusense saec. 15. Cod. Capit. Dertusen. s. u. B. Brev. Dertusense
saec. 15. Cod. Capit. Dertusen. s. n. C.
Offic. ms. saec. 16. Cod. Semin.
Gerunden. 2309. D.
Brev. Dertusense imp. Lugduni 1547. E.

In Laudibus.
1. Chorus tidelis hodie 2. Haec est Helena rutilis,
Festum agat insignius Quae fuit orbis domina,

Imperatricis hagiae, Sublimis, pia, humilis,
Quam Christus beat sanctius. Attingens coeli culmina.
145
3. Proles fuit ccclesiae 5. In Belgica provincia,

Dura vixit mundi stadio, Inque Remensi termino
Exaltans legem gratiae Altum Yillare gratia
Ex crucis beneficio. Helenam fert et gaudio,
4. Exstitit sancta, nobilis 6. Gloria tibi, Domine,

Regina liaec et optima. Qui Helenam magnificas
Fide firma, immobilis, Et tuo sancto nomine
Christum gerens in anima. Totum mundum vivificas.
Brev. ms. Barciuonense saec. 15. Cod. Capit. Vicen. CIX. A. Brev.
ms. Dertusense saec. 15. Cod. Capit. Dertusen. s. n. B. Brev. ms. Dertu-
sense saec. 15. Cod. Capit. Dertusen s. n. C.
Orfic. ms. saec. 16. Cod.
Semin. Gerunden. 2309. D.
lirev. Dertusense imp. Lugduni 1547. E.
1, :> Imperatricis egregiae D.
1, 4 bcata D.
3, 2 mundi studio A.
3, 3 regem gratiae D.
5, 1 In bella provincia B. 5, 2 In Remensi
BDE In Bemanensi A.
5, 3 Accumulate gratiae A; accumulare gratia

,
BE accumulari gratia C.
; Haut-Yilliers Dicese Reims. Diese Hymnen
,
sind also vermutlich nicht spanischen Ursprungs, sondern nur herber-

genommen.
Ad Vesperas.
1. Psallat odis hymnidicis 4. Judaei Judam timidi

Christicolarum concio Tradentes, crucis conscium,
Festum diei celebris Vitam mercantur providi,
Spreto corporis otio. Ne subeant supplicium.
2. Imperatricis Helenae 5. Crux ab invito quaeritur,

Sancta paret sedulitas, Judas quaesitam invenit,
Quae pro crucis indagine Defunctus vitae redditur,
Longas lustravit semitas. Fides Judam circumvenit.
3. quam beata femina, 6. Laus patri, nato, flamini,

Virilem gerens animum, Decus, honor et gloria,
<i>uae Judaeorum agmina Cujus fiunt examini
Traxit ad lucis radium. Cuncta simul notoria.
Brev. Caesaraugustanum imp. s. 1. et a. (Venetiis 1496). 5, 1 ab invicto.
Ad Nocturnum.
1. Triumpbans novis gaudiis 2. Sollicitudo laudibus

Conjubilat ecclesia Extollitur in Helenam,
Et militantem praemiis Qua crux devotis mentibus
Prosequitur laetitia. Christi declarat gloriam.
Urrves, Hymnodia Hiberica. 10
146
Pracdicatur per saeculum 4. Spreto terreno pulvere

Digna coelesti solio, Iraperialis culminis
Quia retraxit animum Elegit pauper vivere
A yanitatis folio. Exemplo Christi pauperis.
5. Laus patri, nato, flamini.
Brev. Caesaraugustanum imp. s. 1. et a. (Venetiis 1496). 3, 3 Quae

retraxit.
3, 4 lies solio?
4, 3 pauperem vivere.

Ad Laudes.
Promat per mundi machinam 3. Virtutum thesauraria,

Kovae laudis laetitia Thesaurum servans regium,
Imperatricem Helcnam A tempestate varia
Scandentem ad sublimia. Hoc protege collegium.
Supernum tenens solium 4. Crucis inventrix quaerula,
Preces pro nobis geminet, Per quam salvari quaerimus,
Ut Christus omne noxium Sis exoratrix sedula,
Tollat. quod supereminet. Suppliciter ut petimus.
5. Laus patri, nato, flamini.
Brev. Caesaraugustanum imp. s. 1. et a. (Venetiis 1496).
244. De sancta Helena,
1. Gaude, mater ecclesia, 4. Conjuucta coeli civibus

Gaude de Christi munere, Vitae potatur flumine,
Laudes in voce varia Divinis vacans laudibus
Corde promas et opere. Lumen videt in lumine.
2. Helena nam sanctissima 5. Jam stupet Hierosolyma
Per te miranda edidit, Fractis Judaeae ritibus,
Rite detestans infima Dum per sancta suffragia
Coeleste regnum subiit. Miranda fiunt saeculis:
3. Terreni regis filia 6. Deo patri sit gloria

Regi coelesti placuit, Ejusque soli filio
Electum super milia Cum spiritu paraclito
Quaerens invenit, tenuit. In sempiterna saecula.
Brev. Komanum imp. 15**.
245. De sancto Hieronymo.

Ad Vesperas.
1. Suggerat nobis veniens Olympo

Spiritus flammans meritos, precamur,
Quos tibi festos modulemur hymnos,
Magne patrone.
147
2. Bina deserti generosa proles,
Hie ibi scribens calamus refloret,
Vox ubi clamans fuerat propbeta
Ille Joannes.
3. Sacra solventes tibi supplicamus,

Impetra nobis superare mundum,
llle qui raundi toties solebas
Vincere pugnas.
4. Hoc daraus nomen tibi cardinalis,

Cardines mentis quia tu gubernas,
Cardo, quo nostrae fidei securus
Vertitur axis.
5. Sint patri laudes genitoque summae,

Flamini compar decus atque virtus,
Qui tibi donet ea, quae pro nobis
Posceris unquam.
Brev. FF. S. Hieronymi imp. Lugduni 1547. A. Brev. FF. S. Hiero-

nymi imp. Caesaraugustae 1562. B.
246. De saneto Hieronymo.

Ad Nocturmun.
1. Nunc sanete nostra spiritus 3. Christi fidem tu protegis,

Interna tange pectora, Adoras et praesepium
Largire nos Hieronyraum Crucemque gestas corpore,
Efferre justis laudibus. Potiris jam praesentia,
2. Mentis refulget lumine, 4. Quae vox, quae te, Hieronyme,

Ardore cordis conflagrat, Laudare lingua poterit,
lllustrat orbis cardines Si euneta felix conspicis,
Divinus iste lucifer. Quae panderas mysteria.
5. In sanetorum splendoribus
Uni Deo sit gloria,
Hieronymi qui preeibus
Det nobis coeli gaudia.
247. De saneto Hieronymo.

Ad Laudes.
1. Surgimus laudes merito canentes,

Sint proeul somni, gloriosa festa
Excitant mentes, animosque tollunt
Gaudia sursum.
10*
148
2. Antra deserti penetrare certus
Deseris mundum tibi blandieiitem,
Noveras, quanti vana sint habenda
Nomina raundi.
3. Si juvat fortes aliquos eremus,

Sancta das illis documenta vitae,
Aestimas foenum peritura cuncta,
Angele certe.
4. Te tui servi, venerande praesul,
Adsumus justis precibus rogantcs,
Praebeas sanctos retinere mores,
Quos docuisti.
5. Te, Deus simplex pariterque trine,

Laudibus summis veneratur orbis,
Qui jubar tantum radire mundo
Sic voluisti.

nyini imp. Caesaraugustae 1562. B.
248. De sancto flieronymo.
In 2. Vesperis.
1. Exsultent modulis sobria pectora,

Purgatis animis sint nova gaudia,
Magna nam canimus, qua pia possumus
Nostro sacra Hieronymo.
2. Hie primus colitur quatuor ainnium,

Quos nobis tribuit fons paradiseus,
Legis qui segetes coelitus irrigat
Manentes ope numinis.
3. Aut flores alii pomave mystica,
Aut neetar referunt sub nuce conditum,
Sed noster stipitem firmiter asserit,
Quo robur ferat arbori.
4. Quantis tu meritis praemia comparas,

Dum vertis fidei sacra volumina,
Convulsis penitus sentibus haeresum
Purgas sancta novalia.
5. Vultus Aethiopis silva perhorruit,

Quae vero latuit, mens erat angeli,
Papae, quam negligis corpus, ut afrluas
Aeternis modo fructibus.
149
6. Te, rerum genitor, poscimus, annue
Quem summis celebrat raundus honoribus,
Nubila tegeas [sie]
Dum nubes tua fulserit.

6, 3 hat B treulich nachgedruckt.
249. In Translation' s. Hieronymi.
Ad Vesperas.
1. Hymnum novum decantemus 3. Verum lumen nostrae vitae

Modulatis voeibus, Petentem Hebraicam,
Hieronymum imploremus Simul Graecam et Latinam
Piura patrem, omnibus Linguam et grammaticam,
Ut adsistat, festiuemus Victorinum oratorem,
Sinceris affectibus. A quo et rhetoricam.
2. Mundum totum contemnentem 4. Sacrosanctum scripturarum
Ex Stridonis oppido, Abyssalem fluvium
Eremumque sitientem In torrentem quam praeclarum
Ex patre Eusebio, Auxit et praeconium,
Nobili ex stirpe natum Effundendo rebus planum,
Confini Pannonio. Quod erat tarn asperum.
5. Decus, honor Deo patri
Sit ejusque filio
Nee non spiritui saneto,
Doctori eximio,
Quem salvator sublimavit
Sempiterno saeculo.
Diurn. ms. FF. S. Hieronymi saec. 15. Cod. S. Ferdinandi Matriten. 13. B.
Brev. FF. S. Hieronymi imp. Lugduni 1547. C.
Brev. FF. S. Hiero-
nymi imp. Caesaraugustae 1562. D.
Vgl. Mone III, 338.
250. In Translatione s. Hieronymi.
Ad Xocturnum.
1. Chorus fidelium pangat angelici

Sancti praeconium, magni Hieronymi,
Cultoris eremi, fidelis Domini
Et doctoris eximii.
2. Totum se praebuit Dei obseqio,

Cum mundum renuit dante se monaeho,
Quod sibi condidit et suis posteris
Juxta praesepe Domini.
150
3. Ornatus meritis, dives virtutibus,
Cum suis monachis in die obitus
Colloquens monuit ut non moestitiam
Sed veram gerant gaudium.
4. Regnis coelestibus mundi miseriam

Cum vanis artibus relinquens omnia,
Assumpsit gaudia, aeterna praemia
Per infinita saecula.
5. Ex hoc sit gloria patri et filio,
Laus et latria sancto paraclito,

Ut cum Hieronymo ducant ad patriam,
Ad lucem, quam inhabitant.
Brev. ms. Hieronymitarum anni 1463. Cod. Matriten. A 169 A. Brev.

FF. S. Hieronymi imp. Lugduni 1547. B.
5, 2 Laus ist, wie so hufig, namentlich in
spanischen Hymnen, zweisilbig zu nehmen.
Ad Laudes.
1. San ctorum decus praesulum et doctor

Lumen refulgens latebris et auctor
Nostrae salutis, veritatis pastor,
Eremi cultor.
2. Tibi est datum regimen fidele,

Haereses omnes deprimens adhaeres
Sacrae doctrinae, malleus es vere
Haereticorum.
3. Augendo fidem contra infideles

Tu semper idem satagis docere,
Vitae perennis animis manere
Fruitionem.
4. Gloriam mundi spernis contemnendo,

Carnem lascivam punis jejunando,
Nuda et humo conteris cubando,
Felix o doctor.
5. Semper in vita reliqua vivebas,

A viris sanctis caelebs nuncuparis,
Artubus sacris puris sociaris
Gaudiis vitae.
- 151 -
6. Tibi sit patri filioque vero,
Gloria laudis, spiritui sancto,
Qui cum utroque sempiterno Deo
Manet aequalis.

Diura. ms. FF. S. Hieronymi saec. 15. Cod. S. Fernandi Matriten. 13. B.
Brev. FF. S. Hiero-
nymi imp. Caesaraugustae 1562. D.
In 2. Vesperis.
1. Novum sidus verae lucis 4. Ad locum eremitarum

Ex alto divinitus Ampliavit pariter
Refulsit in cunctis locis, Et illuxit, quam praeclarum
Hieronymus coelitus, Sit amore dulciter,
Enodando sonum vocis Quando mundum sibi carum
Aeternorum ambitas. Contempsit celeriter.
2. Ex abysso veritatis 5. Nudam humum amplexando

Divini consilii Ad praesepe Domini
Auxit lumen caritatis Festinavit, relaxando,
Et coronara lilii Quae nociva homini,
Stolamque virginitatis, Bonisque communicando,
Aureolam praemii. Quae conformant lumini.
3. Sol illuminans obscura 6. Deo patri laus et honor
Per omnia prospicit, Sit et ejus filio,
Expellendo, quae non pura, Pari spiritui sancto,
Haereses et abjicit, Doctori eximio,
Indagando, quae sunt clara, Qui Hieronymum dotavit
Veram fidem conficit. De perenni gaudio.
Brev. ms. Hieronymitarum anni 1463 Cod. Matriten. A 169. A. Diurn.
ms. Ord. S. Hieronymi saec. 15. Cod. S. Fernandi Matriten. 13. B. Brev.
253. De sancto Hilario.
Ad V esperas.
1. Hilario pontitici 3. Verbi sacrati semina
Laudes refundant populi Sacer benigne proroga,
Dulcisonis ac vocibus Ut duplicata foenora
Hymnos promant uberius. Christi reportent pignora.
2. Hilarium ecclesia 4. Hac die lapsis pluribus

Sustollat super aethera, Annorum saecli fluxibus
Doctorem et praecipuum Alta petendo spiritu
Agnoscat omne saeculum. Ana beasti artubus.
- 152
5. Oramus ergo, pontifex, 6. Sacrosacratis precibus
Nostrae salutis opifex, Servis adsis humilibus
Quod nos in mundi turbine Et impetrata venia
Tuo firmes munimine. Christi dona nos gratia.
7. Dicamus patri gloriam

Cum filio perpetuam,
Vivifico cum spiritu
In saeculorum ambitu.
Brev. ms. Hispanicum saec. n /i2. Cod. Londinen. Add. 30849. 2, 2
Sustollit. 3, 3 Et duplicata. 4, 2 Anoxi saecli.
5, 3 Quo nos.

5, 4 Tuos firmes.
254. De sancto Hippolyto.
1. Pangat chorus fidelium 4. Tandem devicto Decio

Hippolyti praeconium, Coronatur martyrio,
Cujus praestant solemnia Nunc regnat in coelestibus,
Beata nobis gaudia. Exsultet coelum laudibus.
2. Despecta mundi gloria 5. Hujus prece laetificet
Suspirat ad coelestia Et cor nostrum illuminet,
Iter sequens et meritum, Locum concedat veniae
Dens, tuorum militum. Splendor paternae glo-
riae.
3. Valeriani rabiem 6. Sit laus, decus, potentia,
Confudit et perniciem Honor, virtus et gloria
Tuo fultus eloquio, Patri, nato cum flamine

Jesu, nostra redemptio. A solis ortus cardine.
Brev. ms. Vicense saec. 14
/if>. Cod. Capit. Vicen. CVII. A. Brev. Vi-
cense imp. Lugduni 1557. B.
255. De sancto Hippolyto.
1. Mox renatus sacro fnte Fide reddit jam vestitum

mundi cedit vitio corporis nudatio,
Hippolytus, sepulturam Probat virum servum Christi
ministrat Laurentio. capitis truncatio.
2. Lege Dei eruditus Caeditur, nee eum terret

praesentatur Decio, dira verberatio,
Laetatur, cum facultatum Fervet Christi in amore,
fit ei subtractio. cum fit oris fractio.
5 Dum cruentat sanetum ferri

pectinum vexatio
Et per cardos traheretur
equorum supplicio.
Brev. ms. Vicense saec. 14
/i5. Cod. Capit. Vicen. CVII. A. Brev. Vi-
cense imp. Lugduni 1557. . 3, 4 capitum B.
- 153
256. De sancto Honorato.
Ad Vesperas
1. Coelestis vox militiae 3 Hie in profundis tenebris

Concrepet in laetitia. Patris errorum genitus,
Cum Honoratus hodie Fide Christi fit celebris
Honoratur in gloria. Ex bis eduetus coelitus.
2. Terreni regis filius 4. Genus, opes et patriam

Regem coelestem sequitur, Linquens pauper efficitur.
Regni compos alterius, Profectus in Italiam
Cujus opus exsequitur. Sacro fnte renascitur.
5. Sit patri laus et filio
Paraclitoque pariter,
Per quem regnat in solio
Honoratus feliciter.
Brev. Majoricense imp. Venetiis 1506. A. Brev. Sigenense imp.

Caesarangustae 1547. B.
3, 2 gemitus. A.
Ad Nocturnum.
1 . Gaude, mater ecclesia, In Lirinensi insula

Tanto feeunda filio, Manus mittens ad fortia
Cujus vitae magnalia Sub Benedicti regula
Claro sonant praeconio. Sancta fovet obsequia.
Jam in aetate tenera 4. Subjectos pater humilis

Christi vacans obsequio, Sacris informat moribus,
Non recusavit aspera Semper in verbis rutilis
Cultu projeeto regio. Et clarus in operibus.
5. Sit patri laus et filio.
Brev. Majoricense imp. Venetiis 1506. A. Brev. Sigenense imp. Caesar'

augustae 1547. B. 2, 1 Nam in aetate A.
Ad Laudes.
1. praesul honorabilis Assumptus in pontificem

Actu simul et nomine, Manus egenis aperit,
Honoratus, vir nobilis Porro virtutum apicem
Summo virtutum eulmine. Christi servus non deserit.
154
3. Signa patrantur saepius, fervor ex incendio
Frequentantur miracula. Caritatis in praesule,
Nunc tantae lucis radius Qui captivum pro filio
Absconditur sub nebula. Se dedit caecae vetulae.
5. Sit patri laus et filio.
Brev. Majoricense imp. Venetiis 1506. A.

Brev. Sigenense imp. Caesar-
augustae 1547. B.
4, 4 cete vetulae A; senae vetulae B.
259. De sancto Jacobo.

Ad Vesperas.
1. Adest dies laetitiae, Mundi hujus et similis

Multis cantanda laudibus, Multum erat in omnibus
In quo palma victoriae Cbristo Jesu et humilis,
Refulget justus Jacobus. Plenus erat virtutibus.
2. Cujus festum solenmiter Hie est primus episcopus
Chorus noster tripudio Apostolorum omnium,
Exsultando concorditer Justus, pius, paeificus,
Solemnizet cum gaudio. Virtutis tenens bravium.
3. Hie est candor perpetuae 6. Quaesumus, auetor omnium,

Castitatis et lilium, In hoc paschali gaudio
Hie est contemptor fatuae Ab omni mortis impetu
Gloriaeque piaculum Tuum defende populum.
Brev. ms. Compostellanum saec. 15. Cod. Capit. Compostellani s. n. A.
Brev. Compostellanum imp. Ulisiponae 1497. B.

Ad Nocturnum.
1. Hymnum novae laetitiae 4 Sanctitatis ob meritum

Persolvat vocum paritas, Castitatis et lilio
Tollat vultum tristitiae Mundi calcat compositum
Pulchrae mentis jueunditas. Pontificali solio.
2. Hujus in festi gaudio 5 Panem gustare denegat,

Christi saneti apostoli, Christi plorans supplicium,
Quem effugato odio Sed prius videns jubilat
Amabant omnes populi. Resurgentis solatium.
3. Hie est Alphaei Jacobus, 6 Quaesumus, auetor omnium,

Justus et frater Domini, In hoc paschali gaudio
Sic dictus ab hominibus Ab omni mortis impetu
Praelatus omni homini. Tuum defende populum.
Brev. ms. Compostellanum saee. 15. Cod. Capit. Compost. s. n. A.
3, 3 dictus ab omnibus AB.
156
Ad Vesperas.
1. Lux de caelis dux fidelis 4. In exemplum Christi templum

Est Jacobus credentium, Respl endet in Gallaecia,
Quem dotasti et vocasti Quem honorat et decorat
C briste, redemptor Aeterna coeli gloria.
omnium.
2. Mundum sprevit et complevit 5. Iste dignum habet Signum,
Corda sequendo filium, Apostolus est Jacobus,
Praedicando et monstraudo Cum Corona magna dona,
Te lucis ante termi- Exsultet coelum laudi-
n um. bus.
3. Cbristo vixit, mentem fixit 6. Nos ad regnum duc supernum

Ad praeceptorum opera, Quos redemisti pretio,
Et sie vivit, et audivit Fixus ligno crucis signo,
Aeterna Cbristi mu- Jesu, nostra redemp-
li e r a. tio.
Brev. ms. Compostellanum saec. 15. Cod. Capit. Compostell. s. n. Brev.

Burgense imp. s. 1. et a. B.
6, 2 Quos nos redemisti A Quo ons redemisti B.
;
Ad Nocturnum.
1. Rex aeterne, rex superne 4. Nos exaudi, preces audi,

Apostolorum, deitas, Qui es sanetorum gloria,
Nobis regna da superna, Pacis dare tu dignare
lux, beata trinitas. Beata nobis gaudia.
2. Regis signa dedit digna 5. Hie precetur, nobis detur
Hie Jacobus cum opere, Sic adhaerere Domino,
Lux accedit, nox recedit Ut vocemur et ornemur
Jam lucis orto sidere. Magno salutis gaudio.
3. Nobis neces tollant preces 6. Christum ora et implora,

Apostoli piissime Repulsor hostis callidi,
Et ad verum trahant coelum, Ut nos ducat et inducat
Coeli Deus sanetissime. Ad coenam agni pro-
vidi.
Brev. ms. Compostellanum saec. 15. Cod. Capit Compostell. s. n. A.

Brev. ms. S. Benedicti Valisoletani saec. 14. CoL Scori&len. P II 1. B.
Brev. Burgense imp. s. 1. et a. C.
1,1 Aeterne rex superne AB.
3, 2 piissima C.
3, 3 trahe A, trahat B.
156
Ad Laudes.
1. Laudes Christi psallant isti, 4. Tunc ad verum trabet coelum

Qui consequuntur opere Rector supernae patriae,
Quem monstravit et donavit Sic dotavit, quem amavit,
Signum crucis mira- Hymnum canamusglo-
bile. r i a e.
2. Deus pater factus frater 5. Fac nos digne te benigne

Formam sumendo pauperum, Mente devota colere,
In qua fortem vincens mortem Ut sis via nobis pia,
Conditor alme siderum. Lucis creator optime.
3. Sic superna stat lucerna 6. Nobis trinam da doctrinam,
Jacobus apostolicus, Apostole sanctissime,
Verba vitae dando rite Ut salvemur et orncmur,
Veni, creator spiritus. Aeterno rex altissrme.
Brcv. Burgense imp. s. 1. et a. B.
3, 2 apostohis AB.
6, 1 da fehlt A.

Ad Vesperas.
1. Adest dies sanctissima 3. Post mortem in Hispaniam

Virtute sacra splendida, Missus fit ex prodigio,
Qua Jacobus sanctissimus Ad deitatis gloriam
Locatur in coelestibus. Mirae terrae conversio.
2. Hie Christi consanguineus 4. Ab universis colitur
Ac secretorum conscius, Ejus miranda fabrica,
Sacro duodenario Et quod devote petitur,
Praecessit in martyrio. Fit potestate coelica.
5. Lux et decus Hispaniae,

Christo pro nobis hodie
Funde preces, ut veniam
Consequamur et gloriam.
Brev. ms. Zamorense saec. 15. Cod. Capit. Zamoren. s. n. 5, 1 O lux

et decus; entweder ist O zu unterdrcken oder Spaniae statt Hispaniae zu
lesen.

Ad Nocturnum.
1. Gaude, felix collegium Jerusalem oeeiditur

Felicis nunc ecclesiae Ab Herode sacrilego
Et tanti dono gratiae Nam Jacobus, ut legitur,
Solemne des officium. Et Compostellam vehitur.
157
3. Armentorum svestriom 4. Lupparia convcrtitur

Quadriga campo sistitur Viso tanto miraculo
Absque ducatu. conditur Et caecitatis vinculo
Tunc manibus humilium. Soluta luci traditur.
5. Lux et decus Hispaniae.
Brev. ms. Zamorense saec 15. Cod. Capit. Zamoren. s. n. 1, 1 Lauda

t'elix. 2, 3 velut legitur.

Ad Laudes.
1. Gaude, mater ecclesia, 4. Hie ad secreta -suinitur,

Tanti patris praeconiis, Cum ftt transfiguratio,
Absit ejus solemniis Jobanne, Petro socio,
Omnis cordis moestitia. Cum aedes triplex petitur.
2. Cunctis man cernentibus 5. A cunctis orbis partibus

Natus regis submergitur, Hie Zebedaei filius
Sed a profundo ducitur Visitatur devotius

Totus plenus concllibus. Et dona dat petentibus.
3. Diu celatur fabrica, 6. Hunc deprecemur supplices,

Sed stellae clarae visio Ut a mundi criminibus
Suo praebet indicio Mundi cum sanetis omnibus
Ejus signa veridica. Regnemus semper felices.
7. Lux et decus Hispaniae
Brev. ms. Zamorense saec. 15. Cod. Capit. Zamoren. s. n.

Ad Vesperas.
1. Hymnus canorus personet 4. Hie primus in apostolis

A cordibus ftdelium, Triumphaiis per martyrium.
Orbisque totus jubet Primatum tenet nobilis
Ob Jacobi martyrium. Apostolorum omnium.
2. Electus hie apostolus, 5. Prodigiorum gloria

Decorus et amabilis, Orbe toto diffunditur,
Velut leonis catulus Et bellorum victoria
Vicit bella certaminis. Triumphalis dignoscitur.
:i. Natus regali germine, 6. Apparens in angustia

llellicosus et inclitus, Regi sancto Remigio,
Regna mercatus sanguine Occidit multa nnlia
Victor fulsit magnibeus. Paganorum in proelio.
158
7. Concede, pater luminum,
Ut Jacobi suffragiis
Post hujus vitae terminum
Coeli fruamur gaudiis.
Brev. ms. Hieronymitarum anni 1463. Cod. Matriten. A 169. A. Brev.

Brev. Civitatense imp. 1555.
C. Brev. FF. S. Hieronymi imp. Caesaraugustae 1562. D. Brev. Com-
postellanum imp. Salmanticae 1569. E.
1, 1 canoris ABDCE. Ad
Noctunmm AB.
268. De sancto Jacofto.
Ad Nocturnum.
1. Adesto, sancte Jacobe, Tu generoso sanguine

In aethera psallentibus, Conjunctus Dei filio,
Larga daturus inunera Polles belli certamine,
Festive te colentibus. Magnificus in proelio.
2. Jure te quidem colimus, princeps invictissime,

Jacobe sanctissime, Singulare praesidium,
Quem ita Cbristus Dominus Festina, potentissime,
Magnificat altissime. Tuorum in auxilium.
3. Claritatis fulgoribus Posce robur bellantibus,

Miro decore rutilas, Peregrinis solatium,
Qui nos pulsis erroribus Salutem aegrotantibus,
Tanto splendore lucidas. Cunctis perenne gaudium.
4. Per te fulget Hispania, Concede, pater luminum,

Dux Hispanorum inclite, Ut Jacobi suffragiis
Paganorum vesania Post hujus vitae terminum
Dejecta prorsus undique. Coeli fruamur gaudiis.
Brev. FF. S. Hieronymi imp. Lugduni 1547. A. Brev. Civitatense

imp. 1555. B.
Brev. FF. S. Hieronymi imp. Caesaraugustae 1562. C.
Brev. Compostellanum imp. Salmanticae 1569. D. 3, 2 rutilans D.
Ad Laudes.
1. Plaudat turba fidelium 3. Hie ad secreta saepius

Extollendo praeconia Redemptoris mysteria
Praecellentis apostoli, Prae ceteris assumptus est
Quo lustratur Hispania. Honoris praeminentia.
2. De stirpe Christi Jacobus 4. Transfiguratum Dominum
Natus regali germine, Vidit beatis oculis
Inter magnates inclitus Et agoniae deditum,
Refulget alto sanguine. Sudantem guttas sanguinis.
159
5. Euntibus apostolis 7. Cujus eorpus divinitus
Per cuncta mundi climata, Post iinmane supplicium
Hie Hispanorum populis Hispaniae donatum est
Dat Christi sacra dogmata. In patriae praesidium.
6. Effuso tandem sanguine, 8. Concede, pater lurainum,
Caesus Herodis gladio, Ut Jacobi suffragiis
Apostoloruin agraine Post hujus vitae terminum
Primus fulsit martyrio. Coeli fruamur gaudiis.
Brev. ms. FF. S. Hieronymi anni 1463. Cod. Matriten. A 169. A.

Diurn. ms. FF. S. Hieronymi saec. 15. Cod. S. Fernandi Matriten. 13. B.
Brev. Civitateuse imp.
L555. D.
Brev. FF. S. Hieronymi imp. Caesaraugustae 1562. E. Brev.
Compostellanum imp. Salmanticae 1569. F.
Ad Vesperas AB.
270. De saneto Jacobo.

Ad Vesp. et Noct.
1. Eestum colamus Jacobi, 4. Sic verum dogma creditur.

Apostoli sanetissimi, Sic verum lumen oritur,
Fratris Johannis, strenui Quia splendet miraculis
Factoris evangelii. Lucens lucerna populis.
2. Qni visitat Samariam, 5. Nos quoque tuos adjuva
G-entem simul Judaicam, Et ad superna subleva,
Hostes malignos comprimens Ut tuis almis preeibus
Fidemque sanam imprimens. Jungamur in coelestibus.
3. Dat locum et hospitium 6. Sit trinitati pariter
Christo piarum mentium, Et unitati jugiter
Dum reparat virtutibus Honor, decus et gloria
Et parat lumen cordibus. Per infinita saecula.
Brev. ms. Komano-Francisc. saec. 15. Cod. Univ. Yalent. 90435.

Ad Laudes.
Parata poli praemia, 3. Dirus Herodis gladius

Quibus potitur Jacobus, Talem funestat apicem,
Plaudentes cum laetitia, Nunc ejus almus spiritus
Laetis canamus mentibus. Regem regit et prineipem.
Hispanorum quem prineipem 4. Orbis extrema jubilant
Sancta novit ecclesia, Sub nostro polo aretico,
Ulis dum praebet regimen Remotae plebes visitant,
Panditque coeli lumina. Coeli replentur gaudio.
5. Sit trinitati pariter.
Brev. ms. Komano-Francisc. saec. 15. Cod. Univ. Valentin. 904 35.
1, 1 l'atrata. 3, 1 Herodes.
3, 2 funestat gladius.
4, 3 plebs.
160
Ad Vesperas.
1. Luce micans purpurea 4. Apostolatus culminc

Dies illuxit rosca, Justo fundatus ordine,
Quae de virtute sanguinis Vidit in Christi facie
Sumit augmentum luminis. Coelestis formam- gloriae.
2. Effudit orbem radio 5. Rore benigni spiritus

Pia Jacobi passio, Inebriatus coelitus,
Qui de spina Judaica Hermogenis praestigia
Rosa prorupit coelica. Yerbi solvit potentia.
3. Clara parentum serie G. Herodis cruda rabie

Affinis regi gloriae, Decapitatus hodie
Pro quo carnis subsidia, Per calicem martyrii
Patrem liquit et retia. Coronam sumpsit bravii.
7. Aeterni pater filii
Cum spiritu solatii

Nos Jacobi suffragio
Coeli reponat solio.
Brev. ms. Calagurritanum saec. 15. Cod. Salmanticen. 186. A. Diurn.

ms. Legionense saec. 15. Cod. Capit. Legionen. 36. 15.
Hispali 1524. C.
Brev. Calagurritanum et Jaccense imp. Lucronii 1534. D.
Ad Nocturnum.
1. Fulget dies victoriae, 4. Hunc primum ex apostolis

Quo Jacobus, fios gratiae, Dum dissentit a dyscolis,
Confessus natum virginis Furens Herodes gladio
Statum deponit hominis. Tulit e mundi stadio.
2. Gallilaeus indigena, 5. Plus quantitate pretii

Civis coeli,non advena, Sumpsit in fructum praemii,
Dans Moysi repudium Nam quod simplum mors abs-
Transit ad evangelium. tulit,
Centuplum merces reddidit.
3. Liquit rerum substantiam, 6. Sit laus aeterno numini,

Patrem. rete, navicalam, Patri, natoque flamini,
Apostolatus pondere Qui per Jacobi gratiam
Christi dotandus munere. Culpae det nobis veniam.

Cordubense imp. Hispali 1524. B. Brev. Calagurritanum et Calciatense
9
161
274. In Translatione s. Jacobi.
Ad Vesperas.
1. Adest dies laetitiae, 4. Navis parata mittitur

Beatus in quo Jacobus Ulis a Deo marium,
Terris datur Hispaniac Corpus in ea ducitur
Dux et patronus inclitus. Per maris longura spatium.
2. Qui post Christi supplicium 5. Post dies septem Iriae
Primus passus prae ceteris, Portum intrantes gaudio
Apostolis indicium Magno coelesti curiae
Coeli dedit itineris. Laudes cantant tripudio.
3. Cujus corpus discipuli 6. Ubi multa miracula

Nocte levantes media Ostenduntur divinitus,
Profani metu populi Corpus ardens ut facula
Petunt Joppe praesidia. Fulgore fulget coelitus.
Hiev. ms. S. Benedicti Valisoletani saec. 14. Cod. Scorialen. P II 1. B.
Brev. ms. Toletanum saec. 14. Cod. Capit. Toletani 336. C. Brev. ms.
Toletanum saec. 15. Cod. Capit. Toletani 33 -D.
Venetiis 1483. E.
Brev. Toletanum imp. Yenetiis 1492. F. Brev. Tole-
tanum imp. Hispali 1493. G.
Brev. Compostellanum imp. Ulisiponae
1497. H. Brev. Auriense imp. Salmanticae 1501. I. Brev. Placentinum
imp. Venetiis 1503. K.
Brev. Toletanum imp. Venetiis 1506. L. Brev.
Cordubense imp. Hispali 1524. M.
Brev. Gienense imp. Hispali 1528. N.
Brev. Granatense imp. Granatae 1544. O.
Brev. Toletanum imp. Lugduni
1551. P. Brev. Compostellanum imp. Salmanticae 1569. Q. - 1, 3 Terrae
P. 2, 4 Coelum K.
3,4 Joppem AQ, Joppen K. 5, 1 Yriae Q,
Hiriae KP. 6, 1 Ibi multa K.
Ad Nocturnum.
1. Gaudc, Hispania
felix 3 Qui post mortis sententiam
Laetis exsultans mentibus Nvi deductus Iriae
Tui ducis solemnia Tibi dedit notitiam
Dignis cantando laudibus. Magnae coelestis curiae.
2. Hie et ille maguificus 4. Ut reprobares idola

Miles potens c.ertamine Cum omnibus piaculis
Primus palma glorificus Jana fidc facta credula
Apostolorum agmine. Multis visis miraculis.
5. Gloria tibi, Domino.
Brev. ms. S. Benedicti Valisoletani saec 14. Cod. Scorialen. P II 1. B.
Brev. ms. Toletanum saec. 14. Cod. Capit. Toletani :>:> 6. C. Brev. ms.
Toletanum saec. 15. Cod. Capit. Toletani 339. D. Brev. ms. FF. S.
Bieronymi anni 1463. Cod. Matriten. A 169. E.
Venetiis 1483. F.
Brev. Toletanum imp. Venetiis 1492. G. Brev. Tole-
Dreves, Hymnodia Hiburii-a. 11
162
taimm Hispali 1493. H.
imp.
1497. I.
Brev. Auriense imp. Salmanticae 1501. K. Brev. Placentinum
imp. Yenetiis 1503. L.
Brev. Toletanum imp. Venetiis 1506. M. Brev.
Cordubense imp. Hispali 1524. N.
Brev. Gienense imp. Hispali 1528. O.
Brev. FF. S. Hieronymi imp. Lugdimi 1547. P.
Lugduni 1551. Q.
Brev. FF. S. Hieronymi imp. Caesaraugustae 1562. R.
Brev. Compostellauum imp. Salmanticae 1569. S.
1, 3 dulcis solemnia L.

4, 1 reprobaret L.
EPH lassen nach Str. 4 folgen:
Tu, Compostella, maxime
Resulta magno jubilo
Quae digna tanto pignore
Refulges mundi circulo,
an reiche Strophe sich dann Str. 4 des folgenden Hymnus und die Doxo-
logie anschliefsen. Der Reim lfst diese Strophe mit Sicherheit als spteres
Einschiebsel erkennen.
Ad Laudes.
1. Nam draco magnus rumpitur 3. Corpusque statim conditur

Percussus a discipulis, Diversis aromatibus
Signo crucis obsequitur Et Compostellam ducitur
Turba bouni borribilis. Psalmis, hymnis coelestibus.
2. Caemento pons dissolvitur, 4. Ubi sepultum turaulo

Turbae merguntur flunrne, Multis fulgens prodigiis
Fera matrona vincitur Virtutis, vitae pabulo
Christi suscepto nomiue. Nos regit et praesidiis.
5. Gloria tibi, Donr'ne.

Brev. ms. Compostellanum saec. 15. Cod. Capit Compostell. s. n. A.
Brev. ms. S. Benedicti Valisoletaui saec. 14. Cod. Scorialen. P II 1. B.
Brev. ms. Toletanum saec. 14. Cod. Capit. Tletani 33 6. C. Brev. ms.
Toletanum saec. 15. Cod. Capit. Tletani 33 9. D.
Yenetiis 1483. E.
Brev. Toletanum imp. Yenetiis 1492. F. Brev. Tole-
tanum imp. Hispali 1493. G.
1497. H.
Brev. Auriense imp. Salmanticae 1501. I. Brev. Placentinum
imp. Yenetiis 1503. K.
Brev. Toletanum imp. Yenetiis 1506. L. Brev.
Cordubense imp. Hispali 1524. M.
Brev. Toletanum imp. Lugduni 1551. O.
Brev. Compostellanum imp. Sal-
manticae 1569. P.
1, 2 discipulo K.
2, 3 Fera materna K. 3, 3
Compostellae K.
4, 1 Ibi FGO.
4, 3 Virtutibus K. 4, 4 Nos regens
praesidiis K.
Dieser Hymnus ist selbstverstndlich nur ein Teil (divisio)
des vorhergehenden.
Ad Yesperas.
1. Exsultet nostra concio 2. Jacobi natalitia

Aeterni patris filio, Colamus cum laetitia,
Vocisque modulatio Qui ligavit daemonia
Canat hymnum cum gaudio. Pro Phileti injuria.
163
3. Apostolorum omnium 4. Hicrusalem sfatentia
Veritatem sequcntiuni Capite plexus impia
Primus subit martyrium Compostellae per maria
Coclcste scandens solium. Dantur ejus residua.
5. Jacobe, pastor pie,

Consolator ecclesiae,
Regem appella gloriae,
Ut nos audiat hodie.
Psalt. Cod. Arch. Nat. Matriten. B. 3 4. A.
ms. Oculense saec. 14.
Brev. ms. Toletanum Cod. Matriten. Pf. 147. B.
saec. 14. rev. ms.
Oculense saec. 14. Cod. Matriten. A 175. C.
Brev. ms. Toletanum saec. 14.
('od C&pit Toletani 336. D.
Brev. ms. Toletanum saec. 15. Cod. Capit.
Toletani 33 9. E.
Brev. ms. Toletanum saec. 14 /i5. Cod. Univ. Matriten.
48 (92
1). F.
Brev. Toletanum imp. Yenetiis 1483. G. Brev. Tole-
tanum imp. Yenetiis 1492. H.
Brev. Toletanum imp. Hispali 1493. I.
Brev. Toletanum imp. Yenetiis 1506. K.
Brev. Gienense imp. Hispali
1528. L.
Brev. Ord. S. Jacobi de Spata imp. Legione 1532. M. Brev.
Abalense imp. Salmanticae 1551. N.
3, 3 Primis HI. 4, 4 residia HI,
diese Form wrde allerdings durch die sonst peinlich beachtete Reinheit des
Keims gefordert.
Str. 5 fehlt B.
Nach Str. 5 schieben AC ein:
Ut supplices exaudias
Pacemque omnem conferas,
Semper fideles protegas
Tu, qui es vera trinitas.
Ein Blick auf die Keimverhltnisse wird jedem klar machen, dafs diese
Strophe sptere Zuthat ist. Sie ist in der That dem folgenden Liede entlehnt.
Ad Nocturnum.
1. Hujus diei gratia 3. Vivens adhuc in corpore

Det, Christe, mundo gaudia, Formam conspexit gloria,
Qua junetus est coelestibus Qua te post finem saeculi
Frater Johannis Jacobus. Lucis videbunt rilii.
2. Qui tc vocantem litore 4. Fundendo pro te sanguinem

Prompto secutus pectore Idem bibebat calicem,
In navi patrem liquerat Quem tu gustabas, hostia,
Et euneta, quae possederat. Nostae salutis gratia.
5. Ut supplices exaudias.
Psalt. ms. Oculense saec. 14. Cod Arch. Nat. Matriten. B 3 4. A.
Brev. ms. Oculense saec. 14. Cod. Matriten. A 175. B. Brev. ms. Vajen-
tinuiii anni 1420. Cod. Parisin. (Arsen.) 105. C.
Brev. Yalentinum imp.
Neapoli 1489. D.
Brev. Ord. S. Jacobi imp. Legione 1532. E. Dieser
und der folgende Hymnus bilden nur ein Lied, das man hei Mone III, 104
u. f. vgl. Da dasselbe im mozarabischen Ritus nicht vorkommt, aber lter
ist als die Einfhrung des rmischen Breviers in Spanien, so ist spanische
Herkunft desselben ausgeschlossen. Seiner weiten Verbreitung wegen mag es
indes immerhin hier einen Platz finden.
11*
164
Ad Laudes.
Hie judicandis ovibus 3. Apostoli qui nomine

Te, judex, agnoscentibus, Haec festa clunt bodie
Summo qui fulsit merito, Solemnitate coelibum
Sit pius in judicio. Intersint in perpetuum.
lllius sacris preeibus 4. Ut supplices exaudias

Absolve nos erroribus, Pacemque oranem conferas,
Stantes. ne cadant, robora, Fideles semper protegas,
Lapsos, ut surgaut, adjuva. Tu qui es vera anitas.
Psalt. ms. Oculense saec.Cod. Arch. Nat. Matriten. B 3 4. A.

14.
Brev. ms. Toletanum saec. 14. Cod. Matriten. Ff. 147. B. Brev. ms.
Oculense saec. 14. Cod. Matriten. A 175. C.
Cod. Capit. Toletani 33 6. D.
Toletani 33 9. E.
Brev. ms. Toletanum saec. 14. Cod. Univ. Matriten.
48 (92 1). F.
Brev. ms. Valentinum anni 1420. Cod. Parisin. (Arsen.)
105. G.
Brev. Toletanum imp. Venetiis 1483. H. Brev. Valentinum
imp. Neapoli 1489. I.
Brev. Toletanum imp. Venetiis 1492. K. Brev.
Toletanum imp. Hispali 1492. L.
M.
Brev. Ord. S. Jacobi de
Spata imp. Legione 1532. O.
1, 1 Sic judicandis G: Sis judicandis AC;
Hie vendieandis GO.
1, 2 Et judex KL.
1, 3 Sumit qui ABCKL ;
Morte qui fulsit G.

1, 4 Adsit post in B; Et sie post in AC; Salus in
judicio G.
2, 1 In his sacratis preeibus KL.
3, 1 Apostole B; Et
populi qui AC; Ut populi qui G.
3,3 colibrum B. 4, 1 Et supplices
Gl ; die ganze Str. lautet in KL :
Ut supplices exaudias
Pacem eunetis et conferas,
Omnes fideles te, Deus,
Collaudent, saneta trinitas.
Dieser Hymnus ist selbstredend nur ein Teil des vorbergehenden und gilt
auch von ihm das dort Bemerkte. Die Zuteilung dieser drei Hymnen zu den
verschiedenen Tageszeiten ist schwankend.

Ad Vesperas.
1. Gens euneta credens symbolura 4. Suspensus vir Teutonicus

Laetetur per apostolum Procurans hospes iniquus
Jacobum, cum laetitia Et Tolosae suspenditur,
Gratuletur Hispania. Mortuus vivus redditur.
2. Adest dies sanetissima, 5. Iniquus hospes rapuit,
Christianis laetissima, Aes Pictavi retinuit,
Qua Jacobus virtutibus Hie mortem ob hoc ineidit,
Locatur in coelestibus. Pampilonunae aeeidit.
3. Resurrexit vir Gallicus, G. Animal aecomodavit,

Parentum natus unicus, Huic mortem praenuntiavit,
Sancti Jacobi preeibus, Apostolus disparuit,
Meritis ac virtutibus. Et animal evanuit.
165
7. Sit laus patri ingenito
Et natoque paraclito,
Atque Jacobi precibus
Coeli jungamur civibus.
Psalt. Pallantinum imp. Lucronii 1512. Mel. : In coelesti collegio.

Ad Nocturnum.
1. Miles Christi piissirae, Grandis pugnator bellicus
Jacobe invictissirae, Et decor apostolicus,
Lux Hispaniae nosceris, Tuis orationibus
Succurre nobis miseris. Nos subleva sideribus.
2. Esto pius exsulibus, Adesto nostris precibus,
Nobis ad te clamantibus Qui caremus virtutibus,
Nocte atque diluculo, Offerque summo praesidi
Viae mortis periculo. Devotas laudes populi.
3. Laureatus martyrio Regem regum expostula
Es primus in consortio Rogando prece sedula,
Apostolorum omnium, Quod nos ad locum subvehat,
Tu sis nobis praesidium. In quo lux lucis luceat.
7. Sit laus patri ingenito.
Psalt.Pallantinum imp. Lucronii 1512.

4, 2 Et decus apostolicus.
1 regum postula.
Mel.: In coelesti collegio mit geringen Varianten.

Ad Laudes.
1. Gaude, miles bone, 3. Reis vincla frange,

Victor in agone, Lumen caecis dona,
Vincis inimicos Deum verum posce
Et juvas amicos. Cunctis euneta bona.
2. Adjutor multorum 4. Sumat preces per te
Duxque Hispanorum, Gratas, eulpas mundet
Fortis debellator, Jam transaetas Deus,
Virtutum amator. Creator omnium.
Pallantinum imp. Lucronii 1512.
Psalt.
2, 2 Dux Hispanorum.
Nach 4 folgt noch der Anfang der Doxologie: Sit laus patri ingenito,
Str.
die indes nicht zu diesem Hymnus pafst.

In Vesp. et Land.
1. Hymnos chorus cum modulo Qui Zebedaeo genitus,

Noster decantet sedulo Illum relinquens penitus,
Patrono benignissimo Dimissis navi, retibus
Jacobo sacratissimo. Adhaerct Christo coelitus.
166 -
3. A Deo constituitur Ambo ferant ad Dominum
Apostolus, quem sequitur Nos mundos sorde criminum.
Multa miranda faciens Cum sanctis in coelestibus
Jacobus prudens, patiens. Digne fruamur vestibus.
4. Frater ejus amabilis, Unus in trino nomine
Johannes venerabilis Deus existens, Domine,
Fit insimul discipulus, Da nobis apta petere,
Kedemptoris apostolus. Quae optamus in aethere.
Brev. Placentinum imp. Yenetiis 1503. A. Brev. Salmanticense imp.

1,1 Hyranum B. - 6, 1 Ununi in trino B.

Ad Noctumum.
1. Hispaniarum gloria. 4. Cum fratre tuo poscimus
Salus atque victoria, Jobanne, quem cognoscimus,
Jacobe beatissime, Tecum sedere supplica
Nos audias piissime. Pro nobis et purifica.
2. Confer aegris remedium 5. Apostoli, precamini,

Miserisque praesidium, Deum meum rogamini,
Ne valeat deprimere Qui nobiscum Christicolas
Antiquae virus viperae. Terrarum jungat incolas.
3. Mentes pie credentium, 6. Unus in trino nomine
Tua prospicientium, Deus exsistens, Domine,
Sancte, devota limina Da nobis apta petere,
Nulla perturbent crimina. Quae optamus in aethere.
Brev. Placentinum imp. Venetiis 1503. A. Brev.

Salmanticense imp.
2, 1 Confer ignis remedium B. 2, 4 Fraus anti-
quae viperae A; Fraudis virus viperae B.
4, 4 nobis et preifica. B.
6, 1 Unum in trino B.

Ad Nocturnum.
1. Jacobe, ductor inclite, Signa surgentis fidei
Hispani rector climatis, Iberis vivens intulit
Clre patrone patriae, Et laureatum sanguine
Summum decus lberiae. Eisdem corpus reddidit.
2. Cujus beatis oculis Fiebern commissam protege,
Fulgens Christas apparuit, Stantem, ne cadat, robora,
Suam viventis gloriam Nulla formidet hostium
Videre qui te voluit. Anna sub tuo tegmine.
5. Sit laus paterno numini,
Sit nato decus unico,
Sacro sit honor flamini
In saeculum a saeculo.
Brev. Abulense imp. S
167
Ad Vesperas.
1. Cum tuas pleno canit ore laudes

Turba sacratam coiens in aedem,
Obrutas taetris, Iacobe, culpis
Erige mentes.
2. Fratre dum quondam socio laborum

Finderes cymba fluitante pontum,
Inter undosas sinuosa moles
Retia jactans,
3. En, ait, fratres, hominum redemptor,

Nunc dico promptis animis adeste,
Ite post nostros, mora nulla, gressus,
Linquite lina.
4. Hactenus pisces tenues secuti

Arte, sed postbac homines petetis,
Hie mihi ex vobis Studium probatur
Saecla novanti.
5. Nomen hinc euneti celebrent perenne

Patris ac nati, celebrent et almi
Spiritus, unum quibus est cacumen,
Una potestas.
Brev. Compostellanum imp. Ulisiponae 1497. A. Brev. S. Benedicti

Valisoletani imp. Valisoleti 1538. B.
287. De sancto Jaeobo.
Ad NoctuMum.
1. Hinc fides verbis sequitur sacroque

Magnus accedens operi minister
Sorte tellurem renovare eultu
Sumis Iberam.
2. Tu quoque excellens ad opus vocatus

Testis adsistis celeber videsque,
Christus ut fulsit radians in alto
Vertice montis.
3. Nee ipmus fervens patiiis in agris

Vertis ad Christi populos ovile,
Arte depcllis magica Philetum
Hermogenemque.
- 168
4. Accipit vitae spolium caducae
Dirus Herodes feriens securi,
Dum putat saeva populis placere
Caede tyrannus.
5. Nomen hinc cuncti celebrent perenne
Patris ac nati, celebrent et almi
Una potestas.
Brev. Compostellanum imp. Ulisiponae 1497. A. Brev. S. Benedicti


Ad Laudes.
1. Luce privatum vegetando corpus

Fertur a caris sociis per aequor,
Non gubcrnaclo modcrante cursus
Arte nee ulla.
2. Sed Dei nutu ratis ex Ioppe

Prodiens solem petiit cadentem
Atque Gallaecis pelagus per ingens
Appulit oris.
3. Quid feram, quantis rutilare signis

Coepit, ut litus tetigit repostum,
Sponte conscisso patuit sepulebro
Saxea rupes.
4. Sponte te Christi coluere turmae,
Sponte Maurorum timuere gentes,
Sponte felicis celebrant patroni
Nomen lberi.
5. Nomen hinc cuncti celebrent perenne,

Patris ac nati celebrent et almi
Una potestas.
Brev. Compostellanum imp. Ulisiponae 1497. A. Brev. S. Be

289. De sancto lldefonso.
Ad Vesperas.
1. Celsi confessoris 2. Laudibus canoris

Festum venerandum Nobis est instandum,
Nobis, ut est moris, Debitum honoris
Adest celebrandum. lldefonso dandum.
169
3. Urbs Toleti, gaude, 5. Ildefonse, tuos
Prole gloriosa, Juva prece pia,
Tanti patris laude Fac, ut juvet suos
Ubique famosa. Nos virgo Maria.
4. Patrono et plaude, 6. Ildefonsi Christe
Urbs imperiosa, Decus, tuae laudi
Et prae cundis aude Instat chorus iste,
Esse speciosa. Pie hunc exaudi.
7. Sit laus patii, decus
Nato, par bis unus
Spiritus, his aequus,
Ferat ut his munus.
Brev. ms. Toletanum saec. 14. Cod. Matriten. Ff. 147. A.
Brev. ms.
Oxomense saec. 15. Cod. Capit. Oxomen. s. n. B.
Brev. ms. Calagurri-
tanum saec. 15. Cod. Salmanticen. 186. C.
Brev. ms. Franciscau. Hispan.
saec.
ir
Vic. Cod. Parisin. 1064. D.
Sanctorale ms. Franciscau. saec. 15.
Cod. S. Isidori Matriten. III 1 89. E.
Cod. Univers. Matriten. 48 (92 1) F.
Cod. Palat. Matriten. 714 (2C5). G.
Brev. ms. saec. 14 Cod. Palat.
Matriten. 214 (22) H. Brev. ms. Toletanum saec. 14. Cod. Capit. Tole-
tani 33 6. I. Brev. ms. Toletanum saec. 15. Cod. Capit. Toletani 33 9.
K. Brev. Toletanum imp. Venetiis 1483. L.
Venetiis 1492. M. Brev. Toletanum imp. Hispali 1493. X.
Brev. Com-
postellanum imp. Ulisiponae 1497. O.
1501. P. Brev. Toletanum imp. Venetiis 1506. Q.
Psalt. Pallantinum
imp. Lucronii 1512. K.
Brev. Gienense imp. Hispali 1528. S. Brev.
Calagurritanum et Calciatense imp. Lucronii 1543. T.
Brev. Toletanum
imp. Lugduni 1551. U.
Amador de los Rios II, 359 ist der Meinung,
der Hymnus sei um 1302 verfafst, in welchem Jahre das Fest des hl.
Ildephons in den Kalender aufgenommen, da es Can. XI des Konzils von
Pefiafiel heifst: Statuimus et ordinamus, ut per totam Toletanam pro-
vinciam ejus festivitas tamquam praecipua seu duplici officio solemniter
celebretur." Ist diese Annahme richtig, so ist sie es natrlich auch riick-
sichtlich des folgenden Hymnus sowie des ganzen zugehrigen Officiums.
290. De sancto Ildefonso.
Ad Xocturnum.
1. Laude devota hymnos decantemus
Et mente tota festum celebreraus,
Intima vota Ildefonso demus,
Urbis patrono.
2. Hinc ut remota, per hunc supplicemus,
Culparum nota, dignas Deo demus
Laudes et tota mente jubilemus
Musicae tono.
3. Stirpe nitenti Ildefonsus natus,
Aevo surgenti moribus ornatus,
Omnipotenti fuit adoptatus
Electione.
170
4. Urbi potenti Eugenius datus
Fraesul, ingenti fama decoratus,
Adolescenti fida est praelatus
Correptione.
5. Mente agnina paret hie docenti
Doctor doctrina fruetum jam ferenti,
Hunc diseiplina frater eminenti
Censet struendum.
6. Deitas trina unaque, da genti
Nunc matutina vota persolventi,
Ut vis divina adsistat credenti
A.d dirigendum.
Brev. ms. Toletanum saec. 14. Cod. Matriten. Ff. 147. A. Brev. ms.
Oxomense saec. 15. Cod. Capit. Oxomen. s. n. B.
Brev. ms. Toletanum
saec. 14. Cod. Capit. Toletani 33 6. C.
Cod. Capit. Toletani 33 9. D.
Brev. ms. Toletanum saec. 14. Cod. Palat.
Matriten. 714 (2C5). E.
Brev. ms. saec. 14. Cod. Palat. Matriten. 214
(2B2). F.
Brev. ms. Toletanum saec. 14 /is. Cod. Univ. Matriten. 48
(92 1). G.
Brev. ms. Franciscan. Hispan. saec. 15 /i6. Cod. Parisin. 1064.
H. Sanct. ms. Franciscan. saec. 15. Cod. S. Isidori Matriten III 1 89.
I. Brev. .Toletanum imp. Venetiis 1483. K.
Venetiis 1492. L.
Brev. ms. Toletanum imp. Hispali 1493. M. Brev.
Compostellanum imp. Ulisiponae 1497. N.
Brev. Auriense imp. Salman-
ticae 1501. O.
Brev. Toletanum imp Venetiis 1506. P. Brev. Gienense
imp. Hispali 1528. Q.
Brev. Ord. S. Jacobi de Spata imp. Legione 1532.
R. Brev. Calagurritanum et Calciatense imp. Lucronii 1543. S. Brev.
Toletanum imp. Lugduni 1551. T.
Psalt. Pallantinum imp. Lucronii
1512. U. 1, 2 celebramus B.
2, 1 Huic ut B. 2, 2 Culparum vota
BH. 4, 1 Urbi polenti BLM; Ubi potenti T.
291. De saneto Ildefonso.
Ad Nocturnum.
1. Christe, salus credentium, 3. Toletana urbs fldelis,
Certa Corona praesulum, Hoc antistite tarn felix,

Qui in hac valle caliginis Summe gaude, grande munus
Nos tua luce dirigis. Tibi dedit trinus unus.
2. Sacri confessoris diem 4. Summa laus sit patri semper,
Laudibus reddit celebrem Nato quem virginis venter
lldefonsi plebs devota, Clausit, spirituique saneto,
Cujus, Deus, sume vota. Quam et tribus uni tanto.
Brev. Toletanum. imp. Hispali 1493. A.

Brev. Cordubense imp. His-
pali 1524. B.
Verfasser des Hymnus ist nach A Alphonsus Ortiz.
292. De saneto Ildefonso.

Ad Laudes.
1. Gloriae decus, domine lldefonse,

Cui patent coeli, beatorum sanetae
Regiae sedes, meritis opimis,
Suscipe vota.
171
2. Clarior quanto micat sol in astris,
Inter doctores tua lux refulget,
Qui Dei pandis semitas et aulam
Regis Olympi.
3. Summae doctrinae meritisque macte,
Yirginem sanctam, miseris dementem,
Laudibus dignis celebrasti, puram
Credat ut orbis.
4. Praepotens almae matris ac defensor
Regis aeterni, sapienter olim
Presseras ora impia latrantum
Contra Mariam.
5. Te infula sacris manibus decorans
Angelum turmis, animis beatis
Yirginem virgo comitata vestit,
decus alme !
6. Sit bonor patri paiiterque nato,

Spiritui sancto decus, unus idem,
Cujus in sanctis resonemus omnes
Carmina laudis.
Brev. Toletanum imp. Hispali 1493. A.

pali 1524. B.
Brev. Ord. S. Jacobi de Spata imp. Legione 1532. C.
1, 1 Doniini C.
Verfasser ist nacb A Alphonsus Ortiz.
293. De sancto IMefonso.

Ad Vesperas.
1. Hie pater confessor. 3. Hie laudator felix

Sanctus Illefonsus, Laudibus honeste
Noster intercessor, Reginam in caelis
Qui fuit absconsus Laudavit, quae feste
Temporis sub mora De Dei thesauro
Nobili Zamora, Contexta de auro
Hie meruit digne Istum decoravit,
lauere benigne: Qui et decantavit
Ave m a r i s Stella. Et : gloriosa.
2. llic enim pudicus, 4. sacer amice
Sobrius et castus, Genitricis Dei,
Fidelis amicus, Cum bac genitricc
Ab amore pastus Supplicantes ei
Beatae Mariae, Conserva benignos

Qui Sabbati die Nos et sie fac dignos,
Festum celebrabat, Quod digne vivamus
In quo decantabat Et digne dicamus :
Et : Quem, terra, pon t u s. Memento salutis.

172
5. Gloria sit nato,
Ingenito patri,
Flamini beato
Et decus sit matri,
Templo trinitatis,
Cum sanctis beatis,
Et nobis sit vita
Cum eis unita
Per saecula cuncta.
Brev. ms Zamorense
-
. saec. 15. Cod. Capit. Zamoren s. n. An zwei
Stellen. 1, 2 fehlt einmal das Wort Sanctus.

Ad Nocturnum.
1. Pange, polis Zamorensis, 3. Dulci quia melodia

Tibi est a Deo datus Saepe decantavit ei,
Ensis olim in offensis Dilexit eum Maria,
Illefonsus, vir beatus, Stella maris,mater Dei,
Qui te nimium decorat Labentium opificis.
Et tarn pro te quam pro tuis In Signum dilectionis
Urbs beata, digna laude, Haec lilium convallium
Tamquam filiis pro suis, Vasque benedictionis
Unde exsulta et gaude, Submisit ei palliam,
Jugi prece Deum orat. Sed ad usum pontificis.
2. Quem Toletum misit tibi, 4. Cum patre consolatorem

Metropolis benedicta, Natumque simul laudantes
In suum elegit sibi Precemur hunc confessorem,
Dei mater in bac vita Ut nos in coelum laetantes
Ad cantandas sibi laudes. Perducat suis precibus,
Quas frequenter in bac luce Et ut queamus dignius
Quia sibi decantavit, llluc felices tendere,
Totus manet ea duce Diguetur Dei filius
Fructu fruens, quem speravit Nos expiatos reddere

Sanctus hie, cui congaudes. A peccatorum faeeibus.
Brev. ms. Zamorense saec. 15. Cod. Capit. Zamoren. s. n. An zwei
Stellen A und B.
2, 9 Fructum fruens AB. 3, 1 Dulcique melodia
AB. 4, 4 sqq. weggerissen A.
Ad Laudes.
1. Pande, pastor egregie, Dicens tua fore ossa

Qui fuit, qui nostris oris In sepulchro non inani,
Advenit sub effigie Haud longe nimis a fossa
Supplicissimi pastoris Confessoris Attilani,
Sacerdoti reverendo. Pede locum ostendendo.
173
2. Fcrtur ctiam dixisse, 4. Tuam per invcntionem

Post talem ostensionem Largam benedictioncm
Per te, pater, percussise Consequi ut valeamus.
Hunc locum per visionem Te clementer exoramus,
Virga. quam manu tenebas. confessor benedictc
Temporis sub nube taetri
Hunc Zamoram perduxisti
Ac de his beati Petri Et ut sedulus erector
Basilica instruxisti, Lapsorum sis et protector
Ubi latens quiescebas. Civitatis antedictae.
3. felix nuntiatio, 5. Illam pulsa pia prece,

Xuntiationi Christi. Quae te coelitus contexit,
Ut pulchra dictat ratio, Immolatum pro vervece
Non absimilis fuisti Suo utero evexit,
Eo, quia opilio Sellam maris Mariam,
Iu Bethlehem Christum fore, Ut in coeli palatium,
Ildefonsum et Zamorae, Ubi manet nihil triste
Praedixit per paraclitum, Sed perenne solatium
Cui cedat ad plaeitum, Viget, tendat chorus istc
Oramus, haec opinio. lila dante sibi viam.
Brev. ms. Zamorense saec. 15. Cod. Capit. Zamoren. s. n. An zwei
Stellen A und B.
1, 2 Qui fuit nostris A.
1,4 Supplicissimi AB;
lies simplicissimi?
1,8 Aut longe AB.
3, 2 Nuntiatio B. 3, 5 Eo
quod AB. 4, 1 Quam per AB. - -4, 6 sq. fehlen A; die ganze Halb-
Strophe fehlt B.
296. In Inventione s. Ildefonsi.
Ad Yesperas.
1. Ecce, quem Christi genitiix amavit,

Ecce, quem coeli retinent beatum,
Cujus in templo retinet Zamora
Condita membra !
2. Ecce, lux mundi fidei corruscans,

Gemma Toleti decorans Iberos,
Quem Zamorenses celebrant patronum
Ossa tenentes.
3. Ecce, defensor Mariae pudoris,

Haercsum sectas reprimens nefandas,
Ante, post, semper docuit mancre
Inviolatam.
4. Ecce, quem virgo trabca decorat,

Quam I)ci turba tulit ex Olympo,
Cujus est factus celebris sacerdos
Festa sacrando.
174
5. Eccc mirandum, Leocada Borgens
Clamat ex tumba dominant polorum,
Hujus in terris meritisque vita
Yivere castam.

Gyrat immotus, pater estque guatus,
Flamen, est trinus Deus unus ante
Saecula semper.
Brev. Zamoranum irap. 15**.
297. In lnveiitione s. lldefonsi.
Ad Nocturnum.
1. Ecce, nunc tempus mediantis umbrae,
Quo David jussit Domino fateri,
Nunc ad Alfonsi memoranda gesta
Surgite. fratres !
2. Ecce, quem virgo fore nasciturum

Nuntiat matri, radians in orbem
Sidus Hispanum, tenebras repellens
Hespericorum.
3. Ecce, quem patres genuere clari,

Ecce, quem sancti docuere patres,
Praesulum princeps, Isidorus almus
Eugeniusque.
4. Ecce, quem virtus puerum decorat,

Candidi vultus gravitas verenda,
Coelibem semper sine labe vitam
Hie adamavit.

Gyrat immotus, pater atque guatus,
Flamen, est trinus Deus unus ante
Saecula semper.
298. In lnveiitione s. lldefonsi.
Ad Laudes.
1. Ecce, jam sidus rubefecit astrum,

Lux, color rebus redeunt, diescit,
Perstat Alfonsi chorus in canendo
Cantica laudum.
175
2. Ecce, Toleto Lybibus superbis
Pnlsus clegit tumulum Zamorae,
Malta post saecla latitans ibidem
Panditur iste.
3. En, vidcnt caeci, salit atque claudus,

Audiunt surdi, resonantque nmti
Hujus ad bustum, fugiensquc dacmon
Corpora Hnquit.
4. Ecce, jam cujus memoranda gcsta

Non queunt linguae resonore pleno
Ejus ingentes canere atque laudes
Nemo valebit.
5. pater, salve, vencrande praesul,

sacerdotuin decus et corolla,
Qui tuum festum veneramur almum,
Protege Clemens.
Brev. Zamoramun imp. 15**.
299. De saneto Imlaletio.
Ad Vesperas.
1. Conditor alrae siderum, qui palmae

Sanctis das dona, nobis et condona,
Canere corda voeibus concorda
Ut queant laxis.
2. Verb um supernura prodien s aeternum
Pastum virtutis verbum et salutis
Dat nobis vesci per te, Indaleti,
nimis felix.
3. Vox clara, ecce, intonat et faece

Traxit amara ponens nos sub ara
Tristia ligni praedicebat digni
Quod chorus vatum.
4. A solis ortus cardine exortus,
Fulgor oeeidentem lustrans,
illustrans,
Septem doctorum unus beatorum,
Iste confessor.
5. Vexilla regis prodeunt et legis

Christi Hispanos animant ad sanos
Actus per dieta horum et invieta
Hujus, o Christo.
.
176
6. Ad coenam agni providi et magni,
Deus, conducas nos et introducas,
Natos quos habet sponsa, quae non tabet,
Virginis proles.
7. Aeterna Christi munera cum sisti
Coram te fine nos oportet, sine

Nostros reatus, da, summe beatus,
Rex gloriose.
Brev. ms. Pinnatense saec. 13. Cod. Scorialen. P III 12. add. saec. 13
/i4.
A. Brev. ms. Pinnatense saec. 15. Cod. Scorialen. f. IV 26 B. Die

gesperrten Stellen smtlich Anlange anderer Hymnen.
300. De sancto Indaletio.
Ad Nocturnum.
1. Noctesurgentespariter 3. rex aeterne Domine,
Psalmigrapbis hilariter, Ditasti tanto homine
Ut vendicemus grandia Nos aucto Indaletio,
Beata nobia gaudia. Jesu, nostraredemptio.
2. Summi largitor praemii 4. Aurea luce fulgida
De sinu sponsae gremii Jam gloriam tu regi da,
Cum septem patres dederat, Quae possides hunc praesulein,
Jam Christus astra as- Urbs beata Jerusalem.
cenderat.
5. Quem terra, pontus, aethera
Deum timent, et cetera
Te colant, diva unitas,
lux, beata trinitas.
13
Brev. ms. Pinnatense saec. 13. Cod. Scorialen. P III 12 add. saec. /u.
A. Brev. ms. Pinnatense saec. 15. Cod. Scorialen. f. IV 26. B. 2, 4
astra fehlt A.
5, 2 et fehlt AB.
301. De sancto Indaletio.
Ad Laudes.
1 Aurora r u t i 1 a ns , sol illi conscius,

Lunaque sidera, splendeant fortius
Hac die, qua sanetus Indaletius
Lux ecce surgit aurea.
2. Aurora jam spargit mundum sed clarius
Montem Avetitum, quo das uberius
Solemne hoc festum, sanetum et verius,
Deus, tuorum militum.
177
3. quam glorifica facta Hispania,
Quac liqnit per Septem fratres inania,
Ex bis uno gliscat jus Arragonia
Aeterne rex altissime.
4. Sanctorum meritis et horum precibiib
Nos purga, Domine, criminum faecibus,
Per quos laudamus nunc laetis cum faucibus
Te lucis ante terminum.
5. Plasmator hominis, trinus qui unus es,
Istorum precibus gratiam nobis des,
Ut simus cum ipsis, ubi tu Deus es,
Lucis creator optimc.
Brev. ms. Pinnatense saec. 13. Cod. Scorialen. P III 12 add. saec. ,3 /u.
A. Brev. ms. Pinnatense saec. 15 Cod. Scorialen. f IV 26. B. 4, 3 Per
fehlt A.
5, 1 qui fehlt A.
302. De saneto Joachim.

Ad Vesperas.
1. Gentes redemptae, plaudite 3. Conjugcs diu steriles

Dignis laudum praeconiis, Divina Providentia
Hymnum novum concinitc Tandem effecti fertiles
In Joacbim solemniis. Pulcbra dotando filia.
2. Qni junetus est connubio 4. Joacbim sanetissimc.

Annae matronae nobili, Mariae pater virginis,
Non carnis desiderio Solve, precamur intime,
Sed in timore Domini. Quos nexus augit criminis.
5. Astripotenti Domino
Sit laus et benedictio,
Qui nos Joachim merito
Sanctorum ditet praemio.
Brev. Sigenense imp. Caesaraugustae 1547. A. Brev. Illerdense imp.
ca. 1533. B.
303. De saneto Joachim.

Ad Nocturnuin.
Plaude, mater ecelesia, 3. Sed Annam, sanetae virginis

Miris exultans gaudiis, Matrem, reginae virginum,
Dum colis natalitia Benedicentcs collaudant
Parentum piae virginis. Ilymnosquc dulccs personant.
Beatus pater Joachim 4. Non minus autem viduae
Patriarcbarum coctibus Cum conjugatis concinunt
Et prophetarum euneis Et efferentes laudibus
Vallatus fulget coclitus. Hos vitae fontes praedicant.
178
5. Uni trinoquc Domino
Sit serapiterna gloria,
Qui caliganti saeculo
Haec bina dedit lumina.

ca. 1533. B.
304. De sancto Joachim.

Ad Laudes.
1. Laetetur coeli curia 3. Nam illis dum impendimus

Cum benedicta virgine Honoris reverentiam,
Quae ortum traxit lucidum Devotam ei reddimus
Praeclara ex progenie. Et nato ejus gratiam.
2. Qui optat sanctac virgiuis 4. Uni trinoque Domino

Juvari piis precibus, Sit sempiterna gloria,
Devotus sit carissimis Qui caliganti saeculo
Illius geuitoribus. Haec bina dedit lumina.
ca. 1533. B.

In Vesp. et Noct.
1. Felicem sortem canimus 3. Annam ducis in conjugem

Tibi collatam desuper Ex sacerdotum germine,
Simulque preces fundimus, Ut texeretur series
patriarcha Joachim. Christi promissi generis.
2. De stirpe tu Davidica 4. Ex tali ergo coelitus

Regum trahis originem. Horum sacro connubio
Promissio prophetica Virgo felix cxorta est,
Ut ferrct suum ordinem. Maria Dei genitrix.
5. Laus, bonor, virtus, gloria

Deo patri cum filio,
Sancto simul paraclito

Brev. Valentinnm imp. Neapoli 14S9. A.

Brev. Segoviense imp. Va-
1527. B.
lisoleti
Brev. Yicense imp. Lugduni 1557. C. - Brev. Ord. S.
Mariae de Mercede imp. Lugduni 1560. D.
306. Desancto Joachim

Ad Laudes.
1. Beatum ergo concinant 2. Haec namquc nobis protulit

Cuncti fideles Joachim Fructum salutis perditis,
Eumque hymnis efferant, Qui viam vitae reserans
Qui talem prolem geuuit. Nostros reatus abstulit.
179
3. patriarcha strenue, 4. Laus, honor, virtus, gloria
Exora tuam tiliani, Dco patri cum filio
Ut impetrandam desuper Sancto simul paraclito

Reis precetur veniam. In sempiterna saecula.
Brev. Valentinum
imp. Neapoli 1489. A. Brev. Segoviense imp.
Valisoleti 1527. B.
Brev. Vicense imp. Lugduui 1557. C. Brev. Ord.
S. Mariae de Mercede imp. Lugduni 1560. D.
1, 3 summis offerant AC.
Ad Vesp. et Noct
1. Felix proles Davidica, 4. Ad portam vero auream

Novis exsulta gaudiis, Fit amborum conjunctio,
Nam planta quondam bispica Sed divino praesidio
Fit arbor salutifera. Fit hujus propagatio.
2. Ex manufacto pellitur 5. Ergo evadit irritura

Templo, ex primo foedere, Nostrae raentis Judicium,
Sed moeror et tristitia Ubi Dei consilium
Confestim parit gratiam. Aliud forte tulerit.
3. Nuntius coelo mittitur, 6. Summo Deo sit gloria,

Qui maris stellam praedicet, Qui primae legis foedera
Ex piis genitoribus Transfert in suam gratiam
Venturam mirabiliter. Per piae matris merita.
Brev. Romaiium imp. **.
Ad Laudes.
1. Supernac matris inclitae 4. Repulsus a pontiticc

Pater, beate Joachim, Simul cum tuo munerc
Pro nobis preces fundcrc Tulisti ignominiam
Non desinas perenniter. Lege decretam graviter.
2. Tu priscorum vcstigia 5. Sed Deus cordis intima

Secutus jure optimo Qui intuetur plenius,
Sacrosancta legalia Elegit justum altius
Servasti sine macula. Et extulit sublimius.
3. Circumcisus non manibus 6. Summo Deo sit gloria.

Sed spiritu, operibus, Qui primae legis foedera
Pietatis visceribus Transfert in suam gratiam
Vixisti semper fervidus. Per piae matris merita.

12*
180
309. De sancto Johanne Baptista.
1. Praeparavit atque stravit 3. Turba vatum Dei natura

Domino itinera Praecinuit eetera,
Ore aequo tonans praeco Hie monstravit prolem David
Complanansque aspera. Auferentem scelera.
2. Hie deserta, jam ad serta 4. Sed istius sunt unius
Totus flagrans supera, Tot et tanta munera,
Expetivit et subivit Ut uarrandis eis grandis
In aetate tenera. Cedat linguae opera.
Antiph. ms. saec. 13. Cod. Capit. Oscen. s. n.
310. De sancto Johanne Evangelista.

Ad Vesp. et Noct.
1. Dcvota plebs fidelium, 5. Hujus fontis potentia

Colamus Dei filium, Repletus et scientia,
Jobannis vera cantica Verbi divini gratia
Laude canat magnifica. Totam diffudit Asiam.
2. Qui stirpe natus nobili, 6. Huic Christus apparuit
Yirgo vita laudabili Eique diem doeuit,
Mundi calcavit vitia Quo ipsum ad convivia
Patrem linquens et retia. Fratrum vocaret dulcia.
3. Jesum sequens cum gandio 7. Quo die saneta anima
Amoris privilegio Simul cum luce maxima
Decorari promeruit Suscipitur in gloria
Virtutibusque floruit. Coeli gaudente curia.
4. Hie in coena dominica 8. Aeterno laus sit numini,
Fluenta evangelica Patri natoque flamini
De sacro fnte gratiae Detque suis Christicolis
Potavit mentis acie. Regnare cum apostolis.
Brev. ms. Calagurritanum saec. 15. Cod. Salmanticen. 186. 4, 1 Sic.
in coena. Nach Str. 8 folgt noch Gloria tibi Domine, berflssigerweise,
da schon 8 Doxologie ist.

Ad Laudes.
1. Jesu, Corona virginurn, 3. Hie in montis cacumine

Aeterna salus hominura, Te Jesum clarurn lumine
Johannis festum colere Vidit in Dei specie
Da nobis pio munere. Diae dono clementiae.
2. Qui vocatus a nuptiis 4. Ob verbum evangelii
Spretis carnis spurcitiis Dolio missus olei
Te semper super omnia Ferventis, inde exiit
Dilexit et per omnia. Illaesus, ut promeruit.
181
5. Pro nobis cruce moricns 6. Jesu, nonien dulcissimum,
Matrem saam prospiciens . Per hunc tibi carissimum
Huic servandam virgini Et ejus sacra merita
Dedisti lumen lumini. Dimitte nobis debita.
Brev. ms. Calagurritanum saec 15. Cod. Salmanticen. 18G. 6, 2 tibi

clarissimum.
Ad Vesperas.
1. Magnus Jobannes emicat, 2. Qua praepotens apostolus

Quem vera lux illuminat, Verbi refulsit profluus,
Vino salutis ebriat Ructans Dei magnalia
Amoris implens gratia. Christi retexit abdita.
Brev. ms. Hispanicum saec. 'Via. Cod. Londinen. Add. 30849. Vergl.
den vollstndigen Text Anal. XI, 137. Obige Quelle ist nicht mozarabisch.
313. De sancto Isidoro.
Ad Vesperas.
1. Congaudeat ecclesia 3. Hispaniarum populis,

Et praesulis solemnia Divinae legis reulis
Confessoris Isidori Et Romanorum moribus
Honore colat celebri. Invigilabat sedulus.
2. Qui velut solis radius 4. In clericorum comodis

Demptis prorsus baeresibus Et pauperum subsidiis
Et devotus martyrio Legum lator clarissimus
Dogmate fulsit vario. Hie inhaerebat acrius.
5. Laus, virtus, honor, gloria

Deo patri et filio,
Sancto simul paraclito

Brev. ms. Hispalense saec. 15. Cod. Parisin. 13234. A. Diurn. ms.
Legionense saec. 15. Cod. Capit Legionen. 36. B.
Brev. Hispalense imp.
Parisiis 1510. ('.
Brev. Hispalense imp. Hispali 1521. I). Brev. Cala-
gurritanum et Calciatense imp. Lucronii 1543. E.
2, 2 Demptis pressns \.
314. De sancto Isidoro.
Ad Nocturnum.
1. Magne doctor Isidore, 2. Per te, confessor inclite,

Nos de hoc diro carecre Ovans chorus ecclesiae
Fac poli reddi solio Et caterva tidelium
Placato Dei filio Collaudat Christum Dominum.
182
Jesu Christe, rex gloriae, Da peccatorum veniam,
Vota servorum suscipe, Praesta sanctorum gloriam,
Hujns doctoris precibus Ut tanti patris meritis
Nobis fave propitius. Coeli fruamur gaudiis.
5. Laus, honor, virtus, gloria.
Brev. ms. Hispalense saec. 15. Cod. Parisin. 13234. A.

Brev. HispaJense
imp. Parisiis 1510. B.
Brev. Hispalense imp. Hispali 1521. C. Brev.
Calagurritanum et Calciatense imp. Lucronii 1543. D.
1, 1 Magno rector A.
315. De sancto Isidoro Matritensi.
Hymnus 1.
1. Magnae virtutis titulo 6. Coelesti aspiramine

Collaudemus egregium Sanctorum et ecclesiae
Divina laude sedulo Miro Dei juvamine
Exemplar vigilantium Hoc explebat quotidie,
Ex meritorum cumulo Nullo repertum homine
Sanctum nostrum Isidoram. Hujus est donum gratiae.
2. Spreto quietis lectulo 7. Incusat hunc vicinia,

Summa repletus gratia Quod tardius ineiperet,
Surgens valde diluculo Ad arandum per devia
Perquirit sanctuaria, Cum solus mane pergeret,
Prolongatus cubiculo Ut motus ira nimia
Virginis intrat atria. Tutor eum illuderet.
3. Sanctae matris palatio 8. Perversos tutor audiens

Summa cordis instantia Se ponit in insidiis,
Coram matre et filio Mera videndo gradiens
Pia prodit suspiria, Se abstinet convitiis,
Vicina desiderio Compunctus corde patiens
Subintrat oratoria. Divinis ex indieiis.
4. Ex quibus valefaciens 9. Nam bobus albis viderat

Villae adit ecclesias, Arantem agro juvenem,
Orat, ut sit proficiens, Quem vicinum crediderat
Christo usque obsequias, Juvantem esse hominem,
Opus bonum perficiens, Sed cum jam praesens aderat,
Redit Deo dans gratias. Vidit adesse neminem.
5. Jungit boves ad aratrum, 10. Percontatur, quis fuerit,

Agri ut agat opera, Qui comes agro steterat,
Duri laboris talatrum Respondet, quod non noverit,
Coelestis levat dextera, Post Deum qui se juverat ;
Adsunt boves per angelum Inquit miles, quod viderit

Parte sulcantes altera. Juvantem, sed abscesserat.
183
1 1 . Recompensatus animo,
Quod fructus justo calculo
Sibi solvuntur annuo,
Provectae messis cumulo
Dat cuncta sub arbitrio
Fideli Dei famulo.
Vita ms. S. Isidori auct. Johanne Diacono saec. 13. Cod. Capit Matriten.
s. n. 5 sq. lies: Prolongatnr cubiculo virginis intra atria?
2. 5, 3 tala-
tnim. spanisch taladro.
10, 4 qui se jnnxerat 10, 6 sed ab esserat
316. De sancto Isidoro Hatritensi.
Hymnus 2.
1. Quis sicut noster Dominus 4. Testatur idem lectio

Pugillo tenens omnia, Vera Pauli apostoli,
Cujus jacent sub pedibus Quod divina electio
Coelum, tellus et maria. Sic mutat sedem saeculi,
Imino ei superius Zacharias in solio

Sola placent humilia. Scribit egenum populi.
2. Rex magnus et laudabilis, 5. Jam nostris patet oculis.

Dominator in omnibus, Quod divina digrratio
Rex potens, ineffabilis Operatur in saeculis

Virtutum in operibus, Sub secreto judicio,
Salvator admirabilis Declaratur in populis
Redemptionis milibus. Justi hujus indicio.
3. Plures per orbem statuit 6. Te decet bonor, Domine,

Reges terrae ac principes, Qui das bonorem parvulis,
Justitiae quos voluit In vultus tui lumine
Omnes esse participes, Quos eligis ex populis,
Exaltare non renuit Qui es aeterno numine
Inter quos justo inopes. Judex justus in saeculis.
Vita ms. S. Isidori auct. Johanne Diacono saec. 13. Cod. Capit Ma-
triten. s. n.
Hymnus 3.
Jam pura fragrant balsama Manat odor ex corpore.

In aula sancta Domini, Quod per annos delituit
Dei virtute proxima Plures terrae sub aggere
Digna coelesti agmini, Nee tarnen quid computruit,
Tumba justi gratissima, Undc dat fidos credere,
Odoris plena gemini. Quod sanetitas non defuit.

184
3. Creaturarum genitor 6. Inter sanctos attollere

Servura servavit proprium, Dignatus est hunc famulum
Totius boni conditor Deus, cultorem colere
lntra terrestre gremium, Ob meritorum cumulum
Ut esset testis editor Virtutum hunc ex munere,
Salvatoris humilium. Quas frequentat ad tumulum.
4. Dura sacra gleba cernitur 7. Jam reges, duces, judices,
Satis miratur ratio, Jam fidelis ecclesia
Quod membrura non dividitur Genu flectuntur supplices

Unumquodque ab alio, Pro summi regis gloria,
Sed totalis connectitur Qui justos amat simplices
Nata compaginatio. Miraque praestat praemia.
5. Dum aestu terra premitur, 8.
i
Sit laus patri ingenito,
Et abnegatur pluvia, Decus, virtus et gloria
Sepulcbro sanctus trahitur Ejusque unigenito,
Pro teraporis angustia, Per quem creavit omnia,
De supernis transmittitur Sancto simul paraclito,
Sic pluviarum gratia. Per quem praestatur venia.
Vita ms. S. Isidori auct. Johanne Diacono saec. 13. Cod. Capit. Ma-
triten. s. n.

Hymnus 4.
1. Felix rldele munus,

Quod Deus dedit unus.
2. Divinum et jucundum 7. Nam forma speciale,

Sidus est et secundum, Virtute generale,
Quod refulget in mundum, Cunctis medicinale,
Datum est nobis munus. Datum est nobis munus.
3. Divinum, quod creatur, 8. Remedium dolentis,
Jucundum, quod sacratur, Solamen piae mentis,
Secundum, quod beatur, Medela nostrae gentis,
4. Divinum et beatum, 9. Socius supernorum,
Sub arida servatum Thymiama odorum,
Corpus, quod illibatum, Nostrum adornaus chorum,
5. Divinum et regale, 10. Electum vas decorum,
Non reperitur tale Concivis angelorum,
In gentibus formale, Munimentum piorum
6. Humana sub natura 11. Munus praedestinatum,
Corporea factura Apostolis optatum,
Manens intcgra pura, Fulgens, associatum,
185
12. Jam regem in decore 16. Per summum regem regum,
amore
Caritatis Judieem jnstum legum,
Contemplans in honore, Pastorem tidum gregum,
13. Regentem mundum Christum, 17. Ergo pro salvatore,
Per quem despexit istum Qui bona dat ex more,
Orbem male commistum, Laeto dicamus ore :

14. Munus hoc insperatum, 18. Honor patri ingenito
Divinitus collatum, Ejusque unigenito,
Bonis mirum et gratum, Sit flamini paraclito,
Datum est nobis munus. Per quem datum est munus.
15. Per summum dominorum, 19. Cujus donum honoris,

Rectorem supernorum, Cujus bonum amoris,
Venerandum, decorum, Cunctis laudemus horis ;
Datum est nobis munus. Per quem datum est munus.
20. Felix fidele munus,

Quod Deus detit unus.
Vita ms. S. Isidori auct. Johanne Diacono saec. 13. Cod. Capit. Ma-
hnten, s. n.

Hymnus 5.
1. Laetificati pretio 9. Super omne capitulum

Sancti psallamus gaudio. Majeriti concilium.
2. Omnis chorus conjubilet 10. Quoniam in subsidium

Vocisque tono consonet. Certum habent remedium.
3. Sacerdotes primarii, 11. Te beatum Isidorum

Levitae subdiaconi. Collaudamus per Dominum.
4. Doctores cum scholarihus, 12. Qui te beavit agmine,

Juvenes cum parilibus. Quod comparavit sanguine.
5. Matronae cum virginihus, 13. Te elegit agricolam,

Pueri cum infantibus, Civem fecit coelicolam
0. Omnes informet bonitas, 14. Humiliatum in via

Omnes inHectat pietas. Sublimavit in patria.
7. Totius orbis cardines, 15. Sublimatum in patria,

Laetemur omnes ordines. Terris honorat gratia.
8. Quotquot fides catholica. 16. Quem dilexisti opere,

Virtnte nutrit coelica. Te consecravit corpore.
186
17- Violare non potuit 21. Non solum, qui sunt proximi,
Terra, quae sanctum tenuit. Sed plures longe positi.
18. Sub ea nee computruit 22. sanete vir Isidore,

Gleba, quae Christo placuit. Pro nobis manus erige.
19. Sed integra comparuit, 23. Te petimus per gratiam,

Odore miro claruit. Nobis ut captes veniam.
20. Virtute Dei famuli 24. Ut praesens post exsilium

Plures curantur languidi. Tecum siraus in gaudium.
Vita ms. S. Isidori anct. Johanne Diacono saec. 13. Cod. Capit. Matriten.
s. n. Str. 1 wiederholt sich als Rnndreim nach jeder folgenden. 8, 1
Quodquod.
320. De saneto Isidoro Matritensi.
Hymnus 6.
R. Ergo saneti praesentia

Praesens psallat ecclesia.
1. Vota promat herilia 5. Comitatus ab angelis

Consistens cleri concio, Suis erat operibus,
Digna solvens obsequia Summis placens coelicolis
Saneto viro Isidoro. In terris et hominibus.
2. Vir sanetus sub dilueulo 6. Servatum a confratribus

Per stratas pergens regias, Breve pulmentum vasculo
Nullo fultus vebiculo Sibi egenis pluribus
Omnes adit ecclesias. Praeabundavit ferculo.
3. Nullo fractus gravamine 7. Temporaiis agricola

Reddit ad laboricium, Stetit invictus stadio,
Summo freto solamine Unde felix coelicola
Labor est ad solatium. Nunc est coeli palatio.
4. Constans virtutis gratia 8. Terris fulget praesidiis,

Hoc explebat quotidie, Donis ditatus gratiae
Recti cordis laetitia Medelam praestat languidis
Pellit onus tristitiae. Terrigenis Hispaniae.
9. Completa jamque cernitur
Salvatoris sententia,
Sua quae lata noscitur
Servis bonis potentia.
Vita ms. S. Isidori auet. Johanne Diacono saec. 13. Cod. Capit. Matriten.
s. n.
3, 3 fretus.
6, 2 plumentum.
P. Fidel Fita S. J., Estudios
Hist6ricos V (Madrid 1886) 197 und 251 sq. sucht diesen sonst anbekannten
Johannes Diaconus zu identifizieren mit dem Franciskaner Fray Juan Gil
(Johannes Egidii) de Zamora. Zwei Grnde erlauben mir nicht dieser Meinung
zu sein: der eine, weil die Bezeichnung Johannes Diaconus nicht einen Mnch,
187
sondern einen (Secular-)Clerieer zu bezeichnen scheint; der andere, dafs
Gil de Zamora ein besserer Versbaumeister ist, als Johannes Diaconus. Man
vergleiche die beiden Hymnen des ersteren S. 62 u. f. Johannes Diaconus ist
zwar ersichtlich bestrebt, dem mnnlichen Reime zwei Reimsilben zu geben,
weicht aber in jedem Liede mehr denn einmal von dieser Regel ab, whrend
sich Gil de Zamora solcher Lizenz nicht einmal bedient Wir werden uns
mit der immerhin glaublichen Annahme bescheiden mssen, dafs der Autor
der Vita, ein Madrider Kleriker, auch Verfasser dieser Lieder ist. Die drei
letzten derselben scheinen brigens, ihrer Form wie ihrem Inhalte nach, eher
Cantiones, denn Hymnen im engeren Sinne zu sein. Gleichwohl mgen sie,
da Gesagtes, wenn es schon noch so wahrscheinlich ist, dennoch Verdacht
bleibt, hier bei den andern Liedern desselben mutmasslichen Autors ihren
Platz behaupten.
321. De sancto Justo.
In Vesp. et Laud.
1. Psallere verum mira nos inducit

Vita sacrati inclitique Justi,
Idcirco laudi adsistamus omnes
Carmine novo.
2. Totus in annis sacrae vitae suae

Datus obsequio Domini libenter,
Virtutum culmen attigit in gradu
Omni perfecto.
3. Debitum solvens universae carnis,

Justus quis esset, noluit latere
Bonorum dator, insuper recoli
Voluit ipsum.
4. Ruit jam fortis paries deorsum,

Integer restat tumulus sub ruto,
Custodit illum pariterque servat
Justus ab alto.
5. Vas in altari positum lucere

Manet exterius illaesum et intra,
Mirantur turbae visum gestae rei
Laudantes celsum.
6. Quis nostrum valet mirandum proferre,

Quod nostro aevo fecit bic confessor,
Ossa exanima commovens reclusa
Duro sub saxo.
7. Pavcnt binc pueri purum sentientcs,

Convocant senes, sacerdotcs nempe,
Qui voce clara nuntiant et ipsi
Idom audisse.
188 ^
8. Gloria eo, regi confessorum.

Patri ac nato flaminique sancto.
Qui fortem donat Justo in custodem
In Vici turmis.
Brev. Yicense imp. Lugduni 1557. 5, 2 et infra. 6, 1 Qui nostrum.

6, 2 Quae nostro. 6, 3 ex anima.
322. De sancto Justo.
Ad Noctumum.
1. Celsus in astris micat et refulget

Justus et nimium excellit candorem,
Ac Phoebi lumen adaequari nequit
Splendori suo.
2. Aeternis turbis sociatus prosper,

Gaudet cum laetis nesciens moerorem,
Partem non renuit tribuere nobis
Bonorum sui.
3. Moestorum voces recondens in sinu

Suorum viscerum illico demonstrat,
Se fore ducem concionis nostrae
Dignante celso.
4. Laus Deo patri condonetur omnis,

Verbo aeterno salus in immensum
Ac procedenti honor coaequalis
Praestetur semper.
Brev. Yicense imp. Lugduni 1557.
323. De sancto Ivone.
Ad Vesperas.
1. Plaudat mater ecclesia 3. Oppressorum sollicitus

Corde, voto et vocibus, Hie est defensor pauperum,
Ad Ivonis praeconia Instructus a te coelitus,
Exsultet coelumlaudi- Conditor alme sidernm.
bus.
2. Quem nostris in temporibus 4. Pius, prudens et humilis,

Generavit Britannia, Castus, pudicus, sobrius,
Ut monstraret erroribus Nobis semper amabilis,
B e a a nobis g a u d a,
1 i Ales d e i n u n t i u s
i .
189
5. Ad sacrum cujus tumuluin 7. Jesu, per istum abjice

Vires restauras perditas Nostrorum moles criminum,
Et caecura sanas oculuin, Vultu precammr supplicc
lux, beata trinitas. Te lucis ante terminum.
6. Ob boc cborus solemniter 8. Sit trinitati gloria
In ejus laudem resonat Regnanti super aetbera,
Hymnum novura concorditer, Quae nobis det in patria
Vox clara, ecce, intonat. Actern aChristi muncra.
Psalt. Pallantinum imp. Lucronii 1512. Mel. : Cougaudentes cum angelis.
Atl Nocturnum.
1. Gaude, felix Britannia, 5. Claudi proeul exsiliunt,

Laudans exsulta cantico, Sanantur energumeni,
Adsunt namque solemnia Aegri curam reeipiunt
De patrono mirifico, Et vos, tristes, solamini.
2. Ivone, de prosapia 6. Amissa dat restitui,

Grandi claro progenito, Et peccatores poenitent,
Sed major exstat gratia Resuscitantur mortui,
Pluri rclucens merito. Hoc signa multa renitent.
3. Viam tenens justitiae 7. Nos insistentes laudibus

Pede calcavit terrea, Tuis, Ivo. precaminc
Granum purum munditiac Tuo, cives cum civibus
Poli transit ad horrea. Cocli quod simus, obtiiic.
4. Miris nitet miraculis, 8. Sit trinitati, gloria,

Surdis auditus redditur, Regnanti super aetbera,
Lux prisca redit oculis, Quae nobis det in patria
Mutus affatim loquitur. Aeterna Christi munera.
Psalt. Pallantinum imp. Lucronii 1512.
Ad Laudes.
1. Cices polorum, plauditc 3. Partem clegit optimam,

Et vos, fratres, concinite, Vitam duxit purissimam,
Ivo confessor hodie Seminavit in laerimis,
Ad regnum transit gloriae. Nunc metit in laetissimis.
2. Qui nundi bujus gaudia 4. Jam coelis, Ivo, frucris,
Vana, caduca, brevia Ora pro nobis miscris,

Sprevit, calcavit, renuit, Ut tuis sanetis preeibus
Mundum, carnem, Bei domuit. Coeli jungamur civibus.
190
5. Patri proliquc flamini,
Uni trinoque numini
Sit laus perpes et gloria,
Qui nobis det coelestia.

Mel. Gaude felix Britaunia.
:
Diese Hymnen werden wahrscheinlich aus Frankreich stammen.
326. De sancta Katharina.
Ad Vesperas.
1. Virginitatis lilium, 4. Cum lictor caput amputat,

Christum, coronam virginum, Lac pulchre terram irrigat,
Resultet nostra concio Nee guttae fluunt sanguinis,
In hoc sacro solemnio. Sed tollitur ab angelis.
2. Quo virgo devotissima, 5. Levant corpus per aera

Regina Costi filia, Ponentes in monte Sina,
Pro castitatis bravio Humatur ibi coelitus,
Caput submittit gladio. Revelatur divinitus.
3. Decem et octo dulciter 6. Sepulchro stillat oleum,

Annorum pollens jubare Quo fit salus languentium
Petit polum perenniter Coelestis sponsi gratia,
Sacro gemmata schemate. Qui sponsae confert talia.
7. Sit decus regi virginum,

Honor, virtus imperium,
Qui Katharinae gloriam
Coelo dedit laudifluam.
Brev. ms. Lucense saec. 14. in Cod. Capit. Lucen. s. n. A. Psalt. ms.
Oculense saec. 14. Cod. Arch. Nat. Matriten. B. 3 4. B.
Brev. ms. Uler-
dense saec. 14. Cod. Capit. Illerden. 12. C.
Brev. ms. Illerdense anni
1451. Cod. Capit. Illerden. s. n. D.
Brev. Placentinum imp. Venetiis 1503.
E. Brev. Placentinum imp. Venetiis 1554. F.
Der Hymnus kommt auch in franzsischen Quellen vor: Brev. ms. Arela-
tense saec. 13. Cod. C'arpentoracten. s. n. Gr.
Brev. ms. Arelatense saec.
14. Cod. Yatican. Burgh. A. I. 35. H.
Brev. ms. Segusinum saec. 15. Cod.
Gratianopolitan. 137. I.
Brev. Minorum de Brageriaco anni 1485. Cod.
Burdigalen. 88. K.
1, 2 Christe corona E.
1, 3 Resultat E.
2, 1 Haec virgo H.

2, 2 Reginae Costi GH.: Et regis Costi I.
2, 4 Caput subintrat G.

3, 1 et octo circiter E Necem et octo H.
3, 4 Sacro manante sanguine
;
A, im Widerspruche mit 4, 3.
4, 1 Dum lictor E.
4, 2 perrorat I.
5, 2 montem G.
5, 3 Humatum E Intratur GH. 6, 2 Quod sit E.
6, 3 Coelesti sponso E.
7, 1 regi decus E.
;

7, 3 Christo factori omnium
E. Mel.: Veni creator Spiritus B.
- 191
Ad Nocturnum.
1. Praeclara natalitia 4. Cum viris disertissimis
Katharinae laudiflua Quinquaginta philosophis,
Recolainus in jubilo Quos pretio conduxerat,
Cum solemni tripudio. Ancilla Christi disputat.
2. Haec regis Costi tilia 5. Sed alloquente virgiue,
Virginitatis lilia Sacro dictante flamine
Coelesti sponso devovet Conversi sunt ab idolis
Carnis et curam removet. Baptismo loti sanguinis.
3. Maxentius desaeviens 6. Mox dari jubet impius

Alexandriam veniens Magistros omnes ignibus,
Compellit hanc ad idola, Nee urit hos incendium,
Nee curat virgo talia. Sed legunt vitae bravium.
7. Sit decus regi virginum,
Honor, virtus, imperium,
Coelo dedit lucifluam.
ms. Lucense saec. 14. in. Cod. Capit. Lucen. s. n. A.

Brev. Psalt.
ms. Oculense saec. 14. Cod. Arch. Nat. Matriten. B 34. B. Brev. ms.
saec. 14. Cod. Palat. Matriten. 214 (2B2). C.
Brev. Placentinum imp.
Venetiis 1503. D.
Brev. Arelatense saec. 13. Cod. Carpentoracten. s. n. E. Brev. Arelatense
saec. 14. Cod. Vatican. Burgh. A I 53. F.
Brev. ms. FF. Minoruni de
Brageriaco anni 1485. Cod. Burdigalen. 88. G.
1, 1 natalitiae EF. 1,
2 laudifluae EF. 1,
3 Kecolimns. D.
4. 1 viris discretissimis D.
Str. 5 und 6 fehlen C.
6, 4 Sed colligunt
vitae A. 7, 1 Sit regi decu.s D.
7, 3 Christo factori omniiun D.

Ad Laudes.
1. Ad feslum sanetae virginis 2. Haec jam virgo Dco digua,

Katharinae et martyris Pia, dulcis et benigna,
Dci laetentur populi Bis sex dies jejunando
Per omne tempus saeculi. Complevit in ergastulo.
Brev. ms. S. Isidori Legionen, s. n. anni 1475. A. Brev. ms. Tira-
sonense saec 14 i~.. Cod. Capit. Tirasonen. s. n. B.
Dinrn ms. Legionense
saec. 15. Cod. Capit. Legionen. 36. C.
Brev. ms. Toletanum saec. " r.
Cod. Univ. Matriten. 48 (92 1). D.
Brev. ms. Tirasonense saec. 15. Cod.
Munebregen. s. n. E.
Brev. ms. Toletannm saec. 14. Cod. Capit. Toletani

33 6. F.
Brev. ms. Toletanum saec. 15. Cod. Capit. Toletani 33 9. G.
Brev. Toletanum imp. Venetiis 148o II.
Brev. Toletanum imp. Venetiis
1492. I.
Brev. Toletanum imp. llispali 1493. K.
llispali 1524. L.
Brev. Gienense imp. llispali 1528. M. -Brev. Sigeiunsc
imp. Caesaraugustae 1447 N.
Hiev. Conchense imp. Conchae 1558. O.
Brev. Conchense imp. Conchae 1560.
Brev. Pampilonense imp. 15**.
Der volle Text des Liedes findet sich bereits Analecta [V, 167 nach
einer einzigen Handschrift der Rossiana ungewisser Herkunft. 2, 1 jam fehlt
B. 3, 1 Michael missus est B.
192
Ad Nocturnum.
1. Fsallat chorus ecclesiae Producta tunc ex vinculis
Diem colens laetitiae, Patet rotarum circulis,
Qua virgo sacratissima Inprompte sed ab angelo
Regna conscendit coelica. Necant multos ex populo.
2. Quae carceris ergastulo Imperatrix egregia
A Caesare Maxentio Marito profert talia:
Pro Christi trusa nomine Quid contra Deum niteris,
Coelesti vernat jubare. Auetor totius sceleris.
3. Virgarum caesa vulnere Uxorem cum Porphyrio

Hoc accepit in munere, Jubet mox dari gladio,
Quod Christus hanc cum angelis Carceris cum custodibus
Revisitat in vinculis. Ac ducentis militibus.
4. Columba missa coelitus 8. Per verba sacrae virginis
Escis fovet divinitus, Unda profusi sanguinis,
Ac residens imperio Baptismi loti lavacro
Jungitur ejus gaudio. Vernant cruore roseo.
9. Sit regi decus virginum,
Christo, factori omnium,
Coelo dedit lucifluam.
Psalt. ms. Oculense saec. 14. Cod. Arch. Nat. Matriten. B 3-4 A.
Brev. ms. saec. 14. Cod. Palat. Matriten. 214 (2B2). B.
Diurn. ms. Legio-
nense saec. 15. Cod. Capit. Legionen. 36. C.
Str. 5 fehlt B. Str. 8
fehlt B.
Christe, caput ecclesiae, 3. Ne nos permittat saeculi

Fns vivus innocentiae, Hujus ex mole conteri,
Katharina, te poseimus, Sed nos ad locum subvehat,
Tuere nos propitius. Iu quo lux lucis luceat.
Sponsa Christi ac provida, 4. Sit laus patri cum filio
Virilis tactus nescia, Spirituique valido,

Pro nobis prece sedula Atque servis sit gratia
Rogando Christum supplica. Et ab agendo gloria.

Ad Laudes.
1. Hymnum novelli carminis 2. Currentes ejus semitis

Canamus laetis voeibus, Coeli quaeramus praemia,
Ut Katharinae virginis Dcntur ut ejus meritis
Exsultet coelum laudibus. Beata nobis gaudia.
i
103
3. lllius naiii solemnia 6. Mtutdi nun juncta principe

Celebramus divinitus, Coeli laudavit dominum.
Ad nostrorum subsidia Uli nos jungi praeeipe,
V en , cr a t o r sp i r i t u s. Jesu, Corona virginum.
4. Pro Christo trusa carcere 7. Katharina, penitus <
Thorum despexit regium, Deo preces accelera,

Hanc sublinwvit aethere Nobis ut dentur coelitus
Reruin creator omni um. A e t e r n a C h r i s t i rnunera,
5. Pro virgine multiplicant 8. Quem contremiseunt in fera,
Scholares laudum rnunera Cum tilio, cum tiamine
Coelesti regi, praedicant Regnanti super aethera
Quem, terra, pontus, Gloria tibi, Dominc.
a e t h er a.
Brev. ms. Barcinonense saec. 15. Cod. Arcli. Arragon. Kivipullen. 145.
7, 1 O fehlt.
332. De saneto Laurentio.

Ad Vesp. et Noct.
1. Hic dies venerabilis 3. Assatus in craticula

Illuxit mundo celebris, Ridet ignis incendia,
In quo victor Laurentius Mensque conjuneta Domino
Coelum conscendit splendidus Nulla sentit pericula.
2. Cardos, plumbatos, verbera, 4. Sed hoc, decus praemaximum.

Tortoris dira brachia Laurenti, sidus aureum,
Levita vincit nobilis Coeli terraeque Dominum
Yirtute divi luminis. Tu nobis redde placidum.
5. Laudetur Clemens unitas
Et vera Dei trinitas,
Quae dat haec mundo gaudia
Per martyris solemnia.
Brev. ms. 8. Johaimis de Pinis saec. 13. Cod. corialen. P III. 14. add.
saec. 15. A.
Brev. Oscense et Jaeeense imp. Caesaraug. 1505. B. 5, 1
Plaudatur clemens A.
333. De saueto Laurentio.

Ad Laudes.
Exsultet nunc Hispania, 3. Martyr Dei Laurentius

Jubilet Roma modulis Mira Christi potentia
Pro levitae victoria. Fervore saneti spiritus
Qui regnat cum coelicolis. Ignis vicit incendia.
Dispensator ecclesiae 4. Gloriosus in proelio
Thesauros dat pauperibus, Terrores spernit fortiter
Baptizans funte gratiae Exsultans in martyrio
Coelum reserat gentibus. Poenas currit alacriter.
reves, Hymnodia Hiberica. 13
- 194
5. Sit trinitati gloria,
Patri simul cum filio,
Sancto quoque Spiritui

Honor, virtus cum gaudio.
Brev. ms. S. Johannis de Pinis saec. 13. Cod. Scorialen. P III 14. add.
saee. 15. A.
Brev. Oscense et Jaccense imp. Caesaraugustae 1505. B.
4, 4 cucurrit alacriter B.
334. De sancto Laurentio.
Ad Vesperas.
1. Sublimetur martyrii 5. Inquit Sixtus : ccrtamina

Digna laude supplicii Ad te, fili, ut agmina
In agone Laurentius, Angelorum te socient,
Christi martyr egregius, Majora poena venient.
2. Minas contempsit Decii 6. Laurenti, da libamina

Spe summi ductus praemii, Diis, ait, ne lamina
Ut in Olympo proprius Ferri igne te cruciet
Sanctorum esset socius. Decius et martnriet.
3. Ule thesauros manibus 7. Assatur ergo, spirituni
Sixti sumpsit, pauperibus Deo dedit, cur aditum
Quos contulit ecclesiac Habere coelo meruit.
Dei zelo clementiae. Quo palma sanctis fioruit.
4. Altis proclamat vocibus 8. Patrem, natum, paraclitum
Sixto dato tortoribus: Tres in personis inclitum,
Cur nie, pater, pernicie Nos esse fides instruit
Hac deseris moestitiae. Et unum Deum annuit.
Brev. Celsonense imp. Caesaraugustae 1514. Verfasser : Anonymus
Celsonensis.
Ad Nocturnum.
1. Digna laude Laurentium Sancto tormenta tribuit

Laudemus, qui martyrium Laurentio, quem torruit,
Triumphali victoria In furoris nequitiam
Passus est Christi latria. Uri te, inquit, faciam.
2. Impugnans sanctus Decium Versa, manduca, perfide,

Ritus sprevit gentilium, Quod ustum est in fervidac
Ut inter sanctos atria Cratis ignitis costulis,
Possideret coelestia. Qua mortem sanctus sustulit.
3. Praeses iratus fremuit Sedis polorum lucidae

Et moesto corde gemuit Arce laetatur valide
Videns sancti constantiam Miris levita modulis
Contra suam perfAdiam. Almis sanctorum coetulis.
195
7. Preces dcmus Laurcntio, Laus, virtus, benedictio

Qui coeli scdct solio, Dentur patri et filio
Ut lactemur cum Domino Et ttamini sanetissimo,
Jesu coelo altissimo. Qui regnat sine termino.
Brev. Celsonense imp. Caesaraugustae 1514 Verfasser: Anonymus
Celsonensis.

Ad Laudes.
1. Voce cantet exsultantc 4. Inquit Sixtus: te majora

Plebs laudes Lauren tii, Exspectant supplicia,
Qui cum palma triumphante Per quae, tili, meliora
Sustulit suplicii Debentur stipendia,
Poenas, cur gaudet tonante Post triduum erit hora
Coelo dono praemii. Sumendi coelestia.
2. Sanctus pneumate monente 5. Ut Laurentius uratur,

Surrexit in Decium, Ignita craticula
Nequam et iniqua mente Paratur, dum cruciatur,
Rebellem et impium, Adsunt mortis vineula,
Per quem paratur repente Cui coelo plausus datur
Levitae supplicium. Per aeterna saecula.
3. Sanctum dueunt dum tortores 6. Martyr constans, pugil fortis,
Sixtum ad supplicium, Laurenti, propitius
Cur levita fert clamores? Sis nobis in hora mortis,
Inquit: pater, filium Ne nos turbet impius
Offere, sunt tibi mores, Daemon, simus sed cobortis
Mecum sacriticium. Consortes superius.
7. Laus, honor sit trinitati,
Patri, nato, flamini
Et unicae deitati,
Quam credentes eulmine
Coeli junguntur beati
Laudes dantes numini.
Brev. Celsonense imp. Caesaraugustae 1514. - Verfasser; Anonymus
Celsonensis.

Ad Vesperas.
Chorus noster solemnitcr 3. Furens ira prae nimia

Exsultet et concorditer Recurrit ad supplicia
In hoc festo Laurcntii Sperans tormentis flectere
Toimentis rlecti neseii. Sanctum Dei, sed temere.
Rcddi sibi quam citius 4. Ligatis fune manibus
Thesaurus petit Decius, Botatur super ignibus,
Quos dispersit Laurentius Candescente craticula
Erogando felicius. Stridet quaeque particula.
13*
106
5. Caro stridet et crepitat, 6. Sit Christo rcgi gloria,
Martyr insultans clamitat: Qui juste pensans oninia
Regira, tortor, corpora. Pro se passis supplicia
Assata sunt, incorpora. Digne rependit praemia.
lirev. ms. Braccarense saec. 15. Cod. Scorialen. e IV 10. A. Brev. ms.
Zamorense saec. 15. Cod. Capit. Zamoren s. n. B. Brev. ms. Calagurri-
tanum saec. 15. Cod. Salmanticen. 186. C. Brev. ms. Hispalense saec. 15.
Cod. Parisien. 13234. D.
Brev. ms. Compostellanum saec. 15. Cod. Capit.
Compostell. s. n. E.
Brev. ms. Toletanum saec. 14. Cod. Matriten. Ff.
147. F.
Psalt. ms. Oculense saec. 14. Cod. Arch. Nat. Matriten. B. 3 4.
G.
Brev. ms. Toletanum saec. 14 Cod. Palat, Matriten. 714 (2C5). H.
Psalt. ms. sapc. 14 /is. Cod. Palat Matriten. 455 (2D3) I. Brev. ms. saec.
14. Cod. Palat. Matriten. 214 (2B2). K. Diurn. ms. Legionense saec. 15.
Cod. Capit. Legionen. 36. L.
Toletani 336. M. Brev. ms. Toletanum saec. 15. Cod. Capit. Toletani
33 Brev. ms Minorum
9. N. Cod. Capit. Perusini O. saec. 15. 36.
Brev. Toletanum imp. Venetiis 1483. P. Brev. Toletanum imp. Venetiis
1592. Q. Brev. Toletanum imp. Hispali 1493. R. Brev. Forojuliense
imp. Taurini 1497. Brev. Compostellanum imp. Ulisiponae 1497. T.
S.
Brev. Toletanum imp. Venetiis 1506. U. Brev. Braccarense imp. Salman-
ticae 1512. V. Brev. Cordubense imp. Hispali 1524. W. Brev. Sego-
viense imp. Valisoleti 1527. X. Brev. Gienense imp. Hispali 1528. Y.
Brev. Massiliense imp. Lugduni 1530. Brev. Salmanticense imp. Sal- Z.
manticae 1541. A Brev. Calagurritanum Calciatense imp. Lucronii
2
. et
1543. B Brev. Pallantinum imp. Pallantiae 1545. C Brev. Abulense
2 2
.
imp. Salmanticae 1551. D Brev. Toletanum imp. Lugduni 1551. E Brev.

.
2 2
. .
Civitatense imp. 1555. F Brev. Ovetense imp. Oveti 1556. G Brev.

2
.
2
.
Ord. Mariae de Mercede imp. Lugduni 1560. H

S. Brev. Seguntinum 2
.
imp. Seguntiae 1561. Brev. Compostellanum imp. Salmanticae 1569.

I
2
.
K Brev. Zamorense imp. 15** L

2
. Nigratis D. 2 Rotatum 2
. 4, 1 4,
S Rotam D. 4 Stridensque particula S; quoque particula D.
4, 2 5,
exsultans D.
;
2 pensas D. 6,

Ad Matutinum.
1. mira patientia, 3. Ortus Hispano climate

Membra torrentur orania, Romae subsistit dogmate,
Ipse tarnen tortoribus Prostratus est sub Decio
Spretis insultat ignibus. Laureatus martyrio.
2. Saevit ignis exterius 4. Sit Christo regi gloria,
Intus saevire nescius, Qui juste pensans omnia
Nam resistit potentior Pro se passis supplicia
Ignis alter interior. Digne rependit omnia.
Brev. ms. Braccarense saec. 15. Cod. Scorialen. e IV 10. A. Brev.
ms. Zamorense saec. 15. Cod. Capit. Zamoren. s. n. B. Brev. ms. Cala-
gurritanum saec. 15. Cod. Salmanticen. 186. C. Brev. ms. Hispalense saec.
15. Cod. Parisin. 13234. D. Brev. ms. Compostellanum saec. 15. Cod.
Capit. Compostell. s. n. E.
Brev. ms. Toletanum saec. 14. Cod. Matriten.
Ff. 147. F.
Psalt. ms. Oculense saec. 14. Cod. Arch. Nat. Matriten. B
34. G.
Brev. ms. Toletanum saec. 14. Cod. Falat. Matriten. 714 (2C5)
H. - Brev. ms. saec. 14. Cod. Palat. Matriten. 214 (2B2). I. - Psalt. ins.
saec. M/i5. Cod. Palat. Matriten. 455 (2D3). K. Brev. ms. Toletanum saec.
14 Cod. Capit. Toletani 33 6. L. Brev. ms. Toletanum saec. 15. Cod.
Capit. Toletani 33 9. M.
Brev. Toletanum imp. Venetiis 1483. N.
197
Brev. Toletanum imp. Venetiis 1492. O.
Brev. Toletanuni imp. Hispali
1493. P.
Brev. Compostellanum imp. Ulisiponae 1497. Q. Brev. Foro-
juliense imp. Taurini 1497. K.
Brev. Toletanum imp. Venetiis 1506. S.
- Brev. Braccarense imp. Salmanticae 1512. T. Brev. Cordubense imp.
Hispali 1524. U.
Brev. Segoviense imp. Valisoleti 1527. V. Brev. Gie-
nense imp. Hispali 1528. W. Brev. Massiliense imp. Lugduni 1530. X.
Brev. Salmanticense imp. Salmanticae 1541. Y. Brev. Calagurritanum et
Calciatense imp. Lucronii 1543. Z.
Brev. Pallaiitiuum imp. Pallantiae 1545.
A 2
.
Brev. Abulense imp. Salmanticae 1551. B 2
Brev. Toletanum imp. .
Lugduni 1551. C 2
.
2
Brev. Ovetense imp. D .

< veti 1556. E 2
Brev. Ord. S. Mariae de Mercede imp. Lugduni 1560. F 2
.

.
Brev. Seguntiuum imp. Seguntiae 1561. G 2

Brev. Compostellanum imp. .
Salmanticae 1569.. 2
H
Brev. Zamorense imp. 15**. I 2
. .

Ad Laudes.
1. felix permutatio, Martyr Dei laudabilis,

Felix martyr in cambio, Nobis adsis placabilis,
Qui pro brevi supplicio Ut apud regem gloriae
Aeterno gaudet praemio. Per te sit locus veniae.
3. Sit Christo regi gloria,

Qui juste pensans omnia
Pro se passis supplicia
Digne rependit praemia
ms. Braccarense
Brev. saec. Cod. Scorial^n. e IV 10. A.
15. Brev.
Zamorense saec. 15. Cod. Capit. Zamoren.
s. n. B. etc. wie bei voriger
Nummer. -- 1", 1 felix pro martyrio D.
2, 4 Per te laus fiat veniae R;
fiat laus veniae X. Dies Lied ist nur ein Teil (divisio) des vorigen.

Ad Vesperas.
Chorus nostcr solemnitcr 5. Assatus in craticula

Exsultet et concorditer Operatur miracula,
In hoc festo Laurentii Caesar torquetur fortius,
Tormentis flecti nescii. Quia gaudet Laurentius.
Sixtus in urbe tilium 6. Saevit ignis exterius,
Praecedit ad maityrium Intus saevire nescius,
Praedicens, die tertia Nam resistit potentior
Sua sequi vestigia. Ignis alter interior.
Reddi sibi quam citius 7. Magnae martyr constantiae,

Thesauros petit Decius, Lux et honor Hispaniac,
Quos dispersit Laurentins Pro nobis Christo sopplica
Erogando fclicius. Psallentibus haec cantica.
Furens ira prae nimia 8. Sit Christo regi gloria.
Rccurrit ad supplicia, Qui juste pensans omnia
Sperans tormentis Hectere Pro se passis supplicia
Sanctum Dei. sed temere. Digne rependit praemia.
198
Brev. ms. Illerdense saec. 14. Cod Capit. Illerden. 12. A. Brev. ms.
Illerdae 1479. C. Brev. Illerdense imp. ca. 1533. D.
4, 2 Praecurrit
C. 6, 1 Venit ignis C.
Ist Bearbeitung von 337.

Ad Nocturnum.
1. Laudes dignas Laurentii, 3. Ferri candentis lamine

Martyris invictissimi, Fuso de membris sanguinc
Psallamus nunc cum gaudio Varietas supplicii
Omni remoto taedio. Palmas uget martyrii.
2. Arehilevita militat 4. Ligatis fune manibus
Sub Sixto Romae, visitat Rotatur super ignibus,
Christi membra debilia Candescente craticula
Distributa peccunia. Stridet quaeque particula.
5. Laus jugis patri debita

Sit nato semper reddita
Una sancto spiritui,
Quo valeamus imbui.
Illerdae 1479. C.
Brev. Illerdense imp. ca. 1533. D.
Brev. Dertusense
imp. Lugduni 1547. E.
1, 1 Laudes magnas. A.
1. Levitae Christi solemnia 3. Quia pro fide illius

celebret ecclesia, sustulit viriliter
Qui superavit fortia Poenas atque superavit
praesulis supplicia. minas hostis fortiler.
2. Hie levita gloriosus 4. Laurenti, deprecare
cum sanetis feliciter Christum Dei filium,
Regnat, vivit ac laetatur Ut nos ducat post hanc vitam
ante Deum jugiter. super coeli solium.
Brev. ms. Pinnatense saec. 13. Cod. Scorialen. P III 14. A. Brev.
ms. Tirasonense saec. 15. Cod. Munebregen. s. n. B.
Brev. Caesaraugu-
stanum imp. Venetiis 1496. C.
1, 2 celebrare ecclesia AB. 2, 1 Hat-
levita A. 3, 4 Misericordias hostis B.
343. De sancto Lazaro.

In Vesp. et Laud.
1. Celebris dies martyris 2. Amore Jesu fervido

Magni coruscat Lazari, Hne cum suis sororibus
Quo morte vieta sidera Praediligebat rex pius
Scandit, ovantes plaudite. Suumque amieum feeerat.
190
Huiic Christus evocaverat Jesu, precatu Lazari
Atris ab antris inferis, Nos morte pressos excita,
Vitae potens restituit Ut te canamus lirapidi
Quatriduanum foetidum. Trinum Deum per saecula.

Ad Nocturnum.
1. Surgant, resurgant mortui, 3. Sic vita nos custodiat,
Linquant cubile torpidi, Ut morte mors non opprimat,
Qua triduanum suscitat Sed cum beato Lazaro
A morte vita Lazarom. Vitae fruamur munere.
2. Fletu sorores lugubri 4. Jesu, precatu Lazari
Attritio, contricio, Nos morte pressos excita,
Jesum precentur, excitet Ut te canamus limpidi
Nostrum sepulchro spiritum. Trinum Deum per saecula.

Ad Vesp. et Noct.
1. Lazari festum Domini Morte secunda moriens

Laetis canamus vocibus, Mortis devicit aciem
Dein ejus obsequio Christique laudes proferens
Exsultent corda laudibus. Aeternam adit requiem.
2. Mortis peremptor Dominus Agni rubentis sanguine
Mortem devinxit Lazari, Perfusus martyr Domino
Quem donavit divinitus, Se dedicavit hodie
Ne perderet, quem condidit. Agnum se dans altissimo.
3. Lacrimis fusum gaudium Gloria tibi, Domine,

Amoris dat insignia Pro Lazari victoria,
Mortisque dans exsilium Quem fortem in certamine,
Ad prima redit gaudia. Beatuni das in gloria.
< M'licia ms. saec. 16. Cod Semin. Gerunden. 2309. 2, 2 devixit.
3, 1 lultim gaudium.
:>4(i. De sancto Lazaro.

Ad Landes.
1. Laudes promamus hodie 2. Jam possidet divinitus

Amici Christi Lazari, Aeterna Christi munera,
Quem vocavit rex gloriae Per illum donet Dominus
Ad coenam agni providi. Beata nobis gaudia.
200
3. Felici semper gaudio Rex Christe clementissime,

Exsultat coeli curia, Qui dilexisti Lazarum.
Morte devicta Lazaro Tu corda nostra posside
Aeterna dat rex praeraia. Dans nobis coeli gaudium.
Pro Lazari victoria,
Quem fortem in certamine,
Beatum das in gloria.
Offic. ms. saec. 16. Cod. Semin. Gerunden. 2309. - 1, 2 Amici fehlt.
3, 3 Morte deusta.
347. De sancta Leocadia.

In Vesp. et Laud.
In festo Lcocadiae, 3. Quae carceris supplicio

Quod celebratur bodie, Fuit data pro alio
Hymnum canamus gloriae Sive dando martyrio
Regi coelestis curiae. Vel feriendo edadio.
2. Haec Toletana nobilis 4. Ubi commisit spiritum

Fuit sancta laudabilis, Deo, qui propter meritum
Quae moribus et titulis Supplicantis et gemitum
Fulsit atque miraculis. Confregit bostis fremitum.
5. Nos ipsi demus gloriam,

Qui suis dat victoriam
Et sanctam Leocadiam
Duxit ad coeli curiam.
rev. ms. Toletanum saec. 14. Cod. Capit. Toletani 336. A. Brev. ms.
Toletanum saec. 15. Cod. Capit. Toletani 339. B. Brev. Toletanum imp.
Venetiis 1483. C.
Brev. Toletanum imp Venetiis 1492. D. Brev. Tole-
tanum imp. Hispali 1493. E.
Brev. Toletanum im)). Venetiis 1506. F.
Psalt. Pallantinum imp. Lucronii 1512. G.
Brev. Toletanum imp. Lug-
duui 1551. H.
3, 3 Sibi dando H.
Mel: In coelesti collegio. G.

Ad Nocturnum.
1. Laetare Toi et um 3. Haec dum corde puro
In boc sacro festo, Deum intercessit,
Cui totum laetum In carceris muro

Precibus adesto. Pollicem impressit.
2. Et babere si vis 4. Pollex sie intravit

Aliquid a Deo, In praedura petra,
Ista nostra civis Quod crucem signavit
Adf|uiret ab eo. Ut in molli cera.
201
5. Sic, Christe, consigna
Corda nostra dura,
Ut te mente digna
Sequamur et pura.
Brev. ms. Toletannm saec. 14. Cod. Capit. Toletani 33 6. A. Brev.
Brev. Toletannm
imp. Venetiis 1483. C.
Brev. Toletannm imp. Venetiis 1492. D. Brev.
ms. Toletanum imp. Hispali 1493. E.
F. Psalt. Pallantinum imp. Lucronii 1512. G.
Lugduni 1551. H.
2, 1 Et fehlt. DEH.
Diesen und den vorhergehenden
Hymnus soll nach Tamayo (9. Dec.) Cyprianus, Arehipresbyter Cordubensis
sub Maurorum captivitate gemacht haben. Wenn die Unrichtigkeit dieser
Behauptung bewiesen zu werden brauchte, wrde der Reim allein gengen, den
Beweis zu fhren.
In Vesp. et Lautl.
1. Virginis sanctae colimus triumplmm,

Cujus natali meritisque claris
Civitas gaudet, Leocadiae altrix,
Haec Toletana.
2. Haec regis Christi celebris [est] sponsa

Annulum sumpsit Domini coelestis,
Posset ut ejus munere pudicam
Gerere vitam.
3. Germinis almi redolet haec rosa,

Gratia cujus pullalat in coelum
Surculos vitae proferensque terris
Fructus doris.
4. Lampade illustri miserat fulgorem

Hoste devicto fidei mucrone
Virgo, quae coelum tulerat coronam
Morte beatam.
5. Ergo divini petimus [nos] sponsi

Gratia tuis meritis repleri,
Ut mereamur simul et beatas
Soandere sedes.
G. Gloriam patri genitoque semper

Et tibi sancto tiamini psallamus
Mentibus puris rcsonante lingua
(armina laudis.
Brev. Toletannm imp. Hispali 1493. Verfasser ist Alphonsns Ortiz.

202
Ad Nocturnum.
Leocadia laude digna, 4. Hac suffusa acerbitate
Virgo civis urbis nostrae, Pressa carceris horrore
Martyr sancta, quam divina Constans virgo in caritate
Virtus texit in agone. Egit animarn moerore.
Refove, precor, favore 5. Christum per mortem secuta
Timm natale colentes, Minas truces, carcer durum
Quos in scelerum dolore Minus horruit quam polluta
Vere poenitet gementes. Fide pollui sacramentum.
Velut lilium in pudore, '6. Landes sanctae trinitati
Vita mitis et modesta, Corde, voce psallimus.
Virgo mortua est moerore Cujus uni majestati
Morte martyrum molesta. Vota nostra reddimus.
Brev. Toletanum imp. Hispali 1493. Verfasser ist Alphonsus Ortiz. -
2 recolentes.
2, 3 in moerore,
351. De sancto Leonhardo.

Ad Vesp. et Laud.
1. Gaude, mater ecclesia, 4. Bespecta regis curia

Hoc celebri solemnio, Se tradidit exsilio,
Quo decoratur gloria Deserti petens devia,
Athleta coeli solio. Vili clausus tugurio.
2. Leonhardus convicia 5. Praebent ferae solatia

Fretus Dei auxilio Cum animi consortio
Superavit potent ia Leonhardo eoelestia
Bene pugnans in stadio. Beposcenti jejunio.
3. Ortus de stirpe regia G. Laetatur consors regia
Baptizatur Remigio, Partus recepto gaudio,
Qui Remensi ecclesia Gaudet sanctus ad munia
Agebat pontificio. Bistributo peculio.
7 Sit trinitati gloria,

Beo patri et filio,
Laus, honor et victoria

Cum spiritu paraclito.
Brev. ms. Toletanum saec. 14. Cod. Matriten. Ff. 147 3, 3 Rementi.
3, 4 pontificis. 5, 3 Leonhardus. 7, 3 honor invictato.
352. De sancto Leonhardo.
Ad Nocturnum.
1. Exsultet coeli curia, 2. Leonhardus, par angelis
Clangat coetus terrcstrium, Puritate. c,< instantia,
Adoretur cum gloria Obtineat pro servulis
Con d i t or a 1 in e s i d e r u m. Bea t a n obis ga u d i a.
203
3 Patriarchas fide pollens 5. Virginitate rutilas,

Prophetasque consiliis, Miraculis insignis es;
Apostolos secutus est Hoc vere sibi condonas,
Consorspaterni luminis. Christe, qui lux es et
dies.
4. Camera domans jejuniis 6. Gloria tibi, Domine,
Sumpsit grave martyrium Qui Leonhardo gaudia
Te insequens vigiliis, Donas, et nobis tribue
C briste, rederaptor ora- Aeterna Christi raunera.
nium.
Brev. ms. Toletanum saec. 14. Cod. Matriten. Pf. 147. 5, 1 rutilaus.
353. De sancta Lucia.

In Yesp. et Land.
1. Luciae festo virginis, 4. Post minas ducis impii,

Aeterni sponsae numinis, Ignem ictumque gladii
Eidem sponso cantica A Christo cum victoria
Laude demus magnifica. Suscipitur in gloria.
2. Haec virgo pulcbra facie, 5. Jesu, Corona virginum,
Dccora mentis acie, Coelestium lux agminum.
Suffulta Christi gratia Hujus precatu virginis
Mondi calcavit vitia. Nos solve nexu criminis.
3. Mortalem sponsum deserens, 6. Regi coeli sit gloria
Victuro semper inbaerens, Pro virginis victoria
Egenis dedit orania Detque suis fidelibus
Paterna manu propria. Regnare in coelestibu^.
Brev. ins. Calagurritanum saec. 15. Cod. Salmaiiticen. 186. A. Brev.
( alaguiritanum et Calciaten. imp. Lucronii 1543. B.
354. De sancta Lucia

Ad Nocturnum.
1. Laudemus Christum Dominum, Illaesa stans in medio
Regem sponsnmque virginum, Virgo percussa gladio
In hoc festo virgineo, Insultans carniticibus
Sacra cruore roseo. Solamen dat fidelibus.
2. Haec namque virgo nobilis, Tunc martyr felix inclitum

Lucia venerabilis, Deo reddidit spiritum,
Matri languenti graviter Conjuncta choro virginum
Salutem dedit largiter. Dat laudes patri luminum.
3. Contemptis sponsi nuptiis Christe, spes fidelium,
Cnnctisqae carnis vitiis Per virginis praeconium
Spreto duce Paschasio Pac nos in coeli curia
Dire datnr incendio. Cum sanctis frui gloria.
204
7. Regi coelorum inclito,
Patri, nato, paraclito
Deo sine initio.
Krev. ms. Calagurritanum saec. 15. CocT. Salmanticen. 186. A. Brev.

Calagiirritanum et Calciaten. imp. Lncronii 1543. li. 5,
1 Buic niartyr
felix. A. !Str. 6 fehlt A.
u55. De sancta Lucia.

Ad Vesperas.
1. Pneumatis igne succensa Vidit, matrem quod gravaret

Caritate Lucia Turpis fluxus sanguinis,
Virgo ferbuit immensa, Somno templo dum oraret
Nam sequi vestigia Agatham altissimis,
Fuit voluntas incensa Quod petit, si vellet, daret,
Sanctorum in latria. Inquit voto numinis.
2. Virtute Dei ostensa Plenam quam dum cruciaret
Optavit coelestia, Paschasius flaminis,
Sprevit, ut labis offen sa Yirtute ut triumpharet
Periret, terrestria, Afflictum certaminis
Cur ei impensa
fuit Et arce sanetis regnaret
Plene Dei gratia. Coelestis cacuminis.
3. Cultus vanos idolorum Lucia luce pudoris
Et fraudes abhorruit, Fulgens et martyr,
Et doli ritus eorum Igne divini amoris,
Imitari renuit, Spe succensa praemii,
Cur esse consors sanctorum Fac nos consortes honoris
In supernis meruit. Angelis egregii.
4. Laetanter dona bonorum Laus personae genitoris
Egenis distribuit Detnr atque filii
Christianis propriorum, Et pneumatis eunetis horis
Quis egere potuit, Precantes eximii,
Noverat, quod rex coelorum Ut vivamus juneti choris
Hortando sie doeuit. Superni palatii.
Celsonensis.
4, 4 Quos egere.

Ad Nocturnum.
1. Luciae laetetur gestis 2. Exstat sua vita testis,
Turba virtutum lionestis Quod hac fuit spreta pestis
.Mundo corde lidelium Culturae exitium
Atque chorus coelestium. Idolorum obnoxium.
205 -
Ista sompsit fidem Cliristi Fluxu matri eruciatae
Non haerendo mundo tristi. Crooris et aggravatac
Peroptando consortium Sanittern contribuit,
Supernorumque civiuni. Nam Agatha liaec monuit.
Virgo, tua contulisti Virgini sunt poenac datae,
Egenis, cur meruisti. Quac fuerunt sibi gratae,
Ut codi, sumas praemium Qoare palmara obtinuit,
Paradisiqae gaadiam. Quae coronan proraeruit.
7. Honor patri atque nato
Detur, ab utro beato
Procedentique flamini
Atque sanctorum agmini.
Brev. Celsonense imp. Caesaraugnstae 1514. 1, 1 Lucia. 2, 3 Cul-
turae et. 3, 4 que ergnzt.
5, 1 cruciare. 5, 2 aggravare. 7, 2
lies Sit ab ntroque? Verfasser: Anonymus Celsonensis.

Ad Laudes.
Gratulctur plebs ridelis 4. Completa vitac dieta

Proferendo praeconiuni Propter sacrum martyrium
Lu:iae, quam chorus coelestis Laetatur vita quieta
Laudat, probat coelestium. Olympi sumens praemium.
Qoando sanctae mors crudelis 5. Virgo redolens ornata
Praeparabat supplicium, Castitatis fit lilio,
Sanctitatis constans zelis Alma manens Deo data,

Dei cepit subsidium. Quod sustulit martyrio.
Ad palmam cucurrit laeta 6. Per Lucia, beata
te,
Peroptando consortium Ut haec praesens concio,

sit
Angelorum mortis meta, Fac, post mortem dedicata

Cur coeli sumpsit gaudium. In sanctorum collegio.
7 Honor patri atque nato
Et ab utroque flamini
Procedenti sit beato
Atque siniplici numini.
Brev. Celsonense imp. Caesaraugnstae 1514. Verfasser: Anonymus

Celsonensis.
358. Oe ss. Luciano et Marciano.
Ad Vesperas.
Fulgcnt niembra gloriosi Qui Sabini coutemneutes

Luciani martyris olim jussa consulis,
Jntraurbem Vici sacram, Derelictis idolorum
jam Deo placabilem, daemonnmque cultibus.
Fulgent et miranda sancti Libros exsecrandae legis
Marciani jiignoia. consumpserunt iguibus.
206
Claritate perlnstrati Salut arcm ab cxcelso

post baptismum nimia, delegastis angelum,
Confitentes Christi noracn Praeco quam ostendit tumbam
tota cum fiducia, fratribus et titulum,
Ab iniquis in obscurum Quo purgati mereantur
raersi sunt incendium. habere remedium.
beati vere, Christi Jam cives ad astra poli
pretiosi martyres, pervolastis aurea,
(
Lui aurum
probati velut Ubi coelibes effecti,
datam sententiam
post postulamus affatim,
Passionis partem vestri Nos ut illuc simul vestris
meiuistis Domini. sublevetis precibus.
7. Gloria et honor Deo.

359. De ss. Luciano et Mareiano.
Ad Nocturnum.
1. Utquid in Christum, truculente nequam
Sabine, furis dente cruentato
Nam tua ira noxiaque poena
Premit insontes.
2. Adpellens Vicum Lucianus magnus
Et Marcianus fide contirmati,
In igne missi simul sunt combusti
Te saeviente.
3. Hi relinquentes publicum errorem

Christum sequuntur nullo deviante
Menteque pura mori cupieutes
Corpora parent.
4. Cum retorqueri nollent a te isti
Sancti sodales, praemiis negatis

Sed sunt tormenta tua, quae bis donas,
Despicientes.
5. Omnium renim principis ardore
Jamque relinquunt hominum naturam
Ipsique Christo animas commendant
Jam inhiantes.
6. Gloriam praestant summo conditori

Ejusque nato flaminique sancto,
Unus qui trinus omnia sub certo
Finc gubcrnat.
Brev. Vicense imp. Lngdoni 1557. 1, 2 cruento. 1, 3 nuxia poena.
4, 2 praemiis atque necatis.
207
360. De ss. Lue in im et Mareiano.
All Laudes.
1. Jani sol Olympo aureis quadrigis

Spargerc lucem cocpit et illustrat
Hunc tantum diem martyrum tuoium,
alme Christe.
2. Quo ferox hydra plurirais occisis
Veloci cursu, infelix Sabinus,
Perscrutans mundum missus est, ut mactel
In te credeutes.
3. Inter quos sanctos teque disponcntc
Martyres istos in urbe Vicensi,
Ut eam servent, gravibus tormentis
Torqueri fecit.
4. Rabie sua, odiis acerbis

Ad te remisit Camino purgatos,
Quos coronasti ut veros atbletas
Spien dido vultu.
5. Prccamur ergo, qui nobis custodes

Illos dedisti, precibus eorum,
Cum sera dies venerit, cum illis
Tecum regnemus.
6. Praesta boc, sancte Jesu, nobis pie,
Qui summo patre cum spiritu sancto
In trinitate regis et gubernas
Saecula cuncta.
Brev. Viceuse imp. Lugduni 1547.
361. De sancto Ludovico.

Ad Vesperas.
1. Mcntibus summis celebremus omnes

Regis aeterni memoranda dona,
Semper Hispani referant tideles
Carmina laudis.
2. Martyres dira subeunte poena

Hesperos quondam coluere Hncs
Et suo nostras roseo sacrarunt
Sanguine terras.
3. Multa post tan dem rcvoluta saecla
Gallicis oris, Ludovice, vectum
Te Valentinae Deus ipse nostrae
Contulit urbi.
208
4. StirpcFrancorum Siculaque gcntc
Te quidem clari genuerc reges,
Ungaris nascens atavis ab altis,
Regia proles.
5. Attamen munclum renuis superbum,

Sceptra conteinnis metuenda turbis,
Pauperem vitam subiens et artam
Religionem.
6. Unde nunc celso residens Olympo

Sedibus felix frueris beatis,
Ergo res nostras Deus ut seeundet,
Tu, sacer, ora.
7. Laus patri summo genitoque semper,

Flamini sacro simul et potestas,
Qui Deus simplex ditione solus
Cuncta gubernat.
Hiev. Valentinum irap. Neapoli 1489. A. Brer. Valentinum imp. Va-

lentine 1533. B.
362. De saneto Ludovico.
Ad Nocturnum.
1. Pontifex ingens, simul inter umbras

Noctis insomnes vigili precatu
Nunc tuos sacros canimus perenni
Laude triumpbos.
2. Cujus ob claram celebremque vitam
Pastor electus populi fidelis
Tu gregem Christi reeipis regendum
Sorte superna.
3. Castus amplexus fugis impudicos,

Non tuam carnem maculare tabes
Ulla nee pestis valuit serena
Vertere meutern.
4. Pauperum duros miserans labores

Induis nudos inopesque nutris
Atque pupillos, viduas tueris,
Optime praesul.
5. Termino gestae properante vitac
Hoste devicto superos petisti,
Sumis ob palmam meritum tropbaeum
Carne solutus.
- 209 -
6. Jam tuum nomen variuni per orbcm
Rite professi vcnerantur omnes,
Vota nunc Clemens pietate multa
Rcspicc nostra.
7. Laus patii summo genitoquc semper,

Flamini sacro simul et potestas,
Qui Deus simplex ditione solus
Cuncta gubernat.
Ilivv. Valentinum imp. Neapoli 1489. A. Brev. Valentinum imp. Va-
Lentiae 1533. B.
'ifi.*l
c
. De sancto Ludovico.
Ad Laudes.
1. Auroram remeans lucifer attulit,

Cedunt ut tenebrae desuper en^nus,
Sacro pontici praemia grandia
Paugamvs data coelitus.
2. Insons Taiiareos non videt impios

Ignes aut Stygiam non remeabilem,
Orco praecipiti non rait borrido
:
H'c praesu 1
sacer nclitus.
3. Summo sed fiaitur numine perpetim

Regnaus sidereis semper in arcibus.
Sedes aetbereas laetior obt'net
Saictoium situs ag.nme.
4. Aeterno speculo cjoctaque conspicit,
Nemo de superis gaudia subtrabet,
Seriis et niveis tempora c'ngitur
Felices ppyetn"is cborjs.
5. Cujus nob ;i itant ossa Valentiam.

Qua corpus tummulo condituv aureo,
Ci"u pompa sequitur turba canentium
Festos conc^lebrans dies.
6. Oramus famali te, bone pontifex,

Ut, cum post adeiit meia novissima,
Coelo suscipiat nos pius arbiter,
Dans nobis sua munera.
7. Laudes ingerito caimine supplici
Patri cum genito guttura concrepcnt,
Sacro spiritui residet unicus
Celso qui solio Deus.
Hrev. Valentinum imp. Neapoli 1489. A. Brev. Valentinum imp. Va>
1. ntiae 1533. B.
Dreves, ilymnodia Hiberica. 14
- 210
364. De sancto Marco.
Ad Vesperas.
1. Plaude, turba tidelium, 5. Divina spargens semiua,

Marci posceus suffragium, Hostis dispergens agmina
Cujus praestaut solemnia Tuo fultus eloquio,
Beata nobis gaudia. Jesu, nostra redemptio.
2. Sub leonina specie 6. Tandem ligatus trabitur,
Illum designat proprie, In carcerem recluditur,
Qui fracto mortis carcere Recepturus post verbera
Victor surgit de funer e. Aeterna Christi munera.
3. Sacro docente flamine 7. Eductus fune stringitur
Tuum claro dictamine Et sie pro Christo moritur,
Descripsit evangelium, Nunc regnat in coelestibus,
Christe, redemptor om- Exsultet coelura laudi-
ni u m. bus. ,
4. Tuam adeptus gratiam 8. Cujus sacratis preeibus

Perrexit Alexandriam, Caecis, claudis, languentibus
Ut vocarentur pertidi Confer medelam vulnerum,
Ad coenam agni providi. C o n d i t o r alme s i d c r u m.
9. Sit laus, decus, potentia,
Honor, virtus et gloria
Patri, nato cum flamine
A solis ortus cardine.
Psalt. ms. Oculense Cod. Arch. Nat. Matriten. B. 3 4. A.
saec. 14.
Brev. Ord. S. Jacobi de Spata imp. Legione 1532. B.
1, 2 Marci potens
(1
: petens?) B. 1, 3 praestat B.
8, 3 medelam omnium B.
365. De sancto Marco.

Ad Nocturnum.
1. Haeres aeterni luminis, Recepturus aureolam

Marce, virtutis speculum, Coeli conscendit eulmina,
Quam degustas, dulcedinis Laudat tellus agricolam
Nobis propina poculum. Vitae reportaus semina.
2. Hie est Marcus, qui meruit Dum pro te, Christe, moritur,
Esse praeco justitiae, Vicem pro vice reddidit,
Quem rex coelestis induit Tibi passo compatitur
Stola perennis gloriae. Et pro te sese tradidit.
5 Sit regi trino gloria,

Laus, decus et imperium,
Qui Marcum ad coelestia
Perduxit post martyrium.
Psalt. ms. Oculense saec. 14. Cod. Arch. Nat. Matriten. B. 3 4.
Brev. Ord. S. Jacobi de Spata imp. Legione 1532. B.
211
366. De sancta Margarets.
Ad V esperas.
1. In cxcelso coeli throno Per praefectum comprehensa

Fulget chorus virgiuum, Acceptare noluit
Et prono
in terris corde Munera, licet immensa,
Vox hominum,
exsultat Nee se pati doluit,
Margaiitac dulci dono Igne nam coeli succensa
Scandentis ad Domiuum. Christum semper coluit.
2. In aetate puellari Nobis ergo prece pia

Christi virgo dedita, In hac vita stantibus
Coepit virgo meditari, Sit lucema, dux et via
Quod talenta tradita Miseris errantibus
Possent in se duplicari Et cum virgine Maria
Lucc moruni praedita. Occurrat migrantibus.
5. Laudes demus redemptori,

Quem pater progenuit,
Flamini et creatori,
Per quos virgo tenuit
Margarita fidem thori,
Mundum quoque renit.
Brev. ms. Illerdeuse saec 14. Cod. Capit. lllerden. 12. A. Brev. ms.
Illerdeuse anui 1451. Cod. Capit. lllerden. s. n. B.
Brev. Dlerdense imp.
Illerdae 1479. C.
Brev. Illerdeuse imp. ca. 1533. D.
367. De sancta Margareta.
Ad Nocturnum.
1. In Dei laude canticum 4. Sed ab ipsa respuitur

Et Margaritae virginis Velut faex putridissima,
Cantemus, quod sit praemium Nee ab eo dimittitur,
Nostrum, pars celsitudinis. Quin laedatur justissima.
2. Margarita, ut dicitur, 5. Latronis more ducitur

Oves pascebat humilis Ad caedendum purissima
Nee arrogans egreditur, Et a draconc bibitur,
Cum sit parente nobilis. Quem necat prudentissima.
3. A praefecto diligitur, 6. Pracsta, pater piissime

Quem renuit sanetissima Patriquc compar unice,
Et tunc sibi promittitur tum spiritu paraclito
Largior dos, largissima. Kegnans per omne saeculum.
Brev. ms. Dlerdense Baec. 14. Cod. Capit. lllerden. 12. A. Brev. ms.
Illerdeuse anui 1451. Cod. Capit. lllerden. s. n. B.
Brev. Illerdeuse imp.
Illerdae 1479. C.
Brev. Illerdeuse imp. ca. 1533. 1).
14*
212 -
368. De sancta Margareta.
Ad Laudes.
1. Cujus membra pulcherrima Non enim potest cernere

Alto peudent in aere, Dolorem hujus virginis,
Et tunc manus nequissima Et quia non vult nuberc,
Flagellat hanc in corpore. Mactatur corpus martyris.
2. Sanguis ejus innoxius Praesta, pater piissime
Per terram male funditur, Patrique compar unice,
Et praefectus Olybrius Cum spiritu paraclito
In vultu pannis tegitur. Regnans per omne saeculum.
Illerdense anui 1451. Cod. Capit. Illerden. s. n. B.
Illerdae 1479. C. Brev. Illerdense imp. ca. 1533. D.
2, 3 Ut praefectus
CD. 3, 4 corpus virginis C.
Das Lied ist selbstverstndlich nur ein
Teil des vorigen.
369. De s. Maria Aegyptiaca.
In Vesp. et Laud.
Maria Aegyptiaca, 3. Attendens solertissima,

Quae tot commisit delicta, Ad peccatorum vulnera,
Dei conspersa gratia Fudit Deo precamina
Lacrimis lavat foetida. Pro adquirenda venia.
Impleta Dei gratia, 4. Mater Dei eximia,
Poenitens de nequitia, Virgo excellentissima,
Perscrutans cordis viscera Per te obtenta gratia
Tundebat se per intima. Deleantur facinora.
5 Regi regum sit gloria
Pro immensa clemeutia,
Qui culpas et supplicia
Remittit et dat praemia.
Psalt. Pallentinum imp. Lucronii 1512. Mel. : Aeterni patris unice.

Ad Nocturnum.
1. Maria Aegyptiaca 3. Deambulans per in via

Relicto patre et patria Die nocteque media
Pro carnis petulantia Dominante spurcitia
Cucurrit ad flagitia. Se subdidit ad scelera.
2. Aetate duodecima 4. Exercens sua vitia
Instigante lascivia Dum maneret in Lybia,
Despecta Dei gratia Visa turba Aegyptia
Se dedit ad convicia. Percunctata est devia.
213
5. Jesu, nate de Maria,
Tu pelle nostra crimina,
Purgante poenitentia
Perduc nos ad coelestia.
Psalt. Pallantinum imp. Lucrunii 1512. 2, 1 Staute duodecima.

Mel. : Aeterni patris unice.
Ad Vesperas.
1. Adest dies gratissima 4. Contemnens mundi dulcia

Diesque devotissima, Fortis effecta femina,
Qua scandit coelum splendida Antrum quaerit hospitium,
Maria Aegyptiaca. Ferarum habitaculum.
2. Sprevit quae mundum penitus, 5. Ubi domat corpus suum

Tacta dolore intrinsecus, Cibum sumens exiguum.
Eremum quaerit longius Vigiliis continue
Tribus acceptis panibus. Orans Deum assidue.
3. Flumen transitJordaneum 6. Praesta, pater piissime

Intrat que densum eremum, Patrique compar unice,
Virilem sumpsit animum Cum spiritu paraclito
Sibi servire Dominum. Regnans per omne saeculum.
Brev. Valentinum imp
Brev. Valentinum imp. Valentiae 1533. C.
Brev. Ord. S. Mariae de Mercede imp. Lugduni 1560. D. -5, 1 Ubi
domaverat A; Ut domaret D.
372. De s. )Iaria Aegyptiaca.
Ad Nocturnum.
1. Exsultent omnes pariter, 3. Nam sola intrat eremum

Fiduciam viriliter Quaerens placare Dominum,
Praebet Maria miseris Vitamque sumens austeram
Rcsurgendi a vitiis. Lucratur vitam alterara.
2. Femincam formidinem 4. Ubi disruptis vestibus,

Pellit atque segnitiem, A sole ustis carnibus.
Virilem sumpsit animum Dcnsis coperta pilibus,
In vasta solituilinum. Induta mirabilibus.
5. Praesta, pater piissime.
Brev. Valentinum imp. Neapoli Brev. Valentinum imp.

(iaesaraugustae 1503. B. Brev. Valentinum imp. Valentiae 15:<:{.
1533. C.
5rev. Ord. S. M.-uiae de Mercede imp. Lugduni 15ij0. \).
Brev 2, 4 In faste
aolitudinum AD.
4, :! copperta crinibua C
214
Ad Laudes.
1. vere felix femina, Ubi corpus Dominicum

Exemplum donans domina, Cum flexione genuum
Ornata virtualiter, A Zosima ministratirn
Vitara excellis hominum. Recepit beneficium.
2. Informata a spiritu Juva, mater, poenitentes,

Venit honesto habitu Se pro culpis conterentes,
Ad fluvium Jordaneum, Ut tecum semper gaudentes
Ibi videre Dominum. Coeli fruantur patria.
3. Integraliter mundata Praesta, pater piissime

Transit flumen fixa aqua Patrique compar unice,
Suisque sanctis gressibus Cum spiritu paraclito
Transit ad alterum litus. Regnans per omne saeculum.
Brev. Valentinum imp. Neapoli 1489. A. Brev. Valentinum imp.
Caesuraugustae 1503. B.
Brev. Valentinum imp. Valentiae 1533. C.
Brev. Ord. S. Mariae de Mercede imp. Lugduni 1560. D. 2, 3 flumen
ABCD.
5, 2 Et pro culpis ABCD.
374. De s. Maria Aegyptiaca
Ad Vesperas.
1. Lauda, mater ecclesia, 3. Post fluxae carnis scandala

Lauda Christi clementiam, Matris Dei suffragia
Quae peccatricis vulnera Petit gemendo lacrimis
Curavit dando veniam. Ad portam templi numinis.
2. Maria haec Aegyptia, 4. Uni Deo sit gloria
Quae tot cororaisit crimina, Pro multiformi gratia,
Ab ipsa fauce tartari Qui culpas et supplicia

Redit ad vitae limina. Reroittit et dat praemia.
Ad Nocturnum.
1. Jesu, dulce refugium, 2. Pia mater et humilis,

Spes una poenitentium, Naturae memor fragilis,
Per peccatricis meritum In hujus vitae fluctibus
Peccati solve debitum. Nos rege tuis precibus.
3. Uni Deo sit gloria

Pro multiformi gratia,
Qui culpas et supplicia
Remittit et dat praemia.
Brev. Calagurritanum et Calciatense imp. Lucronii 1543. 1, 2 Et

spes poenitentium.
215
Ad Laudes.
1. Aegra currit ad porticum, 3. Audita implet avida

Nequit habere aditum, Christi eonfisa gratia,
Flens quoque statim reperit Tres panes secum detulit,
In Dei matre, quod petit. Per quos se in orbem contulit.
2. Surgentem cum fiducia 4. Uni Deo sit gloria
Intrare teinpli ostia, Pro multiform] gratia,
Vox coeli clara intonat, Qui culpas et supplicia
Flumen Jordanis transeat. Remittit et dat praemia.
Hiev. Calag-urritannm et Calciatense imp. Lucronii 1543. 2, 4 Fluvium.

Ad Nocturnum.
1. Nostra cantet ecclesia 3. Usque ad fores ecclesiae
Summi regis magnalia, Accessit ingressura,
Qui ex Aegypto Mariam Ad eremum jam tendit
Ad suam transvexit gloriam. Domino servitura.
2. Vitam ducens foedissimam 4. Humanis nempe solatiis
Per nimia carnis scandala Omnino caritura,
Jerosolymam tctendit Plurimis abstinentiis
Ad crucem adorandam. Poenitentiam actura.
Et Mariam Aegyptiam
Ad suam duxit patriam.
Brev. ms. Oxomense saec. 15. Cod. Capit. Oxomen. s. n. 2, 3 tendenti
IIs. 5, 4 produxit Hs; jedenfalls perduxit.
378. De s. )Iaria Aegyptiaca.
Ad Laudes.
1. Laudes pcrfudit Zosimas 2. umptura corpus Dominieuin

Ad sunnnum regem gloriae, De manu abbatis Zobimae
Qui magna mirabilia Flumen transit Jordanicum
Manu patral Aegyptiac. Miro suffulta lumine.

Et Mariam Aegyptiam
Ad suam duxit patriam.
Brev. ms. Oxomense saec. 15. Cod. Capit. Oxomen. 8. u.

216 -
379. De s. Maria Magdalena.
Ad Vesp. et. Noct.
1. In domo quippe Simonis 3. Dehinc pudoris conscia

Cum esset cum discipnlis, Curvatur ad vestigia,
Maria supplex hnmilis, Flebat supplex uberius,
Famosa quaedam meretrix, Suspirans corde gravius,
Compuncta verbo Domini Pro speciali linteo
Locum quaerit remedii. Servivit capillitio.
2. Accessit temeraiia 4. Laus, honor tibi, Domine,

Cum veniae fiducia, Sitque perennis gloria,
Nardi spicati specimen Agnus, qui cuncta tollere
Effudit super verticem, Venisti mundi crimina,
Testans ex imo pectoris Cum patre et sancto spiritu
Affectum poenitudinis. In sempiterna saecula.
Brev. ms. Gerund ense anni 1290. Cod. S. Felicis Gerunden. 8. n. A.

Brev. ms. Capit. Gerunden. 3. saec. 14 /in. B. Brev. ms. Capit. Gerunden.
4. saec. 14 /in. C.
Dieser wie der folgende Hymnus sind nur eine Anzahl
Strophen aus dem Hymnus ad niandatum pietas multimoda. So
: Dum
erklrt sich der sonst rtselhafte Anfang mit quippe.
Ad Laudes.
1, felix illa meretrix, 2. Adesto, Christe, miseris,

audax cor mulieris, Quos gravat pondus sceleris,
Incendium libidinis Per fidei vestigia
Quae restinxit cum lacrimis Sequamur te in patria,
Vulnus occultum pectoris Quam promisisti omnibus
Crine detersit capitis. Te vere diligentibus.
3. Laus, honor tibi, Domine.

Brev. fhs. S. Felicis Gerunden, s. n. anni 1290. A.
Brev. ms. Capit.
Gerunden. 3. saec. 14 /i5. B. Brev. ms, Capit. Geruuden. 4. saec. )m. C. u
1, 1 illa peccatrix, Korrektur in B.
381. De s. Maria Magdalena
1. Pro speciali linteo 3. Nam quidam corde tumido

Servivit capillitio, Improperabat Domino,
Inter sacra conviva Si nosset hie mysteria
Non defuit invidia. Divinitatis intima,
2. Qnae protoplaustum pepulit Non sineret peccatricem

De paradisi gloria, Sc tangere mulierem.
Cujus longum exsilium Respondens autem provide
Crucis solvit patibulum. Rimator conscientiae,
217
5. Cujus non latet oculum 7. Quingentis alter numulis
Creaturae latibulura, Alter vere quinquagenis ;
Proponens ''nimutabilem Qui rependendi debitum

Remissionis speciem : Non babuere pretium.
6. Simon, inquit domestice, 8. Compassus corde creditor
Affatus allegorice, Indulsit beneticium,
Duo fuerunt homines, Die itaque, quis plurimum
Diverso vincti foenore, Horum dilexit praemium?
9. Quod promisisti omnibus

Te vere diligentibus
Cum patre et saneto spiritu
Brev. sec. regulam

Isidori imp. Toleti 1502.
s. 1, 2 capitilio.
2, 4 t'rucis servit.
3 repetiti debitum.
7,
Dies Lied ist gleichfalls eine
mglichst ungeschickte Auswahl von Versen aus dem Hymnus ad mandatum:
Dum pittm multimoda den man vergleiche. In dem Originalliede hat jede
,
Strophe 6 Zeilen, hier nur vier. In das Mozarabische Brevier ist dieses
Bruchstck nur durch Cisneros beziehungsweise Ortiz gekommen. In den
,
allen Handschriften des Ritus tritt es nicht auf.
Quo paseuntur coeli cives Fontem lavans emundatur,

Pane semper homo vives Dum ab ipsa fons lavatur,
In coelesti curia, Vas emundat proprium,
Si Mariae per exemplum Ad cor poenitendo redit
Summi Dei fias templmn Et, ut decet, corde credit
Ductus poenitentia. Sic in Dei filium.
Sacros pedes lavans Christi Cujus dono caritatis

Curde puro, vultu tristi Sic mundemur a peccatis,
Propras haec lacrimis, Ut possimus edere
Ejus nardo caput ungit Regno suo panem verum,
Et sie ei sc conjungit Semper novum et sincerura,
Totis cordis intimis. Quo paseuntur aethere.
Brev. ms. 8. Johannis de Pinis saec. 13. Cod. Scorialeu. P III 14. A.
Antipli. ms. Oscense saec. 1:!. Cod. t'apit. Oscen. s. n. B.
383. De s. Maria Salomc
In Vesp. et Laud.
1. Psallat in coelis eborus angeloruin.

Ceteri cives resonent polorum,
Organum pulsans modolans tonorum
Terra rosultet.
218
2. Hujus in festo celebris diei,
Clara qua conjux pia Zebedaei
Et soror sanctae genitricis Dei
Sidera scandit.
3. Jacobi mater simul et Johannis

Asperis Christo cooperta pannis,
Usque decessit senibus sab annis,
Sempcr adhaesit.
4. Christus ut scandit, magis ex amore

Diligens crescit meriti labore,
Unde plus solis rutila decore
Sede coruscat.
5. Cujus in templo vigilans decenter,

Quidquid exorans petit, evidenter
Impetrat totum satis affluenter
Ante recessum.
G. Supplicet mater Dominum regentem

Cuncta, quod salvet populum colentem,
Promovens justum regat insolentem,
Sanet aegrotum.
7. Dive rex regum, tibi laus, honestas

Pax, salus, virtus, decus et potestas,
Qui tuis sanctis bona cuncta praestas
Trinus et unus.

Diurn. ms. Legionense saec. 15. Cod. Capit. Legionen. 36. B. Brev. Com-
postellanum imp. Uiisiponae 1497. C.
1501. . Brev. Compostellanum imp. Salmanticae 1569. E. 2, 2 Clara-
que E. 4, 1 ut fehlt E.
6, 2 Cunctaque salvet CD; Quod Bahret
cuncta A. 7, 1 Divine rex C ; Sumne rex A.
384. De s. Maria Salome.

Ad Nocturnum.
1. felix genitrix sancta Johannis
Et magni Jacobi, junior annis
Quae spreto proprio conjuge caeli
Factorem sequeris corde tideli.
2. prudens humilis, fortis, honesta,

Aegris compatiens, casta, modesta,
Cui non sufticimus promere gesta,
Digne fac tua nos currere festa.
219 -
3. Curas multiplices, sancta, repente
Languores hominum, supplice mente
Cum juste petitur pro patiente,
Sospes surgit, abit plebe vidente.
4. Stirpis Davidicae digna propago,

Gignis pacificos, pacis imago,
Ne nos deglutiat saeva vorago,
Defensa precibus, eja, virago.
5. Mariae, petimus, matris amore,

Cujus tu soror es impar honore,
Natorum precibus, cpaos genuisti,
Duc nos ad geniti gaudia Christi.
6. decus et gloria nato,

Sit patri
Sancto spiritui gratia grato
Nunc et continue seraper et ultra,
Qui vivit moderans saecula cuncta.

Brev. Auriense imp.
Salmanticae 1501. C.
Brev. Compostellanum imp. Salmantieae 15G9. D.
2, 3 Cujus non sufficimus BD.
3, 2 supplici B; supplicet A; mente fehlt
A. 5, 1 Maria D.
385. De sancta Marina.
Ad Vesperas.
1. Laudes Marinae virginis 4. Nil aeque hanc evolloiv

Prome, mater ecclesia. Possit a Dei filio,
Cujus odor dulcedinis Nee emollitur munere,

Tibi dat nova gaudia. Nee terretur supplicio.
2. Marina totis viribus 5. Demolienti fallere

Jesura puella sequitur, Dum non cedit Olybrio,
Nee asperis nee mollibus Passa vivit in aethere
Ejus a fide trahitur. Sponso conjuneta proprio.
3. Virgo mitis et humilis 6. Rex Cbriste clementissime,

Christo sc totam dedieat, Nostris faveto voeibus,
Corde, lingua, miraculis Ut virginis piissimac
Pro ejus fide dimicat. Piis juvemur precibus.
Brev. ms. Zamorense

saec. 15. Cod. Capit. Zamoren. s. n. 1, 2
ecclesia fehlt JIs.
4 Pro fehlt Hs.
3,
Der Name Marina ist in diesen
und den folgenden Hymnen mit Ausnahme des letzten derselben ein Idofses
Synonymum fr Margareta.
e
220
Ad Nocturnum.
1. Hyranum mirae dulcedinis 3. Laeta Jesum araplectitur

Sancti decantant hodie, Cujus amore languida
Dum rosa pulchritudinis Dira tormenta patitur
Offertur regi gloriae. Mente constans intrepida.
2. Marina virgo regia, 4. Fulgens Corona duplici

Virginitatis lilium, Solem splendore superat,
Transfertur ab ecclesia Potum fontis mirifici
In coeleste rosarium. Degustat, quem sistiverat.
5. Rex Christ clementissime.
887. De sancta .Marina.
Ad Laudes.
Novo fulgore rutilans 3. Serto decora luminis

Collaetetur ecclesia, Coeli transit fastigia,
Martyrum promat jubilans Summae Carmen dulcedinis
Novae laudis praeconia. Canente coeli curia.
Marina, plena fidei 4. Christum, quem hicperspeculum

Christi sequens vestigia, Et per aenigma viderat,
Ad Christum laeta provehi Contemplatur ad oculum,
Meretur cum victoria. Cognoscit ut desiderat.
5. Rex Christe clementissime.
Brev. ms. Zamorense saec. 15. Cod. Capit. Zamoreu. s. n.

In Vesp. et Laud.
1. Tibi, Christe, lux et vita, Cujus meritis, rogamus,

dulcis sponsus virginum. Jesu benignissime,
In conspectu decantamus Ut nos fauce liberati
supernorum agminum. mortis iniquissimae
In festo Marinae piae Tecum semper collaetemur
dantes laudes vocibus. cum sanctis spiritibus.
2. Quae tuis obtemperando In hoc festo virginali
monitis et jussibus, laus Deo ingenito,
Super cuncta te amando Sit laus ejus coaequali
nunc in coeli sedibus Jesu Christo genito,
Per te sedet sociata Ab utroque procedenti
virginum agminibus. laus sit in coelestibus.

Calagurritanum et C.-tlciatense im)). Lucronii 154:>. B.
221 -
Ad Nocturnum.
1. Festuni colcntct- martyris, 4. Post minas et supplicia
Marinae piac virginis, Christi sufl'ulta gratia
Laudemus Dei tilium, Aquarum mersa dolio
Redemptorem tidelium. Stetit illaesa medio.
2. Qai hanc in pueritia 5. Tunc virgo caeso capite

Lotara in baptismi gratia In coelum recto tramito
Ducis tormenta vincere Choro juneta virginco
Fecit divino munere. Throno sedet in roseo.
3. In carcerem horrificum 6. Hujus, Christe, per meritum
Serpentem veneniferum Reatus solve debitum
Calcavit cum laetitia Et perduc nus ad gaudia
Crucis Christi potentia. Paradisi perennia.
7. Summo regi sit gloria
Pro virginis victoria,
Qui dat sacris virginibus
Triumphare de hostibus.
Brev. ms. Calagurritanum saec. 15. Cod. Salmanticen. 186. Brev,

In Vesp. et Laud.
Gradum supernum eligens 3. In carceris ergastulo

Marina, virgo sapiens Panis vivus refectio,
De numero prudentium, Post trausitumque meruit,
Exspectans sponsum virginum, Cibus duplex illi fuit.
Se congerens sanetissimum 4. Laus, honor, virtus, gloria

Crucis Christi signaculum Deo patri et tilio,
Ad aetheris introitum Sancto simul paraclito

Benedicebat Dominum. In saeculorum saecula.
Brev. ms. Toletaimm saec. 15. Cod. Univ. Matriten. 48. (92-1) A.
Brev. ms. Toletanum saec. 14. Cod. Palat. Matriten. 124 (2B2) B. 2, 3
Ad teris introitum A.
3, 4 Cibum duplex.

Ad Nocturnum.
1 . Elccta Dei famula, Cujus vita et passio
Bcllatrix sacratissima, Placuerunt altissimo,
In hac die solemnia Terrena virgo respuit
Hostem vicit sanetissima. Coelestia pereipiens.
222
3. Virgo Dci sanctissima, 4. Laus, honor, virtus, gloria

Apud Christum nos adjuva, Deo patri et filio,
Ut valeamus caperc Sancto simul paraclito

Per tc rcgna coelestia. In saeculorum saecula.
rev. ras. Toletanum saec. 14. Cod. Palat. Matriten. 214 (2 B 2).
1, 2 Debellatrix.
Ad Nocturnum.
1. Fcstuni Marinac virginis 4. Haec est dies sanctissima,

Cclebremus cum canticis, In qua virgo dignissima
Ut in die judicii Per triumphum martyrii
Simus sanctorum soeii. Vicit minas Olybrii.
2. Nam illa dona petiit 5. Uterque sexus gaudeat .
Et exaudiri nieruit Et grates Deo referat

Pro omnibus viventibus In Marinac officio
Suum festum colentibus. Et ejus natalitio.
3. Ut in praesenti gaudeant 6. virgo felicissima,

Et in l'uturo subeant Sponsa Christi carissima,
In arcem regis gloriae, Obtine nobis gaudia,
Ubi vivant in requie. Quae possides in gloria.
7. Hoc praestet sancta trinitas

Et indivisa unitas,
Summus pater cum filio
Et spiritu paraclito.
Brev. ms. Toletanum saec. I4 /i5. Cod. Univ. Matriten. 48 (92 1). A.
Brev. Auriense imp. Salmanticae 1501. B.
pali 1524. C.
1. Salamandra vivit igne 4. Spiritus almi censura

Nee in igne comburitur, Te pungit in hoc saeculo,
Sic tuum corpus iusigne Ut vita nempe futura
Fervorc non corrumpitur. Dei fruaris speculo.
2. Dum vixisti tarn benigne 5. Sicut talpa sola terra

Inter viros perlegitur, Vivens nempe reficitur,
Nihil egisti maligne, Tua vita sine guerra
Nee tua mors inficitur. Terrenae fossae traditur.
3. Cameleontis natura 6. Lingua scindens velut serra

Mundi hujus ergastulo Tuam famam persequitur,
Vixisti jam Deo pura Gestabas peccati ferra,
Flatu divino patulo. Tibi crimen apponitur.
- 223
Piscicolns alcc vivit 8. Pro pcccatis, quac nescivit,

In maris largis fluctibus, Nee raalis usa fructibus,
Sic tua mens sancta scivit Poenas sufferre quaesivit
Manere viva luctibus. Cordis amaris duetibus.
9. Gloria patri Domino

Ejusquc unigenito,
Procedenti paraclito
Ex patre atque genito.
lirev. Ord. S. Mariae de Mercede imp. Lugduni 1560. 4, 2 pugnit.

4, 4 A Dei fungaris speculo.
9, 3 Procedentcmque Domino.
394. De sancta Martha.
Ad Vesperas.
1. Jesu, lumen de lumiue, 4. Ambac placentes Domino,

Deus de Deo veniens. Utraque vitam rcdolent,
Carnem sumpsit de virgine Activain Martha denotat,
Et verus homo factus est. Cuntemplativam reliqna.
2. Deinde conversatus est 5. Sic nostra hat actio,

In terris cum hominibus, Ne cadat contemplatio,
Se videns, credens, diligens Ut sustentemur victibus
Martha reeepit hospitem. Et placeamus Domino.
3. Soror ad pedes Domini 6. Praestet hoc pater optimus

Sermones ejus audiens Per Jesum Christum hlium,
Et Martha erat satagens Qui secum in perpetuuni
Ad frequens ministerium. Regnat cum saneto spiritu.

Cordubense imp. Hispali 1524. B. - - 5, 2 Nee cadat A. 5, 4 Et fehlt A.
Ad Nocturnum.
1. Jesu, coronae virginum, 3. Haec quanta Dei bonitas,

Martha fecit convivium, Quanta magniheentia,
Laudatur omnii'ariam Christum reeepit per dkm,
Per verba evangelica. Christus eam per saecula.
2. Quem reeepit hospitio, 4. Si Christum reeeperimus

Cum Christo stat in gaudio In animae hospitio,
Vitae perennis gloriae Et ispe nos reeipiet
In coelesti palatio. In loco suae gloriae.
5. Praestet hoc pater optimus.
Brev. ms. Zamorense saec. 15. Cod. Capit. Zamoren. 8. n. A. Brev.

Corduljense imp. Hispali 1524. . 1, 3 Laudat A. 2, 1 Quae reeepit A.
- 224
Ad Laudes.
Deum verum et hominem 3. Nos a peccatis suscitet

Martha recepit hospita, Per preces hujus virginis
felix, quae promeruit Et nos in terris hospites
Habere tantum hospitem. In coelis cives faciat.
Qui f rat rem suum Lazarum 4. Praestet hoc pater optimus
Commotus suis precibus Per Jesum Christum filium,
Quatriduannm foetidum Qui secum in perpetuum
Suscitavit a mortuis, Regnat cum sancto spiritu.

Ad Vesperas.
1. Jesu, corona virginum, 3. Quocunque pergis, peti-

Festum colentes virginis mus
Emunda labe criminis, Fac sequamur, Jesu pie,
Malis impone terminum. Ut cernamus in specie,
Quae spe secura gerimus.
2. Qui pascis inter lilia, 4. Te dep recamur largius,
Nos pasce rore gratiae, Christi felix hospita,
Ut post cursum miseriae Auge nobis per merita,
Sociemur in gloria. Quo vivamus felicius.
5. Deo patri sit gloria.

Toletanum imp. Venetiis 1483. B.
Brev. Toletanum imp. Venetiis 1492. C.
Brev. Toletanum imp. Hi.spali 1493 D.
1506. E. Brev. Pampilonense imp. 15**. F.
1, 3 Absolve nexu criminis
F. 1, 4 imponens F.
2, 3 Et de culpa nequitiae F. 2, 4 Nos tibi
reconcilia F.
3, 3 Quo cernamus. F. Str. 4 lautet in F:
Te deprecamur largius,
Ut per Marthae sufrragia
Post hujus vitae stadia
Renovemur in melius.
Die ersten Zeilen aller Strophen sind die Stropheuanfnge des Hymnus
Jesu corona virginum.

Ad Nocturnum.
1. Nocte surgentes praeparemus mentcs,

Luce virtutum ut sit iter tutum,
Atque devotis decantemus votis
Dulciter hymnos.
225
2. Ut pio regi, sumrao juncta gregi.
Martha suorum repraesentet choruni
Et Deo gratam det atque beatam
Ducere vitam.
3. Praestet hoc nobis deitas beata

Gloria mundo.
Brev. ms. Toletanum saec. 15. Cod. Capit. Toletani 389. A. Brev.
Brev. Toletauum imp. Venetiis 1492.
C. Brev. Toletanum imp. flispali 1493. D.
Venetiis 1506. E.
Brev. Pampilonense imp. 15**. F.
1, 2 Semper in
psalmis gemitibus almis F.
Ad Laudes.
1. lux, bcata trinitas, 2. Te maue lau dum ca rmiuc,

Vera Marthae jucunditas, Te mens absque caligine
Ejus, precamur, precibus Hac prosequente famula
Infunde lumeu cordibus. Per cuncta laudet saecula.
3. Deo patri sit gloria.
Brev. ms. Toletanum saec. 15. Cod. Capit. Toletani 33 9. A.

Brev.
Brev. Toletanum imp. Venetiis 1492. C.
Brev. Toletanum imp. Hispali 1493. D.
15U6. E. Brev. Pampilonense imp. 15**. F.
1, 2 Marthae summa
jucunditas. F.
Ad Vesperas.
1. Magnum salutis gaudium 4. Tarasconcm inhabitat,

Dat nobis hoc solemnium, Tarascam mox praecipitat.
Dum Marthae rainisterium Omuis plebs eam visitat,
Transit ad vitae praemium. Submersum amne suscitat.
2. Martha, propago nobilis 5. Virtutum signis claruit,

Et virgo venerabilis, Christi scrvos instituit,
Fratris pro morte flebilis, Morte regnum obtinuit,
Fide semper laudabilis. Funeri Christus adfuit.
3. Martha colit Bethaniam, 6. Haec Christo placens hostia

Post venit ad Provinciam, Nostra commendet merita,
Gentes per sapientiam Servans a morte subita
Traheus ad Christi gratiam. Ad regna ducat inclita.
Dre?eg, Uymnodia Uibarita. u
226
7. Honor, decus, imperium
Sit trinitati unicae,
Patri, nato, paraclito
Per infinita saecula.
Brev. ms. Illerdense saec. 14. Cod. Capit. Illerden. 12. A. Brav.
Illerdae 1479. C. Brev. Illerdense imp. ca. 1533. D. 4, 4 Submersam
anne C. 5, 4 Muneri Christus C.
1. Rex coelorum et terrarum 4. Visitavit et beavit

Descendens ad infera, Hanc suis funebriis,
Terras tenens, non relinquens Veni, mea o dilecta,
Olymporum supera, Vivas poli gaudiis.
2. Factus homo Martliae domo 5. Quae cibasti et potasti

Suscepit hospitia, Tuo me hospitio,
Pro amore Marthae regum Coronata et ornata
Dimittens palatia. Meo sis palatio.
Hujus narnque pia prece 6. Ergo Martha fulget lacta

Pius hospes Lazarum In aeterna gloria,
Suscitavit, spoliavit Qua juvemur, ut salvemur
De anima barathrum. In Olynipi patria.
Brev. Tirasonense imp. Venetiis 1497.
402. De sancto AJauro.
In Vesp. et Noct.
1. Plaude, turba terrestrium, 3. Abbaus venerabilis

Te dirigens in gratiam Benedicti discipulus
Supernorum laetantium Fuit, sibi amabilis,
Ad sancti Mauri gloriara. Deserviens ut faraulus.
2. In hac valle languedinis 4. Orbis hujus illecebris

Carnis contectus pallio Contemptis velut stercorc
Semitam rectitudinis Conversatio celebris
Novit abjecto vitio. Lucrum tulit cum foenore.
5. Tu qui gubernas saecula,

Trinus Deus et unicus,
Fac, ut Status per saecula
Nobis donetur coelicus.
Brev. ms. S. Benedicti Vallisoletani saec. 14. Cod. Scorialen. P II 1.
Der reiche Keim in 5, 1 und 3 ist nach den Gesetzen mittelalterlicher
Metrik nicht fehlerhaft, da saecula 5, 1 Welt, 5, 3 Zeit bedeutet.
'
227
403. De sancto Mauro.
Ad Xocturaum.
1. Laudes Deo magnitico, 3. Hujus gaudentcr hodie

Suis sanctis mirabili, Veneratur solemnitas,
Resonet plebs cum cantico Exemplura pudicitiae
Purae vocis placabili. Manifestavit castitas.
2. Huic chorus confitentiura 4. Continuis jejuniis

Ad psalleudum se praeparat, Macerabat corpusculum,
Ad innocentium
vitara Exsultans in augustiis,
Yeterera vitam reparat. Coeleste sperans pabulum.
5. In deitate trinitas,
Pater, verbum et spiritus,
Nostrae spei aviditus
Adsit nobis divinitus.
rev. ms. S. Benedict! Vallisoletani saec. 14. Cod. Scorialeu. P II 1.
404. In honore s. Michaelis Archangeli.
1. Splendida nempe dies rutilat

Angelicoque canore boat,
Aethereis redimita choris,
Gramineis quoque corapta bonis,
Dans nova gaudia terrigenis.
2. Fruge putando solura renovat,
Aurea mala ferendo micat,
Munera Bacchica jam reparat,
Mellica vinitor hausta parat,
Palmes ut hinc sua dona ferat.
3. Sidera, pontus et arva canunt,

Tripudiant simul et recinunt
Nobile Carmen et angelicum
Et Michaelis honore sacrum
Nomen ad astra boando ferunt.
4. Laudibus aethereis celebrem

Pangimus hunc reboando diem,
Quo Michael, superum satrapa,
Sede refulsit ab uranica
Dans populis pia subsidia.
5. Belliger inclitus atque potens,

Claras et auctus ubique manens,
Squamea colla tcrens colubri
Faucibus obruat in barathri
Munere victor ubique Dei.
15
228
6. Pertonat hinc reboans jubilum,
Plebs superum venerando Deum
Fumida namque cohors zabuli
Territa pulsibus angelicis
Necibus est data tartareis.
7. Euge, potens Michael hagie,

Agmine candidus angelico,
Sidere pulchrior ignicomo
Clarior et rutilante polo,
Aethere celsior astrigero.
8. Coelicolum bone dux procerum

Eximiumque decus hominum,
Restituens animas superis
Luniger arcibus aethereis
Civibus inter et esse piis.
9. Ultima namque dies veniens

Flammivomoque fragore furens,
Cum tremor horridus ingruerit,
Judicium miseris minitans
Et rea pectora terrificans.
10. Primus ad haec Michael renitet,

Cujus abhinc tuba triste canet,
Arva polumque boans quatiet,
Et tumulis cineres salient
Functaque somata viva fient.
11. Rex Deus arbiter adveniet,

Stigmata carnea tunc referet,
Aethereo comitante choro
Ordine septus et augelico
Splendidus et grege de niveo.
12. Terribilis quoque judicio

Fulmineo praeeunte globo,
Tartara saeva parat reprobis
Hinc et amoena virecta probis,
Dulcia plausibus hymniphonis.
13. Tempore quo pius intuitum

Dirige, poscimus, angelicum,
Belliger o Michael, famulis
Subveniens miserando tuis,
Sidereis reparando bonis.
229 -
14. Agmina coelica dulcisonis
Concinimus reboando sonis,
Ter quoque trina per officia
Perpete coelitus exposita,
Pangit ut alma theologia.
15. Pneumate diva cohors rutilans,

Splendida plebs, veneranda phalanx,
Condita sedibus in superis
Omnibus et superaucta bonis,
Laudibus inclita perpetuis.
16. Prima jerarchia cotnpta tbronis

Eminet arcibus aethereis,
Post Cherubim Seraphimque choris,
Fatur ut eminus ante data
Hymnologia hypophetica.
17. Virtus abhinc, dominatus adest

Atque potens sacer ordo nitet
Hisque jerarchia fit media,
Qualiter omniparens usia
Segregat, ordinat, imperitat.
18. Ultima denique principibus

Pulcha jerarchia sidereis
Tradita praeclue theosophis
Coetibus emicat archigeris
Angelicis radians cuneis.
19. Eminet his ceu sol rutilans

Archostratos Michael radians,
Vultibus ante Dei residens,
Clre Deum Dominumque tuens,
Nominis ore sui renitens.
20. Ergo per hos veneranda fiunt

Jussa patris sophiaeque patris
Pneumatis et simul almitici,
Quod teletarchia trina manet
Simplexque perpes usia viget.
21. Virtus herilis amica Deo,

Pondere libera corporeo,
Sophia condita principio
Et necis inscia, nexa Deo,
Lumina vivida sidereo.
230
22. Nuntius alma refert Mariae
Famina coelitus en Gabriel,
Quod Dominum ferat Emanuel,
Hoc paranymphus ovanter ait,
Haec paritura Deum tumuit.
23. Certa salus Raphael miseris,

Dux sociusque Valens peregris
Dansque remedia semper aegris
Fert pia tristibus auxilia
Pellit et borrida praestigia.
24. pie rector ab arce potens

Excipe carmina nostra libens,
Quae tibi turba fidelis ovans
Laudibus intonat almipbonis
Subdita vultibus, ecce, tuis.
25. Quae Michaelis honore diem

Nunc peragat referens celebrem
Agmina regis et aetherei
Pervolitantia regna poli
Plaudit et intonat aula Dei.
26. Michael, decus omne tuis,

Ductor et ordinis angelici,
Regis et armiger aetherei,
Suscipe, quae tua plebs hodie
Cantica pertonat, o hagie.
27. Has epulas pie sanctifica

Mentis et intima purifica,
Corpora cordaque clarifica,
Daemonis obrua colluvia
Dando tuis pia suffragia.
28. Respice, quae tibi deferimus,

Adspice, quod humiles petimus,
Inspice, quae tibi concinimus,
Respice nos, quia te canimus,
Conspice nos, sicut expetimus.
29. Disjice pondera tu scelerum,

Criminis elue discidium,
Pelle paventibus excidium,
Ferto petentibus auxilium
Dans, pater optime, subsidium.
231
80. Non rabies hominura laniet,
Pestis, inedia non cruciet,
Nimbus et aura non extenuet,
Perpete protege nos famulos
Ac miserando tuere tuos.
31. Gloria, virtus, honor maneat
Ingenito genitoque Deo,
Spiritui quoque paraclito,
Qui Deus exstat et omnipotens
Trinus et unus ideraque manens.
!od. Archivi Coronae Aragonicae Rivijmllen. 40. saec. 11.
( 2, 1 putendo.
Die Lnge des Liedes gemahnt an die Hymnen des Mozarabischea Breviers.
Es kann jedoch diesen mangels eines Beweises nicht zugezhlt werden. Nach
27, 1 scheint das Lied vor, bei oder nach einer Mahlzeit gedient zu haben.
Dafs es gesungen, beweisen die Neumen, mit denen der ganze Text ver-
sehen ist.
405. De sancta Monica.

Ad Vesperas.
1. Adest dies laetitiae, 3. mater, flendo gradiens

Dies supernae gratiac, Luctuque spargens semina,
Quae finibus ecclesiae Sed exsultanter rediens
Laeta refulsit hodie. Mundo ferens oharismata.
2. Nova luce tripudiat 4. Precamur, sancta Monica,

Fidelium plebs inclita, Trino Deo et siraplici
Chorus sanctorum jubilat Materna pandas viscera
A matre sancta Monica. Pro grege tui filii.
Brev. Ordinis ss. Trinitatis imp. Valentiae 1519. 3, 2 Fluctuque
spargens.
406. De sancta Monica.
1. feminarum gloria. 3. Pangamus ergo liymnodiam

Aurelii puerpera, Laetis refertam voeibus,
Manant de tuis fletibus Matremque adorans inclitam
Beata nobis gaudia. Exsultet orbis gandiis.
2. Gemrnis tuorum luininum 4. Adversus hostem filios
Non gcmma fulget pulchrior Ad bella, mater, instruat,

Adus(iuc mundi terminos Sequamur et nos feminam
A so s ortus cardin
1 i c. Fortem virili pectore.
5. Jesu, tibi sit gloria
Patrique cum paraclito,
Sis ipse palma et laurea,
Deus, tuorum militum.
Antiph. ms. Angustin. saec. 16. Cod. Praedicat. Salmanticen. s. n.
232
407. De sancto Nicoiao.
Ad Vesperas.
1. cleri fulgens lilium, 2. Thesauros tuos aperi

praesulum laetitia, Nos tua ditans gratia,
In hac nobis tristitia Vincamur ne fallacia
Succurre dans auxilium. Crudelis hostis inferi.
Illerdae 1479. C.
Brev. Illerdense imp. ca. 1533. D. -
Der volle Text
nach C findet sich schon Anal. XII, 214 sq. Varianten keine.
408. De sancto Nicoiao.
Ad Nocturnum.
1. Exsultans prava deserat 4. Virtutum micans floribus

Fidelis plebs consortia Honoris scandit solium
In mente gerens fortia, Subjectis candens dolium
Quae Nicolaus gesserat. Refeclum sacris moribus.
2. In cunis jacens scelerum 5. Occurrat ergo fortiter

Resurgat ut sollicita In se servis sperantibus
Et ad gerenda licita Et suum collaudantibus
Immutet gressum scelerum. Devot um festum jugiter.
3. Gerens hujus operibus, 6. Praestet pater ingenitus

Qui in aetate tenera Per Nicolai merita,
Naturae vicit genera Ut peccata praeterita
Parce utens uberibus. Sint nobis dempta penitus.
Illerdae 1579. C.
2, 1 In cuneis
ABC. 2, 2 Resultat B.
2, 3 gerendam C.
2, 4 scelerum ABCD;
lies celerum?
409. De sancto Odone.
Ad Vesperas.
1. Pange, lingua, gloriosi Hie virtute caritatis

Praesulis officium Fervens, ex sublimium
Et patroni virtuosi Stirpe natus, castitatis
Decanta praeconium, Exemplar, humilium
Ut implores ejus prece Norma factus, vanitatis
Christi patrocinium. Clont empsit vestigium.
233
3. Urgellensis civitatis 5. Magnae Deus potestatis,

Praesul hie egregius Rex Christus regnantium
Fit amator sanetitatis Hunc locavit cum beatis
Et virtutum clarius, In regno coelestiuin,
Scribens dogma veritatis Quem roget, ut nobis gratis
Atque morum saepius. Se donet in praemium.
4. Fulget in hoc sanetitudo 6. Almae laudes trinitaii

Cum clara scientia Resonemus jugiter
Et virtutum magnitudo Ac ejusdem unitati
Cum grandi dementia, Psallamus concorditer,
Quod signorum multitudo Quae coelesti civitati
Monstrat in ecclesia. Junxit hunc feliciter.
Brev. Urgellense imp. Venetiis 1487. A. Professionale Urgellense

imp. 15**. B.
410. De saneto Odone.
Ad Nocturnum.
1. Odo, confessor Domini beatus,

Primum professor militaris Status,
Tandem possessor gradus praesulatus,
Sit intercessor.
2. Genere clarus fuit mansuetus,

Lapsus ignarus, gratia repletus,
Populis carus, in affatu laetus,
Vita praeclarus.
3. Signa testantur titulum virtutis,

Morbi fugantur munere salutis,
Caeci laetantur, sermo datur mut is,
Claudi curantur.
4. Odas Odoni dantes gratulemur

Musici toni, ut dono laetemur
Supremi boni, laude gloriemur
Tanti patroni.
5. Det genitori laudes hie canoras

Jubilus chorl, pariter sonoras
Det redemptori, itidem decoras
Consolatori.
Brev. Urgellense Imp. Vc-netiis 1487. A. -- Proeess. Urgellense imp.

15**. B. 1, 2 Prime A. -
3, 3 datur fehlt A: datur eunetis B. 3, 4 Ut
claudi A. 5, 2 pariterque A.
234
411. De sancto Odone.
Ad Laudes.
1. Jesu, redemptor omnium, 3. res stupenda, coelitus

Perpes Corona praesulum, Lingua nova producitur,
Magnificat egregium Et arefacta penitus
Odonem, cleri speculum. Manus illaesa redditur.
2. Solis fruens obsequio, 4. Gaudet hujus insigniis

Dum servit apostolico, Alma mater ecclesia,
Pondus commendat radio Cujus pollens reliquiis
Evectori mirifico. Exsultet liic eximia.
5. Sint trinitali jugiter

Laus, salus individua,
Quae nos locet finaliter
In requie perpetua.
Brev. Urgellense inip. Venetiis 1487. A. Process. Urgellense imp.

15**. B. 3, 2 perducitur A.
412. De sancto Onofrio.
Ad Vesperas.
1. quam glorifica luce corruscas,

StirpisUngariae proles Onofri,
Regni jus deserens scandis honores
Sanctorum aethereos limine patrum.
2. Te cum virgineo flore vivente

Jam carnem reprimens artubus hirtis
Circumdans hederam circa verenda
Obducto decubans Stramine saxo.
3. Vasti dum peragras saepius antra,

Deserti socius quique ferarum,
Pastu dactileo reficis artus,
Haustum das laticem rupe fluentem.
4. Quem laetus venerans coelicus ordo

Scandentem merito ducit ad astra,
Corpus tunc squalida pelle deforme
Fulget limpidius lumiue solis.
5. Quam felix meritis factus opimis,

Qui tui memorum facinus omne
Impelras precibus solvere Christum,
Et reddi niveum mente decorem.
235
6. Tu candor genitus lucis amoenae
Et patris sapiens splendor imago,
Regni participes perfice tunc nos,
Quando restitues regna parenti.
Brev. IUerdense imp. ca. 1533. - 2, 4 saxi. - 5, 2 fastinua omne.
413. De sancto Onoi'rio.
Ad Nocturnum.
1. Ut queant laetos modulantes hymnos

Hoc tui sacrum celebrare festum,
Annuas cunctis tibi nunc devotis,
Inclite Onofri.
2. Rite post actus pueriles annos

Orbe terrarum celebris deserta
In terris regnum fugiens adire
Noxia spernens.
3. Alter ut vetus Moyses fuisti,

Ille,qui montem propius petendo
Exui tegmen pedibus jubetur
Numine sacro.
4. Quem latet magnum facinus per orbem,

Quo nihil nobis satius resultat,
Cuilibet digne veniam petenti
Obtines ipse.
5. His potens nostros meritis misertus

Lapsus ingentes relevare cura
Et piam Christo renovare nostro
Pectore sedem.
6. Gratias summi genitoris almo,

Filio semper referamus atque
Flamini, quorum sine fine virtus
Unica regnat.
Brev. Illenlcnse imp. ca. 1533.
414. De saneto Onofrio.

Ad Laudes.
2. Omen iste fert baptistae

. Sollsmundo lux jucundo
Nova profundens gaudia, Cibo consors et tegimne,
Te decorat et honorat, P Heliae compar viae

A solis ortns cardine.
Pia mater ecclesia.
236
3. Regno spreto corde laeto 4. Jubar claram, Deo carum,
Nudus pertransit neraora, Coelis illuxit oriens,
Jam nunc tutus assecutus Quod splendere fecit vere
Aeterna Christi mu- Verbum supernum pro-
ner a. di e n s.
5. Omnis vera laus sincera

Cordis Dei validi,
sit
Qui nos ducat et perducat

Ad coenam agni providi.
Brev. Illerdense imp. ca. 1533.
415. In Natale Apostolorum Petri et Pauli.
1. Tempora fulgida nunc rutilant,

Annua commoda jam remeant,
Area frugibus aucta bonis
Fert nova gaudia ruricolis,
Frondibus undique compta suis.
2. Festa dies hodie renitet,

Petrus in aethere cum radiat,
Paulus in astrea reg na micat,
Quo Deus arbiter ad superum
Evehit hac die collegium.
3. Agmine primus apostolico

Petrus in orbe cluit merito,
Claviger inclitus in superis
Lucra refert pia Christicolis,
Solvit et alligat in populis.
4. Ferrea vincula quem metuunt

Nee laquei retinere queunt,
Carceris extima sponte patent,
Daemonis agmina euneta pavent
Nilque sui retinere valent.
5. Janitor aetheris ipse manet

Pastor et ipse gregis renitet,
Qui per amoena vireeta suos
Pascere doctus ovando greges
Scandere sidera donat oves.
6. Simonis borrida praestigia

Voce fugantur apostolica,
Inferus haud cohibere valet,
Quem Petrus inde redire jnbet,
Terrea, coelica qaique tenet.
237 -
7. Paulus in orbe dedit nionita,
Dogmata praeclue salvitica,
Mentibus unde salus rediit,
Commoda cuncta potens tribuit,
Noxia quaeque valens repulit.
8. Discipulis Deus auctor ait:

Quem fore me, referunthomiuesV
Vosque mei pietate greges,
Dicite, quid super boc placeat
Quisve de boc pie quid sapiat?
9. Petrus abhinc, cui pura fides

Eminet aucta super proceres,
Primus ad baec venerandus ait:
Filius es patris ingeniti
Christus et unicus ipse Dei.
10. Mox pius auctor ad baec famulo

Munera contulit ista suo:
Vere beatus et ipse maues,
Patre quod indice vera refers,
Qui dominans super astra sedet.
11. Atque libeus tibi nunc refero:

Denique tu Petrus es merito,
Hancque petram super ipse meam
Construo funditus ecclesiam,
Quam sine fine tenendo regam.
12. Nutibus insuper ipse tuis

Dedo resolvere, quaeque velis,
Nexibus aut religare tuis,
Te quoque clavibus aethereis
Munero, quis via fit superis.
13. Denique Saulus in orbe furens

Atquc pios lacerare volens,
Ceu fera bellua cruore madens,
Lumine territus aethereo
Sternitur orbus et ipse solo.
14. Sternitur impius atque nocens,

Surgit abhinc pius atque valens,
Extimus inter apostolicos
Qui fuerat veniendo choros,
Primus hinc instruit esse probos.
- 238 -
15. Dat gregibus documenta sacra
Atque Dei monimenta pia
Aegraque corpora salvificat
Functaque somata vivificat
Atque amans pie purificat.
16. Janitor aetheris et superi,

Petrus, ovile regens Domini,
Pellere crimina cuncta potens
Celsaque gaudia restituens,
Ut velit, omnia semper agens.
17. Retia liquerat et pelagum

Culmen adeptus apostolicum,
Deum,
Conspiciens sine fine
Cujus ovanter ad imperium
Protegit omne genus hominum.
18. Hi simul ergo duo proceres

Salviticos recreando greges
Martyrio subiere polum,
Quos Nero traxit ad interitum,
Daemonis esca pater sceleram.
;
19. Petrus enim subeundo crucem

Paulus et ense ferendo necem,
Sic simul astrea regna petunt,
Coelica praeraia semper liabent
Atque Deum sine fine vident.
20. bone pastor, adesto tuis,

Petre beate, favens famulis
Ferto juvamina plena bonis,
Da veniam scelerum miseris,
A variis liberare malis.
21. Suscipe carmina nostra libens,

Respice nos pius atque potens,
Ut paradisus in astra virens
Nos capiat sibi semper habens,
Quo manet auctor et omnipotens.
22. Haec quoque pocula necne cibos

Sanctifica recreando tuos,
Corpora, quaesumus, hie foveas
Purificesque potens animas,
Nos quoque perpete possideas.
239
23. Doctor et alme, tuerc tuos
Paule beate, fovens famulos,
Da quoque mente subire polum.
Quo videant sine fine Deum
Teque sui teneaut socium.
24. Euge, beate valensque Petre,

Paule peroptime, semper ave,
Coelica quos tenet aula Dei,
Angeliei simul et cunei
Aetereique fovent populi.
25. Virtus honorque sit ingenito,

Lausque decus genito Domino,
Spiritui quoque paraclito
Gloria perpes et imperium
Sit sine tempore perpetuum.
Cod. Arch. Coronae Arragon. Rivipullen. 40. esaec. 11. Mit Neumen.
7, 4 Quomoda cuncta. Vergl. das zu Nr. 404 Bemerkte.
416. De s. Petro Oxonieiisi.
Ad Vesperas.
1 . Plaudat phalanx angelica 4. Ne lucerna sub modio

Tanti festa pontiticis, Latitaret diutius,
Qoae Oxomam Biturica Sanctum summa dignatio
Jussis transmisit coelicis. Vexit ad culmen altios.
2. Ut tribulos evelleret, 5. Dignum nimirum exstitit

Spinas et sentes veprium Hunc postea praecipere,
Et surculos insereret Qui ministrare voluit
Virtutum coruscantium. Et formam servi saniere.
3. Prius Toleti floruit 6. Sit laus, decus et gloria
In archidiaconio, Patri, nato, paraclito,
Metropolitae subdidit Qui post baec transitoria
Se Bernhardi dominio. Petrum ditavit merito.
ms. Oxomense Baec. 15

lirev. Cod. Capit. Oxomen. s. n. 4, 3 Spiri-
tum summa dignatio, offenbar infolge falscher Auflsung.
417. De s. Petro Oxomensi.
Ad Nocturnum.
1. Noctis juges exeubias 2. Exemplar nobis vigeat
Puris agamus mentibus Hie vir sanetae memoriae
Regi superno debitas Quem de terrenis advocat
Somno refectis artubus. Consors paternac gloriac
240
3. Coronam vigilantibus 5. Alens doctrinae pabulo

Promissam novit intime, Suum gregem salubrius,
Quam das te formidautibus, Recto fertur vocabulo
erurn creator optime. Ales diei nuntius.
4. Pastoris sancti precibus 6. Trino sit laus et simplici,

Et pietate sedula Honor, virtus et gloria
Elonganlur a finibus Et utriusque flamini
Nox, tenebrae et nubila. In aeterna memoria.
Brev. ras. Oxoniense saec. 15. Cod. Capit. Oxomen. s. u.
418. De s. Petro Oxomensi.
Ad Laudes.
Jain noctis umbra tenuis 4. Vexillum patientiae

Diei lumen aggregat, In corde sed encletico
Tarn servis quam ingenuis Tulit fons sapientiae
Aurora lucis rutilat. Ex more docti mystico.
Almi precatu praesulis 5. Opacum nostri vulneris
Peccati fit peremplio, Pii pastorisopere
Noxam remitte sceleris, Donis lucescat superis
Jesu, nostraredemptio. Jam lucis orto sidere.
Dum Cbristo nos confoederat 6. Trino sit laus et simplici,

Hujus diei praevia Honor, virtus et gloria
Solemnitas, adnuntiat Et utriusque flamini
Beata nobis gaudia. In aeterna memoria.
Brev. ms. Oxomense saec. 15. Cod. Capit. Oxomen. s. n.
419. De sancto Pontio.
Ad Vesperas
1. Rore divini balsami 3 Gliscens coelesti dogmatc,

Mundi pinguescant termini Repletu sacro neumate,
Festivo cultu diei Astris accepit regimen
Beati testis Pontii. Rurique praestat tegimcn.
2. Ex urbe pridem Romula 4. Igne succensus fidei

Alta ducens prosapia Corruscabat miraculis,
Lumen secutus luminum Gaudens athleta spiritu
Agni percepit bravium. Nullo ruebat impetu.
Brev. ms. Pinnatense saec. 14. in Cod. Scorialen. G IV 29. 3, 4 prae-

stet Hs.
241
Ad Nocturnum.
1. Mille cum Roma jam globos 3. Nam cum in aethra gaudeat.

Haberet actus annuos Omne per saeclum radiat,
Imperatores Qniritom Artus humo sub abditi
Almum duxit ad lavacrum. Dant fessis spem remedii.
2. Vicit poenas et belluas, 4. Divinis ergo laudibus
Ulatas contumelias, Noster ciat hunc modulus,
Tyrannos atque zabulum Noxae qui pellat dedecus
Receptus throno martyrum. Videndo nostros gemitus.
5. propagator patriae
Jamque Senator gloriae,
Tecum fac et nos perfrui
Sedes regis aetherei.
Brev. ms. Piniiaten.se saec. 14. in. Cod. Scorialen. g IV 29. 1, 4
Almum duxit Hs.
4, 2 sciat Hs.
Ad Laudes.
1. Consona plebs jubilet Domino,

Qui regit omnia jure suo,
Pontius hunc canit, eximii
Agminis aetherei socii.
2. Stemmate qui satus egregio,

Utpote sanguine Romuleo,
Obtinuit meritis operum,
Multiplicare poli numerum.
3. Hunc quia vis inimica sui

Praescierat caput exitii,
Perdere ut genitrix voluit,

A nece sed pater eripuit.
4. Postque vocatur, ut innumeros
Per lavacrum vehat ad supcros,
Hie dominis docet imperii
Ferre suave jugum fidei.
5. Sic per eum decus ecclesiae

Splenduit undique catholicae,
Terraque tlelubra tartareis
Disperiere dicata diis.
Dreves, Uymuodia lliburica. 16

242
6. Vir sacer equuleum superans
Cetera dira subegit ovans,
Ultimo Sectio quem capitis
Martyrii decorat titulis.
7. Nos, pater alme, pio medico

Junge tuae precis antidoto,
Pectora saucia quo vitiis
Purificans socies superis.
8. Gloria, laus et honor genito

Cum patre spirituique sacro,
Quo .... iter doceat,
Mens quod ad astra volans teneat.
Brev. ms. Pinnatense saec. 14. Cod. Scorialen. g IV 29.

in. 1, 3 hue
canit; lies: eximius?
1, 4 lies: socius?
3, 3 lies: Perderet? 4, 2
sq. lauten in der Hs. vebat ad superos hie dominus docet imperii per
:
lavacrum. 5, 4 Disperire.
7, 2 Tuae junge. 7, 4 socios.
422. De saneta Praxede.

Ad Vesperas.
1. beata, quae beasti 4. Te rogante desit omnis

Regna regis duplicis, pestisab bis finibus,
Franciae, Majoricarnm, Adsit imber temperatus,
luce sacri corporis, terra germen adferat,
Quod in urbe rex locavit Ut bonis terrae juvatis
victor ista Jacobus. alta dentur munera.
2. Cuncta nobis bona posce, 5. Nos ab omni barbarorum

te precamur Praxeden, redde tutos impetu,
Et ab hujus aufer urbis Crux fidelis te juvante
gente cordis odium, vincat omnes barbaros,
Te precante regis alti Et super eunetos vocetur
gaudeat consortio. Christus rex altissimus.
3. Optimus, precare, sensus 6 Istius et post recursum
insulae sit praesidi, temporis brevissimi
Ceteris dones amorem, Matre tecumque precante
virgo, rei publicae, regis almi virgine
Optimas dent rationes Arce summa perfruamur
omnium rectoribus. angelorum gaudio.
7. Laus patri simul et proli.
nostra quorum munere
Insula Praxedis almae
vernat alto nomine,
Fortitudo semper insit
et supremo flamini.
Brev. Majorieense imp. Venetiis 1506.

243
423. De sancta Praxede.
Ad Nocturnum.
1. Lingua, prome Balearis 4. Favit illi reetor omnis
insulae praeconium, urbe princeps maximus,

Murtis haec Praxedis alma Currit ergo plebs fidelis
claro fulget nomine, tuta poscens limina,
Vita, virtus hinc nitescit, Christus illic praedicatur,
unde prodest omnibus vana spernunt idola.
2. Cum prudente Sabineila 5. Dives exstat illa multis

sunt parentes virgini, rebus hujus saeculi,
Frater illi Timotheus Multa juste possideudo
cum Novato claruit, corde pauper exstitit,
Fulget illa, fulget illis, Inde regna nunc polorum
fulget et parentibus. jure nacta possidet.
3. Roma nutrix floret hujus 6. Lausque decus trinitati

laude gaudens filiae, cuncta per saecula.
sit
Cui soror Potentiana Qua sanctae Praxedis ornat

summa coeli possidens spiritus coelestia,
Splendet, o quam virgo nostra Plebis et Majoricarum
stirpis alto germine. ditat urbem corpore.
Brev. Majoricense imp. Venetiis 1506.
424. De sancta Praxede.

Ad Laudes.
1. Gaude, virgo dulcissima, 4. Gaude, quod plures martyres

Tuis sacris parentibus Sacris fulti sermonibus
Sistis et felicissima Jam regnant facti coelibes
Duobus sanctis fratribus. Tuis sepulti manibus.
2. Gaude, sacro solamine 5. Gaude, martyrum sanguincm

Quod tibi misit Dominus, Miti legebas spongia.
Dum papa Pius nomine Virgo, et facta martyrem
Tuis subit liminibus. Excellant nunc praeconia.
3. Gaude, quod trini cardines 6. Eja, ergo dulcissima,

Tuis refulgent titulis, Majoricense bravium,
Inde precantur homines, Ut deleat peccamina,
Cunctis subveni parvulis. Funde preces, rex virginum.
7. Trino simul et simplici,
Per quem Praxedis hodie
Vernat laude multiplici,
Honor sit et laus gloriae.
Brev. Majoricense imp. Venetiis 1506.

lti-
244
425. De sancto Prndentio.
In Vesp. et Laud.
1. Ad laudem, o rex hagie, 6. Plaudens in laude martyrum

Tuae perennis gloriae Librum deseripsit alterum,
Vitae dicatum hostiae Scripsit hymnorum tertium
Carmen benignus suscipe. Diverso metro versuum.
2. Bis bini rota temporis 7. Hie et de orbis fabrica

Diem revolvit populis, Quandam scribens historiam,
Colant ut ipsi gaudiis Conscripit inter alia
Festura tui satellitis. Et protoplasti scandala.
3. Clemens accinctus actibus 8. Calagurrita praecluis,

Sensim dictus Prudentius, Poeta quondam nobilis,
Opus crescens in melius, Nomen famosi praesulis
Vocatus et Aurelius. Habens urbis Tirasonis.
4. Extorrens inde baeresim, 9. Hujus ergo Prudentii

Fidem diffudit celebrem, Suifulti nos suffragiis,
Dei accendens lampadem Ejus docti prudentia
Caecam tulit imaginem. Vebamur ad coelastia.
5. Fregit latratum Symmachi, 10. Quaesumus, auetor omnium,

Tunc defensoris idoli, In hoc paschali gaudio
Scripsit de pugna animi Ab omni mortis impetu
Et de natura vitii. Tuum defende populum.
Brev. Tirasonense imp. Venetiis 1497. A.

rev. ms. Calagurritanum
saec. 15. Cod. Salmanticen. 186. .
Str. 3 fehlt B.
6, 1 Gaudens in .
7, 4 protoplausti .
Sonderbar ist, dafs von den 10 Strophen des Hym-
nus sechs dem Dichter Aurelius Prudentius Clemens gewidmet sind. Die-
selben sind in der folgenden Bearbeitung des Hymnus entfernt.
426. De sancto Prudentio.
Ad Vesperas
Ad laudem, o rex bagie, 3 Hispanus hie origine

Tuae perennis gloiiae Exortus est Armentiae
Yitae dicatum hostiae E nobili progenie
Carmen benigne suscipe. Simeno patre nomine.
Bis bini rota temporis Tirasonensis primitus
Diem revolvit populis. Est factus sacristarius,
Colant ut ipsi gaudiis Fit inde praesul protinus
Festum tui satellitis. Nutu Dei sanetissimus.
245
5. Nunc spreto nequam saeculo 6. Hujus ergo Prudentii
Coeli gaudet palatio, Suffulti nos suffragiis,
Iunctus choro angelico Ejus docti prudentia
Magno fruitur gaudio. Vehamnr ad coelestia
7. Quaesumus, auctor omnium.
Brev. Calagurritanum et Calciateuse imp. Lucronii 1543.
427. De sancto Prudentio.
Ad Nocturnum.
1. Prudentii inilitia 6. Ubi Deus voluerit

Prudenter egit omnia, Mulumque ire jusserit,
Prudens factus coelicola Hie ubi pecus steterit,
Pervenit ad coelestia. Illic corpus quieverit.
2. Per quem cum Deus fecerat 7. Quod cum egisset gnaviter,

Multa mundo miracula, Mysterium mirabile,
Cum soeiis ad funera Pecus coepit incedere
Eadem fecit plurima. Ad locum aptum tendere.
3. Nam dum cubat in lectulo, 8. Ubi stetit immobile,
Videns mortis aculeum, Donec corpus sanetissime
Interrogatur, proprium Reverenter deponerent
Ubi componat tumulum. Illudque digne conderent.
4. Se respondisse dicitur 9. Hujus ergo Prudentii

Pelagio et fratribus, Suffulti nos suffragiis,
Adhuc dum verbo fruitur Ejus docti prudentia
Sortemque mortis patitur: Vebamur ad coelestia.
5. Corpus panis involvite, 10. Quaesumus, auctor omnium,

Mulo superimponite, In hoc pascbali gaudio
Eum ire permittite Ab omni mortis impetu
Eique acquiescite. Tuum defende populum.
1 1. Gloria tibi, Domine.
Brev. Tirasonense imp. Venetiis 1497. A.

Brev. ms. Calagurritanum
saec. 15. Cod. Salmauticen. 186. B.
Brev. Calagurritanum et Calciatense
5, 2 superponite A.
Nach Str. 5 folgt Str. 10.
C. 7, 1 graviter A, iraviter B.
8, 3 Et reverenter A. Str. 10 fehlt B.
428. De sancto Raiinundo.
Confessor Domini, gemma luciflua,

Raimundus renitot arce politica,
Cantemus, socii, dulcia cantica,
Laetentur simul omnia.
246
2. Coelesti solio civibus aetheris
Stat coram Domino in vice sideris,
Quod sparsit, recipit, semina
Concesso sibi foenore.
3. Hie vivens viruit non sibi subditus,

Mundanus hie fuit labilis babitus,
Despexit penitus ista superflua,
Nunc dantur lucra debita.
4. Ad cujus tumulum morbida corpora

Curantur subito visui reddita,
Caecos elarificat, nexaque lingua
Sermonem stupet editum.
5. Auditum reparat merabraque languida,

Contractos elevat, carceris ostia
Frangit et aperit ferrea vineula,
Captivos reddit ad sua.
6. Haec ergo modulis festa sacerrima

Per rnundum celebret plebs pia sedula,
Nos hujus preeibus coelica gaudia,
Poscimus simul, ingredi.
7. simplex deitas, annue, poscimus.

Da nobis veniam, nam male viximus,
Purgatos vitiis transfer ad aetbera,
Vivamus tibi per saecla.
Psalt. ms. Eotense anni 1191. Cod. Capit. Dlerden. 11. A. Brev. ms.
Illerdae 1479. C. Brev. Illerdense imp. ca. 1533 D. 1,
2 retinet. C.
2, 1 aethereis D.

2, 2 sederis A.
2, 3 seinen A.
2, 4 sinore A.

3, 1 Si vivens viruit A.
4, 2 visu C. 4, 3 lingua dreisilbig-. 5, 2
liostia. CD. 7, 1 anime poposeimus C. 7, 4 saecula CD.
429. De saneto Raimunrio.
Ad Nocturnum.
Raimundus, pastor bonus, 2. beate Raimunde,

Hodie coelestia, Clara gemma praesulum,
Deo dignus, felix pignus, Qui pro vita repromissa
Transit ad palatia, Hoc sprevisti saeculum,
Prece cujus mundi hujus Una tecum per te summum
Dirumpamus relia. Capiamus ferculum.
247
3. Patri Deo ingenito
Sit laus, honor, gratia,
Ejus et unigenito
Sit virtus et gloria
Una cum sancto spiritu
Per aeterna saecula.
Illerdae 1479.
Brev. Illerdense imp. ea. 1533. D.
Brev. Oscense et Jac-
'
cense imp. 15 '. E. -- 1, 1 Raimundus hier und sonst viersilbig. 3, 3
et fehlt CD.
430. De sancto Rainmndo.
Ad Landes.
1. Exsultantes decantemus Felix dies, in qua quies

Deo laudes debitas, Sibi datur coelica,
Qui polorum Raimundo Gratulatur et laetatur
Sedes confert inclitas, Omnis plebs angelica,
Deo dignis quas nos scimus Ergo bomo promat Deo
solis sanctis editas. Cordis, oris cantica.
3. Trinitati sit potestas,

Salus individua,
Patri, nato, paracleto,
Qui gubernat omnia
Deus unus in aeternum
Mira Providentia.
Illerdae 1479. C.
Brev. Illerdense imp. ca. 1533. D. 1, 6 edita C.
-
:-!, 3 paraclito C.
431 De sancto Raimnndo.
Ad Vesperas.
1. Pastor egregius Raimundus ille

Hoc die laetus Domino jubente
Dignus et felix meritis Olympi
Claustra petivit.
2. Sancte confessor Raimunde felix,

Praesulum fulgens decus atque gemma,
Pro reis ora Dominum, precamur,
Cunctipotentem.
248
3 Debitas laudes Domino canamus,
Qui dedit sacras Raimundo sedes,
Quae vere scimus famulis paratas
Numine Christi.
4. Hie dies felix bonus atque faustus,

Quo datur justo requies beata,
Angeli gaudent populusque eunetus
Magna canentes.
5. Laus Deo patri, salus et potestas,

Pneumati saneto pariterque nato,
Qui sedens mandat solio tonanti
Cuncta moveri.
Brev. Oscense et Jaccense imp. 15**.
432. De saneto Rapliaele.
1. Ecce, lux expulsa nocte Tobiam victis periclis

luce fulget fulgida, omnibus tutor potens
Qua chorus noster coruscum Iste duxit et reduxit
Raphaelem concinit. dux, comes parentibus,
Jubilis applaudit orbis, Conjugatos liberavit,
terra, coelum, sidera. caeco lumen reddidit.
2. Deum hinc lauderaus omnes Ergo ducas et reducas

voce, corde, spiritu, nos, precamur, sospites,
Medicum misit qui mundo Raphael, prineeps beate,
Raphaelem languido, atque caecos lumina,
Praevium ducem, viantem Ut Deum tecum canamus
duceret qui sospitem. in saeclorum saecula.
433. De saneto Rapliaele.
Ad Vesp. et Noct.
1. Exsultet vox angelica, Quem cadens stercus calidum

Laudes promat ecclesia Caecaverat lrundinum,
In Raphaelis gloria, Hunc divo medicamine
Cujus colit solemnia. Luci reformans pristino.
2. Tu mediana diceris Felle piscis, quem ceperas

Effectu grandis operis, Et jam exenteraveras,
In virtute mirifica Cujus jeeur daemonium
Tobia luce reddita. Extricavit Asmodeum.
249
Qui septera, quos liabuerat 7. Sub tua hunc custodia
Sara, viros neeaverat, Fide committe, patria
Ut servaretur virgini Ipsum revidit sospitem.
Virgo jungenda semini, Quem suscepit locupletem.
Tobiae sancti filio, 8. Hierarcha magne, quaesumus.

Tribu sancta progenito, Implora tuis precibus,
Quam ei junxit Raguel, Ut ignoscat criminibus
Ut statuisti Raphael. Nostris Deus, quae fecimus.
434. De sancto Raphaele.
Ad Laudes.
1. Rex dominator gentium, 5. Absolvit Saram virginem

Sume nostrum praeconium. Ab Asmodei vineulo,
Ut terram des viventium Abstersit et albuginem
P r m o d i e r u m omniu m.
i Caeci Thobiae oculo.
2. Ad te clamamus exsules, 6, Error ut hiscat aemulus,
Nostrae salutis institor, Te deprecamur, Domine,
Nam solus fldus praesul es, Ascendat alter angelus
Aeterne rerum conditor. A solis ort us cardine.
3. Per Raphaelis merita 7 , Lux ut deticientibus
Cbarismata custodies, Nobis donetur coelitus,
Ne nostra spes sit irrita, Rogamus, nostris mentibus,
Christe, qui lux es et Veni, creator Spiritus.
dies.
4. Hie paranymphus exstitit 8 , Quaesumus, auetor omnium,
Tobiae Saram foederans, In hoc paschali gaudio
Vit am opesque praestitit Ab omni mortis impetu
Eidem ipse miserans. Tuum defende populum.
Brev. Romanum imp. 15**. 3, 2 Charismatom. 3, 3 Ne fehlt.
5. 2 AI fehlt. 5, 4 Ab caeci Thobiae.
435. De sancto Severo.
Ad Vosperas.
Ave, praesul Barcinonae, Barcinonae incolatum,

Ave, pater piissime, Cujus es indigena,
Ave, civis noster bone, Mutasti ad locom gratum,
Miles invictissime, Ubi eras advena,
Ifelos sume plebis pronac Sod traxisti ad innatum
Te laudantis, optime. Pignora terrigena.
250
3. Pastorali insignitus 4. Eja ergo, martyr Christi,
Hujus sedis baculo, Urbis hujus pontifex,
Gregem pasce, quo fulcitus Non dimittas, quos fovisti
Es, coelesti pabulo, Velut bonus artifex,
Placa Deum non oblitus Sed augeat, quod coepisti,
Huic tuo populo. Summus rerum opifex.
4. Laus, virtus et honor Deo

Sit patri ingenito,
Flaraini et Nazareo
Patris unigenito,
Qui coronam cum trophaeo
Dat Severo inclito.
Barcinonense imp. Barcinonae 1540. B.
Ad Matutinum.
1. Illuxit celebris haec dies annua

Et lux in tenebris fulget praecipua,
Dum vita mulcebris et gesta ardua
Severi sancti panditur.
2. Iste ignobilis est ex plebecula,
Sed fit dum sine macula
mirabilis,
Est praesul humilis, splendens ut facula
Atque exemplar posteris.
3. Severus igitur utens conjugio,
Sic mundo Dei studio
fruitur et
Simulque jungitur sacro psalterio
Et saeculari cithara.
4. Clerus et populus columba nuntia

De patre aemulus divina gratia
Eligit sedulushunc in concordia
Urbis hujus in praesulem.
5. Ergo pontificem nostrum et incolam
Colamus invicem tamquam coelicolam,
Ut hostem obicem et carnem frivolam
Pellat, regat et protegat.
G. Te, vera deitas trina et unica,
Nostra mortalitas exposcit mendica
Ut tua bonitas gaudia coelica
Det nobis exorantibus.
- 251
Ad Laudes.
1. Severi sancti merita . Pontificalem infulam

Nunc pangamus solemniter, Clavis ornavit ferreis,
Ut ejus vita inclita Christo ferens hanc plantulam
Nostram reformet jugiter. Rivis tinetam purpureis.
2. Hie fruetum continentium 4. Hunc ergo nostrum praesulem,

Cum uxore nanciscitur Civem et patrem inclitum
Et sie ad sacerdotium Venerantes ac consulem,
Conjugatus provehitur. Festum colamus debitum.
5. Sit laus, virtus et gloria
Christo, regi altissimo,
Qui dat regna coelestia
Severo invictissimo.
Brev. ms. Barcinonense saec. 15. Cod. Capit. Vicen. C1X. A. Brev.
In 2. Vesperis.
Jesu, decus illibatum, 4. Iunctus tibi ministravit

fulgens in martyribus, Tunc corona spinea,
Quem sequendo immolatum Incus huic praeparavit
Severus pro viribus Cum malleo ferreo,
Tulit mortis cruciatum Gutem suam penetravit
Confractis cervieibus. Haec cerebri galea.
Tc Severus imitare 5. Tua lacerant extrema
Possetenus voluit, Clavi absque cuspide,
Quod deerat, aemulari Hujus trueidant suprema
Gestiens non renuit, Conquassata casside,
Sic saeva exasperari Unde habet diadema
Et augere meruit. Cum coelesti chlamyde.
3. Clavis tribus perforari 6. Tibi ergo, Jesu Christe,
Voluisti libere, Honor sit et gloria,
Hie ex tribus coronari <^uem collaudat martyr iste
Promeretur aspere, In superna curia.

Serto fixus circulari Hie hostes et omne triste
Miro fossus opere. Pellat ab hac patria.
Brev. ms. Barcinonense Baec. 15. Cod. Capit. Vicen. CIX. A. -- Brev.
3, 5 Certo tixu A. Str. 4
:'.,
und lauten in der Korrektur von B:

''>.
Clavis tribus perforari Elegisti aspere,
Hunc et clavo cruentari Voluisti libere,
Sic est dignus collacari Cum sanetis in aethere.
252
4. Tu, cujus caput portravit Tunc coronara spineam,
Sancto dedisti Severo Aureolam fulgidam,
Ut regnum coeli pro clavo Penetrante galeam.
5. Tuum latus et extrema Transfiguntur rigide,
Hujus suprema Vis rorentur sanguine,
martj'ris
Unde habet diadema Cum coelesti chlamyde.
4, 1 Iuncus A. 4, 3 Intus huic A. 4, 5 Gute suam A. 6, 5 hostis AB.
439. De sancto Sebastiano.
1. Dies praeclara rutilat 4. Est smaragdis veritatis

Luce pulchra irradians, Planities diadematis
Sebastiani martyris Conspersa, guttis sanguinis
Fulgens Corona nobili. Quam sagitta rubricavit.
2. Quam sibi summus opifex 5. Miles fortis in tormento,

Devicto bello saeculi Martyr duplex patiendo,
Gemmis variis lucidam Duos agones sustinens
Regio dedit munere. Binam coronam meruit.
3. Fides lucet in saphyris, 6. Laudemus simnl praesulem

Sacrata spes in beryllis, Martyremque Fabianum,
Sardiis rubet Caritas, Quem cbrismate omnipotens
Constantia cbrysolithis. Unxit tinxitque sanguine.
7. Laus, honor virtus, gloria

Pro solemni victoria
Incliti Sebastiani
Hymnizetur in saecula.
Brev. ms. Toletanum saec. 14. Cod. Matriten. Ff. 147. 3, 4 Sardius.
4. 1 esmeragdus.
440. De sancto Sebastiano.
1. Iste,qui coelos meruit benignus

Scandere, spargens pia verba Christi
Martyr est milesque Sebastianus,
Fortis athleta.
2. Ipse nam multos Domino remisit

Atque de injustis rabidisque justos
Fecit aeternam cupere et repertam
Morte salutem.
3. Quando pro Christo voluit sagittis

Corpus allidi et sua membra figi,
Ut Deo felix animam referret

Numine trino.
253
4. Ncscit hie nostris lacriniis negarc,
Peste contacti ut redimamur omnes,
Saepe non paueos liberavit ipso
Clarus in orbe.
5. Nunc preces nostras huniiles canamus

Martyri, ut custos miseris reportet
Ex Deo, morbo careamus ullo
Mortis acerbae.
6. Et pio regi pariter reducat

Corpus et mentem geraitusque nostros,
Ne sinat maestas animas perire,
Quas reparavit.
7. Sed reis praestet veniam reatus

Retrahens mundi mala damna nobis,
Utque post vitam videamus ipsum
Lumine plenura.
8. Sit Deo patri merito potestas,

Pneumati semper decus atque nato,
Martyri Christi requies beata
Tempore in omni.
Aurea liymriorum totius anni expositio imp. s. 1. et a. Petri Nufiez

Delgado presbyteri hymnus carmine sappbico." 7, 1 veniam renatis.
441. De saneto Sebastiano.
1. Martyr o Christi Dominique tiro

Et sagax athleta Sebastiane,
Qui Dei passus meruisti amore
Pandere coelos.
2. Dum fide sanetos bene roborasti

Flagrat et Christum furor insequentis
Ore crudeli rabido tyranni
Te nece damnat.
3. Corpus adfixum silici sagittis

Impius tradit Diocletianus,
Te videns aula pavet admonentem
Dogmata Christi.
4. Ille fustigat sacra membra rursus.

Sic Deo felix animam dedisti,
Est choris laetis, ubi tota septa
Nuinine divo.
254
5. Cujus obscaeno misere in traconc
Corpus, ut Christi famulos lateret,
Idque Lucina tumulo quievit
Nocteque prodis.
6. Ut tuis ora meritis Jesum

Peste contacti redimantur omnes
Utque Gumperti lue dempta quo n dam
Patria tota.
7. Unus et trinus Dominusque rector

Corde laudetur stabilique mente,
Cuncta qui plasmat regit et potenter
Saecla per orbis.
Anrea Expositio hymnorum mia cum textu noviter emendata per Jaco-
buin Alora. Salmanticae 1501.
Jacobi Alora hymnus divo martyri Seba-
stiane pie dicatus."
442. De sancto Silvestro.
Ad Laudes.
1. Precamur tantum praesulem 2. Despicere mortalia,

Pro nobis esse supplicem, Appetere coelestia,
Prece solvat criminibus, Secum gaudere faciat
Prece firmet virtutibus. Erutos carnis sarcina.
3. Annue, Christe precibus,

Cui cum patre, spiritu
Est perpes virtus, gloria
A saeculis in saecula.
Brev. ms. Hispanicum saec. n ji2. Cod. Londinen. Add. 30849.
443. De Sororibus BMV.
Ad Laudes.
1. Exsultet coclum laudibus 2. Latus sponsus ecclesiae

Et chorus noster gaudiis Est ex Annae progenie,
Canens liymnum sororibus Cui datae sunt tres filiae
In Ins sacris solemniis. Nomen gerentes Mariae.
3- Per sororum suffragia

Trium unius nominis
Det nobis coeli gaudia
Trinus unius numinis.
Brev. Seguntium imp. Seguntiae 1561. 2, 2 Et ex Annae. 3, 4

unius muneris.
255
444. De sanctaTh eola.
Ad Vesperas.
1. Proles praecelsae virginis 5. Ignis vicit incendia

Inlustra nos divinitus, Sancto calescens flamme,
Igneni divini luminis Calcat bruta ferocia
Infundens nobis coelitus. Fulta Dei munimine.
2. Ut Theclae beatissimae 6. Scandens montis fastigia
Gesta plena virtutibus ignorum fulget luminc,
Pangamus devotissime Crucifixi vestigia
Paris unguis et mentibus. Toto sequens conamine.
3. Pauli, doctoris gentium, 7. Ferens ardentem lampadem
Dum doctrinis imbuitur. Occurrit sponso virginum,
Spreto cultu gentilium A quo vestita cyclade
Tcmplum Dei efficitur. Coeli fit consors agminum.
4. Cujus dulce connubium 8. Ora, patrona, Dominum,

Tota mente complectitur Ut nos culpae caligine
Et omne carnis vitium Pressos a labe criminum
Procul ab illa pellitur. Solvat sua dulcedine.
9. Praesta, beata trinitas.
Nobis licet immeritis,
Ut simus tua civitas
Beatae Theclae meritis.
Brev. Tarraconen.se imp. Barcinonae 1484. A.
Brev. ms. Barcinonense
saec. 15. Cod. Areh. Coron. Arragon. Bivipullen. 145. B. Brev. ms. Bar-
einonense saec. 15. Cod. Capit. Vicen. C1X. C.
Brev. Caesaraugustanum
imp. Venetiis 1496. D.
Brev Barcinonense imp. Barcinonae 1540. E.
445. De sancta Thecla.

Ad Noctunium.
1. Thecla, tibi congaudentes Sub Nerone Paulo credis,
Atque tibi servientes Sponso, matri non obedis,
Fac in suum ponat cliorum Ignis, ursa, serpens, leo,
Magnus princeps angelorum. Tauri cedunt dante Deo.
2. (^uos ad bonum vides lentos Iudex saevit, tu laetaris
Et peccatis jam detentos Iudex plorat, tu precaris
Fac in bonum sie mutentiu. Kogas illuin de salute.
Ut in Deo glorientur. Cujus mundus stat virtute.
5 Deo laudes referamus.
Uli soli serviamus,
Cujus virtus veneranda
Est in sanetis admiranda.
Tarraconense imp. Barcinonae 14.^:!. A.
Brev. Brev. ms. Ulerdense
Baec. Cod. Capit Dlerden. s. n. 15.
13. Hiev. ms. ulerdense saec 11 Cod.
(apit. Illerden. 12. C.
Brev. ms. Dlerdense anni L461. ('"'1- Capit. Dler-
den. s. n. D.
Brev. ms. Barcinonense saec 15. Cod. Aicli. Coron. Arragon.
256
Rivipullen. 145. E. Brev. ms. Bareinonen.se saec. 15. Cod. Capit. Vicen.
CIX. F. Brev. Caesaraugustanum imp. Venetiis 1496. G. Brev. Bar-
cinonense imp. Barcinonae 1540. H.
Ad Vesperas BCD. 4, 1 cum lae-
taris E.
4, 2 tu praedaris oder praeclaris E.
4, 3 Tegat illum de AE ;
Rogat illum B.
446. De sancta Tliecla.
In Laudibus.
1. Optatus dies rutilat. 4. Cujus corpus virgincuni

In quo sanctura solemnium Flammis, feris expositura,
Beatae Thecla radiat, Ut prius purum, nitidum,
Lucis Tarraconensium. eraansit Dei fervidura.
2. Haec hausit Pauli semina 5. Ista fulta rniraculis,

Doctrinae victis hostibus, At post multa martyria,
Cunctis in bonis gemina Protomartyr est titulus,
Fluit florens in floribus. Summis tendit in patria.
3. Haec est puella placida 6. Virgo translata mirice,

Hostis minas abjiciens, Praesta clero praesidium
Constans virtute virida, Ad cunctam plebem respice
Carnem, mundum devinciens. Loci Tarraconensium.
7. Ut ad Christi convivium
Recto intendat tramite,
Post vitae hujus exitum
Sint in sanctorum requie.
Brev. Barcinonense imp. Barcinonae 1540.

2, 4 Lies: Fuit oder cluit?
3, 4 deviciens. 4, 4 Lies Deo fervidum? diu fervidum?
447. De sancta Thecla.
Ad Nocturnum.
1. Pangat chorus coelestium, 3. Virgo decora, fulgida,

Exsultet vox psallentium, Cruciatus non timida,
Thecla Christum glorificat, Urso, tauro non pavida,
Quam castitas clarificat. Impetra nobis lucida,
2. Devota plebs fidelium 4. Gloria tibi, Domine,
Hoc sanctum natalitium Qui coronasti hodie

Theclae beatae virginis Theclam tantae prosapiac
Hymnis triumphet inclitis. In sempiterna saecula.
Brev. ms. Illerdense saec. 13. Cod. Capit. Illerden. s. n. A. Brev. ms.
lllerdense saec. 14. Cod. Capit. Illerden. 12. B.
Brev. ins. Illerdense auni
1451. Cod. Capit. Illerden. s. n. C.
257
448. De s. Thoina Cantuariensi.
Ad Vesperas.
Deo, fratres, concinitc 4. Junge nos, cui servisti,

In laude vocis plaudite, Membruni esse meruisti
martyr Tboma inolitc, Sancte Tboma, Jesu Christi,
Audi clamantes debite. Pro quo sanguinem fudisti.
Ecclesia te nunc pium 5. Cantuaria, gaude,

Gaudet habere filium, Pium Deum ora laude,
Caput trivisti hostium, Laureat um sponsum plaude
Pugnasti quia nimiuni. Ore, corde, sine fraude.
Sanctura tuum exsilium 6. Gloria tibi, Domine,
Conversum est in gaudium, Cujus superno munere
Fides firmat coelestium Sancti Thomae per merita
Hoc fuisse consiliura. Cuncta fulget per saecula.
Antiph. ms. saec. 14. Cod. Capit. Oscen. s. n. A. Brev. Sigenense imp.
1,1 grates concinite B. 2, 2 haeredem filium
15. 2, 4 Pugnasti quoque B.
-
4, 3 Thomas servus Jesu B. 5, 4 cordis
sine B.
6, 2 Cujus servo munere B.
6, 4 fulget fehlt A.
449. De s. Tboma Cantuariensi.
Ad Nocturnum.
1. Hymnum concinentes 5. Qui ut leo fortis

Thomae gesta gentes Calcans poenam mortis
Narrant mentc pia Fulgetmodo signis
Dulci melodia. Omni laude dignis.
2. Praesul honoratus, 6. Sospitas leprosis,
Probus, fatigatus Mente furiosis
Est pro Christi lege Et lux caeco datur,
Ab Anglorum rege. Claudicans curatur.
3. Sicut sol in caelo 7. Martyr pracelectc,
Ardens Dei zelo Aures ad nos flecte
Oppugnavit regem Et accepta laudes,
Defendendo legem. Qui cum Deo gaudes.
4. Et ut agnus mitis. 8. Sit laus patri magno,
Expers quidem litis, Flamini et agno,
Hostem suum stravit Hymni hujus munus
Ut Goliam David. Sumat Deus unus.
Antiph. ms. saec. 13. Cod. Capit. Oscen. s. n. A. Brev. Sigenense imp.
Caesaraugustae 1547. B. - Brev. Calagurritanum Calciatense imp. Lu-
et
cronii ('.
1543.
1,1 concinentes martyris I!. ">,
Sicut sidus caelo B.
1
6, Hospitea B.
1 <i,
- Mentisque AB. 7, 3 Et acceptas AB; accep-
taque C.
7, 4 cum fehlt B.

258
450. De s. Thoma Cantuariensi.
Ad Laudes.
1. Praesulis Thomae, summa laude digni,

Gesta, plebs, prome gaudio insigni,
Ut ejus prece a peccati faece
Purificemur.
2. Hie agonista mire laureatus

Est die ista sanetis sociatus,
Fervido zelo orat nunc in caelo,
Ut coronemur.
3. Martyris Dei, Thomae eollaetantur,

Serviunt ei vivi et precantur,
Ut socientur illi et laetentur
Vita beata.
4. Aegri sanati grates dant patrono,

Quod visitati sint coelesti dono,
Caeco lux datur, claudicans curatur
Peste fugata.
5. Ecclesiarum Tomas jus tuendo,

Tamquam ferarum iras confringendo
Hostem profanum vicit, inhumanum
Sibi et saevum.
6. Ergo laetetur tota gens fidelis,

Continuetur canticum in caelis,
Sit chorus iste placens tibi, Christe,
Hie et in aevum.
7. Socii cari, festum celebremus

Thomae praeclari atque hunc rogemus,
Ut universa animae adversa
Prorsus vincamus.
8. Altitonantem patrem honoremus,

Nos gubernantem filium laudemus,
Amor amborum cordium nostrorum
Claustra conservet.
Antiph. ms. saec. 13. Cod. Capit. O.scen. s. n. A. Brev. Sigeense imp.
Brev. Calagurritanum et Calciatenseimp. Lu-
cronii 1543. C. 2, Sic agonista B.
1 4, 1 Aegra sanata B, sanatos A.
5, 1 Thomas nisi tuendo B. 5, 3 Hostem profanavit B. Str. 5
fehlt C.
259
451. De s. Tlioma Cantuariensi.
In 2. Vesperis.
1. Gaude, coelestis curia, 4. Laudes Deo Biitannia

Gaudeat virgo Maria, Voce clamet bymnidica,
Pro solemni victoria Quod praesul Thomas tcnebras
Laudent Deum in gloria. Interrupit Britannicas.
2. Fulget dies laetitiae 5. Thomae decus eniteat,

Martyris Thomae jubare, Thomae clarescant opera,
Quem suae lux justitiae Thomae dulcis memoria
Coeli fixit in cardine. Corde nostro refulgeat.
3. Hoc sidus Romae primitus 6. Gloria tibi, Domine,

Visum splendere coelitus, Cujus superno munere
Papac, claro lucifero, Sancti Thomae per mcrita
Se conjungit Alexandra Cuncta fulget per saecula.
Antiph. ms. saec. 13. Cod. Capit. Oscen. s. n. A. Brcv. Sigenense imp.
G'aesaraugustae 1547. 13.
1, 2 Zu lesen vermutlich Gaudeat Cantuaria. :

3, 1 situs A.
3, 2 Virium splendere A; Visum splendore B. -4, 1 Gaudes
Deo 13.
4, 2 clamat A.
4, 3 Quo praesul B. 6, 2 Cujus servo munere
B. 6, 4 fulget fehlt A.
Dieser Hymnus bildet in beiden Quellen nur
einen mit dem Hymnus Deo fratres concinite und steht in der 2. Vesper.
Indes zeigt die ganze Haltung desselben, dafs er ein selbstndiges Lied, was
auch die Verschiedenheit des Keimes in beiden Hvmnen besttigt.
452. De sancto Toribio.
Ad Vesperas.
1. Lauda, mater ccclesia, 4. Deserens vitam labilem

Hujus sancti memoriam, Locum vidit dominicum,
Cum ejus nunc praeconia Jerusalem amabilem,
Mittis ad coeli patriam. Munus tulit hie coelicum.
2. Ex nobili prosapia 5. Sacrosanctas reliquias

Natus dogma haereticum Praevidit Dei gratia,
Fugat, agens ofticia Venit degens Asturias
Et jussum apostolicum. Vita nunc solitaria.
3. Priscilianum penitus 6. Honor detur et gloria

Urit, pravam Palcntiam Domino in coelestibus,
Ignis missus divinitus Qui nos ad lucis gaudia,
Ob sui reverentiam. Ducat istius preeibus.
Brev. ms. S. Isidori Legionen, s. n. anni 1475. A. Brev. ms. Toletanum

saec 14. Cod. Matriten. Ff. 147. B. 2, 2 doma 13.
2, 4 Et fehlt A. -
6, 2 Deo in coelestibus AB.
6,4 hujus preeibus B. Ad Vesperas et
Laudes B.
17*
260
Ad Nocturnum.
1. Bonus athleta virginis 4. Nani vir Dei, vigiliis

Construxit Oratorium, Mundum ealcans sub pedibus,
Ubi nullius hominis Instat sacris jejuniis,
Habuit unquam consortium. Vim infert Christi hostibus.
2. Vacans in solitudine 5. Audito ejus nomine

Fortis in orationibus Rex secum eum detulit,
Repertus cum dulcedine Et munus tantum culmine
A regis venatoribus. Oveti regi obtulit.
3. Fenint huic, quod viderant, 6. Honor detur et gloria
Et inventa capsaria Domino in coelestibus,
Aperire non poterant Qui nos ad lucis gaudia
Claudente Dei gratia. Ducat istius precibus.
Brev. ms. S. Isidori Legionen, s, n. anni 1475. A.

Brev. ms. Toletanum
saec. 14. Cod. Matriten. Ff. 147. B. - - 1, 1 Novus athleta B.
2, 2 Fultus in
orationibus B. 2, 3 Raptus cum A.
3, 2 casparia AB. 5, 1 Christi
nomine A. 5, 2 intulit A.
5, 4 Eveti B.
Ad Laudes.
1. Adsunt signa laetitiae, 4. Curat leprosum nobilem,

Festum cunctis fidelibus, Mutis dat eloquentiam,
Quo pater migrans hodie Binos babere sterilem
Fruitur coeli sedibus. Facit per Dei gratiam.
2. Unde micat miraculis, 5. Curatur alvearia,
Sanat dolores dentium, Frater statim maniacus
Proficit aegris oculis Dat cuncta cum angaria,
Mittens post vota palium. Lumen recepit Didacus.
3. Pcriclitatis subvenit, 6. Honor, detur et gloria
Passos mortis contagia Domino cum coelestibus,
Indesperate praevenit. Qui nos ad lucis gaudia
Vovent et reddunt pretia. Ducat istius precibus.
Brev. ms. S. Isidori Legionen. anni 1475, 3, 1 Vericlitatis Hs.
3, 4 Novunt Hs.
455. De sancta Ursula.
Ad Vesperas.
1. Chorus exsultat virginum 2. Ursula virgo splendida,

Nova coruscans virgine Orta regali germine,
Et patrem laudans luminum Ut Stella fulget fulgida
Miro decorus lumine. Virtutum pulchritudine.
261
3. Virgo, decore praedita, 5. Fert obviam dum virginis

Dux coetus admirabilis, Sponso regina virginum,
Pugnat, triumphat iuclita Coeli refulgent ordines,
Sexus oblita fragilis. Corda laetantur omnium.
4. Dum redit cum victoria, 6. Gloria tibi, Domine,
Quot natura sideribus, Dux nostrae fortitudinis,
Tot virgo fulgens regia Qui natus es de virgine,
Venustatur virginibus. Nos salva prece virginis.
Brev. Corapostellanum imp. Ulisiponae 1497. A. Brev. Cordubense
inip. Hispali 1524. B. Brev. Compostellauum imp. Salmanticae 1569 C.
3, 1 decora A.
Ad Nocturnum.
1. virgo prudentissima, 4. Quot ergo nostra crimina,

Ursula delectabilis, Tot sint medelae criminum,
Te nostra quaerunt intima, Adsis in morte, domina,
Alma, desiderabilis. Nos perduc ante Dominum.
2. Nostro pensamus modulo 5. virgo regis regia,
Quanta sit illi gloria, rex coelorum inclite,
Cujus praefulget titulo Tu prece, tu potentia,
Inter pudoris lilia. Tu vota nostra perfice.
3. Te quidem ornant, credimus, 6. Te petimus suppliciter,
Tot coronae quot merita, Felicem votis terminum
Et quot ornatos cernimus Praesta misericorditer,
Per te coronis, iniita. Jesu, Corona virginum.

Compostellanum imp. Ulisiponae 1497. B.
Brev. Cordubense imp. Hispali
1">24. C. Brev. Compostellanum imp. Salmanticae 1569. D. 1, 1
fehlt A.
2, 1 medulo A.
4, 1 erga D. 4, 2 sunt D.
6, 2 natis
terminum BD.
Ad Laudes.
lux aeterni luminis, Si quaeris, ut recensoas

Corda servorum visita .Missos per hanc ad aetbera,
Et nos in nostrae virginis Summo labore studea^-.
Laudes potenter excita. Siel las, si potes, numera.
Virgo regalis Ursula Nam aeque grave senties
Tot exstat digna landibas, Fore, quot coetus virginum,
Quot laude digna sedula Quol militantum acies
Conjungit codi civibns. Haec att'erl ante Dominum.
- 262
5. Hinc meritis innumeris
Laudes dentur innumerae,
Laus regi detur aetheris,
Qui nobis praestet vivere.
Compostellanum imp. Ulisiponae 1497. B. Brev. Cordubense imp. Hispali
1524. C.
Brev. Compostellanum imp. Salmanticae 1569. D. 2, 3 Quos
laude A.
3, 1 recenseam D recenseat B. 3, 3 studeam D studeat B.
4, 1 Nam aeque graves A Hanc haec grave B.
;
4, 2 Ferre quod A ortus ;
virginum C.
4, 3 Tot militantum ii.
;
4, 4 offert BC. Diese ganze

Strophe verndert D also:
Haec ut redit victoria,
Parta dux sie polo intulit,
Agmen decorum gloria
Et Domino illud obtulit.
5, 1 Si meritis D; Sic meritis B. 5, 3 Lux regi D; Qui laus regi detur
B ; aetheris fehlt B.
5, 4 Qui nobis fehlt B.
458. De saneta Ursnla.
Ad Vesperas.
1. Age, coetus virginalis, 3. Ursula, virgo regalis,

Diem laetura hodie, Et servat politum
Ursula, virgo regalis, Dum fallit sponsi mortalis
Tuae causa gloriae Inane propositum,
In hujus occidentalis Roris plena spiritalis
Insula Britanniae. Novum fert exercitum.
2. Ursula, virgo regalis, 4. Ursula, virgo regalis,

Pulchra surgit specie, Ad triumphum inclitum
Tamquam virens flos vernalis Et ad palmae triumphalis
Hiemali gratia, Sagax trahit meritum,
Voto casto quae mortalis Spectat belli dux navalis
Thori sprevit debitum. Tarn multa, tarn gravia.
5. Te petimus suppliciter.
Brev. ms. Zamoranum saec. 15. Cod. Capit. Zamoren. s. n. 2, 5 quae

fehlt.
3, 2 fehlt eine Silbe lies sponsum servat policum ? : Die Doxo-
logie (vergl. No. 456) fllt aus dem Yersmafs.
;
Nach 1, 5 sq. scheint der

Hymnus in England entstanden zu sein.
459 De saneta Ursula.
Ad Vesperas.
1. In magni maris insula, 2. Pater virtute similem

Vocabulo Britannia, Ex pari prolem genuit,
Lucens surrexit Ursula, Licet sexu dissimilem,
Occumbens in Colonia. Non minus regno profuit.
263
3. Hujus crescentc corpore 5. Auro fulgens exterius,
Decens laudatur quantitas, In carne crucem bajulans,
Crescebal sine tempore Christo placet interius,
Tempus non sequens Caritas. Bonos in bonis aemulans.
4. Intellectus subtilitas, 6. Quod patuit in posterum

Decor incomparabilis, Per ejus facta singula,
In hac sensata gravitas, Iter ostendit prosperum
Sermo dulcis et stabilis. Atque bibentis pocula.
Ciarum praestans ex nubilo,

Jesu,precamur supplices,
Landes dantes cum jubilo
In bonis nos multiplices.
Brev. Sigenense imp. Caesarangustae 1547. 1, 2 Britanniae. 3, 1

crescente tempore. 7, 2 Jesum.
460. De sancta Ursnla.
Ad Nocturnum.
1. In aula patris utique 4. Nee mora sponsus perficit,

Manens fatur subtilia, Qnidqnid injungit Ursula,
Fama vulgatur undiquc Tractas amore proticit
De tanta regis filia. Vana contemnens idola.
2. Pulsat puellam precibus 5. Jam conglobatas pariter

Alto functus consilio Virgines Deo dedicat,
Cum satrapis et ducibus Dehinc credentes firmiter
Rex Angliae pro filio. Pati pro Christo praedicat.
3. Sancta poscit inducias, 6. Ciarum praestans ex nubilo,

Sponsum lavari fluminc, Jesu precamur supplices,
l'lures pudicas socias Landes dantes cum jubilo
Sancto spirante flamine. In bonis nos multiplices.
Brev. Sigenense imp. Caesaraugustae 1547.
Ad Laudos.
1. Intrans Maurus palatium 2. Sis cxemplum munditiae,

Dixit salutans filiam: In sit omnis puritas,
te
Nunc, patrium solatium, Propter legem justitiae

Transibis, heu, in Galliam. Non moriatur pietas.
264
Non te frangat adversitas, 5, Ursula valefaciens
Haud pavescas supplicia, Abyssum gaudens transiit,
Nee attollat prosperitas, Tandem pro Christo patiens
Sis fortis contra vitia. Coelum cum suis adiit.
Jam vade Christum quaerere, 6, Ciarum praestans ex nubilo,

Quaere, donec. invenias Jesu, precamur supplices,
Disce, commissos regere, Laudes dantes cum jubilo
Artem factis praevenias. In bonis nos multiplices.
Brev. Sigenense inip. Caesaraugustae 1047.
462. De saneta Ursula.

In 2. Vesperis.
1. Spien dor lucis et pax dulcis, 4. Tu splendoris et decoris

Aeterna consolatio, Congaudes privilegio,
Sunt optata tibi data Nos locari fac, dotari
Summi regis palatio. In coelesti collegio.
2. Labe carens, leve clarens, 5. Stella cadens secum trahens
Sumens corpus subtilius Maximam partem siderum,
Sustentabit, qui praestabit, Ad majora, meliora
Semper cum patre filius. Lingua voeavit operum.
3. Decus legis, vultum regis 6. Ergo lassos multa passos
Placa servans in medio, Mundans a labe criminum,
Da minori velle mori Audi preces, pelle faeces,
In paupertatis praedio. Jesu, Corona virginum.
7 Spreto mundo corde mundo
Culpis abjeetis longius,
Deus trine, sine fine
Te perfruamur largius.
Brev. Sigenense imp. Caesarangustae 1547.

Nach 3, 3 ist der Hymnus,
was schon das Yersmafs vermuten liefs, von einem Franziskanerdichter. Das-
selbe ist folglich auch mit den drei vorhergehenden Hymnen der Fall.
463 De saneta Ursula.

Ad Vesperas.
Ad Christum, patrem luminum, 3. Haec Mauri regis filia
In solemniis virginum Constans, prudens, mitis, pia,

Proferamus eximia Dum regna tempsit terrea,
Nova laudum praeconia. Pervenit ad aetherea.
2. Prima in nostro carmine 4. Ilanc sequitur collegium
Virgo rosea sanguine Undecim sacrum milium,
Sacra promatur Ursula, Quae rubicatae sanguine
Digna Dei diseipula. Yindica, clamant, Domine.
265 -
5. virginum tot milium 7. Agrippina civitas,
Reverenduni martyrium, Quantum te summa deitas
Quae vox poterit dicere Dilexit, quae tot milibus
Vel quae lingua exprimere. Te ditavit virginibus.
6. Trucidantur ab hostibus 8. De virginum certamine

Cultris, sagittis, ensibus, Finito, Christe, carmine
Passini per agros funditur Largiri indulgentiam
Sanguis, qui nunc exquiritur. Nobis velis et gloriam.
9. Gloria sponso virginum,
Gloria patri omnium,
Gloria sacro flamini
Sit nunc et in perpetuum.
Brev. ms. S. Benedict! Vallisoletani saec. 14. Cod. Scorialen. P II 1.
A. Diurn. ms. Legionense saec. 15. Cod. Capit. 36. B. 2, 2 roseata
B. 2, 4 Digna Christi B.
4, 1 Eamque sequitur B. 5, 4 reprimere
A. 8, 3 Largire AB.

In Laudibus.
1. Jam surgit hora tertia, 4. Hinc festiva jucunditas

Qua virgines scandunt coelos Et jucunda festivitas
Ibique dulces jugiter A cunctis coeli civibus
Cum angelis canunt nielos. Patratur in coelestibus.
2. Exsultet coelum laudibus, 5. Laeti pusilli et magni
Cum mundus saevit stragibus, Ante sedem cantant agni
Quas bostis ferit gladiis, Novaque modulamina
Has Christus replet gaudiis. Depromunt post certamina.
3. quam luce clarifica 6. Vos ergo, virgines piae,
Virgo ascendit Ursula, Natura placate Mariae,
Turmas suarum virginum Ut nos purgatos vitio
Recenset ante Dominum. Suo locet palatio.
7. Gloria sponso virginum.
Brev. ms. Beonedicti Valisoletani saec. 14. Cod. Scorialen. P II 1. A.

1 >i Hin. ms. Legionense saec. 15. Cod. Capit. Legionen. 36. B. - 1, 1 fehlt;
der Hymnus beginnt: Virgines scandunt coelum B.
3, 4 Recensit A.

"), 1 pusilles A. Der Hymnus steht in obigen Quellen in den Laudes, ist
aber nach 1, 1 offenbar fr die Terz geschrieben.

Ad Completoriam.
1. Ad complenda officia 2. Ut excitetur Caritas,
In sacra natalitia Praesens movel soleranitas,
Psallamus nunc melliflua Exsurgat ut mens torpida
Laude ad Christi gloriam. Ac fragilis et morbida.
- 266
Tu ergo, Christe, noctium 4. Ut cum dies advenerit,
Illustratorque cordium, Qua justis dices: venite,
Obscura sunt, illumina, Simus de bis, qui audient :
Vera infuudens luraina. Ad regna patris ite.
5. Gloria sponso virginum.
Brev. ms. S. Benedicti Vallisoletani saec. 14. Cod. Scorialen. P II 1.
In Vcsp. et Land.
1. Flores legant venustatis 4. Turris fide radicata,

Amatores castitatis, Spe virtutis elevata,
Landes promant desponsatis Caritate dilatata
Regi pudicitiae. Dat exemplum posteris.
2. Seetatrices veritatis, 5. Aethereo desponsatur,

Servatrices puritatis Maurus pavens consolatur,
Nunc victrices cum beatis Rex gentilis baptizatur
Lustrat sol justitiae. Suadente filio.
3. Orta stirpe generosa 6. Hinc etenim confluentes

Cunctis fuit gratiosa, Virgines sunt exercentes
Sagax, constans, speciosa Belli ludos, nunc vincentes,
Ursula prae ceteris. Nunc fugam dissimulant.
7. Lau des Deo referamus,

Uli soli serviamus,
Cujus vita veneranda
Est in sanetis admiranda.
Brev. ms. Illerdeuse saec. 14. Cod. Capit. Illerden. 12. A. Brev. ms.
Ulerdae 1479. C.
Brev. Illerdense imp. ca. 1533. D. 2, 4 Perlustrat CD.
3, 1 Mira stirpe
C. 4, 4 Da exemplum D; Ad exemplum C. 5, 1
Sthreo C; falsche Initiala C. 6, 3 Bella CD; non fugantes CD.
Ad Nocturnum.
1. Marc nautant portum dantes, 2. Illas papa comitatur,

Romam vadunt praedicantes, Delirare deputatur,
Plures illis admirantes Sponsus Ursulae truncatur
Se gratis aecumulant. Cum bis in Colonia.
267
3. Juliusdux Uriorum, Dire saevit in puellas,
Prece ductus Romanorum, Orbat luce ciaras Stellas,
Manu fultus impiorum Durus hostis nam tenellas
Exspectabat haec milia. Seetat ense, jaculis.
5. Jesu, salus infirmorum,

Robur, dulcor animorum,
Pastu pasce nos araorum
Cum sanetis in gloria.
Brev. ms. Illerdense saec. 14. Cod. Capit. Illerdens. 12. A. Brev. ms.
Dlerdense anni 1451. Cod. Capit. Illerden. s. n. B.
Illerdae 1479. C.
Brev. Illerdense imp. ca. 1533.
1,1 Maure nautaut
B; Nantae nautant A.
2, 1 Comitantai D.
2, 2 Delitare C; De litore
reputantur D.
3, 1 dux Huunorum D; lies Ubiorum?
4, 1 Mire saevit
C. - 4, 3 fehlt A.
468. De saneto Valerio.
1. Christi miles ad fidei Ab corporibus

obsessis
non tardus praeconia daemonia,
ejicit
Ilaud expavit Daciani Pontificem relevavit
praesidis supplicia. sepultum ad ostia.
2. Christum Deum in ipsius Quam plurimis captivatis

confitens praesentia, praebuit auxilia,
Unde potens et praeclarus Languentibus et aegrotis
in coelesti curia. contulit remedia.
5. Ipsum ergo deprecemur,

ut sua dementia
Nos commendet Deo, cujus
redundavit gratia.
Brev. ms. Pinnatense saec. 13. Cod. Scorialen. P III 14. A. Brev.
Caesaraugustanum imp. Venets 1496. B.
409. De saneto Victoriano.
Ad Vesperas.
1. Cbriste, rex saeclorum decus, Sanctus hie Victorianus

sensus nobis aperi, gente fuit Italus,
Laudes ut Victoriani, A primordio vivendi
confessoris incliti, bonis pollcns moribus,
Decantare valeamus Orbem fere qui replcvit
corde tibi liuinili. monitis salubribus.
268 -
3. Primum pater monachorom 5. Fructura vitae seminando
fuit in Italia, congregat diseipulos,
Hinc amore fervens Dei Quos justitiae sub norma
praedicat in Gallia, fecit esse liberos,
Tandem ejus vitae metas Donec secum per virtutera

tenuit lberia. evebat ad superos.
4. Montibus sub Pirenaeis 6. Nunc precamur, sanete Dei,

locus quidam positus, tuum ut per meritum
Ad australem plagam versus Sublimari mereamur
ductus est ad sanius, ad coeli palatiura,
Hie vir Dei conversatus Quo gaudere valeamus
annis est corapluribus. tecum in perpetuum.
7. Sit honor patri natoque,

laus cum saneto flamine,
Qui Dens trinus et unus
regnat sine tempore,
Suis servis conferendo
regnum semper gloriae.
Brev. ms. Illerdense saec. 15. Cod. Capit. Illerden. s. 4, 6 est cum
pluril)us Hs.
470. De saneto Victoriaiio.
Ad Nocturnum.
1. Festivo plaudat munere Sed, o felix Hesperia,

Concentus Christi mystice Felicior Asania,
Hujus diei debite Glcba tanti dignissima
Celebritatis gloriae. Potiri quae sis merita.
2. Nam hie sacer perlurida Coudigna Dei xenio

Calcata saeeli maebina Tripudiantis gaudio
In bac die praeeipua Nunc plectri dulcis consono
Coeli conscendit aetbera. Festum sustolle jubilo.
3. Qui virgula florifera Qui sui florem nominis

Sed cum flore fruetifera Ope beavit operis,
Processi! ex Italia Chelydri caput zabuli
Sacra propagans semina. Divino subdens cuspidi.
4. Cujus non expers Gallia, Hoc nam victore victus est,

Polita gerens intima, Qui protoplasti victor est,
Mollita divo saxea Victoriaeque partieeps

Cordis neetare pectora. Victorianus dictus est.
- 269
Nunc, o generale decus 10. Sit perpes laus ingenito,
Sed tuis specialius, Essentiali genito
Fac nos tecum coelcstibus Procedcntique riamini,
Consublimari sedibus. Qui regit euneta saecula.
Brev. ms. Illerdense saec. 15. Cod. Capit. Illerden. s. n. 5 1 o felix

,
spiria Hs. 5, 2 lies Ausonia?
471. De saneto Victoriano.
Ad Laudes.
1. Supplici voto jubilemus alte

Coelicos sacrae modulos camoenae,
Utque nobiscuiu jubilent superni,
Poscite euneti.
2. Noxiis vitae vetustac

Et seris mundi premimur gravati
Subveni Clemens famulis, beate
Victoriane.
3. Pangimus sacrum, pie pastor, hymnum,

Tu libens votum cumula tuorum,
Qui diem festi celebrant colendi
Carmine dulci.
4. Lucis aeternae benedictor ahne,

Urbis et sanetae speculator altac,
Patris electe, vitiosa terge
Crimina, Christe.
5. Tc Deum trinum resonans et unum

Ordo coelestis veneratur omnis,
Donet ac nobis veniam misellis
Arbiter orbis.
Brev. ms. Illerdense saec. 15. Cod. Capit. Illerden. s. n. 1, 3 Ut
qui Hs
472. De saneto Vincentio.
In Vesp. et Noct.
Christi miles pretiosus, 2. Cujus salis crepitantis

levita Vinccntius per corpus minutiae
Ut tribunal sponte rogum Sparsim ibant atque primae
conscendit intrepidus, vernabantnr sangoine,
Amoris igne coelestis Carne caesa novo vulnus
succensus divinitus renovatur vulnerc.
270
3. Ignis urit, patent plagae 5. Hinc horrendo clausus martyr
viscerum hiatibus ;
carceris ergastulo,
Inter haec manet immotus Angelorum venerando
ille Dei famulus fovetur obsequio,
Orans Christum in sublime Dentur ergo laudes Deo
erectis luminibus. resonante organo.
4. Ex equuleo assumptus, 6. Gloria sit Deo patri

raptus ad patibulum, atque ejus filio
Properans ad poenam mortis Ab utroque procedenti
arguit, carnificum sanctoque paraclito,
Efficaci caritate Qui est vera peccatorum
sustulit supplicium. omnium remissio.
Psalt. ms. Kotense anni 1191. Cod. Capit. Illerden. 11. A. Brev. ms.
5. Johannis de Pinis saec 13. Cod. Scorialen. P III 14. add. saec. 15. B.
Brev. ms. Oscense saec. 14. Cod. Capit. Oscen. s. n. C.
Brev. ms. Oscense
anni 1324. Cod. Capit. Oscen. s. n. D.
Brev. ms. Illerdense saec. 14. Cod.
Capit. Illerden. 12. E.
Brev. ms. Illerdense anni 1451. Cod. Capit. Illerden. s.
n. F. Brev. ms. Illerdense saec. 15. Cod. Capit. Illerden. 44. G. Brev.
ms. Barcinonense saec. 15. Cod. Capit. Vicen. CIX. H.
Psalt. ms. Oscense
saec. 15. Cod. Parisin. 1329. I.
Brev. Illerdense imp. Illerdae 1479. K.
Brev. Urgellense imp. Yenetiis 1487. L.
Brev. Caesaraugustanum imp.
Venetiis 1496. M.
Brev. Tirasonense imp. Yenetiis 1497. N. Brev.
Oscense et Jaccense imp. Caesaraugustae 1505. O.
Brev. Segoviense imp.
Valisoleti 1527. P.
Brev. Caesaraugustanum imp Caesaraugustae 1527.
Q. Brev. Yalentinum imp. Valentiae 1533. K.
Brev. Aptense imp.
Lugduni 1532. S.
Brev. Illerdense imp. ca. 1533. T. Brev. Caesar-
augustanum imp. Caesaraugustae 1544. U.
1, 5 Amore ignis I. 2, 1
Qui salis I.
2, 6 renovantur sanguine I.
3, 1 urit, patet, plangit S.

3, 2 hiautibus I; vitantibus S.
6, 3 Interim manet I.
Str. 4 fehlt S.
4, 4 Arguit fehlt I; Arguebat H.
5, 5 Deo fehlt I.
P hat folgende
Anordnung der Strophen 1,2,3, dann Doxologie 4 und 5 ad Laudes mit
:
;
Str. 1 und 2 des folgenden Hymnus. Str. 3 ist folgendermafsen verndert:
3. Interhaec manet immotus ille Dei famulus,

Orans Christum in sublime erectis luminibus,
Quem purgatum velut aurum acceptavit Dominus.
Vergl. Analecta IV, 254 den krzern Hymnus gleichen Anfangs.
478. De sancto Vincentio.
Ad Laudes.
1. Hoc agnosce, o Vinccnti, 2. A latrante Daciano

miles invictissime, trahitur ad lectulnm,
Qood, pro cujus decertasti Quo felici famulatu
triumphando nomine, exhalavit spiritum,
Ipse tibi donativum Scandit coelum laureatus
fert in arce curiae. regis ad palatium.
271
Alme martyr pretiose, 4. Gloria sit Deo patri
vota nostra suscipe, atque ejus tilio
Prece culpas purga nostras Ab utroque procedenti
dansque locum veniae, sanctoque paraclito,
Ubi regnas, nos praescnta Qui est vera peccatorum
ante regem gloriae. omnium remissio.
In denselben Quellen wie der vorhergehende Hymnus, von welchem

dieser nur eine Divisio. 1
3 Ut pro cujus S.
2, 1 Ablatrante S;

,
Oblatrante Kr.
2,3 famulatu felici I. 3, 2 voces nostras IK; preces
nostras S. 3,3 Preces I; nostras fehlt I; Pia prece culpas purga K.
3, 6 ante throuum I.

Ad Vesperas.
1. Vincentii niartyriuni Virus serpentis invidi

Et insigne pracconiuni Cor Daciani rabidi
Celebrantescum gaudio Accendit in insaniam,
Psallamus cum tripudio. Ut deleret ecclesiam.
2. Hie gemina scientia Hie praesulem Valerium

Et morum excellentia Et levitam Vincentium
Florens levitae solium Multis caesos supplieiis
Asceudit per Valerium. Afflixit modis variis.
5. Sit laus, honor ingenito

Patri, nato, paraclito,
Qui certantes fideliter
Remunerat feliciter.

Die Doxologie fehlt
B. 5, 1 honor fehlt A.
475 De sancto Vincentio.
Ad Nocturnum.
1. Athletae beatissimi, Malta perpessus verbera
Vincentii fortissimi Tormentorumque gencra
Festum colentes bodie Martyr devicto zabulo
Psallamus regi gloriae. Emicuit e saeculo.
2. Stirpe natus egregia Corpus campo projicitur,
Moribus et scientia Fcris vorandum liiuiuitur,
Jesu Christo complacuit Sed Dei Providentia
Virtutibusquc tioruit. Corvus adest custodia.
3. Vcrbum Dei diutius Hinc maris datur fluetibus
Seminando felicius Devoran dum a piseibus,
Deo reddebat populum Sed quia Deo placuit,
Deceptum per diabolum. Illacsum litus tenuit.
272
Ulisibona civitas, 8. Lactatur nunc Hispauia

Te summa Christi pietas Pro civis sui gloria,
Magno ditavit foenore, Quem Christus pro martyrio
Martyris sui corpore. Locavit coeli solio.
Brev. Calagurritanum et Calciatense imp. Lucronii 1543. 4, 4 lies:

Emigravit e saeculo?
7, 1 Elisibona.
Ad Laudes.
1. Post ducis ira fervida 3. Devictis carniticibus

Levitae meinbra splendida Stramentis mollioribus
Praecepit carnificibus Sanctum corpus repositum
Torreri super ignibus. Deo reddidit spiritum.
2. Hinc taetro trusus carcere 4. Christe, spes fidelium,

Cunctipotentis munere Per levitae martyrium
Angelorum obsequio Da nobis frui gaudio
Laetatus est alloquio. In martyrum consortio.
5. Sit laus, honor ingenito

Patri, nato, paraclito,
Qui certantes fideliter
Remunerat feliciter.
Brev. ms Calagurritanum saec. 15. Cod. Salmanticen. 186. A. Brev.

Calagurritanum et Calciatense imp. Lucronii 1543. 15.
Dieser Hymnus ist
nur ein Teil (divisio) des Hymnus Yincentii martyrium, mit welchem er auch
in B nur ein Ganzes bildet. Die Doxologie hat nur A.
Ad Vesperas.
1. Venustam plebs martyrii 4 Nee hostis minis territus

Palmam cantet Vincentii, Sed in amore deditus
Qui stolam agni sanguine Dei mansit, ut gaudio
Lavit imbutus rlamine. Coeli maneret atrio.
2. Qui crudelis supplicii Audaci verbo protulit:

Poenam signo prodigii Sum tidelis, cur sustulit
Tulit cordis conaminc Passionem equuleo
Daciani certamine. Vero dando laudes Deo.
8. Pro fide constans exstitit, 6. Triumphavit viriter,

Pugil tutamen praestitit Dum pateretur amter,
Rationis cum proelio Ut gauderet aethereo
Christi fultus praesidio. Coeli sanetis empyreo.
273 -
7. Tuis, Viucenti, precibus 8. Deo patri cum filio
Fac, ut sanctorum coetibus Sit honor, virtus proprio

Jungamur crucis merito Procedentique inclito
Regno coelorum tradito. Ab utroque paraclito.
Celsonensis.
478. De sancto Vincentiu.

Ad Nocturnum.
1. Praecelsis laudibus psallat ecclesia

Devotis mentibus digna praeconia
Summi martyrii sancti Vincentii,
Qui Christi vicit perfidos.
2. Virtutis actibus, mentis constantia

Saevit tortoribus, tulit supplicia
Obvians praemii coeli egregii
spernit invidos.
3. Videns Valerium conferre tepide:

In rae colloquium converte, rabide
Canis, audacia pleno malitia
Daciano sie intulit.
4. Praeses militibus Stridore dentium:
Poenis atroeibus cito Vincentium
Rebellem tradite et alto ponite
In equuleo, protulit.
5. Corpus inficitur sanguinis maculis,

Caro exuritur fervidis tegulis
Atque attraliitur nudatis ossibus
Et mollis lectus sternitur.
6. Ad coelura spiritus volat cum gaudio,

Quo gaudet coelitus sanetorum concio,
Sed corpus traditur feris et ponitur
Agris, corvo defenditur.
7. Viucenti, recole, ut tuis precibus

Sint semper incolae fideles civibus
Coelestis patriae, supernae gratiae
Dono laetentur Domino.
8. Laus, benedictio sit a tidelibus

Patri et tilio recte credentibus,
Pneumati gloria, coelesti patria
Qui regnat sine termino.
Celsonensis. 4, 4 In fehlt.
274
Ad Laudes.
1. Vincentii plebs levota Equuleus praeparatur,

Extollat martyrium, Levita suspenditur,
Qui pro fide mente tota Ab ossibus separatur
Suslulit supplicium, Caro, sanguis funditur
Cur coeli poena remota Ardens, ut sanctus uratur,
Amplectitur bravium. Tegula supponitur.
2. In rebelles triumphavit Dum quiescit infra thorum,
Et objecit fortiter, Deo dedit spiritum,
In quem tormenta paravit Delatum coelo per choruni,
Dacianus acriter, Paradiso traditum
Donando non superavit Laetantium angelorum,
Fide Christi proelium. Quibus consors sistitur.
3. Impie judex crudelis Pro nobis ora, Vincenti,
Atque fera pessima, Ut jungamur Domino
Atrox, nequam, infidelis, Gaudentes omnipotenti
En tractas nequissima Sancto sine termino,
Contra regem, qui regnavit, Abscissa poena tormenti
Protulit Yincentius. Perfruamur gaudio.
4. Tunc iratus Dacianus Trinitati, patri, nato
Praecipit militibus bonor et gloria
Sit
Fremens veluti vesanus: Pneumatique sociato,
Poenae dentur artubus; Quibus summa gratia
Sic impletur, ut mandatur, Perfectis fine beato
Extorquetur acrius. Orthodoxis traditur.
Celsonensis.
3, 5 regnat.

Ad Vesperas.
1. Pia mater ecclesia, 4. Pro fide stat intrepidus

Magnis attolle laudibus Multa passus ludibria,
Regnantem cum victoria Pro qua sie ardens fervidus
Victis mundi erroribus. Carbonum fert succendia.
2. Doctrina pollens gemina 5. Crate distentus ferrea

Christi miles Vincentius Tyrannum pascit impium,
Dat sancti verbi semina, Foris labuntur viscera
Quo pugnat sie ardentius. Nee tarnen fert dispendium.
3. Dirum responsis judicem G. Athleta stat immobilis

l'ius miles aggreditur, Torquentis ridens furiam,
Spei conscendens apicem Nee mens terretur nobilis
Qua coelum jam complectitur. Ad coeli spirans curiam.
275
7. Cuncta viucens supplicia 9. Tyrannus hunc in flumine
Arrais praecinctus bellicis Sanctum demergi praecipit,
Transcendit ad felicia Sed mare retro tramite
Cum canticis angelicis. Corpus ad litus projicit.
8. Exustus derelinquitur 10. Pideies ossa colligunt

Devorandus a bestiis, Magno referti gaudio,
Sod ab illis defenditur Cum honore sepeliunt
Custodiis angelicis. Ingenti cum tripudio.
11. Praesta, beata trinitas,

Ut hujus precaminibus
Nobis detur amoenitas
Cum supernis agminibus.
Brev. Komanum imp. 1-5**. A. Antiph. Ord. Praedicatorum imp. 15*
B. 1, 4 mundi terroribus B.
481. De s. Vincentio Ferrerio.
Ad Vesperas.
Alma parens ecclesia, 4. Paterno fulgens sidere

Sacrum lauda Vincentium, Orbem lustrat exiguum
Quem protulit Yalentia Et praedicandi muuere
Praeclarum lumen gentium Nomen refert perpetuum.
Hie omni labe caruit 5. Coelestis regni thesauros

Cultor vitae sanetissimae Dum ore dulei personat,
Et instituta tenuit Hebraeos simul et Mauros
Religionis optimae. In puro fnte renovat.
Sub autore Dominico, 6. Hinc illi nos alacriter

Qui toti mundo profuit, Juge demus praeconium,
In viro apostolico Qui possidet feliciter
Nostro aevo refloruit. Aeternae vitae praemium.
7. Patri nato et flamini

Qui nos sanetorum agmini
Adscribat cum Vincentio.
Brev. Dertusense imp. Lugduni 1547.
Ad Nocturnum.
1. Laetare nunc, religio Atras errorum nebulas
Praedicatorum inclita, Novis pellit fulgoribus
De qua coeli collegio Et veritatis regulas
Seren i lux est addita. Sanctis ornat operibus.
18*
276
3. Virorem pudicitiae 5. Flagrantis vir obsequii

Casto conservat corpore, Terras terit et maria,
Exemplar poenitentiae Palmam tenens eloquii
Se praebet suo tempore. Alta prodit mysteria.
4. Digna voce prophetica 6. Occasum mundi nesciens
Arcana pandit plurima, Amorem coeli suggerit,
Doctrina evangelica Spem a terrenis auferens
Floret illustris anima. Superna nobis ingerit.
7. Patri, nato et flamini.

Brev. Dertusense imp. Lugduni 1547. 5, 1 vix obsequii. 5, 3 Plenam
tenens.
Ad Laudes.
1. Deferamus devotius 4. Ubi signis ingentibus

Laudes datori munerum, Ampla virtus ostenditur,
Cujus ope Vincentius Cum sanitas languentibus,
Sanctorum auxit numerum. Defunctis vita redditur.
2. Nitet virgo purissimus 5. Ad priscae laudis cumulum
Inter piorum agmina, Nunc Venetensis patria
Praedicatorum maximus Ob tanti patris tumulum
Corona pollet gemina. Majori splendet gloria.
3. Dum alta petit aetheris 6. Qui stupendis prodigiis
Plausu laetus angelico, Totum decoras saeculum,
Ossa pudici corporis Tuis serva praesidiis,
Liquit orbe Britannico. Quem decorasti populum.
7. Patri, nato et ilamini.
Brev. Dertusense imp. Lugduni 1547. 6, 4 Qui decorasti.
484. De ss. Vincentio, Sabina et Christeta.
Ad Vesperas.
Ecce, promat laudes, dicat 3. Legem dedit, quam implevit

jubilando carmina immolatus bostia,
Noster cborus inuefessus, Crucitixus et sepultus
laudet et miracula mundi lavit crimina,
Creatoris et regentis Resurrexit et ascendit
angelorum agmina. ad polorum culmina.
Qui redemit et reduxit 4. Sanctis suis praeelectis
ad coeli palatia potestate tradita,
Suum plasma condemnatum Corporibus ex obsessis
voluntate propria, fugandi daemonia,
Serpentini cum veneni Plurimorum defuuctorum
assumpsit mortifera. suscitandi corpora.
277 -
5. Baptizabant, qui credebant, 7. Ex utraque nigra cordis
trinitatis gratia, caecitatis nebula
Resolvebant, quos lavabant, Verbi Dei incarnati
peccatorum vincula, negando mysteria
Jussu tactuque expellebant Innocentis ritus gentis
saluti contraria. deridet vesania.
6. Judaeorum perfidorum 8. Sepnlturae quia dignae

exarsit invidia meruit obsequia,
Stulta nimis, novae legis Gloriose tibi, Christe,
non credens magnalia, grates reddat Albua,
Idolatrae gentis turbae Cui laus et potestas
facta est consocia. per aeterna saecula.
Brev. Abulense imp. Salamanticae 1551. 1,4 laudat. 8, 5 laus
dreisilbig.
485. De ss. Vincentio, Sabina et Christeta.
Ad Nocturnum.
Daciano truculento 3. Vincentius et Sabina
data sunt imperia, trahuntur et Christeta
Cruciare et mactare, Et equulei constanter
quos tenet Hispania, conscendunt suspendia,
Christianos, Dei sanctos, Verberati et contorti
crudeli vesania. Contemnunt supplicia.
Diversorum tormentorum 4. Glorianter et laetanter

conquiruntur genera, sequuntur vestigia
Quae ministris ab iniquis Christi sui crucifixi,
mox adstant composita, dum ferunt martyria,
Christiani ad haec magna Pro terrenis perituris
currunt cum laetitia. commutant coelestia.
5. Laxis lignis tunc conjunctis
exprimuntur cerebra,
Sicque vitae dato fine
exuunt mortalia,
Sed hos coelicus conventus
suscipit in gloria.
Brev. Abuleuse imp. Salamanticae 1551. 5, 1 Lies Saxis lignis'?

Der Hymnus zu den Laudes ist de Comirmni.
486. De sancto Volusiano.
1. In martyris solemnio Plaudat Faxentis concio

Canonica professio Kt tota sit in gaudio,
Lignis exsultet vocibus Quae ad salutis cumulum
Sacris adhaerens moribua. Pignus habet ac tumulum
278
3. Volusiani praesidis, 4. Deo patri sit gloria,
Cujus laus est in populis Laus Christo cum victoria
Et in coelesti solio Una cum sancto spiritu,
Sacro fulget martyrio. Qui nos conservat gemitu.
Brev. Tarraconense imp. Barcinonae 1484. 3, 4 in martyrio.
487. De ss. Voto et Feiice.
1. Vote et Felix, meriti patroni,

Ut queat nostrum resonare quisque
Gesta tantorum, date, monachorum
Quaesumus omnes.
2. Insequens cervum Votus in suprema

Rupis advenit juga devolando,
Quo cadit cervus nimis inde lassus,
Undique pressus.
3. Inscius casus eques ipse tanti,

Mox equi pinnae pedes applicantur,
Cum ruens clamat: mihi tu faveto,
Sancte Johannes.
4. Hinc reviviscens vepribus putatis

Gratias reddens Domino tetendit
In specum, quo funus erat Johannis,
Quod sepelivit.
5. Parce nunc nostris, Deus alme, culpis

Et domum semper tuearis istam,
Qui globum mundi regis et gubernas
Trinus et unus.
Espaiia Sagrada XXX, 304 ex Breviario S. Johannis de Pinis.
488. De uno Confessore.

In Nocturno.
1. Confessor hie probabilis 3. Nil tarn Deo probabile

Extorris aevo confluens Munusque aeeeptum manet,
Veri ad aram luminis Quam si per oris victimam
Oris Deo fert hostiam. Litemus ei hostiam.
2. Quam patris aeeeptant manus, 4. Hie ergo filium Dei

Quam Christus ipse comprobat, Confessus ore nobili
Ratam, fidelem, vividam, Coelestis aulae curiam
Qua lucidantur intima. Intrat perennis incola.
279
5. Per huoc, redemptor Domine, 6. Praesta, pater piissime,
Nos confitentes protege, Patrique corapar unice
Quo passione vulnerum Cum spiritu paraclito,
Coeli petaraus meritum. Regnans per omne saeculum.
Brev. ms. Exsiliense saec. 15. Cod. Tarisien. Nouv. acq. 2190. Dieser
Hymnus stammt aus dem Mozarabisclien Ritus.
489. De Pluribus lonfessoribus.

Ad Vesperas.
1. Laus confessorum resonat sanctorum

Arce serena gloriaque plena,
Quos agonia in hac vitae via
Mire probavit.
2. Misericordes, mites, mundicordes
Pie languentes, reos delinquentes
Christus allexit, quos mundus despexit
Et reprobavit.
3. In praesulatu quidam digno statu,
Longo labore, spiritali rore
Sic concurrerunt, quod promeruerunt
Regna polorum.
4. Christum secuti de mercede tuti,
Quod docuerunt, facto compleverunt,

Sine mucrone martyrum agone
Freti sanctorum.
5. Sit laus Uli culminis tranquilli,
Qui coeli lumen tenet et cacumen,
Vitam et funus dans et vitae muDus
Trinus et unus.
Brev. Oscense et Jaecense imp. Caesaraugustae 1505.
2, 4 Et pro-
bavit. 5, 1 laus dreisilbig. 5, 2 tenet cutionem.
5, 4 Dans et unus.
490. De Pluribus Confessoribus.

Ad Nocturnum.
1. In perferendis eminet 3. t quanto diuturnius

Fortitudo conviciis, Eorum labor viguit,
Sic confessorum praeminet Tanto accumulatius
Virtus veri indiciis. His meritum resplenduit.
2. His, quos longacvo tempore 4. Viventes evangelice
Quotidiana passio Perfecta patientia,
Affligit, carnis onere Jucunditatis coelicae
Gravi studet martyrio. Prata colunt virentia.
280
5. Praestet pater ingenitus,
Eorum nos consortio
Post nostri finem exitus
Jungamur sine divortio.
rev. Oscense et Jaccense imp. Caesaraugustae 1505. 1,2 imminet.

1,2 convicis. 1,4 judiciis. 5, 3 Post fehlt. 5, 4 Lies : abs divortio ?
491. De Virginibus.
In Vesp. et Laud.
1. Virginum palmas veneremur almas

Consonis odis, praemium melodis,
Alleva moles leviter, ut soles,
Virginis proles.
2. Sexus imbellis deditus procellis,

Reges ac duces superando truces
Sunt labe tonsae, coelitus absconsae
Hae tuae sponsae.
3. Fuso cruore gravi cum dolore,
Integritate mentis illibatae
Fragiles fortem non timent cohortem,
Unde nee mortem.
4. Ipse reatum deformantem statum
Ordine dele celeris medelae,
Crebro proventu piorum concentu
Harum obtentu.
5. Regi superno, pariter aeterno,

Genitae proli dominoque poli,
Rectori soli Deo, chaos atri,
Gloria patri.
Brev. ms. Tirasonense saec. 14 /i5. Cod. Capit. Tirasonen. s. n. A

Brev. Tirasonense imp. Venetiis 1497. B.
492. De Virginibus.
Ad Nocturnum.
1. Votis precantum subveni, 3. Te natum almae virginis,
Vires fove debilium, Ut docet rerum series,
In fide lapsis proveni, Sequuntur cum laudibus,
Jesu, Corona virginum. Quocunque pergis, virgi-
nes.
2. Virginalis collegii 4. Ure scrutator cordium
Dux regens mille milia, Nos igne saneti spiritus
Ducatum da praesidii, Rejecta labe sordium,
Quipascisinterlilia. Te deprecamurlargius.
281
5. Amborum flante flamine
Comparque patris unice
Nunc et aeterna requie
Praesta, pater piissime.
Brev. ms. Tirasonense saec. u /i5. Ood Capit. Tirasonen. s. n. A.
Brev. Tirasonense imp Venetiis 1497. B. 4, 1 Ure, scrutator alnie cor-
dium AP. 5, 3 Nunc fehlt A.
493. In Natali plnrimornm Virginum.
Ad Nocturnum.
1. Virgines sacrae, Deo timoratae,

Mundum spernentes, Christo servientes,
Sponso gaudendo, prava fugiendo
Vere laetantur.
2. Saeculi laudes a se repeilen tes,

Nuptias mundi semper abhorrentes,
Gaudia vere lucis amplectentes,
Sic coronantur.
3. Virgines piae sponso adhaerentes,

Domino Christo seraper congaudentes,
Laudibus coeli semper exsultantes
Luce laetantur.
4. Gloria patri sit Deo aeterno,

Gloria proli, semper lux perennis,
Flamini nee non lumen et aeternum,
Virtus aeterna.
Brev. Placentinum imp. Venetiis 1503. A.

Brev. Ord. S. .Tacobi de
Spata imp. Legione 1532. B.
Brev. Salmanticense imp. Salmanticae 1541.
C. Brev. Placentinum imp. Venetiis 1554. D.
1,1 Dei timoratae C.
1, 2 Deo servientes C.
3, 2 semper gaudentes A.
3, 4 Vere laetantur
AU; luce laetentur C.
4, 3 aeternum et C.
494. De Virginibns.
Ad Vesperas.
Festo sanetarum virginum 3. Laetetur orbis inclita

Christum laudemus Dominum, Ecclesia catholica,
Qui sacris dat virginibus Exsultans velut propriis
Gaudere in coelestibus. Virgineis solemniis.
Prudentes vero virgines 4. C'uncti laetemur hodie

Suas ornantes lampades Dantes vocem laetitiae
Adveniente Domino Sub virginum tripudio
Occurrunt huic cum gaudio. Et castitatis gaudio.
282
5. Deo patri sit gloria,
Proli sit semper gratia,
Virtus sit sancto flamini
Salus Deo et homini.
Brev. Segoviense imp. Valisoleti 1527. A.

Brev. Ord. S. Jacobi de
Spata imp. Legione 1532. B.
Brev. Salmanticense imp. Salmanticae 1541.
C. Brev. Abulense imp. Salmanticae 1551. D.
Brev. Placentinum imp.
Venetiis 1554. E. 1,1 Festum BC.
1, 4 cum coelestibus B. 2, 4
Occurrunt ei AD; Currunt buic C.
5, 4 In sempiterna saecula E.
495. De una Martyre tan tum.

Ad Vesperas.
1. Turba cantanda est pia continentum,

Quae Deum pura coluere mente,
Hostibus diris simul et sub urabra
Bella tulerunt.
2. Saepe nam dulci parat, ecce, fraudem
Melle subridens ferus ipse mundus
Atque post tristis subit, ecce, amaro
Ora sapore.
3. Sed piae mentes animis ad alta
Templa coelestis Domini repostis
Corpore casto superata calcant
Agmina mundi.
4. Corde cantantes veneremur alti
Atheris patrem simul atque natum,

Gratias demus pariter colentes
Pneuma sacratum.
Brev. Caesaraugustanum imp. Caesaraugustae 1527. A. Brev. Caesar-
augustanum imp. Caesaraugustae 1544. B.
496. De una Martyre tantum.

Ad Nocttunum.
1. Atterunt corpus vario labore
Membra pungentes subeuntque tristem
Sitim et famem fugiuntque somnos
Noctis opacae.
2. Nulla fraus hostis truculenta diri
Terruit mentes vigiles et alto
Semper haerentes precibus beatis
Omnipotenti.
3. In de per totum celebrantur orbem,
Laudibus dignis referunt coronam
Orbe calcato superisque regnis
Jure triumpbant.
283
4. Corde cantantes veneremur alti
Aetheris patrem simul atque natum,
Gratias demus pariter colentes
Pneuma sacratum.
Brev. Caesaraugustanum imp. Caesaraugustae 1527. A. Brev. Caesar-
augustanum imp. Caesai-augustae 1544. B.
497. In Festis Continentiuni.
Ad Vesperas.
1, Jesus ab ore omnium 8. Hanc oremus suppliciter,

Collaudetur iidelium, Ut nos juvet salubriter,
Qui fecit mentem ferainae Ne damnemur cum impiis
Constantem in certaraine. In adventu jam judicis.
2. Hunoravit miraculis 4. Praesta, pater ingenite,

Eara, nam a periculis Jesu cum sancto pneumate,
Multos salvavit Dominus Ut ejus sanctis meritis
Hujus beatae precibus. Coeli fruamur gaudiis.
Brev. ms. Zamorense saec. 15. Cod. Capit. Zamoren s. n. A. Brev.

Compostellanum imp. Ulisiponae 1497. B.
Brev. Placentinum imp. Vene-
tiis 1503. C.
Brev. Hispalense imp. Hispali 1521. D.
Brev. Gienense
imp. Hispali 1528. E.
Brev. Zamorense imp. 15**. F.
Brev. Ord. S.
Jacobi de Spata imp. Legione 1532. G.
Brev. Gienense imp. 15**. H. -
Brev. Placentinum imp. Venetiis 1554. I.
K. 3, 4 jam fehlt C.
498. In Festis Continentium.
Ad Nocturnum.
1. In bujus nunc praeconia 2. sancta Dei famula,
Linguam solvat ecclesia, Quae reguas per saecula
Novam praeconiis gloriam Apud eum veniam
Promat sperando veniam. Nobis poscas et gloriam.
3. Praesta, pater piissime

Patrique compar unice,
Cum spiritu paraclito
Regnans per omne saeculmn.
499. In Festis Continentium.
Ad Landes.
1. Pia mater et humilis, 2. Te deprecamur largius,
Naturac memor fragilis, Nostris adauge sensibus

In hujus vitae fluctibus Nescirc prorsus omnia
Nos rege tuis precibus. Corruptionis vulnera.
284
3. Sit, Christe, rex piissime,
Tibi patrique gloria
Cum spiritu paraclito
Hymn. ms. Olgensis s. n. saec. 15. add. saec. 15 /i6.
500. In Festis Continentinm.
1. Femina sacra celebranda nobis

Hodie Christi meruit superna,
Quae sibi prudens sociare novit,
Regna videre.
2. Casta despexit peritura mundi,
Justa per legis limina coelestis
Corpus impellens eminet Olympo
His tribus alma.
3. Nata libavit dulcia venena
Orbis, ut scivit, fugienda tarnen,
Quaeritat cibo satiare mentem
Diva beato.
4. Terra si quando retinendo corpus
Hujus eduxit, niaculare nequiit,
Mentis acumen generosa flexit
Omnipotenti.
5. Sprevit ornatus veneranda turpes,
Quaerit ardenter domitare membra,
Sponsus ut idem Dominusve regat
Corporis actus.
6. Gaudet hanc pater genuisse dignam,
Quae renascendo se patre plus cernens
Debitam Christo, jussa recreantis
Corde volutat.
7. Inde decrevit morituris haustis
Coelica secum retinere felix,
Vilia calcans pretiosa micat
Celsa Corona.
8. Grandis haec virtus, superare carnem
Quae dedit carne meritis impendat,
Trinus et unus miseris remittat
Crimina nobis.
Brev. ms. Oscense saec. 14. Cod. Capit. Oscen. s. n. add. saec. 14.
4 voluptat Hs.
7, 1 auctis Hs.
Inhalts-bersicht.
Seite Seite
Ad Christiun patrem luminum 264 Augustini solemnia 86

Ad coenam~agni providi 55 Augustini solemnia . f6
Ad complenda officia . 265 Augustinus praesol magnus
Adest dies gratissima . 213 Aurorae lux resplendeat 125
Adest dies laetitiae . . 65 Aurora lucis nitilat . . 56
Adest dies laetitiae . . 94 Auroram remeans . . . 209
Adest dies laetitiae . . 142 Aurora rutilans sol . . 176
Adest dies laetitiae . . 154 Ave fluens mella . . . 44
Adest dies laetitiae . . 161 Ave porta coeli .... 47
Adest dies laetitiae . . 231 Ave praesul Barcinonae 249
Adest dies sanetissima 156 Ave Stella cujus splendo 51
A desto sancte Jacobe . 158 Beata lusens sacrata . 100
Ad festiim sanctae virginis 191 Beata matris viscera . 55
Ad Francisci faraam prisci 134 Beata nobis gaodia . . 108
Ad laudem o rex hagie 244 Beatum ergo concinant 178
Ad laudem o rex hagie 244 Benedictum monachorum 95
Ad laudem patris dulces 67 Bonus athleta virginis . 260
Adsunt aigna laetitiae . 260 Caesaris namque praecepto 83
Aegra currit ad medicum 215 Calagurra martyribos . 112
Aeterna Christi munera 73 Candor aeterni flaminis 43
Aeterna coeli gloria . . 11?. Celebris dies martyris . L98
Age coetus virginalis . 262 Celsi confessoris . . . 168
Agne Dei per quem rei 70 Celsus in astris micat . 188
Aliquanti post elapso .
83 Chorus exsultet virginum 260
Almae Landes Eulaliae 11!) Chorus tidelis hodie . . 144
Alma parens ecclesia .
275 Chorus iiildis varia . . 131
Almi patris praeconia . 134 Chorus fidelium pangat 149
Andreae festum incliti . 73 Chorus noster solemniter 195
Andreae festum pariter 72 Chorus noster solemniter 197
Angelorum consortium . 130 Christe capul ecclesiae . 192
Antonii de Padua . . .
,'
82 (Ihriste rex sanetorom decos 267
Athenis editus .... 66 Christe salus credentiom 171
Athletae beatissimi . . 271 Christe Banctorom pie . 106
Attentat corpus vario . Cliristi miles ad fidei . 267
Audi paterna Caritas . 89 Christi miles pretiosus 269
Augustine praesol magne B5 Christi Bacrata praesule 135
Augustini Dei cari . . . 84 Cives aetherei laudibus 7-
286
Seite Seite
Cives polorum plaudite 189 Ecce promat laudes dicat . . 276

Civitas nobis Tagaste . 82 Ecce quem Christi genitrix . 173
Clangant coetus gloriosi 41 Electa Dei famula . . . . 221
Clara praeclara meritis 102 Exsultans prava deserat . . 232
Clara Stella movet bella 102 Exsultantes decantemus . . 247
Clara voce melodiae . 98 Exsultantes et psallentes . 110
Coelestis vox militiae . 153 Exsultemus concorditer . . 96
Coeli sidus amabile . . 88 Exsultent modulis sobria . 148
Coelitum festura merito 76 Exultent omnes pariter . . 213
Coelonim Christe rex pie 130 Exsultet claro sidere . . . 65
Coetus gaudet coelestium 140 Exsultet coeli curia . . . . 202
Collaetare triumphanti 134 Exsultet coelum laudibus . 73
Collaudet plebs fidelium 139 Exsultet coelum laudibus . 254
Compar patris et filii . 36 Exsultet jam angelica . . . 71
Concinat noster chorus 31 Exsultet nostra concio . 162
Conditor alme siderum 175 Exsultet nunc ecclesia . 139
Conditor rerum oronium 95 Exsultet nunc Hispania . . 193
Confessor Domini gemma 245 Exsultet vox angelica . . . 248
Confessor hie probabilis 278 Felicem sortem canimus . . 178
Confessor iste meruit . 105 Felix fidele munus . . . . 184
Congaudeat ecclesia . . 181 Felix Narcisse paradisi . . 128
Consona plebs jubilet Dom 241 Felix proles Davidis . . . 179
Consors lucis sempiternae 111 Femina sacra celebranda . 284
Cordis oris tripudio . . . iis Festivo plaudat munere . . 268
Creator Deus omnium . . 42 Festo sanetarum virginum . 281
Cujus membra pulcherrima 212 Festum colamus Jacobi . . 159
Cum tuas pleno canit . . 167 Festum colentes hodie . 80
Custos suormn militum . 76 Festum colentes martyris . 221
Daciano trunculento . . 277 Festum Marinae virginis . 222
De eruce jam depositum 54 Festum sacrarum virginum . 102
Def'eramus devotius . . . 276 Fidelis Christi Barbara . . 93
Deo fratres concinite . . 257 Fili ex patre genite . . . . 109
Deum verum et hominem 224 Flagellis igne caeditur . 93
Devota plebs fidelium . . 180 Flores legunt venustatis . . 266
Dies praeclara rutilat . . 252 Flos patriae decus . . . . 119
Digna laude Laurentium 194 Fns Deus vitae perennis . 128
Dilectus veniens .... 60 Formen martyr inclite . . 130
Diu mundo exspeetatum . 48 Francisci in visceribus . . 131
Divino tactum verliere 120 Franciscus amat unice . 130
Dominice dignissime . . 110 Franciscus mundi prospera . 131
Dominici Christi militis . 108 Fulgent membra gloriosa . 205
Dominien patri supero 109 Fulget dies victoriae . . . 160
Dulci depromat carmine . 120 Fulget hie honor sepulchri . 117
Dum Christiano purpurata 87 Fulget jam nova lux . . . 101
Dum orat virgo fei-vide . 137 Gabrielem veneremur . . . 135
Dum pietasmultimoda . 33 Gabriel fulgidus .... . 138
Dux martyrum da veniam 116 Gaudeat coelum retinendo . 106
Ecce jam dies inclinat 42 Gaude coelestis curia . . . 259
Ecce jam sidus 174 Gaude coeli curia .... . 54
Ecce luce expulsa nocte 248 Gaude felix Britannia . . . 189
Ecce nunc tempus . . . 174 Gaude felix collegium . . . 156
287
Seite
Gaudeffelix Hispania . ,
161 Jam saeculi per spatia
Gaude fides catlmlica . , 46 Jam sol Olympo aureis
Gaude fulgens Barcinona 121 Jam Stella maris t'ulgida
Gaude mater ecclesia . 27 Jam surgit bora tertia
Gaude mater ecclesia . ,
92 Jesu coronae virginum
Gaude mater ecclesia . 146 Jesu Corona virginum
Gaude mater ecclesia . 153 Jesu corona virginum
Gaude mater ecclesia . 157 Jesu decus fidelium.
Gaude mater ecclesia . 202 Jesu decus illibatum
Gaude miles bone . . 165 Jesu dulcerefugium
Gaude virgo dulcissima 243 Jesu lumen de lumine
Generosa virgo surgens 50 Jesu mater virga . .
Gens cuncta credens symbolo 164 Jcsupanis angelorum

Gentes_redemptae plaudite 177 Jesu redemptor omnium
Geraldus^gemma praesulum 143 Jesu redemptor omnium
Gesta mente vox fidelis . 69 Jesu rex dementia . .
Gloriae decus domine . . 170 Jesus ab ore omnium .
Gradum supernum eligens 2-21 Jesus aeterni soboles .
Granum quod moriens . . 61 Jubet insanus praeses .
Gratuletur plebs fidelis . 205 Jucunda voce carminis

Gregorius mirabilis . . . , 143 Illuxit celebris ....
Hac noctis bora Gabriel . 141 Illuxit dies inclita . .
Haec nostri chori concio 112 In aula patris utique .
Haeres aeterni luminis . 210 In cantico laetitiae . .
Hie dies venerabilis . . . . 193 In coelesti collegio . .
Hie judicandis ovibu . . 164 In coelesti collegio . .
Hie pater confessor . . . 171 In coelesti rosario . .
Hierarcbia trina gaude . . 124 In Dei laude canticum

Hilario pontifici .... 151 In domo quippe Simonis
Hinc fides verbis sequitur 167 In excelso coeli throno
Hispaniarum gloria . . . 166 In festo Leocadiae . .
Hoc agnosce o Yincenti . 270 In hoc festo solemniter

Hora diei tertia .... 36 In hujus almae virginis
Hora surgendo congrua . 35 In hujus nunc praeconia
Hujus diei gratia .... 163 In jubilo mirabili . . .
Hymnis ac cantu variis . 80 In laudem summi prineipis

Hymnos chorus cum modulo 165 In lucis hujus termino
Hymnum canamus gloriae 97 In magni maris insula
Hymnum concinentes . . 257 In niartvris solemnio .
Hymnum mirae dulcedinis 220 In matutinis Domine .
Hymnum novae laetitiae 154 In perferendis eminet

Hymnum novelli caniiinis 192 In sedibus bierarchicis
Hymnum novae laetitiae. 131 Inter laudum praeconia
Hymnum novae laetitiac . 65 [nthronizetur bodie . .
Hymnum novum decantate 149 oceanum

[ntrabat sol .
Hymnus canorus personet 157 Entrans Maurus palatium

Hymnus cantetur hodie . 107 In virginum rosario . .
Jacobe duetor inclite . . 166 [ste ipii coeloa meruit .
Jam noctis umbra tenuis 240 Laeta quae nullo peperil

.)aiu nunc est magni decoris 64 Laetare nunc religio
.Jam pura fragrant balsamg 1-:: Laetare Toletum ,
288
Seite Seite
Laetetur coeli curia . . . 178 Noctis juges excubias 239

Laetiflcati pretio .... 185 Nomen excelsum Domini ... 28
Latro qui dextram tenuit 104 Nos imago trinitatis 37
Lauda mater ecclesia . . 214 Noster chorus modulatum ... 28
Lauda mater ecclesia . . 259 Nostra cantet ecclesia 215
Laude devota hymnos . . 169 Nostris intende laudibus. ... 98
Laude infinita 88 Nova resultent gaudia 1 14
Laudemus Christum Dominum 203 Novo fulgore rutilans 220
Laudemus Christum pariter 112 Novum sidus verae lucis. . . . 151
Laudemus uunc in vesperis 130 Nunc chorus grandem vigilans 122 .
Laudes Christi psallant isti 156 Nunc gloriosae virgini .... 121
Laudes Deo magnificas . 227 Nunc sacerdotes media .... 78
Laudes dignas Laurentii 198 Nunc sancte nostra Spiritus 147 . .
Laudes Mariae virginis . 219 O beata quae beasti 242

Laudes profundit Zosimas 215 O beata sponsa Christi . . . .118
Laudes promamus hodie . 199 O Christi martyr inclita .... 91
Laudetur Dens celebris . 46 O Christi miles fortibus .... 142
Laudibus templum sonet 127 O cleri fulgens lilium 232
Laus confessorum inclita 279 O Dei templum genitrix .... 57
Lazari festum Domini . . 199 Odo confessor Domini 232
Leocadia laude digna . . 202 Odor Geraldi tumulo 143
Levitae Christi solemnia. 198 O felix genitrix sancta .... 218
Lingua prome alearis . 243 O felix illa meretrix 216
Luce micans purpurea. . 160 O felix memoria 55
Luce privatum 168 O felix permutatio 197
Luciae festo virginis . . 203 O Felix valde paradisi .... 128
Luciae laetetur gestis . . 204 O feminarum gloria. 231
Lux de caelis dux fidelis 155 O Gabriel archangele 141
Magnae virtutis titulo . . 182 O gloriosa Barbara 89
Magne doctor Isidore . . 181 O lux aeterni luminis 261
Magnum salutis gaudium 225 O lux beata trinitas 225
Magnus athleta moritur . 113 O magnum privilegium .... 47
Magnus Johannes emicat 181 O maris portus pia 63
Mare nautant portum dantes 226 O miles tu fortissime 141
Maria Aegyptiaca . . . 212 O mira patientia 196
Maria Aegyptiaca . . . 212 O nimis Gerunda felix .... 129
Maria dolorosa .... 55 O praesul beatissime 86
Martyr Dei sanctissime 81 O praesul honorabilis 153
Martyr Eugeni celebris 115 Optatus dies rutilat 256
Martyr o Christi . . . 253 O quam glorifica luce 234
Mentibus summis . . . 207 O quam odorifero 59
Miles Christi piissime . 165 Orbis creator hominis 105
Mille cum Roma jam globos 241 Orbis immensi decor 32
Mox renatus sacro fnte 152 O rex aeterne Domine 56
Mucro secat Iberorum. 41 O sole Jesu clarior 30
Mundi hujus creaturas. 62 O vere felix femina 214
Nam draco magnus rumpitur 162 O virgo clementissima 53
Nobilium genitus genio 67 O virgo prudentissima .... 261
Nocte psallendo vigilet 29 O vita Jesu cordium 31
Nocte surgentes' pariter 176 O Vote et Felix 278
Nocte surgentes praeparemus 224 Pande pastor egregie 172
289
Seite
Pange Chalcedo 123 Raimundus pastor Bonus. 246

Pangat chorus coelestiura 256 Rerum creator optahe . 91
Pangat chorus fidelium . .
152 Resultat in imagine. . . 45
Pange Gallaeca patria. . . 126 Rex aeterne rex superne. 155
Pange lingua gloriosi . . . 38 K'-x ( hriste ductor praeviu 81
Pange lingua gloriosi . . . 71 Rex coelorum et terrarum 226
Pange lingua gloriosi . . . 232 Rex dominaftor gentium . 249
Pange lingua praedatoria . 103 Pore divini balsami. . . 240
Pange lingua voce alta . . 38 Sacris solemniifl juucta .
Pange nunc cleri 78 Sacrie solemniia juucta . 75

Pange p"lis Zamorensis . . 172 Sacria solemniia jungamus 103
Parata poli praemia. . . . 159 Salamandra vivit igne. . 222
Pastor egregius Raimundus 247 Salve vitae lignum . . . 37
Pia mater ecclesia .... 274 Sancti Engenii digna . . 115
Pia mater et humilia . . . 283 Sanctorum decus praesulum 150
Plaudat chorus coelestium . 93 Senatus apostolici. . . . 72
Plaudat Christi familia . . 144 Severi sancti merita. . . 251
Plaudat mater ecclesia . . 188 Sidus aurorae maris . . 59
Plaudat phalanx angelica . 239 Solis mundo lux jucundo 235
Plaudat plebs laetis cordibus 91 Sonis sonet symphoniae . 89
Plaudat turba fidelium . . 158 Splendida nempe dies rutil it. 227
Plaude Jerusalem 49 Splendoris lux eximia . 120
Plaude lingua gloriosum. . 87 Splendor lucis et pax dulci 264
Plaude mater ecclesia . . . 177 Sublimetur martvrii . 194
Plaude turba fidelium . . . 210 Suggerat nobis veniens . 146
Plaude turba terrestrium . . 226 Summi regia paranymphus 140
Plebs fidelis resonando . . 99 Supernae matria filiae . . 125
Pneumatis igne succensns . 204 Supernae matria inclitae . 179
Pontifex ingens simul . . . 208 Supplici voto jubilemus . 269
Post ducis ira fervida . . . 272 Surgamus arcti latria . . 40
Praecedentem nos in via. . 48 Surgant resurgant mortui 199
Praecelsis laudibus .... 273 Surgat omnis ad canendum 127
Praeclarae lucis radio . . . 44 Surge mater ecclesia . . 94
Praeclara natalitia .... 190 Surgimua laudes merito 147
Praeparavit atque Btravit . 180 Te lucis in principio . . 36
Praesulis Thomae summa . 258 Tempora fulgida nunc . . 236
Precamur tantum praesulem 254 Tempore hoc noctis . . . 58
Proles praecelsae Virginia . 255 Tempore quo seritur. . . 64
Prolea patria praeconia . . Thecla tibi congaudentes 255
Promat per mundi machinam 146 Tibi Christe dux et decus 96
Pro speciali linteo .... 216 Tibi Christe lux et vita . 220
Prudentii militia 245 Totua affectu reverenter - ;;::
Psallat cborua eccleaiae . . 192 Triumphana novis gaudiia 145

Psallat in coelis chorus . . 217 Turba cantanda est pia 282
Psallat <>dis bvmnidiris . . 145 Tu veniae vena l'.i
Psallere verum mira . . . 187 l'tqueant laetos .... 235

Quam terra pontus aethera 77 Utquid in Christum . . . 206
Quem cuncta super sidera . 54 Veneremur inter nun 136
Quem pia virgo genuit . . 56 Venustam pleba martvrii . 272
Quis sicut noster Dominus. 183 Verbum supernum dimicana 39
<,H" pascuntur coeli cives 216 Verbum supernum prodiena 76
Dreves, Hymnodia Siberira. 19
290
Seite Seite
Vexilla nobis prodeunt .... 64 Virgo laudetur Agatha 68

Vincentii martyrium 271 Virgo praecluens rutilat .... 122
Vincentii plebs devota .... 274 Virtute vocis benignae 70
Virga de Jesse prodiit .... 62 Visitat virgo Dei mater .... 111
Virgiiies sacrac 281 Vitam quam Lucifer 138
Virginis alto 53 Voce cantet exsultante 195
Virginis planctum 51 Voces addanius vocibus .... 100
Virginis sanctae 201 Vota promat herilia 186
Virginitatis lilium 190 Votis precantum subveni .... 280
Virginum palmas 280 Vox clara dulcis sonuit .... 50
Picrer'sche Hofbuchamckerei. Stephan Geibel & Co. in Altonlmrj

t-
o
Tfl EINS TITUTEO r me DtAEYAL STUDIES

69 QUEEN'S PAR K CRESCSNT
1 OftONTO - , CANADA
/ t 1 9 &
< K- <t
/? V ,v Ar r
>.-^'i%k
-.
f
"
v: >'
$ v? -

Analecta Hymnica Medii Aevi - Hispanica PDF

Hochgeladen von

Dokumentinformationen

Originaltitel

Copyright

Verfügbare Formate

Dieses Dokument teilen

Dokument teilen oder einbetten

Freigabeoptionen

Stufen Sie dieses Dokument als nützlich ein?

Sind diese Inhalte unangemessen?

Copyright:

Verfügbare Formate

Analecta Hymnica Medii Aevi - Hispanica PDF

Hochgeladen von

Copyright:

Verfügbare Formate

*1 -

Guido Maria Dreves,

liturgischen Handschriften und Druckwerken

Guido Maria Dreres,

( >. 1!. R e i s 1 a n (1.

Der vorliegende Band der Analecta enthlt eine Reihe von

da ich keine Reisebeschreibung beabsichtige, so wird man sich

das secundum laudabilem consuetudinein dioecesis

befinden sich im Archiv der Krone von Aragon. Es sind aber

en Espagne (L Universite Catholique, N. S. VIII, 481 ff.), den

') Noch Tamayo bat fiir sein Martyi'ologium handschriftliche Breviere

los dem Stabat mater entlehnt 1 ). Des weitern: Horae Beatae

*) 327, Vers 7 lies futuram.

die Handschriften enthielten, besttigte sich bei Erffnung

de San Jorge in der Audiencia territorial bewahrt wird. In

Einsicht und Umsicht in Spanien zur rechten Zeit vermocht

Archivrumen im Kreuzgange der Kathedrale verblieben ist.

do coelo iliiilom esse. Der Ausdruck locus, in quo" ist mittelalterlich-

im Jahre 1525. Vergl. sein Theatro llistorico del Regno de

und einem Ziegelsteine oder, wenn man lieber will, einem

1524, eine Reihe ebensolcher Handschriften. Ein Katalog

Valencia, Auch dies Kapitelsarchiv ist reich an litur-

gischen Handschriften und Druckwerken. Erwhnt sei von

M ad r i d. An liturgischen Handschriften besitzt die National-

Braccarcusr. Salmanticae 1512. *Bur<iense s. 1. et a, ein sein

Cordis ignescat generosus ardor,

Mentis ut frondes Zephyrus virentes

Mollibus sie uos moderans habenis

Hoc Augustini studui volumen,

Eine kleine Anzahl liturgischer Handschriften und Drucke

stande vlliger Unordnung. Die smtlichen Bcher waren mit

kenntlich waren. Chevalier nennt a. a. 0. S. 513 einzig das.

aufgeboten, die Arbeit zu erleichtern, und ich kann es mir nicht

bantur animadversio edita et nuper aueta per Tetrilin Nunez

Datierung ist verschwunden; die zweite s. 1. (Hispali) bei

1533). Breviarium seeundum consuetudinem ordinis saneti

Eine interessante alte Bcherei besitzt das regulierte Chor-

als ein Ronianiini bezeichnete. Dasselbe weicht aber von allen

dasselbe von den Antiphouarien im Coro der Kathedrale, in der

als anderwrts ber die Reinerhaltung des letzteren gewacht zu

haben. Die wenigen Sachen, die ich in dem berhmten Cister-

fand, ein Uuicum, dessen Explicit also lautet: Breviarium

beatae Mariae civitatis Tudellae Regni Navarrae, Tirasonensis

Zaragoza seitens seiner nrdlichen Nachbarn zu erfreuen hatte,

gischen Handschriften. Dafs sich dieselben im Zustande der

mag ich nicht zu sagen. Da ich auf meine telegraphische An-

Informationsmittel die sprlichen Angaben bei Florez, Villanueva,

kein halbes Dutzend , die aus dem mozarabischen sich in das

sptere Brevier hinberretteten. Flssen die Quellen in Spanien

Ein weiterer beklagenswerter Umstand ist die rcksichtslose

zu weit gehen. Manche Breviere strotzen von Sequenzen, und

anderwrts. Der mozarabische Ritus allerdings kannte von Se-

so ist dies Wenige auch deshalb um so wertvoller, als man dort-

Tisis, den 3. September 1893.

Guido Maria Dreves.

1. Gaude, mater ecclesia, Nomen Jesu benedictum

2. Lux Iuris, splendor gloriae, Laus patri sit ingenito,

1. Jesu, panis angelorum. 3. Miserere nobis reis

Brev. Compostellanum imp. Ulisiponae 1497. A.

1. Koster chorus modulatum 3. Auditur nil jucundius,

2. Gratum nomen [nomen] Jesu, 4. Laus patri sit ingenito,

1. Jesu, rex clementissime, 3. Nomen tibi clementiae,

Gloria tibi, Domine.