ინტერპერსონალური მიზიდვა PDF

Das könnte Ihnen auch gefallen

Sie sind auf Seite 1von 40

Tavi |

interpersonaluri mizidva: afilacia, mowoneba siyvaruli.

erTi saintereso kvleva ganaxorcieles Reed Larson-ma da


misma kolegebma. maT mozrdilebis da teneijerebis garkve-
ul jgufs sTxoves erTi kviris ganmavlobaSi mudmivad
etarebinaT eleqtronuli peijeri. subieqtebs unda dae-
fiqsirebinaT Tu drois ama Tu im monakveTSi ras akeTeb-
dnen da visTan erTad iyvnen, iyvnen martoni Tu vinmesTan
erTad. Sedegebi aCvenebda, rom mozrdilebi am erTi kviris
ganmavlobaSi martoni rCebodnen mTeli drois 29,1% -
xolo sxvebTan erTad iyvnen mTeli drois 70%. tenei-
jerebi drois 25,9% iyvnen marto da 74,1% - iyvnen sxvebTan
erTad.
SesaZloa, am sakiTxs kvleva arc ki sWirdeboda.
TiTqosda es TavisTavad cxadia. adamianisaf tendencia
iyos sxva adamianebTan, miekuTvnebodes ama Tu im jgufs
aisaxa definiciaSi, rom adamiani aris socialuri
cxoveli. rogorc adre aRvniSneT, es tendencia antikuri
periodidanaa cnobili. mravali aseuli welia
filosofosebi, politikosebi, religiis liderebi da
mwerlebi miuTiTeben adamianebis jogurobaze, ixilaven
sakiTxs kargia Tu cudi sazogadoeba. maTgan gansxvavebiT
socialur fsiqologias ainteresebs mizezi - ainteresebs
pasuxi kiTxvaze ratom?
garda amisa, adamianebs yovelTvis ainteresebdaT da
ainteresebT Tu ramdenad moswonT is sxvebs, ra faqtorebi
gansazRvraven simpatia antipatiis grZnobas, - ra gansa-
zRvravs adamianebs Soris ufro Rrma, emocionaluri
damokidebulebis Camoyalibebas da mis SenarCunebas da a.S.
es sakiTxebi socialuri fsiqologiis intensiuri kvlevis
sagani gaxda gansakuTrebiT meoce saukunis 70-ani
wlebidan. am TavSi Cven SevecdebiT gavaanalizoT
afiliaciis tendenciis arsi, faqtorebi, romlebic
gavlenas axdenen afilaciis tendenciaze. Semdeg gavarCevT
interpersonaluri mizidvis principebs, gavarCevT im
empiriul gamokvlevebs, romlebic miznad isaxaven im
faqtorebis dadgenas, romlebic gansazRvraven

128
interpersonalur mowonebas. mere SevexebiT inter-
personaluri urTierTobis ufro specifikur formebs.

afiliacia

rogorc aRvniSneT, adamianebi miiswrafvian erTmaneTisa-


ken, surT miekuTvnebodnen amaTu im jgufs. adamianebis
aseT erTad cxovrebisaken miswrafebasebas uwodeben afi-
liaciis tendencias. afiliacia, rogorc socialuri aqtio-
bis erTerTi forma, raTqmaunda socialuri fsiqologiis
kvlevis problematikaSi Semodis. socialuri fsiqologia
cdilobs axsnas Tu ratom undaT adamianebs erTad yofna?
arsebobs am kiTxvaze pasuxis ori done: pirveli, afilia-
ciis tendenciis e.w. bazisuri axsna da meore, im speci-
fikur faqtorebze miTiTeba, romlebic gavlenas axdenen am
tendenciaze.
afiliaciis tendenciis bazisuri axsna, faqtiurad
warmoadgens cvladebis im zogad klasze miTiTebas,
romlebic gansazRvraven mas. aseT zogad faqtorebad
ganixilebian instiqtebi, Sinagani determinantebi da
daswavla.
instiqtebi. afiliaciis tendenciis instinqtebiT axsna
emyareba zogad daSvebas, rom afiliacia, iseve rogorc
nebismieri moTxovnileba Tandayolilia. iseve rogorc
WianWvelebi qmnian koloniebs, adamianebi cxovroben jgufe-
bad da es ara imitom, rom maTi azriT ase sjobia an ufro
sasargebloa. iseve rogorc bavSvi iwyebs wovas imis
gaazrebis gareSe kargia es Tu cudi, afiliacia xorci-
eldeba yovelgvari azrovnebisa da fiqris gareSe. erTi
sityviT, CaTvlilia, rom adamianebi ibadebian mravali
genetikurad determinirebuli maxasiaTeblebiT da maT
Sorisaa erTad cxovrebis tendencia. socialur fsiqo-
logiaSi am midgomis erTerTi pioneria mak-dugali. mak-
dugali jogurobas, Tavisi Sesabamisi martivi sentimentiT
Tvlis rom warmoadgens adamianis erTerT instinqts, mis
mier CamoTvlili 14 instinqtidan.
rom araferi vTqvaT imaze, rom instinqtis Teoriuli
axsna, saerTod ar warmoadgens mecnierul axsnas rom ase-
Ti axsna tavtologiaa da a.S. praqtikulad SeuZlebelia
afiliaciis tendenciis instinqtiT axsnis hipoTezis eqspe

129
rimentuli Semowmeba. SeuZlebelia es rogorc eTikuri, ise
teqnikuri TvalsazrisiT. teqnikurad, es imas niSnavs, rom
bavSvi dabadebidanve aRvzardoT srul izolaciaSi da
vnaxoT eqneba Tu ara afiliaciis tendencia, risi gan-
xorcielebac principulad SeuZlebelia. afiliaciis
instinqtebiT axsna WeSmaritic rom iyos misi pirdapiri
kvleva SeuZlebelia.
Tandayolili determinantebi. afiliaciis Tandayoli-
li determinantebiT axsna miuTiTebs imaze, rom is mize-
zobrivad ganpirobebulia Cvili bavSvis TaviseburebiT. es
midgoma ar uSvebs, rom afiliacia genetikuradaa ganpi-
robebuli, aramed Tvlis, rom is ganpirobebulia gansa-
kuTrebuli ususurobiT. bavSvi imdenad ususuri ibadeba,
rom is mTlianad dedazea damokidebuli da es ususurobis
periodi sakmaod xangrZlivia. ase, rom mSoblis gareSe
bavSvi daiRupeba. ufro meti, bavSvis ususuroba imdenad
moiTxovs dedis yuradRebas rom am drois ganmavlobaSi
dedaze sxvam unda izrunos. dedas ar rCeba dro Tavis-
Tavze zrunvisaTvis. es midgoma uSvebs, rom adamianisaTvis
damaxasiaTebelia 3joguroba4 aucileblobis gamo da ara
imitom, rom es instinqturad aqvs miRebuli. maS, Tandayo-
lil determinantebSi igulisxmeba bavSvis specifikuri
sisuste. specifikuri ususuroba mizezobrivad gansa-
zRvravs afiliaciis tendencias.
daswavla anu afiliaciis tendenciis axsna daswavliT.
es midgoma uSvebs, rom adamiani iZens (swavlobs) afilia-
cias iseve rogorc is swavlobs Cveulebriv bevr rames.
adamiani bavSvobidanve swavlobs rom misi moTxovnilebebis
dakmayofileba damokidebulia sxvebze. bavSvi swavlobs
garkveul Cvevebs, ayalibebs Tavis cxovrebas da swavlobs
agreTve afiliacias, da amiT xdeba is sxva adamianebis
msgavsi.

afiliaciis tendenciis specifikuri mizezebi

instinqti, Sinagani daterminantebi da daswavla ro-


gorc aRvniSneT, warmoadgenen afiliaciis tendenciis bazi-
sur axsnas, magram arafers amboben im specifikur cvla-
debze, romlebic akontroleben afiliaciis tendencias. Tu
vityviT, rom cxoveli Wams imitom rom aqvs Tandayolili
moTxovnileba, an imitom rom iswavla Wama, raTqmaunda Cven

130
swori viqnebiT, magram verafers vigebT TviT Wamaze. magram
Tu ganvixilavT Wamas 7 saaTiani deprivaciis Semdeg, an Tu
ganvsazRvravT sisxlis SemadgenlobaSi Saqris dones, Cven
viZleviT specifikur codnas SimSilisa da Wamis Sesaxeb
da SegviZlia gavakontroloT sakvebis raodenoba romelic
unda miiRos cxovelma.
zogad da specifikur axsnas Soris aseTi gansxvaveba
misaRebia afiliaciis mimarTac. Tanamedrove socialuri
fsiqologia umTavresad am sakiTxs exeba. socialuri
fsiqologia cdilobs gansazRvros faqtorebi, romlebic
zrdian an amcireben afiliaciis tendencias, cdilobs
aRmoaCinos is specifikuri pirobebi, romlebic iZlevian
afiliaciis mizezebis da bunebis ufro Rrma gagebas.
fsiqologiis zogadi midgoma am sakiTxisadmi aris
miiRos monacemebi kontrolirebul situaciaSi. es imas
niSnavs, rom eqsperimentul situaciaSi axdenen erTi an
meti faqtoris variacias, raTa gansazRvron Tu es faqto-
rebi rogor moqmedeben afiliaciis tendenciaze.
SiSi da afiliacia. afiliaciis tendenciis sistematuri
eqsperimentuli gamokvleva mogvca Sexterma (Stanli Schachter).
savsebiT samarTlianad, is iwyebs miTiTebiT, rom raTa
davadginoT pirobebi, romelSiac afiliaciis tendencia
Zlierdeba an mcirdeba, unda davakvirdeT imas Tu ra mos-
diT adamianebs, roca maT ara aqvT afiliaciis SesaZ-
lebloba. Tu afiliacia aris moTxovnileba, es moTxov-
nileba gamoikveTeba roca individi moklebulia misi
dakmayofilebis wyaros.
SemTxvevebis Seswavla, roca adamiani totalur izo-
laciaSi aRmoCnda - zogierTi religiuri seqtis wevroba,
mogzaurobisas, okeaneSi xomaldis CaZirvis Semdeg Sem-
TxveviT gadarCenili individis ukacriel kunZulze
moxvedra, izolaciis eqsperimentebis monawileebi -
safiqrebelia rom gviCveneben raRac amis msgavss. aseTi
xangrZlivi izolaciis Sesaxeb angariSebSi, memuarebSi da
a.S. miTiTebulia, SiSis grZnobaze romelsac Tan axlavs
SfoTva. erTi sityviT xangrZlivi izolacia iwvevs Zlier
SiSs da SfoTvas. Sexterma Tavis kvlevebs safuZvlad
daudo es faqti da scada kontrolirebul situaciaSi
ekvlia Tu ra damokidebuleba arsebobs SiSsa da
afiliaciis tendencias Soris. Tu izolacia iwvevs SiSs,

131
SiSis arsebobam unda mogvces afiliaciis survili.
Sesabamisad Sexterma wamoayena hipoTeza Zlierma SiSma
unda gamoiwvios afiliaciis ufro Zlieri tendencia vidre
sustma SiSma. gansxvavebuli doniT SeSinebulma adamianebma
unda gamoavlinon afiliaciis gansxvavebuli doneebi.
Sexterma SesZlo am hipoTezis Semowmeba kontrolirebul
situaciaSi.
eqsperimentuli procedura - subieqtebi SeyavdaT labo-
ratoriaSi sadac Warbad iyo eleqtromowyobiloba. subieq-
tebs uxsnidnen, rom eqsperimenti exeboda mexsierebaze
eleqtroSokis gavlenis kvlevas. raTa SeeqmnaT SiSis gan-
sxvavebuli doneebi, eqsperimentatori axdenda Sokis gan-
sxvavebul interpretacias. SiSis maRali donis eqsperimen-
tuli pirobebis Sesaqmnelad eleqtroSoks aRwerdnen didi
muqaris terminebSi. kerZod, subieqtebs eubnebodnen, rom
3Soki iqneba mtkivneuli... ukiduresad mtkivneuli, magram
ar eqneba Semdgomi efeqti4. ganumartavdnen, rom kvlevis
warmatebisaTvis saWiroa intensiuri Sokis gamoyeneba da
a.S.
dabali SiSis eqsperimentuli pirobebis Sesaqmnelad
subieqtebs eubnebodnen, rom Soki ar iqneba mtkivneuli,
iqneba Zalian susti da a.S.
amis Semdeg, TiTqosda aparaturis mosamzadeblad saWi-
ro iyo garkveuli dro da am drois ganmavlobaSi, subieq-
tebs SeeZloT aerCiaT Tu sad moisurvebdnen mocdas. arCe-
vani TviTon subieqtebs unda gaekeTebinaT, airCevdnen isini
mocdas calke Tu sxvebTan erTad. Tu airCevdnen marto
mocdas mzad iyo oTaxi, sadac SeiZleboda mocda sakmaod
komfortul pirobebSi. Tu airCevdnen sxvebTan erTad
mocdas saamisod mzad iyo meore oTaxi. e.i. subieqtebs
Txovdnen aerCiaT sxvebTan erTad undodaT mocda Tu mar-
to. eqsperimentis Sedegebi adasturebda hipoTezas. Zlieri
SiSis dros subieqtebi arCevdnen sxvebTan erTad yofnas.
garda amisa ikvlies ganusazRvrelobis gavlena afilia-
ciis tendenciaze. hipoTezirebuli iyo rom adamianebs
eqnebaT meti afiliaciis tendencia ganusazRvrel situ-
aciaSi. kvlevebi adasturebs am hipoTezasac.
ikvlies agreTve SfoTvis (SiSis msgavsi emocionaluri
mdgomareoba, roca SiSis obieqturi pirobebi ar arsebobs)
gavlena afiliaciis tendenciaze. SfoTvis eqsperimentuli

132
pirobebis Sesaqmnelad gamoyenebuli iyo nevrotuli an
moraluri SfoTvis gamomwvevi situacia, romelic uxer-
xulobis grZnobas gamoiwvevda subieqtebSi. hipoTezi-
rebuli iyo, rom rac ufro maRali iqneboda SfoTvis
done, miT ufro Zlieri iqneboda marto yofnis tendencia.
kvleviTi monacemebi adasturebden hipoTezas (Sarnof &
Zimbardo, 1961).
arsebobs SiSsa da afiliaciis tendencias Soris urTi-
erTobis amxsneli ori Teoria. (1) SiSis Semcirebis da (2)
socialuri Sedarebis Teoria.
SiSis Semcirebis Teoria emyareba daswavlis ganmtkice-
bis Teorias. ganmtkiceba ganixileba rogorc moTxovnile-
bis dakmayofileba. reaqcia romelsac mohyveba moTxovnile-
bis dakmayofileba mtkicdeba (e.i. daiswavleba). navarau-
devia, rom SiSis grZnoba qmnis misi Semcirebis an moxsnis
tendencias da SeSinebul adamians imitom unda sxvasTan
erTad yofna (afiliacia) rom es iwvevs SiSis Semcirebas.
eqsperimentma daadastura es hipoTezac. Sexteris mier
SemoTavazebul situaciaSi, roca subieqtebs unda moexdi-
naT marto mocdasa da sxvasTan erTad mocdas Soris
arCevani, instruqcias daemata erTi niuansi, sxvebTan
erTad mocdis arCevis SemTxvevaSi maT ekrZalebodaT
eqsperimentSi CarTul sakiTxebze saubari. e.i. maT SeeZloT
saubari mxolod im sakiTxze, romelic eqsperiments ar
exeboda. amiTi varaudobdnen rom gaZneldeboda azrTa
urTierTgaziarebiT SiSis Semcireba. aseT situaciaSi
moelodnen, rom afiliaciis tendencia Semcirdeboda. Sede-
gebma daadastura molodinebi.
socialuri Sedarebis Teoria - Teoria emyareba mosa-
zrebas, rom adamians aqvT moTxovnileba icodes TavisTavi
- misi unarebi Tvisebebi da maT Soris emociebic. radgan
ar arsebobs maTi gazomvis teqnikuri saSualebebi,
adamianebi amas axerxeben TavisTavis sxvasTan SedarebiT.
SeSinebul adamians CaTvlilia rom surs icodes Tavisi
SiSis zusti maxasiaTeblebi da amis gagebas Seecdeba Ta-
vis massave mdgomareobaSi myof individTan SedarebiT. am
hipoTezis Sesamowmeblad eqsperimentul pirobebs daemata
axali niuansi. Zlieri SiSis eqsperimentul situaciaSi
subieqtebs romlebic irCevdnen sxvasTan erTad yofnas
misces aseTi alternativa, surdaT moecadaT Tavissave

133
mdgomareobaSi myof individebTan (e.i. romlebic mona-
wileobas iRebdnen amave eqsperimentSi da iyvnen mosacdel
oTaxSi) Tu oTaxSi sadac iyvnen sxva individebi romleb-
sac am eqsperimentTan raime Sexeba ar hqondaT. hipoTezis
Tanaxmad, aseT situaciaSi subieqtebs unda aerCiaT massave
mdgomareobaSi myof adamianebTan mocda. Sedegebma daadas-
tura hipoTeza.

socialuri urTierTobis sikeTe

SiSisa da ganusazRvrelobis Semcireba ar aris erTad-


erTi mizezi Tu ratom undaT adamianebs sxvebTan erTad
yofna. socialur fsiqologiaSi aris im sikeTis tipo-
logiis cda, romelsac iReben individebi socialuri
urTierTobebidan. afiliaciis moTxovnebis saintereso
analizi SemogvTavaza vaisma. man CamoTvala eqvsi bazisuri
3socialuri urTierTobis Sedegi4 (Robert Weiss, 1974).
1. uSualo mWidro kavSiri aris uSiSroebisa da kom-
fortis grZnoba, romelsac uzrunvelyofs Cveni mWidro
urTierTobebi. bavSvi mWidrodaa kavSirSi mSobelTan.
mozrdilebi aseT intimurobas ganicdian meuRlisadmi,
megobrebisadmi.
2. socialuri integracia aris gaziarebuli interesebis
da atitudebis qona. es xSirad uzrunvelyofilia
urTierTobebiT megobrebTan, TanamSromlebTan, erTi
gundis wevrebTan, eklesiasTan, mezoblebTan da a.S. aseTi
urTierTobebi miuTiTeben kompanionobaze da iZleva soci-
umisadmi mikuTvnebis grZnobas.
3. Rirsebis dacva uzrunvelyofilia roca sxvebi mxars
uWeren Cvens grZnobas rom varT kompetenturni da mniSvne-
lobis mqone individebi.
4. sando kavSiris grZnoba gulisxmobs imis codnas, rom
arseboben adamianebi, romlebic saWiroebis SemTxvevaSi
dagvexmarebian.
5. xelmZRvaneloba uzrunvelyofilia konsultantebis,
maswavleblebis, eqimebis, megobrebis da sxvaTa mier rom-
lebsac mivmarTavT rCevisa da informaciisaTvis.
6. mzrunvelobis SesaZlebloba aris maSin, rodesac
pasuxismgebelni varT sxva pirebis keTildReobisaTvis.

134
sxvebisaTvis zrunva uzrunvelyofs Cvens grZnobas, rom
saWironi da mniSvnelovanni varT.
cnobilia socialuri urTierTobebis sikeTis gansxva-
vebuli tipologiac, sadac xazgasma keTdeba pirovnuli
urTierTobebis gansxvavebul funqciebze. zogierTi mkvle-
vari dainteresebulia imiT, Tu ra wvlili Seaqvs inter-
personalur urTierTobebs fsiqikuri da fizikuri jan-
mrTelobis saqmeSi, am aspeqtiT dominirebulia socialuri
mxardaWeris cneba. miuTiTeben socialuri mxardaWeris
gansxvavebul saxeebze: instrumentaluri mxardaWera, igu-
lisxmeba finansuri an sxva sikeTiT mxardaWera an
momsaxureobiTi daxmareba da informaciuli mxardaWera,
saxelmZRvaneloebiT, rCevebiT da sasargeblo informaciiT
mxardaWera.
dedamiwaze mcxovreb miliardobiT adamianebidan TiTo-
euls CvenTagans urTierToba aqvs mxolod Zalian mcire
nawilTan. Cven tendencia gvaqvs SevzRudoT im adamianebis
raodenoba, romelTanac urTierToba gvaqvs im codniT, rac
gvaqv maT Sesaxeb mocemul momentSi. im mcire nawilidan
adamianebisa visac vxvdebiT Cven seleqcias vaxdenT Tu
visTan davamyaroT metnaklebad mWidro urTierToba. dgeba
sakiTxi ris safuZvelze vaxdenT SerCevas Tu vin unda
vicodeT da visi ignorireba movaxdinoT? socialur fsiqo-
logiaSi es sakiTxi ganixileba interpersonaluri mizid-
vis problematikaSi.

interpersonaluri mizidva

socialur fsiqologiur literaturaSi mizidva da


mowoneba ganixilebian TiTqmis rogorc sinonimuri cnebebi.
mowonebaSi igulisxmeba pirveladi pozitiuri emocionalu-
ri damokidebuleba romelic SemdgomSi ufro Rrma
emocionalur damokidebulebaSi SeiZleba gadaizardos.
erTi sityviT, mowoneba (mizidva) warmoadgens atituds
romelic gviyalibdeba sxva adamianis Sesaxeb da aseTi
atitudis CamoyalibebaSi ZiriTad rols afeqti TamaSobs.
e.i. interpersonaluri mizidva gulisxmobs interperso-
nalur Sefasebas, romelic mowoneba-armowonebis ganzo-
milebaSi lokalizirdeba. socialuri percepciis ganxil-
visas Cven vnaxeT, rom individis mier individis aRqmaSi
wamyvania saSemfaseblo ganzomileba, romelsac emocio-

135
naluri elferi aqvs. rodesac vinmes an rames vafasebT am
obieqtisadmi pozitiuri grZnoba gadamwyvetia misi Sefa-
sebisaTvis.
mowoneba gansakuTrebuli mniSvnelobisaa interpersona-
lur urTierTobaSi, radgan amiT ganisazRvreba individe-
bis urTierTqmedeba. mowoneba praqtikulad moqmedebs
urTierTobis nebismier fazaze - Tu ramdenad irCeven isini
erTmaneTs, ramdenad axdenen gavlenas erTmaneTze da a.S.
rodesac individi xvdeba vinmes pirveli kiTxva romelsac
is svams aris Semdegi: momwons is me? movewone me mas?
nebismieri individi (Tqvenis CaTvliT) moswons zogi-
erTs, ar moswons zogierTs da zogierTi mis mimarT
neitralur damokidebulebas iCens. dgeba sakiTxi, ra
gansazRvravs imas, Tu vin mogvewoneba da vin ara? unda
vivaraudoT, rom mowoneba efuZneba TviT im piris
individualur maxasiaTeblebs da qcevebs, visac afaseben
(mag. misi xibli, goniereba da a.S.). e.i. Cven vreagirebT im
individebis garkveul aspeqtebze visac vafasebT, Cveni
Sefaseba am aspeqtebs efuZneba. magram aRmoCnda, rom Cvens
mowoneba armowonebaze gavlenas axdenen faqtorebi,
romlebsac araferi aqvT saerTo TviT individTan. xSirad,
aRmoCnda, rom mowonebaze gavlenas axdens Tu rogor
interpretacias aZlevs Semfasebeli Sesafasebeli piris
individualur maxasiaTeblebs (mag. xibls da gonierebas).
mowoneba nawilobriv damokidebulia agreTve Semfasebel
da Sesafasebel individebs Soris msgavseba gansxvavebaze
(mag. gansxvaveba demografiul monacemebSi, rwmenebSi,
atitudebSi da a.S.). bolos, mowonebaze gavlenas axdens
agreTve socialuri kontaqtebi, romlebSic urTierT-
qmedeben isini.
bolos, mowonebaze moqmedebs agreTve afiliaciis
moTxovnileba Tu ramdenadaa is Semfaseblis pirovnuli
maxasiaTebeli.
interpersonaluri mizidvis kvlevebis mizania im faqto-
rebis identifikacia, romlebic gansazRvraven interperso-
nalur Sefasebas.

siaxlove - rogorc mowonebis ganmsazRvreli

nacnoboba ufro xSirad iwyeba SemTxveviTi kontaqte-


biT. SemTxveviTi kontaqtebis seriebs mivyavarT nacnobobis

136
Camoyalibebamde. fsiqologiurad Cven vgrZnobT met
komfortulobas nacnobi saxeebis garemocvaSi. SemCneulia,
rom infantebic ki pozitiurad reagireben ucxoze, misi
ramdenimejer danaxvis Semdeg. Tavidan ki ucxos danaxvaze
infantebi negatiuradad reagireben.
jer kidev 30-an wlebSi dadgenil iqna, rom garemos is
aspeqtebi romlebic zrdis (fizikuri manZili) ori indivi-
dis regularuli Sexvedris Sanss, zrdis albaTobas, rom
isini TandaTan nacnobebi gaxdebian da moewonebaT erTma-
neTi (Festinger,Schachter & Back,1950). mag. universitetSi audi-
toriaSi erTmaneTis gverdiT jdomiT, an studenTa saerTo
sacxovrebelSi erTad yofniT, studentebi xdebian nacno-
bebi da yalibdeba mowonebiTi damokidebuleba, miuxedavad
imisa aqvT Tu ara msgavsi akademiuri moswreba, socialuri
foni an hobi.
siaxlovis faqtoris mniSvnelobis sakiTxTan dakavSire-
biT saintereso kvleva ganaxorciela vaitma (W. H. Whyte,
1956). kvleva Catarda axal aSenebul suburbanul dasax-
lebaSi - sadac yvela saxli erTmaneTis msgavsi iyo,
mcxovreblebma saxlebi da mezoblebi airCies SemTxveviTi
principiT. dasaxlebaSi ar arsebobda 3ukeTesi4 zona da
ufro iafi saxli. dasaxlebis sxvadasxva nawili ar
gansxvavdeboda erTmaneTisagan. e.i. am qalaqis mosaxleoba
warmoadgenda adamianebis sakmaod did jgufs, romelic
saxlebSi SemTxveviTi principiT gaanawiles.
dakvirveba xdeboda imaze, Tu vin vis epatiJeboda, vin
visTan daiwyebda megobrobas - saerTo Sedegi iyo is, rom
damegobrdnen is individebi, romlebic erTmaneTTan axlos
cxovrobdnen.
aseTive efeqti iyo miRebuli festinjeris da misi
kolegebis kvlevaSi (Festinger,Schachter & Back), romlebmac
ikvlies megobrobis nimuSebis Camoyalibeba mravalbinian
saxlebSi. akvirdebodnen 70 orsarTulian saxlSi gana-
wilebul macxovreblebs. saxli Seicavda 10 binas, 5 pir-
vel sarTulze da 5 meoreze. macxovreblebi SemTxveviTi
principiT ikavebdnen binas. e.i. TviTon ar irCevdnen arc
binas da arc mezoblebs. yovel mobinadres dausves kiTxva
3am saxlSi mcxovreb romel sam adamians xedav socialu-
rad ufro xSirad4? aqac Sedegebi aCvenebdnen, rom ufro
mWidro urTierToba yalibdeboda im adamianebs Soris,

137
romlebic fizikurad erTmaneTTan ufro axlos cxovrobd-
nen. dgeba sakiTxi ratom?
gameorebuli eqspoziciis efeqti. varaudoben, rom fizi-
kuri siaxlove gavlenas axdens mowonebaze gameorebuli
eqspoziciis gamo. anu sivrciTi ganlagebis gamo zogierTi
adamiani ufro xSirad xvdeba erTmaneTs da ganicdebian,
rogorc maTi regularuli yoveldRiuri rutinis nawili.
Tu rogor SeiZleba ganmeorebulma eqspoziciam gavlena
moaxdinos mowonebaze SesaniSnavi gamokvleva SemogvTavaza
zaionkma (Zajonc,1968). erTerT kvlevaSi subieqtebs aCveneb-
dnen ekranze Turqul sityvebs (igulisxmeba rom subi-
eqtebma ar ician Turquli). sityvebis eqspoziciisas ramde-
nime sityva meordeboda, sxvebTan SedarebiT ufro xSirad.
amis Semdeg subieqtebs sTxovdnen moeZebnaT sityvebis
mniSvneloba. aRmoCnda rom arsebobda Zlieri tendencia
mieweraT pozitiuri mniSvneloba xSirad gameorebuli
sityvebisaTvis (igive dadasturda rodesac Turquli
sityvebis nacvlad eqsperimentSi uazro sityvebi iyo
gamoyenebuli). am efeqts zaionki uwodebs gameorebuli
eqspoziciis efeqts. xSiri eqspozicia iwvevs nacnobobis
gancdas, rasac mihyavs individi mowonebamde.
meore kvlevaSi zaionki subieqts uCvenebs adamianebis
pasportul suraTs da sTxovs Sefasebas Tu ramdenad
moswondaT TiToeuli suraTSi aRbeWdili da rogor
fiqrobdnen, ramdenad moewonebodaT is adamiani, romlis
suraTsac aTvaliereben. amasTan eqsperimentis ganmav-
lobaSi subieqtebi zogierT suraTs xedavdnen erTxel an
orjer, xolo zogierTs uCvenebdnen ocjer an metjer.
Sedegebi aCvenebdnen, rom aqac nacnobobas (xSir eqspo-
zicias) qonda igive efeqti. rac ufro xSirad xedavda
subieqti suraTs, miT ufro moswonda is da afiqsirebda,
rom moewoneboda is individi, romelic suraTze iyo
gamoxatuli.
bolos unda aRiniSnos agreTve fridmanis, karlsmitis
da soumis eqsperimenti, romelic adamianebis uSualo
nacnobobis efeqts exeba. subieqturi wyvilebi, labo-
ratoriul situaciaSi, xvdebian erTmaneTs samjer, eqvsjer
an Tormetjer. subieqtebi manamde ar icnobdnen erTmaneTs
da ar iyo dagegmili maTi winaswari saubrebi. Sexvedrebis
seriebis Semdeg subieqtebs sTxovdnen eTqvaT ramdenad

138
moswonda yovel maTgans meore subieqti. Sedegebi
aCvenebda, rom rac ufro xSiri iyo Sexvedrebi, miT ufro
moswondaT erTmaneTi (Freedman, Karlsmith & Soumy, 1967)
sargeblianoba - siaxlovis efeqtis umartivesi axsnaa
is, rom adamianebi romlebic axlos arian erTmaneTisagan,
ufro asargebleben erTmaneTs, vidre isini romlebic Sors
arian. individs ar SeiZleba moswondes an megobari iyos
misi visac ar icnobs, an megobari iyos misi visac iSviaTad
xvdeba. adamianebi megobrebad irCeven imas, visac kargad
icnoben. sxvaTa Soris mtersac am principiT irCevs
adamiani. damokidebuleba rogorc pozitiuri ise nega-
tiuri, Cveulebriv imaTTan gvaqvs, visac sistematurad
xvdebiT, visac vicnobT. erTi saintereso niuansia SemCne-
uli siaxlovesa da mowonebas Soris damokidebulebaSi,
kerZod rom siaxlove upirveles yovlisa ufro pozitiur
urTierTobas uyris safuZvels vidre negatiurs.
gagrZelebuli urTierTqmedeba. rodesac individma icis,
rom moxvdeba garkveul situaciaSi, is cdilobs
daarwmunos TavisTavi, rom es iqneba sasiamovno an yovel
SemTxvevaSi, arc ise arasasiamovno iqneba. aseve, individs,
romelic momavalSi vinmesTan urTierTobas moelis, ten-
dencia aqvs gaazviados misi pozitiuri Tvisebebi da
moaxdinos negatiuri Tvisebebis ignorireba, yovel
SemTxvevaSi Seamciros misi negatiuri Tvisebebis xarisxi.
erTi sityviT, adamianebi cdiloben daarwmunon TavianTi
Tavi, rom urTierTobebi sasiamovno iqneba. cxadia, roca
individi winaswar gadawyvets, rom individi kargia, mas
ufro moewoneba es individi roca Sexvdeba mas momavalSi.
Tu is individi karis mezobelia, individi interesiT
moelis masTan kontaqtebs da surs rom es kontaqtebi
sasiamovno iyos. e.i. adamianebi motivirebulni arian
pozitiurad aRiqvan is individi, romelTanac Semdeg
urTierTobebs moelis (mezobeli, an universitetis pirvel-
kurselebi erTmaneTis percepciaSi). es kargad damtkicda
mTel rig kvlevebSi.
sxva adamianebTan mosalodnel urTierTqmedebas aqvs
meore efeqtic. garda imisa, rom sasiamovno pirovnebas
moelis, aseT situaciaSi adamians tendencia aqvs TviTonac
sasiamovno STabeWdileba datovos da Sesabamisad iqceva.
pirvel Sexvedrebze, icis ra rom Sexvedrebi xSiri iqneba,

139
individi cdilobs iyos momxiblavi, Tavs aridebs kon-
fliqts, mxars uWers megobrulobas. amrigad, roca indi-
videbi moelian momaval xangrZliv urTierTobebs, metia
albaToba rom gaxdnen megobrebi. amas xels uwyobs ro-
gorc percepciuli darRveva, ise mcdeloba datovos sxva-
ze kargi STabeWdileba.
winaswarmetyvelebadoba. siaxlovis efeqtis gansxvavebu-
li axsna mdgomareobs imaSi, Tu ramdenad SegviZlia indi-
vidis qcevis winaswarmetyveleba. dasaSvebia, rom rac uf-
ro xSirad vxvdebiT individs, miT ufro kargad vecnobiT
mas da ukeTesad SegviZlia winaswarmetyveleba imisa, Tu
amaTu im situaciaSi rogor moiqceva is. roca Cven SegviZ-
lia imis winaswarmetyveleba, Tu rogor moiqceva an rogor
ireagirebs Cvens qcevaze sxva, miT ufro naklebadaa mosa-
lodneli, rom iqneba momabezrebeli, da piriqiT, Cvenc
viqnebiT naklebad momabezrebeli misTvis. bolosdabolos,
individebi swavloben Tu rogor moiqcnen raTa Tavidan
aicilon usiamovnebani da amdenad ar iZlevian usiamovne-
bebis mizezs ganzraxvis gareSe. es tendencia aadvilebs
megobrobas.
gamonaklisebi siaxlovis pozitiur efeqtebSi. aRmoCnda,
rom xSiri kontaqti yovelTvis ar gvaZlevs mowonebas. Tu
individi pirvel SexvedraSi uaryofiT STabeWdilebas
tovebs, momdevno Sexvedrebi ver gazrdis mowonebas. sawyi-
si Sefasebis da mowonebas Soris urTierTobas exeba frid-
manisa da siumis (1967) kvlevebi. eqsperimentSi, asistents
laboratoriaSi Semoyavs sami subieqti, sadac maT xvdeba
kidev erTi subieqti romelic faqtiurad aris eqsperimen-
tatoris Tanamonawile. erTi sityviT oTxive - sami namdvi-
li da erTi cru subieqti ucdis eqsperimentatoris mosv-
las. sanam eqsperimentatori gamoCndeba cru subieqti
axorcielebs garkveul aqtiobebs, romelic subieqtebs
eCvenebaT an rogorc sasiamovno, an rogorc ara sasi-
amovno. pirvel SemTxvevaSi cru cdispiri asistents
ekiTxeba Tu sad aris eqsperimentatori, rom is wuxs imaze,
aris Tu ara yvelaferi wesrigSi. asistenti uxsnis, rom
profesori cotaTi dakavebulia da male mova. cru cdis-
piri madlobas uxdis asistents da agrZelebs mocdas.
saubari mimdinareobs sakmaod zrdilobian tonSi, cru

140
subieqti amJRavnebs interes da zrunvas da ara gabrazebas,
amis Semdeg Semodis eqsperimentatori da iwyeba kvleva.
meore, arasasiamovno STabeWdilebis situaciaSi urTi-
erToba diametrulad gansxvavebulia. cru subieqti iwyebs
laparaks sakmaod gaRizianebuli toniT, moiTxovs sakmaod
uxeSad, uTxran bolosdabolos sad aris eqsperimentato-
ri, ratom droze ar movida. rom didi xania icdis da ar
apirebs drois xarjvas am suleluri eqsperimentisaTvis.
rodesac asistenti cdilobs auxsnas mdgomareoba, is iye-
nebs sakmaod damamcirebel epiTetebs, awyvetinebs mas
laparaks da a.S. am dros Semodis eqsperimentatori da
iwyeba kvleva. am incidents hqonda garkveuli efeqti.
aRmoCnda, rom subieqtebs hqondaT tendencia moswondeT
sasiamovno cru subieqti da ar moswondeT arasasiamovno
subieqti.
amis Semdeg subieqtebi xvdebodnen amave cru subieqts
samjer, an eqvsjer, an Tormetjer. bolos cdispirebs
sTxovdnen mieTiTebinaT Tu ramdenad moswondaT is. ro-
gorc moelodnen, rac ufro xSiri iyo sasiamovno subi-
eqtTan Sexvedra, miT ufro moswondaT is subieqtebs; da
piriqiT, arasasiamovno subieqtebis Sefasebaze gavlenas ar
axdenda Sexvedrebis sixSire. imaT, romlebic cru subi-
eqtebs Tormetjer xvdebodnen ufro ar moswondaT is,
imaTTan SedarebiT, romlebic eqvsjer an samjer xvdeboda.
e.i. nacnoboba (xSiri eqspozicia) iZleoda mowonebis gazr-
das imis mimarT, romlic Tavidan neitralurad iyo
Sefasebulni, magram ar hqonda araviTari efeqti, roca
Tavidan cru subieqtis mimarT armowonebas ganicdidnen. es
xdeba maSin, roca sxva danarCeni pirobebi ucvlelia.
SesaZlebelia ufro eqstensiur kontaqtebs moeca mowone-
bis gazrda am arasasiamovno cru cdispiris mimarTac,
magram im SemTxvevaSi Tu raRacnairad pirobebi Seicvleba.
garda amisa, miuTiTeben, rom Tu sawyisi Sefaseba aris
saSualod negatiuri, gazrdil nacnobobas eqneba garkve-
uli efeqti. zaionkis zemoT miTiTebul eqsperimentSi,
zogierTi sawyisi Sefaseba iyo negatiuris mxareze da
dadasturda nacnobobis efeqti. amrigad, Cans, rom negati-
ur sawyis Sefasebas aqvs nacnobobis efeqtis darRvevis
tendencia.

141
rogorc prejudisebis ganxilvisas mivuTiTeT, xSir
kontaqtebs SeuZlia prejudisebis Semcireba an moxsna,
magram amisaTvis aucilebelia garkveuli pirobebis dacva,
razedac Cven dawvrilebiT vilaparakeT da aq ar gavi-
meorebT.
amrigad, kvleviTi monacemebi miuTiTeben, rom xSir
kontaqtebs aqvT dadebiTi efeqti. siaxloves mivyavarT
mowonebamde. pirvel rigSi, siaxlove adamianebs damegobre-
bis saSualebas aZlevs. bolosdabolos megobars irCeven
iqedan visac icnoben. garda amisa siaxlove gulisxmobs
gagrZelebul urTierTobas da zrdis sxvisi qcevis
winaswarmetyvelebis SesaZleblobas.

emocionaluri mdgomareoba rogorc mowonebis


ganmsazRvreli

Cven ganvicdiT da gamovxatavT emociebs Cvens yovel-


dRiur cxovrebaSi. pozitiuri da negatiuri movlenebi
Cvens cxovrebaSi gavlenas axdens Cvens zogad guneba-
ganwyobaze, anu afeqtur mdgomareobaze. Cveulebrivi termi-
ni afeqti gamoiyeneba raTa miuTiToT emociebze da
grZnobebze. ori mniSvnelovani maxasiaTebeli afeqtisa
aris intensioba (emociis siZliere) da mimarTuleba
(emocia aris pozitiuri Tu negatiuri). afeqtis pozitiur-
negatiuri ganzomileba qmnis kontinuums, romlis erT
boloSi lokalizirdeba ukiduresad pozitiuri, xolo
meore boloSi ukiduresad negatiuri afeqturi mdgoma-
reoba, neitraluris gavliT. CaTvililia, rom afeqturi
mdgomareoba gavlenas axdens Cvens percepciaze, kogni-
ciaze, motivaciaze, gadawyvetilebis miRebaze da inter-
personalur Sefasebaze.
musika, emociebi da mowoneba. musika sakmaod gavrce-
lebulia Cven sazogadebriv cxovrebaSi da amasTan is
SeiZleba daeqvemdebaros individis kontrols. amdenad
SeiZleba misi garedan kontrolireba. antropologma jeims
Saferma Semoiara asze meti Ramis kabare da SeamCnia, rom
sevdiani (minoruli) musikis foni asocirebuli iyo alko-
holis naklebi raodenobiT miRebasTan. aqedan gamomdinare
dasves sakiTxi, musikas, rogorc emociis gamomwvev sti-
muls, aseve aqvs Tu ara gavlena interpersonalur qcevaze?

142
mei da hamiltonma (May & Hamilton,1980) ikvlies emociebsa
da mizidvas Soris urTierToba musikis gamoyenebiT.
mkvlevarebma jer ikvlies Tu romeli stilis musika
moswondaT kolejis student gogonebs. dadginda, rom maT
rok-musika gacilebiT ufro moswondaT vidre klasikuri
musika. amis Semdeg, gogona studentebs sTxovdnen ucxo
mamakacis suraTebis Sefasebas mowonebis skalaze. Sefa-
sebis periodSi rogorc foni ismoda an rok-musikis hange-
bi, an klasikuri musikis hangebi, an Sefaseba xdeboda
yovelgvari musikaluri fonis gareSe. Sedegebi aCvenebda,
rom gogonebi met mowonebas gamoxatavdnen am suraTebis
Sefasebisas roca Sefaseba rok-musikis mosmenis fonze
mimdinareobda. naklebi iyo mowonebis xarisxi klasikuri
musikis fonis pirobebSi, da ufro naklebi iyo, roca
Sefaseba musikaluri fonis gareSe xdeboda. garda amisa
zogierTi mamakacis suraTi rok-musikis fonze ufro
mimzidvelad fasdeboda, vidre klasikuri musikis fonze.
amdenad, CaiTvala, rom musika moqmedebda individis guneba-
ganwyobaze (afeqtur mdgomareobaze) guneba-ganwyoba ki
interpersonalur Sefasebaze.
emociis sxva wyaroebis efeqti. kvleviTi monacemebi
konsistenturad miuTiTeben, rom movlenebi romlebic
iwveven pozitiur grZnobebs zrdian interpersonalur
mowonebas, xolo negatiuri movlenebi amcireben mas. mona-
cemebi miRebuli iqna iseTi pirobebidan, rogoricaa maRa-
li haeris temperatura, arakomfortabeluri notio oTaxi,
keTili-daboloebis winaaRmdeg kritikuli filmebis yure-
ba da a.S.
aseve kvlevebma aCvenes, rom depresiuli individebi
CvenSi arakomfortul grZnobas iwvevs da Cvenc naklebad
mogvwons is.
ikvlies agreTve radioTi mosmenili kargi iaxali
ambebi winaaRmdeg cudi axali ambebis gavlena interperso-
nalur qcevaze. veitCma da grifitma (Veitch & Griffitt, 1976)
raTa SeemowmebinaT es hipoTeza subieqts kvlevis dawyebis
win radioTi moasmenines axali ambebi (subieqtebi
faqtiurad usmendnen winaswar momzadebul audio Cana-
wers). aRmoCnda, rom kargi axali ambebi iwvevda pozitiur
emocionalur reaqcias da subieqtebi romlebic mas
usmendnen Sedegad gamoxatavdnen met mowonebas ucxos mi-

143
marT. cudi axali ambebis mosmenas qonda sawinaaRmdego
efeqti. mcirdeboda mowoneba.
mraval SemTxvevaSi, Cven SeiZleba ar vacnobierebdeT
Cveni pozitiuri an negatiuri grZnobebis wyaros, magram
miuxedavad amisa isini moqmedeben Cvens qcevaze gansa-
kuTrebiT Sefasebaze. amrigad, eqsperimentuli monacemebi
konsistenturad miuTiTeben, rom pozitiur grZnobebs
mivyavarT pozitiur Sefasebamde da negatiur grZnobebs
negatiur Sefasebamde. dgeba sakiTxi am fenomenis meqa-
nizmis Sesaxeb.
mowoneba, rogorc ganpirobebuli reaqcia. afeqtsa da
Sefasebas Soris urTierTobis axsna nacadia e.w. daswavlis
Teoriis poziciebidan. kerZod, nacadia misi axsna
daswavlis ganmtkicebis modeliT. daswavlis Teoriis
poziciebidan afeqtma mowonebaze SeiZleba gavlena moaxdi-
nos ori gziT:
(1) e.w. pirdapiri efeqti - roca meore piri ambobs an
akeTebs iseT rames, romelic CvenSi iwvevs dadebiT an
negatiur grZnobas (igrZno Tavi kargad an cudad). aSkaraa,
Cven mogvwons is individi, romelic gvagrZnobinebs kargad,
iwvevs dadebiT grZnobas da ar mogvewoneba is, romelic
Tavs gvagrZnobinebs cudad, iwvevs negatiur grZnobas. am
dvSvebidan gamomdinareobs, rom yoveli cvladi (vTqvaT
gameorebuli eqspozicia) romelsac mivyavarT mowonebis
gazrdamde aris am cvladis mier gamowveuli pozitiuri
grZnobebis Sedegi. e.i. mowoneba warmoadgens am SemTxvevaSi
ganpirobebul reaqcias.
(2) grZnobebsa da mowonebas Soris urTierTobis gan-
mtkicebis modeliT axsnas aqvs damatebiTi nagulisxmevi
azri, romelic asociaciuri efeqtis saxelwodebiTaa
cnobili. Cven vreagirebT ara marto im individebze,
romelic CvenSi iwvevs garkveul grZnobebs, aramed vreagi-
rebT im individebze, romlebic ubralod asocirebulni
arian aseT grZnobebTan. sxvanairad rom vTqvaT, roca
individi ubralod, Tundac SemTxveviT aris situaciaSi,
roca Tqveni grZnoba iyo pozitiuri an negatiuri (da
romelic ar aris dakavSirebuli am pirTan), Tqveni
Sefaseba am individisa iqmneba am emocionalur fonze.
esaa is meqanizmi Tu ratom axdens gavlenas musika, siTbo,
kino, radio-svtelevizio axali ambebi da sxva Sefasebaze.

144
es faqtorebi aRgviZraven dadebiT an uaryofiT grZnobebs;
es grZnobebi asocirebuli xdeba individebTan, romlebic
SemTxveviT SeiZleba iyvnen asocirebuli am situaciasTan;
Sesabamisad Cven gviCndeba tendencia mogvwondes an ar
mogvwondes es individi.

afiliaciis moTxovnileba

rogorc aRvniSneT, drois umetes nawils Cven vxarjavT


sxva adamianebTan erTad. iseTi aqtiobebi, rogoricaa axa-
li megobrebis SeZena, iyo megobrebTan, SesZlo grZnobebi
gaunawilo sxvebs, Cvens sazogadoebaSi mniSvnelovnadaa
Sefasebuli. CaTvlilia, rom megobrebis yola aris Sina-
ganad pozitiuri. amasTan, isic simarTlea, rom individebi
gansxvavdebian erTmaneTisagan afiliaciis moTxovnilebaSi.
zogierTi adamiani drois umetes nawilSi marto yofnas
arCevs, maSin roca zogierTebi Zalian socialurebi arian.
aseTi pirovnuli gansxvavebebi mniSvnelovan faqtoradaa
CaTvlili interpersonaluri urTierTobis anticipaci-
isaTvis.
afiliaciis moTxovnileba rogorc pirovnuli Tviseba.
miureis Semdeg, afiliaciis moTxovnileba mravali kuTxiT
gaizoma. kvlevebi miuTiTeben, rom maRali afiliaciis
moTxovnebis mqone mamakacebi SedarebiT TviT-darwmu-
nebulebi arian, aqvT tendencia meti isaubron mimzidvel
qalebTan dabali afiliaciis moTxovnilebis mqone
individebTan SedarebiT. kolejis studentebs, romelTa
afiliaciis moTxovnileba maRalia, tendencia aqvT yavdeT
meti megobrebi vidre im studentebs, romlebsac es
maCveneblebi dabali aqvT.
afiliaciis moTxovnileba gaazrebuli iqna, ramdenadme,
rogorc megobrobis motivcia. daSvebulia, rom zogierTi
ufro Zlieraa motivirebuli, vidre sxvebi, Tbili inter-
personaluri urTierTobebisaTvis. saSualo skolis
megobrobis motivaciis maRali maCveneblebis mqone moswav-
leebma, megobrobis motivaciis dabali maCveneblebis mqone
moswavleebTan SedarebiT, icodnen ufro meti megobrebis
Sesaxeb, yavdaT ufro myari megobrebi da maswavleblebi
maT afasebdnen rogorc megobrulebs, afeqturebs, Tanam-
Sromlurebs, bednierebs da rom isini arian ufro popu-
larulebi.

145
individebi gansxvavdebian erTmaneTisagan ara marto
afiliaciis da megobrobis motivaciis mixedviT, aramed
TavianTi socialuri unarebiTac. aRmoCnda, garkveul
rols TamaSobs agreTve dabadebis rigi. pirveli dabadebu-
li, umcros da-ZmebTan SedarebiT aris ufro meti soci-
aluri unaris. imaT, visac hyavs sawinaaRmdego sqesis uf-
rosi siblingi, aRmoCnda rom sawinaaRmdego sqesis wevreb-
Tan aqvT meti damajerebeli urTierTqmedeba.
mas Semdeg rac urTierToba Camoyalibebulia, maRali
afiliaciis moTxovnebis mqone studentebi aRmoCnda, rom
kmayofilebi arian roca urTierToba progresirdeba. afi-
liaciis dabali donis mqone studentebs ki tendencia
hqondaT am situaciaSi yofiliyvnen ukmayofilo, gansa-
kuTrebiT Tu maT aqvT damoukideblobis moTxovnileba.
aseTi gansxvavebuli afiliaciis moTxovnilebis mqone
individebi urTierTqmedebis Sedegad gasagebia rom
Secbunebulebi darCebian erTmaneTiT. erTs siamovnebs
mWidro urTierToba, meores swored urTierTobis damyare-
biT SeiZleba ubeduri darCes.

faqtorebi, romlebic gansazRvraven ufro Rrma


emocionaluri urTierTobis Camoyalibebas

roca ori individi xvdeba erTmaneTs, siaxlovis gamo


CamouyalibdaT erTmaneTis mimarT dadebiTi grZnobebi, da
Tu TiToeuls aqvs afiliaciis maRali moTxovnileba, unda
movelodeT rom daiwyeba urTierTqmedeba. ganviTardeba Tu
ara aqedan ufro Rrma emocionaluri damokidebuleba,
megobroba, ukve damokidebulia sxva faqtorebze, kerZod
urTierTobaSi myofi individebis fizikur mimzidvelobaze,
maT msgavsebaze garkveul pirovnul maxasiaTeblebSi da
imaze, Tu ramdenad avlenen isini urTierT pozitiur
Sefasebas (reciprikuloba pozitiur SefasebaSi).
fizikuri mimzidveloba. pirveli STabeWdileba umTav-
resad emyareba garegnobas. roca vinmes vxvdebiT pirvelad,
Cven maSinve vamCnevT iseT maxasiaTeblebs, rogoricaa rasa,
simaRle, wona, Cacmuloba, saxe, Tmis feri da a.S. Cven
midrekili varT garkveuli rwmenebi da prejudisebi gvqon-
des Camoyalibebuli aseT faqtorebze warsuli gamocdile-
bis da stereotipebis safuZvelze.

146
erTerTi faqtori, romelic met-naklebad Seswavlilia,
aris fizikuri mimzidveloba.
mimzidvelobis efeqti. mamakacisa da qalis urTierTo-
bisas oriveze moqmedebs partnioris mimzidveloba.
SemTxveviTi ar aris,rom komerciul video-servisis
filmebSi ufro xSirad arCeven mimzidvel mamakacebs da
qalebs - da amas garkveuli azri aqvs - orive sqesis
individisaTvis. aRmoCnda, agreTve, rom qalebi aseve
pozitiurad reagireben maRali statusis mamakacebzec.
aRmoCnda, rom arsebobs individualuri gansxvaveba
mimzidvelobisadmi mniSvnelobis miniWebaSi. mag. kvlevebi
aCveneben, rom tradiciuli seqs-tipis mamakacebi da qalebi
ufro pozitiurad reagireben fizikur mimzidvelobaze
vidre hermofroditebi.
arsebobs zogadi daSveba, rom mimzidveli adamianebi
agreTve floben mTel rig sxva pozitiur Tvisebebs.
rogorc qalebi ise mamakacebi aRniSnaven, rom mimzidveli
adamianebi arian ufro sainteresoebi, socialurebi,
damoukideblebi, seqsualurad Tbilebi. naklebad mimzid-
veli adamianebi varaudoben rom arian deviantebi
mravalnairad, arian fsiqopaTologiurebi, politikurad
radikalistebi, homoseqsualistebi. fizikurad mimzidveli
mamakacebi Sefasebulni arian rogorc ufro mamakacurebi
da mimzidveli gogonebi rogorc ufro qalurebi nakleb
mimzidvelebTan SedarebiT.
rwmena, romelic exeba mimzidvel da aramimzidvel
individebs, arsebiTad miaCniaT, rom emyareba kulturul
gadaxrebs da amdenad ar aris dakavSirebuli im faqtiur
Tvisebebze, romelic individs gaaCnia. miuxedavad amisa,
arsebobs zogierTi qceviseuli da pirovnuli gansxva-
vebebi, romelic dakavSirebulia garegnobasTan. mag.
aRmoCnda, rom mimzidveli mamakacebi da qalebi kargad
urTierToben sawinaaRmdego sqesis individebTan. mimzid-
vel mamakacebs meti socialuri urTierToba aqvT qalebTan
da naklebi sxva mamakacebTan. isini arian ra mimzidvelebi,
naklebad aqvT uaryofis SiSi. mimzidveli qalebi, sxvebTan
ar urTierToben ufro mets vidre aramimzidvelebi da
isini naklebad TviTdajerebulebi da naklebad mimdobni
arian vidre mamakacebi. mimzidveli adamianebi ufro
moelian warmatebas socialur situaciaSi da aRweven ki-

147
dec sinamdvileSi. korelaciuri kvlevebi miuTiTeben, rom
mimzidveloba pozitiur korelaciaSia ganaTlebaSi
miRwevasTan, SemosavalTan, profesionalur prestiJTan da
fsiqikur sijansaResTan. aRmoCnda, rom vinc mimzidvelia
met dros xarjavs sarkeSi Tavis Tavis daTvalierebaSi.
logikuria movelodeT, rom mimzidvel individebs
ufro maRali TviT-pativiscema eqnebaT vidre aramimzidve-
lebs, magram am or maxasiaTebels Soris kavSiri faqtiu-
rad Zalian susti aRmoCnda da amasTan kvlevebi ar iZleva
konsistentur monacemebs. erTerTi axsna amisa aris is, rom
mimzidveli individebi iReben imden ganmtkicebas rom
nakleb Sefasebas aZleven miRebul qaTinaurebs. aramimzid-
velebi ki, ganmtkicebas romelsac isini iReben, Tvlian,
rom aris namdvili da damsaxurebuli. es mosazreba
dadasturebuli iqna saintereso eqsperimentiT (Major,
Carrington & Carneval, 1984). eqsperimentSi jer gakeTda damam-
Tavrebeli kursis studentebis ranJireba mimzidvel da
aramimzidvelebad, Semdag maT sTxoves daeweraT mokle
ese, romelsac mere Seafasebdnen sxva studentebi. Semfase-
bel studentebs hqondaT SesaZlebloba ecqiraT imisaTvis
Tu rogor werdnen subieqtebi eses. faqtiurad, yvela
subieqti iRebda pozitiur Sefasebas sawinaaRmdego sqesis
Semfaseblisagan. Sedegebi aCvenebda, rom mimzidveli
studentebi ufro miawerdnen pozitiur Sefasebas TavianTi
Sromis xarisxs Tu fiqrobdnen, rom Semfaseblebi maT ar
uyurebdnen maSin, roca aramimzidveli subieqtebi grZnob-
dnen, rom pozitiuri Sefaseba dakavSirebuli iyo Sromis
xarisxTan, Tu icodnen, rom Semfaseblebi maT uyurebdnen.
avtorebi aCveneben, rom naklebad mimzidveli adamianebi
mcire ganmtkicebasac aniWeben sakmao wonas, maSin roca
mimzidveli individebi ganmtkicebas ufro nakleb Sefase-
bas aZleven. avtorebis azriT swored amitom ar aris
mimzidveloba da TviT-Sefasebas Soris myar urTierT-
kavSirSi.
ra mniSvnelobas vdebT fizikur mimzidvelobaSi? Tumca
adamianebs ar aqvT problemebi imis gadawyvetaSi Tu vin
aris mimzidveli da vin ara, Zneli aRmoCnda im cvladebis
zusti Camoyalibeba, romlebic pasuxismgeblebi iqnebian
mimzidvelobis Sesafaseblad.

148
zogadad aRmoCnda, rom qalebi pozitiurad reagireben
mamakacis garkveul fizikur maxasiaTeblebze: Txeli
fexebi, viwro weli, farTe mxarbeWi, patara dundulebi.
iyo mosazreba, rom maRali individi CaTvlili iqneboda
rogorc romantikuli partniori, magram kolejis studen-
ti gogonebi faqtiurad upiratesobas aZleven saSualo
simaRlis mamakacebs.
mamakacebs ki aRmoCnda rom moswonT gogonebi saSualo
mkerdiT, saSealo zomis fexebiT da dundulebiT. orive
sqesisTvis simsuqne aRiqmeba rogorc aramimzidveli. esenia
is fizikuri maxasiaTeblebi, romlebsac sxvadasxva kvle-
vebSi dadgenil iqna rom miaweren mimzidvel mamakacebs da
qalebs.
gamoiTqva mosazreba, rom saboloo jamSi mimzidveli
figura da saxe bevrad ar gansxvavdeba 3saSualosagan4.
adamianebi mimzidvelad Tvlian figuras, fexebs, cxvirs da
a.S. romelic arc Zalian pataraa da arc Zalian didi.
langluam da rogmanma sakmaod sainteresod aCvenes es
(Judith Langlois & Lori Roggman, 1994). maT kompiuterSi Seiyvanes
kolejis 32 studentis saxe da maTi erTmaneTze dadebiT
gamoiyvanes maTi saSualo ariTmetikuli. studentebma
aseTi gasaSualebuli saxe Seafases rogorc ufro mimzid-
veli vidre individualuri saxeebis 92%. ase rom avto-
rebis azriT saSualo garegnoba sakmaod mimzidvelad
fasdeba.
garda fizikuri agebulebisa aRmoCnda rom mimzidvelo-
bisaTvis garkveuli mniSvneloba aqvs zogierT qcevas. mag.
kvlevebi adastureben, rom Rimili Cveulebriv mimzidvelia
rogorc qalebisaTvis, ise mamakacebisaTvis, magram mwuxa-
rebis gamometyveleba aramimzidvelad fasdeba. video-
sapaemano situaciaSi qalebi upiratesobas aZlevdnen
eqspresiul mamakacebs, maSin roca mamakacebi negatiurad
reagireben eqspresiul, eqstravertul qalebze.
garda fizikuri garegnobisa da stilisa, individis
saxelmac SeiZleba imoqmedos mimzidvelobis aRqmaze. erT
kvlevaSi Tanabrad mimzidveli qalis fotosuraTi Sefa-
sebuli iqna rogorc ufro mimzidveli roca misi saxeli
iyo Lkathy, Jennifer an Christine vidre roca saxeli Uethel, Harriet
an Gertrude.

149
arsebobs mimzidvelobis aRqmis situaciuri determinan-
tebi. mag. mamakacebi, romlebmac is isaa naxes filmi
3Carlis angelozebi4 ucxo qalebs afasebdnen rogorc
naklebad mimzidvelebs, vidre sakontrolo jgufis mama-
kacebi.
mimzidvelobaSi msgavsebis mniSvneloba. dadasture-
bulia zogadi tendencia, rom adamianebi partniorad
irCeven Tavisive msgavsi mimzidvelobis individebs. es
tendencia gavlenas axdens SemTxveviT Sexvedrebze, qorwi-
nebaze. daqorwinebuli wyvili, miuxedavad asakisa da
qorwinebis xangrZlivobisa arian msgavsebi mimzidvelobaSi.
statistikuri monacemebi miuTiTeben, rom gansxvavebuli
mimzidvelobis wyvilebis ojaxi ufro xSirad irRveva
vidre msgavsi mimzidvelobisa. ufro gasaocari aRmoCnda
is faqti, rom erTi da igive sqesis megobrebic amJRavneben
tendencias mimzidvelobaSi emsgavsebodnen erTmaneTs. Tum-
ca aRmoCnda, rom es ufro damaxasiaTebelia mamakacebisaT-
vis vidre qalebisaTvis.
atitudebSi msgavseba da mowoneba. atitudebSi msgavseba
rom dakavSirebulia mowonebasTan kargad gamoCnda niu-
kombis brwyinvaled dagegmil gamokvlevaSi. kvleva Catar-
da miCiganis universitetSi. man specialuri kiTxvariT
gazoma abiturient biWebis atitudebi. e.i. winaswar gaigo
universitetSi SemomsvlelTa atitudebi. mkvlevari miznad
isaxavda gaerkvia SeiZleboda Tu ara am monacemebis
(atitudebis) safuZvelze imis winaswarmetyveleba Tu vin
visTan imegobrebda. e.i. atitudebSi msgavseba migviyvanda
Tu ara mowonebamde. rogorc zemod aRvniSneT, mowonebis
erTerT determinants siaxlove warmoadgens. am SemTxve-
vaSi siaxloves gansazRvravda studenTa saerTo sacxov-
rebelSi maTi lokalizacia, rac SesaZlebeli iyo rom
gansazRvravda Tu vin vis gaicnobda da a.S. amdenad, Tavi-
dan atitudSi msgavseba ar iyo kavSirSi interpersonaluri
mowonebis sawyis gamoxatvasTan, radgan studentebma ar
icodnen erTmaneTis atitudebi sanam ar daamyarebdnen
urTierTobas erTmaneTTan. atitudebSi msgavsebis efeqti
gamovlindeboda garkveuli droiTi xangrZlivobis Semdeg,
mas Semdeg rac gaicnobdnen erTmaneTs. Sedegebi adas-
turebda hipoTezas. atitudebSi msgavseba garkveulad
asocirebuli iyo mowonebasTan (Newcomb, T.M. 1956)

150
rogorc vxedavT, atitudSi msgavsebasa da mowonebas
Soris sakmaod mWidro kavSiri dadasturda, magram kore-
laciidan verafers davaskvniT mizez-Sedegobriv kavSirze.
niukombis gamokvleva gamoricxavs, rom mowoneba SeiZleba
iyos atitudebSi msgavsebis mizezi. magram am kvlevidan
verc imas vityviT danamdvilebiT, rom atitudSi msgavseba
gansazRvravs mowonebas, radgan arsebobs e.w. mesame
cvladis problema. SeiZleba mowonebasa da atitudebSi
msgavsebas Soris korelacia raRac sxva faqtorma gansaz-
Rvros. raTa gamoericxaT mesame cvladis problema, saWiro
iyo eqsperimentuli gamokvleva. marTlac daigegma eqspe-
rimenti sadac atitudebSi msgavsebis manipulireba
xdeboda rogorc damoukidebeli cvladis da mowoneba
Sefasda, rogorc damokidebuli cvladi, sxva danarCeni
pirobebi ki mudmivi rCeboda (Byrne, D. 1961). kvlevam daa-
dastura, rom atitudebi SeiZleba ganvixiloT rogorc
mowonebis erTerTi mizezi.
Cveulebriv, interpersonaluri urTierTobisas adamiane-
bi saubroben gansxvavebul sakiTxebze, gamoxataven TavianT
damokidebulebas gansxvavebuli sagnebisa da movlenebis
mimarT, Tavisufladad gamoxataven TavianT azrs, ra
moswonT da ra ara. aseTi komunikaciiT individebi igeben
erTmaneTis atitudebis Sesaxeb. am urTierTobaSi
adamianebi pozitiurad reagireben im individebze,
romlebsac msgavsi Tvalsazrisi aqvT, moswonT is da surT
masTan yofna. negatiur damokidebulebebs amJRavneben im
individisadmi, romlebic gansxvavebul Tvalsazriss
avlenen.
am fenomens aqvs mTeli rigi praqtikuli gamosavali.
kerZod, atitudebSi msgavsebasa da mowonebas Soris
urTierToba xsnis im faqts, Tu ratom aqvT adamianebs
tendencia ifiqron, rom umravlesoba adamianebisa maT
eTenxmebian, gansakuTrebiT isini vinc moswonT. roca
individs moswons vinme ara atituduri maxasiaTeblebis
safuZvelze (vTqvaT fizikuri mimzidvelobisa an zogadi
qarizmis gamo), aRmoCnda, rom es individi aRiqmeba rogorc
msgavsi atitudebSic. Cans, rom sxvebis zedapirul
maxasiaTeblebze pozitiur reaqcias xSirad mivyavarT
mcdar rwmenamde, rom gvaqvs msgavsi Rirebulebebi da
atitudebi.

151
ratom mogvwons msgavsi sxva?. Teoretikosebi TiTqosda
Tanxmdebian, rom atitudebSi msgavseba aris pozitiuri
imitom rom is individs aZlevs sakuTari Sefasebis
sisworis gancdas. Sesabamisad, atitudebSi msgavseba
warmoSobs pozitiur afeqts da gansxvavebuli atitudebi
negatiur afeqts. rogorc zemod aRvniSneT, afeqtebi
gavlenas axdenen mowonebaze. roca individi xedavs, rom
sxvas igive Sefasebebi da rwmenebi aqvs rac mas, es codna
uzrunvelyofs mas monacemebiT, rom is sworia. Sefasebis
aseTi dadastureba ukve aris pozitiuri afeqtis gamomwvevi
da adamians moswons is vinc masSi pozitiur afeqtebs
iwvevs. dauTanxmeblobas aqvs sawinaaRmdego efeqti. is
garwmunebT rom Tqven cdebiT, es iwvevs negatiur emociebs
da Sedegad ar mogwonT individi, romelic aseT ara-
komfortul grZnobas iwvevs. am tendencias aqvs nagu-
lisxmevi azri, rom adamianebs aqvT tendencia eZebon da
miiRon is informacia, romelic ganamtkicebs mis rwmenebs.
atitudebSi msgavsebis efeqtis meore axsna momdi-
nareobs balansis Teoriidan. haideri, niukombi, festinjeri
- varaudoben, rom adamians aqvs bunebrivi midrekileba
moaxdinos Tavisi mowoneba-armowonebis organizacia
simetriulad, rac Sedegad gvaZlevs balanss. balan-
sirebuli mdgomareobaa, roca or individs moswons
erTmaneTi da eTanxmebian erTmaneTs imaSi razec
msjeloben. roca or individs moswons erTmaneTi da ver
Tanxmdebian raRac sakiTxSi situacia disbalansuria. es
mdgomareoba arasasiamovnoa da TiToeul maTgans
amotivirebs rame iRonos (vTqvaT Secvalos atitudi
mocemul sakiTxze, an Secvalos damokidebuleba meore
individTan), raTa aRadginos balansi. roca or individs
ar moswonT erTmaneTi - maSin TiToeuli indeferentulia
meore individis atitudebis mimarT.
interpersonaluri urTierToba, raTqmaunda, ar
amoiwureba msgavseba-mowonebis fenomeniT. Cven yovelTvis
ar uarvyofT imas, vinc gansxvavebul Tvalsazriss
gamoxatavs. marTalia, Cven gvsurs Cveni rwmenebis
dadastureba, magram Cven gvaqvs sxva moTxovnilebebic.
amitom xSirad SeiZleba dainteresebulic ki viyoT
aramsgavs ucxosTan urTierTobiT raTa miviRoT axali
informacia, ganvicadoT raRac unikaluri, specialuri da

152
ara is, rac yvelasaTvis saerToa. garda amisa, marTalia,
vuSvebT, rom vinc ar gveTanxmeba mas ar movwonvarT,
magram es muqara SeiZleba moixsnas Tu Cven viciT, rom is
sxva vinc ar aris Cveni msgavsi ar apirebs Cvens uaryofas,
rom is Riaa gansxvavebul Tvalsazrisze diskusiisaTvis.
msgavseba sxva maxasiaTeblebSi. atitudebSi msgavsebasa
da mowonebas Soris urTierTobis sakiTxebze, socialuri
fsiqologebi TiTqmis erTsulovnad Tanxmdebian. rasac ver
vityviT pirovnebis sxva maxasiaTeblebsa da mowonebas So-
ris urTierTobaze. arada nakvlevia sakmao raodenobis
pirovnul-qceviseuli maxasiaTeblebi, maTi gavlena mowo-
nebaze.
pirvel rigSi miuTiTeben zogierT pirovnul
maxasiaTeblebze, romelic yvelas moswons, miuxedavad
msgavsebis xarisxisa. mag. aRmoCnda, rom SedarebiT
dominantur individs ufro aniWeben upiratesobas vidre
submisiurs - rogorc dominanturi ise submisiuri indivi-
debi. aseve aRmoCnda, rom rogorc qalebs ise mamakacebs
ufro moswonT konkurentuli individebi. orive sqesis
individebs ufro moewonebaT is ucxo, romelsac aqvs
TavisTavis gaxsnis tendencia.
mraval maxasiaTeblebSi, adamianebs tendencia aqvT
SearCion TavianTive msgavsi megobari. mag. aRmoCnda, rom
heteroseqsualuri mamakacebi ukiduresad negatiurad
reagireben homoseqsualurebze, miuxedavad sxva maxasiaTeb-
lebas da atitudebSi msgavsebisa. albaT imitom, rom
seqsualuri orientaciebi Sefasebulia rogorc didi
mniSvnelobis. kvlevebi gvarwmuneben, rom kolejis studen-
ti gogonebi studentTa saerTo sacxovreblebSi oTaxis
megobrad irCeven socialuri foniT da RirebulebebSi
msgavsebis principiT. megobrebi emsgavsebian erTmaneTs
emociis saxis gamometyvelebiT gamocnobis unarSi. rva
wlis asakis Semdeg miuTiTeben, rom arsebobs Zlieri
tendencia SearCion kompanioni sakuTari asakisa. umaRlesi
skolis studentebis saukeTeso megobrebs Soris albaTur-
ze gacilebiT metia msgavseba asakSi, sqesSi, religiaSi da
rasaSi. aRmoCnda, rom mraval pirovnul maxasiaTeblebSi
(hermafrodituli - winaaRmdeg tradiciuli seqs rolisa,
mamakaceba - qalurobis xarisxi, kognituri stili) msgavse-
ba ufro upiratesoba miniWebulia vidre gansxvaveba. saer-

153
Tod miuTiTeben, rom sxva maxasiaTeblebSi msgavsebis
efeqti ufro sustia vidre atitudebSi msgavsebis efeqti.
amasTan aRiniSna pirovnuli msgavsebis zrda rogorc
interpersonalur urTierTqmedebis Sedegi.
kvleviTi monacemebi miuTiTeben agreTve, rom Cven mogv-
wons is individi, romlebic iseve iqcevian rogorc Cven.
mag. kolejis studentebi, sportul TamaSebSi, partniorad
irCeven individs, romelic TamaSSi iseve iqceva rogorc
TviTon. kvleviT dadasturda agreTve, rom individebi
romlebic msgavsni arian TavianTi intimuri informaciis
gaxsnaSi - an daxurvaSi, erTmaneTisken miizidebian - ufro
moswonT erTmaneTi. aRmoCnda rom Cven mogvwons is,
romelic Cveni qcevis imitacias axdens, akeTebs igive
arCevans da iRebs igive gadawyvetilebas rogorc Cven.
umaRlesi skolis studentebSi megobrebs tendencia aqvT
msgavsni iyvnen devintur qcevebSi (mag. narkotikebis miRe-
baSi). gogonebisaTvis mniSvneloba aqvs msgavsebas iseT
sakiTxebSi rogoricaa sigaretis moweva, alkoholis
miReba, gaTxovebamdeli seqsualuroba.
azrTa didi sxvadasxvaoba gamoiwvia moTxovnilebebSi
msgavsebis gavlenam mowonebaze. varaudoben, rom moTxov-
nilebebSi SeTavsebuloba (msgavsi moTxovnilebebi) urTi-
erTobaSi pozitiur faqtors warmoadgens. amasTan, daSve-
bul iqna isic, rom moTxovnilebebis Semavseblobasac
(opoziciuri moTxovnilebebi) mivyavarT mowonebamde, rad-
gan orive individi erTmaneTSi poulobs ganmtkicebas. mag.
individisaTvis romelic Tavis bunebiT dominanturia
idealuri wyvili (megobari an meuRle) iqneba submisiuri
individi. individs romelic motivirebulia
laparakisaTvis moswons is, vinc ufro motivirebulia
mosmenisaTvis. rogori gonivrulic ar unda gveCvenebodes
Semavseblobis principi, kvlevebi ufro mxars uWeren
msgavsebis mniSvnelobas. kvlevebi adastureben, rom col-
qmari, romlebic amJRavnebdnen moTxovnilebebSi msgavsebas
ufro urTierTSeguebuli meuRleebi iyvnen vidre
gansxvavebuli moTxovnilebebis mqoneebi.
mogvwons is visac movwonvarT. rogorc aRvniSneT,
adamianebs moswonT is vinc maT ajildovebs an asocire-
bulni arian sasiamovno gancdebTan. bolosdabolos, gviy-
vars mSvenieri gogona an lamazi kaci, imitom rom gvsia-

154
movnebs misi yureba. keTili adamianebi yovelTvis ajil-
doveben sxvebs da amitom isini ufro moswonT. igive iTqmis
adamianze, romelic megobruli, patiosani, sando da
Tbilia.
dajildovebis efeqti SeiZleba aixsnas daswavlis
principebiT. Tu individi gvajildovebs an Tu Cven vina-
wilebT dajildovebis gancdas masTan, maSin gancdis
pozitiuri aspeqtebi daukavSirdeba am individs. amdenad is
xdeba ufro pozitiuri da ufro mogvwons.
aRmoCnda, rom rodesac qali pozitiur damokidebule-
bas amJRavnebs mamakacisadmi iseTi formebiT rogoricaa
TvalebiT kontaqti, simpatiis gamovlena, saubris wamowyeba
- mamakacic mowonebiT damokidebulebas gamoxatavs mis mi-
marT, maSinac ki, roca atitudebSi gansxvaveba aSkaraa.
kvlevebiT dasturdeba, rom megobroba Zlierdeba
urTierTpativiscemis, urTierTinteresis, erTad yofnis an
komunikaciis survilis verbaluri an araverbaluri signa-
lebiT. aRmoCnda, rom umetes adamianebs moswonT, roca
masze pozitiurad reagireben da ar moswonT, roca
negatiur grZnobebs gamoxataven. es efeqti ilustrirebuli
iqna aronsonisa da linderis mier (Aronson,E. & Linder, D.
1965).FeqsperimentSi subieqtebi monawileobdnen interperso-
naluri urTierTqmedebis seriebSi. eqsperimentSi CarTuli
iyo agreTve e.w. cru subieqti, romelic eqsperimentatoris
miTiTebiT moqmedebda. yoveli urTierTobis seriis Semdeg
subieqtebs TiTqosda SemTxveviT esmodaT eqsperimentato-
ris da cru subieqtis dialogi, romelSic cru subieqti
Tavis STabeWdilebas ayalibebda subieqtis Sesaxeb. imisda
mixedviT Tu ra saxis mosazrebas gamoTqvamda cru
subieqti, iqmneboda sami eqsperimentuli situacia: (1) cru
subieqti aRniSnavda, rom moewona subieqti da am mosazre-
bas icavda bolomde; (2) cru subieqti iyo kritikuli. is
aRniSnavda rom ar moswonda subieqti da bolomde icavda
Tavis negatiur pozicias; (3) cru subieqti dialogis
dasawyisSi uaryofiT Sefasebas aZlevda subieqts, magram
dialogis msvlelobaSi icvlida mosazrebas da dialogi
subieqtis dadebiTad SefasebiT mTavrdeboda. eqsperimente-
bis seriebis damTavrebis Semdeg namdvil subieqtebs
sTxovdnen cru subieqtis Sefasebas.

155
rogorc mosalodneli iyo, subieqtebis mier cru subi-
eqtis Sefaseba warmoadgenda cru subieqtis mier maTi
Sefasebis sapasuxo reaqcias. eqsperimenti Seicavda agreTve
erT saintereso variacias - situacia, romelSic cru
subieqti iwyebda subieqtis negatiuri SefasebiT da
TandaTanobiT gadadioda pozitiur Sefasebaze. e.i. zogi-
erTi subieqti usmenda cru subieqtis Sefasebas - romel-
sac moswonda subieqti Tavidanve da agrZelebda aseT
Sefasebas bolomde. zogierTi subieqti ki usmenda cru
subieqts, romelsac Tavidan ar moswonda subieqti magram
amTavrebda imiT, rom moswonda subieqti.
Sedegebis analizi aCvenebda, rom orive situaciaSi
subieqtebi mowonebas gamoxatavdnen cru subieqtebis
mimarT magram mowonebas met xarisxSi gamoxatavdnen im
cru subieqtis mimarT, romlebic Tavidan kritikulni iyv-
nen da amTavrebdnen Sefasebas pozitiuriT, vidre isini
romlebic Tavidanve pozitiur Sefasebas aZlevdnen. avto-
rebis azriT es Sedegebi aixsneba amiT, rom Tavdapirveli
negatiuri Sefaseba subieqtebSi iwvevs SfoTvas, romelic
sakmaod mtkivneulad ganicdeba. roca Sefaseba TandaTano-
biT pozitiuri xdeba, es iwvevs am gaZlierebuli negatiuri
grZnobis moxsnas da amdenad aseTi pozitiuri Sefaseba
ufro meti damajildovebeli xdeba. erTi sityviT nega-
tiuri Sefaseba zrdis pozitiuri Sefasebis moTxovnilebas
da saboloo pozitiuri Sefaseba ufro meti damajildo-
vebeli xdeba.
mas Semdeg rac urTierToba Camoyalibebulia, megobris-
gan moveliT, rom movwondeT, gvafasebdes pozitiurad,
moiqces Cvens mimarT garkveuli maneriT. molodinebi imaT
mimarT, vinc ar mogvwons sawinaaRmdegoa. ra moxdeba roca
molodinebi ar marTldeba? erTerT kvlevaSi, romelic am
sakiTxis garkvevas isaxavda miznad, ganaxorcieles sawyisi
mowonebis manipulireba subieqtebisaTvis (kolejis stu-
denti gogonebi) informaciis miwodebiT rom eqsperimentSi
CarTul sxva gogonebs hqondaT maTi msgavsi an gansxva-
vebuli atitudebi. amis Semdeg TiToeul subieqts eZleoda
davaleba romelic sakmaod rTuli iyo da garkveul dros
moiTxovda; zogierT subieqts (romlebic iyvnen cru subi-
eqtebi) hqonda gacilebiT ufro advili davaleba.
eqsperimentatori varaudobda, rom subieqtebi davalebis

156
Sesasruleblad daxmarebas sTxovdnen cru subieqtebs,
roca isini daamTavrebdnen TavianT advil davalebas. aseT
situaciaSi cru subieqtebis naxevari Tanxmdeboda daxma-
rebaze, xolo meore naxevari daxmarebaze uars amboda.
cvlilebebi mowonebaSi, romelic izomeboda urTierTobam-
de da urTierTqmedebis Semdeg, miuTiTebda Tu ra xdeboda
roca molodinebi marTldeboda da roca ar marTldeboda.
Sedegebi aCvenebda, rom yvelaze didi Secvla mowonebaSi
iyo maSin, roca atitudebSi msgavsi cru subieqti uars
ambobda daxmarebaze (am SemTxvevaSi mowoneba mkveTrad
mcirdeboda). xolo roca subieqti moeloda uars daxma-
rebaze (gansxvavebuli atitudebis mqone cru subieqti) misi
daxmarebis survils zrdida mowonebas. rogorc Cans, Cven
moveliT, rom sxvebis sityvebi da saqcieli daemTxveva
Cvens grZnobebs maT Sesaxeb da mowoneba SeiZleba Sesam-
Cnevad Seicvalos, roca es molodinebi ar marTldeba.
TviTSefaseba. rogorc mivuTiTeT Cven mogvwons is,
visac Cven movwonvarT da es efeqti avxseniT ganmtkicebis
modeliT. gvsiamovnebs Cvens mimarT gamoTqmuli keTil-
ganwyobiTi komentarebi. magram cxadia isic, rom es yovel-
Tvis ase ar aris. rodesac vinme qaTinaurs ambobs Cvens
mimarT, naklebad mogvewoneba is individi, Tu mis
motivebSi eWvi Segvepara. Tu CavTvliT, rom qaTinaurs
imitom ambobs rom Tavi mogvawonos, an raRac sargebeli
miiRos Cvengan, SeiZleba sapasuxo mowonebiTi reaqcia ar
gamoiwvios.
arsebobs kidev erTi faqtori, romelic gavlenas
axdens imaze Tu ra efeqti eqneba qaTinaurs. aRmoCnda, rom
mniSvneloba aqvs imas Tu TviT Cveni percepcia ramdenad
emTxveva im sasiamovno qaTinaurebs, romelsac Cvenze
amboben. e.i. mniSvneloba aqvs TviTSefasebas. mag. Tu viciT,
rom arc musikaluri smena gvaqvs da arc xma da viRebT
qaTinaurs ra SesaniSnavad mRerixarTo, es situacia
savsebiT gansxvavdeba imisagan, roca momRerals eubnebian
SesaniSnavad asruleb am simReraso. rodesac qaTinauri ar
emTxveva TviTSefasebas - efeqti gacilebiT naklebia.
meore mizezi qaTinauris negatiuri efeqtisa SeiZleba
iyos Tu individi ra mniSvnelobas miawers im Tvisebas
razec Rebulobs qaTinaurs. mag. qaliSvili albaT qaTi-
naurad ar miiRebs Tu vetyviT, ra mxarbeWiani xarTo. an

157
biWs rom vuTxraT ra qaliviT nazi xarTo. miiRebs Tu ara
qaTinaurad am Sefasebas individi damokidebulia imaze, Tu
ra mniSvnelobas aniWebs is mocemul Tvisebas. ar aris
mosalodneli, rom qaliSvilma qalis mxarbeWianobas dade-
biTi mniSvneloba miaweros.

siyvaruli

aqamde Cven vixilavdiT sakiTxs Tu rogor yalibdeba


interpersonaluri urTierTobebi, ratom mogvwons zogi-
erTi da ratom ara. ra gansazRvravs simpatia-antipatias.
rogor xdeba metnaklebad ufro Rrma urTierTobebis
Camoyalibeba. ganvixileT amasTan dakavSirebiT garkveuli
socialur fsiqologiuri procesebi. magram faqtia rom
xSirad adamianebs Soris urTierToba scildeba am ubralo
nacnobobis da mowoneba armowonebis farglebs, myardeba
sakmaod Rrma xSirad gaugebari emocionaluri urTierTo-
ba. erTi sityviT Cndeba siyvarulis SesaZlebloba.
ra aris siyvaruli? aris is mowonebis ufro intensiuri
forma Tu raRac Tvisebrivad axal grZnobasTan gvaqvs
saqme?
miuxedavad imisa, rom saukuneebis ganmavlobaSi poetebs,
filosofosebs, mecnierebs yovelTvis ainteresebda es
sakiTxi, SeiZleba iTqvas, rom damakmayofilebeli pasuxi am
kiTxvaze jer kidev ar arsebobs. adamianebi aRmerTeben
siyvaruls, cocxloben da Tavs wiraven misTvis, magram
misi mecnieruli axsna (SesaZlebelia sabednierod) ar
arsebobs. ufro meti, siyvaruli daerqva sakmaod gansxva-
vebul adamianur urTierTobas rogoricaa urTierToba
Seyvarebulebs Soris, col qmars Soris, mSoblebsa da
Svilebs Soris da axlo megobrebs Soris. erTi sityviT
siyvarulis mecnieruli Seswavla jer kidev Sorsaa
srulyofisagan. da es gasagebicaa. movlenis mecnieruli
axsna niSnavs misi kauzaluri principiT axsnas. e.i. saWiroa
dadgindes siyvarulis mizezi. es moiTxovs laboratoriul
pirobebSi eqsperimentul Seswavlas, rac siyvarulis mi-
marT principSi SeuZlebeli aRmoCnda. mecnieruli Seswav-
la moiTxovs Sesaswavli movlenis formalizirebas. siyva-
rulis formalizireba, misi manipulireba yovel SemTxveva-
Si jerjerobiT miuwvdomeli aRmoCnda.

158
ukanasknel xanebSi socialurma fsiqologiam scada am
emocionaluri mdgomareobis Seswavla. Cven SevecdebiT
aRvweroT da davalagoT Tu ra aris cnobili imaze Tu
ras niSnavs erTi individis mier meoris Seyvareba. gamom-
dinare sakiTxis aseTi sirTulidan socialur fsiqo-
logiaSi arsebobs gansxvavebuli midgomebi siyvarulis
formebis kategorizaciisa da aRwerisadmi.
sawinaaRmdego sqesis wevrebs Soris urTierTobisas
dgeba dro, roca vsvamT kiTxvas gvaqvs Tu ara saqme
siyvarulTan. radgan sul mcire arsebobs ori gansxva-
vebuli saxe siyvarulisa - romantiuli siyvaruli da
megobroba - siyvaruli (companionate love), saWiroa maTi
ganxilva, Tu ra igulisxmeba TiToeul maTganSi.

romantiuli siyvaruli

sakiTxisadmi mecnieruli midgoma moiTxovs movlenis


gansazRvras da mis gazomvas. socialur fsiqologiaSi
arsebobs agresiis, altruizmis, prejidusebis da sxva
gasazomi skalebi. magram rogor gavzomoT siyvaruli?
dadga sakiTxi siyvarulis mizezebis Sesaxeb. socialuri
mecnierebebis warmomadgenlebi, maT Soris fsiqologebi
gvTavazoben gansxvavebul mizezebs. Cven gavarCevT fsiqo-
logebis mier SemoTavazebul mosazrebebs. robert
sternbergi gvTavazobs siyvarulis e.w. samkuTxovan
Teorias (Sternberg, R. J. 1988). Teoria gamoyofs sam bazisur
komponents: intimuroba, vneba, gadawyvetileba\valdebuleba
(anu erTguleba). avtoris azriT siyvaruli SeiZleba
emyarebodes pirvel rigSi romelime erT am komponents, an
ori komponentis kombinacias, an samives. avtoris azriT es
gansxvavebuli SesaZleblobebi saSualebas gvaZlevs
davadginoT siyvarulis Svidi SesaZlebeli tipi, romelic
idealSi (srulyofili siyvaruli) Seicavs samive bazisur
komponents Tanabari proporciiT. es sami bazisuri
komponenti Semdeg maxasiaTeblebs gulisxmobs.
intimuroba - siaxlove, romelsac grZnoben partniore-
bi.
vneba - seqsualuri motivi da seqsualuri aRZvra, rome-
lic asocirebulia gawyvilebiT urTierTobasTan.

159
gadawyvetileba\valdebuleba - kognituri elementi,
romelic moicavs gadawyvetilebas rom vinmes uyvars
viRaca da avaldebulebs SeinarCunos es urTierToba.
am sami bazisuri komponentebis kombinaciiT steinbergi
gamoyofs Svidi saxis siyvaruls:
1. mowoneba - romelic Seicavs mxolod intimurobas
(megobroba vnebis an valdebulebis gareSe).
2. romantikuli siyvaruli - Seicavs intimurobas da
vnebas (individebi fizikurad da emocionalurad miizide-
bian erTmaneTisaken, magram valdebulebebis gareSe).
3. megobroba-siyvaruli - Seicavs intimurobas da
valdebulebebs (xangrZlivi valdebuleba - megobroba,
rogoricaa qorwineba, romelSic vneba gafermkrTale-
bulia).
4. Zlieri gataceba - Seicavs mxolod vnebas (vnebiani,
mozRvavebuli siyvaruli intimurobis an valdebulebebis
gareSe).
5. ganusjeli siyvaruli - Seicavs vnebas da
valdebulebas (valdebuleba romelic emyareba vnebas,
magram drois gareSe raTa Camoyalibdes intimuroba -
zedapiruli urTierToba rogorc qarborbala aSikoba).
6. Camqrali (Empty) siyvaruli - Seicavs mxolod gada-
wyvetileba\valdebulebas intimurobisa da vnebis gareSe.
valdebuleba grZeldeba inerciiT.
.
7. srulyofili siyvaruli - Seicavs samive komponents -
intimurobas, vnebas da gadawyvetileba\valdebulebas -
ideali, romlis miRwevac swadiaT.
siyvaruli ganixileba rogorc emocionaluri mdgoma-
reoba. emociebi ki warioadgenen erTis mxriv fsiqologiu-
rad agznebul mdgomareobas da meores mxriv es fsiqo-
logiuri mdgomareoba gansxvavebul emocionalur elfers
iRebs - imisda mixedviT Tu ra iarliys mivawerT mas. aseTi
midgoma cnobilia emociis orfaqtoriani Teoriis saxel-
wodebiT.
emociis orfaqtoriani Teoriis Tanaxmad, agznebam, ra
wyarodanac ar unda momdinareobdes unda gazardos vneba,.
Tu raime xelisSemSleli pirobebi ar arsebobs imisaTvis
rom Tavisi agznebis nawili miakuTnos romantikul sti-
muls. d. datonma da a. aronma, raTa ekvlia es problema,

160
studentebs sTxoves eqsperimentSi mieRoT monawileoba. mas
Semdeg, rac subieqtebis mimzidvel partniorebTan gacnoba
Sesdga, subieqtebis nawils uTxres rom isini miiRebdnen
sakmao siZlieris eleqtroSoks. eqsperimentis dawyebamde
eqsperimentatorma subieqtebs dauriga mokle kiTxvari,
3raTa mieRo informacia maT amJamindel grZnobebze da
reaqciebze, radgan swored es faqtorebi gansazRvravden
eqsperimentis warmatebas4. eqsperimentis bolos am kiTxva-
ridan unda gaecaT pasuxi kiTxvaze, 3ramdenad undodaT
maT moewviaT paemanze da ekocnaT partniorisaTvis4. Sede-
gebis analizi aCvenebda, rom SeSinebuli, 3agznebuli4
subieqtebi pasuxebSi amJRavnebdnen ufro Zlier ltolvas
partniorebisaken.
igive dadasturda velis kvlevebSi. maT mimzidvel
gogonebs sTxoves biWebisagan aeRoT interviu, romlebmac
es esaa gadakveTes md. kapilano (britaneTis kolumbiaSi)
saxifaTo dakiduli xidiT, romlis sigrZe daaxloebiT 137
metri iyo, xolo simaRle 80 metri (rogorc aRweridan
Cans, dakidebul xidze gadasvla arc Tu ise sasiamovno
iyo). gogonebi biWebs sTxovdnen anketis Sevsebas. amis
Semdeg gogonebi sTavazobdnen maT TavianT safosto
baraTs telefonis nomriT, im mizniT, rom Tu
moisurvebdnen kvlevis Sedegebis da arsis gacnobas
daerekaT da miiRebdnen pasuxs. biWebis umravlesobam
gamoarTva gogonebs savizito baraTi da maT Soris
TiTqmis 50%-ma marTlac dareka. igive procedura Catarda
biWebTan, romlebmac mdinare gadakveTes sxva adgilas
Cveulebrivi myari xidis gavliT, romelic araviTar
emociebs ar iwvevda. aRmoCnda, rom maT Soris da im
SemTxvevaSic, roca dakidebuli xidis gavlis Semdeg
biWebs intervius sTxovdnen biWebi da ara gogonebi,
TiTqmis iSviaTi iyo SemTxveva darekvisa raTa gaegoT
eqsperimentis Sedegebi. maS, fiziologiuri agzneba
aZlierebda romantiul reaqcias. igive dadasturda sxva
kvlevebSi, mag. Zlieri fizikuri varjiSis Semdeg da a.S.
rogorc vxedavT, miuxedavad sirTuleebisa da sakiTxis
specifikurobisa, mainc naTelia operacionalisturi
midgoma problemisadmi. aris mcdeloba gansazRvron is
faqtorebi, romlebic gavlenas axdenen adamianebisaTvis am
Zalian saintereso da macduri elferis mqone fenomenze.

161
da mainc ras warmoadgens vnebiani siyvaruli? soci-
aluri fsiqologiis Tanamedrove Teoriuli da kvleviTi
interesebis umravlesoba exeba swored vnebian siyvaruls.
vnebian siyvaruls axasiaTeben rogorc intensiur, zogjer
dauZlevel emocionalur mdgomareobas, roca individi
gamudmebiT fiqrobs partniorze, surs rac SeiZleba meti
dro dahyos masTan da xSirad ararealisturia mis Sefa-
sebaSi. misTvis damaxasiaTeblad Tvlian rom kontaqtebi
sxva megobrebTan ufro iSviaTad xdeba, da mTeli yurad-
Reba fokusirebulia, erT, yvelaze mniSvnelovan individze.
xazs usvamen agreTve vnebiani siyvarulis im Taviseburebas,
rom is ganicdeba rogorc iseTi, romelic kontrols ar
eqvemdebareba da arawinaswarmetyvelebadia.
Tanamedrove metnaklebad miRebuli TvalsazrisiT
vnebiani siyvarulisaTvis aucilebel pirobad miCneulia:
1. pirvel rigSi vnebiani siyvaruli unda Camoyalibdes
kulturaSi. kultura aswavlis axalgazrdebs Tu ras
warmoadgens vnebiani siyvaruli rogorc mxatvruli lite-
raturis saSualebiT, ise realuri cxovrebis aRweriT.
CaTvlilia, rom idea siyvarulis Sesaxeb evropaSi
warmoiSva Sua saukuneebSi da es gaazrebuli iyo rogorc
wmida da saRvTo emocia, romelic ar aris dakavSirebuli
seqsualur survilTan. dasavluri kulturis garemoSi
momavali Taoba izrdeba moTxrobebsa da simRerebSi
siyvarulis Sesaxeb riTac kargad arian momzadebuli
ganicadon is TavianT cxovrebaSi.
2. vnebiani siyvarulis meore piroba aris siyvarulis
Sesabamisi obieqtis arseboba. umravlesobisaTvis es niS-
navs fizikurad mimzidveli sawinaaRmdego sqesis piris
arsebobas, romelic daaxloebiT imave asakisaa, mamakaci
ufro maRali qalze da ar unda iyos Rrmad CarTuli sxva
urTierTobebSi.

3. mesame piroba, romelic miaCniaT kritikulad, aris


intensiuri sibrmave. igulisxmeba is faqti, rom yoveli
emocionaluri aRZvris interpretacia SeiZleba rogorc
siyvarulis. aRmoCnda, rom rasac Cven emocionaluri aR-
Zvris iarliys vaZlevT SeiZleba damokidebuli iyos
garegan maniSneblebze. rogorc adre mivuTiTeT SeiZleba
moxdes emocionaluri aRZvris interferencia. amasTan, ro-

162
gorc zemoT aRvniSneT aRZvris gansxvavebuli tipebi,
gavlenas axdenen romantikul grZnobebze da seqsualur
interesebze. eqsperimentebSi, romlebic fokusirebulni
iyvnen SiSze, erotikul aRZvraze, dabrkolebebze - e.i. am
maxasiaTeblebiT gamowveuli aRzneba - gavlenas axdenda
seqsualur interesebze. miaCniaT, rom roca mSoblebi
cdilobdnen xeli SeuSalon Svilis urTierTobas partni-
orTan, CaSalon maTi urTierToba, iwvevs Svilis gabraze-
bas, rac Tavis mxriv Sedegad iZleva siyvarulis grZnobis
gazrdas.
amrigad, vnebiani siyvarulis pirobebSi ganixilaven:
kulturul fons, romelSic individi swavlobs siyva-
rulis Sesaxeb da moelis rom masac SeemTxveva es; sawi-
naaRmdego sqesis individis arseboba, rogorc siyvarulis
obieqti (Sesabamisi mimzidvelobiT, simaRliT, asakiT da
a.S.); fsiqologiuri aRZvra, romelic interpretirebulia
rogorc siyvaruli da eZleva es iarliyi.
kvleviTi monacemebi miuTiTeben, rom qalebi da mama-
kacebi sakmaod emsgavsebian erTmaneTs Tu ras imedovneben
rom miiReben urTierTobebidan. orives unda siyvaruli da
sqesi, seqsualuri mizidva aucilebelia maram arasakmarisi
pirobaa raTa giyvardes meore piri (Meyers & Berscheid, 1997).
orives surs intimi da Zala gaakontrolas urTierTobis
mimdinareoba. aRmoCnda, rom mamakacebi ufro advilad
avaddebian am 3seniT4 vidre qalebi, magram qalebi ufro
advilad inkurnebian vidre mamakacebi (Rubin, Peplau & Hill
1981)
megobroba-siyvaruli - vnebiani siyvaruli, varaudoben
rom TandaTanobiT gadadis e.w. megobroba-siyvarulis
urTierTobaSi. megobroba-siyvaruli miuTiTebs Rrma da
xangrZliv megobrobaze, romelic gulisxmobs urTierT-
mowonebas da pativiscemas, gamokveTil pozitiur emociebs.
garda amisa xazs usvamen mis iseT maxasiaTebelze rogori-
caa urTierTzrunva. saerTod naklebia filmebi da simRe-
rebi megobroba-siyvarulze, magram Cans, rom es aris
urTierTmijaWulobis grZnoba romelic SesaZlebels xdis
xangrZliv pozitiur urTierTobas.
aseT momwifebul xangrZliv urTierTobaSi ori indiv-
idi swavlobs rogor asiamovnon erTmaneTs, rogorc mWid-
ro megobrebma. TiToeuli cdilobs moaTavsos didi Rire-

163
buleba meoreSi, da TiToeuli individi ganxilulia ro-
gorc meoris bedniereba da keTildReoba. qvemoT mocemul
cxrilSi mocemulia zogierTi faqtori romelic moqmedebs
ama Tu im safexurze.

socialuri urTierTobis rRveva

levingerma aRwera socialuri urTierTobis xuTi Sesa-


Zlebeli safexuri (Levinger, G. 1980) sawyisi mizidva; urTi-
erTobis aSeneba; gagrZeleba; gauareseba da damTavreba.

urTierTobis pozitiuri negatiuri


safexurebi faqtorebi faqtorebi
siaxlove da game- siaxlovis da game-
orebuli eqcpozi- orebuli eqspozi-
sawyisi cia, afiliaciis ciis ar arseboba.
mizidva maRali moTxovni- negatiuri emociebi,
leba da megobro- dabali afiliaciis
bis motivacia da megobrobis
motivacia

eqvivalenturi ara eqvivalenturi


fizikuri mimzidve- fizikuri mimzid-
urTierTobis loba, atitudebSi veloba. atitudebSi
aSeneba da sxva maxasiaTeb- da sxva maxasiaTeb-
lebSi msgavseba, lebSi gansxvaveba.
urTierT pozitiu- urTierT negatiuri
ri Sefasebebi Sefasebebi

gzebis Zieba Seina- gaxde rutinuli da


rCuno interesi da mosawyeni. uzrunve-
mravalferovneba; lyo negatiuri
uzrunvelyo pozi- Sefasebis SesaZ-
gagrZeleba tiuri Sefasebis lebloba. aRqmuli
SesamCneoba. eWvi- usamarTloba.
anobis ararseboba, urTierT dakmayo-
aRqmuli samarTli- filebis dabali
anoba, urTierT done
dakmayofilebis
maRali done

164
meti dro da naklebi dro da Za-
Zalisxmevaa Cade- lisxmevaa Cade-
buli urTierToba- buli urTierTo-
gauareseba Si; zrunva urTi- bebSi; gadawyvito
erTobis gaumjobe- urTierTobis ga-
sebisaTvis; ucado wyveta. ucado ga-
urTierTobis uaresebis gagrZe-
gaumjobesebas lebas

arsebuli urTier- Cans, erTaderTi


Tobis Riadoba misaRebi gadawyve-
garkveuli Sedegis- tilebaa axali
Tvis; alternatuli cxovrebis dawyeba;
damTavreba partnioris ararse- alternatiuli
boba; molodini partnioris arse-
urTierTobis gag- boba; urTierTobis
rZelebisa; SeTan- marcxiT damTavre-
xmeba gaagrZelon bis molodini; ur-
urTierToba erTobis gagrZele-
baze SeTanxmebis
ararseboba

umetesi socialur-fsiqologiuri gamokvleva, romelic Ca-


tarda ukanasknel periodSi, exeboda pirvel or safexurs.
dRes gaZlierda interesi im faqtorebis mimarT, romlebic
gavlenas axdenen danarCen sam safexurze.
urTierTobis gagrZelebis mcdeloba. erTerTi saerTo
problema urTierTobaSi aris eWvianoba. rodesac individi
aRiqvams eWvs metoqes siyvarulSi, arsebobs ori saxis
saSiSroeba - individma SeiZleba dakargos is jildo ro-
melsac iRebs urTierTobidan. da arsebobs agreTve TviT-
Sefasebis dadablebis saSiSroeba. ukiduresi eWvianoba
Seicavs SfoTvas, SiSs, tkivils, gabrazebas, uimedobas.
fizikur simptomebs - guliscemis aCqareba, simsubuqe muc-
lis areSi. metoqe SeiZleba iyos realuri an warmod-
geniTi. romantikul mizidvas metoqesa da partniors Soris
SeiZleba adgili hqondes awmyoSi, warsulSi an rogorc
SesaZlebel molodins momavalSi.
arsebobs gansxvaveba individebs Soris eWvianobis ganc-
dis tendenciebSi. kvlevebi miuTiTeben, rom mozrdilebis

165
54 procenti Tvlis, rom aris eWviani. is vinc aris eWviani
tendencia aqvs hqondes ara adeqvaturobis da damokide-
bulebis grZnoba. zedmetad fiqrobs seqsualur
gansakuTrebulobaze, miaCniaT, rom eWvianobis erTerTi
determinanti SeiZleba iyos bavSvobis droindeli
gancdebi, kerZod, rac ufro gamoxatavdnen mSoblebi
eWvianobis grZnobas, miT ufro meti albaTobaa, rom
Svilebs igive tendenciebi eqnebaT, iseve ireagireben roca
mozrdilebi gaxdebian.
aRmoCnda rom zogierTi (kolejis studenti gogonebis
yoveli mesame da biWebis yoveli mexuTe) ganzrax cdilobs
Tavisi moqmedebiT aeWvianos partniori. aRniSnaven, rom
partniorTan laparakoben, rom viRac moswonT, aSkarad
flirtaoben sxvebTan, SesamCnevad dadian sxvebTan, lapa-
rakoben pirvel siyvarulze an yvebian istorias am sakiT-
xebze. mizani aseTi qcevisa aRmoCnda, rom SeiZleba iyos
urTierTobis Semowmeba, aiZulon partniori miaqcios mas
yuradReba, Suri iZion an aamaRlon TviTSefaseba. cxadia,
is vinc winaswar ganzraxviT cdilobs gamoiwvios eWviano-
ba riskian TamaSs eweva, SeiZleba gamoiwvios urTierTobis
darRveva. sainteresoa, rom is vinc gegmavs araqorwinebriv
urTierTobebs, is naklebad eWvianobs imaze, Tu ras ake-
Tebs misi partniori.
aRmoCnda, rom urTierTobis mniSvnelovani aspeqtia is,
Tu ra xarisxSi grZnoben partniorebi samarTlian mopyro-
bas. samarTlianoba arsebobs rodesac partniorebs swamT
rom isini arian Tanabrad mimzidvelni, socialurebi,
inteligenturebi. aseve miuTiTeben Tanabari siyvarulis
grZnobis, seqsualuri survilis mniSvnelobaze. samarTlia-
noba moicavs agreTve cxovrebis iseT aspeqtebs rogoricaa
partniorebis Tanabari Semosavali, wvlili saojaxo saqmi-
anobaSi da urTierTTan cxovrebis siadvile. kvlevebma
aCvena samarTlianobis didi mniSvneloba partniorebis
ukmayofilebisaTvis, colqmruli bednierebisa da stabi-
lurobisaTvis.
urTierTobis gauareseba da damTavreba. saerTod urTi-
erTobis darRveva arc Tu ise sasiamovnoa magram gansa-
kuTrebiT mtkivneulia Tu masSi siyvarulia CarTuli.
levingeri varaudobs, rom gauareseba iwyeba roca erTi an

166
orive partniorisaTvis pirobebi naklebad sasurveli gax-
deba vidre adre iyo.
miuTiTeben, rom reaqcia aRqmul gauaresebaze SeiZleba
iyos rogorc aqtiuri ise pasiuri. aqtiuria roca partni-
orebi gadawyveten Sewyviton urTierToba, 3gasvlis4 qceva,
an imoqmedon gaumjobesebisaTvis 3xmis amoRebis4 qceva.
pasiuria – mocda, iqneb moxdes gaumjobeseba, 3loialuro-
bis4 qceva, an iqneb gagrZeldes gauareseba (3ugulebel-
yofa4). aqedan, xmis amoReba da loialuroba Sefasebulia
rogorc konstruqciuli, xolo gasvla da ugulebelyofa
rogorc destruqciuli. aRmoCnda, rom destruqciuli qce-
va aris kritikuli elementi romelic mizezobrivad gan-
sazRvravs tanjvas urTierTobebSi.
mkvlevarTa umravlesoba Tanxmdeba imaSi, rom arsebobs
mWidro urTierTobis damTavrebis mravali gza. procesi
SeiZleba sakmaod martivi iyos, roca orive partniori
eTanxmeba rom es saWiroa.
urTierTobis gawyveta xangrZlivi da mtkivneulia Tu
swrafi, aRmoCnda rom damokidebulia mizidulobis inten-
siobaze, romelsac grZnobdnen partniorebi. xangrZlivi
urTierTobis gawyvetas mivyavarT met usiamovnebamde, Si-
Samde, martoobamde, vidre susti emocionaluri kavSiris
gawyvetas.
gauareseba advilad mTavrdeba gawyvetiT Tu ar arse-
bobs sami faqtori: urTierToba uzrunvelyofs dakma-
yofilebis maRal dones; orive partniorma ukve Cado dro-
is da Zalisxmevis didi raodenoba; alternatiuli partni-
ori ar unda iyos advili xelmisawvdomi.
zogjer individebi urTierTobaSi moelian marcxs imi-
tom, rom amCneven marcxs sxva wyvilebSi. zogjer, axali
cxovreba Cans rom aris erTaderTi misaRebi gadawyveta.
am kvlevebs mivyavarT daskvnamde, rom siyvaruli SeiZ-
leba individs Tavs daatydes uecrad da Zaldautaneblad.
urTierTobis SenarCuneba ki piriqiT moiTxovs ori indivi-
dis saguldagulo Sromas da Zalisxmevas xangrZlivi dro-
is ganmavlobaSi.

167

Das könnte Ihnen auch gefallen