Beruflich Dokumente
Kultur Dokumente
anTroposofia
fragmenti
1910 weli
bibliografia GA45
Tbilisi
2017
RUDOLF STEINER
ANTHROPOSOPHIE
Ein Fragment
aus dem Jahre 1910
Bibliographie-Nr. 45
2002
RUDOLF STEINER VERLAG
DORNACH/SCHWEIZ
Tbilisi 2017
2
Tqven winaSea anTroposofiuli sulismecnierebis
fuZemdeblis rudolf Staineris daumTavrebeli
wigni _ „anTroposofia. fragmenti“. mocemul wignze
detaluri informacia ixileT germanuli gamocemis
pasuxismgebeli redaqtoris winasityvaobaSi, aseve
danarTebsa da SeniSvnebSi.
adamianis arsebis siRrmiseuli SeswavlisTvis
wigni SesaZloa, Zalze saintereso aRmoCndes eqime-
bisTvis, fiziologebisTvis, fsiqologebisTvis, ase-
ve mkiTxvelTa farTo wrisTvis.
mTargmneli: a. kvaracxelia
redaqtori: l. mesxia
mxatvari: g. buRaZe
fotografi: g. wibaxaSvili
asociacia `kogito~
Assoziation `Cogito~
3
Sinaarsi
danarTi
4
gamomcemlis (germanuli gamocemis) winaswari
SeniSvnebi
5
msoflio omis periodSi, ganviTarda adamianis Tormeti
grZnobis swavlebamde, maT erTobliobaSi. grZnobebze
swavleba rCeba rudolf Staineris erT-erT centralur
aRmoCenad, romelic exeba ara marto uSualod adamianis
fiziologias, fsiqologiasa da filosofias, aramed Ta-
namedrove samyarosTan adamianis mTel urTierTobas aye-
nebs axal safuZvelze: metyvelebis procesi, azrovneba
da sxva „me“, _ axloblis „me“, _ vlindeba, rogorc uSua-
lo grZnobadi aRqmebi, grZnobis organoebisa da samSvin-
velis movlenebi. 1917 wels rudolf Stainerma gamoaqvey-
na Tormet grZnobaze sakuTari Sexedulebis mokle mimo-
xilva Tavis TxzulebaSi „samSvinvelis gamocanebi“
(GA21). anu, imave TxzulebaSi, romelSic man eskizurad
warmoadgina mis mier ocdaaTwliani kvlevis Semdeg gax-
snili adamianis organizmis samwevrianoba, gamovlenili
nervul-grZnobad sistemaSi, ritmul sistemasa da nivTie-
rebaTa cvlis sistemaSi, maTi SesabamisobiT warmodgenis,
mgrZnobelobisa da survilis mSvinvier funqciebTan. Sta-
ineris ufro gviandeli anTroposofia Teoriasa da praq-
tikaSi warmoudgenelia Semecnebis am Sedegebis gareSe.
fragmenti „anTroposofia“ aucilebelia ganvixi-
loT, rogorc arsebiTi, magram mainc droebiT mitove-
bul safexurad Staineris Sromasa da kvleviT gzaze.
Tavisi formiTac ki teqsti efuZneba xelnaweris rTul
statuss, romelic gamoricxavs teqstis saboloo saxes.
fragmenti pirvelad gamoqveynda 1951 wels da mxolod
mogvianebiT CarTes literaturuli memkvidreobis kata-
logSi. hendriqs knobelisa da iohana vaegeris redaqci-
iT, aseve devid hofmanis mosamzadebeli samuSaoebis sa-
fuZvelze Seqmnili es axali gafarToebuli gamocema
Seicavs: _ fragmentis teqsts, romelic Seesabameba teq-
stis SenarCunebul ukanasknel stadias, pirvelad yve-
la variantiT da gamonaklisis gareSe yvela xelnaweri
monaxaziT; daumTavrebel kvlevas mosmenasa da saubar-
ze; ganmartebebs teqstis safuZvelsa da teqstis saxeo-
baze; rudolf Staineris pirad gamonaTqvamebs Tavisi
daumTavrebeli Txzulebis Taobaze.
6
I. anTroposofiis Tavisebureba
7
dakvirvebisas grZnobad samyaroSi, aramed sulierSic.
oRond sulier samyarosTan mimarTebiT zemoxsenebuli
Sedarebis gamo Tavgza ar unda agvebnas da TvalTaxed-
vis gansxvavebis SemTxvevaSi warmovidginoT, rogorc ra-
Rac sivrcobrivi. yoveli Sexeduleba SeiZleba WeSmari-
ti iyos, Tu is dakvirvebas sworad da zustad gadmos-
cems. is mxolod maSinaa uaryofili, roca dadasturebu-
lia, rom imave TvalTaxedvis gaTvaliswinebiT mas ewina-
aRmdegeba sxva, samarTlianad dasabuTebuli. sxva Tval-
Taxedvidan danaxuli gansxvaveba, warmodgenili mxedve-
lobiT, rogorc wesi, arafers ambobs. visac es movlene-
bi amgvarad esmis, is daculia zerele Sepasuxebisagan,
rom aseTi gagebisas yoveli azri saWiroa, samarTliani
gvegonos. rogorc xis suraTs unda gaaCndes sruliad
gansazRvruli forma erTi TvalTaxedvidan, aseve unda
gaaCndes sulier mzerasac erTi TvalTaxedvidan raRac
amis msgavsi. Tumca cxadia, rom SexedulebaSi Secdoma
SeiZleba damtkicdes mxolod maSin, roca gaarkveven
TvalTaxedvas, saidanac is aris aRebuli.
amas mudmivad Tu gaiTvaliswinebdnen, maSin adamia-
nuri azrebis samyaroSi yvelaferi gacilebiT ukeTesad
iqneboda, vidre es Cveulebriv xdeba. maSin aRmoaCen-
dnen, rom gansxvavebuli azrebi umravles SemTxvevaSi
warmoiqmneba umTavresad mxolod gansxvavebuli Tval-
Taxedvebidan. movlenebis arsTan miaxloeba ki SeiZleba
mxolod sxvadasxva WeSmariti Sexedulebis meSveobiT.
am mimarTulebiT warmoqmnili Secdomebi momdinareobs
ara iqidan, rom adamianebma Camoiyalibes gansxvavebuli
Sexedulebebi, aramed imis gamo, rom TiToeuls surs
sakuTari Sexeduleba dainaxos, rogorc gansakuTrebu-
li uflebis mqone.
am yvelafris Sepasuxeba Zalze martivi Cans. SeiZle-
ba iTqvas, rom WeSmaritebis gadmocemis msurvel adami-
ans marTebs, ar SeizRudos martooden mosazrebiT, ara-
med amaRldes SesaZlo Sexedulebebze, gaigos Sesabami-
si movlenebi mTlianobaSi. es moTxovna SeiZleba misaRe-
bad JRerdes. Tumca is ganuxorcielebelia. ramdenadac
8
is, rac warmoadgens sagans an movlenas, saWiroa sxva-
dasxva TvalTaxedvidan daxasiaTdes. sxvadasxva TvalTa-
xedvidan gamosaxuli xis arCeuli suraTi swori aRmoC-
ndeba. visac moundeba amis ugulebelyofa da ar moisur-
vebs, misdios gansxvavebul gamosaxulebebs, raTa miiRos
mTliani suraTi, mas albaT SeeZleboda, daewera raRac
sruliad bundovani, gaugebari; magram aseT bundovan su-
raTSi WeSmariteba ar iqneba davanebuli. mokled, SeuZ-
lebelia raime WeSmaritebis mopoveba ase _ Semecnebis
meSveobiT, romelsac surs, obieqti moicvas erTi Tva-
lis SevlebiT; WeSmariteba miiRweva mxolod namdvili,
WeSmariti Sexedulebebis gaerTianebiT, gamomdinare gan-
sxvavebuli poziciebidan. es albaT naklebad pasuxobs
adamianur mouTmenlobas, magram Seesabameba faqtebs, ro-
melTa Semecnebasac swavloben, Tu aviTareben Semecne-
bisken intensiur swrafvas.
cota rames SeuZlia, ase axlos miiyvanos WeSmari-
tebis namdvil Sefasebamde, rogorc Semecnebisken am-
gvar swrafvas. am Sefasebas ki WeSmariti SeiZleba
mxolod imitom ewodos, rom mas ar SeuZlia gamoiCi-
nos sulmokleoba. WeSmaritebisken swrafvaSi mas ar
mihyavs sasowarkveTisken, vinaidan WeSmaritebas, ro-
gorc aseTs, SezRudulad aRiarebs; Tumca is icavs
uSinaarso qedmaRlobisgan, romelsac hgonia, rom Se-
uZlia moicvas saganTa yovlismomcveli arsi imis far-
glebSi, romelSic is flobs WeSmaritebas.
vinc amas sakmarisad gaiTavisebs, misTvis gasagebi
iqneba, rom adamianis Semecnebis mopoveba marTebT misi
arsis sxvadasxva TvalTaxedvidan ganxilviT. erTi ase-
Ti Tvalsazrisi saWiroa airCes Semdegi miTiTebidan
gamomdinare. es miTiTeba unda davaxasiaToT, rogorc
iseTi, romelic Zevs, TiTqosda, SuaSi or sxva miTiTe-
bas Soris. ar aris saWiro imis mtkiceba, rom am samis
gverdiT, romlebzec aq yuradRebas vamaxvilebT, ar
SeiZleboda kidev bevri sxva Tvalsazrisis mocema. da
mainc, aq unda avarCioT sami, rogorc gansakuTrebiT
damaxasiaTebeli.
9
amasTan kavSirSi gaTvaliswinebuli pirveli Tval-
sazrisi aris anTropologia*. es mecniereba agrovebs
imas, rac momdinareobs aSkara dakvirvebidan, romelic
exeba adamians da eswrafvis maTi arsis axsnas sakuTari
dakvirvebis Sedegebidan. mag., is ganixilavs grZnobis
organoebs, Zvlebis agebulebis formas, nervuli siste-
mis kavSirebs, kunTebis moZraobis procesebs da a. S.
Tavisi meTodebis daxmarebiT is iWreba organoebis
zust agebulebaSi da cdilobs, gaecnos aRqmis, war-
modgenis procesebis pirobebs da a. S. is aseve ikvlevs
adamianis arsebis msgavsebas cxovelurTan da cdilobs,
moipovos warmodgenebi sxva cocxal arsebebTan adamia-
nis kavSirze. is kidev ufro Sors midis da ikvlevs
aracivilizebuli xalxebis cxovrebiseul mimarTebebs,
romlebic civilizebul xalxebTan SedarebiT ganviTa-
rebiT CamorCenilebi arian. imis mixedviT, rasac is ak-
virdeba aseT xalxebTan, igi adgens TavisTvis warmod-
genas imaze, odesRac rogorebi iyvnen dRes SedarebiT
ganviTarebuli xalxebi, romlebmac ganvles ganviTare-
bis is done, romelzec aracivilizebuli xalxebi dar-
Cnen. is ikvlevs Zveli drois adamianTa naSTebs dedami-
wis fenebSi da warmodgenas iqmnis imaze, rogor waiwia
win kulturulma ganviTarebam. aseve ikvlevs klimatis
gavlenas, zRvebisa da sxva geografiuli pirobebis gav-
lenas adamianis cxovrebaze. is cdilobs, warmodgenebi
Seiqmnas rasebis ganviTarebis pirobebze, xalxTa cxov-
rebaze, samarTlebriv urTierTobebze, damwerlobis
formirebaze, enaze da a. S. aq saxelwodeba anTropo-
logia gamoiyeneba adamianze zogadi fizikuri codnis-
Tvis; anTropologias miekuTvneba ara marto is, rasac
mas xSirad miakuTvneben viwro gagebiT, aramed morfo-
logia, adamianis biologia da a. S.
Cvens droSi anTropologia, rogorc wesi, mihyveba
SigniTa sazRvrebs, romlebic ganpirobebulia sabunebis-
metyvelo mecnieruli meTodebiT. misi wyalobiT uzarma-
zari faqtobrivi masala grovdeba. miuxedavad warmodge-
nebis gansxvavebuli meTodebisa, romlebic am masalas
10
ganazogadeben, masSi aris raRac, rasac SeuZlia adamia-
nis arsebis Semecnebaze nayofierad imoqmedos. es masa-
la ganuwyvetliv izrdeba. is Seesatyviseba Tanamedrove-
obis Sexedulebebs, romelic udides imeds amyarebs ima-
ze, rac SeiZleba am mxridan adamianis gamocanebis ax-
snisTvis miiRon. sruliad bunebrivia, rom anTropolo-
giis Tvalsazriss bevri miiCnevs imdenad sandod, ramde-
nad saeWvodac unda Tvlidnen isini imas, rac aq SeiZle-
ba kvaldakval daxasiaTdes.
es sxva Tvalsazrisi aris Teosofia*. am saxelis
warmatebuli Tu warumatebeli arCeva araa axla Cveni
kvlevis sagani. ubralod aucilebelia am meore Tval-
sazrisis daxasiaTeba adamianis dakvirvebasTan mimarTe-
baSi anTropologiurTan SedarebiT. Teosofia emyareba
imas, rom adamiani, upirveles yovlisa, sulier arsebas
warmoadgens. is eswrafvis misi, rogorc aseTis Semecne-
bas. mas mxedvelobaSi aqvs, rom adamianis samSvinveli
xilul sagnebs da procesebs aCvenebs ara marto, ro-
gorc sarkeSi da gadaamuSavebs maT, aramed mas aqvs Ta-
visi motivebi da Sinaarsi im mxridan, romelsac SeiZle-
ba, sulieri ewodos. is gankuTvnilia imisTvis, rom ada-
mians SeeZlos sulier samyaroSi SeRweva iseve, rogorc
igi xilulSi aRwevs. ukanasknel SemTxvevaSi adamianis
Semecneba farTovdeba imis wyalobiT, rom igi Tavis
grZnobis organoebs warmarTavs sagnebisa da procesebis
sul ufro met ricxvze da amis safuZvelze iqmnis saku-
Tar warmodgenebs. sulier sferoSi Semecneba sul
sxvagvarad viTardeba. iq dakvirvebas axorcieleben Sina-
gan gancdaSi. xiluli sagnebi da movlenebi saxezea ada-
mianis winaSe; sulieri gancda ibadeba SinaganSi, ker-
Zod, roca Tavad adamianis arsebis centridan amoizi-
deba. sanam adamians sjera, rom aseTi amosvla SeiZleba
iyos mxolod samSvinvelis Sinagani saqme, misTvis Teo-
sofia Zalze saeWvo ram unda iyos. vinaidan, aseTi
rwmena arc ise Sorsaa meorisgan, romelic varaudobs,
rom msgavsi gancdebi warmoadgenen mxolod xiluli
dakvirvebebis Semdgom Sinagan gadamuSavebas. aseTi
11
rwmeniT SeiZleba iyo manamde, sanam seriozuli safuZ-
vlis wyalobiT ar darwmundebi, rom Sinagani gancdebi,
iseve rogorc xiluli faqtebi, garkveuli momentidan
ganisazRvreba raRaciT, rac adamianis pirovnebasTan mi-
marTebiT gare samyaros warmoadgens. am rwmenis miRwe-
viT, uwevT garegnuli sulieri samyaros aRiareba iseve,
rogorc aRiareben fizikurs. maSin gasagebi xdeba, rom
adamiani sakuTar sulierTan mimarTebiT dakavSirebulia
sulier samyarosTan iseve, rogorc igi sakuTari fizi-
kuris wyalobiT aris fesvgadgmuli fizikurSi. maSin
gasagebi gaxdeba, rom am sulieri samyarodan SeiZleba
uwyebebis miReba adamianis SemecnebisTvis, msgavsad imi-
sa, rogorc fizikuri dakvirvebidan iRebs anTropolo-
gia monacemebs fizikuri adamianisTvis. maSin ukve aRar
daeWvdebian sulier samyaroSi kvlevis SesaZleblobaSi.
sulismkvlevari ise gardaqmnis sakuTar mSvinvier gan-
cdas, rom mis mSvinvier gancdaSi sulieri samyaro Se-
modis. is ayalibebs garkveul mSvinvier gancdebs ise,
rom es sulieri samyaro maTSi vlindeba. (es rogor
xdeba, amas me aRvwer Cems wignSi „rogor miiRweva zena
samyaroTa Semecneba?*). iseTi saxiT formirebul sam-
Svinvelis cxovrebaze SeiZleba saubari „naTelmxilve-
luri cnobierebis“ wyalobiT. oRond am cnebisgan
Sors unda iyos mTeli sisulele, romelsac Cvens dro-
Si akavSireben sityvasTan „naTelxilva“.
xangrZlivi, muxlCauxreli daZabuli mSvinvieri sa-
varjiSoebia aucilebeli im Sinagan gancdamde misasvle-
lad, romelic samSvinvels sulieri samyaros ama Tu im
faqtebs uSualod uxsnis. momakvdinebeli crurwmena iq-
neboda, Tu daijerebdnen, rom msgavs mSvinvier gancdebs
SeuZliaT, nayofi moutanon mxolod mas, vinc aseTi
mSvinvieri savarjiSoebis wyalobiT maT uSualod ganic-
dis. amasTan dakavSirebiT saqme sruliad sxvagvaradaa.
Tu sulieri faqtebi Sesabamisi mSvinvieri savarjiSoe-
bis wyalobiT gamocxadebad iqca, maSin isini TiTqos
adamianuri samSvinveliT aris moculi. maTi povnis Sem-
deg Tu sulismkvlevari amas sxvebs auwyebs, isini SeiZ-
12
leba gasagebi iyos TiToeuli adamianisTvis, vinc maT
WeSmaritebis jansaRi grZnobiTa da miukerZoebeli lo-
gikiT miayuradebs. ar unda vifiqroT, rom dasabuTebu-
li rwmena sulieri samyaros faqtebze SeiZleba, mxo-
lod naTelmxilvelur cnobierebas hqondes. TiToeuli
samSvinveli ganwyobilia, sulismkvlevaris mier mopove-
buli WeSmaritebebi aRiaros. Tu sulismkvlevari daiw-
yebs raime araWeSmaritis dacvas, maSin es yovelTvis
ganpirobebuli iqneba WeSmaritebis jansaR grZnobasa da
miukerZoebel logikaze uariT.
sulier SemecnebaTa uSualo gancda rTul mSvinvier
gzasa da mSvinvier savarjiSoebs iTxovs; aseT Semecne-
bebs unda daeuflos TiToeuli samSvinveli, Tu surs
sakuTari adamianurobis gacnobiereba. garkveuli momen-
tidan yofierebis aseTi gacnobierebis gareSe adamianis
cxovreba ukve SeuZlebeli iqneba.
dRes Teosofias romc SeeZlos, warmoadginos Semec-
nebebi, romlebic akmayofileben adamianis samSvinvelis
umniSvnelovanes moTxovnebs da SeiZleba aRiaron WeS-
maritebis bunebrivi grZnobisa da jansaRi logikis wya-
lobiT, maSin masa da anTropologias Soris mainc dar-
Ceba raRac ufskruli. Tumca yovelTvis SeiZleba Sem-
degi. SesaZlebelia, vaCvenoT Teosofiis daskvnebi ada-
mianis sulier arsebasTan mimarTebiT, Semdeg ki imis
Cveneba, _ rogor adasturebs anTropologia yvelafers,
rasac Teosofia ambobs. magram gza Semecnebis erTi
sferodan meorisken Sori iqneba.
Tumca arsebobs ufskrulis amovsebis SesaZlebloba.
garkveulwilad es unda moxdes anTroposofiis zogadi
StrixebiT gadmocemisas. Tu anTropologia saSualebas
iZleva, Tavisi Tavi Seadaros Tanamgzavris dakvirve-
bebs, romelic moZraobs vakeze erTi adgilidan meoris-
ken, saxlidan saxlisken, raTa warmodgena Seiqmnas ad-
gilmdebareobis arsze; Teosofia ki akeTebs mimoxil-
vas, romelsac imave adgilmdebareobaze borcvis simaR-
lidan iRebs, maSin anTroposofia SeiZleba, SevadaroT
mimoxilvas, romlis miRebac SeuZliaT borcvis ferdo-
13
bidan, sadac wvrilmanebis garCeva jer kidev SeiZleba
TvalebiT, Tumca es mravalferovneba ukve iwyebs mTli-
anTan dakavSirebas.
anTroposofia adamians ganixilavs iseTs, rogoradac
is warmoCndeba fizikuri dakvirvebisTvis. Tumca is dak-
virvebas ise axdens, rom fizikuri faqtebidan eZebs mi-
TiTebas sulier safuZvelze. ase SeuZlia anTroposofi-
as, anTropologiidan gadaiyvanos Teosofiisken.
gansakuTrebiT unda gaesvas xazi imas, rom aq SeiZ-
leba naCvenebi iyo anTroposofiis mxolod Zalze mok-
le narkvevi. safuZvliani gadmocema Zalze did dros
waiRebda. narkvevi isea Cafiqrebuli, rom exeba mxo-
lod adamianis sxeulebrivs, ramdenadac is aris su-
lieris gamovlineba. SedarebiT viwro TvalsazrisiT
anTroposofia am farglebSi igulisxmeba. mas uSua-
lod unda mohyves fsiqosofia, romelic ganixilavs
mSvinviers da pnevmatosofia, romelic suliT aris da-
kavebuli*. maTTan erTad anTroposofia Semdeg sakuT-
riv Teosofias erwymis.
14
II. adamiani, rogorc grZnobebis organizmi
15
cdomilebaa. ukanaskneli xom SesaZlebelia, jansaRi gan-
sjis meSveobiT gamoswordes. Tu vinmes misi mxedvelobiTi
problemis gamo xe warmoudgeba adamianad, maSin is cdune-
baSi iqneba mxolod im SemTxvevaSi, Tuki ar gamoasworebs
mxedvelobis problemas da dainaxavs, mag., mters moCvene-
biT adamianSi, romlisganac Tavis dacvas daiwyebs. sxvag-
varad xdeba gonis cdunebasTan dakavSirebiT, ramdenadac
iq saxezea Tavad es ganja, romelic cdeba da amitomac ar
SeuZlia Tavisi sakuTari Secdomebis gamosworebac. mxo-
lod gansjis meSveobiT gardaiqmneba grZnobaTa Secdomebi
namdvil cdunebebSi. es gansxvaveba gamowveulia ara pedan-
turobiT, aramed aucileblobiT.
grZnobad aRqmebze saubrisas mravali adamiani mieCvia
sakuTriv xuTi saxis grZnobis CamoTvlas: mxedveloba,
smena, ynosva, gemo, Sexeba (an grZnoba). am CamonaTvalze
SeCereba ar SeiZleba, vinaidan, arsebobs raRac iseTic,
romlis wyalobiTac adamiani Sedis sxva urTierTobaSi
gare samyarosTan, vidre, mag., smenis an mxedvelobis Sem-
TxvevaSi. Cvens droSi anTropologiac saubrobs, zemoCa-
moTvlilis garda, sxva grZnobebzec. aq ar aris imis au-
cilebloba, rom anTropologiis mier mocemul CamonaT-
valze SevCerdeT. saWiroa mxolod imis aRniSvna, rom aq
aris erTi Zalze sanugeSo momenti, roca mecniereba,
romelic mxolod da mxolod sakuTar grZnobad-fizi-
kur faqtebs eyrdnoba, Tavisive sakuTari dakvirvebebis
wyalobiT midis Sexedulebebisken, romlebic nawilob-
riv emTxveva imaT, rasac sulismkvlevari unda amtkiceb-
des. droTa ganmavlobaSi Sexebis aseTi wertilebi sul
ufro metad gamovlindeba; xolo gansxvavebuli mxridan
Tu iqneba keTili neba, maSin SesaZloa, ufro swrafadac
dadges dro, roca gabatondeba sabunebismetyvelo da
sulieri kvlevis urTierTaRiareba.
anTroposofiis WrilSi adamianuri grZnoba SeiZleba
ewodos yvelafers, rac adamians ubiZgebs, aRiaros sagne-
bis, arsebebisa da procesebis iseTi yofiereba, rom mas
SeeZlos, es yofiereba fizikur samyarosac miakuTvnos.
16
mag., aseTia yvelaze gaurkveveli da yvelaze zogadi
grZnoba, romelsac SeiZleba, sicocxlis grZnoba ewodos.
arsebiTad, adamiani am grZnobis yofierebas namdvilad
mxolod maSin amCnevs, roca misi wyalobiT sakuTar TavSi
aRiqvams imas, rac sxeulebriobaSi wesrigs arRvevs. adami-
ani Tavis TavSi grZnobs sisustes, daRlas. mas ar esmis
sisuste da daRla, is maT ar ynosavs, Tumca aRiqvams maT
imave azriT, rogoriTac aRiqvams sunsa da bgeras. saku-
Tar sxeulebriobasTan dakavSirebuli aseTi aRqma cxov-
rebis grZnobas unda mieweros. is, arsebiTad rom vTqvaT,
yovelTvis saxezea mxne da janmrTel adamianTanac, Tumca
Zalze sagrZnobi xdeba mxolod raime darRvevis dros. si-
cocxlis grZnobis wyalobiT adamiani Tavis Tavs Seig-
rZnobs, rogorc sivrcis Semavsebeli sxeulebrivi „me“.
am grZnobisgan gansxvavdeba sxva, romlis wyalobiTac
adamiani aRiqvams, mag., mis mier Sesrulebul moZraobas.
amoZraveben fexebs da am moZraobas aRiqvamen. grZnobas,
romlis wyalobiTac es xdeba, SeiZleba ewodos sakuTari
moZraobis grZnoba. am grZnobis gansxvaveba pirvelisgan
gamovlindeba, roca vifiqrebT, rom cxovrebis grZnobis
meSveobiT aRiqvamen mxolod raRacas, rac arsebobs Sina-
gan sxeulebriobaSi imis gareSe, rom amas Tavad raime
mouxerxo. sakuTari moZraobis grZnoba aRiqvams imas, ra-
Sic igulisxmeba moqmedeba, moZraoba.
mesame grZnoba vlindeba, roca amCneven, rogor SeuZ-
lia, adamians Tavisi Tavi Seakavos gansazRvrul mdgoma-
reobaSi zeviTas da qvedas, marjvenasa da marcxenasTan
da a. S., mimarTebiT. am grZnobas SeiZleba wonasworobis
an statikis grZnoba ewodos. misi Tavisebureba vlindeba,
roca gesmis, rom saWiroa, gagaCndes sakuTari mdgomareo-
bis aRqma, Tu gsurs, masSi SeCerde, rogorc cnobieri ar-
seba. roca ar moqmedebs wonasworobis grZnoba, adamians
Tavbru exveva, is ecema. sagani, romelic Tavis Tavs ver
acnobierebs, am mdgomareobaSi sakuTari mdgomareobis
aRqmis gareSe narCundeba. mas SeuZlebelia, Tavbruxveva
hqondes. anTropologia, am grZnobebze saubrisas, miuTi-
Tebs adamianis yurSi patara organoze. aq arsebobs naxev-
17
radwriuli formis sami arxi, romlebic e. w. yuris labi-
rinTSia ganlagebuli. Tu isini dazianebulia, maSin ad-
gili aqvs Tavbruxvevis mdgomareobas.
CamoTvlili sami grZnobis TaviseburebaTa dakvirve-
bisas xedaven, rom TiToeuli maTganis wyalobiT adamia-
ni raRacas aRiqvams, rasac sakuTar fizikur yofiere-
basTan mimarTeba gaaCnia. sicocxlis grZnobis wyalobiT
is iZens sakuTari sxeulebriobis zogad SegrZnebas; sa-
kuTari moZraobis grZnobis meSveobiT igi am Tavis sxeu-
lebriobaSi cvlilebebs aRiqvams; wonasworobis grZno-
bis meSveobiT igi aRiqvams Tavis mimarTebas sivrcobriv
gare samyarosTan. Tumca am aRqmas igi iZens ise, rom es
mas exsneba, rogorc sakuTari sxeulebriobis mdgomare-
oba, rogorc Tavisi sakuTari mdgomareobis SegrZneba.
am sami grZnobis wyalobiT adamiani iRebs Tavisi saku-
Tari sxeulebriobis, rogorc erTiani mTlianis, Seg-
rZnebas, romelic warmoadgens TviTcnobierebis safuZ-
vels misTvis, rogorc fizikuri arsebisTvis. SeiZleba
iTqvas, rom samSvinveli sakuTar sxeulebriobasTan mi-
marTebiT Tavis karebs xsnis sicocxlis grZnobis, saku-
Tari moZraobisa da wonasworobis grZnobis meSveobiT
da am sxeulebriobas SeigrZnobs, rogorc fizikur gare
samyaros, romelic masTan yvelaze axlos dgas.
momdevno grZnobebiT adamiani egueba gare samyaros,
romelic Tavad mas sxvagvarad ekideba. pirveli grZnoba,
romelsac iq vexebiT, aris is, romlis meSveobiTac ada-
miani axlo SexebaSi Sedis imasTan, rasac materias uwo-
deben. materialurTan axlo Sexebas haerovani an gazi-
sebri sxeulebi uSveben. es Sexeba ynosvis grZnobis meS-
veobiT xorcieldeba. ynosvis grZnobis meSveobiT SeiZ-
leba materiis aRqma, Tu igi unatifes donemde gaxleCi-
lia da gaziseburad gavrcelebuli.
maSin grZnobis organoTa aRqmis momdevno safexurs
warmoadgens is, romlis meSveobiTac aRiqmeba ara marto
materia, rogorc aseTi, aramed materialuris zemoqmedeba
(qmedeba). es xdeba gemos grZnobis meSveobiT. am grZnobis
meSveobiT SeiZleba mxolod Txevadi sxeulis aRqma, an
18
iseTis, romelic misi gemos naxvisTvis ixsneba piris siT-
xeSi. gemos grZnobis wyalobiT adamiani garegnul mate-
rialurobaSi erTi safexuriT Rrmad iWreba, vidre ynos-
vis grZnobis meSveobiT. am ukanasknelSi Tavad nivTiereba
midis adamianTan da Tavs avlens Tavisi damaxasiaTebeli
TvisebiT; rac gemos grZnobaSi SeigrZnoba, aris adamian-
ze nivTieris zemoqmedeba. es gansxvaveba SeiZleba yvela-
ze ukeT igrZno, Tu warmoidgen, rom ynosvis grZnobaSi
nivTiereba adamianTan unda mivides mza, gazisebri saxiT,
rom mas SeeZlos, is aRiqvas iseTi, rogoric aris; gemos
grZnobaSi imisaTvis, rom SeiWra nivTierebis im Tviseba-
Si, romlebsac Tavad ar uxsnis adamians, igi Tavisi saku-
Tari siTxiT xsnis nivTierebas, anu am gaxsniT mas
cvlis. ase axasiaTebs ynosvis grZnobas materialuris ga-
regnuli mxaris aRqma; gemos grZnoba materialuri sagnis
SinaganSi ufro Rrmad iWreba. xolo adamianma unda Sec-
valos sagnis garegnuli mxare, raTa am Sinagans gamov-
lenisken ubiZgos.
momdevno grZnobis wyalobiT adamiani fizikuri gare
samyaros SinaganSi kidev ufro Rrmad iWreba. es aris
mxedvelobis grZnoba. yinulis natexis an Tbili sagnis
Sexebisas irkveva, rom sicive an siTbo ar warmoadgens ra-
Racas, rac vlindeba mxolod garedan zedapirze, rogorc
feri, aramed isini mTlianad msWvalavs sxeuls. aRsaniSna-
via, rom grZnobebis aq daxasiaTebuli gradacia iseTia,
rom yoveli momdevno safexuriT adamiani gare samyaros
sxeulebis SinaganSi ufro Rrmad efloba.
Semdgomi Cafloba warmodgenilia smenis grZnobiT. is
aRwevs sxeulis SinaganSi winsvlis kidev ufro maRal sa-
fexurs, vidre siTbos grZnoba. toni (bgera, Ton) sxeulis
SigniT vibracias iwvevs. es ufro metia vidre xati, roca
saubroben imaze, rom romelime sxeulis samSvinveli ga-
mocxadebamde miyvanilia tonis meSveobiT. siTbos meSveo-
biT, romelsac sxeuli Tavis TavSi atarebs, gebuloben
raRacas garemosgan mis gansxvavebaze; tonis meSveobiT ga-
reT gamodis da aRqmas euwyeba sxeulis sakuTari buneba,
misi individualuri sawyisi.
19
saqmis arsTan SesabamisobaSi Tu aq visaubrebT grZno-
baze, rogorc iseT gagebaze, romelic xorcieldeba go-
nis, mexsierebis da a. S., daxmarebis gareSe, maSin CamoT-
vlilis garda saWiroa, kidev sxva grZnobebis arseboba-
zec SevTanxmdeT. am gansxvavebis safuZvlad miRebiT advi-
lia, davinaxoT, rom Cveulebriv cxovrebaSi sityvas
„grZnoba“ xSirad aramarTebulad iyeneben. ase xdeba, roca
saubroben mibaZvis grZnobaze, daRlis grZnobasa da a. S.
mibaZvis, damalvisa da a. S., saxiT gamovlenilSi ukve mo-
nawileobs gansja da goni. martooden grZnobadi moqmede-
biT amis ganxorcieleba SeuZlebelia.
sruliad sxvagvaradaa saqme, roca metyvelebaSi aRviq-
vamT imas, rac bgeris (Laut) meSveobiT gvexsneba. TavisTa-
vad cxadia, rom gamoTqmis aRqmaSi aucileblad mxedvelo-
baSi miiReba gansjis rTuli moqmedeba, iseve, rogorc sam-
Svinvelis farTo funqciebi, romlebic saerTod ar SeiZ-
leba, dakavSirebuli iyos sityvasTan „grZnoba“. Tumca, am
sferoSic aseve aris martivi, uSualo aRqma, romelic
warmoadgens upirveles yovlisa, gansjis zustad iseTive
aRqmas, rogorsac warmoadgens feri da siTbos xarisxi.
bgera aRiqmeba ara marto Tavisi JReradobis simaRlesTan
mimarTebiT, aramed masTan aRiqmeba gacilebiT ufro Sina-
gani, vidre es tonTan xdeba. Tu amboben, rom tonSi coc-
xlobs sxeulis samSvinveli, maSin aseve SeiZleba iTqvas,
rom bgeraSi es mSvinvieri vlindeba ise, rom is Cndeba
garkveuli damoukideblobiT, romelic sxeulebrivisgan
daSorebulia, gaTavisuflebulia. ramdenadac bgeris gan-
cda win uswrebs gansjas, amitom bavSvi swavlobs sityvis
bgeriTi mniSvnelobis aRqmas, sanam igi gansjis gamoyene-
bamde miva. metyvelebaSi bavSvi swavlobs gansjas. savsebiT
samarTliania saubari bgeris gansakuTrebul grZnobaze an
metyvelebis grZnobaze. am grZnobis aRiareba garTulebu-
lia mxolod im mizeziT, rom bgeraSi gaxsnilis uSualo
aRqmas, rogorc wesi emateba gansjis yvelaze mravalfe-
rovani moqmedeba. Tumca zusti aRqma aCvenebs, rom JRera-
dobaSi mocemuli yvelanairi mosmenis safuZvelSi Zevs
aseTive uSualo, gansjisgan Tavisufali damokidebuleba
20
arsebasTan, romlisganac momdinareobs bgera, rogorc es
xdeba, roca aRiqmeba feradovani STabeWdileba. am faqtis
gageba gaadvildeba, Tu warmovidgenT, rogor SeiZleba
tanjvis xmam gvaiZulos, uSualod ganvicadoT arsebis
tkivili, Tumca Tavidan aRqmaSi arc ereva raime gansja an
amis msgavsi. aq gaTvaliswinebulia is, rom mosmenili bge-
ra ar aris is erTaderTi, romlis wyalobiTac adamians
exsneba iseTi Sinagani arsi, romelic Tavs avlens metyve-
lebis xmaSi. aseve Jests, mimikas, fiziognomikurs, bolos
da bolos, mihyavs im martivamde, uSualomde, rac zustad
aseve unda iyos gaTvaliswinebuli metyvelebis grZnobis
sferoSi, rogorc mosmenili bgeris Sinaarsi.
momdevno grZnobisTvis, romlis daxasiaTebac auci-
lebelia, grZnobadi xasiaTi kidev ufro maRal donezea
dafaruli. Tu esmiT adamianis, romelic raimes auwyebs
metyvelebis bgerebis, Jestisa da a. S. meSveobiT, maSin
am gagebaSi moqmedebs, upiratesad gansja, mexsiereba da
sxv. Tumca aqac am faqtis swor gacnobierebas mihyavs
imis aRiarebisken, rom arsebobs uSualo aRqma, gageba,
romelic SeiZleba yvelanair mofiqrebas, gansjas win
uZRodes. yvelaze ukeT es faqti SeiZleba igrZnoT, Tu
gaarkvevT, rogor SeiZleba Tundac imis gageba, rasTa-
nac gansjis unariT saerTod ver mividnen. anu arsebobs
sruliad uSualo aRqma TviT imisic, rac cnebaSi ixsne-
ba, ase rom, aucilebelia, iTqvas cnebis grZnobaze. ada-
mians sakuTar samSvinvelSi cnebis saxiT gancdili ase-
ve SeuZlia miiRos, ucxo arsebaSi misi gaxsniT. cnebis
gaxsnis meSveobiT kidev ufro Rrmavdebian arsebaSi, mis
SinaganSi, vidre bgeris aRqmis meSveobiT. sxva arsebaSi
Caflobis gaRrmavebisTvis xelSesaxebi winsvla SeuZle-
belia ufro Sors, vidre imis aRqmamde, ra cxovrobs am
arsebaSi cnebis saxiT. cnebis grZnoba aris is, rac ga-
regnuli adamianis uSinaganesSi iWreba. sxva adamianSi
mcxovrebi cnebiT adamiani aRiqvams imas, rac Tavad mas-
Si mSvinvierad cxovrobs.
CamoTvlili aTi grZnobisgan sruliad gansxvavebuli
warmogvidgeba im grZnobis Taviseburebebi, romelsac Cveu-
21
lebriv Sexebas uwodeben*; is gadmoscems garegnul zemoq-
medebas, winaaRmdegobas, simtkicesa da sirbiles. saWiroa,
warmovidginoT arsi imisa, rasac axasiaTeben, rogorc „ze-
moqmedebas“. procesi arsebiTad arc ise martivia. sinamdvi-
leSi uSualod aRiqvamen ara Tavad sxeuls, romelic ze-
moqmedebs, aramed im faqts, rom is ubiZgebs kans, ama Tu
im adgilas ukan daixios, an aucilebelia met-naklebi Za-
lisxmeva, raTa sxeulze moxdes zemoqmedeba. arsebobs
mniSvnelovani gansxvaveba am aRqmasa da magaliTad, im aR-
qmas Soris, romelic gacxelebis xarisxis mixedviT rome-
lime sxeulSi vlindeba. Tumca absoluturad sworia,
rom gaxurebul adamians civi abazana moeCveneba siTbos
sruliad sxva xarisxiT, vidre gayinuls, rom siTbos aR-
qmaSi, TiTqosda, Tanamonawileobs subieqturi mdgomareo-
ba, da mainc, swori rCeba is, rom siTboSi, arsebiTad, ix-
sneba garegnuli obieqtis Tviseba. es avlens aRmqmeli
adamianis uSualo mimarTebas imasTan, rogoria obieqti.
saqme sul sxvagvaradaa, roca amboben, rom sxeulze mox-
des zemoqmedeba an gadailaxos winaaRmdegoba, rasac sxe-
uli sakuTari simkvrivisa Tu sirbilis wyalobiT axdens.
is, razec aq aris saubari, gaxlavT sakuTar sxeulSi ar-
sebuli gancdis proeqcia. faqtebi romc daimalos, mainc
sworia is, rom aseTi aRqmisas TiTqos idumalad warmoiq-
mneba mosazreba: „me vejaxebi Zlier winaaRmdegobas, maSa-
sadame sxeuli myaria“. da rogorc sworia is, rom, mag.,
metyvelebis grZnobasTan aRqma SeiZleba sruliad uSua-
lo iyos, gansjis yovelgvari moqmedebis gareSe, aseve
sworia isic, rom Sexebis grZnobis safuZvelSi yovel-
Tvis Zevs gansja, Tundac is Zlierad iyos damaluli. Se-
xebis grZnobiT uSualod aRqmuli yovelTvis SeiZleba
gamovlindes im sami grZnobis sferos SigniT, romlebic
dasawyisSi CamovTvaleT. sxeuli, romelic me mawveba, iw-
vevs, mag., mdgomareobis arevas Cemi sxeulebriobis Sig-
niT; es aRiqmeba sicocxlis grZnobiT, an sakuTari moZra-
obis grZnobiT, anda wonasworobis grZnobiT.
aucilebelia, grZnobis calkeuli sferoebi zustad
ganvasxvaoT. yoveli grZnobisTvis mimarTeba, romelSic
22
Sedis adamiani garegnul obieqtTan, sruliad sxvaa, vidre
grZnobis danarCeni organoebisTvis. cxovrebis grZnobis,
sakuTari moZraobis grZnobisa da wonasworobis grZnobis
wyalobiT adamiani efloba sakuTar sxeulebriobaSi da
sakuTar Tavs gare samyaros arsebis saxiT SeigrZnobs.
ynosvis, gemosa da mxedvelobis grZnobebis wyalobiT
vlindeba sxeulebrioba, ramdenadac is vlindeba gareT.
siTbos grZnobis meSveobiT igi avlens Sinagan arss, Tum-
ca jer kidev garegnuli saxiT. smenis, metyvelebisa da
warmodgenis grZnobebis daxmarebiT adamiani aRiqvams
sxvas, misTvis garegnul, Sinagan cxovrebas. Tu yurad iRe-
ben grZnobis sferoSi am gansxvavebas, maSin zogadad aRar
isaubreben imaze, ras warmoadgens grZnoba, grZnobadi aR-
qma da a. S. piriqiT, yuradRebas miapyroben gansakuTrebul
damokidebulebaze, romelSic adamiani Sedis gare samya-
rosTan TiToeuli grZnobis wyalobiT. cota ram SeiZle-
ba, iTqvas imiT, rom grZnobis aRqma, mag., xasiaTdeba, ro-
gorc STabeWdileba, gamowveuli samSvinvelSi grZnobis
organoTa nervebis uSualo gaRizianebiT. aseTi gansaz-
Rvrebebis meSveobiT SeiZleba Zalze iolad daikargos
zogad bundovan warmodgenebSi yoveli calkeuli grZno-
bis ganmasxvavebeli Tvisebebi. amave dros, romelime sxeu-
lis siTburi mdgomareobisagan gancdili STabeWdilebebi
sruliad sxva saxisaa, vidre is, romelic sinaTlis mdgo-
mareobas iwvevs. Tu amas mxedvelobaSi ar miiReben, maSin
advilad vardebian cdunebaSi, didi Rirebuleba mianiWon,
mag., aseT gansjas: „grZnobis organoebis wyalobiT adamia-
ni aRiqvams gare samyaros da grZnobis organoTa aRqmis
safuZvelze iqmnian warmodgenebsa da cnebebs“. aq grZnobis
organoebis aRqmas ubralod aTavseben abstraqtuli az-
rovnebis pirispir. aseTi gansjiT ibindeba aucilebeli
Tavisufali perspeqtiva im faqtze, rom, mag., sunis Seg-
rZneba Zalze CamorCeba cnebis gancdas, magram smenis
grZnoba, rogorc grZnobis organo ukve uaxlovdeba imas,
rac samSvinvelis SinaganSi aseTi gancdis saxiT arsebobs.
23
III samyaro, romelic grZnobebis
safuZvelSi Zevs
24
grZnobebi. adamianisTvis samyaro iqneboda mdumare, Tu
mas smenis grZnoba ar eqneboda. misTvis samyaro ar iq-
neboda Tbili, Tu adamians siTbos grZnoba ar eqnebo-
da. marTalia, es aris kidevac swori, Tumca, aseve naTe-
lia sxva ramec, rom SeuZlebeli iqneboda smenis
grZnobis warmoqmna samyaroSi, romelSic mosasmeni ara-
feri iqneboda; siTbos ar mqone samyaroSi siTbos
grZnobis formireba SeuZlebelia. ubralod saWiroa,
warmovidginoT, rogor uviTardebaT Tvalebi sibneleSi
mcxovreb arsebebs; an rogor uqveiTdebaT mxedveloba
im arsebebs, romlebmac Tvalebi ganaviTares sinaTlis
zegavleniT, Tu am Tvalebis matarebeli sinaTleSi
yofnas Secvlis sibneleSi yofniT. amis sruli sicxa-
diT gaazrebis garda sxva araferia saWiro imisaTvis,
rom sakuTar Tavs uTxra: samyaros safuZvelSi, rome-
lic adamians mieca misi grZnobebis wyalobiT da rom-
lis daxmarebiTac igi agebs sakuTar mSvinvier cxovre-
bas, Zevs sxva samyaro, romelic Tavad grZnobebis am
samyaros SesaZlebels xdis imis wyalobiT, rom igi sa-
Sualebas aZlevs Tavisi Tavidan warmoqmnas grZnobebi.
SeuZlebelia es samyaro daeSvas xilulis sferoSi,
ramdenadac is mTlianad unda uswrebdes mas.
ase ixsneba gansjis perspeqtiva grZnobadi samyaros
miRma arsebul sxva samyaroze, romelic SeuZlebelia,
Tavad aRiqva grZnobebiT, magram romlisganac amoiz-
rdeba grZnobadi samyaro, rogorc yofierebis zRvidan,
romelic mis miRma Zevs. siTbos grZnoba aRiqvams siT-
bos, siTbos miRma ki Zevs raRac, rasac warmoqmnis siT-
bos grZnoba. Tvalebi aRiqvams sinaTlis wyalobiT, si-
naTlis miRma ki Zevs raRac, rac adamians mieca grZno-
bebis wyalobiT da imiT, rac Tvalebs ayalibebs. saWi-
roa, ipovon gansxvaveba im samyaros, romelic adamians
mieca grZnobebis wyalobiT, da imas Soris, romelic
amis safuZvelSi Zevs. Tumca, am ukanasknel samyaroze,
martooden gansjidan gamomdinare, iqneb arafris Tqma
ar SeiZleba? SeiZleba raRacis Tqma, Tu gavixsenebT
Semdegs. gare samyarosTan adamianis urTierTmimarTebis
25
wyalobiT, rogorc is gadaecema grZnobadi aRqmiT, ada-
mianis SigniT warmoiqmneba warmodgenebis, emociebisa
da vnebebis samyaro. zustad aseve SeiZleba ifiqro ada-
mianis mimarTebaze sxva, nagulisxmev samyarosTan. misi
wyalobiT adamianSi warmoiqmneba grZnobadi aRqmis or-
ganoebi. yvelaferSi, rac grZnobad samyaroSi ganicde-
ba, adamiani monawileobs sakuTari „me“-Ti, romelSic
grZnobadi gancdebis safuZvelze mSvinvieri samyaro
Tavis Tavs qmnis. yvelanairi grZnobadi aRqmis ucilo-
beli winamorbedi grZnobadi organoebis warmoqmna un-
da xdebodes im realobis sferoSi, romelSic grZnobad
aRqmas SeWra ar SeuZlia. (srulebiTac ar Rirs SeCere-
ba sawinaaRmdego azrze, romelic SeiZleba wamierad
mouvides TavSi nebismiers, rom adamians mainc SeeZle-
boda sxva arsebaSi grZnobis organoebis Seqmnis dak-
virveba. imas, risi aRqmac mas aq SeuZlia, igi xom swo-
red grZnobebis daxmarebiT aRiqvams. albaT, SesaZlebe-
lia dakvirveba, rogor warmoiqmneba CaquCi, Tu amave
dros ar sargeblob am CaquCiT, Tumca, aSkaraa, rom Se-
uZlebelia imis dakvirveba, rogor warmoiqmneba grZno-
bebis organo, raRac msgavsis gamoyenebis gareSe).
sruliad samarTliania, iTqvas, rom grZnobis orga-
noebi unda aigos raRac samyarodan, romelic Tavad
aris zegrZnobadi. xolo grZnobadi aRqmebis daxasiaTe-
buli arsi am samyaroze Semdgomi msjelobisTvis amosa-
val wertils iZleva. ramdenadac grZnobis organoebi,
bolos da bolos, aRmoCndeba Sedegi am samyaros moqme-
debisa, SeiZleba iTqvas, rom es moqmedeba mravalmxrivia.
is, TiTqosda, zemoqmedebs adamianze imdeni mxridan, ram-
deni grZnobis organoc arsebobs. am samyaros nakadebi
iRvreba WaSi, romelic grZnobis organoebSi Zevs, ase
rom, adamians SeuZlia, sakuTari mSvinvieri cxovrebis-
Tvis sazrdo am Webidan moipovos. ramdenadac, am Webi-
dan mopovebuli bolos da bolos Tavs „me“-Si iyris; mi-
uxedavad imisa, rom sxvadasxva mxridan modis, igi saWi-
roa Tavdapirvelad mainc gamomdinareobdes iseTi ramis-
gan, rac Tavis TavSi ganuyoflad moqmedebs. gansxvavebu-
26
li grZnobadi aRqmebi „me“-Si Tavs iyrian raRac erTia-
nobaSi. isini am erTianobaSi raRac erTi mTlianobis sa-
xiT warmogvidgeba. samSvinvels grZnobad aRqmebSi ur-
tyams is, rom Tavad „me“-s Sinagani cxovreba iqidan mo-
cilebulia. aqedan cxadia, rom grZnobadi samyaros miR-
ma arsebobs moqmedebis imdenive zegrZnobadi wyaro, ram-
deni grZnobis organoc arsebobs. moqmedebis es wyaroebi
ixsneba sakuTari qmedebis wyalobiT, romelic grZnobis
organoebis SeqmnaSi mdgomareobs.
amrigad, moqmedebis amgvari wyaroebis sfero moi-
cavs am wyaroebis raodenobas, romlebic grZnobis or-
ganoTa raodenobis tolia. unda iTqvas, rom am sfe-
ros yvelaze garegnuli sazRvrebi SeiZleba gamoCndes
„me“-s meSveobiT, erTi mxriv, da „Sexebis grZnobis“
meSveobiT, meore mxriv, Tumca, rogorc Sexebis grZno-
ba, aseve „me“-c naklebad SeiZleba, sakuTriv grZnobaTa
cxovrebas miekuTvnos*. is, rac miekuTvneba „me“-s, gamo-
eyo grZnobis aRqmebs, Sesabamisad, warmoadgenda mTlia-
nad Sinagan gancdas da aRar SeiZleboda misi grZnoba-
Ta aRqmebisTvis mikuTvneba. Tumca, is mainc miekuTvneba
grZnobaTa yvelanairi aRqmis arsebobas. maSasadame,
grZnobaTa TiToeuli organo, gamomdinare zegrZnobadi
samyarodan, midrekili unda iyos, dafaros raRac, ra-
sac „me“-gancdad qcevis unari aqvs. Sexebis grZnoba ki
garkveulwilad sapirispiro saxis gancdebs ayenebs. am
grZnobis wyalobiT obieqtze gamoTqmuli warmoadgens
iseT rames, rac mTlianad adamianis gareTaa ganlagebu-
li. Sesabamisad, adamiani mTliani saxiT, zegrZnobadi
samyarodan gamomdinare, saWiroa aigos ise, rom man, Se-
xebis gancdis safuZvelze, sakuTari Tavi mis gareT ar-
sebul samyaros daupirispiros.
grZnobadi gancdebis safuZvelze adamianis mSvinvieri
cxovrebis formirebas Tu davakvirdebiT, maSin grZnobis
organoebi aRmoCndeba myari wertilebis saxiT raRac ga-
remocvaSi; „me“ ki warmoCndeba moZravi, romelic am ga-
remocvis sxvadasxvagvari gavlis meSveobiT mSvinvier
gancdebs moipovebs. es aris adamianis organizmis mTli-
27
ani agebuleba, ramdenadac is vlindeba grZnobis orga-
noebSi da zegrZnobad samyaroSi sakuTar mizezebze miu-
TiTebs. grZnobis ramdeni organocaa, imdenive aseTi mi-
zezia. am mizezebis sferos SigniT ki aris erTiani zeg-
rZnobadi principi, romelic vlindeba organizebuloba-
Si, mimarTuli „me“-erTianobaze.
Semdgomi dakvirveba aCvenebs, rom grZnobis organoe-
bis agebaSi gamovlenili zegrZnobadi moRvaweoba sru-
liad gansxvavebuli saxiT qmnis. sam sferoSi: grZnobaTa
cxovreba, sakuTari moZraobis grZnoba da wonasworobis
grZnoba, _ moqmedeba momdinareobs adamianis sxeulebri-
obis Signidan da TviT kanis mijnamde vlindeba. ynosvis,
gemos, mxedvelobis, siTbosa da smenis grZnobebTan moq-
medebis es saxe aseve arsebobs, Tumca maTTan erTad moq-
medebs sxva, romelsac unda mieweros sxeulebriobis ga-
redan SigniT mimarTuleba. mag., adamianuri organizmis
wevrs warmoadgens smenis organo, romlis SigniTac un-
da moqmedebdnen Zalebi, romlebic Seesabamebian saerTo
sxeulebrivi arsebis am organos geStalts. magram gare-
dan unda modiodnen bgerebis samyaroSi dafaruli zeg-
rZnobadi Zalebi, romlebic am organos swored ise aya-
libeben, rom is tonisTvis aris SemTvisebeli. amrigad,
xsenebuli grZnobis xuTi organosTvis TiTqosda moniS-
nulia Zalebis Sexvedra adamianis sxeulis zedapirze:
sxeulis Signidan Zalebi moqmedeben gareT da grZnobis
calkeul organoebs, mTliani organizmis arsis Tanax-
mad ayalibeben; maT Sesagebeblad mosuli Zalebi gare-
dan SigniT moqmedeben da ise aRbeWdaven organoebs sxe-
ulSi, rom isini gare samyaros mravalferovan gamovli-
nebebs eguebian; cxovrebis grZnobis, sakuTari moZraobis
grZnobisa da wonasworobis grZnobisTvis am ori mimar-
Tulebidan arsebobs mxolod erTi, romelic Signidan
gareT iswrafvis. Semdeg aRmoCndeba, rom metyvelebisa
da gagebis grZnobebTan mimarTuleba Signidan gareT Ca-
mocildeba. maTTvis amgvarad aRwerili zegrZnobadi
moRvaweoba ise vlindeba, rom is maT formirebasTan da-
kavSirebiT samSvinvelis Sinagan cxovrebas mieaxleba.
28
ramdenadac axla „me“ aucilebelia zemoaRwerili saxiT
davinaxoT, aseve im zegrZnobadi Zalebisken midrekili,
romlebic qmnian grZnobebs, SeiZleba iTqvas, rom „me“-Si
es arsebebi sakuTar bunebas yvelaze kargad avlenen.
Tumca, am „me“-Si es sakuTari buneba TiTqos erT wer-
tilSia SemWidroebuli. Tu ganvixilavT „me“-s, maSin is
erT adgilze gvaCvenebs raRac arss, romelic, mTeli si-
savsiT gavrcelebuli, davanebulia zegrZnobad samyaro-
Si da iqidan Tavis Tavs mxolod sakuTar qmedebebsa da
grZnobebis SeqmnaSi avlens. TviT am mimarTebaSi Sexebis
grZnoba „me“-s sapirispiro aRmoCndeba. am grZnobaSi zeg-
rZnobadi samyarodan, an, Tu gnebavT, garegnuli zeg-
rZnobadi samyarodan vlindeba is, rac SeuZlebelia ada-
mianis Sinagan gancdad iqces, magram romlis meSveobi-
Tac Sesabamisi Sinagani gancdebi ixsneba.
anTropologia grZnobis organoebs aRwers, rogorc
xilul movlenebs. amas ki srulad Seesabameba is, rom
is jerac ar miuTiTebs gansakuTrebul organoebze si-
cocxlis grZnobisTvis, sakuTari moZraobisa da wonas-
worobisTvis. Signidan gareT moqmedi zemoT daxasiaTe-
buli Zalebi adamians ayalibeben swored, rogorc
grZnobaTa erTian organizms, romelic Tavs inaxavs da
Tavad ganicdis sakuTar Tavs. grZnobis am sami sferos
organoebi garkveuli saxiT mTel sxeulebriobazea gan-
fenili. anTropologebi mxolod wonasworobis grZno-
basTan dakavSirebiT miuTiTeben naxevradwriuli formis
sam arxze, rogorc grZnobis organoTa gansakuTrebul
niSanze, ramdenadac am grZnobiT adamiani Sedis elemen-
tarul urTierTobaSi gare samyarosTan, kerZod siv-
rcobriv mimarTulebebTan. SuaSi ganlagebuli xuTi
grZnobisTvis arsebobs gansakuTrebuli organoebi, rom-
lebTan mimarTebiT iolad unda aRiaron, rom maT for-
mirebaSi zemoT daxasiaTebuli unarebi sxvadasxva meTo-
diT erToblivad moqmedeben garedan SigniT da Signidan
gareT. (siTbos grZnobasTan dakavSirebiT anTropolo-
gebTan Tundac jer kidev arsebobdes garkveuli eWvi
grZnobis garegnuli organos gamo, es eWvi albaT mainc
29
moixsneba progresuli mecnierebis mier). xmisa da gage-
bis grZnobisTvis SeuZlebelia garegnuli organoebis
iseTive saxiT aRwera, rogorc sxva organoebisTvis, vi-
naidan, es organoebi ukve iqaa ganlagebuli, sadac sxeu-
lebrivi cxovreba efloba mSvinvierSi. Sexebis grZnobis
organoebs ki mecniereba yovelTvis did rols aniWebs,
vidre es unda iyos zemoaRniSnuli gansjis Tvalsazri-
siT. is moqmedebs ise, rom obieqtTan Sexebisas adamiani,
garkveulwilad, ukan ixevs Tavis TavSi da iketeba Sina-
gan sxeulebriv gancdaSi gare samyaros sferoebis wina-
Se, romelic am grZnobas Seesabameba. amrigad, mTel sxe-
ulebriv zedapirze gavrcelebul struqturebSi, romel-
Tac Sexebis organoebad miiCneven, aucilebelia vaRia-
roT raRac, rac arsebiTad ukavSirdeba sxeulebrivi ze-
dapiris ganridebas gare samyaros Sexebisgan. Sesabami-
sad, Sexebis organoebi sinamdvileSi adamianuri sxeu-
lebrivi formis Sinagani nawilebisTvis maformirebels
warmoadgenen. isini sxeuls aniWeben formas, romlis
wyalobiTac is Tavis TavSi iketeba gare samyarosagan,
romelic mas yvela mxridan exeba. (adgilebSi, sadac Se-
xebis organoebi avlenen udides mgrZnobelobas, adamia-
ni gare samyaros ekideba sxvagvarad, vidre naklebad
mgrZnobiare adgilebSi. is TiTqosda qmnis gare samya-
ros winaaRmdeg erT an meore bariers met-naklebi xaris-
xiT: aqedan amCneven, rom garkveuli mimarTebiT sxeulis
forma aris sxeulis zedapiris sxvadasxva adgilze Se-
xebis organoTa Taviseburebis Sedegi).
30
IV. sasicocxlo procesebi*
31
cocxliT iqnes aRqmuli. garda amisa, adamianma unda ga-
moyos is, rasac SeuZlia am sxeulebriv cxovrebaSi Ses-
vla. man ise unda gardaqmnas sakvebi nivTierebebi, rom
isini moemsaxuros misi sxeulis agebas. amis safuZvelSi
Zevs procesi, romelic ukve daxasiaTebuli sekreciis
farglebs scdeba. am process saWiroa SenarCunebis pro-
cesi (Erhaltungsprozeß) ewodos _ momdevno procesi gamov-
lindeba, Tu yuradRebas adamianis zrda-ganviTarebas mi-
vapyrobT. es aRemateba martooden SenarCunebas. SenarCu-
nebis process, romelic sxeuls SesaZloa, datovebda
iseTs, rogorsac is warmoadgens drois raRac gansaz-
Rvrul momentSi, emateba sxva, romelic SeiZleba aRi-
niSnos, rogorc zrdis procesi. SenarCunebisa da zrdis
procesebi Tavis damTavrebas aRweven imiT, rom mza sxe-
uli adamianSi sruliad gansazRvrul formas warmoad-
gens. adamianis Signidan formirebas sruliad gansaz-
Rvrul formaqmnadobaSi saWiroa ewodos _ warmoqmna.
maSin gamravleba warmogvidgeba, rogorc am warmoqmnis
gameoreba. Tavad sxeulis kuTvnili warmoiqmneba ise,
rom adamianTan SeerTebuli rCeba; gamravlebisas war-
moqmnili gareT vlindeba. vinaidan, aq saubaria, upirve-
les yovlisa, adamianze, rogorc Tavis TavSi Caketil
sxeulebriv individualobaze, amitom gamravlebis pro-
cesi mxedvelobaSi ar miiReba.
procesebs, romlebic aq aRiniSna, rogorc sunTqva,
siTbo, kveba, sekrecia, SenarCunebis, zrdisa da warmoq-
mnis procesebi, adamianSi uerTdeba Sinagani gancdebi,
msgavsad imisa, rogorc „me“-Si Sinagani gancdebi uer-
Tdeba grZnobadi aRqmis procesebs. sunTqvas, siTbos da
kvebas uerTdeba emociuri gancdebi, romelTac naklebad
amCneven maT zomier mdgomareobaSi, magram romlebic ma-
Sinve vlindeba, Tu es mdgomareobebi dairRveva ama Tu
im mxares. Tu sunTqvas ar SeuZlia saTanado saxiT war-
moqmna, maSin dgeba SiSisa da amis msgavsis mdgomareoba.
siTbos mdgomareobis darRveva Tavis Tavs avlens Secie-
bis an sicxis mdgomareobaSi. kvebis darRveva vlindeba
SimSilsa da wyurvilSi. SeiZleba iTqvas, rom sunTqvas-
32
Tan, siTbosa da kvebasTan dakavSirebulia Sinagani gan-
cdebi, romlebic vlindeba, rogorc kargi guneba-ganwyo-
bis, siamovnebis raRac saxe da a. S. es gancdebi aq yo-
velTvis arsebobs; isini Zevs imis safuZvelSi, rac raime
darRvevisas mTeli sisavsiT avlens Tavs uZlurebis sa-
xiT, cud guneba-ganwyobaSi, SimSilSi da a. S. Tumca
WeSmariti gacnobiereba aCvenebs, rom msgavsi emociuri
gancdebi mWidrodaa dakavSirebuli aseve sekreciasTan,
SenarCunebis procesTan, zrdisa da warmoSobis proces-
Tan. SegviZlia gavixsenoT, rogor gamoiyofa Warbi of-
li saSinelebisa da SiSis SemTxvevaSi; aseve SeiZleba,
SevTanxmdeT, rom aseTi saxis gamonayofi, romelic Sesa-
bamis sazRvrebSi miedineba, mWidrod aris dakavSirebu-
li raRac emociasTan, romelic gamoixateba zogad sia-
movnebaSi, iseve, rogorc SeiZleba vaRiaroT, rom nebis-
mier gamonayofs Tan axlavs raRac emociuri mdgomareo-
ba, romelic cnobierebis yuradRebis miRma rCeba manam,
sanam is normalurad miedineba. Semdgomi gacnobiereba
aCvenebs, rom msgavsi emociuri gancdebi mWidrodaa da-
kavSirebuli SenarCunebis procesTan, zrdisa da warmoq-
mnis procesTan. SesaZlebelia, mag., SeigrZnon, rom axal-
gazrduli emociis energia warmoadgens imis gamoxatu-
lebas, rac Sinagan gancdebSi zrdas ukavSirdeba.
es Sinagani emociuri gancdebi warmoadgens raRac
iseTs, rac adamianSi sunTqvis, siTbos, zrdisa da msgavs
procesebs ukavSirdeba, rogorc „me“-Si grZnobad aRqmeb-
Tan dakavSirebuli Sinagani gancdebi upirispirdeba am
aRqmis procesebs. aqedan gamomdinare SeiZleba saubari
imaze, rom, rogorc, mag., sunTqva adamianSi mWidrod
aris dakavSirebuli gancdasTan, aseve smenac mWidrodaa
dakavSirebuli gancdasTan, romelic SeiZleba davaxasia-
ToT, rogorc toni. oRond simkveTris xarisxi, romli-
Tac Sinaganad ganicdeba garegnuli grZnobadi aRqmebi,
gacilebiT maRalia, vidre is xarisxi, romelic zemoaR-
niSnul Sinagan gancdebs Seesabameba. garkveulwilad
„me-adamianSi“ an mis qveS igulisxmeba sxva, Sinagani gan-
cdebisgan Tavisi Tavis Semqmneli, iseve, rogorc qmnis
33
`me-adamiani~ Tavis Tavs garegnuli grZnobadi aRqmebis
gancdisgan. „me-adamianis“ qveS arsebul am adamians nam-
dvilad mxolod maSin amCneven, roca sakuTari gancde-
bis darRveviT is `me-adamianSi~ Tavis Tavs avlens. Tum-
ca, rogorc ar SeiZleba grZnobadi aRqmis procesis Se-
reva misgan gamoyofil procesTan „me“-Si, aseve ar SeiZ-
leba amis gakeTeba, mag., sunTqvis procesTan da Sinagan
gancdebTan (emociuri bunebis) mimarTebiT, romlebic am
procesTan arian gaerTianebulni. Zalze macduri iqnebo-
da, saerTod ar eRiarebinaT am Sinagani procesebis Ta-
viseburebebi da eTqvaT, rom amaTsa da imaT Soris, rom-
lebic viTardebian grZnobadi aRqmebis gavleniT, saer-
Tod ar arsebobs aranairi gansxvaveba. axla aucilebe-
lia, vaRiaroT, rom Sinagani gancdebis orive saxes So-
ris gansxvavebas ar gaaCnia aranairi gansakuTrebuli
simkveTre, mag., cxovrebis grZnobisTvis da Sinagani emo-
ciuri gancdisTvis sunTqvis an siTbos procesTan. Tum-
ca ufro zusti dakvirvebis wyalobiT is advilad unda
gamomJRavndes, Tu daafiqsireben Semdegs. grZnobad gan-
cdebs moeTxoveba, rom gansjas SeeZlos masTan SeerTeba
mxolod „me“-s meSveobiT. yvelaferi, rasac adamiani gan-
sjis gavleniT axorcielebs, Tu es exeba grZnobad aR-
qmebs, maSin unda xdebodes ise, rom gansja „me“-s SigniT
iqneba gamotanili. mag., aRiqvamen yvavils da askvnian: es
yvavili mSvenieria; aseT SemTxvevaSi grZnobad aRqmasa
da daskvnas Soris „me“-s ayeneben. xolo is, rac gamowve-
ulia Sinagan gancdebSi sunTqvis, siTbos, kvebisa da a. S.
procesebiT, es TavisTavad, „me“-s Carevis gareSe, miuTi-
Tebs raRac gansjis msgavsze. SimSilis gancdaSi uSua-
lod Zevs miTiTeba raRac SimSilis Sesabamisze da is
dakavSirebulia masTan ise, rogorc adamiani akavSirebs
grZnobad aRqmasTan imas, rac warmoiqmneba daskvnis ga-
motanis Semdeg am grZnobadi aRqmebis pasuxad. rogorc
msjelobis dros „me“-s moqmedeba akavSirebs raRacas
grZnobad aRqmasTan, aseve raRac garegnulis ieri aRmoC-
ndeba dakavSirebuli SimSilTan, Tumca „me“ am dakavSi-
rebis organizebas ar axdens. amitom am gaerTianebas Se-
34
iZleba ewodos is, rac Tavis Tavs instinqturad avlens.
swored raRac msgavss aqvs adgili yvela Sinagani gan-
cdisTvis, romlebic sunTqvis, kvebisa da zrdis proce-
sebTan mWidrod aris dakavSirebuli. amitom, aucilebe-
lia davinaxoT gansxvaveba sunTqvis siamovnebas, siTbos
jansaR grZnobasa, _ ramdenadac isini warmoadgenen Sina-
gan instinqtur procesebs, _ da cxovrebis grZnobis aR-
qmebs Soris, romelic maT Seesatyviseba. cxovrebis
grZnobis sferos misaRwevad, saWiroa instinqturis
talRam garkveulwilad jer „me-adamiani“-sken gaaRwios.
_ amrigad, saWiroa, „astralur adamians“ mieweros Sina-
gani gancdebis struqtura, romelic xsenebuli procese-
bis meSveobiT „me-adamianis“ miRma TamaSdeba. saxelTan
„astraluri adamiani“ amJamindel momentSi kvlav ar un-
da davakavSiroT raime sxva, garda imisa, rac aq aris mi-
TiTebuli. da rogorc „me-adamiani“ iRebs „grZnobadi
samyarodan“ sakuTar gancdebs grZnobis organoebis dax-
marebiT, aseve iRebs „astraluri adamianic“ im samyaro-
dan, romelic mas sunTqvis, zrdisa da a. S., procesebis
daxmarebiT mieca. am samyaros jerjerobiT „sasicocxlo
samyaro“ unda vuwodoT.
vinaidan, „sasicocxlo samyaro“ unda mieces, sasicoc-
xlo organoebi, savaraudod, saWiroa aigos im samyarodan
gamomdinare, romelic ganlagebulia yvelanair sicocxle-
ze zeviT, msgavsad imisa, rogorc Zalebi grZnobis orga-
noebis SeqmnisTvis ganlagebulia xiluli samyaros miRma.
es samyaro kvlav avlens Tavis Tavs sakuTari zemoqmedebe-
biT, sasicocxlo organoebis agebiT. sasicocxlo proce-
sebis calkeuli sfero: sunTqva, siTbo, kveba da a. S., Se-
iZleba aRiniSnos, rogorc miTiTeba am samyaros aseTive
mraval sferoze. mxolod saWiroa aRiniSnos, rom sasi-
cocxlo procesebis sfero naklebad mkacrad aris gamij-
nuli erTmaneTisgan, vidre grZnobaTa aRqmebis sfero. ge-
mos grZnobis sfero, mag., mkacrad aris gamoyofili mxed-
velobis grZnobisgan; sasicocxlo procesebis sferoebi
ufro axlos arian ganlagebuli, isini ufro metad gada-
dian erTi meoreSi. sunTqva gadadis siTboSi, es ukanaskne-
35
li _ kvebaSi. amitom anTropologia grZnobadi aRqmebis-
Tvis, arsebiTad, grZnobis gancalkevebul organoebs aCve-
nebs; sasicocxlo procesebisTvis is aCvenebs organoebs,
romlebic erTmaneTs erwymis. ase, mag., sunTqvis umTavresi
organo filtvi mWidrod aris dakavSirebuli sisxlis
moZraobis organoebTan, romlebic siTbos warmoqmnian;
eseni Tavis mxriv erwymian saWmlis monelebis organoebs,
romlebic Seesabameba kvebas da a. S. _ es aris miTiTeba
imaze, rom im samyaros Sesabamisi sferoebi, romelSic sa-
sicocxlo organoebis Semqmneli Zalebia, aseve sxva mimar-
TebaSi dganan erTmaneTTan, vidre Zalebi grZnobis orga-
noebis agebisTvis. pirvelni erTmaneTTan mimarTebiT gar-
kveulwilad ufro moqnilebi arian am ukanasknelebze.
mag., gemos grZnobis gancda SeiZleba Segvxvdes smenis
grZnobis gancdasTan mxolod saerTo „me“-Si, romelsac
isini miekuTvneba. samagierod zrdis SegrZneba TavisTavad
xvdeba imas, rac sunTqvis procesSi vlindeba. zrdis ener-
giis SegrZneba sunTqvaSi, siTboSi da a. S., vlindeba gaZ-
lierebuli Sinagani cxovrebis wyalobiT. am saxis TiToe-
uli emociuri gancda emTxveva imave saxis sxva gancdas.
grZnobadi aRqmebis sfero ki iseTi aRmoCnda, rom maTTvis
SeiZleboda im garemocvis xatis gamoyeneba, romelzec da-
vanebulia calkeuli sferoebi, maSin, roca „me“ yvelaze
livlivebs. sasicocxlo procesebisTvis, zemoTqmulidan
momdinareobs sxva simbolo. maTi warmodgena SeiZleba ise,
rom yvela maTgani warmoadgens moZravs da TiToeuls Se-
uZlia gadairbinos nebismierze.
Tumca grZnobad aRqmebsa da sasicocxlo procesebs
Sorisac aseve arsebobs mkafio damokidebuleba. daakvir-
diT sunTqvis process da SeafardeT is smenis aRqmasTan.
orive SemTxvevaSi gare samyaros upirispirdeba Sesabami-
si sxeulebrivi organo. es miuTiTebs imaze, rom gare
samyaroSi vlindeba raRac, rasac mimarTeba aqvs, rogorc
erTTan, ise meoresTan. es mxolod gvaCvenebs, rom haerSi,
mag., raRac orgvari vlindeba; pirveli ganekuTvneba sun-
Tqvis organos formirebas, romelic sxeulis samsaxur-
Sia Cayenebuli, meore ki smenis organos agebas. SeiZleba
36
vaRiaroT, rom smenis organos maformirebeli Zalebi
Tavidanve unda iyos, vidre smenis organos warmomqmneli
Zalebi. vinaidan, formirebul adamianur sxeulSi yvela-
feri ormxriv damokidebulebaSia. adamianuri smenis or-
ganos ganviTareba Signidan gareT SeiZleba mxolod ma-
Sin, roca sunTqvis organos aqvs uSualod iseTi midre-
kileba, romelic swored rom vlindeba. organizmidan
gare samyaros Sesagebeblad viTardeba agreTve sunTqvi-
sa da smenis organoebi. amrigad, sunTqvis organo mxo-
lod Sinagan sxeulebriv cxovrebas emsaxureba, smenis
organo ki unda moergos gare samyaros, bgeris sferos.
Sesabamisad, sxeulidan sunTqvis organos amozrdaSi yu-
radReba unda gamaxvildes Tavad sxeulis Tvisebaze;
smenis organo saWiroa amoizardos ise, rom garegnul
bgeriT samyaros Seesabamebodes. smenis organos mowyo-
bamde sxva raimes aucilebloba ar aris; is Sinagan ma-
formirebel ZalebTan SesabamisobaSi izrdeba. Tumca,
smenis organo unda amoizardos ukve arsebuli Canasaxis
Sesagebeblad. gare samyarosTan misi Segueba win unda
uswrebdes Sinagani sxeulebrivi cxovrebidan mis amoz-
rdas. amiT vlindeba, rom aRqmis organoSi smenis orga-
nos maformirebeli Zalebi ganekuTvneba samyaros, rome-
lic sxvasTan SedarebiT ufro maRalis winamorbedia, am
sxvaSi ki aris Zalebi, romlebic vlindeba rogorc ase-
Ti da sxeulisgan ayalibebs smenis organosac da sun-
Tqvis organosac. _ msgavsi ram SeiZleba, vaCvenoT aseve
sxva grZnobad aRqmebze da sasicocxlo procesebze. yu-
radReba miaqcieT gemos grZnobas. masTan mimarTebiT sek-
recia SeiZleba, davayenoT iseTsave damokidebulebaSi,
rogorc sunTqvis procesi smenis grZnobasTan. nerwyvi
Seicavs imas, rac Slis kvebis produqtebs da amis wya-
lobiT isini gemoTi SeigrZnoba. warmodgenilis msgavsma
msjelobam SeiZleba, gamoavlinos sekreciis organoebis
maformirebeli Zalebis ufro gviandeli warmoqmna, im
ZalebTan SedarebiT, romelTa wyalobiTac gemos grZno-
ba warmoiqmneba.
37
Sesabamisad, amgvari msjelobis TvalsazrisiT adami-
anSi SeiZleba, aRviqvaT zegrZnobadi maRali arseba, rom-
lis Zalebic, mag., Tavisi zemoqmedebiT, Tavs iCens adamia-
nuri grZnobis organoebis SeqmnaSi. SeiZleba aseve aRviq-
vaT sxva arseba, romlis zemoqmedebebic adamianis sasi-
cocxlo organoebis mSeneblobisas vlindeba. es ukanas-
kneli samyaro „astralur adamians“ SeigrZnobs sakuTari
instinqturi Sinagani gancdebis saxiT. pirveli eZleva
„me-adamians“, rogorc xiluli realoba (grZnobadi samya-
ro). Tumca SeuZlebelia, grZnobis organoebis meSveobiT
astralur adamianSi uSualod mixvide, rogorc pirveli,
ise meore samyaros gamocxadebasTan.
iTqva, rom „me“-Si zegrZnobadi samyaro vlindeba mis
TaviseburebaSi TiTqosda erT wertilSi SemWidroebu-
li; swored am TvalsazrisiT SeiZleba, vaRiaroT, rom
miTiTebuli samyaroebidan meore vlindeba „astraluri
adamianis“ emociur gancdebSi, romlebic SeiZleba, aRi-
niSnos, rogorc sasicocxlo instinqtebi. am gancdebSi
vlindeba raRac, romelTanac erTiandebian „astraluri
adamianis“ sxva instinqturi gancdebi da avlenen zeg-
rZnobadi samyaros xats imave azriT, rogoriTac warmo-
idgens msgavsi samyaros xats „me-adamiani“.
„me-adamiani“ da „astraluri adamiani“ warmoadgenen
adamianuri arsebis or nawils, romlebic Tavis Tavs Si-
nagan procesebSi ganicdian. „me-adamianis“ ganxorciele-
bisTvis zegrZnobadi samyaros Zalebi grZnobis organo-
ebs ageben. vinaidan, adamianis sxeuli aris grZnobis or-
ganoebis matarebeli, is agebulia zegrZnobadi samyaro-
dan gamomdinare. grZnobis organoebis am matarebels ax-
la SegviZlia, adamianis fizikuri sxeuli vuwodoT. „me-
adamiani“ mas msWvalavs, raTa misi daxmarebiT grZnobad
samyaroSi icxovros. aqedan gamomdinare, adamianis fizi-
kur sxeulSi aucilebelia davinaxoT raRac arseba, ro-
melic agebulia ZalebiT, romlebic TavianTi TviTmyo-
fadobiT Tavad „me“-s monaTesaveebia. grZnobadi samyaros
SigniT adamianis fizikuri sxeuli SeiZleba, gveCvenos
mxolod Tavis xilul gamovlinebaSi. Tavisi Sinagani
38
realobis Sesabamisad is zegrZnobadi saxis arsebas
warmoadgens. „astraluri adamianis“ ganxorcielebis-
Tvis sasicocxlo organoebi ageben sxva samyaros, rome-
lic zemoT daxasiaTebul zegrZnobad samyaros „sasi-
cocxlo samyaros“ saxiT uerTdeba. am samyaros Zalebi
im gancdebis monaTesavea, romlebic „astralur adami-
ans“ sasicocxlo instinqtebSi gaaCnia. zemoT miTiTebu-
li azriT grZnobad samyaroSi Tavis Tavs avlens is,
rac fizikur adamians aSenebs. sasicocxlo organoebis
amgebi Zalebi SeiZleba, fizikur samyaroSi mxolod sa-
sicocxlo procesebSi gamovlindnen. vinaidan, isini
qmnian sasicocxlo organoebs da sasicocxlo proce-
sis gamovlena mxolod aseTis meSveobiT SeiZleba. Ta-
vad sasicocxlo organoebi aRqmis organoebs ar warmo-
adgens. aqedan gamomdinare, ara mxolod sasicocxlo
organoebis amgebi Zalebi rCeba grZnobadi aRqmis miRma,
aramed am Zalebis gamovlenac Tavad adamianSi ar SeiZ-
leba, gaxdes xiluli da SesaZloa, iyos mxolod emo-
ciuri instinqturi gancda. am gamovlinebas axla SeiZ-
leba, „adamianis eTeruli sxeuli“ ewodos. („eTerulis“
qveS aucileblad unda igulisxmebodes mxolod aq nax-
senebi da ara is, rasac fizikaSi „eTers“ uwodeben).
rogorc adamianis fizikuri sxeuli ganekuTvneba „me-
adamians“, aseve ganekuTvneba „adamianis eTeruli sxeu-
lic“ „astralur adamians“. fizikuri sxeuli Tavisi
arsiT isea mowyobili, rom is „me“-s grZnobad gancdebs
gadascems; „eTeruli sxeuli“ SeiZleba „astralurma
adamianma“ uSualod mxolod emociurad ganicados. un-
da iyos aseTi mimarTeba: „me“ iseve ekideba adamianis
fizikur sxeuls, rogorc „astraluri adamiani“ – „ada-
mianis eTerul sxeuls“. amrigad, sasicocxlo procese-
bi gulisxmobs im Zalebis arsebobas, romlebsac Tavad
isini ar emsaxurebian, Tumca maT eguebian, ayalibeben
ra grZnobis organoebs, mag., smenis organos, gancdis
TvalsazrisiT sxeulidan amosvliT; grZnobis organoe-
bi ki, piriqiT, gulisxmobs sasicocxlo organoebs,
narCundeba ra maTi procesebis wyalobiT.
39
maSasadame, SegviZlia ganvasxvaoT: 1. zegrZnobadi sam-
yaro, romelSic arian ganlagebuli Zalebi grZnobaTa
organoebis SeqmnisTvis. 2. zegrZnobadi samyaro, romel-
Sic imyofebian Zalebi sasicocxlo organoebis Seqmnis-
Tvis. es samyaro gulisxmobs pirvels; aqedan gamomdina-
re pirvels SeiZleba, zena sulieri samyaro ewodos,
ukanasknels ki _ qveda sulieri samyaro. 3. samyaro, ro-
melSic astraluri adamiani iseT mimarTebaSi imyofeba
sasicocxlo procesebTan, rom es ukanaskneli masSi sa-
sicocxlo instinqtebis saxiT vlindeba. sasicocxlo
instinqtebi gulisxmobs sasicocxlo procesebs, Sesaba-
misad, meore samyaros. am mesame samyaros astralur sam-
yaros vuwodebT. 4. samyaro, romelSic „me-adamianis“
grZnobadi gancdebi grZnobis organoebis wyalobiT
vlindeba, aris fizikur-grZnobadi samyaro.
zena sulieri samyarodan warmoiqmna adamianis fizi-
kuri sxeuli, ramdenadac is aris grZnobis organoebis
matarebeli. qveda sulieri samyarodan formirebulia
adamianis `eTeruli sxeuli~, ramdenadac is kvlav agebs
sasicocxlo organoebs. astralur samyaroSi `astralu-
ri adamiani~ xvdeba sasicocxlo procesebs, ramdenadac
isini sasicocxlo instinqtebSi vlindeba. fizikur sam-
yaroSi „me-adamiani“ xvdeba grZnobad gancdebs, romle-
bic warmoadgenen gare samyaros (bgera, toni, siTbo, si-
naTle da a. S.), ramdenadac grZnobadi gancdebi vlinde-
ba, rogorc grZnobadi samyaro.
40
V. procesebi adamianis SinaganSi
41
ganfesvilia(fesvgadgmulia) „astralur adamianSi“ da
araa stimulirebuli sasicocxlo procesebiT an gareg-
nuli aRqmebiT. zogierTi midrekileba miekuTvneba sfe-
ros, romelic aseTi survilebisgan amoizrdeba. `astra-
luri adamianis~ damoukidebeli gancdebis mesame saxe
gamovlindeba, Tu dafiqsirdebian, rogor erTveba kidev
raRaca grZnobis organoebis aRqmis processa da „me-ada-
mianis“ gancdas Soris. es aris „xati“, romelic pirve-
lis safuZvelze grZnobebis gancdasa da „me“-s Soris
urTierTgacvlis msvlelobis dros warmoiqmneba. grZno-
bebis gancda warmavalia. is grZeldeba manam, sanam
grZnobis organo obieqtzea mimarTuli. „xati“ rCeba,
magram es „xati“ araa iseTi ram, rac Tavad gansjas, „me“
moqmedebas ganekuTvneba. da mainc, gansja mxolod am
„xatis“ safuZvelze SeiZleba. „xati“ moicavs „astralu-
ri adamianis“ da ara „me-adamianis“ gancdas. am „xats“
aseve SeiZleba, ewodos SegrZneba, Tu am sityvas mivakuT-
vnebT Tavad grZnobad gancdas da ara mis Sinaarss. am
TvalsazrisiT SegrZnebebi warmoadgens „astraluri ada-
mianis“ damoukidebeli gancdebis mesame saxes. _ rogorc
fizikur adamianTan mimarTebiT saubroben grZnobis or-
ganoebze, „eTerul adamianTan“ mimarTebiT _ sasicoc-
xlo organoebze, aseve marTebT „astralur adamianTan“
mimarTebiT isaubron moZraobis impulsebze, survilebsa
da SegrZnebebze. organoebi am gancdebisTvis SeuZlebe-
lia, warmoiSvas Tavad „astraluri adamianisagan“, ram-
denadac „astralur adamians“ jer unda gaaCndes isini,
sanam mas gancda SeeZleba. es organoebi unda warmoiq-
mnas samyarodan, romelic „astraluri adamianis“ gareT
mdebareobs. ramdenadac „astralur adamians“ SegrZnebeb-
Si, survilebsa da moZraobaSi gaaCnia iseTi gancdebi,
romelTa impulsebic Tavad masSia ganfesvili da gar-
kveulwilad is aris damkvirvebeli imisa, rac unda gai-
Salos Tavad masSi, amitom Sesabamisi organoebis war-
momqmneli Zalebic, SeiZleba, warmoiqmnas mxolod im
sferodan, romlisganac aris warmoSobili mTeli „as-
traluri adamiani“. amis Sesabamisad unda iyos nagulis-
42
xmevi samyaro, romelic marTalia „astraluri adamia-
nis“ gareTaa ganlagebuli, magram mainc arsobrivad mas
emsgavseba. Tu rogoria es samyaro, aq es SeiZleba aseve
gaixsnas „astraluri adamianis“ im gancdidan, romelic
yvelaze uSinaganesia. aseTad SeiZleba, vaRiaroT „Seg-
rZnebis“ an „xatis SegrZnebis“ gancda zemoxsenebuli az-
riT. survilebSi da moZraobis impulsebSi, piriqiT, ga-
aCniaT raRac, rasac gahyavs Sinagani gancdebis miRma.
survilebic da moZraobis impulsebic albaT aRZrulia
samyarodan, romelic hgavs „astraluri adamianis“ su-
raT-xatebis samyaros, romelTa agebisas is saxezea, ro-
gorc „astraluri adamiani“. axla SeiZleba erTmaneTis-
gan ganvasxvaoT „astraluri adamiani“, rogorc is ga-
nicdis Tavis Tavs „suraT-xatebSi, survilebsa da moZra-
obis impulsebSi da is „astraluri adamiani“, romelic
aris moZraobis impulsisa da survilis miRma ganlage-
buli samyaros gamocxadeba. pirvelisgan gansxvavebiT am
„astralur adamians~ saWiroa ewodos adamianis „astra-
luri sxeuli“. is iseve naklebad SeiZleba, grZnobadad
aRiqvan, rogoradac „eTeruli sxeuli“, vinaidan, man Seq-
mna ara organoebi fizikuri aRqmisTvis, aramed mxolod
SegrZnebis, survilisa da moZraobis impulsis msgavsi.
moZraobis impulssa da survilTan mimarTebiT isedac
naTelia, rom aranairi xiluli aRqmis gadmocema maT ar
SeuZliaT; Tumca, amis aRiareba marTebT TviT SegrZne-
basTan mimarTebiT, ramdenadac is „astraluri sxeu-
lis“ Semqmnel ZalebTan erTgvarovania. amasTan, TviT
grZnobadi gancdis wyalobiT warmoqmnili „xatic“ am
gancdas gamoeyofa da rCeba „astraluri adamianis“ Si-
naarsis saxiT; rogoradac iazreben calkeul „xatebs“,
aseve unda gaiazron „astraluri adamianis“ organoebis
Semqmneli Zalebic. ara iseTis, rogoricaa grZnobadi
aRqma. cxadia, sanam es „xati“ warmoudgeniaT ise, TiT-
qos misi Sinaarsi movida grZnobadi gancdisgan, ar Se-
iZleba, aseve sworad warmoidginon Zalebi, romelTaga-
nac „astraluri sxeuli“ warmoiqmna. vinaidan, aseTi xa-
tis warmoqmnisTvis aucilebelia grZnobebis organo. aq
43
saWiroa msgavsi saxis, oRond sxva warmoSobis xatze
dafiqreba. aseTi saxisaa fantaziis xati. sanam fantazi-
is xati momdinareobs mxolod „me-adamianis“ piradi
TviTnebobisgan, mas, bunebrivia, xsenebuli samyaros da-
xasiaTebisTvis mxedvelobaSi ver miviRebT. is unda
momdinareobdes sinamdvilidan, romelic „me-adamianis“,
aseve „astraluri adamianis“ gareT Zevs. yovelives gaT-
valiswinebiT SeiZleba, warmodgena SeviqmnaT imaze, ro-
gor unda Seqmniliyo „astraluri sxeuli“. aRniSnuli
miTiTebebis Sesabamisad, is warmoadgens suraT-xatebis
sxeuls, romelic fesvgadgmulia realobaSi da Tavisi
Tavidan survilisa da moZraobis Zalebs aRZravs.
grZnobis gancdebis Sesatyvis sferoebSi mocemuli
iyo xatovani warmodgena garemocvis saxiT, romelzec
ganawilebulia calkeuli Zalebi, romlebic vlindeba
grZnobis organoebSi, rogorc maTi qmedebebi. sasicoc-
xlo procesebis Sesatyvis sferoebSi xati SeiZleba,
airCes ise, rom calkeuli Sesabamisi Zalebi erTimeoris
zemoT erTdroulad moZraobdnen. saWiroa iTqvas, erTi-
meoris zemoT erTdroulad“, („übereinander hinlau-
fen“), ramdenadac calkeuli procesebi erTmaneTs ar
msWvalaven. mag,, sunTqva uaxlovdeba Senaxvis, mudmivo-
bis) process, vinaidan, am ukanasknelis meSveobiT ga-
nuwyvetliv unda warmoiqmnas sunTqvis organo. magram
sunTqvis procesi xdeba ucvleli imiT, rom sunTqvis
procesi ganicdis mudmivobis procesis amgvar zegavle-
nas. orive msvleloba: sunTqvisa da mudmivobis proce-
sebi moqmedeben erTmaneTis gverdis avliT. moZraobis,
survilisa da „xatovanebis SegrZnebis“ procesebTan es
sxvagvarad xdeba. es sami procesi moqmedebs Semdegi sa-
xiT. xatovanebis SegrZnebebi qmediTad avlenen Tavs
survilebSi, survilebi ki cxovrebas moZraobis impul-
sebSi agrZeleben. aqedan gamomdinare, samarTliani iqne-
ba, iTqvas: roca SegrZnebis xati xvdeba survilis Za-
las, maSin pirveli iWreba ukanasknelSi da survilSi
cxovrebas agrZelebs SegrZnebis xati. maSasadame, sur-
vili SegrZnebasTan erTad cxovrebas moZraobaSi agrZe-
44
lebs. amrigad, SeiZleba mkafiod vaCvenoT im samyaros
Zalebi, romlisganac warmoqmnilia `astraluri sxeu-
li~, Tu maT gaviazrebT ZalTa sami formis saxiT: is
forma, romelic Seesabameba SegrZnebis xats, romelic
zemoqmedebs warmonaqmnze, gadmRvris survilebs, da
forma moZraobisTvis, romelSic cxovrebas agrZelebs
ori pirveli formis zemoqmedeba.
axla iolia, vaRiaroT, rom samyaro, romelzec aq
iTqva, rom misgan momdinareobs „astraluri sxeuli“,
wina TavSi aRwerili „astraluri samyaros“ msgavsia.
dasawyisSi sasicocxlo instinqtebSi unda gadavides
martooden sasicocxlo procesebi, raTa „astralur
adamianSi“ impulsad iqces. amrigad, sasicocxlo in-
stinqtebi, xat-saxeTa SegrZnebebi, survilebi da moZra-
obis impulsebi ganekuTvneba „astralur adamians“, ram-
denadac es „astraluri adamiani“ ukve gulisxmobs qve-
da sulier samyaros, Tavad ki „astraluri samyarodan“
aris warmoqmnili.
45
VI. me-gancda
46
ria, rom garegnuli gamosxiveba me-gancdaSi aRibeWdeba,
maSin SeWra garedan moxdeba, da Tu winaaRmdegobas gar-
kveulwilad gancdis mxolod Sinagani procesi uwevs,
mas SeuZlia, gare samyaros Taviseburebisgan Caiketos.
magram im SemTxvevaSi, Tu me-gancdis procesma Tavis
TavSi aRiqva nakadebi garedan, is ukve atarebs mas Tavis
TavSi, rogorc sakuTar Sinagan arsebas. aseTive saxiT
SeiZleba, gemos grZnobac davaxasiaToT. magram Tu „me“
garegnul yofierebas miagebebs ara Tavisi sakuTari gan-
cdebis Tavdapirvel nakads, aramed iseT arsebas, rome-
lic Tavad „me“-m garedan aRiqva, am SemTxvevaSi Sinagan
gancdaze gare yofierebidan SeiZleba, aRibeWdos raRac
Tviseba, romelic garedan Tavidanve iyo Setanili Sina-
ganSi. maSin gare samyaro aRibeWdeba Sinagan gancdaSi,
romelmac dasawyisSi gare samyarodan SigniT jer Tavad
gadainacvla. aseTad warmogvidgeba mxedvelobis grZno-
ba. masTan mimarTebiT xdeba ise, TiTqos gare samyaros
es unda ganexorcielebina Tavisi TavisTvis me-gancdis
SigniT. Tavidan man TiTqosda adamianSi gagzavna Tavisi
arsebis raRac wevri, raTa Semdeg am wevrze aRebeWda
Tavisi gansakuTrebuloba. _ axla ki davuSvaT, rom gare
samyaro TiTqosda mTlianad avsebs me-gancdis process
imiT, rac man grZnobis organoebis daxmarebiT SinaganSi
gagzavna; maSin Sinagani agrZelebs grZnobad aRqmaSi ga-
regnulis damaxasiaTebeli Tvisebis aRqmas, miuxedavad
imisa, rom Sinagani gancda da gare samyaro erTmaneTs
upirispirdeba. Semdeg ki gare samyaros mxridan SeWra
vlindeba, rogorc raRac erTgvarovani SinaganTan. gare-
gansa da Sinagans „me“ ganicdis, rogorc erTgvarovans.
ase xdeba siTbos grZnobaSi. axla siTbos grZnobis gan-
cda SevadaroT gaTbobis sasicocxlo process. siTbos
STabeWdileba saWiroa miviRoT raRac, msgavsad im siT-
bosi, rac ganicdeba sakuTriv SinaganSi da mas avsebs.
ynosvis, gemosa da mxedvelobis grZnobebTan dakavSi-
rebiT saubari SeiZleba me-gancdaSi gare samyaros ra-
Rac SeWraze. siTbos grZnobis meSveobiT Sinagani cxov-
reba gare samyaros TaviseburebiT ivseba. wonasworobis,
47
sakuTriv moZraobisa da sicocxlis grZnobebTan dakav-
SirebiT grZnobadi aRqma Tavis Tavze Signidan gvauw-
yebs. maTi meSveobiT „me“ ganicdis Tavis Sinagan fizi-
kur ganxorcielebas.
smenis grZnobasTan dakavSirebiT adgili aqvs sxva ra-
mes. aq garegnuli arseba me-gancdas saSualebas aZlevs,
Tavis Tavs mieaxlos ukve ara ise, rogorc, mag., Sexebis
grZnobas. garegnuli arseba me-gancdis SigniT ar inerge-
ba, rogorc es xdeba ynosvis, gemosa da mxedvelobis
grZnobebTan, aramed TiTqosda gasxivosndeba me-gancde-
biT, da is saSualebas aZlevs maT, mas mieaxlon. mxolod
maSin upirispirebs is sakuTar Zalebs maT. amis wyalo-
biT gare samyaroSi „me“-m unda ganicados raRac Tavisi
Tavis gafarToebis msgavsi, kerZod am me-gancdis gareT
gadaadgileba. aseTi mimarTeba SeiZleba, vaRiaroT smenis
grZnobasTan dakavSirebiT. (Tu vinme abstraqtulad ar
Seapirispirebs, is ar SeewinaaRmdegeba, rom, mag., Tavisi
Tavis aseTi gavrcoba xdeba aseve mxedvelobis grZnobas-
Tan. tonis aRqma mniSvnelovnad gansxvavdeba mxedvelobi-
Ti aRqmisgan. me-gancda, rogorc aseTi ferSi arsebobs
sxva azriT, vidre tonSi). me-gancdis es ganvrcoba gare-
momcvel samyaroSi kidev ufro maRal doneze mocemulia
bgeris grZnobasa da cnebis grZnobaSi.
48
VII. samyaro, romelic grZnobis organoebis
safuZvelSi Zevs
49
gancdis process „me“ aviTarebs garkveulwilad yvela
mimarTulebiT. gancdis am procesSi mas Tavad sakuTari
Tavis gancda ar SeuZlia. misi sakuTari gancda TviTgan-
cdas unda ewinaaRmdegebodes. Tavis Tavs igi upirispi-
rebs sakuTari Tavis SegrZnebas. aq Cans: sami organizmis
meSveobiT „me“-s Sesagebeblad miaqvT _ me-SegrZneba, war-
modgenisa da bgeris grZnobis gancda. danarCen ors Se-
iZleba aseve me-organizmic mieweros. Tu mivyvebiT zemo-
aRweril mZlavr xats, maSin SeiZleba, iTqvas, rom me-
gancda yovelmxriv viTardeba; erT mxares is fesvgad-
gmulia misive msgavs zegrZnobad samyaroSi da iswraf-
vis warmodgenis organizmisa da bgeris organizmisken
ise, rom misi sakuTari gancdebis ganviTareba mas egebe-
ba, TiTqosda mas gaSlisken mihyavdes me-organizmi, cne-
bis (warmodgenis) organizmi da bgeris organizmi, msgav-
sad yvavilisa. _ axla ki adamians Tu warmovidgenT
grZnobadi samyaros arsebad, romelTanac mierTebulia
xsenebuli mimarTuleba, maSin marTebT dafiqreba dapi-
rispirebulobaze _ zeviT da qveviT. „zevidan qveviT“
aris erTi mimarTuleba, romelzec me-gancdis ganviTare-
baa SesaZlebeli. „qvevidan zeviT“ am gaSlas Tavis Tavs
upirispirebs me-organizmi, romlis Sesagebeblad me-gan-
cda aRmocendeba. rogorc mcenaresTan aris dakavSire-
buli yvavilebi Reroebis meSveobiT, roca is iSleba
qvevidan zeviT, aseve uerTdeba zevidan qveviT warmodge-
nisa da bgeris organizmebi „me-organizms~. zemoaRniS-
nulis Semdeg axla samarTliania iTqvas, rom dasabami-
seuli me-gancda viTardeba zegrZnobadi samyarodan,
amitom me-organizmis, warmodgenisa da bgeris warmoq-
mna SeiZleba miviRoT ise, rom maT ganxorcielebaSi
muSaoben Zalebi, romelTac aqvT erTnairi masala, ar-
sebuli me-gancdaSi. oRond isini am masalas Senebis-
Tvis iyeneben im warmonaqmnebSi, romlebic ukve unda
arsebobdnen iq, roca me-gancda grZnobadad aRiqmeba.
aqedan maSinve naTelia is, rom adamianis me-gancda
momdinareobs zegrZobadi samyarodan, magram misi aR-
qma SeiZleba mxolod organizmSi ganfesvis SemTxveva-
50
Si, romelic Tavisi mowyobiT warmoadgens me-orga-
nizms, warmodgenis organizms da bgeris organizms. me-
tic, SeiZleba iTqvas: esaa erTi organizmi, romelic
viTardeba sakuTari grZnobis am sam organoSi. amis
ganvrcobisTvis saWiroa, gaviTvaliswinoT `astraluri
sxeulis~ zemoT mocemuli aRwera. mis arsebaze miuTi-
Tebs astraluri adamianis SegrZneba-xati, survili da
moZraobis impulsi. axla SeiZleba, iolad SevTan-
xmdeT, rom me-organizmSi mocemulia SegrZneba-xati,
romelic grZnobadi gancdis meSveobiT ar warmoqmnila.
vinaidan, me-organizmi, arsebiTad, Tavad me-gancdaa, da-
pirispirebuli sakuTar TavTan sawinaaRmdego mimarTu-
lebiT. warmodgenis (cnebis) organizmSi SeiZleba ga-
movlindes Zalebi, romlebic iSleba, rogorc survili
adamianis SinaganSi _ astralur adamianSi. zusti TviT-
gacnobiereba xdeba mizidulobaSi, romelic cnebis am
organizms gaaCnia xelaxla Semosuli cnebisTvis,
romelic survili cnebis am organizmisTvis iolad Se-
samCnevia. msgavsi ram ki samarTliania bgeris organiz-
misTvis. aqedan gamomdinare, „astraluri sxeulis“ moR-
vaweobis Semecneba SeiZleba me-organizmis, cnebisa da
bgeris organizmebis ganxorcielebaSi.
davuSvaT, rom arsebas, romelic „me“-s ganicdis ara
SinaganSi, rogorc mag., adamiani, aramed mas akvirdeba
garedan, SeeZleboda me-organizmis, bgerisa da cnebis
organizmebis warmoqmnis dakvirveba. aseTi arseba Tavad
me-gancdis process, albaT, ise aRiqvams, rom is saSua-
lebas ar aZlevs Tavis TavSi Semovides raime me-gancdis
am procesisgan, aramed midis mxolod mijnamde da am
mijnaze me arsebas Tavad asaxavs ukanve masSi. Cans, rom
amiT mocemulia e. w. Sexebis grZnobis sapirispiro. ise-
ve, rogorc „me“-sTan gamogonili (Svilobili) arsebis
mimarTeba. Tumca, ramdenadac Sexebis grZnobaSi „me“ Se-
xebis meSveobiT aRZravs mxolod Tavis sakuTar gan-
cdebs, anu ganicdis mxolod Tavis sakuTar Sinaarss,
amitom nagulisxmevi arseba me-gancdebSi Seitans saku-
Tar Sinaarss, ase rom, es Sinaarsi me-gancdis SigniT me-
51
aRqmaSi gardaiqmneba. amrigad, Tu „me“ Tavad aRiqvams
Tavis Tavs, maSin es xdeba misi moRvaweobis Sedegad,
romelic SinaarsiT erTgvarovania mis sakuTar gancdas-
Tan da sakuTari gancdisgan gansxvavdeba imiT, rom is
aCvenebs mas sakuTar arsebas garedan, maSin, roca „me“-s
am arsebis gancda mxolod Tavis TavSi SeuZlia. _ gage-
bis grZnobasTan is gamogonili arseba „me“-sTan Sexebi-
sas ara marto asaxavs cnebis gancdas, aramed ukan swevs
maT me-gancdis procesSi, ase rom, isini aq formirdebian
cnebiTi organizmis struqturaSi. am cnebiTi gancdebis-
Tvis araa saWiro raimes damateba, aramed saWiroa maTi
SenarCuneba cnebiTi gancdis procesis SigniT. _ Tumca
bgeris organizmisTvis arasakmarisi iqneboda SenarCu-
neba. cnebisTvis aucilebelia raRacis mierTeba, Tu is
bgerad unda iqces. hipoTezurad gamogonil arsebas
Tavisi sakuTari Sinaarsidan raRac unda gadaegzavna
me-gancdis procesSi. aRniSnuli mimarTebebis ganxilva
aCvenebs, rom me-organizmSi garedan aisaxeba „me“-s
mxolod sakuTari arseba; cnebis organizmSi sakuTari
me-gancda sxva saxiT SeiZleba Tavad warimarTos ukan
Tavis TavSi garegnulis meSveobiT, maSin roca me-gan-
cdis procesSi bgeris organizmSi gadaiRvreba raRac
Tavad gare samyaros arsidan. im gamogonil garegnul
arsebas unda aReqva me-organizmis warmoqmna, rogorc
Sexebis sapirispiro, Sebrunebuli gancda. cnebis or-
ganizmis formireba ki mas unda SeegrZno, rogorc
adamiani SeigrZnobs Tavis sakuTar sasicocxlo pro-
cesebs cxovrebis grZnobis wyalobiT. gansxvaveba iqne-
boda mxolod is, rom sicocxlis grZnobaSi SeigrZno-
ben Sinagan struqturas; xolo im gamogonil arsebas
Tavisi Sesatyvisi grZnobiT unda SeegrZno is meTodi,
rogoriTac es CaSendeba adamianis me-gancdaSi. aseT
SemTxvevaSi bgeris grZnobaSi xdeba garedan Serwyma.
Tu es unda gamoecada gamogonil garegnul arsebas,
maSin es moxdeboda sakuTari moZraobis Sebrunebuli
grZnobis meSveobiT. sakuTari moZraobis grZnobis meS-
veobiT adamiani sakuTar moZraobebs aRiqvams; sakuTa-
52
ri moZraobis Sebrunebuli grZnobis meSveobiT is ar-
seba SeigrZnobda sakuTari realobis winsvlas me-gan-
cdis procesSi. mas SeeZlo, sakuTari Tavi me-adamianis
garegnul moZraobaSi ganecada.
amrigad, adamianSi sakuTari sasicocxlo procese-
bi grZnobaTa cxovrebis safuZvelSi unda idos. ro-
gorc ukve vaCveneT, sasicocxlo procesebi SeiZleba,
daiyos Semdegi saxiT: sunTqva, siTbo, kveba, gamoyofa,
SenarCuneba, zrda da warmoSoba. axla cnebis orga-
nos warmoqmnisas procesi, sinamdvileSi, SeiZleba
warmovidginoT, rogorc warmoSoba, mimarTuli gare-
dan SigniT, xolo bgeris organizmis warmoqmna, ro-
gorc me-gancdaSi garegnuli gamogonili arsebis ra-
Rac nawilis Sezrda. mxolod aucilebelia, warmo-
vidginoT, rom Tavad me-gancdebi gamoiyeneba, rogorc
am warmoSobisa da zrdis masala.
ganxilvis miRebuli meTodis gafarToebis meSveobiT
axla aseve SeiZleba, aixsnas sxva grZnobadi gancdebic
imasTan mimarTebiT, rac maT miRma dgas. smenis grZno-
bisTvis gancda warmoCndeba ise, rom toni miuTiTebs ga-
regnul obieqtze, Tavad smenis organo ki _ moqmedebaze,
romlis wyalobiTac is warmoqmnilia imis msgavsad, ro-
gorc cnebis organoa warmoqmnili cxovrebis Sebrunebu-
li grZnobis daxmarebiT, bgeris grZnoba ki _ sakuTari
moZraobis gadabrunebuli grZnobis meSveobiT. axla da-
vuSvaT, rom mis sapirispiro yofierebaSi vlindeba wo-
nasworobis grZnoba. man imis magivrad, rom xeli Seuw-
yos adamianSi wonasworobis SenarCunebis process siv-
rcis sam garegnul mimarTulebasTan dakavSirebiT, igi
Tavisi SebrunebiT qmnida SigniT mimarTul raRac sxva
arsebis winaaRmdegobas sivrcis sam mimarTulebasTan
dakavSirebiT. Tu zemoT nagulisxmevma garegnulma arse-
bam adamianTan mimarTebiT namdvilad daayena Tavisi Ta-
vi ise, rom gadaRvrida masSi Tavis sakuTar bunebas da
mis SigniT movidoda winaaRmdegobaSi sam sivrcobriv
mimarTulebasTan dakavSirebiT, maSin is SeZlebda moqme-
debas aseTi saxiT: me-gancdis SinaganSi CaRvrili arseba
53
aRiqmeba, rogorc gancda, magram wonasworobis Sebrune-
buli grZnobis moqmedeba ki ar igrZnoba, aramed moqme-
debs im Zalis msgavsad, romelic cxovrebis Sebrunebu-
li grZnobiT ayalibebs cnebis organizms da sakuTari
moZraobis Sebrunebuli grZnobiT _ bgeris organizms.
aseT SemTxvevaSi wonasworobis Sebrunebuli grZnoba
smenis agebulebaSi organoTa warmomqmneli saxiT moqme-
debs. ase miuTiTebs toni garegnulis Sinaganze, rome-
lic iRvreba me-gancdaSi; smenis organo miuTiTebs wo-
nasworobis Sebrunebul grZnobaze, romelmac adamianSi
misi sakuTari arsebis xatebi Sekriba da organulad
CarTo, msgavsad imisa, rogorc, mag., cxovrebis Sebrune-
buli grZnoba agrovebs da akavSirebs cnebis gancdebs.
Semdeg Tu nagulisxmevi garegnuli arseba misi bunebis
Tanaxmad namdvilad aRiqmeba, rogorc toni, romelic Ca-
nergilia wonasworobis Sebrunebuli grZnobis mier, ma-
Sin SeiZleba, aseve warmovidginoT, rom smenis mowyobis
warmoqmnis safuZvelSi Zevs procesi, romelic organos
aZlevs unars, aRiqvas garegnuli arseba misi sakuTari
Sinaarsis Sesabamisad, romelic adamianTan kontaqtis
dros tonis saxiT iRvreba me-gancdaSi, maSin, roca wo-
nasworobis Sebrunebuli grZnoba warmoadgens moqmede-
bas, romelic Zevs tonis safuZvelSi da ramac tonis
gancdisTvis xelis Sesawyobad, organizmidan gamomdina-
re, smenis agebuleba Camoayaliba.
siTbos grZnobis asaxsnelad, gvmarTebs ynosvis gan-
cdis Sebruneba. ynosvis grZnobisas adamianSi iWreba ga-
regnuli nivTiereba, xolo ynosvis gancda aris nivTie-
rebasTan uSualo urTierTqmedeba. Sebruneba maSin mox-
deboda, Tu nagulisxmevi garegnuli arseba Sedgeboda
siTbos SegrZnebis Sinaarsisagan da ganimsWvaleboda
moqmedebiT, romelic adamianTan uSualo urTierTkav-
SirSi Sedis. maSin siTbos SegrZnebis Sinaarsis miRma
iqneboda iseTi moqmedeba, romelic siTbos Canasaxs aya-
libebs. misi xasiaTi iseTia, rom mis mier iRvreba siT-
bo, rogorc sunis mqone nivTiereba Rvris _ suns. ro-
gorc suni vrceldeba gare samyaroSi yvela mimarTule-
54
biT, aseve es moqmedebac saWiroa, warmovidginoT, ro-
gorc adamianisgan yvela mimarTulebiT mswrafi da am
swrafvaSi gaSlili organosebri Zala siTbos grZnobis-
Tvis. da rogorc ynosvis grZnobiT vlindeba garegnuli
nivTiereba, aseve unda gamovlindes am moqmedebiT adami-
anis Sinagani. aseTi gamovlena iqneboda maSin, Tu moqme-
debis safuZvelSi, romelic gareT iswrafvis, Caideboda
raRac saxis sasicocxlo procesi, anu, Tu es moqmedeba
adamians misi sakuTari arsiT aavsebda. amiT siTbos
grZnobis safuZvelSi Zevs adamianis raRac saxis kveba
nivTierebiT, romelic Tavisi Sinaarsis Sesabamisad siT-
bos grZnobis gancdaSi vlindeba.
mxedvelobis grZnobis axsnisTvis saWiroa, warmovid-
ginoT gemos gancdis Sebruneba. Tu arsebis garegnuli
moqmedebis meSveobiT, romelic zemoT hipoTezurad aris
miRebuli, mxedvelobis organo ganxorcieldeboda ise,
rom, mag., feri aavsebda mis arsebas, amave dros mTlia-
nad ganimsWvaleboda moqmedebiT, romelic warmoadgens
Sebrunebul gemos, maSin gemos moqmedebis es gamosxiveba
SeiZleba gaiazro, rogorc mxedvelobis grZnobis orga-
nos warmomqmneli Zala. saqme is aris, rom garegnuli
nivTierebis moqmedebas SeigrZnoben ara, rogorc gemos
gancdisas, aramed iseTi saxiT, rom is arseba gadmoR-
vris masxivebel gemos Tavisi Tavis Sesagebeblad ada-
mianuri Sinaganidan. rogorc gemosTan dakavSirebiT
xdeba nivTierebis cvlileba, ganxorcielebuli adamia-
nis mier, aseve unda iyos garegnuli arseba dakavebuli
adamianuri Sinaganis cvlilebiT. Tumca es xdeba Sina-
gan sasicocxlo procesebSi, mag., siTboSi, gaTbobaSi
(Wärmung). siTbo adamianSi gamova gemosgan, romelic
Sinaganidan asxivebs. oRond es gaTboba gamovlindebo-
da ara rogorc garegnuli siTburi procesi, vinaidan,
mas nivTierebaSi aqvs ara garegnuli siTbo, aramed Ta-
visi SinaarsiT raRac Tanaswori mxedvelobis grZnobis
gancdasTan. aSkaraa, rom moqmedebis meSveobiT mowode-
bul am gaTbobaSi, romelic dafuZnebulia gamogonili
arsebis ferSi da asxivebs adamianis Sinaganidan, Zevs
55
Tavad sinaTlis Sinagani buneba. ara mxedvelobiT gan-
cda, aramed mxedvelobiTi gancdis miRma arsebuli si-
naTlis Sinagani buneba aRZravs siTbos, romelic cxov-
robs mxedvelobis grZnobis organoTa warmomqmnel Za-
laSi, rogorc gemos gancdaSi cxovrobs nivTiereba ge-
mos gancdasTan gacvliT kavSirSi.
gemos grZnoba aseve SeiZleba, davaxasiaToT, rogorc
ynosvis Sebrunebuli grZnoba. oRond aq Sebrunebas sxva
mniSvneloba aqvs, vidre gemosa da mxedvelobis grZnobe-
bis Sedarebisas. warmoidgineT, rom ynosvis organoSi
adgili aqvs iseT Sebrunebas, romelic adamianis Sina-
ganSi ar agzavnis suns arc erTi nivTierebidan, xolo
Sexebisas SeiZleba, ukuiqces da aseT SemTxvevaSi sinam-
dvileSi mocemuli iqneboda gemovnebis adamianuri orga-
nos analogi. Tumca, Tavad adamianuri Sinagani saWiroa,
moTavsdes zemoT miRebuli garegnuli arsebis adgilze.
anu, ynosvis grZnobisTvis aucilebelia, adamianis Sina-
ganSi vivaraudoT erTnairi arseba im gamogonil gareg-
nulTan. magram im dros, roca es hipoTezuri arseba Ta-
vis sakuTar bunebas aiZulebs, adamians mieaxlos gare-
dan, ynosvis grZnobisTvis misi asli ukve adamianSi unda
iyos Cadebuli. ramdenadac adamianis organizmi aris
ynosvis gamomwvevi, is savsea misTvis ucxoTi, arsebiTad
garegnuliT. garegnuli gardaiqmna SinaganSi da Sinaga-
nidan ganaviTara iseTi Zalebi, romlebic iyvnen kidec
smenis, mxedvelobisa da siTbos organoebis warmoqmni-
sas qmediTni. _ aSkaraa, rom ynosvis grZnobaSi unda ga-
movlindes raRac, rac Tavad SeiZleba, Sedardes gareg-
nulis Sinagan realobas. da Tu gemos grZnoba aris amis
Sebrunebuli, maSin samarTliania, iTqvas: is, rac iWreba
adamianSi gemos gancdisas, rogorc garedan gamocxade-
ba, aris igive, rac moqmedebs ynosvis organos SinaganSi.
Tumca, maSin gemos grZnobasa da ynosvis grZnobas Soris
arsebobs adgili, sadac garegnuli da Sinagani samyaro-
ebi vlindeba, rogorc Tanaswori. SeiZleba warmovidgi-
noT, rom ynosvis gancdis miRma dgas raRac, rac Tavs
avlens adamianis SinaganSi organos namdvil warmomq-
56
mnelad, rogorc gare samyaros nivTiereba, kerZod, ge-
mos organos warmoqmnaSi. amrigad, gemos organo iqmneba
gare samyaros nivTierebiT. maSin ynosvis organoSi saWi-
roa, warmovidginoT mxolod Tavad nivTiereba, gamqrali
gareT, romelic, rogorc aseTi, aRiqmeba uSualod su-
nis gancdaSi. Sesabamisad, sunis SegrZneba warmoadgens
TiTqosda nivTierebis TviTaRqmas, gemos organo ki _
nivTierebis TviTgamococxlebas.
am ganxilvebma unda miuTiTon imaze, rom grZnobebis
gancdis miRma aRar unda warmovidginoT raime materia-
luri, aramed mxolod _ sulierad realuri. maSin
grZnobebis gancda warmoadgens sulieris gamovlenas.
grZnobadi dakvirvebiT uSualod vlindeba grZnobadi
gancda da ara mis miRma mdgomi sulieri.
57
VIII. samyaro, romelic sasicocxlo
organoebis safuZvelSi Zevs
58
Sebrunebul grZnobas saSualebas aZlevs, idinos sapi-
rispiro mimarTulebiT, rogorc ynosvisa da wonasworo-
bis Sebrunebuli grZnobebisas. garda amisa, ynosvis Seb-
runebuli grZnoba kveTs mTel sxeuls, meore mxriv ki
miedineba gemos Sebrunebuli grZnoba, raTa sinaTlis
gancdis ZaliT aRmoCndes organos warmomqmnelad mxed-
velobis grZnobisTvis. maSin Tavad gemos grZnobaSi or-
ganos warmomqmnelad moqmedebs nivTiereba, romelic
vlindeba ynosvis grZnobaSi da Tavis winaaRmdegobas po-
ulobs organizmSi, romelic danarCeni grZnobebis meSve-
obiT iqmneboda. ynosvis grZnobaSi nivTierebis Sinagani
iswrafvis nivTierebis Sinaganis Sesagebeblad. aq mieax-
leba garemocvis suraT-xats, romlisganac momdinareo-
ben organos warmomqmneli Zalebi, rom adamianSi imoqme-
don, rogorc garemocvis centrSi. organos warmomqmne-
lad mxolod es Zalebi Tu imoqmedebdnen, maSin unda ga-
mosuliyo grZnobis organoebis sruliad sxva forma da
sxvagvari mowyoba, vidre amas adgili aqvs sinamdvileSi.
es ki SesaZlebelia mxolod maSin, roca organos war-
momqmneli Zalebi kvlav ferxdeba sakuTriv Tavisi gaS-
lisas. davuSvaT, rom smenis agebulebis organoTa war-
momqmneli Zala erT adgilas Zlierdeba, meore adgilas
sustdeba, Semdeg romelime adgilas is gansakuTrebiT
Zlierad iCens Tavs. Tumca aseTi xdeba maSin, roca Ta-
vad organoTa warmomqmnel Zalebze kidev sxva Zalebic
moqmedeben. axla sakiTxavia, miuTiTebs Tu ara adamianSi
raime imaze, rom mis gareT arseboben kidev sxva Zale-
bic. raRac gansakuTrebuli vlindeba aq, upirveles yov-
lisa, sasicocxlo procesebSi. isini grZeldeba aseve,
roca grZnobebis gancda davanebulia ZilSi. es aCvenebs,
rom maT organoebSi unda iyos warmomqmneli Zalebi,
romlebic moqmedeben maSinac, roca grZnobebi gamoTiSu-
lia. Sesabamisad, grZnobis organoebis warmomqmneli Za-
lebi, garkveulwilad, warmoadgenen organoTa warmom-
qmneli moqmedebis mxolod erT mxares. sanam arsebobas
SeZlebdes, sasicocxlo procesebi unda momzaddes sasi-
cocxlo organoebis organoTa warmomqmneli ZalebiT.
59
amrigad, sasicocxlo organoebis safuZvelSi Cadebuli
Zalebi adamianis cnobierebaSi kidev ufro Rrmad dga-
nan, vidre grZnobis organoebis amgebi Zalebi. grZnobis
organoebSi Zalebi avlenen TavianT moqmedebas, romelic
grZnobis organoebis meSveobiT vlindeba. sasicocxlo
organoebSi maTi amgebi Zalebi ki ar vlindeba, aramed
mxolod maTi Sedegebi, anu Tavad organoebi. siTbos or-
ganoebis meSveobiT SeigrZnoben siTbos, sicocxlis
grZnobis meSveobiT ki - sasicocxlo organoebs. maSasa-
dame, sasicocxlo organoebis warmoqmna gulisxmobs
sxva samyaros, vidre grZnobis organoebis warmoqmna. da
mainc, grZnobis organoebi harmoniulad unda Seeguos
sasicocxlo organoebs. imisaTvis, rom grZnobis orga-
noebma SeZlon Tavisi Sesabamisi formiT warmoqmna, saWi-
roa, sasicocxlo organoebis amgeb ZalebSi arsebobdes
Canasaxebi grZnobebisTvis. amiT kvlav mocemulia miTi-
Teba samyaroze, romelSic sasicocxlo organoebis amge-
bi Zalebi ise moqmedeben, rom grZnobis organoebs am sa-
sicocxlo organoebSi deben, magram Tavad grZnobis or-
ganoebs maTSi ar ayalibeben. mxolod mas Semdeg, rac
sasicocxlo organoebi formirebulia, am sasicocxlo
organoebis ierSi isini grZnobis organoebs aRbeWdaven.
Tumca ar unda CavTvaloT, rom grZnobis yvela organo
msgavsi saxiT ukve imyofeba sasicocxlo organoebis
formaqmnad ZalebSi. e. w. Sexebis grZnobis organoebi sa-
erTod ar saWiroeben SigniT ganTavsebas. isini xom mxo-
lod asaxaven sasicocxlo organoebis gancdebs saku-
Tar TavSi. magram sicocxlis grZnoba, sakuTari moZrao-
bisa da wonasworobis grZnobebic ar saWiroeben raimes,
rasac mniSvneloba aqvs mxolod maSin, roca grZnobis
organoebi aRbeWdilia sasicocxlo organoebze. amri-
gad, aRniSnul monacemebSi ar Sedis is, rac Tavad
grZnobis organoebSi sicocxlisa da sakuTari moZrao-
bis grZnobebis emociur gancdebs ganekuTvneba. Tumca
amiT miTiTebaa samyaroze, romelSic arsebobs sasicoc-
xlo organoebis organoTa warmomqmneli Zalebi da sme-
nis, siTbos, mxedvelobis, gemosa da ynosvis grZnobebis
60
organoTa warmomqmneli Zalebis Canasaxebi. _ Tumca,
grZnobis organoebi Tu aRibeWdeba ukve arsebul sicoc-
xlis organoebze, maSin, albaT, sicocxlis organoebis
formaqmnadma Zalebma safuZveli unda Cadon am sasicoc-
xlo organoebSi. amis safuZvelze sasicocxlo organoe-
bi aviTareben sasicocxlo procesebs, xolo am sasicoc-
xlo procesebSi grZnobebis organoTa warmomqmneli Za-
lebi TavianT nakadebs asxiveben. amrigad, organoTa war-
momqmnel am Zalebs sasicocxlo organoebSi winaaRmde-
gobebi gaaCnia. maTi moRvaweoba am winaaRmdegobas ejaxe-
ba. grZnobebs mxolod iq SeuZlia ganviTareba, sadac
amis saSualebas sasicocxlo organoebi iZleva. adamia-
nis gamosaxuleba aCvenebs, rom dapirispirebulobaSi
„marcxniv-marjvniv“ da „marjvniv-marcxniv“ mocemulia
is, rac mxedvelobaSi miiReba xsenebuli grZnobis orga-
noebis dalagebisas. da adamianis simetriuli agebulebi-
sas am mimarTulebebSi kvlav avlenen imas, rom sasicoc-
xlo da grZnobis organoebs erTmaneTis mimarT orgvari
mimarTeba aqvs. sakmarisia mxolod ganvixiloT adamianis
grZnobis organoebi „win“ mimarTulebasTan dakavSire-
biT, rom SeiZleba miviRoT, mag., yurTan mimarTebiT su-
raTi, romlis Tanaxmadac marjvena yuri formirebulia
marcxnidan marjvniv, ramdenadac Tavisi warmoqmniT is
movalea im stadiis, romelzec gabatonebulia sasicoc-
xlo organoebis warmomqmneli Zalebi, Semdeg ki garda-
iqmna grZnobis organoebSi imis wyalobiT, rom marjvni-
dan marcxniv axlaxan daxasiaTebul formaqmnadobas
upirispirdeba grZnobis organoebis warmomqmneli Zale-
bi. sapirispiro saWiroa mivakuTvnoT marcxena yurs.
msgavsi ram aucileblad unda gaviTvaliswinoT sxva, si-
metriulad ganlagebuli grZnobis organoebisTvisac.
ramdenadac adamiani warmoadgens arsebas, romelsac
grZnobis organoebis wyalobiT gaaCnia gancdebi, misi
warmoSoba unda veZioT im samyaroSi, romelzec zemoT
iTqva, rom misgan warmoiqmna astraluri adamiani. axla
Tu gaviTvaliswinebT, rom sakuTriv grZnobis Sebrunebu-
li gancdebi warmoadgens grZnobis organoTa warmom-
61
qmnel Zalebs, maSin unda davuSvaT, rom samyaroze, rom-
lisganac momdinareobs astraluri adamiani, saubaria
maSin, roca gulisxmoben arsebas, romelic grZnobis
organoebs ayalibebs im Zalebis meSveobiT, romlebic
garkveulwilad garedan urtyamen. Semdeg gairkva, rom
grZnobis organoebis warmoqmnisas grZnobis Sebrunebu-
li gancdebi adamianis SinaganSi iRvreba. Sesabamisad, am
ZalebiT aRiZvreba suraT-xatebis SegrZneba. magram su-
raT-xatebis SegrZneba survilTan da moZraobis impul-
sTan erTad warmoadgens imas, rac miuTiTebs adamianis
astralur sxeulze. axla warmoidgineT grZnobis orga-
noTa warmomqmneli Zalebi, ukve rogorc moZraobisa da
survilebis impulsebis gadabruneba da miiRebT war-
modgenas imaze, rogor aris adamianis astraluri sxeu-
li grZnobis organoTa Semqmnelis saxiT aRebuli aq
grZnobadad aRuqmeli samyarodan. _ amiT igulisxmeba
samyaro, romelic Zevs grZnobadi aRqmebis samyaros sa-
fuZvelSi, rasac „astraluri samyaro“ ewodeba. aseT
SemTxvevaSi yvelaferi, rasac adamiani grZnobadi saxiT
ganicdis, aucilebelia miviRoT uSualod realobis sa-
xiT da vivaraudoT masSi damaluli astraluri. pir-
vels saWiroa fizikuri samyaro vuwodoT. mis safuZ-
velSi astraluri samyaro Zevs. axla gairkva, rom am
ukanasknelis safuZvelSi kidev sxva rame Zevs. am sxvaSi
ganfesvilia (fesvgadgmulia) sasicocxlo organoebis
organoTa warmomqmneli Zalebi da monacemebi smenis,
siTbos, mxedvelobisa da gemos grZnobebisTvis. ramde-
nadac es samyaro Seicavs formaqmnad Zalebs sasicoc-
xlo organoebisTvis, amitom SeiZleba iTqvas, rom TviT
adamianic misganaa warmoSobili, ramdenadac mas saku-
Tar sxeulSi aqvs sasicocxlo organoebis formaqmnadi
Zalebi. Tu axla im Zalebis jams (gv. 39-is azriT), rom-
lebic adamianSi ayalibeben sasicocxlo organoebs, vu-
wodebT adamianis „eTerul“ sxeuls, maSin SeiZleba, va-
RiaroT, rom es eTeruli sxeuli Tavis sawyiss iRebs
samyaroSi, romelic astralurze maRla Zevs. amrigad,
am samyaros ewoda „qveda sulieri samyaro“, amasTan am
62
dasaxelebis qveS kvlav ar gvmarTebs warmovisaxoT
sxva ram, garda aq miTiTebulisa.
sasicocxlo procesebs Soris aris sami, romelTa
organoebic miuTiTebs samyaroze, romelSic zemoT gamo-
xatulis Tanaxmad, saWiroa sasicocxlo organoebis wya-
ro veZeboT. warmonaSobSi cocxali fizikuri sxeuli
imeorebs Tavis sakuTar xatebs, zrdaSi igi amatebs ar-
sebuls axals am arsebulis nivTierebidan; gamoyofaSi
ki is sasicocxlo procesidan gamoyofs raRacas imis-
gan, rac Tavidan Tavis TavSi hqonda. amrigad, es is sa-
sicocxlo procesebia, romlebic Tavad sasicocxlo
organoebis SigniT TamaSdeba. kvebasTan, siTbosTan da
sunTqvasTan es ase ar xdeba. es procesebi SesaZlebelia
mxolod maSin, roca sasicocxlo organoebi raimes
aRiqvamen maTTvis garegnuli samyarodan.
grZnobad gancdebs Soris arsebobs xuTi, romelTa
organoebic msgavsi saxiT miuTiTebs samyaroze, romel-
Sic saWiroa, veZioT sxva grZnobadi gancdebis Sesatyvi-
si organoebis warmoSoba. zemoaRniSnulis Tanaxmad ge-
mos grZnoba warmoadgens ynosvis Sebrunebul grZnobas
iseTi saxiT, rom gemos grZnoba SigniT Seabrunebs gan-
cdas, romelic garegnul nivTierebaSi Sexebis grZnobiT
ganicdeba ise, rom ukve grZnobs sxeulis SinaganSi ar-
sebuli nivTierebis suns. amrigad, gemos grZnoba ukve
organizmSi arsebul nivTierebas gulisxmobs. Tumca
ynosvis grZnoba gulisxmobs gare samyaros nivTierebas.
mxedvelobis grZnobisTvis zemoaRniSnuli gansjidan ga-
momdinareobs is, rom misi organo warmoiqmneba, roca am
warmoqmnaSi moqmedebs arseba, romelic ferebis gancdas
ekideba ara ise, rogorc es xdeba mxedvelobis grZno-
biT maTi aRqmisas, aramed ferebis gancda mohyavs imis
sapirispiro moZraobaSi, romlisganac igeba gemos or-
gano. amrigad, Tu organizmSi arsebobs midrekileba
aseTi moRvaweobisken, maSin SeiZleba, warmoiqmnas mxed-
velobis organo imis wyalobiT, rom gemos organosken
adre arsebuli midrekileba mxedvelobis organoSi
gardaiqmneba. Sesabamisad, maSin, roca Sexebis organo
63
warmoudgenelia garegnul nivTierebasTan kontaqtis
gareSe da gemos organo warmoadgens SigniT Sebrune-
bul Sexebis organos, anu gulisxmobs SigniT arsebul
nivTierebas, mxedvelobis organo SeiZleba, ganxorci-
eldes, Tu CanasaxSi arsebuli gemos organo araa miyva-
nili bolomde, rogorc aseTi, aramed SinaganSi garda-
iqmneba. maSin am organosken Sinagan gzaze nivTierebac
unda gadmoiRvaros. siTbos organosTan es xdeba ase-
Tive saxiT. igive SesaZlebelia iseTive mizeziT, rac
miTiTebulia mxedvelobis organosTvis, roca Sinagan-
Si ganixilaven ynosvis organos, romelic Sekavebulia
da gardaqmnilia Tavisi formirebis periodSi. (amave
dros, saWiroa, gemos organo ganvixiloT, rogorc ub-
ralod gardaqmnili, maSasadame Tavisi formirebis bo-
los ukuRma Sebrunebuli, xolo siTbos organo gar-
daqmnili ynosvis organod). msgavsi azriT smenis or-
gano aRmoCndeboda wonasworobis gardaqmnili organo,
bgeris organo _ Tavis ganviTarebaSi adre Seferxebu-
li sakuTari moZraobis grZnobis organo, xolo cne-
bis organo _ warmoqmnisTanave gardaqmnili cxovrebis
grZnobis organo. amrigad, am organoebis warmoqmna ar
gulisxmobs raime garegnuli nivTierebis arsebobas,
magram ubralod aucilebeli aRmoCndeba, rom Sinaga-
nisken mswrafi nivTiereba moixelTon uzenaesma mafor-
mirebelma Zalebma, rogorsac warmoadgenen ynosvis
organoSi gabatonebuli Zalebi.
ynosvis organosTvis ki, piriqiT, aucilebelia gareg-
nul nivTierebasTan kontaqti. wonasworobis grZnoba ga-
regnul nivTierebasTan kontaqts ki ar gulisxmobs, ara-
med ufro sivrcis sam mimarTulebasTan kavSirs. es mi-
marTulebebi cariel sivrceSi aseTi rom yofiliyo, ma-
Sin wonasworobis grZnoba ar iqneboda; is SeiZleba mxo-
lod im SemTxvevaSi ganxorcieldes, roca sivrce aivse-
ba nivTierebiT da nivTierebiT avsebuli es sivrce ga-
nimsWvaleba ZalebiT, romlebTanac kavSirSi modis ada-
mianuri sxeuli. Tumca am ZalebTan urTierToba unda
hqondes sxva Zalebs, roca saWiroa urTierTkavSiris
64
damyareba. amrigad, adamianis sxeulma saWiroa Tavis
TavSi sami Zala Tavis sakuTar nivTierebaSi daupirispi-
ros sam Zalas nivTierebisa, romelic sivrces avsebs.
Sesabamisad, adamianis sxeuls unda hqondes organo, ro-
melic ara marto imyofeba aseT mimarTebaSi garegnul
nivTierebasTan, rogorc ynosvis organo, aramed romlis
daxmarebiTac SeuZlia am nivTierebis sami Zalovani mi-
marTulebis SegrZneba. zeviT ukve vaCveneT, rom wonaswo-
robis gadabrunebuli grZnoba SeiZleba qmediTad warmo-
vidginoT smenis organos warmoqmnisas. axla dauSvaT,
rom wonasworobis am gadabrunebul grZnobas smenis or-
ganos warmoqmnis farglebs miRma gahyavs smenis arsebu-
li Canasaxi, anu es formireba ar mTavrdeba im momentSi,
roca is smenis organod iqca, aramed agrZelebs ganviTa-
rebas. maSin smenis organos Canasaxidan warmoiqmneboda
wonasworobis organo. msgavsad amisa SeiZleba, warmo-
vidginoT, rom sakuTari moZraobis gadabrunebul grZno-
bas bgeris organos Canasaxi gahyavs xmovani mowyobilo-
bis Tvisebis farglebs miRma. maSin Sesabamisi organos
meSveobiT adamiani aRiqvams ara xmas, aramed aRiqvams ga-
regnuli nivTierebis ZalebTan arsebul kavSirebs. da
Tu cxovrebis gadabrunebuli grZnoba cnebis organos
gaiyvanda Sors misi formirebis farglebs miRma, maSin
Sesabamisi organos meSveobiT SeigrZnobdnen sakuTari
nivTierebis kavSirs garegnul nivTierebasTan. es rom
SesaZlebeli iyos, nivTiereba ara marto qmediTi unda
iyos adamianis sxeulSi, aramed SeeZlos, sxeulTan Sexe-
bis gareSe, masSive garedan SigniT aamoqmedos sakuTari
Zalebi. maSin wonasworobis grZnobaSi, sakuTari moZrao-
bis grZnobasa da sicocxlis grZnobaSi mocemuli iqne-
boda sami organo, romlebisTvisac maTi warmoqmnisTvis
aucilebeli iqneboda gare samyaro. magram Sexebis
grZnobisTvis es isedac naTelia, ramdenadac is xom da-
faruli gansjis meSveobiT Seimecnebs gare samyaros, Se-
sabamisad, gare samyaro nagulisxmevia, rogorc aucile-
beli piroba. amrigad, SeiZleba iTqvas, rom gemos, mxed-
velobis, siTbosa da smenis organoebSi mocemulia or-
65
ganoebi, romlebic organizmSi SeiZleba warmoiqmnan niv-
Tierebis ZalTa wyalobiT, romelic masSi iRvreba; ynos-
vis grZnobisTvis, aseve wonasworobis, sakuTari moZrao-
bis, sicocxlisa da Sexebis grZnobebisTvis garegnuli
nivTiereba Tavisi ZalebiT Turme winapirobaa.
rogorc sasicocxlo organoebi miuTiTeben gareg-
nul materialur samyaroze sunTqvaSi, siTbosa da kve-
baSi, aseve miuTiTeben am garegnul materialur samya-
roze xsenebul organoTa grZnobis organoebic. samagie-
rod, gamoyofa, SenarCuneba, zrda, warmoSoba, aseve ge-
mos, mxedvelobisa da smenis, bgeris, cnebisa da „me“-s
organizmebi gulisxmoben warmoqmnis Sinagan princi-
pebs, romelTac moqmedeba mxolod SigniT Caflobil
nivTierebaSi SeuZliaT.
66
IX. zena sulieri samyaro
67
samyarodan, romelSic nivTier-garegnuli xdeba nivTi-
er-Sinagani. am samyaroSi unda arsebobdes pirveli Ca-
nasaxebi sasicocxlo procesebis saxiT im organoebis-
Tvis, romlebic uzrunvelyofilia SigniT Caflobili
nivTierebiT, aseve maTTvisac, romlebic garegnul niv-
Tierebas iyeneben. xolo ZalebSi, romelTac garegnu-
li nivTiereba mihyavT SigniT Caflobisken, ukve unda
arsebobdes monacemebi am CaflobisTvis. Tavad sasi-
cocxlo organoebSi, rogorc miuTiTeben Zalebi sxva
Zalebis samyaroze, saidanac formirdeba Tavidan sasi-
cocxlo organoebi, aseve miuTiTeben sasicocxlo or-
ganoebi Sinagani nivTieri nakadebiT Canasaxebze kidev
ufro maRali samyarodan, romlidan gamomdinarec isi-
ni formirdeba. aq mivediT iqamde, rom mivuTiToT gare
samyaroze, romelsac SeuZlia, Tavis TavSi aRanTos
Sinagani samyaro sicocxlis grZnobis, sakuTari moZ-
raobis grZnobisa da wonasworobis grZnobis dapiris-
pirebulobis meSveobiT. arada, am samyaros, SeiZleba,
ewodos „zena sulieri samyaro“. mainc risi Zieba
gvmarTebs masSi? ara im Zalebis, romlebic zogadad
ayalibeben sasicocxlo organoebs, aramed imaTi, rom-
lebic maT xatebSi nergaven monacemebs, iqcnen sasi-
cocxlo organoebad. Tumca, es Zalebi aucilebelia,
warmovidginoT, rogorc wonasworobis grZnobis, saku-
Tari moZraobis grZnobisa da sicocxlis grZnobis da-
pirispirebuloba. sakuTari moqmedebis mijnamde sanam
mividodnen, formirebis Sinagani procesebiT es Zalebi
Tu SenarCundebian organoebSi, romlebic ukve mocu-
lia formaqmnadobiT, maSin isini organoebis aseTi mo-
nacemebidan Seqmnian smenis, bgerisa da cnebis organo-
ebs. ra xdeba, Tu isini midian im moqmedebis mijnamde,
romelic maTive sakuTar xasiaTSi Zevs? Tu cnebis or-
ganoSi sicocxlis gadabrunebul grZnobas ar Seegebe-
boda raRac, rac mxolod sicocxlis gadabrunebuli
grZnobis mier gardaiqmneba, maSin, rogorc Cans, si-
cocxlis gadabrunebuli grZnoba Tavad waiyvanda ukan
Tavis TavSi cnebis gancdas. da cnebis gancda Tavis
68
anasaxSi uSualod mividoda Tavis TavTan. amiT mivi-
RebdiT imis msgavss, rogorsac adgili aqvs grZobad
gancdaSi, magram amas eqneboda damoukidebeli yofie-
reba grZnobis organos gareSe, romelic mis safuZvel-
Si devs. sakuTari moZraobisa da wonasworobis gadab-
runebuli grZnobisTvisac SeiZleboda msgavsi ramis
Tqma. amrigad, zena sulier samyaroSi gvmarTebs, veZi-
oT Tavis TavSi davanebuli grZnobadi gancdebi, rom-
lebic monaTesave aRmoCnda im grZnobadi gancdebis,
romliTac adamiani fizikur samyaroSi Tavisi „me“-Ti
yvelaze axlos dgas cnebis, bgerisa da smenis grZno-
bebis gancdebTan. Tumca, Tavis TavSi davanebuli
grZnobadi gancdebi arseboben ise, TiTqos adamianuri
„me“ ki ar imyofeba maT winaSe, aramed aRiqvams maT,
magram ise, TiTqos maT ukan imyofeba arseba, romelic
maTi sakuTari moRvaweobiT aris Seqmnili.
69
X. adamianis geStalti
70
moqmedeben; astraluri samyarodan sulieri samyaros
orive Zala sasicocxlo organoebze ar zemoqmedebs;
arc zena sulieri samyaros Zalebi zemoqmedeben qveda
sulieri samyarodan zemoT daxasiaTebuli sasicocxlo
organoebis monacemebze. aqedan gamomdinareobs, rom zena
samyaroTa Zalebma sakuTari aqtivoba unda gamoavlinon
fizikuri samyarodan sxva meTodiT, vidre uSualod sa-
kuTari samyarodan zemoqmedebisas. zena sulieri samya-
ros Zalebs SeuZliaT imoqmedon adamianze, romelic Se-
mosilia grZnobis organoebiT, sasicocxlo organoebiT
da organoebis CanasaxebiT mxolod formaqmnadi Zalebis
saxiT. maT SeuZliaT organoebis geStaltis da ganlage-
bis dadgena. ase momdinareobs zena sulieri samyaros
zemoqmedebidan aq fizikur samyaroSi adamianuri sxeu-
lis organoebis geStalti da ganlageba. „me“ cnebebs ga-
nicdis cnebebis aRqmaSi; sicocxlis grZnobas Tavisi ga-
dabrunebuli saxiT moaqvs zena sulieri samyaros coc-
xali cnebebi. fizikur samyaroSi maT moqmedeba SeuZli-
aT mxolod formaqmnadi Zalebis saxiT. sruliad gasage-
bia, rom cnebis aRqmis unars adamiani unda umadlodes
Tavis gamarTul geStalts. adamianis garda arc erT mi-
wier arsebas ara aqvs aseTi gamarTuli saxis geStalti.
(martiv gansjas SeuZlia, aCvenos, rom cxovelebTan,
romelTac TiTqos gamarTuli geStalti aqvT, es moCve-
nebiTi gamarTuli dgoma saWiroa, aixsnas sxva ZalebiT,
vidre Sinagani ZalebiT). ase SeiZleba, davinaxoT qvevi-
dan zeviT mimarTulebiT is, rac dakavSirebulia cne-
bis aRqmasTan, roca amaSi ar monawileobs sicocxlis
gadabrunebuli grZnoba. aqedan gamomdinare sicocxlis
gadabrunebuli grZnobisTvis SeiZleba, gakeTdes das-
kvna qvevidan zeviT mimarTulebaze. kidev ufro swori
iqneboda, gveTqva _ TiTqmis zevidan qveviT mimarTule-
baze. ramdenadac qvevidan zeviT zrdis mimarTulebaSi
saWiroa, davinaxoT raRac iseTi, rac dapirispirebulia
Sexebis gadabrunebul grZnobasTan. vinaidan, zemoT
moyvanili gamonaTqvamis TvalsazrisiT Sexebis sapiris-
pirod warmodgenilia „me“, amitom sxeulis zrdis ver-
71
tikaluri mimarTuleba zeviT SeiZleba, ganvixiloT,
rogorc „me“-mzidavi, rogorc wonis qveviT moqmedebis
mudmivi gadalaxva, rac warmoadgens kidec Sexebis gan-
cdis Semobrunebas. am yvelafridan gamomdinare SeiZle-
ba, mivuTiToT amgvar dapirispirebulobaze _ „zevidan-
qveviT“ da „qvevidan-zeviT“, romlis drosac nakads TiT-
qos adgili aqvs qvevidan zeviT ise, rom masSi mocemu-
lia sicocxlis gadabrunebuli grZnobis gadalaxva, ro-
melic qvevidan zeviT miedineba. ase rom, sicocxlis am
gadabrunebul grZnobaSi aucilebelia, davinaxoT zena
sulieri samyaros zemoqmedeba adamianis fizikur sxe-
ulze. amgvarad, SeiZleba iTqvas: adamianuri sxeuli is-
wrafvis zeviT, vinaidan is aris „me“-s matarebeli; ada-
mianis fizikuri sxeuli iswrafvis qvevidan zeviT, ram-
denadac is Tavis geStaltSi avlens zena sulieri sam-
yaros zemoqmedebas. ramdenadac adamiani sxeulebrivad
gamoxatavs zena sulieri samyaros kuTvnili arsebis
xats, is SeiZleba, ganvixiloT, rogorc „me“ sxeulis
Sexvedra fizikur sxeulTan ori Zalovani mimarTule-
bis SeWris Sedegad. Tavisi „me“-gancdiT adamiani ekuT-
vnis fizikur gare samyaros, magram amavdroulad warmo-
adgens imas, rasac warmoadgens sakuTar TavSi asaxuli
gancdis suraT-xati. es aris xati imisa, rac davaxasia-
TeT, rogorc Tavis TavSi davanebuli zena sulieri sam-
yaros grZnobadi gancdebi. amrigad, sxeulSi, ramdena-
dac is aris „me“-s matarebeli, SeiZleba nivTierebis im
xatis danaxva, romelic Tavad efloba SigniT. sxva da-
pirispirebulobebi gvxvdeba „uknidan-win“, „winidan-
ukan“ mimarTulebiT. grZnobis organoebi, arsebiTad, ma-
Ti kuTvnili nervebiT warmoadgenen `winidan-ukan~ mimar-
TulebiT zrdad organoebs. Tu maT warmovidgenT, _ rac
sruliad dasabuTebulia, _ ise zrdads, rom maT zrdas
upirispirdeba maTive ganviTarebis Tavdapirveli mimar-
Tulebis formaqmnadi Zalebi, romlebic warmoSobilni
arian qveda sulieri samyarodan, maSin es ukanaskneli
mimarTuleba SeiZleba veZioT uknidan win. maSin SeiZle-
ba, iTqvas, rom adamianur formasTan mimarTebiT ukan mi-
72
marTulebis dasrulebaSi mocemulia raRaca dabal su-
lier samyarosTan mimarTebaSi, msgavsad imisa, rogorc
aris zena sulier samyarosTan dakavSirebiT mocemuli
qvevidan zeviT mimarTulebis dasrulebisas. aseT Sem-
TxvevaSi sasicocxlo organoebis garegnuli gaformebi-
sas winidan ukan zemoqmedebdnen qveda sulieri samyaros
is Zalebi, romlebsac adamianze zemoqmedeba ar SeuZli-
aT fizikuri samyarodan; qveda sulieri samyaros Zale-
bic aseve zemoqmedebdnen adamianis fizikuri samyaros
SigniT uknidan win. maTSi vlindeba is, rasac zemoaRniS-
nuli gansjis TvalsazrisiT SeiZleba astraluri adami-
ani ewodos. amrigad, vinaidan astraluri adamiani Tavis
Tavs avlens sakuTar sxeulebriv formaSi, is iswrafvis
swored `uknidan-win~, rogorc adamianis fizikuri sxeu-
li iswrafvis zeviT. mesame dapirispirebuloba aris
„marjvnidan-marcxniv“, „marcxnidan-marjvniv“. adamianuri
geStaltis simetriaSi am mimarTulebasTan dakavSirebiT
SeiZleba, davinaxoT miTiTeba imaze, rom aq Zalebi er-
TmaneTs Tanabarwilad upirispirdeba. aseTi vlindeba,
roca am mimarTulebebSi xedaven adamianuri sxeulebri-
vi geStaltis urTierTqmedebas, ramdenadac man ukve Ca-
moayaliba sxeulebrivi organoebi dabali sulieri sam-
yarodan, grZnobis organoTa formaqmnadi ZalebiT. maSa-
sadame, astraluri samyaros formaqmnadi Zalebi, ramde-
nadac es Zalebi fizikur samyaroSi uSualod ukve aRar
moqmedeben, umjobesi iqneboda, grZnobis organoebisTvis
win mimarTulebasTan dakavSirebiT adamianis sxeulis
marcxena naxevarSi ise warmogvedgina, rom isini sxeu-
lis marcxena naxevridan marjvniv moqmedebdnen; astra-
luri samyaros im Zalebma, romlebic sxeulebriv geS-
taltze zemoqmedebas ise agrZeleben, rom am sxeulebriv
geStaltSi vlindeba maTi zemoqmedeba, saWiroa, aseT
SemTxvevaSi marcxniv imoqmedon. axla, roca am Zalebma
saWiroa, zemoqmedeba moaxdinon ukve qveda sulieri sam-
yarodan gansazRvrul organoebze, isini Tavs avlenen
SigniT moqmedebisas, zustad ise, rogorc zena da qveda
sulieri samyaros Zalebi vlindebian gareT formirebi-
73
sas. (aq naTqvamis dasturi SeiZleba, vipovoT anTropo-
logiis meSveobiT nervuli gzebis xazebSi, romlebic
organizmSi gadaikveTebian.) _ es miuTiTebs astraluri
samyaros raRac avsebas adamianis eTeruli sxeuliT,
ramdenadac eTeruli sxeuli gamoxatulebas sxeulebriv
formaSi poulobs. SeiZleba iTqvas:
1. adamianis fizikuri sxeulis formaqmnadoba ganpi-
robebulia zena sulieri samyarodan „zevidan-qveviT“ mi-
marTulebiT.
2. adamianuri sxeulis geStalti, ramdenadac is aris
astraluri sxeulis matarebeli, miuTiTebs mimarTule-
baze „uknidan-win“.
3. adamianuri sxeulis geStalti, ramdenadac is aris
sasicocxlo procesebis matarebeli, miuTiTebs mimarTu-
lebaze, rogorc „marjvnidan-marcxniv“, ise „marcxnidan-
marjvniv“.
4. aseT SemTxvevaSi am formaqmnadobis Sedegi iqnebo-
da adamianis WeSmariti fizikuri geStalti. am mdgoma-
reobis misaRebad, am formaqmnadma Zalebma erTmaneTi
unda ganmsWvalos. aseTi ganmsWvalva SeiZleba warmovid-
ginoT mxolod im SemTxvevaSi, Tu adamiani Tavis Tavs
CaaSenebs fizikur samyaroSi, amasTan astraluri samya-
ros Zalebi ise moicaven garegnuli fizikuri samyaros
Zalebs „marjvnidan-marcxniv“ da „marcxnidan-marjvniv“
mimarTulebiT, rom Tavisi formirebiT Riad toveben
Semdgomi formirebis SesaZleblobas ukana mxridan win
mimarTulebiT da am pirobebTan SesabamisobaSi Riad
rCeba `zevidan-qveviT~ mimarTuleba. vinaidan, mxolod
warmovidgenT ra mimarTulebas, romelic gaivlis „mar-
jvnidan-marcxniv“ da „marcxnidan-marjvniv“-is principiT,
roca moqmedebs yvela mimarTulebiT, anu kvlav Secvli-
li win mimarTulebiT da Semdeg xelaxla gaivlis ra
zeviTa mimarTulebiT, SeiZleba, warmovidginoT, rogor
xorcieldeba zemoaRniSnuli. Tumca, aman rom adamianu-
ri geStalti gamoavlinos, saWiroa, am ZalebisTvis ve-
lodoT maT sapirispiro Zalebs Tavad fizikuri samya-
rodan. aseT SemTxvevaSi es is Zalebia, romlebic vlin-
74
deba ukve ara rogorc zemoT daxasiaTebuli fizikuri
samyarodan moqmedi, aramed rogorc Zalebi, romlebic
uSualod sulieri samyarodan moqmedeben. adamianis fi-
zikur CanasaxSi marTebT mxolod am ukanasknelTa Zieba.
sxva ZalebTan urTierTobaSi adamiani mxolod aseTi Ca-
nasaxis saxiT Sedis. _ amrigad, Tu surT, fizikur samya-
roSi adamianSi ipovon miniSneba zena samyaroebze, maSin
marTebT, Sexedon ara sasicocxlo procesebs da ara
maT kavSirs sakuTar organoebTan, arc grZnobis orga-
noebis cxovrebas, aseve arc Tavis tvins, aramed uSua-
lod mxolod am „rogor“-s, sxeulisa da organoebis
formaTa moxazulobas. am „rogor“-Si SeiZleba gamov-
lindes, rom miniSnebebi sulier samyaroebze SeiZleba,
aRqmuli iyos jer kidev fizikur adamianSi. (aqedan ga-
momdinare, adamianis gansxvaveba cxovelisgan sulier
samyaroebTan mimarTebiT SeiZleba, momdinareobdes sxeu-
lebrivi formis ganxilvidan, ramdenadac cxoveli siv-
rcis mimarTulebiT sxvagvaradaa ganlagebuli; es sxva
mimarTuleba kvlav avlens, rom zena samyaroebi adamian-
ze sxvagvarad zemoqmedebs, vidre cxovelze).
anTroposofiuli ganxilvebi SeiZleba, nayofieri
iyos, Tu miTiTebul ganxilvebs gamoviyenebT adamianis
sxeulis geStaltis detalebze. maSin anTropologiur
dakvirvebebTan srul Tanaxmianobas yvelgan miviRebT.
miTiTeba imaze, rogor aris danaxuli smenis organoSi,
mxedvelobis organoSi da a. S. gardaqmna im organoebis
Canasaxebidan, romlebic warmoqmnis procesSi imyofeba,
an gemos organoSi danaxuli ynosvis Sebrunebuli orga-
no, SesaZloa, aman mogvces warmodgenebi, romlebic xe-
laxla unda iqnes napovni organoTa formebSi. asimetri-
uli organoebi gasagebi xdeba, Tu isini esmiT ise, rom
maTi formebi warmoiqmnen imis wyalobiT, rom SeiZlebo-
da, gamoricxuliyo astraluri samyaros Zalebi, romle-
bic „marcxnidan-marjvniv“ da „marjvnidan-marcxniv“ moq-
medebdnen. Tu ganvixilavT, rogorc es zemoT gakeTda,
grZnobis organoTa gadabrunebas, Tavad maT Sebrunebas
SigniT, maSin SesaZlebeli iqneba aseve daTanxmeba imaze,
75
rom gardaqmna SeiZleba, ganpirobebuli iyos kidev sxva
principebiTac. ganvixiloT smenis organo. Tavad is moy-
vanilia kavSirSi wonasworobis grZnobasTan. SeiZleba,
warmovidginoT, rom wonasworobis grZnobaSi gamovleni-
li moqmedeba daiyoliebs organos Canasaxs, romelic
SigniTaa mimarTuli jer kidev ara diferencirebulad
smenis organosTvis, misi formirebis Tavdapirveli mi-
marTulebisgan. smenis grZnoba ganxorcieldeba im Sem-
TxvevaSi, Tu organos Sesabamis Canasaxze mimarTulia
sxva moqmedeba. organos Sesatyvisi Canasaxi SeiZleba
dakavSirdes moZraobis sakuTari grZnobis gancdasTan.
amiT SeiZleba naTeli moefinos im faqts, rom smenis
organo vlindeba garegnuli nivTierebisken mimarTul
organoSi, xolo bgeris organos aRqma garegnulad Se-
uZlebelia. sakuTari moZraobis grZnobis gancda Seesa-
bameba sxeulis Sinagans, xolo wonasworobis grZnobis
gancda vlindeba sivrcis garegan mimarTulebebTan mi-
marTebaSi. amis Sedegad bgeris organos SeiZleba, ewo-
dos aseve sxeulis SinaganSi dafaruli smenis organo.
sakuTriv me-gancdisTvis, romelic ar Seesabameba arana-
ir grZnobad gancdas, mxedvelobaSi ar miiReba arc er-
Ti calkeuli organo, aramed martooden sxva organos
Canasaxis swrafva zeviT. amrigad, bgerisa da cnebis,
warmodgenis organoebSi SeiZleba danaxva warmonaqmne-
bis, romelTa fizikuri formac gansazRvrulia me-gan-
cdisken maTi midrekilebis wyalobiT. xolo imaSi, ra-
Sic sxeuli „me“-s matareblis saxiT monawileobs Signi-
dan gareT, SeiZleba, vaRiaroT gadabruneba formaqmnad
ZalebSi da vTqvaT, rom, Tu sxeuli, rogorc „me“-s mata-
rebeli kvlav ayalibebs organos sapirispiro mimarTu-
lebiT, maSin am organos xatSi kvlav unda gaixsnas ze-
na sulieri samyaros qmnilebaTa Tavisebureba. aseT or-
ganos warmoadgens metyvelebis organo (xorxi). Tu Se-
iZleba mTel rig organoebs, _ smenis, bgeris grZnobisa
da cnebis organoebs, _ ewodos sxeulebrivi CaflobiT
SigniT mimarTuli grZnobaTa Canasaxi, maSin metyvele-
bis organoSi SesaZlebelia, vaRiaroT bgeris gadabru-
76
nebuli grZnoba. aq bgera ar iqceva grZnobis gancdad,
romelic organos meSveobiT SigniT, „me“-sken iswraf-
vis, aramed warmoadgens Tavis TavSi davanebuli grZno-
bis SemoqmedebiT Sinaarss, grZnobis namdvilad gadab-
runebul gancdas. xorxis warmoqmna zustad Seesabameba
am pirobebs. _ garda amisa, SeiZleba aseve veZioT orga-
no, romelic adamianSi Seesatyviseba unarebs, romlebic
dgas laparaksa da „me“-s Soris iseve, rogorc cneba _
mosmenasa da „me“-s Soris. am organos wyalobiT adamia-
nisgan unda momdinareobdes raRac iseTi, rac arc ise
naklebSinaarsiania, rogorc me-gancda, metic Tavisi ga-
mocxadebebiT gare samyaroSi uSualod ar iRvreba. ada-
mianis Tavis tvinSi es iqneboda organo, romelic See-
sabameba fantaziebs. SemdgomSi TandaTanobiT iswavlian
Tavis tvinSi erTmaneTisgan ganasxvaon cnebis organo
fantaziis organosagan.
ramdenadac adamianis fizikuri sxeulis geStaltSi
garkveulwilad JRers sami zena samyaros formaqmnadi
Zalebi, amitom aucilebelia aseve aRiareba imisa, rom
uSualod astraluri samyarodan SeiZleba, astralur
sxeulze orive ufro maRali sulieri samyaros for-
maqmnadma Zalebma imoqmedon; da bolos, uSualod zena
sulieri samyarodan iRvreba zemoqmedebebi ukve sasi-
cocxlo organoebis CanasaxSi, rogorebic isini ibade-
bian qveda sulieri samyarodan. aseTi Zalebis gaTva-
liswinebiT, SeiZleba gamovlindes gulis, sunTqvis or-
ganoebis, sisxlis mimoqcevis, kunTebisa da Zvlovani
sistemis da a. S., forma da mdebareoba.
fizikuri samyaros SigniT adamianis sxeulis geS-
taltSi vlindeba is, rom adamianis ganviTareba misdev-
da ara marto urTierTobebis Seguebas, romlebic ucxoa
adamianis Sinagani arsebisTvis, aramed es forma, bolos
da bolos, xatovnad gamoxatavs „me“-s xasiaTs. adamianis
ganviTarebadi Canasaxi ise unda yofiliyo Cafiqrebuli,
rom misi formirebisas zena samyaros Zalebs hqonodaT
sawyisi wertili. grZnobad samyaroSi aRqmisTvis mocemu-
lia mxolod SegrZnebaTa Sinaarsi, romlebsac sakuTar
77
Tavs, suraT-xatis SegrZnebis saxiT, upirispirebs „me“,
roca Tavis Tavs Tavad aRiqvams. magram suraT-xatis
SegrZneba ganekuTvneba astralur samyaros. amrigad, su-
raT-xatis SegrZneba „me“-s TviTgancdisas davanebulia
sivrceSi, garkveulwilad, Tavisuflad. gemos grZnobas-
Tan gamovlinda, rom masSi SesaZlebelia ynosvis gadab-
runebuli grZnobis danaxva. Tu nivTierebis dartymas
ynosvis grZnobaSi ar miviRebT imad, rac iwvevs SegrZne-
bas, aramed CavTvliT, rom Tavad ynosvis gancda xdeba
„me“-s Semadgeneli nawili, rogorc TviTgancda „me“-Si,
maSin astraluri „me“-s survilsa Tu moZraobis impul-
sSi SeiZleba am „me“-s pasuxis danaxva imis Sesaxeb, rac
momdinareobs nivTierebisgan da uerTdeba „me“-s fiziku-
ri Suamavlis gareSe. maSin ynosvis gancdis miRma, su-
raT-xatis gancdis garda, dgas „me“-s survilisa da moZ-
raobis impulsis sapirispiro astraluri qmedeba. tonSi
is, rac garegnuli obieqtisgan gamoiyofa, mkafiod unda
gansxvavdebodes imisgan, rac am obieqtSi aRiqmeba sxva
grZnobebiT, vidre smenis grZnobiT. es gamoyofili ki
warmoadgens „me“-s gancdas. Tumca, SeiZleba namdvilad
iTqvas: roca obieqti esmiT, maSin mxolod mJReri obieq-
ti ekuTvnis samyaros, romelSic ar imyofeba „me“ da ro-
melSic mas ar SeuZlia Tavisi Tavis gaigiveba grZnobis
gancdasTan. moZraobis sakuTar grZnobaSi aRiqmeba saku-
Tari organizmis mdebareoba da formis cvlileba. amri-
gad, am grZnobisTvis Cndeba warmodgena, rom „me“-s TviT-
gancdis miRma saWiroa, davuSvaT moZraobis impulsis sa-
pirispiro astraluri qmedeba. xolo, Tu fizikur samya-
roSi ar arsebobs araferi, grZnobis gancdis garda, ma-
Sin am samyaroSi saubaric ki ar SeiZleba sxva raimeze,
garda grZnobebis gancdisa. vinaidan, grZnobis gancdis
miRebisTvis fizikur sxeuls unda gaaCndes grZnobis
organoebi, adamianisTvis am fizikur samyaroSi arafe-
ria, garda grZnobebis gancdisa da suraT-xatis astra-
luri gancdis saxiT _ „me“-aRqmisa. „me“-s ara aqvs sxva
raime SesaZlebloba, garda imisa, rom ganicados gare
samyaros obieqtebi da amave dros, sxvadasxva saxiT kom-
78
binirebiT, ipovos grZnobebis gancda. SesaZloa, aq mom-
xdari sxva araferia, Tu ara grZnobaTa gancdis Tavisu-
fali livlivi sivrceSi. Tumca, gvmarTebs vivaraudoT,
rom adamianis geStalti, rogorc aseTi, ar warmoadgens
raime umniSvnelos, rom Zalze mniSvnelovania is, Tu ra
mimarTulebiT da ra mdgomareobaSi imyofeba erTi orga-
no meoresTan mimarTebiT. fizikuri samyaros ganxilva
saWiroa swored am Tvalsazrisidan gamomdinare. garda
amisa, mniSvnelovania is, rom gemos organo warmoadgens
ynosvis gadabrunebul organos. vinaidan, Tu axla ga-
nizraxaven, ynosvis gancda warmoidginon, rogorc aris
is, suraT-xatis SegrZnebiT, roca ar uaryofen Tavad
nivTierebis unars Seavsos sivrce, Tu warmoidgenen am
gancdas suraT-xatis iseTive SegrZnebiT, rasac warmoad-
gens Tavis TavSi „me“-gancda, sivrceSi Tavisuflad mo-
livlive suraT-xatis SegrZnebad, maSin aucilebelia
imis aRiareba, rom raRaca damokidebulia imaze, rom
adamiani Semoabrunebs figuras zedapiriT obieqtisken
ise, rom misken mimarTos grZnobis esa Tu is organo
obieqtisgan gamomdinare suraT-xatis SegrZnebis misaRe-
bad. rasakvirvelia, fizikur samyaroSi adamianis arse-
bisTvis aqedan mxolod is gamomdinareobs, rom organos
gamoyenebiT erT SemTxvevaSi aRiqvamen suns, meore Sem-
TxvevaSi _ gemos. xolo, roca „me“ ara marto moicavs
fizikur samyaroSi arsebul „me“-aRqmas, aramed es „me“
namdvilad Zevs Tavis sxeulebrivi formis safuZvelSi
ise, rom suraT-xatebis mTel gancdas isini ganicdian,
rogorc sakuTars, maSin „me“-s TviTgancda am „me“-Si
erT SemTxvevaSi iqneboda sunis, meore SemTxvevaSi _ ge-
mos suraT-xatis SegrZneba. Tu saqme eqnebodaT ara mza
sxeulebriv formasTan, aramed formirebis procesSi
myofTan, maSin aranairi „me“-aRqma ar iarsebebda; „me“-s
TviTgancda sruliad sxva iqneboda.
79
danarTi
81
bas, romelic sxeulis samsaxurSia Cayenebuli, meore ki
smenis organos agebas
B orive SemTxvevaSi garegan haers upirispirdeba
Sesabamisi sxeulebrivi organo. es miuTiTebs imaze, rom
haerisTvis adamianuri organizmi misi Seqmnisas agebulia
erTi an meore organos wyalobiT. amiT Cans, rom haerTan
mimarTebiT adamianur sxeulSi vlindeba orgvari; erTi
axdens gareT sunTqvis formirebas da mas sxeulSi CaaSe-
nebs; meore smenis organos agebs.
gansxvavebuli koreqturebi A-sa da B-Si.
37,7-11 B organizmidan gare samyaros Sesagebeblad
viTardeba agreTve sunTqvisa da smenis organoebi. amri-
gad, sunTqvis organo mxolod Sinagan sxeulebriv cxov-
rebas emsaxureba, smenis organo ki unda moergos gare
samyaros, bgeris sferos
A organizmidan sunTqvis organo amoizrdeba ga-
re samyaros Sesagebeblad iseve, rogorc smenis organo.
amrigad, sunTqvis organo mxolod Sinagan sxeulebriv
cxovrebas emsaxureba; Tumca smenis organo morgebulia
gare samyaros _ bgeris sferos.
gansxvavebuli koreqturebi A-sa da B-Si.
37,13 B yuradReba unda gamaxvildes
A gamaxvilebulia yuradReba
37,37 B adamianSi SeiZleba, aRviqvaT zegrZnobadi ma-
Rali arseba,
A aRviqvaT zena samyaro
38,2 A aseve aRviqvaT sxva
B aseve aRviqvaT maT Soris arsebuli sxva
38,13-20 A swored am TvalsazrisiT SeiZleba, vaRia-
roT, rom miTiTebuli samyaroebidan meore vlindeba
„astraluri adamianis“ emociur gancdebSi, romlebic
SeiZleba, aRiniSnos, rogorc sasicocxlo instinqtebi.
am gancdebSi vlindeba raRac, romelTanac erTiandebian
„astraluri adamianis“ sxva instinqturi gancdebi da av-
lenen zegrZnobadi samyaros xats imave azriT, rogori-
Tac warmoidgens msgavsi samyaros xats „me-adamiani“.
82
B swored imave azriT SeiZleba, vaRiaroT, rom
astraluri adamiani emociis gancdebSi, romelic war-
moCndeba mis winaSe sasicocxlo procesebis meSveobiT,
aRiqvams zegrZnobadi samyaros gamocxadebas, romelSic
am procesebis organoebi (sasicocxlo organoebi) iZenen
arss: 1. emsaxuron sicocxles. 2. Seqmnan Tavisi Tavisgan
grZnobis organoebi. am gancdebSi vlindeba raRac iseTi,
raSic erTiandebian sxva instiqturi gancdebi da Tavis
umaRles qmedebas avlenen formaqmnadi Zalebis saxiT.
gansxvavebuli koreqturebi A-sa da B-Si.
39,1-10 A „astraluri adamianis“ ganxorcielebisTvis
sasicocxlo organoebi ageben sxva samyaros, romelic
zemoT daxasiaTebul zegrZnobad samyaros „sasicocxlo
samyaros“ saxiT uerTdeba. am samyaros Zalebi im gancde-
bis monaTesavea, romlebic „astralur adamians“ sasi-
cocxlo instinqtebSi gaaCnia. zemoT miTiTebuli azriT
grZnobad samyaroSi Tavis Tavs avlens is, rac fizikur
adamians aSenebs. sasicocxlo organoebis amgebi Zalebi
SeiZleba, fizikur samyaroSi mxolod sasicocxlo pro-
cesebSi gamovlindnen.
B „astraluri adamianis“ ganxorcielebisTvis
zegrZnobadi samyaroebi sasicocxlo organoebs agebs.
am samyaros Zalebi „astraluri adamianis“ gancdebis
monaTesave aRmoCnda. is, rac fizikur adamians aSenebs,
Tavis Tavs grZnobad samyaroSi zemoT daxasiaTebuli
azriT avlens. is Zalebi, romlebic sasicocxlo orga-
noebs ageben, SeiZleba mxolod instinqtur emociur
gancdebSi gamovlindnen. vinaidan, isini grZnobis arana-
ir organoebs ar qmnian, xiluli ki mxolod aseTebis
wyalobiT SeiZleba gamovlindes.
gansxvavebuli koreqturebi A-sa da B-Si.
39,15-17 B ar SeiZleba, gaxdes xiluli da SesaZloa,
iyos mxolod emociuri instinqturi gancda.
A ar SeiZleba, gaxdes xiluli
39,30-32 B isea mowyobili, rom is „me“-s grZnobad
gancdebs gadascems;
83
A isea mowyobili, rom is aseve grZnobadad gan-
cdadic xdeba;
39,25 B „eTeruli sxeuli“ SeiZleba
A „eTeruli sxeuli“, rogorc sasicocxlo or-
ganoebis Semqmneli, SeiZleba
39,34-37 B unda iyos aseTi mimarTeba: „me“ iseve ekide-
ba adamianis fizikur sxeuls, rogorc „astraluri ada-
miani“ – „adamianis eTerul sxeuls“. amrigad, sasicoc-
xlo procesebi gulisxmobs im Zalebis arsebobas, rom-
lebsac Tavad isini ar emsaxurebian, Tumca maT eguebian,
ayalibeben ra grZnobis organoebs, mag., smenis organos,
gancdis TvalsazrisiT sxeulidan amosvliT; grZnobis
organoebi ki, piriqiT, gulisxmobs sasicocxlo organo-
ebs, narCundeba ra maTi procesebis wyalobiT.
damateba variantSi B intervalis gareSe erTvis `. . .
SeiZleba ganicadon. . . emociurad~-s.
A amrigad, SeiZleba ganvasxvaoT: 1. zegrZnoba-
di samyaro, romelSic ganlagebulia Zalebi grZnobis
organoebis SeqmnisTvis. 2. zegrZnobadi samyaro, romel-
Sic aris Zalebi sasicocxlo organoebis SeqmnisTvis.
es samyaro gulisxmobs pirvels. aqedan pirvels SeiZ-
leba zena sulieri samyaro ewodos, ukanasknels ki _
qveda sulieri samyaro. 3. samyaro, romelSic astralu-
ri adamiani imyofeba iseT mimarTebaSi sasicocxlo
procesebTan, rom es ukanaskneli masSi vlindeba sasi-
cocxlo instinqtebis saxiT. sasicocxlo instinqtebi
gulisxmobs sasicocxlo procesebs, Sesabamisad meore
samyaros. mas saWiroa astraluri samyaro ewodos. 4.
samyaro, romelSic grZnobis organoebis wyalobiT
vlindeba „me adamianis“ grZnobadi gancdebi. es aris
fizikur-grZnobadi samyaro.
mTeli abzaci variantSi aris damateba, romelic in-
tervaliT erTvis `. . . SeiZleba ganicadon. . . emociu-
rad~-s.
40,14-25 zena sulieri samyarodan warmoiqmna adamia-
nis fizikuri sxeuli, ramdenadac is aris grZnobis or-
ganoebis matarebeli. qveda sulieri samyarodan formi-
84
rebulia adamianis `eTeruli sxeuli~, ramdenadac is
kvlav agebs sasicocxlo organoebs. astralur samyaro-
Si `astraluri adamiani~ xvdeba sasicocxlo procesebs,
ramdenadac isini sasicocxlo instinqtebSi vlindeba.
fizikur samyaroSi „me-adamiani“ xvdeba grZnobad gan-
cdebs, romlebic warmoadgenen gare samyaros (bgera, to-
ni, siTbo, sinaTle da a. S.), ramdenadac grZnobadi gan-
cdebi grZnobadi samyaros saxiT vlindeba.
mTeli abzaci _ es aris Tan darTuli xelnaweri
damateba calke furcelze, romelic miekuTvneba am
adgils, nabeWdi furclis gverdis Sesabamisi nomris
miTiTebiT.
41,5 A upirveles yovlisa, ukavSirdeba
B upirveles yovlisa, ekuTvnis
41,14 B warmoCndebian isini
A ganekuTvnebian isini
41,24-26 A Zalze Rirebulia; mis mimarT interesi iR-
viZebs. axla ki es interesi
B Zalze Rirebulia, mis mimarT interesi iRvi-
Zebs; saWiroa
42,13 B „me“ moqmedebas
A „me“ moqmedebas
42,21 B saubroben grZnobis organoebze, „eTerul adami-
anTan“ mimarTebiT _ sasicocxlo organoebze,
A saubroben grZnobad unarebze, eTeruli adami-
anisTvis _ sasicocxlo procesebze,
43,4 A im gancdidan
B gancdidan
43,21 B SegrZnebis
A SegrZnebisTvis
43,21 A realobaSi
B sinamdvileSi
45,8-18 A axla iolia, vaRiaroT, rom samyaro, romel-
zec aq iTqva, rom misgan momdinareobs „astraluri sxe-
uli“, msgavsia wina TavSi aRwerili „astraluri samya-
rosi“. dasawyisSi sasicocxlo instinqtebSi unda gada-
85
vides martooden sasicocxlo procesebi, raTa „astra-
lur adamianSi“ impulsad iqces. amrigad, sasicocxlo
instinqtebi, xat-saxeTa SegrZnebebi, survilebi da moZ-
raobis impulsebi ganekuTvneba „astralur adamians“,
ramdenadac es „astraluri adamiani“ ukve gulisxmobs
qveda sulier samyaros, Tavad ki „astraluri samyaro-
dan“ aris warmoqmnili.
mTeli abzaci aris A variantis damateba.
46,1 A adamianis mier Tavad „me“-s gancdaSi
B „me“-s gancdaSi
46,21 A amrigad, . . . ukan mibrundeba
B amrigad, . . . Semotrialdeba
47,2 B moxdeba, da Tu
A moxdeba da Tu
47,3 B Tu gancdis mxolod Sinagani procesi uwevs
garkveulwilad winaaRmdegobas,
A Tu Semdeg gancdis Sinagani procesi uwevs wi-
naaRmdegobas,
47,11 A romelic Tavad „me“-m garedan
B romelic „me“-m garedan
47,24-36 A axla ki davuSvaT, rom gare samyaro TiTqosda
mTlianad avsebs me-gancdis process imiT, rac man
grZnobis organoebis daxmarebiT SinaganSi gagzavna; ma-
Sin Sinagani agrZelebs grZnobad aRqmaSi garegnulis
damaxasiaTebeli Tvisebis aRqmas, miuxedavad imisa, rom
Sinagani gancda da gare samyaro erTmaneTs upirispirde-
ba. Semdeg ki gare samyaros mxridan SeWra vlindeba, ro-
gorc raRac erTgvarovani SinaganTan. „me“ garegansa da
Sinagans ganicdis, rogorc erTgvarovans. ase xdeba siT-
bos grZnobaSi. axla siTbos grZnobis gancda SevadaroT
gaTbobis sasicocxlo process. siTbos STabeWdileba
saWiroa miviRoT raRac msgavsad im siTbosi, rac ganic-
deba sakuTriv SinaganSi da mas avsebs.
ynosvis, gemosa da mxedvelobis grZnobebTan dakavSi-
rebiT SeiZleba saubari gare samyaros raRac SeWraze
me-gancdaSi. siTbos grZnobis meSveobiT Sinagani cxovre-
86
ba gare samyaros TaviseburebiT ivseba. wonasworobis,
sakuTriv moZraobisa da sicocxlis grZnobebTan dakav-
SirebiT grZnobadi aRqma Tavis Tavze Signidan gvauw-
yebs. maTi meSveobiT „me“ ganicdis Tavis Sinagan fizi-
kur ganxorcielebas.
B Semdeg davuSvaT, rom gare samyaro TiTqosda
mTlianad avsebs me-gancdis process imiT, rac man Sina-
ganSi gagzavna; maSin mTeli Sinagani miiRebs gare samya-
ros damaxasiaTebel Tvisebas, Tumca is aris kidec Sina-
gani gancda, xolo gare samyarodan SeWrili vlindeba,
rogorc raRac erTgvarovani SinaganTan. „me“ garegansa
da Sinagans ganicdis, rogorc erTgvarovans. ase xdeba
es siTbos grZnobaSi. siTbos STabeWdileba saWiroa, ga-
nimsWvalos rogorc iseTi ram, rac Tavisi warmoSobis
erTgvarovnebiT davalebulia, rogorc yvelaze Sinagan-
Si gamomuSavebuli siTbosgan, ise am Sinaganis amvsebis-
gan. (anTropologiam es unda aRiaros, ramdenadac Sina-
gani siTbo man unda ivaraudos, rogorc Sinagani dawvis
wyalobiT warmoqmnili iseve, rogorc garegnuli siTbo
warmoiqmneba dawvis meSveobiT). Tu iazreben garegnuli
siTburi procesebis produqts, romelic avsebs sxeuls,
maSin is warmoudgeniaT, rogorc Sinagani gancdebis ra-
Rac saxe, rac aRavsebs „me“-s da me-bunebas Tavad „me“-Si
aRiqvams. amrigad, me-gancdaSi Sedis raRac, rac meore
„me“-s saxiT pirvels avsebs. es meore „me“ namdvilad
aris me-gancda, dapirispirebuli pirvels. ramdenadac es
pirveli „me“ mxolod Tavis Tavs SeigrZnobs WeSmaritad,
amitom man es meore unda warmoidginos sakuTari Tavis
SegrZneba-xatis saxiT. xolo is garegnuli samyaro, ro-
melSic fesvgadgmulia meore „me“, mTlianad gadaiqca
Sinagan samyarod.
Tu ynosvis, gemosa da mxedvelobis grZnobebTan da-
kavSirebiT SeiZleba saubari gare samyaros SeWraze „me-
gancdaSi“, maSin SeiZleba aseve warmovidginoT SemTxve-
va, rom gare samyaros is nawili, romelic cnobilia Si-
naganSi CaflobiT, moqmedebs ara marto Sinagani cxovre-
bis avsebiT, rogorc siTbos grZnobaSi, aramed am avse-
87
bis grZnobas SeiZleba, gadaaWarbos da garkveulwilad
Sinagani gancdebi CaaxSos. maSin is SigniT grZnobadi
ganicdis saxiT gamovlindeboda. gare samyaros es Caf-
lobili nawili sinamdvileSi warmoadgens wonasworo-
bis, sakuTari moZraobisa da sicocxlis grZnobebTan
dakavSirebiT moqmed mimarTebebs. maTi wyalobiT „me“ ga-
nicdis Tavis Sinagan fizikur ganxorcielebas.
gansxvavebuli koreqturebi A-sa da B-Si, aseve waSla
A-Si: `(anTropologia . . . gadaiqca Sinagan samyarod).~
48,22 A mocemulia
B xdeba
49,13 B bgeris grZnobis
A bgeris grZnobaSi
49,15 A grZnobadi unarebis ganviTarebas
B ganviTarebas
49,25 A bgeris grZnobisTvisac
B metyvelebis grZnobisTvisac
49,27 A ukve aiTvisa sxva mniSvnelobebi
B ukve aiTvisa sxva
50,7 A Cans:
B Cans,
gansxvavebuli koreqturebi A-sa da B-Si.
49,16 A axla ki adamians Tu warmovidgenT
B adamians Tu warmovidgenT
51,3 A am sam
B sam
52,2 A mis sakuTar
B mis
52,14 A hipoTezurad gamogonil
B gamogonil
53,2-3 A ganecada me-adamianis garegnul moZraobaSi.
B ganecada garegnul moZraobaSi.
53,20 A moqmedebaze
B garegnul moqmedebaze
54,9 B wonasworobis Sebrunebul grZnobaze, romelmac
88
A wonasworobis Sebrunebul gancdaze, romelmac
54,11-12 A msgavsad imisa, rogorc, mag., cxovrebis Sebru-
nebuli grZnoba agrovebs da akavSirebs cnebis gancdebs.
B msgavsad imisa, rogorc, mag., cxovrebis Sebrune-
bulma grZnobam Seagrova da daakavSira cnebis gancdebi.
54,16-24 A rom smenis mowyobis warmoqmnis safuZvelSi
Zevs procesi, romelic organos aZlevs unars, aRiqvas ga-
regnuli arseba misi sakuTari Sinaarsis Sesabamisad, ro-
melic adamianTan kontaqtis dros tonis saxiT iRvreba
me-gancdaSi, maSin, roca wonasworobis Sebrunebuli
grZnoba warmoadgens moqmedebas, romelic Zevs tonis sa-
fuZvelSi da ramac tonis gancdisTvis xelis Sesawyobad,
organizmidan gamomdinare, smenis agebuleba Camoayaliba.
B rom smenis mowyobis warmoqmnis safuZvelSi Zevs
gare samyaros realoba, romelic wonasworobis grZno-
bas mieca grZnobad gancdaSi, roca am ukanasknels war-
moidgenen Sebrunebulad da ara adamianis SinaganSi aR-
qmulad, aramed imad, rac gareT asxivebs; es realoba
adamianTan kontaqtis dros aZlevs Tavis sakuTar Sina-
arss, romelic adamianTan kontaqtis dros tonis saxiT
iRvreba me-gancdaSi, maSin, roca wonasworobis Sebrune-
buli grZnoba warmoadgens moqmedebas, romliTac smenis
agebuleba formirdeba.
gansxvavebuli koreqturebi A-sa da B-Si.
55,6-7 A raRac saxis sasicocxlo procesi,
B raRac saxis kvebis procesi,
55,7 A es moqmedeba
B moqmedeba
55,9 A raRac saxis kveba
B raRac kveba
89
2. manuskripti (xelnaweri) - eskizebi
91
Sesabamisad, Teosofia adamianis Sinagan gancdazea
davanebuli. Tu romelime samSvinvelma es gancdebi
odesRac ganvlo, maSin nebismieri sxva samSvinvelisTvi-
sac, romelic wvdomisTvis araa Caketili, SeiZleba, ga-
sagebi gaxdes. vinaidan yvelaferma, rasac ganicdis er-
Ti samSvinveli, rogori maRalganviTarebulic unda
iyos is, SeiZleba, asaxva povos sxvaSi. amis wyalobiT
iseve, rogorc es xdeba grZnobad samyaroSi, sulier
samyaros uwyeba miaqvs adamianidan adamianisken. xilul
faqtebTan mimarTebiT saWiroa, mefobdes Tanxmoba, vina-
idan, isini erTnairi saxiT warmoudgeba yvelas, vinc
maT miukerZoeblad ganixilavs. sulieri samyaros faq-
tebze Tanxmobis miRweva SeuZlebelia imiT, rom adamia-
nebs garegnulad miawvdian faqtebs da maT am faqtebs
aCveneben; Tumca, aseTi Tanxmoba yovelTvis miiRweva,
Tu adamianebi Sinagan mSvinvier gzaze Tavad daayeneben
sakuTar Tavs Sesabamisi sulieri faqtebis winaSe. _ im
adamianebs, romlebic amas namdvilad akeTeben da amave
dros xelmZRvaneloben mxolod WeSmaritebiT, ar SeaS-
foTebT sxvadasxva sulismkvlevris gamonaTqvamebi. ga-
movlenili sirTuleebisgan isini, yvelanairi piradi
TviTnebobis gamoricxviT, ipovian am gansxvavebebis
arss da mTlianad Caswvdebian.
sruliad gasagebia, rom Teosofiis Tvalsazrisebi
bevrs saeWvod eCveneba. ramdenadac is vlindeba kacob-
riobis sulier ganviTarebaSi, amitomac maRldeba uSu-
alod yofierebis gancdebze, sulieri kvlevis umaRle-
si wertilisken. marTalia, adamianebi, romlebic sia-
movnebiT iyeneben cxovrebaSi Teosofiis daskvnebs, mas
Rrma interesiT xvdebian, Tumca iqnebian sxvebic, rom-
lebic cxovroben mosazrebiT, rom adamianisTvis SeuZ-
lebelia unarebis aseT simaRlemde ganviTareba. cxa-
dia, udaoa, rom gzebi yovelTvis momdinareobs sulie-
ri kvlevis Sedegebidan, raTa maTTan daakavSiron uSu-
alo cxovreba, Tumca es gzebi keTilsindisieri adami-
anebisTvis grZelia. amitom bevri mimarTebiT is, risi
92
Tqmac Teosofias SeuZlia adamianze, Zalze CamorCeni-
li Cans anTropologiuri Sedegebisgan.
axla gvmarTebs aviRoT momdevno, mesame Tvalsaz-
risi, romelic anTropologiasa da Teosofias Soris
Zevs. aqedan gamomdinare Sexedulebam unda daaxasia-
Tos anTroposofia, rogorc aseTi. Sinagani gancdis
Sedegebi uSualod unda iyos naCvenebi, ara rogorc
TeosofiaSi, da aseT SemTxvevaSi garegnuli adamiani
gamoixateba, rogorc adamianis sulieri arsebis ga-
mocxadeba; metic, Tavad es gamocxadeba yuradRebiT
unda ganixilon. garegnuli adamiani ise unda ganixi-
lon, rogorc mas ganicdian xilul samyaroSi. Tumca
es dakvirveba ise unda mimdinareobdes, rom mTeli ga-
mocxadebis gavliT moiZion sulieri safuZveli. ga-
mocxadebis aRwerisas anTropologiis msgavsad ar
marTebT gaCereba, kerZod aSkara faqtobrivze. Tu Teo-
sofia imyofeba, TiTqosda mTis wverze da iqidan gani-
xilavs landSafts, anTropologia ki, piriqiT, rCeba
qveviT dablobze da ikvlevs tyes tyeze da saxls sax-
lze, maSin anTroposofia sakuTari TvalsazrisisTvis
irCevs mTis ferdobs, saidanac jer kidev SeiZleba
calkeulobebis, Tumca ukve erTian mTlianobaSi gaer-
Tianebulis, garCeva.
aq warmodgenili unda iyos aseTi saxiT daxasiaTe-
buli mecnierebis mxolod eskizi. amitom TiTqmis yve-
laferi mogveCveneba mxolod odnav moniSnuli. garkve-
uli drois Semdeg am eskizs SeuerTdeba ori sxvac,
romlebic masTan erT mTlianobas qmnis. am eskizSi
aRiwereba mxolod is, rac ganekuTvneba adamianis sxe-
ulebrivs. da viwro TvalsazrisiT amas unda ewodos
anTroposofia. meore eskizs mSvinvierTan mimarTebiT
saWiroa, ewodos fsiqosofia, xolo mesames, sulier
adamianTan mimarTebiT _ pnevmatosofia. da maSin amiT
kvlav miviRebT mis Sedegebs sxva gzaze, vidre es aris
arCeuli Tavad Teosofiis mier.
93
2.
* * *
axla SeiZleba adamiani sxva kuTxiTac ganvixiloT.
upirveles yovlisa, Tavad adamiani warmoadgens arsebas
grZnobadi samyaros SigniT. cxovrebis sxvadasxva asa-
kobriv periodSi adamianis damaxasiaTebeli Tavisebure-
bebi gansxvavebulia. Tu ganvixilavT bavSvs, rogorc xi-
lul arsebas, maSin imis safuZvelze, rac warmoudgeba
grZnobebs, saerTo SeuZlebelia, davinaxoT, rogor gamo-
iyureba igi asakovan mdgomareobaSi. da mainc, unda viva-
raudoT, rom winapirobebi da Zalebi, romlebic mas sa-
Sualebas aZlevs bavSvobis geStaltidan ganviTardes
zrdasrulobamde, ukve arsebobs masSi. ai, aq keTilsin-
disieri gansja aCvenebs, rom realoba, yofiereba Tavis
TavSi moicavs mets, vidre SeiZleba xilul samyaroSi
aRiqva. ganviTarebis dakvirveba saSualebas gvaZlevs,
davfiqrdeT da warmodgena SeviqmnaT aq dafarulze.
TiTqmis kbilebis cvlamde, _ daaxloebiT cxovrebis
meSvide wels, _ es dafaruli upiratesad adamianis ga-
regnul garsze zemoqmedebs. daaxloebiT am dros iZens
garegnuli sxeulis organoebi Tavis mudmiv formas.
marTalia, mas Semdeg sxeulis wevrebis zrda grZeldeba,
Tumca es araa ukve adre Cadebuli moxazulobis pirda-
piri gardaqmna. garda amisa, iqidan moyolebuli Tavad
sakuTar TavSi cxovrebas agrZelebs dafaruli Sinagani
da is misawvdomia ZalebisTvis, romlebmac TavianTi
moRvaweoba ufro metad gaSales dafarul SinaganSi.
cxovrebis pirvel wlebSi Sinagani Zalebi maformirebe-
li Zalebis saxiT ufro metad garegnuli sxeulebrio-
bisken iswrafian; momdevno wlebSi isini ufro metad Se-
Cerebulia Tavad SinaganSi, sanam ar momwifdebian sxva
96
arsebaze sakuTari yofierebis gadasatanad da adamians
unari ar eqneba gvaris gasagrZeleblad. imaSi, rac uxi-
lavad viTardeba adamianSi TviT sqesobriv momwifebam-
de, ucilebelia, davinaxoT is, rac STamomavlebs unda
gadaeces. _ aq saWiroa, CavrToT mosazreba, romelic
mniSvnelovania adamianis arsebis SemecnebisTvis. winapi-
robebi imisTvis, rac adamians SeuZlia, memkvidreobiT
gadasces fizikur STamomavlebs, mdgomareobs imaSi, rac
Tavisi ganviTarebis garkveul dasrulebas sqesobrivi
momwifebiT aRwevs. Tu cxovrebis ufro gviandel epoqa-
Si adamianis mier aTvisebulisgan raime unda gadaeces
memkvidreobiT, maSin dasawyisSi es unda SeuerTdes Za-
lebs, romlebic aq ukve saxezea sqesobrivi momwifebiT
da SeiZleba memkvidreobiT gadaeces SemovliTi gzebiT
mxolod maTi meSveobiT. vinaidan, TavisTavad cxadia,
rom memkvidreobisTvis mniSvnelovani yvela piroba gan-
viTarebuli unda iyos ukve sqesobrivi momwifebis Sem-
deg. _ sqesobrivi momwifebiT adamianSi ganviTarebas
wyvets is, rac SeiZleba gadaitanon Signidan gareT da
rac vlindeba, rogorc sakuTriv sxeulis maformirebe-
li Zalebi bavSvobis cxovrebis pirvel periodSi, mogvi-
anebiT ki formirdeba SinaganSi ise, rom adamians SeuZ-
lia Tavisi geStalti STamomavlobaze gadaitanos. Tu
am momentidan adamianis ganviTareba gagrZeldeba, maSin
is kvlav SeiZleba, mxolod Tavad Sinagans Seexos. ada-
mianis Semdgomi ganviTareba axla agrZelebs imas, rac
unda ganicdebodes, upirveles yovlisa, rogorc Sinaga-
ni, rogorc mSvinvieri Sinaarsi. magram axla es Sinagani
ar SeiZleba, gauTanabrdes im gacnobierebuls, romelic
„me“-dan gamoaSuqebs mSvinvieri Sinaarsisken, romelic
grZnobadi aRqmebisgan warmoiqmneba. „me“ arc iseT done-
ze flobs raRac Sinagan ganviTarebas, rogorc is
flobs samSvinvelis Sinaarsis gacnobierebul ganviTa-
rebas. garedan grZnobadi aRqmiT aRgznebuli mSvinvieri
cxovrebis Sesagebeblad Signidan modis sxva, romelic
moqmedebs ise, rom TiToeuli adamiani grZnobad gare
samyaros sruliad gansazRvruli mSvinvieri elferiT
97
aRiqvams. amrigad, adamianSi imyofeba raRac, rac modis
Signidan grZnobebis Sesagebeblad da mainc ar ganekuT-
vneba Tavad adamianis sferos, romelic grZnobis orga-
noebiT aris aRgznebuli. mxolod wminda gansjis meSve-
obiT ejaxebian ase „adamianis Sinagans“, romelic „me-
adamianis“ miRma imaleba, vinaidan, is ukve unda imyofe-
bodes iq, sanam „me-adamiani“ SeZlebs Tavisi cxovrebis
dawyebas. _ araa Zneli imis aRiareba, rom es „Sinagani
adamiani“ aris swored is, romelzec ambobdnen, rom igi
urTierTobaSi Sedis dafarul samyarosTan, romelic
ganlagebulia „grZnobadi samyaros“ miRma. da mainc, es
„Sinagani adamiani“ ar SeiZleba waaqezon im Sinagani Za-
lebiT, romelTa ganviTarebac mTavrdeba sqesobrivi mom-
wifebis dasrulebiT, ise rom, is am periodis Semdegac
aseve agrZelebs ganviTarebas. is saerTod ar SeiZleba
miekuTvnos adamians, romelic vlindeba sxeulis formi-
rebasa da sakuTari arsebis STamomavlebze gadatanaSi.
gacilebiT ufro metad unda iyos is fesvgadgmuli ar-
sebaSi, romelsac saerTo araferi aqvs swored adamianis
ZalTa zemoxsenebul gamovlinebebTan. saerTodac is ar
SeiZleba, momdinareobdes Sinaganidan iseve, rogorc am
ZalTa gamovlinebebi. vinaidan, am ZalTa gamovlinebebi
adamians aiZulebs mis SinaganSi davanebuli (birgt) gareT
gamoavlinos. Tumca, es Sinagani adamiani namdvilad un-
da Sevides raRac cvalebad kavSirSi garegnul ierTan,
ramdenadac is agrZelebs formirebas maSin, roca Sina-
gani maformirebeli Zalebi da memkvidreobis winapiro-
bebi Tavis dasrulebamde mividnen. am Sinagan adamians
aqvs yvelaferi, rac saSualebas gvaZlevs is zemoxsene-
buli „astraluri adamianis“ tol-sworad miviCnioT.
Sesabamisad, am „astraluri adamianisTvis“ aucile-
belia, „eTerul samyaroSi“ ivaraudos zemoqmedebebi,
romlebic aRniSnavs „me-adamianis“ grZnobadi STabeWdi-
lebebis msgavss. „astraluri adamiani“ „eTeruli samya-
rodan“ isea formirebuli, rogorc „me-adamiani“ –
„grZnobadi samyarodan“. amrigad, „eTerul samyarosa“
da „astralur adamians“ Soris arsebobs urTierTqmede-
98
ba, romelic mTeli grZnobadi samyaros miRma Zevs. _
Tu kvlav gamoviyenebT suraT-xats, maSin warmovidgi-
noT grZnobadad aRqmadi zRvis masebi, romelSic TamaS-
deba urTierToba „eTerul samyarosa“ da „astralur
adamians“ Soris; zRvis am masebidan ki kontinentis sa-
xiT gamoiyofa urTierTqmedeba „grZnobad samyarosa“
da „me-adamians“ Soris.
nuTu axla SesaZlebelia „eTerul samyaros“ Zieba
martooden adamianis miRma? cxadia, ara. adamiani xom
Tavisi sakuTari sxeulebriobis meSveobiT aRiqvams si-
cocxlis grZnobas, sakuTari moZraobis grZnobasa da
wonasworobis grZnobas, iseve, rogorc garegnul obieq-
tebs igi aRiqvams ynosvis, gemosa da a.S., grZnobebis
daxmarebiT. Sesabamisad, unda arsebobdes „eTerul sam-
yarosa“ da „astralur adamians“ Soris aseTive urTi-
erTobis SesaZlebloba, rogorc garegnuli samyaros-
Tvis, aseve sakuTar sxeulebriobaSi CaflobisTvis. mag-
ram es aCvenebs, rom sakuTari sxeulebriobis SigniT
adamians unda gaaCndes raRaca, rac erTnairia „eTerul
samyarosTan“. sxva sityvebiT, man sakuTar TavSi unda
ataros am `eTeruli samyaros~ nawili gansakuTrebuli
„eTeruli adamianis“ saxiT. ase warmoCndeba adamiani
sami wevrisgan Semdgar arsebad: „me-adamiani“, „astra-
luri adamiani“ da „eTeruli adamiani“.
„eTeruli adamiani~ _ es aris is, rac grZnobadad
aRuqmeli saxiT Zevs sakuTari sxeulebriobis aRqmis
mdgomareobis safuZvelSi pirveli sami xsenebuli
grZnobis meSveobiT. amrigad, „astralursa“ da „eTe-
rul“ adamians Soris arsebobs urTierTqmedeba. cxov-
rebis dakvirveba aCvenebs, rom TviT „me-adamianic“
vlindeba garegnul sxeulebriobaSi: mimikaSi, fiziono-
miaSi, JestebSi da a. S. es rogor aris SesaZlebeli?
gamovlenilia, rom garegnuli sxeulebriobis formaze
moqmedeben „Sinagani adamianis“ Zalebi, romlebic Tavis
ganviTarebas sqesobriv momwifebasTan erTad pouloben.
Sesabamisad, Tu „me-adamianma“ unda imoqmedos garegnul
sxeulebriobaze, maSin es SesaZlebelia mxolod im Sem-
99
TxvevaSi, roca is amas axorcielebs am „Sinagani adami-
anis“ SemovliT gzaze (Umweg). radganac es ase xdeba,
„me-adamiani“ zemoqmedebs am Sinagan adamianze. gacile-
biT ufro Rrma kavSiri arsebobs „astralur adamiansa“
da am Sinagan adamians Soris, vidre masa da „me-adami-
ans“ Soris da es vlindeba imaSi, rom „astraluri ada-
mianis“ gare samyarosTan urTierTobis xasiaTi gacile-
biT Zlierad vlindeba sxeulebriobaSi, vidre „me-ada-
mianis“ mSvinvieri Sinaarsi. roca adamiani mgznebared
CarTuli akvirdeba garegnuli samyaros yvela faqts,
es gacilebiT ufro SesamCnevia sxeulebriobaze, vidre
mis mier amis Tu imis grZnobadi aRqmis meSveobiT gan-
cdisas. aqedan gamomdinareobs is, rom daxasiaTebul
Sinagan adamianze zemoqmedebs „astraluri adamiani“. _
aq adamianis SigniT winaaRmdegobaSi modis ZalTa ori
sfero. „astraluri adamiani“, romelic urTierTobaSia
garegnul „eTerul samyarosTan“, ejaxeba zemoT daxasi-
aTebul Sinagan adamians, romelic Tavis TavSi Seicavs
formaqmnad Zalebsa da gamravlebis winapirobebs. axla
araa Zneli imis aRiareba, rom am SejaxebaSi mocemulia
„astralur adamiansa“ da „eTerul samyaros“ Soris ur-
TierTobis magvari. aqedan ki irkveva, rom daxasiaTebu-
li Sinagani adamiani aris igive „eTeruli adamiani“,
magram ukve sxva mxridan mocemuli. amrigad, „eTeruli
adamiani“ aris sxeulebrivi maformirebeli Zalebis ma-
tarebeli da gamravlebis winapiroba.
aq aSkaraa, rogor ikvreba adamiani da gare samyaro.
upirveles yovlisa, urTierTobaSi imyofebian grZnoba-
di samyaro da „me-adamiani“. am urTierTobebis safuZ-
velSi Zevs sxva _ urTierToba eTerul samyarosa da
astralur adamians Soris. eTerul samyaroSi unda ar-
sebobdes grZnobadad dafaruli warmomqmneli Zalebi
garegnuli grZnobadi unarebisTvis: ynosvis, gemosa da
a. S. grZnobebisTvis astraluri adamiani eTerul adami-
anTan urTierTobaSi orientirebulia SigniT da am ur-
TierTobaSi warmoiqmneba cxovrebis, sakuTari moZrao-
bisa da wonasworobis grZnobebis aRqmebi. meore mxriv,
100
eTeruli adamiani sakuTar Tavs ganicdis formaqmnado-
basa da gamravlebis winapirobebSi.
mainc ras warmoadgens adamianis garegnuli sxeuli,
romelSic eTeruli adamianis anasaxi cxovrobs. Tumca
es ubralod ar unda gavigoT. Tu, mag., gaviTvaliswi-
nebT yuris formas, maSin is Tavisi xasiaTiT ori mxri-
dan aris formirebuli. bgeriTi samyaros miRma eTerul
samyaroSi mcxovrebi ise zemoqmedebs, rom yuri SeiZleba
iyos smenis grZnobis organo. magram garedan am formi-
rebas Signidan unda egebebodes raRac sxva, ramdenadac
sxeulebrivi organos formaSi eTeruli adamiani Tavis
Tavsac aseve ganicdis. Semdgomi ganxilvidan davinaxavT
Tu rogoria es mimarTebebi. eTeruli samyaros Zalebs
yvelgan, sadac isini ganfenilia, smenis organos warmoq-
mna ar SeuZliaT. roca isini qvas exebian, maT es ar Se-
uZliaT. ratom? qva Tavis TavSi arafers Seicavs, rac
daxasiaTebuli eTeruli adamianis msgavsia. is Signidan,
Tavisi Tavidan ar agebs garegnul formas adamianis
msgavsad. metic, is ar mravldeba. amrigad, smenis orga-
nos warmoqmnisTvis, smenis maformirebeli saWiroa eTe-
rul samyaroSi eTerul adamians Sexvdes. magram es jer
kidev sakmarisi ar aris. Tu adamians miakuTvneben eTe-
rul adamians, maSin mcenaresac unda miakuTvnon eTeru-
li mcenare. Tumca mas ara aqvs urTierToba, romelic
zemoT daxasiaTebulia adamianisTvis, rogorc urTier-
Toba astralur adamiansa da eTerul samyaros Soris.
Sesabamisad, grZnobadi unarebis Seqmnis dasawyebad eTe-
rul adamianTan eTeruli samyaros ZalTa SejaxebaSi sa-
Wiroa, aseve Sevides es urTierTqmedeba eTerul samya-
rosa da astralur adamians Soris.
amrigad, garegnuli adamiani Tavisi geStaltiT rTu-
li arsebaa: rogoradac is aris warmodgenili, igi SeiZ-
leba iyos mxolod imis wyalobiT, rom am garegnuli
geStaltis miRma dgas: eTeruli, astraluri da „me“-ada-
miani. imis wyalobiT, rom misi arsebis am sam wevrs mia-
kuTvneben kidev meoTxes, garegnul geStalts, romelic
101
SeiZleba aRiniSnos, rogorc fizikuri adamiani, amitom
vRebulobT adamianis oTxwevrianobas.
4.
fragmenti. - savaraudod ekuTvnis IV Tavs (ix. gv. 52)
5.
ori gverdi. _ SesaZloa ekuTvnis IV Tavis winaswar
etaps.
6.
fragmenti. _ SesaZloa ekuTvnodes V Tavs. ix. gv. 41
7.
8.
fragmenti, Canawerebis ukana mxares furcelze, arqi-
vis nomeri # NZ63, romelic aRdgenilia 137 (ix. naxazi)
gverdze. - savaraudod, ekuTvnis VI Tavs, ix. gv. 47.
10.
11.
116
. . . ewodeba, amasTan am dasaxelebisTvis araa saWiro,
igulisxmon sxva rame, aq mocemulis garda.
zemoT moyvanili suraT-xatis TvalsazrisiT axla
SeiZleba iTqvas, rom adamiani Tavisi formirebiT, ram-
denadac is vlindeba „marjvnidan-marcxniv“ da „marcxni-
dan-marjvniv“ mimarTulebiT, miuTiTebs astralur samya-
roze da qveda sulier samyaroze. yoveli grZnobadi or-
gano Tavis formaSi smenis, siTbos, mxedvelobis, gemosa
da Sexebis grZnobebisTvis aRmoaCens, rom adamianis si-
metriuli formireba Tavisi warmoSobiT davalebulia
astraluri da qveda sulieri samyaroebis urTierTgan-
msWvalvasTan. adamianis sxeulis formirebaSi, _ adamia-
nis winsvlasTan mimarTebiT, _ saWiroa, warmovidginoT
qveda sulieri samyaro; is moqmedebs `marcxnidan-mar-
jvniv~, amoZravebs ra eTerul sxeuls, romelSic moZra-
obs astraluri sxeuli, roca adamianuri formis Seq-
mnas damuxruWebis meSveobiT aRwevs. `marjvnidan-mar-
cxniv~ formirebaSi saWiroa, warmovidginoT eTeruli
sxeuli, romelic iswrafvis `marjvnidan-marcxniv~, ro-
melSic gadaadgildeba astraluri sxeuli. astraluri
da eTeruli sxeulebis am ganmsWvalvis Sedegad saWi-
roa, ganvixiloT simetriulad formirebuli yvela
grZnobis organo.
12.
fragmenti.
13.
fragmenti.
117
smenis, metyvelebisa da warmodgenis grZnobis TiToe-
uli gancdidan gare samyaroSi miTiTebulia raRacaze,
rac am gancdas ar eqvemdebareba. gamomavali me-gancda
TiTqosda gadaZalavs mas. amitom Tavad is ar SeiZleba,
gardaiqmnas me-gancdaSi. da mainc, mas SeuZlia adamianSi
SeWra, Tu mocemulia zemoqmedebis SesaZlebloba adamia-
nuri bunebis sxva wevrze, rogorc me-gancdaze. garkveu-
li mimarTebiT astraluri adamianis gancdebi ufro
sustia, vidre me-adamianis gancdebi.
14.
16.
121
samyaros iseTive uSualo gamocxadebebs, rogorc „me“ _
zena sulieri samyaros gamocxadebas.
Semdeg Tu warmovidgenT fizikuri adamianis Tavda-
pirvel me-Canasaxs, romelic araa Tavis TavSi davanebu-
li, maSin es me-Canasaxi sicocxlis, wonasworobisa da
sakuTari moZraobis grZnobebSi Cadebuli Sinaarsebis
meSveobiT ganviTarebas gaagrZelebda tonis, bgerisa da
warmodgenis gancdebisken imis Sedegad, rom sicocxlis,
sakuTari moZraobisa da wonasworobis grZnobebis Sina-
arsebi miitacebdnen mas da ganmsWvalavdnen uknidan-win
mimarTulebiT. _ davuSvaT, aseTi saxiT gardaqmnili
adamianis es fizikuri Canasaxi axla iqneboda moculi
marjvnidan marcxniv mxedvelobis, gemosa da ynosvis,
siTbosa da smenis grZnobebis SinaarsebiT, maSin grZno-
bebis es Sinaarsebi, cxadia, ver SeZlebdnen masze zemoq-
medebas, Tu ar iarsebebda grZobaTa Sesabamisi Canasaxe-
bi. Tavad nivTiereba ki garkveulwilad daejaxeboda am
Canasaxs; amis Sedegad organoebis CanasaxebSi, romlebic
sxvagvarad ganviTardnen wonasworobis, sakuTari moZra-
obisa da sicocxlis grZnobebis SinaarsiT warmodgenis,
bgerisa da tonis organoebSi, es Canasaxi gardaiqmnebo-
da iseT organoebad, romlebic Tavad Tavis TavSi SeZ-
lebdnen nivTierebis garegnuli zemoqmedebis gancdas.
fizikur samyaroSi es SesaZlebelia mxolod sasicoc-
xlo organoebis arsebobisas. axla cxadia, rom mxolod
ukve arsebuli sasicocxlo organoebis meSveobiT aris
SesaZlebeli sunTqvis, siTbosa da kvebis procesebi. ga-
moyofa, SenarCuneba, zrda da warmoSoba, piriqiT, iseT
procesebs warmoadgenen, romlebsac fizikur samyaroSi
iwvevs me-gancda, damoukideblad am fizikuri samyaros
garegnuli procesebisgan. da ramdenadac sicocxlis, sa-
kuTari moZraobisa da wonasworobis grZnobebSi swored
aseTi procesebi vlindeba, amitom isini gulisxmobs mxo-
lod Sinagani sasicocxlo organoebis arsebobas. amri-
gad, arsebobs sasicocxlo organoebi, romlebic „me“-s
uerTdeba nivTierebis garegnuli gavlenis gareSe, ro-
gorc mas, fizikuri samyarodan gamomdinare, uerTdeba
122
warmodgena, bgera da toni. xolo siTbos, mxedvelobisa
da gemos grZnobebis gancdisTvis unda arsebobdes ga-
regnuli nivTiereba, romlisganac „me“ Tavis gancdas ga-
moyofs. amrigad, arsebobs sasicocxlo procesebi, rom-
lebic mxolod Sinaganad ganicdeba; da siTbos, mxedve-
lobisa da gemos gancdebi CarTulia „me“-Si, rogorc ga-
regnuli nivTierebisgan gamoyofili gancdebi. axla da-
vuSvaT, rom „me“, rogorc fizikur samyaroSi mcxovrebi,
enaTesaveba astralur samyaros ise, rogorc Tavad Tavi-
si Tavis wyalobiT enaTesaveba zena sulier samyaros,
xolo warmodgenis, bgerisa da tonis wyalobiT enaTesa-
veba qveda sulier samyaros. es SesaZlebelia mxolod
masSi sasicocxlo procesebis arsebobisas ise, rom amis
wyalobiT Sinagani aRZrulia Sesabamisi garegnuli sasi-
cocxlo procesiT. Tumca, aseT SemTxvevaSi warmoSoba-
Si, zrdaSi, Senaxvasa da gamoyofaSi saWiroa, davinaxoT
iseTi sasicocxlo procesebi, romlebic SeiZleba, gare-
danac aRiZras, xolo sunTqvaSi, siTbosa da kvebaSi _
iseTi procesebi, romlebic SeiZleba, Signidanac aRiZ-
ras. oRond amavdroulad aucilebelia, vigulisxmoT,
rom Sinagan sunTqvas, siTbosa da kvebas daemata proce-
sebi, romlebic gare samyarodan aRZraven uSualo pro-
cesebs „me“-s SigniT, romlebic „me“-s pirdapir toniT,
bgeriT da warmodgeniT uerTdeba. anu: astraluri samya-
rodan „me“-CanasaxSi unda movides zemoqmedebebi, romle-
bic erT sasicocxlo procesebs sxva sasicocxlo pro-
cesebisgan gamoyofen imave TvalsazrisiT, rogorc Ta-
vad „me“ gamoyofs Tavisi Tavidan tons, bgeras da war-
modgenas, aseve TviT me-aRqmac. roca Sinagani sunTqva,
siTbo da kveba aRiZvreba „me“-s meSveobiT, romelic uSu-
alod gare samyarodan iRebs imas, rasac fizikur samya-
roSi mcxovrebi es „me“ gamoyofs gemos, mxedvelobisa
da siTbos gancdebSi, maSin aseT „me“-s SeeZlo aRniSnu-
li TvalsazrisiT moqmedeba. amrigad, fizikuri adamiani
astraluri samyarodan unda Sexvedroda raRac „me“-s,
romelic Tavisi arsis wyalobiT ar warmoadgens gemos,
mxedvelobisa da siTbos gancdebis miRma myofs da mxo-
123
lod imas, vinc iyenebs organoebs maTi aRqmisTvis, ara-
med Tavad Tavisi arsiT arsebobs am gancdebis SigniT.
gemos, mxedvelobisa da siTbos gancdebi unda warmovid-
ginoT ara mkvdar-materialurad, aramed gamSvinvierebu-
lad im „me“-s mier, romelic zeda da qveda sulieri sam-
yaroebis monaTesavea. maSin aseT „me“-s SeeZleboda, Tavi-
si Sinagani cxovrebisTvis mieca adamianis fizikur Cana-
saxze zemoqmedebis saSualeba, xolo gemos, mxedvelobi-
sa da siTbos gancdebs SeeZlebodaT am fizikuri Canasa-
xis Signidan ganmsWvalva. maSin, Tu am grZnobadi gan-
cdebis Sinaarsi „me“-sTvis ganmsWvalavda fizikur Cana-
saxs, maT organoTa iseT CanasaxebSi, romeli organoe-
bic sasicocxlo procesebs iwveven wonasworobis, saku-
Tari moZraobisa da sicocxlis grZnobebisTvis, SeeZle-
bodaT, gamoewviaT gardaqmna, romelic organoTa am Cana-
saxebs gadaaqcevda warmoSobis, zrdis, Senaxvisa da ga-
moyofis organoebad. amitom, Tu „me“ garkveul momentam-
de garegnuli darCeboda adamianis fizikur CanasaxTan
mimarTebiT, maSin am momentidan dawyebuli organoTa Ca-
nasaxebs, romlebic emzadebian iqcnen sunTqvis, siTbosa
da kvebis organoebad, SeiZleba mieces impulsi organoe-
bisTvis, romlebic warmoadgenen gamoyofis, Senaxvis,
zrdisa da warmoSobis organoebs. Tu „me“-s, romelic
astraluri samyarodan fizikurSi gemos, mxedvelobisa
da siTbos gancdebs asxivebs, vivaraudebT ara Tavis
TavSi davanebuls, aramed marcxnidan marjvniv mimarTu-
lebiT mswrafs, maSin warmoiqmnebodnen sasicocxlo or-
ganoebi, romlebic ganviTardnen marjvniv, rogorc sun-
Tqvis, siTbosa da kvebis organoebi, xolo marcxniv, ro-
gorc gamoyofis, Senaxvis, zrdisa da warmoSobis orga-
noebi. ramdenadac axla miTiTebulis msgavs aseT orga-
noebSi saxezea sicocxliT savse „me“, amitom is am orga-
noebis procesebs pasiurad ki ar iRebs, aramed sakuTar
procesebSi cxovrobs; es procesebi amavdroulad me-gan-
cdebs warmoadgenen. kvebis organoebSi nivTierebis mar-
cxnidan SeWris Sesatyvisi iqneboda Senaxva marjvnidan,
siTbosi _ marcxnidan, zrdisa _ marjvnidan, sunTqvisa _
124
marcxnidan, warmoSobisa ki, romelic mocemul SemTxve-
vaSi iqneboda amosunTqva, _ marjvnidan. gamoyofa nivTi-
erebas wonasworobaSi SeinarCunebda orive mxridan. _
rodesac kveba, siTbo da sunTqva moqmedeben marjvnidan,
adgili eqneba sapirispiro procesebs; aq Senaxva, zrda
da warmoSoba marcxnidan marjvniv motrialdeba. axla
ukve cxadia, rom fizikur samyaroSi gemos, mxedvelobi-
sa da siTbos Tavisuflad molivlive gancdebs arseboba
ar SeuZliaT, rogorc cxadia agreTve isic, rom arse-
bobs nivTiereba, romelsac SeuZlia, emsaxuros ara mar-
to sunTqvas, siTbosa da kvebas, aramed, romelic SeiZ-
leba, ganicados martooden „me“-m mxolod Sexebis wya-
lobiT _ kerZod wminda mSvinvier gancdebSi. es xdeba,
roca Tavad nivTiereba suraT-xatis SegrZnebis saxiT
warmoiqmneba da suraT-xatis SegrZnebasTan ki dakavSire-
bulia survili da moZraobis impulsi. amrigad, nivTie-
reba SeiZleba gamovlindes ynosvis grZnobisTvis. Tu
nivTiereba, romelic garedan urtyams fizikuri adamia-
nis Canasaxs, SinaganSi ki upirispirdeba survilsa da
moZraobis impulss, maSin suraT-xatis SegrZneba SeiZle-
ba niSnavdes mxolod mis dartymas fizikuri adamianis
CanasaxSi; garda amisa, Tu suraT-xatis SegrZneba survi-
lis meSveobiT iwvevs moZraobis Sinagan impulsebs, ma-
Sin sunTqvis organo, romlis formirebac odnavaa daw-
yebuli, SeiZleba Seakavon, rogorc Tavis formirebaSi,
aseve gaiyvanon Tavisi sakuTari maformirebeli Zalebis
farglebs miRma. Tu moZraobis impulsi Zlierad moqme-
debs survilze, maSin es warmarTavs sunTqvis Sinagani
organosken; survili Zlierad moqmedebs; . . . [gamotove-
bulia ori strofis amoSlis gamo] . . . Tu survilisa
da moZraobis impulsebi erTnairad moqmedeben, maSin Ta-
vis Tavdapirvel Canasaxs qvevidan zeviT upirispirdeba
suraT-xatis SegrZneba, romelic amas ganicdis sakuTar
mijnebze nivTierebis dartymis meSveobiT. magram axla
astraluri samyarodan warmoSobili „me“ ukve aRar moq-
medebs qvevidan zeviT, vinaidan, misTvis mniSvnelovania,
adamianze imoqmedos mxolod horizontaluri sibrtyis
125
mimarTulebiT. maSin zeviT zemoqmedebisTvis marTebdaT
mxolod aqtiuri Zalis gaTvaliswineba, romelic dasaw-
yisSi zevidan qveviT moqmedebda zena sulieri samyaro-
dan, da adre formirebuli grZnobebis im Canasaxebsa da
sasicocxlo organoebs, romlebic ar iyo dapyrobili
marjvnidan marcxniv da marcxnidan marjvniv moZraobis
dros, vinaidan astraluri „me“-s zemoqmedebamde mopo-
vebuli TavianTi mdgomareobis wyalobiT, maT ar SeeZ-
loT, ganecadaT im mimarTulebiT aranairi gavlena am
„me“-si, romelic maT sakuTar damTavrebamde miiyvanda.
aseTi ram SesaZlebelia mxolod uknidan-win moZraobis
dros dausrulebeli tonis, bgerisa da warmodgenis
organoTa formirebiT SepyrobilTan, vinaidan, zevidan
qveviT moqmedma Zalam Seakava damTavreba, romlis miR-
wevac saWiro iyo uknidan-win moqmedi Zalis wyalobiT.
davuSvaT, rom aq miTiTebul moZraobaSi axla qmediTi
iqneboda mxolod wonasworobis, sakuTari moZraobisa
da sicocxlis grZnobebis Sinaarsebi, maSin urTier-
Tqmedeba SeiZleboda, momxdariyo mxolod zeviT moqme-
di fizikuri adamianis Canasaxsa da Tavad „me“-s Soris,
romelic zevidan qveviT moqmedi zena sulieri samya-
ros monaTesavea, Semdeg ki _ grZnobebis im Canasaxsa da
„me“-s Soris, romelic qveda sulieri samyaros monaTe-
savea da winidan ukan moqmedebs. ukanasknel „me“-s Tavis
mxriv SeeZlo, Sesuliyo urTierTqmedebaSi imasTan,
rac SeiZleba iyos „me“-s TviTgancda wonasworobis, sa-
kuTari moZraobisa da sicocxlis grZnobebSi. ramdena-
dac Sinagani organoebi axla ukve arseboben adamianis
fizikur CanasaxSi, amitom
18.
ori gverdi. _ ekuTvnis VIII-X Tavebs.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
anTroposofiisTvis
sxva adamianis aRqma aris suraT-xatis SegrZneba; rea-
lobis saxiT mas upirispirdeba ganxorcieleba imisa,
rasac iZleva Sexebis grZnoba, ase rom, am SinaganSi
mocemulia sinamdvile, romelic Sexebis grZnobis sa-
fuZvelSi Zevs.
gare samyarodan warmodgenis aRqmaSi mocemulia is,
rac fizikur sxeulebriobaSi realobis saxiT saWi-
roa, CaiTvalos grZnobebis erTiani warmonaqmnis orga-
nod. grZnobis am organoSi cxovrobs warmodgena. ase
eZleva sasicocxlo organos garedan warmodgenis or-
ganos forma. sasicocxlo organos ukan arsebobs ma-
formirebeli warmodgena: sicocxlis grZnoba.
gare samyarodan bgeris aRqmaSi mocemulia is, rac
fizikur sxeulebriobaSi saWiroa, realobis saxiT Ca-
iTvalos bgeraTwarmoqmnis grZnobis organod. grZno-
bebis am organoSi cxovrobs bgera. sasicocxlo orga-
nos ukan arsebobs maformirebeli bgera: moZraobis
grZnoba. gare samyarodan tonis aRqmaSi mocemulia is,
rac fizikuri sxeulebriobis realobaSi saWiroa, Ca-
iTvalos tonis warmomqmnel grZnobis organod. grZno-
bis am organoSi toni midis aRqmasTan. am organoSi,
sanam is iqceva smenis organod, qmediTia wonasworo-
bis grZnoba.
A. sasicocxlo organoebi, romlebic fizikur samya-
roSi avlenen mSvinvier mdgomareobebs: erTi mxriv.
B. sasicocxlo organoebi, gardaqmnili grZnobebis
organoebSi: meore mxriv.
135
A. 1: mTeli organizmi: „me“-cnobiereba. _ : Tavis
forma
2: sisxlis cirkulacia: miswrafebebi. survilebi:
fantazia
3: kunTovani organizmi: moZraobis impulsebi:
metyveleba
gamoyofa
smenis Canasaxi
wonasworoba
gamoyofa
136
137
4. Canaweri furcelze aTi grZnobisTvis
Sexebis grZnobasa da me-gancdas Soris.
fizikuri samyaro
1. Sexebis grZnoba
2. sicocxlis grZnoba
3. sakuTari moZraobis grZnoba
4. wonasworobis grZnoba
5. ynosvis grZnoba
6. gemos grZnoba
7. mxedvelobis grZnoba
8. siTbos grZnoba
9. smenis grZnoba
10. smenis grZnoba _ fizikurad win ganlagebuli
11. warmodgenis grZnoba _ eTerulad win ganlagebuli
12. astraluri me-gancda gaxsnilia uSualod
grZnobis organoebi
138
Sexebis grZnobaSi, rogorc fizikuri samyaro
sicocxlis grZnobaSi
sakuTari moZraobaSi eTeruli samyaro
wonasworobaSi fizikuri
ynosvaSi eTerul-astraluri
gemoSi astraluri samyaro
mxedvelobaSi
siTboSi astraluri
moZraobaSi: smena
survilSi: metyvelebis grZnoba astralur/eTeruli
suraT-xatSi: cneba
139
5. mosmenaze da laparakze,
daumTavrebeli kvleva, daax. 1910 w.
140
igi sakuTar TavSi aRmoaCens Zalian Rrmad, roca aRqma
saxezea „me“-Si, rogorc gancda.
es mSvinvieri procesebi WeSmariti azriT ukve aRar
ganekuTvneba cnobierebis im gancdebs, romlebic adami-
ans Cveulebriv cxovrebaSi aqvs. maSasadame, samSvinve-
lis mkvlevari iZulebulia, ganasxvaos gancdebi: gan-
xorcielebuli gare samyarosTan mimarTebiT da dafuZ-
nebuli sakuTari mSvinvieri gancdebis aRqmaze. romeli-
me garegnuli nivTisa Tu faqtis winaSe dgomisas maTi
dakvirveba SeiZleba Semecnebis imave instrumentebiT,
romelTa daxmarebiTac isini dasawyisSi aRiqves. magram
roca gsurs romelime mSvinvieri faqtis Semecneba mas-
ze sakuTari dakvirvebiT, is gisxlteba. aq ganxiluli
movlenebis mdgomareoba kargad aris warmodgenili
franc brentanos mier (mis fsiqologiaSi, gv. 35). aq ga-
bedulad JRers, rom SeuZlebelia, Sinaganad davakvir-
deT mSvinvieri procesebis Sinagan aRqmas. „rogorc am-
boben, garegnulad aRqmadi obieqtebis dakvirveba SeiZ-
leba; maTi ieris zusti aRqmisTvis maTze mTlianad mi-
apyroben sakuTar yuradRebas. SigniT aRqmul obieqteb-
Tan es, cxadia, sruliad SeuZlebelia. es gansakuTre-
biT exeba fsiqikur fenomenebs, rogoricaa mag., mrisxa-
neba. vinaidan, vinc moisurvebda masSive afeTqebuli
mrisxanebis dakvirvebas, masTan is, cxadia, ukve dacxre-
boda da dakvirvebis obieqti gaqreboda. magram yvela
sxva SemTxvevaSic es aseve SeuZlebelia“.
ramdenadac brentano mis mier gadmocemulSi mkac-
rad misdevs imas, rac grZnobad samyaroSi Cveulebrivi
cnobierebisTvis aris misawvdomi, mas yuradRebis miRma
rCeba arsebuli gansxvaveba iseTi mSvinvieri procesebis
aRqmebs Soris, romlebic warmoiqmneba gare samyaros
aRqmisas da iseTebs Soris, romlebic am aRqmasTan iyo
SeerTebuli. grZnobad samyaroSi adamians SeuZlia, da-
akvirdes sixaruls an mwuxarebas, mis mier garkveuli
aRqmebisas miRebuls, magram ara im mSvinvier proce-
sebs, romlebic miedineba im dros, roca „me“ mTlianad
eZleva gare samyaros aRqmebs; vinaidan, aRqmamde es
141
mSvinvieri procesebi iq jerac ar arsebobs, aramed aR-
qmis Semdeg isini ukve gaqrnen Cveulebrivi cnobiere-
bisTvis. anu Cveulebrivi Sinagani aRqma exeba mxolod
iseT mSvinvier procesebs, romlebTan mimarTebiT adami-
ani Tavisi Sinagani gancdebiT mTlianad ar aris gada-
cemuli gare samyaros.
im dros gaTamaSebuli mSvinvieri procesebi, roca
„me“ mTlianad eZleva obieqts, araa ganlagebuli im sam-
yaros SigniT, romelSic es obieqti imyofeba. amrigad,
grZnobadi samyaros obieqtebisTvis isini Zevs zegrZno-
bad samyaroSi. am mSvinvieri procesebis aRqma mxolod
maSinaa SesaZlebeli, Tu „me“ gamoiyenebs sruliad sxva
unarebs, vidre isini, romlebic mas grZnobad samyaroSi
emsaxureba. „me“-m unda SeZlos, Semecneba mimarTos pro-
cesebisken, romlebic iwyeba, roca yuradReba mimarTu-
lia raime grZnobad obieqtze da qreba, roca es yurad-
Reba misken ukve aRar aris mimarTuli.
amas saWiroa, davamatoT mxolod is, rom aseTi aR-
qma SesaZlebelia. amisTvis „me“-m mTlianad unda gamoa-
Tavisuflos sakuTari Tavi grZnobadi samyaros sfero-
dan da SeZlos mSvinvieri agebulebis ganWvreta, rome-
lic TamaSdeba, roca „me“ gadaecema garegan obieqts
Tavis Cveulebriv cxovrebaSi. maSin „me“ gadainacvleb-
da zegrZnobad samyaroSi da masSi aRiqvamda mSvinvier
moRvaweobas, romelic Cveulebriv dafarulia cnobie-
rebisagan. mxolod aq aris saWiro swored miTiTeba
imaze, rom „me“-s, misi Cveulebrivi mSvinvieri gancdebi-
dan, amgvari gadanacvlebisken warmarTavs gansazRvru-
li mSvinvieri savarjiSoebis Sesruleba. (msgavsi mSvin-
vieri savarjiSoebis gacnobisTvis ix. Cemi wigni „ro-
gor miiRweva zena samyaroTa Semecneba?).
amrigad, Sesabamisi mSvinvieri procesebis aRqma ekuT-
vnis zegrZnobad samyaros. grZnobadi samyaros fargleb-
Si darCenilma gansjamac unda gaxsnas aseTi procesebi.
vinaidan grZnobadi samyaro am procesebze ise miuTi-
Tebs, rogorc kvamli miuTiTebs cecxlze, Tundac is ar
Candes. (herbartis es Sedareba udaod sxartia).
142
zemoTqmulidan gamomdinare Cans, rom grZnobad samya-
roSi mcxovrebi Cveulebrivi cnobierebisTvis SesaZlebe-
lia mxolod daxasiaTebuli zegrZnobadi samyaros Seme-
cneba da mas, cxadia, uari unda eTqvas Tavad am samya-
ros yvelanair detalur gacnobaze. is asec iqneboda,
Tu am cnobierebis sferoSi ar warmoiqmneboda raime,
rac warmarTavda samSvinvelis Sinagani moRvaweobisa da
obieqtis aRqmis erTdrouli Wvretisken. zustad Tu vit-
yviT, mainc ra aris es momxdari? aq aRqmis gancda unda
arsebobdes ara marto grZnobadi samyaros SigniT, ara-
med adamianma aseve saWiroa, SeZlos, yuradReba miapyros
am gancdaze iseTi saxiT, rom gancdis procesis dros
aRiqvas Tavisi sakuTari moRvaweoba. met-naklebad Sez-
Rudulad es xdeba grZnobadi gancdebis sferoSi, gamom-
dinare iqidan, ra mimarTebaSia adamiani metyvelebis sa-
kuTar procesTan. amasTan ar gvmarTebs vifiqroT saku-
Tari bgeris yuriT mosmenaze. vinaidan sakuTari bgeris
es mosmena arafriT gansxvavdeba ucxo bgeris mosmenisa-
gan. grZnobadi aRqmis gamowveva mxolod amis wyalobiT
xdeba. gacilebiT meti yuradRebis gamaxvilebaa saWiro
daClungebul aRqmaze, romlis miRebac SeiZleba metyve-
lebis organoebis moZraobisgan, roca saWiroa bgeris
warmoTqma. aseTi aRqma Tu ar iarsebebda, maSin adamiani
verasdros moaxerxebda gansazRvruli bgeris warmoq-
mnisTvis aucilebeli ramis gakeTebas. mainc ra arsebobs
samSvinvelSi, roca warmoiTqmeba bgera? uSualod Tavad
grZnobadi samyaros kuTvnili bgeris garda saxezea sa-
kuTari moZraobis suraT-xatis Sesabamisi organo. _ es
organo aranairad ar hgavs warmodgenis suraT-xats, ro-
melic mopovebulia garegnuli aRqmis meSveobiT. es
ukanaskneli miT metad aris swori, rac metad emTxveva
aRqmas. organoTa sakuTari moZraobis suraT-xati ga-
moTqmul bgerasTan SeiZleba saerTod ar emTxveodes
Tavad am bgeras. cxadia SesaZlebelia, rom adamianma
verasdros SeZlos, es suraT-xati daiyvanos sakuTar
cnobierebamde; am SemTxvevaSi laparakisTvis aucile-
bel sakuTar moZraobebs is yovelTvis aracnobierad
143
ganaxorcielebs. magram amgvar aracnobierad molapara-
kesTan organizmis siRrmeSi mainc unda xdebodes igive,
rac TamaSdeba imasTan, vinc sul ufro metad iWreba
metyvelebis organizmSi da ase aamaRlebs suraT-xate-
bis saxiT sakuTar cnobierebaSi bgerebis formaqmnad
organoebs. am ukanasknelis codna, cxadia, ara mxolod
miiyvans im realobis warmoqmnisken, rac aRiqmeba. aR-
qmuli aris mSvinvieri procesi, romelic JReradobis
grZnobad faqtTan erTad miedineba.
laparakis procesSi ki es mSvinvieri procesi met-
naklebad dafarulia bgeriT gamoTqmulSi, „me“-s Tav-
ganwirvis wyalobiT. saWiroa specialuri savarjiSo,
rom am SemTxvevaSi yuradReba gavamaxviloT organizmis
sakuTar moZraobaze. magram sakuTari moZraobis aRqma
saubrisas, arsebiTad, ar gansxvavdeba fexis awevis an
xelis moZraobisgan. bgera ar arsebobs mxolod am sa-
kuTari moZraobebisas. maTSi garegnuli aRqma ukve
mxedvelobaSi ar miiReba. vinaidan Tundac is, rom Se-
saZlebelia, mag., davinaxoT Cveni sakuTari moZraoba,
amas samSvinvelSi mcxovrebi sakuTari moZraobis aR-
qmisTvis mniSvneloba ara aqvs. amrigad, aRqmisTvis sa-
kuTari moZraobis gadacemisas mSvinvieri procesi war-
moCndeba iseTi, rogoric unda iyos isini, romlebic ga-
regnul aRqmebTan erTad warmoiqmnebian. samagierod am
mSvinvier procesebSi garegnuli aRqmis Sesabamisi aR-
qmis procesi jerjerobiT mTlianad Cveulebrivi cno-
bierebis miRma rCeba. cnobierebaSi Semodis mxolod
mSvinvieri procesi; arsebiTad is, rac sxeulSi TamaS-
deba am mSvinvieri procesis mimdinareobisas, ar SeiZ-
leba, uSualod cnobierebis obieqtad iqces.
zemoTqmulis TvalsazrisiT gamarTlebulia das-
kvna, rom garegnul aRqmasTan aRqmulis Sinaarsi gac-
nobierebuli xdeba, xolo maTi Sesabamisi mSvinvieri
procesebi, piriqiT, dafaruli rCeba; aRqmulis Sinaar-
si organizmis Sinagani procesebis aRqmisas uSualod
aSkara ar xdeba, samagierod, cnobierebaSi Sedis Sesa-
bamisi mSvinvieri procesebi.
144
am daskvnis safuZvelze ukve SesaZlebelia, warmodge-
na SeviqmnaT aRqmis orive saxis bunebaze. garegnul aR-
qmasTan cnobierebis horizontisken amoizideba aRqmis
Sinaarsi; am horizontis qveS adamianSi TamaSdeba mRel-
vareba, romelic cnobierebaSi ar amoizideba. es mRelva-
reba hgavs mSvinvier process, romelic Sedis cnobiere-
baSi, mag., organizmis raime sakuTari moZraobisas. Tu
garegnuli grZnobadi aRqma Sesabamis SemTxvevaSi darCe-
boda gaucnobierebeli, xolo amis magivrad „me“-s SeeZ-
leboda mTlianad Cafloba Sinagan mSvinvier procesSi,
maSin gancdili iqneboda, mag., sakuTari moZraobisas
momxdaris msgavsi raRac. oRond am mSvinvieri procesis-
Tvis impulsi Sinagan procesSi ar unda veZioT.
axla kvlav yuradReba mivapyroT bgeris mosmenis
process. ubralod warmovidginoT, rom sakuTar metyve-
lebas ki ar vusmenT, aramed sxva adamianis metyvelebas.
maSin metyvelebis organoTa sakuTari moZraoba, masTan
erTad ki „me“-s moqmedebac sakuTar organizmSi Camo-
cildebian. sakuTaris adgilze sxva „me“ Semodis. msme-
nelSi saxezea zemoT daxasiaTebuli mSvinvieri procesi,
romelic cnobierebaSi ar Sedis. xolo ramdenadac is
arsebobs, amitomac egebeba bgeras. bgera ejaxeba mSvinvi-
eri procesis winaaRmdegobas da am gziT xdeba misi gac-
nobiereba. axla ki, Tu warmovidgenT, rom „me“ gadaejaW-
veba bgeras mas Semdeg, rac is Sekavebulia mSvinvieri
procesiT, miviRebT cnebas bgeris gacnobierebaze. es
aris sakuTari mSvinvieri procesiT gamowveuli eqo bge-
risa, romelic „me“ cnobierebas aRwevs. am SemTxvevaSi
bgera jer cxovrobs molaparakeSi, Semdeg aisaxeba msme-
nelis sakuTari mSvinvieri procesiT, asaxvis Semdeg ki
msmenelSi cxovrobs. Tu gaviazrebT imas, rom bgera, ro-
melzec aris saubari, arsebiTad saxezea, erTnairad ro-
gorc molaparakeSi, ise msmenelSic, amitom gacnobiere-
bis zemoaRwerili procesis warmodgena aranair sirTu-
les ar warmoadgens. maSin sruliad cxadi gaxdeba is,
rom molaparake adamianisgan momdinare bgeris mosmenis-
Tvis Semcnobi „me“ saxezea ara SigniT, aramed Tavisi sa-
145
kuTari aracnobieris gareT, magram arsebuli mSvinvieri
procesebis bgeris aRqmasTan erTad.
amaze dgas aseve usicocxlo sxeulisgan momdinare
aRqma tonisa. Segnebuli „me“ am tonTan iseve aris gada-
jaWvuli, rogorc ucxo bgerasTan. aqedan gamomdinare
mis gacnobierebasac aseTive meTodiT unda mivaRwioT.
mSvinvieri procesi unda ewinaaRmdegebodes tons, xolo
aseTi saxiT Sekavebuli toni uerTdeba „me“-s. _ ase ga-
moiyureba procesi, Tu mas miusadageben bgeris aRqmas.
Tumca, grZnobadi samyaros aRqmebis mxridan misi gan-
xilvisas, aseT TvalsazrisebTan dakavSirebiT warmoiq-
mneba eWvebi. aRqmebis am samyaroSi tonis amosaval wer-
tilad miiCneva sxeuli, romlis nawilic gansazRvrul
moZraobaSi imyofeba. aRmoCndeba, rom es moZraoba haerSi
grZeldeba. amoZravebuli haeri xvdeba yurSi; toni ki
warmoiqmneba „me“-s cnobierebaSi, rogorc yursa da ner-
vul organizmSi haeris nakadebis dartymis Sedegi. axla
ki SeiZleba iolad mixvide warmodgenamde, rom gare sam-
yaroSi saerTod ar arsebobs raime sxva, garda sxeuli-
sa da haeris moZraobisa, xolo toni warmoiqmneba mxo-
lod samSvinvelis SigniT, rogorc fizikuri moZraobis
ukuqmedeba. am warmodgenas Tavis TavSi gaaCnia raRac
iseTi mimzidveli, rom is rwmenis saxiT cxovrobs mra-
val filosofiur SexedulebaSi. Semdeg is gadaaqvT yve-
la grZnobad aRqmaze da amboben: toni, sinaTle da a. S.
arsebobs, TiTqosda, mxolod adamianis samSvinvelSi;
samSvinvelis miRma samyaro mdumare da bnelia.
bgeris aRqma molaparake adamianisagan xels uwyobs
imas, rom am warmodgenis usityvo ndoba ar SeiZleba.
aq xom ueWvelia is, rom mosmenili bgera warmoTqmu-
lis identuria. amitom adgili aqvs ara suraT-xats,
aramed absolutur Sesabamisobas namdvil procesTan,
roca amboben, rom mosaubris bgera msmenelze gadadis
garegnuli nakadis gadacemis meSveobiT, xolo msme-
nels aRqmulSi aqvs gare samyaroSi arsebuli namdvi-
li asli, da ara mxolod sakuTari samSvinvelis reaq-
cia mdumare garegnul procesze.
146
cxadia, aqac SesaZlebelia sapirispiro mosazreba.
kerZod, SeiZleboda, eTqvaT Semdegi. mosaubre aRZravs
Tavisi metyvelebis organoebis gansazRvrul moZrao-
bebs, amis wyalobiT ki _ aseve haers. magram mosaubris
miRma araferia, garda haeris am moZraobisa. ramdenadac
axla haeris es moZraoba garkveuli saxiT arsebobs, ami-
tom swored msmenlis samSvinvelSi warmoiqmneba proce-
sis Sesabamisi winaaRmdegoba, romlis wyalobiTac mosa-
ubrem warmoqmna moZraoba. magram aseTi sapirispiro mo-
sazreba mainc ar miiReba mxedvelobaSi. vinaidan, sauba-
ria imaze, rom „me“-s, rogorc aseTis gareT aqvs Tu ara
raRac sinamdvile imas, rac bolos da bolos gamowveu-
lia „me“-Si. es ki udaod, asec aris mosmenil bgeraSi.
xolo „me“-s kavSiri tonTan, romelic momdinareobs
usicocxlo sxeulisgan, warmoadgens iseTives, rogorc
molaparake adamianis bgerasTan kavSiri. amitom, adamia-
nis mTel organizmTan mimarTebiT tonis garegnul an
Sinagan yofierebaze fiqric iseve gvmarTebs, rogorc
bgeris Sesatyvis yofierebaze da ara sxvagvarad.
bgeris obieqturi yofiereba saxezea molaparakeSi.
msmeneli bgeras Seusabamebs am molaparakes. es rogor
xdeba? cxadia, msmeneli bgerasTan erTdroulad akavSi-
rebs STabeWdilebebs: bgera modis misive msgavsi arse-
bisgan. Tu adamiani sruliad ukacriel sivrceSi, roca
icis sakuTar martoobaze, moismens bgeras romelime
mxridan, maSin is am bgeras, cxadia, ar Seusabamebs mo-
laparake adamians. bgeris aRqmas kidev emateba am kavSi-
ris gamomwvevi sxva aRqmebi. es sxva aRqma aq srulebi-
Tac ar warmoadgens raRac molaparakis ieris wyalobiT
miRebuli mxedvelobiTi aRqmebis msgavss, aramed yove-
live imas, risi wyalobiTac adamiani midis gansjamde:
molaparake aris Cemi msgavsi arseba da warmoTqmuli
bgeris mizezi Zevs am arsebis SinaganSi, rogorc mas Se-
uZlia, Sesabamisad, Tavad CemSic imyofebodes. am gan-
sjis warmoqmnis procesi Zalze rTulia. misi warmoqmna
ikargeba yvela im gancdebis mravalricxovnebaSi, ro-
melTa wyalobiTac adamiani midis meore adamianSi Tavi-
147
si msgavsi arsebis aRiarebamde. Tumca yvela am gancdis
Sedegi efuZneba imas, rom „me“ Tavis Tavs xedavs gada-
jaWvuls aseT bgerasTan da am bgeras miakuTvnebs Tavi-
sive msgavs arsebas. naivuri cnobierebisTvis moCvenebiTi
simartive, „adamiani saubrobs“ gansjis formirebaSi, si-
namdvileSi warmoadgens Zalze rTuli procesebis Se-
degs. es procesebi wawvetebulia iqamde, rom bgeraSi,
romelSic ganicdi sakuTar Tavs, amavdroulad ganicdi
sxva „me“-s. sxva yvelaferi am gancdas mxedvelobis miR-
ma rCeba, xolo ramdenadac maSin yuradReba gadatani-
lia, amitom gaTvaliswinebulia „me“-s mimarTeba „me“-
sTan. ucxo „me“-sadmi TanagrZnobis mTeli saidumloeba
am faqtSi vlindeba. Tu surT misi aRwera, maSin amis ga-
keTeba ar SeiZleba sxvagvarad, vidre iTqvas: ucxo „me“-
Si adamiani grZnobs sakuTar „me“-s. aseT SemTxvevaSi Tu
is aRiqvams ucxo „me“-s bgeras, maSin sakuTari „me“ am
bgeraSi cxovrobs, amavdroulad ucxo „me“-Sic.
Tu sakuTari „me“ cxovrobs usicocxlo obieqtis
tonTan gadajaWvuli, maSin grZnobadi samyaros SigniT
es SeiZleba, SevusabamoT mxolod am usicocxlo obi-
eqts. Tumca, Tu is miuaxlovdeba am obieqts, maSin upir-
veles yovlisa, mas ar SeuZlia, masSi ise icxovros, ro-
gorc cxovrobs ucxo „me“-Si bgerasTan. is gadajaWvu-
lia tonTan, magram ara usicocxlo obieqtTan. Tumca,
unda iTqvas, rom grZnobadi samyaros dakvirveba avlens
usicocxlo obieqtis kavSirs smenis organosTan (da
nervebis Sesabamis organizmTan). magram mosaubris met-
yvelebis organizmsa da msmenelis yursa da nervebis
organizms Soris igive kavSiri arsebobs. da mainc mosa-
ubris „me“-Si obieqturad arsebuli bgerisTvis es kavSi-
ri aq niSnavs mxolod nakadis gadmomcems. Sesabamisad,
es kavSiri ar metyvelebs imaze, rom masSi mocemuli
usicocxlo obieqtis tonis obieqturi realoba da to-
nis aRqmuli Sinaarsi miviCnioT mxolod adamianuri sam-
Svinvelis reaqciad. ar arsebobs raime sxva warmodgena,
garda imisa, rom warmovidginoT, TviT am SemTxvevaSic,
rom „me“ iseve aris dakavSirebuli tonTan, rogorc bge-
148
rasTan. maSin zemoTqmulis TvalsazrisiT toni unda Se-
jaxeboda msmenels, cnobierebis horizontze dabla ki
unda warmoqmniliyo daxasiaTebuli mSvinvieri procese-
bi, maSin „me“ icxovrebda tonSi, roca toni avlens mis
winaaRmdegobas Sesabamis mSvinvier procesebSi. aseT
SemTxvevaSi gare samyaroSi toni iarsebebda, rogorc
molaparakis bgeraSi, oRond ar iqneboda aranairi mize-
zi, romelsac SeeZleboda, msmeneli „me“-sTvis ebiZgebi-
na, usicocxlo obieqtis toni SesabamisobaSi moeyvana
Tavisive msgavs arsebasTan. magram es sxvas arafers
niSnavs, garda imisa, rom adamianuri xmis gaJRerebisas
msmeneli sakuTar „me“-s warudgens ucxo „me“-s, usicoc-
xlo obieqtis gaJRerebisas ki _ mxolod Tavad tons.
bgerisas „me“ grZnobs impulss, sakuTari Tavi ganmsWva-
los amiT, usicocxlo obieqtis dros ki _ ara. danar-
CenSi usicocxlo obieqtis toni da bgera grZnobad
samyaros erTnairad ekuTvnis da msmeneli „me“ erTnai-
rad aris dakavSirebuli orivesTan. swored amitom to-
nis mimarTebac imasTan, rac TamaSdeba mJRer obieqtsa
da msmenel adamians Soris haeris moZraobis saxiT da
a. S., aucilebelia, warmovidginoT iseTive, rogorc
bgeris mimarTeba Sesabamis garegnul moZraobasTan.
amis Tanaxmad, toni dakavSirebuli unda iyos gareg-
nul usicocxlo obieqtTan, rogorc bgera aris dakav-
Sirebuli molaparake adamianTan. es ar moxdeba usicoc-
xlo obieqtis mis sakuTar Sinagan cxovrebasTan Sesaba-
misobis gareSe. magram Sesabamisi usicocxlo obieqtis,
rogorc Tavis TavSi Caketili arsis ganxilvamde, cxa-
dia, es rTuli iqneba. magram aseTi warmodgena emsgavse-
ba imas, romlis mimsgavsebac surdaT adamianis xorxis-
Tvis Caketili arsebis saxiT. bgeris an tonis warmoq-
mnisTvis xorxi unda imyofebodes procesebTan mSvinvier
urTierTkavSirSi da procesebTan mosaubris „me“-Si. am
mSvinvieri procesebisa da „me“-Si procesebis danaxva fi-
zikur samyaroSi ar SeiZleba. isini zegrZnobad proce-
sebs warmoadgenen. grZnobad samyaros adamianma SeiZle-
ba, mxolod grZnobadad aRqmadi miakuTvnos. bgera mie-
149
kuTvneba grZnobad samyaros, bgeris mSvinvieri Sinaarsi
ki _ ara. is, rasac axla SeiZleba, grZnobad samyaroSi
davakvirdeT, rogorc mJReri usicocxlo sxeulis moZ-
raobas, rogorc haeris moZraobas da a. S., saWiroa,
grZnobad samyaroSi igulisxmebodes tonSi mcxovrebis
Sedegis saxiT. da ramdenadac Tavad toni, rogorc mas
aRiqvams „me“, SeuZlebelia, iTvaliswinebdes moZraobis
mizezs, amitom tonis safuZvelSi CadebulSi aucilebe-
lia, miviRoT usicocxlo moZraobaSi warmoSobili da
„me“-Si tonis saxiT gaxsnili zegrZnobadi samyaro. mag-
ram „me“-s mier dadgenili urTierToba grZnobad samya-
roSi Tavisive msgavsTan adamianuri bgerisas, usicoc-
xlo obieqtis tonisTvis, aucilebelia, veZioT tonis
miRma arsebul zegrZnobad samyaroSi.
Tu tons warmoqmnis Tavad momRerali adamiani, maSin
es toni, romelic bolos da bolos unda Seisminos
„me“-m, SeiZleba gamovicnoT: is miekuTvneba grZnobad sam-
yaros. meore mxriv, mSvinvieri gamoRviZeba (mSvinvieri
procesi), tonis safuZvelSi Zevs.
grZnobad samyaroSi misi dakvirveba SeuZlebelia.
is ekuTvnis zegrZnobad samyaros, romlisganac adami-
ans, ramdenadac is cxovrobs am samyaroSi, mxolod
cnobiereba gaaCnia.
150
6. piraduli gamonaTqvamebi fragmentze
„anTroposofia“
152
axla me msurs, Tavs neba mivce, am faqtTan dakavSirebiT
nawyvetebad moviyvano raRac, rac Cem mier efuZneba da-
muSavebul Wvretebs sruliad sxvadasxva mimarTulebiT.
cxadia, es Wvretebi iTxovs, rom isini amave dros gadmo-
ices sruli saxiT, yvelanairi dasabuTebiT. Tumca jer-
jerobiT pirobebi saSualebas maZlevs, mxolod zepir
moxsenebebSi gamovTqva zogi ram, rac amas exeba. is, ri-
si aq moyvanac me SemiZlia, arsebiTad mokle eskizuri
gadmocemis Sedegebia. da me vTxov mkiTxvels, jerjero-
biT miiRos isini rogorc aseTebi. saubaria ara „ideeb-
ze“, aramed raRacaze, ris dasabuTebasac me veZebdi mra-
valwliani Sromis Sedegad Tanamedroveobis mecnieruli
saSualebebiT.
159
am gamocemaze
teqstis safuZveli
teqstis Sesworeba
SeniSvnebi
160
am gamocemaze
166
teqstis safuZvlebi
teqstis dokumentebi
169
Txzulebis saTauri
171
xSirad Geruchssin, Geschmakssin - Geschmaksin da Geruchsin-
isTvis); da calkeul SemTxvevebSi punqtuaciisas.
adrindel gamocemebTan mimarTebiT Semoklebebi da-
tovebulia originalis formiT (asea yovelTvis Z. B.
nacvlad Zum Beispiel) da garda amisa Cveulebriv teqsti
kvlav gadaixedeba, dardeba dokumentebs da xSirad ori-
ginals uaxlovdeba. xelnawerebis winaswar stadiaze da-
narTSi araa gaTvaliswinebuli marTlweris erTiani
standartizacia. isini qveyndeba xelnaweri teqstis ori-
ginalur orTografiaSi. maTSi saubaria monaxazebze da-
umTavrebeli nawarmoebisTvis, romlebic ufro metia,
vidre Tavad nawarmoebi da unda ganvixiloT mxolod,
rogorc winaswari variantebi.
ZiriTad teqstSi gamomcemlobis Careva marTlwerisas
da orTografiisas nabeWdi Tabaxebis yvela saboloo
originalTan mimarTebiT, aseve koreqturebi da xelnawe-
rebi moniSnulia qvemoT.
173
teqstis koreqturebi
175
SeniSvnebi
anTroposofia. fragmenti
gv. . .
3 anTroposofia: Txzulebaze muSaobisas jer kidev
ar iyo moniSnuli saxeli rudolf Stainerisgan momdi-
nare sulismecnieruli moZraobisTvis (ix. amis Sesaxeb
aseve gv. 212), is warmoiqmna mxolod Teosofiuri sazo-
gadoebidan gamoyofis Semdeg, 1912/13 ww. „anTroposofi-
is“ werisas Staineri jer kidev generaluri mdivani iyo
1902 wels dafuZnebuli Teosofiuri sazogadoebis ger-
manuli seqciis, amasTan ukve saxeze iyo mzardi uTan-
xmoeba.
gamoxatuleba „anTroposofia“, warmoqmnili saxelis
„Teosofia“ analogiurad da Sedgenili berZnuli sit-
yvebisagan anTroposi da sofia, daaxloebiT niSnavs
„sibrZne adamianze“, Sesabamisad „sibrZne, romelsac am-
bobs adamiani“, rogorc es Camoayaliba Stainerma pir-
vel moxsenebaSi, moxsenebebis seriidan „anTroposofia“
(berlini 1909, GA 115). rudolf Stainerma Tavisive mow-
mobiT (ix. moxseneba dornaxSi 1923 w. 11 ivnisi 258)
gadmoiRo ra gamoTqma, romelic 1902 wels man erTxel
ukve gamoiyena moxsenebebis ciklis aRniSvnisTvis, fi-
losofos robert cimermanis wignis saxelwodebidan. ve-
naSi swavlis periodSi Staineri ismenda mis leqciebs.
avstrielma filosofosma da esTetikosma robert ci-
mermanma (1824-1898) venaSi 1882 wels gamosca Tavisi na-
warmoebi „anTroposofiis narkvevi. idealuri msof-
lmxedvelobis msoflio sistemis eskizi realistur sa-
fuZvelze“. winasityvaobaSi anTroposofia gamomijnulia
anTropologiisa da Teosofiisagan, iq naTqvamia: „an-
Troposofia _ wignis saxelwodeba. filosofias, romel-
mac airCia aseTive saTauri, surs, amiT aCvenos, rom ro-
gorc misi spekulaciebis mizani ar iqneba Teosofia,
aseve ar daakmayofilebs mas, iyos empiriuli arafilo-
sofiisa da kritikuli anTropologiis msgavsic“.
176
anTroposofiis am SesaZlo Sualedur mdgomareobas
anTropologiasa da Teosofias Soris Staineri aq iye-
nebs mis mier pirvel TavSi daxasiaTebuli azriT, raTa
daaxasiaTos anTropologiasa da TeosofiaSi arsebu-
lisgan gansxvavebuli meTodologiuri da Sinaarsobrivi
mimarTuleba.
10 anTropologia: mecnierebis farTo wris saxelwo-
deba, mimarTuli kacobriobis gagebaze, romelic vrcel-
deba kulturuli epoqebis aspeqtSi adamianze fizikuri
codnidan filosofiur anTropologiamde.
11 Teosofia: warmoqmnilia berZnuli sityvebidan theos
RmerTi“ da sophia „sibrZne“, anu daaxloebiT niSnavs
„sibrZnes RmerTze“ da warmoadgens umaRlesi mistikuri
Semecnebis tradiciul aRniSvnas. garda amisa, es sityva
Sedis 1875 w. niu iorkSi elene petres asuli blavatska-
iasa (1831-1891) da henri Steel olkotis (1832-1907) mier
dafuZnebuli saerTaSoriso moZraoba _ Teosofiuri sa-
zogadoebis saxelwodebaSi, romlis SigniTac Staineri
muSaobda 1902 wlidan, roca ekava damoukidebeli mdgo-
mareoba amave sazogadoebis germanuli seqciis genera-
luri mdivnis saxiT. es gamoTqma ganmsazRvreli gaxda
1904 w. misi fundamenturi naSromisTvis: „Teosofia. sam-
yaros zegrZnobadi Semecnebis Sesavali da adamianis da-
niSnuleba“, GA 9.
12 „rogor miiRweva zegrZnobadi samyaros Semecneba?“;
rudolf Staineris fundamenturi naSromi Semecnebis
yovlismomcveli uzenaesi formirebis ganviTarebaze, ga-
moqveynda 1904/05 ww. GA10.
14 fsiqosofia, romelic ganixilavs mSvinviers da
pnevmatosofia, romelic suliT aris dakavebuli: Teo-
sofiuri sazogadoebis germanuli seqciis generalur
yrilobasTan dakavSirebiT 1910 w. noemberSi da 1911 w.
dekemberSi Stainerma am saTauriT waikiTxa moxsenebebis
seria, romelmac gaagrZela moxsenebebi „anTroposofia“,
wakiTxuli 1909 w.; moxsenebebis sami seria gamoica tom-
Si „anTroposofia-fsiqosofia-pnevmatosofia“, GA 115.
upirveles yovlisa, Stainers ganzraxuli hqonda, amis
177
Sesabamisad gamoeqveynebina sami wigni, razec man Sem-
dgomSi uari Tqva, ramdenadac naSromi „anTroposofia“
dausrulebeli darCa. gamoTqma „fsiqosofia“ warmoqmni-
lia aseve berZnuli sityvebisagan psycho „samSvinveli“
da sophia „sibrZne“, anu es daaxloebiT niSnavs „sibrZne
samSvinvelze“. saxeli „pnevmatosofia“, - berZnuli sit-
yvebisagan pneuma „haeri“, „sunTqva“, „suli“, _ Sesabami-
sad daaxloebiT niSnavs „sibrZne sulze“.
15 rac goeTem Tqva: gamonaTqvami aRebulia iohan vol-
fgan goeTes (1749-1832) gviandeli leqsis „aRqma“ meoTxe
strofidan, romelic sityvasityviT ase JRers:
„maSin Sen SegiZlia miendo,
siyalbis gareSe datovo is Seni mzera,
roca Seni goni sifxizleSi Seginaxavs.
21-22 romelsac Cveulebriv Sexebas uwodeben: rogorc
moxsenebebis seriaSi „anTroposofia“, berlini 1909 GA
115, Stainers aqac mkafiod esmis Sexebis grZnoba ara,
rogorc damoukidebeli grZnoba, aramed rogorc gansja,
romelic efuZneba zogierTi sxva grZnobis STabeWdile-
baTa Tvisebebs. da mainc, Sexebis grZnoba mis mier gani-
xileba, rogorc gancdis sakuTari sfero grZnobaTa
cxovrebis garegnul mijnaze (ix. amis Sesaxeb gv. 26, 27
da momd.), amitomac bevr adgilas aseve saubaria „Sexe-
bis grZnobaze“, „Sexebis organoebze“ da „Sexebis aRqma-
ze“. Tormet grZnobaze Tavis yvela moxsenebaSi, dawyebu-
li 1916 wlidan da Staineris mier gamoqveynebul weri-
lobiT monaxazSi, _ wignSi „samSvinvelis gamocanebze“
1917, GA 21, Tavi „mizanmimarTuli kavSiris realur sa-
fuZvelze“, Sexebis grZnoba aseve miCneulia damoukide-
bel grZnobad funqciad, amasTan iq gacxadebulia, rom
adamiani „arasdros iRebs raime STabeWdilebas mxolod
erTi grZnobis meSveobiT, aramed amis garda yovelTvis
kidev, rogorc minimum, meoris meSveobiT“.
27 rogorc Sexebis grZnoba, aseve „me“-c naklebad
SeiZleba, sakuTriv grZnobaTa cxovrebas miekuTvnos:
„fragmentis“ konteqstSi „me“-gancda gagebulia sakuTari
„me“-s TvalsazrisiT da SexebasTan mimarTebiT ganixile-
178
ba, rogorc grZnobaTa cxovrebis sapirispiro garegnu-
li mijna zegrZnobadis mimarTulebiT - ix. amis Sesaxeb
aseve aRdgenili Canaweri furcelze (arqivis # NZ 63)
gv. 137 da momd. garda amisa, mosmenasa da laparakze da-
umTavrebel kvlevaSi (ix. danarTi 5 gv. 140 da momd.) bge-
ris mosmena, marTalia, iTvleba aRqmis mSvinvier-grZno-
bad procesad, magram mainc ara sxva „me“-s kompleqsur
warmodgenad. Staineris yvela gamonaTqvamSi Tormet
grZnobaze, dawyebuli 1916 w. da mogvianebiT, grZnoba,
romelic ganfenilia sakuTari „me“-s gancdidan sxva
„me“-s grZnobamde, „me“-grZnoba miCneulia adamianis damo-
ukidebel grZnobad; ix. mag. TxzulebaSi „samSvinvelis
gamocanebze“ imasTan erTad, rac wina SeniSvnaSi iyo mo-
cemuli, „vinc mxedvelobaSi miiRebs yvelafers, rac
gaTvaliswinebulia erTi adamianuri grZnobis daxasia-
TebisTvis, is aRmoaCens, rom aucilebelia, dasaxeldes
kidev sxva „grZnoba“, garda imisa, rasac Cveulebriv ase
uwodeben. mag., is, rac gardaqmnis „Tvals“ „grZnobis or-
ganod“, saxezea maSinac, roca ganicdian sxva „me“-s dak-
virvebis faqts,. . . xelmZRvaneloben ra imiT, rasac fi-
ziologia da fsiqologia gamoavlenen am mimarTebiT
erTiani ganxilvisas, aRweven momdevno Sexedulebas ada-
mianis grZnobebis organizaciaze. aucilebelia, gamovic-
noT: grZnoba sxva adamianis „me-aRqmisTvis“; . . .“; Tu
ramdenad iyo dakavebuli ukve 1910 wels Staineri, war-
modgenisa da metyvelebis bgeris aRqmasTan erTad, sxvi-
si „me“-s aRqmiT, amas cxadhyofs, mag., Canawerebi wignak-
Si (arqivis # NB210/3), ix. „statiebi Sromebis srul
krebulze“ N34, 1971: „ucxo „me“-s aRqma gulisxmobs orga-
nos, romelsac aranairi fizikuri Sinaarsi ar gaaCnia
aRqmaSi (mxolod aRqmis Zala): „me“-s organizmTan“. ix.
aseve aRwera sxva aspeqtSi calke furcelze „anTropo-
sofiisTvis“, gv. 135 da momd., aseve gamonaTqvamebi mosme-
nasa da azris gamoTqmaze daumTavrebeli kvlevis dasaw-
yisSi, imaze, rom swored „me“-organizmi SeiZleba, ganvi-
xiloT, rogorc „aRqmis organos tipi“, gv. 140. Staine-
ris SedarebiT gviandeli Sexedulebis sxvaoba mdgoma-
179
reobs ara saerTo azrSi, romelsac is dasawyisidanve
aniWebda sxva „me“-s gancdas, aramed imaSi, rom mxolod
mogvianebiT ganixilavda am gancdas, rogorc sakuTar
grZnobad process.
31 sasicocxlo procesebi: ix. aseve Tormeti grZnoba-
di sferos da Svidi sasicocxlo procesis gamosaxule-
ba moxsenebaSi, wakiTxuli dornaxSi, 1916 w. 12 agvistos,
„adamianis gamocanebi. adamianis istoriis sulieri sa-
fuZvlebi“, GA 170.
180
mosmenaze da laparakze,
daumTavrebeli kvleva, daax. 1910
182
damatebiTi gamonaTqvamebi grZnobebsa da Tormeti
grZnobis swavlebaze rudolf Staineris SromebSi
Txzulebebi
moxsenebebi
184
adrindeli gamocemebis bibliografiuli
nusxa
1. gamocemulia rudolf Staineris memkvidreobis
mmarTvelobis saavtoro gamomcemlobaSi, dornaxi 1951 w.
(iohannes vaegeris redaqciiT).
2. gamocemulia, ufro vrceli danarTiT, dornaxi
1970 w. (hendrik knobelis redaqciiT).
3. gamocemulia, dornaxi 1980 (hendrik knobelis re-
daqciiT).
185
rudolf Staineris moRvaweoba
Verlag@ Rudolf-Steiner.com
www. Steinerverlag.com/ www.Steinerarchiv.info
187
rudolf Staineris TxzulebaTa sruli krebuli
a. naSromebi
I. Sromebi
goeTes sabunebismetyvelo Sromebis Sesavali. 1884-
1897 (1).
goeTes msoflmxedvelobis Semecnebis Teoriis Ziri-
Tadi Strixebi, gansakuTrebuli aqcentiT Silerze. 1886,
(2).
WeSmariteba da mecniereba. `Tavisuflebis filoso-
fis~ Sesavali, 1892, (3).
4. Tavisuflebis filosofia. 1894
5. fridrix nicSe, Tavisi epoqis winaaRmdeg mebrZoli,
1895
6. goeTes msoflmxedveloba. 1897
7. mistika axali drois sulieri cxovrebis gariJraJ-
ze da misi mimarTeba Tanamedrove msoflmxedvelobeb-
Tan. 1901
8. qristianoba, rogorc mistikuri faqti da uZvelesi
misteriebi. 1902.
9. Teosofia. samyaros zegrZnobadi Semecnebis Sesava-
li da adamianis daniSnuleba. 1904
10 rogor miiRweva zena samyaroTa Semecneba? 1904/05
11. akaSa-qronikidan*.
12. umaRlesi Semecnebis safexurebi. 1905-1908
13. idumalTmetyvelebis narkvevi. 1910
14. oTxi drama-misteria. 1910-1913
15. adamianisa da kacobriobis sulieri winamZRoloba.
1911
16. adamianis gza TviTSemecnebisken*. 1912
17. sulieri samyaros zRurbli. 1913
18. filosofiis gamocanebi. 1914
19. (Sesulia 24 tomSi).
188
20. adamianis gamocanebze. 1916
21. samSvinvelis gamocanebze. 1917
22. goeTes sulieri ieri, rogorc is vlindeba „faus-
tSi“ da „zRaparSi gvelsa da SroSanze“. 1918
23. socialuri sakiTxis arsi awmyosa da momavlis sa-
sicocxlo aucileblobebSi. 1919
24. statiebi socialuri organizmis samwevrianobaze.
1915-1921
25. kosmologia, religia da filosofia. 1922
26. anTroposofiuli Tezisebi. Semecnebis anTroposo-
fiuli gza, miqaelis misteria. 1924/25
27. sulismecnierebis safuZvelze mkurnalobis xe-
lovnebis gafarToebis safuZvlebi. ita vegmanTan erTad.
1925
28. Cemi cxovrebis gza. 1923-25
II statiebis krebuli
29. statiebi dramaturgiaze. 1889-1901
30. anTroposofiis meTodologiuri safuZvlebi. sta-
tiebis krebuli filosofiaze, sabunebismetyvelo mecni-
erebebze, esTetikasa da fsiqologiaze. 1884-1901.
31. zogadi statiebi kulturis istoriasa da Tanamed-
roveobaze. 1887-1901
32. statiebi literaturaze. 1884-1902
33. biografiebi da biografiuli narkvevebi. 1894-1905
34. lucifer-gnozisi. fuZemdebeli statiebi anTropo-
sofiaze da cnobebi Jurnalebidan „luciferi“ da „lu-
cifer-gnozisi“. 1903-1908
35. filosofia da anTroposofia. 1904-1923
36. fiqrebi goeTeanumze Tanamedroveobis kulturu-
li krizisis dros. statiebi yovelkvireuli Jurnalidan
„goeTeanumi“, 1921-1925
III publikaciebi memkvidreobidan
38. werilebi. 1881-1890
39. werilebi. 1890-1825
40. gamonaTqvamebi. 1906-1925.
40-44. gegmebi, fragmentebi da damatebebi drama-miste-
riebisTvis. 1910-1913
189
45. anTroposofia. fragmenti. 1910 w.
b. leqciebi
I. Ria, sajaro leqciebi
51-67. berlinis Ria leqciebi, 1903/04-wlebidan 1917/18
wlebamde.
68-84. sxvadasxva qalaqSi wakiTxuli sajaro moxsene-
bebi da kursebi. 1906-1924
II. leqciebi anTroposofiuli sazogadoebis wevrebis-
Tvis.
91-245. zogadi anTroposofiuli Sinaarsis leqciebi
da kursebi. saxarebebis ganxilva. qristologia. kosmo-
sisa da adamianis istoria. soc. sakiTxis sulieri sa-
fuZvlebi. adamiani mis urTierTkavSirSi kosmosTan. kar-
muli mimoxilvebi. leqciebi da statiebi anTroposofi-
ul moZraobasa da anTroposofiuli sazogadoebis isto-
riaze.
III. leqciebi da kursebi specialur sferoebze
271-292 leqciebi xelovnebaze, evriTmiaze, enis formi-
rebasa da dramaturgiul xelovnebaze, musikaze, samSe-
neblo xelovnebasa da arqiteqturaze, xelovnebis isto-
riaze.
293-311. leqciebi aRzrdaze. 312-319. leqciebi medicina-
ze. 320-327. leqciebi sabunebismetyvelo mecnierebebze da
miwaTmoqmedebaze.
328-341 leqciebi socialur cxovrebaze da socialu-
ri organizmis samwevrianobaze.
342-346 leqciebi da kursebi qristianul-religiur
saqmianobaze.
347-354 leqciebi goeTeanumis mSeneblebisTvis
190
g. reproduqciebi da publikaciebi mxatvruli
memkvidreobidan
191
asociacia `kogito~ gamosacemad amzadebs:
rudolf Staineri
`istoriuli simptomatologia~
GA 185
rudolf Staineri
rudolf Staineri
`karmis gamocxadebebi~
GA 120
* * *
dabeWdilia
`kavSiri adamianebisTvis gansakuTrebul zrunvas
rom saWiroeben~ _ stambaSi.
Zmebi ubilavebis 8
192