Sie sind auf Seite 1von 320

gari CafiZe

bolo zari

deteqtiuri romani

Tbilisi 2012
1
akademikos gari CafiZis metad Tavisebursa da Sinagani
dramatizmiT savse Txzulebebs, romelic didi interesiT ikiTxeba,
mkiTxveli didi xania icnobs. SemTxveviTi araa, rom misi
Semoqmedeba fantastikuri naxtomiT erwymis XXI saikunis
movlenebs, avtori gansakuTrebuli sifrTxiliT zomavs dete-
qtiur nawarmoebebs, ris dasturicaa, winamdebare filosofiur-
religiuri xasiaTis romani `bolo zari~. masSi warmoCenilia
cxovrebiseul urTierTobaTa metad rTuli sakiTxebi da ad-
amianis ormagi buneba eSmauri da keTili.
mwerlis `msxverpli~ xeli da mkiTxvelis maxvili Tva-
li ganuwyvetel brZolasa da Widils ganicdis satanur-an-
gelozur sawyisebTan, rasac bolos irealuridan realurSi
gardasaxviT WeSmaritebamde mivyavarT.
saintereso TxzulebebSi aSkarad SeiniSneba, rom gamoCe-
nil akademikoss, mecniers, Rvawlmosil pedagogs da mwerals
uyvars Tavisi saqme da mis simZimeze marTla ar fiqrobs.

redaqtori:
profesori ciala gordeziani

ISBN 978-9941-0-4081-8
2
bolo zari

ganaTlebis gayofilebis gamge is_is iyo orsaaTian


moxsenebas asrulebda, zogierTma pedagogma rom gam-
oiRviZa. erT_erT maTgans cota ufro adre gamoRviZe-
bulma kolegam mourideblad gahkra muxli da ise gair-
inda, TiTqos TviTonac ar sZineboda... momsxsenebli ga-
nagrZobda:
_ kolegebo, xval zogadsaganmanaTleblo saSualo
skolebis damamTavrebel klasebisTvis bolo zari
dairekeba da daiwyeba gamocdebi. simwifis atestats
yofaqceviTa da swavliT gamorCeuli moswavleebi mi-
iReben, rac Seexeba meCvidmete saSualo skolis im udis-
ci plino aRsazrdelTa gamosaSveb gamocdebze daSvebis
sakiTxs, xval direqtorTan da maTs mSoblebTan erTad
gadavwyvet.
momxsenebeli cota xniT gairinda, bolos xeli Caiqnia,
auditorias gadaxeda da qalurad, magram rixianad ikiTxa:
_ SekiTxvebi aris?
darbazSi siCumem daisadgura da rodesac ganaTlebis
ganyofilebis gamge wasasvlelad Sebrunda, swored im
dros, auditoriis Sua rigebidan brge, sandomiani
Sesaxedaobis, TmaSevercxlili mamakacis xma gaisma:
– me maqvs SekiTxva!
xelmZRvanelebi ar arian Cveulni aseT „gamoxtomebs“.
– brZaneT! – ukmayofilo mzera...
– aravis winaaRmdeg ar vapireb gailaSqrebs, magram
Cemi aRzrdilebisa Tu aRsazrdelebis dacva upirveles
movaleobad mimarCnia, amitomac yvela pedagogis Tan-
daswrebiT gekiTxebiT: raSi gamoixateba Cemi skolis im
sami moswavlis udisci plinoba, romelTa bedi sasworze
dagvidevs?

3
ganaTlebis ganyofilebis gamge TiTqos moelodao
am SekiTxvas, daufiqreblad gasca pasuxi.
– am sakiTxis ganxilva batono ramaz, viwro wreSi
msurs!
– qalaqtono venera, aq yvela pedagogebi varT, kolege-
bi da dasamali araferi gvaqvs..
– swori brZanebaa, yvelani aqa varT, magram ar arian
damnaSaveni! – am sityvebTan erTad, ganaTlebis ganyo-
filebis gamgem wiTelmaudgadafarebul magidaze mimo-
fantuli furclebi akrifa da tanis rxeviT datova
mofusfuse auditoria.
meore dRes meCvidmete saSualo skolis direq-
tori sam meTerTmete klasis moswavlesTan da mSoblebTan
erTad, ganaTlebis ganyofilebis gamges mosacdelSi elo-
da.
registraciis grZeli sia...
gamoiZaxes „damnaSave“ skolis delegaciac.
skolis direqtorma kabinetis karebi moridebiT
SeaRo da Sesvlis nebarTva iTxova. TanxmobisTavane mas
kabinetSi ori ormociode wlis qali Sehyva. maT Soris
erTi zomaze metad Casuqebuli, xolo meore _ Sedare-
biT susti qalbatoni, maRali da Savgvremani iyo.
mandilosnebs ori Tu sami dRis wvergauparsavi, tan-
morCili da daRvremili mamakaci mihyva, mamakacs kabi-
netSi, axalgazrda gogona Sehyva romelsac mxrebze wab-
lisferi Tma CamoSloda. imis lerwamiviT moqnili tani
sportsmenis tanadobaze migvaniSnebda. Semdeg Casuqebu-
li axalgazrda Sevida, sul bolos ki mamakacis saxis
iernakvTa ymawvili. wvergauparsavi mamakaci, Svilisgan
gansxvavebiT, Savrgvremani gaxldaT.
axalgazrdebi oTaxis kuTxeSi miiyuJnen, mSoblebi
ki ganaTlebis ganyofilebis gamgis pirispir savarZel-
Si mokalaTdnen.

4
cota xans siwynare Camovarda, gamgem mowveuli „stum-
rebi“, guldasmiT SeaTvaliera Semdeg magidaze fanqris
kakuns moumata da moulodnelad iseTi rixiani xmiT,
warmosTqva, rom damswreni SekrTnen.
– iciT, ratom gamogiZaxeT?
buzis gafrenis xma...
– qalbatono qeTevan, Tqveni Svilia eka xvedeliZe?
– gamWoli mzera miapyro gamgem Casuqebul mandilosans,
ekas ki bageze Rimilis pepela auTamaSda, romelic ufross
SeumCneveli ar darCa da ganrisxebiT mimarTa:
– ras iRimebi, gogo, Sen, xati pepelasaviT rom qas-
rav mag Tvalebs!
ekas Savi, didroni Tvalebi dRemde, arvis gamgis
msgavsad ar miesadagebina, axla ki am aRmoCenam, yvela
xmamaRla gaacina TviT ekas dedac ki. rodesac irgvliv
sicilma qariviT gadaiSriala, xelmZRvanelma ganagrZo:
– me saTiTaod ar Sevudgebi Tqveni Svilebis dana-
SaulebaTa ganxilvas, rameTu danaSauli erTi da igivea!
es godoriviT ymawvili, albaT Tqveni pirmSoa, qalba-
ton mayvala labaZe, xom? saxeli ki kargi dagirqmeviaT,
giorgi! albaT ar icodiT, rogori dadgeboda axal-
gazrdobaSi, Torem „godoras“ daarqmevdiT (sicilma
isev niaviviT gadauqrola kabinets), es ki albaT Tqveni
vaJkacia, batono aleqsandre gociriZe, romlisTvisac
zedmeti saxeli ver momiZebnia! swored eg ubiZgebs da
miaqanebs axalgazrdebs Savi samyarosken... mTlad utvi-
noa, ugulo, usisxlo...
– uatestato, ucolo, uSvilo, usaxlo, ukaro... _ wam-
oiZaxa kuTxeSi mdgarma laSam da gamges sityva Sewyvetina,
xarxarma Tofis gasrolasaviT gadaugriala kabinets.
– diax! diax! yvelaferi rac ki „u“–ze iwyeba da
uaryofiTia Sengan momdinareobs, yovelgvar grZnobas
moklebuli, naxerxiT gatenili mxecis fituli, ho, es

5
xar Sen! kargi Sedarebaa, „fituli“! Sesaxedavad saSiSi,
da arafris maqnisi...
– bodiSi pativcemulo, magram riT davimsaxure, es-
odeni wyroma?
– kidec mekiTxebi? Tqven unda gesmodeT mSoblebo,
riT daimsaxura ara marto Cemi, aramed mTeli raionis
pedagogiuri elitis risxva am samma axalgazrdam sa-
jarod siyvarulobanas TamaSi daiwyes. ki batono, siy-
varuls asaki badebs, raa amaSi cudi, magram xom gagigo-
niaT: „siyvarulsa malva unda, viTa cxensa naparavsa“ aman,
ki, „fitulma“ mTel qveyanas gaagebina Tavisi siyvaru-
lis ambavi da meore tarieli gamomiCnda, dakargul Sey-
varebuls dauwyo Zebna, fexze daayena sagamomZieblo
organo Tu Savi samyaro. Sedegi? gakveTilebis gacdena
da mTeli ganaTlebis sistemis Sercxvena.
– pativcemulo venara! – Sepasuxeba mxolod direq-
torma gabeda – gnebavT, laSa gociriZis Seyvarebuli ki
ara, ubralod, Tanaklaseli yofiliyo. lika gegeSiZe, Tu
ki ugzo–ukvlod dakargul megobars moZebnis, vfiqrob,
sasircxvilo araferia, mezobels dakarguli indauri
rom moaZebnino, keTil saqmed iTvleba da Svili Tu
moaZebnine, samarcxvinod?
– batonebo, yvelam Tavisi saqme unda akeTos, poli-
ciam Tavisi, Cven–Cveni!
– ai aseTma msjelobebma, am ori wlis ganmavlobaSi
ocdarTva axalgazrda dakarga ugzo–ukvlod, Cven ki
maT gauCinarebas xan gamoucnob mfrinav obieqtebs
vabralebT, xan grigals da xanac wyaldidobebs... Wore-
bis gavrceleba advilia. Cemi azriT, marto laSa ki ara,
mTeli saqarTvelo unda ibrZodes am negatiuri movle-
nebis winaaRmdeg...
– batono ramaz! me Tqveni azri mainteresebs, Sey-
varebulTa ZebnaSi gacdenili gakveTilebi movuwonoT

6
am sam axalgazrdas da ordenze warvadginoT? rogor
gvapatio „fitulas“ Tavis damqaSebTan erTad Cemi kab-
inetis karis aWedva? ara! me laSa gociriZes gamosaSveb
gamocdebze ver davuSveb!
– karebis aWedva? – fexze wamodga laSas mSobeli
– ra iyo mizezi?
– Cemgan moiTxovdnen, rom gaficuliyo raionis mos-
wavle–axalgazrdoba pedagogebTan erTad, raTa samar-
Taldamcav organoebs daeCqarebiaT gauCinarebuli mos-
wavleebis Zebna. iciT, mec veTanxmebi imas, rom am amazrzen
faqtebs bolo unda moeRos, xval–zeg, SeiZleba es ax-
algazrdebic ugzo–ukvlod gauCinardnen da sad? kiTxva,
romelic yvelas erTnairad gvtanjavs da kiTxva, romelzec
pasuxi veravis upovia, magram gaficvebi ki ara, asi Tva-
li da asi yuri unda gamovibaT aseT SemTxvevaSi...
– iciT, me Cemi Svilis saqcielSi cuds verafers
vxedav, megobris siyvarulsa da WirSi Tanadgomas dana-
Saulad ver CavuTvali! – Tqva da SvilTan erTad aleqsan-
drem kabineti datova.
– ai demokratiis Sedegi! es anarqiaa! – daiquxa
ganaTlebis ganyofilebis gamgem da magidaze ise Zlier
daartya muSti, rom TabaSiriT gamoZerwili leninis
biusti, magididan gadmovardnis SiSiT jer akankalda
da Semdeg iatakze moadina braxvani...

* * *
meCvidmete saSualo skolaSi mouTmenlad elodnen,
ganaTlebis ganyofilebaSi risxvadatexil „damnaSaveTa“
gamoCenas. mdgomareobis gansamuxtavad skolis direq-
torma, batonma ramazma, sakuTari xeliT dareka bolo
zari, rac uCveulo iyo. eleqtro zari, romelic dRemde
moswavleebs gakveTilebis dawyeba–damTavrebas auwyeb-
da, ki ar rekda, aramed... is vercxlis zari, erT–erTi

7
soflis eklesias rom moxsnes komunistebma da qala-
qis sawyobSi Seinaxes, sakuTari mxrebiT amoitana sawy-
obidan ramaz maswavlebelma, sakuTari xeliT dakida
skolis SesasvlelSi, da yvelasTan gansakuTrebul yura-
dRebis sagnad iqca. axla swored am zaris zonari
eWira direqtors da gamalebiT scemda wkriala enas
vercxlis kedlebs. damamTavrebeli klasis moswavle-
TaTvis bolo zari irekeboda...

* * *
daRvremili dabrundan mama–Svili ojaxSi, vercerTs
ver moeZebna sasaubro Tema, bolos mamam daarRvia ojax-
uri myudroeba:
– nu daiTrgunebi Svilo, es ganukiTxaoba arc Seni
bralia da arc Seni ganaTlebis ganyofilebis gamgis, es
areuloba drom moitana ra Tqma unda Znelia, Tanakla-
selisa da megobris ugzo–ukvalod dakargva, magram ufro
autaneli im pirveli grZnobisa da ocnebis dakargvaa,
romelsac siyvaruli hqvia. ra ginda, rom hqna roca
Cvens Zalebs aRemateba maTs kvalSi Cadgoma da maTi
moZebna?
– aba, rogor moviqceT mama? davyaroT imedis far–
xmali da Zilsa da WamaSi gavlioT sicocxlis dReni?
adamiani isedac bevr dros flangavs usargeblod
samocdaaTi wlis sicocxlis ganmavlobaSi ocdasam
weliwads ZilSi atarebs, ToTxmets saubarSi da Svids
_ WamaSi. aba, axla warmoidgine, am mokle wuTisofels
uqme dReebis damateba sWirdeba?
– ratom unda iyo usaqmod Svilo, mSvidobiT Tu
CxubiT simwifis atestats mogcemen, da institutSi
iuridiulze Caabareb, xuT weliwadSi Teoriulad ga-
naTlebuli pirovneba iqnebi da Semdeg moZebni im Sen
dakargul megobrebs.

8
– ara mama, rkina sanam cxelia, manam unda gaWedo
iaraRi, Torem civ rkinas, rac ar unda scemo, araferi
gamova...
– ra gaginzraxavs Svilo?
– kargi gamomZiebeli unda vnaxo vinme, kerZo dete-
qtivi, damnaSaveTa kvals rom mivagno!
– magas sakmao Tanxa sWirdeba, Sen sada gaqvs magis
SesaZlebloba? advili ggonia kerZo deteqtivis da-
qiraveba? adamianis Zebna ki ara, xari damekarga, mivedi
gamomZiebelTan da isic ki vuTxari vin mompara, man ki
ici ra mi pasuxa? – umjobesiao mag saqmes moeSva, Torem
xom ici, rogor droSiac vcxovrobT, gancxadebis daw-
eras fuli unda, veqilsac, mosamarTlesac, prokurors...
meco xom mindao ori kapiki... davuSvaT da, ori xaris
Rirebulebis gaxarjvis Semdeg mivageniT kvals da davi-
WireT qurdi, vin mogcems im xaris safasur,? rodesac
Seni saqonlis momparavs arc erTi groSic ar eqneba?
ra Tqma unda, verc fuls miiReb da verc xars, qurds ki
samudamod gadaikideb....
– arc mTlad masea, mama! suyvela fulze xom ar
aris gadasuli? mec iseT gamomZiebels movZebni, adami-
anobas fulze rom ar gayidis.
– davuSvaT da moZebne aseTi keTilSobili adamiani,
romelic fulisaTvis ar ibrZolebs, saxarjo fuli
mainc xom damWirdeba samoZraod?
– saxarjo fuls `Savi samyaro~ gaiRebs...
– rCeva SemiZlia mogce, SeeSvi yovelives, sulierad
dawynardi, CavsxdeT aq, sofelSi, vebrZoloT miwas, rogorc
ebZroda Cveni mama–papa, miwaa Cveni marCenali da miwaa
Cveni gamsaRebelic, daiRlebi? dajeqi, daisvene mogwyur-
deba? Wuridan amoRebuli civi Rvino dalie, wyaros
wyliT gaigrile Subli, arc aravis ebatono da arc
arvin gibatonebs, icxovre sufTa haerze da iocnebe,

9
rameTu msoflio mecnierebam kavkasieli xalxis mraval-
wliani sicocxle – keTili survilebis ocnebiT axsna,
saocnebos ki ra gamogvilevs, viocneboT da vebrZoloT
miwas soflis sufTa haerze...
– miwa, miwa, sul miwas iZaxis adamiani da yovelTvis
ki epataraveba yana Tu venaxi. mkvdari rom gaacocxlo
da Tavisi saflavi daanaxo neta, Cxubs Tu daiwyebs? –
rad gaWeriTo ase patara?...
– ras izam Svilo, aseTia adamianis modgma, mkv-
lelobebi, didi Tu patara omebi, yvela miwisxelSi
Casagdebadaa gamiznuli.
– mereda, ras iRebda terori miwebis dabpyrobiT?
aleqsandre makedonelma msoflio daibyro omebiT da
ici ra aweria imis saflavis qvaze? „es saflavi sakma-
risi aRmoCnda imisaTvis, visac ar yofnida mTeli samya-
ro!“
– Sen ra ggonia, Svilo, aleqsandre makedonels aRzr-
da aklda? an romelime dampyrobs adamianuri genebi ar
hkarnaxobs: „ar hkla?!“ magram satana mosvenebas ar
aZlevs da yvelafers RmerTis sawinaaRmdegod akeTe-
binebs. Senc ici, vin iyo, aleqsandre makedoneli! misTvis
mama, fili pe meore, rom ar moeklaT, is terori ar
gaxdeboda, magram mamis sikvdilis Semdeg, rogorc ki
gamefda, miznad daisaxa, msoflios erTi xelisufali
gamxdariyo, xalxs bednierad ecxovra, „vklav imitom,
rom ar moxdes mkvleloba!“ – ambobda didi mxedarT-
mTavari da dapyrobil qveynebSi axal–axal qalaqebs-
aleqsandrias agebda. dRes, rodesac adamianebma kosmo-
suri sivrcis Cxreka, Seswavla daiwyes, SeiZleba aleqsan-
dre makedonelis pirovnebas Crdilic miayenon, magram
Cven unda gvaxsovdes warsuli. samocdaaTi weli Cvens
welTaRaricxvamde, kaciobriobis umetesoba jer kidev
velurad cxovrobda, Tumca iyo qveynebi, sadac mecniere-

10
ba filosofia kultura viTardeboda, aseT qveynebs
saqarTveloc ganekuTvneboda, diax, urTierTSoris Camo-
vardnilma SuRlma gaanadgura Cveni Zveli kultura, iseve
rogorc Cinuri enciklopedia, romelic TerTmeti aTas
rvaas samocdaaTi tomisagan Sedgeboda, manjurielma wera–
kiTxvis ucodinarma brbom, pekinis aRebis dros dawva
es unikaluri qmnileba da rac gadarCa, 1900 wels
„boqsiorebis“ ajanyebam moRo bolo, ase gahqra impera-
tor iunlos mier gamocemuli eris dideba ase moxda
saqarTvleoSic, daiwva saqarTvelos kulturisa da
didebis kera, arqivi... vin aris damnaSave?
– vinc ar unda davadanaSauloT, es arafers ar
niSnavs? miTxari, mama! dazaralebuls ra eSveleba da
odesme aRsdgeba Tu ara damwvari da dakarguli dide-
ba!
– arasodes!
– ai, amitom mWirdeba aseTi gamomZiebeli deteq-
tivis povna, romelic CemsaviT fiqrobs samSobloze,
mSobliur xalxze, romelic ibrZolebs maT sadideblad!
me Cemsas vecdebi da danarCeni RmerTma icsodes...

* * *
meore dRes, diliT, „fituli“ badri Coxelis sak-
uTari saxlis WiSkarTan idga da eleqtro zaris Rilaks
TiTs aWerda... saxlidan lamazma gogonam gamoixeda.
– batoni badri Sin brZandeba?
– saxlSi gaxlavT, ra movaxseno, vin brZandebiT, an
ra sakiTxze SewuxebulxarT?
– nu miwyenT, piradi saqme maqvs gamomZiebelTan.
verc mosvlis mizezebs gagimxelT?
– ase movaxseneb! – gogonam warbebs qvemodan gamoxeda
ymawvils. saxlis meore sarTulis kibes auyva, oriod
wuTis Semdeg dabrunda da stumars moaxsena:

11
– gamomZiebeli dRes ver migiRebT, dakavebulia, xval
diliT mobrZandiT cxra saaTisaTvis...
ymawvilma gakvirvebuli mzera miapyro mosaubres,
elviseburi siswrafiT moswyda umal adgils da airbi-
na is kibe, saidanac es wuTia gogona Camovida.
badri Coxeli, sawer magidasTan ijda da raRacas
gamalebiT werda.
– visTan maqvs pativi? – axalgazrdis TavxedobiT
gakvirvebulma gamomZiebelma Tvali TvalSi gauyara
„fituls“.
– laSa gociriZe gaxlavarT, meCvidmete saSualo
skolis meTerTmete klasis moswavle! zedmet saxelad
„fituls“ meZaxian. warmoTqva ymawvilma, rodesac ga-
momZieblis mier SeTavazebul savarZelSi mokalaTda.
gamomZiebeli badri Coxeli sportuli aRnagobis,
naxevar saukunes mitanebuli, TmaSevercxlili, Zalze
sandomiani Sesaxedaobis mamakaci iyo, igi wlebis man-
Zilze prokuraturis saxelganTqmul gamomZieblad iTv-
leboda, magram ver gauZlo zogierTi usisxlo kolegis-
agan dazaralebulTa motyuebasa da fulis gamoZalvas,
miatova ramodenime wlis brZoliT ganvlili kariera
da kerZo deteqtivad daiwyo muSaoba, rasac TviTon
„xalxis samsaxurs“ uwodebda.
axla am saxelganTqmuli deteqtivis winaSe ijda
`fituli~ gamomZiebelis alRos ar gamoparvia, rom biWs
saubris dasawyebad mcire biZgi sWirdeba da RimiliT
uTxra:
– Tqven Tavi warmomidgineT, rogorc laSa gociriZe,
Tumca aRniSneT, rom „fitulsac“ geZaxian, rogor gavig-
oT Tqveni xumroba, an vin SegarqvaT aseTi saSineli
saxeli?
– guSin Semarqva ganaTlebis ganyofilebis gamgem...
– risTvis? aseTi gana ra daaSaveT?

12
– gaficvis organizatorobisaTvis! mogexsenebaT, Cveni
raionis sxvadasxva skolebidan ocdarva axalgazrda
daikarga ugzo–ukvlod da moviTxovdiT ewarmoebinaT
iuridiuli Zieba daewyoT gauCinarebulTa mosaZebnad!
– oho! es ambavi mec msmenia, Sena xar is legendaru-
li laSa biWi, romelic satrfos daeZebs da mitingze
ficic ki dadaT, „an movkvdebi, an damnaSaves vi povio“...
– diax! – saxe aefakla „fituls“.
– Cemgan ras moiTxovT?
– daxmarebas, rom movZebnoT borotmoqmedi da davsa-
joT kanonis ZaliT! „kanonis ZaliT“, es sityva kanonm-
debelTan Tqva axalgazrdam, Torem borotmoqmedis das-
ja sakuTari „kanoniT“ hqonda gadawyvetili.
– Tqven iciT, ras niSnavs kerZo deteqtivi?!
– vici, magram yvelaferi rom fulze ar gadavamrav-
loT xom SeiZleba erTi Tve moscdes adamiani saxareb-
is weras roca Sens ers safrTxe emuqreba?
– Tqven ggoniaT me saxarebas vwer?
– ara, magram... magaliTi momyavs, uwmindesi da une-
taresi wignisa!
– Tqvenc marTali brZandebiT. dReidan yvela Cems
saqmes, gamoZiebuls Tu gamosaZiebels seifSi Sevinacav
da xvalidan TqvenTan viTanamSromleb!
– marTlac rom gTxovdiT, migeReT TanamSromlad,
mxolod am erTi saqmis gamoZiebisaTvis, sxva dros ki...
RmerTma nu mogvces qarTvelebis gamosaZiebeli saqme!
– vin icis, arc am SemTxvevaSi arian qarTvelebi
damnaSaveni, Tumca advilic ar gegonos gamoZieba iseTi
saqmisa, ocdarTva adamianis gauCinarebas rom exeba...
– rogor ggoniaT, batono badri, vis unda dasWirve-
boda maTi sicocxle?
– adamianis cocxlad gamoyenebac SeiZleba, ratom
fiqrob ukiduress? nu aCqardebi, gamoZieba gviCvenebs

13
Sedegs? xval dilis cxra saaTze aq gelodebi, saqmes
mivxedoT, SevudgeT Ziebas!
– sasiamovno iyo Tqveni gacnoba, batono badri, kar-
gad brZandebodeT, xval cxra saaTze geaxlebiT! – am
sityvebiT datova „fitulma“ gamomZieblis kabineti da,
fiqrebSi CaZiruli fexiT gauyva Wadrebis xeivans,
SuadRis xvati ise Camowoliliyo qalaqSi, rom adami-
anis WaWaneba arsad Canda... moulodnelad „fitulis“
fexebTan msubuqi avtomanqana damuxruWda, saidanac
saswrafod gadmovida ori Cafskvnili mamakaci da „fit-
uli“ Tvalis daxamxamebaze uswrafesad burTiviT Seis-
rola avtomanqanis ukana salonSi... „albaT ase moitac-
es Cemi amxanagebic“ _ gaifiqra ymawvilma da gabrZole-
ba scada, magram avtomobilis ukana saloni gadatixru-
li iyo da imisi muStis moqneva uSedego gamodga. aR-
moCnda, minis tixarSi kargad Canda, Tu rogor gaeRima
mZols da gverdiT mjdom mamakacs rogor gadaxeda,
„fituls“ ar mouwona misi saxis feri, TiTqos gam-
Wvirvale saxe hqonda orives _ nacrisferi, usisxlo
„me unda merqvas „fituli“ da amaT adamiani?“ gaifiqra
axalgazrdam da droebiT beds damorCilda... kari ar
iReba, gareT araferi Cans, saiT da romeli mimarTulebiT
midis ar icis, „bolos da bolos xom mivalT sadRac?“
„xavss eWideba“ ymawvili, avtomanqana ki bolo siCqariT
miikvlevs gzas...
salonSi, sadac „fituli“ ijda, sasiamovno suni
dadga da axalgazrdamac Rrmad CaisunTqa es neqtari,
Semdeg aRaraferi axsovs...
gons, rom moego, avtomanqana gaCerebuli iyo, tkivil-
isagan Tavi uskdeboda, pirisRebinebis SegrZneba hqonda,
daRamebuliyo, tixars iqiT aRaravin Canda, sibneleSi
avtomanqanis karebis saketi moZebna, orive mxare sa-
gangebod daketili aRmoCnda, savarZlis sazurge aswia

14
da frTxilad gadaZvra sabargulSi, romelic Signidan-
ac advilad gaaRo da frTxilad gadmoyo xeli odnav
gaRebuli sabargulidan, gareT nisli iyo, cota wvimda
kidec, drois dakargva aRar SeiZleboda, vin icis, sad
iyvnen da rodis dabrundebodnen gamtaceblebi, Cqara da
sazrianad unda emoqmeda... sabargulidan uxmaurod gad-
mogorda, pirvelad manqanis mimarTulebiT wavida, magram
arc Tu Sors mnaTobel wertils mohkra Tvali, myisve
Semobrunda ukan da sirbiliT gauyva saavtomobilo
gzas, Tumca arc mnaTobel wertils darCenia SeumCneve-
li mosiarule Crdili da isic sirbiliT daedevna
aCrdils, „fitulma“ umata siqCares, mnaTobeli wertilic
fexdafex misdevda Wabuks, saavtomobilo gzaze moa-
jirs waawyda, „albaT xidia“ – gaifiqra, Semdeg sir-
biliT miiWra, mnaTobeli mdevari ukve mogizgize Tval-
ad qceuliyo, ueWvelad msxverplsac naTlad xedavda...
Tavis tvini arnaxulad muSaobda: – „xids qveS mdinare
iqneba, magram rkinigza rom gadiodes?! rac aris, aris!
sikvdils gavurbivar da uaresi raRa unda iyos“ _
wamieri gafiqreba da xididan gadaeSva, ar axsovs ram-
den xans ifrina haerSi da Semdeg... wylis zvirTebs
SeuerTda „kargia“! – ukve xmamaRla warmosTqva da mx-
aruli mdinaris sawinaaRmdegod mousva, radgan grZnob-
da, mdevari Zebnas mdinaris mimarTulebiT dauwyebda.
proJeqtori xididan anaTebda mdinares, romlis
zedapirzec tyviebis wivili ismoda, etyoboda, xmis Camx-
Cobi iaraRidan isrodnen...
sworad ubrZanebiaT Cvens sulmnaT winaprebs: –
„gasaWiri miCvene da gaqcevas giCvenebo!“ bavSvuri, magram
araadamianuri ZaliT miarRvevda mdinaris dinebas axal-
gazrda, sanapirosTan Cirgvnaris SeniSvnisTanave gamocu-
ra da Rre–tyeSi gauCinarda. _ „netav sada var?“ _
wyvetilad fiqrobda, gonebas Zalas atanda, rom saimedo

15
TavSesafari moeZebna naxa kidec, gamoqvabulis msgavsi
klde, Rrmad SeZvra Sig da SvebiT amoisunTqa, axla
yovelgvari tkivilebi ukuegdo, mTlad gamoefxizlebina
mdinaris gril wyals, ganTiadamde Tavdasxmis saSiS-
roeba aRar emuqreboda, magram mainc, aqaurobis ganride-
ba saswrafo da aucilebeli iyo pirvel rigSi unda
daedgina, Tu sad imyofeboda: „saqarTveloSi amxela
mdinare arsad ar aris. – netav ramden xans meZina?“ ar
icoda saiT wasuliyo, magram gadawyvetilebac swrafad
miiRo, riJraJisTanave mdinaris dinebis mimarTulebiT
gahyoloda sanapiros da araviTar SemTxvevaSi gzas, radgan
mdevari swored gzatkecilze dauwyebda Zebnas, es mdinare
xom sadRac an meore mdinares SeuerTdeboda, an zRvas,
saidanac ufro gauadvildeboda gzis gakvleva saxlisaken!
is–is iyo safaridan gamosvla daapira, rom mdinar-
is sanapiroze ori aCrdili SeniSna marTalia, srolis
xma aRar ismoda da aRarc sinaTle cimcimebda, magram
mainc garkveviT moCanda ori frTxilad mosiarule
aCrdili. – „albaT mglis ynosva aqvT, Torem mdinaris
dinebis mimarTulebiT wavidodnen“, gafiqrebisTanave
„fituli“ ufro Rrmad SeZvra samalavSi, swored „misi“
gamoqvabulis win SeCerdnen mdevrebi, raRacas TaTbirobd-
nen, xma ki gamoqvabulamdis ar aRwevda oriod wuTSi
Semobrundnen da mdinaris dinebas dahyvnen... ymawvilis
interess warmoadgenda mdevarTa mimarTuleba da gada-
wyvita mxedvelobidan ar dahkargvodnen isini, sveli
tansacmeli tanzeve gaiwura da kldeze SeumCnevlad
acocda, saavtomobilo gzaze gamosulma mdinaris sana-
piros gadaxeda, aqedan ufro garkveviT moCanda ori
frTxilad mosiarule aCrdili. „fitulic“ aedevna...
ase frTxilad, SeumCnevlad iares ramodenime wuTi da
Wabuki gzaze dayenebul avtomanqanas waawyda Sinagani
xma hkarnaxobda, rom raRac unda emoqmedna marcxena

16
mxridan avtomobilis karebi gamoaRo, siCqaris yuTidan
berketi amoagdo da xelis muxruWi SeuSva... avtomo-
bili jer nela dagorda ukan, Semdeg TandaTan moumata
svlas, gzis bardiuri gadaangria da xevSi gadafrinda,
pirvelad yru dacemis xma gaisma, Semdeg haerSi raRac
atomuri ali avarda da gamayruebeli afeTqebis xmam
moicva midamo... axla ki veRar daeweoda mdevari da
„fitulma“ am gansacdelSi Cavardnis wuTidan pirve-
lad gaiRima, Tumca sifrTxile mainc saWiro iyo da
sirbiliT dauyva saavtomobilo gzatkecils, tansacme-
li tanze SemoaSra, iriJraJa kidec, patara saraiono
dasaxlebaSi. rom Sevida, gzis maCvenebelze waikiTxa:
„xaiSi“ – „oho, ese igi enguris wyalsacavSi Cavmxtar-
var, xaiSis zemoT rom xidia iqidan, bedic amas hqvia da
gadarCenac!“ xaiSSi, gzis piras, avtobusebis gaCerebasTan
kedels moefara, mgzavrebisaTvis SeumCneveli rom yo-
filiyo, magram mainc dainaxa taqsis mZRolis gamWolma
Tvalma da avtomanqana fexebTan daumuxruWa.
– taqsi ar gWirdebaT, Tqven, magaliTad?! saiT mibr-
ZandebiT? – hkiTxa avtomobilis fanjridan wiTursax-
ianma Tavgadmoyofilima mZRolma.
– quTaisSi! – daufiqreblad upasuxa „fitulma“.
– ormocdaaT maneTs Tu momcemT, magaliTad, adg-
ilze migiyvanT!
fiqris dro aRar iyo, SeiZleba mdevari wuTi–
wuTs gamoCeniliyo, eSmakma uwyis ra moxdeboda Semdeg,
magram savalalo isic gaxldaT, rom mgzavrs ormocdaaTi
maneTi ki ara, erTi groSic ar hqonda jibeSi, dayovneba
ar SeiZleboda, droulad unda garideboda aqaurobas,
mZRoli xom winaswar ar moTsxovda fuls da Semdeg...
avtomanqanas marjvnidan Semouara, karebi gaaRo, mZRo-
lis gverdiT mokalaTda da wynarad Tqva:
– wavideT!

17
avtomobili daiZra, TandaTan maRla miiwevda spi-
dometris isari da zugdidis Semdeg ufro gaimarTa
gzatkecili.
quTaisSi, Savi samyaros erT–erT warmomadgenels
„maxoxias“ icnobda da taqsic imis WiSkarTan gaaCere-
bina.
– aq sad momiyvaneT Tqven me?! – gakvirvebiT ikiTxa
mZRolma.
– axlave gamogitanT fuls, damelodeT! – uTxra
„fitulma“ da avtomanqanis kari gamoaRo.
– ar minda me fuli, magaliTad, Tqven Tu „maxoxias“
megobari xarT, uTxariT janikom momiyvana–Tqo da fulze
ukveTesi iqneba CemTvis es...
– didi madloba, batono janiko, pativiscema ar
dagekargebaT!
„fituls“ kidev Sori gza hqonda gasavleli, ma-
gram axla saSiSi TiTqmis aRaraferi iyo, amitom „max-
oxiasTan“ Sevida, rom Tavis uCveulo Tavgadasavali
imisTvisac eabna da samgzavro fulic gamoerTmia.

* * *
Sesrulda cxra, aTi, daiwyo TeTrmeti saaTi, laSa
ki arsad Canda, sagonebelSi Cavarda gamomZiebeli, badri
Coxeli meCvidmete saSualo skolaSic daureka direq-
tors, magram laSa gociriZe iq ar aRmoCnda. raRac
cudi uwinaswarmetyvela gulma kvalmaZiebels, sadgomi-
dan avtomanqana gamoiyvana da kursi laSas saxlisaken
aiRo, ymawvili arc saxlSi aRmoCnda, dedam loyebi Cam-
oikawra, „miTxariT cudi xom araferia Cvens Tavso“,
anugeSes, magram laSa gociriZis gauCinarebis ambavi
elvasaviT moedo mTel raions.
drois dakargva ar SeiZleboda, saswrafod unda
emoqmeda gamomZiebels da swor kvals dadgomoda, Tu

18
ara, vin icis, SeiZleba laSac Tavisi gauCinarebuli
ocdarva megobris gzisaTvis gaeyenebinaT, rodesac ga-
momZiebels sauzme da sadilic ki daviwyeboda ise CarTu-
liyo ymawvilis gauCinarebis versiaSi, – swored am
dros sazRvargareTis romeliRac markis avtomanqaniT
miiyvanes saxlSi laSa gociriZe...
– sad iyavi biWo?! – sayveduri ver damala mamam.
– amxanagTan erTi Rame veRar gamiTevia? – naZa-
ladevi Rimili.
– erTi Rame ki ara, gnebavs erTi kvirac darCi,
magram saxlSi unda daibaro aq viRac kaci iyo, gamomi-
Ziebeli varo, Sen dageZebda da yvelaze metad iman Seg-
vaSina...
– oo... maS unda wavide, gamomZiebeli unda vnaxo,
albaT axlac dameZebs da sircxvilia, rom gaigebs, sax-
lSi vzivar da vnebivrob!
– wabrZandi batono, SenTan sasaubro drosac ver
moixelTebs kaci, xan gamomZiebelTan garbixar, xan mit-
ingze...
– kargi mama, nu momkaliT sayvedurebiT, xom iciT,
rogori daZabuli cxovreba gvaqvs, yvelas Tavisi prob-
lema aqvs...
– Cvens Soris dafaruli problema ar unda arse-
bobdes!
– axla rom giTxra guSin momitaces da wuxeli
gamoviqeci–meTqi, damijereb?
– ver dagijereb! visac itaceben, veRar morbian!
– hoda, mec simarTles geubnebi, naWrilobevi, rom
ar darCes Cvens cxovrebaSi, viyavi amxanagTan da axla
mivdivar gamomZiebelTan!
– amaRam Tu gveqneba Tqveni naxvis pativi?
– aba ra vici, ukve gviania, Tu badri Coxelma gamo-
miSva, aucileblad moval...

19
– ver gamigia, ra Seni toli da megobaria badri
Coxeli, aTi wliT mainc iqneba Cemze ufrosi...
– „guli guls icnobs“, wlovaneba ra SuaSia, Tuki
adamiani ganaTlebulia, saqmiania, mosiyvarule, profe-
sionali, ra Tqma unda, gizidavs...
– me veRarafriT gizidav?! ironiiT CaiRimila aleqsandrem.
– rogor ar mizidav mama, magram Sen sad gameqcevi,
dRes Tu ara, xval visaubrebT, is kaci ki damekargeba da
Tu movatyueb, veRarasodes veRar vnaxav!
katis sifrTxiliT miuaxlovda „fituli“ badri
Coxelis saxls, SiSobda ar momitacono, radgan icoda,
gamtaceblis badeSi kidev moxvedra, ojaxSi ase Tavisu-
flad dabrunebas aRar udrida...
zaris xmaze isev is axalgazrda gogona gamoegeba,
magram axla sul sxvagvari SexvedriT, TvalebSi six-
arulis naperwkali ukrToda qaliSvils.
– mobrZandi! ramdeni xania gelodebiT! – uTxra da
WiSkari farTod gamoaRo, badri saxlSi ar aRmoCnda,
„Sens saZebnad aris wasulio...“, „fituli“ ezoSi qvis
`taxtze~ Camojda, badris unda dalodeboda, qaliS-
vilic mis mopirdapired dajda da dagvianebis mizezi
hkiTxa, magram „ra qalebis saqmeao“ gaifiqra axalgazr-
dam da pasuxisaTvis Tavi rom aeridebia, vardis im
buCqze dauwyo saubari, romelic WiSkarTan hyvaoda:
– vardi qalsa hgavs, qaliviT lamazia, Tvalwarmta-
ci da saTuTi, amboben: pirvelad yvela vardi TeTri
yofila, erT mamakacs Tvali Seuswria, rodesac ifurC-
qneboda, vards Sercxvenia da gawiTlebula.
– Sercxva? mere da ra iyo aq sasircxvilo? vardi
ifurCqneboda...
– rogor Tu ra iyo, qaliSvili, rom SiSveli dain-
axo, ar Sercxveba da ar gawiTldeba? amitom giTxari,
qalsa hgavs–meTqi!

20
– ver dageTanxmebiT, qali cocxali arsebaa, vardi
ki...
– rogor gekadrebaT, vardi ar aris cocxali arse-
ba? aba ratom aris siyvarulis simbolo wiTeli var-
di?
– oho, Tqven jer mTlad bavSvi yofilxarT da aba
ras gaigebT, Tu ras niSnavs qaliSvilisaTvis vaJisagan
naCuqari wiTeli vardi!
„fituli“ gvelnakbeniviT wamoxta, vardis buCqs
ori toti Seatexa da calmuxlze daCoqilma qaliS-
vils gauwoda...
– nu damimalavT, ras grZnobT geTayva?
– raRac amoucnob sixaruls! – qaliSvils Rimi-
lis pepela auTamaSda saxeze – ar vici, magram am wuTas
sazeimo ganwyobileba maqvs, iqneb Tqvenc gsmeniaT, rom
soWSi eqim–biologma, romlebic ramodenime weli muSaobd-
nen yvavilebis baRSi, daamtkices, Tu ra siZlieriT mo-
qmedebs vardi adamianis organizmze, is ganumeorebelia,
magaliTad, mindvris ubralo ias, SeuZlia gaaumjobesos
Tqveni xasiaTi, moggvaros saukeTeso ganwyobileba da
Rimili, gansakuTrebuli adgili TerapiaSi vardebis
ferebs uWiravs: TeTri da cisferi vardebi dadebiTad
moqmedebs adamianis sasunTq organoze, ukve Seiqmna
yvaviloTerapia, vardebis cqeriT, msubuqdeba avadmyofo-
ba, TviTon mosinjeT, CarTeT dabal xmaze musika, uc-
qireT vardebs da miiReT misgan gamofrqveuli aromati,
darwmunebuli var dadebiTad SeafasebT mis gavlenas
Tqvens organizmze, asTmianebma gansakuTrebiT unda ime-
gobron vardebTan! wiTeli feris vardi aRviZebs orga-
nizmSi miZinebul–moTenTil sisxlZarRvebs, abazanaSi
moTavsebuli vardis furclebi, moganiWebs ganumeorebel
simsubuqes, vinaidan igi Seicavs didi raodenobiT eTi-
ris zeTs. ase rom vardi, misi feri da surneli auci-

21
lebelia adamianis janmrTelobisaTvis... vards aseTive
magiuri Zala aqvs siyvarulis mxrivac: brazilieli
mwerali nelson rodrigesi martoobisTvis Canda gan-
wiruli. gombeSos saxe hqonda da gvelis ena, Seuxedavi
iyo da enamware. amasTanave Tarsic, mis siaxloves adami-
anebi iRupebodnen tyviiT, SimSiliT, ubeduri SemTxveviT
da sxva.
erT dRes nelsoni Sexvda eleonoras, romelic Zalze
moewona. qalTan arc Tvalma gaWra da verc ena moabruna
Sxamis gadmosanTxevad da gadawyvita qalisTvis
yvavilebiT Seetia, daiwyo yvavilebis Sin gagzavna. rio–
de–Janeiros erTi maRali saxlis bolo sarTulze...
ugzavnida sxvadasxvanairi yvavilis uzarmazar Taiguls
yoveldRe, ganumeorebeli feri da suni hqonda Taiguls.
nelsoni quCaSi idga da Sescqeroda eleonoras aivans.
qali ki nelsonis morTmeul yvavilebs miRebisTanave
quCaSi yrida da isini avtomanqanebis saburavebis qveS
isriseboda.
ase gagrZelda ormocdaaT dRes. nelsons nebisyo-
fam ar uRalata, ar miatova siyvaruliT dawyebuli
brZolis veli da ormocdameTerTmete dRes imoqmeda
yvavilebis magiurma Zalam. yvavilebi quCaSi aRar gad-
moyrila... im dRes nelsoni avida saxlis bolo
sarTulze. zari dareka, kari gaiRo da qalma momRimari
saxiT Sei patiJa Sin.
– marTlac, rom taSis Rirsi brZandebiT! – uTxra
ymawvilma da xelze eambora.
qaliSvils Sercxva, vaJmac daircxvina... caze nel–
nela ikveTeboda axal–axali varskvlavebi orTaves
saubris dawyebisa eSinoda, eSinodaT, rom siCume arsad
gaparuliyo... bolos isev Wabukma sZlia:
– gavicnoT erTmaneTi, arc ase SemdurebuliviT jdoma
da erTmaneTis cqeraa kargi... me laSa gociriZe gaxlavarT!

22
– me ki nino cibrutiSvili, badri Coxelis disS-
vili var, gasul wels davamTavre saSualo skola da
iuridiulze Cavabare, Teorias universitetSi vswavlob,
praqtikas da biZaCemisagan vRebulob!
– wlovaneba?
– qaliSvils, rom ar ekiTxebian? noemberSi gavxde-
bi Tvrameti wlis!
– oh, kargi asakia!
– Cinebuli, magram Tqveni asaki rom ar vici?
– me Tvrametis aprilSi gavxdebi, ...
_ xom giTxari bavSvi xar–meTqi... naxe, varskvlavi
mowyda, inatre rame, agisruldeba!
– warmoSobiT raWveli var, sanam raimes movifiqrebde,
varskvlavi ki ara, axali amosuli mTvarec momaswrebs
Casvlas...
– mainc ras inatrebdi?
– ar vici!
– marTla gyavda Seyvarebuli da mas daeZeb?!
– vin giTxra?
– vici... axla mTeli raioni Tqvenze saubrobs... mec
minda Seyvarebuli myavdes, iseTi, mec davikargo da meZe-
bos, Semdeg mi povos, gind nu mi povis... vicode, rom dame-
Zebs! geZebs, ese igi uyvarxar! Senc ase Zalian giyvarda?
– miyvars!
– ra hqvia?
– lika! rogorc Cans, batoni badri igvianebs, me
waval, uTxariT, rom viyavi da velode, Tu yvelaferi
kargad iqna, xval diliT geaxlebiT! – wynarad Tqva,
„fitulma“ da zeze wamodga.
– versad ver gagiSvebT biZaCemis mosvlamde! man ase
damibara! – uTxra ninom da win gadaudga „fituli“
iZulebuli gaxda damjdariyo. uxerxuloba, rom gane-
muxta, cas axeda.

23
– astronomia ici? – Tavisdauneburad wamocda
Wabuks.
– vici, ratomac ara! – mtkiced upasuxa ninom da
gaiRima.
– aba miTxari, romelia iupiteri da ras gvpirdeba
is?
– iupiteri, amJamad Cvengan ara Cans, gasul wels ki
mTeli kviris ganmavlobaSi moskovis Tavze iyo dakide-
buli, iupiteri, dedamiwidan oTxi astronomiuli er-
TeuliT aris daSorebuli, gasul wels ki ori as-
tronomiuli erTeuliT iyo dedamiwas moaxloebuli
aseTi ram kacobriobis istoriaSi jer ar yofila, aravin
icis da veravin axsna dedamiwasTan planetis aseTi
moaxloebis mizezi, iupiteri yvelaze mrisxane RmerTia
miTologiaSi da, vin icis, risTvis dastrialebs Tavs
dedamiwas...
– gamodis, rom gwams da gjera, varskvlavebis zegav-
lena Cvens planetaze...
– ciuri sxeulebis zemoqmedeba dedamiwaze mwams!
magram ara ise, rogorc nostradamusi da sxva „naTelmx-
ilvelebi“ gvixsnian! aravin ar icis qveynis dasasru-
lis ambavi RmerTis metma! jer kidev qristes dabade-
bidan aTasi wlis Tavze saSinelma aurzaurma moicva
mTeli msoflio, mkiTxavebi da „naTelmxilvelebi“
winaswarmetyvelebdnen damangrevel miwisZvrebs, xanZrebs,
wyaldidobebs... marTlac, da unda ganrisxebuliyo Rm-
erTi, magram Segvibrala ufalma! SiSma da agoniam moicva
ki yvelani, adamianebi emzadebodnen sikvdilis Sesaxve-
drad...
araferic ar momxdara! mSvidobiT Caiara aTaswleul-
ma, „naTelmxiveli“ ki, risi „naTelmxilvelia“, Tu mori-
gi auzauri ar gamoiwvia xalxSi da sikvdilis saSiS-
roebis grZnoba ar daTesa mosaxleobaSi?

24
asec moxda: 1524–1525 wlebSi, yvelaferi daiwyo
imiT, rom tiubingenis saxelganTqmulma maTematikosma
da astrologma iogan Stoflerma 1524 wels gamoaqvey-
na sensaciuri gancxadeba, sadac naTqvami iyo, rom dedamiwas
uaxlovdeba saturni, iupiteri da marsi, es yvelaferi
moxdeba Tevzis zodiaqos weliwads da dedamiwas elis
gardauvali warRvna... gancxadeba pirvelad mecnierTa
xelSi trialebda, romelic sxva naswavlma astrologebmac
daamtkices, Semdeg ki TandaTan mosaxleobis farTo maseb-
Sic moxvda da panikam moicva mTeli msoflio! SiSma
Sei pyro TviT romis imperatori, karlo –V, amitomac
moixmo imdroisaTvis saxelganTqmuli filosofos _
humanisti, avgustin nifo, romelmac dawera wigni, sadac
Stofleris gancxadebas uaryofda, magram xalxi verc
misma wignma daawynara, kacobrioba sikvdils eloda...
mSvidobianad, yovelgvari kataklizmebis gareSe da
arnaxuli amindiT gaiara Stofleris gancxadebaSi
naCvenebma Tebervalma...
xalxic TandaTan damSvidda...
magarm yvelgan rodi dawynarda sazogadoeba, bran-
denburgis kurfiustrma ubrZana Tavis xelqveiT var-
skvlavTmricxvelebs kidev erTxel gadaemowmebinaT Stof-
leris winadadeba didi dakvirvebis Semdeg kurfius-
trs moaxsenes, rom Stoflerma gamoTvliTi Secdoma
dauSva da warRvna 1525 wlis 15 ivniss, kurfiusterma
winaswarmetyveleba saidumlod Seinaxa mecnierTa es ver-
sia da aRniSnul dRes qalaqis yvelaze maRal adgilze
avida, mosalodneli katastrofis Tavidan asacileblad,
es ambavi sazogadoebisaTvis gaugebari ar darCenila da
kurfiustrsac daukargavs xalxis ndoba... ufro sain-
teresoa is, Tu ra bedi ewia xalxis amaRelvebel
winaswarmetyvel Stoflers. man dawera ramdenime tomi
tyuili da marTali filosofiur–astronomiuli naS-

25
romi, erT saRamos Tavisi nawarmoebebiT damZimebuli
Taro gadmoubrunda da avtori qveS moeqca, mecnieri
adgilzeve gardaicvala... magram Stofleris sikdviliT
rodi dawynarda xalxi, axla sxva mimdevari gamouCnda
mas – mixael Stifelis saxiT. man daamtkica, rom esqa-
tologia 1533 wlis 3 oqtombers dilis 10 saaTze
moxdeboda, xalxma daujera winaswarmetyvels da lo-
Tobam, prostituciam, qaosma molodins gadaaWarba...
winaswarmetyvelebis mier dadgenili Savi TariRis mS-
vidobianad gasvlis Semdeg xalxi gamofxizlda da
„winaswarmetyveli“ cemiT mohkles... ramdenime aTeuli
weli SedarebiT mSvidobiani iyo, „winaswarmetyvelebasa“
da aJiotaJs veRaravin bedavda, magram 1750 wels, lon-
donSi mcire miwisZvris Semdeg gavrcelda xma, rom amave
wlis 15 aprils inglisis dedaqalaqi Zlieri miwisZ-
vriT daiRupeboda, amas mohyveboda mTliani dedamiwis
katastrofa... magram aRniSnuli TariRiT didi brit-
aneTis miwa arc ki Setokebula da msoflios arc erT
kuTxeSi mcireodeni miwisZvris biZgic ki ar SemCneu-
la.
yvelaze saintereso mainc iakob bemes winaswa-
rmetyveleba iyo. mistikosebi mas Suasaukuneebis udides
winaswarmetyvelad miiCnevdenen da saocar naTelmxil-
velad, meTeqvsmete saukuneSi, rodesac warmodgenac ki
ar iyo dedamiwis imgvar arsebobaze, rogoric sinamd-
vileSia, beme amtkicebda, rom dedamiwa cocxali da go-
nieri arsebaa, sunTqavs ise, rogorc yvela sulieri da
rom dedamiwa kosmosuri energiis gamtaria, im drois-
aTvis bemes yuradRebas aravin aqcevda, dRes ki, araerTi
mecnieri amtkicebs bemes azrs da im daskvnamde midis,
rom miwisZvrebi, wyaldidobebi da sxva bunebrivi katas-
trofebi, swored im adgilebSi, xdeba sadac adamianebi
araadamianurad anadgureben erTmaneTs da bunebas,

26
tkivilebisagan daRlilma bunebam gadawyvita Suri iZ-
ios da gaanadguros agresiuli arsebani...
– da Sen gjera, rom kataklizmebiT Cveni planetis
arseboba dasruldeba?
– araviTar SemTxvevaSi! Cven ara gvaqvs ufleba, winapre-
bis msgavsad agoniaSi CavvardeT, aranairi katastrofis
saSiSroeba ar gvelis, radgan adamians ar ZaluZs gansa-
jos, RmerTis saidumlo amoicnos, mxolod erTma, RmerT-
ma icis rac aris mosalodneli. Cven nurafers ganvsjiT!
– saocareba...
– swored saocrebaa, RmerTisa da bunebis amoucno-
bi saidumloebani!
– ara, es ambavi srulebiTac ar mancvifrebs, me
mxolod Tqveni azrebiT var gaocebuli, saidan gaqvT
aseTi damajerebeli sibrZne?
– es ra sibrZnea? miyvars biZaCemis biblioTekaSi
Separva, xandaxan moparuli azrebiTac vsargeblob...
– rogor, giSlian biblioTekiT sargeblobas?
– bevrs vkiTxulob da meCxubebian, SenTvis jer
adreao filosofiuri wignebis kiTxva...
– ididos RmerTis gangebam, me ki imaze meCxubebian,
ratom arafers kiTxulobo, axla ki vityvi, rom Tqven
kiTxulobT Cems magivradac...
WiSkars moulodnelad avtomanqanis sinaTle moaw-
yda, avtofarexis karebi avtomobilidan Camousvlelad
gaaRo distanciuri RilakiT badri Coxelma...
– oho! daloca RmerTma, Sens ZebnaSi yvela saavad-
myofos „morgi“ Sevamowme – ixumra badrim laSas dan-
axvaze da isedac Seetyo gamomZiebels kmayofileba.
– bodiSi, mgoni davigviane! – darcxveniT Tqva laSam
da cudi moswavlesaviT Tavi daxara.
– mgoni davigvianeo, xom ar ggonia vxumrob? mTeli
dRea dageZeb, albaT, raRac SegemTxva, Torem, Sennairi

27
axalgazrdebi iseT situaciaSi, rogorSic axla xar ar
ityuebian...
– cota raRac, albaT, saTqmeladac ara Rirs, magram
dagvianebis mizezi xom unda mogaxsenoT?
– mgeliviT mSia, wamodi magidasTan visaubroT, Sen
ki, nino, aba he, Sen ici rogor pur–marilsac gagviSli...
vgrZnob, Cveni megobari, xifaTs gadaurCa, es ki Rirseu-
lad unda avRniSnoT!
– arsadac ar waval, Tqven gindaT, rom Cems gareSe
isaubroT da gadawyvitoT Ziebis saqme? biZi, Tu Camw-
erT Tqvens razmSi da Tanasworad gagvinawileb davale-
bebs. xom kargi, da Tu ara, axlave waval Cems saxlSi da
xmas arasodes gagcem...
– aTasjer miTqvams rom – SenTvis jer adrea praq-
tikulad samZebro saqmeSi Cabma. nu Cqarob, jer Teoria
iswavle kargad da yvelafers moeswrebi!
– CemTvis aris adre da laSasaTvis ara? – is xom
Cemze umcrosia?
– arc imisaTvis aris mizanSewonili, magram nu gavi-
wydeba mamakacia...
– amorZali gavxde, Tu dageWido, Cemi fizikuri
siZliere, rom davamtkico?
– Sengan erTic mosalodnelia da meorec! SecdomiT
xar qalad dabadebuli...
– biZi, nu metyvi uars, viTanamSromleb TqvenTan! –
nino Severcxlil Tmaze moefera Coxels.
– es Cemi saqme ar aris, laSas SevekiTxoT, rogorc
is ityvis, ise iyos – Tqva badrim da ori wyvili Tvali
laSas miaCerda. erTis mzeraSi mudara da muqara ikiTx-
eboda „ar gabedo uaris Tqma...“, meorisaSi ki gafrTx-
ileba: – „es saqme saxifaoTa da qalebis deli–odelia
ar ariso“ sagonebelSi Cavarda ymawvili, oriode wuT-
is dumilis Semdeg TiTqos zebunebrivma Zalam CasZaxa

28
„iyoso“ da es sityva angariSmiucemlad gaimeora, Cox-
elma mZimed, gadaaqnia Tavi da bageze Rimilma gadaurbina,
gauxarda axalgazrdebis sabrZolo SemarTeba.
– axla ki gemriel vaxSams mogimzadebT! – sixaru-
liT cas ewia nino.
– karates varjiSobs, cota frTxilad iyavi... –
TiTqos TavisTvis Cailaparaka badrim da mzera laSas
miapyro.
– RmerTma damifaros! me arc vapireb ninosTan
Widaobas!
Coxels gaeRima da stumars samzareulosaken gauZRva.
vaxSami gvian RamiT damTavrda, laSam mokled moxaza
wina dRis saxifaTo Tavgadasavali da gamocdil kval-
maZiebels SeekiTxa:
– riT unda iyos Cemi gataceba gamowveuli im mizniT,
rogorc Cemi megobrebi daikargnen, Tu daSinebis mizniT,
rom Zebna Sevwyvito?
– jer ar vici, Zieba gviCvenebs! – Tqva Coxelma da
mzera ninoze gadaitana, aba ras ityvio...
– romeli gziT wagiyvanes? – nebarTvis gareSe hkiTxa
qaliSvilma.
– aba, ra vici, jer erTi, avtomanqanidan araferi
Canda, meorec, Rame iyo da mesame kidev is, rom meZina...
– Tqven ambobT, rom xaiSSi CamoxvediT fexiT da
iqedan taqsiT wamoxvediT...
– diax!
– xididan, romlidanac gadmoxti, xaiSamde ramdeni
kilometri iqneba?
– sami an oTxi, meti ara...
– gamodis, rom enguris wyalsacavSi moxvedrilxar,
gza, romliTac „gimogzauria“ saqarTvelos fargleb gareT
ar gadis, es svaneTis gzaa, zugdididan mestiaSi mimava-
li, mestiidan SeiZleba rkalis gakeTeba da cagerSi

29
Camosvla, cageridan wyaltumboSi... safiqrali is aris,
Tu ratom dasWirda gamtaceblebs Seni mestiis gziT
wayvana? nuTu svaneTis mTebSia borotmoqmedTa TavSesa-
fari?
– rodesac adamianis gasataceblad, an raime borot-
moqmedebis Casadenad midis borotmoqmedi, transporti
yovelTvis wesrigSi hyavs – Tqva Coxelma da ganagrZo –
davfiqrdeT, risTvis dasWirdaT borotmoqmedebs, avto-
manqanas xaiSis misadgomebTan gaCereba? Cemi azriT, gamta-
ceblebs, zugdidSi gza aeriaT, centraluri gzis nacvlad,
romelic pirdapir miemarTeba, marjvniv Seuxvies da sv-
aneTisaken mimaval gzas daadgnen, rac Seexeba laSas gata-
cebas, mgonia daSinebis mizniT iyo gamowveuli...
– rogor gekadrebaT, batono badri, – aRelveba ver
dafara ninom, is ocdarva axalgazrda ra mizniT aris
gauCinarebuli? me ki mgonia laSas gatacebac igive mi-
zans isaxavs da masze nadiroba ar damTavrebula, aris
„raRac“, romelic Cven unda aRmovaCinoT, Cemi azriT, am
SemTxvevaSi ajobebs, laSas Tavisuflad seirnobis sa-
Sualeba mivceT da gavaZlieroT faruli, SeiaraRebuli
dacvis yuradReba.
– kmayofili var Seni msjleobiT – Tqva Coxelma –
axla ki ramodenime SekiTxva laSas:
– brZaneT, batono badri: – laSam smenis organo
daZaba.
– ambob, rom avtomanqanaSi ori mamakaci ijda, rom-
lebmac gagitaces, SegiZlia aRwero is pirovnebebi?
– rogorc SevZleb... orive mamakaci maRali da Cakun-
Tuli iyo, sagrZnoblad gansxvavdeboda maTi saxisa da
kanis feri, orives erTnairi moklesaxeloiani Savi xa-
laTi ecva, saxe waruxo–nacrisferovani hqonda, TiTqos
maTi saxis kanSi arcerTi sisxlis kapilari ar moZraobda,
amitomac mgonia, rom isini niRbebiT muSaobdnen...

30
– mklavebi rogori hqondaT?
– Cveulebrivi, dakunTuli, adamianis feris.
– ara, magas ar gekiTxebi, xom SeiZleba erovneba
ganvasxvaoT kanis feriT, TmiT, TvalebiT... Sen rogor
aRwerdi maT garegnobas?
– marTalia, tanis nakvTebis agebuleba qarTveli
sportsmenisas miugavdaT, magram qarTvelebi, mainc ar
unda yofiliyvnen, radgan arc mkerdze da arc mklavebze
Tma ar hqondaT.
– sagulisxmoa, SeiZleba gzis abnevasac sxva erovnebam
Seuwyo xeli...
– SesaZlebelia... – laSas azri ninos saubarSi
CarTvam gaawyvetina:
– sufrasTan msjeloba kargs arafers mogvitans,
Cemi azriT, yvelaferi adgilze unda Semowmdes, mjera,
Cems azrsac gaiziarebT da Tu asea, xval dilidanve,
SevamowmoT zugdididan mestiisaken mimavali gza, vnax-
oT xidi, saidanac laSam naxtomi gaakeTa, davaTvalieroT
laSas mier xramSi gadaCexili borotmoqmedTa avtoman-
qana, guli migrZnobs, iq sagulisxmos wavawydebiT rames...
– momwons es msjelobac, TiTqos Cemi azri amoi-
kiTxe – Tqva badrim – samgzavrod movemzadoT, xval
diliT adre gavdivarT.
Coxelis TiToeuli sityva brZanebaa, es ician axal-
gazrdebma da uyoymanod emorCilebian kanons.
im RamiT laSa gamomZieblis ojaxSi darCa, kargadac
moasvenes sastumro saZinebel oTaxSi da „Zili nebisa“
usurves, magram miuxedavad keTili survilisa, mTeli
Rame mainc mousvenrad gaatara, ganicdida axalgazrda
kaci xvalindel dRes, ras moutanda igi? nuTu Coxelis
daxmarebiT likas moZebnis? fiqri fiqrs misdevda...
fanjaraSi TandaTan gamoikveTa rZisferi Suqi... rome-
liRac oTaxSi fexis xma gaisma, viRacam onkani gaxsna...

31
laSa grZnobda, rom adgomis dro iyo, cota xanSi badri
Coxelmac Semoixeda – „dila mSvidobisa, ymawvilo, droa!“
– Tqva pasuxs arc dalodebia, ise gaixura kari, laSa
wamis measedSi wamoxta, ninos sauzme gaemzadebia, samivem
uxmod isauzma, erTmaneTisaTvis patiJi ar dauwyiaT,
pirveli badri wamodga da avtofarexisaken wavida, nino
magididan alagebul sanovages specialur abgaSi alagebda
sagzlad...
jer mze kargad arc ki iyo amosuli, magram sagrZno-
blad cxeloda, avtomobili Cqari svliT miikvlevda
gzas xaiSisaken, iqneba da sagulisxmos wawydomodnen
rames.
saqarTvelos samxedro–saavtomobilo gzatkecili
kargad nacnobi iyo samive mgzavrisaTvis, SekiTxvebiT
erTimeores Tavs ar awyendnen, TiToeuli maTgani fiqr-
Si CaZiruliyo da bunebis ganumeorebel silamazes gas-
cqerda. sacaa zugdidSi Sevlen, ninom gzis pirze, mwv-
aned afeTqebul mcenareTa siRrmeSi Cadgmuli kafe–
bari dainaxa da moulodnelad warmoTqva – „momSivda!“
badris gaeRima, marTalia avtomanqana kafe–bars sak-
maod gaSoreboda, magram berketi ukansvlis kolofSi
gadarTo da kafe–baris WiSkarTan daamuxruWa.
– sanovage wamoRebuli maqvs, umjobesi xom ar iqne-
boda, sadme wyarosTan gveWama puri? – Tavisi winadade-
ba wamoayena ninom.
– Seni sanovage vaxSmisaTvis SevinaxoT, axla ki
cxeli kerZiT visadiloT, Tan cotac SevisvenoT, Torem
sagrZnoblad damRala saWem – Tqva Coxelma da avtoman-
qanis Caketva daiwyo
– kafe–barSi ar iyo xalxmaravloba, kuTxis fan-
jarasTan oTxi adamiani mrgval magidaze dominos Tama-
Sobda, erTi wvergauparsavi mamakaci, kedelTan midgmul
magidasTan ijda da luds boTlidan Seeqceoda, badrim

32
Tavisufali magida SearCia da samive daRlili adami-
anis ieriT dajda.
– raRac cuds migrZnobs guli, ar minda aq sadilo-
ba... – Tqva ninom da biZas mowyalebis TvaliT gadaxeda,
magram sanam badri upasuxebda, dominos erT–erTi moT-
amaSe maT magidas miuaxlovda da Tavazianad SeekiTxa,
ras miirTmevdnen badrim irwmuna ninos winaswarmetyvele-
ba, magram ubrad wamosvla ukve uxerxuli iyo da sadili
samisaTvis SeukveTa.
– dasalevs ra inebebT? – megruli aqcentiT See-
kiTxa „dominos moTamaSe“, romelic bloknotSi iniSnav-
da badris SekveTebs.
– erTi boTli „koka–kola“, sasmelebs ar vet-
anebiT! – uTxra Coxelma da laSas Tvali Caukra. „dom-
inos moTamaSem“ moxerxebulad gaawyo magida, mgzavre-
bic madianad Seeqcnen gemriel kerZebs, cota xnis Semdeg,
is wverosani mamakaci, luds rom Seeqceoda, badris mag-
idas miuaxlovda.
– SeiZleba TqvenTan Cavjde? – Caxrewili xma.
– ara! – civad upasuxa laSam.
– ratom, magaliTad?
– Wleqiani var biZiko da meSinia ar dagaavadmy-
ofo...
– ohoo! agaSena RmerTma, verc me maqvs filtvebis
saqme mTlad kargad.
– marTali brZandebiT, ferze SegatyveT da Cvenc ar
gvinda davvaddeT.
– gexumre, Se kaco, aba ra, xumroba ar SeiZleba, magal-
iTad? janmrTeli var, Cems dReSi wamali ar damilevia,
mTlad Rimilad daRvrili nebarTvas aRar dalodebia,
Tavisufal skamze Camojda da mosadileebs SeuerTda.
– me kaci var kaco! – daiwyo mosulma – qveyana
mcems pativs me, caiSi vcxovrob, eklesiasTan, iuri var

33
me qardava, magrad vcxovrob me, axla, marTalia, cota
xeli SemeSala, magram sxvebs vjobivar kidev, magaliTad,
Zalian didi bodiSi, magram erT „pivas“ xom ar miyid-
diT Tqven?
badris gaeRima da momtans TvaliT aniSna iuri-
saTvis ludi mierTmiaT.
– uhh! agaSenaT RmerTma! – Tqva da luds xarbad
daewafa, naxevari boTli rom Sesva, raRacis Tqma daapi-
ra, magram gadaifiqra, Tu saTqmels Tavi ver mouyara da
raRac uazro mzera miapyro mis pirdapir mjdom badri
Coxels, Semdeg magidaze farTod gaSlili mklavebi Tavis
muStebze dado da xvrinva amouSva, samives gaeRima, ver
mimxvadriyvnen, qardava igonebda, Tu marTla daeZina...
yuradReba didad ar miuqceviaT, rodesac kargad dan-
ayrdnen mimtans angariSi gauswores da wasvla daa-
pires, magram momtani win gadaeRoba Coxels:
– sad midixarT, kaco? es waiyvaneT aqedan, rad
minda rom mitovebT mkvdars Tu daZinebuls aq, me?
– es moqalaqe CvenTan ar aris da arc vicnobT, Cven
sad waviyvanoT, an rad gvinda, rom wviyvanoT? – gakvirveba
ver dafara badrim.
– ar vici, batono kaco, TqvenTan ijda magidasTan
da Tqvenve gaeciT pasuxi mas, Torem policias gamovuZa-
xeb me...
– gamouZaxeT, batono! Tqven xom xarT imis mowme,
rom TviTon movida CvenTan, ludi mogvTxova da TviTon
Tqven miutaneT, safasuri gadavixadeT da Cveni gziT
mivdivarT, ras gvedavebiT, ver gagvigia? – uTxra Coxel-
ma.
– arafersac ar gedavebiT, Tqven waaTrieT viRac
aris es, Torem policias gamovuZaxeb me! – Tqva momtan-
ma da mobiluri telefoni amoiRo jibidan, badris
pasuxs ar dalodebia, nomeri akrifa da policia gam-

34
oiZaxa, xuTiode wuTSi, iaponuri firmis msubuqi av-
tomobili, sirenis wiviliT kafe–baris ezoSi Semos-
rialda, avtomanqanidan, ori policiis mundirSi gamow-
yobili axalgazrda gadmovida da SenobaSi aCqarebuli
nabijiT Sevida, dominos yofilma moTamaSem, maT saqmis
viTareba megrulad moaxsena, policielebma mZimed gada-
aqnies Tavi, erT–erTi maTgani badri Coxelis win mxe-
drulad gaimarTa „me gamomZiebeli Tofuria varo“ da
sabuTebi moiTxova, badrim Tavazianad gauwoda sabuTe-
bi wesrigis damcvels da dasZina: – mec gamomZiebeli
varo.
– Zalian kargi, – Tqva Tofuriam, Cemi kolega yo-
filxarT, magram Tqvenc TviTon kargad mogexsenebaT, rom
damnaSaves Tanamdebobis mixedviT araviTar SeRavaTs ar
aniWebs kanoni.
– ver gamigia, raSi madanaSaulebT... – RimiliT war-
moTqva Coxelma, Tofurias yuradReba ar miuqcevia naTq-
vamisaTvis, qaradvasTan mivida da gaRviZeba dauwyo, ma-
gram amaod, Semdeg xalaTis sayeloSi moqaCa, am dros
iuri skamidan gadmocurda da iatakze daenarcxa, qarda-
va mainc ver gaaRviZes da Tofuriam civi wyali moTxova
mzareuls, wyali qvabiT moutanes da Tofuriam, mTlad
gadaavlo qardavas erTi qvabi civi wyali Tavze... qar-
dava dafeTebuli wamoxta, TiTqos axla gamoeRviZa da
Zalze SeeSinda kidec...
– Rrmad CagZinebiaT, madloba RmerTs, rom ga-
mogeRviZaT – Tqva badrim da wasasvlelad Sebrunda,
magram Tofuriam SeaCera:
– nu CqarobT, Tqven, batono Coxelo, es loTi dav-
kiTxoT, ratom daiZina Tqvens magidaze da Semdeg gamo-
safxizlebelSi vukrav Tavs.
– Cems saqmeze meCqareba. eg loTi ki Tqven gind
gamosafxizlebelSi waiyvaneT da gind saxlamdis miac-

35
ileT, CemTvis sul erTia – Seepasuxa badri kolegas,
magram Tofurias am sityvebisaTvis yuradReba ar miu-
qcevia, qardavas miubrunda:
– rogor moxvdi am patiosan xalxTan magidaze?
– damiZaxes da „pivaze“ dampatiJes, kaco...
– „piva“ mogitanes da dalie?
– davlie kaco da ra vici, ra Camiyares Sig magal-
iTad? im wuTas CameZina!
– rogor fiqrobT, risTvi dagaZinebdnen, ra mizani
eqneboda amas?
– madrove axla me Sen cota xans, batono, aq me
fuli mqonda am jibeSi, xuTasi dolari da aRar maqvs
axla, amis moparva yofila mizezic da mizanic, batono,
es xalxi ar gauSva Tu kaci xar aqedan, Cemi fuli
damibrunon me axlave...
– ai, xom xedavT raSi yofila saqme! – Tqva Tofu-
riam da badris win isev mxedrulad gaimarTa – Sen ki
wasvla geCqareboda, kolegav, es danaSauli ki kai xniT
iTvaliswinebs dagvianebas...
– nu maSineb Tu kaci xar, mTelma respublikam icis,
rom me araviTari danaSaulis Camdeni ara var da ase
muqTad verafers damabralebT!
– Sen beria gagigonia? lavrenti pavloviCi? qvey-
anas azanzarebda is, magram rom daaSava ki daiWires da,
vin icis, SeiZleba arc araferi dauSavebia...
Coxeli ar Sepasuxebia, ubralod, gulianad gaicina,
Tofuria ki am sicilma aanTo da TiTqmis yviriliT
ganagrZo:
– ra gecineba, Sen, magaliTad?!
– araferi, ubralod banovanis „Soreuli landebi“
gamaxsenda...
– me ar vici, kaco, Seni molandebebi, danaSaulze age
pasuxi aq!

36
– suyvela TqvenisTana Wkvianebia TqvenTan organo-
Si? – pasuxis nacvlad SekiTxviT mimarTa badrim To-
furias.
– axla wagiyvanT Tqven CvenTan, organoSi da iq
gamoCndeba, vin aris Wkviani da vin giJi...
– Cvens wayvanazed nu SewuxdebiT, Tqvens dauxmare-
blad wamovalT – Coxeli wasasvlelad Sebrunda, ma-
gram isev Tofuriam SeaCera:
– Sen nu Cqarob organoSi wamosvlas, kaco, magali-
Tad, iq ar dagxvdeba SampanurebiT gawyobili magida...
fuli gadauxadeT dazaralebuls da saqme rom ar aRvZraT,
Senc ki ici, ra aris saWiro...
– mainc ramdenia saWiro...
– xuTasi dazaralebuls, rogorc ambobs da amden-
ic saqmis moqrobas dasWirdeba...
– oho! TqvenTan vaWrobac SeZlebula, CemTvis um-
jobesi iqneba, qalaqis prokurors SevevaWro, iqneb cota
iol formebSi gamovide... Tu ar vcdebi TqvenTan
prokurori giorgi daneliaa, xom? neba miboZeT davure-
ko – Tqva badrim da telefonisaken waiwia, magram To-
furia win gadaeRoba.
– ra telefonebi moginda axla, Sen, magaliTad?
prokurorTan ginda miCivlo axla Sen me? ver mog-
arTves! – mrisxaned gamoscra kbilebSi Tofuriam da
„makarovis“ budisaken xeli gaapara...
nino da laSa TvalebSi Sehyurebdnen badris, rom
mis mzeraSi amoekiTxaT, Tu rogor moqceuliyvnen da
ninom TiTqos amoikiTxa kidec, rodesac Coxeli Tofu-
riasTan gacxarebul kamaTSi iyo garTuli,/ SeumCnevlad
gavida „kafe–baridan“ (an ki „bavSvs“ vin miaqcevda yura-
dRebas), badris avtomobilSi auqCareblad Cajda, mox-
erxebulad CarTa „racia“ da respublikis generalur
prokurors daukavSirda, dro ar iTmenda, oriode si-

37
tyviT gaacno saqmis viTareba da seleqtori gamorTo...
rogorc Semdeg gamoirkva, generaluri prokurori qalaq
zugdidis prokurors daukavSirda da xuTi wuTic ar
gasula, rom sami msubuqi avtomanqana, sirenebis kiviliT
„kafe–baris“ ezoSi Semosrialda.
– ox, Seni deda!... kbilebSi gamoscra Tofuriam da
„makarovi“ amoiRo, magram iRblad Coxeli axlos idga
TofuriasTan da mTlad iolad SesZlo misi ganiar-
aReba, policiis meore muSaki fanjridan ise ostat-
urad gadaxta, rom CarCosac ar gadebia, magram viRacis
mier gasrolilma tyviam marjvena fexis muxlSi uwia
da kiviliT Caikeca... mxolod wamebi dasWirda eqvsi
adamianis daborkilebas da rodesac damnaSaveni iatakze
daawvines, zugdidis prokuroris TanaSemwe xarCilava,
badri Coxels gaecno da warmatebiT operaciis dasas-
rulic miuloces erTurTs. adgilzeve gamoirkva, rom
aq araviTari policiis muSakebi ar yofilan, didi xania
adgilobrivi prokuratura am bandas daeZebda, romelT-
ac araerTi danaSauli hqondaT Cadenili, maT Soris
sazizRari mkvlelobebic ki... badrim mkerdSi Caikra
sayvareli disSvili da madlierebis niSnad Tvalebi
amoukocna...
eqspediciam gza ganagrZo...
avtomanqana zugdids gascda, marjvniv Seuxvia da
mTeli siCqariT auyva enguris xeobas... Tavi samSvido-
bos rom igrZvnes, xumrobis xasiaTzec dadgnen, amasoba-
Si xaiSic ukan moitoves da ai, xidic. Coxelma avtoman-
qana moxerxebulad daayena, moZraobisaTvis xeli rom ar
SeeSala da axalgazrdebs mimarTa:
– axla Cven Zirfesvianad davaTvalierebT mdinaris
sanapiros, damwvar avtomanqanasac da ecadeT, yovelgvar
wvrilmans miaqcioT yuradReba, es dauwereli kanonia: –
borotmoqmeds yovelTvis eZaxis danaSaulis adgili.

38
es kanoni ueWvelad gaTavisebuli eqnebaT laSas gamta-
ceblebsac da, vin icis, egeb gvelodebian kidec...

amitom Cveni upirvelesi movaleobaa yovelTvis mzad


viyoT mosalodneli xifaTis Sesaxvedrad. viqonioT
erTmaneTTan kavSiri. gansakuTrebuli yuradReba avto-
manqanas miaqcieT. SesaZlebelia mteri moeridos CvenTan
pirispir Sebmas da „distanciuri“ marTvis bombi gam-
oiyenos Cvens gasanadgureblad. daemorCileT Cems brZa-
nebas, pirvel rigSi davaTvalieroT da SeviswavloT
xidi, mdinaris orive mxaris sanapiro da damwvari av-
tomanqana.
... ohoho! arc Tu cudi naxtomia axalbeda gamomZ-
ieblisaTvis – Tqva badrim, rodesac xididan mdinarem-
de manZili TvaliT gazoma da laSas gadaxeda.
„axla rom miTxran namdvilad Sevrcxvebi, ver gada-
vxtebi“ – gaifiqra laSam da badris naTqvami upasuxod
datova.
badri da nino mdinaris marjvena mxares dinebis
sawinaaRmdegod auyven da mimarTuleba daferflili
avtomanqanisaken aiRes. laSa ki mdinaris marcxena mx-
ares, dinebis mimarTulebiT qvemoT dauyva. qvidan qvaze
xtoda axalgazrda da wina Ramis xifaTis suraTs aRd-
genda mexsierebaSi. ai, adgili, sadac daimala, gamoqvabu-
li arc Tu ise Rrma Canda, samagierod, kargad iyo
SeniRbuli. wyalmcenareebiTa da suros foTlebiT.
foTlebi gadaswia, gamoqvabulSi Seixeda, SekrTa, qvaze
gvelxokera gadmosrialda da wyalSi Secura. „guSin
RamiT masTan erTad viyavi albaT, rom davegesle? magram
ara, albaT mas Cemi eSinoda, me ki-mdevrebis, kidev kargi,
ver davinaxe, Torem ai, maSin ki dadgeboda Cemi gankiTx-
vis dRe! – gaifiqra laSam da raRatomRac gulisyuriT
mounda gamoqvabulis daTvaliereba. fexiT gadaTela

39
wyalmcenareebi, Camokafa suros totebi da gamoqvabul-
Si mzis sxivi SeuSva. axla ki namdvili Rriali aRmox-
da moulodnelobisagan. gamoqvabulSi qalis gvami esve-
na. monusxuliviT gaqvavda erT adgilze. es SeumCneveli
ar darCenia mdinaris meore mxars. damwvari avtomobi-
lis ferflSi mokirkite kvalmaZiebels da dauyovnebliv
laSas misaSveleblad gamoiqca, TviTonac gaocda, rode-
sac gamoqvabulSi qalis gvami dainaxa“
– ar SeexoT! – gasca brZaneba da telefoniT zug-
didis policiis ganyofilebas daukavSirda.
ramdenime wuTis Semdeg ori msubuqi avtomanqana
SemTxvevis adgilTan gaCerda, policiis TanamSromlebma
gvami sakaceze daasvenes. qals araviTari sabuTi ar
aRmoaCnda. lamazi iyo, saxeze tanjva ar etyoboda, rac
imis niSani iyo, rom qali wamebiT ar mouklavT. Tma
wablisferi hqonda, talRovani. Tvrameti - ocdaori
wlis Tu iqneboda. mkerdi wlovanebasTan SedarebiT
zomaze metad savse Canda, badrim mkerdze mRoRavi tili
SeniSna, daixara da specialur kolbaSi moaTavsa, ninom
es SeamCnia Tu ara, laSas uCurCula:
– sad miyavs Tu ici?
– qarTvelebs cota hyavs da unda blomad mouSe-
nos! – upasuxa laSam, aq sicilis adgili ar iyo da
orivem mdinarisaken ibruna piri.
zugdidis policiis ufrosi badri Coxels dah-
pirda eqspertizis cnobasa da Ziebis msvlelobas ac-
nobebda, Semdeg gvami avtomanqanaSi moaTavses da wavid-
nen.
– Cvenc wavideT! – Tqva kvalmaZiebelma, – Torem
dRes iseT agoniaSi varT, TviTon Cveni saqmea gamosaZie-
beli da dasakiTxi.
– Tqven rogor fiqrobT, batono badri, gvami gamo-
qvabulSi laSas aq yofnis Semdeg aris motanili, Tu

40
laSa gvamTan erTad imyofeboda da araferi icoda? –
SeekiTxa nino kvalmaZiebels.
– gvami aravis ar moutania, aq ori adamiani cocxa-
li movida, Semdeg ki moxda mkvleloba, Tu ra mizeziT
amas gamoZieba gviCvenebs. ai, xom xedavT, aq Cemi kvali
atyvia miwas, Ceqmebi ki, rogorc xedavT, laSas ar acvia.
ese igi qal–vaJi am patara TavSesafarSi laSas wasv-
lis Semdeg movidnen, SesaZlebelia dRes, dRisiT–mzisiT
da ara RamiT, radgan metad savaraudoa, dRisiT moeZeb-
naT TavSesafari qal–vaJs seqsualuri kavSirisaTvis,
vinem RamiT.
– SesaZlebelia. darwmunebiT xsniT yovelives ba-
tono badri! – warmoTqva laSam.
– Sen ki unda gamogilocoT. SegeSinda, albaT! –
gaexumra badri.
– namdvilad SemeSinda, ufro sworad Tavzari dam-
ca sazarelma suraTis naxvam, SiSi ki ukve naWami mqonda
da aRar SemSinebia.
– bedi hqonia micvalebuls, rom SemTxveviT waaw-
ydi mis gvams, Torem vin icis ramden xans mouwevda aq
yofna, odesme iqneb ConCxi epovaT da es iqneboda sul,
axla ki gamoricxuli ar aris mkvlelic moiZebnos da
micvalebulic miabaron samudamo sasufevels.
– gamodis, rom keTili saqme gavakeTe, netavi ase
SemTxveviT Cemi lika mapovnina. an mkvdari, an cocxali,
aRar vCivi.
ninom ver aitana likas xseneba da saubarSi CaerTo:
– batono badri, laSas uCvene is cecxlsasroli
iaraRis daclili vazna, me rom vi pove?
– ho, marTla, ai vazna, romliTac sikvdils gi pirebd-
nen, ninom i pova mdinaris marjvena sanapiroze.
– mereda, ra aris aq gaskviri, xom giTxariT, mes-
rodnen–meTqi.

41
– gasakviri is aris, rom es vazna, arcerTi qveynis
SeiaraRebas ar miesadageba. Tumca eqspertiza Cvenze
ukeTesad daadgens. axla ki wavideT mivxedoT saqmes.
vin icis, SesaZlebelia am mkvlelobis kvalma iq migviy-
vanos rasac Cven daveZebT.
badri Coxelis avtomanqana policiis sammarTve-
los ezoSi gaCerda. aq bevri nacnobi hyavda kvalmaZie-
bels, magram piradobis mowmoba mainc waradgina da
jgufis ufrosTan Sevida, pirvelad kolbaSi mRoRavi
tili gadasca da sTxova sisxli aeRoT da sisxlis
yvela monacemi daedginaT. eqspertTa jgufis ufross
Tvalebi gaufarTovda gaocebisagan, erTi fiqri gaifiqra
kidec, „xom ar SeiSalao Coxeli“. Semdeg gaifiqra dam-
ciniso da wyeniT uTxra:
– damciniT, batono badri?
– metyoba, rom salazRandarod da dasacinad var
mosuli?
– aba sada aqvs tils sisxli, romeli venidan auRo
amixseni mainc.
– marTalia tils ara aqvs sisxli da Tu aqvs
imisi sisxlis aRebasa da Semowmebas mainc ver Sev-
ZlebT, magram sisxli aqvs im adamians visi sisxliTac
tilia gamZRari. ai, is sisxli unda SevamowmoT, arCil!
– gasaocari kaci brZandebiT, batono badri. Cemi
muSaobis ocdaaTi wlis praqtikaSi msgavsi SemTxveva
namdvilad ar mqonia, albaT, mkvlelobaa naRdad.
– ho, moklulis gvamze aRmovaCine, magram gvami imde-
nad sufTa da higienuri Canda, SeuZlebelia tili mas
hyoloda, mweri mkvlelis sisxliT mgonia gamaZRari.
– axlave SevasrulebT Tqvens Txovnas. sanam tili
sisxls moinelebdes, Tqven zusti pasuxi gecodinebaT,
uTxra arCilma da mTavari eqspert–laboranti gamoiZa-
xa, romelic aranakleb gakvirvebuli darCa, viTarebis

42
mosmenis Semdeg, vidre misi ufrosi. laborantma kolba
waiRo da badrim jibidan cecxlsasroli iaraRis vazna
amoiRo.
– ai, kidev es unda SemimowmoT, batono arCil, rome-
li qveynis cecxlsasroli iaraRis sistemas miekuTvne-
ba.
– Tu ara, TviTon geSlebaT, cecxlsasroli iaraRis
sistema da kalibri?
– ara, magram eqspertis daskvna mesaWiroeba.
– ho, Tu asea, ra gaewyoba, miCvene.
arCilma vazna CamoarTva badris da bevri kirkitis
Semdeg warmoTqva:
– es kidev meore saocreba, Cemi azriT, es vazna
kustaruli ar unda iyos, sufTa qarxnuli namuSevaria
da gasakviria, rom arcerTi qveynis SeiaraRebaSi ar
aris aRiarebuli. es mxolod Cveni Sexedulebaa da
meti araferi. zust cnobas ramdenime wuTSi saTanado
eqspertiza mogvawvdis.
am saubarSi rom iyo kvalmaZiebeli arCilTan, gamo-
qvabulSi napovni gvamis saeqsperto daskvna Semoi-
tanes, romelic ityobineboda, rom gamoqvabulSi napov-
ni gvami miekuTvneba, ocdaerTi wlis makona jalaRoni-
as, mcxovrebs q. galSi, romelic eweoda amoralur
cxovrebas. gvami gaupatiurebulia, Tuca Zaladoba ar
SeemCneva, gardacvlilia sqesobrivi kavSiris dawyebam-
de, gulis kunTis SekumSvis Sedegad, daskvnas xels
awerda eqspertTa jgufi, romelic mrgvali beWdiT
iyo damowmebuli.
sagonebelSi Cavarda kvalmaZiebeli. icoda aseTi
adamianis daRupvis ZiebiT Tavs ar Seiwuxebda samZebro
policia, amitom TviTon unda moekida xeli am saqmis
gamosaZieblad. Ziebisas iqneb likas gauCinarebis kval-
isTvis miegno.

43
cota xans kidev isaubra badrim arCilTan da ti-
lis mucelSi namyofi sisxlis analizic miiRes, romel-
ic ityobineboda, rom sisxli ganekuTvneboda meore
rezusuaryofiT jgufs, romelic gamoqvabulSi napovni
qalis gvamis sisxls ar miesadageboda.
– asec vicodi! – warmosTqva kvalmaZiebelma, axla
ki unda veZeboT tiliani mamakaci, romelsac sisxli
meore jgufis rezusuaryofiTi aqvs.
– magas ras naxav, ra cota axla eg aris saqarTveloSi,
sanam, Cemo biZiko, Sen magas i povi, mkvleli moxucdeba da
Tavisi sikvdiliT mokvdeba – Tqva ninom.
– tili ra uyaviT? – uadgilod wamoiZaxa laSam.
– sisxlis aRebis dros gardaicvala! – Tqva ar-
Cilma.
– sawyali tili! – sibraluli ver dafara ninom
da TvalebTan cxvirsaxoci miitana TiTqos cremlis
SesamSraleblad.
yvelas gaeRima. amas hqvia „sxvisi Wiri, Robes Cxi-
ri“. ras izam, meZavi aravis uyvars, aravis etireba, imas
ki ar amboben, Tu ratom daadga am gzas gogona, ram
aiZula, vin aris damnaSave, ara, amas aravin kiTxulobs!
sabralo gogona, mTlad axalgazrda vin icis rogor
ganicdian mSoblebi mis daRupvas, iqneb is iyo erT–
erTi da uknaskneli ojaxis marCenali. ho, meZaobiT, radgan
kuWi sindisTan WidilSi mudam gamarjvebulia, me mag
mkvlelobas gamoviZev da sakadrisadac davsji damna-
Saves. – aseT usiamovno fiqrSi CaZiruli iyo kvalma-
Ziebeli, roca cecxlsasroli vaznis eqspertis cnoba
Semoitanes: „cxra milimetriani erTjeradi xmarebis
cecxlsasroli iaraRis vazna ar ganekuTvneba msoflio
SeiaraRebis sistemas, SesaZlebelia kustaruli iyos,
Tumca aseTi sizustiT detalis damzadeba SeuZlebe-
lia. vaznas tyviis magivrad unda hqonoda lazaris

44
sxivis ampula, romlis samoqmedo manZili 800–1000
metri ivaraudeba.
vaznaSi denTis nacvlad unda yofiliyo rome-
liRac qimiuri SenaerTis masala, romelic lazeris
sxivis gadatyorcnas uxmaurod axdenda. Cveni varau-
diT, cecxlsasroli iaraRi miekuTvneba im saxelmwi-
fos, romelic axal sabrZolo gamogonebas zesaidum-
lod inaxavs.
– agaSena RmerTma! – sinanuliT warmoTqva kvalma-
Ziebelma – Tu romeliRac zebunebrivad ganviTarebuli
qveyana saqarTvelos ganadgurebiT dainteresda, mogvwy-
obia xeli da eg aris. sad veZebo axla me es qveyana, da
Semdeg am qveyanaSi SeniRbuli borotmoqmedi?
– ras fiqrob, batono badri? – Seexmiara arCili
da fiqri gaawyvetia kvalmaZiebels.
– galSi unda wavide da makona jalaRonias ojaxi
movinaxulo, codoa. mkvlels ar unda SerCes axalgaxr-
da adamianis sikvdili, vin icis, iqneb sxva gzac gagvix-
snas mag borotmoqmedebam.
– xelwera erTi da igivea?
– ara. visac daveZebT gatacebaa, ugzo–ukvlod aris
gauCinarebuli –
– eh, daiwyo mgoni ZvelJamoba saqarTveloSi. Tu
Zveleburad daiwyes gatacebebi da qarTvelTa mamelu-
qoba, gagviWirdeba cxovreba.
– kargad brZandebodeT, batono arCil, galSi mivdi-
var, imedia kidev SevxvdebiT – uTxra kvalmaZiebelma da
gulTbilad gamoemSvidoba kolegas.
gali patara qalaqia. yvela erTmaneTs icnobs da
arc badris gaWirvebia jalaRoniebis saxlis migneba,
patara orsarTuliani aguris saxli, lamazadaa mwvaneSi
Cafluli, WiSkarTan magnolia hyvavis, saxlis win palma
iwonebs Tavs. daiZaxes, Suaxnis lamazma mandilosanma

45
gamoixeda, kvalmaZiebelma makonas miamsgavsa maspinZeli
– „albaT dedaa“ gaifiqra da gamoelaparaka.
– gamarjobaT! –
– gagimarjos, ver SegicaniT, ucxoebi CanxarT, Semo-
brZandiT saxlSi – Sei patiJa stumrebi diasaxlisma.
– ara, dro ara gvaqvs, makona aq cxovrobs?
– ki, aq cxovrobs, cudi ambavi xom araferi mogita-
niaT?
– ara, qalbatono, ubralod naxva gvindoda misi.
_ saxlSi ar aris, dRes diliT gavida saxlidan
jer ar dabrunebula, ar vici sadaa, ar daubarebia.
– yofila aseTi SemTxveva rom dilidan saRamomde
saxlSi ar mosula?
– ki, xandaxan Ramec darCenila xolme amxanagTan!
– visTan megobrobs?
– aqve cxovrobs papaskua Tamuna.
– gmadlobT qalbatono, Cven wavalT Tamunas gave-
saubrebiT – cnobismoyvareebi ezoebidan icqirebodnen,
zogierTi Tavxedi quCaSic ki gamosculiyo da saubars
ismenda. TiTqos mTeli quCa grZnobda mosalodnel ube-
durebas, vercerTi adamianis saxeze Rimils ver SeamC-
nevdiT. mwuxareba nisliviT Camowoliliyo mTels ubanSi.
Tamuna papaskua saxlSi aRmoCnda, arxeinad wamowo-
liliyo hamakSi da mTeli arsebiT nebivrobda, mxolod
saSo hqonda dafaruli, danarCeni sxeuli dediSobila
iyo, ucxo mamakacis danaxvaze arc SemkrTala, moxde-
nilad gadmogorda hamakidan, lerwamiviT tanis mimox-
vriT kedelze Camokidebul xalaTs miwvda, misi mac-
dunebeli silamaze romel mamakacs ar aRuZravda qalis
survils, mkerdze busxalteri ar hqonda gakeTebuli
da arc saWiroebda. hamakidan Camoxtomis dros odnava-
dac ar daqanebula dabla, xalaTi moicva, mkerdze mac-
durad moisva xeli da badris gauRima

46
– RmerTis gulisTvis, aseT silamazes nu damalavT.
damatkbeT Tqveni cqeriT! – komplimentiT uTanagrZno
badrim. qalma araferi upasuxa. Tavi gadaaqnia da ko-
mplimentiT nasiamovnebi Rimilad daiRvara, Semdeg sa-
varZelze miuTiTa – dabrZandiT – Zlivs gaimeta es
erTaderTi sityva. badris TavpatiJi ar dauwyia. savar-
ZelSi Cajda da qaliT moxibluls veRar warmoedgina,
saubari saidan daewyo.
isev qalma iaqtiura:
– ucxo brZandebiT, gakvirdebiT da jer kidev Cems
mexsierebaSi ar amotivtivdiT, riT SemiZlia gemsax-
uroT?
– me prokuraturis gamomZiebeli badri Coxeli
gaxlavarT...
– oho, TqvenRa makldiT, netavi, ratom dainteresda
esoden saxelmoxveWili kvalmaZiebeli Cemi pirovnebiT.
– makona jalaRonias icnobT!
– Cemi daiko, sabavSvo baRis „garSokidan“ vmego-
brobT, marTalia erTi dedis Svili ara varT, magram es
ar yofila saWiro dasaviT giyvardes Seni tol–swori,
mainteresebs, an imis pirovnebiT ratom dainteresdiT?
is iseTs arafers Caidens, prokuratura Sewuxdes. imi-
si profesia sasjels ar iTvaliswinebs.
– ra profesia aqvs aseTi?
– macduri Rimili, ris sanacvlodac mamakacebisagan
alerss Rebulobs.
– marto alerss?
– xandisxan marto alerss, Tqven rasac fiqrobT,
imas yovelTvis rodi imeteben mamakacebi alersis san-
acvlod? xandaxan iseTi mxecic Segvxvedria, yvelaferi
rom unda daitovos, pirovnebis garda. ici ramdenjer
gadaurCa Cemi mkerdi moWras? lamaziao da imitom.
alersamde lamis colad wayvanas gpirdeba kaci, Semdeg

47
ki fuls ver uxseneb, arada silamaze rom giyvarT?
mamakacebs fuli enanebaT, silamazis SenarCunebas fin-
ansebi sWirdeba. am silamazes xom Tqven gwiravT!
– ar icis, risTvis var mosuli, Torem ase mimzid-
velad ar ilaparakebda – gaifiqra kvamaZiebelma. Tamu-
nas misTvis yuradRebac ar miuqcevia, ise ganagrZobda
fulze saubars.
– fuli erTaderTi oratoria, romelic yovelTvis
gvarwmunebs TiTqos misi Zliereba TviT bunebis ukv-
davebidan iRebs saTaves. ai, ratom aris, rom ubralo,
magram mdidari kaci ukeT gvexmareba cxovrebiseuli
sakiTxis gadawyveta–mogvarebaSi, vidre enamWevri, brZeni,
magram Raribi da arasmqone. fuli qalsa hgavs, uyvars
mofereba da sazogadoebaSi gamoCena. amiT brwyinvaleba
qalsac emateba, fulsac da mis mflobelsac. qalma rom
silamaze SeinarCunos, marto mamakacis alersi ar hyof-
nis, marto alersma SeiZleba daaglaxaos. magram aler-
sis sanacvlod miRebulma fulma, miT SeZenilma noyier-
ma sakvebma da mkvebavma mazebma SeiZleba maxinjsac Sema-
tos mSveniereba.
– qalbatono Tamuna, me TqvenTvis arc fuli momi-
tania da arc silamazis wasaRebad var mosuli. ubral-
od mainteresebs, Tu sad imyofeba Tqveni megobari mako-
na.
– ubralo dainteresebiT kvalmaZieblebi ar kiTx-
uloben xolme, pirdapir miTxariT. ratom dainteres-
diT, mgonia, mcdar gzas mihyvebiT, radgan makona aravi-
Tari danaSaulis Camdeni ar aris da umjobesia sxva
gza eZeboT. is dRes diliT erT maTxovars unda Sex-
vedroda, maTxovari uTxari Sen, aTas dolars dapirda
alersis sanacvlod, ukve daRamda da Zalian gaugrZel-
daT alersi. albaT, oriaTaszedac SeaxuWuWebs, makona
iseTi gogoa.

48
– Sen icnob im maTxovars?
– ki, axalgazrdaa, sibrmaves igonebs, eklesiis win
dgas mudam Tavisi ganuyreli yavarjeniT.
– SegiZliaT SemaxvedroT, an Soridan damanaxoT is
maTxovari?
– ki, rogor ara, magram axla ara, maT eSmakic ver
miagnebs. sad iqnebian, xSirad is maTxovari xidis qveS
aTevs xolme Rames, iqa aqvs mowyobili Tavisi bunagi.
– mereda, xidis qveS Seyveboda makona im maTxovars?
– aTas dolarad Tqven uars etyodiT?
badris gulianad gaecina da Zlivs warmoTqva:
– me arc milionad davTanxmdebodi.
– didi fulis patroni yofilxarT!
– ara, ubralod maTxovar kacTan alersi ver warm-
omidgenia da Tqven namdvilad ar getyodiT uars, Tu
aTas dolars gaimetebdiT.
– me Tu gavimetebdi?
– ho, Ìîÿ çîëîòàÿ îïðàâêà.
_ hoo, interesSi CamagdeT „ïîñëåçå~ ver movrigdebiT?
– SemdegSi SeiZleba movrigdeT, axla dro ara maqvs
avtomanqanaSi megobrebi melodebian, Cven kidev Sevxvdeb-
iT, SeiZleba erT amouxsnel sakiTxSi damWirdeT da
imedi maqvs gamomadgebiT.
– didi siamovnebiT!
badri wamodga gulTbilad gamoemSvidoba Tamunas
da rkinis WiSkari gaixura.
– axla wavideT, sastumroSi davidoT bina, diliT
maTxovari unda davapatimro, uTxra badrim laSasa da
ninos, romlebic arc Tu cota xans elodebodnen kval-
maZiebels.
– romel kvals miageniT, batono badri? – SeekiTxa
laSa im imediT, rom mis sasargeblod ityoda raimes,
magram imedi gaucruvda.

49
– makonas mkvlels daviWer xval diliT, Tumca am
saqmes aCqareba ar SeiZleba sasamarTlos ganaCeniT, kanonis
Sesabamisad. unda vcnoT braldebuli damnaSaved.
– Tu aRiara danaSauli, winaswari patimroba xom
SeiZleba? ikiTxa laSam.
–kargi saTqmelia, „Tu aRiara, magram aRiarebs?
– faqtebs versad daemaleba, Tamunas dapirispire-
bas sad gaeqceva?
– vnaxoT, ras mogvcems xvalindeli dRe – Tqva
badrim da avtomanqana sastumros karebTan gaaCera.
arc Tu ise uSfoTveli Zili hqondaT stumrebs laSas
xan gvelxokera elandeboda da xan kidev, qalis usulo
gvami. ar undoda, magram ratomRac likas saxe ikveTeboda
im gvamSi da mwuxareba ereoda, cremli TavisTavad as-
velebda baliSs da uneburi oxvra esmoda ninos, romelsac
Txeli kedeli hyofda laSas sawolTan. – „netavi badri
ar iyos CvenTan, vanugeSebdi siyvaruliT datanjul la-
Sas“ – fiqrobda nino da arc ki icoda, riT enugeSebia.
iqneb Seuyvarda, iqneb ebraleboda da nugeSi iyo saWiro
daeviwyebia Zveli da Semoebrunebina axali siyvarulisken.
„gaval da vanugeSeb“, wamodga kidec, magram badrim gverdi
Seinacvla `ar Zinavs~ _ uCurCula Tavis oreuls da isev
wamowva, badris, marTlac, ar eZina, gegmebs awyobda, Tu
rogor daepatimrebia diliT maTxovari da ra braldebebi
waeyenebia misTvis. rogorc iqna gaTenda arc Tu grZeli
Rame, saukuned rom eCvena TiToeul maTgans.
zari Semohkres, wirvaze uxmobda wminda giorgis
eklesia xalxs, badrim `fitulma~ da ninom sanTlebi
iyides,. wminda giorgis xatis win aanTes da Sesc-
qerodnen, Tu rogor dneboda sanTeli da mkafio SuqiT
naTdeboda RvTiuri saxe.
eklesia TandaTan Seivso mrevliT, momravldnen
karebTan maTxovrebi, magram „brma“ jer kidev ar Canda.

50
„nuTu iynosa da gaiqca“ – gaifiqra badrim, am dros
joxis kakuniT, eklesiaSi Semosasvlel karebs isic mouax-
lovda da gaCerda. axalgadrda warmosadegi da maRali
iyo maTxovari, Savi wveri Svenoda, medidurad aewia Tavi
maRla da ver gaarkvevdiT sivrces miCereboda Tu qristes
xelTuqmnel xats. ubralod, magram sufTad iyo Cacmu-
li, lamazad gamoiyureboda, gamoricxuli ar iyo, mrava-
li gasaTxovari qaliSvilisaTvis aeCqrolebia guli
mis silamazes, rom ara maTxovroba. badrim kinaRam ga-
daifiqra misi dapatmireba, magram Semowmebas aucile-
bloba moiTxovda, amitom mivida, maTxovrebs xurda fuli
Camouriga, bolos brmas qaRaldis fuli Caudo xelSi
da mklavSi xelis gamodebiT gverdze gaiyvana da yurSi
uCurCula:
– araviTari winaaRmdegoba, Tqven dapatimrebuli
xarT! –
maTxovars gaeRima, kidev ufro medidurad aswia
maRla Tavi da gakvirvebiT warmoTqva:
– netavi ra daaSava sabralo brmam?
– wamobrZandiT! mowmed gvesaWiroebi da ramdenime
wuTis Semdeg aqve mogiyvanT.
– vwuxvar, magram arc mowmed gamogagdebiT, TvaliT
uxilavi ver vityvi, davinaxe–meTqi.
– xom gaigonebdi!
– asjer mosmenils erTjer danaxuli jobia.
– Senc asjer gaimeore mosmenili da erTjer danax-
uli gamogiva.
– rodesac arc araferi gamigonia?
– iseT adgilze dgaxarT aucileblad gaigonebdiT
raimes.
– aq Tvalxilulebic dganan. xom ar ajobebda ise-
Ti dagekiTxa, romelsac yurTasmenac aqvs da mxedvelo-
bac.

51
– ara, me TqvenTan gasaubreba mirCevnia, vidre rome-
lime...
– kargi, ra gaewyoba wamoval, Tu cotaoden Tanxas
gadamixdiT, imis naxevars mainc, rac dRes unda meSova.
– mainc ramdens?
– ormocdaaTi dolaris ekvivalents. Tugind sul
xurda fuliT
– Tqven arc Tu cud samsaxurSi yofilxarT!
– samagierod var maTxovari, sinaTles moklebuli,
brma...
– vici, vici, Tanaxma var, wavideT.
badrim maTxovari policiis ganyofilebaSi miiyvana
ufross myudro kabineti gamosTxova, saqmis viTareba
gaacno da eWvmitanili Tavisi xeliT Casva savarZelSi.
Semdeg asanTi gahkra da TvalebTan miutana. „brma“ ar
Serxeula. „kargad asrulebs brmis rols“ – gaifiqra
badrim, TviTonac eWvmitanilis pirispir Cajda savar-
ZelSi da dakiTxvas Seudga:
– Tqveni gvari da saxeli?
– arafersac ar getyviT, winaswar danapirebi or-
mocdaaTi dolari gadamixadeT da Semdeg vilaparakoT.
– arafersac ar gadagixdi, sardafSi Cagayudeb, gvari-
anadac migTeTqvaven, danaSaulsac dagimtkiceb da sasjel-
sac rigianad agkideb.
– me Sen wminda giorgis eklesiis zarebze Segrisx-
av.
– mkvlelisagan wyevla ar momiva!
– rao? mkvlelisagan? Sen CemSi mkvlels xedav?
– diax, eWvmitanili xar mkvlelobaSi, mxolod eWvmi-
tanili da Tu SegiZlia daamtkice Seni udanaSauloba.
– me ki ar unda davamtkico, rom udanaSaulo var, es
Tqven unda damimitkicoT Cemi danaSauli.
– vecdebi!

52
– tyuili mcdeloba gamogivaT, rac ar momxdara, ver
damimtkicebT, es igive qmedeba iqneba, muslimanma rju-
lis Secvla rom momTxovos.
– maSin daviwyoT.
– pirdapir miTxariT vis mkvlelobas mabralebT.
– makona jalaRonia gagigoniaT?
– rao, makona mokles? – wamoiZaxa „brmam“ da
TvaliT SesamCnevad dainaxa kvalmaZiebelma, Tu rogor
aeSala wveri da yalyze daudga Tma.
Semdeg cremlis msxvili marcvali gadmougorda
usinaTlo TvalTagan da wverze daekida.
„ganicdis Tu TvalTmaqcobs“? _ gaifiqra badrim
albaT, TvalTmaqcobs, sibrmavesac xom didi ostatobiT
asrulebs?
– sad i poveT gvami? – ikiTxa xmis kankaliT Tval-
cremlianma maTxovarma.
– Sen ra ici, rom gvami vi poveT? – kiTxviTve upa-
suxa badrim.
– Tqven xom miTxariT, rom makona jalaRonia mkv-
daria, saxlSi rom momkvdariyo, mec ar damkiTxavdi, ese
igi sadRac i poveT micvalebulis gvami.
– „didi gaiZvera vinme unda iyos“ – gaifiqra badrim
– „TvalnaTliv Cans siamaye,. daudevroba da TviTdamjer-
loba eWvmitanilSi, TiTqos meubneba:
– ho, am saqmeSi Cems sityvas sabolood nu miiCnev
da nu daeyrdnobi. magram TqvenTan Tu xma amoviRe da
saubari gadavwyvite es imitom, rom Senze Zlierica var,
kacadac gjobivar da Cemgan verc verafers miaRwevo“ –
odnavi dumilis Semdeg kvalmaZiebelma kiTxva gaimeora:
– Tu CemTan saubari gadawyviteT, visaubroT yovel-
gvari mikib–mokibvis gareSe, winaaRmdeg SemTxvevaSi iZu-
lebuli gavxdebi, Tqveni saqme sxva gamomZiebels gadavce,
romelic CemsaviT lmobierad ar mogepyrobaT.

53
– maSinebT?
– ara, gafrTxilebT!
– CemTvis sulerTia, vin ras SemekiTxeba, metad
Tavzardamcem sityvas aravisagan aRar moveli, rac gav-
igone.
– SegiZliaT advokati aiyvanoT da dakiTxvas
daaswroT!
– advokati damnaSaveebs sWirdebaT, danaSaulidan
Tavis dasaZvrenad, me piradad yvela damnaSaved mimaCnia,
visac advokati icavs.
– Zalian kargi, imedi maqvs udanaSaulobas advoka-
tis gareSe damimtkicebT.
– me aravis daxmareba ar mWirdeba, Tqven ki ufle-
bamosili brZandebiT prokurors mouxmoT, raTa damimt-
kicoT danaSauli.
– rogorc Tqven ar gWirdebaT advokati, ise me ar
prokurori. imedia, gulaxdilad visaubrebT. maS daviw-
yoT: _ Tqveni gvari?
– ki ar daviwyoT, gavicnoT me lomuri arabuli var,
vefxia arabulis Ze.
_ swori SeniSvnaa, me badri Coxeli var, giorgi
Coxelis Ze, prokuraturis yofili gamomZiebeli, amJa-
mad deteqtivi! guSin diliT Tqven unda SexvedrodiT
makona jalaRonias, SexvdiT, Tu ara?
– ara marTalia, unda mosuliyo, magram ar movida,
mTeli dRe im adgilas videqi, saidanac Tqven wamomiyv-
aneT, eWvic ar mepareba, simarTles damimowmeben eklesi-
is moZRvarni, sanTlis gamyidvelebi, maTxovrebi da mrev-
li romelTaganac mowyaleba mimiRia.
– rogori atmosferi gakavSirebdaT makona jala-
RoniasTan?
– me is miyvarda!
– Tqven xom brma xarT!

54
– mere ra ggoniaT, rom brmas ar SeuZlia siyvaruli?
siTbos grZnoba yvela Tvalxilulze metad brmas gaaCnia,
Cven, brmebi xelisSeuxeblad aRviqvamT qalis siTbosa da
simSvenieres, grZnobis TvaliT mivCerebivarT masSi nakl-
sac da didebasac. Tqven ki, SemiZlia Tamamad vTqva, Tvalx-
ilulTa umetesoba qalSi mxolod qals misCerebixarT
da mets arafers. ufro sworad, sasqeso organos, mxe-
curi Jinis dasakmayofilebel xvrels. kabas, romelsac
saSos surneli dahkravs TvalxilulTaTvis, isic qalia.
zogierTis tvinamde ar dadis, rom qali arc WurWelia,
arc mxeci da arc angelozi, qali mTeli cxovrebaa, qali
dedaa, deda! da swored es ver Sevagnebine makonas. is
daiRupa da masTan erTad daiRupa Cemi siyvarulic.
– ratom ityuebiT, Tqven brma ara xarT!
_ sruli WeSmaritebaa, me brma var, sakuTari Tavi
da sazogadoebac movatyue, rom Cems grZnobas makonas
meti aravin daenaxa, yoveldRe vxvdebodiT, mxolod guS-
indeli dRe iyo gamonaklisi. Cemi qmedebisaTvis kanoni
Tu sasjels iTvaliswinebs, SemiZlia udrtvinvelad avi-
tano yovelgvari tanjva.
– Tqven Tu gqoniaT sqesobrivi kavSiri makonasTan?
– amas ra mniSvneloba aqvs. am qveynidan ise wavidnen
cnobili fizikosi isaak niutoni da filosofosi
imanuil kanti, rom maT qalis xorcieli siyvaruli ar
SeugrZvniaT. magram es imas ar niSnavs, rom maT qali
arasdros yvarebiaT. rac Seexeba Cvens siyvaruls es
piradulia da minda miwaSi Cavitano, bodiSi, mag SekiTx-
vaze pasuxs ver gagcemT.
– Tqvens moZRvarTan aRsareba giTqvams?
– ki rogor ara, ramdenimejer veziare kidec...
– es saidumloc xom gaumxile!
– gavumxile, magram is moZRvaria, Tqven ki gamomZie-
beli, Tqven Soris didi sxvaobaa, SeiZleba dRes Tqven

55
Zmoba SemomficoT, damacdeninoT Cemi saidumlo, dampir-
deT, rom aravis etyviT, magram gvar-saxelsac ar Secvli,
ise gamoscem xval wignad.
– cdebiT, gamomZiebeli igive moZRvaria, mxolod im
gansxvavebiT, rom moZRvari RmerTs emsaxureba, kvalmaZie-
beli ki borotebas devnis, es TiTqmis erTi da igivea.
– ara mgonia, Cemi azriT moZRvari RmerTs ki emsax-
ureba magram, gamomZiebeli satanas, ase rom ar iyos
qriste ar ityoda: – „mixedva patimarTa“, vin icis, iqneb
es mwuxareba ver gadavitano da ar minda eSmakis samsax-
urSi mixilos makonas sulma.
– ratom xarT mcdar mosazrebaSi ase darwmunebu-
li, gamomZiebeli satanas ar emsaxureba. ase rom iyos, me
Tqven aq ar wamogiyvandiT da makonas daRupviT gamware-
buli ubani dResve Sen Cagqolavda, radgan ician, rom
makona guSin Sen unda Segxvedroda. isini aravis dauw-
yeben gamokiTxvas, Tu sad imyofebodi guSin, Cagqolaven
da Ziebac Seni sikvdiliT dasruldeba. me ki minda
Tqveni daxmarebiT vi povo namdvili borotmoqmedi da
kanonis ZaliT davsajo, gana mkvleli patimari Sesawy-
narebeli da dasandobia?
– me riT SemiZlia dagexmaroT?
– mi pasuxeT, gqoniaT xorcieli kavSiri makonas-
Tan?
– Cven erTad vswavlobdiT, makona skolis merxidan
miyvarda, imasac vuyvardi, erTad vmecadineobdiT, sul
erTad viyaviT da vgrZnobdiT, erTmaneTis gareSe arse-
boba ar SegveZlo, simwifis atestati rom aviReT, banke-
ti gadavixadeT da axlac ar vici, rogor aRmovCndiT
erTad loginSi, Cems cxovrebaSi is iyo pirveli da
ukanaskneli qali, mixaroda da meamayeboda, rom pirveli
kacic me viyavi misTvis. SeuRlebis winaaRmdegi iyo da
yovelTvis farulad vxvdebodiT erTmaneTs. Cemi aler-

56
si misTvis sakmarisi ar aRmoCsnda da miRalata, gavuge,
mindoda mepatiebia da isev SevTavaze coloba da iciT
ra miTxra? „SemeSvi, Tu RmerTi gwams, xom xedav avadmy-
ofi varo“.
– rogor, avadmyofobas amCnevdiT?
– araviTari avadmyofoba me imisTvis ar SemimCnevia,
es iyo mxolod, rom xorcieli kavSiris dawyebamde
xSirad grZnobas kargavda.
– dawyebamde Tu Semdeg.
– dawyebamde!
– da Semdeg grZnoba ubrundeboda?
– ubrundeboda aqtis periodSi, me amas avadmyofo-
bad ar miviCnevdi, megona, rom yvela qali aseTi iyo,
imisma sityvam ki damafiqra da gadavwyvite berad aRkve-
ciliyavi, radgan sxva siyvaruli verc ki warmomedgina,
Cemi gadawyvetileba makonas gavande, man cremliani Tvalebi
momapyro da miTxra:
– „xom grZnob, rogor miyvarxar. uSenod arseboba
ar SemiZlia, berad rom aRikveco, ese igi veRarasodes
gnaxav, CemTvis mkvdari iqnebi da icode im dResve Tavs
moviklavo“
– netavi gamagebina colobaze uars ratom meubnebi,
erTad vcxovrobT, erTad varT da kanonieri col–qmro-
ba sxva raRaa-meTqi
– rom giRalate, mapatieb?
– gapatieb!
– ai, swored magitom ar gamogyvebi, ar miyvars
laCari xalxi, me Sen imitom giRalate, rom mogekali, Sen
ki mpatiobo.
– ra vqna, miyvarxar da es grZnoba ufro Zlieri
aRmoCnda, vidre Ralati.
– ar gegonos, imitom giRalate, rom kacis alersi
menatreboda. im sabediswero nabijis gadadgmis win da

57
Semdegac Sen melandebodi. Sen miyvarxar da swored
Sens siyvaruls minda Sevwiro Cemi arseboba, swored
amitom ver gamogyvebi colad rom miyvarxar, me deda
arasodes aRar viqnebi, me mkvleli var, Seni Svili movka-
li, Sen es ar ici, Sens farulad Cavidine yovelive.
– kargi, rac moxda moxda, magasac gapatieb, Svili
aviyvanoT, gavzardoT.
– ara, versad davemalebi Cadenil codvas, sakuTari
Svili movkali da sxvisi gavzardo? viyoT ase, rogor-
ca varT, SevxvdeT xolme farulad erTimeores, vici
didi xnis sicocxle ar miweria, Cemi sikvdilis Semdeg
daqorwindi, Svils Cemi saxeli daarqvi da amiT SesZine
ukvdaveba Cvens siyvaruls.
am saubris Semdeg davikarge, yvela daRupulad mTv-
lida, mxolod makonam icoda Cemi adgil–samyofeli da
xSirad mnaxulobda. sami wlis Semdeg davbrundi sama-
lavidan, sibrmave movigone, cota Tavic movigiJiane da
maTxovroba daviwye.
– Semdeg gacduna eSmakma? – hkiTxa Tvalcremlian
lomurs gamomZiebelma.
– romel eSmakzea saubari. eklesiis win imitom
davdeqi da maTxovrobac imitom daviwye, makonas axlos
vyofiliyavi da misTvis meloca.
– Znelad mosasmeni istoriaa!
– piradad gansacdelad kidev meti!
– me Sens udanaSaulobaSi darwmunebuli var, magram
aqedan mainc ver gagiSveb, ganrisxebulma Wirisuflebma
rom ar gavnon.
– Zalian damavalebT, Tu mfarvelobiT samsaxurs ar
gamiwevT, radgan makonas Semdeg sicocxle arafrad miRirs
da TviTmkvlelobiT vapireb sicocxlesTan gamosalmebas.
– RmerTi ar gwams? ar ici rom TviTmkvlelobiT,
RmerTis sawinaaRmdego nabijs dgam, makonas danabarebs

58
ar asruleb. mis suls meored klav da gvams miwaSi
abruneb esec ar iyos, me Sen ZiebisTvis mWirdebi, nuTu
ar gainteresebs vin aris namdvili damnaSave, rom sakadrisi
mivagoT?
ase eubneboda gamomZiebeli lomurs, Tumca uxilavi
xma karnaxobda, rom mkvleli mis win ijda, amitom ar
CaTvala masTan saubari damTavrebulad da kidev ram-
denime SekiTxva dausva:
– Sen da makona sad xvdebodiT xolme erTmaneTs?
– bina maqvs naqiravebi qalaqis gareubanSi!
– aki xidqveS maqvso TavSesafari!
– ki maqvs, xalxis Tvalis asaxvevad, Torem iq erTi
Ramec ar gamiTevia.
– sami wlis ganmavlobaSi sad gqonda TavSesafari?
– oh, es didi istoriaa. „cignebTan“ viyavi. mTebSi,
namdvili Tavisufali cxovreba imaTTan vigeme da buneb-
is siyvarulsac iq veziare.
– rodesac makona SenTan modioda xolme iqneb vinmes
Seuyvarda, amaze dafiqrebulxar.?
– es gamoricxulia. „cignebs“ sxva kanoni aqvT.
isini ar emorCilebian Cvenebur aRviraxsnil cxovrebi-
seul kanonebs.
_ sad aris maTi banaki?
– mTebSi, mamisonis uReltexilTan axlos.
– megzurobas gagviwev sakuTari TvaliT rom vixi-
lo boSaTa banaki?
– isini xom momTabare cxovrebas ewevian, sami wlis
win davtove maTi banaki, isini aiyarnen, Sua aziaSi wavid-
nen, me ki aq wamovedi da, rogorc xedav, aseT cxovrebas
vewevi.
– SeiZleba dabrundnen da iqve dasces karvebi, sa-
dac Sen geguleba, isini xom momTabare cxovrebas ewevian,
da ra garantia gaqvs rom ar dabrunebulan?

59
– gamoricxuli ar aris, Tumca iSviaTad brundebian
Zvel adgilas, qveyana didia, isinic cot–cota silamaz-
es wuwnian axal–axal midamos.
– kargi, dRes gveyofa saubari. ar gewyinos sakanSi
unda mogaTavso, merwmune, amiT vuzrunvelvyof Sens jan-
mrTelobas da sicocxles xval moval gagesaubrebi, Sei-
Zleba boSebTanc wavideT, Seni megzurobiT.
badrim zaris Rilaks TiTi daaWira, morige badra-
gi gamoiZaxa da patimari Caibara: Semdeg policiis ufrosT-
an Sevida. uTxra, rom gansakuTrebuli yuradReba mieq-
ciaT patimrisTvis, sisxli aeRoT da „tilis“ sisx-
lisTvis SeedarebiaT. policiis ufrosic dapirda yovel-
gvar davalebas uyoymanod Sevasrulebo, – xvalamde uTxra
badrim, erTmaneTs gamoemSvidobnen da kvalmaZiebelma da-
tova policiis Senoba.
saintereso saubari warimarTa kvalmaZiebelsa da
„brmas“ Soris romelic Tqven ukve moismineT badris
lomeri gaunaTlebeli egona, magram sinamdvileSi arc
iseTi „maTxovari“ aRmoCnda, rogorc varaudobda, fri-
ad gakvirvebuli darCa saubris Semdeg da Tu swors
ambobda „misabaZi siyvaruli codniao“ – fiqrobda
TavisTvis.
rodesac badri dakiTxvis mizniT, lomerisTan
saubrobda, ninom da laSam avtomanqana Caketes da fexiT
gauyvnen qalaqis quCebs. laSa gulCaTxrobili Canda,
aravisTan laparaki ar undoda, ganmartoeba surda, sak-
uTar TavTan undoda marto darCena, nino ki, piriqiT
laparakis muzaze iyo mosuli da erTi suli hqonda
rodis daiwyebda vaJi laparaks, magram rom ar daadga
saSveli misi xmis amoRebas TviTon daiwyo:
–„fituli“, Zalian giyvarda lika?
– rogor Tu Zalian, siyvaruli sxvadasxvagvari
arsebobs?

60
– ho, me bevri vaJisgan msmenia, „qalis siyvaruli
wels zeviT ar unda auSva, Tavi yinulSi unda Seinaxo,
tvins ar unda miakaro“
– mebraleba siyvaruli maseTi vaJebis xelSi da
mesircxvileba kidec am amaRlebul grZnobaze saubari.
– wuxel cudad geZina laSa! Seni kvnesa da tirili
mesmoda, mindoda gamovsuliyavi SenTan magram biZaCemis
momerida. nu javrob laSa vfiqrob i povi likas da Tu
ver i povi me aranakleb megobrobas gagiwev. minda rom
myavdes SenisTana erTguli siyvarulisTvis Tavdadebu-
li megobari.
– nino, marTalia, likas fizikurad gamsgavseb, ma-
gram sulierad vera. Cven naRdi, bavSvuri siyvaruliT
gviyvarda erTimeore, Sen romel siyvarulsac meubnebi
eg siyvaruli sibraluliT aris gamowveuli, me Sen
gecodebi, xedav Tu rogor vitanjebi da Seni moCvenebi-
Ti siyvaruliT gsurs dardi Semimsubuqo. Cven Soris
es siyvaruli igive iqneba rac kompiuteruli siyvaru-
li. albaT gsmenia aseT siyvarulze, romelsac moCvenebiTi
hqvia. specialuri kompiuteruli programis saSualebiT
SegiZlia ganicado nebismieri saxis siamovneba. visTanac
gsurT, amisaTvis sakmarisia gaikeTo specialuri „se-
qskazmuloba“ romelic kompiuterTan aris mierTebu-
li. CarTo programa da gadaSva vnebaTa samyaroSi. mar-
Talia, aseTi kiber–seqsi SokSi agdebs adamians da
xandisxan klavs kidec, magram rac metia sikvdilianoba,
miT metia moTxovnileba amgvari faruli seqsisadmi,
Cveni siyvarulic swored kompiuteruli iqneba, me emoci-
iTa da mTeli grZnobiT likasTan viqnebi, am SemTxveva-
Si Sen CemTvis mxolod kompiuteri iqnebi da meti
araferi.
– Sen me ase mkacrad ver momeqcevi, rodesac CemSi
kompiuterze Zlier siyvaruls dainaxav.

61
– SesaZlebelia kompiuterze Zlieri siyvaruli
davinaxo SenSi, magram mjera, likaze Zlier siyvaruls
vercerT qalSi ver vi povi, Seni ltolva Cemdami or-
dRiani gatacebisa da sibralulis Sedegia, eg grZnoba
male dacxreba da ra damrCeba? sibralulze agebuli
siyvaruli? ar minda vebralebode vinmes, tanSi mzaravs,
rodesac TanamigrZnoben, ase mgonia es yvelaferi moCvenebi-
Tia. imis nacvlad, rom WirSi gverdiT amomdgomodnen,
usulo da ugulo „fituli“ Semarqves. maTi sibralu-
li im bavSvur gatacebasa hgavs, Cits rom budes daun-
grevs, kvercxebs daumtvrevs da mere Seebraleba...
– sayveduri Cvenze ar iTqmis gana me da biZaCemi
gverdiT ar gidgavarT?
– biZaSeni ki! SenSi ki romantikul gatacebas vxe-
dav.
– maS kargi, me Sen likas dagaviwyeb da naRd siy-
varuls gaziareb, vficav, winaaRmdeg SemTxvevaSi likasav-
iT sakuTari neba–surviliT davikargebi.
– neta ram Casaxa SenSi aseTi grZnoba, gana cota
Segxvedria Cemzed ukeTesi vaJkaci? agarakiani, avtoman-
qaniani, dediserTa, cxeniviT lamazi da ganieri, xariviT
janmTeli da Ronieri, viriviT mSromeli da lmobieri,
ganaTlebuli, ojaxis muWuWi da marwuxi? ratom maT
ar Seiyvareb,. gana uars etyvis vinme Sens siyvaruls? me
Sen rogor giTxra Tanxmoba, rodesac zemod CamrTvlil
yovelgvar bednierebas moklebuli var?
– marTalia, Sen aranairi materialuri simdidre, ar
gagaCnia, magram SegiZlia siyvarulisTvis Tavdadeba.
– Tuki Sen ar gekuTvnis es Tavdadeba?
– unda movi paro, unda gagqurdo da unda dag-
isakuTro!
moseirne wyvils badri SeumCnevlad Tavs wamoadga,
myisve saubari Sewyvites da orTaves sircxvilis grZnobam

62
saxe auwva. rogor ggoniaT kvalmaZiebels gamoeparebo-
da maTi uxerxulobis mizezi? araferi uTqvams Cumma
Rimilma marcxena loyaze foso gauCina da axalgazrde-
bi uxerxulobidan rom gamoeyvana, Tavisdauneblied war-
moTqva:
– ase da amrigad ori saqme ukve gaiCarxa.
– ra saqmeebi, aba, angariSi Cagvabare saCqarod!
– maTxovari daviWire da bevri mcdelobis Semdeg
avalaparake.
– rogor fiqrobT damnaSavea?
– jer ar vici xval „tilis“ sisxlTan misi sisx-
lis Sedareba gviCvenebs swor pasuxs.
– meore saqme?
– meore saqme siyvaruls exeba jer ver vityvi
saidualod vinaxav –
– yoCaR biZi, siyvarulma asaki ar icis, miaweqi ra,
arseboben iseTi qalebic, asakovani mamakacebi rom mos-
wonT.
badris axla naRdad gaeRima, guliT naTqvamma ko-
mplimentma axalgazrduli, aqamde miZinebuli simi Seurxia
da ratomRac Tamuna papaskua gaaxsena – „uh, magari
gogoa“ – gaifiqra magram mTlad axalgazrdaa.
„mere ra, ara da asakovani mamakacebic moswonTo“.
gulSi gaivlo ninos naTqvami. meore dRes badri di-
laadrianad policiis sammarTveloSi mivida. policiis
ufrosi mosuli daxvda, Sesvlis nebarTva aravisTvis
uTxovia pirdapir Sevida ufrosis kabinetSi.
– keTili iyos Tqveni mobrZaneba, magram sasixaru-
lo ambavi namdvilad ver dagaxvedreT, lomuri arabu-
lisa da „tilis“ sisxlTa jgufi sxvadasxva aRmoCnda,
uTxra policiis ufrosma badris danaxvisTanave.
– vin giTxraT, rom es cnoba CemTvis sasixarulo
ar aris? geficebiT namdvilad gamaxareT, Cemi misia

63
adamianis daWera ki ar aris, aramed borotmoqmedis
izolirebaa.
– ho, jer aRmoCena da Semdeg izolireba – TiTqos
Seuswora naTqvami policiis ufrosma.
– me isev im oTaxSi waval guSin rom viyavi. gam-
oiZaxeT, eWvmitanili – warmoTqva badrim da ufrosis
pasuxs aRar daeloda kabinetidan gavida, ramdenime wuTSi
lomuri arabuli moiyvanes, mis cxovrebaSi erT Rames
namdvili gardatexa moexdina, wveri guSindelTan Se-
darebiT aburZgnili hqonda, Tvalebi namtiralevi, Ca-
sisxlianebuli, upeebi Sesiebuli, gamoxedvaSi SurisZie-
bis cecxli ugizgizebda.
– dabrZandiT! – savarZelze miuTiTa badrim.
lomurs salamic ar uTqvams, uxmod Cajda savar-
ZelSi.
– iciT risTvis gamogiZaxeT? – Tbili RimiliT
hkiTxa gamomZiebelma.
– vici! guSin sisxli amiRes dRes raRac bralde-
bas SeTiTxniT da mkvlelad momnaTlavT, vis siamovnebs
qalaqSi maTxovrebi rom daZrwian, vfiqrob daiwyo nel-
nela wmenda, magram netavi mkvleloba ar mogekerebiaT
CemTvis da isic sayvareli adamianisa, gana ar SeiZlebo-
da gamogeCxrikaT iseTi saqme, romelic Cirqs ar momcx-
ebda da sikvdiliT dasjiT gamaTavisuflebda am jo-
joxeTuri yofisgan?
– ratom gaqvT marTlmsajulebaze iseTi warmodge-
na, TiTqos Cven xalxis izolireba gvainteresebdes da
ara borotmoqmedTa dasja?
– warmodgena ki ara maqvs, winaTgrZnoba mkarnaxobs
amas adamiani, romelic qveynisTvis arafers qmnis, sa-
zogadoebis muwukia da droulad unda moiSoro. es
bunebis kanonia. Tqven Tu ginaxavT futkris ska (ojaxi)
mis win usaTuod SeamCnevdiT ramdenime mkvdar futkars,

64
romelTac mefutkreobaSi „parazit futkrebs“ eZaxian.
klaven muSa futkrebi „parazitebs“, ese igi umuSevrebs
da ojaxidan agdeben. es erTia da bunebaSi amis uamravi
magaliTi gvxvdeba.
– cdebiT! adamianebs RmerTma Wkua–goneba imitom
daanaTla, rom ganesxvavebina mwerebisa da mxecebisagan.
– ganirCevian da iyeneben mwerTa da mxecTa magaliTebs
mkacradac.
– verafers vityvi, SeiZleba Tqveni Sexeduleba sa-
zogadoebaze swori iyos, magram faqtia, Tqveni likvi-
direba sazogadoebisagan azradac aravis mosvlia sisx-
li Tu agiRes da xelis anabeWdebi, es Cveulebrivi
movlenaa. yvela moqalaqis pasportSi unda iyos naCvene-
bi sisxlis jgufi, rom ubeduri SemTxvevis SemTxvevaSi
droulad gadavarCinoT pacienti.
– ho, ho, vici meti sazrunavi ara gaqvs Tqven sul
imaze fiqrobT, rogor gadaarCinoT davrdomili.
– ganaTlebuli adamiani CanxarT, magram sazogadoe-
baze rwmenadakarguli kaci, im futkarze uaresia, romelic
Tqven weRan aRwereT, gana keTili adamianebi ar iyvnen
isini, vinc maTxovrobis dros xels gimarTavdaT da
sazrdos gawvdidnen? ase male ratom daiviwye maTi
pativiscema?
– isini yvelani CemsaviT uTvistomoni arian da
imitomac vebralebi.
– adamianTa Soris uTvistomoba arafers niSnavs,
osmanTa samefos damaarsebeli burTi–Cino – mgelma
gamozarda, da Semdeg uZlieres saxelmwifos ganageb-
da.
– mere. mgels adareb Sen adamians? sabralo mgeli!
badris gulianad gaecina, Cafiqrda, gamosavals dau-
wyo Zebna, Tu rogor Semoebrunebia rwmenadakarguli
adamiani sazogadoebisaken da TiTqos gamosavali naxa:

65
– Sen xom RmerTis taZris win maTxovrobdi,
yovelTvis xels gimarTavda ufali da adamianebs Soris
rwmena Tu dagikargavs RmerTs ra pasuxs aZlev? „giy-
vardes moyvasi Seni, viTarca Tavi Seni da mteri Seni,
viTarca moyvasi Seni“ – gvaswavlis ufali.
– eh, gamovcade, magram:

– „borots vTesavdi msjida ufali,


sikeTes vTesav, msjis da ratomRa?
uwin Tu mqonda bneli sakani
dResac bnelia Cemi katorRa“.

– mokled, Tavi gamomilaya Senma filosofiam. gaaRe


kari da wadi aqedan. rogorc ginda, ise icxovre. me ki
Soridan gadevneb Tvalyurs, rogor ivli sazogadoebisa
da RmerTisagan gariyuli.
lomurs Tvalebi gaufarTovda, Semdeg nel–nela
cremlis gubiT aevso da pasuxis gacema veRar moaxerxa,
badrim rom dainaxa am gziT gamarjvebas miaRwia, Set-
evaze gadavida:
– raRas elodebi, adeqi da wadi, rom geubnebian! –
xma gaimkacra gamomZiebelma.
– arsadac ar waval, Tqven rom waxvalT maSin wamval
da sul TqvenTan viqnebi, sanam makonas mkvlels ar
mapovnineb! – kategoriulad ganacxada lomurma.
badris gaeRima, mizani miRweulad CaTvala da saubari
sul sxva kuTxiT warmarTa, radgan icoda komplimenti
marto qalebisaTvis ar iyo sasiamovno mosasmeni, mamaka-
cebsac uRvivebda miZinebul tvinis ujredebs.
– urwmuno xar biWo! ar gewyinos biWos, rom geub-
nebi, zedmiwevniT ganaTlebuli Canxar, sad da rodis
miiRe esoden dafaruli da saWiroebis SemTxvevaSi ga-
mosayenebeli ganaTleba?

66
lomurs marTlac esiamovna megobruli toniT war-
moTqmuli qeba, TiTqos gaizarda, savarZelSi Seirxa, gas-
worda, da daufiqreblad warmoTqva:
– sami weliwadi boSaTa banakSi vcxrvrobdi, kar-
gad aviTvise maTi ena, Tuki ram dadebiTi zne–Cveulebani
mWirs, maTi Rvawlia...
– romeli saxelmwifos enaze laparakoben boSebi
an visi STamomavalni arian?
– boSebs didi istoria aqvs. Cven qarTvelebi vamay-
obT Cveni warsuliT, magram, ukacravad, boSaTa ZirZveli
warsuli msoflios yvela xalxis istorias aRemateba
da erTi xelis mosmiT maTi ugulebelyofa ar SeiZle-
ba.
– siamovnebiT mogismendiT, ar meCqareba, Tanac alRo
mkarnaxobs, maT Sorisaa makonas mkvleli.
– madlobeli var sakanSi rom gamomketeT, fiqris
saSualeba momeciT da Tqveneul daskvnamde mimiyvaneT.
rodesac boSaTa banakidan wamosvla davapire, isini ukve
SuaaziaSi wasasvlelad aiyarnen, maTi beladi cxens ka-
zmavda da farulad makonas umzerda, makonac Secqeroda,
TiTqos eubneboda „Cven kidev SevxvdebiTo“. me maTs
mzeras wavawydi da sircxviliT, uxerxulobisgan Tvalebi
daxares. isini wavidenen, Cven davrCiT es iyo da es.
netavi Cvenc maTTan erTad wavsuliyaviT. ramdens mex-
vewebodnen mere, ar Sevismine maTi mudara. Tu marTla
gamaTavisufle, maTTan waval, SeiZleba makonas mkvlel-
sac mivagno. SesaZlebelia samudamodac davrCe iq, vin
icis, rogor warimarTeba cxovreba. ho, marTla Tqven
SemekiTxeT, romel saxelmwifo enaze laparakobeno boSebi!
maTi warmoSobis fesvi da ZirZveli saxelmwifo Crdi-
lo indoeTia da anwikur enaze laparakoben.
– es romeli enaa, aseTi sasaubaro ena pirvelad
mesmis.

67
– ras gaigeb, sasaubro enebi marTlac, bevria msof-
lioSi, dRevandeli monacemebiT 5651 viTvliT. ra Tqma
unda, mxedvelobaSi ar gvaqvs kuTxuri enebi, monacemebi
aRebulia saxelmwifo sametyvelo enebidan. aqedan erT–
erTi anwikuri enacaa, ise rogorc qarTuli, romelsac
gaaCnia Tavisi saxelmwifo statusi da damwerloba.
– rogor, boSebs damwerlobac aqvT? – dainteres-
da badri.
– im ToTxmet damwerlobaTagan, romelic msofli-
oSi moqmedebs induri damwerlobac aRiricxeba da an-
wikuri ena induri damwerlobiT sargeblobs.
– kidev ra ici maT Sesaxeb?
– maTTan sami weli vcxovrobdi da SemiZlia Tama-
mad vTqva, imaze meti vici, rac unda vicode da bevrad
metic, rac TviTon boSebma ician, radgan yovelgvar sai-
dumlos „tomis deda“ inaxavs da is ki Cem dedad
Tvlida Tavs...
– „tomis beladi“ rom yavdaT vicodi. „tomis de-
doba“ ki pirvelad mesmis.
– „tomis deda“ ufro meti privilegiebiT sarge-
blobs, vidre „tomis beladi“. mas SeuZlia beladis
moxsna, dasja da axlis daniSvna, „tomis dedas“ ki
TviTon tomi irCevs. mas umadlian. rom maT dRemde
Seinarsunes ena, damwerloba da rwmeniTi idealebi. amave
dros maT bevri iswavles da SeiTvises im qveynis xalx-
Ta kulturidanac, romelTanac uxdebodaT urTierToba.
uxsovari droidan aqvT Semonaxuli warsulis mravali
gadmonaSTi, tomobrivi organizacia, beladebis inteleq-
ti, dedaTa avtoriteti da sxva. ganviTarebuli aqvT
patriarqaluri damokidebuleba ufrosTa xelisufleb-
isadmi. SeTvisebuli aqvT yovelgvari xeloba, arian Sesani-
Snavi musikosebi, mocekvaveebi da momRerlebi,. qalebi
umTavresad mkiTxaoben da nurvin ityvis, rom verafers

68
xvdebian. kacebi xelosnoben da qurdoben. umeteswilad
i paraven cxenebs. ewevian momTabare cxovrebas, ZiriTadad
cxovroben karvebSi, dauZlurebuls klaven da marxaven
iqve, sadac cxovroben. sul es aris. kidev ra gainter-
esebs?
– saidan arian warmoSobiT, ratom ewevian momTabare
cxovrebas, me, rogorc gamomZiebels, maTi warmoSobis
genebi mainteresebs,.
– oo, es didi istoriaa vfiqrob, mosawyeni iqneba
mosasmenad da arc dagainteresebT aseTi warsuli.
– xom giTxari, me maT banakSi mkvleli meguleba da
maT Sesaxeb yvelaferi minda vicode, mters ise ver
daamarcxeb, Tu ar ici, rogor ebrZolo mas, amitom maTi
susti mxarec minda vicode da Zlieric.
– daaxloebiT 3500 wlis winaT Cven eramde indo-
eTSi boSaTa samefo „moxenjo–diro“, uZlieresi teqni-
kisa da civilizaciis kera iyo, vambob „iyo“–meTqi da
ara „yofila“. vinaidan „tomis deda“ erTi–meoris
tradiciulad gadascems Tavisi eris warsuls, yovelg-
vari Selamazebis gareSe. „moxenjo–diro~ ayvavebuli
samefo mravalsarTuliani SenobebiTa da skverebiT,
SadrvnebiTa da baRebiT, yvaoda sicocxle, vidre atom-
uri afeTeba moxdeboda. Tanamedrove mecniereba am afeTqe-
bas atlantidis daRupvas ukavSirebs. arqeologiuri
gaTxrebis Sedegad mkvlevarebma damRvali agurebiTa da
qvebiT momxdari daadgines, atomuri afeTqeba! sadac
napovnia radiaciuli damuxtvis kvali da yovelive es
igivea rac xirosimasa da nagasakSi momxdari tragediis
Sedegi,. amasve metyvelebs Zveli induri eposis xelnaw-
eri „maxabxarata“, romlis damwerlobac Seesabameba mo-
mxdari katastrofis TariRs.
boSebi dasabamidanve ganTqmulni iyvnen winaswar-
metyvelebiT da iwinaswarmetyveles mosalodneli katas-

69
trofa. miatoves „moxenjo–diro“ da umetesoba mTebs
Seexiznen, ufro guladebi adgilze darCnen da daiRup-
nen. mTaSi Sexiznul rajupTa toms eseigi boSebs Tavs
daesxnen dampyroblebi rajupebi damarcxdnen. gadarCe-
nilebma da yvelaze amayebma, monobaSi rom ar yofil-
iyvnen, miatoves mSobliuri mxare da sxva samSoblos
dauwyes Zebna. ase moedvnen mTel msoflios boSebi Ta-
vianT Tavs „ramine–Caves“, anu indusTa RmerTis „ramis
Svilebad“ moinaTlnen.
boSebi dainteresebulni arian axlis ZiebiT, said-
umlos Senaxvis niWiTac arian dajildoebulni. umTavre-
sad momTabare cxovrebas imitom ewevian, rom eSiniaT
axali atomuri katastrofisa, romelic TavianT Tavze
gamocades da, xom iciT, „daSinebuli ZaRli mTvares
uyefs“.
– RmerTma dagvifaros atomur omisagan da „moxen-
jo–diros“ msgavsi katastrofa, ara mgonia, CvenTan iyos
mosalodneli.
– ase ggoniaT? arc „moxenjo–diroSi“ momxdara
atomuri omi, gadmocemis Tanaxmad, gauTvaliswineblo-
biT moxda afeTqeba. dRes msoflioSi imdeni atomuri
mfeTqebadi nivTierebaa, SeiZleba dedamiwa namsxvrevebad
iqces, gana cota moxda ra „moxenjo–diros“ msgavsi
afeTqeba? iaponiaSi, 1981 wels cerogis atomur eleqt-
rosadgurSi momxdari afeTqebiT dasxiveba 59 muSam
miiRo da zRvis sanapiros vrceli nawili radioaqti-
uri nawilakebiT dabinZurda, germaniaSi, kompania „ba-
diSe analin–fabrikis“ saamqroebSi afeTqebis Sedegad
qarxana mTlianad ganadgurda, aseve ganadgurda qarxnis
axlo mdebare ori sofeli, qalaqi opau ki nangrevebad
iqca. daiRupa 500 da dasaxiCrda milionnaxevari adami-
ani. 1957 wels atomuri narCenebis sayarze kaslSi
moxda afeTqeba. radiaciiT moiwamla 13 tba, ocdaaTi

70
qalaqi ki saerTod gaqra sabWoTa kavSiris rukidan,
daiRupa aTasobiT adamiani, aTiaTasobiT ki daSavda. am
katastrofis dawvrilebiTi cnobebi dRemde gasaidum-
loebulia. rac gasaidumloebulia da sinamdvileSi moxda
CernobilSi, pribetis orasze meti sofeli ganadgurda,
mogiyve? iqneb gainteresebs indoeTis qimiuri qarxnis
„iunion karbaitis“ afeTqebis istoria, romelic meoce
saukunis uZlieres afeTqebad iTvleba. mosalodnelsac
getyvi: _ 2011 wlis iaponiis atomuri tragedia Semzaravi
iqneba...
– kargi ra, gveyo amdeni tragediis mosmena, Sen is
miTxari boSebTan miiRe es ganaTleba?
– ZiriTadad maTTan, danarCeni ki TviTganaTlebiT,
magram mTavari es rodia, mTavari isaa, rom mecnierebam
daarRvia dedamiis harmonia da Tu ar SeCerda planetis
daRupva garduvalia. erT saintereso ambavs mogiTxrobT,
romelic „tomis dedasagan“ saidumlod msmenia:
afxazeTsa da CxalTis qeds Soris idga Cveni bana-
ki erTi dRis savalze maruxis uReltexilia. meore
msoflio omis dros germanelebs iq samxedro aeroporti
hqondaT. aeroportidan arc Tu ise Sorsaa tba sufTa
cremliviT mokamkame, swored am tbaSi CauyriaT ger-
manelebs TavianTi sabrZolo teqnika kavkasiis datove-
bis Semdeg, magram saintereso es rodia sanam germanele-
bi maruxis uReltexils gadaketavdnen da sabrZolo
teqnikas Semozidavdnen, saWiro gamxdara adgilmdebare-
obis Zirfesvianad daTvaliereba da rukis Sedgena. swored
am mizniT germanelebma maruxis uReltexilze Svidka-
ciani mTamsvlelTa brigada gadmosves, romlebic erTob
sakvirvel nislis mTas waawydnen. mTa TovliT dafaru-
li mwvervalebiT yofila Semogarsuli. dainteresebu-
lan da axlos misvla ganuzraxavT, magram saswaulebriv
danaxuli mTa Cveulebrivi xeobidan amomavali nisli

71
gamomdgara. mTamsvlelebi erTi–meores miyolebiT CaS-
vebulan xeobisaken, bevri wvalebis Semdeg „barSi“ Casu-
lan da daunaxavT daaxloebiT aTi kvadratuli kilo-
metris vake mindori, oTxive mxares mTebiT Semogarsu-
li, mTebidan ki cxeli wyaroebiT gadmomdinare, da min-
doric aTasi rjulis yvavilebiT. ayvavebuli, wyaroe-
bigan warmoqmnili Tbili haeri zeviT miiswrafoda da
rodesac TovliT dafarul mwvervalebs uaxlovdeboda
gaumWirvale nislad iqceoda, da amitom TvaliT SeumC-
nevelia es adgili da rom „tomis dedas“ ara, CemTvisac
mudam saidumlod darCeboda imisi arseboba.
– „tomis dedam“ saidan gaigo, ase uwodoT `nislis
mTis~ arseboba?
– vfiqrob, iq namyofia „tomis deda“. Tumca amis
Sesaxeb arafers ambobs. es adgili swored iq mdebar-
eobs, romelic Zalzed uyvars „tomis dedas“ da mudam
„nislis mTas“ Sescqeris, TiTqos raRac saswauls moe-
lis am adgilidan.
boSaTa „tomis dedis“ TqmiT, im Svidma mTamsvlelma
germanelma rukaze aRniSnes bunebis saswauli adgili,
aRweres yovelive wvrilmanic ki da kanariss warudgines,
rogorc amoben kanariss Tavisi TvaliT Seumowmebia adg-
il–mdebareoba, mowonebia da fiurerTan SeTanxmebiT, sa-
bWoTa plenebiT iq qvemoT baRnarSi qalaqis aSeneba
ganuzraxavs. auSenebiaT kidec da ramodenime warCinebu-
li germaneli piri, gamomgonebeli da mecnieri iq Casax-
lebula, Sedis iq saavtomobilo gza, magram „tomis dedamac“
ar icis, romeli gvirabiT. germanelebs aqvs aSenebuli
uzarmazari atomuri qarxana da ganusazRvreli atomuri
bombis maragi, qalaqi Sesaxedavad aris naxati, magram
aravin icis misi arseboba didi SiSi imaleba oTx mTas
Sua. me da „tomis deda“ xSirad ganvmartoebulvarT da
SevcqerodiT nislis mTas... aRuwerelia misi silamaze

72
varskvlavebiT moWedili cis fonze, xSirad SegvimCnevia,
Tu rogor amosula nislidan cecxliviT burTi. ramden-
imejer mixilavs sakuTari TvaliT mwvane Suqis mfrqveveli
sfero. romelsac Cven ucxoplanetelTa mfrinav TevSs
vuwodebT. araviTari ucxoplanetelebi ar arseboben, mfri-
navi TefSebi swored am xeobidan amodis.
– Sen an giJi xar, an Cemi gagiJeba ginda SeTxzuli
fantaziiT. mfrinavi TefSebi da sxva planetasTan kon-
taqti jer kidev Cvens eramde aris moxsenebuli, erT–
erTi maTgani aleqsandre makedonelsac aqvs aRwerili
da Sen mimtkiceb, TiTqos guSin Seqmnes germanelebma.
– me ar vuarvyof, rom Cvens welTaRricxvamde hqon-
da dedamiwasTan kontaqti didad civilizebul plan-
etas, magram is Tavisma civilizaciam daRupa. mas „fa-
etoni“ erqva, misi namsxvrevebi dResac dafrinavs at-
mosferoSi da misi daRupvis Semdeg ramdenime saukune
Sewyda saubari mfrinav TefSebsa da ucxo planetele-
bze, es versia kargad gamoiyena germanelma xalxma da
swored Cvens eramde aRwerili mfrinavi obieqtebis
safuZvelze Seqmna axali, romlebic gamocdis mizniT
daseirnoben dedamiwis yvela kuTxeSi.
– kargi magas dagijereb. magram is rogorRaa, zogi
mfrinavi obieqtis eki paJi sam metrs rom aRemateba da
zgierTi ki jujaa. me rogorc vici, germanelebi arc
jujebi arian da arc sammetrianebi.
lomurs gaeRima badris gulubryvilobaze da kiTx-
viTve upasuxa:
– Tqveni azriT, ramdenime civilizebulma planetam
gadawyvita dedamiwaze TareSi? erTi planeta jujebis
saxiT mogvevlina da meore _ sammetriani gmirebis sax-
iT? ara es orive mcdari versiaa, mfrinavi obieqtis
eki paJebi adamianis saxis mqone robotebi arian. diax,
xelovnurad Seqmnili xorcieli robotebi.

73
– Tu Seni versia odnav mainc simarTles Seefereba,
maSin msoflio agentura SeZlebs SeaRwios „nisliT
mTis“ qalaqSi?
– ver SeZlebs, radgan isini robotebi arian da ar
ician adamianuri programa. isini TavianT kompiuterul
programas asruleben, cocxali arsebis Sesvla an iqidan
gamosvla SeuZlebelia.
– bolos da bolos Tu msoflios „nislis mTis“
qalaqidan katastrofa emuqreba, xom dabombaven mas haeri-
dan?
– amiT xom msoflio katastrofas daaCqareben. vim-
eoreb, iq imdeni birTvuli iaraRi inaxeba, msoflio
marags bevrad rom aRemateba da, Tqven warmoidgineT,
uzarmazari energiis erTad afeTqeba, ras moutans dedami-
was. rogor gaifanteba atmosferoSi faetoniviT?
_ aba ra unda movimoqmedoT? gulubryvilod war-
moTqva deteqtivma.
– Cven araferi. am sakiTxze mecnierebma ifiqron.
katastrofa „nislis mTis“ gareSec moxdeba, Tu kaco-
brioba ar daubrunda RvTiur cxovrebas, Tu ar mois-
po mkvlelobebi, omebi, ar aRikveTa prostitucia, am-
partavnoba, angareba, Suri da sxva amgvari. TviTon vRu-
pavT samyaros. ruseTis mecnierebaTa akademiis dedami-
wis fizikis gaerTianebul institutSi Catarebulma
kvlevebma cxadyo, rom Cveni planetis zedapiri yoveld-
Riurad ori kuburi kilometriT izrdeba, aqamdis ase-
Ti maCvenebeli SemCneuli ar yofila, axla ki dedami-
wis buStiviT gaberva risi momaswavebelia, mecnierebas
ver auxsnia.
amerikelebma havais kunZulebze dedamiwis qerqSi
aRmoaCines naprali, romlis Seswavlam msoflio SeaS-
foTa, naprali xmeleTidan wylis siRrmeSi ikargeba da
CrdiloeT yinulovan okeanemde aRwevs da misi zomebi

74
yoveldRiurad matulobs, siganem ramodenime aTeul metrs
miaRwia, siRrme ki azomvas ar eqvemdebareba. mecnierebma
gamoTvales da mividnen im daskvnamde, rom dedamiwa
aTasjer naklebs iwonis, vidre es adre iyo miCneuli,
mecnierebis daskvniT, dedamiwis aseTi simsubuqe gan-
pirobebulia imiT, rom misi Suaguli TiTqmis carielia
da is warmoadgens daaxloebiT asi kilometri sisqis
garsis mqone sferos, gavixsenoT biblia, romelic swored
miwis qvemoT, qvsknelSi mioiazrebs jojoxeTs – cod-
vilTa sulebis satanjvel adgils. havais naprali gan-
gaSis pirveli zaria, atomurma afeTqebebma SeiZleba
napralis gafarToeba daaCqaros da dedamiwa faetoniv-
iT gaskdes, romlis namsxvrevebi, rogorc varaudoben,
marssa da iupiters Soris ifrenen...
– kargi ra, Tavi damimZimda amaze saubriT. ukve sul
sxva TvaliT vumzer samyaros. es miTxari, romel adg-
ilzea „nislis mTa“ da saubari davamTavroT.
– „nislis mTa“ afxazeTsa da CxalTis qeds Soris
mdebareobs, mdinare awkaras marjvena mTis gadaRma, Cveni
banaki aq axlos idga da dRisiT Tu RamiT yovelTvis
siamovnebiT vucqerdi.
– gza saidan miudis?
– afxazeTidan SeiZleba misvla, magram ruseTidan
jobia, maruxis uReltexils gadmolaxav Tu ara, Sori
aRar aris.
– ratom jobia ruseTis mxridan misvla?
– gza aris kargi, aqedan ki cxensac gauWirdeba...
– megzurobas gagviwev, rom wavideT?
– siamovnebiT!
– cxenebi viqirao, Tu avtomobiliT wavideT?
– arc erTi, arc meore. avtomobiliT mxolod afx-
azeTamdis mivalT, Semdeg erTi cxeni viqiraoT, rom zur-
giT ar mogviwios karvebisa da sursaT–sanovagis tare-

75
bam da fexiT SevuyveT nel–nela. davtkbeT bunebis iS-
viaTi silamaziT.
– kargi, wadi, moemzade da xval diliT avtosad-
gurTan dagvelode.
– ver movaswrebT momzadebas, karvebi sayideli gveqne-
ba, sursaT–sanovagec da kidev aTasi wvrilmani iCens
Tavs.
– magaze me vizruneb. Sen iq damelode sadac geub-
nebian.
– keTili, me mxolod gitaras wamoviReb
– Tu gemRereba wamoiRe!
– ar memRereba, magram tiriliTac SeiZleba simRera.
– boSebma gaswavles?
– xom giTxariT, rac sikeTe maqvs imaTi bralia–
meTqi.
orive erTad gamovida kabinetidan, badrim polici-
is ufross Ziebis Sedegi moaxsena: – „eWvmitanili mimyav-
so“ – uTxra da gamoemSvidoba. rodesac lomuri Tavi-
si filosofiiT tvins uburRavda badris, am dros laSa
badrize uares dReSi imyofeboda.
– `fitul~ adamians imitom aqvs yvela cxovelze
metad ganviTarebuli tvini, rom Tavi daaRwios mwux-
arebas, – uTxra ninom laSas da gverdiT Camoujda.
– SemeSvi Tu qali xar, arafersac ar vwuxvar, rogorc
RmerTs unda, ise cxovrobs yvela da me gamonaklisi
xom ar viqnebi? an RmerTi mi patronebs, an satana. Sen ki
erTgulebas rom mpirdebi, vina xar, angelozi Tu eSmaki?
– Sen Tu aqamdis ver gicvnivar vina var, kargad
yofila Seni saqme.
– kargad! cxeni maklia, Torem tarieloba dawyebu-
li maqvs. daveZeb nestan–darejans.
– xumroba saukeTeso saSualebaa am qveyad, igi
yovelgvari dabrkolebis gareSe eZleva adamians da

76
sulac ar aSfoTebs, rom uvicia, radgan TviTon SeumC-
neveli rCeba es seni. adamians romelsac gadarCeniTa
da sicocxlis SenarCunebiT emuqrebi, ar unda ukuag-
dos lamazi qmnilebis winadadeba. marTalia qalis
tvini orasi gramiT naklebia mamakacisaze, magram samag-
ierod Tavis tvinis marjvena naxevarsfero ganapirobebs
intuicias, warmosaxvas, hi pnozs, am Tvisebas ki mamakaci
moklebulia amitom qalis azri uxilav samyarosTan
urTierTobis erTaderTi enaa da ratom ar unda endo
mis rCevas?
– Sen sakuTar Tavs rCevas ver miscem? me ki es
arCevani ar SemiZlia gadavwyvito, sanam likas mdgomar-
eobas ar gaarkvev, Cemze ukeT veravin mirCevs verafers.
– gwams Tu ara, rom likas bedi mec maforiaqebs da
RmerTs geficebi, rom sanam cocxali var, mis moZebnaSi
dagexmarebi, magram Tu es nabiji SenTvis saxifaTo iqne-
ba, xels SegiSli.
– bolos da bolos Sen vina xar, rom yovel nabijs
mikontroleb.
– sulelo, Sen amas maSinac ver gaigeb rodesac...
– ra rodesac, ho daamTavre saTqmeli!
– ra rodesac da qals didi Zala aqvs. RmerTma
zogierT naklTan erTad qals „meliis sieSmakec“ daanaT-
la da Tu man moindoma mamakacs yovelTvis daamarcxebs,
radgan Tqven, rogorc Zlierni, uZlurni xarT susti
arsebis winaSe.
– me erTaderTi uZlieresi mamakaci var yvelas
winaSe.
– vnaxoT, vin gaimarjvebs:
„me ar mivbaZav grZneul medeas.
ar dagarisxeb mcxeTis zarebze“...
– damarisxe, amaze metad veRar Semrasxav: „radgan
vtirivar viT mefe liri, liri yvelasgan mitovebuli“...

77
kargia axalgazrdoba, poeziac SeiZleba SeigrZno
misgan da siyvarulic, magram axlac bolomde maT grZnobis
gaRvivebas isev badris mosvlam SeuSala xeli.
– rogor midis saqme axalgazrdebo, – sastumros
nomerSi SemosvlisTanave hkiTxa badrim ninosa da
„fituls“.
– Cveni saqme arc Tu Zalian kargad, magram Seni
saqme ufro metad gvainteresebs, rogor warimarTa Zie-
ba eWvmitanilTan? – SeekiTxa nino.
– eWvmitanilTan Zieba damTavrebulia, xval is meg-
zurobas gagviwevs da afxazeTis mTebSi wavalT. soxu-
mamde avtomanqaniT mivideT, soxumSi ki cxens daviqiravebT.
avkidebT karvebs, sursaT–sanovages da mgzavrobisaTvis
sxva aucilebeli saWurvels da gaudgebiT gzas boSaTa
banakisaken. ninom cxenis gagonebaze xmamaRla gadaikiskisa
– ai, es mwams – swored cxenze ocnebobda `fituli~,
axla ki naRdi tarieli iqneba da, vin icis, iqneb lika;
nestan–darejansac miagnos.
meore dRes diliT badris avtomanqana galis av-
tosadgurTan gaCerda. iq maT lomeri elodebodaT, din
ridiviT mxarze ekida gitara da arxeinad mimodioda
avosadguris baqanze. badri SeamCnia, daukiTxavad gaaRo
avtomanqanis ukana salonis karebi, Cajda da neli sv-
liT gauyvnen afxazeTisaken mimaval gzatkecils, ramden-
ime saaTis Semdeg avtosadgomic naxes, sursaT–sanovagec
iyides da cxenic daiqiraves wasasvlelad.
– erTi wuTiT damelodeT! – wamoiZaxa lomurma da
pasuxs arc daeloda sadRac gauCinarda, marTlac ram-
denime wuTSi mxarze orasiode metri sigrZis Tok gada-
kidebuli dabrunda – mTamsvlelebisTvis aucilebeliao!
– Tqva da cxenis tvirTs daumata. Seudgnen gzas –
„gzas vambob Torem ra gzaa viwro biliki xevzeda“...
magram axalgazrdebi am mgzavrobas turistul mogzau-

78
robad miiCnevdnen da sicil–kiskisiT miuyvebodnen bi-
liks. lamazia saqarTvelos buneba, mgzavri SeiZleba
verc datkbes am RirsSesaniSnavobebis xilviT. Znelia
kalmiT im simSvenieris gadmocema, Tu rogor ebrZvian
mTis CanCqers kalmaxTa jari, aq saavtomobilo gza ar
aris, mgzavric iSviaTia, mxecTa simravle Warbobs, sama-
lavidan adevneb Tvals Tu rogor dgeba ukana fexebze
bajbaja daTvi, rogor isrutavs Jangbads, pantis xes
arxevs da belebs uxmobs RrialiT.
CamoRamda. mgzavrebma vake adgili SearCies da da-
sces karavi. mTis Rame aranakleb lamazia dReze, varskv-
lavebiT moWedili ca miwieri silamazis mitovebasa da
varskvlaveTSi gaseirnebas sTavazobs mgzavrs, badri mT-
vare jer kidev daTovlili mTis mwvervalzea Semomj-
dari da sinaTlis momatebas ar Cqarobs. Tvalgautex-
lad mTvaris diskos miSterebuli lomuri Zlivs gasag-
onad ambobs:
– ginda mogiyveT dedamiwaze mTvaris gavlenaze da
TiToeul adamianze?
– mogviyevi, mogviyevi lomur, albaT es boSebTan
SeZenili sibrZnea – gaamxneva badrim.
– boSaTa sibrZne fantazia araa. es sibrZne maT
mravali aseuli wlebis xetialiTa da warsuli civi-
lizaciiT SeiTvises da Seisisxlxorces.
– rogor gekadrebaT, Tu „nislis mTa“ miviReT re-
alobad, romelic arc gvinaxavs da arc gvsmenia imis
Sesaxeb, mTvares rogor miviRebT saocrebad rodesac
Cvengan Tvalxilulia?
– ara, SeiZleba ar damijeroT, rom mTvare aSuqebs
adamianis sulis idumal siRrmes, boSebi savse mTvaris
Suqze Seucdomlad mkiTxaoben da swamT, rom maTma
winaprebma mTvaris gavleniT iwinaswarmetyveles Tavi-
anTi qveynis daRupva, dResac boSebi mTvaris Suqze amza-

79
deben gansakuTrebul sasmels, romelic kurnavs da aax-
algazrdavebs adamians. boSebi savse mTvares aryiT savse
WiqiT xvdebian. survils Caifiqreben da mTeli Rame
sasmels gareT toveben, diliT isev gaimeoreben Canafiqr
survils da mTvaris idumali sxiviT damuxtul arays
svamen, survili usruldebaT, aseTi ram mec gamikeTebia
da ar geubnebiT, merwmuneT–meTqi, magram Canafiqri Sem-
srulebia.
– Tu es sinamdvilea, Sen xom giyvarda makona, rad
ar CauTqvi SeuRlebis survili? – SeekiTxa badri.
– imitom, rom makona SeuRlebis winaaRmdegi iyo
da me TviTon ar mindoda mTvaris zegavleniT Sevyvare-
bodi. – `fitulma~ ninos gadaxeda da yvelasgan Seum-
Cnevlad Tvali Caukra, mxolod orisTvis iyo azri
gasagebi. _ ese igi Tqven ukve mimixvdiT, rom mTvare
adamianze axdens zegavlenas – gaagrZela Tavisi filoso-
fia lomurma – magram es kidev araferi, Tu savse
mTvares samjer mouxriT qeds, momaval mTvaris gavse-
bamdis dazRveuli iqnebiT xifaTisagan, an kidev, Tu
cols am periodSi SeirTavT, bednieri col–qmroba
garantirebulia.
ninom gadaxeda „fituls“ da wasCurCula: – „savse
mTvarea“. ,,fituls~ SeumCnevlad gaeRima.
– kidev bevri ram SemiZlia giTxraT mTvareze, rac
qarTveli xalxma kargad icis da imedi maqvs, Tqvenc
kargad gecodinebaT magram yvelam rodi icis, rom
amerikelma kosmonavtebma, romlebic 1970 wels mTvareze
dasxdnen da grunti wamoiRes, mTvaris moZraobis cen-
tri daazianes da mTvaris mtveri kosmosSi gaifanta.
bolo xuTi wlis ganmavlobaSi 512 kilometriT Sem-
cirda Cveni Tanamgzavris diametri. Tu ase gagrZelda
2025 wlisTvis dedamiwidan mTvare SeumCneveli gaxdeba,
mTvaris daRupva ki kargs arafers moutans dedamiwas.

80
misi zemoqmedebiT dedamiwis RerZi gawonasworebulia
da Tu planetebs Soris gawyda mizidulobisa da zemo-
qmedebis Zafi, erTi planetis daRupva meoris katas-
trofas gamoiwvevs.
– kargi ra, Tu RmerTi gwams, Sen da Seni boSebi
dedamiwaze xan napralebs aRmoaCenT xolme da xan plan-
etTaSoris mizidulobis Zafebs, kacma rom mogisminoT,
cxovrebaze aaRebinebT xels – uTxra badrim.
– me Cemsas vambob da neba Tqvenia, gind moismine,
gind ara. erTma mosamarTlem damnaSaves sasjeli gamou-
tana, patimarma uTxra: – „ki, rogorc Sen ityvi swored
ise moviqcevio“ – ar undoda mosamarTlis ganaCeni
daejerebina, magram daajeres.
– ici, ras getyvi, Cemo lomur? erT sagiJeTSi Tur-
me Wkuidan gadasuli damamSvidebeli perangiT gakoW-
ili hyavdaT, radgan sul erTsa da imaves gaiZaxoda:
„dedamiwis daRupvis dRe da saaTi unda gamoviangari-
Soo“. SeSindnen marTla ar gamoiangariSoso da gakoW-
es. ase ar mogivides Senc.

– Tu arvis sjeroda im giJisa, risTvis gakoWes?


SeiZleba iseTive giJi iyo rogoric monte–kristo, rom-
lis simdidresac aravin ijerebda da SeSlilad Tv-
lidnen. kargi, Zalian SevyeviT, modi axla vimReroT, –
Tqva lomurma da gitaras miswvda. dakvris dros git-
aras SigadaSig zurgze Semoitarebda xolme, ise rom
melodias ar wyvetda. bolos msmeneli sirinozis xmiT
moxibla:

„daketilia CemTvis saydris wminda karebi,


Camomjdari var eklesiis kibis kideze,
gauTaveblad butbuteben irgvliv sulebi
da CemTan erTad zeimoben sasaflaoze“.

81
taSiT daajildoves azartSi Sesuli `momRerali~,
romelic ganagrZobda:

„Sen mowyale xar, mowyaleba aris sikeTe,


samoTxis kari codvils ratom gamomikete.
Tu morCils mindob veraferi mowyalebaa,
codvils Semindo, amaSia RmerTo sikeTe!“

isev taSi da lomurmac gitara aryis xesTan miayu-


da, – kidev, kidev gvimRere rame, Seexvewa nino, magram is
simReras aRar apirebda.
– vivaxSmoT, Torem mwvadis suni maRizianebs, Sem-
deg daiZineT, me darajad dagidgebiT, diliT adre ga-
vudgeT gzas, Sori manZili gvaqvs gasavleli, Tu ar
davisvenebT, male daviqancebiT, veRar vivliT da Sevrcx-
vebiT.
– Tu ver vivliT, amaze ukeTes adgils sad wavalT?
davrCeT da roca mogvewyineba, maSin wavideT. – Tqva
ninom.
– vaxSmobamdis erTi kidev gvimRere da RmerTTan
giSuamdgomleb, rom codvebi Segindos – uTxra badrim.
lomuri isev miswvda gitaras. pirvelad romeliRac
boSuri hangebi gaisma Semdeg qarTulze gadavida:

„viT me ar mindo cremlian sawuTrom,


egreTve vgoneb arc Sen dagindos,
Sen me mibrZane codvils Sendoba?
RmerTma Sen Seni codva Segindos“.

xarxari da taSi erTmaneTSi aeria. marTlac, saswauli


iyo mTaSi simRera, TiTqos erTi kaci ki ara mTeli
estrada asrulebda jer argagonil hangebs, romelic
dasabamidan dRemde kacTa yurs ar moesmina.

82
– kargi iyo, marTla kargi, aseTma niWis patronma
maTxovroba rogor daiwye? namdvilad dagiWer da cix-
eSi Cagsvam. melodiis gadamalvisaTvis _ gaexumra badri
da beWebze xeli Semoucacuna.
– eh, es ra aris, simRera is iyo me da makona rom
vmRerodiT erTad. musikiTa da simReris niWiT dajil-
doebuli boSebic ki gancvifrebaSi mogvyavda. axla Cemi
simRera erTi maTxovari kacis simReraa, romelsac aRarc
rwmena aqvs da aRarc jojoxeTis SiSi.
– nu dardob lomur, Seni simReriT ukvdavebas miaR-
wev, am saqmeSi me dagexmarebi, oqros medals, romliTac
nikolo paganini venam daajildova, aseTi warwera hqonda:
„bgerebi qrebian, mxolod didebaa maradiuli“ da, vin icis,
Senc paganiniviT eziaro maradiulobas, _ uTxra badrim da
ninos mier koconTan saxeldaxelod gaSlil sufraze
Txilis joxebze Semwvari cxeli mwvadi miitana. ivaxSmes,
mTvare dasavleTis mTas mifareboda da haerSi gariJraJis
suni igrZnoboda. rogorc moiTaTbires, yvelam Tavis
saZinebel karavs miaSura, lomuri darCa darajad.
mzem daaswro amosvla RamenaTevi mgzavrebis gamoR-
viZebas, pirvelad badri gamovida karavidan da sicili
ver Seikava rodesac cxenis fexebs Sua mxvrinavi dara-
ji dainaxa, maSinve nino da „fituli“ gaaRviZa da lo-
muris darajoba uCvena.
– gauSvi eZinos, TviTon icis Tavis saqme, cxeni
adamianze ukeTesi darajia, – Tqva badrim, magram misi
Cumad naTqvami lomeris smenas miswvda romelic yvelas
mZinare egona, lomuri brwyinvaled asrulebda darajis
„sapatio“ movaleobas.
aiSala banaki sicil-kiskisiT da JriamuliT daeS-
vnen nakadulisaken.
– rad gindaT mdinare, gana cvari sakmarisi ar
aris? – wamoiZaxa lomurm da dacvarul, noxiviT mo-

83
qargul mindorze gadakotrialda, didxans ibuRrava bal-
axebSi, aTasnairad ivarjiSa tanic daizila cvriT. daiR-
ala, Semdeg pirdapir borcvidan naxtomi gaakeTa nakadu-
lis morevSi da Caiyuryumalava, amovida, SeimSrala da
omaxianad dasWeqa:
– „gzis gagrZeleba mibrZanebia“.
– samiveni gakvirvebiT Sescqerodnen lomurs. misiT
aRfrTovanebulma badrim wamoiZaxa:
– brma da maTxovaric amas miqvian: axalgazrda kaci
xar, gaimeore „fituli“ – uTxra laSas.
– ganmeoreba ki ara, vkvdebi siciviT, sanam mze kar-
gad ar amova pirsac ver daviban, nakaduls rom uyurebT
xedavT saidan gamoedineba? – xeli gaiSvira daTov-
lili mwvervalisaken laSam da yvela mzis sxiviT gabrwy-
inebul mwvervals miacqerda. marTlac yvelafers aqvs
Tavisi silamaze mkacri da miuvali, mwvervali Sori
manZilidan iseTi sispetakiT Semogcqeris, erTi suli
gaqvs, rodis daadgam fexs mis momajadoebel umaRles
wertils, Tugind sicocxlis fasad dagijdes.
– samoTxes rom ityvian, _ swored esaa, _ nazad
Tqva ninom.
– es bunebrivi silamaze, magram xelovnurad Seqmni-
li silamaze naklebi naxe? marto is rad Rirs, cvaris
tbaSi mocurave adamians rom Sexedav. ara amas ver
daxatav, amisaTvis gancdaa saWiro – Tqva kvalmaZiebel-
ma.
– ara, batono badri, ar minda aseTi silamaze, dRe
sicxe, Rame-sicive. SeiZleba ise viwro kuboSi veRaravin
gamasworos – Tqva laSam.
– lika rom i povo da aq cxovreba gadawyvitos? –
SeekiTxa nino.
– maSin ki! eh lika, lika! sad aris netavi axla! –
amioxra laSam. msubuqad isauzmes da Seuyven aRmarTs,

84
xifaTi mudam Tan sdevs adamians miT umetes, kvalmaZie-
bels. magram umjobesia Cven iq mivideT droulad, sadac
deteqtivs inteleqti karnaxobs da borotmoqmedi egule-
ba amitom es mcired xifaTiani dRe Cqara davaRamoT da
Ramis mokle epizods SevavloT Tvali.
daRamda karvebi aages, lomurma isev Sexeda cas da
Tqva:
– rac ufro maRla miviwevT, miT ufro vuaxlovdebiT
cis usazRvroebas da axla ufro naTlad Cans cdomil-
Ta samyaro, xedavT veneras?
– kargad daukvirdi Tu kaci xar, iqneb likac aR-
moaCino! – siciliT uTxra ninom.
– daanebe Tavi, Torem Camoagdebs axla mag planetas
es boSaTa moswavle da daviRupebiT yvelani – Tqva
laSam, badris gulianad gaecina, TviTonac gaeRima lo-
murs da TiTqos nawyenma warmoTqva:
– icineT, icineT Tqven da naxavT Tu ar dagvejaxeba!
– auh, xom vTqvi, modi RamiT nu moaxden am ambavs,
vake adgilze mainc migviyvane fexburTs viTamaSebdiT.
– fexburTi ra SuaSia?
– ho, Tumca burTisodenac ar aris, sadRac dagvekarge-
ba tyeSi!
lomuri mixvda, rom amasxaravebdnen da gaCumda –
gvimRere rameo mainc!“ sTxoves. magram „RamenaTevi varo“
_ Tqva da dasveneba moimizeza. Ramis morigeoba laSam
ikisra, yvelam Tavis karavs miaSura. daiZines, SuaRame
iqneboda, laSas yvirilma aSala banaki, badri pistole-
taRmarTuli gamovarda karavidan. lomurs xelSi Tokis
qamandi eWira „mtris~ Sesapyrobad. nino ki Tavis biZas
efereboda, saSiSi araferi Canda, laSas, lomuris ms-
gavsad, cxenis fexebSuas ganuzraxavs Zili, cxens ki
mkerdze daudgams fexi da uniaTo cxenosans gasresiT
damuqrebia, Rrialebda sabralo „fituli“ da Svelas

85
iTxovda,. lomurma, es rom dainaxa, – ar daaclian adami-
ans mosvenebaso – Tqva ukmayofilod da karavSi Se-
brunda dasaZineblad, badrim ki ZlivZlivobiT aawevina
cxens fexi da naxevrad gulSeRonebuli „fituli“ ga-
moaZvrina cxenis fexebidan. badrim amJamad morigeoba
cxens daakisra da karavis win daaba. Ramem mSvidobianad
Caiara, meore dRes, naSuadRevs gamoCnda. „nislis mTa“
cota xanSi boSaTa banakic gamoCnda...
yvelam gaixara lomuris naxviT, gansakuTrebiT ki
„tomis dedam“, gulTbilad gadaexvia „tomis beladi“
da makona moikiTxa.
– makona oriode dRis win wavida sadRac, jer
kidev ar dabrunebula, vin icis sad aris – upasuxa
lomurma.
– ver swvdebiT qalis bunebas! – CaibuzRuna „to-
mis beladma“ da Tvali aarida lomuris mzeras.
stumarTa pativsacemad kvici dakles,. saRamos oTxi
koconis SuaSi sufra gaSales da Seiqna namdvili nadi-
mi. cocxali musika, cekva da simRera, qalTa tanis rxeva
da tansacmlis SemoZarcva. amas mxolod aq, boSaTa ba-
nakSi ixilavs kaci, es saocrebaa da ara talanti, rom-
lis aRiarebac scenaze SeiZleba, bunebaSi ki gana yvelas
miecema imis saSualeba, rom datkbes am faruli mS-
venebiT?
„tomis beladma“ adre datova nadimi, ganmartoeba
moisurva, „tomis dedam“ Tvali gaayola da lomuris
wasCurCula“: _ „es sami dRea raRac uCveulod iqceva
beladi, wuxel savse mTvares vesaubre, didi mwuxareba
aqvso gulSi Caxveuli.
– ra mwuxareba unda hqondes aseT bunebaSi moqeife
belads? – gaikvirva lomurma.
– sawuxars ra gamoulevs belads, sami welia rac
sulier aforiaqebas vamCnev, wels ar gvindoda aq ganme-

86
orebiT wamosvla, magram mis daJinebul Txovnas ver
aRvudeqiT.
– Seni winaswarmetyveleba ras geubneba?

– xom giTxari didi mwuxareba tanjavs sabralos,


siyvarulTan unda iyos dakavSirebuli, Cveni tomis ar
aris magis rCeuli.
– belads xom hyavs col_Svili da sxvis siy-
varuls ukrZalavs kanoni.
– siyvarulma Svili rodi icis. colianoba da
ucoloba, asaki da Tvistomeuloba, SeiZleba sul mokle
xanSi gaagiJos sruliad brZeni adamiani.
– swored ase momxdara. sibrZne rodi aklia be-
lads, magram...
gamTeniisas daiSala moqeife boSaTa Rreoba, Caaqres
koconi da TiToeuli Tavisi sadgomisken wavida.
mze jer kidev kargad ar iyo amosuli, badri lo-
muris karavSi rom Sevida da sawolze Camoujda, lom-
ers ar eZina. tuCze TiTis dadebiT aniSna – „ar ila-
parako gvismeneno“ – badri Cafiqrda, Semdeg pijakis
jibidan rveuli amoiRo, avtokalami moimarjva da daw-
era:
– rogor fiqrob, beladia mkvleli?
lomurma avtokalami gamoarTva da kiTxvas qveS
pasuxi miawera:
– eWvic ar mepareba!
– rogor fiqrob, SevZlebT aq mis dapatimrebas?
– fiqric gamoricxulia, mTeli banaki daiRupeba da
belads mainc ar daganebeben!
– aba, rogor moviqceT?
– ar vici, gamomZiebeli brZandebiT, TviTon ifiqreT!
– me rom ar daviWiro, Sen ki SearCendi makonas
sikvdils?

87
– ara, sikvdiliT vazRvevinebdi. daWera Cveni tomis
funqciaSi ar Sedis!
– momismine, ase unda moiqce: dRes „tomis belads“
moelaparake, rom Segulebuli gaqvs cxenis ferma da
gesaWiroeba misi daxmareba maTi moparvisaTvis. is dag-
Tanxmdeba, radgan banakSi gaCereba umZims. cxenebiT wa-
diT, sadme galTan axlos Rame bunebaSi gaaTieT da
marjved xelebze borkilebi daade. policiaSi miiyvane,
ufross me davukavSirdebi aqedan. TviTon vuxelmZRv-
aneleb Ziebas, ase rom, Sen problemebi ar Segeqmneba.
– gamyidveli arasodes vyofilvar, verc policiis
TanamSromeli gavxdebi, Cemgan eg saqme ar gamova.
– aba, ras apireb?
– dRes saRamos movklav, Tqven aqedan dResve wadiT,
Torem ganrisxebuli boSebi nakuwebad gaqceven.
– Sen ki mogeferebian?
– ara, mec momklaven!
– hoda yovelive usiamovneba Tavidan rom aviciloT,
ise moiqeci, rogorc geubnebi.
– ara, magis dapatimrebiT verafer siamovnebas vnax-
av. unda movkla!
– iqneb ar aris damnaSave, codvas sad miudixar?
– sxva eWvi xom ar arsebobs?
– eWvi ar aris safuZvliani mtkiceba da eWvis
safuZvelze ganaCens veravin gamoitans.
– aba Tqven rogor daumtkicebT mkvlelobas.
– TviTon ityvis!
– ki, gqondes imedi, veravin erT sityvasac ver
aTqmevinebs.
– nu jiutob, gaakeTe is, rasac geubnebi – dawera
rveulSi badrim lomurs waakiTxa da karavidan gavida.
martod darCenili lomuri sagonebelSi Cavarda –
SeiZleba gamomZiebeli marTals ambobs da xom SeiZle-

88
boda belads TvaliTac ar enaxa makona da sxvisi siy-
varuliT yofiliyo gaborotebuli? bolos, bevri fiqris
Semdeg gadawyvita gamomZieblis winadadebas daTanxmde-
boda, adga, daibana da beladis karvisaken wavida, romel-
ic banakis TavSi gamorCeul adgilze daedgaT. swored
iq, sadac am samiode wlis win imyofeboda, beladi karavSi
ar dauxvda da iqve dalodebas tyeSi gavla arCia nac-
nobi adgilebis mosanaxuleblad. bevri xetialis Sem-
deg Tambaqos kvali iynosa, haeri Rrmad SeisunTqa da
kvamlis mimarTulebiT wavida, didi manZili ar gauvlia,
naZvnarSi erTi xis Ziras wamowolili beladi SeniSna.
Cafiqrebuli Cibuxs abolebda, SeumCnevlad miuaxlovda,
gadawyvita Tavs dasxmoda da knutiviT gaeguda, magram
gadaifiqra. arc beladi iyo jabani, farulad SeiZleba
ar Serkinebuliyo da mTlianad CaefuSa gamomieblis
gegma. amitom TavSesafridan gamovida da RimiliT wavi-
da beladisaken. am ukanasknelma gvian SeniSna, cecxli
dakvesa Tvalebidan da zeze wamoiWra.
– ras maTvaliereb, lomur!
– ara grcxvenia miSel? Sen ki ar giTvalTvaleb,
momenatra nacnobi adgilebis xilva da gadavwyvite aqeT
gamomevlo, Sen ras akeTeb aq? gatyob raRac sevda Se-
mogwolia, Zmas da megobars ar gamandob satkivars? –
anwikur enaze gaesaubra lomuri.
– sevdas sxvac mamCnevs, magram araferia, gaivlis,
ubralod, mTam damcada albaT.
– ara, mTa arafer SuaSia. gulis bralia Seni sevda,
miSel!
– gulis brali Tu aris, amas axlave Cemi xeliT
amoviReb mkerdidan – warmosTqva braziani xmiT belad-
ma, saxe Seecvala, nikapi aukankalda, farTo qamarSi gar-
Wobili dana daaZro da gadaReRili mkerdisken gaaqana,
moaswro xelis SeSveleba lomurim, magram danam karga

89
gvarianad gaSalTa mkerdi, sisxli saxeSi Seesxa lo-
muris, tansacmliT sisxliT SeiReba, meored danis dar-
tyma aRar daaneba, ostaturad SeZlo beladis ganiar-
aReba da boSebs mouxmo dasaxmareblad, mTeli banaki
aiSala da beladi daWrili rom dainaxes, kinaRam Caqoles
lomuri, magram beladma TviTon SeaCera aRelvebuli
brbo.
badrim, laSam da ninom pirvelebma moirbines SemTx-
vevis adgilze, gamomZiebelma SekiTxvis TvaliT gadaxe-
da lomers, romelic myisve miuxvda kiTxvas da uary-
ofis niSnad Tavi gaaqnia. badrim jibidan cxvirsaxoci
amoiRo da viTom sisxlis SesaCereblad mkerdze daa-
fina daWrils, cxvirsaxoci male gaiJRinTa sisxliT.
„tomis dedac“ movida, guldasmiT Seamowma daWrili da
balaxebis fxvnili moitana, Wriloba sagangaSo ar aR-
moCnda, Tu TviTon moisurvebda dResve SeZlebda cxeneb-
is moparvas, badrim mkerdidan cxvirsaxoci moaSora
daWrils da „tomis dedam“ axali safenebi daado. badri
Cqari nabijiT dabrunda karavSi. zurgCanTaSi kolba
moZebna da sisxliT gaJRenTili cxvirsaxoci kolbaSi
Cawura, cxvirsaxocSi saTuTad Seaxvia da kolbasTan
erTad specialur paketSi moaTavsa. am dros beladic
moiyvanes Tavis karavSi, badrim WiqaSi valerianis wveT-
ebi Seazava da daWrilTan mivida“
– dalie, sisxlsac SegiCerebs, gulsac gagimagrebs
da nervebsac dagimSvidebs – uTxra belads da Wiqa
gauwoda. daWrilma Wiqa CamoarTva, daynosa, sasiamovno
suni rom igrZno sulmouTqmelad gadakra siTxe, badrim
carieli Wiqa CamoarTva, Zirsa da kideSi mokida xeli,
miSelis TiTebis anabeWdi rom ar waeSala da karavSi
dabrunda, Wiqa specialur kolofSi moaTavsa da sisx-
lian kolbasTan erTad Seinaxa. beladma Tavisi karavidan
yvela daiTxova – martod yofna mindao – ganacxada da

90
mxolod Tavis cols darTo neba masTan yofnisa. „to-
mis dedac“ gamobrZanda da Tavisi karvis win dajda,
badrim SeniSna Tu ara ganmartoebuli qali, mivida Tavi
dauxara, Tayvani sca da gamoalaparakeba scada.
– dajeqi Cems gverdiT – uTxra qalma.
badri mis gverdiT jirkze Camojda da daeloda,
rodis daiwyebda saubars,. qali ki piriqiT fiqrobda,
magram dumils ver gauZlo da badris uTxra:
– guli migrZnobs sakaikacod ara xarT mosuli,
pirvel dResve ubedureba moitaneT, awi kidev metia
mosalodneli, vina xarT, an risTvis mosulxarT Cvens
banakSi?
badrim SeamCnia, qali sufTa qarTuliT laparakob-
da da xelovnurad cdilobda kilo-kavis Secvlas.
– saintereso kiTxva damisviT, qalbatono, Tqven
indoeTidan mosuli erT-erTi tomis warmomadgeneli
mekiTxebiT, Tu ratom var da visveneb sakuTar mi-
waze?
_ ratom, sxva adgilzec xom SegeZloT dasveneba?
– me aq mindoda, Tqven SegerCiaT sxva adgili, magram
ar gewyinos Cven dResve wavalT, Tu ggoniaT rom Cven
ubedureba mogitaneT, srulebiTac ar gvindoda aq mos-
vla, magram lomuri amayobs TqveniT. ambobs, rom Tqveni
gazrdilia da Tqveni monaxuleba gadawyvita, kargad
brZandebodeT, Cven dResve wavalT aqedan, didi madloba
tkbili miRebisaTvis.
– ara, SeCerdiT, nu waxvalT, lomurTan saubari
msurs, kidev is biWi momwons Zalian, Tqven rom gaxlavT,
ra hqvia?
– laSa!
sxva veravin SeamCnevda, magram gamomZieblis Tvals
ar gamoparvia, qali gafiTrda da Tavisi iersaxe rom
SeenarCunebina, saxe Seibruna.

91
– wadi, cota mogvianebiT visaubroT, – warmoTqva
xmis kankaliT qalma, romelsac qarTuli enis damaxin-
jeba aRar ucdia.
– aq raRac saidumlo imaleba – gaifiqra kvalma-
Ziebelma da Tavisi karvisaken wavida, lomuri mosuli
dauxvda, laSasTan da ninosTan saubrobda.
– wamodiT „nislis mTisken“ gaviseirnoT! – karav-
Si SesvlisTanave warmoTqva badrim. samive uxmod adga
da aRmarTs Seuyva. axlos mividnen „nislis mTasTan“,
romelic swored iseTi gamodga, rogoric lomurma aR-
wera, Soridan ki ara, axlosac aravin ifiqrebda, rom
nislis qveS raime bunebis saidumlo imaleboda, lamazad
gamoiyureboda `nislis mTa~, Cveulebrivi mTasaviT iyo
aRmarTuli nisli oTxi myivnarebiT dafaruli mwver-
valebiT SemogarCuli. nisli rac ufro zeviT iwevda
miT ufro gamWirvale xdeboda da, marTlac, zRapruli
koSkiviT moCanda gverdiT Tovliani mwvervali, siRrmi-
dan nel-nela amomavali nisli ki qula Rrublebs qmni-
da da zecis ukidegano sivrceSi ikargeboda.
– guli migrZnobs, rom lika cocxalia da am qalaq-
Si imyofeba! – Tqva laSam.
– oh, aba is xom didi fizikosi iyo da ar gauS-
vebdnen moutacebels – gamoajavra ninom.
– vi poviT, aq aris Tu sxvagan, zecam Caylapa Tu
miwam, mainc vi poviT – dabejiTebiT Tqva badrim.
– oh, kargi ra, Tqven makonas mkvleli ukve i poveT.
axla likas daeZebT! – upasuxa ninom.
– sworedac rom vi pove makonas mkvleli. xval
diliT lomuri gaudgeba gzas, gulidan sisxlisa da
xelis anabeWdebis pasuxs momitans da „tomis belads“
davapatimreb.
– rogorc lomuri gamodga damnaSave, ise aRmoCnde-
ba „tomis beladic“,

92
– ar aRmoCndeba da sxvas movZebniT!
– daaCqare, batono badri, Torem Tu mkvleli asak-
ovania, namdvilad mogvaswrebs sikvdilis Rrma moxuce-
bulobiT.
– gaiCume, gogo, ena Sen. lomuri Tqven ki moemzadeT,
diliT adre uenda gaemgzavro galSi, pirdapir polici-
is ufrosTan mixvideT da rasac gagatanT xeluxle-
blad unda gadasceT, marTals geubnebiT, xeli arafers
axloT, iq Cveulebriv Wiqaa, xelis anabeWdi aris zed
„tomis beladis“ da Sedareba unda moaxdinos eqspert-
ma makonas gvamze aRmoCenili xelis anabeWdisa, axla me
davelaparakebi saeqsperto jgufis ufross da TviTon
moismen, rogorc mixval, ar dagayovneben – badrim mobi-
lurze nomeri akriba da arCils daukavSirda:
– gamarjobaT, batono arCil, diax, badri var, sad
vimyofebi da junglebSi, saqarTveloSi aseTi adgili
Tu arsebobda, namdvilad ar vicodi. mgonia mivakvlie,
ho, makonas mkvlels, gigzavni sisxlsa da Wiqas, saCqar-
od momawode Sedarebis pasuxi. „ho, tilis“ sisxli da
xelis anabeWdebi ki Wiqazea. makonas ki TviTon ici
sxeulze blomad aRmoaCnda, Tu Zma xar, ar daayovno
pasuxi. likas Sesaxeb jer araferi. vawarmoebT Ziebas,
vnaxoT ras mogvcems Sedegi, ho, likas kvalmac aq mogviyvana,
gmadlobT, kargad – hoda lomuri rogorc giTxariT,
unda iCqaro, diliT adre gaudge gzas da oTx dReSi Tu
ara, xuT dReSi mainc CvenTan gaCndeT.
– batono badri, sxvagan gamagzavne sadme, Tugind
jojoxeTSi, me xom brmad micnoben galSi da Tavi mome-
Wreba, SeiZleba aferistobis muxliT gamasamarTlon, ra
SeuSliT xels, mainc gadakidebuli myavs mTeli policia.
– adeqi da Senc brmad midi policiaSi, gayevi kedels
joxis kakuniT, ar geSleba axla Sen magi, rogor unda
moiqce.

93
– kargi, rac aris, aris – Tqva lomurma da, marTlac,
diliT, jer kidev gaTenebuli ar iyo, ramodenime kilo-
metri hqonda gavlili., nino, laSas erTi wuTiTac ar
tovebs marto, sul erTad arian, „tomis dedam“ erTad
moseirne wyvili SeniSna – modiT CemTano“ – xelis
daqneviT aniSna qalma. ninom abgidan yvelaze didi da
lamazi vaSli amoiRo, „tomis dedas“ dauZaxa, daiWireo
da vaSli esrola. qalma vaSli muxlebiT daiWira da
didi madloba gadauxada ninos, Semdeg gverdiT moisva
axalgazrdebi da saubari gaabes:
– yvela „tomis dedas“ geZaxis, sinamdvileSi ra
gqviaT Tqven?
SeekiTxa nino da dedasaviT miualersa.
– Cemi saxeli marTlac aravin icis. sxvas ki ara,
mec damaviwyda sakuTari saxeli, yvela „tomis dedas“
meZaxis. Tumca sanam „tomis deda“ gavxdebodi ogumas
meZaxden.
– oguma kargi saxelia, me nino mqvia, amas laSa –
uTxra ninom da gauRima.
– vici magas laSa rom hqvia, viRacas magonebs es
bavSvi, saidana xarT, aq risTvis mosulxarT?
– bunebam gagvitaca, vsunTqavT cocxal haers da
visvenebT.
– vgrZnob, marto haerisaTvis ara xarT aq mosulni.
Tu ar gindaT, nu ityviT, magram SeiZleba gamogadgeT
rameSi da umjobesi iqneba, Tu ar damificavT.
– Tqven ki arafers dagvificavT?
– samSoblos geficebiT, arafers dagificavT Tu
TviTon Tqven iqnebiT CemTan gulaxdilni.
– SevTanxmdiT, xval SevxvdeT da visaubroT, axla
gveCqareba, droebiT! – wamoiZaxa ninom da wasasvelad
moemzada, magram ogumam gaaCera.
– sad geCqarebaT, sad midixarT?

94
– ai iq nisli rom amodis, im mTis silamaziT
gvinda davtkbeT,
– rao?! saidan miageniT im adgils, frTxilad iyav-
iT, iq siaruli ar SeiZleba.
– ratom deida oguma?
ogumas guli SeekumSa, aRar axsovs rodis lapara-
kobden ase tkbilad masTan, albaT, „deida“ aravis dauZaxia
misTvis arasdros.
– ar SeiZleba da imitom! xmaSi simkacre gamouria
ogumam.
– Cven xom gulaxdilobaze SevTanxmdiT, yvela sai-
dumlo unda gavandoT erTimeores, Tqven ki raRac nis-
lis ambavs mificavT da sakuTar Tavze ras gvetyviT?
– ra ici, rom im nislTan ar aris Cemi cxovreba
dakavSirebuli?
– es kidev metad sainteresoa, mogviyeviT ra deida
oguma, gvesaubre Tqvens warsulze da pirobas gaZlevT
Tqvens monayols saidumlod SevinaxavT.
– axla ara, sxva dros, mxolod axla amas moma-
fereT – Tqva „tomis dedam“ da laSas Caekona, dauwyo
kocna xelebze, fexebze da yvelgan, sadac SiSveli adg-
ili uCanda. oguma atirda gulamoskvniT, Svilmkvdari
dedis cremlebiT. laSa gaitruna, raRac gamoucnobi
siTbo CaeRvara sxeulSi, masac undoda mSobliuri siy-
varuliT mofereboda qals, magram ver bedavda, exaTre-
boda, samagierod, siamovebda mSobliuri mofereba da
cremli guls ar ukodavda... ase gagrZelda ramdenime
wuTs, Semdeg qali gons moego, cremlebi kabis saxeloTi
SeimSrala, welSi gaimarTa, TiTqos gaaxalgazrdavda, ga-
Rimeba scada, magram ar gamouvida da uxerxuli mdgo-
mareobidan rom Tavi daeRwia, Tqva:
– xval diliT „nislis mTasTan“ SevxvdeT erTma-
neTs, ai, am dros, axla ki wadiT, damtoveT marto, minda

95
sakuTar TavTan marto davrCe da azrebi davawyo Tqven-
Tan sasaubrod.
laSa da nino Tavdaxrilebi gaecalnen ogumas, man
Tvali gaayola, „siaruliTac rom hgavs“ _ Cailaparaka
TavisTvis da Tvalebze xeli miifara. ninom abgidan
ori cali vaSli amoiRo, xeli Cahkida laSas da tyeSi
ganmartovdnen.
– „fituli,“ sanaZleos vdeb, rom „tomis deda“
mamakacia! – uTxra ninom, rodesac tyis siRrmeSi ganmar-
tovdnen da darwmundnen aravin usmendaT laSas guli-
anad gaecina – ras ambob, nino, qalia kaci? iqneb gindo-
da geTqva, „kacia-adamiani?!“
– me rac mindoda meTqva, vTqvi kidec, moufiqrebeli
sityva arasodes miTqvams da damijere, rom is mamakacia!
– ufro dagijerebdi, „dedaa Senio“, rom eTqva vinmes,
vidre Sens naTqvams.
– ase rom dajeqi aq – uTxra ninom da naZvis ZirSi qvaze
dasva laSa, Semdeg xuTiode metriT moSorda da uTxra:
– axla vaSls gesvri da daiWire!
ninom vaSli ise isrola, rom laSas is muxlebiT
daeWira da daiWira kidec – axla meorec – uTxra da
meore vaSli esrola, mdgomareoba ganmeorda – axla me
davjdebi, Sens adgilze da Sen mesrole vaSli – uTxra
ninom da laSas adgilze dajda. laSam vaSli swored
im adgilidan esrola, sadac wuTis win nino idga da
vaSli xelebSi Cauvarda ninos – cota Zirs ise, rom ver
SevZlo daWera – uTxra ninom. marTlac meore vaSli
muclisken daumiwna laSam, ninom imis nacvlad rom fex-
ebi erTmaneTTan mietana da vaSli daeWira, man muxlebi
gawia da vaSli kabiT daiWira,
– SeamCnie raime? – SeekiTxa nino.
– rogor ara, uniaTo xar vaSlis daWerac ar Segi-
Zlia, iuridiuldze ki swavlob kacis damWeri xar?

96
– ai xom xedav uniaTo da daukvirvebeli TviTon
Sena xar, bunebas ver Seucvli cocxal samyaros, rode-
sac vaSli gesrole, muxlebiT daiWire, ese igi muxlebi
SeakavSire, es geni mamakacis bunebas miekuTvneba xolo
rodesac mesrole vaSli, imis nacvlad, rom muxlebi
SemekavSirebina, piriqiT, gavSale da vaSli ver daviWire.
aqidan gamomdinare mamakacisa da qalis geni gansxvavde-
ba da ara mgonia, vcdebode, Torem xval gavigebT yove-
lives, Tu oguma gaxsnis saidumlos.
– meti veraferi SeamCnie?
– ki rogor ara, rodesac oguma Sen gefereboda Tov-
liviT TeTri mkerdi gamouCnda es qali boSaTa rasas ar
unda miekuTvnebodes. saxes, xelebsa da fexebs raRac kre-
miT imosavs, rom boSebs fizikurad daemsgavsos.
– sainteresoa, es ki ar SemimCnevia.
– xom giTxari, qalis buneba didad gansxvavdeba
mamakacis bunebisagan meTqi, Cemi azriT, gamomZieblebi
qalebi unda iyvnen, radgan maT ufro metad SeuZliaT
adamianis sulSi CaZvrena, kargi kvalmaZiebeli mamakacebi,
rogor ar arian magram Cemi dakvirvebiTa da rwmeniT,
maTs genSi raRac qaluri urevia da es geni Warbobs
kidec. Sen saerTod araferi SegimCnevia ogumasaTvis me
ki misTvis damaxasiaTebel mesame bunebasac gagimxel, is
rom qarTvelia, isic adasturebs, rom qarTulad uaqcen-
tod laparakobs, rac arcerTi rjulis adamians ar
SeuZlia, cdilobs daamtvrios qarTuli ena da boSaTa
sasaubro ena qarTuls daamsgavsos.
– mag sakiTxSi geTanxmebi, SeiZleba iyos qarTveli,
mec ki SevigrZeni, rodesac mefereblda, iseTi siTbo
CameRvara sxeulSi, ganSoreba gamiZnelda.
– ai, xom xedav mkamakacebsac hqoniaT siTbos Seg-
rZnebis geni, Tumca SenSi ar megona Tu iyo, albaT Senc
gepareboda eWvi da madloba RmerTs, rom aRmoaCine.

97
– nino nu mlanZRav, nuTu vera grZnob, rom me Sen
miyvarxar, magram ar SemiZlia, rom Segiyvaro. sicocx-
leze metad vuyvarvar likas da sanam ar gavigeb imis
asaval-dasavals, Sen TviTon momiwoneb vinmes Seyvare-
bas?
– sulelo, tvinidan amoigde eg mcdari azri, marT-
la xom ar ggonia miyvarde. ubralod gamasxaraveb, sa-
bralo, Sen ki mgoni marTla Segiyvardi, dReidan Segi-
braleb da megobrebi davrCebiT mxolod, rac Seexeba
xorciel siyvaruls, fiqradac ar gaivlo gulSi aras-
dros.
– ratom ityuebi nino, rogorc qali grZnobs ma-
makacis mimarT siyvaruls _ aseve mamakaci.
– mgrZnobiaroba gklebia, Cemo kargo da saerTod
Tu gaqvs, vgoneb gRalatobs.
– Tu simarTles laparakob, vfiqrob Seyvarebuli
gyavs nino.
– arc myolia, arc myavs da arc meyoleba, netavi
risTvis Seviyvaro mamakaci, rom meZebos? me dakargvas
ar vapireb da arc Zebna aravisi damWirdeba Tu da-
vikagebi, marTalia, adamians rogorc pirovnebas, aqvs saTay-
vanebeli adamianis siyvarulis ufleba, magram Seyvare-
bamde unda icodes, vis Seyvarebas apirebs, radgan uflisgan
boZebuli saCuqris warTmeva _ misakuTreba dasakuTre-
ba aravis SeuZlia is mTeli kacobriobis kuTvnilebaa,
rogorc mecniereba.
– Zalian kargi, siyvarulis uarmyofelTan me mego-
broba ar SemiZlia. swored siaxlovem icis siyvaruli
da meSinia ar Semiyvarde.
– RmerTo Cemo, Sen xom lika giyvars!
– im SemTxvevaSi vapirebdi Sens Seyvarebas. Tu likas
ver vi povidi da Senze madlobeli viqnebodi, Cems gada-
rCenas Sen dagabralebdi.

98
– siyvaruli kacTa fiqrsa da emociebze dafuZneb-
ul sijiutes ar emorCileba, arc tye-Rre xetials
eqvemdebareba, arc pirveli siyvarulis daRupvis Semdeg
meore siyvarulis gamoCenas da arc SurisZiebas. siy-
varuli sul sxva mcnebaa, romelsac yvela adamiani Tavise-
burad aRiTqTvams, Sen jer bavSvi xar, da am Temaze
saubari naadrevia, es Seni romantikuli gatacebaa, siy-
varuls rom eZaxi da tyeSi daexetebi. SekiTxva gaqvs?
ra Tqma unda, ara da axla wavideT, Cemo „fituli,“
kvalmaZiebeli vnaxoT SeiZleba kidec i pova Seni „ro-
mantika“ da mec msurs masze Tvalis Sevleba.
– kargi oratori yofilxar, nino, da arc mikvirs Cems
tyeSi xetials rom Zraxav. visac araferi daukargavs, is
arc arafers daeZebs, me ki davexetebi da vaJa maxsendeba –
„mkvdarni vekargviT siyvaruls, ise is rCeba cocxlada“.
badri karavSi dauxvdaT, raRacas werda Tu iniSnav-
da rveulSi, axalgazrdebis danaxvaze rveuli daxura
da mzeriT gamoTqva sayveduri – „sad daexetebiTo“
ninom advilad SeZlo TvalebSi amis amokiTxva. es pirveli
SemTxveva ar iyo, aRmzrdel biZiasTan Tavi imarTla:
– „tomis dedasTan“ viyaviT, TviTon dagviZaxa. „to-
mis deda“ ki ara, oguma rqmevia saxelad. bevri vilapar-
akeT, laSa Tavidan fexebamdis dakocna, viRacas magonebo.
kidev aRmovaCine raRac saidumlo, amis Sesaxeb xval
mogaxseneb, Tu gamarTlda Cemi angariSi.
– ra aris aseTi?
– is, rom xval ogumasTan gvaqvs Sexvedra, Sedegs
xvalve mogaxsenebT.
– mec SemiZlia TqvenTan erTad wasvla?
– amis Sesaxeb araferi uTqvams, daukiTxavad rom
wamoxvide SeiZleba ewyinos da aRar alaparakdes.
– maSin ar wamoval, araa saWiro, Tqveni saSualebiT
xom gavigeb Sexvedris Semdeg yvelafers hoda, esec sak-

99
marisia. dRes Cveni karavi „nislis mTasTan“ unda avi-
tano da iq davrCe Ziebis damTavrebamdis.
– vfiqrob, rom es SeuZlebelia ogumam gagvafrTx-
ila „nislis mTas ar gaekaroT, iq saxifaToao siaru-
li“,. albaT, icis raRac. Cvenc SevCerdeT xvalamde da
Tu yvelaferi kargad warimarTa, mere gadavideT.
– kargi, iyos neba Seni, lomuris mosvlamde droa,
boSebic ar mogvCerebian cudi TvaliT da wasvlam Sei-
Zleba situacia gagvifuWos, Sen Tqvi, rom laSas efere-
bodao? sainteresoa, iqne Seyvarebuli hyavda da laSas
amgvanebs?
– ara mgonia, mad raRac ufro didi saidumlo
imaleba, davelodoT xvalindel dRes.
da marTlac, meore dRe maT cxovrebaSi waruSleli
da yvelaze mZime aRmoCnda. „tomis deda“ didxans elo-
dda axalgazrdebs da rodesac gamoCndnen, Tvalebi
gaubrwyinda, ogumas „nislis mTasTan“ axlos TavSesa-
fari hqonda, miwaTxrili ise iyo xavsiT Seburuli, rom
aq ramdenimejer gavlilebma erTxelac ver SeamCnies.
axla qalma TviTon gadawia mwvaniT dafaruli Sesasv-
leli da stumrebs mcire senakSi SeuZRva, sanTeli aan-
To, iqve oqros jaWviT wminda giorgis medalioni ekida,
ogumam sanTlis Suqze, sufTa qarTuliT „mamao Cvenos“
locva aRavlina is aRar cdilobda qarTuli kilo-
kavis Secvlas nino pirjvars iwerda locvis dastur-
ad, laSa ki sanTelTan Camokidebul „wminda giorgis“
medalions ver aSorebda Tvals da ver gaexsenebina, sad
enaxa es medalioni, ogumam locva daamTavra, modi, biWo,
Sen aq, mkacrad ubrZana laSas da xelSi xeli mohkida,
laSac winaaRmdegobis gareSe dahyva qalis nebas – „Sen-
gan dumili msurs, Cems mier gacemuli saidumlos san-
acvlod, unda Semomfico, rom saidumlos sikvdilamde
erTgulad Seinaxav“ gimeore rasac vityvi. Semdeg sanT-

100
lis alze xeli gaaCerebina da warmoTqva: vficav wminda
giorgis Zlierebas da wminda sanTlis Suqs romelmac
unda gaminaTos RmerTTan misasvleli gza, rom saidum-
lod... ninom Semwvari xorcis suni SeigrZno da Sehkiv-
la: – kmara ras CadixarT, aha Cemi xeli axla me gavagr-
Zeleb, – „tomis dedas“ yuradReba ar miuqcevia ninos
wrialisTvis. marcxena xeli Tvalebze aafara da saTqmeli
daamTavra. laSam xeli momuWna qonma CamowveTa, magram am
wuTSi tkiviliT ar tkioda, xumrobis gunebazec ki
damdgariyo, eamayeboda rom gauZlo damwvrobas da er-
Tic ar daukvnesia. ninos gadaxeda, romelic gafiTrebu-
li idga da ver gadaewyvita, ra moemoqmeda. laSas ninos
aforiaqebaze gaeRima da uTxra:

me guSindlamde Zlier miyvardi


da guSin uceb gadagiyvare
da rom davrwmundi, aRar miyvardi,
dRes gaocebiT lamis viyviro,
isev miyvarxar!

ninom araferi upasuxa, ogumas win dadga da xeli


gauwoda, qalma TvalebSi Caxeda, gaeRima, Tavze xeli daa-
do da uTxra:
– ara Sen ar ginda, Sen yvelafers aitan da ficis
gareSe Seinaxav saidumlos imis siyvarulisTvis – xeli
laSasken gaiwoda, Semdeg sanTlebiT ganaTebul senakis
kuTxeSi dajda da stumrebs aniSna, xis totebiT ga-
keTebul taxtze damsxdariyvnen, romelsac daTvis tyavi
hqonda gadafarebuli. „nislis mTasaviT“ Camowva mdu-
mareba, vercerTi ver bedavda myudroebis garRvevas, romel-
Sic raRac jadosnuri Zala imaleboda. siCumesac scodnia
saubari. msmenels gaaCnia, rogor aRiqvams mas, erTi da
igive siCume SeiZleba erTma siyvarulis gaumJRavnebel

101
siCumed aRiTqvas. meorem –martoobis mdumarebad – me-
samem – tanjvis siCumed – da swored es siCume, romel-
ic axla senakSi sufevda, TiToeulisaTvis sxvadasxvag-
vari iyo. „tomis dedisaTvis~, vityodi, tanjvis siCume,
radgan swored axla, mdumarebis Semdeg unda gaRviZebu-
liyo miZinebuli grZnobebi da gaxsniliyo didi xnis
Sexorcebuli Wriloba. ninosvis es siCume denTiT gate-
nili samyaro iyo, romelic afeTqebas eloda, rom brZo-
laSi Cabmuliyo, laSasTvis ki raRac saswaulis molo-
dini, wyvdiadic abrmavebs adamians da gadaWarbebuli
sinaTlec, zedmeti yvelaferi cudia, ninom veRar gauZ-
lo gaWianurebul mdumarebas da gareT gamosvla daapi-
ra, magram misi ganZreviT ukve dairRva mdumarebis har-
monia, gawyda siCumiT uxilavi Zafi da ogumam hkiTxa:
– sad midixar?
– veRar vuZleb amsigrZe pauzas, gareT gaval, qaris
xmasa da foTolTa Srials movusmen,
– modi, axla me momismine, foTolTa Srials sxva
drosac moismen, gulaxdilobaze xom SevTanxmdiT, Tqven
getyobaT aq dasasveneblad ara xarT mosuli, pirvelad
Tqveni ganzraxva miTxariT da Semdeg Cemi aRsareba mo-
ismineT.
– marTals brZanebT, megobari dagvekarga da kvalma
aq mogviyvana.
– kvalmaZieblebi xarT?
– Cven ara, ai, is kacia kvalmaZiebeli, romelic Cven
gvaxlavs.
– rogor gauCinarda Tqveni megobari?
– Cveulebrivad skolaSi midioda da daikarga ugzo–
ukvlod, arc skolaSi misula da aRarc saxlSi dab-
runebula.
_ rodis moxda es ambavi?
– aprilis bolos!

102
oguma Cafiqrda, raRac gamoiangariSa – gasagebiao –
Tqva da axali SekiTxva dasva:
– lomuri rogor moxvda TqvenTan?
– axla nino Cafiqrda, ver gadaewyvita eTqva Tu ara
makonas mkvlelobis ambavi. qalma Seityo pasuxis day-
ovnebis mizezi da gaamxneva – nu geSinia, Tqvi Cven xom
fici gvakavSirebs.
– makonas icnobdi? lomurTan rom gogo modioda
xolme?
– ki kargad maxsovs.
– hoda is mkvdari i poves, lomuric daeZebs Tavis
siyvaruls, mkvlelobis kvalmac aq mogviyvana.
– gasagebia, makonas mkvlels i poviT, im Tqveni mego-
bris asaval-dasavals ki verasodes gaigebT! – dabe-
jiTebiT warmoTqva ogumam.
isev siCume Camowva, magram mtanjveli wuTebi rom
ar gagrZelebuliyo, ninom warmoTqva:
– Cvens Sesaxeb xom yvelaferi gaigeT, axla me maqvs
ramdenime SekiTxva –
– brZaneT!
– Tqven qarTveli xarT da araviTari boSa, xom
sworia?
– sruli WeSmaritebaa!
– Tqven kaci xarT da ara qali, esec xom sruli
WeSmaritebaa?
– viyavi kaci axla qali var, mTlad zusti araa
Tqveni pasuxi.
– rogor iyaviT, meored moxvediT am qveyanaze?
– ase gamodis!
– veraferi gamigia, xom ar ajobebda TviTon dagew-
yoT ambis Txroba yovelgvari SekiTxvebis gareSe?
– miZneldeba, magram daviwyeb: me adre laSa merqva
da imitom amaRelva am axalgazrdis saxelis gagonebam

103
– rogor Tu adre sikvdilamdis?
– ho. sikvdilamdis, Tumca Sen rogorc ginda ise
gaige: mec ise vcxovrobdi rogorc yvela Cemi Tanatoli,
vTamaSobdi, davdiodi skolaSi da Sevxarodi sicocx-
les. skola Cveni ubnidan samiode kilometriT iyo
daSorebuli, erT dRes martos momiwia saswavlebelSi
wasvla, tyiani borcvi gvqonda gasasvleli, nisliani
dila iyo, magram griloda da TamaSiT mivuyvebodi gzas,
Tormeti wlisa viyavi, meoTxe klasSi vswavlobdi da
vocnebobdi sikeTeze, ver warmomedgina Tu qveynad borote-
ba gaimarjvebda, sabavSvo baRidanac xom sul amas gvas-
wavlidnen borotebaze keTili ubrZolvelad imarjveb-
so... amiT gvinergavdnen masTan Serkinebis aucileblo-
bas... ase ocnebiTa da TamaSiT borcvze gadasasvleli
gza gadavkveTe. samanqano gzas rom gavuswordi, araCveu-
lebrivi silamazis avtomanqana davinaxe, kidec vinatre
– „neta Sig Camajina-meTqi~. es iyo da avtomobilSi
aRmovCndi. Semdeg aRaraferi maxsovs, Cemi saxlidan wamoRe-
buli da Cemi bavSvobis damadasturebeli mxolod ai, es
wminda giorgis medalioni SemomrCa,. ogumas winadadeba
ar hqonda damTavrebuli, rom laSa adgilidan wamof-
rinda da qals yviriliT da tiriliT Caekona: biZaCemo,
sayvarelo biZa, vfiqrobdi sad menaxa es medalioni, es
xom is medalionia, Cvens saxlSi, bavSvs rom aqvs ga-
didebul suraTze gakeTebuli, mamaCemi im suraTis dan-
axvaze sul tiris, CemTvisac saxeli biZaCemis ar davi-
wyebisaTvis daurqmeviaT, Sen ki cocxali yofidxar, be-
bia sul mudam sakurTxs gikeTebs da tiris „mkvdari
mainc gvepova saflavi mainc gvcodnoda misio“, Sen ki
cocxali yofilxar da saxlSi ar modixar, nuTu ar
genatreba vinme? mainc gauCinardi! bavSvobaSi Cems sicelqes
sul Sen gabralebdnen, bebia meubneboda: „marto saxiT
ki ara, qceviTac imas gevxaro~, mikvirda aseTi Tbili

104
rom iyavi, Turme sisxli gvqonia erTi, Sen Semogevle,
Cemo mudam sanatrelo biZa, skolis wlebi sul im gzaze,
im mindorze davdiodi da vfiqrobdi netavi mec da-
vikargebode da biZas Semaxvedra meTqi. mismina am med-
alionis Zlierebam, mapovnina Seni Tavi da awi arasodes
aRar dagSordebi!
– Svilo, laSa, danaxvisTanave aRmovaCine SenSi ms-
gavseba, oh ra dRe gagviTenda es... dideba ufalo, rom
damifare marto tirilisagan...
biZa-ZmisSvili ganwiruli momakvdavebiviT exveoden
erTimeores da cremlad iRvrebodnen, nino pirvelad gancv-
ifrebuli Sescqeroda, Semdeg ki TviTonac atirda. ra
iyo es sixarulis cremli? ho, sixarulsac scodnia
aranaklebi mwuxarebaze cremli, romelic yoveli adamian-
isTvis saukeTeso damamSvidebeli saSualebaa, bolos da
bolos tiriliT guli rom ijeres biZa-ZmisSvilma Zlivs
dawynardnen da xandaxan Tu amoislokinebdnen xolme.
– mogviyevi, mogviyevi Cqara, rogor daixseni Tavi
tyveobidan, saxlSi ratom ar modixar? – daayara kiTx-
vebi laSam.
– saxlSi rogor movsuliyavi, bavSvobaSi RmerTs
madlobas mxolod imitom vwiravdi, kacad rom gamaCina
da ara qalad, rogorRa movsuliyavi ganadgurebuli da
mamakacobis Rirsebadakarguli?
– Seni azriT, yvela qarTveli qali unda gadaikar-
gos?
– oh, RmerTo Cemo, ratom ver gebulob, isini qalad
ibadebian me kacad davibade da kaci viyavi, kaci, gesmis?
– adrove laSa! – Caeria biZa-ZmisSvilis saubarSi
nino – Semdeg dawvrilebiT mogviyeviT ra moxda, ese igi
Tormeti wlisa iyaviT rom mogitaces, Semdeg.
– ho, Camsves avtomanqanaSi, yovelgvari winaaRmdego-
bis gareSe da wavidnen me tkbilad CameZina. meZina, magram

105
bundovnad vgrZnobdi, rac xdeboda Cems irgvliv, RamiT
sadRac gaCerdnen da vertmfrenSi gadamsves. frenisas
swored es nisli gafanta da patara mindorze dajda,
karebebi gaaRes da sruli `Tavisufleba~ momces, yvela
Semxvedri miRimoda da mefereboda, uzrunvelyofili viyavi
yvelafriT, rasac ki visurvebdi, ase grZeldeboda TiTq-
mis erTi Tve, Semoviare mTeli qalaqi, Tavi samoTxeSi
megona. zRaprul qalaqs jer unaxavs da gaugonars vaTva-
lierebdi yoveldRe. iyvnen Cemi toli biWebic da
gogonebic. zogi erTi maTgani qarTuladac ki lapara-
kobda, mosawyeni namdvilad ar iyo pirobebi, magram deda
usaSvelod momenatreboda da gadavwyvite gavqceuliyavi.
qalaqs Semovuare, magram irgvliv Tvaluwvdeneli Senobe-
biT iyo Semorkaluri. imis iqiT ki cicabo kldeebi
iwyeboda. „gana amaze uaresze ar adian mTamsvlelebi?“
gavifiqre da saqmes Sevudeqi daRamebas davelode, Tumca
iq dRe da Rame erTnairia. mze arasodes aRwevs nislSi
da qalaqi mudam eleqtoSuqiT aris ganaTebuli,. erT-
erT SenobaSi Sevi pare, rogorc Semdeg gavige atomuri
qarxana yofila, xalxi niRbebiT dadioda, CemTvis yura-
dReba aravis mouqcevia, Turme xalxi ki ara, robotebi
yofilan da yvela Tavis programas asrulebda. kibes
avuyevi da Senobis Tavze moveqeci. saventilizacio mils
Toki Cavabi da advilad aRmovCndi Senobebis sawinaaRm-
dego mxares. SedarebiT naklebi cicabo adgili movZebne
da avuyevi vertikalur kedels,. rodesac Senobebis sima-
Rles gavuswordi lurji sxivebiT ganaTda mTeli qala-
qi, dambliseburi dartyma vigrZeni mTel sxeulSi da
yiramala gadmovvardi. rogorc Semdeg Sevityve, qalaqis
irgvliv mTebze gatarebuli yofila lazeris sxivi da
misi gadakveTis SemTxvevaSi irTveba yvela avtomati da
imis sxivTa wvima esxmis akrZaluli zonis gadamkveTs. me
dabladacemuli amiyvanes da lazareTSi momaTavses, male

106
movjobindi da isev qalaqis quCebSi siarulis neba dam-
rTes, radgan darwmunebuli iyvnen iq verc veravin Seva da
verc gamova, isev davubrundi Cems megobrebs. zogi damci-
noda da zogsac moswonda Cemi gambedaoba. erTxel, rode-
sac vseirnobdi, sadilis Semdeg CemTan erTad rusi biWi
movida da damtvreuli qarTuliT miTxra:
– cot-cota qarTuli imitom viswavle, rom SenTan
melaparakao
– ra ginda _ vkiTxe.
– gaqceva minda da modi erTad gaviqceTo.
– kargi meTqi, _ uyoymanod davTanxmdi, magram rogor
meTqi?
– vertmfreniTo miTxra.
– aba, me saidan vici magis tareba?.
– me vicio.
da im saRamos me da kolia vertmfrenSi CavsxediT,
CarTa koliam Zravi da nel-nela avfrindiT, marTla codnia
meTqi kinaRam viyvire sixaruliT, magram naadrevi gamodga
Cveni gaxareba, Turme haerSidac yofila egreTwodebuli
lazaris bade da Senobebis Tavs rom gavuswordiT, Tavs
dagvesxa lurji sxivebis wvima. Cven grZnoba davkargeT,
vertmfrenis aparatura gamoirTa da Zirs davenarcxeT.
isev lazareTSi aRmovndi koliasTan erTad, saidanac
pirvelad kolia gaiyvanes da mas Semdeg aRarc minaxavs,
meore dRes me gamiyvanes, damaZines da operaciis Semdeg
qalad gaviRviZe. Tavis mokvla gadavwyvite, magram ar
vici gambedaoba ar meyo Tu amis saSualeba ver gamovnaxe,
xorcieli kavSiri pirvelad CemTan robotma daamyara,
rogorc davadgine, Cvenze cdebs atarebdnen, SeiZleba Tu
ara cocxal organizmze robotis Sedegad ganayofiereba.
– ki magram qalebi veRar naxes, rom Sen ar ewvalebine
da cdebi qalebze CaetarebiaT? – Seawyvetina Txroba
ninom.

107
– qalebTan es gamokvleva ramdenime wliT adre
Cataares da dadebiTi Sedegi miiRes...
– robotebi rogorebi arian, rkinis meqanikurebi
Tu adamianebs hgvanan?
– adamianebs hgvanan, Cveulebrivi xorcSesxmulebi,
mxolod xelovnurebi. ar vici me mgonia Zvlebi rkinisa
aqvsT, gulis muSaoba, sislmimoqceva da sxva, yovelgvari
funqcia adamianisagan aqvT aRebuli, xmas ar iReben, mx-
olod daprogramebul funqcias asruleben.
– iqneb Cveulebrivi adamianebi arian, kompiuteruli
sistemiT daprogramebulebi?
– SesaZlebelia, magram ara mgonia, radgan kanSi
kapilaruli sistema ara aqvT da mudam ruxi ferisani
arian.
laSas Tavisi momtaceblebi gaaxsenda,. lazaris
tyviebic moigona da eWvi aRar Seepara rom am qalaqTan
hqonda damnaSaves kavSiri
– Semdeg, daabolove barem, Tavi rogor daixseni
tyveobidan.
– erT dRes ragbis burTis msgavs TanamgzavrSi
Camsves, CemTan erTad ori adamiani iyo, oric roboti
nisli rom gavarRvieT da avfrindiT, Sveba vigrZeni, TiTqos
saxlSi vbrundebodi, Tumca dabruneba aRar mindoda,
farulad mindoda menaxa yvela, vinc menatreboda, mfri-
navma im simaRleze agvafrina, rom Zirs veRarafers vxe-
davdi. ise ki vgrZnobdi, saqarTvelos farglebs rom
gavcdi, ar vici kidev ramden xans vifrendiT Tanamgzavr-
Si wiTeli sinaTlde rom ar acimcimebuliyo, TavisiT
CairTo sagangaSo sirena. eWvgareSe iyo Tagnamgzavrs
raRac gaufuWda, an sawvavi gamoelia da mfrinavma gada-
wyvita damjdariyo. magram iseT cicabo adgilebSi vimy-
ofebodiT, dajdoma ver moaxerxa, katastrofa gardau-
vali iyo, miwasTan axlos vfrinavdiT, sagangaSo sirena

108
ki Zlierdeboda. mivfrinavdiT Cveni mfrinavi aparatis
fskeri TiTqmis exeboda xis kenweroebs, afeTqebamdis
ramdenime wami rCeboda am dros erTma eki paJis wevrma
luqi gaxsna da Zirs gadmomagdo, naZvis totebSi gaveCx-
ire, araferi mtkenia, mxolod es iyo, xidan Camosvla ver
movaswari, rom ca ganaTda da grgvinva gavigone, Tanamgza-
vri afeTqda da haeris talRam xidan Camomagdo, cota
davibeJe, magram motexiloba ar mqonda... iqve axlos
boSaTa banaki yofila, dainteresebulTan afeTqebiT da
oTxi mamakaci katastrofis adgilze movida, ra Tqma
unda, iq afeTqebis aranairi kvali aRar Canda, mxolod
tyes gasCenoda cecxli da male Caaqres, rodesac mamaka-
cebi wavidnen, maT farulad gavyevi ukan da boSaTa
banakSi aRmovCndi. im Rames iqve davimale diliT ki
gamovCndi, daminaxes Tu ara, imwamsve „tomis beladTan“
mimiyvanes beladma gamomkiTxa; Tu vin viyavi da saidan
movedi aq, vuTxari – qarTveli var meTqi – gaexarda da
qarTulad damiwyo laparaki,
– aq rogor moxvdio, mkiTxa.
– ar minda karCaketili cxovreba, saxlidan gamovi-
pare, TqvenTan minda meTqi vupasuxe.
erTi Tve maTTan vcxovrobdi da vadgendi Tu sad
vimyofebodi, Zalzed gamikvirda, roca gavige, rom uzbekeTis
teritoriaze vimyofebodi, aqedan ukve advili iyo gaqceva,
arc boSebi ar metyodnen uars wasvlaze, magram Cemda
moulodnelad, „tomis beladma“ coloba SemomTavaza.
maSin Tvrameti wlisa viyavi, kargi ayvavebuli qalbato-
ni, davfiqrdi, ojaxSi qalad misvla meurxerxuleboda
da davTanxmdi, Tormti weliwadi erTad vcxovrobdiT
Tan „tomis beladi“ Semiyvarda da bednierad vgrZnobdi
Tavs. es xalxi, ar gegonos, tviniT didad gamoirCeodes,
magram „tomis beladTan“ SeuRlebis eqvsi wlis Tavze
„tomis dedad“ amirCies. erT dRes sazareli ambavi

109
gavige cxenebis moparvis dros Cemi meuRle uzbekebma
mokles, mis Semdeg boSaTa banakSi var, bevrma mTxova
xeli, magram aravis davTanxmdi, veweviT momTabare cx-
ovrebas, bevri ram SeviTvise am xalxisagan da var gada-
karguli, rogorc Cerqezis isari.
– mZime warsulia, SeiZleba bevrs zRaprad moeCvenos
– Tqva ninom.
– aq nislis mTis qalaqSi saavtomobilo gza aris?
– SeekiTxa laSa.
– ara! daiwyes gvirabis gaWra, magram SeaCeres, mizezi
ar vici ratom.
– miSeli, „tomis beladi“ Seni aris rame.?
– ara, TiTqmis Cven yvela erTi varT, magram mainc
araferia, Cemi qmris Svilia pirveli colisgan, me Svili
ara myavs.
– aRar unda laparaki magas, CemTan unda wagiyvano
mamida – uTxra laSam.
– ara, Svilo, Zlivs veRirse Tavisufal cxovrebas
damayene CemTvis axla me rom saxlSi davbrunde, war-
moidgine ra ambavi datrialdeba, momawydebian Jurnal-
istebi, aWreldeba presa, daiwyeba gamoZieba, Seikribebian
cnobismoyvareebi da atydeba erTi aliaqoTi. esec rom
ar iyos, kacad wamovedi da qalad davbrunde?
– Sen magis dardi ar gqondes, vityvi, ltolvils
gadaveyare da Sevekedle_meTqi
– eh, xalxis gaugebari araferi rCeba, Svilo!
– iynoson da ivaraudon ramdenic undaT, Tu ojaxi
da piradad Sen ar gascemT saidumlos, Seni warsuli
mudam saidumlod darCeba.
– ar SemomiCnde, biWo, Torem marTla movifiqreb
raRacas!
– CaTvale rom Sen ukve mofiqrebuli gaqvs. Tu ar
dameTanxmebi, icode fics gavtex da dedaSens moggvri aq.

110
– oh, erTi is manaxa da mere momkla Tu ginda –
Tavi ver Seikava da cremlebi amoimSrala qalma.
– nu dardob, mamida mainc qalad gaCenas natrobda
Turme. bebia sul imas ambobs, netavi qalad gaCeniliyo,
aravin moitacebdao.
– qali Tu iyo, lika ar moitaces?
– erTi SekiTxva maqvs, qalbatono, – laparakSi Cae-
ria nino
– brZaneT!
– Tqven xom Tqveni dauwereli kanonebi gaqvT, rogor
asamarTlebT damnaSaves?
– Cveulebrivad, banaki asamarTlebs danaSaulis mixed-
viT, xSiria damnaSavis Caqolvac.
– vin asamarTlebs?
– „tomis deda“ da „tomis beladi“.
– Tu „tomis beladi“ TviTon aris damnaSave.
– maSin „tomis dedas“ gamoaqvs sarCeli da irCevs
axal „tomis belads“.
– dandoba ar ician?
– araviTar SemTxvevaSi. CvenTan dandoba ar SeiZleba.
– kargi axla davamTavroT, Torem ise damimZimda
Tavi, mgoni veRarc vazrovneb – Tqva ninom da wamodga.
– samive gareT gamovida. laSam Tvali Seavlo „nis-
lis mTas“ da amoioxa:
– sad aris Cemi lika axla?!
– Seni lika axla kosmosSia! – dananebiT upasuxa
ogumam.
– Sen saidan ici kosmosSia Tu sxva planetaze?
– me rac ar vici, ar vlaparakob. xandaxan arc imas
rac vici. aprilis bolos, rogorc Tqven TqviT, iq
vertmfreniT moiyvanes erTi gogona, or kviraSi moamza-
des da maisis Sua ricxvebSi mfrinavi TefSi amofrinda
nislidan. vfiqrob, im xomaldSi iyo likac.

111
– Tqven mxolod fiqrobT...
– vfiqrob da fiqrTan erTad boSaTa winaswar-
metyvelebasac vflob, ase rom, Cemi fiqri winaswar-
metyvelebasTan erTad arasdros cdeba.
aRaraferi uTqTvamT, samive uxmod dauyva biliks
banakisken, badri didxans elodeboda maT da ukmayofilod
Sexvda axalgazrdebs, magram rodesac saqmis viTarebas
gaecno, gakvirvebulic darCa da kmayofilic, saRamos
dasaZineblad adre dawvnen, magram laSas Tvals ruli ar
miekara. xan „nislis mTa~ elandeboda, xan gaboSebuli
biZa Tu mamida da, xan kidev lika saplanetaTaSoriso
xomaldSi. SuaRame gadasuli iyo, ca moWedili varskv-
lavebiT, laSam sawolis qveSidan bawris rgoli gamoiRo,
mxarze gadaikida, frTxilad gamovida karvidan gverdiT
karavs miayurada, sadac badri da nino imyofebold, –
sZinavT! Cailaparaka TavisTvis da frTxili nabijiT gaS-
orda boSaTa banaks. „nislis mTasTan“ Seisvena, xavss
gadawia, senakSi Sevida da `nislis mTas~ gaxeda: – vin
icis, es Rame ukanasknelia CemTvis. likas mainc vnaxavde
da mere rac moxdeba moxdes, netavi ar gavqceodi mdevrebs
aq momiyvandnen, likas vnaxavdi. operacia rom gaekeTebi-
naT? marTla me rom maT qalad veqcieT da lika kacad?
oi, RmerTo, damifare, usiamovno fiqrma tanSi gascra, ga-
reT gamovida, bawris erTi bolo xes miaba simtkicis
Sesamowmeblad moqaCa da gorgali nislSi gastyorcna.
– magrad Caabi? – Semoesma nacnobi xma, aq aravis
eloda, Semobrunda, mis win nino da mamida idgnen. am
dros nisli ganaTda – Cqara samalavSi! – iyvira mamidam
da samivem Tavi samalavs Seafara,. nislidan sxvadasxva
feriT ganaTebuli erTimeoreze damxobili TefSis
formis xomaldi amofrinda.
– ho, dRes ocdaerTi ricxvia, marsis morigi gafrenaa
– Tqva ogumam.

112
– ho, is gafrinda, magram Tqven ras damdevT, gamage-
bineT erTi, – wyeniT uTxra laSam.
– ki ar dagdevT Svilo, gdarajobT, rom mcdari
nabiji ar gadadga, Sen ra ggonia, gatyueb, rasac geubne-
bi? ratom ar gjera Cemi winaswarmetyvelebis, me vico-
di rasac moimoqmedebdi da ninosTan wavedi, arc am
sabralo gogos eZina, gdarajobda, mainc rogor gamoe-
pare? Sen ar ici, rasac Cadixar, geubnebian da daijere,
sadac Sen Casvla gagizraxavs iq Seni ferfli Cacvin-
vdeba mxolod, ar gjera? wadi, bawari amoiRe.
– ara!
– amoiRe da isev ise Caagde ramden dros wagarT-
mevs? laSa mivida, Toks amowia, magram orasi metris
nacvlad oci metria Tu iqneboda, bawari kapronis
yofila, jer kidev wveTavda bawris bolodan gamRvali
siTxe.
– xedav. Wkuis kolofo! momwons Seni vaJkacoba,
mec aseTi viyavi, Tavis ganwirvas ar unda SeuSindes kaci,
magram gaaCnia ras ewirebi. Seni toli biWebi tanks
ucvivdebodnen muxluxoebSi da afeTqebdnen, magram
uazrod arc erTi ar momkvdara. Sen ki uazrod da
umiznod iklav Tavs. sadac Sen Casvlas apireb, msof-
lio uZluria mag qalaqis winaSe da Sen ginda gaimarj-
vo? yoCaR! xom naxe Seni bawari. axla wadi, giJi iyoo,
ityvian da amiT damTavrdeba Seni arseboba.
– kargi ar waval, dagijereb im SemTxvevaSi, Tu Senc
CemTan erTad wamoxval saxlSi.
– me, Sen, nino, da badri erTad wavalT aqedan da ra
ggonia, sad mivalT? SenTan saxlSi. Sen rom ggonia
badri winaaRmdegi iqneba, ise movaqcev, pirvel Wiqas
aiRebs da bednierebas mogilocavT!
– ara, ara, me ar minda, qalbatono, amisTana giJis
moWkvianeba sad SemiZlia?!

113
– marTalia, magram me axla varskvlavebs dauwyeb
cqeras da momavals winaswar ganvWvret, Tqven ki Caex-
uteT erTmaneTs.
rodesac varskvlavi mowyda da „nislis mTas“ gada-
ufrina, mxolod maSin gadaxeda ogumam axalgazrdebs.
– mamida, Taflis fiWas patara ujra rom aqvs, Sen
odesme gamogiwuwnia? gangicdia imis sitkboeba?
– ki, rogor ara!
– hoda, maSin mimixvdebi, ninosac iseTi tkbili da
gemrieli tuCebi hqonia.
– siyvaruli, Svilo, yvela tkbilia, Tu Wkviani ad-
amianis grZnobaSi budobs. boroti adamianis gulSi Sxami
da gesli Warbobs mudam da pirveli kocnidan cxovre-
bac simwariT iwyeba, TqvenSi sikeTis marcvali devs da
Tqveni cxovrebac sitkboTi imitom daiwyo. swored
amitom wminda giorgi gagiZRvebaT win, qristes jvriT,
TeTr cxenze amxedrebuli dagifaravT gansacdelisagan
Tavisi fariT da Tqvens mtrebs gangmiravs SubiT.
– esec winaswarmetyvelebaa Tu survilebi? – Ri-
miliT ikiTxa ninom.
– winaswarmetyvelebaa, aseT raimes rom vambob, meCveneba
TiTqos RmerTTan vsaubrob, Svilo.
– gmadlobT keTili survilisebisaTvis, biZia –
mamida! – Tqva laSam da ninom ise xmamaRla gadaikiskisa
tyeSi nadiri dafrTxa. ogumasac gaeRima.
– nu miwyen, biZia, – ganagrZo saubari laSam – Sen
Cems mexsierebaSi mudam im dakarguli biZis saxed dar-
Cebi, meamayeba, rom Sens saxels vatareb da sanam cocxa-
li var, ar mogcem uflebas Seni warsuli saxeli daivi-
wyo. Sen laSa iyavi, laSa xar da laSad daubrundebi
mSobliur keras, iseT Sarval–kostumSi gamogawyob da
iseT halstuxs gagikeTeb, mravali moisurvebs gauCinarebas,
Tuki Sennairi daubrundeba mSobliur kuTxes.

114
– eh, Svilo, cdebi, Seni azrebi Tavis motyuebaa da
ara xalxis, aseT operacias rodesac akeTeben, rogoric
me gamikeTes, organizmSi klaven yvelafers mamakacurs.
ai, xom xedavs, wveri ar amomdis, xmac qaliseburad dami-
wvrilda, mkerdi zomaze metad gamezarda, ese igi CemSi
ara marto sasqeso organoebi Secvales, aramed bunebac
Secvales da fizikuri Sexedulebac.
– raSi sWirdebodaT aseTi operaciis gakeTeba?
– monad gadaqcevis erT–erTi saukeTeso saSuale-
baa, Sens mbrZanebelze xar damokidebuli da emorCilebi
imis nebismier survilebs medicina dasabamidan icnobs
mamakacTa dasaWurisebis formasa da faqtebs, romlebic
yvelaze didi ndobdiT gamoirCeodnen TavianTi mbrZa-
neblis mimarT.
– Tu robotebis saukuneSi cxovroben, viRas es-
aWiroeba Seni erTguleba?
–ase fiqrobT? mere da xom ici adamianma Seqmna is
robotic, Tu es kompiuteri ese igi adamiani ufro Zlieria
vinem mis mier Seqmnili teqnikuri Zala, aqedan rodesac
kosmosSi mifrinaven, robotebTan erTad aucileblad unda
iyos Cveulebrivi adamiani, raTa gauTvaliswinebeli SemTx-
veva kompiuterze anusxos. eh, Svilo aq uzarmazari sai-
dumloebani devs, gana me ki vici yvelani?!
– ZiriTadad vin arian aq da ras saqmianoben?
– xelmZRvanelebi ZiriTadad germanelebi arian, mec-
nierebi ki msoflios yvela kuTxidan arian motace-
bulni, qmnian da nergaven jer argagonil saomar teqni-
kas, swored aq aris awyobili „drois manqana“, romlis
SeCerebac axla SeuZlebelia, ai, am mTebs rom uyureb,
meliis sorosaviT aris daxuruli, milionobiT tona
atomuri saSiSroeba inaxeba am wiaRis SigniT, erTi
Secdomac sakmarisia, rom Cveni planeta „iyo da ara iyo
ra“ gaxdes.

115
– rogor fiqrobT, Segnebulad am „drois manqan-
iT“ kacobriobas safrTxe emuqreba?
– kacobriobas ki! planetas ara! radgan am „manqanis
mflobeli nacistia, mas unda msoflio batonoba da
ara planetis daRupva. ubralod, hitleris gegmebis
ganxorcieleba surT, romlebic msoflioSi mxolod
erTi eris cxovrebas iTvaliswinebs, magram ufali ar
dauSvebs kacTagan RmerTis sawinaaRmdego gegmebis ganx-
orcielebas. msxverpli iqneba, magram qveyana igive nair-
ferebiT iarsebebs, rogoric dRes aris.
siCume Camovarda, yvelas Tavisi safiqrali gauCnda,
mxolod Citebis galoba arRvevda tyis myudroebas, ni-
nom didxans ver gauZlo bunebaSi gafantul sevdas da
„tomis dedas“ SeekiTxa:
– Tqven brZaneT, rom operaciis Sedegad TqvenSi
yvela mamakacuri geni mokles, es rogor gavigo, me Tqven-
Si dakarguli mamakacoba vaSliT aRmovaCine!
– vici! vici! rogorc aRmomaCine, qalebi kabiT iWer-
en sagans, kacebi muxlebiT, magram es genebi rodia, es
nervuli sistemaa, romlis sikvdilis Sedegad adamianic
iRupeba... – saTavgadasavlo saubari jer kidev ar
daumTavrebiaT, an ki rodis daamTavrebda „tomis deda“
Tavis Tavgadasavlis Txrobas, iqneb verasdros, magram
amJamad mcire saubris saSualebac badris gamoCenam
mouspo. is mSvidi, auCqarebeli nabijiT miuaxlovda
sameuls, bodiSi moiTxova – iqneb uadgilo iyo Cemi
gamoCena da gTxovT, mapatioTo.
– rogor gekadrebaT, piriqiT, uxerxulad vgrZnobT
Tavs, rom daukiTxavad wamovediT am RirsSesaniSnavi
adgilis dasaTvaliereblad, upasuxa „tomis dedam“.
– diax, qalbatono, kargia rom mogageniT. TqvenTan
friad saidumlo sakiTxze msurs saubari.
– axalgazrdebi daviTxovoT, Tu xels ar SegviSlian?

116
– ara, axalgazrdebTan erTad gadawydes es sakiTxi,
romelsac axla mogaxsenebT, albaT gaigebdiT an axalgazrde-
bis eniT an kidev sakuTari winaswarmetyvelebiT, rom Cven
kvalmaZiebelTa organodan vimyofebiT, aRmovaCineT mkvleli,
roelmac TqvenTvis kargad nacnobi makonas sicocxle Sei-
wira. Tqven, rogorc „tomis deda“, didi privilegiebiT
sargeblobT tomSi da msurs rCeva gkiTxoT: davapatimro
mkvleli, waviyvano da pasuxi vagebio marTlmsajulebis
winaSe, Tu Tqven TviTon gamoutanT ganaCens?
– ganagrZeT! miTxariT, vin aris mkvleli da rogor
aRmoaCineT!
– mkvleli Tqveni „tomis beladia“, miSeli, axlaxan
dabrunda qalaqidan lomuri, eqspertizis daskvna moitana
xelebis anaRbeWdi, romelic makonas gvamze aRmoaCines
miSels ekuTvnis, sisxlis analizic miSelis aris mako-
nas gvamze sakuTari sisxliT gamaZRari tili darCenia
da aman gaxsna mkvlelobis saqmec.
– raime damamtkicebeli sabuTi gaqvs, Tu es Tqveni
varaudia mxolod?
– aqa maqvs eqspertizis daskvna da vfiqrob, Tu
miSeli vaJkacia da „tomis beladobis“ Rirsi, danaSau-
li aunda aRiaros.
– „tomis belads“ Sen aqedan aravin gagatans, Cven
TviTon gavasamarTlebT miSels, aq damelodeT, ramoden-
ime wuTSi tomis yvela wevri Seikribeba mtkiced war-
moTqva „tomis dedam“ da aCqarebuli nabijiT dauyva
biliks. tyeSi sayviris xma gaisma da, marTlac, „nislis
mTasTan“ Segrovda boSaTa banakis yvela warmomadgene-
li, „tomis deda“ da „tomis beladi“ miuZRoda maT win.
badris garSemo wre Seikra, naRvliani mdumareba
gamefda, guli cuds ugrZnobdaT.
„tomis deda“ da „tomis beladi“ brbos gamoeyo,
badrisTan axlos dadgnen, TiTqos beladis lurji cxenic

117
grZnobda patronis „tomis beldobis“ dasasruls, ganu-
wyvetliv burtyunebda da torebiT miwas Txrida, rom
badrisTvis gasagebi gamxdariyo pirveli sityva qarTu-
lad warmoTqva „tomis dedam“.
– Cemo Tanamemamuleno, Cemo aRzrdilno da Cemi
mfarvelobis qveS davaJkacebulno, dRes Tqven axali
„tomis deda“ da „tomis beladi“ unda airCioT, rad-
gan Cven uZlurni aRmovCndiT Rirseulad gvemarTa es-
oden saxelmoxveWili boSaTa tomi; – „tomis dedam“
saubari Sewyvita. SekrebilTa Soris axalgazrda qal–
vaJi SearCia, gamoiyvana da gverdiT daiyena. diax, imas
geubnebodiT – ganagro „tomis dedam“ – Cvens
mmarTvelobaSi raRac Secdoma davuSviT amitom me da
miSeli dReidan vtovebT banaks. mwams, winamZRolobas
aRai da fatima Rirseulad gagiwevT. axla ki miSelma
TviTon aRiaros danaSauli da sasjelic Tqvens mier
daimsaxuros.
– raSi mdebT brals ver gamigia, dedao“, – wynarad,
magram yvelas gasagonad warmoTqva miSelma.
– ho, kargi, maSin me Segaxseneb – Tqva „tomis dedam“
SekrebilT Tvali moavlo da ganagrZo:
– Tanamemamuleno, Tqven yvelas kargad gaxsovT, Tu
rogor miviReT Svilad, Zmad da megobrad lomuri, Cveni
tradiciis mixedviT megobris Ralati ki aravis epatieba...
Tqven isic kargad gaxsovT lomurTan meuRle modioda
xSirad mas makona erqva, hoda makonas mkvlelobaSi ede-
ba brali Tqvens belads. imarTlos Tavi megobrisa da
Tqvens winaSe.
– ganaCeni gamotanilia anwikur enaze daiyvira
lomurma da xanjalSemarTuli miSelisaken gaemarTa.
miSeli arc ganZreula Tavdaxrili eloda gansacdels,
magram lomurma ver miaRwia mizans „tomis dedam“ os-
taturad aarTva xanjali da warmoTqva.

118
– Sen ara gaqvs ufleba! xalxma gadawyvitos bela-
dis bedi. „tomis beladma“ Tavi mZimed aswia da damtvreu-
li qarTuliT warmoTqva:
– damnaSave varT sasjelsac vimsaxureb, megobrebo,
tomis beladobaze Zlieri siyvaruli aRmoCnda da Semac-
dina, megobars vuRalate, Tumca yvelaferi nebayoflo-
biT moxda. diax me Sevxvdi makonas, magram me is ar
momiklavs, xorcieli siamovneba masTan ar mqonia, aler-
sis dros Semomakvda, SemeSinda, mivatove da gamoviqeci.
kidec rom mapatioT danaSauli, sakuTar Tavs ar vap-
atieb, mosvenebas ar maZlevs makonas aCrdili, verc Tav-
lafdasxmuli vivli Tqven Soris, mZimea gaumarTlebeli
siyvarulisa da megobris Ralatis tvirTis zidva...
Cafiqrda Semdeg anwikur enaze gamyinavad daikivla –
`gemSvidobebiT!“ cxens moaxta, dezi hkra da yvelam
dainaxa, Tu rogor gadafrinda merani mxedarTan erTad
nislis RrubelSi...

119
siyvarulis qartexili

mZRolma sarkeSi dalanda mesazRvris „niva“ da gver-


diT mjdom TmaSevercxlil mamakacs Sexeda.
– gavebiT, „kudi“ mogvdevs, xedav? – „linkoln–
navigatoris“ saWesTan mjdomma varTanma TmaSevercx-
lil mamakacs mklavi gahkra da fiqrebidan gamoafxiz-
la.
TmaSevercxlilma, avtomaturi Tofi aiRo, savarZe-
lis sayrdeni gadakeca da ukana salonSi gadaZvra.
– srola ar gabedo Torem virTxebiviT amogvJuJav-
en! – gaafrTxila varTanma Tanamosaqme.
– „sanam imedis erTi mainc TrTis foToli“, yovel-
gvari moqmedeba daSvebulia, – TmaSevercxlilma Caxmaxi
Seayena.
– daufiqrebeli arc qmedeba varga da arc nabijis
gadadgma Sen, he, sarqis, momismine, rom geubnebi, sibrZne
tvinSia, WaRaraSi ki ara – gabrazebiT warmoTqva mZRolma.
– maSin siCqares moumate, rom „kudi“ CamoviciloT.
– amaze Cqara rogorRa wavide, sadRac gadaviCexe-
biT.
– magaT xelSi Cavardnas gadaCexva jobia!
– mosaxvevSi „di plomati“ gadaagde da zed iaraR-
ic miayole, Tu ginda SvebiT amovisunTqoT. wynaradac
vivliT, aRar SemeSindeba maTi dawevis.
– ras ambob?! – SeuRrina sarqisma, – aTmilioniani
„di plomati“ sakuTari xeliT movisrolo sanagveze?
klienti gvelodeba, maTTanac pirs xom ar Sevircx-
venT?
– sul male magasac dakargav, klientsac da milion-
ebis nacvlad aTwlian katorRasac gamohkrav xels!
–Box, Seni dedac... Tu cocxali davnebde, Cvenzed
ukeTesi iaraRi maT ar eqnebaT, gavanadgureb!

120
– brZola marto iaraRze ar aris damokidebuli,
mas gamocdilebac unda!
– rogor, me ara maqvs gamocdileba?
– ki, rogor ara, xinklis WamaSi yovelTvis yve-
lasTan imarjveb!
varTanma sworad amoicno, „niva“, qarTvel mesazRvreebs
ekuTvnoda, romelSic mZRoli, leitenanti nika TuTber-
iZe, sasazRvro sagamoZiebo ganyofilebis ufrosis moadg-
ile daviT daviTaSvili da nawilis Stabis ufrosi,
givi merkvilaZe, isxdnen.
– karg dros Segvatyobina mokavSirem, Torem erTi
saaTi rom daegvianebia, magaT kvals veRar mivagnebdiT. –
Tqva daviTma.
– Cvenc xom moxerxebulad davuxvdiT yazbegTan
gamosasvlelSi? – Tqva givim, mZRoli xmas ar iRebda,
Tumca survili axrCobda gaego, ratom ar ubrZanebdnen,
yaCaRebs dasweoda da daepatimrebia.
– ki, mogeca lxena. awi Cvens Cangalze wamoegebian! –
TviTdajereba igrZnoboda daviTis xmaSi.
– xom ar gadavuswroT da gzazeve aviyvanoT faqtiT
xelSi? – ikiTxa givim.
– ara! mivyveT kvalSi, mgonia viRacas kidev miibamen,
maT aucileblad eyolebaT gamsaReblebi da maTTan er-
Tad Tu gavabamT, es iqneba naRdi miRweva!
– oris maZebarma erTic ar davkargoT, umjobesia,
droulad aviyvanoT, Torem vgrZnob, sananebeli gagvixde-
ba.
– gzaze SeiZleba srola agvitexon. me ki usisx-
lod msurs saqmis mogvareba. male gorSi SevalT, iq
romelime CixSi SevimwyvdioT. vfiqrob, ase ufro gagvi-
advildeba operaciis Catareba.
marTlac, male Sevida ori msubuqi avtomobili gorSi,
magram saqme ise rodi warimarTa, rogorc gamomZiebelma

121
ivarauda. miuxedavad imisa, rom „linkoln–navigators“
– „niva“ kudSi misdevda, avtosadguris maxloblad, erT–
erT mosaxvevSi damnaSaveebis avtomobili gzidan gaday-
enebuli, karebi distanciuri pultiT Caketili da mg-
zavrebi gauCinarebuli dauxvdaT.
gamomZiebelma policiis ganyofilebaSi gadareka.
mTeli qalaqi gadaCxrikes policielebis daxmarebiT,
magram amaod, damnaSaveebi miwam Caylapa Tu cam miitaca,
veravin gaigo.
sadac damnaSaveebis avtomobili idga, gverdiT ezodan
diasaxlisi gamovida da damtvreuli qarTuliT gamomZ-
iebels uTxra:
– orma mamakacma es avtomanqana aq daayena, TviTon ki
Tbilisisaken mimaval „ikarusSi“ Casxdnen da wavidnen...
– aba, saCqarod! – daiZaxa gamomZiebelma, ori pol-
icielic „nivaSi“ Caisva da „ikaruss“ gamoekida, „niva“
mTeli siCqariT miiwevda win, „ikaruss“ rom daweoda,
magram, rogorc Canda, arc „ikarusis“ mZRoli iyo nak-
lebi da mxolod kaspis midamoebSi SesZlo „nivam“
daweoda... nikam „ikarusis“ mZRols aniSna, gaeCerebia.
isic uyoymanod daemorCila da gzis bardiurTan daa-
muxruWa.
„nivas“ mTeli eki paJi „ikarusSi“ Sevida, sabuTe-
bi moTxoves mgzavrebs, es albaT yasidad, Torem
naTlad xedavdnen, rom borotmoqmedebi avtobusSi
aRar iyvnen. mZRoli dakiTxes da manac aRiara, rom
ori mgzavri gorSi Caujda avtobusSi, magram ori-
ode kilometrSi isev Camovidnen. mZRolma simar-
Tle Tqva, marTlac daayenes Tu ara sakuTari avto-
mobili, im wamsve „ikarusSi“ Casxdnen varTani da
sarqisi. mgzavrebi SeaTvalieres. nivTebis dasawy-
ob Taroze zustad iseTive „di plomati“ SeniSnes,
rogoric TviTon hqondaT da Tavisi „di plomatic“

122
mgzavris „di plomatis“ gverdiT moaTavses. Semdeg
sarqisi sandomiani axalgazrda ymawvilis gverdiT
dajda Tavisufal adgilze da mas gamoelaparaka.
– kargi axalgazrda Canxar, – Rimili saxeze daafi-
na sarqisma – sad mibrZandebiT?
axalgazrdam raRac aRuwereli dabneuloba SeniSna
sarqisis RimilSi, magram pasuxi mainc gasca
– TbilisSi mivdivar.
– vax, TbilisSi? mec Tbiliseli var, sad cxovrob?
– Tavisuflebis moedanTan, tabiZis 28–Si – icrua
axalgazrdam.
– ho, mec tabiZis quCaze vcxovrob, mxolod vakeSi.
sarqisi mqvia sarqisiani var gvarad, Tqven ra gqviaT?
– me akaki var wereTeli! – amJamadac icrua axal-
gazrdam, sarqisi pasuxma ganarisxa!
– me Tqven seriozulad gelaparakebiT da Tqven
damciniT?
– rogor gekadrebaT, SemiZolia pasporti giCvenoT,
magram raSi damWirdeboda TqvenTan tyuili?
– ho, kargi mjera, sxvac xom SeiZleba iyos akaki
wereTeli da ara mkvdreTiT aRmdgari poeti?
– diax, asea – daemowma axalgazrda.
– erTi saTxovari maqvs – warmoTqva yoymanis Sem-
deg sarqisma – Sens maRla Taroze „di plomati“ aris
dadebuli, miaqcie yuradReba, vin waiRebs, bolomdis mi-
hyevi da daimaxsovre imis misamarTi, axalgazrdas siyviT-
lis ferma gadahkra saxeze. „di plomati“ mas ekuTvno-
da, magram SeZlebisdagvarad ar SeimCnia da sarqiss dax-
mareba aRuTqva.
goridan gamosvlis Semdeg, oriode kilometrSi,
varTanma mZRols avtobusi gaaCerebina, sarqisma „di p-
lomati“ SeumCnevlad Secvala da oriveni avtobusidan
Cavidnen.

123
* * *
kvalmaZiebelma, daviT daviTaSvilma, avtobusSi dam-
naSaveebi rom ver aRmoaCina, isev „nivas“ miaSura.
– meliis xlarTebs gvikeTeben, magram kargi meZebari
melas sorodan gamoadgebs, mainc versad damemalebian.
– giTxari Tavis droze agveyvana, axla eZebe mela da
imisi soro, Semdeg isic mosinje rogori gamosayvania
sorodan mela?
– ratom ar gesmis, sisxlis daRvras moveride, Rm-
erTo Cemo, isini Cvenzed ukeTesad arian SeiaraRebulni
da ggonia dagvnebdebodnen?
– aba axla raRas apireb?
– ai naxav rasac vapireb! – Tqva daviTma da mobil-
uriT yvela sagzao saguSagos daukavSirda. gadasca
„linkoln navigatoris“ feri, saxelmwifo nomeri, mgza-
vrebis aRnagoba da dauyovnebliv dakaveba brZana.
– kvalmaZiebelo, Secdomas xom ar uSvebT? – See-
kiTxa, mobilurze saubris Semdeg, givi.
– ara mgonia, mainc raSi xedav Cems Secdomas?
– imaSi, rom damnaSaveebma ician, maT kvals mivdevT.
imitom miatoves TavianTi avtomobili da avtobusSi
gadasxdnen, Semdeg avtobusic miatoves da RmerTma uwyis,
saiT gauCinardnen. eWvgareSea, rom gzas gvibneven.
– marTals brZanebT, magram ara mgonia TavianTi axal-
Taxali avtomobili gaanadguron, imedi maqvs igive trans-
portiT gaudgebian gzas da mec amitom vacnobe yvela
saguSago punqts avtomobilis nomeri da mgzavrebis dakaveba.
– SesaZlebelia avtomobili ar gaanadguron, magram
gaanadguron cecxlsasroli iaraRi da is nivTi, risTvisac
dapatimrebas vupirebT.
– mere ra, videofirs sad gaeqcevian? narkotiki
Cven mainc unda gagvenadgurebina da maT gaanadguron, ra
mniSvneloba aqvs?

124
– mere da nivTmtkiceba?
– videofiri nivTmtkiceba ar aris?
– eh, Cemgan ar geswavleba, magram bevrjer igema
kacobriobam ZiebaSi daSvebuli Secdomebis simware, TviT
ieso qristec jvars acves ganukiTxaobiT, marTlmsaju-
lebas didi xnis saintereso da mkacri istoria aqvs.
mis simkacres legendebsa da TqmulebebSidac ki vkiTx-
ulobT, Ziebis warmodgenisas Tvalwin gvidgeba Ser-
lok–holmsi, magram Serlok–holmsis msgavsad, yvelas
rodi SeuZlia warmarTos Zieba.
– kargi ra, givi, iseTi Secdoma ar damiSvia, rom ar
gamoswordes. sul sxva TvaliT miCerebixar Ziebas, lit-
eraturaSi wakiTxuli deteqtiviT gamomZieblis al-
Ros ver eziarebi, es Tandayolili sibrZnea. ise, rogorc
mwerlis an poetis, mas harismatuli niWi sWirdeba,
gamomZieblis praqtikulad daxvewa SeiZleba, magram mi-
drekilebis gareSe SeuZlebelia Teoriuli codniT gaxde
profesionali SeiZleba ver gamigo, mgoni, Tavic Segawy-
ine saubriT...
– ara, ganagrZe, am wuTSi SeiZleba kvalmaZieblis
utyuari alRo damisuraTo, erTi saaTis Semdeg ki Seni
utyuari alRos TanxlebiT xelmocarulebi davbrun-
debiT ukan.
– kidev gimeoreb, ise ar moxdeba, rogorc Sen war-
mogidgenia. Ziebis Rrma codna erT dReSi ar formird-
eba, is arc deteqtiuri filmis naxvis Semdeg da arc
deteqtiuri romanis wakiTxvis Semdeg SeiZleba SeviZ-
inoT. es bunebrivi niWia, RemrTis wyaloba,. am niWiT
dajildoebuli SeiZleba dRes sadRac naxirs mwyem-
savdes, ise rogorc xalxuri sibrZnis mTesveli meleq-
seebi...
saxeli gaiTqva iuridiulma fakultetma, romelsac
yovelgvari midrekilebis gareSe amTavreben bobolaTa

125
Svilebi da, SemiZlia vTqva, kriminaluri saqmis uvicebi
prokuroris portfels atareben. madloba RmerTs, Cven
aseT pleadas ar vekuTvniT.
azartSi Sesul daviTs kidev raRac undoda eTqva
da Camoeyalibebina Tavisi Sexeduleba kvalmaZieblis
bunebriv niWze, magram saubari mobiluris gabmulma
zarma Seawyvetina. – xaSuris avtosaguSago „linkoln–
navigatorisa“ da misi mgzavrebis dakavebas ityobine-
boda...
– movdivarT! – mokle pasuxi gasca daviTma mo-
saubres da mesazRvris „niva“ mTeli siCqariT xaSuris
mimarTulebiT daiZra.
– gaebiT?! – saguSagos SenobaSi SesvlisTanave war-
moTqva kvalmaZiebelma da daborkil damnaSaveebs gada-
hxeda.
– netavi ra davaSaveT? – wyeniT warmoTqva TmaSever-
cxlilma.
– udanaSauloni ar garbian da arc aravin misdevs!
– arc aravis gavqcevivarT da arc aravin gamogvkidebia,
mgoni raRac gaugebrobas aqvs adgili.
– kargi, kargi yvelafers Zieba gviCvenebs. axla ki
yovelgvari sisulelis gareSe cecxlsasroli iaraRi
dadeT magidaze da „di plomati“ gaxseniT!
– xa, xa, xa! cecxlsasroli iaraRi netavi Tqvenc ar
gqondeT, TvaliT dasanaxadac ki mejavreba, RmerTma dam-
ifaros TqvenTan da iaraRTan urTierToba, rac Seexeba
„di plomats“, Tavad gaxseniT!
– avtomobili SeamowmeT da guldasmiT gaCxrikeT!
– ubrZana policielebs daviTma.
– ra ufleba gaqvs Cveni dapatimrebisa da avtomo-
bilis Cxrekisa. protests vacxadeb da prokuroris
sanqcias moviTxov! – mkacrad warmoTqva varTanma, magram
misTvis yuradReba aravis miuqcevia, policielebi avto-

126
mobilis gasaCxrekad wavidnen, givim ki „di plomatis“
gaReba scada, daketili aRmoCnda.
– gasaRebi mogveci! – brZanebis kiloTi mimarTa
sarqiss daviTma, magram rodesac misgan uari miiRo, iZu-
lebuli gaxda TviTon amoecala jibidan gasaRebebis
acma. esec uSedegod damTavrda, arc erTi gasaRebi ar
moergo „di plomatis“ sakets da givi iZulebuli gax-
da saketi gaetexa...
wesrigis damcavebs ki ara, borotmoqmedebsac ga-
ufarTovdaT Tvalebi, rodesac „di plomati“ gaixsna, masSi
narkotikis magivrad zewarSi gaxveuli, jer kidev sisx-
lSeumSrali, saxsarSi gadaWrili marjvena xelis mte-
vani aRmoCnda. yvela aRSfTebuli dascqeroda am Semzarav
sanaxaobas, yvelaze adre daviTi gamovida mdgomareo-
bidan da sarqiss mimarTa:
– Tqven xom udanaSauloni brZandebiT, gana es dan-
aSauli ar aris?
– es, es, Cemi ar aris! – Zlivs amoiluRluRa sar-
qisma.
– aba visia?
– ar vici, movi pare da ar vicodi Sig ra inaxeboda!
– moi pare! gana qurdoba danaSauli ar aris? Seni
„di plomati“ sadRaa?
– romeli „di plomati“, me aranairi „di plomati“
ar mqonia.
– ai, im „di plomats“ gekiTxebiT, romelSic narko-
tikebi gqonda!
– me „di plomati“ ar mqonia da narkotikebis arse-
bobac pirvelad mesmis.
– es „di plomati“ sad moi pare?
– bazarSi!
– bazarSi Tu avtobusSi? kargad dafiqrdi da
gaixsene!

127
_ avtobusSi aTi weli iqneba, rac ar vmjdarvar!
– kargi, magram rom amogicnon mgzavrebma da avto-
busis mZRolma, Semdeg simarTlesac aRar dagijereben
da icodeT mdgomareoba gagirTuldebaT.
– ar vici, Tqven SesZlebdiT, mZRolisa da ramoden-
ime mgzavris mosyidvas, magram sabolood me gavimarjveb,
adamianis uflebaTa dacvis samsaxurs Sevatyobineb da
Tu rogor unda udanaSaulo adamianis daCagvra, Semdeg
vnaxoT! – daviTs gaeRima. am sityvebs ise omaxianad
ambobda sarqisi, eWvic aravis Seepareboda imis udana-
SaulobaSi. saguSagoSi policielebi Semovidnen da daviTs
moaxsenes, rom Zirfesvianad gaCxrikes danaSaulSi eWvmi-
tanilTa avtomobili da danaSaulis nivTmtkiceba ver
aRmoaCines.
– ho, eZebe axla qari, mindorSi, SesaZlebelia axla
narkotikebis mTeli dasta da iaraRebis arsenali ise-
Ti borotmoqmedis xelSi moxvdes, mTlianad mowamlos
respublika – warmoTqva givim da gamarjvebuli kacis
ieriT daviTs gadaxeda.
– nu dardob, givi, unda geamayebodes, rom Cven kidev
erTi borotmoqmedi aRmovaCineT – uTxra daviTma.
– romel borotmoqmedze gaqvs saubari?
– ai, imaze, visac moWrilxeliani „di plomati“ ekuTv-
nis. am vaJbatonebma cecxlsasroli iaraRi sadRac gad-
amales, romelsac TviTon aRiareben, xolo TavianTi „di p-
lomati“ romeliRac mgzavr–borotmoqmeds Seucvales
avtobusSi. axla saqme samoqalaqo prokuraturasac
gauCnda da eWvic ar mepareba mokle droSi davadgenT
yovelives.
givisTan mokle gasaubrebis Semdeg, daviTma gamomZ-
ieblis Cveuli RimiliT mimarTa sarqiss:
– yvelaferi videofirzea aRbeWdili, Tu visgan
miiReT narkotikebis mTeli fuTa, romlis saerTo Rire-

128
buleba aT milion dolars aRemateba. Tqven arc iseTi
ugunurebi xarT, rom upatronod migegdoT avtobusSi
esoden didi Tanxa, umjobesi iqneba, aqve aRiaroT, vis
gadaeciT narkotikebiT savse „di plomati“, gamoiCineT
zebunebrivi adamianoba da TviTon gagviwieT daxmareba,
raTa ar moiwamlos udanaSaulo axalgazrdoba.
– kidev gimeorebT, me araviTari narkotiki ar mqo-
nia. videofiriT ki ara, msoflio mowmeebiTac ver damimt-
kiceb danaSauls, radgan mowmeebis monaxvac SeiZleba da
videofiriT yovelgvari zRapris gadaRebac, Tqvens xel-
Si mteri Cavarda. vici, Tqven ra xalxic brZandebiT,
albaT arc gamocdileba gakliaT da ara erTi geyole-
baT CemisTana udanaSaulo gabmuli, magram zogjer isec
xdeba, rom gamoucdeli da udanaSaulo adamiani brZen
gamomZiebelze aranakleb gaivlis Seucdomlad Ziebis
saSiS monakveTs. marTalia, es iSviaTi gamonaklisia, ma-
gram mainc aris cotaodeni gadarCenis Sansi.
– me mesmis Seni, sarqis. Sen sibrZne nu ggonia
bavSvobidanve Tandayolili genialoba, dRevandeli Seni
mcdeloba Tavganwiruli fxakuria da meti araferi.
kidev gimeorebT, rom Cven gagvaCnia utyuari nivTmtkice-
ba, romlis simarTlesac eqspertiza daamtkicebs.
– eqspertizac Tqvenia, gana sxvisi?
– Se dalocvilo, Tu yvela Cvenia Tavs raRas it-
kiveb, barem aRiare simarTle da...
– me simarTle ukve vaRiare, araferi ar vici–meTqi,
zewolis SemTxvevaSi msoflio damexmareba simarTlis
zeimisaTvis.
– Zalian kargi, maSin wavideT! – Tqva daviTma da
wamodga.
– moicaT, SeCerdiT! – wamoiZaxa aqamdis wynarad
mjdomma varTanma – me ar minda Tqveni Ziebisgan saku-
Tari Zvlebis msxvrevis xma mesmodes, „diplomati“ tabiZis

129
28–Si vinme akaki wereTelTan SeiZleba iyos! – yvelas
gulianad gaecina.
– Sen ici vin iyo akaki wereTeli? – gakvirvebuli
ieriT mimarTa kvalmaZiebelma.
– vici, mwerali iyo, magram sxvac xom SeiZleba iyos
igive saxelisa da gvaris adamiani? ratom damciniT?
Tuki aris da yvelani kargad vicnobT nugzar wereTels,
gigi wereTels, irakli wereTels, ratom ar SeiZleba
iyos akaki wereTeli?
– Zalian meeWveba, magram SevamowmebT! wavideT! –
axla ki mtkiced warmoTqva daviTma da saguSagos kare-
bi farTod gaaRo.
mesazRvris „niva“ dedaqalaqis prokuraturis Se-
nobis win gaCerda. generaluri prokurori adgilze
dauxvdaT da yovelgvari lodinis gareSe miiRo givi da
daviTi. misalmebisa da urTierTmokiTxvis Semdeg dav-
iTma Sexvedris mizezi gaacno prokurors da moWrilx-
eliani „di plomati“ gadasca. kolegebi didxans ar gaC-
erdnen, bevri saqme gvaqvso da wavidnen, prokurorma ki
axalgazrda kvalmaZiebeli elga abaSiZe gamoiZaxa. „di p-
lomati“ gaxsna da Semzaravi suraTi gadauSala. mar-
Tlac amazrzeni iyo. miT umetes qalis saTuTi grZno-
bisaTvis, saxsarSi gadaWrili xelis mtevani, romelsac
jer kidev ar SeSroboda sisxli, yovelgvari eWvis
gareSe moWrili xeli mamakacs ekuTvnoda, jer erTi
imdenad zorba iyo, rom qalis xelis ki ara mravali
mamakacis mtevans aRemateboda, meorec TiTebi da mtev-
nis zurgi Savi sqeli TmiT iyo dafaruli, Sua TiTs
oqros beWedi ekeTa, romelsac platinis oTxkuTxedis
forma hqonda da zed oTxkaratiani brilianti iyo
Camagrebuli. elgas arasasiamovno xilviT guli Seekum-
Sa, magram ar SeimCnia, saTuTi grZnoba ar gamoaaSkarava
prokurorTan da omaxianad warmoTqva:

130
– mgoni Zneli dasadgeni ar iqneba, moWrili xelis
patronis vinaoba, qirurgiuli daxmarebis gareSe daz-
aralebuli ver imkurnalebda. saavadmyofo ki aucile-
blad acnobebda adgilobriv policiis ganyofilebas,
dResve davukavSirdebi yvela organos muSaks da dauy-
ovnebliv davadgen dazaralebulis vinaobas!
– xom SeiZleba kerZo klinikaSi mkurnalobdes
dazaralebuli da mesveurni mkacrad hyavdes gafrTx-
ilebuli, mtkiced Seinaxon saidumloeba?
– ra Tqma unda, yvelaferia SesaZlebeli, magram ime-
di maqvs, Tqvens ndobas Crdils ar mivayeneb da ramoden-
ime dReSi Ziebis Sedegsac mogaxsenebT.
– Sen jer axalgazrda kvalmaZiebeli xar, es pirve-
li saqmea, romelsac gandob da aba, Sen ici, Tu ar
Seircxven Tavs, gaxsovdes, gamoZieba Waobsa hgavs, sadac
hgoniaT iolad gavalTo, swored iq ixrCobian... amJamad
Cven dazaralebuli ki ar unda veZeboT, aramed damnaSave,
romelic ara mgonia advili aRmosaCeni iyos. ra Tqma
unda, Zieba dazaralebulisgan unda daviwyoT, Tu dax-
mareba dagWirdaT, nu mogeridebaT, warmatebas gisur-
vebT!.. damrigebluri sityvebi tyviasavaT CaeWeda tvin-
Si elgas, prokuprorma ki xeli CamoarTva da gamarjve-
ba usurva.
kabinetidan gamosuli elga satelefono pults
miujda, ar dasWirvebia respublikis yvela policiis
organosaTvis Setyobineba momxdari borotmoqmedebis
Sesaxeb, mxolod mesame mcdelobis Semdeg goris policiis
ganyofilebidan acnobes „dazaralebuli jalil usmanovi
qalaqis pirvel saavadmyofoSi mkurnalobso“.
– ar gavawbileb prokurors, dResve warvudgen Zie-
bis Sedegs! – warmoTqva mtkiced axalgazrda kvalma-
Ziebelma da sakuTari „Jigulis“ saWes miujda,. gadau-
Warbebeli siCqariT sul raRac erT saaTSi qalaq gor-

131
Si iyo, pirveli saavadmyofos ezoSi gaaCera Tavisi av-
tomobili. mTavar eqims sabuTebi warudgina da us-
manovTan gasaubrebis nebarTva gamosTxova.
jalil usmanovi mTasaviT kaci aRmoCnda, sawolze
rom ver eteoda muxlebSi moxriliyo da uxeiro mx-
atvris mier daxatul ciklops hgavda, marcxena Tvali
Sexveuli hqonda, saidanac movardisfero sisxls gamoe-
Jona. uzarmazari ulvaSebi saavadmyofos xalaTis
sayelomde swvdeboda, misi Savgvremani, odnav Casuqebu-
li Tu wamosiebuli saxe mrisxanebis gamometyvelebas
tovebda, magram Taflisfer TvalSi Cagubebuli cremli
umal warmodgenas SegicvlidaT da sibraluliT agevse-
bodaT guli. dolbandiT sqlad Sexveuli marjvena
umtevno mklavi mkerdze daesvenebia da xangamoSvebiT
ise mZlavrad uberavda suls, rom zewari frialebda.
– gamarjobaT, jalil! – palataSi SesvlisTanave
miesalma elga da avadmyofis sasTumalTan taburetze
Camojda.
jalilma marTlac ciklopiviT cali TvaliT ise
gamohxeda, masSi uTuod nacnobi undoda aRmoeCina, ma-
gram aseTi adamiani, rom ver gaixsena, momsvlelis sal-
ami upasuxod datova da Tavi sawinaaRmdego mxares
gadaaqana.
– batono, jalil! me prokuraturis sagamomZieblo
organodan gaxlavarT, rigiTi gamomZiebeli, elga abaSiZe,
mevaleba im piris aRmoCena, romelmac sxeulis mZime
dazianeba mogayenaT da gTxovT, ramodenime SekiTxvaze
mi pasuxoT, raTa mTeli simkacriT daisajos borotmo-
qmedi.
– arafersac ar getyviT, yvelaferi damsaxurebis
Sedegad miviRe. RmerTma arasdros ar mapatia ukuRmar-
Ti nabiji, arc dRes damindo ufalma da gTxovT Tavs
nu SeiwuxebT CemTan saubriT...

132
es sityvebi wminda, uaqcento, qarTuliT ise war-
moTqva jalilma elgasaTvis arc ki Seuxedavs. gamomZie-
bels ar SeeZlo jalilis gakerpebas dayrdnoboda da
prokurorTan „kudamoZuebuli“ dabrunebuliyo, amitom
skami kidev ufro axlos miswia avadmyofisaken, Sublsa
da Tmaze xeli gadausva, Semdeg CanTidan cxvirsaxoci
amoiRo da erTaderT TvalSi cremli amoumSrala, ja-
lils raRac gamoucnobi siTbo CaeRvara mTel sxeulSi,
tuCebi sacodavad aukankalda, sasacilod afarTxalda
ulvaSebi, romelmac mTeli saxe daufara, axla ukve TvalSi
cremli ki ar Caudga, erTTavad gamoarRvia wamwamTa
jebiri da wvimis Semdgomi niaRvariviT saxeze gadmo-
edina. elgam brwyinvaled icis cremlis Sedegi, grZnobs
cremli daawynarebs jalils da, bolos da bolos,
alaparakdeba, amitom Tvalidan cremlis amowmendas moux-
Sira, jalilma ki tirils ver gaarTva Tavi... ase gagr-
Zelda ramdenime wuTs, Semdeg axlad cremlmowmendili
TvaliT jalilma guldasmiT SeaTvaliera qaliSvili
da ise warmoTqva TiTqos aqamdis ara momxdariyo ra:
– vin varo, rogor brZaneT?
– nuTu ar gaxsovs, axla ar gelaparakebodi, proku-
raturis gamomZiebeli var-meTqi? Tu Tavs cudad grZnob,
xval moval da visaubroT. axla ki waval! – uTxra
qalma da gauRima.
– ara! RvTis gulisaTvis ar waxvide. Tavs Cinebu-
lad vgrZnob, amaze meti gasaWiric gadamitania, amasac
gadavitan! Tqven CemSi gamoucnobi siTbo CaRvareT, al-
baT es grZnoba mamaSviluria, romelic aqamdis arasodes
ar ganmicdia, me Tqven amJamindels ki ara, mTels guls
gadagiSliT, radgan mZimea adamianisaTvis sulis tanjva,
imdenad mZime, rom erT kacs misi tareba ar SeuZlia, ar
ifiqro, rom Cems satanjvels tvirTad agkidebT, ara,
gulTan ar miitano Cemi satkivari. gvian Cavwvdi, rom

133
Cveni suli saTuTia da yvelas ise Wirdeba mofrTxile-
ba, rogorc sakuTars, amitom valdebulad vTvli Tavs,
erTmaneTs gavugoT, gavufrTxildeT da ukvdavyoT sul-
Si CaufurTxebeli suli, rom arc axla da arc SemdgomSi
martoni ar davrCeT. Tqven me momefereT gamiRimeT. Cems
cxovrebaSi pirvelad, albaT, Tqvenc kargad iciT Zala
Rimilisa. es xom amobrwyinebuli mzea adamianis saxeze
da Tan Zalzed iSviaTi Cvens epoqaSi, bevrma icis Zali
Rimilisa, magram iSviaTad imeteben mas. adamians rode-
sac ugunebo da ukmayofilo saxe aqvs, swored maSin
surs mas moZmis Rimili, zogierTs TiTqos arafrad
uRirs Rimiliani TanagrZnoba, magram nuTu ar ician rom
es ukanaskneli uzarmazari imedis momcemia? Rimilis
zemoqmedeba wamieria, magram xsovnaa ukvdavi, Rimili bed-
nierebis momtania, rogorc ojaxSi, aseve sazogadoebaSi
amtkicebs megobrobas da nislian guneba–ganwyobilebas
amziurebs, Rimili mxolod iseTi unda iyos, rogoriTac
Tqven gamiRimeT, gulwrfeli, nebayoflobiTi da gul-
idan gamomdinare, swored aseTi Rimilia mosveneba tvirT-
mZimisaTvis, mzis sxivi mwuxarisaTvis, romlis yidva,
gamoTxova, moparva Tu gasesxeba SeuZlebelia. swored
amgvarma Rimilma gadamawyvetina gulis kari gagixsnaT.
SemekiTxeT rac mogesurvebaT, me molodins gadavaWarbeb,
imaze mets getyviT, rac gwadiaT...
– rogorc mogaxseneT, biZia jalil, Tqveni ubeduri
SemTxvevis gamoZieba maqvs davalebuli da gTxovT, yove-
live unaklod momiTxroT!
– TbilisSi vcxovrob, Cems mama–papasac aq ucx-
ovria, qarTulad miswavlia da qarTuli zne–Cvevebic
mimiRia, varkeTilis meurneobaSi nakveTi maqvs da broweu-
lis baRi maqvs gaSenebuli, kargi mosavalic momyavs da
zamTar–zafxul broweuliT vvaWrob, Tormeti welia
axalgazrda kaci damdevs, vgrZnoldi, Cemi mokvla undo-

134
da, amitom TbilisSi vaWrobas Tavi davanebe da gorSi
gadmovedi, bazarTan axlos bina qiriT aviRe da vaWroba
daviwye, megona, rom aq ver momagnebda, magram Sevcdi,
guSin saRamos gamomecxada da SiSma amitana...
– ratom geSinoda mTasaviT kacs viRac axalgazr-
dis?
– ar vici imis mimarT SiSis grZnoba axlac ver
gamomidevnia gulidan. ase mgonia, is am tramvas ar da-
jerdeba, kidev momimzadebs axal gansacdels.
– is axalgazrda SenTvis srulebiT ucnobia?
– arc ucnobi, arc nacnobi, arc saxeli vici, arc
gvari, erTi sityvac ar gamigonia misgan warmoTqmuli,
naxviT ki bevrjer minaxavs, mova Semomxedavs, Tvals TvalSi
gamiyris, me imis mzeras ver vuZleb, rogorc Semomxedavs
Tavs imwamsve Zirs vxri, Tavs rom avwev is aRar Cans.
– rogor gamoiyureba?
– saSualo simaRlisaa, Cafskvnili, wablisferi Tma
aqvs, Taflisferi Tvalebi, TeTri, naTeli, Zalze lamazi
saxe aqvs, marjvena xelze saCvenebei TiTi aklia, pirvel-
sa da meore saxsars Sua aqvs mokveTili hoda, rogorc
mogaxseneT, es axalgawzrda guSin gamomecxada. Semomxe-
da da wavida, TiTqos magrZnobina frTxilad iyavio.
saRamos gvian davamTavre muSaoba, darCenili broweuli
sawyobs Cavabare da dasasveneblad daqiravebuli binisaken
wavedi, rogorc ki WiSkris gaReba davapire, ar vici
cidan Camofrinda Tu miwidan amoZvra, Cems win is axal-
gazrda aRimarTa, ar davibeni, yvelaferi Cems vaJkacobas
mivande da qamarSi garWobili dana davaZvre, magram aR-
marTvac ver movaswari,rom saxeze raRac siTxe Sema-
frqvia, grZnoba ar damikargavs, yvelaferi maxsovs, mx-
olod Zala davkarge, dana xelidan gamivarda, muxlebma
Cems simZimes veRar gauZlo da waviqeci. man Cems TavTan
CaiCoqa, saCvenebeli TiTis gverdiTa, Sua TiTi aRmarTa,

135
Cems TvalebTan gaaCera ramdenime wuTs, Semdeg ki gamete-
biT TvalSi mataka, Tvali budidan gadmovarda da ZarRve-
biT daekida Cemsave saxeze, auRelveblad mokida xeli,
ZarRvebi Camoglija, Tvalebi ki nigvzis kakaliviT gax-
eTqa da gverdze misrola. me Rriali daviwye, magram
male vigrZeni Cemi xma Cemsave bagis gareT ar gadioda,
Cemsave yurTasmenas, Cemive wynari xavili esmoda mx-
olod, amitom gadavwyvite beds Sevrigebodi da moT-
minebiT ametana Tvalis dakargva, magram axalgazrda amas
rodi dasjerda, Zirs dagdebuli Cemi dana aiRo da
jalaTis maneriT swrafad momaWra marjvena xelis mte-
vani. rogorc Cans, Cemi sikvdili ar undoda, mklavze
laxti SemomiWira, sisxlisagan rom ar davcliliyavi.
Semdeg Cemi xeli aiRo da ramdenimejer saxeSi miTavaza.
ase rom, sakuTari xeliT karga gvarianad mcema da wav-
ida, Cemi xelis mtevanic waiRo.
– fuli gqondaT?
– ki, rogor ara!
– xom ar waurTmevia?
– ara!
– Tqveni xelis Sua TiTze Zvirfasi beWedi vnaxe,
SeiZleba es iyo borotmoqmedebis mizezi?
– ara, gaZarcva gamoricxulia, Torem fulsac waiReb-
da...
– aba, Tqven rogor fiqrobT, ra mizani unda hqono-
da sxeulis mZime dazianebas?
– ra da, axalgazrdebi Zirfesvianad gafuWdnen –
Tavi wamoyo jalilis gverdiT sawolze, woliT reJim-
Si myofma samocdaaTiode wlis mamakacma – sulian–
xorcianad gaixrwnen, borotni da usulguloni gaxdnen.
isini verasodes SeZleben Cvens droindel axalgazr-
dobis mibaZvas. dRevandel Taobas ar Seswevs im kul-
turis SenarCunebis unari dRemde rom maTTvis Semogv-

136
inaxavs. aRviraxsniloba, seqsualuri gaxrwnileba da
muStis moRerebaa maTi saqme...
– ras ambob, ras? Zalianac cdebi mezobelo! –
Seepasuxa jalili – Sen rasac ambob, imaves ambobda
herodote VIII saukuneSi Cvens welTaRricxvamde: – „Tuki
dRevandeli axalgazrdoba xval marTval–gamgeblobis
saTaveebs xelT igdebs, Cveni qveynis momavalze yovelg-
vari imedi damekargebao, radgan amJamindeli axalgazr-
doba sastikad autanelia, TavaSvebuli, erTi sityviT,
saSinelze saSineliao“ da ara marto herodote. ai, ras
wers VIII saukuneSi Cvens welTaRricxvamde sokrate:
„Tanamedrove axalgazrdobas fufuneba uyvars. cudad
iqcevian, dascinian ufrosebs da odnavadac ar scemen
pativs moxucebs, axlandeli bavSvebi tiranebad iqcnen,
uzrdeloben, oTaxSi Semosul xandazmul adamians fexze
adgomiT ar egebebian, mSoblebs eurCebian erTi sityviT,
Zalzed cudebi arian“...
xuTi aTasi wlis winandeli egvi pteli qurumis
naRaRadevi ki aseTia: – „Cvenma samyarom kritikul sta-
dias miaRwia, bavSvebi uxeSoben, mSoblebs aRarafers
ugoneben, etyoba qveynis dasasruli mogviaxlovda“. ase-
Ti qadagebebis Semdeg mravalma `ugergilo~ axalgazr-
dam Semogvianaxa msoflio da im axalgazrdaTa naSieri
xar Senc, kmayofili arasodes yofila ufrosi Taoba
umcrosze, magram mainc isini pirvelni egebebian gan-
sacdels,. maT atydebaT Tavs omebi da revolucia, Sim-
Sili da ganukiTxaoba. ratom gikvirT, rom Tanamedrove
axalgazrdas ar moswons Cveni zne–Cveulebani? kultu-
ruli progresi win midis, ganaTlebisa da civilizaci-
isaken. rogorc Sen ar mogewoneboda dRes gamoqvabul-
Si mcxovreb winaparTa kultura, SeiZleba ise ar moe-
wonos Tanamedrove axalgazrdas Seni yofiTi misia da
amitom gana dasaZraxni arian?

137
– kargi ra, Tu RmerTi gwams – Seepasuxa isev
mezobeli _ elga ki gamalebiT iwerda yovel sityvas.
miuxedavad imisa, rom mikrofoni CarTuli hqonda da
gamalebiT trialebda magnitofonis firi. – ici Sen me
risTvis movxvdi tvinis SeryeviT saavadmyofoSi?
– ar vici, magram vgrZnob arc adre geqneboda tvini
dalagebuli. mogviyevi, albaT Cvens axalgazrda gamomZ-
iebelsac daainteresebs Seni tvinis Seryevis ambavi.
oRond cota frTxilad, axalgazrdebis lanZRvas mo-
eride.
– arc arafers davakleb da arc arafers mivumateb,
rogorc moxda, imasve mogaxsenebT, erTi kviris win Tbi-
lisSi viyavi SviliSvilebis sanaxavad, iq swavloben, ram-
deni xania dedaqalaqSi aRar vyofilvar, qalaqs mTlad
ucvlia ieri, rusTavelis prospeqts davuyevi da qaSueTis
eklesias rom gavuswordi, wminda giorgisaTvis sanTelis
anTeba mominda, meore mxares gadasvla davapire, magram ga-
dasvla ar ginda.? erTi erTmaneTs kudSi mihyvebian da
wiviliT moZraoben avtomobilebi, mainc ra qarxanam gamouSva
amdeni, iqve axalgazrdebi koka–kolas wrupavdnen, erT–
erTma SemamCnia, rom meore mxares mindoda gadasvla da
momiaxlovda. – babu, meore mxares ginda gadasvla? –
Tavazianad SemekiTxa. ki–meTqi Tanxmobis niSnad Tavi da-
vuqnie, – modi me dagexmarebio. xeli gamomdo da avtomo-
bilebis moZraobisaTvis yuradRebac ar miuqcevia, gzis
centramdis mimiyvana, iq sadac TeTri xazia gavlebuli
damtova da TviTon ukan gamoiqca. sagonebelSi Cavvardi,
viRupebi kaci, veRarc win mivdivar da veRarc ukan movdi-
var. ase videqi ramdenime saaTs marTalia eklesiaSi Sesv-
la ver movaxerxe, magram iqidan kargad Canda qaSueTi da
yvela locvebi adgilzeve Camoviloce rac vicodi. am
gansacdelSi viyavi, CemTan erTma axalgazrdam moirbina –
sad midixar babu, am Sua gzaze rom damdgarxar, goreli

138
xom ara xaro?! miTxra, vifiqre, Sevucnivar, rom goreli
var–meTqi da gamexarda – modi me dagexmarebi da meore
mxares gadagiyvano – miTxra, xelkavi gamikeTa da isev ukan
gadmomiyvana. gamixarda. ise gaixara Tqvenma mterma, mimato-
va da isic sadRac wavida, vifiqre amaTi gasacucurakebeli
var–meTqi da wasvla davapire, magram am dros kidev sxva
axalgazrda movida CemTan – sad midixar babu, meore mx-
ares Tu ginda gadasvla me dagexmarebio, moTminebis fiala
amevso da vupasuxe: – babu, ici ras getyvi? Cveni drois
xalxi cols rom irTavda, sami Tvis fexmZimobis Semdeg
aRar ekareboda, eqvsi Tve colTan aRar wveboda, axla ki
bavSvis gaCenamde sarecels ar scildebian colTan, amitom
dabadebamde, dabadebis Semdegac Senca da Seni amxanagebic
yvelani pidarastebi xarT. es rom vTqvi maxsovs, isic
maxsovs, axalgazrdam xeli rom aiqnia, magram ar maxsovs,
qarma wamaqcia Tu dartymam da saavadmyofoSi amovyavi
Tavi.
– Se mamacxonebulo kacisaTvis giTqvams pidarasti
xaro da aba, ras moelodi misgan? _ gaepasuxa jalili.
– rogor ar iyo Tu? – isev gabrazeba daetyo
`mezobels~.
– Tu iyo, sakadrisic miiRe, ras damdgarxar us-
aqmuriviT quCaSi, sadac midiodi ver midi droulad?
– ar gesmis, mindoda meloca–meTqi?
– xom iloce gzaze, ratom ar giSvela wminda
giorgim?
– aba, ras gaigonebdi amdeni manqanis xmaurSi da
mainc miSvela, ubralod tvinis SeryeviT gadavrCi.
– tvini adrec gqonia Seryeuli, Torem qaSueTis
ekldesiasTan miwisqveSa gadasasvlelia da imiT ver
isargeble?
– qaSueTis eklesiasTan, sadRac axlos aRa–mahmad–
xanis ganZic aris damarxuli, magram migneba ar unda?

139
ase ver mivageni mec im miwisqveSa gadasasvlels, romel-
ic saerTod ar vicodi, arsebobda Tu ara.
– gulianad gamacine babu, cxovrebiseuli anekdoti
mogviyevi – warmoTqva elgam.
– anekdoti ki ara, is vTqvi, rac Tavs gadamxda! –
muStris TvaliT Sexeda moxucma.
– ho, kargi, Seneburad iyos, mxolod axla mapatieT,
jer saubari jalilTan ar damimTavrebia, gTxovT, biZia
jalil, saubari ganvagrZoT, isev gimeorebT SekiTxvas, ra
mizani unda hqonoda Tqveni sxeulis dazianebas?
– aris mizezi, cxovrebaSi Cem mier daSvebuli Sec-
doma da qarTvelebis siZulvili!
– mainc ra aris aseTi?
– Zneli istoriaa, Tavs Segawyen, albaT!
– nu mogeridebaT!
– rogorc mogaxseneT, broweuliT vvaWrob–meTqi.
am Tormetiode wlis win varkeTilSi, „TaTris bazars“
rom eZaxian, iq gavawye daxli, lamazad movawye broweulebi,
erTi cali gavxliCe, rom ufro mimezida myidveli, gax-
leCili broweulidan erTma wveTma CamoJona da daxlze
daeca. broweulis es erTi wveTi mzis sxivze ise akiaf-
da, TiTqos briliantis wminda Tvali yofiliyos da
Sig Cawnuli mTeli mze, am erTi wveTis samzerlad mravali
gamvlelic ki SeCerda, gamvlelTagan Cem win erTi bavSvi
Sedga, pirvelad broweulebs Sescqeroda da gaRimebu-
li saxiT Semdeg mzera im erT daRvril wveTze gada-
itana da saCveneeli TiTi gaapara, raTa Sexeboda imis
silamazes, magram dResac ar vici, ra buzankalma mikbina,
albaT qarTvelebis siZulvilma iCina Tavi, uyoymanod
danas davwvdi, moviqnie da wveTs miaxloebuli bavSvis
TiTi daxlze darCa, erTi wveTi sisxlic ar daRvrila,
bavSvma marcxena xeli itaca TiTze da gaiqca, Tormeti–
cameti wlis Tu iqneboda, Svidi noemberi iyo ra dama-

140
viwyebs, qveyana areuli iyo da ar vici, albaT mec am
areulobiTa da ganukiTxaobiT visargeble. kanonis gam-
kiTxavi aRaravin iyo, yvela erovnul–partiul moZraobaSi
iyo Cabmuli, ayalibebdnen axal partiebs, devnidnen
uZlurebs da saTaveSi Zlierebi ikavebdnen adgils, aravis
ar esmoda, rom xalxs sikeTes ar moutanda moralurad
daZvelebuli, erovnul–patriotuli motivebiT gaJRen-
Tili Tanamedrove axalgazrdebis quCuri gamosvlebi,
yvelgan lozungebi. moRerebuli muStebi, yvirili, gnia-
si. samSoblo, demokratia, Tavisufleba, kargi iyo es
sityvebi, rodesc pirvelad iTqva parizis komunis dros,
magram axla gaufasurda zedmeti xmarebisagan da rogorc
sxvebTan, CemSic ukureaqcia gamoiwvia, yvela Taviseburad
ebrZoda cxovrebas, mec Cemeburad SevebrZole da ai,
brZolis Sedegic, Tavad xedavT. gvian mivxvdi ar unda
mivyolodi cxovrebis dinebas, me isev Cemeburad – Zvele-
burad unda mecxovra, dinebas mxolod mkvdari Tevzebi
mihyvebian, me dinebis sawinaaRmdegod unda gameSala ialqani
da maSin viqnebodi kargi mesaWe, magram axla amaze fiqri
wylis nayvaa.
ho, imas geubnebodi, pirvelad is bavSvi, romelsac
TiTi mivasxi pe, TiTSexveuli momelanda, Semdeg dolband-
Sexsnili da uTiTod, Cems Tvals win izrdeboda da
TandaTan mi pyrobda SiSi, Tqven ki kargad mogexsenebaT,
SiSs SeuZlia adamianis fsiqika daarRvios da fexebis
Cakvra gamoiwvios, rasac medicinis enaze lotosi hqvia.
igi Tavis tvinTanaa dakavSirebuli da SeiZleba adamianis
mTliani dakrunCxeba, an dakoWleba. amitom gadavwyvite
Tbiliss gavridebodi da sxva qalaqSi gadavsuliyavi,
magram rogorc xedavT aqac momagno Cemma bedisweram,
SeiZleba mkiTxoT, ratom ar wavedi saqarTvelodan. mar-
Talia ufro TavdazRveuli viqnebodi, magram me saqarTve-
los gareSe cxovreba ar SemiZlia, miyvars saqarTvelo

141
da siyvaruli ki, mogexsenebaT, yvelaze Zlieri narko-
tikia, rac ki odesme kacobriobas gausinjavs, ganSoreba
mas ver hkurnavs da arc aranairi wamali ar arsebobs
mis gansakurnavad. siyvaruli marto qal–vaJis gataceba
ar aris, romelic me ar gamomicdia. samSoblos siyvaru-
li gacilebiT Zlieri meCveneba yovelgvar siyvarulze, is
Tavis nebaze atarebs yvelas da bolos an mogklavs, an
nebas mogcems gamowuwno da datkbe misi neqtariT. aseTi
siyvarulis damarcxeba SeuZlebelia, mkvdarsac miaqvs
Tavisi siyvaruli im qveynad. axla mgoni vamTavreb Tqven-
Tan saubars da ara rogorc gamomZiebelTan, aramed rogorc
adamianTan. erTi Txovna maqvs, romelic qarTvelis mt-
kice ficiT unda Semisrulo. Tu Cems damxeibarebels
i poviT, Cems waWril marjvenaze rom briliantis beWedia,
Cemgan saCuqrad miarTviT da Tu sxva danaSaulic araferi
aqvs, Cemi daxeibreba apatieT!
– Tqveni Txovnis Sesruleba kanoniT marTlmsaju-
lebisagan SeuZlebelia, beWedi Tqven dagibrundebaT, rogorc
dazaralebuls da Semdeg, Tqveni survlisamebr gaasaCu-
qreT. rac Seexeba Tqveni sxeulis dazianebas, Tu mas
Tqveni mxridan momCivani ar eyoleba, sasamarTlo gai-
ziarebs am mdgomareobas da vnaxoT, ra ganaCens gamoitans.
– xom SeiZleba sasamarTlomde ar miviyvanoT saqme?
– rogor SeiZleba, rodesac nivTmtkiceba, Tqveni
mokveTili marjvena, prokurorTan inaxeba?
– ase CemTanac inaxeba wakveTili TiTi, magram misma
patronma naRdi qarTveloba gamoiCina, policia ki ar
damayena Tavze, TviTon gamisworda.
– axla Tqvenc gindaT marTlmsajulebas aaridoT
Tavi da piradad gauswordeT?
– RmerTma damifaros, oRond is ar Caidebdes gul-
Si borot zraxvebs da RmerTTan davificeb, rom bari–
barSi varT.

142
– SeiZleba is adamiani despotia da araerTi dana-
Sauli Caudenia, msgavsi am danaSaulisa?!
_ jer erTi gTxovT, Tu sxva danaSauli ara aqvs
Cadenili, Cemi sxeulis dazianeba apatieT_meTqi, meorec
despotebi, marTalia, sxeulze xmaroben Zaladobas da
sulzedac batonoben, magram is adamiani ara mgonia im
wres ganekuTvnebodes, ai, Tqven Tu am saqmes ar moaqrobT,
SemiZlia despotad CagTvaloT da marTalic viqnebi,
radgan saxelmwifosac da adamianebsac zarals miay-
enebT, adamians sulierad gardaqmniT keTilidan boro-
tisaken, radgan cixe, rogorc Tqven iciT gamosasworebe-
li adgili ki ara, garyvnilTa budea, saidanac uwyinari
mtredi mtacebel orbad gamova. meore, saxelmwifo zarali
rom gaviTvaliswinoT, Tqven kanoni valdebuls gagxdiT,
erTi Tve, SeiZleba metic, imdeni qaRaldi daweroT am
umniSvnelo saqmeze, romelic minimum oTxmoc kvadrat-
metr oTaxs gaaSpalierebs. ra Tqma unda, Tqven iS-
romebT da xelfasica da qaRaldis xarjic saxelmwi-
fom unda gaiRos.
– erTob makvirvebs Tqveni ganaTleba biZia jalil,
ra profesiis brZandebiT?
– me ganaTleba ara maqvs, ubralod kargi maxsovro-
bis unari maqvs da wignebis kiTxva miyvars. yvelaze met
wigns vin kiTxulobs iciT? patimari, dro aqvs da
wignebi, ra unda gaakeTos ufro sasargeblo Tavis
TavisTvis, Tu ara wignTa sibrZnis aTvisebisa, wignebs
aqvT ukvdavebis Zala, wigni adamianuri saqmianobis yve-
laze dRegrZeli nayofia – „wigni iyvnen Senda sazr-
dod da gansZlie saamo sazrdeliTa, isini iyvnen Senda
loginad da daiZino mSvidobiani ZiliTa“ – ambobs brZeni.
– ra danaSaulisaTvis ixdidiT sasjels?
– me ar miTqvams sasjels vixdidi_meTqi, Tqven
uTqmeladac mimixvdiT da mainc movixade mosaxdeni, ax-

143
algazrdobaSi Semxvda patara gaugebroba, romelic Zie-
bis momentSi sakmaod gaizarda da gvarianadac momis-
ajes.
– sad moixadeT sasjeli?
– Sors, ZiriTadad tiumenis olqSi!
– kidev erTi SekiTxva da saubaric dasrulebulad
CavTvaloT, biZia jalil Tqven rogorc aRniSneT, Zlier
xarT Seyvarebuli saqarTveloze, magram qarTvelebi ki
ar giyvarT. xom ver metyviT, ra aris qarTvelTa siZul-
vilis mizezi?
– qarTvelTa siZulvilis mizezi is adgilebia, sa-
dac sasjels vixdidi, maT momayenes sxeulisa da su-
lis Wriloba, romelic sikvdilze aTaswil uaresia.
– marTalia, dRevandel ZiebasTan araviTari kavSiri
ara aqvs Tqvens warsuls, magram mainteresebs qarTvel-
Ta siZulvilis mizezi da gTxov miTxra mxolod sima-
rTle da ara ise, rom sakuTari Tavi gaamarTlo da sxva
gaamtyuno...
– aseTi Cveva ara maqvs, saubari locvasa hgavs, locviT
RmerTis winaSe unda iyos marTali da saubriT adami-
anis winaSe, Torem dadgeba gankiTxvis Jami da yoveli
sityvisaTvis mogvekiTxeba, „moaride ena Seni sicruisa,
sakuTaris kargad da sxvisas avad xsenebasa. nacvlad
sicruisa bageni Seni galobdnen tkbil hangTa simarT-
lis sagalobels“. Txovnas Segisruleb, magram vSiSob,
verafersac gamigeb, Cveni pedagogebi giJebi xom ar ggonia
Teoriul swavlebasTan erTad praqtikuli gamocdile-
bac rom Seitanes saswavlo programaSi? Cemi monaTxrobi
Teoria iqneba da gana gaigeb imis gemos, Savi puris
qerqis nacvlad aryis xis feso da qerqi rom gviWamia?
pratikulad unda gamoscado sibnele, dRis, sinaTlis
fasi rom gaigo, patimris cxovreba igivea, uyuro miraJs
da daelodo mzis amosvlas. wyvdiadSi myofi, patimari

144
elodeba mzis amosvlas – Tavisuflebas! – Soridan
uyuro patimarTa cxovrebas, es sulac ar niSnavs rom
Sen is dainaxe. Tu gsurs Cawvde am samyaros sunTqvas,
is Sinaganad unda dainaxo, yoveli patimris sxvadasx-
vagvarad gadadgmuli nabiji unda daiTvalo da gaisi-
grZegano. am saqmes ar hyofnis erTdRiani romantikuli
eqskursia. wlebi sWirdeba rom `iqauri~ samyaro ise
aRwero, rogoric sinamdvileSia, gana cota mweralma
aRwera udanaSaulo Tu saSiS borotmoqmedTa cxovreba
cixis pirobebSi? melnis zRvaa daRvrili adamianTa
Zalmomreobis istoriis aRsawerad da mainc cotaa, radgan
arcerT RirsSesaniSnav mwerals sakuTar mxrebze ar
daudgams patimris uReli.
– rogor, biZia jalil, Tqven misurvebT imas, saku-
Tari TvaliT vnaxo is gansacdeli, romelic Tqven iwvnieT?
– RmerTma dagifaros, Sen ki ara, imasac ar vusurveb
vinc ase damasaxiCra. ho, imas geubebodi, qarTvelTa si-
Zulvilze. aba, rogor miyvardes, me maT mTeli arsebiT
SemZres, sicocxle momispes, gamwires da damkodes, eric
SemaZules.
– rogor, dagasaWurises?
– ara, mag sityvis mniSvneloba mec kargad mesmis,
vici rac aris dasaWuriseba, magram ki ar damasaWurises,
damkodes ise, rogorc xarebs kodaven da mere ici
risTvis? „colad“ SevirTe erTi baqoeli, Cemi
rjulisa da jilagis axalgazrda biWi. qarTvelebma
ar mapaties, ratom gaafuWeo axalgazrda `kaci“ da
damkodes, es ambavi zonaSi gaxmaurda, sircxvilsa da
Seuracxyofas veRar gauZlo im Cemma „colma“ da Tavi
CamoixrCo. ase dagvRupes qarTvelebma, is_xorcielad,
me ki_sulierad.
– yoCaR, qarTvelebo, arc SoreulSi daukargavT
vaJkacoba da simarTlis samsaxuri.

145
– gaiZaxiT simarTle–simarTle, sad aris simarTle
an romel epoqaSi iyo is mamacxonebeli simarTle, gana
Cemi dakodviT simarTle damyarda damnaSaveTa samyaro-
sa da mTel qveyanaze? moispo mamaTmavalTa TareSi zoneb-
Si? im qarTvelebma kidev daicves simarTle da kinaRam
yvela kavkasieli Seewira im simarTles. somxebs aujan-
ydnen rusebi, ras hqvia Tqven kaTolikebi xarTo. ra
Tqma unda, es saqme zemodan iyo Cawyobili da atyda
zonaSi erTi aliaqoTi. qarTvelebma im wamsve aisxes
abjari da somxebs miexmarnen, mec gadaveSvi brZolaSi
da swored maSin Semarqves „áóðûé ìåäâüåäü~ ar dav-
itrabaxeb da me rom maT ar davxmarebodi, qarTvelebi
ver gaimarjvebdnen.
– arada qarTvelebi mZulso? ratom daexmare?
– qarTvelebi ramdenadac mZuls, imaze metad miy-
vars! mZuls, vinc piradad Cemi damRupvelni arian, miyva-
ran isini, romlebic simarTlis kanonebs erTnairad em-
saxurebian mtris banakSic da moyvasis sazeimo su-
frazec,. „giyvardes mteri Seni“. es sityvebi erT–erTi
RvTiuri mcnebaa, mtris siyvaruli samoTxis rkinis
WiSkaria, romelic mxolod siyvaruliT iReba da gva-
ziarebs RvTiur saidumlos, es aris sinaTle wminda
sanTlisa, romelic aciskrovnebs uflisken mimaval gzas
da vaRwevT RmerTis xeluTqmnel taZramde. vici, Tqven
SemedavebiT, Tu gveyvareba Cveni mteri maSin, ar unda
vibrZoloT usamarTlobisa da borotebis winaaRmdeg,
magram „giyvardes mteri Seni“ sulac ar niSnavs, giy-
vardes boroteba, codvebi da usamarTloba, erze gan-
risxebulic ki TiToeul adamianSi unda vxedavdeT Rv-
Tis xatebas, TiToeuli adamiani salocavi unda iyos
CvenTvis, Tugind is patimrobis WuWysa da mtverSi iyos
Cavardnili, radgan erT–erTi mcnebaa „gankiTxva patima-
rTa“. mtris siyvaruli suliwmindis saCuqaria da yve-

146
las rodi eZleva, mas mxolod Rirseuli adamianebi
Rebuloben uflisagan da siyvarulisaken sam saTnoebas
mivyavarT: Serigebas, mowyalebasa da TavdaWerilobas, rode-
sac siZulvili da SurisZieba duRs Cvens gulebSi, isic
unda gvaxsovdes, rom Cveni mteric, ise rogorc TiToeu-
li Cvengani, RvTis msgavsi da xatia. Cven ra ufleba
gvaqvs RvTis xatTan vilocoT da gvZuldes misi xate-
ba? qarTvelebis daxmarebis Cemi meore mizani isic iyo,
rom me kavkasieli viyavi da saerTo mteri gvebrZoda.
Tu qarTvelebs daamarcxebdnen vicodi, mec gamanadgurebd-
nen.
– biZia jalil, amdeni sibrZne jer aravisgan momis-
menia! axla waval da sul mokle droSi kidev gewvevi –
Tqva axalgazrda kvalmaZiebelma da wasasvlelad wa-
modga, jalils ar SeuCerebia mxolod poeturi rixiT
warmoTqva:

„iZireba xSirad mZime xomaldi,.


kacis Rone fuWad daixarjeba...
sibrZnis sityva simsubuqiT gadmogec,
me waval da is ki TqvenTan darCeba!..“

elgas kmayofilebis Rimilma gaupo bage da lamaz


Rawvze foso gauCnda, guldasmiT gamoeTxova pirvelad
Zia jalils, Semdeg mis mezobels da saubriT, marTlac,
tvindamZimebulma datova saavadmyofo. gviani iyo, rode-
sac saxlSi dabrunda, mSoblebs dagvianebis mizezi ver
auxsna, uxmod ivaxSma, laparakis Tavi aRar hqonda da
Tavis saZinebel oTaxSi, wamowva, magram fiqrebma mos-
veneba ar misca, erTi da igive azri aekviata: vin aris
„uTiTo raindi“, ra hqvia, ra gvarisaa, rogor i povos, ra
codvaa axalgazrda kaci uTiTod, es erT–erTi naklia
misi suliT mdidari organizmisa, Tumca jalilic xom

147
codvaa, magram mis sulSi eSmaki mjdara siymawvilidanve
da axla laparakobs feradi sityvebiT. vin icis, axlac
eSmakis msaxuria – erTs fiqrobs da meores lapara-
kobs. „uTiTo raindi“ mTeli saqarTveloa, mis wakveTil
TiTSi saqarTvelos reliqviebs mivCerebivar, im nangrevebs,
romelic Semosevebsa da dro–Jams daungrevia da romelTa
xilvac jer kidev SeiZleba, me im ucnobis saxiT, romel-
mac Tavisi naklis dideba daicva, vxedav, didi gonebis
adamianis RvTaebriobas, man damoukideblad SeZlo, risi
aRsrulebac Tanamedrove axalgazrdisagan SeuZleblad
mimaCnda, es aRmoCena siZulvils ki ara borotmoqmedis-
admi (Tu amas borotmoqmedeba hqvia) udides siamovnebas
maniWebs...
gvian CaeZina fiqrebiT damZimebul elgas da sizmar-
Sic „TiTwaWrili raindi“ gamoecxada, swored iseTi
jalilma rom aRwera, srulebiTac ar hgavda zRaprul
meomars, romelsac xeli xmalze hqonda dadebuli da
mzad iyo rbevisa da sisxlisRvrisaTvis. ara, pirmci-
nari ymawvili elgas miesalma, Semdeg moWrili TiTidan
beWedi waiZro da Sua TiTze gaukeTa qaliSvils, es iyo
da es. moCveneba gaqra da elgasac gamoeRviZa, dilis rva
saaTi sruldeboda saCqarod Caicva, eCqareboda,
prokurorisaTvis guSindeli Ziebis angariSi unda
Caebarebina.samsaxurSi adre gamocxadda. jer prokuroric
ar iyo mosuli, magram didi xnis lodinic ar dasWirve-
bia. prokurors, fexze adgomiT miesalma yvela damxv-
duri, manac salmiTve upasuxa da elga kabinetSi mii-
wvia:
– aba, momaxsene guSindeli Ziebis Sedegi!
elgam dawvrilebiT uambo yovelive da jalilis
naambobidan Cvenebis ramodenime furceli win daulaga.
– mda, Zalian kargi, pirveli dRe warmatebiT Cagi-
tarebia, magram jalilis aRmoCena da imisi Cveneba araferi

148
bedenaa CvenTvis, saCqarod gvesaWiroeba im TiTmokveTili
ymawvilis moZebna ara imitom, rom man Suri iZia TiTis
wamkveTze da Cven gveCqareba imisi dasja, aramed savar-
audoa, rom masTan inaxeba heroinis didi partia, da Tu
sazogadoebaSi am sawamlavma gaaRwia, SesaZlebelia mTe-
li qalaqis axalgazrdoba safrTxeSi CavagdoT.
– ras mirCevT Tqveni gamocdilebidan batono giorgi?
– Sehkadra prokurors gamomZiebelma.
– is pirovneba ara mgonia narkomani iyos da arc
vfiqrob, heroini gamoiyenos. arc qalaqidan mgonia gasuli,
Sen xelT gaqvs niSani imis amocnobisa da imoqmede
damoukideblad, gaxsovdes adamianis fsiqika da Ziebi-
saTvis gamoiyene.
– ZiriTadad ra gaqvT mxedvelobaSi?
– is, rom damnaSave aucileblad moinaxulebs dana-
Saulis adgils da Senc im adgilebSi itriale, sadac
jalil usmanovs xeli wahkveTes. Tu saWirod migaCniaT,
ramdenime samoqalaqo formaSi gadacmuli policiel-
sac gamogayolebT.
– ara, mgoni saWiro ar iqneba, gmadlobT rCevi-
saTvis, batono giorgi!
„marTalia, batoni giorgi – fiqrobda prokuroris
kabinetidan gamosul elga – magram sad eseirna mar-
todmartos quCaSi da eZebna damnaSave? umjobesi xom
ar iqneba Cemeburad moviqce? gaifiqra da, marTlac, Tavise-
burad moiqcia: „dezertirebis bazarze“ wavida, ori yuTi
broweuli da ori yuTi leRvi iyida, es ori xili am
droisaTvis iSviaToba iyo da moTxovnilebac metis
hqonda, radgan broweuli axla Semodioda bazarSi, xolo
leRvis sezoni mTavrdeboda. SeZenili yuTebi sakuTari
avtomobilis sabargulSi moaTavsa da goris sakolmeur-
neo bazars miakiTxa, bazris direqtorisagan gaigo, Tu
romel adgilze vaWrobda jalil usmanovi. marTalia

149
adgili dakavebuli iyo, magram direqtoris daxmarebiT
mizans daubrkoleblad miaRwia da daxlze jalilis
adgili daikava, Tavis produqcias, rom aravis eyida,
ormagi fasi daado. Tu vinme SeekiTxeboda, „ase Zvirad
ratom hyidio“, RimiliT eubneboda, mec Zvirad viyide,
TbilisSi da cota mogeba xom unda damrCeso“, mTeli
dRe daxlTan idga da Tan gamvlel–gamomvlels aTva-
lierebda, magram pirvelma dRem uSedegod Caiara, verc
erTi kilogrami ver, Tu ar gayida Tavisi produqciidan
da saRamo xans yuTebi sawyobs miabara, TviTon ki Tbi-
lisSi dabrunda, guli ugrZnobda, sawadels miaRwevda
da meore dRes prokuraturaSic ar Seuvlia pirdapir
goris, „sakolmeurneo bazars“ miaSura, dilidanve Tavi-
si adgili daikava, lodiniT guli gadaelia, magram moT-
minebiT itanda yovelives da Tavs mainc bednierad grZnob-
da. `molodini, romelic ici agisrudeba, gana bedniereba
ar aris?~ mxolod am sityvebiT iimedebda Tavs...
mze gadaxrili iyo, naSuadRevis ori saaTi srul-
deboda, swored im axalgazrdas mohkra Tvali, romelic
sizmarSi naxa, Soridan mzveravis TvaliT uyurebda ja-
lilis yofil savaWro daxls, elgas qalisa da gamomZ-
iebelis alRom erTdroulad ukarnaxa, Tu rogor ar
gaeSva ankesze wamogebuli msxverpli, xelSi broweuli
aiRo, mzis sxivze gaxeda da gauRima, ymawvili gvelisgan
monusxuli bayayiviT wamovida, TviTonac ar icoda,
broweulma monusxa Tu misma gamyidvelma, axlos mivida,
cotaxans SeCerda, simorcxvem sZlia da wasvla daapira,
magram gamyidvelma SeaCera:
– rao, ymawvilo, produqcia ar mogwons Tu gamyid-
veli? – mimzidveli RimiliT SeekiTxa elga.
– orive sanukvaria, miT umetes maSin, Tu orive
sarealizacio. – upasuxa ymawvilma.
– ara, samive me xom leRvica maqvs gasayidad?

150
– oo, leRvi marTlac deficitia am dros, ra Rirs
Seni produqti?
– Sen romeli gainteresebs. broweuli Tu leRvi?
– gamyidveli!
– o, gamyidveli Zviri dagijdebaT, fulze ar iyide-
ba, mas siyvaruli unda, romelic yvelam ar icis da
fuliT verasdros iyidiT!
– eh, cudad aris cxovreba awyobili, adamiani
yovelTvis imas natrobs, rac ara aqvs. mec SensaviT
vnatrob siyvaruls, magram ratomRac igvianebs da aRarc
mgonia, Tu mova odesme.
– adamiani imediT cxovrobs, mova! – Tqva elgam da
mxolod axla SeamCnia, marjvena xelze saCvenebeli TiTi
ar hqonda ymawvils, gaeRima, Tavisma aRmoCenam gaaxara
qaliSvili, magram ymawvilma imis RimilSi vaWris Ri-
mili ver aRmoaCina da daibna, wasvla uxerxulad CaTv-
ala da mdgomareobidan rom gamosuliyo, saubari unda
gaegrZelebia, instiqturad wamoiZaxa:
– ra Rirs Tqveni leRvi?
– Tqven ara xarT amis myidveli, magram mainc, sami
lari! – keklucad upasuxa elgam.
– ra ambavia sami lari, geTsamaniis baRSi xom ar
dagikrefiaT ase Zvirs rom afasebT?
– ra SuaSia geTsamaniis baRi, aseTi gamoTqma pirve-
lad mesmis!
– pirvelad rogor gesmis yvela qristianma icis,
rom ierusalimSi, geTsamaniis baRSi dgas leRvis xe, romlis
qveSac ieso qristem ukanaskneli Rame gaaTia, es xe axla
daaxloebiT sami aTasi wlisaa, magram nayofs mainc iZl-
eva da yvela morwmune qristiani cdilobs miiRos imis
nayofi, radgan sjeraT RvTiuri Zala gadmova maTze.
– ara, Zvirfaso, Cemi leRvi geTsamaniis baRSi dakre-
fili ar aris da verc mogatyuebT, masze RvTiuri Zala

151
ar gadmodis, sakuTar baRSi davkrife da siyvaruliT
aris gaJRenTili, – elgas TviTon ukvirda aseTi TavaS-
vebuli saubari vaJTan. es pirveli mamakaci iyo, romelT-
anac ase Tamamad saubrobda siyvarulze, da ram gana-
piroba es, TviTonac ver aexsna. marTalia vaJi moSore-
biT idga elgasagan, magram imxela siTbos gamoscemda,
farul cecxls ukidebda saubrisas da Tavisken eweoda,
raTa xelebi moeTbo an daferfliliyo am cecxlis
alze, magram es xom SeuZlebeli, iyo mas borotmedi
unda aRmoeCina da ara siyvaruli. vin icis, kidev ramde-
ni danaSauli aqvs Cadenili. ara, ar ikadrebda, simpaTi-
uri axalgazrdaa, ho, yvelaze simpatiuri ymawvili iyo
luCano, magram msoflio aalaparaka Cadenili borotmo-
qmedebiT, kiTxvebs TviTonve scemda pasuxs da ver war-
moedgina kanonisaTvis eRalata Tu axlad mofrenili
siyvarulisaTvis.
igives fiqrobda da ganicdida ymawvilic, Tumca,
uxilavi Zala sifrTxilisaken eqaCeboda adamiani yov-
lad uxeiroa da uniaTo, rodesac seriozuli saqmis
gadawyveta Tavis sasargeblod uxdeba, magram mogeca
lxena, Tu sxvisi saqmea gadasawyveti brZenTa–brZenia,
Wkviani da msajuli, qveynis gamkiTxavi. ase iyvnen es
axalgazrdebic, TiTqos siyvarulis RmerTma miajaWva
erTmaneTs da TviTonve daarqves am gancdas siyvaruli,
radgan sxvagvari ara gamoecadaT ra. kacobriobas jer
kidev ver amouxsnia siyvaruli STamomavlobiT Tanday-
olili genialobaa Tu axalgazrdobis droebiTi gata-
ceba. siyvaruli SeiZleba colis, Svilis, mSoblebis da
yvela axlobeli adamianis mimarT gamomJRavndes, magram
naRdi siyvaruli mcdelobaa, mosiyvarules gverdiT yve-
la bednieri iyos, radgan is Zalzed guluxvi grZnobaa
da yvela adamianis mimarT sikeTiT aris gamsWvaluli,
siyvaruls adamiani piradi sikeTisa da karierisaTvis

152
ki ar unda iyenebdes, aramed sakuTar Tavze maRla unda
ayenebdes im pirovnebas, romelic uyvars da romelsac
aRmerTebs, rom siyvaruli mTel cxovrebaze da STamo-
mavlobaze gavrceldes.
– bolos da bolos, Sen leRvs iyididi Tu
broweuls? – fiqrebidan gamoiyvana vaJi qaliSvilis
SekiTxvam.
– arc erTs! samgzavro fuli aRar mrCeba, Torem ai,
im sokos viyididi axalgazrda biWi rom yidis!
– saiT aris Seni marSruti, SeiZleba erTi gza
gvaqvs da me wagiyvan sakuTari avtomobiliT
– TbilisSi mivdivar.
– Tbiliseli xarT.
– ki arsenas quCaze vcxovrob, umaRlesi sasamarT-
los zemoT,
– ohoho, mTawmindeli yofilxar, me ki didubeSi
vcxovrob, wereTelze, panTeonis gverdiT.
– sasiamovnoa, rom Tbiliseli brZandebiT. Cven ukve
gavicaniT erTimeore, me gagi mqvia, mSvenieraZe var gvarad.
– gvaric Sesaferisi gqoniaT da saxelic. moxaru-
li var Tqveni gacnobiT, me elga var abaSiZe, SegiZliaT
iyidoT soko, saxlamdis uxifaTod migiyvanT da meuRles
Cavabareb Tqvens Tavs Tu ar ieWvianebs.
– didi madlobeli dagirCebiT, meuRlis ki ra mogax-
senoT, jerjerobiT am bednierebas ara var naziarebi.
– aba, sokos TviTon daamzadebT?
– deda myavs saxlSi, magram soko gana imisaTvis
minda, rom gamovZRe? is soko sawamlavia, minda viyido
da gadavyaro, radgan vici viRacas mowamlavs.
– ase kargad erkveviT sokos gamocnobaSi?
– ara, magram erTi kviris win aseTi sokoTi mowam-
luli sami adamiani moiyvanes CvenTan saavadmyofoSi da
vercerTi ver gadavarCineT.

153
– eqimi brZandebiT?
– diax!
– Tu asea, saCqarod iyide, sxvam ar dagaswros.
gagi sokos gamyidvelTan mivida.
– ra hqvia am sokos?
– qama batono! – iyo pasuxi.
– ho, Zalian hgavs, magram es soko qama rodia, yvela
sokos aqvs Tavisi oreuli, maT Soris qamasac da amas
„TeTri qama“ hqvia, ai daukvirdi, qamas kirwze gvirgvini
aqvs. amas ki ara, es erTi gansxvaveba, meore – qamas Zira
furclebi vardisferi aqvs, amas ki TeTri. am sokos
Sxams verc xarSva da verc Termuli damuSaveba ver
spobs.
– mere risTvis yidulob, sikvdili gindaT?
– sxvam rom ar iyidos, me gavanadgureb! – mtkiced
warmoTqva gagim, ymawvils sokos safasuri gadauxada
da yvelas Tvalwin soko sanagve yuTSi Cayara.
– adamians SexedviT ver gamoicnob, srulebiT ar
getyobaT amxela keTilSobileba! – uTxra elgam.
– arc Tqvenzea morgebuli vaWris xalaTi, magram
Tvali eCveva! – Tqva gagim im gagebiT, rom „Tqvens sil-
amazes ar Seferiso vaWroba“, magram elgam sxvagvarad
aRiTqva vaJis naTqvami da loyebi gauvardisfrda, vaJma
TiTqos ver SeamCnia qaliSvilSi es cvlileba da ux-
erxulobis ganmuxtva moindoma.
– dRevandeli dRe vaWrobaSi warumateblad da
siyvarulis aRmoCenad CavTvaloT, Tu winaaRmdegi ar
iqnebiT, wavideT.
– Tanaxma var! – warmoTqva elgam, broweulisa da
leRvis yuTebi avtomobilis sabargulSi Caawyes, Semdeg
qaliSvili saWes miujda da avtomobilic neli svliT
daiZra Tbilisisaken, pirvelad wynarad midiodnen, orives
exaTreboda myudroebis darRveva, magram zedmeti du-

154
milic laybobaze uaresia. dumilis garemoebaSi adami-
ani uZluria, is ver umklavdeba Seqmnil mdgomareobaSi
gamZvinvarebul stiqions, amitom erT–erTma, mdgomareo-
bidan gamosavali unda naxos da droulad daarRvios
myudroeba, sanam uxerxuloba morcxvobaSi gadaizrde-
bodes, Torem Semdeg siwiTle da gaugebari luRluRi
mosdevs uTavbolo SekiTxvebs, es kargad icis gamomZie-
belma da myudroebac pirvelad man daarRvia:
– Tqven brZaneT eqimi varo, ara?!
– diax!
– albaT qirurgi brZandebiT!
– diax!
– xelebis mokveTis operacias xSirad akeTebT?
– saWiroebis SemTxvevaSi! ici ras getyvi? Tqven
ara xarT broweulze movaWre, amas Tqveni saTuTi xele-
bi da grZeli frCxilebi mafiqrebinebs, arc iseTi Tavxedi
brZandebiT, rogorc vaWars Seefereba, amitom modi gu-
laxdilebi viyoT, rad gvinda kuku–damalobanas TamaSi,
Tu ar vcdebi da Cemi gumani ar matyuebs, Tqven proku-
raturis TanamSromeli unda brZandebodeT da ori dRea
rac Cems aRmosaCenad gaisarjeT, Tqven guSinac amave
adgilze „vaWrobdiT“, magram araferic ar gagiyidiaT,
gamvlel–gamomvlels metad aqcevdiT yuradRebas vidre
muStars, me Soridan giTvalTvalebdiT da mecineboda
Tqvens gamoucdelobaze. dRes gulma veRar momiTmina
da gamogecxadeT, ar ifiqroT, rom me Tqven gemalebodeT,
danaSaulze adamianma manamdis unda ifiqros, sanam Caid-
endes, Semdeg wuwuni vaJkacobad ar mimaCnia, ar miyvars
lazRandara borotmoqmedi, damnaSave rom aris da gimt-
kicebs udanaSaulobas, ratomRac es xalxi xepre, unia-
To da umweoni mgonian, adamians mofiqrebuli borotmo-
qmedeba unda eamayebodes, unda iyos safuZvlianad medi-
duri da usazRvrod mxiaruli, arasodes ar unda uary-

155
os Tavisi danaSauli marTlmsajulebis winaSe, dardi
nu gaqvT Tu gamomZiebeli brZandebiT, Tavs ar agatkiebT
„ar vicis“ ZaxiliT, miuxedavad imisa, rom TqvenSi didi
siTbo aRmovaCine da rom ar dagificoT, SemiyvardiT
kidec. vecdebi es romani sasjelis damTavrebis Semdeg
gavagrZelo, radgan axla Tqvens mier sasjels moveli
da ara TanagrZnobas.
– kargi gagi, radgan CemSi prokuraturis kvalma-
Ziebeli aRmoaCineT, neba miboZeT ramodenime SekiTxva
mogceT:
– brZaneT! mxolod Tqveni SekiTxva ar unda gada-
cildes Cadenil danaSauls, ar unda Seexos Cems war-
moSobas, ganaTlebas, mSoblebis vinaobas da ase Sem-
deg.
– aba, Cadenili danaSaulis viTareba Zalian kargad
vici. Tu rogor SeafrqvieT saxeSi jilal usmanovs
siTxe, romelmac dambla ganaviTara da winaaRmdegobis
unari waarTviT msxverpls, Semdeg amoTxareT Tvali da
qirurgis uSfoTvelobiT mosWeriT marjvena xelis
mtevani, rogorc Tqven brZaneT albaT am qmedebas arc
uaryofT, magram Cven gvainteresebs, ram gamoiwvia aseTi
danaSaulis Cadena?
– swored am SekiTxvas minda Tavi avarido, radgan
es is SeukiTxvaa, romelic Cems pirad cxovrebas exeba,
am kiTxvis pasuxi sabraldebulo danaSaulSi Sesatani
ar aris, Tqven iciT Cadenili danaSaulis arsi, dawereT,
xels mogiwerT da saqmec gauzviadeblad damTavrdeba.
– sityvas gaZlevT, araviTar oqmSi ar Sevitan Tqvens
monaTxrobs, ubralod miTxariT, ram ganapiroba danaSau-
lis Cadena?
– Tqven ise axlos ar gicnobT, rom Cemi cxovrebis
detalebi gadagiSaloT da mapatieT Tu Tqvens Txovnas
ver avasruleb.

156
– maSin iZulebuli viqnebi ganyofilebaSi wagiyvan-
oT, sakanSi mogaTavsoT da mofiqrebis saSualeba mogceT.
– didad davalebuli da kmayofili viqnebi Tqveni.
– ratom ar gesmiT, me ar minda danaSaulis Zieba
gavazviado, rac ar unda iyos inteligentTa sazogadoe-
bidan brZandebiT da Zieba SeiZleba Tqvens sasargeblod
SemovabrunoT.
– es rogor, sasjelis gareSe daviZvren Tavs?
_ SesaZlebelia, asec moxdes!
– oo, es ar minda, danaSaulisaTvis pasuxisgeba
aucilebelia, romelsac araviTari emociebiT ar Svxvde-
bi, rac unda mkacri iyos ganaCeni.
– Tqven gamo, rom aravin dasjila?
_ me vapatie.
– ase gapatiaT jalilmac, is ki ara da wakveTili
xelis Sua TiTze, rom Zvirfasi beWedia is Tqven mo-
giZRvnaT samaxsovrod.
– wyalma waiRos isic da imis beWedic. Tqveni
Txrobidan gamomdinare, vxvdebi, rom ukve iciT danaSau-
lis dedaazri da raRa saWiroa Cemgan moisminoT igive?
– Zieba mowmeebze ar aris damokidebuli, damnaSavem
unda aRiaros danaSauli, ris safuZvelzedac msjelobs
sasamarTlo, kargi, es sakiTxi SemdegisTvis gadavdoT,
axla ki mxolod erT SekiTxvaze mi pasuxeT, romelic
ZiriTadad danaSauls exeba da romelsac araviTari
kavSiri ara aqvs ojaxur sakiTxebTan. ZiebisaTvis ki
ZiriTadia, radgan Zieba dakarguli „di plomatidan“
daiwyo, romelic eWvgareSea TqvenTan inaxeba.
– oo, RmerTo Cemo, Tqven mgoni marTla mfarvel
angelozad momevlineT, veraferi ver movuxerxe im „di p-
lomats“, asjer vcade gadagdeba, magram Tavidan ver mo-
viSore, RvTs gulisaTvis mxolod waiReT, pativiscemas
me Tu ver SevZleb, RmerTi gadagixdiT.

157
– ese igi, is „di plomati“, romelic avtobusidan
wamoiReT, TqvenTan inaxeba?
– rasakvirvelia!
– gaxseniT?
– ara, gasaRebi ver movarge, gatexva ki ar micdia, ra
vici, SeiZleba afeTqdes kidec, gana cotaa aseTi SemTx-
veva?
– TqvenTan rogor moxvda is „di plomati“.
– viRac WaRara kacma Semicvala avtobusSi!
– Tqven SeamCnieT, rom SegicvalaT?
– ara, saxlSi rom movitane da ver gavxseni, maSin
mivxvdi. vfiqrob, iq raRac didi danaSauli inaxeba, romel-
ic me SemomaCeCa. magram arc Cemi „di plomati“ iyo udan-
aSaulo.
– rad mindoda mokveTili xeli rom mogqonda?
– unda damespirta da Semenaxa, erT–erTi Cemi orga-
nos sanacvlod.
– axla gulisyuriT momismineT, ai Tqven saSvi, xval
cxra saaTze diliT, im „di plomatiiT“ CemTan gamocxa-
ddiT, oTxas merve kabinetSi, Zalian kargi Tu „di plo-
mati“ gauxsnelia, es Tqvens sasargeblod ilaparakebs,
Cven mas prokurors gadavcemT da Semdeg TavianTi saqme
ician.
– sainteresoa, ra gegulebaT im „di plomatSi“, ase
guldasmiT rom daeZebT?
– jer Tqven ise axlos ar gicnobT, Ziebis saidum-
lo rom gagandoT.
– es saidumlo ki ara, piradad me mexeba, SeiZleba
„di plomatSi“ iseTi ram inaxeba, gauxsneli danaSauli
iyos da es borotmoqmedebac me momakeros Senma
prokurorma.
– nu gedardeba, prokurori kargi kacia lmobieri
da gamgebiani, „rkinis kacs“ eZaxian.

158
– es gamoTqma ukve vici, magram mag „rkinis kaci“
xelaxla gasaWedi xom ar gaxdeba Cemgan?
– nu gedardeba, Tu mase warimarTeba saqme, mWedlis
movaleobas me Sevasruleb!
– gendoT?
– warbSeuxrelad, radgan Tqvengan pirvelad mov-
ismine sityva, romelsac ar SemiZlia vuRalato, „me var
gza, da Tqven ar mommarTavT, Tu ar iqnebiT bednieri me
nu damadanaSaulebT“... ambobs qriste da ara gaqvs ufleba
qristes moZRvrebas gadauxvio, radgan TqvenTan saubrobs
WeSmaritebis despani.
avtomobilma Txinvalis quCa gadakveTa da arsenas
quCaze gavida, elgam erT–erTi saxlis win gaaCera, gagis
Rame nebisa usurva, xval ar daigvianoo – Seaxsena da
Tavisi saxlisaken daZra „Jiguli“.
„vin unda iyos es gagi? – fiqrobda gzadagza – viRac
gaqeqili borotmoqmedi xom ara? romelic qalebSi ndobas
siyvarulis eTikiT ixveWs da fiqri ki materialur gamoZa-
lvaze aqvs, siTbos ki romelsac is gamoscems SesaZlebe-
lia Tandayolili auris zemoqmedebaa; es ki, TiTqos didi
xnis nacnobi iyos da gamoucnobi Zala, romelic imisaken
meweva, jerjerobiT satanur zemoqmedebas mivawer, radgan
adamianis organizmSi budobs RvTiuri an satanuri Zala,
ucnobi adamianis mimarT am ukanasknelisagan unda davizRvi-
oT Tavi, vinaidan RvTiuri Zali TviTon iCens adamianis
organizmSi Tavs sikeTis gziT. sicocxlis arsic swored
amaSi mdgomareobs, Tu rogoria TiToeulis cxovrebis
ideali, romelic gvaswavlis sikeTes, sindiss an saTnoebas,
pirvelyovlisa, Cemi movaleoba „Temidas sasworia“ aranai-
ri siTbosa da gamoucnobi grZnobisken gadaxra, pirvel
rigSi, rogorc mfrinavebi mRerodnen xolme meore msof-
lio omis dros: „Ïåðâûì äåëîì ïåðâèì äåëîì -
ñàìîëåòû, à äåâî÷êè... à äåâî÷êè ïîòîì!~..

159
TiTqmis imave fiqrma gaitaca saxlSi Sesuli da
Tavis oTaxSi Caketili gagi: vin unda iyos elga? „rki-
nis kacisagan“ gamozrdili mliqvneli Tu adamianTa siy-
varulisa da mowyalebis qalRmerTi? maxsendeba „nariy-
alaze“ napovni lurji qva, romelsac eqskursiamZRolma
„mexis natexi“ uwoda. swored aseTi „mexis natexia“
qaliSvilis erTdRiani gacnobis Sedegi, romelsac al-
baT siyvaruli hqvia, am grZnobam ukuagdo yovelgvari
SiSi, mosalodneli dapatimrebisac ki Zlieri yofila
es grZnoba, romelic ara mgonia mTeli arSiniT ar aRemate-
bodes siyvarulis momgon qalRmerTsac, netavi marTla
waveyvane da gamovekete sapyrobileSi. autanelia cudis
molodini da dRevandeli moCvenebiTi simSvide, romel-
sac mxolod droebiT ar arRvevs arc vnebaTa Relva,
arc garToba da arc molodini codvaTa Semsubuqebisa,
var yvelas mimarT damoukidebeli, upatronod mitove-
buli, ubadruki, marto arseba, riT SemiZlia Sevavso es
sicariele? – nugeSiT? – visgan movelode mas? – ras
ar aswavlian adamians, maTematikur mcnebebs Tu astrono-
miul usazRvroebas, siyvaruls ki aravin aswavlis, piri-
qiT, „siyvarulsa malva undao“, es gancda Turme TviTon
unda iswavlo, Seisisxlxorco da Tanac unda damalo,
magram dgeba gamoaSkaravebis Jamic, rodesac cdiloben
Tavi gamoiCinon siyvaruliT, romelic arasodes uswav-
lebiaT, maS saidan swavloben? – mgonia RvTiuri Zala
urevia am wmidaTawmida saqmeSi. kaci sanam cocxlob,
kidec unda giyvardes, unda iwvode da sxvasac wvavde,
sruli simSvide sikvdilia da sanam cocxlebi varT,
simSvideSi srulyofileba unda veZeboT, an ki ratom
unda veZeboT srulyofileba siyvarulSi, Tuki Cveni
Rirseba moqceulia swored am grZnobaSi, romelic es-
oden gvamaRlebs? WeSmariti siyvaruli ferweraa, tiloa,
romelic saukuneebs uZlebs, magram unda vecadoT es

160
tilo uxeiro mxatvris Semoqmedebas ar davamsgavsoT,
ise lamazad Seqmnili davutovoT STamomavlobas...
– oh, mgoni gavgiJdi, vis vesaubrebi? – xmamaRla
warmoTqva gagim da Tvali gauswora saZinebel oTaxSi
Camowolil sibneles. kidev ramdenimejer icvala gver-
di gvian CaeZina. tomaramokidebuli qali esizmra, msub-
uqad modioda gaRimebuli saxiT, qalma tomara moixsna
da mas gadakida mxarze, mZime iyo tvirTi, gagim ver
gauZlo imis simZimes da Caikeca, undoda ukan daebrune-
bina tomara qalisTvis, magram is ukve wasuliyo, gamo-
eRviZa, oflSi curavda, saaTis isari Svids uaxlovde-
boda, gaaxsenda, cxra saaTze sadac unda yofiliyo da
Zlivs aiTria sizmarSi nagvemi sxeuli.
prokuraturis karebTan mdgom policiels saSvi
warudgina, Semdeg oTaxebis numeracias gahyva da ai, oTx-
asmerve oTaxic, karebze moridebiT daakakuna, mobrZan-
diT – gaisma qalis gasaocrad wkriala xma, gagim gu-
lis cemis gaxSireba igrZno, Zlivs moaxerxa karebis
gaReba, elga eloda, magram uxerxuloba mainc daetyo.
zeze wamodga, pirveli is miesalma mosuls da pirispir
dadgmul savarZelze miuTiTa:
– dabrZandiT! – Zlivs gasagonad warmoTqva kvalma-
Ziebelma.
– „aha, movedi Seni gulis karTan da vakakuneb, Tu
gaaReb am kars, maSin moval da SenTan vivaxSmeb da Sen –
CemTan“, misalmebis nacvlad warmoTqva qristes moZRvreba
vaJma da savarZelSi Cajda. elgas kmayofilebis Rimil-
ma gaupo bageni da qaTinauriT kmayofileba, rom ar
gamoemJRavnebia pirdapir saqmeze daiwyo saubari.
–„di plomati“ moitane?
– ai, Tqvens winaSea!
– axla me wavedi, prokurors Ziebis Sedegs movax-
seneb Sen ki aTi wuTis Semdeg Semodi CvenTan Seni

161
„di plomatiT“, dabrkolebas ar waawydebi, mdivans
gavafrTxileb.
– „Seni „di plomatiT“ xom giTxari am saqmes
amkidebT–meTqi!
– dardi nu gaqvT, sanam iuridiul codnas miviReb-
di, adamianoba da sityvis gautexeloba viswavle!
– mec dostaqarad rom mzrdidnen, daavadebuli sx-
eulis mokveTa maswavles, magram arc saRi sxeulis
mokveTaze amikankalda xeli.
ymawvilma kedelze Camokidebul saaTs miaqcia yura-
dReba, moeCvena Cveulebrivze nela moZraobda wuTebis
isari, marTlac nela gadioda dro lodinSi, xumroba
saqme xom ar iyo, prokurors unda Sexvedroda pir-
ispir, vrcel kabinetSi daiwyo win da ukan siaruli,.
Semdeg gamomZieblis magidaze gadaitana mzera, sadac
mxolod erTi furceli da saweri kalami „darCenoda“
gamomZiebels, furcelze lamazi SriftiT oradori si-
tyva ewera – gagi mSvenieraZe. vaJs gaeRima, ras unda
niSnavdes es? pasuxi ver moZebna, saaTma ki Tormeti
wuTi CamoTvala elgas wasvlidan, saCqarod daswvda
„di plomats“ da prokuroris pirispir aRmoCnda. kab-
inetSi SesvlisTanave SeamCnia, elgas moeswro prokuror-
Tan borotmoqmedis Sesaxeb saubari.
– dabrZandiT! – wamieri SeTvalierebis Semdeg war-
moTqva prokurorma da gagis kuTxeSi dadgmul skamze
miuTiTa.
– moitane? ra gaqvs „di plomatSi“? _ cotaodeni
dumilis Semdeg ikiTxa isev prokurorma.
_ ar vici, ar gamixsnia! – miugo gagim.
– magas ver davijerebT!
– me simarTles mogaxsenebT da Tqven rogorc
geneboT...
– rom ar davijero Sedegi gaqvT warmodgenili?

162
– ki! Sedegi daaxloebiT iseTi iqneba, sawyalma
kacma oqros unagiri rom i pova da mefes miarTva, said-
anac met wyalobas moeloda, mefem ki wyalobis mag-
ivrad cxeni mosTxova, aba sad hyavda sawyalsa da gaWirve-
buls cxeni da isic mefis sakadrisi? amitom sabralo
dilegSi gamoamwyvdies.
– es iyo mefobis xanas saqarTveloSi, yovelive
istorias Cabarda. drom Sva civilizacia, progresi da
dRes Seni SiSi usafuZvlod meCveneba, – Cveuli Ri-
miliT warmoTqva daviTma, – axla ki Tavisufali xarT!
ho, Tumca Sens wasvlas me vin mekiTxeba, es Sens gamomZ-
iebelzea damokidebuli. me xom Seni dapatimrebis sanq-
cia maqvs gacemuli.
– „di plomati“ datoveT da Cems kabinetSi dame-
lodeT“ – warmoTqva elgam ise, rom `damnaSavisaTvis~
arc ki Seuxedavs.
gagim myisve Seasrula brZaneba, isedac erTi suli
hqonda rodis gamovidoda...
samdivnoSi gamosvlisTanave axalgazrda kaci SeeCexa,
romelic mdivans ekamaTeboda, axla ki ieriSi gagize
gadmoitana.
axalgazrda kaci axali qarTvelis ti puri gan-
saxiereba iyo, blomad aCnda venebze nanemsarebi, Tma ise
gadaeparsa, rom Tavze jvari hqonda gamosaxuli, saxeze
RinRli gauparsavi, Tavs wverosans eZaxda. TvalebSi
nisli Cadgomoda, sadac undoblobasa da Tavis Zliere-
bas Tu amoikiTxavdiT. laparakobda raRac gaugebar
enaze, prokuroris kabinetidan gamosvlisTanave gagis
mxarze dahkra xeli:
– Sen, hei, Zmakac, „faraoni“ saxlSia?
– vin aris „faraoni“? – gulwrfelad ikiTxa gagim.
– ra tupoi roJa Seikere, ar ginda mageTebi, „neknis
nawarmi“ xom ara xar, „megobrobis dasawyisiT“ gelaparako.

163
– qarTulad melaparakeT, ra gnebavT gamagebineT! –
sisxli TavSi moawva gagis.
– me qarTulad gelaparakebi Zmao, sufTa, axali
qarTuliT, jvrisweris dokumentebi xom ar warmogidg-
inoT?
gagim Saris CamoSoreba ganizraxa, xeliT kedlisak-
en gaswia mosaubre da gza gaaTavisufla, rom gaevlo,
magram mowinaaRmdege win gadaeRoba:
– xelebiT nu melaparakebi, to, wuxelis vredni
„Ramis stumari“ xom ar gwvevia, axla movdivar Zmao, kai
biWebs gageba unda, ZaRlebi ar mayeneben, „faraonTan“
movsulvar, CamomaSoron Torem Cemi deda... viRacas davbri-
dav.
– saidan modixar cxovrebaze ase gagulisebuli?
– saidan movdivar da „bolo keTilidan“, karcerSi
mamyofes simon, es kidev nervebs miwewavs, „kto ana taka-
ia“ – xeli gaiSvira mdivani qalisaken.
– geubnebi ar SeiZleba, prokurors gamomZiebeli
hyavs elga abaSiZe da Ziebis Sedegs ecnobian – uTxra
gakapasebulma mdivanma.
– vax, Cemi deda... ar Semaginebino axla, Zukna Tu
hyavda ver Tqvi?
– wamodi me Sen fsiqiatriulSi wagiyvan, ufasod
gimkurnaleb, – uTxra ganawyenebulma gagim.
– Sen raebs bedav simon, Sengan sityva iTqva? pasux-
ic, age, kargma biWebma gagirCios saqme, me SenTan movdivar
axla faraons mainc ar scalia Zuknaze iqneba gadabmu-
li...
axla ki aenTo gagi, ver aitana elgas Seuracxyofa
prokuroris kabinetis pirveli karebi wynarad gamoa-
Ro da mosaubres ise magrad amohkra sajdomze fexi,
meore karebi gaaRo da prokuroris magidasTan moadina
zRarTani.

164
gagi, elgas kabinetSi dabrunda, savarZelSi Cajda
da fiqrs misca Tavi: – nuTu kvdeba qarTuli ena da mis
sikvdils isev–ise qarTvelebi mcdeloben? saidan moi-
tanes es axal–axali sityvebi? nuTu „damnaSaveTa sam-
yarodan“ moedineba es Savi Wiris niaRvari? ra aRmoa-
Cines qarTul enaSi arakanonzomieri, rom misi Seswore-
ba ganuzraxavT, me enaTmecnieri ara var, magram imdeni
gamegeba, rom ar SeiZleba Tanamedrove qarTuli enis
sikvdili da Tu gardauvalia – naadrevia! nebismier
qarTvels amayad SeuZlia Tqvas: rogorc uZvelesi, mdi-
druli da dRemde SeubRalavi, Sinagani TvisebiT qarTu-
li ena, msoflio enaa!
gagi savarZlidan wamodga, kabinetSi gaiara – elga
igvianebs, wasvla daapira, magram es xom sasjelis Tavis
arideba iqneboda – myisve gadaifiqra ganzraxva, furce-
li da sawerkalami isev Tavis adgilze ido gamomZieb-
lis savarZelSi Cajda, furceli aiRo da sadac gagi
mSvenieraZe ewera gaswvriv mimatebis niSani dasva da
Semdeg – elga abaSiZe dawera, moewona Tavisi ganzraxva,
gaiRima da isev kabinetSi daiwyo siaruli, rom elga
Semovida, moRrubluli, swored iseTi qarTvelebi, rom
ityvian — „sawvimrad gamzadebuli“ – naTlad etyobo-
da prokuroris kabinetidan xasiaTmowamluli dabrun-
da. SemosvlisTanave Tavis savarZelSi Cajda, magidaze
furceli SeniSna oTxi sityvis warweriTa da didi
mimatebis niSnT, kidev ufro moeRrubla saxe, Tvalebidan
gadmocvenili naperwkalic SeniSna gagim, elgam furce-
li moWmuWna, saqaRalde kalaTSi moisrola da TiTqos
TavisTvis, ise rom gagis yuradReba mieqcia, daibuzRuna:
– Tu RmerTi gwams, Tavs nu aitkieb da nurc me
amiforiaqeb grZnobas, jer arsad gamigonia borotmoqme-
di, romelic pasuxisgebaSia micemuli, dapatimrebis
orderi gacemulia da arc Tu SeRavaTiani sasjeli

165
elodeba, siyvaruls uxsnides Tavis gamomZiebels, yvela-
saTvis kargi iqneba, Tavis CarCoSi Caetios da pativi
sces Tavis niJaras.
– prokuroris risxvas velodi da Tqveni ki davim-
saxure
– me aravis ar vrisxav. vemsaxurebi samSoblos da
vemorCilebi kanons. aha, furclebi da saweri kalami.
Sen TviTon dawere, ris safuZvelze CaidineT danaSauli,
rodis da rogor, vfiqrob dawera ar gagiWirdebaT,
kargi kaligrafia gqoniaT...
elgam cecxlgamZle yuTi gamoaRo, ramdenime furce-
li gamoiRo da sawer kalamTan erTad gagis win dauwyo,
gagim furclebi gaaswora, sawerkalami aiRo da Tavze
orive xeli SemoiWira, ramodenime wuTs iyo ase Caf-
iqrebuli, elgam karebi gaixura da kabinetidan gavida,
rom Tavisufali weris saSualeba mieca damnaSavisaTvis,
TiTqos karebis daxurvis xmam gamoafxizlao, wera dai-
wyo:
„eqvsi noemberi morwmunesaTvis aranairi dResaswau-
li ar aris, magram me da dedaCemi marexi mainc wavediT
„qaSueTis“ wminda giorgis saxelobis eklesiaSi, raTa
uflisaTvis madli Segvewira Cemi gaCenisaTvis, romel-
ic meore dRes unda agveRniSna Svid noembers Cemi da-
badebis dReze.
diax, meore dRes cameti weli misruldeboda da,
Cemzed ukeTesad mogexsenebaT, es is asakia, rodesac
axalgazrdis buneba axlis ZiebaSia, ver aSinebs faTer-
aki da romantikuli cxovrebisaken iltvis.
dedasTan erTad pirvelad viyavi eklesiaSi,. pirve-
lad avanTe RvTismSoblis winaSe sanTlebi da dedis
locvebs sityva–sityviT vimeorebdi, TaRze deda–RviTsm-
Soblis xateba davinaxe yrmiT xelSi. es gudiaSvilis
naxatia, srulebiT ar hgavs wina saukuneebis mxatvarTa

166
mier daxatul RvTis mSobels, arc yrma hgavs iesos,
magram swored am arasaxierebiT mxatvarma qarTvel qalSi
aRmoaCina dedaRvTismSoblis msgavseba, misi simtkice
da siyvaruli. RvTisa da erisa, ara marto rwmeniT,
aramed yvela marTlmadilebeli qarTvelis rwmeniT, ase-
Ti aris didi RvTis mSobeli, romelic Tavis wilxvedr
saqarTvelos mfarvelobs da aseTi aris qarTveli de-
dac, iesos xatebac momavali qarTveli vaJkacis gan-
saxierebaa da raRa bevri gavagrZelo, me es suraTi
danaxvisTanave Semiyvarda, ra Tqma unda, rogorc Rmer-
Tis portreti, rogorc dedis suraTi da cxovrebaSi
daviwye Zebna, saqarTvelos momavali deda, Cemi meuRlec,
gudiaSvilis naxatis msgavseba unda yofiliyo... iqve
daviCoqe da deda RvTismSobels Sewevna vTxove, Cemi
mxridan ki aRTqma davude, rom aravis Seviyvarebdi, sanam
mis msgavsebas ar vi povidi. nu miwyen, Tu simarTle
mogaxsene, Svid noembers ocdaoTxi weli Semisrulda,
bevri veZebe siyvaruli, magram ise gafrinda axalgazr-
dobis wlebi, ver aRmovaCine, dRes vi pove, SenSi aRmova-
Cine is msgavseba, romelsac TerTmeti weli daveZebdi.
marTlac sasaciloa, Cemgan sxvagvar aRsarebas elodiT
da me ki ras vwer, es naweri, prokurors rom miutanoT
xelis mosawerad, warmodgenili maqvs ra oromtriali
da qristes cremlis Rvra Seiqmneba, magram me ar meC-
qareba sasjelis miReba da nurc Tqven aCqardebiT Cemi
dasjiT, danaSaulis arss da mis moqmedebas TqvenTan
erTad davwer, ufro sworad, Tqvens kiTxvebze gavcem
amomwurav pasuxs. ar gegonoT am striqonebs imitom
vwer, Tavi gamogilayoT qalwulis siyvarulze da Tqvengan
SeRavaTs movelode mcire sasjelis saxiT. arada da
ara! RmerTi iyos mowme, romelic ueWvelad xedavs da
ismens Cems wminda guliT naRaRadevs. viTxov mxolod
RvTisa Semweobas da nebas Tqvensas, Tu am qmedebiT

167
vcodav, iq gamomwyvdeuli, ufro mxurvaled viloceb,
rom Seisminos ufalma Cemi vedreba da lodini iseTive
autaneli gaxados SenTvis, rogoric Senganaa Cemzed.
vici ityviT, aseT mcire droSi, rogori siyvaruli
SeiZlebao – ar vici SeiZleba WeSmariteba iyos Tqveni
nafiqri, magram me sxvagvari siyvaruli arc msmenia. yve-
la siyvaruli erTi danaxviT modis, danarCeni ki pirv-
el dRezea akowiwebuli...
ho, kargi me Cems niJaraSi CavZvrebi da Cems CarCoSi
Cavetevi, rogorc mibrZaneT, magram amiT ggoniaT saqmes
eSveleba? siyvaruli uzenaesi Zalaa, romelic cxovre-
baSi RvTiur nebiT kanondeba da aravis arafers ekiTx-
eba. ufalma akurTxos Cemi siyvaruli! xval diliT
geaxlebiT, imedia, samudamo katorRiT ar damsjiT“.
gagim magidaze datova werili da sawerkalami, Tvi-
Ton fexakrefiT gavida kabinetidan da xalxmraval qu-
Cas Seeria.
elgam dainaxa, rom qurduli nabijiT mii pareboda
gagi, magram ar SeaCera, icoda xvalac movidoda, zegac da
manam ivlida, sanam qals Tanxmobas ar dastyuebda, Semdeg
ufro mouxSirebda siaruls SeuRlebamde da...
erTi suli hqonda waekiTxa gagis Cveneba, Tu rogor
da risTvis mosWra marjvena xelis mtevani jalil
usmanovs. kiTxva daiwyo, magram es ra aris? gana es
vuTxari, siyvarulis Teorema aexsna CemTvis? gabrazda,
magram werili raRac gamoucnob siTbos gamoscemda da
rac ufro Rrmad kiTxulobda, miT metad mSviddeboda,
daamTavra, Tvalebi daxuWa da werilze SubliT daeyrd-
no. iseTi Sveba igrZno, romelic arasodes ganecada, fiqrma
gaitaca, yurSi uxilavi Zala Caswioda – „is borotmo-
qmedia, da Sen valdebuli xar dasajo. nuTu ver amCnev,
rom siyvaruliT unda Segabas gamoucdeli gogona?“ –
mgoni swors meubneba es uxilavi Zala. marTlacda, rad

168
minda fizikuri naklis mqone uTiTo adamiani, borotmo-
qmedi, nacixari, gana cxovrebaSi gamigebs? amiwyobs
nabijs?“. mere ra, rom vaJkacia, SurismaZiebeli da lamazi.
ara, Cemgan dasawuni ar aris, magram mainc ra minda, xval
diliT mova, kidev metad moRuSuli davxvdebi, Cvenebas
CamovarTmev da gamosatex sakanSi vukrav Tavs, bevri
eqneba Tavisufali dro. ifiqros, gaumarTlebel siy-
varulze... Semdeg? amxela siTbos uaryofas SevZleb?
mec xom TiTqmis ise var daavadebuli, rogorc is, wer-
ilic momnusxvelia, Tavisi siTbo da energia SemorCenia
avtorisagan...
wamodga! saqaRalde kalaTSi moWmuWnuli furceli
moZebna, gaaswora, gaeRima! – bavSvuri ileTia, skolis
moswavleebi vakeTebdiT ase, rodesac siyvarulis gamxe-
da gviWirda. kargi iyo skolis periodi, studentoba,
yvelasTan megobrulad viyavi, rac marTalia marTalia,
siyvaruli ki namdvilad ar mwvevia dRemde, an dRes ra
dasajerebelia gagis siyvaruli. me dasapatimreblad
daveZeb, is TviTon mpoulobs da siyvaruls mixnis. miT
umetes, icis vinc var da mainc Tavxedobs... es rom
gaigos, patimars elaparakebao, ras ityvis deda? namd-
vilad gagiJdeba mama!
elgam droebiT daamTavra mikrokamaTi sakuTar TavTan,
werili seifSi Caketa, mixura kabinetis karic da axla
SeamCnia, rom samuSao saaTebi didi xnis damTavrebuli
iyo, prokuraturis Senobidan yvelaze bolos gavida...
diliT samsaxurSi gvian gamocxadda, im imediT, gagi
karebTan damelodebao, magram Secda gagi jer kidev ar
mosuliyo... netavi ra SeemTxva? ratom daigviana? –
gulis siRrmeSi raRac tkivili igrZno. kabinetis karebi
gaaRo, savarxelSi Cajda. saqmes guli ver daudo“. –
ratom ar movida? iqneb Tavi aarida pasuxismgeblobas
da saerTod miimala, Tu movida aucileblad Cavsvam

169
sapyrobileSi, Tu ara, erT saaTSi policielebis Tanx-
lebiT waval da daborkilebuls moviyvan aq“... karebze
viRacam wynarad daakakuna:
– mobrZandiT! gasaocari xmiT wamoiZaxa elgam
TiTqos egrZno, rom es gagi unda yofiliyo, Seyvare-
bulebi xom fexis xmazedac cnoben erTmaneTs, telefo-
nis zariTac ki. da, ra rasakviria, elgas karebze
dakakunebiT ecno gagi? moemzada risxviT daxvedroda
Wabuks, mizezi bevri hqonda, Tavi daxara da moiRrubla,
ar Semcdara, kabinetSi gagi Semovida, miesalma damxv-
durs qalma ar upasuxa, Tavi nela wamowia, rom sayve-
durebis qoqola daeyara vaJisaTvis, magram Tvali gaus-
wora Tu ara, Rrubeli yuris bibiloebTan Seeyina, gam-
oidara da gaiRima, vaJi gaaTamama qalis Rimilma da
daukiTxavad Cajda pirispir savarZelSi. wuTieri si-
Cume Camovarda. aq ar igrZnoboda samsaxurebrivi mova-
leobis dumili, arc SiSis, arc martoobis da arc
xalxmravlobis. aq raRac gamoucnobi dumili da-
farfatebda da saTuTi grZnobiT dakankalebda wyvil
mijnurs, myudroeba viRacas unda daerRvia, rom uxerx-
ulobidan exsna qal–vaJi, da es „viRaca“, ufro gambe-
davi, elga aRmoCnda.
–me Tqven gibrZaneT, Cveneba dageweraT Cadenil dan-
aSaulze, Tqven ki sasiyvarulo baraTi momiZRveniT, rom
ar wamekiTxa da prokurorisaTvis mimetana, rogorc
Ziebis Sedegi, rogor wavidoda Cveni saqme? – elgas,
Rimili rom ar gamoemJRavnebina, Tavi daxara.
– adamiani pirvel rigSi imas akeTebs, rac awuxebs,
me sasjeli ukve miviRe Tqveni gacnobiT, is sasjeli,
risTvisac Cvenebas moiTxovT, CemTvis meorexarisxova-
nia.
– ratom ar gesmiT ymawvilo, rom am Temaze saubari
dRes ar SeiZleba, Tqven sasjeli gelodebaT!

170
– sasjels movixdi, Tu Tqveni lodinis imedi meqne-
ba! –
– nu geqnebaT imedi, me ar vici xval ra moxdeba Cems
cxovrebaSi, siyvarudze sasjelis moxdis Semdeg vila-
parakoT, rodesac Tqven saxelganTqmuli eqimi iqnebiT,
me ki damsaxurebuli kvalmaZiebeli. Tqven me RvTismSo-
bels SemadareT, RmerTma gapatioT aseTi Sedareba, mar-
Tla RvTismSobeli xom ar ggonivarT, rom sasjelisgan
gixsnaT da siyvarulSic giTanagrZnobT?
– Tu es danaSaulia, RmerTma mas Seundos, deda
RvTismSoblis msgavseba qarTvel qalTan, vinc qaSueTi
moxata da Semdeg vinc akurTxa, me ki TqvenSi Sedareba
ar momixdenia, msgavseba aRmovaCine, arc miTxovia siy-
varulSi fuWi TanagrZnoba da mosalodneli sasjelis
Semsubuqeba, amgvari ram rom SegamCnioT, namdvilad Sem-
ZuldebiT, me Cemi wili mxolod, siyvarulic minda, sasjel-
ic da sikvdilic.
– bolosa da bolos TqvenTan prokuroris Tan-
daswrebiT xom ar vilaparako Cveneba rom CamogarTvaT?
– saavadmyofoSi unda gaviqce, wuxeli vmorigeobdi,
oTxi moiyvanes avtokatastrofiT dazaralebuli, ori
gardaicvala, oris sicocxlec safrTxeSia Cemi iq yof-
na aucilebelia...
– me Tqven sapyrobileSi unda gamogamwyvdioT. ra
vqna, prokuroris brZanebaa, Tqven ki samsaxurSi iCqariT...
uTqvenodac aravis moklaven, nu dardobT.
_ SeiZleba Tqvens magivrad sxvam gamoiZios, daSve-
buli Secdoma aRmoaCinos da raRacas eSvelos, magram
iq uCemod verafers gaakeTeben da Tu gaakeTeben da
Secdomas dauSveben, im Secdomas gamosworeba aRar uw-
eria.
– yvela Tavis movaleobas asrulebs, neba miboZeT me
Cemi movaleoba Sevasrulo!

171
– yvela movaleobaze maRla, adamianuri movaleoba dgas,
romelsac TiToeulma unda SeuTanxmos moqalaqeobrivi vali.
marTalia, myari principiebiT Znelia swori gziT svla,
cicabo da ekliani, magram, samagierod, keTilSobiluri.
– CemTvis aseTi ram ar uswavlebiaT, me maswavles
brZanebis Sesruleba.
– adamianobasa da siyvaruls aravi aswavlian. es
TviTon unda Camouyalibdes pirovnebas siymawvilidanve.
sicocxlis SesanarCuneblad ar SeiZleba davagvianoT.
amitom gTxovT, Tqveni avtomobiliT saavadmyofoSi wa-
miyvanoT da zedamxedveloba gamiwioT, rom darwmundeT
Tavs ar varideb pasuxismgeblobas.
– kargi ra, axla mZRolis movaleoba Sevasrulo?
Semdeg kidev momTxov raRacas, ise iqcevi TiTqos „mama
abramis bankani“ iyo. Sen ar iyavi kacs saRi marjvena
xeli rom moaWeri? – es yvelaferi sicruea, TiTqos
gindodes viRac damtvreuls daxmareba aRmouCino.
– mas xeli Tu movaWeri, laxti movuWire da amisi
sicocxle usafrTxo vyavi, is xelis moWris Rirsi iyo
da sikvdilis ara! romliTac axla vmkurnalob, sic-
ocxlis Rirsia! me waval da male geaxlebiT! – Tqva
gagim da zeze wamodga.
– moica wagiyvan! Tu sxva drosac ar gameordeba
msgavsi SemTxveva!
„Jiguli“ mTeli siCqariT miikvlevda gzas avtomo-
bilebis tevrSi, mZRoli da erTaderTi mgzavri fiqrs
miscemoda, magram rogorc yovelTvis mZRolma daarRvia
myudroeba:
– axla mainc miTxari danaSaulis mizezi, rom
prokurors warvudgino Ziebis Sedegi!
– dawere rac ginda, xels mogiwer!
– aba, me ra vici Sen ra moifiqre da SemdegSi kidev
ras moifiqreb!

172
– Sen yvelaferi ici!
– bolos da bolos, iZulebuls nu mxdi kanonis
mona–morCili gavxde!
– maSineb?
– ara, adamiani minda davrCe Tqvens TvalSi da arc
kanoni SevbRalo, me ki Tqvens sijiuteSi cud Sedegs
mivCerebivar, piradad Cemzed ilaSqrebT, TiTqos raimeSi
viyo damnaSave, cdilobT zemdgomi organoebidan sayve-
duri miviRo, iqneb samsaxuridanac damiTxovon...
– ara elga, siyvaruls geficebiT, me yovel Tqvens
nabijs vufrTxildebi, ubralod Zlier meZneleba imis
moyola, rac jer aravisTvis miTqvams da arc aravin
icis. meSinia Cemi aRsarebiT Tqven ar dagkargoT, me
uSenod arseboba ar SemiZlia, amitom fici momeciT, rac
ar unda gaigoT Cemze ar SemiZulebT, iqneb metad Semiy-
varoT kidec...
– aseT fics ver mogcemT, me jer kargad ar gicnobT,
iqneb miutevebeli codva gawevs, Tu siZulvils imsax-
urebT me rogor Segiyvaro?
– marTali brZandebiT da nu idardebT, aranairi
codva ar mimiZRvis aravis winaSe, ubralod yvela adami-
anSi bevr gadaxras vamCnev, romelsac codvad aRviqvam
da arc me mgonia Tavi dazRveuli am gansacdelisagan.
sanam Cems ambavs mogiTxrobdeT, siTamame rom vigrZno,
Tqvens Sesaxeb miambeT raime, Tu gind oriode sityviT.
– Zalian bevrs ar iTxovT? me maqvs davalebuli
gamoviZio Tqveni danaSauli, Tqven ki Cems ambavs kiTxu-
lobT, rogor gavigo? Tumca getyviT, Cemi warsuli oriode
sityviT moixazeba – davbadebulvar pirvel samSobiar-
oSi, normaluri wonisa da agebulebisa, zustad im wels
da im ricxvSi roca Tqven movlenixarT am qveyanas, mx-
olod Tqven noemberSi me ki ivnisSi, ase rom Senze
ufrosi var mTeli xuTi TviT. bavSvoba da siyrme aqve

173
gavatare, sadac dRes vcxovrob, myavs mSoblebi, deda da
mama, var dediserTa wels davamTavre Tbilisis ivane
javaxiSvilis saxelobis saxelmwifo universitetis
iuridiuli fakulteti, samarTalmcodneobis ganxriT
da zemdgomi organoebis CareviT welsve viSove samsax-
uri, es aris sul, Tumca Sen rac gainteresebs is ar
miTqvams, Seyvarebuli ar myolia, ar vici ratom, mcde-
loba bevrs hqonda, magram mizans veravin miaRwia, albaT,
Sen gelodeboda Cemi siyvaruli...
– da, „me dagijereb, radgan aris tyuili, romelic
ginda daijero da ijereb!“
– rogor Cemi aRsareba tyuili ggonia? „RmerTo
Seunde, rame Tu ar icis, ras fiqrobs“.
– Zlier gamaxare elga, axla ki Tavisuflad Semi-
Zlia mogiTxro Cemi warsuli, romelic bevrad ar aRemate-
ba Sens warsuls, mxolod cota ufro sainteresoa.
„Jiguli“ saavadmyofos ezoSi Sevida, gagim TeTri
xalaTi Caicva da misive brZanebiT elgac TeTri xa-
laTiT Semoses, saavadmyofos mTavari eqimisagan sayve-
duri daimsaxura:
– sada xar aqamdis, iqneb Tavi imarTlo, wuxeli
rom imorigeve, nuTu ver gaigeT, rom eqimis profesia,
samuSao, gansazRvrul dros ar eqvemedebareba, rogor
SeiZleba avadmyofebis ase upatronod mitoveba, rode-
sac saswrafo operaciaa gasakeTebeli?!
– Cemi brali ar aris, batono boris, ai am axal-
gazrdam ar gamomiSva, gaicaniT prokuraturis axal-
gazrda gamomZiebeli, elga abaSiZe.
borisma saTvale moixsna, gulisyuriT SeaTvaliera qal-
iSvili, Semdeg mZimed wamodga, Tavi daukra da xeli gauwoda,
– rao, ra mindao? risTvis dainteresda Tqveni
pirovnebiT marTlmsajuleba? – TiTqos TavisTvis Cail-
aparaka borisma da mzera gagis miapyro.

174
– ubralod, batono boris, operaciaze unda daswreba,
raRac deteqtivs wers da masala sWirdeba.
– siyvarulis winaaRmdegi ara var, magram SeiZleba
Tavisufali dro gamovnaxoT, deteqtivis mwerals es
qaliSvili ise ar hgavs, rogorc Sen matyuaras, magram
mainc cdilob momatyuo, – samives erTdroulad gaeRima...
– dro ar iTmens, warmoTqva borisma da samiveni
saoperaciosaken wavidnen, medicinis debs avadmyofi saop-
eraciod gaemzadebinaT. brZola sikvdilis dasamarcxe-
blad oTxi saaTi mimdinareobda da rodesac saopera-
ciodan gaRimebuli saxeebiT gamovidnen, avadmyofis Wir-
isuflebs sixarulisa da madlierebis cremlebi gad-
moscvivdaT.
– sainteresoa Seni profesia, gagi – warmoTqva
elgam, rodesac avtomobiliT saavadmyofos WiSkars
gascdnen.
– Tqveni profesia gana naklebia?
– didad gansxvavdeba, Tqven sneulebs ebrZviT, Cven
janmrTelebs...
– ese igi Tqveni brZola metad saxifaToa, vidre
Cveni. parazitebisagan wmindavT qveyanas, paraziti ki
rogorc mogexsenebaT, sikvdilis win sxmartalebs, cdi-
lobs daggesloT, amitom kodalas alRo unda gagaCndeT,
rom xidan uvneblad amoiyvanoT msxverpli.
– ara, qalis saqme mainc ar aris iaraRSemarTul
borotmoqmedTa winaaRmdeg brZola, qalis xeli metad
saTuTia, operacias ufro umtkivneulod gaakeTebs, vi-
dre mamakaci.
– ras moiTxovT, profesiebi SevicvaloT? proku-
raturis muSakad ar gamogadgebiT, xom xedavT saCvenebe-
li TiTi ara maqvs, pistolets ver vixmar.
– samagierod, danas xmarobT ise ostaturad bevr
qilers SeSurdeba – uTxra elgam da gagis moWril

175
TiTs daakvirda, gulis siRrmeSi tkivili igrZno, Sem-
deg mzera frCxilebze gadaitana da saubari gaagrZe-
la:
– gagi Tqven iSviaTi adamiani brZandebiT!
– ah, Tqven gindaT miTxraT „unikaluri jiSis?“
– ara, xumrobad Tu ar miiRebT da kriminalur
mecnierebas, cota ram Tu mainc daejereba, yvela saqmes
brwbinvaled arTmevT Tavs, cdilobT dawvrilebiT Seis-
wavloT yvela detali, sagani Tu movlena, romelic Tqvens
irgvliv gaugebrobas hqmnis. gamoirCeviT daucxromeli
energiiT, gixaria yoveli warmateba da bednieri wuTi,
Tumca cxovrebaSi aseTi wuTebi iSviaTia.
– Tqven imdeni „komplimenti“ momayareT... vin gas-
wavlaT aseTi mkiTxaoba?
– ara es mkiTxaoba ar aris, kriminaluri mecniere-
baa, romelic frCxilebis formiTa da ganlagebiT xsnis
adamianis beds da mis xasiaTs.
– Zalze bevri dadebiTi Tvisebebi aRmoaCineT CemSi,
amitom gTxovT erTi frCxilisodena raRac gamoakloT,
me xom saCvenebeli TiTi aRar maqvs, romelzedac kano-
niT frCxili unda yofiliyo?
– Tu bevrs ilaparakebT, siyvarulSi warumateblo-
bas aRdgiTqvamT, Tumca Tqveni frCxilebi warmatebas
meubnebian.
– Tqveni winaswarmetyveleba Tugind tyuili iyos,
mosasmenad Zalze sasiamovnoa, es biZgia maradiulobisaken,
usazRvro energiisa da momavlis rwmenisaken, RvTis eniT
warmoTqmuli sityva utkbesia yvela sitkboebazed. gmad-
lobT, elga, TaagrZnobisaTvis!
avtomobili prokuraturis Senobis win gaCerda.
– isev aq momiyvane? bolos da bolos gamiRe sak-
nis karebi da daisvene, iqneb arc vRirde SenTvis imdeni,
rac Cemze sawvavi daxarje...

176
– ra vqna gagi, prokurors Ziebis Sedegi unda war-
vudgino, ratom magdeb uxerxul mdgomareobaSi, xom Sem-
pirdi „yvelafers mogiyvebio“ – ar minda „yvelaferi“
vicode Tu ra aris gasamxeli, cota ram ki aucilebelia
davweroT! – elgam kabinetis karebi gaaRo, daeloda gagi
rodis Cajdeboda savarZelSi, seifidan furclebi da
avtokalami gamoiRo, win dauwyo damnaSaves da mxolod
Semdeg dajda, gagim furclebi ukan daubruna:
– kadnierebaSi nu CamomarTmevT, iqneb TviTon dagew-
eraT, marcxena xeliT wera ar mexerxeba, marjvena xelis
cqera ki autanelia CemTvis, sanam TiTs momaWriden, mw-
erlobaze vocnebobdi, adrindeli leqsebi da patar–
patara novelebic maqvs axlac maqvs Senaxuli, Semdeg ki
TiTis dakargvam mwerlis ukvdavebac damakargvina, xandis-
xan axlac momdis iseTi muza, mwerlobis survils rom
aRmiZravs, magram waWril TiTs, rom davxedav, cremliani
striqonebis wera mindeba. adamianebi metad lmobierni
varT, yvelafers viviwyebT da suls viwynarebT, tkivil-
sac ki. mec miviviwyebdi am fizikur nakls, romelic
momayenes. rom yovelwuTier samizned ar iyos gamo-
aSkaravebuli. axla ki Tqvenc damexmareT elga. cota
wereT, rom ar daiRaloT, bevri visaubroT, rodesac
werac da saubaric mogewyineba dedikoebs mivakiTxoT,
daRla movimizezrT da daviZinoT.
– Tanaxma var, mxolod pirvel rigSi danaSaulis
kvaldakval davweroT, Semdeg ki... Cemi da Tqveni sur-
vilisamebr visaubroT.
– vecdebi Tqvens kiTxvebs amomwuravi pasuxi gavce,
Tqven ki romelic geneboT is dawereT. zogic moismineT,
zogic daimaxsovreT, neba Tqvenia, SegiZliaT qars gaa-
tanoT yoveli sityva.
– ra Tqma unda, zogs qars gavatan da zogsac ager
sanagve–saqaRalde yuTSi Cavyri, axla ki pirveli Se-

177
kiTxva, rac didi xania yvelaze metad gvainteresebs: –
„ram ganapiroba Tqveni danaSauli?“
– vrclad mogiTxroT Tu mokled?
– ra Tqma unda vrclad! mokled davwer, vrclad
movismen!
– Tqven ukve mogwereT qaSueTis eklesiaSi rom
viyaviT me da dedaCemi, meore dRes ki Svid noembers Cemi
dabadebis dRe unda aRgveniSna, cameti weli misrulde-
boda xumroba saqme xom ar aris, kacad momqonda Tavi
da momavalze vocnebobdi.
eklesiidan saxlSi rom davbrundi, dedas SevekiTxe
Tu vin hyavda mowveuli Cems dabadebis dReze, man ram-
denime mezobeli damisaxela, yvela qali me kategoriu-
lad moviTxove, rom Cemi dabadebis dRes mamaCemi daswre-
boda, man ki rogorc yovelcTvis mi pasuxa, rom mama ar
myavda rogor Tu ar myavs, qristesac ki hyavda mamaRm-
erTi da bolosa da bolos metyvi vina var Tu ara? man
igive gaimeora: – damijere Svilo, me xom SemiZlia mogatyuo,
radgan adre Tu gvian simarTle iCens Tavs, kidev gimeo-
reb, Sen arasodes ar gyolia mama! RmerTs geficebi,
arasodes ar ganmicdia mamakacis alersi:
– gamagiJebs es qali, aba, me rogor movevline qvey-
anas, werom momiyvana Tu bazarze miyide? Tqvi naSvilebi
var?
– ara, Svili xar, naRdi, Cemi sisxli da xorci, Cemi
tkivili, Cemi cremli da Cemi Rimili!
– rogor! rogor! miTxari saidan! – viRriale me.
– mec ar vici da ra giTxra, rogor agixsna? –
mi pasuxa wynarad, da am siwynariT Cems damSvidebas cdi-
lobda, ramac ufro gamaRiziana zeze wamoviWeri da
kategoriuoad ganvucxade, rom meore dRes Cems dabade-
bis dRes ar daveswrebodi, Tu sufrasTan mamaCemic ar
iqneboda, an fizikurad, an kidev misi suraTi, Tu mkvdari

178
iyo. zeze wamoviWeri, karebi gamovijaxune da sibneleSi
gavuCinardi, dedam mezoblebi Sehyara da mTeli Rame
meZebdnen, magram im dros CemisTana acvenili naxevari
Tbilisi iyo da mec maT ricxvSi gaverie, is Rame bazris
darajTan gavaTene. „narze“ viyavi wamowolili Tbilad
da udardelad, dila mSvidi, mziani da Tbili gaTenda,
mze ise axlos momeCvena xeliT Sexebas vlamobdi, marTa-
lia didi xnis daSorebuli ar viyavi, magram deda mom-
enatra. Semebrala kidec da saxlSi dabruneba gadavw-
yvite. darajs madloba gadavuxade da xilis daxlebs
gamovuyevi, erTi mamakaci broweuls hyidda. aseT ma-
makacs iSviaTad Tu naxavs adamiani, namdvil zRaprul
devs mogagonebdaT, Tqven is nanaxi gyavT... broweulis
gamyidvel dev–kacs,. erTi cali broweuli gaexliCa,
rom myidveli miezida da, marTlac, saswaulad gamoiyure-
boda broweulis mTeli mTa, magram ufro saswauli
broweulis erTi wveTi iyo, romelic gaxleCili nay-
ofidan daxlze iyo dawveTebuli. es wveTi mzis sxivze
sxvadasxva fers gamocemda, raRac zRaprulad iyo Semko-
bili mzis sxivCawnuli saocreba da mis silamazes
Tvali veRar movwyvite. es „devi“ darajobda, sicocx-
leze metad mominda xeliT Sevxebodi am mzeTunaxavs da
Tu ver gavanTavisuflebdi am „urCxulisagan“ menugeSe-
bina mainc, Cumad gavapare saCvenebeli TiTi, rom wveTs
Sevxebodi, mivuaxlovdi kidec, magram bolomdis ver mi-
vaRwie, danis elvarebas Sevaswar Tvali da Cemi saCvene-
beli TiTi daxlze darCa broweulis wveTTan miax-
lovebuli. maSinve tkivili ar migrZvnia, sisxlmac mx-
olod oriode wuTis Semdeg ifeTqa, cxvirsaxociT ga-
davixvie TiTi da dedasTan gamoviqeci, dedam daminaxa,
ikivla da guli Seuwuxda...
rac dro gadioda guls miklavda sakuTari simax-
inje da mxolod SurisZiebaze vocnebobdi, avadmyofo-

179
bad gadameqca, yoveldRe menaxa Cemi damsaxiCrebeli da
SurisZiebis axal–axal gegmebs vadgendi. danarCeni Tqvenc
iciT. yvelaferi ise moxda, rogorc TviT dazarale-
bulma mogiTxroT.
– friad sainteresoa Tqveni warsuli. Tu nebas
damrTavT, dedaTqvens gavesaubrebi, rom amovxsna mamis
saidumlo.
– araviTar SemTxvevaSi, dedam Tavi moiwamla Cemi
daJinebuli Txovnis gamo da Zlivs vixseniT sikvdil-
isagan, mis Semdeg gadavwyvite sityvac aRar davZra am
sakiTxze.
– Tqven dedis gvars atarebT?
– rasakvirvelia!
–mamis grafaSi ra weria?
– dedis saxeli!
– rogor gaatares dabadebis mowmobaSi mdedrobi-
Ti saxeli mamis saxelad?
– albaT ar aris Zneli aseTi ram, Torem Riad
datovebdnen „mamis“ grafas?
– amxanagebisgan xom ar gangicdiaT dacinva, an raime
ukmayofileba umamobis gamo?
– ara! Cveulebrivad yvela „marexiCs“ meZaxis da
albaT verc warmoudgeniaT, rom marto qalis saxelia
da ara kacisac, axalgazrdoba tkbilad da gemrielad
gavatare, davamTavre qalaqis pirveli saSualo skola,
Semdeg samedicino instituti da rogorc friadosani,
di plomis dacvisTanave damakmayofiles samsaxuriT
– deda giyvarT?
– ucnauri SekiTxvaa deda vis ar uyvars, frinvel-
sac da cxovelsac uyvars deda. dedaCemi siyvarulis
gansaxierebaa ara marto CemTvis, aramed yvela nacno-
bisTvis, zedmiwevniT ganaTlebulia da Tavaziani, sima-
rTlis damcveli da RaribTa ganmkiTxavi. mxolod erTi

180
nakli aqvs, mamakacebi ezizReba Tvalis dasanaxavad, me
erTaderTi mamakaci var, romelic vuyvarvar, Tumca Cemze-
dac xSirad uTqvams – „ratom ar daiqca is dRe, kacad
rom gamiCndi da ara qalado“.
– albaT, axalgazrdobaSi Seacdina mzeWabukis sil-
amazem, romlis nayofic xar Sen da mas ki mamakacis
samudamo siZulvili dautoves.
– aseT rames deda ar damificavda. mere ra, romel
qals ar mosvlia siyvaruliT Secdoma? romel Svils
ar upatiebia dedisaTvis uiRblo siyvarulis Sedegi?
magram gasaocari is aris, rom Cems gaCenaSi mamakacis
alersi ar urevia, samedicino praqtikis dros gamovi-
kiTxe da mivakvlie Cemi dabadebis istorias, me oper-
aciis Sedegad davbadebulvar da Cemi deda dResac qal-
wulia. es damimtkica eqimma elizbar baraTaSvilma,
romelmac dedas operacia gaukeTa da me amiyvana, kidev
saeWvod miviCnie es ambavi, wamovedi da dedas naopera-
cievi Cemi TvaliT vunaxe, gavsinje kidec. ar vici dedam
rogor gamaCina, es albaT saidumlod darCeba Cems STa-
momavlobas, magram es savalalo ar aris, saqme is aris,
rom ara var siyvarulis nayofi, dedas arasodes yvare-
bia mamakaci da mamakacTa siZulvils garkveuli mizezic
aqvs, babuaCemi e.i. dedaCemis mama ioseb mSvenieraZe ul-
amazesi kaci yofila, vaJkaci da ganaTlebulic, colad
siyvaruliT bebiaCemi xaTuna sxirtlaZe SeurTavs gagiJe-
bula bebiaCemis daqali, marika samniaSvili, romelsac
farulad hyvarebia iosebi da misi xelSi Cagdeba ganuzrax-
avs, qali ra arsebaa TviTon mogexsenebaT, ar arsebobs
iseTi siZnele, moandomos da ver aasrulos. marikasac
ganzraxva sisruleSi mouyvania da ramodenime Tvis Sem-
deg babuaCemis sayvareli gamxdara. sayvarlobiT ar dak-
mayofilebula da bebiaCemis adgili mousurvebia, am gan-
zraxvaze ki mtkice uari uTqvams babuaCems, gagulisebu-

181
la marika, magram ara SeumCnevia ra da isev qaluri
alersiT miuzidavs Tavisken iosebi, erT saRamos saze-
imo magida gauwyvia marikas, RvinoSi romeliRac aRgzne-
badi Tu gamagiJebeli abebi gaurevia da Rvino miuZa-
lebia babuaCemisaTvis, Tan alersiT aTrobda, eniT wamlavda
sayvarels: – „ioseb ar mindoda meTqva, magram ra vqna
miyvarxar da metis moTmena aRar SemiZlia. coli gRala-
tobs, Cemo genacvale, ai axlac rom mixval saxlSi, is an
sawolis qveS iqneba, an karadaSi. Cemi TvaliT maqvs
nanaxi yovelive, is mosaspobi visSi gcvlis mere, adami-
ans mainc hgavdeso“. babuaCems boRma rom Caekla mowam-
lul Rvinos miZalebia da gaugiJebia kidec. tvinis
mxolod erTi wertiliRa umuSavebda Turme saxlSi
saCqarod misuliyo rom sakuTari TvaliT enaxa bebiaCe-
mis sayvareli, romelic faqtiurad ar arsebobda, magram
enis Zala didia, yvela Zalas aRemateba is.
daboRmili wamosula saxlSi babuaCemi, sayvarelic
ukan gamoyolia farulad, rom sakuTari TvaliT enaxa,
Tu ras moimoqmedebda coliani iosebi. maSin dedaCemi
kargad wamoCituli gogo yofila, xuTi Tu eqvsi wlisa
da dResac brwyinvaled axsovs: Tu rogor Semovardni-
la saxlSi TvalebCawiTlebuli iosebi, saxis naxevari
wiTeli hqonda, meore naxevari ki mwvane, ara ar mom-
Cvenebia, oflic saxis wiTelnaxevarze mosdioda mwvan-
eze ki ara, pirze raRac sapniseburi qafis duJi hqonda
momdgari da mis mowmendas ar cdilobda, aseTi ara-
sodes ar menaxa mama – momiyva deda, man pirvelad saw-
olis qveS dauwyo raRacas Zebna, Semdeg karadas mivarda,
tansacmelebi gadmoyara, xaTunas Rvinisgan egona gagiJe-
buli da dawynareba dauwyo, magram alersma ufro gaagi-
Ja, samzareuloSi gavarda dedac Tan gahyva, magram mamam
danis aReba moaswro da gametebiT Casca mkerdSi dedas,
marika karebTan mdgara, romelic amdens ar moeloda,

182
saxlSi Semovarda da saxeSi frCxilebiT Caafrinda
mamaCems: – ra Caidine, Se ubeduro, azrze modio – uyvira,
mamaCemma raRac avismomaswaveblad gadaixarxara, TmaSi
xeli waatana sayvarels Tavi gadauwia da dana yelSi
gamousva, mama sisxlSi mTlad gawuwuli gareT gaiWra
da sibneleSi gauCinarda, magram im Ramesve daiWires da
imave weliwads quTaisis fsiqiatriul saavadmyofoSi
gardaicvala.
ra Tqma unda, me marto dedaCemis naambobs ar davyrd-
nobivar, keTil naTesavebic Sevawuxe, miliciis organoc
da fsiqiatriuli saavadmyofoc quTaisSi, dedaCemis
naambobi swori aRmoCnda da amitom miyvars deda yve-
laze metad, tanjuli bavSvoba aqvs ganvlili, Cemi
TavisTvis ver mi patiebia, bavSvobaSi rom vawyine, hqondes
Cemi gaCenis erTi saidumlo, aRarasdros mivayeneb tkivils,
oRond gverdiT myavdes deda! Cemi deda! is xom dRes
seriozuli avadmyofia, SiSze bavSvobidan Tandayolili
fsiqozi aqvs...
– Sen mimarT rogoria? – hkiTxa saintereso ambis
mosmenis azartSi Sesulma elgam.
– Cems mimarTac aqvs alergia, magram es siZulvils
rodi niSnavs? ara dedas sakuTar Tavze metads vuyvar-
var, ise rogorc me miyvars is, marTalia, deda Tavise-
burad mzrdida, sakuTari meTodiT, magram albaT ase iyo
saWiro, me xom araCveulebrivad movlenili viyavi qvey-
nad da dedis araCveulebrivi kanoniT unda aRvzrdil-
iyavi.
– raSi gamoixateba dedis araCveulebrivi aRzrdis
kanoni?
– dedam movaleobis mizniT gamaCina, rom samSoblo-
saTvis Tavis magieri adamiani daetovebina, movaleobis
Sesruleba ki arsebobis gagrZelebis saSualebas iZle-
va da ara siyvarulisas, pirvelad mamakacis siyvaruli

183
unda ganicado, rom Segiyvardes siyvarulis nayofi, de-
das ki mamakaci arasodes hyvarebia, eseigi me siyvaruli
nayofi ki ara, tkivilis nayofi var, romelic mSobiaro-
bis dros ganicada. aseTi siyvaruli ki arasrulyo-
fili siyvarulia, gamodis rom me dedam samkaulad gam-
aCina, rom Tavi moewonebina sazogadoebisaTvis – „ai mec
myavs Svili da ara naklebi sxvaze“ – bavSvi ki samkau-
li ar aris, sayeloze davibnioT da Tavi movawonoT
vinmes. mSobels Tavis pirmSoze ukeTesi qveynad aravin
hgonia, aRzrdis Tavisebur meTodebs iyenebs, „imasTan ar
imegobro“, „gareT ar gaxvide“, „iswavle kargad, Torem
gavgiJdebi“ da sxva. aseTi aRzrdiT bavSvs bavSvobas
arTmeven, adre amwifeben da sazogadoebisTvis uvargis
adamianad zrdian, mraval dedas ver Seugnia, rom Svili
bednieri unda iyos da ara swavlaSi warCinebuli...
– bavSvis mosawoni bavSvoba arcerT Taobas ar
hqonia, gagi marto Sen rad xar ase ukmayofilo gaCenis?
me Sen metad Segiyvareb. Seni gulgatexilobebiTa da
SeumCneveli naklovanebebiT, vidre srulyofilebaSi my-
ofs Segiyvarebdi, arasworad meCveneba Seni moqmedeba,
Sen deda ki ar giyvars, – gebraleba da sibralulma
Sehqmna siyvaruli.
bavSvoba wagarTva? – mere ra, tkbili bavSvoba da
bednieri momavali rom ar aris Cvens epoqaSi? Sen guli
gwydeba, metad Tbili unda iyoso deda! adanaSauleb
usiyvarulod qveynad movlenaSi, miuxedavad imisa, rom
mamakacTa mimarT alergia aqvs, mainc gagaCina, iqneb xe-
lovnuri ganayofierebiT da TviTonac ar icis Seni mama!
– Sen am sakiTxize odesme gifiqria?
– davfiqrebulvar, rogor ara, dedaCemze invitroga-
nayofiereba gamoricxulia, radgan, rodesac me gavCndi
saqarTveloSi „sinjariT“ ganviTarebis meTodic ar ar-
sebobda, meorec dedaCemi dResac qalwulia, SeuZlebela

184
ganayofiereba qalwulze inviroganayofierebis meTodiT
momxdariyo. amas ara aqvs mniSvneloba, Tu rogor gavCn-
di, saqme is aris, rogor aRvizarde, me Cems aRzrdaSi
srulyofilebas ver vxedav, radgan qalis aRzrdidi
kaci arasrulyofilad mesaxeba, TviT qristesac ki mou-
vlina RmerTma aRmzrdelad iosebi, rom masSi adamia-
nuri da RvTiuri srulyofileba gaZlierebuliyo.
– diax, swori brZanebaa, – adamianuri da RvTiuri
srulyofileba – mere Sen! Senc orive gnebavs? ara
Zvirfasi Sen mxolod erTiT unda dakmayofilde, adami-
anuri srulfasovnebiT, romlisTvisac Sens dedas brwy-
invaled gaurTmevia Tavi. dedaSviluri siyvaruli, seq-
sualuri siyvaruli ar aris, is wlebTan erTad ar
midis, Sen verasodes ver Cawvdebi dedis sixaruls,
rodesac is Tavis pirmSos pirvelad kocnis da Svili
amas ver grZnobs. Svilebi mxolod maSin xvdebian dedis
siyvaruls, rodesac ukanasknelad kocnian da deda ve-
rafers grZnobs. Tu nebas damrTav me Sevxvdebi dedaS-
ens, rogorc gamomZiebeli da gavesaubrebi Seni gaCenis
Taobaze, vfiqrob, qalebi ufro gavugebT erTimeores.
– araviTar SemTxvevaSi, ar damirRvioT dedaCemis
myudroeba, ar SemiryioT imis nebisyofa, me is miyvars
sakuTar Tavze metad dae hqondes es erTi saidumlo,
ras emarTlebiT?
– ki, batono, arasodes ar meqneba masTan am Temaze
saubari, mxolod Sen gaisigrZegane da aRiqvi dedis
siyvaruli ise, rogorc mas uyvarxar sinamdvileSi. „bavS-
vis suli uwmindesia kacobriobis taZarSi, masSia moq-
ceuli msoflio bedniereba da Tavisufleba, bavSvis
sulSi gaerTianebulia uRrmesi codna qveynierebis mS-
venierebisa da sikeTisa. Serwymuli samarTlis Secno-
bis uZlieres nebisyofasTan. bavSvis suli sarkea Cven-
Ta saTnoebaTa da Solti CvenTa SecodebaTa, vinc bavS-

185
vis sulis winaSe scodavs, igi mteria xalxisa, sikeTisa
da siwmindis. aseTi codva arasodes aravis mieteveba...
Tu bavSvi sulierad da xorcielad gaWirvebaSia, kaco-
briobas es ufro mwared esayvedureba, vidre am qveyni-
uri SuRli da simdable yovelnairi“. _ ambobs eris
miuzami. am sityvebis dedaazri yvelam unda vicodeT da
aRar unda davesesxoT gardasul saukuneTa sibrZnes,
nuTu veRar viswavleT bavSvis aRzrda, rom berZen
filosofosebs ar vkiTxoT da maTi magaliTiT ar vix-
elmZRvaneloT? xSirad gavigonebT: „sokratem Tqva, pla-
tonma brZana, diogenma agvixsna, aristotelem gvaswavla“
– nuTu ar dadga dro, Cvenc vTqvaT da gavakeToT raRac
brZnuli, nuTu berZen filosofosTa sibrZniT amoiwura
xalxis saunje? marTalia, bavSvis aRzrda did goniere-
bas saWiroebs, magram nuTu veRar viswavleT, rom qarTvel-
Ta Svilebi, gansakuTrebulni Tu ar iqnebian, sxva qveynis
axalgazrdobas nu CamorCebian sindis–patiosnebiTa da
eris siyvaruliT. imedi maqvs arc CamorCebian, mxolod
mivceT qarTvel dedas dedobis ufleba_saSualebani...
– agaSena RmerTma. mec Seni azrisa var da mixaria,
rom kargi deda iqnebi, me mudam viamayeb SeniT, Tu Sens
didebas arasdros daCrdilavs Cemi fizikuri nakli.
– sayvareli adamianis nakli ver unda SeniSno, al-
baT amCnev, Sendami gulgrili ara var, radgan Sens nakls
ver vxedav.
– gmadlob, elga TanagrZnobisaTvis, axla ukve gvian-
ia, albaT saxlSi waxval, me ki Cems „xeibrebTan“, xval
isev diliT SevxvdeT, saqmec rom ar gvqondes, vgrZnob
uSenod mainc ver gavZleb.
– xval samsaxuridan daxasiaTeba wamoiRe, Sevakow-
iwoT saqme, iqneb iolad gamovideT.
– ho, aqamde ar vfiqrobdi ase, axla iolad gamoZroma
mirCevnia didi xniT SenTan ganSorebas!

186
– Sen isev Sensas gaiZaxi, me ki gaTxoveba saerTod
ar minda.
– ho, vici, es qalTa mravalgzis nacadi ileTi, kace-
bisaTvis didi xania cnobilia. Ralatamde iSviaTad
amJRavnebT siyvaruls, Semdeg ki ieriSze gadadixarT. da,
vin icis, SeiZleba mec is bedi mewios, rac babuaCems.
– SeiZleba uaresic! kargad Semomxede!
– gagim gauRima, madlierebis grZnobam guli auC-
qara da qaliSvils xelze eambora, es iyo maTi pirve-
li siaxlove da qalma instinqturad daado Tavze
Tavisi xeli, vaJma Tanxmoba igrZno da gaTamamda, kocnam
mklavze gadainacvla, Semdeg loyaze da begemde miaRwia.
aRarcerTs aRar axsovs ramden xans iyvnen ase erT
arsebad qceulni.
meore dRes ufro daaxloebulni da gaSinaure-
bulni jalil usmanovis mosanaxuleblad wavidnen,
sanovagiT datvirTuli abgiT SeaRo elgam palatis karebi,
gagim ar isurva jalilis monaxuleba da kvalmaZiebels
martos mouwia dazaralebulTan gasaubrebam. xelaxla
CamoarTva Cveneba, xeli moawerina, tkbilad gamoemSvido-
ba da wasvla daapira, magram jalilma SeaCera:
– elga! Tqven ganaTlebuli adamiani brZandebiT, ime-
di maqvs gamigebT da damexmarebiT, SemarigeT is axal-
gazrda, Cemi „qirurgi“ gagi mSvenieraZe da Tu meSvileba
mTlad ukeTesi, me miyvars saqarTvelo da qarTveli eri,
mahmadiani myavda deda da mama, maTi winaparic, me ki
qristes veziare da qarTulad movinaTle, aq var am
kurTxeul miwaze dasamarxi da Cemma xalxma SeiZleba
erisa da sarwmunoebis moRalated mimiCnios da dam-
marxavic aravin gamomiCndes.
– ra dros Tqveni maseTi fiqrebia, biZia jalil,
Tqven xom jer axalgazrda xarT, jan–RoniT savse ad-
amiani?

187
– ra vici, yovelTvis uaryofiTi fiqrebi mosdis
martoxela adamians TavSi, wavidodi azerbaijanSi iq
Cemi axloblebi cxovroben, magram ra vqna, rom ar Semi-
Zlia saqarTvelosTan ganSoreba.
– ar xarT Semcdari, biZia jalil, saqarTvelos
siyvarulSi. marTlac, xom lamazia es kurTxeuli mxare.
– ki, ra Tqma unda, Zalzed lamazia saqarTvelo.
Tavisi bunebiT, mTa–bariTa da klimatiT, magram es Cveni
damsaxureba rodia, Cven lomis wili saqarTvelos gay-
idva–ganadgurebaSi migviZRvis, daingra unikaluri qarx-
nebi da jarTis saxiT gaiyida sazRvargareT. gaiCexa
ulamazesi buneba da isic sazRvargareT gazides,. qvey-
nebi, romlebic ganadgurebis gzaze iyvnen, saqarTvelos
dovlaTiT aSendnen, qveynis daCexva da gayidva ki gr-
Zeldeba, me broweuls vyidi, is vaSls, sxva kidev– mind-
or–vels, mTa–bars, monastrebs, eklesiebs, mis CuqurT-
mebs, mama–papaTa ZvalSesalags, venaxs – saficars, vazs
SviliviT gazrdils, TaviT Svilsac cocxals mxolod
mSiersa da SiSvels, yidian warsuls, momavals, awmyos,
poezias, literaturas, istorias, sisxliT mopovebul
ordens, medals, fars, xmals, xanjals, Wurs, marans, Rvi-
nos, yanws, stumarTmoyvareobas, patiosnebas, iyideba, yve-
laferi iyideba da guli mtkiva, rogorc erT–erT Wir-
isufals!
– mwarea, magram sasiamovnoa Tqveni saubris mosmena,
biZia jalil, ganusazRvreli droiT mogismendiT, magram
melodebian, bodiSi, unda dagtovoT, mokle droSi Seg-
atyobinebT da sasamarTlze unda gamocxaddeT aucile-
blad.
– ukeTesi iqneboda Tu SematyobinebdiT – ar Sedga
sasamarTlo! ho, marTla, sul maviwydeboda, Tu SeiZleba
kargi veqili dauqiraveT gagis Cems xarjze, fuls winaswar
Cavricxav.

188
– imisi kargi veqili Tqvens sasjelze ilaparakebs.
– vici, da aranaklebad sxvaze, me xom cixis iurid-
iuli maqvs damTavrebuli?!
– aseTi braldeba jer ar msmenia, dazaralebuls,
braldebulis gamarTleba undodes da sakuTari Tavis
gamtyuneba, magram me mainc vetyvi mSvenieraZes, Tu Tanaxma
iqneba...
– rao, aRar gamogiSva jalilam? – usayvedura gagim.
mosvlisTanave elgas dagvianeba.
– namdvilad aRar gamomiSva, SenTan sityva damabara,
Cemi xarjiT damcveli aiyvanos da Tu meSvileba kargi
iqnebao.
_ wyalma waiRos Tavisi Tavi, damcveli da Svilo-
bilic, magi rom dedaCems saxlSi mivuyvano da vuTxra:
mamaa Cemi–Tqo, netavi warmoidgende ra komedia datri-
aldeba, damcveli ki namdvilad ar mesaWiroeba, ar vma-
lav danaSauls, ar vimarTleb Tavs da arc aravis vavaleb
gasamarTlebas.
– damcvels imitom ki ar iniSnaven, erTi mxare
gaamarTlos da meore gaamtyunos, aramed damcvelma unda
dainaxos Ziebis dros daSvebuli Secdoma, avlinos is
da WeSmaritebiT dausabuTos mosamarTles.
– mere da, gamomZiebeli Sen ara xar? nu dauSveb
Secdomebs Ziebis dros da veqilic aRar dagvWirdeba.
rac Seexeba veqils, ara mgonia im funqcias asrulebdes,
rogorc amixseni, me kidev dazaralebulsa da bralde-
buls Soris Suamavali mgonia da erTi Tu gaamarTla
meore TavisTavad gamtyundeba. albaT es jalilmac kar-
gad icis da Tu amCnev sakuTari Tavis dasja urCevnia
Cems dasjas, Seni saubridan keTilad ganvewyve mis mima-
rT, cudi kaci ar unda iyos...
– asi procentiT dageTanxmebi, me mis cal TvalSi
(radgan meore Tqven wamoTxareT) boroteba ver amovikiTxe.

189
– Tqven yvelgan daeZebT sikeTes an borotebas:
TvalebSi, frCxilebSi, warbebSi, wamwamebSi da kidev ra
vici sad... magram srulyofilad ki vercerT organoze
ver mkiTxaobT, modi Cven mkiTxaobis gareSe SevxedoT
sinamdviles TvalebSi da vinaidan jalilic keTil ad-
amianad mogvevlina da arc me ar var boroti Tqveni
warmodgeniT, radgan momCivani arcerT mxares ara hyavs,
SeiZleba Tu ara saqme ZiebaSi, rom daixuros?
– ara! ra SuaSia aq momCivani? moxda danaSauli,
kanonma unda ganixilos Cadenili danaSaulis arsi da
kanonis Sesabamisad daisajos damnaSave! –
– fuli rom wavaSveloT?
– fuli?
– ho, fuli!
– fuli kanonmdebelia, ese igi kanonze Zlieri, mas
SeuZlia Tavdayira daayenos yoveli, mec ar momwons
adamianze Zlieri rom aris fuli, mas ise saTuTad
epyrobian da ise aRmerTeben xandaxan TviT RmerTic ki
aviwydebaT, ver amCneven gulSi eSmaki rom zis da fulis
moyvaruli kacis sulsac eSmaki ganagebs. yvelaferi
arakeTilsindisieri gziT SeZenili, nagrovebi fuli da
dovlaTi eSmaks rCeba. fuliT ganebivrebuli adamiani
amas ver amCnevs, Ralatobs RmerTs da amdidrebs eSmaks.
– Tu adamianma amdeni icis, rasac Sen ambob, ratom
xdeba fulis mona?
– imitom, rom sicocxlis arss warmoadgens da
cxovrebis keTildReobas, ufulodac Znelia cxovreba,
ai, dRes me SenTan erTad minda „aragvSi“ visadilo!
– mere da vin giSlis, momeZebneba imdeni Tanxa say-
varel adamians gavumaspinZlde restoranSi!
– rom ar gqondes?
– Tu ar meqneba kidev ukeTesi, Sens gamzadebul
sadils mivirTmev. franguli Rvinis magivrad zed imer-

190
ul naRdi Wuris Rvinos davayoleb da mdidari Tu ara,
bednieri viqnebi.
RmerTis kanonebs ewinaaRmdegeba satana, rom xalx-
Si SuRli da mtroba daenerga. finikielebs sulSi
satana Causaxlda da fuli gamoagonebina. mis Semdeg
fuliT Sendeba da ingreva grandiozuli qveynebi, satana
mainc ar isvenebs, Seqmnes axali valiuta „evro“, me
mgoni es fuZemdebelia eleqtronuli fulis.
– eleqtronuli fulis? es raRa aris?
– es axali gamogonebaa, ra Tqma unda, isev satanuri,
romlis mimoqcevaSi Semosvlas Cven moveswrebiT, satan-
am Seqmna msoflioSi uzarmazari kompiuteri „mxecis“
saxelwodebiT, romelSic gaerTiandeba msoflioSi macx-
ovrebeli yvela adamiani, amisaTvis Seiqmna mikrosqema,
romelic SesaZlebelia Tavisuflad moTavsdes samedi-
cino nemsSi da Seyvanil iqnas adamianis organizmSi.
cdebisTvis mravali cxoveli gamoiyenes da Semdeg mravali
patimari, raTa gamokvlevas miznisTvis mieRwiaT, mik-
rosqema Sedgeba 250 000 Semadgeneli nawilisagan, imi-
saTvis, rom daitenos es mikrosqema, saWiroa tempera-
turis swrafi cvalebadoba, adamianis organizmSi, am
adgilis dasazusteblad daixarja ramodenime milioni
dolari, dedebs scodniaT, rom es adgili bavSvis Sub-
li da marjvena xelia. rodesac ioanem ixila uflisa-
gan gamocxadeba, man ixila swored es pawawina plas-
tikati, romelic Tavsdeba epidemiologiur nemsSi, iov-
anes gamocxadebaSi ki naTqvamia „aiZula yvela patara
da didi, mdidrebi da Raribebi, Tavisuflebi da monebi
– mieRoT niSani xelze an Sublze“ (gamocxadeba 13.16)
organizmSi Seyvanili mikroplastikatis Sedegad aRir-
icxeba planetaze mcxovrebi yvela adamiani. magram ra
moxdeba, Tu mwyobridan gamovida mikrosqema? organizm-
Si momentalurad moxdeba cvlileba da plastikatis

191
adgilze gaCndeba Cirqovani Wriloba, amis Sesaxeb ioane
gamocxadebaSi 16,2 naTqvamia: „wavida pirveli da gad-
moRvara miwaze Tavisi Tasi da gauCndaT sastiki da
sazareli Wrilobebi adamianT, romelTac mxecis niSani
hqondaT da mis xatebas scemdnen pativs – Tayvans“.
swored kosmosuri siswrafiT igegmeba, raTa gaaer-
Tianon msoflio sakredito baraTebi da SemoRebul
iqnes eleqtronuli fuli. erT–erTi qveynis preziden-
tis kabinetSi iTqva: „vecadoT dauyovnebliv msoflios
yoveli moqalaqe moicvas am sistemam“.
aTasobiT bavSvma da zrdasrulma satanis mimdevar-
ma gaikeTa ukve kanqveS es zemoTaRniSnuli plastikati,
da araviTari ukuCveneba ar gaaCniaT, vSiSob, rom male
igi moicavs mTel saerTaSoriso qsels, romelsac wmin-
da werili gvauwyebs, satana yovelmxriv cdilobs, sax-
eli gautexos qristianul sarwmunoebas da aSkarad
avlens Tavis Zalmosilebas, magram es unda vicodeT Cven,
WeSmaritma qristianebma da SeZlebisdagvarad win aR-
vudgeT satanur moZraobas.
federaluri rezervebis sistemas aqvs xuTi banki,
romlebic akontroleben mTel msoflio finansebs,
amasTan uSualo damokidebuleba aqvs rotSildebis
ojaxs, romlebic jer kidev 175–ian wlebSi erovnebiT
ebraeli bauerebi iyvnen, magram satanuri gavlenis Sed-
egad rotSildebad gadaikeTes gvari da kidev sxva
Tormet mamakacTan erTad Seqmnes organizacia „13 sab-
Wo“, igi miekuTvneba iezuitebis ordens, erT–erT
uZlieres satanur organizacias, es sabWo dReisaTvis
akontrolebs mTeli msoflios finansur sistemas. ase
rom, Teodaluri rezervebis fuli ar ekuTvnis rome-
lime qveynis mTavrobas, da male Cven SevityobT, rom es
rezervebi amoiwura, rasac eleqtronuli fulis gavr-
celeba mohyveba.

192
Cven amJamad vimyofebiT iseTi periodis zRvarze,
roca `mxecis~ niSniT aRbeWdaven adamianebs da Tu ver
SevZlebT garCevas, SeviqmnebiT momakvdinebeli saxelm-
wifo sistemis monawileni, saubedurod, mravalni ver
igeben antiqristes mmarTvelobis dasawyiss.
– rom msoflioSi erTi eleqtronuli fuli iqneba,
es SeuZleblad gveCveneba, rodesac yvela qveyanas Tavisi
prezidenti hyavs da qveynis Taviseburi marTvis me-
Todebi gaaCnia, nuTu isini dauSveben evropaSi SemoW-
ril satanuri marTvis meTodebs?
– nuTu ver amCnevT, rom Zalian swrafad gviax-
lovdeba Jami msoflio xelisuflebisa. ar darCa didi
dro, Cven am movlenas moveswrebiT, msoflios erTi prez-
identi eyoleba.
– oh,. axla es ukve metismetia, aqamde cota kidev
raRac dagejereboda, axla ki...
– ratom? SeuZleblad geCveneba? amerikis SeerTe-
bul StatSi ocdaTeqvsmeti Statia gaerTianebuli, prez-
identi ki erTi hyavT, ufro gasagebad getyviT, yofil
sabWoTa kavSirSi gaerTianebuli TxuTmeti respublika
iyo, erTi generaluri mdivani hyavda, xolo yovel res-
publikas, Tavisi mmarTveli, romelic Tavisi qveynis
mmarTvelobas generalur mdivanTan SeTanxmebiT awar-
moebda, saqarTveloSi Cai da citrusi rom moviwieT,
yazaxeTSi gavagzavneT. yazaxeTidan ki xorceuli miviReT,
Soreuli vladivostokidan Tevzi da ase rom, „cxvre-
bic saxeze gvyavda da mglebic maZRrebi“. ra moxdeba,
rom msoflioSi igive sistema ganviTardes? Cemi azriT,
mxolod am gziT ganviTardeba mSvidoba msoflioSi
adamianebi gacilebiT ukeT icxovreben, rameTu miliar-
debi aRar daixarjeba gamalebul SeiaraRebaze...
– mainc SeuZleblad mimaCnia, radgan sarwmunoebaze
moaxdens did gavlenas da gamoricxuli ar aris, sarw-

193
munoebaTa Soris omebi, planetis prezidenti, ra Tqma
unda, Tavis sarwmunoebas ganamtkicebs da sxvaTa ukmay-
ofilebas gamoiwvevs.
– rogor gekadrebaT, planetis prezidenti ara mar-
to xalxis, aramed RmerTTa saerTo TaTbirze arCeuli
pirovneba unda iyos, romelic erTnairad uxelmZRvanelebs
yvela erovnebisa da sarwmunoebis warmomadgenels, dah-
mobs satanur seqtebs, romlebic arcTu ise cotani
arian amJamad da im RvTiur sarwmunoebebs eTayvaneba,
romelic TviT ufals Seuqmnia.
– RmerTma inebos, kargs moeswros msoflio kaco-
brioba, radgan cudi mravalgziT igema ukve...
– RmerTis wyalobiT Cven unda SevqmnaT kargi mo-
mavali, cxovreba brZolaa da maSin aris kargi, rodesac
mas ebrZvi, brZolis unari da Zala ki yvelas Seswevs.
mxolod ar unda SegeSindes, uZleveli mxedarTmTavaric
ki marcxdeba SiSiT...
– SeumCnevlad movediT, kidev kargi arafers dave-
jaxe, ise gamoviTiSe Seni saubriT, srulebiT ar migrZ-
vnia saWesTan vijeqi Tu ara, axla namdvilad mwams
RmerTis, mgoni is marTavda avtomobils.
Tqva elgam, rodesac avtomobili gagis WiSkarTan
gaaCera. uxmod Seexo xelis TiTebi erTmaneTs, magram
vinaidan tuCebi orasjer ufro mgrZnobiarea, vidre TiTebi,
albaT amitom Seewebnen erTmaneTs.
– kargi axla sakmarisia! – Tqva siyvaruliT mTlad
gaTangulma qalma – xval isev SevxvdeT! – kidev erTi
kocna da avtomobili adgilidan daiZra.
normalurad ar eZina elgas, TviTonac ar axsovs
ramdenjer ibruna gverdi, ramdenjer daTvala asamde,
ramdenjer dainama eniT gagis naamborebi tuCebi, magram
ar iqna da ar CaeZina. diliT adre mivida samsaxurSi,
samuSaos guli ver dado, gagis elodeboda, is ki igvi-

194
anebda, – „cudi xom araferi SeemTxva? ratom igvianebs?
momklavs albaT imisi lodini! ra ubedureba yofila
siyvaruli, neta adamianma sul siyvarulze unda if-
iqros? rogorc gazafxulis pepela, udardelad dav-
farfateb da vwuwni siyvarulis neqtars, wamerTva fiqris
unari, ra iqneba siyvarulis Sedegi? isev ise aseTi
Zlieri siyvaruli da gamravleba rogorc abreSumis
Wiisa, Tu dakargva siyvarulisa da dardi. ara, gagi ar
ikadrebs uSinaarso siyvaruls, siyvarulis Sinaarsi da
Sedegi ki STamomavalia, bavSvi! ar mwams ojaxi bavSvebis
gareSe, udidesi bedniereba Svilia sayvareli adamianis-
agan, ojaxuri bedniereba sxvagvarad ver iarsebebs, mx-
olod siyvaruliT SeiZleba qal–vaJTa kavSiri da mt-
kice ojaxis Seqmna. seqsi siyvarulis gareSe piru-
tyvobaa. ra meSveleba gagis cixe rom miusajon? Rmer-
To dagvifare... telefonis zaris xmam SeakrTo, zeze
wamoiWra, zaris xmaze icno, vinc iyo da yurmilis aReb-
isTanave CasZaxa:
– sad xar aqamdis, ratom agvianeb, xom mSvidobaa?
– rogor mixvdi, rom me davreke?
– pirvelad zaris xmiT, axla ki oflis suniT
gcnob!
– ho, mjera, magram unda mapatio Cemo siyvarulo,
operaciaze Sevdivar da cota kidev damagviandeba.
– dagagviandeba? maSin me movdivar!
– ra moxda, veRar iTmen?
– ase gamodis!
– mimRebSi xalaTi gamoiTxove da uTxari, rom CemTan
modixar. aba, kargad, gelodebi!
telefonSi gabmuli zumeri gaisma.
– rac mTavaria, kargad aris da melodeba, me velode,
axla is melodos – xmamaRla gaesaubra Tavis Tavs da
seifi gaaRo – cotas wavimuSaveb! seifidan gagis Ziebis

195
saqmeebi gamoiRo, TanmimdevrobiT daawyo, danomra, kidev
erTxel waikiTxa, Sekra da prokurorTan waiRo xelis
mosawerad, prokurorma saqme gadaSala Semdeg isev dax-
ura, „gavecnobio“ Tqva da magidis kuTxeSi gaswia. elga
wasasvlelad wamovida.
– ar waxvideT, dajeqiT! – wynarad Tqva prokuror-
ma, romelic Zalzed Cafiqrebuli Canda, Semdeg TiTebi
magidaze aaTamaSa da moulodnelad warmoTqva:
– mag biWs rogorme unda vuSveloT! sanam Sen Semox-
vidodi erTi Cinovniki iyo, mag saqmiT dainteresebuli,
davpirdi „raRacas gavaxerxebT–meTqi“,. gaexarda da mzera
ai, im rukaze gadaitana kedelze rom msoflio rukaa
gakruli, misi mzera daviWire, italias misCereboda da
mec rom mesiamovnebina vuTxari:
– Ceqmas hgavs ara?
– ki, ra Tqma unda, naRdi Ceqmaa Zmobas geficebi! –
mi pasuxa.
– me mgoni cota aqlemsac waagavs – gamomcdelad
vuTxari isev.
– mokled rogori Sedareba ici, zurgi naRdad
aqlemisa aqvs.
– mucelze daukvirdi, mucelze, naRdad veSapiviT
aris wamowolili.
– ki! ki, swored rom veSapsa hgavs, qarTvelobas
gecicebi! – mi pasuxa man.
– da es pirovnebaa gagis saqmiT dainteresebuli?
_ SeekiTxa prokurors elga.
– diax, da unda gavukeToT, sxvagvarad ar SeiZleba,
yovel SemTxvevaSi dRes sxvagvarad ar SeiZleba, xval ki
SesaZlebelia mag pirovnebaze mogvakiTxon SeRavaTisaTvis.
– rogorc Tqven brZanebT, batono giorgi, yovel
SemTxvevaSi momCivani aravina hyavs mag ymawvils, advilad
SeiZleba Txovnis mogvareba.

196
– rogor Tu momCivani ara hyavs, es xom sxeulis
mZime kategoriis dazianebaa da ase advilad Tmobs mar-
jvena xels dazaralebuli?
– ara marto xels, beWedsac Tmobs, romelic moW-
rili xelis Sua TiTzea da braldebuls Cuqnis.
– aseTi ram pirvelad mesmis. mere da ra aris amis
mizezi?
– TiTi mouWria bavSvobaSi dazaralebuls da Tavs
axla TviTon grZnobs damnaSaved.
– ho, kargi gavecnobi saqmes, Tu momCivani aravin
hyavs, vecadoT sasjelis gareSe gamovides.
gaxarebuli gamovida elga, prokuroris kabinetidan
da pirdapir saavadmyofosaken wavida, rom gagisaTvis
miexarebina prokuroris gadawyvetileba.
gagis operacia daumTavrebia da kabinetSi elode-
boda elgas, gaexarda, rom dainaxa, zeze wamodga, Seegeba,
magram mainc usayvedura:
– ratom daigviane?
– prokurorTan viyavi, Seni saqme davxure da xelis
mosawerad Seutane.
– moawera?
– ara! Tavi Seikava. viRac Cinovniki dainteresebula
Seni saqmiT!
– ra Cinovniki, ras iTxoven, mkacrad da samagali-
Tod dasjas?
– ara, SeRavaTs!
– sicruea, maseTi me aravin myavs da Cemi mxridan
arc aravin icis Cemi danaSauli, Tqvenidan ki mgonia
saqme ar gaJonavda.
– sainteresoa, aba, vin unda dainteresebuliyo Seni
saqmiT?
– ar vici, arc mainteresebs da arc vaZlev did
mniSvnelobas, Cven SeRavaTs ki ara, yovelTvis uares

197
unda velodoT da advilad gavimarjvebT. arc ubedure-
ba dadis martodmarto da arc bedniereba. ai, xom xedav
ubedurebas moakiTxes da TanamigrZnoben, mgonia, arc bed-
niereba datovon uyuradRebod.
– RmerTma gisminos gagi!
– erTi winadadeba minda SemogTavazo, elga, ar vici
ramdenad gamarTlebuli iqneba da ramdenad momiwoneb,
Cveni piradi siamovneba, minda sasikeTod davagvirgvino.
– rogor gavigo Tqveni igavi moZRvaro?
– me moZRvari ara var, arc sulieri mama, sityva ki
gasagebad giTxari, jvari minda droulad, rom Senze
daviwero. Cveni piradi siamovneba, xalxis sakeTildRe-
od davxarjoT, Svilebis siuxviTa da samSoblos sam-
saxuriT.
– ras ambob, gagi, es xom jerjerobiT yovlad Seu-
Zlebelia, Sen sasjeli gemuqreba, me ras mi pireb, vis
sapatronod mtoveb?
– saqmec es aris, rom sasjeli memuqreba, Sen Tu
Cemi kuTvnileba ar gaxdebi, aba, rogor movisveno ka-
torRaSi?
– arafris dardi ar iqonio, sicocxlis bolomde
dagelodebi, aseTive SeubRalavi sindisiT, rogoric var
dRes.
– mjera, magram ar SemiZlia sasamarTlomde xelic
rom ar movaweroT da jvaric ar daviweroT, Tu Cems
winadadebaze uars ityvi, vifiqreb, rom dros satare-
blad gindivar da umjobesia urTierToba SevwyvitoT,
radgan mwvervali Znelad dasapyrobi Cans CemTvis.
– kidev igavi, romelic TiTqmis gasagebia CemTvis,
miagram Senc kargad ici, rom mwvervali ukve dapyro-
bili gaqvs, SeuRleba ki naadrevi meCveneba. ras ityvis
Cemi mSoblebi, rom patimarze davqorwinde? ras ityvis
Seni deda, saxlSi rom mimiyvan ramodenime wliT dam-

198
Sorde? dedis msaxurad migyavar Tu sakuTar meuRled?
marTalia, me saxlidan aravin gamomagdebs, Cemi mSoblebic
mi patroneben, magram xom unda dagelodo iq, sadac dam-
toveb? Svili gamiCndeba da SevZleb damoukideblad
imis gazrdas? Sen dafiqrebulxar im nabijze, romlis
gadadgmasac apireb?
– davfiqrebulvar! gacnobis dRidan Tvalwin midg-
exar da fiqris meti ra gamikeTebia, axla Cems nafiqris
gagandob. awon–dawone, Seni fiqri SeuTavse da pasuxi
sam dReSi miTxari.
bevri fiqrisa da tvinis Wyletis Semdeg, miuxedavad
imisa, rom Senc dediserTa xar da mec, gvaqvs sakuTari
meurneoba da saxlkari,. mainc binis qiriT aReba gadavw-
yvite, romlis arseboba aravis ecodineba Cven garda.
jvrisweris Semdeg iq SevxvdebiT xolme erTimeores,
rogorc kanonieri meuRleebi, vinaidan aRiarebulad Cveni
SeuRleba mizanSewonilad ar mimaCnia, radgan mSoblebi
ar mogvcems SeuRlebis uflebas. sakuTar Tavze rom
warmovidginoT, albaT arc Cven mivcemdiT sayvarel Svils
uflebas jvari msjavrdebulze daewera, romelsac kano-
ni SvilTan ramodenime wliT ganaSorebs. am sakiTxs arc
dedaCemi moiwonebda, romelmac isic ar icis, rom sasje-
li melodeba, modi cxovrebaSi pirvelad avuaroT gver-
di mSoblebis rCevas da sakuTari TaviT gadavwyvitoT
Cveni momavali, ara varT mcirewlovanni, rom nabijis gada-
dgmaSi SevcdeT, sxvis saqmeebs varCevT guldasmiT da
viCenT sibrZnes, nuTu Cven sakuTari cxovrebiseuli gzis
gakvalva gagviWirdeba? – rad gaCumebulxar, miTxari, rame!
– `brZnad metyvelebai vercxli ars wmidai, xolo
dumili – oqro rCeuli“, ra giTxra, Seni msjeloba
mravali dRisa da Ramis fiqris Sedegia, erTi SexedviT
swori gadawyvetilebaa, magram mainc ver gamigia, ratom
SevuRldeT mSoblebis daukiTxavad, farulad?

199
isini xom ar gviSlian kargi ojaxis Seqmnas, piri-
qiT, xSirad gvaxseneben kidec, gana SeSvenis Cvens asaks
gaparva, an rad gvinda oTaxis qiriT aReba, ver gamigia,
saxlebi Tavad gvaqvs gasaqiravebeli da sircxvili ar
aris Cven viqiravoT?
– ver gamige, isev igive unda gagimeoro, rac giTx-
ariT, ambob, rom – mSoblebi ar giSlian `kargi ojaxis
Seqmnas“ – magram sad aris es „kargi“ mSoblebis mosa-
woni ojaxi? Cvens saqmeSi rom mSoblebi CavrioT, ra
Tqma unda, daiwyeben Zirfesvianad saqmis gamokiTxva–
gamoZiebas. gaigeben, rom Cemma babuam coli da sayvareli
mokla, me ki iseTi var warmoSobiT, romelsac mami ara
hyavs da dedamac ar icis, vin aris mamaCemi, amasTanave
erTad gamaCnia fizikuri nakli, ara maqvs saCvenebeli
TiTi da meore, mZime danaSaulisaTvis cixe memuqreba.
Sen rom iyo Seni mSoblebis adgilze aseT „karg“ adami-
ans, rogoric me var, colad SerTavdiT sakuTar erTad-
erT Svils?
– Svils ki ar SevrTavdi, miuxedavad imisa, rom
miyvarxarT, mgoni mec gadavifiqro...
– gaigeben Seni mSoblebi Cems naklovan mxareebs,
mogisjian „Sinapatimrobas“ da keTili Sedegis molo-
dinis imedic gaqreba... magram arc Cems dedas Zinavs
yurze. Sens warsulsac gaikiTxavs da imis magivrad
Serigeba iTxovos, „qvas aagdebs da Tavs SeuSvers“. Turme
Sens mamas akaki abaSiZes, dedaSeni marine mamamTavriS-
vili siyvaruliT SeurTavs skolis asakSi. ganawyenebu-
la dedaSenis mSoblebi da erTaderTi Zma, ras miqvian
marine gai parao da Serigebis nacvlad kai gvariani mu-
qarac SeuTvliaT akakisTvis, gavida TiTqmis weliwadi,
mSoblebma daiviwyes marine, magram akakis maincdamainc
es ar adardebda da bednierad grZnobda Tavs sayvarel
qalTan. drom moaRwia da Senc daibade, biZaSenma, dedaS-

200
enis Zmam ver aitana, rom akakim muxlze CoqviT ar miak-
iTxa maT ojaxs da patieba ar iTxova, da rodesac Sen
jer kidev dabadebidan erTi Tvec ar Segsruleboda,
biZaSeni amxanagebTan erTad mamaSens miuxta da saxli
avtomaturi TofiT daucxrila.
mamaSenma ar icoda, vin iyvnen Tavdamsxmelebi, sawi-
naaRmdego mxridan fanjaraSi gadamxtara da Tavdam-
sxmelebs, sanadiro TofiT sroliTve upasuxa, ris Sed-
egadac biZaSeni da erTi biZaSenis amxanagi adgilzeve
gardaicvala. mamaSeni daiWires, dedaSens SiSze da nerv-
iulobaze rZe gauSra da Seni gazrdis imedi sasworze
daekida, magram misma Tavdadebulma dedobam gixsna gan-
sacdelisagan. amave SiSisa da nerviulobis Sedegia Tqveni
dediserToba.
erTi SexedviT aq araferi ar aris gaugonari,. ma-
gram mainc mkvlelis Svili brZandebiT da, miT umetes,
sakuTari colis Zmisa, romlis rZlobas, darwmunebuli
var, dedaCemi ar moisurvebda...
– vai, cudad var gagi, miSvele! – wynarad warmoTqva
elgam da gulwasuli mklavebze miesvena vaJs, kargad
naTqvami sityva, aZlierebs da aciskrovnebs msmenelis
azrsa da gonebas, radgan TviT sityvis Zliereba, amSve-
nierebs, amkobs, acxovelebs da aferadebs mis xasiaTsa
da buneba–ganwyobilebas, xolo igive sityva cudad naTqvami,
aviwrovebs gulis kunTis sisxlZarRvebs da egreT-
wodebul guliswuxils iwvevs, am dros mwarea simar-
Tle mosasmenad, magram mainc unda icodes simarTle
yvela adamianma, miT umetes qalebma, romelTac hgoniaT,
rom maTi codva SeumCnevelia da aravin icis.
– Sen gaimarjve, gagi! – warmoTqva xuTiode wuTis
Semdeg gons mosulma elgam – araviTari sami dRe, dResve
wamiyvane, sadac ginda, mxolod ar momekaro jvardawer-
amde.

201
– damSviddi siyvarulo, damSviddi, Cemo yvelav, yve-
lafers ise movagvareb, rogorc Sen gagexardeba da
rogorc sasargeblo iqneba CvenTvis, dRes xuTSabaTia,
wadi saxlSi,. daisvene Sens mSoblebTan erTad SabaTa-
mdis, SabaTs, diliT centraluri mmaCis biuroSi xels
movawerT, amasobaSi wirvac damTavrdeba „qaSueTSi“ da
jvarsac daviwerT. Cemi moZRvari, Cemi sulieri mama
dagvwers jvars, ici ra lamazi moZRvari myavs? de-
kanozi da marTlac rom ityvian: Tavdadebuli, ise ki
ara zogierTebi RvTiur samsaxurs, xorcieli gamdi-
drebis mizniT rom iwyeben. Cemi moZRvari aseTi ar aris,
mcirediTac kmayofildeba. swored is dagvwers jvars,
winaswar movelaparakebi, dardi ar iqonio dabrkoleba
arafris gveqneba. jvrisweris Semdeg iq wavalT, sadac
Sen gindoda CemTan erTad gesadila. „aragvSi“, winaswar
SekveTil magidas mivusxdebiT da aRvniSnavT Cveni ga-
bednierebis dRes.
mxolod amxanagebidan da araviTar SemTxvevaSi naTe-
savebTan erTad, aTiode adamiani wamoiyvane, romlebic
saidumlod Seinaxaven Cvens SeuRlebas droebiT mainc.
mec aseve aTiode adamians wamoviyvan, romlebic momem-
saxurebian avtomobilebiT, video da fotogadaRebebiT.
sufrasTan CvenTan erTad iqneba Cveni moZRvaric. mok-
led movilaparakeT, SabaTs Seni amaliT damelode sana-
piroze centralur mmaCis biurosTan. am sakiTxs aRar
davubrundeT, saqmes asjer ganmeoreba ar uyvars, iTqva
da movrCiT axla sxva sakiTxze vilaparakoT...
– ar daiRale? raRa gvaqvs salaparako, Tavi rom
ucodveli megona, imdeni codvebi gamomiCxrikes, Seni
codvebi masTan SedarebiT aRaraferi meCveneba.
– mec codvebi, Senc codvebi, mecodebi, mecodebi! –
CauRiRina gagim da mkerdze miikra qorfa sxeuli. Sab-
aTisTvis saidumloebiT moculi megobrebis sia Camow-

202
era orive mxarem, TiToeuls TavTavisi funqcia daevala
Sesasruleblad, zogs foto gadaRebebi, zogs videoga-
daRebebi, zogs xelismomkideoba. zogs kidev, ra da zogs
kidev, ra... molaparakebis Tanaxmad elga unda dalode-
boda gagis Tavisi gundiT, magram SabaTs, diliT piri-
qiT moxda, mTeli naxevari saaTi elodnen elgas da
rogorc iqna gamoCnda... orive mxridan sakmarisi aR-
moCnda mowme, brwyinvaled Caiara xelismoweris ceremo-
niam, gadaiRes videofirebi da fotokadrebi. simReriTa
da cekviT fexiT gauyvnen gzas qaSueTis eklesiisaken,
sadac sulieri mama, jvardamweri elodebodaT.
wirva daemTavrebina, ziareba mieRo mrevls, magram
eklesia mainc gaWedili iyo morwmuneebiT, miuxedavad
xalxmravlobisa, eklesiis mTavar SemosasvlelSi gamoCnda
Tu ara, jvarisdamweri lamazi wyvili Tavisi amaliT,
xalxi SequCda, gasasvleli gaanTavisufles da gza dauTmes
nefe–dedofalsa da meqorwineebs. RvTis msaxuri Seud-
ga Tavis movaleobis Sesrulebas, romelmac RvTiuri
ZaliT SeakavSira erTimeoresTan gagi da elga, mravali
suraTi da videofiri gadaiRes sanTlebiT gaCiraRdneb-
ul eklesiaSi. ar Cqarobda dekanozi da yvela savalde-
bulo ritualis Sesrulebas sami saaTi moandorma, Sem-
deg anaforac ar gamoucvlia, locva–kurTxeviT wauZRva
axladjvardawerilebsa da meqorwileebs restornisak-
en, sadac zRapruli magida dauxvdaT gawyobili, magidis
xelmZRvaneloba – Tamadoba – RvTismsaxurs daavales,
romelic ara marto suliTa da xorciT morwmune, aramed
kargi Tamadac aRmoCnda. pirveli sadRegrZeli mSvi-
dobis sadidebeli Seisva, ufals SesTxves Tavisi Zle-
vamosilebiT saqarTvelos mfarveloba. CamomTavrda da
Tamadam yanwi moiTxova moarTves jixvi da RvTiuri
qarTuli eniT Seamko nefe–dedofali: „ara xolo puri-
Ta cxondebis kaci, aramed sityviT, romeli gamovals

203
pirTagan RmrTisa“ – ambobs luka da nu miwyenT Tu
SegaxsenebT, rom gvesmodes sityva RmerTTan sagalobe-
li da gvfaravdes sityva uflis pirTagan eniT war-
moTqmuli, Cven yvelam viciT, rom mravali weli aTeizmi
gvaSorebda RmerTTan, magram igive ZaliT, Cveni axal-
gazrdoba daubrunda WeSmarit sarwmunoebas, ganaxlda
naTloba, ziareba, jvriswera da yvela is RvTiuri mi-
TiTebani, romelsac TviT ufali ieso qriste gvaswavl-
ida, dRevandel Cveni axladjvardaweril wyvils mfarvel-
obdes Zali RvTisa da Cvens mokvdavTa eniT vusurvoT:
moSeneba erisa, mravalSvilianoba, janmrTeli da WeSmar-
itad RvTismosavi STamomavali. qarTul saRvTo isto-
riaSi mravlad aris Semonaxuli, zogi legenda da zog-
ic TviTmxilvelTa gadmocema, Tu rogor da ramdenjer
ixsna ufalma saqarTvelo, piradad erTi Tvis win gax-
ldiT SirazSi, sadac sakuTari TvaliT vixile frinve-
li, romelsac zogi egvi ptis mtreds eZaxis, zogi ki
„giuryuSs“ – rac maT enaze „urjulo frinvels“ niS-
navs, me sakuTari yuriT movismine am frinvelis SemoZa-
xili, romelic momcro tonisaa. gvritis magvari da
gvritisodena, magram vaJkaci kacis xmiT gahyviris, suf-
Ta qarTulis eniT – „nu gaTaTrdebi“ – iq mcxovreb
mahmadians vTxove moeTxro, Tu ras niSnavda am frinve-
lis gamoZaxili, man cas mzera miapyro – „oi, alaho“
Tqva da ganmerida, magram Cvens RmerTTan SerisxebiT
davemuqre da ai, aseTi ram miambo: – rodesac saqarTvelo-
dan tyveebi moiyvanes ai, im cixeSi Sesxes yvelani –
cixeze mimiTiTa, romelic naxevrad dangreuli iyo, ma-
gram yvelaze maRali qonguri saRad SemorCenoda da
medidurad gadahyurebda Tvaluwvdenel xevs – moyvani-
li tyveebisgan – ganagrZo man – Cvenebma sarwmunoebis
Secvla moiTxoves, magram arc erTi qristiani ar da-
TanxmdaT rjulis Secvlaze da yvelam wamebiT sikvdili

204
arCia, mxolod da–Zmani arnaxuli siswrafiT gamoeyvnen
qarTvelTa tyveebs. ai, im qongurze Sesdgnen „nu
gaTaTrdebiTo“ SesZaxes Tavisianebs da ufskrulSi
gadafrindnen, rodesac da–Zmani xevSi gadaeSvnen iqidan
ai, im frinvelTa gundi, amofrinda ZaxiliT: „nu gaTaTrdeb-
iT“ – imis Semdeg es frinveli yvela gamvlels eZaxis
„nu gaTaTrdebi“. meSinia Tavi ar SegawyinoT da aRar
minda SegaxsenoT, Tu rogori da ramdenjer ixsna „wmin-
da giorgim“ saqarTvelo, romelic sakuTari TvaliTac
ki uxilavT meomrebs, brZolis velze, TeTr cxenze amxe-
drebuli wmindani.
rogorc RmerTis msaxurma, erTi ram minda giTxraT:
– rasa, romelsac Cven mivekuTvnebiT, marTlmadidebloba
_ eseigi marTlis mTqmeli da simarTlis madidebeli am
rasis arCevani naTeli sulieri Zalebia, dedamiwaze maT
mosvlisa da ganviTarebis dRidan moitanes sikeTisa da
borotebis cnebebi, moitanes yovelive is cudica da kar-
gic, romliTac dRes vamayobT da dasagmobs vgmobT kidec.
magram rogorc xedavT TeTrma rasam male daiviwya RvTi-
uri kanonebi. sijiutem, siamayem, umadurobam, sixarbem...
daauZlura da Sav ZalebTan brZolis unari daakargvina.
gTxovT miwieri eniTa da RvTis CagonebiT daubrundeT
im WeSmarit sarwmunoebas, romelsac mravali saukunis
manZilze Tayvans scemda Cveni winapari, raTa RvTis madliT
Cvenc SemounaxoT es kurTxeuli saqarTvelo Cvens STa-
momavlobas da pirnaTelini warvsdgeT winaparTa sulebTan
– RmerTi iyos Tqveni mfarveli, amin!
– amin! – igriala mTelma magidam, magram erTi uniro
mainc gamoCnda da xmamaRla daiZaxa – kargi ra mamao,
gamiSra yeli da moZmarda yanwSi Rvino. zogma ukmay-
ofilod gadaxeda axalgazrdas, zogma RimiliT. Tamadam
yanwi prokurors gadaawoda, – „batono giorgi, dagviloce
axalgazrdebi“.

205
– „batonebo da qalbatonebo, Zvirfaso sazogadoe-
bav, sayvarelo axlad jvardawerilo wyvilno, Znel saqmes,
magram sazogadosa da aucilebels mohkideT xeli aw
RmerTi iyos Tqveni Semwe da Wabukoba dauRalavi Sromis-
moyvareobiT aRsavse. es uReli qristesia, romelic Tqven
unda gaswioT da ar SedrkeT,. radgan „qristes uReli
tkbilia da misi tvirTi msubuqi“. siyvaruli ufskru-
lis kideze amosuli yvavilia, did gambedaobas moiTx-
ovs misi mowveta da dasakuTreba, yvela ver bedavs
SeebrZolos ufskruls, mas gamorCeuli gmirebi sWird-
eba... giyvardeT erTimeore bolomde ise, rogorc dRes
giyvarT – ai, es aris WeSmariti qristianoba, giZRodeT
qristes Zlevamosileba cxovrebis gzaze.
axla ki Zvirfaso batonebo da qalbatonebo, yvelam
kargad uwyis aq Sekrebis mizezi, magram yvelam rodi
icis, sad mdebareobs xmelTaSua zRvis kunZulovani
saxelmwifo „malta“, romelic teritoriiT mxolod
samasi kvadratuli kilometria. mosaxleoba ki naxevar
milions ar aRwevs, saerTod am qveynis buneba, mzis
sxivis daxra unikaluria mTels planetaze da amito-
mac izidavs damsveneblebs msoflios yvela kuTxidan, me
minda Cvenma dRevandelma wyvilma Taflobis Tve gaata-
ros da tkbilad daisvens kunZul maltaze. amisaTvis
winaswar vizrune, viSove erTTviTni ori cali dasas-
venebeli sagzuri, romelSidac Sedis keTilmowdobili
sastumro, umaRlesi donis momsaxurebiT, oTxjeradi
kveba, ufaso samedicino momsaxureoba da, ase gasinjeT,
ufaso policiac ki _ giorgi elgasTan da gagisTan
mivida, magidaze dauwyo sagzurebi, ori cali aviabile-
Ti da saubari ganagrZo: – megobrebo, TviTmfrinavi sam-
SabaTs saRamos Teqvsmet saaTze gafrindeba aeroportidan,
yvelani vinc aqa varT, uklebliv gavacilebT bednieri
dasvenebis gzaze, bednier wyvils, mxolod erTi ram

206
gvaxsovdes, radgan Cvens axlad SeuRlebulebs, mSobleb-
is farulad gadauwyvetiaT SeuRleba, Cvenc frTxilad
viyoT maT dabrunebamde, moviqceT ise, „qeTo da koteSi“
rom aris: „frTxilad, frTxilad arvin gagvigos“.
gisurvebT warmatebas, me mivesalmebi yvela siyvaruls.

„... visac am qveynad ucxovria usiyvarulod.


me vcxovrobdio, mas amis Tqmis ar aqvs ufleba“!..

giorgis sadRegrZelo taSiT Seamkes, man ki da-


clili yanwi Seavso da qirurgiuli ganyofilebis mTa-
var eqims gadaawoda: „batonebo, Tqven kargad mogex-
senebaT Tu ras niSnavs politikurad ganaTlebuli
adamiani, rac mindoda meTqva, batonma giorgim damaswro
me mxolod erTi ram damrCenia, bedniereba, janmrTeloba,
moSeneba da momravleba vusurvo axlad SeuRlebulebs
da saCuqrad gadavce Cemi sakuTari axalTaxali avto-
manqanis gasaRebi.
borisis sityva mquxare taSma dafara...
yanwi „yelgamSralma“ axalgazrdam aiRo TviTneb-
urad, da rixianad warmoTqva „marTalia aq umetesoba
Raribebi varT, magram Cvenc gavmdidrdebiT, mec SevirTav
cols, axla ki baraqiani sityviT minda mivuloco bed-
niereba Cvens nefe–deJofals, Tumca vici, baraqian sity-
vas saCuqari sjobia“. am sadRegrZelosac taSiT uTan-
agrZnes.
axal–axali sadRegrZeloebiT amdidrebda magidas
Tamada, gvian damTavrda puroba, simRera da cekva–TamaSSi
yvelas eZneleboda erTi–meoris ganSoreba. magram rad-
gan bunebaSi yvelafers dasasruli aqvs, lxinis magidac
bolos moZRvarma da nefe–dedofalma datova.
Tavisive saxlamdis miacila gagim elga, Tbilad
Caikra mkerdSi da uTxra:

207
– nu avCqardebiT, Torem vSiSob Cveni urTierToba
Tavs ar damalavs da xels SegviSlis, gadadebs an Seaf-
erxebs Cvens mogzaurobas. samSabaTamdis moviTminoT ar
aris didi dro darCenili da maltaSi veziaroT namd-
vili sisxliT dakavSirebul colqmrul siyvaruls!
– kargi xar, gagi, gmadlobT, ar megona Tu moiTmendi!
uTxra elgam da kocniT gamoxata vaJis mimarT Tana-
grZnoba.
– me kidev erTi safiqrali gamiCnda – Tqva gagim –
prokurorisagan sasjels movelodi, man ki sagzuriT
dagvasaCuqra, rogor gavigoT es, an ras mivaweroT es
warmateba?
– dasaCuqreba unda momxdariyo, es erTi wlis win
TaTbirze TviTon aRniSna giorgim. saqme is aris, rom
CvenTan Tormeti qal–vaJia dasaqorwinebeli da
prokurorma ganacxada: vinc pirveli dagvirgvindeboda
sazRvargareTis sagzuriT daasaCuqrebda. hoda, pirvelebi
Cven aRmovCndiT, marTalia, ar esiamovna Cemi arCevani,
magram veRaraferi veRar hqna da sityvasac ar gadavida.
– Zalian kargi, magram sasamarTlos rodemdis gada-
deben? nuTu Cvens dabrunebas daelodebian?
– mag ambavs orSabaTs Sevityob, mec ar vici ra aqvs
prokurors ganzraxuli.
– kargi kaci Cans giorgi. ar uyvars adamianis
ganwirva, win ar aRudga Cvens siyvaruls da rom moen-
domebina, ggonia sawinaaRmdego mizans ver miaRwevda?
– rogor ver miaRwevda, kanonis Tanaxmad, izolia-
torSi gamogamwyvdevda, da esec ikmarebda Cvens siy-
varuls CasaSlelad.
– magaria, borissac magan Seawera teqnikurad avto-
mobili. ar Seircxvina Tavi. qveS ar gamovida prokuroris
winaSe Torem ara aqvs maincdamainc Tavze sayari araferi,
uari unda vuTxra, amxela saCuqari rogor SeiZleba, es

208
xom valia, ratom Cavigdo Tavi gansacdelSi, ori biWi
hyavs sacoloebi, SevZleb ki aseTi didi saCuqris mita-
nas? – Tqva gagim da TeTri feris avtomobils gadaxe-
da.
– arc giorgis gauRia mcire saCuqari, magram davu-
brunoT?
–giorgi Wkviani kacia, is ucoloebisa da gasaTx-
ovrebis xarjze ormags iSovis, gana Tqven SeusworebT?
rogorc ityvis ise iqneba, „loms Tundac calTvals,
vin Sehbedavs elami xaro!“ – elgas gaecina da TiTqos
viRacam SeaSinao, Tavi Seafara gagis farTo mkerds,
TavisTavad iwyo qal–vaJis sxeulSi siTbom ganawile-
ba, marTalia kanonieri col–qmroba akavSirebdaT er-
TimeoresTan, magram daTqmul dromde moTmineba iyo
saWiro da mTlad rom ar amRvreodiT grZnoba da
gauTvaliswinebeli ram ar CaedinaT, gagim amJamad gan-
Soreba amjobina:
– elga, saxlSi moamzade mSoblebi, uTxari, rom
turistuli sagzuriT midixar maltaSi, Seneburad aux-
seni ar ijavron, mec aseve gavafrTxileb Cems dedas,
saidumlod SevinaxoT dabrunebamdis Cveni SeuRleba, Semdeg
ki mgonia kmayofilebiT aRivson...
gauWirdaT, magram gaSordnen erTmaneTs, ganSorebam
kidev metad icis siyvarulis moTxovna, romelic abob-
oqrebuli vnebis gaSmagebaa, siyvaruli bunebis karnaxiT,
nebayoflobiTi xelSekrulebaa qal–vaJTa Soris, xe-
lSekrulebis darRveva araRvTiuria da visac RalatSi
edeba brali, RmerTi arCevs maT saqmes, qalis movaleoba
yovelTvis metia, vidre mamakacis, dedobiT misi movale-
oba izrdeba, radgan bunebam STamomavlobis bedi miando.
qveynad rac silamazea da mSveniereba, movlenilia ara
bunebiT, aramed Seqmnilia adamianis mier, romlebSic qa-
lis gonivruli xeli urevia. esec xom qalis xvedria,

209
ganSorebis Semdeg fiqri, uZilo Rame, xSirad cremliT
dasvelebuli baliSi?
orSabaTs Tavis kabinetSi ar Sesula elga. pirda-
pir prokurorTan iTxova Sesvla. giorgi karg gunebaze
daxvda, xeli CamoarTva, didi xnis unaxaviviT moikiTxa
– rogor aris Seni saqme, rogor gaatare pirveli
Rame rCeulTan, xom ar giCxubiaT? – mamaSviluri Ri-
miliT hkiTxa giorgim.
–arc Tu rogor, xmelTaSua zRvaze...
– yoCaR biWo, momwons aseTi TavdaWeriloba da
gadawyvetileba.
– batono giorgi, kmayofili var, rom moiwoneT Cemi
rCeulis gadawyvetileba, magram orives Zlier gvainter-
esebs, rodis iqneba da rogor warimarTeba sasamarTlo
procesi?
– sasamarTlo procesi ise moewyo, romlis msgavsi
ar msmenia, jalil usmanovs saxelganTqmuli veqili
dauqiravebia, ara TavisTvis, aramed damnaSavesaTvis, ve-
qilma kidev ZiebaSive moindoma saqmis moqroba da par-
lamentari Seawuxa, romlis Sesaxebac ukve gesaubre, ase
rom, radgan momCivani aRaravina gvyavs, gadavwyviteT saq-
mis Ziebis moqroba, davibare jalil usmanovi, xelaxali
Cveneba CamovarTvi da mis veqilTan erTad davawerine,
rom aravized momCivani ar aris. Zalzed gaixara rode-
sac Tqveni SeuRlebis ambavi gaigo, Tavisi beWedi gagis
dautova samaxsovrod, Sen ki ai es briliantis Tvliani
beWedi mogiZRvna bednierebis dRis aRsaniSnavad.
– es rasa hgavs, batono giorgi, dazaralebuli us-
manovi davsajoT da braldebuli mSvenieraZe „ordeniT“
davajildovoT?
– Cven araferi ar gagvikeTebia kanonsawinaaRmdego,
marTlmsajuleba iseTi mcnebaa, SeiZleba gamoviyenoT
simkacrec da lmobierebebic, kanonmdebeli ki orive

210
SemTxvevaSi marTali iqneba. usmanovma uRrmesi siyvaru-
li gamoiCina Tqvendami da ggoniaT im saCuqriT dakmay-
ofilda, romelic gadmogeciT? ara, Zvirfasi saqorwino
kaba gadmogcaT saCuqrad. gagis ki, ai, es uZvirfasesi
Sarval–kostumi, amasTanave erTad aRgiTvqaT samaska-
ciani qorwili pirveli klasis restoranSi da xarje-
bis gadaxda TviTon ikisra.
– aseTi ram pirvelad mesmis!
– Cemi azriT, didi Secdoma dauSva gagim, rom mklavi
beWSi moeWra, naRdad sakuTar TviTmfrinavs giyididiT
da aRar dagWirdebodaT `airzenas~ TviTmfrinaviT was-
vla dasasveneblad,
– mainc saidan aqvs amdeni fuli?
– Tavisi dRe da moswreba, komercias eweva da fuli
imdeni aqvs nebismier milioners gaakvirvebs.
– rodesac Cven amdeni saCuqari mogviZRvna, TqvenTvis
araferi gaimeta?
– CemTvis ara, magram veqili da parlamentari ki
namdvilad kmayofili darCnen Seni gamoZiebuli saqmiT.
– batono giorgi, axla waval, xvalisTvis samgza-
vrod var mosamzadebeli. imedi maqvs aeroportSi Tqvenc
mobrZandebiT.
elgam, gaxarebulma datova prokuroris kabineti
da saavadmyofoSi wavida gagis sanaxavad, raTa miexare-
bina is, rac prokurorisgan Seityo.
naxa, miaxara da jalilis naboZebi saCuqaric gada-
sca...
gaixara da axla, marTlac, gulianad Seudga samgza-
vro samzadiss ymawvili.
aeroporti gaWediliyo xalxiT. ufro meti gam-
cileblebi iyvnen, vidre wamsvlelebi. gagis da elgas
gamcileblebic uklebliv mosuliyvnen. aq iyo jalil
usmanovic. mas wveri gaeparsa, ulvaSebi Seemoklebina,

211
Sah–abasis msgavsad daeyenebina, axalTaxali kostiumi
ecva da ise lamazad gamoiyureboda, bevr gasaTxovar
qals auCqrolebda guls da bevri gaTxovili aseT
Svils inatrebda.
avtomobilidan gagi da elgas gadmosvla jalils
mxedvelobidan ar gamoparvia da darbaisluri nabijiT
maT Sesaxvedrad wamovida, orive adgilze gaqvavda, jer
kidev ar icodnen, Tu ra ganzraxviT uaxlovdeboda maT
es mTasaviT devkaci. marTalia RimiliT modioda, magram
gveli xom maSin igesleba, rodesac icinis? magram ara,
jalili pirvelad gagisTan mivida, farTo mkerdSi Caikvra
axalgazrda da beWebSi moWrili xeli mouTaTuna,
romelzec „protezi“ ise hqonda morgebuli, rom
gamocdili Tvalic ver gaarCevda sakuTarisagan. ja-
lilma gagis mokveTil TiTs daxeda, Tavi gadaaqnia, kidev
erTjer Caikra mkerdSi da yurSi uCurCula – „vaJkaci
yofilxar“ – axla elgasken Semotrialda da xeli
gauwoda, magram madlierebis grZnobis gamosaxatavad qalma
kocna moundoma... mSobliuri siTbo rom igrZno, pirve-
lad cremli brolis Tvalidan wamouvida da Semdeg
saRidan, prokurori jalilis yovel moZraobas Tvals
adevnebda da mxolod maSin, rodesac erTmaneTs Ri-
miliT ganSordnen, „makarovis“ bude gadaketa.
reisi tabloze daiwera da TviTmfrinavSi Camsx-
domTa registracia gamoacxades. yvavilebis gvirgvinSi
gaxveulni, ovaciiT miaciles axlad jvardawerili wyvili
TviTmfrinavamde, Casxdnen! iluminatorebiT manamdis uc-
qerdnen mozRvavebuli gamcileblebis xelis qnevas san-
am TviTmfrinavi RrublebSi ar miimala. stiuardesa
guluxvad gaumaspinZlda mgzavrebs, gasamxneveblad „sirCa“
koniakic ki miarTva msurvelebs, zogierTi moqanca mgza-
vrobam da CaeZina, elgasac miedo Tavi gagis mkerdze da
tkbilad eZina, rodesac gamoacxades: „qamrebi SeikariT,

212
TviTmfrinavi dasajdomad eSvebao“ – iluminatoridan
xmelTaSua zRvis kunZulebi gamoCnda... pirvelad kun-
Zul „gocos“ gadaufrines, Semdeg SedarebiT patara
kunZulebs da kunZuli „maltac“ gamoCnda, cotac da
maltas dedaqalaq la–valetaSi msubuqad daeSva TviT-
mfrinavi, aq damsveneblebs eqskursiaTmZRoli da sa-
marSruto taqsi elodebodaT. umetesoba inglisurad
laparakobda da arc Cven wyvils gaWirvebia maTTan
saubari, radgan oriveni kargad flobdnen msoflio enas.
eqskursiamZRolma stumrebi saukeTeso otelSi moaTa-
vsa, bednieri dasveneba usurva da dahpirda meore dRi-
dan gaacnobda qveynis RirsSesaniSnaobebs.
marTlac pataraa malta, gaumaZRari qarTvelis mam-
ulis tolic ar aris, magram sanaxavad da dasasvene-
blad Rirs. ver vityvi saqarTvelos jobia–meTqi, vi-
naidan saqarTvelo erTaderTia da isic Cemi. magram am
qveynis buneba dedamiwis umSvenieres nawilad momeCvena,
Cemi azriT, qarTveli kaci aq ar unda Camovides dasas-
veneblad, radgan orive saucxoo RvTaebrivi adgilia,
saqarTvelo sarkea da malta sarkis anarekli mzeTunaxavi,
Tbilisi adamisa da evas samoTxis baRia, RvTiuri da
zRapruli qalaqi, la–valeta ki mijnurTa saameblad
aSenebuli da gaSenebuli kunZulia da uzarmazari Tix-
is jams emsgavseba vardisferi RviniT savses, romelSi-
dac yurZnis erTi marcvali dacuravs maltasaviT, da-
curavs bunebis geniiT gamTbari utkbilesi badagiT
gabruebuli da am badagiT aTrobs da izidavs dams-
veneblebs msoflios yvela kuTxidan. qveynis ZiriTadi
Semosavalic damsveneblebia.
– elgas Zalzed moewona malta, TiTqmis fexiT
Semoiara es patara qveyana, gadaiRo suraTebi, gaecno mis
RirsSesaniSnaobebs. karga gvarianadac gairuja xmelTa-
SuazRvis normalurad mcxunvare mzis qveS, magram mainc

213
male moiwyina, Tavisi Tbilisi moenatra, mousvenari da
gadareuli, xalxiTa da siaxleebiT savse.
ase, samSoblosa da mSobliuri xalxis monatrebaSi,
Taflobis Tvis siyvarulSi da „patara evropelis“ su-
lis CadgmaSi, SeumCnevlad gavida erTi Tve, TviTmfrinavi
odnav dagvianebiT daeSva Tbilisis aeroportSi, Sexve-
dra aravis mouwyvia, aravin uwyoda maTi dabrunebis Sesaxeb...
gagim taqsi daiqirava da sakuTari saxlis karebi SeaRo,
deda saxlSi dauxvda da afrinda qali sixaruliT.
marto ar movsulvar, deda, coli SevirTe! – uTxra
gagim marexs da elga warudgina. elga mivida gadakocna
qali da mkerdSi Caumala saxe. qalic moefera Tavise-
burad, Tmaze gadausva xeli, Semdeg mklavis sigrZeze
dawia win da daakvirda.
– vin aris, biWo, frangia Tu italieli?
– ra mogefrang–mogeitaliana deda, nuTu ver atyob,
rom naRdi qarTvelia?
– sadauri qarTvelia?
– Tbiliseli!
– ra gvaris qali xar Svilo? – axla elgas See-
kiTxa marexi.
– abaSiZis qali var, deda! – wynarad upasuxa.
– romeli abaSiZis, akaki abaSiZis xom ara gogo! –
isev ikiTxa marexim da cudis molodinSi taxtze Camojda.
– diax, akaki abaSiZis var, deda! – isev wynarad
upasuxa elgam.
– vai! ar esmis Cems yurTasmenas, da Zalian vwuxvar,
rom Tqven erTad yofna ar giweriaT! – TiTqmis CurCu-
liT warmoTqva marexim, magram gagis arcerTi sityva ar
gamoparvia misi naTqvamidan da dedas Seutia:
– ra mogdis Sen, deda, aqamdis sul imas CamCiCinebdi
coli SeirTeo, da axla ki „erTad yofna ar giweriaTo“,
es aris dedis locva?

214
– ar minda Cems ojaxSi mkvlelis Svili iyos, ne-
tavi momklavdeT. Cumad, frTxilad, rom aravin gagigoT!
– ras moiTxov, gamagebine!
– sikvdils, an Tqvens ganSorebas!
– ratom, risTvis, ra aris mizezi?
– ar minda Cems ojaxSi mkvlelis Svili iyos!
– cdebi deda, akaki mkvleli ar aris, kacma Tavisi
ojaxis Rirseba daicva da banditebi Semoakvda, mkvle-
li mamaSeni iyo iosebi, qalze aRmarTa xeli da isic
sakuTar colze.
– swored egec madardebs, Tqveni Svili mkvleli ki
ara, vampiri daibadeba.
– axla zedmetia mag sakiTxze saubari, rogoric
Caisaxa iseTi unda daibados, Cveni patara erTi Tvisaa
ukve.
– ra Tqvi? – ikiTxa marexim. magram pasuxi aRar
gaugonia. is gulwasuli daeca taxtze, gaxades Tbilad
Caawvines da rogorc iqna moiyvanes azrze, elga sasTu-
malTan Camoujda, alersianad gadausva Tmaze xeli.
– ratom gagviwyeri deda? riT davimsaxureT Tqve-
ni risxva? – marexim araferi upasuxa, mas Werze erTi
wertilisaTvis miepyro cremlian TvalTa mzera. did-
ixnis dumilis Semdeg, wynarad Zlivs gasagonad war-
moTqva:
– Sens mSoblebs daureke, axare Seni bedniereba da
mieci misamarTi sadac imyofebi.
elga uxmod daemorCila marexis brZanebas, CanTidan
sakuTari mobiluri amoiRo da nomeri akrifa“
– „gamarjoba deda... kargad... Sen rogor xar... ho,
Camovfrindi... ara erTi saaTis mosuli var... arsenas
quCaze vimyofebi... SegiZlia momiloco... gavTxovdi...
vis... da aris erTi aseTi axalgazrda gagi mSvenier-
aZe... ramdenjer unda SemekiTxo, xom giTxari visac!“ –

215
rogorc Cans, arc dedaCemia kmayofili, yurmili damiki-
da.
– fexebze mkidia magaTi arCevani. yvela Tavis ni-
JaraSi Caetios! – wyromiT Tqva gagim da dedis saZine-
beli oTaxis karebi gaijaxuna.
elgas saubris Semdeg erT saaTsac ar gaevlo, rom
gagis saxlis WiSkarTan taqsi gaCerda da iqidan mT-
lad gafofrili elgas deda, marine mamamTavriSvili
gadmovida, romelsac Zlivs akavebda Tavisi meuRle aka-
ki abaSiZe.
– gareT gamomiyvaneT Cemi kaxpa, Cemive xeliT unda
movkla, – ezoSi gahyviroda is da saxlSi ar Sedioda.
– wynarad, qalo, mezoblebi Seiyara, ukve sircxvil-
ia! – amSvidebda meuRles akaki.
– visi grcxvenia, sircxvili icis Senma qaliSvil-
ma? wyalSi Camiyara mTeli cxovreba, mTeli Sroma, mTe-
li amagi, nuTu me ar viyavi imisi Rirsi ekiTxa rCeva.
verafriT ver davtoveb aq, unda waviyvano, Tu davtoveb,
mxolod mkvdars!
– ra ginda, qalo, mSvenieri vaJia...
– aq ojaxi ki ara mkvlelis bunagia, magisma babuam
sakuTari coli mohkla, ise mouva Sen qaliSvilsac.
– dawynardi, qalo, aravin ar aris ucodveli am
qveynad. magas babua hyavda mkvleli da Sens qaliSvils
mama hyavs. Tu es aris magaTi ganSorebis mizezi,sayvirlad
magaT hqoniaT saqme da Sen kivixar?
– SemeSvi akaki, gamomiyvaneT gareT eg kaxpa, gaTax-
sirebuli, unda gavwiwkno.
axla ki veRar moiTmina gagim da win aesveta sid-
edrs.
– ratom ilanZRebi, me Senzed ukeTesad vici, rogori
gaTaxsirebulic aris elga, xelis mowerisa da jvrisw-
eris Semdeg me Camabara umankoeba!

216
– ukve? – wamoiZaxa marinam da xeliT gaiwia, rom
saxeSi miwvdomoda gagis, magram ver miwvda da akakis
Seadna xelSi, Caikeca mTlad gafiTrebuli, gagim saxlSi
daupira Seyvana, magram „mTlad gadaireva, rom mova grZnoba-
zeo“ – Tqva akakim da isev avtomanqanaSi Casves saxlSi
wasayvanad.
gagi saxlSi Sevida, mezoblebic daiSalnen, yvelaze
axloblebi ki elgas sanaxavad movidnen. ainteresebdaT,
Tu vin iyo aseTi mzeTunaxavi, gagis rom wunobdnen...
– adamiani yvelafers eCveva, nu geSinia ar movkvdebi!
– uTxra dedam gagis da moefera – pirvelad marTla
cudad viyavi, ase momeCvena TiTqos Seni Tavi wamarTves!
mezoblebi yvela wasuliyo. oTaxSi elga Semovida,
marexim naZaladevad gaucina da xeliT aniSna modio
CemTan! elga TavTan axlos Camoujda, marexim isev scada
gaRimeba, magram ar gamouvida da wynarad warmoTqva –
„mapatie“.
– araferi dagiSavebia iseTi, bodiSi rom moixado,
deda! – uTxra erTi sityviT nasiamovnebma... es iyo da
es, amis meti sityva ar Tqmula maT Soris; televi-
zoric ar CaurTavT, telefoni rekavda, iklavda Tavs,
aravin aiRo yurmili.
gvian, TiTqmis gamTeniisas dawvnen. albaT arc eZinaT,
diliT adre adgnen elga da gagi samsaxurSi unda wa-
suliyvnen, marexi moinaxules is isev ise iwva, rogorc
datoves, Wers miSterebuli, aSkarad Canda, raRac awux-
ebda, magram ra?
– deda samsaxurSi unda wavideT, Sen xom araferi
ginda? – SeekiTxa gagi.
– wadiT, ar daigvianoT...
– Sen dRes samsaxurSi ar waxval?
– waval cota mogvianebiT, Cemi dardi nu geqnebaT,
sakuTar Tavs miaqcieT yuradReba.

217
– ho, kargi, deda – Tqva elgam, akoca marexis da
wynarad gaixura karebi.
marexi rodesac darwmunda, rom saxlSi aRaravin
iyo adga, Sxapis qveS dadga. cota gamofxizlda, Semdeg
saweri magidis win Cajda savarZelSi, cotaxans Cafiqr-
da, Semdeg furceli da sawerkalami aiRo. naxevari saaTi
raRac wera, naweri iqve datova magidaze da Cacma daiw-
yo, rac xelSi moyva is Caicva, aucilebeli nivTebi Sea-
grova, CanTaSi Caawyo. wminda giorgis xatis win daiCoqa,
iloca, karebs jvari gadasaxa, gamoixura, gasaRebiT ar
dauketavs, quCaSi gamovida, taqsebis gaCerebasTan mivida
da...
TiTqmis igive ganmeorda akaki abaSiZis ojaxSi, mx-
olod gansxvaveba is iyo, rom marine mTeli dRe raRa-
cas werda, diliT ki rodesac akaki samsaxurSi wavida,
Tavisi nawerebi magidaze daawyo, yvavilebis vazis qveS
da Cacma daiwyo, Caicva yvelaferi rCeuli, aucilebeli
nivTebi ki CanTaSi Caawyo, karebi gamoixura da avto-
busebis gaCerebisaken wavida...
samsaxuridan dabrunebuli gagi, saxlSi Sesuli arc
ki iyo, sicariele igrZgno, marTlac dedis saZinebeli
oTaxi carieli aRmoCnda, arc sxva oTaxebSi iyo deda,
sawer magidaze furclebi SeamCnia, cudi ugrZno gulma,
saswrafod Cajda savarZelSi da kiTxva daiwyo:
– „Svilo gagi, ufals mudam erTsa da igives veve-
drebodi, rom daojaxebuli menaxe, rom SegZleboda
damoukidebeli cxovreba,. mismina ufalma da me kmay-
ofili var Seni bednierebiT. xom ici, me adamians ver
vguob, ufro swored me var cudi asatani da saguebeli.
sakuTari uxiagi xasiaTis gamo bevrjer Cavketilvar
abazanaSi, momiSvia onkani da mitiria Cumad, rom Sen ar
gagegona. Camomibia Tokic, magram Sens sunTqvas gadavur-
Cenivar, ki arafers gayvedri, magram Sen ar unda gada-

218
gedga Cems daukiTxavad es nabiji da mudam SenTan viqne-
bodi. miuxedavad imisa, mamakacis sunTqvas ver vitan...
axla ki ar SemiZlia TqvenTan yofna, arc daSoreba Sem-
iZlia Tqveni, Cemi ganSoreba ki mizanSewonilad vcan,
radgan mSobeli valdebulia gaSordes Svils. nu dauw-
yeb Cems gzas Zebnas, ar ifiqro ZaliT damabruno ojax-
Si, Torem Sens Tavs vficav, erT mSvenier dRes abazanaSi
dagxvdebi Camokidebuli.., me mwams mag qalTan Seni bed-
nieri iqnebi da mec rom SenTan viyo, Zalzed msuye iqneba
Seni bedniereba, amitom bednierebaSi cota cremlic Tu
ar urevia, arasrulfasovania cxovreba. cxovrebaSi crem-
lis meti ra minaxavs imas meti simSvide moaqvs adami-
anisaTvis vidre usiyvarulo mamakacis torRials, Tum-
ca me ra vici, romelia usafuZvlo da romeli safuZv-
liani torRiali. me xom dResac qalwuli var da ma-
makacis araviTari alersi ar ganmicdia, amitom Rrmad
var darwmunebuli, Cemi gza uflis sasaxlisaken midis
qristes sadideblad, icode me dReidan monazvnad var
aRkvecili da Cems ganzraxvaze veravin amaRebinebs xels,
vfiqrob, Cemi sicocxlis darCenili wlebi locvaSi
gavataro. RmerTi iyos Seni mfarveli, Svilo, Tu ram
codva migiZRvis uflis winaSe, me vitvirTeb, SevTxov
ufals, rom qristes uReli medgas da Seni codvebis
tvirTic vitvirTo Cems codvebTan erTad. bednierad
iyaviT, Svilebo – mSvidobiT! marexi!
– veraferi ver gavige, axla mounda monazvnad aRkve-
Ta dedaCems, rodesac imisi daxmareba gvesaWiroeboda?
– Tqva gagim da elgas gadaxeda.
– ar vici, megona Tu bednierebas Semovitandi am
ojaxSi, Senc kidev RvTismSobels mimamsgavse, Semacdina
komplimentma, gende, Turme gonji vyofilvar, maxinji,
dedac ki gagirbis saxlidan, ra ganukiTxaobaa, ratom
unda wavides saxlis patroni ojaxidan da viRac mo-

219
sulma daikavos imisi adgili, ufro samarTliani iqneba
me wavide! – Tqva elgam da wasasvlelad Semobrunda.
– Tu qali xar daetie adgilze, nu Semiwuxe Sewux-
ebuli guli, visac guli ar eteva wavides, me Sen magaT
sajijgnad ar momiyvanixar, adamiani Tavisufali arsebaa,
visac rogorc surs ise moiqces, Sen Tu ara xar kmay-
ofili Seni bediT, Senc SegiZlia miRalato...
– gagi Sen ar Semcdarxar arCevanSi, me moRalate
arasodes viqnebi...

* * *
akaki gvian dabrunda ojaxSi, cota nasvami iyo, kare-
bi gaaRo Tu ara maSinve daiwyo mobodiSeba, yovelTvis
ase icoda, roca dalevda.
– ra moxda qalo, davlie da sworadac moviqeci.
bavSvebis gabednierebis dRe aRvniSne, Sen ise iqcevi
TiTqos axalgazrdoba ar gamogecados, Sen ar iyavi
skolidan rom gamoi pare? Senma Svilma kidev didxans
Seinaxa Tavi. umaRlesi daamTavra da samsaxurSi Cadga,
swored ar movelodi amdens. gasaTxovari unda gaTx-
ovdes, sacolem unda moiyvanos, aba rogor ginda Sen,
bunebis sawinaaRmdego kanoni ginda SemoiRo? ara, mainc
ver gavige, im biWs ra aqvs Seni dasawuni? umaRlesi
ganaTlebiT yofila isic, Tanac eqimi. aba, Sen ra ginda
Seni gogosaviT policieli iyos? – akakis rom aravin
gamoepasuxa saubarSi, xmamaRla daiZaxa – qalo, sada
xar? – pasuxi kidev aravin gasca. raRac cudi grZnoba
daeufla, TiTqmis gamofxizlda kidec da yvela oTaxis
kari SeaRo, marina versad aRmoaCina, zalaSi magidaze
dawyobili naweri furclebi SeniSna, icno sayvareli
meuRlis xelwera. vin moTvlis, ramdeni werili miuRia
imis xeliT dawerili, savarZelSi Cajda da kiTxva dai-
wyo:

220
–„akaki kaci arc tkbili unda iyo da arc mware,
Torem qalebi tkbils gadaylapaven da mwares gadmoaf-
urTxeben, Sen Zalze tkbili gamoxvedi da mravaljer
gadagylape. qali Tu SenTvis ginda, Tavisufleba unda
misce, me ki Tavisufleba ganusazRvreli mqonda, albaT,
geSinoda marto darCenis, romelic bolosa da bolos
gardauvali gaxda. codvaa martod, kentad darCenili
adamiani, RmerTma pirvelma SeamCnia es da kacs araCveu-
lebrivi qmnileba, araCveulebrivi masalisagan Seuqmna,
Tu rogor da ra masalisagan, es Senc kargad ici. isic
ici, rom qalis gaCenaSi meliis sicbiere urevia. Cems
gaCenaSi uxvad upkurebia ufals sicbiere da bedic
eSmakis zegavleniT warimarTa da ara uflis gangebiT.
rodesac skolidan gamovi pare da Sen gamogyevi skolis
maswavleblebma da amxanagebma yvelam damcina, TiTqmis
salamzedac aRaravin mpasuxobda, mxolod erTi maswav-
lebelis garda, im wels daniSnes, rodesac me gamogyevi,
Cemze xuTi wliT ufrosi, is iyo CemTan axlos, meti
aravin, axalgazrda iyo, silamazis gansaxiereba, mowyvetili
varskvlaviviT, rom ityvian swored aseTi. erTi nakli
hqonda, mamakacis siaxloves ver itanda, Tvalebze crem-
li mosdioda da guli ereoda, bevrma scada masTan
gamijnureba, magram araferi gamouvidaT. gaTxovebis Sem-
deg es qali xSirad dadioda CemTan, Tavisufal dros
mec vewveodi xolme, ase TandaTan ganmtkicda Cveni mego-
broba da erTi dRes mTxova, rom misTvis meCvenebina Tu
rogor mkocnida qmari, pirvelad ar gamomivida, magram
Semdeg ise davostatdi, axla Senc bevrad gajobeb... fexm-
Zimoba, rom SemamCnia mTlad gagiJda, bavSvebze iyo uzo-
mod Seyvarebuli da TviTonac undoda etvirTa dedis
uReli, magram Cvengan amis ganxorcieleba, SeuZlebeli
iyo; vurCie gaTxoviliyo, sasacilodac ar eyo, „netavi
mamakacebi TvaliT arasdros damanaxao“, mi pasuxa, mec es

221
mindoda. ise SeveCvie albaT ver avitandi mis ganSore-
bas. erT dRes moviTaTbireT da gadavwyviteT, SenTvis
sperma momepara, swored aq gamomadga meliis sicbiere
da rodesac CemTan sqesbrivi kavSiri moindome, me da-
garwmune, rom sperma nayofze uaryofiT gavlenas axden-
da, amitom SemogTavaze prezervativi...
– sada maqvs qalo prezervativi, an sad viSovo am
SuaRameze? – miTxari maSin.
– vicodi, rom ar damayenebdi da me TviTon viyide!
– Cemive xeliT mogxseni, tualetSi gavedi, unitazSi
wyali movuSvi, TiTqos is Cavagde, sinamdvileSi ki bam-
baSi Sevaxvie da Tbil adgilze Sevinaxe. diliT Sen
samsaxurSi waxvedi, me ki telefons veci da „sayvarels“
davureke – saCqarod CemTan gaCeniliyo – sanam is mov-
idoda pirutyvis ormocdaaT gramian SpricSi Cavtumbe
Seni spermatoizoidi, metalis nemsis magivrad wvrili
platmasis mili gavukeTe da baliSis qveS Sevinaxe Tbi-
lad, didi dro ar gasula, Cemi „sayvarelic“ movida,
gaixada da loginSi Semomiwva, ar vZraxav kacebs Tu
yvela qalis sxeuli aseTi sasiamovnoa, me mas orgazmi
ganvacdevine da Sprici aviRe, daubrkolebliv gaviare
saSvilosnos yeli da Seni sperma imis saSvilosnoSi
movaTavse. pirvelive mcdelobam warmatebiT Caiara, Cemi
„sayvareli“ daorsulda. es iyo da es. mis Semdeg is
aRar minaxavs bina da telefonic ki gamoicvala, rom ar
Semewuxebia, gavige rom mas biWi SeeZina mindoda menaxa
Tu vis hgavda, magram gadavifiqre. Tu dedamiss ar vun-
dodi, me srulebiTac ar mexateboda gulze. mis Semdeg
ocdaoTxi weliwadi gavida. albaT rom Semxvedroda
veRarc micnobda, arc arasodes momsvlia maTi naxvis
survili, magram dRes Tavzari damca misma Sexvedram.
gulic imitom Semiwuxda, Cems win Seni axagazrdoba
idga. piradad Cemi danaSauliT, Cveni siZe Seni Svilia...

222
axla ar vici am saqmes raRa eSveleba, netavi momklavde,
risi Rirsica var, Tu odesme Cemi naxva gadawyvito,
araviTar SemTxvevaSi patieba ar gaivlo gulSi, me Sen-
gan sasjels velodebi. Tu moindomeb, momagneb kidec.
monazvnad unda aRvikeTo. RmerTs unda SevTxovo patie-
ba, vici rom es codva Seundobelia, magram iqneb Svileb-
is mimarT Semsubuqdes rogorme, radgan isini arafer
SuaSi arian, arc araferi ician da verc verafers gaige-
ben, Tu Senc iqnebi mdumared. Sen yovelTvis gamoirCeo-
di WkuiTa da sibrZniT. axlac gadawyvite, rogor unda
moiqce TviTon, xom ar ajobebda Senc Cems gzas dadgo-
mdi? – marine.
P.S. me Sen miyvarxar, magram codva SenTan yofnas
mikrZalavs“.
akaki srulebiT gamofxizlebuli, Tavze xeleSemoW-
erili, ramdenime saaTi iyo werils damxobili – mar-
Tla eSmakia qali – gaifiqra bolos – saidan moi-
gones aseTi sisaZagle, mamakaci xom amis msgavssac ki
verasodes moifiqrebs – RmerTo Seunde Tuki arse-
bobs Sendoba amgvar codvaze – marinem uSvela Tavs,
SearCia adgili, sadac SeiZleba hpovos sulis simS-
vide, magram me ra meSveleba? waval, Cemi Svilebis moZR-
vars vnaxav, vkiTxav rCevas, rogorc metyvis, ise mov-
iqcevi.
adga werils sanTebeli gaukra da almodebuli
furceli vazaze daagdo, daferfvlas ar dalodebia.
karebi gaixura da qaSueTis eklesiisaken wavida, ekle-
siaSi SesvlisTanave icno moZRvari, maRali, warmosadegi,
lamazi, mokled SekreWili TeTri wveriT, miuaxlovda
salami uTxra da jvarze emTxvia: – „mamao, friad mniS-
vnelovani da saidumlo saqme maqvs TqvenTan:
– ras moiTxov Svilo, gaiRe aRsareba, gaziareb da
codvebi Segimsubuqdeba.

223
– ara, mamao rCeva minda da darigeba: ai, suraTi
gemaxsovrebaT am axalgazrdebs jvari rom dawereT erTi
Tvis winaT – moZRvarma suraTs daxeda.
– ki, rogor ara, restornis gemoc maxsovs maSinde-
li...
– ho, da asea Cemi saqme – Tqva akakim da Zirfesvi-
anad mohyva werilis Sinaarss, moZRvari gaognebuli miCere-
boda. Tvalis gugebi xan uwvrildeboda da xanac ufar-
Tovdeboda gakvirvebisagan, akaki pasuxs elodeboda, moZR-
vari ki dumda, ver gadaewyvita, rogori rCeva mieca
codvilisaTvis. eTqva, rom bavSvebi erTmaneTisTvis gae-
Sorebina? codva Cadenili iyo da codvis nayofi rCe-
boda, nayofic moeklaT? am codvas sarwmunoeba aravis
apatiebda, da–Zmani erTad darCeniliyvnen, es codvac xom
miutevebeli iyo? – sagonebelSi Cavarda moZRvari...
rogorc iqna bolos amoiluRluRa:
– aseTi ram arc gamigonia, arc saRvTo werilSi da
arc samoqalaqo kanonSi wamikiTxavs msgavsi ram, arc
miswavlia.
– ar giswavlia, es imas ar niSnavs, ar icode! Cveni-
sTana xalxma Seqmna deda–ena, saRvTo werilica da samo-
qalaqo kanonic,. unda SeZloT axali muxli SeitanoT
RvTis nebiT, saRvTo werilSi da eris xmiT samoqalaqo
kanonSi.
– es SeuZlebelia, satanam yvelafris moparva aswav-
la adamians da asev umsgavsoebasac Tu moigonebda, aravis
egona. Sen piradad didi codva ar gawevs kiserze. prezer-
vativiT kanonier meuRleebTan intimi, igivea rac mruSo-
ba, aseT codvas Segindobs ufali, mec SemiZlia aRsareba
miviRo Sengan da gaziaro, rac Seexeba Seni meuRlisa da
misi dobilis codvas... Sens meuRles kargi adgili-
saTvis miugnia, RmerTma ganikiTxos misi codva, rac Se-
exeba Tqveni Svilebis codvas gadmova mSoblebze, rad-

224
gan „ar codniT“, ucodvelni arian. maTi ganSoreba mi-
zanSewonilad ar mimaCnia, rameTu TviTonac ar ician
warmoSobis sinamdvile, romelic mxolod oTxma adami-
anma viciT da saidumlod unda SevinaxoT. aravin icis,
rogori iqneba maTi Canasaxi, RvTiuri Tu satanuri, ma-
gram nayofi mainc unda gaizardos, rogoric ar unda
iyos is... rac Seexeba Tqvens marto darCenas, girCevT
Tqvenc berad aRikvecoT, radgan marTlmadideblis guli
ver aitans sakuTari Svilebis col–qmrul cxovrebas...
– ese igi, rac miSromia, miwvalia, Semiqmnia, yvelaferi
mivatovo da berad aRvikveco?
– rogor? genaneba RvTis samsaxurs Seswiro yve-
laferi, rac aqamdis giSovniaT?
– ara, ar menaneba. iyos neba uflisa, magram berad Tu
ar aRvikvecebi, saqarTvelos davtoveb, rac yvelaze metad
gamiWirdeba.
– risTvis unda datovo mSobliuri mxare, gagi-
Wirdeba bavSvebisa da samSoblos erTdroulad mitoveba.
– aq yofna metad gamiWirdeba, ver gavZleb Svilebis
unaxavad, yovelTvis damainteresebs maTi bedi da raRa
berobaa, Tu gamovi parebi da Svilebs movinaxuleb xolme?
– sad apireb wasvlas?
– safrangeTSi unda wavide, iq saqarTvelos gasab-
Woebis dros gaqceuli Cemi winaprebi cxovrobdnen.
axla maTi STamomavlebi arian, maqvs maTTan mimowera da
kavSiri, magram fulic ar SemomrCa samgzavro. – bolo
sityva Zlivs gasagonad TavisTvis waiCurCula...
– ho, kargi asec moiqeci, mxolod CemTan nu dakar-
gav kavSirs, RmerTi iyos Seni mfarveli!
– gmadlobT mamao! – Tqva akakim da wasasvlelad
Sebrunda, magram moZRvarma SeaCera:
– moica, locva–kurTxevas gagatan Tan! – uTxra
da Tavis senakSi Sevida, Sublze mironiT jvari

225
gamousaxa da wiTel materiaSi Sexveuli raRac Cau-
do jibeSi.
– es ra aris mamao? – SeekiTxa akaki.
– fuli glaxakTa gnsakiTxavad gasacemi. me mgonia
samgzavrod geyofa, iq ki RmerTi mogimarTavs xels.
– isev samRvdeloebaa codva–madlis gamkiTxavi,
Torem vis ebralebi... – gaifiqra akakim da Cqari nabijiT
wamovida saxlisaken, raTa saxlis karebebi Caeketa, gasaRe-
bi SvilebisTvis gadaeca da saCqarod daetovebina mSob-
liuri mxare... saxlSi movida, magram es ra aris? ezo
savsea xalxiT, saxlis magivrad nasaxlari Cans da mx-
olod msxvili milebi bolaven. gaaxsenda almodebuli
werili, rom brolis vazaze daagdo, brolma simxurval-
es ver gauZlo, gaskda da werilis cecxliani ena galaqul
magidaze aRmoCnda, cecxli elvis siswrafiT moedo mTel
saxls.
– „xalxi ifiqrebs, ZaliT dawva da wavidao!“ –
gaifiqra akakim da sadRac gulis siRrmeSi tkivili
igrZno. cremli moiwura, iq myofT aravis SeumCnevia
misi gamoCena – asec SeZlebula, erTi wuTis Sedegia
gaborotebuli kacis cxovreba – warmoTqva TavisTvis
da aeroportisaken mimaval samarSruto mikroavtobus-
Si Cajda...

* * *
mas avtografebiT moqargul–moxatuli, TeTri
feris skolis forma ecva, miwisqveSa gadasasvleliT
ar usargeblia. pirdapir gadaWra quCa, avtomobileb-
is gabmuli sirenbisaTvis yuradRebac ar miuqcevia
da qaSueTis, wminda giorgis saxelobis eklesiaSi
Sevida, sanTlebi iyida, maTxovrebs xurda fuli CauCxri-
ala da darbazSi deda–RvTismSoblis xatis win da-
iCqoqa. iloca, Semdeg moZRvarTa Soris erT–erTi

226
SearCia. tanadi, dablad SeWrili TeTri wveriT da
momRimari saxiT.
– damloce mamao, – uTxra da mkerdze dasvenebul
jvars emTxvia. moZRvarma Tavze xeli daado da locva
wynari xmiT warmoTqva. qaliSvili gairinda, TiTqos
aTasma wyeulma kiviliT datova bina misi organizmisa
da sadRac gadaikarga. simsubuqe igrZno, SegrZnebiT sa-
tanis tvirTi moxsnes da qristes kvarTiT Semoses.
– mamao! – warmoTqva jer kidev sitkboebis burusSi
gaxveulma – minda Tqven iyoT Cemi moZRvari, dRes da-
vamTavre skola, xvalidan didi cxovrebis karibWesTan vdgebi,
miiReT Cemgan aRsareba da damiloceT xvalindeli gza.
– ratom mainc da mainc me SemarCieT? – nasiamovnebi
RimiliT mimarTa moZRvarma.
– ai, im xatis msgavseba aRmovaCine! – xeli wminda
markozis xatisaken gaiSvira qaliSvilma.
– yvela moZRvari wmindansa hgavs, TqvenTvis nebis-
mieri SeiZleba sulieri mama gaxdes, vardi umanko bavS-
vis xelSi iqneba Tu mkvlelis xelSi, amiT surneleba
ar moakldeba. Ramuras Tu ar moswons mzis sxivi, gana
amiT mzes sikaSkaSe da mcxunvareba akldeba?
– ara, mamao. me Tqven yvelani momwonxarT, mwams rom
yoveli Tqvengani RmerTTan SuamdgomlobT da qristes
gziT matarebT. magram mraval rCeulTagan xom SeiZleba
erTi SevarCio?
– ki, rogor ara. dRes miviReb Tqvengan aRsarebas,
xval ki gaziarebT, ra gqviaT, saxeli?
– qeTi qebaZe, – upasuxa qaliSvilma. moZRvarma Tavze
wminda kalTa daafara da aRsareba miiRo.
– gyvarebia?
– miyvars!
moZRvars gaeRima da Tavze mravalgzis jvari gada-
saxa.

227
– ar girCevT, jvardauwerlad SeuRldeT! – daariga
moZRvarma.
– jvrisweris sastiki winaaRmdegia. eklesiaSic ar
momyveba.
– iqneb Cemamde moiyvano rogorme, vecdebi movaqcio
WeSmariti sarwmunoebisaken, rameTu qristes moZRvreb-
is mowyalebaTa saqmeni sulierni gvaswavlis: „moqceva
codvilTa“ da „swavleba umecarTa“.
– vecdebi mamao, uflisa da Tqveni daxmarebiT iqneb
mivaRwioT mizans.
– ufali yvelaferSi dagvexmareba Svilo, Sen ki ai,
es locvani saCuqrad gqondes. Seiswavle da Seisisx-
lxorce uflis yoveli mcneba. xval diliT ki wirvas
daeswari, saWmels nu SeWam da wyurvilsac Tu moiTmen,
kargi iqneba. ziarebis win saTqmeli locvani iRaRade
da sakurneblad sulisa da xorcisa gaziareb. RmerTi
iyos Seni Semwe da mfarveli Svilo! – moZRvarma kidev
gadasaxa jvari qaliSvils da xalxmraval samlocvelo
darbazSi datova.
qeTi msubuqi nabijiT dabrunda saxlSi, TiTqos
dRemde SeugrZnobi Zala dRes amoqmedda, satanuri tvirTi,
romelic qvesknelisaken eweoda, am uxilavma Zalam mxre-
bidan moxsna, simsubuqe igrZno da amaRleda, – „ase
kargad arasodes migrZvnia Tavi, nuTu RvTiuri Zala
gadmovida Cemze? sad viyavi aqamde, ratom davigviane?
wminda mariami xom sami wlisa miiyvanes ierusalimis
taZarSi da Seswires mama RmerTs, sadac ToTxmet wlam-
de izrdeboda. me ki Cvidmeti wlisam gadavdgi RvTiuri
nabiji RmerTis daxmarebiT, Torem Cems mSoblebs arc
axla uaqtiuria. RmerTo, ar mimatovo, rogor simsubu-
qes vgrZnob, TiTqos azrovnebac momemata, dideba Senda,
ufalo, kacobriobisTvis nawamebo da mxsnelo qveyniere-
bisa“. – warmoTqva qeTim da moZRvrisgan naCuqari loc-

228
vani gadaSala. didxans kiTxulobda, TiToeul sityvas
akvirdeboda. sjida da ise aRiqvamda, rogorc sinamd-
vileSi unda yofiliyo. gvian gaaxsenda, rom Tavis pirv-
el siyvaruls Sexmianeboda, is xom moZRvarTan unda
mieyvana rwmenis gasamtkiceblad? fiWuri telefonis
aparatze nomeri akrifa:
– elga deida brZandebiT? saRamo mSvidobis. me
qeTi var! kargad nika mindoda, ar mosula? skolidan
erTad wamovediT, aba sad wavidoda? ki yvelaferi kar-
gad damTavrda, dRes bolo zari gvqonda, erT kviraSi ki
gamosaSvebi gamocdebi dagvewyeba... swored es mindoda
mekiTxa, sad unda Seitanos sabuTebi? me Jurnalisti
minda gamovide, aqve, varkeTilSi, javaxeTis 7–Si rom
„CiraRdani“–s redaqciis kolejia, iq minda swavlis
gagrZeleba... kargi, nika rom mova gadmomirekos. kargad
brZandebodeT!
– Senc Tu deda xar kidev! – zizRiT Cailaparaka
qeTim da telefonis aparati sawer magidaze moisro-
la.
– rom hkiTxo dedobaze da Svilis aRzrdaze Tavs
debs, ukve TerTmeti saaTi sruldeba da arc kiTxu-
lobs, sad aris misi vaJi. Tavs arxeinad grZnobs, Svilia
gareT Tu mozveri, sul erTia, xval diliT moZRvarTan
rogor mivide, nika Tu ar gamomyva? ram Semayvara eg
oxeri, cota normaluri Semyvareboda vinme. gana cotani
arian vaJkacebi? magram yvelas mainc nika sjobs, rogor
emsgavseba jojoxeTs, roca brazdeba da sxvaze erTi
xelis dakvriT anadgurebs mowinaaRmdeges.
qeTisTvis arasodes uTqvams – miyvarxaro! magram
uTqmeladac SeiZleboda amis mixvedra, radgan qaliS-
vils axlos ar ikarebda. cxonebuli gogi, cxrajer
scema, magram mainc Cemken iltvoda. Zlier vuyvardi albaT
da veraviTarma cemam ver SeaCera. nikas rom ver moeria

229
da ver damisakuTra, siyvarulma gaagiJa. RamiT adga
sacvlebisamara da xididan „mtkvarSi“ gadaxta.
qeTi warsulis arCdilebs Tvals rom usworebda
da mwuxris mogonebebSi iZireboda, swored im dros
nika megi mesxis pirispir ijda da mSvidad esaubrebo-
da:
– yavas miirTmevT? – hkiTxa megim, saxlSi Semo-
patiJebisa da magidasTan dasxdomis Semdeg nikas.
– Tu ar damamadliT, didad madlobeli dagrCebiT!
qalma sxvadasxva xiliT savse vaza, franguli ko-
niaki da braziliuri yava moitana, yvelaferi axalgazr-
da kacis axlos daawyo magidaze da TviTonac Camojda.
yava mosva, TiTqos Zala moikribao da wynarad warmoTq-
va:
– cxonebuli Cemi qmris daRupvis Semdeg bina samjer
gamiqurdes. vambob gamiqurdes–meTqi, magram erTi nemsis
safasuric araferi wauRiaT, Tumca wasaRebs rogor
ver i povidnen amxela ojaxSi albaT, qurdebi sxva raRa-
cas daeZebdnen, saxeldobr, ras, jerjerobiT CemTvis uc-
nobia...
nikas erTi nervic ar Serxevia, yuradRebiT usmenda
mosaubres da koniaks moTminebiT wrupavda.
– albaT gagonilic geqnebaT – ganagrZo qalma –
Cemi qmris ucnauri daRupvis ambavi, mis Sesaxeb erTi
wlis winaT gazeTebSic werdnen: – avtomanqana, romlis
saWesTanac TviTon ijda, gvirabSi naxes gaCerebuli.
TviTon ki nagavsayarze mkvdari, romelsac araviTari
fizikuri Zaladoba ar aReniSneboda.
– ki, bunebaSi xdeba aseTi SemTxvevebic qalbatono.
miuwvdomelia kacTaTvis miwis wiaRis qvesknelis mag-
iuri Zala, am aTiode wlis winaT, neapolis maxloblad
maTSi gaWril gvirabSi Sevida da gauCinarda samgzavro
matarebeli, romelSidac imyofeboda 1127 mzavri, meman-

230
qane da misi ori TanaSemwe... saeqsperto komisiam sagul-
dagulod Seamowma gvirabis yoveli milimetri special-
uri lazeruli danadgariT, magram amaod, matareblis
kvals ver miagnes. sagulisxmoa, rom gasuli saukunis
asi ganmavlobaSi, dedamiwis sxvadasxva kuTxis gvirabSi
gauCinarda ocdaToTxmeti matarebeli. maT Soris oc-
dasami samgzavro Tvisi mgzavrebiT, danarCeni ki – satvir-
To, Tavisive tvirTiT... Cemi azriT, araferic ar „gamqra-
la“, isini ubralod CvenTvis ucnob, sxva ganzomilebaSi
moxvdnen.
– Tqven gindaT damamSvidoT, rom Cemi qmari sxva
ganzomilebaSi moxvda da davelodo dabrundebas?
– ara, is Tqven mkvdari ixileT, aRarasodes dagi-
brundebaT!
– Tqveni azriT, ratom iRupebian aseT amoucnob
pirobebSi, rodesac Tqven sxva ganzomilebaSi gadasax-
lebas eZaxiT?
– rogorc zeciuri Zalebi zrunaven adamianTa keTil-
dReobisaTvis, aseve qvesknelis Zalebi cdiloben gzam-
rudi adamianebis mizidulobas.
– Cemi qmari gzamrudi ar yofila, RmerTis morw-
mune kaci iyo da boroti Zalebi masTan ver gaimar-
jvebdnen.
– rogorc keTili saqmea saidumlebiT moculni,
aseve bneli saqmenic, sibneliT aris dafaruli. Tqveni
meuRle rom damnaSave ar yofiliyo RmerTTan an sata-
nasTan, dResac cocxali iqneboda, rogorc keTili saq-
meni ar ikargeba, aseve borotebac ar ikargeba, qalba-
tono. RmerTi sulgrZelia. arasdros gaswiravs mravals
erTisaTvis. satana ki piriqiT erTisaTvis mravals Sei-
wiravs. Tqven rogor fiqrobT, atlantida rom CaiZira,
an dedamiwis masiuri warRvna rom moxda, yvelani borotebi
da RmerTis mgmobelebi iyvnen? magram katastrofa mox-

231
da, garCeva ar yofila. Semdeg ki zogi zeciur ganzom-
ilebaSi gadasaxlda, zogic kidev qvesknelis ganzom-
ilebaSi...
– kargi Tu RmerTi gwams, mTlad „utopiaSi“ nu
gadamagdeb. is jobia pirdapir miTxraT, ratom maincd-
amainc Cemi avtomanqanis yidva ganizraxeT, rodesac gac-
ilebiT ukeTes avtomanqanas SeiZendiT imis meoTxed
fasadac ki ramdenic me SemomTavazeT?
– avtomanqana qals hgavs, qalbatono, zogs gamar-
jvebis kvarcxlbekze mdgomi moswons, zogs namyofi da
gamocdilebiT gaufasurebuli.
– magram mainc kargi warsulis mqones, iRblians
daeZeben. es ki arc me maqvs da arc Cems avtomobils,
erTsac daeRupa patroni da meoresac. mgonia arc axa-
li patroni iqneba iRbliani da sainteresoa, ratom
igdebT Tavs gansacdelSi? iciT, ras getyviT, ymawvilo?
me arc mjera da arc arasodes davijereb Sens „ze-
burnebriv ganzomilebas“, samagierod vendobi qalis
winaswari grZnobebis sibrZnes, romelic albaT RmerTma
daanaTla da romlis saSualebiTac vgrZnob, rom Cemi
binis ramdenjerme gaqurdvaSi... oh, saubari gagvigrZel-
da, yavas kidev xom ar miirTmevT?
– siamovnebiT!
qali samzareuloSi gavida, SedarebiT meti dro
dahyo, vidre yavis moduRebas sWirdeboda. ori finjani
erTdroulad Semoitana, erTi TviTon daidga meore ki
nikas daudga. Semdeg WurWlis saTavso karada gamoaRo
da qarTuli koniakis gauxsneli boTli dadga magidaze.
dajda, aRelvebuli Canda cota namtiralevic. yava mosva,
Zala rom moekriba da saubari gaegrZelebia. siamovnebis
nacvlad tuCi aibzua.
– fuh! damwvia, mware gemos tovebs! – TiTqos
TavisTvis CaibuzRuna da nikas aniSna: – „Senc gasinjeo“

232
– nikam yava mosva, esiamovna, magram qals uTanagrZno: –
„marTalia cota dagwviaT, magram mainc sasiamovnoa“ –
Tqva. Tavi daxara da qalis gasamxneveblad warmoTqva:
– ganagrZeT, rasac ambobdiT, nu mogeridebaT, – aq
Cven garda aravin imyofeba. Cven ki saidumlos albaT
imqveynadac SevinaxavT.
– ho, imas vambobdi, rom Cemi binis ramdejerme gaqur-
dvaSi, darwmunebuli var... Sen migiZRvis brali, (nikas
erTi nervic ar Serxevia. piriqiT, qalis gambedaobaze
gaeRima kidec). magram, savalalod, rasac eZebdiT ver
i poveT, is nivTi ki romelic amdeni mcdelobis Semdeg
ver naxeT, avtomanqanaSi gegulebaT da iZulebuli xarT
avtomobilis Rirebulebaze aTjer meti fasi gadaixa-
doT, oRond daepatronoT im ganZs, romelic mosvenebas
ar gaZlevT ar vici ra aris es ganZi, albaT, „cisferi
brialiantia“ patara zomis da Seufasebeli, Torem av-
tomobilSi me TviTon SevamCnevdi, radgan ara erTxel
gadmoviRe imis saloni da Zirfesvianad gavrecxe kidec...
aqedan gamomdinare, ar aris gamoricxuli, Cemi qmris
mkvlelobaSic rom gqondes xelebi sisxliT gasvrili.
qalma koniaki daisxa, sulmouTqmelad gadahkra.
Semdeg yava SeanjRria da yavis finjanic dascala, nika-
mac igive gaimeora.
– he, xma amoiRe, Tavi imarTle, ar dagrCenia didi
xnis sicocxle da minda gamarjvebulma Rirseulad dam-
tovo... is ganZi, romelsac daeZebdi, SenTvis ukve gamousade-
garia, iqneb me mianderZo, aa? – TvalebSi Caxeda da
Rimili Seafrqvia ymawvils.
– qalbatono, megi, veTayvanebi Tqvens mixvedrilo-
basa da windaxedulobas, TiTqmis yvelaferi isea, rogorc
brZaneT. – cota dumilis Semdeg aRsarebasaviT daiwyo
nikam. – magram is ki gamogrCaT mxedvelobidan, Tu ra-
tom Cavidine esoden saZageli borotmoqmedeba.

233
– rac gamogrCaT, Tqven TviTon aRiareT, gaxsovdes,
sikdvilis win ar cruoben!
– ki, batono, yuradRebiT momismineT, SeiZleba arc
ki viyo sikvdilis Rirsi da Cemi sikvdilis Semdeg
sakuTar Tavs ar apatio Cadenili borotmoqmedeba, ma-
gram mkvdrebi sinanuliT rodi cocxldebian... Seni qmari,
Cemi Zma da megobari iyo. Cemi siyvarulisa da Cemi
Sinagani sulieri gagebis adamiani, mxolod Cvens Soris
is gansxvaveba iyo, rom mas simdidre ainteresebda. me
ki-arc maincdamainc. erT dRes mis nasrol ankesze Win-
Wyila TevziviT wamovege, SemomTavaza lombardis gaqur-
dva da mec daveTanxme. operacia mSvidobianad CavatareT.
naZarcvi masTan davtove, meore dRes rom gagveyo, magram
saqmeSi xar? wili ki ara, naZarcvis Sexsenebaze, sikd-
viliT memuqreboda. bolos da bolos iZulebuli gavx-
di, dameswro da Tavidan momeSorebina. gamoviyene is
Zala, romelic Tqven axlaxan zRaprad mogeCvenaT da
gadavasaxle im ganzomilebaSi, rasac jojoxeTi hqvia.
Tu rogor moxda gvirabidan imis gataceba, es mravali
saukunis ganmavlobaSi kacobriobisaTvis amouxsneli
darCeba da nurc Tqven mTxovT ganmartebas. ra Tqma
unda, Tqveni qmris sikdvilis Semdeg daviwye ganZis Zebna
da samjer gavqurde Tqveni saxli, magram amaod, bolos
eWvi Tqvens avtomobilze SevaCere da marTlac gamima-
rTla. Tqveni avtomobilis benzinis avzi ormagi aR-
moCnda, amaSi Tqven TviTon damarwmuneT, rodesac benzin-
gasamarTze „wamogcdaT“ – „yvela avzSi ormoci litri
Cadis, CemsaSi ki ocdarvao“ – Sevamowme da Cemi ganZi
Tqveni avtomobilis avzSi aRmovaCine. ara, is ganZi ben-
zinSi ar curaobs. avzs ormagi fskeri aqvs midgmuli.
Tqveni avtomobilis yidva da uzarmazari Tanxis gada-
xda imitom gadavwyvite, rom wili ar damekarga Tqveni
qmrisaTvis da Tqven gamogeyenebinaT misi kuTvnili Tanxa

234
– „naxeT, Tu oqro rasa iqms kverTxi eSmakTa Zirisa“ –
vin icis im ganZma Seni qmris sikvdilamde ramdeni sic-
ocxle Seiwira da ramdens Seiwiravs kidev. es aris
Cemi sikvdilis win naTqvami aRsareba da Tqveni yava
kidev ramden xans macocxlebs.
– gariJraJamde! albaT kidev ori saaTi, srulebi-
Tac ar mebralebiT, ese igi ganZi benzinis avzSia?
– diax benzinis avzSia, magram vwuxvar, Tqven mas
ver moixmarT. yavas damwvris gemo Tqvens finjanSi
hqonda, Cemi Zalzed sasiamovno dasavlevi iyo. rode-
sac koniaki karadidan gadmoiReT, am dros finjani
SegicvaleT; marTalia me RuTiuri araferi mwams, ma-
gram xSirad vimeoreb maT winaswarmetyvelebas: – „da
viTarca igi Tqven gnebavs, raiTa giyoT kacTa, Tqvenca
egreTve msgavsad uyofdiT maT“ – es sityva Tqveni
uflisa, oqros kanonad aris wodebuli da manve mo-
gizRaT igive, rac CemTvis moisurveT. me ar mesaWiroe-
ba Tqveni avtomobili, me davfrinav, Tqven mogaxmaroT
mSvidobaSi, jojoxeTsa Sigan...
vwuxvar, rom ar SemiZlia Tqveni gadarCena qalba-
tono, imedi maqvs sicocxlis darCenil droSi, karebs
CaketavT, Cemi wasvlis Semdeg, WurWels darecxavT, Tavs
moiwesrigebT da Rirseulad SexvdebiT im gansacdels,
romelic me momimzadeT...
– aqac mimuxTla bedma! – sinanuliT warmoTqva
megim, nikas sadarbazomde gahyva da karebi Signidan orjer
gadaketa...
diliT isev dareka qeTim nikasTan. amJamad nikas
mamam, gagim aiRo yurmili, – „nika amxanagTan iyo. didi
xani, ar aris rac movida da Rrma ZiliT Zinavso“ –
upasuxa qaliSvils.
qeTi iZulebuli gaxda eklesiaSi marto wasuliyo,
wirvas daswreboda, ziarebac mieRo.

235
– rogor aris saqme, Seni rCeuli moiyvane? – hkiTxa
ziarebis Semdeg moZRvarma.
– ara, eklesiaSi moslvaze kategoriul uars acxa-
debs, Sexvedra ki surs TqvenTan, mamao, xom ver gamonax-
avdiT dros, rom eklesiis ezos gareT SevxvdeT da
gavesaubroT?
– kargi, orSabaTs visveneb, kafe „gazafxulSi“ Sevx-
vdeT erTmaneTs, naSuadRevis sami saaTis Semdeg finjan
yavaze dagpatiJebT da visaubroT kidec, vinZlo movaq-
cio qristianobisken Seni rCeuli! – qeTim saxlSi dab-
runebisTanave daureka nikas, yurmili nikam aiRo, „mad-
loba RmerTs“ gaifiqra qaliSvilma. rogorc iqna sax-
lSi vi pove.
– sada xar, biWo, sad damekarge? – usayvedura.
kargi iyo skolaSi, rom davdiodiT, yoveldRe gnaxu-
lobdi, SemoZveri qurdulad Cems gulSi da axla aRarc
ixedebi Cemken, neta vicode, sad dadixar, arc dRe xar
saxlSi da arc Rame.
– kargi qeTi, nu amikeli, ubralod, ar mqonda dro,
Torem ara mgonia, Sen metad gindodes Cemi naxva, vidre
me SenTan Sexvedra.
– Tu asea, gelodebi. marto var, axlave CemTan gamocx-
addi...
– mapatie qeTi, ar gewyinos, axla ar SemiZlia, me
TviTon geaxlebi sul mokle droSi.
– gasvliTi repeticia gaqvs? sad dadixar, neta
vicode mainc yvela rodia siyvarulis Rirsi!
– kargi ra, arc iseTi uRirsi var, yvelafers Tavisi
dro aqvs, axla gamige. Semdeg darwmundebi!
– orSabaTs Cems moZRvars unda Sevxvde kafe
„gazafxulSi“, Tu ici, geqnebaT dro?
– yovel orSabaTs yvela dReze metad var dakavebu-
li, magram me mgonia movaxerxeb, mxolod naxe da uTxari

236
samoqalaqo tansacmliT movides, ar daiwyos anaforas
friali da cxviris win jvris triali.
– cota Tavazianad moiqeciT, ymawvilo! pativi eci
Sens sarwmunoebas, moZRvars da mandilosans, romelic
TqvenTan iqneba!
– ramdenjer gTxoveT patieba, veRar daviTvale... ho,
yvelas pativs vcem, magram damsaxurebisamebr! me mgonia
orSabaTamde gnaxav, pirispir SevxvdebiT da ufro dalage-
bulad visaubrebT.
– dapirebebi ici, magram fuW sityvas asruleba ar
uweria.
– rodis vicrue SenTan?
– arasdros, magram axali gzebi ar momwons Senken
savali da vgrZnob, yoveli sityva fuWi da sicruea...
– ho, dRes ase iyo. xval dagarwmuneb, rom Seneb-
urad aris, telefoniT bevri visaubreT. ar momwons,
rodesac sasiyvarulo baraTs kiTxuloben... Cao, male
Segxvdebi...
qeTis kidev undoda raRac eTqva, magram vaJma yur-
mili daukida da mTlad aforiaqebuli datova. televi-
zoris ekrani acimcimda, sadgurma gadacema Sewyvita.
nika wamodga mTlad Sav sportul tansacmelSi gamoew-
yo da karebi uxmaurod gamoaRo, magram... albaT udara-
jebdnen, win elga daudga:
– sad midixar, Svilo? romeli saaTia axla, am
dros mxolod boroti sulebi Tu daZrwian gareT! –
uTxra ganawyenebulma da dedis risxva daatexa Svils.
– deda Semoqmedi adamianisaTvis dRes da Rames ara aqvs
gansxvaveba, yvelaze Zneli drois fuWad dakargvaa. mTavriani
Ramea, gaval aqve gaviseirneb da maleve davbrundebi.
– arsadac ar gagiSveb, qveyana areulia, Sen ar dauS-
veb. sxva dagiSavebs. Sen ar moklav, sxva mogklavs! da-
etie saxlSi da fexi ar gaadga gareT....

237
– cocxali vis ras vuSaveb deda, mkvdari vis raSi
gamovadgebi. kargi adamianisaTvis cxovrebaa Zneli, Torem
sikvdili ra bedenaa, dardi nu gaqvs, arc aravis movklav
da verc veravin momklavs.
– SeeSvi qalo, ver atyob, rom Seyvarebulia? –
saZinebeli oTaxidan gamosZaxa gagim meuRles.
– iyos, batono, vin uSlis siyvaruls, magarm yve-
lafers Tavisi dro da wesi aqvs, dRisiT ar SeiZleba
sayvareli adamianis naxva?
– paemani RamiT jobia, ar geSleba magi Sen! bavS-
visTvis rogorc vatyob pirveli paemania, sadac pirve-
li siyvarulis pirveli kocna unda aCuqos qaliSvils
da aba, dRisiT amas rogor moaxerxebs?
– ra kargia, rom xumrobisgunebaze xar, magram Seg-
ecvleba sazeimo ganwyobileba, daTeTqvils rom mogiyv-
anen saxlSi...
– kargi ra deda, xuligani xom ara xar, sul Cxubsa
da cemaze rom mesaubrebi? – Caeria nika mSoblebis
kamaTSi da scada mdgomareobs sganmuxtva, magram qals,
isic dedas, ase advilad vin daawynarebs, rodesac RamiT
Svili gareT eguleba? deda damTmobia Svilis mimarT,
mis guneba–ganwyobilebas esalbuneba, nemsis yunwSi Zvreba
misi siamovnebisaTvis, Tavs gansacdelSi igdebs da winaswar
udgams didebis kvarcxlbeks, namdvili xasiaTis damal-
va Zalian didxans SeuZlia, magram ara mudmivad, erT
mSvenier dRes moswyindeba Svilis xelisgulze tareba,
misi loliavi, da gaugebrobis safuZvelze gaugonrad
afeTqdeba Svils gaukvirdeba, amdeni lmobierebis Sem-
deg moulodneli simkacre, magram aRmoCndeba, rom Svils
ver gaugia da ase erTbaSad, namsxvrevebad iqceva zRa-
pruli idealuri saxe, romelic didi SromiT, energiiTa
da uzarmazari siyvaruliT iyo qalis mier mopovebu-
li... Semdeg ki raRac gaugebroba xdeba: deda gabutu-

238
liviTaa ojaxSi, Svili ki Seuracxyofilad grZnobs
Tavs da daeZebs gzas, pirvelad sad dauSva Secdoma da
Semdeg Secdomis gamosworebas lamobs.
hoda, namdvili xasiaTi veRar damala elgam da afeTq-
da:
– ratom ar daiwva is dRe, roca Sen gamiCndi!
megona vaJi SemeZina da kacad gzrdidi! Sen ki Ramura
gamoxvedi dRe gZinavs da Rame daexetebi!
– vis ayvedri neta gamagebina, mec mindoda myoloda
da–Zma, ver gaaCine, rom dRec maTTan vyofiliyav da
Ramec, gameziarebia Cemi tkivili Cemi tolisTvis. ki,
rogor ara, Senc getyvi, magram gamigeb? Wkuis darigebas
damiwyeb da sawinaaRmdego mimarTulebiT wamiyvan, vici
me es...
– Sen xma nu aimaRle, ymawvilo, mSoblebis saqmeSi
nu erevi, albaT iyo problema, mravalSvilianoba ki ara
Seni SenarCunebac saswaulebiT moxda – gamoepasuxa deda
_Svilis kamaTs gagi.
– mama antikur miTologiaSi ganayofierebis Rmer-
Tad priapi aris cnobili. unda SegeTxova da CemiT
ukmayofilo dedas karg damjere Svils argunebda –
upasuxa TiTqos xumrobiT, magram mTelis seriozulo-
biT nikam.
– Svilo, dedaSens ar uTqvams, rom SeniT ukmay-
ofiloa, magram ar Tqma rodi niSnavs kmayofilebas, arc
me var kmayofili, ra saWiroa RamiT martodmarto qu-
CebSi xetiali an qaliSvilTan paemanis daniSvna? rode-
sac dRisiT SeiZleba mogvardes es problema? getyoba,
Seyvarebuli xar da arc Seni mSoblebi arian siyvaru-
lis winaaRmdegni, arc asaki gaqvs dasawuni da arc
vaJkacoba, magram Cven winaaRmdegi varT im qaliSvilis
colad SerTvisa, romelic axla martodmarto quCaSi
gelodeba. SeiZleba Tqven erTmaneTis xasiaTs swavlobT

239
da cdilobT erTmaneTs asiamovnoT. es ase araa, gaviwy-
debaT, ra wyeninebasa da tkivils ayenebT mSoblebs, Tu
siyvarulTan erTad gulTan sxva garemoebac ar miita-
neT, Tu bunebiT keTili ara xarT, ZaldatanebiT keTi-
lad ver gardagqmniT adamiani. ar aris saWiro mSoblebis
motyueba da Tvalis axveva, naklica da Rirsebac adami-
anis adamianobis Sedegia, qaliSvils iseTi unda uyvarde,
rogorica xar, Tu ara da rogori xelovnuri Sara-
vandediTac ar unda Seimoso, es yalbi siyvaruli iqneba,
romelic sul male dakargavs Rirsebasa da brwyinvale-
bas... mgoni dagagvianeT, Svilo. ar uyvarT qalebs, rode-
sac paemanze elodebian, axla wadi da SemdegisTvis Tu
RamiT aRar ixetialeb, kargi iqneba.
– ara, versadac ver gavuSveb! – isev win gadaeRoba
Svils elga – cuds migrZnobs guli, maSin mec unda
wavyve, siyvaruliT veravin gamakvirvebs. mec myvarebia,
Soriaxlos gidarajebT, nu geSinia Cemi Tvali ar ecema
Sens siyvaruls.
– gauSvi elga, – uTxra gagim is ukve sawolidan
amdgariyo da fanjarasTan sigarets abolebda. Svili
rom daakavo, mis asaksa da axalgazrdobas ver daakaveb!
mere ra, rom axalgazrdobas sibrZne aklia, samagierod
Taviseburi miziduloba da xibli aqvs. sibrZnis uqon-
loba ar aris ganukurnavi seni, wlovaneba midis, sibrZne
modis, paemanze myofi Svilis daraji mSoblisagan ki
uzneobad meCveneba. arc Cumad qviTini miyvars, kargi ver
aRmizrdia da sakuTari Tavis dadanaSauleba unda Sev-
Zlo. Svilsa da mSobels Soris mudmivi mizidulobis
Zala arsebobs, sadac jer kidev gamoucnobi paradoqsu-
li winaaRmdegoba imaleba. ra Tqma unda, Svili mSobli-
saTvis da aseve mSobeli SvilisaTvis yvelaze axlobe-
lia, magram erTmaneTTan gulRia da bolomde gaxsnilni
ar arian da arc SeiZleba iyvnen. ar vici amis mizezi

240
asakia Tu cxovrebiseuli gamocdileba, Tumca Cven ram-
denic ar unda vecadoT, Svili mSoblisaTvis mainc dar-
Ceba bolomde gamoucnobi „Cemi sixaruli da aRmafrena
Svilia, Cemi... tkivili, SvilTa CemTa umaduroba“ – gagim
sigaretis namwvi saferfleze dasrisa da axals mouki-
da aSkarad etyoboda, rom sigaretis kvamli ar siam-
ovnebda:
– mapatieT, Tu gawyenineT! – wynarad warmoTqva
nikam, karebi gamoaRo da quCaSi gavida.
saxls, romlis sadarbazoSic yovelgvari dabrkoleb-
is gareSe Sevida Sav sportul tansacmelSi gamowyo-
bili ymawvili, didi xania kapitaluri SekeTeba sWird-
eboda. zogierT adgilebze ara marto baTqaSi, aramed
agurebic Camongreuliyo. es mxolod macxovreblebs ki
ara, quCaSi gamvlelebsac safrTxes uqmnida.
mesame sarTulze, erT–erT binaSi Sesvlisas yvavileb-
is samyaroSi aRmoCnda, oTaxsa Tu samzareuloSi, sxva-
dasxva formisa da zomis qoTnebi ewyo, romelSic uni-
kaluri jiSis vardebi da yvavilebi yvaoda, oTaxis erT
kuTxeSi Zveleburi taxti idga, romelzec welzeviT
SiSveli kaci gaSoltiliyo da udardelad fSvinavda,
taxtis sapirispirod wignebiT gamoWedili karada... es
iyo sul aq macxovrebeli adamianis simdidre, Tu mxed-
velobaSi ar miviRebT tansacmlis karadasa da samza-
reulos mowyobilobas. mZinari kaci uSfoTvelad
sunTqavda, uSiSari kacis guli yovelTvis wynari da
zomieri ritmiT muSaobs, aseve muSaobda patara maR-
viZara saaTi, romelic kacs sasTumalTan axlos daedga
Ramis WaRis fitonze. nikam saaTi momarTa, Semdeg zaris
maCvenebeli isari dros Seusabama da Tavis adgilze
dadga. wuTic ar gasula, saaTma gangaSi atexa... kacs
Tvalebi ar gauxelia, marjvena xeli saaTisken wamoiRo,
rom gaeCumebina, magram xeli sanam saaTs Seexeboda, nikam

241
Tavisi xeli Seageba da vaJkacurad CamoarTva. kacma
Tvalebi gaaxila da ixila ra Tavis marjvena ucnobi
kacis xelSi, RimiliT warmoTqva – gaumarjos!
nikamac instiqturad gaimeora kacis naTqvami –
bodiSi meti sawoli ara maqvs. Tu geZineba, fexebSi
Semomiweqi ai, baliSi! – warmoTqva kacma da gverdze
gadabruneba daapira.
– me aq dasaZineblad ar movsulvar! – mkacrad
warmoTqva mosulma.
– Tu gSia, samzareuloSi gabrZandi, iq yvelaferia,
imedi maqvs, kargad danayrdebiT!
– ar gasaZRomad movsulvar, gaige?!
– aba, risTvis mosulxarT, ras moiTxovT?
– unda mogklaT!
– mere magisTvis gamomaRviZe?
– ar geSiniaT?!
– risi?
– sikvdilis!
– srulebiTac ara!
– me Sen jojoxeTSi wagiyvan da mudam Cemi msaxuri
iqnebi!
– vSiSob msaxurad ar gamodgebiT. ager, Cemi oTaxis
pirdapir qurTis qali cxovrobs, fiandaza, is ki namd-
vilad gamogadgebaT, dauzareli qalia, dafiqrdiT.
– me ar gamiWirdeboda iq misvla. fiandaza rom
mdomeboda, magasac movaxerxebdi, SenTan mosvla varCie.
karebi ratom gaqvs Ria, ver Semovidodi daketili rom
gqonoda...
– mwerlis, mkurnalisa da moZRvris saxlis kari
arasodes ar unda iketebodes da Sig Semsvlelma Tvi-
Ton unda icodes, aqvs Tu ara SigniT Sesvlis ufleba.
lomis sadgoms sulac ara aqvs karebi, magram Sig Sesv-
las turebi ver bedaven. – uh, uxerxulia, dawolili

242
gesaubrebiT. SebrundiT sacvali mTlad wesrigSi ara
maqvs zogierT adgilebze dacrecilia, Cavicvam! dabrZan-
diT visaubroT gaTenebamde didi droa, moaswrebT gan-
zraxulis sisruleSi moyvanas.
kacma Sarvali da xalaTi Caicva. stumars sawer
magidaze midgmul savarZelze miuTiTa, Semosulma SeT-
avazebul savarZelze uari Tqva, oTaxSi gaiar–gamoiara,
saxe daemanWa, axla ki namdvilad urCxuls daemsgavsa,
magram kacis yuradReba mainc ver miiqcia, nika uyura-
dRebobam ufro gaaSmaga da kbilebSi gamoscra:
– rao, rao, lomTan turebi ar Sedian? ese igi, Sen
lomi xar da me tura?
– aba, ra giwodo, lomis sadgomSi ver Sedis, kareb-
Si ar eteva...
– Sen vina xar, lomi?!
– ara, mwerali!
– ras werT?
– yvelafers, Tumca axla axali masala momeca, davw-
er, Tu rogor moindome Cemi gaqurdva da rom veraferi
naxe, iZulebuli Seiqmen gageRviZebineT...
– me qurdi ara var!
– maSin yaCaRi, an banditi!
– arc erTi, arc meore!
– aba qilers ar gavxarT da kidec rom iyoT, CemTan
ar moxvidodiT!
– viTom ratom, ver gavbedavdi?
– ara, ubralod aravis aZlevs xels Cemi sikvdili.
erT TeTrsac aravin daxarjavs Cemi gulisTvis, qileri
ki ufulod aravis hklavs.
– me ara var qileri, arc gavqiravdebi da verc
veravin momisyidis, fulze ar vmuSaob, gamige?
– ver gavige, aba vina xarT, an ra gindaT, ar ityviT?
– me satana var, satana, vampiri! gaige?

243
– kargi Tu RmerTi gwams, nu maSineb, sad vnaxav axla
vinmes am SuaRamisas, rom gamomilocos, ra dros sa-
tanoba da vampirobaa, rodesac yvela, visac ki adamiani
hqvia, an satanaa, an kidev vampiri.
– Sen romeli xar?!
– xom giTxari, me mwerali var–meTqi, marTalia Sen-
saviT ar vgudav da ar vwov sisxls, magram igive Semi-
Zlia gavakeTo kalmiT. Senze didi madlobeli var, ymawvilo,
Senma aq gamocxadebam kargi wignis masala momca, TiTq-
mis amdagvari ram puSkinsac daemarTa, mogexsenebaT is
kargi mweralic iyo da kargi meqalTanec, Sesaxedavad
ki silamaziT ar gamoirCeoda. fizikurad SensaviT max-
inji iyo isic...
– ra, me maxinji var?! – nikas sibrazisagan mTlad
daemanWa saxe da naRd vampirs daemsgavsa.
– rom gaiZaxi, satana varo. aba, vis unaxavs lamazi
angelozis frTebiT satana? ymawvilo, gaxsovdeT, rom
stumrad imyofebiT, me Tqven aq ar momiwvevixarT, radgan
Tqvenma satanurma maRalkeTilSobilebam ineba mobrZaneba
Raribi mwerlis ojaxSi, gamoiCineT Tqveni maRaljojox-
eTuri sibnele da rodesac vsaubrob, gTxovT momismi-
noT. hoda, imas geubnebodiT, puSkini ar iyo silamaziTa
da vaJkacobiT ganTqmuli, magram ena ki... nebismier qals
xiblavda Tavisi mravaljer nacadi komplimentebiT da
pirvelsave cdaze isakuTrebda kidec. doli fikelmoni,
avstriis elCis meuRle, mecxramete saukunis ulamazes
qalad iyo aRiarebuli, misma silamazem ruseTis impera-
tori aleqsandre pirvelic ki daatyveva, puSkinma ki erT
saaTSi SeZlo dolis moxibvla da qalma paemanic dauni-
Sna. molaparakebis Tanaxmad puSkini dolis sasaxleSi
malulad Sei para da SeTanxmebisamebr divnis qveS daima-
la, male dolic daubrunda mejlisidan, Seyvarebulebma
saZinebel oTaxSi gadainacvles da alersiT daRlilebs

244
Tavze daaTendaT, SiSisagan Tavzardacemulma dolim ki-
naRam grZnoba dakarga, magram qali xom ukidures mdgo-
mareobaSic poulobs gamosavals da Sinamosamsaxures
mouxmo, romelsac poetis SeumCnevlad gayvana ubrZana,
fexis xmam dolis meuRle grafi filkelmoni gamoaRviZa
– „romeli xar?“ – ikiTxa grafma. „me var“ – upasuxa
marjve moaxlem, meore dRes puSkinma filkelmonebis
moaxles aTasi oqros Tumniani uboZa saidumlos Senax-
visaTvis, TviTon am araCveulebrivi paemanis safuZvelze
aago da dawera RirsSesaniSnavi nawarmoebi – „pikis
qali“. vfiqrob, mwerlobaSi ganmeorda SemTxveva da me
Seni TavdasmiT davwer unikalur deteqtiur nawarmoebs.
– mweralo! Tu asea, me Sen axla ar mogklav, dawere
Cemze sxvebzec da sanam ormocdaaTi tomi ar geqnebaT
ar SegexebaT, mere mogklav, tkbili an mware sikvdiliT.
– Seni Wkuisgan mjera, rom ase izam, magram rogor
davimsaxuro „gemrieli“ sikvdili?
– Tu karg tomebs dawer tkbili sikdviliT mokvdebi
Tu ar momewoneba, ise mogklav, rogorc espaneli to-
maso xavedo mokles, romlis romanic adgilobrivma xe-
lisuflebam zedmetad pornografiulad miiCnia, wignis
mTeli tiraJi gaanadgures, bolo wigni ki avtors sa-
jarod SeaWames da sikvdiliT dasajes.
– sityvas gaZlev, namdvilad davwer Sens mosawons
da „gemriel“ sikvdilsac davimsaxureb, mxolod ager,
xatis win Semomfice, rom tomeulebis damTavrebamde ar
momklav.
– sityvas gaZlev, rom xelsac veravin gaxlebs, xa-
tis win ki ver davificeb, ara mwams me Seni xati.
– me ki Seni satana ara mwams da aba, Seni sityva
rogor viwamo?
– vaJkacis sityvas zebunebrivi Zalebis damowmeba
ar unda, sityviT vendoT erTimeores...

245
– kargi, iyos neba Seni, rodesac ormocdaaT tomeuls
davamTavreb da bolo wertils davsvam, Segatyobineb.
axla wadi, Torem dagaTendeba da Zalas dakargavs Seni
demonuri Rirseba.
– sityva–sityvaa, vaJkacis piridan warmoTqmul
sityvas verc demoni gatexs da verc qristiani – Tqva
nikam da karebSi gavida.
mweralma quCis mxares fanjara gamoaRoda nikas
sadarbazodan gasvlisas gasZaxa:
– vampir! – nika Semobrunda da cecxlis mfrqveve-
li mzera styorcna fanjaras.
– Sen aq nuRar moxval, me ormocdaaT tomeulis
weras viwyeb, magram arasodes davamTavreb mas! – mtkice
xmiT gasZaxa mweralma.
– Sen ra mudam ginda icocxlo? – gaciebuli ma-
maliviT Sehyivla nikam.
– ara, qristes mosvlas unda davelodo. Tqveni
ganadgureba vnaxo da tomeulebic davamTavro.
– momatyue! – sul dakarga xalxma sindisi, jojox-
eTSi ufro keTilsindisieri eSmaki moiZebneba, vidre am
qveynad adamiani! – Caisisina nikam da saCqarod gaecala
im quCas, sadac imyofeboda. mwerali sawer magidas mi-
ujda, sufTa rveuli gadmoiRo, ydaze gamoiyvana bgerebi
`siyvarulis qartexili~ da daiwyo wera...
qeTis ZilSi Caesma Tavisi saxeli, sizmarSi egona
Tavi. magram yuris bibiloze tuCebis Sexeba rom igrZno,
erTbaSad gamofxizlda, mkerdze sabani aifara da wamojda:
– ar SegeSindes, nika var! – Caesma CurCuli.
– ar momekaro! – Tqva qaliSvilma da magidis naTu-
ra aanTo, romelic sasTumalTan idga sqeltaniani wig-
nis gverdiT.
– aq ram mogiyvana, ra droa axla? – qeTim saaTs
Sexeda, ori sruldeboda.

246
– siyvarulisTvis dro da asaki ar arsebobs, axla
mominda Seni naxva da daubrkoleblad movedi.
– marto Sens gulisTqmas rom ayolilxar, me ro-
dis mominda Seni naxva, ici?
– ram SegiSala xeli, ratom ar mnaxe?
– me unda menaxe?
– Tu genatrebodi, unda genaxe, me rodesac mom-
enatre, kidec moginaxule!
– aqamdis ar mognatrebivar?
– ar vici, rogoria monatreba, albaT aseTi, sul
SenTan minda viyo, mesmodes Seni sunTqva, davtkbe ambo-
riT da gavcvalo genetikuri energia!
– es yovelive rac CamoTvale qalis nebayoflobiTi
survilis Semdegaa sasiamovno, moparuli ki arc ambo-
ria sasargeblo da arc siyvaruli...
– kargi maTraxia, magram ise tkbilad geZina da iseTi
lamazi iyavi, ar SemeZlo ar mekocna, miT umetes yurze
kocna aZlierebs da amaxvilebs smenis organos, tuCebSi
kocna ki eqimebisa da mecnierebis azriT, xels uSlis
kariesis warmoqmnasa da ganviTarebas. aZlierebs nivTiere-
baTa cvlas da kaloriebs Cveulebrivze ufro swrafad
wvavs, ayovnebs siberis process da amaRlebs cxovrebis
tonuss. erTma axalgazrdam mTvrali loTisagan iswavla
kocna da ise moewona ieriSi Tavis maswavlebelze, mwer-
al tom robinsonze miitana, mwerali ki ise aRfrTovanda
am „xelovnebiT“, rom saqveynod gamoTqva Tavisi azri:
„adamians rac ki ram dRemde Seuqmnia, amisTana kargi
araferi gamougonebiao“,Sen ki, albaT, imitom miwuneb bag-
eTa Sexebas, rom es ambori iyo da ara kocna.
– aseTi ram skolaSi ar gviswavlia, am oriode
dReSi netavi sad daxelovndi? – qeTis simorcxvis
siwiTlem gadaurbina saxeze, Tumca amborica da azric
Zlier moewona.

247
– quCa mdidaria sibrZniT, Cven axla viwyebT cx-
ovrebas da cxovrebaSi Sesasvlel WiSkars aweria: –
„zomiT SeiZine SenTvis oqro, xolo swavla uzomod,
roca gamravldes mwuxareba, swavla iqneba SenTvis gan-
sveneba, sitkboeba da sixaruli“. kargi naTqvamia, ma-
gram Tanamedrove axalgazrdobas ar esmis es Segoneba.
ise vlaparakob, TiTqos me xnieri viyo, magram mainc ar
momwons: unifxvo da ubusxaltero gogonebis moda,
vaJkaci biWebis sayureebi da xelovnurad sajdomis
gasqeleba.
– mere ra moxda, moda mudmivi gancxrobis sagani ar
aris. SeiZleba xval Seicvalos da guli Semogyaros
CakunTuli qalebis cqeram esec erTgvari Tavisuflebaa,
vaJebs Tu moswonT sayureebi, ratom ukrZalav? ataron!
iqneb vinmes baZaven da Tavi undaT swavlulad mog-
vaCvenon, Seqspiric xom atarebda sayures?
– mereda, Seqspirs baZaven? Cemi azriT, ukeTesi iqne-
boda homerosisaTvis waebaZaT da bluyuni daewyoT, is
xom enablu iyo?!
qeTis gaeRima, arasodes ar mousmenia aseTi mjelo-
ba nikasagan, ver mimxvdariyo axla siamovnebda Tu wyin-
da TanamedroveTadmi sawinaaRmdego azri. amitom hkiTxa:
– Cemi ra ar mogwons, rogorc Tanamedrove axal-
gazrdisa? xandaxan xom mec davdivar uperangod Wi p-
SiSveli?
– Sen miyvarxar da TiTqos am nakls ver vamCnev,
magram ici, rom am wuTSi ufro lamazi xar mkerdze
sabanafarebuli, vidre quCaSi Wi pSiSveli monavarde?
axla SenSi znemaRali qalis kdemamosileba Cans, quCaSi
seirnobis dros ki sul sxva qalis gamomwvevi mzera.
– geficebi, nika arasodes vivli Seni Sexedulebisa
da survilis sawinaaRmdegod. axla ki is miTxari, ra
mogwons!

248
– SenSi yvelaferi momwons, nakli Tu gaqvs, SeiZleba
is sxvam aRmoaCinos, visac moswonxar. me ki Sens nakls
verasodes SevamCnev, imitom rom miyvarxar, Cven xom pirve-
li klasis merxidan erTad gavizardeT da ise SeveCvie
Sens Tvisebebs, rogorc sakuTars. didi xani ar aris, rac
skola davamTavreT, Tumca isev skolis moswavled da
bavSvad minda mesaxebode, magram moulodnel gardatexas
gamCnev, TiTqos axlaxan Seican siyvarulisa da cxovreb-
is WeSmariteba, meCveneba TiTqos droze adre aRiqvi yofi-
erebis saidumlo, romelsac adamianTa umetesoba, mxolod
Tavisi xangrZlivi sicocxlis miwuruls agnebs...
– mec, nika, TiTqos raRac axali aRmovaCine SenSi,
ver gamigia ase uceb sad gaqra skolis biWis ancoba,
yvelas mimarT mtruli ganwyoba, Sen da sibrZne? Rmer-
To Cemo, amas vin daijerebs, mudam winaaRmdegi iyavi
swavlisa da mecnierebis, damadlebuli samebiT daamTavre
skola. gaxsovs istoriis maswavlebelma rom giTxra: –
„Sen ar giwer niSans, merxs vuwer, romelmac yvelaferi
Senze meti iciso“.
– maxsovs, rogor ara, magram isic vici, qristem
ocdaaTi wlisam daiwyo xalxTan moRvaweoba. mas mama
RmerTi karnaxobda da mis nebas asrulebda, SeiZleba
mec mikarnaxos viRacam. raRac, ra ici?...
– „viRac“ ras miqvia, qristians RmerTi unda uCveneb-
des WeSmarit gzas da karnaxobdes masze uxifaTod
siaruls.
– me ar vuarvyof, qeTi, RmerTis Zlierebas, magram
sxva Zalebic arseboben. Tu giyvarvar, xorcielad Cemi
unda gaxde, sulierad ki Cems Zalebs unda daemorCilo...
– uwinamc suli gamZromia, manam qristes moZRvrebas
ar vuRalato, siyvaruli ras miqvian, pirvel rigSi me
RmerTi miyvars, Semdeg yvelaferi, rac RmerTs gauCenia
da uTqvams adamianisaTvis – giyvardes!

249
– ese igi, Sen Cemi siyvarulis uaryofa SegiZlia?
– uyoymanod! Tu siyvarulSi axal kanonebs Semoitan
da mas ar davemorCilebi, RmerTi ar damsjis!
– Seni princi pebiT iZulebuls mxdi dro davaCqa-
ro da SenTan davwve!
– eg natvra mxolod jvrisweris Semdeg agisrul-
deba!
– Zaladoba rom vixmaro da gagaupatiuro?
– uwinamc Seni xeliT movkvdebi da usulo gvamTan
miaRwev mizans!
– qeTi vis elaparakebi?! – gaisma mezoblis saZine-
beli oTaxidan qeTis dedis, rozas SeSfoTebuli xma.
– aravis, wigns vkiTxulob! – gamoiyena qalis Tan-
dayolili sicbiere qeTim, magram qali qals sicbieriT
naklebad moatyuebs.
– wigns ra, or xmaze kiTxulob? axlave gamiRe kari,
vnaxoT ra wignica gaqvs... rozas mbrZaneblur xmas saw-
olis Wriali mohyva. rogorc etyoba adga da qeTis
oTaxisaken wamovida.
– vai, raRa vqnaT? mxolod tuCebis moZraobiT war-
moTqva qeTim da saxe grZnobis dakargvamde gaufiTrda.
– nu geSinia, gauRe! – aseve wynarad warmoTqva nikam
da tansacmlis karadaSi Caiketa.
qeTim icoda, roza karadas gamoaRebda, magram kare-
bis gauReblobac ar SeiZleboda da beds daemorCila.
oTaxSi Ramis perangisamara deda SemouSva. rozam WaRi
aanTo, oTaxi guldasmiT daaTvaliera, Semdeg taxtis
qveS Seixeda da tansacmlis karadac gamoaRo, qeTim
Tvalebze xeli aifara da risxvis molodinSi Tavi
muxlebze daido.
– saocrebaa pirdapir, Cemi yuriT gavigone mamakacis
xma am oTaxidan! – warmoTqva qalma. qeTim mxolod
axla aswia Tavi. Tvalebidan xeli CamoiRo da gaoce-

250
bul dedas aranakleb gaocebulma Sexeda, magram rode-
sac rozas imedi gaucruvda, imedmocemulma qeTim uTxra:
– molandebebi dagewyo, albaT, deda! „da romelman
gacdunos yurman Senman, warikveTe is“ rad ginda maseTi
yurebi, romelTac arasworad esmis, moiWeri dagadayare
Sors Cvengan.
– kargi! – orazrovnad warmoTqva qalma es erTad-
erTi sityva da Tavi mZimed gadaaqnia, imaSi darwmuneb-
ulma, rom namdvilad gaigona mamakacis xma am oTaxidan.
kidev erTxel SeaTvaliera oTaxi da wynarad gaixura
karebi. roza oTaxidan gavida Tu ara qeTi loginidan
wamofrinda tansacmlis karad gamoaRo. sadac nika egule-
boda. „dedamac dainaxa, magram zedmet usiamovnebas mo-
erida, rom SoTas (qeTis mamas) ar gaego da qaliSvilis
saidumlo ar gaamJRavna“, – magram ar gamarTlda qeTis
nafiqri, karadaSi nika ar aRmoCnda... axla metad Semoaw-
va qaliSvils sevda, raRaca cudma grZnobam gulze mar-
wuxiviT mouWira da limoniviT dauwyo nel–nela
gamowurva.
– nuTu marTla satanaa, nuTu marTla aqvs jojox-
eTis Sav ZalebTan kavSiri? sad unda gamqraliyo, xom
davinaxe karadaSi Sevida da Caiketa. gaaRes da aRar
aris, kargi fokusia, me da Cemma RmerTma, es nomeri
cikrSi rom uCveno, mayureblis ovacias daimsaxureb, vnaxoT
ras izams orSabaTs, unda vaziaro, Cemi moZRvari daama-
rcxebs eSmas da gamodevnis satanas magis organizmidan,
ara, mainc sad unda wasuliyo? fiqri mSoblebis saZine-
beli oTaxidan gamosulma xmaurma Seawyvetina, mamas sam-
saxurSi wasasvlelad amzadebda deda, samzareulodan
WurWlis mouridebeli xma gamodioda, etyoboda raRa-
cas nerviulobda da TefSebze iyrida gulis javrs.
qeTic nerviulobda. icoda, rom dedas nerviulobis mizezi
TviTon iyo da mamis samsaxurSi wasvlis Semdeg, damsax-

251
urebul risxvas moeloda misgan. brZnuli naTqvamia –
qals SeuZlia ojaxis dangrevaca da aSenebac, sanam ojaxs
daangrevdes, qals advilad Seswevs Zala kacis Tavidan
moSorebisa. magram Svils ras eubnebi? swored Svilia
ojaxis damqcevica da amSenebelic. avad ar momwons Cemi
saqcieli, miviRe kaci Ramis or saaTze da gavubi mas-
laaTi. vis daajereb, rom Cvens Soris patiosanis saubari
iyo da sxva araferi?
SoTam karebi gaixura, qeTim gagigo, Tu rogor gaa-
Ro mamam avtofarexis karebi. axalTaxali „mersedesi“
gamoagora da samsaxurSi wavida.
– gamodi, isauzme! – samzareulodan gamosZaxa rozam
Svils.
– jer ar minda! – upasuxa qeTim, Tumca icoda deda
risTvisac eZaxda. dRemde sawolSi mohqonda sauzme,
axla ki...
– gamodi, saqme maqvs! – dedis xmaSi simkacre gaeria
da iZulebuli gaxda qeTi samzareuloSi gasuliyo, mdgo-
mareoba rom ar gaemZafrebina rozam uxmod daudga win
msubuqi sauzme, TviTon yava moiduRa da pirispir daujda
Svils, zogierTi deda TmiT daiTrevda da TefSebs
daamtvrevda Tavze, magram roza sibrZniT gamoirCeoda
mTel ubanSi, icoda siyvarulis fasi, sad Cxubi es-
aWiroeboda saqmes da sad dumili, esec brwyinvaled
icoda, ojaxur siwmindesac xom Senaxva undoda, ho, cx-
ovrebiseuli yvelaferi icoda. iseT ojaxSi iyo
aRzrdili, ar SeiZleboda ar scodnoda cxovrebis av–
kargi da uavkargod aRezarda Svili momavlisaTvis. mis
kanonSi ar ewera simkacriT Svilis aRzrda, dedas kar-
gad esmoda, rom sastiki mopyroba Svils SeSinebul da
damfrTxal monad aqcevda, bavSvi Tavisufali, amayi,
znekeTili da RvTis mosavi unda aRizardos, arCevdes
cudsa da kargs, asxvavebdes borots keTilisagan, tyuils

252
– simarTlisagan, ar icruos – „aRirCie SenTvis SiSi
RvTisa, dasabami yoveli sibrZnisa da pativi eci mSo-
belTa SenTa, imitom, rom maTi locva dagifaravs Sen“. –
roza darwmunebuli iyo, rom yvela codva uvicobidan
modioda, amitom Tavis codnasa da gamocdilebas ar
akonservebda, yvelas uziarebda, Svils ki valdebuls
xdida Seeswavla da Seesisxlxorcebina misi azri, ax-
algazrdebs akldaT cxovrebiseuli wesebis codna. maTi
goneba mudmiv ZiebaSia, isini cdiloben axlis aRmoCenas
da xSir SemTxvevaSi ver amCneven Secdomas, romelic
seriozuli katastrofiT mTavrdeba, isini ki am katas-
trofas Seferxebas uwodeben, ratom atareben dedis
saamayo saxels maSin, rodesac Svils eubnebian: – „me
viswavle, CemiT mivaRwie, Tu ar iswavli kiseric mogi-
texia“, – miugdeben wigns, gaixuraven karebs da wavlen
saseirnod, rac axalgazrdobaSi daakldaT, imis anazRau-
rebas cdiloben, skolis maswavlebeliviT codnis naxe-
vari ki ar unda gadasce, unda Caunergo Seni codna–
gamocdileba, Torem naxevari codniT aRWurvili, dRenak-
luli bavSviviT, naxevrad gaxelil–daxuWuli TvalebiT
icxovrebs, labirinTebSi gaixlarTeba da vis Seawux-
ebs? ra Tqma unda, isev mSobels, bavSvs dabadebi-
sTanave sWirdeba mxarSi dgoma, raTa droulad SeiTvi-
sos zneobrivi qcevis normebi, Torem cxovreba rodi
gvapatiebs Secdomas. Tu ar viciT, ra aris sicocx-
lis azri da misi arsebobis sawyisi, rogor unda
gansazRvro adamianuri cxovrebis ideali, rogor unda
mivaRwioT warmatebas da rogor unda movi povoT gam-
arjveba, rom davrCeT cxovrebaSi samagaliTo, saTno
da sindisieri.
dedas Svili zrdasrulad warmoudga. amitom
eTikuri aRzrdis sakiTxebiT daewyo saubari. gadawyvi-
ta, raRac cxovrebiseuli romani SeeTxza da misi suli

253
Seeryia, Seercxvina, iseTi ram uambo, romelic sinamd-
vileSi ar momxdara da ise ifantaziora TviTonve ukvir-
da.
– yvela qmedebaze saZageli mSoblis motyuebaa, –
daiwyo rozam – nu ggonia sicrue gansakuTrebuli ad-
amianis Tvisebaa, romelsac veravin miuxvdeba an aRiare-
bis SemTxvevaSi aravis epatieboda, mec gaviare axal-
gazrduli gza da mag macduri gzis labirinTebic vici,
mec mqonia SemTxveva mometyuebina mSobeli, magram mcde-
lobas yovelTvis uSedegod Cauvlia, maSin sasaflaosaken
vcxovrobdiT, miyvarda da vamCnevdi, imasac vuyvardi, mi-
uxedavad imisa, rom dRisiT mudam erTad viyaviT, RamiT
mainc moadgeboda xolme fanjaras da gisosebSi erTim-
eores Tavdaviwyebamde vkocnidiT, mamaCems SeuniSnavs es
ukanono siyvarulobanas TamaSi da SeumCnevad dagvi-
darajebia. erT saRamos dapatimrebuli Semomiyvana Cems
oTaxSi, miwa rom gamskdomoda da Cavvardniliyavi is
merCia. Semrcxva mSoblis, magram gafuWebul saqmes raRa
eSveleboda? Tavis marTlebac arc micdia, radgan mcde-
lobas azri aRar hqonda. arc mamas Seuyria qveyana,
ubralod hkiTxa Cems rCeuls – „vina xar da ras daZ-
vrebi sxvis ezo–SemogarenSio“ – biWma Tamamad ganucx-
ada: – „miyvarso Seni qaliSvili“ – aba, Tu giyvars, me
gaCvenebo seirs, adga da am SuaRamisas mis mSoblebs
daureka: – „Seni Svili danaSaulze waviswari, dapatim-
rebuli myavs da axlave CemTan gamocxaddiT, Torem
sasjels davadeb da Semdeg gviani iqnebao“. aT wuTsac
ar gauvlia aqoSinebuli, Cemi rCeulis mSoblebi gamocx-
addnen. – „me raRac didi danaSauli megona, mag saqmes
advilad eSvelebao“ – Tqva SoTas mamam da Cveni SeuRleb-
is sakiTxic im RamiT gadawyda.
– yoCaR mama, rogorc Cans axalgazrdobaSi mususi
yofila! – wamoiZaxa gaTamamebulma qeTim.

254
– iyo, rogor ar iyo, magram kanonier SeuRlebamde
saxlSi arasodes momiyvania is, Sen ki erT danaSauls
meores umateb, matyueb kidec, rodesac Seni oTaxis karebTan
naxevari saaTi viyavi ayudebuli da Tqveni saubari sak-
uTari yurebiT movismine, yurebis moWras mirCev? me
Tqvens Soris romani didi xania SevamCnie, icode ve-
rafers gamoapareb dedis guls, vicnob Sens rCeuls, mis
ojaxsac, kargi araferi aqvT, magram arc dasawuni arian,
rom naxo, uTxari mSoblebis TandaswrebiT movides CvenTan.
– ara, is ar mova deda!
– ratom?
– ar vici, raRac Taviseburia, amayi!
– ese igi Cven mivakiTxoT da SevexvewoT, rom Segir-
Tos?
– ar vici, deda, ara, misi gamocxadebac moulodneli
iyo, Tavi sizmarSi mgonia, damijereb, rom arc mosvla
gamigia misi da arc wasvla?
– kargi axla, ginda damarwmuno, rom Sens rCeuls
uCinmaCinis qudi xuravs?
– ar gajereb, magram daaxloebiT masea...
– ras miqvian masea, bavSvobidan SenTan Sezrdili
adamiani dRemde ver gagigia vin aris?
– yvelaferi skolis damTavrebis Semdeg daiwyo, sul
ramodenime dReSi Cveulebrivi adamiani araCveulebrivad
iqca. iqneb ar damijero, me TviTon SemeSinda, rodesac
Cems oTaxSi Seni Semosvlis Semdeg is gauCinarda...
– qeTi nu maSineb, Tu RmerTi gwams, xom ici maseTi
movlenebis me araferi mwams, Sen Tu siyvarulma gagagiJa
da avsulebs abraleb, es veraferi SeRavaTia, umjobesi
iqneba fsiqiatrTan imkurnalo.
– Sens adgilas arc me davijerebdi.
– iseT rames arc davijereb da nurc damajereb,
rac ar aris dasajerebeli, Sen umjobesia Seyvarebulis

255
roli unaklod iTamaSo da Semdeg meuRlis funqcia
Seasrulo, amisaTvis saWiroa mamakacis sulSi gadasax-
lde, misi fiqriT ifiqro, masaviT gZuldes da masaviT
giyvardes da ara Seneburad, adamianze garegani dakvirve-
ba Sedegs ar gamoiRebs, es mecnierebis meTodia buzebze
an sxva mwerebze dakvirveba, giyvardes da mieci saSu-
aleba masac uyvarde, asrulebde ojaxSi qalis movale-
obas, magram arasodes ar waarTva mamakacs Tavisi ufle-
bebi da ar isargeblo misi movaleobiT, nurasdros
ecdebi partnioris gadakeTebas, nu daiwyeb misi faru-
li Rirsebebis aRmoCenas, mTavari Rirseuli adamianis
povna ki ar aris, sakuTari Tavis Secnobaa, rom avad iyo
Rirseuli, nurasodes abuzRundebi da nurasodes SeamC-
nev qmris umniSvnelo nakls, napoleons usazRrvod uy-
varda eJeni ceba da coladac SeirTo, magram eWvianobiT
gagiJebulma eJenma yoveldRiuri buzRuniT ojaxi daan-
gria.
dRevandeli qalebis materialuri moTxovnebi gaizar-
da, magram es imas rodi niSnavs, rom qmari ojaxSi fu-
lis Semomtani manqanaa, is xom siyvarulia, Seni cxovre-
bis megzuri, Seni Wirisa da lxinis gamziarebeli, rogor
SeiZleba gulis gasaRebi ver upovo, ver moaqcio? ver
Seayvaro Tavi? ise, mTlad mindobac ar SeiZleba kacisa,
ar unda sjerodes, rom Zlier giyvars, Torem giRalatebs...
„gqondes imedi uflisa, daicev gzai misi, xvidode
yovelTaebr mcnebaTa misiTa, magram nu miandob imedsa
Sensa kacsa, imitom, rom is uecrad daWknebis, TiTqos
arc ki iyo igi“.
– ai, swored eg miWirs deda, rogor movaqcio uf-
lis gzaze, rodesac, rogorc TviTon ambobs, Sav Zalebs
emsaxureba?
– es avadmyofuri Cvevaa mamakacebSi, xSirad daujer-
ebels trabaxoben SeyvarebulTan, rom xaTrTan erTad

256
SiSic Caunergon. – „Sen mtkice moimede iyav RvTisa,
imitom rom RvTis moimedenni netar arian“... – adamiani
RvTis ZaliT gaCnda da ar SeiZleba Seni rCeuli Sav
Zalebs emsaxurebodes, Tu romelime Zalam gavlena moax-
dina masze, Cven SevZlebT RvTis nebiT mis moqcevas.
– orSabaTs minda Cems moZRvars Sevaxvedro, vfiqrob,
Tavisi locvebiT miaRwevs sasurvel Sedegs.

* * *
marTlac lamazad gamoiyureboda samoqalaqo tansac-
melSi gamowyobili moZRvari, romelmac kafe „gazafxulSi“
sami yava da samarxvo namcxvari SeukveTa. did dros ar
gauvlia nika da qeTic gamoCndnen. mokrZalebiT miesal-
ma moZRvari mosulT da kuTxeSi midgmul magidas miusxd-
nen. cota xans wynarad isxdnen, verc erTs ver gaebeda
saubris wamowyeba, yvelaze metad nikas emCneoda mous-
venroba da saubaric pirvelma daiwyo:
– xom SemogiTvaleT, batono moZRvaro, jvarisgareSe
mobrZanebuliyaviT? me Tqveni yoveli sityva mtkiva,
TiTqos mcemdeT.
– vgrZnob RvTiuri Zali gadmodis Tqvenze, uflis
daxmarebiT SevZleb, satana ganvdevno Tqvengan!
– amas TviT qristec ver SeZlebs, radgan Cemze Savi
Zalebi zemoqmedeben!
– Tqven saidan iciT es? iqneb antiqriste xarT?
– ara, antiqriste, mova imas me unda Sevxvde, ise
rogorc qristes daxvda ioane naTlismcemeli da ganan-
aTla...
– Sen, rogor, qristesac eTayvanebi da antiqristes
elodebi?
– Tqvenc xom gwamT Savi Zalebis, satana, jojoxeTi,
aseve gwvams Cvenc ieso qristes arseboba, ase rom ar
iyos, brZolasac ar gamovucxadebdiT.

257
– gwams gamarjvebis?
– ara, qriste RmerTis winaSe uZlurebi varT! Cven
davmarcxdebiT, magram es imas rodi niSnavs, brZolaze
aviRoT xeli, sanam qriste mova, Cven mraval saswauls
movaxdenT, antiqristes mravali adamiani ahyveba da ac-
dunebs kidec!
– amdeni Tu gesmiT, ratom ahyolixar bnel Zalebs,
ratom ar iwamebT WeSmarit sarwmunoebas?
– qristes mosvlamde veravin SeZlebs CemSi moklas
satana, me maTi gziT unda viaro, iqneb arc momwondes
maTi gza, magram sxvagvarad ar SemiZlia, urCebs sxvagvar-
ad epyrobian, adamianica var da satanac, amitom Cemi
damarcxeba Znelia...
– es SeuZlebelia adamianic iyo da satanac!
– ratom? qristec xom adamianic iyo da RmerTic?!
– is qriste iyo da aris, Sen ki vina xar?
– me satana var, satana, vampiri, gaige?
– SenSi Tu adamiani aris da adamianuri grZnobebi
gagaCnia, RmerTis nebasac unda emorCileblode, eklesia-
Si unda iaro, usmino locvebs da ganiwmindo suliT da
xorciT. RmerTma xom Tavisulifali neba mianiWa adami-
ans, rac codvebis SesaZleblobasac gulisxmobs da
Tavisuflebis borotad gamoyenebasac, CvenTvis mokvdav-
Ta magaliTi unda iyos angelozTa dacema, romelic Tavisma
silamazem acduna, moixibla da siamayis gamo sakuTari
Tavi RmerTs daupirispira.
– mere da sad aris Tavisufali neba? ratom ar
SegviZlia daupirispirdeT yovlad Semoqmedsac ki? ratom
ar SeiZleba qali eklesiaSi Tavsaburavis gareSe Sev-
ides da ilocos?
– Tqven geSlebaT Tavisufali neba aRviraxsniloba-
Si, Tqven Tavisuflebas RvTiuri kanonebis uaryofaSi
xedavT, qali gamomwvevad ar unda gamoiyurebodes RvTi-

258
ur taZarSi, raTa Tvalma ar acdunos kaci. RmerTi ki
codvas yvelas miutevebs. yvela adamiani RmerTis Svili
manam aris, sanam ucodvelia. Tu cdunebas ahyva da codva
Caidina unda gamoisyidos danaSauli, da moinanio Tun-
dac jvars ecvas. Sen jer kidev gaqvs dro, rom suls
samudamo sazrdo moumzado – „moumzade Sens suls
keTil saqmeTagans sagzali, sanam jer kidev gaqvs dro,
da SeiZleba, rom ama soflidan gasvlis Semdgom ar
gagiWirdes“.
– mwams, moZRvaro, rom Tqven kargad flobT Teolo-
gias, es mecnierebaTa Soris upirvelesia da araferia
ufro mSvenieri, vidre wvdoma RvTis sibrZnisa, ufli-
sadmi arasakmarisi siyvarulis gaRrmavebisa. me vxedav
Tqvens guls, is angelozebs uWiravs xelSi. tvini ki _
ufals, magram ucodveli ara mgonia brZandebodeT, Tqven
xom RvTis taZarSi msaxurobT da yvela morwmunes em-
saxurebiT, Tu gikiTxavT odesme ratom Rirs aTi grami
sefiskveri erTi kilogrami puris fasi? ici ramden
morwmunes ver uyidia, rom moigonos Tavisi micvalebu-
li? bevrs sanTelic ver SeuZenia, Cemi azriT, salocavi
taZari mdidrebisaTvis ki ar augiaT, morwmuneTaTvis
aris nakurTxi, zogierTi RvTismosavi ki „eSmakis kverTx-
is“ monaa, wminda analogia fuliT aris dafaruli. ras
niSnav es? qristes mobrZanebas elodebiT, rom SoltiT
daamyaros wesrigi? – me vaRiareb, var satana, magram es
imas rodi niSnavs, ar miyvars Cemi samSoblo da Cemi
xalxi, adamianebma meti WeSmariteba unda dainaxos TqvenSi,
rom mrevli miizidoT, siwminde wminda taZridan unda
modiodes, Torem xalxi sakuTari Zmis aRzevebasac veR-
ar itans da satanebs gvabraleben yvelafers...
– SeiZleba Sen simarTles qadagebde, magram aravis
aqvs ufleba dainaxos is, rac xdeba RmerTis taZarSi, aq
Semowiruli fuli, Tu sxva Zvirfaseuli nivTi saqvel-

259
moqmedo saqmes xmardeba, ZiriTadad taZrebis SekeTebasa
da RatakTa gankiTxvas, RmerTi TviTon xedavs yvelafers,
is yvelgan da yvelaferSia, magram misi xilva aravis
ZaluZs, Tumca TviTon SeuZlia roca moisurvebs maSin
eCvenos adamians. ase rom, RvTiuri saqmis gansjis ufleba
aravisa aqvs.
– me RmerTis gansjis ufleba arca maqvs da arc
mifiqria, magram kacTa codvis danaxvis ufleba namd-
vilad maqvs.
– TviT „ars RmerTi cisa Soris gamocxadebuli
saidumloebisa“. Sen codvad isic geyofa, rom TviTon
aRiareb vina xar, magram Cemi valia mogaqcio, locviT
mivaRwio mizans. RmerTi mowyalea gapatiebs, wamodi
eklesiaSi, mognaTlav, nakurTx wyals gapkureb da gagban
codvebisagan.
– ara, moZRvaro, codvebisagan ara mgonia ase ad-
vilad ganibanos codvili, evam akrZaluli xili SeWama
da dRemde vixdiT mis codvas misi STamomalvoba da
Tqven Cemi codvebi ase erTi xelis mosmiT gindaT waSal-
oT? ar SeiZleba moZRvaro Cemi codvebis waSla, radgan
cxovrebaSi orive arsebobs – keiTlica da borotic.
keTili Tqven brZandebiT, boroti me, anu dabadebidan
Sen adami me gveli, romelic vcdilob keTili gzidan
vacduno adamiani, me Tu Tqven keTilad maqcevT, sadRa
iqneba boroti? ara da uimisod cxovrebac ar SeiZleba,
Cven cxovrebam gardagvqmna Torem dabadebidan oriveni
kargebi viyaviT, Sen adami, ucodveli, edemis baRis mSvene-
ba, me ki yvelaze lamazi angelozi liciferi, Tumca
yvela ase rodi fiqrobs, magram me Cemi silamaze SemrCa
gveli nuras ukacravad, ar aris ulamazo, marTalia si-
lamazes Suri da mtroba mosdevs, Sursa da mtrobas ki
siZulvili, magram yvelas rodi vmtrobT, visac midrekile-
ba aqvs Cvens mimarT da aRmerTebs cxovrebas, mas viz-

260
idavT, radgan cxovreba Cvenia. germaniaSi, vormsis taZar-
Si dgas qandakeba, romelsac hqvia „qali qveyana“. Tu am
qandakebas wina mxridan SexedavT, uturfesi asuli
dagidgebaT Tvalwin, xolo zurgis mxridan Semzarav
suraTs ixilavT: Txemidan terfamde dafarulia gvelebiTa
da matlebiT. am qandakebiT srulad aris ganmartebuli
evasgan adamis cdunebis paraboluri Sinaarsi.
– Sen saidan ici es?
– me mas axlac vxedav.
– marTali xar evasa da adamis cduneba miutevebel
codvad daedo kacobriobas. im pirveli codvis Semdeg
yvela adamiani codvilia. swored am codvis gamosyid-
vis mizniT moavlina RmerTma Ze Tvisi qriste. qalma
itvirTa da manve gamoaswora Tavisi Secdoma, evas Sec-
doma wminda mariamma gamoaswora qristes SobiT, aqedan
gamomdinare, RmerTia ukvdavebis sawyisi, gveli _ cx-
ovrebis! logikuria, rom RmerTma simdidris mosaxveWad
ar Seqmna adamiani, is Tavis xatebad, edemis baRis mSvene-
bad Seqmna.
– moZRvaro, edemis baRSi adamisa da evas garda
kidev xom aravin cxovrobda?
– ra Tqma unda, Tu mxedvelobaSi ar miviRebT an-
gelozebs.
– maS, visTvis Seqmna RmerTma is akrZaluli xili,
romelic Cvenma winaprebma miirTves?
– es iyo xe cnobadisa, keTilisa da borotisa. ra
Tqma unda, RmerTma adamianisaTvis dargo es mcenare,
magram adamiani jer ar iyo mzad rom es xili egema da
ganesxvavebina keTili borotisagan. dRes ratom ar aW-
meven dedebi TavianT Cvilebs wiwakas, an ar asmeven arays?
imitom, rom amisaTvis ar aris mwife maTi organizmi.
ase iyo adami da evac, magram acduna eSmakma Cveni wina-
pari da dagvrCa codvis tvirTi sazidad. eSmaks rom ar

261
ecdunebina adami da eva, RmerTi maT ukvdavebasac aziarebda,
radgan edemis baRSi ukvdavebis xec iyo darguli.
– kargia TqvenTan saubari, moZRvaro, magram bodiSis
moxdiT unda dagtovoT, mec uamravi saqme melodeba, –
Tqva nikam da wasasvlelad moemzada, magram qeTim SeaC-
era:
– moica! sad midixar, me srulebiTac ar maintere-
sebs Tqveni mosazrebebi, mainteresebs rogori SedegiT
damTavrda Cveni msjeloba da rogor moviqceT dReis
Semdeg?
– me var satana, Sen unda dagRupo, magram miyvarxar
da dasaRupavad ar memetebi, nebayoflobiT wamomyvebi,
Cems antiqristes gaziareb, da Tu ara siyvaruliT dag-
tanjav! – mtkiced warmoTqva nikam da kafe–baridan
aCqarebuli nabijiT gavida.
– mamao, Sen ra sityvi? – hkiTxa qeTim moZRvars,
romelic Rrma fiqrebSi CaZiruliyo!
– rogorc Cans moaxlovda gankiTxvis Jami, me ra
giTxra, qriste TviTon ityvis Tavis sityvas, wamodi
eklesiaSi ufali dagvexmareba, locvebiT iqneb dagvavi-
wyos macduris siyvaruli.
didxans iyo daCoqili RvTismSoblis xatis win,
loculobda da cremlad dneboda qaliSvili, moZRvars
wminda kalTa daefarebina Tavze, zed mooqrovilydiani
saxareba daedo da locvebs kiTxulobda. TandaTan CaR-
vara RvTiuri siTbo qaliSvils sxeulSi da sxva dReebTan
SedarebiT damSvidebuli dabrunda ojaxSi. uWirda pirve-
li siyvarulis uaryofa, magram sxva gza ar iyo. marTa-
lia, siyvaruli sixarulisa da siamovnebis eleqsiria,
Cveni ulamazesi samyaros dedofalia. yvela emoneba mis
Zlevamosilebas, uxsovari droidan umRerian, uamravi leg-
enda da Tqmulebaa masze SeTxzuli, bevric poetad aq-
cia siyvarulma da werdnen maSin, rodesac siyvaruls

262
unda ekarnaxa kalmisTvis da ara maSin, rodesac pirovnebas
surda siyvarulze daewera raime.
matianec ganarCevs orgvar siyvaruls _ keTilsa da
borots, pirvels aRamaRlebs, meores _ hmgobs. TviTon
RmerTma Sehqmna siyvarulis Zlevamosileba da masTan
erTad ukeTuri Zalebic, ar iqnebis siyvarulis Semqmne-
lis Ralati, radgan RmerTia pirveli, sulieri siyvaru-
li, is yvelas SeaZlebinebs xorcieli siyvarulis uary-
ofas, xorcieli siyvaruli qal–vaJTa saxifaTo Tama-
Sia, romelic warmogvidgens barbarosuli mdgomareo-
bis gaSiSvlebul niSnebs, magram mas mainc etrfian da
sicocxlis fasad inarCunebs avtoritetuli sazoga-
doeba, Tumca ramdenadac metia siyvarulSi maTi war-
mateba, miT ufro seqsualuria da ara RvTiuri qmedeba.
– fiqrobda qeTi da pirvel xorciel siyvaruls dakar-
gulad Tvlida.
TiTqmis igives fiqrobda nika, romelic taxtze
wamowoliliyo, Tvalebi sibnelisaTvis hqonda gaswore-
buli da amJamad siyvarulis ganwirulebaze qeTis
aCrdils esaubreboda.
– ki, me Sen miyvarxar, qeTi, Tu amas siyvaruli hqvia,
me ufro xorciel ltolvas davarqmevdi, ase rom ar
iyos, ratom klaven Seyvarebulebi erTimeores? gana Sei-
Zleba sayvareli adamianis mokvla? ho, vici Sen eSmaks
daabraleb – „acduna da mokla“ – magram ase ar aris,
ubralod ar arsebobs siyvaruli, es warsulis gadmo-
naSTia, omebsac ki siyvarulis mizeziT iwyebdnen Tu
siyvaruli arsebobs, maSin Ralati ar unda arsebobdes
da Sen romeli siyvaruli ginaxavs, erT siyvaruls
dasjerebodes? marTalia didi ovaciebiT umRerian am
grZnobiT ukvdavebas, magram tyuilia, siyvaruli ukvdav-
eba ki ara, sikvdilisaken mimavali umoklesi gzaa, es
aris mxolod, siyvaruls sikvdilis ar eSinia da rad-

263
gan adamiani saerTod ar aris ukvdavi da raki mainc
ganwirulia, sjobs raRac didi saqmisaTvis mokvdes an
moklas, vidre suleluri siyvarulisaTvis, me Savi Zalebi
CamZaxis, rom Sen mogkla da im qveynad Cemi msaxuri
gagxado, am qveynad ki Cems magier satana davtovo. magram
ara, sasikvdilod ver gagimeteb, am siyvaruls umjobesi
iqneba sibraluli vuwodo, radgan Sen qveynisaTvis jer
araferi gagikeTebia, arc cudi da arc kargi, amitom
raRac mizezi xom unda hqonde Sens sikvdils? RvTi-
uri kanonis morCilebisaTvis adamians ar klaven. Sen
xom amasTan erTad xelisuflebasac morCileb da mec
morCilebas mpirdebi Tu Sens interesebs davicav, rac
RmerTis morCilebaSi mdgomareobs? ese igi, wesieri
adamiani xar da usamarTlobis Camdeni adamiani bevrad
ubeduria, vidre usamarTlod dasjili, marTalia adami-
anebs ar uyvarT rodesac miCveul (da ara Seyvarebul)
adamians Sordebian, (rameTu siyvarulic SeCvevaa da sxva
araferi) arc me var gamonaklisi, namdvilad mimZims
SenTan ganSoreba, magram sxva gza ara maqvs. unda gavu-
ZloT, miznad davisaxoT Zleva sakuTari Tavisa, mivaRwi-
oT uzenaes ideals da CamovyalibdeT uZlieres pirovnebe-
bad. vici cxovrebaSi ori ganzomileba arsebobs: RvTi-
uri romelsac Sen msaxureb, Seqmnisa da amaRlebis saRi
sulia, misi sawyisi Tvisebacaa sibrZne, sidinje da zom-
iereba. satanuri Cemi cxovrebis mizani ki naklovanebaa,
aRviraxsnili drostareba, Troba, narkomania, Sveba da
Semdeg tanjva, riTac codvili uerTdeba jojoxeTur
qmnilebas. es me vici, Cemi xvedric esaa, magram ar Semi-
Zlia vuRalato dRevandel realobas, radgan mxolod
am gziT myavs mfarveli da sxvagvarad miwier cxovrebas
ver veziarebi. Tu qali xar ar daiwyo axla jojox-
eTiT Cemi SeSineba. me ki ara, msoflioSi yvelaze brZen
mefed iTvleboda israelis xelmwife solomoni, romel-

264
sac aTasamde sayvareli da Svidasamde coli hyavda,
magram gamoCenili da saxelganTqmuli fizikosi isaak
niutoni da filosofosi imanuel kanti ise wavidnen am
qveynidan, rom qalis xorcieli siamovneba ar SeugrZvni-
aT da Tqven rogor fiqrobT, romeli imyofeba samoTx-
eSi da romeli jojoxeTSi? diax, eseni erTad arian.
qeTi mxolod Sen getyvi simarTles, me rom sxeu-
lis raRac nawili ar makldes, metad agresiuli viqnebi,
magram axla CemSi adamianuri grZnobebi Warbobs da
lmobierad getyvi, damiviwyo. moZebno SensaviT keTili
vinme da Seqmna ojaxi, rom Senc ise ar dagemarTos,
rogorc meri ServaSiZes, romelic erT–erT Tavyrilo-
baze mivida, adgili arcerTma axalgazrdam ar dauTmo.
erTma ki uTxra: – „jer aravin gagiCenia qveyanaze, rom
Semdeg man me damiTmoso adgili“. – is xom msoflios
ulamazes qalTa Soris erT-erTi gvrgvinosani iyo. am-
itom gTxov da gibrZaneb kidec, radgan RvTis samsaxuri
agirCevia, RvTiurad gauZRve cxovrebas da Seqmna ojaxi...
axla ki bodiSi, ar mayeneben, droa Cemi Rame xetial-
isa! – bolo sityvebi xmamaRla warmoTqva nikam da
oTaxidan gauCinarda bevrs ar sjeroda, magram marTla
hqonda raRac magiuri Zala, sadac gaivlida sinaTle
qreboda, albaT ase erCia, sibneleSi xetiali. saxli,
sadac mieCqareboda, erT–erT maRlob borcvze iyo wamoW-
imuli da zRaprul brolis koSks mogagonebdaT, ara
mTlad brolis ar iyo, magram brolze Zvirfasi masaliT
iyo nagebi, oqroswinwkleb Caqsovili grantiT, TviT
nika eSmakmac ar icoda ramdens fasobda. marTalia WiSkari
distanciur marTvas emorCileboda, magram nikas ar
dasWirvebia WiSkriT sargebloba, is aTmetriani simaR-
lis kedelze iyo Camomjdari da ezos aTvalierebda,
romlis silamazem Tvali mosWra da saxlSi Sesvlas
ar Cqarobda. marTlac, msoflios eqvsi saocrebis ga-

265
nadgurebidan erT–erTi, albaT „artemidas taZris“ pro-
toti ps warmoadgenda. sasaxle, romelic, arc meti arc
naklebi, `CineTis kedliT~ iyo garSemortymuli. koSkze
dacvas eZina, ezoSi aSvebuli uzarmazari nagazebi Tv-
lemdnen. nika wamoimarTa da haeri Rrmad SeisunTqa.
sinaTle ara marto am sasaxleSi, aramed mTel ubanSi
Caqra, magram rodesac vampiri sasaxlis mflobelis
saZinebel oTaxSi aRmoCnda, sinaTle CairTo da oTaxic
sasiamovno mkafio SuqiT ganaTda. sasaxlis patroni,
romelsac lordi erqva da kidec amarTlebda materi-
aluri SeZlebiT Tavis saxels, spilos ZvliT moCu-
qurTmebul taxtze, Teqvsmetiode wlis gogonasTan er-
Tad sruliad SiSveli iwva. orives Rrmad eZinaT, nikam
oTaxSi gaiar–gamoiara, Semdeg vazaSi Cadebuli farSe-
vangis frTa amoiRo, lordis sasTumalTan rbil savar-
ZelSi Cajda da mZinare miliarders frTa Tvalebze
gadausva, lordim sasacilod aaTamaSa cxviri da tuCebi,
nikas gaeRima da frTa axla cxvirsa da tuCebze Camousva.
lordim xeli haerSi gaiqnia da namZinarebi Tvalebi
gamoaxila, sasTumalTan mjdomi axalgazrda kaci rom
ixila, Tvalebi gakvirvebisagan kinaRam budidan gad-
moucvivda da Caxrinwuli xmiT daibubuna: „ra xdeba
aqa“? Tan SekiTxvas boyini amoayola, romelsac ucx-
ouri aromatuli Rvinisa da Semwvar–moxrakulis suni
amoayola...
– ra xdeba aq, CemTan rogor Semoxvedi?! – kiTxva
gaimeora lordim da xeli baliSis qveS gaapara.
– nu eZebT, magisTvis me ukve vizrune! – wamoTqva
nikam da „makarovis“ sistemis pistoleti xelSi SeaTa-
maSa. lordim sibrazisagan mowolili nerwyvi xmauriT
gadaylapa.
– aq rogor moxvedi, dacva moisyide? – dainteres-
da lordi.

266
– ara, saCeCelze davkari sajdomi, gadmovafrindi
aTmetrian Robes da Tqvens saZinebel oTaxSi aRmovCndi.
– mag xerxiT aqedan veRar gaxval!
– eg kidev sakiTxavia vin gava da vis gaitanen!
– Tqvi bolos da bolos risTvis mosulxar, icode,
erT TeTrsac ver miiReb, Sen ki ar Segwevs Zala me
momkla, icode aqedan veraviTar SemTxvevaSi ver gaxval
da TviTon mogTxov pasuxs gamoRviZebisaTvis.
– Tu gamoiRviZeb, gadarCebi, magram Sen isev gZinavs!
– aqedan gaeTrie!
– bevri fulis SeZenas cota zrdiloba SegeZina
jobda – kbilebSi gamocra nikam da marjvena xelis
xuTive TiTi ise Rrmad Caaso mkerdSi, rom lords
guli SeekumSa.
– bolos da bolos, Tqvi risTvis mosulxar ram-
deni ginda?!
– araferic ar minda! me Seni gankiTxvis dRe var!
– isev daiwyo simdidris Zieba, saidan da rogor?
– ara, ar ifiqroT mdidarsa da saqmosan xalxs ar
vafasebde! es ubralod me mainteresebs, saidan aRsareba
unda Camabaro, sxvagvarad ar SeiZleba.
– me arc fulebs varigeb da arc aRsarebas!
– mec minda ioli gziT viSovo ori kapiki, maswavle!
– kidec rom gaswavlo, dReidan Sen mas ver gamoiy-
eneb! – warmoTqva lordim da farulad gogonasken waiRo
xeli, rom gamoeRviZebina. marTlac gamoeRviZa da ucxo
mamakaci rom dainaxa sabans dauwyo Zebna, romelic iatakze
gadavardniliyo, daifara, nikam tuCze TiTis midebiT
aniSna, gaCumebuliyo. gogonam sabanSi Tavi Cargo da
kedlisken gadabrunda...
– nuTu ase Znelia avkacobiT dovlaTis SeZena?
– ho, Znelia da arc Sen iZen sindisieri gziT, Tumca
Sengan arCeuli gza ufro saxifaTo meCveneba. fuli, Cemo

267
kargo, arwivis marTvea da rogori mosatacebelia kedelze
mimagrebuli arwivis budidan marTve, SenTvis saidum-
los ar unda warmoadgendes. Semdeg marTvesac movla
unda. rom dafriandeba, SeiZleba gagifrindes, uamravi
mteri hyavs... lamazia marTve...
– ara, cruobiT, fuli arwivi ki ara satanaa. aba
gaixseneT pirveli nabiji, Tu rogor uRalate megobars,
Tqven xom erTad daayaCaReT da megobrisTvis kuTvnili
wilis micema dagenana? fulisTvis ar unda mogekla,
satanam gacduna, romelic fulis saxiT gamogecxada, me-
ored kidev sxva megobari gaiCine, imasac pirvelis bedi
ewia, mesamesac da mecxresac, biujeti ki Zalze gagezar-
da, mgoni aRarc gsurs meaTe megobris sisxli. xom
gagigiaT miliardelTa snobi gamoTqma: _ `nu mkiTxavT,
ra gziT viSove pirveli milioni!~
– diax, me isini movkali tyviiT, magram Sen igives ar
Cadixar? – taxtze wamojda lordi – me nel–nela
movi pove es simdidre, cxra megobrisa da ormocdaSvidi
adamianis fasad, Sen ki erTi adamianis gulze gadavliT
ginda mTlianad waiRo, gana Seni qmedeba kanonieria? gana
SenSi ar saxlobs satana? Senc xom Cemgan is sisxliani
fuli unda waiRo, mec rom sisxliT movi pove, gana Sen
Cemi Tanamosaqme ara xar?
– me TviTon var satana da imitom ar ganadgureb,
rom Cemi gziT dadixar. madlobeli var. Sen sasaxlee-
bic CemTvis aaSene, magram kanonzomiereba daarRvie Zli-
er, Sen liuciferiviT moiqeci, is angelozi iyo, RmerTs
SeeWida, Sen ubralo, jer kidev uCliqo eSmaki xar da
satanas eWidebi...
– ki ar veWidebi, yvela Cemze dabali mgonia da
uZluri, satanasac brZolas vucxadeb da ufalsac!
– ho, metismeti mogeca da gagagiJa, ase icis „eS-
makis kverTxma“. amasac tvini unda da gambedaoba, Sen

268
rom naSovnis Tundac erTi procenti maTxovrebisTvis
migeca da dagenugeSebina, sxvagvarad wavidoda Seni cx-
ovreba. ratom ifiqre, rom fuliT miaRwevdi did mi-
zans? nuTu arasodes ar gifiqria, rom arseboben Zli-
erze uZlieresnic, me Sens suls waviReb da kidev ga-
mogiyeneb! – warmoTqva nikam da lordis kuTvnili pis-
toleti Seayena.
– ar momkla, ymawvilo, mTel Cems qonebas Sen dagimt-
kiceb, monad dagidebi, ar momkla mxolod!
– Sen rom klavdi, isinic xom ase gevedrebodnen, ar
Seismine maTi vedreba da me ratom Sevismino? aba, piri
gaaRe, msubuqsa da tkbil sikvdils gaziareb. ai, ase...
sikvdilis win mainc moixmare Wkua... tyviam tvinic gaiy-
olia da kedelSi gaiWeda, srolis xmaze qaliSvili
SekrTa, moikunta, sabanSi Caimala da akankalda.
– Semomxede! – tyviis wiviliviT gaisma nikas xma.
qaliSvili Semobrunda, sabani mkerdze Camoifara da
TvalebSi SiSCamdgari mzera ucnobisken gamoapara, SiSi
sxeulis sasicocxlo niadagis velur gamoxedvaSi isax-
eboda, amyayebul WaobSi CaZiruli kankalebda da fulis
gulisTvis msxverplad ganwiruli, naZaladev Rimils
afrqvevda. diax, Rimils, kacis moxiblvis ukanasknel
saSualebas epotineboda qaliSvili, magram nika xibls
ver amCnevda am RimilSi, xla ufro naTlad warmoudga
Tvalwin „qali cxovrebis“ garegnuli momxibvleloba,
sulSi TiTqos matlebi da Sxamiani morielebi dafaTur-
obdnen, qali, romelic erTi saaTis win sxva mamakacs
exveoda, kocnida, siyvaruls eficeboda da gancxromas
eZleoda, axla mis sisxlSi curavda da ucxosken aparebda
momxiblav Rimils, ra iyo es? gadarCenis ukanaskneli
imedi, sikvdilis SiSi, Tu vnebaTa dauokebloba?
nikam qalisadmi zizRi ver damala, gulisreva ig-
rZno da kbilebSi gamoscra:

269
– vina xar, Sen, ra sulieri, rodis moaswari amor-
aluri zneobis ase srulyofilad aTviseba?
qali dumda, magarm mamakacis aRgznebis kidev erT il-
eTs mimarTa, sabani TiTqos SemTxveviT gadaacura da SiSve-
li barZayi gamoaCina. ra icoda, nika satana rom iyo, rom ver
Caswvdeboda mis fiqrebs, da maszed srulebiTac ar imo-
qmedebda qalis intimuri qcevebi, Torem qali uamravi Tavis
gadarCenis Cvevebidan sxva raRacas kidev gamoiyenebda.
– ver gitan! Caicvi, sazizRrobav! – warmoTqva nikam
da kedlisken Sebrunda, rom Cacmis dros SiSveli qali
ar daenaxa...
– cocxali rom dagtovo, ai amis sikvdils dagabrale-
ben da tanjvaSi amogaZroben suls, – warmoTqva nikam da
qalis pasuxs ar dalodebia ganagrZo – arada mebrale-
bi, sikvdilic ar minda Seni, arc mesaWiroeba SenisTana
msaxuri, jojoxeTSidac ver gaCerdebi wesieri kaci
Tqvens gverdiT!
– jojoxeTSi wesier kacs ra unda? – isev Ri-
miliT warmoTqva qalma.
„namdvilad aklia, – gaifiqra nikam, – kargia rom
yvela ver wvdeba adamianis Tavis tvins, Torem vin icis,
ramdeni amisTana tvinnaRrZobi daboginobs am qveyanaze
da bilwavs wesieri adamianebis sarecels. gamWvirvale
rom iyos Tavis qala da yvela xedavdes, Sig ra fiqrebia
Cadebuli, maSin naxeT, jojoxeTis, ukeTuri adamianebiT
avseba, netavi ra acinebs, sasaciloda aqvs axla amis
saqme“?!
– ra gacinebs?! – wyromiT gamoxata Tavisi nafiqri.
– ara, ar vicini, es gedis simReraa, am RimiliT
sakuTar Tavs vemSvidobebi! – warmoTqva wynarad.
– ra ici, rom mokvdebi, iqneb ara xar ganwiruli.
– me ki minda, mombezrda, yvela mamakaci mombezrda,
sisxlma vampirad maqcia, es mesame mkvdaria, romelic

270
Cemi gulisTvis mokles. guSin aman mokla Tavisi mcveli,
jer kidev daumarxavi sardafSi agdia, mokla da damis-
akuTra, Sen xom ar ggonia siyvaruliT vwevar masTan, ara,
SiSiT! axla ki gavTavisufldi yovelgvari SiSisagan.
albaT ase icis, sikvdils rom miCerebixar TvalebSi,
SiSi qreba.
– Tavidan ratom airCie es ukeTuri gza?
– amarCevines! afxazeTis omSi mSoblebi momikles
da me ki jer kidev mTlad bavSvi viRac wverosanma
urjulom, romlis gaxsenebac mzaravs da guls mirevs,
gamaupatiura da qalwuli rom aRmovCndi, amis sanacv-
lod sicocxle maCuqa, TiTqos kargi ram gamikeTa. moveka-
li da adre ganvridebodi am qveynis usamarTlobas ar
sjobda? sakuTari sxeuli mezizReba, romelic ramoden-
imejer gavyide da uvargisi nivTiviT yovelTvis ukan
mibruneben! Senze ki samudamo madlobeli davrCebi, romel-
sac usasyidlod migaqvs Cemi suli.
– cdebi! me Sen ar mogklav! aqedan gagapareb da
keiTlsindisier cxovrebas daubrundi, ulamazesi gogo-
na xar, iqneb gaTxovde kidec...
– ara, ara, Tu vaJkaci xar ganmaride am wuTisofels!
gavTxovdebi ara, boroti zRapris keTili dasasruli!
vis rad vundivar, yelamde valebSi myofi, romelic lukma
purisTvis dRiTidRe izrdeba.
– mere ra, valebma SegaSina? Sen ki ara, abram linkolni,
amerikis prezidenti iyo da imdeni vali hqonda, imisma
qvrivma yvelaferi gayida, Zvirfaseluoba, samkaulebi,
bewveuli, kabebi da ase gasinje gardacvlili meuRlis
perangebic ki, TviTonac ise gardaicvala, valebis uzarmaz-
ari nawili gaustumrebeli darCa.
– iman erTi dro mainc gaatara kargad, rodesac
iZenda samkaulebs da sayvarel meuRles urecxavda im
perangebs, romelic gaWirvebis dros gayida, me ki bevri

271
fuli rom mqonoda arafers viyididi abraamis qvrivis-
gan, linkolnis baliSis mets, sainteresoa rogor eZina
amdeni valebis patrons, me ori lari gamovarTvi guSin
mezobels puris sayidlad da dRes suls Semiginebs,
imis vali rom mimyveba gaustumrebeli...
nika kuTxeSi dadgmul seifs Seexo, seifi xmauriT
gaiRo, icoda es saxarji seifi iyo, mTavari ki sardaf-
Si hqonda damaluli lords, amitom saxarj seifSi
SedarebiT mcire fuli aRmoCnda, magram mainc gaufar-
Tovda Tvalebi qaliSvils sazRvargareTuli banknote-
bis danaxvisas.
– aiRe ramdenic ginda, valebi gaistumre, Tu Wkua
gaqvs, mSvenivrad gamoiyeneb qonebas, marTalia misi mop-
oveba usamarTlo gziT saSinelebaa, magram gepatieba, arc
amis patrons hqonda mopovebuli samarTliani gziT...
– eh, mxolod Cemi Tavi megona ugnuri, vfiqrobdi
gaWirvebam gamomalenCa–meTqi, axla meRimeba, CemisTana kidev
yofila, sabralo! sakiTxavi is aris, aq rogor SemoaR-
wie da mere is, aqedan rogor apireb gasvlas da fulis
gatanas?
– rogorc Semovedi ise gaval, es problema moxs-
nilad CaTvale, Sen fuli aiRe ramdenic ginda, ar ga-
Rorde mxolod. cotac moiTmine, male antiqriste mova,
Cemi Zma da megobrebi, is mTeli sisruliT warmoaCens
codvis sisaZagles, mova qristec da is dagamarcxebs,
Tumca Cveni ideebi didad ar gansxvavdeba, is keTili
gzisken mouwodebs codvilebs, urCevs codvaTa monanie-
bas da Seundobs kidec, vinaidan adamiani meufea xilu-
li samyarosi, qriste giCvenebT codvaTa TavdaRwevis
konkretul saSualebasac, adamiani meufed iwodeba ara
imitom, rom lamazia garegnulad da Semosilia Zvirfasi
tansacmliT, aramed mas mosavs sulis siwminde da saT-
noeba, romelic gamoxatavs mis WeSmarit mefobas da

272
gviCvenebs, misi simarTlis gvirgvinis brwyinvalebas,
qristes azriT, es aris WeSmariti adamianis Rirseba da
gvaswavlis, rom es dideba ar SevbRaloT codviT, did-
sulovans uyvars miteveba, ibrZvis ar gaswiros adamiani,
is xom jvars gaekra nebiT adamianTa codvebis gamosasy-
idad?!
Cven ki ara varT iseTi, daibade WeSmaritebis gziT,
iare sinaTliT! Secode? keTili inebe da nuRar cdi-
lob Ceni klanWebidan Tavis daxsnas!
– ese igi, Cemi suli jojoxeTs ekuTvnis?
– eg jer vin icis, aiwoneba Seni codva madli, axla
ki iCqare, aiRe SenTvis saWiro Tanxa.
miuxedavad gafrTxilebisa qalma aqac gamoavlina
Tavisi sixarbe, CanTa pirTamde aavso da mxarze rom
wamokida simZimisagan wamoikvnesa.
– xeli ar Semaxo, uwminduro, gvelebis budev! momy-
evi! – brZana nikam da sityva damTavrebulic ar hqonda,
sinaTle Caqra mTlianad ubanSi...
qals gvian gamoeRviZa Tavis loginSi da jojoxe-
Turi Rame gaaxsenda, romelic sizmari egona, magram Can-
Ta fuliT savse rom naxa, siamovnebam da SiSma Jruan-
telma erTad daurbina mTels sxeulSi.
nika Tavis saxls miuaxlovda, WiSkari gaaRo da
ezoSi Sevida Tu ara, mkerdis areSi Zlieri dartyma
igrZno, risganac jer haerSi avarda da Semdeg ki miwas
daenarcxa.
– ar melodi? – uzarmazarma urCxulma fexi daabi-
ja mkerdze, romelsac adamianis winamgvano saxe hqonda,
tani mTlianad SiSveli da wablisferi TmiT dafaruli,
nikam gaibrZola, wamodgoma scada, magram fexi ufro
Zlierad daawva mkerdze da sunTqva Seekra, urCxulma
agrZnobina – „damnebdi, xom xedav Senzed Zlieri varo!“
– da nikac danebda.

273
– me Sen aq RatakTa ganmikTxavad da mSvidobis
dasamyareblad mogavline Tu vampirad da jojoxeTis
gasamdidreblad? – raRac Semzeravi xmiT daiboyina
urCxulma.
– me orive unda vakeTo, sikeTec da borotebac,
radgan adamianica var da satanac! – warmoTqva nikam da
fexze wamodga, radgan adgomis saSualeba misca urCx-
ulma.
– ara, qriste ver acduna satanam, isic adamiania da
RmerTi, Sen ratom gacduna adamianTa sibralulma.
– me ara var antiqriste da arc vapireb qrist-
esTan brZolas.
– dagwvav jojoxeTSi! – isev daiboyina urCxulma
da eqvsTiTiani brWyali aRmarTa nikas saxis Camosakawra-
vad, magram msxverplma moaswro da xeli dauWira.
– verafersac ver mavneb, me antiqristes unda Sevx-
vde da kuprSi unda vawrTo, asea dawerili! – warmoTq-
va nikam da brZolisaTvis moemzada.
– me Segcvli, Tu uRalateb Cvens gzas, Sen ki Segw-
vam da Segaxramuneb.
– tyuilad maSineb! me Cveni gzisTvis ar miRalatia!
– aba, ra iyo es, viRac Zubaxi Cveni simdidriT
daajildove!
– diax, Ceni simdidriT, rom CvenTan iyos mudam da
ara locvebiT, rom RmerTs miuaxlovdes.
– qeTi ratom gauSvi uvnebeli?
– iseTebi ar aris saWiro jojoxeTSi, Cven ver
vibrZolebT mis sulTan, radgan eklesiebi masze locu-
loben da angelozebis gundi axvevia mcvelad!
– mere da geZneleba maTTan brZola?
– meZneleba da arc maqvs ufleba antiqristes mos-
vlamde uSedego brZola gavmarTo da sakuTari Tavis
damarcxebas vucqiro?!

274
– Sen unda ibrZolo. an RmerTi, an satana, an erTi, an
meore, airCie oriveSi ver moTavsdebi, Seni gza uSenod
airCies! daemorCilebi Cvens Zalebs, Torem...
– ra Torem maSineb? ase advilad ar SevSindebi me
qarTvelad var dabadebuli da Semdeg moaxdines magiur-
ma Zalebma Cemze zemoqmedeba, verc jojoxeTiT SemaSineb
da varc samoTxiT momixiblav, radgan aq, sadac davibade
orive minaxavs, aqve jojoxeTic blomad aris da samoTxec,
me srulebiTac ar momwons Savi Zalebis zemoqmedeba da
RmerTis Secdomad vTvli, rom moRalate angelozebi
ufskrulSi Cayara da, saerTod, ar gaanadgura, magram
ufali didsulovania, Tumca danaSaulis patiebasac aqvs
sazRvari, es saukune Savi ZalebiT gandagurebis sauku-
ned Seva bibliaSi.
– Sen yvelaze adre gaganadgureb, – dairoxroxa
urCxulma da xelis ganTavisufleba scada, magram nikas
ise Rrmad Caeso frCxilebi majaSi, rom TiTebis erT-
maneTTan Sexebas grZnobda.
– yvelaze adre gamanadgureb? vici rac momelis,
mivesalmebi kidec Cems sikvdils, Tu CemTan erTad yvel-
ani gawydebiT!
– ram ganapiroba Seni aseTi Tavxedoba, iqneb ver
gmarTavT ise rogorc saWiroa?
– ratom gikvirs? CemSi adamiani Warbobs, mebraleba
Cemi xalxi da miyvars Cemi samSoblo. Sen mudam RamiT
dadixar, Tu daginaxavs gvirgviniT moCiTuli mTvare,
romelsac mkrTali Suqis rkali akravs. mas bakmi hqvia,
daginaxavs im bakmidan gamotacebuli Suqis brwyinvale-
ba? Tu ar ginaxavs, Sen ver SeigrZnob saqarTvelos
Ramis mSvenierebas, dRis sinaTleze rom aRaraferi vTq-
va, radgan mas Senc ise gaurbixar, rogorc me, ganumore-
belia mTvaris SuqiT ganaTebuli saqarTvelos sil-
amaze, ise rogorc Sens jojoxeTSi kvnesa–kivili, qarTveli

275
qalis kivilic gamigonia da vaJkacis siRmerac, es sim-
Rera ara hgavs fsiqiatriul saavadmyofodan gadmoR-
vril Sous. qarTuli „mravalJamieri“, „ianvnana“ Tu
„urmuli“ sul sxvaa, masSi sulis ukvdavebis simi JR-
ers, aRmafrenis ganumeorebeli wami, yvelaferze Zvirfa-
si sulSi daunjebul grZnobaTa Relvaa, aseTi sicocx-
lea saqarTveloSi da aseT cxovrebaSi, momavalze
fiqri_swored ar aris amaoeba.
Sen ar ginaxavs amomavali mTvare da ar mogismenia
urmis Wriali, arc gamTeniis gariJraJs daswrebixar da
ar ici imis silamaze, radgan mamlis yivils gaurbixar
imitom, rom SenSi mxolod satana budobs. rom gqondes
cota adamianuric, ise rogorc CemSi, sxvagvarad Sexe-
davda samyaros!
– bolos da bolos, ras moiTxov netavi gamagebina!
– bevrs arafers, minda sakuTariT valiT ixilo is
silamaze, rac RmerTs adamianisaTvis Seuqmnia da adami-
anebis siyvaruls eziaro, Tu amas yovelives sakuTari
TvaliT naxav aqedan wasvlas Seni nebiT aRar Seecdebi...
– xval mTvaris amosvlas gomborze daveswrebi, Senc
iq damelode, – satanas sityvac ar hqonda damTavrebu-
li, saqaTmeSi mamalma daiyivla, nikam igrZno, Tu rogor
aukankalda xeli da Zalagamoleulma scada mklavis
ganTavisufleba. dakaveba nikasac aRar ucdia da urCu-
li ZunZuliT gariJraJis burusSi gauCinarda...

* * *
– samjer Sevamowme nikas saZinebeli oTaxi, – uTxra
elgam gagis, – da adgilze erTxelac ar damxvda, gaTenda,
axla kidev Sevamowme, dalocva RmerTma, mosula, bavSvs
seriozulad unda movelaparakoT, mama xar, Sen meti
geTqmis! cota simkacrec gamoiCine. rogorc vxedav lmo-
bierebam awyina, ukve aRarafrad gvagdebs, dRisiT Zinavs,

276
RamiT sad dadis, ver gaigeb... verc wasvlas vgebulob
magisas da verc mosvlas.
– Sen deda xar, Senc geTqmis sityva, orive erTad
movelaparakoT, dauZaxe!
– axla Zinavs, rogorc hgavs axali mosulia, fex-
sacmelebi svelia isev!
– iqneb qeTisTan daZvreba, modi, SoTa da roza
movinaxuloT da SevamowmoT simarTle!
– ara, SoTas ojaxTan umsgavsoeba gamoricxulia.
arc qeTi ar aris is gogo, quCaSi daudges kacs da
saRamodan dilamdis inebivros!
– kargi ra, TiTqos axalgazrda ar yofilxar, ras
gaigeb qalisas...
– ras ambob gagi, rogor ar gavigeb, Sen ojaxis qali,
Svili warmoSobili naRdi edemis baRidan, sanexveze
mowyvetili vardi xom ar ggonia, es vardebi erTmaneTi-
sagan didad gansxvavdebian, surnelebac sxva aqvs, sil-
amazec da mizidulobac!
– mere da romeli axalgazda Seyvarebulebi grZnoben
vardis WeSmarit damaTrobel surnelebas? Cveni Svi-
lis asakSi qals fexebidan zomaven, mxedvelobas saj-
domze aCereben da maTi warmodgeniT qalic es aris,
kabac qalia, Tu mas saSos surneleba dahkravs, ramdeni
weli gavida mas Semdeg da kidev ver Segicani vina xar
Sen, ar aris advili Seicno qali, zogi mxecia, zogi –
angelozi, Tu dasWirda orive erTad...
– Sen ra, axla Cemze moitane ieriSi? netavi gamage-
bina, ra ar mogwons CemSi!
– ara, Zvirfaso, Sen erTi xar qveyanaze, SenisTanebi
aRar ibadebian, magram qali xar da mainc amoucnobi, ai,
axlac SenTvis rom meTqva – „SenSi ar momwons erTS-
vilianoba–meTqi“ – sul sxvagvarad Sexvdebodi Cems
sityvas, magram pirvelad naTqvamma komplimentma ise

277
mogaqcia, meored naTqvami simarTle xumrobad CaTvale.
– netavi me ras madanaSauleb, Sen TviTon darTe
eqimebs ufleba, mxolod Svili gadaerCinaT da me ki
RoriviT gamomSignes, me maqvs sasayveduro da Sen msayve-
durob?
– ara, ar gsayvedurob, albaT aseTi iyo bedi Cveni
da RvTis gangebas vin gaqcevia Cven rom gaveqceT? axla
nika davaqorwinoT droulad da mivceT mravalSvil-
ianobas gasaqani...
– RmerTma gisminos, dResve movelaparakoT, Tu qeTi
uyvars, erTi wuTiTac ar davfiqrdebi, me vicnob maT
ojaxs, wesierebisa da patiosnebis gansaxierebaa, ganaTle-
bulebi arian, rom mkiTxon, aristokratTa wres mi-
vakuTvnebdi.
– yovelgvari ukulturoba, uxamsoba, Ralati da
sayvarelTa Tayvaniscema maRali sazogadoebidan modis,
ruseTis imperatorma ekaterine meorem Tavis sayvarelTan,
grigori orlovTan saubris dros viTom wamocda: –
„xom ver damexmarebodi imperator petresTan dakav-
Sirebuli problemis gadawyvetaSi?“ – grigorim swo-
rad gaigo ekaterines naTqvami da Zalian mokle droSi
ekaterines meuRle, petre mesame, mxecurad moakvlevina
SeTqmulebs, – es iyo mefeTa sagvareulo Sto da Sen
SoTas aristokratiul ojaxze amyareb imedebs?
– Tavis droze gqonoda aseTi warmodgena cxovre-
baze, rogoric dResa gaqvs, damerwmune ucolo iqnebo-
di, me_gauTxovari, TavisTavad arc nika iqneboda am
qveynad da sazrunavic araferi gveqneboda, magram axla,
radgan esoden didi Secdoma davuSviT, Svilsac unda
gavuziaroT am qveyniuri sitkbo da simware, coli
SevrToT!
– dila mSvidobis, xalxo! – SeumCnevlad wamoadga
tkbilad mosaubre col–qmars nika Tavze.

278
– o, o, – vinc movida, gaumarjos! modi, biWo, Camojeqi,
ras mogvanatre Tavi, SenTan sasaubrod veRar movica-
leT – sixaruliT Seegeba gagi.
– rodis gamonaxavdiT dros, Rame me ara var sxal-
Si da dRe_Tqven, dRes kviraa Torem verc dRes vnax-
avdiT erTimeores...
– radgan ase gadagviSale guli, iqneb isic gviTxra,
sad dadixar Ram–RamobiT? gamocdili gvaqvs Seni asaki,
siyvaruli arc mSobels ekiTxeba da arc sayvarels,
moulodnelad icis CitiviT Semofrena. rodesac Camoy-
alibda asaki, iSva siyvarulic da umal sxeulma igrZno
tanjva. viciT Cven es da rad itanjav, Svilo, Tavs, gag-
vacani is Seni gulis satrfo da iseT qorwils gada-
gixdiT, „mtersac ki gaukvirdeba!“
– netavi egre iyos, sxva safiqrali ar mqondes da
mag saqmes eSveleboda raRac, magram me sxva, metad seri-
ozuli mawuxeb mama!
– ar arsebobs iseTi dabrkoleba, gamosworeba rom
ar SeiZlebodes Tqvi, Svilo, dedaSenic gverdiT dagvidgeba,
xom ici, Tu daWirda, vefxvia deda!
– aba, vis vuTxra, vis gavando gulis xvaSiadi, vina
myavs Tqvenze keTili da axlobeli? xom gaxsovs mama
mosanaTlad rom wamiyvaneT, kargi wamoCituli biWi viyavi,
mec maxsovs yoveli momenti, Senma sulierma mamam emba-
zze nakurTxi wyali daasxa, Sig usupi daasvela da
wyali mapkura. yvelam SeamCnia, es ar iyos wylis wveT-
ebi, usups cecxlovani naperwklebi dacvivda da cecxli
momekida. ai, maSindeli daRebia es, nayvavilariviT rom
damrCenia saxesa da sxeulze, maSin yvela wmindani Car-
Codan gadmofrenas cdilobda da „gareT gadio“, garkveviT
mesmoda maTi xma. kargad gemaxsovreba maSin naTloba ar
Sedga, albaT ver gavuZeli xorciel tanjvas da mounaT-
lavi saxlSi wamovediT. mas Semdeg aRarc gagvxsenebia

279
kidev gvecada bedi da ase SemovrCi mounaTlavi, axla ki
Cems sulsa da xorcs Savi Zalebi daepatronen, isini
ise mamoZraveben, rogorc robots, maTi programis mixedviT
vasruleb yovelgvar davalebas, miTxres, rom me satana
var, mama! kidev meti, – vampiri! – marTalia, sisxli
aravisi damilevia, rogorc amas vampirebi akeTeben, ma-
gram bevri ukadrisi saqme Camadenines...
– vai, Svilo! vicodi, rom es ase iqneboda! – wamoi-
kiTvla elgam da TmaSi waivlo xeli.
– Tu icodi, rad ar momkali, dedi?
– sxvisi eniT advili saTqmelia, rad ar mokla
dedam Svili, me ki amas ver agixsni, dedisagan SeuZlebe-
lia!
– me raRac nawili maklia, deda miTxari, ra nawilia
es?
– aseTi araferi maxsovs, axalSobils Wi pi Zvreba
mxolod... sxva ra unda iyos?
– rogor ara – saubarSi Caeria gagi – Sen eqvs–
eqvsi TiTi gqonda xelebsa da fexebze, eqimebma mirCies,
rom operacia gagvekeTebina, mec davTanxmdi...
– hoda, axla arc satana var da arc adamiani, sa-
tanisaTvis Zala ar myofnis, adamianis CarCoSi ki ver
vetevi, rodesac srulyofili ar davibade, unda moge-
SorebineT, ver gamimeteT? me xom satana var, iqneb xval
mibrZanon Tqveni sikvdili, rogor moviqce? me xom maTi
gavlenis qveS vimyofebi, rom Sevasrulo maTi brZaneba,
xom metad davitanjebi?
– nuRar idardeb Svilo, rac giTxran is gaakeTe,
Seasrule maTi brZaneba, Cven ukve movkvdiT im ambis
mosmeniT, romelic mogviyevi! – Tqva elgam da Tavze
SemoiWira xelebi.
– eh, Svilo, vicodi raRac amdagvari rom gamoxvi-
dodi, magram romel mamas gauwiravs Svili mosaklavad?

280
– Tavis marTleba daiwyo gagim – rom ar dagifico, Sen
da dedaSens samkvidro–sasicocxlo brZola gqondaT
gamarTuli. an Svili unda gadarCeniliyo, an deda, roca
mkiTxes, romels vamjobinebdi, me Senze SevaCere arCevani,
magram dideba ufals, saswauli moxda da orive gadar-
CiT Sen ki meubnebi „ratom ar mogkaliT, roca sruly-
ofili ar daibade“ Sen maSin CemTvis srulyofilic
iyavi da mzeWabukic, radgan mSobeli iSviaTad amCnevs
Svilis nakls. Sen pirveli Svili iyavi Cveni da Sens
arasrulyofilebaze fiqric zedmeti iyo, rogorc Rm-
erTi inebebs, iseTi unda gazrdiliyavi, albaT gagegoneba
Sah–abass Svilebic bevri hyavda da SviliSvilebic, ma-
gram sasikvdilod arcerTi ar emeteboda, erT–erTma
Svilma sefi – mirzam yizilbaS didebulTa werili
miiRo, – „mogvexmare mamaSeni taxtidan gadavagdoT da
Sen gamefdio“. arc ki dafiqrebula mirza, werili mamas
gadasca da SeTqmulebi amxila, magram Sahs mainc SeuCn-
da eWvis Wia, – „marTla rom moundeso mirzas taxtis
warTmeva“ – eWviT dabrmavebulma Sahma bebuT–xani ixmo
da ufliswulis sikdvili daavala. bebuT–xanma dauy-
ovnebliv Seasrula Sahis brZaneba da mirzas mokveTili
Tavi ganrisxebul brZanebels miarTva, Sahma ixila ra
Svilis mokveTili Tavi, mTlad gagiJda da bnelSi Caike-
ta... aTi dRe arc usvams da arc uWamia, ijda bnelSi
tiroda da glovobda Svils, meTerTmete dRes bnelidan
gamovida, isev ixmo bebuT–xani da ubrZana yvela im
didebulTa mokveTili Tavebi mierTmia, vinc mirzas das-
ja urCia, bebuT–xanma es davalebac brwyinvaled Seas-
rula. Semdeg Sahma axali davaleba misca bebuT–xans: –
„Cemi Svilis Tavi rom ase uceb momirbenine, axla wadi
da Seni Svilis Tavic momitane!“ – babuT–xanma pirnaT-
lad Seasrula mefis brZaneba, Svils mohkveTa Tavi da
im darbazSi Camoatara sadac mefis winaSe didebulebi

281
Sekrebiliyvnen, is yvelas aCvenebda Svilis mokveTil
Tavs: – „SexedeT batonebo, ra mSvenieri nimuSia, gana
yvela SeZlebs ase unikalurad Tavis mokveTas“? –
akvirvebda iq damswreT „unikalur namuSevars“ – SeiS-
ale?! – kbilebSi gamoscra Sahma – amieridan gecodineba,
ra ganicada Cemma gulma, roca momikal Svili, axla
SegiZlia Tavi inugeSo, me da Sen erT bedqveSa varT“. es
rodesac vicodi, aba rogor SemeZlo momekla Svili da
sakuTari xeliT amomeTxara momavali cxovrebis nergi?
– ar mainteresebs, mama, aseTi miTebi, axla imasac ar
momiyve ivane mrisxanem rogor mokla Svili kverTxiT,
rogor CamoaxrCo spilo, radgan mis winaSe ar daiCqoa
da sxva... gana istorias cota ram saocreba aqvs CvenTvis
Semonaxuli? me mainteresebs SeiZleba Tu ara Tavis dax-
sna am gansacdelisagan romel xifaTSidac vimyofebi?
– unda gauZlo, Svilo, xorciel tanjvas, unda moin-
aTlo, iqneb SeZlos didmorwmuneebma Seni organizmidan
eSmakis gandevna!
– ara, mama, es SeuZlebelia, Cemi ganTavisufleba mx-
olod qristes SeuZlia, ar darCa didi dro mis mobr-
Zanebamde, SevZleb! davelodebi!
– aba, Sen ras gvirCev, Svilo, rogor moviqceT, TviTon
rogorc ambob, meti unda icode, Sav ZalebTan gaqvs saqme...
– am saqmes aRaraferi eSveleba, mxolod nu damiS-
liT RamiT siaruls, me saxlSi mainc ar gamaCereben da
Tqveni daJinebuli TxovniT – „gareT ar gavide“, – meSinia
Tqvenc ar dagiSavdeT rame!
elga isev Tavze xelebSemoWerili da gaognebuli
ijda, gagis ki Tvalwin warmoudga Svilis dabadebis
dRe da fiqrebma gaitaca:
– Tqveni Tanxmoba gvesaWiroeba, batono gagi! – uTxra
ginekologma, koki darCiam, samSobiaro saxlis win dere-
fanSi molodine gagi mSvenieraZes.

282
– raSi mdgomareobs Cemi Tanxmoba, batono koki? –
Seicxada eqimis naTqvami, TviTon eqimma gagi mSvenieraZem.
– bavSvi ar tovebs dedis organizms, gardauvalia
operacia da amitom Tqveni Tanxmobaa saWiro.
– rac aucilebelia unda gakeTdes, amisaTvis srulebi-
Tac ar aris CemTan SeTanxmeba saWiro.
– saqme isaa, rom SeiZleba operacia uSedegod
damTavrdes, an erT–erTis daRupviT, orives gadarCena
mxolod saswauls SeuZlia!
– imoqmedeT! nuRar daayovnebT! iCqareT!
oriode saaTis Semdeg momRimari saxiT gamovida
saoperacio oTaxidan koki darCia da gagis miuaxlov-
da:
– momilocavs vaJis SeZena, gagizardos RmerTma, nam-
dvilad unikaluri eqsponatia!
– deda? deda rogor aris?
– saswauliT isic gadarCa, marTalia reanimaciaSi
movaTavseT, magram gadarCenis sruli garantiaa, Tumca
Senma vaJkacma Tavisi deda erTi Svilis amara datova.
– es rogor gavigoT, eqimo?
– samwuxarod, momaval Svilebze fiqric zedmetia!
– TviTon bavSvi rogoria, normaluri daibada?
– ki normaluri, woniT, zomiT, magram Cemi naxevar-
saukunovani muSaobis praqtikaSi msgavsi SemTxveva ar
mqonia da vfiqrob, medicinis istoriaSi iSviaT SemTx-
vevad Caiwereba.
– iSviaTi SemTxveva? karg SemTxvevasTan gvaqvs saqme
Tu cudTan?
– aba, rogor agixsnaT? xom giTxariT, msgavs SemTx-
vevasTan saqme ar mqonia–meTqi, bavSvi normaluri daiba-
da, normaze metic, eqvsi kilogrami da eqvsasi grami.
sigrZiT samocdaeqvsi santimetri, namdvili vunderkin-
dia, amitom gauWirda dedis organizmis datoveba.

283
– mere es kargia Tu cudi?
– albaT, kargia, bavSvi asakovaniviT gamoiyureba, ma-
gram rac mogaxseneT es rodia gasaocari, bavSvs tani
mTlianad dafaruli aqvs wablisferi TmiT, Tavis ukana
mxares, romelsac Txemi ewodeba, Savi Tmis mozrdili
asoebiT sami eqvsiani aweria, xelebsa da fexebze eqv–
eqvsi TiTi aqvs, Tqveni gamoTvliTa da saeqimo eqspert-
izmis daskvniT, bavSvi Svidi Tvisa da ocdaerTi dRisaa
ese igi orasocdacameti dRis, rac eqvs Tves, eqvs kvi-
ras da eqvs dRes Seadgens. bavSvi meeqvse Tves daibada,
eqvs ricxvSi, eqvs saaTze. namdvilad maocebs amdeni
eqvsianebi, rac, ara mgonia, SemTxveviTi iyos da albaT
Senc kargad mogexseneba imis Zala da mniSvneloba...
– Tqven imden rame miTxariT, rqebi da Cliqebic xom
ara aqvs, koki batono?
– ara! rogorc mogaxseneT, rqebis adgilze sami
eqvsiani aweria Savi TmiT amosviringebuli, xolo Cliqebis
adgilze eqvs–eqvsi TiTi aqvs. Tu Tqveni Tanxmoba iqne-
ba, TiTebis operireba gavukeToT, rom gazrdils nakle-
bad daetyos naoperaciebi da arc bavSvis maxsovrobaSi
darCeba zedmeti sxeulis arsoba.
– xom ar ajobebda, rogorc RmerTs gauCenia, ise
gaizardos?
– es jer kidev aravin icis, RmerTma gaaCina Tu
satanam, magram rogoric ar unda iyos, bunebaSi gamor-
Ceuli, arasodes ar aris lamazi, aba sad ginda eqvsTi-
Tiani bavSvi gamoaCino? yovelTvis SekveTebiT unda Seu-
keroT, xelTaTmanebi da fexsacmeli, verc verasodes
gaixdis, rom aravin dainaxos.
– kargi, iyos neba Tqveni, daamsgavseT adamians da
sulieri mama–naTlia gaxdebiT bavSvis.
– yvelaferi giTxariT, magram, rac mTavaria, jer
kidev ar miTqvams.

284
– kidev raRa ginda, naRdad gamagiJeb, koki, miTxari
marTla eSmaki xom ar mimepara colze?
– ra mogaxsenoT, eSmaks yvelaferi SeuZlia, ara-
sodes vyofilvar eg, verafers getyviT eSmakis arsebo-
bis Sesaxeb, magram msgavsi raRac rom arsebobs bunebaSi,
amaSi eWvic ar mepareba...
– daasrule barem, kidev ra naxe imaze uaresi, rac
miambe!
– ra vnaxe da bevri minaxavs da bevric amiyvania
perangiT an qudiT dabadebuli, magram pirveli SemTx-
vevaa, Tqvens vaJs sisxliT savse perangi xelSi eWira,
istoriulad mxolod erTi SemTxvevaa cnobili, Cingiz–
yaeni (Temur–Cini) dabadebula aseTi!
– koki batono! es msgavseba karg mdgomareobas
mivaweroT Tu cuds? – aba, ra giTxraT, Cingiz–yaeni
marTalia dapyrobiT omebs eweoda da, marTlac sisx-
liani hqonda perangi, magram Tavisi erisTvis rodi
iyo cudi, man gaaerTiana monRolTa momTabare tomebi,
dai pyro uzarmazari qveynebi, maT Soris CineTic da
CineTis damwerloba da uZvelesi kultura Tavis qvey-
anaSi Semoitana, ganaviTara da zenitSi aiyvana monRol-
Ta naxevrad veluri, momTabare tomebi da Seqmna msof-
lioSi uzarmazari saxelmwifo, axla Tqven TviTon
gansajeT kargi iyo Tu cudi Cingiz–yaeni. Tu kargs
vityviT, maSin is unda SevadaroT aleqsandre make-
donels, daviT aRmaSenebels, suvorovs, napoleons da
sxva gamoCenil mxedarTmTavarebs, magram Tu cuds vi-
tyviT, igive Sedarebebi unda movaxdinoT, radgan yove-
li mxedarTmTavari Tavisi qveynis gaZlierebisaTvis
ibrZoda. erTi saxelmwifo Tu Zlierdeboda ar dakn-
indeboda meore?
– ese igi, Tqveni winaswarmetyvelebidan gamomdinare,
Cemi vaJic mxedarTmTavari unda gamovides!

285
– magis garantias ver mogcem. miT umetes winaswar-
metyvelebis araferi mwams. gaizrdeba, dro gviCvenebs,
kargic bevri gvinaxavs da cudic. es qveyana yvelas
daitevs, ese igi Tqven Tanaxma xarT bavSvs zedmeti
TiTebis operireba gavukeToT.
– diax!
– Tqven TviTon xom ar ikisrebdiT operaciis ga-
keTebas?
– ara, ara, sakuTar Svilze nu amaRebineb danas, iqneb
TviTon moagvaroT es saqme, koki batono.
da marTlac, kokim im dResve moagvara es saqme,
gamocdil qirurgs mouxmo da xuT–xuTi TiTi dadu-
tova axalSobils.
vin icis, kidev ramden xans iqneboda fiqrebSi CaZir-
uli gagi, rom nikas araamqveyniuri civi xeli ar Sexe-
boda.
– ras Cafiqrebulxar, mama, SiSma xom ar Segi pyro?
xelsac veravin gaxlebs, SeiZleba Cemi aRzrdisTvis
aRagzevon kidec!
– aRzeveba ar minda Svilo, sikvdilis ar meSinia,
mindoda mxolod Sen gagemarTlebina CvenTvis da sam-
Soblos mosiyvarule qristiani gamosuliyavi. madloba
RmerTs, Sens aRzrdaSi Secdoma arsad dagviSvia, magram
rogorc TviTon meubnebi qristianuli aRzrda ras giS-
velida, rodesac eSmaki iyo Sens suls dapatronebuli?
me da dedaSens, Svilo, RmerTic gvwams da eSmakic, samoTxec
da jojoxeTic, radgan erTi Tu arsebobs, ara mgonia
meore ar arsebobdes, radgan keTili borotis gareSe
ar SeiZleba iyos ise, rogorc tkbili mwares gareSe.
saqarTvelos da qarTvel ers Tu hyavs mfarveli, ese
igi hyavs mteric, da gaxsovdes, biWo, mSoblis Segoneba:
Sen vinc ar unda iyo, satana Tu mfarveli angelozi, amas
mniSvneloba ara aqvs, oRond ar gaxde samSoblos mteri!

286
– mama, xom giTxari, me dRisiT var mxolod adamiani,
vazrovneb ise, rogorc TiToeuli Tqvengani, magram RamiT,
Cemze moqmedebs raRac amoucnobi jojoxeTuri Zalebi
da vmoqmedeb maTi survilisamebr!
– mec SenTan erTad wamoval, minda sakuTari TvaliT
vixilo, vin gamoqmedebs da ras moqmedeb...
– miuwvdomelia Seni ocneba, Sen ver gadalaxav im
dabrkolebebs, sadac me davdivar, rodesac vSordebi
Cems adamianur organizms vvelurdebi da sakuTari Tavi
mezizReba, magram ar SemiZlia win aRvudge im Zalas,
romelic mamoZravebs, es igivea, sigaretis mwevels rom
kvamli ezizReba, magram ver uZlebs cdunebas da mainc
eweva, Tu adamianuri grZnobebi SemrCa, vecdebi Seni
anderZis mixedviT vicxovro, Cemze ki cudi fiqri ar
gaivlo gulSi, ar mokvdebi qristes mosvlamde da verc
damiWeren, radgan me ver makavebs verc erTi cxraklit-
uli, ara gjera? daketeT yvela karebi da dainaxavT, rom
mTvaris amosvlis Semdeg saxlSi aRar viqnebi...
– amas mainc Sevamowmeb, Senc CvenTan erTad daiZineb
dRes am oTaxSi! – Tqva gagim da ara marto gasaRebiT
Caketa karebi aramed lursmnebiT CaWeda kidec, aseve
fanjrebic da kedlebSi WianWvelas xvrelic ki amoqo-
la, Tu sadme iyo.
– kargi ra, gagi, – Tavi nu matkine amdeni raxuniT,
Tqva aqamdis gaCumebulma da Tavze xelebSemoWerilma
elgam.
– aba, rogor moviqce, ras gvarwmunebs, ar gesmis?
– vai Sen, Tu magisi gjera, ver amCnev rom Wkuaze
araa? karebebi ki ar unda Caketo farTod unda gaaRo
da fsiqiatrTan waviyvanoT...
– faqti saxezea, RamiT dadis
– karebebi rogorc ar unda Caketo, SeiZleba aqedanac
gavides, aris aseTi avadmyofoba, mas – mTvareuli hqvia!

287
– kargi ra... mgoni mec gadamagdoT cru rwmenaSi da
albaT veRarasodes veRar amoval jojoxeTidan, Tu saer-
Tod arsebobs.
– me Tqven ar SemiwuxebixarT, uTqvenod viyavi eqimTan
– Tqva nikam – yvelaferi vuambe Cems avadmyofobaze,
magram absoluturad janmrTelad mcno, mxolod sazR-
vargareTidan Camosulma erT–erTma eqimma Tqva: – „aris
axali daavadeba, romelsac „anhidratuli ektodermaluri
displazmia“ hqvia, daavadebuls ar gaaCnia saofle jirkv-
lebi, amitom gaurbian mzes, radgan mzis sxiviT dam-
wvrobas Rebuloben, maTze gavlenas axdens, CvenTvis jer
kidev miuwvdomeli da amouxsneli magiuri Zalebio“ –
rom vukvirdebi aseTi ram aRmeniSneba me da Tqven fsi-
qiatrTan mi pirebT wayvanas.
– aba, Svilo, TviTon Tqvi sad wagiyvanoT, saWiroeb
Tu ara mkurnalobas da yvelafers gavakeTebT Seni jan-
mrTelobisaTvis.
– araferic ar gaakeToT, deda, gamiSviT Cems nebaze
vici simdidre ar gizidavT, Torem brialiantebiT avavseb
Tqvens saxls nu dardobT, aravisac ar movparav, gana
cotas aqvs oxrad SeZenili? aseTi simdidre kanoniT
me mekuTvnis...
– xandaxan rogor Wkvianurad laparakob, Svilo,
magram bolos aurev xolme, Sens naTqvamze jer gaecineba
kacs da mere Seecodebi, nuTu Sen ver amCnev amas?
– ho amaRam darwmundebi, kargad momdeqi mxolod,
erTi ki gaxsovdeT, arsad daiwyoT trabaxi, Cemi Svili,
uCinmaCiniao. yvelafris SemZleao da sxva, Torem sul
gadavikargebi!
– aba, kargi Senma ajobos, Cemi gaWedili xati Tu
ver micvnia vinRa vyofilvar, gana pirvelad mesmis Seni
aseTi trabaxi? – Tqva elgam da tansacmelic ar gamoucv-
lia bazarSi wavida, saidanac maleve dabrunda da ociode

288
metri kapronis Toki moitana, fanjrebSi saRamos bin-
dis Camowolamde nika saguldagulod gakoWa, rac
policiis TanamSromel gamomZiebels ar eSleboda, rode-
sac Tokis simtkicesa da nikas gakoWvis vargisiamnoba-
Si darwmunda, gagis ubrZana Tokis meore mxare TavisTvis
Caeba da ise gaekoWa, rogorc Svili gakoWa gagim uyoy-
manod Seasrula elgas Txovna da daborkili deda–
Svili arabul taxtze miawyo. gvianobamdis samivem er-
Tad usmina televizors, Semdeg elgas aRar axsovs ro-
dis CaeZina, mTvaris mkrTali Suqi fanjaraSi icqirebo-
da. elga Seborkili aRar iyo, Toki lamazad aexviaT da
taxtis Tavze gadaekida viRacis uxilav jadosnur xels.
axla ki namdvilad sagonebelSi Cavarda qali da irwmu-
na Svilis Zlevamosileba, am dros nika gomboris mTis
yvelaze maRal adgilze iyo da demonTan erTad mTavar-
is amosvliT tkbeboda...
– rogoria? xom giTxari aseT mSvenierebas versad
ixilav–meTqi, – warmoTqva nikam, romelic amomaval mT-
vares badros sixaruliT Sescqeroda.
– marTlac lamazia! – Caibubuna demonma.
– ho da, visac suli udgas, aseT silamazes dasaRu-
pavad ar gaimetebs da ar mouspobs adamians imis tr-
fobis saSualebas...
– adamians rom hqondes mere me ra?
– Senc ucqire da adamianmac ucqiros, silamaze
cqeriT rodi cvdeba?! amiT Sen ra dagiSavdeba?
– ar minda me adamianTan megobroba!
– CemTan Tu megobrob, ra aris cudi?
– Sen eSmaki xar!
– me orive var, eSmakic da adamianic, amitom var
Zlieri, ar ginda iyo CemsaviT Zlieri?
– ar minda, Tu dagWirde damiZaxe, me jini mqvia! –
isev daibubuna demonma da tyeSi gauCinarda...

289
* * *
nawarmoebis es siuJeti viRacas zRaprad moeCveneba,
Tumca SemoqmedebaSi axali ar aris demonTa TareSi
dedamiwaze. erT dros puSkinic werda msgavs zRaprebs
nuTu aseTi zRaprebi iyo misi Semoqmedebac? nuTu im
drosac batonobdnen Savi Zalebi dedamiwaze?

* * *
axaldabis avejiT gawyobil saZinebel oTaxSi nikam
sinaTle CarTo, taxtze gaSotili mamakaci SeiSmuSna,
TvalebSi muSti amoisva da brZanebis kiloTi warmoTq-
va: – gamorTeT! – magram rodesac misi brZaneba aravin
Seasrula, gakvirvebulma Tvalebi sinaTles SeaCvia da
Semdeg gaaxila, fexebTan taxtze Camomjdari mamakaci,
rom dainaxa, moulodnelobisagan gamoSterda da taxtze
wamojda.
– saRamo mSvidobisa, batono koki! – wynarad war-
moTqva ucnobma – mgoni ar melodiT, mgoni verc micaniT
me nika var Seni naTluli, sul damiviwye am bolo dros,
ase unda mironis daviwyeba? mere ra, rom ar Sedga Cveni
naTlobis ceremoniali, ver momaqcie, ver momarjule, ra
Seni bralia?!
– vin varo? nika? naTluli? aseTi ar magondeba, Tu
gind maxsovdes kidec, mere ra ginda? – Tvalebis WutviTa
da namZinarevi xmiT ikiTxa koko darCiam.
– araferic ar minda naTli, Sen rom damiviwye imi-
tom movedi, Tavi minda Segaxseno da codvebisagan gagan-
Tavisuflo.
– Tu kaci xar nu mawuxeb, aqedan wadi da karebi
gaixure, yvelam Tavis codvebs mouaros, me ki ara, adamma
scoda, magram Seundes?
– Seni da adamis codva gansxvavdeba. is sikeTis
cnobaa, Sen borotebis msaxuri – mkvleli!

290
– Tqven geSlebaT, me aravin ar momiklavs, me mkurna-
li var, eqimi mqvia, Secdoma ki, modis cxovrebaSi...
– Secdomac modis da fulic, xom sworia?
– mas fli ar hqvia, mas Sromis anazRaurebas eZexian,
gaige?
– kargi profesia gaqvs eqimo, sikdvilSc fuls
gixdian, zogs ki cixeSi svamen.
– SemTxvevas ver daemalebi, ZaliT ki aravin mo-
miklavs!
– aborti nebayoflobiTia?
– aba, ZaliT miuvardi vinmes da mucelSi wixli
Cavcxe? amas dedis mudaris Semdeg vakeTeb da ra Cemi
bralia?
– im dedasTan erTad Senc xom sikdvilis monawile
xar, dagiTvlia ramdeni geniosi mogiklavs?
– maT Soris satanac bevri iqneboda, vis SeuZlia
amis garCeva?
– ara Sen satanas ar klav, mas mxolod TiTebs aWri,
ras memarTlebodi, vyofiliyavi iseTi, rogoric davi-
bade, Sen me Zala wamarTvi, axla arc adamiani var da arc
satana.
– me yovelTvis vakeTeb sikeTes da Tu ise ar
gamodis, rogorc saWiroa, Cemi brali ar aris. me Sen
adamianuri silamaze dagibrune, codvad ar meTvleba, Tu
Seni suli eSmaks gamovtace, vici erT dRes momklaven
sikeTisaTvis, magram riCard bekinic xom mokles saTva-
lis gamogonebisaTvis. mizezad is moudes, rom qveyanas
ise unda ucqiro, rogorc RmerTma Segqmnao... kldeze
miajaWves promeTe adamianis gaTbobisaTvis, me ki eSmak-
iseuli TiTis moWrisTvis mi pireben sikvdils, dailo-
cos usamarTloba, radgan amas samarTali ar hqvia ...
– diax! sworad gamoutane Sens Tavs ganaCeni, mind-
oda mecqira qveynisaTvis ise, rogoric davibade. me Cems

291
simaxinjeSi uzarmazar silamazes mivCerebivar da sxvas
Tu ar movewonebi didad arc vnaRvlob.
– me sul ar minda gadagvardes es lamazi qveyana da
mSvenierebis nacvlad saSinelebam daisadguros vici gavi-
marjveb, radgan simaxinjes vebrZvi, Sen ki silamazes, me
borotebas, Sen sikeTes da Tu odesme „borotsa sZlia
keTilman“, gamarjveba Cemia!
– romel sikeTeze laparakob abortmaxero, Seni
xelebi CvilTa sisxliTaa gaJRenTili, eris kacs
eZaxi sakuTar Tavs, samSoblos sadRegrZelos jix-
vis yanwiT miirTmev da gana ver amCnev, rom imis
sisxliT qeifob, visac ramodenime saaTis win sic-
ocxle mouspe? udReur bavSvebs sanagveze yri, Svilmkv-
dar dedas ukanasknel kapikebs arTmev, rom TviTon
mooqrovil taxtze inebivro. ai, am wuTSi Seni paci-
enti sisxlisagan icleba da tkivilebiT itanjeba,
Sen mier uxeirod gakeTebuli operaciis Sedegad, Sen
ki mTqnarebisagan kvdebi, rodesac maT gasaWirs ig-
oneb. „giyvardes moyvasi Seni viTarca Tavi Seni“,
giTxra Sen iman, visac unda usmino da ar usmen. Sen
mxolod Seni Tavi giyvars, moyvass fulSi cvli, amas
ra hqvia, eris siyvaruli?
– SemeSvi, ar movkvde amdeni SegonebebiT Sin da
gareT, Senc xom Cemi Tanamosaqme xar, fuls romelsac
axla mogcem, im Svilmkvdar dedisagan aris mocemuli,
romelic Zalze gebraleba, rogor moiqcevi fuls da-
tanjul dedebs miutan Tu TviTon gamoiyeneb?
– sabralo, sikdvilis winac fuli gelandeba? me
xom fulisTvis ar movsulvar, nuTu ar ici, rom cx-
ovrebaSi arsebobs sxva angariSsworebac!
– ra angariSsworeba, ra mmarTebs Seni?
– TiTebi!
– TiTebi ki ara, simaxinje!

292
– diax! simaxinje, keTili inebe da damibrune Cemi
simaxinje!
– morCi ra bazars, yvelas mieca laparakis ufleba,
SenisTanebi milioni myavs gadayrili sanagveze, lawirakebi,
modian da visTan laparakoben ar ician!
– momismine naTli, ratom xar ase agresiulad gan-
wyobili? mec rom sanagveze ar momisrole? o, o, o,
Zalze didi sikeTe argune xalxs Cemi gaCeniT, sanam
isini dagifasebdnen amags, me gadagixdi pativiscemas ara,
moemzade, adeqi! – cecxlovani Tvalebi SeanaTa nikam
abortmaxers da moxda saocreba, koko monusxuliviT
adga loginidan.
– gamoaRe fanjara! – isev gaisma nikas xma da
kokomac uxmod Seasrula brZaneba.
– Sedeqi fanjaraze da is vardi mowyvite fanjris
miRma rom moCans!
koko fanjris rafaze dadga, win xeli gaiwoda da
gafrinda.
– eh, maRalia mecxre sarTuli, rodis Cafrindeba
bolomdis! – sinanuliT warmoTqva nikam da rogorc
ramdenime wuTis win ubrZana kokom – karebi gaixura...

* * *
– gaiRviZe gagi, gaiRviZe! – SeanjRria sayvareli
meuRle elgam, rodesac sakuTari Tavi borkilebisgan
gaiTavisufla da Toki taxtze gadadkidebuli dalan-
da. – gagim zantad gaaxila Tvalebi da gaiRima:
– Sen TviTon gaiTavisufle Tavi da ginda SemaSi-
no?
– ara, Sens Tavs vficav, ai, ase gamomeRviZa rogorc
mxedav.
– arc wasvla gagigia?
– ara!

293
– karebi da fanjrebi Seamowme, isev Caketilia?
– rogorc CaWede, ganZreulic ar aris araferi!
– dideba ufals, mgoni viwamo saswaulebi, ici, elga?
ar mjeroda moskovis cixis saswaulebi da mgoni axla
yvelaferi viwamo. moskovis sagubernio cixe 1771 wels
aaSena arqiteqtorma vinme kazakovma da dResac ganTqmulia
SeuvalobiT, ar yofila SemTxveva, rom am cixidan vinme
gaqceuliyos, magram misi araraobis dasamtkiceblad
amerikidan cnobili magi gari budini Camovida, garis
xelebze da fexebze borkilebi daades, patimrebis gada-
sayvan sagangebod Sekrul metalis yuTSi Casves da Ca-
ketes. ocdarva wuTis Semdeg yuTSi damsxvreuli
borkilebi i poves, gari gudini ki cixis kedlebis
miRma daseirnobda, am ambavs presis gasamdidrebel masalad
vTvlidi, axla ki mwams Cveni Svilic SeZlebs gudinis
msgavs fokusebs!
– gaognebuli var, arc mjeroda, Tu arsebobda ad-
amianze maRali zebunebrivi Zalebi, yofilan, magram raRa
Cvens ojaxSi daibada magebi da qajebi, netavi ra dana-
Sauli migviZRvis RmerTis winaSe, an vin iyo Cveni wina-
pari magi, rom nika mas damsgavseboda?
– eh, vin icis, ramdeni ojaxuri saidumloa burusiT
moculi, es CvenTvis rCeba faseuli. Turme RmerTi yve-
lafers xedavs da saSviliSvilod asworebs angariSs,
vin icis, iqneb ar gvpatiobs ufali winaprebisagan
daRvril sisxls da angariSsworeba Cven gagviwia...
– arasworad mesaxeba aseTi samarTali, winaprebma
daaSaves. adamma, evam, gvelma Tu promeTem yvelaze Cven
vagoT pasuxi? amas Cveni sisxlis samarTlis kodeqsi
jobia, am fonze is ufro humanurad meCveneba.
– rogor gekadreba, yvelaferi sworad aris gaTv-
lili da gaTvaliswinebuli, radgan adamiani mokvdavia
da STamomavlobisaTvis ibrZvis, ese igi TviTon qmnis

294
ukvdavebas, gvaris gagrZelebiTa da STamomavlobis ga-
ZlierebiT, amitom codvebsac unda moeridos, raTa STa-
momavali ar Cavardes gansacdelSi, winaparTagan gauTval-
iswinebeli codvebis gamo. zogi ambobs – „me Cemi av-
agor–Cavagore, awi qva–qvazec daduRebulao“ – uares
sityvas ver ityvis verc erTi znedacemuli egoisti,
RmerTi dasaRupavad aravis imetebs, wesrigi adamis
droidanve daawesa ufalma, adamianebi ki RmerTis sawi-
naaRmdego kanonebs qmnian, SeTiTxnili moraliT uzneo-
bisaken mouwodeben moZmeT, amiT xom RmerTsac vawuxebT
da adamianebsac, ver vamCnevT, rom ar dadis kacis Seg-
nebamde, rom RmerTze ukveTesad Cven verafers SevqmniT,
Sen ki meubnebi: „Cveni kanonebi jobiao RmerTisas“. Tvi-
Ton codav da winaprebs abraleb, yvela umecari qad-
agebs Tavis umecrebas, radgan brZenad undaT mogvaCvenon
Tavi, RmerTi ki dums da damsaxurebisamebr gvaniWebs
sibrZnes, me da Sen cxovrebis siduxWire gvergo wilad,
Tu gulTan mivitaneT es simZime, SeiZleba gaskdes, albaT
grZnobasTan ukve mivitaneT, siClunges vamnev Tavs mgonia,
tvini damrCa saRi... vifiqroT, iqneb gamovnaxoT nikas
gadarCenis gza...
nika am dros auCqarebeli nabijiT gavida qalaqga-
reT. gariJraJs unda Sexvedroda tyeSi, moxibluliyo
amqveyniuri silamaziT, Sexvda kidec da ukmayofilod
Cailaparaka – ra moklea, ver moaswreb datkbe am momx-
iblavi silamaziT da ukve gaTenebulia...
mze amovida, sxivebi usaSvelod acxunebda, Tmas
urujavda da Crdils etaneboda, dRis sinaTles mag-
iuri Zala gamoscloda da daRlas grZnobda. ferdobze
kaci SeniSna, yanas Toxnida, miuaxlovda, salami uTxra
da muxis CrdilSi Camojda, kacma qudiT moiwminda ofli,
Toxi daaso, yuaze miwa fexiT Semoayara, rom ar waq-
ceuliyo da mgzavrTan mivida.

295
– keTili iyos Tqveni fexi – kacma xeli gauwoda.
– karg mosavals gisurveb! – xeli Seageba nikam.
– gmadlobT, magram raRa kargi mosavali, gvalvebi
daiWira nametani, Tu ase gagrZelda miwaSive amouxmeba
feso Wirnaxuls.
– eh, rodis iyo iseTi kargi mosavali, glexi rom
gaZRa? miwas ebrZvi zamTar–zafxul, dilidan–saRamom-
dis, da ras imki?
– ratom, Svilo, SarSan kargi mosavali iyo?!
– ras eZaxi karg mosavals?
– normalurad movida simindi, lobio, kartofili,
kombosto, yurZenic blomad moviwieT, kargi Rvino dad-
ga!
– iSromo, moiyvano, SeWamo, amas hqvia cxovreba?
mxolod muclisTvis unda Rvaro ofli, mWadi da lo-
bio Tu gaqvs saZRomad, kargi cxovrebac amas unda dava-
rqvaT?
– eh, Svilo, jer axalgazrda xar, rogorc gatyob
ar icis Sromis fasi, Wirnaxuls Tu oflis suni ar
dahkravs, gemos ver gausinjavs mSromeli kaci, imitomac
hqvia adamianis sakvebs Wirnaxuli. misi mopovebisaTvis
kacma ofli daRvara da Wiri Seiyara, maRaziaSi purs,
rom yidulobT, Tu dafiqrebulxarT romeli xe isxams?
albaT gikvirT, ase iafad rom krefen... mec rom Tqven-
saviT vifiqro da Cemma mezoblebmac, im xalxma, vinc
pursa da sakvebs gigzavniT da qalaqSi Tavis sarCenad,
ra moxdeba? Cven Tu ar CamovitaneT, Tqven ras iyidiT?
– ras hqvia bedniereba, lukmisTvis ofilisRvras?
ras gaZlevs Seni naSromi, cxovrob komfortulad? gaqvs
sakuTari saxli, aveji, sakuTari avtomobili?
– rac CamoTvale es yvelaferi fufunebis sagnebia,
srulebiTac ar mWirdeba uzarmazari saxli, romlis
dasufavebasac diasaxlisi ver SeZlebs, arc `gapriale-

296
buli jirkebi~ importuli aveji mWirdeba, romlis leibe-
bi sinTetikuri narCenebiT aris gamotenili, Cveneburi
qarTuli mirCevnia, matylisagan damzadebuli, leibi da
sabani, madloba ufals, avtomobili maqvs, saWiroebis
SemTxvevaSi memsaxureba kidec. amasTan erTad, ialaRze
gaSvebul jeiranis jogs vgavar ojaxiT, oTxmocdaTormeti
wlis kaci var, jer wamali ar gamisinjavs. Svilebi,
SviliSvilebi da maTi Svilebi sigaretsac ki ar ewevi-
an. janmrTelobaze ukeTesi ra unda inatros kacma?!
Cveni `mravalJamieri~ RmerTs esmis da, ase megonia, Cemi
ojaxis locviTa da simReriT mTel saqarTvelos vawv-
di sulier sarCos.
– mgonia qalaqis cxovreba jobia mainc. Sroma ar
aris didi!
– adamians Sromis ar unda eSinodes, Svilo, Sroma
sportia, sporti ki janmrTeloba da sicocxlis xan-
grZlivobaa, Cemi umcrosi Zma cxovrobs qalaqSi, SeZle-
bul ojaxSi Sevida zedsiZed, saxli muzeumi gegoneba,
romeli qveynis WurWeli ginda, rom iq ar iyos gamofe-
nili, bevrjer wveulebac hqondaT ojaxSi, qorwilic,
magram sagamofeno WurWeli aravis uxmaria, arc gamouRiaT
karadidan. es ras niSnavs, rac ar gvesaWiroeba, risTvis
viZenT? makvirveb mooqrovil TefSebs, damisxi zed lobio,
ufro axlos davinaxav da visiamovneb imis silamaziT,
„Senaxuli eSmakis ariso“ – uTqvams Cvens winapars da
qristianma RvTis msaxurma kacma eSmaks rogor unda
Seunaxo ganZi da dideba? nuTu ara gyavs vinme axlobe-
li, Tu ara gyavs, gaxsovdes, yvela adamiani Seni axlobe-
lia da gaeci is, rac ar aris SenTvis wili?
– eSmaksac xom unda adamianisagan Tavisi wili?
– eSmaks eSmakma misces, RvTiuri adamianisagan, romel-
sac qriste mfarvelobs angelozebiT. verafers waiRebs
satana.

297
– sasiamovnoa TqvenTan saubari, keTili adamiani
brZandebiT, gnebavT am yanas gagiToxniT usasyidlod!
– ara, ar minda, didi madloba, yana rom Sen gagaTox-
nino, mere me raRa gavakeTo? xom movkvdi tyuila yofniT?
– kargad brZandebodeT, didi madloba saubrisTvis,
– Tqva nikam da fexze wamodga, Tumca Zalze uWirda
mTis sasiamovno haerisa da Crdilis daTmoba, magram
mainc unda wasuliyo!
– moica, kaco, sad midixar? – fexze wamoiWra mox-
uci – sofelSi rom kaci Semova, is mTeli ubnis stu-
maria, rodi gkiTxeT sad mibrZandebiT, an sad brZande-
bodiT, me Cemi movaleoba makisria, Tqven_Tqveni. ager,
sagzali maqvs wamoRebuli, damiloce yana, vin icis, Senma
locvam wvimac ki moiyvanos... moxuci WabukiviT tri-
alebda, am sityvebTan erTad muxis totze Camokidebu-
li abga Camoxsna, CrdilSi tilo gafina da zed kecze
Semwvari wiwila daxia, yveli, puri, mwvanili da mJave.
ho, mJave, mkvaxe pamidvrisa, Suaze gaWrili da nivriani
mwvaniliT amotenili, simindis naquCiT Tavdaxuruli
doqidan alisferi Rvino gadamoiRvara... nika pirvelad
Seeswro aseT sagzals da gakvirvebuli Sescqeroda xan
sufras da xanac maspinZels.
moxucma sufras jvari gadasaxa da RviniT savse
Tixis jami aiRo. nikas gaaJrJola, magram adamianurma
cdunebam sZlia, RviniT savse jams xeli gadausva, TiTqos
jvaris gamosaxuleba moaSora da moxucs mouWaxuna.
– didebai maRalsa RmerTsa da qveyanasa zeda mSvi-
dobai da kacTa Soris saTnoeba! dideba ufals, cxovre-
ba Cveni RmerTisagan ars naTeli, mogvmadlos ufalma da
gadmoRvaros naTeli Cvenze – dailoca moxucma da jami
dascala.
nikam ver SeZlo gaemeorebina maspinZlis warmoTqmuli
sadRegrZelo, magram gamosavali mainc gamonaxa:

298
– Sen gagimarjos, keTilo kaco! Sens ojaxs gaumar-
jos! Sens yanasa da venaxs gaumarjos! Sens jiSsa da
jilags gaumarjos, Sens samSoblos, Sens saqarTvelos
gaumarjos! – nikam jami gamoscala, sxeulSi raRac araad-
amianuri siTbo CaeRvara moxucma jamebi Seavso, axali
sadRegrZelo warmoTqva. axla ki sityva– sityviT gaim-
eora nikam moxucis naTqvami, radgan sadRegrZeloSi Semo-
qmedi ar uxsenebiaT, jamebi dacales, wuTieri siCume
Camovarda. stumarma gadawyvita moxuci gaekvirvebia da
warmoTqva:
– Tqven mgoni wvima inatreT, gindaT gavawvimo?
– erTsac Tu dalev biZiko, SeiZleba moaTovio kidec!
– RimiliT warmoTqva moxucma.
– rogor, ara gjeraT? – gaikvirva axalgazrdam.
– rogor ar mjera, magram ar minda davsvelde, nametani
xalvaTad var wamosuli... – isev gaeRima moxucs. ara da
romel wvimaze SeiZleboda saubari, caze erTi qela Rrube-
lic arsad mieZebneboda da mze ise mZlavrad acxunebda
dedamiwas, rom siminds yanaSi foTlebi ixrukeboda... nikam
igrZno moxucis dacinva, veRar moiTmina, Crdilidan gamov-
ida. marTalia, mze cecxls ukidebda Tmaze, magram mainc
moafaTura caze xeli, Tu sadme Rrubeli iyo, wamoiRo da
maspinZlis yanis Tavze mouyara Tavi. muxis foTlebSi mze
sxivis gamoparebas cdilobda, yanas ki Savi Rrubeli Camo-
awva da kokispiruli wvima dascxo...
moxucma eWvis TvaliT SeaTvaliera stumari.
– saidan dainaxe, rom Rrubeli modioda? – wamoTq-
va da jamebi Seavso maspinZelma. nikam jami aiRo. didi
madloba gadauxada moxucs pur–marilisTvis.
– moica kaco, sad midixar am meored mosvlaSi! –
gasZaxa moxucma mimaval nikas da yanisaken gaiqca. rom
Tavisi TvaliT enaxa mzeSi wvima da cota gagrilebu-
liyo kidec.

299
nika ki midioda Cafiqrebuli, Tavze gazeTdafarebu-
li.
– Znelia aseTi xalxis damarcxeba, SeuZlebelic ki,
– xmamaRla elaparakeboda sakuTar Tavs da midamos
aTvalierebda, giJi aravis vegonoo, Tumca giJi gacilebiT
jobda da gaaxsenda Tu rogor uTxra Rorma meRores
„Se meRoreo“ – TiTqos Rori jobda meRores...
– qarTveli kaci, – ganagrZo xmamaRla fiqri –
Wamis win RmerTs axsenebs, sadRegrZeloc RmerTs ekuTvnis
pirveli, sakmevelsac RmerTs unTeben pirvelad, dasabam-
idan sarwmunoeba aqvs sisxlSi gamjdari, icis pirve-
lad RmerTma adamiani Seqmna, Semdeg eSmaki, ese igi Rmer-
Ti Tu ufro Zlieria adamianze da loculobs masze,
logikuria – adamiani ufro Zlieri yofila eSmakze da
valdebulia eSmakma ilocos adamianze, eSmakma adamiani
Tu ar Seiyvara RmerTs ver daamarcxebs, radgan gaer-
Tianebuli ZaliT ebrZvian satanas Cven ki adamiansa da
RmerTs erTdroulad davuwyeT brZola, ai, Secdomac!
marTalia, bevri adamiani gadmovibireT. umetesoba fu-
liT, magram bevri maTgani, rom gaZRa, mainc RmerTs Seswira
madli warmatebisaTvis, aravis unda Cveni simdidre, xalxma
dainaxa WeSmariteba da sulis simdidres daeZebs! xalxi
silamazes hqmnis! Cven vangrevT, adamians naSromsa da
naoflars rom gaunadgureb, rogor Segiyvarebs ai, im
berikacisTvis yana rom gamenadgurebia da pur–marili-
saTvis wixli mekra, Semiyvarebda da jamiT Rvinos dam-
alevinebda? RmerTi sikeTes Tesavs da xalxsac imitom
uyvars. sikeTiT, locviTa da didebiT moixsenieben mudam,
Cveni bralia yvelaferi, adamianisTvis ar unda gveWmia
keTilisa da borotis cnobadobis xili, verc is Seic-
nobda verasdros keiTlsa da borots da Cvenc ise
viqnebodiT adamianTan, rogorc RmerTebi, radgan ver
Segvicnobdnen... eSmaks ra gamoulevs Savbnel azrebs.

300
axalgazrdas kidev bevri hqonda safiqrali da sakama-
To sakuTar TavTan, magram kldeze miSenebuli monas-
teri dainaxa da uneblied wamoiZaxa:
– ra lamazia!
aravin icis, nagebobaTa silamazem monusxa mgzavri
Tu saxarebam, gadawyvita ki sanam adamians warmoadgenda,
monasterSi Sesuliyo, Torem sulSi eSmaki rom Causax-
ldeboda da Tavis Wkuaze waiyvanda, gauZneldeboda
xatebTan brZola, alayafis karebi daketili dauxvda,
amitom kldidan arCia monasterSi SeRweva. qalebma mo-
nastris ezoSi dainaxes Tu ara axalgazrda kaci, erTx-
mad ikivles, wreSi moamwyvdies da vin qviT SeiaraRda,
vin kidev joxiT... qalTa jgufs jvriani CixtakopiT
Tavwakruli, xandazmuli mandilosani gamoeyo, darbais-
luri sityviT warudga ymawvils, etyoboda is damxv-
durTa ufrosi iyo, radgan sxvebisagan sidinjiTa da
sityva–pasuxiTac gamoirCeoda.
– Sen ra ginda aq, ymawvilo? aq dedaTa monasteria!
– warmoTqva mandilosanma da jvaris gadasaxva daupira
nikas, magram axalgazrdam ar isurva qalisagan mieRo
locva–kurTxeva, haerSi aRmarTuli xeli dauWira, Zirs
daaSvebina da meore xeli moferebis niSnad gadausva
xelze.
– Tqven brZaneT, rom aq dedaTa monasteria? – ikiTxa
stumarma da momnusxveli TvalebiT, TvalebSi Caxeda
damxvTurs.
– diax!
xmis kankaliT warmoTqva ukve Zalagamoclilma
mandilosanma.
– mere romeli Tqvengani atarebs dedaTa sapatio
saxels?
– ras kadrulobT ymawvilo! aqedan gabrZandiT! –
madilosans axla sxva mandilosani gamoesarCla da ni-

301
kas xelis Sexeba akadra, mosuls qalis uZlurebaze
gaeRima da wynarad miugo:
– iqneb Tqven atarebT dedaTa Rirseul saxels?
– diax, me da Cemi debi! ganurCevlad yvelani!
– Tqven erTmaneTs atyuebT da axlac ityuebiT!
RmerTs aseTi TvalTmaqcobiT ver miuaxlovdebiT! Tqven
RmerTi mebaJe xom ar ggoniaT, axalgazrdoba gaixsenoT,
macduri RimiliT moxibloT da ukanonod daarRvioT
samoTxis sazRvari! adamiani RmerTis Svilia da manam
arsebobs RmerTis Svili, sanam Secodavdes, amitom ax-
algazrdobaSi unda iqonioT kldemamosileba sanam Rm-
erTs ekuTvniT, Torem arsebobs iseTi codvebic, romel-
Ta mitevebac ar SeiZleba! Tqven marTals brZanebT, es
monasteri dedaTa monasteri iyo, aq loculobdnen omSi
daRupul meuRleTa colebi, SvildaRupuli dedebi, da-
badebidan SeubRalavi qalwulebi da iseTebi, romelTac
swamdaT da grZnobdnen RmerTis siaxloves... Tqven Soris
romelia iseTi, romelic mamakacis xorciel erT siy-
varuls dasjerebia, dRes rom RmerTis siyvaruliT aris
Sejerebuli? ambobT „dedaTa monasterio“ da mecineba,
dedaTa monasteri ki ara, saroski poa! odesRac saxel-
ganTqmuli brwyinvale monasteri dRes roski pTa TavS-
esafari gaxadeT! axalgazrdobaSi nanarkomanalma, nalo-
Tarma, naCaTlaxarma da kidev naraRacnairalma yvelam aq
moiyareT Tavi codvebis gamosasyidad! ras fiqrobdiT
axalgazrdobaSi, asakis morevamde? aq maSin mobrZandiT,
roca Tqveni asakisani, kacebma aRar gisurvaT? bodiSi,
aq moxucTa TavSesafari ar gaxlavT!
– ras kadrulobT, ymawvilo, aq sindis–patiosnebiT
SeubRalavi qalwulebic imyofebian! – axla kidev sxva
mandilosanma amoiRo xma.
– romelia SeubRalavi sindis–patiosnebis mqone
qalwuli, xom ver miCvenebT?

302
– me gaxlavarT, eqspertTan xom ar wamiyvandiT?
gamomwvevad warmoTqva ormociode wlis TvalsaCino
mandilosanma, romelic marTla gamoirCeoda Tavisi si-
lamaziTa da zomaze metad didi da savse mkerdiT, sxva
mandilosnebisagan gansxvavebiT, omaxianad warmoTqva
saTqmeli, Tavis sityvaSi Tavdajerebulma, tanis rxeviT
Tavmomwoned gaarRvia wre da win daudga mosuls.
– oo, SegrCeniaT qalbatono Zveli pewi da dideba
veraferi dauklia TqvenTvis wlebs, aqac mimzidvelad
gamoiyurebiT, naadrevi xom ar iyo Tqveni aq mobrZaneba?
kidev bevris gastumrebas SeZlebdiT jojoxeTSi Tqve-
ni mkerdis silamazis wyalobiT, Tqven marTals brZa-
nebT, araa eqspertiza saWiro namdvilad qalwuli br-
ZandebiT, rogor gaRiaroT?
– Tqvi! TqviT! – erTxmad daigmina qalTa wrem.
– ityvi da Tvalebs amogkortni! – gakapasebuli
xmiT warmoTqma mkerdsavse qalwulma da grZelfrCx-
ilebiani xeli aRmarTa, magram vaJis cecxlovan Tvalebs,
rom waawyda, xeli Camouvarda, dauZlurda, TiTqos dap-
ataravda kidec, nikas Seebrala da ifiqra eRiarebina
Tu ara qalis danaSauli, magram mis mkerdze molivlive
ramdenime mamakacis suli SeniSna da wamoiZaxa:
– waiyvaneT es mkvleli diaci da ZuZebi kargad
dabaneT, SeiZleba kidev qondes zed SemorCenili uZlieresi
sawamlavi, romelsac „cianidi“ hqvia.
es xom ZuZebs am SxamiT i poxavda, SeamCnevda Tu ara
Zvirfas avtomanqanian mamakacs, amisaTvis sul erTi iyo
asaki, wamsve xiblavda macduri RimiliT, kacsac Tvale-
bi Rrmad moWrili kabisken gaurboda, saidanac macdu-
rad imzireboda ulamazesi mowamluli mkerdi da kac-
ic kaxpas mona xdeboda, magram mokle xniT, vnebiT gagiJe-
buli mamakaci mkerds bages Seaxebda Tu ara, sityvis
Tqmasac ver aswrebda momentalurad iRupeboda, qalba-

303
tonze ar moqmedeba TvalebRia darCenili gvami, is jibeebs
usufTavebda micvalebuls da xan didi, xanac mcire
nadavliT datvirTuli axal msxverpls daeZebda... Te-
qvsmeti wlidan ormoc wlamde iTareSa saqarTvelos
sxvadasxva qalaqSi, xandaxan kviraSi aT–TxuTmet ma-
makacs istumrebda im qveynad. axla TviT RmerTma daian-
gariSos ramdeni kacis codva awevs jer kidev mimzid-
vel mkerdze am codvils da Semdeg ifiqros aq yofniT
epatieba Tu ara codvebi, romelsac jer kidev ar daanebeb-
da Tavs, rom policias ar mieqcia yuradReba, magram
TviTonac iynosa mosalodneli xifaTi da policiaze
Wkviani aRmoCnda, Tavi Seafara „dedaTa monasters“.
– didou! rogori yofila?
– aba, aba Tavi rom mohqonda!
– gaisma qalTa CurCuli da wre TandaTan gafar-
Tovda.
– dawynardiT! arc erTi ara xarT ucodveli, iqneb
aq yofniT dagaviwydaT, modiT me SegaxsenebT! – mkacrad
warmoTqva „aramkiTxe stumarma“ da wre SeaTvaliera,
qalebi wasasvlelad da dasamalavad iyvnen mzad, magram
erTi–meoris exaTrebodaT aseTia qalis buneba, sanam
aravin icis misi warsuli, Tavs umwikvlod asaRebs
megobrebSi, yvelaze maRla unda dadges da dgeba kidec,
magram rodesac aRiareben, Tavis adgils mainc naxu-
loben cxovrebaSi.
– ho, Tqven kidev gyavT, am qalbatonis garda aq
qalwulebi, romlebic TavianTi qalwuluri siamayiT
yvela qals da mgoni TviT monastersac qedmaRlurad
dasCerebian Tavze ai, erTic, mTlad axalgazrda, drou-
lad aurCevia wminda savane, magram ara mgonia advilad
acdes jojoxeTis gniasels, es gogona imitom amovarCie,
rom aqac sawamlavia xmarebaSi, erTob gasakviri, ase ax-
algazrdam sad iswavla am sawamlavebis adamianze zemo-

304
qmedeba saidan SeiZina ise didi raodenobiT, rom mTeli
qorwilis stumrebi daewamla, SeiZleba TviTon daamza-
da, arc es aris gamoricxuli, dRes axalgazrdobam imx-
ela ganaTleba miiRo, rom axalgazrda qimikosTa jgufs
SeuZlia baqterio – Sxam–qimikatTa omi gamoucxados
msoflios.
diax, es gogona, romelic ufro angelozad gyavT
miRebuli da didi popularobiTac sargeblobs Tqvens
Soris, arc Tu didi xnis winaT Seyvarebuli iyo, mx-
olod farulad, TviTon uyvarda, vaJma ki araferi ico-
da Tqveni angelozis siyvarulis Sesaxeb, axlos cx-
ovrobdnen, Soreul naTesavebadac ergebodaT erTmaneTi,
bolos da bolos vaJi daqorwinda, dediserTa iyo da
qorwilic Sesaferisi gadauxades rogorc sxvani, sof-
lis axalgazrdebi, es axalgazrdac exmareboda ojaxs.
sul mzareulTan trialebda, SeumCnevlad moaxerxa yve-
la kerZis mowamvla, ase gasinjeT Rvinisac ki da Sede-
gad am patara mxrebze as samocdaeqvsi adamianis codva
wamoikida, meqorwileTagan uvneblad erTaderTi mzareuli
gadarCa, romelic dResac cixeSi imyofeba. rogor
fiqrobT, RmerTi apatiebs aseT Secdomas? vici Tqven
metyviT, rom eSmakma Caadenina danaSauli ki batono,
dagijerebT! magram Tu eSmakma danaSauli, Caadenina, maSin
eSmakis msaxuri yofila da aq ra unda, am wminda savane-
Si? marTalia, sarwmunoebas unda davuTmoT farTo gza
da mivceT sapatio wodeba, Torem eSmakebi Tavis adgils
TviTon naxuloben cxovrebaSi, magram morwmuneTa adg-
ili unda gansxvavdebodes eSmakis TavSesafarisagan Tavisi
siwmindiT, maRali rwmeniTa da RvTis siyvaruliT! gana
aqac pativimoyvareoba unda Trgunavdes adamians da sa-
patio adgils eZebdes? aqac eSmakis savarZels unda
epotinebode? erT–erTi airCie Seni sulis gamgeblad,
an RmerTs unda ekuTvnode, an eSmaks, RmerTTan locu-

305
lobde da eSmaks emsaxurebode, aseT samsaxurs arc
RmerTi gapatiebs da arc eSmaki! codva radgan gamxe-
lili jobia, dadga Jami vamxiloT yvela codvili... es
sityvebi warmoTqva Tu ara nikam, erTi Suaxnis
mandilosani wiTel turas rom hgavda, moajirs gauyva
da farulad gauCinarebas fiqrobda, magram eSmaks ras
moatyueb, rac miwaSia is icis da miwis zeviT ra dae-
maleba?! „aramkiTxem“ SeamCnia da TiTis daqneviT dauZa-
xa:
– qalbatono, Tqven ai, aq mobrZandiT, araferi ar
gWirs dasamalavi, sxvaze meti arc codva gaqvs da arc
madli... – wiTeli turis msgavsi qali, TiTqos Citic
ar afrenia win, amayad da Cveuli mamakacTa gamomWeri
RimiliT miuaxlovda nikas. am qalSi imaze meti zizRi
dainaxa, romlebic sawamlavebs xmarobdnen zizRi arc
daufaravs, tuCis abzuebiT hkiTxa qals:
– ra gaqvs sasacilo, sabralov, Svilis mkvlel
dedas unda ecinebodes da am wminda kedlebs afarebdes
Tavs?
– aravin gkiTxavs Sen! me zog–zogebi xom ar ggonivar
qvebis sroliT gagagdeb aqedan! – quCuri ileTi gamoiy-
ena qalma.
– rao, ra Tqvi? grZeli enac gqonia. aba, sakuTari
eniT aRiare Seni aq mosvlis mizezi! – ki ar Tqva
TiTqos brZaneba gasca nikam da TvalebSi Caxeda.
– didi ambavi axla – daiwyo qalma Tavis marTle-
basaviT – Semacdina. colad wayvanaze uari miTxra, is
aris damnaSave, cxovrebazedac iman Camaqnevina xeli! Sem-
deg meore kacis alersi metad momewona, mesame meoreze
Zlierad da yoveldRe axal–axalma ajoba, ver gavige
visgan davorsuldi, Torem bavSvs namdvilad ar movklavdi
ho, Tumca me ar momiklavs, aba, sad mqonda imisi mokvlis
Tavi, Zalian cudi mSobiaroba mqonda, dedam mamSobiara,

306
bavSvi aiyvana, biWi iyo, „gaizardoso“ Tqva da sajdomze
Semokra xeli, magram me ar vqeni da movagudvine, ici, ra
kargi bavSvi iyo? me Tqven ujiSo xom ar ggonivarT...
– deda... deda... ra uqnia! – waiwuwuna iqve mdgomaa,
Savgvremanma qalma – sakuTari Svili rava mokla, adami-
ano marto Tavisi suli ki ara sakuTari dedac Caugdia
jojoxeTSi, marTla sad movsulvar aq, megona ucodvel
xalxTan Tu movdiodi da borotmoqmedTa samyaroSi
amomiyvia Tavi.
– Tqven ki udanaSaulo brZandebiT? – wynarad See-
kiTxa nika.
– ara! udanaSaulo rom viyo aqac ar movidodi
codvebis gamosasyidlad, magram me ase mgonia Cemi dana-
Sauli sxvebTan SedarebiT, jojoxeTSi angelozis gamoCena
iqneba da vfiqrob, Sendobasac eqvemdebareba...
– mainc ra aris aseTi umniSvnelo danaSauli, romelic
codvad ar migaCnia?
– ena! Woraoba miyvars nametani, did siamovnebas
mgvrida mezoblebs rom wavaCxubebdi da seirs vuyureb-
di! Cems ubanSi ori mezobeli ubralo raRacaze erTi
meores emduroda, raRa qali viqnebodi, Tu maT Semdure-
bas ar gavamwvavebdi da xeirian Cxubs ar vuyurebdi?
avdeqi da mec erT–erTs WiSkarze ZaRlis Tavis qala
Camovukide. bunebrivia, ZaRlis Tavis qala jadod CaiTv-
ala da momdurav mezobels daabrala... Seiqmna magram, ra
Seiqmna, Tbilisis omi araferi gamoCndeboda im omTan,
ubani orad gaiyo da verc ki warmomedgina amdeni cecx-
lsasroli iaraRi Tu eqnebodaT Cems mezoblebs, ara,
sikvdiliT bevri ar momkvdara, eqvsi adamiani mokvda
mxolod da cxra saxli daiwva, erTma mezobelma es
aurzauri Cemze ieWviana da miTxra: – „gijobdis ena
TiTis dasasveleblad da TiTi wignis gadasafurclad
gamoiyeno, Torem enam dambla icis da xelebma dabuJe-

307
bao“ – raRa qali viqnebodi, aseTi qaragmulad lapara-
ki rom mepatiebina. avdeqi da misi Rorebi, muxis ZirSi
rom hyavda dabmuli, sxva mezoblis yanaSi Sevreke, magram
es mezoblebi Cemze Wkvianebi aRmoCndnen daiWires yana-
Si erT–erTi burvaki, dakles da mTeli ubani aqeifes
usindisoebma. me ki ar dampatiJes Cems wamowyebul saqmeze,
gana es mosawonia maTi mxridan da Secodeba Cemi mxri-
dan? dideba ufals, RmerTi gaarCevs mtyuansa da mar-
Tals.
– da Sen marTali ggonia Tavi? – hkiTxa iqve mdgomma
sandomiani saxis saSualoze odnav maRalima gogonam,
romelsac Svilis nukris Tvalebi Zirs daexara...
– neta vicode, raSi var damnaSave, gogo! – gaikvirva
pirvelma.
– araferSi, rogorc brZaneT RmerTi gaarCevs mtyuan-
sa da marTals, me ki aq siwminde iRvreboda megona
TiToeuli adamianis sxeulidan da sulidan, Torem ar
movidodi! megona rogoric Cveni dedebi iyvnen umwikv-
loni, iseTive iqnebodiT maTTvis xom dedaTa monasteri
salocavi xati iyo da ara TavSesafari romliTac uax-
lovdebodnen ufals da, pirvel rigSi, Tavis samSoblos
avedrebdnen, megona, Cvenma Taobam winaparze meti icoda,
radgan TviTon egzeleracia wavida win, magram Sevmcdar-
var, radgan codnis progresi ki ar yofila, uvicobis
WaobSi CavvardnilvarT da vixrCobiT! qveynis dasabami-
dan Cveni mamuli da qarTveli eri gamoirCeoda RvTis-
mosaobiT, arc RmerTi gviviwyebda sarwmunoebis mtkiced
dacvisa da SenaxvisaTvis, ufali rjuls, enasa da zne–
Cveulebebs gvinarCunebda qarTveli eri arasodes yofi-
la sxvisi mona, saxeli da xma erisa, mxneoba da mamacoba
yovelTvis quxda mTels msoflioSi! mteri yovelTvis
ferxT gvegeboda, axla ki vxedav, rac mogvsvlia! Seg-
vircxvenia winaparTa saflavi da es aris! gana Cven ara

308
varT Svilni mama–papaTa, gana Cven ara gvaqvs Zala da ar
Segvwevs simxneve, raodenic Cvens winaprebs hqondaT?
maS, ratom vsunTqavT an risTvis varsebobT?
dedaTa monasteri saqarTvelos dedofalTa wmi-
daTawminda salocavi iyo mudam, TviT petre pirvelis
coli, evdokia lopuxina, monazvnad aRikveTa ruzdal-
skSi – pokrovskis dedaTa monasterSi da evdokia
elened monaTla! mudam saxeli iyo locviT RmerTTan
miaxloveba, eri – Tu beri, glexi – mdabio, Tu mefe –
aristokrati Tayvans scemda ufals! rogorc gazafx-
ulis mze acocxlebs bunebas, aniWebs siTbosa da nay-
ofierebas, aseve sarwmunoeba anaTebs adamianis gonebas,
gulsa da ukvdav qmnis suls! vici mkiTxavT, „ratomRa
var aq da saCqarod gadmovalago Cemi codvebi“. –
getyviT: – arca maqvs codvebi da arc vinanieb sakuTar
codvebs movsulvar cxra aprils daRupul mamuliS-
vilTa sulis sadideblad da RmerTTan aRTqma maqvs
dadebuli, sanam maT didebis Zegls ar daudgaman iq,
sadac daecen, mec aq viqnebi da viloceb maTi sulis
sadideblad!
– baraqala Sens qalobas! vicodi, saqarTvelos eyole-
boda SenisTana qomagi! – uTxra nikam da Rrmad Caxeda
TvalebSi, radgan ufro sarwmunod gaego, Tu raime if-
areboda sulis miRma, rom veraferi xinji aRmoaCina
ganagrZo, – Tqven Tu ar vcdebi, eka gqviaT, xom sworia?
– diax! saidan iciT?
– arsaidan, ubralod SemTxveviT warmovTqvi, miy-
vars es saxeli! gTxovT, am wuTSi datovoT aqauroba da
qalaqis pirvel saavadmyofoSi waxvideT, iq meddad mi-
giReben, swored iq Wirdebi samSoblos!
– araviTar SemTxvevaSi, me ar vuRalateb fics, aq
dedebi Tu axlebi arian, kedlebia Zveli da winaparTa
suli trialebs am monasterSi!

309
– gibrZaneb! – kbilebSi gamocra nikam da TvalebSi
Caxeda gogonas.
– saavadmyofoSi vin vikiTxo? – wynarad SeekiTxa
qaliSvili.
– mTavari eqimi ikiTxe gagi mSvenieraZe, uTxari, rom
nikam gagagzavna. Seni adgili aq ar aris, xom xedav ra
uxamsoba imaleba am kedlebis miRma, narkomania, loToba,
prostitucia, mkvleloba, qurdoba da gaugonari saza-
reli banic ki. spermazoidis moparva gagigia? diax
aseTi qurdic afarebs aq Tavs.
eka monasterSi aRar Sesula, karebTan amokveTil
CuqurTmas eambora, pirjvari gadaisaxa da tansacmelic
ar gamoucvlia, Cqari nabijiT dauyva daRmarTs...

* * *
meore dRes, diliT xalxi gancvifrebuli Sesc-
qeroda nangrevebad qceul dedaTa monasters yvela erTx-
mad amtkicebda, miwisZvris epicentri iyoo monasteri
da xalxsac sjeroda, magram bunebriv movlenebSi ufro
Rrmad Caxedulma mamakacma Tqva:
– ra miwisZvra, risi epicentri, rodesac irgvliv
arcerT Senobas bzaric ara gasCenia, udavoa, aq borot-
moqmedis xeli urevia!
– ras ambob, monasters aafeTqebdnen? – gamoesarC-
la viRac Warmagi mamakaci pirvel mTqmels.
– ar minda eWviT vilaparako, magram faqti malapar-
akebs! viRacas xels aZlevda amis dangreva, bevri said-
umlo Seunaxavs am kedlebs da am saidumloebasac Sein-
axavs me ki dResve gavuxsni mSeneblobis sammarTvelos
angariSs da xvalidanve daiwyeba dedaTa monastris Zvel
fuZeze axali monastris mSenebloba! yvela Rones vix-
mar, ar daikargos Zveli monastris arc erT qva, arc
erTi kenWi da dedaTa monastris mSenebloba, saCqarod

310
dasruldes, rom moqmedebaSi deda–RvTismSoblis da-
badebis dRidan Sevides!
– vin aris? gaisma CurCuli SekrebilTa Soris.
– vin unda iyos, qarTvelia, eriskaci, mamulisaTvis
da sarwmunoebisaTvis Tavdadebuli! – upasuxa xmam Sekre-
bulTa Sua adgilidan da dasZina: – me ki gasamrjelos
gareSe vimuSaveb monastris damTavrebamde!
adgilzeve Sedga ufaso mSenebelTa sia. mSenebloba
meore dRidan unda dawyebuliyo, im dRes ki sagangebo
situaciebis samsaxuris TanamSromlebi nangrevebidan
gvamebs iRebden.

* * *
– sada xar, biWo. Senze dardiTa da lodiniT amo-
miRamda Tvalebi – usayvedura elgam Svils da uZilari
Tvalebidan cremli moiwura.
– ras dardob, deda xom giTxari, qristes mosvlam-
de ar movkdebi–meTqi! – RimiliT upasuxa nikam.
– Senze mgoni marTla moqmedebs raRac zebunebrivi
Zalebi. aba, rogor SeiZleboda im Tokisagan Tavis gan-
Tavisufleba, romliTac me Segborke, mamaSeni verafriT
ver davajere, rom me ar dagexmare da kbiliT ar gavxs-
eni Toki!
– axla sad aris mama?
– saavadmyofodan daurkekes saCqaro operaciaze,
sadRac, romeliRac Senoba dangreula, Sig macxovre-
belni yvelani daRupulan, ori Tu sami adamiani ga-
darCenila mxolod, isinic Zlier yofilan daSave-
bulni.
– ho, mec gavige es, daSavebulebi ki mamaCemis Carevis
gareSec gadarCebian, albaT ar iyvnen ganwirulni jo-
joxeTisTvis! mama rom ar aris saxlSi, kargia, SenTan
salaparako maqvs, Tanac seriozuli!

311
– moyevi, oRond cudi araferi miTxra, SeiZleba
gulma ver gauZlos da sikvdils ki ar vwuxvar Cemsas,
ar minda Sen dagamwuxro!
– kargs verafers getyvi, magram vici, ar mokvdebi,
radgan Cems cud ganzraxvas keTili dasasruli aqvs..
– eh, Svilo ara mgonia Cems cxovrebas keTili
dasasruli hqondes, Sen iyavi Cemi sicocxleca da sikeTec,
bevri Rame miTenebia Sens akvanTan tkbili fiqrebiT, es
Ramec wavida, viTarca sizmari, mxolod amJamad tkbili
ocneba jojoxeTurma fiqrebma Secvala, maqvs sagani
saZageli fiqrisa, nuTu sadRac davuSvi Secdoma da
ver aRgzarde qristianulad, nuTu ara var kargi deda
da ver aRvzarde kargad erTaderTi Svili, radgan
meti ar gaimeta RmerTma CemTvis? SeiZleba cxovrebaSi
ver SeeTviso adamians, maRali grZnobis gegonos da
ugulo gamodges, qristianuli suli amaRlebuli ge-
gonos da saerTod ar gaaCndes. gonieri gegonos da
adamianuri niWi saerTod ar hqondes. SeiZleba mwux-
arebis cremli mosdiodes TvalTagan, magram ara si-
bralulisa, Sen mimarT cremls axldes niSani cbiere-
bisa da wveTi sawamlavisa cxovrebaa aseTi da am tan-
jvas Seegueba adamiani, radgan fiqrob arasworad sa-
tanurad aRuzrdia mSobelsa da sazogadoebas, magram
rogor ginda Seeguo fiqrs, rodesac sakuTari Svili
ver aRgizrdia da gqvia deda?
– ras xedav CemSi deda cuds, an Sen ratom idana-
Sauleb Tavs, rodesac Cems aRzrdaSi aRzrdaSi brali
ara gaqvs. neta manaxa kaci, rom madlieri iyos pirve-
lad Svilis da Semdeg am qveyniuri cxovrebisa! sulis
simSvide, gulis umankoeba, umaRlesi siame, WeSmariti
bedniereba ara arsebobs deda! Tu arsebobs da SeumCn-
evelia! radgan mwarea bolo misi! rac Seexeba Cems aRzrdas,
Sen umanko xar, adamiani sanam daibadeba, manam wydeba misi

312
bedi uzenaesisgan, is an RmerTis msaxuri unda iyos, an
eSmakisa. SemekiTxebi „vin wyvets beds kacisas“ RmerTi
Tu eSmaki?“ – arc erTi arc meore, adamiani TviTon
wyvets Tavis beds, winapris codva SeiZleba STamo-
mavalma gamoasworos da locvebiT amoiyvanos jojox-
eTidan, magram veraviTar SemTxvevaSi ver gamoasworebs
Tavis codvebs winapari, rom gaanTavisuflos STamomav-
lobiT gadacemuli codvebisagan momavali Taoba! ras
izam, Cven vitvirTeT winaparTa codvani da unda vzi-
doT!
– raSi mdgomareobs maTi codva, mkvlelebi arian?
– ar vici, mkvleli iyo mose, magram RmerTma apatia
da israelis mwyemsad daayena, albaT arsebobs mkvlelobaze
meti codvac, romelic Sendobas ar eqvemdebareba!
– „seriozuli salaparako maqvso“. rom miTxari es
iyo sul, Tu kidev gaqvs raime saTqmeli?
– jer arc damiwyia da arc vici saidan daviwyo,
meSinia wyena ar davimsaxuro Sengan da tkivili ar
mogayeno...
– Tqvi, nu geSinia, am oriode dReSi ise SemaCvie
varams, albaT Sengan sikeTes veRarc SeviTviseb.
– cruob, deda, ver momatyueb, radgan amJamad qveynis
sibrZnes vflob, axla mesmis Seni da vgrZnob im pirve-
li kocnis sitkbosa da Zalas, rodesac axalSobils
makoce da me veraferi gavige, arsebobs meorec aseTive
kocna, Svili vals uxdis mSobels da micvalebuls
kocnis, am kocnis Zalasa da sitkbos mSoblis suli im
qveynad gebulobs! deda–Sviloba tragediaa, siamtkbi-
lobisa da amasTan erTad usiamovnebis okeane! siyvaru-
liTa da sixaruliT dawyebuli da wyeniT da cremliT
damTavrebuli, magram mainc saTayvanebeli da ganumeore-
beli! mimZims, deda, SenTan ganSoreba! amitom CemTan unda
wamoxvide!

313
– neta sad gadagiwyvetia wasvla, Sors midixar?
– iordaniaSi.
– Sors gagiwevia, rom ganapiroba Sengan samSoblos
datoveba, aq rom normalurad icxovro, ra giSlis xels?
– nu damcini, es brZanebaa da unda Sevasrulo, saqme
is aris, rom iordaniaSi tampmlinebma Cafles wminda
martinis fari es fari ki mis mflobels did Zalas
aZlevs, fari me unda amoviRo, aseTia brZaneba!
– iordania seifi xom ar aris, mixvide, gatexo
gamoiRo Zlevamosili martinis fari, da wamoxvide, me
rogorc vici, iordania arc Tu ise patara saxelmwifoa
axlo aRmosavleTSi, daaxloebiT asaTas kvadratul ki-
lometrze meti, sad ginda miagno tamplinebis mier eqvsasi
wlis win damarxul wminda martinis fars, daJangebuli
iqneba axla is fari...
– isev damcini, win wamiZRvebian da maCveneben sadac
aris dafluli, daJangviT ki wminda martinis fari ar
daiJangeboda is wmindaa da wminda sagnebi ar iJangeba!
– Sen ratom ginda gaiTviso is fari, STamomavlo-
biT gekuTvnis Tu anderZiT?
– ara, is me ar mekuTvnis, magram unda davisakuTro,
rom gavxde uZleveli, me mas davisakuTrebdi, rom TiTe-
bi ar daeWraT CemTvis, axla ki momiwevs brZola, Sei-
Zleba davmarcxde kidec!
– visTan apireb brZolas im fariT, Tu daisakuTre?
– visTanac antiqriste mibrZanebs!
– antiqristem qristesTan unda ibrZolos, asea
dawerili, Senc qristesTan apireb brZolas? me Sen
ufro advilad dagTmob, Svilo, vidre qristes rjuls,
wadi naxe is fari, pirvelad me SemebrZole, damamarcxe
da Semdeg wadi qristesTan sabrZolvelad!
me uSenod arsadac ar waval, deda! Sen unda wamox-
vide CemTan!

314
– mere mamaSeni davtovoT?
– unda davtovoT, Tqven bednierebi erTad aras-
dros iqnebiT, mamaCemi jer axalgazrdaa...
– ratom ar ibrZvi sakuTar TavTan, rom adamianma
ajobos satanas da adamianuri gziT iaro?
– ai, amitom mindixar gverdiT, Seni daxmarebiT Sei-
Zleba SevZlo Tavis daxsna satanisagan...
– ara, Svilo, me arsadac ar wamoval, pirvelad
mamaSeni gavicani, masTan veziare pirvel siyvaruls da
masTan unda movkvde, Semdeg xar Sen Cveni siyvarulis
nayofi! marTalia sakuTar Tavze metad miyvarxar, magram
mamaSenic miyvars, ver vuRalateb, ver davtoveb marto!
Sen Segelevi, wadi RmerTma dalocvili gataros.
– vici, rom giyvars, deda! magram gamige Tqveni erTad
yofna ar SeiZleba, codvaa kaci uSvilZirod unda gada-
Sendes, Tu giyvars Seni siyvaruli msxverplad unda
Seswiro, rom erT–erTi TqvenTagani mainc iyos bednieri,
meti gza ar aris. unda SeZlo, me dagexmarebi.
– es SeuZlebelia, me gagi SemZuldes, gana is aitans,
Cvens ganSorebas?
– imas ukve Seujda siZulvilis Wia, sxva unda
Sevayvaro, vici giWirs, magram moemzade, mamis mosvlamde
unda wavideT, dayovneba ar SeiZleba damijere, viRupebiT
da vRupavT mamasac, udanaSaulo da umwiklo adamians!
– gamovmSvidobebodiT mainc!
– ara, Semdeg gagiWirdeba ganSoreba!
– werilic ar davutovoT?
– werili ki, me gikarnaxeb da rasac getyvi, sityva–
sityviT dawere.
nikam wignebis karada gamoaRo, ramdenime furceli
da sawerkalami gamoiRo, sawer magidaze daawyo, savarZe-
li gamowia da dedas Txova dabrZanebuliyo, uWirda
elgas sayvarul meuRlesTan gamosaTxovari werilis

315
dawera, magram mainc Cajda savarZelSi, furclebi gaas-
wora, sawerkalami aiRo da werilis dasawyisSi moqar-
ga misTvis yvelaze lamazi sityva:
– „gagi~!
rodesac am werils vwer, neta icode rogor
miZneldeba, ara, werilis dawera ki ara, simarTlis Tqma:
saqme is aris, rom mTeli cxovreba gatyuebdi da axla
meti aRar SemiZlia, gadavwyvite simarTle giTxra, sircx-
viliT TvalebSi veRar Semogxedo da samudamod gageca-
lo, TiToeuli adamiani simarTlis sanTeli unda iyos,
unda iwvodes da gzas inaTebdes WeSmaritebisaken, qriste
ki sanTel–adamianze ambobs: „sxeulis sanTeli aris
Seni Tvali, Tu Seni Tvali sufTaa, mTeli Seni sxeulic
naTeli iqneba. amitom naxe, ra aris SenSi, naTeli Tu
bneli? Tu naTeliT aRsavse xar, ise rom erTi kunWu-
lic ara gaqvs bneli, maSin Seni sxeuli mTlianad naTe-
li iqneba ise, TiTqos sanTlis elvareba brwyinavdes
SenSi“.
CemSi ki ar brwyinavs elvareba sanTlis da minda
gamobrwyindes. moZRvars vTxove Sendoba. miTxra, rom
pirvelad Sen unda mapatio, winaaRmdeg SemTxvevaSi Rv-
Tiuri ziarebac ar gadmova Cemze. me sadac ar unda
viyo, Sens gulSi naTqvam patiebas iq igrZnob da mad-
lierebis grZnobiT daviferflebi. vici Znelia ojax-
is dangreva, sakuTari ojaxis kvamli jobia sxvis mo-
gizgize buxars, magram ra vqna, rodesac sxvagvarad ar
SemiZlia?
gagi! ojaxis damxoba, gaTaxsireba da mavanTa Seu-
racxyofa maSin iwyeba, rodesac qali Tavis ojaxur
movaleobas iviwyebs da aRviraxsnilobas iwyebs, amrigad
mamakacebma ar iciT, rom qalebis kategoria mravalg-
varia da mravalferovani, swored iq wagaqcevs qali
wumpeSi da amogsvris, sadac ar moeli, tyuilad ki ar

316
daanaTla RmerTma kaWkaWis ena, mxars mogiqcevs, Rrub-
lis cremls moiSveliebs da sxvis Caxdils amogaw-
evinebs! amitom kacma unda icodes, rom qalis cremlsa
da enas, yovelTvis wvima da munjis ena jobia. Sen ar
ifiqro, yvela qali ise azrovnebs, rogorc me! rogor
gekadreba, qals siyvarulic SeuZlia! amitom SearCie,
jer Sen axalgazrda kaci xar, cxovreba win gaqvs, ojax-
sac Seqmni da Svilebic SegeZineba Seni, naRdi da ara
iseTi, rogoric me gagizarde. iqac giRalate da aqac
gRalatobdi gagi! me Sen arasodes ar myvarebixar, guls
mirevda SenTan siaxlovec, magram viTmendi, megona SegeC-
veodi, ar gamovida, ver Segegue – bavSvic Savi magiiT
Sepyrobili gamovida da Tavis samSoblosaken eweva genebi,
ra qnas, iqauri mama eZaxis! Sen ki samogzaurod nuRar
waxval, ojaxSi, Sens saxlSi moiyvane is, vinc Sens gul-
Si Casaxldeba, romelic RmerTma gamogigzavna... Tu giy-
vardi, SegiZlia gamomitiro, es nabijic xom igive sikvdil-
ia, radgan Cven veRarasodes ver vnaxavT erTmaneTs, albaT,
saiqioSic gaiyreba Cveni gzebi!
_ `elga.“
– ra hqeni, dawere rogorc gikarnaxe?
– davwere, magram mainc ver gamigia, risTvis vicruo,
ratom davisxa Tavs lafi da im kacs movaCveno moR-
alated Tavi am wuTSic sakuTar sicocxleze metad
miyvars; gesmis?!
– swored mag siyvarulSi gamoixateba Seni sulgr-
Zeloba deda! „erTis ubedurebis gareSe, meoris bed-
niereba ar arsebobs“ mama Rirsia iyos bednieri!?
– ubralod simarTle damewera, rom miyvars, magram
ar SemiZlia ar mivatovo!
– Tu Sens siZulvils ar igrZnobda, didxans eyvare-
bodi, daitanjeboda kaci da colis moyvanas ar if-
iqrebda, axla, Sen am weriliT zizRi gamoiwvie da ad-

317
vilad dagiviwyebs. nuRar vayovnebT, Torem TviTmfri-
navi Cven ar dagvelodeba.
– bileTebi gaqvs?
– yvelaferi dabronilia!
elgam saxlis yvela kari da fanjara gaaRo, gasaTx-
ovari qaliviT moitira, cremliT gamoemSvidoba say-
varel ojaxs da karebic ar dauketavs, ase datova suli
da guli, gagis sawolSi... mxolod sxeuli waiRo sa-
tanam iordaniaSi...

318
sarCevi

bolo zari ............................................................................................. 3

siyvarulis qartexili ................................................... 120

319
CHAPIDZE GARI
LAST RINGER
DETECTIVE

redaqtori: _ c. gordeziani
mxatvruli redaqtori: _ q. tri polski
teqnikuri redaqtori: _ n. kapanaZe
dizaineri: _ l. lacabiZe

gamomcemloba _ `kolori~

320

Das könnte Ihnen auch gefallen