Beruflich Dokumente
Kultur Dokumente
MEDII AEVI.
Herausgegebeu
von
XXIX.
PIA DICTAMINA,
Reimgebete
undLeselieder
des
Mittelalters.
Zweite Folge.
Leipzig.
0. R. R e i s 1 a n d.
1898.
PIA BHTAMINA.
Reimgebeteund Leselieder
des
Mittelalters,
Zweite Folge.
Aus
handsehriftliehen Gebetbiiehern
herausgegeben
von
Clemens Blume
S. J.
(.). R. R e i s 1 a n (1.
1898.
6o 8 Q f
B£618 - Nli
VORWORT.
Ferner ist ein fur Ort uad Zeit der Abfassuns;des Officiums
interessantes Akrostichon zu verzeichnen:
XXVIII, 72: flGenerosam Constantiam, reginam Jerosolyme et
Cipri, duc ad gloriam" (AA, RR und VV der 1. Vesp.,
Invit., Nocturnen und Laudes mit Einschlufs der zuge-
hiirigen Hymnen zur 1. Vesp., Noct. und Laud. [Anal.
XXII, 435 ff.]).
Schliefslich verdient XXVI, 3 als Abecedar Beachtung; er ent-
halt in den AA der 3 Nocturnen die Buchstaben A - J.
Ebenso V, 14 die Buchstaben A - J als Doppelakrostichon in
den RB und VV der Noct.
') In den Anfantfs- und SchlufsvBrsen der Strophen. In letzteren felilt Jas a der «rsteti
SilU«, &IBO-.Bialrbara. Uemnach aind vom uraptftngliclien Hymnua die Verae 2,2 - 3,2 aasge-
falleu; -, 4 raula mit A, 3, 1 mit K beginnen. Der tnangelnde B«im vorn jetzigeo Vera J. 1 nnd
2, 2 hezsichnet
dieStellederLAcke. ^ ^
5153
- 10 -
') ^Uouradas"
ist gebildttans denInitialender einzelnen
Worte der Schlursstroph»,
der Kune desvon ilim gef«ieit«ntl. «Leopoldns"&UBden lnitiuleu der StTOpben.
ift mehrmala bfitn Aufeueben der Akrostichen zo beacbten.
- 13 -
Clemens Blume.
PIA DICTAMINA.
ERSTE GRUPPE.
2. Oratio ad Patrem.
Ad Dominum N. I. Ch.
6. Oratio Prima.
7. Oratio Secunda.
8. Oratio Tertia.
9. Oratio (Jiiarta.
Ave, sacrosanctum
flamen. 3. Ave, sancteconsolator,
Tristibus sis consolamen, Animae vivificator,
Spiritus es caritatis Serva nos ab illusore
Mirac ct suavitatis. Caecitatis ac stnpore.
Ave, vivus fons aquarum, 4. Ave, felix fecundator,
Educ fontem lacrimarum Aridorum irrigator,
De aerumnacondolendo Riga nos in cunctis bonis,
Et ad Deum anhelando. Dita nos cum tuis donis.
Omnipotens o alme Deus,
Da, quod peto a te reus.
13. Oratio Tertia.
Oratio ad Evangelistas.
A v e t e, vos evangelistae 3. Gaudete, nubes roridantes
Sumnii atque tbeologistae, Ecclesiaraque
irrigantes,
A pneumate irradiati Cordibus nostris arefactis
Et in figuris praesignati. Stillate rivom caeli lactis.
Salvete, celsi vosdoctores. 4. V a 1et e, scribae veritatis
GestorumChristiconscriptores Et actuumdivinitatis,
Korantiumper mundumlate. Kunc regi regnmsupplicate
Testantium
nuncDeumrate. Et regnumeiuspostulate.
34. Ad Martyres.
1. Avete, sancti coronati, 0. Gaudete, vos triumpbatores,
Vos martyres Deo sacrati, falcantes raundi bic honores,
Iii albis stolis rutilantes, Virtutum dona exorate,
Post agnum rnbra veste stantes. Honorem caeli flagilate.
2. Salvete, Cbristi veri testes, 4. Valete, terrae contemptores
Gestantes claritatis vestes, Et surami boni amatores,
Splendore Dei exornati, Pro poenis nunc gloriticati,
Dulcedine inebriati. Orate, ut simus beati.
Ad Confessores.
51. Ad s. JohannemBaptistam.
64. Ad sanctnmSimonemapostolnm.
72. Ad saoctnmGeorginmmartyrem.
A v e ,
miles lesu Christi, 3. Gaude, gloriosemiles,
Tu Georgi, qui fuisti, Nos abiectosatque viles
Vera fide confirmatus, Tuis armis nunc defensa,
Dei donis roboratus. Serva Dei ab oflfensa.
Sa1ve, fortis triumphator, 4. Vale, tu Georgipie,
Tyrannorum superator, Da triumphumomnidie,
La virtutum Dei scutum, Mundi mala superare
Caeli iter para tntum. Et cum sanctishabitare.
- 39 -
78. Ad Thebaeos.
106. Ad sanctumAegidium.
Ave, abbas maguae laudis, 3. Gande, pater munachoruiu.
0 Aegidi, expers fraudis, Veniam da peccatorum.
Alta stirpe propagatus, Tuae preces andiuntur,
Multis donis decoratns. Deo qnando offernntur.
Salve, mare qui sedasti, 4. Vale, felix eremita,
Miris signis coruscasti, Cerva pavit te in vita,
Laudes plebis formidasti, Da gustare lac divinum,
In desertis te celasti. Fac me caeli inquilinum.
Orat. ms. Anglicanum saec. 13. Cod. Londinen. Ar. 201 " 14, 6
. - 20, 3 Partesfove sancti patris.
- 67 -
Cothbfrti>.
155. De
Orat ms. Anglicanuni saec. 15. Cod. Londinen. Ar. 203. - 7, 6 nati fehlt.
Orat. ms. Anglicanum saec. 15. Cod. Londinens. Ar. 203. - 4, 5 dutn
beata. - 6, 1 quod fehlt.
1. Gaude,cnnctifonnacleri, 4. Gaude,praesulpotenssignis,
Nicolae,
quodvideri focusli[g]nis,
Valet ex ieiuniis, Sed aqua non uritur,
Cum in cunis carnem teri Redit mater mox insignis
Puer probas et arceri Nec infanti nocet ignis,
Quartis,sextis feriis. Dom de te revertitur.
2. Gaude,pnrus puellarum 5. Gaude,farri dansaugmentum,
Conservator et earum Modios dum sumis centum
Paupertaticondolens; Singulis de navibus,
Foedus facis nuptiarum, Pie pater, da proventum
Dona dum divitiarum Sic, ut omne detrimentum
Patri praebes consulens. Fuges a fidelibus.
3. Gaude,Deo tam dilectus, 6. Gaude,quia cnm scholares
Quodper Christumes directus Tres occisoselevares
Ut dignis honoribus, Suscitans a mortuis,
Sic ad sedem es electus Cnnctis clares, qnia cares
Praesularem, iam profectus Culpis atque plene par es
Plebi patens moribus. Sanctis magnis meritis.
7. Gaude, tanta dona diva
Sumens landis ostensiva,
Per qnae, pater, petimus,
Ut a nobis nunc uociva
Tollas atque permansiva
Praestes in caelestibns.
2. Gaude,sedempraesularem 4. Gaude,gravitervexatus,
Qui rexisti principalem Dum per regemexsulatos
Regni strenuissime, Eras pro iustitia,
Tu nuncregenostrumstatum, Per te [omnes]redeamus
Per te finem ut beatum Nos, qui procul exsulamus
Surnaranssanctissime. Nunc a poli patria.
- 89 -
1. Gaade,Barnabafidelis, 2. Gaude,cumPaalosignatas
Stirpeortas Israelis, Ad opasapostolatus
Sediunctusapostolis, Es de caeliculmine,
Gaude,
rebusspoliatus Gaade,
quiapraedicasti
Mnndi,vir bonusvocatus CamPauloet refntasti
Es et plenus tiamine. Errores gentilium.
3. Gaude, quia consolaris
A Christo, igne cremaris
A ludaeis pessimis,
Nunc in caelo iucundaris,
lunge meritis praeclaris
Nos cnm viris optimis.
Orat. ms. Trudonense sa.ec.16. in. Cod. Leodien. 3!.l">.- '2, 6 Houores
gentilium. - 3, 2 sed igne. - 3, 4 Qui niinc in.
1. Gaude,
sancte,
quod
Bernardus Gande,
quodabbas
fnisti
Diceris,nam esut nardus Et doctrinisclaruisti
Spiraussanctismoribus, Plurimumin populo.
Gaude, quod per te Gerardus 3. Gaude, quia tu sanabas
Est conversns .... Infirmitates, curabas,
Ad Clmstum nim pluribus. Quos daemon vexaverat,
2. Gaude,quodnascentis
Christi Gaude,quia per te Clarae
Horamnoctiscognovisti VaHisDeusexaltare
Ostensaminiraculo; Volait in saperis.
4. Ubi caeli luminare
Clarum nobis impetrare
Velis tuis meritis.
Orat. ms. Trudonense saec. 16. in. Cod. Leodien. 395. - 8, 2 et curabas.
192. De sanctoChristophoro.
1. Gaude,Christum quod portasti 2. Gande, virgis flagellaris
Atqne flumen transvadasti Ferreis atque vexaris
Cum illo, Christophore, Tormentis gravissimis,
Gaude quod virgam fixisti Gaude, quod tu sagittatus
Terrae et hanc conspexisti Graviter et decollatus
Florere mirifice. Scandis ad caelestia.
3. Nostros deleat reatus
Per te, martyr, rex beatus
Christus sua gratia.
Orat. ms. Trudonense saec. 16. in. Cod. Leodien. 395. - - 2, 1 quod
virgis. - 2, 4 tu fehlt} sagittaris. - 3, 5 Gravissime.
1. Gaude,C1emens,praesulChristi,
3. Gaude,quodcunctisplacebas
Qui per Petrrnninvenisti Et scripta tecum tenebas
Parentesrairifice, Congruorumnomina,
Gaude,sancte dum vixisti, Gaude,dum exsul manebas,
Arcem tu promeruisti Inter saxa obtinebas
Sedis apostolicae. A Deo fontis flnmina.
2. Gaude, quod visum dedisti 4. Gaude, qaod tuo honore
Kt auditum, ut petisti Factutn est Deo structore
Dorainum,Sisinnio, Mire templurnaequore.
Gaude, quod hunc convertisti Qui gaudes cum salvatore,
Cum trecentis, quos iunxisti Salva nos draconis ore
Domini collegio. In extremo tempore.
Orat. ms. Trudonense saec. 16. in. Cod. Leodien. 395. - 1, 5 tu fehlt -
3, 5 Inter sancta quod obtinebas. - 3, 4 A Deo fontem; flumina fehlt. - 4, 4
O Clemens qui gaudcs. - 4, 5 nos a draconis.
Orat. ms. Tmdnnensc saec. 16. Cod. I.eodien. 395. - " 2, 3 «alulier-
is. - 3, 3 daemonio.
De sanctn Hieronymu.
1. Gande, cuius virlns niorum Gaude. quod leo san;itnv
Est excmplar electorum Uurso defert oneratus
Vivemli, Hieronyme, Ad te ligna nemorc.
Gaude,specnlumdoctorum, 8. Gaude,cantuselevatu^
Quodfraudeshaeretieurum Angelorumqaodpurgatus
Confutastioptime. Audis vivenscorpore,
2. Gaude, quod per te scriptura, Gaude, sacer cardinalis,
Quae ludaeis est obscura, Qui fultus virtutum alis
Fit Latinis pervia, Caelis laetus veheris.
4. Exutos fac rriundi malis
Pasci paradisi malis
Nos cum Dei Hberis.
Orat. ms. Trudonense saec. 16. in. Cod. Leodien. 395. - 4, 1 nmndi
malis fac pasci.
204. De sancto Hnberto.
3. Gaude,Christovaldegrate, 4. Gaude,spesperegrinorum,
Sub Herode decollate Vera salus viatorum,
Fidei certamine, Dnx itinerantium,
Gaude tnum hinc translatum Honor, decus Hispanorum,
Corpuspost et honoratum Liberator et cunctorum
Signis in Hispaniam. Tibi famulantium.
5. Qui post te peregrinaraur,
Fac, ut tecum perfruamar
Lacis plenitudine.
Orat. ras. Trudonense saec. 16. in. Cod. Leodien. 395. - 1, 4 felii
Zebedei.
Orat.ms. Anglioanuni
uec. 15.(_V><1.
L-nulinon.
Sloane2683.A.
Horae ad usum Sarum saec. 15. Cod. Londinen. Stmve 594. B. - <>rat. ms.
jaec. l.Y Cod. Londinen.Jlarl. i'll. C. - Oat. rrn. Baec.15. Cod.Londinen.
Harl. '.3(>0<>.
I). - Orat. m<. saec. 1">.Ol CV.H. as. Trinitatis Oxonien.
l:-j. E. - Orat. in saec.15. Cod. Hruxfllfu. 10776. F. - Orat. ms. Cister-
cien.Anglic.saec ].Y r.»l. Vatif/ui ottnlH.n.54«.G. - Orat. ms.Amrli-
("."iTium saer. l-ri. Cnd. C.-irmcn. ("ii; I VJ4. 11.
Horae -":<". n-mu >aruui saec. l-"i. Cod. Lond. Stowe o94. " - Clm.
M..UIV-II. oUi!l. *»f. I6/M. B. - 1, :; in-iwfecto B. - 1, 6 Gaudens A. -
'_'. 6 l-Vritat.-m hr.ti.-ir ];. - 3, 1 func demum tormenta A. '"'>,4 Fac nos
rieri \.
Orat. ms. Ambergense anni 1476. Clm. Monacen. 2990. A. - Orat. ms.
Brugense saec. 15. Cod. Bruxellen. 4948. B. - Orat. ms. Sangallense 520.
anai 1436. C. - 1, 4 Gaude Christum quem B. -- 1, 5 Culpas B. - 3, 4
sqq. lauten in B:
Fac no8 ita paenitere,
Ut post mortem lucis verae
Sortiamur gaudium.
S. De sancto Mauro.
Horae sec. uaum Sarum saec. 15. Cod. Londinen. Sloane 2683. A. -
Orat. ms. saee. 15. Cod. Coll. SS. Trinitatis Oxonien. 13. B. - Orat. ms.
saec. 14/i6. Cod. Bruxellen. 10812-16. C. - 2, 2 Et draconem BC. -
2, 4-6 fehlen B. -- 2, 5 Dum infernuni C. - 3, 2 et pluria B. - 3, 4
quia fehlt C. - In 3, 6 fehlt A; ConsortioIjeatorum B. -- 4, 1 Fac nos
ergo collaudare C, Fac nos, oro, te laudare B.
2. Gailde,
quodurbemsalvasti Gaude,
qniasnscitasti
Ab igneet caecodonasti Mortuam
et liberasti
Lumensacrisprecibus, Homines
a daemonibus.
3. Gaude,felix triumphator,
Cuius est remunerator
In caelo rex gloriae,
Mibi per te sit salvator
Caeli gloriae collator
Et hic dator gratiae.
Orat. ms. Trudonense saec. 16. in. Cod. Leodien. 395.
Orat. ms. Carthusian. saec. 15. Cod. Capit. Treviren. 116. - 12, 5
sumus. - 15, 5 Hac preces.
Sic sponsus
sponsam
tetigit, Et mutisloquelam,
Sicut tunc sponsoplacuit; Daemonestu effugasti,
15. Nam pro ornatu rapitis Ho. Discordesconsociasti;
Velaraen mundum virginis Aridum lignum floruit,
Ad honorem sponsi Christi Te castam esse monstravit.
Tam devote assuinpsisti Post multa vero tempora
Et claustralem ducens vitam, Sic tua munda anima
20. Omni virtutc politam, 35. Volat de mundo et corpore
In qua multa clara signa Ad lucem paternae gloriae.
Cunctis,quaesuntlaudedigna, 0 virgo sanctaBrigida,
Per te Christus operatur, Matris Christi pedisscquu,
Mundus quibus gratulatur. OraChristum sutnmumregeiu,
25. Caecis visum reddidisti, 40. Ut ad illum caeli gregem
Claudos transire fecisti, Post banc vitam meperducat,
Languidis medelam Ubi sine fine regnat.
Orat. ms. Carthusian. saec. 15. Cod. Capit. Treviren. 116.
269. De sancta Christina.
279. De 88.Evangelistis.
1. 0 evangelistae
grati, 6. Totqueviri vos in igne
Patresmei praeoptati Deamcollaadantes digne
In cordis promptnario, Tot vosqueanimalia,
Dictis, scriptis estis rati, Pulchraeformaetambenignae.
Mnltis modis praesiguati Quod virtutnm per insigne
Kumero quaternario. Snut nunquam visa talia.
2. Quattnor per docnmenta 7. Matthaee homo divine,
Paradisi vos fluenta 0 ta Laca vituline,
Totum orbem perfunditis Me pauperem attendite,
Totque fabri sacramcnta 0 tu Marce leonine,
Vos formantes et figmenta 0 lohannes aquiliue,
Errantium contunditis. Me regite, defendite.
3. Qoattnor ad omnes gentes 8. Ut homo discretione,
Auri circnli ferentes Bos carnis mactatione
Arcam legis opiticis, Fiam in cunctis gestibns,
Tot et ordines fulgentes Leo in temptatione,
Gemmis vestem polientes Avis conteraplatione
Altissirai pontificis. Cura veris Cbristi lestibus.
4. Totque terrae vos minora 9. In scribendis Christi gestis
Sed et sapientiora Verbis, signis manifestis
Ceteris sapientibus. Vos summi cancellarii,
Tot vos difficiliora Vestris scriptis praehonestis
Ad plenum in nulla hora Ad festa regni caelestis
^Noscenda cunctis mentibus. Vos nostri veredarii.
5. Tot et ianitores stantes, 10. 0 quadriga, salvandarnm
Domnm Dei conservantes Felix vectrix animarum,
Ab impetu crudelium, Per triste mondi spatiam
Tot columnaehancportantes, Vehite me vestrum carum,
Tot venti vivificantes Ubi nibil est amaram,
Aniiuas infidelium. Ad caelicum palatiom.
Orat. ms. Carthnsian. saec. 15. Cod. Capit Treviren. 116.
1. Jnnocentesparvuli necati
Sunt pro Christo. ferro iugulati,
Sanguine proprio baptizati.
2. Nullum facto crimencommiserunt,
Suae mortis causam nescierunt,
Matrum sinibus ocoubuerunt.
3. Natum regem ludaeoruui quaerit
Herodes, illusus dire ferit,
Insontes sic multitudo perit.
4. 0 felix exercitus sanctorum
Morientium pro Christo, quorum
Precibus nos audi, rex caelorum.
5. Oulpas nostras cruor innocentum
Tergat, ne sentiamus tormentum,
Vitae bonum poscant complemenlnm.
6. Exeuntes vallem lacrimarum
Potiamur donis gratiarum
Carentes angustiis poenarum.
7. Natum parvum pusilli yrecentur,
Ne peccata nobis imputentur,
Sed beata praemia donentur.
8. Tuos, Christe, milites exaadi
Pro nobis, quorum vacamus laudi,
Hostium ne snccumbamus fraudi.
9. Eripe nos omnibos a malis,
Exercitns poenae triumphalis,
Portis regni iungas aeternalis.
10. Sacra vobis turba sociate
Nos post exsiliuai, locum date
In perpetua felicitate.
Orat. ms.Carthusian.saec.15. Cod,Capit.Treviren. 116.- Vgl. Nr, 302.
- 154 -
1. 0 sngentes
innocentes, Hinc in Raniavestrafama
Sanguinemet lac fandentes, Crescit de Herodis squama,
0 agnelli tam tenelli, Nam nunc statis et cantatis
Vos tirones novi belli Cnm agno zitharizatis,
Primitivi Dei vi\i, Candidati, sociati
Nam cruoris tiuunt rivi HUDCsequentessemper grati,
Ex vestra militia. Hoc vos dat clarissimos.
Quidegistis,
quem
laesistis, 0 dilecti,meirecti
Quem vos unqnam offendistis'.' Vos patroni hic electi,
(Juid tam demenset inclemens Precor tote et devote,
Contra vos Herodes fremens
0 Christi compatriotae,
Tam pusillos,tamtranquillos
Et oranino imbecillos
Me iuvateet orate,
Pro me coram agno state,
Pugnat cum saevitiaV Ut parcat miserrimo,
2. Ex quo iacto omni pacto Ut scurriles mores viles,
Carne, corde, ore, facto Oranesactus pueriles
Castos, pnros, non periuros lam deponam, ut coronam
Nec mendaces, sed securos Vobis sanctis datam pronam
Vos a labe, sine tabe, Vestra prece mox in nece
I)e festuca vel de trabe Sumam sine calpae faece
Esse purgatissimos. Fructa salaberrimo.
Orat ms. Carthusian. saec. 15. Cod. Capit. Treviren. 116.
5. Ardeat ne me gehennaeprnna.
Felii sit huias vitae fortnna.
Assis hora mortis opportnna.
6. Lucis anctorem Christum confessa
Es tormenta gravia perpessa,
Pro me preces fandere non cessa.
7. Cito fer ausilium poscenti,
Grandi poena tui pro tonnenti
Deo me recommenda viventi.
Orat. ms. Charthusian. saec. 15. Cod. Capit. Treviren. 116 A. - Orat
ms. saec.15. Cod.Guelfenbyteran.1433(Helmstadien.1320.)B. - 1, 6 Tu
favorA. - 3, 3 Post opprobriaB. - 3, 4 Atroci crnci B. - 4, 4 Promultor
et novae A.
319. De Scholastica.
0 gentiles
primimi, Quo,ut fas estcaolicivi,
.jn. Lud; vos indicativi Scmper pnras ct securus
-' squeimperativi. Sim vobiscomgavisurus
Mei patresoptativi. Gaudiocumvaldemagno
Sitis mei coniunctivi. 60. Coram throno, coram agno
Ut tiaru inlinitivi Cantans laadis modalamen,
55. CapaxregniDei vivi. Cuiusnon est fiuis. Araen.
i >rat. ms. Cartbu-ian. >aec. 15. Cod. Capit. Treviren. 116. A. - Orat.
.deii. 7, H. - Orat ms. Campense anni 1462. Cod.
Darmstadien. 521. C - 6 pisille A. -
Gaude,martyrsancteVite, Evolasvirtntumpennis,
Septeraangelismunite, HincsevictumCaesarmaestus
In aetate puerili A puero est conquaestus.
Mente vigens tam virili, 15. Mane tu evigilasti
.">.«juort a Deo nulla poena Ad Deum, quem praeamasti.
Flcxit te nec res amoena. Fac me, martyr Christi care,
Yincla ollamque ardentem Semper sic evigilare
Et lconem saevientem Ad virtutes sine mora,
Superasti cum catasta, 20. Dum salutis assit hora,
10. Qua sunt tensa membra casta. Ut statim post exspiramen
Sic tu puer duodennis Sequar te in caelum. Amen.
Orat. ms. Carthusian. saec. 15. Cod. Capit. Treviren. 116.
IOHANNIS FRANCONIS
Scholastici Meschedensis
Carmina duo.
Carmen Magistrale.
De beata Maria V.
I.
II.
1. Mariae laodesct honorem, Dignare pennamirrigare
Virtutem simul et decorem Et stylum mentis colorare
Virginitatisque pudorem Sic, ut ad struem comportare
Et mores cum ornatibus Quid queam cum exilibus.
Diversismodisac discretis 3. Scriptorislinguam, cursum
Tampatriarchisquamprophetis mentis
Praetypicatos
in secretis Gaberna
virgadirigentis
Obscuris
aenigmatibus. Velociterqueconscribentis
Illius scribae calamus,
2. Excelsiregismaternata, Cui,virgomater,qnamserenum
Ab intus pulchre deaurata Hoc praeparastipergamenum,
Et variis praedecorata In quo dopictusest ad plenum
Scripturae cum monilibus, Caelestis sponsi thalamus.
- 187 -
m.
IV.
3. Regisarcahaecestilla VirgaAaronarida,
Servansin diluvio, Quainpontifexdumcontem-
Ne Charybdis
nosvel Scylla plator,
Obruatin fluvio, Nucetioret turgida,
HaecestThamar,cuiarmilla Sic ex radicegeneratnr
Arrbafit iu bivio, Virgalesseflorida,
Sednontangitbancscintilla Virgoperhaucfiguratur
Carnisnequelivio. Sineviro gravida.
8. Spicas septem unum granura
4. Gloriosa haec puella Mittit in granariura
Caput terens zabulo, Per loseph, testem non pro-
Est et Moysi fiscelia fanum,
Abscondentis sabulo Deus per septenarium,
Aegyptium gerentem bella Sic niittit granumnon in vanum
Cum Hebraeo famulo, Vcntris in sacrarium,
Haec cst tellus stillans mella Quod humanum manet sanum
Cum caelesti pabulo. Virgiuis armarium.
- 190 -
V.
VI.
VII.
VIII.
IX.
X.
Fulgentibus
Es rutilans
praesidiis
aurora.
23.Te coloratis
floribus,
Politis rhetor moribus
16. Tu ensisApollonii Extollit gloriose,
In bello testimonii Et calculator ethicae
Confortans Maccabaeum, Rem tuam arithmetice
Tu fortis es vernacula Dinumerat famose.
Acuta cum novacula
Decalvans Assyreum. 24. Geometer tetragonis,
17. Tu navis es Armeniae, Pentagonis,hexagonis,
Fons et origo veuiae, Heptagonisfiguris
Tu gratiaecisterna, Te circinat, et naiadcs
Tu lumenes in tenebris, Te laudant atque dryadcs
Pecunia tu foenebris Et omne nomen ruris.
Accumulans superna.
25. Te quoque cum proceribus,
18. Tu fortis es afhaeresis,
Tam novis quam veteribus
Tam schismatisquambaeresis Astrologi testantur,
ELiminans venena,
Tu lotrix tergens crimina, Te stellae,caeli sidera,
Te planetarum foedera
Collustrans cordis limina,
Tu diluis obscaena. Cum signis venerantur.
XII.
3. Tu trinitatis cella,
Fiscella
Tremens,
Radiosa stella,
Bidella
Regis vehemens.
Clemens,
Veni, leni bella
Flagella
Benigne demens.
XIII.
9. Pars prima ponit, quodbaptista 10. Dum saepe partes hoc prae-
Sit dignior evangelista tendunt
Sanctorum in collegio, Et iterantes hoc contendunt
Pars alfra natum Zebedaei Non functae rationibus,
Praeponit ut amicum Dei Pars prima dicit: Imbrigamur
Amoris privilegio. Nec altercandodisbrigamur
His cavillationibus.
- 206 -
19. Pars prima citanspro baptista 22. Istius ortus modo miro
Fidelis velut agonista Vetusta matre, sene viro
Dilectuni suum praetulit, Mirando surgit ordine
Ut litis enodaret modum Ex plebe iusta prophetali
Agrcssa litem in hunc modum Levitica, pontificali
Libellum saum obtulit: Sacerdotali cardine.
20. Dilectus meus, pro quo certo 23. Sacerdos iustus Zacbarias
Est vox clamantis in deserto, Abiae vicis sequensvias
Hic omnenefas odiit, Ingressus
templumDomini,
Hoc inter natos niulierum, Ut certum suaesortis pensum
Ut attestaturverbumveram, Exsolvensponeretincensum,
Non maior ullus prodiit. Ut incumbebat boraini,
21. Hic prius notusquamformatus 24. A Gabriele salutator,
A Deoquesanctificatus Et partus sibi nuntiatur,
In uteri voragine, Non credens mutns tacuit:
Vir magnusiste, puer purus, Concepitanuspost
hocprolem,
Vir abstinens,
nonEpicurus, Conceptifetussentitmolem,
Ut sacraetradnnt paginae. In utero, quo iacuit.
- 207 -
25. Se fetamnoscens
nonfecunda Quo puer iste iucundatur
Stupescit, nntat, verecunda Et regeni caeli praeconatur
Se celat quinque mensibus, Matricis in maceria.
Concepto post hoc salvatore
Naturam contra novo more 32. Hic nondum bina complens
lustra
Humanis non de sensibus.
Collustrans lustra sed non
26. Festinans
virgo mentesana frustra
ludaeaescanditad montana, Lustrante dei filio,
Subintratsenislimina; Ut corpus
castumvitetfastum,
Elisabethagnoscitanus, Desertumvastumsubitpastnm
Qaemdivinaconiunxit manus, Conquirensin exsilio.
Ut mundi tollat crimina.
33. Vestitus huic non byssinus,
27. A matre matre salutata Sed pilus asper camelinus,
Coartans artus artius
Exsultat proles Deo grata
Lumbare de bidentis pelle,
Sab uteri carceribus,
Locusta cum silvestri melle
Sic nondum natus nondum
natum Fons pastus, sed quam
arcius.
Prophetat, vates vatem vatum
In virginis visceribus. 34. Hic alter SamsonNazareus,
28. Et manet virgo sic onusta Immundi cibi nunquam reus,
In domo seuis cum vetusta Nec tangit hunc novacula,
Per menses ternos obse- Vir sanctus, rectus nec ver-
quens,
sutus,
Sed fotis pilis fit hirsutus,
Cognatae seni gravidatae
Vir fraudis expers macula.
luvencula benignitate
Hanc et honoreproseqnens. 35. Sex lustra fere dum sunt ei,
Fit super ipsam verbum Dei
29. Post hoc dum anus natum
In loco solitudiDis,
Sacerdos mutus stilo cudit
fudit, Ut retransmigret
dedeserto
Et praeconizet in aperto
Scribens immutabiliter:
Baptismum paenitudinis.
lohannes hoc est huiusnoinen,
A Gabriele cuius omen 36. In Ennon inultos hic baptizat
Praedictum est humiliter. Et pleberamultamcatechizat
Cor a peccatis volvere,
30. In vocepaterpraeadflictus Venturus,
dicens,est benig-
Prophetans
carmenB ene- nus,
dictus Me fortior, cuiusnon dignus
Laxata voce praecinit Sum calceos dissolvere.
Et huius in nativitate
37. Sic, ne tangatur hic a pice,
Plebsmulta gaudetlonge,latc,
Ut paranympbus
cecinit. Superbientumallectrice,
Ambitiones abnegat,
31. Et merito plebs gratulatur Humilitatis sequensviam
Et dulce melos ruodulatur Profani Christnm vel Eliani
De gaudii materia, Se fore prorsus denegat.
- 208 -
57. Pars altera contendens fore 61. Affectu carnis non devictus
Evangelistam praecursorc A Christo non est derelictus,
Maiorem, prout credidit, Parentera dum deseruit,
Mucrone functa rationis Prae cunctis privilegiari
Libellum reconventionis Pracrogativa singulari
In modum istum edidit: Dilectiunis meruit.
62. Salvator lesus, cui patet
58. Araicus mcus praedilectus,
Cor orane nec occultum latct,
Ex niillc inilibus electus,
Et cui nil est tacitum,
Millenis gaudens dotibus, A caro meo non imbente,
Quem amo corde, mentc tota.
Tonitrui vox est in rota Sed uubcre quidem volente
Divinis tonans motibus. Secundum Dei placitum,
63. Ad nuptias dum invitatur,
59. Hic lesu Christisalvatoris, Ne nubat, castusrevocatur,
Errantis ovis reductoris. Adplauditrex veruaculo;
Est tilius materterae, Ex unda munda facto vino
Qui castitatem Deo vovit, Convivae cum architriclino
A Christodoctusplenenovit lloc gaudentde miracalo.
In rota rotam vertere.
64:. En, meura qualiter amicum
60. Cum fratrepiscanshic vocatus Quain castum, puram ct pu-
Ad apicem apostolatus dicum
A Dominoeligitur, Rcxterrae,rectoraetheris,
Relicto patre naturali Honorat signi novitate,
A Christo, patre spiritali, Convivasvini bonitate
Prae ceteris diligitur. Laetificat prae ceteris.
Ulumi', Pia Dictamiiia. 14
- 210 -
79. Dilectus quoque cordis mci 86. Vcneni niagnus hic potatur,
Cum Petro loquens vurbum Confracti vasis rcparatur,
Dei Etfcctor rnirabiliura,
Divina pcr auxilia lllaesus virus iste sumit,
Ex gcnte caeca ludaeouin Et quos per virus mors cun-
Ad Christum,regemangeloruni, sumit,
Convertit quinque milia. Hic vitae fcrt auxiliuin.
80. Hic ctiamcumPetroquidem 87. Hic mirandorum opcrator,
Samaritanisaugensfidem Substantiarumimmutator,
Impressionemanuum Non tainenritu magico,
Et baptizatosconfinnabat Naturasistetransfertrcrura,
Et spiritumsalutisdabat, Transfonnutformasspecic-
Scientem, pium, strenuum. rum
Sub more Moysaico.
81. Quod quidera magnumsacra-
mcntum 88. In gemmas saxa pretiosas,
In aurum virgas hic frondosas
Ab ipsis prinjo sic invcutum, Immutat visibiliter
A nostris pontiticibus Et immutata contra morem
Solummodo nunc rcservatum,
In rerum formam hic priorem
Ut pulcbrc patet exaratum Reformat mirabiliter.
Sacratis in codicibus.
89. Ilic advocatus quoque pru-
82. Ilic ctiam cumPctru Ceplias dens
Detestans turpis lucri nefas Prudenter argumenta cudens,
Iniquitutismammone Ut obvietlatratibus
Condemnat turpem simuniam Haereticorum, Ebionis,
Et turpis cuncti quacstus viam Cerinthi nec non Marcionis
Cuinturpi niugoSimone. lllicitis dogmatibus.
83. Dum Paulus lerusalem redit, 90. Hic meusquoquepraedilectus
Diluctus meussibi dcdit Quani sapienscst arcliitectus
Societatis dexteram, Ecclcsias constituens!
Ut carus meus ludaismi Est ctiam archilevita
Paulusque stultam paganismi Probatos moribus et vita
DocLTCtgentcmexteram. Presbyterosinstitucns.
84. Hic aquila Ezechielis 91. Hic quia mentis puritate
Ut noscat,latct quodsubvclis, Carnali cum intcgritate
Evolitaus sublimius Gonsilii ut angelus
Acternumsummiverbi entis, lu carnepraetercarnemvixit,
In rota rotac discurrentis, Culpandus nonestis,quidixit,
Fit indugator niinius. (.iiiod ipsesit arcbangelus.
85. Hic inedicusest animarum, 92. Doinitianusimperator,
Disertus hic est variarum Tyrannus saevuset grassator,
Curator aegritudinum, Tonitrui hunc tilium
Hic revocatorprofugorum, Salutis verbum intonantem,
Hic suscitatormortuorum, Cuiistantercvangelixantem
Collator valetudiuurn. Rclegat in exsilium.
14*
- 212 -
107. In fide firmans Epliesinos, 110. Hinc carus meus tot dotatus
Reclinans artus rcsupinos Virtutibnsque decoratus
Effossa humo tegitur, Est praeferendus mcrito
Qui carne vixit incorruptus, Non solum flore castitatis,
Ilic gravi poena non est Sed etiara maioritatis
ruptus Praerogativae mcrito.
In morte, prout legitur.
108. Dc tumba natnque buius
rursum *"" Quapropter peto potiori,
Minutuspulvisscatetsur- Quaprecepossum
ampliori,
sum, Ut, iuste iudex dominc,
Dilectum meum dccernatis
Ut pluribus est cognitnm,
Sed pulveris liaec cbulHgo Maioris fore diguitatis
Protendat
seuquidscaturigo, Rc,meritiset nominc.
Scit, cui nil incognitum.
109. En, hic est natns Zebedaci, 112. Et maxime cum sim parata,
Amicus fortis ille Dei, Snnt in libello quaennrrata,
De quo sermo suboritur Probare lucidissime
Electos deceminter fratres, Tam testibus quam instru-
Orthodoxorum veros patres, mentis
Quod carus bic non mo- Et voce, fama, documentis
ritur. Et ceteris potissime.
122.Ac eminens
evangelista, 128.Pracfati
tcstes
quidpraeten-
lohannes
Cliristi sympho-
nista,
dant,
Ac instrumeuta quid portcn-
Cum testissit nonvarius, dant,
ln litc narrans simul ista Tabcllionum manibus
Tamproseferat quam
tista
bap- Notatuni
quidem
hocapparct
Et pablicatmn pulcbre claret
Testamen
luceclarius; Utrisque
in marginibus.
123. Et magnus
Paulus,
duxTar- 129. Parsprima sic cxcipiendo:
sensis, Dilectus
meus,
quemdefendo
Eusebius
Caesareensis, Cumarmisnonfragilibus,
Ambrosius, Isidorus. Est adnlescensmultum re-
Cum Anacleto papa Linns, cens
Grcgorius et Augustinus, Et ad amanduramire decens
CumBedaCassiodorus, Subannisiuveiiilibus,
124. Hieronymuscum Innocente 130. Ornatuspuritatis flore,
Ac Origenes cum Clemente Amori sacri plenus rore,
Et Alexandertertius Concertans quamagilitcr,
Et Symmachns
cumAdriano Ut priorCbristiduxcohortis,
Gelasioqne non profano Vexillifcr et miles fortis
Testamen dent apertius; Aggredilur viriliter.
- 215 -
Clavigenim,quodcomimnus
Adfirmat
periudicium,
Intrando foresaperiret,
Ut carus incus introiret
Stans
enim
geritministrantis,
Recumbens vero dominantis
Cum commodo ut domiuus'{
Exsequitur officium.
198. Scd quare, demensagonista, 205. Altcrque verax testis fatur,
Hoc dicis, verus quodbaptista Quod Martha foris occupatur
Dilectus tuus fuerit, Stans circa ministeriurn,
Cum prius hoc sis confessata, Maria sedens contemplatur
Baptisma suura quod peccata Et verbi Dci meditatur
Reorum non abluerit? - Ut capiat mysterium.
206. Pars etsi stando ministrantis
199. Baptista dignc nuncupatur
Sit bona, tamencontemplantis
Is, a quo priuceps liaptizatur,
Sedendo fertur optima,
(t)ui mundi scelus abolet
Ab ea quae non auferetur,
Et sese patri singulare
In ara crucissalutare Pars,ecce,quantumpraeroge-
tur
Incensum dignum adolet. Sedendo colens intinia.
200. Et ea propter amplioris 207. Idcmquequidemtestis refcrt,
Praerogativaedignioris Quistantibussedentes
praefert
Censendusprivilegio Maiores ut exilibus,
Et merito dilectus meus, Vidisse sesc saniores
CJuem
specialipraefortDeus Sex quater ducesseniores
Ilonorc quam egregio. Scdeutos in scdilibus
- 221 -
275.Ilespcmdet
parsevaugclistae:
282.Strvatoritu, quemindixit,
Sacerdotalis
ritus iste Ilic sacrifex, qucincrucifixit
Tunc(juidemlocumliabuit, Gensludacorumpertida,
Dumpresbyter huncetlevita Sit cui virtus, fortitudo,
Practereunt,
in Samarita Laus et honorislongitudo
Quisauciatus tabuit. In trinitate trifida.
276.Et cruorfusnsvitulorum, 283.Parsprimadicit:Mirormul-
tum,
Hirrinus simul et taurorum
Ex ore tuo cur hoc stultuni
Diminuunt peccamina,
Sedritus isteservientem Eloquium
prodierit,
Dicendo, tuus quod dilcctus
Non perficit nec purgat gen-
In cena Christi supra pcctus
tem,
Recumbens obdormierit.
Quanifoedagravantfamiua.
284. Nam etsi lesu pastus esu
277. Nam holocaustumaniinale, Et hoc in esu Christi lesu
Libamen caerimoniale In siiiu recubucrit,
Ac ceteralibamina Nontamen patetexscripturis
Mortalianonabluebant, Sententiisve
scriptiiuris,
<Liuodammodo vix dilucbant Recumbens quod dor-
Delictavenialia. mierit.
278. Nec cithara carnosaclegis 285. Parsalfra dicit: Hacin cena
Sonoroveri Davidregis (Juapicta fratrum duodena
Concordat cumpsalterio, CohorteChristuscingitur,
Et ea proptersciasvere, Dic, numquidmeuspraedi-
Vetusta quod cxsulavcrc, lectus
Stantnovasub mysterio. Ibidcmlesu suprapectus
279.Umbrosa
nanique
tristi zelo Obdormiens
depingitur
'1
Lex Moysivelutavelo 286.Quapropterquidem curo
Evanuit famclica, parum,
Et plenitudo gratiosa Sedmunimontisscripturarnm
Cum veritate spaliosa oS'onfungar in certaminc,
Illuxit evangelica. Cuinmihisiatproscriptoiure
280. Dum pius ille Samarita Consuetaeveteres scripturac
Notabili testamine.
Tam sacerdote quam levila
Fugatoaegrumerigit, 287.Gregoriusque
doctorfatur,
Fomentisolei cumvino Ut cano»vetusaUcstatur,
Lutoquesputo cum divino (Juodlaicis cernentibus
Conmiixto
secuindirigit, Pro lectionesit pictura
281.Tunc carus meus celcbravit Demonstransipsis hoc, scrip-
tura
Missamquedicensconsecravit
Hoc verum corpus Domini, Quod clericis legentibus.
IQ tide quod sumeutirite 288. Parspriraadicit: Miror, quare
Cum bravio aeternaevitae lu tantum velis derogare
Salutemconfert homiui. Baptistaebenigaissimo
- 227 -
302. Pars nati dicit Zacbariae: 305. Pars alfra dicit: Scio vere,
TamSaphirae
qnamAnaniae Quodin radicelatuere
Si subita mors obfuit, Virtutes sacraepaginac,
Revera cunctis ad medclam Sed istis quidem abutendo,
Correctioniset sequelam Reflexocalle gradiendo
Aeterna vita profuit. Pertransisin imagine.
306. Idcirco cede, pars praeconis,
303. Sed ista quidem admiranda Ne te confundat vox echonis
Sunt potius quam imitanda Vel tonitrus percutiat,
Pergendo
via regia, Aat adverseturtibi Satan,
NametsiquinqueporcigregemSeuproutAlbironetDatban
Constituant,
communem
legem Te terruladeglutiat.
Paucorum privilegia
307. Hic pars respondet praccur-
304. Non faciunt, ut canon fatur. soris:
Si placet ergo, dirimatur Pars mihi cede piscatoris,
Quantocius hoc proelium, Ne Dominus percutiat
In foliis cum nulla vice, Te sicut olim Her et Honam,
Sed rationis in radice Vel ut rebellem vatem lonani
Consistat evangelium. Te cetns ne deglutiat.
318. His actis iudex laude dignus, 325. Apostolus cnm hoc testetur,
Vir clemens,mitis etbenignus, Quod quaelibet evacuetnr
Certantibns compatiens In superis praelatio,
lustitiam cum aequitate Et solus ille veneretur,
Hinc inde cum benignitate Qui claustra cordis intuctur,
Ut temperet, vir patiens Quem angit nec elatio.
319. Tam testibus quam instru- 326. Cnm partibus eventum litis
raentis Sperantibus sic de petitis
Qtribuslibetque munimentis Imponitur silentium
Deductis et propositis, Auctoritate iudicantis
Perlectis, visis lucnlenter, Sententiamque confirmantis
Examinatis diligenter Per legem ducis gentium,
Cnm singulis depositis,
327. In invicem deliberatae
320. Consideratis auscultandis Sic partes dicunt: 1'rotestatae
Et observatis observandis, Hoc suraus ab initio,
In quantum est in omine, Quod iudex iuste iudicabit
Favore quovis posttergato, Et. litem solo terminabit
Devote prius invocato lustitiae iudicio,
Superni regis noraine,
328. Sed ex quo non de positivo
321. Sic ut exstincta litis facc Lis currit sed comparativo,
Pro partibus in bona pace Ut meritis iusignior
Res transeat aequaliter Appareat inter dilectos,
Cum discretorum assessorum Amicos nostros praeelectos,
Consilioque peritorum Quis maior sit et dignior,
Decernat aequus arbiter:
329. Et iudex, prout est prae-
322. Cum positivusgratiosus, missum,
Pacificus,compendiosus Segravemreddit et remissum
Sit nutriens concordiam, Sententiando taliter
Comparativusodiosus, De re non ducta coram eo,
Superbiens,contentiosus, Delictum grave coram Deo
Parturicns discordiam, Committensactualiter
- 230 -
I. Real-Index.
De Deo et Beata.
Nr.
De sanctissima Trinitate 1; 5
De Deo Patre 2
De Christo Domino 3; 6 - 10
De Spiritu sancto 4; 11-18
De sancta Cruce 20; 21
De Facie Domini 19
De beata Maria Virgine 22; 23; 41-43
De Couiinnni.
De Omnibus Sanctis 40
De ss. Angelis 24; 25; 254; 255
De ss. Apostolis 30
l)e uno Apostolo 31
De ss. Confessorilms 36
De uno Confessore 37
De ss. Uiscipulis Domiui 33
De ss. Evangelistis 32; 279
De ss. Martyribus 34
De uno Martyre 35
De ss. Patriarchis 28
De ss. Prophetis 29
De ss. Virginibus 38
De una Virgine 39
De Sanctis.
De s. Achatio 244
De s. Adriano 73
De s. Aegidio 106; 144; 168; 245
De s. Agatha 141; 246
De s. Agnete 124-126; 169; 170; 247
De s. Albaiio 145
De s. Alberto Carmelita 171
De s. Aldegunde 248
De s. Alexio 249
De s. Amando 172
- 234 -
Nr.
Nr.
f>e s. Helena 286
De s. Hermolao 287
De s. Hieronymo 93; 94; 100-102; 203; 288; 289
De s. Huberto 204
De s. lacobo Maiore 57; 205; 290
De s. lacobo Minore 60
De ss. Innocentibus 206; 291-293
De s. loachim 46; 47
De s. lohanne Haptista 51; 207-209; 294
De s. lohanne Beverley 159
De s. lohanne Evangelista 59; 160; 210; 211; 295
De s. loseph . 44; 45; 296
De s. luda Thaddaeo 6.5
De s. luliana 212
De s. Katharina 118-120; 161; 213-217; 297
De s. Lamberto 218
De s. Laurentio 68; 69; 298; 299
De s. Leonbardo 300
De s. Livino 219; 301
De s. Luca 155
De s. Lucia 142; 302; 303
De s. Marco 220
De s. Margareta 130; 162; 221; 222; 304; 305
De s. Maria Aegyptiaea 306
De s. Maria Magdalena 116; 117; 163; 223; 307
De s. Martha 139; 308
De s. Martino 104; 224
De s. Matthaeo . .* 58; 156; 309; 310
De s. Mattbia 66; 225; 311
De s. Maurilio 226
De s. Mauritio 227; 312
I)e s. Manro 228
De s. Michaele 164; 229
De s. Nicasio 85
De s. Nicolao 103; 165; 230
De s. Pancratio 313
De s. Panthaleone 83
De s. Paulo 54; 55; 231; 233
De s. Pauli Conversione 232; 314
De s. Petro 52; 53; 234; 315
De ss. Petro et Paulo 316
De s. Petro Martyre 84
De s. Philippo 62
De ss. Philippo et lacobo 235; 317
De ss. QuadragintaMartyribus 318
De s. Quintino ... 236
De s. Kemigio 237
De s. Scholastica 319
De s. Sebastiano 79
De s. Severino
De s. Silvestro 239: 320; 321
- 236 -
NT.
64
De 8. Simone
De HS.Siinuu.;et luda 240; 322; 323
324
De s. Sophia " " " " "
Des. Stephano °'i *"°> 326
78
De ss. Tbebaeis
I), 4. Thuma .... ::27
111
De s. Thoma Aquinate
De s. ThomaCantuariensi .... ... 166; 167; 3 329
De 88.Tribus Kegibus .... 50; 330
De ss. Undeeim milibus Virginum 136
De s. Ursula 135; 242; 331; 332
De s. Valcntino 82
1> ss. Victore et Corona . 333
De s. Vincentio " " 70; 24".: '"'"'"'"l;335
De s. Vito 86; 87; 336
De s. Walburga 337
Anhang.
Carmen Magistrale de 15.M. V 1
Altercatio de utroque lohanne
Seite Seite
Seitf Seita
Seite Seite
THE
INSTITUFE
OFMEOIAEVAL
STUDIES
59QUEEN'5
PARKCRESCENT
TORONTO-6. CANADA
0809
"
,- >
"
' i">
* f
V^» rt ^1. ..,