Sie sind auf Seite 1von 10

1

socialuri gacvla

socialur urTierTobaSi adamianebi urTierTTanamSromloben,saxaven saerTo miznebs, an


urTierTkonkurentulebi arian, awarmoeben sxvadasxva sakiTxebze urTierTmolaparakebebs, an
urTierTkonfliqtSi arian da a.S. yvela es procesi xdeba socialuri gacvlis konteqstSi
anu socialur urTierTobaSi. anu am urTierTobaSi individi sxvas sTavazobs raRacas
da moelis rom misgan miiRebs raRacas.
ekonomikur urTierTobaSi, rogoricaa myidvel gamyidvelis an damqiravebel-
daqiravebulis urTierToba, urTierToba fokusirebulia raRac nivTebze an momsaxureobaze,
romelsac garkveuli ekonomikuri Rirebuleba aqvs.
socialuri urTierToba rogoricaa megobroba, siyvaruli, mowoneba da a.S. Seicavs
iseT urTierTobebs romelic naklebad SesamCnevia, magram didi mniSvneloba aqvs.
mraval konteqstSi. socialuri urTierToba Seicavs statusis an informaciis gacvlas.
yvelaferi es socialur fsiqologiaSi ganixileba socialuri gacvlis problematikaSi da
moicavs iseT sakiTxebs, rogoricaa TanamSromloba da konkurencia, garigeba da sxva teqnika,
rogorc interpersonaluri konfliqtis gadawyvetis saSvaleba. Tu rogor xdeba imis
Sefaseba socialuri urTierToba samarTliania Tu arasamarTliani da samarTlianoba
arasamarTlianobis aRqmas ra efeqti aqvs qcevaze.

TanamSromloba da konkurencia
rogorc prosocialuri qcevis ganxilvisas avRniSneT, adamiani xSirad exmareba
sxvas samagiero daxmarebis molodinis gareSe. Mmiuxedavad imisa, rom aseT calmxriv
daxmarebas xSirad aqvs adgili is mainc CaTvlilia naklebad Cveulebriv movlenad,vidre
urTierTobis meore saxe-sadac ori an meti individi moqmedebs erTad an TavianTi aqtiobebis
koordinacias axdenen ise, rom TiToeulis sargebeli izrdeba. aseTi urTierToba e.i.
urTierT daxmareba cnobilia rogorc TanamSromloba da warmoadgens socialuri
gacvlis erT-erT mniSvnelovan formas. TanamSromloba Seicavs individebs an jgufebs,
romlebic moqmedeben erTad, raTa miaRwion saerTo mizans. unebrivia davuSvaT, rom
TanamSromlobas yovelTvis eqneba adgili roca ori an meti individi miiswrafis
erTi da igive miznisaken. miuxedavad imisa, rom aseTi daSveba gonivruli Cans,
arsebobs mniSvnelovani mizezi Tu ratom ar SeiZleba zogjerTanamSromlobis
ganxorcieleba. .xSirad miznebi ubralod ar SeiZleba ganawilebul iqnas. mag.
sportsmenebma ar SeiZleba gainawilon pirveli prizi romlisTvisac isini
ibrZvian, an roca ramodenime individi miiswrafis erTi da igive samuSaosken an
dawinaurebisken, an roca ori individi cdilobs miiRos erTi individis siyvaruli
erTi da imave dros. aseT SemTxvevebSi TanamSromloba SeuZlebeli xdeba da viTardeba
urTierTobis gansxvavebuli forma, konkurencia. esaa situacia, sadac TiToeuli
individi miiswrafis maqsimaluri gaxados sakuTari mogeba, Tanac xSirad, sxvis
xarjze, radgan sakmaod xSiria situacia, roca mravali mimzidveli mizani danaxulia
adamianebis mier da yvela maTgans imedi aqvs misi miRwevisa, konkurencia xdeba
socialuri urTierTobis TiTqmis Cveulebrivi forma. cxovrebaSi adamianebs xSirad
uxdebaT gaakeTon rCevani TanamSromloba Tu konkurencia. es faqti ayenebs sakiTxs
ra faqtorebi moqmedeben socialuri urTierTobis ama Tu im nimuSze.
TanamSromloba. cnobilia socialuri urTierTobis e.w. ,,oqros wesi,,-gaukeTe sxvas is
rac ginda, rom sxvam gagikeTos Sen. miuxedavaT aseTi rekomendaciisa, aRmoCnda, rom
adamianebis urTierToba Cveulebriv emyareba reciprokulobis princips da ara oqros
wess.xSirad sxvebis mimarT viqceviT ise, rogorc isini gveqcevian Cven. Tanac, aRmoCnda,
rom reciprokulobis principi sakmaod zogadia. kvlevebiT dasturdeba,rom roca sxva
gvemuqreba maRali konkurentuli maneriT, Cven amave maneriT vpasuxobT. roca sxvebi ufro
Semrigeblur , TanamSromlur strategias amJRavneben, Cvenc, tendencia gvaqvs qcevis igive
nimuSi miviRoT. an kidev, roca sxvebi amJRavneben TanamSromlobis Zalian maRal dones,
Cvenc vpasuxobT ndobis da kordinaciis maRali doniT. amasTan xazgasasmelia, rom aseT
urTierTobas adgili aqvs zogjer, e.i. garkveul pirobebSi. kerZod, Tu individi avlens
ndobis an TanamSromlobis maRal dones da miuTiTebs, rom aseTi qceva gagrZeldeba mxolod
maSin Tu maRali TanamSromloba reciprokuli iqneba. seT situaciaSi TanamSromloba
gaZlierdeba. magram Tu ndoba an TanamSromloba xorcieldeba reciprokulobis moTxovnis
gareS, SeiZleba gamovlindes urTierTobis gansxvavebuli nimuSi. saqme imaSia, rom Tu
TanamSromloba xorcieldeba reciprokulobis moTxovnis gareSe, partniors SeiZleba gauCndes
survili miiRos upiratesoba am urTierTobaSi. ra xarisxSiac TanamSromlobismaRal dones
amJRavnebs urTierTobis erT-erTi mxare, sapasuxod meore mxares SeiZleba gauCndes tendencia
TanamSromlobas upasuxos eqspluataciiT. e.i borotad iqnas gamoyenebuli partnioris
2
TanamSromluri tendencia. rom ar aris advili winaaRmdegoba gauwio aseT cdunebas
daadastura kvlevebma. erTrT kvlevaSi (Shure,Hansford, Meeker, 1965) 143 monawilidan 129
oponentis TanamSromlobaze pasuxobda eqspluataciiT.
amrigad, aRmoCnda, rom roca sakiTxi exeba TanamSromlobasa da konkurencias Soris
arCevas reciprokuloba Cveulebriv aris warmmarTveli principi. magram miuTiTeben, rom
am tendenciaSi arsebobs individualuri gansxvaveba. kvlevebi gviCveneben, rom depresiul
individebs, romlebsac TavisTavze da samyaroze negatiuri Tvalsazrisi aqvT,
tendencia aqvT ufro Zlier ireagiron motyuebaze (sxvebisgan konkurentuloba roca
moelian TanamSromlobas) vidre aradepresiuli individebs. erT-erT kvlevaSi, sadac
subieqtebs partniorebi TanamSromlobas pirdebodnen, faqtiurad konkurentulad iqceodnen,
riTac sakuTar mogebas maqsimalurad zrdidnen-subieqtebis xarjze. aseT situaciaSi
depresiuli subieqtebis (depresiuloba dadginda depresiulobis gasazomi skalebiT) 60
procenti motyuebaze pasuxobda imiT, rom momdevno mcdelobaSi maqsimaluri
konkurentulobisaken ixrebodnen. motyueba zrdis TavisTavze da sxvebze negatiur
Tvalsazriss Sedegad maqsimalurs xdis samagieros gadaxdis muqaras.

atribucia da socialuri gacvla


roca TanamSromlobasa da konkurencias Soris arCevanis winaSe varT, gadawyvetilebaze
gavlenas axdens ara marto oponentis qceva. xSirad mniSvnelovani xdeba oponentis qcevis
motivi, misi ganzraxva. mag. roca oponenti gvTavazobs SevwyvitoT konkurencia, gavaerTianoT
Zalebi e.i. viTanamSromloT, rogori iqneba sapasuxo reaqcia? aseT situaciaSi sanam miviRebT
raime gadawyvetilebas pirvel rigSi SevecdebiT gavigoT am moulodneli SemoTavazebis
safuZveli,aris Tu ara misi winadadeba gulwrfeli, xom ar cdilob amiT Cvens dayoliebas
raRac mizniT? aseT situaciaSi TanamSromlobis Sesaxeb miviRebT gadawyvetilebas Tu
vigrZnobT, rom SemoTavazeba aris gulwrfeli da gvjera, rom TanamSromloba ukeTesi
gamosavali iqneba. Tu eWvi Segvepara mis gulwrfelobaSi, uarvyofT SemoTavazebas da
gavaorkecebT sifrTxiles. erTisityviT, atribucia xSirad gadamwyvet rols TamaSobs Tu
urTierTobis romel saxes miviRebT. oponentis faqtiur qcevas Cans, rom naklebi
mniSvneloba aqvs. ase, rom interpersonalur urTierTobas xSirad ayalibebs kauzaluri
atribucia da ara faqtiuri qceva.
miuxedavad amisa,ramdenadme moulodnelia is, rom es urTierToba SeiZleba SenarCunebul
iqnas. AaRmoCnda, rom Cvenma tendenciam viTanamSromloT an konkurenciaSi viyoT sxvasTan,
SeiZleba gavlena moaxdinos imaze Tu ra atribucias vakeTebT. mag. Tu Cven sxvis mimarT
TanaSromlobas varCevT, e.i. viqceviT TanamSromlurad, oponents ganvixilavT rogorc
TanamSromelurs da misgan aseTive qcevas moveliT. erTi sityviT, Cveni sakuTari tendencia
TanamSromluroba an konkurentuloba, SesaZloa gavlenas axdens imaze Tu rogor aRviqvamT
Cvens garSemo myof individebs da Cvens molodinebze Tu rogor moiqcevian isini. erT-
erTi faqtori, romelmac SeiZleba axsnas es tendencia aris e.w. mcdari konsensusis efeqti,
anu individebi, xSirad sakuTar qcevas aRiqvamen rogorc tipiurs-e.i. rogorc umravlesoba
sxva individis qcevis msgavss. am rwmenam indiviSeiZleba miiyvanos molodinamde, rom sxvebi
moiqcevian ise rogorc TviTon moiqceva situaciebis farTe rangSi - maT Soris TanamSromloba-
konkurentulobis situaciis CaTvliT. amrigad, marTalia Cveni qceva mWidro kavSirSia
imasTan Tu rogor aRviqvamT sxvis qcevas, aSkaraa, rom kauzalur atribucias SeuZlia
gavlena moaxdinos socialuri gacvlis situaciaze. gadawyvetilebis miRebisas
viTanamSromloT Tu viyoT konkurentuli, yuradrebas vaqcevT sxvisi qcevis motivs, mis
ganzraxvas.

romelia ufro TanamSromluri: jgufi Tu individi?

TanamSromloba or individs Soris arc ise advili misaRwevia. zogjer Znelia individi
gaerkves Tavisi oponentis motivebSi, rac SedegadDgvaZlevs frTxili midgomis strategas.
Tu aseTi siZneleebia ori individis urTierTobisas, cxadia sakiTxi ufro garTuldeba
roca urTierTobaSi Cabmuli individebis raodenoba izrdeba. MmarTlac RmoCnda, rom roca
socialur urTierTobaSi monawileebis raodenoba izrdeba, maT Soris TanamSromlobis done
xSirad mcirdeba. aRiniSna, rom amas mravali faqtori gansazRvravs. mag. rac ufro didia
urTierTobaSi CarTuli individebis raodenoba, miT ufro metia albaToba maT Soris erTi
mainc miiRebs konkurentul an egoistur strategias, radgan konkurentuli strategia iwvevs
3
samagieros gadaxdis tendencias, jgufSi advilad yalibdeba konkurentuli tendencia.
garda amisa, rica urTierTobaSi CarTuli individebis raodenoba matulobs, izrdeba
albaToba, rom isini daiyofian damoukidebel jgufebaT an erTeulebaT, rogorc amas aqvs
adgili in-jgufis da out-jgufis donis procesSi, rac amcirebs TanamSromlobis albaTobas.
kerZod, individs, romelic miekuTvneba TiToeul am jgufs, tendencia eqneba ajobos
(gauswros) out-jgufebs da ara is rom maqsimiluri gaxados sakuTari sargebeli. es efeqti
dadasturda kvlevebSi. mak-kelani da misi kolegebis (McCallun at oll, 1985) kvlevaSi mamakaci da
qali subieqtebi TamaSobdnen oridan erTerT geims rogorc individebi an rogorc or
individiani jgufebi (ori TamaSobda oris winaaRmdeg). orive geimi struqturirebuli iyo ise,
rom monawileebs SeeZloT aerCiaT oponentebTan eTanamSromlaT Tu Sejibrebodnen maT.
Tumca erTrT GgeimSi (tusaRis dilemis geimi) SejibrebiTi strategiis arCeva zrdida subieqtis
Sedegebs da amcirebda oponentis Sedegebs. meore geimSi ( urTierTbedis kontrolis geimi ),
SejibrebiTi strategiis arCeva ubralod amcirebda orive monawilis Sedegebs (orive geimSi,
subieqtebi TamaSobdnen qulebisTvis, romelic SemdgomSi gaicvleboda centebze. (maT
eubnebodnen, rom mogebuli qulebisTvis miiRebdnen fuls). Sedegebi aSkarad aCvenebda, rom
roca subieqtebi TamaSobdnen rogorc or individiani jgufebi, avlendnen TanamSromlobis
SedarebiT dabal dones, vidre roca TamaSobdnen individualurad. e.i. jgufi naklebad
irCevda TanamSromlur strategias da mogebac naklebi iyo. moulodneli iyo meore Sedegi.
RmoCnda, rom es tendencia dominirebda orive tipis geimSi. miuxedavad, imisa, rom urTierT-
bedis kontrolis pirobebSi, konkurenciis strategiis arCeva aSkara iyo Seamcirebda oponentis
mogebas, magram is aseve ar zrdida sakuTar mogebasac. mdenad, aSkara iyo, rom roca isini
irCevdnen Sejibrebis strategias, monawileebi pirvel rigSi miiswrafonen maqsimaluri
gaexadaT sakuTari SedarebiTi upiratesoba. mieRoT meti,vidre oponentebi miiRebdnen. radgan
jgufi aseT arCevans ufro xSirad akeTebs vidre individebi, gonivruli Cans vivaraudoT,
rom jgufis mier TanamSromlobis strategiis arCevis dabali donis safuZvelSi swored aseTi
motivi devs. amrigad, erT-erTi mizezi Tu ratomaa jgufi naklebad TanamSroluri vidre
individebi, TviT jgufis bazisur bunebaSia-rom jgufs aqvs tendencia jgufis gareTa wevrebi
aRiqvan rogorc ,,sxvebi,,-romelic unda daamarcxos an yovel SemTxvevaSi ,,ajobos,, mas. am
tendenciis mniSvnelovani nagulisxmevi azri aseTia - roca gvinda mivaRwioT TanamSromlobas
individTa didi raodenobis pirobebSi da gvixdeba maTi mcire jgufebaT an erTeulebad
dayofa, unda gaviTvaliswinoT es tenencia. yovelTvis unda gavacnobieroT, rom aseTi
erTeulebis gamoyofa xels uwyobs konkurentulobas da ara TanamSromlobas. aseT situaciaSi
unda vizrunoT imaze, rom jgufis wevrebma SeZlon aqtiobebis koordinireba, erTad muSaoba da
Tu es ar aris SesaZlebeli unda vizrunoT rogorme davareguliroT jgufebs Soris
Sejibrebis tendencia (mag. superordinaluri miznebis CamoyalibebiT). RmoCnda, rom jgufis am
tendenciis regulireba SeiZleba specialuri RonisZiebebis gatarebiT, magram isic faqtia,
rom es moiTxovs sakiTxis kargad gaazrebas da dagegmvas, rac arc Tu ise advilia.

Ppirovnuli orientacia da TanamSromloba

adamianebi gansxvavdebian erTmaneTisagan imis mixedviTac Tu interpersonalur


urTierTobebSi romel strategias miiCneven misaRebad. gamoyofen oTx strategias, romelic
safuZvlad edeba socialuri gacvlas, senia: SejibrebiTi, TanamSromlobiTi, individualisturi
da gamawonasworebeli strategia.
1) SejibrebiTi strategia = roca individis pirveladi motivia maqsimaluri gaxados
sakuTari mogeba sxvebTan SedarebiT. is ZiriTadad zrunavs imisaTvis, rom ukeTesad
gaakeTos vidre is adamianebi akeTeben visTanac aqvs urTierToba. is Tanaxmaa Tundac negatiur
Sedegebze, Tu es upiratesi iqneba imisa rasac misi oponenti aRwevs.
2) TamSromlobiTi strategia – roca individi pirvel rigSi zrunavs maqsimaluri gaxados
rogorc sakuTari ise sxvisi mogeba. misi survilia, socialuri gacvlis yvela monawilem
miaRwios dadebiT Sedegebs da yvelafers akeTeben raTa am mizans miaRwion.
3) individualisturi strategia- individis mTavari sazrunavia ubralod maqsimaluri
gaxados sakuTari mogeba. socioaluri gacvlis situaciaSi is ZiriTadad fokusirebulia
gaakeTos ramdenadac SesaZlebelia ukeTesad.
4) gamawonasworebeli - individi, romlis mTavari mizania socialur gacvlaSi CarTul
individebs Soris SedegebSi gansxvaveba gaxados minimumi. is miiswrafis ,,Tanabari
ganawilebis principisken da cdilobs urTierTobaSi individebma miiRon Tanabari Sedegebi.
4
adamianebi Cveulebriv erT-erT kategoriaSi xvdebian, magram SesaZloa zogierTi individi
or an met kategoriaSi moxvdes. SeiZleba individi iyos individualur-konkurentuli
orientaciis; e.i. mas surs akeTos saqme ramdenadac SesaZlebelia kargad da amave dros surs
gauswros sxvas. aseve SeiZleba individi iyos individualistur-gamawonasworebeli. Ee.i.
cdilobs gaakeTos ramdenadac SesaZloa kargad magram ar cdilobs gauswros sxvas.
dgeba sakiTxi, ramdenad popularulia TiToeuli aq warmodgenili kategoria? romelia
sazogadoebaSi popularuli, TanamSromloba Tu konkurentuloba? e.w. Sereuli orientaciaa
ufro popularulia Tu ,,wminda,,? saintereso monacemebs gvaZlevs am sakiTxTan dakavSirebiT
Knight & Dudro (1984). maTi kvleva exeba socialuri gacvlis situaciaSi mamakaci da qali
subieqtebis orientaciebSi gansxvavebas. Sedegebis statistikuri analizi aCvenebda,rom
individebi umTavresad Tavsdebodnen zemoT miTiTebul eqvs kategoriidan erT-ErTSi.
gamovlinda agreTve mamakacebsa da qalebs Soris gansxvaveba. aRmoCnda ,rom mamakacebi ufro
xasiaTdebian rogorc konkurentulebi, xolo qalebi ufro TanamSromlurebi.
aRmoCnda agreTve, rom individebi, romlebic socialur gacvlaSi gansxvavebul perspeqtivebs
amJRavneben, tendencia aqvs yoveldRiur cxovrebaSi sxvebTan urTierTobaSi gansxvavebulad
moiqcnen. konkurentuli orientaciis individebi xSirad cdiloben daCagron oponentebi, maSin
roca TanamSromluri orientaciis individebi miiswrafian ufro erTad Sromisken raTa
maqsimaluri gaxadon saerTo mogeba. individualists tendencia aqvs miiRos iseTi strategia
urTierTobisa romelic mocemul situaciaSi maqsimums gaxdis sakuTar mogebas. isini ufro
pragmatistebi arian roca saqme socialur gacvlas exeba. Sereuli orientaciis individis qceva
aRmoCnda, rom ramdenadme Zneli winaswarmetyvelebadia. isini xSirad meryeoben an SeiZleba
saSualo done airCion. raTqmaunda, aseTi gansxvavebis arsebobas praqtikuli TvalsazrisiT
arsebiTi mniSvneloba aqvs. mag. Tu aRmovCndebiT daqvemdebareblis arCevis situaciaSi,
SesaZlebeli kandiatebidan, gonivruli iqneba avirCioT is vinc TanamSromluri orientaciisaa.
marTalia, konkurentuli orientaciis individi SesaZloa STabeWdilebas tovebs, rom
warmatebisken miiswrafis, magram misi tendencia gauswros sxvas, Seicvas faruli tendenciebs,
romelic saboloo jamSi SesaZloa wamgebiani aRmoCndes.

Mmolaparakeba

konfliqti- jgufebs an individebs Soris konfrontacia, sadac TiToeuli mxare moelis,


rom meore mxare axdens maTi miznebis da inte-resebis blokirebas - samwuxarod socialuri
cxovrebis Cveulebriv situacias warmoadgens. konfliqtis situaciaSi TiToeuli mxare
cdilobs ,,moigos,, raTa gaamarTlos is danaxarji rac man gasca. Amitom bunebrivia, konfliqti
damarRvevel bunebas iZens.
rT-erTi SesaZlo gza konfliqtis gadawyvetisa aris Zalis gamoyeneba. konfliqtis
monawileebi cdiloben daZlion oponentebi da Tavs moaxvion maT TavianTi survili. magram
cnobilia isic, rom Zala Cveulebriv badebs kontr Zalas, amitom Zalisxmeva am
mimarTulebiT xSirad orive mxarisTvis wamgebiani xdeba.
mitom adamianebi xSirad konfliqtis gadawyvetis gansxvavebul gzas irCeven - isini
molaparakebas an garigebas arCeven. socialuri gacvlis am formaSi CarTuli mxareebi
axorcieleben winadadebis da kontrwinadadebis urTierTgacvlas da imedovneben miaRweven
daTmobas oponentisagan. Tu procesi warmatebiTia, SeiZleba orive mxarisTvis misaRebi
garigeba iqnas miRweuli da konfliqti SeiZleba acilebul iqnas. Tu procesi marcxs ganicdis
diskusia SeiZleba ugulebelyofil iqnas da miRebul iqnas naklebad sasurveli midgoma.
molaparakebasTan dakavSirebiT arsebiTad ganixileba ori sakiTxi: 1)ra faqtorebi axdenen
gavlenas imaze Tu ramdenad warmatebuli iqneba molaparakeba? da 2)ra faqtorebi
gansazRvraven TiToeuli monawilis gamosavals (Sedegs).

Mmolaparakebis strategia
rodesac molaparakebas vawarmoebT meore pirTan (vTqvaT manqanis gaidvis situaciaSi),
rogori strategia iqneba ufro warmatebuli, Tavianve miviRoT uxeSi pozicia e.i. daviwyoT
garigeba eqstremaluri winadadebiT (SevTavazoT Tavidan Zalian maRali fasi Tu gamyidveli
varT an Zalian dabali fasi Tu myidveli varT) da molaparakebis Semdeg gavakeToT
garkveuli daTmoba oponentisTvis. Tu jobia sawinaaRmdego strategia-e.i. daviwyoT zomieri
winadadebiT (sakmaod axlos im fasTan, romlis miRwevasac normalurad vTvliT) da Semdeg
sulgrZelad gavakeToT daTmoba?
5
romeli midgoma iqneba ufro efeqturi. ARmoCnda, rom pasuxi damokidebulia imaze
Tu visi perspeqtividan iqneba midgoma ganxorcielebuli, saubari warimarTeba Cveni
poziciebidan Tu oponentis poziciebidan. ra Tqma unda oponentis perspeqtivebidan
Semrigeblur strategias eqneba upiratesoba, radgan Semrigeblur strategias eqneba tendencia
garigeba oponentisTvis sasurveli SedegiT damTavrdes. Cveni perspeqtivebidan, ra Tqma unda
ufro sasargeblo iqneba uxeSi strategia. kvlevebi, romelic am sakiTxs exeboda, aCveneben,
rom individi romelic iRebs uxeS (e.i. ukiduresi sawyisi winadadeba, mcire daTmobiT)
strategias Cveulebriv iRebs ukeTes Sedegs, vidre is vinc Semrigeblur pozicias iRebs.
Ee.i. isini aRweven manqanis maRal fass roca moqmedebs rogorc gamyidveli da dabal
fass roca moqmedebs rogorc myidveli. ARmoCnda, rom roca vxvdebiT ara fleqsiur oponents,
tendencia gvaqvs davaskvnaT, rom oponents albaT ar SeuZlia imdenad Secvalos Tavisi
winadadeba, ramdenadac Tavidan movelodiT. Sedegad maTi tendencia daTmobaze izrdeba,
rac gansazRvravs imas , rom garigeba imis sasargeblodOmTavrdebaDEvinc sawyisSiveEuxeS
strategias irCevs.
uxeSi strategia, Cans, rom efeqturia mraval situaciaSi, magram ara yovelTvis da
ara yvela situaciaSi. saqme imaSia, rom es strategia Seicavs risks gaabrazo oponenti,
romelsac uxeS strategias sTavazob. Sedegad SeiZleba miviRoT is rom oponentmac
arafleqsiuri strategia airCios an saerTod Sewyvitos molaparakeba. kvlevebi aCveneben, rom
orive strategias (uxeSi da Semrigebluri) aqvs garkveuli misTvis damaxasiaTebeli
upiratesoba garkveul situaciaSi. vaWrobaSi uxeSi strategia ufro efeqturia, e.i. miaRwevs
oponentisagan daTmobas situaciaSi, roca oponenti grZnobs,rom imas vinc iyenebs am
strategias, alternativa ar gaaCnia. Semrigeblur strategias ki upiratesoba aqvs
situaciaSi, sadac vaWrobas aqvs alternativa. ase rom iseTi strategiis SerCeva romelsac
universalobis pretenzia eqneba sakmaod rTul amocanas warmoadgens.
MolaparakebaSi fokusi mogebaze da fokusi danakargze-rogorc amboben optimisti Wiqas xedavs
rogorc naxevrad savses,xolo pesimisti rogorc naxevrad cariels. Tu rogor davinaxavT
Wiqas, maS, damokidebulia aTvlis sistemaze romliTac xdeba Sefaseba. e.i. aTvlis sistema
gavlenas axdens Sefasebaze. Ooptimisti, miseuli aTvlis sistemiT, miuTiTeben, rom
warmoadgens darwmunebul ,,mkeTebels,, miiswrafis Zneli miznebisken da mzadaa gonivruli
riskisaTvis. pesimisti ki ufro SfoTiania da dacviT, pasiur pozicias iRebs cxovrebiseul
situaciaSi. dgeba sakiTxi, aseTi gansxvavebuli aTvlis sistema TamaSobs Tu ara
raime rols molaparakebis procesSi? ARmoCnda,rom TamaSobs. individebi danakargebze arian
fokusirebulni Tu mogebaze, aRmoCnda, rom garkveul gavlenas axdens socialur gacvlis
situaciaSi romel strategias airCeven isini da im Sedegebzec, romelsac aRweven. kvlevebi
aCveneben (Kalemann, Tverski, 1982 ), rom rodesac vaWrobaSi individi fokusirebulia
danakargze, isini iReben negatiur aTvlis sistemas,Sedegad miewebebian TavianT winadadebas
da winaaRmdegobas uweven gaakeTon raime daTmoba. isini aqtiobas ganixilaven rogorcara
apelirebads. xolo, roca pirovneba fokusirebulia mogebaze, romelsac SeiZleba miaRwios -
is amiT iRebs pozitiur aTvlis sistemas. Sesabamisad ufro fleqsiuri xdeba da
Cveulebriv ufro warmatebulni arian SeTanxmebis miRwevaSi. ErT-erT kvlevaSi (Neal,
bazerman, 1985) mamakaci da qali subieqtebi TamaSobdnen menejer negociatoris rols da
molaparakebas awarmoebdnen kavSiris warmomadgenlebTan (e.w. gavarjiSebuli TanamSromeli),
ramodenime sakiTxze (Svebulebis gazrda, samedicino uzrunvelyofa, xelfasebi, avadmyofobis
dReebis anazraureba).subieqtebis naxevari Rebulobda instruqcias, romelic uyalibebda maT
negatiur aTvlis sistemas. MmaT uTxres, rom yoveli daTmoba ganexilaT rogorc seriozuli
finansuri danakargebi da daJinebiTi moTxovniT minimumamde daeyvanaT aseTi danaxarjebi.
subieqtebis meore naxevari Rebulobda instruqcias romelic varaudobda, rom
gamoiwvevda negatiur aTvlis sistemas. maT eubnebodnen, rom yovel daTmobas, romelsac isini
gaakeTebdnen, Sedegad unda moeca sargebeli kompaniisaTvis. Molaparakeba grZeldeboda aTi
wuTi da Tu SeTanxmeba ar miiRweoda, subieqtebs sTxovdnen damorCilebodnen winadadebas,
romelsac wamoayenebda arbitri.
kvlevis Sedegebi mxars uWerda pozitiuri aTvlis sistemis upiratesobas. subieqtebi,
romlebic instruqtirebulni iyvnen mieRoT pozitiuri aTvlis sistema, akeTebdnen met
daTmobebs oponentebis mimarT, umravles sakiTxs wyvetdnen diskusiis Sedegad da aRwevdnen
problemis mogvarebas, romelic ufro sasargeblo iyo kompaniisaTvis. EerTi sityviT, aRmoCnda,
rom aTvlis sistemis perspeqtiva zogjer SeiZleba ufro mniSvnelovani iyos saboloo
miRwevis TvalsazrisiT vidre CarTuli obieqturi faqtorebi, e.i. manera, romelsac
individi iyenebs vaWrobis situaciaSi SeiZleba sakmaod kritikuli iyos. kvlevis avtorebis
azriT negociatorebis gavarjiSeba aTvlis sistemis efeqtis gacnobierebaSi, sakmaod
gazrdis maTi efeqturobis mraval konteqstSi da miscems maT mniSvnelovan strategiul
upiratesobas oponentebTan urTierTobaSi.
6

sxva faqtorebi, romlebic gavlenas axdenen


molaparakebaze.
aSasadame, stili romelsac negociatori da ra xarisxSi arian isini fokusirebulni
mogebaze an danakargebze - orive mniSvnelovan gavlenas axdens molaparakebis Sedegebze,
magram socialuri gacvlis formebze gavlenas axdens agreTve sxva faqtorebic. pirvel
rigSi miuTiTeben imaze, rom molaparakebas tendencia aqvs gaxdes ukeTesi Ria integraciul
gadawyvetilebaSi, romelic maqsimalurad sasikeToa orive mxarisaTvis, roca maT aqvT
gamocdileba negociaciaSi. rogorc amboben raqtika molaparakebas srulyofils (yovel
SemTxvevaSi ukeTess) xdis.
niSvnelovani faqtoria agreTve molaparakebaSi Cabmuli individebis Zala. ARmoCnda,
rom negociacia xSirad ufro Seuferxeblad mimdinareobs da ufro efeqturicaa, roca
individs romelic monawileobs molaparakebaSi, aqvs mniSvnelovani Zala jgufSi an
organizaciaSi, romelsac is warmoadgens. Tu negociatori SedarebiTi Zalis mqonea da yovel
nabijze Tavisi suporiorisgan iRebs konsultaciebs, misi qceva ar iqneba fleqsiuri.
Sesabamisad SeiZleba xelidan iqnas gaSvebuli sasurveli SeTanxmebis miRwevis
SesaZlebloba.
esame da ramdenadme moulodneli Faqtori aRmoCnda is, rom molaparakeba ufro
warmatebiTia roca negociatori ar aris Zalian optimisturad ganwyobili Sedegebze. e.i.
roca negociatori ar aris Zalian optimisturi imaze, rom Sansi miRweuli iqneba SeTanxmeba
didia. xSirad molaparakebas udgebian gadaWarbebuli molodiniT SesaZleblobebze gamoiwvion
oponentebi miiRon maTi winadadeba. Aamis gamo isini xSirad Tavs ikaveben daTmobisagan
da saboloo jamSi xels uSlian molaparakebis mTlian process. amitom miaCniaT, rom
negociatoris gavarjiSeba aicilos aseTi zedmeti darwmunebuloba SeiZleba sasargeblo
iyos.
mdenad, rogorc vxedavT molaparakeba sakmaod rTuli procesia. ar arsebobs martivi
pasuxi imaze Tu rogor mivaRwioT warmatebas am procesSi.

Aalternatiuli taqtikebi interpersonaluri


konfliqtebis gadasawyvetad
roca molaparakeba warmatebiTia, gasagebia, rom mas moaqvs sasikeTo Sedegebi. orive
mxarisaTvis misaRebi gadawyveta miRweulia da konfliqti moxsnilia, magram samwuxarod
molaparakeba xSirad marcxiT mTavrdeba. miuxedavaT Zalisxmevisa da didi survilisa, mxareebi
SeiZleba gamouval situaciaSi aRmoCndnen da ver SeZlon misaRebi kompromisis miRweva.
Sedegad, Cxubi, tragikuli omebi, mtkivneuli pirovnuli intrigebi grZeldeba Tavisi
savalalo SedegebiT. dgeba sakiTxi alternatiuli gzebis Ziebis Sesaxeb, romelic
agvacilebs am savalalo Sedegebs. erTi sityviT dgeba sakiTxi konfliqtebis mogvarebis
alternatiuli gzebis Sesaxeb. miuTiTeben ramodenime taqtikaze, romelsac SeuZlia
diskusiis swor gzaze dayeneba,Secvalos konfliqtis mimdinareoba. MmaT Soris gansakuTrebiT
gamoyofen e.w. konfliqtis mogvarebis strategias da mesame mxaris CarTvas.
Pproblemis gadawyvetis strategia. Nnegociaciis idealuri gamosavalia integraciuli
gadawyveta, sadac orive mxare iRebs maqsimalur SesaZlebel sikeTes. aseTi gadawyvetis arsi
kargad Cans kargad cnobil “ori mzareulis konfliqtis” gadawyvetaSi.
dgeba sakiTxi rogor SeiZleba aseTi gadawyvetis miRweva, gansakuTrebiT mas Semdeg
rac molaparakeba CixSia Sesuli? PruitDda misi kolegebis azriT es SesaZlebelia im
SemTxvevaSi, roca orive mxare miiRebs problemis gadawyvetis orientacias. es imas niSnavs, rom
molaparakebis orive mxare gacvlas ganixilavs ara rogorc ,,mogeba-wagebas,” e.i. ara rogorc
situacias, sadac an unda daamarcxo an unda damarcxde, aramed rogorc problemis
gadawyvetas, romlis mizani iqneba gamoiZebnos orive mxarisTvis misaRebi SeTanxmeba. pruitis
azriTp roblemis gadawyvetis orientacia negociaciis orive mxares aiZulebs ganaxorcielon
informaciis Ria gacvla, iyvnen fliqsiurebi, wavidnen daTmobaze roca es misaRebi Cans.
varaudobs, rom es xels Seuwyobs negociacias mravali gziT da amzadebs niadags
integraciuli gadawyvetilebis misaRwevad. problemis gadawyvetis orientaciis miReba,
mxareebisTvis gansakuTrebiT gaadvilebulia, roca aseTi midgomiT SemoTavazebuli
SesaZlebeli sikeTe metnaklebad TvalsaCinoa.
Mmesame mxaris CarTva. Ees teqnika SeiZleba efeqturi iyos gansakuTrebiT Zneli
konfliqturi situaciis gadasawyvetadi da guliusxmobs negociaciaSi mesame monawilis
7
Semoyvanas. mesame mxares SeiZleba Hqondes ubralod Suamavlis forma, sadac gare agenti
modave mxareebs sTavazobs garkveul winadadebas da mxareebs SeuZliaT miiRon an uaryon misi
winadadeba. Ggansxvavebuli forma SeiZleba iyos arbitraJi-sadac modave mxareebi winaswar
Tanxmdebian miiRon arbitraJis mier SemoTavazebuli winadadeba.
rogorc Suamavali ise arbitraJi farTodaa gamoyenebuli roca opoziciur mxareebs Soris
uSualo molaparakeba marcxs ganicdis, da mesame mxaris CarTva xSirad sakmaod efeqturia.
cxadia, mesame mxaris Semoyvana molaparakebaSi ufro efeqturi SeiZleba iyos garkveul
pirobebSi:
1) Suamavali ufro efeqturi iqneba, Tu mas garkveuli kontrolis SesaZlebloba eqneba
desputis Sedegebze, vidre roca is moklebulia aseT gavlenas.
2) Suamavlis saqmianoba ufro efeqturia, roca konfliqti Zlieri da ZviradRirebulia,
vidre roca konfliqti susti da umniSvneloa, da es imitom, rom roca mxareebs konfliqti
Zviri ujdeba, xSirad konflitis mxareebi winaaRmdfgobas uweven daTmobas, radgan aseTi
daTmoba sakuTari saxis dakargvis saSiSroebasTanaa dakavSirebuli. swored aseT situaciaSi
SeuZlia daxmareba Suamavals, radgan neitraluri mesame mxaris rekoendaciis mimarT
daTmoba ar ganicdeba rogorc ,,sakuTari saxis dakargva.”. Aamrigad, molaparakebaSi mesame
mxaris Semoyvana xSirad SeiZleba metad sasargeblo iyos, magram es im pirobiT, rom
teqnika romelic gamoyenebuli iqneba konfliqtis gadasawyvetad adaptirebuliiqneba
situaciasTan.

socialuri gacvla da samarTlianoba

socialur urTierTobaSi, gacvlas xSirad Tan axlavs arasamarTlianobis gancda. xSirad


socialur gacvlas Tan axlavs grZnoba, rom gvatyueben, rom viRebT naklebs vidre
vimsaxurebT. xSirad vaskvniT, rom gavcemT mets vidre viRebT. nakleb jildos, aRiarebas an
safasurs viRebT garkveuli SromisaTvis vidre vimsaxurebT. zogjer arasamarTlianobis
grZnoba SeiZleba modiodes rwmenidan, rom faqtiurad viRebT mets vidre unda miviRoT,
rom viRebT arasamarTlian upiratesobas.
situaciaSi, romelic aRiqmeba rogorc arasamarTliani, adamianebi xSirad axorcieleben
garkveul aqtiobebs raTa gamoasworon mdgomaroba. dgeba sakiTxi ra faqtorebs an pirobebs
miyavs adamianebi daskvnamde rom situacia ganixilon rogorc arasamarTliani, da meore, ra
unda gakeTdes rom aRvadginoT samarTlianoba.
faqtorebi da pirobebi, romlebic gansazRvraven socialuri gacvla ganxilul iqnas,
rogorc arasamarTliani. kvlevebi aCveneben, rom am problemaSi CarTuli procesebi sakmaod
rTulia, da Seicavs Semdeg safexurebs: pirvel rigSi, urTierTgacvlis monawile mxareebi
axdenen miRebuli Sedegebis (rac miiRes gacvlis Sedegad) Semowmebas; Semdeg xdeba misi
Sedareba erT-erT im mraval wesebsa da standartebTan, romelsac viyenebT aseT
konteqstSi samarTlianobis SesafaseblaT. rac ufro daaxlovebulia faqtiuri gamosavali im
nimuSTan romelsac gvTavazobs sazogadoebaSi miRebul wesebTan, miT ufri samarTlianadaa
CaTvlili gacvla. Mmiuxedavad aseTi midgomis moCvenebiTi simartivisa, aseTi Sefaseba
garTulebulia ori faqtoris gamo: (1) arsebobs am tipis mravali wesi da (2) adamianebs
tendencia aqvT gamoiyenon isini ramdenadme gansxvavebul pirobebSi.
samarTlianobis Sefaseba socialur gacvlaSi. rodesac adamianebi erTidaigive samuSaos
erToblivadDakeTeben, rogor xdeba am saqmianobidan miRebuli safasuris ganawileba?
Cveulebriv aseT situaciaSi ganawileba samarTlianad iTvleba Tu saerTo safasuridan
TiToeulis miRebuli wili mis mier saqmeSi Setanili wilis proporciuli iqneba. aseT
situaciaSi miRebuli wesia rom ganawileba iyos kanonieri an samarTliani. am wesis Tanaxmad,
ganawileba samarTliania roca individi romelmac meti wvlili Seitana saqmis viTarebaSi,
iRebs Sesabamisad mets. Aam konteqstSi igulisxmeba yvela sikeTe (fuli, prizi, aRiareba,
dawinaureba da a.S.).
amasTan, samarTlianobisTvis ar aris aucilebeli yvela individi romelic Cabmulia
gacvliT urTierTobaSi Rebulobdes Tanabarar gamosavals an maT Tanabari wvlili Seitanon
urTierTobaSi. mTavaria proporcia iyos balansirebuli. unda aRiniSnos isic, rom
samarTlianoba_arasamarTlianobis Sefaseba xdeba mayureblis TvaliT, gacvlis situaciis
TiToeuli mxaris wvlilis da sargebelis proporciul Sesabamisobaze yoveli wevri akeTebs
sakuTar Sefasebas. Ase rom arsebobs albaToba individebma Sefaseba gansxvavebulad
moaxdinon. cxadia, aseTi gansxvaveba perspeqtivaSi SeiZleba davisa da konfliqtis safuZveli
gaxdes. Ada es miTumetes mniSvnelovania, radgan xSirad moqmedebs e.w. egocentruli gadaxra,
rac miuTiTebs tendenciaze mivaweroT kargi gamosavali sakuTar Sinagan mizezebs, xolo
8
negatiuri anu arakeTilsasurveli Sedegi mivaweroT garegan faqtorebs. roca
socialuri gacvlis situaciaSi es tendencia moqmedebs, amas mivyevarT daskvnamde, rom
subieqturi Sefaseba Cvens mier Setanili wvlilisa gacilebiT metia vidre obieqturad gvaqvs
Setanili. Sesabamisad gvsurs safasurSi gvqondes meti wili, vidre garegan damkvirvebels
miaCnia. socialuri gacvlis situaciaSi CarTuli individebis aseTi gadaxrili
(egocentrirebuli) percefcia, migviyvans ukmayofilebamde. ErTi sityviT TiToeuli azviadebs
sakuTar wvlils da Sesabamisad moelis met sargebels.
meore, amasTan dakavSirebuli tipi gadaxrisa exeba im faqts, rom adamianebs aqvT
tendencia ufro sensitiurebi iyvnen usamarTlobis mimarT roca saqme exeba ,,naklebi
gadaxdis,, ara samarTlianobas vidre, roca is exeba ,,gadafasebis,, arasamarTlianobas.
ARmoCnda, rom imaze odnav naklebis miRebac ki vidre migvaCnia rom vimsaxurebdiT,iwvevs
arasamarTlianobis sakmaod Zlier grZnobas. maSin roca mniSvnelovnad metis miReba vidre
movelodiT, mcire gavlenas axdens Cvenze. moulodnel sikeTes viRebT rogorc bunebriv
movlenas.
arasamarTlianobis aRqmis orive tipis aRqmis zRurbli damokidebulia imaze oponenti
aris individi Tu impersonaluri organizacia. ARmoCnda, rom naklebad gadaxdis
arasamarTlianobisadmi adamianebi ufro tolerantulebi arian roca oponenti individia,
vidre roca is organizaciaa. daMindividebi ufro mwvaved reagireben roca maT motyuebas
cdilobs organizacia da ara individi. Aamis sawinaaRmdegod, adamianebi ufro tolera-
ntulebi arian zedmeti gadaxdis arasamarTlianobisadmi roca oponentia organizacia da ara
individi (Greenberd, 1986).
Amrigad, socialuri gacvlis situaciaSi samarTlianobis Sefaseba xSirad emyareba
samarTlianobis wesebs an ganawilebis kanonebs. roca saerTo saqmianobaSi monawileobidan
miRebuli sikeTe balansSia Setanil wvlilTan, esaa situacia, romelic samarTlianad
aRiqmeba.

samarTlianobis Sefasebis alternatiuli standartebi

samarTlianoba Cans, rom aris socialuri gacvlis Sefasebis mniSvnelovani wesi, magram
is ar aris erTaderTi. Aaris situaciebi, sadac gamoiyeneba Tanasworobis principi da
SedarebiTi moTxovnebis principi.
Tanasworobis principi, ubralod gulisxmobs, rom urTierTgacvlis yvela monawilem
sargebeli gainawilon Tanabrad. yoveli gadaxveva am wesidan Tavidan unda iqnas acilebuli.
Tanasworobis principi Cveulebriv naklebad gamoiyeneba samarTlianobis principTan
SedarebiT, magram garkveul situaciaSi misi gamoyeneba aucilebeli xdeba. Tanasworobis wesi
gamoiyeneba im SemTxvevebSi, roca monawileebs swamT, rom Sedegebi determinirebulia
SemTxveviTi faqtorebiT, romelic urTierTobis monawileebis kontrols ar eqvemdebarebian.
aseTi situacia adamianebs afiqrebinebs, rom Sedegebi ar aris damokidebuli maT
Zalisxmevaze an unarebze da rom sargeblis ganawilebis patiosani gza iqneba misi,
monawile individebs Soris Tanabari ganawileba.
Tanasworobis wesi gamoiyeneba agreTve situaciaSi roca individebma unda imuSaon erTad,
sadac samarTlianobis wesis dacva SeiZleba damarRveveli aRmoCndes. Esisituacia, rodesac
urTierTobaSi CarTuli individebi grZnoben, rom sargeblis Sejereba Setanil wvlilTan,
mTeli sizustis dacviT, problemebs ufro aurdaurevs vidre gadawyvets amas. Sedegad arCeven
moxdes sargeblis Tanabari ganawileba.
arda amisa, Tanabari ganawilebis wess arCeven situaciaSi, roca urTierTobaSi CarTul
individebs surT HqondeT kargi urTierToba erTmaneTTan, erTmaneTSi kargi STabeWdilebebi
datovon.
bolos, Tanasworobis wesi gamoiyeneba iq, sadac kulturaSi Camoyalibebuli standartebi
upiratesobas Tanasworobas aZlevs. mag. aRmoCnda, rom Cinelebis TvalsazrisiT, megobrebs
Soris jildos Tanabari ganawileba miCneulia rogorc patiosani ganawileba vidre samarTlia-
nobis principiT ganawileba.
ganawileba SedarebiTi moTxovnilebis wesiT miuTiTebs, rom socialur gacvlis
situaciaSi sargebeli unda ganawildes monawileTa moTxovnilebis mixedviT. meti wili
sargeblidan miiRos iman visac misi Zlieri moTxovnileba aqvs, visac es ufro sWirdeba.
Tumca unda aRiniSnos, rom ganawilebis es standarti cxovrebaSi ufro iSviaTad
gamoiyeneba vidre samarTlianobis an Tanasworobis wesi.
SedarebiTi moTxovnilebis mixedviT ganawilebis wesi xSirad gamoiyeneba ubeduri
SemTxvevis an moulodneli tramvis dros. ganawilebisas upiratesobas iRebs is visac es
9
Zalian sWirdeba. garda amisa, Tanamedrove gamokvlevebi gvarwmuneben, rom arsebobs
mniSvnelovani kulturuli gansxvavebebi am standartebis gamoyenebaSi. erT-erT kvlevaSi
(MMarphi, Bberman et oll. 1984) SeerTebul StatebSi da indoeTSi studentebs (biWebi da gogoebi)
sTxovdnen mieTiTebinaT Tu rogor unda gaenawilebinaT daqiravebulebs Soris premiebi da
wamatebebi xelfasebSi. ErT-erTi individi visac unda mieRo sargeeli aRwerili iyo, rom
hqonda saSualo samuSao Sesruleba, magram Hqonda cudi finansuri mdgomareoba da
avadmyofoba ojaxSi - e.i. SedarebiT dabali Sesruleba da maRali saWiroeba. meore
daqiravebuli Rwerili iyo samuSaos saukeTeso SesrulebiT da kargi finansuri
mdgomareobiT - e.i. maRali damsaxureba da SedarebiT dabali saWiroeba. Sedegebis analizi
miuTiTebda, rom mniSvnelovani gansxvaveba arsebobda indoeli da amerikeli subieqtebis
reaqciebSi. indoelebi upiratesobas saWiroebas aniWeben, xolo amerikelebi upiratesobas
samarTlianobis princips aniWeben - konkretul eqsperimentul situaciaSi amerikelebma
upiratesoba Tanaswori ganawilebis princips mianiWes.
garda amisa, aRmoCnda, rom orive qveynis subieqtebi avlendnen tendencias upiratesoba
mieniWebinaT saWiroebisaTvis, roca saqme xelfasis Semcirebas exeboda, vidre roca saqme
exeboda premiis ganawilebas
jildos ganawilebis wesebi, romelzec zemoT gvqonda saubari, ar aris
urTierTgamomricxavi. xSirad, roca xdeba gadawyvetilebis miReba jgufis wevrebs Soris
sargeblis ganawilebis Sesaxeb, mxedvelobaSi iReben yovel SesaZlebel informacias-jgufis
wevrebis SedarebiT wvlils, maTi saWiroebis dones da jgufis morals. ErT-erT kvlevaSi,
Eelliott & Meeker (1986) subieqts sTxoves gaenawilebinaT 1000 dolari xuT individs Soris,
romlebic kvleviT proeqtze muSaobdnen erTad. sanam moaxdendnen ganawilebas, subieqtebi
iRebdnen informacias TiToeuli wevris samuSaoSi SefardebiTi wvlilisa da maTi
finansuri saWiroebis Sesaxeb. OoTx maTgans mocemul orive ganzomilebaSi daaxloebiT
Tanabari monacemebi Hqonda. xolo mexuTes orive am ganzomilebaSi Hqonda an sakmaod
maRali an dabali donis monacemebi vidre sxvebs. Sedegebi aCvenebda, rom subieqtebi
Tanxis ganawilebisas mxedvelobaSi iRebdnen orive ganzomilebas. e.i. iyenebdnen rogorc
samarTlianobis ise saWiroebis wesebs.
amrigad, aRmoCnda, rom socialuri gacvlis patiosnobis Sefasebisas mxedvelobaSi
iReben arsebuli gansxvavebuli wesebidan roelimes. ganawileba patiosania Tu ara fasdeba
imisdamixedviT Tu ganawi-lebis romeli wesia an wesebis kombinaciaa gamoyenebuli.

reaqcia arasamarTlianobaze

sargeblis ganawilebaSi arasamarTlianobis grZnoba-e.i. ganawileba romelic ganxilulia


rogorc arapatiosani - Zalian arasasiamovnoa. misi xangrZlivad moTmena Zalian cota vinmes Tu
SeuZlia. amitom mniSvnelovania imis codna Tu rogor SeiZleba mouaroT mas. ra strategiebi
SeiZleba gamoviyenoT raTa aRvadginoT samarTlianoba? ganixileba ramodenime aseTi
strategia.
(1) cvlilebebi saerTo saqmeSi Setanil wvlilSi. individebi, romlebic askvnian, rom
arasamarTlianad arian Sefasebulni, xSirad cdiloben mouaron am usiamovno grZnobas
TavianTi wvlilis SecvliT. Tu maT swamT, rom Rebuloben naklebs vidre imsaxureben,
SeuZliaT Seamicron TavianTi wvlili saerTo saqmeSi. mag. Tu fiqrobs, rom naklebs uxdian
vidre imsaxurebs, mas SeuZlia Seamciros Zalisxmeva, mivides gvian da wavides adre, ar
aiRos pasuxismgebloba saqmeze romelic mas ar exeba da a.S. rom adamianebi ase akeTeben
daadastura mTelma rigma gamokvlevebma.
aseve, Tu individi Tvlis, rom is iRebs imaze mets vidre imsaxurebs, man SeiZleba
gazardos misi wvlili saerTo saqmeSi, daiwyos gulmodgine Sroma, gamoiCinos meti Zalisxmeva
da a.S.
(2) cvlilebebi sargebelSi. arasamarTlianobis movlis es strategia gulisxmobs
mcdelobas individma Secvalos saerTo sargeblidan Tavisi wili. Ee.i. Tu individi grZnobs,
rom iRebs naklebs vidre imsaxurebs iwyebs mcdelobas sargeblidan miiRos meti wili (mag.
gaficvebiT da sxva msgavsi aqtiobebiT). aseve individi romelic ar iRebs imas rasac misi
azriT imsaxurebs megobridan, meuRlisgan an TanamSromlebisgan, iwyebs mTeli rigi
aqtiobebis ganxorcielebas, raTa gamoasworos situacia (moiTxovs met siyvaruls,
pativiscemas, specipikur upiratesobas da a.S.)
meore mxriv, individi, romelic Tvlis rom iRebs mets vidre miaCnia rom
samarTliania, zogjer cdilobs Seamciros saerTo sikeTeSi Tavisi wili. aq xazi unda
gaesvas imas, rom es xdeba zogjer, radgan rogorc adre aRvniSneT adamianebis umravlesoba
10
Cans, rom naklebad sensitiurni arian zedmeti gadaxdisadmi, vidre naklebi gadaxdisadmi.
amitom mraval SemTxvevaSi aseTi situaciis regulirebis sakiTxi iSviaTad Dgeba.
(3) urTierTobidan gasvla. Aanu rogorc mas uwodeben efeqturi magram mkacri gadawyveta.
Adamianebi, roca ganicdian arasamarTlianobas zogjer mimarTaven am strategias. isini
ubralod gadian arasamarTliani urTierTobidan. mag. Tu grZnobs arasamarTlianobas eZebs
axal samuSaos, an kidev, Tu grZnobs rom mets an naklebs gascems megobarTan urTierTobaSi
Cndeba am urTierTobis gawyvetis tendencia. amitom CaTvlilia, rom samarTlianobis
movlis aseTi strategia aris efeqturi, magram mkacria. Sesabamisad, amas adgili aqvs mxolod
im SemTxvevaSi roca arasamarTlianobis gancda aris gamokveTili da xangrZlivi.
(4) fsiqologiuri strategia. Eesaa strategia, roca individi cdilobs Secvalos ara
gacvlis faqtiuri pirobebi, aramed cvlis rwmenas an percefcias arasamarTlianobisa. e.i.
individi, romelic Tvlis rom iRebs naklebs, zogjer axdens racionalizacias, is arwmunebs
TavisTavs, rom individi romelic masze mets iRebs, faqtiurad imsaxurebs amas, rom bolos
da bolos TviTon arc Tu ise brwyinvale partnioria, arc Tu ise talanturia da a.S. da
amitom iRebs imas rasac imsaxurebs. kvlevebi aCveneben, rom arasamarTlianobis movlis aseT
strategias ufro dabali TviTSefasebisken midrekili adamianebi irCeven.
zogjer individma SeiZleba daaskvnas, rom mocemuli arasamarTlianobis situaciidan
is faqtiurad sargebelsac ki iRebs. Tundac imas, rom ,,cota tanjva kargia sulisaTvis”
roca arasamarTlianobis grZnoba Cndeba, ganicdian, rom individi iRebs mets
vidre imsaxurebs, SesaZloa man arasamarTlianobis gaufasureba scados. kerZod, aris
SemTxveva, rom aseT situaciaSi individma CaTvala, rom arasamarTlianobis msxverpli
ramdenadme imsaxurebda aseT mopyrobas, rom isini ,,imsaxureben” rasac iReben, rac kvlevebiT
dadasturda. ErT-erTi kvlevis Sedegebi aCvenebda, rom organizaciaSi gatarebuli
daTxovnebis Sesaxeb individebi met negatiur grZnobebs gamoxatavdnen daTxovnili
TanamSromlebis mimarT, vidre imaT mimarT romlebic darCnen samuSaoze (Brockner at all, 1986).
Amrigad, individebi cdiloben mouaron socialur gacvlaSi arasamarTlianobis
grZnobas gansxvavebuli gzebiT da zogierTi maTgani marTlac ufro gonivruli da
efeqturia. MmiuxedavaT imisa Tu romel taqtikas irCevs adamiani aseT situaciaSi
naTelia, rom (1) umetesoba adamianebisa sxvebisgan negatiur arasamarTlian mopyrobaze
reagireben mkveTrad negatiurad da (2) roca adgili aqvs aseT arasamarTlianobas, adamianebi
axorcieleben aqtiur nabijebs, raTa mouaron arasamarTlianobas.

Das könnte Ihnen auch gefallen