V"V fSsfr^

fe VlT*£«Wi~
&H**'&*-
VV^r
^5/
 ANALECTA HYMNICA
MEDII AEVI.

Herausgegeben
von

Clemens Blume und Gnido M. Dreves.

XLVI.

PIA DICTAMINA,

Reimgebeteund
Leselieder
des

M i 11 e 1 a 11 e r s.

jSiebenteFolge.

0. R. R e i s 1 a n d.
 I'IA DIOTAMINA.

Reimgebeteund
Leselieder
des

Mittelalters.

Siebente Folgre.

Ans

Handschriften und Wiegendrucken

herausgegeben
von

Guido Maria Dreves

s. 3.

Leipzig.
0. R. K e i s 1 a n d

1905.
JUN- 8 1938
 VORWORT.

Der Inhalt diesesBandes der Analecta schliefst sich an

die sechste Folge mittelalterlieher Reimgebete an, die in
BandXXXIII in Druck geleg'twuifde. DieseneueFolgebietet,
was seit dem Marz 1899 an Reimgebeten und Leseliedern
des weiteren weniger gesammelt als gefunden wurde. Trotz
der grofsen Masse des bereits publizierten Materials wird es
keine Gattung religioser mittelalterlicher Dichtung geben, in
der es schwieriger ware, absoluter Vollstandigkeit nahezu-
kommen, als diese. Uenn diese Lieder sind nicht wie die
liturgiscbe Dichtung im wesentlicben auf gewisse Gattungen
von Haodscliriften beschrankt, sondern finden sich vereinzelt
in allen Arten von Cortices eingetragen, -wo sie, falls nicbt
sehr detaillierte Handscbriftenverzeichnisse zu Hilfe komraen,
wohl gefunden, nicht aber gesucht werden konnen. Es kommt
ferner hinzu, dafs die Linie, welche diese Dichtungsart von
andern Gattungen, z. B. der erzahlenden oder didaktischen,
trennt, eine so fliissige ist, dafs es nicht selten schwer fallt,
zu bestimmen, ob ein Sttlck dieser oder jener zuzuweisen sei.
Im ilbrigen ist zu dem lubalte dieser Sammlung nicbts
weiteres zu bemerken. Nur auf das eine mochte ich auf-
merksam machen, dafs clie sieben Cod. Arundel 201 ent-
nommenen Lieder von einem, allerdings unbekannten
engliscben Verfasser herruhren. Icb stelle deshalb die An-
fange dieser Lieder hier zusammen:
Florens virgo caeli rore.
Gloriose rex Oswine.
Lux illucens illustravit.
0 Maria quae stetisti
Christi virgo Katharina.
Mitis Agnes quae nupsisti.
Virgo pradens Margarita
 Ebenso sind von einem Verfasser die drei Cod. Bernen.
414. entnommenen Lieder auf die Heiligen Matthaus, Stepban
und Maria Magdalena, die auch durch die gemeinsame Be-
zeichnung als ,,Salus de beato Matthaeo" usw. auffallen. Es
folgt in der Hs. noch ein weiteres, leider stark beschadigtes
Lied weltlichen Inhaltes rait der Aufscbrift BSalus de
vindemia". Man vgl. denselben Ausdruck Anal. XLVb, S. 86.
Ick darf dieses Yorwort nicht schliefsen ohne ein Wort
des warmsten Dankes fiir unsern verehrten Freund und Mit-
arbeiter Rev. H. M. Banuister, dem ich, wie der Leser sehen
"wird, so viele wertvolle Beitrage aucb zu diesem Bande
verdanke.
Muncben, den 17. Oktober 1904.

Guido Maria Dreves.

DE DEO.

BQ

v.
 Acl Horas Diurnas.

1. ll\ iiiiniv Vespertinus.

Cursum mundi sol vergentis pariterque hominis

Designans et metas orbis ac sphaeras volubilis
Circumlustrans mutat acta conficit et tcmpora
Annorum nec non immensa peragit curricula,
5. Momenta volvens aeterna per aetatum milia.
Vectus aureo figmento et curru quadriiugo,
Lucidus in poli centro corporali radio
Via regia libratum per menses duodecim
Horas fingit, dies agit, oritur et occidit
10. Bisque secat zodiacum, binis aequinoctium
Tangens punctis quadruplatum reddit hemisphaerium.
Hominis sunt ista, Deus, ordinata dotibus.
Qui fungit vita diebus pariter et uoctibus,
lussus, quattuor ditatus te duce virtutibus,
.' 5. Bina pulsat caelum luce: intellectu, opere.
Ergo, creator aeterne, pater potentissime,
Qui per filium tam magnam construxisti raachinam
Atque hominem qui tuam condis ad imaginem
Quique nobis pignus sanctum dedisti paraclituiu,
20. Miseris in nostra raorte sis volens succurrere,
Quam occasu solis huius anxie recolimus;
Sed in solis magui morte plurimum confidin ns.
Da nobis te invenire placatum, piissime,
Cum tibi reddemus flatum singulari vespere,
25. Qui tempus ad vespcrtinum post actum diluvium
Oleae misisti ramum homini praesagium.
Nam, quando misisti tuum filium carissiraum,
Tale tunc nobis et tantum contulisti oleum,
Quod omnes praeoccuparet balsamorum guttulas
30. Et aromatum fraglaret super omnesvirgulas.
 - 10 -

Ad cuius iam pedes iacet devicta mortalitas,

Cuiusqne dono sanatur nostra nunc infirmitas,
Et a quo prostrata morte regnat immortalitas.
Gloria sit Deo patri, prolique spiritui,
35. Deo trino nec non uni, paci, vitae, lumini,
Nomini nimirum dulci divinoque numini.

Collect. ms. incertae orig. saec. 10. Cod. Bernen. 584. -- 11 redit emis-
terium. -- 18 homine. - Dieses und die folpenden, derselben Quelle ent-
nommenen Lieder, die selbstredend einen und denselben Verfasser haben,
habe ich nicht unter die lituryischen Hymnen, sondern unter die Eeitngebete
eingereiht,da sie trotz dt?raugehangten
Doxologie nicht zu liturgischemGe-
brauche, sondern fur die Privatandacht bestimnit scheinen. Diese Vermutung
griindet sich vor allem darauf, dafs fiber die Hiilfte derselben, auch bei allem
Enjambement, sich nicht in Strophen abteilen lassen, wahrend doch die Doxo-
logien drei-fbeziehungsweise
sechs-)zeiligeStrophen zu fordern scheinen.
Die Lieder waren also scliwerlich ftir den Gesang berechnet. Vgl. auch
Nr. 7 und Nr. 8 Vers 20. - - Die Uberschriften sind rait Ausnahme dieses
ersten Hymnus, dessen Aufschrift ausradiert ist, der Quelle entlehnt.

2. fompletorius.

Fluxit ille labor magnns, quem diurnum dicimus,

Et redit quietis tempus, quam nocturnara pangimus,
Esto nunc, dies aeterne, custos nobis intimus,
Qui nescis oriri certe, nescis et occumbere.
5. Tu vita, salus et qnies, tu sine labe dies,
Tu lux perennis piomm, fons, origo menlium,
Qui uoctem quietis almam tribuis mortalibus,
Noctem, inquam, tenebrarum signatricem providis.
Eo ductu monuisti spatiando noviter,
10. Illam quod divisionem disceremus graviter,
Principalem quam tulisti luce atque tenebris,
Lucem probans esse bonam cunctisque peratilem,
Providenter tenebrarum dirempta caligine
Ubi lancem posnisti geminam iudicii,
15. Cum lex coepit exarari Moysi temporibus,
Exsistens tuis deductor ad promissam patriam
Die nubis sub columna, nocte sub flammivoma.
Ergo, Cbriste, tenebrosa tolle nobis opera
Sisque nobis nube mitis, non igne terribilis.
20. Ut in te nunc aeterDumque possimus quiescere.
Gloria, laus, honor patri, proli ac spiritui
Ex ambobus procedenti ante orsa saeculi,
Trinitati laus perenni,unitati perpeti.

Collect. ms. incertae orig. saec.10.Cod.Bernen.584. - 23 lux perenni.

 - 11 -

3. Mediae Noctis ad noctnrnos videlicet hymnos.

Galli cantu mediante noctis iam caliginem

Et profundaenoctis atram levante formidinem
Te, Deus alme, rogamus supplicesque poscimus,
Ut a nobis tollas pie chaos confusibile
5. Erebique chasma pellas, mortis antra conteras.
Ad hoc nam venisti clemens a paternis sedibus,
Vigil, potens,lux perennisatque custosmaximus,
Dum tenerent simul cuncta medium silentium
Redderent nec non mortalem mortui eftigiem,
10. Quo nos excitares, Christe, de somno malitiae
Redderesque nobis lucem vitae semper comitera
Atque gratis liberares nocturno de carcere.
Namque nox signat adversa mortis et pericula
Tartarique phlegetonta pingit, antra tristia.
15. Contra quae venisti tandem, qui formasti hominem,
Lux aeterna, lumen potens, dies indeticiens,
Debellator atrae noctis, reparator luminis
Destructorque tenebrarum, illustratur mentium,
Quo Dascente suscitamur, quo vocante surgimus,
20. Quo a niorte liberati, quo sumus perlucidi,
Quo mortis victores facti, noctis atque saeculi,
Faciente quo beati, quo linquente miseri.
Ergo nobis, rex aeterne, lucem illam tribue,
Quae nulla fuscatur nocte, solo gaudens lumine.
25. Gloria sit Deo patri, prolique spiritui,
Deo trino ncc non uni, paci, vitae, lumini,
Nomini nimirum dulci divinoque numini.

Collect. ms. incertae orig. saec. 10. Cod. Bernen. 584. - Dieser und die
beiden folgenden Hymnen sind in der Handschrift entstellt iiberliefert, indem
eine ganze Anzahl Zeilen des ersten und des zweiten in den dritten geraten
sind. Ich teile daher statt aller Lesarten unter dem hergestellten Texte
mit, wie derselbe in der Quelle vorliegt.
Galli cantu mediante noctis iam c-aliginem
Et profundae noctis atram levante formidinein
Te, Deus alme, rogamus suppliceeque poscimus,
Ut a nobis tollas pie chaos (."mifnsibile
Erebique cliasrna pellas, mortis antra proconteras.
Ad hoc nam venisti clemens a patcrnis sedibus,
Vigil, potens lux perennis atque custus maximus,
Dum tenerent sinml cuncta mediuni silentium
Eedderent nec non mortalem meritis effigie,
Quo nos excitares. Christe, de sonmo malitiae
Atque gratis liberares nocturno de carcere.
Xamque nox sipnat adversa mortis et pericula,
Contra quae venisti tandem, qui formasti hominem,
Debellator atrae noctis, reparatnr luminis,
 Quo nascente suscitamus, quo vocante surgimus,
Quo a morte liberati, quo sumus perlucidi.
Ergo nobis, rex aeterne, lucem illam tribue.
Gloria sit Deo patri, prolique spiritui,
Deo trino nec non uni, paci, vitae, lumini,
Nomini nimirum dulci divinoque ni"nini.

4. llln tlniins Matutinns.

Adest terapus matutinum, dulce galliniciura,

Quo morte perempta redit salvator ab inferis,
Ille blandus et tremendus, mitis et terribilis,
Qui crucis in ara pie nostrum flevit vespere
5. Et patri conciliavit toto fissus corpore,
Se pro nobis offerendo hostiara placabilem.
Holocaustum singulare, victimam mirabilem,
Mire multum, libra pensum, dulce sacrificium.
Hinc manarunt sacramenta, quis constat ecclesia,
10. Sanguis, aqua, vita nostra, mystica redemptio,
Pax enormis et dulcedo, lucida purgatio,
Quam providit et quadrato protulit senario.
Hinc ita surrexit Christus, blandus et fulgoreus.
Qualis est electis Christus, qualis peccatoribns,
15. Sicque restat sepultura, qua quiescunt mortui.
Lux aeterna, mane nostrum lumenque perpetuum,
Hoc currens nobis per simplum et proturbans geminum,
Quod doccbat ad sepulcrum iuste sedens angelus.
Ergo te precamur, Deus fortis et omnipotens,
20. Vota nostra matutina digneris suscipere,
Nostros dies tua pace placeat disponere,
Dimittas peccata nostra, parcas facinoribas,
Salvans nos, vigil acternus, a mortis operibus,
Facias nos crucitixos vitiosis actibus
25. Atque tibi consepoltos quadratis muncribus.
Ut cum dies repentina trcmendi iudicii
Coeperit clarere cuactis, specie terribilis,
Et tubae clangor audiri, qua resurgunt raorttii,
Nos cognoscere digneris tuos esse propiios,
30. Immutatos, incorruptos pariterque lucidos,
Ac tales digneris parti deputare dexterae.
Atque ista modo primis ostendens auspiciis
Hunc diem sine peccato tribuas transigere
Hisque votis simul iunge, Deus clementissime,
35. Opem miseris instanter, da misericorditer,
Quo tibi possimus, Deus, adhaerere iugiter
Et tibi placere semper concede salubriter.
Gloria sit Deo nostro, patri potentissimo,
Proli magnae atque sancto flamini paraclito,
40. Quorum est una maiestas per aeterna saecula.
 - 13 -

Collect ms. incertaeorig. saec.10. Cod.Bernen.584.- In Ae.rUa.

Jautet dieser Hymtius :

Adest tempus matutinum, dulce gallinicium,

Ille blandus et tremendus, mitis et terribilis
Et patri conciliavit. toto tisus corpore,
Holocaustum singulare, victimam mirabilem.
Hinc manarunt sacramenta, quis constat ecclesia,
Pax inormis et dulcedo, lucida purgatio,
Quam providit et. quadrato protulit senario.
His ita surrexit Christus, blandus et fulgoreus,
Qualis est electis Cliristi, qualis peccatoribus,
Lux aeterna, niane nostrum lumenque perpetuum,
Xostros dies tua pace placeat disponere,
Dimittas peccata nostra, parcas facinoribus
Atque tibi consepultas quadratis muneribus,
Coeperit clarere cunctis specie terribilis,
Nns cognoscere difjneris tuos esse proprios
Ac tales digneris parti deputare dcxterae.
Hunc diem sine peccato tribuas transigere,
Quo tibi possimus, Deus, adhaercre itigiter.
Gloria sit Deo nostro, patri potentissimo.

5. Horae Primae.

Audi laudes horae primae, Deus clementissime,

Quas tibi fuadit devote nec non fidelissime
Grex pusillas ac misellus, humilis et modicus.
Namquetu es magnussator, vitis et agricola,
5. Non confusenec divise, tu pater familias,
Operarios conducens in electam vineain.
Quo existi primo raaneAbel sacrificio,
Tertia progressus inde Noe arcam velitans,
Sextae pronotans et nonae Abraham et Moysen.
10. Hnnc primum vivendi modum docens naturaliter.
Alterum per datam legem statuis legaliter,
Sicque gradibus ascensis iubes spiritaliter
Vivere, sic operari mystica in vinea,
Donec tandem tu venisti consecrans undecimam.
15. Spiritalis namque vita animalem iudicat
Et procedens aequa lance iam carnalem reprobat.
Inde fiunt iure priini, qui erant novissirai.
Ergo, Dens pie, clemens rexque praestantissime,
Nostram vineam moralem digneris excolere
20. Atque vitam puerilem misertus attollere
Ac primaevae iuventutis flosculos erigere,
Totum robur iuvenile raiseranter regere
Ac corpus et cor senile pie iam invisere
Et facta divisione corporis et animae
25. In tuas sedes beatas dignanter recipere
Et, donec te videamus, hos dies disponere.
 - 14 -

Collect. ms. incertaeorig. saec.10.Cod.Bernen.584.- DieseraHymnus

feMt die Doxologie. Der Text lautet in der Quelle:

Audi laudis horae priniai.'. DL-USclementissime,

Grex pusillus ac misellus, humilis et modicus,
Non confuse nec divise tu pater familias,
Tertia progressus inde Noe arcam velitans,
Donec tandem tu venisti consecrans undeciraara.
Alterum per datam lcgrrn statuis legaliter
Vivere sic operari mystica in vinea,
Sjiiritalis namque vita aninialciii iudicat.
Ergo, Deus ])ie, clemen.s rtxque praestantissime,
Redderesque nobis lucera vitae semper comitem.
Tartarique pblegetcmta iiingit coutra tristia.
Lux aeterna, lumen potens, dies indeficiens
Destructorque tr-nebrarum, inlustrator mentium,
Faciente quod beati, quo liquente inisi-il,
Quo mortis victores facti, noctis atque sat-culi,
Quae nulla fuscatur nucte solo gaudens linnine,
Quo murte perempta redit salvator ab iriferis,
C^ui LTiicis in ara pie nostrum flevit vespere
!Se jiro imlii.-i nfferendo bostiam placaljilem
Mire vel inultum, libra pensum, dulce sacrificium,
San^uis, aqua, vitam nostram, mystica redemptio.
Sit(|\uj rc-stat sepultura, qua quiescunt raortui.
Hoc currens nobis per simplum et proturbans geminum,
Quod docebat ad sepulcrum iuste sedens angelus.
Ergo te precamur, Deus fortis et omnipotens,
Vota nostri rnatutina digneris respicere,
["Nilvens nos, vigil aeternus, a noctis operilms,
Facias nos crucifixos vitiosis actibus.
Ut cum dies repentiua treraendi iudicii,
Et tubae clangor audiri, qua resurgent mortui,
Immutatos, incorrupos pariterque lucidos.
Hisque votis sinml iunge, Deus clementissime,
Opem miseris instanter da misericorditer
Et tibi placere semper concede salubriter.
Proli magnae atque sancto flamini paraclito,
Quorum est una maiestas per aeterna saecula.
Quas tibi fundit devote nec non fidelissime,
Namque tu es magnus satur, vitis ct agricola,
Operarior conducens electam in vir.eam,
(^uo existi jirinio mane Abel sacrificio,
.Sexta prouotans et nonae Abraham et Moysen,
Hunc jirimum vivendi modum docens naturaliter,
Sicque gradibus ascensis iubi-s sjiiritaliter.
Inde fiuut iure primi, qui erant novissimi,
Et procedensaequalance iam carnali-mrc-probat.
Nostram vineam moralcm digneris cxcnkn
Atque vitam iniiTilcin misrrtus attollere
Ac primaevaeiuvcritutis floseuloserigere,
Totum rolnir iuvcnile mi^eranterrcgere
Ac corpus et cor scnile pie iam invisere,
Et facta divisione corporis ct .-uiiiu::.-
In tua scdes beatas diguanU-r rei-ipere
Atijnr- ista modo primis austendas aspitiis
Hunc dem sine peccato dona im.s transigere
Et, donec te videamus,lios dics dis|irinere.
 15 -

6. Horae Tertiae.

Hora tertia qui missus advenisti caelitus,

Nunc, Deus,ad nos benignnsveni, sancte spiritus,
Qui paraliter es pius ut pater et filius.
Exue nos univcrsis, precor, a flagitiis
5. Facinoribus et cunctis ornnibusquevitiis
Indueque te nos gratis indignos, ut perspicis.
Nam fovebas universam mundi novi fabricam
Animabas atque cunctam creaturae macbinam,
Ostendens multiplicandam septiformem gratiam.
10. Unde te rogamus, alme spiritus paraclite,
Quatenus digneris ope famulos invisere
Nosque tuos, benedicte, servulos efficere,
Ut possimus in aeternum habere propitium
Te et patrem sempiternum filiumque maximum,
15. Quorumest una potestaset communiscaritas,
Ineffabilis rnaiestas, infinita bonitas,
Adrairabilis facultas et invicta pietas,
Inexplebilis voluptas, perpes immortalitas,
Honor, virtus atqne regnum. decus et imperium,
20. luge sceptrum et tropaeum siraulque tripudium.
Gloria sit Deo patri prolique spiritui,
Deo trino nec non uni, paci, vitae, lumini,
Nomini nimirum dulci divinoque numini.
Collect. ms. incertae orig. saec. 10. Cod. Bernen. 584. - 2 a nos.
4 precor adfligitiis. - 9 septiformam.- 21 proli quin.

7. Sextae.

Hora sexta cruciBxus, summi patris unicus,

Qui tuis aeterna salus. perpetim propitius
Nostros deleas excessus et peccata, quaesumus,
Et a nobis pelle taetras, lux aeterna, tenebras,
5. Quas ludaei perpendendas non sensere mysticas
Neque suas tenebrosas agnoverunt maculas,
Caecati profunda nocte corde, ore. opere.
Unde sunt gavisi multum tanto de facinore,
Accensi nefanda nece facibus invidiae.
10. Sed tn splendor, alme Deus, tuis sis fidelibus,
Multum clemens et benignus atque praestantissimus.
Nostra semper dona nobis peccata deplangere
Maculasque iuventutis lacrimis diluere,
Bonis iugiter instare, mala vero fugere
15. Gratia semperque tua caelibes exsistere,
Quo perennes tibi laudes valeamus dicere.
Ex te, per te/in te quoque hinc possimus vivere
 - 16 -

Teque vitam sempiternam flamine cognoscere

Nec non ipso debriante te semper diligere.
20. Hic Amen subdo libenter dulci modulamine.
Gloria, laus, honor patri, proli ac spiritui
Ex ambobus procedenti ante orsa saeculi,
Trinitati laus perenni, unitati perpeti.
Collect. ms. incertae orig. saec. 10. Cod. Bernen. 584. - 4 pel'f
erras. - 15 tuo.

8. Nonae.

Hora nona qui potenter emisisti spiritum

Et nobisvitae*perenniscontulistipraemium
Providaque pensum libra consecrasti pretium,
Nostrae mortis infernale penetrando barathrutn
5. Lux ad inferos cessisti diem fundens tenebris,
Ubi tuis assignasti vestimenta nivea,
Reprobos multasti poena, inclite, fulgorea.
Hinc timentes et sperantes te precamur plurima,
A nobis aeternae mortis depellas formidinem
10. Et tuis profundae noctis auferas caliginem
Atqne eos tuam transfer vitae ad dulcedinem.
Tu es veste candidatus, aspectu fulmineus,
Tu es blandus et amandus, mitis et terribilis,
Tu es pulcber et dilectus ac desiderabilis,
15. Solus vere immortalis et incommutabilis,
Tu sanctus et admirandus, idem rex et dominus.
Purga nos multum squalentes et peccatis sordidos,
Fac nos mente luminosos, corpore perlncidos,
Ut tandem corpus exntos recognoscascandidos.
20. Sic fiat, Amenque subdo votis iungens modulos.
Gloria sit Deo patri, prolique spiritui,
Deo trino nec non uni, paci, vitae, lumini,
Nomini nimirum dulci divinoque numini.
Collect. ms. incertae orig. saec. 10. Cod. Bernen. 584. - 6 tuos. -
7 Eeprobis . . . medito furgorea. - 8 timente. - 10 adfores caliginem. -
11 transfert vita. - 20 Hic fiat.

9. De Deo.

Incipe, lingua senum, carmen cantare iucundum,

Com pueris, iuvenes, laudis depromite voces,
Ex quibus A11 e sonet, confestim 1u i a resultet.
Conlaudate Deum, populi gentesque, benignum,
Cuius inundantem miseratio sustinet orbem
Et faculae validum mensura et pondere mundum
 - 17

Per diversa movet, cum per se immobilis exstet.

Tempora cuncta ligat, solus sine tempore regnat,
Acta regit regum, semper sibi constat idipsum.
Expedit, ut trinum benedicat machina trina,
Terra, polus, pelagus nec non, quod constat in illis,
Credat, adoret, amet, timeat, colat, ornet, honoret.
Collect. ms. Tegurimim sacc. 10. Clm. Monacen. 18628.

10. Ad Deum ct Sanctos Commendatio.

1. Parce, pater piissime, 3. Adveni, sancte spiritus,

Quidquid peccavi hoc die, Meis illapsus sensibns,
Cordeque et corpore mundo, Ut, cum corpus obdorraiet,
Fac, cras exsurgam a lecto. Cor in te sempcr vigilet.

2. 0 lesu Christe Domine, 4. Maria, virgo et mater,

Qui me servasti boc die, Tu me custodi iugiter,
Jn hac nocte me protegas Ne hostis me deterreat,
Et a malo custodias. Aut corpus sorde polluat.

5. Adeste, cives caelici,

Et tu, angele, custos mi,
Munite nie sLrno crucis,
Ne noceat ullus hostis.

Devotae Orationes (Fontrebaldensesj imp. Parisiis 1546.

11. lir Banetigsima Trinitate.

Ad Matntinum.

1. Pater, fili, paraclite, 3. Trinitas ineffabilis

Mala vitae praeteritae Et lux inaccessibilis,
Dimitte nobis, quaesumus, Ure per ignem geminura
Nam sine te nil possumus. Nostrarum sordes mentium.

2. Peccando nos polluimus, 4. Verum lumen ac splendidum,

Ut expies, deposcimus, Cor tepens redde fervidum,
Ne tuum domicilium Caecas mentes illuminans
Sit unquam cibus ignium. Et inortis umbras terminans,

5. Trinitati sit gloria,

Laus, decus et potentia,
Qui sua nobis gratia,
Concedat vitae gaudia.
Dreves, Pia Dictaminu. VII. 2
 - 18 -

Ad Laudes.

1. 0 sancta, Deus trinitas, 3. Cuius in nobis munera

De qua sanctorum sanctitas, Conservet illa dextera,
Te laudamus, sanctifica Quae benedicet credulos,
llonando nobis caelica. Reprobabit incredulos.
2. Trinitas ineffabilis 4. Trinitas individua,
Unitasque laudabilis, Nos tua lux perpetua
Instantes tuis laudibus Et a damnatis segreget
Veris dita muneribus. Et cum beatis adgreget.
5. Sit tibi, sancta trinitas,
Decus, honor, sublimitas,
Potestas, dominatio,
Maiestas, collaudutio.

Ad Primam.

1. Pater, creator omnium, 3. Nudatos a criminibus

Cuncia creaus per iilium,
Accepta nostros gemitus
Per donum sancti spiritus.
2. 0 trinilatis unitas
Et unitatis trinitas,
I'ro tuo saneto nomine
Emunda nos a crimine.
Orna virtutum florifaus
Et in poloruiu sedibus
Fac iungi cum felicibus.
4. Sit laus patri per saecnla
Agnoque sine macula,
Sit laus sancto spiritui,
Quo mereamur perfrui.

Ad Tertiam.

1. f aelestium rex agrniiium, 3. Caventes a proluoitis

fili redemptor honiinum, Utamur bene licitis,
Consolator raaerentium, Ut gaudeamus gaudio,
Fer miseris solacium. Quo caeH gaudet contio.
2. 0 veneranda trinitas, 4. Trinitati, quam credimus,
Tua nobis benignitas Adoramus et colimus.
Succurrat,ne fragilitas Sit gratiarum actio,
Nos trahat ad res vetitas. Salus et benedictio.

Ad Sextam.

1. Genitor ineffabilis, 3 Ex te vitae priudpium,

Ipsius proles parilis,
1'araclitc consimilis,
Memento vitae fragilis.
2. Proni sumus et fragiles
Ad peccandum et babiles,
Tua misericordia
Nos levct a miseria.
Per te vitae remediura,
lu te vitae solacium,
Da nobis vitac praemium.
4. Patri cum unigenito
Et spiritu paraolito
Sit maiestaset gloria,
Potestas et victoria.
 - 19 -

Ad Nonam.

1. A patre prodit genitus, 3. Vitam sanctis repositnm

Ab utroque paraclitus, Ob artam vitae semitaiii
In his est una deitas, Praestet nobis gratuito,
Quam laudat universitas. Quam non debet ex merito.

2. Ex quo nostra conditio, 4. Genitori sit gloria,

Per quein nostra redemptio, Redempton victoria,
In quo nostra remissio, Consolatori gratia,
Cum hoc fruamur gaudio. Xobisque per hunc venia.

Ad Vesperas.
1. Dens de nullo veniens, 4. Regendo cleraens corrige
Deus de Deo prodiens, Et corrigendo dirige,
Deus ab his progrediens, Diligendo nos eligas
In nos veni subveniens. Et cum electis colligas,

2. Tu nostrum desiderium, 5. Memento, sancta trinitas,

Tu sis amor et gaudiura, Quod tua fecit bonitas
In te nostra cupiditas Creando prius hominem,
Et in te sit iucunditas. Recreando per sanguinem.

3. Pater, cunctorum Domine, 6. Nam quos creavit unitas,

Cum genito de virgine Redemit Cliristi caritas,
Intus et in circaitu Patiendo tunc diligens
Nos rege sancto spiritu. Nunc diligat nos eligens.

7. Trinitati sit gaudium,

Pax, virtus et imperium,
Decus, omnipotentia,
Laus, honor, reverentia.

Ad Completoriura.
Trinitas. lumen luminum; 3. Trinitas, salus ounmun
Illumina cor hominum, Cor sana male saucium,
Tuam sirailitudinern Conoedens uuxis veniam
Reformans et imaginem. Per septiformem gratiui.

2. Ex te mens nostra ful^-at 4. Fac nos ex fide vivere

Et in te vota compleat, Et per spem sursuiu tendere
Ad te per te se dirigat, Et raritatis geminae
Credens, sperans te diligat. Fac nos vestiri tegmine.
5. l'atri sit bencdictiu
Cuin coaeterno filio,
Benedictus sit spiritus
Et nos in ipso caelitus.
 - lit»

( ..llect. ms. S. Trinitatis in Belliloco saec. 10-12. Cod. Vatican. Keg-

i'4::. add. saec. 12 A. - Orat. ms. Franciscan. Germ. saec. 14. in. (Privat-
Wsitz) T..
Ad Matut. fehlt I!. - Ad Laudes. 1, 1 trinitas Deus. B. - - 2, 1
immutabilis B. - - :!, 4 Reprobatis scelestibus B. -- 5, 1 sancta tVIilt, -
Ad Primam. 2, 1 O fehlt B. - 2, 4 nos fehlt A. - 3, 1 Munda nos a
B. - ;-',_4 cum caelestibus B. - Doxol. in B:
Sit laus patri cuni filio,
iSanetci siinul paraclito,
Nobisque mittat filius
Charisma sancti sjiiritns.
Ad Tei-tiam. Str. 1 feblt B. - 2, 1 O fehlt 11. - '-', 4 res miseras
II. __ 3; 4 gaudetcaeli B. - 4, 1 colimus.B. - 4, 2 credimns1.:. " Ad
Nouam. 1, 1 De pativ JJ. -- 1, 2 utrisque B. - 2, 2 remissio JS.-
redemptioB. -- Ad Vtsperas. 2, 4 Et vitae sit B. - " 3, 3 Intus et
exterius B. - 3,4 sancte spiritus B. - 4, '2 dilig< I1..- - 4, 3 elige B. -
I I mllige B. - 5, 2 bonitas fecit B. - .>,:'. Ad IU.-IMI
nos imagineniB. -
6, 1 NamqimdI!. - 6, 3 TuncpatienterB. - Ad Coin]>le tori um. 1, 2
Illuminator hominum.B. - 2, 2 In te vota percompleatB. - -3, 1 salus
iK.iiiiniiiii A. -- 3, '2 male sana B. -- 3, 3 nobis veniam. B. - :J>.-i
scptiformis B. -
Dieser Cursus steht aus jiingeren Handschriften in kiir/.erer Fassung
iiinl anilfri.-r Anordnung schon Anal. XXX, llff. Die Bedeutung der Quelle
A liefs eiue Wiederholung notwendig erscheinen.

\2. Cursus de sancta Trinitate.

Ad Matutinum.

1. In matutinis, Domine, 2. Ad te de luce vigilet

I»um tibi ore canimus, Cor nostrum desideriis,
Caclestium pinguedine In te mens nostra iubilet,.
Mox repleatur aniraus. Dum te laudamus labiis.

3. Uui trinoque Domino

Sit sempiterna gloria,
Qui vitam sine termino
Nobis donet iii patria.

Ad Laudes.

1. Precamur,sancta trinitas, 3. Voluntas nostra cupiat,

Te elevatis manibus, Mens meditetur iugiter,
Veraque simplex deitas, Te summumbonum sapiat
Nostris intende precibus. Synderesisveraciter.
"1. 0 lux inacessibilis, 4. 0 Deus,decusgloriae,
lllustra nos perspicue, 0 Deus exercituura,
Solusinvariabilis, Nos benedicas
hodie,
Conforta nos assidue. Nos salva in perpetuum.
5. Uni trinoque Domino.
 - 21 -

Ad Primam.

1. Te vere, summa trinitas, 2. Aequalis esse gloriae

Spesnostra, fides, caritas, Eiusdemquesubstantiae
Unum fatemur Dominum Cum patre unigenitum
Pcrsonas trium nominura, Ac utriusque spiritum.
3. Honor patri, laus genito,
Sit gloria paraclito,
Qui frui nobis omnibus
Se donet in caelestibus.

Ad Tertiam.

Nunc omnes gentes, populi, 2. Cuncti laudemus inclitum

Tribus et linguae singuli, Patrem, natum, paraclitum,
Senes cum iunioribus, Eius misericordia
Pusilli cum maioribus, Ut finnet nos in gratia.
3. Honor patri, laus genito.

Ad Sextam.

0 Adonai Domine, 2. Tuam similitudinem

Regnans in caeli culmine, In nobis et imagmem,
Per tuum admirabile Infectam culpa, repuu,
NomcQ et ineffabile Ad te fruendum praepara.
3. Honor patri, laus genito.

Ad Nonam.

]n psalmis, h}-mnis, canticis 2. Conserva nos in gratia

Te iubilantes melicis Et semper cum laetitia
Peum laudamuspariter, Tibi servire tribue
Unum trinum alacriter. Cunctamque noxam dilae.
3. Honor patri, laus genito.

Ad Vesperas.

1. 0 filii ecclesiae, 3. 0 summa vere trinitas,

Deum laudemus iugiter, Verbum, pater, paraclite,
Ut vcrae pacis requie 0 vere summa bonitas,
Fruamur aeternaliter. Remunerator inclite,
2. Emitte verbum, Domine, 4. Post spem da rem percipere,
Ut corda liquefaciat Post fidem frui specie,
Et flante sacro flamine Perfecteque diligere
Fletum amoris pariat. Fac nos te regem gloriae.
5. Uni trinoque Domino.
 22

Ad Compl etori um.

1. 0 pater,nate,spiritus, 2. A peccatorum
foveis,
Nostros exaudi gemitus, Ab inimici laqueis
Propitius accelera Educ nos, une Domine,
Et nos ab hoste libera. In trinitatis nomine.

3. Honor patri, laus genito.

Orat. ms. snec. 15. (V.rl. Labacen. 45.- AdTertiam. 1, 2 singulae.-

Afl Sfxtam. 1, 1 () tV-hlt.

13. lie saiictissima Trinitate.

0 qualem, quantum, quam magnnm, quam venerandum,

0 quam formosum, quam pulchrum, quam decorosum,
Regem reguantem, media de sede tonantem,
Altitlironum Dominum, sub personis tribus unum,
5. Omnia complentem, caelos terrasque teDentem!
Ex, per et in quo sunt, vivunt simul omnia, quae sunt,
Cni sedes caelura, cui terra profunda scabellum,
Cui nemo mundus, non iustificabitur ullus,
yuem grex sanctorum, virtus praecelsa polorum,
10. Quem vicenorum plebs quattuor et seniorum
Semper glorificat, semper collaudat, honorat,
Semper adorando, venerando, colendo, tremendo,
Semper cernentes. quod semper erant cupientes,
Semper captantes, quocl semper erant adamantes,
15. Saepius optatam vitam sine fine beatam.
Collect. ms. Cartli. Muutis 8. Beati aa.ec. 13. [14. 15.] Cod. Vindo-
bonen. 898.

U. l>e sanctissima Trinitate.

A d P a t r e m.

FODS,Deus patcr, onmium. Omniumque vero Deo.

Tam finis quam prinupium, 15. Ut me dignatus plasmare,
Cuius omnipotentia Voluisti mihi dare
Cnnctacreavit entia, Animam et intellectum,
5. Istud scio verumesse Sanamembra,
corpusrectum,
Dei non habensnecesse Incorruptos sensusquinos
Kec ullius creaturae, 20. Victumet vestitumbiuos-,
Cuiuscumquesit iigurae, Bona lursum infinita
Sed,quodomnes
suntcreatae, Mibi sauta te largita,
10. Est a tua bonitate. Quarumcunquctu es dator
Grates ergo nunc devotas Pius sis et gubernator
Ago per mis vires totas 25. Dans, pater, hic deservire
Tibi creatori meo Et abhinc ad te redire.
 - 23 -

A d F i 1 i u m.

Fili Dei et Mariae, 10. Grave tuae crucis onus,

Purae virginis et piae,
Tibi grates, lesu bone,
Reddo cum devotione,
5. Quod tu pro me sponte laesus,
Virgis et flagellis caesus,
Caput spinis coronatus,
Palmis, pugnis verberatus,
Fers, ad morteni lassus, pronus
In qua tractus et extensus,
Cum latronibus suspensus
Manus, pedes laceraris,
Cor et latus perforaris,
15. Qno sic aquae fontes vivi
Effluunt, cruoris rivi,
Qui nos lavent a peccatis
Cunctis, precor, perpetratis.

Ad Spiritum Sanctum.
Spiritus sancte te laudo, In medelam condidisti,
Benedicens tibi plaudo, Quaequodsumam,dato, digne,
Infudisti mihi planam 10. Ut sim malo liber igne
Veram fidem Christianam, Et intrare queam thronum,
Non gentilem indirectam Ubi regnat summum bonum,
Nec ludaeam imperfectam; Pater, natus, sacrum flanien,
Sacramenta quoquc Christi Unus semper Deus. Amen.
Orat. ms. Pollingense saec. 15. Clm. Monacen. 11917. - Ad Patrem,
9 omnes felilt. - 12 meas vires. - 25 Dans me paterboc. - Ad Filiuin,
13 Manus et pedes. -- 15 aqua fontis. - Ad .Spiritum, 1 te collaudo.-
13 nate.

15. nOratio de sanctissima Trinitate et omnibus sanctis."

a. De sanctissima Trinitate.

1. 0 trinitas sempiterna 3. Laudibus tuis raancipa

Unitasque sanctissima, Nos totaliter et nostra
Deus omnium creator, Caritateque fecunda,
Rector atque conservator. Mentes nostras in te firma.
2. Visita et illumina 4. TJt tibi soli, Domine,
Ab omnique labe munda Timearaus displicere
Horrenda et tenebrosa Et studeamus placere
Cordis nostri latibula. Corde, ore et opere.
5. Quare nos tua opera,
In te solum sperantia,
Ab omni malo libera
Bonisque omnibus dita.

b. Oratio de beata Virgine.

0 Iriclinium nobile Maria, raater gratiae,
Trinitatis sanctissimae, Mater misericordiae,
Hera caelestis patriae, Semper ab hoste protego
Kos exsules consolare. Et in morte nos suscipc.
 24 -

3. Et sic nos tui servuli, 4. Quia Deus omnipotens

QuamvissimusmuHum rei, Factus homo oboediens,
Propter te fiamus salvi, Pro nobis fuso sanguiue
Proptcr quos es mater Dei, Plexus est crudeli morte.
5. Quare in omnibus suuin
Agamus beneplacitum,
Ne frustretur eius mortis
Efficacia in nobis.

c. De sancto Benedicto.

1. 0 gloriose domine, 3. Sint omnes rectores nostri

Sanctissime Benedicte, Sancti, gnari, pii, iusti,
Cor, verba et opus nostrum Nos humiles et-subiecti
Fac Deo beneplacitum. OmnesqueDeo dilecti.

2. Ipse te intercedente, 4. Et nunc taliter vivamus,

Qui vult omnes salvos esse, Cura vitam hanc exe&mus,
Firmet iustos, sanet reos, Sua misericordia
Ad se trahat extraneos. Nos in caeli ducat regna.

5. Quare nuuc clamemus ad te,

Noli nos tunc relinquere,
Festina, ne tardaveris,
Succurre nobis miseris.

d. De Angelis.
0 milites angelici, 3. Hostesquenostros cnideles,
Robusti custodes nostri, Carnem, mundnm et daemones
A ruina praeservati \7incamus semper fortiter,
Et in dono confirmati. Ne ruamus letaliter.

2. Nobis semper assistite 4. Corda nostra et corpora

Nunc in vita et in morte, Vestra servate tutela
Ut abiciamusmalum In Deo sempertranquilla
Et perticiamus bonum. Et proximis utilia.

5. Quare nulla nos prospera

Inflent nec frangant adversa,
Sed ad Deuin et homines
Sancte simus conversantes.

e. De Omnibus Sanctis.

Omnes sancti, dirigite _'. Omnia interiora

Nunccnrsum[hunc]vitaenostrae, Nostra et exteriora
Sicutnostisvellc Deum, Deuracollaudentde cunctis,
Ad salutem aniraarum. Tani prosperisquamadversis.
 - 25 -

3. Ut nunc omnibus mundanis 4. Observemusqueniandata

Nobisque ipsis relictis Sua perfecta opera
Miti corde et humili Usque in finem non ficte
Sectemurfiliurn Dei. Fide, spe et caritate.
5. Quare nunc luantur culpae
Digna sanctificatione,
Ut contriti et confessi
Semper apti simus mori.

f. De sancta Trinitate.

1. 0 regum rex altissime, '3. Te unum desideremus,

Pacifica orbem terrae, In quo solum gaudeamus
Ecclesiam coaduna, De nulloque doleamus
Corda nostra inhabita. Nisi, quia peccavimus.

2. Unum pater, flamen, nate, 4. Nostrasque fac voluntates

In nobis sis et nos in te, Tuae oraniuo conformes,
Ut tibi laudes debite Ut simus, quia vocati,
Reddamus omni tempore. Etiam tui electi.

5. Quare exstirpa vitia,

"Virtutibus nos adorna,
In hora mortis ultima
Miserrimos nos adiuva.

g. D e D e o e t Omnibus Sanctis eius.

Omnipotens, miserere, 3 Sed in caritate sancta
Maria, semper assiste, Nunc nostra fiant omnia,
Ne deseras, Benedicte, Ut victis culpa et hoste
Angeli, nos custodite. Hanc vitam claudamus pie.

2. Omnes sancti, succurrite 4. (tiuare tunc nobis dicere

Nunc semper atque ubique, Audiamus Christi voce:
Ut nos crimen nun inquinet, Venite vos, benedicti,
Ne Deus aeterne damnet. Possidete regnum caeli.

5. Gloria aeterno Deo,

Mariae et Benedicto,
Angelis et sanctis cunctis,
Quies sit aeva defunctis.

Orat. ms. 8. Petri Salisburgen. saec. 15. Cod. Petrin. a IV, 39. -
Nr. 15b. 4, 1 0 via Deus. - 4,4 Plexus es. -- Nr. 15e. 4, 4 In fide,
spe.- Nr. 15g. 2, 2 et ubique. - Nr. 15a bis 15(j sind nHtiirlicL von
ein und demselben Verfasser und, da sie in der Quelle rait einer
gemeinsamenAufschrift als ein Ganzesanftreten, hier als solchesbelassen.
 16. Oratiu ad sanctnm Sjiirilum Paraclituin.

1. Consolatormiserorum, 4. Quamvissubditum peccatis

solamenmaerentium,
Lux piorum, spes reorum
unctioque mentium,
Creatoris hominumque
amor atque vinculum,
corpus suetusfugere,
Veni tamen et obscoena
peccatorura decoque;
Veni, bone, veni, pie,
veni, potentissime.

2. Boni fons, doctrinae fumes, 5. Tu purgare, quaeque voles,

veritatis spiritus,
Hostiles frangens conatus,
dextrae Dei digitus
Et dolore desperati
animi paraclitus,
aspirando praevales,
Tu bruta stultaque corda
sic mutare assoles
Ut indoctos eruditis
protinus aequipares.

3. Tu patris promissuni atque 6. Ergo meam caecam mentcin.

septiformis gratia, doctor alme, visita
Verbo, linguis et sermone Putriduiiique in peccati
puro ditans guttura luto corpus suscita
Et divino urens igne Et utrumque ad amorem
paenitentum criniina, Cliristi tui subleva.
Collectan.ms. S. Sergii Andegaven.saec."Vii. Cod.Andegaven.28» rJ74).

17. Ad Denm Oratio.

0 princeps pacis ac principiuin pietatis,

0 verum lumen, retinens par cuni patre numen,
Spiritus o sancte, quo constant cuncta volente,
His quoque personis unus semper specularis,
5. Ordine qui miro finis constas et origo
Leges aeternas ac solus iure gubernas,
Qui genus huraaimm miseratus mortificatum
Vivere fecisti pretioso sunguine Christi,
Cuius iudicio statuenturcuncta sub aequo,
10. I>a sentire fidem, qua felix fert sibi finem,
Ut credam recte, nec sint aliae mihi sectae,
Atque sciam plane, quod iustura sit vd inane.
Spem concede mihi, qua possit vita videri;
Virtus in his priraa restat dilectio bina,
15. Quam, Deus, infunde sub viscera cordis abunde.
Aures adverte, rogo, sint mihi semperapertae,
Ne remimsearis delicta niei puerilis,
Sed pius ignoscefactis veniamquerepende.
Non mea mens,quaeso,laedatur more superbo,
20. Adveniat rite custos patientia vitae,
 - 27 -

Mor? et perditio discedat, caeca libido,

Nunquam deliciis confundar crimine ventris,
Ne polluta caro somno turbetur amaro.
Ohoecro. me frenas, cum videro res alienas,
25. Sint procul inviclia, iactantia, lis, sed et ira,
Nec rehus vanis me laus seducat inanis
Fructiticaquo, mihi quaecunquc talenta dedisti,
Sicque meos inores, Deus, immutato decores.
Ut mea sit cura, quod gestat vita futura,
30. Ac regis veri nierear sodalis haberi,
Qui sancto tecum cum flamine vegnat in aevum.
Collat ms. Cassiani saec. B/B. Clni. Monacen. 4549. add. saec. 11. -
24 frenas (st. frenes) scliiitzt cle Keim. - )"!.'!sono turbttur. - 2-"<I.ieus tehlt;
inmetate. - 30 merear sic tales.

18. De Spiritu Sancto.

1. Veni, persona tertia, 5. Per te prophetae praesciunt

De sede trinitatis,
Gratifica nos ptratia,
Largire dona gratis;
Nostra mala submoveas,
Nostrae defectum suppleas
Internae paupertati^.
2. Patris, nati concordia,
Fac nos tibi concordes
Et Deo reconcilia
Per peccata discordcs;
Dator verae munditiae,
Manu misericordiae
Nostras emunda
Et nuntiaut ventura,
Apostoli subiciunt
Orbem et orbis iura;
Tu virfrines sanctificas,
Tu niartjTes fortificas
In corporum pressura.
6. Tu pascis in pastoribus
Greges fideli cura
Et doces in doctoribus,
Quaecunquesunt obscura,
Tu solis te consocias,
Desertum in delicias
sordes. Vertis et mollis dura.

3. Tu spiritus paraclitus, 7. Per te nati renaseimur,

Tu verus consolatnr, Renati consummamur,
Mentis Instrator subitus Perenni cibo pascimur,
Et dulcis inflammator; Charactere signamur,
Tu increata caritas, A vinculis absolviinur,
Tn dapsilis benignitas, Aeterno sponso iungimur,
Mundi sanctificator. Verissime sanamur.

4. Tu donum donans omnia, 8. Tu das gustum dulcedinis,

Tu amor, fons amorum, Intellectum, splendorem,
Tu celebris laetitia, Consultae fortitudinis
Thesaurus gaudiorum, Tu tribuis vigorem,
Andacia, farundia, Tu clausumlibrum aperis
Virtus et eloquentia, Et pietatem suggeris
Magister saeculorum. Et ingcris timorem.
 - 28 -

9. Ergo, caelestisunctio, 10. 0 benigneparaclite

Nos ungere dignare, Lugentesconsolare,
Da sacro septenario Te mereamur hospite
Devotos abundare, Post fletum exsultare,
Jacentes in exsilio Per te de carne, saeculo
Frequenti beneficio Atque salutis aemulo
Sis memor visitare. Possimus triumphare.

Collect. ms. Italicum saec. 14. Cod. Rossian. IX, 43. - 5,3 tibi fehlt.
3, 3 illustrator. - 9, 2 Nos unge dignare, - 10, 6 Absque salutis.

19. De Spiritu Sanrl».

1. Alme Dei digite, 5. Estatis temperies,

Spiritus anioris, Flatus aurae lenis,
Dulcis o paraclite, Virtutum congeries,
Vera spes maeroris, Sis in horis senis
Consolator optime, Dono fortitudinis
Imbrem tui roris Roborans in poenis,
Funde, dans laudare te Tuae ros dulcedinis
Omnibus in horis. Nostris natet venis.

2. Pax insuperabilis, 6. Rivus omnis gratiae,

Caritas divina, Nobis hora nona
^lens invariabilis, Xenium scientiae
Hora maftitina Dulciter condona,
Donum sapientiae Cbristi mens et passio
Miseris propina Sit in mente prona,
Et aures clementiae Ut fruamur inclita
Super nos incliDa. Regnantis corona.
3. Tu clemens illabere 7. Tuis caris iugiter
Nobis liora prima Hora rcspcrnrum
Ut possimus capere Subveni celeriter,
Intellectus ima, Pater orpbanorum,
Kecta doce sapere, Pietatem colere
Vetus purga zima Da, merces laborum,
Et peccati scoriam Ut ad alta scandere
Dulciter elima. Possimus caelorum.

4. Hora qaondamterti» 8. Noctis in crepusculo

Qui discipulorum Hora iam completa,
Inflammastipectora, Sacvumneuma,tempova
Doce vias mornm, Per te sint quieta,
Recta da consilia, Fac nos ita petere
Opera iustorum, Lectuli secreta,
Sancta desideria Timor tuus super nos
Dona, lux polorum. Sit ut sine meta.
 - 20 -

9. Eia, sanctespiritus, 10. Illos, inquam,spernere

Qui Sebastianum Vana docuisti,
Intiammasti penitus Quibus et Achatium
Nec non Fabianum, lungi voluisti,
Superaddens tertium Dorotheam nobilem
Sanctum Adrianuni, Illis addidisti,
Quos fecisti spernere Quos tuis igniculis
Spiritura profanum. Ad mortem ignisti.

11. Dignis horum precibus,

Sacrum o spiramen,
Xns a inurtis faecibus
Munda dans solamen,
Ut, cuin apparuerit
Ultimum exameu,
Venite praedulciter
Audiamus. Amen.

Offic. ms. S. Petri Snli-burgen. saec. 15. Cod. Petrin. a VI, 52. A. -
Orat. ms. ?>.Pttri Sulislmrgru saec. 15. ex. Cod. Petrin. a V, 50. U. -
1, 6 Imbre. - 8, 3 pneiuna 1!. - -, "! si|. per te sint tempora ];. - 9, 6
Inclitum Albanum B. -Akrnstii liou: Apt Hertneid. Welcher Hertnidus
gemeint ist, vermag ich nicht zu sagen.

20. Paraphrasis Oratiouis Dominicae.

Sancte pater, sunima caeli qui sedes in aula,

Sanctificetur bonore tuum venerabile nomen,
Nobis adveniat regnum, tna magna potestas,
Quondam qui tenuit regnum, nunc hoste depulso
5. Filins ut regnet semper per tempora pacis.
In caelis velut colitur tua cara voluntas,
Sic dignos faciant fructus tibi corpora nostra,
Irnpleat et sanctus nostn praecordia flatus.
Pauperibus poturu uobis panemque ministra,
10. Sempei1ut esuriem superes aestusque laborem
Atque tuos pascat panis victoribus aptus.
Te, genitor, petimus, dimittas crimina nostra,
Fratribus ut culpae veniam poscentibus ante
Viscere perfecto pacis indulsiinus almae,
15. Nonque sinas servos vinci, pater, hoste maligno,
Olim qui priraoplaustum detrusit ab Eden.
Eripe sed, genitor, agnos de faucibus hostis,
Ut possint Domino semper servire superno.
Quod petimus, fiat Christo fiatqne volente.
Collect. ms. Cantuariense(?) saec.11. Cod. Cantabrigien.Gg V, 35.
Abschrift von Eev. H. M. Bannister.
 30 -

21. Versns de Dominica Oratione.

Saucte, tuum nomen, pater, in rne sanctificetur,

Filius ut tibi sim, sapientia pace iuvetur,
Regnum da clemens intellectuinque profundum,
Quo mediante Deurn cor possit cernere mundum.
5. Fiat velle tuurn, sic consule, consiliatur.
Ut milii mercedem miseranti des, raiserator.
Caelesti ine pane ciba fragilem solidando,
Ut sit esuries mihi iustitiae salutando,
Ut mihi (liniittas, dimitto; scientia luctuin
10. Augeat, in lucrimis det consolatio fruetum.
Ne tempter, rogo te pietatis opem inihi ferre,
Ut mihi mansueto detur possessioterrae.
Liber ut esse queam, qui liberet, adde timorem,
Quo mihi mens huioili^ regri mercatur honorem.

Collectan.ms. incert. ovigin. saec.13. Cod.Mazarin.742 (1115).- Nach

14 folgen noch zwei Hexaraeter, die nicht zu ilnn (ledielite zu grehoren
sclieinen:
i >rdiiii.-retrogrado titri pi-ogressio debet,
iKitnralis nobis inspectin jirai-ln t

'!">. Piiriijilirasis Orationis Doiuinicae.

1. Pater rerum omniura Sacrum nomen, super nos

pius et fidelis, virgo invocetur,
lustus et misericors, bula sine macula
habitans in caeli^, quae semper habetur.
Serva nos a laqueis
hostium et telis 4. Tuum velle vigeat
Caelestium spiritum in altis et imis,
commendanstutelis. Hoc, concede, facere
semper ut possimus,
2. Regnuratuum veniat, Nostram impotentiam,
Christus, tuus uatus, pater, bene scimus,
Qui ineffabiliter <v>uUx
libi suie te
est pro nobis natus, placere nequimus.
Ipse nostra scelcra
purget et rcatus, 5. 1'anem nostrum hodic
IIoc pro nobis postulet da cotidianum,
caelicus conatus. 1'ancm hunc, qui saucium
totum fmt sanura,
:'. Iu nos tua gratia Panembunc, qui fiivoluoi
seinper inuuvetur, rcspuit et vanuni,
Tuum, ut in caelis est, Fanem, qui salviticat
sic sanctificetur g(nus et bumanum.
 - 31 -

Dimitte nobis ilebita Circueuntem propter nos

nostra, supplicamus, reprime leonem,
Sicut debitoribus Qui nos temptat ducere
nostris condonamus, in perditionem,
Exsules et flebiles Paternam deposcimus
te, pater, oramus, banc tuitionem,
Dimitte, quod peccavimus, Ne nos circuimenuit
et dona, quod rogamus. per temptatiouem.

Tu, qui mundi 9. Qui in caelis solus es,

solvere peccata terris et in salo,
Atque legis veteris Plebi Israeliticae
implere mandata, positus in palo,
Nostra nobis hodio Ad te fundo gemitus
dimitte peccata, meoset propalo,
Ut in nos peccantibus Ut nos in perpetuum
dimittimus crrata. conserves a malo.

10. Xunc patris et tilii

deprecor spiramen,
Mei caeci pectoris
depcllat velanien.
1'trpes in perpetuuin
nit-um sit solamen;
Oret mecum hodie
totus mundus. Amen.

Collect. rus. Lantoniense ('!) saec. 18. Cod. Coll. Corp. Christi Oxonien.
59. - 2, 2 invocetur. - " '.',. '< t >jiem nostram. - 4, 2 et in iniis. -- 7, 7 ut
in nobis. -- Von Str. 6 eine zweite Redaktion von anderer Hand:

Sicut nos dimittimus omui delinquenti,

Tibi preces supplices pectoreque flenti
Faeimus, et *celera nohis inferenti,
In nos ut n-spicias oculo clementi.
Abschrift von Rev. H. M. I5annister.

23. Snper Pater Noster.

Pater, qui es ingenitus, 2. Es vita et veritas

lesu, tili beate, Et esse aeternale,
Noster director, spiritus, In te raanet immensitas,
Tu nos exaudi grate, Principium causale,
Qui Deus exstas praeditus, Caclis, in quibus habitas,
Unus in trinitate. Das lunien radiale.
 - 32 -

3. Sanctificetitr nobile, 9. Et dimitte tidelibus

Salubre, gratiosum, Reatus et peccata,
Nowen, quam admirabile, Nobis transgressoribus
Quam feummegloriosum, Uominica mandata
T««»', quod est laudabile, Debita paenitentibus
Prae cunctis virtuosum. Remitte perpetrata.

4. Adreniat perpetuum 10. Nostra dissolve scelera,

In nos possessione Morbos cunctos averte,
Jtegtwm caeli praecipuum Sieut das cuncta munera,
Cum tui visione Sic nos ad te converte
Tvvm, quod est melliHuum Et nos transfer ad sidera
Manaus fruitione. Te visuros aperte.

5. Fiat mente gratuita 11. Dimitthmis errantibus

Et diligenti cura OflVnsamet gvavamen
Voltmtas, per quara condita Debitoribus omnibus
Est otnnis creatura, Praestante te iuvamen,
Ttia decens et licita, Nostris ut dones mentibus
Quae legum est uiensura. Salutis medicamcn.
6. Sinit es per essentiam 12. Et ne nos per contagium
Omnis fons bonitatis, Quodcumque vitiorum
In caelo sanctis gloriam Indvcas in excidium,
Praebes felidtatis, Fer opem, rex caelorum,
Et in terra da gratiam tionem hostium
Firmae stabilitatis. Repelle mulignorum.
7. Panevncaelesteminflue 13. Sed tu, patcr, per filium
Nobis sacramentalem lesum tam bcnedictum
Nostrum, dona largifiue Libera dans auxilium
Panem verbi mentalem, Et mitiga conflictnm,
Cotidianum tribue Nos salva premensuoxiurn
Panem materialem. Serpentem maledictum.
8. Z>a,Leus. efficaciter, 14. A poeuis, Deus, penitus
Da carnis sauitatem, Nos stude liberare,
JVobispraebe benigniter 3/ai'o propulso funditus
Mentis tranquillitatem, Nos, Christe, consolare,
Hodie et perenniter A>»enut sempercaelitus
Da vitae sanctitatcm. Possimus te laudaru.
Collect. ms. Benedictoburanum
saec.15. ex. Clm.Monacen.5005.- 1, 5
praedictus. - 5, '6 per quem enitn condita. - 7, 2 Nobilem sacramentalem. -
12, 5 In teniptatiiint-ni. - Aui' dies Lied folgen untnittelbar die beiden
Glossenlieder
Ave nostra domina de humilitate Anal. XXX, 222 sq.
und Salve splendor praeeipue ibid. 292 sq. Dies legt die Vernmtung
nahe, dafs dieselben nicht nur aus einer Quelle , sondem auch aus einer
Feder stemmen,um so mebr, als sie gleichen Bau nnd gleiche Behandlung
aufweisen. Doch ist die Verbreitung des zweiten Liedes eine weitere als
die des ersten und dritten.

24. Snper Pater Noster.
1. Pater, qui de nihilo
saecula creasti,
Mittens mundo filium
nos recuperasti,
Mortnis ex crimine
vitam praeparasti,
Parce nobis miseris,
quos gratis salvasti.
2. Noster in adversis [sis]
mane defensator,
Rerum benigne conditor,
dulcis gubernator,
Vero certe nomine
diceris salvatur,
Fundens cruce sanguinera
factus triumphator.
3. fyui concludis semitas
cuncta gubernando,
In te confidentibus
veniam donando,
Flecte corda supplicum,
ut in te sperando
Laudibus et meritis
gaudeant amando.
4. Es in caelis conditus
sine fine manens,
Nostram carnem suraere,
Deus alme, parens
Dignatns ex virgine,
qui livore carens
Subisti patibulum
ara crucis arens.
5. Sanctificetur uterus,
qui te generavit,
Venter sacratissimus
matris, quae lactavit,
Gloriosae virginis,
quae te et portavit
Deqne mortis laqueo
vitam reparavit.
Dreves, Pia Dictamina.
- 33 -
6. Nomen Cbristi credinius
atque confitemur,
Id cum reverentia
semper veneremur
Et in tuis landibus
prompte delectemur,
Ut a sorde criminis
et niorte liberemur.
7. Tuum da praesidium
nobis, alrne pater,
Illud nobis impetret
sanctissima mater,
A nostris cesset mentibus
inimicus ater,
^ui nos vcxat stirnulis
uno puncto quater.
8. Adveniat cordibus
candor lucis inclitus,
Mentes nostras impleat
paraclitus spiritus,
Eius ad obsequium
nos conformet penitus,
Qui gratiarum omuium
est largitor oytimus.
9. Regnum caeli, Domine,
raentilius infunde,
Paenitendi gratiam
conleras abuntle,
A te solo provenit
et non aliunde,
Sed in gratitudine
non sentiraus unde.
10. Tuuin berieficium
semper est paratum,
Redde cor fidelium
tibi praeparatum,
Da nobis per gratiam
iter demonstratura,
Nostrum sacriticium
tibi fiat gratum.
VII. 3
 - 34 -

11. Fiat nobis, Domine, 16. Et in terra prospera

sicut tu dixisti, nulla, sed adversa
Ut ambulemus tramite Inveniuntur, miseris
recto, quem dnxisti, omnia transversa,
Et tui regni gloriam, Adflictionum plurium
sicut promisisti, copia diversa,
Da tuis fidelibus, Vitemus ergo saeculum,
quos tu redemisti. ut poena sit dispersa.

12. Volunias nostra maneat 17. Panem tuum angelicum

tecum radicata, praebe nobis, Domine,
Augelorum laudibus Ut tui consortii
semper sit parata, coniungamur agmine
Porta caeli, quaesumus, Et cum tuo filio
nobis reserata et com sancto flamine
Maneat, in gloria lungamur in gloria
virtus comprobata. canendo dulci carmine.

13. Tua dulci gratia 18. Nostntm cor, altissime,

defende peccatores flecte tolerando,
Et adflictos subleva. Ut vivamus sobrie
mitiga dolores, vitia vitando,
Ut te cognoscant Dominum, Te cum diligentia
vitia, labores semper imitando
Yitent et virtutibus Vidcamus facie,
fiant amatores. quando erit quando.

14. Sirut tu vis, Domine, 19. Cotidianum gaudium

nos indifferenter tecum inveaitur,
Guberna, rege, protege Per fidem spes altissimi
dando nobis semper cordibus unitur,
Muneris auxiliura, Qui relinquit vitia,
ut tibi reverenter virtute redemitur,
Serviamus,turpia Caelestimensa,gaudii
vitando potenter. poculo potitur.

15. In cado cuncta gaudia 20. Da nnltis. Domine,ut

nobissunt parata, sempertecumvivamus,
Ubi delectatio Tua beneficia
est adcumulata, saepecogiteraus,
Angelorumdeitas Concedenubis gratiam,
tnanet informata ut te collaudemus
Et iustorum gloria Et ad supernagaudia
semper augmentata. viara dirigemus.
 - 35
21. 7/od/e, savator,
conserva nos et semper,
Concedetuis famulis,
ut te revereuter
Cogaoscantverum Dominum,
qui cuucta potenter
Disponis, et veniam
nobis da clementer.
22. Et dimilte criminum
noxium lignmen,
Qui certasti fortiter
nobile certamen,
Crucis iu patibulo
solvisti ligamcn,
Te esurientibus
vere das libaraen.
23. Nobis dux et semita,
bone lesu Christe,
Sis et peccatoribus,
petimus, assiste,
Ut a peccatis oranibus
caveant, resiste
Et semper nostris mentibas
dulciter insiste.
24. Debita remitte,
quibus obligati
Tibi sumus fortiter,
paterua peccati,
Quibus si fueriraus
a te liberati,
Erimus ad gratiam
cito praeparati.
25. Nostra sant peccamina
tot et tam diversa,
Ex misericordia
nisi sint aspersa,
i\obis procul dnbio
parata sunt advcrsa;
Succurre nobis, Doruine,
peccata sint abstersa.
-
26. Sicut vis et expedit
et sicut tibi placet,
Fiat de nobis, Domine,
et, si lingua tacet,
Cor raeum semper vigilet
operibusquevacet,
Surgat, qui criminibus
involutus iacet.
27. Et nos, qui sumus fragiles,
pravis declinantes,
Fac in tuis laudibus
fortes et constautes,
In bonis operibus
esse declinantes,
Relinquendo vitia
virtutcs operantes.
28. Dimittimus, quo iugiter
debemus operari,
Studemus assidue
bruta imitari,
Semper cuni miseria
nimisque avari.
Concede nobis. Dmiiiae,
tecum delcctari.
29. Debitorilits debita
nunquaiu relaxanius,
Immo nostra credita
semper postulannn
Et non persolventiLius
poenas praeparamus,
Signum esi, quod proxiraos
certo non amamus.
30. Nostris adversaviis
pareere debetnas,
Mala inferentibus
dona redoneinus,
Qui nos habent odio,
dulciter amemus
Et pro eis Dominu:n
iugiter oremus.
3*
 31. Et ne nos de^picias, 34. Sed libera nos, Domine,
pattr, te precemur, libera, clamamus,
Impetremusveniam, Nos a peccatisomnibus,
culpam qoi meremur, libera, rogamus,
Libera nos debito, Libera, qai noxia
pater, quo tenemur, mala reportamus,
Ut in tuis landibus Libera, qui criminum
semper delectemur. iugo semper stamus.

32. Inducas nostris oculis 35. A m/ilo mortis turbineT

fontem lacrimarum, Cbriste, nos defende,
l"t plangamuscrimina, Matris tnae meritis
dator gratiarum, te nobis ostende
C'or contritum praepara, Et, si mala gerimus,
ut sempersit amarum vcniara impende,
Ex deiictis pee-torum, Supplicum defectibus
dator veniarum. propitius intende.

33. In temptationem duram 36. Honor, laus ct gloriu

currimus frequenter, sit summae maiestati,
Defende nos. benignus Portemus reverentiam
pater, quaesumus,
clementer, almae trinitati.
Ut possimus teraptatori Toti caelesti curiae,
resistere potenter, ut semper sint parati
Et nostras inrirmitates Ad impetrandum veniam
cura diligenter. de turbine peccati.

Collect. ms. Fiirstenfeldenses saec. 15. Clm. Monacen. 7016. 5, 6 et

tdilt. -- 5, 7 que fehlt. -- 20, 8 viam nostram. -- 25, 4 sit. -- 28, 4
brutis. - 28, 6 que fehlt. - 32, 7 peccatorum. - nPraecedens carmen
orationis dominicae scripsi Bononiae in oratorio sancti Petrouii sub anno
Domini millesimo quadringentesimo tricesimo septirao kalendas lulii, ponti-
tieatus Dni Eugenii, papae quarti, anno septimo, quiquidem pro tunc residebat
Bononiae." Der SchreibevHalnricus Prugger de Holnpach.

25. Snper Pater Noster.

Pater aline, vere Deus, 2. Qni es et in infinitum

Ad te clamo tamquam reus, Deus eris. cor contritum
Ut tu sis adiutor meus Praesta,precor,praeniunitum
Cum tuis virtutibus. Esse cum humilibus.
Noster optime salvator, In caelis tu nos dignare,
Deus omnium creator, Sancte Deus, collocare,
Tu es gratiarum dator Ibi fac nos habitare
Hic et in caelestibus. Iu supernis aedibus.
 - 37
Sanctificetur in aeternis
Tua laus et in supernis,
Custodi nos a sempiternis
Poenis infernalibus,
Nomen sanctum est verendum
Dei, nou contradicendum,
Super orania colendum
Sernper ab hominibus.
4. Twtm velle, sanctum totum,
Debet esse cunctis notum,
A peccatis me remotum
Fac cum sacerdotibus,
Adreniat tua virtu?,
Lenitas dictae virtutis,
Ne cogat sanctus spiritus
Te cum habitantibus.
-5. Regnutn tuum est cunctorum,
Salus nostra rederaptorum,
1'raesta, Deus tuum chorum
Cum superioribus.
Tiunn regnum est beaturn,
Salus bonis deputatum,
Est et aptum et paratum
Tibi servientibus.
<}. Fiat nobis verum caelutn
Trina spes et totura verum,
Videamus omncm zelam
A proicientibus.
Voluntas vere divina
Sancta manet in doctrina,
Ut nos servet a ruina,
Ab inferioribus.
7. Tua vota sunt aeterna,
Ut ducamnr ad superna,
Vivamus in sempiterna
Cum aeternis fratribus.
Sicut Adam tu plasmasti
Et post ipsum tu citasti,
Libertatemque donasti
Omnibus mortalibus.
-
5. In caelo tu nos largire
Summa gaudia sentire.
Te videre et audire
Cuin te diligentibus.
Et in terrd sic morari
Et honeste conversari,
Ut dotemur omnes pari
Vita cam viventibus.
9. Panem sanctum spiritalem,
Nostrae vitae specialem,
Praesta, Deus, vitam talem
Digne manducantibus.
Nostritm Deum timeamus,
Illi pie serviamus,
Ut ad ipsum fugiamus
Relictis criminibus.
10. Cotidlnnuin et verum,
Vitam, carnem atqiie
Praesta,Deus,nuijiju;iiii 5T
Ipsum inauducaiitiuus.
Da nobis et nostrae genti
Vitam, Deus, in praesenti,
Vitam vivere viventi
Cum dictis bominibus.
11. Hodie sit praesens vita
Yirtuosa, redimita,
Tua gratia munita
Tuisque muneribus.
Et dimitte servientes
Tuos esse paenitentes,
In futurum sint gaudentes
Cnm vere gaudentibus.
12. Nobis Deus det aeternus,
Qui nostrorum est supernus,
Qnod a nobis sit infernus
Procul cum daemonibus.
Debita tolle culparum,
Sancta salns animarum,
Praesta velle non ignarum
Te desiderantibus.
 - 38 -

13. Nostra, Deus alme, vota, Et ne nos desideremus,

Quaetu habesvere nota,
Tribuantur tibi tota
Et tuis indicibus.
Siait ct tws viles sumus,
Nostrum corpusvilis humus,
Vitii nojtra velut fumus
Transit horis brevibus.
14. Diniiftinnis in hoc mundo
Cunctasopestranscundo,
Ad te clamo de profundo,
Deus, magnisvocibus.
Debitorilus peccata
Tu dimittis, qui beata
Servis luis das mamlata
Omnibus temporibus.
Quod vitare nos debemus,
Ac vigiliter oremus
Cum devotis mentibus.
16. Inditcus atque compelle
Nos in tuum sanctum velle,
Mala nostra cuncta pelle,
Da bona credentibus,
In tetnptationem ream
Non inducas mentemmeam,
Liberare velis eam
A temptationibus.
17. Ked libera tuam gentem,
In tuo noniine credentem,
Et a terra refugientem
In necessitatibus.

15. Nostris precibus intende, Nos a malo liberatos,

Sancte pater, nos defende, Sancte pater, fac beatos,
Nos consurtesfac praebendae In caelestibus locatos
Polorum heredibus. Cum sanctis spiritibus.

18. Amen ultimo cantamus

Et in signum, quod optamus,
Quidquid recte postulamus-
Cum orationibus.

Cod. Oxonien. Canon. Misc. 21. saec. 15. - 2,2 contrictum. - 2, 5

n.is fehlt. -- 2, 6 aulibus. - 3, 2 et fehlt. - 3, 6 non est. - 4, 2
Debeat. - 4, 4 Fac esse cum presbyteris. - 4, 6 Lenitatis. - 5, 7 Est
fehlt. - 6, 3 Ut videamus omne celum. - 6, 5 Voluntas vestra. -- 7, '1
Ut ducant. - 7, 3 1 t vincamus in sempitermim. - 7, 7 quam donasti. -
8, 2 scentire. - 8, 3 et de audire. - 8, 7 docemur. - 9, 6 Ibi pie. -
10, 8 Lies: Cum sanctis? - 16, 6 mentem nostram. - 17, 3 retulgentem. -
17, 8 Cum tuis sanctis angelis. - Abschrift von Rev. H. M. Bannistev.

26. Khythmi sive oratio snpra Psalmum 08 profnndis".

De profundis. lllud satis ostendisti,

Huiusinundi dc profundis CurnMariamsuscepisti,
Et secundide secundis PeccatricemJlagdalenam,
Erue me, lesu pie, Sordefoedam,sordeplenam.
Daque viam dextrae viae,
Quipeccantesnunquam
spernis, Fiantaures.
Sed bonigno vultu cernis,
I)um peccasse
secognoscunt 2. Anresflectepietatis,
Veniamquecordis poscunt Qui peccantiumpeccatis
 - 39 -

Sublevamcn contulisti, Quia apud Domiuum.

Quando carnem assumpsisti,

Meque deprecantem audi
7. Sedquidpluradicam
ego,
Qui per multa loca lego,
Et auditum mox exandi.
Quod misericors. quod pius
Es ille Dei filius,
Si iniquitates. Qui clamat omnibus lioris :
3. Iniquitates patravi Nolo mortem peccatoris,
Mepatrare
necexpavi, Revertere,Sunanitis.
Tu es palmes, ego vitis,
Quas si deles, sum salvatus,
Si non deles, sum damnatus. Si vis ferre fructum bonura,
Recognosce me patronum;
In me sta, sicut in vite
Quiaapudte propitiatio. Patmesfunt, quia vitae
4. 0 quamclemens,quambenignus, Utriusquesuin donator
0 quam
magnus,oquam dignus, Legisatquelegislator.
Laude Deus, es creator,
Miserorum reparator Et ipse redinoetIsrael.
Nobisque propitiator.
Homo factus, morti datus 8. Qui de manu Pharaonis
Nostra diluit delicta, Et de iugo Babylonis
Cuius morte mors est victa. Israelem redemisti,
Quando dices: Vadant isti
Ad interitum aeternum,
Sustinuit
animamea. Et illi re^uumsupernum
5. Illud verbum,quodin primis Habeantcumpatre meo,
Cuncta fecit et in imis Tunc ignosce milii reo,
Dotninaturac superna, Quidquidperpetravimali,
Gubernat,lux et lucerna De poenaquebarathrali
Jlluminanstenebrosa, Custodiasme miserum,
Siccaregenset aquosa, Ut te laudemDeumverum
Per saecula intiuita.
Illud ergo supplex oro,
Quodrae collocetin choro Amen,Aroenfiat ita.
Spirituum beatorum
Post ruinam saeculorum. Gloria patri.

A custodia matutina.
9. Deo patri sit gloria,
Qui potenti potentia
6. Christe, stella matutina, Colla calcat sublimia
Qui traxisti de sentina Et exaltat humilia,
Protoplasma gehennali Cuius magnificentia
Morsu solvens inorsum mali, Creat et fovet omnia.
Praesta mihi peccatori Laus pereunis sit tilio,
Cutn confessione rnori, Qui de patris consilio
Ne mors forte repentina Victo mortis imperio
Locum tollat, tu festina Nos duxit ab exsilio
Mihi, lesu, subvenire Sanctorumque concilio
Xeque sinas me perire. lunxit et cacli gaudio.
 - 40 -

Ab utroque spirans flamen,

Mihi, rogo, sis solamen,
Dum ad iudicis examen
Venero, ne damner. Amen.

Collect. ms. Voraviense saec. 14. Cod. Voravien. 374 (306).

27. De Vita lesu Christi.

lesu Cbriste, sempiterni 5. Qui decoremes indutus

patris unigenite, et amictus lumine,
Patri consubstantialis, Involutus iacuisti
coaequalis gloriae, pannorum sub tegrnine,
Tu de summis ibi manens Angelorum excitati
advenisti sedibus pastores praecouio,
Unam aggregare vagam Transierunt admirati
nonagenis ovibus. Deura in praesaepio.

Tu divino sine viro G. Sic magi stellam videntes

conceptus spiramine. orientis partibus
Nuntiante Gabriele Venerati sunt lactentem
natus es de virgine, mysticis muneribus;
Ac si cedrus alta vallis Innocens es circurncisus,
conformctur bysopo, ut sub lege fieres,
Sine quautitate magnus Quatenus nos, qui sub lege
unitus liomunculo. fuiraus, redimeres.

3. Sic procedens quasi gigas Cum duobus columbarum

geminae substantiae pullis aut turturibus
Ad currendam exsultasti Templo datus es acceptus
viam mundi libere, Simeonis manibus;
Universa nutu regens Puniendus ab Herode
et disponens proprio, petisti suffagium,
Locum non inveniebas Ut dilata cummularet
natus diversorio. mors mundo suffragium.

4. Vagiebas intra saepta Generali subrelinquens

praesaepisabsconditus, stragi coaetaneos,
Cui cives supernorum Innocentes praemisisti
adplaudebant caelitus ", cruoris vicarios ;
Yita vivc-ns, in te manens, Ex Aegypto revocatus
verbo pascens omnia, post Herodis obitum
Lactis opem esuristi Nutriendus elegisti
suspensusad ubera. Nazareth latibulum.
 - 41
II. Semper idem ipse, cuius
anni non deficiunt,
Aeviternas admisisti
vices, quae praetereunt;
Baptizatus cum fuisses
in lordanis flumine,
Spiritus super te mansit
in columbae specie.
10. Et elapsa de susperuis
vox patris intonuit:
Iste est filius meus,
iu quo mihi complacuit;
Post dierum quadraginta
temptatus ieiunium
Angelorum accepisti
triumpbans obsequium.
11. luxta mare Gallilaeae
bis binos aspiciens
Piscantes vocasti fratres,
te sequi praecipiens;
Virtus patris, quae creasti
et gubernas omnia,
Homo factus nuva quidem
fecisti miracula.
12. Signorum arcbitriclino
tu ditasti nuptias,
Sex ex aqua vino facto
plenas reddens hydrias;
Item quino pane binos,
pisce quinque railia
Satiasti in secreta
reparans impendia.
13. Caecisvisum,claudisgressum, 18. Captusa ludaeis, ut te
mutis eloquentiam,
Auditnm dcdisti surdis,
leprosis munditiam;
Ex obsessis effugasti
daemones corporibus,
Paralysi destitutos
innovasti viribus.
-
14. Diuturna exstinscisti
sanguinis profluvia,
Rediviva contulisti
detunctis vitalia;
Quieverunt tempestates
ad vocis imperium,
Mare calcabilitatis
praebuit obsequium.
15. Reparationis nostrae
futura commercia
Ostensursus Thabor montis
adisti fastigia,
Transtigurans temet ipsum
habuisti spleudidam
Faciem ad instar solis,
vestem ut nix candidam.
16. Inque suas prociderunt
facies apostoli,
Petrus, lacobus, lohannes,
pavore perterriti;
At qui verus Deus vera
fecisti magnalia,
Caro factus vera carnis
tulisti dispendia.
17. Panis vivus esuristi,
vitae fons ad puteum
Sedens a Samaritana
poposcisti poculum;
Qui sedes super Cherubim
trinam regens machinam,
lerosolymam intrasti
sedens super asinam.
regem constituerent,
Declinasti, sponte tc daus,
ut te crucitigerent;
Lacrimantis, extergentis,
ungentis obsequia
Peccatricisacceptasti,
cnncta laxans debita.
 - 42
19. Corpustuum in sumendum 24. Circuinventus
dedisti curn sanguine
Fratribus in sptm salutis
et ritum merr.oriae
Et post cenamcaput illud
tremendum virtutibus
Lavandis discipulorum
inclinasti pedibus.
20. Factus erat sudor tuus
sicut guttae sangniois,
Dum tran^ferri postulares
ad te gustum calicis;
Sed hoc opus ordo nostrae
salutis poposcerat,
Ut inde vita rediret,
uiide mors obventrat.
21. Cum prolixius orares
in agone positus,
ADgelus consolabatur
IMventem humanitus;
Tertio iam ab orandi
reversQSinstantia,
Dormitantesinvenisti
fratres prae tristitia.
22. Te quaerentemnon fugisti
ludaeorum populum,
Non negasti proditoris
ludae paeis osculum;
Captus non renitebaris,
sed ut agnusinnocens
Protrabentes es secutus
probra multa sustinens.
23. ZelumPetri frangens,Malchi
contingensauriculam,
Munerastipietatis
medela malitiam;
Flagellatus et consputus
a servispontificum
Ductuses usquead summi
sacerdotisatrium.
-
cum fuisses
a viris vnendacibus,
Innocentem te clamavit
praesescoram omnibus;
Inde plebis et cohortis
arte delusoria
Spoliatus et nudatus
clilarnyde coccinea
25. Processisti, manu tenens
virgam arendineam
Coronamque plexam gerens
de spinis impositis;
Morti tandem condemnatus
ad crucis patibuluni
Accessisti nullum quaerens
fugae patrodnium.
26. Pro redemptione nostra
patri voluntariam
[Ut] pontifex obtulisti
tuae carnis hostiam.
Cum iniquis deputatus
clavis fossis pedibus
Pependistiperforatis
per transversum manibus.
27. Ad verum assumptaecarnis,
lamentans indidum
Exclamu-ti voce magna
traditurus spiritum;
Tua sibi vestimenta
divisit plebs impia,
De contexta, cuius foret,
sortientes tunica.
28. Universa congemiscens
creatura stupuit,
Velumtempli rumpebatur
et terra contremuit "
Obscuratosole mundum
contexerunt tenebrae,
Petraescindi cernebantur,
mortui resurgere.
 - 43 -

29. Lancea dernum inflicto 34. Kxspectandum imperasti

laterali vulnere convescensparaclitum,
Mox exivit salutaris ((luem promissumper os tuum
unda mixta sanguinr: noscant sancti spiritum.
loseph ab Arimathia, Hinc in caclum elevatis
nobilis decurio, manibus et oculis
Corpus tuum, sibi datum Benedictionem tuam
a Pontio Pilato, dedisti discipulis,

30. Ungens illud et involvens, Et asccndens supra caelum

sicut moris fuorat, illis intuentibus
Posuit in monumento Triumpbalem praesenta*ti
DOVO,quod excidfiat. carnem patris vultilms,
Domum fortis invasisti Rursum venturus cum servis
trndens i!lum vinrulo rationem ponere,
Et direptis vasis eiu^ Singulis secundum lucra
redisti de baratbro, talentorum reddere.

31. Inventam reportans ovem, 36. 0 rex regum, ne sis huius

pastor bonus, umeris. immemor commercii,
Post diera resurrexisti Sed in tanti nos confirma
tertiam a mortuis; virtute mysterii,
Apparitionis tuae Da nobis exemplo tui
dedisti primitias terrena despicere,
Mulieri. de qua septem Blasphemantes non timere
daemones eieceras. nec laudes appetere.

32. Congregatis propter metum "37. Veritate radicati

in unura discipulis tioreamus gratia,
Pacis pignus attulisli, Corde, verbo, actu tua
clausis intrans ianuis; sequentes vestigia,
Quibusdam de visione Venumdato sub peccatis
primum rlubitantibus, condolentes saecalo
Carnem illis obiecisti Succurramus prece, voto,
palpandam cum ossibus. lacrimis, ieiunio.

33. Item Thomae, non credenti
discipulis aliis,
Monstrasti clavorum loca,
cicatricem lateris;
Diebns posl passionem
quadraginta testibus
Apparens praeordinatis
argumentis pluribus
38. Carnem nostram tuae crucis
confige stigmatibus
Ad supplendum hic, quae tuis
desunt passionibus;
Talem tecum crudtixis
da perseverantiam,
Ut nos ipsos vespertinam
demus tibi victimam.
 - 44 -

39. Da nobis pro tiia morte 40. Consortes nos suscitabis

nostra tibi solvere, et in patris dextera
Ut commorientes simul lugi tuae nos visionis
possimus convivere, satiabis gloria :
Occurrentes in mensuram Tuo semper hie, ubique
tuae plenitudinis, perfungamur exitu,
Decreti divinitatis Qui cum patre regnas Deus
et beatitudinis. et cum saiicto spiritu.
Orat. ms. Caelestin. S. Mariae de Parisius saec. 15. Cod. Mazarin.
3897 (605). - 34, 4 noscent.

28. Sequuntnr triginta tres salntationes ad Christam seeundum tjuod

trisinta tribns annis vixit in terra.

1. Ave, lesu, te colimus. 8. Ave, lesu, quem viderunt

Adorantes te petimus, Magi et adoraverunt,
Ut, quae de te recoliiuus, Muneraque obtulerunt
Acceptes, rex piissimus. Et gaudentes redierunt.

2. Ave, lesu, rex omnium, 9. Ave, lesn, quem lactavit

Scrutator alme cordium, Virgo mater atque pavit.
Infirma tu scis virium, In templo te praesentavit
Nobis sis in auxilium. Implens, quod lex imperavit.

3. Ave, lesu piissime, 10. Ave, lesu, qui omnibus

Ave, rex clementissime, Prope es invocantibus
Audi preces miserrimae Dulcisque te quaerentibus.
Et peccatricisanimae. Sed plus invenientibus.
4. Ave, lesu, fons luminis 11. Ave, lesn, qui doctorum
Es et omnis dulcedinis, In medio doctor borum
Corpus intrasti virginis Inventus es, nos tuorum
ISaturam sumens bominis. Duc per viam mandatorum.
5. Ave, lesu, cui sidera 12. Ave, lesu, qui temptari
Deserviuntet aethera, Sed nequaquamsuperari
Te intra sua visccra Volaisti, modo pari
Clausit virgo puerpera. Da nobis te imitari.
6. Ave, lesu, de virgiue 13. Ave, lesu, quem osculo
Sinevirili semine Tradidit ludaspopulo,
Natus fuisti, Domine, Me pietatis oculo
Sine omni gravamine. Cerne parcequesedulo.
7. Ave, lesu, pastoribus 14. Ave, lesu Cbristcpie,
Ostensus ex caelestibus Qui alapas in facie
Fuisti collaudantibus Sputa, verba blasphemiae
Angelicis spiritibus. Passus es, sol iustitiae.
 - 45 -

15. Ave, lesu, pro miseris 24. Ave, lesu, rex gloriae.
Tuis portasti umeris Ave, lesu, rex gratiae,
Cum tormentis innumeris Ave, decus ecclesiae
Crucem, cum non merueris. Et rex plenus victoriae.

16. Ave, lesu, qui gravia 25. Ave, lesu, corpus tuum,
Tormenta et supplicia Quod pro me fuit mortuum,
Pro tuorum miseria Sit mihi in perpetuum
Mira passus es gratia. Cibus et dux affectuum.

17. Ave, lesu, qui penrlentem 26. Ave, lesu, lux mentium,
Et iuxta te morientera Ave, dulcedo cordium,
Suscepisti, me praesentem Nostrum fer desiderium
Salva, precor, te petentera. Ad te, potens rex omnium.

18. Ave, lesu, matrem tuam 27. Ave, lesu, tu sanitas

lohanni dixisti suam Nostra sis atque bonitas,
Esse, curam praecipuam Esuries, satietas
Donans ei perpetuam. Delectansque suavitas.

19. Ave, lesu, me commendo 23. Ave, lesu, qui caeloram

His duobus, tleprecando, Ascendisti, rex eorum,
Ut deleas miserando, Super alta, dux sanctorum,
Quae commisi in precando. Saeptus choris angelorum.

20. Ave, lesu, sit passio 29. Ave, lesu, da veniani.

Tua nobis defensio, Ave, lesu, da gratiam,
Peccatorum remissio, Tibi digne ut serviam
Virtutum exhibitio. Atque ad te perveniam.

21. Ave, lesu, descendisti 30. Ave, lesu, dans spiritum

In infernum et fregisti, Sanctis tuis paraclitum,
Sanctos inde eduxisti, Esto precor ad obitum
Cum sepultus iacuisti. Meumque rauni exitum.

22. Ave, lesu, agne Dei, 31. Ave, lesu, qui venturus
Dator verae requiei, Omnes es iudicaturus,
Decor omnis speciei, Bonos glorificaturus,
Miserere, precor, mei. Malos iuste damnaturus.

23. Ave, lesu, qui dolore 32. Ave, sancta humanitas,

Victo mortis et sopore Ave, beata deitas,
Surrexisti cnm decore Ave, colenda trinitas
Gloriaque et honore. Et adoranda uuitas.
 - 46 -

33. Ave, pater ingcnite.

Ave et, unigenite,
Ave, sacer paraclite,
Salva, me Deus inclite.

Orat. ms. Caelestin. S. Mariae de Parisias saec. 15. Ood. Mazarin.

:'-897(605) zweimal: fol. lob. A; fol. 57 a. B. - - 1, 1 lesu Cbriste B. -
1, 4 piissimeB. - 2, 3 Qui scisinfirmaB. - 8, 2 Regeset B. -- 9, 4
lex implevit ]'.. -- 13, 3 Pro redimendo saeculo B. - 13, 4 Salva me par-
teas famuln B. - 24, 1 rex gratiae B. - 24, 2 rex gloriae B. - 25, ":
Mihi sit B. --26, 3 Fer nostrum B. - 27, 4 Et delectans B. -
rex sanctorumA. - 2*, 4 Et dorninusangelorumB. - 29, 4 Et post ad te
B. - 30, 4 NostrumqueB. - 31, 2 Eratque iudicaturus B. -" 33, 4 me
decor inclite B.

29. Ad Christum.

Cunctipotens Dominus, caeli terraeque creator,

Me proptev sacra virgine uatus homo est.
Flugris (inrsa, alapis maxillas. ora salivis
Praebuit et figi se cruce non renuit.
5. Me gessit moriens, me victa morte resurgens
Et secum ad patrem me super astra tulit.
Quid ergo tauta aspera nunc tolerare recusem?
Aut quid erit, quod me separet a Domino?
Ignem adliibe, rimare mauu mea viscera, tortor,
10. Effugient poenas membra soluta tuas.
Carcere si clauso claudar nectarque catenis,
Liber in cxcolso mentis adibo Deum.
Non metuo cxsilium, mundi domus omnibus una,
Sperno famen, Domini fit mihi sermo cibus.
15. Si mucrone paret cervicem abscindere lictor,
Impaviilum inveniet; mors cita, vita brevis.
Nec mirabor upes, nullos sectabor honores,
Pauperiem Cbristo divite non tiraeo.
Quam stetero adversis, hac utar mente secundus
20.
Nec tamen ista mihi de me fiducia surgit;
Tu das. Cliriste, loqui, tuque pati tribuas.
In nobis nibil audemus, sed tidiruus in te,
Quos pugnare iubcs, et superare facis.
25. Scmper agam gratcs, Christo dabo semper honorem,
Laus Domiui semper vivat in ore meo.

Orat. ms. Caele-tin. s. Mariae de Parisius saec. 15. Cod. Maz.irin.

3897(605). - 7 tanta nunc u>)>era.- '21 Nec tum milu.
 - 47 -

30. Ad Christum.

1. Ave, lumen angelorum, 2. Ave, mortis triuraphator,

Vivus oculus caecorum, Christe, gentium salvator,
Insidias provideas, Da lidem, da rem spei
Ne me seducat Satanas. Cum caritate, fili Dei.

3. Ave, vita beatorum,

Dulce praemium laborum,
Ad gaudia stabilia
Duc nie post haec exsilia.

Orat. ms. Campense anni 1462. Cod. Dannstadien. 521.

31. Ad Christum.

1. Ave, rex, lumen cordium, 4. En, dulciter rae visitas,

Ave, sanctorum gaudiura, En, fortiter me ebrias,
Ave, dulce solacium En, vix me ipsura capio,
Et unicum refugiuni. Prorumpit mens in iubilo.

2. 0 quam pie cor satias, 5. Caeli cives, succurrite,

Me totum tibi vendicas, Pium lesum vos flectite,
Amorem ferre nequeo, Ut mecum seraper maneat
Cor languet desiderio. Et in se sic reficiat.

3. Quidquid cerno, fastidio, 6. ijuam dulcis milii, Doraine,

Te fontem vitae sitio, Cor penetras plenissime;
Vere dissolvi cupio, 0 quantus es in gloria,
Ut te fruar cum gaudio. tantus es in gratia!

Orat. ms. Franciscan. Gerraan. saec. 14. in. (Privatbesitz). - 1,4 unicum
solacium. - 3, 4 fruor. - fj, 1 es mihi.

32. Ad Christnm.

0 lesu, lumen mentium, Illustra raea intima,

Tu Deus illustrator, Te dona degustari,
Sponsuste diligentium, lesu, dulcedo maxima,
Amatus et amator, Me cogis delectari,
Ditans mentes viventium, Ut tua suavissima
Ad te Deum currentium, Bona degustem et optima,
Tu mundi gubernator. Quibusme fac ditari.
 - 48
3. Hilariter me reficis,
Vitae cibus aetcrnae,
Sponse lesu, nec defieis,
Fons patriae snpernae,
Mentemquemeamafficis,
Quatn in virtute perticis
Caritatis internae.
4. Eternum meum gaudium
Quovis bono suffultum,
Sponse, lesu, et praemium
Magnum nimis et multum,
Summurn meum solaciura
Sammumqiie desiderium,
Te concupisco multum.
5. Summamea suavitas,
lesu, sponse benigne,
Tu veritus, tu caritas,
Mentis decus insigne,
Yera, cara aeternitas,
In qua stat omnis bonitas,
Te cuncta laudent digne.
6. Vere, lesu, me vulneras
Cum telo earitatis,
Te quando mihi reseras
In verbis inspiratis,
Tu me saepe docueras,
Mentem meam refeceras,
Te nunquam colo gratis.
7. Cum de paterno gremio
Me, sponse,visitasti,
Ardenti desiderio
Me, lesu, inflammasti;
Suavi tu eloquio
De appetendo gaudio
Pleno me informasti.
8. Rex es et Dei filius,
lesu, sponsebeate,
Me nrens stringis acrius
Tua suavitate,
Mentem meam intimius
Tu penetras et altius,
Quaeosculatur a te.
-
9. lucunde me inebrias
Divina voluptate,
Me ipsam tibi socias
Ferventi caritate,
Ut sponsamtibi facias,
Me, lesu, saepe satias
Tua divinitate.
10. Sponselesu, delicias
Milii saepe donasti,
Ad tuas sacras nuptias
Ut sponsam me vocasti,
Attulisti divitias,
Yirtutes et scientias,
Quibus rne subarrhasti.
11. Thesaurossapientiae
Ex te, lesu, refnndis
Ac flumina scientiae
Das animabus mundis,
Sinum intellegentiae,
Yoluntatis, memoriae
Suaviter perfundis.
12. Ex tua intluentia
Mtns mea recreatur,
Dum mea conscientia
In te, lesu, laetatur,
Dulcis experientia
Fit ex tua praesentia,
Qua dcitas gustatur.
13. Vita in fonte bibitur,
Dum menste, lesu, tangU,
Incunditas infunditur,
Dum tuas laudes paugil,
In mente lumen oritur,
In qua lux verbum cernitur.
Dum tuba verbi clangit.
14. Est verbi vox duldssima,
Quam mensaudire gliscit,
Ex hac tuba novissima
Mens sponsareviviscit;
Es, lesu, res altissima,
Qua tua secretissima
Mens sponsaplura discit.
 - 49
15. Regis magni conviviura,
lesu mensa paratur,
Aetevnum sponsaepraemium
Per lesum ministratur;
Tu ipse verura gaudium,
Currentium tu bravium,
Per te mens coronatur.
16. Bonarum,lesu, mentium
Dulcis hospes vocaris,
In te requiescentium,
Tu quies appellaris,
Fons vitae sitientium,
Cibus esurientium
Tu, lesu, nominaris.
17. Vultus tuus amabilis
In intimis videtur,
Tu sponsus es affabilis,
Per te sponsa docetur;
0 res rnuHurn mirabilis,
Res multum delectabilis,
Cum lesus possidetur.
18. Manna, lesu, absconditum
Electis reseraris,
Amicis Dei creditum,
Quibas merces donaris,
Quamvis multis es abditum,
Multis tamen es cognitum,
Quia, dum vis, gustaris.
19. Delectasmirabiliter,
lesu, manna gustatum,
Sapisque multipliciter
Electis propinatum
Unisque tibi firmiter
Mentem,quaincibasdulciter,
Per verbum delicatum.
20. Est nimis fortis copula
lesu mentcm uniri,
Nam intima tunc oscula
Mens valet experiri,
Aeternae vitae pabula
Dulcissimaque pocula
Solet lesus largiri.
Dreves, Pia Dictamina. VII.
-
21. Ingressusmentis intima,
lesu, tuo vigore,
Tu spiritum ab anima
Divino secasmore,
Ad bona rapis optima,
Ut bona linquat infima,
Ut sic stet in honore.
22. Tu, lesu, fontem gratiae
De te facis manare,
Per quem ad flumen gloriae
Nos facis navigare,
Ubi castae sunt nuptiae,
Ubi verae deliciae,
Quas facis nos amare.
23. Virtute mentem erigis
Ad intima trahendo,
In veritate dirigis
Ipsam plene docendo,
Tuam sponsam non negligis,
Te diligentem diligis,
lesu, cuncta regendo.
24. Blentem rneam ingredere,
Sponse lesu praeclare,
Frequenter hanc alloquere,
Fac eam te amare,
Mentem meam amplectere,
De tuo vivat munere,
Ut queat te laudare.
25. Es, lesu, vehementia
Mentis te diligentis,
Amoris violentia
Introrsum te trahentis;
Ex tna influentia
Fiunt corda ferventia
Coetus te sitientis.
26. Meae mentis amictio
Per te, lesu, formatur,
Nam tua benedictio
Nunc niihi suffragatur,
Nulla mentemaftiictio
Vincit nec contradictio,,
Si lesu muniatur.
4
 - 50 -

27. Electa tu aeternitas, 30. 0 lesu, fons dulcissime

Electio aeterna, Cuiuslibet dulcoris,
Secura tu internitas, Spes te qnaerentis animae,
Securitas interna, Vinum dulcis amoris,
lucunda tu tranquillitas 0 amnis amoenissime,
Tranquillaque iucunditas, Reficiens plenissime
lesu, monstrans superna. Spiritum amatoris.

28. Mbil ut lesus intime 31. Multis modis alloqueris

Menti potest iuesse,
Internus sponsus animae
Dans cunctis rebus esse;
0 lesa, regens optime,
Regnum parans aptissime
Menti a te possessae.
Tu, lesu sponse, mentem
Internos sensus aperis,
Hos monstras te regentem;
Quando sponsam ingrederis,
Tunc verus sponsuscrederis,
Amas te diligentem.

29. Tui lesu cognitio 32. Electae desiderium

Clara atque serena, Menti, lesu, infundis
Nec non tui dilectio Dulceque refrigerium
Totalis atque plena Das in te laetabundis;
Perfectaque fruitio Mirabile mysterium
Sunt raentis gloriatio Per lesu mapisterium
Caelestis et amoena. Sponsisrnonstratar mundis.
33. In lesu sanctis onniibus
Verum datur solamen,
Electorum agminibus
Dat lesus recreamen,
Hinc laudes cum bonoribus,
Maiores cum minoribus,
Omnes dicamus. Atnen.

Collect. ms. 8. Albani Treviren. saec. 15. [et 16.]. Cod. Treviren. 228. -
22, 1 O lesu fontem.- 32, 1 Caelestedesideriura.- Akrostichon: 0 lesu
Christe, Verbum Dei, tu rnemento mei."

33. Ad Christum.

0 lumen verum, genitum de lumine vero,

Cbriste, Dei patris verbum, sapientia, virtus.
Cum genitore tuo non unus es et tamen anuin.
Sicque coaeternusgenitori nec minor ipso,
5. Una sub deitate parique vigens dominatu.
Invariabilis et impalpabilis, immaculatus,
Omnia complens, omnia condens, cuncta gubernans
Pneumate cum sancto, tuus est qui nexus amoris
Et patris, amborumdilectio, comparutrique,
10. Procedens
ab utroquesimul pariterquebenignus,
 - 51 -

Cum quibus est unum, non unus, sed Deus unus,

Cuncta creans, salvans, moderans, complensque tenensque.
Cum patre cum sancto quoque pneumate sit tibi perpes
Gloria, virtus, laus et honor, vis atque potestas.
15. Innumerus agimus tibi grates nos redeunti
De tenebris, de morte, perenni de cruciatu
Per carnem veram, de semper virgine sumptam.
Quae genetrix innupta manens et virgo dicata
Mater alumna potest tua dici, sponsa beata,
20. Pigmentaria cella, domus, thalamus deitatis.
0 miranda nimis dilectio, fervor amoris!
Immensus tnodica nostra, sed laude perenni
Et celeberrimus et dignissimus, orania nobis
Supposuisti, sponte creasti, nos reparasti,
25. Quos rationis luce beasti, condecorasti,
Feeisti similes tibi, caelis associandos.
Quos male deceptos et tartareis relegatos
Nexibus ex merito protoplasti nos generantis
Ad te traxisti, tibi gratis restituisti
30. Poenis corporeis variis, quas sponte subisti,
Mortem vicisti, quia vita mori voluisti.
Post surrexisti, sic caelos victor adisti
Et potiora patris bona sumpta carne petisti.
Nec discessisti tanien a patre per deitaiem,
35. Quamvis in terris latitans sub carne fuisti.
Sumpsimus indigni modo te, nos protege, salva,
Vivifica, benedic, custodi, ne pereamus.
Non sis iudicium, sed plena remissio uobis,
Ut te laudantes tibi complaceamus in aevura.
40. Pastor ovem recrea propriis umerisque reporta
Ad tna tecta, tuis congaudens coetibus almis,
Amissam quoniam dragmam sapiens reperisti
Quamque cruore tao mundans tibi restituisti.
Collect. ms. Ranshoviense saec. 12. Clm. Monacen. 12667. add. saec.
13. in.

34. Ad Christnra.

1. 0 lux sempiterna, Cui est potestas

0 salus aeterna, Sollersquemaiestas,
Christe, rex supernus, Universa,posse,
Quem timet Avernus, Sub numero nosse
VocatusEleison, Stellas nominatim
Rex caelestis Sion, Imbresque guttatira,
Qui imperas astris Tu solidas mentes
In supernis castris, Te in se habentes.
Orationale ms. Henedictimun(monialium)saec.13. Cod. Selestadicn.75)
(1168).
4*
 35. Ad. Christum.

Salve, salvator mundi, rex atque creator,

Qui Deus es et homo, natus de virginis alvo.
Te, Deus, exoro supplex et pronus adoro,
Ut mihi condones et caeli gaudia dones,
Nec non defunctis,vivis fidis [quojque cunctis.

0 sanguis Cbristi. qui fusus amore fuisti

Humani generis, nobis, precor, auxilieris,
I)ele peccata, da nobis regna beata.
Collect. ms. saec. 15. Clm. Monacen. 041.

36. Ad Christam.

Omnipotens solus, regnas qui trinus et unus,

Cum patre iam natus, procedens spiritus almus,
Qui caelos, terras. mare, flumina, sidera, stellas,
Qui volucres, pecudes, reptantia, nantia, pisces,
5. Angelicas sedes profugas simul atque fideles.
Qui ruiseras hominum gentes pariterque potentes
Atque creaturas proprio sub nomine cunctas
Disponis, servas,nunc et per saeclagubernas.
Domne meus, tu Christe Deus, rex maxime salve,
10. Omnis honos, virtus, tibi laus et gloria perpes.
Qui cum sis magnus Deus atque piissiruus agnus,
Natus absque patre sancta de virgine matre,
Clausus utro raatris, verbum de pectore patris,
Temporesic cum matre manens,sine temporepatre
15. Mysterio tanto sumpto de flamine sancto,
Omnipotens, verus, faciens magnalia solus,
Omnia de nihilo disponens ordine miro,
Ante manens saeclum, quem constat et esse per aevum^
Quod fuit, est et erit, quod vivit quodqueperibit,
20. Glorificet, laudet, metuat, veneretur, adoret.
Rex universorum, qui vivis in arce polorum,
Regnansac moderans,acceptecuncta gubernans,
Nate Dei, miserere mei, rex maxime Christe,
Cumque salute mea mihi, Cbriste, benignus adesto
25. Atque tua genetrice interveniente Maria,
Angelicis turmis, patriarchis cumque prophetis,
Agmine apostolicopulsando,preeando,rogando,
Martyribus cunctisque tuo pro nomine passis
Nec non et cunctis cum confessoribus almis
30. Virginibusquetuis cunctisquefidelibus ullis,
 - 53 -

Qui placueretibi vigiles ab origine mundi.

lesu, Dei fili, rogo te, mea crimina dele,
Crimina dissimulans,miseranspeccata remitte.
Tu minimas culpas universas, Christe, relaxa
35. Sordibus et lotum cunctis virtutibus imple
Omnimodisque bonis me Jignis actibus orna,
Laetiiica, salva, confirraa,dirige, serva.
Sit mihi recta fides et falsis obvia sectis,
Sit mibi praecipue morum correctio praesens;
40. Sim carus, humilis, verax cum tempore prudens,
Secreti tacitus et linguae limine cautus.
Da fidura socium, da fixum semper amicum,
Da blandum sobriumque, pium castumqueministrura.
Non me pauperies cruciet nec languor abundet,
45. Sit comes altna salus et sufficientia victus,
Crimine nec laedam quemquam nec crimine laedar.
Sic bene velle queam, quo pravum quodque recedat,
Nil turpe cupiam, faciam vel proloquar unquam.
Sit mihi post mortem requies et vita pevennis
50. Per te, qui solus tu regnas trinus et unus.
Collect. ms. Cantuariense (?) saec. 11. Cod. Cantabrigien. Gg V, 35. -
Nach 33: Crimina cuncta tegens, etiam peocata remittens. Dies ist offenbar
nur eine andere Fassung von 33, die durch Irrtum vom Rande in den Text
gelangte. - Abschrift von Rev. H. M. Bannister.

37. Ad < lirMiim et Mariam.

1. Pie lesu, recordare,

Quam crudeliter et quam amare
In signo crucis liberasti,
Perditum genus protoplasti
Pretiosissimo sanguine corporis tui,
Gratia tantum et non merito sui.

2. Et ne in me redemptio pereat talis,

Per te meis peto [liberari] malis
Et, ne perdas nunc offensus,
Pro quo in ligno crucis es suspensus,
Ne perdas nunc iratus,
Pro quo tantum es vulneratus.
3. Quid mihi profuit, auctor lucis,
Quod subisti poenam crucis,
Si sic maneam in delictis
Et damnabor cum maledictis?
Non sic perdas, lesu bone,
Tua redemptum passione.
 - 54 -

4. Sed moneant te vulnera pedum,

Lateris, manuum, fel, acetum,
Sputa, clavi, lancea, arundo,
Per qnerti est vita reddita mundo.

5. Te moneat nobile lignum.

Quod te portare fuit dignum,
Lignum crucis triumphale,
Cui nullum est aequale;
Kunquam[tale] protulit humus,
Per quod nos salvati sumus.

6. Ut quid miseratus es latronis

In ipsa hora passionis,
lanuam vitae aperiens eiV
Precor te, miserearis mei,
Si reatus non impedit meus,
Ut exaudiar a te, Deus.

7. Quo me vertam infelicem

Kisi ad tuam genetricem,
Ad Marmm. stellam maris,
Quam prae cunctis veneraris,
Qua orante parcere soles
His, quos gravat criminum moles?

8. 0 Maria, mater misericordiae,

Ora regeni, iube nato,
Ut me raundet a peccato,
De peccato actuali,
Quem mundavit ab originali
Pretiosissimo cruore
Tt astante cum dolore.

9. Recordare, virgo mitis,

Cur haec ambo passi sitis,
Hic in carne, tu in mente.
Cnm puteretur te praesente,

10. Causa mei cnicem ascendit,

Ut salvaret, in cruce pependit;
Causa mei tu doluisti,
Cum aspiceres mortem Christi.

11. Quod subiit causa mei

Poenam filius Dei,
Tunc ego fui causamortis sui,
Fui et doloris tui.
 55 -

12. Noli ergo, mater Dei,

Oblivisci hodie mei,
Sed pro me, domina, ora;
Filius audit te absque mora,
De cuius utero voluit nasci
Et a tuis uberibus pasci.

13. Sancta Maria, mater Christi,

Placa Peum, quem genuisti,
Placa iram mei iudicis,
Tu mater eius sancta sufficis.

14. Sic, donrina, scio pro vero,

Si subveneris, salvus ero;
Succurre ergo, succurre citius,
Et erit mihi per te propitius.
Orat. ms. Lunaelacense anni 1451. Cod. Vindobonen. 3835. - 3, 3 in
deliciis. - 6, 5 perpendit naeus. - 12, 6 uberis.

38. Landes lesu Christi.

1. Te cupio salutare, 6. Ave, iubilus mentium

Sanctum Dei salutare, Te vere sitientium,
Salutanste glorifico Non est mirum, si iubilat,
Et pro posse magnifico. In quo tantus sol rutilat.

2. Te quaeso, ne despicias, 7. Ave, melle praedulcior

Sed clementer suscipias Et satis odoratior
Salutes, quas nunc offero Quara qnaelibet aromata,
Saluti, quam desidero. In te vera sunt sabbata.

3. Ave, lesu, fili Dei, 8. Ave, lesu, rex virginum,

Ave, finis meae spei, Quae te Deum et Dominum
Ave, lesu nomen piura, Sequunturlocis omnibus
Ave, vitae principium. Claris caaentes vocibus.

4. Ave, lesu, nomen bonum, 9. lesu, tibi sunt proximi,

Snramipatris summumdonam, Qui sunt carne mundissimi,
Ave, lesu, nomen carum, Si mens carni respondeat
In quo nihil est amarum. Nec vana laude gaudeat.

5. Ave, lesu, mel in ore, 10. Tibi placet virginitas,

Semper novus in amore, Cui non deesthumilitas,
Ave, legu, dnlce melos, Sed virgines non humiles
Quod resonatsupra caelos. Tibi sunt contemptibiles.
 - 56
11. Ave, lesu, fons hortorum,
Cor humectansaridorum,
Tu flos campi convallium,
Confortans visus gentium.
12. Ave, lesu, nomendulce,
Meum triste cor demulce,
Ave, lesu, nomeuvivum,
Habensin te vitae rivum.
13. lesu, nomenamabile,
Praecunctismemorabile,
Nam fidentermemoratur
Et frequenterinvocatur.
14. lesus exstirpat vitia
Et expellit daemonia,
Dat, auget,
Confortat
fovetgratiam, 23.Ave,sitisbonae
conscientiam.
15. Qui lesumpie nominat,
Cibumsalubrem runiinat:
Ave, lesu,verasalus,
Quem pavescit omnis malus.
16. Ave, fili summi patris,
Ave, pater tuae matris,
Ave, quem pater genuit,
Sed genito non praefuit.
17. Ave,patri coaequalis.
Inter natosnullus talis;
Ave, patri coaeternus,
Cumsis ipsesempiternus.
18. Deus pater ingenitus,
Tu patri unigenitus,
Ex utroque paraclitus
Sanctus procedit spiritus.
19. Una tibi substantia,
Nec est in hac distantia;
Tres sunt unum, sed non tria,
Consimilesper omnia.
Tu solus, lesu Doniine,
Deus verus cum homine.
-
20. Ave, caelis excelsior
Et abyssoprofundior,
Ave, cuius scientia
Non minor quam potentia.
21. Virtus tua totum posse,
Sensustuus totutn nosse,
Nihil est. quod te lateat,
Nil, quod tibi non pareat.
22. Ave, lesus,bonusagnus,
Malis vero leo magnus,
Ave, lesu, dux in via,
Introductor in propria,
Nam seductor hic seduxit,
Quem dux iste non conduxit.
dator,
Sitis malae sis sedatoi",
Ave, serpens fixus palo,
Qui resistisomuimalo,
Sauanosa serpentibus,
Nos tamsaepemordentibus.
24. Ave, dilectae lectulus,
Ave, murrae fascioulus,
Ave, murra mortificans
Carnem et cor vivificans.
25. Murraemortificatio
Est iugis recordatio
Tuae sanctae passionis,
Nostrae
pravaeactionis.
26. Ave, ros mentem ternperans,
Carnis aesturarefrigerans,
Mihi sis refrigeratio
A pravo desiderio.
27. Ave, lesu, cui debeo
Omnebonum, quod habeo,
Nam nihil sunt mea bona
Nisi tua pura dona,
Tu totum mihi tribuis
Et nihil tibi minuis.
 - 57
28. Ave, lesa, rex caelorum,
Ave, panis angelorum,
Ave, creator omnium,
Regni caelestisostium,
Ave, mundi gubernator,
Ave, potens dominator.
29. Ave, quem tremunt angeli,
Quem adorant archangeli,
Ave, cui throni serviunt,
Cui virtutes oboediunt.
30. In te Cberubim bauriunt
Et Seraphim, quod cupiunt,
Tu totum illis gaudium,
Neqne paris fastidium,
Nam iugis tui copia
Accendit desideria.
31. Ave, qui cunctis imperas,
Qui daemonesexsuperas,
Ave. patrem glorificas,
Ave, matrem sanctiticas.
32. Ave, pater gratiarum,
Ave, custosanimarum,
Ave, pastorpii gregis,
Ave, lator novae legis.
33. Ave, regnansper saecula,
Ave, mundns a macnla,
Ave, vera medicina.
Tu malorum es ruina.
34. Ave, vitac verus liber,
Per quemmundusfactusliber,
Quisquisin te digne legit,
Ille sesebene regit.
35. Ave, pius et innocens,
Ave, viam vitae docens,
Ave, qui nunquamdeficis,
Ave, qai mundumreficis.
36. Ave, lassorumrequies,
Ave, decora facies,
Ave, lapis pretiosus,
Ave, totus generosus.
-
37. 0 praecellens
margarita,
De te solo tu rae dita,
Te quaeram,te reperiam,
Praeter te nihil cupiam,
Tu thesaurusesto raeus,
Ne plus quaerensfiam reus.
38. Ave, mitis et suavis,
Ave, caeli firma clavis,
Ave, maris huius portus,
Cuius mirus fuit ortus.
39. Ave, dulcedo cordium,
Ave, purgator sordium,
Ave, potens divinitas,
Ave, clemenshumanitas.
40. Ave, mentis societas,
Ave, felix ebrietas,
Ave, Christe, vera vitis,
Qui salutem nostramsitis,
Fac tibi semperhaeream
Tamquampalmes,ne pereani.
41. Ave, vinum laetificans,
Ave, mundumpacificans,
Ave, tutum refugiura,
Ave, iuge praesidium.
42. Ave, sanctorumgloria,
Ave, salutis hostia,
Ave, qui stellas numeras,
Ave, qui cuncta ponderas.
43. Ave, dignuravitae lignum,
Pro te colo crucis signum,
Ex hoc ligno progreditur
Omne,quod bonum creditur.
44. Ave, qui bonosdirigis,
Ave, qui maloscorrigis,
Ave, legis terminator,
Verbi Dei seminator.
45. Ave, nosteradvocatus,
Per quem pater est placatus,
Ave, fonsindeficiens,
Sitim nostrarareticiens.
 - 58 -

46. Ave, lapsorum baculus, 56. Ave, fidelis raedice,

Ave, pigrorum stiraulas, Ave, frater et amice,
Ave, sanctorum speculum, Ave, laboris praemium,
Ave, qui salvas saeculum. Redemptionis pretium.

47. Ave, mundi speculator, 57. 0 pretium sufliciens,

Periculi nuntiator,
Pro nobis satisfaciens,
Ave, pugnantum clippeus,
Tu ditator egentiura,
Aquae vivae tu puteus.
Tu solamen languentium.
48. Ave, sanctum cataplasma,
Quosanaturtuumplasma 58. Ave, mundiredemptio,
A peccati languoribus Ave, iustorum portio,
Et inferni doloribus. Ave, mortis superator,
Ave, plebis Hberator,
49. Ave, dives et nobilis, Ave, prudens mediator,
Totus desiderabilis, Ave, fortis proeliator.
Ave, fous sapientiae
Et amator munditiae. 59. Avc, sine cuius dono
Nullus gaudet ullo bono,
50. Ave,vitaviventium, Ave,legisimpletio,
Ave, &pesmorientium, Peccatorum
deletio.
Ave, virtus debilium,
Ave, comes humilium, 60. Ave, lapis angularis
51.Ave,poteris
auxilium, Et raagister
singularis,
Ave,sanumconsilium, Ave,in quosuntomnia,
Ave,morbiremedium, Quae[cum]que
suntutilia.
Ave, qui tollis taedium.
61. Ave, qui primum hominem
52. Ave, dulcis et patiens, Ad divinam imaginem
Ave, prae cunctis sapiens, Creasli mirabiliter,
Ave, clemens et benigne, Sed is miserabiliter
Ave, iugi laude digne.
62. A te factus immortalis
53. Ave,fructusbenedictus, Morsupominoxialis
Ave, pugil nunquamvictus, In morteracito cecidit,
Ave, iudexiustissime, Dum Evae nimiscredidit.
Ave, testis verissime.
63. A te fuit elongatus,
54. Ave, doctor veritatis,
Ave,radixcaritatis, lugo carnis
Paradisum
subiugatus,
amiserat
Ave, torrens voluptatis,
Fons totius bonitatis. Et infernum meruerat.

55. Ave, norma iustitiae, 64. Eius quoque posteritas

Exemplarpatientiae, SequeDS
parentumsemitas,
Ave, splendor caelestiam, Sed tu, lesu, rex gloriae,
Ave, lumen fidelium. Huic condolensmiseriae,
 - 59
65. Ut miserum reduceres
Patrique satisfaceres,
Non [rejlinquens caeleslia
Descendis ad terrestria,
Yirginis intrans uteruni,
Conditoralme sideram.
66. Ave, natusde virginc
Sine virili semine,
Ave, verbura incarnatum,
Ave, numcn liumanatum.
67. Ave, matrem introiens,
Ave, de matre prodiens,
Ave, Deus absconditus
Forma servilis habitus.
68. Ut Leviathancapias,
Hamuscarnete pallias;
Hamuslatensdivinitas,
Esca patens humanitas.
69. Sic Leviathan decipis,
Cum carnemnostramsuscipis,
Qui dum carnis adgreditur
Escam, a hamo capitur.
70. Ave, iacenspraesaepio,
Natus in diversorio,
Ave, pannis involutus,
Verbum tacens velut niutus,
Ave, carnecircumcisus,
» Ave,causanostririsus.
71. lesu, mirandumiudico,
Quod ta more ludaico
Circumcidi te pateris,
Culpam cum non habueris.
72. Baptismatis
ablutio
Carnisque circumcisio
In te &unt ad mysterium,
Aliis ad remedium.
73. Ave, quem matris gremio
Stellae conducti radio
Tres magi corde simplici
Honorant dono triplici.
-
74. Ave, quem laetus tenuit
Siraeon,postquatnsenuit,
Fac, ut nos te complectaraur
Et in pace dimittamur.
75. Ave, peccatum
destruens,
Sed baptisma non respuens,
Ave, superquemcaelitns
Sanctusdescenditspiritus.
76. Ave, quem post ieiunium
Temptavit hostis omnium,
Sed temptando succubuit,
Nam in te nihil habuit.
77. Ave, cuius pia vita
Nostrafuit praemunita,
Ut mundumsemperfagiat
Uaelestiaquecupiat.
78. Ave, fervens praedicator.
Vitiorum resecator,
Doctrina tua continet,
Quidquid ad vitam pertinet.
79. Ave, sub panis specie
Te relinquensecclesiae;
Hoc roirandum sacramentum
Tuum fuit testamentum.
80. Hinc fideset dilectio
Crescitatquedevotio,
Nam dum de te nos satias,
Cordetibi nos socias.
81. Panis formam intuemur,
Sed snb fortna confitemur
Carnem iunctam deitati,
Deitatem parvitati.
82. Panis transit substantia,
Sed manent accidentia;
0 miranda potentia!
Sed non minor est gratia,
Quod ille, qui sic potuit,
Ita fieri voluit.
 - (30
83. 0 creatoris dignitas!
Quanta, qualis Immilitas!
Qui tuis sanctis manibus
Discipulis cernentibns
84. Prostratus pedes abluis,
Tu qui superbosrespuis,
Formam praetendis humilem
Ad te placandum utilein.
85. Ave, qnem tradit osculo
ludas vili munusculo,
Ave, pro me flagellatus,
Ave. spinis coronatus.
86. Tu consputuset illusus,
Tuus sanguispro me fusus,
Satiatus doloribus
Sociaris latronibus.
87. Ori tuo porrigitur
Acetum, cui fel iungitur,
Post talem poturo traditum
Sanctura emittis spiritum.
88. Ave, pro nobis moriens,
Patri semper oboediens,
Ave. manu sanguinea
Dira percussuslancea.
89. Transfixa corde saucio
TuncSimeouisgladio
Flens matercordepercipit
Vulnus, quod latus recipit.
90. Ave, sepulte Domine,
Lescendens
in voragine,
Tartarea qui fregisti,
Unde tuos eduxisti.
91. Ave, sargens a mortuis
Et apparens cito tuis,
Ave, scandensad aethera,
Patris sedens iu dextera.
92. Ave, qui patris debitum
Ab aethereis sedibus
Sanctumtransmittisspiritum
Discipulorum cordibus.
-
93. Quaerit purgator scelerum
Hominis mentem hospitera
Et divinorum operum
Hominem facit comitem.
94. 0 quara cleuiens benignitas,
0 quam suavis caritas,
Docens quid sit fragilitas,
Quid &it virtus et veritas!
95. Ave, iudex adventurus
Et condigne redditurus
lustis aeterna gaudia,
Malis vero snpplicia.
96. Ave, lesu, potensignis,
Quodprobatur multis signis,
Tu cor accendis frigidum,
Nigrum vertis in candidura.
97. Tu superbos incineras,
Dura mollis, res teneras
Convertis in duritiem.
Mentis erigis aciem.
98. Ave, linguis in igneis
A sedibus aethereis
Promissura niittens spiritum
In gregemtibi subditum.
99. Docti fiunt, ut doccant,
Et fortes, ut sustineant,
Perpetrantque prodigia,
Sic fundatur ecclesia.
100. Dies mihi deficeret.
Et linguanon safficeret,
Si discurram per orania
De lesu laudabilia.
101. Te, Doniine, salutavi,
Laudes tuas eructavi,
Sit tibi laus pro omnibus,
Qvias de te dixi laudibus.
102. Te, mi lesu, salutabo,
Nunquam vero refutabo
Me te satissalutasse,
Cum te credam me salvasse.
 - 61 -

103. Nam salutans te centies 104. Sed saluti sic praeviam,

Provocor ad millesies. Ut salutem accipiam,
Salus a me salutata, Et cura salus defuerit
Fac, ut nunquam sit mutata Carnis et mors adfuerit,
Salutantis intentio Tunc peccatorum veniam
A salutis servitio, Et salutera inveniam.

Orat. ms. Caelestin. S. Mariae de Parisius saec. 15. Cod. Mazariu.

3897(605).- An zwei 8tellen sind am Bandedie Verse nachgetragen
:
Ave, lesu, nomen plenuni
Cunctis bonis et serenum.

Cor meum durum, aridum

Pietate fac humidura.

E- ist indes nicht ersichtlich, wo dieselben eingeschaltet werden sollen.

39. De Nominibus Christi.

Omnipotensvis trina, Deus, pater optime rerum,

Quo uarraate satus sine tempore, semine, matre,
Ortu, fine, loco vel membris, post coronatus,
Permittens cerni, multo quoque nomine dictus
5. Spes, ratio, vita, salus, sapientia,mens,mons,
ludex, porta, gigas, rex [regum], gemma,sacerdos,
Messias, Sabaoth, rabbi, sponsus, mediator,
Virga, columba, manus, petra, tilius, Emanuel, lux,
Vinea, pastor, ovis, pax, radix, vitis, oliva,
10. Fons, hoedus,panis, agnus, vitulus, leo, lesus,
Verbum, homo, rete, lapis, Domiiius, Deus, omnia, Christus.
Collect. ras. Tegurinum saec. 10. Clm. Monacen. 18628. - 4 dictutu. -
7 Mesias, Sabaoth, Rabbis.

40. De GenerationeChristi aeterna et temporali.

1. Jsondnm rerum serie 3. Hic est mens altissimi,

De prirnae materiae Cuius nequit exprimi
Sequestrata gremio, Mira generatio;
Immo prius etiam Hic est sapientia,
Quam primam materiam Qua creavit omnia
Sevisset creatio, Deus in principio.

2. Fax aeterni luminis, 4. Hic est verbum patrium,

Totius originis Verbum firmatorium
Radix et initium, Caelorum et siderum,
Lex et motus temporis, Verbum, quod caro factum,
Ex arcano pectoris Verbum et quod intactum
Genuerunt filium. Fecundavit uterum.
 - 62 -

Salutare Domiui, 6. Vagit infans inclitus

Quod viderunt termini, In praesaepi positus
Puer natus hodie, Inter animalia.
Cuins matris partui Pax in terris hominum
Ostetricant strenui Et sanctorum ordinum
Caeli cives curiae. In excelsis gloria.

Caro, verbi socia,

lungat nos Alleluia.

<">rat.ms. Caelestin. S. Mariae deParisius saec. 15. Cod. Mazarin. 3897(605).

41. De Incarnatione Domini.

Arce siderea 3. Ibis ad virginem

Phoebe refulserat stirpis Davidicae.
Et lucis aurea Vultus siderei,
globos etfuderat. mentis angelicae,
Cum nocte media Cum vocis exprimis
temporis aderat verba prophetiae
lam plenitudo. Mystica, cave,
Multis e fratribus Yirgo ne tiineat,
unus eligitur, sed prolis regiae,
Tot caeli civibus Sed vultus placidi.
unus dirigitur, scd pulchra facie,
Regis obtutibus Saluta virginera,
praesens, qui quaevitur, sed tali serie
Stat Fortitudi». Dic prior: Are.

2. SuccinctusGabriel 4. Virgo dum trcpidat

oboedieutia, et unde veneris,
Summus arcbangelus Stat, studet, cogitat.
promptus ad omnia, quis, qualis fueris
Stat regis nuntius Vcl cuius nuntius.
regis impcria ne cito dixeris,
Fcrrc paratus. Sed voce pia,
Angelc Gabriel, Stans vultu placido,
inquit, progredere. demisso lumine,
Fcr cito nuutmm, Pudicis oculis
cito rcgredere, fixis in virgine,
Sed brevi iubeo, Propriam proprio
brcvi charactere designans noinine
Sis oneratus. lunge: Maria.
 - 03 -

5. Dum timens refugit 8. Dulce cum virgine

virilem facieni, misce colloquium;
Vultus angelici Quaeret, quem pariet:
denuda speciera, dic: Dei filium;
Dum modum discutit Quaeret et quomodo;
et rernm seriem dic tu : per spirituni;
Virgo serena, Quaerere plura
Sume parabolam Virgo si coeperit,
vocis interea; libens exsequere,
Sed quidquid dixeris Dic, tetragrammaton
prius et postea. quali charactere
De quibus dixero, Possit dissyllaba
dic tamen antea: sensu concludere
Gratia plena. Laude futura.

6. Carnis virgineae 9. Regis imperio

sub domicilio, regalis nuntius
Dic, dumum praeparet, Secreta virgini
sed Dei filio; secreti conscius
Stabit et conferet, Divina reserat;
sed sub silentio formidat priinitus
Singula secum. Virgo pudica.
Pudoris titulum Incipit angelus
primo discutiet, modis disserere,
Da fidem virgini, Felicem praedicans,
quod virgo pariet, vota puerperae;
Dic, cnius spiritu, lam cupit effici.
per quem concipiet, sed tali foedere
Dominus tecum. Regis amica.

7. Felicem praedica, 10. lam sacri pneumatis

quae Dei tilio perfusa lumine
Mater eligitnr Credit et concipit;
vernante lilio divino semine
Pudoris integri, Floret et pullulat
sed et angelico mater in virgine,
Digna relatu, Nosque sollenni
Qaae pacis osculo Laudemus Dominura
terrena superis vocis obsequio,
Amoris glutino Cum patre luminum
iungis et inseris, matrem cum filio
In mulieribus Laudet et praedicet
primis et posteris nostra devotio
Benedicta tu. Laude perenni.

Collect. ras. Savigniacensesaec. 13. Cod. Parisin. Nouv. acq. 217.

8, 7 Quaere. - 10, 8-1] stehen irrtumlich nocli eininal vor 10, 1.
 - 64 -

42. De Incarnatione Christi secandamalphabetam.

Amor verus omnia 3. Lubrica se voluit
Potest superare, indui natura.
Bellorum saevitiam Mnndanae qui machinae
Valet refrenare, solus tenet iura,
Corda discordantium Nec non cuius regitur
Sic coadunare, caelum praelatura,
Duorum mentes hominum Orbis factor carnea
simul concordare, tegitur figura,
Ergo salvare Patris qui pura
qui se vult, discat amare. tamen ante fuit genitura.

Factorem hic omnium 4. Quem non potest ambitus

amor inclinavit, claudere caelorum,
Grandemparvum lieri Re miranda gi«'nitur
auctor procuravit, praeter viri thorum,
flas iwter miserias Stricto loco ponitur
ipsum collocavit, princeps angelorum,
In patris qui dextera Tamen erit inscia
cuncta gubernavit, omnium dolorutn
Katholicos lavit Virgo, flos florum,
a crimine, quos adamavit. pariens dominum dominorura.
5. Xristus hanc mortalibus
prae cunctis elegit,
Ymmo, quos creaverut,
cunctis praeelegit,
Zyina hostis tollitur.
quo mundum subegit,
Et eius potentia,
per quam nos abegit,
Commiserans fregit
Christus nos atque redegit.

Collect. ms. Stiriacense saec. 15. Cod. Stiriacen. L. 26 [s. n.] - 2. 1

sq. omnium amor hic inclinavit. - 2, 9 Katholicas. - 3, 4 tenes.

43. De Incarnatione Domini.

Dum sub mundi vespere 2. Legi dum antiquitas

Dies inclinatus Esset subiugata,
Ad occasum vergere Regnabat iniqaitas
lam esset paratus, Fide nondum nata,
Novae lucis sidere Descendit divinitas
Mondus illustratus Ad nos calceata,
Coepit recognoscere Per quam rnundi caecitas
Veteres reatus. Est illuminata.
 - 65 -

3. Ut disponat omnia, 8. Numinis et horainis

Venit in hunc mundum Unio sacrata
Dei sapientia Est in alvo virginis
Sanans moribundum, Sic confoederata,
Docens nos compendia Ut rex magni nominis
Per quae sit eundum, Specie rautata
Ne nostra vestigia Vim obumbret numinis
Vergant in profundum. Veste stragulata.

4. Paranympbus mittitur 9. Intrat clausa viscera

A secretis caeli, Gratia fecunda,
Sanctum est, quod geritur; Sentit ventris pondera
Ergo Gabrieli Mater verecunda,
Slandatum imponitur, Sacra tument ubera
Nnntio fideli, Sacri lactis unda,
Sed puer, qui nascitur, Fit nova puerpera
Homo est et Heli. Virgo manens niunda.

5. Misso caeli nuutio 10. Testam intrat figulus,

Virgo fecundatur, Dens homo factus,
Ista salutatio Fit de magno parvulus
Partum operatur, Deus luens actus,
Seminalis ratio Saliit ut hinnulus
Procul hinc tollatur, Mundi per anfractus,
Ne viri contagio Fit legulis vitulus
Quidquam ascribatur. Ad mortem distractus.

6. Verbum in principio 11. Non erat simplicitas

Pannis involutum Evae columbina,
Stupet in praesaepio Quam seduxit falsitas
Subiugalernuturn, Et fraus serpentina,
Caecis datur visio, Sed, ut detur sanitas
Fit de sputo lutum, Aegris in piscina,
Tali de collirio Cincta venit deitas
Lumen fit acutum. Carne peregrina.

. Magnus in praesaepio 12. Novum tempus oritur,

Lteus liospitatur, Nova lux aestatis,
Per quem caeli regio Et in diem vertitur
Tota gubernatur, Nox antiquitatis,
Virginis in gremio lam error destruitur
Vagit et laetatur, Intidelitatis,
Qni patris consilio Et mundusingreditur
Cuncta[perscrut]atur. Viam veritatis.
Dreves, Pia Dictamina. VII. 5
 - 66
13. Prodeunt ecclesiae
Rosea vexilla,
Cultor idolatriae
Stupet videns illa,
Titulum victoriae
Fides fert pusilla,
Cui succedunt gratiae
Tempora tranquilla.
14. Sicca virga viruit
Novo feta flore.
Vellus rore maduit
Tinctum caeli rore,
Flamma rubum tenuit,
Sed non in ardore,
Virgo Deum genuit
Illaeso pudore.
15. Si rubi mvsteria
Cupis indagare,
Prius te discalcia,
Quam adpropinquare
Velis ad incendia,
Quae vides tiagrare
In ligni materia,
Sed non aestuare.
16. Sic rubum uredine
Flamraa nihil laedit,
Sic de sicco germine
Virga fructum dedit;
Qnid mirum de virgine
Si partus procedit'.'
Stultum est in homine,
Quod Don ista credit.
17. Manifeste legitur
Hoc in Isaia:
De virga flos oritur.
Hoc est de Maria
Deus-bomo nascitur,
Ex hac prophetia
ludaeus arguitur
Errans in Messia.
-
18. Sic, ludaea misera,
Quid frustra laboras?
Falleris in litera
Legis, quam honoras;
Mundus est in vespera,
Veni, rumpe moras
Et ad meam propera
Fidem, quara ignoras.
19. Gens absque consilio
Potes appellari,
Quae patrem cum filio
Non vis venerari;
Hos nostra religio
Cultu colit pari,
Et tua praesnraptio
Solet detestari.
20. Linque neomenias
Et legalem cuitum,
Sperne caeremonias,
Quae non prosunt multam ;
Haec cuncta despicias
Et averte vultum,
Mirum est, si nescias
Moysen sepultum.
21. Legis observantia
Non reddit perfectum,
Nec legalis hostia
Quemquam facit rectam ;
Subintravit gratia,
Quae dudum abiectum
Traxit a miseria
Hominem despectum.
22. Fit creator omnium
Nova creatura,
Stupet hoc comiuercium
Usus et natura,
Novum fit imperium,
Nova dantur iura,
Fides scandit solium,
Et lex petit rura.
 - 07 -

23. Nam patris consilium 26. Non est opus hominis

Palam est ostensum, Nec opus naturae
Dolens plasma proprium Partus nostrae virginis,
Dolo deprehensum, Quae de carnis iure
Dat pro servis filium, Nihil traxit ordinis
Eius per ascensum Nostrae geniturae,
Crucis per martyrium Sed est vice seminis
Corpus est extensum. Fides pariturae.
24. Solera in praesaepio 27. Felix puerperium
Nox stupet accensum, Dei genetricis,
Virgo fovet gremio Kihil habens propriam
Parvulnm immensum; Carnis peccatricis;
Ille, cuius brachio Angelus ofticiura
Caelum est extensum, Gerit obstetricis
Subditur imperio, Et loseph obsequium
Caesari dat censum. Baiulae nutricis.

25. Inter haec crepundia 28. Sed dum parit filium

Deo decantatur Virgo gloriosa,
In excelsis gloria, Sentit solis radiuin
Pax in terris datur; Turris nebulosa,
Currunt evangelia, Multitudo gentium
Fides seminatur, Credit nuinerosa,
Et ab idolatria Et Christi mysterium
Mundus revocatur. Patet sine glosa.
Collect. ms. Glunicense saec. 13. Cod. Lincen. Cc. II 15. - 10, 4 Noster
Deus luens. - 16, 8 Qui non. - 23, 7 sq. voii spaterer Hand.

44. De Incarnatione Domini.

1. Intacta viscera 3. Misericordiae

Pudicae virginis Obvia veritas,
Fuderunt foedera Cedit laetitiae
Dei et hominis, Legis asperitas,
Paterna dextera, Stat locus veniae,
Virtute numinis ( ailit impietas,
Exemit scelera Duin regem gloriae
Primaevi criminis. Parit virginitas.

2. Pudoris lilium 4. Moysi virgula

Matris intemerae Draconem induit,
Tonantis filium Mutata formula
Traxit ab aethere, Virgam abhorruit,
Mirum commercium, Carnis umbracula
Divino munere Verae dum coluit,
Init consortium Mundi piacula
Dives cum paupere. Deus absorbuit.
5*
 - 68 -

Hic serpens dicitur In testa lutea

Legis abiectio, Lumen absconditur,
Dum prelo premitur, Ablata decima
lam cessatunctio Dragma requiritur,
Et dux deprimitur, lam fraus viperea
Patet consumptio, Arte refellitur,
ludaea feritur, Imis aetherea
Et furit ultio. Pax dia redditur.

6. Hamus subtegitur CognosceDominum,

In carais tegmine, ludaea misera,
Captivans capitur Rectorem luminum
Satis certamine, Veste sub altera,
Qui morsum tribuit Legi dat terminum,
Letalem feminae, Quem docet litera,
Morte succubuit Ad novum gaudium
\7incente virgine. Recedunt vetera

Collect. ms. Llantoniense (?) saec. 13. Cod. Collegii Corp. Christi Oxonien.
59. - 1,6 oder Vim celans numinis. - Abschrift vou Rev. H. M. Bannister.

45. De Incarnatione Domini.

. Patris uni^euitus,
Ante solem genitus,
Nutu sancti spiritus
Alvo matris editus,
Vagit cnnis positus,
Praesaepi reconditus;
Sic accepit plebs inanis
Missum manna caelitus,
Sic de caelo vivus panis
Venit mundo deditus.

2 a. Servi formam induit, 2 b. Obstupescat saeculum

Servi qui nil habuit, Tantum hoc miraculum,
Sed, quae Deum genuit, Virgo lactat parvulum,
Virum non sustinuit, Quae non novit masculum;
Nec flos pudoris marcuit, Videtur iam ad oculum
Messias quem aperuit; Vetus illud oraculum:
Sic in arca testamenti, De radice lesse natum
Sicca virga floruit, Flos fecundat surculum,
Sic in terra sitienti In quo sanctushatet gratum
Vellus rore maduit. Spiritus cubiculum.
 - 69 -

3a. Sublevator pauperum 3 b. Utitur pro solio

Et creator siderum Rex Mariae gremio,
Mundum raole scelerum Cuius sub imperio
Miseratur miserum, Vivit omnis natio,
Matris subintrat uterum, lam Danielis visio
Virgo dat nobis puenim, Non vacat a mysterio:
Qni secundum Isaiam Lapis enim, qui descendit
Iter planat asperum De montis fastigio,
Atque mundi monarchiam Crevit ita, quod transcendit
Portat super umernm. Terram suo spatio.

4a. Ut in praeconiuin 4b. Regii sanguinis

Matris et virginis Germen egregium
Indocti labium Decus originis,
Solvatur hominis, Splendor natalium,
Praestet ingenium, Telis cupidinis
Det vim acnminis, Cor tulit obvium,
Qui tenet solium Ut divi serainis
Superni culrainis. Esset hospitium.

5a. Hospita 5 b. Inclita

Fit ita Cognita
Deo et homini, Femina nomini.

6 a. Recens hospitium 6 b. 0 susceptibile,

Cubile nobile, Prorsus mysterium!
Vitii nescinm, Acceptat fictile
Virtuti habile, Vas fictor omniuiri,
Ipsius ostium Inibi stabile
Fixum, non mobile, Regens imperium,
In hoc nil tristium, Nullum difficile
Totum risibile. Ferens negotium.

7a. Quae mens, quae scbedula 7 b. Quae semper floreat,

Capere valeat, Haec lesse virgula,
Hac de iuvencula Rubus, qui vigeat
Quod dici deceatV In flamma sedula,
Cuncta si saecula Quae soli pateat,
Scribere libeat, Haec portae clausula,
Laos erit parvula Quae lucem praebeat,
Nec fine careat. Haec nucis gerula.

8a. Haec candens lilium, 8b. Haec redeuntium

Haec rosa rubea, Ductrix idonea,
Haec mannae proprium Pervenientium
Vas, urna anrea. Sollennis laurea.
 - 70 -

9a. Framea 9b. Arida

Flammea Area
Hac refrigerium Hac stillicidium
Facit, Capit.

lOa. Ovis erronea lOb. Dragma argentea

Hac caulas parium Per hanc marsupium
Iraplet, Habet.

11. Laus sibi paxque suis.

Cod. Beroliuen. Philipp. 1996. add. saec. 12. - 4a, 1 Et in praeconium.

Der Form nach zu schliefsen, vielleicht auch Cantio.

46. Cnrsns de Nativitate Domini.

Die Sabbati.

Ad Matutinum.

1. Tactum pudoris nescicns 3. Hinc magnus in consiliis

Sancto concepit flamine In caeli sedet solio,
Maria virgo, pariens Matre ligatur fasciis
lesum siue gravamine. Aselli in praesaepio.

2. Attendite miraculum : 4. Pro Fescenninis gloria

Mater more femineo, Ab angelis conciuitur
Qui cuncta pascit, parvulum Et pax in terrae curia
Lacte fovet virgineo. Benevolis promittitur.

5. lesu, Mariae filio,

Sit sempiterna gloria,
Qui dempto hoc exsiliu
Coronet nos in patria.

A d L a u d e s.

1. Spleudorpaternae gloriae, 3. Te Deum, Dei filium,

Qni clares te videntibus, Ex David factum semine,
Verusquesol iustitiae, Regeraregum eximium
Nostris refulge mentibus. Secundumcarnem,Domine,
2. Da, carnis ut mysterium, 4. Mortalem et pontificem
Quod patuit pastoribus, Magorum fantur mvmera-,
Ad verae vitae praemium Caput, per mortis calicem
Sit profuturum omnibus. Membrorum sana vulnera.

5. lesu, Mariae filio.

 - 71
Ad Primam.
1. lesu, decus angelicum,
Dans tuis lumen caelicum,
Lux lucis invisibilis,
De matre natus humilis,
3. Tibi Mariae genito
Cum patre et paraclito
Sit honor et victoria
In sempiterna gloria.
Ad Tertiam.
1. Uti sponsus de regio
Processit matris gremio
Gigas naturae geminae
Ex sacra natus virgine,
3. Tibi Mariae
Ad Sextam.
Nunc Christum olim patribus
Promissum Deus gentibus
Notum fecit infantnlum,
Ecce, in cunis parvulum.
3. Tibi Mariae
Ad Nonam.
1. Qni descendisti, Dnmine,
In alvum sacrae feminae,
Ut ros in lanam velleris,
lesu, laus nostri generis,
3. Tibi Mariae
Ad Vesperas.
1. Candor aeterni luminis
Et sine labe speculum,
Fulgor divini numinis,
lubar illustrans saeculum,
2. Ex patre ante saecula
Qui genitus es, Domine,
Post temporum curricula
Ex matre natus virgine,
5. lesu Mariae
-
2. Virtutes pueritiae
Tuae. cuius deliciae
Sunt esse cum hominibus,
Nos instruant virtutibus.
2. Exsultans viam currere,
Errantem ovetn quaercre,
Ut bonus pastor umeris
Hanc reportaret superis.
filio.
Agamus grates iugiter
Cum angelis, qui dulciter
In summis laudes resonant
Nobisque i>acem intonant.
filio.
2 Emunda nos a sordibus,
Da nostris pacem cordibus,
Ut collaudantes pariter
Te hymnizemus iugiter.
filio.
3. Quae traxit te dilectio,
Ut nostramcarnemsumeres,
Quae vicit te compassio,
Ut morte nos redimeres?
4. Te cogat, ut perenniter,
Quemnuntiavit Gabriel,
Nos serves,ut nunc iugiter
Nobiscum sis, Emanuel.
filio.
 - 72 -

Ad Completorium.

1. Christe. nostra redemptio, 2. Non ex virili semine,

Amor et exspcctatio, Sed mystico spiramine,
Deus, salvator populi, Ut parvulos nos subleves,
Homo in fine saeculi, Tam grandisparvusfactus es.
3. Tibi Mariae filio.

Orat. ms. saec. 15. Cod. Labacen. 45. - Ad Piimam 3, 1 Mariae

filio gegenden Keim. - Ad Nonam 2, 4 Te feblt.

47. Oratio ad parvulum lesnm lactantem.

Qui gremio matris resides, sapientia patris,

Uberibus sacris lactate, lesu pie, matris,
Hostia vera patris, rex caeli, vas deitatis,
Dux patriae et pacis, flos, fructus virginitatis,
5. Munus dulce satis, lux mundi, fons pietatis,
Me superae gentis, quaeso, coniunge beatis.

Collectan. ms. incert. origin. saec. 15. Cod. Oxonien. Canon. Misc.
523. - 6 superis gentis. - Abschrift von Rev. H. M. Bannister.

48. Ad lesnni Infantem.

1. 0 praedulcis parvule, 3. Hoc ardoris calculo

puer sine pari, velis me ignire,
Precor, ut permittas me Ut amoris stimulo
de te consolari. post te possim ire,
Pedes tuos lambere, Ne peccatoris poculo
nnanusosculari sim filius irae,
Ac hilarato corde Sed caelesti fercnlo
tecum iucundari. possira me natrire.

2. 0 creator omnium 4. 0 lesu dulcissime,

fonsquepietatis, cibus salutaris,
Quis tibi consuluit Qui sic nobis intime
sic te dare gratis tribui diguaris,
Nobis, nisi vehemens Mala nostra deprime
ardor caritatis fletibus amaris
Et affectus imprirae,
quibus declararis.
 - 73 -

5. Tantis, pater luminum,

donis benedictus
Sis tu et dulcedinum
tu spiritus dictus,
Et, o virgo virginum.
ventris tui fructus,
Qui mundi voraginum
dissipavit luctus.
Orat. ms. Carapense anni 1462. Cod. Darmstadien. 521. - 1, 3 Precor,
me permittas. -- 1, 7 hylerato. - 5, 5 o fehlt. - Der Reim der ungeraden
Zeilen fehlt in Str. 2 und ist stumpf in Str. 1.

49. \ ITSIISde Epiphania Domini.

Lux nova sublimis de caelo fulget in imis;

Luce Dei plena, quae gaudia monstrat amoena,
Koscitur haec stella Dominnm pariente puella,
Nam nato Christo mundo radiavit in isto.
5. Reges post stellam quaerunt paerumque puellam,
Gentiles dicti subeunt cunabula Christi.
Aurum, tus dantes murramque, Deum venerantes,
Perque fidem puram tria signant sacra figuram.
Hunc Christum puernm studeamus credere verum,
10. Semper viventem, regnantem, sed morientem.
Est Gabriel dictus tali sermone potitus:
Pax sit vera bonis virtutum perpete donis,
Ex caelo natis sit gloria sancta beatis.
Ergo nitamur, quo vera pace fraaraur.
15. Gloria sanctorum sit nobis summa polorum.

Comment. ms. (Beati in Apocal.) S. Severi in Vasconia saec. 11. Cod.

Parisin. 8878. add. saec. 11.

50. Oratio de lioc praednlci nomine lesn.

1. Ave, lesu, 2. Quemhominem

nomen mirabile, tantum dilexisti,
Patris verbum Quod protinus
inenarrabile sibi subiecisti
Atque sapientia. Omnia terrestria.
In omnibus Qui vetitum
par es genitori, pomum cito edens,
Per te facti Se suosque
sunt caelesteschori, morte fera laedens,
Homines et omnia. Amisit caelestia.
 - 74 -

3. Ne perderes Mentem meam

hos, quos condidisti, reple dnlcedine
Post a patris Caritatis
sinu descendisti atque monimine,
In uterum virginis, Ut te solum sitiam.
Ubi summis
8. Amor tuus
ima coniunxisti, lumen est mentium,
Cum benigne
tecum univisti Favus mellis,
dulcedo cordium
Substantiam hominis.
Pigmentumquecaelicum;
4. Ave, lesu, Omne prorsus
Deus incarnatus, excedit gaudium,
Deus homo, Omne simul-
de virgine natus, que desiderium,
Postque octava die Vinum est angelicum.
Pro salute
9. Tua luce,
nostra circumdsus, lesu, clarifica
Inde captus,
Meam mentem,
derisus, occisus
vino laetifica
Per plenos invidiae.
Affectum mellificans,
5. Per hanc mortem Ut te solum
mortem occidisti, semper esuriam,
Quam ardenter Te, dulcedo
nosque dilexisti, vitaeque, sitiam
Demonstrans,lesu pie. Laudes tuas replicans.
Resurgendo
10. Ave, lesu,
vitam reparasti, totus arnabilis
Ascendendo
Et prae cunctis
portam reserasti
Caelestisque
patriae. desiderabilis,
Omnemsensnmsuperans,
6. Nunc de sede Cnius amor
tuae maiestatis cor meum afficit,
Ad nos clamas: In quem tota
vos, qui laboratis mens mea deficit
In peccatis, currite, Te solum desiderans.
lugum leve 11. Ex hac carue
meae caritatis
dissolvi cupio,
Propter tanta Tecum esse
dona pietatis
In vobis suscipite. in illo gaudio
Angelicae curiae;
7. Ave, lesu, Tu me trahas
auctor clementiae, ex hoc exsilio
Peccatorum Et reponas
tota spesveniae, in tuo gremio,
Dona mihi veniam; Rex misericordiae.
 - 75 -

12. 0 quam laetus,

cura te invenero,
Et quam felix,
cum te tenuero

In caelesti patria;
Tunc amplexus
casti, tunc oscula
Erunt roihi
de te per saecula
saeculorum dalcia.

Orat. ms. Campense anni 1462. Cod. Darmstadien. 521. -- 1, 2 ad-

mirabile. - 3,2 hos fehlt. - 5, 2 nostram mortem. - 6, 2 tuae fehlt. -
7, 9 atque numine. - 9, 2 lesu fehlt. - 12, 10 saeculorum fehlt.

51. De Nomine lesn.

Introductio.

Ut de lesu nomine 4. Dnx, lux, rex, lex machinae

digne fari queam, praeest lesus trinae,
Nomen tetragramuiaton Ab aeterno nascitur,
linguam limet meam, manet sine fine,
Seraph arae calculo Cuius dulcis nominis
tangat purgans ream, syllabae sunt binae,
Ne sic scandam ardua, Sed in binis syllabis
quod in praeceps eam. literae sunt quinae.

lesus, nomen fulgidum, 5. Nec pentas mysterio

plus sole clarescit, vacat, sed nec trias
lesus omni balsamo His, qui de mellifiuo
plus menti fragrescit, mentes gerunt pias,
lesus, dulcor melleus, Quas ut tangam breviter
plos melle dulcescit, rectas tenens vias,
lesus, raelos caelicum, Cor, linguam et calamum
plns lira malcescit. dirigat Messias.

lesus iucundissimus 6. Omne est dissyllabura

amplexu mentali, signans caritatem,
lesus cor exhilarat Cum signetur caritas
iubilo vitali, per dualitatem,
lesns dux rectissimus Cuius monas unica
moli corporali, stringit deitatem,
lesus lux praefulgida Altera deflectitur
menti spiritali. ad humanitatem.
 - 76 -

7. Hinc ad patrem caritas 12. Vino, botri sauguine,

fervet infinita, craor figuratur
Mens eat ad proximum Lateris, per oleum
flagranter ignita, latex designatur;
Pro quo morte saucio Per illud redemptio
mori valens vita, mundo propinatur,
Quanti pendat miserum, Per istud originis
comprobavit ita. amurca purgatur.

8. Seminecem saucium 13. Pentade caracterum

hic Samaritanus nomen calculatar,
Morte curat propria. Mariae tot litteris
donec fiat sanus; nomen consignatur,
Pastor vita moritur. Per quod circularitas
uec curat germanus, miranda probatur,
Homo hoc per facinus Qua matris perfectio
fit hostis profanus. prolisque dotatur.

9. Amor fertur maximus 14. Circularis numeras

sic amans amicum, pentas perhibetur,
Sed est maior amico, In se ducta pentade
qui sic inimicum si multiplicetar,
Amat, quod amplectitur Finis cum principio
bostem tam iniquum, conformis videtur,
Sed amat, nt fertilem Gignentique genita
reddat capessitum. similis censetnr.

10. Caritate maxima 15. Unde quinque qtunquies

ferbuit maiori, sunt vigena quina,
Quam curat impeudere Numerorum portio
nequam irapostori, dempta par est bina,
Dat cumulatissimo Quibus istud indidit
curaulum amori, sophia divina,
Pro periuratissimo Sic pro posse similis
dignans boste mori. est regi regina.

11. Dyade numismatum 16. Hexas sola pentadi

curat substantivum, sic assimilatur,
Passivum corpusculum, Quod liquet ivi eadera,
dans cor compassivum; hexns si ducatur
Stabulo, patibulo In id, ex quo gignitnr,
binum fudit rivum, summa terminatur,
Dativum reraedii, Circularis itaque
mortis ablativum. utraque probatur.
 - 77 -

17. Hinc est, quod cnm hexade 20. Virgo coepit circulum
pentas proximatur, a Deo creata,
Quibus circularitas Terminavit ambitum
una propriatur, mundo conversata,
Nam utraque, quotiens Peregit circuitum
in sese ducatur, cuin Deo locata,
A quo duci coeperat, Puncturn, a quo fluxerat,
in id terminatur. in huuc regirata.

18. Numerus est apicum 21. Oritur et occidit

lesu circularis, sol spiritualis
In Maria puriter Lustrans in cimiitu,
est orbicularis, quivis est vitulis,
Duornm prosperitas Ad egressum repedans
est haec singularis, dextrae paternalis,
Cum gignente geniti Est in suos circulos
lesu singularis. flexus motus talis.

19. lesus coepit circulum 22. Hexas iuncta pentadi,

a patre progressus, mater iuncta proli,
ConsumiTiansperiodum Sola coniunctissima,
ad patrem regressus, vicinata soli,
Conswmmatum stipite Eius locans circulis
dum clamat perpessus, rex reginam poli.
Orbi tigit limitem Iminediatissime
a mundo recessus. post se vult hanc coli.

23. Coepit lesu circulus

a corde paterno
Per canalem transiens
in alvo materno,
Ereptis post obitum
suis ab averno
Finis est cnm capite
coniunctns aeterno.

I.

Primus lesu nomine 2. Adae praecipitium

caracter est lota, fastum esse scivit,
Apex simplicissimus Reiectusab edito,
minimaque nota; dora culmen ambivit,
lesu sic humillima Hinc lesus humillimus
vita fuit tota, semetinanivit,
Verbis,signis,actibus Utquelapsussurgeret,
a fastu seraota. vitae fons obivit.
 78

3. Lucifer vult rapere 8. Inter duasdyades

Dei paritatem, iota situatur,
Usurpare satagit Deo sic et homini
homo deitatem, lesus mediatur,
lesus taletn exhibet Binus sexus numini
in se parvitatem, reconciliatur,
Quod sequaxnon corruat Pater nec non spiritus
ob aequalitatem. utrique placatur.

4. lesus ens celsissimus Consors consonantia

vult humiliari, fit ex hoc vocali
Ut, quisquis de cetero Pacis foedus imperans
gliscat hunc sectari, irae divinali,
Queat non ad infima ludicem cum horaine
fastu supinari, placans noxiali,
Sed ab imis erutus Culpae, poenae diluens
summis inaltari. naevum, dupli mali.

5. Insuper i litera 10. lesus iota medium

vocalis probatur, crebro scriptitatur,
Quinarum vocalium Trinitatis media
media locatur, persona probatur,
Sed haec, nt sit consonans Filius altissimi
simplex, commutatur, prius generatar,
Interdumque consonans Ab utroque spiritus
iota duplicatur. procedens spiratur.

6. Verbum patris genitum 11. Ambulat iu medio

lesus ab aeterno lesus angelorum,
Vocem carnis induit Aureorum medius
in claustro materno, stans candelabrorum,
Yerbum ens mundissimum Tenet terrae medium
in sinu sujieruo sudum ventris thorum;
Fit tam vox quam consonans Hinc salutem operans
in ventris interno. lesus terrenorum.

Verbum iunctum plasmati 12. In praesaepi medius

vox simplificata, iacet iuraentorum,
Yerbum iunctum honiini Duodennis medio
vox est duplicata, residet doctorum,
Tam carne quam aniraa Peudet cruce medius
verbo coniugata furum damnatorum,
Yocalis fit consonans Crebro lesus rnedio
duplo combinata. stat discipulorum.
 - 79 -

13. Quid de lesu medio 17. lacet inter populum

laudes lingua tacet? Israel bovinum
Medius est ambulans Gentilemque medius
operans et iacet, coetum asininum,
Pendens, stans et reserans Angulari lapide
mediari placet, ritum inngens binum,
Reor, quod mysteriis His eiusdem fidei
nil ex septem vacet. iubar dat divinum.

14. Ens a patre suscipit 18. Duodennis medio

proles entitatem, considet doctorum,
Cum pater ingenitus Hos quaerens et audiens
det nativitatem, de doctrina morum,
Hoc esse per mediam Docens imprudentiam
lesu largitatem caecain terrenorum
In manantem spiritus IH cunctis consulere
transit bonitatem. sensum peritorum.

15. Ambulant ierarchicam 19. Stat inter discipulos

inter contionem, pandens cicatrices,
lerarcha cum angelis Confiteri patule
dat purgationem, docens infelices,
Dat infulgens medius Ut meutes confessio
illustrationem purget peccatrices;
Consummansquetertio Nec hoc semel factitat,
dat profectionem. sed per plures vices.

16. Salutem in medio 20. Eeddet iudex medius

terrae faciebat, discretor reorum,
Terrenos ab invio Justa lance ponderans
vocans reducebat, causas meritorum,
In limbo tartareo Obstinatos fulminans
clausos eruebat, poenis tartarorum,
Summa muri caelici Paenitentes praemians
scandens celsiebat. regno beatorum.

21. Ubique conspicitur

iota medianum,
Surama placans infimis
iter fecit planum,
Per quod mundus graditur
ad supermundanum,
Dura verbum vox consonans,
corpus fit humanum.
 - 80 -

II.

1. Apex t subsequitur 6. Finis e cbaracteris

sursum oculatus, corpus tormentatum,
Parumper in medio Clavis quater, milies
parens actuatus, spinis terebratum,
Finis aliquantulum Inclinato capite
plus est recurvatus, clamans ,,Consummatum",
Mucronali linea Fiuem ad principium
fixim transforatus. probat recurvutum.

2. lesu sursum oculus 7. Linea per mediuin

vigil insopitus, transit transversalis,
Lyncis cuncta permeat Latus lesu perforat
visus investitus, punctus mucronalis,
Sic caelo, sic tartaro, Quo transfosso profluit
sic mundo quis situs duplex fons vitalis,
Nudus sub tis oculis Cruor, mundi pretium,
nude patet scitus. aqua baptismalis.

3. Quidquid abditissimis 8. Is caracter cernitur

mens volvit latenter, aspectu rotundus,
Id luce lucidius Apexque vocaliura
videt lux patenter ; est situ secundus;
Hinc peccans resileat Per lesnm tripudiat
pavens vehemcnter, tristis prius mundus,
Cuius scelus prospicit Dum post threnos tragicos
iudex luculenter. cantat Laetatundus.

4. Comprehensor pariter 9. Adam secundario

lesus et viator, reparatur primus,
Deitatis exstitit Dnm lesus in virgine
fruens contemplator, supremus fit imus,
Sed mirura, quod lirapidus Primus fit ob facinus
Dei speculator fumus, pulvis, fimus,
Ad poenas deflcctitur Quem a tribus liberat
mortis tolerator. Deo iunctus limus.

5. Inter ortum media 10. Imo primns, numini

noctemque totalis humus si iungatur,
Vita lesu lugubris, Sic ab Adam infimo
contorta, poenalis, fimus elimatur,
Mentem lesu curvitas Ad caput, quo tiuxerat,
flexit artualis, terminus curvatur,
Sed carnis reflexio Dam per Adani facinus
plus auget letalis. Adae profligatur.
 - 81 -

nr.

1. Character f tertio 6. Mortis nec ens debitor

loco subrogatur, emori volebat,
Cuins tractus virgula Solvit pro terrigenis,
simpla figuratur, quod non rapiebat-
Recta tamen linea Dum fons vitae moritur,
ducta prolongatur, mortem occidebat,
Vertex aliquantulum Nec plus mortis stimulus
cuius obuncatur. lesum perurgebat.

2. lesus, simplicissimus 7. In cruce cum pugile

fons simplicitatis, mors semel conflixit,
Qui triplata respuit Cum carnem ut cerinura
piis duplicatis, lesu crux confixit,
Fucnm fraudis disicit Consurgenspost paululum
lux hic veritatis, in aeternum vixit,
Nec nllam corapatitur Mortem morti perpeti
umbram falsitatis. devictam addixit.

3. Simplex quaerit simplices, 8. Obuncatur vertice

duplices fastidit, lesus occumbendo,
Si quis duplex venerit, Inclinato capite
lesus hunc relidit, vitam emittendo,
Efficax thyriaca Terrenorum osculis
toxicum occidit, os dulce flectendo,
Super vulnus vulnere Accurrentes brachiis
damnando concidit. tensis amplecteiulo.

4. lesns cum simplicibus 9. Oscula repudiet

stans sermocinatur, ne quisquam oblata,
Corde tamen simplici Alta cruce clamitat
lesus quaeritatur, monte situata,
lob simplex terrigenis Sic clamat, quod raucitas
cunctis plus laudatur, faucis est curata,
Siraplicesqae parvulos Suda languent lumiaa
lesus amplexatur. fletu madidata.

5. Examen institiae 10. Manus, pes, laterculum

virgae rectitudo, fixum terebratur,
Quam flectit a tramite Sed corpus ad terrae os
nulla tortitudo, totum procurvatur,
Perpes est aeternitas Ob cordis dulcedinem
virgae longitudo, caput aduncatur,
Qnamnec mors interpolat, Ut lesus philanthropus
sed nec valetudo. mirus ostendatur.
Dreves, Pia Dictamina. VII. 6
 - 82 -

IV.

1. Sequitur « litera 6. Baculuscrux pugilis,

miranda figura, bumanitasscutum,
Geminis ex virgulis Quod dira mors diffidit
cuius fit scriptura, vita destitutura,
Quas punctalis deorsum Sed ad ternpus modicum
compingit clausura, erat comminutum,
Secernit superius Snrgendo de perpeti
pateus apertura. vita falcit tutam.

2. In naturis gerninis 7. Quoad lesus viveret,

id humanitatis erat divisura,
lesu potest conspici Cum caro resurgeret
luculenter satis, a mortis punctura,
In persona simplici Obsecundat numini
licet combinatis, mentis creatura,
Tamen tam compositis Gratanter amplectitur
quam divaricatis. tela mortis dura.

3. Quoad lesus viveret, 8. Mori quaerit spiritus,

partes sunt compactae, caro fugit mortem,
Cum lesus occumberet, Hoc acre divortiura
sunt compages fractae, pugnam causat fortem,
lesu terra bumida Taudem in compagine
coniuncturam nactae, coeunt cohortem,
In diversum pendulo Tum sibi confoederant
sursum sunt abactae. Deum in cousortem.

4. Rumpitur difficile 9. \7oluntas, ut viveret,

funus triplicatus, crat sensualis,
Est homo, quem traxerat, Quam excusat iusitus
sic culpis gravatus, amor naturalis,
Quod lesum similiter Tuni voluntas cernitur
fatiscit ruptatus, superdivinalis,
Cum a carne spiritus Carnalis propensio
fuit separatus. mox fit spiritalis.

5. Utrique verumtamen 10. Sed licet in volitis

deitas unitur, fuisset dissensus,
Ac indissolubilis Sed in voluntatibus
commissura scitur, concors est asscnsus,
Quae cum semel utero Ut lesus pro miseris
virginis unitur, crnce sit appensus
Inseparabiliter Ac in uostris usibus
manens stabilitur. totus sit expensus.
 - 83 -

11. Caro naturaliter

mortem perhorrebat,
Inviteque spiritus
carnem dimittebat,
Quos Deus id volitum
velle cum volebat,
Voluntas intrinsecus
conformis manebat.

V.

1. Sequitur 0 litera, 5. Non est haec maioritas

quae bis situatur, ex parte divina,
Sed figura duplici Sed est ex spontanea
character formatur, reorum ruina,
Priraa recta linea, Quos devictos subigit
sicut praenotatur, Satanae rapina,
Secunda. si placeat, Gregem caulis abigens
bis in se curvatur. claudit in sentina.

2. Apice qui nominis 6. In bis lesu pietas

calce limitatur, mitigat rigorem,
lesus, cum advenerit Temperat cleraentia
iudex, designatur ", iudicis fervorem,
Artualis curvitas Quibus, quam meruerant,
reflexa monstratur, dat se mitiorem,
Cum lesus in aere Dum poenam de meritis
de caelis spectatur. mensurat minorem.

3. Suprema capacitas, 7. lesus sanctos praemiat,

qua beat salvatos, sed super condignum,
Curvitas inferior, Plectens citra meritum
qua plectit damnatos; quemcunque malignum ;
Licet iustus pareat Omnes lesum sentient
quoad reprobatos, niitem et benignum,
Plaudet se piissimum Cunctis dat clementiae
ad praedestinatos. pius iudex signurn.

4. Curvitas superior 8. Licet sit aequalitas

pietas vocatur, in aeternitatc,
Aequitas inferior Librata disparitas
arcus nuncupatur; est in qualitate,
Illa minor cernitur, Dum minor poenalitas
haec maior videtur, est iniquitate
Damnatorum numerus Ex superdulcissimi
cum maior probetur. lesu pietatc.
 - 84 -

9. Quosunit aequalitas 12. lesu per Davitici

in extensione, vatis cantiones
Secernetdisparitas Cunctasuper opera
in intentione, miserationes;
Minns, quam meruerant, Id norunt terrigenae,
urentur personae caeli contiones,
Ex benigni iudicis Usti purgatorio,
mitigatione. Stygis legiones.

10. Dorao patris vacuae 13. Nullns est absconditus

exstant mansiones a lesu fervore
Propter diversimodas Nec quisquam subterfugit
praemiationes, a mellis dulcore,
Qui plures in corpore Quod manat ex scatebra
sevit sationes, vitae redemptore,
Plurimas in patria Omnes, sed dispariter,
rnetet messiones. rigat fontis rore.

11. Isaac qui merita 14. Tam summis qoam infimis

carnis agro serit, quam et medianis
Centuplum inveniet, Flectitur 0 litera,
cum messurus erit; lesus vitae panis,
Si qnis ob flagitia lustus, pius pariter
quantacunqueperit, iustis et profauis,
Laesum citra merita Caelicis, tartareis,
pius iudex ferit. purgatis, mundanis.

15. Paradisus denique

gaudet de Messia,
Quod satis dilucide
liquet in Elia,
In monte cura fruitur
lesu theoria,
Cum lesu colloquia
commiscendo pia.

C o n c 1 u s i o.

Arcae Noe fuerant Haec mellici nominis

quinque mansiones, est orthographia,
Quae tot mundi praerogant Christiani pectoris
babitationes, haec philosophia,
lesus cunctis influit Haec ecclesiastica
miserationes, sit allegoria,
Eius nomen continet Haec in morura dogmate
tot protractiones. sit tropologia.
 - 85
3. Haec inter caelicolas
est anagogia,
Patre cum paraclito
perfrui Messia,
Haec est veritas, vita,
haec directa via,
Quam nobis in utero
constravit Maria.
4. lesus ad nos venerat
per alvi canalem,
Docens hanc rectissimara
viam et aequalem,
Transire per mediam
niaiiuni virginalera
Ab imis ad snperum
coetum triumphalem.
5. Deus per huuc tramitem
factus terrae limus,
Per eundem tramitem
ad Deum redimus,
Nec per iter aliud
repedare quiraus,
Quam lesum, ut pergeret,
elegisse scimus.
6. Hic est loseph providus,
qui mundi servator
Dicitur, yconomus,
fidns dispensator,
Septennis prudentia
famis propulsator,
Suos potans sanguine
carneque cibator.
7. Hic est lesus strennus,
Bennnn vocitatus,
Moysi legifero
ductor subrogatus,
Legi subdens gratiam,
cruce proeliatus
Israelis hostium
confregit conatus.
-
8. lesus sapientiam
Sirach renovavit,
Dum per sapientiam
mundum liberavit,
Quem rex fortis Satanas
obsessum vallavit,
Sed obsessos eruens
lesus hostes stravit.
9. lesus veste sordida,
summus sacerdotum,
Saccum carnis induit,
sed est lutum lotum,
Corpus dat iu pabulum,
cruorem in potum,
Nobis cruce pcudulum
impendit se totum.
10. lesus noster liberat
solus a peccatis,
Non est lesus alius
huius facultatis,
Id solius deicae
constat potestatis,
Cum hoc opus niaximae
sit infinitatis.
11. 0 lesu piissime,
raedia vocalis,
Tua meditatio
raihi sit vitalis,
Placando saevitiam
irae divinalis,
Praeservans ab aestibus
cliaos gehennalis.
12. lesn, vigil ocule,
nunquam consopite,
"Vide Pctri lacrimas
duc ad viam vitae,
Tibi licet foetidae
preces sint auditae,
Cor tuum mellifluum
mihi fiat mite.
 - 86 -

13. lesu, pendens stipite 15. lesn, verax arbiter,

caput inclinatns, iudex aequitatis,
Mihi sis remissio Vitam meam trutines
reconciliatus lance pietatis;
Ac in signum foederis lesu, noraen exhibe
statim amplexatus, salvans a peccatis,
Pedum saltem oscula Salutem impertiens
praebere dignatus. salva cum beatis.

14. lesu, cum substantiis 16. 0 lesu mitissime,

humanatus binis, mitiges examen,
Me misellum respice, 0 lesu, clementiae
qui sum vilis cinis, mihi des solamen,
Caritatis geminae 0 lesu, quod displicet,
succensuscaminis, remitte peccamen,
Internis fulgoribus 0 lesu, ne corruam,
illnstra divinis. impende tutamen.

17. lesn, ne deficiam,

vigora conamen,
lesu, patris dextera,
tribue levamen,
lesu, sancti spiritus
inspira spiramen,
Cnmque patre tibi sit
laus et honor. Amen.

Collect. ms. Victorinum saec. 15. Cod. Parisin. 15163. - Introd. 15, 4
dumta per. - 23, 3 carnalem.- I. 2, 2 fastum.- 3,6 in fehlt. - 3, 7
Quod sequatur non. 13, 4 operans et latet. - 17, 2 Israel hominura. -
II. 2, 3 permea.- 2, 4 invastitus. - III. 2, 3 Sine plata respuit. - 4, 7
que fehlt. - 8, 5 oculis. - 9, 1 Obscula. - 10, 4 procuratur. - IV. 3, 5
lesum terra humido. - 4, 6 fastiscit. - 6, 2 homo scutum. - 9, 7 propassio.
- 11, 7 infnde. - V. 5, 1 haec fehlt. - Conclus. 4, 2 carnalem. - 5, 2
terrae fehlt. - 6, 7 potens. - 6, 8 cibatur. - 7, 8 cogiiatus. - 11, 7 Prae-
servens. - - 17 , 7 patri. - Ob 12 , 3 nur eine Anspielung auf die Tranen
des Apostels Petrus nach seiner Verleugnung (Luc. 22, 62) sein wollen, oder
ob sie den Namen des Verfassers verraten sollen, diirfte schwer zu ent-
scheiden sein.

52. Septem hvmni continentes passionemChristi.

Ad Completorium.

1. lesu, superni radius candoris,

Virtus et decor deici splendoris,
Vita et dulcor ardorque amoris
Es, Christe summe.
 - 87 -

2. To visitare virginem venisti,

Mire fecundans de rore caelesti,
lesu, adimplens olim, quae dixisti,
Desiderate.

3. Factum es caro, verbum summi patris,

Lacteque pastus, virtus, vitae panis,
Et reclinatus praesaepio, lesu,
Ac crucifixus.

4. Rutilans stella te solem ostendit,

lubilat iustus teque lumen dicit,
Patria tua exsulque fugaris,
lesu, nunc natus.

5. Te [lux] lucernae, lesu, subdidisti

Antrumque intrans vere ieiunasti,
Morbidos sanans mundum docuisti
Sana doctrina.

6. Pauperes, lesu, o quam dilexisti,

Corpore tuo de ipsos cibasti,
Te pane vivo et virginis fructn,
Hostia sacra.

7. lesu, tuornm pedibus extersis

Montem ascendens pie praedicasti,
Maestus et pavens ter patrem orasti,
Sanguine mades.

8. Traditum tradis fustibus et armis,

Te, lesu, mitem atrociter vallant
Sanguinum viri, traditoris signo,
Osculo pares.

9. Dulce distillans, lesu mansuete,

Zelam compescenstui defensoris,
Sanas contactu tuum adversantem,
Fons pietatis.
10. Manns atroces te lesum contrectant,
Funes extendunt teque vincientes
Dire astringunt reversis post tergum
Manibus tuis.

11. lesu percusso disperguntur oves

Viamque quaerunt devie pergentes
Ac ingemiscuut, trahere videntes
Dulcem magistrum.
 - 88 -

12. lesu ligato lictores laetantur,

Concite currunt Annae deducentes,
Senesqueruunt sese adgregantes
Ad exprobranduna.

13. Gloria tibi sputis deturpato,

lubilus laudis verbis exprobrato,
Honor, potestas clavis perforato
Jesu pro nobis.
Orat. ms. Caelestin. S. Mariae de Parisius saec. 15. Cod. Mazarin.
3897 (605).-- 7, 3 mundans.- 8, 4 parens.

Ad Matutinum.

" 1. Vox invalescit subsannatiouum,

Sonat insultus increpationum,
Senibus corara, lesu, collocatus
Ad inquirendum.

2. Testis inculpat falsa proponendo,

Pontifex daniat lesum adiurando,
Filium Dei audit se dicendo
Nube venturum.

3. Tunc rugit princeps rabie ferali,

Veste conscissa eiulans proclamat
Yoce maligna, lesum reum mortis
Contio crepat.

4. Irruit tunc gens irapetu crudeli,

Manu maligna lesum colaphizat,
Tcrrae curvatur pes percutientis,
Crebro conculcat.

5. Facies livet crebris maxillatis,

Resonat dorsum ictibus ferinis,
Crines evellunt tractibus obliquis
lesu concusso.

6. Species clara turpius sordescit,

Sputis obtecta abiectius fluit
Barba illita maculosae faecis
lesu consputo.

7. Claviger caeli a longe secutus

Tcr lesam negat, ter interrogatus,
Sed recordatur praeconii Christi
Gallo canente.
 - 89 -

8, Dulci respectu lesu vulnerasti

Petrum, collapsum pie sublevasti,
Cor frigefactum fervere fecisti
Igne amoris.

9. Ad eum dulce intuitus, lesu,

Saucium sanans erigensque casum,
Aridum vertens in amaro fletu
Maesti maeroris.

10. lam taediato ore exprobrantis,

lam perlassato pugno quatientis
Carcere taetro stricte catenaris,
lesu afflicte.

11. 0 flos candoris, sputis maculatus,

Fervor amoris, frigore constrictus,
lubar solaris, tenebrosis trusus,
Es, lesu clare.

12. Gloria tibi sputis deturpato,

lubilus laudis verbis exprobrato,
Honor, potestas clavis perforato
lesu pro nobis.
Orat. ms. Caelestin. S. Mariae de Parisius saec. 15. Cod. Mazarin.
3897 (605). -- 1, 3 collocatis. - 3, 4 concrepat.

Ad Primam.

1. Mane concurrit coetus sacerdotum,

Senes et scribae concilium ferunt,
lesum ut tradant turpissimae morti
Interimendum.

2. lesum educunt viles vinclis plexum,

Statuunt ipsum medio eorum,
Aggredientes verbis perversutis
Interrogando.

3. Nequiter quaerunt modo de doctrina:

Si tu es Christus, nobis palam dicas.
Dei a dextris te, lesu, sessurum
Fore affirmas.

4. lesu insultans turba proclamosa:

Ore de buius audivimus, clamant,
Filium Dei dicens se sermone
Quali blasphemat.
 - 90 -

5. Cito surgentes manibus ligatum

lesum praesentant praesidi Pilato,
Agnum tradentes cani truculento
Deglutiendutn.

6. Senes assistunt voce clamorosa,

lesum incusant acnentes linguam,
Obicientes superstitiosa
Esse locutum.

7. Praeses ut quaerit denuo de noxa,

Plebem commovent, clamat gens maligna:
Docens subvertit prohibetqne regi
Dare tributa.

8. Fore ut audit tunc a Gallilaea

lesum, remittit Herodi tetrarchae,
Cnrrit post ipsum plebs tumultuosa
Malignatorum.

9. Ferunt profani accusationem,

Qnaerunt constanter interimi morte,
Crucifigendam regem aequitatis
lesum iniuste.

10. Gaudet Herodes viso lesu valde,

Ipsum propulsans vario sermone,
Sed obmutescit agnus vincnlatus
Coram tondentc.

11. Spernit tyrannus lesum qniescentem,

Ei circumdans illusivam vestem,
Saevitque coetus dans derisiones
Regi abiecto.

12. lesum educunt coetu satiato

lllusione mitissimi agni,
Rursum festine derisu vestitnr
Habitn albo.

Orat. ms. Caelestin. S. Mariae de Parisins saec. 15. Cod. Mazarin.

3897 (605). --7,1 quaerit de non de noxa. -- 12, 3 festino. - Doxologie
wie im vorigen Hymnus.
 - 01 -

Ad Tertiam.

1. Praecepit praeses lesum spoliari,

Veste nudatum columnae astringi,
Duris flagellis durius maotari
Manu immanum.

2. Candida caro sanguine rubratur,

Nitidi artns plagis laniantur,
Ictus tortoris crebro iterantur,
lesn, ingentes.

3. Rude flagellum lesum circumcingit,

Funis nodosa livores appouit,
Manus versata acerbius angit
Dorsum et latus.

4. Lacera manus lacerando lassa,

Pallio rubro lesu tunc amicto
Coetus accurrit acrius attritam
Cruciaturus.

5. Spinoso serto, lesu, coronaris,

Fluunt, ut figunt, cruoris fluenta,
Madent capilli, oraque rubescunt
Sanguine lita.

6. Genua flectunt lesum illudentes,

Quatiunt caput arundine sumpta,
Regem salutant prave conspuentes
Facie nuda.

7. lesnm illusum foras educentes,

Diadematum sceptrumque ferentem,
Turbis ostensum, dupla voce dicunt:
Crucifigatur.

8. Non reura mortis lesum iudex fatur,

Crescit tumultus optioque datur,
Nequara dimisso iustus crucifigi
Sententiatur.

9. Snscipientes tunc lesum ministri

Crucem imponunt umeris lassatis,
Foras educunt iniquis duobus
Associatis.
 10. Dorsum oppressum ouere curvatur;
Umeris cassus labore lassatur,
De verecundis lesus subiugatnr
Cruciamentis.

11. Anget vox vulgi lesura protrahentis,

Alteque clamat os praeconizantis,
Clangitque tuba turbam convocantis
Ad intuenduni.

12. Vox olim versa Hosanna dicentis,

Vox amicorura matrisqne gementis,
Vox lesu pia flere probibentis
Maestum dant sonum.

Orat. ms. Caelestiii. S. Mariae de Parisius saec. 15. Cod. Mazarin.

3897 (605). - Doxologie wie oben.

A d S e x t a m.

1. Mortis ad montem te, lesu, deducto

Tuo nudaris[direj vestimento,
Tibi baerente ac conglutinato
Plagis cruentis.

2. Quasi leprosus tunc apparuisti

Oculis coram populi astantis
Tnis verendis velo matris tuae,
lesu, velatis.

3. Atterit casus caterva pellente

Virginis artus durius caedentes,
Tenera caro ligno datur duro
lesu everso.

4. Pellis iu modum lesum expaudentes

Saudant manus, pedes perforantes,
Clavis acutis [bunc] crudtigentes
Malleo malo.

5. Arida guttis roseis rigatur

Crux, pretiosis gemmis adornatur,
Sanguis defluit, lesus vacuatur
Largis fluentis.

6. Titulo scripto literis diversis,

lesu confixe, sursum elevaris
Vento expansis visceribus tuis
Dire distentis.
 - 93 -

7. lesu erecto brachia tenduntur,

Pondere sacro genua flectuntur,
Manus pedesque rupturis vexantur
Ferro confossi.

8. Duo adduntur acl confusionem,

Crucifiguntur hine, inde latrones,
Mediura lesum poenae deputatnm
Cum sceleratis.

9. Dividunt sorte milites et vestes,

Capita movent lesum blasphemantes,
Dicunt, descendat nunc Christus de cruce,
Praetereuntes.

10. Te suspendentestunc orans excusas,

lesu, latroni paradisum donas,
Virginem matrem virgini commendans
Transgladiatam.
11. Anxia voce, lesu, proclamasti:
Me, Deus meas, cur dereliquisti ?
Potum consumis, potans acetosum
In tua siti.

12. Obtenebrescit luctu compassivo

lesu suspensoclaritas solaris.
Radios claros claritatis suae
Cruentis tegens.
Orat. ms. Caelestin. S. Mariae de Parisius saec. 15. Cod. Mazarin.
3897 (605). -- 8, 3 deputantem. -- 11, 1 lesura. -- 11, »3 consumaris. -
Doxologie wie oben.

Ad Nonam.

1. Crucis in ara lesu cruentato,

lam lacerata illibata caro,
Torrida membra pendent in vexillo,
Plena pallore.

2. Vespere venis lesns vacuatis

Sanguine suo reis sociatus
Caput inclinaf velut donans matri
Vale doloris.

3. Caro carentis carie pallescit,

Fervens amoris clibauus frigescit,
Liberans limbum labore labescit
lesu languente.
 - 94 -

4. Ocnli pii poena deprimuntur,

Lumina clara morte caligantur,
Ora marcida lesu alterantur
Agonizante.

5. 0 quo dolore cor tuum liquescit!

lesu, degustas motus maestae mortis,
Flens cum clamore spiritum commendas
Manibus patris.

6. lesus despirans, terra contremiscit,

Petrae quassantur, velumque scindetur.
Solvitur captus, infernus patescit
Portis confractis.

7. Funes funesti funere franguntur,

Fauces fallentis ferculo falluntur,
Cornua mortis lesu moriuntur
Morte crudeli.

8. Turba terretur, miles expavescit,

Tunditur pectus, clamor invalescit,
Testificatur: Vere iustus erat,
Filius Dci.

9. Praesidem rogat coetus ludaeorura

Tollere statira corpora reorura,
lesu infracto concrucitixorum
Crura franguntur.

10. Crurifractores cruci propinquantes,

lesum defnnctum iam reperientes,
Lanceae ictu mox percutientes
Latus transfiguut.

11. lesu transtixo poculum dulcoris,

Sanguinis unda, vinculum amoris,
Aqua fecunda, lavacrum nitoris
Manat praerlulce.

12. Planctus duplatur, maeror ingravescit,

Corque torquetur, singultus accrescit,
Dum lanceatur lesus in conspectu
Matris orbatae.

Orat. ms. Caelestin. S. Mariae de Parisius saec. 15. Cod. Mazarin.

3897 (605). - '_', 1 Vemere venis. - 7, 1 Fune. - 8, 2 Tonditur. - 10, 2
iam fehlt. - Doxologie wie oben.
 Ad Vesperas.
1. Luctu amaro noti lamentantes
Deficientem matrem comitantur,
lesu astare fere non valentes,
Terrae sternuntur.

2. lesus defunctus nunc annuntiatur,

loseph Pilatum supplex deprecatur,
Mortuum saltem cruce deponendum
Ut concedatur.

3. Praeses miratur lesum iam obisse,

Certificatur a centurione,
Corpusque datur pro sollemnitate
Sepeliendum.

4. lesum amici pie ut deponunt,

Recipit alma virgo inter ulnas,
Oraque ruunt clavorum fixuris
Ad osculandum.

5. Ungitur lesus raurratis ungueiitis,

Matris lavatur aquis gemebundae,
Dum reclinatur casibus obliquis
Super dilectum.

6. 0 quos singultus, virgo, protulisti

Vulnera tractans lesu iugulati
Atque contemplans tantis aperturis
Esse confossum!

7. Matris amaris osculis acceptis

Linteis lesus colligatur mumiis
In monumento flelibus immeusis
Ac collocatur.

8. Saxo sepulcrum lesu obseratur,

Orphana mater o quarn anxiatur,
Consono fletu coetu mulierum
Associata!

9. Finem donante die dolorosa

Ducitur domum lesu destituta,
Gressu nutante umeris notorum
Superinnixa.
 - 96 -

10. 0 quam amaras. mater sustinebas

Poenalitates! luctu languefiam
lesu promendo caritatem intus,
Prole privata.

11. Virgo poenarum domum introgressa

Querule gemit: o lesu, spes sola,
Soloque labens ploratu poenali
Est saturata.

12. Nunc desolatur turba provoluta,

Nunc anxiatur mater lacrimosa,
Nunc adgravatur lesum personando
Vox gemebunda.

Orat. ms. Caelestin. S. Mariae de Parisius saec. 15. Cod. Mazarin.

3897(605).- 4, 2 alraavmq iu ulnas. - 10, 1 scaturibas.- 10, 3 lesutn.-
11, 4 Est fehlt. - Doxologie wie oben.

53. De Christo Patiente.

Quisquis ades, plange, crucis aspera mente revolve,

Quae tulit a nobis mortem dans dona salutis.
Dum tulit hinc mortem liberat nos datque salntem.
Eia, nunc flete, crucifixi morte manete,
Ne barathri rete rapiat vos vaste, videte.
Hic tuus est noster sanguis de virgine sumptns,
Nos igitur rege, nos salva, nostri miscrere.

Collect. ms. incert. orig. saec. 15. Cod. Oxonien. Canon. Miscell. 523. -
Vorher gehen die folgendeu zwei Verse, die ein Ganzes fiir sich bilden und
augenscheinlich die Inschrift auf einem Kruzifix bildeten:
Quisquis ades, plora, Christum quoque sic, precor, ora:
Qui dedit hunc gratis, salvator, iunge beatis.

54. Ad ( lii-jMnni Patienteni.

1. Salve, lesu Nazarene, 3. Salvete,o foramina,

Caput tuum non serene Intiicta spinis et spina,
Demonstraturcoronatum, Salve, o magnumpretinra
Nam videtur sauciatnm. Sanguinisspinis obvium.

2. Salve, caput spinis punctum, 4. Salvcte, carnespurpuratae,

Salve,cruoreperunctum Ex flagellismaculatae,
Ac percussum arundine Manus et spinae fecerunt
Saevaamaritudine. Hirsutas et pupugerunt.
 - 97 -

5. Salve, o frons generosa, 14. Salve, collurn caesum dure

Spinis ac fletu rugosa, Alapis gentis impurae,
Es obscurata nimium In te apparuit peudens
Propter salutem omnium. Sanguis capite descendens.

6. Salvete, clari oculi, 15. Salve, dorsum tritum flagris

Flevistis more parvuli, Uti frumentum de agris,
0 Isaac, senuisti, De te grana ceciderunt,
Visnm morte perdidisti. Quae salubria fuerunt.

7. Salve, decorafacies, 16. Salvete,sacri umeri,

Non erat tibi species, Exstitit vobis oneri
Cum terris stetisti maesta, Contra iuris argumentum
Caelo fulgens auges festa. Portare mortis tormentum.

Salvete, nares et genae, 17. Salvete, tensa brachia,

Multis incommodis plenae, Traxistis ad vos omnia,
Vos, nares, foetor turbavit, Quae erant in caelo sursum
Vos, genae, dolor vexuvit. Et quae in terra deorsura.

9. Salvete, o aures piae, 18. Salvete, manus tencrae,

Vos pravorum blasphemiae lunctae fuistis misere,
Intus et in cute satis Dum libenter exsolvistis
Nimis pupugerunt gratis. Ea, quae non rapuistis.

10. Salve, mentum, salve, barba, 19. Salve, dextra lesu Christi,
Te signavit illa barba, Grave vulnus habuisti,
In quam descenditunguentum Salve, vulnus, effudisti
Ut sanguis in tuum mentum. Pretium, quod tenuisti.

11. Salvete, dentes lactei, 20. Salve, o inanus sinistra,

De felle facti fellei, Tu vitae nostrae ministra.
Ad uvam acerbam nimis Tuus est cruor roseus,
Obstupuistis inprimis. Quem effuilit homo Deus.

12. Salve, lingua verbi Dei, 21. Salve, pectus contristatum

Es pnnita causa mei Propter hominis reatum,
Per sitim et escam fellis, Tu plorasti cum gemitu,
Quae nihil habebat raellis. (^uod peccavit pro libitu.

13. Salve, guttur ex labore, 22. Salve, o venter carnee,

Ex siti ac ex clamore Caro carnis virgineae,
Laborasti raucitate Tuam Cham nuditatem
Simulque ariditate. Derisit ob pravitatem.
Dreves, Pia Dictamina. VII. 7
 Salvete, femora detecta, 28. Salve, sancte pes sinister,
Ensis et arma sunt abiecta Salve, o bone magister,
In corporis passione Salve. foramen vulneris,
Pro nostra dilectione. Tu laus humani generis.

24. Salvete, sancta genua, 29. Salve, latus sulvatoris,

Prodiistis ad ardua Salve, vuluus redemptoris,
Et petistis humilia. Salve, sanguis veri floris,
Curvata ad vestigia. Salve, aqua mundatoris.

Salvete, crura Domini, 30. Salve, o cor, aruisti

Salus ut esset liumini, Ut foenum. quando subisti
Cucurristis in spinosa, Mortem volens, quani sitisti,
In aspera ct caenosa. Dum in cruoe perstitisti.

26. Salvete, pedes gloriosi, 31. Salve, o dulcis anima

Iii esurie et in siti lesu Christi peroptima,
Quaesistis ovem perditam, Tu sensisti, qnod tunica
Intor lupos absconditam. Tua tnlit Davitica.

27. Salve, vulnus dextri pedis, 32. Salvete nunc, o omnia

Salve. o spes firmae aedis, Membra Christi felicia;
Salve, clavis, salve, sanguis, Toia nostra familia
Salve, o aencc anguis. Stat victrix in victoria.

Or:it. ins. (.'ainiii-nsp anni 1462. Cod. Darmstadien. 521. - 4, 1 pur-

purati. - 4, 2 Et fiagellatione immaculati. - 4, 3 Nos manus et. - 4, 4
Hirsutos non conpusufrunt. - 7, 4 Quae caelo ful<;ens.- 8, 3 o nares. -
B, 4 Et voe. - '">.4 Nimis fehlt. -- 17, 4 quae fehlt. - 20, 3 est fehlt. -
20, 4 effndi-ti. - 21, 3 cum fehlt. - 22, 3 nuditatem Cham; es fehlt eiue
Silbe. - 25, 3 Tu cucurristi in. - 29, 2 snlvatoris. - 31, 1 dulcis fehlt.

55. De PassioneDomini mcditatio rigmica.

1. Adam nos per vetiii 0 si unquam, aninu,

pomi damnat esum, devuta fuisti,
Sed bumanum sic genus Respice in faciem
dolens pater laesum, modo tni Christi,
Misit suum tilium Contemplare speculo
incarnari lesum, in hoc corde tristi,
Per qaem plagis plurirais, (^uae et quantae, quot poenae
tandem morte caesum illatae sint isti;
Sunt salvati homines Ventre matris laluit
a poenis eoruni. more aliorum.
3. Est in diversorio 7. Regnum Dei nuntiat
ex domibus natas,
Vagit in praesaepio
arto reclinutus,
Pannis est humilibus
ut pauper ligatus
Lacteque virgiueo
matris adlactatu?,
Positus in medio
duum iurnentorum.
per castra pergendo,
Orando pervigiles
noctes deducendo,
Ter nostrae miseriae
flet compatiendo,
Cum luda et aliis
cenam comedendo
ludae pedes abloit
et discipulorum.

4. Primiis sanguis funditur 8. Orat patrem, transeat

in cirrumcisione,
Offertur lerusalem
cum oblatione,
In Aegyptum ducitur
cum afflictione,
Subditur parentibus
in conversatione,
Quaesitusin medio
sedebat doctorum.
calix hic doloris,
Guttaeque sangoineae
decurrunt sudoris,
Traditur consilio
Indae proditoris,
A ludaeis capitur
Christus, rex honoris,
Vinculis constringitur
instar nefandorum.

5. Ut peccator innocens 9. Tradunt in cousilium

lesus baptizatur, pontiticum ludaei
In desertnm spiritu Et condemnant, filium
suo agebatur, cum se dixit Dei,
Ubi post ieiunium Maxima opprobria
fame cruciatur, irrogabant ei,
Tribus a diabolo Turpi sputo macalant
vicibus temptatur, formam faciei,
Persequentumlapides Regem caedunt alapis
fngit ludaeorum. per manus servorum.

6. Exercet officium 10. Ad Pilati faciem

praedicationis, tandera praesentato
Lassatur laboribus, Barrbabasdimittitur
qoi est quies bonis, lesu condemnato,
Famera, sitim patitur Herodis iudicium
abandaas in donis, subit a Pilato,
Publicanis veniam Ibique ludibrio
dat remissionis, plurimo illato
Tolerat insidias Redit et percutitur
hic pharisaeorum. flagellis eorum.
7*
 - 100
11. Ut rex cinctus tunica
chlamydeque bona
Et pro diademate
spinea corona,
Pro sceptro arundine
data, post haec dona
Flectit genu ironice
gens ad malum prona,
Colapbi/at, conspuit
regem angelorum.
12. Crucem ad Calvariam
portaus oneratur,
Qua tensus expanditur,
tractus laniatur,
Manibus et pedibus
clavis perioratur,
Sic adtixus stipiti
dire sauciatur,
Factaque divisio
est vestimentoruni
13. Ad augmentum scandali
et confusionis
Christo vilem deputant
locum passionis,
Horam in meridie
cracifixionis,
Et in festo maximo
est honus cum non bonis
Deputatus in medio
latronuui duorum.
14. Cum sic ad spectaculum
esset crux evecta,
Adest liugua hostium,
insultat infecta,
Nec danmatus tacuit
latro causa recta;
Sitit lesusomnia
videns iam perfecta,
Aceto potatus est
et felle eorum.
-
15. Dum horarum spatio
trium pependisset
Et exspirans spiritum
suum commisisset.
Cumque miles lancea
latus transtixisset,
Et sanguis continuus
et aqua fluxisset,
Sepelitur a losepli
more ludaeorum.
16. Hic redempte cogita
homo, quis et qualis
Fuit, qui dum moritur.
terrae motus talis
Et solis obscuritus
erat generalis
Scissuraque lapidam
velique totalis,
Multaque surrexerunt
corpora sanctorum.
17. Compassasunt omnia
suo creatori;
Eris ergo durior
petra duriori,
Si non sio compatiens
eius, qui sic mori
Pro te sponte voluit,
iungaris amori
Expurgatis vitiis
prius peccatorum.
18. Nam dicit: Vocaveram
vos, et renuistis.
Manum meam extendi,
et non aspexistis,
Omnia consilia
mea despexistis,
Et, dum in crucepaveram,
vos non curavistis,
in interitu
.ebo vestrorum.
 - 101 -

19. Nunc vide propheticum 20. Non tnea, sed tua sum
in me adimpletum, culpa passus, homo,
A iuventute pauperem Quia tu de vetito
labore consuetutn, comedisti pomo;
A planta ad verticem Si mihi respondeas
plagis me repletum, compassionis dono,
Felle raixtum in cruce Dabo tibi vivere
potasse acetura, patris mei domo,
Danmatum turpissiraa Ut mecum in saecula
morte pessimorum. regnes saeculorum.

Orat. ms. Campense anni 1462. Cod. Darmstadien. o21. - - 2, 7 et

quot. - *'). i; iu doino. "- -\ 3 Guttique sanguiuei. - 8, 10 etaudorum. -
11, 2 clademque. - 11, 7 Flecti. - 17, 8 iungfris. -- 18, 9 interituro.

ii. De Passiune Domini.

1. Expurgator scelerum 4. Pauper rex efficitur,

Aeterni patris dextera Ut pauper dives tieret,
Descenditad saucium Potensprelo premitur,
Ad sanandavulnera, Ut impotensresurgeret,
Adduxit in stabulum Thristus crucitigitur,
Pietatis opera, Ut homocaelumscanderet,
Vinum dans et oleum Sol eclipsim patitur,
Caritate supera. Ut sidus luraen sumeret.

2. Hic est noster proximus, 5. Sic sorti nostrae miserae

Genitus de virgine, Contulit subsidia,
Pro nobis novissimus, Duxit lapsos scelere
Rex in caeli culmine Ad caeli fastigia,
Factus est humillimus, Mortis vivus asperae
Frixus in sartagine, Passus est fastidia,
Xos raperet potentius Ut sanaret, viperue
Hostium voragine. Quos laeserat invidia.

3. Poenis se innexuit, 6. 0 quam mira circa nos

Ut nos a poenis solveret, Dei patris dilectio !
Saccumnostramtexuit, Ut salvaret servulos,
Ut fallentem falleret, Non pepercit tilio.
Funera sustinuit, 0 summae potentiae
Ut funnsnostrumvinceret, Quam miranda passio,
Carni se immiscuit, Condicionis miserae
Ut carne nos redimeret. magna redemptio!

Collect. ms. Llantoniense (?) saec. 18. Cod. Coll. Corp. CUristi (Jxonien.
59. - 1, 4 Et duxerat in. -^ Abschrift. v.Op .Rev. H. M. Bannister.
 - 102 -

57. De Passione Domini.

Virtus angeloram deluditur,

Caput honoris pnngitur,
Vultus decoris spernitur,
Dextra vigoris foditur,
Laeva rigoris tunditur,
Gressus ductoris figitur,
Gustus saporis laeditur,
Latus pastoris scinditur,
Sponsus amoris inoritur,
Fructus cruoris perditur.

Collect. tns. S. lacubi in Insula Leodii saec. 13/u. Cod. Darmstadien.

2777. add. saec. 14. - Zwischen v. 5 und 6: Speculum sine macula detur-
patur. Das Einscliiebsel stort den 'Vers und den Gedanken.

08. Verba Crucilixi.

Dulds umice, vides, pro te quos porto dolores,

Nil pro me patior, immerito crucior.
Hic pro te tixus, toto sum corpore tensus,
Crimina quippe tua sunt mea supplicia.
(^uautumcunquepotes, non cessesreddere grates,
Nam rneus iste dolor est tuus altus bonor.

Collect. ms. Gemmetieense saec. 10. in. Cod. Kotomageu. 26 (A 2t*'J.)

add. saec. 12. - 2 und o umgestellt; nach 4 folgt noch ein uberzaliliger
Pentameter:
Amodo non moreris, vivere si milii vis.

59. Planctns Christi patientis.

Kosjiice, peccator, an non sim verus amator.

Eu, pro te raorior, non est dilectio maior.
Kespice, qui transis, cum sis mihi causa doloris,
Vulnere sto plenus, pro te nimis undique laesus.
Sic, homo, sto pro te; curn peccas, desine pro me.
Spinae, crux, clavi, mors, poena, quam toleravi,
Ostendunt, qua vi miserorum crimina lavi.

Collect. iii-*. Mc.niisterii II M. Vallis Pisii (Ord. Carth ) saec. 15. Cod.
Vatican. Reg. 349.
 60.
1. Salve, Christi crux praeclara,
Arbor astris pulclirior.
Facta reis cx aiuara
Mellis stilla dulcior,
Vitae uobis viani para,
Dux effecta gratior.
2. In te nobis sumnii ducis
Dulcescit memoria.
Qui conformansse caducis
Inter haec mortalia
Mediante scala crucis
Ad se traxit omnia.
3. Snlre, scala, quam erexit
Inclinata deitas,
Cuius et nos non ilespexit
Dcspecta sublimitas,
Sed ad sumraa iam provexit
faelum tangens summitas.
4. Qui per crucem triumphasti.
Crucis cpem porrige,
Quos per carnem liberasti,
Carne pressos erigc.
Et in viara, quam parasti,
Vitae cursum dirige.
5. Salre, signum et insignis
Vexillurn \ictoriae.
(x)uod erectum a malignis
Pro voto malitiae
P)is praestat et beuignis
Verae fructum veniae.
6. Corda poteus expiare,
Purga cordis oculum
Cor invitans ad praecarae
Virtutis spectaculum,
Ut et nobis salutare
Sanctum sis signaculum.
7. Salre, cuius ad insigue
Columnae miraculurn
Nunc in nube, nunc in igne
Praecedebatpopulum,
Sanctae crucis non indigne
Praesignanspatibulura.
Laas crueis.
8. Ne nos fallant blanda viae
Neve frangant aspera,
Ut in nocte sic in die
Dirigens itinera,
Nos utrique, Icsu pie,
Tempori contcmpcra.
9. Salre, vitao ferens fructura,
Vitis salutifera,
('uius fructusnonad lu[c]tum.
Sed per lucis opera
Lapsum levat et seductum
Reducit ad supera.
10. Prosint nobis data gratis
Tua, lesu, munera,
Prosit opus pietatis.
ProsiV victrix ilexter.u
Suminae regna claritatis
])ans jio^t levae inunera.
11. Salve, lignum. cuius Eva
Non seduci sperie.
Scd laetatur a primaeva
Salvari niollitir
Temperata lege saeva
Letalis sententiae.
12. Salve, signum singulare
Salutis ct gaudii,
Lignuin, inquam, salutare
Singularis pretii,
Throtius. s<'('jitnnn et altare
Dci factum tilii.
13. Salve, thmnns, quem ascendit
Rex passurus gloriae,
(^uibus pio ciiiulescendit,
Suae servos u'ratiae
Sub servili, quam praetendit,
Redempturus specie.
14. Salve, sceptnim, immortalf
Disponens imperium,
PerquodCbristus,duniniurtale
Solvit domicilium,
Suis dedit aeternahj
Regui participium.
 - 104 -

15. Salve, clara crucis ara. 18. Salve, verae spes salutis,
Rubens agni sanguine, Per quam fit redemptio,
Quam sacravit, qui uos lavit Dum longaevae servitutis
Ab antiquo crimine, Abiecto dominio
(Jui per crucem nos ad lucem Suo servum rex virtutis
Traxit a caligine. Sublimat imperio.

16. Salve, crux, qnam insignivit 19. Per te nostra sint uccepta
Sui vultus lumine, Christo sacrificia,
In qua semel obrlormivit, Morte cuius intercepta
Qui natus de virgine Mortis sunt imperia.
Semper regnat, semper vivit Prosit, precor, et accepta
Deus ens in homine. Salutaris hostia.

17. Mons sublimis, raonsprovisus 20. Cor expurgans a peccatis

A rerum primordio, Omniqne spurcitia
In quo nobis causa risus Post eructae vanitatis
Christi fuit passio, Lapsus et ludibria
Pro quo vervex est occisus, Nos ad regnum claritatis
Ut parcatur filio. Crux reducat praevia.
. ms. <'irencestrense saec. 13. Cod. Parisin. ll*t}7.

01. I»e Sancta Cruce.

Forma crucis sanctae tibi retro semper et aute;

Sit crux in corde, crux corpore, crux sit in ore;
Crux tibi sit redolens et dulci plena sapore;
Crux lumen vultus, tibi sit crux gloria virtus;
5, Crux oculis coram tibi sit nec desit ad horam;
Crux manibus detur, crnx auribus associetur:
Intus et exterius tibi semper et undique sit crux:
Crux tibi sit saltem vicibus meditatio septem;
Sit tibi sermo crucis quasi fons et copia lucis;
1U. In cruce sacrata tibi sit data vita beata.

Orat. nis. (,'aelestin. S. Mariae de Parisius saec. 15. Cod. Mazariu.

3897(605).

62. De Passione et Cmce Domini.

Talis es et tanta, crucifixi passio sancta,

C,)uodde te fari, nunc scribere, nunc meditari,
(Jui tibi sunt cari, nunquam debent satiari.
Tu vitam donas cunctis, quos ipsa coronas,
'>. Et regis et munis, pascis, quos dulciter unis.
 - 105 -

Vulnera nos satiant, quibus et charismata manant,

Nos Chnsti sanguis mundat, quo vincitur anguis.
Morte datur vita super omnia dona cupita,
Crux vitae clavis et odoris plena suavis,
10. Passio divina mortalibus est medicina.
Haec sunt vera bona. nimium dulcissima dona.
Vos precor, o fratres, in cordibus hoc teneatis,
Hoc pensate diu, vigilantes hoc studeatis ;
Istud dulce nimis stadium cor tollit ab imis.
15. Fratram nostrorum studium decet esse Minorum
In cruce praecipue, crucitixi sanguine, morte,
In quibus est animae iucunda refectio sanctae
Et via virtutis, spes nostra certa salutis.
Crux salvatoris est Fratris vita Minoris,
20. Intus plena, foris nimium caelestis amons
Ista snis loris hominis dux interioris,
Regula fit moris, operis, sermonis et oris.
Hic est ordo crucis, qui ducit ad atria lucis,
Qui regit et servat, Domino sine fine gubernat.
25. In cruce fundatus noster fuit ordo beatus,
In cruce fulgebit, perfecte dum remanebit.
Noster Franciscus, crucifixi dulcis amicus,
In cruce se fixit, studuit, dum corpore vixit ;
In cruce pugnavit, inimicos cium superavit,
30. Corpus prostravit, cruce mundum suppeditavit,
Rite laboravit, quoniam super hoc vigilavit.
Frater, dum vivis, crucifixum scmper honora,
In cruce vulneribus studeas, meditando labora,
Qualia sit passus, memor esto qualibet hora,
35. Qui mala sustinuit pi-o te nimiura graviora,
Quam sint, quae pateris, et longe deteriora.
Tnnc patienter agis, si Christi sanguine, plagis
Cor tibi munire studeas, accendere mire.
Sit tibi plagarum studium super omnia carum,
40. Et crucis et mortis tibi sit meditatio fortis.
Passio cor pungat, aspersio sanguinis ungat,
His delecteris ct gaudens haec mediteris.
Nitere tu de morte lesu portare dolorem,
In cruce gaudc, fortiter aude ferre laborem,
4.b. Tu crucifixi sanguine Christi mundificatus
Ista sequaris, ne verearis flere reatus.
Eximiurn crucis boc studium tlos est studiorum,
Quod valide, sapide, cupide cor pascit eorum,
Qui cnpiunt, sitiunt, veniunt ad regna polorum.
50. 0 mi, Francisce, pater inclite, dax cnicifixe,
Te precor obnixe, mihi cordi stigmata misce,
In cruce fervere. fac me cor semper habere,
 In cruce me stare facias, ardenter amare,
Me cruce laetari facias et te comitari,
55. Ut valeam verc Domino sine fine placere.
0 mi Christe lesu, mea spes et lux oculorum,
0 mi dulcis amor, reqaies et vita buuorurn,
0 dulcedo men, cunctorum plena saporum,
0, qni pro nobis amor es crucifixus amorum,
60. Tu me sanctorum numero coniungc tnorum,
In medio quorum resplendet vita Minorum.

<>rat.ms. (Jaelcstin. .s. Mariae de Parisius saec.15. Cod.Mazarin. 9897(605)'

63. Ite Cruce Itomini.

Triumphale lignum crucis, 2. Te adoro propter illum,

Tu nos seductos redacis <>!uiper te gregem pasillum
Ad superna gaudia, Reduxit ad patriam,
Portas pandis verae lucis, Confringens per hoc vexillum
Claudis fauces hostis tiucis Mortis vectes et &igillum.
Divina potentia. Signans infernalia.

Orat. nis. Pragense saec. 15. Cod. Pragen. XIII H -'ia.

f>4. De Sancta Crute.

1. 0 crux. ave, spes unica, 5. A maligno me protege.

Arbor salve suavissima, Crux alma, omni tempore,
Quam Cliristus sua gratia Cum insorgit lemptatio,
Morte dicavit propria. Sis mea liberatio.

2. Te sacra 1'hristi po$.sio 6. In adversis refugium.

Et sanguinis effusio Contra hostes subsidiuui.
Colendam omni populo Contra Satanae iaculum
Consecravit in saerulo. Tu mibi sis obstaculum.

3. Ad cuius nunc memoriam 7. Tua potens tuitii>

Et passionis gloriam Me purget omni vitio
Te adoro, te veneror.
Per te salvari deprecor.

4. Sis mea tu protectio 8. 0 crux, tuum signaculum

Et in cunctis defensio, Sit mihi propugnaculnm
Me intus et exterius Et Diotibus illicitis
Conserves horis omnibus. Et actu turpitudinis.
 - 107 -

9. Contra omne periculum 10. Ne turpis cogitatio

Crux mihi sit umbraculum, Aut carnis delectatio
Ab acstu libitudinis Ad consensumme pertrahat,
Conservet arcein pectoris. Crux scmper me custodiat.

Miss. et Ltrev. ms. (Joronense saec. 14. Cud. V.-itk-an. 4757. - 4, 2 Et

fehlt. - Abschrift von Kov. H. M. Kamrister.

65. l>e Sancta Cruce.

1. 0 crux. ave, sanctissima, 9. Sub hoc vexillo maneant

Spes nostra nobilissima, Fideles, ut non pereant,
Salus mundi verissima, Crucis amici gaudeant,
Omni laude dignissima. Vitam aeternani habeant.

2. In te lesus dulcissimus 10i In umbra huius arboris

Pependit suavissimus, Salus mentis et corporis
Rex noster invictissimus, Faxque donatur pectoris,
Per quem salvari credimus. Fluctus pacantur aequoris.

3. Qui te portare voluit 11. In te latont deliciae

Et pendens in te doluit, Et speculurn rnunditiae,
Cuius amor apparuit, Per te donantnr gratiae
Pro nobis dum occubuit. Cunctis, qui sunt in acie.

4. 0 crux plena dulcedinis 12. In te decor et gaudium,

Et summae pnlchrituilinis, Sapor et odor cordium,
Aspersione sanguinis Piae mentis solaciuni
Inebria cor hominis. Et dulce refrigerium.

5. Qni te laudare nititur 13. Tuus amor eximius

Et dulciter amplectitur, Nos satiet interius,
Bcatus, qui te sequitur, Nihil sit nobis dulcius
Donec vivit et moritur. Quam crucifixus filius.

6. 0 crux sole splendidior, 14. Amor tuus nos caj>iat,

Omni melle suavior, Introrsum qui nos rapiat
Tu es auro praeclarior Et exsultare faciat,
Et balsamo fragrantior. Donec lesus adveniat.
7. 0 bona crux, amabilis, 15. 0 crux, nostra salvatio,
]n cunctis venerabilis, lustorum consolatio,
Tu es thesaurus nobilis Esto nobis protectio,
Et portus delectabilis. Lux cordis et refectio.
8. Tu es vcxillum gloriae. 16. 0 crux, vera laetitia,
Per quam fiunt victoriae, Plena caelestigratia,
Tu clavus domusregiae, Per tc simusin patria,
Porta caelestis curiae. (,)ui stainus in miseria.
 - 108 -

17. In hora nostri obitus, 18. Sit crucifixo gloria,

In qua exibit spiritus, Quem benedicant omuia,
Adversus hostis impetus Sibi virtus. iraperia,
Tuere nos divinitus. Clara laudum praeconia.

Orat. nis. Caelestin. S. Mariae de Parisius saec. 1"). Cod. M-izaria.

3897(605). - Eine kurzere Form des Liedes XXIII, 29.

6ti. De Sancta Cruce.

1. Maximum solacium 5. Est in cruce Domini

animi languentis, gloria decoris,
Suspirantis, avidi, Copia dalcedinis.
Christum sitientis initium saporis,
Sitis in gemitibus Poculum inebrians,
multis et lamentis, stimulus ainoris
Est in cruce Domini Et evacuatio
mundurn redimentis. planctus et maeroris.

2. Crux est, in qua pascua 6. Meutium iucunditas,

sunt deliciarum, requies secura.
Virtus et amoenitas, Pax interminabilis,
cibus animarum, pulcliritudo pura,
Iimumerabilium Per crucem acquiritur
dona gratiarum, gloria secura.
Quae per cuncta rcdolent Crucis amatoribus
climata terrarum. nunquam peritura.

3. Splendor indeficiens, 7. In cruce cibaria

claritas divina, sunt mansuetorum,
Regula iustitiae, Tota spes fideliuin,
vitae disciplina clara lux caecorum
Et nostrorum vulnerum Et claudorura baculus.
dulcis medicina, censusegenorura,
Per quam omnes liberi Firmitas debilium,
simus a raina. salus intirmorum.

4. Crux est odorifera, 8. Crux est pavor daemonum

plena gaudiorum, et morsus inferni.
Scala perfectissima, Per quam ttuxit radius
portus electorum, luminis aeterni,
Hic fons est caelestium Regis invictissimi
desideriorum, gratia superni,
Fervor et incendium Utinam hoc videant
cordium iustorum. homines moderni.
 109
9. Crucis beneficium
debet plus amari,
Recoli frequentius
et desiderari,
Nec deberent homines
unquam satiari
Crucitixo Domino
recte famulari.
10. Crucis beneficio
sumus liberati,
(t>ui eramns perditi
atque maculati,
Modo sumus roseo
sanguine mundati,
Patri clementissimo
reconciliati.
11. Doleo, quod homines
plures boc ignorant,
Qui nec crucem diligunt
nec crucem honorant
Nec in cruce Domini
student nec laborant,
Ideo post obitum
in inferno plorant.
12. Crucis desiderio
corda sint ignita.
Ifi qua nostra iacnit
et pependit vita,
lesus, amor omniam,
salus intinita.
Per quem sont et saecula
cnncta stabilita.
13. (.'hristianus quilibet
sit in cruce totus,
Cum sit ibi sanguine
pretioso lotus,
Cruci semper cupiat
vivere devotus,
In caelesti curia
si vult esse notus.
-
14. Omnis homo studeat
crucem revereri
Crucitixi nobilis,
amatoris veri,
Si vult in caelestibus
maximus haberi
Et beatam faciem
eius intueri.
15. Vulnera remedium
sunt nostri languoris,
Haec pretiosissimi
vasa sunt liquoris,
Terminus exsilii,
requies laboris,
Ibi sapor hominis
est interioris.
16. Felix, qui vulneribus
istis vulneratur.
Pretioso sanguine
Doniini potatur,
Pascitur, afficitur
et inebriatur,
Gaudet mirabiliter
atque iucundatur.
17. 0 suave vasculum,
redolens unguentum,
Sanguis, qui languentium
es medicamentum,
Da virtutum omnium
nobis incrementum,
Cordium solacium
et delectamentum.
18. 0 pretiosissime
sanguis salutaris,
Sanguis, qui virtutibus
cunctis dominaris,
Nos a cunctis hostibus
semper tuearis,
Angelorum coetibus
iunge nos praeclaris.

Orat. ms. Carlcstin.
.3897(HU.",j. !l, ."> Nf<- delient,
19, »i fracta sunt.
1. Pascha novum celebrate
Novo genere carminum,
Zitna vetus expurgate,
Rex, mediator hominum,
Hotno regnare fatetur
Te luds unte
2. Agnum ludaea seducit,
Cum loseph vendunt invidi,
Suos loseph introducit,
(^iuonunquamintrant pertidi,
Nam stricta via, quae ducit
Ad i'cnum agni proridi.
Collect. ms Veronense
Abschrift von Rev. H. M.
1. Ave, sub panis specie
Te relinquens ecclesiae,
Hoc mirandum
Tuum fuit testamentum.
2. Panis formam intuemur,
Sed sub formis confitemur
Carnem iunctam deitati,
Deitatem parvitati.
3. Panis transit substantia,
Sed manent accidentia;
0 miranda potentia!
Sed non minor est gratia.
- 110 -
r.i. 0 crux admirabilis,
dulcis et araoena,
Celebris hominibus.
caritate plena,
Per te nostri criminis
fracta est catena,
Ut salvemur penitus
ab aeterna poena.
S Mariae de Parisius saec. 15. Cod. Mazarin.
- 14, 4 amatores. -- Ki, 5 efficitur. -
(\1. In Resarrectione Doraini.
3. Fulget novum testamentum,
loseph exit de carcere,
Implet Christns sacramentum,
(juein mulieres ungere
Veninnt ad monumentum
tcrminum. lam lncis orto sidere.
4. Florem raeriti deflorant
Iniquitatis scelera,
lustura prodere laborant,
Et tu, ludaea misera,
Illum cur tradis, adorant
terra, i>ontus, sidera?
saec. 14. Cod. Oxonien. Bodl Can. Miscell. 95. -
Bannister. Vielleicht auch Cantio.
68. Salutatio Corporis Christi.
4. Quod ille, qui sic potuit,
Ita fieri voluit,
sacramentum Hinc tides et dilectio
Crescit atque devotio.
5. Nam dum de te nos satias,
Corde tibi nos socias,
Sanguis tuus vere potus,
( aro tua vere cibas.
6. Hoc tidelis ac devotus
Percipit. infidelibus
Calicis hnius potio
Non salus, sed damnatio,
 - 111

7. Bonis culpae purgatio, 8. Qui tuis sanctis manibus

Animarum refectio. Discipulis cenantibus
0 creatoris dignitas! Prostratuspedes abluis,
Quanta, qualis humilitas! Tu qui superbosrespuis,
'.i. Formam praetendens humilem,
Ad te placandum utilem,
Te tradit ludas osculo
Et pro vili rnunusculo.

Collect. ins. >S.Mariae Vallis Pisii saec. 15. Cod. Vatican. Reg. 349.

69. Salatatio Corporis Christi.

1. Ave verbum incarnatum, 3. Tu de caelis descendisti,

De supernis nobis datuin. Salus mundi advenisti
In altari consecratum, Et latroni pepercisti,
Pro salute mundi natum. Parce nrihi, corpus Christi.

2. Incarnatum verbum Dei, 4. Novi calix testamenti,

Miserere, precor, mei, Magni factor elementi,
Tu rae iungc semper ei, Cum virtute vescimenti
Ne iusurgant in me rei. Esto fixus meae menti.

Collect ms. Veronense saec. 14. Cod. Capit. Veronen. 823 (819). - 4, 3
vestimenti ? - Nach 4, 4 Fer tuam misericordiam. -

70. I)e Corpore (Jhristi.

1. 0 quantae perfectioiiis 3. Audi formain novitatis.

Est vis huius actionis,
Cum sub manibushumanis
Fit divina caro panis,
Et dignatar attrectari
Ipse Cbristus in altari
Factus eucharistia!
Plenam tamen bonitatis,
Panisfit iJ, quod non erat,
Et non fit nisi, quod erat;
Hic conversio formalis
Non est, sed substantialis,
Nec crevit substantia.

2. 0 mirandam novitatem, 4. [Non est bic] scnsussedfides,

Cum per verbi potPstatem
Formae manent ct tigurae,
Sed vertuntur crcaturae!
Nam nec panis ncque vinum
Est hic postverbumdivinum,
Sed Christi praesentia.
Est,quodcredis,non,quodvides,
Etsi corpus est, quod tangis,
Non est tamen hoc, quod
frangis;
Nam si perfcrt tuum tactura,
Nequit tamen esse fractura
Nec pati mortalir».
 - 112 -

5. Quis ergo digne mirctur, 6. Res plena suramae virtutis

Cum boc sacrum celebretur,
Posse quemquam operari,
Quod nec valet cogitari;
Vincit enim oninem sensum
Per mysterinm immensum
Illa pacis hostia.
Est mysterium salutis,
Ibi nuntius caelestis
Est adiutor atqne testis
Et sacerdos ipse Deus,
Licet, sit minister reus
Implens ministeria.

Orat. ms. lohannis de Loprzticz saec. 15. Cod. Altovaden. 90.

71. I>e forpore Cliristi.

1. Tu sacerdos altissime, 6. Caritatis indicium

Pontifex quoque maxime, Ante crucis supplicium
Homo Deus verissimus, Monstrabas, lesu. miseris
Terrae caelique Dominus. Te dando cibum raortuis.

2. In caeli regnans culmine 7. Dono carnis et sauguinib

Caput et princeps maxime, Salus es factns miseris,
Pater ct frater generis Conclusis benedictio,
Nostri, dans vitam mortuis. Exsulibus reductio.

3. Tu viva placens hostia, 8. Hoc me cibo custodias

Immaculata, placita, Et benedicas, protegas
Perfecta sine macula, Ab omnibus pericnlis
Verissima, vivifica. Et aniraae et corporis.

4. Pro vita nostri generis 9. Per hunc, lesu dulcissime,

Oblatuscrucis brachiis Me fac consortemgratiae,
Aeterno patri luminura Per hunc in tuo lumine
Nos pascasin perpetuum. Mc fac consortemgloriae.

5. Ad crucis tu patibulum 10. Tibi pro dono maximo

Patri fecisti debitum, Sit gratiarum actio,
Et ideo cum gloria Laus, virtus, iubilatio.
Es exaltatus maxima. Aeterna gloriatio.

Orat. ms. Pollingense anni 1505. Clm. Monacen. 11922. -2, 2 et fehlt.
- 3, 2 placida. - - 4, 3 luminis. - - 4, 4 pac;i-. -- 1, 1 Dono corporis et

72. De Corpore Christi.

Nunc amoris indicia 2. Tua, lesu, praeconia

Christi pangamus inclita, Et inaudita niunera
Quo sic se ipsam tradidit Affectu semper debito
In cibum pro famelicis. Da promere cum iubilo.
 - 113 -

3. Quae te vicit tunc caritas, 7. Te per cruorem roseum,

Te ipsum cum tradideras Nostrae salutis pretium,
In mortem et in pascua, Precor, ut mente debita
Quibns nulla sunt meritaV Tua tractem mysteria.

4. Tu patri sacrificium 8. Per tuain, lesu, gratiaui

Amoris per iucendiuni Fac me per fidem debitam
Oblatus saluberrime Affectu ardentissimo
Ara crncis acerrimae. Huic me dare mysterio.

5. Hac hostia mnndissima 9. Da cogitare placita

Mundi cuncta peccamina Et faceie gratissima,
Tnlisti per opprobria, Ut mundus corde, corpore
Per mortem, per supplicia. Te sumam, o dulcissime.

6. Caritatis dulcedine 10. Tanti fructu mysterii

Tno nos lavas sanguine, Virtuteque paracliti
Patri nos pacas dulciter, Custodis et angelici
Prorsus ineffubiliter. Dona munimen animae.

Orat. ms. Pollingense anni 1501. Clm. Monacen. 1192'..'. - 4, 4 Et ara

crucis. - 9, 3 corde et corpore.

Dreves, Pin Dictamina. VII.

DE BEATA MARIA V.

8*
 73. De Nomine BMV.

1. Ave, gemma pudicitiae,

Maria conregnatrix gloriae,
Hoc Domen praestat ceteris
Quinque formatum literis.

2. Te magnam prima litera,

Almam praesignat altera,
Tertiaque te regnantem,
Quarta vero imperantern,
Quinta te agnam nuntiat,
Agnam, quae labem nesciat.

3. 0 virgo, mater Domini,

Tuo beato nomini
Nostra sub&cribe nomina
In libri vitae pagina.

Orat. ms. Campenseanni 1462. Cod.Darmstadien.521. - 2, ^ que fehlt.

74. Ad singula membra B. Mariae V.

Benedicta, oranibus 3. Benedicta castitas

Per quam mulieribus Carnis, ex qua deitas
Datur benedictio, Nascitur in homine,
Landent te per omnia Quem tu, virgo, generas
Omnium praeconia Et, quod prirao noveras,
Laudum privilegio. Non perit in virgine.

Benedicta maxiine 4. Benedicta, gaudium

Virginalis animae (Jomprehendensomnium,
Singularis puritas, Fidelis auricula,
Cuius in palatio Quod credendo concipis,
Parat Dei filio Dum caelestis suscipis
Mansionem trinitas. Nuntii oraculum.
 - 118
5. Benedicta viscera,
Contra iuris foedera
Sancto feta spiritu,
Dei patris filium
Quae per trium mensiurn
Baiulant circuitu.
6. Benedicta pariens
"Ventris nec aperiens
Virginale ostiura,
Sicut sol non aperit
Yitrum, qnaudoexserit
Ab introrsum radium.
7. Benedicta genua,
Quibus vitae ianua
Vagiens excipitur,
Et quae pondus sustinent,
Quod caeli non continent,
Quod mundo non capitur.
8. Bcnedicti oculi,
Quibus regem saeculi,
Mater pura, respicis,
Eius contemplatio
Omni plena gaudio
Vultibus angelicis.
9. Benedictae genulae,
Quae ad illam sedule
Se astringunt faciem,
Cuius visu oniDium
Obtutus caelestium
Nullam capit satiem.
10. Benedicta labia
Super favum dulcia
Dei sapientiae,
Quorum gaudet osculis
Promissus a saeculis
Dilectus ecclesiae.
11. Benedictum caelitus
Collum, quod humanitus
Araplexantur brachia
Partes mundi superas
Pariter et inferas
In se continentia.
-
12. Benedicta ubera,
Lacte quorum tenera
Eius aetas alitur,
Qui digne sumentibus
Cibus est credentibus
Nec sumptus consumitur.
13. Benedictus gremii
Locus Dei filii
Digna facta sessio,
Qui sinml caelestibus
Praesidet spiritibus
Et fovetur gremio.
14. Benedictum lectuli
Vice caput parvuli
Refovens pectusculum,
Cum vel somnus capitur,
Vel duni mainma sumitur
Sacri lactis poculuin.
15. Benedicta brachia,
Quibus portans omnia
Portitari voluit;
Simeon hoc gaudio
Semel fretus taedio
Usum vitae habuit.
16. Benedicta manuum
Dignitas, qui actuum
Uiversorum baiula
Coaptant panniculos,
Qni credentes populos
Purgant culpae macula.
17. Benedicta capitis
Species, in abditis
Semper gaudens occuli,
Non videri gestiens,
Sed videre fugiens
Omnein pompani saeculi.
18. Benedictus gressuum
Motus, se ad arduum
Semperiter dirigens
Atque in castodia
Lapsus omnis nescia
Viam suam corrigens.
 - 119 -

19. Benedictus vestium 20. Benedicta omnibus

Decor virginalium Benedictionibus,
Mmime supcrfluns Virgo plena gratia,
Atque alimoniae Tua benedictio
Tenor, sanctimoniae Nostra sit protectio
Yirginali congruus. Virtus et victoria.

(irat. ms. Campense anni 1462. Cod. Darmstadien. 521.

75. Ad Dominam nostram sanctam Mariam sedentem in thriniu.

Gaude, regina nobilis, Oui lassi ad te veniuut.

Virgo incomparabilis, Qui te amure cupiunt;
i,|uae in vestitu candido. Qui ave per articulos
Omniformi et fulgido, Depromunt tibi singulos,
Sola fulges in solio Adponunt geminas annulis,
Sedens imperatorio. Dum mulcent manum oscnlis.

Ad pedes. Itein.

2. Gaude, cuius
Affectuosis
pedibus
cordibus
6. Manus
liaecin nuinumea,
Tota mea ?pes in ea,
Devotiprosternuntur, 0 amplectenda
dextera,
(x>uospiis lustrant oculis Defende me et libera.
Et caris premunt osculis Ave dicam hic frequenter,
Et cordecomplectuntur. Tu ausculta
diligenter,
Attende, audi auribus.
Ad calciamenta. Quod tuis addo laudibus;
Ut te salutem dulcius,
3. <,>uampulchra es in calciis, Morabor hic diutius.
0 nata summi principis,
Superbiae calcatrix;
Hic nostris desideriis Ad digitos.
Tu faves nosque recipis,
Humilium amatrix. 7. Gaude, cuius digitos
Auro, gemmis inclitos,
4. Gaude,
gaude,
plusquamsancta. Dinumero
cumosculis,
Quaesub tua tenesplanta Aponensave singulis.
Draconis caput horridum,
Non permittas, ut respiret Ad brachiiim.
Nec se qnidem ut regiret,
Sedhostem
prenierabidum. 8. Gaude,
cuiussubbrachio
Reversis de naufragio
Aii dexteram.
lucundum est pausare,
Sub tam pio regimine
5. Gaudc, ad cuius dexteram Pro tuo dulci nomine
Recurrunt salutiferam, Da nobis accubare.
 - 120 -

Ad ornamenta. 15. Gaude,quae verum amieum,

Fontem amoris unicum,
9. Gaude, quam Deus unnulis
Ornavitet muraenulis, Frequentasti
araplexibus,
Armilla,dextrochirio, Amoremredolentibus.
Torque, monili regio.
16. Ergogandeplusquammultum,
Et dilecti vide vultum
Adgenua. Singularigratia,
10. Gaude, in caius genibus Amplexantemamplexare.
In membris infantilibus Oscnlantem osrulare
Densbomosedit, Perenniconcordia.
Huc ardenter properat,
Quisquiste desiderat, Ad pectus.
( ito non recedit;
Devotos hic ad famulos 17. Gaude, in cuius pectore
Quiescit omni tempore
Maternos flectis oculos,
Pax, pietas et bonitas,
Dexterara praetendis,
Iucunditas, tranquillitas
Ut te totam habeant, Et suavitas et sanitas
De cetero ne pereant,
Et caritas, sinceritas
Te totain naptndis. Et veritas, securitas
Et puritas et bnnitas;
Ad sininii. Dum repausatin tam pio
11. Gauile,materorphanoruni, Lassusreclinatorio,
Veranutrix parvulorum, Hauritgustum
dulcedinis.
i,»uo lacte nutris gratiae, Levamenlassitudinis.
Sinu foves clementiae.
Item.

Ad ventrem. 18. Gaude, cuius supra pectus

Tuus pausat praedilectus.
12. Gaude, quae Dei filium
Tuampercarnem
proprium Quo nihilunquam suavius,
Nil dulcius, nil carius.
Ventris portasti thalamo,
Lactis potasti balsamo.
Ad ubera.

Item. 19. Gaude,

cuiusuberibus
13. Fac ad nostri solacium Super vinam fraglantibus
Dilectum tui uteri Melliti manant rivnli,
Nostrorum sempercordium Quibuspotantur parvuli.
Toti-. medullis inseri.
Ad Cor.
Ad cfremium.
Jn. Gaude, clara et insignis,
14. Gauile, quae pio tilio Cuius flagrat cor nt ignis,
In virginali gremio Quod coaptat se indignis
Dukcm infigens oculum Nec recedit a benignis,
Suavc dedisti osculum. Docens amare fortiter.
 - 121
Virgo lenis atque laeta,
Noster amor, spes et meta,
Nostra corda locupleta,
Ut amore tuo freta
Cor tnnm tangant dulciter.
Item.
21. Gaude, lucis tilia,
De tui cordis phiala
Propina uobis hodie
Saporemdulcis gratiae,
Qui nostra tangat intima,
Quo nostra fraglat anima.
22. Pincerna sancti spiritus,
Nos irriga medullitus,
Ut corde plus quam ebrio
Flagrautes desiderio
Clamemus: Modo sufficit,
Cor enim nostrnm deficit.
23. Gaude, mater vere bona,
Parvulorumtu patrona,
Qnos amoris dulci nexu
Cnrdis tui sub complexu
Tenes nimis tenere.
Vivas, vivas semper clninant
Ad cor tuum, qui te amant;
Ave, ave non quiescit,
Gande, gaude modum nescit,
Te totam da pro munere.
24. Rosa cordis, aperire,
(Juius odor fraglat mire.
Te dignare dilatare,
Fac cor meum anhelare,
Infer turnn infra sinum,
Ubi tibi sit vicinum,
Ut vix se ipsum capiat.
Hic repauset, hic moretur,
Ecce,iam postte movetur,
Te ardenter volt sitire,
Vult patenter iiitroire;
Noli, noli contraire,
Dcbes ei consentire,
Ut bene de te sentiat.
-
Ad collurn.
25. Collum tuum nobile,
Nobis tam flexibile,
Candens innocentia
Lac snperat et lilia.
Ad mentum.
26. Gaude. gaude, cuius nientum
Est amoris blandimentum,
In qun floret bonitas,
Cuius os est verecundum
Et ut rosa rubicundura,
In quo ridet caritas.
Ad labia.
27. Gaude, cuius sunt labia
Plus favo mellis suavia,
Cnius lingua est eucbaris,
Vincens dulcorem nectaris.
Ad nares.
28. Gaude. gaude, cuius nares
Suavitates singulares
Spirant cum fragrantia,
Odor tnus odor suavis,
Nnlli gravis nisi pravis,
QQOpia mens fit ebria.
Ad genas.
29. Gaude, cuius Chris-tusgenas,
Venustatis flore plenas,
Amoris pressit osculo;
Bene menti te quaerenti,
Quae te sentit in praesenti
In pectoris cubiculo.
Adsupercilia.
30. Gaude, quae supercilia
Semper habes stellantia.
Cuius resplendent palpebrae,
Qoasnullae claudunttenebrae.
 - 122 -

Ad oculos. Ornamenturn virginale,

::i. Gaude.
cuiussuntoculi Quodesttumnspeciale.
Lucentes ut carbunculi,
Pleui misericordia, Ad corunam.
Quibus nos, o mater pia,
Affectuose respicis,
Saluti nostrae prospicis. 37. Gaude, in cuius capite
Distincta miro lapide
Coroua lucet aurea,
Ad 1'aciem. <L>uum
vcstit lux aetlierea;
82. Fonset genac\erecundae, Vuamvere hi perficiunt,
Instar rosae rubicundae, Qui te ex corde sitiunt,
Luce tuae faciei Qui te amantessentiunt
Cedit lux meridiei. Et cnram carnis uesciunt.

AJ aures.
Ad corpus et animam.
33. Gaude, in cuius auribus
Organids carminibus 38. Gaude, virgo dulcissiraa,
V<>xconcrepat angdica Cuius corpus et anima
Et omnis caeli inusica, Singulnre miraculum,
Ad laudem et ad omnia Mir;i'-ulorum speculum.
Tu dulcis es materia.

34. Gaude,suavisharmonia. 39. 0 spenilummunditiae,

Nova caeli melodia ^lundis infulgens cordibu»,
Organizans
in camenis, Vassummae
excellentiae,
1'raeis omnes cantilenis. Gemmis ornatum omnibus.

35. 0 sauctorum philoraena,

40. 0 angelorum gloria,
Gaude, plaurle, laude pleua.
Quae
tantocanisclarius, Laus,honoret laetitiu.
Qunnto laetaris amplius. 0 inclite flos virginum,
0 mediatrix hoininum.
Gaude, quae plenitudine
Ad eaput.
Decoris stolae geminae,
36. Gaude, cuius caput cingit, Tam corporis quam animae,
Et decoras conias stringit Ornata es pulclicrrime.

Orat. ms.Franciscan.saec.14. in. (Privatbesitz).- H, 4 »4. Hic

faves desideriis nosque. Tu fehlt. - 4, 1 Gaude, plu.- qnam sam-ta,«jaude. -
17, 9 puritos, bonitas. - 3, 1 cuius oculi sunt. - "!"">.2 laude tehlt. -
Das Lied enthiilt eine ganze Reihe von Entlehnungen. 8n ist 1, 1-2 ent-
lehnt aus Anal. XXX, S. 129, Str. 8-, Str. 11 = XXX, l.o, Str. 26;
Str. 12 == XXX, 136, Str. 2; Str. 13 = XXIII. Nr. :,4. 1. V,-*,,. K. 7-10-
Str. 14 == XXX, 136Str. 4; Str. 15 = XXX, l.Ui, str. 3: str. 16= XXX,
131, Str. 9 ; Str. 24 aus einemLiede, daszu MoneNr. 126grhnrt : Str. 38 =
XXX. 129,Str. 9. Dieslegt den Gedanken
nahc.dal'sdasGan/n](.diglich
cin *'r]it'> sei.
 - 123 -

76. I>e Ammntiatione B.Jl.V.

1. Fortis ut mors dilcctio. 4. Magiia sunt haec miracula,

Qua durum tit suave; Quae manant ex amore;
Ut sancta refert lectio, Amoris ardet facula
Nil est amanti grave. Nec uritur ardore.
Amor nos traxit a vae, De Gabrielis ore
Dum de caelesti solio Dum virgo sumit verbula,
Fit Gabrielis missio Frondescit Aaron virgula
In virgnis conclave. Omni carens humore,
0 felix, iuquit, ave, Et vellus madet rore,
In te fiet conceptio, Nec terram tangit stillula,
Sed non pudoris laesio, Cum virgo sine macula
Tu tantum Deo fave. Mcietur mater fore.

2. Auditis his obstupuit 5. Mira matris integritas

Puella Deo grata In ventre Deum vexit,
Et, ut pudicam decuit. Ut solio divinitas
Silebat salutata; Portantem se protexit,
Ne fieret turbata, Fro noliis se despexit
Mox angelus retexuit. Vera Dei sublimitas,
Modum partus exposuit, Dum intirmatur sanitas,
Quod foret illibata. Qiue inori non neglexit;
Qua serie prolata Sed, quando resurrexit,
Ara caelestisclaruit, Vera patebat deitus.
Dum virgo verbo paruit Et sic probatur caritas,
Et mansit impraegnata. Qua Deus nos dilexit.

3. Archangelus regreditur. 6. 0 domina dukissima,

Qui venit haec narrare,
Et giavida relinquitur
Puella sine pare.
0 decus singulare!
Virgo mater efficitur.
Creator est, qui gignitur
Et Dei salutare.
0 pectus puellare,
Thesaurusin te tegitur,
Virtute cuius regitur
Caelum, tellus ct mare.
Yultu nitens decoro,
0 mater clementissima,
Virili carens thoro,
Te postulans exoro,
Ut, quae feci, nequissima
Pellantur et turpissima,
Ne daemon trahat loro;
Condonans, quod ignoro,
Ad gaudia clarissiina
Nos transfer, beatissima,
Ducensque caeli choro.

7. 0 mater humilitatis,
In qua Deas incarnatur,
PQlcbra et admirabilis,
Cui nulla comparatur,
Gaude, nam tuis bracbiis
Divina virtus portatur
 - 124 -

Foveturque obsequiis
Atque mamilla lactatur,
Tuis favet imperiis
Nec non precibus placatur;
Impetra nobis miseris,
Ut raox ad te dirigatur
Spiritus et his gaudiis
In sempiternum fruatur,
Et populus incredulus
Ad lesum per te convertatur.

Collect. ins. Carmeli Treviren. saec. 15. Cod. Treviren. 306. - - 2, 8

Quo floret. - - 5, 3 Ut solis. - 5, 4 te. - 6, 6 Ni- quae.- Str. 7 scheint
- Inhalt und Form legen dies gleichmafsignahe - kaum zu vorstehendem
Liede zu gehoren.

77. Salntatin Angeli ad Mariam.

Ave, plena gratia, 3. 0 speciosissima,

Virgo, vas honoris, Depone timorem
Audi verba nuntia Vanaqne non aestima.
lucuncli rumoris, Quam denuntio, rem.
Pro tua muuditia Tu es coniunctissima
Me venisse noris Deo per araorem,
In mundum superis Te Deus elegit,
assumptus missus ab oris; vas uobile, vas in honorem;
(x>uicaelum terramque simul Convenit. ut terris
formavit et aequor, caelestia numina places,
Art te me misit; Cunctis praeferris
iussa paterna sequor. sola Deoqne places.

Ista salutatio, 4. Miror totis sensibus

Novo facta more, Te tanta virtute
Quae, unde sit nescio, Loqui de caelestibus
Me replet stnpore, Mibi constitutae
Pectus meum sentio In mundi laboribus
Moveri timore, Atque servitute;
Non ego sperabam Non ego digna fui
sic adeunda fore. tali tantaque salute.
Ista salubria tu Unam de minimis
quo defcrs verba paratu, me video, vertor in imis;
Obstopeo mentis Vox tua sublimis
deficiente statu. facta iocosa nimis.
 - 125 -

5. Maria, sis istius 0 Maria, dubium

promissi secura, Cor habere desine,
Erit tibi tilius Concipies filium
stupente natura, Sinc viri seinine,
Prius et posterius Tale puerperium
virgo permansura. Dabit suo numine,
Concipies puerum Cui tres personae,
rniro partu paritura; tria nomina sunt sine fine;
Naturae tu ius Qui, quia te reperit
violans gravis efficieris, fragrantem plus cinnamomo,
Illius, es cuius In tua se clausit
lilia. mater eris. viscera factus homo.

6. Quali modo. nescio, In his, quae tu asseris,

Venter prolem fundat, Toto corde gaudeo,
Quem carnalis actio Venisse a superis
Viri non fecundat. Nuuc te vere video,
Sine exercitio Scio, quidquid dixeris
Terra non fructum dat, De partu virgineo,
Senien ubi non est, Credo nam facile
fructus non inde redundat. omnia posse Deo.
Deticit effectus Si dubitasse vides
sibi causa deficiente, me, veniam mihi des;
Illeque defectus Tarda solet magnis
fit rerum lege manente. rebus inesse fides.

9. Olim qui aridulam

Virgam fecundavit,
Elisabeth vetulam
Qui nunc impraegnavit,
Te pudoris cellulam
Sibi praeparavit,
Virgo decora nimis, David de semine regis.
Vas. virgo, veniae, missum tibi suscipe Deum,
Solem iustitiae. regem paritura supremura.
Collectan. rus. Incert. Originis saec. 15. Cod. Parisin. Nouv. acq. 1544.
7, o puerum gegen den Reim.

78. De Partu Virginis.

De crystallo scintillula, Curn sine paris copula

De rubo micat flamraula Patrem parit puellula,
Et clausa botri clausula Nec frangitur ampullula
Flos florum immarcescens, Virginei pudoris,
Plus flore flos flagrescens, Naturam nati floris
De lesse prodit virgula. Admirantur miracula.

3. De sigillo puerperae
Mirantur matres ceterae;
Patet, cnr sicco vellere
Sit area rorata.
Cum virgo fecundata
Sit sine carnis opere.
"t. Vivginitatis speculum
Spc penetrat ad oculum
Et salvum manet vasculum.
^viid, zabule, mirarisV
Secreti puellaris
Signatum est signaculum.
Collect. ms. Veronense
5, 1 Pater, vir^... - Abschrift
1. 0 ^lariu, recordare,
Dum in sinu collocare
Sumptum de cruce filium
Prae amore voluisti,
Quo dolore hunc planxisti,
Dic. castitatis lilium.
2. Quam ardenter amplexaris,
Amplexando osi-ularis,
Deosculandoflumine
Lacrimarum hunc perfundis,
Quas gemendo tu effundis
Pro extincto lumine.
3. 0 aurora veri solis,
Patris parens, nata prolis,
Aeternae lucis oriens,
Vultus tui virginalis
Rubens decor lilialis
Pallescit velut moriens.
4. Cum prae cunctis tibi gratum 8. Exprobratum et derisum,
Patreni,sponsumex te natum,
Dilectum quoqueDominum,
Totum cernas vulnerosum,
Quem tu forma speciosum
Pasti prae natis hominum.
- 12(3 -
5. Mater, virgo sunt paria,
Quae fuerant coutraria,
Xec iam hac consequentia
Potest argumentari,
Nam in hoc singulari
Naturam vincit gratia.
6. Remoto velo literae
Moysi lac ab ubere
Sponsa suxit in vespere,
Dum virgo salutatur,
Et nobis distillatur
Ros caelestis ab aetbere.
saec. 14. Cod. Oxonien. Canon. Miscell. 95.
von Rev. H. M. Kannister.
79. De CompassiuneB.MV.
5. Cernis, inquam, pretiatum
Male, peius osculatum,
Nam ore traditorio,
Ab amicis derelictuin,
Captivatum. dure strictum
Cnm fune ligatario,
6. Puuctum pugnis atque trnsum,
Proh, velatum et illusum
Cumsputisblasphemantium,
Flapellaturn, virgis caesum
Atque spinis dire laesum
Per manus coronantium.
7. Hinc sub mole crucis fessum
Nudum crucique impressum
Per clavos poenalissime,
Sitientem felle potum,
Dolui&se latus lotum
Perfossumcrudelissiuie,
Blasphematumet occisum,
Heu, populis a talibus,
Quos in nullo molestavit.
Sed ad vitam informavit
Doctrinis paternalibus.
 - 127
9. Sic contemptum et deletam,
Sic abiectum velut spretum,
Leprosum abhorribilem,
Nunc in sinu tuo cernis
Et nequaquamtalem spernis,
Sed foves diligibilera.
10. Quem tu, virgo maternalis
Atque mater virginalis,
Cura gratiae divitiis
Paris, pulchra spcciosum
Et suavis dulciosum
Prae omnibus deliciis.
11. Sed est dirus, qui dulcebat,
Et deformis, qui splendebat
Dccoris privilegio,
Tuque tui nescis florem,
Nullum prorsus cum decorem
In vultu cernas regio.
12. C^uis non tibi condoleret,
Cum tam maestamte videret
Tis unicurn inspicere
Et amore liquefactum
Cor maternum et distractum
Gemitibus deficereV
13. Cum res quoque insensatae
Sicut sol obscuritate
Et terra onra tremoribus,
l)urae petrae disruptura,
Velum templi cum scissura
Compussacsint maeroribus,
14. l)um in cruce lenubrosum
Mundi iubar luminusum
Vitalem perdit radium,
Et cor tuum maternale
Ob tormenium filiale
Uoloris sentit
15. Si haec pavent vitam mori
Confonnantes sc duluri,
Quo nullus dolorusior,
l^uis lugendo cor non tuudat
Ac geniiscens fklus fundat,
petris &it putrosiorV
-
16. 0 dolorein amorosuin
Et amorern dolorosnm
De unico fortissimum,
Tibi dantem, florens rosa,
Rubicunda, speciosa,
Coloremtam niacstissimum.
17. yuae ut sol in caeli stellis
Cunctis erat prae puellis
Decor» venustissimo,
lam nunc pallens tenebrescis
Tenebrescensquemadescis,
Heu, tietu amaribsimo.
18. Consolare, benedicta,
Nati morte bic afflicta,
Mors namque dans mae-
stitiam
In honorem resurgentis
Et salutem mundi tieutis
Vertetur et laetitiam.
19. Ut quid ergo sic exarsit
Doloi. quod in nullu parcit
Virgineis visceribusV
Curque plan^risImnc tatn dire,
Quem surgenteni niox redire
His sperasuuin inuneribus?
:20. Pia, dulcis et bcnigna,
Nullo prorsus luctu digna,
Si fletuin hinc eligeres,
Ut compassa redemptori
Captivato transgressori
Tu corredemptrix fieres.
21. Tunc non tantum condolere
Maestae rnatri sed debere
Me cerno grates solvere,
Tibi meae redemptrici,
Quae dc manu inimici
Uignatur me evolvere.
22. Sed per vitam, heu, mis totaiu
yuis vel unam laudis notam,
Dic, tibi acceptabilem
Milii dabit personare,
Nisi velis me formare
Ad tc lauiJanduin habileui?
 - 128
23. Si dictaret meditando,
Si cantaret iubilando
Tis laudes, o piissima,
Simul omnis creatura,
Adhuc restant tibi plura,
}sam cunctis es dignissima.
24. Non me tamen spernas reum,
Nam te talem fecit meum
Peccatum, neque fieret
Tibi nomen miseratrix,
Nisi culpa mis damnatrix
Veniam exigeret.
25. Atque regem aDgelorum,
Salvatorem saeculorum
Tis ventris domicilium
Nunquam digne hospitasset,
Ni mis scelus invitasset
Hunc Deum in exsilium.
26. Sic ditata, nam egebam,
Sic plantata, nam marcebam,
Es paradisus gratiae;
Cur diescat gratiose
Favor favens favorose
De tua mihi facie.
27. Larga donis et abunda,
Da, quod fletu gemebunda
Mis anxia petitio
Per te fiat exaudita.
Si hoc potes? iramo ita,
Ut munder omni vitio.
28. Ob amorem tai nati
Fac me gratnm caritati,
Qua idem amantissime
Me indignum sic dilexit,
Quod ad mortemse despexit
Tam summecontemptissime.
35. Sed nie vocet laetabundum
Verbum bonum et iucuudum.
Repletum omni gratia,
Verbum dulce verbum mite,
Praeoptatum Huc venite
Ad gloriae palatia.
-
29. 0 pudoris, heu, gravedo!
Cum sim vermis et putredo,
Condignus nulli horaini,
Unde miser superbivi,
Quod maudatis contraivi
Tam gratiosi DominiV
30. Sequar ergo paenitendo,
Suam crucem deferendo
ID umeris memoriae,
Spinis, clavis stimulatus
Et flagellis agitatus,
Da, properem cnrsorie.
31. jS"ecme sinas retardari,
Imino hasta militari
Per ictus affectabiles
Induratum cor peccatis
Tu transfigas, caritatis
Dans plagas insanabiles.
32. Ob quas mundo moriturus
Vivam grate fruiturus
Tis benedicto filio
Atque tibi, florum flori,
Quae es sola mis favori
Tutamen in exsilio.
33. Cum citatus comparebo
Trpmebnndusque videbu.
Heu, iudicem iustissiraum,
Tam districte iudicantem,
Ut nec sinat vel quadrantein,
Quinponderet,novissimum,
34. Ubi non est appellare,
Sed oportet adprobare
Sententiam finaliter,
Virgo mater, o Maria,
Tunc adiutrix assis pia,
Ne daniner aeternaliter,
 - 129

Orat. ms S. Petri Salisburgren. saec. 15. Cod Petrin. a III 20. A. - Orat.
ms. 8. Petri saec. 14. [et 15.]. Cod. Petrin. a I 2n I!. -- '2, 4 profundis
AB. - 5, 1 Certis A. -- !.'{, 6 Compassae sicut A. -- 18, 6 Vertetur s. -
cundus et A. - 24, 5 Nec culpa A. - 32, 2 suiturus A. --33, 1 Tum
A. -- ,,Plarictns oratorius cuiusdam paupi-ris ail ln-at.im virginem, filium de
cruce depositum quasi sinu tenentem.u Al'..

sil. De V Duloribus [!MV.

Maria christifera, 4. lllustrata iubarc

Clara stella maris, Sacro, o serena,
Salutis puerpera, Passa sine compare.
Mente vulneraris, Doles Deo plena,
Simeon dum gladio Quem portabant viscera
Mitem te et blandani Tua, videns tensum,
Christi de supplicio Nostra propter scelera
Prodit perfurandam. In ligno suspensum.

Alma mater, pectore 5. Eia, de patibulo

Maerore confecto Dominum virtutum
Tu amisso pignore Quain maerenti oculo
Doles cle dilecto, Aspicis solutum,
i^ui laborem abstulit Factuni ut vas perditum
Mundi et reatus Forma speciosura,
Nec dolorem intulit Darique depositum
Tibi de te natus. Terrae pretio^um !

Rosa spinae nescia, 6. Ai'erbis doloribus

Spinis punota doles, His compatientem
Dum, qai tenet omnia, Divinis dulcoribus
Cara tua proles Fota sitientem,
A captivis crirainum Siilvum fac ab inferis
Nuntiatur tenta, Tecum rongauilere,
Lux secreta hominum Regna parem supcris
Lubtrans circumventa. Poli possidere.

Orat. ms. S. Petri Salisburgen. saec. 15. Cod. Pctrin. a III 20. - Nacli
Auiiweis do- Akrostichous Maria miifste Str. o spatere Zutat sein.

81. De V Doloribus |{)IV.

. En, ego, lieu, vilissimus, Kt collamlo veneranter

Prae cunctis despectissimus,
Virgo, mater Dei pia,
Ob quintuplicern doloris
Poenam gravis et maeroris
Deprecor,te, Maria,
Dreves, Pia Dictamina.
Teque rnoneo instanter.
Ut milii MS adiutrix
In necessitatibus
Et anxietatibus
Sis tirma mihi tutrix.
VII. 9
 - 130 -

3. Obprimampoenam,quamintixit 6. Ob quartam puenam. cum

Simeonis, <juaepraedixit, videres,
Tibi prophetia, Pro quo nimium iloleres,
Quod esset tuam transiturus Ipsum stipiti afti^i,
Duloris gladius praedurus Per manns atque pedis duras
Animam, Maria. ('lavorum, heu, impressuras
Sic animam aftiri

4. (">l>secundam, quod amiseras 7. Ob quintam, cum exspirare

Natum, quem quaesieras Vidisti filium amare,
Cum gladio tiaioris Quid tu pertulisti!
Per tres dies, cum dolore, Et in ulnas tremorosa
Gravi corde et maerore, Tuque maerens, virgo rosa.
Coacta vi amoris. Gemens assumpsisti.
5. Oli tertiam, cum caritatis 8. Ob lias poenas, mater Dei,
Spiritus et veritatis Seniper tu sis raemor mei.
Tibi revel.ivit Meraento. quod vocaris
Tuuni tiliuni detentuni Mater tu clementiae,
Passionis et eventuin. Locum da i>aenitentiae,
Qui te solamine privavit. A quibus invocaris.
Orat. ms. Carapense anui 1462. Tod. Darmstailien. 521. - 1, 3 Te
virgo mater. - 1, 6 te felilt. - 3, 5 Aniniam gladius. - 6,2 ninii-.
6, 4 duru*. - 6, 5 impri-ssiirui. - 6, 6 Sic aiiimam Maria. - 7,1 Olj
quiiitaiu poenam, cum. - 7, 2 Vidiati niniium amare. - 7, 4 Et in auiniam
tremei"s.i - 8, 5 Et locum da. - 8, 6 Milii ct a quihus.

82. Hanctus Virginis.

1. Heu, heu, Christe Deus, 2. Orbata mater tilio.
Heu, heu, amor meus, Apostolos non video.
Te damnavit pharisaeus Sola quo vadam, nescin,
Viventem sine crimine. Non possum ultm vivt-ie.
lam pendens in patibulo, 0 ludaei, per errorem
luvare te non valeo, Occidistis redemptorem,
Mori tecum ilesidero, Munduni salvabit per amorem
le&u, lesu dulcissiiiie. !Suu hancta pas-ione.
3. Dixit Cbristus matri: [Mea],
Non vos turbet poena mea,
Praectdam vos in Galilea,
Resurgam die tertia.
lohannestibi filius,
Custos tibi et famulus
Eritque tibi baculus
]n hac mundi miseria.

(.'cillc-ct.ms. Veronensesiiec. 14. Cod. Capit. Vcrmnn. S23(819)A. -

C(.lU-ct.ms. Veronense8aec. 14. l.'od. Capit. Verourn. M.'"il821)B. - 2, 1
|ii-.irbata A, Ueorbatata B. - 2, 7 Lies salvat? - :!, '.'<Galilaeam AB. -
:!, f, ,4 trl.lt Ali. - 3, 7 E.pue tibi B.
 - 131 -

83. Planctus B. Mariae V.

1. Contemplemur crucitixum,
Cruentatum et derisum
Cum Maria virgine.

2. Plorat virgo suuin natum 5. Gens ingrata ludaeorum

Denudatum,tiagellatuni, Pertidorumet malorum,
Cruci dirae condemnatum Coiupassione vacuorum,
In sui praesentia. Sic te morti tradidit.

3. Heu, fili, quid fecisti, 6. Plangat mecum plebs fidelis,

Heu, dolens me vidisti, Astra plangant et in caelis,
Heu, mortem sustulisti Me privavit mors crudelis
Cum maximo supplicio. Uulci meo filio.

4. Heu, vidi te dolentem, 7. Vos, christiani, quos creavit,

Heu, vidi lacrimantem Quos redemit, exaltavit
Et maerore deticientem Filius meus et salvavit,
Pro Maria virgine. Deo dicatis gratias.
De Levis, Anecdota sacra, p. 115 u. f. mit der Notiz nex nostro codice."

84. De Beata Maria V.

Tempore Paschali.

1. Mater Christi, noli flere, 2. Gaude, plane cesset fletus,

Cessit dolor, quia vere Redit victor leti laetus
lam surrexit, hoc dixere Et sanctorum secum coetus
Angeli, qui adfuere. Immortali dote frettts.

3. Fac ergo nos resurgere

Cuin electis et sapere,
Deum frui et cernere,
Quod erit vere vivere.

Orat. ms. Campense anni 1462. Cod. Darmstadien. 521.

85. Ad Beatam Mariam V.

Tempore Paschali.

1. Ave, virgo verecunda, Gaude, quae tripudio

Rubicunda,laetabunda, Laetabaris nimio
Cuius vultum quisquis videt, Resurgente tilio
De te gaudet, ad te ridet. Mortis ab imperio.
9*
 - 132 -

3. Fac a nostro scelere,

Pia, nos resurgere,
Sursnm tolle variis
Cor oppressum vitiis.

Orat. ms. Campense anni 1462. Cod. Darmstadien. 521. - 1, '"-'<

rjiiis-
que. - 3, 3 Et sursum.

86. I)e V Gaudiis BMV.

Gaude, virgo, concipiens,

Gaude, clausa parturiens,
Gaude nato resurgente,
Gande illo ascendente.
Gaude, caelo collocata,
Pacem nobis da, beata,
Et sis nobis advocata
Apud Deuui, virgo grata.

Collect. ms. Parisiense['?] saec. 16/ie. Cod. Parisin. 3639. - 8 virgo pia.

87. De V Gandiis BMV.

Ave, virgo concipiens.

Ave, virgo parturiens,
Ave nato resurgente,
Ave ipso ascendente,
Ave, caelo collocala,
Paceni nobis da, beata
Virgo Maria.

< Yillect. ms. 8. lacobi in Insula Leodii saec. If/i*. Cod. Darmstadien.
2777. add. saec. 14. --Wahrscheinlich ist iiberall statt Ave Gaude zu lesen;
vgl. Nr. 86.

88. De V Gaudiis BMV.

0 Maria, mater Christi. '2. Verbo sacro mox repleta

Quse de sancto concepisti Spe conceptus eras laeta;
Spiritu mirifice, Propter hanc laetitiam,
Gabrieli credidisti, (um qua salus est concreta,
Praemunita quo fnisti Fac, Maria, mortis meta
Veritatis indice. Ut salutem sentiam.
 - 133 -

3. Naturalem contra morem 7. Elevatus ascendebat,

Peperisti genitorem, Ascendentem subvehebat
Virgo, mater, filia; Nubes supra sidera;
Tuae laudis ad honorem Astra tenens eligebat
Me praesenta debitorem Sedem dignam, qua sedebat
Patri cutn familia. Patris Dei dextera.

4. Tu de partu laeta tali 8. 1'ropter eius elevamen

Mihi luce sis tinali Tibi erat consolaraen
Salus et solaciutn, Tua post gravaraina;
Ne siin igne gehennali In extremis adiuvamen
Pro reatu criminali Et ruinae relevamen
Datus ad supplicium. Esto mihi, domina.
5. Mentem tuam conturbavit 9. Quinta vice laetabaris,
Et dolorem provocavit Dum in caelum levabans,
Sequensnati passio, Spes salutis hominum,
Te post mortem confortavit (,)uorum noxam recordaris,
Et post laetam restauravit Sed pro quibus depr<vai:s
Eius resurrectio. Incessanter Dominum.

6. Virgo plena pietate, 10. 0 medela noxae dirae,

Resurgente novitate Wihi velis subvenire
Laeta me laetitica, Mortis in itinere,
Me oppressurn gravitate Et cum dies erit irae,
Ne repelli sinas a te, Quam quis nequit praeteilre,
Sed tu me salvifica. Noli me relinquere.
Collect. ms. S. lacobi in Insula Leodisen. aec. I3/u. Cod. Darmstadien.
2777. add. saec. 13/u. - 10, 4 Ut cura dies.

89. De IX Gaudiis B.MV.

1. Gaude, cuius uterum Pastores accelerant

decenter ornavit Bethlehem tendentes,
Et ad opus proprium Verbum, quod audierant,
sibi coaptavit factuni requirentes;
Caeli rex et dominus Quaerunt et inveniunt
et, qui te creavit, et invenientes
Totus novemmensibus Te gauderefaciunt,
in te repausavit. tibi congaudentes.
2. Stella sole clarior, Sic et magi de longe
gaude, stella maris, veniunt dicentes:
Ex te clarus exiit Ubi est, qui natus est V
radius solaris; ad quem venientes
Singolaris gloriae Adorant et offerunt
dono gloriaris, dona procidentes;
Dum solem iustitiae, Laeta magos aspicis
virgo mater, paris. ista facientes.
 - 134 -

5. Gaude, cuius brachiis 8. Partus tui munere

puer deportatur perit mors consutnpta,
Ad templum, cuni liostiis Porta patet gloriae
patri praesentatur, spe vitae resumpta.
Offerlur pro perJitis, Cura de morte rediens
sic pater placatur, ex morte caro snmpta
Et pax tuis meritis Ad paternae dexterae
reis redonatur. sedem est assumpta.
6. Cum Christus ad nuptias 9. Quando caeli soliutn
in vinum mutavit laeta ascendisti,
Aquam, qnibus hydrias Laeta caeli civium
impleri mandavit, turbis occurristi,
Signorum primitias Occurrentem filium
boc signo monstravit, plus laeta vidisti,
«Juo primas delidas Ad cuius consortium
mundo propinavit. laeta tunc venisti.
7. Ex te, vitae vinea, 10. lam regina resides
botrus vitae natus in regno caelorum,
('rucis ligno figitur, Ubi cunctis praeskle^
dirae morti datus, clioris angelorum,
Cuius sic te cruciat 0 pia pax pectoris.
crux et cruciatus, balus peccatorum,
Mire te laetificat Esto tui memorum
mire suscitatus. memor miseroruro.

Ru Per hoc dulce gaadiuin,

virgo, mater Dei,
Apud tuum filium
esto memor raei.

Orat. ms. Campense anni 1462. Cod. Darmstadien. o21. - :-{, 2 ad

Betlilehem. - - 7, 4 mortis. -- 9, 3 Laetata. - Der Kundreim wiederlmlt
sich nacli jeder Strophe und ist nur Kiirze lialber an den Schlufs des
Ganzen gestellt.
90. De XII Gaudiis BMV.

1. Gaude, virgo mater Christi, 3. Gaude, quia niagi dona

Quue ptr aurem concepisti Tuo nato ferunt bona
Gabriele nuntio; t'um magno mysterio:
Gaude, quia, dum cantasti Gaude, quia iuxta legeni
Mugnificat, exsultasti Obtulisti mundi regem
Miro cordis gaudio. ln templi sacrario.
2. Gaude, quia Deo plena 4. Gaude, quia, queni quaesisti,
Peperisti sine poena Laeta nimis invenisti
Cum pudoris lilio; In doctoruin medio;
Gaude, plaude, nam pastores Gaude, nan~,cx aqua vinum
Genu Hectunt adorantes, Te optante fecit bonum
Quem tenes in gremio. Pro priino prodigio.

Gaude,quia lui
(,>uemdolebasmortem pati,
Fulget resurrectio;
Gaude Christo ascendente,
(viui in caelos te vidente
Molu fertur proprio.
7. Ubi
Per
In perenni gaudio.
Orat. ms. Parisiense[?] saec. "Viu.
!)l. Se|itera gaudia caelestia gloriosae ^ irginis Mariae.
0 Maria, lux divina,
FIos sanctorum et regirui,
Plena Dei munere,
1'eccatorum medicina,
Me conserves a ruina
Praesumentem dicere:
2. Gaudc, per quani angelorum
Gaudet cliorus et sanctorum
Perenni laetitia,
<,(uospraecellis, gratiosa,
Super omnes gloriosa,
Speciali gloria.
3. Gaude, gemma, templum Dei.
Per quam datur lux diei
Solis de praesentia;
Per te magis illustratur,
lllubtrata iucundatur
Tota caeli curia.
4. Gaude, lampas saeculorum,
Cui parent supernoi-um
Omnes caeli ruriae,
Yultum tuum deprecantes,
Tamquam matrem venerantes
Summi regis gloriae.
5. Gaude, cella fluens melle,
Cui totum Christi velle
Satiavit caritas;
"("uidquid tuae pietati,
Summae placet trinitati,
0 pura virginitas.
<>rat. ms. Haarlemense
Nat-h jeder .Str. Ave, Maria.
- 135
6. Gaude,virgo, quiu wiisit
Paraclitum, quein promisit,
Saororum collegio;
Gaurle, quae postipsumscandii,
Et est honor tibi grandis
In caeli palatio,
fructus ventris tui
te nobis detur frui
Corl. 1'arMn. :J>639.- 5, 5 <-ar|i-
6. Gaude, virgo, quae decoras
Servos tuos et honoras
Hic et in caelestibus;
Nos cum ipsis ad amoenu
Paraclisi, laude plena,
Transfer tuis precibus.
7. Gautle, rosa, princeps florum,
Supcr choros anucloruni
Gluriosis laudibus
Exaltata iucumiaris,
Trinitati sociaris
Et sanctorum milibus.
8. Gaude, cuius non marce^dt
Laus et honor, non decrescit
Gaudioruin gaudinrn;
laiu secura gloriaris,
luucta Cliristo coronaris
Super regni solium.
9. Omni laude raater digna,
Te laudanti sis benigna
In hac vita misera;
Imperatrix gloriosa,
Consolatrix viscerosa.
Nos a malis libera
10. Quando dies venit irae,
Fac tormenta non sentire
Haec colentes gaudia;
Sed nos tecam gloriemur,
Sine fine collaetemur
In caelesti patria.
saec. 15 (Privatbesitz). -- 4, 6 Sni
 - 13(3 -

92. Snper Ave Maria.

Semper ave, dia genetrix et virgo Maria,

Es fontis vena vivi, quoque grutla plcna.
Dulcedo mecum tua sit, Domintis quia terum.
Tu lenedicta feres laudera supra mulieres,
Atquc tui victus fructus ventris benedictus.
Per te solamen habeat meus exitus. Amen.

iii-. Z\vct]i'],-<" saec. 12. Cod. Zwetlen. 36. add. s-uee. 14.

93. Snper Ave Mariu.

.4'-e, regina caelorum, 1'. Tu signatus fons hortorum,

Pia virgo tenella.
Mnrin [virgo], flos florum
ChristifqneJclausacella,
5. Gratifi, quae peccatorum,
Dira tulisti bella
Plena, odor unguentorum,
Stirpis David puella,
Doininus, rex angelorum,
10. Te gignit, lucens stella,
Tecwn manens,ut noslrorum
Toleret saeva tela.
Benedicta mater morum.
Nostrae mortis medela.
Tui
30.
Manna [das] dulcimella,
In
Mulieribus tu chorum
20. Regis, potata fella,
Et vincnla delictorum
Frangis nobis rebella.
Benedictus rex cunctorum,
Quo pino de te raella,
25. Fructus, quo[caeloj iustovum
Clare sonat cunella,
Veniris sibi parat thorum
Nec in tc corruptela;
zelo satis horum
Languescit animella.

Collect ms. incertae orig. saec. 14. Cod. Oxonien. Canou. Lat. 112. -
6 Dira ali-tnlit l.clla. -- 19 sq. stehen hinter 24. - 20 Regis ob nos potatus
felle. - - 23 Venpranda lux cunctorum. - 2-'i Et fructum quu. - 29 Tui
eelo fabris liorum. - Absclirift von Rev. H. M. Bannister.

94. Super Ave Maria.

1. Are, virgo singularis, 3. Gratia sic illnstrata,

Pulchrior quam lux solaris, Nos illustra, o beata,
SponsaChristi specialis, Ut agamus,qnae sunt grata
Nos cunctis defendemalis. Tibi, mente praeparata.

2. Muria, tu caeli porta, "i. Phmt virtutum floribus.

Spina, per quam est exorta Nos poli bonis moribus
Nobis rosa, qua retorta Et in caeli honoribus
Vis est hostis et absorpta. Nos serves ab erroribus.
 - 137 -

5. DominuSj qui cuncta regit, 10. Mulieribus i>raela'a,

Te in matrem praeelegit Es prae cunctis honorata
Ef carnem de te collegit, Es et privilegiata,
Per quamhostemmox sabegit. es deificata.

6. Tecutn, mater pietatis, 11. Et sic digne adoraris,

Vis est tota deitatis; 0 praeclara stella maris,
Ergo nostris pro peccatis Collaudaris, honoraris,
Roga, stella claritatis. Adamaris, sablimaris.

7. Benedicta nos tuere, 12. Benedictns tuus natus,

Hora mortis cum urgere Qui pro nobis vulnerutus
Nos intendat, velis vere Exstitit et lauceatus
Te praebentem exhibere. non spinis coronatus.

8. Tu pulchre vernans lilium, 13. Fnictvs tuus noster esus,

Tuum deposce filium, Ille Christus dulcis lesus,
Ut in sorte humilium Per te ita tiat esu^,
Nobis det domicilium. Ne exsistat inde laesus.

9. In quo ipsum contemplemur 14. Ventris aulam virginalis

Nec ab ipso sequestremur, Proles intravit regalis,
Sed cum ipso gloriemur Quae nos eruat a malis
Et in ipso collocemur. Mortis sic exitialis.

15. Tui sumus, mater digna,

Moltum dulcis et benigna,
Tuo nato nos consigna,
Ne nos laedat mors maligna.

Miss. ras. Alrispacense saec. 15. Clm. Monacen. 2873. --1,4 Nos a
cunctis. - - 10, 1 praeclara. -" 11, 1 Et sicut digne -- 14. 'J Prolis. -
14, o nos fehlt.

95. Super Magiiificat.

Unius numinis
Sed trium nominum
Mea magnificat
anima Domlnum,
Quia laetificat
filios bominnm
Impetus fluminis
De fonte flnrainum.
 - 138 -

2 a. Et in patris unico. 2b. Eja. Sion tiliae.

Salutari meo. meae consodales,
Meo singulariter, Meae coancillulae,
Ut qui fit de meo, meae consponsales,
Exsultarit spiritus Mecum sponso canite
w*ews,quod in eo cantus spiritales ",
Tam gentili salus est Praecino, succinite
orta quam ludaeo. modulos aequules.

3 a. Sub darono veteri 3 b. Salvandi miseri

Plabmator hominem Modus mirabilis!
lam dudum deteri Homo vnlt fieri
Cernens per daemonem, Vis immutabilis,
Misericorditer Ancillae Dominus
et fortiter acturus Videt hunrilitateni,
Surgit, pro homine De me fortissimus
hostem debellaturus. sumit iuhrraitateni.

4 a. Consulit honiiui 4b. Militat in milite,

per bominein, pro niilite,
Subvenit virgini I»imk-;\t cura dacraone
per virginem, jiru homine,
HOIDOsibi nascitar, Vctus praeda tollitur,
\irgo sibi parit, Victus praedo cadit,
Niliil Deo quaerituv, ; jptivator capitur,
Quidquid actitarit. Captivus evadit.

5 a. Per me salus mundi salo, 5 b. Ex //(»", ecce, me beatmn

Per ine malus caret malo, Dircnt et sibi creatam
Boni fit plantatio. Cuncta generatio.

6 a. Fecil, quar voluit. 6 b. Misericordiae

Magnn yni poluit, Eius et gratiae
Sanctum, quod latuit. Sunt a pngenie
Nonten innotuit Et in progenie
tis. in gentibus. Ewn

7;". In extenso braihin 7 b. In potenti parvulo

ftcit potentiam, fregit superbiam.

8a. ludaeos incredulos, 8 b. Sublimes imperio,

Pharisaeos pseudulos Celsos magisterio
-Dispersif singulos Deponit so/io,
Per orbis angulos. ['rivat officio.
 - 139 -

9 a. ExaUavit hnmiles 9 b. Et dimisit dirites,

rex humilitatis quorutn mensae plenae,
Et esurientilnis (Juorumlauta prandia,
jtanem dedit satis, delicatae cenae
Panem fortitudinis Nunc inanes factae sunt,
et satietatis viles et egeuae,
Et replevit vacuos Quia mendicantibus
bonis vitae gratis. non fecerunt bene.

10a. Reiordatur ut tidelis 10 b. lmpU't, quod per ora vatum

Servi sui Israclis Piitrilms est revelatum,
Et ad vocem Gabrielis Abnthae seinen beatum,
Misso filio de caelis De quo datum fero natum,
Sumit hunc in glnria. Cui laus in saecula.

Collfcct. ms. Victorinum saec. 15. Cod. Parisin. ISlfiM. A. - - Cod.

Mazarin. IIIUL' C.<48|.B. - Ha, 3 deseri B. - 3b, 6 Vidit A. -" 5a, :}>
Bonis. - 6a, Secum quod B. - 9b, 5 Nec inanes B. - 10a, 1 Kecor-
datur infidelis. - - Die Uberschrift lautet in A: Canticum beatae virgini^ 11
matris lesu Christi, stiulio Godefridi, suljjirinris Sancti Victoris
extensura.

96. Snper Salve regina.

Salfe, mater miserorum, Vita, salus et iuvamen

Consolatrix peccatoram, Nobis es atqne tntainen
Quae caelos aperuisti, In dies atque iu horas.
Ad te nos animo tristi Nolis ergo ullas moras
Venimus collacrimantes, Facere, cum moriemur,
Ut nos iaves. Ad iuvandum.

2. Pegina totius orbis, 5. Dulcedo, sapor et gustus,

Medicinam nostris morbis Albedo, culor venustus,
Afferendo pietate In te sunt atque resplendent,
Nemo vera caritate Sed,quotnobismalapendent,
Te maior profecto fuit Nisi tu auxilieris,
Praeter Deum. Non te latet.

Misericordiac et salutis, 6. Spes tirma es nostrae vitae,

Deinum cuiusque virtutis Nunquam ergo nos omitte
Plena es, nobis ostendis; In tui conspectu nati.
Velis ergo, ut intendis, Eius tandemmaiestati
Miseris nobis favere, Grata sint opera nostra
Pia virgo. Te pruesente.
 - 140 -

7. Nostra cui sint dicenda 14. Erae sumus coheredes,

Errata, facta dolenda, Quae nostras tain pulchras
I'ia virgo, nisi tibi, sedes,
Quisquis est conscius sibi, Quas in caelis habebamu-.
Nullum adit tam audenter Amisit, unde ploraraus,
(t)uam te matrem. Et non est, qui consoletur.
Ni tu, virgo.

8. Salre ergo, mater nostra, 15. Ad qnantus calamitates.

Nosque sic amare monstra, Damna, clades, paupertates
Ut uos velis consolari, lu hac valle sumus nati!
Nam in terra nec in maii Nostrae est hereditati
Nihil est nobis iucundum Angi, pati et dolere
Te absente. Die, noctu.

9. Ad quem vis, nostri clamores, 16. Te nos omnes aegrotantes

Planctus nostri et dolores Per orbera atque palantes
Dirifjantur. si non audis? Adiraus atque precamur.
Kisi tu, mater, exaudis, Ut, cum saepe moriamur.
lam nos frustra laboramus Antiqua peste parentis
Ad salutem. Tu nos sanes.

10. Te nos seniper invocamas, 17. Sitsfiirnmiis lacrimando

Ut discrimen evadamus, iJe poccato tam nefando.
Et non dees opitulaii, Quod ingrati contra Deum
Non debes ergo mirari, Nulla quasi apud eum
Si antiquurn nobis morem Movemur dilectione,
Observamns. L't prapcepit.

11. ClanKinnis voce ploranti, 18. Gementes luctu dolenti.

Ut velis illo infanti Labore, cnra intenti
Contra liostem opem ferre, Ambulamus in deserto,
Damna, quae potest inferre, Mala nobis in auerto
Nobis sunt intoleranda, Sunt futura. nisi iaves.
Si non iuvas. Alma mater.

12. Exsules ob primam matrem 19. ^quamquarasempervadatuus,

Nos oportet sicut patrem »,»uopergamus, ignoramus,
Laborare cum sudore; Tantae sunt nobis tenebrae.
Utinam tanto errore Luctuosum et funebre
Caruissent primi illi Est nobis tempus, quod adcst
Genitores. Hac in vita.

13. Filii sumnsdolentes 20. Flentes sumuscum maerore,

Casum nostrum nec babentes, Quod seiuncti ab amore;
Qui nos velit relevare; Caritas non est in nobis.
Ad te ergo snpplicare Proximis viis improbis
Properamus, ut adoptes Nitimur semper nocere
Nos in tuos. Contra legem.
 - 141
21. In vanum saepe iuramus,
Quae suut Dei, non curamus
lnimico suadente,
Te ergo nos dirigente
Mi-sum faciamus morem
Tam scelestum.
22. Hac vita brevi et vana
Omnia, quae sunt profana,
DI beremus evitare,
babbata sanctificare
Legem Dei observaudo.
Ut mandavit.
23. Lacrimanun imlire fusi,
Fatemur, sumus abusi
In parentes et cognatos,
Sed tu. mater, fac nos gratos,
Ut in eos impleamus,
Quod tenemur.
"24:. Valle hac plena doloris
Iieberemus cunctis horis
Pietatem exercere.
Scd manu. verbis nocere
Nos studemus occidendo
Multis modis.
25. Eia, etiam, benigna,
Non ignoras, quam maligna
Sunt nobis carnis momenta,
Illa sunt nostra tormenta,
Et in illis delectamur.
Unde dolor.
26. Ergo te valde oramus,
Ut, cum male nos vivamus
Aliena possidentes,
Simus satisfacientes,
Antequam nos moriamur,
Et contriti.
27. Adiocala misericors,
Tu scis.quarnvicina[sit] mors,
Suis telis est agressa,
Attamen non est defessa
Lingua nostra, ut produoat
Falsum testem.
-
28. Nostra salus atque vita,
Nolis, moriamur ita,
Ut ad miseros vadamus
Neque, velis, cupiamus
Proximi uostri uxorem
Nec ancillam.
29. Illos etiam affectus,
(^iui nostros augent defeftus,
Non ignoras, mater pura;
Nostras ergo mentes cura.
Ne tanta concupiscamus
Aliena.
30. Titos cantus, tuas voces
Petimus, ut nos revoces
Ad legem Dei servandam,
Aliter valde plorandum
Dubitamus diem illam
Tribunalis.
:»1. Misericordes debenms
Proximos, quos nos liabemus,
Tamquam fratres amplexari,
Hoc agendo iniitari
Nos possemus vitae morem
lesu Christi.
32. 0<idus tuos benignos
Si ad nos, quamvis indignos,
Aliqua vertebas hora,
Certo essent meliora
Ea, quae nos operumur
Hac in vita.
33. Ad te matrem lacrimando
Properamns, postulando.
Ut a morbis nos curemur.
Namtuscis, quantum veremur,
Ne leprosi nos vadamus
Ad examen.
34. Nos maesti atque ploranto
Deo sumussupplicantes,
Ut pro nobis intercedas;
Scimus enira, si discedas.
Nos tristes atque turbatos
Permanere.
 - 142
35. Conrcrte oculos tuos,
Ut lesus ctiaiu suos
M.itris more ad nos vertat,
Lubitamus, ne avertat,
Tain nefanda sunt errata,
(jMiaL-iiatrainus.
36. Et ne uiiquuin iicreamus,
Sed secure incedamus,
Da nobis, qui nos conducat,
I)a nobis, qui r.os p<rducat
Ad aeternum illum locum
Paradisi.
37. lesinn petimus ductorem,
Tuum fructum, tuum floretn,
Quem tu, virgo, gerrninasti,
Tu lacta^ti, educasti,
Vera mater verum agnuni
Dei vivi
38. Ernrtliitnm et laudatum,
( i.riiM-ans et dilatatura
Fuit lumen, quod portasti,
Tu nos illo relevasti,
Qui eranms titubantes
ln tenebris.
39. Fructum , quem tu attulisti,
Vuem tu, virgo genuisti,
Nolis nobis denegare;
Tuus e&t, tu potes dare,
Ut, qui sumus contristantes,
Collaetemur.
40. Ventris tui inviolati,
Incorrupti et sacrati,
Vuantum fuit arca digna,
Patent nobis clara signa,
Cum sub illa clausus fuit
Verus Deus.
41. Tui ergo lesu, mater,
Qui nostcr verus est pater,
Osu-ndc vultum benignura
Nubis, hoc erit in signum,
Ut velit, ue tondemnemur
In aeternum.
-
42. Nobis tu debes amorem.
Solamen, opem, dulcoreiu.
Cum &is vera mater nostra;
Nobis ergo hic demonstra,
Qui ploraraus cum lamentis
Casum nostrum.
43. Post tantas miseras curas
Noniie, virgo, tu procuras.
Ut laeti tandetn vivamusV
Vivemus, si sapiamus
Te semper nos edocente
Ad salutem.
44. Hoc tempusnobisest maestum,
Vanum, triste et molestum,
In convalle lacrimarum
Multo magis est amarum.
Quia scimus praeterisse
In peccati^.
45. Erilhtiii et dolores,
Longas clades et labores
Passi sumus in hac vita.
Sed te iuvante tinita
Erunt mala cuncta nostra
Moriendo.
46. Ostende, inater benigna,
Ubera tua tam digmt,
Ostende, quem lactaverunt.
Hostes nostri iam fugeruiit,
Scientes nos clippeatos,
Si videmus.
47. 0 quanta sumus perpessi.
Utque mortein iam defes-i.
Virgo nuiterqae, sperantes
nu.iiniliu sumus exsulantes,
Xil magis liabemus boni,
Quam speni illam.
48. Clemens, pia, dulcis, pura,
Non ignoras.quanta cnra
Indigemus ad salutem,
A visceribus in cutem
Cuncta sunt nobis aegrota.
Si non smias.
 - 143 -

49. 0 quis potest memorare 52. Dulcis, pura atque niitis,

Tuum nobis salutare, Nonne tu es vera vitis
Quantum erat opportunum Vitae fructum afferendo V
Sine ipso importnnum Gabriel sic referendo
Habcremus inimicum Te laudavit benedictam
Semper nostrum. Inter omnes.

50. Pia fuit illa hora, 53. Virgo vivens sine labe,
(jua tn Deo sine mora In te tamquam firma trabe
Respondisti esse promptam, Mentes nostrae sustentantur,
Angelus invenit comptam, Corda nostra te prccantur,
Non studio neque cura Ut ne unquam patiaris
Sed natura. Nos desertos.

51. 0 inquam, virgo laudanda, ~>1.31/iria iustc- vocari»,

(^uispotest,quaepraedicandae Nain tu, pulchra stella maris,
Sunt de te, recte narrare? Totuni orbem luminasti,
Tibi dicimus: Laetare, Genus nostrum decora^ti
IJuae portasti salvatorern Afferendo noliis Deum
Vitae nostrao. Incarnatum.

55. Amen dicat ille Deus:

Mater, hic populus ineus
Ascendat in paradisuin,
Iste, quem in te contisuin
Libens andis te precantem
Et laudantera.

Orat. m>. Parisiense [?| saec. 15|ie. Cod. Parisin. 8639. - Nach Str. 5
scheint eine Strophe, mit Kt beginnend, ausgefallen zu sein. - Bei dem Ge-
dichtu steht in der H.s. der Vermerk: -Petri Ludovisi".

97. Alia pulchra metra snper Salve regina.

Salvc, Hos florum, lux, vita, salus miserorum,

Semita iustoruin, mediatrix alma tuoruiu,
Felix niater, ave, qua raundus solvitur a vae,
(t)nae genetrix Evae vae fecit oinnia breve.
0 genetrix pia, me salva, virgo Maria.
Et mea peccata dele tu, rogo, virgo Jlaria.

Orat. ms. Lamhacense saec. 15/ie. Cod. Lambacen. 7".0.

 - 144 -

98. 1'salnias L. Beatae Mariae V. landibus aicommodatns.

1. Miserere, mater Dei, 6. Cordis pravi purgans sordem

Miserere huius rei, Fac, Maria, tibi cor dem,
Rogo, miserere mei, Spiritum Deo concordem
Fons misericordiae. Meis dans visceribus.
Miserationis multae Roga fructura ventris tui,
Mater, quidquid egi stulte, Ne a luce vultus sui
Eequiter vel inconsulte, Repellat, sed donet frui
Dele, datrix veniae. Donis spiritalibus.

2. Christi mater, virgo munda, 7. Tuum mihi salutare,

Peccatorem hunc emunda lesum dona, quem precare,
Pietatis lavans unda Ut dignetur mihi dare
Peccati contagium. Priuciiialem spiritum.
Meum agnosco reatum, Doce me virtutum viam
Delictis attenuatum, Veramque philosophiam,
Pondus aufer, ne peccatum Qua profecium verum sciam,
Hihi sit contrarium. Verbum ex te genitum.

8. Filio tuo peccavi, 8. Libera me, spes reorum,

Placa tu, quem irritavi, A sanguine peccatorum,
Hostis ne sermone gravi Ut exsultein commissorum
Vim-ar in iudido. Impetrata venia.
Sola quae tu non dolorem Mentis aegrae morbum cura,
Passa tuum paris tiorem. Quo te laudem laude pura,
Solve natum peccatorem Aperi te laudatura
A peccati vitio. Cordis mei labia.

4. 0 dilectrix aequitatis, 9. lesu mater, uato cara,

Mihi huinmae veritatis Holocaustum in me para.
Manifesta lucem gratis, Cor ardens, iu cordis ara
Sole, luna pukhrior. Sanctum desiderium;
Hysopo compungitivae Spirituiu coutribulatum
Yirtutis et purgativae Atque cor huniiliatum
Aspergeme, fac, ut nive Mihi praesta,quodcstgratum
Niteam candidior. Deo sacrificium.

5. Metum tolle mortis dirae, 10. 0 benigna,fac benigne,

Cum damnabit dies irae Da mirari possedigne
Reprobos,et fac audire Salutis signuin insigne
Gaudium laetitiae. In caeli palatio.
A peccatis meis verte Hoc accepta, mater Dei,
Vultum tuum et diverte Holocaustumvoti mei;
Me ab ipsis, ut sic per te Tibi, precor, huius rei
Reddar innocentiae. Grata sit oblatio.
 - 145 -

11. Salve, nostri salutaris 12. Offer quoque tuo nato

Parens, sed ignara paris, Grato et propitiato
Salve, rosa puellaris, Holocaustum pro peccato
Salve, mundi liliuin. Carmen hoc Davidicum.
Ave, mater salvatoris, Ne permittas mihi claudi
Mater munda, miri morib. Aurem tuam, sed cxaudi
Audi, licet peccatoris, Immolantem tuae laudi
Laudes et praeconium. Suppliciter canticum.

18. Per saecla metae nescia

Sit tibi, virgo Maria,
Laus, lionor, virtus, gloria,
Decus ct imperium.

Orat. ms. Parisiense sa.ec. 15/ie. Cud. Parisin. 3639. - 5, 2 Quani dam-
nabit. - - 11, 6 murido miri. - 12, 1 nato tuu. - Zwischen 12, 4 und "">
eingeschoben folfjende uueehte Strophe:
Ergo mei curam habe,
('ura cor ab orani lalie,
( 'c.rpiis a i nrrii|it;i rlade,
S]iiritumque meum trade
Ventris tui filio. Ameu.

Ob Halbstrophe 13 eeht oder Zutat, erscheint tVa^lich. -- Aufschrift:

Idem Psalmus (scl. L.) ad lionnrem et laudem beatissimae Mariae, virginis
et malris lesu Christi, Doniini nostri, transmutatus.

!)9. Cnrsns de B. Jlaria V.

Ad Laudes.

Caeli porta, nobis orta, 1'laca natum tuum gratum,

Virgo sancta, cerne quanta (Juud dignetur, cui debetur
Labe dolet, peius olet Laus aeterna in superna,
Totus raundus furibandus. Hos salvare, quos araare
Dic, quid spectas?vias rectas Angit poena, forti vena
Da, perimus ; cum tui simus, In lioc mari fluctuari,
Cur nos deseris in acie? Cuin sit abundator gratiae.

3. Pangit, angit, voce

1'lelis fidelis vcrbis, molis
Ad te, stella, Dei cella;
Recordare, virgo, quare
Praeelccta sis effecta
Mater Christi; genti iristi
Da salutem tua facie.
Dreves. Pi;i Dietamina. VII. 10
 - 14(3 -

A d Pr imam.

0 aurora rutila, 0 magnum mysterium!

Dies, noctem mutila, Te laudat imperiam
Sol, terram illumina, Terrenum et caeleste;
(Juae super cacumina Nos liberes a peste,
Caeli resides sublima. Ne decidamus ad iraa.

3. 0 vas, virgo, gratiae,

Fruens Dei facie,
Tibi laus et gloria ;
Confer adiutoria.
Regnans post Christum prima.

Ad Tertiara.

Nata, natuui adora, 2. Praeclara. clarum placa,

Sancta, sanctum honora. Sic iusto, iusta, vaca
Munda, mundum decora Et regem regno paca,
Per tua suffragia. Tolle necis plagia.

3. 0 digna, dignani laude

Fecit factor te, gaude,
Stratos levas a fraucle
Relaxans obstagia.

Ad Sextam.

1. lesse florem produxit, 2. Is tios, virgo, fnisti,

Flos fructum exstruxit, Quae fructum peperisti,
Fructum sapientiae, Christum, fructum salutis,
Plantam paenitentiae Mirificae virtutis,
Sacro beante flamine. velamine.

3. Virens arbor dulcoris.

Ramus magni decoris,
Fructum nobis largire,
Quo iamiam resilire
Possimus a peccaniine.

A d N on am.

Cardo caeli, Aufer labem

Punctum meridiei, Adgravantis criminis,
Mater veli Redde trabem
Regnantis Galilaei, Fortis adiuvaminis,
Lux perfecta et erecta, Ne obsceua ferox poena
Lumen nobis infunde. Nos puniat abunde.
 - 147 -

3. Sed gratia
Uberantis pneumatis
Nos satia
Et dulcore neumatis,
Quo repleti simus laeti
Perpetuo feeunde.

Ad Vesperas.

1. Ave, clarum miraculura, 2. Ave, qua lapsi curantur

Propbetaram oraculutn, Et curati confortantur,
Summi solis umbraculum, Confortati confirmantur,
Libri vitae signaculum, Contirraati collaetantnr,
Ave, clavis deitatis. Ave, smigma suavitatis.

3. Ave, templum Salomonis,

Perornatum miris donis,
Obiectum divi sermonis,
Cum imis summa componis,
Ave, codex trinitatis.

Ad Completorium.

Te Incis sinceritas, 2. Cedat somni gravitas,

Precamur, proselitas Et quietis lenitas
Gentes Christi protege Festinet accedere
Hoc nocturno tempore. Cura salutis opere.

3. Tibi laudis pietas

Et honoris bonitas,
Trinitatis nomine
Semper vale prospere.

Cursus ms. BMV. (Ruperti iunioris) saec. 15. (Jod. Vatic. Palat. 541. -
Ad Laud. 1, 4 Tuus mundus. - Ad Tert. 3, 3 sternis a fraude. - - Ad
Non. 2, 4 Fortis numinis. - 3, 5 Quod repleti. - Ad Vesp. 3, 3 divini.
- 3, 4 imis tu summa.

100. Rosarium Beatae Mariae V.

Gaude, virgo, iure matris, 2. Quemgestanssine taedio,

QuaesplendoremDei patris Enixa es cum gaudio,
Concepisti caelitns, 0 virgo singuluris,
Quaelobannemillustrasti. Vrrlmm patris, carnemfactum
Ut cognatamvisitasti, Ex te, tuo lacte pasturn,
Donis sancti spiritus. Ut Deum veueraris.
10
 - 148
3. Quem mox pannis involvisti,
In pracsaepe posuisti,
Ncc ilura reprobavit;
Quriu caelorum exercitus
Glorificat, et angelus
Tunc natum nuntiavit.
4. Quom pastores quaesierunt,
Bethlehem hunc invenerunt
Flentcm in praesaepio,
Qui carne circumciditur,
Ipsi nomen imponitur
Die lesus octavo.
5. t^uem tres magi adorarunt,
Verum Deum dedararunt
Mysticis inuneribus,
De quo Simeon laetatur,
Dum in templo praesentatur
Tuis sanctis manibus.
6. Cum quo maerens aufugi-ti
In Aegyptum et redisti
Muiiita ab angelo;
^uem non sponte perdidisti,
Post tres dies invenisti
Hierusalem in templo.
7. Quique matrem consolatur,
(ijuando pie cjuerulatur
Exhibens se subditum;
Hic est tuus conimensalis,
Quem terdenis annis alis
De labore maimum.
8. Quem lohamies baptizavit
In lordane, sed expavit
Stupens de miraculo;
^UHII ino.x daemon ter tentavit
ln deserto. Satan statuit
^lonte et pinnarulo.
9. Nuptiis congratulatur,
Fons in vinum trunsniutatur
['raeter rerum ordinem,
Cum in mundo praedieavit,
3Iultos lanyuidos curavit,
Pavit niultiiudinem.
-
10. Lazarum flens suscitavit,
Omnein niortem effugavit
Corporis et animae,
Cuius pedes Magdalena
Abluit ardore plena,
Munda fit a crimine.
11. In Thabor montis vertice
Splendct ut sol mirifice
Cum niraio candore,
Cui turbae ludaeorum
Salvatori populorum
Occurrunt cum bonore.
12. Corpus iuum salutare
Et sanguinern dans gustare
Nobis se coinmendavit,
Ex horrore et pavore
Imminentis mortis horae
Tunc sanguinem sudavit.
13. Qucni ludaei et gens ausa
Ut latronem sine causa
Vinclis stringunt fortiter;
Annae, Caipbae delatus
Et ad mortem accusatus
ludicatur turpiter.
14. Cuius vultuni spenosum
Et aspectum gratiosum
Velabant conspuentes;
Quem malitiosc laedunt
Colapbis et palmis caedunt
A'- pilos evellentes.
15. Purpura et alba veste
Stat illusus inhoneste,
Pellitur e limine;
(^ui coluiunae alligatur,
Innocenter tiagellatur.
Totus rubet sanguine.
16. Dire spinis toronaiur,
Gcnu tlexo saiutatur,
Caesuscst arundine;
Quenigens ^ua reprobavit,
Hunc Pilatus condemnavit
Absque lcgis ordine.
 - 149 -

17. Cum scelestisdeputatus 23. Ecce, agnusimmubtur,

Crucem portat incurvatus, Tamquainreus morti datur
Sternitur sub pondere; Keos solvens crimine;
Pius sexus lacrimatur: Cuius latus perforavit
Mei causa, contestatur. Miles, hastam cum vibravit,
Fletum noli fundere. Fluxit unda, sanguine.

18. Quem nudatuni crucitigunt, 2-t. Terra tremit, sol expavit,

Sacrum corpus sic afHigunt Heu. cor nieum obduravit
Tensum crndelissime; Adamante durius :
Cuias artus et iuncturae Virgo, trita margarita.
Disrnmpuntur, vis naturae Utinam me pungat ita
Dolet amarissime. Tui cordis gladius.

19. Huic dolori addiderunt, 25. Quem de cruce deponentes

Vah ludaei clamaverunt Viri iusti. tecum flentes,
Vexantes blasphemiis; Tibi dant iustissime;
Pro liis patrem rogat mere, Quem in novo monumento
Qui eum crucitixere: PrctiDso cum pigmento
Parce, inquit, nesciis. Condunt lionestissime.

20. Ipse pendens cum latrone 26. Limbum patrum penetravit,

Amen, dixit in agone, Consolatur, <juos amavit.
Mecum eris citius; Vinctos inde liberat;
Te lohanni commendavit, Post haec surgens in triduo
Illuni sibi adoptavit, Immenso fulgens gaudio
Ut sit tuus filius. i' laftificat.

21. Gemensspirat et post panca 27. Rapit nubes hunc repente,

Heli clamat voce rauca, Caelum scandit te vidente
Est vox ista flebilis; In virtute propria;
Fe). acetum et murratum Inde misit, quem prumisit,
Vinum guslat sibi datuui Pneuina sacruni , quo invisit
Sitiens et debilis. Pauperum praecorrlia.

22. Filius intactae matris 28. Super aethera elevans

Tunc in manu Dei patris Et in dextra te collocans
Commendavit spiritum : Advocatam constituit;
Consummnhi»! exclamavit, Quae caeli scandis verticem,
Lacrimando exsjiiravit. Placatum nobis iuilicem
Mortis solvit debitum. Reddas ac propitium.

29. Laus, gratiarum actiu

Mariae sit cum filio
Nunc et in perpetuum.
Orat. ms. Parisiense [?| saec. I5/ie. Cod. Parisin. 3639 -- 8, 5 statuit
ist Korrektur in dcr Hs.; vielleicht stand dort stavit; oder lies: In deserto
et portavit.
 - 150 -

101. Hf Beata Maria V.

I.

Rite diem festum colimus, mundo venerandum

In toto, sanctae Mariae, Domini genetricis,
Quae praeclara thronum caeli conscendit acl altum
Ingenti pompa sanctorum cum comitatu.
5. Ergo, Dei mater, miseris succurre pusillis.
Assis et desolatos refove, sacra virgo,
Ora pro populo, pariter pro supplice clero
Kt pro femineo sexu devota rogjto,
Optima cuius odor ceu balsama nectare multo
10. Kunditur aut puldiri vernantia lilia campi.
Fascicnius inurrae sponso tua membra superno
Consecrata, favos liquidi superantia mellis.
Semper ave, Cbristi genetrix et virgo fidelis,
Stella maris. tu porta poli, saecli reparatrix.
15. Cuius iu cxirniac, praeclarae virginitatis
Electi merito sacrantur caelitus omnes.
Hitic exaltaii^ Imdie super astru poloruni,
Angelicos super alma choros, per quam paradisi
Panduntur hodie nobis portae, reverenda,
20. ^uas intras inter cuncta^ mulier benedirta.
Cantica sic dirunt de te: Vidi speciosam
Ceu volucrem, quae felle caret, rivos per aquarum
Currentem, cuius dulcedo decens inopina.
Vallabant flores et eam quasi vere sereno.
25. Tute redi, Sunamitis ovans, quo te videamus;
Sicut qui digne gaudent, habitatio nostra
In te cuncta, Dei mater, mundi induperatrix:
Pro servis deposce tuis natum tibi carum.
Gcns, inquit, claram me tota loquetur et aniplam.
30. Maxiina nam mihimet fecit. qui pollet ubique.
Cuius virginei quoque dona favore pudoris
Exsequar, ignoro, portas quod cuncta regentem.
En, oculi, regina, tui divinitus orbis
Tamquamfons Esebon,piscinaenobilioris,
35. In porta quae 6t genitae multiplicitatis,
Divini fructus in te tibi nunc animautur.
Virgo Maria, nites cunctum benedicta per aevum,
Viscera nempe tui meruerunt lucida Christum
Fcrre, decora super natas felicius omnes
40. Israel, unguentis et aromate plena superno.

Tota dies laudis cumulum dicatur in altum

Haec et cum iubilo personet a populo
 - 151 -

Virginis hinc recitent pueri, iuvenesin lionore

Atque senum coetus nobilium niveus.
45. Sumitur in cuelum genetrix pulcherrima Christi,
Gandet et angelicuscivis et obsequitur.
Lucis ad aethereaethalamumvehitur bona virgo.
In quo rex miro considet in solio.
* *
*

Plurimus occurrit sanctorum sede senatus

'>(). De caelis; te, Christe, canit, laudemus, amice,
Virgineumque decus praesertim voce triumphat,
Cordis ob hoc modulisque frcquentibus organa dicit.
II.

Virgo, Dei mater, David clarissima proles,

Funde preces nato pro famulis proprio.
Praemia perpctuae quo iam potiora coronae
Possimus digne te duce percipcre.
:>.Tu cunctashaeresesperimis virtute [tonantis]
Pulchraqued[as] asseclisgaudia perfacilis.
Angelicis credens dic.tis magni Gabrielis
Post partum pueri virgo nites celebris.
Fortunata tuo placuisti femina Christo
10. Exemplo, titulis dignior his nitidis.
Imperiom regni retiaes pcwt splendida natura,
De te caelorum nam generas Dominum.
III.
Laus veneranda bonis, lesu clementia Christi,
Virgo Maria Liei, laus veneranda bonis.
Omnis ubique colit lesum super astra benignum,
Sic matrem Domini oinnis ubique colit.
5. Tollitur ad superos meritis iuvacibus Enoch,
Post partum virgo tollitur ad superos.
Caelicolae iubilant Christo scandente superna,
Propter heri Mariam caelicolae iubilant.
Obsequio celebri vir fertur ad alta fidelis,
10. Femina summa petit obsequio celcbri.
Obvia turba fuit puerorum plurima Christo,
Ac eius raatri obvia turba fuit.
Subvenias populo, petiraus, tili inclite Dei,
Oramus, virgo, subvenias populo.
15. Virgineum specimen laetum cithari/at honorem
Et dominae carmen virgineum specimen.
Munera perpetnae nobis da, Christe. salutis,
Sponsaque, da patriae munera perpetuae.
Cuncta venena fugat superi benedictio Cliristi,
20. Sic mulier sancta cuncta venena fugat.
 - 152 -

Vocibus angelicis credens genuit cito Sarj,

Dansque fidem peperit vocibus angelicis.
Quae generas Dominum, mundo venerabilis exstas,
Ail caelum migras, quae generas Dominum.
IV.

Luilimus beroico versu, matrona perennis,

Isunc libi promeritos iterum sucramus honores,
Quae Gabriele salutaris praecone superno.
Pneumate niox uterum sancto gravidata beatum
5. Tempore decurso lesuni cuin lumine magno
Virgo paris, populum salvat qui crimine fiduni.
Nutritur niniia pulchrae cura gcnetricis,
Pascitur et modico lactis sumptu venerandi.
Iluncque resurgentem devicto funere cernens
l(i. Altaque scandentem caelorum plaudis in aevuni.
Uberius hodie tnagna cum luce triumphas,
Ad ilextnmi nati residens solio rutilanti.

Collect. ms. Fossatense(?)saec.9-1:!. ('nd. Vatioan. lieg. '>>><>.

add. saec.11.
I. 4 tum coniitatu. -- -7 rimrta clamant Dei. - 29 loquitur. - 48 recitent.
Di.-^eu YtTM-ii ^'-lit in der Handschrift ein auderes. langeres (iedicht auf
den hl. Henedikt voraus mit dem Anfange: Longobardorum ^ens impia
cum reproborum uud iler AutV-hritt: ,,Hoc nim- nilidit donmus Giraldvis,
Floriacensis mona >"h u - Incipit trai.«l:itin L-urporis beati Benedicti et
Scholasticae sororis cius." Iiann t"l^t das hicr mitjreteilte Gedicht mit der
Uberschritt: Incipiunt versus eiusduin de .^ancta Maria und der Schlufs-
bemerkung: ,,Explicit ludus Dnmini Giraldi nionachi."

102. De Beata Jlaria V.

1. Magnihcare piaM decet onini laude MariaM.

Ardua reginA, quam summavcrentur et imA,
Rite celebratuR,qua lapsus liomo reparatuR,
Iramo dolor morbl veieris detegitur orbl,
Alma precum votA cui solvat oontio totA.
2. Me monet ipsoruM pia virtus mysterioruM
Ad laudis signA depromere carmine dignA.
Recte laudatuR, per quamDeushaecoperatuR.
Ipsa rubum Moysl signat flammare nec url,
Astruitur portA typico sub aeoigmateclausA.
3. Mox Aaron virgaM cuui munna signat et urnaM.
Arida nam virgA ttorens cum prole MariA,
Rursus et urna datuR, qua ChristusmannaprobatuR.
Jn te, virgo Del, redeunt convivia cacll,
Ad quae nos regnA perduc, regina benignA.
S. Gregorii Moralia (ol. Wessobrunen.)saec.12. Clm. Monacen.22010 A.
Orat. ms. Franciscan. saec. 15. Cod. Petrin. I a 14. H. - '2, 2 laudes AB.
2, 5 Astringitur -- per ea B.
 - 153

103. De Bcata Maria V.

J.

1. Alma, serena, pia, praecelsa, beata Mari.i,

Tu fons hortorum, tu certa salus miserorum.
Lumen caecorum, requies optata laboram ;
Da mihi te care, carissima, semper amare,
Te mihi da clare clara cum laude vocare.

2. Alma, serena, pia, praerelsa, beata Maria,

Dulcior es melle, te laudant quaeque puellae,
Mirantur stellae, fugiunt metueudo procellae;
Sis mihi solamen, sis aeternale levamen,
Sis et tutamen, MS et per cuncta iuvamen.

3. Alma, serena. piu, praecelsa, beata

Tu delictornm veniiim mihi posce meoruin
Et fac me moqim vernare decore proborum ;
Sis mihi salvatrix, sis, obsecro, semper amatrix,
Sis consolatiix, sis mater et auxiliatrix.

4. Alma, serena, pia, praecelsa, beata Maria,

Tu perpulchra genis, oculis tu grata serenis,
Tu dulcis, lenis, cunctis tu mater egenis,
Me tam ferventer clamantem tamque frequenter,
Respice clementer mihi subveniendo libenter.

II.

1. Diva parens, maerore carens, dilecta Maria,

Sponsa Dei, memor esto rnei, miserere dolenti;
Suin fragilis, non sum stabilis, succurre cadenti.
Quid faciam, quid deveniam, quid ero miserandusv
Te rogitans, ad te fugitans venio recreandus.

2. Diva parens, maerore carens, dilecta Maria,

Te precibus, te carminibus rogo. semper adesto,
lam venias, iam subvenias, pia, tu mihi praesto;
Culpa premit, mens pressa geniit, tormcnto gravatui
Da baculurn. releva tremulum, te sustineatur.

3. Diva parens,maerorecarens,dilecta Maria,

Si pereunt, si praetereunt,qaaecumquevidemus,
Nos, teneri vestri pueri, quonamfugiemusy
Stella maris, quos ipsa paris, solita pietate,
Ipsa tua nos dulciflua salva bonitate.
 Io4 -

4. Diva parens, maerore carens, dilecta Maria,

Te lacrimis precor, oro nimis, flos optime florura,
Sis requies. sis laeta dies, sis cura tuorum;
Mire decor, te, virgo, precor, digneris adesse,
Nosque polo pereunte solo fac semper inesse.

III.

1. Clara pudicitia, pulcherrima prole Maria,

Tu vitae portus, tu delectabilis hortus,
Dulcior es manna, te felix edidit Anna;
Hortum virtutis, portuin largire salutis
Et mannaiu vitae mibi da sine tine cupitae.

2. Clara pudicitia, pulcherrima prole Maria,

Caelornm port;i, mundo feliciter orta,
Eruat a portis tua me clementia mortis,
Lacta me mamma, dulcissima mater et amma,
Lacta langnentem, lacta, rogo te, sitienteni.

3. Clara pudicitia, pulcherrima prole Maria.

Omnes tu tfores, omnes tu vincis odores;
Flos honestatis, sit odor mihi virginitatis;
Pulchriur es luna, sublimior omnibus una,
Fac sim sublimis, mea vita levetur ab imis.

4. Clara pudicitia, pulcherrima prole Maria,

Tu vitae pomum, tu mellifluum cinamomum,
Purpureis violis radiisque simillima solis;
Da mihi, quod quaero, quod per te cernere spero,
Regnum caelorum veniam scelerumque meorum.

IV.

Pulcbra Maria, serena Maria, benigna Maria,

Dulcis alumna,supernacolumna decusquepereime,
Tela maligna repelle, benigna,metumquegehennae;
Kostra mamilla Deique papilla, mei miserere,
Quem fugk-nda nimisque cavenda diu tenuere.

Pulchra Maria, serena Maria, benigna Maria,

Dira cupido, caeca libido regnat ubique,
Quisque malorum quemque bonorum truncat iniquc-
Casta virago, sancto propago, corrige vanos,
Aula pudoris, mater amoris, protege sanos.
3. Pulchra Maria, serena Maria, benigna Maria,
Lux orborum, dux claudorum, dirige iustos,
Os mntorura, spes cunctorum, sis mihi custos;
Sis dilectrix, sis protectrix, sis mihi mater;
Pulcher lesus, dulcis lesus, sis mihi frater.

4. Pulchra Maria, serena Maria, benigna Maria,

Dia puella, venusta puella, puella colenda,
Virgo iucunda I)eoque secunda nimisque stupenda,
Tolle timoreni, pelle dolorem perpetualem,
Fac me fortcni vincere mortem spiritualem.

V.

1. Mater casta, pia, clarissima virgo Maria,

Fac mihi, quae posco, melius, quam poscere nosco.
Et, quae corde peto, tribuas mihi munere laeto;
Fac me mundari, mundatum iustificari.
lustum firmari, firmatum salviticari.

2. Mater casta, pia, clarissimavirgo Maria,

Sit inihi, oro, pater carus tibi caraque mater,
Fratrum nostrorum memor esto simulque sororum
Et fac gaudentes notosque meosque parentes,
Consolans cunctos in amore pio mihi iunctos.

3. Mater casta, pia, clarissimavirgo Maria,

Fac nostros reges iustas componere leges,
Principibus praesta ilominavi inente modesta,
Divitibus praebe cura Christi vivere plebe,
Pauperibus dona vitae gaudere corona.

4. Mater casta, pia, clarissima virgo Maria.

Ecclesiae patres concordi, protege matres,
Dilige catbolicos fidei reprimens inimicos
Et non credentes fac Christo credere gentes.

VI.

Virgo puerpera, sis mihi prospera,sancta Maria,

0 venerabilis, o memorabilis, o generosa,
Mater amabilis, inviolabilis, imperiosa,
Suscipecarmina, dilue crimina, suscipevota,
Funde precamina,ferto iuvamina, spes mea tota.
 - 150 -

2. Virgo puerpera, sis mihi prospera, sancta Maria,

Tu violaria tuque rosaria vincis odore,
Lactea lilia, pulchra monilia vincis amore;
Te modulamine, te iubilamine vocis honoro,
Te quoque pectore, te quoque corpore totus adoro.

3. Virgo puerpera, sis milii prospera, sancta Maria,

Te, carissima, te clarissima gloria caeli,
Oro supplico, laudo, praedico mente tideli;
Tu pulcherrima, tu celeberrima, tu decus orbis,
Tu nostris pia ac ad omnia consule morbis.

4. Virgo puerpera, sis mihi prospera, sancta Maria,

Splendiila moribus. altior omnibus, optima victrix,
Me, rogo, dirige, me, pia, dilige, sis mihi tutrix;
lam mea cantica, spes precor unica, dulcius audi,
lam nu'a tyinpana, iam, precor, organa praecipe claudi.

VII.

1. (> tlos cjrretiia nascens de stirpe, Maria,

Sancta tua dextra benedic nos intus et exira,
Per te vixanius, per te Christo placeamus;
Fac. nostras aniinas meritis, oramus. opima»,
Corpora puritica, virgo sacra. virgo pudica.

2. 0 flos egregia nascens de stirpe, Maria,

Assis oraclis, assis nostris habitaclis,
Assis et rebus cunctis, benedicta, diebus,
Non has flamma voret. non lios ardere laboret,
Non sit tempestas, non saeviat ulla potestas

3. 0 flos egregia nascens de stirpe, Maria,

Terrae fecundae, plenae sint piscibus undae,
Conserva fructus, undarum comprime fluctus.
Yentos refrena, caelum pluviale serena,
Fulminis ardorem, tonitrus depelle fragorem.

4. O Ho< pgrcgia nascens de stirpe, Maria,

Maimos algores, nimios moderare calores,
Pestis tollatur, bellum non iuveuiatur,
Criinina linquantur, cuncti veniam mcieantur,
Christus adoretur, Cbristus, rex verus, ametur.
Collect. ras. Lirense saec. 12. Cod. Ebroicen 4t>. A. - (Jullect. ms.
In-;ulae Reginae Caeli anni 1479. Cod. Darnistadien. 2653. U.
I. 1. 1 wieilerhult sich nicht B. -- Xach 1, 1 in B : .Snscipevota pia
siTvnrumcum melodia.-- 1, 4 te clara A. - 2, 3 metuuut fugiendo B. -
4. 4 Te tam B; tamque libenter A. - 4, "> tehlt A. -
 - 157 -

II. 1, 1 wiederholt sich nicht B. - 1, 4 quo dereniam B. - 1, 5 venio

revocandus B. - Str. 2 fehlt A. - 3, 2 Si pereunt, si non tereunt, quae-
cunque tenemus B.
III. 1, 1 wicdi-rhnlt sich nicht B. - Str. 1 felilt B. - 2, 5 me sitientern
B. -- Vor 3, 2: Mater t-asta pia etc. wie unten V.; Zeilenfolsre in Str. :!:
4, 5, 2, 3 B.
IV. 1,1 wiederliolt sicli nidit B. - Vor 1, 2 steht 4, 3 B. - 1, 3 De
maligna de peste benigna metuque 1! -- 1, 4 Vestra mamilla B. - 1, ~>
Qui B. - _, :"'" premit ul>ic|iie B. - 2, 5 mater honoris B. - 3, 2 Dux
orborum, dux H. - 3, 5 dulcisque B. - 4, 4 uml 5 umgestellt B. - 4, 5
praefortem B.
V. 1, 1 nicht wiederholt B. - 4, 4 fehlt B. - VI und VII fehlen B. -
IV steht liereits allein aus anderer Quulle Anal. XXXII, \>'>-.

104. De Beata Maria Virgine.

1. Virgo Dei genetrix mundique potens reparatrix,
Regula virtutis, divini forma decoris,
Tu priraos lapides vario splendore micantes
Excellis merito signasque decore venusto.
2. Iispidis insignem tidei virtute virorem
Exprimis impiimis, hinc prolis honore bearis,
Qui vetus a populo sulvit phantasma redempto.
3. Spes in caeruleo te vestit honore sapi>hiro,
Quae regis mater cum virginitate refulges,
Digna Dei solio caeloque sereuior ipso.
4. Tarnqnam chalcedon caelestis canduit ardor
In te, stella inaris, divini exemplar amoris,
Quae pulchra ut luna es, ceu sol electa refalges.

5. Herbida vernantis species et grata smaragdis

Ncc mediocris honos te prospicit, inclita virgo,
Quae fons signatus vernas conclu&us ut hortus.

6. Gratia sardonii te signat honore triformi,

Cuius rnens humilis cundentia lilia vincit,
Pulchrior ipsa rosis niveo splendore pudoris.
7. Sardius ex toto rubet ut cruur ordine sexto,
(Juo rubuit Christus hora sexta crucitixus,
In quo porpuream meruisti passa coronam.
8. Aurea i-iiriisnlitln te forma notat speciosi,
Quod, Christi genetrix, regum regina probaris,
Cuius es a dextris induta cycladibus aureis.

9. Limpidus et purus ceu sol in aqua radiatus

Digne confertur tilti, virgo Maria, berillus,
Cuius ab intacta sol iustitiae micat aula.
 - 158 -

10. Maximus in pretio priniusque decore topaton

Aetheris ac fulvi speciem simul exhibet auri,
In quibus arridet tua virtus et meritum ingens.
Quo superos superas, melior mortalibus exstas.

11. Lumine purpureus. facie viridis chrysoprassus

Distinctusque auro tua fert in^ignia, virgo,
Quaesolido fidei prudenspatiensquefuisti.

12. Prasso guttatus viret ut maris unda iacyntus,

Et tu, nostra salus ac mundi praeclue sidus,
Virtutura titulis in uostra carne noUris.

13. Optime purpureus ac suave rubens amethystus

\\\ te virtutis specimen speciale refuudit.
Regia progenies christorumque inclita proles,
Qua fulsit mundo verus rex atque sacerdos.

Maius Chronicon ms. Fontanellense saec. [9.] 12. [15.J. Cod. Portus
Gratiae 332.

105. De Beata Maria V.

Salve, virgo pia, caeli regina Maria,

Exemplis clara, miseris succurre, regina,
Dura velut saxa tu crimina nostra relaxa.
lanua tu caeli, tu porta patens paradisi,
Posce tui fructum ventris qui nos benedictum
Collocet in caelis, tribuens pia gaudia cunctis.
Filius ille pater tibi. cui tu tilia. mater,
Si petis, ipse dabit, quiu matri nulla negabit.

Collect. ms. Zwetlense saec. 12. Cod. Zwetlen. 355. add. saec. I3/i4.

1(16. l»e Beata Maria V.

Virgo restauratrix mundique salutis amatrix,

Lucis adornatrix, tenebrarum stella fugatrix,
Vitae larga datrix, dirae mortis superatrix,
Caelica regnatrix, mediatoris mediatrix,
Sis consolatrix, sis nobis auxiliatrix.

Antiph. ms. Lamhrechtense saec. 12/is. Cod. Graeceu. 258 add. 12/is.
(mit Neumen). A. - - Collect. ms. Gottwicense saec. 15. Cod. Gottwicen.
507. B. - 3 mortis imperatrix B.
 - 15!» -

107. I>e Beala Maria V.

Mater virgo Dei, decusorbis, ianuacaeli,

Ad te clamantumsuscipevota precum.
Tu, reginapoli, tu siduspraeclaemundi,
Ora pro nobis, confer opem miseris.
5. Tu suspirantesde caelo respice, mater,
Et ne labamur, tende, benigna, manus.
Quamvisin solio sedeas,regina, superno,
Nos tamen in terra corapatienter iuva.
Placa censorem miseris, averte mucronem
10. Nobis atque piam concilia Doniinum.
Inter fluctivagi rege nos discriraina mundi
Ac semper stella caelitus irradia,
Et, subito vita cum mors spoliaverit ossa,
Sis praesens animae, ne pereat misere.
15. Arce procul hostes,furvas dinisque phalanges,
Spiritus incedat per loca luciHua.
Non videat manes,Orci non sentiat ignes,
Pallentes umbras te duce profugiat.
Obviet angelicus sibi mox cum lumine coetus,
20. Qui ferat hunc aulam regis ud aetheream,
Rex nbi caclestis propriis partitur amicis,
Qui placuere sibi, praemia pro meritis.

Orat. ms. Benedictin. (Monial.) saec. 12/i3. Cod. Bibl. Capit. Schaffna-
burgen.181. - Zu v. 3 vgl. Nr. 104, Str. 12, 2.

108. De Beata Maria V.

Virgo, maris stella, lesse de stirpe puella,

muam de gente David virtus divina vocavit,
Ut verbo patris fieres sulistantia matris,
Ut pareres Christum, qui mundum solveret istum,
5. Sic etiam pareres, ne virginitate careres,
Foedere digna pari geueirix et virgo vocari,
Te voco, virgo pia, genetrixquc. requiro, Maria,
Ut miserum sanes, curas qui tractat inanes,
Et miseri curas divinis ignibus uras.
10. Sum miser, obscenusnimiaqueputredine plenus,
Compluepeccatiscaelestisaquaspietatis
Facqne tuo lotum dulci medicamine totum,
Quidquid post sacrum commisit culpa lavacrura.
Qui per me labor, nunquaiu sine te revocabor,
15. Porrige, virgo. manum,subito me sentio sanum.
 - 160 -

ln partem laevam quem traxit culpa per Evam,

A<i dcxtram releva, tu, mater mitior Eva;
1'ortu patet, saevam fuerat quae clausa per Evam,
Plaratrix irae, quibus illam vis aperire.
20. Cum sub extrerao poterit succurrere nemo,
Quis faciet tutum turpissima quaeque secutum,
Ni mihi lutelam des iudicis ante querelamV
Cutn mundus flebit, cum terra polusque timebit,
Sola potes terrae miseris suffragia ferre.
25. Sors ubi sanctorum desperat opem meritorum,
Flectitur irati per te sententia miti;
(juare ad exanicn misero concede iuvamen.
Sentio damnari, si differs auxiliari;
Nam datus ad mille tormenta Theopbilus ille
30. Per te salvatur Christoque reconciliatur.
Hic ita peccavit, qui Christum teque negavit,
Ntc caruit vcnia te, virgo, iuvante, Maria;
Ergo peccator, non corde vel ore negator,
(Jredo salvari per teque reconciliari,
35. Propter peccantem si vis orare tonantem.
Hnec, sacra, dispone, quae transfers ex Babylone,
Fac, pia, lerusalem conscenderespiritualem,
Pax ubi succedat, quatn nulla caluinnia laedat,
Rex ubi virtutis sit potus escaque salutis,
40. Lux ubi reginae sit apta mihi sine fine,
Ante redemptorem sortitae sedis honoreni.
Vox peccaturis te clamitat, aula pudoris,
Ad caeli numen metuentis vertere luuien
Et nihil audentis de nomine cunctipotentis.
45. Audi clamantem, te, virgo beata, vocantem,
Si non turberis, quod ab illius ore voceris,
Qui vitiis foedus permaDsit ut mollis hoedus.
Pacnitet errorum, iani foetet inepfia morum,
Labilis et vanus sum plus quam quatriduanus;
50. Suscipeconversum,noviter Babylonerevers-um,
Fac male deceptum, fac tum j>ietate receptum.
Sic veniaui posco, sic flens mea crimina nosccr,
Non ego damnari, non debeoiani reprobari,
Ninii decet auctoremnon exercerefurorera,
55. Jam debet pietas odiis imponere metas.
In te sperantem non vidi, virgo, vacantem,
In te iactatura non vidi ludificatum.
Me tibi commendo,reus ad te, spes mea, tendo,
Eripe labentem,culpas absolvefatentem,
60. Offensum natum mibi redde reconciliatum,
Diiuerso mundo tenebris mortisque profundo.
Sancta parens Christi, dare praesidium potuisti,
 - 101 -

Si plures stellis animas a morte revellis,

Qnam vetus illorum transgressio, culpa duorum;
65. Ergo mihi soli Non possuw dicere noli.
Par tibi maiestas ct adhuc manet ipsa potestas,
Post tantum munus lcvius salvabitur unus.
Nec dicas: nNatum vereor tam saepe rogatum."
Vult mediatricem Deus esse suam genetricera,
70. Qui se pulsari, pro peccatore rogari
Non indignatur. sed eum petitur, miseratur,
Qui super errantum gaudet revocamine tantum,
Et faciet secum caelos gaudere per aevum,
()m prius ad vitam traxit pupulum Ninivitam,
75. Quo miserante bonis sors est coniuncta latronis,
Qui Lazarum flevit, triduana morte quievit,
Praeda superborum cum sit pro morte duorum.
Prolatae sortis lesu de munere mortis,
Dans mundo pacem fac me, regina, capacem,
80. Simque redemptorura per te concivis eorum,
Pro quibus est lesus mortali corpore laesus.

Collect. ms. incert. originis saec. 13. in. Cod. Tulosan. 871. - 13 culpae
ratum. - 17 te leva tu. - 43 vertite luraen. - 64 transgredio. - Abschrift
von Adr. (.'arrere S. J.

109. Versus in honore sanctae Mariae.

Naturam nostram Christus, non crimine nostro

Participare volens, crimine solvit eani.
Tempote dignatur nasci sine tempore natus,
Ut supra legein temporis esset liomo.
5. Servus de domino, pauper ile divite factus,
Nos a pauperie liberat atque iugo.
Ad patris imperium sacram de Hamine sacro
Conceptam prolem femina sacra parit.
Concipiens, pariens non scntit damna pudoris
10. Castu parens, partu sanctifkata sao,
Et quoil nulla fuit in conripiendo voluptas,
Matri nullus adest in parienrlo dulor.
Fert railix lesse tlorcm, pn>ft-n Aaronis
Arida virga nucem, regia virgo Deum.
15. Regem caelonini paupercula, iilia patrein.
lustitiae solem stella Maria inaris.
Nec perdit radix cmisso flore virorem,
Ni"<"nascente Deo virgiuis illa decus.
Flos Cbristus. fructum vitae generans et odoreni,
20. Perpetua matrem virginitate beat.
Dreves, Pia Dictamin.-i. 11
 - 102

Fracto naturae mirantur saecula iure,

Quod sit facta Dei filia mater ei.
Vir.tjo tenet puerum, puer omnia, nata parentem,
Ubera dat, sugit, replet et illa Deus.
25. Hic vere rutilat gemmis ornata beatae
Yirginis eftigies speculumque reverberat auri.

i >llect. ms. S. Mariae de Prato saec. (12 ex. et) 13. Cod. Parisin.
16l>99.- Diesim (ieiliclite gehen iu der Hs. nocb folgende drei Verse \ur-
aus, die ersichtlicb ui<-lit da/u ^i"ln>n-n, vielleicht ein Ganzes fur sicL bildeten,
vitlleicht ein anrtervvart- ( nlh Imtr- linu.-li-tik-k sind:

Salve, dig-na parens Dominoqne per omnia parens,

Solaris splendnr, divina luce seri-na.
Mr misrnim serva, clemens, pia, dulcis, amoena.
Nach Vers 20 sind neun Hexameter eingeschaltet, die in der folgenden
Nummer als ein Gediclit tiii ^icli mitgeteilt ,sind.

110. Versus in hnnure sanctae Mariae.

Virgo parit florem, tin* fructum, fructns odorem,

Virgo redemptorem, veniae vitaeque datorem.
Insolito inorc cum virginitatis honore
Fit fecuinlata sine semine virgo beata.
Lumine solari nescit vitrum violari,
Nec vitruni sole nec virgo puerpera prole.
Cuncta creata regens tit et hic in corpore degens,
Lux et imago patris per sacrae viscera matris
Ad nos accessit, sed non a patre recessit,

Collect. ms. S. Mariae de Prato saec. [12. ex. et] 13. Cod. Parisiu.
lr,t,',!'.! Ein^eschoben zwischen Vers '20 und 21 des vorhergehenden Stuckes.

111. l»e Ceata Maria V.

Te mihi pacitica, vitae fons, virgo Maria,

Iumiai.-ulate ik-cor, inundifica bene cor.
^Ic tibi concilia lacrimac parcendo, Maria,
K-to lapsis pcs, propria tu mihi spes.
yi<; tere, me gere. me preme, virgo regia, deme
Sacvia, da socium me fore nubilium.

Collect. ms. AngHcan. saec. 14. Cod. Coll. Corp. Christi Oxoiiien. 232.
vnii Kev. H. M Jiaimister.
 112. l)e Beata Maria V.

Stella Maria maris, quae caelis praedominaris,

Et quae praeclaris hic laudibus intitularis,
Expers sola paris tu, quae per Ave gravidaris
Et fecunda daris, mater virgoque vocaris.
Luce tui iubaris me, deprecor, intuearis,
Subvenias hilaris et pro me, quaeso, loquaris.
<,>uodsi
dignaris, frustra, Satan, insidiaris,
bi dedignaris vel quantumcunque raoraris,
0 mora, dumiia paris, et velle nocere probaris.
Collect. ms. Carth. Maguntin. saee. 14. |l:t. et 15]. Cod. Maguntin. 186.

113. De Beata Maria V.

Salve, Christi parens et nata Dei benedicta,

Onini labe carens, quae lumine solis amicta
Luuae sub plantis calcas iubar irradiantis,
Sertum de stellis prae virginibusque puellis,
5. Regia matrona, geris, alma puerpera Christi.
Hic, elegisti, quod tua veneretur icona,
Per tua condigna miracula, virgo benigna.
Me tibi consigna Satanae de fraude raaligua.
Tu patrona bona, tu glorificata beata,
10. Tu speciosa rosa, tu mater honuris, amoris.
0 fons dulcoris, caeli regina superna,
Me precc materna tuearis in omnibus horis.
Mater humillima, spes miserorum certa reorum
Atque facillima propitiatio semper eorum,
15. Mystica cella, benigna puella, suavis, amoena,
Lumine plena, decore serena, maris quoque stella,
Virgo sacrata, per astra levata, Deo sociata,
Sis miserata rnei, pia, grata Davitica nata.
Diva propago, dulci^ imago, floriger hortus,
20. In maris unda valde profumla ancora, portus,
Fous bonitatis semper inundans, vas pietatis
Prorsus abundans, cum deitatis prole iucundans,
Auxiliatrix, induperatrix, alleviatrix,
Sis medicamen, da relevamen, pelle gravamen.
25. Amen, implores, ores, ut gaudia caeli
Heli det, dia, diadema mihique, Maria.

Orat. ms. Campeusfanni 1462. Cor). Darmstadieu.521. A. - Collect.

ms. Insulae Keginae Caeli (propeWesaliatn)anni 1479. Cod. Darmstailieii.
2653. B. - 4 pia virginilmsque. - l:>>^pes miseratio certa B. - 2d undis
valde profundis B. - -""' insuperatrix H. - 24 mediamenA. - Aufschrift:
11*
 - lt>4 -

^Sequitur oratio metrica magistri lohannis de Beka poetae et habet

fere omneni colorem metricum." A. - " nHoc dietamen metricum scripsit
magister lohannes deBeka, egregius poeta, quod dominus lohannes de
Arkel, episcopusTraieeteiisis, confirmavit, concedensomnibus devote dicentibus
xl dierum indulgentias et unius carenae. Et habet fere omnem colorem
metricum." B.

114. Oratio metrica de laudc bealae virginis Mariae.

0 mater inatrum, materno more medere,

Parce reis et opem fer eis, miserere, tuere,
0 benedicta David proles, tu manna saporis,
Tu generosa ludith, Abigail, Hesther honoris.
5. Fixa polo stella, tu legis glosa novella,
Foederis arcella, Moysi duplata tabella,
Cnm nato mella, quoque lac tua sancta labella
Stillent, debella vires Satanaequeflagella.
Dux muium. lux caecorum, regina polorum,
10. Spes veniae, fuga tristitiae, medicina dolorum.
Turbant saligia, pia respice virgo Maria,
Cum sis sola via patriae. duc, dirige, dia.
Surgens aurora, tu sancta theotocon, ora
Protinus, absque mora pro me pereunte labora.
15. Astripotens mater, mundi stupor et generosa,
Me perimens ater liostis petit arte perosa;
Os, cor, opus, vim, res muni, duc daque iuvamen,
Ut meritis sim pres, cum mors hinc separet. Amen.

Orat. nis. Campeiise anni 1462. C'od Darmstadien. 521. A. - Collect.

ms. Donms Insulae Reginae Caeli anni 1479. Cnd. Darrastadien. 2653. B. -
4 gloriosa ludith B. - - li Focdfris cartella Moysi est dupla A. - " 7 Tu
nato A -- 8 StillantA. - " 15AstripotisB. - -' 17 sq.fehlenA. - Dies
Gedicht folgt in B unmittelbar auf d.is \orhergehende (Salve Christi parens)
mit neuer Initiale, doch ohne neue Aufschritt. Ob es ebenfalls lohannes dt
Beka zumVi-itas^i/rIiat, Ijleibt daherzweifelhaft.Die vorgedruckte
Ober-
schrift gibt A.

115. Dc Beata Maria V.

Virgo serena, mater amoena, virgo sacrata,

lustitiae dux, laetitiae lux, sponsa beata.
Blanda precanti, dulcis amanti, vas deitatis,
J)ura malignis, grata benignis, fons pictatis.
5. Sancta propago, lucis imago, virgo decoris,
Cellula mellis, nescia fellis, frucius honoris.
Virgo benigna, femina digna, virgo pudica,
lanua solis, tilia prolis, regis amica.
 - Itw -

Lucida stella, pura puella, sacra sacrarum,

10. Fructiticans mons. mellificans fons, spes animarura.
Praevia iuris, virgula turis, lux tenebrarum,
Flos sine spina, stella marina, pulchra rosarum.
Pax odiorum, meU dolorum, consilii ros,
Cedrus odora, gomma decora, munditiae flos.
15. Regala morum, forma bonorum, vera lucerna,
Pacis alumna, summa columna, porta superna.

Cbllect. ras. Domus Insulae Reginae Caeli anni 1479. Cod. Darmst.idien.
2653. ,,Aliud pulchrum et laudifluum dictamen."

ll»>. Ite tteata Maria V.

lanua solis, tilia prolis, lucicla stella,

Arca decoris. mater honoris, munda puella.
Nescia fellis, stillula mellis, regis amica,
Blanda precanti, dulcis amanti, virgo pudica.
5. Virgo suavis. caelica davis, summa columna,
Regula morum, forma bonorum. pacis alumna.
Lux tenebrarum, pulchra rosarum, gemina decoris,
Summa bonorum, pax odiorum, cedrus odoris.
Munditiae flos. consilii ros, porta superna
10. Et rosa florura, meta laborum, vera lucerna.
Praevia iuris, virgula turis, flos sine spina,
Mellificans flos, fructificans fons, stella marina.
Spes animarnm, sacra sacrarum, femina digna,
Gemmadecoris, fructus honoris, amanda,benigna.
15. Vas deitatis, fons pietatis, lima malignis,
Grata benignis, gloria dignis, prodita signis.
lustitiae lux, laetitiae dux, spousa beata,
Aula suavis, caelica clavis, inviolata.
Tu camera tcmpli. lilium, tu puteus altus,
20. Tu portus verbi, de caelo clausaque saltus.
Tu lectus, thalamus caelestis et arca sophiae,
Tu victrix, tutrix, mercerlis praevia diae.
Kavis ct ancora, nostra sis orbita, gemma probata.
Platanus, hortus, virgula, portus, palma vocata.
25. Urbs murata, benigna velata, corona sacrata.
Esuriam, sitiam, cupiam te, virgula nata.
Virtutum species, via caelica. mater amoena,
Post mortem videam te, caeli munere plena.

Collect. ms. Insulae Reginae Caeli anni 1479. Cod. Darmstadien. 2653. -
18 clavis unica lata. - - 26 Esuriem. - Dies Gedicht hat viele Verse mit
dem vorhergehenden gemeinsam.
 - IGli -

117. De Beata Maria V.

Alma poli stella, lux mundi, pura pnella,

Quae concepisti verbo, sine vae peperisti,
Servum ferventem tibi me fac et trahe mentem
Ad Christum sursum, qui vitae det milri cursum
Sancte tinire braviumque poli reperire.
Suscipe servorum pia vota precesque tuorum.
Ablue peccata tu, Theophili miserata.
Collect. ms. Domus Insulae Reginae Caeli anni 1479. (J«xl.Darmstadien.
2658. - In derselben Handschrift wie auch in d>d. Dannstadien. 521 fiiidet
sich aueh noch ein anderes Gediclit in leoninischen Versen auf Maria, mit
dem Anfang Mater forroosa, tu nobilis et generosa; jene nennt es
j,Alii]d laudifluum dictamen", diese macht die Hemerkung: ^ltcin sequuntur
alia metra laudiflua de gloriosa virgine Maria." Das Gedicht ist atier nur
eiu Bruehstiick eines lau^en-ii, \vie das Akrostichon ausweist, welches nur die
Worte Mulieribus et benedictus fructus ventris umfafst. Da die
Worte ^Mater tbrmosa" etc. also nicht den Anfang des Gedic-htesbilden, habe
ich dasselbe nieht anfgenommen.

IIS. De Beata Maria V.

Gaude, sola pia sine crimine virgo Maria,

Sancte concepta, specialius omen adepta,
Quo superas cunctos supera iam sede beatos,
Me vitiis natum caelo da puritiratnin.

Cnllect. ms. Domus Insulae Reginae Caeli anni 1479. Cod. Dartn-
stadien. 2653. - <>b dit-s kurze Gedicht ein selbstandigesGanzes oder aber
vielleicht Eiitlehnung aus einem grofseren, vermag ich nicht zu sagen.

119. De Beata Maria V.

Stella maris, oandorisebur, speculumparadisi,

Fons veniae, vitae ianua. virgo, vale.
Caeli scala, boni scbola, pacis fibula, turis
Virgula, pigmenti cellula, virgo, vale.
5. De te tot lauduni rutilant insignia, nescit,
Quo plus ascendat, tantus honoris apex.
Omnes virtutum species et aromata totam
Te simul aspergunt turis odore sui.
Tu sine defectu radius, tu Hos sine spina,
10. Tu sine nube dies, tu sine viro parens.
Quid loquor? hinc nullum crementum laus tua suniit
Frustra luce facis tempto iuvare diem.
Quanta tnis pateat virlutibus area, nullis
Flosculis laudum claudere lingna potest.
 .
fc g (fl O/ oe
a
es es'Sc «9
b

u .8
- "-
o
o. -c V .2 "= -
es bc i*^ «s"2

-:_
s « -
.22
S
SJ
«S ta o |ll §"2 .gl
"^
E-3
CO
= cS s- o
S?2'II « o
"a sc-'
01
o
_£ H £ «^3 c "/ U =S
OJ03 "C c a> .S O
Q cn _«2 O
"s-2"^5 5= «
- £ > "- E 60,/j - *' ^ = 2 5 """r= » «
'£ h "i S 'C J3'S 3
tn«T ro

^c« £
3
c «' o.

a
II3-'? 01
O^i-
tt | «'§"
=§5 S
,.
tc gf x _
Oi'S'|l C/3*c 'Bb
t/T ~ 5.2- SB IU 3 =
_o &ticense
3
ac

Jl f.3 liseror
n
.2 ej >< 3 -" =- - 3
= * >-i

$ - s '^ B "Ecu> D c" « -c 2

2 »-g,B B E
.^" c/l S =
-5
§ -5b
£
cn Ijl
t^ c u -rC> cn cs (_
»1 S £ C O S «J rt
9 o, f 3 C3 £ p|- r_^*j ea a
r« « -* o fc- c 5 c
=002o HHI
o .2 S -S
O^
C"- t/j*-i^
?3 O ."S C3 C^ C3 « a> O,tc«J , ° =
S E
o X S^
CJH3C >"&, C« ipaw =.« 25W,
S E
~

S -I x' S x £
 - lt>8 -

saec. 15. Cod. Lambacen. 32«. C. - Orat. ms. Franciscan. saec. 15. Cod.
Petrin. I a 14. D. - - Collect. ms. S. Petri Salisburgen. saec. 15. Cod.
Petrln. b VI 3. E. - - 6 diva Maria ABCD. - 8 principalis aula C. -
10 Maria fehlt D. - 11 Lucida nubes fehlt D. -- 12 Mitis avis E. - 13
Nardus odoris A. - - 15 Porta conclusa (recluea E) rubens rosa tu DE;
Porta domus clausa, tu rubens rosa C. - Aufschrift aus A; statt dessen in
C: De laude beati*simae virginis Mariae.

122. De Beata Maria V.

Mater ave Christi, sanctissimu virgo, Maria,

Partu. post partum, sicut et ante manes.
Virgo, quae Christum peperisti, lacte educasti,
Mergere me serva, me tueare potes.
Me tibi commendo, me, virgo, relinquere noli,
Ne peream, Christo funde, Maria, preces.

Breviarium et Oration. ms. S. Servuli Venet. saec. 15. Cod. Cicojjna

(2373). - 3 lacte ducasti. - 5 derelinquere.

123. De Beata Maria V.

Stelligeri splendor, salve, tu gloria poli,

Mater insignis, salve. formosa Maria.
Tu maris immensi praelucida stella vocaris.
Mundi labentis nam candida nubila pulsas.
5. Antidotum felix mortis, regina, salubris,
Monstres in tenero dulcem mihi corpore natum,
Sumpsit quem Simeon canus ad brachia laetus,
Spiritus angustas nusquam contempserat auras.
Te duce tartareos contingat linquere campos
10. Officiatque nihil furibunda felle Megaera;
Protinus, casta, precor, ostendas lumen Olympi.

Collect. ms. Eberspergeuse saec. 15/i«.Clm. Monacen. 6007.

124. De Beata Maria V.

Spleudida stella maris, pia virgo Maria, vocaris

Et veri solis deicaeque puerpera prolis.
Venter et intactus, in quo Deus est homo factus,
In medio cuius Deus est bomo conditus huius.
Esto Dei niedia nostrique, benigna Maria,
Per tua lux merita datur orbi veraque vita.

Orat. iiis. Parisiense(V). saec. I5/ie. Cod. Parisin. 3639.

 - 169 -

125. De Beata Mariu V.

Gaude, Deo plena, gaude, pariens sine poena,

Gaude, resurgenti congaude, supernu petenti,
Cum Christo gaude, regnans diguissima laude;
Elegit qui te, det nobis gaudia vitae.
Orat. ms. Parisiense(?) saec. 15/ic. Cod. Parisin. 363!).

126. Carmina de Landibns Virginis.

I.

Caeli reginam te iure, Maria, fateraur,

Ex cuius thalamo processit iustitiae sol.
Virgo, creatoris caelorum mater et orbis,
Innocuis raanibus mundo quoque corde beata,
Rite Dei pinguem meniisti scandere montem.
II.

Gratia caelestis, reparatrix totius orbis,

Diffusa est labiis, virgo Maria, tuis;
Propterea regum te rex benedixit in aevum
Et facit a dextris casta sedere suis,
Aurea qunm fulvo vestis circumdata limbo
Ambit et exornat riteque condecorat.
Missale Turonenie imp. Rothomagi 1492, 1493 A. - Missale Turonense
imp. Parisiis 1-533.B. -- In beiden Quellen nach dem Kalendarium.

127. Ad Beatam Mariani V.

Maria, summa Lucem, Maria,

orta ex prosapia, genuisti saeculo,
Angelus tibi: Involvens pannis
Ave, plena gratia, locasti praesaepio,
Dominus tecum; MuDdum (|ui regit
sume nostra cantica, potenti imperio
Qnae tibi canunt Et arvis lucet
electorum agmina. lumine sidereo.
Ecce, beata, Ubere tuo
credidisti nuntio bibit guttas Dominus,
Et patris verbuni (,»ui mari undas,
concepistiutero, Hueredat fontibus;
Virginitatis Hunc, virgo, roga,
nulla est corruptio, laxet culpas omnibus,
Ubi est sancti Qui dat coronas
spiritus infusio. suis confessoribus.
 - 170 -

5. Sacri ad templi 10. Beata valde

(juem portasti limina, tua est humilitas,
Huic caelestis t^uam gloriosa
deservit militia, siraul et virginitas,
Qua conipreliemiit Per quam divina
tanta niirnbilia, venit ad nos pietas,
Quae sunt concessa Audi, cum rogat
tibi splendidissima. te nostra fragilitas.

6. Perrexit templum 11. llle, beata.

iustus senex tibi erat subditus,
Est vidcns Christum, Qui cunctis mundi
quam beati uculi! iinperat virtutibns,
Suscepit euni Respicit terram,
a te matre nobili, et tremescit funditus,
Gratias agens Rcgnat in caelo
uni Deo homini. et tonat in nubibus.

7. Reginacaeli, \'l Tuumquenomen

osculasti tilium, maris stella dicitur,
Ex patre magnum Gens namque per te
et ex te parvissimum, luce vera ducitur,
Homineni verum Duni trinitatis
et Denm fortissimum. lumine perfunditur,
Quem genuisti A protoplasti
manens virgo virginum. tenebris excluditur.

8. Ex te, Maria, 13. Ex ventre tuo

sublimis puerpera, verbum sumpsil hostiam,
Caniem suscepit Quam immolavit
Dei sapientia, extra lerosolymam,
Quae caelum girat Hanc manducamus
et fundavit aequora, ob eius memoriam
Terrena regit Et hoc JKT fidem
simul et caelestia. tenemus orthodoxam.

9. Scala caelestis 14. Regina, regis

et Dei hospitium, mater, regum filia,
Ex te est ortus Cum voluisti.
finis et principiura, o gloriosissima,
A patre natus Ut inchoaret
est ante luciferum, Christus mirabilia,
Hunc, virgo mater, Tunc fecit vinum
fac nobis i>n>]iitium. ex aqua in hydria.
 - 171 -

15. En, Christuspendens 20. Ascenditpostquam

crucis in patibulo, supcr caelosDominus,
Quo liberaret Tu, virgo, atque
mnnduma supplicio, coetusapostolicus
Te matrem dedit Permanebatis
virgini discipulo, in orationibus,
Ut semper virgo Hoc tibi erat
non careres fllio. diebus ac noctibus.

16. Tunc Siraeonis 21. Caelestiregno

iuxta vaticinium assumpsitte filius,
Gladius tuum Et exsultavit
pertransivit siiiritum, lesus benignissimus;
(,}uando occidi Tibi post Deuni
tuum vides filium, omnis servit spiritus,
Licet credebas Regina, nobis
surgere post triduum. esto tu propitius.

17. Jlortuus lesus 22. Hoc certe credit

cruce est depositus, Christianus populu*,
Quem sepelivit Quod tuus spoiisus,
loseph et Nicodemus tilius et dominus
Novo sepulcro, Exaudit, virgo,
in quo nullus positus, te prae sanctis omnibus,
Tristatnr mater Quodcunque petis,
et fidelis populus. donat tibi protinns.

18. 0 alma virgo, 23. Ut nos coniungas

gaude cum apostolis, cum sanctorum coetibus,
Qui crucifixus Pias inclina
fuit lerosolymis, aures nostris precibus,
Die surrexit Quibus rogamus
tertia a mortuis, et obnixe petimus,
Sacris vidisti Procul absistat
tuis illum oculis. fornicator spiritus.

19. Xec non vidisti 24. Spiritum irae

cum plebe fidelium, tolle et tristitiae,
Quaudo ad regnum Castrimargiae
ascendit aethereum, atque philargyriae
Ibi erexit Invidiaeque
matris desiderium, nec non et acediao,
Ubi cum patre Gloriac vanae
regnat ante «aeculum. simul ac buperbiae.
Cod. Oxonien. Canon. Pat. Lat. 175. saec. "/12. - 6, 3 Et videns. -
Akrosticlion: Melus, presbiter et monaclius. Ahschrift von Rev.
H. M. Hannister.
 - 172 -

128. I)e Beata Maria Virgine.

1. 0 Maria, gloriosa 5. Ubi sanctis animabns

angelorum domina, datur lux assidua,
Maris stella, vincens cuncta Angelorum turmae larga
claritate sidera, iunctis Dei gratia,
Virgo pulchra, virgo casta, Qua repleri memet tua
me clementer adiuva. faciant precamiDa,

2. Sumpsit enim ex te carnem 6. Ut eadem sim mundatus

Dei sapientia, a culpanim macula
Ut humano per te vita Et decenter exornatus
generi est reddita, virtute multimuiia,
^uod subegit neci culpa Summo regi voce dulci
priniae matris noxia. Canam laudum chrismata.

3. Super astra manens mira 7. Hunc qui laudat operando,

potiris laetitia, quae sunt illi placita,
Ibi servit omni die Obtinebit vere summi
tibi phalanx caelica ; felix regni culmina
ilihi, quaeso, fer iuvamen Et manebit sine tine
presso mole terrea. dives omni gloria.
4. Assit mihi tua manus 8. Hac me dita. lesu Christi
semper invictissima, mater integerrima,
Nec me diri Leviathan Et eidem me coramenda
extinguant certamina, tua prece sedula,
Sed sim vietor coronandus Ut cum illo plene gaudens
in aula stelligera. maneamper saecula.Amen.
Collectan. ms. .S.Ebrulpbi saec. 12. Cnd. Alenconien. 1. add. saec. 12. -
6, 6 cry.smata.- 8, 5 Et cum. - Aus dieser Quelle pubJiziertvon Leop.
Delisle iin Annuaire Bulletin de la Societe de 1'Histoire de France.
Paris 1863; II. partie, p. 9 sqq. Dort unmittelbar verlmnden mit dem Reim-
gebet ,,Micael cum Gabriele", entsprechend der Quelle. Schon das
nAmen" zeigt aber dentlich, dafs es sich um zwei Gedichte handelt. Als
Auctor vermutet Delisle - wohl mit Recht - Ordericus Vitalis.

129. De Beata Maria V.

1. 0 Maria, mater Dei, 3. Respicehuc, o Maria,

Miserere, precor, mei Dei raater et filia,
Atque pro me roga Deuni, Et visita hunc iniserum.
Ut absolvat istum rentn. Oppressum mole scelerum.

I. Ecce, tibi rne commendo 4. Serva tibi conimendatum,

Meque tibi servum trado, Tibi servire paratum,
Ut domina me suscipe Tuae donum pietatis
Et cletnenterme respice. Me absolvata peccatis.
 - 173 -

0 Maria piissima, 8. Deum mihi pacitica,

Onini laude dignissima, Dei mater et amica,
Fac me digne te laudare, Hoc te posseimpetrare
Venerari et amare. Nullus debet rlubitare.

6. 0 domina dominarum, 9. 0 praeclara stella maris,

0 regina reginarum, Quae cum Deo gloriaris.
Propter tuam pietatem Fac me ad portum venire,
Tolle meam paupertatem. Nunquam sinas me perire.

7. Pauper enim et egenus, 10. 0 Maria, flos virginuni,

A Deo sum alienus, Ora pro me ad Dominum,
Adversum me irritavi Ut ad caeli palatia
Deum, in quem tam peccavi. Perveniam te praevia.

11. In qua miser nequissimus

Possim esse vel ultimus,
Laudans Deum per omnia
Saeculorum saecula.

Collect. ms. Rading-ense saec. 12. Cod. Oxonien. Laud. Miscell. 79.
add. saec. 12. - 9, 4 Nusquam. - Abschrift von Kev. H. M. bannister.

130. De Beata Maria V.

1. Mole gravati criminum 5. Vere, virgo, post genitum

Ad te. regina virginum, Preces exaudi supplicum,
('onfugientes poscimus, Et quid poscenti Dominus
Adesto nostris precibus. Tibi negabit filius?

2. Aeternae vitae ianua, 6. Si tantum velis, domina,

Aurem nobis accommoda, Nostra delentur crimina.
Per quam spes vitae rediit, Quapropter te praecipue,
Quam Eva peccans abstulit. Servos, oramus, respice.

3. Virgo, tu mater iudicis, 7. Te orante, sanctissima,

Vitam deposce famulis Sanctorum orant agmina,
Et paenitendi spatia Si te adversam praevidet,
Nobis, oramus,impetra. Caelestisordo conticet.

4. Exora, virgo, filium, 8. Per te, mater castissima,

Praesens confer auxiliura, Nobis donetur venia
Ut perpetrata nequiter Tuisque sanctis precibus
Purgontur efficaciter. Concilietur Dominus.
 - 174 -

9. Virgo Maria, respice 11. 0 virgo. matcr Domini,

Precesque nostras suscipe, Attende voces populi,
Peccata iam praeterita Per te cleri criminibus
Remittat nobis. obsecra. Ignoscens parcat Dominus.

10. Exaudi, virgo virginum, 12. Virgo gloriosissima,

Pro nobis ora tiliuin, Vota comple fidelia
Futura niala prohibe Nosque post vitam fragilem
Miserisque compatere. Ad veram perduc requiem.
<>rat. ins inrcrtae nri^. ^acc. 12. Cod. Oxonien. Cannn. Miscel. 26<:>.A. -
Collect. nis. Bencdictin. saee. 12. Cod. Vindulionen. 532 add. saec. 12. B. -
Orat. ni<. Lunaulacensr anni 1451. Cod.Vindobonen 3K35. (,'.- 1, 2 reginam
11.- ">, '_' ilrjj.isrv mi^iTis 13. - 3, 3 Et paenitentis A; Ac paenitenti B. -
4, 2 Patris cniiit-r I! - 4, 3 Ut per peccata A. 4, 4 purgemur A. -
5, 3 petenti C; Dominus tehlt A. - 5, 4 Denegabit tibi Dornhms B; Tibi
dciirget tiliu* (_'. - 6, 1 velit A. - 8, 4 Nobis reconciliftur Dominus BC. -
Str. 9 12 felilen I! - 12, 4 Perduc ad veram. C. In B und C als
Li-i-tii>nes wie Anal. XXIV, 55, aus jiin^eren Quellen; in A unmittelbar an-
^eschlossen an Nr. 184. Unser Gedicht ist ein selbstandiges8tiick, aber von
demselben Veri'a>srr wie dieses; das bevveist liier Str. 7, dort Str. '_'-.

IMI. De Beata Maria V.

1. Stella iuaris, o Maria, 3. Tu piscina probatica,

Porta caeli, vitae via. Miserorum spes unica.
Maris portus naufragantum, Ablue nos exterius
Naufragantes duc ad portum. Et raunda nos interins.

'2. Nos submersos in peccatis 4. Vitiorum de sentina

Salva, inater pietatis, Nos erue, virgo pia,
Da, quod per paenitentiam Ignem extingue Veneris.
Veniamus ad veniain. Ne crememur cum miseris.

Collectan. nis. S. (:)rientii Auxitani saec. 12. Cod. Parisin. Nouv. acq.
456. add. saec. 13.

}'.'>">. De Beata Maria V.

1. Virgo, mater mellitiua, 3. Surge, raaterna pietas,

Te deprecantesadiuva, Tua nos reple gratia,
Surge, virgo puerpera, Quae hostium insidias
Hostis repelle machinas. Effuget et nos muniat
Ave, Maria. Per te, Maria.
2. Gregis caulasne deseras, 4. Surge, virgo fructifera,
Lupum niordacemconteras Geuetrix integerrima,
Et hostiles versutias Coiifer nobis iuvamina
Procul a nobisfacias. Auferenscuuctanoxia,
Ave Maria. Pia Maria.
 - 175 -

5. Quae baiulasti filium, 10. Parce iam culpis, domina,

Vitae et mortis dominum, Parce, mater piissima,
Fuga catervas daemonum, Rumpe Satanae retia,
Donans nobis remedium, Nostras dirige semitas,
Virgo Maria. Virgo Maria.

6. 0 consolatrix domina. 11. Funde preces pro miseris,

Quae omnibus es omnia, Colentibus te subveni,
Delicti solve vincula, Ut puri a contagiis
Quae me torquent tain gravia, Poli fruamur gaudiis
Mater Maria. Pev te, Maria.

7. Heu, quam nefanda crimina 12 Mater supremi iudicis,

Et orani labe sordida, Virgo, misellis subveni.
Plenus sum immunditiis Ut per te cum caelicolis
Et foetore libidinis; Personemus hymnidicis
Parce, Maria. Aula, Maria.

8. Heu, dirae mortis sarcina, 1:3. Tu igitur ad sidera

Quae ut fur omnes enecas! Nos ad te sursum eleva,
Quo mea ibit anima, Ut inter sacras epulas
Qaae tot complevit vitia'.-' Tecum simus in gloria,
Audi, Maria. Sancta Maria.

9. Heu, quam fuerunt dulcia 14. Hoc nobis trina uuitas

Plena foetorc crimina! Et simplex donet trinitas,
Si comparantur omnia, Ut non sit nobis sarcina
Qnis est, qui me eripiat? Mortis finis, sed gloria.
Parce, Maria. Ave, Maria.

Orat. ms. Benedictin.(Monial.) saec.18/n. C<>d.

Capit. Schaffnaburgen.
181. - 2, 7 caulas ne difffras. - 8, 3 Plena. -- li', ."" Liet Avi-. Mavia?

l.'J3. De Beata .Maria V.

0 regina angelorum,
mitis hera gentium,
Porta caeli, mater Dei,
flos et gemraa virginum,
Funde preces apud tuum,
quo laetaris, filium.
Ut caeleste nobis regnum
tribuat post obitum.

Orat. mv Benedictin.(Muuial.)sa.ec.12/is.Cod.Capit. Si-hatFnaburgeu.

181.
 - 176 -

13-1. Oratio ad landem beatae Mariae, matris Domini.

1. Salve, regina omniura, 10. Audi voces miseriae,

Virgo mater, post filium, Quas non possum exsolvere,
Salve caelestis ianua, Nisi tibi, sanctissima,
Peccatoribus patula. Virgo post partum nnica.

2. Salve, tu Dei genetrix, 11. Ne tibi sit offensio

Virgo tiorens et fertilis. Tot scelerum confessio,
Tuo processit utero Nam se calcari pedibus
Tamquam sponsusde thalamo, Meis nollet dintius.

3. Qui nos venit redimere, 12. Si me terra cognosceret,

Mundum dignatns visere, Se supter me dehisceret,
Ne sit mihi damnatio, Sum enim bonis omnibus
Piissima redemptio. Malis meis contrarius.

4. Ecce. quantum honibilis 13. Quod diligis, non diligo,

Castis assistooculis, Virginitatem fugio,
Tuis jiriraum, post omnium Perversus,mendax.invidos,
Felicibus caelestium. Illicitorum cupidus,

5. Quorurn mea luxuria 14. Ira frendens et odio

Mordetur pudicitia; Et semper stuilens otio.
Nec solura istud vitinm 0 quam lugere debeo.
IMihi infert iudicium, Tot vitiis qnod servio!

6. Sed quot dicuntur nomina, 15. Nam non urbis excidium,

Tot mihi insunt vitia. Sed animae periculum;
Quorum miser dominio Imago Dei deperit.
Assiduus inservio. Anima caelo decidit.

7. Et quia moles criminum 16. Quid dicam ante iudicem,

Me malis facit miserum, Caelis, terris terribilem,
Ad te solam coufugio, Dum statuet iudiriura
Tuum solamen quaerito. Et iudicabit saeculum?

8. Pande mihi piissimum 17. Vix iustus tunc salvabitur

Pietatis sacrarium, Et impius damnabitur,
Pateant aures beatae Ibi parebuat omnia
Meae vocis angustiae. A saeculis abscondita.

9. Appella pro me filium 18. Unusquisque pro merito

Dei tuiqueunicum, Recipieta Domino,
Ut sit mihi remissio, Boni bonorumgaudia,
Quod te prae omnibusquaero. Mali malorumpraemia.
 - 177
19. Locus mei similibus
Cum igne, gelo, vermibns,
Infelices, qui taiia
Passuri surit supplicia,
20. Ego tamen prae oniDibus
His borum ero socius.
Heu, heu, mihi misero!
Cur processi ex utero,
21. Cur lactatus uberibus,
Cur uutritus remissius,
Ut infernales pascerem
Et caeli regua perdercmV
22. Mors mea nimis misera;
Lugete mecum, omnia,
Dole, caelum, superius,
Terra, nec non inferius,
23. Immo Cbristum exposcite
Et pro me intercedite.
yuonara miser confugiara,
Quemadvocatumrepetam?
24. Sum peccator prae omnibus,
Idcirco nec sublimius;
Expedit me transcurrere
Et adiutoremquaerere.
25. Tu, sancta Dei genetrix,
Hac es in re possibilis,
Te spem meam constituo,
Tibi me servum offero.
26. Fide mea me suscipe,
Nato tuo restitue,
Mca infelix auima
Ne sit in iine perdita.
27. Praesta mihi subsidium,
Dum hoc suspiro saeculum;
Et cum recedet spiritus,
Adesto castis precibus.
28. Nam te orante, domina,
Sanctorumsurgent milia,
Si tu sola silueris,
Vox nulla erit aliis.
Dreves, Pia Dictamina. VII.
-
29. Nam es regina caelitum,
Rectrix, redemptrix omnium,
Noli silere, domina,
Esto mibi propitia.
30. Non vult enim inc perdere,
Qui me redemit sanguine,
llle. regina, unicum
Quem genuisti filium.
81. Fac festum eius angelis,
Fac nunc vacare gaudiis,
Mea enim conversio
Fiet eis laetatio.
32. Et conversum a vitiis
Custodi, Dei genetrix,
Me cunctis locis protege,
In viam pacis dirige.
33. Stantcm, sedentem corrige,
In canctis factis dirige,
Manum sacratam porrige
Labentemnec non erige.
34. Marina stella, obsecro,
Serva me maris tacdio,
Aufer a me periculum,
Ut vales et scis indigum.
35. Vales enim prae omnibus,
Quos praecellis virtutibus.
Tu angelorum domina
Et prophetarum gloria,
36. Apostolorum. rnartyrum,
(Jonfessoram et virginum
Nec non sanctorumomnium,
Ut est ordo caelestium,
37. (Juoruin iunuta eonsortio
Ora pro me miserrimo,
Solve mei miseriam
YA impendeclementiam.
38. Ab boedis tristem eripe
Et ovibus intersere,
Fac me gaudere floridis
Paradisi deliciis,
12
 - 178 -

39. Ut Christi vocem audiam, 44. Ut sit mibi proticuum

Per quam regnum possideam, Et avertat periculum,
Per te, regina omnium, Cumque mieabit terminus
Virginitatis speculum. Omniumreruni caelitus,
40. Audi, Cbriste piissime, 45. Eius mihi confessio
Patris matrisque unice, Sit scelerum remissio,
Illius absque termino, Et adipiscar veniam
Istius in hoc saeculo. Evadendo sententiara.

41. Audi matrem piissimam, 46. Nec imputes stultitiae,

Quam sic fecisti inditam. Rex Christe clementissirae.
Haec est, cuius visceribus Quool nominare audeo,
Dulcis prodisti dulcibus. Exponere quod nequeo.

42. Dulcedinem inveniam. 47. Legeni enim necessitas

<i>uamin te spero unicam. Neque habet adversitas.
Tu es euim suavitas Vale, redemptor omnium.
Et singularis pietas. Generale dominium,

43. Adiuro tc, rex, iteruni 48. Vale. licuta trinitas

Per hoc noraen miriticum, Et triplicata unitas,
Cunctis rebas terribile, Vale por omne saeculum
( unctis sacclis mirabile. Et delc massam scekrum.

4'.'. Salve, tu Dei genetrix,

Virgo inaestimabilis,
Salve, caelestis pietas
Et pietatis caritas.
Sis servi tui, deprecor,
Immeriti non immemor.

Orat. m?. Benedictin. (Monial.) saec. 12/i3. (Jod. Capit. Scaffnaburgen.

181. A. - Orat. ms. incrrtae nrig. saec. 12. Cod. Oxonien. Canon.
Miseell. 266. B. - 2, 1 Salvt-to Dei B; vgl. 49, 1. - -5, '_' Yirgo B.
- 4, 3 prae omnium B. -- 5, 3 Nec sidmn uuiim vitium A: NI.T istud
modo vitium B. - 6, 3 itiisera A. - 6, 4 Assidua A. - 7, 2 malus B. -
.s, ;J>aures bt-.-ii.n- M:<ri;n' A: :inrt-i >;uietissiruae B. - 9, 3 Et sit A. -
9, 4 quaero prae nmnibus AB. " 11,1 N"(1 "it inihi A. 12, 2
Me sulitiT se (liscer]n.Tet B. - 12. 4 cMiitraria. -- K',. :i P^rvcvsa, mendax,
invida II. -- 13, 4 cupida B. - 14, 2 ^tudtnsque seinper A. - 10, 3 Cum
B. - 111,1 meis B. - 20, 2 socia A .; >i Imnim )!. - l'<), 3 miseram A. -
21, 1 larlata A. - 21 , 2 nutrita A. - 21, 3 intVmale A. - '_':'.. :'. miscra
i rtnpiam A. -- '_'."",4 t-xpetam A. - -4. 1 Cuiii jn-ci-ator B; Sum peccatrix
A. - 'J-"i,4 ]m aacillani ottVro A. - 29, 1 caelorum A. - 31, 4 Fiat A. -
.'!4, - .scivac. tnaris H. - 34, 3 Aufer niihi B. -" .14, 4 indigam A; it-
dignuni 1!. - 35, '_' I^U.IN\ - 37, 2 miserriraa A. -- 40, 3 llliusque B. -
43, 1 Adnn.p tc l;. - 4:;. '_' niiriticuiu tetra^ramniatnii A. - Str. 47 fehlt
A. - 411, '> Sis anrillai- tuat- nhsecro A. -- 49, (i lam meriti« non A. -
Ein Bruchstuck dieses Liedes siehe Anal. XXXII, 193. In B schliefst sich
an rlies Lied unmittelbar Nr. 130 an. - Die Kollation von B nach Abschrift
vrni RPV. H. M. lianuister.
 - 179 -

135. De Beata Maria V.

1. Maria, virgo regia, 10. In donio Dei supera

Sponsa regis et tilia, Oliva es fructifera,
^uara Dei sapientia Tu cella olearia,
Elegit ante omnia. RepletaDei gratia,

2. 0 benedictu femina, 11. Aromatum areola,

Universorum domina, Ab hortulano consita,
Summi regis arraria Tu in horto arbuscula
Et eius secretaria, Salubris, aromatica.

3. Dei reclinatoriuui 12. Aeterni sponsa principis,

Et eius consistorium, Tu affluis deliciis,
Armarium paracliti, Decora et spectabilis,
Sacrarium altissimi. Tota desiderabilis.

4. Domus regis eburnea, 13. In Salomonis ferculo

Eius interna camera, Tu es lignum de Libano,
Quam dedicavit caelitus Columna es marmorea
Missus ab eo spiritus, De base sorgens aurea.

5. Maria, fons iustitiae 14. Turris Uavid fortissima,

Et vena indulgentiae, (Juaehabet propugnacula,
Casti puiloris cumulus Contra Damascum respicis,
Ac pietatis titulus. Cives regis ac protegis.

6. Caritatis signaculum, 15. Tu frigus idolatriae

Totius boni speculum, Et gelu ignorantiae,
Aurora veri lurninis, Tu Aquilonemdeicis,
Arca divini seminis. Cum regem Austri concipis.

7. Columba placidissima, 16. Snblimis es puerpera,

Turtnr, avis castissima, Virga lesse florigera,
Cui faher Deus aureas Flos ille tuus tilius,
Praeparavitmarenulas, Ortus ex tuis ilibus.

8. 0 raargarita candida, 17. Cui caeli servit solium,

0 stella mundi splendida, Tu genuisti tiliura,
Yera eius pacifera, Creatura principium,
Facta caeli clavigera, Deum, regem mancipium.

9. Tu paradisi porta es, 18. Mira regis humilitas,

Ad caelum scala facta es, Miranda tua sanctitas!
Per quam Deus ad homines, Qui tua suxit ubera,
Ad Deum scandunt homines. Caelo locavit sidera.
12*
 - 180 -

19. Lucis solaris artifex 29. Et tu, mater sanctissima,

Sub sole homo factus est Virgo gloriosissima,
Et, qui creavit omnia, Dum sedes ad praesaepia,
Creatur inter omnia. Cantas epithalaniia.

20. Qui erat sine tempore, 30. In iubilo jisalterii

Humanatur in tempore, Assumpta tuba ductili
Et verbum invisibile Dulci cantu et supplici
Per carnem fit visiliile. Vagitus tenes pueri.

21. Ut sexus omnis gaudeat, 31. Quam laeta tympanistria,

Ut Dei laudes ambiat. Quae sua canit gaudia,
Puer ille, qui nascitur, Inter sua convivia
Femina, unde nascitur. Sancta discurrit saltria!

22. Laetetur ergo femina, 32. Laeta stupet mysterio,

Sua solvuntur crimina; Qoo mater nubit filio,
Quod in Eva peccatum est, Ubi ancilla domino
ln Maria dunatuin est. Et humilis altissimo.

23. "Virgo quae caret macula, 33. (Juicumjue fidei brachiis

Tersit eius piacula, Dei cultum amplecteris,
Mater per suum tilium Tantam pensa potentiam
Evae tulit opprobrium. Et admirare gratiam.

24. (^uam benedicta virgo es 34. Tu non eras, creavit te,

Inter omnes mulieres, Tu lapsus es, erexit te,
Quae mediatrix facta es Ut dives caelo fieres,
Inter Deum et homines! In terra pauper factus est.

25. Quam capax tuus uterus, 35. Terra transit in hominem,

Quammagnusurbis ambitus, Homo in Dei subolem,
Quo l)eus et ccclesia Ut homo Deus tieret,
Laeti celebrant nuptias! Deus homo effectus est.

26. Quam laeta haec coniugia 36. Assumens carnis pallium

Et quanta plena gratia, Carnis extinxit vitium,
Ubi spuusus, qui tilius, Secus decursus fluminum
Pater ct ipse dorninus! Lignum fuit tirmissimum.

27. C^ui sibi matrem eligit, 37. Exsultat fortis ut gigas

Sponsam eandem perlicit, Mundi percurrens semitas,
Ex eius ortus semine Suo exemplo currere
Suo luftravit sanguiue. Et mundum docens vincere.

28. Tanti pompam mysterii 38. In sunimi patris vinca

Laeti celebrant angeli, Vitis fuit plenissiina;
L>um [)co canunt gloriam ludas per avaritiam
Terrisque paccm nuntiant. Itistraxit lianc vindemiam.
 - 181 -

39. ludaeus prelum posuit, 49. Sciebas, quod in filio

Sanguis et unda protluit; Mundi esset redemptio,
Inde te, homo, abluit Quod de hoste victoria,
Et paradiso reddidit. De passione gloria.
40. Botrus ille dulcissimus 50. Maternus tamen animus
Jn vecte crucifigitur, Pios effundit gemitus,
Incredulus confunditur, Et insitiva caritas
Sed christianus pascitur. Dulces extorquet lacrimas.

41. Quot lacrimarum rivulos 51. Redemptionem liominuni

Tuos lucentes oculos Plenum habebas gaudium,
Dicam fudisse. domina, Sed tua carne genitum
In cordeque suspiria, Prosequeris per gemitum.

42. Cum tuum, mater, unicnm 52. Sed et salvantis gratiam

Pati vides suspendium, Ac pietatis unicam
Dira transpunctum lancea, Dum attendens circumspicis
Corona saeptum spinea, Et admirans amplecteris,

43. Agnum de tuo semine 53. De pietatis opere

Rubro vernante flumine Egrediuntur lacrimae,
Inter manus carnificum Pro salvatrice gratia
Torqueri )iominem-deum! Pia mentis angustia.

44. Quot edidisti gemitus, 54. Hunc, mater, mihi tilium

Quando tibi vicarius Praesta, quaeso, propjtium,
Pro magistro discipulus, Fac, mihi manum porrigat,
Pro rege datur famulus! Me raale lapsum erigat.

45. Doloris acatissimo 55. Ego peccator sordidus

Transverberata gladio Lepraque turpi tabidus,
In passione tilii, Omni leproso turpior,
Mater, martyr efficeris. Omni nequammiserior,
46. Sciebasquidem,domina, 56. Cururri per nefaria
Afflata Dei gratia, Iniquitatis opera,
Quia de morte filii Non declinavi omnia
Salus manaret homini, Pollutionis genera.
47. Quod mortis abolitio, 57. Quod culpaeest,quodcriminis,
Quod vitae reparatio Nunquam implere destiti,
De hoc crucis mysterio Omni reatu sordui
Exiret omni populo, Et omni sorde putui.

48. Quod agnus obit innocens, 58. ln torpore socordiae,

Ut mortis vincat principem, In foetore malitiae
Ut mortem mors cxterrainet, Ut iumentum in stercore
De morte vita pullulet. Longo cubavi tempore.
 - 182 -

59. lam pro natura vitium, 62. Det aspernari noxia

lam versum est in habitum, Et araplecti utilia,
lam rationis oculus In me confringat omnia
Caligine confunditur. Lutulenta negotia.

60. Sed ora, precor, filium, 63. Sic me transire faciat

Ut per lucis collirium Hnias mundi tendiculas,
Malam tollat albuginem Ne me captum retineat
Et mentis hebetudinem. Saecularis illecebra.

61. Per spiritalem faculam 64. Sit mihi ductor, sit via,
Solvat peccati nebulara, Qua revisatur patria,
Ad sequendam iustitiam In qna pater et filiu^
Luccm refundat perditam. Regnant cum sancto ypiritu.
Orat. ms. lieuedictin. (Monial.) saec. 12/is. Cod. Capit. Scaffiaaburgen.
181. A. - Cullect. ms. saec. 13. in. Cod. Tolosan. 871. B. - - 4. 2 in terra
B. - 5, 1 Maria splendorgratiae A. - 12, 3 es spectabilisAlt. - 20, 4
Cresceseens
fit B. - 21, 2 Et Dei B. - 22, 3 sq. fehleuB. - 27, 4 sine virili
sanguine B. - 28, 3 Cuni I'.. 29, 3 Cum sedes B. - 31, 4 psalteria B. -
33, 4 factus es B. -- 36, 3 Tuo B. - 38, 2 Unde B. - 40, 1 Quos A. -
Nach 41, 4 in B nur noch 51, 3 und 4; 52, 1 und 2 und 53. - 43, 1
Quos edidisti geminus A. - 51, 3 Cum B. - 53, 4 De male B; lapsam A. -
54, 1 peccatrix sordida. A. - 54, 2 tabida A. - 62, 3 captam A.

136. Lie Beata Maria V.

1. Ave, virgo gloriosa, 2. 0 Maria, stella maris,

Sponsa Dei speciosa, Medicina salutaris
Sunimi regis thalainns, Corporis et cordium,
Templum sancti spiritus, In hac valle lacrimarum
Creatoris omnium Sis dnx et propitia,
Genetrix et filia, Ut in fine sine fine
Es solamen peccatorum Mereamur pervenire.
Et iustorum gloria. Ubi sancti voce pia
Cantant Ave Maria.

Collectan.ras. S. Mariae Rivipellensis saec.13. in. Cod.Parisin. 5132.

137. De Beata Maria V.

1. Ave, virgo, mater pia, 3. Ave, virgo gloriosa,

l>ei genetrix Maria; Dei roater speciosa,
Ave, din praedicata Ave, caeli nitens porta,
Et figuris demonstrata. Per quam terris lux est orta.

2. Ave, virgo patri cara, 4. Ave, virgo Deo grata

Plus quam sol et stella clara, Et ab ipso cousecrata,
Ave, Christi mater munda. Ave, pulchra plus qnamluna,
Sancto spiritu fecunda. Qnam tideles petunt una.
 - 183 -

5. Ave, virgo praeelecta, 7. Ave, virgo et intacta,

L)ei genetrix effecta, Salvatoris mater facta,
Ave, omni labe pura, Ave, cunctorum regina
Desperatis spes futura. Et dolorum medicina.
6. Ave, virgo admiranda, 8. Ave, virgo benedicta,
lam a cunctis veneranda, Incorrupta mater dicta,
Ave, decens et decora, Ave, clemens et serena,
Clarior lucis aurora. Pk-tate semper plena.
9. Ave, virgo, maris stella,
Quae post partum es puella,
Ave, fulgens margarita,
Per quara nobis data vita.
(.'i.illect. ins. liturgicum incert orig. saec. IM in Cod. Tolosan. 871. -
1 . '"->(^ue ilin. - 2, 2 sol et caelo clara. - 3, 4 Per quam caelN lux. -
Abschrift von Andre C'arn'-reS. J.; vgl. Revue des langues Romanes 1895,
p. 121. Vt-rliuinli-n M mit dieser Dichtung der Khytlimus ,,Vale virgo
regia", der offenbar ein Ganzes fur sich bildet.

138. I>e Beata Maria V.

\. Vale, virgo regia, 6. Yale, per quam Dominus

Dei plena gratia; Delet nostrum facinus,
Vale, lesse virgula. Vale, vita saeculi
Florida per saecula. Et spes vera populi.
2. Vale, stirps Davidica 7. Vale, sole clarior
Et mater deitica. Atque luna pulchrior,
Vale, decas virginum, Vale, plus quam lilium
Quae portasti Dominuni. Candida ronvallium.
3. Vale, mater Domini, 8. Vale, sempei floribus
Grata sancto flamini; Redolens prae omnibus,
Vale, caeli domina, Vale, virgo habilis,
Nostra delens crimina. Mater ineffabilis.

4. Vale, quae per filium ',). Vale, virgo inclita,

Es salus lidclium, luxta Christum posita,
Vale, expers criminis. Vale, super aethera,
Mater veri luminis. Pia gestans viscera.
5. Vale, in quam caelitus 10. Vale super omnia,
Venit sanctas spiritus, Omni digna gloria,
Vale, quae caelestia Y;iUj, quae pcccantium
Regis et terrestria. Misereris omnium.
Cipllect. ms. incert. ori^. s:n-<-.1-'J>.
in. (.'nd. Tolosan. 871. A. -Collrrt.
ms. incert. orig. saec. 15. Cod. Parisin. Xouv. acq. 1544.B. - Str. 1-6
inkl. fehlen B. Nach Str. 10 fiigt dieses bei:
Virgo perennis, ave, qua mundus solvitur a Vae,
Porta salutis, ave, per quam patct exitus a Vac:
Venit ab Eva Vae; Vae quae tollis, ave!
 - 184 -

In A verburidenmit dem RhythmusnAve, virgo, mater pia". Ab-

Kchritt daraus von Andn' Carrere S. J.; vgl. Revue des langues Romanea
1895, ].. 121 s,|.

139. De Beata Maria V.

1. 0 rrgina sanctitatis 7. De le praesumentium.

Et magistra pietatis, In te contidentium,
Disciplina veritatis, Lacrimas fundentium,
Instrumentum bonitatis, Misere gementium,
Nutrimentum librrtatis, Amare dolentium,
Documentum lenitatis. Vere paenitentium.
2. Audi preces, quas fundimus, 8. Virgo beatissima,
Te placare contendimus, Sanctarum sanctissima.
Quam semper offendimus, Piarum piissima,
Nosmetipsos confundimus, Duldsque dulcissima,
Non percata defendimus, Magnarum permaxima,
Cicatrices ostendimus Mater amantissima.

3. Tibi, mater, quam laesimus; 9. Singularis femina,

Quidquid enim cuimui>imus Dominarum domina,
In fide, quam promisimus, Dele nostra crimina
In te, pia, peccavimus Et tuoruin uumiiw
Nec te pie vocavimus, [Per tua iuvaminaj
Cum a bono vacavimus. [Scribe] vitae pagina.
4. Tu diadema regium. 10. Attende suspiria
Tu miseris refugium, Ad te suspirantia,
Contra hostes praesidium Comple desideria
Et suave remedium, Te desiderantia.
Confcr nobis auxiliura Inrmmerabilia,
Et utile consilium. Tuis odibilia

5. Placare cura tilium. 11. Yitiornm retia

(Jui lumen est tideliura. Disrumpepropitia,
Audi, virgo virginum, Ut caeli palatia
Quae lactasti Dominum, Ingressi te praevia.
Verum lumen luminutn, Calcata superbia
Redemptorem omnium, Et eius familia,

6. Preces supplicantium, 12. Absorpta miseria

Sese accusantium, Et omni penuria,
Te desiderantinm, Cum summa victoria
Ad te suspirantium, ]n caeksti curia
Per te dimicantium, Regnemus in gloria
In te gratulantium. Per aeterna saecula.
Collect. ras. incert. orig. saec. 13. in. Cod. Tolosau. 871. - 9, 6 Suis
in vitae pagina.-- 11,6 Ut eius.-Abschrift vonAndreCarrvreS. J.; vgl.
auch Revue des langues Romanes 1895, p. 123.
 - 185 -

140. De Beata Maria V.

(Kigurae veteris Testamenti.)

1. Gaude, virgo laudabilis, 7. Dumque patris nuda videt

Gaude, mater mirabilis, Cham pudenda, male ridet
Nati per exordia, Sibi dans opprobriura,
Dei mater et filia, Deridentes facta Dei
Ipsi nos reconcilia Crucifixi sic ludaei
Irapetrando gaudia. Sibi dant exiuum.

2. Gaude, mater virginalis, 8. In filio iucundare,

Gaude, virgo triumphalis, Promisso filio Thare
Per Dei potentiam, Procedente tempore,
Inter matres nulla talis, Tres videns unum honorat,
Nato consubstantialis Cibos ponit et adorat
Per carnis materiam. In prostrato corpore.

8. Post esum pomi vetiti, 9. Theos Abrahae sic dicanv.

A sponsa sponso traditi Benedicens benedicam
Serpentis astutia, In data progenie,
Post collatam miseriam Nani filium Sarae dabo,
Traheris in memoriaru Ismael multiplicabo
Praemunis malitia. Numero faniiliae.

4. Praedixit Deus veteri 10. Sacerdos magnus, rex Salem

Serpenti caput conteri Vini, panis immortalem
Muliebri capite; Placat sacriticio ;
Tu caput es femineum, Sic verus sacerdos 1'ratri
Concalcans vipereum Misertus obtulit patri
PauptTtate divite. Se crucis supplicio.

5. Sponsisserpensmortemparat, 11. Tu es odor agri pleni.

Frater fratris caput arat De quo memoria seni
Vulnere letifero; Caligatis oculis,
Fratricida fit ludacus, Poslremum benedicenti
Cum mortem passusest Deus Placet Deo et parenti
Liguo salutifero. Fitque notum saeculis.

6. De lumbis Adae prodiens, 12. Videns Deum lacob luctat,

Ab arcae claustris exiens Benedictus sic eructat:
Successorum germiue, Vidi Deum facie;
Collata benedictio Datur nomen, salus datur
Tua multiplicatio Et nobiscum minoratur
In sanctorum agmine. In humana specie.
 - 186 -

13. Redemptorem Cbristum credit 20. Dat Hebraeis salutare

lob temptatus nec recedit Nubis, ignis luminare
A firlei solio, Auferendodevium;
Resurrecturum se clamat Sic geminat in renatis
Et visuruin se, quem amat, Luminarc earitatis
Ultimo iudicio. Pellens onme noxium.

14. A patre missusaccedit 21. Manna mandunt in deserto,

Ad fratres loseph. recedit Carnes pluunt in aperto,
Venditus in pretium. Tollitur inopia:
Noster a patre descendens Manna replet vas aureum,
Verus loseph fit ascendens Sic uterum virgineum
Post crucis supplicium. Dcus Dei copia.

Lri. Primus loscpli venumclatus 22. Pontificis virga tioret,

Honoratur ot temptatus PYuctificat, cum ignoret
Profecit scientia, Nnturae suifragium:
Noster pic Immanatus, Yirgo, natura mirante
Temptatus et crun datus Illibata post et ante
Resurgit potentia. Dei paris filium.

16. Fraternitas non cognoscit 23. Per Balaam appellaris

Fratrem, nec minus ignoscit Stella lacob, lux solaris.
Humilis in prosperis,; Luminis initium;
Ab angelo ininoratus Ex Israel surgens domo
A proximis ignoratus Praeparans Deus et homo
Miseretur miseris. Ducibus exitium.

17. Dixit lacob: Princeps erit 24. Turbis inquit legislator:

ludas nec stirpi deerit Post me surgct profanator,
Sceptralis potentia, Tainquam me suscipite;
A gentibus exspectatus Proplietam qui recipiet
Donec veniet rex natus. Veniurum, nunquam periet
Dei sapientia. A sanctorum tramite.

18. Rubum videt inflammatum 25. Signa quaerit, dantur signa

Moyses nec minoratum Gedeoni duo digna,
Pastor factus ovium; Pluvia madentia;
Stat rubus in incendio, Ibi Deus a simili
Sic stat in puerperio Divina confert humili
Virgo gignens filium. Rorans beneficia.

19. A servitute lutea 26. Samson ducit alienam,

Surgens abit gens Hebrea Revocat Christus egenam
SequensDei famulum; Gentium ecclesiam;
Ab inferni potentia Samson urbis claustra tulit,
Rertemit sapientia Inferni Cbristus abstulit
Deus Dei populum. Captivam familiam.
 - 187
27. Anna sterilis a pari,
Cum te vidit fecundari,
Grates agit Domino;
Praedicit Christum regnare
Et deinceps iudicare
Ignorato termino.
28. Regem dedit Israeli
Loquens Deus Samueli
Facie ad faciem;
Reprobat, cum non obedit,
Deus hunc, alterum dedit;
Cognitus per speciem.
29. Regnat David et post eum
Regnare promittit Deutn
Deus suo semine;
Semen David assevero
Verbum in homine vero,
De te natum virgine.
30. Ego tfos campi, lilium
Sum, Deus, et convallium
Spes, salus humilium.
Tibi, mater, virginitas,
Tibi, virgo, fecundita^.
Duplex beoeficium.
31. Salomonis consecrata
Mulier quaerit a data
Frui sapientia:
Sterilis et viduata
Ad Cbristum est revocata,
Cedit idolatria.
32. Veniet rex, inquit illa
Austri regina Sibylla,
Sceptra praebens regibus,
Novus nova signa dabit
Et in fine iudicabit
Cum suis principibus.
33. luxta vaticinium
Isaiae filium
Profers raaris nescia;
Rorat caelum, nubes pluunt
Salvatorem et effluunt
Eius beneficia.
-
34. Novum fecit Deus mirum,
Cum tu sine viro virum
Concepisti, femina-,
Placantem genus bominura
Deo patri tu Dominum
Peperisti, domina.
35. Clausam vidit portam sera
Ezechiel et revera
Notatur sacrarium;
Clausa semper exstitisti
Parens, Deo tribuisti
Humile refugium.
36. Adventu sancti sanctoruin
Cessabit cireumcisorum
Rcgalis inunctio,
Fiat licet temporalis
Eius virtus, triumpbalis
Sic sanctorum natio.
37. Signum datur sannianti
Regi lapis, ignoranti
Lapidis ofticium;
Lapis Christus struens reges,
Idolatris novas leges
Dans vitae commercium.
38. Tres illaesi sunt ab igne,
<,tuia Deus suos digne
Salvat salvans omnia;
Patri, nato, paraclito
Laudes referunt subito
Sopita calumnia.
39. Mira videns raira refert
Rex indignus, cui defert
Superna clementia-,
(^iuantus,inquit, Dei natus
His apparens miseratus
Adest cum laetitia.
40. Sic eructat Virgilius:
De caelo uatus filius
Et nova progenies
Procedet tam subtilius,
Quam ipse mirabilius
Novat novas facies.
 - 188 -

41. De te, virgo singularis,

Prodit lapis angularis
Aptus aedificio,
ln structnra, cum surrexit,
Duas uno circumtexit
Gentes beneficio.

t>erm. mss. incert. orig. saec. 13. in. Cod. Oxonien. Laud. iniscell. 269.
add. saee 13. ex. - 21, 1 Magna mandunt. - 21, 4 Magna replet. -35, 2
lezechiel. - 36, 6 sanctorum facio. - Abschrift von Rev. H. M. Hannister.

141. De Beata Maria V.

Ad sermonemnostrae laudis,
Miseris quas nunquam claudis,
Aures taae pietatis
Nunc inclina,
Orbis terrarum regina.

2. Dona nobis intellectum, 8. Splendor expers tenebrarum,

Ut loquamur, quod est rectum, Quo processit lumen clarum,
Ne iuxta pravorum morem Maria, virgo beata,
Incidamus in errorem. Sic fuit in mundo nata.

3. Fac, vox nostra sit sonora, 9. Orta genere regali

Quo te laudet omni hora, Gratia spirituali
Et concelebret mens munda Aftiuenter est imbuta,
Laudutione mcunda. Servans legis instituta.

4. Mater Dei o benigna, 10. Haec diligenter nutrita

Angelorum lande digna, Et honeste custodita.
Non ad plenum tua gesta loseph sancto desponsata.
Cuiquam sunt manifesta, Permansit inviolata.
5. Tua facta nec referre 11. Gabriel. Dei electus.
Gens valet totius terrae, Ad quamestposthaecdirectus,
Dum quisque pro posse suo A quo pulchre salutata
Psallit in honore tuo. Erubuit perturbata.

6. Si quis preces pro peccato 12. Verbis consolatnr blandis,

Adfert, has praesenta nato, Documentis venerandis
Offerre quae tibi cernis, Ab angelo edocetur,
Mente devota non spernis. Quod mater Dei vocetur.

7. Virgo sancta, mater Dei, 13. Cui sic respondet illa:

Ad quam confugiunt rei, Ecce, Domini ancilla.
Ab his poenis, quas meremur, Fiat mihi, ut dixisti.
Tua prece liberemur. Sim genetrix lesu lliristi.
 - 189
14. 0 puerpera sublimis,
0 sancta, laudanda nimis,
Cui mysterium caeleste
Creditur angelo teste.
15. Suscipiens illud Ave,
Dulce verbum et suave,
Quod cunctis nimis est niirum,
Concipis nesciens virum.
16. Est tuum corpus intactum
Templum Dei in te factum,
Quem revera genuisti
Et [tuo] lacte pavisti.
17. Caelum, terram gubernantem
L)um conspiceres reptantem,
Piam dextram porrigebas
Et sustinens erigebas.
18. Hic in cunis dum vagiret.
Blandimcntis, ut dormiret,
Saepius obtinuisti
Et pannis operuisti.
19. Muter Dei atque nutrix,
Esto nobis nunc adiutrix,
Sicnt nos cognoscis velle,
[Et] peccataprocul pelle.
20. 0 nova res et miranda,
Per saecula memoranda,
Qui terram palmo concludit,
Cum virgine matre ludit!
21. Qui caeli continet thronum
Et a quo est omne bonum,
Quemadmodum illi placet,
In sinu paellae iacet.
22. <,>uaelaetatur, sicut debet,
Et oscula ei praebet,
More feminei sexus
Nato suo dat amplexus.
23. A quibusdam dubitatur
Haec viro cur desponsatur;
Dicamus, ne quis ignoret,
Ninrirum. ut custos foret.
-
24. Demonstrat sancta scriptura,
Islud factum propter plura,
Scilicet, ut hunc antiquus
Non cognoscat inimicus.
25. Nam si vere cognovisset,
Deum non crucifixisset,
Pretio sanguinis empti
Nec fuissemus redempti.
26. Dedit illi Deus tale
Solacium maritale,
Ne corupta crederetur
Et ob hoc lapidaretur.
27. Princeps virginum, Maria,
Per te reddita est via,
Quam clauserat nobis Eva
Pro suasione saeva.
28. Forma, decus puellarum
Et sanctior feminarum,
Regem, iustitiae solem,
Gaudens esse tuam prolem.
29. Ut sanctus evangelista
Fideliter dicit ista,
Deum verum incarnatum
Coniitemurtuum natura.
30. Verba, quae dixit propheta,
Coguoscimusadimpleta,
Dat Deus benignitatem
Propter suam caritatem.
31. Terra nostra dedit fructum
De caelestibus adductum,
Quo cibati et refecti
Universi sunt electi.
32. Hanc, ut psalmista praedixit,
Terram Deus bcnedixit,
Avertens captivitatem
Et dans nobis libertatem.
33. Praefulgida maris stella,
lesum Christum interpella,
Ut tua prece placatus
Nostros expurgct reatus.
34. In nmndo pro quo pressuram 37. Adest angeloruin coetus.
Tu sustinuisti duram, Et lesus occnrrit laetus,
Martyrium passa forte In caelesti tlirono securn
Illius conspecta morte. Te locans, ut fuit aequum.

35. Capta nimiu raaerore, 38. Inter claras margaritas,

Sauciata es dolorc, In caelesti sede sitas,
Dum dator aeternae lucis Das fulgorem claritatis,
Toleraret poenam crucis. Nil habens obseuritatis.

36. Tu assumptionis hora 39. Sancta sic glorificata,

Consurgens velut aurora, Dilue nostra peccata,
Sicut cunctis est compertum, Rogans regem sempiteruum,
Muudum relinquis desertum. Ne cadamus in infernum,

40. Regnum quo possideamns,

In quo semper gaudearaus
Cum agminibus sanctorum
Per saecula saeculorura.

Collect. ms. incert. orig. (Gallicum?) saec. |12. etj 13. Cod. Bernen. 702. -
6, 2 quas praesenta " 19, 1 et nutrix. - 25, 1 cognovissent - 25, 2
Dominum non crucissent. - 27, 1 virginum regina. - 29, 2 dicit ita. -
36, 4 reliiujiii^ti. 40, 1 Kegnum ergo popsideamus.- Die Handschrift
iiberschreibt das Gedieht: S. Gregorius de beata Maria. Selbstverstandlich ist
dasselbe hochstens aus der zweiten Halfte des elften, wahrscbeinlicher erst
aus dem 12. Jahrhundert. 15, 2 zitiert die Sequenz: Verbum bonum et
suav e.

142. De Beata Maria V.

1. Stillat in stellam radium 3. Maternum cor fit anxium,

Caeleste stillicidium, Dum videt, quod supplicium
Mel stillans, quo nilraelius. Filius sentit anxius.
Virginale praecordium Xarn propitiatorium,
Praeter naturae studium Sacri cordis sacrarium.
Dum replet Dei filius. Percussit ipse gladius.

2. Gaudet virgo, quae filiuni 4. 0 virginale lilium,

Patretn parit humilium, Rosa per hoc martyriuin,
Praeter quem non est alius; Donuni nacta beatius,
In luctum vertit gaudium Ora patrem, pia, piuni.
Crucis sustinens taediuui Post huius vitae stadium
Stella praesenteradius. Ut sit nobis propitius.

(Jollect. ms. Gnllinun -tiec. 13. Cod. Parisin. fr. 25408.

 - 191 -

143. De Beata Maria V.

1. Salve, parens adornata Virgo munda,nos emunda,

Virtutibus et signuta Saepe munda et remunda,
Signo pudicitiae, lubtitiae regula.
Praeclectuui vas honoris,
Sanctissimumvas odoris, 7. Mater dulcis, clemens,pia,
Vasomnismunclitiae. Mundi [salus],caeli via,
Tu Engaddi vinea,
2. Vas decoris, vas saeratum, Genima caeli, mundi rosa,
Vas splendoris, deauratum Proles David gloriosa,
Auro sapientiae, Tu es urna aurea.
Vas prae eunctis sublirnatum, Virgo munda, nos ernunda,
A Deo miseris datum Saepe munda et renmnda
In necem iniieriae. Eruens a 1'rainea.

3. Vas sine pari formatum, 8. Mater veri balomonis

Omni bono perornatum, Atque vellus Gedeonis,
Plenum omnis gratiae, Nos in pace visita,
Vas mundatuin, nos einunda, Quae per rubuin designaris
Saepe munda et remunda, Et regina riuncuparis
Vas misericordiae. Prae omnibus iuclita,
Virgo munda, nos einunda,
4. 0 theotocos, flos Moram, Saepe munda et remunda
0 redolensarca morum, Et nobiscunihabita.
Tu candes ut lilium;
Parum dixi, nam candore 9. Felix Anna, iucundare,
Nivem vincis et odore Quae meruisti portare
Omne aromaticum. Genetricem gloriae,
Quae puteum sine tuudo
5. 0 electa spreta Vasthi, Arenti dedisti mundo,
Gentem tuam liberasti Uude potus veniae.
Aman morti tradito,
0 fiscella Mosaica, 10. Sancta Lucia, laetare,
Vultum benignum indica Quae parenti siue pare
Gregi tibi subdito. Servis vera nuntia,
Virgo munda,nos eniunda, llli prae arnoreiuncta,
Saepemunda et reiiiunda, Servitio rite functa
Gralis, non ex nierito. Pietatis gratia.

6. Salve, mater pietatis, 11. Sancta Fides cum sucia

Adnullatrix vetustatis, Elisabeth, nmtre pia,
Novae vitae formula. Nobis posce veniam,
Salvp,virgu, noster[risus], Ad lioc rei suspiramus,
Arclia Noe, paradisus Te propter hoc exoramus
Et Aaron virgula. Et caelestemcuiiam.
 - 192 -

12. Ad te, Maria, redimus, 13. Fac nos immunesa malo,

Quia sine te perimus, Quod attulit Eva malo,
Porta caeli pervia, Et post mortem in gloria
Omnisintrans intrat per te, Nos recipe cum gaudio
Hoc scit et videt aperte, Regnatnros cum filio.
Qui manet in patria.

Collect. tns. 8. Mariae de Noa saec. 13. Cod. Parisin. 3888.

144. De Beata Maria V.

Ave, gloriosa, 6. Tu virgo sacrata,

Dulcis et fovmosa, Flore comparata
Mater gratiae, Rosae, lilio,
Stirpe generosa, Moribus ornata,
Prole pretiosa, Vernas sicnt prata
Fons clementiae. Flore vario.

2. Gernmapietatis, 7. Tu es fons salutis

Nexus unitatis, Robore virtutis
Lanx iustitiae, Et clementia,
Norma sanctitatis, Caeeis, snrdis, mutis,
Dulcor caritatis, Ope destitutis
Datrix veniae. Das remedia.

3. Tu laus angelorum, 8. Tu post Deum prima,

Speculum tuorura, Summis ligas ima
Caeli gloria, Pacis fascia,
Tutrix pupillorum, Kobis zeli lima
Ductrix captivorum Culpae purgas zima,
Ad praesidia. Sis propitia.

4. Tu maestis solamen, 9. Ave, margarita

Aegris medicamen, Pura, non polita
Piis praemia, Fulgens lumine,
Lapsis dans levamen, Tnrris monte sita,
Salus post certamen Fortis et munita
Caeli gaudia. Sancto flamine.

5. Ave, flos pudoris, 10. Tu es benedicta,

Parens salvatoris, Nesciens delicta,
Plena gaudio, Vatum carmine,
Donis sacri roris, Virga, rubus dicta,
Cordis, artus, oris Constans et non ficta,
Carens vitio. Sine dumine.
 - 193 -

11. Tu sacro pudore, 15. Tu nautarumstella,

Sacro fusa rore, Nautas in procella
Paris liliura, Salvans,diceris,
Nec te matris more Tu es Dei cella,
Cruciat dolore Favus stillans mella,
Puerperium. Arca foederis.

12. Tu, virgo beata, 16. Tu pons et piscina,

Maria vocata, Portus et carina,
Spesfideliura, Quaeprae ceteris
Pure- salutata Confers in niina
Votis et parata Gratia divina
Te precantium. Opemmiseris.

13. Ave, vas virtutum, 17. Ave, puellarum

Salutis imbutum Speculum sanctanirn,
Aromatibus, Splendor gloriae,
Cui nil hirsutum Praemium sanctarum,
Haeret nec pollutum Palma viduarum,
Culpae sordibus. Flos munditiae.

14. Tu desiderata 18. Scala peccatorum

Diu, tandem data Ad regna polorum.
Sanctis patribus, Dono gratiae
\iarn das post fata Nos per viam morum
Mente tibi grata Duc ad lucis chorum
Famulantibus. Et laetitiae.

Cod. Coll. Corp. Christi Oxonien. 119. - 3, 2 suorura. - -5, 4 sacris.

6, 2 pbaona comparata. - Abschrift von Rev. H. M Bannister.

145. De Beata Maria V.

1. Res nova mirabilis, 8. Virgo, caeli regia,

Virgo semper amabilis, Referta plena gratia,
Virgo venerabilis, Deitatis pluvia
Omnibus comes utilis.

2. Virgo, decus virginum, 4. Virgo super omnia,

Caeleste lumen luminum, Tu dele nostra vitia
Ave, salus gentium Et percepta venia
Firmaque spes tidelium. Perducas nos ad gaudia.

Liber ms. Miraculorum BV. saec. 13. Cod. Parisin. (Arsen.) 3517. - Aus
derselben Quelle Gautier, Oeuvres Podtiques d'Adam de St. Victor II, 356.
Dreves, Pia Dictaraina. VII. 13
 - 194 -

146. De Beata Maria V.

la. Area, 1 b. Aurea,

Rosea, Turea,
Vinea Mellea
Poderis, Nasceris,
Scirpea, Gemmea,
Vitrea, Lactea,
Laurca, jVlyrtliea
Aetheris Superis
Lux miseris Et inferis
Assereris. Extolleris.

1 c. Olea
ludaea,
lessea
Diceris,
Tu dea
Nivea,
Laus mea,
Aderis,
Quae flecteris,
Dum posceris.

2 a. Erravimus. 2 b. Sed gemimus

Peccavimus Et petimus,
Et Dominum oflendimus, Ut emundetur animus,
Id luimus, Nam serimus,
Quod lusimus, Quod fecimus,
Hoc bravio, dum currimus Sed ad portum confugimus,
In stadio, deficimus. Dum virginem requirimus.

2 c. Rex optimus,
Altissimus
In hac regnat humillimus,
Quo surgimus,
Quo vivirnus,
Quo veterem exuimus
Adam, novum induimus.

3 a. Plebi miserae, 3 b. Prolis liberae

Lapsae teniere, Parens, nitere
Sere Vere
Propere Reddere
Ncctar ab aethere. Vitam pro munere.
 - 195 -

4a. In te sidere 4 b. Caeco vulnere

Detur surgere, Nos occumbere
Mente cernere, Dat carnis blandimentum,
Munde vivere, Sed da vivere,
lugo subdere Da conterere
Lasciviaeiumentum. Vipereumpigraentum.

5 a. Speciosa 5b. Trans clivosa,

Virgo rosa, Trans saxosa
Salva peccatores, Rege in amores,
Gratiosa, Per spinosa,
Virtuosa, Per umbrosa
Fac nos meliores. Dirige cursores.

a. Generosa, 6 b. Animosa,
Luminosa, Gloriosa,
Tuos da fulgores, Submove tortores,
Ne lutosa, Hic annosa
Bituosa Procellosa,
Trahant transgressores. Stringe percussores.

7. Ave, virgo caelica.

Flos specialis
De stirpe Davidica,
Laus virginalis,
Sponsio prophetica,
Sanguis regalis.

8a. Lux maritalis, 8 b. Tu curialis

Spes vidualis, Pagina moralis,
Da gaudia, Tu Maria,
Lux, via Tu pia
Praevia, Venia,
Thalanms decoris, Salus peccatoris,
Mater salvatoris. Genetrix pudoris.

8 c. Stella navalis,
Lux verticalis
In patria.
Gloria,
Filia,
Tui genitoris,
Summi conditoris.
 196 -

9 a. Nostris hostibus 9b. Tuis precibus

Subrepentibus Tersis sordibus
Tuis viribus Xostris mentibus
Subeas, Deleas,
Niteas Paleas
Et nos adeas, Et exhibeas
Cynthia fulgoris. Pascua viroris.
9c. Nobis flentibus
Et labentibus
In his rupibus
Advehas,
Augeas,
Nostri foveas
Gratiam vigoris.
10 a. Singularis lOb. Exemplaris,
Stella maris, Militaris
Decor et flos flornm, Vita beatorum,
Sublimaris, Popularis,
Adornaris, Praesularis
Vernans aula morum. Laus et spes reorum.

11 a. Virgo parens absque pari llb. In gehenna carcerari

Munda nos, emunda, Plebe cum immunda
Pietate puellari Nobis absit, sed ornari
Nobis inunda, Stola iucunda
Mellis . . Fac in Christi
. unda. corona rotunda.

12. Propera, libera,

Sanes ut vulnera
Aniniae mortifera,
Resera, lux, sidera.

13 a. Noslrum desideriuru, I3b. Sed tu, candens lilium,

0 desiderata, Deo conformata,
Extingue cauterium, Flentium refugium,
Quo fervent peccata, Absterge reata
Caro dum incendiam
Parit inflammata.

14. Cantica
Lyrica,
Rhythmica finio,
Mystica
Caelica
Cantans in gaudio,
Quiete fruar praevio
Praesidio.
 - 197

Collect. m.s. Vedastinum saec. 13. Cod. Cadomen. 14 (IV" 18). - 1 a, 5

Cirpea. - lc, 6 Vinea. - - 1<", 7 Laus manens.- 5b, 3 amore.- 5b, 6
cruores. - 6b, 4 amosa. - Ne, 3 In fehlt. - 9a, 6 nos adhesis. - 9h, 4
Doleas. - 9c, 4 Adveas. - llb, 3 adsit. -- llb, 4 Stola nos. --- 13b, 4
Abstergens rata. -- Der Forrn nach zu urteileu, mciglicherweise auch Cantio.
Von demselbenVertasser das Lied Veris flos, Herbu, ros.

147. De Beata Maria V.

1. Mente gaudens praedicabo IL'. 0 mater virtutum,

Dei matrem et laudabo, Servis tuis scutum
Tibi carmen decantabo. Semper pracbe tutum.
2. Cordis mei nosce votum. 1:'.. Ut hostis mali sortes
Malum a me pelle totum Ipsi vincant fortes
Et atnoris auge votum. Ncc malorum sint consortes.
3. Mater, audi et exaudi, 14. 0 Maria, mater pia,
Miserere miseri, Mundi salus, vitae via,
Me nunc ceruenechuncsperne A te, quidquid gessi,
Cantum tui servuli. Virgo, non recessi,
Te in corde gessi.
4. Ave, nuiter desponsata,
Dei mater praenotata, 15. Opem a te quaero,
Virgo semper illibata. Mater, nec despero.
Sed iuvamen quaero.
5. Ave, lumen Simeonis,
Vellus madens Gedeonis, 16. Solve meorum
Sponsa prudens Salomonis. Vincla peccatorum,
Lumen angelorum.
6. Ave, solis florens hortus,
Stella maris, tutus portus 17. 0 fons ivuletkiens,
Et optatus semperpotus. Dulcis et reticiens.
Ad te curro sitiens.
7. Ave, moris disciplina,
Tu caelorumes regina 18. Imple desiderium
Et dolorutn medicina. Cordis et suspirium,
Dulce refrigerium.
8. Ave, virgo puellarum,
Luxsanctorum
et sanctarum, 19. Tu in meroburinsere,
Perte crescuntnecmarcescunt Ut hostempossiravincere
Flores pudicitiae. Et tecumsempervivere.
9. Ave, rosa speciosa, 20. 0 quam beata,
Per quam reserata
Gemma splendens pretiosa, Sunt Adae vitia !
Virga lesse fructuosa.
0 quam laudanda
10. Deum caeli peperisti, Mater et amanda
Mundo lapso succurristi, Per quam tanta muuia!
Nexum mortis denexisti.
21. 0 quam serena
11. (0) virgo Dei sanctissima, Virgo, fide plena,
Tu pax mundi tutissima Cuius mira iustitia
Et vitis fecundissima. Nostra fuit laetitia.
 - 198 -

22. Haec despexit haec terrena, 31. 0 res mira, virtus diva
Caelis regnat haecsuprema, Illibata permansisti,
Ubi nulla tristitia. Natum caelis praemisisti,
Ad cuius dextram resedisti,
23. Haec est vita mortuorum, Quando mundum reliquisti.
Dulce carmen angelorum,
Interventrixscelerum, 32. Ibi semperveneraris,
Perquam Christus,rexcaelorum, Virgo parens,et laudaris,
Vincla solvit peccatorum, Quae cumChristogloriaris.
Preces audit contritorum.

33. 0 quam pium est laudare

24. Haec est illa, quae nescivit Dei matrem et amare,
Thorum viri, dum .... Tnto corde suspirare,
Porta patens caelica,

34. Quae laudnntem protegit

25. Haec est virgo, quae portavit
Nec plorantem despicit,
Deum verum, quem amavit,
Sed quasi mater respicit.
<,>uem
laudat plebs angelica.

26. Haec in caelis veneratur 35. Gaude, mater pietatis,

Et in terris adoratur Gaude,normacaritatis,
Gaude, forma sanctitatis.
A plebe catholica.

27. Materdulcis,nosdignare 36. Gaude,

virgorastitatis,
Tua laude contirmare Gaude,teinplum trinitatis,
Et virtute roborare. In manustuae pietatis
Me commendo,lux claritatis,
Ut me mundes a peccatis.
28. Ne in mundo hoc cadamus,
Te iuvante evadamus,
Lapsi per te resurgamus. 37. 0 virgo
Dei piissima.
Ad me pia
29. Virgo,
Tactu
dulcis
viri
parens,
carens.
converte
viscera.
Modo miro peperisti.
Deum caeli genuisti, 38. 0 quae via es tiliis,
A quo facta tu fuisti. Tuis succurreservulis,
Post quemvirgo permansisti. Cunctis fer opemmiseris.

30. Tu a Cliristoes electa 39. Materdulcis,nonmefraudo,

Et ab ipso es protecta, Quandolesum teque laudo,
Cuius mater es dilecta. Preces aucli. <armeu claudo.

Lect. ins. Villariense saec. 13/i4. Cod. Palat. Vindobnnen. 1134.

25, 2 dum sanivit oder fanivit. Hs.

148.
1. Avc, raea specialis,
Pulchra, suavis, curialis,
Meus araor, spes in malis,
Non est tanta, non est talis,
Tu oranium pulcherrima.
Ave, mater, audi, cara,
Sancta parens, aurem para,
Salutanti, supplicanti,
Te amanti, te laudanti
Tu seinper esto proxima.
2. Tu imago Dei viva,
Sanctitatis expressiva,
Vultum tuum rosulentum,
Adornatum, luculentum
Recogito, considero.
Vellem, vellem te sentire,
Quod sis praesens,fucmescire,
Intuentem intuere,
Sinum tuum fac patere,
Me totum tibi offero.
3. Ave, ave, dulcis rosa,
Delicata, pretiosa,
Diligenter inquisita,
Sitienter concupita,
Cur diligentem despicis?
Diu, diu me neglectum,
Praetermitis ut abiectum.
Pia mater appellaris,
Ne in finem irascaris,
Amantes te non decipis.
4. Ave, mea singularis,
Rosa, rosa tu vocaris-,
Et quid dicam tuis caris,
Si sperantem aspernaris,
Si diligentem despicis?
Ad te vadam et te quaeram,
Cnius ero, sum et erain;
Qnoadusque lacessita
Convertaris vel invita,
Quae diligis, quos eligis.
- 199 -
De Beata Maria V.
5. Ave, dico te salutans,
Non ingratum tibi putans,
Signum da, quod sis vicina,
Tuam aurem huc inclina,
Me qualerneunqueaudias.
Ave, cuius cor amavi,
Vivas, vivas exclamavi
Et cor meum coiptavi
Quod nescio, si nescias.
6. Ave, ave tibi dico,
Me habeto pro amico.
Nec sit, cara, tibi grave,
Quod frequento tuuni ave.
Nec, quulis sim, memineris.
Ave suave tibi fero,
Te complexus corde niero,
Esto praesens, dum te quaero,
Te praesentem non despero,
Amantem te ne oderis.
7. Ave, mea quam dilecta,
Cuius melle mens alk'i'ta
Currit, ardet, gaudet, amat,
Ave, salve, gaude clamat,
Quam dulcis es amantibus.
Ave, clemens advocata,
Sic a tuis es vocata,
Licet vilis sim persona,
Mea tamen tu patrona,
Praesidium in omnibu?.
8. Ave, cuius amor mirus,
Qui te fugit, est delirus,
Propter te qui stulti fiunt,
Omne bonum per te sciunt
Agentes vitam liberani.
Tuus stultus esse volo.
Quarn ex totn cnrde colo,
Causa tui si confundnr.
Imle laetor et iucundnr.
Libenter cuncta sufterain.
 - 200 -

9. Ave, bonummagnummeum, 11. Ave, dives et sublimis,

Salas mea tu post Deum, Mea mercesruagnanimis,
0 amata, o beata. Post laborem, post maerorem
Semper sis mihi parata, Transfer nos ad tuum florem,
Nec tua desit gratia. In pratum verui nemoris.
Ave, ave, quam amare Ave, pro qua non quiesco,
Est in Christo iam regnare, Qnam amando invenesco;
Cnius cor ad te pertingit, Tuus amor totus suavis.
Totum se ad te compingit, Lenis, levis et non gravis,
Cohaerenscum fiducia. Impinguans ttatumpectoris.

10. Ave, ave, quam sentire 12. Ave, cuius pro amore
Est amando te sitire, Mori vellem in dulcore;
Nam tu es in veritate 0 beata mortis bora.
Maior omni suavitate; Ubi ades, o decora!
Felices, qui te cupiunt. Quamfelix, cuituncaderis!
Ave, ave, quam nescire Visitari, consolari
In torpore est perire, Per te sperant tui cari:
Te qui ardent, ad te vadunt, De excelsis, virgo, caelis
In amplexus tuos radunt, ]\Iihi tanc adesse velis;
0 quid est lioc, quod sapiunt V Saluto te, dum veneris.

13. Ave, ave exclamabo

Meque tibi commendabo,
Ave, dicam, ave, pia,
Esto mecum hac in via,
Maria, modo libera.
Cara mea, tunc appare,
0 Maria, non morare
Yeni
Et me tuo fer dilecto
Porrecta mihi dextera.

Orat. ms. Franciscan. saec. 14. in. (Privatbesitz). - 3, 6 neglettam. -

3, 7 abiectam; dafs die Form zu andern ist, zeigt 6, 2. - 6, 7 complexa. -
8, 6 Tua stulta. - 12, 5 qui tunc. - Dies Lied ist vervvaudt init dem Ge-
dichte Anal. XXXII, Nr. 63, den Liedern bei Mone I, Nr. 123-126 und IH,
Nr. 119-5, und zwar nicht blofs iu bezug auf die metrische Form, soudern
ebensosehrrucksichtlich iler Diktion und der Behandlung des Stofte-.

14'J. De Beata Maria V.

1. Alma redemptoris 2. Stella maris

Mater, oniuium, Vocaris.
Salus peccatoris. Subleva cadentes
Spes fideliura, Et flentes
Quae porta caeli pervia In hac via. pulcberrima
Manes filia. Virgo Maria.
 - 201 -

3. 0 quam laudanda, Domina

Beanda Piissima,
Mater Dei, Praestaauxilium,
Nostrae spei Tuum, genetrix, filium
Domina Fac propitium.
Tu propitia ! 5. Assis nobis
modo cclerius,
4. Rosa fragrans Te invocamus,
misericordiae, Laudamus,
Pelle pia Mater, filia,
Nostra vitia, Nos tuo nato reconcilia,
Quae genuisti Virgo vere,
regem omnium. Nostri miserere.
Collect. . .S. Floriaui saec. 13. et 14. Cod. Florian. XI 587. add.
saec. 14.

150. Ad Beatam Mariam V.

1. Ave, mater salutaris, 7. Gaude,niundi lux divina,

Cbristi sponsa singularis, Gaude, caeli et regina,
Andi, clara stella maris, Clara stella matutina,
Audi, plena gratia. Fons misericordiae.

2. Benedictaes in caelis, 8. Haec est illa tam decora,

Christi genetrix fidelis,
Advocata nostra velis
Esse plena gratia.
3. Cunctis semperes amoena,
Virgo dulcis, o serena,
Omni dono tu es pleua,
Speciosa domina.
4. De supernis salutata.
Bona mater, cunctis grata,
"Virgomanensimpraegnata,
Salve, mater gratiae.
5. Eia, fratres, auscultate,
Talem matrem invocate
In vestra necessitate,
Quae est vena veniae.
6. Felix namquees tu dicta,
Christi mater benedicta,
Audi, virgo, rnater dicta
Piissima clementiae.
Brev. ms. S. Bartholomaei
saec. 14. - Der Abcdarius scheinbar unvollstandig.
Quae ascendit ut aurora;
Ut conserves omni hora,
Te rogamus hodie.
9. Illa virgo figurata,
Multis dotibus ornata,
Super caelos exaltata
Mater fuit Domini.
10. Kyrie, qui nos fecisti,
Et Mariam elegisti,
Ex qua carnemassumpsisti,
Dans medelam homini.
11. Lux es alta, o Maria,
Peccatorum recta via,
lesu Christi sponsa pia
Et regina saeculi.
\'2. 3Iater, nostra es beatrix,
AfHictorum consolatrix,
Pecoatorum liberatrix
Totius pericuH.
Trisulten. saei;. 14. Cod. Vaticari. 7683. add.
 - 202 -

151. De Beata Maria V.

1. Qui te orant, o Maria, 3. Tu es mater puritatis.

Esto sni recta via, Vas beatae trinitatis,
Tuo nato dic, o pia: Plena summae bonitatis,
Miserere peccatorum. Paupertatis remedium.

2. Tu es decus beatoram, 4. Egestoram (es) solacium,

Via. portus viatorum Errantibus refugium,
Advocataque cunctorum, Peccantibus subsidium,
Florum flos virginitatis. Aegrotantibus medicina.

5. Clara stella matutina,

Flos et rosa sine spina,
Contemplatio divina,
Salva nos, virgo Maria.
iii-. Veroiiense saec. 14. Cod. Capit. Veronen. 828 (819). -
lh >r]iluf>j!i-ile jeder Strophe reimt mit den drei ersten Versen der folgen-
deii Strophe; 5, 4 mit 1, 1ff.

152. Ad Beatam Mariam V.

1. Mater patris et tilia, 2. Regina poli curiae,

Supernorum laetitia, Mater misericordiae.
Stella rnaris eximia, In bac valle miseriae
Audi nostra suspiria. Sis reis porta veniae.

:!. Maria, propter filium

Confer nobis praesidium ;
Booe fili, prece matris
Dona tuis regnnm patris.
CVid. Oxonien. L;iud Misccll. 507. saec. 14.

153. De Beata Maria V.

1. lilustrator cordium 3. Hancdomum.portam,tumulum,

Fit nostrae propaginis, 0 Maria, visita,
Salutis exordium Carnis nostrae simillima,
Compictor imaginis. Ad veram vitam excita.

2. 0 res no\ a, mirabilis \ 4. Ave, mater grratiae.

Rosa fraglat lilium, Solameu miserorum,
Ignara viri seminis Speculum munditiae,
Virgo profert nlium Purgamen immundorum.
 - 203 -

5. Nobiletriclinium, 15. Salve,regisgentium

Tu forma virginalis, SponsaSunamitis,
Deitatis scrinium Sitim pelle mentium,
Et flos imperialis. Radix verae vitis.

6. Nunc rore plena gratiae 16. Tuum nobis iugiter

Nubesqueluminosa, Assit consolamen,
Canticum laetitiae, Ac in morte firmiter
Restaura ruinosa. Prosit adiuvamen.

7. Et vinculum malitiae 17. 0 Christi puerpera

Dissolve, dominatrix, Dulcis et patrona,
Caelesti militiae Nos pecrantes repara
Coniunge, mediatrix. Auferendo vana.

8. Sis nobis propitiu. 18. Regina dulcis, filium

Diva pietatis, Pro nobis tunc exora,
Solve nostra vitia, Quando suum stimulum
0 decus castitatis. Mors offert sine mora.

9. Karitatis vinculo 19. Fac, o pacis vinculum,

Nos semper constringe Virgo singularis,
Et caritatis viscera Ut tergantur crimina,
Nos indue benigne. Portus salutaris.

10. Emulos nos facias 20. Fiat et per gratiam

Verae castitatis, Nostri salvatoris,
Amatores facias Ut sis piatrix criminum
Christi paupertatis. Pultrixque maeroris.

11. Casta virgo et regina. 21. En, tu sole pulchrior

Mater salvaioris, Stella matutina,
Serva nos a tristi nece Nos famulantcs tibi
Omnibus in lioris. Serves a ruina.

12. Karbybdis malitiae 22. Rogamusergo supplices

Nos nunqnam involvat Te, flos virginitatis,
Et orcus miseriae Nam portus indulgentiae
Nos non deprehendat. Es, forma sanctitatis.

13. Eia, virgo regia, 23. Da noliis tuam gratiam,

Rivus fluens melle, Gratiac pincerna,
Tua per suffragia Ad tuendum piopera,
Mala procul pelle. Mergamur ue inferiu.
14. NUIK- virtutum regula. 24. Es radix odorifera,
Genetrix benigna, Veriiae lucerna,
Cuncta prece sedula Purga nos, puerpera,
Comprime maligna. A labe veterna.
 - 204 -

25. Suavitatis poculo 30. Benigna tu defensio

Venennmdepellis, Tuoruindevotoruw
Quod immittit astutia Atque salus omnium
Maligni versipellis. Et mater orphanorura.

26. Te fatemur dominam

31. In hoc ergo corpore
Reginamque caelorum,
Secerne nos a loculis Et mundi procellis
Lites aufer cordium
Et poenis infernorum.
Et finem pone bellis.

27. Regis habitaculum.

Domini Messiae, 32. Nostra nunc precamina,
Salva nos in stadio Virgo, fac iucunda
Praesentis huius viae. Christo tuo filio,
Fac corda nostra munda.

28. Ave, o ficulnea,

Ad
Dans
verna
signum
aetlierea
aestatis, 33. Gaude,
nostrum
gaudium
Atque consolamen,
Duc iios cum beatis.
Patronam nunc roganius
Mentis per nictamen
29. Virgo admirabilis Carnis post excidium.
In conditione, Ne remoriamen
Assis tuis famulis Facias, sed bostinni
Cum protectione, Vim repellas. Amen.

Orat. ins. S. Petri Salisburgen. saec. 15. Cucl. P.-trin. a 1\" 39. -
33, 3 Et jiatronam nunc. -- 33, 4 Zu nictamen flie erklarende Glosse
vigilantiam. - Autschrift: nOratio de adiutrice nnstra. ilaria theotocos,
continens hoc nomen lohannes K eckens torffer de Straubing in
serie capitalium." - luhaunes de Straubing war Monch von St. Peter in
Salzburg, prof. 2*. ,Tuli 1456, ob. 25. Mai 1501.

154. De Beata Maria V.

Deus admirabilis, Sempiterna trinit.i-.

Solus immortalis. Ens in unitate.
Filius spectabilis, Trinitatis unitas
Patri cuaequalis, Pari maiestate,
0 inenarrabilis, Perseverans deitas
Spiritus aequalis, In aequalitate,
Trium manens stabilis Conformis aeqnalitas
Norma socialis. Una deitate.
 - 205 -

8. Eius influentia 8. Quamfelix fecunditas

Vivimuset donis, Virginis praesentis,
Angelispotentia Quamperpesintegritas
Praesidetet thronis, Matris parientis,
Nulla differentia Quammerasimplicitas
Dominationis, Angelocredentis,
Unusin essentia Quamregit huniilitas
Trinus in personis. Incorruptae mentis!

4. Frustra modusquaeritur 9. Cellula vinaria,

Generationis, Rosa sine spina,
Nam quaerensobruitur Evae tu contraria,
Vigor rationis, Per te lex divina,
Sola fides fungitur Virtus multifaria,
Vi probationis, Virginum regina,
Haec et prima ponitur Stella n)arinaria
Pars orationis. Luxque matutina.

5. 0 praedestinatiu 10. Praeclusistideviuin,

Protiuensabande! Virgo singularis,
Deus in "palatio Concepistipraemmm
Virginis fecundae Vitae spiritalis,
Incarnatur,ratio Ducemvitae praevium,
Nescitur et unde Aula virginalis,
Prolis sit donatio Contra mortis taedium
Genetrici mundae. Virgula vernalis.

6. Sola scit mysterium 11. Tu es oris osculum,

Incarnationis, Plena caritate,
Sola refrigeriura Mundo daus spectacnlum
Consolationis, Curn humanitate,
Sola puerperium Solis tabernaculum
Generationis, Mira claritate,
Cuins est imperium Dei hubitaculum
Dominationis. Salva castitate.

7. Mater est et dicitur 12. Te sanctorum populus

Virgo prolis purae, Canit in scripturis,
Creator transgreditur Nullus vacat loculus
Legem creatnrae, Signis aut figuris,
Vincitur, non laeditur Es exempli baculus
Prima lex naturae, Novis et futuris,
Auctori conceditur Tuae laudis titulus
Uti plus quam iure. Multis forma iuris.
 - 206 -

13. Deus ex te nasdtur 18. Verum sed absconditum

Sub humana veste, Manna tu portasti,
De virga flos oritur Carne dum reconditum
Isaia teste, Deum generasti,
Vetus homo moritur Patribus hoc abditum
Rigida de peste, Verbum revelasti,
Novum genus solvitur Genus Adae perditum
Crimiuis a reste. Sic recuperasti.

14. Te tigurai mystice 19. In te merciraonia

Vellus Gedeonis, Plena sunt dulcoris,
Te designat typice Perpes castimonia
Rubus visionis, Nivei decoris,
Tu terra verifice Patrum sanctimonia
Repromissionis, Laudis et honoris
Praelata miritice Praebent testimonia
Angelis et thronis. Matri redemptoris.

15. Te mirandam posteris 20. Per te repromissio

Textus praedicavit Facta consummatur,
Testamenti veteris, Et praevaricatio
Te signiticavit Prima relevatur,
Arca vetus foederis, Legis excaecatio
Urna, quae gestavit Per te declaratur,
Manna, te prae ceteris Sed et novae datio
Signis denotavit. Gratiae monstratur.

16. Nostrum es sacrarium, 21. Solamen plangentiam,

Quos exemplo praeis, Spes desolatoram,
Patens oratorium, Cura delinquentium,
Liber novae legis, Venia reorum,
Tu reclinatorium Norma te sequentiura,
Mundum summi regis, Pausa viatorum.
Propitiatorinm, Vera salusgentium,
Medicina reis. Portus naofragorum.

17. Literarura apices 22. Nullus in periculis

Tibi famulanlur, Se sentit derelictum,
Prophetarum ordines Sed nec in spectaculis
Te vaticinantur, Mundi se relictum,
Te superni iudices Precibus qni sedulu-
Digne venerantur, Cornu gerit fictum,
Reges ac pontifices Orans pro piaculis
Per te sublimantur. Nomen benedictum.
 - 207 -

23. Tolle vehementiam 24. 0 Maria, quaerulus

Dirae passionis Asto hic peccator.
Apponendo gratiam Tui sancti sedulus
Consolationis, Nominis amator;
Moveat clementiam 0 lesu, puerulus,
Vis corapassionis, Matris et creator,
Mater, fer sententiam Asto tibi credulus,
Restitutionis. Meus sis salvator.

Collect. ms. Stiriacense seec. 15. Cod. Stiriacen. L 26 [s. n.]. - 3, 8

Trinis in. -- 4, 4 Vigore. - 6,1 Sola sit. -- 10, 1 Praeclusti. -- 12, 1
populis. - 18, 8 Omnibusin veste. - 16, 7 Tu propitiatorium. - 17, 3
ordiDes gegen den Reim; lies indices? - Nach 24, 8 noch: Praestante etc.

155. De Beata Maria V.

Ave, plena gratia, 3. Salve, beatissima,

Angelorum dornina, Rege cordis intima,
Virgo Maria; Virgo Maria;
Ave, mundi gloria, Nostra dele peccamina
Stella maris fulgida, Tergens et cuncta crimina,
Virgo Maria. Virgo Maria.

2. Consolatrix omnium, Sana corda saucia,

Tu maestorum conlium, Dona vitae gaudia,
Virgo Maria; Virgo Maria,
Placa tnum filium, Post banc vitain veniam
Creatorem omnium, Ad salvandam animam,
Virgo Maria. Virgo Maria.

5. Nos commenda filio

Ducens ab exsilio,
Virgo Maria;
Pande caeli ostium
Dans aeternum gaudium,
Virgo Maria.

Orat. ms. Franciscanum saec. 15. Cod. Petrln. ;i I 14. A. - Ibidem

2°. B. - Orat. ms. >S.Petri Salisburgen. saec. 15. Cod. Petrin. a IV 9.
C. "- 1, 4 mundi dominaA. - 3, 1-3 fehlt A; - 4, 5 Da salvandamAB;
Dei salvandam D.
 - 208 -

156. De Beata Maria V.

I.

1. 0 Maria, mater Dci, 7. Virgo felix, gloriosa,

Ad te carnant omnes rei, Apud Christum virtuosa,
Ut [tu] fundas precesei, Mea membravitiosa
Qui dat regna requiei. Purga prece curiosa.

2. Mater summae pietatis, 8. Tu, virgo, patrocinium,

Mitte preces pro culpatis, Tuum potens auxilium
Roga fontem bonitatis, Praesta mihi, consortiuni
Ut det reguum baptizatis. In conventu fidelium.

3. Ad te clamo, qui sum reus, 9. 0 regina caelestium.

Non te latet dolor meus, Exora tuura filium,
Te precante Cbristns Deus Ut det mihi consilium
Ut sit suffragator rneus. Et salutis remedium.

4. Me agnosco vitiorum 10. Maria, lumen virginum,

Mole carnis otiosum. Nostrorum sordes criminum
Qui me scio criminosum Et peccatorum omniam
Et snpernis odiosum. Exstingue, pacis vinculam.

5. Sed tu, virgo laudabilis, 11. Ut [Christus], tuus filius,

Mater et venerabilis, [Me] eruat propitins,
Sis mihi sopplicabilis, Per preces[tuas citius]
Te oro lacrimabilis. [Mondet] culpis attentius.

6. Te oro flexis genibus 12- Ergo precare tiliom,

Et cum magnis gemitibus, Ut mibi sit refuginm
Ut me mnndes criminibus Concedatque consortium
Mundis orationibus. In choro caeli civium.

n.

1. Mundi salus, o Maria, 3. Purga labem vitiorum,

Per te patet caeli via, Medicinaquelaborum,
A te poscunt suffragia, Miserere populoram
<Juosconstringit angustia. Daas veniam defunctorum.

2. 0 caelonimimperatrix, 4. Stella maris apellaris

Virgo felix, o beatrix, Et regina salutaris,
Ad te claraatgenshnmana, Gentes,quibusdominaris,
Mediatrix, [purga vana]. Ab iniqois tuearis.
 - 2()9 -

5. Tu ingens spes credentium, 8. Ergo, virgo sanctisbima,

Ipsis praebe praesidium Mater Christi carissima,
Tu;i prece piissiraa
Roga pro nobis, Maria,

6. 0 tu virgo valde pia. 9. Querri genuisti, filium,

Dei mater et filia, Ut det miJii consortium
Hostis nequam contraria Inter turmas lidelium,
Tua vincens potentia. Perennis vitae gaudium.

7. Nostrae carnis, o Maria, 10. Pronns flector ad altare,

Est abundans misena. Te delector adorare,
Sna virtus et gloria Ut me semper custodias,
Marcescunt sicut folia. Preces meas exaudias,

Virtutibus enutrias
Et post mortem suscipias.

Orat. ms. S. Petri Sali.sburgen. saec. 15. rml. IVtrin. a IV 3tt. -

I 3, 3 Christe. - '6, 4 Sis mihi suffragium. - 4, 3 me scis. - 6, 4 Tui»
mundis. - 8, 1 praecenium.- 8, 4 Interventu.- 10, 4 per pacis.- 11, 2
Erat propitius. -- 12, 4 In horis celi celium. -- II 1, 4 ountingit. - " 5, 1
Tu es ingens. - 7, 3 Sed tuae virtutes ex gloria. - 8, 4 o Maria. - 9, 3
Inter animas fidelium. - 9, 4 Et perennis. - 10, 2 A te lector adorare. -
10, 3 custodiat. - 10, 4 exaudiat - 10, "> \'iitutihus rae et enutriat. -
10, 6 juortem animam raearu suscipiat; danu nocli : Et ad vitam aeternam
perducat.

157. De Beata Maria V.

1. Ave, Maria, 5. 0 Maria,

Tua mihi memoria Tu caeli regina,
Dulcis sit super omnia. Tu spes, tu medicina
Tu stella matutiDa
2. Sermonem Et rosa sinespina.
De te libens habeo,
Sed culpas rneas timeo.
6. 0 Maria,
3. Ergo tu, sanctissiraa, Tu sponsa, tu thalamum,
Peccatorum spes unica, Tu solis habitaculum,
Conforta tuum famulum, Tu forte propugnaculum,
Ut tibi dicat canticum. Hostis non timens vinculum.

4. 0 Maria,
Pia et benigna, 7. 0 Maria,
Tu mater es et tilia, Tu datrix gratiae,
Tu patris sapientia, Tu fons misericordiae,
Tu filii laetitia Tu custos innocentiae
Et trinitatis gloria. Et speculum munditiae.
II r< VPS, Pia Dictamina. VII. 14
 - 210 -

8. 0 Maria, Tu legis glosa,

Tu sidus clarum, Tu stirps generosa
Tu niedcla animaruni, Et felix puerpera.
Tu puteus aqaarum
Et hortus deliciarum. 13. 0 Maria,
Tu flos candens,
9. 0 Maria, Tu gemmaresplendens,
Tu thronus Salomonis, Tu stella clariticans
Tu rubus visionis, Et sidus irradiaos.
Tu vellus Gedeonis,
Tu plena caeli donis.
14. 0 Maria,
Tu tutum refugium,
10. 0 Maria,
Tu scutum debilium,
Tu virgula fructifera, Tu sanctitatis lilium
Tu planta salutifera, Et vas virtutum omnium.
Tu gemmula lucifera,
Tu nardus odorifera.
15. l^uid dicara plus, Maria?
11. 0 Maria, Tu sanctaamica,
Tu dulciset [mitis] Tu veraconcordia;
Fecuudissima
vitis, Scis,quodpotesomnia.
Tu via regni caelestis,
Tu arca albae vcstis. 16. Ergo, virgo virginum.
Placa tuum filium,
12. 0 Maria, Ut post vitae terminum
Tu tota formosa, Ducat ad caeli gaudium.

Orat. ms. Franeiscan. saec 1~>. C'od. Petrin a I 14. A. - Co/lect. ras.
Lunaelacense saec. 16. Cod. Vindobonen. 4100. B. - 1, 2 memoria mihi. -
4, 3 Tu fehlt LS.- 7, 5 Et fehlt II. - 13, 2 Tu fons candens AB. - 15, 2
sancta anima B.

15S. Ad Beatem Mariam V.

0 fons misericordiae,
Dulcis regina veniae,
Origo pudicitiae,
Pacis atque concordiae
5. Reparatrix, virgo. flos virginum,
0 consolatrix cordium,
Miseratrix humilium,
Auxiliatrix fidelium,
Audi voces precantis agminis.
10. 0 clemens, dulcis, humilis,
Virga lesse propaginis,
Dei mater et hominis,
Virgo inviolabilis,
 - 211 -

Exaadi iam preces ecclesiae,

15. Ut quae versatur hodie
In errore tam impie.
Sedato schismate prece pia
Tui sit fides in ea,
Non a Christo pharisea,
20. Sibi grata et acceptabilis.
Bella, lites et proelia,
Orbi tam horribilia,
Pacifica, Maria nobilis.

Orat. raa. Tegurinum saec. 15. Clm. Monacen. 19824. - Fol. 175h von
anderer Hand :
Wesselprunnenses fratres, ite, Christe, precantes,
Matris ob merita defunctis sis pia vita
Et nos viventes tibi devote famulantes
Protege, conserva, mors ne [nos] laedat acerba.

15!). De Beata Maria V.

1. Salve, mater salvatoris, 4. Vera salus infirmorum,

Fons salutis, vas honoris, Advocata peccatorum,
Scala caeli, porta et via, Afflictorum consolatrix,
Salve semper,o Maria. Dulcis lesu genefrajtrix.
2. Salve, Dei sponsa electa, 5. Tu columna nostra fortis,
Sine macula concepta, Nos conforta in hora mortis,
Tota pulchra et formosa, Sancta parens, virgo pia,
Salve, virgo gloriosa. Salve semper, o Maria.

3. Salve, rosa sine spina, 6. Salve, virgo veneranda

Mater regis et regina, Atque semper praedicanda,
Decusmundi, stella maris, Salve, virgo, fons honoris,
Inter omnes singularis. Mater Christi salvatoris.

7. Salve, virgo singularis,

Mundi decus, stella maris,
Per te patet caeli via;
Salve semper, o Marin.
l)e Levis, Anecdota sacra, p. 109 sq., ohne nahere Quellenangabe.

160 De Beata Maria V.

1. Salve, decus feminarum, 2. Regis regum niater cara,

Expiatrix nequitiae, Errantium consolatrix,
Universis sidas clurum, Gaude, felix stella clara,
Regnum inaurans gloriae. Nostra o auxiliatrix.
14*
 - 212 -

3. Ave, palma fructu pleno 5. Ad te curro, spes unica,

Yirtutisque cellariurn, Gaudium summis et imis,
Lava sordes, o amoena, Alma proles Davidica,
Dulcis rosa, solsequium. Reum me excuses nimis.

4. Evae mortis comniutatrix, 6. Duc me, precor, ad superna

Ductrix tuta mortalium, Collegans caeli civibas
Kxpia, potens oratrix, Cordisque purga interna
Labem, culpam ct vitium. Malis et vitiis omnibus.
Brev. ms. Recollectorum Parisiensium saec. 15. Cod. Mazarin. 448 (1018).
add. saec. 15. - 5, 4 Ream me.

161. De Beata Maria V.

1. Ave, clara lux solaris, 4. Deus in te venit, pia.

Salve, micans stella maris, Conformaris tunc sophia,
Ave, mater orphanorum, Per te mundum visitavit
Spes, solamen miserorum. Et a morte liberavit.

2. Ave, mitis et benigna, 5. Flos candoris, vernans rosa,

Sempiterna laude digna, Nulla res est tam forinoba,
Aula Dei virginalis, Praeter Deum nihil tale
Flos sanctorum specialis. Nec tam prorsus speciale.

3. Te precamur, o Maria, (i. Claritate vincens soleru

l'er quam patet vitae via, Protulisti mundo prolem,
Audi voces servulorum, Hostes nostros qui destruxit
Solve nexus delictornm. Et ad vitam nos reduxit.

Collect. ms. Carmeli Treviren. saec. 15. Cod. Treviren. 306. - Nach
Str. 3 noch die iiberzabligen Zeilen:
Supplicantes pio corde
Nos ab omni purga sorde.

162. De Beata Maria V.

Ave, virgo gloriosa, 2. Virgo, vellus Gedeonis,

Mater Cliristi pretiosa, Virgo, templum Salomonis,
Supra solem lumiDOsa, Virgo. septem plena donis,
Ave, plena gratia. Audi nos propitia.

Exsulamus pro peccatis

In Aegypto vanitatis,
Sed tu, mater pictatis,
Reduc nos ad patriam.
Collect. ras. incert. orig. saec. 15. in. Cod. Parisin. 11348. -Akro-
gtichon: Ave.
 - 213 -

163. De Beata Maria V.

1. 0 regina paradisi, 2. 0 serena stella maris,

mater Christi, domiiia, spes sanctorum hominum,
(x>uaecura caelo gloriaris (^uae es lumen et lucerna
super caeli sidera, peccatorum omnium,
Conservare me dignare Mentem meara hic informa
purura contra crimina, ad amandum Dominum,
Ne antiqui inimici Ut implere semper possim
vincat me fallacia. eius beneplacitum.

Collectan. ms. incert. orig saec. 15. Cod. Oxonien. Canon. Patr. Lat.
225. - - 1, 7 inimica. - 2, 2 omnium. -- 2, 5 meam me informa. -
BOratio subscripta habet centum dies indulgentiae.1' - Abschrift von Rev.
H. M. Bannister.

164. De Beata Maria V.

Ave, decus ecclesiae,

Mater misericordiae,
Virgo mitis et benigna,
Sola bona, sola digna
5. Omni laude et honore,
Omni loco et tempore,
Omni maior praeconio
Omnique desiderio.
Tuas virtutes canere,
10. Laudes auditas facere
Nec ipsa vox angelica
Nec tota possit musica.
Te amare, 'te laudare,
Te post Christum suspirare
15. Sit nostra sapientia,
Sit nobis super omnia
Tua dulcis praesentia.

Orat. niB. Campense anni 1462. Cod. Darmstadien 521.

165. De Heata Maria V.

Virgo clemens,virgo pia. 2. Verus flos virginitatis,

Virgo dulcis, o Maria, Puteus humilitatis,
Creator in te forniavit Rosa Horens illuminans,
Clavem, unde reseravit Cunctas sordes exterminans,
Semitasproraissionis, Lacte tuo nutrivisti
Aeternae salvationis. Pretiosum corpus Christi.
 - 214

3. Propterea rogo pie,

Ut me conserves hodie,
Ut non peccem mortaliter
Nec moriar atrociter.
Sed per tuam potentiam
Da mihi paenitentiam
Cum firma contritione
Et vera confessione.

Orat. ms. Campense anni 1462. Cod. Darmstadien.' 521. - 3, 1 te

rOgo pie.

166. De Beata Maria V.

1. Mater dulcis, nos dignare Natum tuum praemisisti,

Tua laude confirnoare Ad cuius dextram sedisti,
Et virtute roborare; Quando mundum reliquisti.
Ne in mundo hoc cadamus, Ibi semper veneraris,
Te iuvante evadamus, Virgo prudens, et laudaris.
Lapsi per te resurgamus.

2. Virgo dulcis parens, 5. 0 quara pium est laudare

Tactu viri carens, Dei matrem et amare,
Miro modo peperisti. Corde toto suspirare,
Deura caeli gennisti, Quae laudantem protegit
A quo facta tu fuisti, Nec plorantem despicit,
Per quem virgo remansisti. Sed quasi mater respicit.

3. Tu in mundo es electa 6. Virgo Dei piissiraa,

Et ab ipso es protecta, Ad me converte viscera
Cuius mater es dilecta. Et quasi mater filiis
0 res mira, virtus Christi! Succurre cunctis servulis
Illibata permansisti. Et fer iuvamen miseris.

Orat ms. Campense anni 1462. Cod. Darmstadien. 521. - 3, 4 virtus

dira. - 4, 2 resedisti.

167. De Beata Maria V.

Collaudo te matrem Dei, 2. Sit benedicta pietas

Laudo fructum ventris tui, Et virtus et humilitas
Sint benedicta viscera Et tua pudicitia
Et toa sancta nbera, In caelesti laetitia.
Quae lactaverunt Dominum, Ex toto corde et auima,
Aeterni patris filiunr, Mente et virtute mea.
Qui non habet initium Visceribus ventris mei
In te sumpsit exordium. Collaudo matrem Domim.
 - 215 -

3. 0 Christi mater Maria, 4. Sint et cius ascensio

lesum clementerinvoca, Sempernostra defensio
Ut ipsius conceptio De cunctis poenis inferi,
Sit vitae nostrae protectio. Anxietate saeculi.
Eius sancta virginitas Ex tilii tui meritis
Et virtus et humilitas, Et eius sanctis precibus
Baptisma atque passio, Sit in caelestigloria
Mors atque resurrectio Mea perpetim anima.

5. In manus tuas, Doinine,

Commendo omni tempore
Corpus meum et aniraam,
Quia redemptor meus es
Et mater tua mea spes.
De cunctis poenis inferi
Defendat me mater Dei.

Orat. ras. Campense anni 1462. CoJ. Darmstadien 521. - 2, 7 Et

visceribus. - 3, 5 Et eius sancta. - 3, 8 et resurrectiu. - 4, 1 »Sint fehlt. -
4, 2 Sint semper. - 4, 4 Et de anxietatibus. Nach 5, 7 folg-t noch dk-
bekannte Strophe: Maria, mater gratiae, Mater misericordiae etc.

IlfS. I)e Beata Maria V.

1. Ave, Christi mater digna, 5. Ave, virgo iuvans mundum

Pia, mitis et benigna, Corruentem in profundum,
Ave, Christi sponsacara. Ave, virgo, quae infernum
In virtutum vite clara. Vincis tenens ius supernum.

2. Ave, Christi pareris alma, 6. Ave, virgo, quae per natum

In snpernis patens palma, Mortem sternis et peccatum,
Ave, Christi mater, dicta Ave, virgo. morti datutn
Snper omnes benedicta. Tuum ora pro me natum.

3. Ave, Christi splendens stella, 7. Ave, clemens imperatrix,

Mundo fulgens nix novella, Terrae, caeli dominatrix,
Ave, Christi clara cella, Ave, clemens et amatrix
Pro me Christum interpella. Et virtutum operatrix.

4. Ave, virgo, Lei templum 8. Ave, clemens vitae datrix,

Castitatis et exemplum, Vitiorum enervatrix,
Ave, virgo scandenscaeluin, Ave, clemensmiseratrix
Inde lumen dans serenum. Peccatorum, non peccatrix.
 - 216 -

9. Ave. clemens expiatrix, 14. Ave, tuis sidns falgens,

Culpae lapsis reparatrix, Ut aarora mane surgens,
Ave, clemens mediatrix. Ave, tuis pacem ferens,
mei sis salvatrix. Inimici vires terens.

10. A\e, sponsa, florens vitis. 15. Ave, tuis zelo degens.
Cuius fructus botrus mitis. Vitam praebe nostra regens,
Ave, sponsa grata cunctis, Ave, mater speciosa,
Pia vivis et defunctis. Albens manna. rubens rosa.

11. Ave, sponsa salutaris, 16. Ave, mater plus decora

Dulcis rebus in amaris, Sole, luna et aurora,
Ave, sponsa singularis. Ave, mater absque mora,
Caecis splendens lux solaris. Cuncta potens orani hora.

12. Ave, sponsa potens satis, 17. Ave, mater rnbens signis
Me tuere a peccatis, ]n tiguram ardens ignis.
Ave, tuis gemma lucens, Ave. pia, meta unortis
Mains solis luinen ducens. Et caelestis dnx cohortis.

13. Ave, tuis decor splendens, 18. Ave. via vitae portis.
Et in nocte non offendens, Paradisi rtos in hortis,
Ave, tuis lux osteodens Ave, pia, hora mortis
Claritatem et portendens. Da ius mibi primae sortis.

1F'
Orat. ms. Parisense [vj saec. 1«. Cod. Parisin. 3639. - 13, 2 noctem.
17, 1 rubet.

169. I)e Beata Maria V.

1. ^laria, virgo virginuni, 3. Summi regis hospitium.

Ora pro nobis Dominum. Lumen, vita fideliura,
Fundamentum ecclesiae. Mundi salns, protectio.
Fons, anla sapientiae. Nos tuo pasce gaudio.

2. 0 virgo plena gratia, 4. Nobis tibt canentibus

Mater Dei et filia, Saccurre tuis precibas.
Virgo peccati nescia, Gratia tna faciat.
Sancti spiritus gratia. Ut Deus nos custodiat.

5. 0 tu es nobis omnia,
Nos tua pascat gratia.

Orat. ms. Parisiense (?] saec. )fiie. C-id. Parisin. 3639.

 217 -

170. De Beata Maria V.

1. Mater misericordiae, 3. Maria, mater Domini.

Devotostuos protege, Sacrarium paracliti,
Nos peccatoresadiuva Virgo, regina virginnm,
Prece, clemens. continua. Ora pro nobis Dominum.

2. Ut quidquid mali fecimus, 4. Per tuum, virgo, genitum,

Remittat tuus filius Per patrem. per paraclitum,
Et purget nos ab omnibus Praesens assis ad obitum
Vitiorum sordibus. MeumquL-muni exitum.
Orat. ms. Franciscanum. saec. 15. Cod. Petrin. a I 14. - 2, 3 sq.
fehlen; erganzt nach Anal. XXXII, 174 (Str. 4 und -5 in not.). - 3, 4 ad
Dominum. -- 4, 1 filium. -- 4, 3 Praesens sis.

171. I>e Beata Maria V.

1. Maria. per ingenitum 3. Maria, per paraclitum

Patrem precor, ut exitum Veni, dulcis, ad obitum,
Animae meae observes Tuam pone dulcedinem
Hostis depulsa rabie. Contra mortis acredinera.
2. Maria, unigenitum 4. 0 Maria, triclinum
Deposco te per filium, Trinitatis eximium.
In mente me illuraina Mihi post hoc exilium
Vera fide et laetitia. Ostcnde tuum filium.

Orat. ras. Traunkirchense anni 1523. Cod. Vindobon. 4090. - 4, 1 O

fehlt. - 4, 3 per hoc. - 4, 4 Ostende pulcherrimum tunni.

172. De Beata Maria V.

1. Maria, virgo virginum. 4. Per tuum ergo genitum,

Quae genuisti Dominum Per patrem, per paraclitum
Sine virili semine, Assis praesens ad obitnm
Verum lumen de lumine. Nostrumque muni exitum.
2. Tu sola vitae ianua, 5. Mater Dei sanctissima
Tibi sit laus assidua, Atque virgo perpetua,
Virtus. decus continuum, Offer nos tuo filio
Imperium perpetuum. In caelesti palatio.
3. Largire nobis omnibus 6. In hora mortis, domina,
Ad te confugientibus Tu sis nostra cuslodia
Per tui nati gratiam Et perduc nos ad atria,
Aeternitatis gloriam. Ubi est pax et gloria.
Orat. ms. Parisiense [V] saec. 15/ie. Cod. Parisin. 3639. --4, 1 tilium
gegen den Reim. - 5, 1 sq. und 6, 1 sq. liifst der unreine Reim eine Ent-
stellung des urspriinglichen Textes vermuteu. - V}rl. zn Str. 4 Nr. 170 Str. 4.
 - 218 -

173. De Beata Maria \.

1. Imperatrix egregia, 7. Tu genima pudicitiae,

Salus humanitatis, Mater nrisericordiae,
Angelorum domina, Tn cella vera Dei,
Secretura deitatis, Tn pacis et concordiae,
Tu nutrimentnm gratiae,
Ta claritatis stella.
2. Tu nos dignare te laudare,
Dolcis ter o Maria,
Gabrielisore loquelis 8. Nardusodorifera,
Affaris, virgo regia, Frutex aromatira.
Tu salutaris,consecraris, Flos stipis Davidicae.
Mater Christi pia.
9. Tu es virtutuua omnium

3. Tuplenitudo
gratiae, [Insigne]
receptaculum,
Tu castitatis lilium,
Tu celsitudo gloriae,
Munditiae exempluni. Tu pacis habitaculum,
Tu lux caelestis curiae. Tu vitae prindpiura.
Tu finis mortis .
Speculnrn innocentiae,
Tu mater Dei,
Tu trinitatis templum.
Tu mater spei
Et veritatis.
4. Imperialis calamus
Pietatisque thalamus,
10. Tu via viris invia,
Erogabilis balsamas.
Tu parens paris nescia,
Tu thalamus sine mora.
5. Tu textuumcongeries, Tu sol illustransorania,
Tu legis expositio, Tu sola plena gratia,
Tu testamentiseries, Tu sola natum exora,
Tu prophetarum visio.
11. Ut uobis paenitendi
6. Tu cedrus in Libano, det spatium
Flos odoris et decoris, Et paenitentibus det
Sine spina rosa, solacium,
Tu cupressus iu Sion, Ut pobt hanc vitam regnemus
Tu oliva fructifera. in caelesti curia
Fonde speciosa. Cum omnibus sanctis.

Collect, Lunaelacense saec. 16. Cod. Vindobonen. 4100. - 2, 3 ore

verbis. - - 4, 1 Imperialis aula summus. -- 4, 2 Thalamusque pietatis. -
5, 1 Tu textum vera. - 5, 2 Tu fehlt. - 6, 1 Tu cedrus altitudinis in. -
6, 2 Tu flos. -- 6, 5 Uncta oliva fructifera verna. - 8, :J Flos fehlt. -
10, 6 tilium exora. - 11, 1 paenitentibus. - 11, 3 Et paenitendi. -
^Orationem sequentemcanonizavitGregoriuspapa primus anno pontificatus
sui primo, qui dedit omnibus ipsam devote dicentibus centura dies indulgen-
tiaram criminalium et venialium et a poena et a culpa."
 - 219 -

174. De Beata Maria V.

1. 0 regina caeloruno, 5. Advocata tu vocaris,

Maria, domina angelorum, Pro n\.ebona tunc loquaris,
Cam sis mater miserorum Cum iudex iudicabit
Medicina et reorum, Et omnesrevocabit.

2. Dele in me, quod peccavi, 6. Tunc me salvum et securum

Et reduc me, nam erravi, Facias, ne verbum durum
Viara rectam nec agnoscens, Audiam a causa dicti:
Precor te, sis raihi poscens Ite [a me], maledicti,

3. Veniam ad tuurn natum, 7. Sed potius quod dicetur

lesum Christum vulneratum lustis, quando dividetur
Pro me vili et indigno, Optimum a pessimo
Duro tixum crucis ligno, Ab aeterno Domino.

4. Passum in humanitute 8. Hoc praesta mihi, virtus patris,

Et non in divinitate. Ob amorem tuae matris,
Imploro te, virgo beata, Quae te Cbristum parturivit,
Ut sis mihi semper grata. Postquara ab angelo audivit

Procul omni fallacia:

Ave, plena gatia.

Collect. ms. Lunaelacense saec. 16. Cod. Vindobonen. 4100. - 1,1 Lies
Ave, regina? -- 1, 2 Lies O domina angelonmi'>.-- 2, 2 Ut reduc. - 2, 3
ne agnoscens.- - 3, 4 Dura; fixum fehlt. -- 4, 2 deitate. - 5, 3 Lies
Quando iudex? -- 7, 1 Sed fac potius.

175. De Beata Maria V.

R ° Fnnde preces in caelis,

Maria, stella maris.

1. Removecito peccata, 3. Alta nnda caelorum

Unde vota sint grata Et decus angelorum,
Omninmque prolata, Audi preces peccatorum,
Maria, stella maris. Maria, stella maris.

2. 0 Dei benedicta, 4. Tu tota es formosa,

Ab angelo iam dicta Tu tota speciosa,
Et in caelis descripta. Tu tota gratiosa,
Maria, stella raaris. Maria, stella maris.
 - 22o -

5. Tu es norraa iustorum, 6. Eia, glorificata

Tutela peccatorum, Et cum Christo locata,
Laetitia sanctornm, Sis nostra advocata,
Maria, stella maris. Maria, stella maris.

7. Ut a morbo pestilentiae
Et ab orani pravo scelere
Nos defendat semper et hodie
Maria, stella maris.

S. lohaunis Damasceni opera imp. Venetiis 1514. - .,Oratio devotissima

ad virginem Mariam."
DE SANCTIS.
 176. De Omnibns Sanctis.

1. Miserere mei, Deus, 8. Pastor bone, rex benigne,

Miserere,factor meus, Ure me spiritus igne,
Miserere, lesu Christe, Ut ipsius per calorem
Ne pereat reus iste. Noxium perdam torporem.

2. lesu Christe, miserere 9. Virgo mater salvatoris,

Fac me digne paenitere, Memor esto peccatoris,
Paenitenti mihi parce, Porta cueli, maris stella,
Hostes meos procul arce. Pro me natum interpella.

3. Propter tuam bonitatetn 10. Sancte chorus angelorum,

Habe de me pietatem. Omnes virtutes caelorum,
De me pietatem habe, Apud Deum me iuvate
Munda cor ab omni labe. Et pro me seraper orate.

4. Mentem meam in te firma 11. Sancte chorus prophetarum,

Et gratiam mihi praesta, Contio patriarcharum,
Me non possum emendare, Exorate creatorem,
Nisi velis adiuvare. Ne nie perdat peccatorem.

5. Precor ergo, Ie>u bone, 12. Sancte loliannes baptista,

Meas sordes tu depone, Aurli vota clemens ista,
Renova me veteratum, Agnum fac mihi placatnm
Consolare me turbatum. In lordane baptizatum.

6. Eleva me corruentem, 13. Tu quoque, Petre beate,

Erige pigrum iacentem, Clavescaeli cui sunt datae,
Ovem require errantem, Pro nie roga salvatorem,
Dirige me deviantem. Qui posuit te pastoretn.

7. Fac quietum me vagantem, 14. Paule, vas electionis,

Sana,precor, aegrotantem, Exemplum conversionis,
Exaudi me te precantem Ora tuum conversorem,
Et gratiarn requirentem. Ut meum tollat errorem.
 - 224 -

15. Frater Simonis Andrea, 22. Nicolae, praesul Cbristi,

Ad te veniat vox mea, Misero succurre isti.
Hanc ad aurem porta Christi, Augnstine et Gregori,
Pro quo navem reliquisti. Subvenite peccatori.

16. Super ceteros dilecte 23. 0 sancte Petre confessor.

Et de nuptiis electe, Mihi fias intercessor,
Custos Dei nimis care, Ita mihi subvenite.
Pro me Chri^tum deprecare. Ut ad regnum ducar vitae.

17. lacobe, Bartholomaee, 24. Paule, lohannes, Antoni.

Fhilippe, Thoiua, Matthaee, Estote mihi patroni,
lacobe, Simon, Thaddaee, Sancte abbas Benedicte,
Mernentote precis meae. Castos meatis sis afflictae.

18. Sancte chorus innocentum, 25. 0 vos omnes eremitae,

Mihi detis iuvamentum, Votis meis assentite,
Qui fuistis moriendo 0 Maria Magdalene,
Testes Christi non loquendo. Tu memoria me tene.

19. StephaneChristi beate, 26. Agnes,Agatha, Lucia,

Propter Christumlapidate, Scholastica,Caecilia,
Quodorasti Lapidauti, Katherina, Margareta,
Ora niihi supplicanti. Me dacite ad roseta.

20. Martyr Domini Laurenti, 27. Vos, sancti et sanctae Dei,

Certe plus ardens ardenti, Vestri raementote rei,
De thesauro pietatis Me nautam in mnndi salo
Opus auge caritatis. Servetis ab omni malo.

21. Sancte Clemens, Sixte, Clete, 28. Sit lans patri creatori
Precibus meis favete, Filioque salvatori,
Sacerdos Martine Dei, Eandem habeat flamen
Supplicis meuiento mei. Per cuncta saecula. Amen.

Collect. ms. S. Mariae in Pontano saec. 13. Cod. Vatican. 4363. A. -

Orat. tns. Caelestin. ti. Mariae de Parisius saec. 15. Cod. Mazarin. 3897
(605). B. - A unvollstandig, nur bis Str. 14 inkl. - 1, 4 Ne daranemur reus
iste A. - Statt Str. 3 und 4 hat A:

3. A me tolle casusreos, 4. Pietatemde me habe,

Procul arce hostesraeos, Munda cor ab otnni labe,
Propter tuatn bonitatem Qui per meampravitatem
De me habe pietatem. Tuam sprevi sanctitatem.

4, 2 gratiam tuam mihi B. - 5, 2 Mea crimina deponeA. - 5, 3 Revoca

me fugieutem A. - 5, 4 Excita me dormientem. - Str. 6 und 7 in A zu-
sammen in eine :
 - 225 -

Dirige me devianteni
Et require me errantem,
Fac quietum me vagantem
Sana, precor, aegrotantem.
%, 4 teporem A. -- 10, 1 Ave, Mater A. - 9, 4 Pro ine mater interpella.A.
- 10, 2 Et virtutes vos caclnnim A. -- 10, 3 Dominum A. -- 10, 4 Pro nu-
semperet A. - 11, 2 Et chorus A. - Str. 12 fehlt A. -- 13, 1 Princeps
Petre ceterorumA. -- 13, 2 (,)ui es clavi[if]cr rat-lorumA. - 13, 3 Ora pm
me A. - 13, 4 te posuit A. - Nach 22, 3 nocli : leronyme et Ambrosi gejM-n
Strophenbau und Reim B. - - Nach 23, 2 noch : Mihi sitis adiutores B. -
29, 4 ducite ad gaudia B. - 27 , 1 O v»s B. -27, 2 Vestri mementote
mei B.

177. De Ouiiiiliiis Sanctis.

1. Michael cum Gabriele. ti. Innocentes. qui pro Christo

caeli cives incliti, inter inatrum ubera
Qni astatis coram Deo Ab Herode necis dira
laudibus assidui, suscepistis vulnera,
Proclamate: ,,SancteDeus, Per haec in me abluatis
parce tuo supplici." scelerum contagia.

2. In lordane qni tinxisti 7. Gloriose Dei serve,

agnum sine macula. protomartyr Stephane,
Non nt sua, sed ut nostra Qui primus habcris sacro
solverentur criraina. martyrum in ordine,
Tu, lohannes, tua prece Me per preces tuas turmae
reduc me ad supera. socia caeligenae.

3. Petre, pastor, cui praecepit 8. 0 makari Dionysi,

Christus oves pascere, mea dele scelera,
Quem ad vocem ter negasti Qui Francorum Deo colla
unius ancillulae, subiugasti pinguia,
Parce milri, ut per culpam Deliinc rubro rore tinctus
didicisti parcere. penetrasti aethera.

4. Paule doctor, mentem meam 9. Christi piscis, o Laureuti,

tu doctrinis instrue, te nunc supplex adeo,
Quibus iram Dei mei Quem assavit Daciana
valeam evadere fervens persecutio,
Et de culpis ad virtutem Ut ab omni vitiorum
cito queam currere. me mundes contagio.

5. lesu Christi coheredes. 10. Fortis mecum sta, Vincenti,

ceteri apostoli, contra trucem viperani.
Illum pro me supplicate Ut bac vita te iuvante
voce eoneolabili, consequar victoriam
Quo pellatur a me mortis Et in caelis praeparatam
formido periculi. victoribus gloriam.
Dreves, Pia Dictamina. VII. 15
 - 226
11. 0 Thebaeasublevata
super astra lcgio,
Quae draconem durutn claro
superasti proelio,
Hunc eundem mibi subde,
te nunc pie flagito.
12. Bellatores gloriosi
invictique martyrcs,
Quos produxit ex se mater
velut vitis palmites,
Me vobiscum binc transferte
supra caeli cardines.
13. Pastor alme, Nicolae.
poli civis inclite.
Caeli regem in decore
fac rae tecum cernere,
( uius mira claritate
fungeris assidue.
14. Mcritorum luce falgens
Martine sacerriine,
yuem diversaegenteslaudant
per orbein magnitice.
Me nitentes iugulare
potenter persequere.
15. Monacborum, Benedicte,
doctor insignissime,
Venenata dirae lupae
flammas in nie destrue
Et da niihi tuae sanctae
iugum ferre regulae.
16. Sancte pater, dux, Ebrulfe,
momichorum inclite,
In extremo mens esto
defensor examine
Et me prece fac solaris
civem lerosolymae.
17. Scmpiterni regis miles,
Aegidi clarissirae,
Incursantes me demerge
Acherontis carcere,
Ut excelsum ad Olympura
laetus possim tendere.
-
18. Confessores,
qaosmunivit
ndei confessio
Nec a Deo separavit
carcis titillatio,
Vestra prece mihi sitis
semper in auxilio.
19. Monachorum sacer choru-.
et cultores eremi,
Quibus pastum praebuere
panes cmericii,
lllurn pro rae supplicate,
in quo gloriamini.
20. lam, Maria Magdalena,
niilu sis piissima
Et arcentes me culparum
nexus prece -disliga,
Qui te nitor sequi mea
lugendu tiagitia.
21. Generosa Katberina,
Cliristi sponsa fulgida,
Ipsum pro me interpella
prece constantissima,
Ut ab ipso vehar post hanc
vitam super aethera.
22. Virgines electae Dei,
Fides, Spes et Charitas,
Quas nequivit superare
Adriana feritas,
Me servate, ne malorum
me laedat perversitas.
23. lain a Deo coronatae
virgines et viduae,
yuae nocivos ignes dotte
meruistis viucere,
Saevientis in me flammas
Veueris extinguite.
24. Omnes sancti, apud Deum
pro me intercedite,
Quatenus inferni poenas
valeam evadere
Et a culpis liberatus
caeli regna scandere.
 - 227 -

25. Laus et virtus et potestas

patri sit ingenito,
In eodem permanenti
honor unigenito,
Ab utrisque procedenti
gloria paraclito.
Collectan. ms. S. Ebruljilii saee. 12. Cod. Alenconien. 1. add. SUL-C.
- Daraus mitgeteilt von Lc^op. Delisle im Annuaire Bulletin de la
de 1'Histoire de France. Paris 1863; II. Partie, p. 10 sq.; dort wie auch in
der Quelle unmittelbarverbundenmit dem Khythmus: ,,O Maria, glorinsa
.ingelorum domina." - Als Verfasser vermutet Delisle - - wohl mit
Recht - Ordericus Vitalis.

178. Cnrsus de Omnibas Sanctis.

Feria tertia.

Ad Matutinuni.

1. Rex, civium caelestium 2. Iu quorum laudem munera,

In quo laetatur contio, Quae tibi nunc offerimus,
Psallens sanctnrum omniuin Sint nobis salutifera
lam summo cum tripudio. Tibique grata, petimus.

3 Regi sanctorum omnium

In cunctis dominatio,
Sit honor, laus, imperium
Et gratiarum actio.

Ad Laudes.

1. Te Deum canit iugiter 3. Sic martyrum orgauica

Omnis chorus angelicus, Te tympana suaviter
Patriarcharum pariter Et corifessorum cantica
Et cuneus propheticus. Mulceut in corde dulciter.

2. Te turba apostolica 4. In cymbalis sonantibus

Hymnis, chorea virginum Tota caelestiscuria
In cithara harmonica Et melicis concentibus
Psallendo laudat Dominum. Coniubilat in gloria.

5. Regi sanctorum omnium.

Ad Primam.

1. Per sanctostuos,Domine, 2. Nos legemtuampariter

Quos iam caelesti lumine Fac meditari ingiter,
Irradiatos novimus, Ut semper fructum operura
Snppliciterdeposcimus, Reddamus
salutiferum.
15*
 - 228 -

3. Deo patri per omnia

Sit virtus et victoria.
Qui nos cum sanctis omnibus
Coronet in caelcestibns.

Ad Tertiam.

Te ob sanctorum merita. 2. Nos corde, ore. opere

Deus, precamur inclita, Fac innocenter vivere,
Qui in caelorum culmine Ut caeli tabernacula
Tecum quiescunt. Domine. Intremns sine niacula.

3. Deo nostro per omnia.

Ad Sextam.

Per pretiosam omnium 2. Reatus rumpe vincula

Sanctorntu mortem praemium Et submove pericula.
Caelorum, Deus, citius Ut vota nostra dulciter
Confer nobis propitius. Tibi reddamus iugiter.

3. Deo nostro per omnia.

A d Nonam

Beati sunt. qui habitant 2. Nunc reple nos virtutibus,

Caelos; ut hos, qui militant Confer cum sanctis omnibus
In terris, iuvent precibus, Nobis post dona gratiae
Praesta, Dens, supplicibus. Aeterna bona gloriae.

3. Deo nostro per omnia.

Ad Vesperas.

1. Promissa, Deus, praemia 3. Da auimabus pariter

Kobis in tine temporum Aperte te cognoscere
Cum sanctis da sublimia, Ac frui te suaviter
Perennes dotes corporum, Perfecteqne diligere.

2. Hinc clara et subtilia 4. Fac nos cum sanctis omnibus

Glorificata corpora, In te gaudere Domino,
Cita, impassibilia Dum omnia in omnibus
Et tui plena pectora. Es regnans sine terraino.

5. Regi sanctorum omnium.

 - 229 -

Ad Compl etorium.
0 lux, sanctorumspeculum, 2. Te quoquebenedicere,
Da nobis post hoc saeculum Tuas virtutes canere,
Te sublevatis raanibus Da, Deus exercituum,
Laudare in caelestibus. Laudemusin perpetuum.
3. Deo nostro per omnia.
(irat. ms. Vallis locosapf?] saec. 15. Cod. Labacen. 4o. - Ad Mat.
1, '.'>Psallentes. - Ad Laud. 2, 2 Hymnus. - Ad Non. 1, 1 sunt fehlt. -
1. :! iuvant. - Ad Vesp. 2, 4 tua. - 3, 3 te fehlt.

179. De Paradiso.

1. Paradisi 6. In sublime
araoena regio, muri divinitus,
Quam possedit Nil debentes
quondamprimus horao humanisartibus,
Sunt constracta
vivis lapidibus.

2. In te loca 7. Fundamentum
pulchra suut omnia, primo fundamine
Nullus turbo, Est fundatum
procul sunt nubila, praeclaro iaspide,
Clari dies, Saphyrus est
secura tempora. secundus ordine.

3. In te spirant 8. Subsequitur
odore gramina, hinc chalcedonius,
Rubet rosa, Quartus adest
albescunt lilia, smaragdus optimus,
Et arbusta Post sardonyx
profundunt balsama. atque sanlonius.

4. Pulcher hortus, 9. Chrysolithus

mellita flamina, in loco septimo
Sonat aura Irradiat
lenis per nemora, fulgore aureo,
Ibi flores Et beryllus
et mala punica. est cum topasio.

5. Duodecim 10. Chrysoprassus

exornant lapides exsistit decimus,
Portas urbis Et iacynthus
suas per species, adest purpureus,
Quos non radet Amethystus
annorum series. post duodecimus.
 - 230 -

11. In istorum 12. Non est pronuni

colore lapidum vel leve dicere,
Est signata Qua requie
vita fidelium, quave dulcedine
Qui caeleste Perfruuntur
currunt ad bravium. fideles animae.

Collect. ms. S. Arnulphi Meteu. saec. 12/is. Cod. Berolinen. Phil. 1694
(180). - Nach jeder Str. wiederholou sic.h als Kundreim die Worte: nQu.iun
pulchra es sanctis animabus et reijuies." - Aufschrift: nRhythmus domni
Oibuini, Lingonensis episcopi.'' Einen Bischof von Langres mit
Namen Gibuinus hat es nicht gegeben, wohl aber einen Guibuinus, archi-
diaconus Lingonensis, der spater (11/77-1082) Erzbischof von Lyon wurde.
Him wird gewcihnlich dieser Kbythmus zugeschrieben. Zeitgenossen waren
iibrigens ein Gibuinus II., ep. Catalaunensis (f 1004), und ein Gibuinus, ep.
Laudunensis, der unter Leo IX. auf dem Konzil zu Eeims anwesend war.
Cfr. Migne, PP. LL. 142, 1498. - Vgl. Wattenbach, Sitzungsberichte der
Kjrl. preuss.Akademieder Wissenschaften1891,97tf.

180. De Caelesti lernsalem.

1. 0 felix regnnm patriae supernae,

In qno quiescunt agmina sanctorum,
Gloria multa decorata, cincta
Pace perenni.

2. Non est scribentis calami signare

Nec eloquentis hominis narrare,
Quanta paravit in te regnaturis
Deus aeternus.

3. Ad te suspirat generis humani

Perdita proles in parente primo,
Sed redemptoris caelitus directi
Morte redempta.

4. Bene suspirat teuebris addicta,

Quae paradisi gaudiis privata
Perdidit lumen, quo fruuntur semper
Cives superni.

5. Namque praesentis Inminis splendore

Fallitur caecaiuvenum caterva,
Putans iucundum, quod adiraplet mundum
Fletu perenni.
 - 231 -

6. Quid enim potest homo moriturus

Nisi deflere miseras ruinas
Atque lugere incolatus sni
Tempore brevi?

7. Est namque miser et infelix valde,

Qui se, dum vivit, exsulem ignorat,
Qui non suspirat ad illius regni
Felicitatem.

8. 0 si quis posset in palato cordis

Illius regni epulas sentire,
Spcrneret cuncta, quae iucunda praesens
Vita mentitur.

9. Nec mirum tamen, si notatur opus

Pro creaturae merito distinctum,
Bonis et malis mediisque trinum
Ante paratum.

10. J?am caelum, terra infernusque simul

Considerata singula demonstrant,
Dum in respectu singuli pensatur
Singulum quodque.

11. Infernus infra tenebrarnm locus,

Desuper caelurn luminis superni,
Media manens arida, communis
Inter utrumque.

12. Infernus nequam augelos includit,

Regnum supernum spiritus beatos,
Terra serpentis sauciatum ore
Genus humauum.

13. lam si quaeratur singulorum status,

Tartaram simul atque paradisum
Crederet mundum, qui duo diversa
Contemplaretur.

14. Narn in respectu loci tenebrarum

Mundus hic fallax creditur amoenus,
Caeli respectu barathrum putatur
Et iure quidem.

15. Vallis baec namque dicta lacrimarum,

Lacrimas praestans parentibus prirnis.
Omnem suorum filiorum turbam
Flere coegit.
 - 232 -

16. Cur enim non flet homo peregrinus,

Qui supra flumen sedens Babylonis
Memor est matris, dum privatur visn
Terapore raulto?

17. 0 vere mater, civitas soperna,

Ad te suspirant aniniae fideles,
Quae tibi roris pocula degustant
Caelo demissa.

18. Claritas tua claritas aeterna,

Honor et decus in turribas tuis,
Et per murorum mocnia iucnnda
Cantica laudum.

19. Lapides tui lapides electi,

Aurum obrizum palchritudo tua,
Ex margaritis iannarum decus
Omne consistit.

20. Pretiosoruin lapidum structura

Singula tui fundamenta vernant,
Et per plateas ligni vitae fructus
Multiplex surgit.

21. 0 lignnm felix, quod rigatur unda

Fontis aeterni, qui de throno manat,
Impetu cuius hilarescit semper
Civitas Dei.

22. Hae tuae laudes, civitas iucunda,

Et qnas nec lingna resonare potest,
Immo nec cordis sufficit humani
Sensus rimari.

23. Verum, si licet, latius pensemus,

Quanta sit tibi gloria iustorura,
Qui laureati manent ante thronum
Regis aeterni.

24. Nunquam laborant, esuriunt nunquam

Semper exsultant, iubilant et psallunt,
Quippe cuni nulla tempora festiva
Gaudia claudant.

25. lam enim imber transiit et hiems,

Flores in terra undique vernabuut,
Et exsultantis turturis os nova
Cantica promet.
 - 233 -

26. Voxque laetantis audietur sponsi:

Surge, quae dormis, propera, dilecta,
Accipe, felix, tibi praeparatam
Ante coronam.

27. lam nuptiarum copula fecunda

Citat cantorum organa iucunda,
Concrepet simul cohors laetabunda
Citharoedorum.

28. Ad quorum vocem resonat et tellus,

Chori sanctorum pariter exsultant,
Et inaudita convivarum corda
Gaurlia replent.

29. Verum haec parva exhibet aspectus

Illius sponsi regis et magistri,
(^ui super omnes imperat et regnat
Unus et idem.

30. Cuius quam mira gloria, maiestas,

Claritas summa, bonitas immensa,
Cuius decoris species illustrat
Saecula cuncta.

31. Ergo fallacis gloria contempta

Mundi quaeramus gaudia superna,
Ubi sanctoram cunei laetantur
Sorte felici.

32. Gloria tibi, cunctipotens pater,

Gloria nato et, qui ab utroque
Semper procedit similis amborum,
Sit honor unus.

Petri Trt-ccn. Hist. sc],..]. saec. 13. Cod. Francofurten. Barth. "<('>.add.
saec. 13. in. (nach Bohmer, Zeitschr. fiir deut. Altert. V (1845) p. 467ff.)
A. - Collect. ms. Cnnstantini Caietani sa.ec. 17. Cod. Alexandrin. !"'.( (III).
B. - 1, 3 cuncta B. - - 3, 4 redempti A. -" 4, 3 quod fruuntur B. - ">, 1
lamque B. - -5, 3 mundus B. - 6, 3 Ac flere lugens B. - 8, 2 fercula
sentire B. - 10, 2 demonstrat A. - " 11, 2 lumen A. - 12, 1 nequam
spiritus B. -- 12, 3 supernumspem beatorumA. -- 13, 1 Narn si AH. -
14, 1 NamquerespectuB. -- 15, 1 Vallis hic A; haec quoniam dicta B. -
16, 1 Cur iam non flehit homo B. - 18, 3 Et pcrteurorum A. - 22, 1
Haec tuae laudis A; Has tuas laudes 15. - 22, 2 Quasque nec I'.. - 22, 3
humanus A. - 24, 3 In his cutn nulla gaudia testiva B. - 24, 4 Tempora
claudant. - 25, 2 Flores in terra florida vern.-ilrimt B. - 26, '.'>Et am.-ptura
veni praeparatamB. - 26, 4 Tibi coronamB. - 27, 2 Sanctorurncitat
B. - 28, 1 voces B. - 30, 1 gloriae B. - Str. 32 fehlt A. - Autschrift
in B: loachimi, abbatis Florensis, hymnus de caelesti Hierusalem
et gloria sanctorum. - B enthalt noch ein amleres langeres Gedicht dessulbeu
Verfassers, das nicht in die hymnologische Literatnr einschliigt. D*T Anfan^
desselben lautet:
 - 234 -

1. Visionem admirandae 5. His solutum lux secunda

ordior historiae semivivum suscipit,
Et succincte scribam textum. Non curandnm, sed mactandum
Felicis memoriae scorpiooum i. nl.n-
2. Quidam vir religiosus, 6. Tertia his liberatu.s
iatna non incognitus, traditur exsilio,
^cripsit rem, quam vidit quidam Iter agit destitutus
in extasi positus. hominum consilio.
3. Ductus animi excessu 7. Nihil rainus quarto die
ambulat per invia, patitur discriminis,
Nulli sibi patent campi, Fame, siti et fervore
nulla loca pervia. maceratur ererai.
4. Primo die moto gressu 8. Quinto asperis ferarum
in latrones incidit laniatur unguibus
Et Hjratus strirti* lnri- Et frequenter laceratur
paene vita deficit. bestiavum morsihus eto.

181. Dc Snperna Hiernsalem.

Eia, veracis Hierusalem visio pacis,
Ordinibus miris Sion fundata saphiris,
Obvia procedeus, voces dulcedinis edens,
Voces laetitiae, voces dans hymnologiae
5. Cantica cantando, Dominom Sabaoth venerando,
Suscipe laetanter Christum regem iubilanter,
(,>uite sacravit, propria sibi morte dicavit,
<t)uicruce signavit, qui sangaine purificavit.
Auro sterneris, gemmis ornata nitebis,
10. Luce coruscabis, similis vitro rutilabis.
Tu radio magno patris illustraberis agno,
Tu solem radius septempliciter snperabis,
Sistris virgineis puerilibus atque choreis
In te laudetur, sed et Alleluia canetur.
15. Parietibns vastis tua propugnacula laspis-
Que crystallns erit, portae sine fine patebunt,
Nunquam clauclentur, quia firma pace fruentur.
Te Deus elegit. populos et regna sobegit,
Cunctis praelatam terris dedit inmediatam
20. Christus, rex regum, cnins diadema serenum
Est, electorum lapidum structura novorum
In lapides bis sex, qaos in diademate fert rex,
Discipuli bis sex, quibus est commissa Dei lex.
Ornatar gemmis vitae structura perennis,
25. Quoruni splendores dant veros noscere mores,
Ut lapides vivi mereamur in aethere scribi.
Plaude, Sion, nobis intra stellata colonis.
Laus et hosanna Deo, qui iunxit terrea caelo.
Collect. ms. Cartli. Montis S. Beati saec. 13. [14. 15.|. Cod. Vindo-
bonen. 898.
 - 235 -

182. Pro fidelibus defunctis.

Ante tuarn faciem cum iustis atque beatis

Aeternam requiem dona, Deus, hic tumulatis
Et, quos morte crucis salvasti, ne moriantur,
Perpetuaelucis fac ut splendorefruantur.
Collect. ms. saec. 15. Clra. Monacen. 641. - Es folgt noch, von obigen
Versen getrennt:
Christus, fidelissimus amicus noster,
non diu exspectavit,
Sed statim peracta passione
sanctos in carcere visitavit,
Et hoc nobis exemplum,
quod, si volumus animabus subvenire,
Si protrahimus suffragia,
non videntur eis expedire;
Gravissirae enim cura taedio
exspectare comprobantur,
Qui tam inenarrabilibus
poenis cruciantur.

183. Oe sancta Agnete.

Mitis Agnes, quae nupsisti 2. Denudata duni fuisti,

Agno miti, quem quaesisti Nudam texit virtus Christi
Mentis in memoria, Capillomm copia,
Nec ab agno potuisti Quae in agno te dedisti
Poenis flecti, permansisti Et in agno placuisti,
Constans fide media. Mihi sis custodia.

Orat. ms. Anglicaii. saec. 13. Cod. Londinen. Ar. 201.

184. De sanctis Angelis.

1. Salve, sancte Michael. 3. Salve, sancte Gabriel,

caeli proeliator decus angelorum,
Et draconis perfidi Ad Mariam virginem
potens debellator, nuntium decorum
Tui vilis servuli Te misit omnipotens
Sis patrocinator cardine caelorum,
Et ad caeli gaudia Per te nobis Dominus
Eius adportator. regna det caelorum.
2. Salve, sancte Raphael, 4. Salve, sancte Uriel,
patri qui Tobiam iugi visione
Reduxisti sospitem Summi patris hilaris,
per tam longam viam, te precor, mi bone,
Fac nos caelo cernere Tui patrocinii
caeli hierarchiam trino nos agone
Omnem et cum filio Munias a perfido
virginem Mariam. taetroque dracone.
 - 2315 -

5. Spiritus angelici
omnes, vos avete,
Deo qui frnimini
summa curn quiete.
Nos ad amicitiam
Dei promovete
Et in caeli semita
Stabiles tenete.

Officium novum lieati lohannis irap. Bononiae 1525.

185. De s. Angelo Custode.

Ad Matutinum. Ad Tertiam.

Ave, custos dulcis meus, 4. Sana pectus suspirantis

Angele piissime, Gemitu gravissimo,
Cui me totum dedit Deus, Educ viam snpplicantis
Rege fidelissime, De torrente pessimo.
Ne sim malis mortis reus, Ut sit grata manns dantis
Vivere sanctissime lesu clementissimo,
Fac rae semper, rector meus, Cnius visu me forraantis
Et mori laetissime. Fraar beatissimo.

Ad Laudes. A d Sextam.

2. Ave, Christi delegate Pastor boue, memor esto

Ad mei custodiam, Ovem tuam pascere,
Dulcis angele beate, Illi semper sic adesto,
Per divinam gloriam, Ut, dum Inpus rapere
De caelesti pietate Temptat eam, tu sis praesto
lugem da memoriam Mox illam eripere,
Et cum omni sanctitate Quam praesentes illi festo,
Yincere malitiam. Quod nequit deficere.

A d P r i m a m. A d N o n a m.

3. In nie per te roboretur 6. Ave, sacer spiritalis

Fides, spes et caritas, Amicorum intime,
In me seraper dominetur Comes, dux et rex . . .
Tota sancta trinitas, Corporis et animai.
In rae Christus epuletur Esto mihi dux vitalis
Et eius suavitas, Et a culpis exime
In me tandem reveletur Atque me de cunctis malis
Et felix aeternitas. Hora mortis redime.
 - 237 -

Ad Vesperas. Ad Completoriura.
7. Des iugiter exstirpare Pie pater, me digneris
Seminazizaniae, Protegeretenere,
Verba vitae seminare, In adversisrecorderis
Pacis et concordiae, Me nunquamdeserere,
Proximum aedificare De errore memoreris
Per opus iustitiae, Ad te me reducere,
Cunctos bostes debellare Ne depascar ab his feris,
Cum palma victoriae. Quae me volunt perdere.
Orat. ms. Beneventanum [?J saec. 14/i5. Cod. Borgian. M VI 21. - 4, 4
pessimo fehlt. - 4, 8 Senum beatissimo. - 5, # Demdat. - 6, 8 In hora.

186. Ciu-Misde Angelis.

Feria secunda.

Ad Matutinum.

Quem venerafur civium 2. Per hos rogamus intime,

Caelestium exercitus, Nostra sume precamina,
Re^em adorant omniuni Custodi nos tutissime
Angelicique spiritus, Cuncta pellens discrimina.
3. Laus tibi, Deus, penitus,
Quem laudam voce sedula
Collaudat omnis spiritus
In saecularum saecula.

Ad Laudes.

1. Aeterue rerum conditor, 3. Qui laudum tibi carmina

<,>uiraare, solum, aethera Nunc concinunt alacriter.
Gubernas, iustus redditor Per quos nostra peccamina
Cuiusque iuxta opera. Relaxa placabiliter.
2. Superbum nempe spiritum 4. Nos consoleris iugiter
Cunctosque suos complices Ser spiritus angelicos,
Daranando in interitum Cum his ut hymnos pariter
Veros firmasti supplices. Tibi pangamus melicos.
5. Laus tibi, Deus, penitus.

Ad Primam.

Deus, qui ad irnaginem 2. Te ergo cum hymnidicis

Tuam creando hominem Choris laudamus caelicis,
Hunc paulo minus minuis Qui nos in locum suscipis
Ab angelis innocuis, Deiecti mundi principis.
 - 238 -

3- Sit angelorum Ltumino

Laus, houor sine termino.
Qui suis in caelestibus
Nos societ spiritibus.
A tl T e r t i a m.

1. 0 principes angelici, 2. Portas vestras attollite,

Creati regis caelici Pie nobis occurrite,
Ad contemplandam speciem In montem ferte Domini
Eiusque puram faciem Eius psallentes nomini.
3. Sit angelorum Domino.

Ad Sextam.

1. 0 Deus exercituum 2. Nos, quaesumus, custodiat

Caelestium spirituum, Ac incessanter muniat
In thronis caeli residens Virtus tibi astantium
Cnnctisque roire praesidens, A telis malignantinm.
3. Sit angelorum Domino.

A d N onam.

1. Caelestis regis principes, 2. Tersoque mentis nubilo

Gnius ut nos participes Vobiscum dulcis iubilo
Simus cum caeli civibus, Nos Deo exercituum
Vestris iuvate precibus, PsalUiraus in perpetuum.
3. Sit angelorum Domino.

Ad
1. Summae Deus potentiae,
Qui ordiues ierachicos
Virtute sapientiae
Mire distinguis caelicos,
2. Precamur te sujipliciter,
Hos defensoresdirige,
Nobis per quos fertiliter
Salutis dona porrige.
5. Laus tibi, Deus, penitus.
Vesperas.
3. Nos consolando visitent,
Purgent, intiamment, doceant,
Ad bona semper incitent,
Vira daemouum coerceant
4. Devotisque congaudeant
Ac roborent virtutibus,
Ut hi ipsorum compleant
Cohortes in caelestibus.

Ad Completorium.
1. [OJ angelorumgloria. 2. Kunc munda cordis aciem,
Fac horum nos custodia Ut facie ad faciem
Semper peccata fugere Te contemplemnr dulciter
Hostemque saevum vincere. Cum angelis perenniter.
3. Sit angelorum Domino.
Orat. ms. Vallis locosae [?] saec. 15. Cod. Labacen. 45.
 - 239 -

187. Ue s. Angelo Custode.

Salve, splendorparadisi, Triumphantispatriae,

mi gloviose angele, Tu norma sanctitatis
Salve, iubar claritatis Divinalis oboedientiae,
supernaliscuriae. Tu, quimeicuram(gratis)accepisti,
Ave, flos immortalitatis, ab omni hoste protege,
Ave, gemmapuritatis, Ut simul perfruamur [gloria]
Ave, dulcor caritatis coram immeriso iudice.

Missale speo.iale Toletammi saec. 15. Cod. Vatican. I'P'2('4.- Am Ende

der Messe auf den li. Schntzengel angehaugt unter dein Titel ,,Laus".

188. l)e sancta Anna.

1. Gaude, felix Anna, 3. Gaude, felix Anna,

mater matris Christi, quia tibi soli
In urbe de Bethlebem Competit, ut mater sis
nata tu fuisti, matris regis poli,
Regum ex progenie Funde preces tiliae
sancta processisti, tiliaque proli,
Unde laudes debitas Ut nobis non noceat
digne promeruisti. daemon, doctor doli.

2. Gaude, felix Anua, 4. Gaude, felix Anna,

diu desponsata de qua procreata
Viro iusto loachim Est haec virgo virginum,
proleque privata- Maria vocata,
Tunc tibi ab angelo Xostra sis curn tilia,
verba sunt prolata. rnater, advocata,
Quod felici fieres Ut nos salvet suboles
fructu fecundata. virginis beata.

Gaude, felix Anna,

pia mater, plaude,
Plena melle canna.
nos in lu;i laade
Famulos, o, sana
qualibet a fraude
Quasi mel et manna;
felix Anna, gaude.

Clm. Collect. ms. Libehardi prioris Reichenliacen. anni 1476. Clm.

Monacen. 2990. - - 1, 4 n;i fuisti. - '6, 2 sq. f-ornpetit soli.
 - 240 -

189. Oe sancta Anna.

1. Anna stellam matutinam, 3. 0 beata radix viva,

Stellam maris et reginam Mirae pietatis oliva,
Peperit clementiae. Nutu Dei electa,

2. Cum qua vere iam laetatur, 4. Ex qua processit cunctorum

Quia Deum contemplatur Virgo origo bonorum,
Revelata facie. Honrini fructifera.

5. Tu nos, Anna, mater pia,

Cura toa prole Maria
Dnc ad caeli gauclia.

Cursusde Domina sec.ecclesiamHamburgensem

imp. Rostochii1522.
4, 1 sq. Ex qua cunctorum processit origo bonorum. - 5, 1 mater fehlt.

190. De s. Antonio Eremita.

0 Antoni, sancte pater, 0 Antoni, tanta caede

Salutaris vitae crater, Ne caedamur, iatercede
Quae nos tnrbat multis roalis, Mox ad Deum mente pnra,
Pestis epidimialis Sua ne nos creatura
Ut a nobis exstirpetur, Per ipsius morbi ramnum
Tua virtus operetur. Patiamur illud damnam.

2. Es signifer et lucifer, 5. Morbus hic contagiosus

Sis noster ergo scutifer,
Ne morbns hic nos feriat, Ne nos tam repente necet,
Precamur te, quod pereat Te, confessor alme, decet
Radix eius atque fomes, Arte tua nos mederi,
Malus est nam ipse comes. Namque scimus illad vere,

Tamquam fur in nocte venit, Si vis, potes nos mundare

Tunica non, quani invenit, Et hunc morbum effugare.
Vel pallio nos spoliat, Fuga ergo venenosum
Sed pelle nos excoriat, Morbum hunc et dolorosum
Et non solum privat pelle, Praeservando non babentes
Aufert vitam suo felle. Et sanando patientes.
 - 241 -

7. Nos videmus veris signis, 8. 0 Antoni, te precaraur

Infernalis quod est ignis; Confidenter et affamur,
Morbo passim liberantur Nil Deus tibi denegat,
Per te, pater, et sanantur; Cuius manus nos protegat,
Placa Deum tua prece, A peste momentanea
Nos ut salvet ab hac nece. Et morte subitanea.

Orat. ms. Campenseanni 1462. Cod. Darmstadien. 521. - 1, 2 scater. -

1, 3 Qui. - 4, 5 rampnum. - 4, 6 dampnum.

191. De .sanctaApollonia.

Virgo landanda,
Impetra impetranda,
Me libera ream,
Ut te laudare queam,
0 virgo pia, grata,
Mea tcrge peccata,
Tuo intercessu
Me purga ab excessu
In hoc dentium dolore,
Pulcbrior es nam omni flore.

2. Apolloniam nobilem
Dominus exaltavit,
Ancillam suam bumilem
Ad caeles elevavit,
Digne imraarcassibili
Serto hanc exoraando
Et supernorum agmini
Clemens associando.

Orat. tns. Bohemicum saec. 15. Cod. Ducumburgen. >'..).-- 1, 3 reum

gegenden Reim. - 1, 5 O virgo pia Apollonia grata.

192. De sancto Angnstino.

. Angustinus,ex bonestis 2. Umbrashaeresisprofanae

Genitusparentibus, Obscuraturmisere,
Iirventutem in modestis Multum errans per inane
Consummavit rnoribus, Praeceps coepit ruere,
Fide tamen atque gestis Quacrens verum et mundanae
Distans a fidelibus. Lucis more cernere.
Drevs. I'la Dictamina. VII. 16
 - 242 -

(rratia divina dante 7. In divinis scripturarum

Tractus ab exitio, Ipse voluminibus
Sectam, quam defendit ante, Mundo Inxit sidus clarum
Verbi necat gladio. Scriptis et sermonibus,
Et baptisma mediante Umbras fugans tenebrarum
Percepit Ambrosio. Ex humanis cordibus.

Ualidus haereticorum 8. Nobilem de clericali

Dicitur hinc malleus, Statu scripsit regulam,
Factus et catholieorum Vivens ipse lege tali
Monitor idoneus, Ad sanctorum formulatn,
Lux doctorum, forma moram, Veste, victu generali
SiTipturarum puteus. Utens strinxit crapulam.

Sprevit saeculihonores 9. Uitae dies in senectam

Vitans causas scelerum, Explicat utiliter,
Sequensmundi contemptores, Bouis actibus perfectam.
Amans vitam pauperum, Sinit ipsam dulciter,
Regulavit vitae mores Caeli patriam dilectam
Ad exemplar veteram. Intrat immortaliter.

Totus quideni caritatis 10. Sancte pater Augustine,

Ferbuit incendiis, Tuae fer familiae
Ex supeinae claritatis Opem gratiae divinae
Illustratus radiis, Et misericordiae.
In abyssumcaritatis Ut diteinur sine fine
Fertur desideriis. Tecum bonis patriae.

( irat. ms. Campense anni 1462. Cod. Darmstadien. 521. - 2, 3 erras.

"'", - Tractus fehlt. --3, 5 baptismo. - Akrostichon: Augustinus.

193. De sancta Avia.

luelita martyr Avia, 2. Humiliter te rogamus,

Du cuer humblement te suplie, Tresdoulcevirge, sainteAvoye,
Conducatme recta via Ad gloriam, quam optamus,
En cestetrouble et mortel vie ; Nos ames conduys et avoye.
Prie la doulce virge Marie, Mayae nos par si droite voye,
Que fert reis remedia, Que hostemnon timearaus,
Quae en labenoi te compaignie Chantans en perdurable ioye
Puisse avoir caeli gaudia. Omnes: te Deum laudamus.

iir.it. nis. Mr.ntis S. Michaelis saec. 15. Cod. Abrincen. 45.

 - 243 -

194. De sancta Barbara.

Barbara, virgo Dei, spes i>erpetuaerequiei,

Lux verae fidei, quaeso, memento mei.
Ut supernorum me turbis adnumerari
Et collaetari contingat in arce polorum.
A patre terrestri, sanctissima virgo, necaris,
Sed de caelesti, dignissima, viviticaris.
Hoc magnum munus mihi det, qui cuacta creavit
Teque coronavit, qui regnat trinus et unus.

Collect. ms. Insulae reginae caeli anni 1479. Gid. Darmstadien. 2653.
An dieses Gedicht schliessen sich in der Hs. noch die folgenden Verse:

Uarhara, tu mentem Satanae compesce tumentem,

Barbara ne sua vis noceat, virgo, rogo, suavis.

195. De sancta Barbaru.

1. Ave, Barbara beata, Et conventu virginali

Martyr quoque Deo grata,
Afflictorum advocata,
Tu adiutrix sis rogata,
Ut defectus et peccata
Nostraperte sintablata.
Sponsa Christi es vocata,
Andi, quaeso, mea vota,
Propter tuam passionem
Tutum meuni fac agonem.
Locum tenes praeparatum,
Sponsum nobis fac placatum.
Ave,
gemrna claritatis
Ad instar carbunculi,
Ave, rosa paradisi,
More fragrans balsami,
Barbara, virgo nobilis
Martyrque dives meritis,
Te orantes

2. S(dve, candens tnargarita, protege a periculis

In cubili regis sita, Ac caelorum
Quae in aula nuptiali iunge gaudiis.

Oration. ms. 8. Petri Salisburgensis saec. 15. Cod. Petrin. a VI 35. -

1, 1 Ave, virgo N beata. - Aufschrift: nOratto bona de s. Barbara vel
alia virgine." Aus 1, 9 sq. und 3, 5 geht indes hervor, dafs das Gedicht
auf Barbara beabsichtigt war.
16*
 - 244 -

1%. De saucta Barbara.

1. Ave, saiicta Barbara, 3. Mundi florem et nitorem

Christo desponsata, Refutasti,
Et virginnm aureola Sed angelornm dominum
Ab ipso ornata. Tu amasti.

2. 0 beata, 4. Ergo digna, o benigna,

Deo grata, Nunc implora et exora
Sponsa Christi Barbara, Pro me Dei filium,
Esto pia Ut peccata perpetrata
Mihi, quia lam deflenti paenitenti
Sum in labe misera. Detur mibi venia;

5. Ut post vitam hic finitam

Fine bono Dei dono
Fruar caeli gloria.

Orat. ms. Boheraicum saec. 15. Cod. Ducumburgen. 89. - - 1. 4 Ab

ipso digne oruata. - Als nOratio" bezeichnet.

197. De sancta Barbara.

1. Ave. gemma o praeclara, Cum Christo, o pulcherrima,

Martyr Dei Barbara. Inter sanctorum agmina
Salve, lucens margarita,
Yirtutum flore redimita, 3. Ora pro nobis iugiter,
Ave, virgo gloriosa, Ne morte damnabiliter
Sponsa Christi praeformosa. Nos laedat culpa criminuni
Nec taetra turba daemonuni,
2. Salve, rosa valliura, Sed sacro Christi corpore
Paradisi lilium, Et pretioso sanguine
Pulchra nirais, Deo grata, Refecti simus dulciter,
tjuae a patre es truncata, Ut tecura aeternaliter
>'unc vero ingi gloria Gustemus Christi munera
Regnas in caeli curia Per intinita saecula.

drat. ms.8tirpinense[?] suee.1"). Cod.Stirjiiueu. 4o. -3, 7 sumus.-

3, 10 saeeulorum saecula. - nQuicunque sequentum orationem vel unum
Pater iioster et Ave Maria ob honorem sanetae Barbarae, virginis et martyris,
cotidie dixerit, et diem pnssionis eius celebraverit cum ieiunio et divino
officio, si potei-t, nunquam subitanea morte nec sine dominico sacramento
nec etinm sine contessione et contritione morietur."
 - 245
198. De sancto Bartholomaeo.
1. Excitare, o cor meuiu,
Landando Bartholomaeum
Cam voce laetitiae,
Qui est petens apud Deum,
Ne me damnet suum reum
Rigore iustitiae.
2. 0 Bartholomaee care,
0 mi princeps, o praeclare
DQX magnificentiae,
Tu es magnum luminare,
Toti mundo salutare,
Mirae resplendentiae.
3. Tu ditator egenorum,
Propugnator peccatoruin
Hos Deo pacificans.
Liberator devotorum,
Ligator daemonionim
Haec urens, mutiticans.
4. Gaude, in apostolorum
Numero duodenorum
Vere stas dulciflue,
Qno tanguntur flores florum,
Penes artem musicorum
Sonando melliflue.
Orat. ms. Campense anni 1462. Cod. Darmstadien. 521.
199. De sancta Birgitta.
1. Beatarum mulierum
Birgitta sanctissima,
Nam novisti Deum verum
Fide ornatissinm,
2. Ad bonum a iuventute
Te allexit gratia.
In Deo vixisti tnte
Summa cum fiducia.
3. Inclita tu sponsa Dei,
Oliva tu gratiae,
Augmentatrix sanctaespei,
0 lampas ecclesiae.
-
5. Nam octavus descendendo
Es et quintus ascendendo
Recte magistraliter.
Ex quo facto hoc perpendo,
Dulcem, pium te essendo
Valde specialiter.
6. Quia chorda tensa bene
Dulcem sonum reddit plene,
Sic tu passus gravius ;
Stricte corpus tensa lene
Pclles, nervi sunt et venae,
Ergo sonas suavias.
7. Multis malis sum innisus,
Sed oro de te confisus,
Ut ab his excorier,
Circumquaque circumcisus,
Hoc sit mihi paradisus,
Ut sic novus glorier.
8. 0 mi pater pietatis,
Adiutor necessitatis
Omni in periculo,
Hostes pelle pravitatis
Et me loca cum beatis
In mortis articulo.
4. Christi scatens fons et rivus,
Canna fecundissima,
Unde Huxit cibus vivus,
Doctrina doctissima.
5. Rex te caeli praeelegit,
Viduarnm speculum,
Sibi totam te compegit
ISunc usque in saeculum.
6. 0 quara multis te dotavit
Donis, signis, meritis,
lara in caelis te locavit
Praemiis cum inclitis.
 - 246 -

7. Gaude, mater generosa, 12. Sis nunc mater orphanorum,

Arbor salutifera, Tutrix in pericnlis,
Ave, o Swecorum rosa, Et salvatrix sis cunctorum
Vitis tu fructifera. Flentium in vinculis.

8. Quanta tibi revelavit 13. Te honorat et iraplorat

Christns mundo lucida, Tota christianitas,
Multos per te illustravit, Per quammembrisCbristirorat
Gerama lesu nitida. Caritatis suavitas.

9. In adversis es probata, 14. Utriusque status, sexus

Sanctitate florida, Capita sanctitica,
Nobili de stirpe nata, In his sit amoris nexus,
Peregrina placida. lam reos vivifica.
10. Perlustrasti loca sancta 15. Amatrix sis clericorum,
lussu Christi Domini, Reduc cunctos ordines
Doctrinarum clara planta, Ad perfectam viam morum,
Honor Dei nomini. Flecte caeli cardines.

11. Tu virtutum pulcher hortus, 16. Pacem regnis, Dei zelum

Vas moram purissimutn, Cunctis datis precibus
Tu salutis laetus portus, Electorum posce caelum
Sidns splendidissimum. Aeternis cum laudibus.
Brev. ms. Gnadenbergensesaec. 15. Cod Holmien. s. n.

200. De sancta Birgitta.

0 Birgitta, stella clara, 2. Mentes nostras et illustra

Genita in Snecia, Luce sapientiae,
Ut sol fulgens lace clara Qnae praefulges tam venusta
Ex divina gratin, Multiformis gratiae.
Klemming I, 84. -- Mit der Angabe: *. Birg. Openb. IX." Es folgt
daiin noc-Vidie Antipbon Rosa rorans veritatem (sonst bonitatem) aiis deni
Officium der Heiligen, Anal. XXV, 162.

201. De sancta Caecilia.

1. Salve, sancta Caecilia, 3. Salve, quia angelico

Vere Mariae filia, Asp^ctu et alloquio
Sprevisti carnis vilia, Perfruebaris saepius
Caeli amasti lilia. Diebus atque noctibus.
2. Salve, quod Dei filium 4. Salve, sponsa cum virgine
Sic dilexisti unicum, Quae pro tuo precamine
Quod eius evangelium Esse vera meruisti
Seraper gerebat cor tuum. Gratia praestante Christi.
 - 247 -

5. Salve, virgo, cilicio 10. Salve, verna studiusa.

Tua niembra, ieiunio Ut apis argumentosa,
Quae domabas exterius, Christo pure serviemlu.
Ut templum esses spiritus. Incredalos convertendo,

6. balve, quac Valerianum 11. PerquodChristuspraedicatur,

Pium eius et germanum Exaltatur et laudatur,
Christi fidem docuisti (^uod puellam virginalem
Et martyrem effecu.ti. Famulam haberet talem.

7. Salve, tuo cum coniuge 12. Salve, quae te tradidisti

Quod sine lege coniugum Ad mortem amore Christi,
Yitam duxisti caelibem Quemprome, quaeso.implora
Juxta Mariam virginem. Mecuni sisque mortis hora.

8. 0 felices vos personae, 13. Salve, tuum corpusculum

Quibus datae sunt coronae Quod inter tuiubas praesulum
Factae rosis ac liliis Digne locari nieruit
A manibus angelicis! Signisque multis claruit.

9. Salve, virgo, quae impium 14. Salve, [niartyrj gloriosa,

Superasti Almachium Inter virgines famosa,
Ratione, vi verborum Quae a matre benedicta
Tibi caelitus datorum. Sancta virgo tu es dicta.

15. Rogo, sancta Caecilia,

Me Christo reconcilia
Atque tua per merita
Absterge mea crimina.

Collect. ms. Libehardi, prioris Reichenbacen., anni 1476. (Jlm.

nacen
n. 2990. -- 11, 1 Per quos.

202. De sancta Caecilia.

Florens, virgo, caeli rore, 2. His Urbanum in candore

Obnmbrataflorum flore Ut caelestemin splendore
Caelitus, Caecilia, Demonstrasti conscia:
Sponsum tuum ab errore, Per te salus in languore,
Fratrem eins pari more Detur, quies in labore,
Vocasti propitia. In delicto venia.

Orat. ms. Anglican. saec. 18. Cod. Londinen. Ar. 201.

 - 248 -

203. De sancta Caecilia.

0 praeclara Caecilia, 0 bcata Caecilia

Quae puritatis lilia Salva corda debilia,
Virtutumque insignia Precor, et fac agilia
Christo obtulisti; In divino servitio.
Tu -iiniiiii regis filia, Fac, ut nostra exsilia
Pulchra gerens monilia Facta fiant utilia,
Virtutum. per exsilia Salubria consilia
Hinc regnumintroisti. [Tno, virgo, auxilio].
Orat. ms. Campenseanni 1462. Cod. Darmstadien. 521.

204. De sancta Christina.

1. Ave, virgo tu Christina, 5. 0 sanctamartyr Christina,

Ave, dulcis et divina, Babylonis de sentina
Ave, sponsa Christi vera, Mihi tutum da ducatura,
Ave, mitis et sincera. Christum lesum fac placatum.

2. Martyr Dei, Deo digna, 6. Esto mihi consolatrix.

Tua prece me consigna, Pro me sis interpellatrix,
Preces audi peccatoris Pro me Christum interpella,
Et me mundes intus, foris. Solve mortis de procella.

3. Preces audi, praesta \otum, 7. Superare me fac mundum,

Cor in bono fac immotum, Ne demergar in profundum,
Confer mihi cor contritum, Me non sinas naufragari
Rege visum et auditum. In peccatis in hoc mari.

4. Rege gustum et olfactara, 8. In conspectu potens Dei,

Virgo sancta, rege tactum, Memor esto, precor, mei,
Ut in cunctis te regente 0 servitrix Christi fortis,
Vivam Deo sancta mente. Esto praesens hora mortis.

9. Decumbentem fove, leva

Et de morte solve saeva,
Ut resurgam novus homo,
Civis in caelesti domo.

Orat. ras. Campenseanni 1462. Cod. Darmstadieu. 521.

205. De sunoto Christophoro.

1. Gaude, martyr Christophore, 2. Gaude, quia sitivisti

Qui curasti servus fore lesura, ter a quo fuisU
Solo Christi nomine. Baptizatus flumine.
 - 249 -

3. Gaude, quia ferrum durum 4. Gaude,quia confortasti

Liquivit ut cera purum Dagnum luscum, quem sanasti
Tno deprecamine. Cum lutoso sanguine.

5. Gaude, caelo exaltatus

Et in mundo denotatus
Cousolator inoputn.

Orat. ms. Ultraiectinum saec. 15. Cod. Nordkirchen. s. n.

206. De sancto Christophoro.

Ave, martyr Christophore,

Qui regem caeli et terrae
Tuis portas in umeris
Per aquas diri fluminis,
Duc nos per fluctus saeculi,
Ne demergamur naufragi,
Sed fac per mortem corporis
Sociemur in superis.

Horae BMV. ad usum Venetensem saec. 15. Cod. Vindobonen. 1919.

7 !Sed fac nos per.

207. De sancto Christophoro.

0 sancte Christophore,
martyr lesu Christi,
Qui pro eius nomine
poenas pertulisti,
Opcm confer miseris
atque mundo tristi,
(^ui caelestis gloriae
regna maruisti.

Horae ms. sec. usum Sarum saec. 14. Cod. Coll. lesu Oxonieu. 32.
A. - Horae ms. sec. usum Sarum saec. 15. Cod. Oxonien. Canon. Miscel.
98. B. - Salicetus, Antidotarium animae imp. Argent. 1489. C. - Anti-
dotarium animae imp. Argent. 1491. D. - 1. O fehlt, AC; Gaude sancte B. -
3 pro Christi nomine C. - Quae caelestis ]',. - An diese Zeilen schliefst
sich in allen Quellen ^mmittelbar an: Christophori sancti speciem
quicunque tuetur, Anal. XXXIII, Nr. 75.
 - 250 -

208. De sancto Clemente

1. Ave, martyr triumphalis, 4. Ut tua per magnalia

Christi praesul specialis, Creseant spiritualia.
Nos a niundi sana malis, Nec desint temporalia,
Ne nos araor munduilis Post haec et aeternalia
Mergat in flagitia. Dentur Christi munera.

2. Palma nitens triumphali, 5. 0 Clemens, martyr Domini,

Aqua mersus marinali, Tuo beato nomini
Vitam claudis morte tali, Nostra subscribe nomina
Ut post mortem immortali In libri vitae pagina
Fruereris infula. Christi dante gratia.

0. Una voce, mente pavi 6. Ne perraittasspe frustrari.

Nos honore singulari Quibus potes suffragari,
Te studemus venerari } Fac nos Christo praesentari,
Dum versamur in hoc mari, T"t hunc tecum contemplari
Exliihe suffragia, Possimus in gloria.

7. Ubi nec cras, nec hesternura,

Sed est idem hodiernum,
Ubi salus, ubi vita,
Ubi pax est infinita,
Ubi Deus omnia.

Orat. ms. Campense

anni 1462. Cod.Darmstadien.521. - 2, 4 immor-
talis. - Das Lied zeigt namentlich am Schlusse starke Entlehnungen.

209. De sancto Cuthberto.

0 decus Anglorum, titulis pollens meritorum,

Mi Cutliberte pater, pronis pius, hostibus acer,
Te milii suspiro. te spe, prece, mente requiro.
ftovimus, alter erit, tua qui suffragia querit,
5. Tristis letutur, flens ridet, egensquebeatur.
Nunc hilaris maesto, misero miserator adesto.
Sum macstus plane, quod vixi, fugit inane,
Fugit enim, dixi, vita nil utile fixi.
Quantum peccavi ! flens crimina post iteravi.
10. Quae bona, quae liqui, nil detestatus iniquiV
0 me peccantem! sprevi peccando tonantem,
Quem quotiens sprevi, me de caelis abolevi.
Exosus caelo, terrae, cur vivus anheloV
Postponens Christum delegi mortis abyssum,
15. In barathri fundum mergit scelns omne profundum.
Horreo, peccantera me dico, tanta patrantem,
Non fero me talem, me conspiciens animalem.
 251 -

Fonte Dei lotus renovabar et unguine fotus,

Splendidus exivi, sed post sordes repetivi.
20. Vae michi, peccavi, culpas culpis cumulavi!
Vae michi, quo vadam? novus in me decidit Adam,
Ingemino vae, vae, repeto vae filius Evae.
Non tolero memet, nec possum linquere memet.
Tu locus effugii, pater, es, patiaris adiri,
25. Huc magis ipse cito, miseri miserendo venito.
Respice languentem, peccavi, morte paventem,
Exora lesum, velit me visere laesum.
Saucius ex telo culpae medicamen anlielo.
Fer, precor, antidotum, medicus, medicina dolorum.
30. Porrige, quaeso, manum, facias mox surgere sanum,
Porrige, quo mundum reddat, baptisma secundum.
Spes mea post Christum, prece pellas omne sinistrum,
Oro, iuvare velis, et mox tibi stabo tidelis.
Posce inihi flatum, quondam tibi mystica fatum,
-J5. Quae puer octennis perdiscis ab ore triennis.
Ut te de caelis Raphael, me trade medelis,
Dans nautis portum fac, tendam pacis ad ortum,
Orans intente, transcendens terrea mente,
Quo tu tendebas, sanctum transire videbas,
40. Fac, ut eo tendam, dum morti iura rependam.
Te, pater insignis, daemon expavit et ignis
Te, fngiant per te Satanas, Venus, hostis uterque.
Pastus ut in terris paradisi pane referris,
Fac, vivi panis nunquam mea mens sit inanis.
45. Orans, praedicens, praesens, absens benedicens,
Potu, pane, manu, crace, ehrismate, munere, tactu
Morbis marcentes subito das ire valentes.
Aegrum peccatis relevato, pater pietatis,
Me repares, queaso,fer opem, pater optime, laeso.
50. Respice prostratum, culparutn mole gravatum,
Stabo sanatus, si vis audire rogatus.
Quod vis, fac velle, procnl a me cetera pelle,
Velle, quod odisti, da vivam victima Christi.
Vivam non mundo, scd caelis sine secando.
55. 0 cai te credis secretae gratia sedis,
Te bene; te novit, secretius abdita fovit.
Quae solvi carne te viderat inclita Farne.
Sancte Dei civis, melius post funera vivis,
Sanctus cuni sanctis felicior ore tonantis,
60. Sanctussanctorumtua pars, tua palmu laboruin.
Suscipe vota precum, peto, fac me vivere tecum.
Dic, rogo, dic amen, dic consummendoprecamen.
Legend. ms. Dunelmensesaec.12. ex. Cod. Oxonien. Laucl MN<-.491.
Absclirift von Rev. H. M. Bannister.
 - 2:.2 -

210. De sancto Dominico.

0 sancte Dominice, Eia, pater, propera,

Confessormagnifice, Clementeraccelera,
Christi praedicator, luva te rogantes,
Ficlei catholicae Inter huius aspera
Pugil et haereticae Saeculiqueprospera
Pestis exstirpator, Regefloctuantes:
Legis evangelicae Quaenos girant, onera
Simul et propheticae Tua dele dextera
Fervens aeraulator. Et te collaudantes
Pie hic nos respice In hac valle misera
Coram summo iudice Ad te super aethera.
Noster mediator. Subleva laetantes.

3. Pro benefactoribus
Ac familiaribus,
Pro recommendatis,
Pro itinerantibus
Et pro paenitentibus
Sive desperatis
Te profnsis precibus,
Petimus, ut omnibus
Veniam peccatis
Impetres et sedibus
Coniungas caelestibus,
Pater pietatis.

Orat ms. Cainpense anni 1462. Cod. Darmstadien. 521. - 1, 2 Con-

fessor Domini magnifice.

211. De sancta Dorothea.

lesus, Mariae filius 10. Cnm frondibus donavit,

Et Dorotheae dominus, Ipse dulcis Dominus,
<tiui virtute sancti spiritus Kos liberet hic protinus
Ab hoste eam liberavit A falsis criminalibus
5. Atque eam dulciter Et a peccati nexibus,
Mox ad se vocavit 15. Qui testis est fidelis,
Ac rosas cum rosario Ac Dorotheae precibus
Mense Februario Et gloriosis meritis
Ad preces eius notario Coronet nos in caelis.

Orat. ms. Campense anni 1462. Darmstadien. 521. -

 - 253 -

212. De sancta Dorothea.

1. Gaude, virgo Cbristo grata, 7. Gaude, maestis es solamen

Dorothea sic vocata Miserorum et velamen
Disponente Domino. In saeclo naufragantium.

2. Gaude, virgo gratiosa, 8. Gaude, decus humilium,

Dorothea speciosa, Mihi confer auxilium,
Deitatis gratia. Et pro me ora Dorainum.

3. Gaude,virgo, te quaereuti 9. Gaude.quanta impetrasti.

Et sincere diligenti Ictus ensisdum sperasti.
Certa das tripudia. Sub praefecto Fabricio.

4. Gaude, dalcis advocata, 10. Gaude, cuncti ablutricem

Caeli serto coronata, Scelerum, te assistricem
Ardens ut carbunculus. Sciant mortis periculo.

5. Gaude, splendens pulchritudo, 11. Christi dona visionem,

Virginum tu claritudo Peccatoram tersionem,
Acl instar carbunculi. Veram cordis compunctionem,

6. Gaude, virtutum area, 12. I)ei matris praesentiam,

Urbe nata Caesarea, Tuamque apparentiara,
Tu a me pelle vitia. Duc nos ad Dei "loriam.

Orat. ms. Tirnsteinense saec. 15. Cod. Ducumburgen. 84. - 4, 3 Ardens

carbuncule. - 5, 2 tu fehlt. - 7, 1 es fehlt. - 10, 1 adiutricem. - 10, 3
in periculo. -- 12, 3 Duc nos post te ad.

213. De sancta Dorothea.

Ave, virgo Deo grata, 3. Ave, dulcis advocata,

Dorothea sic vocata Caeli serto coronata
Parentum elogio; Ardentis sardiunculi.
Ave, rosa sine spina, Ave, splendensclaritudo,
Vulneratis medicina Inexbausta pulchritudo
Meriti fastigio. Ad instar carbunculi.

Ave, virgo virtuosa. 4. Ave, maesti consolamen,

Dorothea speciosa Miserorum relevamen,
Deitatis gratia; Triumpbatrix xabuli;
Ave, omni te quaerenti Ave, digna tu videre
Et sincere diligenti Salvatoremtunc sincere
Magna dans solacia. Sub forma pueruli.
 Tu virtutum es area '.|. Et in fine suae vitae,
Vere, nata Caesarea, Omnes,rogo, hoc audite
0 decus humilium; Colentes raemoriam,
Stirpe namque procreata, Veram cordis punctionem,
Castitate phalerata, Peccatorum tersionem
Parentum sublimium. Post ad poli gloriam.

6. 0 quam, virgo, ruda multa. I <i. 0 suave tuum nomen

Pertulisti sic suffulta Nobis praestet per te, Amen,
Sacro sub umbraculo, Mala cuncta fugere,
Nunc a doctis et mirandis Ut concedat fidem rectam
Datur tibi honor grandis Caritatemque perfectam,
Sponsi adminiculo. Spe nunquam deficere.

7. 0 quot bona impetrasti. 11. Eucharistiae dueamen

Ictum ensis dum spectasti Contra hostis obluctamen
Praesidis Fabricii; Larga det devotio.
Mulieri parienti Hoc condonet, qui est unos,
Nomen tuum invocanti Vere quoque exstat trinus,
Datnr spes remedii. Aevi stans causatio.

8. Ut postremum infamati, 12. Huius virtus infinita,

Paupertate adgravati Qua paratur nobis vita
In praesenti saeculo Et cunctis ab exordio,
Sciaat sibi assistricem Clementia noa fabilis,
Celeremque adiutricem Ens incomprehensibilis
Quovis in periculo. Teste sacro eloquio.

Orat. ms. S. Petri .Salisburgen. saec. 15. Cod. Petrin. a IV 39. - 6, 2

Protulisti. -- 11, 5 Ve quoque. -

214. Ite sancta Dorothea.

Ave, virgo Dorothea, 2. 0 virgo virginum praeclara,

Cor mundum iu me crea, Quae tormenta tam araara,
Vitam [meam]sic guberna, Ferventisolei vicisti
TUQSut sim dignus verna, Et illaesa exivisti,
Ignem da sancti pneumatis, Me de peccatis erige.
Ut ex toto corde queam (i votiva spes lapsorum,
Spem te singvtlarem meam Vuae per manus angelorum
In praesenti collaudare Es in carcere nutrita,
Possimquetibi decantare Me fove nunc in hac vita,
Melos sonori neumatis. Gressus meos dirige.
 - 255 -

3. 0 Dorothea laude digna, Non me tuum asperneris

Idola per te maligna
A Fabricio erecta,
Ab angelo sunt abiecta,
A me fuga haec idola.
In eculeo suspensa,
Facibus dire succensa,
Me ure caritate Dei,
Ancora sis meae spei,
Ne fraude vincar subdola.
4. 0 Dorothea, sponsa Christi,
Memorare, quod misisti
Rosas cum malis. munusmirum,
Theophilo, cum frigus dirum,
Erat brurnali tempore;
Mitte rosas cordi meo,
Me coniungesoli Deo,
Ut per talem convecturam
Mortem evadam praeduram
In anima et corpore.
5. 0 virgo, cum hinc transmigrasti,
Sub gladio tunc impetrasti,
Deum qui deprecaretur
Per te, mox ut exaudiretur
Cunctis in periculis.
0 Dorothea, virens vitis,
Assertoremtuae litis
Hic astantemcomtemplare,
Gemescentemtam amare
Singulibusnunc sedulis.
6. 0 vas multum opulentum
Super aurum et argentura,
In paupertate me araara
Solve, virgo, precor, clara,
Langueritem prae inopia;
Nec indignum indigneris,
Me comraendo tibi totum
In amore tuo potum,
0 pietatis copia.
7. 0 rosa rubens sine spina,
Flos illaesusa pruina,
Tortor, virgo, ne me laedat.
Nexus inferni ne me caedat,
Me audi, vernans lilium.
0 Dorothea, martyr Dei,
Miserere, virgo, mei,
Te laudantem non ignora,
Sed pro me semper exora
Christum, Mariae filium.
8. 0 Dorothea,spes virtutum,
Me sordibus multumimbntura,
Servura tuum nunc exaudi,
Fine malo ne rae claudi
Sinas in meis vitii;-.
0 virgo castitatis mirae,
Tibi decrevi nunc servire,
Sub tua cura tam suavi
Mc habe, nam te amavi
Prae cunctis deliciis.
9. 0 virgo, cum binc emigrare
Me contingit, tunc aptare,
In horrenda mortis hora,
Veni, virgo, sine mora
Tuere me et libera.
Sis securum mihi scutum,
In agone fac me tutum,
Da, ut bostem non pavescam,
Sed in Christo requiescam
Quiete salutifera.

Orat. ms. .s. Petri Salisburgen. sa.ec.15. Cod. Petriu. a IV .'i9. - 1, 7

Spem firmam singularem. - 1, 10 sonoris. - 5, 4 mox et. - 5, 6 vivens.
- 5, 10 Singultatibus. - 6, 6 aspernaris. - 6, 7 indignaris. - H, 0 tn. .
- v, 9 te virgo amavi. - Nach dem Amen folgt nocli die A:
Hurothua Christo grat;i,
Afflictorum advocata
Adiutrix[que] sis rogata,
Ut defectus et peecata
Nostra per te siut ablata.
 25(J -

215. [)e sancta Dorothea.

Margarita pretiosa Condigne Cappadocia

Et virtutum vernans rosa Cum urbe Caesarea
Senatorum genere, Te sustinet martyrem,
Pater Dorcus, mater Thea, Ubi tuum laceratnr
Sic vocata Dorothea Corpus atque maceratur
Congregato nomine. A rege Fabricio.

2. Tibi sponsum elegisti In mense Februario

Christum, per quem meruisti Tu scribae Theophilo
Paganorum numerum, Mittis mala bina,
Tui sanguinis sornres, Trinas quoque rosas
Non babentes Christi mores, Vernantes, speciosas
Perducis ad Dominum. Sub gratia divina.

5. Qui videns Deum timuit,

Martyrium sustinuit
Intrans caelorum gloriam;
Nunc animae et corporis
Tu nostri in pericnlis
Habeto memoriam.

Orat. ms. S. Petri Salisburgen.saec.15. Cod. Petrin. a IV 38. - 3, 5

et maceratur. - 5, 1 et timuit. - 5, 2 Et martyrium.

216. De sancta Elisabetha.

0 viridis palma, bonitatis Elisabeth alma,

Flos Alamannorum, consolatrix tmserorum,
Hortus honestatis,fons totius bonitatis,
Ex Christo data, regali stirpe creata,
5. Tu schola virtutis, aegris spes certa salutis,
Non fuit in mundo patientior hoc furibando.
Exstasinsignis meritis, multis quoquesignis,
Organa das lucis, defunctos ipsa reducis.
Herbida tu tellus, Gedeonis nobile vellus,
10. Hesther cum ludith in te sua munera fudit.
Pro nobis ora, cum raortis venerit hora,
Pandens absque mora paradisi regna decora.

Collect. ms. Libehardi, prioris Reichenbacen. anni 1476. Clm. Monacen.

2990. - 5 virtutum. - 7 multis fehlt. - 12 mora fehlt.
 257 -

217. De sancta Enlalia.

Terna iam dena moriens Eulalia plena

More, boni vena fuit orbi, luua serena.
Nuda flagellatur, oleo sua mamma crematur,
Plunibo temptatur, ignita calce probatur.
In fornace lesum caelestem palpitat esum,
Qnae nos prece pia perducat ad aethera summa.

Orat ms. Campeuse anni 1462. Cod. Darmstadien. 521.

218. De sancta Fide.

R°. Praesidiutn vitae qui quaeritis. ecce, venite,

1. Quique laboratis, si vultis opem pietatis,

Tollite clamorem sub sanctae Fidis bonorera
Eius laudandonumen simulatqueprecando,
Haec ut vestrarum sit portus aegrimoniaram.

2. 0 mundanarum despectrix divitiarum,

Virtutum telis armata rnanendo fidelis,
Nomen de veris rebus duxissse videris,
Fides praeclari meriti bene digna vocari.

3. Lucifer ut stellis aliis praelata puellis,

ludice sub tristi flammas quae tuta subisti,
Exaudi tantum tibi debita vota precantura,
Possint adiuti quo per te vivere tuti.

4. 0 pia bellatrix, virtutura semper amatrix,

Pro voto Christi gladio caput exposuisti
Hoc pacto fortis subeundo pericula mortis,
Unde tibi laetus congaudet in aetere coetus.

5. Peste nimis dira Daciani ferbuit ira,

Ut male pnniret, quos Christo credere sciret;
Agmina sanctorum fngiunt ex urbe virorum,
Sed pugnax liusti tu sola resistere nosti.

6. Formoso toto succumbis corpore leto

Sanguineis rivis, Christo sed in aetbere vivis,
Corpus et algcscit, sed in astris vita calescit;
Hic tibi sedes est, quo iustis scandere spes est.

7. Gaudes sidereis, virgo, sociata choreis,

Caelitus aeteruo regi copulata superno.
Corporis et vita frueris in morte potita,
Obstans hostili rabiei corde virili.
Dreves, l'in IHctamina. VII. 17
 - 258 -

8. Laudibus aeternis caelo celebraris et arvis,

Cuius maiestas, nomen simulatque potestas
Cunctis clarebunt, dum terrea regna raanebunt,
Et si transibunt, tamen haud tua facta peribunt.

9. SponsaDei magni, qui Christus dicitur, agni

Virginis atque piae, virgo, nurus atque Mariae,
Sis praesens genti non uequa sorte dolenti
Menteque devota, quae fundimas, accipe vota.

10. Desolatorum gratissima spes animorum

Atque laborantum requies te, laeta, vocaotum,
Martyr et insignis, precibus moveare benignis,
Huius in adversis vitae dans prospera mersis.

11. Quos titubare vides, te poscimus, inclita Fides,

Conservare velis illaesos, virgo fidelis,
Nos validos per te fieri, quod scimus aperte,
Nec precc frustrata quemquam sinis ire vocata.

R° Kunc populo maesto praesens, pia martyr, adesto.

12. Te nisu toto petimus cum supplici voto,

Ut via virtutis sis nobis atque salntis,
Et, quod peccamus, solvat tua cura, rogamns,
Praebens tutelam miseris necnonque medelam.

13. Vincula nostrarum dissolvat tristitiarum,

Robur et augmentum tua fortitudo geraentum,
Te si mens orat pia, non frustrata laborat,
Ut uoxas pleret, sed dico. si sna maeret.

14. Fortunam raaesto, depressis gaudia praesto,

Pacem turbatis, perversis vim pietati-,
Pellens languorem malesanis atque vigorem,
Exsulibus patriam stolidis reetamque sophiam.

15. Virtutis verae cultrix, pia virgo, medere

Cunctorum morbis per climata totius orbis
Perque tuum nomen rectuiu des omnibus omen,
Gratibus iramensis celebreris ob ista repensis.

16. Advei>is rebus praesentibus, alma, diebus,

Virgo, tuum munda templum dans cuncta secunda.
Expers inaeroris ut floreat omnibus hovis,
Iniciens mntstas curas pellatur egestas.
 - 251» -

17. Pro culpis demumDorainum,pia, flecte supremum,

Cum discussurus iudex erit ista futurus,
Tempus ad extremum cogens finire supremura,
Pacifica miram districti iudicis iram.

18. Illud ad examen tua plebs tunc laeta iuvamen

Sentiat, infernis non iuncta sed usa supernis,
ludex iratus ne vindicet ille reatus,
Quam nos torqueri, potius velit et misereri.

19. Cum tamquam plebis princeps tunc, virgo, sedebis,

Pro stupefactorum desudes parte reorum,
Qui sibi non secum fidunt, fac vivere tecum,
Dans laqueos illis evadere perditionis.

20. Nostros placatus pater audiat ipse precatus,

lllius et natus concedat nos miseratus,
Roboret et flatus veniens ab utroque paratus;
Crediiur iste Deus personis sub tribus unus.

R ° Laudes mens illi referat gregis ergo pusilli.

Passionale ms. >S. Fidis Conchensis saec. 11. ex. Cod. .Selestadien.
95 (1187). - Nach Strophe 1-10 inkl. folgt jedesmal der Kundreim:
-,Praesidium vitae", nach den ubrigen Strophen: nNunc populo
maesto." - Vgl. Bouillet, Liber miraculorum sanctae Fidis
Paris. Picard. 1897.

219. De sancto Francisco.

1. 0 Francisce, pater sancte,

Devotionis fuisti tantae,
yuod divinus amor se signavit
Teque sibi assimilavit
Et in amore confirmavit,
Nunc quem sibi associavit.

2. Supplico tibi. booe pater,

Tui ordinis velut frater,
Respice in numero fratrum Minorum
Me, quem gravat onns peccatorum,
Impetra mihi veram paenitentiam
Firmamque perseverantiam.

3. Devotionem mihi procura,

0 pie pater, de te sit mibi cura,
Rogo te per lesum (Jbristum crucitixum,
In quem scio te confixum,
Nunc et in morte sis adiutor,
Ne rae perturbet persecutor.
17*
 - 200 -

4. 0 lesu, Francisci amator,

Te nunc rogo pauper peccator,
Propter preces patris mei
Miserere mihi, fili Dei.
0 bone lesu, propter tuara mortem
Hunc patrem mitte ad meum agonem,
Ne formidem hostem fortem,
Sed me ducat ad tuam cohortem.

Orat. ms. Campenseanni 1462. Cod. Darmstadien. 521. - 2, 4 gravet. -

4, 8 tuum.

. De sancto Francisco.

1. 0 Francisce, 6. Insignitum
Concupisce Fac, munitum
Cordibus itnprimere Me crucis signaculo,
Crucem Christi, Fac transfixum
Quam tulisti Et infixum
Stans in hoc itinere. Crucifixi iaculo.

2. Fac ardere 7. Maculatuni

Nos, languere Per peccatum
Cura crucera Domini, Me defende miserum,
Et sit totum Fac ferventem
Cor devotum Servientem
Pretioso sanguini. Mortis crucis, vulnerura.

3. Cordi funde 8. Hunc thesaurum

lam profunde Super aurum
Crucifixi vulnera, Me sitire facias
Quibus dentur Et immensum.
Et parentur Fac. accensum
Nobis salutifera. Ad cor tuum rapias.
4. Det saporeni 9. Suffragare,
Crux, odorera Pater care,
Nobis et dulcedinem. Tuis ante Dominum.
Qua pascamur Fac Minores
Et ducamur Esse flores
Ad beatitudinem. Ceterorum hominum.

5. Cor ad crucem 10. Crucemarnent,

Quasi lucem Ad te clament
Speculandogaudeat, Cordis desiderio,
In qua fixe Sint ferventes
Stet, prolixe, Te sequentes
Firmiter inhaercat. Filii vestigio.
 - 261 -

11. Pater sancte, 12. Adiuvare

Te invante Nos dignare
Simus in caelestibus, Stantes in exsilio;
Haec nos vere Te sequamur,
Fac habere Ut fruamur
Tnis sanctis precibus. Paradisi gaudio.

Horar. ms. Franciscanum. saec. 15. L'ucl.Vatic. Regin. 165. - 2, 1 Fac

nos ardere. - 4,4 Quam. - 6, 3 Nostrae crucis. - 8, 4 immensium. -
M,6 Et cor tuum.- 9, 3 ante Christuin.- Trotz der Ubersehriftn.Sequentia"
in der Quelle ein Keimgebet.

221. De sancta Fridcswitha.

Firma Frideswida, fidei flos, femina fida,

Rectos rite regens regem reprobando repellens,
Ignis iustitiae iubar irradiavit in illa.
Pogmata digna Dei dominabusdans duodenis,
5. Edibus ex eius enormes expulit estus.
Sacras sancta sibi studuit sociare sodales,
Virgo venusta vigeus virtutis vendicat vsum,
Vt viris vetitum vitium vitare volebat.
ludex iustitiae iubar ingens intulit illi,
10. Turris tuba trucem tortorem tundere temptans.
Hic habitans bumilis hostiles horruit hamos,
Angelicasacies adamansascendit ad astra.

Orat. ms. AngHcanum saec. 15. Cod. Oxonieii. Kawl. C 550 (1240B). -
'J reprobando repelle. - 12 ab astra. - Es folgen in der Handschrift einige
andere erzahlende Verse mit dem Anfang: Carne Frideswidam genuit
rex Didanus iste, die indes mit obigera Gedichte nichts zu tun haben. -
Abschrift von Rev. II. M. Bannister.

222. De sancta (ienoveia.

1. Genovefa, flos virginum 3. Genovefae subiaceat

Post matrem lucis luminum, Nostrae mentis intentio,
Excuset apud Dominura Ne vitiosa foeteat
Nostrorum lapsus criminum. Tumens cordis elatio.

2. G-enorefae praeconium 4. Genovefam fidelium

Pangat laudis confessio, Veneretur devotio,
Et virginis praesidium Culpae poscat remedium
Nos absolvat a vitio. Fervens cordis compunctio.
 - 202 -

5. Genorefa,generalis 15. Virgo, pro furti crimine

Salus in te sperantium, Caecata reddens luraina
Spes tuorum spiritalis, Culpam fatenti feminae,
Praebe tuis solacium. Mentes nostras illumina.

6- Genovefa supplicante 16. Virgo, quae membra plurium

Nullis premar supplicis, Liberas a paralysi,
Christo mihi miserante
Non puniar cura impiis.

7. Virgo clara virtutibus, 17. Virgo, quae viros liberas

Virtutum fulgens titulo, A morte morti deditos,
Coniunge caeli civibus A via mortis transferas
Exsules in hoc saeculo, Ad vitam tibi subditos.

8. Yirgo, per manus praesulis 18. Virgo, puellac debili

Sponso dicata virginum, Pedum reddens officium,
Esto pro tuis faraulis Via indeclinabili
Mediatrix ad Dominum. Me duc adsumraumgaudium.

9. Virgo, quae matris oculos 19. Virgo, suspendensaere

Luci restauras pristinae, Correptos a daemoniis,
Participes fac servulos Dignare nos eripere
Aeternae vitae lumine. A daemonum insidiis.

10. Virgo, quae facis puteum 20. Virgo, quam falsae virginis
Profundum superfluere, Non fallit simulatio,
Fac cor meum lapiileum Fac nos expertes criminis,
Lacrimas tibi fundere. Dignos iustorum praemio.

11. Virgo, Parisiensium 21. Virgo, quae mersum precibus

Salus a persequentibus, jMatri restauras filium,
Esto nobis refugium A nostris deme cordibus
Ab inimicis omnibus. Vitae praesentis taedium.

12. Virgo, cui panis hordei 22. Virgo, quae maDum aridam
Cum fabis est refectio, Sanasti tuis meritis,
Nobis sit cibus tidei Fac mentem nostram turbidam
Lacrimarum profusio. Cbristi parere monitis.
13. Virgo, potans artifices 2:1. Virgo, pulsis daemonibus
Dato de sursumpoculo, Sequanara
reddenspervium,
Satia tuos suppliccs Fac, ne cum peccatoribus
Aeternae vitae pabulo. Iter carpamus devium.

14. Virgo, quae prae te cereum 24. Virgo, per quam solidatur
Lumen facis recipere. Membrorum dissolutio,
Me facias sidereum Per te nobis concedatur
Verum lumen attingere. Peccatis absolutio.
 - 2(33 -

25. Virgo, quae viros liberas 35. Virgo, cuius jiotentiam

Vexatosa daemonio, Sentiunt energumini,
Fac mentes nostras libems Da nobis sapientiam
A daemonum dominio. Christi devotam nomini.

26. Virgo, quae caecam virginem 36. Virgo, fraotnm vas olei
Redditis sanasoculis, Fulso reformansdaemone,
Mentis nostrae caliginem Praeceptis sanctae fidei
Precibus pelle sedulis. Parere tuos admone.

27. Virgo, per quam procuratur 37. Virgi», quae demis pluviam
Frigus et ardor febrium, Messibus et messoribus,
Per te nobis concedatur Ri^a cordis duritiam
Jnter utrumque nicdium. Salutiferis imbribus.

28. Virgo, quae naves fluvio 38. Virgo, quae corpus liberas
Periclitantes libeias, Oppressum morbo calculi,
Nos a mundinaufragio Cordihusnostrisauferas
Ad vitae portum transferas. Amorem huius saeculi.

29. Virgo, nactas miritice 39. Virgo, quae mirabiliter

Quae das frupes famelicis, Incurvos sanas digitos,
Caelesti pane retice, Sana misericorditer
Quos temporali reticis. Actus nostros illicitos.

30. Virgo, quae pro pauperibus 40. Virgo, cuius praesentia

Furtum facis laudabile Moventur imniobilia,
Dans panes indigentibus, Fac in Cliristo stabilia
Crimen arce damnabile. Corda, quae sunt mobilia.

31. Virgo, debilem pedibus 41. Virgo, quae tuis meritis

Surdumquesanansbominem, Sequanae sedas impetuiu,
Da nobis aequis passibus Ab actibus illicitis
Imitari te virginem. Restringe raentis impetum.

32. Virgo, per quam parcntibus 42. Virgo, quae circumstantibus

Sana redditur Slia Ab aquis servas lectulum,
De vita desperantibus, Intactum iustis fluctibus
Duc nos ad vitae praemia. Riga mentis cubiculum.

33. Virgo, quae parcis homini 43. Virgo, quae sacri caelitus,
Nolenti servo pareere, Sedasignis incendium,
Caelesti tuos agmini In me erirainum penitus
Stude servos coniuugere. Extingue flammas omnium.

34. Virgo, foedis vestigiis 44. Virgo, me tuum famulum

Foedum fugans daemonium, Caeli fac rtignum solio,
A foetentibus vitiis Quae vivum servas servulum
Purga secrtta cordium. Templi lapsum fastigio.
 - 2(34 -

45. Virgo, quae signis celcbris 49. Quam reddit venerabilem

Rivos distillas olei, Signorum iugis gratia,
Eripe nos a tenebris Quam snis admirabilem
Fonte repletos fidei. Christus aequat in gloriar

46. Virgo, dulce refugium, 50. Qua supplicante venia

Spes certa laborantium, Confertur peccatoribus,
Medicina languentium, Qua mediante praemia
Languorum salus omniuin, Vitae dantur fidelibus,

47. luius vita gloriosa, 51. Inclina nostris precibus

^lors longe gloriosiur, Aures misericordiae,
Cuius vita pretiosa, Nostris infundens mentibus
Mors multo pretiosior, Donum caelestis gratiae.

48. Cui subiacent daemonia 52. Tu profugis refugium,

Desolatis consilium,
Cuius insensibilia Tn nobis sis auxilinm
Corpus adesse sentiunt. Mortis arcens exsilium.
Legend. ms. S. Geuovefaesaec.13. Cod. Parisin. 5667. add. saec.13.
- 13, 2 Uatura. - 17, 3 Virgo mortis. - 19. 2 Correctos. - 3,s, "_'carculi.
- 44, 4 fastidio. Aus derselben Quelle bei Saintyves, Vie de Sainte
Genevieve, Paris 184H, j>. CXLII sqq., mit eiuigen Lesefeblern, die hier an-
zumerken iiberfliissig sein diirfte. 16, 2 erganzt Saintyves : Servos emunda
scelerum | A peste detestabili; diese Erganzung verbietet der Eeim. - 48, 2
fiillt er aus: Quam et praesentem fugiunt; hier ist wenigstens der Reim ge-
wahrt.

223. De sancto Hieronvmo.

1. leronymus, scholastica 5. Oblitus est praeterita

Imbutus distiplina, Extentns in futura.
Tam graeca rjuam hebraica Aggreditur insolita
Cognovit et Jatina. Eremitarum iura.

2. Hic presbytereligitur 6. Naturam domat variis

Romanus cardinalis, Laboribus virtutum,
(^uem acriter persequitur Vigiliis, ieiuniis
Tumultus clericalis. Secundum patrum nutnm.

3. Elatos, vagos, ebrios, 7. In disciplinis talibus

Gulososincrepavit, Discipulusimbutus,
«^uo contra semet impios In imbuendis pluribus
Ut canes irritavit. Magister constitutus.

4. Recessitergo longius 8. Muuivit sacraepaginae

Relinquens civitatem, Scripturas veritate,
Gaudenter adit serius Quae veterum caligine
Deserti vastitatem. Fnerunt vitiatae.
 - 265 -

9. Virtnte manensstabilis 10. [Sacerjdosbeatissime

Devenit ad extrema, Pro nobis in[tercede],
Defunctus
servushumilis [Ne nostrae]fiant animae
Deferturad supreraa. Daemoniorum praefdae].

' >r;it. ms. Carapense anni 1462. Cod. Darmstadien. 521.

224. lir sancto Hieromiiio.

1. Hic sacerdos fuit ordine, 6. Hic caritate fervidus,

Peregrinans maris culmine, In Deo nunquam tepidus,
Heremita solitudine, Proximo benignus,
Demum regulae professor, In zelo sernper sobrius,
Claustri sancti fabricator Ad pacem compositus
Et monachorum pastor. Et ab odio sepositus.

2. Hic per flagella voratus, 7. Hic districtus in iustitia

Omnis linguae peritus, Misericors cum illa,
Interpres omnis ritus, Circnmspectus prudentia,
Fuit veritatis doctor, Memorans praeterita,
Scriptoram verus translator Ponderans praesentia
Et snmmus compositor. Et providens fntura.

3. Hic scribendo certas metas 8. Hic virtute fortissima

Omnem statum docuit, Derisit, terribilia,
Omnes David et prophetas Attritus abstinentia
Ipse solus exposuit, Postposuit carnalia,
Super Salom et tres athletas Fulcitus teraperantia
Eius doctrina floruit. Quae contemnit nimia.

4. Hic fidei pugil et vexillum, 9. Hic humilitate deiectus,

Malleus haereticorum, Pietate mollitus,
Ipsorum iuge flagellum, Oratione devotus,
Hostis fuit vitiorum, Lacriiuarum effusor,
Virtuti fecit scabellum Comtemplatione sublatus
Tradens doctrinam morum. Et utilis actione.

Hic spe cerlissimus, 10. Hic pauperura subventor,

ludici non pavidus, Elemosynarum largitor,
Operator sollicitus, Tristiuin consolator,
Nunquam otiosus, Laetantiura temperator,
Sperantium firmarius In adversitate securior,
Et confortator strenuus. In prosperitate devotior.
 - 266 -

11. Hic virgo carne, 12. Hic leonem domuit,

Pnrus in mente, Qui obseqnia praebuit.
lam senex aetate Dogmatizavit Paulam,
Docuit in morte, Quae praeccssit in patria.
Quae sine forte Infra vide, quot post mortem
Sunt plena salute. Coruscarunt miracula.

Hieronymianus ms. Johannis Andreae, saec. 15. Cod. Rossian. VIII,

231. A - Collect. ms. incert. orig. saec. 14. Cod. Vindobonen. 4689. B. -
5, 1 Hic saepe certissimus B. - 5, 2 ludicem A. - 5, 3 Sperator A. -
5, 5 fumarius. A. - 9, 5 inolitus A. -- 12, 1 domuit leonem A. - - 12, 2
obsequia praebuit A. -- 12, 4 in fehlt B. -- 12. 5 Supra vide quid 1>.-
Vgl. Mone III, 341 (in not.); ferner: Hieronymianusimp. s. 1. 1482(Hain
1082). -- Der Autor bemerkt zu seinem Produkte: nDeo teste nihil, quod
falsum putem, immiscui in lioc stilo studiose difformi; nec hic rimas vel riti-
mns facere intendebam, in quibus requiritur uiiifurnii[ta|sl.':

225. I>c s. Hngune Gratianopnlitano.

Gaude perpetuo, praedulcis. amahilis Hugo,

Tu meritis plenus, fidei pietate serenus,
Illustris donis divinae cognitionis,
^NIunrli calcator, Christi ferveus imitator,
lustitiae forma, morum rectissiraa norma.
0 pater, exora pro nobis mortis in hora,
Ut simus digni postrema luce beari.

Orat. nis. Campenseanui 1462. Cod. Darm.stadien."V_'l.

226. I>e s. Hngone Lineolniensi.

1. Est Hutio de'Burgundia 4. Gloriam summishic figens,

Excelsa Cbristi gratia Ficta itnis reperiens.
8ublimatus in Anglia Carthusiensem ordinem
rontificatus infula. Subegit niux asperrimum.

2. liumo plasmatus arida 5. Odas canunt altissimo

Jrroratur aerea Assumpto ab exsilio
Humiditate. frigida Hugone cives superi
Ardet natura ignea. Ad asylum Dei veri.

3. Uitae sancti principiis 6. Aeterna Christi munera

Mortis versis mellifluis Hugo tigens memoria
Hugonis sine dubio Leprosis dedit oscula
Est simplex generatio. Et sensit illa dulcia.
 207 -

7. Superna ergo procura 8. Tibi patri, Deo vero,

Nobis prece continun, Laus, honor sit et filio
Nunc apud qui te Dominum Cum spiritu paraclito
Fecit pastorem gentium. Finera iungens principio.

Collect. ras. Guilelmi Ki-ed, Epi. Cicustreii. sat-c. 14. Cod. Coll. Novi
Oxouien. 264. -- ,,A clerico quodam, anno 1316 scholae grammaticalis Lin-
colniensis didascalo, compositum." -- Abschrift von Kev. H. M. Hannister.

227. De sanctis Innocentihus.

Insoiites Domiiii, nobis succurrite sanctl,

Nos gravibus \itiis per Christi solvite nomeN.
Suscipe 1u, dominans, sanctoruin suspice voceS,
Omnibus et miserere tuis, quos sanguine fusO
5. Nempe redemisii; splendens in carcere lumeN,
Traxisti de morte tuos; mors mortua dormiT,
Ex quo morte tua reserasti gaudia vitE.
Sanguinis effusor saevusque inimicus Herodi S
Destruitur per to victus, fortissime DaviD.
10. Ocior hostis crat volitans oinni quoque ventO,
Mordax ut frendens cupiens leo perdere ChristuM.
Innocuos pueros sternebat corpore ned.
Non tamen extinctos iuclusit tartara daomoN,
In gremium caeli vexit seil gratia summl.
15. Nomina babent in fronte sua, patris quoque nomeN,
Omnes et clamaut modulando carmine polchrO.
Bombo qui luctus lacrimuntur coniuge lacoB
In superis plorat pueri ceu mater ablatl,
Sed nimio non vult luctu cessare deplangenS,
20. Sunt quia, sed non est illis regressio tristiS,
Ut veniant iterum mundum qni planctus in uslJ
Cosmica cuncta manent detersa tristia, doneC
Cunctipotens ' veniens nos omnes colligit illuC.
Uivida vos, saucti, clauiat inea palpebra fletTJ,
25. Rectorem mundi precibus, rogo, ttectite sempeR:
Rex fortis, lesu, dominans, raiserere, precamuR.
Impie quod gessit Froumundus curpore factl.
Tollite peccatuni. quod Cbristus sanguine tinxiT.
30. Eudochias os oplon stephanosas, Kyrie ChristK,
Sanctos innocuos, qui cantant carmina laudiS.
Ante thronum Domini cantant sibi cantica pulehrA:
Nostrum vindica ema, splendens de lumine lumeN,
Confratrum numerus,dictum est, requiescite, doneC
35. Tempus adbuc modicum, cum rex fortissimus astaT.
Insontes Domini, nobis succurrite sanctl.
 - UliX

Collectan. 111«.Tegurinum saec. 10. Clm. Mouacen. 19412. - 30. Ei-

Ss onlov ffrff/«j'(o«r«f xcan. - 33 ema = ntua. - Doppelakrostich :
IiiMjntes Doinini, nohis succurrite sancti; der Verfasser nennt sich Vers 27.

22s. De sancto lodoco.

Mulciber exsulta mons, crebra laude resulta,

ludoco fulta venient tihi nunc bona multa.
Nec mala sunt ulla, mihi si datur ampla. gugulla.
Laus tibi sit, Christe, cuius pietate vir iste,
5. Cnltor apostolicus, ludocus, pacis amicus,
luvaviain grata sna pignora, grata, beata
Mittere dignatus est sicque iuvare paratus
Se collaudantes illic et eum venerantes.
Ex hoc nunc gaude manibubque,luvavia, plaude
10. ludoco praesto, solito iucuudior esto.
Sed magis exsulta, mons Erntrudis, quia multa
Est tilti collata pax haec per pignora grata.
0 furtum dignum sacrilegiumque benignum!
ludoci pignus cur hoc venit ? quia dignus,
15. Latios ut crescat, ludocus, ubique virescat.
Sic pateat, quanti sit ubique potentia sancti
Huius mirifici, Christi regalis ainici,
Morbos curantis et maestos exhilarantis.
0 ludoce pater, ne me capiat locus ater,
2o. Christum dignare pro me, te quaeso, rogare.
Collect. ms. Zwettlense saec. 13. Cod. Zwettleu. 64. add. saec. 14. -
14 cur hoc vere quia. - Dies Gedicht beiichtet von einem Reliquiendieb-
stahle fiir Nonnberg.
229. De sancto lodoco.

luste ludoce, jirecum nostrarum suscipe voces,

Tu, qui iuste doces, ad vitam nos trahe tecum.
ludicium docuit fidei doctrina ludocus,
Unde sui potuit nominis esse locus.
5. Felix confessor,pastor venerande,ludoce,
Vitae confessor, nos faciendo doce.
Samraoclamoretibi laas est daoda, ludoce,
lucunda voce faventis cordis amore.
Corde laetabundo, pater alme, preces tibi fundo,
10, Qui procnl a mundo fugiebas ut moribundo.
Sic me non mundo. scelerum qui sorde redundo.
lunge Deo mundo me, qui meritum raihi non do,
Ne barathri fundo merear, Ueus, esseprofundo.
Collect. ms. Zwettlense saec. 13. Cod. Zwettlen. 64. add. saec. 14. -
Dies Gedicht scbeint aus mehreren kleineren zusammengesetzt
und nach
Vers 12 (mundo- non do) franzosischenUrsprungeszu sein.
 230. De 8. lohanne Bridlingtoniensi.

1. Bridlingtonis prior pie, 2. Sicut clamat vox in Rama,

Repraesenta nos Messiae, Funde preces atque clama
Qui tot flores moribus, Pro uobis ad Dominum,
Ut nos solvatin hac die Servos,prior [sancte],ama
A cutis doloribus. Sordes tergens criminum.
Miss. ms. Sarisberiense saec. 15. Corl. Oxonien. Rawl. C 142. - 1, 1
Bridlingtonem. - Nach 1, 1 nocli iiberzahlig- Imitator castae viae.

231. De s. lohanne de Bridlington.

Salve, sancte prior, raaestorum salvificator,

Cum grave quid patior, tibi confugior, raedicator.
Ergo memento mei, cum sis plenus pietate,
Laus gentisque Dei, mihi praesta, quod precor a te.
5. Tu poteris Christi, scimus, prece ferre iuvamen
Omnibus in tristi spectantibus orbe levamen.
Virtus namque tuae multos relevat pietatis,
Noxia continue pellens a dire gravatis.
Inclite pastor, ave, per te simus procul a vae.
* *
*

10. Tua nobis detur gratia petitione pia

Et simus seraper in gloria cum lesu et Maria.
Horae sec. usum Sarum saec. 15. in. Cod. Oxonien. Lat. lit. f 2. -
Die zwei letzten Verse scheinen nicht mehr zum Vorhergeheuden zu gehoren.
Es ergibt sich dann ein Akrostichon: Scelto uni, das ich nicht zu deuten
weifs. Oder sollte dasselbe nur der Laune des Zutalls sein Uasein ver-
danken? - Abschrift von Rev. H. M. Bannister.

232. I)e s. lobanne Baptista.

1. Cleri universitas, 3. lobannis nativitas

Solve laudes clebitas Per sortes exhibitas
Beato lohanni, Claruit praeclare,
Ut per eum siccitas Cui laudes debitas
Cesset et humiditas Populi immensitas
Assit bonis anni. Debet decantare.

2. Gaude, cleri contio, 4. Dum iuventa floruit,

Laetare cum gaudio, Maculari respuit
lohannern implora, Naviloquo felle;
Ut eius subsidio Hic eremum coluit
Aestunm effusio Et pro pastu habuit
Cesset absque mora. Locustas cum melle.
 - 270 -

5. Vitam ducens asperam Mundo nolens subici

Docuit ad litteram Nominis angelici
Atque baptizavit, Voce nominatur,
Vestera gerens buceram Carne spernens infici
Nec viuum nec siceram Laurea centuplici
Nec mustum potavit. Caelo laureatur.

7. Lux. lucerna praevia,

Hos aestus abhinc via
Pul*a livione
Ac iu caeli curia,
Ubi pax et gloria,
Nos tecum repone.

Collect. ms. Trecoriense saec. 14. Cod. Parisin. Nmiv. acq. 426. -
5, 3 Hunc vane baptiznvit. - 5, 4 bugeram.

233. De s. lohanne Baptista.

1. Salve, lohannes sancte, 4. Gaude, quia iuvenis

Baptista reverende. eremum petisti
Inter saiictos ceteros Utriusque sexus
merito praeferende, turraasque fugisti,
Post Christum et Mariam Peccato consentire
praecipuecolende, qui [non] voluisti,
Pro nobis preces Domino Fac culpas nos odire,
iugiter impende. sicnt tu odisti.

2. Gaude, qui per angelum 5. Gaude, quia carnem

coannuntiatus, tuara domuisti,
Priusquam coneipereris, Cum rael et locustas
luhannes noininatu>. sponte coraedisti,
In ventre tuae uiatris Nec sicerae nec vini
conceptus et sacratus, pocnla bibisti,
In nobis tuis precibus Fac, ut simus sobrii.
sit Christus hospitatus. qui sic abstinuisti.

3. Gautle, quia nomenper 6. Gaude,quia Domino

ortum tibi datur viam praeparasti,
lohannes, Dei gratia ,,Paenitentiam agite"
quod interpretatur, quando praedicasti,
Pater pius et mutus ,,ReguumDei prope est,"
prophetando fatur, ludaeis nuntiasti,
Divina nobis gratia Fac nos paeniteri
per te concedatur. vitando, quod vitasti.
 - 271 -

7. Gaude,quia lesam 9. Gaude,qui post mortem

digito demonstrasti, ad lirabum descendisti
,,Ecce, agnus Dei" Ac exsistentes ibi
dicensproclamasti, vere praemunisti,
In flumine lordanis Quod essent exituri
Christura baptizasti, in adventu Christi,
Fac nobis hunc propitium, De barathro nos eripe
quem tunc honorasti. eius[que] poena tristi.
8. Gaude, quia Herodem 10. Gaude, quia redemptor
tu redargui^ti, pius populorutn
Quem fratris uxorera Extraxit post ab inferis
duxisse tu scivisti, [patriarcbarum chorum]
Capitis sententiam Secumquereduxit
propter hoc subisti, ad gaudia caeloruin,
Nos vitam fac finire Fac nos gaudere secum
in caritate Cliristi. precibus illorum.
Orat. ms. Elieuse saec. 14. Cod. Coll. SS. Trinitatis Oxonien. 7. -
2, 3 Priusquam tu. - 5, 5 Ciseri nec vini. - 6, 6 ludeum. - 8, 7 fac
finori. - - 9, 4 veri. -" 10, 1 redemptor filius. Abschrift von Rev. H. M.
Bannister.

234. De s. lohanne liaptista.

Ad Matutinum.

1. Dulce melos tangat caelos 2. Gabrielis vox de caelis

In lohannis praeconio, Dubitanti Zachariae
Cuius pater, sic et mater Hunc futurum nasciturum
Nomen tangunt praesagio. Promit cum vitae serie.
3. Sidereo regi Deo
Laus, honor, virtus, gloria.
^tui nos ducat et perducat
Ad caelorum palatia.

A d Laudes.

\. Gaudet coetns noster laetus 2. Dum non credit, vox recedit

Christummundiredemptorem, Zacbariae, sancti patris,
Agonistamqui baptistam Sensit plaususadlmc clausus
Suum feeit praecursorem. In utero suae matris.
3. Sidereo regi Deo.

Ad Primam. Ad Tertiain.

Mundi sator et plasmator Cutecliizani- et baptizans

Tui praeconis niuoere loliannes paenitentiam
Te laudare, te amare Liligebat et colebat
Fac nos et tecum vivere. Prae cunctis innocentiam.
 272

Ad Sextam. A d N o n a m.

Eremita, tua vita luvans prece nos a nece

Exemplum est munditiae Dira, lohannes,eripe,
Ad pulsandura,detestandum Pugil fortis, hora mortis
Crimen irapudicitiae. Hanc plebemtuani suscipe.

Ad Vesperas.
Dignus laude martyr, gaude, 2. Salus praesto nobis esto
Virgo baptizansDorainum, Virtutis donansmeritum,
Doce forniam, trade normam Hic gratiam et gloriam
Delendi sordes criminum. Nobis post noc exsilium.
3. Sidereo regi Deo.

A i.l Completorium.
1. Tu signifer, tu lucifer 2. Sidereo regi Deo
Praecurrens ante Dominum, Laus, honor, virtus, gloria,
Ad quem ire fac secure Qui nos ducat et perducat
Nos per saeculi terminum. Ad caelorum palatia.
Horae I'MV. sec. usum Caraotensem saec. 14. Cod. Vatican. Kegin.
180. - Ad Mat. 2, 2 Viventis Zachariae. - AdPrim. 1, 2 lohannis prae-
conio munere. - Ad Tert. 1, 3 Diligebat et servabat. - Ad Sext. 1, 1
vita tua. - 1,3 sq. Ad populum sanctitatis crimine. - Ad Vesp. 2, 4
Lies: Nobis post vitae exitum? - Die Doxologie wiederholt sieh nacb jeder
Tageszeit.

235. lie s. lohanne Evangelista.

1. Extollamus virum sanctum, 3. Totus plenus sanctitate.

Quem lesus dilexit tantum, Luculenta veritate,
Pangat sibi novum cantum Custos virgiDis sacratae
Militans ecclesia. Exstitit et filins.
Sanctus hic evangelista Haec est arca thesaurorum,
Almus Dei fit symmista, In qua cibus angelorum
Laude praesens sit in ista, Atque manna beatorum
Det nobis auxilia. Et fructus eximius.

2. Hic lohannesvir ainoris, 4. Hic lohannesvir divinus,

Vir candoris et decoris. Cuius visus angelinus,
Sacri roris et dulcoris Ad superna qui festinus
Plenus cbarismatibus, Contemplando claruit.
Caritatis excellentis, Hic prae ceteris dilectus
Castitatis redolentis, Et defensuset protectus,
Quo repletur ardor mentis lesu Christi supra pectus
Flaminis affectibns. In cena recubuit.
 - 273 -

Suxit ibi documenta Sic apostolus mirandus,

Evangelii fluenta, Valde semper honorandus,
Quaeplus fragrant quam unguenta Reverendus et amandus,
Valde redolentia. Vitans omne terreum.
Hic melliflui sermonis lesum amans Nazarenum
Vir. coruscans sacris donis, Sprevit mundum quasi caenum,
Vere dignus est coronis Vicit bibitum venenum
In caelesti patria. Atque fervens oleum.

Gravitatem dum servavit, non amet huuc amore

Ad sublimia volavit, Speciali cum dulcore,
Mira Dei demonstravit Quodam intimo sapore
Divina clementia. Inclitum discipulum 'i
Contemplator superuorum, Quem et Christus sic amavit,
Suscitator mortuorum Decoravit, exaltavit,
Et ostensor arcanorum, Matrem pendens commendavit
Intuens mvsteria. Perferens patibulum.

9. 0 dilecte Christi Dei,

Dulcis nate Zebedaei,
Meraor esto semper mei,
Donec ad le veniam.
Seraper geras de me curam,
Fac, ut ducara vitam puram,
Me perducas ad futuram
Sernpiternam gloriain.

Horar. ms. Franciscan. saec. 15. Cod. Vatican. Reg. 165. - 1,6 Dei
fit mmista. - 2, 4 Plenus fehlt. - 2, 6 recoleiitis. - '6, 6 cibis. - H, 7 Et
raarida beatonun. - 4, 2 Ouius visque. - 5, 1 .Susit. - 5, 3 frangant. -
5, 6 Vim. - 6, '6 Misericordia Dei. - 6, 7 Et fehlt. - *, 1' Speciali tamen. -
8, 3 Quondam. - 8,6 exsultabit. - 9, 1 Christe. - 9, 5 geris. - Trotz
der Bezeichuurig als rSequentia eius" ein Reimgebet.

236. De sancto lohanne Evangelista.

Ad Matutinum.

1. 0 lobannesamabilis, 2. lohannes virgo, ceteris

Apostole mirabilis, Dilectior apostolis,
Yir valde venerabilis, Sacer, plenus dulcedinis.
Sis nobis favorabilis. Custos beatae virginis.

3. Ora pro nobis iugiter,

Instauter ac salubriter,
Ut tecum simus pariter
In caelis aeternaliter.
Dreves, Pia Pictamina. VII. 18
 - 274 -

Ad Laudes.

Evangelistafulgidus 2. Maria, mater inclita,

loliaunes et apostolus Virginitate praedita,
Tollat a nobis noxia Cum virgine discipulo
Kt ducat ad caelestia. Nobis succurrat sedulo.

Ad Primam.

1. lohannes apostole, 2. Tibi, lesu, rex omnium,

Evangelista fulgide, Laus, honor et iraperium,
Tuis devoti- suliveni Per lohannem apostolum
( uin sacra matre Domini. Duc nos ad caeli gaudium.

Ad Vesperum.
luhannes amantissime. 2 Succurre nobis omnibus
Cuni genetrice viniinu Tuis sacratis precibus,
nobis eius filiuin Per lianc-. tui memoriam
Si-inper fore propitium. Duc nos ad caeli gloriam.
Ilurar. m<. Franciscan. saec. 15. Cod. Vatic. Ri-g-in. 165. - Ad Mat.
2. 2 J>ili-rt',r. - .\ il Prim. 1, 2 Evangeli-.t;ii|ii<-. - 2, 1 lesu fehlt. -A d
V . - ]>. l', ;! tui fehlt. - 2, 4 gratiam. - Das Akrostii.-lnm:,,O Io[hann]e[s|
mitis" zeiirt, dafs das Ganze unvollstiindig ist.

I)e sancto lohanne Evangelista.

1. En, lohannes, liumi pronus 4. Tu columna militantis

Te adoro volens bonus Et perpulchrum triumphaQtis
Esse tui servulus, Decus es ecclesiae,
0 quam felix in supernis Multum timent te, lohannes,
Regnas, ubi lesum cernis, Nec audire possunt Maaes
Qui est tui iubilus. Laudes tuae gloriae.
2. Et Mariam contemplando, 5. Sanctns omnis et beatus
Ipsam pie collaudando Te collaudet et firraatus
Sentis dulce gaudium, Angelus iu gratia,
Toto corde iucundaris, Ego servus tui data
Dum unius conteniplaris Tibi terris mente lata
Trinique mysterium. Texo privilegia.
3. In supremahierarchia 6. Gaude,nate Zebedaei,
Locum tenens melodia <,»uiavirgo Mater Dei
Dulci Deo iubilas, Est tua matertera;
Virgo martyr et propheta, Gaude, quia meruisti
Doctor fulgens ut planeta Consobrinus esse Christi
Caelo valde rutilas. In hac vita misera.
 - 275 -

7. Gaude, preces ad Mariae 14. Gaude, gaude cessans flere,

lesus ornat tuas pie Nam surrexit lesus vere,
Vino sancto nuptias; Dulce manna superis;
Gaude, sponsam reliquisti Gaude, manus, pedes, latus
Et sic semper tenuisti Redemptoris osculatus,
Virginum munditias. Cum redit ab inferis.

8. Gaude, lesus te elegit 15. Gaude, lesus de te vere

Et ab aevo praeelegit Dixit: eum sic manere
Suum in apostolum. Volo, donec veniam.
Gaude, lesus te amavit Gaude, saepe Dei natu^
Et prae cunctis demonstravit Fecit tibi suscitatus
Se tibi benevolum. De se ipso copiam.

9. Gaude, lesum speriosum 16. Gaude. lesus scandit caelos

Conspexisti gloriusum Te cernente, cui melos
Tabor in cacumine; Caeli cives faciunt;
Gaude, parans lesu cenam Gaude, ignis dona dando
Monte Sion, omni plenam Venit in te, dies quando
Caelica duloedine. Pentecostes finiunt.

10. Gaade, lesus proditorem 17. GauJe, fili Zebedaei,

Tibi pandit gerens morem Sepelisti raatrem Dei,
Tui desiderio; Portam ad caelestia;
Gaude, tibi lesu pectus Gaude, cernis, quod Maria
Fit in cena mollis lectus Caelos intrat harraonia
Dulcisque pausatio. Angelorum praevia.

11. Gaude, lesus, quando sedes, 18. Gaude, sospes exivisti,

Lavat pronus tibi pedes Zelo lesu quod iuisti,
Angelis mirautibus; De ferventi dolio;
Gande lesus, postquamsedit, Gaude, scribis altas uinnes,
Se in cibum tibi dedit Quas vidisti, visioues
Sacris suis manibus. Manens in exsilio.

12. Gande, lesu care frater, 19. Gaude, quia, quam amasti,
Cuius parens tua mater Drusianam cxcit.i^ti
Suo fit imperio; Epbesum ingrediens;
Gande,nampostmortemChristi Gaude, lustrans caeli pratum
Suae matris habuisti Scribis: verbum caro factum
Curam pio studio. Est in mundum veniens.

13. Gaude, viros lesura flentes 20. Gaude, sine laesione

Ac de cruce deponentes Potas virus in agone
Adiuvasti propere; Propter lesura initu .
Gaude, fuit tumulatum Gaude, tecti cum fuerunt
A te corpus lesu, datum Taa veste, surrexunt
Morti uostro scelere. Mortui persubito.
18*
 - 27(5
21. Gaude,multos retraxisti
A peccatis,quibus Christi
Valde gaudet curia;
Gaude,quia sine poena
Transivisti ad amocna
Paradisi gaudia.
Gaude, cernens iam vestitum
Tuum corpus et amictam
Stolae suaegloria.
22. Te, lohannes, ego peto,
Sume munus vultu leto,
Quod tibi nunc offero;
Per te lesus castitatem
Mihi det et caritatem,
<(mam valde desidcro.
23. In me fides viva crescat
Cunctis horis, qua decrescat
Satanae nequitia:
Culpis meis non desperem,
Sed in lesu morte sjierem
Suique clementia.
<ittiriuiu novum beati lohanuis imp. Bononiae 1525.
238. De sancto loseph.
1. Inclite (Jhiisti confessor,
Sancte lostph, te deprecor
(_um Maria, matre Cbristi,
Cnius sponsus tu fuisti,
2. Virginitatis inerito
Eius iunctus consortio
Non gignendi proposito
Sed latenti mysterio.
3. Inter ceteros electus,
A Christoma^isdilectus,
Caius curam tu gessi-ti,
Quemin ulnis baiulasti.
P. votae (>rationes(Fontrebaldensesi
imp. Parisiis 1546.-
-
24. Non sit marmur meo corde
Nec inquinet os cum sorde
Culpae detractoriae;
Fac roetemplumfrequentare
Zelo lesu nec me dare
Crimini desidiae.
25. In adversispatientem
Et in poenis me gaudentem
Crucis fac memoria,
Mortera lesu fac me flere,
Suae matrisque dolere
Nimia tristitia.
26. 0 lobannes, mi patrone,
Meae mortis in agone
Mihi sis praesidio,
Post cum lesu fac videre
Me Mariam et gaudere
Tecuni caeli solio.
4. Quia ex te in hac vita
Grata tulit obsequia,
Ob id per tua merita
Aegris confert remedia.
5. Unde dignus magna laude
Apud Christum intercede,
Ut per suas dignas preces
Nostros expellat languores.
6. Gloriosa tua prece
Nos ab omni lava faece,
Ut post istam miseriam
Perducaraurad gloriam.
6, 3 ipsam.
 - 277 -

239. Oe sancta Katharina.

1. Katherina, gemraaclara, 5. Exsufflavit blanditores,

Sponsa summi regis cara, Sprevit Caesaris tortores,
Secretorum Dei gnara, Fatuati sunt doctores
Castitate florida. Virginis prudentia.

2. A regali stirpe nata, 6. Roboratur Deo plena

In virtute solidata, Fides martyris in poena,
Mente sagax, forma grata, Fractis rotis cum catena
In sermone provida. Triumphavit omnin.

3. Tot virtutibus protecta, 7. Innninente die mortis

Ad calcandum es electa, Decollatur virgo fortis,
Contra Dominum erecta Manu caelicae cohortis
Colla regum turgida. Sepulturae traditur.

4. Hanc Maxentius tonnentis, 8. Nunc exuta corruptelis.

Minis, probris, blandimentis Dives meritis, in caelis
Nisus est a firmae mentis Pro terrestribus fidelis
Trabere constantia. Advocata creditur.

9. Alma virgo Katherina,

Tuis famulis propina
De caelesti medicina,
Quae de te dispergitnr.

Orat. me. Campense anni 1462. Cod. Darmstadien. 521. - Der Keim
bindet je drei Strophen zu einer Einheit. - In derselben Handsehrift findet
"<ichein anderes Reimgebet auf dieselbe Heilige mit deiu Anfange: Gaude,
virg-o Katbarina, Es conversa vi divina. Dasselbe ist indes in-
tolge von Beschadigung der Handschrift so verstiimmelt, dafs von einer
Wiedergabe abgesehen werden raufste.

240. De sancta Katharina.

Christi virgo Katharina, Te sub rotis peregrina

Lege constans in divina, Fractis arte iuvit trina
Vicisti Maxentium; Deitas per nnntium;
Miti voce columbina Esto mihi medicina
Convertisti cum regina Contra morbum et me mina
Militem Porphyrium. Sub duce fidelium.

Orat. ms. Anglican. saec. 13. Cod. Londinen. Ar. 201.

 - 278 -

241. De sancta Katharina.

1. Salve,martyr et regina, 7. Salve,dum sic inclinata

Virgo sponsa Katherina Stares morti praeparata,
Regis regum omnium, Orasti ad Donrinum;
Salva, sciens trinitatem Salve, dicens: peto te
Et indivisam unitatem lesu, sponsedulcissime,
Vere non per soninium. Ut quicauiqne hominura

8. Christianae professionis
2. Salve, quae in paganismo
Vero usa es baptismo Meae mortis et passionis
Egerit memoriam,
Cuncta spernens idola;
In quacumque necessitate
Salve, quae contra naturam Seu vitae extremitate
Vitara castam ducens puram
Me invncet, ob gloriam
Vera es amygdola.
9. Tuae propitiationis
3. Salve,pulchrasupramodum, Effectumsuaepetitionis
Colenstrinitatis nodum, Consequaturplenissime.
Patrem,pneuma,filium; Salve,postquam
haecprolata,
Salve, quae mundumvicisti, Ad te vox de caelo grata
Vera imitatrix Christi, Affatur dulcissime:
Ferens rosa lilium. Salve, veni, speciosa,
Dilecta flagrans ut rosa,
4. Salve, fortis in agone, Tibi caelum apertum est.
Proeliatrix cum dracone
Una cumMaxentio; 10. Salve,quamCaesarproclamari
Salve,clamans:egocerto lussit, posthaecirrogari
Pro regnoDei in aperto Statimvitae dispendium.
Et hoc sub silentio. Salve, gladium per amarum
Salve.vincensquinquagenos Caputtuumlibens carum
Oratores,sed amoeuos Deo dans stipendium.
Verbis et ingenio.
11. Salve, cuius absque norma
Anima visa est in forma
5. Salve, caesa verbere,
Caeco clausa carcere Columbaecandidissimae;
Salve, in visu paganorum
Caeliluceperfruens;
Salve, cum nrilitibus
Caelestem
ascendisti
chorum
Suscepta splendidissime.
Reginam caelestibus
Disciplina imbuens.
12. Salve, virgo, postquam caesa
Pro sanguiue lac de laesa
6. Salve,freta Christo,laeta Venaprosilierat;
Regis spernenstitulos, Salve,quodchorusangelorum
Salve rotam vincenstotam Corpustnum, virgo, decoruni
Versam in incredulos. In Sina sepelierat.
 - 279 -

13. Salve, decumbens in Sina, 15. Salve, cuius preces Deus

Sulutaris niedicina Exaudivit, clamor meus
Prece te quaerentium; Sic aures tuas impleat;
Salve, cuius ex tumba manat Salve, hanc petitionem
Oleum, quod morbos sanat Propter tuam passionem
Cunctorum languentium. Dominus adimpleat,

14. Salve, martyr, funde preces, 16. Quod peccantem et pollutum

Cordis mei purga faeces
Sensus terge vitiis.
Salve, confer quaeque bona,
Castitatis cinge zona
Et virtuturn
Me a poenis reddat tutuui
Es a claustris inferi.
Audi, Cliriste, rex divine,
Per precatum Katherinae
initiis. Me sanctis tuis inscri.

17. Qui perire nullum sinis,

Ut me bonus tangat finis
In hoc praesenti saeculo,
Ut possim tecutn gloriari,
Me in aeternum contemplari
In deitatis speculo.

Orat. ms. (Jampen.seanni 1462. Cod. Darmstadien. 521. - '_', (> Die
Fonn amygdola schutzt der Keim. - 9, 8 Mea dilecta flagrans msa. - !'_', \i
sp. lac de vena laesa fluendo prosilierat. - Str. 13 steht /.u isrln-n 16, 3
und 4. Es gehort aber inferi (16, 3j als Reim zu inseri (16, 6). - 14, 1
mater funde. -- 15, 4 Salve ut hanc.

De sancta Katliarina.

Gaude, virgo. sponsa Christi, 3. Gaude, quia vox arnoena

Quod videre meruisti Caeli patet et serena
Vivens Dei filium; Ad tuutn suffragium;
Gaude, quia convertisti Gaude, nam suavitatis
Sapientes, quos traxisti Liquor manat, qui dat gratis
Tecum ad martyrium. Salutis subsidium.

Gaude, virgo Deo plena, 4. Gaude, virgo et athleta,

Nam rotarum fracta poena Post tormenta transis laeta
Non sentis suppliciura; Ad caeli palatiura;
Gande, flos virginitatis, Fac nos hic ita vivere,
Quae in signum castitatis Ut post inortem lucis verae
Lac fundis mellifluum. Sortiamur gaudium.
Collect. ms. Carthusiae Capellae !S. Mariae apud Angiam saec. 15. Cod.
Bruxelleti. 4961. - 4, 2 Quae post tormenta. - " Nach dem Liede folgt noch
vor der Oratio eine Ant. mit V. und R.

A. O caelestis regni rosa, V. Esto nobis medicina,

Katherina generosa, Veneranda Katherina,
Quae probata velut aurum K. Ut tecum landis iuljilum
Coram Christo defers laudem, Slmus canentes in caelum.
 243. l)e sancta Kaiharina.

1. Plebs fidelis et devota, 4. Felix ista Katherina,

Katherinam mente tota Plena gratia divina,
Laudet istam, cum sit nota Tamquam stella matutina
Angelis, bominibus. Micat in caelestibus,
Istae laudes Katherinae Cuius corpus bonoratum,
Quasi dulces medicinae Virginale, tara beatum,
Nobis prosint sine fine Est in Sinai delatum
Ipsam diligentibus. Angelorum manibus.

2. Quam felices, qui hoc audent, 5. Katherina, niater pia,

Katherinam si collaudent Esto nobis dux et via,
Nec ab eius se defraudent In caelesti bierarchia
Maximis auxiliis. Nos gaudere facias.
0 quam fortis est inventa Sapientes convertisti
Inter aspera tormcnta, Ad beatamtidem Christi,
Cuius membra sunt distenta Confortando quos duxisti
Gravibus suppliciis. Ad caeli delicias.

3. ("rucitixi pcr amorem 6. Katherina, decus mornm,

Tulit poenam et dolorem, Tu dulcedo devotorum,
[Fundit olei liquorem], Tu dilecta angelorum,
Quo sanantur languidi, Sis nobis propitia.
Per quam funditus mundati Eia ergo, qaae raereris,
A foetoribus peccati Quam in caelo palmam geris.
Secum simus coronati Nos perducere digneris
Claritate fulgidi. Ad aeterna gaudia.
Horar. ms. Franciscan. saec. 15. Cod. Vatic. Regin. 165. - 1, 2 montem
tota. - 4, 6 Virginalem. - 6, 2 Tu ducendo. - 6, 3 dilectis. - 6, 5 quae
meritis. - In der Handschrift falschlich als Sequenz bezeichnet.

244. De saneta Katharina.

Ad parvas horas.

1. 0 sacra virgo nobilis 2. Tuum [per patrocinium]

Et martyr venerabilis, Fac Christum, Dei tilium,
Katerina laudabilis, Nobis fore propitium,
Sis nobisfavorabilis. [Cumveneritiudicium].
3. Tibi, Christe, sit gloria,
Cui benedicant omnia,
Nos Katerinae gratia
Duc ad caeli palatia.

Horar.ms.Francixcan.
saec.15. Cod.Vatic.Kegin.165.- Die iibrigen
Hymnen nnd rhythmisoheuAntiphonen dieses Stundengebetessind Ent-
lehnungeu.
 - 281 -

245. De sancta Kalliarina.

Ave, virgo Katharina, Quod, quicunque te veneratur,

Martyr sancta et regina, In tribulatione securus
Patrona mea specialis, Ac in bonis permansurus.
Defende me a cunctis malis. Quapropter, virgo Katharina,
5. Memento, quod obtinuisti, 15. Martyr beata et regina,
Quidquid pro nobis petivisti, Cum potestas sit tibi data,
Ut divina vox spopondit, Tuos devotos sic defendi,
Quae tibi taliter respondit: Ut nunquam possint offendi r
Constans esto, meu forraosa, Me sume sub tuum iuvarnen;
10. A me tibi potestasdatur, 20. UtsissempernobiscumfAmen].
Orat. ras. Lambacense saec. 1B/ie. Cod. Lambacen. 756. - 2 et felix
regina. - - 7 Et divina. - 12 In omni tribulatione erit securus. - 14 Qua-
propter o beata virgo. - - 15 beata fehlt.

246. De sancta Katharina.

Aurea vale virgula, Te deprecor, sis sedula

Katherina, munuscula Mea diligens specula
Cape, quae corde, cartula 15. Et scutum contra spicula
Solvo tibi, quem tremula Inimici; tu vincula
Detinent hic ergastula. Peccati solve singula,
Haec es experta pravula Sis post vitae curricula
Delicata puellula, Fidelis dux ac regala
Pasta Christi avicula. 20. Ad caeli tabernacula,
Salve, Christi discipula, Ubi parata pahula
10. Tua me stringe tibuh Aetcrna sine crapula
Et contra carnis stimula Sempiternaque pocula.
Refrenet tua ferula. Virgo, vale per saecula.

Cod. Oxonien. Laud. Miscell. 75. saec. 14. - 19 vigila wahrsehcin-

lich Schreib- oder Lesefehler. - Abschrift von Rev. H. M. Bannister.

247. I)e sanrla Katharina.

1. 0 beata Katberina, 3. Katherina, virgo casta,

Virgo clemens et benigna, Virgo prudens et honesta,
Per te possim ad divina Virgo mitis et modesta,
Pervenire gaudia. Koga Deum, ut larnenta
Mea vertat in gaudia.

2. Katherina, virgo pia, 4. Katberina, templum Dei,

Cuius fideli sophia Per te sumpserunt fidei
Doctorum philosophia Veritatem philosophi,
Vana fuit et confusa, Per te salvi sunt effecti
Deum mihi pacifica. Et in caelis coronati.
 - 282 -

5. Per te, virgo specialis, 9. Katherina. vas decorum,

Sim a cunctis liber malis, Servitutem idolorum
A delictis liberatus Quaesprevisti, donrino[rum]
Et iu caelis collocatns Regem Deum et deorura
Tuis patrociniis. Coluisti, sempiternum
Da mibi solacium.

6. Katberina, luraen clarum 10. 0 beata Katherina,

Et lucerna puellarura, Quae mortis supplicia
Virginale specalum, Pro Cbristo non minima
Praecellens carbunculum, Tolerasti, tolle mea
Me salva, tuum famulum. L>eoiuvante crimina.

7. Katherina, Dei templum, 11. Katherina, virgo pia,

Castitatis es exemplum, ^uae caeli gaudes curia.
Da virtutis indumcntum. Roga Deum, ut iu sua
Sanctitatis incrementum Me captivum gloria
Verae lucis radium. Coronet in laetitia.

8. Katberina, virgo sanctu, 12. Quod praestare tu digneris,

Quae pro tuo servitio, Invocantes quae tueris.
Caeli gaudes palatio, Quae laudari promereris,
Roga Deum corde toto, (Juae regentem intueris
Ut roe sumat [suo] regno. Per saeeulorumsaecula.
Klemming 111, 54. - 5, -J>liberata. - - 5, 4 collocata. - 6,5 tuam
famulam, was aber nicht mit earbunculum reimt. - 12, 1 tu digneris prae-
stare. - 12, 2 In sanctos quae tueris. - Es blieb iiielit iibrig, als dies Ge-
dicht nach Klemming: mitzuteilen, da es in der vmi ihui augefiihrten Quelle
sich nicht gefunden.

248. De sancta Katharina-

Ad Matutinam. A d Primam.

Artes docta regis nata, 2. Quinquaginta sapientnm

Regi regum nubere caterva colligitur,
Quaerens, eius desponsala Ut disputent contra solam
Annulo, dispergere virginem, concluditur
Paternas egenis opes Horum error ratione
Non cessat, arguere vera, mox conspicitur
Maxentium de nefandis Turba Christmn confiteri,
Nec tremet; colligere in medium mittitur
Curat coetus excaecatos, Grandis ignis, sed nec vestis
Ut possit dividere nec capillus uritur,
Yirginem a norma recti, Et tandem inviolata
sed nequit sufficere. paradiso redditur.
 - 283 -

Ad Tertiam. Ad Nonam.

non potest ratione Exsecratum cor cradele

tyrannns convincere dum rnilites comperit
Nec promissis neque blando Cuin Porphyrio baptisma
sermone seducere, recepissc praecipit
Verberibus laceratam Decollari et dimitti
taetro clausit carcere, canibus; tunc perfioit
Caelesti cibo refectam Eius iussa spiculator,
venit sponsus iungere. necem turma despicit,
Duodenis in diebus Parvipendens peritura
nocte curat spargere, gressus illuc dirigit,
Kegis uxor cum ducentis Ubi mortem vita nescit
baptisma recipere. ecclipsisque deficit.

Ad Sextam. Ad Vesperas.

4. Insanit rex, cum a cunctis 6. Katherina condemnata

incolumis cernitur, rogat tunc praesidio
Quam aestimat fame tortam, Christum, precans inutatur,
nefanda conficitur deraulcet alloquio.
In eam rotarum moles, Vox divina Fiat venit,
quae fnlmine solvitur, caput offert gladio,
Paganorum quater mille Genu flectens, ne tardetur
numerus opprimitur. palmae retributio,
Regis nxor tortis mammis Pro sanguinis unda lactis
decollata redditur nianavit effusio,
Christo, deos detestata, Philosophi naturalis
per quos rex decipitur. hebetat hic ratio.

Ad (.'ompletoriu iii.

7. Ab angelis baiulatur
completo certamine
Infra lapidem humanda
Sinai cacumine
Longe triginta dietis,
tiuxitque de virgine
Oleum languidos curans
quocunque rubigine
Morbi; precor, sic me lavet
sordis a caligine,
Merear ut secum frui
summo rerum lumini.

Horae BMV. sec. usum Carnotensemsaec. 14. Cod. Vatican. Reg. 180.
2, 11 Et tamen. - 3, 10 spergere. - 4, 3 fame tutani. - 5, 5 Uecollati.
6, 3 Ipsam precans. - ''>, 5 veni. - 6, 9 lacte.
 - 284 -

249. De sancto Kentigerno.

Ad Matutinura. Ad Tertiam.

Matutino tempore 3. Hora nempe tertia

virtute divina peregre laborat,
Kentigernus suscitat Romam visit septies.
a mortis ruina papa quem honorat,
Virum atque volucrem, Ut serviret praesuli,
gaudet tunc regina, avi se decorat
Annulus cum trahitur Et campanam sustinet,
de fauce piscina. quae sonos dulcorat.
A d P r i m a m. Ad Sextam.

Hora prima coeperat 4. Hora sexta pontifex

corpus castigare, in Glasgu moratur,
Quater in hebdomada Lupus cervo iungitur,
solet ieiunare, ut terra colatar,
Gelidos ramusculos lubet, ut pro semine
in ignem sufflare, arena spargatur,
Sicco pede transiens De qua suo tempore
vult Humen calcare. messis grata datur.
Ad Nonam.
5. Hora nona Domino
paret imperanti
Terra, praebens cathedram
sancto praedicanti,
Sacramenta praebuit
Merlino precanti,
Post mortemque spiritum
terra dat creanti.

Collect. ms. Scoticum saec. 16. in. Cod. Uuiv. Edinburgen. A.C.
2, 26; daraus in Kegistrum Episcopatus Glasguensis I (Edinburgi 184H, p.
XCVII. sq.). - Es fehlen die Strophen fiir Vesper und Complet.

i. De sancto Landelino.

Salve, pater exsulantum 2. Hospitatus a relicta,

Landoline, qui non tantuni Altorf villa infit dicta,
Peregrescensexstitisti, Cuius nata tunc afflicta
Sed ad palmam pervenisti Est et visu derelicta
Martyrura laudabilera. Dei iudicamine.
De Scotorum stirpe natus Nemus intras et evellis,
Adulescens tu beatus Struis. plantas, sed duellis
Adis freta navigatus, Venatorespleni fellis
Flumen Rbeni transfretatus, Teque duris artanr bellis
In terram amabilem. Toto cum conamine.
 285 -

3. Sed ut Samson cum leone Te tunc Deus honoravit,

Tu pugnabasin agone, Hunc nam locum irrigavit,
Hunii iactum cum mucrone Terrae fontes ministravit,
[Te necarunt],sic coronae Per eosdemet sanavit
Es adiunctus martyrum. Morbum multifarium.
4. Te cum nata tandem dicta
(Juaerit felix haec relicta,
Sentit dona benedicta
Luminis per reditum.
0 beate Landeline,
Roga Deum sine line,
Perducamur in sublime
Regnum eius caelicum.
Collect. ms. Argentinense saec. 15. Cod. Vindobonen. Suppl. 40'J9.
saec. 15. - 1, 8 Adis leto.

251. l(e sanctu Lanrentio.

1. Laurentius, in ordine 6. Non desinit in carcere

Diaconus, te, Domine, Salutis verbum serere,
Clarificat in gentibus, Lucratur quidem pluriraas
Constanter coram regibus Ad Christi fidem animas
Fatetur voce viva. Praedaris documentis.

2. Amator hic iustitiae, 7. Triumpbat bic incendium,

Contemptor avaritiae Eculei suspendium,
Caeleste verbum seminat, Lictorum saeva vcrbera
De cordibus exterminat Et catenarum pondera
Fidelium nociva. In Deo mens robusta.

3. Uult mori cum antistite 8. In ferrea craticula

Nec ipsum se superstite, Accensa subtus flammula
Vult vitae palmara capere, Ad instar piscis volvitur,
Qui iussit ipsum tradere Assatur nec deicitur
Pecuniam egenis. Infirmitas ambusta.
4. Recepto per episcopum 9. Uim acrem vicit caumatis
Mandato turbas inopum Ardore sancti pneuraatis,
Collegit, quibus tradidit Ferventi desiderio
Thesauros, quos recondidit Flagrabat in martyrio
De publicis crumenis. Ad patriam supernam.
5. Expleto iussu capitur, 10. Salutem nobis animae
Terroribus afficitur, Procura, martyr optime,
Squalori datur carceris Nos absolutos vitiis,
Vexatur et innumeris Ereptos de supliciis
Pressuris et tonnentis. Ad vitam duc aeteruara.

Orat. ms. Campense anni 1462. Cod. Darmstadien. 521. - 1, 2 Diaco-

natiu.
 252. De sancto Leonhardo.

-Ave, confessor Ullam causam laesionis

Leonarde lesu Christi,
Qui gaudia aeterna
a Deo meruisti,
Hic in terris fuisti gratus
Et in caelo sublimatus.
Tu es enim afflictorum
et maestorum consolator.
Captivorum
et infirmorum
Nunc pius sis adiutor
Ab omnique periculo tutor
Atque tuum per oramen
Cunctis prosis ad solamen,
Qui te quaerunt mente pura,
In quacunquc manent cura.
Precor tuam pietatera
Et immensam caritatem,
Ut in nostris paupertatibus
Et corporis necessitatibus
Nobis velis subvenire
Et non sinas nos subire
Atque perversae suasionis.
Diei noctisque hora
Pro nobis Deum exora,
Ut hic omne malum vincamus
Et Christo lesu adpropinquamus,
Ut a delictis mundi tuti
Contriti atque devoti
Et a morte
liberator. secunda non pavescamus
Neque in conspectu
iudicis erubescamus,
Sed post hoc exsilium
Possimus Dei filium
Gaudenter
contemplare cum beatis
In conspectu
divinae maiestatis,
^uod nobis praestare dignetur
Sancta trinitas, quae laudetur,
Pater et tilius
Et sanctus Spiritus.

Orat. ms. Pataviense saec. 15. Cod. Gottwicen. 444. - 9 Et quod

tuum. - Der Text dc-sLiedes jst an einigen Stellen so rhythmisch richtig,
dafs man ibn an andern fiir verderbt halten mochte.

253. De sancto Leopoldo.

0 tios primatum, decus o Leopolde beatum,

Perpetuogratum. modo quod teneasdominatum,
Qaod tibi stellatum solium sit perpetuatum,
Est declaratum per signaque digna probatum.
Virginis ad uatum, pie marchio, funde precatum,
Hunc fac placatura, nostrum prece terge reatum.
Ast intentatum Stygis avertas cniciatum,
Da cor placatum, sit ut in Christo solidatam,
Te duce ditatum, simul angelicum comitatum
Felicemque statum, sine fine bonis cumulatum,
Nos praestolatumfacias reperire pacatum.
Ciillect. ms. S. Mariae ad Scotos saec. 15. Cod. Vindobonen. 4257.
Das Gedicht stammt nach Angabe der Hs. aus den Jahren 1323-25.
 - 287
254.
1. 0 viva Christi hostia,
Lucia fortissima,
Tua sit mihi passio
Peccatorum remissio,
Tua sit dilectio
Mis animae refectio,
Tua commemoratio
Sit mentis reparatio.
2. Salve, virgo, funde preces,
Cordis mei purga faeces,
Sensus terge vitiis;
Orat. ras. Campense anni 1462. Cod. Darmstadien. 521. - - Zu Str. 2
und 3 vgl. Nr. 541, Str. 14 und 17.
255.
0 nobilis virgo Lucia,
Gloriosa, mitis et pia,
Quae castitatis flore
Succensaet amore
5. Terrenum sponsum respuisti
Et caelestem elegisti,
Matri tuae supplicabas,
Ne alium, quam amabas,
Tibi sponsum nominaret
10. Neque fructuni exspectaret
Carnis tuae moriturae.
Praesentis vitae et futurae
Deum veruni es confessa
Collect. ms. S. Petri Salisburgen.saec. 15. Cod. Petrin. VI 3. -
O gloriosa virgo et martyr Lucia.
:.'.">!;. De sancta
0 Lucia gratiosa,
Vultn, forma speciosa,
Carnis olegantia,
Fide pulchra velut rosa,
Amans mente viscerosa
Christum ab infantia.
-
De sancta Lncia.
Salve, confer qnaequebona
Castitatis cingar zona
Et virtutum initiis.
3. Audi, Christe lesu pie.
Per preces sanctae Luciae
Me sanctis tuis insere,
Qui perire nullum sinis,
Ut rae bonus tangat finis
In hoc praesenti saeculo,
Ut possim tecum gloriari
Et in aeternumcontempkri
In deitatis speculo.
De sancta Lucia.
Et pro ipso es perpessa
15. Capitalem sententiam.
Quam exoro reverendatn,
Ut in bac vita fragili,
Mortali atque labili,
Conferas auxilium
20. Et sanum consilium,
Quo contemnam peritura
Bona gliscam et futura
Atque tua prece fretus
Ex hac vita pergani laetus
25. Ad caeli palatia,
0 gloriosa Lucia.
26
Lncia.
2. Clara stirpe virgo nata,
Prae coaevis cunctis grata
Excellenter nituit,
Adulescenshanc amavit
Et in sponsam postulavit,
Sed hunc ipsa renuit.
 - 288
3. Gaude, virgo nunc Lucia,
Nam vicisti mente pia
Mundum et diabolum;
Sponsum carnis contempsisti,
lesum Christum elegisti
Eiusqueconsortiuni.
4. Fides tua impetravit,
Matrem tuam quod snnavit
Christus a languoribus;
Paganismum
detestatur
Mater atque baptizatur
Magnis cum honoribus.
5. Facultatesexpendisti
Paternas amore Christi
Egenis et pauperibus.
Ob boc virgo accusatur
Et tyranno praesentatur
Suisquetortoribus.
6. Inimicus omnis boni
<x>uaerit,cui religioni
Se subdere censuerat.
Ad haec respondit Lucia
Constanter menteque pia,
Quod Christo se ^ubdiderat.
7. Tunc tyrannus cuni furore
Fremens dixit et horrore
Ad tenellam virginem:
Nisi diis des honorem.
Dabo cunctis te pavorem
Et tnam progeniem.
8. Principum si spernis iura,
Deorum perit cultura
In nieam perniciem.
Sic cum virginern aflatur,
Ipsa deos detestatur
Horumque effigiem.
9. Deorumqui blnndimenta
Credunt, incurrent tormenta
Seipsosquedamnificant,
Daemonura hi sunt figmenta
Et a malisadinventa,
Errant, qui his sacrificant.
-
10. ludex plenus tunc furore
Stupet dicens: quonam more
Magna haec audeseloquiV
En, quae ego loquor ore,
Spiritus sancti fit rore,
Querasuis solet ingeri.
11. Tunc edictum promulgatur,
Ad lupanar ut ducatur
Virgo Christi turpiter;
Spiritussanctustuncfugatur,
L)um liaec scortum patiatur;
Haec cogitavit nequiter.
12. Responditsancta puella
Tyranno, qni dura bella
Inferre proposuit:
Si invitae violatur
Corpus, corona duplicatur,
Si consensusdefuit.
13. Tunc orat Dei filium,
Ut suum det auxilium
Ab eoque servetur;
Sic virgo Cbristi nobilis
Stetit ut mons immobilis
Nec inde removetur.
14. Ista iudex dum percepit,
Spiculatori praecepit,
Ut decollaretvirginem;
Cuius guttur perforavit,
Sacer cruor liinc manavit
Mox in terrae pulverem.
15. Dimisitque in vulnere
Ensem et coepit fugere
Magno cura timore.
Mira patent in virgine,
Quod haecde magnomunere
Christi fert et amore.
16. Orat pro vitae spatio,
Ut corporis solacio
Chribti muniretur;
Assuntministri ocius,
Comnmnicant devotius,
Antequam moreretur.
 - 280 -

17. Hinc exorat Dominum 20. Gaude,rosa transplantata

Pro salute hominum, De hac valle ad beata
Qui hanc invocaret Paradisi gaudia;
In praesentisaeculo Gaude, sponsaChristi grata,
Vel in vitae termino, Quaenon ivit via lata,
Ut eos bearet. Ad Dominumsed regia.
18. Da his, Christe, qui agoncm 21. En, tu virtutis speculum
Meniacolnnt,quodpraedonem In relinquendosaeculurn,
Salutis non videant, Virgo sancta, claruisti,
Sed per tuum dulce nonicn Virginitatis titulum.
Sanctam da communionem, Honoris adminiculum
Ut hinc securi exeant. Cunstanter tenuisti.

19. Tunc commendnbat animam 22. Ergo regnas cum Domino

Christo, ut caeli ianuam In caelo sine termino,
Intret regnatura, Quod lesum dilexisti,
Cui adhaesit fortiter Cum Christo sine nubilo
Et adamavit dulciter Gaudes cum orani iubilo.
Prae omni creatura. Cum sancta matre Christi.

Orat. ms. Campense anni 1462. Cod. Darmstadien. 521. - 12, 6 Si

mentis consensus.

257. lit- sancta Lacia.

Lux illucens illustravit Vis in bobus dormitavit,

Te, Lucia, qnam paravit Virtus in te vigilavit
Viae luminarium; Induruns Paschasium;
Morbum matris effugavit Christus, qui te conservavit
Tua fides et donavit Et ad se qui te vocavit,
Salutis auxilium. Me vocet ad gaudium.

Orat. ms. Anglican. saec. 13. Cod. Londinen. Ar. 201.

258. De s. Lndovico Alamando.

1. Agmine sidereo dc cuius luminis haustu

Astra iubar rapiunt, liquidum secas aera pennis,
Sublimibus volans ab alis es Alamagnus,
Ludovicus lucens regia celsa munu.

2. Sancte,qui tanti mensuramnominis imples,

Qui gemmas gemmis, nobilitate genus,
Dulcis, pacifice, mitis, pie, grate, pudice,
Nunc videas populum altus ab arce tuum.
Dreves, Pia Dictamina. VII. 19
 3. Corpore furnioso, scd inente magis generoso
Flores aetate, floride virgo, tiores.
In superum rcquie pulsa caligine nitens,
Eftice me meritis tempus in omne raeuni.

4. Vas rerlolens morum, malo scie ponere lorum,

Nomen ab aeterno posteritate ferens,
Ad tua me fluctus proiectum litora portent
Oecurramque oculis intumulatus tuis.

Collect. ms. Mclliecnse? saec. 15. Cod. Mtllicen. 962. - 3, 2 aetate

virgo floridus flores. - Aufstrdein noch z\vei Gcdiclite in Hexameteni, diu
ilcu Hvmnen noch weniger l>eizuzahlen,endlich eine Epistula, Gebet in Brief-
torrn, unterzeichnet: ^Vincentius de Ruppe"; ist er auch Verfasser der
Gedichte?

2"»!). l)e s. LUJIUTrecensi.

Ave, praesul honestatis,

Pater magnae sanctitatis,
Sancte Lupe, vir laudaude,
Orbi toti praedicande,
tjui das lapsis relevamen,
Tu pro nobis intercede,
Ut caelesti nos mercede
Ditet Deus cum beatis

Regno suae claritatis.

( )i-at. ms. Tri.-i-i'ii-i'r.Jl >:iec. 15. Cod. Capit. Strigonien. Mss. III, 172.

260. Ile sancto Lnthardo.

Sanctns Lutbardus. regali stemmate natus,

Christo servivit, cuius praecepta subivit.
Pectore devoto prudenter cordeque toto
Hic dives mundo proiecit dulcia mundi.
5. Parva quidem terrena putat, caelestia captans,
Tanto feliciorem se probans ac nobiliorem,
Dans constantcr opem languentibus atque salutem.
0 venerande comes, conserva te venerantes.
Caelica,Christc, tuis qui praestaspraemiasanctis,
10. Protege Luthardi venerantes festa beati.

((rat. ms. Campense anni 1462. Cud. Darmstadien. 521.

 - 291 -

i'(il. De sanctis Maccabaeis.

0 vos sancti Maccabaei, 10. Ac per matrem confortati

Martyres electi Dei, Vitam mundi contempsistis
Qui ob legis observamen Et ad caelos conscemlistis,
Inauditum cruciamen Ubi vestro pro tropaeo
Tolerastis patienter Confruentes estis Ik-o.
Et obistxs innocenter 15. Quom pro nobis exoretis,
Saeva morte atque vili Aeternalis ut quietis
Sab Antiocho gentili. Gaudia participemus
Dei donis inspirati Et vobiacum babitemus.

Orat. ms. Campense anni 1462. Cod. Darmstadien. 521.

262. De s. Maria Magdaleiia.

1. Omnis homo, qui premeris 7. Et procumbens uberrimis

Enormitate sceleris, Abluit pedes lacrimis
Sit in tua memoria Fusoque crine capitis
Sancta peccatrix Maria. Tergit osculis additis.

2. Si formam paenitentiae 8. Ingeminantur oscula,

Et locum quneris veniae, Instatur preec sedula.
Reducas ad memoriam Peccatricis devotio
Mariae paenitentiam. Hoc monstratur obsequio.

3. Si iussa Dei spreveras 9. Funriit unguentum pedilius,

Et peccatis offenderas, Linit devotis manilius,
Prae oculis sit Maria. Cuius odoribus bonis
Mundata Christi gratia. Domus impletur Simonis.

4. Hanc imitandam censeo, 10. Haec gemit inter epulas

Qaam paenitentem video, Precesque fundit seilulas,
Quae tam digne paenituit Ut mundet Cliristi gratia,
Et veniam promeruit. Quod timet conscientia.

5. Haec abhorrendo crimina 11. Sed Simon hanc conspiciens

Simonis intrat limina, Et intra se despiciens
Ubi prandendi gratia Licit: si propheta furet
Erat Christi pracsentia. Hic, ream iam cognosceret.

6. Tristis, maerens et anxia 12. Sciret quidem innumera

Christi petit vestigia, lam peccatricis scelera,
Non desperans de venia Ncc ad se hanc accedere
Vota fundit hurnilia. Pateretur aut tangere.
19*
 - 292 -

13. Sed Dei sapientiae, 22. Non es largitus oscula,

Secretornmnon insciae, Sed haec, in votis sedula,
Patet haec cogitatio Sedentis cum prandcntibus
Non emissa colloquio. Dedit oscula pedibus.

14. Tunc accersito Simone 23. Non oleo perfudisti

Tali fruitur sermone: Caput meum vel unxisti,
Te cogitasse perperam Haec pretioso unguine
In hoc monstro, quod referam. Nnii cessat pedes ungere.

15. Debitores erant duo 24. Propterea dico tibi:

Cuidam diti conspicuo, Plurimas remitto sibi
Alter qninquaginta nummos, Enormitates scelerum.
Alter debens duplicatos. Quia dilexit nimium.

16. His vero non habentibus 25. Qui vero minus ceruitur
Nec reddere valentibus Debere, cum reinittitur,
Motns misericordia Ut rationis exigit
Dives dimisit omnia. Lima, et raiuus diligit.

17. Cuius ergo dilectio 26. Et loquitur ad Mariam

Et amplior devotio Quaerentem flendo veniam:
Exhiberi debet ei, Datur tibi remissio,
Dimissori tantae rei? Vade cum pacis gaudio.

18. Simon inquit: iudicio 27. 0 admiranda pietas,

Meo postulat ratio, 0 praedicanda bonitas,
Ut, cui plus dimiserat, Cuius superna gratia
Plus ab hoc amanduserat. Tanta fit indulgentia.

19. lesus autem dixit ita: 28. 0 quam sancta mutatio,

Recte reddis inquisita, Quam excellens provectio,
Est enim procul dubio Quaepurgatur rriminibus,
Huic credendum iudicio. lam ornatur virtutibus.

20. Et conversusad Mariam: 29. 0 Maria Magdalena,

Vides, inquit, constantiam Te quaesumns,
Ut obscaena
Hnius et quae devotio Mentis nostrae diluere
Sit in eius obsequio? Festines precum raunere,

21. Ad mensam me vocaveras, 30. Ut propulsis criminibus

Pedes aqua non laveras, Tuis sedulis precibus
Haec autem meos lacrimis jSTosdivina clementia
Pedes lavit uberrimis. Perducat ad caelestia.

Collect. ms. S. Mariae de Camberone saec. 13. Cod. Bruxellen II 954

(Phil. 349).- 4, 4 Ut. - 11, 3 sq. hic foret. - 20, 2 sq. huius constan-
tiam. - 25, 3 sq. lima exigit. - 25, 4 et felilt.
 - 293 -

263. Salus de Maria Magdalena.

Sceleribus homo plene, Fletu lotos pedes Dei,

In moribus Magdalenae Crine tersos, pharisaei
Conforraari studeas, Domo nardo pistico
Cuius vestigia tene, Unxit, cuius causa rei
Gehennalis ignis poenae Septeni reatus ei
Ne snbici valeas. Remittuntur illico.

Quae daeinonibus obsessa Christus ob cuius amorem

Mortalium et oppressa Fluxu sanavit sororem,
Mole septem criminum, Fratri vitam tribuit;
Ab infernis est regressa Resurgentem redemptorem
Yenia sibi concessa, Prima vidit raeliorera
Quod dilexit Dorainum. Partemque retinuit.

5. Par nomine Christi matri,

Sed honore minor, patri
Nos Cbristo concilia;
Caeli nobis per te clathri
Pateant, claudantur atri
Tartari palatia.
Cod. Bernen. 414. saec. 13 (add. saec. 1:3).- 1, 3 Conformare. - 5, 4
nobis preces clathri. - 5, 5 laudentur atri.

264. De s. Maria Ma^dalena.

0 Maria, quae stetisti 2. Paenitendodum flevisti,

Retro secus pedes Christi, Christura pium invenisti
Quos rigasti fletibus, Remissis excessibns;
Fulvis comis extersisti, Quem placatum habuisti,
Osculatos exunxisti Pro peccatis mihi tristi
Coram discambentibas. Placa tuis precibus.
Orat. ms. Anglican. saec. 13. Cod. Londirieu. Ar. 201.

265. De s. Maria Magdalena.

Quae vitae es vena mihi dux et mater amoena,

Fac, Mugdalena,tua donis munera plena,
Dilue terrena contagia, saeva refrena,
Perpete me poena liberet tua dextra serena,
Da, fruar hic cena Christi, post pace suprema.
Collect. ms. Franciscan. saec. 15. Cod. Oxonien. Canon. Miscell. 523.
 - 294 -

266. De s. Maria Magdalena.

Ave, Maria Magdalena,

Gratia redemptoris plena,
Doniirnis, dilector et dilectns tuus, temm,
Quae fecit in te, faciat mecum.
Benedicta tu in peccatoribus,
Forma paenitentiae viris et mulieribus.
Et benedictus cum matre Dominus
Xoster, lesus Christus, dulcissimus
Frnctus rentris virginei,
Remunerator amoris tui.

Collect ms. Libeharcli prioris Reichenbacen. anni 1476. Clm. Mo-

nacen. 2990.

267. De s. Maria Magdalena.

1. 0 Maria Magclalena, 4. Bonani partem elegisti,

Prius vas spurcitiae, lesum Christum Dominum
Facta virtutum lagena, Super cuncta dilexisti
Norma paenitentiae, Veniamque criminum,
Ad te clamat plebs egena Hinc sanctarum meruisti
Mortalis militiae. Consors esse virginum.
2. Fuude preces pro scelestis, 5. Tu soror apostolorum,
Ut optata vcnia Tu decus ecclesiae,
Ditentur regis caelestis Tu honor praedicatorum,
Salutari gratia, Tu gemma Provinciae,
Sitque angelorum testis Tu purgatrix peccatorum,
Pura conscientia. Tu lex paenitentiae.
3. Caritatem fac amare, 6. Qui te traxit, gloriosus
Tollere invidiam, Pater nunquam genitus,
Unitatem conservare, Qui suscepit, gratiosus
Fugere discordiam, Eius unigenitus,
Carnis, mundi supcrare Qui perduxit, virtuosus
Et hostis malitiam. Virtutisque spiritus.
7. Maria, cuius lacrimae
Sordes purgant scelerum,
Electrix partis optimae,
(,»uasine fine frueris,
Ad te suspirant animae
Reae delicti veteris,
In hora mortis ultimae
Pia succurre miseris.

«)iat. ms. >S.Petri Salisburgen. saec. 15. Cod. Petrin. ;i 1\

 - 295 -

268. l>e sancta Marsrareta.

Ave, caeli redimita 2. 0 victrix eximia,

Margaretalaurea, Virgo Margareta,
Pretiosa margarita, Tua desideria
Caelibatu nivea, Bonis sunt impleta,
Tunsionibus pulita, Duplex sertum gloriae
Vita, signis splendida, Fers inter beatos,
In corona lesu sitn, Grata fonti gratiae,
Nos in Christo solida. Fac nos ipsi gratos.
3. 0 rosa per saecula
Vernans sempiterna,
Tibi sine nebula
Lucet lux superna,
Summo bono frueris,
Victrix coronata,
Margareta, superis
lunge nos, beata.
Orat. ms. Cainpense anni 1462. Cod. Darmstadien. 521.

269. De sancta Margarita.

1. Virgo prudens Margarita, Salvatoris non oblita
Contempsisti praemunita Allegasti vi petita
Deiuper Olybrium; Hostis primi socium;
Signo crucis insignita, Mihi prece da mellita
Quo fuisti deglutita, Vim virtutis in hac vita
Crepuit daemonium. Contra fraudes hostium.
Orat. ms. Anglican. saec. 13. Cod. Londinen. Ar. 'Ji.i

270. I>e sancta Margareta.

Gaude, martyr Margareta, 2. Gaude, pia, quae certasti

Quae caelorum regem laeta Et draconem superasti
Meruisti cernere; In umbroso carcere;
Gande, praefecti decreta Gaude. lumen recepisti
Nec non tormentorum freta Et truffonem oppressisti
Voluisti spernere. Nolens ei parcere.
3. Gaude, puer nuntiavit:
Christus lesus te ditavit
Sua celsitudine;
Ad quam nos de mundi faece
Trausfer, virgo, tua prece
Et da tecum vivere.

('..llect. ms. Venetum saec. 15. Cod. Cicogna 2408 (2389). - 1, 4 Gaude,
quae.--1,6 SpontevoluMi. - 2, 4 Gaudequia lumen.--3, 1 Gnmlr,
quod tibi puer nuutiavit. - - 3, 6 da sempertecum.
 - 290 -

271. De sancta Margareta.

1. Gaude, dulcis Margareta, 3. Gaude, de caelo coronata

Virgo rebus locupleta, Et carcere visitata
Fulgens sub Olimbrio, Ab augeli nuntio.

2. Gaude, triumphans draconem, 4. Gaurle, tres mille diei

Alium quoque daemonem Personas sanctae fidei
Christi adiuotorio. Convertens eius gratia.

5. Gaude, post preces decollata

Atque per angelos lata
Ad caeli palatia.

Vita ms. S. Margaretae saec. 15. Cod. Rotomagen. 1434 (U 146). -

1, 1 Marguareta. -- 1, iJ Virgo vergis laprenta. - 4, 2 Personae. - 4, 3
Convertans. - 5, 2 Animaque per angelos.

272. De sancto Martino.

Pontificum Martine decus, Hartine piorum

Gloria, Martine, fons pietatis. ave.
Praesul ave, iubar ecclesiae, flos ordinis, hortus
Virtutum, sacrae religionis honor.
5. Vir meritis insignis, ave, qoi dote prophetis
Es par, cui Dominus scire futura dedit,
Qui patriarcharum comes cs, qui dogmate sacro
Es pater et generas milia prolis, ave.
Quem nec apostolico primatu laude minorem
10. Praedicat ecclesia, signifer orbis, ave.
Martyribus conformis, ave, non sanguine fuso,
Sed tamen assidua sub cruce martyr eras.
FIos confessorum,meritis praedives et omnis
Ordinis electi lux specialis, ave.
15. Virginitatis, ave, speculum, quem vita pudica
Virginibus meritis aequiperare potest.
Praesul, ave, miserere mei, memor esto precantis
Te miseri, solita me pietate fove.
Auxilium deposcotuum, scio namque,potenses,
20. Ante Deum facile quaeque petita capis.
Pro me funde preces, ut te poscente salutem
Corporis et meutis det mihi Christus. Amen.

Collect. ms. Gemblacense saec. 13. Cod. Bruxellen. 5387-96. - Cfr.

Catal. Codd. HagiographicorumBibl. reg. Bruxellen. I, 491 sq.
 - 297 -

273. Salns de beato Matthaeo.

1. Parendi velocitas 3. Se praetendit humiletn

Prandiique largitas Se dicens culpabilem
Comraendant Matthaeum. Ferensque malorum
Et duplex humilitas Risum detestabilem,
Seriptorumque dignitas Reddit hunc laudabilem
Magnificant eum. Dignitas ciborum.
2. Cito Christo paruit, 4. Mole nullus hominum
Ad cuius deseruit Desperetpeccaminum,
Vocem theloneum, Quin, si ronvertatur
Largitate nituit, Paenitens ad Dominum,
Dum convivas habuit Mox veniam criminum
Cum sociis Deum. Plenam mereatur.
5. Cuius testimonium
Paulus, doctor gentinm,
Davidque psalmista
Probant, quibus socium
Addidit se tertium
Hic evangelista.
Cod. Bernen. 414. saec. 13. (add. saec. 13.). - 2, 3 theroneum; dariiber
als Glosse:(s)cambium. - 3, 3 Herens, korrigiert in: Ferens mit der
Glosse: Sustinens. - 5, 6 Hus evangelista.

274. De sancto Matthaeu.

1. Pretiose virtutum flos, 3. 0 pie evangelista,

Matthaee, nunc respice nos, Quanta fulsisti in ista
Qui mundana reliquisti; Valle vitae sanctitate,
Rex caelestis te vocavit Pelleus ritum profanorum,
Et te sibi sociavit Gentes ad regnum caelorum
Mox ci adhaesisti. Convertens in veritatc!

2. Orbis taxas reliquisti, 4. Infirmorum tu solamen,

Quod a Christo didicisti Pro fide Christi certamen
Beatum evangelium; Adisti dum sanetissimum,
Cultu Aethiopes verae Victor effectus tyranni,
Fidei atque sincerae Ad cenam vocatus agni,
Trahis ornans ad Dominum. Regnum intrans altissimum.
5. Superno gaudens de throno,
Fine conservatos bono
Perduc nos ad caelestia.
Fac, ut tibi collaetemur
Pariterque iucundemur
Per saeculorum saecula.

Orat. ms. incertae orig. saec. 15. Cod. Pragen. XIII H 3 a. -- 1, 1

Pretiosum flos. - 3, 3 vita. - 5, 5 coniucundeniur.
 - 298 -

275. Hc sancto Mauritio.

Aw.', clarissima sanctorum , Iter fidelibus trivistis,

Turma Thebaeorum, Quo caelum petistis,
Vuani morum Tempsistis
Hunestas Obscaena
Ac divina maiestas Carnis, Dei amoena
Venustavit. lam cernitis.
Normamvosmilitum servastis, Mortem [diram] praeelegistis
Rapinas vitastis, Ferre, quam in istis,
Levastis Deistis
Egentes, Parere,
Quos pressura maerentes Caeli regnum binc vere
Coutristavit. Percepitis.
Ubi njos proelii poposcerat, 'In coetu gregis iucundissimi
Fortes exstitistis, Palma coronati,
Caesar vos milites accierat, Assueri, regis praestantissimi,
Statim paruistis, Dextrae sociati,
Xobis deputati
Vicistis Probati
Malignnm, Tutores
Mortis poena quem dignum Contra canis timores
Cito straut. Tricipitis.

3. Vestris nos precibus iuvate,

Veniam rogate
Patratae
Donari

Pravitati, mundari
A vitiis.
Fac nos artissimae salutis
Vivere statutis
Acutis,
Decerni
Ne contingant Averni
Suppliciis.
Regibus caeli praeclarissimis
Mos fac copulari,
Gregibus cum praefulgidissimis
Seinper recreari,
Deum contemplari,
Levari
Atque frui mansuris
Deliciis.

Miss. et Brev. Belisianum saec. 15. Cod. Bruxcllen. 9786-90. - Aus

derselben Quelle Anal. Bolland. VI, M68. -- Die Cantio folgt der Melodie:
Ave sanctissima regina, Anal. I, 52.
 - 299 -

276. De sancto NicoJao.

Summe pater Nicolae, 20. Quibus ita subvenisti,

Me ad summumbonumtrahe; Ut ventorumvi sublata
Trahe me od summumbonum, Navis fieret salvata;
Quia feci te patronum. Sicut illas tres puellas,
5. Nunc te rogo, nunc adesto. Modis omnibus misellas,
Nunc succurre mihi maesto, 25. Ab incestu revocasti
Dele omnia peccata, Auroque locupletasti,
Quae a tne sunt perpetrata. Animae tu commendatae
Simul sunt coadunata, Subvenito pietate
10. Armis asperis armata, Et oppresis tuo telo
Ob illecebras carnales 30. Vitiis me serva caelo
Plagas inferunt mortales, Et per undas buius maris
Animaeque peccatrici, Esto ductor meae navis
Miserae ct infelici, Perque tuam largitatem
15. Si recusas subvenire, Pelle meam paupertatem,
Nequit mortem praeterire. 35. Ut penuria deiecta
Ne tardaveris adesse, Vique turbinum defecta
Qaia multum est necesse. Sim praecentor tuae laudis
Sicut nautis adfuisti, Cum virginibus et nautis.

Collect. ms. Ravennatense saec. 12. [-15]. Cod. Classen. 246 [139. 3.
D.] - 2t>collocupletasti.- 29 oppressi.

277. De sancto Nicolao.

1. Copiosae caritatis 3. Suscitator clericorura,

Mcolae pontifex, Signis admirabilis,
Esto meae parvitatis Fac, a morte peccatorum
Copiosus opifex, Surgam reus flebilis;
Ne me damnet pro peccatis Copiosa meritorum
Mundi summus artifex, Vita praedicabilis,
Et tormentet curn damnatis Fac, operum sim bonorum
Gehennalis carnifex. Actu commendabilis.

2. Qui in cunis ieiunasti 4. Qoem vox designavit Dei

Quarta, sexta feria, Dignum pontificio,
Da, ut ventris parce pasti Dissolvatur per te mei
Firmer abstinentia; Reatus ligatio,
Qui puellas liberasti Plagas atque morbosrei
Carnis a spurcitia, Tua sanet unctio,
Da, ut fruar cordis casti Et ad portum requiei
Carnisque munditia. Ducat benedictio.

Collect. ms. S. Lupi Trecen. saec. [10. et] 11. Cod. Trecen. 1170. add.
saec.12. - 1, 3 parvitati. - - 3, 5 Copiose.- - 4, 1 designavit Dei.
 - 300
278.
Gloriose rex Oswine,
yui virtutis vi divinae
Fulges super sidera,
Opem ferens medicinae
Salutaris a ruinae
Casibus ine libera.
Orat. ms. Anglicanum saec. 13. Cod. Londinen. Ar. 201.
271).
1. 0 lerusaleni superna,
Pace fruens sempiterna,
Tu de lapidibus vivis
Deo vivo coDStrueris.
2. Nec mallens nec securis
In tuis auditur muris,
Sed expoliti lapides
Sunt electi. quos contines.
3. Malleos percussionum
Perfert vita electorura,
(juamdiu &ub caroe gemit,
Dum virtutibus proticit.
4. Qui virtutum profectibus
Ascenduntquasi per gradus
Ad te, sancta lerusaletn,
OniDium credentium matrem.
5. Illic manu artificis
lu suis ponuntur locis
Pusilli cum maioribus,
Senescum iunioribus.
6. Civitas gaudiis plena,
Non egessole nec luna,
Quam lumen illustrat verum
Per saeculasaeculorum.
7. Corpore mortis exutas
Tute suscipisanimas,
Quas sinu quietis tbves,
Consolatione mulces.
-
De sancto Oswino.
2. Digne tibi deservire
Et me tuo fac finire
Vitam in servitio,
Ut de duce minas irae
Dei possim praeterire,
Tutes in iudicio.
De sancto Ottone.
8. In tua sede locata
Gaudeat felix anima
Pii praesulis Ottonis,
Omnibus ditata bonis.
9. 0 proceres angelici,
Mmistri regis aeterni.
In vestro contubernio
Laetetur pontifex Otto.
10. 0 patriarchae praecelsi,
0 prophetae Deo pleni,
Concivis et domesticus
Vester sit Otto beatus.
11. 0 cohors apostolorum,
Tenensorbis principatum,
Tecum tripudiet pius
Otto, vir apostolicus.
12. Martyrio candidati,
Atbletae invictissimi,
In regno Cbristi vobiscum
Exsultet Otto per aevum.
13. 0 beati pontifices,
0 confessoresillustres,
Sit vobis associatus
Pius Otto episcopus.
14. Alma chorea virginum,
Candidasicut lilium,
Tecum floreat in aevnm
Praesul Otto ante Deum.
 - 301 -

15. 0 civitas Dei summi, 25. Otto per Dei gratiam

Sedes regni perpetui. Ornavit sedem propriam,
Cives tui universi Addens ei abbatiam
Pio faveant Ottoni. In Madelhardestorf sitam.

16. Ex filiis tuis multos 26. Otto, satagensaugere

Habet hic praesul patronos, Decus ecclesiae suae,
Sub quorum patrocinio Addit illi ad honorem
Struxit ecclesias Christo. Cellam Monasteriensem.

17. Dat primitias votorum 27. Reginstorf Bambergensi

Tibi, Laurenti, suorum Otto acquisivit sedi,
Otto praesul ecclesia Quem locum regularium
In Vrangia constructa. Constat esse clericorum.

18. Et tibi, sancte Georgi, 28. Halesprunnen monachorum

Devote coepit obsequi Construxit habitaculum
Otto conrlens ecclesiam Tibi, o virgo virginum,
Prope urbem Ratisponam. Parans ille obsequium.

19. Te, Petre, princeps pastorum, 29. In honorem sancti Petri

Otto habeat patronum, AUerspach fecit construi,
Per quem tibi est constructum (^ui locus est delegatus
In Uraba coenobium. Clericis regularibus.

20. OttonemCbristo commenda, 30. Aspach et Clunich geminas

lohannes evangelista, Suae sedi addit cellas,
Cui est ab eo constructa Unam beati Matthaei,
In Vicbiluelt ecclesia. Alteram Andreae saucti.

21. 0 lacobe apostole, 31. In Arnoldesteine structam

OUoni praesuli fave, Sancto Georgio cellam
Qui apud Enstorf condidit Praesul venerandus Otto
Cellam, quam tibi dicavit. SQOdat episcopio.
22. Ottoni faveto pia, 32. In Vezera quasi stellam
Dei genetrix Maria, Otto pius construxit cellam,
A quo tibi est constructum Quam dedicavit iii honore
In Lancheim monasterium. I)ei genetricis Mariae.
23. Tibi, o regina caeli, 33. In monte sancti Michaelis
Devotione fideli Cellam construxit sancUie
Otto dicavit optimum Fidis,
Apud Biburc coenobium. Exceptis babitaculis
Longe vel prope positis.
24. Is tibi Windebergensem 34. In his locis Otto pius,
Donavit possessioDem, Plenus bonis operibus,
Qui adunavit ibidem Domino cottidianum
Cleri congregationem. Praeparavit obsequium.
 - 302 -

Collect. ms. Ratisbonense saec. 12[-14]. Clm. Monacen. 13087. - 6, 2

neque luna. - - 27, 1 fehlt eine Silbe. - 30, 4 Alterain sancti Andruae
apnstoli. - - 32, 1 quasi niatutinam stellam. - 33, 2 beatae Fidis. - 3:1. '"'
Exceptis lidelium habitaculis. -- Aufschrift: ,,Ritlimus pro commendatione
pii Ottonis episcopi et de gestis eius."

280. fle sancto Paulo.

1. Paulus, aemulatorlegis, 4. LaetusChristumest secutus,

Persecutor Christi gregis, Multa passus ipso iutus.
Lupus rapax mortem gerens Probris laesus, virgis caesus,
Circuit, necare quaerens Mortis poenam et catenara
Cuneos fidelium. Pati non est veritus.

2. A divina luce tactus, 5. Uitam longam in virtute

Mente raptus, caecus factus, Duxit mundi pro salute,
Ductus est ad Ananiam, Martyr tandem cum corona
\'idens novae vitae viam, Sumptus ad aetcrna bouu
lesum Dei tilium. Laudat regem gloriae.

3. Uetustate spoliatus, 6. Sancte Paule, dux doctorum,

Fonte gratiae renatus Martyr, flos apostolorum,
Coepit usque fines terrae Nos emenda, Deum ora,
Salutare semen ferre Ut illustret nos decora
In fervore spiritus. Beatorum requie.

Collect. ms. Campense anni 1462. Cod. Darmstadien. 521. - Dies

Gedicht ist von demselben Verfasser wie oben Nr. 251 auf den hl. Laurentiu^.

281. De s. Paulo Eremita.

1. Bina legione David 3. Sentit tunc Valerianus

Hostes Israel prostravit,
Mundum, carnem,daemoniutu,
Primuni martyrum levitam,
Monachorum eremitam
Dans Paulum primicerium.
Socer dirius vesanus,
Huic moliens interitum;
Solitudinem petivit.
Qua salvaret, exquisivit
Puer, pusillum spiritnm.

2. Ipse puer vix sedennis 4. Cohors prior iam cessare,

Columbae vestitur pennis Sequens debuit pugnare.
Petens antrum maceriae. Quapropter Christus noluit,
In desertum dat volatus Quod in illa inilitaret,
Orans,templans,iucolatus Nostrae sed ducatumdaret,
Praesentis tiens miseriae. Prout insignis voluit,
 - 303
5. Mentem pascit spiritale
Manna, lesu, pluis quale
In pauperi dulcedinc;
Octo carnem palma lustris
iS"utrit, corvus hinc indu^tris
In semipanis fragmine.
6. lesu dulcis, hunc duplasii,
Tandem sibi sociasti
Convivam duin Antoniuin ;
Pium oritur cortamen,
Quis confringat, pacis tamen,
Amoris dulce iurgium.
7. 0 quam laete convivantur,
Nam dt-libant. ijuae parantur
lam regis in triclinio !
Si ministrat ibi Cliristu>,
Certe frangit panem istis
Plus spiritus in scrinio.
8. Potat sanctum aqua rivus,
Plus sed aptat te fons vivus,
Hinc vena vitae scaturit ;
Libet tamcn contcmplari
Vestem, magis qua ornari
Tantus miles meruit.
9. Quis ignoret innocentem
Cocco bissoque fulgentem,
Auro, iacintbo, purpura;
Gloriam sed banc decoris
Intus vide, quaeso, foris
Quae monachi cucullula.
10. Manibus victores gerunt
Palmas, huius artus ferunt
Contextam palmistunicam ;
Armis victor loricatur
Ferme centum, amplexaiur
Sic undique victoriam.
11. Sile, caro, cede, munde,
Vade, Satanas, rotunde
Deridet vos emeritus ;
Nil habetis,quodnon sprevit,
Qui nec suasisacquicvit
mala vestra vcritus.
Orat. ms.Cainjitii.seanni 1462. Cod.Darni^tatieii.521.- 1, 4 Prime. -
13, 3 Occultas.
-
12. Dic, Antoni, senex sancte,
Dic, dic adhuc vitae tantae
Quidijuaniplurisnmgnalium.
Vere magnus, quem revelat
Tibi Deus, grex nec celat
Monstrosus animalium.
1 !. Hunc quaesisti cum labore,
Repertum mirans stupore,
Occulta nempe pandcrat;
Afters pallium petitum,
Plangens rediens supitum,
In Christo iam dormierat.
14. Cernis turinas angelorum
lungere apostolorum
Prophetisque collegio;
Iduam devote moriatur,
Flexus poples hoc testatur;
0 stupenda religio !
15. Cambis pater vestein tuam,
Testamento capis suam,
Qua in festis progrederis,
Digne credens te ornari,
Tapti patris decorari
Aniictu si merueris.
16. Dant leones sepultarae
Corpus sacrum et lioc iure,
Ut sanctis ferae pareant;
Sic spe caro requiescit,
Bonis gloriae fulgescit
Spiritus, quem exhilarant.
17. lam, praeclara caeli stella,
Paule pater, seda bella,
(juibus desertum quatitur;
Urit ignis, mordet serpeus,
Gravat labor atque torpens
Mens Amalecb inscquitur.
18. Lmc nos montemvisionis,
Tcrram ad promissionis,
Supernam lerusalem,
Ubi sanctis pater paret,
Flamenardet, verbumclaret
I'cr te, rex o lesu baleni.
 - 304
282. De sancto Pelino.
I.
1. Regis regum plebs devota
Voce clara, mente tota
Celebret sollemnia;
Festa redeunt iucunda,
Et nos mente sitibunda
Solvamuspraeconia,
2. Solve vota digna laude,
Totis viribus congaude,
Valvensis ecclesia;
Sola digna tu fuisti,
Sola tu promeruisti
Pelini suffragia.
R° Eia, fratres, canite,
Trino regi psallite,
Grates dignas agite,
Vetera deponite,
Nova vos induite,
Diem festum colite,
Cantilenam facite,
Martyri complaudite.
II.
\. Hic nobili genere
Clvitate Durachio
Matre quidem Saphira,
Patre natus Archadio,
2. Deo famulautibus,
Constitutis in senio,
Nullam spem tenentibus
Super habendo filio,
R° Eia, fratres, canite.
III.
Crevit sanctus de repente
Sancto spiritu replente
Desuper ingeniutn,
Et festinus aspiravit
Et ad sacrum convolavit
Doctrinae fastigium,
-
3. Sola possides primatum,
Sola tenes praesulatum
Et eius insignia,
Cuius corpus hic quiescit,
Per quem latius clarescit
Haec mater ecclesia.
4. Hacc lux mirae claritatis,
Gratia latinitatis,
Oritur in Graecia,
Quam inde praedestinarunt
Et huc gratis asportarunt
Dei providentia.
3. Nisi quam conceperant
Praecinente Basilio,
Cuius post commissus est
Praeclaro magisterio.
4. Et in templo Domini
Oblatus est cum gaudio.
Cuius hic continuo
Congaudemusmartyrio.
NOR ascribens sibi tanti
Sed donis spiritus sancti
Muneris officium,
Tunc relictis universis
Ac legitirae dispersis
luxta evangelium.
 - 305 -

Contra sectaspaganorum 4. Dono cuius est eggressus

Et cultores idolorum Et celeriter ingressus
Opponens se obvium, Nobile Brundisium.
Navem protinus intravit, Quem Aproculus inspexit,
Statim sanctus invocavit Praesul terrae, nec despexit,
Dei patris filium. Excepit in tilium

5. Et archidiaconatus,
Post coegit praesuiatus
Conscendere solium.

R° Eia, fratres, canite etc.

IV.

1. Romam vadit ordinandus, Sed Aproculus cum eo

Papae raanibus tractandus Rediens vocante Deo
Et pie suscipitur, Apud Ansam moritur;
Deo intus inspirante, Postquam sanctus emigravit,
Papa foris operante Praesul sibi consecravit
Caput et mens ungitur, Domum, sicut cernitur.

2. Et sibi pontificatus, Post ad Apulos reversus,

Animarum praesulatus Ubi populus inversus
Per luliura traditur; Habitasse dicitur,
Post accejttammissionem Evidenti ratione
Necnon benedictionem Omnes et oratione
In pace dimittitur. Convertisselegitur.

5. Omnis ritus paganorum,

Omne fanum idolorum
Per ipsum destruitur.

R° Eia, fratres, canite etc.

V.

lam sanctus converterat Plenus omni scelere

Calabros et Apulos Caesar lulianus
Et, quoscnnque poterat, Audit, quod Simpronius
Edocebat populos et Aurelianus
Elargiri propria Sit uterque publice
Nec servare loculos, factus cbristiauus,
Ut Christus praeceperat Frendeus torquet oculos
Per suos apostolos. tamquam vir insanus.

R° Eia, fratres, canite etc.

Dreves, Pia Dictamina. VII. 20
 VI.

Hos ipse miserat Quos sauctus iunocens

Martyrem ducere Sic exhortatur:
Et eius socios Eamus Romam,
Omnes adducere. Nunc praeparatui
Quosdam promissis Corona nobis,
Et largo munere. Nam tunc prob;itui
Alios minis Verus athk-ta.
Et diro vulnere. Cum proeliatuv.

R° Eia, fratres, canite etc.

VII.

Ecce, Romam veniunt 4. Caesar apostasiae

voce laetabunda Tactus improperio
Intraturi proelia. Cogitat multiplici
quae non sunt iucunda, Perdere martyrio
Ea tamen sustinent Pelinum sanctissimum
mente sitibunda Cam suo collegio
Exsecrantes penitus Et Pelinum tradidit
idola immunda. Tunc Corniculurio.

2. Praesul ait Caesari-. 5. Hic huius provinciae

,,dic tu, luliane, praeses et praefectus.
Nunc factus apostata, Forma novi sceleris,
quondam christiane, oiuni dolo tectns
Reliquisti Dominum Et nefanda daemonum
et servis Dianae, mixtura confectus,
Ut tibi conquireres Cui mens est horrida,
solinm inane? funestusaspectus.

3. Miser, quid te decipit, 6. Rediens Corfiuium

quid tibi blanditur? praeses bic inflatus,
Ecce, quod tu possides, Qnod pravorum hominurn
repente finitur, erat incolatus.
Furia. qua praefuris. Daemonumcongcries,
cito sepelitur, sedeset primatus,
Ubi fttres fodiunt, Civitas praecipua
tinea inolitur." huius comitatus.
 - 307 -

7. Praeses laetus incipit 10. Postquam cernit populus

populo narrare, praesidem migrasse,
Quod Pelinum duxerat Aniniam daeraonibus
huc sacriticare cito commendasse,
Et ipsum suppliciis Pelinum antistitem
duris macerare, dicunt incantasse
Nisi cito satagat Et suis praestigiis
daemoni curvare. talia patrasse.
8. Quod Pelinus audiens 11. Nesciunt, quod daeraonum
dixit ad profanum: furia peremit
nEcce, mecum pergite, Praesidem, quae neminem
ibimus ad fanum." a poena redemit;
Qnod ut omnes audiunt, Adcurrunt pontifices,
properant in vanum. populus contremit,
Prosequentesomittunt Et ad casum principis
praesidem insanum. tota plebs infremit.
9. Ubi sanctos Domino 12. Pessima pontificum
genua curvavit, turba conclamavit.
Totum templum corruit, Plagis et verberibus
idola constravit sanctum cruciavit,
Et Cornicularium, Donec martyr animam
qui hoc ordinavit, Deo commendavit
In ruinam suffocans Et caelorum ardua
toturn conquassavit. terra commutavit.
13. Multa sustinuerat
pontifex martyria,
Poenas importabiles
et longa suspiria,
Antequam exsolveret
extrema supplicia.
Corpus cuias possidet
nunc nostra confinia.

R° Eia, fratres, canite etc.

VIII.

1. Miro modo plaudite 3. Vocis modulatio

Voce, corde, manibus, Et cor purum sordibus
Sedem vobis facite lungat se celeriter
In virtulum gradibus. Caritatis sedibus,
2. Praeferentes spiritum 4. Et Pelini precibus
His lutosis carnibus, Nobis suffragantibas
Luteam materiem lyngamur perenniter
Exornemus moribus. Angelorum coetibus.
R° Eia, fratres, canite etc.
 - 308

IX.

1. Infernali furia 4. Quis honor, quae gloria,

Caesar lulianus sic repatriare,
Rapitur ad inferos Leviter incipere,
tamquam tunc profanus, frustra laborare,
Post quem regnat, imperat Infecto negotio
Caesar lovianus, nihil consummare?
In quo gaudet pariter Nam solet opificem
orbis christianus. opus declarare.
2. Hic legatos destinat 5. Ecce, retro cedite,
carpcre Corfinium, nihil dubitetis,
Nicostratum praesidem Nam auctore Domino
et Pardum patricium; terram capietis,
Qui non possunt viribus Corpus meum utique,
Neque per ingenium, quod invenietis
Nisi, ex quo martyrem Ante portam positum,
habuere praevium. sub luto tolletis."
3. Hi redire coeperant 6. Hi divino munere
tamquam desperati terram receperunt,
Ad id, pro quo venerant luxta dictuni martyris
valde fatigati, corpus invenerunt
Sed iacentes lectulo Et sibi basilicam
somno soporati, ibi construxerunt,
Martyr his apparuit Cui totarn patriam
dicens: 0 legati, devote dederunt.
7. Haiic novam basilicam
vetus procreavit,
Cupressina capsea
corpus conservavit,
Quod praesul Gualterius
publice locavit
Et altare desuper
maius ordinavit.

R° Eia, fratres, canite etc.

Pass. ins. Sulmonense saec. 11. Cod. Vatican. 1197. add. saec. 12. in.
7, 5 Gualterius ep. Sulraonen. 1104-40.

283. De s. Petro Caelestino.

1. Petrus de petra mittitur Fratrum fastus reprimitur

Deserti montemvisere Novo recisusvomere,
Sion, in papam tollitur Gratia clerus colitur
Miti vestitus vellere; lam lucis orto sidere.
 - 309 -

2. Caelesti rore praeditus, 3. Petras dat laudum carmina,

Suo respondcns nomini, Petrus pro grege vigilat,
Caelestinus, vir inclitus, Petrus absolvit crimina,
Sacrosanctae regimini Serpens antiquus sibilat,
Ecclesiae praepositus, Petrus confert iuvamina,
Velut in caelo gemini Quibus omnis plebs iubilat,
Irradiat divinitus Post Petrum canunt agmina:
Iste confessor Domini. Aurora lucis rutilat.

Collect. ms. S. lacobi Leodien. (olim Simonis de Leodio, Canouici

Tungren.) saec. 13. Cod. Darmstadieu. 2666. - - 1, 'A monte. - 1, 8 et
paparn. 1, 4 vestibus. --1,7 cleru. - 3, 7 canunt carmina. - ,,Anno
Doraini MCC nonagesimo quarto haec scripta sunt de papa Petro, qui et
Caelestinus." - Aus derselben Hs. auch (nicht ohne einige Lesefehler) iu
Roman. Forsch. VI, 11. Das Lied ist ersichtlich urivollstiindig.

284. Ad sanctos tres Rpgesoratio.

1. Te, rex Jaspar, imploramus, 3. Balthasar, rex pietatis

Confer nobis, quod optamus,
Christum lesum propitium;
0 rex laspar, serve Dei,
Te rogamus servi rei,
A peccati carcere
Educ nos potenti prece,
Nobis detur victa
Tecum semper vivere.
2. Te, rex Melchior, rogamus,
Nobis dona, quod optamus,
Nec sic spernas peccatores,
Ut non cernas precatores,
Reos sibi diffidentes
Tuo siste Domino.
Et totius sanctitatis
Flumen indeficiens,
In te salva confidentes,
Salutari sitientes
Potu nos reficiens.
nece
4. Ad de flentes suspiramus,
Te gementes invocamus
Evae proles misera,
Statum nostraepaupertatis
Vultu tuae bonitatis
Clementer considera.
Deo, sancte, nos comraenda,
Ut exutos omni menda
Nos locet in gloria.

5. lesu Christe, fili Dei,

Tota salus nostrae spei,
Trium regum interventu
Angelorum nos concentu
Fac gaudere iugiter.

Orat. ms. Campenseanni 1462. Cod. Darmstadien. 521. - 3, 1 O

BaKhasar. - 5, 3 Tuorum regum. - - Starke Entlehnungen aus Adam von
St. Viktor.
 - 310 -

285. De 8. Richardo Eboracensi.

1. Dives virtutibus 4. In domo propria

Dura sustinuit, Mitescens sistitur,
Pollens candoribus Ubi iustitia
Ut rosa rubnit, Dire comprimitur,
Pro sponsaeiuribns Iniusti iudicis
Vincens occubuit, sermo depromitur
Quinque vulneribus Sine responso,
Dum polum adiit. Sic nece plectitur.

2. Scrobem purificat 5. Virgo, sponsus

A sorde criminum et pastor populi,
Et scopam ordinat Martyr vincens
Sanguinem proprium, triumpho nobili,
Sic ruens recipit Novus Abel
Rigoris gladiura succedensveteri,
Et procul propulit Extra portam
Quodque piaculum. fit datus funeri.

3. Post donum spiritus 6. Pelle piacula,

In luce Cynthiae Pastor piissime,
Willelmi praesulis lam sine macula
Fulgente iubare Regnans aequissime,
Est palam proditos, Dissolve vincula
Sed uimis callide, Litis nequissimae,
Ligatus nexibus Astringe foedera
Mortis dirissimae. Pacis piissimae.

Horae B.M.V. sec. usum Sarum saec. 15. in. Cod Oxonien. Lat. lit.
f. 2. - 3, 2 luce zinzie. - 4, 6 sena [!] depromitur. - 4, 7 fehlt eine
Silbe. - 5, 7 Sic extra; in der ganzen 5. Str. abweicbendesMetruin. - Nach
dem Gedichte iolgt noch Versic. et Resp.:
V. Pro nobis ora, quaesumus,
Richarde, martyr Christi,
R. Qui petens quinque vulnera
mortem pertulisti.
Abschrift von Rev. H. M. Bannister.

286. Salns de beato Stephano-

1. Passionis Cbristi primus Cuius lipsanis inventis

Testis, pro tuis opimus Sociorum adiumentis
Intercessorhostibus, Terraecessitsiccitas;
Stephane, votis accimus Tuis laudibus intentis
Te, quem caelestibusscimus Prosit diei praesentis
Lanreatum sedibus. Votiva sollemnitas.
 311

3. Christo paupere ditaris,

Paulo nudo lapidaris,
Coronaris laurea;
Rabbi Pauli revelaris,
Servas loca, renitaris
In aula siderea.

Cod. Bernen. 414. saeiv 13. add. saec. !"'».-- 1, 2 pro cuius.

287. De s. Thoma Lancastriensi.

Gaude, Thoma. ducum decus,

lucerna Lancastriae,
Qui per necem imitaris
Thomam Cantuariae,
Cuius caput couculcatur
pacem ob ecclesiae,
Atque tuum detruncatur
causa pacis Angliae,
Esto nobis pius tutor
in omni discrimine.

Cod. Londinen. Reg. 12 C XII. - Abschrift von Rev. H. M. Bannister.

288. De ss. Thyrso, Falmatio et Sociis.

1. 0 athletae Thebaeorum. 3. 0 Palmati, o Maxenti,

0 vos cives Trevirorum, Nullns timor fuit menti,
Corpora quiescunt quorum Firmo corde, non paventi
In hoc sacratosolo, Datis colla candida.
Vos saluto, vos collaudo, Alexander, progrederis,
Mille miliesque plaudo, Mitis Leander, sequeris,
Cor et mentemiam non claudo, Quos non, lustine, deseris,
Audite me de polo. Mens cum non sit languida.

2. Felix, Deus quem vocavit, 4. Ach, Papyri cum Horn.isda,

Sua fide illnstravit Fortis, Faustus, agonista,
Robur mentis et donavit Sancta a palaestra ista
Acerbae mortis hora! Haud inetus te fugavit.
Tyrse princeps, decollaris, Sacermiles loviane,
Bonifati, sociaris, Tu constantiaequam sanae,
Pie Soter, applicaris Ducis bonum et suave,
Constanti sine mora. Quod mors te triuraphavit.
 - 312 -

5. 0 vos innumerabiles, 7. Mundo ostro exornati,

Celsi fortesquemartyres, Margaritis coronati,
Cunctis digne amabiles, Adamante decussati
Saluto bilariter, In cboris angelorum
Qui spreta mundi gloria Exsultantescongamletis,
Sprevististransitoria Carum Cbristumiam babetis,
Pro sanie et scoria Cuius bona possidetis
Ob Christum suaviter. Cum milibus sanctorum.

6. Exprobrati, spoliati, 8. Trinitati sociati,

Trusi, caesi et truncati, Vera vita iam dotati,
Saevo ense decollati, Omni bono et beati,
Tellus madet cruore; Nostra snmite vota.
Urbis sacravit moenia, En, cum carnepremit mundus,
Dum sex per miliaria Hostis quoque furibundus
Mosellae rubent flumina, Bella citat putabundus,
Christi fusus amore. Heu, vobis non ignota.

9. Pro vestra sed victoria

Triumphi assit gloria,
Ne niala transitoria
Conducant ad infernum.
Sed ovantes contemplemur
Deum verum et laetemur,
Vestrae sorti gratulemur
Uitra et in aeternum.

Scbmitt Ph., Die Kirche des hl. Paulinus hei Trier, Trier 1853. S. 481
u. f., ausnC'od.Treviren Gest.33". Da die Hs. mit dieserveraltetenSignatur
kaum aufzufinden, mufs ieh mich tnit dern Abdrucke aus Schmitt begniig-en.

289. De sancto Udalrico.

Sanctepraesul bone, miserorumfide patrone,

Udalrice grate Christi pugilque beate
Nobilis et miles, actus omnino viriles
Qui perfecisti pugnans pro nomine Cbristi
5. Sub tioridis armis, cum saevisnempe tyrannis,
Quos tu vicisti, licet aspera multa tulisti.
0 praesul mitis, palmes verae quoque vitis,
Nomine pro Christi passusqui multa fuisti,
Ecce, triumphasti, cunctos hostes superasti
10. Nuncqne iucundaris aliqua nec mole gravaris,
Conregnans laetus Christo sine fine quielus.
Eia, praedigne, pie, clemens, large, benigne,
Ob Cbristi noraen, per quod sortitus es oraen
Tanti dulcoris et veri culmen honoris.
 - 313 --

15. Me miserum, quL te nunc pulso, respice mite

lugiter orando pro me semperqueiuvando,
Ut mea sit vita virtutum luce polita
Deque malis tuta mundi curisque soluta.
Omnern languorem mentis carnisque dolorem
20. In me tu cura removeque tua prece pura.
Reprime nocturnoshostespariterque diurnos,
Ne spolient, tundant, alia mihi vel mala fundant.
Ast obitus hora pietate tua mihi rora
Gratum solamen, mihi sis et dux ad unamen
25. Regni caelorum,gaudensubi turma piorum
Concinit ante Dei vultum carmen iubilaei.
0 flos caelestis, pia dans solamina maestis.
Ora pro cunctis vivis et corpore functis,
Ut vivis detur venia, pax et cumuletur,
30. Detur et aeterna lux functis aede superna.
0 praesul invicte, si quisquam veneratnr te
Te prece pulsando vel digne te venerando,
Hic si turbatus fuerit, languore gravatus
Aut paupertate quacuuque vel anxietate,
35. Per te sanetur, ditetur vel laetificetur.
Praestet plasmator hominum pius et miserator,
Omnipotens Dominus, qui regnat trinus et unus.
Orat. ms. Lunaelacense saec. 15. Cod. Vindobonen. 3650. - 19 Omnern-
que. - 22 spoliant. - 25 Regna.

2'JO. De sancta Ursula.

1. 0 Ursula, nobilis genere,

Nobilior moram sanctitate,
Quae regales nuptias spernendo
Regi regum adhaesisti Christo,
2. Aduxisti post te, dux inclita,
Tot sanctarum virginum milia,
Quae servantes vestro sponso fidem
Meruistis lauream duplicem.

3. Ad caelestes nuptias ingressae,

Casto agni amplexu beatae,
Quocumque it, cum eo pergitis
Et canticum laete concinitis.

4. Obsecro vos, ut vestris precibus

Caste, pie et iuste vivamus,
Ut translatae in vestrum numerum
Christo sponso canamus canticum.
Devotae orationes (Fontrebrxldenses)imp. Parisiis 1546.
 - 314 -

291. Misa de s. Willelmo Comite.

Introitus. De profundis clatnitant

1. Omnes
confitemini vocespeccatorum,
Deo,quiabonus, Quasaudirevelis,
Cuiusiugum
suaviter Deus,
unicaspes
miserorum.
leve fertur onus, Evangelium.
Ad laudumpraeconia 6. Sequens
evangelium
surgatquisquepronus, hic per Lucamdatur,
Cui servit terra Panis Dei filius
caelicusatquethronus. vivus nuncupatur,
Officium.
Vivent, qui comederiat,
quibus mors negatur,
2. Dona, Christe, comiti Sangninisin potu
reqniem aeteruam, virus procul omne fugatur.
Consequatur gratia
7. Praesuraunt ludaicae
lucem sempiternam,
Christus,
pro quospreverat gentesadmirari,
gloriam
modernam, Qnaeruut,
caroquomodo
Laudibus
ac hymnis possitmanducari,
ferat ad Sion ille supernam. Modum qnaerunt, sanguinis
in quo potum dari
Oratio. Convenit his, quos vult
Deus in sublime locari.
3. Inclina, misericors
Deusmaiestatis, 8. Ipsa demumveritas
Lacrimosis precibus dicens attestatur:
aures pietatis, Carnem non -vescentibTis
Rogaraus
clementiam vita denegatur,
sumnoaedeitatis: Qui non gustatsanguinis
Gaudia "Willelmo potum, condemnatur
da, Kyrie, fonsbonitatis. Et per coiitemptum
sibi rnors iterata paratur.
Epistula.
Offertorium.
4. Libro sumpta lectio
9. Gloriae rex, animas
de Maccabaeorum; salva defunctorum
ludas vir fortissimus,
collectarn bonoram Et depressas libera
Misit lerosolymam mole peccatorum,
pro factis reorum, Signifer arcbangelus
Micbael islornm
Delicti veniam
Ad lucem ducat,
sperans per manus eorum.
qui spes est certa laborum.
Gradale. Secveta.
5. Requiem spiritibus 10. Hostias ofterimus
donadefunctorum plebispro peccatis,
Et eosa nexibus Pro vivis te petimus
solve delictorum. morti ferae datis
 - 315 -

Et defunctis aperi Pater Noster.

fontempietatis, 16. Quiventurus
saecula
Quostu plasmasti, cuncta
iudicare,
lesu,miserere
renatis, Praeceptis
salubribus
Praefatio. monet nos orare.

11. Imperansper saecula Dic pater, si moribus

cuncta saeculoram. te vis informare,
Amendicit populus Dignerisnomen
et plebselectorum, in nobissanctificare.
Sursumcorda,domino 17. Tuumregnumveniat,
subdant dominorum, tuura fiat velle,
Cui Cherubimserviunt In terris ut solio,
acagminasanctapolorum, quo tigunturstellae,
Sanctus. Panem dona iugiter
12. Sanctns
rec pacificus, dulciorem
melle,
mortis triumphator, Debita dimitte,
Sanctus
rex magirificus, temptamina
cuncta
repelle.
omnium creator, Sed libera.
Sanctus caeli patriae
18. Libera nos, Domine
gloriae donator,
Nomine sit Christi rex, a cunctis malis,
Sub tuis continue
veniens benedictus amator.
protegamur alis,
Benedictus. Dele, quod comraiserat
13. Illi, per quem libera homo bestialis,
tua fit Susanna, Sit nobis scutum
Coetus in excelsis maiestas imperialis.
sanctorum dicat Hosanna.
Pax et Agnus Dei.
Canon.
19. Pax tua continua
14. luste iudex patiens
sit Willelmo, Christe,
et salvator Deus, Illa, quam non poterat
Yirgo mater, Simeon dare mundus iste.
et Bartholomaeus,
Agnus suo sanguine
Adreasque
lacobus, tollens
omne
triste,
Paulus
et Taddaeus, Ad verumpacis
Barnabaset Lucas, uuctoremtranseatiste.
Clemens,Petrus atqueMat-
thaeus, Communio.
15. Orate pro comite 20. Pro cuius memoria
mundi redemptorem, corpus est oblatum,
Qui redemit miseros Sanguis sumptus redimens
sanctum per eruorem, miserum reatum,
Ut Willelmus tartari Liberans a carcere
poenas et horrorem servum captivatum,
Transeat illaesus, Christe, tnum pugilem
non sentiat inde dolorem. tecum fac esse locatum.
 - 316 -

Postcomraunio.

21. Sumpta sacrificia 22. Per patrem, per filium

tergant, quod peccavit, et per sanctumflamen,
Cuius virtus comiti Deus, cuius omnia
donet. quae optavit, tremunt ad examen,
Summi dator praemii, Omnes sancti comitis
pro quo dimicavit, assint ad tutamen,
Hoc sibi donet rex, In pacis requie
quod tida mente paravit. Willelmus dormiat. Amen.
Cod. Coll. Corp. Christi Oxonien. 232. - 10, 4 mortis. - 6, 2 Das Evange-
lium steht aber Joh. 6. - 11, 6 divinorum. - 16, 3 salutaribus. - 21, 4
quam. -- 21, 8 quam. -- Diese Messe wird eingeleitet mit den AVorten:
^lncipit Missa pro Willelmo comite." Vorher geht noch in der
H.s- eine Anzabl von Versen erzahlenden Inhaltes, die um so mehr bier tort-
bleiben, als sie nur ein Brucbstiick eines grofseren Ganzen zu sein scheinen.
- Abschrift von Kev. H. M. Bannister.

292. De sancto Wolbodone.

1. Ave, pater egenorum, 3. Et qui quondam distributor

Wolbodo sanctissime, Facultatum fueras,
Relevamen aftiictorum, Pupillorum quoque tutor
Praesul devotissime, His opem contuleras,
Ave, gemma confessorum, Mibi, rogo, sis adiutor,
Signorum clarissime, Ut veraS divitias,
Spes et salus languidorum, Quibus iam egere putor,
Virtutum ditissime. Adquiram et caelicas.
2. Uudum prudens, pius, castus, i. luxta tumbani, qua locatae
Sobrius et hurailis, Sacrae sunt exuviae,
Hostis evitabas astus Inauditae sunt patratae
Spretis eius iaculis, Virtutes eximiae;
Tuis ergo, quaeso, pastus Illud ergo precor a te,
Exemplorumformulis, Me mente et corpore
In me frena muadi fastus Tua serves pietate
Pressis carnis stimulis. Et mundum a crimine.
5. Pie lesu, pastor bone,
Precor cordialiter,
Sacro duce \Volbodone
Orante suaviter
Fac sanctorum me coronae
lungi aeternaliter,
Tui vultus visione
Potiri nnaliter.

Collect. ms. S. Laurentii Leodien. saec.[13. 14. 16.] 15. Cod.Bruxellen.

9598-606. - Nach 4, 4 eingeschoben:
Sanitates restauratae,
Propulsae molestiae.
MORALIA.
 293. Ad Aiiiin;tiii.

1. 0 cara anima, 7. Genua fige,

Deo pretiosa, Corpora stringe,
Tu es redempta Christum adora
Sanguine Christi Pectore toto
Sab illo. Sub illo.

2. Intus amore 8. Illo holocausto

Illius arde, Deum placabis,
Uti sis salva, Corde contrito
Undique tuta Si bene plangis
Sub illo. Sub illo.

3. Rector et auctor '.'. Laus tua sola,

Orbis ubique Gloria cnncta
Te cupit esse Sit Deus almus
Namque benignain Semper ubique
Snb illo. Sub illo.

4. Mitis adesto, 10. Est tua merces

Corpore casta. Pii laboris,
Integr.i fide, Si modo damas
Clarior actu Nocte dieque
Sub illo. Sub illo.

'>. Ista, quae cernis, 11. Regi et aeterno

Saecula cuncta luncta maneto
Snnt vana menti Ac memor esto
Pura cernenti Patris et matris
Sub illo. Sub illo.

6. Nunc manet tides, 12. Esto devota,

Spes caritasque, Omnibuspia,
His tribus maior 0 cara anima,
Est caritas tunc Atque beata
Sub illo. Sub illo.
 - 320 -

13. His carminulis 14. Te benedicat

Laeta caneto, Christus in aevo,
Cantica David 0 cara aniraa,
Seraper amato Vale, iucunda
Sub illo. Sub illo.

Collect. ms. Frisingensesaec. 9/io. Clm. Monacen.fi411. - 4, 2 casta

fehlt. -- 8, 2 placaris. - 8, 4 Si be plangie. - Uberschrift: ^Khythmus,
carmen".

294. Hortnlus Animae.

1. 0 fratres devotissimi, 5. Fundamentum hortuli

Attendite prudenter Cum humilitate
Hortulum dulcissimi Stercora ut anguli
lesu et decenter Satis delicate
Herbas atque plantulas Maneant, suaviter
Colere studete, Intus incrementura
Ne bostis per regulas lesus det, perenniter
Descendat, praecavete. Tandem complemeutum.

2. 0 si bene colitis, 6. Et tu sollicitius

Nitorem et odorem Planta duas herbas,
Dabunt, inde tollitis Invigila instantius
Fructum, non dolorem Eisdera, ne has perdas,
Et alios allicitis Si crescunt, simul habitant
Ad Dei amorem, Simul vel marcescunt,
Fructum vitae facitis Augmentantur, radicant
Nulli ad pudorem. Sive aut decrescunt.

3. Horti huius ostium 7. Si bene custodieris,

Timor sit divinus, Totum hortum iraplent,
Ad quod nullus hostium Si colere desieris,
Venit, nocet minus, Urticae tunc subintrent-,
Oranis vel adversitas Quapropter semen omnium
Sed neque intrabit Herbarum sunt revera
Ad furandas herbulas, Seu virtutum omnium
Sed foris semper stabit. Doctrina ex sincera.

4. Delectabit plurimum 8. Et haec sunt Dei caritas

Inde transeuntes Et proximi non ficta,
Dulcedinequeanimum Quaesi crescunt,deitas,
Erunt perfundentes Trinitas invicta,
Herbae late maxime Spatiatur iugiter
Optime olentes, Intus, delectatur
Pro utroque honiine In hoc horto dulciter,
Erunt haec valentes. His herbis oblectatur.
 - 321 -

9. Cum herbam patientiam 14. Redolet peroptime,

Portav^erisin manu, Sed non omni horto
Hostesin caecutiam Crescit, o carissime,
Vertis tuos, sinu Quaere hanc in ortu
Requiescitgrandium Cuiuscumqueoperis
Cibus sapientum, Intentione bona,
Est haec herba fortium Si debite locaveris,
Perseveramentum. Accrescunt tibi dona.

10. Herba, quae iustitia 15. Adhuc herba rarior,

Dicitur, locanda Igni similata,
Non longe, sed spatia Pretiosa, carior,
Sunt interponenda. Obtinens optata,
Est misericordia Fervens est oratio,
Discretioque mater Caelum quae intrare
Virtutum. est optima Solet fumigatio,
Et servanda semper. Ut aquila volare.

11. Haec namque discretio 16. Sit humilis cum moribus

Valet plus quam aururn, Optimis et bonis,
Si eius plantatio Actibus parilibus,
Deest, nil aut parum Respoudeant ut donis
Cetera sunt omuia, Dei, sed omittere
Nam teraperamentum Non debes causa huius
Est herbarum, semina Alia, quae facere
Ducit in augmentum. Teneris et, quod maius.

12. Cura hac liberalius 17. Cum cantico et cithara

Optime stat semper Concordent vox et verba
Mentis sive mititas, Et alia praeterea
Cole has diligenter Virtus sive herba,
Cura benevolentia, Quae in bonum vertere
Quae viret omni hora, Debet, quidquid currit,
Hanc cum diligentia Eventum, te conectere
Planta sine tnora. Et sic se comburit.

13. Est rara herba plurimum, 18. Herbam quoque aliam

Nobilis sed multum, Audivi praecellentem,
Stupor quasi hominum, Quae non laedit aliam
Si vis, crescit per cultum, Nec dentem rodentem
Huius horti raritas Habet, sed nec alias
Minime te gravet, Admittit fraudulenter,
Et est exemplaritas, Se inspicit et alias
Scundalum quac cavet. Curat evidenter.
Dreves, Pi» Dictamina. VII. 21
 - 322 -

19. Alias evellere 24. Scindunt vestes turpiter

Cura malas herbas, Cum elata mente,
Stude sed inserere, Donis Dei nequiter
Ut tempusnon perdas, Utuntur dura fronte,
Bonas herbas iugiter, Quod portant oves iugiter
Ut pacem acquiras, Cum humilitate,
Gaudium perenniter Hoc gestant hi inaniter
Spiritale bibas. Pompose et elate.

20. Tunc lesus bene aderit 25. Hinc venit praeda, rabies,
Et hortum rigabit, Furtum et usura,
Odorque diffunditur. Furor, dolus. sanies,
Multum fructuni dabit Pauperum pressura,
Atque bonuui animum, Occidunt, adulterium
lucundum sine mora Committunt multi inde:
Praemiumque rnaximum, 0 Deus, da remedium,
Cuin transit mortis hora. Ne pereamus inde.

21. Ex quo viridescere 26. Vindicta iusta graviter

Istae berbae debent, Videtur imminere,
Florere sed et crescere, Apparuit atroeiter,
Malae, ne has laedant, In promptu est videre,
Evellantur penitus Quid proelia, quid rabies,
Radicitus a fundo, Quid fames, quid ruinae
Abiciantur longius i,iuidve mortis sanies,
Cordis de profundo. <i>uidfecerint et minae.

Maledicta niinium 27. Tempestates etiam

Herba venenosa, Aliaque signa
Insidiatrix hominum, Hominum malitia
Tota maculosa, Feriunt ut digna;
Cuius semenmittitur Propterea,carissimi,
Inferni de profundo, Non segniter nec lente,
Mentis tumor dicitur, Surgamus velocissimi
Non peior est in mundo. Et vigilemus mente.

23. Hoc semen mittit Lucifer. 28. Si studiosissime

Dives inde, pauper ^lalas eradamus
Sumitgratis,nequiter Herbas,tunc saepissime,
Malumhinc inde semper, Ut est et speramus,
Oritnr saepissime lesum borto capimus,
Messisatquepastus Hinc inde spatiatur,
Herbae amarissimae Eique snmusthalamus,
Ac elatusfastus. Audimus.quid loquatur.
 - 323 -

29. Maria cum sodalibus, 31. Ibi ,,SanctusDominus"

Cura angelis, cum sanctis Clare omnescantant,
Veniet cum talibus, Laudant mihilorninus,
Perraaximiscum tantis, Non herbasultra plantant,
Ad culturam singuli Sed omnia in omnibus
Venient cum decore, Est eis Deus vivus,
lesus atque angeli Prae cunctis qui gratissimus,
Pascuntur ex odore. Sufficiens et divus.

30. Qui studiosus fuerit 32. Qui suara det bic gratiara
Horti in cultura Ad hortuli cnlturam,
Hac atque studuerit Huius et propitiam
Servire mente pura Mariam ponas puram,
Deo, et hunc hortulum Sanctorum adiutorium
Ipse praeparabit, Det et sanctum flamon
Non fructum aut parvulum, Et nunc et in perpetuum
Sed se ipsum dabit. Saeculorum. Amen.
Collect. ms. Si-itzi/u«i; saec. 15. Cod. Roman. tiO'2. (Varia 4). -3, 7
furendas -9,7 haec fehlt. -- 15, 4 Auro optinens. - 21, 4 laedent. -
27, 6 sed leute. - 30, 2 .lortus. - 30, 3 Hac et. - 32, 5 Sanctns.

295. lnliilus gaadentis sed eorde maerentis.

1. Intima laetitia, 4. Rex regum altissimus,
Cordis hilaritate, Hanc viam est ingressus,
Absque omni maestitia, Sicque innocentissimus
Mera iucunditate Tam dira est perpessus
Dei lauda iudicia, Pro te, qui es turpissirnus
Quae ni ex veritate Peccatisque oppressus,
Emergunt, ac supplicia Sic panditur laetissimus
Divina voluntate. Aeternorum accessus.

2. Homo videns exterius 5. Optabilis tristitia,

Perversa machinatur, Quae fert iucanditatem,
Deus cor interius Ast gaudii initia
Atque renes scrutatur, Praeljensfelicitatem,
Nil obest, si uberius Perfecta haec laetitia
Hicquisquampraegravatur, Probabit caritatem,
Si spiritus sincerius Nam Dei sic iustitia
A Deo consolatur. Nutrit huinilitatem.

'"}. Eia, o paTiperrime, 6. Nil reor sic ntilius

Nequaquam verearis, Pro Deo tribulari
Tametsi nunc miserrime Patique virilius,
Amare confundaris, Perversus reputari,
A Christo sic uberrime Sic Cliristus, Dei tilius,
Probaris, adamaris, Hic maluit temptari
Purgatusque celerrime Ac prae cuuctis vilius
Coronam assequaris. Quam latro conculcari.
21*
 - 324 -

7. Involutus vitiis 9. Velle placidissimo

Hic non ab re probatur, Me offero, resigno
Variis maestitiis Tibi Deo altissimo
Continuepurgatur, In crucis tuae signo,
Mentis exercitiis Ab hoste pellacissimo
Exhinc illuminatur, Et hominemaligno
Caelestibus divitiis Oppresso, turbatissimo
Summe remuneratur. Succurre, heu, indigno.

8. Mibi hinc absit, Domine, 10. Snscipe,piissime,

Kunc usquegloriari, Hoc cordis iubilamen,
Jsisi in tuo nomine lesu benignissime,
Et cruce onerari. Confer opitulamen
Ob id a quovis homine Creaturae vilissimae,
Hanc vereor turbari, Ausculta agravamen,
Ut aevo sancto lumine Ne pereat, dulcissime,
Merear inHamrnari. Mors tua iu me. Amen.

<'nllect. ms. Seitzense saec. 15. Cod. Roman. 602 (Varia 4). - 2, 5
si liberius. -- 6, 6 Hinc maluit. -- 8, 0 Hanc vereor. -- Als Autor be-
zeiclinet das Akrostichon einen Iheroni mus, die Hs. als t?ingweise fiir das
Lied: Patris sapientia.

296. Alphabetum Morale.

R° Adiuva nos, Deus meus,

In te posui cor meum.

1. Amat puer castitatem, 5. Ecce, flumen de lordane

Mundus erit de peccato. Quem traxit sanctus lohannes,
Tertium diera surrexisti, Ipse fontes non siccavit,
Sedens ad dexteram, Christe. Ubi Christum baptizavit.

2. Bonura virum et prudentem, 6. Fecit caelum, fecit terram,

Quem Maria portavit Fecit quatuor evangelia
In ventrem, adoremus, Et in medio paradiso
Regem rnagnum iilium. Fecit Adam et fecit Eva.

3. Caecostu inluminasti, 7. Galilaea quandovenit,

Paralyticoscurasti, Mirabilia multa fecit,
Lazarumquatriduanum Deqninquepanesetduospisces
De monumentosuscitasti. Satiavit multas gentes.
4. Deus,qui sedessubseptimum 8. Hait Deus, ait: terra
thronum, lam resurguntonmeslierbas;
Et iudicas, quod est bonum, Et de germen, de frumento
Libera animas nostras Satiavit multas gentes.
De manibus inimicorum.
 - 325 -

9. Israel permeat mare, 12. Noe fuit homo iustus,

Moyses percassit virga, Qui nutrivit filios pulchros,
Et anteipsumfactumest dilu- Et anteipsumfactumestdilu-
vium vium,
Etpost ipsum factum estbonum. Et postipsum factumest bouum.

10. Lumen hominum fecisti, 13. 0 infelices vos ludaei,

Benedictus es tu, Christe, Qui negastis nomen Dei!
Et dum in caelis babitasti, Quando eritis ante eum,
Semper cum patre regnasti. ludicare hybet vos sicut reos.

11. Mulier sanguinemfluxa 14. Petrus supermareambulabat,

Ambulabat inter turbas, Dominus ad litus stabat,
Tetigit timbriam vestimentieius, Exclamavit voce magna:
Salva facta est in hora. Ad me veni super aquas.

Martyrol. ms. Modoitiense[?] sa.ec.9 ex. Cod. Capit. Veronen. XC (85). -

R°, 2 posuit; der Rundreim wiederholt sieh nach allen Strophen. --1, 4
Christi. - 2, 4; es folgt noch die iiberzahlige Zeile: Deum omniputentem. -
4, 1 septimotronum.- 5, 2 Quemtransivit sanctus.- - 5, 3 Ipsani fontes.-
8, 4 Dittographie von 7, 4? -- 9, 1 Israel per media raare. - 9, 3 sq.
Dittographie von 12, 3 sq.? - 10, 4 cum patribus. -- 14, 4 das Weitere
fehlt, weil das folgendeBlatt ausgeschnittenist. - Dafs diesGedicht in den
Poetae sevi Carolini iibergangen wurde, ist auffallig.

297. Adhortatio ad recte vivendum.

Veris flos,
Herba, ros,
Nemus, glos,
Folia
Plurimos
Inter nos
Movent lascivia,
Inanes per iiiania.

2a. Uxor, bos, 2b. Laudo vos,

Mundi dos, Quorum os
Mollit os Ad caelos
Varia, Patria,
Teneros Sed non hos,
Animos Ducit quos
Fluidos Pravus mos,
Pluvia In via
Facit mollitque mollia. Vincens per transitoria.
 - 326 -

3a. Mens corruit, 3b. Se reficit

Dum diffluit, Et erigit,
Se vanam vanis inficit Qui munda mundus eligit,
Et deficit, Qui prospicit,
Quae respicit, Intellegit,
Ad ima mortem reperit Immunda raundi despicit
Et morsa morte deperit. Et vita vitam contigit.

3c. Quid proficit,

Qui polluit
Se, vita vitam deserit
Et esurit
Nec saturit,
Qui mundi cuncta colligit,
Si non datorem diligitV

4a. Ergo respice 4b. Gratis inspice,

Te nec infice Quod mirifice
Pice, Spicae
Despice Lyricae
Te teneri rustice. Stirpis est Davidicae.
5 a. Patre numine, 5b. Suo sangniue
Matre virgine Nos a crimine
Deus bomo [fit repente], Mundavit munda mente
Sine semine Christus, sequere
Fit pro homine Ipsum opere
Noster et salus in gente. Cum verbo confitente.
6 a. Ne sis vanum 6 b. 0 quam stultum
Vas, in vanum, Nec inultum,
Fatue, laborans, Si scis et non faris!
Adde manum, Mentis vultum
Opus sanum Das incultum,
Sedulo perorans. Si non operaris.
7 a. Spinae crescunt 7 b. Da, da, ni des
Nec decrescunt Nonne vides,
Mentibus avaris, Si iam moriaris,
Ni de micis Perdes ea,
Des amicis, Quibus rea
Inimicis daris. Sorte dominans.

Quid tumes, vas fraglle,

Quid tam impleris?
Quo te fers, perlabile,
Quid tanto quaeris?
Signnm hoc non stabile,
lam non hic eris.
 - 327 -

9a. Qui colis mundum, 9b. Mel sed fellitum

Scias immundum, Nec impunitam
Extollitnr, Qai suxerit,
Vergitur, Deserit,
Mergitur, Deterit
Nescit, quod intendit Mentem et suspendit
Vel quod apprehendit. Nec videt, quo tendit.

9 c. Quid te suspendas?
"Vide, quo tendas.
Ad horrida
Lurida
Tartara
lam miser descendit,
Qni Deam offendit.

10a. 0 iam, misera, lOb. Surge, propera

lam considera, Mente libera,
Quod ad infera Matris ubera
Properas, Repetas
Nisi vas Et vivas,
Tuum abluas Si paeniteas,
Potius te munda Omnia sunt munda.

lOc. lam fructifera

Florent opera,
Si cum opera
Seminas
Semina,
Purgat sordida
Spiritus et unda.

11 a. Terra flores 11 b. Ne seductum

Et odores Perdat fractum
Profert dono roris; Mens intenta foris;
lustus plora, Insta, certa,
Cor irrora Dum incerta
Fonte salvatoris, Mors insultat poris.

12a. Nec est bora, 12b. Sursum te fer,

Qnae sit mora, Mentem praefer,
Quam tibi proponas? Ad hoc cor apponas,
Si non modo, Sic et ibi
Cras quomodo Caelo tibi
Melius disponas Merito reponas
Annonas ? Coronas.
 - 328 -

13. Mundus iste

Transit, Christe,
Manes, cuncta donas,
Miserere

Tu, qui vere

ludicas personas
Pravas, bonas;
Tecum ponas

14. Nos in regno gloriae,

Qua regnas regie
In aeterna requie,
Ubi nil miseriae.

15. Omnis exspirat dolor

Et onus malorum,
Memorato, quis honor
Sit regnum caelorum.

16. 0 Maria, virginum

Virgo, flos et florum,
Placa nobis Dominum
Meraor miserorum,
Ut vivamus omnium
Cum coetu sanctorum.

'17. Hoc praesta,

Deus da,
Rex trinus et unus,
Ut nostra
Sic terra

Ferat, ut sit tuus

Noster fructus
Et congruus
Sit terminus.

Collect. ms. Vedastinum saec. 13. Cod. Cadomen. 14. (IV° 18). -
3b, 1 Si. - 4b, 1 Gratuite respice. - 5a, 3 Deus homo steht hinter 5a, 5. -
5b, 4 Christum. - 7b, 2 Non evides. - 10a, 5 Ni vas. - lu Chevaliers
Kepertorium als Marienlied aufgefiihrt. Von demselbenVerfasser weiter oben
das Lied : Area rosea vinea. Vgl. das dort Bemerkte.

298. Oratio ad Cenatn.

Mellifluus lesus sit nobis potus et esus.

Escaspraesentesbenedic,Deus, et comedentes.
Potum servorum benedic, Deus alme, tuorum.
Per lesum Christumcibum benedicimusistum,
Et reliquum munus benedicat trinus et unus.
 - 329 -

Post cenam.

Gratias ex esu referamus Christo lesu,

Sit semper Dominus cura matre sua benedictus.
Laus Deo, pax vivis requies aeterna defunctis.
Collect. ms. Romanum [?] sa.ec.15. Cod. Vatican. Ottobon. 254.

299. De Ecclesia.

Alleluia iterum modulis tollatur in altum,

Vociferando domumtangat concordiavocum,
Impleat et tectum mirabilis ordo tonorum,
Absida non taceat, nec porticus inde silescat,
5. Tinniat et culmen, resonet calcabile limen,
Introitum dantes recinant nova carmina postes
Perque iter ad patriam doceant repedare priorem.
Vox liniat tegulas, pavimentum succinat odas,
Tigna modos nectant, laquearia picta rcvolvant;
10. Fundameuta, columnae, arcus, pariesque politus
Tinnitu reboent, dum cleri carmina cantent.
Aedibus his patulae iungantur in arce fenestrae,
Quas decorat vitrum calamo cingente ligatum,
Lumen et immittat, ventorum flamina pellat.
15. Possit et incensus flammas dispendere lychnus,
Candelae et rutilent, quae curvis arcubus instant,
Gaudeat omnigenis domus haec ornata coronis.
Gratus honor templi renovetur ab ordine cleri.
Hanc intrando domum pcrsolvat episcopus hymnum,
20. Luminibus claram procedat praesul ad aram,
Carminibus plenam festinet clerus in aulam,
Dukisono mirum repleatur carmine templum,
Adpropiet populus cleri sermone docendus,
Agmina concurrant crepitantia laude sonora,
25. Desuper immissus sit in omnibus omnia Christus.

Collect. ms. Tegurinum saec. 10. Clm. Monacen. 18628.

300. De Sacerdotibns.

0 quam sacerdotium 2. Sacerdotesgloria

regale et perfectara, tanta venerantur,
0 qnam venerabile Dignitatis gratia
genus est electum! angelis aequantur,
Stola legis gratiae Excellentes angelos
decus reis rectum, Deo famulantur,
Vivis e lapidibus Angelizant saepius,
nobis est detectum. Caelo coronantur.
 - 330 -

3. Corpus, sanguis Domini Veneretur

per hos consecratur, Benedicetur,
Regibus et ducibus Invocetur
istud denegatur, Ut salvare,
Sacra pistis ducibus Non damnare,
non haec condonatur, Yos beare
Fer signa, verba mystica Condignetur.
forma figuratur. Vobis dctur
Sacrum flamen
4. 0 gens sancta, mira quanta, Et iuvamen
Deus operatur, In perenni gloria.
lam per signa, verba digna
Panisincarnatur, Ens,nsia
Et ex aqua fonte lata Et sophia,
Sangnisprocreatur. Vocetria
Una persistentia
5. Hic est lesus, virgis caesus,
Ecce fides,
Dulcis esus; cam sit esus, Non relides
Non est laesus,
Neque strides,
Manet tamen integramen
Quia fides,
Pneuma
flamenet spiramen. In u-i.i
Ista tria
6. Veri Dei, nostrae spei,
Unum perraanentia.
In aeternum, in supernum,
Qui infernum
Regit, fregit et subegit Sacerdotes,
Maiestate,potestate, Mundi cotes,
Adorate, regum natae. Caeli dotes
Et nepotes
7. Qui formavit Estis vere
Et plasmavit. Et sincere;
Animavit, Vos avete
Spiritum vitae Et florete,
Dum inflavit Cum quiete
Et cibavit, Regnum vilae possidete,
Pavit et beavit, Hierarchiam obtinete,
Quos sudore Una mecum congaudete
Et crnore Solium supernum
Lavit, expiavit Et aeternura
Nostram vitam Ovanter,
Redimitam Laetanter,
Nostrum onien, Glorianter
Vestruni nomen Vobis cedat cum omnibus
Hinc laudetur, Sanctis triumphanter.

Collect. ms. Stiriacensesaec.15. Cod. Stiriacen. L 26 [s. n.]. - 2, 1

Sacerdotesinquam gloria. - 3,1 Quia corpus,sanguisDomini. - 3, 2
consecrantur.- - 3, 4 ista denegantur.- 3,6 lioc. - 3,8 figurantur. -
 - 331 -

Darni folgen vier Zeilen, die augenscheinlich nur eine andere Redaktion von
Str. 3 sind:
Panis, vinum et aqua
in corpus transmutantur,
Sanguis, homo adicitur,
haec c'ca Dei dantur.

5, 5 pneuman. -- 7, 6 Et fehlt. - 7, 8 Suo sudore. - 8, 1 Ens Isaia. -

8, 9 In unia. - 9,7 Vos fehlt. - 9, 15 ff. Ovantur, laetantur, gloriantur,
triuraphantur.

301. De Dignitate Sacerdotnm.

Sacerdotes, nunc audite Ad minus convertit

Dignitatem vestrae vitae, unum peccatorem
Qualis sit vel quanta, Ad amorem
Non est data tanta 40. Sui salvatoris
5. Angelis in In his sacris horis.
caelis et in terris. Sacerdotes, cur scitote
Sacerdotum sacrae palmae Nihil maius sacerdote.
Parant natum raatris almae Vos sacravit sacra dote
Incarnare velut mater, 45. Christus, illud raementote.
10. Quem ante tempus pater Sacra dote vos dotavit,
Gignebat laudabiliter, Petro ter dum clamavit:
Licet ineffabiliter. Pasce oves meas
Hoc sancta sanctorum Animasque solve reas.
Et decus angelorum 50. Quidquid solvis, est solutum,
15. Facere non potuit, Per te datur iter tutum.
Quia Deus voluit Quidquid ligas est ligatum.
Omne sacrum 0 quam felix hoc mandatum !
esse sacerdotum. Hic est tilius ancillae,
Dicitur sacerdos 55. Sarae reges proles,
20. quasi sacer dans, Surgunt ex hac prole
Dans sacrura sacris palmis. Multura nitidiores sole,
Dignitatis est indicium Pulchriores stellis,
Sacerdotum, Quorura lingua favus mellis,
si suum officium 60. Quorum verba sunt polita,
25. Peregerit digne, Sacris scriptnris redimita.
Tunc a poeuarum igne Dicuntur ergo sacerdotes
Ad minus ducit Sacri dantes sacras dotes.
unam anirnam, Digne ferunt hoc in mundo
Quae post hoc lucet 65. Hi, qui vivunt corde mundo,
30. in honore Regnant super omnes reges,
Cum suo creatore. Supra iura, supni leges,
Dicitur ergo sacerdos Et hoc fit de vero iure,
quasi sacer dux, (,iuia soli debent pure
Ducensdepoenisadgaudium. 70. Virginis natum tractare;
35. Quid plns operatur, Non quaeratur unde, quare.
Missa dum celebratur V Sic sacerdos honoretur,
 - 332 -

Cui maior laus debetur, Deus ita ordinavit,

Licet ipse sit indignus; Qui nos sua carne pavit.
75- Tamen clemens et benignus
Collect. m8. S. Mariae Magdalenaein Maiori Frankental saec, 15. Cod.
Vatican. Palat. 362. - 63 Sacros dantes sacra dote.

302. Contra Insidias Diaboli.

1. Temptator pravus et dolosus 10. Defeci ego et cor meum,

Mihi adfuit et clamosus,
ln me irruit ut faraosus,
Prout apparetteDebrosus.
i. Venit iste serpens fortis
Suis quoque cum amicis
Robur meum tollens dolis,
Ut me torqueat in tormentis.
3. Iste est draco ille magnus,
Serpensruffus et antiquas,
Qui Satan et inimicus
Est vocatus et malignus.
4. Septem habet ergo capita,
Secum portans decemcornua,
Ut me perdat in versutia,
Minus poteus quam favilla.
5. Nirais caatus ille leo,
Ortus iam in paradiso,
Mortem induxit illo pomo
Cooperante suo veneno.
6. Nihil aliud iste amat,
Nisi ut aniraam sibi tollat,
Se fecisse nihil putat,
Si quod corpus non occidat.
7. Tristatur et ipse, ut decipiat, 16. 0 clemenspastor. sanctePetre,
Gaudere se fingit, ut illudat,
Apparetagnus,utme comprimat,
Lupum se facit, ut seducat.
8. Tu ergo, lesu Christe,
Mihi quoque miserere,
Sicut fecisti Magdaleuae
Te rigando valde pie.
9. Heu, heu mihi, Domiae,
Vaeqaeanimaemeae,
Recessisti,consolatorvitae meae,
Nec dixisti inihi vale.
Deus, pars mea in aeternum,
Quaesivi ego vultnm tuum,
Tu ergo mihi offer mannm.
11. Auxilium meuma te reqniram,
Ut a me Satan repellam,
Tui tu mihi da memoriam,
Qua proeliari bene valeam.
12. 0 virgo munda, venerabilis,
Mariii, materhumanigeneris,
Te precor, o adniirabilis,
Ne mei unquam obliviscaris.
13. Nam angustiis saepe premor
Multis malisque coartor,
Die ac noctu ego peccator
Tuj filii sum offensor.
14. Dulcis mater, placa filium,
Cuius uteri sabiit claustrum,
Ne me abliorreat suumservum,
Sed suscipiat in aeternnm.
15. 0 benedicta semper virgo,
Roga genitum, ut a saeclo
Me recipiat sitque cito
In aeterno ponens caelo.
Caelorumregnaclaudensclave,
A daemone isto ine defende,
infert iacula menti meae.
17. Tu etiam, Panle, pro me ora
Deum, qui seroper sine mora
Preces capit sine ira,
Quia te rogat saa creatura.
18. Etiam rogo te lohannera,
lesu Cbristi amatorera,
Ne me respuas peccatorem
Meis delictis semimortuum.

I
 - 333
19. lesum vere baptizasti,
Nondumnatus prophetasti,
In virtute praecessisti
Eumqueore praedicasti.
21. Omnes quoque anici Dei,
Pro me rogare Deum dignamini,
Gratia illa, qua salvamini
In paradisoque locamini.
Serm S. lierntiardi saec. 15.
303. De Septem Vitiis Capitalibus.
1. Multam labem peccatorum
Ex contaetu mumJanorum
Mundani contraximus,
Blandiendu quos seduxit
Et in culpam nos adduxit
Mundus, hostis pessimus.
2. Cuius in se flos defloret,
Sed in nobis adhuc floret,
Cuius flos ariditas.
Quae pax muudi nisi fluctus
Vel quis risus nisi luctus,
Cuius fructus vanitas?
3. Quid est mundi, quod sit tutum,
Vel quae gemma nisi lutum
Vel quid eius stabile?
Si quid dulce, durat parum,
Vel si durat, est amarum,
Quia totum labile.
4. Cuius honor est in casn,
Cuius bonum in occasu,
Voluntas in taedio,
Cuius amor est catena,
Vita labor, quies poena,
Ludus est illusio.
5. Hunc deludit, cura quo ludit,
Et quem ungit, illum pungit
Adulando verberans,
Novercatur, cum arridet,
Et blanditur, euni deridet,
Blandiendo vulnerans.
-
20. Apostoli omnessalvatoris,
lesu Christi, vestri amoris,
Dei iam precespeccatoris
Gonspectuiofferteplasmatoris.
Cod. Rossian. X, 8 add. saec. 15.
6. Multi tamen hunc adorant,
Quamvis istud, quud implorant,
Ra.ro possunt assequi,
Nam labuntur cum labente
Et cadentes cum cadente
Nihil valent consequi.
7. Quorumquidamnummumcolunt
Et eidem dare volunt
Cultum Deo proprium,
Venerantur vanitatem
Et divinam veritatem
Vertunt in mendacium.
8. lam qui nummum venerantur,
Hunc adorant, hunc precantur,
Illi cullus solvitur;
Quoruin Deus est in arca,
Non in Marco, sed in marca
Horum Deus legitur.
9. Non in Hbro per scripturam,
Sed in libra per usuram
Tormentari cupiunt,
Dum plus habent, plusaffectant,
Durn plus tenent, plus cx-
spectant,
Dum potant, plus sitiunt.
10. Ventrem cogunt ieiun.ire
Et crumenamseparare
Non valent pecunia,
Contra bursam conqueruntur,
Os et venter dum coguntur
Servare ieiunia.
 - 334
11. Inter nostros quidaui tales,
Quos nummorum speciales
Cultores cognovimus,
Quos, ut bursam satiarent
Et crumenae cibum darent,
leiunare vidimus.
12. Vinum servant, bibunt villum
Et manducant panem illum,
Qui damnatur furfure,
Qui potantes servos notant,
Nam si plus quamsemelpotant,
Non est sine murmure.
Hi non ceriant, vel si, rarum,
Hi non bibunt, vel si, parum,
Dicunt esse phj'sicum;
Hoc ignoro, utrum ventrem,
Sed hocscio, quod nonmentem
Curat istud modicum.
14. Vestes habent vetustate
lam consumptas, non aetate
luniores Nestore,
Aevum quorum homo nescit
Nisi Noe, qui has gessit
Et in illo tempore.
15. Immo pilis iam privantur
Ut clamare videantur:
Nolite me tangere;
(^uarum partes iam dissutae
Pilis carent, immo cute,
Carent omni foedere.
16. Quorum tamen usus rarus,
Nisi quando dies clarus
Vel festus institerit;
Istas vestes, si tu notes,
Diligenter scire potes,
Utrum festum fuerit.
-
17. Suntquinaramuranonattendunt
SedcumludaChristum vendnnt,
Emunt spiritalia,
Xummos quaerunt, nummos
amant
Et in missa nummos clamant,
Non Christi magnalia.
18. Quorummissaquaestuosa,
Nummum venans monstruosa,
Trina gerens capita,
Missam quaerunt, ut venentur,
Non ut Christum venerentur
Vel ut solvaat debita.
19. Profitentur quidem leges,
Legis tamen sunt exleges.
Dani vendunt scientiam.
Donum Dei spiritale,
Quod exponunt ut venale
Venando pecuniam.
20. Isti vendunt veritatem
Et defendunt falsitatem
Aniore pecuniae,
Apud istos nil perorat
Nisi numraus, qnem adorat
Servus avaritiae.
21.Quidam morbos arte curant,
Duai curare sese curant
A morbo penuriae,
Quos paupertas non excnsat,
Amor nummi quos accusat
Et sitis pecuniae.
22. Saepe curant paupertatem,
Sed infirmo sanitatem
Raro valent reddere,
Ventrem movent, os ut vomat,
Et ut numtnos bursa proraat,
Bursam cogunt promere.
 - 335
23. Medicinam dum componunt
Et aegrotis hanc proponunt,
Gravis propositio,
Sed cum morbus invalescit,
Quem curare curans nescit,
Gravior assumptio;
Si mors nummo subinfertur,
Vita cedit et infertur
Pessima conclusio.
24. Quaesit fides medicorum,
Immo quaefraus memlironuii,
Ipsa clamant manuora,
(jnorum opus contemplari,
^aod non decet,et scutari
Urinas et stercora.
25. Quidamfacto diffitentur
VerbumDei, quodfatentur
Verbo, sed non opere;
Quid de Christo loqui volunt,
Sed praecepta ipsi nolunt
Actibus exponere.
26. Actu negant, quod loquuntur,
Non de facto prosequuntur,
Quia mercenarii;
His,quae
dicunt,
contradicunt,
33. Sunt,quicuram
Qui vocales non reales
Dicunturtheologi,
Necsic tamennuncupari
Recte possunt, sed vocari
Potiusmultiloqui.
27. Laudatores sunt virtutum,
Ab bis tamen nihil tutum,
Quia temptant omnia;
Temptanttamennontemptanda
Et, quaedictu suntnefanda,
Omnibussunt omnia.
28. Sunt, qui student iu figmentis
Poetarum, statum mentis
Exuentes perperam,
In poetis, non propbetis
Hi scelesti, non caelesti
Doctrinae dant operam.
29. Imis mentis vim inclinant,
Musa, Musae qui declinant
Et scamnum cottidie,
Magis credunt luvenali
Quam doctrinae prophetali
Vel Christi scientiae.
30. Deum dicunt esse Bacchum,
Et pro Marco legunt Flaccum,
Pro Paulo Virgiliura
Et Lucanumpro Matthaeo,
Et pro luda Maccabaeo
CommendantAscairium.
31. Sunt,qui coluntnisi cantum
Et in cantu student tantum
Vocumque concordia,
Sic observantvocissonum,
Quodnullarnmdictionum
Servant accidenti-a.
32. Sunt concordes in concentu,
Sed discordes in accentu,
Barbarismum faciuat;
Curant voces, ut concordent,
Ipsi tamen, ut discordent,
Dictiones nesciunt.
ventridantes
Nimis petunt naufragantes
In potusdiluvio,
Quiplusleguntin salmone
Quam in ipso Salomone,
Legevelpsalterio.
34. Tantura venter honoratur,
Quod frequenter conqueratur
De ciborum copia,
Multo magis esurire
Ipse vellem,quamsentire
Tot escarum proelia.
35. Intus tibi movent bella,
Quibus motis fit procellu
Tonitrusque nascitur,
Durnquecertant, quis exibit
Horum prior vel praeibit,
Spiritus egrcditur.
 - 336 -

36. Sunt qui iura castitati Apud quosdam hospitatur

Sua negant, voluptati Livor edax, quibus datur
Subditi venereae, Prava retributio,
Sub Dione toti fluunt Nam in illos prima furit,
Et, quo caro ducit, ruunt, lllos damnat, illos urit
Pereunt spontanea. Livoris iudicio.

37. Passimruunt raoreferae 43. Quilaetanter

plaudunt,rident,
Nec in ullo statu fere Proxiinorumsi quemvident
Distanta pecoribus, Subfortuuagemere,
Yivuntnamque vnoresuis E converso
tristesfiunt,
Vel iumenti,qui in suis Gement,lugent .
Putrescit stercoribus.

44. Sed quid dicam de superbis,

38. Toti fluunt sine mora, Qui sub gestu,facto,verbis
Tutent,putentin foetore, In arte desipiunt,
Toti suntin macula, Necsecredunt,quisunt,esse
Qui, dumbenegrammatizant. Necsuntsecumnecpenesse,
In naturabarbarizant Sedsuprase sapiunt;
Errantes a regula.
45. Inter multos partiales,
39. Vidi quosdam, immo multos In communi speciales,
Nimis senes et sepultos, Communes in specie,
Sepultos
desidiae, Quorum
verbasuntexceptae
Qui deiecta mente iacent, Kationis vel ineptae
Quibus tantum somni placent Actiouis propriae.
Torporis, acidiae. 46. His abundans, bis iucundans
Nos immundus facit mundus
40. Qui, dum vivunt, moriuntur, Et immundosvivere,
Vix, ut vivant, patiuntur Cuius flores, immo foenum,
Deiecti per otium; Cuiusgemma,immoscaenum,
Quos torporis furnis capit, Laboramus metere.
"^uorum vita noctem sapit,
Quorumessetaedium. 47. Sed notati culpae nota,
Nos devote nostra vota

41. Sunt, in quibns ira fremit, Praesentemus virgini,

Mentem premit, vires demit Per quam mundo vita redit,
Rationis usibus; Regnat virtus, culpa cedit,
Salus datur homini,
Nam dum mentem premit ira,
Mens per iram fit delira
Suis cavens visibus.
48. Ut ab ista labe raundi,
Qua tenemur, simus mundi
Per eius suffragia,
42. Haec est carens rationis Ut post huius vitae cursum
Et internae notionis Nos ab imo ducat sursum
Pessimaproscriptio. Ad caeli palatia.
 - 337 -

Collec.t. ras. Dr. Hartmatmi Schedel Nurenbergen. saec. 15. Clm. Mo-
nacen. 416. -- 7, 6 madacium. - 8, 1 lam quod. -- 10, 3 Non fehlt. -
12, 3 damnat --15, 5 Pilis cogent. -- 19, 0 Venandi. - '22, 4 mouentos
ut fomat. - 29, 1 vim clamant. - 30, 5 Et pro luda pro. - 31, 1 volunt. -
35, 4 Dum quem. - 36, 1 vera castitati. - 36, 3 venere.- 37, 1 Passuni. -
37, 5 in fehlt. - 41, 4 Haet-amdum. - 43, 1 plaudent.--44, 3 despi-
ciunt. - 48, 1 Verba ista labe.

304. Oratio devota ad sanctam trinitatem et beatam Mariam virginem

pro peccatorum venia et gratia impetranda.

Pater [sancte], a quo mundus 6. Hoc eodemnostraementis

lege tirma regitur, oculos illumina,
A quo certa ratione Hoc eodem sensus nostros
benigne clisponitur, scabrosos examina,
Parce plebi, quae a Christo Hoc eodeni universa
christiana dicitur. nostra dele crimina.

2. Adonai, ab inferni 7. Trinus Deus in personis,

defende periculo, unus in substantia,
Quos dilecti sacravisti Culpas nostras et reatus
filii vocabulo, plena dele venia
Quos eiusdera redemisti Et sic mundos a peccatis
salubri patibulo. reduc ad caelestia.

3. Fili Dei, lesu Christe, 8. Ave, virgo, Dei inater,

dominator, Domine, \era spes fidelium,
Qui pro mundi medicina Porta caeli, stella maris,
natus es ex virgine, recti cursus bravium,
Placa patri nos, quos tuo Summa legis, forma pucis,
redemisti sanguine. salutis exordium.

4. Athanatos mediator 9. Ave, virgo, ave, feta,

I)ei atque hominum, ave, plena gratia,
Finna pactum pacis buius Ave, sponsa, ave, mater,
inter nos et Dominum, ave, Dei filia!
Ne privemur regno Dei Quam diversa facis unum,
pro commissocriminum. [0] omnipotentia!

5. Qui procedis ab utroque, 10. Fons signatus, sacramenti

paraclete spiritus, summi receptaculum,
Cuius ignis inflammavit Scala lacob, domus David,
fideles divinitus, Salomonis ferculum,
Hoc eodem nostras sordes A leonis ore salva
igne crema penitus. cbristianum populum.
Dreves, Piu Diutumina. VII. 22
 - 338 -

11. Theotocos,virga lesse, 15. [Virgo, liber vitae, clausus

oliva fructifera, permanensin] saecula,
Templum Dei, arca Noe, Cuiuspotest solus agnus
colurnba pacifera, solvere signacula,
Ab inferni nos charybdi In boc nostra precam stilo
in aeternum libera. conscribe vocabula.

12. Turris, a qua pemlet omnis 16. Tuae, virgo, sanctitatis

aruiatura fortium. luce nos irradia
Rosa florens, sacra vitis, Et sic tua pia prece
liliuui convallium, Deo reconcilia,
Medicina peceatorum, Ut post mortem glorieraur
virtutis donariurn. in caelesti patria.

13. Uva dulcis, flos suavis, 17. Ad hoc, omnes potestates

nardus odorifera, virtutum caelestiura,
Virgo seinper gloriosa,
sublimis puerpera,
Praebe nobis abortivis Adhoc, omnessancti,vestrum
pietatis viscera. petimus auxilium.

14. Orientis porta clausa, 18. Miserere nostri, Deus,

quam vidit Ezechiel, in personis trinitas,
Mensa regis, ad quam dapes Miserere, miserere
tulit ipse Gabriel, nostri, simplex unitas,
<,|uorumopem in leonum Te spiritus omnis laudet,
lacu sensit [Daniel]. sempiternadeita-.
Psalterimn a srraphico sancto Bonaventura compositura in Lonorem
virginis Mariae. Impressum Valentiae in aedibus Petri a Huete in platea
Herbaria. Anno MDLXX. f<>l. Ixxxi b. - 4, 2 Dei et. - - 5. 4 fides. - 13, 1
suavium. - 13, 5 adoptionis.

305. Planctns Paenitentis.

Pange, lyra cordis raei, "\. Deus trinus in personis,

carmen lamentabile, unus in substantia,
Regum regem rogitando Qui plasmasti cuncta verbo
valde admirabilem, orbis unus climata,
Ut me Hberet a malis, Me nunc, deprecor. exaudi
quibus gravor graviter. mea tollens crimina.

Kerum omnium ereator, 4. Meque miserum errantem

pater invisibilis, suscipe, piis&ime,
Fili Dei, cosmi rector, Et ad patriam caelestem
pulcher, ineffabilis, facito pertingere,
Spiritus, qui astas cordi Quem errantem redemisti
hominis, almificus, tnum dando sanguinem.
 - 339 -

5. Meo sensuiinfunde 11. Rogitandote, salvator,

lumen almi spiritus,
Cuius lunrine acccnsus
propriis a nexibus
Merear absolvi cito,
fusis, quaeso,precibus.
6. Meque doce, rex caelestis,
agere quid debeam
l,)uidve loqui, quid tacere,
facere quid valeam,
Ut ad arva paradisi
te iubente transferar.
qui salvastisaeculum,
Mihi quatenusconcedas
spiritum paraclitum,
Quo repletus tc laudare
queamperspicacius.
12. Spiritales sensusquaero
castumquecorpusculum,
Meque vas electionis
facito purissimum,
Quo digneris semperesse
veniens assiduus.

7. Furtitudinem da mibi 13. Portas poli paradisi

praebe et prudentiam, facito me ingredi,
Temperantiam concede Ubi gaudeam translatus
dando et iustitiam, iugiter cum angelis,
Mibi dona caritatem Qui te laudant incessanter
atque pudicitiam. laudibus hymnidicis.

8. Tolle criraen voluptatis, 14. Sonant ibi melodiae

tolle et luxuriam, laudes ineffabiles,
Pelle crimina nefanda Quae cantantur a pollenti
auferendo noxia, Angelorum agmine,
A me vana cuncta aufer QuomeChristus,suumplasma,
inserendo optima. faciat pertingere.

'.). Heu, me raiserum, quid agam
tabefactus scelereV
Glisco Christum possidere,
glisco caelum scandere,
Sed non possum oneratus
delictorum onere.
15. Qui cum patre regnat semper
et cum sancto spiritu
Venturusque est de caelo
iudicare saeculurn,
Ipsi honor et potestas,
decus et iruperium.

10. Vae,vaemihi,adquemcurram, 16. Salva, salva, rex caelestis,

qui mecumcondoleat?
Me gravantur valde dira
peccatorum onera,
Quibus licet circumsaeptus
iuges fundo lacrimas
illum virum sedule,
Qui composuit hoc carmen,
carmen amicabile,
Atque sibi dona illud,
quod sonat in carmine.

17. Fiat, fiat, fiat sibi,

sicut carmen postulat,
Atque sibi rex caelorum
tribuat haec omnia,
In superna paradisum
possidere faciat.
 -" 340 -

Collectan. ms. S. Orrientii Auxitani saec. 12. Cod. Parisin. Nouv. acq.
4-r>6.add. saec. 12/is.-- 2, (i almificus gegen den Reira. - 3, 4 uus. -
9, 5 Sed fehlt. - 14, 4 Angelorum fehlt. - 16, 3 hunc carnem.- Auf-
schrift: ,,Iiicipit hymnusvel oratio conspicui patris Amandi." Cheval.,
Kepert hyronol.Nr. 14524,machtdarauseinenHymnusauf denhl. Amandus.
Wer dieser conspicuuspater Amandus ist, bleibt ungewifs. Ara ehesten
koimte man au Atnand du Chatel denken.

306. Planctns Paenitentis.

1. Memorans novissima, 5. 0 quanta dementia

cogitans futura, insaniaque videtur,
Quam horrida, quam aspera Deus cuncta conspicit
sit mortis hora dura, et non reveretur,
Quod secundum iuerita Immo plus respiciens
post mortem redditura gartio timetur
Sit iustis letitia Quam creator omnium,
et reprobis tortura. cuncta qui intuetur.

2. Haec in corde recolens 6. Pro scurro, si respiceret,

ponet mens impura desinerera peccare,
In se nil reperiens, Pro Christo non desino,
quo fiat secura, qui cuncta videt clare,
Dnm peccata meminit, Igitur quid faciam
quae commisit plura, aut quid possim operare,
Et se fedam conspicit Cum districte venerit
multiplici laesura. cuncta iudicare?

3. Heu, miser quam misere 7. Miser, plenus vitiis,

miserum me feci, indignus et reus,
Dum praecepta Domini Quid faciam, cum venerit
post tergum proieci! ad iudicandum Deus?
Prava pravis, scelera Cum interrogaverit,
sceleribus adieci, quid illi respondebo,
Mersus in profundo sum Quem offendi totiens,
et addictus neci. cum iudicem videbo?

4. 0 quanta perversitas 8. Horrendum est incidere

meae caecae mentis, in raanus viventis
Laqueum suspendii Dei, iusti iudicis,
sibi eonnectentis, orania cernentis,
Dum peccata sordidis Qui non parcet cuiquam
anget incrementis in die vindictae,
In conspectu iudicis Quin secundum merita
omnia cernentis! iudicet distrkte.
 - 341 -

9. Podeat me miserum, 14. Pium fudit sanguinem

quod fui tam ingratus vinculis artatus,
Eius beneficiis, Dirissimis verberibus
a quo sum plasmatus, in cane flagellatus,
Qui solem et lunam est In derisum factus est
pro me fabricatus, ' spinis coronatus
Ad meum adiutorium Et morte turpissima
orania creatus. tandem condemnatus.

10. Qui pro me descendere 15. Ductus est ad victimam,

de caelis est dignatus, ut agnus immolatus,
Paulo minus ab angelis Affixus in patibulu
pro me minoratus, crucis elevatus,
Dum suscepit hominera Fossionem manuum
meum incarnatus ac pedum toleratus
E virginali thalamo Et aceto sitiens
procedendo natus. felleque potatus.

11. Natus, circumcisus est, 16 Hos et multos alios

in templo praesentatus, passus cruciatus,
Simeonis brachiis Poenis et opprobriis
senis amplexatus, immensis fatigatus,
In lordanis flumine Tandem reddens spiritu n
a servo baptizatus, est exanimatus,
At post longum ieiunium Sed et defuncti lancea
a Satana temptatus. aperitur latus.

12. Multos pro me pertulit 17. Ecce, miser, perspice,

in carne cruciatus, perversus et ingratus,
Fame, siti, frigore, Quanta pro te pertulit
itinere lassatus, Deus incarnatus!
Cuncta, qaae sunt hominis, Nec pater pro filio
intirma toleratus nec pro patre natus
Praeter ignorantiam Sustineret talia
contractumque reatus. nec tot cruciatus.

13. ludae tandem osculo 18. Sepelitur mortuus

ludaeis propalatus sepulcro collocatus,
Traditur et trahitur, Inferni claustra penetrans
illuditur velatus, captivos liberatus,
In facie conspuitur, Resurgens die tertia
pro me colaphizatus mortem superatus,
Et est a falsis testibus In argumentis plurirais
innocens accusatus. discipulis monstratus.
 - 342 -

19. Eisdem intuentibns 24. Hinc sunt exemplaria

in caelum clevatus, plura tibi data,
Polorum scandit culmina Petrus, Paulus, Maria,
nube baiulatus, peccatrix appellata,
Ad patris sedet dexteram Matliaeus et adultera
cunctorum iudex datus, ac latro, cui peccata
ludicaturus veniet, Cuncta paenitenti sant
qui fuit iudicatus. in cruce condonata.

20. Igitur cum venerit 25. Quod si adhuc trepidas,

rex iudicaturus modicus in fide,
Et talenti cmiiti In Christi tui faciem
lucra quaesiturus, crucifixi vide
(^uanta pro te pertulit, Et, quam offert, gratiam
patenter ostensurus, cunctis perpendens ride
Miser, plenus vitiis, Ac omnemdiftidenciam
quid eris responsurus? penitus abscide.

21. Si iustus apparueris, 26. Caput habct pendulum

iustitia salvabit, ad te deosculandum
Si impius exstitcris, Et extenta brachia
impietas damnabit, te ad amplexandum,
Malum opus puniet, Manus perforatae sunt
bonum remunerabit, se totum ad praestandum,
Ubi te invenerit, Et apertum latus est
ibi te iudicabit. te totum ad amandum.

22. Quid dormitas igitur? 27. Pedes clavis fixi sunt

exsurge a morte, ad tecum manendum,
Qua patescit aditus Toturr. corpus passuin est
infernalis portae, ad te redimendum,
Excutere de pulvere, Haud dubium, quin pronus sit
solve iuguni forte, ad te susdpiendum,
Et adnumcrabit te Qui se tibi disposuit
in sua Christus sorte. talem exhibendum.

23. Ecce, stat ad ostiuni, 28. Ecce, vitae ianua

ecce, pulsat foris; patens et aperta!
Ad te, si ei aperis, ED, seductos revocat
intrabit rex decoris, veritas miserta,
Ad ignoscendumpromptus est En, iure conqueritur,
cunctis clementer horis, quare sit desertn.
Non enim vult interitura Cum sit mors in ianuis
sed vitam peccatoris. et hora sit incerta.
 - 343
29. Revertenti praemia
offert infinita,
(Juae nec vidit oculus
rec aure sunt auclita;
Nec intellectus hominis
capit in hac vita
<,|uaesint in caelis praemia
iustis acquisita.
30. Igitur convertere
ad tuum plasmatorem,
Ad amicum, dominum,
patrem, redemptorem,
Timorem et debitum
rependens amorem,
Qui a peccatis proprium
te lavit per cruorem.
31. Nil dubites, nil baesites,
nil velis trepidare,
Curre velox audaciter
ad tuum salutare;
<L)uacumquehora vencris,
promptus est salvare,
Nam gravat eum perdere,
quod emit tam amare.
32. 0 mira clementia
tua, rex caelorum,
0 tua magna bonitas,
creator saeculorum,
0 larga tua pietas,
indultor peccatorurn,
0 pia tua largitas,
datov regni caelorum!
33. 0 quam es amicabilis,
lapsorum reparator,
0 quam es admirabilis,
reorum immutator!
Quis non amabit te,
o clemens miseratorV
Quis non timebit te,
o vindex iudicator?
-
34. Ecce, miser clamito
ad te de profundis,
Sorditatus vitiis
oppressus et immundis.
Tu mihi manum porige,
qui gratiam infundis,
Sicut scis et quandovis,
mentibus iucundis.
35. Intende piis auribus
ad vocem meae precis,
Infuude lumen oculis
mentis meae caecis
Kt educ me miserum,
aeternae reum necis,
De lacu miseriae,
foedae luto faecis.
36. Miserere mei, Deus,
miserere mei,
Miserere miseri,
miberere rei,
Surnmi dator praenrii,
lucis ac requiei,
In te coniidit anima
mea, succurre ei.
37. Miserere misero,
parce confitenti
Atque manum porrige
surgere volenti
Et amorem imprirae
tuum meae menti,
Me mundans a vitiis
virtute potenti.
38. En, ad te confugio,
qui potens es salvare,
Tuum adiutorium
imploro salutare,
Mibi nihil oberit,
si me velis iuvare,
Quia tu solus, si vis,
me potens es mundare.
 - 344 -

39. Ecce, redit prodigus 44. Peccavi corde nimium

de longinquo natus, prava meditando,
Sua cum meretricibus Pruvis desideriis
bona dissipatus, nimis immorando,
Indignus est, ne amodo Irascendo leviter
sit filius vocatus, et iram reservando
Sit inter mercenarios Et despectis ceteris
saltem numeratus. magnum me reputando.

40. Succurre, pater, filio, 45. Ore vana, turpia,

occurre revertenti, scurrilia loquendo,
Restaura statum perdito, Mendacia, periuria,
da lumen caecae raenti, maledicta promendo,
Vitam redde mortuo, Adulans, convitians,
vivere cupienti, deridens, detrahendo,
Tuum est enim veniara Probra, contumelias
praestare contitenti. ac minas inferendo.

41. Agnosco mea scelera, 46. Peccavi visu nimium

confiteor peccatum, illicita videndo,
Cognoscomiseriam In carnis voluptatibus
raeam et reatum, oculum figendo,
Contritum ne despicias Spectaculis ac lusibus
cor et humiliatum, me vanis immiscendo,
Sed per te munus veniae Superbum , Eequam, lividum
sit confitenti datum. oculum babendo.

42. Vulnus meum detego 47. Per auditum auvium

tibi, summe bone, peccavi delinquendo,
Tu medicamen adhibe Vana. stulta, noxia
curata laesione, libenter audiendo,
Tuam namque faciem Aurem detractoribus
cum contritione ac frivolis praebendo,
Praevenire cupio Anscnltans illicita,
in confessione. atilia spernendo.

43. Confiteor humiliter 48. Per gustum assidue

indignus et peccator illicitum offendo,
Tibi sanctisque omnibus, Superflua cibaria
sanctorumgubernator, ac pocula suraendo,
Quia peccavi nimium Delicatus, bibulus
carnis factus amator, ac vorax existendo,
Transgressor legis Domini Membrorum per superflua
et praevaricator. eflfectum omittendo.
 - 345 -

49. Per narinra illicitum 54. Invidiosus exstiti

peccavi odoratum, detrahenssusurrando,
Libidinose attrahens In adversis proximi
et emittensflatum, frequenter cxsultando
Immundumet illicitum Et in eiusdemprosperis
odoremhabensgratum, afflictumcor gestando,
Hunc sensumraihipraestitum His modis per invidiam
converteus in peccatum. et aliis peccando.

50. Peccavi tactu sordido 55. Per iram et per odium

manus polluendo, peccavi tumescendo,
Illicita, nefaria Rixas, contumelias,
immundaque tangendo, clamorem proferendo,
Mala multiformia Indignans in animo
manibus agendo, malitiam ferendo,
Damna, violentiam, Sic et multipliciter
vim fratri inferendo. per iram delinquendo.

51. Pedibus illicite 56. Victus avaritia

peccavi incedeodo, sum fraudem faciendo,
Viam pacis deserens, Fallaciis, periuriis
ad scelera cnrrendo, proximum fallendo,
Ad lusus et spectacula Pietatis opuv
vana gradiendo, affectuque carendo,
Inconstans et instabilis Sic per avaritiam
ac vagus exsistendo. peccatum adaugendo.

52. Capitis a vertice 57. Per vitium acidiae

plantam usque pedis foedatumme perpendo,
Plenus snm spurcitiis Torpens, pusillanimis,
illecebrisque foedis, remissus existendo,
Totum corpus subdidi Tristis boni taedium,
malignonumpraedis, pigritiam habcndo,
In foetore sordium Multimodum acidiae
assimilatus hoedis. lapsum incurrendo.

53. Peccavi per superbiam 5*. Peccavi per ingluviem

me ipsum extollendo ventri serviendo,
Et ad inanem gloriam Delicata appetens,
iactajater praeferendo, superfluasumendo.
Pertinax et contumax Vitum in desideriis
in inoboediendo, carnis peragendo,
His et multis aliis Circumquaque vitiis
raodis superbiendo. per gulam succumbendo.
59. Peccavi per luxuriam 64. Haec tibi confiteor,
carnem polluendo, sumine miserator,
Carnis voluptatibus Qui solus es misericors.
pravis consentiendo, lapsorum sublevator,
Mente caecus, corpoi-e Tu mihi, summe pontifex,
immundus exsistendo, sis veniae collator
Sic vitiis mortalibus Ac commissorum scelerum
me septem opprimendo. clemens condonator.

60. Peccavi decalogum 65. A te deposco veninra,

legis transgrediendo,
Deum ficte diligens
ac fictius colendo,
Dilectionem debitam
fratri subtraliendo
Nomenque banctum Domini
in vanura assumendo.
qui fons es pietatis,
Agens paenitentiam
de malis perpetratis:
Infunde mihi gratiam,
ut liber a peccatis
Ex hoc tibi deserviam
in factis tibi gratis.

61. In pravos usus sabbati 66. Cansam meam etenim

requiem convertendo
Parentibusque debitum
bonorem non solvendo,
Mentis, licet non manibus,
affectu occidendo,
Per carnis imnmnditiam
maechiam committendo.
tibi revelavi,
Contrito corde recolens,
quae rnala perpetravi,
Succurre milii, Domine,
quoniam in te speravi,
Licet enim peccavero,
te tamen non negavi.

62. Aliena rapiens 67. Peccavi quidem nimium

furtumque faciendo,
Falsum testimonium
proferens mentiendo,
Imraobiles ac mobiles
proximi res appetendo,
Sic praecepta Doinini
ac legis contenmendo.
per fragilitatein,
Sed plus pofes dimiUere
per tuam bonitatem.
Ne, precor, contineas
tara veram pietatem,
Ubi iam notoriam
agnoscis pravitatem.

63. His vitiis et aliis 68. Si maior est iniquitas

innumerissum fuedatus,
Plenus immunditiis,
peccatis oneratus,
Intus mente, corpore
foris sordidatus,
Circumquaquevitiis
oppressus et artatus.
quaraoporteret reum,
Eritne minor pietas
tua quam decet Dearn?
Absit; Dcus pius est
refugiumqueraeura,
Qui etsi me occiderit,
sperabo in eum.
 - 347
69. Tu meum es refngium,
lesu, singulare,
Tu mibi adiutorium
praebe salutare,
Ut, quae commisi, scelera
possimexpiare
Et a nefandis actibus
de cetero cessare.
70. Singularis mihi spes
est in te Deo vero,
Qui illustrator cordis es,
da veniam, quam quaero,
Licet enim peccaverim,
tamen non despero,
Quia, si me converteris,
peccator iam non ero.
71. Tua namque pietas
in brevi curat bora
Et. quos vult, tna gratia
immutat sine mora,
Tu tuae more gratiae
cor meum irrora,
Qui occulta cordium
nosti interiora.
7-. Converte servum irapium,
immuta delinquentem,
Fer reo remedium,
relaxa paenitentem,
Contritum pie suseipe
absolve confitentem,
Ut sic in regno gloriae
me facias gaudentem.
73. Tn enim ore proprio
benedicto dixisti,
Qnod ad salvandosperditos
missus exstitisti,
Et quod reos ad veniam
revocare venisti;
Hoc dictis atque plurimis
exemplis astruxisti.
-
74. Non est enim valentibus
opus medicante,
Sed male se habentibus
mcdico sanante.
Haec pia vox insonuit
te pio predicante
Et ad paenitentiam
peccatoresvocante.
75. Tu pie de theloneo
publicanum vocasti,
Tu in adulterio
deprehensamsalvasti,
Tu negantis discipuli
lapsuni reparasti
Et paradisi aditum
lutroni reserasti.
76. Tu vere paenitentium
spes et reparator,
Tu ad te convertentium
susceptor et amator,
Tu es in te crcdentium
misericors salvator
Et tibi servientium
largus remunerator.
77. Te nullus fideliter
unquam invocavit,
Qui non misericorditer
levamen impetravit;
Nullus uuquam confusus est,
qui in te speravit,
Nec est seductus aliquis,
qui corde te rogavit.
78. Qui igitur in tantis es
misericors probatus,
Ut fons misericordiae
sis merito vocatus,
Preces rei servuli
exaudi miseratus,
Diniittens ei debita
condonansque reatus.
 - 348
79. Qui ad salvandum perditos
dignatus es venire
Et crucis supplicium
pro miseris subire,
Tu mihi miserrimo
veniam largire,
Et in mortis articulo
dignare subvenire.
80. Qui peccatorum veniam
solus potes dare,
Quod tuae pietatis cst,
opus operare,
Miserrimique miserans
lapsum reparare'
Ac commissorum veniam
tribuere dignare.
81. Succurre pie raisero,
conforta desolatum,
luva pusillanimem
et erige prostratum,
Cunsolare flebilem,
emunda sordidatum,
Lapsum reconcilia,
perversum muta statum.
82. Moveat te anxia
contritio gementis,
Moveant suspiria
te cordis paenitantis,
Ut gemitum exaudias
te veniam petentis,
Quatriduani reparans
statum iam foetentis.
83. Foetens enim sordibus
velut quatriduanus
Deprimor sub lapide
peccati veteranus;
Sed si facturae dextera
tuae succurrat manus,
Mox redivivus integre
conresurgam sanus.
-
84. Ergo tolle lapidem
peccati deprimcntem,
Oppressum exonera
subleva iacentem,
Ligati solve vincula,
purifiea foetentem
Atque foras revoca
peccatis inliaerentem.
85. Sic poteris de mortuo
vivum reparare,
Sic de servo irapio
filiurn reformare,
Sic commissascelera
poteris expiare,
Sic amissa praemia
potes restaurare.
86. Sic delere poteris
maculam commissam,
Mentem sursum trahere
bactenns demissam,
Redonare gratiam
funditus amissam.
Producere ad gloriam
fidelibus promissam.
87. Quod ipse tribuere
dignare, rex caelorum,
Per preces et suffragia
sanctorum angelorum,
Per prophetarum merita
patramque praeelectorum,
Qui tibi effieacia
placuerunt morum,
88. Per preces precipue
matris tuae piae,
Gloriosae virginis
reginaequeMariae,
Quae levatnen exhibet
tam nocte quam die
Oppressis miseriis
aerumnosae viae.
 - 349 -

89. Per cunctorumquoque 90. Idipsum humiliter

precesapostoloruin, deposcopro praelatis,
Evangelistarum,martyrum Pro amicis, fratribus,
atque confessorum, parentibus,tognatis
Virginum ac omnium Ac pro cunctis fidelibus,
sanctorum beatorum, ut rorem pietatis
Qui vivis et regnas, Infundas eis iugiter
per saeclasaeculorurn. coniungasque beatis.

91. Pro animabus et

parentum, amicorum,
Benefactorum, omnium
fidelium defunctorum,
Tibi preces offero,
benigne rex caelorum,
Ut dones eis requiem
in saecla saeculorum.

Collect. ras. Anglicum saec. 13. Cod. Londinen. Arund. 248. - 12, 4
itinereque. - - 47, y utiliaque. - 55, 6 malitiaque. - 57, 6 pigritiamque. -
Abschrift von Rtv. H. M. Bannister.

307. Speculnm Pectatornm.

1. 0 pos omnes, qui transitis 5. Quidquid boni intellexi

Figuram hanc inspicite, Vel ab aliis audivi,
Memores roei semper sitis Plane totum hoc neglexi,
Et mundum liunc despicite. Quia carni deservivi.

2. Quondam eram gloriosus 6. Curam carnis semper egi

Habens aurum et argentum, Et vanam gloriam amavi,
iSunc a vermibus corrosus; Pro his in poenamhanc impegi,
Quamhorrendumtestamentum! Sero novi, quod erravi.

3. Heu, quam male sum deceptus 7. Luxuriose et gulose

Habens annos inveniles, Vixi temporaliter,
Nec sum penitus adeptus, Pro bis poenascopiose
Quod speraveram,seniles. Recepi aeternaliter.

4. Heu, nuncmemorssupplantavit, 8. Peccaverunt pedes, manus

Quanclo minime credebam, Contra legem Doraini,
Et mihi vitam amputavit, Egi corde vagus, vanus,
Qui securas incedebam. Quae non licent homini.
 - 350 -

9. Hoc considerate templum, 15. Quidquid mihi dicebatur

Quodmemersitinprofundum, De aeterna gloria,
Relictum vobissumexemplum, Niliil mihi videbatur
Deceptusper falsummundum. Nisi temporalia.

1o. (Jui non volunt paenitere, 16. Heu, sic miser sum delusus
Sicut ego sunt futuri, Per meam neglentiam,
Debent merito terreri, In infcrnum sum detrusns
Quodsic sempersuntarsuri. lustam per sententiam,

11. Oportunum iiunc habetis 17. Qaae damnandis est dicernla

Tempus, aptum paenitendi, Magna cum severitate.
Yijlilate, ne tardetis, Quaevox multumesttimenda,
Ne occurrat tcmpus flendi. Vos ad illam praeparate.

12. Nemo unquam compreliendit, 18. Vitioram fui cultor.

Quanta patiar tormenta, De bonis nalla fuit cura,
Kec in cor hominis ascendit, Reddidit mibi iustus ultor
Quaemalamalissuntretenta. Multo plus quam cumusura.

13. Mundus mihi repromisit 19. Nigriores quam carbones

Multis annis vivere, Sunt isti pessimi tortores,
In his tormentis me collisit. Animarum sunt praedones,
Sic solet retribuere. Qui nos ducant in horrores.

14. Multos male sic fefellit 20. Nonne vides, quam deformis
Variis conatibus Sum per neglentiamV
Et in mortem sic impellit Miser homo, cur sic dormis'?
Multis cum reatibus. Age paenitentiam!

21. Voraci tkmmae sic sum datus,

Heu, quod onquam fai natus!
Propter varios reatus
Sine tine sura damnatus.

Collect. ms. Altovadense saec. 15. Cod. Altovaden. 97. A. - Collect

in-;. Inderdorfense saec. 15. Clm. Monacen. 7660. B. - Collect. ms. S. Albani
Tn-vireii. S;IPC15. [et 16]. Cod. Treviren. 228. C. -
3, 3 Nunc sum AB. - 4, 1 Heu, me mors nunc. B; Heu, nunc mors
nie C. - 6, 2 gloriam semperamavi ABC. - 6, 4 Scio, novi, quod A. -
7, 2 Semper vixi AB. -- 8, 3 vauus fehlt A; vagis A; fagus C; vanus va<rns
K - 8, 4 licet AC. - 9, 2 Qui me AB. - 9, 4 DeceptumAB; per huuc
falsura ABC. -- 10, 3 Deberet B; terrere B; timeri C. - 10, 4 Quod et
semper B. - " 11, 1 Optimum nunc A. -- 11, 4 Ut non occurrat AB. -
12, 2 patior AB. -- 14. 2 Variis tenacibusA. - 14, 3 morte AB. -- Xach
.Str. 16 schieben BC ein:
 Talem poenam praevenite
Cum paenitentia et laboribus (doloribus C),
Ne vobis dicatur Ite
Novissimis ttmporibus.
17, 1 damnatis AB. -- 17, 3 Ijnaf vobis multum AIJ. -- 17, 4 Et ideo in
vita bona perseverate B ; Contra ijiiain vus praeparate C. - 19, 4 in errores
AB. -- 21, 1 sum sic datns C. - '21, '2 Ili-n, nunquamt"ui natus B; Heu,
nunquam fuissem natus A.

;><is. Vado mori.

Yado mori, mori, naturae cedo, recedo,

Ut pereunt, abennt cetera, vado mori.
Vado mori tortus, ortus sub littore portus,
Qui vix, si vixi; discite, vado mori,
5. Vado mori, pueri teneri sub sorte, teneri
Me morbis orbis sentio, vado mori.
Vado mori crescens, adulescens corpore grato,
Fato compellor cedere, vado raori.
Vado mori iuvenis et plenis sanguine venis,
10. Areo nunc, pereo, marceo, vado mori.
"Vado mori miro me stante viro rutilante,
Tempore nunc (Jhristi corpore vado mori.
Vado mori vetulus querulus fraetusque subactus,
Deficio vario vulnere, vado mori.
15. Vado raori, metas mortis non effugit aetas,
Cernens, discernens haec ego, vado mori.
Vado mori raodicus, mendicus, egens, male degens;
Quid mihi sic misere vivere? vado mori.
Vado mori plenus opibus, quibus, heu, male partis
20. Usus et effusus exsulo, vado mori.
Vado mori victus parci, mordentis amictus,
Ne crucier, satier amodo, vado mori.
Vado mori crapuia, quae sedula fercla retorquet,
Torquet adeps misera viscera, vado niori.
25. Vado mori castus nullaque libidine pastus,
Ut videam, teneam caelica, vado mori.
Vado raori Veneris celeris teda cum lue foeda,
Ut poenae plenac sint mibi, vado mori.
Vado mori vilis, hnmilis non corde tumente,
30. Ut mihi sit varia gloria, vado raori.
Vado mori tumidus et acerbus, mente superbus,
Ad limos imos transeo, vado mori.
Vado mori late circumfusus pietate,
Dia milii reserans ostia, vado niori.
35. Vado mori pavidus, miser, invidus, omnibushostis,
Postis avernus avet mc sibi, vado mori.
Vado mori comitis, ducis auctus honore, Quiritis,
Praedia praeliaque transfero, vado raori.
 - 352 -

Vado mori regis clarus diademate, legis

40. Custos et iustos transeo, vado mori.
Vado raori; bacule, quid et annule, mitra, peristis?
Tristis adest hora, nec mora, vado mori.
Yailo mori papa vel satrapa nomen et omen,
Hoc leve sive breve desero, vado mori.
Collect ms. S. lacobi Leodieu. saec. 11.-14. Cod. Darmstadien. 1988.
add. saec. 24. -- 12 und 14 umgetauscht. -- nHos versus composuit frater
Lainbertus dictus Boreis, prior ordinis praedicatorum Leodiensium in
extremis." Vgl. den Doppelganger dieses Gedichtes Anal. XXXIII, Nr. 255.

309. De Morte.

IMors est ventura, cuius conclusio dura,

Mors est ventura tibi pro meritisque datura,
Mors est ventura tibi grande malum paritura,
Mors est ventura postesque tuos subitura.
5. Mors est ventura prece nec pretio fugitura,
Murs est ventura, ne plus vivas, vetitura,
Mors est ventura, quantum debes, monitura,
Mors est ventnra, ut te trahat irreditura,
Mors est ventura, nisi te rapiat, moritura,
10. Mors est ventura tibi treugas non habitura.
Mors est ventura fiuem mox exhibitura,
Mors est ventura, per quani tua vox peritura,
Mors est veutura sine te prorsus non itura,
Mors est ventura, nec, credo, tui caritura.
15. Mors est ventura, fac, ut sint pectora pura,
Mors est ventura, quam non fugat ulla tigura,
Mors est ventura, quae confringit tua crura,
Mors est ventura, nescis, quae vita futura.
^lors est ventura, quid aget procera statura?
20. Mors est ventura, quid erit de praepositura?
Mors est ventura, doctrina parum valitura,
Mors est ventura, quae nunc stans urbs ruitura.
Mors est ventura, tua faux non plus bibitura,
Mors est ventura, tua lingua procax tacitura.
25. Mors est ventura, non fac, quae scis nocitura,
Mors est ventura, fac quaequeDeo placitura.
Mors est ventura, nec me neque te veritura,
Mors est ventura, non fac, quae sunt nocitura.
Mors est ventura, quod emantur, fac, tibi tura.

Collect.ms.Ebersbacensesaec.15. Clm. Monacen.

6033.- 24 lingna
fehlt. - 28 nociturawohl verschrieben.
- ZumGedichtedie Bemerkung:
,,Magister Henricus", worait wohl Henricus de Hassia gemeint ist.

310.
1. Qui signatiestisChristo,
Memeutoterepromisso,
Quod daturum se in caelo
Vobis dixit in futuro.
Abicite vana loqui.
2. Habetote in prospectu
Redditnros vos de actu
Rationemcoram Deo,
Qui venturus est e caelo.
Abicite vana loqui.
3. Hoc de verbis otiosis
Jdem clamat iii scripturis,
Ideo, rogo, cavete
Leve carmen personare.
Abicite vana loqui.
4. Actus vestros immutate
Et corrigcre studete
Et dignum Deo parate
Habitaculum in corde.
Abicite vana loqui.
5. Ora vestra, quae factorem
Confitentur, ad devotam
Semper sint parata laudem,
Sicut decet conditorem.
Abicite vana loqui.
6. Et quid prodest hic laetari,
Si contigerit tristari,
Ubi est perennis vita,
Gaudia quoque mansura?
Abicite vana loqui.
7. Ne, quaeso,deludat praesens 15. Sine fine sed cum Christo
Gandium meos sodales,
Sed contenditeadipisci,
Ad quod estis invitati.
Abicite vana loqui.
8. Non est gaudium, quod finis
Angustat deceptionis,
Sed est laquens,qui nectit
Ignaros atque snbvertit.
Abicite vana loqui.
Dreves, Pia Dictamina. VII.
- 353 -
De Timore Indidi.
9. NuptiasChristusparavit,
Ad quas omnesinvitavit;
Ergo vos tantae exsortes
Eritis felicitatis ?
Abicite vana loqui.
10. Eritis utique, veste
Si caretis nuptiali,
Ligatique in tenebras
Proiecti exteriores.
Abicite vana loqui.
11. Ubi est fletus ac stridor
Dentium et vastus horror,
Tinior et tremor aeternus
Et perennis cruciatus.
Abicite vana loqui.
12. Ibi sunt hydri mordaces
Et flammae nimis edaces,
Ibi horrida vorago
Et taeterrima caligo
Abicite vana loqui.
13. Haec sunt dcraa inimici
Et non sunt alia vestri,
Haec suis semper largitur
Crudelis et muneratur.
Abicite vana loqui.
14. Auferat Deus a vobis
Et a vestris animabus,
Ut non his damnati poenis
In perpetuum ploretis.
Amen, sic faciat Deus.
Liberati ab hoc malo
Mereamini laetari
Et cum sanctis gloriari.
Amen, sic faciat Deus.
16. Tibi laus, Christe rcdemptor,
Qui es omnium protector,
Nunc et semperet in aevum
Per saeculasaeculorum.
Amen, sic faciat Deus.
23
 - 354 -

Collect. ms. Laudunen.se['?]saec. 12. Cod. Bernen. 455 add. sa.ec.10. -

5, 2 ac devotam. - 5, 3 parate. --7, 1 delutat. -- 7, 3 Sed condite ad-
ipisci; liest man contendite, so wird Elision notig, die sonst im Rhythmus
nirgends angewandt ist. Will man diese vermeiden, mufs man sich not-
wendig weiter von der Uberlieferung entfernen. -- Vgl. auch Hagenus, Car-
inina medii aevi, p. 98 sqq.

311. De Vanitate Mundi.

Mundus abit; res nota quidem, res nsque notanda;

Nota tibi mundi sit nota; Mundus abit.
Mundus abit; non niundus idem, haec machina mundi
Dico, sed mnndi gloria, muudus abit.
5. Mundus abit; cito nomen abit, cnm noraino mundum,
Sed citins mundi nomine mundus abit.
Mundus abit; tria sunt: Erit, est, fuit; haec tria mundum
Mota movent, clamant haec tria: Mundus abit.
Mundus abit fugiens, nt terapus, ut annns, ut aura,
10. Ut mundus; satis est dicere: Mundus abit.
Mundus abit; constans nihil est, quod constat abire;
In mundo constat nil nisi: Mundus abit.
Mundus ubit, nihil in nibilum, tamen eius abire
Non abit; error abit, quo duce mundus abit.
15. Mundus abit; nil quod quaeras, satis unde queraris ;
Mundus abit; quod abit, respue; mundus abit.
Mundus abit; fortis sum, non ero; sum speciosus,
Non ero; sum dives, nan ero; maudus abit.
Mundus abit; sequitur mors vitam, stricta solutam,
20. Longa brevem, laetam nubila; mundus abit.
Mundus abit, mundus, qui verbo fallit in omni,
Nescit in boc uno fallere: Mandus abit.
Mundus abit, non Christus abit; cole non abeuntem;
Dicens: Non abeo; me sine mundus abit.
25. Mundus abit; quotiens iterabo? Cesset abire
Mundus, cessabo dicere: Mundus abit.

Collect. ms. Remense'?]saec. 12. Cod. Berolinen.Phillipp. 1996. add.

saec. 12. - Dies Gedicht hefindet sich auch in Cod. Trecen. 215. saec. 13.

312. De Vanitate Saeculi.

Fistula dulce sonat, nt aves in retia ponat,

Prospera delectant, ut nos in scandala nectant.
Piscis inescatur capiens, a quo capiatur,
Mens delectatur cupiens, in quo moriatnr.
 - 355 -

5. Me nmnduslaesit, mihi mundusnt hamusinhaesit,

Mundam laesus amo, saliens quasi piscis in hamo.
Me capit indago, me mundi caeca vorago,
Me male iucundus rapit ad sua gaudia mundas.
Ridens flenda gero, gaudendotristia quaero,
10. Quaero spernenda, spero, quae sunt metuenda.
Atnans illud amo, quod amatnm perdit amantern,
Illud babens habeo, quod habentem reddit egentem.
Hydropicus roire discit potando sitire,
Yir cupidus misere consuescit habendo carere.
15. Iroproba mens nimiurn cupiens sequitur fugitiva,
Sponte perit, sua damnu,gerit cupiendo nociva.
Cum satis atnimque perpendo, bonumque malumque,
Eligo peiora, licet aspiciam meliora.
Fomes peccati nos alligat impietati,
20. Attrahit, astringit, captivat, crimine ciugit.
Quod quandoque volens, illud facio modo nolens,
Arbitror, ut nolim, sed adhuc volo, sicut et olim.
Versor in hoc mundo quasi vel navis vel arundo,
Quam rapit infestus hac illac ventas et aestus.
25. Turbo quatit varius hic cymbam corporis huius,
Per varios motus ego discordu mihi totus.
Spiritus atque caro motu vexantur amaro,
In me pugnatur, in me mihi pngna paratur.
Nos gravat, ut nostis, caro nostra, doraesticus hostis,
30. Pugnat et instigat quaerens, ut spicula figat.
Si bene pugnatur, caro servit, mens dominatur,
Si male certatur, caro vincit, mens supemtur.
Sed caro vel nunqnam vel vix superabitur unqoam,
Nunquam sedatur, nisi caelitus hoc tribuatur.
35. Munnurat ancilla contra dominam vetus illa,
Cauda caput frangit, caro mentem duriter angit.
Pax mihi nulla datar, nisi pax, quam mors comitatur,
Pax peccatorutn, pax impugnanda raaloruui.
Nos et nostra snraus quasi tios agri, quasi fumas,
40. Nobiscum nostra pereunt quasi ventus et umbra.
Ecce, nivis more perit infans unius horae,
Vivit et absquemora moritur, qua nascitur, hora.
Nascitur et moritur, deponitur et sepelitur,
Non homo sed vermis, non vir sed trunrus inermis.
45. Dives pauperquepinguisquemacerqueperibunt,
Quo fera mors, fera sors vocat hos, aequaliter ibunt.
Snnt humns et limus vir, fcmina, summus et imus,
Servus liberqne, vetulus iuvenisque poerque.
Hoc sumus,hoc erimus et eramuset hoc benescimus,
50. Nam qnod erat primitus, erit omnis homo quasi limus.
Hoc sunt, illud erunt, illud quandoquefuerunt,
 - 356 -

Qui modo sunt vel erunt vel qui nunc nsque fuerunt
Fluxa, caduca, levis carnis substantia quaevis,
Crescens decrescit, quoniam crescendo senescit.
55. Nascimur, ut simus, sumus, ut pereamus, et imus
Illuc, unde sumus, quia terram terra subimus.
Terra sumus, terram coliraus terrena propago,
Instabiles, fragiles, raortales, mortis imago.
Nudi nos omnes de terra venimus, omnes
60. Nudi venimus buc, nudi transibimus illuc,
Huc nihil attulimus, uihil hinc abducere quimus.
Nil abducemus nisi, si bene quid faciemus,
Res et opes tales, tantae, tamen perpetuales,
Nunquam pcrdentur, quae nos in morte sequentur.
65. Sanctorum merita non aufert mors neque vita,
Kon rapiunt fures, non possunt rodere mures.
Ergo vacate,boni, non carni sed rationi,
Ut bona paretis, quae, qualia, quanta valetis.
Talem thesaurum super argentum, super aurum
70. Quaerite quaerendum, quaerentibus inveniendum.
Me scio non facere, quod vos praesumo docere,
Me scio tardare, qui vos facio properare.
Tardus crescentes, decrescensproticientes,
Sanctos pollutus, magnos impello minutus.
75. Mundos immundus, pudibundos impudibundus,
Cultos incultus, prudentes instruo stultus.
Aeger sanatos, tenebrosus clarificatos,
Claudus vadentes, caecus produco videntes.
Lapsns constantes, dormitans evigilantes,
80. Dnrus compunctos, solus considero cunctos.
Factor opus, famulum Dominus salvet pereantem,
Pastor ovem, genitor subolem revocet fugientem.
0 Deus, o Domine, siue principio, sine tine,
Fac miserans hominem peccatis ponere finem.
Collect. ms. Voraviense saec. 12/i3. Cod. Voravien. 33 (111). - 34 hic
tribuatur. - Bei dem Gedichte der Name des Verfassers Rrtdigerus.

313. De Vanitate Mundi.

1. Quid in hac miseria, 2. Opum adfluentia

Miseri, moramini? Parum prodest homini;
A mundanagloria Mundi sapientia,
Quare delectamini Sicut bene memini,
Vos, qui moriemini luxta verbum Domini
Relinquentes omnia? Quaedam est stultitia.
Mors, qui parcit [nemini], Illud intuemini,
Vestra tollet gaudia; Relinqueutes vitia
Sic egrediemini. Virtutes sequimiui.
 - 357 -

3. Vae vobis mortalibus, 4. Unum prosit omnibus

Qui putatisvivere, Domintimmetuere,
Cum mors sit in foribus, Non ipsum timentibus
Quae solet occidere
De cunctorumgenere Verum est acquirere
Filios cum patribus. Deum diligentibus,
Homo, rerainiscere, Quidquid volunt petere,
Cum abundasopibus, lustis tamen precibus,
Eas te dimittere. Sic debemus credere.

5. Quae te vincit rabies?

Nam tua res agitur,
Dum vicini paries
Proximus comburitur.
Hic vivit, hic moritur;
Dic, homo, quid faciesV
Quidquid orbe clauditur,
Et genus et species
In raomento perditur.

Collectan. ms. Incert. Origin. saec. 15. Cod. Parisin. Nouv. acq. 1544.

314. Dc Vanitate Mundi.

1. Vanitatum vanitas 2. Mundum velle sapere,

Est omnis mundi huius Dolum aut honorem,
Res aut saecularitas, Eius fraudem carpere,
Finis malus cuius ; Blandientum morem,
Hinc pensa, quod futurum est, Ventum talis retinet,
Quo veuturus tandem, Sed non nimis diu,
Nam iudicaturus est Hic Deum non attinet
Deus veram in lancem. In tali ambitu.

3. Ab his et carnis onere

Diabolique fraude,
A peccati pondere
Et ab omni clade,
Deus pius liberet
Nos trinus et unus,
Qui gaudium tribuet,
(,»ui est summe bonus.

Collect. ms. Seitzense saee. 15. Cod. Roinan. 602 (Varia 4). - 3, 4
omni claude. - ,,De vanitate muudi carmen ut ,,Patris sapientia".
 - 358

315. De Vanitate Mundi.

1. 0 mortales, quid agitis 5. Felix homo, qni fugerit

Mundi quaerentes gaudiaV Mundi huius miseriarn
0 miseri, quid facitis, Et qui perfecte vicerit
Qui vestra desideria Diaboli malitiam-,
Et maligni perficitis, Certc. qui ita vixerit,
Quae vos ducunt ad vitia? Ut fugiat superbiam,
Certe, nisi videritis, In fine bene poterit
Trabet vos ad supplicia. Caeli videre gloriam.

2. Cur ergo delectamini 6. Idcirco veri monachi

In mundi vanitatibus? Mundi fugiunt prospera,
Numqnid bunc intueraini lu bonis enim intenti
Plenum esse doloribus V Semper tendunt ad supera,
Vos certe moriemini (^uamvis dicant maledicti:
Cum vestris pravitatibus, Horum vita est aspera.
Ad inferna trahemini Omnes autem benedicti
Cum multis peccatoribus. Illorum amant opera.

3. Dic, homo, mihi responde. 7. Sed sibi bene caveant,

Cur tanta mala pateris? Ne talia sustinendo
Quid tbesaurizas? attende, Eoram facta jiereant
Cui ea dimiseris; Superbe se extollendo,
Quid de te fiet, perpende, Vanam gloriam fugiant
(jum vitam fiDieris, Carnem suam macerando
In bono semper intende, Humiliterque impleant,
In hac vita dum vixeris. Quod voverunt, faciendo.

4. Ubi sunt mundi divites, 8. Ergo, creator omnium,

Qui terrena possidebant, Christe, qui regis omnia,
Ubi sunt et sapientes, Fmis atque principium,
Qui scientia pollebant. Qui facis mirabilia,
Ubi fortes et potentes, I)a robur, fer auxilium,
Qui vi regna subiugabant? Ut fugiamus vitia,
Certe ad finero tendentes Ut in terra viventium
Nunquam mori se pntabanl. Vivaraus cum laetitia.
Collect. ms. Seitzense saec. 15. Cod. Roman. 602 (Varia 4). - Nach
8tr. 8 folgt eine Doxologie, die indes, wie der Reiin zeigt, fremde Zutat ist:
Donet pater cum filio,
Cum spiritu paraclito,
Cui sit summa gloria
Per infinita saecula.
Christi matri et angeliB
Sit laus atque archangelis,
Electis quoque omnibus,
In quibus regnat Dominus.
 - 359 -

31t>. De Vilipensione Mundanoruiu.

1. Mundi prosperitas 8. Quid prodest species,

Et vitae brevitas Quid pulchra facies,
Multos decipiunt, <L>uid
color rosens,
Dum volunt vivere, Et multiplicium
1'raeventifunere <^uidprodest vestium
Cito deficiunt. Ornatus aureus?

2. Nulla potentia, 9. Invidens homini

Nulla prudentia Mors pulcbritudini
Prodesse poterit, Non novit parcere,
Cum rerum omniam Mors nescit ordinem
Praetereuntium Vel celsitudinem
Finis advenerit. Rerum agnoscere.
3. Quidquid est hodie 10. Ad finem omnia
Laudis et gloriae, Mors traliit impia,
Transit ut nebula, (,iuae sunt in saeculo,
Non est durabile Facit deformia
Vuidquid mirabile Cuncta decentia,
Ferunt haec saecula. Digna spectaculo.
4. Mundi divitias 11. Mortis saevitia
Atque delicias Plenos lascivia
Quisquis amplectitur, Oculos operit,
Vel mortis gladio Fit caro candida
Vel infortunio Pallens et livida.
Pauper efticitur. Quam vita deserit.
5. Cur ergo quaeritur, 12. Venusta facies,
Quod cito pevditur1? Blanda moHiues,
Non prodest quaerere, Quae placent nimium.
Quidquid interitu Postquam subtrahitur
Vel quovis exitu Vita, qua fungitur,
Potest deficere. Fit cibus vermium.

6. Quod transitoria, 13. Et quid amantibus

Nihil siut omnia, Fuerat omnibus
Defectns indicat, Vana laetitia?
lacet in vitiis, Abhorrent oculi
Qui transitoriis Clausum sub tumuli
Se nimis implicat. Brevis angustia.
7. Transeunt omnia 14. Forma laudabilis
Saeculi gaudia lam marcessibilis
Miserabiliter, Sepulcro tegitur,
Et, quidquid praeterit, Pulvis in pulverem,
Diu non poterit Cinis in cinerem
Esse feliciter. Cito revertitur.
 - 360 -

15. OpesTiberii, 18. Sed nec grammatica

Gloria lulii, Nec dialectica
Marci facunditas Nec flores Tnllii,
Sunt audientibus Quos erudierant,
Atque videntibus A morte liberant
Veluti somnia. Huius exsilii.

16. Olim Virgilius, 19. Oportet igitur,

Vates egregius, Quamdiu vivitur,
Laudem promeruit, Opus perticere,
Quamvis laus horninum Ut Deo placeat,
Post vitae terminura Et hic non valeat
Nil sibi profuit. Mundus inficere.
17. Nec Plato plurima 20. Et cum de omnibus
Scribens de anima Saeculi actibus
Mor*em detinuit Nihil supererit,
Per sapentiam, Nostra sint gaudia
Cuius notitiam In illa glorin,
Veram non habuit. Quae iiunquam praeterit.
Collect. ms. St-itzense saec. 15. Cod. Roman. 602 (Varia 4). A. - Collect.
ms. Incert. Orig. saec. 15. Cod. Vatic. 4257. B. - 2, 4 Secl rerum A. -
3, 5 mutabile A. - 4, 4 mortis taedio A. - 5, 1 Dum erg-oA. - 9, 5
Aut celsitudiuem B. -- 10, 1 irapia B. - 10, 2 omnia B. - 10, 6 speeulatio
B. -- 12, :>.placet B. -- 14, 6 redigitur B. - - 15, 5 Et non videntibus. -
Str. 16 ff. fehlen B. - Aufschrift: n,Sequentiade contemptu mundi" A; Expliciunt
"vera verba de eontemptu mundi. Bernardus." B.

317. De snperna lernsalem.

1. Sume plectrum, lingua, metri, 4. Lucis auctor et perennis
Tange chordas trochaei Es orirgo lumiuis,
Aureum deprome carmen Yeritas de veritate,
Aurea de patria, Lumen es de lumine,
Est ubi beata vita Quo beatis sempiterna
Et perennis gloria. Manat ipsa caritas.
Fige stilum dicqueprirnum: 5. Manat inde vita, salus,
Rumpe, Christe, vinculum Manat immortalitas,
Cordis et fibras resolve, Vestis apta nuptialis
Ut tuo de numiue Manat ipsa caritas,
Metrice vel pauca possim Qua beatus perfruendo
Te iuvante dicere. Vivit omnis spiritus.
Tu potestasgloriosa, 6. Es et ipse fons aquarum
Tu raaiestasunica, Cunctarumviventium,
Tu tuorum fortitudo, Ultro te bibenti prodis,
Yirtus et potentia, Ultro tendis brachia.
TD decus creaturam Qui sitit, sitire desit,
Salus es et omnium. Sat bibat, sat hauriat.
 - 361 -

7. Quospias tu fonte sacro, 10. Illa scilicet superna

Quos perungis chrismate Hierusalem, omnium
Imbuisquechristiano Mater electorum,sacro
Sacrosanctodogmate, Plena prolis agmine
Hos paterno more nutris, Et beatorum caterva
Hos adoptas,hos beas. Saeptasempervirgiuura.
8. Sint ut ipsi sponsa Christi, 11. Cuius in platea semper
Sint amici, sint dii, Dulciter melodians
Cum iucunditate cordis Hymnum dicit angelorum
Possint et pepetuum Pacifer concordia,
Nuptiarum semper aptum Hymnuin semper et beata
Possidere gaudium. Turba fratrum personat.
9. Gaudium, quod nemo plenum 12. Coetus omnis angelorutn
Tollat a fidelibus, Et thronorum milia
Sed perennecum beatis Magno [cumj triumphopatri
Possidebunt angelis, Alleluia concinit,
Ut sit ex utroque semper Dicit Alleluia nato,
Una Hierosolyma. Dicit et paraclito.
13. Omnibus diebus, horis
Et moraentis singulis,
Mensibus cunctis et annis
Omnibusque saeculis
Turba fratrum dicit hymnuin
Mysticis in vocibus.
Collect. ms. Laudunense? saec. 10. Cod. Bernen. 455. - Mit der Uber-
schrift: Versus Zmaracdi. - Vgl. Hagenus, Carmina medii aevi p.
93 sqq.
318. De Malitia Temporam.
Totus mundus est subversns Pertrabuntur ut raptores
Et in mari gravi mersus Yeritatis amatores,
In profundo vitii; Qui a rnalis abstinent;
Nunc virtutes relaxantur, Adulaces et loquaces,
Snperomneshonorantur Detractores
et mendaces
Deceptoresimpii. Principatum obtinent.
3. Adorantur maculati,
Adhaerentes falsitati,
Et praesunt in curiis,
Maior locus illis datur,
Et sic mundus desolatur
Eorum consiliis.

Collectan. ms. Incert. Originis saec. 15. Cod. Oxonien.Canon. raisc.

523. - Wohl nur ein Bruchstiick eines langeren Gedichtes. Abschrift von
Rev. H. M. Bannister.
 - 362 -

3J9. Metra contra haereticos et schismaticos.

1. Mirentur mundi climata 8 Infirmus non perungitur,

Haereticornra schismata, Oleumque despicitur
Zizania dotata, Sacrum et vilescit,
Evulsa iacent lilia, Defunctus iam deducitur
Rosa simulque viola, Et tumulo recluditur
Lolia radicata. Cauipana DODpulsanti.

2. Insurgit matri filia, 9. Diffidunt purgatorio,

Pereunt dotalitia Ob qnod non datur promotio
Summae caritatis, Animae migranti,
Propalatur horridorum Descenduntantra barathri,
Forma nunc haereticorum lanuam atri Cerberi,
Saeculo toto satis. SuDt comites Plutonis.

3. Est eorundem bonitas 10. Pauperes non sunt spiritu,

Vultus, sed mentis acritas, Comprobatur bono ritu,
Hypocritarum nota; Nain gliscnnt acs habere;
Eloquia blandifera Refutant enim obolum
Venena sunt viperea, Poni in offertorium,
Nubila puritatis. Sunt deceptores vere.
4. Statuta sanctis tradita 11. Obulo nec pellinutn,
Emendatione addita Cinturae uec capucium,
Rumpunt viri fallaces, Non aptantar phalera;
Fantur inventa frivole, Delicati sunt martyres,
Ach, infausti agricolae Cibos non nisi nobiles
Profani, mendaces! Volunt deglutire.
5. Eia, sanctorum agmina, 12. Assunt et potabilia
Tangentia caeli culmina, Nisi bene nobilia,
Coinprimite peccatores, Qoodpossintmensampolire;
Fertur iam inaudibile Domentur er«o bacnlo,
Omnibusqueodibile, Molares iungantur et collo,
Sancti non venerantur. Profundo madentur.

6. Horae iara nunc denegantur, 13. Non nisi nunc garrnlizant,

Orationes depravantur, Ubique infatuizant
Undique lacerantur, Oves alienas,
§ignumcrucisiam rumpitur Oboedientiam
non sequuntur,
Imagoque deicitur, Omnes siraul inducuntur
Omnia frustrantur. Ad aeternalespoenas.
7. Omninobenedictio 14. Infelices latrunculi,
Spernitur et aspersio Oranis virtutis aemuli,
Semotorubore, Ubique divagantur,
Infantes iam apportantur, Caritas periclitatur,
Fluminibus coaptantur Dum per eos praedicatur,
Spreto fontis more. Ut omnesexpellantur.
 - 363 -

15. Pastoresecclesiarum, 17. 0 quanta ignominia,

Quod Don admiretur parum, Dum iam cruentabestia
Et ipsi involvuntur Supplet vicem praelati!
In ipsorum divitias, Laicorum nunc collegium
Sectantescontumelias Inurget clero taedium
Laicorum comitatu. Clamore bestiali.

16. Latinitas paenuriam 18. Argnmentumlatratorum

Patitur et iQiuriam, Pngno, gladio, fraraea
Omnia vulgantur, Solvitur hostili,
Brunus possidet cathedram Consonum benedicatur,
Ad scripturam reserandam, Ut laicus aratro iungatur
Rustici magistrantur. Spreto argnmento.

19. Ideo iam non retaxet,

Condita cervix non laxet,
Fibria non somnizet,
0 stupendorum genera
Illicitorumque foedera,
Aer ne agonizet.

Collect. ms. loh. de Praga, Cisterc. Aulae Regiae anni 1501. Cod.
S. Crucis 334. - 1, 2 Horridorum amata(?). -- '-!, 6 satis fehlt; cae-
culo. - 3, 1 Et eorum decbuitas. - 4, 2 non addita. -- 7, 1 Oninium
benedictio.- 8, 6 pulsanti gefordert durch 9, 3, mit detn es reimt. - 9, ">
Cerberi atri. -- 11, 1 Ohulo wahrscheinlich verschrieben. -- 11, 3 aptantur
falerna. -- 15, 3 Ut ipsi involvantur. - 15, 4 divitiis. - Das Lied handtlt
augenscheinlich von den Husiten. Latinitat und Verskuust (cfr. 16, 1) stimmen
vollig zu dieser ,,Heroenzeit"der tschechischen
Nation.

320. De malis Sacerdotibns.

1. Sapiens hoc carmen audit 3. lussa quod paterna sprevit,

Libens, stultus aures claudit, Sol in eius alas sevit
Caumata, et cecidit;
Omnis stultus vitiosus, Heu, sic multi sunt praelati
Sapienssed virtuosus, Saeculares,cucullati,
Ut patet ex physica. Clerici, quos edidit

2. Ut babetnr in etbicis Simonia, qui paterna

Per verba Aristotelis lussa deserentes lerna
Virtus unaquaeque Inquinati corruunt.
Medium exsistit intra, Sacramentaet praebendas
Icarus sed venit extra, Vendunt, emunt et emendas
Ergo peremit sese. Inde raro peragunt,
 - 364 -

5. Illud iussum recusantes: 8. Quidam etiam praelati,

Gratis accepistis,dantes Postquamfiuut confirmati,
Sitis gratis omnibus. Plura, quamspoponderant,
0 quam multi clericorum Omnibusinfringunt, quasi
More negotiatorum Fidei de libro rasi
Viles sectanturquaestus! Se laute refocillant.
6. Cauponizant et mercantur, 9. Subditos raultum inanes
Mutuant, ut nanciscantur Quapropter tendunt ad manes,
Opesmalas, deinde Ponunt impotrabile
lussi parum recordantes, Dorsis aliorum, vere
Mutuum ut simus dantes Digito nolunt movere,
Sperantesnihil inde. Non est hoc amabile.
7. Ecce. quale sunt exemplum 10. Quidam clerici elati,
Laicorum, quale templum Vestibus non arte grati,
( hristi eucharistiae! Literatos respuunt,
Reor, quod a noxa horam Plus amant ioculatores
Rivet origo malorum, Fistularum et clangores,
<Juaefiunt cotidie. Hi virtutem deserunt.

11. lussaque paterna pati

Medium tenent beati,
Cui virtns inerit,
Qui autem virtate caret,
Ut Boetio apparet,
Esse homo deserit.

Collect. ms. Aspacensesaec. 13. et. 14. Clm. Monacen.3215. add.

saec. 13'u. - 9, 3 imperabile.

321. limpiant Decreta Simonis.

1. Sua Simon dat decreta, 4. Simon facit hos maiores,

Quod si bursa sit repleta,
Fiet praesul vel propheta
Davus, Birria vel Geta.
2. Non attendit probitatem
Neque rnores nec aetatem,
Simon facit hunc primatem,
Hunc priorem. buncabbatera.
3. Ad hoc pauper non accedit,
Accepturum nil se credit,
Nil habebat,nihil dedit,
Nec in sacra sede sedit.
Hos abbates, hos priores,
Kummos quaerit et non raores
Et nummatis dat honores.
5. Venter nimis incrassatus
Qualiscunque sed nummatus,
Apud omnes infamatus,
Quemplus inquinat reatns,
Si offerre sit paratas,
Fiet praesul et praelatus.
6. Et in sede collocatur,
Miber, a qno magis datur,
Tuncsuperbit,tunc inflatur,
Nil de Deo meditatur.
 - 365 -

7. Snnt praelati,sedquiderunt? 14. Hi mendaces,hi periuri,

Poenamtantum meruerunt, Grex porcorumEpicuri,
Qui non cruccni Cliristi ferunt Sancto domate securi
Nec salutem suamquaerunt. Volunt nubere,non uri.

15. Sunt tenaces, sunt avari,

8. QuiDonportantcrucemChristi,
Dare nolunt, immo dari,
Pnnientur puena tristi;
Nummosquaeruntcontemplavi,
Si vis scirc, qui sunt isti:
Praecursores Antichristi. De favore populari
Vulunt omnes gloriari.

9. Non sunt Cbrisli, seddicuntur, 16. ludae perfidi sequaces,

C^uiaCbristum non sequuntur, Quos Veneris urunt faces,
Qui mundanis abutuntur Immo lupi sunt rapaces
Et in caudam relabuntur. Et hypocritae fallaces.

17. Omnes ad inferna tendunt.

10. Jnter boedos numerati,
Sunta Christocondemnati, QuiproposseChristumvenduu
Solis opibus intendunt
Non electi, sed vocati,
Et nos male reprehendunt.
Sunt gehennae cibus dati.
18. Omnes tamen in occulto
11. Nihil eis est virtuti, Perpetrantraaioramulto
Carnecaroquaerituti, Deosemper
inconsulto,
Praesul procurandae cuti Sed reatu non indulto.
Plus intendit quam saluti.
19. Ventres male macilenti

12. Xon fit sermo de virtutc, Kibil exhibent egenti

Non est cnra de salute, Nec responsuradant quaerenti,
Nam in tantum sunt intenti
Sed in procuranda cute
Fruttis uuri vel argenti.
Student omnes praeacute.

20. Quid de sexu non est cura

13. Et dum venter satiatur, Et, si quaeris nosse plura,
Vis ardoris excitatur, Per hos sustinet natura
Ut a Paulo praedicatur, Turpi tantura in mistura
Nubit praeses, ne uratur. Violari sua iura.

21. Tales mores sunt eorum,

Talis vita praelatorum,
Et fiunt beati, quorum
Moles latent peccatorura
Per saecula saeculurum.

Collect. ms. S. Albini (et S. Maglorii) saec.10-13. Cod. Vatic. Regin.

711. add. saec. 12/is.
 322. De Avaritia Praesalam.

1. Satis verba varia 4. Non forraidant Domiui

possem invenire templa subhastare,
Et ea coloribus Care volunt vendere,
variis vestire, nihil gratis dare,
Sed qnia prolixitas Nunquam vultus hilares
solet fastidire, solent demonstrare,
Brevis esse cnpio, Nisi prius loculus
nolo lascivire. incipit sonare.

2. Nolunt nostri praesules 5. Caritatem nominant

liberos nos fore, hoc. quod eis datur,
Immo volunt vivere, Simonia nomine
nos servili more, novo baptizatur,
Qni non laudat omnia, Ad quid plura referam,
quae fatentur ore, nemo sublimatur,
Si quem forte possidet, Nisi prius praesulis
pellitur honore. bursa repleatar.

3. In subiectos saeviunt 6. Quod sunt vera talia,

tyrannorum more omnibus est notum,
Et eos afficiunt Morbus iste volitat
nimio dolore, per hunc orbem totum,
Quisquis dare poterit, Quare vix invenies
erit in amore, unurn sacerdotum,
Qui nil dare poterit, A tam gravi crimine
erit in maerore. penitus remotnm.

Colleet.ms. S. Alhini (et S. Maglorii) saec. 10-13. Cod. Vatic. Regin.

711. add. saec. 12/is.

323. De Simunia.

1. Est pretium in pretio, 3. Te videns infra speculum

Et vitiata praemio Vultus Dei signaculum
Virtus est victa vitio, Et ad lucri spectaculum
Damnum plango commune, Sic currere spectaris,
Communi trahunt fune Sacri dum oscularis
Nos lucrum et ambitio. Secretum oris osculum.

2. Qui habet aures audiat: 4. Cruci servis nec in cruce,

Helisaeusgieziat, Cura fers crucemlucro duce,
Et Moy&es adpropiat Inde casu crucis truce
Ad rubum calceatas, Cruciamur merito
Et pauper fit ingratus, Ligni sacri snbito
Cum gratis se discalciat. Eclipsata luce.
 - 367 -

5. Poenapatensest peccati: 6. Si vis regno,rex, regnare,

Premunt nos praeputiati, Spreto lucro te lucrare,
Vultum vituli conflati Pretio plus pretiare
Levat circumcisio, TemetChristi pretium,
Et regalis unctio Qui dat suis praemium
Servit falsitati. Summum salutare.
Collect. ms. Veronense saec. 14. Cod. Oxonien. Canon. miscell. 95.
Abschrift von Rev. H. M. Bannister.

324. De Jniustitia.

1. Vaeb vobis, hypocritae, 5. Vaeh, qui pro muneribus

filii maeroris, mutas statum mentis,
Qualis quisquelateat. Super causaspositus
iam apparet foris, universaegentis,
Qui lux esse debuit Cnm ad dona curritur
vitae melioris, manibus extentis,
Per exemplum factus est Causa quidem premitur
laqueus tortoris. rei vel agentis.

2. Vaeh, qui super cathedram 6. Vaeb, qui pro sceleribus

Moysi sedetis, impium non fecis
Lex a vobis legitur, Et cum pereuntibus
quam non confitetis, per consensum peris,
Eius in ecclesia Cum offensam principum
speciem tenetis, tangere vereris,
Cuius procul dubio Turpis lucri gratiam
vitam non habetis. pro mercede quaeris.

3. Vaeh, qui mundum iudicas 7. Vaeh, qui male spolias

sab humano die, Graecum et Latinum,
Snb te pugna graviter Ut in auro studeas
David et Goliac, coronare vinum,
Post vitae periculum, Non sic Christus habuit
post labores viae Pondus netasinum
Nosti dare miseris Panem cum discipulis
litteras Uriae. mittens in catinum.

4. Vaeh, qui bonis hominum 8. Veniamus igitur

faves et personis ad agones Christi,
Et ad vocespauperum Qui pro nobis voluit
aurem non adpoais, ab tribunal sisti.
Hic ecclipsim patitur Quodsibene novimus
lumen rationis, opus Antichristi,
Ubi causageritur Non ad Christum pertinent
precibus et donis. seductores isti.
 - 368 -

9. Christus semel obtulit 14. Christus inter scandala

hostiam pro mundo melins profecit,
Et, qui cedrusfuerat, Peccatorisimilis
factus est arundo, peccatumnon fecit,
Sub Herodepassusest Cum hnmanamcorporis
mundus ab imnmndo, speciem obiecit,
Ut suos educeret Non in fortitudine
lacu de profundo. fortem interfecit.

10. Christus morti datas est 15. Christus dedit animam

ex patris decreto, mundi pro salute
Eius lonas raeminit Et pro mundo moritur
positus in ceto; mundus absolute,
Christus fellis poculum Sed iam pro vocalibus
bibens cum aceto accesserunt mutae,
Dixit: Consumraatam est Omnes quidem novimus
ordine completo. intus et in cute.

11. Christus mori "voluit 16. Ecce, dicet aliquis,

nova ratione, factus in ruina,
Praeda factus eripit Qui relictis propriis
praedam a praedone, tractus peregrina,
Sub Pilato mutus est lam cortinas arguunt
potens in sermone saxa cilicina,
Et qui salomonior Voce dignioribus
erat Salomone. detrahit sentina.

12. Christus pro Bersabee 17. Super greges igitur

caelos inclinavit, vigilent pastores
Quam de patris solio Et paulatim transeant
solamadamavit, ad honestosmores,
Liber inter mortuos Ut honestis moribus
mortem non expavit, congruant honores
Propter quod et Dominus Nec maiorurn meritis
illum exaltavit. pereant minores.

13. Christus patientiae 18. Petrns petram convenit

praebuit doctrinam, versibns et metro,
Nostrae carnis induit Ut per metrnm Petrus sit
vestem cilicinam, generosus Petro,
Hoc illis in tempore Sicut quondamMoyses
factus in ruinam, acqnievit lethro,
Qui tenere renuunt Si quid iustum petimus,
eius disciplinam. non refellas retro.
 - 369 -

19. Fraus est in notariis,

sed non fraus immota,
Hac in parte curiae
fides est remota,
Carta carens pretio
non carebit nota,
Sed scriptum reperies
apicem pro iota.

Collect. ms. Veronense? saec. 14. Cod. Oxonien. Cauon. Miscell. 95.
Abschrift von Kev. H. M. Bannister.

325. In Cnriam Romanam.

1. Tunm, Sion, exsilium Vicem suam ias alterat,

Mirantur sol et sidera, Ordo naturae -vertitnr,
Ob cuius exterminium Mater suos eviscerat
Roma ruit adultcra, Natos, quibus abutitur,
Huius obumbrat vitium Aequum scelus exsuperat.
Legis ruentis litera, Fas in nefas convertitur,
Producitur in medium, Nummus per orbem imperat.
Cedat et Babel altera, Qai puuper est, despicitur.
Regnante Romae vitio Regnante Romae vitio
Rcgnat omnis abusio. Regnat omnis abusio.
2. Petras iacet in vinculis, Albinus servat ianuam,
Vetus iacet clementia, Rufinus causas recipit,
Exaltatur in singulis Qui pupillum et viduam
Simon et avaritia, Nihil ferentes despicit;
Neronizat in oculis Uterque manum vacuam
Suae prolis ecclesia, Minando procul abicit
Et, qui lux est in populis, Dicens: nil dantes eruam,
Recessit a iustitia. Sic adulando decipit.
Regnante Romae vitio Regnante Romae vitio
Regnat omnis abnsio. Regnat omnis abusio.
5. Praebenti patet aditus
Eique fit petitio,
Xil dantibus introitus
Refutatur pro vitio;
In Romanis interitus
Crescit atque perditio,
Nam Roma rodens funditus
Non servit vili pretio.
Regnante Romae vitio
Regnat omnis abusio.
Collect. ms. S. lacobi Leodien. saec. 13. Cod Darmstadien. 'J777.
Nach dem Rundreitne zu schliefsen, vielleicht auch Cantio.
DreTes, Pia Dictamina. VII. 24
 - 370 -

326. Incipit plandus ecdesiae secundumstatuui mudernorum filionnn

et iniii praeTignoram a quodam sacerdoteeditus.

I.

1. Rogo corde pertractari 4. Sic sum modo denigrata

Hoc breve compendium,
Quale mihi comitetur
Maxime dispendium.
2. Qui solebant gregem meum
Olim digne regere,
Modo non verentur Deum,
Nituntur me detegere,
Istis in squaloribus,
Qnae quondam eram subornata
Aureis coloribns.
"
5. Olim qui me defendebant
Et morti se tradiderant,
Qui nec sua tunc quaerebant,
Sed propria perdiderant,

3. Lenudare, spoliare 6. Nunc, quaesuasunt,quaerentes,

Pannis istis vilibus, Non quae lesu Christi,
Quae solebam quondam stare Sic ad ima descendentes
Induta subtilibus. Omnes hi et isti.

II.

1. Praesul cum canonicis 4. Imperator, duces, reges

Sed et clerus totus, Viam Dei respuunt,
Praelatus cum monachis Quondam qai solebant leges
Super me est niotus. Condere, nunc respuunt.
2. Abatissa non deest 5. Miles, civis et mercator.
Cura suis velatis, Omnes per arabaginem,
Multitudo superest Yini cultor et arator.
Sexus et aetatis. Ruunt in voraginem

3. Quorum actus omnium 6. Omnes cum fallaciis

Non possum notare, Et supplantatione,
His videtnr somnium, Litibus, mendaciis
Non volunt curare. Et detractatione.

7. Quilibet subtiliter
Suum lucrum quaerit,
Nequiter, hostiliter,
Sic totus mundus perit.

III.

1. Haec a vobis clericis, Vos legem offenditis

Qui estis Dci templum, Et evangelistas,
Fit ruina laicis Sanctosvos ostenditis,
Vestrum per exemplum. Sic impletis cistas.
 - 371 -

3. Monachorum quilibet 7. Currunt nunc in biviis

Non quaeritnisi suum, Ut oveserrantes,
Serit, regnat ubilibet Deviis et triviis,
Meum atque tuuni; Neminem curantes.
4. Duo haec pronomina 8. Terrae villas visitant
Scinduntunitatem. Nec non civitates,
Per tria tua nomina Parum Deo militant
Tolle vanitatem Propter vanitates,
5. Hanc, Deus piissime, 9. Mores saecularium,
Per tuam maiestatem Quibusimplicantnr,
Parce, clementissime, Rerum temporalium.
Et redde caritatem. Quasilli iniitantur.
6. Nam status claustralium 10. Quemcredebammonachum,
Nimium declinat, Deum ventremhabet
Tuorum animalium Et plus curat stomachura
Nemo gregemminat. Quaraspiritum, yuotabet.
IV.

1. 0 si cum licentia 7. Virgines yconicae

Possem enarrare, Sic dicuntur tales,
Salva reverentia Sed sunt daemoniacae
Vellem revelare. Vel daemoniales.

2. Quaedam currnnt feminae, 8. Comprimunt pectuscula

Perscraaeclaustrales,
Venenosae seraine
Seminant se tales. Lascivis et tenellis,

3. Quondamerant sponsaeChristi, 9. Quos trahnnt subtiliter

Nunc daemonis uxores,
In abditis deberent sisti,
Sed vanos gerunt mores.
4. Revelata facie
Vela deponentes,
In turbarum acie
Ementeset vendentes,
5. Serpunt veneficio
Habitnm mutantes
Et saepe suo vitio
Frena sunt laxantes.
6. Non sunt istae monachae
Neque moniales,
Sed nec sunt canonicae,
Sed sunt cnriales.
Suum in amorern,
Quibus captis nequiter
Infligunt dolorem.
10. Suis amatoribus
Venenum dant pro melle,
Rhethoricis coloribus
Acetum dant cum felle
11. Discurrunt prae foribiLs,
Sic implent suum velle,
Falsis cum odoribus
Teguntur agni pelle.
12. Hae student Ovidium,
Plane platearum
Felle stilicidium
Et faex feminarura.
24*
 - 372 -

13. Parant homicidinm

Multarnm animarum,
Utinam dimidiom
Reservarent harum.

V.

1. Omnisiam religio 10. Quondamerat gravitas

lacet in ecclipsi, Et honestas momm,
A cuius vestigio Vanitatum vanitas
Non recedunt ipsi. Modo tenet horum.
2. Qni per saecularia 11. Consuetudoflebilis
Snmmiscedant bonis, His in detrimeDtum,
Calcant spiritalia Quaenimis est fallibilis
Pro caducis donis. Et ducet in tormentmn.

3. Qnae sit differentia 12. Pro corona gloriae

Militis et cleri, Nnnc nutritnr coma,
Dei sapientia 0 flebilis memoriae,
Potest intueri. Cur pateris haec, Pioma?
4. Multi modo laici 13. Pompam huins saeculi
Honestosgernnt mores, Student ampliare,
Sic e converso clerici Nec timent periculi
Fiunt deteriores. Poenam evitare.

5. Nunc utuntur cingulis, 14. Non pugnant cum niilitibus

Gladiolis et peris, Rem publicam tenendo,
Pato, quod ia singulis Sed manent cam divitibas
Non sit multum aeris. Thesaurura coraponendo.
6. Ubi est religio, 15. Ebriosis litibus
Ubi est tonsura? Immergunt se bibendo
Manet in fastidio Nec cum sacerdotibus
Animarum cura. Precantur in psallendo.
7. Quis potcst has eripere 16. Asser, tesser, alea
A morsibus luporum, Praesentantur ibi,
lam incipit desipere 0 lesu Christe, qualia
Sollertia pastorum. Vota reddunt tibi!
8. Nam stndent has decipere 17. Raro breviarius
Quilibet raptorum, Illic adportatur,
Serpentessunt et viperae Sed timeo, quod rarius
Desidia rectoram. Boni qnid agatur.
9. Plus a mercenariis 18. Ubi vinum carius
Laeduntur quam a lupis Sit, interrogatur,
Et falsis vicariis, Ibi tabernarius
Si audire cupis. QuamChristuspluslucratur.
 - 373 -

19. Adest cellerarius, 22. Mos iste necessarius,

Et vinum ministratur, Sic terapusbreviatur,
Locus et notarius Occurrit pauper varius,
Quivis sollicitatur. Sed illi nihil datar.

20. Nunc venit camerarius, 23. Vigilant in lusibus

Et mensapraeparatur, Ad horam matutinam,
Post adest stabularius Pro divinis usibas
Et equns exornatur. Ordinant coquinam.
21. Aperit portarius, 24. Verba volant Veneris,
Ad canipum equitatur; Pudoris inimica,
Cursitat avarius, Huius mvmdi sceleris
Ut aer capiatur. Nimis irapudica.
25. Vivuut in deliciis
Et sequuntur castra
In mundi divitiis,
Nec itur sic ad astra.

VI.

1. Schisma, sacrilegium 7. Quaeritur nunc otium

Modo venerantur, Omnium bonorum,
Qaorum privilegium Lucrum et negotium
Multi imitantur. Mundanorura borum.

2. Simonis officium 8. Quaeritur nunc corporis

Multi prosequuutur, Amor, honor, favor
Cnius maleficium Huius nostri ternporis,
Amplecti nituntur. Regnat livor, pavor.
3. Quod quondam erat dedecus, 9. Crevit turba Simonis,
Nunc bonor reputatur, Proficiunt Giezitae,
lustitiae famelicus Voce clamant daemonis :
A multis detestatur. Ite et venite.

4. Nefas nunc qni prohibet, 10. Aurum si ostenditur,

Ab omnibus oditur, Metalla, numisma,
Sed qui se vanum exhibet, Donum Dei venditur,
Libentius auditur. Nec timetur chrisma.

5. Omnis iam devotio 11. Legem, evangelium

Dormit, tepet, nutat, Multi perverteiunt,
Sed veri snbtractio Nomismatum auxilium
Viam Dei mutat Pro divino quaerunt.
6. In concupiscentiam 12. Crescunttemporalia,
Et in vanos mores; Spiritus decrescit,'
Non cnrant continentiarn, Ad haec et ad aeqnalia
Sed gulam et honores. Quivis inardescit.
 - 374 -

13. 0 pastores animarum, 16. Vos reddetis rationem

Ovicalas defendite, In die iudicii,
Auscultate ergo parum Recepturi talionem
Et verbum attendite. Regni vel supplicii.
14. Quorum curam recepistis, 17. 0 quot lupi nunc a grege
Honorem cam onere, Vorant lac et lanam,
Pro quibus certe debuistis Et qni vivunt sine lege,
Vitam vestram ponere, Sectantes viam vanam.
15. Ut a lupis eruantur 18. Equitantes, cursitantes
Et pseudoprophetis, Per omnesmundi plagas,
Per quus multum infestantur, Vanitatem imitantes,
Et tantum siletis. Linquentes oves vagas.
19. Quarura Deus curam gerat
Et protegat illas,
Cum salute sna ferat
Ad sedes tranquillas.

VII.

1. Vae vobis, hypocritae, 6. Pauper hic despicitur

Sic dicetur clero, Nummo cnm albino,
Rationem reddite Sed dives respicitur,
Coram Deo vero. Praefertnr cum rufino.

2. Qui peccata hominum 7. Non ingreditnr ad eos

lugiter surapsistis, Causa vidualis,
Pro quibus caelo Dominura Sine nummo facit reos
Orare debuistis. Quorundara decretalis.

3. Pro vestris sceleribus 8. Pro tam vili pretio

Non paenituistis, lura vendunt tales,
Sed nova veteribus Aeqnalis discretio.
Seraper addidistis. Quantum habes, vales.
4. Tumet, iubet et inflatur 9. Post hos assunt advocati,
Doctor decretornm, Et tabelliones,
Scriba legis exaltatur Qui cum multis sunt vocati,
Librorum sacrorum. Reddunt rationes.

5. Si sic Deus bonoratur, 10. Si cum paucis sint electi,

Turba felix horum, Quam felices illi,
Sed, beu, plus debonestatur Ubi multi et perfecti,
Perversorum morum. Semper sunt tranqnilli.
11. Inter istos sunt devoti
Viri non errantes,
Summo Deo bene noti
lustitian: sectantes.
 - 375
vm.
1. Prosequor compendiose
Voce lacrimosa,
Conquerendo dolorose
Tota rninosa.
2. Sal terrae dicimini,
Subditi praelati,
Lux mundi scribimini,
Omnes literati.
3. Si sal infatuabitur,
In quo salietur?
Reprobum probabitur,
Ut pedibns calcetur.
4. Nova sempercuditis,
Vetera mutatis,
Paaper.es retunditis,
Falsa fabricatis.
5. In vobis et in subditis
Graviter peccatis,
Latetis in abditis,
Minime latratis.
6. Deo quod absconditis,
Quod carum boni datis,
Gratis nihil facitis,
Hoc est mirandum satis.
7. Qui favorem venditis
In his terrae pratis,
Mortem non attenditis;
Vae vobis praelatis!
8. Cervicem extenditis,
Frena relaxatis,
lustos vilipenditis,
Iniustos exaltatis.
9. Multos reprehenditis,
Vos semperexcusatis,
Errores defenditis,
Sic barathrum intratis.
10. Quondamme persequebantur 20. Sedebit pro tribunali
ludaei et pagani,
Quorumactus imitantur Cunctaboui sive mali
Falsi christiani.
-
11. Meis quoque uberibus
Dulci lacte pavi,
Affligunt me sceleribus,
Pro quibus preces stravi
12. Sponso meo iugiter,
Qui fuderat craorem
Pro eis mirabiliter
Victus per amorem,
13. Sacratis vulneribus
A morte quos exemit,
Ditissimis muneribus
Ab inferis redemit.
14. 0 caecorumcaeci duces,
Qui vos excusabuut,
Cnm accusatores truces
Constanter accusabunt?
15. Vos estis peremptorie
Breviter citandi,
Quid erit tunc memoriae
Negatis mora fandi.
16. Ninivitae, Sodomitae
Levius liabebunt,
Cum vobis dicetur Ite,
Tunc corda pavebunt.
17. Stabitis attoniti
Sine ratione,
Prius tamen nioniti
Cum dilatione.
18. Nil datur ianuario
Vel prolocutori,
Nil protonotario
Nec defensatori,
19. Neque cellerario
Nec adulatori,
Neque camerario
Nec procuratori.
Leo de tribu luda,
Tunc patebunt nuda.
 - 376 -

21. Omnia in veritate 20. Variis coloribus

luste iudicabit, Pulchris et ornatis,
lustis vitam indilate, Ornor a victoribus
Iniustis mortem dabit. Plus qnam a praelatis.
22. Quondam eram paupercula 27. Ducor nunc in curribus
Ex corde patris nata, Elatis et falcatis
Simplex muliercula. Et in altis turribus,
Humilis et grata. Muratis et quadratis.
23. Nunc sum in regalibus 28. Specioso conqueror
Nimis exaltata Summi regis nato,
Et in tribunalibus Quod sic modo desolor
Gloria ornatn. In hoe terrae prato.

24. Castris et palatiis, 29. Quondam enim babni

Pulchris ornamentis,
Pluribus solaciis,
Stipor fulcimentis.
25. In gazophylaciis,
Auri blandimentis,
Sophisticis fallaciis
Et in argumentis,
Amatores plures,
Omnes tabent, tabui
Quia, quasi fures.
30. Carnis qaaerunt gloriam
Vanam et honores,
Sic aurum fit in scoriam,
Et pervertuntur mores.

IX.

1. Viri venerabiles, 6. Nou frangant vos contraria,

Sacerdotes Dei, Si aiala sustinetis,
In fide sitis stabiles Nam per baec angaria
Et serviatis ei. Vitam invenietis.

2. Vos, qui eius illium, 7. Servus Christi in timore

Manibus tractatis, Debet setnper vigilare,
Angeli consilium In labore et fervore
Cum hoc habeatis. Temptamentis repugnare.
3. Consecratis, ministratis 8. Contra diabolicas
Christi sacramentura, Artes resistendo,
Manducatis, adprobatis Tandem apostolicas
Novum testaraentum. Virtutes obtinendo.

4. Caritalem, fidem, spem 9. Finito certamine

Invicem sectantes, Erimus uniti,
Caelestem in lerusalem Finali in examine
Intrabitis laetantes, Optime rauniti.
5. Si tamen spreveritis 10. Tunc pro nobis Dominus
Mundi vanitatem Cbristus, sponsusmeus,
Et sobrie vixeritis Stabit nihilominns
Amantes castitatem. Verus Homo-Deus.
 - 377 -

11. Nos amplectens dulciter 14. Illi unanimiter

Ardenti caritate, Erimus haerentes,
0 quam mirabiliter Sed et aequanimiter
Cum summalargitate! Sempercongaudentes.
12. Ducet nos intrinsecus 15. Nunc oremus Dominum,
Mirae suavitatis, Qui nobis est fidelis,
Qnondam qui forinsecus, Qui pro salute hominum
Eramus, cum beatis. Ad nos misit de caelis
13. Nobiscum aeternaliter 16. Dilectum suum tiliuni
Gaudebunt sine fine Pro nobis exsulare,
Sic toti totaliter Ut nobis det auxilium,
Gloriae divinae. Pugnandotriumphare,
17. Ut post hoc exsilium
Mereamur conregnare,
Iniquum ne consilium
Nos possit arrestare.
Collect. ms. S. Albani Treviren. saec. 15. [et 16.]. Cod. Treviren. 228. -
III. 5, 3 piissime.- 8, 1 Fere villas. - IV. 1, 2 narrare. - 2, 1 Quidam.
5, 4 sunt fehlt. -- VI. 15, 3 Per quod. -- VII. 8, 4 hal» s, t.iutnm vales. -
VIII. 11, 1 verberibus. - 20, 3 Cuncta bona sive mala. --26, 3 Lies:
a rhetlioribus ? - 28, 1 Sponso specioso. - IX. 10, 1 Dominus fehlt.

327. De Peccato Adami.

1. Adam, Adam, primus homo, 2. Adam, Adam, quid fecisti,

Cur damnatus es pro pomo, Quare stolam amisisti,
Quod sumpsisti contra Deum? Qua indutus immortalis,
Hoc te fecit esse reum. Angelis eras aequalisV
3. Serpens nequam me decepit,
Meum genus sic reiecit;
Miserere mei, Deus,
Ad te clamat Adam reus.

Collect. ms. Benedictoburan. saec. I2/i3. Clm. Monacen. 4612. add.

saec. 13.

328. Conflictus lustitiae et Misericordiae.

1. Post peccatumhominis 2. 0 creator optime,

iam facta ruina, bonitas nativa,
Dum vitam deceperat Boni naturaliter
mors adulterina, virtus eflfectiva,
Peccati cotidie Horao tibi similis
crescentesentina, et imago diva
Audita est clementia lam prostratus pariter
sic loqui divina: fraudetemptatjva.
3. Vera veri bonitas,
sine quo nil bonum,
A quo [manat nnice
omnis] vitae donum,
Paradisi feceras
hominem colonum,
Nunc tuum in tenebris
plasma iacet pronum.
4. Tu illi construxeras
ornameDtum poli,
Quid mirum, quod adeo
valuere doli ",
Serpens atque femina
nocuere soli,
Non intres iudicium,
condemnare noli.
5. Respondensiustitia 10. Tu, qui cuncta diligis
dixit pietati:
Nescis reverentiam
ferre maiestati,
Retractas iudicium
hominis damnati,
Fixum est chirographum
iuris consummati.
6. De throno iudicia 11. Ecce, malum hominis
prodennt immota,
Omnis mutabilitas
prodit hinc remota,
Veri iuris ratio
non est tibi nota,
Quid retractas iurgia,
quae probavit rota?
7. Nec respondit pietas 12. Peceatores miseros
nec vult disputare,
Sed profusis lacrimis
non cessat oiare,
Peo carmen intimat,
sibi rogat dare,
Quod rogandum praevenit
et facit rogare.
8. ludex, inquit, optime,
ne reus damnetur,
Nec eius infirmitas
culpae deputetnr,
Serpentis astutia,
si bene notetur,
Peccantis simplicitas
veniam meretur.
9. Super eum viscera
mea snnt commota,
Hominis infirmitas
tibi bene nota,
Et quia post culpam mens
est tibi devota,
Causa rei siraplicis
non est rea tota.
affectu paterno,
Hoc non ordinaveras,
pater, ab aeterno,
Horao quod de patria
et reguo saperno
Esset periturus sic
peccato veterno.
sic iacet inflictnm,
Ut nolenti misero
subrepat delictum,
Peccatura cum bomine
sic habet conflictum,
Quod intirmum vulnerat
et non sentit ictum.
sic nectit catena,
Ut peccati causa sit
et peccati poena,
Ex usuris criminum
snccrescit catena,
Et, cnm ex origine
sit corrupta vena,
 - 379 -

13. Peccatuminhabitat 18. Serpensconculcabitur

putre carnis folle, iusta talione,
Quod in vase nascitur Ut sit meus unicus
mors istius ollae, victor in agone,
Caro cogit hominem Et pax et iustitia
illad velle, nolle; praedato praedone
Ergo parce gladio Osculose copulant
et vindictam tolle. pia iunctione.

14. Ecce, snb tot hostibus 19. De serpente capia

et sub tot rninis, prudenter tropaeum,
Quem creasti, Domine, Placet, quod humilitas
tuus iacet cinis, carne tegat Deum,
Tuum plasma, Domine, Ut temptator homiuum
cur perire sinis ? invadendo meura
Xunc festina, tempusest, iDnocenteropprimens,
et memento finis. iure perdat eum.

15. Vix bene finiverat 20. Fiaut ergo nuptiae

pietas sermonem, nato Deo Dei,
Et secretam consulens Ut destructa penitus
Deus rationem, parte lebusaei
Ut captivum liberet Vetus mortis spolium
et vincat praedonem, restauretur ei,
Hanc profudit gratiae Dividantur spolia
fons orationem: domus speciei.

16. Pie mones, filia, 21. His assistant nuptiis

ceteris plus grata, caeli hierarchiae,
Qnod te movet hominis Sonent hymni, cantica,
forma deformata, sonent symphoniae,
Sed sola institia Verbum patris unicum,
tenet immutata eiusdem usiae,
Mala, quae per hominis Ut in vellus pluvia,
culpam sunt librata. sic descendat pie.

17. Restat ut consilium 22. In Aegypto virginem

pandatur secretum, despondiservire,
Et suum iustitia Quam antiquus Pharao
temperet decretnm, vetabat exire,
Et, cum profandissime Sub luto, sub latere
fuerit impletum, cogit oboedire,
Hominis redemptio Ut tandem ad patriam
finem ferat laetum. vix speret redire.
 - 380 -

-'"',. Inter colli vincula 28. Procedant de thalamis

suspirat in ma\is, chori puellarum,
Maior formae decor est Laeta replent spatia
quam squalor poenalis, coetus reginarum,
Fuscam sol exusserat, Fides, spes, humilitas
sed vultus regalis, et mater earum
Inter Sion filias Ordinavit caritas
nulla fuit talis. cibos nuptiarum.

24. Igitur rex nobilis 39. Stant adulescentulae

et veri decoris vultn decoratae,
Sponsam quaerit nobilem, Astant regum filiae
tantis dignam thoris, sponsae praeparatae,
Et quae tanti gaudii Indumentis variis
digna sit, houuris decenter ornatae,
Ut intret palatium, Ut regina splendeat
divini amoris. in varietate.

25. Ille patris unicus 30. Sponsa petit osculum

in hanc aestuabat, copulantum more,
Paranymplmm virgiui Sponsus sponsae virginis
statimqae legabat, gaudet in amore,
Patris formam virgini Zelat regis purpuram
l>lurinium laudabat, et novo splendore
Quis, qualis et unde sit, Sumit vestem de Bosra
quid velit, mandabat. tinctam in rubore.

20. David cum psalterio 31. Supernorum acies

sponsam salutavit et chori psallentum
Et epithalaraicum iL>uaerunt, unde rubeat
carmen exsultavit, regis indumentum;
Isaias gloriam Latet hic mysterium
sponsiproclamavit, et boc teguraentam,
Prophetarum quilibet Quia sumptum ex Edom
idem nuntiavit. fnit et invenlum.

27. Virgo decus audiens 32. Inde sponsi thalamo

regis et decorem, praeparaturlectus,
Regnum et divitias, In quo sibi copulat
thesauri nitoreru, dilectam dilectus,
Ut Aegypti exeat Et ut sponsuspectori
squalidumfoetorem, sponsae
iungatpectus,
Servus regis sequitur Sic in sponsamdefluit
promittens amorem. caelestis affectus.
 - 381 -

33. Lectus ille floridus Plato.

ex lignis olivarum 38. Ista non est logica

Cetimque
moxsternitur nectheologia,
et lignis palmarum, Sed adultis mentibus
Paradisispecies quaedam phantasia,
mitisresinarum, Cumsupertot spatia
De quibusconditumest fert allegoria,
opusillud clarum. Nonest ista veritas,
sed falsigraphia.
34. Cherubim et Seraphim Sabellius.
assistunt cum thronis
Et epithalamicum 39. Nunquam talis potuit
suis cantant donis, fieri descensus,
Stant viginti quattuor Quod mortalis fieret
senescum coronis, creator immensus,
Et servant fortissimi Intellectus deficit
lectum Salomonis. et delirat sensus,
Ut mortem susciperet
35. Advocanturvirgines in crucesuspensus.
et circumdantthorum, Ni co 1au s.
Ut cantent suavissime
40. Ista monstro similis
carmen angelorum,
Inter quas et deciraa videtur doctrina,
De gigantum fabula,
fuit? haereticorum
non de re divina,
Falsis scriptis intonat,
vult turbarechorum. Quodrestrina unasit
et res una trina,
Arrianus. Fingunthoc haeretici
vel, qui potant vina.
36. Quas laudatis nuptias,
quaenarn
snntet quare? Manichaeus.
Contra naturalia 41. Qui creare potuit
vultis delirare, cuncta nec creari,
Praesumentes virginis Suo, quo vult, ordine
partum praedicare iubet ordinari,
Vel in tribus unicum A naturae tramite
Deum adorare. nil prorsus maechari,
Numquid ipse potuit
N e s t o r. bomo transformari ?

37. Protopanton,thogaton, 42. Sic opponensratio

summus illocalis magis insistebat,
Semper fuit et erit, Ad diversas haereses
semper est aequalis, species movebat,
A se nnnquamdiscrepans, Nestoris et Arrii
nnnquam inaequalis; partes inducebat,
Fecit hoc anomalum, Sed fides haec dogmata
ut esset mortalis? ultra non ferebat.
 - 382 -

43. Fides ergo rctulit 48 Hoc non potest ratio

paulisper commota: disputando scire,
Dogmata, quae praedicas, Nec intrare poteris,
Don sant tibi nota; cum velis exire,
Procul a sacrario Si desistes quaerere,
nostro sis remota, potes invenire
Non nosti caelestia, Et cognoscesoptime,
non rotam in rota. si velis nescire.

44. Singnlaris trinitas 49. Fides haec catholica,

totum unum esse, per banc salvus eris,
Pater et paraclitus, Via non est alia,
flos de virga lesse, qua iustificeris,
Per trinas hypostases Firmiter, fideliter
creduntur expresse, credere iuberis,
Ut sit una deitas Et, si non credideris,
et totum unum esse. in aeternum peris.

45. Isdera tribus esse est 50. Veritas interea

consubstantiale, Don vult argumenta,
Nihil ibi dispar est, Sed languenti lericho
nihil inaequale, praeparat uuguenta,
Sicut una deitas, Duos dat denarios,
sic unum aequale, duo testamenta,
Tres sunt, sed tribus abest Vinum stabularius
omne numerale. praeparat, fomenta.

46. Deo Dei tilius 51. Parte levat altera

nescius abesse, filium mendicum,
Sic assumit hominem, Omnesopes abstulit
quod non mutat esse, amor meretricum,
Nostrum voluntarie Stolam fert et annulum
Snscepitnecesse, post opus iniquum,
Sponte carnis legibus Fratrem licet babeat
dignatur subesse. aemulumantiquum.

47. Et dum fit assumptio 52. Ad regales nuptias

carnis unione, multi confluxerunt,
Non mutat substantiam, Reges Tharsis et insolae
babitum personae, muneratnlerunt,
Nulla fit traassumptio Tyri et Aethiopes
de coniunctione; ibidem fuerunt,
Cessent nunc arguere Ex Aegypto pariter
de hac assumptione. legati venernnt.
 - 383 -

53. Tnnc ponuntur fercula 54. Tunc caelestis curia

mirando nitore, tota movet cantus,
Nardus, crocus, cassia Snmmique caelestium
concertant odore, chori cantant sanctns,
Panis vitae ponitur Cherubim et Seraphitn
ferculo priore, cantant sanctussanctus,
Sapit omnifaria Omnes sancti clamitant:
manna suo more. sanctus, sanctus, sanctus.
55. Sine fine clamitant
milia centena,
Sine fine talis est
nuptialis cena,
Eius ad sollemnia
nos ducat de poena,
Cuius mensa gaudia
seraper habet plena.
Collect. yns.Voraviensesaec.14. Cod. Voravien. 374 (306).- 4, 5 et
femina. - 9, 4 est tibi bene. - 9, 5 per culpam. - 9, 8 est tibi rea tota. -
14, 2 tot fehlt. -- 17, 8 feret. - 22, 8 sperat. - 23, :', forma. - 28, 3
spatio. - - 33, 2 et lignis. - 42, 3 diversos. - - 45, 1 est fehlt. - 54, 3 que
fehlt. - 54, 4 chorus.

329. De Divite et Lazaro.

0 tu, qui raiseros spernis nec nutris egenos,

Cum legis liaec, pensa pia Cbristi brachia tensa.
Maxima qui gratis recipis, cur parva negabis?
Marmora rite colis, non Christum, sat modo perdis.
5. Divitis, en, recole flagrantia, mente revolve,
Qui renait Lazari mendici vel misereri.
Affluit hic dapibus, Larzarus ieiunat egenus,
Hic epulis gaadet, nec micas obtinet ille.
Mors subit et propere vita privatur uterque,
10. lure datur baratbro locuples, pauper paradiso.
Extremo Lazari digiti petit inde liquari.
Divitis hinc epulae pensantur deliciaeque,
Atque fames inopis pensantur et ulcera tristis,
Uritur ille malis. congaudet iste beatis.
15. Haec, miser, haec cogita, subeas ne tartara, vita.
Da tna; quae tua sunt, post mortem nil tibi prosHnt.
Tnnc bene servatur substantia, si tribuatur.
Quid tibi, si mundum totum complecterisistum,
Post bac perpetua crucient te saeva flagella?
20. Hunc imitare, rogo, qui se et sua donat egeno,
Sic poteris vere Christum sine fine tenere,
Non aliter, crede, poteris super astra sedere.
Collect. me. incert. orig. saec.15. Cod.Oxonien.Canon.Miscell. 523. -
Abschrift von Rev. H. M. IJannister.
 - 384 -

330. De Bello Sacro.

Tolle sarciDulas, Transit pericula

Qui crucem baiulas, Petri navicula
Ad crucis proelium Nec tota mergitur,
Pes currat fortium; Sed ventis quatitur,
Nunc sponsi filii Ut mundum deserat
Palmammartyrii Et fructum referat,
Tollnnt per gladium. Quisquis compatitur.

3. Haccne consideras,
Quisquis desideras
Honorum onera,
Lucra vel munera?
Exi iam propere,
Exuto vetere
Prima fac opera.
Collect. ms. Veronense? saec. 14, Cod. Oxonien. Canon. Miscel. 95.
Abschrift von Kev. H. M. Bannister.

331. De Vino et Venere vitandis.

1. Qui poetarum dogmata Sed Bachnm qui cnm Yenere

Vult sequi, spernat vitia, Vult indiscrete colere,
Discat honeste vivere, Virtutum est apostata,
IsuUum se prorsus laedere, LJnde sonant proverbia,
Ailiungat se maioribus, Quod vini sint commercia
Subiectus sit virtutibus. Honorum mors et fernina.

3. Qui colit haec intrepide,

Deum perdit praecipue,
Parentes, sensus, dorainos
Mores, raentem et socios,
Tempns ... . .

Collect. ms. S. Floriani saec. 13. et 14. Cod. Florian. XI 587. add.
saec. 14. - 3, 5 fini sint.

332. Versus de accipitre et pavone.

Avis haec magiia Bonus plasmator
Ad astra tendit Bene laudetur,
Alta, sublimes Bona per orbem
Aspergens voces Bene formavit,
Agnum conlaudat, Bona percomplens
Auctorem cunctis. Benigne tegit.
 - 385 -

3. Contectisplumis 10. Largum[M] plaudent

Concussit pennas, Linguis vibrantes,
Cauda coruscat Liquescunt melle,
Colore fulgens, Longe sonantur,
Cantum emittit, Laudantque patrem,
Cunctis praecellit. Laeti canemus.

4. Dilatat pavo 11. Mirum probatur

Dignis triumphis Mortua, carnis
Diversis modis Multum post tempus
Duo in rotis Marcida linquens,
De parvis membris Malaeque inuscae
Decior cunctis. Minime tangunt.

5. Extrema die 12. Nullusque terupus

Extinctus sole, Nunquam excedit,
Excelsa subens Nullusque vermis
Evadat mala. Nunquam voratur,
Extendens plumis Nec ullus quidem
Evolat summis. Non invenitur.

6. Fortis acceptor, 13. Ovum exitns,

Firmioi' pavo, Oblitus nidum,
Ferocem sive Ornetur plumis
Fidus despexit, Oportet cauda,
Felix, invictus, Obvia cunetis
Firmus permansit. Offerens bella.

7. Gloria ipsi 14. Pukhra est iuncta

Gaudens vicisse, Pavone pugna,
Girans in circo, Pergunt simul[que]
Gestans in plumis, Pedes vibrantes,
Gavisus canit Plagis cruentis
Gloria pompis. Pectus attendunt.

8. Huic volatu 15. Quam pulcher totus

Hangeli vnltus Quasi platanus,
Honesto modo, Qui hoc viatur
Hilari vultu, Quem quod gemmatus,
Hoc est mirandus Quod videns pectus
Huius aspectu. Quasi zmaragdus.

9. In tempus veri, 16. llegali ritu

Ignis et floris Rutulet pavo,
lungnnt pennata, Recte cum digno
Invitant pascha, Rege locabo,
Invicem sonant Regali . .
Ipse et pavo. Reguli esto.
Drevea, Pia Dictamina. VII. 25
 - 386 -

17. Satisquepinguis, 19. Unumque

trinum,
Satiat nimis Unus triumphis,
Sapor vel gustus, Uerus occisus,
Satiat pectus, Uerus aeternus,
Solusquebonus, Uolans ad caelum,
Similis nullus. Uivens aeternus.

18. Trinitas summa, 20. Xristns est natas,

Tibi sit gloria, Xristns est passns,
Tu factor bone, Xristus in cruce,
Tu cunctis vita, Xristus se iussit,
Tanta quae magna Xristus (in) sepulcro,
Tegit sub astra. Xristus (re)surrexit.

Collect. ras. Laudunense saec. 10. Cod. Bernen. 455. - 2, 6 Benigna. -

4, 6 Decior wohl so viel als Decentior. - 5, 3 Excelsas. - 5, 4 male. -
6, 1 acceptor fiir accipiter. -- 7, 1 Gloriam. - 8, 1 Hic in. - 8, 2 vultu. -
9, 1 viri. - 9, 2 cum floris. - 10, 2 vibrantis. - 10, 3 Liquescet. - 11. 5
Malique. - 11, 6 tangit. - 13, 2 oblitum nidu. - 13, 3 Ornatur. -- 15, 1
pulcher. - 15, 4 unverstandlich. - 16, 6 esso. -- 18, 1 sumat.

333. Dialogns Avari.

Quicunquevult salvus esse, 4. Sperne factum huius modi,

Ut conteranat est necesse Dixit Cato, rem custodi,
Crimen avaritiae, Dilige denarium ;
Nulla gratis dat avarus, Nam qui sua sic consumit,
Largitatis est ignarus, Aliena quandosumit,
Yirtutis et gratiae. Vertitur in odium.

2. Responsiohaec avari: 5. Vilis opum est acervus,

Nos oportet gloriari
In cruce nummi JJomini,
Paupertasnon habet leges,
Dum tu tantis rebus eges,
Quae sunt tibi laus homini.
Quas tu servas quasi servos;
Largitate fungere!
Ut mihi sit laus et honor,
Non meis rae rebus conor
Qaasi servus subdere.

3. Dona gratis, ut sis gratus, 6. 0 qnam felix, quam amoena

Felix eris et beatus
Et te Deus diliget,
Nam hilarem donatorera,
Largienteramore morem,
Deus sibi eliget.
Opulenta fit crumena
Et nummorumcopia!
Ubi nurnmi, ibi census,
Ubi amor, ibi sensus,
Ibi pax et gloria.
 - 387 -

7. Cum sis plenus aeris tanti
Tibi prava abundanti
Quid prosunt divitiae?
Ego satur, tu ieiunus,
Fames una, dolor unus
Angit te cottidie.
10. Opes omne bonum docent.
Et quid mihi verba nocent,
Sit salva pecunia?
Non res meae moriuntur,
Stultitiam patiuntur
Fecunda marsubia.

8. Opes donant quodvis donum, 11. Opestuae te derident,

Nummussolussummumbonum Quia dicant, qai te vident,
Et perfecta caritas, Quod opes te capiunt;
Nara quantitas quantitatum Congregandote enervas,
Et potestas potestatum Possidebuntres, quasservas,
Sola nuittmi quantitas. Qui te mori capiunt.

9. Quid in numraonisi forma, 12. Ergo vere, cum mundana

Per quem perit legis norma, Tam lubrica sint et vana
Sepelitur ratio? Sine boni pondere,
Augmentum est falsitatis Amnis more si defluant,
Et sepulcrum veritatis, Divitiae si affluant,
Mentis est confusio. Nolite cor apponere.

Collect.ms. Henrici SchedelNurenbergen. saec.15. Clm.Monacen.416.-

3, 6 eligit. - 4, 2 Dixit cather. - 5, 5 me fehlt.

334. De Bospitalitate.
Cum Deus in principio Et quando quinqne milia
Cuncta creaverat, Monte praedicando
De caeli tandem solio Cibavit quinque panibus
Verbum et miserat Plenam his copiam
Naturae praeiudicium ministrando.
Fit natus de virgine
nascendo.
2. Haec virtus hospitalitas
De causis saluberrimis Dici promeretur,
Nil valet, si non caritas
Deus incarnatur,
llli maritetur,
Omissis sed plurimis
Sola nunc dicatur, Ne fiat cum tristitia,
Ipsam vultus hilaritas
Ut expiaret vitium decoret.
Factns est virtutea
docendo.
Creator enim hilarem
Quassua sapientia Amat largitorem,
Singalariter Servemus morcm comparcm
Factis decoravit, Hunc sequendodoctorem,
Sed unam per insignia, Donantescum laetitia
Dum Thetidem in Lyaeum Nec fraus vel subsannatio
Nuptiis commutavit, laboret.
25*

Hospitemdecethospites
Curialibus
Verbis pertractare,
yuolibet actu permites
Eosdem familiam
Condecet honorare ;
Namprobiaugent famuli
Decushospitii,
Sed servi nequam denigrant,
Pleni sint iugiter
supplicii.
Nonuulli sunt in propriis
Per te manducantes,
Extraneis hospitiis
Laute convivantes,
lllorum bospesfieri
Non delectatur Henrirus
Moralis.
Talium vita sepulcrum
luste iudicetur,
Quort
forisestnimispulchrum, Largitorum
Sed intus videtur
Vermibus variisrepleri,
Foetore multimodis-
que malis.
Sophistice forinsecus
Pavonina sunt
Cauda decorati,
Atque domus intrinsecus
Ardealibus anis
Sopitur depravati,
Collect. ms. Stiriacense saec. 15. Cod. Stiriacen. L 26 [s. n.]. -
Plena. - - 2, 18 permitti. -
Inlialtlich Lehrg-edicht, der Form
M«istersaagenverwandt. Den Verfasser nennt '6, 6 sq. Henricus
3^5.
Praevia grammatica
sedet in senatu,
Ipsa nutrix artium,
quodam principatu
Praeminens sororibus
atque maior natu,
Fido tainen obsequens
illis famulatu.
- 388 -
Quorumcrebrofamilia
Nolens ieiunarct,
Si clavis eos saepius
Seris adulterina
non cibaret.
4. MediiChristus loculum
Semper diligebat,
Per illud uos signaculum
Omnes instruebat,
hi
Virtutum vectus circulis
In medio quod staret
vitiorum.
Hospes,in te discretio
Decet motitari,
Ne dicta virtus vitio
[Possit] depravari,
Servetur dandi raodulus '
Eligendo raedium
extreinorum.
tenestateram,
Prodigalitas
A te propulsetur,
Avari nec ama perara,
<,mi nunquam ut hydropicus
Vel barathrum repletur.
Sic nostras res bospitibus
Eite largiamur,
Post mortem nos caelestibus
Ut epulis cum Christo
perfruamur.
1, 24
3, 16 sq. cauda sunt. --4, 24 Ut fehlt. -
nacb den Cantiones und den deutschen
Moralis.
De VII Artibas Liberalibus.
2. Artis haec textoriae
gerit instrumenta,
Texere sororibus
solet indumenta,
Nam librorum series,
qnos haec cst commenta,
Artibus dat vestium
quasi velamenta.
 - 389 -

3. Post hanc dialectica Haec quibusdamclausulis

'Vultu celsiore, ludere perita,
Gressustatim rapitur Calculandodigitos
expeditiore, volvit expedita,
Vernat eius facies Novitate vestium
vivido colore, fulget inaudita,
Perspicaci radiat Circumvolitantibus
oculus vigore. numeris vestita.

4. Quodam privilegio 9. Ordine subsequitur

vultus praesignita, ars geometrarum,
Nunc sorores instruit Colligit haec legibus
omnium perita certis mensurarum,
Haecque pro sororibus Longos trahens aeris
pugnat expedita, circulos stellavura,
Armis sibi commodis Maris altitudinem,
commode munita. spatia terrarum.

r>. Tertio rhetorica 10. Multa privilegia

residens sedili, profert sui iuris,
Sexu licet femina, Vestem multiplicibus
robore virili, pinxerat figuris,
Apparatu vestium Cuncta certis spatia
radians non vili, colligens mensuris,
Quas colornm texuit Circulis, triangulis
serie subtili. sive quadraturis.

6. Fulgurat prae ceteris 11. Post has vuHum musica

cultu laborata, profert luculentum,
Variis coloribus Cantus quidera pruevius
florum purpurata, nontiat adventum,
Quasi pugnans pectore Nam cantandi multiplex
tota loricata, gerit instrumentum,
Cuius caput laurea Dat, quas plectro temperat,
surgit galeata. fidibus concentum.

7. Quattuor ex ordine 12. Hilarat concilium

subeunt sorores, dulci sono lyrae,
Honoris frequentiae Docta chordas habili
non dedigniores, pollice ferire,
Prior arithmetica Cogit altas gravibus
certo numero res voces convenire,
Claudens ad matheseos Quod ex multis una vox
introdncit fores. creditur cxire.
 - 390 -

13. Ultiraa scientia 14. Haec a lini nomine

sequitur astrorum, pallio vestitur,
Illa liberalium Tota quoqne sidernm
maxima sororum, signis insignitur,
Caeluin docta permeat Suum diademate
atque superornm caput operitur,
Motnm notans colligit Sic ornatu fulgido
causas futurorum. fulgens redimitor.

Collect. ms. Campoliliense saec. 14. in. Cod. Campolilien. 137.

Nachtrage und Berichtigungen.

S. 162, Zeile 17 v. o. lies Virga statt Virgo.
S. 113, 4 v. o. Quocum statt Quae cum.
&. 241, 4 v. u. luventutem statt Inventutem.
S. 271, 10 v. n. Laudet coetus statt Gaudet.
S. 284, 9 v. u. Landeline statt Landoline.
S. 298, Nr. 275 ist durch Irrtum in diesen, statt in Band XLVb
geraten.
 Inhaltsverzeichnis.

Seite Seite

Adam Adam primus homo 377 Ave lesu nomen mirabile . . 73

Adam nos per vetiti . . . . 98 Ave lesu te colimus .... 44
Adest tempus matutinurn . . 12 Ave lumen angelorum ... 47
Adiuva nos Deus meus . . . 324 Ave Maria Magdalena . . . 294
Ad sermonem nostrae laudis 188 Ave Maria tua mihi memoria . 209
Aeterne reram conditor . 237 AVP martyr Christophore . . 249
Agmine sidereo 289 Ave martyr triumphalis . . . 250
Alleluia iternm modulis . . . 329 Ave mater salutaris .... 201
Alma poli stella 166 Ave mea specialis 199
Alma redemptoris 200 Ave pater egenorum .... 316
Alma serena pia . . . . . 153 Ave plena gratia Angelorum . 207
Alme Dei digite . . . . 28 Ave pleua gratia Virgo vas . 124
Araat puer castitatem. . . , 324 Ave praesulhonestatis . . . 290
Amor veras omnia 64 Ave regina caelorum .... 136
Angelorum gloria 238 Ave rex lumen cordium ... 47
Anna stellam matutinam . . 240 Ave sancta Barbara .... 244
Ante tuam faciem 235 Ave sancta Dei genetrix . . 167
A patre prodit genitus . . 19 Ave sub panis specie. . . . 111
Arce sidereaPhoeberefulserat 62 Ave virgo e.oncipiens.... 132
Area rosea vinea 194 Ave virgo Deo grata .... 253
Artes docta regis nata . . . 282 Ave virgo Dorothea .... 254
Aadi laude^horaeprimae . 13 Ave virgo gloriosaMater . . 212
Augustinusex honestis . 241 Ave virgo gloriosaSponsa. . 182
Aureavale virgula . . . , 281 Ave virgo Katherina.... 281
Ave Barbara beata 243 Ave virgo mater pia .... 182
Ave caeli redimita 295 Ave virgo singularis .... 136
Ave Christi mater digna . 215 Ave virgo tu rhristina . . . 248
Ave clara lux solaris. . . . 212 Ave virgo verecunda.... 131
Ave clarissima sanctorum 298 Avis haec magna 384
Ave clarum miraculum . . 147
Ave confessorLeonarde . 286 Barbara virgo Dei spes. . . 243
Ave custosdulcismeus . . . 236 Beatarummulierum .... 245
Ave decusecclesiae. . . . 213 Beati sunt qui habitant. . . 228
Avegemma o praeclara. 244 Benedictaomnibus 117
Avegemma pudicitiae . . 117 BinalegioneDavid .... 302
AvegloriosaDulciset . . 192 Bridlingtonis
prior pie . . . 269
 - 392 -

Seite Seite

Caelestisregisprincipes . . 238 Fluxit ille labor magnus . . 10

Caelestium rex agminum . . 18 FonsDeuspateromnium . . 22
Caeliportanobisorta . . . 145 Formacrucissanctae tibi . . l^l
Caelireginamte iure . . . 169 Fortis ut morsdilectio . . . 123
Candoraeterni luminis ... 71 Funde precesin caelis . . . 219
Cardo caeli Punctutn meridiei. 140
Catechizanset baptizans. . . 271 Galli cantu mediaute.... 11
Christe nostra redemptio . . 72 Gaude cuius uterum .... 133
Christivirgo Katharina. . . 277 GaudeDeoplenagaude. . . 169
Clara pudicitia pulcherrima . 154 Gaudedulcis Margareta. . . 296
Cleri universitas 269 Gaude felix Anna mater . . . 239
Collaudote matremDei . " 214 Gaudemartyr Christophore . . 248
Consolatormiserorum ... 26 GaudemartyrMargareta . . 295
Coiitemplemur crucifimm . . 131 Gaudeperpetuopraedulcis. . 266
Copiosae caritatisNicolae. . 299 Gaudereginanobilis .... 119
Crucisin ara lesu cruentato. 93 Gaudesolapia sinecrvmiae . 166
Cum Deus in principio . . . 387 Gaudetcoetusnoster laetus . 271
Cunctipotens Dominns ... 46 Gaude Thoma ducum decus . 311
(.'ur-ummundisol vergentis . 9 Gaudevirgo Cbristograta. . 253
Gaude virgo concipiens . . . 132
De crystallo scintillula , . . 125 Gaude virgo iure matris . . . 147
De patre prodit genitus ... 19 Gaudevirgo laudabilis . . . 185
Deus admirabilis 204 Gaude virgo mater Cbristi . . 134
Deus de nullo veniens ... 19 Gaude virgo sponsa Christi . . 279
Deus qui ad imaginem . . . 237 Genitor ineffabilis 18
Dignus laude martyr gaude - 272 Genovefa flos virginum . . . 261
Diva parens maerore carens . 153 Gloriose rex Oswine .... 300
Dives virtutibus Dira . . . 310 Gratia caelestis reparatrix . . 169
Dulce melos tangat caelos . . 271 Gratias ex esu referamus . . 329
Dulcis amice vides .... 102

Dum sub mundi vespere... 64 Heu heu Christe Deus . . . 130

Hic sacerdos fuit ordine . . . 265
Eia veracis Hierusalem . . . 234 Hieronymus scholastica . . . 264
En ego heu vilissimus . . . 129 Hora nona qui potenler ... 16
En lohannes humi promus . . 274 Hora sexta crucifixus .... 15
Eremita tua vita "
. . . . 272 Hora tertia qui missus ... 15
Est Hugo de Burgundia. . . 267 Huius mundi de profundi . . 38
Est pretium in pretio . . . 366
Evangelistafulgidus .... 274 lanua solisfilia prolis . . . 165
Excitareo eor meum.... 245 leronymusscholastica . . . 264
Expurgatorseelerum.... 101 lessefloremproduxit.... 146
Extullamusvirum sanctum. . 272 lesu Christesempiterni... 40
lesu decus angelicum .... 71
Firma Frideswitha 261 lesu Mariae filius 252
Fistula dulce soiiat ut . . . 354 lesu superni radius candoris . 86
Florens virgo caeli rore . . . 247 lllustrator cordium .... 202
 - 393 -

Seite Seite

Imperatrix egregia . . . 218 Michael cum Gabriele 225

Incipe lingua senum . . 16 Mirentur mundi climata . . 362
Inclita martyr Avia . . 242 Misereremater Dei . . . 144
Inclite Christi confessor . 276 Miserere mei Deus .... 223
In matutinisDomine.... 20 Mitis Agnesquaenupsisti . 235
In psalmis hymnis canticis . . 21 Mole gravati criminum . . 173
Insontes Dotnini nobis 267 Mors est ventura cuius . . 352
Intacta viscera Pudicae . . 67 Mortis ad montem te lesu . 92
lutima laetitia 323 Mulciber exsulta mons . . 268
lohannes amantissime . . 274 Multam labem peecatorum . 333
lohannes apostole 274 Mundi prosperitasEt vitae 359
Iu--te ludoce precum .... 268 Mundi salus o Maria . . . 208
luvans prece nos a nece. . 272 Mundi sator et plasmator . 271
Mundus abit res nota quidem 354
Katherina gemma clara . . . 277
Nata natum adora .... 146
Laudet coetus noster laetus 271 Naturam nostram Christus . 161
Laurentius in ordine .... 285 Nondum rerum serie . . 61
Laus tibi caelorumdux . . . 167 Nunc araoris indicia . . . 112
Luctu amaro noti lamentantes. 95 Nunc Christum olim patribus 71
Ludimtis heroico versu . . 152 Nunc otnnesgentespopuli . 21
Lux illucens illustravit . . . 289
Lux nova sublimis de . . . 73 O Adonai Dotnine . . . , 21
Lux veneranda bonis .... 151 O angelorum gloria . . ,
O Antoni sancte pater . , "240
Magnificare piam decet . . . 152 0 athletae Thebaeorum . 311
Mane concurrit coetus . . . 89 O aurora rutila .... 146
Margarita pretiosa 256 O beata Katherina . . 281
Maria Christifera 129 O Birgitta stella clara 246
Maria per ingenitum .... 217 O caelestis regni rosa 279
Maria summa orta 169 O cara anima Deo . . . 319
Maria virgo regia 179 O crux ave sanctissima . 107
Maria virgo virginum Ora . . 216 O crux ave spes unica . 106
Maria vjrgo virginumQuae 217 0 decusAnglorumtitulis 250
Mater ave Christi sanctissima . 168 O Deus exercituum . .
Mater castapia clarissima. . 155 O felix regnumpatriae . 230
Mater Christi noli flere . . . 181 O filii ecclesiaeDeum 21
Materdulcisnos dignere . . 214 O flos egregianascens 156
Mater misericordiae .... 217 O flos primatum decus . , 286
Mater patris et filia .... 202 O fonsmisericordiae. . 210
MatervirgoDei decu.s. . . 1.59 O Francisce
Concupisce
. 260
Matutinn tempore 284 O Franciscepater sancte 259
Maximum solacium .... 108 O fratres deTotissimi . . 320
Mellifluuslesussit nobis . . 328 O gloriosedomine. . . 24
Memorans novissima. . . 340 O lerusalemsuperna. . 300
Mentegaudens
praedicabo
. 197 0 lesulumenmentium 47
2-5**
 - 394 -

Seite Seite

O lohannes amabilis . . . 273 O vos omnes qui transitis . . 349

O Lucia gratiosa .... 287 O vos sancti Maccabaei. . , 291
O lumen verum genitum 50
O lux sanctorum
speculum
. 229 Pangelira cordismei . . . 338
O lui sempiterna.... 51 Paradisiamoena regio . . . 229
O Mariagloriosaangelorum 172 Parcepaterpiissime.... 17
O Maria lux divina . . . 135 Parendi velocitas 297
O Maria Magdalena. . . 294 Paschanovumcelebrate. . . 110
O Maria mater Christi . . 132 PassionisChristi primus . . HIO
<i Maria naaterDei . . . 208 Pater alme vere Deus ... 36
<> Maria tnater Dei Miserere 172 Pater creator omnium ... 18
O Maria quaestetisti. . . 293 Paterfili paraclite 17
O Maria recordare .... 126 Pater qui de nihilo .... 33
O mater matrum materno . 164 Pater qui es ingenitus ... :'.!
O militesangelici.... 24 Paterrerumomnium.... 30
Oinnes confiteminiDeoquia 314 Patersancte
a quomundus. 337
Otnnes sanctidirigite. 24 Patrisunigenitus 68
Omnipoteusmiserere . 25 Paulusaemulatorlegis . . . 302
Omnipotens solusqui regnas 52 Per pretiosamomnium . . . 228
Onmipotens vis trina Deus. 61 Per sanctostuosDomine . . 227
Omnishomoqui premeris. 291 Petrusde petramittitur. . . 308
O mortalesquid agit . . . 358 Pie lesu recordare 53
O nobilisvirgo Lucia . . 287 Plebsfidelis et devota ... 280
O paternatespiritus. . . 22 PontificumMartinedecus . . 296
O praeclaraCaecilia. . 248 Post peccatum hominis . . . 377
O praedulcisparvule . 72 Praecepitpraeseslesum ... 91
O principesangelici . . 238 Praesidium vitae 257
<) princepspacis .... 26 Praeviagramtnatica.... 388
O qualemquantum . . . 22 Precamursanctatrinitas . . 20
O quamsacerdotium . . . 329 Pretiosevirtutumflos.... 297
O quantaeperfectionis . . 111 PromissaDeuspraemia. . . 228
O reginaangelorum. . . 175 PulchraMaria serenaMaria . 154
O regina caelorum .... 219 Quae vitae es vena mibi . . 293
0 regina paradisi .... 213 Quem veneratur civiuna . . . 237
O regina sanctitatis . . . 184 Quicunque vult salvus esse . . 386
O regum rex altissime . . 25 Qui descendisti Domine ... 71
O sacra virge nobilis . . . 280 Quid in hac miseria .... 356
O sancta Deus trinitas . . 18
Qui gremio matris resides . . 72
<) sancte Christophore . . 249
Qui poetarum dogmata . . . 384
O sancte Dominice.... 252
Quique laboratis si vultis . . 257
O triclinium nobile . . 23
Qui signati estis Christo . . . 253
O trinitas sempiterna . . . 23 Quisquis ades plange crucis . 96
O tu qui miseros spernis 383 Qui te orant o Maria. . . . 202
O Ursula nobilis .... 313
O viridis palma 256 Regis regum plebs devota . . 304
O viva Christi hostia . . . 287 Remove cito peccata .... 219
 - 395 -

Seite Seitn
Res nova mirabilis .... 193 Tactum pudoris nesciens . . 70
Bex civium caelestium . . . 227 Talis es et tanta crucifixi . . 104
Rite diem festum colimus . . 150 Te cupio salutare 55
Rogocordepertractari . . . 370 Te Deumcanit^iugiter . . . 227
Te lucis sinceritas 147
Sacerdotes nunc audite . . . 331 Te mihi pacifica vitae . . . 162
Salve Christi crux praeclara . 103 Temptator pravus et . . . . 332
SalveChristi parenset nata . 163 Te ob sanctoram
merita. . . 228
Salve decus feminarum . . . 211 Te rex laspar imploramus . . 309
Salve flos florum lux vita . . 143 Terna iam dena moriens. . . 257
Salve lesu Nazarene .... 96 Te vere summa trinitas . " 21
Salve lohannes sancte . . . 270 Tolle sarcinulnsQui crucem . -"!84
Salve martyr et regina . . . 278 Totusmundusest subversus. 361
f?alve mater miserorum . . . 139 Trinitas lumen luminum ... 19
Salve mater salvatoris . . . 211 Triumphale lignnm cracis . . 106
Salveparensadornata . . . 191 Tu sacerdos altissime. . . . 112
Salvepaterexsulantum. . . 284 Tu signifertu lucifer.... 272
Salvereginaomnium
.... 176 TuumSionexsilium.... 369
Salvesalvatormundi.... 52 TJniusnuminissedtrium . . 137
SalvesanctaCaecilia.... 246 Ut de lesu nomine .... 75
Salvesancte
Michael.... 235 Uti sponsus
deregio.... 71
Salve sancte prior 269
Vado mori mori naturae . . 351
Salve splendor paradisi . . . 239
Vaeh vobis hypocritae . . . 367
Salve virgo pia eaeli .... 158
Saiicte pater surama caeli . . 29 Vale virgo regia 183
Vanitatum vanitas 357
Sancte praesul bone .... 312
Veneranda trinitas 18
Sancte tuum nomen .... 30
Veni persona tertia .... 27
Sanctus Luthardus reg-ali . . 290
Veris flos Herba ros .... 325
Sapiens hoc carmen audit . . 363
Satis verbavaria 366 Virga parit florem 162
Sceleribus
homoplene. . . 293 Virgoclemens virgopia. . .213
bemperavediagenetrix. . 136 Virgo Dei genetrix ....
Virgo Dei mater clarissima
157
. 151
Splendida stella maris . . . 168 O
Splendor
paternae
gloriae. . 70 Virgolaudauda
Impetra
. . . 241
Sti-llaMariamarisquae
. . . 163 Virgomarisstellalesse
. . . 159
fStrllamariscandoris
ebur. . 166 Virgomatermelliflua . . . 174
Stellamariao Maria.... 174 Virg-oprudens
margarita . . 295
Virgo puerpera sis mihi . . . 155
Stelligeri splendor salve . . . 168
Ktillat in stellamradius. . . 190 Virg-oserena
materamoena. 164
SuaSimondatdecreta. . . 364 Virgorestauratrix nmndi . . 158
Sume plectrum lingua metri . 360 Virtus angelorum deluditur. . 102
Vox invalescit subsannationum 88
SummaeDeus potentiae. . . 238
Suznme pater Nicolae ' . . . 299 Wesselprunnenses fratres . . 211
Fiereraehe Hofbnchdruckerei Stephan Geibel & Co. in Altenbnrg.
CM
CO
o

<£>

THEINSTITUFE
OFMEDIAEVAL
STUDIES
59 QUEEN'S PARKCRESCENT
TORONTO- 6, GANADA

\ 082G. .
 V

tf " "*
m

u^