Beruflich Dokumente
Kultur Dokumente
Cihrant
Uiiiuiit Iliiiiirrsitu
1^^^-
S S feStf
T
^01^^
J M^^^
'
U
I^TT
^Lt^L^L llZ
fiina'und zei
]i
6- :
?uSen
'
HilloncuSjdiuinagcrens.fopWflctypcrit',
Oircrt,
AROIYS OyiNTV5
ROMANORVM
IMPERA^
torfcnipcr Auguftus, ac Gcrmaniac, Hifpanuirum. vrnufcp Sicilia:, HicruHilcm, Hungjna:, Dalmatio:, Croarix,acc. R.CX, Archidux Auftria, Dux Burgundix, Brabantia:, &c. Comcs Habfpurgi, Flandnac, Tyrolis
&c,
commcmorans
opLifcuIis.
Vmucrfis
&
thcmatica:
rci in
maximo
notum cfle volumus. Quumnoftcr 6c Impcrii facri fidclis, dilet.tus Petrus Apianus Maprimis pcritus, nobis humilimc fupplicaucrit, quod Ephcmcndcsquafdam, vna cum aliis
infra
fuo fumptu, pariij tum inucntionis tum xditionis laborc, in communcm bonoru ftudioforumgi omnium
fingulis
humanirer xdcrc fccum conftirucnt, Vcrcaturffl iam nc cadcm ab aliis quotp, qui cx altcnus incommodofuumaucuparicotcndunt commodum, qurtp alieno laborc bcncparta, in fuum ipfotum male conucrtunt vfum, imprimcrcntur, id quod in fuum haud
vulga^
rc dctnmcntum rcdundaret, iuatcnus Pnmlegii noftn pracrogatiua ad ccrtum annorum numerum. inquo ncmo plancillud
tcntarcaudetct
fc adiuuarc dignarcmur, Quumcp nos corum, qui tum opcra diligcnti ac fcdula,tum vigilannafuanonmediocn.quam
S< prouchcndis bonis*
arnbus gnauitcr impcndunr. A inuulgandis vnUbus libns nulli ncc fumptui parccntcs ncc labon, Itbcralitcr infumunr,
Rcipub. inficnitcr pro*
dclTc lolcnt,emolumentum promoucrc, contra difpcndium amoucrc, pro gcrmano
A: mnato nobis ad cximia honcrtinima<ji ingcnuarum ar
tium Iludia fauorc ftndcamus, ftt vt facihus Apiano quo^ prxdifto. pra:cibus ciufdcm * fupplici pctitiom
condcfccndcntcs Grariam noftram hac in rc impcrnamus lingu larcm. Omnibus ita^
fingulisCafcoeraphis, Bibliopolis, d'qmbufuisalr)s tcnorcprxfcnnumdiftnctein=
infralcnptos
hibemus, nc vidclicct
libros, quos pracnominatus Apianus vcl lam xdinoni
dcftinauit, vcl xditurus, erudins omnibus in publicu
communicaturus eft vnquam puta Ephcmcndies ab anno faluris noftra: M illefimoquingentcfimo tnccfimoquarto
ad Scptuaccfimum fupra Mil
lefimum ^quingcntcfimum duraturas prartcrca libros dc Vmbris, Ceiinloquium Anthmcnccs: S< al.um adhuc dc
Anthmcnca libcllum cum
Kcgulis CofTa: dcmonftratis: Dcmcnfuratione vaforum cum artiftciali partisvacua: inuentionc:
5chedul.is dianas fiuc Alm anak cum ludicns an.
iialibus,feuCvtvulgusloquitur)Prarticis^
connncntur: Libros irem de coniunctionibus
FtoIcma:ijmMnoui(rimai!la Vuijibaldi Pyrckamcn tranflanonc,antehacnunqa:ditum,cum
Tabuliscorrertillimis, ^in quadrancularc fieuri
(cuiufmodihaclenuscxcufKnonfunr)conformans:Ptholcma:ietiamlibrosGrsce,cruditoscosfine,a:(qu^^
cFat)
clcgantcs nauuam^ illam fuam gratiam in propria lingita rcrincntes: Librum dc
Eclepfibus: Librum A:ophi Aftroloci vctuftuirmi Libros
bn; Vitdlionisquo$aiJthonsantiquifl^[nilimulacdochrtimiPcrfpcatuam,opusA:ingcnsaripfamatcri^
Aftrono\mpn6lmmuo= "'^"'"^"^^/"^^""'^^'^'^"^'^^^''^busCrctias: Librosdc Iridc.Tabu
vfum candidc
&c
Gc
^"'^^^"'-^"'^'"^'^^og^phicamcumomnisgcncnsobferuanom
& Cquod inauditum cntplcnfg. ) numerorum, Aftrolabium^ numcrorum vmuerfale, vtrcccns ira vnlifllmuro: Tabulas feu Mappas vt
pcrstonqum Rc vocant, vmucrfiterrarutn orbisgencralcs,autcnamquarundam Regionumfeu Prouinciarumpaniculaics:^.- quicquid in Mathcmaticis rcbus
di^tus Apianus lub 1 itulo &c nominc fuo, aut fi qua aliena rerum Mathcmancarum monumcnta
jf uoc4bulo,quihiif
prius neuriquam excufa,fua vcro iam induftria rc
cpuipr4cm,con=
ucmentt
utTifa.
tm
dicmmi.
ci,P'ano
"^"'^^'^^'^^^""fa^vclcnamfiguristantumilluftrata.perquofcun^voletlmprcflbrcs.mluccmxdident^m
abipfo
xditiomschecomputando,prfl:tcrfuam ipfiusvoluntate,cxcudant,feucxcuderefaaant,ne^ficcxcufosvcnumcxponanrfcuvcndant
fub poc*
raDcccmMarclurumAunpun,provnaCamcra:noftrt-ImpcnaIi,3lteravcromcdietatedtAoApia^^
fionis
I'broruijhcada:mulanonemcxcuforum,quosvbicun9loco^naclusfucnt,perfefiuefuos,3utadiumcntoMagiftratusciusloci fi^
carca^inpotcftarcmfuamrcdigcfepoterit.
HarumtcftimomohterarumSigilli noftri appenfionc munitarum. Datum inCiuitatenoftra Impcnali K.atilpona, dte tcroa Mcnfis lulu, Anno Domini MiUcfimo Quingcntcfimo Triccfimofccundo,
Impeni noftn Duodccimo & alioa Rc^
Ad mMdatum c<4r
CA ROL V5.
AVG
VSTISSIMIS CAESARP
RIBVSCAROLO ET FERDINANDO, IMPE/
ILLI REGIQVE HVIC RHOMANIS. FRA.
TRIBVS INVICTISSIMIS&c. ILLVSTRISSIMIS PRIN.
RATORI
Lcyfiiick,
SalutEmobfcquentinimusprscaturcljcns.
iIluftriorcs,ipf)
virtutum^
verorcrum
quo
vidclicct,
cuadant. Quod cquidem vtrum^ mihi tam foelicitcr ceflKTe dum veftris maieflanbus hanc dcdicationcmparo,
pcrgaudco. Cumenimmaiorcs fitis, quamqui encomia admittatis, cgo vero indignior quam qui infcriora
audeam, mdoOior^ quam vt pariapon*im,pIanc veniam huius cofuetudinis mc impetrafrc reor. Nifivcroquis
nodum in fcyrpo quercrc malit quam nihil agcre^ Atfi Horarius ille Flaccus Poeta difernnjmus fagacifTi,
negauit , metuens
fc
etidcumnondefintinnumc-
aaa vefttatotisviribus,om
buccinatores in hocdics dc noftcs incumbcntcs ftrennuiirime,quie!ogia,vitas,
xuum diffundant, adeo,vt fi poft tatositot
ni^ orarionis varietatc orbi prardicent , proclament, longum(^
merito iuita prouerbium, ne piftos quidcm adhuc nouifTe Cacfaresargui quxa^quai^ene ta turpis
prxclarosviros, in prarfentia quid moliar,
mathcmaricus non vidcam , plura nuc adderc fuperfcdeo. Carterum cur veftris maieftatibus , 8c Cxfaccelum
quafi
ignorantio:
infimuler
Confideranri mihi paulo alcius Cxfarum Impcgaudeam , hoc malo perfequi .
Auftria: Archiducibus , ponflimum afTcrtoribus
libus
prouchendis at^ adco pcrpetuitandis, vt fic loquar, mortalium ingeniis, ftudia itopcras^nomuenio
ratorumffl Rhomanorum in excolendis ,
ri
&
&
Ne^ vero eft q. hic fe iaL^ct vel Gr^-cia , vel Phtcniaa vcl Eegvptus, quantumuis
ccntium gloriam parcm vnius nominis cxifterc.
Quandoquidcm
flle non minus condiixifTe vidctur qui inucntum probc invfumhumanum
vendiccnt.
fibi
prindpia
arrium
littcrarum
Vt cnim architeftus non magis am^
cogitat, altcr rc ipfi prodeft.
prodeflc
Inuentor
oftcndic
illequiremprimus
tranfTundit quam
vbiopusftrufturacft,gnomonisdoftorem,qdatore,lkputonemmcrequirerc,quandocxigunturarrisopcra,ponusinucntorcmquim
,
aiibi
Dlcxatur
Atqui melius tradunt-hacc in manus hominum, hr)squi curant alTidue, vt opnmi quique autores in orbem
arris traditorem prefcntem
publicam faciunt/ lam vero hac in p.irtequi plus contuletmt multis lam fccuhs
diuuleenturf quim ingenia hominum, vt cum Plinio loquar, rcm
Nonne Auguftus
rhomamCarfaresnuIIifunt., Vt enima pnmis ord.ar
Europe,quam
orbis
parri
certc
ctpopulofifTima:
populo rhomano
Apollincm luum pa arinum volummibus
ille Cncc finc deo quidcm)
luliu
demas.
fi
princcps,
nominis
ccnris huius
ftarim
&
tantumnon
pcrpctua:
tumcrarcis tumlarinis magnificenrifHmeinftruaum.
vrilitari
confecramt^ ibiq;
hommum
dc
xtatum
gratuitodedicauitMndccmminnu-
&
Dum
hancVam fan^am
dcprxcans ab omnibus parem rel.gionem m adorand 5
non licet, adm.ror .vnicc intcrim, exofculor^, optans, imo
fecundus pnmus ftudujt libris artcm.tanconfecrandis,
Imperator
AuguftusRhomanorum
Scdvt ad rem rcdeam.
Marci Varron.s b.bl.othecam Rhom^ exhibuent) cum Cxprirs cum ncmo (^^ qi Afini) Pollionis opcram (quanqu^m prior
Q,aos autcm
cred.derit/
S'orator h
b^^
lod cquidem
CS 3db"
rem
&cmc
quia
SSi^
morrpChunc
marimar)
cripuit, parrim
^^^^
Pl.nium
Lucanum, Andromachum thcr.ace inucntorcm , lofcphum,
pcrator^ Vnlcnu,
"'^f/'""',^!""^^^^^
bibhotheas ccllocarctur, vcrum
fum mhorcs orbi dcdcrunt ! quorum vll.mus non modo vt in ommbus
'^^Yh^^J^^.umiaX P
LccL,
An non leg.mus
lul.um
ofc^c"
P'"-.'''
urrn"uTccmena (q^
Vcfpar.anum lat.n.s g^'^"'^;"''""^' '^^^^
tantum vctum kd hono cs &
rcthonbus P'"''^P'"'^
' ^^^^
gcntorumsaurcorumnobis fummaeft, perrolu.lTc! Anthoninuo. pium
f,|,us Op^
'^^^"'f
.0*- *
Gordianum dcm^ rcxaginta duo m.ll,a volum,num
Irouincias^^accrcu.lTc!
huL
ct Sylut^ atL
'"'"li^^c.rurSta^L
f
dcderat
.
pianum poctam pro opcrc de p.rdbus fib, d.cato, tot aurc.s donau.t, quot vcrfus
thura v.A marq,
o.a
Aupufto
pocta '^'^^^''il'";^"''^" '
Poftcr.or,s mcmor.am Mart,al,s
icrno cofblatu ,llum corona infign.uit,
Rcrum
c,ft^l am domum fonarc,
confulc nob^h, v. ga, Vat.^^^-;'"^~
B.ITcnos iuhct en red.rc farccs, Noto
pro noHro datc SyUo camcn^c.
Prudcnnum ad
pnma falus & vna C.far Gaudenri fupereft adhuc quod optct,
mcru,t fub
Conful 'K taftus yH'"""^"
o,il.tix prffefturam pcrduxit.
Auroraus a Csrarc Gratiano cu.us fihum erudut
d,gn,tatc.n
d
m
Confularem
ConMar
ad
(cr,ptam
g
Al"^" h,ftor,a
Domiriano'^ fifco acc.pcrc, Adrianus & Anton.us Arrianum h.ftor.cum proptcr
_
cft, Cy'-"^P/''"P''" P;"
cucxerunt, Truianus D.onem Prufieum ph.lorophum curru fuo non femcl d.gnatus
Atcha/
crcxe
f'"^CIau^,a,,o fta^^^^^^
impcn,
reorcm
fiUo
ficio faftus eft Ep.rcopus, Conftanrinus Ablab.um ph.lorophum vna cum
lunio ruftco
dius& Honorius%uam in foro Tra.an, collocan pr.cepcrunt, Marcus Arithoraus Impcrator
p^^^^^^^
,
cauit
omnia
conrulatu<j
vuum
ftatua
mortuum
decorauit.
ne gcnmnum,
coiim.unisett)
&i
Ad
cum
noftra
vcftM
. n.
A'
fin. M.-^M vt
rw*?cfoa^us3d.utfint,d^^^^^^^
rftDromptam
fic
rurfus
""^^^^
^0
rSrs 'XSt
c^^^^
'"n irait v.d.t
vk^^^^^^^
nullaa:tas,aut
mdcdum hofccprartcrco
="t
vlli
Vt
mirata
[niciiim
^_
vctctum dur.milcs
imS Poetas
doaiorcs.
cfl
difficilc,
^^^^^
P^^^^^^^P
,0 Crarc Bocmx^^^V^^^^^^
a-quc admirati
prcopia
nonnc
oUrcs,
v cftri
autcm fammcnti i
^^^^.^^^
^^^^^
Dmo Albmo
fccundo,
jSfttcntifTi
H.ftor.cos, Iur.rprudcntcs,
Mcd.cof^
audu
Rcgimontanum,
facratilTimi^ Impcrato
f.lcam
qu.bus profccto
Nominarcm al.quos,n.r.omncsmal.nt,nommarcmomncs,nir.compk^csnol.nt,
P^^^^^^^^^
1"os''^"<^'
'"8^""^
dSurus crA
xSrqux
Aueuftana mc
cxadcrum
amor
cognituseft,ita
rfferturi
cft
vt
Oux
d^com.
Inter qua:
racnt.x ftud.ofis , almd qu.cq vtilms cxcarc.
mcndx corng. dcbeanc,pnusanullo vnquamd..-tum,
rcsquantummomcnrihabeat,.llcdcmumv.dcb.t,q.qu,dh.ftonaruordo .n rcbus human.s quxar pcrpcndec. Quo
vllib. rydcral.s
rrammaducrfi.m qu^
fublidia,
forec.vri
pa^to hiftonarum
xqu.nocn.cu.dcntc cognirionc nccp antca a quoqua tanta faal.tacc reiaca, fiir.. I.tcr comctam
piurag;quxopcnsproccflbsoftcndit, redtamcnnevltromcacantarc, Sybar.taqsmxta
DE TNVICTISSIMIS, CARLO ET
FERDINANDO Frambus, OrbisRho
mani Impcratonbus, EpigrarnmaChri*
ftophori Statmioms
Offlmaqux tantorpcflabisacummc
M. D.
IN
Nefciit Euclidiscalculusingcnii.
InucnitHipparchtis,PtoIcmxusilluftrat,atilIos.
Nunc Apianuscritmodicus^qu.prcftatvtrum^.
Torrilibusgyrisvclfinuarcpoteft,
Si mcruitgraiusftatuaspuerarte Berofus,
Quid ni gcrmanusccmpla mag.ftcr habcti
LIBER LOaVITVR,
Vltrojiuimtutus malolateredomi^
v..s.
Qucm
Vtnumcrctfcftosliterafacradies,
fi
bi conftct,
Nccfien mundo fabula noca querorSpcs tamen eft ingcns fruiturum fydcrcfaufto,
Tcdlumcxlarcis non male nominibus
fcrant.
Hiftoricus, Cnfes tcmpora qux^
ccrnes,
ab orbc.
Altcra pars fubdct pnmo quotus vfus
ferat.
Sit, vcluti caudam a Sole Cometa
UuiumcrosfTU^tusTorqucri nobihsindc,
1
EIVSDEMIN AVTOREM,
LincKiusad ledtorem.
Qux ncc
pofthacilladacuradcos.
Scbafi:.
Scdulaquxfruftraquxfiuitrxpcvctuftas,
ARGVMENTVM
ASTRONOMICVM CAESAREVM P.
Apiani
Prima
quiduis
eft
finc
nata,
Ipfc fub
Jlochabet,
fi
INDEX
APIANVS LECTORI
INDEX
VM VIDEREMVS, CHARISSIMB
Lcaor,plcr.iqiinfigma,nrrir(p AflronomicjE auidir.
Ilmaingeniajioc nollro xuo pnllim cxtarc, \'cruni
ad cim cjpclTcndam ,icccdcntia, illico prnr nitmcro
rum copia.computi difFicultate, fpcculationir^jjacii
minc, aucm, immo prorfus iii fug.im cogi mdctp
adco aliarum dilciplinarum , quantumuts facntilli*
nio'i innumcros, paucilTimos huius Iibcrnmc artis, \ cl.iliquatcnus
pcntos rcpcnri, cx animo non dolcrcnonporuimus. Scddic obfc"
IN
cxpolua.
croquarnamhuius rcicaufa
fit^
aliaprofcllo nulla,
quamquod
pri^
minumomni jlioftudiopracparat,
mai;if<pidoncarcddit,
v't
non
nerc valcret pnmo vifa cft.nifi tcporc fui afpentatc poncrct, rraa.ibi
te
per
NANDI
*juaopuscircvidcrcm,citraquam inutilequodam*
niodo cr.it, nudum inftrumctorum vfum propo
nere,parnm,quia demonftrariones non ali^,
quas pcrpctuitaa rcmittercdigniores oc^
currcret.
mc
morabi[ur,diestamen ivannusijuc
foluma:tem*poftcritarimemora
I
dumnemononvidctcertusvc
ruf^lcgetur. Hoc in dc/
monftrandi opcrc quaii^
NniabAdam adChrifti
ma-ar&
Hcbrcos.
cnunctia.
Abrachis AftronomusquandovixrHr
AndromachusCrctcnfisThcoricx.nLcnrorn.
Agriasaftronomus quando ftcllas
confiS
AlbategniMathcmaticiartas.
Azophi Arabisfcculum.
>
,
j
nun>:tia.
nunctta.
Artislmprcflbnacinucntio.pcrqucmil^quandofjaa.
cnuncha'
-"umluj.
Annusbol.insquid.
enimclia.
AnnusBifcxnlis.
Annusauilisquid,
Annus
|
,
nunctia.
cnunctia.
Annusmrerc.-.Ijris.
,
,
cnunOia.
,n.,^
Lunaris.
Annorumdiucrfitatcsvari:r.
aiuucha^ !
Aftronomisamcridtcjnmcrtdiemdicscomputantur. cnunchi'
AftronomorumcrrorpcrradiccmChrift,,annosChriftumprttccdc'
tcs,computantium.
Aricns pnncipium vera: ecl^pnca: vbi fitum fit
cnun.^u L
Aequmoaiipunctumfubmdcvariafiinxquatorc,iccirco tfc tcmpo^
"'Pf''"I
r^u
>
Acquino..tiuvcrnalcChnftitpequaDdocongit
E.*
AcquinoAiti vcrnum quando noftro aruo contmgat
E x
Acquino>:iiidicsquimvmbramdclcnbat
enunoia.' *
Aequinoi-tiumtemporcvrbiscondita:,
enunctia.
Aequinoctia quibus tcmponbuscueniant.
cnunctia. 39
Acqutnoctiamcndiants omnibus adaptarc.
cnunctia, 59
Abhominabiliscrrorquorundamdcrcqumoftiovcrnali.
cnun x
AugcspIaneta^anteArpoftChnftitcmporaquomofciatur. enij*
+
Augcscrranriumdiluuiitemporc.
cnunitia
AugespIanctarumCaroIii^ FcrdinandiCarfaytcporibus. cnun.
+
Aangavanisnominibusinfignjs,
cnimcln'
'
Aqutl:ccileftisforma.
cnunctiai
cnmictia
Auftralcsftcll.tvtipriuscumSoIcocciduntquimoriijtur. cnun.
AtIandidcsPIciadcsvndcdici^,^quotnumcrofunt.
'Afiniftellfl:vbiIocat.
4.
cnunctia.
+
4
4
cnunctii
Argonauisfifuatio.
enunftia:
Argumcntumlatitudinislunairisvtinucnias.
fit & quid pcr eClm tntelligendum.
cnunOia. jS
Ajpectus quid
enunctia.
Ajp^tuumnumcrusquisfit.
cnun^tia.
0
10
,
cnunctia- iO
cxccpra l una qua rone dcprchedas. E. 1.
)
fc
Lunampraitcrquomodopcrnumcraj
inucnias.
'""""^'^enunclia.
A!fonfiRom dHif.rcg,s^aftronomicIarimmiartas.
cnZ%l'
Afpcftusplanctarumintcr
inaefcfl*!.
enuncbj.
Auicemxmcdicitempus.
Abrahami Aucnzrc ludci feculum.
Hocerumquicquid
"'""^^'^,-
'
Alcmconmcdicus^ Aftronomusquandoflormr
''"'^'^aoruit,
losaff^equans.
matu,!cctorcandi
de,dum tuo vfui
inuigilauimuf
liuitaalfonfum^Eufcbium, AIbu#
te/
Applicarcplancta quandodicatur.
cnunctia. ti
enunctia.
ArgumcntumSoIismcdiumquomodohabcatur.
ArgumcntumLunarmediumquopactoindagctur.
cnunctia.
n
j-r
enunctia, if
Incxcplo. cnu. jo
Anaxagorasqiicj-pcntdcmotuLunxfcnbcrc.
Athenicnfes menfiumfuorum numcros quompdo Luna: artanbus
no dcbes.
Qyodfifecc^
riSjCoges mcolim.
aptarinr.
Valcoptimc,
ujcjccmplo. cnun.
Aureusnumcrusvelutircpcriatur.
Aurci numcriinuentio.
50
ir
cnunctia. jr
enunctia. 3f
enunctia.
Aurcinumcri vfus
Aureus numerus ouarc fit apofterioribus pofthabitus.
Aurcusnumerus luIiiCfcfaris temporc.
Annibifcxnhsinquifino.
cnun.
enuiiLfa
SJ"
cnufli^iJ.
37
cnu. 37
cnunctia.
111
BaSus^
117"1
"
INDEX
INDEX
Bianchinifcrrancnfistcmpusi
Bifcxnltsdicirano
VZn^:
tnunctia.
\j
Enun^ia. ^
Bootquomodovocctur,qualif^& vbnncocloluccat.
N.aa:quandomSialiagcftu fit En., & cxcmplo E. ,o
,
BcA.usSulpm-^GairqncclJp.apudL^^^^^^
6c
7^!;
E
]ciaudiiPto!omxiAlcxandrm.Mathe.&ph.lo.fcaiia
Enundtia.
Concilium m Nicea faaum
Enunftia.
Imperatonsortus
CaroliOumti Romanorum
Enundia.
Dcccmbrisdicnatus.
Chriftus xr
Enuniftia.
intcrcalan.
anno
Chriftusnatus
Corona: Scptentnonalis
Cigni aftcrifmus
^:^:^^
Craurus
conncftatur.
qu^aftrapofidcat.
lomrmot^a^^^^
Iup.tercalidus& humidus.
Enun.^ia.
Iup.tevfotiu.vita:veteribusdiCtus.
louis locus
Indition.sRoman^cYcluminucft,gare.
Con.undtioquidfita.vndedicatur.
Em,na.a V.
,^
Tnn4?;
^""^l^*
^"""Jf; ll
CYcliSolansmucnno
Enun.^
a-
!^
,7
Imcrcalat.onisncccnitas.
ludcorum error in cclcbrando pafchatc.
ludcorum fupeiftmo in d.c pafchal.el.gendo.
Enun^
a.
?7
lud.acipafchariscogniriotabularis.
^"""^^if*
II
Interddensd.cscluisfit.
tionctert.i
|~
Cnncorumdierumneccmtas.
g^^&adrupHees
rnfisvndeaufpicandalit.
bnfishora verunmquirendafit
cS.riumqualcccHpfiscoinddcns
LvrcE conftituno
tnuncna. ^
Enun. ,o
LantudoSaturniquomodonofcatur,
LatitudoftelIarumf..xarum quopaaohaberiqucat.
i:
4
^nunclia.
enun.^>^^.
fitus.
fnmiiflia'
^^^^'
c
^
!
"^""^'V
cnunctia. 7
cnunaia.
enunftia.
}^
cnunOia.
)^
enuuOia. j
cnuniftia.
dominicalis inucntio.
PadusquibusexncUiscontinuetur cnund.a. ^
enun. x.
FrldDr" LunrSol,fuequo*eponib.l.sconting^^^
cnun^
^utumvt.nucn,antur.
ic"p'fisdieco^ntoho?..n.&
Mardocheus quotempore
enuna,a, ,o
Fufebu"?o?deMacfd-onid.mperiif,nc.
euariet,,n cxemp b enu ,
N,a=quotann,s
b smhyftoria
enuna,a.l,
enunJria. ?
rcg,s ortus^en. ,
r|r!X;^:S:^-,ne,v.tra,om...n^^^
rir''TonbBrnaTaftrologifcculum.
Ecgrpl "bachi
marh^emat,c,obitu s
.Gentes q>.omodotmpotafuanumerannt
vixerit.
en^-.
enun,a.
enunftia.
enun.a
c"""^'
'
abfimilis.
Marsquarc\oceturpyrois.
cnuncna, jo
)o
MarsquemlocumtenuentTroiKdirutctemponbus. enunctia.
Marrislaritudocxcidii Troiani temporc.
Mercurii motus quo pacto fit inueniendus.
cnuncria.
cnuncna.
MercuriusquarcSnfbondicatur,
MercunusProtcofim.lis.
cnunctia.
Mcrcunus anccps.
Mercuriiinfluxusalterabilisquare;
f
)r
cnuncna.
cnuncna. jT
cnuncna. ir
enficna. ir
Mercunimotusfundatxurbistcmporc;
mathcin.
Mercurius falfo tranflatus in Scorpionem a Lucio Taruno
urbisextructxxuo.
>
t
cnunftia. |
Mileus Aftronomusquandoclaruerit.
cnunctia. >
ahumct quo tcmpore hcrefim cfaaucrit.
enun. 5
Marrisauxquantumdiftet acapitcvelcaudafmdraconis.
enuncna. j o
Martis curfum ceu inuenias quocuij tcmpore
o
cnuncna.
ars tempcratumx calidx Sc ficcx
cnunctia. i o
F=^":S^^-tun.curidc,.
enun^ia.
enuna.a.
Mofesquandoobierit
MarinusTYriusgeographusquoxuoCxritcrit. cnuniitia.
^Fnd?nusfiue
Fortunpartcsvelun.nuemantur.
MOfesquandovixerit.
cnunftia.
^Pr*ra^*RouSnorumVn8arie& Bohem.f
enunctia.
cnunftiaii
Liuiusquotemporevixit.
t. ?
LiuiusecHp. S. Galli cuenille tradidit fcgnius at<j cucnit.
enunAM. 3 o
Liuius quomodo intelltgcndus dc hora ecHpfis fug.
Kq"abALndrodcbdlatTPtolcn,o& Alfonfo E
CrWDfcsin.luafcunq.libctformasredigcre.
cnun^tii
enuna.a. 9
cnunftia.
Litert-
tcnipore fucnt.
^
J
cnunftia.
enunAta. j8
LantudinemLunxquomodoquisrepcnat.
media.
|
Lunae cu Cap.te vcl Cau.dracoms fui co.uftio vt habcat
bdem
Ibdem
D.esnaturalesdupiiciexcauama:qualesf.unt.
p
t. 4
enunaia.
Latitudolouisvrbisextruaetcmporc,
art.s velun inuenias
Latitudincm
Dicmmnaturaliumarquatio.
D.crumnaturalium.na:quahtas
poir.t.
fciatur*
iX
^"""^?"'
Lupilvdusqualcfit.
Cometxtertomotuscontrafignoruordinemvtfuentpartef^^^
fit partc fecuda.
CrdasCometarum a Solc gcncran quomo cognitu
enuna.a. ,
propheta: quando exntennt.
& appellanones.
Leoniscornuomododicatur
Lcpusqualefvdus
LOgitudoftella^anteftpoftChnftitpaquorao
hnunLha.
IX^^V
planctas
rrifisvtfit iudicanda fecundum
Cometae.
Lunaris annus.
hnunLtia.
Cnfesquibusde caulisvanentur,
,
in oDierua
a ^Luna.^rnberu^^
LVciusAemiliusPaulusquoaJuoPerfeaccepit. cnun.
c
"JJ 7
Enun^
Crifisquararioncconnngat.
Crifisquomodofalubnsvel.nralubriscognofcatur.
Igneam&fuprcmamacrisfph^ramnonrapi
Emu't.a lo
ir^Za^ lo
Cnfiscogninoquibuspcrfcnpta.
euunaia 3 9
enmuria. 39
^"""^'^*
Ind.canausd.csqu.slit.
,
Crincosdicsmucmrc
quo
TT^ Euclides eeomctcr
enun.na H
obnnendam.
Intcruallicognitio.
C^nWCSafiumprimumvbigcnrifi&qnhabitfifi^^^
'^''""^lt
rnnn^n ,^
E"""^^*!*
Delphini
cnunaia. 8
,
Cacphaconftellano&nomma
Claucmfcftorum mobiliumquomodoindages
Concurrcntcsdicsquomodonofcantur.
CvclusSolansvndedicatur.
Ind.tion.sromana:dignitasA;vfusnece(ritafq.
quanntatem
quadncnn.s cur non fuff.aat ad vcram anni
1 ntercalano
'
Enuna.x
enurKtia
Inditiomsromanxongo.
^^"""^1':
Coniunanonummagnarumvircs.
^"""^'^' !
^"""f '^^
I"^""^'"^-
1,*
loannesdcGmundenmathematicusquandoclaruit. cnuneti.
loannisRcgimontanigermani exitus miferabilis. enunctia.
hf-
'
Coniunaionummag''narumappcllationcstr,pl.ces.
Conceptionishoraexnatm.tatecognofcere.
x9
zo
'^nuua.a.
criricos ftatucrit.
Enun^.a. ^
Combuftuspbnetaquandod.catur.
Coniunaioncsmagnasvelutiqu.smdagct
%
f.
Enundu. ^
En
enun(ft.a.
In 1
A.
HippTratescurquartum &
lumSa*
!
"
CaniculavelCamsm.iior.
cnunttia. %
cnuniSia.
c
EnuiK^t.
Cctusquibuscxftelliscoponatur&quavancappclletur
Caft-.opearftell^.
enuniftia.
cnuniftia. 1 9i
Hiftonx quomodo per ecWpfcs emendan poflint,
variano
Hiftoricorum inannismundi dc conditx roma: aftercnd.s
Euunclia.
enunftia.
cnunCtia.
Enuniftia.
& nomma
Lconisquomododicatur
quomouu un.a.u. .
Cor Lconis
IJor
cnunoia.
enundia.
nomcndatura.
cnun. ^
Hyades ftella: vbi hnt fita: &: vndc dicantur.
cnun^tia, ^
aftenfmum habcat
nyaraqutiii
Hydra quem dutiuuiuui
%o
Horam afpcCtus Lunec cumplancrisqua via quis pcrnolcat enun.
Herculis fituatio
Enunftia.
fitus.
enunftia, f
Eminftia, |
BAirasquandovixerit.
cnunctia,
'""KurU
21*2
'
INDEX
Mcrcurii diflanria a Solc,
INDEX
Serpentarius vbinam
cnundlia
cnuncha'
cnuncria
cnunctia.
'
Mcrcun.lancudofundatarvrbisfcculo.
coclo fic.
icptctrionalcsftcllarDnii^riim c^..^.-
cnunctu
lit.
tnundia. *
MoramcdiaccWpfisLunarisquomodomueniatur.
la
Mccus NiciarobecWpfisvifam.
Excmplo
Mcnrium grxcorum larinorum.^ collatio,
in cmplo cnun
i o
Moram infantis mvtcrorcpcnre.
enunctia 1
Morainfannsm
vterotriplcx.
qucc
fir.
-il
enunaia'
communi diucrfus;
Mcteorofcopiumquidfit.
diluuium quo fcculo fucrit.
NOc
cnun
cnuncria.
enuncria.'
NotiuspifasquibusftclIi$conft.it.
Niciasducis Athcnicnliscxemplum.
Nariuicatishorofcopusqualis lit fccundum
? t
partisfccundx*
cnuncna. 1
Nabochodonofonsrcgnumqu.indocKpcrit.
Ptolomeum
6^
30
Hcrmc^
enunctia. 5$
Kionisclanfrimtfydcrisconftirucio.
O'^?^
OppofirioquidfitiVvndcdicatur
OpprclTuspIanctaquis fiL
Obfcirusplaneta quis fit.
cnuncna
Ptolcmcimarhcmancialcxandrinifcculum.
enuncn.i*
Pcrfeifydus.
cnunctta*
enunctia.
1
1
co=
Enuncha.
zt,
EnunClta.
Enuu..^ia.
37
^"''um Cafircm. E. 3
Enunctia.
Timocaris aftronomus
quando florucrit
^"""'^.
Aurcarumongoquandoc^-pcnt
Enunctia. ,
Enunctta. %
i.hur,buItrydcnsconannatio.
fcnuncha.
Theon^Pappusmathemana
|
1
+
+
Poloinclinantcsftcllxortumfuumpnoremoccafupcragant. cnii'
Pleiadcsvndcdictxiiquornumcrorunc.
cnuncna*
Pifasnonusquibusllcllisconftcc.
alt(,u.s cito
30
fint.
mucnt^o
SoIansannusquotd.ebuscoftctfccunH.
Tl^oiacaptaquandofit,
t
enunctia.
fit.
quomodo
P"^"''--^"<^d.n
Signaduodcamtnpl.aa.
EnunCtia.
,
cnunCtia. ii
SoldtLu^acuVrturcZ.'
cnuncti.i
Proclus aftrologusquaiidoclarucrit
Plinn lecundi mors.
Pra:fcpeftclla qua:
gnorcat.
j-
^*"^ "^*^^'^^
Sohsccl^prcsquomodor^rni ^
5olar.s cych
cuunccia.
quomodovoccntur
^'^"'^'''""^^"''ndodicatur.
ooiis^tLuna: o"
A- n r^r.
cnuncHa. +
cnuns.tia jp
cnunctia. 1
cnunctia.
PLatophilolbpusquandovixcric.
Philippi Alcxandn patns obitus.
enuncna. +
cnuncria.
rt-
enunctia.
4.
cnunctia.'
I
I
occupa t E
cnuncna.*
FunctaccKpncaquomodopcnnftrumcnrumrcpcriantur enun 18
PcrfcusiuxtaEufcbiumquandorcgnaucnt,*quandovictusfita'Lu
cioFauloRomanoconfuIc.
enuncria 0
Pcrfn capnuitaccm quam ccHpfis dcfignct.
cnuncna '
l^IutarchiintcrpresarguiturtranatioKiniqiiioris,
incxem F* ,0
Pcolcmxi fcntcnna de horofcopo nan
inuaiicndo.
cnunctia 7 1
Trmusarpcctusqu.dfit*vndedicatur.
^
*
Fn
r^te-~s.c^.;J^?^^^
Pars Fortuna-quidfit,
cnnnrK
ParsfortunaracLuna:afcendcnscuridcm.
VVictruii
cnunct.^
Pafcha&rcliquatcftamob,l.acxcycIofuo?cIur.habcriqS^^
Pafchaquomodopnm.tus,npnmomcnrccu!tumfit.
inuncti^*
Pafchadcamaquar^^^
Pafchanscolcndi f pnminux, tu
fcqucntis ccklic diucrfitar*F
'"""ras. h.
u
Pafchaquandocclcbrandumfit.
cnuncna. 38
luncna. ^8
'nuncn^'
enuncna. It
38
dwncria.
humores imitcntur
Planctarumexaltatio&cafiis.
^"""'^"^*
^^^""ncna.
^Qya^f^ntdtquomodovocencur Peeifiaftrr,
Qyod.cpoir,bileficarpcctumalmuem ,cn
"^"^'"''^^ri.
Quartusafpcctusquidfit.
QHomodoaftronomiarincumbenrircdpnr^nmi;.-
mathcmaciaccmpus.
Vcncris aux
quomodocum Solcconueniac
^"""'-'^a.
Qu.dpcrpun.taccljptica .ntcll,gcnd.'m
p"""'^''*
cnunetia.
QuarcimcrcalatioBK rrvHk-iiKT
QS^mcmbra, um '^^^^^^^
ottuplcx mctcorXp,
eXr ^""K'
QuomodoPhmusintclIigend^^^^^^^^
fccunda:parns
^"""f-^pamsfccunda:,
'
^'""a: loqucns Ca*
tnuntflia.
condita.
fin..,- r
f^omanum ka endaru?
Rjtionemcndunorum V
xr
37
fi
/n
30
Enunftia.
^^T^ri?'"' "
Parh^T^^"
Dccc. E. J
^
Dion.f.usabbas fundaucrit!
vniucrfb
Enun*;iia.
Scrpcncariuf
extru^r
'
Pnnn^T,*
^
*
IZnau
F.X?.,
tnunctia
j3
'
Fn.mS"*'
fZ^]''
Fn.^l^
p!''locaca
Fnnn h
'
cftrcii!.|
Vrdralct^^^^^
Enunttla,
ycdftdldua:fiiftran, manfi
fcrpcntarii occupanr.eunft,a.
^'";l;;;d"'cfe"
Qu-busnamopusfitadecWpfcspra:raeicndas
'
^S"";;*;^-
numcrus
^^^^iV^^^^dictx^tquocnumcrorunt.
Vcncns locusmiomodoinucmatur.
Vencns appellario
cmincna. ,p
j"""*^^-
Vrrxmmorisconftitunoa^nomcnclatura:.
Vrrarma.oris nomma ^ftcllarum
Vcncrismotus
Parcha vrvanccurranoncmcridianorum.
Planecic quos
II
hncopcns.
fint
architccharras
V.tcII,onis
enuncri/*,*
PafdiamAnctccclcbrandum.
Parchaludeorumcurcrrat
Torquen commoditatcsqua:
qu,orcur,*
^
,
occaru.
AD LECTOREM.
Ibidciti vcrfu
k
I
E R I no poMft.opd LcAor,qiiininrercudendi3fti(ndenonun^
nifi pius lcctor antca ccrtior cognouerit,anthori non ra
incidant,<]uas
4, proafccndcnscrat,fcribc,aIccndcn$erit,
39 Icgendum Apotclofmatonnon Apothclcf.
col. veifu
iii,
Ibidcmverfu
'^s
legcambasnonambobus.
Enunrt. ;r,
Ibidcmvcrfu
Enunil. )7,
Ibidemvcrfu
Ibidemvcrfu
Ibidcmvcrfu
vcrfu
<s,
vcrfu
j-
if, protranrii,fchbe,tranfigi,
3?, prorcduco.lcgcredutfto.
i|.8,
inquircIegc,noninqucrc.
f t, icgcndumintuens,prointucarij#
;o, pro,
Verfu )8 propomeridianos,fcnb*:,pomeridianis.
Vcrfu 2.0, propoftiilat.Indicc,Iege,pnftuUt,adduccrcm. Indiccito
vcrfu 4 fchbc,vrrumfct nccncccrtofiat*
col. )
j
Ibidemcol. t ver. j Hxcomnium.fcribe, Hxcomnia*
verfu -^8 pro Lunxi lcge Lunx.
II col.
Ibidcoivcrfu f9y pro G andauolegcGandauo.
H" iii col. ) vcrfu ir fcribe prccclicnnore non prarccllcntiora*
I iii col. X
Ibidcmcol, ^ vcrfu
IMA.&c.
procognofcis legecognofcitur.
cqua;poftSalua
1 iiii col. 1 verfu 3 lcgc,oblcruationumtcmpora
tons noftrinatiuitatcm jfi anno cepcrantj&c,
Ibidcmvcrfu jf pro tpora legctempora.
Enunft. 30 vcrfu )8 pro conringitlcgccontigit,
K II col. } verfu jo pro ecliiplcs quas fufmime de(cripfi,Iegc,
ecWpfesSolares,oculari dcc.
3
Vcrfu
<^
procnamin
2f
non rcpertam,
Verfu 31 pro Annos
fcnbc minor,
Icge
Annus,
Ibidcmprxftitutoslcgc pra:ftitutus.
EnunCt. 3<s verfu 8 pro vfu habita, lege vfuhabitus.
Vcrfu 9 pro (eumchuslege,IcumchusColumna z huius cnunLtian vcrfu t prodcputatifunt, legenduoi
dcputatafunt,
Vcrfu j o pro, argentu ftipendiis lege, argentum ftipendiis*
Vcrfu )3 proes^tferrumlcgCjXs&fcrrum.
Verfu 3) lege proaddo, adde.
Vcrfu -jf quarrcftanrialcgequcreftant*
Tabula radicum aurci numeri Iic habet.
Tabulaaurinumcri^Cycli indinonis,Icribc,
vcrfu
jtf
(NOVALISrf
SIVE CrCLI DECEM^
pro,exbilftxrihbusduobus,Iegc,iS:cxbifexti
hbusduobus.
Vcrfu 1.(5 Icge. IntcrcalarioiftanuHibicommodiusfieripotcft.
Enundt. 38 verfu dt Icge,terminusTheophiheft,non Thcphih^
Ibidem col. x vcrfu ji pro fanCtitumlegcfancitum,
Linca X9 pro. Quodscquinoctium,iegcQuod vcroequinoitiunii
L iiii col. ) linea 30 provacaruntlcgcvacarenc
Verfu 39 legc. dumfit,nonvIrimafeftiuirarisA:c.
ii col.
o lcgendum, nonnihiU
linea
)
Verfu }). Obuiafunt, euidcnriora flec.
Vcrfu )3 Iegendumpcrniticm,nonparniri'efli*
Vcrfu 61 Icgeperambulat, nonpcrambulate,;
Col. t, verfu <(o. ab tniquiohahorumcontuituvcIcoAActtio&c*
legendum.
Col ^ linca 9, quorumaltcr,legc,quodcorum
Vcrfu. 2.7 proAutlcgc.Vtfiin iitc.
Linca 35- proanimaduerfulegeanimaducrlb*
icgcmonftrapromonftrct.
Enunct. )8 vcrfu
Enun:t. zq \crfu ( fcribc Afpcctuum non Afpuauuflu
Vcrfu )7 Icgc impcndctnoninpendct.
Ibidcmvcrfu fS Cofmographiarlegendum.
Ibidcmcolum. lecunda, pro tnnus lcge thni a(pc(3us.
Enuntt. ij vcrfu 18, Apcrius,fcribcapcrtius.
Columnafccundavcrfu -1^+ pro ardiorisicgctardioris.
verfu )9 lcgediftnbuerc.nondifciibuctc
Enunrt.
Verfu if proeuenientlcgendumcueniunt,
Verfu 39 Lummarum.lcgeluminarium,
Ibidcm in margtne, Cautela Icgc nonContela.
EnunCi. 14. \crfu i?" Parirjnoneitexaminabi5,IegfnguftidL
Parirarionc&oppolinoncsexaminabis,
EnunCt, if \erfu 1., coniunctionisaute,legeaut,nonautcm
Enuntt. iC' ver. jr, fiargumento,fcribc, Argumcnium.
Vcrfu ?t pro intclligcsfcnbefcnbcmte!ligas.
Verfu Ibidem +0 proiitcralegcliteram
Vcrfu ^6, promaiori,inlimbo^c. fcnbcnducft,maioriinlimbo^
Ibidcm pro Ac fcnbe A t.
Ibidcm in excmplo ante Chhftum ab Alexandro abeuntcmutuatum,
verfu
Linca
procarcnsalio,lcgccarcnsaIiquo.
74-
Vcrfii 3 prologifccundxparrisJcgccompIcAituf,
Ibidemcol. 2. verfu )3 cnun. j duphcemaditum^non addimHli
Ibidcmverfu 3) pro cuirei,lcgccuiusrci,
col
verfu
4f
Occ-
Iege,thgoni,aui,procrigan,iqui.
Ibidemverfupenulrimolcge.htera M, fmem
cxorimati
Col 3 Iinca X, percpmerito F L, lege, per^ iplum F L &xt
Iege,quamintcnm proqucmintccim.
proiulmodi Icgcciufmodu
Vcrfu 31 proforfamlegeforfan.
ii
coL
Columna ^
iii
Verfu
iiii
verfu
col. z inritulocap.
3
Ibidemcol,
hnca
6 proaliusamplitudinclegcalias
^lcci
diccndi,cuius.
verfu
prooceidentahlegcocddcntalis.
z hnea i) Icgc a Soletradtos^nontraCtus*
col.
Verruvclhnca )7 propoflcdcretlegcpoflldcret^
Verfuvlrimoproconringunt legcconrigerunt.
Col. ^ verfu zB Iege,heliaccoccidit.
i hnea 3 pro ab aehs lege ob aeris*
i col.
li col. ^ verfu
procodemrcaostranfucrlbs,
O
O
lege,
codoa
tranfuerfbs.
jis, legetendentem,fignorum 4c#
Vcrfu 13 progingnilcgcgigni.
Verfii
0
Q
iii
col.
Iinea
jx, quamaliusjcgejquafflalios;
Vcrfu z8 parcratlege,parerat,
im vcrfu ^ QyEIl
MAGO
lcge
QVETUMAGOi
.1
'
ASTRONOCAESAREVM
uitatem.vclproximoannoantc
FERDINANDVM
"''"'**
FERdTn A N nr^^^^-^
''''"'''"^
;
ir VH
''^'"P''"'n
Pot<-nrifr,^
nomcn Regis
Chnftum.
fcrt
,,-o,.of-
Eodemodomconfimil.busopcrabcrr
SEQVITVRTABVLA TEMPORVM.
ASTROK0
MICICAESAREI
PERPETRVM APIANVM
MISNENSEM EXACTISSIME
CONCINNATI,INDVCTIONVM,
DEMON5TRATIONVM, EXEM-
Alfonfum aom
3000
%
s
TroiacaptaantcChnftum
HomcruspoctagrccusfloruitanrcChnftum
'
DIVERSITA.
fcdquart j partevnius
Huiurmodi
omncs
.lute varictatesn
fcmcl miflas facio,
dici
propcmodu adiicit;)
facit.vtquarc''
itercolarc.
vcteres
ponus in \ Inmu
^pcradi
mo;
Icrunc,ibiqift3biliucrunc.Eftautfinisilliusanni,principiu fcquenhs
Kadiccid uic nanuicans Dominicx in(]uincuro,rcrro
qucrcndu erir
tocdieijLfpaau.Mdicecur. Hictaccrcnopoirum
haftenus fere omnes errore prorlum abommabili dcccpcos
clicee.hnfti,ftcllai^curfus,C6iunctiones,Oppofinoncs. Afpcttufffl
rcliquos conatifuntdcprxhendere,a:quaem
C6muncs
A: Bifcxriles
ranonelcponercno animaduerccrut.duantcd
poft Chnfta annos,
nmiii^portionednudicara.cu tamc Saluatons noftn
^uilisannus.
nanuitas non
t-omumvTlCiuili,fcdintercalanannoc6tiecnt.
moncfacics cos,qm inftrumcntis
Atqmhoc
dico co.
tabulifq.iiloft:aIiquando funtvfuri
qiioidc;agantcautius,.\-tententprouidcnnus. Inprxfcntioperc.ni
5]f3rc fallan hilhocingcrecdubii.
Adharccu Aftronomos antiquiorcs religionc
^
ur Artcono^ quada\idearadiccsfu:
quada\,dearadiccsfuasvarieadreguducuq;pnnci^
imcomputa daiie,\elunadobituPhi!ippi,^adregni Nabuchodonoioris mitiu,
one motmi
nteChruiu.
illud\mucrfaIe&c.Pra:ccrea al.quoR:mfigniOR:
Qu rrr^r^^
^''''^
^^""^
doctnna& nominc
'^"rib^ iVderalcs
^rExcphgratia, S.noffcqms
0"'d..tpe,tcnucrint,quentm feqnh tabula, qS
^
poftSaliatorcannocuobi.fle,ad.l
Stnl^'.?aTPA"^''''^
TempusCA' Ou d^i
'^'"S
__
lumeergo annoKnumeK'
R.OLI Impc^ lum
fttons
''
Roma ^DIu^lZT"'^^
5i.^^FHRDI
N A NDI
^m. Bohc.
h
'^ngarix
Chri.
L. AcmiliusPauIus.C.SulpinusGalluseclJp.i).pdi.Y.antcchr
Hipparchus KJiodius m Alcxandna cofvderaui t ftcllas
ante C.
Abr.ichisfttllasinRhodocontcmpIatuscft,anteChri.'
?mZrAnn
3s
Hoc^vtru
''"T.P'^"''"^^
'
addit'^;??'^^
SiaTecrS^
'"'^
'
'
fir,
SeruatSnsadue:
99
)7i
,10
J
M.T.Ciccroa^Lucms Taruhusaftro:claruerunt,ante'Chri.
S9
dies.quifequuntura
c!
5/, dics 95
mucftigc,radiccmcpadeundeannupona,Chnftifc^,noe.vifhmandu
cftvicclimuquintijdicDccebns mcinnucrc.tamctlieo Saluacor
no>
fternanis lit.fcd finccmfdcanni. Aftronomi fiquidcveccres,
fc.x illos
lus.
AmorceAle.xandnMagniadSaluatoremanni
-jz^dicb
lESVS CHRISTVS
+ hcm
IIZ
S.
ponitur,quiinaliisannisn6crt,diciCidealionomincBifc.xtilis.Hunc
inqua Rhomaim SoIisannijinpra:ftnnbusfcquar,fccunduquc mo*
ruscoclcftesomncsinucniredoccbo. Orruni,seundc.-i lanuano, qui
efl finis
1%
HcIiconCi-iccnusaftrologusvirittemporcAfucri antcPhr.
Plato d- Anftotcles philofoph. daruerunt ance
'
PhilippuspatcrAlexandnobi.canceChri..in.
Aratuspoctagrxcus itaftronomusanteChn.
Archimcdcs lVracufanusgcometerprxccfl"itChriftum,.innis
qiiilibet annus intcgro dic fupcrct trcs prarccdcnces, qiii quartus pro^
&:in ptcrea vocarur inrcrcalans,quafi
dicas Interpofinh'', Incercalareenim
tcrcilans ide,
kj-
Danuspnmusrcgnarcca:pitanteChriftum,anno
IV"
HippocracesCous mcdicusflormtanteChn.annis
.,1
Niciasdux athcmcn obecWpfismetuopcsathc.amixitanchr.
Lun.iris,qucScptebcr aufpicatur.habc
Jirexnlis
'
cnim vt Romanis,:innu5Sol.iris,cuuis
principm Ianuarj''c(l.Aliis,vt Arabib''
turcVc.
)0
^*^^'^"''
vniucrliim
N.^bochodonozorregnarecocpitantcChnftum,anrr^
jolorisannus. quiturj
689
panicl^EzcchielprophetabantantcChriftum
Rhomacond.taeftantcChriftum
ENVNCTIATVM PRIMVM.
3)ojdicb. 5,5,
Chnftum
Mofes.ndcl^crcoprxcft gcnn
Iuda:orum.
Mofes legiflatot obiit ante
Chnftum,ann
lhalesMilcfiusecWpfimpra:duit,antcChri,
NNORVM
?84 dies
Mcn.Maiasann
PLORVMQ.VE FIDELISSI.
MEREFERTI.
lud-i:
nafcicur ^quQ
FILIVS DEI IN
anno
BBTLE^
<so
67
p^.
95-
99
| j
1
t
o
e^z.
MauornusLolhanusvixcrunt
310
3iO
390
humanx
falutis
vitamegitvclarciccr
84+
49
Turcarumorigopofthumanamfalutem,annis
Albaregnimathe. in Ararta a.
880
0*
Azophi ArabsftcIIaspcrimaginesdcfcnpfit
Auicenna mcdicus Hilpalcnfispoft Chriftum, anno
,,00
jfo 3
'
CAESAREVM
ASTRONOMICVM
ENVNCTIATVM SECVNDVM.
Otfhuar,Non3P,dledmc<:p fphacrr motus intclIigcrc,Zodia
cumq;,rccundumqucmomnia(cqucntia inflrumonta
rcgulantur.vcreimaginari.
^
Etqaamuis
pfiiansdicaturinirium Aricris,rcIiquatamcnZodia
ci figna
nei-Jicnorumcpduodccim,maino
Motus Nong
& Dcdmx
Iphfcra;.
fiat,
committcrcnonpotui,quinftatimabjnitio,hocdubiidilcuterem.Nc
mincmiatct,poftlcptcmcrrannum fyderumorbcs, adhuctrcs fiiper
Ueci
cfrc,Nempeoiitauum,cuifteIlxfixxinfunt, Nonuminlupcr
horis
mum,qui Arvirimuseft.Dccimafphxraabortuinoccafum
fcrtur,vciuri oculis indics difcimus. Vidcmus cnim quemadmodu Sol
& aftra rcliqua ([que fccu vna violcnnftimc rapit ) oriantur occidat.
C A
E M.
Aricris initium
eft
A,quodcircum
intcl
rcfcrt.Huicnonoorbio*auufubeflcintciiigc,Cui''mcdiupari
ra
tcrecI'ipricaqujEdamoccup.at,inqua punctum fupponcs,Cqua!cfc^
httcramcxprimiO quod indc vocabimus ininii
qucnsfiguraper
Arietis, fcd oiftaucc fphacrfc. Huius fphacrfc mot'',n6 cft aiius, nifi
inminoridrculororctur,fcc6dufigno^fucccirum,hoc
cupunfto
& E rurfuf^
cft,abipfo B vcrfus C,curfumfuumperagitpcr
in B 7000 annorumfpario,&:illcmotustrepidarionisvocatur.Sic
Motus Trcpi
daaonis,
criapuniflumdiametralc
ftatues,quodlibr3cprinapi(jappciiabis,
Etquamuis
aftroi
vcrjdic,fecundumcnimillam,omnialcqucntiainftrumcnta accipten
aidina
da vcnicnt. Interfcclio Zodiaci A: equatoris punc'tum veri ).'quino^i
rcfcrt,quem fimiiacSolintrat, Equinoctium vniucrfoorbi cfficitur. ^"'".ftatuii
fit.
Scicndum ramcn cft punctum lilum non fcmpcr codcm in ioco fiftcrc,
fcd fubmdc hincillincin a:quatorcmutari,ficut incpiciclo quoda,pun
dtoaugemmcdiamdcrignannvfuvcnit, Qu.irationcxquinoctiapcr
petu6 variantur^t anncipant. Tcmporecmm Chriftiv crnaica^ijuino Acquinoftii
d!cMarrii,inannoBifcxnli,Commuiil vcro ac cur
ctiumcontigit
pcrpetaj
dicMarni. Vciunnoftroa:uocommunibusannis
Marni,Intcr- vancntur.
rc.
mi
CAR-OLV^
Sc
FERDINANDVS
nanfunt.motuso^auf
fccundo?:
fphscrxmcdius.nuiliusfigni jj gtaduum i minuri
ferc fuit. Idem quoqi motus crat prinapii Aricris Nonx fphxrx, a
ChnftoccnitOjVfqt fubdcama.lninumveroaricnso>.tauxfphxrp,a
puntftofcptcntnonali B, quodcftininumparuicircu!ivf<padlirtcr3
H, tillcarcusoiJtauiorbis,Argumcntumdidtur.Vndcliquct Cxfa
rumnatiuitatcEcHpricamoAauxfphxrxciufmodifuilTc, quxmota
cftper
K F M. Arcusautcab F in k vf^mediusciufdcmo"
m, propc la
xquario,qerat 8 graduum
tus,i K vcroad
mi. +o fecudafa
mediusmotusxquarionicopulatus, j9 gra.
dt,id qd vocatur aux c6munis,toridc cm gra. m dc fccuda ftcllx fix
& augcs 3 Scruatore Chnfto,in tcpora Cxfarum vf^,promoucrunr.
Motus Nonf
5c octaue fpht
rx
tcmpotc'
CAROLU
FER.Db
NANDI.
Prindpiufli
dcdmiffphcr^,
ASTRONOMICVM
CAESAREVM
ENVNCTIATVM TERTIVM.
RadiCS,qiixmrcqucntibus mftrumcntis^admcndiarf
num
Ingolftadicnicni
bus
VM TERRA
non
polsit, uc
riu-s.Radiccsucroomncsiequcntcs.In
golft.idiaifi mcndiaiio relpondcant, pa
jm cft.horas aliorum locorum, n5 elTc
NoTalocoru.^g
Marfilia
HM
M.
.A notataddc, M.
.idiungitur
mi'=
A ^ M
dcpnrhcnduntur, ^hocmodohoraiftius
loci ucrificata erit,ad pra;fentcm radiccm.qua cum, plaiictaili curfus,
uiquirc.ut infra. Huius it aq' rei cvcmplum cft,
^lmpcrator noftcr fcmpcr AuguRus , C
L S Quintus,
G.indaui,FIandna:nafatur, jf hota ^^i- Mportmerid!em.Qua.=
reiamGandauum intahularcgionum,iuxtaquod
inucnics,ho
ramnullam,minuta 39 & A Vbi
hortatur, utquocies G.in=
rc,qualiaintcr
ARO V
fAliudExcihpIum.Rex
FERDINANDVS. Oriunduscftei
dacftiHor.ji m
m 47 poftmeridicm,natus
adeamquscliturccurfuserranOum,hor j mi. ji funt.iddcnda,quodfacithoras z) mi.fjjcum
fumma ifta planetarum motusjinquiri dcindc potcrunt,
Sedquiahora zo
clhdcmRcxFERDINANDVS,
OppidorumjEuropXjAfrtcx 8c Alia:.
Narbona
Valennncs
M
Tolofa
M
Gandauum>f M
MarteburgumM
Antuerpia
Mctis
Trcueris
Ncoburgum
Aichfladium
Landishuta
Saltsburgum
Rarisbona
Straubinga
Thertos
Nad.ar
Lammon
Rcba
l-undunum
Oxoiuum
tttcnburgum
Gran^itum
Corduba
Ifpahs
Portugalia
tilyhona
Barfjlona
Burges
-B
HM O
M
AC
M 1) AC
M 39 A C
M io A C
M
AC
M rAC
Mo AC
Mo
AC
M 30 AC
M 19 A C
M 39 A C
M '^s AC
M ^yAC
M o J-9 A C
NoTa
locorii.
HM
SarragolVa
Valcnria
Tolctum
Mcdina ca.
Pampilona
Compiftella
Bicanrium
Lug dunum
M,
17
AC
)
)
Rodcs
Nantes
TurontaTors
Amicns
o
,
o
,
o
o
Vienna Prou,
Lutecia Parifio.M o
Gcneuora
o
nAG
n A G
i9 A C
i^AC
jr A G
AC
f^ A C
xo A C
AC
X A C
39 A C
3, A G
3, A G
A C
A C
o 17
o 3^5
o
io
1,
x^
13
,0
,7
itf
,6
,3
, s
31
,0
,3
4.
r
8
jj"
A
A
A
A
A
fz
Nouaciuitas
Lintza
A
A
A
A
A
A
M
Tridcntum
Enipontus
Bruina
Gurtiagurg,
Vilacum
Nurcnberga
Hcrbipolis
Babenbcrga
Curia Hoff
Zuicka
Lyptiigum
Torga
Lcyliiick
Evlifna
M
M
A
A
A
A
A
T3
o
A C
A C
A C
A C
AC
AC
AG
A C
AC
A C
A C
AC
A C
AC
AC
A C
aC
A C
A C
A C
A C
A C
A C
A C
a C
AC
aC
AC
AC
A C
AC
ac
aC
aC
-5
o
o
o
A
A
A
A
Drefcn
Fgra
Pragi
Goviicium
Vranflauia
Martisburgu
Erphordia
Monllenum
Vuittenbcrga
Prunfuiga
Luncburgum
Lubcca
BrandcburgCi
o
o
o 13
o
9
o
ir
o
o
M
M
M
3
)
o
8
o ic
z
o
o
o e
A
A
Gronniga
o
o
MR
MR
AG
AG
Fracof.adod,
M
Roftochium A
Stcttinum
A
Dantifcum
A
Culmcn
A
R.ga
A
A
Reualia
Roshildc
A
Copenhacna A
Vpfalia
A
Stocholma
A
Nodrofia
M
Rumefalchc A
Parcnr.i n
A
Hamburgum
9 40
o
o fr
,
17
0 5-e
5-
)i
MR
M
M R.
M
M
MR
M
MR
MR
MR
MR
mR
MR
o 40
o $-0
o 30
o 37
Cracouia
Poznania
o 38
o iff
o ^3
<3
R-
AS
M ^
M ^
M R
M J
M R.
M R
M R
M R
M
M R
M ^
M ^
M ^
Lipnic:;a
Vuilchcgrad
Vuilde
Volaterra:
Florcntia
Bononia
Fcrrana
Venctix
A
A
A
M
M
A
Padua
Turinum
Gcnua
Syracufj:
Gangamclis+A
(ucaraiia
Peru
Mulucca:inC
R-
o J7
o
9
o
o
))
A
Conftantinop A
Samotrana
A
M
M^
Modona
Hicrufalem
tf
M^
M^
M ^
M^
i-
R-
M
M
Cornus
Nebio
M
M
,<s
P
tf
,
,
j
5
.
3*
f+
*J8
j-
io
o
Calieut
A
A
,031
531
Tsprobana
e ,8
Oricntalior
30
17
A
A
A
Roma.f4
tr
A
A
Neapolis
Capua
$-}
o^.jj-
A
A
Cholme
M
M
M
M
Occidctalior.
R
R
R
R
R
R
R
R
C
o 37
o 38
A C
MR
MR
Varadinum
MR
M
M
M
A
M
itf
Buda Ofcn
aC
MR
o
o
Ragulia
Caltclnouo
Vratara
A G
MR
A G
AG
A G
MR
o 13
Tem.ftitan
A
A
A
M
M
M
Olmuntaa
Sittauia
AlexandAcgA
O
MR
4 M R
1+ M R
115 M R
,6 M R.
|o
o
o
o
AC
aC
o
o
o
o
Belgradum
Brclpurgum
aC
o 17
o )6
o io
o xjo io
NofaloCOlTr.'^
a C
AC
o
o
o
a C
J+
M
M
A"
A
Ao
Ao
Ao
ludcburgum
Grct:a
Pons ad m.
Vicnna Auft,
Patauia
39
o 3*^
o y+
Mo
Crucinacum M o
Lucelburgium M o
Geldrix
Mo
Cleuc
Mo
luliacum
Mo
Aquifgranum M o
Conftanria
Mo
Bafilca
Mo
Spira
Mo
Vurmaria
Mo
Argcntina
M o
Mogunria
Mo
Colonia Agr. M o
Daucntrja
M o
Selctftadium M o
VrbsS.GalU M o
Luccrna
Mo
NordJmiga
Mo
Vlma "
Mo
Mo
Augufta
Tubinga
M o
Laubing
M 0
Eflinga
Mo
Badcnatcrm* M o
Phorccna
Mo
Pretta
Mo
Hcydelbcrgcn M o
Ambcrga
Mo
Nouumforu, M o
MonachiiBa.
tt
M
M
M
Bruxclla
Fnlingum
Noia Iocom.'
MonsPcITul.
g-
d:
(4 o itf
o 35o 38
o
Ingolft.idium J!> o
5u
I ^
Is os
'2
^ I
littera,ciaIrcro
GLO*
A.
"73
a.
SIT
bi modo rotiinda,ficri(p
terc
'4
72
t3
(upporita-iiintjrdiquisqq! regioni*
R-
M ^
MR
MR
A C
AG
M R;
A C
ag
M RM
M
M^
M
A C
AC
AC
mR
M
MK
Oncnralior
Ocddctalior,
CAESAREVM
ASTRONOMICVM
r A B O LV S
ENVNCTIATVM QVARTVM.
QiiincLis
Fcbru.minanrscft,,i-.hora44.Mpomcnd.an.s,poftC
tcmpushoca-hgurampra-fcntan cu
ih annum feaul.miiiefimum.Ad
ajuamuis dies,horas m .n motibus hifcc tan
f mdiab s ubidircM
s.no.iadcoconfidi-c.nus,fc.reuo o,qucmlo^
M.ftiA
ratotis.
StcllaaimfixatTimIon:iwdmes!nZodiaco,canjncI'cm^
quclatuudnKs,idcft,abccI.piica dcuiaiiones,amund,urc};
crcationera(ftas,oradusinrupcr,nu'nuta^augelcpplanctarum
cmm!onU.d,nc.^..gradum.8.MP.occu5arc.SK
Arucrusmotuslcmpcrincodiacooftcndctur.
aiUc&:poilChriftircmporaccrtas,Adhxcquibusitcllisti*
(luis
.
^
VAl.udExcmplumFkDlNANDVSRomanorumBohc::
xis,(juilibctplanctcindicsappropinqucnt,qualuevidnjafua
VnUi.-cRcx,annoChrifti.,5-o;.inhuncorbcmprodut.,o.M.-,rcii
8hora47 Manccmcridicm,Adqucm,immerum,figuraiocata,coro
obcgant,indagai-e.
na:fcprcncnonahsftciia,4.t:jr.Mrn.tencrcrcpcri5ur.Aux0.i.G|i.
ECVNDVM
\or
NI
FAU
abccK/prica cuiufs.
rLaritudincs auccmfi rcquiris,idcft,diftantias
dcmftc!ie.ducfilumpcripfun,A:quoiniococdwpncafccacur,iiIical;*
iliam cadcm
terum ncdem arcini figc.aicero cxtcnfo in corpus ftelia: .
caudam
feagirtarn
curlus^planctanuyaugcs.diAocinus,
pcr inftrumcntuni rctjucns deprchcn=
f[Quandoquidcra
das, apcriam
occafum mo=
dccimus orbis,ab ortu
uctur, utdictumcft, cclfprica ucroucl
Zodiacus in codcm ccclonobis ftatuatur, nihil \ Itra de motu huius a
ecmus.qui pcrXodiacum iilum immobilcm lcu fixum intclligitur,(cd
Zodiacum ita firmum pcr omnia inftrumcnra.tanquam deamiim cco
lum,cxrimupoft hacfemp pofituri fumus Qu.ilemigitur dnuncui=
rics,poftqucm^- confcquentcrrotulam,quan3am uoUibiIem,cujinfat
imagincs carli.Imaginum quehbcT,ruas ftellas complcctitur,ftcllarum
cjuxdam funt in mcdio albx,(cx in extrcmitatc aacsgcrentes,cuiufmo
di cft.qua: oculum cauri, qujc^ os canis maions, pofsidct, cuius figu^
rahxccft. ^Etillxfuntquanntarisprimar^qualcsnoplurcs.jf .affro
nomi delcnplcrunt.Port has.^f ,fccunda magnitudine luccnt , paulo
minores infcriorclqt primis,ralcsfuntfcprcm,\rlammaiorcmconfti=
tuentfs.praccipuccaudamrcprclcntantcs tres.qua: criam addiffcren
tiam aliarum.nigra: depinguntur,tn fcx acumina dilcrcta:, qualcm hic
vidcs. ^Quanqua ucro aftronomis in Icxtam ully diftcrennam ftclla;
defanptx riiit cgo tamcn pnmam 5; fccundam magnitudincs faltem
indicaui,ftcllas quo^ nebulofas cum nota huiufmodi.
Rcliquarum
,
Ac.irnar cft, luxta qua index habctur, cui iiicft.y coem augc notans,
pciijucmiiofcitur .quotgradus octaua &: nona fpharra funul.in tcm^
,
pore;iliquopropofito,fimibtcrftdla:fi.\a-,crrantjumtpaugcs,pcra'
g.inc.PciKsftciiam Canis maioris alms index eft,aiigcm Solis
? fi
cnific.^ns.Rurfusadnauimindiccsbnnfur^iugcs
ApudCcntaurum
cr^
:^
fcrcntcs*
ApudAr.imT) augcmdcicrnvidcs.Hiiindiccs
t.irmn pcrptv
toridempartcs,iTa utquarlibecfccho.
Operandi mo
dus.
j oo.annosnocaret. Annorum
poftChnftumnumcros,inccriori circulomferui,dcfoo.in j-oo.pro
ccdcndo,ab indicc inchoando. Anni auccm anrc hicarnationcmChri
fti el.ipfi , extcriori atculi partc fcnbuncnr pcr quos
oCtaua: fpharrx
,
trcpidarioindagacur. Pacnbustnftrumenrideclararis,aufdemufum
fubiungam.
^ Si uis ftcilas fixas \ nd cum planccarum augibus ad
tcmpus propoficum nbi tiualcqualc,ucrificarc.cleua rocam iuxta
,
proponaturj nume
ra,A;finiannorum rcquifitorum filum.ipplica,quodcxccnn-orota:
pcndet,Quobaiccxtcnfo,obfcrUa.quotintcrfilum^t-indicem in-o
diacogradusfmt, lilinam^yxquacionem OLtautc fphxra:
cum^ionj
indicinc.Immocoficfilopermanaicejducindicem.y.quicftauxcom
munis, fub idem, at^ ita rotam inuanatam rclinquc,ad rempus
enim
tuuin lam uenficata cft.Qua ficiaccnte,filum t? caitro
eius,ftcllx cui
cuncpIibucnt,fupercxtende,quodin2odiacogradum,in quo,vclfue^
rit,ucIfmuralit,tcmporcpr;Efinito,demonftrat.Pra:tcreamdicespl3
abecWpncadccl!nauenc,inmcridionaliiaricudinecfledicecur.Ncque
afliucrofcitueftiniucundius, cui ftcllarum fixarumplanetaaliquis
1=
t h K.
ftac,camuc obccgac. Quadcredocumentumillud habe.
NANDI
tcnuic,
Regis nanuitatcLunaprimumgradum.ij.wiQ?
inlcila
latitudoaus.-ibccHpcica.j g i^.i^' Septcntnonahscrat.lafi
qux poencs caudam Scorpii eft, ab ccHprica inapicns Aram ucrius.
,
fuper gr.idu
if. .v numcres,pcr<p ea filum trahes, margantamqj
M imponas, filum dcnitp una cum magarita immobih fuper. , .gr.i^
dum.2 1
ubi Luna fecundum longitudincm erat,dirigas, tum inar
in ucntre p_ locum dcmony
garita intcr. j 7
j 8 ftcllas fl , qu.x funt
ftrat,quo5tcmporcnariu.tarisregia:,vifafuiC.Propccrdiucrfitatcm
3.
il
&
illas ftcilas
in ucntre 5? poficas.
r.videlicct*
bueritpoteris
dus,quimonnZodiaco
j j
"s'<5.g
umducacurfilumexcentro,quodaugemcommuncm,inzodiaco 1
fig + G 8 M rcfcrt-QLiib.indcxV rurfii applicabie,ci faCto.rotula
addie
Diluuii omnino vcnficacacnc qui fuic. g. Fcbruarii
dics louis ^
temporcliccradominicalis A ciredebmt.Aux Solis.
jf. g 3+.m V,
Aux.bi7-G3i'M :i.Auxij..7.L'^j-.M ^^.Auxd^in.i<7.G io min.
1
ir.Aux$in.)+.grad.^8.minin,QLia-augcsomncs,cumoftcnforib^
patcncfimnlac pnma communis falicet aux locum fuum vcre tC'*
nueritStellarum fixarum loca vera,fi fikim pcr carum centra,fcu
medietatcs cxtcndcns. in Zodiaco vidcbis. Hoc autcm
omnmo Videba*
tur cflcncceflariuai>cur adaionccem.
fuis
tiumtcmn,
NANd,
CAESAREViVV
astronomicvm
^SEQlVVNTVR^
nvnc -xxxxviil
quartje
47^
ijuinta:
t\y
occidcntalis apparet.j
dcccmbris. jr.occulrjtur.nccampl.us
,
vaociu^^^^^
CVM 6TELLIS
IMAGINES COELI VNA |oit.
apcructuftis
fuisimcrfbnftc,quarumnuincruscft
Artronomisanimaducrrus,intcrhasftcIlas,pnma:ma
gnitudinisfunt jr fccundr ^f. tcma 2.08.
SrLonrpitnr&uo.nonciitc.Nccminus.n^^^^^
Su
Hcrculcsnucconfydcrandusucnit,aIionommeEngon3fis,id
4c
cftgen"flcxusudn.vus,nigcniculus.SaU.atoraper^a^^^^^
Hcrcul,
z<t conlbns.Fulgidiorcftinc.ipitc,6:C3l
tiiiidcft Incuruatus.rtcllis
dxisRafdjIcicthi,quodcrtcaputHcrcuIis,nominatur. Stdlaiftato^
tiusconftcll.iciomsappcIIationcmfortitur,oritur ^ lanuarii, ocddit
fextx 49, ne
13 Octobns
bulofx tjuing^^bfcurxnoucm,
inimbus.intcrquxvnumpnmoquanntarisdifcriminefupcrpupillam
Vrljmmor
ftellis
fctcft
uucgadictulucct,Rcliquistcrrixqu.artX(pdiiTcrcrix cxiftctibus.Vuc
ciim Soic honsontcm fcandit 7 Octobris , videtur^ ante ortum
ea
Fcbruatiicumeodemobfcu^
2,2.
ratur.
:^
7 ftcllismicans.quarumtres prxcxtciisclarct.
pnmainroftrogallinx A!bfrep^uocatj,Secundain cttremitate alx
magnitudine in cauda
finiftro; Alryph noic. Terria uerotlrTccunda
Vropygiu n GalIinx,Arnoph jddigcge Arabibusdit^ta. Nebulofa
unaftcllaadhuceftgcnu! dcxtroimminens,prxfulgens autcm hcc ftcl
la caudxjdcquadictu cft,nobis fcmpcr apparct,
& Auis,'GalIinaqi,
tnommor,Araos,Gynofura,pLiuftrfi
minus,phccnKcpantcrabinuctonsno
minc.Ceruid huius \ rfa: imminct qux
dam ftclla informis,quarta magnitudine infignis Vrfa illa mmor no
llroClimatinunquam occidit^ncc oritur,quaproptcrmiflam fado,
.
Vrfafliaior*
AciagUifti.
ius,Hamaxa,grxceHclicc,Califto,Maiorfcptentrio, Stclla:trcsqua:
rotas repricfcnt.int, fccundoquantit.itis gradu funt, quartatcrtio.
Temonemrefcrcnnum pro.vima alioth nominc, ftcundx dignita'
tisdl.Exfrcmaautem caiidx Arabibus BcncnatruclBcncnjim,quc
ucro in dorlb cft dulhc lifdcm appcllatur. Vltra has mlidere \ idctur ad
huc mcdia: caudx ftclla minutifsiina qu^dam , quam Arabcs Alcor,
id cft.paruum cquitcm uocant. imbccillioribus non adeo aacbus ob
uia,undc adagium natum apud Arabes,uidifti alcor, fed non Lunam
,
Vidifti alcor,
pIcnam.Etiamfydushocperpetu6nobisapparct,Stcll(tinlupcroCto
fcdnonlunam
plcnam.
Draconis imago triginta ftellarumcft,quarum luminofior caput
habet.Babyloniis dicta raldaben tcrtii orduiis , alionominc ferpcns,
angiiis,hcfocridumcuftos nuncupatus. lllcnobisfcmpermanifeftus
quoqtcft.fcxdraconisconftcHationcfacit Asophi Arabsqum^dro
incdariosduof^ lupos,
^ky^i
Dtaco.
Me*
Cafsiopd
Ptrfeuij
ciufdcfnm3giutudinisqurev1amcftAlchcnibdivta, Noftroparallclo
parum dccorpore Perlei oritur occidittp . Sed Gcorgonis aftrum oriC
nobiscumG )9 Ianuaru,Mox jtf FebruariianteSoIcmccrnitur^
] i Maii poft eundcm ucfpcri abfconditur.
Aurfgii
Ccphcusnuncuidcatur,BabyIonio Phicares,
Arabi Chcichius,quod cftinflamatus Fl.immigcr
Inccnfus fonans.viidccim habcns ftcllas.cum duabus
informibus,aliis clariorhumerumdcxtrum pofsidct,
CaldcorumAIderamim,fcmper;VipfacIimatinoftro
E duabus ftcllisui dcxta manu collocatis
facit Arophiduas alas , Sc ex illisqux fum inpcdc dc
confpicitur.
Bootcsfequitur,quiabubulus,Ariftophilax,iden,vTrEueIp!au
ftricuftos,Arabibus
uftos,Arabibus Thcgius,quali
Thegius,quafidicasploraasautuodferan;dici
dicasploraasautuodferansdici
tur V iginri duas ftdlas gcrcns noftro Hcmifpharrio
celaturtotus
practcrquatuorfiniftra: manusftella:.ApudhuncftclIaqua:daminfic
.
fcrpentani ontur.Eadcm
fincproccllofagrandinccmcrgit.NobisorituradunguemcumfoIeja
dic Septcmbris, eum tn diu ante in oncntc non confpectus
fucnt,fed
in occafu poft Solis defccnfum,Poft viccfimum fextum diem
Septem*
c, lanuani.
ufqj in
j-
Nouembris
diem,quorurfusoccultaturhxliace,ideft,fubfolem. Inpartcoccidu^
ita.utpoftfolisoccafumnoiKimphusuidcatur.Scxto Dcccmbrisprtca
afc cum folc abfconditur,CcgniusftcIla qux eft in humcro finiftro
Bo
Adhxc
$-
dic
Dcccmbris
occidit
^"^^
Caput autcm
funcinformesftdlxfcrpcntariouidnx.
Succcdithinctclumliuc fagitta.qux Artcmon mcridianusapiJ TduAJ
<s
pellatur.quintf ftellasquarn,quiiin,fcxciqucdifcnminisgercns,
Nouembns Cofmice
prodicns
Itcrum
3, Sc
-)..
)7,
Fcbruani oc
cumbcns.
Aquil am mox confpicabcris fcu uulturem uolantcm
aftris con^
ftitutam
formjIibus,informibus. o
9
Luminolloromnium mtcrlpaculasAlk.iyrnommhabct,fccundxqidignitariscft.)2 I.anuaruin
occidcntc .iidcri dcfinit.mox ij-.ciufdcm mcnfis
Cofmicc omiiino ca=
dit.CumilIapantcrftcliaocadit.Antmousnomine.qucCaudam anui
Corona
fepte
rriojiatis.
quxAlkayrprxccdit,coIhuidelicctaquiIu,
,5
Dcccmbns apparct
cit.B.ilioini
Alphcta,CaldxiMalphcIc3rcdicunt,ahasAriathncno;*
mcnhabct. Ruffuseandcmgnofyam ftcllam appclbt* Hxcnomina
f 4men ciibuaiuuromiua lucidion huius lyderis ftcllacj qux fccundi or
dinic
Delphin DelphinufV.eabhiisccrnitur,dccemluminibustcrria,
&"''dc%mKnc"!-,l?!f^^^^^
^-Ll':^^'"^^'^*^^^^'^^"^^ 7 uciolaiiuariirurfuscumcodcra;
ocgdic.
Ddphiii*
ASTRONOMICVM
CAESAREVM
dc
Equus prior,caput
rn furgit,itcrum 6
Marnioccidit.Qux fincalxdcxrrarefFicit.MuA
tcrtia=,cuius ortus
ti
nuncupat.i:,m rmiftropede lita;,mjgnitudinis
Man.TertiffquiMu-achm VmbilicoAndromc
nc anni occafus
fupra,
dic,dc ? luminis ordinc, qux t iv ? lanuarij
Apnlisinfra hon::ontcm ir.
&
,aATBTOvVocarur,feapem,quatuor
:^ Vitimotnangulu5,quigrxce
ftcllis
Fcbruanijniirgir,
eft |n
Aprihsoccumbit. Reliquxtres 7
&;
8 dic
Fcbruannidciitur.Quartavcro Manobfcurantun
rHccdcftclIisqux 18 Imaginib.Septcnrnonalibusinfcruntur.Nu
jo.Tcr
nicr''haB: ^oo cft^lnterquaspnmcmagnitudinisrrcs.Scd^x
32,Quartp77,Quintxf8,Scxtc n^Nebulofnna.obfcurK
tie
ti
Apnlisocridit.VInma
eiufdcmmagmrudinis )i Martnoritur,
caudx,quartxluminofitaris,furgit 30 ApnliSjdtitf eiuldemmcnfis
cadit.Subitautcmhoclocomiranillos,quihancvIrimam cauds ftcU
!am cxemplanbusquibufda dcccpn.feptcntnonalifupponere audcnt,
cum ramen pnus cum O occidat quam oriatur, i<s enim Aprilis occi
dit,? o veio ciuldem oritur. Argumentum autcm eft cerrilTimum atqi
adeo infallibilc.Quod quxci!(p aftra fint lanrndine meridionali,prius
cumfoleoccidanr,quamcumeodem onantur^Etquatolongiusdiftct
ab EcUptica.tantomaturiuscum Sole occidanr, ^feleriusoriantur,
Quxcunqucveropolumverfusardicuminclinant,ortumfuum prio
iif.Veftismftitons^MaffajGallinajSepnftellium^AngliButriOjquati
dicasgallina,pullosfouetem,teutho.Brurhenn.PrimaA: quarca plei
adumcum0 ij Aprilis, Secunda z^^. ApriIisdie,Tertia i<s ciufde
ortXjScxto Maii occidut. Caput tauri iii fronte hyades ftellas gcftar,
a grxco verbo vp,quodeft pluerc,denuatas,fuccuic alias
Patilicium
O occidit
eiurdemoritur.
n Gcmini terrii funt,qui &: Si<Pvf^oi vocatur
cum
8 ftellas corirtcnrcs,quas
pe,
Hxc
ftella
criam prxfepc
Nepheio,des.i.nehulofa,Syftropheg>appclIatur.Afccndit
lu
StelIaAfinimcndionalis,queeftquintain
rimfLJ
incaniteT.n^''"*'^"
'"^
^-^l^-^t^crgit
&
^*^"^^*^
Virgo.
Spica
^Si
quibufdamexpomtur.
Hxc
j9
quoijrapinx inrcndcns
Noucmbris ontur,^
DccCbrisitcs
rumcum
Solcfuccumbit.Sccundaconfidcraturinextremirarecaudx
5orpioms,dequartamagnitudinc, if Octobris occidcs, 2.0 Dcccm
brisexurgcns,Cum trcs informcs Scorpioni quocp afl^iftant, vna tan*
tumobferuatur,qux ncbulofacft,propc fpinam.fub fagittarii fagitta,
Occafum 30 Ortobns.ortum zy Decembrishabens.
x^Sigittarium nono loco,fiuc Arciccnentem autChironcm dicas, id5 Sagittarius,
agis, ?i ftellarumfvdusdcco^jcuincbulofavnainmaxilloeft, qu^
cumSoIe |fi Deccmbrisocciditj j8 ciufdcmmcnlisoritur.Pofthac
duxalixIecundecquanritatis,formalesamba:,vnapopIitem finiftrum
habet,indiesvixtribushorisliipcrnoftrumhorizontcmcxtans, Alte*
ra eiufdem pcdis vngulam infignit.nobis perpctuo occuita.StcIlx qux
fafciamcapitiscffiaunt.farisaitjrfuprahorizoncemnoftrum tollutur.
v> Capricornieffi^iesdccimacft,qui Egoccrus,Capcr,Arabicc Alca
tarus,imbriferi^Capricornusappclla.Srdlxhuic iS, quarum vna
p
'^^pricornus,
demdaris,vtquxterriammagnitudinemiionexccdant, grxci
pifccs
circum
iH^r ^'^'^"'^^"'"^"""^^"Portcnderc.
,r aufdem. Quartxftellx
rlci^
dc
Summa
:^Cctus
ftcUiscompofitusmulrifariamappdlatur,Piftris,Piftnx
BduaMarina.Leo marinus,Vrfusmarinus,<^Balcna,intcrrdiquas
ftdlastreslucidiorcshabet,quanquamnonitamagnas,necmuitoma
terriaquanritatc.PrimaNarisCerivocatur,Arabict* Mcncar,
iorcs
quxdeamo Apnliscadit,
jfi
Maiifurgit. Sccundaventer
Cen
clt,
Martii; Onturrurfus 7+
ChaldeisBatenKaytos,ocddit jf
Tcrriacaudaccri,Arabice,Dcncbkaytos nomenaccipit.cuiusoccafus i* FebruariijOrtus ^ Maiicft.
ijutj(i.i.ij,
ftdlarumnumcro,
^Orionlucet jo8 utiKuuiu
n^riCrt,,,^
plerinpinfignibus.aftcrifmus Oripii.
Ki>."t
o
v
,.aMir.
"'"S
vcr.busvocabaf.Sm.ftriped,sfteUapnmofplcdonsgraduArabcc
ffclla
rumin coro3
j-j-''--
CAESAREVAl
ASTRONOMICVM
Aprilis occidic. Priina lulii rurfus cfi Solt actolitur. Sc
Alccutzc
quunturdandccrcsflelli/crein vna linca c6prehcnfa:,dc fccunda
maenitudinc.cingiilu Orionis cffidenics, quas Saniti lacobi baculu
vicinior,(j Mau/ccuda.?.
P'>'<'
vulgus appcUat. Pnma cani
z S.fccunda 1 9. tcr
tcrtia s.ciufde ocadunt, 1 7- aurc lunii iteru prima,
liaoriuntur. Pratcrci in finiftro humcro ftclla efl fccund^ dignitans,
a", ? 9 iunii ontur. Dcxtcr hum?
nue dicitur Bcllatnx,illa occidit 9
rus ononis Bcdaigcu:;c arabib.vocatur, cui prima- magnitudinis ftel^
la incft,caoccidit
ri.Niaii.ontur
f Scxta s).
orbisordincnljccnumerat.irumc.ammaiorumquam minorum joi*^
Siccrgotractationcmde ftclli5fixis,abfoluram habcs.
ENVNCTIATVM CLVINTVM,
vd a-quarc.
:^:Eridaniftgura,fteliis
,- -
VONIAM
p "^^^0(|
if luntj.prartcrhas, hngularitcr ob
ai],& honzonten
feruatur hic.ftclia ncbulofa capitis.quc ocadit 1 1
rurfus/canditi.3 Iun:).Pofthacnoueadhucftclij'fudarioli,aIias con)
bouis dich.numeratur/juod lintftra manus fuftinet,Has, quia faltcm
3
DIES
tur,lcilicet,
NATV^
mendtcm numcren"
raicsdc mendiein
tngintaquatuorconcinnata.duabus fpicndi^
amomcnroSolis
mcridiarf
:4:Lcpus
Lepu5.
ji ftclIarumeft,tcrtiamclaritatcmnonexccdcntium.Qua
ocd*
-*^-^^"icu'3,C3nismaiorvclCanisfccundus,ideeft,)9 ftcilascoplc
C^cns, Informcs j. Vnaomniufixa^fteiia^fuIgentiftima,Aral^icti
Alhabor.vocabulo fitisvilitato. Dicitur^t Syriusliuc Syrion, Afehc
rc, Alicmcni. Huius fubortu.Solahscalor augetur multiplicaturij,
adeovttcllusquafn ratur,cancfcpinrabiemagantur. Noflroclimati,
occiditfcre 8 M.iii.Rurfusi.<7 luliicuSoIcaIccndit,cu ) z fcregra
du ^^.hoceftjCircafcftiiSandti Iacobi,quandoinitiu paritcreft dicg:
Teftipus Ca;^ Canlculanu.Illag:autephncipiufubinde,iuxta regionii climatum(^
diucrrirates,mutatur. Hippocratis farculo/juiquartu climahabirauit
niculare.
annatuChnftfi^oo.fcrcaiinisphncipiuiIlud)? vel;.^ lul cucnit,
Sub Auiccnna.quiidc in ^ Ciimatcdegit,a Chnfto j j oo.annis quo
damodOjCccpithoc.jf vcl je luhi, Ianoftraa:tas, &lcpnmo Clima
ti fubie(^.i, j f 8i ) G lulil cxperif ,quo tcporeenaCanicula Cofmiccclc
ii.itur.Apparetprimo 9 fercdic Augufti,Poftc6tinu6magisantcor
Canis maior,
nim
Canis minor. %Procyon,qui Canis minoris nome gcrit, duas ftcllas rantu prxfcrr.
dicitur& Canisphmus,&priccanis,quiaaliuinortu praErueniat,Ar.-i
bibus Afehcrc,AIgomcira,Afccmic,HaiK Plimus Caniculacftevulr.
Nosautcvctcreslcquun -Tr^xi/oirajidcft, Antcc.mem vel Prxcancm
vocamus. Incipitharc 19 Maii Vcfpernna obfcurah j diclunitpoft
vcrcocciderc,i(! tandcm lulii rurfuspra:afc cum Sole cleuatur,
31
clongatur, id eft, hcliace ontur cernirur^in oricntc*
^
Nauis.
=f:Nauis,Argo,Nauislaf6nis, Argonauis, quibufdam Arca Noc,
appellatur.Ha:cftclIas ^j- compIcditur,Trcsemincnriorcs,quaruin
vna cft quantitans phma:,in Remo (!ta,noftro climati femper operta,
quocirca, candcm huiccarta: non inferui.Rarioncnam^ latitudinis,
hanc cartham multo capatiorcm deiydcraftet. Vocatur cadem Cano
bus,;'-7nro(r,ideft,arouus,SubhciautSuhel Arabibus. Prxterhanc
CanobumadhucNauiinfum.j
ftclla:,quanti.itisfecundx*
uratcr.
Coruus.
^CrarcrfequiturdicctaliquiCratercm, Coruum,Hvdramvn3ima^ncm faciut) qui & Vas &: Pate ra dicitur,? ftellis conficitur. quarta
magnitudine omnibus. Prima Hydrx Cratchcp communis cft, Bafis
feufundusvafisdicta.Hxcoccidij- Iubi,ohturj( Scptembhs.
Algorab vocata,tcrria eftdignitate prxdira IIdic Augufti, ort^cu codc ij- Scptcbris.
occafusconngir cu Sole
*Ccn"urus
Ccntauruc.
CentauruSi
57. ftclIaspoftldct.Exiilisfexclarent
r,defecuda
ntate,&vnadepnma.SpatuIaCcntauridextraiC
7. Noucmbris rurfusemergit.
quan
luliifcfubducit
*Lupus,Fera,BcftiolafeuBeftia,A(Vio|;,T). aftrisconftar,
Lupus.
fteiIxconftituunc,duxquinaluminiSjrcIiquxquarti.
SonaUs"^^'
^
*
lllud
non eiccdunt/uperfcdeo.
DiuetSti
^PP*!
eft,i
tralitteras
cum rt
D G
vnufccundumrcferre,quorum inirium
cfl
cebit.
Inconiunctionibustamen<?tafpectibusaIia
eft rario,
vbrenim cuplancnn
in inftrumento, inucnca
'
adquecurfuscrroneoscert6cognofccrevis.Dicica(^quxfito
fiIo
huicaptato 1 minuta j-s fccunda^filointenoncirculipartefcct?
cernuntur. Iftacum fubtrahis tcmpori nariuo
proucniunt i, dies
CAROl
FERDINANDVS
eius
xquano t
dicetur tcmpus
^ quatfi rcgis
Ferdinandi.Qyod
fi
codcm Nanuitans
"^^^^^^^^^^
30 fecunda. Et fic tcmpus
Oaus coniunAioms vd afpeCtus tcmpus diebus
a:quarisdici pofl-(t.
^"P'
FERDI'
NANOtti
CAESAREVM
ASTRONOICVM
dfiatricishora:nataIis,rcpcri5.Admonuiiphoclodhuiusartis
Liinr
Luna:. anam
uidclicct huiufmodi dominiorum rano,
ftud.ofos,noabrefucnt^^
ENVNCTIATVM SEXTVM.
r^rv^^^hCu^^^^^^^
AnnqurstaiKopcrecommaidatur,md.carcquog.uoluimus.
&mora&Calculo.acadcnuau^upa&pafs.oncsaufdcm.
iniienirc.
^TABVLA RE>^
abundenobis*diftinedi(aficft,inpo
ftcrum quoq^.ncordincm turbcmu5>o=
GIMINIS
SECVNDVM HORAS
prim!,orbcm , ut cuius
fuperficicsconuexa aboftaui cccHcon
caua tangatur.pauas abfoluemus , Cfi
rum fuprcmi
orbisillc
i
TEMPORALES.
Scptimus vnumdfitaxataftrd
HORAE PLANETA-
PLANETARVM
rum Did.
deDra:hcnrusabuscftmotus.Tcmpcramentumucroilliusplane.
Miccu,.nrcmpcr,c^
cftl-nm
S:ex colorc&cffcdbbusmdic.tum
Prxtcrcacumho.
^r"m1corrcfpondcns,ncmpc Mclanchohca:.
rur
RatioabanH ?;,sd.cinaturalcs'qu3rumbma:domumcx!.unampcrpctuoconm^
quis tr.idita in
planctanido^/
crrannumWumfuboAauarphsrarcpertorumuanaridcprxhcn-
nnniiscofidc^
dei-unt.
Vanctatemillamtcmporum^cffertuumconridcrantes^cui
.3
ponfsimumdici Satumus,uclunpnmus&ftimmuscn:annum,domu
cllc
narctur inucnerunt.Illamautcmdicm,Sabbannobisnppcllatam
randa.
a
2-5
ncmfuammhaccinfenoratransfundcrct,cxerccret<y.DiuidctesF^ft
ha:cnoacm&rd!emin x+ partcsmxqualcsfuclutiubcriuscxnoltro
o H
'5
B 3
2>
&B
rt
pIanifph3:hodifccs}cinUbdiuifioni.ideft,hors,fuumplanetam,alu
quslibetdies
adinfimum dcfcendcndo , afsignarunt , ita, ut
Ivxmo
difsimascp
on iniuna
cnam uocaretur.quafi eminens & dinina contcmplans.
lucem,rcbus fcucno
Satumus
prarclTct
hanc.cui
lecumlator
Moyfcs
ponus n-artandis ido4
Tibus acendis& bclbias ineptam , fed diuinis
SanCtificandam ucl
ncamcflc ludicauit.Qua tanonc eandem ludxis
da culru pracccpit. Hunc morcm Chnftiani muerten=
fcnandam,cum
w-3
5^1
ortum
Solem
appclUtionem fuam ;i planeta primam dici horam. poft
aftrologorum ncmo no,
tcncntc fummcrct. Quoniam uero uercrum
alnfsimas,protun
Sawrnali aftro mbucrit, foIitudincs,imaginati6cs
ut mcns
fpccularioncs.ingenii acumen iolidifsimum , adeo
Pnma
Secunda
>
Saturnui
Tenia
a*.
Quarta
Quima
Sexfa
Solis dics
fucrc,feftummutuarunt.Solisicarco,dicmdominicum appcllanccs,
Sanirnus
Sepiima
Oaaua
Vndeclma
Cuod^c.
Saturnus
Sacurnui
Dccima
2*.
Satumut
e^
Saturnut
cf'
Saturnut
Saturnui
3*-
Saturnuf
Saiurnui
Saturnus
>
Nona
Saturnus
e^
e^
Saturn.
>
rcifta linea
ifCK
R n^^
r^-rnrnn '
"'^
pcratonsj
'
Hxcmptum
FERDb
NANDI.
HORAE PLANETA#
rumNo(flis.
tdeft,SoIis,Orbinatusfcrtur,inno(ac,dicmSol]sfcquura,horaautcin
poftoccafum iam(Ioqucndo fccundum tcmporales horas)pcrafta.Id
Prima
tcmpusmodoquisplanetarumfuogubcrnantimpcrio (planctarum
cnimgubcrnaouUs lamolim Aftronomorumvctuftilsimi, Elcmcnta
Secunda
Tertia
f[
Rc2cmauo(y Rhomanorumtermaximum E E
R D N AN*
I
DV M
9
Saturr .
Quarta
2*-
Quinta
0='
Sexra
Saturnus
Oifiaua
24-
Nona
Lunx,
Decim.
Saiurnt
Vndec.
DuodeC'
<^
Saturn us
Scptima
Saturnus
tf'
]>
3>
Saiurnuf
af
Saturnus
2*-
3f
Saturnus
Saturnus
2(-
O
?
Saturnut
>
Saturnui
>
STRONOMICVM
CAESAREVM
ENVMERATIO
accerV^^^
PARTIVAl INSTRV/
"8"-^.Rr-dus .V minuta in
adou^nn
lu
.1
'^*
"1^^*^^
?*'"P'"'"
''.''^^
&
n^"
ftciaplumultracentcfimumnumcra.pcrquemfilumcceutroAhcre
MENTORVM.
cl
fic
SEQ.VENT1VM.
tiiim
rint.
^'"^
fi.nM.
planetis doccn-
rum hn
'''1'"^""
'
fnh
indicc
u^ "TP'''"'''"'^"'*^'^''"""
oidmat.
'
P'''^'
^
mmnn.n anetis
r
pruKipio
fccundum
'
fubftitue.
ccntropcrdicmmen
'""''"''
obfi^^-uari
J'^
motum
.qu. i
nn,m^,T*''"^"u
1"' "^"=^'"^'"^11
ommnoperfc
huius inftrumenti
^^'"v"'^'''""'"'"^'^'^'''^'^'''*=hocp2'-^^
n^.n,r
prarparandus
fcu accomodandus crat,
,
ficurx
cradusfuntfefti,gradusqu.Iibct f dics continet
iftius
prarterquam
ji>
SECVNDA&
EthocannoCommum,Inannobilcxnh,ahacftrano,ubimotumali.
zjFcbru.un d.cmobfcruacuiusftclladd,cmftafutum habiturus,
Februani fcquitur addcndus adhuc
bit Sieuimdicspropolitus,
quxrcndus.ut in anno bifcxtih,motum b
altcr cft A dcjndc motus
fedad zo. inucftigabis.
cupiisad .f Fcbruani.tumnonad 19
AlircnMotum^aturnimsad |i Martu.iamproduodccimodeci^
Hium ccrtiumfumcs,.\itapcrtotumannircliquumcurfumagcs.Hcc
pcr cam mcdius morus
roM nihil amplius rhcorica: confcrr,niri quod
ROTVLAE.
li
GH
tis
f Tafli ergoad fccundam tabulam pcrgc.&r oftenforcm cius,ubi Sa^ Sccundx ro^
turniauxfcnptummucnis.augifaturniBcinZodiacopcr+Enunaatu
antca quxfitar,fuperpone.Quam ficimmotam pantcrcuftodies, do#
nec uerum motum habuerisjbi uero confidera.quifiiam graduum cir
culi
H I indiccm conringat.cundemgradummcirculo \\. L.
qiioty uideto.ubi ccntrumSaturni medium tcrminatur.ucluri fi
dexlittcram
tangat,tuma!inca
tranfcaturuf^ ad K &,c. Poft
hac filum ccntri E extcndeperpunaumilludfeugradumccntri.fub
niilluisnumeriadmoueindicem
inferionscpicicli.
Confcquenter
quac in
.i
daitcnnuncupan.Rurfum,EpiacIounacumdcfcrente acipitedra
conis ad mcdium fiue ucntrem Scptentnonalem.iuxta augem promo
iicntc,planctam fcptentrionalem afcendcntem dici
littcro;
M A
ftr
quod fignificant
ibidcmcxprccfte.Eodemmodoalteramedic
quam
, ut funiiia dc loue
Martx
dcSaturnoprodita funt. Interefte tamcn hoc unu,
quodueracirculanoMams.incxtremitatcepicicIi.cumftcUaparitcr,
wSaturni fignata^depmgatur.
<ntcllig.uitur,qu.i!ia
SEaVITVR
VSVS INSTRV/
E
N T
huiufinodit
^ VER VM ^
LOCVM
m Zodiaco
filum
uclDoft
rh
'
fcdominicariH
in
'^'^'^
fc
contincf
Prjcfcnn r >i
J"'*'^^''""''-^"^^"'''^^^^
ccntcnanos , quot propofitus numcrus
fcmper cnim in ccntcnos annos radices in
^
'i"*''^"^^
i
'"taDulaponuntur.SiuaopnotChnftonatocftaimus,tumra
in^
dicat.
^CENTRVM^
SATVRNI VERVM
QVO PACTO
SIT
INVENIENDVM.
I.
SATVR-/
NI INVENIRE.
Vfusrota:in^
fcnoris.
amundi
M D
DEFERENS
pcrrinenria promincnt.
fi'
lumccentro F imponc.indicemucrocumfuafiduciclineafubiungc,
quo fatfto diem ftatutum vna cum hora in Calcndano fupcnoris cpi
perccntrum cpi
CcntriAcqua
ftCcntrumuerum5;acquati.mfiIumcccntro
eoautcm opuscft adljti= tifuppuao^
/,
dclitractumoftenditinarculo
tudmcm Saturn. mucnicndam Signa ucro S;-''^"^ r
fecundum fignorum
mcranda crunt ab indicc. i\ inc^oannbus
G H
rucccfsioncm.
CAESAREV M
ASTRONOMICVM
-.r..m h.hcbis
Argumcntumum.m^
.
QuoModoim
&
"M.idagandamX^^re..^^
qux doccb.mus
Planctarum
parsioncs
lint.
admdiccmy.corurgit
Ar
.nfummitatcru.ccccntnc, hoc
cft.
Q^^f""^^^^^
auge ^^^^""^'"/^^"
'K^^
ftans.ueram
Orienralis
Au.^- lummc
Au^usnumc.
ro.
"^-^^^^
u.
f^j^l^^J^;
Sol^
11
6 c
OuandoiSolcnonuItra 9 gradusclongatur,combuftusdK.tur.
Radices
Radiccs
poftChn
antc Chri
ftum.
ftum.
ni
j!
medio
iftius
m(?tu.Intcrdumcrratc?dirccti,quo<retrogradi,ft;St3tionarnappeI
!atur,quoditaacapito,quodfifilumexccntromundi tendas itaut^
rubfiftens,ftat.o^
^^^^^^ fignorum,rccunda ftatio,^. plancta in codcm
planeta.fi funarius fimiiiter uocatur. Intcr has ftationes.qui ucrratur
periorcmcpiciclipartcmambit (quoniamordinatim fccundumfigna
moucturj dircJtu'; diatur. Haclcnus igiturquicquid de Saturno di^
Martelntelligcndiieft.
f Hicomnia quo
dcmonftrationcm quandam ex
10 minutorum,quocumnumcro
i<? horarum
motusrcquhcnd!i.imrunt.PnncipioiMq,quia jroo poftChnftuni
merus 23 dierum
onnum
9?
rquiatotanniulcra
j.^.oo pcracti
funoperillumducfi^
rupponc, i ? poftca
monftratorcmcitf ho
dicmFcbruaniuidcmKalcndariOjiuita
rxfv 20 M omirt.nntutjpanguftiaquippcinftrumcntinonitacxa'^
(fte dinofcuntur J dici ergo filum A, adiungc , filoQt cxtcnfo indiccm
rurrus cumfiducix linea apphca, quo facto.rctfle Hitis operatu eft,
lum A, cuiimmotoficpcrmaixnn^mdiccm
mcdius SatumimotusinZodiaco.gradus
M?5
oftcndic. Indicemdeinde P fecundiorbis, jj,
gradui o minut.fupponc,quodcftaux Saturru^ficutcx ^ EnunAia=
to dortus cs . Etfic utramquc rotam rcrt.ficaucns. Vidcs igitur quo=
adfigna f gr.id, ji min.
circulum
I ante
modotndcx
3 o quodeft ccntriim h mcdiumJcontingac.Eundcm fignorum,gra^
requirc,perquacfilumc
duum(.Vminutorumfmem,mhnea U L
ccntro E ducatur.defercnf^icum centroEpiach fubillud ftatuatur,
Infcnorquoquecpiacluscumcrucc ^f- fua,ficutcrux3 centroepi^
acli uerrus circumferaitiam Zodiaci vcrgat,^: idemcpiciclus pancer,
fimul d( defcrens, ira ut dcbent,ordinan crunt
^Poft hac Radix argumcnn tabula argumcnti uideatur pcncs
rcpcnes tocidcm
numcrum i.i.oo,ubifignum o grad. f mjnut.
Quandopcr.ndicem
u&cliccc
GH
yerus T>
M.\'S.
100
100
;00
ROLIiinpc^
planctx
motum folis
cft fiibiicere
ratons
s'.C.
ExcmpluCA
la
.i^matringat JlleiplcpunCcuscont3dus,quicftfccundu
pnma dic.tur,mquo plancta aliquis cxiftcs,
^'"''^"t nn C.enorum ordinem,ftano
ftation.iriusnomin3tur,ficutcd.ucrro.punAuscontaduscontraruc=
^'^Tnnnr^
do dicuntur.
Anmis
li-rr
atq> meduim
flCcntrumSacunu
Radices
anteChri
ftum.
ftum.
ri.nfii
Radiccs
^ o
&-
poft Chri
ig
D.
. A r.^
Planctedrc*!
SATVRNI.
contrar.aranonc.
motus.mouctur. Dimmutus ^ tardus curfu
piciclimedia.
SATVRNI
C6tradimmutumnumcro,ubiuerusmotusciusincdiommorcft.Vc
mercf , ubi Iinca ucn mot;,uc!oc.or ,qua hnca
lox ucl audus curfu dic.
Combuftus
E D
ARGVMENH.
MO
^*^''Tm^Xt4mS.bct.Ex3ducrroautanagi^
uantt^^^^^^^
Vcloxcurfu.
S.
T V
curfu
-.
in
TABVLA
TABVLA
ME 0 U
pcr
a centro mundi
ducendo filum
ccntrumcpK.cl.M.3duc"es^^^^^^^^^
^ii.ntur
^inu^^^ P
liccmmueracpicicl.auxeft.
nicdium Auc=
m^^^^^^^^^
gn.^gradusa.
rumArgumc^
'
0 14 29
i ;
400
^co
K 1116
600
in
4 ^4
700
800
Sl 11 SO
18
I C
ooo
a 4t
1000 lln
IlC
,0.
He
il
Y
a n
1 [OO
1400
2f 00
r6oo
2700
2800
2 900
lOOO
100
200
; !io
^4 jo
nt
11
\rf
^
i,
??oo
I too
04''
24
19
4 40
2ii
>
14
'
f8
9
1'
'
14 4?
I
16
6
1?
f8
?o
1^0
)4
^ooo
? 100
? 100
j-i
25
IL
l
ITf
'^^
\^
Cl
'V
iH
(?
10
42
C>
014
too
i40O
? ^oo
^6oo
16
S
t I
0
16
l(,
II
i6 4^
lO
I I
lO
018^6
If f6
?
f
1
10 24
i"'
40
0 24 ff
8
II
t
9 28
10 16 44
S
1
S=)
116
;i
16
2 2
16 fO
1.)
1 1
H
18
2
10 2> y6
20 40
3
11 24
44
012
|io
16
9 40
2 14
8
2f
17 fl
lO \b
4 i 20
8 28
4
t
18 48
aO'40,
4 28 40
0
5
f6
'1
7
1 20 18
f
II
0 1
4
4 ll lo
114
24 11
7 48
100
100
2400
If 00
2^00
2700
1800
ox.
nt
fcoo
10
OOO
700
1 Soo
I900
^00
2tOO
- 47
14 19
rJl>
18
i6
1;
18
xoo
1 iOO
I400
I soo
t
23
r oo
100
18
0
9
if !i
11
4
18 i 6
2
i^-
\=
ft.
2S
IT
\>f
29
11
0
16
I r
20
is
44
<}00
in,
tli
r 1
'V
4 16
^9 4
t lO
6
11
II
t C>
IIL
>>j
100
200
^ 00
400
^oo
600
700
Soo
r.T
Y
m
<)
24.11
Chr,(ii
\
i*'
S
14
20 i>
4
?
'0
16 4f
'4 *>>
00
2
1 100
41 nt
K
0 I 9 lO 'V
I ^oo
la
1 400
r i6
> ir
IfOO
jX
iV
1 600
i= 19 2f
iroo
H
?
1800
n, 6 jr
tnOO
vV
?o
17 ITL
InnO MTT
26
XCC
2100
nt
1X00
X ^o
1 1
G. M.j Annus,
ir
'V
la
tt
28 VI
I I
4 20
74
29 48
y 21 (2
0 if 16
1
8
0
f
10
0 44
0 ii 28
f 16 i2
10
8 fb
?
40
7 14 24
0 i*^
8
y
9 52
10
I (6
CAESAREVM.
ASTRONOICVM
^Centrun, Sat.rni hoccodo
turiii
J
s'
M 19
C.ntro
p.rcenm,m
Fpic!
cZS
3c^
hnb.turus es
9 gra
cn-,dirtaiuia-cmsabcdipiicaagmtio.
Fpicidum uidctmcridionnlcm
Pafsioncs Saturniconfidcrans,
cpiciclusintcrucntrcm mein defcrcntc. Inucniturcnun
afccndentcm
ridionalcm
denuofubidcmpofito, Et ficorbisiHe
ENVNCTIATVM SEPTIMVM
cpiccIo,fcmpcr.bcanumcr..ta
^
c
arcumcntofiat,A. ucrusSaturnimotushabcbitur, Confimilimodo
ny
inalnsquoQtChiiftiprxccdcntib.annisopcraiidumcfl-cadmonemus. '^r^.rcRiJ
^S:^^:^Sn?;=l::-:^-"i4r^^^
nccclTariuni doccnt.
poftca inquirendam
G ]7 M f i
dicm Miiiponatur.indice
^ caputdrjconis.
EPREHENSVRVS
LATITV-
partcs,mcmbra,diutfioncfiieciufdepro
fticdii
motus
anni.
00 V i G
.
J,
dKcmcrgomcdiimotusSaturniantcomniarcquiro,.idannum jfoo
qu.Tcft.gr.ad.e m<s n.cuiindicatorem
fuperponc,fiIumad
f o o")
1.
quo
rurllis
P augi Satur*
GH
fi
Latitudinisob
feruatio.
Hduos,
gr.id, Si
fi
I<
tres complcLtitur.
perf .mmuta.
HOC
SI
NONDVM
SATIS
aftequeris.
fflnpnoriExcmpIoTmperatorio.CcntrumSatumi ucrurtierat
j-
fi*
AigumcntumucroxquatumSigna
ExcmpIfiCA
ROLIImpei
fiumeotemporcdiftairemanifcftatmcridiauuerfus,quod per
Ii
tcramintelligitur-
Opcrarioan^
Quodfi motum plancta: alicutuscx tribus diLTrisanteChrifti
tcm rcmpora nolli: cupi.-is,obfcrua quot ccntcnarios in propofito
comple-
N am
trum cpicic!jfitcxtcn[ioeiufdcmfili,tum,Ccntrumueruin
fica:qiutumpI:incta:.Signalc3 grad. ij^vr ftf incircu
lo G H I. lncpicicIoautcmmaion,augcmucramoften
dit,a qua augc fi numeretur ufqi ad indicem Y, Signa 8
.
grad. ij M 1:9 inucniaitur.qua: Argumentum ucrum de
acquatum crut. Qu^' duo poftrcma Cenrrum \ idclicct dc ar
gwnentuma-quataUntudinemSaturni poftcadabunt*
ctans.
TV
dcorfum computa ndo cui in (criptum uidcs AllG V M E
AEQ.VATVM. Lantuduiemitaqi Saturni intcllca:urus,fupcrli:.
neam B C filuminCcntro A fixum dingat,Margaritam uero ar^
gumcnto xquato applicct, ducaturque filum 111 lymbo tam diu quoad
Signum gradii,>.V minutumCcntri ucri ^ arquan planetx ucrc fignct,
itaunioucram Satunii lantudmcm in arcainftrumcnrioftcndit. Tn dc
tc Chnfti
pora.
gnorum
ad
diei
licet.
tcrc.a dcciino
FERDINAN^
Ipcctarc
SA:
Vlnmofilum 9
CENTRVM
cxtcrion, fc3
iL^S^isuoS
xqua8"duumtumfcptencr?ona
fuu.Arg^^^;^^^^^^^
Wc
fi
temporali
numcrus
pioccdit.
Wta,3ltcrum laucudmis.altcrumdcfcreiKis
nomineSur.
E^LfAt
:S'
ASTRONOMICVM
ENVNCTJATVM OCTAVVM.
VmimIouiscurram,acddcntia,pafsioncfq;durdcmcu
tracomputum indagare,
E YT, brinc luppirer.naturarcft calida:
A humdxjiumo^optimo cogru^tcm
pcnc.ncmpe -Sanguini
in
co cnim uita
rediximus,ucntrc ramcn,capire^caud3
qucdraconisin ptorfcnti figura ^diucr;'
lam a priori partitioncm iornris,du.\i
confultum partium carumpaucis mc>*
inini(rc.DcindcmotumIouispcrGvfar^'a,utpriusfecimus, cxempla
palamfaccrc.Primaita^prccIcntisinftrumcnti rotacum nidice
Rotx iDfdii
offcnur,cuiab j uf^ joonumeriinrunf,licutcS:incpicicIofit. Intcrj*
mocus dcchr
cftautcmillud interprxfens Iouis,A: pra-ccdcn^iSaturni ccquatorium,
ado.
quod in illo ucntcr draconis ab augc diftct a o gradibus tantum , dc
hocfccundufigno^ordincm^quiin Saturno yo giMduum,t\-contra
ordincm lignorum,habituscft.Auges S3tumi,[ouis,i.\' M.irtis ,pcr^
Augcs b if. rf' petuo SeptentrionaIcsperfeuerant,proprcrquod epiaclusdum aca^perpctuo Sep pitedraconisufq) ad caudam,iuxta fignorum fuccefsioncmjmouctur,
fcmpera fupcrficieecliipncarftptcntnoncm uerfusapparet.a cauda ue
Auxfrdiftati ro uf^ ad caputper augis oppofitum rurfus gradicns,mcndtonali.s di
vcntrc 2 o gra citur.ExquoIiquct.quod EpicicIus,donecaucntrcfeptentrionaIi,qui
vao o non longcabcftab augefcptcntrionaIi,fccundum (ignorum fucccfsio
uf$ad uentrcmaduerfum,fcprc>
ufum duplici
pro moredocumcnto nunccxequar.Ortumnonfcmeldiximus CA^
tnonaIisafccndens,dicifoIet. Inftrumcnti fubfequentis
ExcftipluCA
ROLUmpc.
pcratoru*
ROLVMImperat:Anno
-M-
poftniendicm,huicnumeroiamcquato z min.
jj-
min.
dc
j-o Iccu nd a
Illismlimboipfiusrot^equsfitis.filumccentro
fupcnnpono,in.
diccmpoftca
fubtusidemduco. Filudenuo
perdicm Februa
ni 13 ctiamperhoras iVminuta,.UAta
proportioncm cxrcndo fub
1400
oo
1600
I700
1800
2900
JOOO
100
100
i
II
>
K
'>
y8
I
24
57
0 vo
ir
m
K'
w
a
l
1 Ij
41
l4>o
^"^T/ITaggrcdior,cuius
a'"' "
altcram
^ "^'""^*
mdicem P aug,
.ndicat.RoMmpofthac
louis
e^.arummuentaeft;)llgnorumuideI.cet^
gr.,d.lT
quocp eadem rota uenficata
p^ico. Ita
eft.
mmT'?^
conta.tumc;S"
cnculo
^'^rriTl'':^^^^^
K L
offcndirur^^perillumacquantisfilum
E trjho
fiIo
Uoo
;
t>no
5800
i
->oo
41 00
d-C-CO
grad, x, minut.
9? mlimbo eiufdemcpiciclinume*
rcpcrquosfilum F duco.unaq^indi^.m-ffSI^^^L
X3 quo<rd.cm(hons^m.nut.sfaltemomifs,sJdingo
di?^^^^
^'^^^
iniZn
f?'*'**??^^?^^'
commodatifunt.Quodfinuncf,Ium
'
'^^bcs
omfs mtoomeo
ic
rl^^^^^^
pcrfteilamm
locus Iouis,oftenduntur.6entrSm
arquatim.q iod
tpc Caroii,
lo
GH
I,
;o
2& 47
cft
S?enf
"tenfumpcrcentrumcpiadi.ndicat.
dinat.miuimerantur,
o g(-
mii
nuir fimr
depr.hendunturObferua4auUmrcir^^^^^^^^^^^
modummueniendxneceftanum.LeuatonuiKdcfercte
oSto
pcro?
"^"'"'^ '"crid.anuJerfu
fdeni^Pl^^H "''i^J^r'''?'^"'^
ideo^meridionaI.sdefccndcmuocatur.SteIIacp,cicIi
,qua:
loucm
rc:
prfaitat,mfupenonpartccpicKliapparct,gu^cIupucrd,?^^^^^^^
propemodu
llj)
^
W
m
y
ni'
1 y
000
j too
4t
If
S
y
100
;qo
f4JO~
f fOO
y 600
:7
il
lu 18
16 it
44
10
y
II
i> 30
23
:i
O
4^.
;
H-
-v;
.n,
>>>
II 2 8
18 41
ni
JI
12
2o
2 5-_4y
9_4
2S
24
4.,
18
^6
2.
6~7
I
^ M_44
"1-
19 46
T
ni
SS
w
V
ib
^'^
>f
iS
i*^
'vXX
18
'7_^'l
1
f
22
16
1 o
28
~h
x8
I>
I
4 28
T400
yyoo
t6oo
6400
I,
6 jco
C6oo
2> 4t
31
I? 2a
fc>Oo~
63oo
6 qr>o
10
?
14 36
0
T
10
18
28
li
40
1**
II
42
6
I
11
6
0
IT
19
14
8
1
0
T
10
^'i; II
o 17 40
22
TT
=
49
I
9 18
'4_4f
9_' _ii
2 1
fi
\y 11
21 fi
28 10
18
27
r6~"
2i
lo 20 ly
2j 44
\
47
1
i
6
I r
~V
4^
1
2j 16
o
(>
"
~8~
14 18
19 T7
4 i? ?4
I
T800
_S^03
tooo~
b 1 00
6200
6 {00
lo
lOO~
T2C0
21
II
22"f9
JT-oo
-r
10
'
4100
4200
4>oo
4 400
4TOO
4600
4700
4800
4900
TOOo
16
4 JOO
ij
14 S4
7 is
5'>00
610O
6^00
6400
6700
6600
67O0
6800
6900
;6
10 46
'
>f
II
lU
f2
20
700
j8oo
J
9*)
2 1
4 t7
2
^ji
9
J-t
10
'V
Confirra.idns
Cctrfidcquarli ct,ahicd.Iigcntcr locus. afilo
perc4ep,acIidu.4o,LS^^^^^^
fecunX fig^^^^^^^
.2
f 800
y-joo
auxueracp,aclid.citur,quoniamremonfs.musi
cei^tJ^^^^^^^
quo,l.hgna,gradus,.Vm.nutauf^adoftcaforem Y
TT
171.
4800
4900
appIico.Rcliduospantcr annos
^9
22
%^l6_4j
<4
-'tur.pcedo
2,
>c
40QO
4200
4!oo
4400
4?oo
inquatabulaligna
lo J8 38
44^
T?
O 26
14
_9__9_il
2 IT
4
r 20
ILll
Tg
6 4
I.
o 16
"6
^iTi'
CAESAREVM.
ASTRONOMICVM
propdhodum in augc cpicidi cft
ENVNCTIATVM NONVM
obtincntc, cp^
abcft,idquodcnrruciusindica[- Ccntron.im(y
aclusprcafcdcfcrcnns oppofitum tenct . Ncqnllud negligcndum,
contingat, quia Augi cpicicli;
Q> Solcm paulopoft, cum plancta iungi
Larirudincmllouis
triplici
B C . Vnio,fignoar graduiargu
mcnri lOVlSfupcrponatur.cxindc
ccnth acquari tangac
filum S gr
I S lantudincm
& marganta I
vcrcexpnmct. Quacrestribusdcmo
ftranonum vii$ adhibitis apcrrior eua
FERDl;?
rlANDI.
iunaacolligo,&fubnm!o
POSTCHRISTVM
m ^7
rcperns, indicem
louisfubritulo
POST
CHRlSTVM,cumannis
Cum
9 ujf M ^ )
Aaif^ilIis,rota
Cc 9diebus,ij horis,\tfupraaftumfarpccft,fiet.
5
OV
Dcmonftrario prima
natalcm
'
pcr.Cflcfaris
CxfarcanariuitasCcntrumarquatum r f g
B C
IT.
Ar.
l.ncx ExemplfiC/
imponto.m3rganta.5argumentumtcncntc,fiIo.yrurfiis ccn ROLlInip,,
o gr
eumcntum vcrum S
5-
habuit, Idcof.lo,
,,idcft,UtituduicmlUVli
trum occupantcvnioera. o minut. f
pcratoris,
mcridionalcm dtafccnacntemrcfcrt.
Dcmonftrario fccundapet
onum rcgium.
Argumcno
dct.
indutflione
ENTRO ARGVMENTOQ-;
gis.
aigumentorum
maruicilauun inquiicrc
Rccis
FERDlNANDIortus.Ccnn-um Signorum
8 gr ii
Uritudolo
fucnttpeiub
nariuitari propolita:
raui.
Rcliqua,ftarionum,dircctionum,rctrogradanonumqucaca
fc
Vrbis-
^ Rhomacondita Argumcntum
S gta.
I
gra. vidcbatur,vndeIantudoabcclipncaverfusmendiemgr.
minu. j) defccndenscrit.quanqatoadccIipricamrcuerfurarit,tt
haitcnusmihi fuffidcntcr louismotumapcruiffe vidcor.
JcvtDiscit*
TERT A
06TENSI0NIS
^ ^
^
RHOMAE CONDITAB
P L O
^
r\
patct.
Locus looN
toc
fcrbis
conditx
RHOMA
^r^R-^^
anois conditacft
yf%
tulo.MEDIIMOTVS lOVlSANTE
ftatuoJiiiS^pcr ^6 an^
radice mcdiimotus,indicepoftca
nos ducx.is, cum mdice rurfus compono Per x j deincc^s diem Apri
?8,afilo fccatur,
iisfilotcnfomediuslouismotus fcz S j j gr
Ad
SEQ.VITVR
INSTRVMENXVM
CHRlSTVM,radice
TRADITIONIS
PRAEMISSAE.
applicatur.Hocpactoeoamargumcnmmcx
cui rurfumindex
difpo
amino, ad cuius augcm P oftcnforcm ponens, rotas omes vcre
fitashabco.
gr jj.Etcpiddumranonedefercntis, mcridionalcdef
cpidcli tra
ccndcntcm contucor. Vcrum locum louis, f.lopcrftcllam
?o X,qualis iamolim Luoo Tarurio mathcmaaco
ocra.
verumS
Zodiacocontcmplor,
\i Solinus habctprodituscftjin
,,
ASTRONOMICVAl
ENVNCTATVM DECIMVM.
CuHum Mards (ccimdumZodjadlongitudincm.quo
cuquc tcmporc, cdcritcr
dcprchcndcrc.
ARSPLANETA
i
S Jtumo
cft
TERTIVS
.idcotpbcllorumdoniinaspLitariis,
quod
non
flaua: biVi
abfimilc<iLHd
corponb'' huminiscfl^iciaf
iii
Hmc etiim
eft,(j>cumgra:ci PYporAAideft,
it;ni'
Quasquidcm non
ita
mulcumaprio*
Marrc
ribusdifferrc videbit.niliq) in
A RT
fi
tcmpus
fit
poft
Chnftum natum
Radi
.Si
vc=
Quomodo
locus,
vcrus Marris
ccn
argumentum
truminucmantur.
Vcrumlocum MarrisinZodiaco,filo
pcrftcllamcpicicli
du
ftovidebis, IdcmfilumperccntrumcpiacIitcnfum.inG
I circu
locenrrum\erumdat.
fcaioncextcnonscpiciclivfqtadindiccm
Haftcnus dift3,tripIidc6pcndio
quoa primum
ImperatonsCA R OLI
libct rcpctcrc,
nanuitas,illuftrabit.
Excmplfi
CA
ROLIImpe=
raiohs.
accipicnduscnt. llliusradixmcdiimotus,
ij, ArgumCv
g
tumvcro s" ? c (f w ?,fubntubsacc6inodis habcntur. iigna crgo,
gradus minuta mcdii motus in Zodiaco inucftig.mda,inucftigjta^
cumindiccM notanda. Quandoquidemvcroi i^oo vfqiad ij-oo
natiuitaas tcmpus.adhuc 99 nnnifupcifunt,iccirco iidcm in Iimbo
ciufdcmquxrcndifunt. Quarfiris filum
addcndum.indiccfubidc
rcduclo Eodem modo cum diebus i.\ hons, ranonabilitcr diftinctis
agendum.IbidemigiturfiloA:indiccfirmato,mcdius motus Marns
in Zodiaco adhoram ppofitam. s" 1 i j w
cernetur. Aux poftea
pcr 4 cnunt^tiatumhabitacumcft.qux cT j+m f 7 5? habct,cadcmin
Zodiacorcquiratur,5rcGP monftratorc firmctur. Locus infupcr
arculi
abindicc
tsAus, obfeructur. Tranfcuntp in K L
1
arculum, puni^usibidem inucntus notetur, pcr qucm filo arquantis
cduAo, ccntrum cpicicli cum cruce
augis Uipponatur. Acrucc
poft. radii argumcnri cx rabula fumpta, \ bi numcrata fuent .cumin^
GH
fignctur. Filumepiaclirurluspcrpt
annos^*^ hocmlimbo
fupcnonscpiacb^ oftenforc Y admoto cxtcndatur Vlcimo filum
pcrdics ij hor lomi 2,0 Februaniducatur. Cuifilo.fidcnuomdi
dicc
M arns
rcpctc,
quodpcrftcUjm
CAESAREVM.
ASTRONOA\ICVA\
quodpcrftcllatti epiddidircftum^in Zodiacovcnim Marrislocum,
oflcndct, Elcuarodcfcrcntc, Mars
ai^rcsgradum 38 minurum
Scptcnrrionalis afccndcni (antcr ccrnitur , Filum pcr ccntrum cpic u
GH
I,Ccntrumvcrum,Signorumfcz
cIirurfustcnrum,incirculo
)o garduum je minurorum $"0 indicat. Acuiusiutcrlcctionc,iii
epiacloinfcrionfafta, (quacauivcradiatur^vr^adindiccm y s
Ccntrumdf
8 (i )OM 3 numcrata, Argumctumvcrumfuntgumentumpollcnuslatitudmi Marusinquiraidx fcruicnc.
I
Ar*
radici
conftItuMm,cxcnun^1i.ito + inucnr.im,capio,indicfmfp
3 )too rubduccns.&rcflduos ci rcpcril lmc j
fupcrpono.
cns, cos in limbo rot.r mfcrioris rcquiro, Pcr quos filum traductum,
rubtusIocato,taKO. Abfolutoitacp orbcillo,motus
cummdice
M.iras mcdius fcculo Troiani rcfpondcns cxadii apparct . Epiaclo
dcindc firaili rarionc poft radiccm firmato, motus quoiy verus, qui in
Secundum
natalia regis
ENVNCTIAT, VNDECIMVM
FERDIN ANDI
&; capiri
tempora, c5pcndium
tzhibebunt.
LATITVDINE MARTIS
IfRegcmnatum
, lior . 1 mi. $j
qui ccntcnnos perfcLlos conftituunt , radices amba:, altcra mcdii
Signa e gradus
tus,qua:
Sign: j gra. )<j.minu.
facit
j-
minura f
tcft.fubritulispoft
alrera
argumcnri
mo
qua:
Excmplum Caroli
Chnftualpicicndxfunr
^ Natalcimpcratoristcmpus,Cen
trumxquacum Martis V
H
fo, Argumcntum vcrum V 8 c )o
Noto
FERDINA
NDl
Rcgis
cjccmplum,
in prxfcns. Sig,
infupcr indias
lmcxduc^um,in
Poft \'crbum,
Dcindc
Augcm,
qua: pcr
cnuctia:
conftat,
VC-
C.
)4
GH
cum arculo
KLM
contiguitatcm
A qua
luxta
arcuIumvf9promoucns,pcrpunctumiUic
cotcmplor, adhuc
addcilla.
cum indice
fupenoris figno
coampcrannosrcfiduos i,infii^
pcnorc cpidclo filumcum indi
cumindiccPvbiin
cc fubducto, tcndo
Zodi.ico rcquilita
cft,cxprimo, No=
toinfuperind: 6ccc
mi
Dirata
omncs
Sign:
temporico
) )
gra:
mmuti ^o
Sign,
<s
gr.i
minut.
quibus laritudo Marris
Scptcntrionalis ab eclip^
rica gra, 5 minut: l o
Afccndcs
autem, quia magis
colligitur.
acopcrftcllamcp
redtaeduA
(empacmagis Aq
loncm adlabitur,
um,commonftra
Dcfercntem
intctligitur
ficlcucs,cpiddu
ante augis oppfiri!
paulo repcrics,qd'
oppofitu ,ventcr eriam dracotiis
meridionalisdiatur. Marsautcoin
loco repcrtus, mcridionalis dcfccndens,
Dmanifcftumfir,
idquodlitcris
\'ocatur
f Ccntrum ve
rum,quodcftSignorum f
graduum tts minutorum
tiT
fifum
A pcr
aitfiindrciilo
ccntrum epidcli tr
G H linnuir,
Ide
fS
Troix
icmponbus*
IAnTAiIOM3M3HJi'?
lAamavTiTRJ insiBtA
AM3H32 aHS^aAJII
Martis locus
diruta:
TftTH3a35l<!a^l
miuut;
5-3
cftjcxcerpcns*
FERDl^
NANDL
*.';
Centrfi
habuit,
}(S
minutorum fflc
A inZodi
bit.
TROIA
Argumcnrum
filum
idcli
Eittiplunt
Excmplum
diruta: Troiac
formcs, habeo. Vc
rum curfum Mar
ris,qui cfti^- gra
<5
immiiro,vnioncm argu
nctam demonftrat
inftituro
^l.irtii,filum idcmeiuf=>
inftrumcnri
oimut. )f fucntfupcrpofitum.marganta
gradum o minucum )7 abeclipnca
auftro inchnans mtcrfecat. Latitudo
Pcrdics
<>,daiidex) horasjf)
ROLIIflipc,
ratorist
FER.DINANDI
Ccntrum Argumentumcjt
Sic
?)tcnuit.
rcpct.intur. FiIoIinca:B
ad jf 00 rcpcnam,inIimbomfcnoriscpi
cicli
Filoiamlincx BCim
mmu:tcnciite,itcruminlimbo
ExefflplfiCA
Similiter augcm in
9 gradu s minuto
couftituri
lautudincnitf
adii
Troiai
tpcobtiauciA
ASTRONOMICVM
TABVLA
ENVNCTIAT DVODECIMVM
Vcruni Sobs locum
omm
;1
I'
h\
tcmporis momcntofinc
l)
MO
cal-
T VS
perquircrc.
culis d< laborc
IGVRAE PRAESENTIS
SOLIS
quod
fi
Radices
portChn
illius
I,
I,
moru.cxocrpt.i,rchdLuannorumfumma,c6plctom(iinonncgIccla.
propofito numer^^
vcroChnftopnus fucnttcmpus,ccntcnanus
^,a,orchgcndusclt,^-abeopropolitumdcmcndum,rel.^^^
,no
l.tcra vei
100
160
^OO
lub
600
760
800
G H
,pu.i1
niamfcft.uaduato,ibidemc6taaumd,ascucirculo
Punctus
etumq*cxaducrfoinarculo 1< L M, ficum obfcruaro.
ad illum in fupc
r.quidcm illc, Solis argumcitum, quod ab augc v
rion rotub numcratur, folifqt locum in dcfcrcntc appcnt. F.lum v c*
rocxccntro A puncto impofitumhuicpun^to.vcrumlocum Solis
Pr.-cdKta vt at*tum nobis cft asfiduc, adhuc
in Zodi.Ko dcfignat
manifcftiontraditionc,&ca tnfaria pfofcquemur.
9
9
|"^p'[jCA
ROLIIrtipc^
i:atons
^CAROLI Quinritcmpusxquatnm
ifoo
dics
.inni,
min.cumlint.radixmcdiimotusfupcr ccntc
nanum 1+00, fub rituIopoftChriftuvidcnda.qux S 9 cr ,8m t/f
habct. Ocmpnspoftca )^oo abannispropofitis comp|cns,idcft,
fupcrfunt 90 anm, 1; dies Fcbruani ftc. Annideindc 99
RESlDVI &c .rcpctantur,qui
intabula,quxinfcnbitur
busrcpctitis.idhercrcvides M o z -^'^- cumnota M, qux fubtra
henda tondcm i radice motus mcdii admonct . Vnde s' 9 c 18
hruarii.jtf
hor,
2.6
ANNI
3 3
rcfulrant.quxfiint radixccrtificiraad
annum 5409.
Illam
fignabis,d.emc
autcminrodiacoqua!ritamradicem,cum,ndicc
(ishoraq>^minuto f fif.cn potcftVacccpns Filudemccps Apcrcai
cxtcndatur, oftcnforqi rurfus fub idcm ducarur, t\ protin' in rodiaco,
motum Solismcdium. Sie.fcz i) gr ,1. m 2.7 ifiio cxpnmi vi^
dcbis, Oftcnforemaut P ad augemSolis ^fupcriusquartocnu^M^
.
m n &
k L NT"
lamab
offcndis.
Mjf
f[
TcmpusFERDINANDIRcgisarquatijcft,
r*JANDL
M inucniuntur,quibusaradiccmcdiafubrraCtis,fupcrfuntSig
9 gra.)8 mi.49. HniciadiamZodiJcoacccpt.-c M indiccm appli
ca. Filumpcr 9 dicm Marrii i) hor.
m cxtcnde.quod mcdium
motumSolis.S
gr le m ^fmZodiaco.oftcnfore M ciidcmfilo
fublhtuto, demonllr.it.
Poftrcmo P indiccm augi Solis.quarcft gr
minu. )i s admouendo,punctuargumenn, vtpatuit non fcmel
)
inorcumfcrcima kL M rcouirc.quodSig. 8gr ij- mi ?i conringit,
htcra
j- 1
Tradui.^oautcmpercafiIo,locumSolisvcrum^grafc;
28mi fSX*
id q? intcndcras, habcbis
Locus Ociui
M indcxrurfusfubftituatur.
Nouisfimeaux Solisfupcr e e
ao mi iidirigatur,a;iuxtaregulam prardictam agenti, Solm t gr
8 mi =^ tcmporc obitus Alcxaiidn fuiflcrcpcnctur.
tra*:to,
iC
ftf
-^)
l<s
%9
^
I?
9
9
Ih 22
17
i> fo
9
8
8
19
28
44
18
19
10
t4
'9
"y~2o
^*-
1-'
JO
012
28
f 17
"T~iz 52
l|
II
'
16
?9
2!
19
1 9
"
19
"yia
lU
i"'
54 13
9
9
;8
fi
;6
8
8
i- 4,
f9
10
2 D
16
10
10
10
4
48
8
8
1(2
14 y>
'4
S
8
12
4 44
I I
2123
28
6 I,
6 V*
'9
bx8
1
^4
70
10
109
'4
10
lO
O
2y
0
10
j-'
II
10
10
10
I 2
4*^00
14
10
10
10
o
lO
10
I
6<)00
67O0
6800
6900
^OqO
4r
6
7
?o
'4
8
8
^8
14
4^
19
l6
'Q
1
I
0
0
0
J4
r<s
)S
'
,r 49
17 )0
b^o
M
M
M
M
A
M
M
A
I2^38_A
17
I
o
29
18
27
f
2
17
-r
20 2f
b44
14
24
M
A
9 ,7
13 38
M
M
4f
> If 41
2 i
6~
; 2
~8~'o "47
8
M
A
M
M
M
rM
1,
50 39
14 6
2,8
49
M
M
M
_A
J4
16
6 42
f
1
jtf
3J
8
8
i>
10 20
10 20
10 21
100
Oioo
6(00
6400
6700
I
I
II
-Jl
)2_1,
^4
tf
i>
,8
*P
30
b|t
8
8
8
t\
7800
TqOO
10
7 41
j-t
j8
31 17
6
S
8
49
M
M
M
A
M
M
M
)p ?f
J-T-OO
9 3
'
y (jOq
3f f9
bit>
I C'
?8oo
^fOO
i| 38
2^
?oo
jflOO
r4 jo
8
19
12
"y^io 19
4800
4900
7 )7
2?
14 27
^^400
100
y loo
9
0
4^00
4too
4400
4?oo
37
b|tf
<
13 14
1&J_2_
is 48
if
4
14 :o
M
M
M
A
lo 49
25- jo
39 30
i(
'8
M
M
2,-
8
8
J^OO^
AlexandnmagmobitusantcChiftummcmoratur. Tabulatcm
fuierit
.^,
49
4'
18
6
t
'
)00 0
( 100
^ loo
41 00
vcrum
9
9
Hoo
Vlnmo
~9~''
9
9
9
1400
2fOO
1660
2700
2800
I 900
17
14 'o
14 T4
_2
9
1400
f 00
I 600
iroo
1 800
1 900
2000
1 100
llOO
14
?8
4-
M 7
4000
ExcmpIuRe= Marni.hor.x i| mi f
Radix ccntcnam jroo faat V
;9m
gis.FERDI^ )S. Int.ibula rcllduorum annonliuxtaannos duos m x8z4i cum
,
1 I
00
100
00
1
offcruntur,
filuin
<)
GH
atorepcrtam.grvidelicet I
pones,circuliq;
dias
connngcnnamobfcruabis,abill.i cmm
arculum
T^M
9
9
OoO
~l
'
9
9 4^'
^o
1 0
400
.G
firmatd.oftcnforcm
>i
Annu^
fic
aradice cc
tcnaniclap
ftum*
ftum.
ANNI
cum
autSubtra
15
Rad,cemvb.habuens.fioeantc>y>oftChnft^^^^^^
RE.SI.DVI ^ltra
,abulamfecundam,cu,nomeneft,
quarrcnn ad dcxt am mi^,
centcnanum &c.intra,in qua rcf.duum
tata.
Addcnda
nteChri
C Cu
^art.one^umcns,.iuiann.rcfidu.vocatur^rcfcru^^^^^^^^
Rota
Radiccs
ci\
M
24
yo
(4
19
2f
26
I
26 47
2 V 1
10
I 0
28
10 28 y9_
10 29 41
14
y
1
e fo
~7~2i 28
? 2 2 44
7 22
O
7 21 t
> 20 t
^' 9
7
19
Minut;i
Sk
Secuma
graduuni.
> ig lo
17 16
> 16
AM
A
ASTRONOCAESAREVM
MOT
omni nu
22
TABVLA
TABVLA
ME D II
ENVNCTIATVM DECIMVMTBRTI.
merorum rationc, &C quafi opcrc nuUo,
WE
VS
II
ARGVME
panolccre
NTl
ErnEPor.
nz*opox KAi
VENER
VENER
conftat.quoruminfimuscumindiccM
No
paulodiucrfiorcftaprioribusvfu.
ad joo, vc
(
eniminhmboannosab
lutfLipcriorcs,
ccrit,
im(i,mefcs& dics
li
fumatur, cente^
c "
Radiccs
poftChri
ftum.
Nam
numftaturo .
fi
Aax
100
;oo
kL
400
iOo
600
700
800
900
lOoO
^ TABVLA ^
PRIMA
M -n i 4? M
M
1|M| |i>Mi ;>|m(
41
I
ll
1
26
41
4*
BiB
M 1.) 2
M Hq 16
'6lMlM!|io
1
10 49
Zf 10
II
M|
Rt
ii
14 2; 24
4f
|lJlt
^7
7 ty
18 11 J8
19
'I
8 49
IIiio
IIIM
J2
U
M
10
B?*|24
M M^
M 18
M
M
M
{9
M lUI
?2l
T4
A IB76
=
_
10
A
A
li)
0
11
r8
2
7
77 iq
I78 42 40
-^o
Bo
M)
|8:
A
A|
A
^f
18
11
17
I>
B40
I4r
l4l'i
]4(
441
4r
46
A B48
i<)
9|A
|97(21^381
1
1
h9l
[
M
0
100 44
1
44 M
4
cra'
100
200
'
5:
^cn *
s
3
Sccfid
3
fci
R
n.
s.
gradu
S.
ct
C,
Scdad
3
gradu
um
Sccfid
gradu
um
14
_9_I4_
g:
.6
9
9
'7 ?0
c)
21
22
1 SccCd
n
n
a.
26
2''
2ij
um
41
lOOO
18
t200
I 300
1400
I fOO
1600
I700
I800
I900
iOOo
2100
ZIOO
fi
2fl
44
28
V5
(9
li
6
^2
16
2J25-
48
24 20
S
8 11
8 21 2{
~8~iO 19
8
8
"a
19 fy
II
1 9
18
9 18
9 2")
o ;o
10
8
8
l> 4?
16 S9
16
i(
10
10
10
if
31
14*^
8
8
I L'
8
8
8
},
4 44
y
23
14 47
,4
?
M
12
I r
19
(4
yo
T^ti
6
10 X2
6 I ?
6 S7
10
10
> 4'
f4
10
I o
ro
2
8
8
xS
r 26
6 42
~TT8
8
14
[O
10
4.;)
4 ;o;
i
M n
10 ij 4
10 16 ;
10 17
411
10141
17
13
10 17 fB
10 18 4
10 19 26
> 2>
10 20
10 2o f4
r 26 2f
102
18
lO
(>I00
1023
22
2t)
47
10 17
10 28
10 28
10
f
1
10 II fo
>o 14
10
19
lO 26
i
10
7 2f 4r
24
7 24
9 43
r 2i
18
7 22
44
y zi o
7-2 1 16
r 20
7 19 48
^ '2
4
10
7 17 36
? 16
7
18
fi
4
2b 23
789
I
i>
40
II
I {
26
r I
o
14
28
18
6
8
3
'9 f4
6 f7
18 43
o 29
12 if
42
t
17
o 24 <9
7 12 f4
8
19 12
7 ^6
2<-
4 14
7 24
1
12
O
46
IT J2
tg
II
^
f
10 21 49
~i9
4 if
ii
19
91611
10
!^
27
8
2
10
28
7
8
7
9
21 ;8
1
24
7
J
Oif 10
44
84?
\
II
26~7i
11
841
9
28 13
4 20 27
210
10 16
2
9
3
1 4^1
11 22 56
611 lo
0 29 14
7 1> 58
ly 44
2
7 To
7 16 16
1
ti 47
8
24
1211
11
5
J4
6 19
10 18 _4
'-2- fo
4 18 fo
;
74
2f 18
4600
470 o
4000
4900
_0_JJ_32
11
4f 00
t4oo
6;00
bbOo
6700
6800
6900
^ooo
21
4000
4100
4100
4?oo
4400
(jIOo
-_i8_4y
i4oo
JfOO
3600
? 700
3800
f700
f 800
f 900
6000
bioo
6200
20
_4
4 29 f7
3300^
f4oo
f fOo
f 600
o
> 29
GM
IfOO
2600
2>00
1800
29OO
{000
3 100
5200
n
"-79
GM
10
300
1400
fOOO
f 100
$200
f ?oo
'
roo
4.J
f
2 1
8
8
6000
6600
67O0
6800
6900
^ooo
8
8
8
-i"
fooo
100
5100
6400
2f
10 12
6100
6}oo
2^ 4;
24 2
2f I
10
a
3
3 gradu
9
9
4-roo
i.
0
9
8 15
4800
4900
froo
yBoO
9__
10
10
f (JOO
n
a.
j^oo
?8oo
f4oO
T3
II
;(?oo
4 37
o
10
10
j-yOO
gMmut
antc
4" 9 10
O 27 14
r
if 46
o
4
G 22 r
lOO
200
loo
400
f 00
60O
700
800
90O
A
J6
e.
6 49
6
T
5 2
2100
ItOo
2(00
1400
2)00
1600
2700
x8oo
2900
3000
_noo_
(X
CL
5:
20 4
4^oo
4400"
4yoo
4600
9
2^
9
9
4000
4roo
4200
7-
"^I
9
9
Ann'
9
o
17
9
9
9
.c
JIL
18
19
JfOO
9
9
9
Ji^
~j400
1400
If 00
1 600
iroo
rSoo
1 900
looo"
20 54
81
Al
7 4 M
)b6o, 26 !-) A Bb4M^ 0 A
f >
61 i2
i2] A
6[ A )oarl 22 ?) A
4g
2 14 M) )86l 8 1.3
A
lOf M
iG
M 8>| fcO 2 M|
B64 2 I ( |'a") B88 t 8 4> 'A
t8
I7|
(65- 1} f 2
A [8, 14 14
y|M )t^ 0|28(M] fgOlIo S A
M
|t7
14
49
M 9I 4 IC M
l4f
24I A Boit [2.1 ^.1 A |Bo 2 I40 11 A|
If IB A
II
A
l9j
17] M \tl
'
I7| A I94I II fO
^ 8
171 J-i
M
4 M |9T| 2
1
A
!
23
47
Ml M
if M M8
J6| M K9
|>4l
tUm CtM'
M
0_>| M
A))7ni^
M|
21
i:
M M4l>4
Mf 18
A
0
2i
yOI
?9l^\|
14
6
A Bct- 14 40
li
I49
\SO
100
100
500
Radices
Chri
ftum
Ghn
itum
ftum.
Ch[|A|
cdudtoKquantisfilo.&epiacUcentrum&rCTux + fubordmabuntur,
Radicem Argumenti Vcnc
firficinfcnorem epiaclumfirmauens.
folitus es,
ris tema numerorum columna, Gcut mcdium motum antc
vcnabcns,fupcrquod Argumcntumindiccm V loca. Annosquo^
poft
aneChri
52.
Amr'
GH
Radiccs
Radiccs
fi^
e;
2
Vcncris^qusperpxtuodJ
Vcneiis forc Mfubfirmatoftabiliantur. Augcm
mdicis
I
cum Sole ppc So!c eadcm cft, P mdcx vbi tcnucrjt, coirus circuli
Mpun.^us perquc
notabitur, huic locoaduerfus in circulo
tudcodcmcft
14
1
18 41
ii
4:^
20
J__8_lf
1 6
23 12
f
1
16 fl
6 18 19
0 10 2f
26 29 ~S~i* 10
*4 44 II
J f6
4 2_f8 _1 iJ_42
10 21 I 2
9 27- 2S
2
9 26
27 41
if
1
4
- 21
10
18
38
f2
17 6
i
10
y 10
4 23
34
II
o
r8
49
~r
8
1
iO f9
1 4f
~I4
J'
o 16 16
6
ti^l^ 48
1
?4
lo it
19
J_i_?__f
II
17
V~6~
1
14 46
t?
o
fi
18
8_0_22
111
6
23
f4
40
14
f 17 2y
9 19 j8 10 29 II
i
4^4;
O 2c
12 4^
c-T
idempfrcenmimfpiriclt rcn
j.rr
"
iflf^^"
aurancp.aclo.nrcnon connngctc
vf<^ adindiccm. Argu
fi numcrcs
Ccntro vcrc
'jcprc hcnd Dcnuj.
m,m
f^""".
^'j:
^ .idiiaciis.lJtirudincmaggrcdipo*
antcdicta pcrcipias,
\vrumvtapcmu4
'
rti-ircmproi^oniim'
Rhom.ini ada-t]ua
*^'^/"li;OLl Impcratons
Fcbrujrt, x j, Hor: ,tf
<
1/ 14^" Dic
"
crcbcrnmc itcr.i tii lam rcncs. R .idi x
.
0 cllc
"
rupcrrtui^c. M o i- 44 adiuncta
runnir..iucr4diamcd.a:Jcmpta, x-iuatam
cra. ,8fn.. n.
Sit,^i.);"orumMdclicci
'^
:n
fV"
Vl appl.cab.tur,
?od..uo rcu.fr, olkiifor
Fcbniarn ad^
dia, Hor. ,6 m.: 10
motum Vciicns
S.g.
imi
<
Sijmcdo pcrvewo
lit"
conucn.unt; ponciis^vni
CAESAREV]^
ASTRONOMICVM
gradibu
rA^vtr^m altcrlcuamoccupct.adhuctamcn 77
^ gtadusfefiderat,
'''V
^ fffdcr^^^^^^^^
t.intumd>ftKlcrcc<nncs^^^^
quibuslimdei
ina
r.ir.mecommonfUab.t
'r.n./L
T.
cabula
^,,r<p
Areument.^
rad.cem
pZral^icfnun^^^
papara
0. cccci
ftcllamepiacli
rdu?^um ^x^^^^
GH
y-detur aft^o
excmplum antc
Chnftum monfsmucnirc doccnt, Ternumfequcns
anno 7?;5
Chnftumopcraturu .nftruct. ^Vrbs Rhornacond.C|-p>t
Kalendas Mayas,S. Luno Tarutio
anteSalutcmOrb.fac^am.
Kalendarum
tocusVencr XhcmaDcocred.mus,.ntc^ccundamittert,am,
i^tcmporeex
numerar.debaitabor u
d.cApnhs.Horpautan
idcmcft,quod
txu&x vrbis Sohs.nchoannb^itaaftroIopcaranonchorasacc.p.endo,x>Ap^^^^^^^
fupponctur.
dies imperfcftusadhac
t.i.in
hora j^mi: 50
ftatucrur.
qui
&Sunrchuseft)
""^^"f*^*";^"'*;^,^""^":
Quamgveronon
R-homamnon
,)> fed
vt
Venc
delint f.ntcrquos
i^Kalcndas.Mayc^p
tamc"r^^^^^^
mmonbusdcuiafle non tollerabihtcr
nihilo pk.sTaruriuquom.nus
inrinmulariqueat,faluat,vt.npr^fcnnbusI.qu.d.ffimecmuJslcrturo
ncquit) vlu
conftaturumeft.Eftoemm Cq\xod tamcn fien prorfus
SS^^^^
fn
Ars,
torerraf.r,concedas,nefaoqucmqi.anum
fcri
nVs
nt)
AdVTarunoSoI
,i.h,loferiusnob.s improbatur
o^
u
ncaufaertc
At
dicctalv-
Kalcndarum CHcutPIuMrchus 4
quodnonad
Kalcnda's,vrbem fundatam eflb confntucnt.
fcfa^
rantumabeft.vt hocvmusd.ad.fcrimenTarunum
j
verumenimucro
abfoluat,(quodv.nustantumgradusd.tferennamargu.rjvrcnam,fi
annorumd.uerfiratcmd.ccertacxced.flet,nuny
to vd
oroDtcr
cunumm
meus.n
adt^P"src.nanuumregismdicat^^C^^^
tumquodeft^S.gnorum 8 gra:x8 inarculo
ficri poteft.
^^.^;,,bunt,
^^.^^
ord ncn^
Ltcna?r ,roo
,r
afpcftu
m^^^^
^J^/
fuperagaturm
^^^^^^^^
tnr nullo
. P^esquos
gra
dc
|g p
radra ^^^1 motusfurnp.es.v^
AN DI.
d.ftandononpofliint, fcqui-
quo.dum Vcn" *
+0 annisavcravrbisfundarionedeuietur,i^quino(autamcn
Solcmvero,
temp' inilloannorumfpacioidempcrfiftcrcfarcbiraur.
pa^
cumconftctindiesnonvlrragradum inZodiacopromouen,
fmttcmjporeconditg AcqmnoftiJ
lamefta t9 dic Marrii (inquo t-quinoftium
Rhoms)vf9!ad ij diem Apr.Iisnonamp!iusitcr,adfumum quo^ extrueigvtbi'(
iPitur
gradibia Aricriscmenfumefle.
dammodo,
oftenditSol in
Adeo
fuifle.
ENVNCTIATVM DECIMVMQVARTVM
Veneris digresfionem, id cfl, latirudmem ab ccliptica, pcr
prefens inftrumenmm indagare.
tamcnhuiufmodimotuum
vcl'40 d.ft"ent.ohocloco,nun<y
inftrumcnto cu.quam
abforditas, qualis Taruno acadit, in hoc noftro
or.g.ncm Romanj: vrbis rcferenrcs hic
veniat
timcndaent. Motusig.tur
proponat,quos a prox
t.rurus primo, vt fcp^ monitu eft, 7f ? annos
fuper^
imomaioncentcnar.o,vidclicct8ooaufcraf,ablaris vcro
gra.
eftccomplctosvidcbit. Rad.x mcdnmoms Vener.s,queSig. 9
infcriprio ante Chriftum quxrenda
cui
etabulafccunda,
mi:
a
l.terainprima
func.apudannosdcindcrcliduos m p z )7cum
fupcragr.i i mi:
tabul.i inuaita.radiCT demcnda, vnde S.g. 9
didpoffcnt,dcbercnt^,
quiatamcnpapiri,vtpatet ob oculos,
breuicas ferre nequit, brcuiores efle
cogimur. Planetf huius laritudincm Caufalatitudl
bunt.
|)rioa
caufanturtria. Primt3,defercnrisrario nis
cffiar,quandocunqicn.mepiaclus hu=>
ius incapite vel cauda draconis eft, du
bo
tur,quampnmum vcroepidcluscxrra
tum dcferens
& rainutaameridie
rad.aaffixo,anmselaplis,diebus, hons,minutifqipromoredifpofitis.
ExinfilumAincpidclo Argumcntum verum Sig jo gra. 17 tnit
I Sig j o gra. ti. mi,
5-0. Ccntrum fimul cquatumin c.rculoG
5-0, cui
fi
addeturS.g
gra.
<s,
quigra.
'
^*"^
cri
&
2 a
tlongarineceftc
d.fcere.
Quoddum
fit,
era.Iiuepr^'cedar,fiucfequatur,aSolenunquam
Mercur.umvero, quoniamepiciclotammodico
diftanria
voluirur,
LATITVDINE VENERIS
t.imctfi plura
interfedlioncsconfiftit,
cauTi
Pa
pendio fum,
ExempIumlmpcratoriumpoffeditCentrumvcrumSig 8 cr
gra
Argumencum verum
NOTA
Vcncris nonTccus ar$
L.irirudo
alKirumpljnetarumcuni Ccntto&c
Argumcnro quaris qiicrenda cft,
coiircnfu
Aftronomorumomnium,
" j c e Cencro
Quoii aurcm hic
jddipra:cipiam, lUud authonratc
R.ibi
trchcndit.
rumhac
libc
in partearbitriumcfto.
>t
O61
ASTRONOCAESAREVM
DEClMVMOyiNTVM
ENVNCTI.
Mcarc.numcroiif
citra
fumma
Motum Mcrcurn
iVlotum
^^^asf.mcdilquncrc.
ZTiABnNr.idiam appc
tanaoexpriniit,iiv..w.j
conmnftione,
bcnicniori cuipiam, vcl
Trino copulatur alpcftu,
vcl Sc.xtili vcl
indii
bcnicnam& iprcptinusnaturam
vcl
Si cum miquiori oppolitioncm
it
nulig
quadram cffidt, confcftim & ipfc
^-jfc^^^^^fe^inii rinrlir- Cuiusmotumplancadmi
.
f^^^^^
Chiillum.ccn enario
tabulapoftChnrtum,ccntcnariommori,antc
rcr.duos^ltracentcnar.0^^^
^ on^crpondeme,annof<p
vcl A
maqu^^rcs.vbiminuta&fecunda.provt
rueV.radKi3ddcsvddcmes.Exrubtraa.oncvcl^^^^^^^^^
rcdundat ,nZodiacoqua:fitu,cum.ndice
""^^''/^^^''t^S
lub^
fignabis.mdicemq^
fitumfimiliter^inKalcndariocumfilo
duces,quofaflo,rotampnmamabfoluramputab,s Saccc^^^^^^^^^^
rota&ancuftiorpnori.ind.ccmPcum tnbuscircuIisgeftat,quoru
l,adqucmnumcnnigricantcsaS,gno ) vf^ i''^^]^!^^
pnmus
d,atur,quoi}:vrrum(p haaenus mliru=
Sccundus
cur dl.
r
IN
fncntis.iliorumplanctaruminrcruimus. Tcrnusminimultp
pro=
quo nphra: albo colorc, contra extcriorum ordincm
GH
KLM
vocitur in
GH
cedut.vt finuer"circuli
''^"^^^^'^^"'^^^""''^y^p^^^^^a
^ TABVLA ^
PRIMA
~ 1
M
M
MM
U41
2T
41
41
18
lC>
M
M
"so| A
1491
Ijol
171
Ml
M|
19
!o
7|4r 16 M|
?v
<.|26
y/i
|IJ!
I
0
16 21
10 19
14
6
3{
)r4i
irf
10
B.-t-
'-'
14 40
A
A
|C)|
M
jO|M
10)
|_
!4| 14
1 <
TTai
A
1f
^41
|Tl
I
M
MJ
01
"
iu H4
MJJir
18)
_4I M J?T
_4 4
^
l
A IB96 |4l
Ull
A
2u
13
e"
Iq^l o 441 M
100 44 _4l A
gMinut
g:
>
OC
Secfid
3
2
3
6j
Minut
a.
TT
USIM
II
lAjf
l 1
y>| A
"A
J
A fB^r
B141 10
81
178 41 46| A
47|M
M ^7
M| K8| 4
Jb| A
lB"76m
Ay|77 l'>
n* A
-|l8 Jl6|_M| |f9l 18 _2 1
8 1
A lBl<i| 14 i I A S6o \Y6^ iTJ A J BHlil o|
1i| A rifTii:
6 A 08j 11
M l8 II 4-)|M| 1621 2 14I M I8C-I 8 ')! A
M 19 i7 10 M 6 1 I U)M| |8y|&0 2 A\
> 1 A B40 I T5)A |BC- 4| 1
B1
Jl\ A iBg^TTs
7| A |6f
f2
<>i M f (41
A |8Tr^4
18 M I41 I
IB M IjgOl 10
J|M|
M |4t
'9hiI4I M_
4
49 M
9'
B:o| U 49i A IB44I g :4|A)a68| l.i <>) A B^--. I4Q
M
IM
II
5
A
|4T
II
IBT A ;9n
nA
M 1)46
1=1 '9
I7| M
r-l A I94I >1 fO| A
0
fdl A
1
Ml
M H >4
2.
Secfid
^
u
=^
? SccGd 3
3
9 gradu
gradu
T3
um
gradu
i:
3 gradu
^^,
n.
='
um
CAESAREVM
KSTRONOMICVM
O Pidc.tfalcuorru*in.cIligur.
H
Mcrcun,rupr..mucnMm + "'""^j^K.r.MUc.rculo N O
oncurorc
Q.pud".
n^S^ d^fSfns
r.cur .n
: cpic.clus,
"L
pri
k
Apud ^n"^s +rt
\ cra^
quarcfubtrahuntni radia.
m,.z5-.
mi.
f fuperat.
^^^^^
^l^^^^^^^
bis
CAROL!
Impcratons
'
M.utii,hons ,9m50
Tf?
rr ^acmutem
soo rdpodais Sig.habct 9 gr *
*^'"^,,,io
umc^^^^
hdms.R.id^xmcdn<DOi
.inn>s
parcr.
,Vho^,.cft.Rad.ccmvo^^^
nricabisquindom-^^^^^^^^
Cumannispoftca,,cxluba^
ara
Mlitcr.i rcpcrics.quarchsc
o z 44 cum
s m.
^ou'lkrcuruadannos,4cbpW
pcrrpicis.qur jg-/^'*^'J"l*p"I?fcbruar..d,e.n,
notctur.
ordinabis
hora,
l<-;i^'-^
3nnisvicinaV<^G^M.^6cft.
quotp .Vhoras dcbitomorccon
Jicorpioncmtranftuht.
Hics
fi^^^^^^^
Pofthacepic.clu,anno.
^acicitj,
spc^^^^^^^^
ftKue,quibusntcony.b
poflcd
it'^^^^
^dibus ^7 minui
.7 grad.busdiftarc
usaSolc fS^S''^^^'^;';^'^^^^^^
a O nuni"^
euanauerit , imo rcuc
haan Sc ^^'^""""'i^'''""
&m,nc.K^^^^^^^^^^
G H
&
tatcm,efl-cqueat.uiucciulaca^cft^cu^^^^
'
fsolc
fKVtNlcrcunusnn^rc.nonoraSolc
'
"*f^
'^i,(}atuc,pcr q,,od
produf^.''''^/",'^^'''',?"^^^,^ ducito.
tirculum k L
ucc
fi!uma:quanris E cpicidi ccntro *
j
^^^^^^^^^^^
a
ntoo
f.c,vtcru.Zodiacumvcrrusv_crgat
inrarwtronecirculi
tfcm.nfupcr,hor..vn,.mnutaqp^^^^
Argamditum vcrum sf
c^
obfcruan oponct.
opcrationisinuanatop^hicn^^^^
.ncdn Argumcnn
.n .nrcr.or,, cpi.
^'f "'''';"b,'*,,
-7 habcmu^^^^^^^infpKc,
vbi Sig: ,, E": r m.>
up^^^^^^^^^
y
ccloquxfitaba:c,curn.nicc
rrahcindicc
Urimdincm Mcrcun.'conrefti-m
Srdtracalaikndf
oiuisindagarc.
ERCVRIVS ET
IPSE TRI
rod'acadcnt.apSra^. Locumaatvcrum
pcrrkIbmeduccnsmZodKKoarpiaes,qu.eftzo gr.X
f,lum A
RodsctiamimmorisCentrumxquatumArgumen^^^^^^^
airbofilum
percentrumcpicichtraftumreddit.agnofccs.
anguftiis papiri
rqircSig'/8ra.,rW54.quccruntArgumcntumvcrum,^
FERDI^
tiANDI.
ab intcrrcdtione digrcdicntc,dcfercnris
medietas illico mcndic vcrfus dcclinat
^jQuodrudhuc dubitc5,ccccaltcramopcrandiviam*
TcmpusacquatumRegisFERDINAMDlfepcdi^ftumcft, yfot
cbpfa omnuMartii, hora: i , mi. j- poftmcridiana
annirdics
Annocurrcntc ,fo? Martii ,ohora 8m^7
V,!
jfoo quicumradiccmmediimotus Mcrcu
>
dendo.Quamprimumcmmcpiddusnodumatrigcrit,ruperfidcsdc
fcrcnri5vnacumed^priccsrupcrftdcfit,quando .niiccpiciduscfi defc
rentc rurfus a nodo difccdit, tum inapit itcrum ab ccWprica
inmcndicmoucri. Ita Mcrcuriicpicidusiugitercquando
tcn.-inuHTOAimuscft
Quomodoafit planeta
nusin feptenn:ionali pfcucrat.
fecundum laritudmc moue.itutinfuocpiciclo,aliasfufiuj
hor,im fj mi.diducas,quod
toer 9 dicmMartii t,
mi ^^^.^ncdmmfcaMcr^
VnZodiacoSigM) gr
tri bis
M adifia-'
curii motfiexiftentiarcfcrct,quibushindcx
oftcnforis
fitin
^7 grat,r
I rcftioncminueftiga^quE;
mi. abaugcfczreu indicc P nuflierando.vo
NO
M accirculi G Hlintcrmcdiosgradus
duccsin dreulum vf^ K L M vbi 8c punftum fiftcs,pcr quem filo A
Cinariamab inafioneindicis
uerfisficrotulisordinatis,vcrumIocumMercuriifilum AinZodiaco
dabitpcrftcllamepiddidireftum, gra x9 fcz X. Per ccnnum vero
I , quod eft S
rpidcli filfi cxtcnrum, Ccntrum veru in drculo
GH
|odcccmit,ricutdcininfimoepidcloaugcmidemofte
gra, ij-minu,
dit,'
lil IIII
adquc numcruatonrtSig.
VI
Signa
c6plct.i,
i.rdcmdfns
IdquodenanuitatcCAROLICfa
primatur. Pofthgc
alphabetidslcripta.
M circuli^ G H
^ig.
MercuniduodcdmSignaCe
.id fin.ftra, v bi
Argumeri ab o vrq^ad
conrinct, lcmd
urmodi
fit^rotafixapreucret.
conuncitcrctur,cumindicc9
epicidus in
noriscpacliexprimcntc/inumcreturadradiccmvriyr,lignaoramc
Exefliplum
Quod quando
ticescomune habct'
Ccn^
^u^tfieft^Sig^
bum.
prudcns dimitto . Dc
pcrduftuscft.
Ccntrum \erumin
ExefflF
R.OLH
ratons
finiftiol.mbo qucrctur.quodfuni
ccs.
FERDINANDI
Rcgis
fi
cntcmindicans
Scquiturinftru.latitudims Mctcuni.
tatnj*
cunnvr'"^'
CAESAREVM
,,STRON.
eNVNCr.ATVMDBaVHSEPT,MVM
^
Chrifti tempora,
.ma: antc poftqi
Snfumcftprius,SoIicum_rcIiq"ispl3
ncrisconimun.oncmcfrcnomod.cam.
Tre;fup^norumv.rifuntcp^^^^^^^^^
Vcnus &
^otu So!.s.iccommod3rc,
Xcunuscurrusru.mcd.oscumSol.
Ip.rcshabcre.Lunap^intcrquiddampe
Nil
i^ul,arccuSoIeobt.ncreccrn.tur
'cn.mmcd.umSolispr*rcias nullopa-
rtovcrumLuna:motumhab.turuscs.
'
httcra
gopr^^^^^
^-^^^^t^^or'^^^^^^^
<5Ucat)poftubt.Pofthab.t.sc
excmpbrcdoccd.nomi3,quavtihi.cul(pcoint
Exempliirti
CAROLI
^.^^
u^^L CAROLltcmpus
^,.Wuarn,Horas
iinper.itoris.
Radix
r,\cnum 8c ptx^caa
PE,dcm.n*Zod.ad
cffel.qu^^^
^l^^i^^
Koo.
n^idomotusSobsad ccntcnanum
^tabulaprimacap.cturS.g:lc. 9 ^^^
|imborcquir.ta.cumortc.idcm^^^
qui
tJ9
?no
jI ,nrmmrotapaulumrctroducta,rurrus
dinmctur^ an e^^^^^^^
.3 .cnns Fc-
f.lorubft.tuctur
OrU^o^^^^
bruarpmCalcJidanoumt^.F
Um^
tranr.tus,..^
,8,
apcnct.Huic
n,cdninotusLuna:ccntcnar.o hoo dc
ciucnt.moxtabclLuad.ccm mcdr)mo^_
habttam, in Zod.aco^
c ,o m
S.
t.tamrcrutarc.quam
^
^ ^^^^^ ^^^^^^^^
,c.iumcratam..umoft^^^^^^^^
P fub.llud
r,|o,l.dciiuo
nota/d.cc
J^tTZt o
cS"^^^^^^^^^^^
i^^siinacvprc(rus>oramrcprcrc.Kat)
^bc
rumrubfctuc. rcrfc...sh,s,gradumrota
.gn^^^
mcd.umtcncat,ntcr L
^'g'^
Summotum,dcfcrcntcmQ.aug,s Imcam.
^^^^y^^'^.
rupcr mdiccm P, defercnuiicum cp,c.do firmaturus. f.Ium A
ccnnrum
per
E
f.Ium
Eofacto
;c^m^-p--'clor"b.dem ducc..
fubord.nata. Dcmum cx
cp,CKhm.ttcs.crucc ^elaugec.ufdcmc.c!.
a, Argumenn medj) Lunx, an>
tabulaargumc.it>lauxtatabulam
&m.nfcriori
S.g: ? gr: |0 m
n.s 1400 congruam,querc,
ep.acl. i.mj
cp,acloacccptacumoftcnrorc V, alhga. ].i rupenons
t admoue,mdi
bo 99 annosrcl.ctos.nqucrc. lll.s.nucnrisf.lum
ccmcp y fubloca. Filumpofthaclmcxmcnrislanuaroftipcnmpo-
rumig,turlocumltc6rcmp!aturus,filum
cul.
fubtus
fiftas,
Ve
perpunctuintcnoriscic
seracirculat.onecxprimcntis,c.\tc.ides,vbim Zod.aco
D N
g 7
ND
A
I
I Ae>
Regis F E R
minutafuilTcdi
dies, ij horas, ^
dicimuSjXTidcrad.cemmediimotusSol.s^ccntenario )foo rerpon
dcntcm.cxpnmatabula rumo, V 9 gr: )<> m j8, hilq oftenfo*
ad.ungo, Annosrefiduos,dicr^5chorasi&cfol.tomo
rcmSolis
c ici m
rcd.rpono. Adr.nem.giturmcd.um Sohsmotum s
noto. Radicemvcro mcdii mo>
i).f depiehcndcns,cum.ndice
tus Lunx, s* j G i9 M ii accip.cns,cum P httcrainZadiaco
figno, CumanniSjdiebus, hon5,minunrv,>u^tapracrcnpta agens,
oftciirorcm P mcdiummotumLuna.hoiYregisnataliconucnicntc,
SignaMC;^ 4 gra: ztf m 7, mucnircvideo. Secannunccirculu
VXyabind.ce P mpuncto i cernis.iuxta gradum 107 m ij,
qucTtgradusab X pcr Y" numerabis,ib.qi pun^^tum R (cnbcs, &
idquodquens.ceniis.
ExcmpluRe= 7 yy^
ifOi annos, 9
F E R D I quationcm
NANDJ.
f[
htter^ P fupcr
pt.nctooftcnforem Q_ applicabis.Iamverof.lo
pofito,ep.ciclumcumccntrofubord.na. M.dbhoc^f.lum E pcrccn
fubnccte. Extabulamodoterna,lequctiscnu.ictiari,
ASTRON^ CAESAREVM
ENVNCTIATVM DECIMVMOCTA.
bciSS^unt v^crun,. lac.tud.ncmci,
c,uldcn,prompuf
fimcmquircre.
Tabutaergo adiunAa cenKnarios
nii
finumcri
mcri dccren prome.minorcs,
maiore
fuma Chrilh ortum fcquatur,
fi
Quospcncs
prrcccirerit.
capitis lo^
mi
pcr Signa.gradusA
dcinceps in
iiuta diftmAum,qucm
indicc
diaco poftq numcraucris.cum
pcr annos
capiris affige. Dciiide fi!o
reliquos completos du^lo oftenforcm
cum rcpcncs
cum
minuta(quo
pcreradus&minut4cxpre(ram.Graduum finguli r
vnum
adgradus ^ mi. 5-0 abfoluuntur,qMOsvln:aqu>l>betgradus
filum mar=
minutumtantummodocontmet) referunt, Idcmquo^
culo.cxtcnon
hmbo
vKlno,
Arej;*nmm
latitudin.s
Lunxverum
prorfus vtilecnc
inona?c,VllMd^u94fcl^pfc5
Excmplum
GAROH
Impcracoris
Jtli^hnperatorio dogmatelocus Capicis Sig. ff gra. 9 thi.
a^centcnarium i*^oo repcrtiis cft,cui indicenj Capiris imponcs,
Tcrrio
Pcr 99 annosfilocxtcnfo rtirfusindcx capirisfubfhtuatur.
perdiem %t> Februanitrahatur,oftenforecodcmfuppofito,qui in
Zodiaco gra. jt mi. jj- ir oftendit, verum fahcct locum capi^ns. Enunctiatum prarcedcns docuit Lunamingradu 7 nii 7 ^
cfre,quibusfiIumappIicansincicIo ouali cvtlicdicam,quoniaouum
refen)gradus % mi tf, laritudinem Lunpcfc^ meridionalcmcogno
.
fccs.
laritudinis Lunar,
fc^ Sig.
<s
gra.
z-j.
mi*
j-j.
Arcumenrum
Inter limbum,cir
ExeOiplum
FERDINANDI
Regis
li
laricudmem
Lunx
tem,vcluri littere
cra.
Septentrionalem dcfccnden
3 mi.
docenr, admoncbit. Idcm filum in circulo
{)roximoipfiIimbo Sig.
^ gra,
\s mi.
5-3,
quodcft ArgumcncG
acicudinisjarguic*
icatio.
Sie. 9
CAESAREVM
ASTRONOMICVM'
NONVM
ENVNCTIATVM DECIMVM
num,t^.
lcs,quatenus ui Zx)diaco
diflantia
Z;uli.icocir.intm,fccundumquamcffc
inralutarcs
rtus
Afpeftofi nu^
niis
nodclinr.quikiscoiunaioquogolpc
tamcn non
rtus dici incrcitur, rcuera
cH ,quia cu m
ti.icnimnulladiacur.
ConiunariOjCuiusCharaAcrliiceft
Coniun^hWmquamuisAtmonuimiisafpc^lumdic^^^^
uandotamcn.mustantancccnitasinpcndct.vtnulloarpeaumin^^^^^
?rofol.ciriusobrcruandafit,neccflVfuit.Vdc.lla,quantumrcsinpr^
ijConiunctiocrfiocftduarumautplunfl
f^nacxigicpertraaare.
ftXr^m.neodcmS.gno,g'adu^tmimitocoadun.o. Et
r'M^
A
CoDiflaioad. ^'^^g
do. S.emm.niat.tudincconucniant paritcr fic,vc altcra altcn in
riurmod.coniunft.opercmphafimMuandamobfcruatudi8moralnsj
Namdtracontroucrfiamvchemcntions efficatici talis ell. Amb
gcmcthl.aas
huiufmodicomuna^oncs.vcnnrimc ^ncs d.cuntur a
,
ftudiofc in natiuitaobus
iudicr)s
&:
dire.lionibus
quibufcun.?
vclocior lc^
mutuusfiatcontaftus^quod quidcmacciditcumplaneta
loco
eniorcanequitur,veluti,fiSolemin jj, pifaumflatuas cquom
K vclOiniS K Cq"a'
fcporcnariuitarisCarolifuit) afitm
Carolus.
|emrcxFetdinandusnatushabuit),Vcncrcmverom 15- K. Hu*
Fcrdinandus* iuftnodiradialcsconiund.ones plcrumq acns vanetates caulantur.
maturiorcf^mutationumcffectus, Mcofaneiudino.comuniaioncs
ilhufmodimodicasomninoparcre cffcctuum annapanoncs crcdun
funt. Flanc
tur.prxtcr Sol.s&Luna:coitus,qua:fubindcnotJbilcs
r,
Sf
rXscrnctfctadiosa.aant.
Ij. 9 gra.
X.. 9 gta
8 gra.
G
$
)f gra*
7 gra.
5 7
gra.
inftrumcripracfentisjiuitafingulosarpcausvrtin^pfuisnorisproftat.
'
Intclligcdufiu
dicmintucaris.fic
Quotnodo
Alironomix
incubituro
Quartusarpcftusfic
Quartusfiuequadratusvcl graccc
fcribitur
r-.r^ayuio'*
fitquandotribus
^""JJ
rc codcmtcmporispunfftoporiseft.
Oppofitiofignaturhocmodo tP
Oppofitus afpcctus vcl diamctralis radiario ficri dicitur.quadopla
nctsc ex diamctto in Zod.ad partc aliqua opponuntur, Hic ncqi dcx
tram nc^ finiftram admittit,pcr fc vnus cxiftcns inimiciciam quo(p
praefcftam dcnotat. Huiufmodi radiarioncm ficri contingir,fi planc=
tx per 0 Signadiftcnt,ideft, |8o gradus,quodcftcii-cnIimcduim,
tunc cnim fc vidflimmorc vctorum oppofitorum radiis aducrlisdiiiec
bcrant, Inftrumcnricommodaquo\ criusintclligantur,cxcmnb vti
TcporcCfansCaroti,quifucnnt.ifpcctus,ficdirccs.In
prcftat.r
SoIisgradumfigna,quicft 14 K, iocumpoftLunxinZo
diacorcquirc,fc^ 7 g V m >> ibiqiconnnuolcxti!cm;irp::tu J [^^'^^
Imp""'
ccmcs. Sicnimecctrofilfiprotrahaspcr 7 d 7 m >>,manftcftcil
ludinarcamgriurculainterl.tera b 4- J inadcr. Afpcctus aiitcm
dicc
ille
ExetfiptiJ
di.s3) contrctaas.
M V, Quatenus
igitur
Satumustcrminu
intcr
luii cjdit,
mcntoSextilcfaccrccumSoIcdi
ccmnt,
cctur. lupitcrtcmporenariuitansCxfarca: 7 g i( m K
quac fi in Z-odiaco rcpctas apparcbit no coniuctus cii Solc,fcd combu
14 ci ?8
ftus,quia 7 c tanrfimodo a Solc elongatur. Mars
hoccft,intcr
h &:charactcrcm
f),
'W coftitutus,nullucl3
tcrminumrad.orum
etus
arpci:tuhabcr,quia
no alTcquitur. Vcnus xe
grj.
39M
riapct,Solc cxcepto,qai
Os vfurpatur.
ilji
^mii^
Quomodo
gis, alitcrpoc=
Trintu
Sexrilisnotamciurmodihabct
sptN mo
Trinusafpc(ftusfignumtalc
peragcntes,ortumfurpiaunt,Pocta:contra,inruis
ccel.
aut plagarfi
Ignotumvobis Ara
bes veniftBinorbcm.Vmbras mirarincmorumnonirefmiftras.Hxc
omnia graphicc rcprcfencat rubrequcns figura,
Xrinus
bras,hoccft,mcridion.ilesmirar.,htjsvcrfibus.
modo
cum
Hoc
igitur
M V,
Solis
cofidcransfimulcuipI.inctarualioru.ifpcctuquopiapJC
iam examinatus eft,cum cxfcris vcroplanX'
risidcmeftagendimodus.
_^
X
Solrs 18 v
f In Rcgia nariuitatcfimilitcrindiccm gradui locii ft.ituc,qucfr
tcpo ^
adiunge, Secundo qucmlibct planetarum fuu in
i" 3
renatiuitarisincoIuit,vtIunam.npr.mfigradu^io m lU'
men,
pxcflirj
gisFc.'!:
aN3
CAESAREVM
ASTRONOMICVM
ENVNCTIATVM VICESIMVM
Lunxfolius
afpc^fhis
cum
pUnct.saliis^tam rctrogradis
prxnotis)
diurno&diftant.aillotaim
auimdire<ffas (motu
pcrinftrumcncafcqucnsadhoram&minutuprxfag.rc.
Erfigurafliprxccdcntcftinoflc
djtum
!cfl,
:
fcqucndiebusconucnientcm, locumtp
Cuiusmotusfequenspcrpctuoma
crbo dicam)
Qualisqualistandcmfit/cmpcr
mmorcm maion fubnpc.quo farto rcmanet motus planeta: diurnus.
Hicnonprxtermirtaturmoneo.planetarumcuiufuisinaliudlignum
Motusplanc^ tranfitus. Locusenim plancta: ab intcgro fubtrahcndus tunc cft iw
addcnda motui,
tarii diurm in= gno diftantiaq vfq ad finem ligni inde rcdundans,
qucminfcqucntiabfoluitplanctai Luna: poftea^plancta: dirtanna
ocnuo*
dempto,iIla autcm
fumctur.qua; habebitur,loco L uni a loco planeta:
inucftigabitur,^ cum pundo
dillantia in Iimbo fequenns inftrumcnti
iorcftpra:cedi:tc.
nscdiurno.reriduumqiinlinea
F G, iuxtagradus&-minuta,qucrc
pra:
inpuni^umdiftantiEcanteaoccuItopunrtoobfcruatc^diftcndjtur, Sc
marganta oftendct pronnus,in inftrumenn arca, horam 6c minutum
afpet^us.qujc amboiuftapropornonisrationcaquouisdifdpolTunt.
^Sed rcspcr eiemplarcmviamlucidiorcuadct. IndicNanuo Im^
pcratoris Caroli pro.\imc loucm nonlonge abcftc ab afpeiftu fcxnli fi
Cicftiplum
CAROLI
Impcratoris
de plancca di'
CAR O
tius jj-gr.
planeia:
j-
mi,
addes,proucnieiitcm
5:^
hxrent.
Vrim ad vngucm
dcfinica temporfimo
diuiduntur.quoricnrcfcruato^cuidiuifo
Poftca dtftanria fimiliter in fccfida rcfoluccur,que refo-
Sccimdaiftaomniapcr
ri
nomc cfto
lutapcrdiuiforcmiamhabitumfccabitur.quopcracto.horas quones
mulnplicabitur. Rurfufqt cadem
d.ibit Rcfiduum denuo pcr co
mulnpIicata.perdmiforcmiamdiftumexaminabuntur,minut3<ytcm
iIq)
.0:
Iouis,inquo
^9 mi. cftcvidifti.
adde^ 39 minuta,crunc
gra.
tfo,
i<v gra. inminutaper
mi. quaritcrumin fccunda per eo fircfoluis,
Solucigitur
S79
fi^+o
fc-
iV:
^ prxfimunt. Nunc dc
5 retrogradus
5 rcpetam^^jquodcolibcnriusfacim^^^quia
gra. r mi. carcfoluta, f4?oo faaut
dmrnus
3)
jr
Motus
fic
famus,quxrcfoIutapantec
fecunda. Motum ? dmrnum ^9 mi.
quoretrograduseftAtnuf^p
4,40 fecundafunc. Mcrcurius autc.cx
pijncta:fccunda,mxtarcgulamaddcnda funt, c quibus complicans
Qiixpoftdmifioncmproducunt z^eo, quidiui
ridicmnumeraca.afpcctumfcxnlcm})
&
C66+0
rcfultant.
Diftantia poftmodum rcfoluacur pari modo.fcj;
for in poftcrum crit.
faciunt,diuifaiamhKC,horas
mi. rcfolutailla ips-io
s cra
dant
*)i
^bed
lcm
in
dononftrarionem
RciFcrdmandus
tur
)o
Scituricrgonum codieLunapbnetasrcIiquos
gra. ,0 mi.
tum pnnapioconfideramus.atis
lam
C1S
11
&
pnons
relinuofum
'
niLunx.qui
in
quemms
^
&
fmfteconftat.
minuto appli
fuo loco difcnbuas, Mattcmfercoppo
iiiftrumenci indicem
gra.
37 mi.
huic gradui
fcrtur
cerncs
Quoniam
j
primo
1 mi
1*5
MarnfgtIocum,ciufdcmdiafcqucnns,
falicet
)o
tunx
.dmonmim
-"^^^^;!^^
ordmc planctarum fin^
gXurcap.nscaud.q>,ficutm^^^^^^
coil.gat.
meridics,^tprxfains A fcqucnns d.ci,
enc.
qmduis expeditum, 8c ad manus, vt diatur,
iecun=
llicridum,millibi
"pcr
SEQ.V1TVR.
INSTRVMENTVM
Exrtlp
gis
FE
fjA^
CAESAREVM
ASTRONOMICVM
PRIMVM
ENVNCriATVM VICESIMVM
hucpercalculumprobabo. D.ftanria
0 ^
&
O, quod
lllud
crat
3-^
cft
.dcm ad.
mi. Du.c
n.motusamborum
pcrinftrumcnrumprcfcnscognofccrc
Sto nihil cx.'gat,cur
tflius fi
gurx
Sc d.uiforfurgct.
^iTas
tumcpafpcftuscuiulcun^ tntclleauL
omnia confidcra cnum^.ati
poM
'nctarumindudtur,quando
iEa^^....:--v^-^ii^^^-^tumaliqm
fi
&
nhTictarum
&
quictomnSr^ad perffaam
contingcre,
ilitftatutotibidie afpeftus
locispla
fithocmodo-Indcx
iquod
b s"iidcomot.bus,
,^
fLibfidiopolTibilitatccius,idcft,an
Sunil.tcrdtonam
refoltabunt. D.ftnbueeademcum
mulripl.ca,t
11 p
rurfus
d.u.fci-i^n^otofredundant^hora: h- Refiduum
norammmu
'antc
^"9
\Z rondemdmideper\+,
^o^o
vfiiin
l"tnmcnncIonguisribindpnor^^
ndumfit,,mu1quoq^m(trunKnt.^^^
x.mvcrbovnoapcri.m.
dcrctur.
pbncti=
connge=
afpeduum
cEiiinncrauimuscnunaiatorupcriorc gencraliora
di-
Nunc
autcmfpec,ahorcs.
"ea
nom.nare d.fferennas rcccnfcb.mus.
rrmau.s mmus pnncipalcs
Vacatio OblcO
HLZodlTutcm Yunt.^Combuft.o, Opprefllo.
Lum.n.s tfanflat.o cmf.
A^^DHcatio Scparatio, Prohibirio,
R^dd.no, Pulfaco, Rcccprio&c,
fa^^
quxprincipaliavocantur.
&
iquibusvcriotcogninoarpcttuumlurgit.
(--crtu
dem^?eS; vci:^^^^^^^
P/;""^^^^^^
n,eri^
Combuftioi
d,c,prxccdcnt,,mcndk,q,rcqucnt.congrucnti^^^^^
trogradi
n,ct^,splanctarumd,urnosvcnato.^^^^^^^^^^^^
Opprcffio*
=ise^:??s:j^
......
CAl^OL
Francofordix Mocn.,annodom.n
laipcratons
S^^^^s
lunn.Rhomanumlmperiumfufcep.t.
1^^^^^^^^
QH'"^'*^!
Pbnctariosfc.relaboro,qucroig.turiocaplanetarumvn.ucri^^mer^
z7 pr.Tcedenas&no
debus 17 & x8 d.adcb.taCd.cofignanter
-8 d.e.quero,q> hpomcn=
d.c.motumcum ^8 exam.narcm) qu.bus.n
n cntisn^
?c
KvcUm.am
prj.fcr.ptum,
uc.r,rdlnrirumcntumacccdoiuxt^
v.dco<^p!ancfarumintcricnullasirrad,arionespra;ter
N unc crgo
horam
fuit gra;
on
Venens
5-,
idcrt
era:
gra:
,i
enim vacuus
motum
^
^^' cx.ftcnte n.uen.o
18 gra
,o
^4- ^^, .ndievcro
excipiom. Cuiuaibetmotumdiumumcxfubtraa:.onecum5eneo,vt
louis
VacatiOi
qmcft gra:
ra"icl.cm
abeft,
cOpprcfluspIanctavocatur, quandominus |t- gra. i O
ncmiru non obuium.
hoc autem declararionc non cgct, cum fit
cumvmo
fimulac F
uraq^ gra' , mi: 7 cn"crcpcriens,inlinea
,o grat 3^ mi: aloco 2f 1,
nc fiUo. Dcmo pofthac locum ?
mi: d.ftant.adiaa,qua:.n hmbo
cra- ?r mi: rcmancnt , gra:
,
Obfeflloi
afpcftu
rObreironomcncft,quafi occupatoit irrctito,cum ab
quoij Cmali
maligm
afpcftum,
alium
malienioris
in
plancta:
vnius
ua .nim dc vno malo
) incurrit,
t
autcm planetxdicuncur
cori
Si J cu
inaliuddefcrtur.quafiinuitus. Excmpli caufa.
quiddamfierct B J &
iun.^a.ao' abicnsin Q f> mddat , qualc
vcl quartfi
prindpiumcancritenerent. Satumusautem tcrtium
addcrc vidcretur
hbr.xeradum,hoc pado cnim 2 malum malo
idco/obfeffa, vocabulo apud Aftrorum
mi:
5inumcrata,filo^cxprciracumfucrit,margaritahoras
poftmcr.diem 2.7 dic.dcmonftrat. Quacfiadnoftrashotasreduco,
hora
% &
Imperatons.
&
quodnon
Ouuiti V crum cflc ccrto ccrtius intelligi potuit- Adde
mo^
interfc,quorumvterqiplanetafclicifrimus,fed a;
Vencrts coniunct.o, eodcm crcatio=
louis fcxnl.s, Lunx
dofcxnlis
Luna: ^
rccepto diccrctur.
AppIicariOi
mi:
Trinumiam ofifii
rcqiincticsnemononfatcbitur. Sexolemenim
5; tcmporcelc
Aftrologidignifatcs,potcftatcs,maicftatcf<fportenderc,certocogno
etionis Caroli
ucrunt,conmccriint(^,.dquodfinull.bial.asccrteinclc(aionc Caroli
Scxrilis
pauos
&
cnimintcrfcdi-
conringit,eidemappIicandidtur,quia comunguppetit
if,
tamen non nifi per 3 graduumdiftantiamappu
PtoIema:us
loui
appbcanonem non
carionem v ocari concedit- Sdcndum pr^terea
laradios
modo
in
vcnirc
folcat.
ScparariOtf
nem nemo non huius arris ftudiofus vehementer amplcxari debet, cfi
Excmolfi Rc=' ad Ephcmeridcsadmirabilcmvfumafferat.
^Exemplumal.ud. Dienatali Regis Ferdinandi,fc:c ^ Maniiex
Ti fic q. Saturnimotus ad 9
pronunct.ato ,9 rcpcrta fuit
n. Dccima autem d.e gra, x8 mi, 37
diemcft gra. zs m..
sFRDI
MNDl.
n:
Motus
in 9 die,
zS
gra.
mi,
K-
Deamadic
gra,
o mi:
K.
Motum
f>
'
"
cuim
fitjquando plf
frSeparari contrarium priori cft plane, Separatio
atardiorc pcnuj
netx a coniunaionibus digrcdiuntur, velodor^
(ita vt
alium) dilcedit, la
vcl
recenferi pofflnt afpcftuum__,
^c,
fio.mra differcnria:, ficut, Pulfatio, Lumimstranflatio
fcntia
ptu
aurem, quia
eft libri
nihil
Aucnzrc
C3,7*
pa^
adpw
pro
ASTRON' CAESAREVM
SECVN.
BNVNCTIATVM VICESIMVM
Omni tcmporum curfu, tam
^P^^^^fo^
'^"^'
vd in
Picnilumo
Lunxdcfe<fhJS,atralaborcm pcripicere.
VM CONSTET SOLEM AC
dc cttcfuas innatuiam,vires,virtutes
dcmum,cu minimc prccpcdia
ftus,tum
quid ob-
ramcorrumpcrc,obftaculaiIla foliciti''
confidcranda.noninutilitcr iudicauimus. Qunproptcr d', oppofi rion cfcp
mcdias,A:ccMpfcs,quibusresmund!ci
hoc loco tra^tarc placuir.
licebat,m
quia vno inftrumcnto comprchendcrc non
minano
Proindc
non ad
vfus in iudicn?pra:cipuus
e(J,
minus autc
niunt ) impolTibile cft figuram ccoli vcram ftruere,multo
dcrcbus ftatuerc, quarcnonrcmcrchocloci curio
iudiciumccrtius,
fior clTe vohii.
Coniunctioncm
idcirco 5olis Sc
Lunx.aut Lunx
5c
confidc f
Capitis Draconis qui fcirc volet, inftrumcntum prarfcns
rct.orbibus e quatuor iv Calendario quodam compofitum. Orbi
gent, cui annos infcrium' primus, qui Si infimus cft, indiccm
,
inucrtiga
tcrabvno.id joo pr;cfcripns< coniuncflionibus J iV
disaccommodus. Tcrtiam rotam Y indcx infignit,incuius circuu
quorum
tcndi
rano
fcqui
^iolis Lun.\-cpc6iuni:fhoncs,oppolicioncsfcuquadrasnouiflc
Mod*opcrjdi conanti, radix ex tabula adiunctafumcndadl,radixccntcnariopro
ximd minori conueniens, hoc modo Lcua pacte ccntenarius requi
ratur prior anno proporito,quem lu.vta connnu6,dics,horx,minu
taiji coniuui^tionis in dcxtra Ic^ fcle offercnt. Eadcm vcroin la*
nuario mftrumennvcftigabis, indicc
primum fupcraddurto.qui
inuariatus ad operationis finem vfq fic perdurabit. Exfecudapa
ritcr tabclla radiccm pro d' 1> dc
cligc, vbi dics.horx
mipU"
ta(f vicinafumpta, pnus veliiti,^ in lanuario limbi rcquilita,cuil>
oftenforc
affigc, Ambos iam orbes cum ccra, alias nonritcfa
tis permanfuros.firma. Ccntum autcm annos pcrpctuos rotcc fic
durarcpolfint, fi prxtcr centcnarium illum non aliud tcmpus qui^
fpiam rcquirat. lamin fupcrficicrotulo:
annumproporitum,cur
rentcm^ infpicc, pcr hunci^ filum tcndc, oftenforc Y ad Linuarii
diem, 14, vcl jy vcl )6 locato, indc vidcndum operanti,qujrna
C tertix rota: filo proximafit,caq> fub filumduccnda,qua fub
duita, roras demum 4)fpol!tas habucnt ad votum. Quodfivfu\c
niat intcrim coniunctiones binas pari vtrintji fpacio a filo diftarc,
tum pro arbitrio agerc Iiccbit, dc filo (ubftitucre vtramcuntplibuctur.
labetis fc^,oppofirioiIlapnmadicirur.
Tcrrium,coniundionem
PicftDlum
t^f^P^^io^ei^pro^in^^jCxcmpIivicCjpcrfcLtiori
rAROI
1- I
I
ons
impcra
quadamvia doccbi^
CAROLVS,quxre,lnucnisautcdiem
o,
horam 11 minucu
$-.{4
ASTRON. CAESAREVM
SDCVN.
TABVLA
M EDIA
R V
V.CES.MVH
BNVNCTIATV
Clirifhmi,
,on, aiitc qi pod:
'
Iv\
Coniun^tioiiuin
G
cT
S^nafccnnum
&
.ntercunnum cauf.s
v.ttutes
&
cffc^tus.tumdcmum
fic
TABVLA
M EDl A
R V M
Coniundionum
o &
8c Sl
J.
"fimmimcpvepcd...nturttanftunderc:
cus,mipcdii.,
vidflTimcum qu.d obftcf
n:ituram corrumpe=
iancucrc, imo &
R jdiccs
antt Chti=
fol.c.t.usconridcian=
obftacula .Ib
rc
ftum
C^a
ludicau.mus.
da non inutilitcr
mcdias,
priptcr o-, oppofitioner^
citr.icon
^ ecWpfes^quibusrcsnundi
autem
.I1..S,
cornp
qu.a vno .nftrumento
^^^^^^^^^^
parnm,
.nftrumc.
oitaturis rcl..iqueVctur
'tf^^ln^imkqaana
n,^^^ >
Pro'dcquatuor ,11. co,,t,nu.
rn,nnt.of.crct.
ruboM,n.u.mus, ^7"'"?,^",'^
Op^^^^^^^
.,onad vngucm Con,u^^^^^^^
pr^P"'" '
,cnt)impcir,b,1e caj|gur.m
t ius in iud.c,.s
de
iL,d.c.um ocmus,
"
o^^^^,
r':.b"\^^"'""'^>.
'
,,5
JSs^
nuatuor^^^
quatuoi
^
.
r,dcrcr,orb.buse
r^^s
Cs Cxiff tur
cu
,
Sir^
^
q...od.i.n
-i^
Luncv aut
Lu^
compofitum.Or^
^^. ^^^^^.^^^.n.
con.un:t.on.bus oppofit.on.burcp
oibis patet, anms iunili
^ mdcxmn#ht,mcu.u-,c,rcu
d^^^^^
t^c &
cnna rotu^
oftcnforc
^"i'^ ^
fl""^-"
mundocue--
ftrucrcmu tommvautc
^'^lSp?nsbrS^^
Caiendano
fc lignaTws
h-.^''--'
nigr.urcnlx pafl.m
n.cu charaacrc
r>gnantcs:quc;nadmodum.n=
ritcr tab'!ia
Um vir
nimpta, prius
11
vckiti,ftr in
ofteiilbic
affige.
ris
durare pofiint,
fi
3.inumpi:opuitum,cur
oftcnforc Y nd lanuani
tentcmcp mfpicc,pcrhu.ic^filumtcnde,
videndum opcrann,quen3
Brtm 14 ^ cl 15- vcl ,6 iocato, inde
terti:crctxf.loproximafit,eapfubnlumduccnda,qualub^
d-
totasdemumditpolitashabuencadvorum. Qiiodhvfuvc
duct-'
>m pio
Y fcmpcrin
fme difcnminc. Mcmincnstantummodoindicem
Decembrcmtraduccndu,
lanuar.um, no.i autem in Fcbruar.umvcl
coniunitioni , oppohtiom auc
noft(V'od filum cu.cimq maluens
aut fadti afpecti^ con^
a^.ra: admouc,dicm cnim .tlud futun
mndi
Ccnteb obfcr
iimbo Calcndari. rcfcret. Tna funt tamen hoc locoani=
tit
fcftuii
uandainamio
1.1
miducrfu dign
Bifext.li.
aut
rii
i.
dicm
Piimum quod
in
anno
bifextih .lonccrto
^^^^^^^'
hoc i pnncipio lanuani vftj ad
addito,
qua ratione addcndus fcmpcr alius d.cs cft, quo
nota, De^
rcfultat. Secundum,vt fi <^ cum +
oftcndat,
ft;
dcmum quxfitus
cembrc
ccmbrcm
qu.T:
Excmplum
CAR.OL
Imperatons
incurric,
folent, quocirca 6c
CAaL-
ASTRONOAIICVM
CAESAREVM
n'l ino^rufn^^^^^
locontr.idicrumordmcmproccdccourgi.donccvcl
o' vcl
autcm offcrrur, qux gcmrurflc huius prccucn^
^ occurr.it,
non.iIis (liccrincprion tamcn aftrologis notiflimo vocabulo, tti (i
onc^
pr.cccdcntcm diccrc
X^^^^^
a ccntcn.r.n
""d^f'"""
?c^'i^^l"P"^''T'^
nil
^i""'^
Ann'
'
cmidi additamcntum
Quo danceps
agcndum ^r^paulo
libuit
do,
bct
dit
Carfari
upastons
dcm
tur. Qui.i vero
annus
cft
&
f/l,ffr
ee,cclipfis
Luni omnmofutu
ra
fp/jntui
&
cft,
^^^yE^DlNANDVScandcm cum
proindc
INDI.
^u"
inhmbo
reae
X & Z
VX
Carlhrc radiccmobnnct
iidcm pcrdurant.
autem rorula
omnes
ordmato, filum
^Y
^>
(quoniamrcx
locata, rotas
itag lic
oftcnforcs
fingulis
nc fupcriorcm non
Lunx
comuncrionibus
&
oppofirionib''
infer.
minutaquo
fccis ac illam
Ea-
horasluftra quiii-
radicis
fc^ ^vCapiris
prarccdenns figura; Li
nuario pcrfpcrta
nondum plcnus
1
autcmgradushoram vnamdcfignat,vnde
QVIBVS
)j,horas z%, m
r.idix in
>
habcr.dies
inrcrcudcndum paulo
coIIigipofliint,pcrminutaiIlafiiumtraduatur,cuiindex
V roce
infcnoris fubftituitur. Dcinccps in limbo eiufdem
orbis annus re.
quiritiir currcns, ad qucm
coniuniftio vcl oppoficio vcl ccl^'
dum
iAROLI
iccirco
DIES,
hoc
ODFM QVO
neceftljm fuit.
ccWpfiumoir;bih^ro^;p?~
Sol &:
.mmo
ordinciDamus ChriftopriQ"
fpacio, citra
SE.
complcmentum.
ANQVAM PRECEDENSENVN
infra habcbicur.
fiuc
aidiabu, expnmis.
ribus,
* ^
ENVNCTIATIHVIVSVICESIMI
FERDINANDO
curfant, nomrnabitur.
qrad^ormn^^a^^^^^^^^
luminaris aliaiiu,
Mart.i,Sohsdcbqui(i.
yAnr^ChriRi tcmpor^a
P"^"- "'fi/J^od annum propofitum
ccm dnnH
fiJ^ns
Tubit,
rum quando
cucnit,
an
ira
mcnfemiiiumrcquirc.cuiusyncm
vcl
nem pnonm inftrumcnto
infuo autemlpiraliarcuio digitum tuum ad filumvf^pro
mouCjiuxtaquodverumdiemagnofces.^hocfi annus currens cxi*
ftat Communis aut Ciuilis, Idem in Biflcxnii quo^ cucnit, fcd
a prin
offendifti
cipioanniad
Februarii diemdumtaxat. Poftqucmfi fiat con
iunc^iovcl oppofirio perpetuo vnusdies aufcrendus eft, velunfi ft
Qyomodo
anno
Bifcxtili
lumindicctprimum Martii,proco
Cautclaobfctu3ndaindirpofiaonerotaram<
nnrrandiftiodushuiusrcciindiinnrufncntiverus
Y
S^f,rusinarculimbiinfcnonsrot3cabnidice
fccundumd.c9 0rd.ncm uf(yad
fiucftcllamlunr
lfl,l3.iuan..horamix, Mi.^^
rcpcntur.Annusillccum filof \t
^dcndo
ficdcpKlatn
Lnusdirtficftjfignatur^cidcm^dcnuoindcxXy
fic
adduatur.qm inuariJtusadopcrationisfincm
ZV
CAESAREVM
ASTRONOMlCViW
Sc
minutu
'nis
tandcm
.-,d^,tttf.
'"^'^"''"''J,
Qiiomodovc
ENTENARIl RADICEMPER.
qua prius foluifti, coniun t
fpicc in eadc
(ftionisic?;
Luncc^
Solistabula.qu.im
fc^
or/
oftenforcm
loca, Annumpofthac refiduumaecur
rcntcm in limbo' rotulx Q_ qucrens,
cum P oftenforeIccund.Tfots: figna.
Nuchoram a;minutu o' nisvcl tfnis
EXEMPLVM
CAROLI
I.mboextcnoncumnumc^
rerua,riconiunftionemvis,tum cam in
filumfuent, horam
ri^erDrcftamvdliea^pcr quam fimulacdu^tum
inlimVrefcrct. Pan rarioneS: oppofiriones exam.na Cautcbc
&
Imperatoris
Z^m
Z V
anni
,^ Maud.e
Iamf.inft ume.uumpnus.nfpexens
ordinc.quarel, filumper qu.ntam
c^pcriesqumtam in
bis
priccdcrc coniun^tioncm,cam in
lbpcriori,cum 4. infignitam clTc.
planius
mcdia
Excmplum
mftru.
CAROLt
.lUid
duas. oftend.tur per
mcnajccunuiuu
Srccund,
VerumB.ftextirat.6edemesliicdicm vnd,
<
^^^^
hanc r
Pro
orehendat
mcaudaqu.nta,&ccrtccomprchend. v.detur.idco
del.nquerc.
in hac
c.tra-
Attamen,qu.a
eft.eapropterLunamfubhonzontcconfiftercneccfra
eadcm dccaufa. Rc^
M-noAhxc 18 dic Menfis cnifde,
na-iturpretcrca d' qucdamin
anni pnncipio.contingcns ferc ca=
coniunaio autem fcxta ha:c cft,ab
filum pcx fextum .nftrumcnti fequcn.
fextum.quocirca
Draconis
put
tisconiunftionemr.cducitur.idemdemonftratd.cm z8 in c.rculo
Mairhoramquocp j^. Bifcituproptcrdies 17 accip.tur. Nunc
quocp term.nus ciufdcmecljpfis fo>
6 vidcaturcaputdraconis fcxtum
Urisifiloconringicernitur adcovt oportcat Sol.s del.quium ficn,
diurnailla
riumcft,necfieripoteftvtnobisapparcatiIIa
hocautemmtclligiturfccundum
o'
rlMPERATORIS GAROLlradix
inue.iitur
mediam. Vcrumquiavcrac.r-
ca noitis
niscaputduodecimumoftcnduur.quamfiper inftrumcntumfequens
cxaminas.filumindraconiscapitc jimoterminumecI<jplisLunaris
eucnitnobis,c6fpicii.aeft.
fcinditjcaigitur </> fmcdubio.quiainnoL^c
fX
Inlimbiigiturambituhorasai.
<-*
rito
quomox
Q. & P
omncs fuis
fic
ctiatiim vicerimum
distconiunclionisverum
""P^'^
FcbriKini lunuitatcm
EiemplDl
inho= eisFbli:
dem cum Ocfarcccntenariumpofridet jfoo fc^r.indcx
permanct. Verumi quianatus tertio anno currcnti NANC
M
ra
rotxapplicandusclh
dicitur, P oftcnforrcrrio anno in Irmbo
v
pereandcm dnccndum.quodhoram
autcm if in quo mcdia illa coniuiiiftio faAa
iuper
annorum
poftmcridicm,dtc
eft,
m annisChriftum prxcedcnribus.
P
indicat.
Nonali
Indiccmcnim Q.
reliquias inducens,Fi=
iRex FERDINANDVScafdemcum Cxfarcradices habet nn^Ji^^ quapropterrota X Y indiem o, hora ix, m ff- ftatuitur,
^deindc filum pcr annura educitqr temum in limbo dufdem rotx,
j.m^yoficnforfubducitur,&rorbisiIlcrcetificatuseft. Superiorem
radici qux cft dics
pariter orbcmhoc modadifponc,adduccns primo
Dcinccps terrio anno. Poft hoc inftrumcn=
j, hora 1? M
tumintuenriprimum occurritfecunda ^ dic Marrii jt fieri,tcr=
riam atringenscaudam, Idcovidendumeft^vtrumLunxecHpfisacci
dcrepoflit. lamfipcrfccundam ^ tcnd.s filumininftrumento po
ftcriori.ccrnisquodidcmincidatecWpfis Lunaris tcrminuranequag,
obidnc^ccUprisfperandaeft,hocintclIigendueft,quoadmcdia
quo ad ver5 adhuc ftcripoteft,vt tcrminu inddat cdjpfif^ conringat,
idquodlcqucnriafarisapcriunt. Adhuceodeannodic 17 Maroio'
terria caputdraconisqaartumcontreitar.quapropter lecundiinftrumenrifilumpcr o' terriam directum oftcndit in gyro Marriidiem
Pretcrca terminumfblarisdc
2.7, cxteriorivcroinWmbohoras
Qqui.
tum
uerfis,
Lunare,
quarto in capite
o refiduo
At cu enun
FERDINANDI
liquii
^"to
FERDIN A N DL
Excmplum
REGIS
Si^j^A Nnf
UINAAVL!
cft.
fuper radiccmccntenarr),
t
Excfflpl^
Anno
rcdditxlocisfuciint.
fccundum dedcnt
hora
pomcn.lianas qux*
tcr acturus es
EXEMPLVM
fuirdics o
vtrofq. duc.to.
indiccs
fupcrante,&: rota;
atringit,
Enun^iacum
VPERIVS VBERRIME
IN
nx
motus, Argumcntumqdus,inftru
mcntum proprium
dcf..)iuit
abundc,
fit.
Sedquo
o'
8 M )8>
natumprxcefllt) ir
s"
2.
^ln Rcgisaurcmconiunftione(nam
dic,
maitumSolarcmedium,habet
s
gra, j<5
St*
CAESAREVM
ASTRONOMICVM
da fcmpori?
SEXTVM
ENVNCTIATVM VICESIMVM
vcrificario cftciufmodt,vttcmpus
ad mcnd.anumnaK-
imm
idcft
ra )8
t^.
tadiiquircrc
Exemplum
mcdrjs in#
Emporibus Argurticnrifcp
vepcr cnunctiata antc di^a
cadcm
niinc indagaturus.
Pnnci^*
mcdium in
pio Lunae Argumencum
E F, Signli
iinca huius figurx, (cz
arcumenn tam dcxtra quam ic^
vcro
IUud autcmdcxua obuium rcquire.
troin latcrcoflfcndcsargumcnto
cxiftcnte, inter
Signis minorc
rosciufaiodi.
11,1
JmW
fit,
|.
numc-
4-
^'J^
argumcnto e Sigt
rcpcncs cum numcns hgna
fimftro autcm',
1,1
fi
xiJcn. A^umcnt^^^^^^^^
V .i. L ccntrum
J^i ^^rone
in fi>
vci m
proee, vd
x.
t;;^r;^i^^
'Solis
|'^n
\i
partc
lcua P^,,^
i;rer.a.n.nclioantur,defcript.s
_nt.un.^^^^^^^^^
i"'""
HI IIll
Lunx argumenus
V
V
^,,^*-
Rcgis,
uciins
ra
FER.DINANDI
f.et,
^tarculus iplepantcrambascum
numens
j.
t. %.
^c.in
&
lum acdpi
Vm
altcra
MINVE,
altcta
tcmporaab Alcxandro
obcuntc mutuatum-
ADDE.
AUUh
trabend.i
VF
b MlNVE
dus'
Excmplum'
CAROLI
Impcratoris*
f.'.
da
tcChiuli
pori
an ^/'tio
annosS;?? d.cs factum. Nunc fc.revclim.vtrum
mortem hanc Alexandri proximc antducrit, quocy dic, hora ii
nnnuro contigcrit,annos 11) dicfq 9% ab +00 annisfubtraho,
fi
88 annityt
i proximovic^: ccccnariomaiorc,rclinquunturigitur
prima lanuari) lucc numcto,
dics. Hunccc d.erum numcrum fi a
vidctur. HocaAo,radiccmccn
reitte in 19 Scptembns coindderc
tenarii
^tiari
^oo
11.,
offerc.
hoc
.n
^<f,
modare poteris.
CAESAREVM
ASTRONOMICVM
Hc omnmm
SBPTIM.
ENVNCTIATVM VICESIMVM
DlSPOSlTORlVMdiccnda.
(piccrc.
dici,(inofutitnm
Ppolitioncm veram
pra:uKicr.is,pol
Lunx obfcurationcm
fimulatq. pcrrpcxois,
fibilcm Tiltcm.
Sol.s & Lunx ad dicm
Areumcnta
A;
eundcm pcr cnundiata
VcrumquotpLunxIocu,
compoi-ta.
aurdcmI.iritLidincm, Lantudinifqvar-
eumcmum,nccnon C3pmsdraconi^.lo
J
cum vcrum pcrenunc^iata )7 ^qux
ca
congcrc. His cnim congcftis,
cns.
ad ccHpfcsamnent,cunctacontu
r^^^^
8 ccWplis
d\
cJrdolis
Luna:
reacm
dicatur
""'i" R p
inplanoCtfor 2^'"
Arhirno
fcribat.
fcccmr. Eofafto
Luns
nmidcm
in linca
latitud.nem
conhdc
Atgumcntur^cu,
fucrit, tun. opo"cb.t
^si*
vfcp m
SiOTiorum& 18 graduumadminus,
r"scptrntnon^l.s
^ir^
^rnSmv^elS^^^
iMc^r^S:^^
Kb/s
8 porriSncs,quaramfiugulx ,
8"^-^^"^'^''
r tum
T litera
tea D verfusproximumpunetumcbgceundemcum
ex.ftente ab F vcrfus jH
Argum^to u Signorum
G. Hac m portci^s^
cum punfto hu.ulmod.digrcWcuiafcnbc
S.gnis non adiunaos vi-
ficnans.
^oTie^arL qu.cquam,
fi
gradus aiiquando
dcas,obfcruat.sd.ligenterSignistancummodo,
^^^^^^^-^
hac.mftrti
qua: poft
Dclndc in limbo exteriori fcqucntis f.eur,
Solis Argumcntum
ihentum Semidiamctralc vocabitur,
cm
Sc
vcft.ga.
l.mb. intcnoris
Cqu^
Tccunda vc
vmbrarum vanctatcs pcr fccunda mct.tur)contaaum,
Lunx
dc.ndc
Argumentum
to illa afilo abfaffa, fcorfum cxcipc.
filum binas nbi
pctquircns.cum filo paritcr tranfmilTo figna,quod
Mcz
Lunaris
durame, circinum
lorpor.s
lo
fic
in
quo
femidiamctros apent, ti
punftu viqs
ccntro figcpcde altcro
vmbrx
tcrrx
vmbrx
cui
illa
cmm cxtenho
cmi
Aliurn
diamctcr corporis Lunx cft, quam ita inuanatam refecua .
mfigc, Pcdem al
poft hac ciranum fini prioris diamctri iam habm
protendcns,lclerum ciufdem circini vfq ad arca; fufcx tcrminum
circun
niidiamctrum quocp vmbta: tcrrcnx habcbis. Arcam hanc
includi v.dcs.vltra quaaliam,
ferentia quadam candenti circuncirca
<so fecunda diftnbu
calami Iaritudinc,fupcrficicmccrnis,quxin
didiccris, pc^
ta rft Scd cum iam antca fccunda varictatj: vaibra:
fiuc
inargumcnn pun.tum.
to pcdemcircini infcrc,cxtaidaf^ aitcrum
Eandcm poftea aranicttcnfioncm parato P'^"^"^';,''?''^^
pauio amca , hu^ ra
rom Afixo.cum altcro punftum in Imcaaranum
requ.re^xt
dcputata,exprimc,l.tcra/M figna. lam
fum,mxta eorpor^s L-nans fcm.d.ametrum,qucm
M, cum^
ta
Ex
iifis
codem arculum
nuncdcmum
defcnprer.s, corpus
certus
cltc
potes,
cofmomsea^pfi.demquantitatcaufdcm.
fotr?! vXam
Lunac
fix^^^^^
tc h.
bcrcp^
^'^[^^^^
Lun
'^.^.^^"""f
Si emm corpus
c^onccircr.t,vmuerfaUs/. partim^
vbi
CAESAREVM
ASTRONOMICVM
Vc
CAROLI PLANA
ECLEIPSIS
formatio.
boras,
Quibus nam
opus fit ad
ccHprisprjEfa
'0'.
11
Argumcntum
j vcrum r ? G 11 M fp.
Areumcntura laritudmis 5 vcrum, s
M
gra. i8
T
4J
Vcrum locum
Soiis
dc Colorc cd^prmm.
Argumcnttj
s
g i?
J) g^^'
^'I-
".^'^
.Nigcrriflia^
0mu
ad de.
Hnsperlpettis.inpia
perfpicio.
pr;rfagiendnm,
nccefTaria
fcftum
vt videre cora eit,
no quodam hncas fefe orthogonalitcr fccantes,
coms
lantudmis
j i
Arcumcntum
pracfcnria
vero
dcDinco. In
mportion i
.uxta regul^c prxfcnptum
peric^s, drculum F
notans.perculitcra
Siuido. Primumpunaumpropc F cum
l.tcr.s
rcAam produco/ quam tnbus quo<j
dem dc centrum
.nl.mbo extcmo prx.
infcnbo. Argumentum dcmdc Sol.s
exprclTumcum fuent mox a f.lo
cedenris f.gur^ quxfitum, filo^
fcorfum referfecunda abfc.nd. v .dco, hsccp
in circulo vmbrx c
fc?, Argumentum Lunac vcuo. In eodem poffea I.mbo, extcrno
m 5-9 cum f.Io quoque traduao reram, Signa V.C? 9 gra
in punito B, vmbrff au
ccto quod filum drculos,corporKLuna:
fic perfcueranFilo itag
~
in punAo - - fcmdcrc animaduerto.
in III
ti
r
A
ccntro figcns, in B vl^ ex
alterum
duorum,
drdiiorum
cc,
Lunac fc^ refc^
tcndendo, cundem.^ fic apertum, fcmidiamctrum
rcntem>fcpono,altcrumin B locans, diduccnf^ in H, vmbr
fem.diamctrumcognofco. Quinquaginta vnum fccunda prius cx
t^iffi.
habcns in ISeviicdmcttb
co
A G
11
j.
Nigra
linca
rcfummo, quibus rcfumptis I
innumerans, ab
cipiendo \crfus I, fin. numcrato, K. Iittcram addo, drcinum^
ab I in R iam contraho, talcmtj veram vmbrx diamctrumcon
rinerc pronunctio- Circini illius fic inuariari ,pedcm vnum in
plani iam antea difpofiri mferens, cum alio arculum dcfcnbo,cun
S
R litcris noto, dc vcram vmbrx quanrita^
dem^ cum
tcm, qua: in tranfitu Luno: tfnis tcpore conrigit, cognofco. Rur<
fus ab hinc difpofitorium illud nuncupatum ingreflus, alterumdr
vmbra; varictate
in
do
collccta,
cufflpallore^
Pallida grifca^
GriTca
literocdcfigcns,aIteruravfqjinArgumentimiIaritudi
diftado. Dillenfioneeandc,pIa
nis.quodeft s il gra: i-f- m
, lineac
, fta^
fio cuidam importo, ftilum vnum drcini in
litcra fignifico, Prioporrettum, cum
tuens, ahum verfus
cinipedcm
albcdine*
dc Coiorc ed^pfiunu
altcru
nunc
cum
SECVNDA TABVLA
tfO
A G
Signfi
Signa-10
conferri.
Vcrum
fcd
CD
<
X Signa-30
i:=-
Grireacumalbcdme
>
Grifca
Signa_3o
^ Nigra cum
Signa 30
pallotc
oi
>
ij.
ft:hocmlinca
T figno. Mox t: ccncro
per L vtrincpcirn
culum qui perpcndicularcm i dextro latere in puncto N, infiniftro aucem in punLto \s conringtc, dclmio . PunAis auccm K &
cirdnum immicrcns cum, qui Luno: diamecrum ejcprimit,ctrc0
btcram drculum dcfcribo, princpium Lunardeficienrisdanccm.Patcc cnim vhi Luna a ccrrx vmbra obuclari incipiac. Eodemmo
do ahum otbiculum circum K literam fincm ccWpfis ilhus fignifi**
N
N
Z
tu
s
>
f Signa1-30
]>N igra
6 Signa 30
SNigerrima
<
7 Signa 30
vircdine
rubcdine
>
D
<
lit
prarfagicndus,
Regula
Nigracum
}> Nij
lO^
1-30
Signa
30 > Nigra cum
2,1
30
9 Signa30
,oSigna_3'5
Vt
in
>Ni
Nigra cum
^
pallore
)o_3
vniuerfalis,
cumvircdine
|o_S
|o_J
CO
in tabu--
excquutorcftaccolorum
pcranc colorcm Grifcum dcfignanc.Hic
ecHplis color conaabitur.
mixcura, qua commode pcrarta.vcrus
Ouam rem fi abfolurius dcfydcras, colores huiufmodi pitaorumo^
No
d,cm,
10 minutorum
Sie-
Lunxaca
natalcm mtucnti, dcfcctus
poiTc codcm anno,& qu'"to
dcrc
laritudinem
in dcliquio Impcracorio,
<
Z
o
>-Grifca
|oJv
, j
Si'gna_3 o
zo
,iSigna_3o
.30
Grifca
cum
Ruffa
albedine
CAESAREVM
ASTRONOMICVM
ECLEIPSIS FERDINANDI
inplano figuratio.
quomodo
vmbrx infcnorcm
llipcr j
^^crambuiaucnt,
L una cofpicu.i
Nunc
autcm fui partcmocculucnt.
lc^
:-S]autc Rcgioduicrfumcxponcmus,
facicm obfcurct.fu
qiti L una infcram
iRApffyawwg-.a
p.irtcm
s:^!eW5^S5a
fummamvmbram
ad calccm hums
cxcmpla.vi^
ijbn hrcc duo Cxfirum
porngcntia .ta,vtfiuodcun^_altC"
v.ces
altemas
ipfis
dcre fuit, fibi
Nccp cium qu.ca hoc modo mtactu fcu
ridcciret altcn adclTct.
confidchidi.'tumhucufq.dcrcbuspropofit.seft. Annum ,foj
FEI^DlNANDVS cft. dchqu.um Lun
ueibuun
rant"^^^^
h.ibct. \ fq>
ptumanimaducrterccft,qu3enamm.xturafupcrfit,cuiusdeliauiu pr^
fen.s cxtitent, Sic crco omnib'* agcs dcliquioriiinucnicndis colonbus.
PRIMA TABVLA
add.cm
rctro eunn,conccption.s
\2
dcfcAus.-d
dc Colore ecUpfium.
JP^
^,
^^^^^l^n
'
,d;mN!cdmc.if.col^
busfu.tinvtcPH^"^^'
ro ante ccli= "^tZ^o
pfim
pofmoiic.
si
'
'^.
^Lunagradum
%t V,
mi.iuta
6ol'vcrooppofitum
tenuit.
c i m
Solis, s
m
f^Argumenrum Lunar\crum V e
locus Capitis, V o L' i, m 9.
Verus
f
o g |0
f Argufticntum latitudin.s vcrum V
fLat.tiido Lunx Minutorum yj- fuit.
Nigra cumpailorc*
^Argumcntum verum
1?
Pallida grilea^
Grilca
dc Colorc ccHpfium,
oppofitionis
momcnro
fit,
^umcntum
tcratur, ita.
vfqi latitudinis
Argurncntum quocp
dcdarabir.
Circinus in
fic.
porhgarur, intcrftitium
Pcdumvnusin
hnca:
A C
circini
f.g.itur,
laritu*
fixus,
Ar
cii
Ruffa
Signa- 10
Gtifea
<
^
?o
* Signa-
>Grifca
Signa- 1
>- Nigra
>
f Signa- 30
U3
>o
cum
albcdinc
cufli pallorc
10-
plano in
fccundufcp
l.tcra
Circinus infupcr ni
notandu. Ex
tur,
e SignS
B fi^
d.amcrcr d.catur. Exrcnnoncilla fcpotita, altcr circ.nus
acus, vfcp in Q. protcndatur, quod quidem circin. .n:cruallum,vni
bra: fcmid.amctcr cHct, nili adhuc varijnrc vmbram 42- z prius
R l.nca m
z fcindi , S:
collcda oftc.xlcrcnt, ca proptcr
2 vcrfus R, a Q, ordicnn, circinus applicari, dcbcnr#
fiquidcm circinus \cra fcmidiametcr \ mbin: \ oabitur. Ea cum
pbn. tui circulus dcli"
circini inteicapcdine poft hac c,x ccnrro
ncatusvmbramtcrrx,cam qux tranfeuntis Lun.-ctempore,huiufuc
cufli albedinci
quo faclo
litcra
parct,
no, cumahoadufq L
prodeat. Diftantia illa circuli.m vtracp cx parte fcindcntcm lincam
pcrpcndicularem in pun<;tis k
M, dcfcnbat. C.rcum pun.;ta
K ^
Lunc quocp magnitudo licut faAum cft iuxta S\ pun#
etum expnmatur. Hfjs cnim pcractis ob oculos patct, qualis fic
Lunx pcr vmbram tra.cctus. Qiior pun^torum \ ero fit obumbra
tio nofcetur diu.fa
P hnca
in parrcs, hoc cnim facto,quot
intcr P 6:
portiones contincantur, pala ent. ^Hocinplaiio
cui nomcn Difpolitor.o feamus c6 quod circini opcram prxpa^longiufcula. Circinus pedc firmato
iii
M &
longius,
M N
quem
tf
-'3
^
^ Nigra
cumvircdine]
Signa-
c2: r Signa
UJ
fuenmus uaaij
prseftabitur.
Rcgcj
7 Signa-
1 o
to
l> 8 Signa-
igra
cum
rubcdinc
<
Vi 9 S.'ena~
^
W
<
^
U
w
cjoSigna
nSigna
>Grirca
30
Gri/ca
cum
Ruffa
jiSigna_3o
albcdine
CAESAREVM
ASTRONOMICVM
z oftcndit rcfcruan.la.
circulu vmbrae VMrictat
ceps Argumcnto Lunx vcro, Signis <j. c ij- m
PLANA
FIGVRA FCLEIPSIS
Ciroli.
coron.uionis
num
Idcor
it.ifT
michi
i.iin
ratisfupcrqi vm
fl.itimagno
licuncn t.uidcm fit forma
pl.inoq; dcpingcrc ob oculos
fccrc,
nuc.it.
Vcrum
.idhucimpliusnequid
\-olumus.
An=
qua: Bononiac I ta
vrbc,dubium,an potcntia.anom
nigcnadocttinarum copiapiarccllcn/
Coronatio
L I Impc^
cclcbrata crt nunq non memorabilem C A R.
^
CfAK'-'L.i
ni
,
^.. n.i.iiM nnnnm lct
1?r ijf^o.
c 1 o. Hunc
Huncpcrinltru
Dcr inltru
r.itoris RW.inorum Qumti. anmim
Bonontx
dcfcwlus Luna:
iuftranti mihi, apparcbat o Ocl:obns die
mim coronationis
>
lix
mentum
fafta.
Hora
fieripoirc. Rclcgcnti igitur oppofitionis momentum.
quadrans,Bononicnfi autcm, ad5 1 mcridiano Ingoltladicnfi
ji.
ns
Argum^tum O
s\
c
orthogonales du.as mcentaccum, feu hgneum mal.5, prarponens
Argumentumlatitud.msprinc.piov.dcs,
cocuntcs.cngotro
vt diclum eft
5m-.iduum aliquot, iccirco a pun.to T,
6
A T vocataduco. Ininflrumctorcmidiamctrah,So
ncamrcfta
bsArgumcmum^quodcft, T 3 S *7 m 18 ^"n
intcrnum
in
puncto
O,
Fihimdcm.
fupcricfnni
cxtcr.
.i
ccntro inftrumcnti,
Accipicnti lam dift.mtiam
cra iiuantitas fcmidiainctn Lunaris cxhibctur . Intciuallum vcro'
in
dicetur
ab
do
illa
cum
nitcr
fit,
litcris
S R
fumpto
infcribatur.
titudinaiis diftantia
iiK,
cx
tcm, Luna: inquam fub vmbra contenta: , \ erc oftcndit. Eandem
verfus T, fini L litcramap^
igitur fcmidiametrum Luna: ab
poncns, cxtcndc. Ex centro vcro A per idem L punaumatcucrigatur, ita, \ t cir<
ius fiat. Perpendicularis lodcm c puncto
cuius lilc lam du^lus cx A ccntro perpcndicularem in punctis R
circuli Luna:quati
5;
contrciftct. E.x eifdcm punctis
reprxfemantcs, dclcnbantur, vndc manifcftumfit, qu.ando
vf^ in K promoucat,&; remotius
ab
ad M,
Luiia ab
quiddam in finc quam inprincipio ab ccWptica diftct. Hicvfu cum
veniat, vmbram latiftime corpus Lun^ obtegerc,dtctumveroprius
|t ccWpticesfaltemcirepunct.i.idcmrepctcreinprxrenaaco
fit,
gimiir. Rcs autem ita fe habct. Qijotiesvidctur vmbra )i Lu*
nx fcvtiones cxcedcre,meticnda cft.quot puncbsexccfToi fiat.pro
portionc Lunaris dimcnfio feruata Cum autcm pra:fens figura
vmbram & partibus fuperarc Lunamdoccat, )8 punCtorum deji
fcctus ficri ccnfcndus eft. Hoc autcm fic intcliigitur, non q>Luna
tot pundis conftct, ftd fi tot conftaret.cam obnigrariabvBlbrapof
Mtcm
fe,
qus
ob
oculos ponituc.
"^'j;;;;';
FIGVRA EXEMPLARIS
SEaVITVR
JKSTRONOMlCVfA
Duium
prioiibiis
opcinucmn queant.
br.i ccrin:
pl.ino
Illic
circuli
cnim vm=
corpulq Lun.irc
punctJ
oculi-i
Hicautcmm
nra^fenti
rc lcias.quibus
f[
x.it \
rumprimum
dem
Quartum
ccdat.
tu^
<ff
I.t^
a i.^dur.u.o d.midia
n.tuunt:) peiafi.^'-
Q"'nrum
dt.
Ma
tranf.tus
flio
dus.
linca
pcr motusdiurnos pofte.i horam oppohnonis \ eauxilio, vel alia, qua doi^us cs ranone, venarc.
rx enunctian
Hora vcrx oppofinonis agnita,Sol.s Lunxcp locaccrtaper Signa,
gradus &, minutainquirc, Argumcntumg\ erum Lun.ire ex cildem
colligc,
mqune, Argumenti
rivcromaius,inintcrior.limboa
Solanslocoinuentofilumimpone,immobiIeqilic rcnnc. PofthacSi
vei D H vcnare,
fnagraduffjt Argumenti Lunansinlincis F
ilummoxcxpun^to S vnacummargantafuper Argumcnti Lufians locuminl.nca F G vcl D E rcct.tica,circunduccns cundc,
quoad marganta Solaris Argumcnti filum taiig.it,tai;tum illum cum
vcrfus
altcramargarita,inf.lo
tam
pcndcnte fignato,muariatamgtmargari,
fit,
&c
A
N O
fundiusinlidct.
Sccfidus
vfiis
no
I
O
Tcrtius vfus;
P marganta oftcndit.
f Filumdc.ndevb.eft latitudini Luna- fuperpofirum inarcu kL
tuminarca K L P
m.nuca abvnionc lcCta, fiquahoram vltra
funt clapfa, \ ci minuta tantum, tocalcm \ fq< ad obfcuranoncm,fi mo
dotot.il.sf.at.apparcnt.
imtio
ambo.vtvocant.tcmpuscafusfuntj oftcnduntur.
f[Marg.mtaliincidit arcam K P T V, tunctcmpuscafus ho
Quanusvfus, rccvnius minutorumt^ al.quot femper videtur, Quodfimargarita
porrigitur,tuncminutatamumlineamvltra T V, verfus L
Qyintusvfus
f^o^
fj gradus
vcrus,
ni
Argumcntumlaticudinis 5,
Sly
s'
Mmuta
)}
i-j-
js
g ^8 m
19,
jj{
N H
ffFiloautem 1901/
nurisinarcu k L induAo.vniohoram 1 minuta ^j- oftendit.id
quod tcmpuscafusC^kquia defcdus hic mora carct) dimidiaeciadu-
cat,necvila.n moram,vtobocuIoseft,indicat,
KP
incide
T
rariovocatur. Quonesautcmmargantaare.im
rit.facndum cft pcrpetuo vnam horam addcndam mmuris,qux hora
add.tur.
1
f Poftccmofilumquotpinarcu L
minunsinfer,5cmargaritam ^9 m.nuta, cadem cum C co
ram notata. vidcbis abfcindcrctempus fc? quod a principio vftp ad
medium del.quq Luna petfecent. lam fi durarioncm mcd.am ecU^
plis,mcdiofurnpis,prinapiumdefeLi:us, hora 11 m )? rclinqui
duranonem. prinapio dcfe^t
tur. Quod fi tondcm,id e(l,dimidi3m
adiccens,fincmeiufdem,quieft, )$ horx r? m habucns, Hoc
igitur modo,omnia indetcAu cognofcendaquxfunt.confumaalTiy
futii.idecum Z.ffra
2.9
menoucris.
cuftodi.
Horx
Dics f
oppofinoiiis,
eodem
fumptos
Tcmpus
lunan,quxtnafihabeas.omnia tchabc
CARo
A
quod
mcnto Lunx lam cnumcrato appl.ca, Alterum detnde filumcx A
punrto demilTum, Argumcnto Solan, ? 4. g i? m 59 in ar-
pcnculum
dc ecWpIis eucntu qux poftibititas alias dicitur
illo qui fequitur, pantcr examuia^
qui prxcedit dic,
dicrum locis, mcridianis kz cognins,lo
tis. vcris cnim vtrorumcp
Lunx, ncmincm fugae puto.quas mtra mc/
cis inquam Solis
ndics oppolino propolita fefc inlinuet. Hac re ad\ nguemficani=
maducrfa motus dcinde Luminarium diun.os mcr.diebus ab vtnf^
pnmo
S,
fiat,
infupcj
Opctandi
clK-, vifus
Argumcnto Solari,Lunari(j<,rimiiitcrIatitudincLunacpcr(pcA!s
iamQt.idmanum p.iratis, inftrumcntum fcqucns accedc.A: Argumc
tumpnijiio Lunarcvcrum.quod eft.Signorum 9 q
jj,
^ el
latitudinc
fi
fVcruslocus
^Latitudo })
^c cnim loquumur
fpccialuis
-i-
?irl&m.nurcru;ifpacmm.merccl(^^^^
modo vmucrfal.s
omnc,
idcntidem hactcnus
'P'';
fcu horum altcrutrum
duret id eft. per uot horas, quot minuta,
Tcrnumquothoin tencbns, nuod alnmoramappcllant.vcrfetur.
( f.
cii
f Locus Q
duodccimai
vmucrfilcm
OLVM
cft
i]uod lamdixim'',
cft id,
eft^partcs oblair.uionum
pun^t.i fcc dcfedualia id
i^.
guem xquans,^
tra cirani
fRcpentum
Vm
c:
m gcncic propolitum
cxcqm.
d,.ratio tcmpiis
Illud lain
cxpc.uf.
c.vcmpl.i cUin labunt.
ociilis
Lunx
diuoriq; opcrc
autcm
gcrit Cdimi.lii
OCTA.
ENVNCTIATVM VICESIMVM
geric
D VS
hons quam
fignaca
m.nutis,cxprefla offcrcnt.
fingulacumliccra
in
[PunetaccWprica ? quafi,
^Moramcdia non
cft.quiapartialw,
fTcmpusCafusminuta
^Dimidia durario,hora ) minuta
MocusLunxccmporedimidisdurariorus
flu:
i^t
ASTROCAESA^
C^farum,
DiNANDI
OC
ctiam
Quo
inloco
Imodo viam
Luna: dcpui
aliter
^xs
antca doccrc
placct.Figuiram dcfccli/
uam nmulac
corpus LU^
pla*
n.ire in
no defcnpfelati
ineadcmLunarisArgumcntum
^i
cum
!^.,.mprlJDfis dicitur,
literaaen
Ar^
durationis abfolu.t,ab
forc d,tud.x
gra.
^Smcntolatitudmisdcmes, S.gna
f^cx
fubtractioncrel.^ta,rurrus.n
3<
d.fpo-
fito
brxfuperl.nca
A M
in
centroin-
verfus,lmc ab
hncam dc^trorium
(rnbcs exquo rcctam
Jcentrum
N' ,n?.prfeL;mANdux^^^^
ndumaufdcmcum L
momcn
Dcmdemotum X qucmdurano
Kt
Argumcnt^
tSsSmid,^
tcmporc habct.
Qua
dcfcdus mcdu, lungc .
i,r,rudin.sAreumentumf,m defe*
lat.tud.nar.
lIIud.pfumAr.
Sco"?^^^^^^^^^
rmcntu
in
Difpofitono
quo^ examina,
L
aufintcrcapcdinemml,neam A
off.aotranfpone.*eandcmcumd
circmi
K
rc.^am
punclo nota. Indc Imcam
Cneiqu.d.ftantemfim(lrorfumtrahc,.n.
aufdem cum circulo L K.
lerfeftionem
clt,
V litcra cccntrum enim Luna: lara
afr.gna.
nuod fin.defeCtus debeturj
V & X fidcfcr.bis atcu^
cum
J,rculosc.rca
littcras
hunc
in
modum
vcro
lanonclcg.ttima,
vcniEmum Lunac
tccta conncctis linca,
-Punda etia
pcr vmbram tra.e.^um eff.cis.
illa
duo
&
facilius
confcqucris ,gradum
qucmcun^ vnum ah
in quo totidcm
mLuna: motu d.mid.x du-
qucmmd.fpolitoriocl.ge
fn.nuta,quot
fecundura
ranon.s tcmporc funt numcra,
extende. Cirtot mmuta pcdcs arcini
,
cini
fiftc,
ita
prxparatiSjiuxta
mExcmpIoImpcratotis*
T }) 2 *^ mi: jo
mi:
^lnMedioccHp: T jj
"
8
^lnfinc ecHpGs:
jj c 5" mi,
^Motus i.unc minutorum 1.9
^Inprin:ccljpfius
Argu:
lati;
J incxcmplo Rcgis*
gt:
9
f InprincirccUpfis s? o gr.
jo
f InMcdioccHp.
o gr: m
f InfincccWpfis aiinutorum
j-y
s*
mi
U8
mi.
mi.
78
Motus tunae
Paradigm;!
;Sf?
/^STRONOA\ICVA\
CAESAREVM
PARADIGMA TERTIVM
ARADIGMA
TjERTIVM,
RO O
vcromaieftas,FERDIN
HVIVS ECLIPSIS
NDO
Aquilgranidclata ctl.Ithomani
ambo
II
dcfcirtuconfidcrantur,
tibi
fiArgumcntum Solis
f Argumentu jVerfi
adamufiimco/
propone, qualiafunt
Sig: 3 gra.
Sig: ^ gra.
\Z
)f mi. j9
mii
^LancudoLunx mmutorum
<^
HANC
Wi
IS^
margaritam li dircxCTis,
ProSolis icitur & Lunac Argumentis,
^Hamm Luna: re^la linea,vt dii^um cft, iam cxprcflens, laotudiaifl
f PuntaaccHptica
mi.
-jtf
mii
f%
(Motum Lunxmmutorum 6^
SVME IMAGINEM
^
sss
m m m
A STRONOMICVM
CAESAREVM
ENVNCTIATVM VICESIMVM
Vo vidcas
pcnitus
NONVM.
quidnam ccWpriu
cognitio,v.rtuns,prxftatia:.vn!itanfcp
in fc complcftatur ,
aliquot antc
Chi-M
ccrtius quamex
ftum cxcmpl.i. vndc
prioribuscoramodum confpioquxat,
adiungcrccoactusfum. Ncmoigno^'
in
lo
quantum tencbrarum,ignorantia:,du
bij.confulioiuf^jin omnialia hiftoria
i^,
cftoiudicium. Indeenim
iudicanda intciUgcnda^p importct^doCtorH
vtficuiufpiararci.memorabilisfa!tem,lec^orcrachnftianumcom
,1
f,t
inonefaciant,quxvrbemconditam,autpra:ccircnt,aut nonitamulto
quid
conftarc,nullo modo poftint. Quod
poft fubfequutafit,ipfis
fcntiaannum.fc?:
ti
^Argumentum LunXjVcrum
f Veruslocus O
Hifton^us
funt Chriftumprxcedentcs,nonminus,quamfequentcs.
autemccrtumlcmcl rempus rci gcftx nactus,rcliquapcr(c,taman-
trianno.
mmclius
fola ccljpfium cognitio emcndare,A;
annos reduci polvericre poteft. Pcr ecWpfcs cnim, omnia ccrtos in
Qux omnu^
InGgnc luna- rcquamrctrocIapfigeftorumfpacia,colligcrcvalct.
emplis vbcrrim^ patebunt.
f Plutarchus m vita Alcxandii
Uiplum e Plu* autorcft^menfcIumo.quandoArhcnismyftenainchoarcnrur,
re^
urcho ailatu. nara defeciire, anno codcm,quoAlc;(andcr Danum PcrCirum
rcgnantis Ui
Gemvicit. FaAumidcftc rcftatur Eufcbius fcptimo
lu
ris defeft^cie-
jtf
m ti
m je >>
j
5ignorum i gra e m xo
^fArgumentumSoIis sf o g 15- m ff
^[Verus Lunaclocus g
^Aux O
^Vmbrfc
Ex
hiis
variatio
cumdimidio.
omn:bus ccWpfimillam
fi
bius ait
ftum prxccdctibus,
vel )i
rencia
CAESAREVM
Friim
ASTRONOMICVM
fiiiod in
rupcrioribus diterim
cds'prun niill.im in lunio rcpcriri,
iiiii
port Hiifcbiiim anno,illLidfic'nKii
ccs \ olo. Diiodccimopoft
)
liciim
bdlu iVr
anno, EureLno.mrhore, Chnlli
tcmpor.i vcilus,
lunx
torum, tslimn,
hor,i
poll
ro
ruiflc.id
ro, t|uod
&;
513
dies
lc-''"'^
jAJfonI^iD'
pnonbus
cflo vidcar
rca
quod
fui
li
' '^''""ore
nuWu
r
""'^
ir
P""*
Ld
qmd
temporccontmgenseft.
Verum rcmvtut
fe
habcat'.""
SupputJtio huius
Ecljpfis-*
^Argumcntum
zo,
li
s'
?)
jff
33,
inj^*.
ASTRONO
CKESAREVM
MICVA\
prxtcrca,
norqTMnnumautcm nariuitatisconnumcr.ircoportct)
fip ad Scptcmbns
Dcccmbi-cm, Noucmbrem. Qi^tobtcmmcnfcs, ^
fi.-
ENVNCTIATVM TRICESIMVM.
obtt-rat^
Hiftoricos crrorcs pcr
cu.dcnt.usad.
precccdcns vidcUcct,
aliud Chnft. tcmpora
huc diiudicarc.
Dccadis quintK
luius libro quarto
Galiumcxlcnbit; C.iuim iulpituim
qumdo
crcitui
,11
S.imothr.inadcbcllauit,cctpriuumcp
du.xit, Luna: ecljplim pra:>
Rhom.im
ne kz ob cam rem
militibustcrronncutcremr.cumadhuc
duilTc futuram
nondum
T-Uiuis\
fcgni"ccNplim
S.Galli ti-.idit
at(j cuenit.
ihdcm Lun.c.
7f HcuJiini
Eufcbmm.
Nitic fcd
".q^a: d.cm
factamecWprim,qua:pra:ccft-itdicm Lunx.non
WoL.lc^n.m ea Lu.n tcmpu^. po^^^^^^^
rtis antc,u,t^
re cipit.uinis admittcrc.autahudprartcr hocnoftrum.cfrcponc.
(..hriftii
ita
noAc
antc
Luna
no
Futurumautcmcanoa:c,(]ua pndic NonasScptcm
^
pr.die,fcd
Pcrfcusrcgni
rincaunc\ulgo,Solcmenimdcficcrcia
olim nihil muacuh afTcrcbat.ficut au#
no Jic
poftenus,ecH-
Pl.n.us quo<^
fccundo. capite
dclinui.,l.bro naturalis hiftonx
ZT^nx vlU
n eiuScm
Ethoc.deo.cu
neci.
dXSu.s
& dremSsd
ht.
.nad.irc
e.vprcircnt.
mcm.j
,
Annum
x lcd
.ta^
;ci
dcuiarc.
demficfehabct.
Qum .uxta
vcrum cxitus
Huiufmod.autemtcmponsrationnario^minimcccn
.i.inum
tcrtiumdiciiiictrorfum abiens adiccens,tum
paradigma
Lunx
EcHplis cuc.itum,
nol^,
Pcrfcitcncbis
annum
Prefcns
cvcmplum
intellc^turi,
Radiccm nunc
Q Sc D
minutorumi^
adan.ium 100, qua: cftdierum ,4 horarum )8
Rad.ccmitidcmcomun^tlionis ^ 8c 1> quxhabctdies 7 Horas
duamus Kf.
A:
relinquuntur
Eufcbmti,^,
Pitutannoaai
pncumh.abc.it.
reftant,quibus
fi
ininftrumcnto draconfi
rctrocuntesadi.amus.vcrum ecWpfisannumpronuaiamus.(>um=
exammcs ftudiofifl.me,
imo fi 10 aut ?o Annos, vltra atraty
reperias. Ad
nunquim t.imcn Lunsdcfc^tum eundem ad d.cm f.cr.
dicmd.cofignate.noaemctiamincludens, Lunanamq^, vt dirtum
crt.intcrd.udcfcctum pannondicitur. Poftradicemcrgoannoi-ura
aoo, oppofinonem mcdiam anni 1? quicrcnsinSeprcmbri,d.es
duoshoras ,7 mi: g offend.s. Intervcram Sc mcdiam oppofitio
fubtrahendavidcs illiftp fubtr.iCtis horas
ncm.horas 4 mit
tcmpus vera: oppoficionis remanerc cernis. Reliqua
|i mi
,
4)
adccHpftmqux defidcrantur,ha:c
,
^Locus
2f
^[Locus
vcrus
vcrus
ffArgumentum
^Argumcntulati. j
ffAux O
^Argumcuta 5 Mcdium
^Argumentu i Vcrum
^Latitudo D
^Vanatiovmbr*
funt.
S.g: )j gra,
Sig: ji gra.
S.g:
3 gra.
c Mi. 38,
Mi. 49
o Mi. 31
Sigi jj gra. 14 Mi. j-o
gra.
S Mi, 50
Sig.
2.
gra
6ig:
4 Mi. j?
e gra
S.gi
% Mi. zB
Mi. 2.7 Mcridionolis afcen;
j I
z 1*
Ex
hiic
ASTRONOMICVAl
CAESAREVAl
inucnip.iim.oai prxccptumcft,c5^^^^
qua: rcpiifciitat.
rcpia^fciiMf
fubrcribiturformalc oflcrt.iiua:
Ex
hiis dcliqiiium
qu.irrm,mcnfisdicmcrte. ir^^cfunduserrorvb.diatur.
1)
^Dimidi.imdur.inoncm Hor:
^4.
^rnncipiumecWplis Hor; )o m j-y pofl meri:
Medium EcWplis Hor: tx jvi 4).
Hor. x m if poftmcdiumnoftis
f Fincm ccljplis
i
Lacimsvc ArguiturPIti/
t.irchi intcrps
comcntu omnmo trannatitium iiiftitutoq,
noftro,n conccdamus ad.
fccundo.
ucniinmum. QiixautemcrannatorcmillumcaufaimpulcntcurNIc
^Dimidumquoq Mor.im \\ 1,
m' is.
^ Tcmpus caruji horam
dimiJia:duranonisrcmporc m 5
f^Motum
lmius.temIibronaturalishiftoriro(;tauo,capitc
coitushycm.smiriofieri,parcusaucem 30
hycm.s,nino,vcfcnbit Pliius, oportetvt
dic.
mcnfis
rcfcrt.vrfoa
eaS WrfithS
S JrSm
aud^ais.omiicsordinanmmenfesGraiorumcxaminas
rcperta,\c
larino, qui
FlaphibolS
Hor
pomcridiana.quxfueruntmcdiumecUpfistcmpusSamothratif,
j3
proaibuiit, Exhgsvtiq^Iiquet, fex annis EufebiuminaircrendaPcr*
ki capnuitate^ &Maccdomci Impcrrj fiK" tardiorcm efle. Quod
pcnesvulgum,cuius opinionemfortaf
fc imic.itus dl, Sc prcfcrnm miiitcs,quorum obfcruano po
tior in carde q uam ccclo mcns intcnrior pilo quam po
lo,contcmplanocp abfolunor in .ircis quam aliris pofitaeft. Quocirca,quodncgligcnriamibtanc6"
miiTumnic clTc rcor, nihil nos moucat pcnituSjlcdponushoram ji, quahs ccr
tcfuit, cum minutis 2?,pro
venusXicutifcre
fit
deliquii
menffm PnTi,
beccmbn^MunichonalanuarioTThargiLnTFcb^naK
*
1
fcreidcfuita:tatc, SolCapncornaintrojit,n6indecimo
fcdvl
timisDcccmbrisdicbus. Ita ponusproannicjcordiolanuanuserat
cIigcndus,tAcj^oA(Jv^,dicaidus. Quod fi fcaftbCjVidercpotcral
dum Augufto
confide
fi
indcfflfic.
in
N,uin
Methagitnionamcnfcmfccun
pnnctpio de
fummamus.
n,.-,!*.
A^u^i
pri^
prorogatum
efle, fimili(y
gufto captum, in
LVTARCHVS
IN
VITA
rionc
quit cnim.
fc,
indct^
\ehemendus adco
Niaam
ignoranna,grandc aliquodma
lumfibiportcndivercrcntur, Anaxagorascnim tunc tcmporis prifnum carpcrat dc l unx moribus \ era tradcrc,qua: \ ulgo adhuc igno*
taeraiitAc. Scdha:c Luna: oblcuratio.quonam tempore euencrit,
inquircndumrcftat, hocenlmcftquodinftituimus. Eufcbiusin cro^
nidsfuisbclkmihoc gcftumcflefcnbitanno mundi -^ySz, hicnu^
merusannumantcChriftiiiicarnanone 4)7 fuilTcdcmonftrat, fiuc
olimpiadis 00 mx,annumfecundum,quodncquacifcitahabcrc,rcs
ipfaoftcndct,\ crum.imiopofthuncterno, 414 lc; .iiitc Chnftum
labcntcnecdumplen6,dicScptcmbris 8, quandononitamultopoft
occafum l una pcr quartam fui partem.id cft.ad puncta tria obumbra
ta cft, mox poft ortum fuum. Annus Eufcbii dcfcftum nullum conti
nctj nc^ criam poftcnores aliquot,nccji pnores illo, adeo,vt alius prg
terhuncnoftrueftcnullusqueat. Meminitpra;terca Plutarchus Niaa:paulopofta Syracufinisiuxta fluumm Artinarumcapri, his vcr#
bis. Eratdics 14 tusmcnfis,quemiliiCamium,AthcnicnlcsjueT"
ynTviavx vocant,larinis vero Maium arbitror appcllari. Hoc in loco
mcvcrbofioremcflc cogit Plutarchi intcrpres, dumbis in przfcnria
inpingitgrauiter,parergaAradtcxtum nihilpcrrincnnaingcrcns.qug
propofitum noftrum, nili confutcntur, cucrtant maximc. fl Primus
itatpcrroreft inhoc,vbidicitur,Eratdics vicefimusquartusmcfis&c,
vbilegcndum\iccfimusfcprimus.minimeautcviccfimusquartus,grg
cumcnimcxcmplarpcr7i7fc/i: (jjflivo^jT^, quartum quidcm fignifi^
catjfcdeumquiantefincmmcnfiscftdicm. Aihcnicnfcsemmdcccnos
quoflibet &\ Inmos dics cuiulcunqt mcnfis (m trcs cnim decurias om
ncmmenfcmdiftnbucrunt) rctranumcrarcfolm funt. (pdivovT^.id
cft,dcficicntis, l una; nimirum vcl mcnlis appcllantes, fic vlrima dics
vnHsfi "jideft vctusitnoua, pcnuInmaJtyWfoc, ideft, fccunda defi^
caultc
rut
I
PIu.
intcrps
quarta
if Avovtoit
non cgeat
diccljatur.
Vndc
quoaa
Au
imiuilfc
ranonemcthagirnionamenrcmin
Septcmbn dcmum
alia, nifi
&
acftu
gclu, ipfa
Vndecitennfunt,&e6 vehemcnnus.quod cx.ftimarctinfuftexiifta omnia fieri &c. Quibus dic^is, quid manifcftiuseftbellj
tcmpusAutumnalc.vc Plucarchus quotp aflcnr, fuiflc aflcucranri^
rc.
tium
paulum
ctates
|[)
nionis prindpium
fcH^LTOjuCcoffliJoo-
Eaautcmdic Noutluniumprimum,Solftiriuma:ftiLaIc ft
folitum cft. lam fiin Mcthagimionc maife numercn*
tur 3.7 quo Niaas fe dcdidit, dics idcm cflc 10 Scptcmbns de^
prehendctur,
Poftrcmo Attbico5 mcnfiom fuorum numcros
fcnditur.
quens,
ficri
tunx
CAESAREVM
ASTRONOMICVM
niiv
jntcrprctcris,nihilomninoaliudronant,qu3mcodemdiclu=
clarum cft non Lunam. fcd
co.iac ecl^ric^- , vnde
ofortuii^^quandoLunarfphxralongc 'nfenorSo
fi
Solcm obuclari
&ndas,NonasA:
thucid.des quocploqu.cur,bcIl,Pelopo.
Imeft. Inpnorcl?ntcnt.a
Nuncgm.r Rhoma
ldus Lun^J^^^^^^
tcftatur,&prxapue.nviuRomuM
norumCakndxnulIarecumg ^^^^^^^
K^^^
quo Rhomulusvrb.fundamem.
nclaaUbro^ccudoAb..nqu.t.Eadcquo^ccftateCalendisL^^^^^^
crcd.tur polTe connnpcre Sol
intcrlunio Cquo folo temporc
fecundummJr.d>cm,nonnulI.s.nterucn.ent.btisftelT.s. Idcm
HU.m..urcmd,en>
fu.irc
dcfec.t
E,^bu,
Ob,terveroadmonu
itcvoio^^
lliname.
grclTu
'^^^^'fl^^^'^^^^^ mver^^^^^^
LunxdcfcolTe^Hoc^
fichabcnt, v^crvvo^i>ii^M*^V'^^
conngit
primoluI.iQic
bellitcmporc,
Calendas
Calcndas
Calcndas
Calendas
Calcndas
16 d vii
17 e \i
18 f V
19 g i"
<
f-,
io
L ATINOR VMdVB
iii
Augufti
Augufti
Augufti
Augufti
-^^r.
KALENDE
'
iii
pridic.
]N
iu
pridie
7 b
vii
Idus
vi
d V
Idus
Idus
|o c
f
I )
iiii
Idus
iii
Idus
e pridicldus
,7 XV
cn
Nonas
ix
i^
viii
if
vii
18
19
30
^
'
KA LE N
iiti
iii
pridie
5-
"n
^
jjroT*
vi
j>
jo
iiii
Idus
Scptcbris
Scptcbris
vi
Idus
Idus
j+
vii
11 f X
ix
viii
ly-
1(5 c
vii
vi
17 d V
18 e iiii
%9 f "
(Talendae
OTjUTlfn 'iSK^ltV*
"tKTH '(51X/*tVS
o*><ftiii 'isa/it'i'W
votTj* 'isajueW
Idus
prcdic Idus
IDVS
xviii
Calcndas
Scptebns
Septebris
,8xu.i Calendas
Scptcbris
jPxiii
Calendas Octobris
Calendas Oftobris
Calendas Odobris
Calcndas Odobris
Calendas Oftobris
Calendas Oiftobris
Calcndas O^obris
Calcndas Odtobris
Calcndas Oftobns
Calendas Oiftobris
Calendas Oftobris
Calendas Oftobris
Calcndas Oftobris
Calcndas OiSobris
Calendas Oaobris
Calcndas Odtobris
pddicCalcn.
bC
ScptSbris
IDVS SEPTEMBRIS
xi
Septebris
iiii
g
17 A XV
18 b xiiii
}9 c X..I
10 d xii
Mccagitnionis
I^"*
I^"*
Idus
iii
vi.i
DE
Idus
vii
XVI
Zxi^goi$oeM>f
I'^*^''
vi.i
NONAE
xvii
Duodecimus
N onas
O NAE
d
7
Jtf
Vndcdmu
Nonarfi
Nonarii
4-
,j-f
E'Ax<|)i(o\(a|
Decimus
Calendas
Calendas
pridie Calcdas
xviii
OAauus
Nonus
in
Septcbris
d
14 c
^cxtus
Scptimus
iiii
j l
Quartus
Quintus
Scptcbris
2.3
Scptcbris
Idus
Idus
Idu5
b '
) I
, ^ ^
II
c pridie Idus
I
xii
b pridicNonas
g V
xiii
%Q
'
Septcmbrts
iii
xiii
l8
0
j
2, xi
11 X
CalcndosSeptcmbris
I8f
xiiii Calcndas Scptembn*
, 9 o
ioAx.ii Calendas ScptcmbrK
Septcmbns
1 b xii Calendas
Calendas Septembru
it c xi
Calendas Septcmbris
13 d X
i^c ix Calcndas Septembris
Septcmbris
if f viii Calcndas
xe g vii Calendas Septcmbris
Calcndas Scptcmbris
7 A vi
Calendas Septcmbris
18 b V
19 c iiii Calendas Septembris
Calcndas Septcmbris
...
3 o d iii
pridicCalendasScptcmbns
3, c
Virgine
C''lendas
xvi
XV
iiii
vi
xv.i
,(S
CALENDAE SEPTEMBRIS
Nonarfl
g
Sol introluic
Tcrtius
17 V
J4.
(v)
nomina
Primus
Sccundus
Calcnda
Calcndas
Calendas
Calendas
Calendas
Calendas
Calcndas
Calcndas
Calcndas
Calendas
Calcndas
Calcndas
Calendas
xviii
et
Grxcorummcnauin
iD vs
,4.
tn
ordo
id::
Idus
Idus
9 V
Idus
iiii
j o
Idus
iii
,
,
it pridic Idus
vi
13
,s
Nonas
NONAB
Augufti
Augufti
Augufti
Augufti
Augufti
Augufti
Augufti
Auguftj
Nonarfi
%
A.
5-
Augufti
--^
O N AE
GRAECORVM
Hccatombconis
Nonara
Nonas Augufti
Nonas Augufti
COLLATIO
^rMENSES
tc doccrcpoffunt.
ti
ctui?/^
^MENSES LATINORVM
uum
v^i^^^lco/, ideft
nS^nfibus.
^ux
MENSIVM GRAECORVM
SolftitiC acfti-
Qh,
Calcndas appclQu.cqu.dautchucuf^fupct
S.m.haplcr.r^in!odsrcfcrt.
anni/Atth.ciprincipio diaumfu.t.hocrotum.nfcqucni
fiqu.doconftatgrecosto^^^^^^^^
pcrh.bcnt,mco?l.unamcon^^^^^^^
T O
Oftobns
B R I S
10
xii
1, xi
11 X
13
ix
i^viii
Ij- V.i
:l
Calendas
Calendas
Calendas
Calcndas
Calcndas
Calcndas
Ca endas
Calcndas
10
Ljalcndas
iii
pridic Calcdas
^^^^^ ^slmrQ'
^sl^ovr^
,
J-.Tir
irii
iii
4.
Nonas
Nonas
pridie
nonas
r^ONAE
tf
vi.i
vii
Idus
Idus
vi
Idus
^elvovT'
^Slvovr'
<pB'wvT^
Dics
N.d
captiuitatfs
&6cmofthcn.s
^];^- ^?:';:^^
Jt^^J f^^^^^^^^^
v..^vt*
.
KALENDE Boidromioms1
(^.'itoift'
.^^
gSa: ^
.Jiiii
,V'-r.iWA'H*
^.^^
i^M*"*
ASTKONOMICViW
CAESAREVM
olo. .njomoav^
ci
;(^imin
I.mumim fuh-
^l>"'nc".Jnnorum rinaiK,j>crncrini
,iS|pMlJ,jutlimoricruntur. viiulK-ire licrar. Sinuh jlhiujnL
\u
jrtforTunuitr. Solis |Ui*./ tWhjuia prculun \oluminf pr.^poiito
dahtiir
IrJuU
iniiuoo^^cri
nuiviuij
% rtn futklaix
[fj.-titun
i^,
arriaiuininoncv.|iiibuiJm olimcjlpgimus.j^nord
p,>fj \cri- 3r
rcl,'plc%
jJhoc
pr.rnpuc inrcrii^rKlum 3r).de
ijiKjn*. Sobscnim
h.:
'
vmu*
rirwur,iic<%Tfo
t]UK-i)iiJm infjllihili
Poftrcmum dl. A
oioruum
cclrffaum luc-
.nijii
iiifupcr hris
'
cp^ric
dondc
cctipfis
comprobjn
potcfl
vbi
Solcm
Sc
Vcnercm,
aut .Solcm A Mcrcunu coniungi corporalitcr.ci fupcfionbus anifi cjndcm coraunctioncm pcr v irra, fuo icmpo>
fnaducmfti.
rc obfcruabis,dtra obnaculum.arrji^ noxam vifus pliiicrjm fub
Nam
^olis corporc,
quacum^ tondcm
in
coiifpi
cabu.
INSTRVMFN^
RF.SFN5
rorunru..'turjpoflulirrvidchjrur,hgu
rispiulo jmpliorcs .quim cuilibct for>
TOLFMFVS TESTATVR
j^crc
volcnn,i|uamobrcm nc omnino
fidcquivin
>|uid dcfurrij
mc
if;horf
vlwn
rc
fiio..iItcniin
RvcIO
vfifpromour.iiujcarciniinrcrcjpcdo.fcmi
pun^m
Y li^u,
cx codcmqtlrncav in lingu|jpun.:tjpcrpcn.iicu
ijnj
Z,
A R
vikJc
fi
rr()uirjt,
PLA-
Tnum fupcnorumcr
rorcshu* curfus maimcobfrruidov.docrt,honjrnimprecipuoitr>
rcbuvcffc^tusftcnfolcrc, qujlcsfunt, Rcgnoni.Rcligionu.BcIIoru,
I*otcftj|um trjnfljnones mutjnoncf<y \c. qujni rcm vt omnia
pcninirimc ludicaiu quinijujgrfimo vcrbo non tcmcre Aflrologfl
cffcjtus, orruv in tcmufy,cjufis tnducrrc.
Nc
prxtcrmirri? ccntum
\ dcccm
ruram
fidut inucfligcfur.
fus
bus.pnmo radia, poft innis tcfiduis cos adducawo Vlnmo crSatumi jd00 hlum pnmo linuarn mcnfiv dici in kalcndjno f:?
Qod
imidat
pcrdocito
fincm
fqi
idon^.
ad
v
dccrmbnv
mouc.
omnjumCJlovljnorum,
filummrora hm Iouis4 ^ cndcm dia
.^oniun:t.oiK-m rriuo
oTTum dt codan dK funiram dfc, aur fuitfc
vaijt non nuitq^
pliXKUXum mcdum.qux maxima diantf. Vfu
fi
'
ASTRO. CAESA
|K
Intcrdum
iJlat
fino
ficut
filura
ncs
cnam m 4"cm
comungitA
o^^tem
'^*^'^"'-
fubiuncla cxcmpI.f.cationcl.qu>d.or
orrus an.io .foo
cCrcnir Carolus
rrit.
in
fa:pc diftU5 cft.quo
anno comuna.ona
Ra/
fc.cs. Saturn,
CAROLI.
Impcratons.
mi. ?8.
ora. jt
gta- ?
5-
Radu,qucft
tis
fuinatur,
Hmc
turn. iungis
duos
Radiccm itidcm
2^
qu^-
Mac
^*- '
Sig:
^ g"-
filumg
>
Rad.a Sa>
per annos 09 rcfi^
md.ccm
fubdis.
trahis, Ind.ce rurfus tilo
Mo
al.isopcMtus,
do codcm cum oftcnfonbus
dicm cducito,
filum per primum lanuartj
Satumi fc^ inrota. Dc..idcpaulanmcum
filo in fingulos dics
progrcd.ens,
|anuarf)diemccrncs.
primum
Pnmum quo.^
dicm
mcdia.n
Satumiac Matfrsconiunifrioncm
c6nngcnt.:,amrmarc
M
1? gradu
fubeft, n.hil
potcT, Quiavcro 2^ filonon
con.un
cum rcli^ns pamaparcinpraftnn
con.un^tionc hab.*eione dicitur Mcdia
cnunit.a: rupcr.onb'
tafacilc crt vcramcx
illa
0 Februan,
OuauismcdiacoiunaiomtcrdfiDnot
die
intcrdfiportcrior,vcracircfolcat.
ExefhpmRe
cisFERDI
M AN DL
pERt3lNANDI
^Reps
orrus anno
jfoj
rc cuiuflibctredatfto.nulla rupcriorumtriu
tii 0'
(ifi
Lhrilin
operandi tao*
Ame
du$,
t/"
te autcmibi vidcrccft, quomodo media
veramfequ.itur,qua: in pnoriexemploprf
^p^jgi-c^riraeft.
f Vcrumncignorcturmo
cxrinfte,
quod
cum
fcz
7^, centefimumlupponcnsmaiorcm
?ioo. Radiccm modo Satiirni, qux
|8
fis
dcptchcndo.
Scquuntiit tabulxradicum mcdiorum
motuum,
Saturni, louis&r
Mar-
ad ccntcnanos comple=
(osante d^poftChn*
fium.
CAESAREVM
7^S7RONOAUCVM
TER.
ENVNCTIATVM TRICESIMVM
Morx
infantis
E.hora Nariuitariscoqn.ra.tcmpus
hora.nco.
conlc^uaucr conccption.s
rcp^
^lcro
in
gno rccre,
ATIONE SIMVL ET EX*
foctus quide
pericnn comprobatu eft,
alios nono,
alios rcprimo,aIios oftauo,
mcnre, poft co
alios decimo vcl circitcr
genituras ci
cptionis tepus nafci, ncqi
.ravllascoriftere^ne^ivltraporrigi.lnnati,fimilcquid
illos cnim tcrminos
rr.i
cum
frudribus maturis^quivltrolabfi-
ditur, a
Sic.yt
vocantes eafdem manfioncs fcu moras.
(quam ^83
Mora
cum
toaior
dics conft.tuunt)
luna
moramaior
fubicrit,
pnma
dicctctur.
"^'^
fmem
adhuc ad 'f
vocataeftmedia.
dierum ^98. Sextx domus hcrcat, contmgit. Sccunda manlio
dics m hac partus
Mora media
ifS dicbus pcrficitur.poft totidem cmm
i7; dies
dierum xfS. Jd,tur luna rccte horofcopum tcncnte. Tcrtia manfio
Mora mmori
dierum
connnct,
Mmordkta.
cumlunahoncontcm
fta
Abortiui huic
noftro dogmatc,quo \ idclicet moram in vtcro pcrquircre do
rcguUc cximd ^^^^^ non tencri pra:dicimus. Sed ti-fi cos qui > aut o mcnfc,\ t
habcmuspcr^
patet,Ar re^c ficn folct,cducuntur. Si igitur fidem
gradus ille cot>
uetulio rcrum cclcftium tradtton Hermcti, perpctuo
j
punAum
vfq! feu
tatiOk
Exf^^,
C ARq/J
dcm
prxccdentis
j-?-!??
pofTidiftc
hui' gcnicura: afcendcs eft, Comunis aute hic operadi modus dicitur*
Nunc quid cgofentia bencuolus noncalumniatoradiungam. Mihi
quidem longeconfulrius elTe vidctur,fi latitudincm Lunec confiderc= Aliusintljjj
inus,Iocuniq! Luna. ab ecWptica mutucmus illum, quitemporena= da: mon?
tiuitatis,vna cura Luna circulumpofinonis cundera efficit,nonau=- dus diucrHj,
tcm longirudinis gradum, hoc enim pacto Luna prxcilc in afccn;# communj
dcntcm\ cnit, Horizon quo(p eundcm pofinonis circulum con=
ftituit. Mcdiairidem adamuifim 175 dicrum cum fit rede ficut
antc faclum in 17 diem Maii, Horam 3 m ^+ antc mcridiem
rcpcritur, quam pro afccnden _
incidit, Lunaqgin J4- c is m
teagnofces, Regi FERDINANDO Natalis Medina vrbs, vt Exeuipmj
farpeiam diarum cft. In hora natah fc? s m ^7 antemcridia^ ?!?a '^'^
io
occupauit. Afccndcns ipfumgra= ^'^NDL
nis, Lunagraduin | m
31 fuit. lam Q^indciafcendenh fuperillamsfilum
dus i M
Moram
loco Lunx adductum cum fit ipfum in limbo rota:
Rcgis,diesvidclicet xso, Horas ji m, 10 indicabit. Qua Mo'
ram vbi rcquificris in rota fupenon filo^ fubftitueris ab indicc R
prorinusdiem i Hor: )| m ?7 Iuni!,anni jfoi defignarivi
dcbis,quod tempus concepo Rcgis certum eft. Huic tempori lo^
V, afcendcnsna
cus Luna- refpondens,qui eft gradus ij- m
tiuitatis omnino fuerac. Quang vero plera^ aftrologorum pars
hunc modum fequatur, putauenm tamcn cife tunus verum lu>
nx locum, (^quandoquidcm mora nari conceptufqi hora permedm
Lunx motum mdaeatur ) accipere, 3c imitari. Hocenimmodo li=
}a m co^
cet \cl pcr mcdiam noraralapfus fiat nontamcn vltra
erum
fcd
Hac nos
qualifqualis
tandem
fit
Solis
concrouerfia pofthabif
ta
TX inquitcndc
figura: cccli pcr conccptioncm\cnficatxcnc )pofircmo cxtrue. ^Canonis procmilTtdocuracntumtale fit. Quonia
Impcrator diuusCarolus Gandauigcnttus eft,Thcmacclcftemcri=.
conuenicns. tcmponqmati*
diano illi fiue polari loci eius eleuationi
pomcndianis confemancumcrigc.
uitatis fcilicet Horis ir m .,.4.
Ibiautem nihil omnino tempus xquan poftulat. Afcendcns igitur
cui oftcnforem Q, adiungcns, filu pec
huiuscft 9 G II ^
dirigcs. Et illud in limbicxlocum Lunx, quicft G 7 m 7
minuta )z oftcndet. Eof'
trcmitatc dies Morac zyt, horas
ramCcui nomen
quofignoinucntafuit 5 in conceptu,iiIudaut
fac afccndens,
gr.idu
eius oppofituf.ic afcendcsinpartUjinquibusPtoIcmxunodc
modo
fed fignOjloqui ccrtu cft, no nulli tamc funt, quibus vidctur no
fignu,quod Luna tcmpore gcnitura: incoluit,arcendcns fuiftc conce=
occupafte.
mo
f|
dum autem
ptus,\
Comunis
fe,experienna
ne ^ demorain gloriantcs
uenic nda.
Hora dicm
OC
IN
hilcft aliud,
rei
LOCO PARS
cuiuldam
Zodiaco
in
horam ^ minutum gcnitipercont.ariftudeat,idenimnatiuitanshora cftimata diatur, obftcrnccs nam(^ Sc ahi, pleruq* de hora fexta
cundum ordincm
tc incipienti per
ad fextam horam ^ 30 m
cxtruatur, vti li dicatur <s hotx propius tcmpus accedcre, ad <?
horam dc 10 iv, Si verovicinius ymxHoix refponfumeft, ad
horam <5 w ^fo figuraconftitu.itur. At fipcrfcrtam tcmporisra
tionem audias lam in nullo foilicitusadeandcm enges. QuaereLta
primum afcendens, deinde locum luna: contemplabcns gradum 8c
minutum afccndenns in fuccedcnns inftrumcnn Zodiaco qucres,in=
diccm^ Q_ cui infcribitur
eidem inuento im=
poncs. Pofthac filum per lunx locum in Zodiaco duces, 8c filum in
limbo extcnori rotulae infetioris diem dc horam mora oftcndet,
Idem filum retine muanatum diemqi morx eidem Iiiblhtuc fupe/
rions rotae, 6c indcx illms rotx
diem conccptus in Ualcndario
quisintcr
tf
dc
rmam
ASCENDENS,
,
cum
dic
Diem mora:
MO-
cnim
feu
diem
leu
horam
Horj
liip'
Zodiacumiterata di=
mcnfio.Significatores autemplanetas
intelligorei cuiufuis iudicandx pra:fi'
dicat, figura
diftantia,lc= Quid
des.
Horum
fi
ambo
qualitanbus
vel
minium
cft.
Hii
qux ab
in fignificarionc
Solcm enim 6c Lunam^quoniam actioncs,Ioca, temporaviomnia teneant.non inmento naturx p.arentes eft-evolucSolemformaminduccre,
runt. Lunam enim matenamprxparare,
ani
Hanc noctcm,illum diem gubernarc, Altenmcorpus, altcrum
mumvcgctarciVc ranonibus firffliftlmisafleruerunt. Obferuatum
quando
amplius anriquis Soli afcendentem deben cadem ranone
afcendens vel horofcopus non fccusat^ Solvitam humanatucatur.
leant.
ciniftlma
ASTRONOMl<^VA\
^^^^^^ ^^^^^J^^^
d,ff,^*,^^^^^
iolc ^mm^
nicrunt^quatenusLunaa
d.ffcrrcnt.
intcruallo.quoSol ^Lunafc^^^^^^^^^^^^
tunlmtclligc^ opcs,formam,huu|fmod,^
dum
bcus
fccrncnd.s
'"^^'r,^
corpus,
fPars Vencnsfummiturmdici
qu^
'narfa
inpartcmfuturorum, noftu
iunecnda afcendcntt.
fummitur,
#rpars Mcrcuni intcrdiu a partc futurorum
horofcopo.
fortuna;,nov;tucx diucrfo,5ciungitur
di-
cxtcns partibus
Pars
c contra
in
^P"^'^;'
I.ot.uc P'^'-^^-;!'"
iun.
vmq. pan
cad^^^^^^^^^
^^);""^^^^^
fic
dic.noAuco.
cPirs n qucrmiraIocoeiusadpartcmfortuna:in
noctc con
futurorumm locum
traiouis acc.piturindie iparrc
cnim barbarc. p.irtcs pro.iccre.
trario A: afcendcnti adiicitur, hoccft
Afccndcntcmau
Hr,
inucnmiitur.
.n cd^pt.cadirc
^un^
AESAREVM
mpartcm
DOMORVM.
OVOMODO DVODECIM
Zodiaco numeranda:
cooli
funt.
partcs in
Primacdomuspartcs
fumitur indie a
Saturnumcrc-
in
n.
Pars afccndcntis fcu virx
afccndenri,eo quod idcmfit dtfcnmen locione noftu,confcrtur(^
afcendenris eiuf^ partis, vd quod equo fpaco
SaturnKquod
uis Sc
diftaiit
&
lupitcr
&
afccndcnscfccundumordtncm fignorumnumc
Et hxc eftgencralisquadam
rando) cjio Saturnusarparsinuenta.
partium omnium rario.
coniuneHonali ( finatiuitaj
Pars Hilcch accipitur in dic a gradu
(linatiuttasfuent
prxucntionali
gradu
fucrit coniuncftionalis) vd a
proncitur ab alccndcntc.
prxuentionalis) vfg* ad gradum >
.
forcm
T gcrc^A
"^^l.rfntrquamobrc
,nftr.bjtur
IN-
cradum
"""'"'V.nqums^nnc
solisgradum in
^,5 nrmcipio
P
dinrnum al.quem
^j^^^^
ransincipit.nnitur.
cumpr.rns
fi
fle
Tcrriar
domus
Cditur afcendenri.
partes.
irrosi.-i^irmtuT^necASCE^
^'*''?ot."^rnr."t"Tfcm^^^^^^^^^
.n
fllmpcratonus natabs Afccndcntern
_g
>>
habmt
vcju
CAROLI.
m
u
nmdiuiano
kx Hori;o.uc,dum O
"";"
collefturus.nde rotute
ob,rcnt. P.-,rtem foitunx
bnpcntoris.
.'nfc^nc
Exeflipluft
hi.ic oftciifor
fupcrior
ctiam
FxcmpmRce.,
F&RD
?J
AN D
I.
diumam
n r j
Fcrdinandum proponas natum fub afccndcntc
ccrnas.
f[Rcccm.g,tur
po.
'7"^^"^
rbobus po^.
demonilrat ambobus
locum
nea:;utcrd.natcspfomoue(quodc6modcfac,cs/.ccravtra^
q"i
.ndc.x gradum p m 11 y,
eonncrtas) quoufa afee.,dcnt.s
orpaf
!b, cn,m eonfeft.m oftcn
natiu.tat,s,teeat.
cft horofeopus
m ,3 X ob oculosdab,tAhoc
nimfortunl-p^ncm 6 f
P,olema:umfequens
5 gra. * m,.
Aiabcs.fed
fccundum
fans faaumfottan,s,n,r, nanuicatcm
debjs Scd nondum v idetur
ab
Mcdinx
nommciO m
Hifpan.cc
Hora
8 m.:
Qyo
antc mcnd.cm.
Ind.ccm promdc.nfe
S cumpartc fucnt cundum.
riorcm, afcendcntis
ncmpc ad
gradum
X fifte.
Ouo fafto
^7
rotas vtraftp
manu
qu. cft
fc::
^8 gra:
gra:
Icuatas circumduc,
011:
j-f
10
mu
r^..
donec alccndcn
-"--itm*
gra. t m.. 45"
tiTindcx horofcopum Rcgis, qui cft
d mi ^5- ni mdicabitt
cit Etfortunxpartispartcoftcforgraifc?:
finguVaulo antc di.ximus tnplicc cfie parnuinuenfionem.quarum
Quoniamautemfortunxpars,
las nunc oftendcrctempcftiuumeft.
fuperat/requentioqux dc Lun^c dia potcft, omncs alias dignitate
quocp pnmum locura fincK reliquis omnibus in vfu fit, mcnto hic
cum ca:tens pambus agcn*
bi vcndicat, vt tanquim argumcntum
S olis dia
Quoniam vero futurorum pars, qua:
Vcncrcffl.
Pars coniugii v irorum dic ac notScaSaturnoin
noftc
Vcnerc
in Saturnum.
dic
ac
a
mulierum
coniugii
Pars
cconuetfo.
^
inquocftSatuinus.
afccndentis
pars planetxinterfidcnrisindicadomino
Nonxdomuspartcs.
parspcrcsrinationisdieacnoftcadiiodomus 9 in c dom
nofteeoucrlo.
if gra: 2S in
Parsmnensperaquamdieabin
parsrdigiomsmdieamnac in Mcrcurium,innoaeecontra.^
dom
Parsinncnsmterraadno 9 domus vftp ad pnnapifi 9
turno in Lunam^
Decimae domus partes.
'
parsregioni5vdrcgm,&quidoperisfacietnatus,dieacnocteaia
cconucrio*
arrc m Lunam,innoctc
rars regts & regnt, in die a
Vndeamxdomuspars.
Pars amicorum die ac nocte a Luna in
M crcuriuffl*
Duodecimardomuspartcs,
^^*""
parsinimicorumdieacnoCteadnodomus )% ingra.
ueftigcs, solis
ParscleCtionisregisaccipitur horaclccrionismdiea
dt fepra:bcat.
omni tn negotio fe offert (nam fi louis partem inpars fme futurotum prxfcienda venit)volohancctia
priorem dcclarare,vfum^ huius inftrumenti pcr hanc apcrtiorcm
O, noiilu
Futurorfipai" rcddcrc. Futur-orum ita^ pars in die fumnitura 5
contta,hoc autcm fcmcl intcll.gas volo dc omnibus in vninerfum
titiinuentio,
partibus,vt a gradu Luna;uf^ solisadlocum,iuxtafignorumfuccefluni pergaSjtotidem^ infuper gradus afcendenti addas, ad ho-
tum^fmem
cum
Alioiui
];
impcdimentfl
Pars anniinquorimeturnatomorsvdaffli(aiofeu
dicacnoftca ti indominudomusconiuniSionisvdpracucnnonis.
in nofte contraPars carccrisindie a Saturnoinparte fortunx,
nfi.
innoCtccconucrfo &computaturabafccdcntereuolutiois
'
-
amii.
Mcrcunum.
Pars pacis excrdtuum dic ac nodc a Luna in
VARlARVM
SEQV VNTVR NVNC MVLTlPLICES
rcuolutiomuus v.u
rerum nartcs,quaruminannorummundi
reru preaa Sc annonac
cfle folec noparuusjvndc
condiaoncsiudicantur,
n
in ?
Pars ohuaruma Mcrcuno
Pors vuarum a S"5"^1"J^
parsorddaLuno: in louem
Pors Lcnris a Martcin Satumfi
parsFabarumaSaturnoin ^
pars M.lli a Saturno in
pars Ccparum a Satumo in
^^^^S.I.gmisaLuna
mb^^^^
m
Vcnaan
Pars vini a Satumo
&awrPars Croa a Macunom
ASTRONOMICVM
CAESAREV-
moMium.vt
Aurcum numcrumjcftorum
pafchatis,
noscomplexum
peripiccrc.
ferrcturabomnibusjpro maic
ftatcnimirum Rhomanipopu
Dcccnnalis a Chaldcis
t)\dcm
eft, Romam dcinde ab
cognitus cft
millus, qui Rhomanis vbi
fit.
tantum
vtilitatis
cum fumma
facilita=
rcparationcexcgit. Iccirco Sk
apudgcntcs Rhomanog:
ediclumpercrchuirde Indmo
illud
dcfcnbentes,
annorii
omncs Lun
&
ficrioribus aurcus
m
non tamcn iccirco ftanm
Cyclus 'ndcmqu. d citur ^'^^
bcndumfuiprchct:) abr,aendus crat.
quorum ordo q^ottanm
uium totid^ annos 9 complc.-titur,
pcrgere. Per hunc cYcIum fcfto.
proccHb
debito
folct,nc^
Ltari
numen,annuat.m futu a cl,
mobilium rcmpora,pr^fid.o aurei
propofin aurcum numerum velcyciuclacuiufp.a
cAnni
fiuntur.
dccrcti tcmpons, tanquamm
Operandifflo uium fciruro,antc omniaccntenarius
autminor, extabulacoramdefcnpta cadus.
fcero numcro imperfcAior
Salutis ortum habito, Iitcram alphahc
Di5tur A; hoc tcmpore poft
vIqi 1
ftcamcominusrcpcrtam,infuccedcnrirora,cuilitereab
fignctur. Annos poft hac
infunr,contueatur,&:cumoftcnfore
prcftitutosincirculofpiralicquiannosab j vf$ |oo gent) Icga=
inhabilior,
^m
binasaccntroeduftas.Iimborlumpergeii
ij-oo
CAROLK
cife in
tcmpore
Chnftum ante
cedencis*
ANDVM
natum
fRegcm FERDIN
nifeftiori agendum cft.
Rc= audiuimus anno 55-0; a Chnfto. Centcnarius minor jfoo in
IVLIICf
faris
non
fuent.cfle
tamcn poterant.
Si
nuncaureum numcrumad
ENVNCTIATVM TRICESIMVM
SEXT.
iufl.l^etquinqucnniicomporta
to fimul a gcnribus Rhomam
cft.
Ori
go cyclihuiusciufmodi. Romanisvni
uerfo fcre orbidominantibus,dtobid
.egrcfnbuta annua a fingulis gcnti^
bus Rhomafti rcferrc valcntibusj ttia.tmparum difaimina, qug
Ann'
Chfilti
100
100
;oo
400
fOo
600
Habiturus cyclu
quortannisaddo ? propofito
rcfol.ri funt.
Ab
rcmanuduftionc
intelligas
fic
^CAROLVSC=
lumabiidcns ? quercftanria
procyclo vcro Indmois ponc.
FERDINANDO
^Rcgi
annum j f o 3 no
uimus,cui 3 adieftacum fue
natalcm
cfle
rint,diuila^ rcliquapcr
dirio
In
dpofthabirisin quo^
ticntc loojprodibit,
^[Itcm
domini
effluxiflc,
ncmpe
autemre
nos admonent,
fidua huic anno indirioncm co
petcrcindico. Notandumcft
fcmpcrefle ir cyclumvbicx
diuifioncnihil redundat. Pr.n
vbi^gcntiumhoctcmporc
lint
rcmifliorcs
jneflcfc^
pauciorcf^,
iamomniu pcra^a.
cft
tancac*
llj
ccnfu,Rhomanicum omnige
na facroru pompa orbe luftra^*
700
8 00
900
lOoo
IIOO
1200
)00
I40O
tfOO
I600
X700
x8oo
IgOo
xooo
2lO0
2100
l?oo
1400
lyoo
260O
l^OO
1800
1900
jooo
3 loo
200
no
3400
^fOO
3l600
?700
3800
?9oO
40 00
4100
4100
4|oo
4400
4foo
4600
4700
4800
4900
fOOO
flOO
ylOO
f
CH^^ISTVM.
roo
2oo
300
400
yoo
600
f700
y80o
900
1
100
1100
f too
1400
foo
1 600
iroo
Q.
L
F
A
P
K
E
9
\
N
H
C
1800
1900
lOOO
21 00
llOO
1 JOO
1400
IfOo
1600
L
Q.
IT-OO
1800
IqOo
tooo
3100
3100
5^00
3400
tfOO
3600
J700
{80O
390Q
4000
4100
4100
4toQ
4400
45" 00
4600
4700
4800
4900
fOOO
100
j-ioo
f4oo
ffOO
f 600
700
f
f 800
K
E
O
I
6000
Ciioo
610D
6400
f 600
6600
"c
6-yoo
6800
69O0
^ooo
A
F
L
lOoO
OO^
5"400
J500
y 600
SEQ.VITVR TABV
LA RADICVM CrCLl
DECEMNOVALIS S\VE AVREI NVME=
RIANTEETPOST
inftum
at^noftrafincHgillis inualida
funt,haberctur.Subfincm cu=
Ipacrjquodinorbcmrcdcat,
Cyclus illc Indinonarius quindecim an
bulum
5-n
rctur)quofineinditionisnume
ro,irritafeufideomni pnuata
inftrumcnta fingula,non fecus
quoncntcm joo
OrtuscfllmperatorDiuusCAROLVSQu.nrusanno
qucrcs,abino pro
ccntcnario propofitum tuum exccdcntcintabella
poGtum demens,refiduum in fpirali reuolurione venabens, vndcrcaurcus numerus,in in
a:a intra Iineas tranfgrcflb in externolimbo
clftius rci methodum ccrtam acd
tcmocyclus dauium, occurrct.
pe.
ras
volo.
fecuhabcreccrnutur.
fumptacxtabula,iitera
Eicmplufti poftChriftfi^iyoo
Au^
Alitcrx indcxadiunftus,qui idcmccntcnariti prccifedenotat,
Cyclumfcftorum 38, Imperaiorium
reumnumcrumoftcndit
jp,
Imperatoris.
hoccc cxcmplum obfcurius paulo adhuc cfle videtur, eo quod pra^
Aurcus nuoic
iur quolcAo,lincasintra
aurcus numcrus in limbo exrimo confpicietur,ficuti 8c
ri cyclusvei
manifeftabitur.Qiiod
imeriori ccntrorfum redeunti cyclusclauium
Millcnariumvnacum
antc Chrifti tcmpus idem cupias,ita agcs.
fi
JsJANDI,
min'', es
fuapiana fcu
re complcai, cundem in
Calcndana tranftulcraiit, auraslitcris
vndc faftum cft, vt poftc=
ns ab omnibus aureus appcllaretur nu
mcrus, CQjAtinctaufctn in/c aunOs
peracl:o,ideft,annodecimoars
gcntum,ftipcnd[)S mili tum impenfum. Tcrtius autc luftri ter
ucntus
inuenior quis
AVREI NVME
RI ET CYCLI
fignificandiffp.Secundo luftro
clus
Aurcinuftcri
Exciiiplu
ita.vtin
eisFERDI
fuit,
H
R
y9o
6000
6100
6100
6300
6400
6yO0
6<QO
6>0o
G80O
69O0
70O0
R
C
H
N
S
P
l
O
T
E
P
A
F _
L
Q.
'g"
M
R
ASTRO-CAESA
ASTRONOMICVM
ENVNCTIATVM TRICESIMVM
annicomplcrioccurrtmt. Litcrc
SCPTIM.
Vnaquodinanno
annunq, BiTcxti.
CAROLVM
VCLVSSOLIS COMPREHHN
18 annos.solansvoc.it'' ,noidco,
dit
nuia
5 ol
tatotcponfintcruallocurrum
rignifera pcragrado, fcd qit
fuij pficiat
dicatur.
in
28 annis vanetaccsvniucrra:
in litcra
Luna:rcferens,quoni.im
i]ua,
dics
labitufjtamctfighucufiyMarnsfignatu-
Qm
hcbdoma
omncslitcrjCatcndanidomiiucalcsfiuntjCxbifcxnhbus duobus
tcgrafcpnmanaconflatur, Annusautem Sobnsdiebus jcf con
llatlulioCacfanprimumobferuatus, Huiuspnncipiumcumi mcri
dicfumm3s,fcqucnris anni principiumvcfpcnpoflmcndicmciprurumcfteiufdcmdiciquoprius carpit, Sccundus annus medra noftc
lcrnus
aufpicabiturciufdcm dici,aliquid amplius lam promouens,
tndica
ron eundem macis dicm fcd auroram fequcntcm e.\ordio fuo \
rurfus pnncipium d3bi=
bit.ficut Sc quarto anno ciufdcm dici mcndics
turquamobrcdicsintegraintcrcalarurquartoquouisanno id quocl
annus incipit in ciufdcm dici
fit 6 kalcndas Mam/, ircrum^
potcH,
Intcrcalatio ifla nullibili commodius hcn
tncridievelutantea.
quiminFcbruario.c6'quodmcnfisiIlcomniumbrcuiflimusfit,quam
r
Birc^ obfdnSextoK.ilcndasMartiaSjquicft
Fcbruariidics hoc con-
jttilisquisfit
vndcdicatur.
f,^afl-oIct.
bis, litcrat}.
bis rcpc
fint.
risinccrcalanoitcrctur,nihilominustamcn,quia annus
gucmadco
^ej-
non ad \n^
dicntm^t horjrumcfl,ephcmcris(euCaIcnda-
OpcrinditBO jios&C6muncsL\Birextos,Dicf(ycocurrcntcsvcnaraur. ^Pcrfiguram fequcntcm indag.ire qui cupiet ca,pnmum c propinqua hic tadu8.
fchiben.Shaltccnim Arfurtfchibcidcm di
circuIoquetcs,manus^moucrc vel
ptrudcrcvcl vt fic dica.pagcrc voc3C,fur
ucrfisnarioibuscft. Altcracaufam effiat
finisanniprincipiu<^
liccra
fignatum
^trum^i ScquclafiquidcUccrarQ A
duaru facit vt dominicalis no variari non
poflit, ficut in anno Bifcxnliapparct,vt
AnnoDomini jfoi dominicahslitera
habitaeft,oportuiccrgolitcraAdiem
A litcra dici
Deccbris.Cuita^nouiflima Dcccmbris
6abari dics fic, ncccftario prima fcquenris
annicinquonafeftrcx
V S )qui fcmper ab incipit dominica
EERDINAN
A htcraqusc
diefaiflccouincitur,ideofp
FERDINAND!
dominicahs
in anno
cflt:dcbebac,mutatacft. COiapIerdqi dc
cnim
morrisvia:or,
X cxpnmc Annumpofthacincirculorpiralipropofitumrc
quirc,abinucntolimbumvf$extimumrcftatraitcito,inquo numc^
lumcycli Solarisininccrionlitcramdominicalcmrcpcries
Si litcra
rumdominicaliscritaannipnncipioin
i.^
Februariidicni,Secun>
Februarninfmcmanmvfip. Qucmadmo^
dum anno nari Redcmptoris noftri reperiuntur 9 propc radiccm
<qui numcrus fi Dionifio abban,cognomcto cxiguo, fidein habemus)
cocemporcCyclus Solariscxnnt. D C Iiccrardominic.ilcs, quaru
dte
davclinfcriori
ad anni cxitum.
Macthiarfeftum dominicasdocuit,
Hxefcplufti
o o, quointa*
ImpcratorisnariCcntcnanuscrt
bulaperfpcC^o 25- iuxtaCyclusfc^ Solartsexhibct, flucm numcrtj
Impcratoris.
inhmbocxtcnorcqucrcnri E
litera: dominicalcs otfcrciitur,
L
cfl*e anno Bifcxnli gcnitum.
indicantcs C A
f Rcgc
Excmplli Re
annocurrenri jf ol naciimnouimus.ifoo
cisFhRDI ccntcnariusdat if, vtantca,incabula,qujcinhmboqua:fica, index
I.
I\
fignct.incirculo^fpirali 3 reliquisannis mucnris, abhiis dirc-
CAROLI.
vf(5.id
^fCAROLl
RO VM
FERDINANDVM
AN D
eadlimbumcxtcriorempromouendOjibidcm 18
codif
Solaris,inproximo
litcra
dominicalis
cyclusvidclicct
inucnictur.
fQuopa-
fto
8c
ante Chnftum
fit
Solisdie Chrift^iit
Rhoma
+7
pcr
anni
fflntcruallu fpa
proxima dominicam
CO N
CVRRENTESnominantur. Cuautc
pcrbcerasdominicalcshaLtcn^^intcruallu
& fcftamobiliainucnmfolitafiiH,
nlium
abhor-
ftrexpcditiflimapotcsfarcfic. Sipropofitumannorumnumerumpcr
diuidas \ nihil redundct, annus propofitusBifcxnlis dl, fcd hoc in
rcligio
rcrcmencodcbct. Aludcisautcdics So
iis prima Sabbari vcl fcria prima, anriqui
fita.fuprafccyclum Solarcm
^7 requi
Domimcalcm G huic
nat''fit dc
mus^aqbusomnisnoftra
Chnftum
larini
indicc
ac-
Rhooia:
dominicalis
vfqidicfuic.
<f
Annus
14
in
Birc.xnii,diebufqconcurrcntibuscuc
nonullasnonfcnasfcu
Quadoquidcaut in<
tercalarisnominc F litcra if diciquo
tnbuitur, f hoc loco dics Mart is appcl
i+ dicFc^
Bifcxtili
fcnsvdociflime confcqui.
Solarij vnde
Domi-
o.
I.
t.
tf.
li-
debct
tera dominicalts prior fcdulo accipi
SEQ.VVNTVR RADICES
CENTENARIORVM
CVCLI 50LARIS,
CAESAREVM
ASTRONOMICVM
notaii fupputarioncm
Domiiiicali habitis^coonofccrc.
EGITVR EXODI
Exo.c |s
xidcDominu Moyfi
&:
)i
DU
AaroniinAc^
crc.
Parali,ic.
35*
lofcphus
j-j.
in Arietc,
Prima
M,
dic
CAROLVS
i-j.
tiiccnotctur,quoniamvero E iamfiteradominicaliseiredcfiitinFc
bruarioCficucaiiniBifextilis rarioexigit)indcxmodo non in E fcd
Iiteram jp dici Apiilis viana tranftcrcnduscft, Icavtc&
in
litcras,dics
kalcni Aprilisinddat,tuncalterius
autem }H
dc
rchalecum|rcIiquisfcftisorbiculanmfuisnominibusexprcftis,Iiqucbit<
aducrtcnda fucnt, qua: in anno Bifcxtili non
S ola Scptuagcfima ibi
qucm Septuagefmia; iiomen atnngit, cobtur,fed in co qui hiic
co dic,
fequitur,
HIS
FESTORVM INVENTORVM
ordoeftanni jfoo currenris.
Septua,
Eftomihi
jtf
Fcbr: ludics
Mar.
Quadra 8 Mar.
Remi. jf Mar.
Oculi li Mar.
Lctarc Z9 Mar.
I
Pafcha
ji
)9
Qyafimodo
i<?
Palmarum
Miferico,dni
lubilate
)o
Apri.
Apri.
Apri.
Apri.
Maii
Catatc
Maii
Rogarionfi
Afccliodni 18 Maii
Exaudi
3i Maii
Maii. Pentecoftc
Maii, Triiutaris
lunii
lunii
ccclcfix videtur
Inprxfenria fcftum paflhaleiuxtaobferuanones
fanaionc3 fequi
Nam
Quoiliodord
kalend.is Aprfiis,&:
Conftitutumfc? efre,vtintra
kalcndas
Mari,Pafchacelebretur,nefpcuiquam tranfgrcdicdi hos tcrminoa vel
citra vcl \'Itra facul tatem concedi, ^bcne profefto^quoniam tunc tem
poris )i kalend:ApriIis,ideft 21 dic Marrtjconringebatarquino
Ctium,poftquod, fi j.^- LunaaccidatjPafchalis fcftiuitas vfqi in 10
vcl t) dicm Aprilistranffernpoteft.hocmodo. Sicniraoppofitio
idcft,
-nn;(j-"^
^^^^^'
)i.
horas,
maiufculis, vtliquet,habeturlitcrisinfpicc.
rotx volubilisvcxillum gerentis,figna.
Quemvifumcumindice
quadg habitu pcrantc fic VnSore Rhomano Pontificc, conftanter conclufiflc non
fit.
ampIiuscumSabatarps ludeis j^- primimenfisdic, fcdporiusdomi
aut
<t
abeft.
NVME
RVS CLAVIVM
Lunain
vr
ximaCalcndanicorrupri caufaeft,iilafc^,quiaconiun(ftionesoppo
Gnoncfqiluminarium, luxtaDionifii Cyclumfupponantur, cum tamcn haud ita longo temporis proccflu,cerritudinem fuam obriqere va
leant. Confuctudincm ecclcfijc fcquutus,q'cIos prfmifi,pcr qups pafchanuncinueftigaredifces,quomodo fempcr quidcmvri poteris,fi
frCyciumClamodoprxfcnsecclefix ritus,vtnunceft, feruetur.
ftoriw compilator
DlNA^.
vbi dc
cx>_'^
Rc
uarioncsr
vis
c>'liiira
pnmimcnfis,fcdpoftpIeniIuniummenfisfecundi,quodpIanealic
adunguem,quodaverolonge
Vbi
dicentcs.
Dominicam
diepnmimenfisacvcfpcri,quadoaz;Y
gittiinumparcha.quodlcx
morumdicsminum fumit.celcbrandumnonncglcxit, imma opportuniHimc veriflimctycumfuis calebrauit. Tcftantur hoc Eucngclrj
cap. vbiait.
pjf
HIESVM
quacfcptcdiebnscelcbratur.mquaasymisvefcuntur. Hfclofephus.
tionis
nari
Ertorcclclir
fim.ncfjiPalchansfeftumhartcnusante 1 j Marriidicm.ficutolim
Ibluit.cclcbratumcft.ncqi inpoftcrum fSr hoccontra Niccnci Con
cylu dccrcta, nifi mosccclefia; annorum iam multitudinedcprauanor
rcdditus, caftigctur, vcra^ xquinoLtii rano nieatur)' celcbrabitur.
Quanquam v crofacrac litcra: mhil cquinotftii memimcrinr, fcd rantfi
primi mcnfis, nihilo leaus tamcn intelligcrc datur primfi cflc menfem
illum,cuius oppofitio,idcft, plcnilunium cum pquinoCho coincidit,
aut proxime fequirur, cum illud apoftolorum iamolim feiitcnriacom
probatumicgatur, quibus fancitum cft, anrc aiquinot^umvernuin
Pafchacolcre nemini vt Iiceat. Aequinoitiumautem,quodrempo
rc Synodi pra:fata:coiitigit, anoftroiam )j diebus diftarc palam
fit,cumillud ij Martucuencrit, noftrum jo pracfcnsconringat,
f^Caufas errorisin
&poftpaucos annos <? djequoi} futurum fit,
cclebrandopafchatc,vndctorius Rhomarti Calcndani fcquitur confufio,abfolunflimedidiceris ex Natali Rcgis Fcrdinandi. proponcs
uitatcm,quodcft
idcft
,9 A^pnIisexigere,cumidemfiMoyfen&patrum
malimus jf MartiiceIcbrari,autfecunduTheophiIidogmamproMarm:) tranlpom debcar.
ximamdominicamfcqucntcfquxcft
OuodidemobfcruarccoaLticramus,fiequinoCrium vcrum amplc.ti
crit,
cnun
Excfliplul
CAROLl,
Imperatonj,
CAESAREVA\
ASTRONOMICVM
enimparchal.cuncSol
Aric/
firadum s polTcdit,cumtamciim
-t,
hn,usl.mb,arcad.crum,nfe numcrum \ nicum nom.,iibu!ifui5continct,vt,andicsfit Fcbruani, an Marti. faatur. Intcnm limbi partc
ind.ccs quidam occurruntcumannisChriftifingulinotiabvno ccntcnarioinalium,quorum primus moo. nouilTimus ^ooo annos,
cll
omnium mobilium
tcllorum
Apri. Catatc
9 Apn. RogatiScs
Fcbr. ludica
11
DfiicaEftUtf Fcbr.
ScDtua
lub.lis
TALIS ESTSERIES
OyORVM
Palmarum
k
m
Apn. Afcenfio z9
Ouadra. f Mar. Pafcha
.8
Apn, Exaud.
fen.ni. ,x Mar. Quafim.gc
?o Apn. Pentccorte
^
19 Mar. NnTcricordi.
Oculi
*tf
Lctarc
Mar.
7 Mau.
lubilatc
Tnnitatis
Maii
Maii
M.iti
aii
lunii
lunii
ficandaforct.
Vcrumquta
ecclcfiaftica
confuctudo
jtf
Aprilis
cli-
citDionifiumimitans,cumsa:qujnoctium zt Marnidicsclt,titst
producatur, 5oIcqp
Rmilitcr.n 55- dies pafcha\itradcb.tumfmem
ffNccp vcro
inf Tauri gradu,,mpurodiao.cx.ftcntccolatur.
.plis,qii.imu,s egrcg,e fap.cn
nos tantum hicfallimur, cum & ludos
arquinocli. .gnorant.a imponat. Non
tcs fibihoc loco videantur.
cnim
.n
cd.^a^fuapafcha adoram,
Qiiomodopa
fchale
faicam tradjtioncm
fcrtiim
&
ccclcfia:.
D.ucrfitas
namg<mend,anoru non
pcrrcg]oncs d,ucrfjsindu=i
vlr.mam pafchat.s variandi occafionem
v.iriarurrano'
duicrfiratis
cit.Tclluns
ns hu,us \'cncrandx
habcrct,
fi
Siccprotulamhancmcridiano
In
offcndct.
rfsindicisccmcnanum
'
goiftadicnfiquadrantcm, habcbit. Quo fadto annum propofitumin
arca numcrorum rcquirct, vbi fuper luxta pofitam l.neolam filum cx
arculanscxtatdclcnptio.
'
qucmxquinocl:iuminucftiges,nullo,3ampliuseft opusUborc. Na
indiccs pcr ccntenarios dirtincti, nemincm latcnt, pcr quos filum du
Ctum ex ccntro,dKto cirius g quinoctii tcmpus vcl clapfum vcl clapfu* Vc Atquino,
rummanifeftat. Quodfimcnd..inoaliorefpondcnsacquinoifliumdc ftiummenJn
Cderas,vcllocoaltcn,!ocumetabularcgioaumin tertio cnunctiato no rcfpondtiu
pofita fummc, qui fi orientalior cft lngolftad.o,hor.is A: minuta cius in alii rcpcnann
uenta,npracfcnriinrtrumcnto numcra, a Imca mcridiei indpiens, id quara \t\^
acadit,habcbis. Si
rac
ri
notftia
contingat prcIennlTimecontucri.
VM HACTENVS PERMVLTA
fupercrronbus pafcbalib''cgcrim
xquinocninomine,oportunu videtur
oftcndcrcnunc quomodo poflis omni
ccmpore cucnics illud ccrnflimus agno
llUid
lccre.
autcm quo
foclicius confic
ri
re iaxta dics,
lcge. arquino^
paitiumfuma
ria cnarratio.
ScCtionumqucuis
diemrcfcrt, qui funt 2.7 &c i8 Februarii,
&duodeam Manii. Huiuslimbiextrcmitasalba nigraiyfpaciavicif
lincis n5IieiO>
fim gcnt,quorum?ibadies;atrano^esdenotant, luxtalineam fpa
ds
dumcandens tranleuntcmvides,
literamfubindcadiundta^quai
mcndiei nota cft- Lincamgrum difl"ecans,med.am noiftem fignifi^
cat,
litcra
oppofita. In fpacio
illo
obfcuriori
literx
rcperiuntur,
atrflc,
&,-minutaauspertabulamrcgionum.nucnta,
poftulabunt,
filo 6(
oftcnforc, vtdiiitum
eft
numcra
Multo hoc
vcrfus
difpofiris
p f^i"!
pcratoruj
per
quodinhmbodccimumdicmMarrii,horas
ridicmCmcridiani
lc;;;
<s
Ingolftadicnfisj apcrit.
mmuta 18 potfmc
Cumautcm Ganda*
uum, vt fupr j, Cecfaris natalc folum fit, iam pcr tcrrium pronuntSia^
tumcxtabula rcg.onumGandauum rcquircndum cnt. Quod iliic
ocadcatjiius Ingolrtadio 59 minuris inuenitur, quaproptcr indice
induccs,numcrabifcp ^9 minuta rctro oc
fupcroftcnfotcm
cafumvcrfus,pcrqua:fiIumtraduftum,moxinhmbodiem }o Mar
tii
QiiibusaiinifcmporibuSjdicbusjhoris&minutis arqui
cft,
horam
f,
minuta
pomcridiana,inquibusquinoAiumvct
.^i?
AROLl
IbihfarcUborasquandodicinoxf.atpar,hoc
fushons o M.
anno,tumoftcnforcm B Iitcrx M conncclc,abipfo B oc
numcrans in Iimbo extmon rotucafumvcrfus,horas o
filum^ pcr ca diduccns, m hmbo cxtcnon rotx immo*
la:' mobihs
antc mcridicm tcmbilisdicm Martu jo horas }o Minuta
am
f Rcgi
pusa:qu.noa.. lucatam ccrncs.
vrba:,ccmcnus jcoj natiuusfuit,onundoinMedinaHyfpaniac
f^^.^^.r
TP^^^^
1^""^^
vmt<i
Excftplfij;
YW
FERDINANDO
nariuscft
jfoo, quare
fupcr
]vjANUl
[''""^ PJ'
fub idcm reducctur.
!;
roruix
in limbo 'mmobilis
""'"^!,'*''^^
OuoiSodo*
sa p
,nco (;H.r,n^^^
minuto fiolprinap.um A"crisingred.Mcdmx
guno
flVcrumne%uiddccircconqucnpofl-,s.loaoncntafiom.m
H.crufalcm
v.amquo^apenam.
^'^'^^i^;''^^^^^^^^
hSns ^minuns .(,quolocofifc.tunas^quai^^^^^
ligcnd.
d,e4horaam.inatafisfupradidbrcg^^^^
n
cucncrit, tum imponc B, vtnoft..l.tct^
^^,
mmuta,^lK>c m
tcma B duashoras
^^^^
pcrcaduc,,nd,ce B fubdurto
Marni. horas x. m i^
mfcrs, tum illud in Umbo h.ti oroii 1
,..ri*r na
Hicrofolynutanocogrucnna.aperict.Q^o
d,ana,horolog.o
pomcr
fimus non abs rcfuent adhuc
n.amautcmtbla B ficrahucufy vfi
dogmatercmpUn.orcmreddcrc Eftoverotalc. Acqu.no.t^u
'
aitcro
v^alcalannumChtifti jf^8,
fi
nolTcvcIismcndiano Ingolftad^c
cn S.onbi.^
CAESAREVAl
ASTRONOMICViW
F inucnis, idco F lirc
filumqi lupcr Imc.im o
inftrumcnnlimbo dicm M.irni j o hor:i o
ramindia
ccntcnarii
annonimdinocquodin
jfoo
applici
rinumcrojdnaasrrcsdics,ho
ff poftmcridicmindicabit. Cui
hora m j7 Scptc
r.im o minuta 41, rcdundabuntdics
futurumcnt. ItanitJl
bns.quo tcmporcxqmnoCtiumAutumn.iIc
a-quinochum duplcx quort.nu
lor abund c inftru^tus cs, quo pa^to fu
Lum
ccclcliflc ntiim
nis indaeandum.indcm Arpafchalccundum
vcroconcilpsvifum
fit
cum ludascclcbran
raquog pauas mcmi
Chnfhanispafcha nobis
dum non
Lunadcamaquartamcnfispn
ludeislcx Moftica prxrcnbit,
honoraiidum pafchale fcrtum, id iuod ipli, propter ignorannam
niflc
mi
srqutnoi.tii in
rc polfunt.
Ad
li
propr[)Sconftiturionibus
^lcrcurii
a:quino:t)i
Anm
dies
13 MartiidicMarris
jt Apnlisdic Marris
AprilisdicSatumi
I
io Marriidic Martis
8 Apnlisdic Marris
15' '^8
Martiidic Sacuml
)8 Marril dielouis
$ Aprilisdie Marris
Marrii dicSaturni
Iffo
15 ApnlisdieSaturni
Aprilisdic Martis
)
IfS-t
Li Martiidiedominica
IJTi
9 ApnlisdicSabari
30 MartiidieJouis
Iff? ^5 Martiidiclouis
3f*i
Apnlisdiclouis
Apnlisdie Martis
Ifsj-
lf^^7
Jf6'?
If7)
jo ApnlisdicMarris
)f7i
)f75
1.9
j
Marriidic
Maroi
)f90
9 Aprilisdie louis
Marnidie Martis
Jf 91
)f 9i
)f93
Jf 94
yfof
)f 97
Jf 98
)f 99
600
MarnidicSatumi
Marriidie Saturni
Apnlis dic Sacurni
Marriidie Martis
G06
Martndic louis
Martiidic Satumi
)7)
) <5 ? ?
MamidicSacurni
)<J7?
^''H
)7+
7
)**'}'
'
^l-
i^f
l^ff
JfJjf
|<5,(S
(6)8
Apnlisdic Marris
Martii dicSacurni
Apnlisdie louis
Marriidie Marcis
)<5J7
MaraidicSaturni
Aprilisdie Sabaci
i)
Marriidic Satumi
Martiidie Martis
Apnlisdie louis
Marriidic Saturni
'*^+7 )o ApnlisdieSacumi
J*^s iS Marnidie Marris
J*^'^? j8 Marciidic Saturni
'**4f
)tf
MarnidieMartis
)(5
f Apnlisdic Martis
''^+5 if Marriidie Sacitrni
1**^ 1+ Marciidielouis
l^f
-JCJ^.
Aprilis dieSoIis
18 MarciisdieSacurni
'
Marriidic Maros
Apnlis dieSoIis
)67i
)eo9
J6JO
j
JS67 50 MarnidicSatumi
50 Marriidic louis
)^?8 10 Marcii die Marris
3*^fo
6 AprilisdieSaturni
i7 Martiidie louis
Jt^^f
J68,
J<S87
)9 Marriidielouis
8 Apnlisdic louis
|tf97
j<5ff
7 Marai
die
SoUs
ApnlisdiaSacurni
Aprilisdielouis
Marriidiclouis
Marriidic louis
)<*f 7
)<*f 8
l^^ff
)685
AprilisdicSolis
j
)68+ 10 Marriidic louis
i68r 7 Aprilisdie Martis
)686 J* Martiidic Maros
)<5f ^
j*^
Apnlisdie Martis
X Martudie Sacurni
)68i \^ Marriidicmarris
)tf9i
)6 Marriidiclouis
)676 J9 MarriidieSohs
|677 7 AprilisdieSaturni
)678 18 Marriidie louis
)679 )8 Marrii dicMarris
)68o
5 ApnlisdicSacumi
Marriidie Solis
i ApnlisdieSacurni
i? Marciidic louis
i Aprilisdie louis
50 Marni dic Marrii
)*^f -
i Aprilisdic Solis
J(V65
Aprilisdie louis
17
i AprilisdicSacurni
)66^.
)665- tl ^larnidicMarris
)6tf6 j o Apnlisdic Marris
J*^?^
Apnlisdielouis
Marnidic Marris
ApnlisdicSolis
Marnidie louis
JCO8
Marnidic Sacurni
^ Apnlis dic louis
)66i tf Marcii dic Marris
,56 0
)*1)
Nlarriidic Marris
Apnlisdie Marris
5J Martiidie Saturni
io Marnidiclouis
Apnlis die Sarurni
Nl arni die Saturni
die louis
e Apriiis
Apnlisdic Saturni
j
i Marriidic louis
J**'^
8 Apnlisdic Marris
jtfi.9 i9 Marrii dic Soiis
Martii dic louis
J*3o
'"^'^
dic Marris
)f7-^
)<ritf
)<^t7
Aprilisdie Sacurni
Aprilisdielouis
Marwi dieSoIis
)G Marnidie Saturni
f AprilisdicSaturni
ij- Martii dic louis
ij) Martiidie Marris
}^^^
J^if
J^^^tf
j)
8 ApnlisdicSaturni
17 Marnidie Mafris
)<si5
MarmSaturnis
)f!07
NiarriidicSaturni
ApnlisdieSolis
Marriidie louis
Apnlisdiclouis
Apnlisdic Marris
)f 88
)f8i)
Marns
dic louis
)0 0J-
Apnlisdic Marris
1 ApnlisdicSaturni
1)
Marni
)Cio +
jpo
Aprilisdie Solis
)dor
j 60 I
Aprilisdic louis
Marriidic Marris
ij-
irsi
ifs?
)f8+
)tfo,
8 Apnlis dielouis
18 Marrii die Marris
17 Marnidie Saturni
4.
)tfij
MarnidieSatumi
tj
)<SiO
MarriidieMartis
IfStf
)f 87
j j
Martiidic louis
)f8j
f8r
2.8
Ij-tfo
ifso
1? Marriidie Marris
|6s
AprilisdieMartis
51 Marriidie Saturni
)5f ii Marriidic louis
)tfS>^
1*96
Jd98 17 Martiidielouis
Jtf9<>
^ Apnlis dic Mam's
1700
Niarriidie Saturni
'
VIDEAS,Lcaoramice,mcofnnino
'^j^^
'cosvfus
m curarionibuscxiftit,nondumprafcmes,redinftanccsinuenire
folcrtcrdocct. VndenifaIIor,Iiqucreprudc
ribus fic potcft.quam aftronomia: faenrix non tancfimodo voIuptan,vcrumctiam vrilitari humanx fcruirefolcat,
thcorcma Iicct fucdnrtum fit, nihil camcn in co, ad meliorcm aftronomix dcclaracioncm, dcfiderari a quoquam putaucrim.
Q}xod
ENVNCTIATVMQVADRAGESI^
mum 8(rvkimum.
Qucmadmodumautemnonfecuri,
opcriscuiufpiamftruffhirafti tri-
bueris, fcd fabro, qui hacvritur, lic aftrorum cffei.tus, quimotus co^^
rundem confequuntur,non ipfisaftns,reddeo,iIlaregcnri,guberna-
dis riccenarios,perinfl:rumcntumhoc(ub)ixum,dtraopc
ramcomputi
inucnire.
diuina: vir:'
tunscflc mftrumcnta.pcrquarvniuerfum
illud cu=
leu incIinanoncs,feu
influcnciasdicas,d,uinxpro=
quxdam effc documenta, quiseft qui negcc^cum nihil noninhocmundo iuxtaaftrorumdividcamuSjquamuisomniain dcum rcfcrri folcant,
Qtjcmadmo
uidcnna:
fpoQrioncs
attici
ASTRONOMICVM
CAESAREVM
Adhajcduodedmfignatrifariamdid
dies inrpicc,ac
cuneperagrationcm inangulisfigutj:
tt J
id.
[fUS&dc
iriuside.
atiuos
fcidcnsli^
diesilli
quod
fflntercidc
humornociuusnaturamprouocatadpugnam. Idco
[crpoUris ^^^^
cucnit
cinalisdi
vCaprici
me
Me
ijuia frigidi
refpicit
Prima
Secunda
Caput
Collum
S2 relpicit
Sl relpicit
rOi
Peaus
Cor
rcipicit
Intcftina
rclpicit
Renes
Pudibunda
Femora
relpicit
>? rclpictt
y* refpicit
Genua
sc
Suras
Pcdes
refpicit
rcipicit
doflius
Caput
domus Collum
domus Ma.itbr;
Tcrria
domus Pedtus
Quarta
domus Cor
Quinta
domus Inteftina
Sexta
domus Rcncs
Scprima
domus Pudibllda
Octaua
domus Fcmora
Nona
domus Gcnua
Decima
Vndecima domus Suras
Duodedma domus Pedcs
31 refcicit Man^^&brachia
Hocloconotandumobitcr,partcftiilIafli corporis
non
ferro
cfle
obrinct
Si-
autor Me!ancholi
Satumus
fignificator
lupiter
Mars
fignificator Sc autor
Sol
fignificator Qc autor
Venus
figniftcator
Mercurius
luna
&
Bihs
BiUs
autor Phlcgmatis
conlhtutus, cxaltari ,
in
qao
Satumus
exaltatur in Libra
lupitcr
exaltatur in
Cancro
cadit in Arietc
cadit
Capricorno
Mars
VPilccs
S.iturnusvcficam,licncm&;auremdexn-amintuetur,affcausvc
ro (^ancrum, Podagram,
Elcphanaafim, Sc melancholicos huiufmodi
omnes.
tas, hrylipdata,
pocondna
&terrianarum Ipecies.
tes
cun^!
5 Mcrcurius Pulmonesrefpicit&linguam^animiaffc^usquofli
bet, Phantafmata, Somnia,mcnris aIicnationes,t huiufinodi.
LVNA
Matricem&mulicbriacolit,Maiftrua, Catharros,
J)
Morbofqi frigidosA; humidos, vt ApopIcaciam,ParaUfimjConuuJfio
num
^[Notandumeftinfupcrplanctam fub
&
radiis vocari
doncc intcr
Coflibuftipla-
rem,quantoproximiorSolifiat,im6impcditumvocabuIononinufi=
tato apud Aftrologos vocari. Itemretrogradumplanetamab omni Rctrogradi
virtute dcftitutumeircfcias- Lunacumfueritinvia, vt dicitur, La*
(ftca vcl combufta, quod efta j? gradu :i vfcp
f nijtumeadcm
virturis prope ddecta: videtur.
^[Frranriumquiuisfummavriturpotcftatefidomosvel jo vel jj
h, idquod fequensfigurainnuit.
VAqu
ora,
dicinalis
V refoicit
ia
uj
intcrcidai
Dusqui
plecumm mui.iii,
* mutari.
Arics
Taurus
SignaMobiUa^ f ^^"l" sicmjf^vJ
c r-J Virgo
^
^Libra ^'g"^^''^\Scorpi^Sig.Co'^ ^sagittari,
5^^^^^^^-^
fioncmfiue permutationcm.
f Indicariuus vel Indiciarius dies cft,
quifignumdatfutura: crifis,quodicdhora,quahfqtfieridcbcat, ap-
affeftus,
alium^tranlirceundem.
ccrri
mCommuni LunacumOtinmo
jtf
paretcnimincoomninoindidumaliquod
11
hcut
rurZr-,',
alpectu fuoparricipat.
SEQVITVRFIGVRAQVAE
OCVLIS EXPONIT DO*
MVS MEDICATVRO
confiderandas.
CAESAREVM
ASTRONOMICVAl
DE DOMIBVS COELI
frDoftuscccliprimadominur^ciufdcm.cfirum.intcrrogatorcm
(i^
aliqucm cx
borum rcfcrunt. Quocirca quandocuiKy plancta mclior
quatuoranKuhsmcolucrit.riucdominusangulicuiuruiscx
cxDtcrit,
natior, libcr, potcns, ncc impcditus
usiuditiumconfcquitur,
Vndc
Crifis
aufpicanda
lic*
fin
tum anguli
illis
fortu
iftius foclici
minus.contrafict.
TTempusnuncadChfcsvocat. Nunccnimarqualcsfint5:quopa.
Indicatiui&: Vacui A: Inrcrcide
fto futurxprxfdantur.diesinfuper
Srudiofillime crgo cxpifcabcs
tcs quomocfo nofcanturdoccbimus.
nsaiaborantcpnnapioquonamrcmpons momcnto, pcius habcrc
idquod vltcriusmorbi pnncipiumi ocabitur,aliasinuafio^
fenfcrit,
foli
nis hora dicta. tempuftf cft, quo cgcr lc laborarc pcrapit, vrpote,
tisopcrationibus impcdinfcnricntibus.quodquidcmin morbis acuAtqui
his qui fubito inuadunt animaducrfu facile cft.
tis,
viccfimoi^ pnmodiebus, fubinde pugna qui
cumfoleat 7
&
morbum &
virtutcm noftram oriri , dics cos vocarunt Aftrologi Criticos. AliosautemCriticisintcrfcrtos, inquibus
paritcr,fcdrcmilliorpugnacontingerc\ ifacft, Indicariuosdixcrunr.
AdhuccnamaliosabillisIudicianis^Vlndicatuns^inquibus inbecil>
leadmodumnatura:A:morboccrtamcnimptndci-ct,aducrtcntes,In
in rc licu t in orn
tcrcidentcs nominarunt. Motum cmm lunarcm hac
omnia htccintima \ chcmcnnh
occafione humorcs
dam
intcr
angulosm Zodiacoluna
morbum de*
rcs,mquibusLunaconfiftcns narurarfuppenasconrra
bcllandumferret.dcprehcndcrunr. Nihilvcroeft, quod
te
moucat
fctjuciisfigu
re,cius
dcns,vtfiaffc>:tusfitflcgmaricus,ideft, Frigidus A:
ludiaumcftpar
maducrfu.fcjt quod in
tollit.
omnino
omnibus is figuro: angulis vno ani'
criricis angulispugnx vchcmcntiorcs
oriri
in
fam mferat,qucmadmodum
atura cnim hac in partc cunol^r cft, ncq? morbum prius aggrcdi-*
turquam auxilutcmpusprcfto Gt, idquod potilfimum quadraturac
&
demum, fi figuram coeli fecundum illud tcpus cxtructampcrfpcxeris. Sitcmpuspofthac Cnricum, Indicatiuum vd Intercidcns fcirc vclis, vide quo dic Luna gradus illos ingref
fura fit, qui a lincis dicrum illorum oftendunrur. Sic, mcridicm ciufdemdiciinfpicc,quoinlocoLunamhabcat.quercspcrorganum Lu
na: \ cl pcr Ephcmcrides a:quc fciri potcftjoco Lunx ad mcridicm ac
ccpto, aduertc num gradus Criticos vcl Indicatiuos &ic. eum fupcrct
ncc nc, fi enim cxccdit.tum hora Cnfis \ cl Indicarionis poft mcndicm
cucnict,qua proptcr in quot gradibus fiat exceflus norandum eft,pro
veIfimanisfimplicius,horas z, 8c
quolibctgraduhoram j m
prodimidiograduhoramvnamvcl ^ m minus, fiad vngucm vis,
computando, fic enim proxime aut perfeAc horam inuencris,qua na
turacummorboccrtamenfitinitura. Sivcrolocusinftrumcnn mcri
dicrequifitominorinucniatur,rimiliter graduum numerum inhoras
anrcmeridicmparrire,vnograduiduasvcI j cum 5-1 m tribuens,
ftpropc verum horam Cnfis vel Indicarionis &;c. habituruses,&
Quoftiodo hoc fccUndum Luna: motum mcdiumi
Quod fi cxaitius adhuc dcfi*>
pcrfcctius iudicabirur tum
mo
mitut
humidus, Luna
Cnticarum
^'^
quamin
lar
ficur""'?''
Qua
mcn
fa,
cflct,
indicariua
cxhibcret,
tumcnim
ipfa IndicariuiA:Intercidentcsafpcaus
non
polfit.'
Rc
did nequeunt^quiatamevi
tur
Contrarium porro
quamin )j inadat,itpercon
fequcns enamcnfis.Eodemmodo zo dixilfc Hypocratcmputauc
risArnon ii, cumtamcnnon minus zj ij zo iudiria eucniant*
Porro Cnfci mutan Iblcnt nonmodo fydcrum rarionc,vriaudiui:^
dc c.aufi,quanq trinus tam
in
jo
Symptoma, MiniRcr,
inftitun'
% Scd quomodo fingula fiant non cft prifcnris
propofirum igitur rcprxtcr aftronomica nihil promicrimus. Ad
morbi prmapio,vdm
ucrtentes reliqua pcrcurramus . Luna vcl in
bonuninecp ma
afpcctu carcns alio fimpliatcr necp
Crifi
lum
quacumm
fignificat,
vcrum
remporcfi
in huiufmodi aliquo
cmq
planeta
rum
Lunam
obrineatal.quoarpc.tup3rncipc,n6aut?indicCiincopoft,cnfimim
pediricorine.t.EgrirudinisininofiLwnaquaruoranguIoruaIiqucoc
qualicu^ fuent coftituif.
afctdes mdiaa certuin fignificato
cupct,ta
Cauf*
varii*
tionis Cmilii
CAESAREVM
ASTRONOMICVM
dominus domus
infccl.cior
lit,
mcn oportct
I.^w\l^fn?i]nt
ai,ois
idcft poft
o^Sw^^^^^
cfti=
solcmoccidunt, rcmotiorcs
Vcnus^Mcrcuhu.
Sr3da.usa5olcrcmot,mqu^^^^^^^^^^^
vcl Li=
lifiat fignumafccndcns Arics
r
Fohonaulcs^^
ncniftcatorcs. Hoctcmpons
ccrtifl.mam crilim
bfa
confpccta
indp^ ntc, Sof^ aut M art. f.mul
tatuiumictal.ier,tuncqua.ido
vcl c^ fu.
foctuna:cpipfccuLi.nainangulisc6.u.iguncur,Secudus, fi benefids
irradiari6ib''a bcneficisftcllisiIluftratur.Tert.'' fi a forcunisipQs benc
ficif^ftelltscorporevelluininecircudamr anrevcl rctro. Quartusfi
autoritarib^^forcuna^t fuerint collocari Lunavcl Solvelplanctcvclan
gradusatngcru, Scd
vcl
amvel
cofpectapoft,
fiauclalummcSaturnumintucatur,tucm
ecritnd.nemadaugcb.t,itatamcn,vt cgcr fic cuafurus, tametfi egrc.
&lumme fimul aucta Saturnliinttieatur Luna, nul-
Ouod finumcro
hmfirmitatisvariatiocftfcquutura,illa
nem
guli,vcin fuisfinihus,domiciIus,alricud.nibus,cri3gulantaribufcp4c.
cfficiente.
Nonpofthabcnduraquocpilludegrotumfubmdegrauan d.ebusqm<
afpfcit, &: eo grauius affici,
bufcuii^ Lunam aliquot infauftius lumcn
contiftcre
r.uncur. Scxcus
veluti
filunamcontjneat.n terminoafpcitusinfortunan
fecundo
cundcmpofteaxerumfaluarirurfus&rreuclare connngit,
tempus crefcens fi^
rubm.m
Luna
Luna.
aSredcntc
Vurfus
afpcctu.
Zmfitmorbumin
Lr omnino affeclumiri.
inhu.ufinod.
.s
f.guraca.badmorb^^^
dant.
CAESAREI
ASTRONOMICI
PRIMAE
PARTIS
FI
S.
djitta niffi
AS TRON^ CAESAREVM
HOCCVINO.
|Ps.GANVM
mcnmcrcorofopio
cot]uodf;uiuac
cft,
nmcmbra
declaraucro.
ganumpatcrcquornm piimus
ASTRON0
MICI CAESA-
arealis,
fccundus latcra
is
dicitur
"JU'
p,^^
circo dupl.ci
quit.
A B
tcr btcralisinUnca
Diiplcx,:.
inucntuscummarpantanotctur. Dein
eundi
iatcrabtci,:
N
A
AC
A
REIPERPETRVM
/.PIANVM CONCIN
NATI PARS S-
oius.
CVNDA.
tatcsfcuvfus complctitur,quac
meccorofcopiu
prius per inftrumcntu,
planumnuncupatum.ofteduntur, polt
firmil.
demonftranombusgeometricis
hoc fubfidio linuu
fimc approbantur
cordarum.ycomputi. Admonitumta
mcnlc(^torcmpiumhic volo,neomnes
arbitrc=
mctcorofcopii praifcnris vfus
^p,.^pri^;r..^lMminfcftvifurusvber
iftiufmodi mctcorofcopia
tim vbictiam difccrnonmodopcrboc&:
II
fcu
aftronomico
oo vbi prater ilUid d al.a fatu digna, omnium pcne
com=
rcpenctinftrumentorumftructuras,vt ficloquar ftuc
,
rum
politioncs. Scd
oumobiliscommoda,cxiamproxime
(orum cnuntftiaro fufficicntcr haufcnt, nih.lomi*
nus tamcn adhucrem magis apcrtam rud.o
acquc ac pnus
10 gr.adusabvnionefcmdividcntur,idquodinpnmoquadrantcpct
litcram h infinuatur. Adhaccquomodovchus cognofcanturnumc
gantafupcrlocetur,pofteafilum
ri
fi
tcndatut pct
arealcs,quipcrtranfucrrilcs circuloslignif.cantur.quartomqua-
Arealis
B dcdufto numcrusaltcrlatcraUsamargarofilofupcrlincam
maoftcditur,idquodinquadrantcetiafecundoimag.nanl.cet,fipunignoetumeignotumfit. lampernumerosbinoscognitos tcmuai
A B
Imcamindicatus.
quarrendusfcmpcrlmca: A C
Secundusnumeruspcrarcum C B f>g"'f'""/%^^
LateraUumvnusfupcri.nca
parcxiftens.
A B
nhilaliudexiftimandusquamangulus
tnanguli
H A
NoftflicUtj
iz
mmaon
"'"8''"'
iM. ler
I rcpcncndus,
Ousarcalisdiciturinarcu tranfucrfah
dicaslaoncpcrpcndicu
rcfcrcns.quodthanguli ks^t-, quafi
bafis.idcft fundamcntfl
|um,ficmficat. Quartus vocanirtrianguU
^Sxritur, hxcbafisnofciturfcdiilopcrpunctu
6;inUnea
latus
phoncfubnexui.
A C
tiiis
Nam H D Unearoridcm,gradusquorUnca A M Hcontinet.
iftiustnagu
angulu
ianumcrisadiiccrepotcs,quintuinfuper,per
li
ENVNCTIATVM PRIMVM
intelUgcndum, qucm
ceflumcft.itavtcx
fi
'""crtas ne
ro
kathctum.
H M
bafimconftituas,
A M
''id.t. Etarcus K u
hoccnimfacftoangulus H inpu^tum
to^
cxh.bct. Hocigiturpa(ao,4hisrcfiuIis
quanritatemanguU
planccommumlcnlu caj^
husprimi mobiUs negonum.fi modonon
Huicvniintcntusvttnangulum
rcasadamuflim examinareporcrisrupcrficici^ fph^rali congruumtuoproinftitutocffmgas.
omncm
breuinTimis coUigcre*
f^.^i^H
Organuo
BafisquadiamfaSccundi
ingttl
fusQtiid.
BafoquadrantisTcrtU
Balij
quadranmQsard
Bafis quadrantisQH'"
ASTRONOMICVM
'
jlis^g"^
;.
CAESAREVM
M D arcufc diTpcfcc
m puncto F, Imcamcpmidcm F cx A ccntroproduc,ncc
nonab
M verfus C
gradus numcra.cun^ L nola,cofdem gradusi
U contra B computatoscu N figna. NuncpcrpcndicuVanscdu
<aaab N in A D punftui
coincidcns cum aha pcrpcndicula
tiercftaex L in A M
inlitera k definenscocatinpuniftoH
intrafc
jiIintaxat,tcrtiominoreaut maiorc,
dcnt
vna
cuius mcdietas
fi
fumitur,
latuftjt
adhuc
aliud,
comperta duo
l.ite
moda tnucfbgareex
culicft rcctangulus.
arctiusautampluis
communc
trun
Duo
fit
fi
idein
duo particndum
cft.
%o gradusquotpclaudunt. Dcinde
F cftjVeluti&cunda&quarta
figufafdoccnffubica^.
vcro
Et triangulus
quorum
H D
HD
H D
qucntcsfigura:iterant clarius.
Qiiomodo
oitdbluipo
tft.
quadranrcm
B iineamdemittoinpundto k dcfi
rapcrpendiucularcmfupcr
in puncto I finicntem Dcrncntem, Similcm cx B fupef A
punAofcfcdiuidant. lam
pcndicuiarcmduco, ficvtamb^-iHffiin
rciaahneacieaa^arcumquadra
centropcrhtcram
igiturcx
in partes qualcs fecat. Pofthxc
tisin F tangitAarcum B
D
D
vcrfusfurfumengo.&Imcamhanc
orrhogonalem
F dirimcrcinpunfto L confpicio,adeotp F
quadtantis arcum
L latus iam commune triangulorum duorum partiahum, idquod an
itcrumex
ea
fle
tiafigurioftendent,contincrcvideo. Vbiduotnaiigulilatcra concordant, tcrtium vcro minus eft. Excmplum efto fuperior figura ,
illa enimduolatera
gradus,tertium xo complexum tuit. Pro
quadrannslimbo,qu3Cunq(!ibercx partc
poneigiturgradus
30
ininum
illorumlitcra
in
duasprotrahe.altcramin
fincra
M.*
Pofthxceccntro
rcaashneas,hcecnim
expriraat,
altcramin
intca
C AESAREVAl
ASTRONOA\ICVA\
Itcpcrpcndicul.uemcx H^''''g;'
f.crcccrn.tur pcr<v .mTiro F L
crfus C, caarcuia.n L
m.nutoruUtuscomunc b F tuMmtn.uiguJi
arcumrct 1 ^a.
autcbalimm.uons 30 gra. & .0 m co-
ftonlshrcrislocanobisoflcdir.
* us
m.nons lo
^^^
fc,gr.i.
cm
m j.us duobus conucn.cntibus r.t,rcmpcr autc .n hr,s ma
.ntngono fucm,
cnrcpronunct.amus. Idcmopcrand.modus
rcrnum latu.
iorl.itcrisarcusprimuqujdr.mt. imponcnduscft,
coquod
bahsclTc
F pun
poftular,nonahrcrhocmodocum B D as.v.rmcrtAb.cn.
m_obl.. opus
H..s.ta^pauc.svn.ucrrumpnm.
ttusrcqmnrolcbat.
pauca hnt,
abunde conrcqm hcct, qux tamcn no quod
feu intcllcaum
admirari.latlciovolct
quod prcciora.prudcns Icctor nung non
lamd.ctorumforma prarccdit.
fed
iamcxpun.to L
htcra
^lll G in
L P |.,tc.
conproporno.iab.libus eff.auntur. ffNunccrgodc*
ribus anguliftp
clinanris Lcoiiisarcurc^
quid
altcr
U O,
alter
vrpropo!itucrt,mfpic.amus,diccdo,
produar
l<
L, qu.linuscftarcus
finus ..iccgcr,
G
Q
G Q_, quiaabarcu k H fignificatur.faturus pcrgo, .miuics
N L.qu.finuscftarcus G L,proJuat L P. quidfinus M vbi
regula im.tatus quotuin coculcro, quantitatc l.nex
O rcpcno. Cu
iusaroivc;- K H rcqu.rcs,\cratonusanguliL G Qcapacitatcco<
gnolco. ffErtoia aicus G L igiiotus, anguius; ero Gdarcus L
Q
cognici, G L
arcuhab.turusd.ces,linu:iangul. G lc* k O
lum L
fi
ENVNCTIATVM SECVNDVM
fupputatj.
Sccudadcnii
ftrano.
I<
Omncspnmimobiliscomrnoditarcsgaromctricadcmo
icjljj
VM PLANETARVlM A NO^
^'i^trrtixd
U M,
ftratione&cafacillimaagiiorccrc.
pcrpcndicitlarisdcmifTi, fupcrf.ciem
tncidct.icabini cnangul.
mobil V TiK^fa
allima,necvnt] antcaproductafidch^
tate.quantum cgo quidcm \ .dco, cxpo
pnmi mot'
fiti fint, fupercftv tciuldcm
rampropontionumcongcriem,ficuninmarhcmaticis dcmonftrano
brcu.nimis
nibus vfu \ cnircfolcr, adduxero,animus fiquidcm cft, rcm
abroIucrc,quamobrcm\ nadumtaxat Euclidis.ndua-ionccontentus
motonstractanoncmingrcdi pcnirus tentc,vc<
cro. Quodfipnmi
ccrr.ftca *
rcor ne plcnrqt .ngratum faaam,prefcrtjin gcomctncarum
Iibri
<J.
ij^.
habct.
hxc
Eucl.dispropofinolibnfc.xn, qusc
gulis altenus funt xquales, later.i a quos angulos rcfpicicna funt pro
porrionalia. Propofirionem illam brcuitcr, triangulis binis propofi-
tis,hunc
F, horum \ ero
ficvrangulus
lo
F pcromniarclpondeat. H^sangulisfibianTimilibus^latcraquoj
B I.neahabetread B Iincam,ficut
conucniunt. Nccnon
latus
E adlatus E F. Idquodadhucmagisobu.umfuenttyroni
cuipiamtriangulos illos ambos fibi iplis fupcrpofitos imaguianti hoc
paclo.
ficGC
Q_fc:;arcureliquic. Quarcocu
cradibusrublatus.refiduunobis
fan dcmonftranonc rurfum alTcrturus .fupcrf.aes binas.vr antca im.i
ginor.velun Solftiaaliscolurus I k H vnacufcmidiametro fuo
vna fuperfiac.fiucvtquadras I L Qcuaxe M Se
H, A:axc I
Qalccra coftiruit. Trigonficrgo nucqu.ilcrupr.i
fcmidiametro
habes I L K litcris diftinctu,cuiusUtcraduo fupponimuscficnobis
L coplcmcru cft,(.\- 1 L,quodla
cognira,ficut L K, quodarcus
H
coplcmctiicfl. Quonia\ cro arcus
L
qucrcdusrupcrcft,quc codc
copIcLhruranguIii L l K, angulus
vtrupra angulum G inucnimus.modooffcndcmus ita. Linca pcr-
pcndicul.insex Lpunitoducaturrupcraxim
Ctotcrniinarur,rmumqiarcus
I,
illaenimin S pu-
ngnificat. Aioproindc.
S Lco-
li^
fi.uimarcus L K, quidlinusvniucrfus, fj?
rcmittit. Cu.uslinea: .irneapoffidet.' Ef proportioli.icam
arcu
aneul. I qu.mt.tatc rcfcrens. Vndc fi
cuscft
ttncc
O H
nmatu
animo
QT
G
G
G
.s
G
GN M
Dcmoito
dcm.s,arcus
Q^ reftat.illeqmquefituscft. ^QuodfiGQ. t^mia.
L vcro.gnorus.tu L K arcus
pnoristnangulinocusftacuacur,
Qio
xquc ac L Q, ftiper.'*.ndagabicur,hocmodo. D.cacur
arc^aute K L
progingii.c,quid S
tus (cz finus
remanct
tooftcndctur, quofublacoa^jjo, arcus L
i9o
QT
M H Q,G
\'crlus G conftituerc.\
roemab
ndc nunc a litera K recta incctrumfphccrxM diduas,rcctamfimihterab L indiamctru G M.cafi
K5
ASTRONOMICVM
ffTrigonipriorisIatcribiis
tdcmon'
&
CAESAREVA\
O
manifcfti^ L
btus
minuscognitum peraliaduocognofccs.fihacproporrionc \
firTfucn^
intcgrufc:, nnum,quid
diccm,T adat
L rrom.rnt^
Q,H
Q_
QM
enim^ K L arcusuliqucmccoplcmcntiscorundc
apcrris)
quoqtfuu>quodad
c6plcmetiifuu,quodad
arcui L
vf(yprotcnditaddcndu. Di
arcus, finfi arcus
cendiicritita. Sinus L
cmitnt, quid
Q
C arcu
Ibiquamprimu quotics B
oftcndec
cum,quipropofitumangulum
L
includit,limiliteranguium
L
arqualem, tanqoamcontrapofitum. Sc"
I L K angulo
cundusmodusoftenfioniscfttaIis,vtfidicatur,finusarcus L 1 pro
finustotuscaufabitur/
gingnitfinfiarcus
(vtercpcnimillorupra:(citur)quid finusin^
icgcr^ Appofitciatraftantica:tcra,.ucus
tcmanguli
L k
occurrct, quannta=
rcfcrcns. Sicergobifariaidcdem6ftraucris.Cu
aquxattji
illatrapcriam
li
triangulum
L Q,trigonumimagincrisconftitui,fphxric5qi
V X k, pcromniafimilemtrape:;ix L k H
quaproptercadeviadcmonftrandieft, V
feu B C, quafuitan'
tcaindcfignado K
arcu,quodem6ftr3to,anguluslibioppofitus
L Q^lLKjquidupUawajequalcsiarcperDfuntjaircquut^^cs.
cxtrema
^^
ns.mpone.B
cxtremicatem
litcns
D
D
mfcnbc.TngonilatusmaximulimboauiHra-
Htcnf^figna. Arcutriangul.mediocr^m^^^^^^
^erfus B%xtendendo,artctacfi
fig^
^J-'Pri^^-'-- Dcmitte,|B
SaTr^^nT
D inccntru
A hnearcftadiduc^itarcij G D
niina. iaex
diocr,tnangul,latusexh.bcntc.a
^ ^
St G
exm'n^
l ?
-
vcrfus
P-^i-p^d-cularcruper
mc*
P tcr^
Pal.aIm?a?eacoimS
P"Pun.1i3 Irc^aangulantcrd
nnr^'^'*r"'"
fini^rcpusarcuspropofinfc^
.npunfto
A B
G D
vocatur. Poftca
diamctrfi.eundcm punJtn
^ finamin.m.latens;nanguK^^^^
rUo^'t^crnr,^'i""u^
tivoca.
Dcindclincaorthogonalcexpun^to
.nncc,qui.vfq,.n
P, linea
B P
proccics, finum'arcus
fLcr
fi
Hoc n
oftcndit
Iocoammaducrtcmcdel.neis.mag.nari.stantummodoIoquip^^^^^^^^
ncam^nih.Ialiud qarccBfinarcau
exUbmarc. Dcnccps arS
dupb.quiduplatus
P product. Huius
P fmfire^um
quicft
rcqu.re,cundcmqt.nlmea
B culiteris
fil
gna- Suiusarcus B
I.ncacft
G, cuipoftn
G U
A
N M
G
M
duxeris arouale
N P, clani hneas M g\ N
ct.3 N M
G O aquidftjtcscflc. Cumigitur K E b N P
parallela:fint,&fipcrillasaliatcrtianempe G O tranfuerfim
cat
fequituromnmoangulos G Q. E
G O P vtroH^ parcs*
O, fupcrhnea
cft
fi;
^e*
f.bi
fimul
G O
QR
quocppropornonaliac6tincant,quales funt
P
triaguli pra:fcntes,qui duo anguli quonia rcti funt,angulufcy
Q^
ambobuscomuniscft.patecangulu
Q^terrioquo^
xqualecxifterc. Latusinfupcr
adhucignotum,cxrcguU
proportionuinueftigabimus fic, Linca
moftratfinfi
P,
quid
Q^ quotusregulxfinu
oftcndctqua:fitG,qucfiari*
cui B
adiics.adlineancmpc K Q^ Iinca: K R quantitasde
fidcrata.itepalafiet. Deindefinu K
^tfinii K
lingulatimin
fc duc,producl3(j colligc,coIlci;ti radix quadrata quaticate t.netc A
oftcd.t. Modofiarculmea:
a po demis,arcus
F rclin^j
quitur,quiadanguIosrertosfpha:raIesab
in F pu.irtudefercur.
G
GP
G R
QR
G
QR
G
G
tria
A R
autcciuf"def]nuseft,quidiaturverfus,qucfinouifleveI.s,
AR
R F rcftabic. Poftrc
moarcu B F qucremuscnahocpaifto. Imaginanbusnobishneam
L F, finumfc?arcus B F protendi, A R autemlincavfqiin F
produa,tnangul.duo A R K it A F L eofurgct. Vndedicetur A R dac R K quid A F.' Regulafcqucnquaticaslinca: L
F inquonenceofferetur.cuiusicemarcus B F abarcu B D fub
finfi3totofubttahe,refiduumexfubtraclione
latus F
arcumrclinquit, HispcraChs,prionbusfex demonftra
tionu viis vtcnsj nihil no ad votum vf$/citu falte ncccfl*arium, luc plc
ne aflcquens.
exiftcntc
D G
CAESAREVM
ASTRONOMICVIW
hoc modo^^^^^
D <,uo<y .rcuscnnndagandus
tnaguli A B U, quonapiio,miiu
ditlatus
AD
cnnin appcHanf ,3lii caudasin tcrra vfqi dcmirtiint ,qualis anno 1 471
apparuit, cuius no pauci adhuc mcmorcs rcpcriuntur fcncs, pauonis
caudavocantes quoniano fccusatqilumcluccrncinditum.tcrrccaudam dcfixcrat. Ahi aho modo caudas radiofcy proiicuint,fupcr quib'
=-ii^^^g^=^t=5rn^
plo, (juo
lc
comprchcndcre noncft,
COA\ETARVM PRIAWS
anno tr ii Iiixir,eoquo AiiguftxcomitiaperCacfarcs Ca
rolum ^ Fcrdinanduniccicbratafunr.adie Augufti vfcj
sd 2-5 menfisciurdem^cuiusciiiopac^oobleruas
tioncminfi:irucnm,iumccapiniUscoa
iequcntcr
J<s
apcnam.
DE OBSERVATIONE PRIMVM IN
ftituca adornatuq^,
Caput Primum.
rAdhiKaluWacundarianguIumcondcrcIicc^velutinarcumA^^
arcus
naximumbarMmponas,vtmrcqucr.figur3 apparcr.hnic cnim
T E LL A
A C cjdit.tiuodvbitit.prim.icumdcmon^
B D orthoeon.ihs.nter
A D,poftmodu
nrarionearcum B D luftra.cumquart.iverobalim
A C, Arrclmquctur D CUrusquocpcogni^
AD fubrrahcabarcu
Ccuiusbtcra b D & UL,
tum larurfustnangulumhabes B D
planonccogitarcfolicitusccpi. Hicautefixii
GL
orc
cius priflu mobilis v fus uitciligendos f
non diffidc
dcamum
iadicbusaliquotconrpcfta,{mofertiutn
Auguftidicmiaoccupantedceuiscontcm
Boo
cict
o gr.
mi. jtf 2 35. Poftcaacccflusre
ccfliilqicurfum^quiiito^^tauxfph.vrx Argumctumvocatur, coUcgi*
mus.quicrat T i gr. )8 mi. 0 k' 8. Quequidcmotumdcinceps
vcrfus B rcquifitum , in puncto E
in mctcorofcopii limbo a htera
pcr.igraflc \idcbatur s
finincopenmus.FiIodeindcfuperlmea A B tcnfo,margant.iqim
hicracxpreflimus,!>cnimiiligra. cir
9 gra. ciufdchneffixa.cum H
trcpidatisfcmidiametru refcrunr. Filo rurfus pcrpuna:um E ex
culi
tcnfo,
VR
SEaVVNT
N VNC OBSERV A
TIONES COMETA
RVM
margantainarcapunctum F,vbigr.
ccrcinuenio.
mi.^8 ccrnuntur,atna
Hxcautcsux fphxrxxquatiofucrat.quxmcdioeuil
3emfphxrxmotuiadiccta,augccomuncm.qua:eft V ogr. 10 my
procrcat,toride enim gra. A: v ftcllarumcrrantiumaugcs,incrran>
funr.
tiumcp locaatcpore Chrifti vfqiadobfcrujnonisdicmvanata
Eadcm rarione, motus a Chrifto ad Alfonfum quoq perquircns mc *
diumoctauxfphxrxmotum V o gr. i> mi. n z 38 offendi.Ar^
xquanonem
gumctum autcm 8 fphxrx 7 gra. ? mi. 3+ z
ciufdcjgra. 8 mi. 4,quemediomotuiadiccta,aucemc6munem o
1.
quinquc.
OMETARVM EXEMPLIS
vfurus,oportunc facturusfum fi a pno
'ribiisnodifceirero. Vifosereo Comc
Ll &
tasquinquemponbus C A R.
FERDI N A N Dl Cacfarum fcre coti
nuos,pro inftitutioneinpra;fcnsafferrc
non atfonum mihi pcrluadeo. Atqui
no tam ob in
ftrumenti vfum plcnc cxcqucndum ftu
haccnoftra excmplificatio
pcrdifcenda,ft:maximccaudaobfcru5>
ilam.qua dc,nc(j Philofophos,necj! Hiftoricos,nc(p Aftrologos hunc
vf^mdieprobatiorafalte attuhflecoftat.vt taccainterim cotcplario
nis modu, quc fimibtcr i ncmmc vnq priorc oftcfum legimus traditfii
ucvndc nobisliqucret quo parto 6c v etuftisindagatoribV^-leftcs mot*
=
gra.
)7mi
minoremamaiori
addi
ad obferuationis tcmpus indicat, iccirco illud longitudini Boons
tum,\crumfteIIxipfiuslocumjComa icmporc, gra, fc jtfmirf
rcprefentac.
ASTRONOMICVM
CAESAREVM
AD
mi. f 9
G expreflaeft.a punito G
cumpunfto
m\. %o numerata.cuputfto
furfum Bvcrfuslaritudoquo(^gra.
R NCIPIO
j(s
Supcr F demdefiUimcummargaritatcnfuminpuii
F
ccmebatur. Arcus aurcm iter C & E fitus,
fto E limbum fccare
fiqnabatur.
mi.
aneulipropofmquanritatem,qua:eftgra.
latndcnuovnacummargaritafnper hncam
(0
5^
oftcndit.
Fi-
A B cxtcnfo,diftan-
offcrtur. Nunc^oiis
Bootisaprincipioiibra: qua: cftgra.
dcchnationcmmaximamgra. 13 mi. 30 abangulopriusinuento
mi. -^, quxrendanilimbod Cvf^
dcmenri, rclmquunturgra.
tia
in
I.
Pofthacliftlumpcr
du^tumeft,dcclmatioquxfitainareain
eftBadicaCamargantaiuxtaLpuiKtum^quxgra. xt mi.
fisautemA K cotmct gra. i8 mi. 8 iiitcrreeias,&libra:&BooIibrx adietaa
afccnfio-
ANGVLVS VT
sUc
qucm
mcridianus
cum
SIT REPERTVS,
ccl-Jprica conftituit, in
par
Caput Quintum.
medii cocli ;cquatoris 5c ecUpricse ab
Ariens prmapio , item declinatronc medii ccch ex
pnonbusagnmsfacilccratangulum quo(f , qualis
eftpropofitus.inuenirc. Rcquircnn enimdcclina ij
nem quiccflgraduum i? mi. ij in bafi mctcoro=
fcopu dc cum
htera qualitamnoranri,indeqfur
fum B vcrfusafcumimaginanti,nccnonin codem
arcu diftantiam medii cceh in jcquatore ab Anens pnncipio gra: vidc
Tftanria gradtis
CaputTmium.
tcorofcopiia
vc;^;
48
C verfus B
IngoU
poli
Huncangulumnihiloptis
1 7 demoiiftrat.
crat quefiuific, fed illi contrapofitum mcridionalcm lcihcct occidcnta
gradusnimirum 87 mi.
40 inlimbomc
iiumcrata eft, fini^ E Ii
gra. mi.
DEGRADV
ECLIPTICE OCCIDVO
pcrdc 90
mo abafcendcntcgTadu.vmo eodemqj
nisncgOtiorepcricndis.
opcratio*
Caput Sextum,
inhmbometcorolcopn numeranscupundo
occ.
MEDII COEU
QVOMODO GRADVS
tum altitudofupra Hon*
quartaxquinoftia!isquadrarepcritur,eoroportet,
dcmera. acmi.a ?<so fubducerc
jo
rcfiduumpoftca,quodeftgra. 8; mi.
l^^^^ii^^iinmeteorofcopiibafi
ab
contra
cun
JousClccii
do numerandum.Iitcracp G fignandum^pcrmaximaro^
luriumaa
nauoflaauihmborepcttamfUumtcndendum. Mojta U
no
rerinc^
tabam. Filumdandepcr punctii illudrr.Tnfacluitainuanatu
fignoinfcn'
bam.hincab A vcrfus C |7 gr. 5-9 m coputans.cu
bba,vndcfurfum B vcrfusarea: gra. dinumernans ad fcctione vfp
filiiuxta
ma^^crooccalumc
4f reftarcvifafunt,gr.videhcetedjpncx&
ttlegmen/
ridtemverfusdiftanria.Indcvbimargaritafth^arcus
B rurfus porngcrctur,
tni
tum
tum
hneam
fandcrct, filum autcm
indican cognita funt,
ab vnione gradus 8 , minuta
Zerum
rcfu^cn.
quem
'\f^''''' ^^^TZ
CAESAREVM
ASTRONOMICVM
^Fatcor tamcn intcrimmc ante Solis ortum non cometa hune cofidc
hocideo,quod 1? lamdiemcnfis Augufti/quo primura
a mc obfcruarctur,non amphus matunnum antc ortum vifus fit, qua
lis aprinapiofoluit. Occultationis autcmcaufain fequennbus pla*
niflime difcctur,idcirco pnus confilium fequutus fingulas oblcruano"
ralfc.atquc
idatusrum,Iocumcumqucmfarcma.tucram.
ab hoc arcu
Caput Decimu
ExtumCaputdemonftrauitobferuationishora
Horon
ANGVLI dVANTl
DE CONSECLVVtA
r.r/^cutcxaducrrom
3-
tatcillius,qunn
mi.
J.togra.&
^
mi. gradusabafccndente
arietcnihilqiabudquam
tudincmexhibct. Caput Septimum.
Vm conftaret ex prcmilTis iam arcus
illc
quantus fo
tum
litera in
rcfumptumcp
furfum verfus B. Dcnuo altitudi
fcripfi,alitera
nemecWpnccmcndiana,quxfuitgr. ,7 m S".^ nu
ab
cotra
eundo
alti.
rct a
j4-
occidentcmoccupalTe, aquopun*
Cto diftarc Cometa vcrc dcprchenfurus, ad intcrualm,Ad
lumgradLisoccidenrisquodfuit 8 gra.
muthCometa: ^9 gr, itf mi. lungo.fummamcj
conftitutam.poft in meteorolco?
^vjigra. fS mi.
literanoto,
rcquifitamaa
verfus
pioab
gra.
mi.
mcrau.,finem^numcnhui-''F '^^""''SrYf^ThJ^nr^^^^^^^
md.carcpunctu K vi^cbatur d^s a
filumd rcctu.nlimbo B C
90 m gra.fuprahon-oii
C er ,8 mi. j^, hxccftautcaltitudo
hori^ontis,ta onenns qua ocade
t^m mcludens ai gulum ecWpnca: &
Lp ^tc.
Licctau^caIiaquog,v.aangulus.ftehaber.qux3t brem^^^^
temct
ri
baltcidtiilt
Xor>
^
DEVERO COMETAE LOCOIN
tica
iccundu
ECLTP.
DEDECLINATIONEGRADVS
ECLIPTI
cidercedac,perintcruallGfuioccarusrepcrra,CaputUdauu
comcta &:
Ntcruallufiueamplitudincgra.ecWptiaillmsqdoc
'^xtu de^
obfcruationis noftrs tcporc caput
cidcbat
clarauit.era.fc;;
numeratiab
verfus
^9
mcridionalefuiflc,
B cum
Hac
L litcramargari^
In_
taqconneCto,abhoc.rJtc altitudinc aquatoris
2.0 habuit,co
'oiftad.aniquxinlimbogra.
luxta
Per eu verolocum filo tranfmiflo vnio
Ipicio
qusfuivc^cpunitidcclmationcarguit.
iV.
gra.
pimctum F
f
Comctae oblcrua.
His igitur paucis praclibam volo qua mcthodo ad
CioncmftruV acceflenm.
r.mcogn6rcctur.Obferuatioautcpnmanobispera..i:aeft
die,hora 8,mii ferepomeEidianis,n6itaiuicopoftSol.soccalum
I
ifloFgr.
m ifdiftariacomet^ abcci^prica,quK&laritudodicatur
A^Gtf; g
borealis.docct. HodcincirculoadGvfi^defccdcsintcr
tas
Caput Nonum.
drculo vidc
ia Solis occafu cG coffleta verticali
retureffcpropinquior,inftrumcntfi capicns vocatfi
planimetrum,primo Bootecotuericacpi, vtrumvc^;
Aao
isinverticalicirculo
eflirt,
DE COMETAE DECLINATIONB
afcenfionet^ reifiaobtcntis.
Bfcruarioprimadocuit,veIuriCoiiicta
!dincm^fuprahon2ontcexquircreftudut.Quoper.i
fto,caudaquo^eodcmftrumetofufpiccsin cius extremitatepun^tu
quodda imaginabar/imuUc cotcplando quatum ab occafu differrec
^9
J^*'^"
vcrfus diftitent*
^^gr.xcrt
horumcp finjs
Ideo
Inalntudinevcrogr. 7 mi f^erant
contra C numeranda
fignandus. IterL.m autcm a
i-tera
arcendentipctgtadus 7 m
abA
flAItitudoCometJcfuprahorizontemgra. 7 mi. fs
^Asimuth Cometse ab occafu verfus Sept: gra. ^9 mi. z6
^Alritudo Extrcmitatiscaudacfuprahoruontemgra. xo rii ^
iAiimuthcxtrcmitariscaudscoccidetale&fcptentrionale c f p
Fatcor
Caput
cum
verfus
qux fil.
hon^onns
fl^
ortus 3
oftendcrat, hocefl.gra.
comet.-! adoccafumarquinoinrialisduAi
mi.
Pofthacfilom
AB
F poncnda
pofitomargantagr. ^9 mi,
jo
r+^"
ASTRONOa\ICVA\
l^uncto
H,
CAESAREVM
qti.intumrc^
Comctaabocc.ifutrqiurori.sclonearctiit
innucnt. Ani>uIop.iulo.mtercpcrto,nuiKa:qii.uoris.inR(ilusAho
r,:ontisin mcndunonoftioIngo!ft.idicnliconlcrtus,qui?r idusli.i.
mi. lo, proJuccrc^r.idu'; j-, mi.
Ub.n
vidcLMtur.totaIcoilc^ .inguIum,.]uocuindL-ciinatio.\arLcnr!oComctxrectalic inucnucfl. Qu.intit.uc anguh mtc^ii fmc tot.ilis3
\cr(iis
limhoqu.Tlit.i
A B
htcr.ifcripr.icft^moxrilo in
gr. dc mi. j-^ illat.icft.
tjm.ug.int.imrupcr
hncjm
Tcrtium
in
rcpofi-
pcr
B tr.Kto,mnrg.int.idcch.5<s G fS.Miuxta Fininftrumcti.ire.ipro
filo
^.^>d^gr. ^
...
cotra^ign^ruordi^JnlSAlS
ic^ux -^
'"^'P'^-'^vcruscxtrcmitatx.iocusmgr.;om;7n\ncfft*
Dcinccps.-i
in
\fijtdenumcr.inri gr.
mi jyoc
currcr.int,inrcru.iilupunch rcctcalccndcntiscomcr.x\punctitp cqui
Oti.ilisdcfctdcnti5. t)upcnus.iutcoftcnfoco,quomodo fc^ jgtf
H
fo mi. pr.vcife occjfum tcnuer.int, iccirco Kim
gr, j7 mi.ab
didcr.it.
CLVOMODO POSTREMVM ET
CER^
tUliinocaudacomctxaSolcgencrat.^repcrtuiit.Caput.
^f^.jj^|gTiOquoComcta pcrmcobfcruabaturdic
ir,
13 nimirti
VcrusctiaCo
DE AZIMVTH ET ALTITVDINE
Caput
caudx ammadiia^ia.
3,
OnicAura iam prxualente cauda a Solc \'mbrx modo gcncrari, comittcrc non potui,qutn illud cxacflius
ad huc peruiderem, proinde huiulmodi propofito ag
grcflus
hocfum.
extanri.imfuprahonrontcmcollcgi, grad"^
vt.intc 10 M
fimilitcr anmuth ciuftlem,quod
aliii
bos
.1
eratfcptcntrionalc ftf
gra.
<S4.
mi.
inmcteorofcopioab
contra C quxfitj.puncto
fignata cft.
Limfuirum a
numerans gra. xo mi. 3 alntudinemlc:?:/ cum
F notaba. Poftrcmo ftium pcr F crcLlummiimbogr. ij jvi 3)
inpuni^to E.ibfcidir.qujcquidemcft capacitas angufi ab horizontc
circuioqui abcxtrcma caud.i inoccaium 4 ti eradus minun^
1<s i; ducirur,c.iufari. M.irgaritapoftineodem F ftatuta, filo
fuperhncam A B promoto, vnio gra. 69 mi. jo m puncto
pcrlineam A F fignificato dcmonftrat, femper cnimlmea:
F
quantitasdifcendacftmbnea
velutiadnaufcamfcrcha^cn'
tranfirct
imaginabar,
arcii icc
ciusillico
ciumfiue amplitudinem
tficloquar,traiilireoporretc,quodficft,\ teft,c6uinciturquoq^cau
dam 3 Solis luminc caufah, qua quidc rc penitius hac induftna difcuf^
ftatiafc^
inculcacuincft^
filii
in linca
fantaSolisiVcometxdiffcrcnam.gra.vct
'oftremovnioncfiiper
ij-
firmatcs.in linca
mi.
A B
j.^
puiicto
mar*
monftraucrat,
punctii
M,ab
cadiftaiuiarcpcrta.Capuc j^,
dib^fc^ crp
47
aJigulo
CAESAREVAl
ASTRONOMICVM
DlE
cll:.
^ Aclmuth
Cometx gra.
i.
%(} gi^
m 'ff Sept,
Situs Cometsortusccmpore
ET APPARITIONE
DE OCCVLTATIONE
dcamumfcxtuni.
Cometac. Capuc
AMETSIComctcs
)3 auguftidiemihicorpcAusfit
Namdie
j8,vtviderein lequcnribus
propinquorcrat iam Soli ?
dic quam vt cerni potucnt,ortumparantc iam Sole. Indc faclum eft,
vrplenf^ impcntioribus aliusabeodccometa fuiflepurarctur, quafi
duo forent, vnus m oricnte, alter in occidentc, ndciennbus tam in oc
cofinicuminortumfcftinarit.
cft,
tu
Id
quod
ci
fideclinarioeiusafccnfioqircclaconfiderentur.
OB*
Hoc die Com, hcliacc accidit, vi no amplius antc Solis ortu cerneref,
SitusComctacoccafus tcmporc.
Situs
prjrtcr
SOLIS ET
) 3
die Auoufti,
DECIMO SEXTO
DIE AVGVSTl
bquetaSoIecaudamutuan^quoarcampoftcruacndtiuy
conftant;
Talia ex obfcruarionc
Vcrus
ASTRONOMICVM
ComctsraediarcocUimhora o mi.
poftmcridiem;
CAESAREVM
3,7 taii
mi. )r.
teporc
'
1
^
ll
pnltn
HOa.lZ.ON
&
II
comccanonluxitab
Augufti
aeris obfcuritatcm,
proinde no"
obfcruaripotuit.
^jAiimuthComctffaboccadScpt.
gta.
30 mi.
^tf.
Subiunfta cx contemplationcprodcunt,
ir
tatitudoCometaeabccUpticaScpt. gra. i)
n*.
LocusCometsEverusinccl^pnca gra. 9 mi.
mii
DechnarioCometxabacquatoreSept. 17 gra. *8
mi,
AfcenfioreftaComctx je? gra.
Poftmf".
Comctamcdiatcoclumhora e mi.
mi.
gta,
Ampl.tudoortus&occafusSept.verfus
mi.
m if
Occiditcometahora 8 mi.
Oriturcomctahora mi.
mi.
mi, 31 poftmcdiumno<ftis.
mi. |i.
DiftantiaCometscaSoIegra,
i>
fs
Statuscotoctx uipartcoticntis
OrtusComctxhora 4
Imago Comctacoccafustcmpotc
1)
Subfequcntiahxccxobfcruationccolliguntuf.
OccafusComets,hora
fl^AltitudocomctxfuprahoriMntcm^G
AsimuthcomctgSeptc: 7 2 j-i- m
HORir.ON
i<>
vltimo.
mi.
*rAltitudoCometccfuprahorizontemgra. 11
mi.
5A="muthComctxabocca.verfussV' 8"'
'^* ^*'
Taliacxobferuationcconfurgunt,
tatitudoComctrtSepten.
gra.
Vcruslocus Cometx m ecWpoca
mi.
DeclmatioCometxSepten. gra.
m
Afcenftorcfta comctx i?? c 7
poUmcn. ^
Mcdiatcoc\umhora j) m j6
io
Zenithortus&occafusabocc.adScpt ?8 g
Cometaoccidithora p m 1? pollmen:^^
*
CometaoriturprccifecumSolc hora y M
PiftantiacomctKaSoIe c &3 m 2.
KreaaS
M
minutorom.
grVduum
o
Mediatccclumhora . mi.
poamcr
tff
jASmuthCometxSeptenmonak
5:0
CAESAREVM
ASTRONOMICVM
FIGVRAPRAESENS QVATtc
COMETA INDIES SVPRA
CJucmSoI&Comctapcrcgcrintortumoccafum^ x? Auguffidie
HORIZON
caudam
vtm
principid in Septentrioncm,
do ciufdcm
gra.
mi.
Scptcntrionalis. Die autem j^Jocus
vcius fuit gradus 115 mi. %9 a. Latitudo gradus
2?
mi i. Diffcrcnriaiamlongitudmiscftgra. 4 mi.
quamquidc
h,
differenriam in metcorofcopji limbo a
\ crfus
requirens
Comctx
litcra
cum
(ignet,
complemcntumpofthaclatitudinis minons
k\\Kct 66 mi. fS ab
\crfus B numeranscumlitera
erad.
it
filumcp
rnama:^o,marg,iritanuraerumin
arca: pun^Toprodit
mcrum procathcto fiipponendum. Quofuppofito
eradusab
Anumcrcnrur,ab
tiratcm
lus
fc
jllifcp
mfcri
hi
Fnu
F in
latitudimscomplemcntumfubtraaum qua-
rclinqucr. Poficarurfusquantit.item
E F ab
vcr^
computans,cumhtcra F, ficutinfecundopatctquadrante
in
fcribat,\ndc\erfus B afccndcnsnumen
F nuanntlucmvocan"
cumlircra
notcr,hupcr
marg,nt.imf>gens, finum in A B Im
ncampromoueat.cocnjmprorr.oto.gra. 4 m..
, , Ispunctoab
vn onelcc.inccrner, motum falicet
i
Cometxdiurnumapnma.n
ir
A n vftpad
A J4 \fqiad
A ;f vfqiad
A jc \lqtad
A ;7 vfqiad
fe.
rauonelingulorumdierummo
MUiuitiummo
^
5-
)8, gr.idus
5-
xi vlgiad 13 gradus
t,
pcrpcram Coi^etr
yhotutti
diumum re
illii
phibfophis*
proditumqi cometasnihilefTealiudqui
terreftrcs hahrus (lue exhalationes calidas^lficcas. pineues&glu.
tmofas.virtutcaftrorumfuprcmamvf^ad acns rcgionem elcuatas,
ibidemqiUicccnfis.orbcsvcroncqua^ Cometashabere,quarcrcgLila
ricnamcarerc motu. Illudequidcm negarcnon aufim, cum tamcn
hmillimudeprehcnlilintComctcc noftri motum abfoluere rcgulari,
neq; huc illucauisntuinxtcrc volitantis raptusfit.nihiloblliccntfaiicmotumciufdemaliquaetiamre^ulaaftringcrc. Sunttamcnquico
fit,
mi. lij.
mi. o
mi
40
eft,caudamimaginari. Necy veroomneshicCometasintcIligu olo.dubuim cnim non eft quofcfam eflc per fe accenfos, licut ena
difficilc
OBSER VATIO
PRIMA COMETAE
occurrul o
ro vcl
Ir
nan
SECVNDI.
n^loX^
!r
ibfoluetur.
Qtul.ber""*
ECVNDVS
^^^';r-i,r,r
clatilUme
fulfitin re
5cpfembris,
i!idiem\fq* 2.0 Nouembris, fepties pcrmeilftudio,
alltmeoblcruatus.
autemomniumlecu
io OctobrisdieinDrefcnomifiiix oppido Ccuiuslo
zj-
PRIMO
^ 1
gione orianali,ccepir3Utem\ideri
altitudo
Ifcquinta,
huiuiiaiodi rcpcrtafunc
ASTRONOMICVM
CAESAREVM
numeratx^
ritafiiper
cag^ mihicogntta.
mu
Dcdinatio cordis Leonini
mi.
AfLcnfiorcAaciufdcm i^^ gra.
AfccndensccWpticxobferuationishora gra.
ij- meri.
Dcchnatio Cometa:gra. ^ mi.
Afcenriorcftaciufdcm )f+ g''* 47 mi.
LatitudoCometsgraduum
gra.
mi.
)z
^-j-
toi.
x8
H
H
nn,
iam
igiturfilum cumvmonepofitumidcinpuneio
ipfi'' limbi
In
gradusjVtantca yy mi. xo indicabat.adcoclarumerat, quoniam
anguli aqualesefTent.oporterc quom caudamillam a Sole progin
B idem in puncto L
gni. Poftremo igitur filum duccnti lupra
5"^ gra. 8 mi. diflantianempcSoIis&caudEextremxindicari vi=
facft, ex quo etiam conie<aarifadlefuit,caudam j-^. gra, fS mi.
inlongitudine obtinui(re,cuius adhuc manifeftior inteUcAusex fi^
gura lummctur proxima.
mcn.
di^tus,
Situs Comctacortustemporc^
SitusComcta;occafustemporc
TERTIA OBSERVATIO.
TERTIA
Comet
quoquidcm
infpciaio
itinerarii foliushorologii,
vfu
confideratus
cRComctadic
Scprcftibris
Cometamin
fafta
cll,
contigit,quamobrcm
quodcompaftumvocant,
xquinoaialiipfiflimo fuboriri
OBSERVATIO SECVNDA
SECVNDO
1+ Oftobrisdie
ponic*
fcqucntia fc obtulcrunt.
m"
JrAiimuthciufdemabortumeridicmverfusgra. i^.
grAiritudocxtremitatiscaudigra, io mi. 4^
Z7
^Asimuthciufdcextremitatisgra.
Ortus
Occafu^*
^zi
mi, c mcri,
Eqmbusctiamfubncxaeliciunturvnacumfitu Comct;c,qucto ha
hocperfiguram.
buicoticndo& ocddendo,^
VcrusComcta:
=-7
mi.
gr:i.
Vcruscxcremitatiscaudxlocusinecifptica
mu 9 mc.
Latitudo extremiratis ciufdem gra. )}
14-
mi.
a,
QVARTA OBSERVATIO,
OrtusComcCis
OccafusComctK
quintufii
9, vbicutti
OccafusComctae
puii
verius
ab
numcrabatur
furfumCometfl^latitudo fimibter
in meteorofcopio
kz
Comctx
contueri vcre
Exhiisigitut licebat nunc
Oltus
f
^E^finSaS
.
mi
g^-^^^^-J^'^
O U
OyiNTA,
CAESAREVM
ASTRONOMICVM
QVINTA OBSERVATIO
QVINTOComctamcontempIatusrum
ra
OrtusComctpc
Oa:obris 3j ho
poftnoftismcdiumiteruminDrefenomifnif oppido,
Tmi.
Hxc
dic
Occafus Comctar
jr
autcmfcquentiainuentarunt.
lo
f AlritudoBootisftellatgra.
8.
^AItitudoCometCEgra.
i Asimuthipfiusgra,
mi.
^3 Scptcn,
Ex quibus tabaconfurgunc*
DiftantiaComcta: aSo!cgra. 19 mi, a,
mil
AfcenfioreiaaCometa; 104. gra.
Locusipfiusverusincciijpticagra, ij mi 30
Latitudociufdemabecl^pticagra. )3 mi. jr Scptcn*
LocusSoiisobferuationishoragra, )7 mi, 3901.
Eodicproximei^antcillum
cacpit
Cometa
poft
Solcm occidcrc;
vcn
Sicus CometEcortustcmporc.
Cometae occafustcmporc.
Sc illc
x-j.
cauda
CometKpnmisdicbus tranfuerfa meridianum diflidcrit, angulos cu
corcftos efficiens. Confequennbusautem fubindc magis
ac magis
mendiano le acclinauerit, donec vlrimo apparirionis die reftiflime
li
neam mendiei, id<jt Solemeridiemfaciente fupcriacuerit. Hoc
au;*
temmlocomiranpIerof<jnonmiror,quodComet3anno 1^3, ap
parenscontranumhuicexdiametronaftusfit,quiimprimismeridiV
no incubuent, Poftremo autcm cum eodem reftos ttanfuerfos
angu
os caufatus fit. PrKfenrisCometcc incelTum
diurnum cauda: i So^
lc emimonem, nunc in boream, nunc in
auftrum tendentcm, ricnoru
dlurnam cmcnlionem/igura fubordinata palam offcrt.
SEXTA OBSERVATIO,
SEXTO
Cometamluftrantcs
Nouctobrisprioriquo^inloe
co hfecfubfchptacomperimus,
^Bootisalritudinemgra.
itf.
^AItitudinemCometxgra, ji
ftii^
<fO*
OBSERVATIO
COMETAE TERTII
OrtusCometa:
fwliu
ardlcut
m
0
ERTIVS Comctarumanno
lU
HORIZON
t
SECVNDO
SEPTIMA OBSERVATIO.
Septimaa:nouimmaCometicobferuario 8 Noucmbris die celc
PO"oacminediam.
^
N"^"bris indicm domcta pcrt?itent, ob
nu^nt^.r^''^r^'^^.'
aSstamenn.ri
^e^ucTa
contcmplatio
"o^^^^^^^^^^
fl-Boorisaltitudinemgta.
mi. ao.
frAltitudmcmCometocgra. 7 mi. 20
Aamurfieiurdemgra.
o mi. 50 abocc. adScpt.
f
^yerumlocumCometa^inEcHptica gra.
3 mi.^jV
fLaatudmcmciufdemgra.
'tfi^ apparuitfflcn
^j-
inlpicicns 2.3
QVARTO,
ar^tici potuit,
tn,
Sept.
dc
circj
ASTRONOMICVM
CAESAREVM
Coflie
^orus^
,
jj.noUUS
iTJ
"g""
^rdincffl*
Scd
fcio
Comc
OBSERVATIO
COMETE
QVART
^y.\c.ceirit,vcluri ex fequcnri patct figura. Necquo paCto nos cxincatun fimus hoc loco fatis noui,qui vno ore affirmauerimus
potuinet quin
dc
ARTVS
putata.
Cauda ?o graduspropcinlongirudinecomplcxa
cft.an^
rrxfcnscnimCometesprimaobfcruanonis mcthododeprac
henfusaSolcelonganeftgradibus 66, fccundagradibus??, terria
niat.
cra.
Igneam
iudicarc, igneam & fuprcmam acris fphxtam ntin vrii^
^.jj-^^i^
acns
pranam
^,^j^pj^,Lunarisfpha:rxrapi,alioqmncnimComctamaboccafuin
Iphsram non ^^.^^^^^5.^^ par crat. Ex eo autcm quod motus eius ferc rcgulans
rapi a Lu"^.
quofdam extinflequi putaucnnt, Comctam eflc
f^^^^^.^ miran defino
acccderct. nunc ab codem di#
ftcllara huiufmodi,qux nunc ad Solem
Mercunus vclun",
fcederet, iuxtatp Solcmexiftensnon viderctur.
Ouanq hxc opinio nulla fit,&: Comcns ommbus cotrana^maxime^
iu)squm^,quanto enim magishii 3 Sole difsiri fucrunt, tanto minus
minus,imo femori,aIiqu3ndo ?o,
vifi funt adeo^elongarioresmuito
Solc vcl aliquid ampliui
gradibusa
80
eo,
aliqu3ndo
ahquando
nonnung, ficut In figuns vbi^ patct, prorfus euanucrunt.
crriogra.
pert'
cft in gr.
ot
oCUJ)V.Vi
OBSERVATIO
COMETAE QVINTI
S Comctarum & Quintus numero
men^*
in
anno <- ? 9 a Sexto die mcnfis Mau vfty 1 7
cft hora noftisdc
confpectus
mihi
&
aufdequado
fis
prope
amafupra honzontemcxtans, gradibus ) 9,
LTI
luxic
MV
i
circuluverncal,mfiquodquincpaut 6 paulommus
1=='
gradibusauftraIiorcn-et,ingra,
rica 5
rnW<;olisVromet
;S|.nt?ng.
,7a
fitus,
abechp
icexiftcnte.
era.mcridicvcrfus, Soleiuf
Ui
ptolemaic^
7x cr. apparet,idquo(yanerriom
Co'^^^^^^^^^
Dmmcsbreuiorcaraiorc$,vtquodamoexfigura
Uqucbit lubm.ta.
CAESAREVM
ASTRONOMICVM
PARTIS SECVNDAE TOTIVS^
QVE ASTRONOMICI
GONCLVSIO.
E B,
dicecurcptriangulus xquatotis.
Simiiicerctiam duclineamcx E pun=
TO
tibi
ob oculos
Nunc vero
COMPOSITIO
TORQVETI QVAM
POTVIT BREVIS-
FIERI
conficictn
fubiicit figura
ENVNCTIATVM SECVNDVM
Nuncquid ampliuscommodipnmumcomplectatui-mo
G,
G, &diceturdeinccpsrnanguIusmaximKdccl^
Omnia autcm qux haitcnus dcicnpfimus, vna hic
narionis Solis.
vfumprEcbetexpromptiirimum,abfo!utiflimumfii,iVminimocompa
rabileeft.
tnangulum E
Tabulam
elcuarc.
-I
cir-
culoruni intcruallo
incu.
lus a;proximimaionsintcrftinodepingashorarumquartalia
vei er
dus,quorumquilibet 4. minuta tcmporis rcprcfentaf,
meriduna
nmcdcfcripta.
quidemhorammmcdiointcr L
ENVNCTIATVM PRIMVM
Ctisinter
M ^
&:
O, horamautcm
N, fextamantemcridiemmtcr
11 mcdit-no.
N & O
dia*
BafimTorqiieti prjcparare.
aquatonsdiuihonemparces i+.fiuchoras,ftatimtabuIaaiftaacleua
bisduobus tnanguiis ad cieuarionemxquinotftialis confcOis,
ficutio
fine pnmi cnunctian inuenimus &: fic
,
Torquctuin videbis dcua
tum, vt fcqucns nbi mon llrat figura.
la,nullopenitusIatcrce.tuperans.
lensdcfcnbito
A B C
queti appcllabimus
Angulosquatuor iifccquotuorli
D, totamautchanclaminamBafimTor-
E F
G H, illamqi tabulam ccquatons dicemus,fiquidcmadiuftamillius
altitudincmclcuanipfamquoqioportet. Lammaha:c cum latere B
G latenipfiusBafis B D adfigetur \incubs ftrmis,ita,vt tabula
quatonsvcrfusbafim dcfleai
elcuari,
Ccntrum
liims dicctur
confignato
iiteris
ENVNCTIATVM TERTIVM
atffiviciflimabea
K,
Zodiacum
iuftadcuatione(jmul8<: diuifioneadapcarc
Tabulacgnodti
BaGs Torqacti
lasitcrumm
rumin
3.
Dehmcquamlibctilla=
i, firhas
quo^tandcmin
5-.
fic<5p
^mvoIcsmodoncmm.sparuum, Namvtali5s,itahic,quom.iiora
fi^n
hu,ufmodnnftrumcnta,hoc&
fumadhucnumcravctfus
fur
aItitudmema:quatoris, complcmcnni
quoy
quonam fingulorumfignorumprinci^
piafisrcpoficurus,
i^quopacto figm
omniaperquinos gradusfis
Pucaquumgi a.
$-
diuifurus,
Ariccis vis in
diacolignarcjaccipegra.
mi.
Zo=
jj-,
eequinoAialis
'
ASTRONOMICVM
CAESAREVM
rquinoftiaiis,hoccftindrcuIoocailro,Deindcfiaipisadnotarc |0
gr.i.
mi, aquatons^c. rccundum cxi
gra. Aricns,accipe 9
gentiamtabulxafcenfionunireAarumqua.'requkur- Haud fecus ac
.iduimento tabulx alia ligna Zodi.ici mfcribcs . Po
lain pcrccpimus
ijiaaum diuidc in r partcs xqu.ilcs, bc habebis quodli
ftea quodlibct
bctfignumdtuifumm 30 gra. Scriesquoqi fignorumcoinodo m#
hgurcc te doccnt.
fcribi dcbctjquem fubicLttt
TabuIaMccnfionumrciaarumfignorfiSeptcntrionalium,
lE
SS
m G
gr.
mG
ro lOo
47
?a
84
?7 48 !0 90 'l
141
M7
1
146 iii
29
39 10 141 25"j2o 170 49
116
14^ 18 2y I7f 2j
112 1 2 io
0
6| 10 180
11 f4
Criftamporra ficconfici'es,primumomnium
M6
lO
m G
127
s\
7-5
o"hogonaIiterimponantur,fuperiusautemfupcripfamco
lumnuIamfuIamcntoij:,rotuIamfacparuVeainquatuS^
l-
demiftavf^adregulam,direaein
c.dcret,altcraq,diametcrE
ftctlinexfiducia:
m G
184 u
m
m G
gr.
gr.
189
lO
21142
217
i2>n
I3?
2:1-'
^4 to 25-48
^45
10 148
112 (,
1914
m G
gr.
<
4;
gr.
s
m G
2>f 27
10 z80
if 186
m G
gr.
centrumparmcirculicoi
perccntrumcnfta:tranficnsauiuidi=
*i
>?
B. Namhoctamenfic.nteIhge,quafi
arquidi^
ft,mtes efle debeant in vna fuperficie, fed
vt E
tranfcat pct mediumcriftr.nonsetumeamipfam E
EcUpricaelTe. Debentiei=
tur numeri graduum mcnfta a Imea E
rurfum deorfuma
delcnbi,vl(jm 90, & quicqmd fupra hncam E
eft,
gr,
latitudo
fcptcntnoiulisdicitur; fub ea autcm, laritudo ftelU vel planetaru
mc
'
[idionabs,
-
1
f Hb yi
i07
ic ii;
lO 341
1 T
1 1> 10
1 ^
%46 12
2 1
10
7 lO 291 19
264 3? 2?
J27 18 2f
(02 72 to ?12 6 !0 ;tO
1 270 0
10 l^Ci
tum
j,
eoscum
bafi,hoceftlinca
A B
impone Zodiaco
inferio-
dovt
mferiorisrotula::^ licdc
i)
lupcnor,di
imeIliges,mo<
FORMA
CRISTAE
rummamhicoccupctaIntudmemtrianguIorum,licutexfi-
ipfum
::odiacusin co
fic
circumuolui
commode poflit.
Adextremumregulam
nltcr.impaulofubtiliorcmconfice. neqi ta
ENVNCTIATVM Q_VARTVM
AlJiiadam
vnacum
Crifta prarpararc.
C
-
nca ACBjDeindeducsquidiftaiitcm
li
ACcxpun-
(floE,aiongavoleshabcreregulam,fimiIiterA:cx D, Imeamill.im
B lineamfidudxdtcercfolemus. Dandcrcgulam porro tali
AC
G H
notata
crifta:
pcndercexfulcimcntis feubacuhsparuisduobusmfufsmagna
Torqueti
tia, Cuiusrei rarioncmcxpcriensinfra,quando:;odi.icum
t diame=
huc illuc promouebis. Porro femicirculus facita pendeat, \
xquidiftantcrpendeatlmco; fiduciA-ipfiusrcgu
tcrquo^ L
M N
la:,
fme
ria femicirculi in
fuos gradus
parum
vr^^n, modoarciimferc=
numcn^ a litcra
80. diuidatur,
MN
at^ex
dca-nbanturvf^m 90,
vtrinmvcrfusdiametrum L
filumpaideatcummafl-aplumbiexigua/icuthicpatet cx
ccntro
fubicaafigura,
jjj^
culus Pcndcns
Scmidr*
Et hxc quidcih dc coihpoGrionc Torqucri didta fufficiant,nunc adgrcdiafflur qua nafti via proximc
vfumiUius tradamus,pari tum facilitate tum breuitatCjqua haftenus compofitionem docuimus.
SVIS.
$c lincamcnriSjar
ET NVMERIS, ET CIRCV*
ASTRONOMICVM
CAESAREVM
VSVS TORaVETP
ENVNCTIATVM PRIMVM.
EN VNCTIATVM SEXTVM.
Sigiium&gradumSoIisadSinguIosdicsmdagarc.
RADVM SOLIS
ET SIGNVM
bi
StcIIa
rixapraccognita,rcIiquarumomnium,tam crran-
quidiftctlineac
C B
vel ctiam
imraotum,
B,
A C
k
b
.
t
vcrfusmeridicver"
rcgulam quom
dcprime t;mtifpcr, dum ftcllain,cuius
gradum fcirccupis ad pinnacidia pcrduxcris, ficli=.
8c
regulx infenoris gradum tibi monftraj
long.tuduHs ftclla: fupenor aurc
gradum latitudinis, Simulm
1
Idcmabfq!
quofolcflilladic.
riori, dc circumluftra
tapromouegraduminquoSolcft
radiis ibla
ENVNCTIATVM OCTAVVM.
fi
fcriorisj tibi
Incognitioncm
monflrabic
inucftigarc.
illud vel
inuentam.
ENVNCTIATVM NONVM
Aiccndentcm Zodiaci gradu m cuius momcntodcbitum,
prscfcns pcr inftrumcntum ocyirimc dcprchcndcrc.
ENVNCTIATVM Q_VARTVM
^ nodhirium cx lunarib. radiis
dcprchcnderc
horam
quarfitam
ribi
agc,
nisc.x
Rindpiofachoramquxraspcrprimum
crronex dtra
uenire.
ENVNCTIATVM TERTIVM
Quacunqj horadici fignum &gradum lung
diaco infcriori
illodic, vclctiani
ribus cognolccrc,
EcWprica,
pr3CC0gnitis,efFiccrc.
ENVNCTIATVM SECVNDVM
Llneam fiduciac
flcllis
ENVNCTIATVM SEPTIMVM.
Od
difccsmcndionalifuefttanfcptentrionalis.
ipluis attollc
noris
& latitudinc
ficc^
longitudine
iocadcprehcndcre.
pct,age.
dcmis. id fi
duus fiucdefccndcnsrcdundat.
moiiftrabit in acquatore.
ENVCTIATVM DECIMVM
ENVNCTIATVM CLVINTVM.
inucnirc.
Expcdita facilitatc longimdincm rcgioius
bcs
l\-
pcrfpecftum,
&; latitud.
alicuius ftclla:
CORV M
re.
cft
quod
hic
adgrcdiamur doccrc
Quod
li
En modum
nb.
quo
&:
ASTRONOCAESAREVM
m fupputmdo motu luQuandocuMcpcrgonucmrcrd.u lu.c no^lu
Prindpio itaq.
nrr?XuaQLt
hora..
STOPHOR.I 5TATM10N1S
M.
SnlMccnampro^x>nc &-.od.acumrc.'t.t.ca.nd.cpcr
quofica
^rpc pIa.Kramautfldlamaliuamfixam
conucr
^inuc-
rcculamfupcnorcmamuIcumcr.ftaNcrfustunain
vcrum%radum.uxrahncamf.duaxrcfiulcmfrt,or,5- y^^^^^^^
n.f
c.tud.mseraduconlidcrandoafpcrtuumdu.crhtas non.hn^
Tnloi
gcner.spnmumdccuscxnnt.vndc
[Zt Tomdcpccca;^
"i"^
H.cquoipperpctudcominusire rout,
SsPcrcnunVt.atumprcccdciis.nqmrcndusc^
ngraduslunx.de
KoTceuIaadlunamj;r.ficnda,d.rc:ta rcgula,
abafccndcnrccft.ccrruscs lunam omn.afpc.tusdiucrhta-
Arduacur nubcs
nuoadlonRitudincmcarcrc.Itacnampcrgradumlunxloaquocp
Non plurcs
cum Vo
tc
D.
iolcm no
thconca
rcpcrti,
OuodfilocusLunx perTorquctuminucntu.smaiorcft.focum
ab
p^hrum ocadentahorem Ingolftadiocfledcfignat.quamohrc
pro
In=
Comad.odemenduscft,MinorTorqucngraduscoqucthconcaoftcn
')
bucns campcrhoranummotumdiuidis.Quodqmdcmprodu^tum
rctcrr,
fncndianiI.iGolftadienfisA:IociaItenus propofiti diffcrcnam
Scrutcturcjlfi fydcrafummapoli.
Ingcniumquouisquodhabet preaofiusauro
fc t mcntcm doclas fingerc qu3c<|i manu9
Qucduofinufquampraclcntid.lcerelibro
5i modo cu. I.bcat, fatqi fupcr^ licct*
urca quid clypco fupcradd.ta q uxf o corona
d.t.locumpropofitumlngolftad.oonentahorcm.nnu.t.quarcadden
dalftalon^rudin.sdiffcrcnnacft,vtvci-aloalong,tudooblanf)dcat.
Vult fibifDidcumeftreciaftclladccus
Hxcctciiim vclut ornato ftat glona coclo,
Sic cocl. docto vult dccus cftc viro.
Conucniunt ccnc ftudiisinfignia fummis
Summa : ncc a gcnio luntcadona Icui.
EN VNCTIATVM VNDECIMVM
Omim Solis&occafum, quandcacem quoqjdid
no-
^nsmquircre.
co,c^rcgulamcnftt-lupcnorcmfuperhncam E G.
Dcinzodiacumfimulcumgr: SolLsdcuolucad oricn
ccm Cmodo \ ideas vt torquctum fcmpcr c.x compafli
conftirutum)
vcrtcdumfilum cum mafla
(quimilluscftgradus)dcpcn
rcgula.priufquamvtivcliirccte
fit
Dcindc\idcquamhoramgradusSohsZodiaa
mfcrior.s de^
Dc
uitigoi
gcntiliciocidcm collata
SymonisSlincruii
dccaftichon*
AduerfisSoIem radiishxcccmit,atillc
In Solc&cceloluminafixatcnctj
Fcrt\olucrumprimasfupcr aftraminiftratonantis,
Fgulaihcumfualineafidudarponcin ::odiacofupcr
monftrathoram Se
ciusminutum,quoftclla iftaexoritur. At^ji cumce*
dusfolis vbicumiy conftitcrittibi
S.
\Q3JK Vil
IN INSIGNIA
P.
APIANI.
luppitcrortuscrat.Crxtxciiabduftusin idam
Proliuoridcdcrat Patns abaurefu^am,
Ol AM
tt
MATHEMATICI
ait,
mcllis
INSIGNIA
APIANI VTRAaVE
PRIORA'
POSTERIORA.
POET/E IMPE^
MARCI TATII CARMEN^
RATORII
^tffL
Prima Apianxo paftus cunabula mellc,
Titanaf^ Aquilx luppiler ulrusopci
olympi
Apianon
Aftrum Aquilamlimul.aftnfcri^
Anificcm docta condilionc facii.
Vt^diu ngeat tantarum graiia rcrum,
Ipfam Apianaca in Caffidc facrat Auera.
Sc$, et fcx comitcs finuofa in nubc Planctas
"R
"V^
\7"
te
Et propria
&dpcrte, adiunais
tcr
T N^T V
1i
DiuinafaucntcCIcmcntia.Romanorumlmpcn^i^^^
W^^^^^
ComcsHabfpurgi,Flandna:.
Aftronomo&Familiarinoftro,contmuodomcft.co,Granamn
fplcndorcmf.bicomparat,quumd.gn.shommibus ma^^^^
BrTanaxrc.
impcndii.eof^ itacxoma,,
Ancn-
dcLs.giiur.infigncspra:cIaraf5,anim.tutdolcsVm^^^^^
In eifdem^ deduccndis,nn fchciaicm
^^S-l^"^"
'Z^
Adh^fingularem
Aftronomia,cs airequuius.
obrcqma.qu^ nobis & cidcm facro Romano^I^^^^^^^^
MathcmaiTca
maiimcCarolcdonii,
POSTERIORA-
IN
IN PRIORA'
&
E IGl T V
ornamentLccoremus.
"^^Xran^um
M^^^^
g,f^ prodeirc.acnobiscoaIacnusmfcru.rcqu^sm
prfentcs
rcc^imusac affumpfimus,ac pcr
^''S^^y.f
J"^^^^
liberianbus, ^"'^^^^'^''''^^^^
rogltiuis. cxempt.on.bus.
domclbc.,
fam.!.arcs noftri. cont.nui
^.Sst;cS^^^^^
Qaapropicrmandamusvniucr5s&:f.nguhsPr.n^^^^^^^^^^^
&on.bus, Gubernatonbus,Cap.tanc.s,
&
Guibus,& aU.s qmbufcum^ Omaahbus
nob.s. ac
condmon.s
nfcanir. ?ccuiufcun^ftams,gradus&
Sa Romanum
& Fam.harcm
poftunt.
!mper.um f.dem
obfcruannam graia^
vt icCa:fare.s
omn.
conirad.ft.onc
Arch.^.fcop,s, Ep.fcop.s,
At^^^. vr^^>^^^
&
(ubdm,S<
Ducbu. March.ombus^otn.
f.dcl.bus d,Iert,s
quocumq. nom.nc
^^'^^^^""^^^^^
fi.c^^^^^^
.bus,
&
Fam.i.an
noteThab;:mi,honorem5cteneam,acaba^^^^
hb
ta^^^^^
riuis.cxcmp.ionttMis,cmoiumcnnspr.u.Ic8..s
adnoltra,vcleorumi-ominw,w. 1""
N^-rnon dum Stquot.c*
r^*f,i.,r.
fcriiro
CAROLVS,
conduftu ftudcantpromdcrc.nuilama
ViditPalatinus
lo:
Vidit Naues.
CAESARIS M^^^
DE EODEM APIANO
IDEM TATIVS.
FACTO.
MATICO
inauiam,
Nobilitat, ditat,conducit,adopiai
Caiolus ane capit.
Hac
doctos Cafar
propnum.
Obcmburgcr
Sccfc;