Sie sind auf Seite 1von 226

Digitized by the Internet Archive

in

2015

https://archive.org/details/superlibrosdeaniOOgile

V.

r-

rf*

AEGIDIUS ROMANUS

Super libros de Anima

De materia celi
De intellectu possibili
De gradibus formarum

UNVERANDERTER NACHDRUCK DER AUSGABE


VENEDIG 1500
MINERVA GMBH FRANKFURT/MAIN
1982

ISBN

3-8102-0015-8

Druck: WS Druckerei Werner Schaubruch Mainz


Einband: Buchbinderei Krankl Heppenheim

]jbroiogus
(ntffpictid

arWotcUd 0idy (Romani Ipaemi/

tru3 o:^nie 3fn libios oc anima ejcpofuio.

36

ronianorum

fpcctabilt ac illiiflrt jpfapia orv

undo fibi ^pfiu Dilecto oiio 3 a


cobo:Diu5oam'6gagetbaniro
f l^omagcft canonico 5'ratcr egi
diu6 romanue otdinie fratrum
beremitarum Taneti augudini
feipm ac^mptani ad Tua biipla
cita uoluntatem.Dii5 intra mc

tacitus cogitarem gd uregriofitati erga qua tata oile


ctioneafficiotmuncri^ offerre ualere circufpecto nro
ingenio:? pTideraraurainduflrianali oeaeuinil per
me pofTe uobie trafmitti Decetiustnil oedinari utili':
^e^pdnem libri De aia: cuius cognitio ad ocm iierira
tem videf,pficc:? maxime ad nalem:ad qua capefee^
dam tato videt itellectus fup coem modii boiu5 ce oi
fpofitus:q^o dcus altiflimus p:e multis alijs pfonaj
uram nobiUorib^nalib^^poinanit.ioufcipite ergo Dialecte cb^infime Dedinatu Donii aio lerabudorqb tato
magij ronemDonipticipat,? tato magi? Teec placitu
^bat.necnd c taro maiore mea cbarirate ? folUcitu^
dine erga ueflra nobilitate arguit c ondit:mto pofti^
lationi pueniesoblatu3elfe oignoTcif poti^ petitii*

liatloropbussa^:?/^
? limites pTiderationis pbi nalis ait ufqueq
.

pbificu5 op3 cognofcefpem:? qo qd eft.i.ufq, ad que


terminu3 pdt Te ettede pfideratio pbifica:fme pfiderario pDi nalis qua bet oe fpebus. i.De tormio que funt:
qd gd ed.i.que ^ncipalr ptinent ad roneni gdditatis.
buic aut qoni ? ingdtioni riidet idem pBs ibide Dicc?

gj ficop5 pTiderarepbiricu

foima fpc5:? qd gd c(t:que

admodu op5 inediai3priderareneruu5:?

tabtu es.no
eni oispftderatio nerui fpectatad iuedicu5:neq5 gcgd
pot pftdcrari oe ere ptinet ad fab:um:nec ois pfideralio Dc formisXpcctat ad

pBum nalem.qre fi vide

uolu

mus qlitcr pTati artifices pftderat dc pdictis:videdu5


cft qlij fit

cofideratio mcdicifabri

? pbifici.dbedicus

qiiide fipfideratDC neruotboceft inq^til in eo vult in/


ducii fanitatem.ois igif illa pfideratio que fanitatioe
feruit ? que oidinaT ut fanef iieruus fim gr
ell:fpe/
aat ad medicu3.fi aut fit aliq pfideratio nerui bac tr
I?'"

fcedes:fbrer fuge pot pfideratione medicitfic q: faber


pfidcratDeere.nitcjceo polTtt artificialia pftrucrpfidc/
ratio er io ut ozdinaf ad 0 pus uafo^r eneos uTalio;: ar

quepftruunf ci:erc:fpectare p6tadfab:um


fi fit aliq pfideratio eris bac pfiderationem
trafcedes fubterfugit pfideratione eius.
boc ergo
pate pot que fit pfideratio nalis : ? ufqued fe cjctendit
pfideratioei qua bd Defoiinis.maj nalis pfjo gcgd
pfiderated aliqmo motui? trafmutationi piunctu5:
qi ut d: ipl?i^que noamplius mora mouet non aiip
piius funt pbificepfidcrationis.fotmecrgo oino ima
lesnopiuncremaefube tranfmutationi ? motui ^m
tifidaliu3

erariu3:fed

fubamno runtDepfiderati6epbifici.^taq5tadiu feejc


tedit pfidqatio pbifica erga

forma illa que aliq

foimas oonec pueniat ad

mo efi (malis:? aliq md e(l pfcctio

mae.ibi atit erit flatus ? pfeaus terminus pfideratio


nis pbificc.gcgd aiit efl ultra forma illa pfiderare fiiii

fbam no ulterius ptinet ad n^cm pBm.forma aiit ub


tiiria fim pfideratione pBi ultra qua 116 fe ejetedit pbs
nalis.ut ait 6ine'^ 1 pbifi*' efl aia bumana. UbofTu/
inus igif fic Difliguere oe formis.oiccdo quafd a ee oi

no males cuiufmodifunt forine eduae dc potetia ma


tcrie:tam fim fbam ^ fim Difponein iQuedaj vo funt
qfi

penitus (mdlcs ut itelligh(e:que fiin pBin

me^'^

funtentes pter oem mam fcnTibilem ? intelligibilem.


lueda aiit funt forme mcdie:ut ate biiiuane que funt
pfectiones corpop.biit enim fe b^' aie qfi mo medio:
qr l3fim fba5 116 cducanfoe potetia inac:ni fiuDifpo
nc De ma fut educte. (CJucipit itaq? pfidaatio pl3 i na
lis a formis penitus in.iUb?tenmnaf ufqiad aiani
bumana.que efl quodaiuo malis:? quodamoimalis:
fed CI15 pudum cft ad talem aiam fiflit pbus uec fe cp
tendit ad ulteriores foimas: qi Deformis abflractis;
ciiiufmodifimtiutclligeiuic:eo g)uonmotemouea't:
non ulterius confiderat pBus uaiuralis.

VllV

pare pot

quem ordine

beat bc liba

quioioeaiaquebemus premanib^
inter alios libios nales.nam modus pbifiais? meta
pbiiiciis

qdamo vidcf oppofitns.eo

cus ? nalis

qfi

^ modus pbifi/

bd flatu3 in fupmo ? no in ifiino bd


.

enim flanij fim abflractionc qui efl fupmuc:?

116 firo

pcrctiouc quicftifimus.miUaenijeflpfidcratio adeo


pcreta:?adeo?iuucramae? trafmutationi ? motui
que pp boc.? fim g; b* ibrerfugiat modum pbifici:efl
tu aliq pfidaatio adeo abilracta ? adeo fuprema que
no fpecrat ad nalcm:? ad qua pbifieus no fe pot oflc/
dere.Scia vo meta pbifica ?Diuia mo puerfo febabet.
na 116 bd terminuj iii abflracro ? in fupiemo fic g> fit
aliq pfideratio adeo abilracta ? epccUcs que tr afceii/
dat pfideratione metapbifica? Duuna:qi q^to coftdc/
ratio efl altio::tato magis cfl mctapbificalis:eo gj me
tapbiftca coftderat eas altiffunas:ut d: r incta^M?cc
tii modus metapbiftcus flatum in infimo ; qr efl aliq
pfideratio adeo pereta ? peta que non ptinet ad mera

pbificuimqui cfl artifex: cois:l3 Ptinc poflit ad pbificu


quiell artifeje fpalis.CJldurednm tu qr C115 Dicimus
metapbificii no bd flatum in fupremo: qr no pot ce co
fidcratio ita alta que 116 fpcctct ad ipm inrelligcdo oe
pfideratione bua per bumanaimidione.CtUrii aut
fit aliq pfideratio iufpii ata trafccdco cofidcratioiiein

metapbifica nocflpfemisfpcculationis.ficct cujDi


cimus pbilicu3u6 b:c flatuj iii infimo fic qr fit aliq pfi
deratio adeo pacta que fim qi b fbrerfugiat pfidera/
tionem pbificaiiutclUgcdum cfl boc fiippofira abflra/
ctione:quaregritquelibet fcia.ua' fi fiepereta ? male5
pfiderationem bd udlcmiis:ut ad ipa indiuidua ?fui
gularia eptederemus c.a:patet qi dc talib no pfiderat
pbificu6:co qr nulla fcia circa indiuidua ? niio fuigii/
laria cfl.qi taliunv.ut d: 7mc.ii6 cfl fcia ncc Diffini
tio.igif boc mo funt intcUigcda que Dicimus: qr cum
tres fmt modi editialcs pBic.pbilicus.f.iuc tnpbif C115
? Diuinus.Diuinus ? merapbificus modus iiitcr fcias
bumaiiitus inudas nd recognofeit fupiorem artifice
nccbdflatuinfupmo:iraqrrermicf pfideratio eiad
pfideratione artificis fupicris.lC>bifie^vo qitu ad mo
dii abflractiois iter ptes centlalcs piric 116 rccogfcir ar
tificc iferiordut qr terminer ei piideratio ad aliqua?
cfTentialem partem pBic que fit magispci cta ? mino
risabflraaiom6.'3ucipit itaq> modus pbiidns:iitpa
tetpa iam Dicta:a formio infimis:? oino in.ilibiis
terminaf ufeg ad aiam bumami : quare fi pbifiais bd
Ilatii3 in fupremo aia bumana ad qua terminaf pfidc/
ratio Pbifica cfl Diamlfima ?.fupma iter ca que cofide
rat pbifieus naUs.boc ergo pfideras pirs noles come
dare buc librum in qno Deterininaf dc oi aia ? fmcipa
liter

aiabumanaait'in^mis ponedacc notitiamDC

aia;qD intelUgedu3 cfl q'5tiim ad ordinem Dignitatis,


ordine enim Dcctrinc liber DC aia non efl bmusinrcr
libros n.iles:fed tenet gradu februm:? Dicif fdtus dc
nalibusuit iibauimus in iioflris editionibus quas fc
cimus fup pbificis.oidinc tu Dignitatis bic c:l fniius;
uteflpababita maiufcfliim.bisiraq} vifis brciuicr

ad expofitionem littcrc accedamus.


a.i

iBc Xiiiim

0 no;: bonorabiliu noritinm


opinaiifee. iUbagie aur altem

aialiii 'z reril aiataru que fut qdamo nobtlifiiina


pa naliil rcp.GlIlotadu aut q: I5 notitia De aia -z po^
tetiar ei^faciat ad notitia oiu5 fcia:p 'Z vtutiirco Q ce

^n"'

tcra talia btit ee in aia uel i potdua eipotilTunc tii Ir


notitia facit -z ptinct ad fciam n.ilc:eo qj fit pai a ei' <r

altcrarant 'r\n ccrritiidincraut

cvcoqnndio:pqdc 5 'nnirabi

liorii3

cft:p:optcrutrac^ bcc

anime billona 3 rationabiliter


uric^ in pzimia ponemua.

nobili(fimapareutfiipiDiccbaf.

circa ipfam.quo:^ alie ,pp:ic palfionce vi

liber ficutalijUbilpbi oiuidifin^siiafs ptea.f.m

cbemiale^ejrecutiUiipje>ecunaidpirib(.Llli>iiti'
qonie cc. J'5 nptc aut .pbemii ut cometato: inuit

fliit

itedit

dciif:alic aut coes -r animalilnie inclTc.


Tradit ozdine^cedediiii bocliiduce3 boica ad amo
re buifcie cp ozdie Diccdo:c Dic q? noa ingrim^.i.iii

pb^ iducc i?oic? ad amore b'frie.q5tu at ad pn5

tedim^pfiderare cogfce nam t iba3 ipfiaie:z pollca


pfiderare itedim_queciiq3 acaitia accidiit circa ipaj;
qrii accntiu:fiueq?j^^eratu 'z padionil alievideiuee
^pzie pafitonea ipfiua aiezalie ailt videntur efi*e cornu
nee 'z iefle aialib.i.icfie toti piilcto pp ipfa5 aiaimuel
ipfa aia aialiV iclt.Gltlotadii at q? qjdiu aia
ep eo
efi piiicta cozpi nulla b5 opoiic qua iio coicet ei: z que
116 fit totipiuncti:eo (p nulla fit opo ipfiaie que aliq
mo no idigeat ozgano cozpali;ni qz aliq oponca aie w
diget b pisania magia per acena ut itelligc z fpecu^
lari:aliq vo magia p fc utpcupifcc urirafeizio Dcm dl
qj aliq pafiioce videnf ee inagia4>{)e aicraliq vo vide^
tur ce coca c c6pct2 ipfia aialibue uel ce toti piiicri.

fpcctatqtuotl^utqueuiclinatnoaut oefideremue
amem^aliq feire.^" eft oiguitae -r bouorabiUrae fcv
to;:.na' mto abq fcibilia funt oigniora <r bonorabilio
ra,tato magia cupimilla fdre.i dl^fed^: iitiUtaa
fdbiltmqt <^to fdbflia magia rutj>fiaia 'z ad pira uti
lia:tato magia uolum^llla cogree-j*" ell o:do cicedo

ru:qt mto aliq fut magia oidiatc tradita:ta'to magia

nbelam^ad lllo|:notttta.4"*efloifftcultaaeo^que
tradunf In fcia.ina q: irafcibilia nfa femp vult in ar^
dmi tedJf eofpfo onr aliq ce ardua-r oifficiltalibeu
ter uellem^ea cognofec.ClC>I>a Igif ut noa iducat ad
more b fefe in poc ^betnio qt uo: iiiuit.^ oicit bac
fdaj ee oigna t honorabile. ait ed ee4>(icua c utile.
5 tradit oidine oicedo?.4 ult manifeftat q)ta fit
tjiffiniUaa in ofcedia.i^ ibi.L tlr dt c ad vitate* J 5
<bi.L3ugrimat.j4(bi.LiOinoarc penit.JDlcit
ergo qj noa opinatea notitia altera.t.fdaj aliqua5 ce
magia bonopbonorabiliii.i.ec magiabonu bonora/

bile altcra.f.qs altera fda:autfim certitudinc3: aut ep


eo
gdej dl mclio?- 'i mirabilior.i.q: eft oc meli: ri

b'^mirabiliorib^Duoerpfur:qrevna
efi

fcia

magia

oeniio bono^tbonorabiliii qjalia.iidpp certitudi

ne oemfatioiauel nobilitati T Dignitate ibi.ftidit at


<p pp utraq3 beeroiiabilr utiq3 biUoria aic ponem in
piimia.dnotaduaiirqjljoiardafpeculatiua fitoe
iiiio

bono^ bonorabiliinqi fapictib 'i fdetib Debet

bono: tfi q: no oea fapietea nec oca feietea funt eqTr


bonoradidonooeafdcfuteqrr bonorabilca:fedilla
que cfl eertio::c efi De meliori 'Z mirabiliori ibo dt bo
:

iiorabilio: aliai-r q: fda t notitia tradita in li oe aia


inter fciae -r notitiae traditae in aliia Ubzia nalib eft

nobiliorifbo.i6pputraq5becnotitia
ce aia bonorabilirarc 'z Dimutate epeedit notitiae ali
aa traditae in religa nalib^libtie. iCinotadii et noti
tii oe aia ee bonorabiliore t Digniore notirua tradi^

certioi;-: efi dc

tiei alvelibzia nalib^rqtpfiderfltio n.iliataq5 in aliq


'z fupmo fiftit in aia buana dc qua bic fmcipali^itcdif:? no fe eptedit ultra illa.C'inurfii3 bno

excellenti
eitia cfi

dddmo

feipo q:

cfi -r

certio: : q: glibet certificaf 'z cppif in


viuit c bet aia5.dnotadu et qi ubi noa
bem^billoriiDe aia:trdflatio corneti bet narrationc3
De aia.D: at notitia Dc aia bic tradita bifioria r narra
tio magi? q'5 fciatq: fcireeil per cajuit d:
pbi'.*: p

magia dia pofteriori:*!


p effccr\i5 a ^ori;r p ca'5.iudligat eni bie pl3 a fbaj aic
per potetiaatr pordiaa per act^.attn o:die calitatia
potctic fiunt a fba c aaa potctya.fDeidc cii Dicit.
poft.notiria tnbietradita

CT tildd ad ucntafC5 ocm cognirio ipfiui?


inultu.pftccrcjiiavnncaufadnamrnnu
cft cmm fan$ piincipinni aiiimnlmm.

COndit bac notitia utflc3

z:

,pficiid

ut iducat boica ad

amore bui^fcicep.pfcctu c unlirateerDicca.qi becco


gnitio ipfi^aic v: multu.pficc ad vitate oiin mapie ati
ad na5.i.ad vitate tradita iu nnlib^iiamaia clltaiiqj

rDeindagi Dicit.

C73iiqrimu0aut pfidcrarc ^ cogiiofccrc


nd3ipri^'?r^din.poftca quccuq3 accidut

Zllbnino aut 'z peniP^ oifficiUimo:^

cftaccipc aliqua ftdcDcipa./Cum

cin fit qo C016 mltie alqeroico aut

ca que cll circa TuDam 7 ca que qd

qda? mc^
tbodue cc DC oibu 9 oegb*^ uolumus co^
gnofcerefubfiatiam ficut 7 cor que funt

eft.^^ouafiie alicui videbif vna

f m accu 6 ,pp:io:^ ocmoHratioiiisrquarc

querendum erituticB methodum illam.


Gllboftq3 pr>a idupit noa ad amore bui^^feie z ad adifcc
dii ipaj cp pte bonorabilitatia z utilitatia ei z ep pte
ozdie oicedo:p:bic ut Dtcebaf iducitzincitatnor-ad
bndii ftiaj dc aia z ad ifudadil circa cognitione ci ep
pte Difficultatie repteiii b'cogmtioe. 1 lla Difficilia libetcrfcircuolum.zcircaeacfi feruetiifudadii.i on
dedo aiit Difficultate ptiugente circa cognitionefulie
aic DUO facit.qz|)ondit b^'Difiicultare ec magiia^ ep
pte modicogfccndi.iepptereicogniteibi.Lumanifeftii fuerit.Jirca^"DUofacitfim q^DupliccDifli'
cultate tagit ep pte modi cogfcedi fbaj aie.^dl.fi b*
moduefitcoie.fcDafi fit^pzf.fciiaibi.LSiaur imn
dl vna.JDicitg.oinoautdl penitDC niioDifficillu
mo:;: acripe aliqua fide z aliqua fciaj dc ipa aia .cii eni
fit qo coie multie alyo reb ut oiV.f.fubllariia; Dico
au t:ut dl ea que dl circa ibam z ea que ell gd dl.i.cir
ca qb gd dl.i.circa gdditate foztaffij alieni videbif ce
vna ^ucdfl nictbodua.f.coia oibDC gb'uolum eogfi*nt fim accna.i.fic z pzo
fce ibajtficz eo;: ,P^^?
pzio;: accntiii Dicimec viui cocm mctbodii ut Dcmio
iie ur taluidl vna coia mctbcdiif-mt Dcmio:qre qiie^
rcdil utiq3crit ifta mctbodii
erit in fciedo

fit illa

fic

cocj pp

qb

Difficulraa

mctbodiis fic coia. r&eidc.c.D.

<U 0 aut no dl vna qdd 7 coie mctbodns


DC co qb qd cll:apli^DilTicilicll ncgociari
i

optcbit.n.accipc circa vnuqbc|3 qC 1110115


GiOndit Difficultate effe ep pte modi c ogfccdi fbam aie
aiit nodi
fi b'moduaii6fitcoia.&ed,ppziDicca.fi
vna qda zcoia mctbodue

fit

ampliDifficili.i.cfi

m^

iber ]^:iniue
ncgociarf cirf a cognitioni fldditatt ,opox

tcbit cui circa viiuqo<l5d>rirca vnaqiiaq5 qddiratc ac

act'^ potetia iTint iie ualde oppofite : ut 6mctator


air.(DinotidiT aiit gj aitfottalTm neciuni ce fcire in

dpe.qe firmodue^pn^^cogiiitioie cf.fDcidc.c.c.

giic

oifficflc

CriCu at inaifcllu fucnnucp ocnifo aliq fu


aut oirtorautaliq mctbod^iadbuc mlraa
b5 Dubiranoca 'j crroree : cx Qb^ op5 qrc
alia cni alio:;! pndpia:fic nucror ^ plao:;:
COnditcitTIdle cc cogfccaia5 c^ptcrd fcir.i ouo fac
q: f>*ondit 15 ec oiflficilc.: cniiat Difficulrarcs circa 15
pfigace ibi.L lC>:inui aiit foitaflio, J Dicit g 9^ cum

manifdlu fuerit que fit illa viar-r qe fit lUc modue ^5


que aedpieda dl cognitio gdditatie -r ibe rei ; ut cum
manifcftii fuerit utni

fit oeinfo aliqiaut oifio:aur etii


aliq alta metl;odu6 ut copo.fcitoenimodo cogfcen-

di adbuc multae

crrorce cji i pa r c
qb^op5 quere cognitione qdditatie T fbed^tq: alios alta fiit pn^tfic niios t plano^
ru.i.fupficics nir oiufa
IHotadu aiit 91 oc nio
uenadi t cogfccdi qdditafce oiffoncf rcf.:ui narrat
6mc* tbemifti^fuit tripleje opio.vna IDyppocra^
tietalia proniy.}* 3 r'*'.IDyp.cni iioluir uenadi oifiio
ne ec c qdditaterei p oemfone.plo vo p oifione.JIrif.
vo p copone.cu igf qlibet l?as opionii magnot biierit
oefenforeetDifficultaeell qefit inodu? acciptedi qddi
tate.oaro tn b'modu ec cognitu adbuc eft oifficulra?
l?c t oubiratioce 't

-s:

c^^iidpiieipri'rdc):

cyptcrd:ut*fciamq^n*cufrcifadatQddirate:rpq?
ptee 7p q fm* accipieda fit cognitio fbe rd:eo 9; alio^
ru alie ftir ptee c ^ii*.dnota'du et via bvppc'tratis
circa cognitione oiffdnij no ee UCTatq: ipo*ell oemia
rc ip5 qd qd ellmt^jbaf i^jioftc^via at plonie elt qfi p
acdie.na oifio p accne fac ad pHitutionc Diflfonisifed
via rif.ep fema copo ut c6ponc,ppzia oha.ppo grii
p fe facit ad pftitutione oiffdnie rei.rDcidc cn oicir.

C5 6

autfouallis neciu cft oidc q sc


nc^ c qd fit.oico dt utru fit aut qlitaeiiiuc
^riraeraiu fit qddd alio dfo:p pmo:;::ad

buc at uf^ eo:;! qfiit in pot^ia:aut niagio


cndelccbia qda finutru cni no aliqd pa;:
(TDuia oiyerat oifficultate ei in cogfcedo fba3 aliquas
ex pte ^ncipio^z. rei uret ipa rc en ii at Difficltatce illae
circa qd ouo fac.q: b'emiat b* oifftcultaree.:c]rcQf
c vnaqqs illas ibi.Linuc qda em' oiedee. J d einddia aiit ptie fciedus qipm 91 aliqd oiufimode bet
r6nc roti^c
bd Diufoe mddoe ptie fic oiarunodeuenari polTum cognitione Ibe ei.aia aiit <^1113 ad
pnefpcctattriprreil ddda rotu.^eft qdda totil
nibilc.q: oie oiffo crt pmo bne pteetut o: 7*mera^pp
qd in oiflfone aie ponede fut pice pre? tffinitiue c aia
erit ddda totil oiffinibile.: aia dl cjdda totii po^qt
bet pVee z tufae p6iice.;^eft qdda toni ulerq: bet <b
fe pice ptee Ibtuae.triag facit. qtfi^inmtoifficulratc
ee in cogfccdolba3aie:4)utipaert qdda totil iffini^
bile.z innuit b idemput elt (jdda toni po'.^ ,put elt

fit

aia

c adbuc qiie:ia eicopetat. na'uo

filtino

di oiffiiuciidi.vnue elt per gciiue z iiaeir B copetit


fiibqe ebpofitie ey iiia z foiina.ali^cll modue p addb
rameta ut p additione ^p:ii rt,'i ul4i^c niae z Beope^
titaccntib:^ et fotniie Ibalib^quefuiit pfectioniae.
pfi z I 5 ino oiffimf aia.iffo eni ci no |if)C cit
p gcniie

co'iii:fedmagieeltpadditamU4,'pc tiiaeucl
fiifecptibiiie.otlfimf enip

qjin

q'

giic

fit

aiaiut

fit

13 gielt act^cotpie.fcirc ita


in giic Ibeialiqd facit ad no^

cf^oilfbmeiqi pl 3 fcif qlte actlit:ur q: cIt act'^^


: tii qz ifib aie no e fimplr acctpicda
p gc
n z aaifj p 4p:ui fufceptiuumo ijeit pBe fimplr z
abfolutc gMieciu e illide in q giic fit aia fj qfi fubou
bio loquee ait.qj foztaflie neciii elt iuidc pdicameta
utfciam'in q* genes fit aia.Cinota'du ct^act? pox
tdiafuiito:ie que ptigutoibpdicametie:ur6mera
to: ait.imo aac potdia funt talee o:ie quebnt roiie
fincipij rcfpectu pdicanientircui funt he.cu igif aia
fit ^iicipui aialiiiit fit in gfic ibe tanq3()fi"':fiuolum
ucnari ifibnc ^ qdditate ei^ipoltqsfciuerim^^eu ccin
gne Ibeiinueftigadum elt que bap iiasci copetatian
act^aut porttiaitit utni fit in giie ibe tatuis^ii"* qd elt
act^ultanqs fin^^qd elt potetia.Cinotadu ct 91 pe H
la in qiia tiarraf ifTicuItae circa cognitione Ibe aie in
cgtil ipa e qd iffinibileipolTet tuidi i ptes uafiqz f>
iiarrav ifficultae qucpfurgit ey pte gfiis.fcdo que cS
furgit er pte :ie ibi.L
dbuc aiit utni. J fed oiimodo
bene babeaf meiie pBi e multiplicatione partium nd
lirii

m z fbalie

elt

multum curandum. pDcmde cum icit.

CT 6(ldcradu ate fi ptibili6 furaut ipribit'


Ctltarraia otlbcrratc q pfurgit cogfcedo aia5 inmtu

elt

qdda toni oiffiriibileaiai ratoifficrrare circa ercogn


tioC) iiiqjtii c totii qdda pofifibileoicce.qipiideradu
cit

circa 3ia3

fi

ilrptibilie aut ipartib lie fin Ibas

Ib5

aut fim vmtee z potiee ut 91 fit toni qdda poflibile.fic


enq fiippletlpac Ifam p^ trinota'dii aiit 91 circa pti
bilitate z iiiifioneinaictut 5^aIt.fuerlif uc opio^
iiee.vna platonie g pofuit aia5 iuifibilcm ec f 111 ibm
ita 9jitdlectualio ect in cerebzorpcupifcibiUe in coz^
deinalie z nutritiiia in epate. U*.vo credidit aia5
vni fm fbar ^ ccntiaiee aiit ptibile-r ifibilefj ponee
ita qi bet cinfae ptee no ecntialceifj potdialce. iDilfi
ciiltaeeit igif circa cognirionesaic imtcfi ipartibilie
f fiibltantiainiT partibilie fini pofitionce uel.put elt
qtiodda totum potcntialc.f Deinde ciim icit.

C t

uf ru fit rui9 rpa ois aia aut no fi aut


no fit filto fparutru Ipc oificra t aut ^iic*
:

CZagitifficulfarecircaaia3^iifcltqddarotiiurcou
cee:9; it iiieltigadii elt utni oio aia fit lilio fpei aut 116.
fiaiif no elt lilio fpn.qucnMii elt utni aie tin ifFcruiir
fpe aut et Differar gne.oifficultao elt g circa aiam ql^
ulitatc beat utni fit totii ule: fic fpeo iilTic gciiue ul ct
fic

analogti:ita qi aie 116 folii Diffcra't fpctfcci etia gfie.

qdda toni ulc.i ibi.L /Zofidaadu aiit z fi ptibilie. J


5ibuL
utrii fit filie fpd. JSupplcaf g fic If arq ac

(Dinotadii bao uao ifficulrateo c aia ozdiiiari ad


oiffiniltate 0rna.ua ifficulrao c aia ^ut cit q"dda' to

cidit oifficultae circaoiffdiie aie ufcirca ipas aianuut


elt qdda totil oiffinibilc.^'"aut qsrii ad geri':qi foiraf

poterit

u uolum cogfcc qdditate z oiffoiic aie iieciii elt i


uidc.i.oiuifimpfiderarein dffcnepfitaia z qdfit.oi^
eo aiit iits fit boc aliqdiaut Ibaiaut qlitaeiaiit qstita?
aut et qddaalid iufos ul ut bet alia If a iufo;:.i.al^
oru pdicato^.adbucaut utaiaeltqd iffinibile no fo

fie

accidit Diffiailtae rone giiieiut in

q giie linfed etia


op3 vidf que oiia eicopetat z utrum fit
eo:;squei potetia autmagiefitqdajendelecbia^i^qda

Iti

roiic :ie:qrc

act pfectio.cilTcrteiu

bocd paa imo

nmltmeo 9>

tii

oiffiuibilc.ua p poiieo aie z .ppetateo ci iucitigarf


qd icao.-r nJ ipfi^T imcultao iita .putaia elt

qdda totii ule ozdiaf ad ifficulratc

illa'

^nir c It

qdda

toriioiffinibileiqzfim 9) aliqd elt niaioi io ul minorio


ulitatioiric bd alV z ait iffiniri.Ulo g fnpuacini elt in

quirccirca aiajoce bao ifficuUateoiq: p oia iIta iucftigaribabetqdditaor-r natura ci''. (EUlotadii criam
cp oifficultao circa

aiam iut ipfa elt quoddns totum

niarimc auget cp eo qj iffinitio anda oc


anima ebeteffe naturalia r^ipnaiqninimldc elt iffi

iffinibile

cile

aliquid naliterTpzopzicoiffimri.

Be anima
Wk ddc5 ciu Dicetc6 t qrefce oc aia

Dc buinaiia folu videtur itcdcre


Cl^nuatis pdtetie mb^Diffinilratib^arca aianuinptc
iftarut Dicebaftejctquil dc oifttciiltatibaii6;pp quod
triafacit.qibejcegfDCDifficultarc csrcaaia5 jjureft
qdda totii uie.;'De oiffidrarc circa ipa} 4?ut cit qddi
totu pblc.3 c^cgf DC Difficultate circaDitfonca iialce
eji qua c;:ecuti6e appebit q5ta Dtffiicultae fit cir ca aia5

^ut ipacll 4dda' totii oiffinibilc.ultio aiit

ejrcgtur

oe

Difficultate circa Diffoneotqr ut lupi^Diccbaf oee Dif^


fi cultatee aic ad illa fu t oidmandc.i" pare icipit ibi.
L ainpUue autenr li iioii inulte, jrertia ibi L it t pto^
pter l> igif tainpBi.JCDJCircaf>"DUO facfm mDupfr
oiidit Diflficileee bn Dcteriniare dc utilitatccr.fi^enij

oiidit

IS e>:

locutionib^ antiq"ru.t cjr oiflfonc accipicii

da circa ipa5 aia5 ibi.(_ 5^oimidadu aiit qtenue. jDi


cit g ^ nucQdc em' aimg Dicdcec qucrctce dc aia fo
Ili vidcnf itede dc aia buana.tiic g fuppledue ell tc^t'*

cii

anifq folli dc illa vifi fmt loq Difficile

aeeml
5.8

cll fcirerqle

ut^J fit tale ufe qlc eft aia Ipiiana i qlecft fpc
fit tale ule qlc cft gcniie. j-Deindc cum Dicit.

me (tr aia

cj-fozmidadu aut qtenue 116 latcat:utru5


: aut P5 viiuqdq? al
aut
equircanieibouueiDdc^.^ial
tera:ut
7
aut
ute aut nibil clbaut pofteri^ cft . fftr
fi aliquod coinunc aliud pzcdicetur.

vna ro ipfi^ell fic aial

CPffagit fc5a3 Difficultate circa ulitate aie q orif ej: DifAnitioe Dada dc ipa Diceetqt foimidadii qle ut'c pona
tur ce aia.qtcnue no lateat ut|: fit vna ro ipfi^:fic aia^
lie.i.ficgiiiGrautfjvniiqiqj.t.^mvnaquaqj fpejate
effaltera Dilfo ut cft alia Diflo equi canie bois -z Dei.i.
cozpie fupcelcftie:Z tiic fuppledii eftiQr no eft qrenda

ma coie ro oie aie tan^ giiieuilTi talie Diffo

qrif no

cft ibifirtcdiiifjuUerHucftigadaeftDiflfo oiufap^aia?.

#m fpc5:qx ule qd eft aial.i.ufe qo eft gciiiie

: aut nibil
aut eft pofteriipie ptibilib^ml cft pofteriiie
fmt
ree Diffinibileeii: qb Dictii eft dc aiali filr irelligc^
dilcft fi qd aliud pdiccf qo fit ede fic aial ucl fic geiuie

cft

^e

<nnotadu 3 aiit qj Differt ufe qt> eft gen^' ab uli q 5 cft


fpce.ua fpee oe fe eft foima vita . fi aiit no cft vna IS cft
p accne inq3tu rccipif in Dtufie in jcb^i^cd gen^ et p
fe no Dic fo:ina:i luin vnarpp cjD.y' pl^i^^.pbaf <jj no
c ucra vniuocatio mfi ifpe fpalil1ima:c q: ea que vgiit
ad cquocarionez:noDiciit vna nam c vna fotniand
fiit^>^CDiffinibilia:n6cft^f)C alibDiffiuiliilc nifi fpcci

ce qrc no cftqrcda Diflfd aic taqs giii 5 i;l'r.iii5 Diflfd aiat


ulfi talio Diffo qrif no cft ibi fiftedu.fcd qreda cft na z:
qdditaeaicfinfp^c maxtena ^qdditaeaicbiianc:
DC q b ^ndpali itedifre pp qua tora notitia tradita i

mdu nec vna fozma ufvna iiastnec eft et ^^e Diffini


bile ^3 pccptuiqz ficeft pofteriYeb' Diflfinibilib:urcr
Ipie pticularib;imo cii DtftdncG fmt ocreb^^pcepti^iz
pfideratiG ab itellectu:z nd dc ipiG pceptibul'De ipie
pfideratidib^:ii Diffintedii eft aial ul aliqb alib genue:
Difliiueda eft ipa reemd ipe pcept aialiGzz qz aial nd
^^e Dic re vna nec fozma vna:id genno^^e b5 Diflfd

lidqre fi pdt bdi Diffo aie f fpc3 nd eft fiftcdii i Diflfiu


nitide ei^fin gcn.pp qb poti quereda eft ro aic f 5
eft rd boiecaut eq aut alternpiq5 quereda fit rd ei^
cftro aiaUGautgniGifm aiit biic modii eppoiie
f
di v: ii?emiftuiG irelle;:in'e buc tepii Dicce : genue f
Ypoftafim ce nibibfcd vo pceptidc3 itellr ee multo po
ftaihnglaribz reb Diflfimbilib:qre ule qb eft gen*
nd eft ppe Diffimbile.C ampli'aiii notadii eftdme
tarore atV expofuiffe buc tcjctii.refert eni qb oz ad opf
d cui euidetia fciedii q> ule c trip*^
Ilione plbnij.iC
qdda e in reb:qdda eft in aia:qdda fepaui.ule qbeft
in rebcft ipa r cp z ipa na re^ pfiderata p ta Pditde?
inaemfe qb eft in itcUeau eft ipe ?ceptul ipa fpes itel
ligibilif q eft fifitudo pluriii.ufe vo fepaiu ftit ipe idee
q3 pofuit pio ee qdditatej rc:;z p fe Ibfiftetcs.ulcvo qd
cft geniipfideref ut eft in re fic nd bet vnitateiqz gen
pf>e no Dic fozma vna nec re vnatfed fi plideref f 3 cd^
ceptione itell'6:lic vmi aliqd Dicc pot; qz oe vnogene

m9

foxmaripdtvnus pccptcollcae]c modicafmgutariii


firitudie:ttaq3 q5to gcneft uliue tato filitudo illa ej:

collr e Dcbilioz. CC^B^urfue

figcnbia ee fepatii:z ect

ozdo idea:p f m ozdine abftracro^tgen' et fic acceptu;


vilitate bic polfctmt

fi

poiiaemvmi aialfepatum q&

ect qddita 3 oiu3 aialiiiiqre

cii Diflfd vilitate bze Debeat


op3 cc vmi aliqd qb Diflfmif. genue g uloiflfiinicf ut eft

aliqd fepatiiml ut eft pceptiteU'e.uteft aiit aliqd ire


Diftdne iid bcbttiqz fic nd eft vmi aliqd . cii g ule ut eft
aliqd fcpatii nibil fit:qz idee mdftra fii t.ut eft aiit ?ce^
ptio itelfe fit pofteri^ipfis fingularibz rebDiffinibu
iib;gcn^pe Diffiniri nd pdt.gen itaip ut bet vnitO'
tc ulnibil eft ^tii ad opione pfonieml poftaicft fim
cp eft pceptio itelfe.pp qb cligibiU eft quae Di'flfdne5
fpem cy f in gen.itampli aiit notaduin
alicui f

cfte;tpdnctbemifti):utv: magie eead^>pofitti <pe;c^


pd omc.na ule ut bet ee ideale z fepatii ul'ut eft pee^
pr itelfe nd pdicaf oe pticularib;fed ut eft ree qdaj
pISe aiit ait aial ufc:z filr qbciiqj alib fit qb ulr pdicef
aut nibil cft aut pofter fcftiqrc mclivz qz oicaf ufe qb
nibil cc q5tii ad vnitate Ypoftalienicl pofteri*
oicaf q; ipm ul nibil cft
c qstii ad peeptione itdfe
^tii ad cc tdcale uf poftai c q3tii ad peeptione itelfe
pdt ni cjipd cdmeri trabi ad bonii itcUcctii:qz ufe qb e
cft gcii

idea I3 f

m rci vitate dc rc cditiafr pdicari nd poftitiqz

im cft in rc dc ipa cdittafr pdicaf tii fim opio


nibil
ne pfoitie opoztcbat ideae cduiafr pdicai i dc pticula
boc

lib d: cc niagio bonorabilie q3 aliq alia notitia tra


ditainalijelibzienalib^Cinotadii ctqjcii ocgiic
fozmam^vniialiquc pccptiiilUvmpccptiu ndnidet
pte rci:inde eft q>
Ypoftafie vna ucl fuiidamcni vmi
2:bcmiftr ait.^ giiie qde peept^ fine Ypoftaft fuinnia

rib cii ipe alfcract eae cc pticulariu qdditatcGiz

tim colica cft c^: tenui fingularlii firinidic.^ fbdir qr


aut oino nibil cft gcnaut cft mfto poftcrifingularib
addit aiit q> fpee na qda z fozma vult cditaqj fi pfide
ramgcn ronc fudamdi rcalio iifronc YPoftafietqda
md nibilcft^Si vo rdne pccpt:cii pccpt* nfi pofterio

femp appet Diflficftatc cc circa aia5 ut c qdda


lotii ufcqud qitcrcda fit ei^Diflfd.rOcidc cii Dicit.

15

reo fmt rcb':gcmie fiin 15 cft poftai^ipfie Diffonib:co


q> ree fmt DifFmibilceml cft pofterr ipfie pticularib':
qz peeptidee nrc irclligibilce pfuppomit cognit(onc5
f^nfitiiia accepta a priailaribrcb:qrc fi poffuin b:c

nd cft fiftcdii tn oiffonc giiierqz ge


nue iicc .p^ecft oifftnibilc p cdpdne ad fiidamctii ucl
Diffditc alicf 5 fpc 3

Ypoftafim ; qz fic qdaind/iibiUft:qt i5 Dic vini fiida

uolumejrpdnc tejet referre ad opione pfonie


<u f in opione ci^ufia fepara dc ptiailarib^pdicantur.

fuflfiic fi

Campli^d cft notadii qz cii Diflricilifit qrcDiffdnc5


aic f 5 fpc5

^ qrc Diffditc ci in cdi:qTrcijq c>:ponaf Di


5

ct^ tejit

C3

(i no multe uie fed pree


pu0
querere
rord aiaimaut pre >
utra op3
^iflfialc aut-r baru5 oeternunare que na

inpliu 0 aure 'i

apte nate fiur altcre ab iimicem elTe.


(Tl6oftmiiicftigaturDifficfratcectrcaaia3 ut eft qdda
toni tilciiiicftigat Dtfficultarce circa ipa; ut cft qdda5
toni polc.z qz fic potdic fluilr ab cditia aic fica pote
tijo fluiit

opdncctz

do buf

aic paflidcj.id

duo fac

cc,

iLiber '|^:imu3
oj ^mo (ngr (t o(fficulttc6 circa poe aic.iingr it t)if.
ftcultarce circa po0 ^op6nc0dibiL Dubitatioiicj
aiir l?iit JiTirca ^'"t)UO fadnqz^^tacit qo Dicriij cfl.

2ondit fpiucfti0arcb'oifficulratc6circa pafliocez

^^ctarce aic oc^uit ad cognitione nae qdditaiis ei


ibi Ltlf autn6 folu JlC:opter ^'"feiendu qjpde ad
triacoparari pnt.v5 nam:ad actus; z oba que tcdiit
mediaiibactib.^gondit 4 oidine piit poe refpectii
nae.iqu6c6paranfad oponcsufadact.; oeclarat
quo poecdparanf ad obamediatib actib.i^ibi
ut^ ptes. Jj*ibiLSi a't opa Dic g amp.ft non funt
multe aie in vno co:pe rm (ba^ f5 pteo ei poles funt

flrationia p:indpimn eft q6 quid eflv


CSftignat ca3 oicti Dices:qu6 qd qd cit fac ad cognitione accijtiu oiccsiq; cii beamfim faiitafii.i.fim imagiatione z eitunatione nra3 trade cognitione oc acen
iiboibaut plurib:tuc z oe iBa bebimoptie,i.pzecipue z fpalf ut bd alia Ira aliqd oicc.na ois oeinronic
^n'"eft qbqd eft.ro at qre qB qd e ibi fac ad cognitione accnttueft.qzqdditae iBieftpii"oiu5pafliomi cjti
in ipo qb qd eft.gfac ad cognitioiie3accntiu.fic
ca ad cognitione eflfect^tcacaitia factiit ad cognit6e5
ftetiii

pFes orif DifftctVas 4da uqt op34 re^us tota aia3 aut
ptes poles ei^^Difficile i at oeteriare z pas pJJrii .i. d
nuo ba^tportlqles apte nate futee altere adiuicej.i.
adiuiccT utru ^us qredlj fit oe eis ^oe
qua D:ii

^t

Itaaieurep.lTTnon^aut^^mJtometatore oe

aliq

qdditatistficeftect^adcognitioiiccae.pDeide

C luare

b.q: oebet ee ralesmt p eas aliqd piecturari poftim*


oc accntibz 4?f>etatibipap re?^:alf oi^ffoiies ille cent
fpiope z uane.io oie qj fim qfcuq50ifT6ne6 no cotigit
acentia cogfceifed neqj fim tales oifEaiief facile eft ali
gd ijr.agiai i oe ipfie acciirib:manifcftu eft ft* b'cicte
oilfdnes fiit oialectice.i.ipzo^e z ernee z nane ocs.

itelligS abf<B fantafia ee no polfit. pDeide ciI oicit.

C/tutru 5 op 5 queicrc pU6i?fe6:autopa

QUO copanf poe ad aa.fuppleaf aut fic If a.oa


to q; opotteat tnqre ^us potetias ul ptes poles aie 45
lba3:ent qd utrii op3^us quereptes poles aut opa.i.
aaipa^poru.ut ur^ 03 ^us 4re ip3 irellige.aut irelli
uu5diteiriua ponKTfenrireautfenfitiuu.h fenfiriuas
pom.Sil'r aut z in alystut utru op3 ^us querc ip3 ap^
petere
ipm appetitiuu.fOeinde cum oicir

CTSiautopapue itq: unq^ oubiwbitali>


Q 0 ;li obiecta bop pua qucredurficut fen^
fibilc fcrifitiiio:^ inrcUisibile iiitcUectiuo.
CiOndit qu6 inqredil fit oe poijs ut cdpanf ad oBa me
diatibacribDiccs.fiautoparuppleo3 fusore
ad pos.ite^ utiq5 Dubitabit alig 3 fi ^us 4 rcdti efi oBa
bof ope^ fiue Ipap portlrfic fi puf queredu efi 0B3 fen
fibtleipoaaufenfitiuo.i.i^ipin fentirec itelligibile
tpo itelleaiuo.i.^ ipm itellige. |~Deide aim oicir.

p.u,

ir^idrfautnoroluqD gd eftcogfccurilc
ec ad cogfccdu caa accnriu iii f bi|6 : Cic in
matbemaridegd rectu:'? gd obliqiiu 5 : -?
gd linea:'? gd planu ad cogfccdu g>recti 5
friagti agtj fut eqlee f5 et ecofifo. tacentia
n.pferut magna pte ad cq^ccdu go gd e
CiOndit q>iue(ligare talia De aia fac ad cogfceda lBa 3 z
qdditate ei^Xirca q^ tria facq: ^fac qS ocm e.i*af
fignat ca 5 Diai.je;c bis 4 Digerat pcludit qlr accipie^
de fut qdditates z oiffoiies re^.t*ibiLu enibctnJ
5*ibf J iQuare ^5 qfcuq5. J Dic g <p no folu cogfce qt>
gd e vi ee utile ad cogfcedu cas acaitiii iberetiu iBqs
i.iBis fic (n matbcniaticis cogfce qd rectu5 z qd obiiquii

7qdlinea ^qdplanu.ufupfidesutileefiad cog

fcedubacpalItonc.V3q; rectisaii^ulisfiit eqles agi i


triagri:f3 ep acentia pferut magna ptead cogfcedii q6

qd efi:-! tc eft fuppUda IfarqiB no e fupuaaiJ iueftigare oepbctadV^ potdijs aie.qt p 15 bem' magna via5
ad cogfcedu qdditate z (Ba3 ei^jjDeide cii oici^.

C7u 5 cmbcainue trade ^infanfafidDc


accrifib'^:auf oib^:aurplib^:mc'?

oe

fiiba

bebimua vice aligd optie:oia cni ocmon

Dic

b^potetysaiefacileeftvidcqjofnt.ftati cni appetfp


of tabappetitiuoan aliqbaut later ut no
eft o(bmaife(lu qu6 imagiatio o:t ab itellectu . credi
derutenf multi itellm ee imagiatione z fantafia eo O)

aut renrmuu:fUr auc 'nn alije*

cii

f3 gfcuc^ oiifoncs nd ptigit aed

detiaco^fcc.-b nec^Deipfia imagianfac'


lemaifeltucltq^ Dialectice fint'? nancoes
iTocludit ): Dictis qles Dcbeat ee oifTones oade oe re

ftellectiuu

4)raru:utitcUigcrc:aufircllecfiuu;renrirc:

Obiratione aut bfu *? palTioco aie


utru coco fmt oco '? bfuio an fit ali'

gua aic^pna ipfi^ : boc cni aedpe


gdc nccclfanu cft:no aut lene.
COiifo que Difficultates inqr ede ftit

circa pos aieuei


circa aia3 ut eft 4 dda to tu 5 pole; l?ic mouet qfda Difficultates drea paftides z motaie z drea opoiieo eiuf.
eft eni inqredii circa 15 iimi aliq talia fint jppa ipfi aie

ufoia talia coiccnf ralicotpi z fint ipfi piucti.tria


facit.qit>inouctb*oiibitarione.iaitfpialiqbopo-

mb z motibaie facile ell vide qb qucfif.3 foluit qone racri.oridcs nullas opones z paftioes aie ee ei pzo
mo coicanf co:pi.: ibi.L tlf

p:ias:fed oia talia aliq

plimo^' J3*ibiL ll'i'ape ail t. JDidt g cp cubitari


onc aiit bfit paftioes aie.i.mot-z opones ei utru3 oes
fiiircocj cbfuLi.ut^ioctcoicenf coipi bfiti 3133 an fit
aliq paftio ppa ufopo^J^a ipfi^aie.b qdi cni accipere
z pfiderare eft neduino tn eft leuc.f Deide cti oicit
aiit

C"^idcf aut plurimo:p quidc nullum fine


cozporcpati neq, facere utirard:pfiderc
cdfiderare.'? oiiio feiitire,
(TDuia oijcerat no ce Icue ul facile pfiderare utr paflio.
nes fint jppe afe ciI iil coicciif coipimealigs credet qi
oe oiVl 5 vidccct oifficilcait gj vi aiit pliinor inotuil
aic ul plima?! paftionii z ope;;, cr* nullii5 qdc tale pati
aia5 neqj face fine coipe ut irafei pfidc oefiderare c oinofentire.tji cti talia fint oiganicamaifeftii cftcacoicari cozpori z ee totipuincti. {"Deinde cum oicir.

cr^I^admcautalTimilaf ,ppc itellige.Si


aut'?

boc fantafia qda:autn6fiiiefanta^

fia fic ptigit uticp ncc boc fine co:porc ce.

CSoluitqonepdicta.Cadcui^cuidetiafcicdu g; cir
C8 aia3 4501 ad pns fpectat eft tria pfiderare.v 5 >1^5 aie
opones ci^:z 1133 coipis cui eft pineta . i oudedo g no
ee aliqs paftioes iftaliqs op6ncsj>f>as ipfi aic iria fac
qi ^ondit 15 e;rpteipap opoiui.i^crpte iiaeaie.3 ej:
pte nae coipis.i*il)i[_SiqdcgJ5ibiLtlr aiit aic. j
^preitedirtale rone ii aliq ed aicopo4?f)n q <oi'
carcf coipi eet itdUgc.fed z becno eft 4ipa:f3aliq
coipi coicaf.g cc.l 5 eft g qbait gj irclligC niavie affila

mo

tur ^^o.i.majrie v: cc 4^iiu aid ut

bd alia

z I5 ,i.itcllige eft.tantafia 4da3:aut no


jlfgi

cfi

lfa.fi

aure

fine famafia;

aa

pn,

anima
nianffdlu cfl 3) no ptiget utiq, nc<i5l5.i.ne<i5intdU05
el i>pim fli 1 cc fme coipc.i.nocoicari coipi.(T irio
tadii alit 3J oeitdUctu fucriit Diufe opionee.Qda cni
Pixerii t iicllecni cc fcnfuj 'i cc vnire ozganica ; ^in de
iteiraerat ipafantafia : q fe tenet ej: pte fenfinua.alta
itclligc no ell fantafia tii no
aut ftiit opioa^^.t va
fine fantafiaz^ qi numintcUigun qn laborenbi
fantarta:ntlq5 itclWgini qn laboret ibi eo:p.g 'i ip5 i
telUgftqd mairie vi ei ppiiii aic no ell fic i>p:iii ei qn

aliq

mo eoieef coipori. pDcinde cum oicit.

Co.tjCT 0ad igf aie ope;^ autpaiTionu.ppu 5 c6


riga unc^ ipa 3 tcpari-fi vo nuUu cjj^pu5
no uric]^ ait f^abifr^ lic recto iii$tu3 re

etu mfta aeddut ut tage enea fpera


P
emmo tri tagit ab B fepatu rectu . ^iifcpa

bile cui figdc


cu femp qda cu empe fit*
COndit no ce ali^ ^jptiapaliionc uropone aie e^pie
gjftqde igf aliqd oponu aut paflionu c
;pp:iu ipi aic ptiget urfqj ipa5 palftoiie uFoponc fepo>
ruufepan c6petfc' aic abfqj eo q? eoicef eozpi.fi vo mib
<pfiaie.oif C6

Iu tale ell ppu} ipi' aicjio erit utiq3 alia palTio uF op6
fepabiFa.fepati puenite aic abfq5 eo qjcoicef coipi. <p

opouFpairioftc^pa^fic fepati pucnico


aie^claratp fiFcijiceoiqjficrecto inq^ii erectii mFta
accidutiut tage enea fpera P5 puetumo tn rectu i.igtc
lepaiu ab o.i.a ma ui a coipe t q exiUtt.iTcpabile cni;
fiqdc c ip3 rcau 'i fp ell cu tid .4 coipc:tiic g fuppleda e
aiit liuUafit

Ifa^ fic recto int^tu rectii copetit tal tact^^iattii er q


rectu e i coipe 05 taati illii coicari coipi.fic ill6 qp vi
copete aie />5 qj b'^'.tii qi aia c piucra coipi:c e acr coz
porioioj oponc uFpaUionc illa cojcari coipi.tplflon
dti ateqi ^5 pB5 2bno folii fanamfaitare:f5ct coipe;
nec folu fdm fcia:fed et z aiari^tiiciiq} cni5 fcire fit a
iefa z acr*fanatiot0 fit a fanitate.attn qi fanitae ed in
cotpcad adii ipj fanatioio aliqd coopaf coip . fic q:
fda e i aia ad actii fdedi coopaf ipa aia.qi iilFo e act^
foimcq aliq mo no coicefp^c niac uF^f>o lbo:l?ic cit
S 3; I5 itelligeiuFe t aliq alie oponce videaf ce ,p^e ipi
aie; tn eoipo qi aia e i coipe c e act^ei.o5 q5diu aia ed
piuaa coipi oia talia ce ipi'piuctisr coicari aliqmo
ipicoipicad cctcra talia coopaf aliqd ipm coipus*
Clllondii qj tbemidific vi itelligc illii tc^tii qi d
aliq opofif ppa aie 3) e fepabiF.qi no c barcaliqd oci
ofuj i na.io fi q c opo aie pi>a e fepabiFcii ca. no i ma
nebit aia ociofa.f5 l5 no e irc ad mete
&.qlV cnic aU
q opo fepabiTcii aia:c ut^ fi aia fit fepaoil a coipe oci
ofaremieat uFcopetatci aliq opo ^'^aino c piitis fpe
culatioie:? e irc pter mete pBi.pBc cni no pFo vult ni

opo ppi aie illa ed fepabiF.i.fepati pot co


ad dia aliqd coopef coip.cii g qv
abfq3Co
diuaiac icoipemFaopoeicopctanad qu .4 nibilcoo/

fi

qi fi e aliq

petii aie

percf coip:nlFa erit opo fic ppa ipi aie

z fic

fepati5 ei

(opetfe ad quanibil coopef coipust-i: q nullo'coicef


coipi.(TTnonijit 5 tbemidiu bubitarcco qiv: pfio
argue a^dructfoeantf6ad oedructionc pnfis.aiteni
fi

aliq

fit

opo ^^a aiptiget ipa5 fepari:f3 nlFa c p^a.

gnlFaefepabiF.ad qbrndcttbemidi^qjqupns pomf


iB foia ptigetio uFpo'*';pt argui a Mructoe autisiut
fi feqf.fi 5 bo fic natabit poterit bfi natare.fcqfcpfifi
natabitndpoteritbii natare.cqi ficci ^ipo': io cc.
<UlC>odumtn aFrrndc z bieui^oictdo beceeputibi
Ka.na fi e opo aliq |)^a aie pt ei fepati copete abfq} co
91 coicef coipi.c ep fi pt fepati copere aie erit ,p^a ci
cii igif tn termio ^leiuef hpoflimarguc ta a oedru^
doepntl quanti pjqd tencdufitbc qfito.pDein.c.o.
JC,I 4

.l^^idcn^ uut T mc palfioce oce cu 5 co:pe

ccirarnilfuctudorrimo: : t miferico:dia*
pftdcria:adbuc gaudiu:'? amare:-: odire:
fimul eni cu? bis panf aliqd cozpus.
(DiOndit padioce aic z oponeo noee ei,P^a0 p rone fu^
pta ex pte coipn.irca q6 duo fac.qt pfa^ qt> Dcm e.
a*cxbinq^iJceratpcluditq;iDidDnepaflrionu5 aic 5
poni ipi coip uFaliqo oiganu coipalc ibi L^i at fic
ie bet. JjCirca ^"*duo fac.qi ^'ponit q; itcdit.2^bat
^pofitii ibiL3ndicatat 15 .jt>icg:qjvi z ocf paflidej
aie ee cii coipe.i.coieari coipi ut ira mafuerudo timoz
mi^icoidia pfiddia.adbuc aiit gaudiii z amare z odt
rc z cctcra talia coicanf coipi.qi fiFctl bm aliqd patif
ip5 coip ^iqd no c nifi talia edit toti^piiicti z coica^
renf coipi.Cinon'"at qi I;ccr6 pot ee fpalis ut foluj
pcludat DC padioiVaic q fiit in pte fenfitia.q: circa ca
magia Directe c p fe patif ip5 coip- eo appetit^fenfi
tiu^^fit vt^coipalie z oiganica.urpot bccro extedi ad

qfciJcg oponee aie.qi nlFa c

op6 ei circa qua 116 coo.^

peref aliqd oiganu coipale:l3 circa aliqa coopef cov


pua magia p fc: circa aliqa vo min. f Dcidc cu icit

Cj^ndicatatbaliqnaDuris qdcT inanife


ftis paflionib'^

pced^b^ nibil eracerbari:

aur timc:aliqu aut puis -? oebiIib^incuc


ri:cu accedaf cozp^:-: fic fe beat cu irafeif*
(ClCuobat qb ijecrat urqi> fuppofucrat ondea i cctcris
talibpadi6ibaliqd facc ip3 coipita q> 4)iit cozp ed
alr z aFr affectu aFr z alr ifurgut i ipo b^Paffidea.-Cir
ca 13 at DUO fac fi5 qi Dup'maifcdat ^po^^.i-*ibiL Hd
buc atjDic g q; idicat aut 15 V 5 g? oifpo coipic aliqd
coopef id padionea pdiaae ip aliqfi qdc a uria z a
maifcdia padioiVpcidetib^.i.fupucnictib-^ptigit ali

que nil?il exaccrbari.i.moucri ad

ira':aut

time.i.,puo

cari ad tiorc.aliqn vo a puia z cbilib padiontb'^ ?ti


git alique moucri ad ira ut cii accedaf ip3 cozp- uFfic

irafcif.Cm6n'"at9> bo vuo rpe plua p

fe beat fic cii

ad ira

ptigat fp3 bic flguinc accefti


fic bet iratua : tuc cx modico
motu pmoucf ad ira.qu at 15 no betet fi mlta ei fiant
no irafcifiq non cct nifi Difpo coipie exna alia z alia
cooparcf aliqd ad b^' paffioca.maifedii e igf talia cot
cari coipi;^ ad ea coopari aliqd ip5 coip.fDcin.c.>
ttocaf

alioiut

fi

uFfcwc coip- fic cifpofitii

CCT 3ldbuc magis

B maifellu.lRiro,n. tari

bili ntiincfc i palTioib^ftut bis aliq timeres


(TSdducad 13 idc alia ronc oicea <$ adbuc cd 15 magia

ad ralia coopef coip.na aliq fiir ralia


maifcdiiiV)
pnia qi nlFo imincre terribili fiii t timcrca i bio pafltof
b^.maici cni qi occurrut ei faradica nigra z obfcura
timer aliqfi nlFo tiorc imincteiq;^ no edet nifi coip z
coipis aliqd cooparcf ad b* paflioca. f Dcidc.c.*

Cr0i autficfc bet:mauifeftu:qm paHionu


rones in ma fuut. <T iQuare termini tales
ut irafamot^qde talis co:pisaut parris:
aut poterie ab boc:-: gratia buius*
CiCocluditcxDictlaqiqtad bacpalFioc? coopaf coip'
io i iffonib^ea^z 03 poni ma ut ip3 coipul pe cozpta
io cic qi fi fic fe bct;v5 qj ad bas paflioee coopef coip
manifedil ed qiroiiee ba^ paffioiiu fiit in m.i'.i.fur ac
cipiede ciI maiqre talea termi.i.Diffonea talea fiit dI
de DC talibpadioib;iit fi Diflfinieda c ira.Dicaf qi ira.
fci e qda mottalia coipie aut talia ptie coipia ut co:
dis uFfiguis.autira cd motralia pbc.vj.irafcibiF ab
I 5 .t.ab appcntipuipcfiocn: gfa b.i.pp appetitu oolo
ris i ?rio uFpp appetitu pene i vidictaiq^g ictii cd.
DC ira itclligedii c c cctcria talib.qz i iffonib oiuj

2-iber
cb^rponedti citia uf otSflHiiaHq5(oipal(:tircotp''ud

pe co:p(0 .Cin 6 n'*'aur ^ i ira t f t'palTioibq3ru ad


pne fpcaat e triapfidcrarc.ys fll6 q i ibi nialcait ac
ccfue fa^i>:aur mot^coidiy urmoipotie irafcibir
2 ^pfidcraducQdcibteffeauuiu
puipcrto.nl

ap^e

Wtradifirctb*l 5 cqbfacaltquccciratu 5 .q: videt fe


appcnrer puipcdi.j^^artedcdu c qd c ibi finale ut appe
t*
lita punitio ur appetit
i vindicta.erit
0 ira nto
talis coipis urinot^^potetie irafabilis fact'ab appen^
fi puipdtde pp appetitu pene in vindictaniel pp appcx
titii Doloris in ^io.i.in inimico t in paruipendde.

Vuc

5C PP B igif ia 3 pbifid cll pfidcrarc

Dcmanutommanfbuiufmodi.

c
^

pfts tetigit Difficultates circa aias

4>utDicq:bda totU ulet-r ^)ut eft qbda totti pole : i pte


ifla ut Diccbaf tagit Difficultate circa aia 5 ^ut c qbdaj
toni Diffijiibile.nalodndoDeDifFonenflliDifficile

efl

c accipe oiffones paffionii ei.p 6 t aiit eje


oiVitdis i ^ac locutioe foimari vna talro.ualde Diffi
Diffinire aTaj

cilee Dtffimrealiqd nafr^ c 6 plete.g circa qi>libet Dif^

finibiIe^uteDepfide"'naliacciditmaciaDifficulta 6 :
15 sia c oepfide"^ nali.g circa ea ut c qbda Diffimbilc
accidit niapa Difficultas, tota atit bec ro fup Duab''^).
p6 iiibfudaf;qru ft*e qi aia eftDepride"^iali.: voell
Difficile i aliqd nSlr oiffinire.Duo g fac.q:
coclu
dit eje ods aiaj ee De pfide"'nali.i<'ondit Difficultatcj
magna ptige circa naIe?ciff6ne5.iibiLDifferer a't
Diffiniet.JDic g qi pp 15 igf .i.pp ea q Dca fiit inaifeflil
c ia qt pbifici c pftderare De aia.na fi paiTioes 7 op6nc(
aie fut totipiucti:op3 afa 5 ee

ami alicco:pi6;fcd oe

ci eo q5 e aeternae ^eaio alicco:pis fpeaat pfide^


rareadnalengifpbiric^autpfiderabitDe oiaiaifi ois
aiaritact*co 2 pis.autpfiderabit oeaia qc b'.i.qucc
aacotpis.CCinon"aut q> Duplr pqt bii e)c Dcij ad
Pbiftoi fpecterpfiderareDeaia.p'^enil5appet qific Diffinifaiafic^pafridesei^qrericiDiffdne pafftonu aie

ponif ma urco:p*:ut p5 p bitanta op 3 qj i Diffone aie 15


ponaf:r3 oc illo i cui^Diffone ponif coip' t ma ^m q>

7 nffliS.puo aiif fac.qtp**Dflt D:ta3 ita modu Diffinic/


.

qddj 3 ibiL>ic Domr6JDicgq;DifferderDtfftni


et Dialc*7 p|jic*vniiqiq) ipoE.:ut
e.f3

fi

Diffmieda e ira

qd

qde eni.f.Diale*oicet ea ee appcritii rec6tr(nano^

aut aliqd b';ut appctitii pmutartois.ille au t.f.n


femore faguisiaut ee motii cal faguiiiis
circa coiiqru aiit.i.DC niio (ini fic rtffiiiictiti alf*qdc3
affigt mS5 ut pbific.alivo fpcj 7 rone ur Dtalecricm.
(nillon^aut Dia*5niaats ee arttficf rdnalerpbtcii vo
magis ede9ldid pbificmagitpfideratfoima'7 ut bet
ce reale 7 ut bet ee i ina.Dia** voeo q fit artifeje magis
rotial pot Diffinire accipicdo folii rone 7 foimaiabfq)
Ilis

Iis Dic ira ee

eo qj i filis Diff6nibaccipiat Iliam. pDefndecii Dicit.

CTlRogdcm

cniin bccrei.ncccnccft ce

iii

materia buiufmodi fi erit.


(Tll)ic oiidit Diffones nales ee

magis coplcta?

^ Dia**

Dicd.qi bec ro feu b^c tetio iit bet If a conietl:feu bec


qdditao exfinicda p oiffone e fpes rei .i.foiina q bet ec
i re 7 i ma.nece ell aiit bic foiina fi erit.i.fi edfiit ce in

ma reali 7 fibi.ppoirioata.c qi fic aliqd bet


ceficbdcogfci7Diffiiiiri:firoDadacoefoinia q bd
cc i re 7 1 mainunc^erit pfecta 7 copleta nifi ibi ponaf

mab'*.i.i

Ipfa mii.dnotadu g magis coplcte Diffinire pbificu


q5Dialecriai cii ipein Diffiniti6ibrcy nialiii 7 foima
rij epiitiii tn ma ponat ipfa 3 nia 3 :qb no facit Dialecti^
ciis:qui foliim pfidcrat rone 7 foima.c qi Difficile eff
Diffinire aliqd pfecte 7 coplcrcep ipfa Dhaqiie ell iter
Dialecticii 7 plpificii.* patet Difficultate effe magna cir^
ca Diffinitiones pbificas. pDeinde cum Dicit.

IT icut oom^r6 gdc queda

tal(5:q:

cocpi

nictu .pbibcs couupnoiics a uctis :

caumatib^:bec aut oicit lateres 7 la^


des:'? Iigna.a!ia;c>om bis fpopp ifia.

g
ab

iffingiiittMufa gfia Diffomi ur fepet Diffones n.Vlcs

Diffomi fiiit nales 7 quo


duo g facrqi peragit tria giia
Diffomi fiiic tres modos Diffimedi.i ollcdit duos il/lo^modo:pceualcs:9lui vo uocdialcibiLO.iic igif
alijs ucl iir oiidat

Diffiniedii c aliqd iinli

illarii
.

piediDicunf eoi& aie:f5 cii b'niotores:qt no moti ino


fpe
iif t:n5 fin t De pftderatiiTe pbifica ^m Iba 3 Dctfi e
ctar ad pbificu pfiderareDe oi aiatfi ois aia fit act^coiporfs:7fi no beat ^^as opones 7 pafrioec:^m qs no
uraf coipe:aut fi ots aia no e ralistqt ale ceIo^,p^ no

iiSIis.JDicifgqi vuaDiffinitiODomeqdcr6poiu7
folafoima:utqicrtopimcrii,pbibcs coiruptioiics a

furtales:ciiipeirelligaifinefararmare:7 no fint^p^e
aa**cotpis:necpiuganf ei ^3 ce:fed folii ^5 opone fpC/ctabitadpjpfficunopfiderareDe oiataqcuqj mo: fed
be oi aia qe b^'*f*q f aa coipis 7
bet opatioties
7 paifiones hn qs no utaf coipe.L Deinde ciim Dicit.

5oiffoqDicfpei;i.i.foimaibis.i.iuralim3pp illa.i.
pp tale fiiid7 bec eff oiffo copleta copicbedeus magis
c6pleteqfiitDcr6neDiffimti.(Cllloraduautcffc mo
dii pbi gj illi Diffoiii appellat foinialc q c Demiatiois

^o

g. Id.

linus

di logicii 7 nalda'eji bis q Di]t erat fepar nale pfj5 ab ar


tificib* alijs.ibiL aut ii6 c aliqs
q circa paflioes c c J
irca p"'tria fac.qi f"poiiit Diiaj iter oiffones tiales
7 logicas.i^c;: l;io qneoixcrat ,pbat ciffoiies nalcsec
magis copletasqj logicas. 5 cifliguit ciuiagiia ciffo
mi ut ondat q illar. fit n alis 7 q no fit n.iliM^ibiLTf^o

pe De pfideratide pRici.g c.l5 ide p3 p ill^ qd i fiiian


do tagebaf.na fi opones 7 pafTioes aie no ftit ei pf>c:
f3 alid mo coicanf coipi:op 3 aia 3 ee aaii coipis.pp qb
op3 ipajeeDepfideratioepbifici.(Din 6 n"et qj foite
ait ppincu pftderare Deoiaia autDeaiab^'ppitelligdi
as 7 motores appzo^a ros celoptQ ^ 5 viiuinodiiacci^

'|jl> 2

Cr^iffcrftcrautDilfmictpbific^'! oialccri^
<^vnuqo(^ ipfo? ut ird gd c.bic gde ap^
peritu cni3rcc6tnllarioi6 aut aligd buiuf

modi. 5 llcautfcruore fanguia aut calidi


circa coi:bo:p aut alius gdeaffignat 11133:

^0

alius
fpcciein 7 rarioiian*
CrOflefo aia5 cc oc pfidcratioc nali^ Dedarat quatapif
iit circa Dtffoiics nalestiit cx 15 manifeHe beaf
circa qdciiq5 alib pfideratii a iiali ut
Qf circa aiajt-r
fqd Diffimbilc e maxiaDifficultas.CSd ccuiddia5
fciedii qj mlifeileappet niadnia Diffidratc ce iDiifini
tfoib' nalib fi pfideref qu6 Diffirder Diffiiiitit Diale**

ficiiltas

udis ibiib 7 camnatibM?ec aut.i.alia Ditfo dic


maiiKiitcii

fol jj

D:Dom*elapidcs lateres 7 ligua.aliavo

>ncipiii7 qipoiiir neciratealijG.illa

vo

appellat niaV

fe qcDeuirafioi^pcro 7 cuiipomf nccirao.ciigfimsi


ponat necitate efficieiitiicfficics fo:mc:7 foima luac:
DiffoData per fine uel per cfficie'tniel per foimi Dieif
foinialic rcfpcctu Diffiiiinois Date per mam.pbiis cr^
goiiiloquedoDCDiffiiiirionib^no oifliiiguit iter fine
7foima:fedipfamDi(fimttone Dati per fincj appellat
foimalem:iniinofibn cofideranf ptaeraiDiffuiitioDa
ta per finem eff magiofoimalisq 5 aliq alia. q: filiis ell
ca cani 7 finis imponinieccffirateoib aliis. tC llliv
tandii d q> ex 15 iiianifeff e pj q; bec Diffinitio irc qp eff
appetitus ircrecotriffationis.c becDom^Diffdqo eff
coopimdii^^bibcscoiniptioiieaiicntis inibiibiis 7

caumatiVieff Diffcfoimalis.iiil)

irat^finalr iicdat

punire 7 rcc6triffaripuipcddd7l3bic fit finio

Dom

f.4>I?ib5

coztuptiocc a uctid t

oifToncfi fo:maU5 fiit.q: oiffonc? oarc p flue

foimalc?

pDeinde

cii oicit.

Dici Dcbutcllpl?itainamfcftu,

e ^ue i&t

nalis baru un

^ pBo.qr ^mpBo pfiderat fepata r ut fiit fepata.matbc"vo 1 } n 6 pAderet fepata:pAdcrat tn ea ut fut fepata.p 5 fcvo ubfiderat fepata:n ut fiit fepata.ClUdn
dum ergo qr Ac duo tetigerat oe pbifico.v3 qr pAderat

u q circa ma5:r6

paffioeo naleo ut fut corpiO nali'3:? orpAderat talia :it


nd funt fepatarita p bcc duo Differt
alqo artiAcib.
rone eni ifepabilitatio Differt pbi Ac a matbe" 'i Diui
no:f3 rdiienalitatio Differt ab artiAciVpracticiemt ab

ne aut isnora6:autq circa ronc folu5:aut


magis q cft ccurnffij.illo;: aut qe utert^,
DtfTdnum
CDiflictio inqdie DifftiiicdiiiiefTigar d
ftit nalce oiceeiq igif baru Diffoml e nalie utru Diffo
4 e circa ina3agnorad aiitrdiic 'i forma aut e nali( Dif
hnitio illa q e folii circa rdne fozmaraut magie 03 dI
ei nalio oiffo q i utriufq5.-x Ibdit $ illojt aiit qe cft ni
lio:c ait cp uterq3.lDinotadu atit qr eu trcd fuit modi
affigti Difruiicdi uterq? moue.i.DUO illo^ modo^fiit

cdiAcatore i medico: t mape a cyrurgtcotqr talco pA


derat ( corpe nali aliq n6 nalia:f3 p arte iducta.Cino
tadilctqrut coitcrpoiiif id additu pqt> fepaf pbiAcabali|o artiAcib 116 e oino ef ^ppoAtii.na cil feciffet
mmoneDCDiuAo modio D(ffimcdi:qrAm Diu foo mo
doODiffiniedI fumif DiuerAtaoartiAcijrcogruum fuit
pod illoo Diifinitiuoo modoo oare Differetia iter ipof
artiAceo.-z inter ipfao fcictfao.rDeinde cum Dicit.

iiile6.;vo<inali0.naDifT6poiiceformafola no cll
mini : 'i illa 4 >nu(t utruqj ut mas
e forma nalcs fut-lTinotadu' et gp I3 uue oifiones llnt
niles ut illa que ponit mi 3 'i qponft utrilq3:magi0 elf
tn iialie ponee utrii(^<^ ponee mam tin:eo O) mi no
At ni niA per coparatione ad forma.ur^baf fc^opbu
ficop.Cmotadii et p 5 oia bec adducere.ut oftedaf

<T cdrcdeuducft vuuenitfmo.^iccbu


uut q? pufliocoqic no fcpabilce a pbi

quara oifficuliao fit circapfideratione aie.T

naili0:l3DifT6 poiico

ma aialiu inquatu talce c]ci(lut:rtc fu^


roi 7 timo::'r no ficut lineat-r planum.

fica

paf

COuia ddamo Digreffione fecerat redit ad^rpoAtu Di-

ftoned eiu 6 4>ut talia funt Diffini bilia nilirer eo <p Dif
Anitionee talium quaro magie coplete funt tanto ma
gfe natiiralee iudtcanf.f Deinde cum Dicit.

ceo q; redeiidu ed vA uenit Amo.oicebam aiTr qr padi


oneo aie 116 f^abileo a pbiAca.f .a ii 5U ma aialtu tnq'5
tu taleo ertdilt fiit furor

no cft aliqs q circa palTiones inoc


nofcpabilca:-! ut non fcpabilesfunt ^^fc^

que no funt Acut linea c planiJ.i.fupAcieo quebnt coA


derari t Diffiniri Ane ma fen Abili.Sed b paifioeo aie

circa

fcd pbific'^ circa oco queeue^ bui^ co:pi0


7 biiius mac opa 7 palTionca funt.
CTiEjc b><^ QUf Digerat Dat D:ia 5 iter pbificu c alioe artf/
Aceo.z qr b^ o>ia bi^ qf> icidctalr adducif.io tria fac.

CT 3n tedetee aut dc aia necclTe dt fif oubi/ p


titee DC qb^bn cubitare op? ptrafeuntea

pmor opiniones copicbede qcu(B aliqd

qr ^ponit b Diiam.fcDo qr qA DifgrefTione fecerat a

leo neq5 fquatu filt fepabileo fuppleniA pbiAc:f3 pbiA


c ell circa oeo paifioeo t nciiq5 opa 7 paifioeo funr ra
lio corpio.f.nalis 't mae b^'q c.f.nilie.pDeide cu oie

CT /Circa qfcuij3 aut no inquam buiua


U6:uf DC qbulda quidc artifoc ell fi
gat ut inrtructo: aut mcdiaio.

Citr b0 q Dijrcrat fepat pbiAcu ab alqo artificiV.circa


q^DUO facpBuo.qr ^iepat pbiAcu abarriAcibpai^
nta matbe^ 'z oiuio ibiL lUo fepabiliu qdc. JDic g cp artifej: q eil circa qfcuq3 paifio
iico que no fut b.iqnc ii6 funt corpio nalio ut nalio
cflalia pbiAcoaitarttfejrpractic^utiilnictoraurmedic A ptmgat ipm pAderare oe qbufda paflTi6ib corporio nalio.qr pAderat oeeio noiir naleo funr.op 5 ta.
Ico artiAceo Differre a pBo niU.rDeinde cum Dicit.
ci 0 .ia fpeailatiuio

ePo fcpabiliu qdc.^Jnqliam aut no

DC ipla enuciauerutiut bni qdc Dicta accipi


amu9.0i "^0 aliqd no bfi bcc ucrcamur.
(D jCotinuat fe ad tractatu c pte ^recu tina odede? qlV oe
ata At tractadii 7 ejreqndu Dicco qr tredeteo aiitDe aia
nece ed Dubirarco ec oe bn Dubitabiliboe qb03 i oi Ap6nibabiTdarc7 op5 noo ee ptrafeuteo opione^ po;r
f.ati(iru:c copbedc.i.appbede ocia qbufcilqj aliqd
oe (pa aia inuciaiierilt z 15 oebem^facf;ut aticjru qdc
bn Dca accipiam.i.acceptem.Si ^0 aliqd non At ab
Cio bn ocm veain.i .timeam accipe 'z acceptare iHud.

ali^

cotin*^

taliG

co:pio palfiocaib cx rcftrictioc inatberna


ric\0c65 aut q> oio fepare pnC^pbua.

eSepar pbi Ac A a matbe c a Diuio ciceo qi paffideo q


de DC mio no fepabiliu in<^'^u no fut talio corpio.i.in
quarun6fiitiralicorpenali:f5ure;rreilricri6c.i.iir p
pAderationcreflrigunf.iirurbetalialfa.-erremotioe.
i.iir rctuoiicnf 7 abilrabunf a tali inanllao paffidec ul
niao rcG pAderar marbe*.f5 reo qfiir fepate ^5 dP fut
fepatcpfidcrat f>nipDo.Difrertgiialio amatbe"^ 0

amor timor gaudiu3 ?c. talia

cetiaipfaaiacutuo fnnt taleo paffionco Diffiniri babet per fpfilm corpiio 'i per mam nile.fDeide cii dic.

4>pofito redit ad ^ncipale itetu olledec qlee funt padi


onee aiepfiderate anilir-rquobeant Diifiniri.3pt^

nuat fe ad traaatii.T ad pte c;:eaitiui odedene qlirer


De aia fit tractadii t exequedu.i ibiLSed redeiindil
cff. J}iblL^ntedcte? aut. Jirca ^""duo facit.qr ^
ondii q ptinet ad pbilicii.r^^ btd 4 ?ii:crat oat Dria3
iter phiAtA Z arriAcialcoalioo ibil irca qrcuq3 aiit
Dic g.at vo noeft alige circa pafitoee mae no lepabi^

iRicipiuautqonie ^poneq majd


me vidcnfice^5 na5:aiatu igifab
iaiato i buob^rnaidme Differre vi^
def* videlicet motu 7 fenfn.accipim^autc
't a .pgenitorib^ fere bcc duo dc aia.

Cfintro^bcmiobicponiftractaturpoe;recntfua in q

modii ptajratu i i>bemio.^e>:eqf oe aia A3 opione3


aliou.ic^eqf dc ea A5 opione ^pria'.ipo icipit i /m
i' libAbiL Otic qdc a^orib. JjCirca ^"'ono fac.qr ^
cjreqf oe aia ^5 opione alio;t mtil ad rota aia3.rcreqf
oe aia A3 oDionc alioip q5tii ad pteo cf.ipo icipit circa Ane bpniilib'ibi.LiQm aiit cogfce aieed 7 fenttfac.qr ^ptiniiat fc ad oiccda.i
re 7C. J JCirca
cjceqf oe itctoibi.LDiciJt eni qda'.JDicgqr ^n^aiit
qdnio.f .(nqfitt6io De aia e apponc.i.^pone tlla d nmjcimc vfdciif iee ipA aie A5 nam.bcc aut Air ouo:io fcqf
qr aiatii igif ab iaiato i DUobiiia3:ie v: Differre. V3 mo
tu 7 feiifii .7 ibditqrirfere duo dc aia acccpima j>gciiiroribnivi.V 3 qriiiedigaiierutipfainmotu 7 fenfu.
Cinoradi|/iur qr qiieliber reo cd inqreda 7 iiiedigaii
daperfibii>pria.igtffiuoluinuoinqrere 7 fuedigare
DC aia ^n"bui inqAtidio oebet ce p ca que ifiint ipfi
aie .7 quefutei\p^aA3 ni3. CJlUotadii et qr illa futit

^ouo

ptiinuo
aUcuf p d flld offfcrt ab ali) d.illa er tl
ai e p
queoiatu imrrabiaiato.bccauf futDUo.inot^-r fcii
fua.qu ciii videin^ gp aliQd inouet fc c 9? (ciitir iudica
niuaipjaiatucc.iuelhgadaell gaiapinoni -z feniiij
uriucftijjada c p 13 <p c c 5 mot^-r ca ftfus.rDciu.c.D.

?2o.CtE)icm cni qdai-r marie:'? pmo cc aiarn


id qo cll moucs.xjcilliinanrce uuf q6 noii
incuertpm nopiigcrc nioucrc alrcmnu
01^ qiic moucnhiidj ficarbirran funtcc.
iLj:eqt x>e ueto.circa q 5 ouo facit . qi p nai rat opio^
nca aiof circa aiaj.i^caa nrpiobar.ibi.L ^diidcradii
aiit^'".
cuidctia aiit p^ ptis fcicdii qj ^gcitorce
nfi z aiuiQ pbi oe aia tractateeqdd conati liit inucili^
gare aia} iiiotu.qda cogiiitidc z fcnfu . qda vo utroq}
md.tria ^ facir.iia ^iiarrat opionco aniiqni oe aia i^
ucftigittu aia3niotu.:narrat opioiieiucitigatiu ca}

cognirioeTrcnfu.^^iiarratopionhudiiganusipram
utroq} iiiodo.iibi.L^licuq3autadco0fcc.J>ibi.
aiit ad cuidctia
L>Qm aut z motiuu.
partie fciedii 9) ^mopionc antiquo^ idc cIl iucftiga^
rc aia} cp co 9>c(lmoufourcjt co qt> cll^n"nioucdi:s;
fucfligarcipa}cjccoqbc(lqdmobilc ufcpco qbmo^
ucf .credebat eni amiq 9; iii(?)il moneret iiiii ntoueref.
tuo g facit. qt (>ait 97 antiq iuedigatee aia} per viam

moroicebatipa3ee aliqd qdmouebat? qbmoueba


tur.inarrat z adducit uanao opionee anti^rii iueilP'
gatiu aiam per via inot ibi.j_ tln Delnocr^t^ JC)icit
ergo gf antiq qda eni z inapime z pmo oicut aia} eife
<d qp e(l niouca.exdlimatee aiit 9; (d q 5 no mouerur

nd ptiiigc ipm moue.z^ qt iic efl ac arbitrati fuiit anti


qui aia} ee alterum aliqd cof que mouenf
alige.uirii bocfit uer 9) nl
llHlf

K^UUllell vi

|;)iimouetnifimoueaf.CDpm:
no oe moucd mouerj. tupUei via uenari poiTuinue.
p^via fumif C): eo 9; no^ptigitabire in ifinitu.ifumif
cj: co 9; Illud qi> cil per acena fepat ur z ptiiigit no efle.

^ma via fic patet.nam ut 4>baf in.;;7.pbi^.oc qd inoue


tur ab alio mouef .fi ergo boc mouce mouef .moucbif
ab alio.Tqtnded abire (n idnitu op}oeuenirc ad ali^
qdmouene imoblle.t'* via fic patet.nam mot^perfe
no eft in moueterfed in moto.fid enim fractio nd efl iii
ffagcntefedin fracto: z ficut Iteratio per fc noiielliii
alterate:Oiiwlterato.ficurr motnde(lin moucteif}
in moro. cciditiraq}moueti:vn mouce efl q;ieoric

mot^c qt qi> efl p aca'10 fcpaf z ptigit nd ce:'pt igit 91


repiaf motot (11 q noerit mot.a p pns 9? nd mouebif
nd gbn opinabanf antiq ticetee aia} el aliqd qi mo^
uef :eo 9; no^tigit aliqd moue nifi moueaf ip}:nec efl
ulV ue^ 9; oe mouce moueafta fic pti^t aiam moucr i
moto coipe boceflpaccne:nd p fe. f Deide ciI oicit.

CT

oemocrir^ qde igne quedaraur cnlo

rc ec Dic ipa3,3f nfinitis igif cjcnrib^ figuris

c arboinis:q fut fpei rotude ignee : 'i aias


oie ut in aere moto : que uoccnf occifiocs

Quevidenfpcrpouas inradijsqiia^: oc
leinecIenictaDic ^einocrit^ tonus nae.
Cmarrat uariae opionee anriqrii iuefligatiil aiam per
via mot^.circaqd^* facfmqi qtuoztalee opione^
nirat.na^narratopione Demoaiti.i*opione leucip
pi.topioiiepiaag.4narratopioii?aiia}:a.iibiLS(
mlfr aut leucipp. J}*ibi.L tli aiit t a piaagoricie, J

^^ibi.LSilfaiite anayogorae.JDic^qjoemocrir
Dic i^a} aia} et queda (gnc aut ec queda calore tgiicu
ndqrntib^ifinitie figiirie? atbomieocmoait^oicir
aia} ec igne.t.ec atbomot uroccifioc} igneas q occifio

neofiitfpc(rorude.T)icebateniDemocritaia5cdponf
ec atboinie q erat nae ignee z crar tignrerotudc.nam
ut i aere appet qda fiit cozpa pua niota:q pua cozpa
pp
fili puitate uocaiif oeciftdes
Dccifides videnf i radus

ppoztaezoenuoqr oecifioiiu ciiit oemocrit^ee oc fe


'Z cc cUd.t.pn roii^^iiac.CD
111 otidii dur tp cu funi^
ef ad lume.qz oifgregaf vifiie nr nd pofliim^vidc
bas
oecifidee nec boe atbomoc
pp fui puitat e.fed c li fu ni^
in oomo z p poztae ul fencflrae intrant
folaree radii
f uc
illie radtje apparet |?c occifidcet-z
bi arbomi qe
occiftoee oicebat ocmocritue ec oe feinc z
ule feme z
ulia(>ncipia toiiue nae:idefloium rerum
iialium.

HIC

oemoaiipofu(t
dubitaret
''L^eatbonicecbaeocaridec ec

iiae.lLDom 9; oe b iii libio oe giiatide


oi;im:fed ^iii ad pue fpectat antiq pBinefei
ucrutrefoluc cozpa iii mi} fozma z no poriierut
ad
n ptige nt cogfccret dn-nae cent nec erat ma z foz^

uria pii toti


oifTufi'

ma;f} oee pofuerrit b^^nee aliq'd coip^ulaliq


cozpa

naaUqpn^oiujOiperutceacrealiqaqua':^ fic oeaii^


iS.pvifo Dicam q^DiioriitDcrdne^ncipii.fimpliciras
z viuofitao.fiint cni ^n* fiinpliciarqi ad ea flat rcfolb
vtuofarqi eyeie fitit alia.? vt^eoiz

alio^z.-z fiit

fe

ette

dit ad al(a.cu

g b*oecifioce z b'atbomi fint cozpora


ualdcparua^ vidcanfeeiialde vtuofaeom continue
moueanf:fi pii_ r cru} noliuin Dcbemue ponere
97 fint
coipora:aliq(iaapparentiam bebat pofitio cembaiti
cozpora parua efrent pzincipia alio^z.
fozte Dubitaret aliqstqreoenioait*
pofuitaia}cdpoiiiepaibomie noq
bufcuq5fcd ex atbomic q erat nfc ignee. (D&icedum
97 ignie iter oia alia elemcta efl maxie aaiuiis z efl for
9; b

ItCriU^

lualiozcctcneelenictie:-!: qz

aiabetrdnefozme z bet
rdncmmotr.il z actiuircfpectu cozpie fi cx aliqmbue
atl;omio Dcbcbat cdpomaia Digna crar 97 cdpoiieref
exatl;oinio actiiuonbV foziualiorib^.-cuiufinodifur
atbomi nne ignee. (LifNiirfu} aduredii efl 97 cii ab aia

beat ce

vita:-* vita ^fiftai

caloiDixit DemoCTft'ipa}q

dc aia}ee igne queda aut calore.i.eeigneaurigiicam.


Diibitaret aUqe.qrc cemocrit
I
'^**'^*
pofuitaia}ceexatbdierotudi0. vr
eni 97 potP Dcbuit ea' pone ex atbomie piramidalib:
qz piramio pp acunic vi inagie biUo ad motii 05 figu,
ra rotuda.acuni cni bil fcidit mediu.cppfu vi oii mo
bile.(L.Dbm 97 fipniotii Debcm iuefligare Qia;:op}
97 1) fiat p motu q fit fibipgruue.motaiit fact ab aia
efl ad ocm oiia pouie.figura ff angularic.iqz nd efl babilie ut moueaf fm ocyvUd fitexatbomo figure pira
midalieui cuiufcuq}figurc biitie anguloe iiopofuit
Democritcopoiiiaia}:fcdexatboimf.roiudie aprie
natfc moneri ad ocm Diiii fi tue.rDcuide cu} Dicit.

tmUG

C 0ilr

at'z Icucipp^

bo:p

M fpiai iiidin pp

id q ninriniepfif pcncrrai

cp oe bi^ figii

rc 7 nicuc rcliq cuin inoiicanf.T i^a arbi


trntes aiamcccftkicsinaialib'^ motum.
dllarrat opionc leucippi.circa qoDUO fac.qi pfac qd
Dictu efl.zqi>Dixerat maifeflatpfigmi.ibiLtluc vi
uedi. jDic g.97 filr leudpp otcebar aia} ec fpica coz^
poraoeniio bo;zcozpo|Mdifibtliuppid 97 talia coz^
figure fpice maxie piit penetrare p oc
pora que fiit

oe}oiiaponie z mone rdiq cozpa cii moueanf^


ipa.big pljffi pdebit aia} cdpoiii cxialibcozpibmo
udib:ot erat arbitrar aia} ee efficies motii i aialib
CTIon*"at dmocritii z Icucip.tiufTc focios z collegas
vn qi> Dicebat vn^otccbar z ali^.arbiti aies g cr at abo
i.j7 er

filr

firc}opionebibaf.Cindii'"ct opionc Deiro.^

leucfppf iii

15

pfiflc 97

ni aia fit efficies motti i aialib^':

anima
b mot fit ad otj x)Ham fitoi'0ttu eft afam

copoiK cy

atbom(6 rotiidia qu< pfit p oe penetrare e moueri ad


oemoiia, fit.Cinotaduet<pl?^'atl?omia b coipa
ipfatqt

rotuda oioinf inou2 rcUq cozpa cii nioueanf 'Z


ut tactu cllaedidenJtaliqpbificiinbil mouerc aliud
nifi moueaf z ipfum.fCJeiiide cum oicit.

C ^1

viucdi terminu ee rcrpirarioncm.


^C6ftrigcfccnico^co2p3 pniicr:': cvtru
't

dere figurae pbetes aiaUb^motu:e>:co


no cfi ipfae gcfcc nuHaten^ auriliuin fieri
Dc forie igrediaib^ alije buiufniodi in rc
fpirado.,pbibe eni bae:'? que ifunt^ aiali^

bue Difgregari fii;pf^bc6 'r prtringc5 -r c6


P 2 imce :7 viue aiuc$ oiu pnt boc faccrc.
eni qud

Demo/
p fignu.ofiedit
CTiizleucippoeclarabatpq6dafi0nu^aia erat ex
atbomiapftitutaoicee.vnzviuediternuiiu oiciit ee
Dit:crat manifeftat

refpiratione.na ipfo cotpe aereo qi> ptinet t>cozpa u


diuifibiliapflringeteb^cozpa z extrudete.i. exter iuo
emittete figurae pbetee aialib' motii ex eo qjjjullate.

nuo e (paefigurae uFipof atbomoe qerceuo Dicebat


auxiliu neri oe foria igredietib^alye b^'atlpoinie in re^

fpirado.Dicebatem>l?ibcbaffigurafulbo 5 atbomof
q fii t f aialib oi^egari.na gen atl?oino;j p refpirati
one igrediee efi fil\pbfl>t6 z pftringee z copzimeo ali

oeatbomoenopmitteeeoeDifgregari.vndeDicebat
aialia tadiu v(u

mdiu pnt 15 fac.(Tinotadu aiit ite^

lione blf c i b ?firf:^ qz atboini ex qb coponif ata:


nullo moqefcutzfsfutualdeniobileetz nifi copzime^
renf ftati oifcederet ab iUicc z oiiTolueref aia.io pofu^
it Democritqjaialidigetrefpirati6e.qz aer exteriot
ptinee b*tbomo6 ezi attrabif p refpiratione exf edit

imittitaUoeatbomoeexterioreeqcopziimit atl?D
mootexqb^oponifaianeDinbluanf.zficptiuafvita
qt tadiu viuit aial c^diu potrefpirarc:z qjdiu pot boc

auxiliu fac.5 aujriliii fit oe forio.qz atboiniezfitco ex


teri^z Deforie cu prefpiratione igrediunf iteri^ auxili
aia q oat vi
af aiali ut priuef f vita.z qz fic e:fignii e
ti aiali fit copofita g: atbomio cii p atbomoe ptinucf

b'vita.(rinotaduet^ubi noe bemauxiliu5 fieri


oe fori6:alia Ira bet auxijiii fieri celit qb fozte Dicru5
allidit poni ll^(cta'*.qua in

aliquo fecuti fuiit

Demo

erit z l,eucipp.Di em' pofiiiiTe ll^ictagorao celil efie


magnil aiaUp biatii z rerpiratione attrabif ide aer:
fic plenatbomio.z qz p atbomoe i 15 aere exrltee auxi
lianf aialia ut ptiniienf i vita oz b* auxiliu fieri celit.
atbomi exterio.

vt reeqfutDeforioauxiliatifnocz
faciutadptiuationevite.iCDiceduqzfeoucdoopio/
ne Demoaiti z ponedo aia5 coponi ex atbomie in re
fpiradoz attrabedo aere extaiore plenii ex atbomie:
ut 5 '' inuit fup buc locii;trip* auxiliu pfeqmur.b"*
e qj atbomi ex qb^coponif aia eo <p ftnt nae ignee z figiire rotildc filt adeopilee ad moiu qz nullo mo ptigit
eo 6 qefc;f5 fempptingitallqueexeioDifcedc.patbomoj^attractoeexjeri^auxiliam.qtfupplefloc^Defce
detiu a_tbomof.ua fi aia ed copofita ex atbomiezz fp
Difcedut aliq excio fi no attraberenfaliq atbomi fuppletee locii Difcedetiu dati cozrupercf aial.i auxiliamur p b atbomoe attractoe Dcforie.qz illi copziimi t
alioe atbomo? eji qbc6ponif aia z no pmittiit eoj ita
Difcede. jiuuam p b atbomoe.qz fic vncarbo ignitfoztificaf z roboraf ad pntiaalterl^rbonieigniti:
fic atbomi exqbc6ponif aiaroboranfzfoztificanf z
tialidiopanfopa cie oebita ad pfitia atbomof exteri

us acutof .bec aut tria fatie inuunf i Ifa ubi oi qz atbo

mi exterl^attracti^bibet atbomoe ex qbcoponif aia


z pdrigut z co^nuit.^zbibct em' eoe ^ nd pmittui ipfoe
tiit

fic oe facili Difgregarupdrigutem eoe:qz nopmir


eoe fic rarefierizeo qz fuppleat qz fubintret locu di

fcedetiu

atbomof .copzimutatit tpfoezqbfacicdo foi


z reddut eoe ualidtoree ad opandum oipo

tificat eoe

raeioDebita.rDcindccumDicit.

CT ^idcf nuf *r a pict4gorici5 oictu cdde bc


rc ifdligcna.j0i]cerur ciu qda ipo:;: aiam
cc q fur I acre occifiocs^alq at bae mouc5.
(Tllbonit pone llbictagore.JCirca qb tria fac.qzf>p6it
1**
b^pone.i^adignat ponie rone.j^cx bm q oiX^
dit qz oee bi pBi q noiati fii t uenati fut na5 aie Plideraucnit tpa} eji pte niot^.z^ibiLDe bif at. Jj*ibl- tl
def aiit. J Dic g qz Dcin a pictagorici; vz eade bere itd
ligctia.i.eade

bdcfniajcuDCoDeinocriti z Xeucip-

Demo

pictagorici filr pueniebat cii pone


aiti: fcd qda ipfof Dicebat aiaj ee bae Dccifionee que
fiiiit in aerezzidiftmplr pueniebat cu Dcmocritozalu
ailr pictagorici Dixcriit
aia no ed b'atbonu;nec b^
Dccifionc6:fed cd qda vt%ouce bae Decifionce; z boe

pi:n6

trt

ipfi

atbomoe:z buiopionie dz fuiifeqdi p5e noie Brcbi


lauemagiTocratie.lCinotadu aut ^pictagorici Di-

amf illiqfecuti fut pictagora.ficgiteraridotelicoM.


feqnteo 3rido5 fut opionee uaric:z qda opiiiaf
z qda alib:ficitcrpicpoteratecuarie opioiice
z qda poterat opiari vmi:z qda alib.pDeidc cu5 Dic,

iter

villi

C iDc

bi 0 iju t Dicf u c pp id q6 priuc videnf


fi fu truQlliras nimia.Jn idc aut

iiioucnr-z

feruf TQcuq^ Dicuraia5 cc qd fcip3nioucs


(Tadigiiat buip6nie roiie Dicce:qz Dcm c oe bia V5 qre aia Dicaf edpofita exatbomie.ua 15 e pp 15
b^^atbo
miptimie videnf moueri.z fi fit nimia traiiqllitae i ae
re: z qz aia ponif ee qd mouee cii fim anttquof opioiie nibil moneat lufi moucaf z tpm.Digmi videbaf eie
qz aia ce t copofita ex atbo ime q fiit adeo mobilee.additautqzinididcferunfqcuqjDictitaias ee qd.i.edfe
aliqd fcipm moiiej.bi ciii ferunf i id z tenet eadc3 qdamdfniajtqzpfiderataiajroemot^.rDeide cii oie.

'^ideni^ aut oce bi onftimalic motu ina


dmc.ppuu ccaicr-r aliaqdcoia moucri.p
pter aiam:ipfam auta fcipa pp nibil vide
rc inouce qo no moucaf 7 iplum.

(Tdcliidit cxDictie qz oee bi p^i pfiderauerut oe aia z


uenati fiit ipfam expte mot Dicee:videnf aiit oee pl5i
f.qm noiati funtexidimade motii ee maxime ^pziiim
aie:z alia qde oia moneri pp aiam: ipfam aut aia^ Dice
bat moueri a feipfazDicebat enim aiam moueri cii mo
ucbat:,ppter id
eoe nibil vidcf mouee qb iio mo
ucaf z ipfiim.rDeiiide cum Dicit.

CT0ilr.1f':anai:agora0aia5Diccc

mouc

xc:i fi aliQo ali^oinf q oc mouct ircUccr^.


ClD>onirpdncanaxagore;circaqbDiiofac.qz^iiarrat
b* pdiic.i coparat pdnd eiue ad pone Dcmocrit i.ibi.
Lltld tnpenitjDic0:qzfilraiit z anaxagora^:fupple
pfidcrcuit aia 5 ex pte riiot;qz Dic aia3 ee nioud alia
z fi aliqe ali fccut e anaxagorazz Dixit qz itcllect.i.
aia mouct oe.i.moucroia:ficDice<:fitpplei eadeicidft
fniam z pfiderat aiam ex pte mot.f Deinde cil Dicit.

cnRo tu pcnitu 0 ficut ocmocritmiiUcqdc


enim oicit fimplr idc cc aiam 7 itellccmy
ucru enim aiebat cc q6 vidcf vnde bn oi/
cere iDomcru q bcao: iaca aliud fapico

^iber

loqf DC ipis.i .oe aia 7 itcHutqt mfroties qde eni Dic in


tellm 116 ee ide qi aia ; f^oixit itellin ee cam ei qb re ^
ctC7 bnopari.aitbiatitDixitbucirellhi ccaia3:attcni

no

videf ircllcct^fcmc^ poteria qdd


que drcai^>iratc:l5 ide oidt ai'a 5 't itdlcctu.
IT 6pararopionc Jliiar.ad opiont Democriti ofidco

i oibaialib magnis 7 piiis bonorabilib


7 ibonorabilib,pricg loqf anax.Deitcllectmnec cer
tificatnosqTr accipiat itellectii; na itellectoia 15 m
ptudetia no v: iefle filr oib aialib:fed neq; videf iee
oibboib.(Cinotandii autqj bn 7 recteagcre?''per

ipsitllin ee

q; oeinoait^inagi) cer tiHcanir iioM^magif patenter


iocut^e1l.7 no ira oitbte loquebaf iic Bnajta.circa qt>

c inanfeiTelo
(uriietre.:"oeclararana.i.n6ruirrelocnrnpaterer:red
tria facit.ot (>ondit oernoaitil parerer

i>ubie.3**epilogarcirca oereriniara.fct^a ibi.LSnav.


aut.J5ibi.LiQuicuq)Qdceraoin moneri. Joicit g

eii

ptudctiitq: pzudentiaedrecta^ro agibiliu:fic ars e re

aa rd factibtlitl.ur oeclarari bet in.s^etbi.cii g anax


Dixit itellectii ee cam bn aaedi accipit itellectu oictu3

ana)T.nd penit^noo cerrincatoe fua pofirionerric

oemoait^na ille qde.i.oemocrit^ fimplr oijcit

ide ee
aia^ 7 itellecrumd eni oifliguebat oemocrit iter irelle

aut nerd eiTe


vi.i,qi> apparet
Dicebat eni fenfnj l?:e vtntc Difciplinc i ee ide
qd itcllcci: vn comcdabat Ibome^j oieeo oemocrit^;
IDomc^t bn faee.i.bn cicc cil Dicebat
becto: iacet:
qfi ali6 fapiee.oemoait itaqj no ntii*nl'n6 vz nti itel
lectn raqi fit potetia qneda ciue Tit circa vitate: 'z qne
iit Difiicta a renfn.fed ide Dicit eneitellectu 7 aia;:7 u
ftu t

7 fenfn5.(Tinotadu ati t
IDomer ponebat
qn bcctoz tranfinntabaf in fenCu 7 in cozpe 9; tran^
fmntabaf in itellectu: 7 iacebat qj ali fapies.nolebat
tellectu

eni bomer<jj qii bectoz erat alienat i fenfiKqi iaceret


7 nolebat 9; eer alienat in i'
lellcctnicjrqiioreqnebaf
irellcctcetrcnfn6.7 qioe

fni pzudetia qne no

cft

imo

no

ide qi> aiatnec ieft oib aialib


ieii oib boib:f3 cii idc anax.
Dicat itellectii ide ee 91 aia 7 ielTc oibaialib uel priaf
fibiiplt uel eqiioee 7 iderermiareloqrur:nec certificat

fenfu5.' nolebat

fenfni

fic

nos ql'r aceipiat itell'3 i bac g pte magis e eomedadus


fic oubie c locut. [Deide cii Dicit.
<Tiuicu(j^i5ifi nioueriaiatu afpcreiuf:
biQdcmadmc motu opinari fut ai05ee.

(Dil-ptlogat circa Determinata.D.9iqcuq3qde igif afpe


Xerut aiatii lii mouert,i.q5tu ad motii.bi qde maxime
opinati funt aiam ee qd motu uel qd motiuii 7 mouc
t^ aliatoixerut eni 91 aia (pa mota mouebat 7 reliqua

Wamq^ aut ad co^ fce 7 fenrire ca


que fut.ifti Dicut aia3 cc pncipiaialij
qdefacidea pia becraliji^o vnu 5,

alienarin fenfu 91 iaceat qfi ahi> fapieezc 9; fit alie

nat in itellectu videf^; ric:qz frenetici alienati in fen


fu vnr aliena fape:7 vnr ee alienati In itellectu.iTDp

p fe no fac alienatione in in
tellectu.necitclleacftfenfu6 ut opinabanf Dcmocri
tc bonier:attn q: no itelligimnifi cii fantafmate le
fo organo fantallico per accne ipedif opatio itellect.
foc Dubitaret aliq? quo oemocrit
cedii 9; alienatio in fenHi

opiabaf ideeeirelitn7fenfu5 exeo


<p Dicebat ide ee itellj 7 aia3.CDi>J9JDemoait ii 5
loqbaf De oi aia:f5 foltl loquebaf dc aia aialithque mo
uer per .Dcfidcriu 7 appetinitimo et no videbaf loq dc
aia oiu3 aialiu:f3 folii dc aia aialiti refpiratiu : cii ^iba^

retcSpofitaaiaj eeexatbonn'o:q:refpirado7attrQl?c
do acre plenuj atboio ptiuabaf aialiti vitatfi 5 idc erit
fteira:qt> aia taliti afaliil nullu erit aial refpira? qf no
beaf iteirin:qd ee 116 polfet nift ide eet itclfo 7 fcnfuo:
cii mira fint aialia refpiratia butia folii fenfii.C Scic
dii g 91 ex Diaio Democriti triplr pot colligi qj ide fit*i

7 fenfuo.f>eni 15 colliaif eje eo ^Dicebat ide ee


itcUm 7 aia5.2ex eo qf> poneoat 91 uc eet ob 5 fenfu?

telina

Dicebat eni ue;t ci qb videbaf fenrnircii gvita? fit recti


tudo fola mere pceptibilia.ut oie nfelmi li dc vira
te 7 vitas fit adeqtio re;z 7 itellectuii.utoic ji!}oerivz
ueeee ^pziuobjitellorqgDicuc^^eeoBm fenfuoDlc
itelVm ee fenfu>:uc;t enifoimafr no cSparaf ad fenfuj
fs ad itelectil. 5,15 ide colligif ex oicto oemoCTiti ex eo
91 comcdabat bomerii bocoicetej. f Deide cii oicir,

C Slnaragorae aut iniu^

df^ofi^pBsoetermiauitopiones pBo^zuenattti

Dubitaret fozte
eil

acceptircirs

Democrit.qj no

qTi fapied alind.i.aliena:

tnoaitponebatitellectueerenfum:ideo comcdabat
boc Dictu boinCTi:qi cocozdabat pofirionifue.

'j^zlinuo

certifteat

dc ipa.

illbultoriee qde cni Cd5

q bri 'z recte di


dt cc iteUcctuialiq aut itdlecfU 5 bunc ciTc
aiaiu. u oib^ eni ipin icc aialib^maanis:

7 puia 7 bonorabilib^^r-r inbonorabilib^:


no videf aut Pm puidctia Dictue itcUcct^
oib^ filV aialib*^ inec:fcd nc(^ oib^boib-\
(Tmarrat poneanax.o.qranax.autmincertiiicat.i.ml
n certe 7 magis oiibic loQf oc ipa aia ulmagis oubie

aia5
per via mot.in pte ifia oetermiat oe opiomVpboruj
iientftiiiaia37DetermtnattiiDeipfap vid cognitidis
7 fenfustetrea gb duo factqt ^mo oflendit quo antiq
pBi oerermiabat oe aia p via cognitiois 7 fefus.i qb
Dixerat maiiifeftat p opione Emp.7 Ifblaronis ibiLfi
cut mpe.qde Jotc aut cp qciiq3 aiir afpexerit aia; ad
cognofei: 7 fetire ca que ftir.i.entia.q.d.cp qciiq: cofu
dcraucriit oe aia ex eo qi ipfa fentit 7 eogfcit cnttatilK
Dieilraia3ee|>ncipia ciitiii:7 qtoiiifimode loqbaf an^
tiqoe^mcipijorqzaliq pofuertirpla fn*:aliq vo vmi3:
io altq erat facietes.t.oicetec aiasee pia b.i.plura pn^
cipia.aly vo oiceba't aiam ee vmt boc.t.vnu ^ncipiu3.
foircaliqs quoanttquenatesanf

mapcrviaeognittoiS7fenfusDf
xeriltipajeefmcipiacntiu.CDDicedu qiois cognitio
fitpalfirationc.nanifieafilitudoreicognite in co^'
fcete opoiteret re illa ignorata ec:bh eni 15 vitate ta i

itellectiiia.na nunm fenfiis fentirct


cognitioe fefiis
aliqdnifiectinlenrufiritudorei,renfit)tltS7 ntinq;in
tclligeret itelfs aliqd nifi clfet in eo fiUnido rei itelligi
bilisiutgponerctantiqrqjaiapoflct cogfccoia oice^
batipra3b^efilitudinecu oib:ndaiit videbaf ipfisqi
aia polfet biefiVitudine cii oib nifi eet cqpofita expii^
cipqs 01115: nolctes g aiaj iuefligare p via cognitionis
Dixerutipa5 ce ^ncipiaoin5:ur bzctfilitudine cu oib*

7 ut polfet cogrceoia:qigpofuerut villi bn^oinm


Xcrilt aiam ce ili?

pn^^iut q oixeriit oia cc ex acre Dixe


fi aia ell aer bet firitndine cii oibus
9 fiit ex aCTc:7 p6t oia talia eogfcf loicetes vo pnev
pili 01*113 erat aq:7 91 oia erat ex aq Direi t aia; ee aqua
poneres niit no vnil^n"oiumentiu:r3pra ficfec etm

rilt aia3 ce aere.na'

pe.otxeriit aia3 ei lila pfa (in^iqre loqiif tes oc aia 7 L


uefUgates ea per via cognitiois fic Diulificabanf in Io.-

qnedooc^iicipijs:ficDiufificatifntinloqiu'doDcai9
foiiconbitaretaliqs.ntnlbona dt
gnitio

fit

pontloantlquoz:.7 vl(pfic:qz fico


P alfiratioiu':op5 aia3ce c6pofita ex bcipu0

oiii5 ad 15 9> beat fiUtudiii^ cil oiViit polfir cognofee^


reoia.CDiccdiiqMircoitcrponif:ific fiiit anticiius
error.credebir cni 9 cognitii oebaet cc rcalr in cog^

c anima
ata poflTet cogfc? terra
rcete.no vfdebaf Qdc eia
i fe realV b^ct terra. nec <p polTet cogfce aqua fi no
aia terra co$
i fe realV l;:et aqul .15 g pofito otcebat
fcitterra.7 aqua aq.utp terra qua bct aiaaj>dfepot

nifi

co)^ce alia terrat-z per aqua quabet in fcpot co^cS


alia aqua:red b^ c po e(l falfa.qz ut oeclarabif in i'' la^
pie noefl in aia:red fpee lapidi(:fic et terra no e(l i aia
fed fpee terretaia g ddanio e(l oia:? oia funt in aia no

l^m ec reale:ut ponebat antiq:fed f ee niitudinariu


c itetioiiale:eil eni renfuo fufceptiuue oiu5 fpe^^ fenfi
biliii:7 iteU0 01115

fpe itcUigibiliuv.fufafJiedo

g aia

b' fpeo poterit p fciifu5 afliTari oib fenfibilib^T co^


fcc oia reiifibilia:p itellecni vo aitilari poterit oibitel
ligibiUVz co^cc oia itelligibilia. pDeide cu oicit.

C: Sicut /Empedoclee adc ejcelein^eot


b^elTe:'z viiuqdmeo? alam Dice6;fic ter
ra Qde terra co^(cim^:aiiua aut aq:etbe^
re aut etbera:f5 igne igne maifeftu c:pcoz
dia aut pcozdia : oifcozdia aut Difeouiia.
CT;^aifeftat qboi^eratpopione tEmpedo'*-! plonic
qiit iuelligateo aia} p vid cognitioio oi^eriit ipa5 aia 5
pilare -r ce cdpofita ej: ^iidpijo entiincirca q 6 ouo fac
qr ^ondit quo iZfinp.oicebat oia5 ee copofita ejt ^nci
pytentiu.i^oeclarat qu 6 l 5 ide oicebat piato ibi[_o

de aiit mo 7 plb Jptinuef fic.bn pico anriq iuediga


teo aia3 p via cognitdio oi^erJt aia5 ee ^n*" oiu5 emiti
Hc ci/:it empe.qui qde pi;rit aia3 ee eje oib elcindie.i.
:7 oidt aia3 ee viuiq'dq5 bo:{& ^ncipio
f. oib^ncipqe
rii:ut poflit oia cogfcccfic oiceorq; terra qde cogfcim
terra.etbera.i.acre cogfcim^etbere.i.aere.aqua cog^
feimuo aq.igne igne:-! manifedil edm pcordia co^fei
ell comipti
muo pcoidia: c p pcozdia 'i oifcotdia
ua cogicim Pircordia.{.ppifcordia 5 .(L:inotadu aut
jEmp.pofuilTe fq:
: qtuoz inalia 7 puo effectiua.
Piqt eni tena aqua aere <r imie ee ^n" mdlia:pcotdia
^0 7 pifcotdid noluit ee ^n^e(Tectiua:ita qi cocozdia
efTectiuu^iiatioio.Pifcozdia ^0 cozruptidio.
cd
elemda erat ^poztioata z i pcoidia debat giia
na
tto: 7 qn ipzopoztioata -z i pifcozdia fiebat cozrnptfo.
^ qz l> fe/: ponebat ^noin3 entiunit aiapoffet co^fd
oia dia Dicebat ipa 5 e^ oib bi<> pdare.rDciii cu oie

^e

?*'26

CT/Eode autem

modo 'Illato in ^Timeo

animam ejcelementia faeit.cognofci eni5


fimile fimili.rca aut er pziucipija elTe.
COildit qu 5 ptb ponebat aia5 coponi e^ ^ncipija.
cuieuiddia fciedii <p entia mtti ad pne fpectat triplV
pnt pfidcrari.^^ut fiint aliqdi fe.z ut referunf ad fiiu
^"effediuu.}^fiderari piit ut coparanf ad ena in <f
coicar:?

qd uir

oibrepif.fi pliderenf entia ut fut ali

d i fe:fic plb vifuo e poii2 ^n^entiu ide *z piufir.nrpti

g ile 'z ipartibiU: videnf eni entia

oi(ligui:qi

ddd fnnt

fentibilia ut ifla cozpalia:qda itelligibilia ut foe fepate

bec antcozpaliavnrpllareej: Diufo^^ partibilitqz in


decil copo 'zoiufitaoptiu.fbcvo fepate vnr pilare c^
rode 'i ipartibili;qt in cio ell fimplicirae 'z vnitat.^n*
itam 0IU5 entiii vnr ee id^ 'z Plufu 5 . Sebo vo pnt reo
pfiderari ut coparanf ad fuuinbn^efFedfiiu:^ Ite ^n*
mriu pi^it piato eeideao a qb^ bec entia fiebat ^cau
fabanf.jpiit reo clarari ad ipmeno:qb ptiripant<z
gt coffer repif i oib^ ftc ^nrerri oi^rit platoee nuoe.

6ntdatore in 7 mcra'*.nefduit piato Difltn


na
guereiter vnii qbcll ^ncipiil iiutrr qbpuertif ai5 en^
terqre ftc in fingulto rebrepiunf plureo pfedioneo t
pliireo vnitateeloquMopevnoqb puertif cu5ente:
ftc credidit q> repirenf i fingtio rcb vnitateo queeent
bneipiti niii.pp qb pofuit iiiioo ce bnctpiu oiusentui

qde fn olb cnt(bee niim pterm in vno.vj (n


ca qua pofuit circa eentta vnitati3 z bonitari3.$ fi ac
cepiiTet niim large pzool pralitate iil pzo oimulmudi
ne no male piplTet.fed accipiildo niim ^^e:nt ipe ac^
cipiebat qui ell fpeo ^itatio:non bii oixit^qt b^' niio
Ito pot ee nifi in ptiuiemee fe ejetedit ad Ibae fepatao.
(emp eni niio ^jpefumpt^caturejcDinifioe cotihui.uc
oeclarar t btt ut z pbi.pofuit iraq5 piato q5tu3 ad piio
fpeaattria giiapneipto^ entiurvidelicettde z Diufu3:
ideaezz nuoo:inDeclaradogonoplato pofuit aiani
pilare e^r^ncipqettria faat.qzpondtr quo piato DtV
j:it aiam pilare eje code z oiuerlo.z quo oiirit ea plla^
re e^: idei0.5qud eje niiio.i* ibi-LSiTr aut z iit bio
jibi.L dbuc aut z afi-.Joic ergotqteode aiitmodo
z piato in timeo facit.i.pllituit aiamqc clementio.i.
pfjrft

q: bnqpi)o:vitlt eni ftfe ftltcogfci.reo ailt oijett ciTe cj:


^itcipqo.utqgo ata cogfcatoiatz beat filitudirie CU5
oib^^i^tt piato ea pHarc c% elemdio z ^ncipijo 01113.
Cinotadti aJt gi pie '^.nd oicit quo piaro pofuit

oiam pilare ejreleniettotfed remimtnooad libzumti


mei.ubi ut inuir ra tbemidi q5 comdatoz pneipta eu
tiii onr ec ptibile z iparttbile iiridc z DiiiCTfu5.boc cr^
go md pofuit piato aia5 pilare ej: bncipijc:qiot)ctt eaj
pilare e;: eode z oiuerfo ucl ejr ptioili z tinpartibili.

Hitci rct

aia cll copofita c]c


partibiliz iparttbili.CDtcedii
aia triplr
g; boc tbemidi triplr oeclararc itedit fim
pot cofider ari .
enim pfidqar i pot ^ ibain.i fim
potqiao.5 fim utrtiq3. oib ailt pio modio aia ell aliq
mo copofitae^eodez Diufotoebem eni imaginari g>
aia fim rua3 nam z Ibam ell media iter (bae fepararao:
z ida fenftbtlia.vn tbemidiatr nS rdnalio itellectu
qde ed oCTerioz.fed bis fenfibflibed otgnioz.ida ergo
cozpalia funt nature fenfibilio.bo bo ed nature rdna^
Ito.fube vo fepate funt nature intellecnialio . ii 2 qgo
rdnalio fine aia nia ed otgnioz z fimplicioz bio fenfibi
Ub:fcd ed iferioz z cdpofitioz fiibdati/o fepatto.cbpa
rata ergo aia ad b^c fenfibilia reperif in ea idetttao z
fimplicitao.coparata do ad Ibao.fepatao ed in ipfa co
pofitioz podtbilitaorzqz media ed aia inter b^cz itla:qfi pticipao utrtIq}:Dz pdaree^epio bnciptjo.vidd 5
ey eode z oiufo.iboc ide P5 fi pfideref aia fim fuao po
tqiao.na in aia queda funt poVqie no ozgantcc:z ide
fiit fimpliceo z ipartibileo nt itcllect'z uolii tao.^da5
fiit ozgantce:z ide fiit pribdes:q: qtednnf extefioe oz
gant.aia g;qz compbedit in fe utruq3:oz pdare ef par
tibili z ipantbfli.}boc ide patet fi pfideref afa q5tuni
ad utruq5.ni ta aia q5 alie res fim gen pueniiit eu3 oi/
b bm que funt in illo giie z fim fpem puenitlt ctJ oib
bio que funt in illa fpe: fed fimotiao:z fim^^a accide
tia onr Differre ab alqo:z oz aia ta fim fbam
fim po^
tqiao bft aliqua puentetta z aliqua otia cu alqotrd^
nepuentaie ot pdare ereoden-dne ciie oi pdare e^ioi
uCTfo.zqzoeo ree tirpdate^ code uele;r oiufo ucleje
un'oq3 aia que pdat e^ eode z oiuer forbet firittidinem
1

cii

oibuo z pot cognofcqe omnia.fDeinde cti oicit.

Sili* aut-? in bia que funt oepbia oiaa


ocrcrmiiiatu5 cll:ipm quidem aial er ipfa
vni^ idea -? er pzima longicndie 7 latitudi

na7 altitudine:alia aut fiimb modo.


(ETOndit qud afa pdat gc elemdio fine cf pncipiio que
funt tdee oiceno . g; fifr aiit z in bio que oiaa funt oe
p 5 ia Dicta naluDerermiatii ed a platone g> ipm qiitde
aial ed pditutii q: ipa idea vnino.i.cx idea vnirat(e:z
er

Idgirudie.i. eje idea ouaUtatie :

z er ^ma latitu^

dine.i.er idea trinarq:z er pzima alritndtne.i.er idea


qtanaryzzalia entia ab aia fili uicogritec cdpofita

iber ]^zimu&
cx^teeRfd.CVlotJdudffts ejrfdeavnUatfd ouali
tatto trfnarlj

c qternarti in fua pbia ofcra

piaro coponi tl aia^

alia entia:? qr

c5ponebafaia? alia entia Ipcbat aia

nati pofUit

0m

ip 5 eode ni6
firitudine cdof/

bentib? poterat aia cogfdf oiaentia.cmotadu t


3T pbia platonio n6 appellar Sij^.pbii nol^tfed oiaa
nale:qx piato Dicebat ea ec pbia nale:n6 tn erat nalie:
qt ut Declarari bet in 6 oe giiatione:ubi coparaf opi^
nioplardia-ad opione oernoaitirplato no loqbaf pbi
fice ? narr:f3 efnee.urpbia plaroio appellaf pbia Dcd:
qt folli vbie eratfulcita:nda Jteratrdne firmata.
forte aliQ6qu6^mal6gitudo dI
ideaoualitatl:? ^latitudo idea
temarm? ^ma altitudo fiue ^ma ^fuditae idea qta^
narv.(UD;6m Idgitudo fiue linea bet r6nc Duaiita^
ti0 :qx ei'ej:tefio ell oe piicto ad piicniilatitudo aut fi'
ue fup^ciea betrdn trinarq:qt nun^ oare fupficie3
rectilinei nifi fit ibi fi^e ^"'puctuiita qr triiglue ubi
X fignare tria piiaa c pma figurarii reet ilineanl:,piiin
du atit fiue altii.i.coip* cui copetit b^re j>fuditate ? al
lirudine betron^ qternartf.na pofl^ fecim*fupficieni
trilatere:ubi e figurare tria pilcta:fi uolum^face co:p*
op5 Dare 4**p Jctil:? fiet piramie.ita piramie eft P'
mu cozpo^ an^ulariii:fic tridgulue 6ma figuraru$
recrilinearii.cu idee fint qdditateo ? pndpia bo^ fe
fibtliu:ldgitudo:latitudo:? altitudo p puo re^uanf in
logitudo ?
ideio q3 i iflio fefibiltViidea g linee erit

erit idea Dualitatis.idea

^o latitudio fiue fupficiei erit

^latitudo? eritideaternaril.fdeavo altitudie ftue


cotpie erit 0ma altitudo ? erit idea qternarlfre): bfo S
alia entia.
fdeie Dicebat X^lato pflare ta aiam
fozte Dubitaret aliQ0qu6ta5 ala

&

D^

alia entia pftde^bie idete.tD


f bit Iferiorib^qtuoz repim.v>5 puctil:linea fupficie

pfa entiu:fut aut bi nui exelem^tte.f.De nuo eUd^.i.


(iit eda.q.d.q) bi nui.v3 vnitae binari^ triiiarf? qter
nari* Alt efta reril.? fbdit q; alie aiit ree.iudicanf itd'

vo fcia:alieautop{onc:al(evoreru4binuf
z qdditatee z pndpia reru:? tiTc fupple
da e ro.q> cti bi niii fint pndpia ex cb*pflituta i aia ex
eifd^ncipve ponebat piaro eepflitutaaia; z alia en
tia.C; motadu aut q>,cu ree cogiiofcanf p uia pzineb

lectu:alie

fiitfpet .i.eHa

pia cii ree alie codfcanf iteiru:alie fdaialie opinione:


alie fenfu:op 3 qi B V 3 vnitae Dualitae ternarP z qtet'
nari* q niiipfit puenietii cu iteiru:fcfa:opione:? fclU
fint pndpia reru.? ^t op3 qi fint ^ncipia ipfi*afe cum
opatidee aiereducanf ad boe niioe.exeifde gbncipb
ie:?exeifdf nuiepflitutaefla{a:?alia entia.pebit g
#m 15 aia Aritudine cu oiVenttb*:? poterit oia entia

cognofcS.CDTIotadu aiit q> iteire c pncipio;z.^ncfpi


U 3 aut bet ronc medij-na ^n'"p qi pcludif peto i me<
diu ad illa pne.iteire ^pque faimur Amph in ^ncipl
um ur i mediiI:Dz bzerone vnfifed fcia que e refpeau
pnie Dz bze r6nc Duo;z.ini n6 pofTumYerri i pne tiKA
pueferamur imediu.^ gibi Duple/ ro;vna in mediii*
alia I ^n^.opioni ailt appzo^af niie plani. i.fbpfidei.
(.niie ternari*.na opio femp efl acceptio vni* ptie cuf
fozmidine alterr:eft g ibi tria pftderare.V3 medfil con
dudee:pcro pclufa:? conefo fozmldata.fignater $ ait
pbe:m fcia efl finmll pceffue ab vno medi oad vnum
ciuui5:in quo Dzt fda ab opiqne:que nd4)cedit Angu
giriter ab vno medio ad vna pndimo pcedit ad puao
pneeiqru vna eflpclufa:? alia fozmidata.fdue vo b*
bet rdn{ qtemarv.qz { vt*ozganica z cozpalie : cozpl
aiit ut Dictii efl qternarf* niie oppzo^ari oebet.

Aoniam aut 7 moriuum videbat CiS


q

? cozp*.pua*autb{t rdn{ v^nitatiezlinea Dualitatie


fbpficiee ternarmcozp^qternari):? qz piato Dixitide^
ae e{ qdditated po^t fcfibiliu pofuit bec fcfibilia cofta

re ex idea piiai que appellabar idea vnitatio:? ex idea


Dualitatie qui appellabat ^mdldgitudine:? ex idea

ternaru qua appellabat ^ma lati"*^:? ex idea qtema^

quaappellabat 6ma altitudin^iex bfoj ideiepixic


pftare oia bec fefibiliazut gaia pofTit bze fintudine cu|
oib^iflie:? ut pofTet oia iHa cognofcczoixit eiex oib*
ri|

bie fdeie ee cdpofitam.fTDcindecum Dicit.

^^7 CT 3 dbuc aut -r aliter itelkcmgdc vnuni:


fdam aut ouo:rmgularitcr aut ad vnum
plani aut numeru ad opinionc:fenru3^o
eu qui firmi:bi gde enim numeru5 fped 'i
pnapiaentiu oicebatifunt auteic elemen
tia.2fudican^enimre0alie qdc intelleetu
fen
1^0 fciaialie aut opinione:alie
ruifpce aut numeri bi rerum.
COftefo qu 6 aia fic z alia entia pilat ex eod2 ? Diufo z
ex ideie: vult mo ofledS qu 6 piato ta aia 3 ^ alia entia
alie

Dixitpflareexnuie.videbateniplatom opatidee aCe


ex nuie tumebar ottiirqz ftelligS fumebat oztii ex vni
tate.fcire ej Dualitate.opinarf ex temario.fdire ex q/
ternarioiio exbfo niiie uoluitqi cdponeref ta 3 aia 45
adbuc aut ? alter fup.plat o
alia entiaiK efl $ qb ait:
Ditit ta aia 3
alia entia coponi ex eifd^ ^ncipijf :qz i'
felDn qde piato Dixit ei vnu.fcia3 aiit Duo.e eni3 fcia
fingutr ad vnti .i.^ceffue ad vn J.i.ad vna pne.rcedit

em fcia ab vno medio ad vna pneopione vo Dixit ec


niim plani.f.niim fupficieifiue nu 3 temarij.fenfu 5 vo
Dixit e{ eii nii 3 q e firmi.i.q i cozpie.B niim qternO'
rif .manifcflu qdi l eni
bf niif oiccbanf (pee fnci'

anima c(Te 7 cognofcinuum.ftquk

dem copleri funtr-z er utrifcB enu/

ciamea animam eiTe


temfeipfunu

numerum moucn^

CJH3ofl^p5enarrau(t opione pbo:;: iuefligatiii aiam


via mot*? p via cogniti6ie:i pte ffla narrat opione/
{iiefligatiu aia 3 utrocg md.circa qb tr ia fadqt p* fodt
>

qb Dictu efl.ioat Dz(a3 iter ipfoe pboe./^epiloflat cir


ca Determinata.i*ibiLC>znt aiit oe ^iicipqe. Js* ibf.
Differii t aut oee. Jd(c g:q; qm aih z motiuil z coi
I
icitiuii videbaf e^ aiazfic aliq qdc coplexi fiit e/ utrif'
qjenudatee aiamee niim feipm mouet.(TlotadiI
aut qi Dicdee aiam ee niim feipm moudt coplccteba
tur utriiq5 vj cognitione ? motii.nf ex eo q> ania erat
niie copetebat ei cognofcemacii niii ponanfee^ncl'
pia rem A aia erat niie bebat Aritudine cu alqe entib*
que erit e/ niite coAituta:? per piie poterat alia coi'
(caezinquatii ailt aia erat feipfam monte poterat alia
moue.CLinotadu et quofda Di/iAe bic opinione fU'
f fle 1IMaton(e:q; aia eet niie feipm moueerfed boc ii6
videi pgruii qi itroducaf bic bec pofitio tanq5 ]j|3lato.
nie opinio:qz tiJc boc Dictii no poneret in niim cii fu;
periorib' pofitionib*:qb eA cdtra ometatore cicett
treefectae fuiffeDeaia.qrii vnainueAfgauitaia 3 per
via mot*.alia per vii cognitionfe.tertia per via utri<
ufqj.Dicif ergo bec opinio fulAe 5enocratie;? meliue
tan^
cA ut introducaf bic tanm opinio 5enocratie

^ opinio K^latonie.C&dnde cum Dicit.

e: f^ilfcru t autC5 a dc piicipije que 'i quot


funt.iJlbarime gdc cozporca facientem -r
incozpea.bid autem mifcctce 7 ab utrife^
mincipia referentea.
CDatDifferetiam inter boephoe/JUt loquebanf tam
oe anima.cfrca quod tria facinqz ^mo
DC bncipije

aiuma
endit quo mnereto loqucbanf pf^( quiril ad /Bas^n
ad nitm. 3**
dpfop.2** quo loquebanf otfTereiuer
narrat iiaria? opioiiea pt;of c(rca 6in7 c(rca afaj.x*
IblLDfflFerut aut c. Jj* (bi (_ Und qbufda}. Jotcit
S : 37 oifTeriJt ail t loquetcct oe ^ndptie ^uc.i.qjtu ad
fBa3 pwclpiop'! quot.(.(gtiT ad niim.na oiiTtraer lo
uebanf pbi oc ^nctpye:^ q5tu ad niim 7 ^tum ad
am:7 ma^fe qdc qjni ad lBa5 pnctpio:{X loquebanf
tlffereter facleteo cozpea.i.factetee pti cozpalia.c i/
coipea.(.facite0^ii*tcoipea:z etpiffercter loqueba
tur bla.f .ab btd q erit mlfcetee:? erat eniida teo Bn*^
ab utrir(^.(.a coipaUb icoipalib. flT ITlotidu ailt
of p5l(^u ad fBam ^ndpfo^x oiditrebat trfprr qt
di poruenitpndpfa coxpaUa.ut empedodeotq po(u^
itqtuo:eIemetapn*reriJ.Qda vp pofuerut ^n*(ncot
poraUatut piato qu( pofutt (deao pn*entlu:qdam vo
pofuenlt^n*^ utraqjti coxpaUa q; icotpaUa.ut 3na^
^ag.qul pofult t tellectii taiiig ^ndplu icotpale ? po^
fultpteepfireo tan^^n* co:paUa:fadfreeergo ^nd
p(a cozpalla Differebat faddib^ ^ndpia incorporea
^ ab bie qui mifccbat utraq5'. fDeinde cumoicit.

iC^iffcrmmn drca multitudine: biade


vnu:iUi ^0 plura oicut
iCofcquenrer

aut bie 7

ms alTigndtmiofiuu cni f 5 na?

pmo?2 ciriftimauerut no irronabiTr.


CDOndit qu6 oiffitrebat ^didi pbi in loquedo oe ^nd.>
pif0 ^tu ad niim oicee:^ oifierimr aut 7 circa multi
tudine.i.circa nii

m pndpio^tqt bi qde pomlt vnum

^n^iu oiu3 ut Diogeneo qui oijrit pneipiu

01U3 e(Te
aere.7 IDeraclituo qui pofuit vnu pneipiu oiu3Dicc0
ofa erat uapoi.illi vo.i.alq ponut plura ^n reru3.
ut empedo.qui pofuit qtuoz etemda:? ^Inaragorao
qui pofuit pree prtfeo uel cotpa fru!5 ptiii e^n* re:;::
7 iBdit 9^ pnter aut bi0*f*?rer ^ndpgo alTignant 7

aia3:loquebanfautp5iDe aiapiiter^ncipijo.i.ftclo^
quebanf oe ^ncip^o.qt qui pofueriit vnu ^ncipium
oiu30ijrerut aia^ee illud vmi ^ncipiunnquivopofuc
rUt plura oijreru t aiam ee illa plura.7 fbdit <p Pm na5

^moo.i.Pm ni5 ^ncipio^j motiuii edftimauerilt fup


pleeeaia3:7 bnoirronabilhq.d.gteftimauerut afa3
po lTe mone 7 bie rdne m otiiii e;r eo jp erat ejr ^ndpiif
quoaiecopetit ratio
moiiediexeoqzefle^piincipiif.
CDDom ^opio fuit
nibil acqrat nouil ee nec
noui oifpone iiifi mediare motiinit fi ignif uel calef t
ligml op5jp aliqo mot^pceflerit ba'c noua oifponem.
Si oe roue/nicipiot: efl nliqd effice 7 cire uel aliq5
noua Difpdne iducc'op3 fiat 15 mediante motu: qre
erone pneipio^ eft moiie 7 inaxieoeionebncipioriibntidrSnecaeefficidietideeftcpa pboca effideo
appellaf pndpfu vn mot.qrefroer6ne pncipio^teU

mou?n6irr5nabill-eflimafaiabieronemoiiuic;:eo
9> eft

ejt

f>ncipij0.f"Deinde cum Dicit.

C^Hndcquiburdam vifurn cfiignan cllc:


ercin bic in partibus rnbnlifiimus cftr-r

nm

jdme clcnicruoru incoiporcu:adbncaut


moucfunquia c monet alia pumo.

i^ia eft iBtiliffimua in piibM.eft c5pofit> ex PfibPra


rta 7 iBtilifttmie:7 eft
demeto;: icotporeo;:

mapmu

maxie icoipore^^iter elemda:adbuc at ignio mo


nei:qz 7 moueroia alia 7 15 p*7 pneiparr.C Ulotaii.^
du atit qr fic Dcm eft antiq loquebanf oe aia fic loque^
banf oe pndpiia.opoiieo aie g referebat ad ea que vu
deba t iii (pia pndpva.7 qz ignie eft qd fbtile: 7 quid
mobile oiedea pn"* oiu 3 ee igne oixenit aia 3 ef igne 3
i.eft

rdnegquaigni0eftl15tilio7 icozpore' Dicebat qzaie


cBpetit alia cogfdf.ex eo vo
ignie eft qdmaxie mo^
bile Dicebat qz copetit aie alta inouere.
liq quo Ignie eft incozpa
!T^t1

Hi fd
]!^UUU4rti
uflTmuleltop.CDbmcp queda

elemeta funt magio m^ia:dda magiefozmaiiatita q^


^m qz efta otdinanf ^m lociI:fic bnt magia 7 min oe
fotmalitatezttrra g locii teneo ifimu; pluo bet oe mi
7 ntin* oe fozma:qb fatia oeclarat er oefitaa 7 copo^
ctio.aq aJteft fotmalio: terra.ll^urfud aer qeft fupza
aqua eft fotmolio: aqua:in vno enim pugillo ac;ue
pluo eft oe ma q^ (n vno pugillo aerietimo ex vno pu^gillo aque fiilt oece pugilli aeria.ut vult pbe i oe giia..
lioe.eft i aq milioz aerc7 p pna aer eft fozmaliot aq:
eade rdne i^ia <ft fozmalioz aerezfic et celti eft fozma
Ii* ceteriaalqacotpib^ 7 iter ipoa celoa celi fupiorea
CTcdunf fozmaliorea altja.ignia g eft icozpalioz d tor
rii.i.fozmalioz
cetaa clemeta.no eft iraq5 uerum q>
cetera cozpa: qz celti efl fozmalt^
ignio fit fotnultoz
ignezeo q; fit adiurtpoza^t enim ignie in vtute celi.
nec bet ignio qz fit qd actiuii nifi int^tii eft ozganii ce
leftio cozpie.ut fnuit pBa circa fine fc6i oe giiatione:
(gnla igif eft icoiporalioz.i.fozmaliozqj cetera deme
cetera cozpora,
ta.fed no eft fozmaliot
fotteoubitaretaliqa quo ignie

Ifrt*ll1

mo
A ijef7mouetalia.C1Ibzioot)3opio

ne fiiifle antiquo:;: pbo:j: ut fepe 7

fepioictti efttmbil

mouf nifi moueaf 7 (Pm.fic g copetit alicui rei qz mo


ueaR7 ficedpetit ei qz moueaf 7 (pozignie itaq3 qui.in
ta cetera elemeu eit actiutoz refpectu aliop clemdo^
rti;pmo7pnciparrcdperite(agere:7

papne

moite.^

re tan^ magie aa(uo:7 magie fozmali:7 fi fimpli co


petit igni qz moueanpncipafr competit ei q; moueaf;
utV g refpectu ofu 3 cozpo:i:mouere 7moueri copetit
pmofupcdeftib'cozpib^vii fcquedo pofitiqne boru
p5o;:.f.qz nibil moueat nifi moueaf:7 moue 7 f pfum
moueri u6 iilr refpectu oiu 3 coipo;::fed refpectu dto
rt!

cdpetit

pmo i^i.f Ddnde cum oidt.

C 0emocrit^aut ould^oiidf cnuciae utm

S
(p

bo^2 :oia 5 Qdc eni r ifdr5 idc ,

llud dt

7 idiuifibiliu cozporc camonim dt


filitat^ ptm5 7 figiird.-f iguray aut

iiobiliffinidquc fpbcricaoz.bocdt itdf5

eflee Ignem.
Cinarrat opione Democriti Diccem oeniocnt ' aut oi
Xit Duldue.i.puenif ti 7 roiiabili^ alije enunciano
iitriiq3 bo;:.f.eiiuc(aiie pp qd eft utriiq3 bo;:.V3
^ aia
cogitofcat7nioueat.aiteiiiaia3qde7 intellectu
ide.i.otcit qz aia eft ide

effe

qo itellect^:7 q5 aie copetit in

tdUgere 7 cogfce.Wud aiit oicitee qz eft ^nio;: 7 idr

tCHlTignat iiariao opionco loquctiu oe ai'a:circa qd ia


facir.qi f> narrat opionco loqudiu3 magio fbtifr.i
loqiidiii mediocriter 4;*^ narrat opioneeloquentimn
magiG^ofte 7 magioruditer.i*ibiLtlidcf ante tl;a^

uifibiliu cozpo;:.i.qz eft copofita ex iditiifibilib^ozpi

IC0.Jiibi| dl^agio aufnidiiT.Jcirca^" tria facit f


treo opioiice narrattqi p" narrat opione otcetium
aiaj ec igndi na: rar opionem Democnri . } narrat

fibiliacozpa:ereoqzera'rptna^ncipia oabantaie qz
(nrelUgerer:fed exeo qz erat figure rotude oabant aie
eit qd motiii J.7 qz moiierer.qz figtiraru3 leuiter.i.
faeilr mobililfima oTcit efte fpberic^^bi^ atii figure V3

opione anaxa.i*ibiLDcmocritaur.J3ibiL3na3r.
aut. jDicir ^ qz qbufda vifu3 eft aia3 ei igne, qt bic.i.

buequefunt^ma7^n'.motinnaut.i.ee qd motiuii
Dicit aiam 4>prer fubtflitate ptiu;7 |'pter figura ptiii:
pnrtee ergo 7 arbomi qui cdponebat aia3:7 illa idiui

fpberice oixit efte

ignem 7 intellectum.

30

iber
foiteaU^e^iuSftlacoipa

idiiiifi^

vl- bilia):Qb'*poncbat Dcinocrit


coponi aia5 cj: co ^ erat ^i.cjt eo g;erat f>ii" oabant
aieyeet idt q^> iteilea;urq^ ide e oabatei itelligc
ret:? gp co^cift.CDicedu fP cii ej^ ^nciptje imt alia:

coi^^pontf aia coponi e^ pncipijj ponif <p l?cat filH


tudtne cii alijotc ppiio q; co^cat alia.Ula g co:pa idi
uifibiliaeyqb^coponebaf aia ej:eo <perat pma c
oabat aie a> itelligeret c cogfceret:fed eo era'r iigu^
re fpbericeoabat ei (pmoneret ["Deinde cum cicif.

c: anajcagorae aut videf ade altcru

oice^

rcaiatn^z udlectu:moi]rim^pu9:urif aut

utnufc^ ficut vna na:uerutn pomt

iiitdle

ctupncipiumadmeoiu5 folu:q: oicitips


co? que funt fimplicc cc 'z imijctu 7 puru:
alTignataututru^ddepncipio 7 coguo
fcerc 7 mouc:Dice6 intellectum omne*
Cmarrat opione ^Inax.Dicee.Hnajc.au t v: qde oice al
te:^ ee aia 3

'i

itellecrurfic

oi^im^^uomtif atit utrifep fi

cut vna na:na ut puo oicebaf:anaj:*vi fibiipfi ee ori:


qtaliqnoicebai aia3 -r itell^ ee alte:aliqnvo oicebat
^erateade na: rg? erat ide aia^ itdlcct^merutu oif/
fert bic2inaj:.abalij0:q:ipc ponit itellectu mayie ee
^rt"*oiu5 z ipm folii itellin oe niio eor q fii t.i.oe niio
entiu oicec fimplicc 'z mu):iu:qzno e cozp:^ oijrit ip
fu 3 ee puru:qz r.6 e vti coxpe c addit q? eide ^n.i.eide itellectui aifignat iceiutraqj*^ cogfcc -r moucre oi
ceo itellectu mouf oc.c et cogfcc oe,Cinotadu aiite
i oeterminado oc cognitideitellcct^anap.Diufifica^
af ab oiValyo.iia aly ut aia cogfceret oia Dicebat ip
fam copofita ddamoejc oib^nautcogfcft terra oicc
bacipa 3 copontae;;terra>rutaqua eje aq.3nata.vo
ep:utitellectcogfccrct ofapofuitip 3 fimplicc imittu
purii c lepatif ab oib:qi aut 3nav.i 15 bfi oiterit:qa
pofuit itellectu fic fimplicc c ficabltractii. i j^ofiedef.
Cmotadii et q? coipo^ qdafut copofita er ptibq^ti
tatiui 0 utelemta:1 da^o filtcopofitaeralya cozpib'
ut elemetata que fiit mitta c copofita et demtij.i^ur
fuo vtutii qda fut ipure ut vtureo ozganicc -t cozpale?
qda vo fut pure ut vtuteo abfiracte z mialeo.itellect^
g fimplo: efi:qz no efi copofit* et ptib q^ritatinio nec
cii co:pelemetare.c cfi imitt^iqr no cft copofit'et ali
iecozpib^ineccficoipMemetatii.j^efipur^iqi no cit
itcoipali6 z o:ganica:fed imalie z abfiracra.C ino
taduaiUq>3nat.l?ecDuov5Cognofcc z inouere atx
tribuebat eide ^ndpio.i.cidc iteUeaui.fed ii6 pp eade
cam.fed ut oicif Dicebat cp itellectui coperit ut cogno
)

fcat z itelligat quatu cfi 6e fe.i.DC fui na:fed qi mouc^


teicopetit inquatiieftalios^ ^ncipiii z caufa.

gdcf aut tbales e]cab^>*<^nnrcimur

moriuuraliq

opinuii fi ide oidt

lapideauim bererqiu ferru mouet


Cmarrata opione Democriti ^Snata.q magio ibtiTr
loqbanf:inptciftanarraf opio ^rilda aliop.pI5o?z q q

De

mediocriter loqbanfrq: nec loqbaf ita fljtiTr ut


moait Hnat.nec ita ofic ut qda aly p5i De qbife
ri^oicef.Diuidif aut beepo in ptee qtuoz f} q> 4 'b
fi

opioneoredtanf.ni^^recitafopiocuiufdapBi q 110^

cabaf 'Ebaleo.i^rccltaf opio Diogdo. 3 *racliti. 4


aiit. J;* ibi L raclir
3lcmeoni0.i*ibi

j 4 *ibiLSilV aut l?to. J Dic g q> v: aiit 'Zbales ep


qbremifcimur.i.f 5 ea que remifeimur et Dictio eiuo
opinari aia; ee aliqd motiuu 5 : t qt credebar qj _moug

ailt.

qcqd moneret c aiotu.pitit


magnete ucl adamate l?cre aia 5 ;qm mo

eet 4?piiu aietcrcdidit

i fiqde lapide

ijbzlinuo

uet ferril.Gm otadii aiit <p ait et qb remifainf:q: il


le pRuo q uocabaf Zlpaleo cui*^: ce Rcc opio.^mo D:
fuifie vnDC fepte antiqo pRantibiter quoo fepte oc5
aly fiudueriit circa moralia.bic foluo oedir fe ad inqfi
tione rerii naliu:? q: ficfuitantiquil factu fuii.io bic
D; et qbbicremifcimur.Ginotadu
q> ide pRo no^
mine tbaleo no fccut)iiit pone fua:na ut recitaf in
me^.ipfe pofuit q> ^ncipiiT 01113 crar aq;rn 116 oitit q>
aia erat aq.fed gj erat qda i^tmotiua.Cinotadu atir
ubi noo b^m tbaleo;uet trafiatio bet f tbalio.JCo^
mdato: aut ctponit bic opione no oe pRo illo qui ua
cabaf tbaleo:fed DC dl^elilTo.uerum qt noua trafiatio
appto^at bac opinione illi pRo qui uocabaf tbalee:?
qt ^b^mifiiuo qui fuit grecuo boc idem ait aedednj
eft ficefle.rDeindecuniDicit.

CC ^iogenee aut fic 7 alteri ada aere : bile


opinae oiu3 fubrililTimn ec 7 pneipiur-r
pter boc cognofcercc moucrc aiam*f
q* pneipiu cx boc reliq cognofccrc:P3i?^o

^ rubnlilTimum eft moriuum efle.

Cinarrat opione Diogenio Diceo q Diogenee qde ficut z alteri oet^iiabat dc aia pp motu z co^irione
opinas buc aere ee aianuque aere Dicebat ee oium iBtt
lifiimii z fmcipiiialio^t.c: ppl5 oicebataiam cogfcc^
moue.qtfimqdeqjaereftqd^miic pneipiu Dicebat
aiam reliq cognofcif.fim vo ^ ell qd fubtilifiinui Dicc
bat aiaj ee qd motiuu.Cmotadu aut opione Dloge
aia erat aer qui aer erat ^cipiu oiu3*
Ilio in 15 pfifig
aia ergo etno aer bebat firitudinecu 3 oib^tz perpno
poterat cognofee oia.aer itaq5 eteo qicret^ncipium
oabataieqjcognofceret.fedeteo^rat qd fubtile z
qd mobile Dabat aie qb moneret, [ocinde cum Dicit*

CU /Eraclif^aut pncipiu cc oic fiade uapo rc


pftiruft:^ icoipaliftimu at -r ftu<^
cx quo
CU9 rp.iQo Tv^o moucf niotu cogfci i mo^
tu aut cc q funt :7 ille arbitrat^ cft 7 multi*

CU^onit opione g-raclitioiceo tp

raclit fiqdc5 Dicit

^ncipiuoiumeeuaporee;:quduaporc
b*

aia pfiituif;^

uapore Dicit ee icotpalifiinuT z flueo femp.buc er^

gouapore Dicit ee aianuDicit aiit mouef cogfci mo


tiht n motu aiit fii t oia que fiit.i.oia entiai-r qt ille era
cliificarbitratefi:t:multialyficarbitratifut3> oia
edit in motu ut aia cogfccret oix.z ut bdet fifitudinc

mo

ai oib:pofuit ipfa 5 ee uapore -reeqdmobilc.G


tadii aiit raclitii pofuilieqi entia erat in tato flujm
qi nibil ptingeret feiret-r qi fif poterat pdictoria ucrifi
cari.Dicebat eni q> ciJ dz 15 ell tata cfi fluxibilitao reni
q> fiatini pot Dicil5 no efti-r qt iiapot cft ualde fluxibilio:ut faluaret ptinuil fluxii in entib Dixit i>n'"

oium

entiu ee uapore.Cmotadii aiit qj cii antiq pRiloque


banf oe ^ncipy o potiflime loqbaiif dc ^nmali: vn cii
Dicebat q> ^n"* oiii5 erat aqiitclligcbat q> oia Hera ex
aq tanqx cx maicii g male fniripiii qiiii be fceft no be^
at prietate : fed fit iii potetia ad oria cum in extreniie
inagiorefiucf prietao qxin medio ponereonialcfmcix
piu oium ec no aliqb elctnctii:fcd iiicdiii iter elenieta
niagio accedebat ad nam mac.c qt uapoi Dicit qd me
diii iter aere z aqua?: vifuo eft nfraclit ex boc aliquo
ni6 appiopinqre ad nani malio fmcipii.Ginotidum
ft qj qt fim antico file fili cognofeif ficut aq cognofeif
aq;<r terra tcrraific qb inoiief .i.ni obile cognofeif mo
to.i.mobilb-t qt mobile mobili cognofeif pofuerunt
aiamceqdmobileiitpoflctcognofccieoia entia que
funt in motuiT que funt inobtlu.rDcindc cu5 Dicit*

CT

bio 7 alcmcoii opinari vifu 9


bb

?.}i*

anima
Dc flia.Dic cni iprj 5 i'nio:talc pp 13
fiiuibf imo:talib\6 jut ICC ipfi ranc^
cft

af

rcfcmp iiTOiicncmm-r ominaoiapnnuc

femp luna:ro{c:3llra:'r edum fomm.


ClC>omrop:one'llcmcom' 6 .T>tcce(valcmcoii vifiie e
opiari oc ata filr (?^o.q: fic l?i oicti pl 5 i opfabanf aiatn
ee qd mobile fic alanco epiat^e aiain cc qd mobilerio
fbditq? Dfc alcmed i^ajaia? cc imoiralc.ppb qj aHila
bafnnoifaUb^d.coipib^^fiipcdcftibMSaut v 5 aflinuV
Liri co:pibfupcclcfliboij:ir ice aic fanq 3 femp mote,

na oraoiuiua.i.oiafupcelcftiavidem^moue

ptimie;*!:

fcmp:ut Imiai-r folf:-! aftra:^ rotii celii.dllotadum


aut q> aicmco v: PipHe filr alijs c t>i(Tilr:rirr enim Di

aly attribuebat aie motiiific 'i ifle uoluit mo


ni attribui aie.oilTirr aii t Dixittqt aliq attribuebat aie
motiI:eo g? Dicebat ipa 5 ee igndalig vo Dicebat ipam
aernz ficDC alya.aicmeo vo Dijeit aiaj ec i ptiuo mo^
tu:qi erat dc na ccli qdptinue mouef.rDeide cu oie.
>:it:q: fic

<T Xllbagie 3Uf rudiu -r aqua Qdd cnudauc


rur ut IDyppo.fuadcri cni vifi fu( c]c gau'
tura:qm oiu 5 buniida C7 nacB arguit fd^
guinc Dicctca cc aiam:qm genitura no c(l

fanguisrbdc aut

pfnain animam.

(Tinarratiaopionib^ibtilib^^c medioaib^narrat opio^


neo magiV rudec.circa q 6 tria fac:qi ^^narrat opionc
IDvppi.i opionc ^rijcie.j^rcmouet quada cauillatio

nc circa ptacta.iibiL 'BUj aiir fa'guiiic.J ibi}_ lOia


autelcmcta.jDicg-.di^agieautrudiu.i.Denuoma'
gia rudiu euuciaucnit illi q oijcenir gi aia erat aq qda
ut n)vPP'*ma U?YPP fui feqceavtfi funtpfuadi: (p
aia fit aq qda e;: gciiitura.i.ex femie er q giiaiif aialia:
qm ip5 femc 7 ipa genitura 01115 aialiil cft buidate v:
te naeaquec.naqjipe IDYPP^arSnit.i.redarguitcref
bcditoicde6aia5ee faguinetqm genitura no e faguis
fed e qd buidu.bac aiit buiditat^ c bacaquarcui nae
erat genitura aialiuDicebataia5funa.i.aia5 ^ncipalr
Cinotadu alit gr cii aia fit ^n" aialiii videbaf H>vp^
po aia p 'z ^ndpaFr Deberet ec illi ' nae cur efi ipm

feme t ipfa genitura Cf qua guanf aialia .15 aii t ut Dice


batertnacbumidec^naeaQue.ioDicitaiam ce aqua.
foitealiqpquo ll?tPPnidr alb
45 Ll iocftiocut^.CDicedugiciiaia
ft^ 7
fit foima c aa-r endclecbia coipi? fi Dj poni aia cc ali
qo elemetu oigmi cfi g> ponaf ce clemctum magio foi
malciT qi aq dt malioi iter elemda ejrcepta terra cuj
nullue pl?oi^ pofuerit afam ec terrae. llifppuo oiceue
aiam ee aqua inter alioa rudiiio enuueiauit.
Dubitaret aliqo.utru ro IDf p^

UUll

piedbona.V 3 q>qigenituraaial(u

erat bumida c aquca.io aia erat aq.


Diccdum gi r 5
ad ^pofitu.iia ai alia fi t ro
inagio erat ad oppofitii
maiie c foimaliopncipy ucut cfi alia ro potdie -r act
cp quo genitura aialiu que clt eje aq cv qua militer fiir
aialia cil Ipumida 7 aquea:ata p qua fu t foimarr aialia

nec bumida nccaqucaDicifcdf Deiude cuniDicit.

<T ^Ihjautranguiriequcadiiiodu ^Eririao


Ipm icntircaic magio ,pp:uim opindteo.
bocautmce.pptcrnamramfangiiinio.
(Tinarrat opione ii-rixiCDtcco qialij aiit opiari filt ani
ma ee faguinc queadmodii firriiia? c cf fcqcec opina
tee ip5fcnrirccc

magia j?piiujic.l5

aiir.f.fcntirc Dice

bat ICC afaliVpp nam faguio.io Di;cnir aia? cc fagub


ndCiinotadii aiir gi cii preo cardeo f.iguic cuiufmo^
di fiit vu<pico ofia c capilli iio fcntia'r ci edidit ifrirb
ao ^ fcmircicd aialib^pp nim fauguio.Gnnota'du 5

etia
cii fciitire videaf ,pptic iiice aic 'z I;oc iit rudib^
videbaf iufiraialibu 9 ,pptcr ii.im faiiguiiuo oijLit ri
]cia 6 aiam cfte raiigutnem.f Deinde cum oteit.

Id cni dei nda pp terrd ludicc acccpc


runbdc cni nulli ^lulcrut.-mfi fi aliQo oivc
nt aiam cc cjcoilvMcmctis aut omiiia.
Cmcmouet quada cauillatioiie circa ptacta.polTct cui

CJ

pbus narrauit opioiie Dicdiii aia5 ce igne


ee acre 'z ec aquaiqrc 116 narrauit opionc oicdtii aiam
ec tcrra.ad qd ipfc rudet gi nullue pbop opinatae tcr^
aliq? qrc cu

ra p

fc

accepta ec

uulluo pofuit aiaj ee terram

^mp.tuDidt terra ccpii" nopfeacccptaircdvna

cii

oib^alijodcmdie fic d noDuir aia5cc terra p fe aece


pta:f3Dixitcae(tcrracuoibalye clcmdis.l) cg qo
ait gioia alia elcintaaccepunt iudiceptcrtcrra.tcna
aiit no accepit iudicdi.nulluepliop (udicauit terra5
eef)u'".bac em' terra nullue pbo^^jjtulit.i.oidt fup.
ec aias.nullue cni pbantiii Di;:it 3135 ee terra nu.mii fi
aliqe Dixerit ipa5 aia5 ce ex oib^eltie aut alia

ci ta

oia.

fottcaliqeiqivibfalfum g; oia
erraaccepiutiudicepterterra'.in
uenif eni g;) aliqs iudicauit terra ee ^ii 0iu3.ua ut l?e
tur 1 me*^*^^ fi5 trallatioiie comdi.JliD.Dixtt gi terra cft
^mu^n'"coipop.<CDdmgjcu3 oioiaelta accepifie
indice pter terra:refercdii ds ad pb66;qznullu6;pl3o
ni iudicauit terra ce oiu5 fin^.^fid.aiit q d; b iudicaf
fe no d: ee pbu6;r5 ut recitat
6 m' i code i mc.D:
fuifle bo famofufi i IcgiV.itcr pl3 o? aiit iuenif aliq? po
fuinfc terra fm^ec no p fe fiiptaifcd accepta cii oib^ali
16 elemdia ita gj pofuit oia dtacc
z pofuit aiam
coponi cx oibdti? c cc oia dta.'? b'opioni? fuit it'
pc.Cifturfueiuenif aliqepofuiflc terra cc f>u" no f>
parati T p fc fupta;f3 fircii igne.a b opioiiio oi fuifle
llbarmenidee ponce igue z tara re? fm^f3 qCr 15 vb
tate bd cii i ^pbii^lCiar^ z dT^diffue Dicif pofuifle
nfi vnu edi Dcgnan6eDiffiifiDixim, Dcidc cu oie.
f

fS)ilfiniuf aut oc6 aiam mbua ut clt oicc


rcmotu.fciifur-r mcozporeo.
C^pflogat circa octcrmiara.circa qd Duofadqi ^ ait
oia Dca pbo? reduci ad tria.ireduict oia talia ad vnu
ibiLStati poft bo? aiit vmiqdq3. Joic g gj od- ut c oi

eere oifTimiit aiam.i.ucnati fiit qddttarc z Diffiiiitione aic trib.i.triprr.v 3 motutfcnfut-r icoipco.oca cm'5
iicnattTuut nam z qdditate aiemd per via motucmcl

per via cognittonie z fcnfuemcl per via fimplicitatio

z incoiporeitatie.rDeindccum oicit.

Crit^o^aufvnuqbc]^ reducit ad pudpia.


vu 7 iu coguofcedo oiitmictce ipraimauc
clcmcfuraut cjcdcmdisfaciutDicdce rur
iuicc pfcr vuu.ii0icunf enim fUc cogiiofci
rumli:qm enim aia oia coguofcif:con}|;'i
uiu cam cx omnibua puudpijb.
dKcductt oia Dca pl3o? ad viiii. v5 gi oce pfidcraucriir
oe aia p compa tione ad ^n.circa qd duo norada fiir.
Gll^iimu eni iion'"e g> oeo pl5i pfidcraucriit oe aia p
copatioue ad ^n.ita ^ pofumit aia5 copoiita cx
eipijD oiu5 ut cogfcdoiatcxcepto JTuava.q pofuit iii^
tcllcctii fimplice imaie z fepatii ab oibut cogfcct oia
(r:2'"ubu'" c gif>iitriprr putpfidcran.pq3tu ad fl5.i5
iq3tii ad iui5.3q5tii ad qlitateoi!?crdcf<ipfiC ^uicipi
io.z ffipccoiayiji referebat aia3 i ^n.ua fic Ddifimo
dc loqbanf oc piicipyo qjtii ad Ibam.quarii ad 11113:1
q5tiiad qlitatc? fici.Diuiimodcloqbaiif Dcaiarqtuot
g fac:q: ^ ofidit g> pl3i referebat aia3 i fm q'5! u ad pii
cipio?n3a5.:oeclaratg?rcfcrcb.ir aia3nd

^u

'

quatii

2-ibcr pfriima
td ^ncfpfo:;:

alyd pt>fd oiTcotdfd


(p
uit.4man<feftatqu6 atiQ pl?i'rcfcrebataia3l^n*qua
la adfndpio;jqlitatC6.i'ibiL0uicuq5 qdc iaif vna

Uqiia.j 3 *ibiLanay.a'tj 4 ibiL


uicuq 5 qdcf>nera
.tes.JDicdq? vniiqiqjDcm ipo^pl^rcducif ad
vii i cogicido faciiit ipa5 aia? ut dtu aut c]c dtia % 15
ad cftoip (bas.Diccbat cui aia5 cc oc Iba dto?:.i.
pnc(pio?t.T i 15 erat t>icc6 filr ad fuiee pter vnu.i.px
icr anaj:q oifcotdauit ab alye.oce cnf c^rcepto Sua.
oicut fiPt fiWi cogfcnqm enim aia cognofeit oia pftirux

unteame?:oibu0^ncipvd;utbeatftlitudinem cu oi%

buG.ppeinde cum Dicit.

cr lwcuc^ qdc iQit vnl aliqua oicut din


utelem&u vnum 7 aiain vna ponunt:ut
ign^auf acrc:plura

oieetea p:incipia:

c animam plura oicunr*


Ctftedudt aia3 ad ^ncipia
ad ^nctpfo^ niim oice;
Q? acuq3 qdc igi( oictit vna aliqua caj aut vnu deme^
lu.T aiam ponut ee illud vnu demdumt oiedee igne
clemcni oium ponut aiam ee igne.aut pondee aere5
Dicut afam ee aerdplura vo oiedee pneipia c aiaj dI^
cut illa plura ^ndpia.pDeinde cum Dicit.

C7 Snavagoraa aut folu ipaflibilc Dic itcllc


ctu:-rc 6 enibil nulli alio^ b 2 c,bi^ autem
di fit quo co^citi-r pp qua ca 3 :neQ5 ille oi
dtmecB P ca cx bia q oca fiit pfpicuu elh
COnditqiSnap.abalijd

oifcotdauit Dicc6:q; folue


aut Bna^.DfnteirmipaltibilcT nulli alio:;: entiunt^
bilbxecoedcd b* i fit.i.cii ite' nulla beateoitate ^
firitndinecu alijsrquo co^fcetaliaf-r pp qua ca5 potc^
ritbxe cognitione alioi^meqjanay.illcDidt neq5 ep
bte 5 Dca fut ab eo e 15 pfpicuu.i.manifeftiu(I7 Ilion"*
I3 anaj.bn o(;:erit oicedo itclb; ee ipalTibile c imif^
tii ^ no bde aliqd coe cu alijetDiminut tu fuit i pone
fua:qi n6 aflignaiiitronc c cam quo itdleapo(Tt in

telligS alia cii

no bict rilitudine cu eie. ["Deide cil

Dic

CTuDuicuigaut pnetatee faaut in pncipijs


7 aias cx prij a pftituut./Quicuq^ aut alte^
5riop:uf eatniraut friduiaut aliqd bu^^
iulmodfiali 6 :aia 5 rUrvnualiqd boi? po^
nutivu-z ncib^pfequunbq qdc eal 3 oicCv

rii

tee:q: pp B 7 viuc noiarii cftrq aut frigidii

pp rcfpirationcr-r refrigerationem uocari

mm.Xrcidmqdcs

oeanima:-: piopter

quaa caufaa Dicunt fierbee funt.


C^Ondit quo antiq pBi referebat aia3i ^n* qjtu ad pn^
dpio;: qUtatee prietatee oicee g; qcuqj aiit pneta^
tee fadiit i f>ndpiie: aia5 prtituiir ej illie prye qlita^
tib'*:qcuq5 aut oicii t ^n"*ee alte?: prio?: ut cal j aut fr
dii aut aliqd alidb^^ut tepidii 'i aia3filV poinit vmi ali

qdbo?::utDicutaia 5 eeqdcal)urqdfridu 5 aut aliqd


alidb'^.vn Tnoib?fequunf.?ntCTeninoiantafa3 ab
aliq tali qlitate ut pomit ^n" OU15 ee qd cal'3 noiant

ata3 a calb:q vo

ad frigidii noiant ea a fr igido.io aliq

noiabataia5eevitaqprftiticaro:aliqvo picebat ea
ce refpiratione refr igeratione q pfifrit i frido.io fub
b.i.
dit
q qde fiit Dicdee caUn ee ^nj" oium : qt pp
ppcallnc viucnoiatiiellfupple ipm aiatu.fup.taleo

t)icebat aia5 ee vita.q aut ponebat bncipiu ec fridum


nolebat uocari aiam pp refpiratione 'i refrigerationd

tlltimo pcludit circa Detcrminatapicco <p bcc Qdcm


funt tradita ab antiqooe aia:^: bc eae aiTignatefunt,p
pter

qa antiq fic oicilttz fic locuti funt De ipfa.

)nrideraduautpmuqdcDcmo
tu.-^^oztania aiit no folii falfu3 eft
fubllaaam ipff^ buiufmodi ccqic

aiut Dicetee aiam ce qo cit fcipfu3

moneo

aut pollibilc moucre:fed viiu quodda3 7


impolTibilium inclTc ipfi i notum.
Cllbofitie antiq^opionib i pte ifta plJo cao reprobat,
ad cuieuiddii fciedu I5 pbi triplr oiffiiurd aiam
V3 inotu:fdu:i: icozpeo.pndpalV ni Duplr uenabatur
aia3.v3 motu t cognttioe fiue ftfu.Duo gfac;q:
re^
probat pbb?: opionee ^ut uenabauf 3133 motu.i re^
probat eao j?ut uenabauf aia3 cognitioe ulTdu.i ibi
L^rib^aut modie tradtti0.jirca
ouo fadqr f>
adduc ronee i giialt ud poifrt aie iee mot ut pbi
cebat.roefceditadrpalc6opioncepBoj:iuelligatiu5
aia3 p motu ibiLqda au t moiie. Jirca f>'" duo fac;
qrfr ptiiiuat fe ad oiceda . fcDo e^requif oe itento ibi
L 0^ qde3 igif. JDicit g gp pftderadu au t f>"qde c oe
iuotu.ua fortalue no folii falfu3 cfr (bam ipfi^aie ee fic
mobile c ee tale qlc aiut pBi Dicdce aiam ee qr ell mo
uee feipa3:aut qr poifrbile c fe moue:f3 ieiTe ipi aie
tiiefrvuu qbdaDenuoipofrtbtUu.moeni foluicoue
niee c aia3 ec fic mobile ut ponebat pl3i:f3 fortaflfle eft
f polTibile qj aliq mo ifit ei mot qr iiuUo mo vz poffe
;
ee mobiUe.Cindti^^aut qi DicfortaUerqr I3 aia nullo
ind fit mobiTpferni c mobiUop accnj.rDeidc cii Dic.

mo

U /06 quidc igif non ncceirc fit moueno 7


ipfmn moueri Diaum eft p:iU 9 .
<r jijceqtur De

iteto ofid^e aiam no ee fic mobile ut po-.


nebat antiq.irca qt duo facif.qr f> remittit noe ad
ronee factae in libro pBicop.fc^o pter ronee illae ad
ducit aliae ronee nouaerqi no fit poifrbile aia3 fic mo
ueriutpfireba'fantiqibi.|_Dnplrat nioucf oe.jDI
cit g q) qdc igif no neeefle fit moiice c ipm inouai oi
cni eil pus in pbificij.na in j^pbifieo?: onfu5cft5p mo
t no ell in inoucte f3 in moto.ii-t qj no oe mouee mo
uef in 8 pl3 ico?: c Dcclarani.ubi^baf qr ell oeuefre ad
aliqD mouee oio imobile.cii g antiq poneret qr aia fe
Ipa3 mouei et:co cp mbil moucrct nifi moueref <r ip 3 P 5
V falfii cc p ea q fut i pBicie Dcclarata,rC>cidc cii Dic.

<T fDuplV eni moucf oe:aut cni fm


aut f

alteiii:

.37

m fcipm.f m aut altcru Diam^qcu(B

moucnfoceei coqDmoucbut nautc:ii6


eni filV mouenf naui:bcc qde eni f3 kipas
inouef.illiautcceeico qb mouef.xif^am
fcflu aut i ptib^c(l:.pp:i^qdc eni mot^ po*
du ambulatio.boc aut^r boium efl:no iii
ell autem nautiotuc.CT^uprr aut uriq^
^
Dicto moucrinucuifedmnio Dcaia fi per
feipfam moucf 7 participat motu.
Cnadducirnouae rdiiee p ponce antiqru.circa qf* duo
fac:qr p ne laboret i equoco Diftiguit motui p fe c p
accne.iadduc ronee oltedetee aia3 iid ce pfc mobile
uatuor aiit. JDic g q; DUplr
ut ponebat antiq ibiL
moucf oe.autfi5alreru.i.paecfi3.aiu rj feip3.upfe.fi5
altcru atir Dicim^moue qcqd moucf c]c ee.i.cx co qi c i
co qt) mouef p fe ut nante iiioucnf p acefie qr fut 1 na^
ui:q moucf pfemo cni firnnoucnf fupp.nautc c na.uie.na bcc qdc.n.i.nauio mouef fiui icipaj.i.p fe. 3 lU

aut.i.naiiteinouciifcjcec.i.cveoqifuti

eoq 5 mouef

nani q moucf p fe.nianifcfiii e ailt 15 i ptib,na,pprl


ue qde mot pede c ainbulatio.l 3 aiit.i. ambulatio c

i.i

fcgi

bb

53e anima
pluo vult p 5 o p l?cc vba

ru no cicunf moucripfctfj p accne.addit aurgj oupfr


utioj Dicto moucri no itcdim^oc motu p accns:f3 nuc
fntcdimue oc aia fi per fcipam moucf fi ptidpat mo

ciioaiajcepfclocabile.CJDdm
DC aia bumana cll fpalie ro qrc no lit p fc locabilis.i.q
rc no occupat locii:q: cii 116 fit quata ncc fit c]cufa ej>
tdioc coipio locil occupare no pot.poffum tfi vna ro
ne C0C3 adducc dc 01 aia.na gcgd 116 bd p fc cc no
P fc moucrimcc p fe copetit ci loc^.cii g oie aia fit qd4
foiaiz nlla foza beat p fc ed nili aie pt copete p fc loc^
fouc Dubitaret alige quo tricubitn

ni per fe.rOcindc

C
C39.

m oco illi mot fiit i l6co:nili


gcgd p fc moucf aliil iitop inotuii illD e gd loCabilc
aia g qfrcuq5 fit p''mo^;crit p fe locabiliqb c icouenicj

l?oiU3.na qn l?oi'e6 mouenf p fcnuc ambulat c moucf


no ineft aiit tiic nauria fupple
p motu pcdu.-r Ibdit
ambulatio.nautc g:qi tilc cii fur in naui no ambulat
ncc moucnf cy co 9) 116 moucanf cos prce.i.pcdc? eo

cum Dicit.

luatuo: aut mot^ cu fu loci mutandis:

alfcratidisraugmcfu^ oecremetiraut fm
vnu bo:p moucbiciaut f 3 plurcsraut oc 5 .
Qi i^o moncnl no ^in acens na ierit mo^
t^ipri:riautboc-rloc^*ocseni oicti mot^
in foco fut. e: 0i aut ell fuBa aie moue fe

acens moueri ipfi inerinli


ipfamr^r no
cutalbo 7 tricubito.moucf eni 3 7 becl^m
uccns:cui cni bec ifunt moue^ illud co:p^

vn no eft locus ipfo:p:aie autem erit fiqui


demmatura motu participat.
C^dducitronee q^IVce ondee ga aia no moucf p fc ut
roneo addu
opiabanf antig.iTirca qx> feje fac ^ 9
Smpli^aut c fi na. J;"ibiL3mpUaute fiq
dc.j 4 ibiLimaurvi.j 3 ibiLdri' 0 tu ailt.J 6 ibi
L r vo c fi mouct. JDic ^ gj cu fint qtuo: motuo.r 5

fir. 2 *ibil

mot^lodwnutatioia^mot^/altcrarionis/augmcfiit oe
cremcti.Si moucf aia aut moucf fim vmi bo^j motu^
5 aut fim plurcs aut fij ol&:r addit gj fi moucf aia no

acciia ierit ipfi aic mot^na.i.nalitcr <r p fc.fi alit b.i.


mot icfi aic c nalitcr c p fc:^ loc fupp.copctit ipfi

aic: cid cfi icoucn ice.io fcqf g? OC6 oicti motfut iloco
fi en ftiba.i.fuBalio Diffinitio aic mouffcipfam pfc:

moucri ipfi aic :7 no ierit ci fi 5 accfifrficicft albo c


tricubito.moucnf cni 'z l?cc:fcd ^3 accno.na coip^illo
cui ifiit illa moucf p fc.vn no cll loc^p fc ipfopraic aiir
ierit

ciitloc:fiqdc3 pricipatmotuna.i.naliter c pfc.g.d.


gp albo cti iciibito nocritlocpfc:q: bccno mouetur
p fc:fcd p accnc.aia aut erit p fc locabilis:qt ponif p fc
mobilio.tnncn^aur gj accipicdo large motii ut iclU

ditmutationdficDicunfccfcjrfpcj mot^f.giiatio/co
ruptio/lod mutatio/altciatioiaugmtu/T Diminutio.
uc;: qt giiatio 1 coiruptio no futmot:fedfut muta^
tionce c funt termini motimiidco fpee motue funt ib
Ic quatuot que tauguuf iii littera.

Wf d

aliQCJqt vz falfu3cc

qb i Ira

CI- o:;g 7 V}oe 6 Dictimot^fintiloco


na ciT no p oce flloo mor aegraf loc:n6 v: g> oce illi
mot fint tn loco.p loci cni mutatione aegri/ locuo.p
augmetu z oiininutione inutaf loc^ifcd p altcrationc
no op5 mutari loctizno altcratio c i loco.(ErD:&m
H triplV p6t folui t qcuq-, mo foluaf v: fufficc ad^jpo^
fitu.^ficutrcfcrafl 5 adipfamobilia.fiml5 g oce oci
motfii t i loco:q: gcgd moucf p fc tjcuqj illop moruu
c gd mobile c locabile.fi g aic copetit p fc aligo illorii
motuir.aiacrit gd locabilc c copeteret ci p fc Ipc^zqb

cll

ic6ucnic6.imo 15 por folui fi referaf

15

ad ipm

mo

rnoucdi.ma fi oicaf <p altcratio no c i loco cu alte^


ratio rcgratapp:o]cimationc altcratio ad altcratUj r
n no poffit fieri line loco:qi> c p fc altcrabilc ell p fc Io--

dil

cabilc.-xnicidcqb^uo.critgaiapfc locabilio ftp fc


fit alitj mo mobilio.5md 15 pot folui fi referaf 15 ad ip
foo mot^na motlocalio c motpm.fic g ualencuicu
q3 iell fciifuc icll ci tacr:co g? tact^fit feiifuo f>imio.fic
ualct.cu(cuq5 icll mot^ci icil motlocalio;co g I?

mo

tfitmot^m^ocogilliinotfutnoco:q: oco pfup^


ponut motii locale QDcnccitatcrcgrit locil.no enim

g>

foztc Dubitaret alige.qrc fit icoucnf

'z

albii fiitiij loco per

accno.C Dt

no aliud figuificat albii 43 albcdo.albii iraq; Ii


ccdil
gnificatqlitatccu-ralbcdoqlitatcftgnificct.fic c tri
cubitu fignilicat quatiratc.cii ergo qlitas 1 quatitas

no beant cc p fc:ii6 moucnf p fc:ncc fiit in loco per fe.


co:pu6 igif cui ifunt illa moucf per fc -r ell in loco p fc
boc aut no bnt Cffa per fc fcd p acciie.rCicidc cii Dicit

mo
mo fc bet

T:ampli^aut7rinamouef7violto
uef:7 fi violetia:7 na:codc3 aut

7 DC Qctc.in qo cni moucf na:7 iu B acfdt


na:iu qb autaefat:in boc violctia.qualcs
aut violcfi motus aic erunt 7 qctes : nct^
fingere nolentibus facile cll reddere.
(Cadducit fi^6am ronc Dicco g? ampli aiit fi aligd mo^
ucf na moucf c violetia.c epuerfo fi moucf aligd vio
Ictia moucf -z p naj.code at iu6 fc bet i oc gete ; qt q 5
gefeit na:pot gcfcf violctia:-r ceouerfo.qt illb in

quo

aligd moucf na:z quiefeit in 15 na.^n quoatit ntouef


violctiagcfcitinb violctia.qrcficopctit aic mot^na
copetit ci motviolct:fcdrcddc.i.ollWc ^cofiit
tue aic violctuz qlce funt getee violctc:ncq5 uoletib*
fingScfl facilc.no folli enim ubi boc poffcmue Dicere
fim ucritatcifcd et per figmeai ucllc aflignarc talia cci
Difficilc.Cinoradu aiit fim bcmiflui gzcoipue pol
moucri violctaino aut aiaziiifi fo:tc Dicaf aiaj moue
rivioletcr.i.pcraccne:iqua'tumoto coipcviolctcr -r
p acciio moucf c aia:f^|p:imotaicc p^fidcriii z ap
petitu P} que modii no pt itclligi gi moucbaf violctcr
foztcaligjzqtno vzucriigj gcgd
moucf na inoucafviolctia.ua cc

mo

Dbm

lu moucf nalitcrzno tn pot moucri violctcr.C


gj fim (Jfda bec ro in fc pfidaata cll falfaztn u t cll ad

pofitii cll uera.na antig pbi ut Diciit ponebat aia3 dc


na cUoip ncc ponebat aliq5coipmotii nifi clcmctatii
ucl qt> cct DC na demeti z dc tali cozpc ucni cll g; quic
gd moucf na moucf z violctiaiz cp.fcd 15 v: falfii3:g)
0C6 antig opinati fint fic.na aicinconutfupza oicc^
baf pofiiit aiaj dc na co:pis cclcllioino g oc cozp po^
fueriit antig cc dc na clcmcti:ncc glibet antiquor po^

fuit aia 5 Denaclcmcti.lCStoptcrI 5 Diccdii cll

cndii g aliqiic motii berc gete oppofita z

15

alr.Sci

iu6

moue

turbceoiaifcriorataaiataqjiaiata.z fiDubiii cll dc


aligbifcriorib gz aliqii moucaiifiz aliqn gefcat fov
tCDubiii cll DC tota terra ucl dc ptibcj:ntib circa cen
mi tcrrc:utriiciepoffitaccidc inot.oiatnaialia ucl

motu ^grcffiuo;uel motu Dilatatioio z pllrictioie ali


qfi moiiaif aliqii gcfciit.cii galig pbiloqiietcoDcaia
utplin 110 logrcnf iiifi dc aia aialiiiicii inoifaa a tali
aia beat gete oppofita.bcc ro ut cll ? antiqo : cll oitio
ucra.q: gcgd moucf motu brtte gere oppofita pot mo
ucri naturalV z vtolctcr.gz aiit ro 'BT5L'.fit iutcUigenda
DC motu biitcgctc oppofita ej: feric littere pot manife

lluin cfifc.rDciiidc cum Dicit.

<r3inpli^autriqdcrurfn5 moucbir ignis

Zibff
critrfi

^0 oeozfum rerraibo:;^ eni coipo;:

mot^ bhcadc auf ro 7 oe mcdije.


Gll^onitr6nc5

tertia

fiim erit igiiie^ft f o

oicee:^ fiqdcaUQd mouebif fiir/


oeotfum erit tcrra.ua t>op coipo-

motii6.v5 terre furfumrignio oeoilii3 .eade


etit ro cH 7 oe al^o elemetieigi qiiodlibet elemetorus
tendit ad aliqtie Detennitiattl locu.tiincailtfoimetiir
lic r 5 .q 6 libet demeto^ tendit ad aliquc t^termfnatii
locuired mot^fact abaia no cft ad alique octerminatii locu:fed eft ad oein o:iam p6ni6.er^ fnot^ factue
b aia no cil per nam alicui' elemeti.7 per pne aia i\6
cftelemdu nec c)ceftio ut cocedcbatamiq.
TTlon"*
rii5 ftint

l?i

aut

ali copetit ouplejc mot.vn 4>pter grauitatc; z

I?ic
oeoifiim tin:7 eft per nam dti enantis in coipe
afalis.alius eflad ocm o:iam ponfsicbic mot^^efl ab

aiafact^per appetitu.Ciriotadu etg; fempin quolibet mijrto Dilat aliq6 elemdtl utj)bat 6mefatoT in
celi z mudi.7 Pm oniti illiuo elemdi mouef mijttii
flcqdg mouef fiiVfum uel eilignis uel enat (bi
jt qcqd mouef oeoifum uel efl terra uel oriaf ibi terra:7 (icoealijoclemetie.riSaiaeetclemdu uelexelemetismt ponebat antiq:motfact ab ipfa eet ad vna

Diiam poiitionfe ttn:qd videmue falfum ee.C Illota

du aiit qj bec ro polTet aliter iduci ut concluderef

31 fi

aia moucref furfum uel oeoifujtud moueref per fe ad


aliqua oziamp6nio:ut ponebat aliqantig-.tuc no eet
foima:fed eet ignio uel terra uel aliqo buiufmodi co:

puotqdeft incouenico.rDeinde cum Dicit.

IT i^in aut vidc^ mouerccoipuorouabile


qbua r ipfa moue
cft bie inouerc

de motu ituorud eode motu fpe.iitqi

7 boice trabeteo mutabiit locil.g fi coip^aiatii mutamutabit locutni q: mic 15 videf fufTice;
Dicam vba S^^.itelligeda ee De motu imediate facto
foleni n^o mouet uaporeo imediate fim motii localem
fed per puo uaporeo alterat 7 ctcicoiparcalorc quen
da per que calore icoipatii uaporeo trabunf furfujifs
fi aliqd mouear aliud locarri7 15 imediate
7 no moueat illud nifi moueaf 7 i^m;op 3 q> fiFi motu moueatur
urruq5:7 fi no fil i per oem modUitn quatu ad boc

mo

uebunf motu ftR:q> fi vnu mutat locii mutabit 7 ali^


oe motu ^ locali imediate facto uerii eft qd oicif .quare fim pofitione amiquoru aia mutabit locum z ibit a
coiporc in coipuo.qt cft incouenietio.
cubitaret aUgotqict inppofi
tovzcefalfu5qi>o:.naaiamouef^

uo rm Defideriii z appeiitil:7 ipia fic mota mouet co*


puo localV.g uerii cft ^ aia no mouet coipnifi moueatur 7 ipfa:7 tn falfum eft qi eode mo moueaf ipa quo
mouef 7 co:p:m ipfa mouef poefidcriu 7 appetitU5:
coip^vo mouef pin locii. QjDbm qj ifta oubitatio co
tigitiut inuit STbcmj^.ej: co qj aliqnefciut oiftigue in
ter opatione z motil.na opatioeftactpfecti.motatt

te eft act impfecti.uelle

aia.fi

3? f

aut boc z puertdib.i.ec6uerfo eft uerii oice.vs

m qj mouef boc coip mouef z ipfa aia.co:pautc


mu

mouef fim loci mutatione.qre rata mutabif 9?


pteo
taf co:p.moucbif 5 aia trafiataaut tota aut f
fed fi aia fim fc tota pot mutare locii fi3 fe tota pot mu
tareco:pu5.fi aut ueril eft 15 ptingitaiani ejeeute coipf
Iteni ingredi coipuo.7 ad boc fequif moitua coipora
uelaialiarefurge.<miotadu aut wcoip aiatil aliqn
mutat locu fim fc totu ut eft cii totalV Dcferit locil piimu.aliqfi vo mutat locu fim pte ut cii non totalr oefe
rit lociipmu.qre fi aia mouet coip:qi mouef z ipfa.
z fi eode m6 ficut mouef 7 coip^mouef 7ipfa:cujcoipue aliqn trdfferaf fim fe totutaliqn f pteetopoitebit oic 5 q> aia aliqn trafferaf fim fc totaraliqn fim par
te6.b'enim illationeo I5 116 fequanf fimplrifequutur
tn fuppofuic pofitionibuo antiquorum.
bemi recitat:
li^oipbTti ut
t
qinoviueruecqd pbo ait.v5qj qu
aliqd mouet ali 5 :q: mouef 7 ip5:qi eode m6 moueaf

moueo quo mouetur mobilerqi fol mouet uaporeo z


rrabit eoo motu r^ctoripfe tn fol non mouef moturectoifed circulari.filr ct boieotrabut naue ipfi tn boieo
no trabimf.Sd 15 foluit btmi^qt fi aia mou et coip

mouef 7 ipfatoigna eftqi moueaf cifde motibqb


mou^f 7 coip*: qi fi coip' mutat Iocu.7 aia mutab^ lo
moueo z motu moucanf eocu.no cft g rtetio

qi

g 7 ocfidcrare z intelligere

imaginar i 7 cetera talia per que aia poteft mouere co*


puo non ^jpiic Dicunt motumrfed operationem.fed fi
anima moueretur piopiie ut ponebant antiqui modo
quo Dictum cft: fimili motmuoueref ipfa quo moue
ret7Coipuo.

mu

<"cite Dubitaret

aUqo.utrii fi afa
taret locii ptigeretrcfurrectio moi-

^ m

I^oieo trabeteo

ttabartf 7 ipfi:fed pro tato mouef eodem inotu nauio


tracta 7 boies trabetec:q: fi nauio tracta murat locu

tunfi aut boc-x couertcfibua oiccre iicru5


coipua moue^ boc 7 ipfa . cozp^
f
autmoue^f5locimutationc.ciuare 7 am'
ma mutabif fm co2pu6aiittota:aiitfm p
teo traflata.Si aut boc contigit 7 eceunte
Iterum ingrcdiiad bocautesTequif refur^
gere coipa moitua animalium,
Cll^onitqrtaroncDiceotq) ailtata videf moue coip
ronabile cfi moue coip**!?! motib qbuo mouef z ipa

'j^iiinuo

tuo:;i.CDD5 q> fi aia mutaret locii poifet mutare coipuo: 7 fi mutarer coip^illud coip^a quoej:irct Dcfinet
viue 7 icipet mori.illud aiit coip^qd itrarct:fi eet iaiani p itroi tii aie icipet ee aiatu z icipet viue.l5 g mo pof
fet ptige refurrectio mo:tuo^:qz aie exeiiteo fpa coz
pora poflentitrareeozpamozrua.7 perpno poflent fl
lafacercfurge.CSdutcdiltubocee attfdcdum fini
Sbcmiftiii qz alig ppfucriir aiam in cozpe qfi aqua5 in

vo fupaddideriltaliqua^pozrione iter cozpue 7 aiaimqre fi no reqrif ibi 4>poztio:fed fufficit ani


ma ec in cozpe quociiq} mo ad boc q> cozpuo illud viuat 7 fit aiatu: fi aia exice a cozpe ^piio itraret cozpuj

tiafe.aliq

nioituinptingcrctrefurrectiomoituorifcdftregrif^
poitio inter cozpuo 7 aiam.a ex>ce aia a cozpe ,pp:io i
traret cozpuo moitutiino op3^ illud cozpqe mozuiu
'refurgefet 7 incipct viueremx no eet ibi,^oztjo ipter.

cozpuo 7 aiam.rDeindeciimoicit.

<T /Ibotuin autem f m accidene fi ab

JC.42

ro moucaf.-Dcpdkf emm utic^ violentia


aiabno opoitet aut enim afeipfo moue; i
leftinfubllatiabocabaliomoueri nifi fis
aecne.ficut netB adem igif fim fe bonum:

aut^ppterfeipfumrbocgdem^pteraliud
efie.boe aut alteriua caufa. C7 ^nima au

tem marime oket aliga utic^ a fcnfibilib^


moueri fiqutdem mouetur.
CTl^onit f r6uc Dicco:q> motii atit c aliqd fim accnc fi
moueaf ab altero.videm^eni q> violctiautiqiDepcUic
aial:7 tiic nd mouef ep fe:f3 no op5 cui copetit moueri
a feipo i Ita.i.centiarr bcc moueri ab alio nifi moueaf
mouef
fi3 accno:imo illo qd mouef a fcipfo nullo mc
ab aUo:fic iieqjQdcqD.appaif fi3 fcbonu5 aut pp;eCr
boiiu pp fc:f3 eet bonu alteri^ca.fi g aia mouef a fc n<5
/Egi*

Ib

.43

Bc .iniina
feipm 1 ? <ldc efl pp ali 5 :q: (i ccr appellare pp alio ia ho
cerbonu pp rc:fj cer bcmi alrcri^ci.fi g aia mouef afe
no mouet ab alio: fs mouef ab aliorqz mouef a feli biU^
bue.io feqf (p fkjde mouef aia mayie uiiq5oicet alige
ata3 moneri a fciibilib^qre cu aia moueaf ab alio ur a
l*efibilib^no.ppe

mouebtf a feut Dicebar antig.CDu

bttaraJrb Tpemifti^ppvba platoidDicetic^aiano


mouefafenribilib^:l3relibiUaoccurrutmotibaie.na
aia^joictafuacogiiofdtres p ptactuejceocp appU^
eat fe reb;ii 6 g ^3 15 fenfibilia mouet aia5; f5 occumit
aie e;r eo gp applicat fe do:f5 l?ec pofitiomtipbaf in z
C3bflffalfa;qiaiacoGnofcitrecnoe;i:eo g) appUV
cat fe reb:fed qi reo im^mut fpeo fuao in aia qo im^
medo aliquo md moud aiain^Deinde cti Dicit*

C 3t

'T fi

bif uric^

mouet ipa leipa?:'? ipa moue

qrc qm ole mot^ej: oiftaria e ciuo

qD mouef f 5 cb mouef -r aia uric^ oiftabic


arubftariaip(r(^ 5 feipfa 3 :nirit^m acena fe
mouear.fed ell moruaipriua fnbltarie.
Cril^onit ultima rone.D.g; ft ipfa aiam (eipfanr mouet
fup.fBalr-r ipfa utiq5mouebiffup.afuafulja.greqm
019 mot'fit a oiffatia eiqo mouef ab eo f m gp mouef
afa:tuce.ribiturDiDabitutiq;aruba fuiipi^ii mouef
f 3 reipa5 luTi fe moueatf5 accnjdj^ atido mote ipi
fiibe aiep fe.vT 1llon'"aut vi3 roiiio b^i 15 pfiltccq: cuj
motr:toi(tatiaei^qnmouef^5 q^mouefdtc qb mo^
ucf locafr ciflat a loco i q erat -z mutat illil locii ul
fe totu ul^5 ptej.fic fi aia mouef ^3 fiiUa3 Difiabit a fba
fua 7 pdet ful5 a 5 fuamFg tota aia ul falte pteo ei oefi^
net ee 1 amittet fui fuba5 1 na5:qb eft incouenieo.
I

^idaaut'nnoucaia3Dicufco2p^
m quo eft :ficut ipfa mouefiut ^e^
q
mo.filr DICC 6 pbilippo comedia^
jiOidarcolo.aif enim oedalu fecilTe mobi^

Ich'5uca ucncreiiifiindooar^cnfu fufile*


0ilr aut r Dcino.Dicit niofao^Mu iijqr
uifibilee fpbcraa

jiuriil

IJboftqj

pp id q apte nate fune

^ pbcreq^ 'Z nioiic cozpua oe.


pbs addutit roes gfiale? o uenateo aia3 p via

mot.in pte ilfa ut oicebaf ocfcedtt ad fpaleo opionco


atiqp.circa qb gnque fac:q: i>oefcedit ad opione oe

moaiti.i ad opione platonio.j ad opione empe.q


ponit quadi opione q d: tuc fuifle platonio.^ ocfceit
dit ad opione $enocratio.i*ibiL ^ode au t mo. j5iW
3lia au t opio qdi. J 4* ibi j_ B^6nabiliaut. Jf * ibi
L dft>ulru au t eje bio q oci fut. J drea ()'"duo fac:q:
adduc opione DemoCTiti.i^ei ipzobat ibiLlIloo aiit i
I

terrogabim4joicggjgdiDicutaia3 mouc cozpfic


mouef ipa ut Demo.iilV Dices pbilippo oidafcalo.t.
magfo comediaru.ille enipbilipp^ait oedalu fecifie U

gnei minerua.i.flatui illroee mobiU effildeo


fufile.i.argetu viutl.mouebafgillaflatuapp

argetti

motuar

c JDemo.oic.igt cm' idifibilee fpberao


gbcoponif aia ee motpp id qb apte nate fut iitiqj
manf .i.mmq5 gefce.illao bo fic motao Dic pbe r nto/
geti viuizftlV at

eje

uere cozp oe.i.cozp^^totu. GJlUotidu aiit fiatui mi'


nerue ficfuineozdinatirpqu alig accedebat ad ip(am
ambulabit fup qfdi rabulao:fubter qo erat argetti vi
uua'liiogficambulitibc6pzimebitargetu viuuzqb
ptinuabaf ufq3ad fiatua:d com^flb agitabat fiatua -z
facicbatipa3moueri.qreficargctu viuil mouebatfta
tui: fic fi5 Dcinoaitil atbomi eje gbuo coponebaf aia
moti mouebat cozpuo. ["Deinde cum oicir.

C IRO 0 aut iterrogabim^

fi

7 qefcc

facit

idcquoautfaciatoifficileiaut ipofe oicc*


CDifputatpqpioncDemo.circaqbDuo faefis gtDuaa
roeo adduc p iM.i^ibiL Oio at. Joic g tp noe itmor
gabimbmo.fil5 ide.i.fi b^eadecozpa idiimilia q fut c
mot.fi b^eade ci fac gefce aias.qud it faciet ea gefcC'

enclima figura per qua oitedif quo in'numerid e^ gbue


Dvapafon

Dfapenta

Dfapa.^OYatefla.

CScba figura p qua ofledif ^ in nuie e;c gbuy c5ponif


aia

eft

ouplcjc cooidin atio

2 efl ibi idetitaa 7 oiufitas

2Tonud

DTapa.tDta.

CTjrerttafiguraperquaofledifg; in nufofit qdarefl^


rio % quedapuerfio 7 queda quodamo dreuiatto*

>Iiber j^tinino
tc eft oifTicile aat inipolTibilc airlgiTflrc.C 1 llotan!ii 5
aiitQicuj animal aliquando inoucnf n^iquado qiite^
fcat opouuir alTignarc iion folum caiifam inonif:fcd
ctiamcaiifam quictiG:qtiodnon potuit raccrcocmo/
crituo per ail?omco cum poneret coe fcmper moroo

rDeinde cumoicir.
7/01110 ailt 110 ficvidefaia iiioucrc aial:

fcd pcnioliiiit.itcqiiaiidd-r 'mrcllcctimi.


CSdducitfecudam ronem ^>traDemocrirum.oicebat
enim Democrituofpaiaficmouet animal ficur mo^
ue( z ipa.idco ait (p omnino ailt non fic videf anima
monere animal ficut ponebat DcmocritU6;V5 <pipfa
motnnnfed mo
localiter mota moneat cotpne per
uet ipm per qnanda nolnntatem z intellectnmmo er>go anima mota monet cotpna.fed aninta nolene 7in
telligene monet cotpne.fDeinde cnm oicit.
pbifio^
JC.4J 7 /Eodcinautmodo^
logi^at iiiam monere coipnenii eo eiii q?

%bimcm

eft

moneri ipram:^ cozpno monetr^ptn*

id qtf

complexnm eft ad ipfnm.

(TDifpntat ptraopfone platoniftcirca qo bno facittqt


recitat b^^opione.i^e^tpiobat ibi LUbiithu qde5
igif. Jcirca p' tria facit.n^m aia ad triapot coparari
VI ad co:pn 0 fnnmtad ^ndpia fna:? ad opationee fn
se.^m atl t g) coparaf ad fnn 3 cotpue dc efi complejea
coiporf z monene ipm.^nt ^o coparaf ad fna pzincipia.fic Dicebat piato afam efle ep nnmerie pfona tibuj
Une ejc nnmerie armonicidtfed ^nt comparaf ad Tuae
opationed dc Dicebat piato aia CTatafpeaue reetns

in cfrailnmtqucm circulum Dmidebat in du


op circuloo.7 alterum circulum in feprem circulo^ ut
edent motup anime.i.operationeo eine cofoimce mo
f II! celi.tria g facit dm
gp bcc tftaDeclarat.:*ibil_oh
ditutaemm.J;^ ibiL2lfpectum rectum. JDicit ergo
f eflevue

eodem modo z rbimcue.i.ille liber platonis pipido


logi^at:idcll pbilofopliando Dicit aiam mone coipne
in eo q; ed:idcft contingit mouci i ipfam aiam.c Dicit
etiam idem piato
anima monet cozpue ^pter id
eil

conepa cozpori.f Deinde cum

Dicit.

7 6llimfden(5Diate)ccleiiicri6:'r oifpar
rim fnn armonieos iinmeros : qnatenne
cnm naiem fenfnm armoniebabean-r nt
omne feraf f m pfonaiitee motns,
(TOilendif

c)ceo
anima comparatur ad dia pzinci
pia eil conflitutaejc numerie pfonatibue. boceft ergo
ait (p

eipqe.-r

anima

coilituta eil eje elementie.i.e): fuie pit

dm l?oc Dicimue eam ede Dilpartitam dm nux

merce armoniacoe.i.confonantee auatenue i?abeat


c^aturalem fenfnm armonie.i.conlonantie:^ ut om

dm moiue cofonantee.i.dm
tnotue z operationee concotdee z pzopoztionatae.

ne.i.ut totaliter feratur

rDeinde cum Dicit.

tL^lfpectnm rectnmm circnlnm

reflent:

c Dinidena ej: vno in onoe circnloe onpli


citer coo:dinanfe6*5temm vnum Diuiflt

m feptem circulo0.tan$ elTent edi mot^


anime motue.

Cmecefl quarta dgura per quam offenditur quomodo inceloeff Duple>:motue eircularidducDupl^
fuper DupUcipolotf quomodo vna illarus circulationum Diuiditur in feptem circuloe*

gir

bb

circulatto

i0e anima
CDcc (ft gnta

n nui oftedi^ (n aftcft Duptejc drcuItt(o:(tdIectCiu:f fimIiMuin t vna bani Ptufdif i fepte
Tepti ^odue.uel ^uU^9'*
ouplc^ circulatio.f.opatio (nrdieaf
circulo0:qz i^tmcd (enfttiue ozdinanf
Dfuidif in fepce circuloe i>ut
uo:vna pa qui itelU^ fuCad fepatoa:? alia per qui (ntdUgit bec cotpaltatc
ftojdup 0radue rcptciia obicaa coipalia (ndinanf:runt ergo anime motua ficuc celi motua*

CTOlledit quo

opfoite platonia compai aia ad fuaa


opatioeana afa^^m fui opatione oidm^^ua ee afpe
ctu reau t linea recta:que afpectu rcrtu ^ linea recra
ee* reflej:if in circulil.ozdinauit enim fic ce* 0195
p'
U6 itelUgeret alia per rectil afpectu.^ poflea inrelUgSc
fc p modu cuiufda cireulatidia c reilejcionia ciuiden;
ej: vno circulo euoa circulo 6 .i.De*?(lituce fic 9(95 ci^
uifit bc circulu in euoe circuloaeuplV cooidinatoa
ite vnii Olfit i fepte circtba taigeent celimot*aie mot*

Bubttarct
cedila piato itbimeo^ndparrlogfoe aia mudi feu
eeaiaceli.bacailtpofuit coponiejtnuia armoniacto
uel pfonattb*.fi aii t oijit aia 5 nf am ce fic copofita5 15

tanto oi)cit:qi aia nfa eflfiin cii imago illi*aie:qre fi


Vidiuolum*quo aia nfa fit cdpofita cj: niiia armonia
cieividedu efi quo aia celi fit cdpofita
talib*nui0 ar
moniacie.iTScicdil 0 q> fini plaronicoo c pitbagori
eof.T ut ait ir>aaobi*i*n libto oe fomno fcipionie.ez:
fi

fpie celcftib*<r e^ motib^celo^refultatmapa armoia


<r ma;cia pfonatia: q: ocf mot^celeftejpcedut ab afa

bue eelo^ pofiiit celefiee aiao cdpoiii ejt niiio cofonix


tib*.aias aut nfao pofiiit efie cdpofitaoejc talib*nufe

ne platdie i eicedo qu^ aia fitpfiituta tria pidenfeif/'


ficultatebere.tagiteni piato qfdaoifficultatee circa
niioo qfda circa aiasrc qfdi circa celof .Ut g plene ap
pareat ei*opio.Sciedii
mtu ad pfid fpectat qnque
fiit

qrepiunf tainuie ejt qb*coponif aia

et in celij

c aiab^ibec aut futpfpnatia;afpect*rectf:ouplex coo:


diatio id^tatic z oiufitatib c refiedo i circulu.tria g
fut Declarada.|^*eni oeclaradfi ^^uo^c qnque repiu
tur (nuioejtqb^o^Onifaia.z quo r^iunf in celo.j
quoiepiunf i aiit^^fic pjmiaiiiCe;: i^*ponebat IDla

to coponi aTa 5 :|?lee cicebanf;v3^n^uo:treo;qiuo:


octoinoue:^ vigintifepte.i bie eni niiio ^*repif cofo^
natia:qt i eio q*dimd repiunf oee ^poitionee inufica
le0.pomim*eni afiignaretreo ^pgttioee muficaleo.q
ru ^'uocaf oiapafon q ot ^portio eupla.!** uocaf oia

pde:q o:.ppoztio fejtqalteraralia ttocaf oiatefaro d oi


fe)tqtertia:alia et copo* e% oiatefarqn -e oiapafon d
cit opottione oupla c ouaru ter tiaru:alia ^pottio uo
cauon*q ox jjpottio ptinee totu z octaua ptc.ultiap
pottio ex cdpofita ej: oiapafon^ eiapeta 4 iaciutpto^
pottione triplama oiapafon fac ppoztionc oupla:oia
peta ptinet ppoxtione oni* ciI oimidiarqre fi oiapafd
oucat i oiapeta.i.fi oup oucanf ivml ctl oimidio refiil
tat (de tria.nd biovnu ciI Dimidio fiit tree.ev oiaj^afd
oiapafon vo z
fi z oiapenta^ituif ppottio tripla:ep
otatefaron pfiituifppottioouo;: z ouaru tertiarurqi

^ibei* 'i^zimue
i>faparon:uc sc>5 e:e^po:tio ouplatDiareraron vo
po2t(o vni^i: terty.bfe aur vml z rertiii faciunt duo z

tur ire ultra t>ecl:z no vi ultra Dece ec cnuatio:f5 ma


gie vi replicatio z rcaffiiptio ci qb acceptu e.(D llSo

Duaetertiaa.occautipe.ppouioiicoiucmunfi pfatia
ouo viiii c oiaparoiuitcr ouo z tria oia
pcta:iter tria z qtuoz oiareraron:itcr tria z octo cft
pouiocopofita cf Diapafon z oiatefaro q cll j^poitio

nedo g.viij.fpae celedee ira qj octaua fpa fit ultimum


inqbile:ed iti qda afpectrect^:(^tu ad ajiee. iieiligif
eni qda afiBiz qda linea recta trafircoc polo ad polii

niiie.na iter

tuof,7 Duaru tertiaru jia octoptiet bie tria z ptinet


Buaa vnitatee q fiit duc tertie dc trib^iter octo aut z
noue repif ton^*qi nouc ptiei totu octo z ptiet vnita^
te vna q e octauapooe octo:iter noue atlt z vigintife
pte e ^poitio copofita cf Diapafon -r oiapeta q c ^poi
tio tripla.na vigitifepte ptiet ter noue:repif itaqj i bi$

nuiopronatia.i^repifibioafpect^reru iiu^nlbi nili


pnter fe ejcccdiinqi fp pofterio: etccdit^orervii Debet
oce f?i ntii
vna linea ferio feribi ut ondaf eo^ pfo^
natia z co^tafpect^ect.5i |?i0 niiie c dupIcjc cooidf
natiotvna pariutaliaipariu.urvna e coozdinatio du^
plo:p:alia triplo^z.vti poif^ oee pfati niii feripti fiit i
vna linea ut ondaf eo^pfonatia z
afpeaVctus:

faibedi filt poflea iDuab^lineie facihib|bnu:ita $i


cono faibaf vnitae z ex vna pte feribanf niii paree z
Dupli Q ftlt Duo/Qtuo2iocto:e;t alia
pte faibaf nui
{paree z tripli q (ut tria nouf .z:>:vv.4^i bis niiie repit
(detitae z Diufttae.na cu bi niii beant Duae cooidina
tionee vnd partu alia ipariutrone niios ipariu elt ibi
idetitap.q: it oee niii ipares coponaf fp refultat ibi ea
defpee niio^:qt femp refultat ^'dratu.qd P3:na ^la
{paritae e vnitae.i^ternari^tvn vnii -r tria faciut qtu^

o:qeniieqdrat.}iparitaee(lqnarP.qnque voz q
tuox faciut noue qed niie qdrartz; fiCDealiie<Sieni
oee niii iparee cdponanf feinp refultat eade fpee : rd^
neailt nuo:p pariti ibi Diuafitaetqz e^ Diufte niiie pa^
nVeopoiitieno femp ftt eade ipee niio^tteft enim
maparitaeoualitae.z^qteriiariue.Duoaute z qtuoz
fadiit f(7::qui cft nue fupficialie.^'* paritae cft fex.fejc
aiirrfexfunt Duodecim qittedmie folidue.uartata c
ergo fpee numai e^ cdpofitione parium numaoru5.
qnto in pzefatie numerie e(l quedam redecio circu^
(arie.na ibi ab ipanV fit^celiue ad parta z a pano'

adipariapmoducuiufda
fit j>ceflu6

refiexidie.najft vnitae a

addaf binario q ed niie par . fiet ide triarr

q ed niie ipar.pp qb ait ^ceffue a parlb ad imparia.


rurfue.fi vnitae addaf ternarm qed niietpar fiet ide
qtanari** q ed niie part-r fiet ep p modii cuiufda refie
ycionie z circulatioie pcelfue ab iparib ad pariacqrc

arca qe poloe

vtif celucrdnc g b axi^ fic trafciitis cd


in celo afpect^rect.rdne at motiui cd ibi qda pfonan
tia z oda ^poztio.na qliber plancta z qlibct della in
fuo ozbc cqlf mouef ita qz rcfpai ,pp:tj ceiri femp i eq
li_b tpib trafit cqlee arc z abfeidit cqlee anglbe.j
rone Diufitatie polop e ibi Duplex coozdiatio;na poli
miidi ul poli ultimi mobilie Didat a polie alia^ fpartl

m fi5 alioe z alioj poloe aVr z afr


reuoluunfozbee.nafuppofoemtidifiutreuolutioee
ab oriete i occntetfup alioe vo poloe fiiit reuolutioee
cp. 4 ed ibi idetitae z Diufttae.na identitae ed ibi re^
fpeau ultimi mobilie qb femp mouef eode motuzDiu
fitae vo e ibi rdne aliajz- fpa;^ mouenf oiufij motib
q
5ed ibi circlatio q cd ibi ex ppetuitate mot^.C IDito
qud oia bec qnq5 ref uanf in niiie ex qb\oponif aia z
fae.xxiiy.Sdib:ita

ct in celo.*tftedat videre quo bec oia referuenf in aia.


in aia ed pfonatia refpcil
actuil

CScicdu^^

oponmqz oee potetie aie fim quada pfonatia

z Pm q5da ^poztioiie rediit in fuce act-! in fuae opo


nee.ied ibi afpcct^rect rcfpcii obo:p:qz i oba aia tc^
dit recto afpectu.;efl ibi qda reflexio z qda cirdatia
rcfpccrufui;qz aia cogfccdo alia reflectif fupza fc c co
^ofeit fe:ita cp mot'^ icipit ab aia ad reo inqstum ai'4
ferf i cognitione re^:-r podcaarcbreurif adaiajin^
^tu aia cogfcedo alia cogfcit fei-r qz ide mot c ab eo
de in ide qfi qda cirefue Dici pdt.4ed ibi Duplex cooz
dinatio rdne modi cogfcendi : qz ed ibi vnue modue
cogfccdiffibile z cii pditiontbmae.alta vo intelligi
bile z fine bi^pditionib'.^ ed ibi identitae z Diuerfi^
tae rone plalitatie potctta^.n a in potetye itelligibiU

bue ed idetitac:qz funt finiplicee z vnitc. 3 n potetye


vo ffiibilib ed Diucrfitae:q: funt ozganicc z extefe.
fozte Dubitaret aliqe qud motaie
edficmotcdi.

C Do5$

fici

celo

cdafpectreci:qz ^Debem itelligelinea reda tran


feunte oe polo ad polilrq linea recta ab adronomie 0:
axze.podea b' afpcct rect reflectif in circulii:qz fup
b axe q ed qda Uea imagiata fudaf mot^cireVariOj^

pod^pfatiniiifuntfaiptifmlinea recta ut odedaf

b* circlue Didif iDuoe circloe:qz e ibi Duplex circia/


rie mot^vn^ab orierc i occnte.alfep.ultcrr vnbop^
cirdbp Didif in fepte cirdbetq: moi ille -z circulatio

eo^ pfonatia z eo^ afpect rectue : z podq'5 z faipti

illa

funt fimDuae lineae facietee conuataqt incono feri^


pta cd vnitaet-r eje vna pte funt feripti niii paree z oii
pliccetz: ejcalia iparee z tripUeee ut otidaf eo^ZDuplc^c
coozdiatio z to^ idditae rdne ipar iii:t Diufita^ rone
ariu:fut pdicti niii 5 feribedt in Duab Uncie facieti
conu:ita qt vnitaj ndfcribaf in cono:f; faibaf vna
vnitae i capite vni linee : eje illa pte feribanf niii pa^
ree z oupliceezalia vnitae feribaf i capite altailincc

ccy illa pte faibanf niii iparee I triplicee:^ tunc du


caf vna linea ab vnitate ad ternariiit^ qz er vno z tri^
brcfultat qtuoztDabif itclR^ fit.pcelTue a pib ad u
paria:alia lica Ducaf ab vnitate ad biariu z refultabit

ide tanariq ed niij ipar.Dabif g itellt qj nd folii ed^


ceifue a parib^ad iparia:f3 et eo:z qz ciraarita ed pzo
cefliis abipibad paria.Ct.iifo qud i niiie fiit oia illa

qnq5.KXedaiDCcrarequdicclo oiaidaqnq) bid


Ci5cie"g q> an tpafll^.catitudiarrnofuit iuctii ec
al.iqf) celti ultra octaua fpera.fi at aliq locuti fiit oe no
na (pa 15 fuit pp qfda adaptatidee:fic fccaiit pitbagO'

q pta fpera actio^z z pa(Tiuo2.:i pter oao fpaj ce


ledeo Decima addidaiit uolctee fpae ce in niiq Dcna^
rio:eo
niii />grediunf ufeg ad ccce.na niii nd viden
rici

qed ab occidete i orieetoidif i fepte circloe plane


tar ificin aia f> ed afpcct rect inquu cogfcit alia.i
b^afpcct^rect reflectif in circulu inq3tu cogfcendo
alia cogfcit fe.j b' circulatio Didif i Duoe circloe pp
DUO giia obo^.na aia e apta nata cogfce (bae fepatae

cilia cognitio rone identitatie z fimplicitatic aflilaf


motui fimi mobiliete ed apta nata cogfcc ida cozpa/
lia.c bcccognitio:qzediferioz alia cognitione afltlaf
motui iferior fpazi.cidif ailt ide circlum tn fepte circii

loeipp fepte giia rc:p cozpaliiitq: qda fiit eltarqda filt


admixta ut uaporee:c ea q nopdat ex oib ertiotfj ex
aliqb^.qda vo fiit mixta ut illa q pdat ex oib^eltie.ita
giia iaiato^ z qtuoz fiit giia aiato^j.vj uege
q[? fiit tria
tatiua:(bitiua:fm ^ocii motiarc itellectiua : oia at bcc
coipaliafunt.na ipa aiataitcUiuaut boiee iter cozpa
lia edputari pnt.Diuidif g alter circlue in fepte circu
loe.pp b fepte giia obop:pdt et IzDiufirae alr fumimt
fiat bec Diuifio nd fim oba: fj fim potetiae : ira <p fit
Diuifio in itellectii z fenfii 5 .'5 nteire aiit pp fui limpli/
citate remaneat idiuifuetfenfue aut Diiiidaf in fcptc5:
ita qz in ^gradu fuit ffiue pticularee.in z ffiuc coie.

4cdimatiuaqueur ed i
boibamultieuocafro ptiailario.(nsgradufitine/
in rimagiatio ul fantafia.in

ie anima
moria (n 6 pcupifcibiUe.fii 7 irarcibi'Uo:qre fi cofu
eft ak motus tanq5 edi motus.

deranf ptacta

C.46

'ifXimugdeisifnobuDzaiani ma^
gnif udiiic cc:ca cni que 010 tale ee
vult qlie eft aliqu uocar^ itcllcctue

no enim udut feuruma ellrnec^ ut Dcfidc


rariua:baruem5motu9u6

circulatio cll.

Cnp>ofita opione platonis bic p 5s ca rep:obat:a'rca qb


qtuoi fac ^3 3) piato (u fua pone qtuoi inuebat.uoluit
ed ma^
cm' piato q> itellus ect maanitudo.i^uoluit

gnitudo circularis.33J ect magnitudo clrculariy mo


ta.4 ed magnitudo circularis mota conqca coipi.
Pq oirputat ? platone:cjc eo oie Iteirin ee magnitu^

ponit ipm ce
dine.i^ej: eo gj ponit Ipsee circulil.j
ponit ip5 pncjcu coipi.na c fi caliq
mobile. 4ejc eo

vnio itelis ad coip^no tn e ille modus vnionismec c


modus pnexiois que pofiiit plato.ips,idpit ibi.

flie

lineciuautiteirseecirculu.J^^ibiLadbucautiteb
tria fac fi5
ligdia. j4ibiLiaboriofu5 aut. J circa
g; tres roes addu^ ad^badu tell\ no ee magnitudine
2^ibirluan-eniitelligct.j5*ibiL2lmp.quo itellige
ret. Jcirca ^"'ouo fac.qi pne laboret i equoco oecUratoeqaialoqbaf piato: cu Dicebat aia3 c^ magnitU/
dine circulare.iadduc rone ad,ppo"'^ aia no fit magnitudo ibiL^ntcllb qde vn. Joic gg? p'"qdein igif
no bii l oice aia? ee magnitudinc.t fbdit ^ piato vft
elaia5qeofs.i.vniuri fiueafa3mudicetaie.i.magnitudine qlis e aliqn uocat^itells.illa cni aia5 qua pofu
it piato magnitudine ce aliqn piato uocabat ea aiam
ois.i.vniufualiqnuocabateainteirm.^ fubdit <p aia
<^ua'pofuit piato ee magnitudine circulare no e uelut
fefitiua neq5 i ut oefidcratiua.qi mot^pani no i circu
latio.Cirion^^aut g> piato cu oicebat aia5 ee circulii
uFee magnitudinccirculare ^ncipalr loqbaf oe niab^
celop:i: majeie oe aia ^ini ntobilis fiue oe aia vniufi.fi
aut loqbaf oe aia nfa ut tactii e 15 erat tm^ttl bec imii

g e g> aliqn aiam vniufi oicebat ee taldali


qn vo uocatu intellectu idefi aiam nfam que pdr uo-

taf illa.ide

ca ri intcllectus:oicebat talem efle.

vt. cicirculus.^ vigificpcaqi pee


ddileaionetagebanfrubioiuidedo vnu circulii in fc
pte circulos Diccbanr^lipoflcitclligioc fenfu oifiicto
fepte gdiis.(D^n'priu e f> pl 5 s q vult fenfum x oefi
deriii no ee circulos.q: mot bo no funt circulares.
CDbjgjfefusoupfr pnt pfidefari.uelife.uelut oefi
uiiit itellecrui.fi pfiderenf i feific no fiit circuli:qi non
fiit fiip fe pufiui.pbat eni llbioculus i lifuo oe elatide
tpeologica.gi nipilcoipeu e fup fepufiuurcu g fenfus
fit vtcoipaUs c oiganicoii fepfiderat^no eft circulus
nec eft fujj fe pufiu^.fs fi pfideraf ut oeferuit itellectui:
fic pot altcj mo uocarl circulus inq3tu eje opationefen
fuspfurgitopatioiteirsqmctapborice circulus oici
p6t:ficg imagiatio 0: circulus inq5tu oef uititellciii:
fic-r opatio fefus aliq mo 0: pticipare circulatione in
quatii oefiuit opatioi itclfs.oictii g platonis p aia b>
rone circuli ul totu pot ejeponi oe itcllu ^ut fer f i oiufagnaoBopt-itiTcetpono vibere aliqua calunia:ul
mo d Dictu e c ut mic e etpofitu pot etponi oe irellu %
fenfu no oe fefu i fe;qi ficacceptfenfus ut ti oi no bet
r6nc circuli:fed oe fenfu ut referf ad iteirm:ita gr fenfus cui no piiigif inteirs cuiufmodieft fenfus biutos
nullo mo vidcf bic ronem circuli.f Deinde cii oicit.
155

JC .47

(T 3iucllcct^ aut vii^ ^ pfinims eftifiait

in

tdligdid.infclligeria aut ficut intdligibilra

\0cc aut co q> puter vnu ficut numer^ : 6

no ficut magnitudor.ppter q6 qdc neqj


tdlcctuefic prinu^^-fedaut imptibilieraut
no:ficut magnitudo aliq.-ptinuue cft.
itelfj no ce magnitudine.(E72fd cu
fuseuiddiae fciedii gr ut Zbemifii^ inuit magis bic
repbedif piato ^3 vba q5 fi? itdione.na I5 aliq rone? B

CUt Dicebaf ondit

Mducanf oireac j itetione proni3:aliq rn adduciitur


p vba.argu ut eni rones ille ac fi plb 116 metaphorice fj
fimpU Diriflet irell3 ee magnitudinc:qi> no male factu
c.na cu pBs viratis no oebeat ib uelamine metaphora
ni fua fcia3 trad&plato aiit q 15 fec ^ i vbis a i mo loqn
di repbefibilis erat: qrc aii t theologia nra habeat biic
modu:qiibioiuinradiib facrisuelamib'i ibfacrit
metaphoris noU ^ponif bet fpale r6ne:qua3bic oicc
pnsopnopofiular.addudtgr6nef>ma.o.cp itelis c
ille q e vn':^ prinu fic itelligdia.i.fic eiopatio.itelU
getia ailt.i.opatio erifupple e vna -r ptinua fic intelli
gibilia.i.fic oBa.B au t.i.oBa itelligibilia fut pnter vnu
fic niis:fed no fic magnftudo:pp qb qddneqj iteUs e
fic ptinu^q.D.gr cu oba itellb no fint ptimia fic magni
tudo:neciteirse(tcptinu.f3auteitclUis imptibilts

aut no

c ficptinu:fic e

magnitudo aliq.Cinbn^^au,

g> cii poe oiftiguanf p act^t oifftnianf 7 actoi(ligua


tur 1 accipiat ipe, ej: obtis:op5 nos loq oe po iteliiua
fic loqmur oe eiactu:c oe eroBo.cu g oDa itelligibr

no fintptinua:l5poflinteepnrfebntiain^tii vnu'
magnitudo pti
nuaiurplb opinabaf.Cmpn^^dgrpot ejetedi bccro
no folli p vba plbnis:f3 d p itdione:na d mdapborf
ce loqndo:fi iteirs 05 Dici magnitudo 15 e inq5tu ferf f
eiob3:cu g d fic no oebeat oici magnitudo ptiua:mil

lia

itelligim^poft alid.'i[ntcirs no 05 oici

lo mo vi bic vitate pronicou locutio.fDcide

cii

oie.

CT /0uarrcnim itdligctmagnitudo cusfit


qualibet piiu ipfi^rpte aut aut f
magnis

tudinc:aut f

m puctu.fi op 5

'i

B oice

pterfi

qdcigiffnipuctu:bccautinfinita:inanife
rtum eft:qm nequa$ ptrafibit.0i?^o f
inagnitudme multoriee -r mfiniriee intelli
get idem: videf aut c fcmel cotingene.
3 ddu c rone.circa qb ouo fac: qi adduc b r 5-

ne.i^remouef quada cauillatione porc3 fieri circa pta


cta.ibil_Siautfufficies.jDicg:qlitereniiteirs efific
magnitudo itelliget qualibet ptiu ipfiM.pqualibctp
te ei^:aut fupplet itelliget ptePt magnitudine.i.parte
q3titatiua:aut itelliget
puctu.fi op5 c 13 oice pte:qa
piict'noe^^cps:r fbdinfiqdeigif fi3puctii.i.fi itellect^itelligitfijptcpuctaletbecautfut ifinita:manife
fili e.qrn neqi^ptrafibit illa.fi vo fim magnitudine.f.
fi5 pte mtitatiiiamllcoties 1 ifinities itelliget ide5.vi
aiit c feVptiges.i.no vi gi fit uera opio platonis gj inleirs ejLiis magnitudo applicas fe rei fuccefiiue intelli
gat illa':f5 v: cp abfq5 tali fucceflioe ifirptigedo re itelli
gat ipam.Cinbn'"aiit bac rone n6 j>pe ce p itdione
pronis f3 p vba.ait eni itcllj 116 itellige res applicado
fe rebfi5 pte puctale uV
pte q5titatiua ^ur fe appli-

cat magnitudines coipales.Cinbnd gi ait fi 5 .i.fi


piictii op5 oice pte:qi piictno ,pf>e e ps.fi aiit 03 Did
ps 15 efi fim opinione platonis q pofuit lineaj coponi
eje puctis:fupficic eplineis:coipus ep fupficiebus.
I

1 1 lll

aliqs:qi v:

b pbs uelle gi r.

telis itelligat n6fuccdfiue:f3

ifil

ptigcdo.c^priii v: uelle i De memoria -r remifcdia:ubi


aitm'5 itelligcnoeefineptiiio neqjfinetpe.CDojgr
n e itdio pbi negare a nio itellii oc3 fuccefiione 1 oem
Pifcurfu;f5 vult gj i itelli'" no fit illa fucceifio f3 pfcs

^iber 'p:imu6
^StitaKuasjaut ptce pilctalecmt videbaf irclFere pio.
oubirarct aliQP.vn
A (pfiitcireitclUgcretappUcado

(cgf illa p.

re
ifiimiee itelUgeret

b^5 ptes ^tirariuae mlrotice 'i


nilq3 aligd ptraTtt alfqo fpami,
(dc.CDiDdj

fe

nifi

ql5

pre fpaiij:qre fi itell? ftellit re?


p0 mouetif ptfircat
applic 5 do fe e( fi5 ptc q5tiratiua:ad 15 tp itellb prrafe
at toti re:c appUcer fe toti rei;o5 3 qU ps ircUe fe ap^

no fit b^^circlbtfic p5:q: niorgde ipfriteHe e itelligfx


tia.i.opo ei:mot at circfieil circla.fi irelligetia.i.

g
opo irello c cirda^c itello utiq5erit cirefore ibdir 31
cii itelligdia.i.cu opo itelfe fit
b' cirefa itelfe fpitetfi

ligetaligd figde^ q:;qi cirdatioellppetua.q.d.g ciT


cirdatio fit ppctua.i.no beat fine: fi irello e circuluo
opo ereet cirdatio z no biet find f5 ut patebit opo in^
te llo no eil circulatio z bd findg no cfl itello circluf

plicet cuilj pti reir-r qi ql^pe q^ritaria P5 inftajr^ q"da


mdifiniraopreercu q6l5ptmuu fitoifibile iifinuu;fi

P ^l5 Ptf applicat irellb CU1I5 pti rei ifinitiee fe appli


cabit eide pti.T p pfio ifiniriee itelliget ide. [D.c.o.

C01 aut fuffiaee qualibet ptiu taseregd

op3 circulo mouataut-r oino magnitu^


dinc b2C.Si aut ncccflariu cft itclligcrc ta
gente toto circulorquie eft ptibue tactus*
(^tf^emouet ^da cauillatione po''^^ fieri circa ptacta.ot

116 05 iteir5 ttelligcade ifinitiee appli


ceret eni aliqe
cado fe eide p ifinitae ptejiq: ^5 q3cuq3 pte fe applicet

itelligettotarc.f3fi l 5 eetn 6 opreretitel^inoui circto

nec b^c ali^ magnitudine fi fufficeret gl5 ptact* ad S


g? itelligattota rc.io ait:fi at fufficiea e itellb <^15 ptiii

^P^l5Pfta6>c:^:fupple^tell^gc ipastora' gdo3.i.


ad gd 05 itelf5 moui circforaut oino bie magnitudine
fi at neciii t itellige taget^ toto circro.f.tota re circfariter gs erit tact ptib^.i.p qo ptee taget c iteller:ut:{5
p pt<0 piiaalee ufpptee (^citatiaaicjcuipaut mo oi^
caf:ut p5 p rone jjpofita icidif in icoueniee. f D.c.o.

r.48 GJ^lmpliusquointelligctpartibilc
nbiliraut impartibile partibili.
ffadducitj^^rone.o.apli^quoitelliget
ipartibili.i.p pt^ ipartibile:aut

impar

itellb ptibfle

quo intelliget iptibile

ptibili.q.d.g; fi itelfj itelligat applicado fe rebp fua5


pteerfibctptee ptibilee no itelligeret ipartibilia:fi vo

ipartibilee 110 poterit partibilia intelligere.

toitealig3:qtv:l?'r6ecnira.Dice

va. retenillblbgj cufi^pouemeam


teir? fit magnitudo fic i alg j magnitudibfiit qda ptef
ptibileo ut pteo ^titatie.^^ qda iptibileemt pucta: fic
et i itelfu fiit b^z>uo giia ptiu.poterir itaq5 itellb p ptej
ptibilee itellige ptibilia:p iptibilee vo ipti''.CD65
itelte bet qda oBa ptibilia ut co:palia:qda iptibilia
ut itelligaia?;n6 g erponedo ptibiliaa ipti'^oc ptib
^titatie z puctalib:f5 oe prib corpalib r icorpali'
b no b5 oiiDiii qd qrif.na fi irelfe bj pteo coipalee c
Ptibileo qu6 p ptactii z p appUcationt poterit itellige
icorpalia z iptibilia:fi vo b5 ptee icoipalee z iptibilee

no poterit fe applicare co:palibc^ ptibilib^: comefu^


rare fe eie:z itellige eanit pfo opiabaf.fDeide

cii

oie

CTlReSu aut itell3 ce circulu buc *


gde cni mot^ itelligetiarcirculiaut circula
rioifi igtf itelligctia

circulatio:^ itclfs uticB

cu bi^circulatioitclligctia fm
rp dt aUgd itdligct figde ppetua circtatio*
erit circulus

Cllboll^ pbauit itel^ no ee magnitudiej^bat ip5 non


ce circulu.circa ^ ouo fac ^5 g> ouae ronee adduc ad

ppo*".iibir ainp.at. Ji p* pte itMit taU ronc:fi iteb

Icct^ect

circum opo ei eet circratio.i.circfarietc:

eet'p

petuatz no biet finerfs nlFa opo itelf? eft b'ncq5 pctica


neq3 fpecfatia.g ftelFo no e circFuoa bc at rone fic
cedit: qi ^) pmittit bac pntia 3) fi itcllb eet circlb opo
creet circlarie:^ n6 b:et finc.ioudit opoiie itellb no
ce circVare:pp qi> fegf 31 ipe no fit circlim.iibiL
cticap gde eni.Joicg.neciu dt e fupplefi3pla.iteir5 ee
circulu buc.v5 bte motii fij 3 fut motceli:f5 3 iteUs

tCk V^t

fluo circulatio cii ppe


uob5findCt:?C?6m37i cir

culo fij gj b*no e aligo puet i actu.no g c ro gre ma


:
gio mot'cirnilario finiaf i IS pikto
i aIio:ulg fiiuef

b moti(ll5 piictocirculut tucnunq5{cipctillemo


t .ulno fiiiief i aliq piiao.-t tiic femp ppetuabif talio

in^:moi g circulatio c ppetuuoinec c]c ipo circulo


poflTum alTignare ca5 gre b' niot icipiat uel oefinat;
utrii au t cx fupiori agde polTit pfigi let
3? b* moiin^
cipiat uelt^efinatinpbificio oiffufulooiximuo.
tone Dubitaret aligo fi itelligetia.i.
fi opo itello ed circia: ut:a itello fp
itellcrettc utpeiop6 fp ppetuaref z nuq5 cefiaret nec
biet find.ut vi Ifa fonare.CD63 3; opo i tellt i petidy
^cedtt a fine ad ea q fiit ad findt no ep.na finio i peti
cie fe b5 fic ^n*" i fpeclatio.f, i fpeclatio gde3 pcedit a
ad piie :

ille c rect ozdo. bita at pne gefeit


magio regreret ^celTfu a pmijlit ad
pnec^cp.fic no ^efrimin pmilfio:f3 imus adpndfic

j[>ncipij6

igf fi recto:do 116

gefceremtn pne:f3 ctrclariter rediremad pmiifas


nug3 iciperb'motuelfpptinuaref apmiffio ad pne a pnead pmilTao:^ fic circlariter.itac)3fic
116

uel ergo

in circlo:qz nlfu? puctell ibi i actuzulnuq^ icipet b*


mot:ulfp ppetuaref: fic fi opo itelfe ed cir dario non
cd i aliq octeriata gee.ul nugs icipet talio mot ulfp
ppetuaref:*!: qb ocni dl oe pfideratioe fpeclatiua itclli
gedii eft oe pfideratioe pzactica.fDeide cu oicit.

Crq^iacficai^zgdceni itclligeria:^ rermini


fur.oes cni altcri^^ ca futifpcclaric dt roni
terimnanl firnro dt ois oifto eft aut dc
-r a pndpio fur:
inf atio.j0einf ationcs
'Z bruqddmoftnerillinrautpcldncifi aut
no pcludanfrb no rcflcctunr:itc:p in plicis
piuaccipicfcsrcmp mediu-r ejetremitate
recte .pccdnnft circulatio ite^ in |5ncipiu5
reflectif.t0itfones aij t oes finite funt.

C> fidit op6nC5 irelP! ta pctica$ 45 fpeclatia? ee tcriatas


pp qb fegf eas 116 ce circulareettiz ut tacui c circulatio
nio no fti t rcrmini:ncc i circulo dl aligs rermini actu
idait^pcticaiz: gdeirelligdiaf.i.oponu itello peti^
ca^ fiit termiiiitb e b'op6iiee fiit teriatc:qz oej ftit ca
alteri-i.ca finio z boni q bito gefcim.fpeculariue at
termianf filr ronib.na termini fpeculatiuar funt ro'
uco . ro aut oie c Diffo aut oemratiotoemfattoee eni5
fiit a 6n.i.icipjut a DCteriatio pndpi}6:z bfit qda'm6
fine fiUm:aut pne.fillo cni bd gerare ircllj nfimira 3
ultotiille ulfalte ipa pj>6t Dici geo itello ni i.z iBdlt
fi aiit no pcludanf.i.fi no Dererienf bipnee:f5 eamus
ab vna pne i alia.fj tfi 116 reflectunf i terminii j z ^n*"
fiit accipideo fp mcdiii z ey tremjtarce.mediii g fe bd
tang5 {)n":qz mediii miq3 itrat pne . exrremttatee
fe bnt rau^ tcrmini.qz bccfilt q pcludunf: reae g.p^
ccdiir.fscirdatioirc^t fe reflectit i ^n'":^ fegf gzDiffo
neo 0(0 finite fiTugre fi ta oemfo g3Diffo b5 terminii.
circfatfo at nullii b5 termimi:iilla opo irello enr circu
larie:g nec itello eritcirdiio.Cinotadii argi Dupleje
dl opo itellstviia fimplejt:alia copofita.opoat fiiiiple;c
teriafad Dl(T6ndoD^'''^copoftfapquafo:af cnficia

anima
fcriaf

ad fill^urad ocmfartonc.ficg gefcit itelRis fim

pUciu

qti ircUci;

^ndpv< gddirattrei foiat ide Diifone

qefcit itelle c6pofito:p:qn ircirie,pponib foiat ide


fill5 urocmf ario5.termmi g itdlus lut Diffo ufocmfa
fic

iio:T q: oiffo ro oici oj.na3 oiffo Ijoie c ro ci^.fic

az

ocmf atio ulTiir? ro oici 05.vn qn uolum^oicc q; aliqf


fecbonil filii; ulbonaocmfone5:oicim^ fec bona ro
n{:qre fi ta oiffo qj ocmf atio pot oici rmz irclfj termi
naf uroiffdne ulocmfatioe;bii ocm c <p fpcdatic itcl
ligetic ronib^fcrianf.ClIlon"* ct 5 q: poffj alige ca
uillare.o.^ nu<y terief itdligctta fpcclatia : qr augcf

imfatioce i poft affumedo:^ p vna piic poffum^ iue


nirc aliainc altgs p 15 udlctpcludc oponc itdle cc cir
cularc:ait pfjG buc ^ccfW nocc arclarc;f> magie cffe
rectu: q: no rcflcctim a^nc ad bnctpia:f3 magio nio
recto ima pnc ad pnc.<rinbii"ct oiffonco cc tcrmi
nataetqt ftatc i bdicatio:bnt cni oiffdnco ()n'"i fine;
qtn6 c afccd^i innitii i giiib':nccc bfccfuo p fo:a5 ultra fpc5fpaliffima:ocfccfu6 at ad ididua c p mam q"ru
no c fcia neqj oiffo:ur 0: in 7 mcta,rDcidc cu oie

C7 Simpli^ aut fi eade circulatio

inultotieo

eft opabit multotic 0 itdligcrc idem.


(T3dduc 1"' ronc.o.^ ampli' at fi cade cirdatio e nif
toticj

z fupple fi opo irdlV c cirefatio optebit mlrotic

ttdltaS idi.Cfllon^cp niillj motpor?tiuari idc nifi


circrart6:utocclari b5 i pbicic.circlario at no folii pot
ptiuari idr.fsnt fupi pbauim^cj: pte circli ii 5 pt fumi
ro
b* mot*' icipiat ul ocfmat.-r q: I?'* mot ^nl cft

c \i femp reiteraf ;op6 itdlcct'* fi cct circlario cil ucb


Ict itcirerc aligd:opo:tcrct ^ fepe itdlcrct idc.Diccba
m eni^ 15 pofito no magie cct geo in pne in pmif
fio ad ^ict-r a ?nib ad pmiffao : femp g iccdcrcm a
^mi ffio ad pna pnib ad pmiffao:c q: niiip 15 piet fi
nefi ucllcm itdligS aligd;opo:tcrct fepe c ifinitico

tcliig? idc.ill6 igif idc icducnice

qo fcqucbaftfi itcllo

tet magnitudo z itdligcrct reo applicado fe cif p pteo


wtitatiuaorfcgf t fiitcllect^cctcirculuo z opo cico
piato opiabaf.utrobiq5 cni
cct circulario fi5
ci.
fi uolum^itcllige aligd:o5 noj fepe itdligc idc.
fcflf

mo

(Dbucaut

itellistoafiimilat

cum

da quieti 'Z tlatui magid


motui:
eodem modo-r fiUogifmuo.

|Cni^oftq3 pb6,pbaiiititcir5 no cc magnitudine ncq5cc


circulu:i pte iffa ut oicebaf ofidit gj no expetit ei mo^
t:ncc pneaif coipirco mo q piato opiabaf:ouo g fac
qt^ip:obatopionc platonieoe itdlUuroeaiaq^ni
fld motu.!* iptobat opionc ci ^til ad pncjcionc coi^
ouplr i
pio ibiL Haboriofii at. Jcirca f>"'ouo fac fij
j)bat opionc ci oc itdfu qjtii ad motii.i* ibi)_ t vo
nco5. Joic g:adb*^ at itclligctia.i.opo itclFo fimpUeiu
flffitaf cuida geti z ffatui magio cq motuiteode mo z
filfo g ptictad itdUppofitop magio aflifaf geti 43 ino

tufcg foicf fic ro.illo qb magit affiraf geti qj motui:no


eff mot:f5 oie opo itelfo ta fimpliciil q'5 copofitou ma

motui g nulla opo taro5iN oici


mot^Clll6n"at g> itclligctia.i.opo itdlj magij afU
milaf geti^motuUqiDubuorco futi motu : c qn no

giC alltTatur geri

fut getate paffioco:ut P5 i iuunb';no pot i cif cc pfciif


ronio ufuo.necrcrtci cio c ptuddia.io o: i topicio.g
nemo eligit iuuene? cc ouccerco no pffat eoo cc

pm

dcteo.c i j^pbi-ot 3; aia i fededo z gcfccdo fit piudco


z q: fic c opo itclfo magio 05 ici geo 43 mot'.tr Iflo

tadu et m c filto magt afliTaf geti 43 motui.na cii noo


oiibiranroe aliq no gcfcim^facto atTtUo pofl^ pelu
dif no 5 p Dcmfationc getaf itclfo nf .("Dcidc eu oicit

nec^ beatu qo no facile fed vide


tum.Siauteft motus ipriui5:iion fubftan

<C 3t

tia i^ictra naturam uricg monebitur*


CSdduc i^^rdnc.ip opo itdfo no mot.. 3 t vo n3
fit

beatu (p no c facilc:f3violctu:btirudo cni no pfiff it


i eo
c gd violctil z 110 c facilc.fi g mot ipfi aie no e
fba ci^.i.no copetit ei fij fba5 fui moiiebif utiqs ata er
na3:critGmotcf naj.critiraqimot^gd violdu ipft
aiei-r i motu no poterit pfiff c btitudo ei: fozcf aut fic

eff

oponc itclfo pfiff it btitudo aicriu motu no cofiffit


btitudo aic:g opo iteifo 116 eff mot:ut pfo opinabar.
(Tinotadii at ouplicc cc btitudine:vni qua poffum
aegre ep purio nalib-:: eff ualdeimpfcctat-r cc l?ac oe
ro.i

teriauer Jt pbi oe q' fimpfr uea e (p pfiff it i oponc itdl 5


at bi fdicitao Dup'.vna politica 4 pfiff it i actu piu

eff

dctic:l5

mo g ce felice no c alib 4i cc fic piudctc ut fciat

z alye.alia c fdicitao ptcplatia:c: 15 ut b ea


etcriaucrut pbi pfiff it i actu fapic.i.i actu illifapie q
incta.incra.cm' iter fciao buanit iuetao p excdlctias
fapiaccoz.ccgfcliccptcplaticfijpboo nibilc alid4i
feire bn pfidcrarcpfideratioco mctapbificalco.cftctia
qda fdicitao pfccta c q' eteriant tbcologi : 4 quo fe
beat no eff pntio fpeculatioio:fufficiat atit ad picfcno
feire fcUcitarem oe qua Dctaminaucrunt pbi pfiftcre
tn opationc intdlccttio.

pfiliari fibi

fouealigotqinov: ualeppbu
vz cni uellc^ btitudo no pfiff it i
motmq: motno e fbaipfiaic:c c ct na3ei.vidcmu9
eni q; btitudo z fdteira? pfiff it i oponc aicztur illb qi
z i p"ctbi^ fdicifae eff opo aie fij vtutc pfecfa.g eu
opo no fit iba rct:^ fit aligd additii n.ic.n6 c bona pna
no pfiff at btitudo aie i motutq: mot'no eff ff5 a
ice

*-^^^**'^*

ei^.z e aligd eic fba5 ipfi.vz at 15 coperc foli.^ qi fua


btitudo fit fua fba.ni ut oz i.ii.meta.i illo c.fnia pi5
itdligcipfi^miefteieentiale:^ qtfuuirdlige eff fua
fbazqz in illoitellige eff fuma decratio z fiima btitu
fua btitudo fit fua (ba.i oi aut alio q eff ciV
do:fegf
tra ipm iua btitudo no eff fua fbazfed eff aligd pter na
tura ei.CDbm 31 eii fdicitao ut tactii eff fit opo aie

fim vtutc pfecti fic loquedii eff e felicitate : ut loquf^


mur e vtutib.vruteo aiit ut z in ietbi .funt aliquo
mo a na:c aliq nio no funt a ni . vn ibi feribif 31 neqj
igif a na:ncq5 pter ni5fiut vtutcozfed nob e;cntibina
tu eff gdc fufeipe caozpfcctio aut p pfuetudinc . qrc fi^
vtutco funt nob nalcezqz fum apti nati ec vtuofi . fic
fdicitao e q locuti fiit pbi eff nob niliorqi fumapti
nati ec ficfclicco.bi itaq5fdicitao eff naUeznon cp fit
ipa na aie ut arguebat ro: nec eff nalio.^gi a na pfccte fi
tato eff nalio:qi ec fic fdicee ut oe felicitate Ic
at: fy
cuti fiit pbi fumapti nati p na5.motg q: no eff 15 mo
nalioaie in eo ndpfiffit fclicitafrcppn^ opo itdfo no
eff motuo: q: in tali opationc bi fdicitao babet eife.

*"o*t^^i'biraretalig6

quo motno

copetitaiefimnam: itaipineono
poflit ec felicitae.fC

^i

>5

(P

mouc copetit aic p fe. ni

cu aial moueaf eje fc 0; <p fit ifibilc i talia ouo : quo;;


vml fit p fe moueo aliop fe motiitata g eff p fe mouco.
coip a t p fe motu:r3 moucri copetit aie p aca'10 1 e ei
ef nemfdicitao drpfiffit i ppa opdne rei no i eo q eff
fibi ef ncu: no i ppziu ei: z qi bi e mot refpcii aic I

motu no pot pfiff c fdicitao: ^p pnoin

itdligcaiei^

ponif bi^fdicitao mot'ee 116 poterit.ualj at b^ro fpallr


^ platone.na cu ipe pofuerit ata5 coponi ep nuio:niic
it fit c6pofitejc vnitatibaia erit ppofita ep vnitatib*
que fut ^n nuo?:vnitao aiir fic accepta oiffert a puit
cto.ut z in ^mcta.q: b no b5 fitu.pilctatb5 fitu.eft
eni puctiba pofita.vnitao at pone careuq: ofe mot
f^ut aliq mo i loco ut o.iccbaf z mapie motlocaf:qd
ii 5 e fitualczc qo caret fitu mot^'^c fuptpcnitc cr.
Ite* fibUnee in 15 pot pfiff e fdicitao ei' : z fi cil ei c Viie
iuotlocarfut ciciueioci ali) inot:q: ocomotaly

^iber ^^limus
(Upponut niil. H^roitaqjcu ponet aia3 c5 pofitaejcnu
merie:? eje vnitatiVoptcbat eu oicc
fit^ ect ef neu;
aia no cet Qd litiiale . c p piie cogebaf pone
aie:c
eofdidraenopolTetcorifteut
mot^eeterneaic:
pRee gpclufii cft uellige q pfiftit fehdtae oe q locu^

ti

^40

(um? no pot ee inot:ut pio opiabar.r*^^'i cii oie.

C7 ilaboriofu m e comifceri aia5 co:pi : nec


pote abfoluur adbncfugiedn fiQde meh
U0 irellectni no cn co:pe cc*qncadmodu5
-r pfuem eft oid:-! niulne videtur,
C^mpiobat opionc llbla.ex mo ^5 que ^bat aiaj cone^
etico:puC 3 d cui^euiddiafciedu (nipncjcioeaiead
coip q3tii ad pne fpectat tria fiit attededa.na ^"^oebe
mu6 pone aia5 fic pnecti coipi ^ niagie fit coipiio pp
aia3^aiapp co:p^ioebcmWic pone utco:pniotu
uj q ifut coipi poifim^e;: ipa aia redde ronc.3 t>bem
coipi coiiigaf.
fic tale pne^ione pone ut ^^a aia
2^ria gfac p 5qi^ipiobatp 6 nclpla.^u ad pnexio
ne aie;qi poebat ea ficpnejra 31 magie aia erat pp coi
cp.iea ipiobanqi poebat ea fic pnejca 3) e)C tali co.
motuil 3 ierat coipi no poterat redde rone.j
b pone ipiobanqi no ponebat aiaj fiepne^a
majppo coipi vmiref.i*ibiL3nimaifefia af.J;*ibiL 3 l
laboriofu eni e aiaj comi
lud at icouenies.
fceri coipi.eomofup.d poebat plb.-r laboriofu e;^ et
n po*^aiaj abfolui a coipe fup.cii vFrmo.n.poterat aia
abfolui a coipe cu uolebat/ut plb oicebat.c adb^fugie
du i fiqde fij bac pone:fiip.aie oe coip;-! melie ite"*
no ee ctl coipe: queadmodii pfiietu e oici : 7 mUl vz fic
eeJoief g fic ro:fi laboriofu eft aie mifceri cii coipe : -r
nefrioe

JDic^

bonH efl aie no ee cu coipe:queadmodu3 feqf expone


U^la.z fic vi multiditilc coipuo no ell pp bonuj aie:7
q: nos oebemus fic ponere aiam ee c6nej:a coipori 31
coipus fit j?ptcr bonu aie.cum piato no poneret aiam
coipori fic c6nej:a:fequif 91 male opinabaf.
Foitealiqsquo oebem^poneaiaj
ficpneyacoipiqpcoip^fitppbo^

nu aiet-r 3) magis fit coippp aiaj ^.ep.(DC)6^ $ aia


copaf ad coipfi5 3) arj copaf ad oigana:c fic arj ej:opones p jP^a oigana:fic aia ejccrcet ^^as
oponesp^piiucoip^iqicuilibct rei competit perfe^
ctio p ^^as opones aia epercedo^^as op6nes p ppii
um coip:feqf 37 ipa aegrat fuas pfectioes in fuo coi^
pore:fic g magis funt oigana pp ar tcj 35 ars pp oiga^
na:fic magis eft coipus pp aiam (g aia ^prer coipus.
oubirarctfoitealiquij.quoc^ pone
pFo.feqbaf 37 fugiedu erat aie oeco:
p.c'37 laboriofu erat aie piugi co^u-r 37 magis erat
ep.iDDOj 37 plb poebat 37 aia p mo^
aia pp coip
uebat feipaj : qi aiafut oicebat)crat?nej:a coipi.io
aia mota mouebat coip:appellat at plb mot aie opo
fic

CTcet ^^as

IWv

nes ei:qre fi aia mouef eje feicoopaf eje fe . no g idiget


coipeutpficiaf in op6nibfuis;cu ipa feipajmoueat:
T e)c feipa opef.nlFs eft g ff uctaie piiigi coipi. fj c fru.ctcoipi pitlgi aie im^tii mouef ab ipa 'i pficif p ipaj.

g aie oe coip^icii nllb fruct fit ei ejreo co


coipi:T laboriofu 3 eft aie coipi fic ee ptuncta;q:
retardaf aia ab eimotu pp grauedine coipijzc magij
ell aia pp coip qjcp ; qi nullus fruci 'i nulla pfecrio
pfurgit aie e% vnione ad coipus/fi uolumus feg opio.ne plonis:fed magis ell fruaustc pfectio coiporis eje
fugiedii e

iiigif

co 97 aiccIlpiunctu.rDeinde cumoidt.

t.so

C ^minaifefta at 'T circlo ferri cdu caync'


cpauaic f ba ca e cirdariter fcrritfj f5 iicd
des fic inoucr:n5 co:p^ca:f5 aia niagie illi
Cadducitfcdajronc p Ui>lbnc ondescuifufficicter oc
teriafle oe pneyidc aie ad coip;qi p pnejcioncj illa no

poterat redde rone niotuu g ierat coipi: circa q^> duo


facinqi f>fadtqD ocm ell.i^remouetqjda' cauillatt'

one circapracta ibi [_at vo.JDicg:g7 imaifella e ca


circulo ferri celii.i.qre celu moueaf drciilariter neqj
:

eni lba aie di ca circulariterferriceliufjfim accno aia

mouef lic.i.circulariter.neqjcoip^ell caillf* mot:fed


magtjs ilU coipi aia 05 poni ca 3; fic moueaf. ClUota
du aiit gifim plbne aia nia erar ad imagine aie celi:i6
fpale rone bif adducit p aiaj celi fi j 37 plb ponebar ea
celo eepuejca.na fi celii e aiatii oebchr pone aiaj talr
celo ecpnejca.mmaifellafitcaqfcelu cirelariter mo^
ueaf.fc t qi 15 plb face 11 potuit repbefibil erat p6 fua.
foitealigstqrepibno potuit red
'^7 de ca'me]c aia celi 37 celti cirdari
ter mouercf .C Ddj 37 ut s.nigebaf opio plbnis i> aia
fpalr itelligeda erat be aia celi:fi at intelligebaf oe aia
nfa:l5piotatoeratiiu^tul5imitabafilla:qre cujipfe
poneret aiaj oe feee afpectii rectu:^: polleaoicerab'
afpectii rectu:Dcide reflexifie i circulii aie.fij 13 dc fe
p ie copetebat motrect.fi at coperebat ei motcircu^
laris:l5 erat eje pruui p accfij.^ qi aia mouebat coip
eo motu q mouebat feipaj:-! q mouebaf p fe:ej: parte
aie no poterat affignar i c|:qre celii circulariter mone..
ref:necd b c Poterat alfigri e;c pre coiporis:qi aia
erat ca illi coipi qre inoucref:no atit ipm coipus erat
b^Vaic qi neutro mo poterat afliguari bca imanife^
fla erat ca circulo celti ferri.rC)iude cum Dicit.

C7 2
'.

lt

qz neq^ inclf^ ozroprcbit pp

13 r*i>>

cm face circularircr ferri aia:q: oigniusfit


ipa moucrircp moncrciinoucri ant fic:c^
aut bi^ Ifcrio -r alreit^ rbnie ina*^
al'r./

0m

gis^pa:bacadeoimittamu0nunc.
(TlKcmouetqjda

cauillatione po^5fiericircaptada.Df

ceret foite aligsigt io celti mouef circularitenqi dcus

uoluit ipm fic mouerufj 15 no fuffictqi fi oe^b uoltiit.


g 15 ell meli^.alTignlda ell igr ca:qre 15 fit meli: -r qre 15
(it pgrueti.t6 ait.L 2lt vo qi neqj d: meli J.i.ueqj d:
bn a pFonicH ^ optebatpp 15 oeti face cirdariter ferri
aiaj:qi Digni^fit ipa3 aia3

moueri qj motic:-: moneri

qjalruiep qi 15 ca qre celii mouc/


attir circulariter n6 e ^^abuic libiotfjmagis fpecrat
ad lib^ celi t mtidi.io Ibdit 37 qfi 1?^' tetio e magis
piiar6uibalteri6.i.ronibceli r mtidi.io baegde Ut'
tionc oimittemntic:qi 5 no c pl's b itdio ^feqnda.
(Cinon'"at 37 eode motu d mouef aia mouet 'i coip
ideo DicebatpFo 37 Detisfecitaiammoueri cirailari.
ter:qi melius erat ipam moueri fic qj alr:ut conclude^
ret 37 anima cdellis circulariter mota circulariter po^
flea moueret celti.CTinotandti etiam 37 in bis que na
liter agunf oe vult ea que cogrutit nae:cti g na pnev
palr Dtcaf DC foima.c fi d: dc ma 15 ell p analogiaj ad
foima tit vult pl3s.i pbi*'.i: jmeta.fi Deucllct celti3

aut

ftc.i.drctilarirer

iiFaiajcelelle

moueri circulariter opoiteret 37 15

cope.-

nae if>iaie:c qiaiatit plb Dicebat fim fua n.15 ell


afpect recttis:cam qre celti circulariter motieref alft.
gnare non poterat.fDeinde cum Dicit.

teret

Cr^ftbaticoucnicencdf:': buicroni -ipli


b^q DC aia fuf:copuIar ciii t ponuf i co:p^
aiaj nibil Dctcriantca pp qua cani: 't

quo

bnte cozpc,/t tfi vzbutic^ ncduni cc.pp


cnicoitatcbqdcagit aliqd:15aurparif:7
Bqdcnioucfnllbat inoucf:bo^ nibijcft
adiuicc QburcucB-ll^i aut folu coiiant <>i<^
cc qlc qd fit aia.
i2)c fufccptio at cozpc

jc.r-.

Be anima
mbiladbucoetcriameft tan$ ptigcafit
f in 'l^iaasoncas fabulas qualibet aiarn
qdlibcf co:p^igredi:rit itac]^ oicut aliqfi
cut fi aligs oleat. ilXbaonca i fift uUs igre
duo5 cni arte uti ozganis : aia3 at i coipe,

vieni vnuqocj^.ppiiabk rpe?^ fozma.


Cradduc;*'"r6ncqr6ii6foluco pronc:f5crc qdaino

aoee pDOC atiqo loqntee oe aia.io ait:^ illi> at inco^


uentes qd nilcafligbim^accit puic roi.i^uic p6ni pto
mcc 'i phb*^altjd p6iubq fiit oc aia.UI>ro ciu' alij p 5 i
copulit 'i pomit aia5 i cozp nibllpcrmantee pp qua
caj c

quo fe bnr coipc:^ ni v: 15 ec neciil:^

ctcaf qTr

coip^qi jgredif aia c oirpofitu t ^poitionaru 5 :qt PP


f ouarc.i.pp ^poztlonc ^ pp otdiiic que bj ageo ad pa
ttee 'Z aia ad co:pl5 qd^i.aged agtt aUqd .13 at.t.pari
rne patif:? pp b^' ^poztionc 15 qde.i.aia mouet.tUud
at.i.cozp^mouef.t fbdir

cni at bof .i.nlla b^'?ucic

ur^poztto ieftadiuiccqburcuq5^tigctib''z idfiiti


b:f503ccoctcriarac oifpofitaqb^icft talte^pouio
<z Ibdit q; b> atd.pbi folti conaf oicc qlc qd fit aia.o fu
fccptio at coipe ulad 15 oeteriant taq5?tigce fit^j pw

tia

cta0o* 'fabulae qjl5 aia5 coipq6lib5 igredi.ifh itaqj


oicu t file altqd ftc fi aliqe otcat rbetortca.i.illa arte in
gredi in fiftuTie.i.i oigana alten^ artie.op; eni arte g
de uti ^^i6oigaie;aia5*at05eeicoipep^o;q:vi
coip^bze ^pzi a fpem -r j:pzii fozmaiz pari rone
luppledu e q> vnaqqsfoia -z fpee reqrit ^J)ziu5 cozp^
fozteaUqe:qu6 e;: pone ptonij fef
qbafqjqlibetaiaigrederef q<>l5
cozp^ (TD63 qf plb poebat aia3 piugi cozpi c alligari
fibi ut moueret ip5.vn no videbaf alV loqx>e vnioe aie
fldcozp^mifi ficlogmur ocpnirtioc man^ad aliqi ov
gantizqi fic mota man^mouet ozganu cui piungif iic
mota ala mouet coipcui e pnejca.cu g ql3 man**ltr oz^
gami ozgiof .<r ficqijntan^potpiugicufltozgano fic

wu

3^11 hi

fm 15 ql3 aia poterirpiugi cuil3 cozpi.it ent moto pede


mouei illo q 5 ^ alligatu pedi nibil ad rezut^z ill 5 alli^
fit ferru uHignu ul aliqft b'cozp^no eni vie eit
i b cuiufcuq5 fpei lit illi b'alligatu.poifet eni ee vi J ^
no oeb^t ec niiufcuq5 (^itati6;f5 ai plb -z aly pI5 i fo/
gatii

Dcteriaretoe aia -z mbtlotceret ce fufceptibUi.i.ce


coipe:qzgin fuie p 6 nibccclarabat:cuioifponiece
beat ee cozp^aiatumec et octeriaba't i^e (^titatie ce^
bcateeb^'cozp:rcliquebaf ^m eo 6 :$ qcuq5aiapof'
fer igredi qbcuq5Cozp cuuifctiq} fpei nloifpdnie eet
coipue uel et cuiufcuq5 qjtiratie ejcifterer.

Ili

Eia at opio q tradita c oe aia aedi


nec^ viia minoj
bis que oicta funtiroiies aut tanq^

55*

bilis qdc multis r

oirectiuas pbciis.-r in coi factis roiiibus.

Srinoniam enim quanda oicuiit.


(C lC>oftq3pB3 pofuitopioiie UMbni? 'z Demo",^n pte
ut oicebaf arguit opionc emp.circa qi> ouo fac;
p
qi^fpoir^iopionc pfozmeopionicmp.cca ipio

iiia

bat.iDefceditfpalVadopionecmpe.tbi[_^nucftiga^
bit at 15 uriq3. jiTirca ft^^ouo fac:qz
pdit b'opione
iel ipzobat ibiL ^teni armonia'. Joicg.aiia at opio
eil qda tradita oe aia credtbtlte qde mltie 'z neq3 vna
mioz bie q cca fiit.q.d. b opjo no e mioi alye opio
nib;inio matoz r ^Dabflioi.ronc 6 at ta^ cirerttuan
^bee roniboico i coi facrie:^ fbdit armonia q3da
Olit fup.ee aia3.illa itaq3 opio fic^babtlTtc faciee rdef
oireaae efl q; aia (it armoia qda.CDinbn"' aut q; Dic
roib^in coi factietqz anriq pDiutprm arguebat p qda
coia.iriefctebat autcefcedlfad^pa.fDeide cuoic.

itcni armonia t^ametu c copone pri


oru cc^ coipus coponi cc prijs. (T /t q
dc armonia qda ro copofito;::cft autco

p6;aia3autneufrupoiribilc citclTe bop.


(D^nipzobat b^lpouc.Sd cuf^euidetia fciedii q; armo/
nia e qda copo utqda rd coponibiUu ^reliaa ul fca p
motii alic^agetid.qua armoia fequuf ul' pcomitaf ali
quej^^etatee.qdruplr g <^til ad piie fpectar armonia
pfiderari pot.^^3 fe ut e qda copo ul qda ro.zp(ider
rari pot ut copaf ad motu la^ ad ^n^^efrectm e;: d te^
linqf.j^ut copaf ad^^etateo q peomitanf ipa5.4 ut
copaf ad ipa coponibiUa.q:;: e cbp6 z ro , qruoz g fac
f} qt bib qtuoz modie ^bat aia3 no ee armonia .
g
fbat aia3 iid ee armotatfi armoia pftderef t fe.z ^bat
l);fi armonia copef ad fiiii ^n"'e(Tectin.5ric6pef ad,p
^eraree.4ficopef ad ipac6 ponibrtia.zibiL mpli^
at moue J}*ibiL 6gru(t at magi?. J 4ibiL SnipU
at qm; J?5 ic g.^ eteni armonia Dicini^ee fup.tcpaine
tii z copone prio:|Mz cozpoidmcoponi er prye.fm
fe g z fozalV armoia v: ee copo z tepaiiitu illop priop
ex qbppoif co:p;z qdc cii arm6ta fit qda ro aut ppo
copofito:j:.aia at iieui;^ bo;: e po cc.g no e arm6ia.

fo9la6:qtv: falfu 5 cc qbbic


pBeait.Vj ^aianofiteopo nec
ro copofito^.na ill6 e ro copoiito^ qbretiner z tenet
ipa copofita:f3 aia tenet z retinet ipa elYa qz qbc6po
nifcotp^nc feranfi^faloca.gaia eroipo;; copofi^
to:;z.i.ipo:pclto^ ezqb^copomfcozp^.qzataiapticat
fic erta.p 3 p pl53 i i b*q ait qt aliqd c ptinee elta q fo
runf i prialoca.z Ibdit q; eiiclarenf eni elra z recede^
ret a cozpe nifi aliqd eet ^bibi^.z addit q; b,pbibee
cll aia.fic et in ^boi q; aia magie ptiiict coip<^ coi
pue aia 3 .na aia recedac a coipe cozpexpirat z mar^
cefcit.marcefcit eni cozp^iq: ipa copoftta oiirolmmf.
aia g cll 10 c 6 pofito^.i.c 6 pombiliu:qz ptinct ipa c6^
ponib lia q fiir copofita adiuice z ea recedde bq fut
adiutce copoiUa Di(rolutif.CDb3 qz cti dz q; aia nec e
copofira nec e ro copofito:;;.ibi ro aedpieda dl p repa
inetoipo:pc6 pofito^:qbp 3 C]rlfapcedde.na' cu ^ue
DiptlTet qz armoia e ppo ul teparntu prioi^. pollca cii
gz aia nec e ppo n e ro ppofiio^s.accepit g B ronc jz rc
pamto.otcam^gqzppdtbiliapponuf.i.vniuf adinice
z cie ppofitl fi fit repamtii z^pottioo: ibi cc armoia.
arnidia g foiatr z eenttarr aut e ipa vnio z ipa ppo 6
ponibiUu.ulut mcli^Dicam^c ip 3 tepainru z ipa^ipoz
tio pponctimfj cii qdl 5 bo?^fit acoi?;qi i 3>a oifpo mae
fine ip 5 tepainru pponeriii z ipa vnio ul ipa ppoppoi
btliu acciie e cii oprear armonia ee aliqti bo^ aia q efl
neut:;z bo& iiiroarmdia Dici Dt.ino g negat pBt qz aia
nullofitr 6 c 6 pondiu utr6 in priu ondbat:f3 vult qz
nullofit illa ro q e armoia z tepatntu.f Deide cii oie

*^^^*^^*

C amplius aure moucrc no

cll

arinonic:

aie aut attribuunt omnes boc.


(L adducit i'"r6ne que fiimif cj: eo qz armoia copaf ad
motiJ ptcee.apltat arnidie no dl nioudaic ar oee tri
buiitl5.v3 ^eicoperatmoudcrgoaia nodi armoia.

3^11 hi

aliqe.qiio ariiioic n e

CDb

mone

no monet fj efl
aliqd :6relidu eje motu.agd< eni monet z cifpoit m ^3
q oifpo*z tpata rclinqf i ea bbita^pozr io z bbita ar^
moiamtipa inifcibiliappoiictia mixtii fe trafnintdt z
3

qz armoia

alteratadiuicc;qbtrafmnrar{z altcratt ffultat ibiDC


bini tepaiiitii z bbita annota: annota g no inona nec
tnfmurat:f3 e aliqd pne titfnmtatione z inotti.tde c g
qz noe Dicebambiicronc fupta' ee li eji ipa annota t fe
pfiderata:f3Utppaf ad motti q e fini pii effecrin.Djg
fic fozari ro.arm6te nb e mouB.aie e moudqz oes pBt

^iber
rr ibuiTr aie

5.V3.^ moiifat.g no cft armoia. rD.c.&.

c ,ss* <r Cogruif at magis oc faiiitatc oicc armo


nia:^ oio oc co:pis;C>funlv$ d aiannaifc
ftu at fi aliqs tcta^it redde palliocs:-*: opa
aie ariiioia qdd.Ditficilc ciu cll adaptare.
(Dli^onit 5*" rone fiipta p coparione ad
pellit at magift oe famtate -r ofno oc vtii tlbco:peiG
oicc cc arnionia q'5 oice 15 oc aia.manifcftu a'r fi aliQG
tetanit redde paflTtdcG

z opaaic cjcco

annota qda
roneered
de.dllon^ cognita qdditate rei l;em via ad reddedii oiic DC ipij accitib^r oc ip^64?^ctatib^i6 oicc
baf i 4?logo tp fi5 qfcuqjoiffoncG noptigit accfiG cog
fcc:f5 neqj fi P5 oim>ncG illa? e facile iinagiari aliqd oe
c

oifficilc erit 15 adaprarc.i.oitficilc erit talcG

ipie accntib^ocG talCG oiffoncG iianc fiit.qre fi aia eet


eentialr ipa armoiajtc cognita qdditate arnioie oc fa

poflem Vdde rone pailionu z opomi afe Sed eu


cognita qdditate armonie Difficile fit 15 cogfce fcqf q>
aia no fit armoia. vnndii"aut q> cognita qdditate ip
fiuG 4)pottioiG poifuin^redderone eou q copctiit fani
tati robori z Dccoru-r alijG b'vtutib co:palib.na B
tn qda artnoia z comefuratioe pfiftut.na fanitaG coli
iht i .ppoztioe z armoia biioK. Tf^obur vo i 4?po:ti6e
olfiu z ncruos.ut inuit pB^in ^nj' oe eligediG.lt^cr
armonia g po(rum'Yedac ronc eo r q copctiit illiGvtu
tib'^co:palib:f5 qlr p armoia polTcinrcddc rone ipo^
ni opep itellibiUii z ipajj paflionuj aie nullo mo efict
virtutce cozpalce marfacik:z q: fic eft : fanitae z
gis videnf ee armonia q3 aia. pDeinde cum oicit.
cili

c,s 6

C :^mpli^autqm oicim^ armonia


rerpicietc 6:ma]rimeQde^)p:ia

in ouo

magnitu-^

dinn in biinb^ motu 7 ponem 7 copone5

pgeneu pter
mittabbicaut-r co:^: que mifcenf ronem.

ipo:52:cu fic cogruatiut nullu

C,s7

Cll^eiitroqdeigitmo ronabileeft.
(D3dduc 4* rone fiipta p copatione ad ipa copoibilia
ait
qrii copo z ro vz ee armoia.circa q6 ouo faerqt
<p aia no e armoia:qi nec e

c6p6 ncc ro c6ponibiliii.2


go fiippofuerat ^batibiLop6atptiii Joicg.amp.
atqmoicinr^armoniarcfpicieteGiouo.i.ad 0110.1135

vnoarm6ia e maxic^^a ma^nitudie.-r 15 i inagnitudibbntibmotup6neTc6poncipo|:^.i.ipap ptiuicii


ipe pteo fic pgruat.i.fic ptieniat ut nullii pgcncii.i.ni^
til eiufde gilie ptermittaf .ipa g copo z ojdiatio ptiii
fine oetectu oz armoia.bic itz aliooicimarmonia5
ce rone eo^r q mifccnf .t fbdit 91 neutro qde igf nio.i.
nilo illo:;zmodoi: c rdnabile aia5 ee arinoiafCinon"*
atgzpteealic^toti^urcoponetia aliq6 totiizaliqn fic
oidinaf i toto gp qiilibercoponetiu remaeti na fua.ut
P5oelapidibcdponetib^oomiiTOe cbozdiGpIlifueti
bcytbara:T oe fiftuliG plfituetib' otgana.na qlibj la
pie remaet i na fm:z qlibct clpojda i atl;ara : z qlibct
fiff ula i oigaiG maet f5 fua ibanr.aliqii vo coponibilia
noremaneti na fua.ut psocelTriG c6poncribini>fii q

no manent Ibfoiie ^jpniezutroqj at ino iucnif armo


nia na cii coponetia totu remanet i eo (b^pzn? foziG:
tuc armoia c copo coponibiliii no paticG dfcctii alic_
pgcnci.i.alic^ eiufde giiiG.na cii nulla cbozda ocficit i
citiparaze nulla fiftula oebita ocficit i oigaie:*:^ iiHc la
piG oebit Dcfic i oomoztc cj:l 5 vz refiiUarc qda 4^pot
tio

^ qdaarnioiarqn vo coponetia no remanet fub^

pzijG foziGzut P5 i inixtioe.tncarinoianibil e alio q'5ro


mifcibilUi:'! gt neutro iito^j inodo:iJ aia vz ce armoia.
iiil'o'v: pccdedii aiax armonie ec.dJ lliondii et q; qii

coponetia rcinatut ib ,ppztj6fo;io piit bzeinliaoiufi^

'ip>zimuG

tate.na aliqfi ipa coponetia reqriit ^ipziii motumrqt


alr monet cpozda acuta alr cbozda gi aui5 .aliqii vo re
qriit.ppziaoifponc.ut p3 i oomib'^pltituaibciuftate
q 116 05 qj adiuice fcptigatztii fi bfi 05 ee oifpofita ciui
taG o 5 oomoGce bnozdiataG.aliquvo b'pteGpihrue
tcG toni 116 folli reqriit bbita pone:f3 et rcqrut obitu

z oebita copone.ut pjoe lapidib'' collituetib


oomii quos op5 fe ptiiigc ut oomii pftitua't.ib plio ait
b^ armonia eeiii magnitudib'bntib'motii pofitioiie
<r coponem ipfarumptium.rOeiiide cum oicit.

practii

CT/bpo autptiu co:pis mulm iucitigabit'


cit.mulfc cni copones ptiuin 7 multiplr
rimncur^igi^ quo pgruit acape itcllcctu;
copone cc:aut 7 fcnfuiuu 7 appctitiuuiiu
:

dibzobat qb fuppofucratzcirca qb ouo fac:q:


qj aia

^bai
no e armoia q e copo ptiii.itp 116 e armoia q eft

ib nuxtjoiGibiLSirrat.Joicgqjcbpoatptiii cozpis
efi mliti iueiligabir.i.e ualde inatfeif a:? inl ce copones
ptiii fiit z preo mltiplr fiit copofite.ciiiiifmoi g z quo
pgruit accipe irellectii copone ee aut fcnfitm z appeti
tiuii fup.no eft facile iuefiigare.Cinbn'" at vijrbiiiG
bin 15 pfifte'qj qz p6 ptiii cozpis e facile iuelligabiliG;
ea at qfiit aie qlr liiit copofita no c facile iuelligabile:

cuiufmodi pare cbpoiiit irclleau;'r

qlircr itelleci^aut

fenfus aut appetit*^ fiit copofita

no e facile iuelf igabile


qreaia z ca qfilt afe 116 pzitee armoia q e copo prius -r
q eft facilr iueftigabili6.(Cinbn'"er qzfim armonia q
cll copo ptiii cii remaneat pres in fua na z fua fl5 a faci
le elf vide qTr cll tal copo.na facile efl vide quo carnes
z oflapftituutcozp^aialiG:-? quo lapideo plfituiit 00
mii z cbozde citbariz-z fic oc ali)6.ucru5 qz mtfeibilia
no maneti mi):to ib ^pxya fozie . oilTicile e vide qlio
fit armoia
q elt rb ini;:nbtG: ut Difficile e vide qlr elta
copomit carne aut oo aut qbciiqj inixtii.f Dcidc.c.o

CTSilr at 7 icouctes 7 rbiic mirt 015 ce aia?


no.ri.cadc b 3 rone comirrio clrc;: P? qud
caro:-: ^m qua os.^lccidct igf miras aias
b:c:'rPinccco:p^*ligdc

oiacedns eom

mirtis funcoimrtiois aut ro armoia 7 aia

C^mpzobat alio mebz1i.v5.qz aia iib fit armoia q cll ro


z icbueico c aiaj ee rbiie mijLtibiezqz
n bjeade rone im>tb elto:p fis qua e caro z fis qua e os
oiufaG fuao preo;
accidet igf mltao aiae bzc oe coz^
fiqde oia mbza fiit ej: citis pmixtart aia e armoia z rb

inijrrbiG.o.firr at

fis

cbmi>:rbiG;o5 fij oiufao rbncG cbmirrbiG reprao i viio


qqi cozpe aiatoee ibi oiufao aiaszqo e icoueieo.nno
tadii at qz qz caro e ualde gd mobile igeiauit na ut in
qls aialiect aligd oup^ ad fullineda carnc.vn aligbue
aialib^bdit na olfaaligbfpias.aligbvo fipioeo.i oi g
aiali fiit oiufc rbnee m^tbiezqz n fis cade rone pfiitu
imfelra ad pflitucda' carne urosiil fpin.i urfipionc.i.
ncruii illii que bntaialia loco olTiszqf fi aia idc e qz rb
mi]itbi6 i cfls aiali aut oiufe aiezqb c icbiieies.r

CUJnucftigabir aut boc imq? aliqs ab cm^

pedoclc.vnuqb(B cni? bo];: rone quadd


oicit cciutru igif bccroaiadfraut magis
altcru aliqb cum fit in partibus.
t^-Spalr ocfceditad opionc /fciup.g videbar 15 poiie cw
aiac fozareieetideqz armoia c.ppozrioqda.cca qrz
5'fac.qz ^ipzobatb'pbne.zbacp6neq5Uisfirfalfa
ibi
ofidit tn ea ee ^ibabile.; cpilogat cca btcriara
LSi vo altc^ J5ibiL t qb gb. Jigf cca p";'''fac fis

qztre6roeGaddncpemp.z'ibiLainp.arJs^ibiLitt
Biitif Joic g qz inefligabit at 15 utiqr aligo abcmp.qi

4,

aiiiitia
fpc c(c viuTq^q;

amtcr cc ronc qda.j.p^ rone

da.fi gvniiqoq, coip^aituii

1?5

cc p

bpq 5*co:rupif.i.tDUit aia Dfidhe tali tone

mda ronea.p ^da

j)po:n'onc;aiviiuq5q5 talecoip^l^eatcepaiaj.uts
ro c l?',ppo:tio c aia aur magia aia dt alter aUqt>
q 3 ? .ppomo:ciI \f'ppoi fir prib fiip.aUa i Diufa.
IC inbii^q; qcqd Dicat cmp.fcidit inicouentea.na}!!

Dic aia3 ee .ppoitione icidir in icoudee fupi^tactii.pj.


q; cii in ptib^cotpie fint Diii fe ,ppo2ti6ca:q; i code coz
porefi/t Diufe aie.fi at Dicat aia^noee^^pbttionc.tiic

pdicitfibicuDiceret co:paiatu biceep ^da^poi^


riondqb no eet nifi aia ed qda .ppoitio.na ee non l?d

fimplr coipiia aiatii

nifi

per afai.rOeinde

CiQbqdc igif no armonid pofec ccaid5:


nec^ circularitcr moueri manifefiu cll oc
Dicno.-fim aut accidena moueri ficut oijci^
muacft-r mouerefeipfamrut moueri qui
dem in quo efi.boc aut moueri ab aiaralr
aut no cft pofiibilc moueri fim locu ipz^*

cum Dicit.

C^lmpliueauf utrum c5co:dia cuiuflibct


mirrionia caufaraut dua que f m ronem.
(Tadduc i*"'rone p emp.D.ampira't fup.c^ret aliqo ab
emp.utppcozdia fit ca cuiun5 mijrtioijtaut fit ca folu
q e fij rondi.fij.ppoitione p qua fup.pfti
p l?ac rone gcqd Dicat
tuuf cozpa aiata.rinon"* at
cmp.iddit in ic6ueniec.ua cu ipe Dicift q? aia e qda
portio 'Z ddi arinoia.tc qraf ab emp.ut^pcordia qua
poebat cii gnaroic rep fit ca aiiuflj mi>:tioi6;qj fi ipe
b* mijetioie

fic.tc ul oe corp' mijrtu ed aiatil ul'opo:tebit


Dare aliqua' alia' ca 3 q'5pco:d ia ^faciat mittioncilla
qua reqritaia.fi at Dicat amicitia ulpcoidia n ee ca'3

Dicat q>

cuiun5mi]tt6i6:f5rolu mijrtioicaiate ulmi;:ti6ic illi


qua rcqrit ratio aiato^:tuncpdicit pofitioni fue . Di^
cebat em' lireefie cam cuiullibet Dirgregationierpeo:

Deinde cum Dicit.


ro
utru
eltruut
aligd
pfcr rouc5.
boc
C.S9 CT/r
igif
Dubirutiones.
bnt bi^
CC lt^ccQdc
dia vo cuiullibetpgregationio.

emp.D.-r fup.qraf ab emp.utru


C adduc j^^ronc pro.i.^portio

15 .

qua Dic cc aia 5 :aut c6


i.pcordia e ide q;
coidia ealiqdalte;z.pterrondi.j5 ter b^iPPottipnec
armonia.-r ibdit cp b qde igf Dca ab cmp.bnt b'Dubi
tatoecrq: qcqd eriip.Dic icidit i icoudec.Cindn"' at
qrpbacctr6nej*"qcqdDicatemp.iciditi icoueiec.
nd fi ipe Dicat qj pcotdia fit ide q; illa ro 'z illa armoia
qua Dic cc aiaj.tc cu pcordia fitea illi armoie ide

mt

ca fuiipi^.fi vo Dicat pcordia n ce illa armoia c illa p


portionerte cii armoia -r^portio fit qda pueictia:puc
nietiaa'tfirqda^cordia.feqf qrpeordia n fit pcordia.
iil g 03 Dicc emp.qj pcordia fit cd fuiipi:urq> pcodia
no dpcordia:q>utruq5Cft icoueiec. f' DeidccilDic.

CT 0i

alter eft a

miirti oe aiargd igit fUi5

gtib^ aiahe.
qdd^^portio 'z qda
armoiaurqdd mijctiobebatDireetacroncc.-ppqD in.-

caniie ee itenniib-r alije

CDr Digerat fiipi^qj b' po qr aia

cfl

nuebat eaec^babile.ioB ouditquo b Po fir^babil.


circa qbouo fac fi, q? armoia cupTumi pt.na p** ofie.
dit^ vr ce Jbabileaia5eearm6idput armoia cll ide
qj cop6 ptiu.J Declarat qr vi ee .pbabilc aiaj cc armo
hia aut armoia e ide q? ro eoponic uel mixtionic ibi.
L dbuc drJDic g.fi vo aia c aliqd alte?j a mijcf ioe.i.
ab armoia q e mijetio z copo ptiu qd igf fircarni ee.z

alqo^talibptibaialis iterimif.i.tollif fup.aia.foref g


fic ro.ill6 q iterepto zremoto remouef aliud, pbabile
fir id^cu illorf, remota carne Z remotic alijc pri
bc)cqbcoponif aialftatiremouef aiatqrevr aia elTe
ide qr copo i^a;r ptiii qr tollif aia amota mijetione z
:
amota copone taliJ ptiu.fDeinde cum Dicit.

vz qr

CJ:Sdbucautrigdc no vnaquec]^ ptiu bet


: 7 rt 116 eft aia ro coponi9:ad ed
pp
q6 co:rumpituranima Deficiente.

mm

COfidif qr vi ee ,pbabile ai'a5 ee armonid q efl ro mijrtl


onic z coponic.D.adbuc at fiqde 116 vnaqq5 ptiu alto
b3 aia3 q fit ro mijttioiotz fi aia n6 cfl r6 coponio qd c

mijctioio

z eoponfo.bd at b^ro edde vim ciI alia . nd qr amota


rone coponio tollif at a:vz $ aia fit ide qr annoniatq e
r6 mirtioio.Cirion^dt qrbe duc roitco uolctec jpba
re aia3 ce armonid fut ^babileo z appenteo : h 116 ftic
necie z vc.nd no 05 qrqciiqj remoto remoueat z alib:
q< illD fit ide ciI illo.nd n pofiTa ab igne tolli catita; ni
n tolleref ciiba z iiamo trt pp 15 calor c fora fbal igni?

(Ddltioepilo^atcircaDcteriata.D.^qdeigif n6e po'*


aia3 ee armoia ut Dicebat emp.neq^ rirclariter ea mo
ueri ut Dicebat plb mauifeflu efl eje Dictiorfed efl.i.ptt
git ed nroueri fim accno fic cijrimuo z ptigit ea mou c
feipam ut p' moueri qd.i.aliqd in eo in q efl.fic g mo-uef aia;qr mouef cozpuo in qeyiflit.io (T5 dit <p boc dt
moueri efl ab aia.z illa aia mouet reipfa3 mouedo cor
puc.alr aur no efl poflibilc moueri ipfam fim locum.

3tiouabili^at Dubitabit uricB aliq^

Dcipafan^qucmouefibrpfidc

raa.Dicim^ eni aia5 nifiarirgaude:


c6fidcre:timcre:ampliu6 aut irafei : 7 fen
nre:;z iiuelligercrbecautojamotuoec vi
dent: vn opinabtf aliquia ipam moueri.

Cliboflqj pbo oilputauit p opione Demo.Tl^ro.z


pe.in pte ifla Dirputat p quddd alia opione q dz fuiflle
pronio.qd aut B di anejni efl imediate Dictio, oijcerat
cni 6 pBo aiaj n6 moueri p rc:f3 p acdiotpqd pofTet qf

obqcc qr aia irafeif triflaf z gaudct.f3b paflTioeo fimt


qda mot.g aic p fe copetit mouerirouo g fac:qz ^po
nit bac pone
aie coperit p fe motieri.oic caee roabf
q^
liore alijo.r6ndtt qr pp bvafli6c6 z opa aie no oebe
muo pcede ai^ pfc moueri.i^ibiLlDocaut no efl ne^

J Dic gzronabili dt Dubitabit utiq; aliqo De ipfa


aia tdq5 fit illa mouef p fe pfiderao in b'pafli6ib z

celTe.

op6mbaie.Dieim eniai'a3fllari:gaude:pfidc:z 'mc


ampli aut Dicim ed irafei z fentirc z itcllige:f3 B
oia ee motvur.vu opiabaf aliqo ipa5 aia5 moueri.

11

fozrealiqc.ut:p bc pafTioe?

z opo

neobeantr6nemot.(ED6mqr
ur coirer d! i opibai'c rriplcic iuenif mot.V5. ,p^e:rhi
n,p^c z ftliuidiane.ppe aiit repif moti appetitu fen
firio.miii,ppe repitur in fenfib^. fimilitudiarie aiTtz
miiiimejrpzierepifiircllectu.ad motd aiit|)^cq5tu
ad prHfpectatDUo?airrur.v3trdfmutariofi3ee nale:
zfBmndtrtrafmutabile in appetitu gfcnfitiuo zfim
paflioco fenfitiuao b5 ot p^e mot:qz ibi cfl trafmura
tio fim ee nale ut apper in ira ubi fanguio accedif z in
fldmaf.accdto aut z iflamatio noiant trafmuratione
fimnaleef.(T'ifturfu0?currit ibifBm nalr trafmuta^
bile qz appetitfenfirmfudaf in oigano aliq cozpali:
q6cu fitcoippaflibileefl ndn-trdfmutabile.in fenfi^

bvo efl inotminuo ^^e:qi no cfl ibi trafintitatio fij


cc nalezfed fim cc iretionale.funt em' fcnfuo fufeepriui
fpe^ fine ma.oiganu' g fenfitiml I5 fit coip nalr tranf

mutabile z paffibile in fenfii tn no efl^^e moC ur oii


fu5efl:fcd in itellectu qdcnccefl morronc trafmura/
tioio naliomcc roiic fBi nalr trafnuitabiliozqdtellige
no fiidaf in ozgano corpali:i 5 ant I3 fitbn Dcm aliquo
mo:tn cfl pter ^rpofiru.mfa eni Dubitatio efl uf^r ira/
fci gaude: fentirc z itcllige zc.b'Dicat motu. ad q6 oi

iber 'iniimus

>7

^ic2 poflrum'^ nullu tale pfn d(c motu .fi eni fra foia
liter ect ipaebuUtfo fanguie acceficii b'ebiiUt(o fit
g

gif -r faguufluitad coi.crficefl ibiloci mmatio.currc


te at faguie adeo: remaner mebiapalida.^fice ibial
teratio.ferc g in oibpafli6ib?curnt utcrq5inot:fed

da motco0ercmur oice ira p fc r ^^e queda niotuiu


ce:f3 l 5 efifalfu.naipmirafci noeft foialr ipaebulitio
faiigui 6 : 0 l^'ebulitio eft ina ire:q: fanguio cbiilittoiie

inotlocaUc:z ide eft g; alia

faaaorir^pfupgttira.Dtcamuo g^auda-r

Mic.alia vo fim alterat lone. pDeinde cum Dicit.

trillari/z

c fo:al'r nio
tua.uerurn aliq bo^regnlt motu pbei'c iio fiunt fine
motu^^e filpto.aliq vo b^motu ^pe noregrut.po g
5 oiceoafamp femoueru^t gaudet tnfiafc fentitaic
rbonifii inuitouprr oefic.^ gde:q: gaude triflari z
cetera b'no fut4>^e mot.ivo:q: oato
eent mot:
ata no per fe moueref:qt aia no gaudet nec trifiaf nec
feiitirei? itelligc/z cetera talia iio ee 4>f>e

fentit:fedbo paiam agit ifla.fDeindecum oicit*

C.61 ,

at no c ncceifi cni? -r majeie gaude:

aur oole:autifeUisc mor^funi: vnuqom


moucri altgd:mo6i aut cft ab 3ia:ut iraki
auttimc:ieog>co^)^qdaiTi6 moucf.Jfn
tclligc aut foifita bi^ dt altem aliqo.
CrOiidit g> pp gaude trifiari; pp cetera b opa z pafli
onee aie no oebem^pcede aias p fe moueri.irca qb q
tuor facit fim g> qtuoironei adducit ad .ppofitu.iibi
LC>ice at (rafci.j5'*ibiLIDoc at no taqj, J4ibiL'5n
tellectaut JjCirca^'"i>uo fac:q: padduc rone cp pp
b'pairi6c6 z opa aie no oebem pcede ai'a5 moueri.i
oeclarat cuiufmodi fint motb'pafiidej ibiL IDo;:^ at
ocent. J Dic g g; 15 au t no e nece.Vj.m aia moueaf.n a
fi gaudS oolc aut itellige mape mot Tiit z vnuqdq5-i*
fim vnuqdq5 tale op^utfim vnaquaq^ tale pafiione co
uenitaligdmoueruiU^atitmoueriut irafeiaut time
cft ab aia in eo qd co: aliq mo mouef:c q: coi
oiga^
na coipalia mouenf p b^^^afiioee no oebem pcede <p
talia fint motaie:f5m fint notco:paliu ozgano:}:.ad
itclligg eil foifita aliqd alte:p ab b* : q: non
dit aut
gj
cft fiRe fo oe eo:z x>c alue paffioib'^ z opib afe.oicit g
foifita z oubitatie loqr oe itellutqt nodu Declaratum
cft cuiufmodi vt fit vt itcUiua:f5 oe 15 in ;tractabif
Cmotadii aut vi5 ronio b in 15 pfifte:qi ea d fiit p fe
aie no coicaf coipi nec oigaiorfj i b^ paftioib^ inouef
COI z taliar-r coicaf coipig no fiit pfe aie-ClIloradu
ctia gj b^^pailioee z

opa aie no funt inot^ut in b 'opio


ne fupponifioato tfi g? eifent mot^aia bio motib^non
mouef:fed bo per aiain.rDeinde cum oicit.

CTI^o:?: aut accidut alia gde fin loci muta


tionc qmda inodo?::alia aut Pin alteratis
onc:qli6 aut 'Z quo altcriua ronia cft.
COndit cuiufmodi mot fint b opa z paflioeo aie.o.
ffloenuobo^qnidamodott.V) paftionu z ope?;aie
alia

gde fu t fiin loci mutatidn?.alia vo fim alteraroej.

z iBdit g> qlia aiit fiit talia z quo cft ibi mot:altcriuo
ronio cft.i.no fpectat ad pute pfiderationc.pno eni co
fideratio n6 patif 9:afite oeteriare qles fint b* paiTio^
neo z quo in cie b^tce moC^in li aiit rhetoricor ina
gie ejcgfite oeteriatii cft oe b pafiioib' qlr ce beat z
vn orianf .cmotadii aut g> be palfioee no funt jpf>c
mot:fed funt gda modi motinq'3tu bnt mot anne^

oe niio bo:;i oicto:p^ modop.vj mo


tuum cuiufmodi funt paftVonee z opa aie alia onr cfle

jcoe.io in If a d: qo

motfim loci mutatione alia fini alterationem.


foitealige quo in bio pafiionib

vl. pcurritutcrqjmottalocalie q3
altcratioie.CD55 ^ cii bo irafeif fan^ie iflamaf z
accedif z cbulit.acccfue aut faguie z ebulue fluit ad
ctterioreeptee.iiuptu^faguie accedif Z ebuUteibi
alteratio.in^tu vo fluit ad exterioree pree eft ibi loci
mutatio.jln tioreatet bpcurrut.na priore coi pftri-

in aligb^vi ee fmcipalioi moialreratt6i5;in

aUgbvo

ofir ficrifim loci

muratis

IL ^iccrcautiralci aia3 file ell : -r fi alige oi


catca5 tceerc uclcdiftcare.^rbclr^auteft
foztallia fi Diceret alam mifeeriraut adifcc

autitelligerc:fed

bolem anima.

Cadduciti'"ronc.D.gjDiccaia5

irafei filec Tfi alige


Dicat ca ic^c uledificare.mcU at foitaflte cft no oice
aia3 irafei aut adifcc aut itellige:f3 boic3 age bcc aia.i.

p aia3.aia g iio inouef bie motibncc agit bopa:f3 eft


roTl>n"*Tca.qrebd ficagatTqretarrmoueaf. foief

S fic ro.nibil inouef ilUe motib:refpcau quo^^ eft ro


c ^n*" qre aUgd aliD moueat:fed aia cft ro z ^n":qua^
re bd moueaf bie motib^.ergo ipa be motib' no mo<
uef .CiriotadiT aut g: Dubiratiuc logf oicene foitafle
nodii ccrttficatu3
4
oe tpo femp fub oubio loquitur.

mcli^eft iioDiceppitcllectuiDe
eft

qle gd

CDd

fit.io

foitealigeutrgaudcTniftariT
cetera bcophantij5 i aie fim fe.
5 gj ut fatie inuit pl 5 e iii lia alib cft ro aaendi:z

alid eft qb agir.n a nec fo:a agit nec ma patif;l5 copofi


tu agitpfo:a5 z patif p 11103. Debem* cni imagiarig;
fic ree fc bet ad ce ita fe l?c t ad agc.gb^g coperit p fe ee
copetit p fe agc.c6pofitU5 g q: p fc eft p fe agir.foia vo
qi no p fe cft: Oeit ro cendi 116 p fe agit : f5 elt ro agedi.
odire g gaude triftart z cetera talia fiuc oicat actioiu^
fiuepaluone nd poter iit pfe c6pcteaic:qt mbilqiiiio
cft p fc iicc p fc agit iiec p fe patif.aia gp fe loqndo ncc
pic gaudet nccpfc triftaf:f3eft ro qrccopofitii gaude^
at z triflaf.bii g ocm eft g; cft meli* oice 3135 nec gau-

dere nccinftari:f3boiemagcbec per aiam.


fotteoubitaret aligo.tlrrilircllige
IUI7 pfec 6 pctataieitagjpofliinpccde
gj q5Ui6 aia no gaudeat ncc triflcfifj j;d p aiaimnibib
omm^tfi aia p fc itclligit.Cpb 3 gjfim qfda ircUige
qda opo aie in q no coicat cii co:pc:z b^opd ut oictlc
ii 6 c ipfi^piiicta.id ur Dicti t pI 5 o fup oixitgi itclligc cft
aligd alter b*qi no cft opo ipfipiiiai;f3 ipfi^aic.na
cii itclls 116 fit vt^oigaica in itelligedo p fc no laborat
oigaiiii coipalc.-qrc rabe opo 116 ur cc toti piuai fed
aie.CSj 15 flare 110 pot.na (^diu e aia piiicta coiporf

^7^1

fi 116 copetit ei p fe cc no coperit ei p fe


agc.ip3 et itellige no clt ipfiaic:f3 cft ipfi^piiicti.oato
g gt itelUie nUouteref o:gao coipali ncc p fc ncc p ac
cideerami ex q aia fo:a coipi? q' pofito no p fc cft:fcd
cft ro cndi:fegf gi nd p fc agat.O fit ro agedi: qrc ipm
itclUgd no p fe copctitaie:f3 fic aia nop fc cft:f3 c ro gf
bo fit:fic no p fc irelliGCt:f3 c ro qre bd itclligat: bacat
vitate fpalr Dcbct cxpmc z cofitcri carboUci tractaro
rc0.v5.gj fi5 ^i^etatc locutidio no Dicam g; aia itcUigat:i)
Ipd P aia5.liio pofito 03 pccdc afa3 ircUiuam
cc fo:a3 co:pio:z mlriplicari fi3 mVtititdinc coipor.imocti ipctde Jlucr.bpccdat giaia noadifcat nccoi/
ftiguanfj bd I 5 faciarpaia 5 abtpa virate coacr:o3cu3
Dicc gj aia3 ircirui a cc foiaj coipio z no cc vmi iteUiii
iiiio in otb:f5 plificari f3 plificattoiic aiar irclRnaru

no ber p fc cc.z

b' aiit aia3

fi3 15

05 fi3 plificationc coipor


fo:rcDiibtrarct alinf.,mi li alidnid

plificari

lllV

poniiin'pcedcgaiairtirat.(CDD5

iudicamDC age fic iudicamDc cc qcgd nd ?3 P (f


ee no b3 p fe agc.ucriitii q: aia itclliiiailj qjdiii cft^Miiera co:pi no beat p fe cc:f3 Dct cc piiicr oiiicnitu cii ipa
116 fit educta DC pd coipic: no c ira iiiicrfa mac fic cctc
gj

fi

?3i

cc

JC.

e anima
d

ocpendet a ni 5 fic ce aliar fo! a?5 .fo


fo! ncc ita fuu
i^mirclli0cmagi9 4:i6euelii6ficip:o^c attribuii aie
irclleaie ftc atf biiunr alie acrtocs alijo foinua.io no e
ita 5 ip:of>a.aia ite' itclUgtt fice Ipcc.afa b:u to fctit
fy cm' magia c.p^a.bo irdligir.ci5 aia irdUgtt:f5 q: p fe
age magis ^>^cp6t atibiii aie itel^^^qj alys aiab^;co <p
fuu ce no fic cepedet a co:pc fic ce aUa^ aiar u .io fo:tc
no fimprrtf) p qsda copatione ;)i^ei t alig \?k
gj aia irelligit.qcgd ar fit oe locmioc copatia oia ni b

fimplr cabfolutc fij^^ctatcuocabuliatfbiicdafutco


aierC>f *de eu'
pofito magi? c^fozc t boi magij

ClK)oc aut no ta$ motu lilia orntc aliqu


Qdc ufcfe ad illaraliqu aut ab illa:ut fcfu5 a
ab illannbt^ qde
de ab bi9 :remircctia
funt in fenribilibu 0 oisanie aut quictco.

C 3 ddu^

}" 5 r 6 nc.d.(pl 5 aur.i.bopa ^palTioes no fiip.


ppctut aie raq3 motu c)nite i illa:f5 abqn qde motfu t
ufqj ad illa.i.ufqj ad aia5.aliqn aut ftlt ab illa.i.ab aia
fefus Qde ftit ab bicd.a fdr ^ ad aia 3 .remifcetia vo
< ab illa.i.ab aia:^: q: fic c mot^aut Qctcs q fiit b^fii t i
fefib^^organismo i aia.Cinoii^at vim ronis bi 15 pfi
nil;rt moucf nifi illf> i q e mot:z q: b'pafl'ioes -r
llc
opa mot^fut i o:ganis:n 6 fiir i aia fj fut ad aiaj ucl ab
aiazfcQf <p p bpafl'ioeo -r opa no moueaf aia:fj Icfibi
aliq mot^ funt ad
lia oTgana moueanf.innbn" et

picdu itellaTaleS fpes.tmnon' at qz Dic iteirj no coi


rupi:q5 dc ipo ireb''^ dc ipa aia ite*idubitater ue^ e
qz ut Dicef i z^b^itclfe (jj i altez: gen'e 'z lepaf ab alijs
tanqsppctuu a cozruptibili.DC bie atlt aiab qi no coi

rup3nfuerueaUc|mo:qzpfenulla fozmanec conu^


pifnccgnaf:fcdgnati6esi:cozrupti6c6taliu fiit per
giiatione z corruptione copofiti. Deinde ai Dicit.

CJ 0ic i eb:ietatib^c ifirmjtatiiv^ CT 5jitel<^


ligcqurrpfiderarc mareefcut alio qda i
teri^co:rapto:ip5 aut ipofe e.^ntclligerc
aut amare -r odireaio fut illf^ pafiione6:b
buf^bnris illu Pm tv illu bct:qre t 15 co:ru
pto neqj memorat neq^ amatrn 6 eni ilU^
erat:fi coia q6 Qdcoefiructu eft:itellectu9
aut foztalTie oiuinu aiiqd eft impaflibile.

CiQd Dixerat manifefiatp file ondesqj

DCbiliranfc i'
pediunf b'opa aie pp Debilitatione coipis uel pp dc^
biliratione z corruptione ozganozi Dices qz fic i ebrie

z iifirmitatib^ iteUigci:pfidcrarcmarcefcur.i.
Dcbilitanf z ipcdmnf corrupto alio eida itcri^.i.corru
tatib

pto organo fitafiico.tp3 autfupp.itdligefi5fcipo''c


fup.qz corrupaf.c Ibdit qj itelligc:aut amare aut odi^
re no funt pafifidcs ilUM.pafliocs itclfus ; aiit aie itc*
f5 fiit palTiocs b^a.ipfi^piucri

ctu

fint

mot^

C^4C3ntclr9 aut V 2 i fieri f ba5 qcld e>:u6 7 no


coruphmadedt coirupcf uric^ ab ea q c i

nc.iqd oijccrat maifdlat p file.j^epilogat circa ocrer


miata.i^ibil

Sic i ebiietatib. J;* ibiLP> Qde igr. J

Dic 0 3> itdib v: d qda Iba i fieri c no vz coirupi.na3


maxie aut cozrupef utiq5 ab ea

obilitate q c i fenio.nc
fcfitis.fup.mrto magi^
acciditi itellccni.nafi fenioz accipiar oculu iiiucne

ailt fozte queadmodtl accidit

debitutiqs

fic

e aia.i.i

fufiinedo cozp^fot

mef gficro.i illo fut b'^ palTides -r opa 't b moftaq3


0 p c^Dcbilitatc oebiliraf illa:f3 b^uo ocbilitaf p oc
'^5
ozgaou-rp Debilitatione ipi
bilitateaie;f5 pDebi
piiiai.gbniotn6 futi aiazfjfiit i ozganis c i piiicto
eV aut Debilitatio illo opu5 no fit p Debilitate aierfj
ozganijjbat p I 5 :qz fi fenex accipet oculu iuueis videt
i

ficuti

-r

iuucnis.no g tales Dcbili"^'Tutex eo cp

fufiie^

at 'z patiaf p fe aia:f5 fufiicr -r patif ip5 piuctu uel ipm


cozp^i (|.e aia.(midn"at q Dic iteirm ce ibam i fieri:
q: fozte fic loqbanf atiq Dicctes itellin ec fba 5 in fieri:
qze ibnicoplct3.urfozrcl5oicfi3opioueppzia:q: itel
lcctpolTibiTc oia

fieri

pp poflibilitatc qua bet ad rcci

fit

lis.ClIldn^^et qz p ufe qb videmi ifirmi*i: ebricta^


tibp 3 ucru
qb fupi^Diccbaf.f.qj b'paliiones z opa

aie Dcbilitanf p Debilitatione eofpaliu organo:;:.

C7/Qd qde igrf no polTibile moneri qiiima 5


manifeftueflerbieifiautnenituo no mo
ue^ munifeftu qin nec^ a leipfa.
Ctlltimoepilogatcirea Determinata Dices:qz qde igif
iid polTibileefiaiam moueri manifelhi 3 eficx bi6**c)c
Dictis:-! fiibdit q; fi aiit aia penitnon moiicf mamYc.fiucfiiqm neq3 mouef a feipfa utantiq opinabanf.

t iuunyzqrefcniu no e i fufiinedo aiiqd

aiamf3i fufiinedoillb i q

fcnfuj z non
Dzia iter itellm z fefu 3 :oportuit ipm i
tahVfb Dubitatide loq.(Tinon" aiit qj cii oia opa z
pafiidesaic coicenfalic) mo aliaiiorgano corpali qli^
bet tafaa^T qDlibet tale op^aic pt Debilitai i ufet ipc>diri totalr p Debili"^^ uf corruptione alic^orgai corpa

DC itcllcctu:qr cti antiqDiccrd itellin

dii maiiitefia

autQctcsfutioiganisfefi^^^noi aia.rDeidecu oie.

fenio oebilitatemuc at roitalTia queadmo


du I Icfiriuie accidit.Si eni accipiat fenio:
oculu imiencvidebit utien fic 'Z iuueni9|q
in q.
re feniu no e i fufiinedo aiiqd
<T3dducit 45r6ne.circa qd ia fac:q: ^"adducit bro^

qr illu.i.fi3 9^ itcllcm

cerufut bd alia If a b'pafli 6 cs fiit ipfi^piiicti ut pdem


c.i.ut ia pdixim^{) tn Ifa e corrcctior ut P5 p onr*
z T\?c.z fbdit <p iteUcet aiit fortaflis c aiiqd Diuinu 3
cipaflibilc.(Tiilon"*autqzfcmpbit fubDubio loqf

aut Qctes i oigais fefi^* fut. fic pot ejeponi ut t>cm e;m
Ialianofutiaia:f3 inoigani9 .'^bfmitn aliqd fl5 tifr
fupaddit oices q? polfet aliqs D:e cp remifedia no bet
rone mot^:f3 qet( eo noiet queda tb^ fau^tfper ^da

md apd aia5Qercete:io pl5 us ait ^ talia fiuc

fi3

b*pafliocs no erat illi^.i.ipfiaicfi3 fc:f3 erat cois.t.ip


fius piucti z coicabanf ipfi organo corpali qb qde or^
ganii corpalcDcfiructii e.i.ponif corruptu z Dcfirurtu

no mouef aia f5 ozgana.Cindn"^ (p teyt ille moi^

bntis illu.i.bntis itellc^

bd.qrc z corrupto 5 .i.coi


rupto organo corpali aia nccp mcmoraf:ncq5 amat:qi

aia5utappctifetiedo ubimot^icipitafefibilib' 'z tcr^


miaf ufm ad aiaj.aliqn qde mot fiit ab aia ut appct i
remifcedo.na fi 3 remifcetii ejc ipi? fpebq5 bet aia api
fc tedit i cognitione rcr .5 gmot^e aliqd ab aia ad res
c qi oes tales motMfut ab aiaufad aia3:T nili tales
motfut iaia:f5 iozgais utDicebaf p b'pa(fi6e3^ opa

^Ifu aur bie que oiaa funr in roni


b^Dice aia5 ee numeru oucre fe^
ipm:ifuiueni5 bioipofTibilia pmo
qde cx ipfo moueri acama:,pp:ia ante er

eo q> Dicmuipfam ciTe numerum.


C^ll>ofipp5s iprobauiropione 3 Demo^'. 1 lMaronis z
zt mp.i pte ifia ut oicebaf iprobar opionc ocno.circa
qb DUO fac: qr ^"ait bac opionJ ec irroiiabili ore alijs
i^adducrdncsadDefiruediib^^opione ibi[_Qu6 eni
Jdic g qz mltii aiit bis q Dca fiit irroiiabilie Dice
aia3ce nii 5 mouetcfeipj.ifut eni ficDicdib^f)'ipoflibi
lia acentia ex ipfo moucri.ifiit et ipoifibilia ,pf>a cx eo
qjDfciit ipfa 3 aia 5 cenii 3 .(Einon"aut bac opionc nt
irbemifii aitfuific 3cno.q cii Diceret aia5 ce ni)5 fetp

^iber
ftim mouetc accidebat c ipoflibilia ex ptc mot^fic ct z
alye pSie.na aia no monet feipfam cii nibil feipm mo

iKat.CUXurliieaccidut ei ipofTibilia jppuacp ptciui^


meri:q: aia no eft numeruo./^Deinde cum Dicit.

C7 ind eni opjimcllise viiiratc morar-r a


quo:-? quo iparubilc 'i mditfcrcrc c)inrc:(i

na(^ ell mota -r mobilis oilfcrre oponct.


C3dciucu rqneo p

poiie.circa q;&DUo fac:qz ^'ipio


bat b** pone qitu ad ibam aic.i(^tu ad accnna ci^ibi
L6plcctctib^ifiitur.ju ca
Duoiac:q:p facq^
cm c.2copat l?^'opione ad opiones aliae oiidee q; 0
polTibilia illa q fequilf ad opionee alias c et pira alia
ipoflibiliafequunradillaopionc.onditeni l?ac opio
ficb^c ipofTibilia coiactl opionibalye:c etbieipolTb
bilia4)^a.2'*ibiL Sccidit aiit. J^pe oiuidif i Duae T5
Seno.Duo ponebat i oiffoneaie.f.motu niij.^mo
enim ipzobat opionc efey pte motus.:e;c pte niji.ibi
L 3mpliaut a niio. Jcirca p'"Duo fac f 5 qj duo addii
citad^pofitu ibf|_amplfaut qm ont.Joic g fj quo
eni op5 itellige aia5 ee vnitate mota c: quo 7 a q mone
bif ipartibilc c idiflfereteexnte.q.d.cp aiano pt ce vHi
tas mouee feipa5 cu vnitae fit ipartibilis c idiflfcrce.

motiua c inobilieoiiTerre C5*


na oi qd mouet feipm opj ee Diuifibile in talia duo.ci
rii vnu fit p fe motii aliud p fe mo^bilc.fcd ois vnitae e
idiuifibilie.ergo nulla vnitae potmoucrefcipfa5.c p
?ne aia no pot ee vnitae feipfam mouee.
fowealiqe.vnfeqfbpntia <p oc
vl. mouee fcipjopj ce Diuifibile -rp^

t.idiuifibilie.na fiaia c

tibfle.CDdm qz fi aliqd mouet feip3 .tuc aligd aget i


feip 5 -r paieref a feipo.fim 3 q> aget eet i acturq: gcgd
agittagit ut e i actu.j?ut vo pataef eet i po:c q: nil?il
ide inc^u ide c i actu ^ in pb:oe mouee feipm op 3 efie
ouotquo^ vnu Dicat actu refpectu cu
iue copetat ei mou2 c agez-r ali6 Dicat poteria refpe^

Diuifibile i talia

ctu cuic6petatci moueri c pati. vnitae igif q: cft aliqd indiuifibile feipfam moucrc no pot.
Dubitaret aligerq: ro pI3i non
^73 f fc?r*il
lUX/ v: argue p opionc 3cno.no cni5Di
cebat oeno.g? aia e vnitae feipammouce:fed q> eit
niiefeip3 mouee.DebetgpBei)bareipo*^ ec qp luie
fcip5 moucrct.CDbm qMi bn pfideram^opioiiJ 3e^
no.uel opoitebat eii Die q? aia eet niie feipm monens:
aut niie ille que Dicebat o^uocratee ee aiaj no bebat
vnitae
pTree vnitatee uT falte ad opione illi fcqbaf
feipam mouet:r qi l> e ipo*' ipo*'** aat fua po.qj aute

fic fit

P5.na fi aia e niie feipj mouee.i 15 copem aic p


fi3 opionc 3eno.l5c6petitaie i f)mq Dicedi p

fe:imo

aia per fe
15 ponaf i Diffone ci:qre fi ille niie q dz
mouet feip5:op3 g? totu 3 fe totii fit motiuu fuiiplius
qi fi tot^ille niie mouet femetip? p ptee no copetet ei
moue feip3 p fe totii. g fi, qnoiii mouebit fcipj: f5 fi to
tille niie mouet fetotii p fe:op5 q? qlibct vnitae illi
nili moueat qualibet vnitate3:i p pne qlibet vnitae
mouebit feipfam.fequif g cp pone 3eno.q> vnitae fe-

fe:cu

fi

ipfam moucr.poflet itacij fic fozmari ro pbi.fi a'


niie feipm mou^.feqiiercfq vnitae feipfam mouerefzbocefi ipoffibilerergo 'tc.rC>einde cum Dicit.

C ^Impli^autqm ont

linea mora face pla=^

mi punem aut ftnea:^ vnitatu mct^ liuce


cmt*n(buct^eni eft vniras pone bfismuc
rus aut aieia alicui cft 7 ponem babet.
IT Sdducit 1^ ronf.D.ampliaur qiii Dicu t linea mota 5
facSplanu.i.fupficietpuctilaiitmotu face'linca;c qa
fic e motvnitatu ctut linee.i. vnitatee motepflitiict

linca#.na puet e vnitae pone b0.S nuo

aie.i.niio q

e aia lac alicubi c betponciqitc iconciiicf.zq: aia tuc


eetqdfituale.Cinon"autq>utDCirie fup.oce mot
filr aliq iiio i loco.gcqd
g moucf e aliq :ii6 qd locabile
c fituale.vniraree g crqb'copoiur aia:q: fiit vnitatee
morcerutfitualec c pone bilnsr.gcu vnitae finialis -r
btiiponefit idcqjpuct vilitates illcfiit pucta.lL.ino

taduct^fijopioncantiqrupborpucramotapfiituimt linea vnitarce pftiruace aia>: q: fij ocuo.fiit vnitatee motc:?flituc t linca.aia g pllitiita cx talibvm'ta
tib erit qd locale c bno ponc i erit qd ^tinuurqD c in
c6_ueiu'ce:uTutexpfii 'appcrctiV6ucnito ipfa aia erit q

da lincarqDe oinoridiculiI.Duogicoticnictia

fcquiif

motu vnitatu q

fimt
idegtpucta. 2 fcqfqi aiafitqdfitualc.Clllon" aute
qt antiq pbi ut Dicebar circa ^n'"^ogi loqntes De aia
foliimo De aia buana videbanf itedete qiaiebumanc
pptiiTimcrcpugnateeqdlocabilec bcre ponc.io bec
ropotiflimepdiatantiqruopioni.[ IDcidc cu Dicir.
aia

fit

linea cii

fit

pftituta ex

C^lmple^ aut a numero fisufcrat gs nu^

JC.fi7

incruraut vnitafc:rcliiiquif alius nuincr^


piante ant-r aialimn multa oiuifa viuutiT

videnf eandem ammam babere.


(T'5mpiobat opionc ocno.cx pte niii circa qt 4 fac fi5
4 *ronee adducit ad ,ppofitu.iibiLtlidcbif aurj
^ibiLptigit aiit. j 4 *ibi.L 2lmpUaiir.JDic gg?atn
pli^aurfialiqeaufcrataniio niim aut vnitate rclingf
ali^iuie fis fpcm.pHte aiit ^ multa aialia Diuifa viiiut
c vidciif bcre eade aiam fpccie.qcgd igif aiifcrf a numero uariat fpem niii.no aiit oie Diuifio aiato;^ Diucr
fificat aiam fim fpemrqre aia no efl ide ^ mimerue ut
opinabaf 3cnocratee. pDcinde cum Dicit.

CT^idebit atiiti(i5 nibil oiiferre o:e vnitae C,6S


te5 aut copa puo.t ndq5 ec omocriiifpis
rifiatpuctaniianearafrolatisfifascntali
gd i ipo:B gdc moncs:illb at gb moucf fic

ptluonio ciu pp 15 gb c magnitudine oiff


ferrc:aufpiiitatcacadifqbocm c:l5qz
m.vn nece c aligd ce motum vnitatu5.0i
aiit l aiali moiics aia 7 1 nucrorqrc nomo
ucsrrqbnioucfcftainifcd moucs folii5.

(T'i3dducit2^^r6nc p qua ondifqjfieDarcnliquc niim


motil uTaUeje vnitarce motae aia no c bniis:ncc ]f'
vnitateezuf opiabaf 5 cno.fcd inagie c iUd qo mouet
b'nu 3 uTqD mouet bvmr arcs .15 c g qb ait q? videbit
aut utiq; nibil Differre Dice aiajce vnitarce iir Dicebat
ocno.aiit ee cozpa pua:ut Dicebat Dcmocrit.-! naqj
p'^fi fpefi cx Demo*' fperie fiat pucta.i.ut exponit
re Demo.fintadeopticqtDicanfee pii cta. folii aiirqU
tas manear erit aliqd i ipfo b'co:pc puo:l 5 qdc moue J

qb moucf .fic i oi piinuo moto mouee Differt


a mobili.T c ibi Dare alib qb inoucit-r alib qb moucf.
na no accidit qbDCtnc.f.qtopoztcar mouee Differre
a mobili.pp 15 qb e Differre magnitiidie aut puiratetf)

lllb aiit

qi qstti.i.f, 15 accidit qnlliidqbmouef e q^us.na no


poffnmDicc qi cozpa pua moueat feipfa:c no magna:
c ep.fs oc qb moucf:eoipfo <y c qd qstii ptinmitopsq?
ab aliq moueaf.vii q: ipe vilitates coponetes aias erat
qd qstiircii cent mobilce:nccc e aliqd cc motiiiii ipajs
vniiatu.nogipevniratee necipeniieerat ai.i:fed aia
erat id

qb monebat illao.iS fcqf q; fi i aiali id qb e mo

iieeeaia.^etiniioidqb^moiicecaia.qre aia no eft


mouce:'rqbmoucf:iiropiabaf 3 cno.f3 moiice folii,
Tozrc aliqe

quo c

itellige qtfViere

Cl. rirmnmffffiii cozoainiacccnt


ttre:

CC

e aiiinm
pucfaicu piTct no fit co:p.ncc fit gd ptinuucrj fit tcr^
iiun?ttruii.(rDD3g puct^gd uidifibiU nbiar.ca g q
fu t idifibilia fij
b qdamo piicta Dici pfit.g I5 co:pa
nalia fintDifibiUa i ifiuitu.i co ^fut q5ta ul'i cogj fiit
Ait nalia -z fiin
prinua.no tn fiit idifibilia i ifinitu fi5
3>fiit finita p^>ptilfpc5.q:cDtueirc ad ifima cmuii

ma aqua ^ ad mima carne ut d:

f)**pbi'.poirer

eni ta

inodicii accipiDeaqulDccarnerpfiaccipef pap plua

ii6ulteriremacretiillafpc.co:pag
fic fiit idifibilia

aliq

fic

accepta pua

mo piit Dici piicta ^iit aligd ptici

pat DC idifibili.e g itctio pKi oice g> ^tuciiqjcotpaDe

moaiti ponanf ce pua ^5 gj fpectat ad ^poftru5 no ejt


oiia iter fpaa motae uf illa coipa pua mota e^ gb^^coponebat aiaj Democriti z illae vnitatee motae e)iq'
b'c6poncbat aiaj 5eno.na cii oe qb mouef ab alio mo
ucat ta illis cotpib^q3 illis vilitatibus opoucbat oare
motorei-r q: at a I?5r6nc motoris no erit aia b^co:pa
nec erit aia b^Vnitates mote uf b^^niis mot^:ut opia^
baf 3eno.f5 erit id qi> mouet b^Vnitatest b'nu3;qre
bn pcludif in fineronis.gi aia no ell niis feip3 mouce:
nec efl id qo mouet 'i qx> mouefifs eft mouce foluin.
*^**^^ Dubitaret alige quo in ptinuo
IUI7 05 Dare aligd q6 moneta aligd qi
mouef no q: Differat i magnitudic 'z puitate f5 qi tptu
<CDD5g>i.7.pbi..pbaf bccp^oeqdmoucf ab alte
ro mouefic^ro afTignaf.^itas e Difibilitas mobilno.
n.qt mobile oir magnitudic aut puitate.i.no qi e ma^
gnij aut puihio mouef ab alio : f5 coipo qj oc mobile e
gd iptuiT gd oifibilc fegf g> oe qb mouef ab alio mo
Uf anc 31 nibil moueat feip3 ^".na gcgd paufat paufa
te alio 116 mouef a fe:f3 mouef ab alio:f3 oe totii Difib
'

paufat paufate alio: ut paufatepte.^ nuUu3 tale to


mouef a fe.f5 oe tale mouef ab alio.Qlr at broB'?^.
fca i.7.pbi.tencatcpcludat.i editioib^ qs fecim^ fup
pbificis Dif^ilfi^DiJr^m^^ pnti at fcire fufficiat tp oe co:
le

tates pflitiictes aia, a puetis folitarijs.i.ab viiitatib^


abfolute fiiptis fola pone oifferebat.rDcide cii Dicir.

iqdc igir fiit alte i co:pc vnitatee;'? pu


cta in eode criit vnitatce:obtinebit eni Io

cu pueti.*'? tn qd ,pbibet i code ec fi ouo ft:


'rlftmta.q^cniloc^ Iduiifibilie eftzipfa.
701 dt i co:pc pueta nu5 aic:aut fi q eoy
q I eo:pe piicto:;: niis aie;qre fi no oia bnt
aia 5 eo:pa:pnctacinioib^ vfir ce iftnita.
(Djc bis q Dijcerat arguit p ^eno.Dices:figde igf funt al
te.i.Dife vnitates pllitudes aia? c piicta i coipe i eode
criit vnitates ille fup.cii piictis

niouebanfareifsabalio.igifaianderat ille vnitates


ut Dicebat ^aio.fs erat id qb mouebateas.na fic aia n
dl aial motu:f3 efl id qb mouet ip5: fic aia no eftvnita
tes mote:nec e niis mot: fs magis e id qb mouet I 5 .no
g erit aia moucs 'z motiiifs moucs tm.fDeide cii Dic

CU /6ti'sit aut bac vmtarc adamo ce : op5


cni quddd icc ipfi o!id ad aliae: puen aure
foliranj que utic^ oua erit vna pofitio.
qb DUO facit.q: pondit ciuuA
modi vilitas fit illa q e pfiitutia aie.i^ejc bis q oiperat

Ci; 2Idduc 3 *'"r 5 ne.circa

arguito seno.ibi(_Si gde igr.JDic g cp ptigit aut qdainobac vnirateqefipfiitutiaaieee fiip.mora;c qi


fic efi: 05 ipi vnitati iec da oiia ad alias vnitates no

motas.z ibdit gi piicti folitarq.i.vnitatis abfolute fil


ptefiue vilitatis no inotequtiqjDiia erit ad vnitate5
mota nifi pb.q.d.vnirasrg mota e vnitas pone biis:'j:
ppiisclt ide gj pua^.C irioii"* at gi oe motu : eoipo
gjmouef efituale-realicubirr Dibieponc.c qi vmv

coipis . obtiebit itaqs

vnitas locii piicri:^ criit i eode loco piirt^ pllitucs


aia 3 c puet coipis; c cii ita fingd ^bibet in eode efi
Due fiit 1 ifi nitas.q.d.m fi duc res idifibiles urDUo pil
cta pnt ce fi\r ifinita fiTce poteriit.llla
loC^cilidi
uifibilis z ipa fiit idifibilia et q fiit idifibilia nibil au^
gd.viiqrdnepntce DuoidifibiliafilTtcutnibil auge^
ant ifinita filce poterut.criit g filViiitates aie ucl pun
cta aie cii piletis coipis:f3 Dint bcc ab illis : f3 fi piirta
icoipe:^ niis aie.i.niisgc aia fup.nb Dinant figeop
piictop g fiit i coipe fiit niis aic.i.g clt aia : qrc no oia
coipa biit aia3 .videnf cni piicta z ifinita cc i oib coi^
b'

poribujreioibtalib^critaia.(E7inbn"' ficfoiinada 3
ce bac ronc gi vnitates pllituctcs aia 3 fiit idc g> pueta
cii fint vnitates mote z pone biites.tiic g urilla piicta
Dint a piictis coipis.-z tiicfil erut Diufa pueta: qb efl
iconueniesiurno Differiit:f3 fiit idc cii puetis coipis.
z tiicubiciiqjcnit piicta coipis ibicritaia:qiin oib*
coipibus funt piicta:iii oibus coiporib erit anima.

tii

pus fiue fit magnii fiuepuiiiDu tn fit igtu 5 fi mouef ab


alio mouef .iialet at ad 15 ^p6 4>cli g ait.gi nullu coi^
pus 'z nullu qitii e ad fepufiuii:qre nullu qstuj eoipfo
w efl tale 116 mouet feip5;qt tuc ageret i feip5 'z cet ad
iepufiuu.eft g itf tio pBi oice gi coipa Democriti q5tii^
ciiq3 cent pua:eoipo gi erat mobilia erat (^ta.c p pns
no mouebaf p fe (5 ab alio;qre illcccoipa no erat aia:f3
aia erat illb qb mouebat ca.fic et vnitates qe ponebat
^eno.eoipo
erat mobiles erat q3fe.T qi erat q3te no

foitealigsqiuov: icoudespra
c Diufa pueta filee.na Cii ptigua
fint q?. iiltia filTutiut Di i.s.pbi^.cii ultia liea^ fint pu

ctafi ples cDiiifc linee fcpta'gcrcr criit pia c Diufa pu


Cta fir.(TDb5 (p piicta piUDuplr accipirul q fiit in ejCr
trcinilratibpriniii:ulq fut in ipoptinuo.plura piicta
canitia in cjctrcmitatib^ptinuoppntfiree fi ptigatipa
ptimia pti^uari:ut ro in priii argnebat:f3 piicta ejentia
tn coipe no pnt filpla ee nifi ipa coipa fe penctrard z
ipa coipa fil cdurz qi q rbne poffent ee duo puncta fit
polfcnt z ifinitarfcgf gj poffent pia coipa ce fir-r ifinira.g fi aia eet ppofitaqc vnitatib^qeent piicta:ut fegf
cjcpone^cno.ciimaiafitiipo coipe fi alia eent piicta
aie z piicta coipisecnti ipo coipe pia z Diufa puncta

ocm efl flare ii5 pot.fDeinde dim Dicit.


7 3mpli^at quo pofe c fepari pueta '? alv
folui a coipib^ nifi oiuidanf linee in puera
fil:qb ut

(TBdducqrtarone Dices . ampli at figde noDidaf licc


pucta.quo e po* fepari z abfoUii piicta a coipib z
a lieis.q.d.nullo.fo;ef gfic ro.fi aia ecr piictaiut feq.^
baf c]L- pone ^en.cii piicta luiqj poffint fepari a cqipib
aia niiqs fcpaf a coipe.T p pfis nun^ coirnpcf aialiqb

P5 ecfalfii.crillon'"arg;fipofretlieabidiipucta:tuc
polfcnt piicta pfeedfjcii linea fpDidaf i lineas niTiy
fcpaf a linea puet' p fe fiipt:f5 fp fcpaf a linea piictus.
cii aljq pte linee ipi.c q ronc no fepaf piicta (inea:ca
de ronc no fcpaf linea a fupficie:nec fupficies a coipe.
z p piis nec piicta a coipc:qrc fi aia ed pllituta ej: pii^
ctis nuq5 aiafeparef acoipc:qb d'c6uenies.rC>.c.D.

tas biis pone efl idc g piTct:vnirates c6pone'res aia3


qi erat vnitates moteiDiffcrcbat ab vnitatib abfolu^

CD :2^eeic .at fic oijdm^ fiqdctdc oiec eoipuo


tjddd fbtiliu priu ipa 3 ponenb^ : fie aut fic

poneri fitutqi b^Viiitates erat finialcs 'z bn-'


pbne;^ p ?ns b'vnitatcs erat idc g; piicta . <D 111 o
tadu dgi fic piict^pbt Dici vnitas pbiira 7 bns pone:
fic vnitas potDici piict^foUtarfc pone carco:qrc vni

(DiOiidit b^cf pione ee irronabiliore alus.*! betat gi iv


ipo''*
ter ipo''** coii q bet b'pb.rn alys ponib bd
4i/).i.circa qb Duofac.qi,ppoiiit ^"qbfiidit.i^cedal

te fuptis

tes

jr

Dinoerit^ modi oie ab aia ,pp:iu ieoucies*

jr

10

Zlibcr'p>:iiims
4>pofitu ibiLSiadc g.JDicc^ accidit aut ricoixim
rup.buic poui fiCQdc 'ojc idc poiietib^i^Dicetib^ipaj
aiaj cc q 6 da coip^fljtiUii ptiuq.d.id idc icotictco q&
accidit poiictib^aia} cc qdda cozp'^fljtilc.accit ^ciio.z
Odit g? fic atit fup.acdt l?ac pone uropioiiciiic oe^
moait^ Dic coip^ moucri ab aia.q.d.id idc icoucnicy
qd accidit Dcmocrito ejc mo que poebat cop' mouc

ab aia accit ^ciiocratiri fCQf^>puu icoucnic?.q.d.q)


adb^accit i?uic opioni^piiii icoudcj.fCJcidc cii Dic.
ri

0igdc eiu e aia

oi co q6 feiiric cozpcme
tclTe c in code duo cc co:ga:fi co:p^ aliqD

<ET

aia.lRuem atoicetib^iviiopucto puera


mrta:T oc co:p^aia3 biernifi gda numer^
omefiatr-r ali^abbisgincozpe pueto:^,
aial moucri a numcroific ^c
mocritu oirim^ ipm moucrc./auid c cui

puae aut vnitares


magna6:aut oino vuirares ferri:ufrobiq3
cni e neCe moneri aial:i co qo mouc^ ipe.
Dilfcrre Dicere fperaa

CDcclarat qo oijccrat oicdrfiqdc cni c aia i oi co co:pc


qi> fentit nccc c cc i code ouo cozpa fi co:p aliqj c aia
fic s fi5 poncteo aiam cc qdda cozp* fbtilc fcqbaf ouo
cotpa cc

filific

ct -z ^cno.cil5 pocret aia? cc copofita

eje

motis fiuc cj: vnitatib^l?ntibp 6 nc c firil co


gcbat Dice aia^cc coip:q: nibil pot cc tale nifi co:p^
7 p ?ns feqbat eje bac pone ouo coipa cc i coddpp qi>

vniratib'

fcidcbat^cno.iidcmicoucnics eu ponctibaiajcc qd
dacoip^ibtilc.ClfturfHsacadcbat ^cno.^piiii ico^
ucnics.io lbdit 3zautnu 5 Dicdib^i. 5 cno,pondiaia 5
cc niim accidit j>piiu icoucnics.Vj i vno piicto cc pia
pucta.-r ulteri accit ei oe coip bic aias nifi niis pun^
ctopaicftat gda niis D:ns:i ali^ab bo piictis q fiit.i
coipc.b alit 4)piiii icoucnics.quo accidit ^cno.i tone
pauloan poftta occlaratil c.(rtlltcri accidit ^ciio.

moucri a nuo:fic oi;cim fij Dcmocrini aiam mo


uerc ip5 cozp^na fic fi5 oemocr itii aia ejens fpc monet
co:p;fic fy ^eno.aia ejens vnirates mouct aial.vz cni
aial

opio ^cno.ibcefirisopioniocmoairt.naficpofuitoc

mocmaia5ccqfdarpaspuas motasrqb motis

mo

ucbaf co:p: fic pofuit ^cno.aia5 cc qfda vnirates ma^


gnas motas qb moti moucbaicozp^.igrejLptc mot
illo code mo q arguebar p oinocritii pt argui o ^eno.
io fcqf i Ifa.Qd cll cni oiffcrrc.i.q c o:ia o:c fpas puas:
ut oie dmocrit:aut oie vnitates magnasiaut o:e oiV

no vnitates ferri.i.p fc moucri : ut poit ^cno.itcr bas


cni opioncsrqjni ad 15 no c o:ia:qi utrobiq5.i.fi5 utra
q5 nccc c moucri aial eje cog? moucaf fpc ul ipe vilitas
tcs.utrcqj cni b^ opiones ^tii cfi eje pte mot^ poterii t
Declarata ce illa ia q fiip.
filr ipugnari.ClIlon"* at
pocbaf.f.gpscno.accit icoucnies coccii ponctib'aiaj
accit ei icoucnies ^>p: iii:c ultra 15
ce co:p^ fbtile.-z
accidit ciicouenics eoe cu 5 ocmocrito.dJlIlotadu
fperis:
gp ficut Dcmocrit^ponit aiam copolii c^rparuis
fic 7 ^cno.ponit aia5 coponi cp vnitatib^ magnis.i.cje
vnitatibq5tis.na cii pocrctillasvnitatcs ce motas.
oc qo moucf op3 ce q5tii oifibilc.cogcbaf ^eno.oice

re vnitates illas cc inagnas.i.ec qjtas.fDcidc

cii

oie

^jCT /6pkctcfib^igirin vnii numcru.-r mo^


tu bcc qdc accidur: r mulca alia l^rMRoii

ciu folu Ditfonc aic biiporc:fcd 7 accuo,


Xlbaifdlu ar fi QS argumrafiir cv ronc bac
redde palTioce^r opa:utcogitaf6csfcfus:
Icrinaf5:trirtiria6:'r

qcunqj alia br^:fic cui?

Divim^pUi5 :ncq5 Diuniarcfacilc c eripis.


(Er^mpzobat opionc 5 ccno.q 5 tuadacaiti 3 aic.d.g;c6 ^
plcctetib^aiit igif iji vnii uii 3 z moiii oiccbat ceno,
q
cc aia 3 accidiit 15 icduentetia q oidm^iz et accidiTt
ta alia icoucnietia.na no folii ipo*^c oitTone aic cc

mC

b^

ut oiccbat ^cno.f3 daccrioaiefiip.c ipo*cogfcccje ta


li oiffonc.n a maifefiii c^ fi qs argumdauit eje bac ro

ne rcddc.i.affiignarc paliiocs z opa aicuit puta cogita


tioes fduslctitiaf triftitiasrz queciiq; alia ]f\z fbdit
fic cni5 oijeim ^us cj ipfis que fiit oicra a ccno.ucl
<P
ct q Dicta fiit ab alijs pl3 is neqj facile cfi oiuiarc talia,

cni loqucbanf ocmoc.jcno.z

alij pI 5 i qz p ea
q oice
uoluincm* oiuinarc ucl uaticiiiafi no erat fa^
cilc aliqd cogfcerc oc pafTionib^-r operibus aic.

fic

bat

fi

iRilv^auf modis tradiris Py qsDiffi


t

iiiut

.9^

aia5.2llq qde motu eiiuciaue

rut mavic i niouedc fcipa3:alij aut

cozp^fubnlilTimu:aur icoipaliliiiml alio:;:.

I^ecautqs

Dubitarioes': rubcorraricta^

res bntpterim^fcrc:rclinqmr aut cofidc^^


rare qlr dz er ci tis ipa5 cc.Dznt cni? qten^
fentiatea quefut: 'T

vnuqb^ cognofeat.

(Ttltoiccbaffuppl5itriprroiffinieba'raia5.r.motu fert
fu 7 icozpco.t fi5 15 tribmodis ucnaba f qdditate? ei*
ouo tn iilozz modo:a erat gliales c: ^ncipalc6.v3 uena
riaia3 p via mot' p via cognit6is:f3 ucari aia5 p via
tcozpci erat qfi anne^.poflumg fic ptinuarc bac pte
ad jjccddc.cp pofiq5 pBs ipzobauit opionc antiqrii
ut ucnabanf aia3 p via inot ; i pte ifia ipzobat ea ^ut
ucnabanf aiam p via cognitiois.JCirca qo ouo fac.qt
^ptiuat oca oicdis.z^cjrcqf ociteto ibi Llincciii at
efi. J Dic g.trib^aiTt modis traditis fy quos oiffiniut
aia5.alu qdc emiciauerut aia; cc qd motiuii i moucdo
fcipa3.alij at oi,venit aia3 ipa; cc cozp (btilifiimil aut
icozpalilfiiniIalio:p.i.!Cozpalifltinii iter alia.c fubdit

qj 15 aiit.i.b paifioes qs oubiratioesbut 7 qs prieta^


tes fere ptcriu^m^^. ptrafiuim^z alfiguautm^.Cnno
tadii at qroic fererqz mltas alias (bcotrarictaico fiuc

miras alias obiectioes potuificr rage 'ilri.p bas opio


nes qsno tetiginz qz basptranuiin^rdiqiiifpfidcra
re oc aiap via cogiiitiois qino o: ipa^niain cc cj: cl rtc.
oiait cni aia3 cc pfiituta eje ci tis qten^fennar ea q fiit
f. oia curia zcogfcat vnuqdqjcntiii.CLlIldn^^at q; ot
cit feptrafiuifie 7 ipzobaile no folu aia; ce qd motiuii
f; ct ea ce icozpaliiTimii.i.qoda cozp' fbale 116 q; oc 15
fecerit fpalc capi mrfed in ipzobado opiones pbor ue
natiiT aia;

p via mot^ipzobaiiit

aia; cc qod.i cozpibti

lc:qz ut oiccbafitc fcqf ouo cozpa firce.rDcin

cii

oie

cnBccdTariu aut e(l accidere multa ipon'i


biliardniJ(bont enim cObJ^^'rctTc funi
le rui tanc)? ac fi aiam res ponentes.
Ci^jccqf oe itero otide; qj no 0; aia;

ce copofita

cjr

dti

oiii;:nt cogfcat alia fic oiccbat antiq.circa q6 ouo fac


fic oiiplr errabat antiq coparado aia; ad dra.ua qda;

oiccbat aia; cc cj: d tis.qda oieeba t aia; cc i d tisip" g


^ibat aia; 116 cc er crtis.ioudir ea no cc i dti? ibiL >^:t
p* tria fac.qz
antiqui pone
i toto alit qda. Jirca
ofidit ce falfaj.i ondit ea ce ifulficicte.; ,pbm ce fiip
fliia.i* ibiL Oi; aiit q cj: co pfentit. J ;ibiL ~>i vo cy
dtisjeirca ^"'.i.fac.qz f>,pbat aia; 116 cc cp dtis eje
pte rep cognirari1.z.pbat

15

cp pte reni cogfcetiii ibt.

Ldl^rtasaiit onbiratiocs.JCn ca(>"' qtno: lac.f; q>


cp pre rcb cognirar ad qtnoz icoiicnieiia adduc fi aia
ut cogfccTcr oia cct copofita eje dtis oin;.qni
ocsrcscognofcibiles fi; fini cc nalcccnrtn aia.:'"cil

anima
mo copofitc.;*" ft m
pe.q Oicebat oia alia ee cdpofita er qtuot d tie x er
^ 0C6 rc0 togfdbflca ccnt codc
te X amiatia.oeii aut.i.celilpofmt cdpofitus
bcs rc6 cogfcibileG bcrcnt cade ^ndpia imediata.4^
qtuo:
oifli
clemctie cum amicitia fine lite.rDcindc cum oicit.
c 3> oce rcG cogfcibilce ageret in afa5 no ^ ^
mtlee oifcouhetco.f} f 5 $ lutfircG ?ucnietc6.2*
CnBo cni qlib3 mo fe bnria dratbo^ vnu
IbiLino fut aut Bfola.Jj^ibiLflmpirat cu\ J4ibi
qi5q[3: 6 rone qda 7 copone queadmodu
[^ncoudee. jDicg 3) neciii e at accide mlta ipolia
Iz^

eje

fiit

-r

buicronitfiucpuicponi.ponut eniillicogfcg firefifi


tl(p ponfte? ipae res aa x no filitudicf reru.Cino

a^

fi
tadii
dt pofitio anticjru t>icdiu <p in aia e(l
terratut cogfcat terra:aqot cogfcat aqua5,tuc in aia
eent restno filTtudiea reru:f5 res^ut l?nt ee reale bnt ce

coipaletT fj tale ec no funt ro cognition w.fi g l?oc mo


reseent in aia fequcrcf ipa nipil cognofeeret.
fott^aliQStqre fit icouenies pone
vl- tn aia ipae res fimee reale ad 15
31
I5 oe B in 1 x j^oiffufius
aia cogfcat fUae.(DD 5
Ut tractadu:polfum^tn ^tu ad pns fpectat ouplici via
onde 3> fit icoueniee ipae ree ee in aia ee reale.qrii
fumif cj: pte reru cogfcibiliu.fci>a vo eje pte aic cog
fcetie.6* via fic ps.na fi fozma lapidie fis id ee qd efi in
re er ect in aia;fequeref 3) ipfe lapie cogfceret.na fi in
eia eet fozma lapidis ro cogfcedufi no bdetalibee i la
in aia:feqref
pide
x lapie cogfceret:q 5 e icouent
ene.fcda via fic p5.ni ut in i meta.oi femp id qi> eft
ma^ie tale iroxea cius alio:;^.na oia alia intm fu t ta^

liaiqstu ptidpataliqd oeco

qo e mapetalcut fi ignis

pat aliqd oe na i^ie.*^qre fi cogfcc ma>:ie copetit oeo


X fuDije fepatie 3 fu t imaliaroia alia intm fut cogfciti
ua in^u pticipat aliqd oe imalitate.ipe g fenfiie qui
Csifimii gradu itercogfcitinae vtutee nifi aliqd pticp
paret oe imalitate ut nlfi dt fufceptiii fpd fine ma ni
ifozmat fenfus x mlto ma
bil oino cogfceret.illb g
gie id q 5 ifozmat iteirm 05 aliqd pticipare oe iinalita
te ad 15 q> poflit ee ro cogfccdi:^ qz fozmc iftoiifefibix
Itu in re er bnt ee oino male.ops 3; in aia fint fis alio ee
ad boc poiTint ee ro cogfccdi.L Deinde cu oicit.

cnRdmtaut bccfola.-iiUfaT^o

-ralianna
at fouaflis iftnita nucro que fut cx bie:

c]cab^qdc3

vimqbc^ borcoiSfcc

Qia3 7 feurire:6 copofuu 116 co^fcctmccB


fcnriet ufQdcftoc^.-aut

bo:autcaro:aut

oie /mpedoclc6 05 7 terra.^jena ailt bu


apta i bn amplie reeeptaeliis ouae ee oeto

prib^fc:titacftfluidc oarirqmozi^^o vub*

cano oederuf *olTa aut alba fea funnuibil


pfca^efta inaiaencnifi-r roeeierut
7 eopoXo^eet cni5 vunq^c^i ru'c.05 aut
aut boic3 nibil nifi 7 bce icrutrboe aut q6
imporeritnibilop5 Diecqecni oubitabit
fi ierit in aia lapieraut bomo:rimiliter aut

igif

bonu 7 no bonu:code mo 7 oe alije.


CDeclarat qb fuppofucrat.ondcs nd i oibe(l (de mo
due mirtidie cicce cp nd qlibet nid fe bniia elta collitulit fup.vnuqbqs bo?i*vnuqbqs cdpofitop;f5
fieri

ops B

qda rone;c qda ,ppozridc:c qda cdpdnerquemad

modii oie
oecdpofitti c;qzbum.i.tcrrac co
aptata i amplie oiflfiifidib .na d tii terre m!'tu abiidat
i oflib:ita qz b^^eltil foztitu e oiiae pteeer oao ptib.
qtuoz aiit ptee oederiit vulcano.t.igni.na olla alba fa
cta fut qz c ibi milii oe igne.-t liip.vnl pte oederiit aq
X vna aeriroiiiidcbat eni mp.clra i.S.ptce.c i aliqbmijctie erat pliiree oe vno cilo:^^ i aliqb^vo ptee oe
alio.n ofle at oiccbatcc buc modii mirtidie qz ibi erat
oue ptee terrc.qtuoz igntervna aeriezT vna aq.g noie
bat ^mp.qz nd fis cade rdne edponercnf oia mirta er

qz fic ami!! g e pfect.i.nibfl.pdell cita i aia ec


X icrijt ibi rdnce.i.^zpoztidcs ertop:^ nili ierit ibi
copo mifcibiliii.na cogfcct vnuqbq3firi:ut oe autbo-

elliez-r
nifi

mine nibil.t-nibiltalecogfcetnifi -iBierut.i.tufunea


de aia fint b^rdnee x copdnce fisqe fiit illa cdpofita.B
aut qz fitiporenibilopsoice;qifil 5 eet:tiiclapiebo
cetera

nuitaccntiaiatTppnepriaeenti

aia.id llzdit

qe eni oubitabit fi erit i aia lapie aut bd:fi t r a t erit ibi


bonii X no bonii.eodc md fe bebit x in alije inirttc.

06: fifr aut quodlibet aliud compofitor*

l"ofaliqe;qreoP5q?fiaiao3 co
gnofceb'niirtaqzndlbltifintin

CTHdducit i*^r6ne.circa qiouo fac.qz ^"pponit qt> ite


dit.ioeclarat qb oi^erat ibiLlIlo eni qlibet mo. Joic

ea mifcibiliatfset rdnee mifcibtliii.CDbS nto: ^po


lle.fcire e cain rei cogfca-r qin iWi ca.no fulFictt ut
g

g.no fut fola aut B.i.no fola efta cogfcibtlia ab aia:fed


niUa alia.magie aut foztaffie ftlt ifiiiita niio q funt er

fciaUffect^fcirc ca'm:nifi fciaf ut e eica:qre fi elta fut


ca mirt OK x edp-^mit mijeta ut cogfcain ipa cdpofita
X ipfa mijeta nd fulTicit fcire dta irifi feianf rdnee x

bie.i.e;certie.erqbqdeigifvnuqbq;bo:ae.i.?tingit

cUie
aias cogfc2^^fetire:fs b'copofitu x b^mirt*i
aia no cogfcct neqs fairet nifi fnp.beat rone coponie
fis fP illo mirtii e c6pofitu;c no cogfcct qd l cc.i.qd
e cdii aut bo ant caro aut oe.ftlr aiit qblibet altf> copo
fito;^ 116 cogfcct aia fup.nifi beat in fe rone ciiiunibet
mirtioiec-r qz b'ronee fii t qdamo ifinite.crit g qdam
aia copofitaer ifinitie:qb e iconcniee.fTinondu
ai ipfe ree cogicibilee 3; iiit aiie x alie fint alio x
copofite.T beant i fe alia x alia rone mirtidie
mio
fi aia oebeat cogfcf b^mirta no.fuffic qz beat i fe efta;
fs op5 3 beat i fe b'r6nee^s qe fil t B ni ijeta copofita.T
qz vna res no coponif nifi fis vmi modu mirtioisml ^
aia no cogfcct aliqd mirtu iiropoztcbit oicc qz }f^0&
ree co^fcibtlce copofite coponanf fim vna x eade tO'
ne mirtioienit fis illa rone mirtidie fis qua c cdpofita
qre fic r ^ma rdne feqbaf qz ree cogfcibiles berent
aia ee reale: fic er illa leqf qz oee ree cognofeibilee co^

mo

^ mo

ponanf fis vna x eade rdne mirtidie.Cindndu aiite


qz oicccu.i.celuce

qdcdpofitmqtlogffismodu Hzn\'

pozrionee fim qeella eant zcdpomitmirtatT qa fim


opinione antiquo^ anima nocognolctt ree erterioree mfi 4>iit l?et in fe reaR- illaeropoztebtt fim illae rdnee X .ppozttonee qz in ea finr lapie bo cc.b mirta.

fbzteonbitaraalfqe.vn feqfqzboC
iMv pofitoiaiaeetbonuTCcnt
cdirarta

(CDbm qz ops oare aliqua oifpdne i ma q o: necitae


ad qna feqf necio introdiiato fozmc.dta g reduciinf
ad inediti x ad ,ppoztione:r qfi ficTiit 4'poztionata nc
reqrit na lapidie necio er cie pllituif lapie:qre fi realr
fiitiaiaeltaTrearreibi^poztiofisqiii pllittiifibi la
pie bdcceruc cetera talia nec io oia illa eent i aia.iinoqbepluezillacadeclcinetaqiieponebat antiq
fUb fozma aieropoztebit fil^ fdee (1> fqzmie oius mir
cii ibi opozteat realr refitiari oce b*' 4poztiones x
rdiiee.igif cii mirta fim ce reale beant orierates erimt
clemeta filTub fozmie prije ^eriTt in aia fil pi ia;qz cn?
utriiqj fit ieoueniee.nd ops oicere qz ntillne fane men

fie oe

boc oiibitarc pdt.pDeindc cum bicit.

2-Iber l^zlmue

C77 Cr^mpli^auf cum mulripiv oic^i id qd cS\


gmficat eni aliD qdc B aliqd:aliD quariratc
aurqlicatc:auf -r qbda aliud Diuerfo^:pi'
camcforurun-u ex oib^crit aia:aut no.fcd
no vidcnf cola ciU5 cfta cc:fi igif quecuc^
fubaru futrei: bie folu:qu 6 igif coQiofccc
c alioru vnuqbcgrautoicct vniufcuiufq5
guie efta
pudpja,ppa ocqb^aiain c 6
ftare.crit0 qlitas:'? $tifa5:'r fuba.f3 ipote

cex ritaria etria fuaa5 cL^ no c^tifatc5.


ounb^ if ac^ ex oib^ bec 't bi^ alia acentia*

C Idduc(t

roiie 3^ (cee.ampli^ aut cu mulriplr oleat


(d qf> e.I.ene.^tali^qde figiiificatn alioda.t^a5.alt5
mtitate.alif) qltratcaut q;6da ali 5 Dtufoip.i .oiufo^ p
!icatneto:p.cu 0 fic fit utrii aia erit eje oibMti0 0U13 p
dicameto^.aiit n6:f5 no vident efta ce coIaoiVpdica

meti 0 :tmo alta 7 alia pdicametabnt aliae alia ^nci^


g qciiqj elta fu t fBaru ej bi0 folu fup.c aia , quo
0 CO0fcetaiavnuq 5q3 aUo^pdicamento^.q.d.nuUo
mo.aut fi oiceret aliqe ec cita e ^^a ^ncipia vniufcu^

pia.fi

Iufq3gfii6.e;c qb^ptigitaiajpflare.critg aia e qlitas e


fba e fup.crit ct q3titaj e vmJqdqj pdicamctop:fed iV
pote c }: eliie j^titatij ce Ibaj e no q5titatc.oicetibu3
Itaq5C)coib elrie aiam ce ut cogfcat oia 13 e
ipolia
qu e oicta funt e et alta ipoflibilta q otcen t accidut eie
^oue altge utrii cade fint.^ncipia
I*
(tccalio^pdicamctos.e v: Q)
ftc:q: gcgd e ca cae:e ca cati:f3 Iba e ca oiU3alio^ pdi
cametoif :qt nia fubta cii foima e ca 01113 accntiii que
liilt ea.^n^igit e cac fuDc eriit ^n' e eae oiuin alio?5 .
<1^ oetermiat i.ij.me^'^.ubi o: q; ^n Ibc
CDi>m
fiit Iba.e pn^rlonie fiit rlb.^ut g fiit aliae alia pdica
meta fic op5 pone alia e alia ^n.S3 pp ronc facta

vt

1'

ome'^'*ca q fut imediata ^11 ibe


fiit mediata ^ii^^accnt if.fut g eade ^ncipia oiU3 media
ta:f5 no imediata.g cti cognitio Difficta oebeat ee p ^n
dpia imediata.fi aia 03 cognofcc oia: op3 <p fit cjc ime.
diatie ^ncipyc oiu5;qi> n6 polTet ce nifi oia pdicame
taedrtvmi pdicamduce nifi cade eent imediata ^n*
oiu5:qrc fic ep f)r6ne pcludcbat ree ee i aiarfim ee na
le.e ficejti*poteratj>cludi oee ree cogiiofcibilee bde
ciide modn midionieifice;: l;acpte argui pot
oiiim
cogfcibiliii fint eade imediata ^n. rOeinde cu olcit.
priii.fcicdu

.78 CT 5nc6uc!iic5 e aut oicc qde ipolie ce filc a

cognofcc file fili,


crire aut pari aliqd:-r face:-! moucri po^
nuf .fiit aut 7 cognofccrc:*;: inrclligcrc.
fili fentireiautrUc liti:'!

C!r3dduc4"'ic6ueniee.ondeeq;fi3poneantiqru

fi

fite

cogicltrfeqt qt fite a fili pahat .13 e g icduelce qb ait


Q) ic6uenic3 e at.oze qb oicebaratiqte ipole e file a fili'
pati urcepalTtbile.fetireaut file fili.f.pfire cogfcc fite

fiti

fup.e ic6uenice.na fetirc at ponut.I.ont i patieliqd e


mouI.filV at T cogfce e itellige fup.vi ee qbda pati;q.
re fi oia cofcit cy eo
patit aliud ab oDic no opoitct

qj beat in ferealiter Ipa

oba:ut ponebant antigrq: ni.


nam a'*e ee alia e lepa.

bil patit a fetpfo:fcd neceffe efl

taaboib^talm^J^Deindc

C ^Dultao aut

cti

ofeit.

oilTicultatco 7 Dubitarioce:

bnte ipo Dice fic Empedocleo q[> co:pcio


elriofingula co^rcunf:7adfirc tcftafrqb

nuc Dcrn e.iQiiccuq3 cni ifut i aialiu co:pi


b^fimplr:terra aut olVamcruirpilimibilfc/

rire vidcnf:qrc nco^ fifia

C 3 dduclt icouenietia p opionee

7 tn coucnircr.
arl(}ru z% pte cogfcetl

arca qb.f .fac f 5 q7.5^.icoucnidia adducit.n a fi aia


cet copoiita c;coibut cogfcet oia (^rii ad pfte fpeaat
115

feqrenf eje pte cognitioie ipfi^ fiue ipfo?:


cogfcetiu.qni ^""e qj oce pree aialic cogfcerct.i^ q

5^.icoii^enietia

vnu pii"^u6 cogfcd pra.}"c qj oe^edifipletio: oibiie


alijj.4'"e q; oia cogfcibilia

eent aiata.^^^e ult^e q? ali

qdectibie cotpalibnpbiliaia.2ibiLampliautcJ
3ibiLaccidit aiit.j4" iblLlOiOjat.Jj fbiLDubi.
tabit aii t. J Dic g q; mlfae Dubitatioee e offTicrratee
biitc Ipo o:e fic fcmp.olc.Upaopionc elpo oco /t'm
pe.Vj q? cozpeie cltle fingula cogfcant.e qb nuc Diau
e oe cognitioe teffat ipfc mp.ad file.I.p fire.vult cni
ppa ca cognitfdie fit afiiTatio.q? fi fic edit oee ptee
aialie z qcuq5 fint i aiall cogfcerct z fetird qb falfu5 e
Id fbdit q> qalq5 eni ifil t In coiplb aialiu q fiit fimplr
terra.i.q fiit ualde terreffria ut oflaneruipilinlbil fen
tire videnftqre netg fina.i.q fut filr terreffria fup.func
cogfcitiua.^ fbdit
ni pueniret fiip.qi pili zoi(a feti
ret z cogfccret.cii illa beant filitudlne cu? alqe z fint
copofita e^ elf ie.irinon"* aut in aiali ce qfda neruoe
q fut ozgaiui fentiedi.fiit tn z er In aiali qda nerui ual
de terreifree qui nibil fentiut.pDeinde cum oiett.

C Smpli^aut vnuqoc]^
plui

pneipio:^ i^ranria
itclligto cdfiet.Eogfcct qde ein

vnu qblibcnmrta autigrabitrola cni alia.


CSdducit

01.^ vnuqbq? ^ncipior; ^iffe i Ig.


plm fup.(^ i itelligctia.cogftet qde cni'3 qblibct
fmcipiop vnu cii fit qd fimplejc.igrabit aut mira qz ig
rabit oia alia.g vnuqbqj incipior pia igrabit & itclli
ratia

gcti-r

vnuqbq-, ^nclpiatu3 pira cogfcct cp allqb ^n"*.

(Dinon"aut q; cii f)ii"'fir aliqd fimplep no poterit bc


re filitudine nifi cu vnoic ita no cognofeet nifi vnu3.
^ndpiatii vo

qb eff qd copofini poterit bzc firirudine

mulriec poterit co^ofccmulta.fiju g mp.pfe.


ctiora erilr ^ndpiata qi ^ndpia.c ctia aialla fenfitiua
cii

plura cognofeet 43 ibe fepate. Deinde cum Dicit.


f
CT^lccidifdtc Empedocli ifipierilTiinu ce
Dcu.0olu6.n.clro:p vnu n cogfcct Difeo:
diaimoralia dt oia.Ec oib^.n.vnuqDc^ c

CSddiidtj^Tcoueiiiee oicdi.acdt at nip.oeti ec ifi.


pidilfimii.na folue ipe tio cogfcet vnii dc nfi 0 eltor.
i.no cogfcct vnu elr li fiue no cogfca vnii ^n^.uit non
cogfcet Difcozdia.mozrabaat oia cogfcct oia ^n*:qa
vnuq:^5 moztaliu e cj: oibMtij .Cllloii'" at qi ut pii
ce Dcm e nip.pom't.6.^n.v5 4* elraclite z amici
tia z oie qi mortalia c6p6cbaiif ex oibiftie ^iicipfie.

peu?aurq e icorniptibiTDixitcc copofitu cx4* citis


ccxamidtiafinelite.nacxUtefineDifcoidia fi5qi po
nebat cibaf oie coxruptio.fim 15 mortalia cogfccbat
oia que dat copofita ex oib ^iicipije: fed
no cog.
fcet oia.qr no cognofeet Difcordia.ed itaq}infipietior
mortalibue alije.rDeiiide cum picit.

C0

io aut PP qud cd5:n6 oia biit aia5 que


funt qm olaraut clturaut cx eltoraut vno:

aut plurib^:aut olb^.lRcccfie cft cni5 vnu


aliqo cognofccrc:autqucdaj aut omnia.
(D2ldducit4'"icoucmd.V3qif5bacponc feqrefqi oia
cogfcibilia cdit aiara:? <p oia cogfcibilia cogfcerd.io
air.oio aiit pp qua ca3 iio ofa fiit.i.oia entia but aia?

q
occnijcne f3ariqe pboeaut c dtii aut c dito ud cx
cft lerqr oc ene aut cx vno dro aiir er plib^ aut ex oib*
nece e g ce ene cogfcc aut vnu aliqbaut qda aut oia.

Cnibn^qi fi f? ati^fs pboe affilatio cppa z


cc

imedia.

.8*

iDe aninm
ta ca fognitioisuuc qc^d b> fiRtudinc cu ali(i cogfdt
illD.igf ciI oc cne ulfcat rtnrudtne cu vno fi e tx vno

pRb':urai oibTi cft cj oib oc


dro : iircu pRb'(i cft
CI16 coqfcet vnil urpla uf oia:red cii qcqd cocfdt beat
aia5 oc cueerit cogfcee

aiaj^oefticouenieo.
aliqeiq: vifalfum q>oe
wl- cnouffitcrtuurcxcrrierqtiRefe
parate no fur 15 urflld.C iRurfu falftl cft
oc cogfccj
b pBa
fit aianj:q: tuc ttdligdic Ipird ataj.CDom
loqf fupponcdoDCaanrtq^ pbo^qno peeperutnifi
coip;^ majeie loqf B -p cnip.q oirit oia ulcc cRU) ucl
cp d'tio .^5 15 guc;:e(l^oc eno uicltdtu uelcp cRio.
(Tia^urfiiG cu nnllu cozpale cogfcat mfi fit aiarutopte
bat mp.?ccdc oc cogfcco aiatil cc. f Dcidc cii oie.
'i

l;)cbu

C7 dubitabit at uric^ aliaer-r gd c vnu faci


ene ipa:mae.n.cdparif elitannajcie eni5 ,p
p:iu ciUd princeqbcuc^ Laia dtaligd me
eilripori^aut adbuc
u^cci^i an rigua
itelfu.r6nablfilTimiln*buc cc nobilillimu
'z

omu f m nasxfta dtoritee pma

c 3dduc

ult'" ic6ucn(c0.ondc0 gj aia

cnriu 5 v
n6 c cr cRio

f5 c ptinc0 cRa;q: fi cct cpcRl cct i bis coipalib^aliqd


Dtgnt^aia:qd c omo (c5udc0:7 mapic c icotidce i> afa
Rcinua.i6attDub(rabitatutiq3 aliqoqdcft facico
vnii ipacRa-n JcRa ppanf macir 05 fp tp aliqd ptieat
ca:illo at ptmc0 qbciiq; c.mape cm' ,pp:iii c fitp.q? fit
gd nobile ^ qd D(mni;f} i bio co:palibcc aliqd riicli^
1 atiquo ma c ipoKi ipo^^^efi at adb*^ iteUii.i.adbuc
ipoifue ^ ciaijqd nobfliitdru.nar6nabiliiTimu i
biic
f.itcir3cc nobiliflimu ^ qd oinii fij na5.^: Ibdit epcRa
onr ^cntiutqb^fup.aia cfi ^01 oi^iitatc z pfcctionc.
<rinon"*at vi ronio i I 5 pfifif:qt q5tucu(K cRa Dicanf
^entia aiata 1 nianc itclR c oignioi oiVcRio -r oib
q fiit i I?i0 cotpalib:f5fi afa cd ex cRia tucillo qf> pti
neret illa cRa ex qb coponcref aia ea Digni aia .cfTct
Ctaip i t>i co:palibaUqd oigniaia:qt> cu fit icoudea
cogimur oieg atay n6 ee ex cRio; f} ce ptineo deincta.

C82.

Xllbnce dt -r g cc co g?

fcit aia:g

feiirit -r

fut cc ctrie orit ipa 5 :

gur

macie moriuue no Dcoi oicutaia

nc^ cni fcnririuarota moriua: videnf cui


cc gdd aialiu:-r moueria f rn locu: -r tri vi^
dd boc folo motu mouerc aia aial.
(Dll^oflq5 ondit opione atiq^Dicdui aia5ppoicjccRi0
ce falfan' pte illa ondit ea ce ifufficiete.oidif at pc illa
qdnipoiidit
fn. 4 .ptC 0 0 }
6fectu c ifufficictia in
atiq]!. Dd0..2%iLSiTr at Jj^ibiLSi ataliqej^^ibi
L ll)oc at fullmitjoic g.ep oc0 at q ont aia} ex dti? ee

exeo^ aia fentit z ce^fcit ea q fut.i.entia:^ q oiamt


aiai ee ina;:imu motm no ont cc oi aia.i.locuti fut in^
aia ulr loquu f 6 qda aia
qre necoiaaiatafutferitia;urp5ipla'ti0:nec oiafcuti
ua fii t motia:q: vtir ee qda oe niio aialiii no fii t nio^
fiifficidcrzq:

cu 6berd loq

q
tiafijlocuzTtnvjaiamouc al.l 5 folo motu.v5.inom
locali.tnnoii^atqjforboib^DatifutfefiKUt^^uiat
ta nedrati vite qj ad fcia5.ceter{ ataIaliboati fut fc
fuo folli ad nccitatc vite.io ut oicef }bjaialia bntia
oia necta i loco gna"' n moud motu local4'grefliuo
1

moudfolu
^ pllri"^^Diffi'^'5aia3pec ali
qd motm c Diffinire aia5 ifuffirieterreu n oio aia fit tat
f}

CT^llhlf

vt

Imtealiqo.qznoviueisee gjaia

moneat folli motu locali.qi

ficv

tappetitia c qda pq" aie.fic i yt augm'*c^ iiu* funt


po'aie utis at fmr oiiife po'fi5 re utf 5 rone il fpeetat ad
pc U"':f5 ad i^.iiiic a t fcif fufficiat ba? ee pot aie.g al
aia p appetitu

moueat motu localnp aiigin"'^ moueat

motu augmti:p nuf^^vo v: mou? motu alter6ni0.fl3f


tgr v: ee q6 i If a d: gt aia moueat 15 folo.v} motu loca
li.(TDb5g> c fi aly motfint abai*a.n 5 tu ficinotefete
aliqd nutrif uraugintaf fic
nol5 aliqd ee aiatu ex io
eo qj locaR mouef.ni mot nurttota c qdamo no 5

C]c

occlr.mot^vo auginti qdamo inotefeit noD p motu


localdqi itatil nob appet aliqd augmtatil c? i<i3tu ccr
nimip5 occupare maiore locmuFfalte n e noB fic ma
nifcllmotaugmti;fic mot^locaUni potiffime indica
niU5 aliqd aiarii ee cii videm^ mouef ex fc locaR.no
S d: i If a (p nlto fint aly mot^b aia;f5 p vi aia 15 folo

motumbuc:qiBfolmotitcr ocealioe motmapc


vi c maifellaf ee ab aia.e ^itdio pBi q> ciI antiq Dice^
bat aia} ecqd motm itdioeo:perat loq folu oc motu
localt.q: 5 folmotinajric v: ce ab aia.ai g noois aia
moueat 15 motu ifufficieter oeaia loqbanf.f Oe.c.o.
Silr dt Z geue^ ucUr t fefinfi faciut cc ciris

vnr ciri pldtc viuc ri pridpdtce

loci

muta

rioc U 5 fefur-r aialiu mlira uclligerid no bze


(D Sfligt i^^ifiiffiicidiaDicea.^ qciiq} faciut itdliuu
fenfitm ex eRiozfilr at fup.loquuf ifufficidcrrqx nd lo
quilf DC oi aia; q: pia tc vnr viuS c no fiit pticipatc} lo
ci mutatione nec fcfiii-r et mRaaialta vnr no bieitcL
lectu.

dnon"* at q>

fi

Diffintaf aia cc

qd motnuifuffi

n6 010 aia ell tat.lRiirfue fi otcaf ee qd


fenlitifi d ifufficieter oi.qi n6 oia aiata fcntiiit.aplrfi
iDicerer qd itelliuii ee erit ifufficid fimo:qt no oia aia
tabntitelligetia.Diffoneogatidf^fiue fiimanf peneo
motu:fiiie peneo cognitione fenfitiuarfiue pene} itein
na fp fiit ifuffideteo z noppetiit oi aie.pDeide cii.D.
cieo c ciffo;q:

(T 0i dt alige 'Z bcc fegre^ariit : pofucrite^


itellm pte aligud aic.Silir dt-r Icnfinn: U 5
utien fic oieet b OI aia.mcc^ oc tota ut vna
Caffigtj^^ifufficidia.D.g fi dtaliqofcgrcgaufit b^i*
fegregati noluit loq oe bio.i.tjc fefttio z itclRuozT po

z fenfitm Dijrerit elTe


pt? afe:t Dijeerit fe uelleloq folii oe bio ptib aie:nc<B
utiqj fic Dicet oe oiaiarqi no loqf Deuegdattua: nc(g
loqf fiifficider oe oi aia.t.DC oi aia tota ufoe vna aia.
fuerit itclf} pte aliqj ce aie.filr at

drion^^at qj atiq Ddo aia} ee qd mottn iif qd cognf


niRipR Dii ciebat.^ qx no loqbanf Dcaia uR:cu
no oio aia fit taRz^qx oe nlia aia lo<|baf fuffictdcrxqx
tiuii

aie itclRue

fiiic

aie biiane uld aie fcfitic;ut aie

bxutos

cogfce z ferire: ut appete atigtnta^


ri uegetare-rc.talia.Datogqx atiq Diceret z fegregati
tielld loq DC aia biiana z i> aia altop aialiu fi no loq^
rct D oi aiarnec et fufficteter loqref d vna aia. D.c.t).

ppctiit mlta alia

CTiDocdtruftiiiuitr-r gcftioipbddo

uoca

carnrib^o.oic cui aiam cc toto igrcdi


rcfpiramftu q ferf a utemou pote itac^
ri6

pldrie B acddc:ncc^ aialiu gbufdd figdc5

no 013 refpirdt.IDoc dt lamit

fic

opindtes
ov

(Daffigt 4*'"ifufficidia i ocio atiqis z majeie i Dcfo

pbei.D.gi ro q n* carib'oxpbci.i.illi'pocte oipbei furti


nual 5 g>q 6 fuitiTuffide}.iiaoxpbeifuffi^^'^ locutae i>
aia.Dic.n.aia}igrediey toro ae: 7 Dicaia}ce r(;fpiram
Ili q aia 9:110 rcfpira^">ferf i coxpaial'a ud(0.uet.n.
fi} fic opinate} iferedo acre rfpiratii i coxpc aiatofere

bat z aia}.bat po e ifurti*:qx 11 ^pettt oibaiatl .i6 ait


gx n po'* e itaq} 15 accr* piat! ;cu piate n attral;a t aere
n} qbufda aialtii.fii.l5 accfnfiqd n oia aialii f fpirat.i
ffidir g; 15 at latuit fic opi''.illon"* at gi oiedee aia}
ce refpira^ utec acre refpiratiixut Dicebat oxpbe^ifuf
fi'*'loquiif;qi platcfi rcfpiratcii fintaiatc.nddqia
alia f fpirat.ftc g opinateo latuit g> n oia aiata rfpiyat:
qx fil 5 li latuiff} eo0 fi Di>iffct aia} ee i fpira"'^ ul ce ae^

Zl

^tberl^2iniU0
9

r? rcfpiratu.mon* ct
o:pb*o: fui ronc pofuilTc i
carmib^ ulad Ifas.qt ni6 poe p metra c p cimia Tua
poiic fcnprit;!'o: fiiaro fuifTei carmib: gi fua oca (ta
erat oPcia z pfuafma z allectia qj merebaf dici qda ca
mia.oteni iUeozpbe^futneti otilcie pci5 atoz:ut lapt
dea.i.boieelaptdeooDiiroazniucflrca inclinaret ad
ftta uoluntate.luif enf ifte oipbeue fnnuouit D:;qiii in
diijcit boiee filneflree z inorltea in filuis ut j^flitueret
rfuitatee z vtueret ciuiTr.r'^unc feqiiif illa pare.

^84(i70i7^^oe)ccrfi0au5faceo5 mbilo 5 cjcoi


b^^.fiilficics eiu c aircra
prictatis fcipa 5
oiuidicarcToppofira/iliccfo cni-r ipin-r

obliquu co^fcim^^Judejc.ii. urroruc^ ca

no c recforobliquu dt iic(^ fuupi^H 5 recri.


c:|n q pofl(^ pBe ondit opione atiqr ee

rta5

ce ondit ipaseefupflua.naattQ loqntee


ddiTupUua zj>ficiebar i necqe.io ait:qt

z ifiilTicie

&aia Dicebat
fi

03 face aia5

ff ertie ut cogfcat etiarn*' 05.i.n 03 ea face e% oiVertij


qz fufficiee e altera pe prietatf iudicare feipa3 z oppo
fiti.q:recto,i.prcctucogfcimip3fctuzobliquu.utri
ufcBeni.i.ta recti (pobliqiudeircrectuiz fegf qjcano
f.regratuti Ifaco.e recto.i.opetitfcto.q? fitrcg^^p qua
cogfcim ta ip5
obliquu. obliquu at 115 fuitpi ueq5
recti pt ru.ee iudejcnec reg.(Dirion"'a't vi ronie bin

15 pftfte.9;

fi

aia eet ppo'er cltieuit cogfcat oia.no 05

ea pone c6 po

'5

q: oiVcltie.na

fceft3 ta(gci^ua"* 5 :z pbiiidu

cii

p cal3 poflimcog^
fufficiea ccdu^

ficcii

90 qUtatee:utpolTitcogfc2oe?qlitatee.afirifufficea
eiTe cdpo^^Jejtouob^eftietut poflit

cogfce oia 4*erta.

no c oio fire^rcao z obliq z prietate


cfto:;z:qz obliquu p fe loquedo no Dic nifi^^ua"*^ feti:
CClTlon"* at

deteneota ^ua*Huci3;z q:^iiaoe feno eenetuti^


re
Pl?i*'oi.obliquu nlFo^e cogfci'^p fe nifi p f ctilrita
e iudejtfui z oblig:f5 qdlj prio?z;cu pria fint (b eo^

au

de;ut|>'i.]c,me*.05mDicatali(pii55pofitiua'.ucrutn
qi vnii priott e pfectralio:fp vmi dz b:e r6c3 bit:aU6
r6nc ^ua"'*.^5 IS g ff5 dz ee ^ua cali n 97 f f 3 n Ua, n.i5

icanqz ff5 pofitie e qda qlitae.uertitn

q ptief caf3 z ff5 pfectff^uaf i cafo

nartligijie Ib

ffo:z ex 15 cal>
z breroe5foze z bit.ffjvoroe5 ^U9"':z qz fp p priu
q 6 1?5 ronc l?it^e aptu natil cogfci priu qf> b> ronc ^ua
tioie.ejc^iduCTii De feto z obliq itm e file iq5tu fac ad
4)po*":q^ficpfctiI eaptii natu cogfci obliquu fic pab
terapte prietati e apta nata cogfci rliq. Tiic fcqf i^pe
i

CT/tifotodrqd 4 mifcenipd 3 ont:vri fou


taflTio -r 2Ibalc0 opiat^ e oia ce plena oijo
<D^nqpoftp 5 eipzobauitopione Dicctiu aiamccci:

ettiegfab^'iptobatopionfoicetiu aia5 eeieltie.Ctr

ca q 5 DUO fac.qz ^^p6it b'opiqne,iafligt b opio'


nieronc ibiLC>piariat.jirca p"*Duo fac.qz ^"uar
rat ^fata opionc.z ea ipzobat ibiL lOoc at l?5 J o5 S
37 QdaDntaia5 mifeeri i toto vuiufozita 97 i ipie eftie
Dicebat aia3 ee.vn foitalTie z tbalce.i.ille p 5e 9 uocaf
tbalee opiat^^ ex 15 oia plea Dye.(LinJ5 n'" at 97 antia
pl3 i:z et adl?^mrtirctinct illil modii 97 be fit aia miidi
z qz aia i i ql5 pte cozpie 6e c tot i ql3 pte vnfiift.pee^
cauerti t tn

i 15

mi ti antiqizrqt aedidcfii t ocii ee fozalr

aia3 mildizz ex 15 biiit oztii i^opioziit i ipie elltl ect aia


*"oztc aliqe b opione illi tbaf: qz
11

Hf

vniufizfic aia
Dij?:f3 97

rvf
vl-

fi6ocxii5aiamudieeti^ib5pte
pp 15 feqf oia lint plea

ql3 pte co:'':n

oia fiit pica

dco.CC> 65 m fi ucllcmcj:pon

oia
bzet locii.na iibi noe bcm
fut pica Dije.i If a ?*' Di.97 oia fiit pica Dco.fj fi If a 5 fal

lfa3 p'':qo,ppo'*

no

uareuolumDice poffiiiii 97 pio z mllti atidP^,^5 nil ti


tudine pfectionu repta:;: ipofueriit mrtitiidine dcos:
ut P5 ex pcTo.i lifuo De elcctioe triomatica.fm 15 g no
0'
folli oia fiit pleaoeoifj oia fiit plena Dijj.rE>cin cii

CTlpoc dt b5 qfdd Diibirariocsrpp qud cni


cd5 i acre:auf i igiic aia cu At no tacit aial i

boem

n<ivto:7
bio indio: cfTc putata.
(r'5mpzobat l?'poncm.trca q6 ti ia fac.qz baddiicit
vmi icoucice i;opione.i' adduc altD.3''c6cUidit eje
ode 97 Qcqd oicat fic opinarce feinp Ducuiif ad icouc
nic^z*ibiLlucrcteiuutiq5j3ibiLaccitatJC)icg
97 15 aut.i.15 po Ipcr qfdaoubitatioce.t.l^quuuf adea
qda ic6uciiiciia:quo:p ^mii icoucnice eil.qz pp quam
cam iii aere aut in igne aia cii fit 116 facit aial.in nu^to
autfupplefacitar.qfiDicat.97fiaiacftin toto viuufo

z cll in ipfic cl'tie:tiicftc mi>:ta bfitia aia3 funt aialia:


fic z cita funt aialia:imo miiltomagie aia epio in ci tis
faceret aialia q3c;:iie in mixiie:eo 97 aia demetor iic
nobiliozaiamixtop.iofeqiufilfa:(p z 13 in bie.i.aia
queefi in eltie putata efi meliozifupple q'5 illa que elt i
tnixtio.erut ergo cita aialia:qt>patct dfe falfum.
f->*tc aliqe.qziid vi elTeucr 97 in

qbufciiq5mijcti6fitaia9illarmt

z plitc bntee aia3 no Diir aialia ce.XC Dbm


97 antiq pl5i no loqiiebanf dc aia nifi p copatione5 ad
motii z fenfu3.z qz aia fcnfitiua.z f m I0C113 motia no
aialia.na

efi

aia plaiar:f3 aialiiizoptebat 97 i qbufciiq>cet aia


illa cdit aiaiia.f Deide cii.D.

ut oe ea loqbanf atig

(TiQnerctcin utiq^ aliqo:qud ob cdm qiii


aere aia ca q i aialib^inclio: r unoualio:,
draifignat z"* icdueiiiee.ptinucf aiir fic . 97 melioz vi ee
aia q efl iii eltie q3 iii elemdatie z in mij:tie:f3 fi aia in
mijrtie fac aial mlfo magis in eftie 03 facc aial.tp fi no
fac i cie aiahqi c ponif illa aia mclioz.io aii t qrit alige
ob qui ca3 aia q dl i aere.i.in eltie c melioz z iuioztali
ozq5ca queefii ataUb;q(iDicat.ii6 poteritl?^'r6an'i
gnari.cn ibii'" alit 97 f 3 comeratore aia q cft iii dtie

Dcbcrct ee Dignioz 95 illa q c i citat ie.q: e cii miori pri


ctate.ua I3 viui cfrii pricf altcri:ipa ni cfta 110 fiitppq
fita ejt prqe:iicc Ipiit i fe pricratc:f5 ipa im):ta i fc tpfis p
rictate bnttqr futppofitacjcpi ije.Cllibn^ at (p qirb
foia e nobilio: raro magie plkit z Dat nobiUcc m.Vc:
fi g ee aiatii efi nobili qjee iuaiatiitli aia mi>tor oat
^po coipi 97 fit aiani;z 97 fit aiahmfto magie aia clc^
metor q ek nobilioi oabit ifke eliio 91 fint aialia.ul g
optebit Dare cfta ce aialia ufq? aia i eie no fit nobilioz
z imoztalioz 95 aia mi>i op.opinatce igf aia3 ce i clue
qcqd Dicat iciciiit in icoiicnice.rDcidc cum Dtcir.

C:2(cddifautntrobiq3i'c6ncnic6 c urona
bile:-? ndq3aialDicacignc:auf acrc5 nia
gisirronabiliu eArznooicerc nialia:cum
anima infitinconucnienocA.

C,U

tiJocludite^:Dcie97 qcqdoicat fic opinatee fpicidunt


i icoucnice Dicce.97 accit aut utrobiq3 icoucnice z ir^
ronabilc.z naqj oice igne:autacre:aiit aliqb cliii cfie
aial c magis, irroabiic irronabiliii.i.ualdc irronabilc:z
io 116 DicSd taec aialia cii aia ifit eie.cfi et icoucnice.
Cinoii"* aiitec ualdcicoudce Dicc alicubicc aia3 z id

z no bie.fi g i
mcouenice.
cii careltozganioufaUcubierit aiatqono faciet coi^
pueaiatii:qDcfi ic^ueniee.f Dcidecii Dicit.
116 ec aiatii. qz tc 110 ect oiia iter l?:c aia3

eftie

efi

aia ufcfta eriit aialiatqb efi ualde

<r /0pinari dt videnf aiam cc:*: m bijo qm .87


totu pnb^ Atia fpcirqrc ncdu5 ip Aa oicc -z
aia3 ruTpd ptib^ cc A itcrcipi aliquid coti^
ndia in aialib^aialia Aunr.
crai%nat b'opionie ca' 5 .irca qb tria fac.qz pafiigt
b''r6nc.iarguit

p ca.j^cpilogat circa btcriata.iibi.

LSU't acr J3*ibiL dl>a'ifcfiu igf JDic g (p opiai i at


.

e anima
vfdcnf maj ee c i l?i'0 .(.crti0 :qrn totu i firis fpei ptib
qrc nece clt cie t>(cc aia 5 cc fiUe fpei in ptib^ c in toto:
fed ira
fi

aialia

fi

pe aerie eit aiata:z tot aer cft aiat.<r ibdit

fiiit

aiata itercipi aligd ptincnti? .i.pp itercipi

continentie aliQd in aialibue.q.d.^ iiti fic opinantci


opinabanf aialia fieri aiata pp 15 qj qda pe aerie ptinc

p refpirationc attrahebat -r itercipiebat i ip^


Q pcludcbat aere aiaru efle.q: pe aerie
IHondu at vi 5 ro
attracta p rcfpiratione erat aiata.
nie bin 15 pfifi&^ fi pe aerie attracta 'z itercepta p re
tie aialia

fie aiaUV.ej: B

fpirationcfacai^aiatu:q)ta'diuaialvinit:Z

^iu potrefpirareicii pp q6 vnuqt>q

cfi aiatij

magie;
pe aerie rcfpirata facit efleaiatu animal feqf gj ijla
pe aerie ml to magie fit aiatatl) cii aer fit eiufde ronie
toto c i ptib:fi aliq pe aerie e aiata:o 5 totu acr^ aia^
tu ee.erit g aia i ipo aere 'z pari r6c i eltio alijs.Cino
tadil a't bac lra5 itroduci afr a cometarore z alr a tbc
miftio.na c6me" itrcducea utpem eft.y5 cp pa aerie
f fpirata ut oiceba t fic opinate$:e aiata;io pp filcj rone
i toto 'z i ptibtotaer aiatVit.themif vo ait
^ cii coix
5 :Z

illud

fi

pue aiarpfiet eje 4 **ertie e;: 4 coipaiali 5 c aiatii illae

ptee elto^j copone tee b'coipo5 aiatae efle.7 q: elra


fut eiufde ronie i toto Tiptib;op5 totaefra aiata ee.
f f aliqe.quo r6 l?or pl5or oefi
1
dat.(i;De> 5 ipfi troducafi?'ro
ut itroducit eaJComc'^ ftatiappei falfitae.ozpe aerij

JI^UDliarei

attracta p refpirationc:l5 i aialibrefpiratib^faciar ad


ptinuationc vite inq^il fac ad refrigerdne coidiefilla
tn pe aerie no e aiatarnecpp 15 o5 totu aere aiatii ee.fi

vo itroducaf ut irroduc el themi et falfa e ro.qi efra


no fur i cotpcaiarfh^pzyefoziemecfur fbactmf5 v^
tute.iol 3 coipaialiefitaiatu:noppl5 polTumcocedc
fgne uraere uel aliqi> efru aiatii ce.rCzeindc cii oicit.

5t acr qdc Difccrpt^fitta fpeiraia aure


<r
oirnria prib^:I5 qdc aligd ipr^ edftcf. V5.alc
dat no c]ri(lcf:ncccell igi^ipa5 fUiapria
cfTc:aiu nonvnu cc in qualibet parte oia.
CD5 mp 2 obatT?'r 6 ncpqua illi pKi arguebat eltaaiata
ee Dicee.fi atqde aer Difcerpt.(.Diuifuja toto.i.fi illa

pe aerie rcfpirata 4 attrabif 'z fepaf a toto efi filif fpa'


fupple cii toto.aia aiitcfi DiifiTie fpei.q.d.qj I?'r 6 im^
plicatoppofita.qifippea'dcroncintoto i in ptibue
uolunt ondere toni aere aiatii ee.qi pe aerie efi aiata:
opoztCTet cp eet fimtaia in toto 'z in ptib : r tn ipi po
nebat ea bilTimtic.q: ponebar qj in ptibcrro;j efi aia
coiruptibilie.i toro vo icoiniptibir.iofeqf in Ifa.qr 15
gdc qi cltaliqd ipi.i.qi) caia toti^etriftct.i.no cozru
pet alii.v 5 qo e aia pti< no ejcifiet.i.no cozriipef .nece
igfaia 5 eemieptie.i.firiefpci -r eiufde roieipte-ri
toto:ita
fi vna e cozrup*'-r alia.aut fi 15 no pt poi no
pueir cc vnu.i.vna aliq^ aia5 i ql3 pte oie.i.i toto eVto.

nogipatotaerra fiitaiata:utifiinitebaf.rCJltcu o';

C: -aibanifcftu igif cxoictierq ncc^ cogno^


fccrc ineft aic:pp id q J? cft eje clcincriomc.^

(^moucriipfambaicncc^ ucre

oicitur.

c ftat^:-r oiminutio ut:;:

vine igf ut:p i aliq bo? fuvu o


aut i pbb^raut i oib'^:3ut aliq alia eaufa.
ClDccpe Difa fuit pjotii pccdee in q po(lq5pl5e ipioba
ria altera:-:

opionee antiq;Z(^tii ad tota aia3:ipzobatopiones


ad ptee aie.XTirca qb triafac.qz ^inqrit quo
t>^'po fiue b^'ptee pbiee copanf ad aia5.i recitat cir
ea 15 opioneqriida pfio^s.j illa opione ipzobat.i" ibi
LDicutitaq5J5*ibil_jQuidigif?tinetJDicitg:qm
aut ieil aie.i.copetit aiecogfcc z fentire z opinari.ad^
huc alit peupifee z oeliberare z oino appetit . fic aii t
z motfimlocu iaialibabaia.adl?ucautcaugmctn5
z itat^z oeacmeru.oia g rtla fiit ab aia.-r qi fic ert:r6^

uit

cos-ry"*

nabiir qrif uta vnuqbq5 bof infit toti aie:z oi aictita


qz itelltaim-! fentim*! vniiqbqj fupple aWo;: facim*
c patitn fupple p tota aia5 aut alter ie ptib.i.p alteras
ptce.T no piota aia5 altera facim z patiin.^ et rona
vmi uii plib aut in oi
bilr qrif ut;: viue fit i alitj
b.vzcniDeipoviufc'ccfparroi(ftculrae utril fit i aliq
nr p aliqua vna tale poretia aut p pice aut p oce aut
fit aliq alia ca ipfivite.C lUotadu aut qz oie facim

cpatimur.q:potetia;:aieqdafutactiueutnutritiua
z augmetatiua.qda vo fii t pafltue ut fenfus z appetit
foztcaligs.qno iitacompanf ad
aiaj.CDbmqz aiavnae;mefi5
eentia b5 plie^ potetiae : qru dda' no fut ozganice nec
fu taa alicui ptie cozpieutitellcct z uolutae.qda
vo Dznt fozinalr z ronezfj n6 oznt fbo z magnitudie:
ut fenfitiuu : ^ appetitiuuzfj locu motiuuz-z fan.ub<
cuq5 cni e fenfitUTibi e appetitinzr fij iocu motm z fi
ta.beccni niit^fepanf magnitudie z ibo.vn videm i
aialib q oifa viuu t (p i qlibet pte rcfiuanf fenfue z fa
ta.-r

fi 15

ref uanf i qlibet pte 05 ibi ee letitia

letitia aiir qn piugifjzucnictf.trifiitiavo

C88
q

^onidautco^fceicllaic'? fentire
opinari:adbiic peupifee 7 oelibe

'z

rarc:-r

omo appctitue:ric aut

'Z

locu mot^ab aia.in aialib^aut augmetu 5 :

z trifiitia.
qn piilgif oif

c6uemcti:qre erit i qlibet pte fi5locii motin:ita qz qii^


bet pe afal oifi viuit z fentin-r fi pugif retrabif : qb fi'
ne motio fij locu ee no por.Jz g no fepanf adiuice.alig
vo fc^anfab alqe f5alia no fepanf ab eie:ut uegctatni
fepar a fenfitio f3 fenfittn no fepaf ab illo.-r 15 ta i eode
aiato <^i oiufie.i eode eni fepaf uegetatm a fenfiriuo.
qz i eode aliq ptee viuilt z uegeranf z nutriunf z au^
gmetanf:q tn no fentiur ut ofla.i oiu fie bo et fepaf. qt
repiunf aiata viuetia z no fentietia ut plate.fenfitiuu
vo no fepaf a uegetatio nec i eode aiato nec i Diuerfie.
qz nulle ptee alie aialie fentiiit q no uegetanf. nec eil
aliqb aiatij qb fentiat T no viuat.rDeide cu Dicit.

CT ^icut itac^ qdd pfibilc ipam:-: alio qdc


iutclligere:alio autpcupifccre.

(nUarrat circa 15 opione drilda pBo?:.circa qb DUO

fac

fac qb octn e . z hac opione ipzobat ibiL Ouid


oiciit itaq5 qda phl pribilc ee
igf cotiner. J Dicit g
ipa3 aia3 z alio qdem irelligc.alio aut cocupifeere.

qz

C^rpilogat circa oetermiata oicce.qz manifeftii eft gc]c


ocie t noiefiaiecogfcg.i.no copetitaieqz cogfcat-i)
eit copofitaejceftie.t fubdit
neqj bn neq5
pter id
aia fit fe^
nere oern efi inaj aia 5 moucri p fcipam.ita
pa5 mouce.f oeteriando g oe aia utrocR mo peccabat
pBi 1 ^tii ad cogni"*^*^ qjtii ad motumt p hita ma"* c

totiaic vnuqi5c^

bo? ifUM oiiteUigim^': fentim^-r alioru 5


vnuqbc^ fadrn'^:': patiiuur:aut ptib^alte

1^1.

foztealige.i q errabat ifii pBific


opinadoaia3efptibile.C5Dbm

q? fi pfidCTcnf phita qdrup* errare poterat: ita qz ^m


erroz ee poterat qz itelligerf t aia3 ee ptibile fim ibam:
ita qz i eode aiato cent Diiifc aic p centia.fcbe erroz ee

poterat qz fi no itclligcbataia5 ptibile ^3 1^33: f5 3 po


tetiae:qz tn eet fic ptibtlie fim potetiae qz qlibet pottv
tia

Dctamiarcr fibi ozganii fpalc.na ut Dicebafi eode

vna aia peentiaz-r nd qlibet poteria DCternuV


nat fibi fpale ozganii .qz itellecr nulli ptie cozpie eft
aiato eil

act.ffertierroz ce poterat qz aia fic eet ptibilie fi3

tetiae

^ fmgule potdie

ii

folti oilferat

po

adiuicC rone;

.80

^iber ]^itinue
ftd ?foiant magnitudic t fBo.naut ticcbaf : qda fut
potctic aie que nuti^ fepanf admuicc Jbo ; ut ramaf.
appetirfuu (enfit(uu
locti motiuuin no fepanf a ta

ctu.iQuartue erro: ee pofTer <p

ft

aia effer ptibilie

potenaa q; ftcut queda potetie fepanf ab alqe (l>o:ita


alie polfeitc fepari ab eio:ut ficut ucgeratiuu feparur a
fenfitiuo.qiqueda aiatavtuilt? no fentiiit; -r in eode
atalt qda' pteo ucgetaiif gb^no ineff fenfucrfic ecouer^
fo:fenfitiuu pot fepari a uegeratiuo.r

Deide cu

Dicit,

<T uid (gic ptmet am d pnbil' c apta nata


no eni unc^ co:p^: vz eni prius magio aia
cozp^ prine.-egrcdicte cui fpirat : 'z marce
feit.

ce i igif alte;: aliqd vud ipas

facital

lud majcie erit aiaiopoztcbit aut ite;: illud


quere:utru vnu aut inulta^ ptiu furfigdc
cni eft vnu:pp qd no moj: r aks vnuimfi
j^o oiuifibileitei^z ro querengd ell ptines:
z fic utic^ .pcedet in infinitum.
C^mpzobatb^opione Dcptibilitateaie.

Circa q 5 qua
^uoi facit.f m qr qdruplr pot arari circa ptibilitatem
ale,na
ondit qj aia no eft ptibilia ^ m cen tia:ita <p i
fit aia multiple?: ^m Ibam,: ondit cp no eft pt ibi
lie^mpotetiaa:itaqiquelibct potetia octeriniet fibi
aliqua pte coipie;^ aliqd fpale oigami.j oeclarat

aiali

no eft ptibili'6 Bm potetiaeiita <p quelibet potetie oit^


ferat adinuice magnitudic lbco,4nianifeftat:q; et
potcntiaeiita $ fic alique potentie
no eft ptibilio
pnt fepari ab alyorita ep ille poffmt feparari ab ci6,i
ibiLtlidef at piate. j4ibiLOi
4 biL Dubitabit.
denf aut que in platie.JDidt g.gr fi aia ell apta na
nt multiptium fim
ta ptibilia (upple fim eentiarita
iBam.gd prinetaia3.i.gd viuit gd ptinet illae par
lee
no fepenf.no cni utit cotpue pot ee fic ptinene
Videfeni magie priuj.naaiamagie viptine corpus 'i
caquefuntinco:peq>non DilToluanf:q3Cc6iicrfo.q:
egrediete aia a coipe coipue c?:pirat c marcefeit -r Dif
foluunf oia que funt in coipe.fi galigd alter u a coipe
fadt ipam aia5 vnaiilliid utiqs fic ptinee majriinc erit
ia.opoitebit ailt iteru quere illud.i.DC illo fic ptineii
fCT vnideiutrii fit vnu fim eentiiaurfit multipartiu,
f IBam.figde illud eni fieptinee eft vmi ; pp gd non

mo?: aiam ponimueee gd vmi . fi vo illud cotinene


aiaj eft oiuifibilctitctt ro quererer gd eft ptinene illud
iuifibile.7 fic utiqj.pccdef in fnfinitmaut ftaduj erat
quotiefeuq*,
fn ^mie.Crillotadu aiit regula ce pbi
eft abire in infinitil ftadii eft in ^mie.fi g aia eft mult is
ptiii fim

Iba5 aligd ptinet ipa5:pari ronc ill 5 ptinee


ptinee.ulg ell abire in ifiniru:uVfta'du eft in
oiccdii eft aia5 no ee ptibile editialr nee mul

l^ebit alit>

^mie.7

fbam.rDeindc aim icit.


iL iZDubitabit dt aliqo oc pfib^^ipfi^ qud p 6^
ne bsvnaqt^ i cozpcfi cni tota aia oc coi
pu6ptiuct:pucuit7 ptiu vudquaqs ptiuc
tipartiii fim

aligd cozpia.B dtanUaf ipoligle eni pfcs:

aut quo itcUiio ptinebit graue ell fingere.


CmeniDuet 2'"crrore circa ptibilitate aie V5 q; aia no
.

i fie ptibilis fini potdias q; qlibct potetia Dcternunet


fibi oetermiata pte coipib 'z fpale oigami.qi itellect
nulli ptiecoipiecact io ait tp Dubitabit at aliger

te ptibipiaicqua potdta beat vnaqucqsps in coipe


no eni quelibet potetia aie DCtermiat fibi aliqua coz
porie pte.na' falfiim eft aede aiam fic ptibilf q> fi tota
ia ptinet oc.i.totii coip:vnaqucq5 ptiu.i.vnaqucqj
potetia:p aie ptinet aligd.i.aliquaptein coiporis.boc

aut.i.qi quelibet potetia Determinet fibi aliqua

ptem

coipiealTimilaf ipoffibilt.qiqualcptcaut quo itdlo


ptinebit aliqua parte coiporio grauc eft fingere.naj ft
per figmdii uellem uo loqui no ect Iciic affignar c qua
pt coiporiG Determinet fibi intdlect cii ipfc nullius
partis coiporis fit actus. pDciiide cum Dicit.

Ct^idenfaut-zplateoecife vlue:? aialius


qdd ieifo:? fdc^ edde bfitia aiam fpc : 7 Ii
no numero vnaquccis quidc priu fenfum
bcf -r moucf l^m locil in qbdd rempuo.
errore circa ptibilitate aic.vj qjaiano
ptibilis fim potetias que fingule potetie Differat

VLTftemouct
eft fic

adinuice magnitiidic z Ibo.circa qd duo fadr.qi pfa


di qd Dictu eft.iremouet qiiada cauiUatione pofTibi
lejfieri circa ptacta ibiLft aut no pmancr. Joicit g:qr
videnf aut 'i piare oecifc viiiere : 'i queda pteo aialius
Dcdfop fupple Dccife viuiit taiiq5 illa fint bfitia cande
aia5 fpe.i fi no niio.-r fbdit (p vnaqiieq5 gdc illa;: pti
U5 incifo;: aialiii bet fenfuj -x mouef fim locii in qdaj
tpe.i.ufqs ad aliq 5 tepus.na mebia aialiii anuloforii
iiicifaftj.moiicaiif per aliq6 tepiisrno tfi Diu cotinuaf
in eis bmot. Clll o tadii aiir q> fi piate Dcdfe viuiit
r fi plaf anf crcfciit t iiegcranf ;bp5 q in qlibet pte refi
uenf ocspotdic quas regrir aia plitc:-! fi in vna par^
tc referuaf vna potctianitpotc nutritia : in alia vo pte
referucf alia potctianitpotc aiigmctatiuauiic no que

x augmdarcf qb P5 ce falfuj
tunc piate occifc no viucret nec crefcerciiqb ad fenfus
libet ps pla'tc niitr iref

P 5 ce falfu3.no 0

fic eft

aia ptibilis fim potetias q>

libet potetie Differat adiniiiccm

que

magnitudine -xlbo

Cmotadii aiit qi fi Diuidaf atal aiiulofu3 in qualibet


pte referuabif feiifitiiiu x fim lociT motiiiu. nb ergo \?c
potdiefimt fepabiles adinuice magnitudine x fiibo.
ergo ta per ea que videmus in piatis q3 per ea qne vu
demus in ptibquoruda aialiii indfof. p3 iieni effc qb
Diccbaf.v5 q; aia no eft fic ptibilis fim potdias qi fim
gule potetie Differat adinuice iiiagnitudinexffiiccto.
iEnnoradii aiit q; qsdiu piata eft vnaptinua . x qsdiu
flialamilofiisnoDiuidiftadiiieftibivna aia niiofin
actmn.Diuifa atit piata iiel Diuifo b aiali in qualibet
parte referuabif aia.x ille partes bnt eaiidc anima no
numero fed fpecic.rDcindc cum Dicir,

CU 0iailtn6 pmancrcnnullns

inconenice

crtdnrtfa cnisno bnt gb"^ falucf ndm:fcd


nibilominuo in utrac^ ptiusece eviflunt
niiafpci runt adinuice:'? ronadiiK
uiccgde.ficiir que non fcpabilco runt.TOri

antaic tan$ indmifibili erirtente.


(TlAemouct qiiada caiiillationc poflibilc fieri circa pta
f ta.Diccret cui aligs q; mcbia aialis Diiiifi tio Diu ma
15 nbeftqi quelibet ps iiob^at
qi no pot in eis ptinuari virarqi no bu t oigana
na qlibct psDCdfa no l?300 necftoeu qb poflit oigerS
dbii.io ait.fi aut nd pmanct.i.ftno Diii viuiit ptes aiaf
oecifc nulUi icbuenies eft.qi no bfil iftra quib faluet
najiilvitaifsnibiloimn^tiiiutraqjptiiiBaialiSDecifi
c?iftiit oes ptes.i.ocs potetie q regrnnf ad aiam talis
aialis.x fbditip b potdie funt filis fpet adiuiceix to
Ii adinuicdfic ille q no funt fcpabjlcs toti au t aia tii^
ipa tota idiuifibili ejcfite.tmnotadii aiit gi quato aia

ndnccDiupntviiic:f 5
aia5:f3

eft

magis pfccta niro regrit maiore Diufitate in oiga^


vo eft magis impfccra tatorcqrit minore DiV

nisiqsto

uerfitateiita

giaicimpfcctcqfiin finglis ptib coipis

oes opdiics fuas.io buiiifmodi potetie funt


iuicc firco ; qi nd feparaiif magnitudic;fedfimt in

ejrercerct

c.cj.

Be aiuma
orgauiizillrm itdlect^DcfiuieoeiaditclUgcdu qdi/
tateo ipao.cii g qrif utp oc aia uI dc aliq alia rc redde
da fi t Ditfo coio z giiaf.fi coparaiif^ Diffime ad ipaj rc5

cui^Migiiiiicatia

in toto cotpc.ipfa cni aia ipcrfccta cicif cc indiuifi


no oiuidif ita in vna ptc co:pio fit vna po^
tcntia 7 cjrcrccat vna oponc:in alia
fit alia potcn^

bilio.qi

tia^:ci:crccatalia

oponafcd

in

oiVptib coipio quo

damo rcfcruanf ocs ptco aic. f tlltiino ciI oicit.


^^4 CET

Wdd

aut -r que iu plafie aia piidpiu qd


dacerbactmilolucoicatraialia -r pUtc:
'z ipfa quidc fcpnf a fcufibili p:lncipio : fcu
fuin aut nullum fmc bac babet.

(TTKcmouct qrtuni errore circa ptibilitate aic,v3 q; aia


no cfl fieptibiliefis potetiae gp fic qda poteticfcpanf
ab alyeata alie fcpcnf ab ci?.q: ucgctatiuii fcpaf a fen
fitiuo.fcnfuo aut non fcpaf ab co:io ait q; vz aut c aia
que eft in piatio ce quodamo ^ncipiu ucgctadi.c fub
dit q> bac fola.i.fola ucgctatfa coicat aialia z platc:^:
(pa qdc ucgctatiua fcparaf a ^n^fcnfibili.i.a renfurfcd
nulluaiatub fcnfu fine bac.i.finc ucgctatiua.qil 5
ucgctatiuu fcpef a fcnfutfcfue tn no fcpaf a uegetatio.
CiSirplicit fumio liber oe aia.
C'Jncipitlibcrfcrudii^.

qdc u ponb'^ truditu fut Dc nia


Dcafut.^tc:^ at tac^ cx pndpio rc
dcam^:tctatcs octerminare gd dt
aia:-? que uric^ ent coilTirna ro ipfuia.

meti

Ni

n^ ad Diffouc.f.^ fit fignificatia qdditario rc;j z qr fit

codc fuBo T qfi iii qlibct ptc co:pi6 referiiaf vnaqueq 5 talio potetia.crgo fuiu filco tako potenV.q: rcqrut
filee prc 0 cotporie. ClKurfue l?'potcrte t>(cunf filco
toti aie.qi in codc filco oi^nce finr in ptib coiporio

<DlC>olT<^ pBo Dctcrmiauit oc aia fi5 opione antiq"ru. Jit


ptc ifta octernifat fim opione ^ptia.circa q6 zmo fac.
qif>?tiuatfcad oiccda.i^cjccquif dc iteto ibi |_Dicam^iracB vnil q6da gen JDic g
q fii t Dca.i.rccif a
ta z narrata:q qdc fiit tradita dc aia a ^orib^.i.ab antiq?.itc? aut tanq 5 C]c^nrcdcanttetatco Dctcrmiarc
qd efi aia:t qutiqjcrit coiifima ro ipi^iD llldu'" ailt
fic Dictu fuit i ^logo narrade erat opiones antiqc

qten bn Dca acccptarcm^imalc vo Dca rcnucrem'.'C


q: modicu au t nibil bn ocm iuetu fuit i co^ opionib.
(6 ait qj qfi a ^11 vult redire -r Dctcrmiarc Dcaia.talr
cni vult fc b:e pbo erga antiqo . z fic vult a ^n Dcrcrmiarc dc aia:ac fi nibil cct Dictu ab eio-Cinon"* et qi
DC aia Dup*^Diffo Dari pot.vna coier-r alia.ppa.cou cni
Diffo DC aia bcfur cj: eo qj ipa cfl nct^ coipio organici:
fic-z qlibct fo:a cllactfucmac.,ppavoDifFoDcaiain
ucfiigari pot cogfccdo ci^ potctiao.na ex Dinfitarc po
tcntiau aic ut ^lut aliq aia Dat fuo co:pi qi vitiat folii.
aliqvdqiviuat-rfcutian-raUq gdcqiviuat fentiat-r
itcUiganiudligarc pofiiun^^Diufitatc nae ipi^ aic z Da
re qfippiia Diffinitione ci.tnnbn*ct qi ubi noo Ipc
ni q? quereda cll coiffima ro ipi:iu alia li a baur que
reda cft magio^pua ro ipi:z umiq 3 aliq iu6 fac pl5o.
Illa ^iucfiigat coiffima rone ipiaic DadotalcDiffi
nitionc dc ipa que cuilibct,aic c6pctit.lD>ollca Determinat DC piufitatc potctiapaicqb' cognitio aliq luo

babem via ut magio fpaliter coguofeam aiam.z ut


^ffi:mem^Dcipamagio,pp:ia 5 z magio fpalc roucm.
aliqo.q: vidcf bic pbuo cd3^11
1 1
1 trad,cc bio que i.plogo Dtrerar.
ibi cui videbaf iiiue u6 ce accipieda dc aia rone cociit
fj fpale.bic aiit vult
^ z coiffima ro ei^ accipienda fit

UUU4

CDbmqi ircllcct^irclligcdorc Diffdnc fotiuat.qiic

z fignificatia qddirati? rci:z p b'J5ilio


ne formata ab ircllcctuirclligim^rcEqdirarc?.CDif
finiriogDuplrpotcoparariul ad ifVaoqdditatco rcf
qru cfi fignificatia.uelad ip5itcllcctu cui Dcfcruirput
telligirb^'qddiratc 0 .vu'r coiueraror iii.y.iucra.ubi
Dat Dria iter Diffonc Dialectica z mcta.air bec duo pti

oilTo e cppffiua

lic femp Diffo giialie z coio e ipro^a


q: gcu^.p^c u6 Dic foras vna ucc qddirate vua uf ppo
ffaiis viii.imo ut Dirim'^ i
bui^.uS giiio put copaf

ad ufe q6 e iu itcUcctu cftpccpt^ fiTpt eje tenui fiugfafi coparem Diffouc ad itellin ut Dcfiuit
ad itcUigcdu.q: fiit uobio ^*uo pfufa magistz cogfce
do coia.pcedim iu cognitione fpaliumo fiit abycicde Diffoiieo coco.pbe ita?\5inucbat fupi iio ec Da'da>
cocj-^fiale Diffoncmipi^aic.pp ipio^ctatequa but
b Diflionco cp ptc re^.bic aiit Dic qreda ce coinimain
Diffdiic ipi^aic.pp 15 q; taleoDiffoce z fi but flliq5 ipio
fetate ut copau f ad reo:fu t tu organa z ifffa Dcfiuicutia itcllcctuiad cogfcedao nao rcni.rDcidccu Dicit.
jj0icirn^ itac^ vnu qbda5 gen^ cot^ q fut
riii fifirudic.fj

fuba5 ipa 5 :bm^ dt alio gdc e fic

ma 3 :q f in

no e b aligd:alib aut found 7 fpej


f in qud iam o: 13 aligd:^ tertia que ex bie
fc qdc

C^^reqf DC itdo.circa qo duo fac.q: piueftigat dc aia


Diffouc c6c 5 oi aic.r qr

no e fift^du in Diffonc coi.inq

z: p^ae ibiL lm aut tx


iccrae.Jirca f"* triafac.q: piicnaf ptej ponedao i
Diffonc aic.i pcliidit Diffonc ei taiw ucnata.j Dcda
rat qda Dcclarada circa Diffonc ipfir.i** ibiLinccc eff
g. J 3 ibiL iDic aut or. J([72ld ciiiddia fune ptio.fcic
aia z oiofoja que epfcctio inac bd files Diffonc
dii
Diff6 nibaccntiu.qi fic in Diffdiiibaccntiu ponif fbs
qd eff pter co:p centiafficin offonib taliil foima^z po
nif mi ncl corp* qd c pter cditia formc.be g oiffonea
z ille fur p additameta.in Diffoiiib* aiit p additamda
ut tradit p!) 0 7 .mcta.c modus 5rircfpciT Diffonu ffia
ru.iia iu Diffomb ibasq ii 6 fiit p additatnta qd e ibi
potdiale fc bd ut geu^:-! qd cforale fc bet ut Dria ut fi
aial ronalc cft Diffo boie aial i bac Diffouc fc bet qfi po
tdialc z ut iua;zronalc (e bd qfi actuale z ut forma:
fj i DifPonib accutiu cft cprio.na fi Diffiniaf fymqd e
nafuo cau:li curu fc bdqfi gcn : z nafuo qd cft ffim

r it circa aias Di ffonco fpalco

_.

e malcrcfpcii ei fc

betqfi oria.llla

fic

aial cft ede

ad

oc fciifibilciadditotn et 15 qd e ronabilcpbit ips z pfti


tuir bic fpes Ibc q cft bd:fic cami cft ede ad oc .pfudil.
z addito fibi uafo obif z pftituif 15 acciio qd e lYmus.
fic et i Diffonc

formariT fc bctma cc actu d"* ucl cc aeni


lbalccftcdccuilibctformeffiali:fscc actu ffialcz^*"
corpio pbici potetia vita biitio e ^>priu aiarii.iu bac g
Diffqiie ea q fc tenet eje ptc actfc biit qfi geu.fs ea
q fc
tenet ex ptc potetic z ejepte corpio fc biit qfi Dria. i ucnado g pteo pofitae iu Diffonc aic duo fac.qr p^ucnaf
ea q fc tenet ex ptc act fiuc giiio. ea fc tenet er ptc
q
corpio ucl ex ptc Dric.:* ibiLSubc aut maxie* Jeo at
que iu Diffonc aic fc tenet er ptc act z ex ptc gfiiofiit
tria.ua aia cft act' ibalio z pm.irca p"*g tria fac.f3
q; treo Diuifioce poiiir.ua p ponit quadi Diuifiouc p
qua vult bre qi aia cft qd ffiale.i ponit oiuifione alii

p qua uciiaf qj aia bet rdne act. 5 ponit Diuifioiie ter


tia pquabcripdtqiaiaeftact:uoqlibcr:fcd ^m.cr
biq g trib Diuifioib ucnari poffiun qciiqs in Diffinitioc aic rcn fc er pre giiio z ex ptc act.i* Difio icipit

j. Js^ibiL t 15 Diip*. JDic


g qj nos nri
q, pofftun Dice ibas ec vnu> qdda gen cos q fiit.i.ce
qdda gcii entio z b^ qdc Ibe alid qdc fc bet fic mii qd

ibiL itil ir

fis fc

nd cft in

acrii.ahiid niir fc lp:e

oicim

qfi

forma z

fpeyfj qu.iDr ia 15 aliqd in actii.c i Dare rerria ibas q


cft cdpofita er bio.vs ex ma z for ma.cft g B Diiiifio qr
:
alia elba m.a:aliaforma:zalia copofitilrcxq Diiiifidc
bre vult qr aia que cft forma cft (ba ucl cft qd (balc.

;itbei*

K^W^*^***tVf

u luKa que eft ge

nuepdicafoemaz ocfo:ma.z:

vfdef fp fic.qt pl5 a in foc loco 5 am qiic cfl qDdain gc


nue eiitie oiutdtt tii j'm >z fo:ina c copoKni qo noii
cfTet nili rt>a que ell gcnue oe ma fo:ma pdicai i poO
fcNC^n lu cil;q: fmcipia no fuiit in giie mTi per rc
ducnonc;fcd qt> cll in giie per reduntone oe eo nuncy
^tcaf geii^uu g Z fo;a q fiir ^iiiii giie fbc,p rato fiit
iiit^gnc^qipncipiaraulcopofitacjrma ifora fiitiii
fie.oe ipie g ^iicipiauj pdicabit geu^roc pncipije vo
ouplici via uenari pofiu
pdicari iio poicrit.C D05
inurfba5qe geii^no pdicarioema ^ fo:a.f>*via fiimif
genl?3 <p roiie toti^.nia vo t fo:a rone ptij.z'^
C)C eo
vo funiif C]c auaio" repta iter ilja 5 maj foiaj c copo,
^via fic P 5 . 1 15 ut 0: in top.p rone gnie ell no pdica
rieentialr.-i qi pe no pdicaf eentialr oe totorcu itia q
cftgen^^pdicefientialrocfbacopofitae;: mac foza.
pdicaf eni ecntialV- oe tpafpe ut oe |?oie ul oe capra q i
i

ma 'i fora fint j^tee fbe copo


ita q cftgenpdicaref oe l?^'ptib\u ita ficacce^
ptaoicattotu cpdicer eentialr oefbacopofita oicete

telligif i ee ppofita.qre cii


fiterft

-5

ir>ecunduo

lud autem ficut coiifidcrarc.


(mbonits*"oifionc oicco.qit b.i.act^oroupFr.nasIi
qde

efl fic fcia.i.fic

i.fic

act^feoe ex bac aiit oiutfioe

act pniiie.illi' aiit


Iprc

efl fic

pfiderare

vult qj aia fit act*^

no quilibet fed primue.f Dcmdc cum oicit.

(T 0ub(tdric dt mane videnf

ec eoipa./t
boy. pbifiea:bee enim alioip pneipid.

ClC>oitq5 ucnatell pteo oiffonie aie tciictec fe cx parte


actc ex pte gHie.m pte illa ucnaf 1; pres tciicnrcc fe
cxptccorpiert qf;expteo:ie.irca qotria facittqif
ino ucnai bacpticula (p cll act corpic pbifici.i qj cH
act^vita bniie.j^ ell act bfiti^ vira no qciiqj morfj
in potetia.xibiLii53 pbificop. J:ibiLiuare oc cox
puo.JDicg^ maxieltevidenfeecorpa tbop.f.oe
iiiio coxpo^x maxie fiit fte coxpa pbifica : qx 5ftit {m
alio;x.(Cinotadu aiit q; oicit corpa ec maxie fbae 116
^maxiebeantee ulqjplue beant ocentitote qsaliar
(3 oiir maxie ce Ite.q: maxie funt manifellcr-r pine ap
paret fenfib^^nfieeae ec ftae.Cinotadii et ocefoi

me artificialee funt accntiaait vult JCome.p pbi''.to

totu.tucfotii pdicaretoefuieprib^cii g vnii totii fit


mite ptej fi totu pdicaf oe fuie ^tib.nic vini eet niUa
tota:q 5 eii icoueiee.to or.6.top.^ fi gen^pdicaref oe
c a't ronem <p ita qeil
oria vmi aial eet mlta aialia .
gen no pdiccf oe ma.qzoic totiir-r ina pt^tagit jCo^
me.in x mcta.fup illo c.qm in fildamto nae.ubi ait
oria ce iter gen^z: ma5.q: nia oie po" purargenue at

ta g Ita arttficialiii cll ma.coipa g pbifica funt magis


fte cp artificialia.qr artificialia fiit Ite folii rone mae.

oie qd mediii iter po*'"caaii;ac fioicei et q gen oie


^d copofitii e;: actu -r po^.ma vo oie ipam po.idco
OriaeflitCTgen-zma3 citai^ efigai^pdicarioenia
nopot.fic aDiccpofium^/ligenoicqd copofitus
po** c acturoe fora q oie if in actii pdicari 116 pote^
rit. (C tlifo ita5 q c gen^no pdicari oe ma c forareje eo
bjronc toti^.ille vo rone ptie.TKcftat vide quo I?*
pdicatio flare no poflfit pp analogia repta i ipfie.Scu
cndu5 g Qj I5 uera vniuocatio fit folii in fpe fpaliflima
-I oc gen^ptineat analogia quadaraliq ni analo^toUit
na5 giiie.analogia eni q repit in giie fiiinii eje eo rp ge^

f>i\ cultclli

nuo no Dic foxma vnarfj pPeatT ille

pleo fore pfectiie


Dignitate fe e)ccediit.na fi bfi feq uolum pfpatetico
rii via no fiit oue fore q fut eqlio pfectfoio z q eqlr pti
cipet

fuii

gen.analogia gfim inagie pfectii c iptectu;

repif in giie:f5 analogia fimeam-r catii toUitronegenerie.nalsaialpfectiVpiaf in l?oiein leone.botfi


no efl ca qre aial oc leone pdicef.ua fi 15 ectraial no ect

Sen:f5 eet analogii tali analogia q tolleret rone giii?.


cii n ma beat
fit fta 'Z aliqd in actu p foima.copofi/*
t foima qr qb coponif.
f li vo fit 15 aliqd 1 ft a p ma
(taor analogice ce 5 forat copofitofini analogia5

accepta peneo cam t catii.t qx 15 tollit rone giiia ?ce


dedu ell ftaj q ell gen* no pdicai ioe lilio tnVrfj Itas
que efl qd analogus.qo vo obycicbaf oe pto ualde fi
gnater loqf fi pfideref textei.n6 eni ait fta, d eflge^
nuo pdicari oe ina fok t copofitorfed Dicit futa efl
qtda genentio 1 1? fte.alid qde ell ma alio fora.ma

g no efl fta q ell gcn:f}cfl aliqb b.qi efl po cw

pn*" refpectu ipir.t fic ma 116 cll fta q efl aen^.fed efl
aliqd \f fic nec fora fola.ergo Ita 3 q efl copofira efl il
la oe q eentialr pdicaf fta q efl gcnue. p Deide cii oie

nia ade po ifpce at e aiddccbia.


(Dli^onit fetasoifione oiceerq?

efl atit

aiit.i.fora cflcndelecbia.i.pfectio

ma ^a po"fpe0

t act^.tCTTloradus

aia eet qd Itale ;q:


fic
^oifioc uoluit pte
fora t fta oi oc ma t fora t ppofiro.fic pf5e ex pac
oifioe vult bre <p aia fit act . qi efl fora t fora cll qdas

aiit

cft

artue fieut

m 5 efl ^da potetia.f^ciude cum oicit.

C^tbocDuplV.boaimdemficutfcitonl

0.5

fiir talia no folii rone maerfs ct rone foime.


alia ro qic coxpa pbifica fiit inagie Ite . qx fg

pbifica vo
cll aiit

accfie pfupponii ftaj.c ASa bet rone ^ncipfi refpectu


accniie.^ qx are pfupponii nase nalia fiit ^n^artifici
'z ligna fiit ^n oom; z ferni cfl male
z ferre:o3 talia ee magie ftae artificia^
lia cozpa.Cmotadii et q; ai aia beat rone fincipfi ; z

aliiirut

lapidee

coxpa alata fint p* i giie coipoprfi aia ell art aliq^z


coxpo^xroigmi e ea ec actu corpof pbifico^x.ucata c ^
tllaptida qj aia cfl act^corpie pbifici.rDeidc cii oie.
cii

CT 'l^bificc:;: dt alia gdc biit vitd ; alia aut


no bnt.^^iitd dt b:c oicim^^id i]D p fcip 5 ali
metui-r ausmetu : -r occrcmcnm? babet.
Cijenaf pticiila alia.vs qi aia ell act^coxpij biitie vita.
pbi^^^coxpop alia qde bntvitaralia at nobnr.
aitrg
z ftdii qi vita bre Dicim' id qo p fcip3 aliinetii c aug^
luctii z oeaeifmi bct.-r tiic ell fuppledue text z cum
coxpa aiata p fe nuttianf beant ^lugmetii z oeaeme
ni.ops talia corpa bre vit a'.lt g aia aaue corpie pbi

Deinde cum oicit.


iQuia oc cozp^^pbificu pticipds vita f ba
/Qin aut
crit.fba aut fic ficut copofita.
fici.no euiuflibetrfed bfitie vita.f

cft cozp^^-r

bf^vitd

bueme^ utic^ erit co:

p^ aiarno dl cni coru q in fbo cozp^^niia^


gie autem ficut fubicctu3 7 materia cft.

'Cleiiaf pticula alia.V3 qi aia c act cotpie ptici bfitie


vitarno qciiq} morfed po.oicit g:qre oc coxp^pbificil
pticipae vita fup.in actu Iba erir.lba aut fic fic copqfi
ta.z Ibditrqmautcllcorp^z b'eorp.f.c6jPofitu 5 q 5
dl bfi< vita.f.i aait : z fiibplcdii cll q> corp^ qd ponif
in cifToiic aie ell b^ coipc6politu5 fic bne vitarncccc
utiqs coipue qd ponif in oiffone aie efl ipa aia.qi tale

coTpue no ell eo^ q fut in iborfs magie ell ip5 fbin iicl
ipa mn.copleda cll g ro p 5 i:<p fi coxpuj qd ponif in
oifloneaiend ell coxpue copofitii aau bne vitamrncc
dl ipa aia q efl in coipc/fic in lbo:f5 b^eoipue fe b5 fic
fbm z ma.q: qd ell ralercll poteria bne vitaj . aia gcA
art^corpie bfitie vita no qiiocuq3 morfed in potetia.

fic

actu?
fotre aliquie.cui^coxpie
Vet
wl
cSpofitf.
fit

vidcfqxcoiporie
na bfi oictii dhqj aia dl foxma boie z efl foxma aialia
z pa' pile ell foxma illine coxporie qd pdicaf oe boic
aia.-r

ul oc aiali: fed tale coxpue efl

coxpu? copofitii

aia cfl

JCo.

e aninu
fo 5 a cojp (5 copofitKfcd fo:a c ac tfunt ide3:g afa clt
act^colpif copoftn.C^n orui cft p 5 e q vult 3? co:p
cufcftact^aiaiionfitipjn cojpuf. copofitii nccfitipa
ali6 cft quae.
aiarfcd maaie cit nia -r (tun.CD^in

afal.uel alio

coipus afatii b:cafa5 qj opari p ipaiiafa

^
copolln.c ut^ aia ucl

magis affilar fonino 7 fcfeqj ipfi vigilare 7 pfidcrai c.


bona ell g,pbo plSi.gi qi in aiali 7 in coin q" exiiiit aia

nif in oiffone afe.na ciI tale cotp icludat fotma fi po


neref in oiffonejotmc ide poneref i vJiffone fui: qre cu
Bloquaf pljs no ;>eqoiq5 coipe cui^act^cft ai3:fed oc
coipe q 5 ponif in oiffone afe:bn oietti eft.q cuj Difftnif afa qj afa eft aa^oipif^ili coipie no oiat coipco/
pofitiiinec oicit ipaj afa.t: 0 oicit altera pte copofiti ut
11135 c fijnt.C H5>oiTiini aut al'r rndeq? foia p fc c

no aiTifaf vigilie ncc acrui


femp beat aiaj no ei felfct foinnus
fed fenip vigilarer.g afa magis erit act(>nius
q) feos.
7 qi 15 ell coe oi aie ee b'actiT oiffo oata ce aia qUiI efl
expteactcuilibetaieeflcois.<nilot.4du cr q?P5 pb5
in.o .mc^giiati6e ul tpe in eode poteria pccdit actii.
I3 finiplV actpccdat pot dia.7 qi biis actii fmiii ut ba
bitii uffoima ell in poteria ad actii fccildii ut ad opo^
nain codc.i.refpeciu eiufde gfiatioe uCrpe pus intelli
gif aliquis bdefcfamq5pfiderarefmipam 7 Ipabcre
afam operari fini eam.rDeinde cum oicit.

utKafa fitro:aaiaU'6urcoij?iD
coip^copofiril ponaf i oiflfoiie afe.ua c fi pcedi pot q?
afafUfola cotpie c6po(tt(:co:ptu copofittl no eopo^

ifoiniat

ma5 c cfl aa cf.fi aut eft aer copofiti IS non

dl rone q copofitii eft.qi ai copofitii fcludit foiinani:


ide ed aa^fui.copofitii itaqj no
fe totii ifoiniaf a
foi a:f5 rone altar ptio ut rone m.3 c.g ifia
p fe c J).

qi foia efi aa^niaeifp aut fit act copofiti.lS eft rone p^


malio exutio in tpa foia.g efi act mae p fe z ^mo:
c afa p fe -r
e act coipie q6 refpectu er fe l?3 iic tna
c (tni;ut|?icp56ait.elltnact^coipi0 c6po(iti uelell

116

actuo ipfiuo afali6 no p fe c 6nio ; fed rone ptio mali


exntioinipo;cexpnti:utrofupioi oiidebat.-rplS P5
foFo ab oDnuquo ailt tale coipuo qp coponif in oiffo^
ne aie:^ qo fel?5fic iu 3 7 Ibm fitpotdia vitabnoiiii fe
qudi lectioe clarius ofiedef .fiDeinde cum oicit.

CnRccc e 5 a^5 f Da? cc:fic fpc? co:pie pbi


Co,s

coffiinia eff <^tu eff ex pte act.


ili otadu qi CI15 afal
femp beat 8105:116 tii fenip vigilat:7 cii fnis irelligirur

porena vira bnris, cU Guba ar act^ dt


pfcctio buiufmodiigif cojporieactue.
Ctlenatio ptib^pofitio fn Difi^iie afepcludft oiflonem
ipaj tanq3 ucnata oicceicp iiecelTe elt g afa5 cc flSa5 fic
fpe5.i.fic foima 7 actii cdipio pbifici.i.nalie po vira
't

bntiJ.7 (Bditqiafa autefi iBa qeftact;z


t>^'i0fcoi
pori6.f.po*vf ta blitis aaus.f.efi. Deinde 015 oicit.

CT l^oc dt d: Dupltrali^ qdc fic fda:ali^Qdc


fic pfiderare jndifcfiu efi

fic

fda:i arifte cni aia5 7

aia c act^
vigilia c:

^pozfioalc df vigildria ade ipi pfiderare;

C5,s fomn^dtipibk-rno opari. CT 'l^iio: dt


gnatioc in code fnbo fda cft.vn aia cfi
mu0 aa^cozpie pbifid poteria vita bnti5.
CDedarat qda ceclarada drea oiffone aie.ofxaat eni
rone afe.7 ct oixerat g; ne^
ceneeflaia5 ee ficaau coipis pbifid.Diio g funr oecla

fe uelle iueltigare cofifima

rada arcab' Diffone5.^iuoepb't>iflf6fit coifrmia.i*


g; pre? pofite in oiffone afe fiint oe rone ei : 7 qi oiffo
aie fitpuenider aflignata.Duo fac:qi
ondit oiffo
ne afe e^ coifTiniarur^bat ea ee edem oi afe.i olfedit

I^a5 ee pueiiicta alfigtiata ibi|_ t^ln no op5 querere.


JCirca f>"* tria facirtqi ^oiidit ^dicta ciffoiie ee coem
oi afeiqini ad ea q fe tend ex Pte aa.i&f li ad ea q fe
tenet ex pte coipis.j* ex bis q oixaat peiudit pne ite^
ta alfaes Diflfone oata oeaia aiilib3 afe ee coe 5 .zib(
L Tale aut qi>cilq5. J jibiLSi atit aliqd coe. JDic g
^ISaiit.i.act^ouprroi.ali^autficf^i.ficact^^mus.
SraiJt fic pfiderare.i.aa fcd6.maiiifdlu5 efi g qi afa
fe b 5 fic fcfa.i.fic act^nius.n a fn exflf afa5.f .p boc (p
afa exillit in afalib7 foinnus 7 vigilia eff.i.ineff ipfis
afalib :7 addit 9; vigila tfa effppoitionabfle uleff file
ut b 5 alia Ira ipfi pfidaare.i.ipfi actui i.fomnus aute
fife eff ipfi bic fcfa 5 z no opari p ea.in eode g fa'a pifot
eff gfiatioe q5pfidaare.vii fequif q> afa eff act 6 mus
coipis pbifid potaia vita bntiy.tucg eff fuppledaifa
cu iS fit eoe of afe ee fic actu piimti oiffo oata loe afa

fefi foniiiiis

i^iqifi

15

vigilia. 16 afa

edcij

afal

C Zafcdtqbcuci5o:gdicu:o:gaiw

dt-r

pld

ta;: ptee ffinfi penit^ finiplicee: ut foluiiii

frucnfaicoopimcnturfi ucrifcru5 aut fru


ctu9 : radicce
oil fimilee fuiit :utra(]5
enim trabuntaliincutum.
fTiOiidit oiffone pdicta ee coem ^tu ad ea q fe tenet ex
pte coipis cices:q6ciiq5 coip^ui^.f.att^ell afa tale efl
oiganicii.na oiganaailt 7 ptes piata;: funt:fed b' ot
gaiu'ulb^'ptes funt qfi penitfimpliccs.f.iiobiit tau
ta oiufitate fic ptes 7 oigana afaliti.qi aut in piatis fit
afrignarcoigana(P5.qifoliiie<lutcoopimetiicoitici?
ulfructiferi.i.illiptis ubi fructnafcif.7 fructife;:.!.
ps illa ubi fruct nafcif facta ell gf a fruct.radices vo
in pla'risfunt files ori.na utraq3 rrabiit alimdu^per
ora enf afalia trabiit alimdum:t>larc vo per radices.
(Tiriotadu alit vii ronis pbi in 15 pfiffc gi fi coipa pla^
ta;::oegbmiiivi:funtotganica7pbicabritia vita5
nuiltomagis 15 ait in aliis coiptbalio;: afator.ergo
q3tii ell ex prccoipisioiffo oata oe afa cois ell oi afa
cii qliber afa fit aacoipis pbifid. (L lUotaduetiagi
oiganiT oi oc illud qdell ad alio oidinatu.eo g ipo
folia oidinatur ad tegedii coitices fruauii ul ad tege
du5 ptes fructiferas arboris:7 parres fructifere facre
funtj3pterfruaii:7 radices^ipteraffumptionem mi
trimetiiopjiu ijSa piata oillinguc oigana:l3iio fit ibf
fata oi ia oiganoc quanta in aialib. rDeiude cii oie

<r 0i dt alkp coc i oi aia 05 oicc : ^ erit uri

act^piiuia co:pori6 ozgauici pbifici.


(TConcludircxoicrisoiffonc oataocafaclfc edemoi
afeoices:<f fi op. oicc aliqd coc ce iii of aia. f. fi op3 oi
cae aliqui oiffoiic eccocmofafeierirutiq? illa ^cll
act^mus coipis oigaitici pbifici.<Dinotadu5 aut g>
fi bec oiffo no ell cois of afe ul 15 cct ex pteaa.qi non
ofs afa edact^mu0uel cx ptccoipis.qi nooecoip

oem

afam
afatii eer oiganicii pbificii:fed cii oiifu5 fit
7 oe coipafatii et plaraaqt' mfnvi efli;
ee actii

pmu

oiganicii pbfficii:p5 oiffone pdiaa ofafeee coem.

iRde no op5 qucrcrfi vnu clt aia 7


vnu5
ell ccra 7 figuranian oiiio vniuP
coipus.fic uc(^ op5 qucrcfi

ciiimc^ iiia:'T id cui^cll niailboceni vnu 7


aiexii mulriprrDicanfrqb.ppcdl actuo,
(DlC>oflq3 pbs uenatell oiffone afe 7 ondft offfone illa}
coem oi afe.in pte ffla ondit oiffon^ illa ee conne*
nidaaffigiiata 5 .irca q6 ono facit:qi fnno fadt qd
Dictii cil.fcoo cx bis queoixerat cocludirafam q5Tiim
ad aliquas fiias ^es ffepabtie ee a coipe ibi.|_. Quod
gde fgif n6 fit afa. J irca ^qtuoi fac fis g; qfi 4* to
f fgaai circa offfone afe.oicebaf enf g? afa e act^fbaUt

^e

-Cs.

Eiber Secundus
coipis ojganici p^ifid potetia vita bntis.^ 5

ondu pudder cc aflTigtu:'r ocfn $aia e act'.! q; aia


cact^ibal-z

cft

cact'ccpi 5 o: 0 anicipl?ifici. 4

artpo vita bfitie.i ibi

L CHr quidem igif Jj*

ibiLjCoiiderarcautiptib^j 4 ibil_fcftaurnoabuci-'
ens aiaj 4 JDicit g.vn P3 q> no 05 querc.f vmi cft aia z
f o:p:fic nec 05 querc fi ptigit ee vini cera e figura':ne
eni vmi e ee
qj oino vniufcuiufqj mim 'z cui^cft ma.b
mltiprr oicaiif q6 ,p^)C act^eft.ClIlotadii aiit fw fa
e quere quo eje co:pe e albedie fiat co:palbu cti
ce rone albedte fit albificare coip in q ejrifiit.fic quia
act^ 'i fo:rei ell ipa vmras ei^-i eft illi> a q res b efle
c vnu eeitatuuj ell querc quo c)c po -r aqut-r ey ma -r
foi* fiat vini. na fic oe rone albedis c(l facc albii . fic qt
fo:ell i^a vnitas rei oe rone eie(l care ee c fac 2 vnu
itedit s pbs tale ronc.illb qd oc fe ell vnitas qda c oe
fe e apta nata facc vini cti ma:t>5 cici act^ -z fo::f5 aia
ce fe eft qda vnitastc oe fe ell ^ta nata fac vnu cum
cojpe.gell actH foico:pis.iL-inon"etq> ee actu no
cll 4>piiii fo:*= (Bali:imo copetit oi fo:*^:eo enim ipfo q?
co:pell i po*ad aiaj:^ cera ell in poad figura fit vmi
cj: coipe 'i aia z ejrcera z figna cti oicaf ee z vmi mf
tiplhqi aliqd ell i poaliqd ell i acturaliqd b 5 vnitate
in po:aliqd i actu.qi^>pe vmi z ee copetit ipi actui.
io ab aau z fo:res p; ce c vnitatc.z p fe rcfultat ens
<z vmi c]c foz*Z eo curell foz*ure)t actu z eo aife act
cii

tuti

foztealiqs.utiz

fiat vnu; eje

iS^UUliarCi cozpe z c% ma z fola:z

ul'r

aia

e^ po*

z actii.(ErD5m <p cti qrif ut?^ eje ma z fozma z uVr cy:


po*z actu fiat vnum autelll?^q 6 itroducta.qioubita
tur ce mo vnitat(j:aut qz qrif vniratij ca.fi itroducra
cll pp modii cici 05 qj fic ages piiigif patidi fim vtutc
ficfoiavnifmacfimeditia.zgz ficavture egreditui
opari fic ab eentia egredif ec.io fic ej: actiuo z palfiuo

aa
fit vmi fim oponesrqz agais z patietis ell vnus
ut pbs ait j^pbi^^-fic e]c ma z fo:a fit vmi fim ee.qz eas
dl vmi z ide ee.pjg c(uo e;: ma.z foza fiat vmi.f; fi no
cubitaf oe mo f; oe ca.oiltiguedii ell oe ca.qz aut ou^
bitar oecaitrifeca aut oe cqrifeca.fi oe itrifeca nulla
quereda ell talis ca.nfi eni ell aliq colla nec aliqs cla>uuspuigesfozmamac.nilpileni citermediii irerma3

z fozma qi> fe l;eat qfi ligamentii ligas ma; fo;e pp 15


bn ocm ell q> no op; querc quo q: aja z cqzpe z figura
z cera fiat vmi.i.nd 05 querc aliqua cain
te

itrifeca liga/

z piiigete foia; inae:f; eoipo tp 15 e(l qd in po

illo

vo qd in actmfit e;: eis vmitqre ito c ulteri^qreda aliq

to^

ca itriICcacdreda ell tfi e;ctr ffeca ca:^ 15 cll motoz.mo/


toz eni z efficies facit actu tale: z fi; ei actione fozma
vnif mae z aia cozpitfacit aut vniiejc cozpe z aia:z ej:
ma z foia:z 15 ell qb ait pbe i fine. 8 .me'.<p mS z fozx
ma no funt qfi ouo oiufa.z qj cy: eis fiat vnu no but in
feipfis vnionis cain pter motore.fDeide cu; oidt.
Uir qdc igif Dictu cqd fit aiarcfi eni f Da

coipis
q fim roneiB at dl q6 ad erat ec
do-^
coip^ut
cct
pbificu
oigaop
aliqo
fic fi

lalna:cratQdccrii Dolabieccfba iprius*?


aia bcc:Diuifa at bac no utiq3 apli^ Dola^
b:a crit:fiantcaiiocc:nuc auteft oolabia:
no aut biiiurccmodi coipiaracQd cll cc:^

ro aia:6 pbifici buiufccmodi coipia

biiris

in feipo pneipiu niotiia -r llatua.


CiOnditbnaffignataecbac pticula' oiflFonis aieqiell
aia:
actil'alis z ^mus.o.qi ul r qd^ igif ocm ell qd fit
qz cll ilia fim rone.i.iba fic foia z acta qua fnmif ro z
oiff6rci:13dlautqiqderatcc.i.actqdditati6 pin z
ffialis buicozpis,f.ujli$

qo oeclat.o.fp

fic fi

aliqo oz

gano^zartificialiueetcozp^pbificu.i.naleutbolabia:
fi cd b'efle qdc oolabze.i.foi a oolabzc.crat.i.opouc/
rct ce oolabie ipfius ffia:z qz aia cll I5.i.c(l foia cozpis
nalis.i5ruppleclin?a:zcllact|>musipfi'coipis.z ffi
dit:qioiuil^autbac.i.fepatafo:a oolabie a oolabza:
no utiqserit amplioolabia:ulft erit oolabia:l> cll eq/
uoceimic aut cll oolabia qt oolabia no cll coip nalc:
f; artificiale:i6 oiiiifa foia oolabie adlpuc remact oola
bia.f; aia nd ell qj qd cll ee:z rd coipis b.i.artificial;
f5 pl?ifici.i.naUs.cllcniaiafoia coipis l?uiufcemodi
bntisi femetipo (>n'"motz llat:z qi oc talecoip cll
naletaia ell foia coipis nalisiz p pns ell actffiaUf z p

nuis.dllotandu

ailt vi; rdnis


in 15 pfillc.v;.q> qz
oiia ell iter cozpnalc:z arttficiale:qz foia cozpis arti'
ficialis nd cll ibamee act (mus:f; foia cozpis nalis c
iBa z act^mus:aia qzell foiacozpis nalif erit (ba uf

ict^lbalisz^musiqreficprdne

^ma^bafaiam

cfTe

aamficp bac ondif ea ce aeni Ibalc z ftmii.Cinotan


ct^ut^batii ellz^pbifi^.nac ^"Tuiemotz liat
cfin q ell p fe z pz fim qj b^iqrc eoipo q> aia ell foia
talis cozpis fim qj buiufccmodi ell bfis in fe f>ncipiu 5
motz liat: z fic fequif eacc fozma;cozpis nalis : z p
?ns efle actum fubftantialc z pzlimm:

dii

foirf aliqqJnoviue:p qiaii<v


ta foia oolabzc:adbuc remact 00
labza.na fic foia cozpis iialn oat ei ee nale:fic foia arti

fidafcozpisDatei ceartificiale:z qzcii oolabza qd ar


noietrainora foz*oolabze nd tilreri remaebit
oolabza.G Db; qi oolabza ouo oicc mibi pdnut Ibaj

tifictale

qb cll oolabza.fi oicar mibi


Iba; etamota foia oolabzc remact tota oolabza. i.re-/
manet tora Iba ipfi:qz foia oolab:e:z qlibet artificia
lis foia acefis eft:f; cti p amotione aeditis p fe : z fi; qz
b'm'bilpeatoe Iba rei amota foia oolabzc nd remact
oolabza fim eft qd artificiale.oi tfi remane oolabza
tota:qzremaet rora Iba ipfi;f;|j i cozpe nali oici nd
pdt:qz fozcozpij nalis cll Iba.amota gfoia cozpis na
lis nd remact tota Iba d:qz Iblara ell foia q ell pnev
pali Iba q^ma.qree^oiianaliii z artifictaliiim : vult
b:e p5s q; aia fit Iba.i.fif actlbalis z ^mus:qz cll foz/
ma cozpis nalis nd artificialis.f Deinde cum oicir.

oolabic:ultalc artificiatii

i6fidcrare at i ptib\^5 qb ocni


Sun.
cet ocra aialraia uric]^ ipii^viru6 cct:b cin
f ba cll ccli q ell P5 roncroda anna vifua
cll:q Dcficidc nd ell adbuc od'a nifi

equo

cerfieiapide^^ aut ocpieP^0p5 isif accipe

qb cll in pte in toto vincte coipcr.pponio


^d ptcrtorTefiia
nabitr nacb
ad totu co:p^rcnritiuu:l^ni q> bniufmodi.
(UiOndit aia;cc actu cozpis ozganici pbifid.o.qi oictu
oe aia.v; qi actcozpis ozganici pbifici pfiderare o;
iptibpdlibipfiaic.nafiocrseetaialvifiis :itiq 5 cet
ell

aiaipr.bcniclbaodiqdlfoialis.z fi;rdiic . oclsat


dl Ib; z ma ipi vifiis:q vifii oeficiete nd e adbuc od s
nec remact oclsinifi equocc:fic ods lapidis aut oepi/
ct:q nd cll nifi equoce ocUio; g accipe q cll in pte cor
poris at in ocio ce in toto viuete coipc^ipoitidali .na
Pc pi>lis ad pte coipis:iit lic fe b; fenfus vifus
fic fe
b5

ad ociiUnficfim cp bfc b5 totfenfus.i.rota aia fenfiti


na ad rorii cozp:rota gaia ell actroticozpis In qiio
fut

iicriii

od

aures z oiufaozgana motia

iiel fenfitia.

z tilc fiippltda e d.qi ciI tale co:pfit pbificii z oiga'i/


cii:feqf aia; ce aeni coipis o 2 gaidpl?ifici.(rinora'du
I

aiir q* iid eft

aliqd co:p

aiatii

q nd lim

ciiifa

oigana
uf

oefiiicriaiirad luitriifini ulnd aiigifitii iilad mctil


ad fcufii:id nulla ell aia;ut I5oc ea loqimir que noii

fit

JCo.

Be anima

cu a fotmaj>ndx
artf oipte pl?iTia'.Cinotadu aiit
palr fumaf ro t Diffo rcirqi nipil Difronc iiigredit : nifi
qd cft fo:a:aut qi> l?d oidinc ad fo:ma.i 6 ptc fozmale
appellat parte Pm ronc:T q5 quid erat elTe.

foiteaUqe.quo amota fozarein

remaetreemifieguoce.CDdm
) cguoca fut:<i^ nom c ide;ro rte c oiufa:q: cii a foia
ptincipalr fumaf ro (^afreimmtata foza uariaf ro ite
0 a foza mutata ad|?ue no remaet reo eade/f; tde nom:
ut fi oe leone corrupto adl?uc dz leo:o 5 15 ee eguoce.oe
leone em' viuo z moituo eguoce pdicaf leo.cti 15 fit fo/
Ili Pm ide nomezno Pm eade foza 3 :nec eade rone 5 ite.

foe Dubitaret aligo.qivz uellepts


^Defidetevifundrema'et ocfoniii
cguoce.cu em' vifuo ulpo vifiua fit aecno qdda:ficuc
amota foza Dolabie adt>'remact oolabzamt fupi^oice
baf eo foza oolabze fit accntaf.ita tficide vifu adb'^
remaet oclb cii i^e vifuo fit accno.(C12>63 (p ocm pti
DupR- ipificare poiTum.^p fupptnf .ip cilfictione.p
fuppone at d6o pte b mo ain^p Defidete vifu ii6 re
maeret ocfo/fioaoedaial:qztuc vifuo eetfoza itaf
ei**.na fi oolabza eet cozppl?ificu amota foza oolabze
no ulteri'Yemaeret oolabza:qz fozma illa eetific et oe
ocloDice poiTumMI^er Diilictione aut faluare poflTu^

qt Didm^.na oefo pot oupllr

c ^tii ad ee italeqd b5:^ fic

pfiderari uel ut e ita

b5 ab eenttaaie.navna
ell eentia aie q oat ee itale toti cozpi:c oib mebzio in
bnt ozdine ad ip5 totii.aito^pot pfiderari ocluo
ut c nom ozgani ujut efl nome mebzi ofRcialio : z tuc
fit tale l?d ab ipo vifu ula vtute vifiua.na ipa eiTen
tia ale no pttee imediate ^n"op6nio vifiue:f5 05 15 fie
ri p ipa3 pom vifiuazDefideteg vifu:c fi remanet illt
qteil ita in oculomo tn remanet ipeocfotut eilt^dda
ozganm-r ut edddda mebp officiale fic amota fozma
oolabze 7 fi remaet Dolabza.i.itaDolabze:nd ni rema
net oolabza ut eil tjdda cozp artificialerqz nt ulter i
face poterit opartio:ficnecremaet ocre:uteff qdda5
ozganti offidalezqz no ulteri^ejcercif poterit offm vide
di.(TDicamg ^15 albedo fitaccnoztn qz cft oe rone
coipiealbi:i6amotaalbedle noulterioz cozp^albii:
ut fi oiceref albii 15 eet cguoce;ficl3 vt^vifiua fit qdda
accnozc qda po*aie:attn qz Ip^^Vo^^eil oe rone oclz ut e
^dda ozganu ofiiciale:id accipiedo fic oculii oefidete
vifu no ulteri^remaet octo nifi eguocezqz no ulteri^^t
cjcercc offin vidcdi:fic nec odio lapide aut oepict b*
offxciu e^CTcere

c.io. CT/ft aut

poifet.fDeinde cum oteit.

no alnjdee aia5 poteria ens ut vi

uat B qd bua.0ein at 'i fruct^ poteria


co: p^cft:ricut Qde igif icifioiT virio:fic -r vi
gildriaact^:ut autvifugT poteria o:sani
aia:eozpu9 aut qo potto : B Bcut oculuo
pupillar-r vifus:-: ibi aia %

cozpue aial.

CDOndit bnocm ee q; aia eil actcozpio povita bfitio.


o.Q) cozpqi> eil po^ eno ut viuat z cur act eil aia 116
cii abijeieo aia3:f3 e illt qt eil bno aia5:femc aii t z fru
ctell po^b^Vozp^-qt.f.nd eil adii bfif aia5.f3 eil i po*
ebqdete actii z addit vigilaria fic eil actfic qda ici

z vifio.i.fic act^^videdi utut vigilatia:f3 ut vifu.i.v


tuo vifiua z ut po^ozgani eil aia.aia geilfic acti)muc
ipfi^opiouVipft^act fcdi.ilozp
z fic id q6 eil
aut eil id qt> ell bne aia3 ^ actii f"*:-! in po*eilad actu
i"*.no ell g aial fp piuctii actui zif3 fic pupilla z vifuo
cll octo:ficc: ibiaia z cozpeilaial.Cinoradu at qj fi
fio

accipiaf vita pzo ipo ope negetatiuozno pzo ipo eifc:


tuc cozpcuiacteil aia:l5 fm <p b fit actu aiatu:e tn
po*viue0.na fi od6 epr eo qj b5 vifu34.vtute vifiua eil
po** vidc.i.pot vide: f3 no 03 qz actu videanita cozpuo

poittt opari oponeo vite z eil po*


ex eo ^b5 dia5b5
vita bno.aiaaiitnd eilact'cozpio fic vifio.i.aavide^

di:f5 fic vifu0.i.vtvifiua ell act'ocrf.(Cinon"ct gz fe

me platezT frudin q refiuaf feme no folii eil in po^ad


opa vite;f3 eil i po*d ad i^a3 aia3:cozp'vo cuf^act eil
I3 fit in poad opa vite:n6 tn eil abqcieo aia3 : f3 eil
aetu piiictii aie.filc eil g oe pupilla z vtute vifiua ej:q^
b?llituif oetoific oe aia z cozpezejc gbuo pilituif aial:
na fic pupilla cui^act^ell povifiua femp piiida ell vir
tuti vifiuezno tn femp actu videt;f5 pot vide:fic z coi^
PU6 aiatii:l3 fit piiictii aierell tn po* viueo.i.in po ad
opa vitc.z ad actii fcom.fCJeinde cum Dicit.
aia

C /bqdcigif no

fit

aia fepabiliea cozpe:

aut ptes qda ipff fi pribilio apta nata crt:


no imanifeflu eftrquarudd cni acT^priuin
ipfa?:at i>o fim quafdd nibil ^bibet p:o^

pter id qb nulliue cozporie funt aauo.


(T6cludtt e;t oiaio qz aia i^tu ad aliqo fui pteo et fepa
bilio ell a cozpe.circa q6 ouo facit.^

qb ocm ell.i eje

ad qbdaocm plbiiie ibil 3 mp


aiit imaifeilu. J Dicit g:qz gde no fit aia fepabilio a
cozpe:aut qda pteo ipfiaie:nobnt oubim-r no ell ima
bio q

oijccrat oefcedit

cozpe fim eao.na aia ^5 aliqj


fui pteo eil actqriida ipa:p ptium cozpio:i Ibdit q; at
uifeihi.fi ptibilio eil aia a

vo fim qfda pteo ipfinibil^bibet aia3 feparitpp id qb


nulliptie cozpio fiit act.(C:inotadii aiit qz qz aia:ut
P 3 ej: Dictio eil act cozpio z aliq pteo pbleo ei ut po'
feiifitiefiit

actptiii cozpio: manifeilii ellaia3f

m pteo

no fepari a cozpeztii fim ^apte ut fim (ntellln g


no eil aaalic ptio cozpiezqz no eil vtozganica nibil

illae

ebibet ea fepabile ee.Cinotadii et qz qjdiu aiaitellc


ctiua efl piucta cozpi tadiu itello aliq mo ell fepatus a
cozpez-r alicj mo no eil fepatab eo:eil eni fepat:qz no
eil i^tozganica nec imediate pficitipmcozp:fed ime
diate fundaf in ipa eentia aietut clari Dicef i 3. oz tn
ad ali que modii no ee fepat a cozpe:qz fp
fui opone utif fatafia corgao cozpaW.fDeide cii oie.

1'

itelfo g5tu

<r 3mpli'^authnanifefiu5 fi fit cozpio act^


aiarficnt nauta nauie.^^iguraliter qdc igif
fic Dctcrniincf:^ odcnbaf oc aia.
(TiS^bm qo(;:erat oefcedit ad qbda ocm plbiiffiponit
eni plb qz aia piilgebaf cozpi:fic nauta naui:? fic mo^
toz mobili; 7qz adbuc no fulTicieter oeteriatii e oe aia
qu6fitactcozpie:ioait:qjapli'atellimaifeilu.i.n6e
adbuc plene oeteriatmfi ata fit actcozpi'3 fic nauta na
uiez-r ibdit qfi epflogado:qz figuratr gde 5 ficoeterief
z oefer ibaf ce aiaific oefcripfim:^ fic oeteriauim oe

ca.Cmon"* aiit qz I3 eje oictie fit aliqlr ocdatii qz aia


lozand fic motoz:ut fic nauta nauio:
tn qz nodij plene oetermiatii eil oe aia quo fit pfectio
cozpiozimo pleni 15 patebit pfequetia.io aitifiguralr
ee 15 ocm;c imanifcilii quo aia fitactuo cozpte.

fitactcozpie:fic

2ld itclligdia
neaie.ClCzzio g oubitabif:ut:|z.aia fitact.zutru fit
aacozpio.5ut;z fit aacozpiepbifici.4 ut:;z fit aet
cozpio ozganiei.3ut^fit actbntio vita in po.e?r bm
aiit
cni gnqipticulio pilare vz tota oilfb aie.Cad
fic^cedifzT vz qz aia no fit act.na fic fe b? ma ad ipa5
po"ficfe b5 fozad ipmactii:f3 ma non eil fua pout
qz
vult 6ine.^ pbi^g necfoz** eil iye act.(T

Dbm

po^maeouo.oiccporiqzuroicitipmrefpectii que bet


ma ad fozmazur Dicit ipa3 lBa3 inae in qua fundaf b^'
refpcct.fi g oicat

ipm refpectii

fic

mi' no

ell

ipa po*.

^m buc igri mod J logf bme.bpbi^Q ait ipat po'"


no cc mim.qz po*eil in giie relbnio.ma vo in gfie Ibe:

.n.

A
^iber ^ccudua
fcd fi

po* oicat

a5

U? oido ad

flias fii

q fudaf talto rcf\)cct-r tapo^C adurcdti ni q;

c inii' cfl ipa

ficmaucrc^ua_faliqfo:a:tii q:0uaultraciitia inSc


no oicit aliqua na5;f5 oc fe cft no cno:i6 no clt icouen f
cne imediare in ipa ecntia inac ^uatiouc fiidari;
I5
ucrc nia ocpfdcat a foza:^ fit in po ad ipa, beat 0:^
dine ^ rcfpectu ad ea.attn q: b o:do;7 rcfpciTo 7 po^
rerialitaeultra cenria maenoaliq^aUana^oiit; fjud
Vicut f>uatione ipajmlfut qd ronieze fic no efi icouc.
nic0 talia imediatefudari in ipa (ba mae.C B3oc vifo
tc IcufP5 qd t?65 fit z>e foza.na fic po mae pot oicc ur
rcfpcctu uVlbas in qua fudaf rcfpcuo illczfic 7 actp6t

noiarcurrcfpcu5 qucdaulfo:a3ipa5 in fudaf rcfpc


q

ille.^* mo aia 7 ejcuqj alia fo ia nd c act':f5 1 ni6,


na ma 0: rclatie ad fotma ;7 cp:qt fic ina efi qda po i
q fiidaf rcfpcil? ad fo:ma;fic 7 fo:a c qda acti q' fudaf
o:do 7 rcfpcue ad m^zerit g fo:a centialV act^qdazfic

7 ma fbafr cft po*qda. 3 rg" f priu folutu cft p ia

Dca

atoatofoimdceactu.Dubi umifit
acttojpie,7viq>n6.na eugiiatio

7 natita; fit via in na, 7 via in fozma illiserit actfo:a


giingnatioecft Ib3z0 majciC7^pnu (bmin giiatioc
nmpUciz 7 i giiatioc fbc.i.ufe.ut vult pbe in
oc gfia
tioc.gfoza fbalie imediatefudabif t ylcub i ma^,no
igf cft bfi

ocm ^ aia

qcfi ibalie foza

act^coipiozfcd
ipzobitia
0alitate fozapzf3 ca ca bzeuitatio uolumriiletio ptra^
firc.CDb53) nifi cft oarc alitfo gdus in foziefalaarc
nopofiem^quo aliq fbalie foza cuiufntodi cfi foza dti
7 ct foza mi^tiiaiati oicaf foza mJc uraa^niaczaia ^o
oicaf act^cozpie.C Scicdil g gz in fbalibTozio cft oa
re Duplejt gen ^duu.vnu fim ronc 7 alib fim rc.^"'gc
nue gduil accipif fim fozma coc5 7 fpale.ndfim ronc5
pue itdlif aliqd cc cozp' cc tale cozpzut ee igne
15 no p alii fozma ignie fit ignie 7 cozp z fi g pbificue

fit

aamae.ad 15 aut adduci

fit

piit oia arg^

eetartifcprdnabiliendeeticduenffezqz quilibet foz-ma male fpecifica fic qiffiniretz^ eet act cozpie eo qz
^ibet foza actu talte pfupponit fozma cozpiezfic fp^
pfupponit fozma giiie z ucl et fi cd ucra p6 auicebzon
g> eent gduo realee in fozie fim cefccfii pdicameti z fic
dl ibi ozdo fim ronc 7 iteir5 pl?i.in oiffiniedo aliqua5
fozma male fpecifica mtuctiq3 cct ipfeaa oiccret eam
cc aeni cozpiezut fi oimnirct fozma dtizut ignio oicet
g> cd actcozpij 7 Diceret igne ee edpofini nd e;c ma 7
fozazf5c;c cozpc7 fozazf5foza gfiio7 foza fpd nd oznt
nififimrdnerolu.nifipaliifozmai^nioed ignio 7
cozpZ 7 cozrupto ignez 7 gnato ideae remanerer foza
cozpiez 7 ed realr eade cozpeitao in ae giiato q fuit in
igne cozrupto cd va vniuocaiio i foza giiie :7 acn^ni^
ceret fozmi vuazciii^^Viii .p* a pbo p ronee mftao cir/
ca huc.7,pbi?.tencdu cft g i edpofito ec vni Ibalc fo^
ma.utp aiit 15 fit in giibet copolito Dubiu efi dc boc:i
q utp lint pfeo foze ufito ad pno nibil Dctcriare oecer
nim^zqzcppofcit 15 fcla5 altiordcii eni oe vnitate foz^
ma^loqmur femp l?oie5 ee epeeptu uolum.lD tlifo

<]^fm^du6foza:pfimr6ne7itcl!^ndcft faluadii quo


aia cuiuflibet cozpi? aiati eft cozpio act^.foza vo dti 7
cozpie faiatf eft actmae.HXcftat vidS oe ozdie gduu q
<|damd fiit realee.CScifdii g foze fc iuicc ptinent
ut pfectioz ptinet ipfediore ut foza dti eft ipfcctioz qi;
foza mixti :7 foza mijcti iaiati
uegetatiui .7 uegerati

Ili

q5 ffiitiuiZ 7 ff itiui 03 ftdlcctiiii.uegeratiuu g refer^

uaf in

ffiitiuo

ffiitiuu in iteiriuozfic

trigoml

iii

tetra

gono ut pbe aitzni fic oec agiili trigoni refiianf iii te^
tragonozr adbuc prcj.fic qcqd pdt itegetatiuu pdt ffi
adl;uc ipUz 7 qcqd pdt aiaff itluabzutop-zpdt
aia itcUiiia l?ofo .7 adipic ultcriz 7 fic fuo md uegerati
uii rePuaf in ff iiiuozfic 7 ffiliuu i itdriiiozfic foza cUi

tiuiiz 7

qfi

fpfeaioz ref uariu foia mijiti )d(atiz 7 foza inipti tit

aiati in aia uegetabili.bieiiigduo

ut (pitellceop faciat fic facit

nd

fut f

m ronc tinz

gdu 7 ozdind'tcrfozma

griie 7 fpdzco q; tilr ad itcll^ ptiiicat facc iilitate iii re


bzut Dicit pp bf3 boo gduoz 7 biic ozdinc fozarii
ipa iia,facitZ 7 qz fiir nalee 7 realco in Diffdiiib^iialib
fut pfidejadi.ide eft g q; aliq ibalio foza dz ec act mae
qz pp fua ipfcctione imediate fe tener ep pte niaez7 no
pfuppdit aljq3aliareale foznia.aliq vo foza Dz ec act
cozpiezut aia.ptinet cni aia vtiialr i feTozma mipti z 7
aia ut aia eft copaf ad id cuieft act nd taiiq5 ad mani
tin fic

cdpaf foiacltiziir foza miptiiaiatizfcdcdpaf aia

ad ftiuftifccptiuuppfiii ulteriore pfectione tanm ad


cozpz 7 DZ ee act cozpio.CDicam gq? loquedo dc
ipa aia bziito:{z in qbplanii eft ec vna foziTia fbalezafa
illa pfiderarilporerit Duprttuf ut aia eft zud ur fupplet
vice foze mi;rtiZ7 imytii eft aia eft act cozpi 6 Z 7 pfup-'
ponit feipa3zim^tti vo fupplet vice foze mipti nd pzc^
riippdtt aliqd alii> realr loqUedozpp qd fic accepta no
d; Dici act',cozpiozf3 actmae.i^ qud IS ftare poftlt cuj
b*aia nd fit nifi vna rcoz 7 vna foza fbalie i feqnti c^dx
iie patebitzubi^ ca q ibi tradunt foluef qd fupi c 005
cozpi?.Dubitaf
ut^firactcozpiopbici. 7 vzqznd;
qz cozppbificii eft cozp qlezcii pbificue nd abftrabat
a ma,fipibiliz 7 p pfio a ma qlizfi g cozpqlc igredif Diffd
nc aic cii qtftao fit tjdda accno.accne igrcdief oiffdnc
fbezqd eft icduenf^ |E
(P niot fic eft Depfidera^
tide nalio
qcqd (pe pfiderat qdamo pfiderat p copa
tion{ ad motu.vn fi na 5 uFfozina nalio oiffinitZDic ea
ce ^n"mot ^7 ftat^.qre fi nafr Diffiniendo dz aliqfoza
ce act^ mae ut foza el ti ucl foza
ti iaiatizaliq vo oz
cc act cozpiezop 5 bac Diufitate cjl ipo motu origines
fumezita ut fic nalio foza Diufimode eft pzin'"moizfic
apd nalc Diuiimode Diffinif.videm' aii t in fpa actio:{f
7 pafftuopzt^tu ad pno fpcctat ouplice motu.vnii oc
teriatii ad vnu terminuzut foza Icuio furfu 7 foza gui
Dcozfii.aliu vo ad oc 5 Dzia pdnioz 7 fim buc moru 5 mo
liet afa.i n
g motu mobilia nd mouenf eje fez f3 ey ge
ncrate.C HXurfuo ib^'motu taiu^rdzc f>n" mouedi
actie e foza mediate guitate.rd vo qre mobile moueaf
paffiue e ipa mazut pt^^ait 4 pbi.c.oe uanio.id ait q^
fi fieret mot i uacuo guia 7 Icuia moiierenf i iftatizqt
In tali motu tota refiftetia eft eje pte medy . in oibue g
ubi foza uf na eft ^ii^mot folii ad vna ozia ponio ta^
lia 110 Dilr coponi ex foza 7 cozpezf, cv foza 7 maz 7 fot
ma i cie 110 Dicif e^ actcozporio f5 aet^niac.Dicam^
aia ut aia eft 110 mouer mediate guitatezf3 mediate
appetitu urmediite aliq alia po motiuazq motia po*
reqrit ozgani^ationc maezin tali g motu guiratio non
fe tenet eje pte aic mouentiozf3 ejcpre ^ncipij pafliuiz 7
eje pte luaezfic et ozgani^atio fe tenet ex pte mae z 7 qz
ma ozgaiitca ut eft piucia guitati ulalvo Dcbitio qlita
tib^nalib bs tone eozpio :7 pdt oici pbificti cozp.aia
utDiffiuifanaliz 7 iitcdpafaduiotundD 5 oici aetuo
maezf5 actcozpio 7 nd cozpio euiurciTq;:r5 cozpis pbl
fici 7 naliszqud at fic odo faluare potcrim^q; acefis nd
cadit in oiffone fube in fequeti qdne clari^appebit.
I

II

mv

4 Dubitidu Dato aia 3 cc actii z 7


c actu cozpi 6 Z 7 Ct cozpio nd cuiuf'
ciIq5 zf5 pbifici.Dubitaf ut^ fit act cozpio oiganicizr
v: qz noz qz ozgai^atio eft p q5titatc.abfq3 q5titatceni
7 abfqj Dillictioeptiii ozgani^atioc^ nd pdtzqre fi cot
puo ojgani^auTcaditinDiffdncaieq3titao ponif iDif
finii ide

(bezqdcft icdiicnieo.CDd3 qz

I5

ma iid

fit e;:

p qitiratezucrc tu eft ejetefaz 7 alia eft cjitciifio


maez 7 alia ^tiratiozqdp3 zqz fi Diuidercf ma q5ta z fic
aliud eft iiiaz 7 alid eft q5 tit aozfic alie eent pteo mae z 7
alie pteo q 5 tiraiioz 7 qz b'ptitio eft
pp mefionc;
alia e eitcfiomae :7 aliaejrtefio ^tttatis.C^dutedfi
tcfa nifi

dd

e anima
0 tplj nia ejrtciifionc l?cat ab aIio:ma tn ut ell

cytenfa

rcncc alia fo:ma:necalia 5 cnna 5 q3ma.


Ili ^ttras feipa dtedir ma 3 ;q: foza feipa iio mediate
aliq alio medio ^ficit ma5.geoipo3> q^tiraooefe eil

noDidt

alia

actuejcrCfaic
tati:z ptucta

miellmpo utextcdatmiapiiicta t^tix


po* actui qjtitaep feipa5e;:tedit 11135 ; c

ma paiTtuc per feipas C)ctedif.itaq5 oigani^atio *r e;cte^


fio mae Diiplr p 5 r accipi : uel ^ut oicit folao ptee niae
ur^ut oicit lilcu ptib^mae et ptee ^titatio : ma g 01gani^ata c extcfa n 6 igredif oiffone ate
^ includit
ptee q5titatie:q: tilc accne no fgredercf oiffdne fube:
f5 fim
oicit folae ptee mae qre no acciie; fj Iba igre^

dif oiffonc fube.imaginanf cni multi


tcdit ma5:^ alia cft ej:tefio mae;^ alia
tie:qi illa ejctefio

cii

cptitae ep

ell ejctcfio

qjtiia

mae 0:115 ab ejctefioe ^titatif fit qda

ree oine ab eentia maczita


ma;-z illa ejrtefio fiit oue
ree.f5 bi ignorat quo foia ma5 pficir:opiiianf enim gi
ertefio Q ell djti tae no p feipaj e;:tedat ma5 : fj ejctedat
<^a5inipmcdociej:terioii?alia;parig roneerit qd oc
illa alia eytffioe impITa macoifferete taabejttefioe
titatie (^d ab ipa ma.tit9:pfeipa3 ejrtcdat ma3:uro5

ad 15

g;

mS e)ttedaf g; buicejcteftoni fupaddaf cptcnfio

aliaiaut g erit abire


fi

ifi

nitu;aut ftidii eft in fmie

; -r

fimprrpcedcdu i^titate preipa3epede ma5 actiue

m 35 piuaa qjritatip reipa5 ejctedc inam pafiiuezpp


m.i fic paiTiuc c;:tda eil ^ fic palTiuc ozgani^ata;
qi no oicit aligd alnJ
in 5 :l 3 t)icat queda moduj fc
t>ndi que b> ma:ut eil uib ^titatc: fi fic accepta ma in^
grediaf oiffoiie fube:n 6 accii6;f5 fiiba igredief oiifoiie
qf>

fube.CDicamg ^cjctefiq paifiua mae n 6 eil alia ree


oiufa a ma:l5litp aUgdalid.f.pi^titatcei il?eretcm;z
q 6 ocm ell oc mtitatc itclligJdu eil oe qlirate c oc oi^
b alije iberctio^mae.na fic ma p qjtitatc ejctedif pafli
uezfic t paiTiue aificif p giicdind-r oilponif p raritate:
p alia accfitia iberdia fibizigf fi foza iBalie ma? pfic;
op5 ea'tal? majpficcqli inaeeilpiuctazqrefi b^Tozma
piiJgif mae e^rtde p <^titate affecte p guediiict-r oifpo
fite p raritate -r p alia acentia nece e ea ee actil mae fic
ride ficaifectetT fic oirpoiite.itaq5 fi ma lic accepta i>
grederef oiflfonc fube 116 feqrcf g; accne igrcdcref oif'
finitione fuDc:f3 tin er 15 bz'ef:g> ma cui pineta ftint ac
cidetia igredercf oiflFoiic ei*:
no ell icoueniee iudi'
cadil.na fi foza ma5 pficit accntib piiJcta nibil icouc^
nicezfimapiilCTaaccntib^noigredif oiffone, foznie.

qz po*-! attoiuidunf er oppofitozqre fi cozpue actu


viiiit no cll oom gz bdt vita iu po^.C 'iftudeo D03 gz
viuc q5til ad pfie Ipcctat ouplr fumi pot.p pzo ipo cc
oc aia cii ait:m vitic viudi
c fic accipit ipm pbe in
b clled: pot accipi viuc pzo ipfie opilr vite ut jz ip
fo feii tire ul pzo ipo motu fim locii ul pzo augmdo uf
pzo ipo itelUgdiia fim bocqtuoz lepamue vtiidia aia
ta ab inaiatiy 116 viudib,na Ii vidcm^aligd augeri iif
feutirc ul nioiicri er fc iil itclligc oiciimi e illo viue . 15
g 1116 accipit pbe viuc 111 15 1' cii ait.gz viuere oz qtuoz
modie.Dz cui viuii fim i jzui itellige ul ipa opo itellez-r
ct fiiii fenfii a f
motu c augiiidii ell qoda viuc.quo
cilqj g mo accipiaf viuczfemp o: aia ce act^ozpie po*
vita bntie.na I3 cozpue cui^actiie ell aia actu viuat c
actu beat tale ecqle cll viudtfi ut igredif Diff6iie5 aie
oz bzc vita iu po.na cii b edz b^^>iuc bdt cozp^ ab

aiazut aia cll fi cozp bfm actu tale vira igrederef oiffo
ne aie tiic aia fim
b^' cd ^oz feiparqo cll icouenid.

g mo ^bat pbe e.aia5 ee actii cozpie po* vita buii5


qz cozpue qt igredif oiffonc aie 116 ell cozpue copofi^

15

actu bfi6 vita:ncc ell ipa aia:fed ell ma z Ibm qdfi}


in po^^ad viue.gfi accipiaf viuc pzo ipocc on
iu5 cll quo aia ell act^ cozpie po vita bntie: fed fi accipiaf viue pzo ipo ope vitc.tiic no cll otibiii qd guerif
Ili

naaiaeilqfz^c ^ncipalropamuropavitezficg bndo


pordia viiiiia no 03^ actu videamue : fed fimye po^
viddcezfic cozpue bne aia? fim gz b^' non op5 gz actu
opef opa vire: fed fir po* viuee.i.poffit opar i opa vite
cozpuo geui act^ell aia:*! fi 110 ell in po** ad aia5: nec
cft ab^fieo ipa5:fcd cll actu bne ea:cll tii in po ad viuere.i.ad opa vitdqz no op5 $ femp actu opef ea . fed
poffic opari illa;qd dc Dicebar g; act* c po*^ oiuidunf
er oppofito:p5 gz ut ell actu 116 cil tu po* loquendo oe
pb'* abijcide actii. poffum^eni faluare cozp^ee aiatum
actin-r bze actu ee qd ell viud-r tii oz ee in potdia ad
vita modo

quo ocm cll.vj ut igredif oiffoiicm aie.

Uonm aut cx icerrie Qde.ccrfi^aut


qo 7 fiin roiic non"^;tcfddfi cii ite
rn ik aggredi oc ipa* iio eiii fim
op5 t)ilTininiia ronc ondeific plurcg rerinl
noiz Dicur:l3 7 cam ieffe z oemofirarc.
1

fit

(nCzoHi^pIze

iieiiat^ell oiffonc aie in c6i:in

pte illaue-

Crtlf g fciani^qlV in oiiFonib^ nalib^ma itret oiffon^


foze.Sricdu gz ut e.oicebaf gcgd pfiderat nalie fumi
tur p copationc ad motilzvn 't fi na3oiiTmiat nalie: 15
eil ut ell ^n'" mot:T
p copationc ad motumzpp qd I5

naf oiffdne ,ppzia vnicniqsaieicirca qd ouo facit : qz


^"ptimiat fc ad oiceda.iVrcqmf oc itdo ibi LC)ieainue g ^n"*. Jcirca ^"*ouo facit:q: ^''jzponit qd in tcdir.z qd oirerat manifellatp file ibi [_ llliic aiTt fic. J

acentia noigredianf Difrone 5 fozefiil5 ali 6 ;m 3 tn affe^


cta uloirpofita p acentia fe tendiaer pte mae jnir foz

Dicit g. qifi aiir aligd

ma ell mot^^n^^igredif oifforie foze.cil g in motu giii


nm leuiii ipa giiitae c lenitae: z ipa acciltia fe tene^
-r

anrcrptefoze:fioi(Tinim'foima guiezueldfoimaiu
mirtiz-r er ipani aiam no ut aia eil:f; ut fiipplet vicem
fod inirti i^a ma cadet in oiffSne ei:c no oicem^ fot
ma fic accepta ee actu cozpir.fed ee actu niac:fed fi oif
finim^aia5;ut aia cll.qi in motu cui^^n^cll aia fiin gz
b* ozgani^atiozT guitaezT mllra talia acaitia fe tencc
er pte niaezpgruil eil ma oifpoftta p ozganicationcjz-r
affecta p acentia illa q in tali motu p fe : fe tend er pte
maezigrediaf oiffonc aie:fcd cti5 ma fic ozganica:^ fic
affeaa oici poffit cozp* ozgani^atti -r pbificu bn oictiT
gz aia eil actcozpie organici pbifici go vo obijcif
:
gzfibocoicimuoqlitaettcl accntiaalia tWcderdiir
Diffonem fnbe.p^m accne II zingredif oiimiie 3 fiiUe:
fed materia accritiD'piunctapor ingredi oiffonc ei^:
q 5 quo fir ell per babita manifellum.
actcoz^
porie bfitio vita in po\-zvz gz 116.
ell

gde er icerti?.i. aligd oe iiiio icer


tor :nr aiit qd ccrtii eertr.i.p aligd certr:-! fim rdnc5
ndti;z qz fic ell rdadii e?l fic aggredi oc ipa aia ut ba

beam^oe ea rdne.i.oiffdne certa:r oieente ca5.nd eni


rdne ofid^ op3 folihqz fic pluree rermino^z
i.pluree oe niio termio^zfiue Diffdiui Diciit:fed
op3
oiffdiiee oiidc -r oemf are ca5 ieffe.i.cam gre p^cratee
oiffinitina

'i

paffidee ifint.

iD lllotadii aiit (p f m pbm p pofic'

rio^itriplcrelloiffo.qdaentelloemfatioie p'.iit fioi


caf gz ira il accefue faugiiie : aliq vo ell oemfationie
^n'":ut 15 ira cll appetit oolorie in prio.pdr eni oiffo
6* pcludipfcda5.na qui bd appetitu oolorie inprio
pd accefu3 fanguie circa coz.cll aut oiffd oaiie c5 ^
cll oemfatidii {m"'.o.pp gd pfcctioz g5 oiffd que ell oe
mfationio p.iion.o.,pprcr gd:fed qz.cll aut <r 3* oiffd
cdplecreeutramrqueeqfivtuarr tota oemfatio.vulc
ergo plj6 fp cii lupza pofita fit oc aia oiffd ga.que ell iperfectaibic qiicrcda ell oiffd pfcctaiT pp gd.G IHotadii aiit gz oiffdnee fpalee 7 4^equc bic traduntur,
vjgz aia ell quo viuif:*! quo fentif 'zc.fmit aliquo mo
iiotioreoqiioadndm:qt fempfpaliafuntalig modo
^

Z,iber
notfora quo ad na5
: fut ctBaltq mo notfofa
quo ad iioe:q: opa viie magis funt nobis nota 45 ipa
fo:ma;g4)ptcr |?oc 3 aia cft pn^^muedi x fcntiedi:qt>
cft aliquo mo ccrtii; poterimus pclude inueitigarc
q
mo aia eft coipis act:fi boc fit oeicertis.i.fi fit oe nu^
mero incertop;^ no fit nobis certum x notum.

tV

foitealiqsque&iflfomi aieoicat;

Qacqueppgd.(E:D6m3>fi5qf

da pBs oat ouas Dififones oe aia:qru quelibet eft coic


oznt tntqi vna eft oemfationis ^n^^ialia vo eft oemfa

tiois p.oiffinii ailt aia


eft act* coipis: t q> eft viuen
di ^n';fcd bec oiffo
eit act coipis pcludif
p bac
eft viuedi^n'";cilenibec^oiilla;f5utiili oiciit oup'
Cii ^us 4 ad nosic fimplr 4 ad nos eft b^coiffo <j? aia

^oiilla;^ cact^^coipis.naerncogfci
maia5ee aau coipis.qi videmea ee viuedi ^n"':fim
prr tu aliaoiffo eft ^ot (Ila.naaia no eft aa coipis ejc
cft viuedif>n'?

eq m eft viuedj ^n*: fed e?.itaqj bec oiffo 91 a ia

eft

vv

uedi^neft ca alteriin iferedo:fed illa eft ca bin een


do.f 5 bos 0 pBs vult no fulftcit querc^ma Diftone
aie que 4 ad nos eft oemfatidispmifi queraf 7 fila
q
boc m6 OT oemfatiois ^n"*;fed B no vi bii ocifi . na ut
oi
pbf '.inata eft noU via e^ notioribnoB; x certio-'
rlb in certiora x notiora nae.in fda g nali x et in fcia
ixiuia:ubi e;c effectib ^cedimus ad cie: x cp coib' ad
^^a oidie ooctrine:pponedafut pora^^ notfora 4 ad
nos: vn pBs in meta^*.pus cetermiauit oc ita fenfibf^
li que eft noD notiot.qo fecit in feptiotqgoe fuDys fe^
para(is:oeqbagif fn.jrij.trafgreflus eft igf pbus oo-'
ctrine oidine icipiedo no a notiofib 4 ad nos: f5 a no
tioribfimprr:ponedo ^us oiffdnc bore in ee q^Diffone borc quo ad nos:pp qb poftiimarr oice tenedo cu
^om^tatore.f.g; p 5s bus pofuit oiffone aie coem : in
pte ifta vult tueftigareoiflfdnes aie ^pas*.7 qi no fuffi
cit cogfcf aliqd in coi nifi eaf ad ppa non fuffidt afli^
gnafteoiffdne aie iaoictanifi inueftigef fba tb aie.oi
aut oifTo bdicta cois oi aie ee oiffd qa.fed oiffo^bao:
ce pp qd.fic 0 pot ptinuari tejt^tp poftcp pbs oeteria^
uit be biiTone c 5 i aie oiccte qa.f ptc ifta vult iueftigare
oiflone aieppiiaoicete ppqd.c aiTignatemcam.
foite Dubitaret aligsiqrcDiffo oata

ecuduo

gatiue ualet:ut'fcite no fibilatrqi no funt ibi vites.ta^


lis 0 ca fim pbm
b poftcrio;:.n6 eft ^bc ca;qi impio
piiaeft X cois:fcd j>baca eft fi negatio ifert negatione

X aftirmado ifert affirmatione.g fi tafes caepbccent:


fic ualet no aial eft.g non refpuat:ficualerct.aial eft.g
refpirat.qD falfuj eft.talis eft aute Difto cois dc aia re>fpectu Diftonu ,pba;r.na noualct.aia eft actcoipis ot
ganici.0 eft bn^^uegetadi ttniulg eft bn^^uegetandi x
fentiedi.Diffo g nulla fpa'lispcludi pot per illaDiflrdnc
cocm;ira
pDiffone illa no p6t pcludf Difto fpalfs af
firmatiuerljpcludipoftit negatiuc . nabn ualet.no eft
act coipis oiganici.g nd eft bn"* ucget 5 ditm:nec eft
pn'"uegeta'di x fentiedi.Diffo g cois nd cdcludit alim
Diftdmi fpaliti:fed cp:nabn ualet.bn"eft aia uegetacU
ucl et fentiedi.^eft act coipis oiganici.pj 0 Diftones
bus aftignata ee.qi eo g> Dicat cam remota:^ efte oe..

mf ationis pnem ga.pdudi bet per Diftones alias afli


gnatas fpales.patetetia pbm non fuiftetranfgreftum
oidinem Doctrinc:qi b* oido requirit ut a coibus ad
fpeciajia p:occdaf.|

Deinde cum Dicit.

C7 iBuc nut fic pcfonce ronce termio:^ fut


utQd eft rbcfragonifmuercqlc altera pte
logioriroubogonm ce equilatcrale : tms
uutterminue ratio pcl'oni6*Dicen6autc5
qm tbetragonifinua minu 6 efi medie in/
uetioreicamoedit.

36

V.4 livl

biga.DiifovoDada que eft^ba 01


cois.ut co
pp gd. (TDbm 9) Diffd jypa pfectioi eft
metatoi fnuit.cil 0 biffo pp gd pfectioi fit Diftone ga.
iff5 cois buj Datarco gj impfecta eft d: ee ga.Difto at
oada ^^a:eo pfectioi fit:Di ee pp gd.poftumu? aiit
afr Dice x mefr.gj Duple;: eft oemfatio qi.nt pbus b
pofterio:{t Didt.vna p cam remota.alia p eftecni.uelle
0 inueftigarCjpbetates ipfiaie p Diftone Data coem oi

aie eft ire p cam

c6em x remota x oemf are ga.fed ire p

Diftones jppaeix p cam fpale eft icedf magis pp gd.q


re pgrue oiffo b*oi ee ga.boc aut pp quid.
foue Dubitaret aligsquS Diflopii
Data Diee oemfationis p.Dandavo

Demfationis

bn"*CTbm ^ in bac qone facit Dubi

um gt Dfffo bus Data magis vi ee ca Diftomi

fequetiu

CQ ep.fut aut Diftones fequeres <p aia eft quo viuif tm


fic eft aia 4>ba uegetabilib.lftur fus aia eft quo viui
tur X fentif:-! fic e aia aialiu impfectop.ampli aia eft
quo viuif X kntiUx fit mot fim locii:^ fic eft aialium
pfecto;j.4aia eft quo fiut oia )f\x ulterieft id quo u
telligfmuc:i: fic eft aia bumana.be 0 funt^j^c Diftones
aie.6/vo eft coistfed cii Difto b" magis fit ca ba?^ Diffd

nu e^.magis Debetoidilla Demfationis b* qj ?


CTSciedu ggipercamremotJndptigftDemfare af^

fi aial eftremora ca refpira


ti6is:ndUalet.boceft aial gtefpiratifed negati^ ualet
ut pies no refpiratiqi no eft afai:^ fi vites fut ca remo
ta fibilatiois no uala.vitee funt.g fibilatio eft, fed nc^

firmatfue:fed negatiue:ut

jr

oijcit manifeftat p file.D.g) multe rones.f.multc


Diftones funt fic pnes rermio:p.i.funrpclufeper termi
nos altos fine per oiffones:pcludunf cni inulte Diffd^
nes per termios fine per Diftones alias:ut fi queratur
gd eft tbctragonifnmsroifto.d.ipm efte oit^gonium
equilatcrale cquale fiipficieiraltcra ptc longiorirralifl
autterininus.i.Diffdcft rdpnis.i.cftp Demfationis:
X eft.D.ga.fed Diffo.o.gitbetragonifnius eft inuentio
medie rei Dicit ca'm:T pp gd. (C in dii"au t
fi Dcfa
baf figura oblonga bns altera pte longiore cuinfmo^
di eft figura.a.e.fi accipiaf mioi linea . ut.b.d.c addaf
linee maiori:*: pftiruaf linea.a.b.d.i: fup illa linea c5
ftituaf fciuicirailuo x a piIcto.b.DUcaf linea.b.c.ufqs
adcirciifcretia femicircuU.ut.pbaf in 6geometrie U

nea.b.c.erit media rei iuetio.f.erit medio loco ^poi^


tionalis inter linea. a.b.c.b.d.ita g ficut fc bet linea
a.b.ercedit.b.c.rm.b.c.ejccedit.b.d.fedut in eode 6
^baf.quoticfcug; funt tres linee ^poitionales qD fit
er Ductii bine in tertia equale eft ei qD fit (j: Ductn mc
die in feipra3:qnadratu ergo.b.c.qb fit er Ductu.b.c.
In reipfa5 que eft linea media equale eftfigure.a.e.quc
eft altera prelongioi qnc fit er Diictu.a.b.que eft linea

b^in.b.d.uel in.D.e.quccftequalis ftbique

ponebaf

linea j^.manifeftuj eft aut boc in nfiisrut fi accipianf


tres niii Dpoitionales:qDfit er Diicrn bnii fn tertium

equale eft ei qd fit er oiictu fc5i in feipm-b aure

gi

dd

niii

Be anima
filt

ocfo.qtiio: Duo.naficortOfel?ntad qtuoi:fic 4*

ad Duor-z: tatu uaUt octictouo fic qtcr qtuo:.vrt0 pfjj


ice 37 q Dicit ttcrragonifmu.f.qdratu d oit j?ogoniii
i.rccragulii cqiatcralc.i.l?ns cqlia latera ee eqlc figurc
altera pte Idgiori Dicit qt ita eft:fed n6 Dicit cam . fed

Dices m eft media rei iuetio Dicit cam pp qd . na pp


boc qdratu cileqle figureialterapte l6giori:qi confti^
tuif ejc linea que ert media rei iuctio.i.mcdio loco p:o
pottionalis:? tuc fuppledu efl.37 fic circa aia5 fe t>5.
na Das Diifone coej Dat Diffoiie Dicete qa.^z q c Demfa
tiois p.f3 Das Diffoiie fpalej c ^piiaroat Diflfone que
mo <J Dcm cft Dic pp qd:z cft Dcmfatiois ^ir.fD.c.o

ihiH

0icamn&

acapictce

igif pzindpiu

ircrio

nia Determinari aram ab inaiato in viuc^


dormulfiplr aut ipfo vine Dicto:-*: fi vnu5
aliqbbo:pinritfolnvinere ipm Dicimua:
tintcllea^:-: fenfns morasi-r ftams f

locu.2(dbnc autmotuofm alimenmj

'z

t)ccremcnrain:7 augmentunu
(T j:eqf oc iteto;rirca qi> duo facit.qi ^Difii0Uit oitt
fos

modos viuedi.i^m illos modos viutdi

oocet fu

mere fpales Diffones -r ^^as aie ibiLUn -r uegetabi^


lia. Joicit s.-oicam'^?

accipictes ^n"' itetiois nfe dc/


ab iaiato : in viuedo

teriari.i.Dilliguuz Differre aiatii

0 fi'm Dinfa opa vite Diurimodc notificada e(t aia: fub^


dit ailt 37 ipo viue Dicto multiplr:qi d: qmo: modis:
vmi aliqd Ipop ifit Di(imviue ip 5 cui icit : funt
modi viucdi iit itelfe ffius mot -z fiat^fim I0CU5:
ad 15 aut mot^fim alimetii z Dcaemetu augmetuin;
<C inotadu at'37 qdrupler eft aia:ut s.tagebaf .v5 uc^

fi folli

aii t

getatiua que efi in platis.ffiitiua q cfi in aiaiib iperfe


ctis.fim locii motiua q cft in aialib pfectis.-r itelliua
aii t qdruplex aia cogfci l?5 p qtuoi opa
vite.v5 p o^a itells fPus:motfim locii: z p nutrimini

q eil in

augmetmzDecremetii.
IHotadu at ^ in Ijlsaiab'^
femp pftctiotptinct ipfcctiorc u t ffiitiuu ptinet uegetatiuii.fim locii motiuiiptinetuegeratiuiiz fPitiuu5.
na aialia q fei6a mouet locaVncuiufmodi fiit aialia p^

z rentiiit.iteiriuti vo ptinet oia alia . fiit g


fpales Diffones aie:ut C.Dcm eft
aia efl q viuif .d fen
tif.q fitinot^fim locii zq iteirr.* Deinde cii Dicit.
recta:viuiit

14

CT^ndc-ruegctabilia oia videnf vincre:


videnf antin feipfio bntia potetid -r pnci^

pinbi^^pcrqbangmcm-r Decremem fu^


prioo locoe : no cni fuifu^ gdc

Icipiut f

augcn^:Deo:ru3 aut n6:fed fitVin utroc^


'rpcnit^quccuq3alunf -r viuuti finerquo

uk^ polumt accipere alimentum.


(CDocetfuincbas fpales z^fas Diffones aie. (TZldc
eui^ fciedii 37 l?i Diffones aie potiifiine accipiiinf pp
Diufas potetias z Diufa opa vite q videm i reb^aiatis
vn triafacit;qi ^"oocetfuinc bi Diffones.: Declarat
queoidincl?epo adiuicebeant.5DCclat Dcvnaqqj
ba^ po*' p fe. vj oc uegetatiua ffiitiua itclfiiiaiz fi5 lo^
ciimotiua.iibiLlIi>otetiac^aiitaie.J5*ibiLineciu5
fliit z Dcbctc De bis. Jcirca f>"'tria facit: q: ^"oocet fu
mere bas Diufas z
Diffones aie Datas fim Diufa
opa vite ul fim Diufas po^^.i^copat bpo ad ipfam
oia5.; ondit 37 ad copleta oiffone aie Cpis Diffdnibus
fpalil) 05 fupadde Diifone coc5:uf oocet pcludeDiffo
ne COC5 p b'oiffoncs fpales.i^ibil tltrii aut vniiqrqs
co^5.J3*ibiLO.tn aiit<5 viuim. Jinpre irta 6intedit
falcrone.ffiitiuuiteUiuii P3 locii motiuii no fepanf a
uegetatiuo:f3 aiaeif ^n"'uegetldi:urefl^n' q viuif.g

^as

fentif ^

efl

fit

mot:z q iteinfrcil ffittiuil mottn

zitelliuu a uegetatiuo nofepenf. in a fi uegetatiuum


fepaf a ffiitiuo:z ab alys:z no cp.ucgetatiuii cfi ^us il
lis:z q: qo eil fjii^^^oris e(l ^n"* alio;: q funt poilca;
aia q eit ^n"'uegetadi eit^n" oiu 5 alio:;:.V 5 fentiendi
itelligcdi z fiin locii mouedi.fn bac aut rone ficj^cedit
qi ^oiidit 37 aia eil pn"q" viiiif.xoccrat 37 aialia a ue
getatiuo fepar i no piit.3e;: 15 pcludit aia5 ee ^n^^viue
di fentiedi z itelligedi z fij locii mouedf.i* ibiLSepa
riaiit.Jj^ibiLuegetatiuiiaiit oiciin^.Jptinucfaute
fic.Dcin eil 37 qb icil aliqd viui pdicto^ Diir viuc.vn
q: fic eit z uegetabilia oia vnr viuc:q: vnr in feipfis bu
tia po^ z ^n" b' P qd fufcipiiit augmetii z occreme^
tii:z ISfim prios locos.no cni uegetabilia augenf qde
furfu:no aiitDCo:fii:f3filV in utroq? fufcipiiitaugmen
tu qd fup.ee 116 poffet nifi ab aia : i^dit aiit 37 penitus
queciiq3alunf (jiifqjin fine pnt accipe alimetii viiiiit;
iupple p f>n"' qo eil aia.ClIlo tadii aiit 37 fim omc.
moueriad oc5 oiia ponis no pot ee ab aliq na efti:fed
op3 37 fit ab aia.g eoipo
uegetabilia augmetanf in
oein pte z trabut alimetii fim prioj locos.ut furfuj oe
otfujifilr utrobiq*) op3 15 ce p pn*" bi.qt> cfl aia:z per
aliqua potetia aie.ex qb oibus vult \?ie pl 5 s 37 aia eil
piincipium quo viuif .fDeinde cum Dicit.

CTSepdridatbocabaUjoporeeft.:aiia dt
ab bacipolc in rcb^mo:talib^:manifelln
ert aut iii bi9 que ucgetanb ncc^ cni3 vua

ertmiprtapottoaliaaie.C^iucqdem ^
pucipiu 3 ert iii oib^ viuetibuo.
PIR
dr*Ofidit 37 alia no fepanf a uegetatiuo: f5 idm pot fepa
ri ab alije.circa qd duo facit:q: { facit qo ocm clt.i
ondit fifccc DC fcnfu tact rcfpectu alio;:fcnfuu:fic oe
uegetatiuo refpectuf^itiui z itelliui:z fin locii mjotf.
ui.na fic ff us tact pot fepari ab alys ffiibz no ep:fic
ucgctatiuii in moitalib pot fepari ab alys:z no cp.i*
ibi[_
ial aii r. Joicit g 37 fepari au t eil poM 5 .f.uegeta
tiuii ab alysralia aiit in mo:talib ipo'* eil fepari ab 15
i.a uegeratiuo.37 aiit uegetatiuii poifit fepari ab alys.
manifcilii e at in bis q uegctanf.i.i uegctabilib z pia
tis:i ipfic eni neq5 vna alia poaie ieil pter uegetatm fs
ip5 qde igr viuc ieil oib viiietib; pp 15 f>n'".f.pp aias
ucgetatiua.na aia uegetatiua eil pn^^q viuif.CDinota
dii aiit
ait in rcb moitalibn6 fepari alia a uegetaif
iio pfiuado fe a cozpibfupccleitib que fi fint aiata no
bnt tn De potetija aie nifi iteUiiiii z Dcfideratiuii.non
aiit bnt uegetatiua z feiifitiuam:ut vult ?in iimc^
ta fup illo ca.mouet aiit.itelligetic eni motrices oz^
biii:z fi bnt vtiite itcUiiia z oefideratiuaino tn biit po
taia fenfitiua z uegctatiua.Ginotadii 37 fi in oibiis
inozralib uegetatiuii no fepaf ab alys:op3 in oibtar
lib viiietibeireaia5 uegctatiua.z per piis in oib bi*

aiaeil^ncipiii viucdi. f Deinde

cum Dicit.

C73ialautpprenfu3pmu:r mq^ que no


moucmr ncc^ mumria loeurbfuia aurem
feiifurn aialia Dicimuo -r

no viuere

folu3:

videnf auf -r bi^ multa elTe aialiu: mancii


tia aut eu fint namra:bi^rolum reufu 3 .
ITOudit filr ec octaau rcfpectu alio?. fcnfuii oe uege.
tatiuo rcfpcctu alio:?.c{rcaqd duo fac.qz ^ait37 aial
eil atal ppjactii.i oiidit fenfii tact pofle fepari ab ait
is:z no cp.ibiL Sefitiini aii t. jDicit g : 37 atal aute cil
aialpp fcnfu ^mii.i.pptactii:znaq5 que 116 mouetur
neq5 funt mutatia fim lociiibiitia aiit lenfii tactaialia
ee Dicimz no viuc folii.il^dit aiit 37 multa oe niio aia
liii

vfir ee i;i cu

fiiit

r.ianetia na.i.iiatV folii

bm

i/

2Liber !::7ecndue
ftnfu.f.taa^4|pinotadiI
q: fiifficit ad 15 <p fit aial

Dief aial pp tactu

^ Ipeat ffium tact

t>fitia

cni

no ofir ec viuetia ttn:f5 oilr alia.f o.c.o.


incft oib*^ : fic aure
Scfuu ailf tact^

t>uc folli ffiu5

tA7

pmo

ue^eranuu p6t fepari a ractur-r ab oi k\\^


fu:fic c tactue ab alijsfcnfibua*

COndit f^u5 tact fepari ab altjo.o.q) oc niio fenfuil fl


U ffiu9 g icft oiV atalibcfi tact^;qtfic uegetatiuuj
pot fepari a tactu:c aboifenfu.fic'! tact^abaltje fenfi
b^ fepari pot.fife e(t eni oe uegetatiuo refpectu omniu
aliop-r x)c tactu refpectu oiU5 fenfuu.ClIloradii aiit
fic uegetattuu refiuaf i oiV
fic ee recolligeda vba pbi

balv6;zaUaiiopnt fepariabipo;ficffiu0 tact^refer


uaf in oi aiali:^ alij ffitie no pnt fepari ab eo:opj q; fic
aia qefi f)n'"ta^edf efi ^n^^fenticdi fim oes aliooffiuo
aia fic e ^n^^viuedi fic fit ^n*" ofu j alio^ u t
fic et 05
fit ^n"fentiediitelligedi:T fini locii mouedi.pD.c.o

<T UcQcmim aut Didm*^ pte

aic qua 'z

uegetabilia pridpatraialia aut oia vur


.18

gedi fenfu bima^CTO^zoprcr qua at ca5


utruc]^ bo:p a acddit poftcri^^Diccin^muc

autintM Dictu fu

folurq^eftaia

boru5q

Dicr^ Tiint pndpiu:^ bi9 Detcnniata cll uc

getatmo.ietirmuontcUcctiuo:-! motu.
(T6cludit eje oictio aiaj ee ^n''oiU5 illop .0.^ uegeta^
tiuii aiitriicim^^pte pot^tialc fine potetia b^aic q ue^
getatiua pticipat r fup.potetia taaiuaeeoicimper
qua oia aialta vnr ee bntia tlgcdifenfti.f3 pp quaca5

umlq5 bo^ accidit w potetia uegetattua iefi oib^viue


tib: p6t fepari ab alijo ndep.-r potetia tactiuaieft
oib aialib t pot fepari ab alge ffiib ^ no ep.qre.f.b

firfunrtno erit qblibet eop aia:f5 pfaie.tota

g DifFicul

iaecflqu6bipre0potmalecaie(intfirzauo oifiiu/
guunf. DUO g facinqz ^ondir qi!ofunrfir.iqud Difti
gumif ibiLn'oncat 01 alte. Jcirca ^"duo fadnqz fi
ptinuat fe ad oicWa.Tejcequif oc iteto ibiLSic enim
in pia tie. jDicit g gi oe gbufda aii t bo?J.i.bfll^ poten tia no efi Difficile vide quo funt fil z quo Diftiguunf.
qda at Dubitatione bnt.na in uegetabilibz fnbilib
eo
talia magi$ nob fut nota no e Difficile vide quo
talia fe bnnfed Dubiii cft oe rone z itellb.rDeide.c.D.

CU 0ic cni i platia (|da Diuifa viin-r viucno


fepata ab iuicc tac^ ejente i bis aia: actu q/
de vna i vnaqc^ plata:potetia aut plib^.
fTT ^Jtcqf De it do.circa q5 tr fa facinqz fi oftedit facile
ce B vide in uegctabiUbz platie.z^occTat 15 et ec facv
Ic in fTfiibiliburinaiaUb.jait Difficultati bt^ ciYca i
telfm z pfpectfua potctia.zibiL^ic videm^.J;* ibi
LDeitciruaiit.JDicitgfacileciB vide in aligbfic
appet in pla'tie z in uegetabiltb . qda eni uegetabilta
Dfutfa z fepata ab iuice videnf z vtudia et ta<^ ejulre
in bie vnagde aia actu.tn utraq3 plata.i.in utraqj pte
plarai^ plibaiit tn potetia. GT inotadil ailt potentia^
aie uegetatiue ee augmetatiuu nutritiuil z gnatiuum:
qrc fi piata oiuifa in qliber pte ei B oia refiuari pnr:p5
bipotetiae in platie no effeoiuifae loco z ffio:ira q;
in vna pte piare fit nutrimetu:in alia vo augmetatiuu
imopeqlibetnutrifz au^mctaf.Cinon^^qj cilaia
piate cjctedaf fim ejetefione ei;qt fozma malie epttdif
ejetefioe mae:mdiu planta cfi ptinua tadiu efi vna aia
in tota piata:fed Diuifa piata ptee piatae pnt iteril ra
dicari in terra z vtue:z in qliber eas refiuabif aiaiqre
aia in piata efi vna in actuifed fiint multe in potetia:
qz per Diuifionc plurificari prinfOcinde cum oieft.

CT Sic videm^': circa aliae D:ias aie accidc


ut i lEntbomie Dccirie:ctcni fenfu utrac^
ptiu b? z motu fi3 locu:fi at ffiu5 i fatafia
i appetiturubi qde eni ff us e:T trillitia *r Ic

ptigat oicem'pofteri circa fine tertij b.niic aut foluj


aia e fm"* oiu3 bojj q Dicta futt-z ert
intatii oictii fit
^n"* uegetadi fentiedi -z itelligedi z fim locii inouen^
di:z bi^aia efi Deteriatad.Difiincta pie.i.in reb^aiatis
uegetatiuo ffiitiuo itelKuo z niotiuo fim locii.CDino/
tadu aut q; ait aiam i reb aiatie ee Difiicta p 15 qtuot:
q: aiata repiunf i qdru^' gdu ut fupfoiffufi^oijcimuo.

titia e:ubi dt bec fut ec necitate ofidcriu e*


Cr fOndit 15 ee facile vide iii ffiibilib.D.$ videm acci

2CruautvnuqDC^bo^2cftaia:aut

de.z circa aliae oiiae aie ut in entbomie oecifie.i.ut i


aialtb que oecifa viuur cuiufmodi filc aialia anulofa

c.\9

p6 aic^r fi parutru qdc ficut fit fepa


bilia rone foluraut in loco.

Cltbofii^ p5e Dicit aiaj oiftigui p bae potetia9.v3 P ue^


getatiiui ffiitiuii itdliuu z fim locii motiuu z ondit ea
ce bn"^ viuedi fentiedi itelligedi z fim locii mouendi.
nucinpteillainqritquopotetiebe copanfad aiam.
circa qo duo facinqz pcirca 15 mouet qonce qfda . z
c^equif De q6nibill(0.ibiLC)egbufda aiit bor. jDi^
cit g g> queri p5t ut:p. au t viuTqbqj bo3:.i.vnaqq3 pap
potaia:p eft aia aut eft pe potetialie aierz fi efl pe.ut js
fic fit pe ut vna bap potetia^ fit fepabilie ab alia rone
folii.i.Diffdneraut
aiit q>

^fictatee

fepabilie loco.t.fbo.Cirioradil
acciitta qda fiit oillicta ab iiiicc ro^
fit

ne z oiffone z etntiarmio tii fbo z locotut fi in eodem


pomo z in cade pie;z in code loco uf Ibo eent coloi z
fapoz:adbnc ifta ouo Differiit eentialr : fed no Differiit
iubiecto z loco.pDeindc cum Dfcit.

C jc Qburda ^ut bo;z no

cfi oifticilc

vide

rerqueda aut Dubitationem habent.


C/6)LeQf Dc qonib pdictie. (T 3d cui cui*'" fcicdii 3)
folutaqdne 1 foluif p*.na fi bii fciuermi quo Difiiii'
guimfz quofepanf ab iuic^uegetatiuii ffiitiuii z cete
ra taliatappcbit ut:{5 qblibct eop fit aia uf pe aie.nam

oi i eode5 no ptigat fil ce plee aiae nifi ubi pte oc iftio

fi

eteni in talib^utraq; ptiu Dccifa;: bet fcnfil z motii fij


iocii.fi aiit fenfii b t z fantafia z bnt appctitii : qz ubi
efi ffiiij ibi cfi trifiitia.i.Doloz

nedtate z
fie

z letitia.ubi aiit B

uegetabflee no

fiit

fic

z
z fi5 locii motiuu no funt

oiuife loco

tiuii cjctimatiuii appetitiuu

fiit eje

in platie poten
fbo fic in aialijbffii

ocfideriii cfi.i.appetit.g

Diuifa loco z fBo:qz Dccifo aiali in qualibet parte eiue


bec oia referuari polTunr.
fozrealig6:utriil5fitue;:q Dcci^

foafaliinqlibcrpre eiue refiuari


pofiitcprimatio ulfantafia.z vz q;no:qz bi^vrutee ut
ait6mcratoz fupj" b b"! in capirerqrcDcterifii
nat ftbi fpale ozgami:n6 g refiuanf i qlibet pte cozpif.
qz ut ait 6mdDuple^ efi faiitafia.qdl DCter
minata z pfectarz qda qfi ideteriata z ipfecta.DCtcria
ra aut z pfecra di illa qn abfcntfb ffiibilib pnt adefie
fantafie z imagiatioee.vn 6metatoz ait qz in eij que
funt pfecta iueiiiunf talia in abfentia fcnfarop.qucdi
aiit efi imagiarioz fanralia ipfccta ut illa q femp cfi c5
iiictafcnfuiznibtlimagiaf nifilitaligdaau inoiice
fcnfii.fi*imagiario ppfuipfectfoncDcreriat fibi fpale
qciiq5 pte
ozganii.z*vo fcgf oc3 pte ffiibilezz bet ee

CDimi

fit

ffiiie.ua cii ptee ffiibilee Doleat

fi

piiiganf alicui

pu

gitiuo ulalicui Difcoueiiietcz Dclcctcnf fipiiingiitiir


puenidi:op3 fim biic motii factii a fenfu aial tmagiari
dd
^'gi
i

jc.

e anima
^

triftabflietur imagiari
fugi cu Dolcr ad piitia
^fecutioiic cu odcctaf ad pnrta ff ibUm.-r p b P3 folb
ad objtqi aliq fatafia cctcr iat fibi oigamiraliq vo no.
foztc cubitaret aliQ6:q:v: udlc^
IWi? ^nilocumotiuunofcpef afi^itio;pV
aialib (inpfcctid
riu ail t b^ondebaf e.ctcebaf CIU5
renrutute ierat fi^itiuu qb no ierat ^m locii mottuu).

7^\trViW^

CETDbs ^ Dupleje eft mor^m locu vnuejjgreflfiuus.z


b uocopetitaialiboib.aUvo otlatatioio z pftrictio
niazz b copetit aialib q3tucuq3 ipfectio.na3 aialiaeje
q fentiut cii pilgunf z feiuitlt triHabile retrabuiit fe:z
mouenf motu pilrictoietcu vo fentiut Ddecrabiteam
pliat fe z mouenf motu Dilatatioio.l?ccg qtuo: funri
fepabiUa loco z fbo.v3 f^ue imagiatio ipfecta appetii
rue z mot^^m locu.naaialia llati ciT fentiut Dolorem
uf Delectatione imaginanf z appetiit fuge Dolore z
fequi Deleaatione.z p piie monenf aliq motu ad ^fe
quedtl dlectabile z ad (ugiedii noduu. C)ein cii Dic

C^itcllecmat^plpccnua pot^a mbil


adhuc maifeftu cft:l3 v: geu^ alre^ aic ec:
'i hoc folu prige rcpari:fic ppetuu a cozru

nf^dique aut ptea aic mamfcftu


no fcpabilcarfiaitqda oicur.
cfl cx bia
OSitDUbiUee Deintelfu quo fe beat ad potdiae altae.
Dicit g $ De itellU z pfpcctiua potentia nibil e(i plene
pribili.

adbuc manifelfu quo fe beat ad potdiae aliae: f3 vzl5


ee alte;:genue potetia^.z 15 folti genue potdia^ fiue
b^^fola potetia v: ?tigc fepari ab alqe.i.a uegetatiuo z
f^itiuoficppetuuacozruptibili:relique aiitptee pote
tialee aie manifedu eHe;r bie que oicta funt cp no fiic
ftc fepabilee ftc Dicut qda.i.fic Dijeeni t platonici.H^la

toeni uolebat^pcupifcibilie ed in co:de:nutritiua i


epate;fed ut p 3 ejcDictie appetit z peupifeibilie feqf
i)cm pte fif ibile z no epar tm: c^: ubicuq3 eft (Pus ibi eft
fantafia z appetit. Cinotadu aut
itelle e(! alteruj
genue potetia^ aie:qi efl potdia 116 ozganica : pp qo
folaipa eft fepataaccipiedofepatione^mt aliqd non
eft ozgano affirii zpiuctu.cetere aiit potetie ffibilee;
q: funt pfectioree ozgano;^ no funt fepabilee ut opina
baf plato:ncc etia fu nt lic fepabilee
pollint ee abfq5

oigano coiporali.fDeinde cum Dicit.

CT iRone df ^ alte manifcllu cft .

cni

ce 'Z opiario alte^z.fiqde -z fenrire ab ipo 'i


opiari.ruv aut -z alio:{z vnuqbq3 q oca fuf.
CJOnditquobe potdie funtDifticte.circa qo duo facit
qt^onditqu6funtoifticte roiie.i quo oiftiguutur
ioo z loco ibiL 1Q6 aiit qbiifda. Joicit g rone at be
potdie fint altere z Difticte inanifeftii eft.na ff itiuo z
opinatiuo eft alte;z ee.ualtera oiffo z altera ro.fi qdc5
fentire fit alte^z ab ipo opinari.filr z vmiq:&q5 alioru5
que Dicta funt.i.vnaquecg aliau potdiap oe qb Dijei

mue Differt ab alia fup.fi actei^ Differt ab actu alteri


CDlllotadu aiit
potdie Diftiguunf p actfic actper
oDa:qre fi fentire z opiari:z alq act alia;z potdiaru5
Differfft ab iuicc op5 fenfitiuu z opinattuii z potdiae

aliae

ab luice Differre. CL~motidu etia

be potentie

^tucuq5 fundenf in eode ozgano z ine6de5fbo Diffe^


eentiarr z fozmafr ; cum ergo r6 z Diffinitio fm
rut
maf a fozma:nd Dicunf be potetie loco z ibo Diftigui:
fed Diffinitione z ratione.fDeinde cum Dfcit.
CT 10 b a t qbufda aialiu ora ifut bec : qbuP
da ^0 qda bo?:altcri 5 at vnu folu Jl^oc
at fac D2ia aialiu.pp qua at C 45 fit factu in
polleri'^ itcdeduseft.Silraut-z arca ffiiia

acdditralia qdc bnt cc5.*alia^o qfda:qda

^0 vnu niadme ncedTarium factum.


(TlOudit quo bc potdie Differiit ibo z loco.D.qt aiit qbufda aialiu ifuut oia b.i.oee bi potdie ; qbufda vo
ifunt qda bo^:.i.alique
potdia?^ . alterie aut icft
viui folu.z ibdit
l) efi qo facit o:ia aialiu3:z
fup^
pledii eft <p 15 cft qt> facit D:ia iter oia aiata z inter b*

potdiae.nafim aliq aiato^z uelaliq aialiu bnt jotee


utpaucioree oe Ir^potdije fiefunt magie utmiirpfe
cta:fed pp qua ca'm bocfitpfectu 3) be potdie ficDifti
guunf z loco z ibo: qz alique repiunf in vno fbo z in
vno aiato que no repiunf in alio pofteri eft itededu3:
qz circa fi ne libzi b Diceftaddit at g> id qb accidit cir
ca oee bf* potentiae:filV aut accidit z circa fenfue:qz
alia qde aialia bnt oee ffiue.alia vo bnt ^fda.i. aliqe:
fed qda aialia bnt vntl folij majrie nedum ut taaum.
CTinotadu d ^:e plee ut paucior ee oe potdqe af/

(ignatie facit D:ia in ipfie aialib z ulr in oibaiatie z


<t in ipfie potdije.na fim 31 aliq aialiu utaliq aiatop
bnt plee uel paudoree oe illie potdqe:fic funt magis
uel minue ptecta.vn piata que bd vnti foliI:ut uegeta

tiuu impfectioz eft oibus . IT TRur fue boc facit Dzia in


ipfie potdije:qz fi alique potdiaip repiunf in alicf aia
to z alique in alio ptigit potdiae illae Differre non fo
Ium rone z Diffinitione: fed etiam loco z fubiecto.
foztealiqe:utru potdie aie Dfffe.
v*- rat rone folu:ueld loco z fubo.
gj ba^z potdiap qda funt pticularee ut vifuj
audit guftue z odorat.queda vo funt qfi ulee Diffu^
fe p totii cozp ut uegetatiuu tactiuu imagiatiuu appe
titiuii z fim locii motimi.fi g fit qo no oe potdiie Dif.
fufie p totii cozp: fed oe oeter minatibfibi fpale ozga
mi planu eft talee potdiae no folu Differre rone: f3
loco z ibo:ut vifus fic eft in oculo cp no in linguatz gu
ftue fic in ligua
no in oculo.fed it loqmur De poten^
die Diffiifie p totii cozpue.fic Dicii t qda.31 in Diuerfie
Diftiguunf loco z fbo:fed 110 in eod^ ut uegetatiuu X3 U
ftiguif a ffiitiuoin Diuerfie:eo 3) fenfitiuu repif in aia^
li.uegetatiuu vo repif in piata in qua no reptf aliquie
fenfue.Dice tn poffum 37 que Diftinguunf in Diuerfie
aiatie loco z (bo Diftiguunf
in eodc3 aiali.na fic ue^
geratiuu z augmdatiuti repiunf in piata in qua non
repif ffiuetfic in eode aiali repiunf alique ptee que vu
uiit z augmdanf:z tii no fentiut ut offa z aliq nerui.
z caro ipa no eft illud in ^ tam^ in (bo fundaf ffiue
tact:fed eft meditl in tali fenfu ut ifra Dicef . ozganu3

(CDim

vo tacteft qda neruue Difflifue p totii cozpue bne in


fe multoe ramufculoe.ut g fit ad vnu Dice quecilip pq
tdie Diftiguunf loco z (bo in Diuerfie aiatie.Diftigini
in eoddlMa ficut repif aial qb non videt nec au
tur
dit:fentit tn fim fenfu taa:ita repif aliq pe cozpiein
qua refiuaf ffiue taa:ubi nec refiuaf auditnec vifus.
z fic piate viuiit z no fendunfic i eode aiali ^tuctJqj
pfecto iuenif aliq pecozpie q nutrif zaugmdaf:z tn
nofentit.fempaiizineodczin oiufie^ora fepanfa
pofteriorib^no ep.ut fic in oiufis aiatie repif vita fine
fenfu:no ffiue fine vita.fic in eode aiali repiunf ptee ^
viuilt z n6 fentiiinnuUe tn ptee fut q fentiat z no vu
iiat.fim 15 gDi ia ba?^ potdiarii ^ut accipieda eft rone
folli ufeda loco z (bo iueftigari poterit per ia Dida.

ti'i

^oni4 aut quo viuintuo -r fcnrim^


ouprr Dz.ricut quo rdmu 9 ,Dicimu 5
aut boc qdc rcia5:illD ataia3.utro-'

cni bo:;: oidmur fcirc.fifr gfanamur


alte:;: qdc fauitao cralio a t pte qdd cozpia

C13

aut 7 toto.bo:;: at feia qdc:7 fanitas (oia:

ZLiber
r

fp^ qda 7 ro:ut cict^liifccptmo;: B qdc

fderifici:illa?J^oranabili6.vidcfcin in pa^

nete 7 Difporuo acriuo:^ lelTc actu 9 ,


Cll^oft(gpl560ocu(tfumc4>piia oiffone vn(ufcumfq5
aie^m Diofaopa vite t Amoturae potenaer-r copaiiit
ad pfe^
ipae po ad ipa5 aiatnan pte ifta vult oude
otffdni fpali fupaddaf pdea Diffa
cta oiffonc aie;
<oi0.Cr3acurcui^'"_fdedu9?ut.taj^ebafotff6iie6
fpalee Dade oe aia fiit qtuot f qtuoz gdu6 aiatoir ut
aiaeil(}v(uifmtuadplata6:q fentif^ruad aialiafp
fectartj fit mor Pin locii ^tii ad pfecta.-r 4 oiffo fpa^
itellr ^tu ad aia3 Ipuana: f5 ai aia
aia eft 4
lie cft
fit foza cotpiezoj iu oiflfdne ei^facc mdione oc coipe,
oiffo 0 illa co:pi0.f.$ aia eft act^coipie d fpa'le metio
nc facit oe coipe addeda eft iftfg Diffdnib^ fpalibus ut
copleti bcaf oiffd aie.CDiffinicda eft g fic aia:
eft

act^coipie

4 ^viuif:uleft actcoipis 4^fentif.T fic

cuilibet oiffoiii fpali fupaddeda eft illa oifto cois.pBj

in oecenuinado oe aia 05 fpale metio^


nc fec^oe coipe: t i ondedo gj oiffonib fpalibfupad
dMaeft Diffo coio que facit fpal^ inetione oe coipc.f a
facinqi ^^bat aia5 ce actii 'i foima coipi6.iejc 15 on
dit $ in oeterininado oe aia 05 fpale maione faeS oe
coipe.jcjcl;i0 q oijreratpcluditqlroiffinieda fit aia.
aibiLtppl5 bn.Jj^ibiLA Qde igf.Jcirca
ouo

^ iu oftdedo

facit

Pm ^ Duprr 4>bat itdu.iibiL 2:riprr eni3 oca. J

/ijJbado aiitaia3ee foima itedit tale rone : viuimus


entitn^a:

fanamurr ulVocjaaione facim^ncipalrp

oima:e;c pnti p ma5:f5 aia eft q ^viuim 'z fentim:r


iliaa actidesfacim ,0 aia eft foza z no ma.^n bacaiit

fone fic|>cedit:qi ^ponit maiore.2minore.j pnc3.


2*ibiL3iaatl5.J; ibiLiQuarcro qda5.Jponit
maiore.v3
age pncipalr eft a foza etpntia ma.of/
CC0 31 q?n q viuim^-r q fentim oi oupFr fic t 4 frtm^
oicimaiit 15 p qo fcim ee qde fciam illd aut ee aiam.
itro<5 eni bop ta fcia
aia oicimur fcire.filr aut z 4
fanamur eft ouplVzqi alit> qdt eft fanita^zalid aut eft 4
oicitn fanari:tanq3 pte qda coipn aut ta 43 7 toto coi^
pore.bo^aiitqb fanamur fcimfcia qde -r fanitat fe
p fic foia fpc0 qda: 7 fic ro *z ut aa fufceptiuoru3
a qb fup.^t ^ncfpafr egredif agc: (15 dit quo fcia z

fanitao fut actT foza fufceptio^t.oiceo q> l?ec qdc5.f.


fcia e aa^z foza fcidifici.i.aie fcidifice:illa vo.f.fani/
taa eft act7 foza coipis fanabilis.ej boc aut vult bze
op3 ad ipm agere ut ad ipm fcire uel ad ipm viuere
aliqd coopari ibm.na ut fubdit.in patiete enim z oif.
pofito videnf actiuop inefteactus.na femp^piia foi

marequirit^piia z oifpofitam materiam.


foitealiqs:qu6 age a foza ca (5 o
f56ncipalVafozautfcirez:?fide.
rare fcfa3 eft a fcia z ab aia:f3 ^ncipafr a fcia z aa fa
^
natiois eft a fanitate q eft foza coipis 7
ab ipo coi
pore:f3 ^ndpalieft a fanitate.CD 5
oe qt> agit:
agit ut
in actu: z qi ^ncipafr act^oz oe foza : io age
^ncipafr eft a foza.mS a Jt fi eft in actu 15 eft inq3tu3 eft
piilcta foze:qre fi ma eft r6 agedi 15 eft et pnti initum
eft in adu p foima.^ ailt ipa ma fit ali4 uid rd agedi:

d
m^

z eoi^o ^

act actiuo^i fut in patide z oifpofito:


^pa foza no
ee nifi in ppa ma:fic ma

P3 .qi eoipo

bd

piia reqrit ut fit i15 ppa fozatfic op3 ipas ma3 falte; et
pnti ee rone z cam z oio act z 010 actiois q egredif a
foza.io pb3 in uoledo ofidd 37 age ^ndpafr erat a foi
ma oitit foza erat actz r6 fufccptiui.uolcdo aut
barc g; ad ip5 agS aliqd faciebat ma z f^5:oitit 37 act
actiuoji funt in patide z oifpofito ufm idc cft:op3

piia foima

ieftc

^piie materie.rDeide cum

oicit.

CTSiaautB q viuimue:-? fcnrirn\*'r mouc

^ecudue

nuin-r ifclrim^p.i0uarc ro uriq3 qda erit

7 fpc0:fcd no ut ind 7 iit fubicctunu


Cllbofita inaiori.yj <p age pncipalr z
eft a foima po
nit miorc z ifert pne oiccs 37 aia aiit eft 15
f>nci
q
palr vniim^z feiumi mouemur zitclligim^.qrcerit
utiqj ipa aia fic

qda ro z fpes z no ut m 5 z lb3.(Dino

tadii at 37 aia eft

q {viuim^fentim^z
itellim^z moue
tnur:qi viuc ^ut noiat opa vite z
opa ffiitiua z alia
qcuq5 opa opaf aia mcdi 3 tibaliqbpotdqs:ita 37 aia
rcfpectu illo?: ope? fe bd fic ^Jn^^^ncipale z ^"!pote
tie vo fic ^n"* imediatu z ^tiinu*
f 2^eide cu oicit.

CT Znplr cni oicra fubrtdtia fic oi]cim^:qru


bccqdep rpeeiillud aut mdraliud aute ck
utrifq5 :bo:^ aut ma qde potto:fpc9 aut
actu 0 .*poftca ex utrife^ aiatu no cozp^ eft
actue aic:fcd ipfa co:pori9 cuiufdam.
CrSdducit fcia5 rone 37 aia fitactz fozaoices.gificut
eni oitim^triplet eft oicta fbazqni 5 qde eft fpestillud
vo mazaliud aii t eft et utrifqj c6pofitu.bo;i aiit trium

ma eft ^de po* fpeo au t eft act poftea cj utrift^ eft ipj
aiatii.g ma z coipus funt ptes aiati.05 g altep bo?i ec
foima z actu

alteri: fcd

coipus no eft act aie: fed op|

37 ipa aia fit act ipfi coipis.aia 4 erit actuo z foima.


tC inotadii aut nun^et ouobfit uere vnum nifi
vnii illo:p fe beat ut act.alib vo ut po : qre fi et aia z
coipe fit aiatu.op3 vnu ee aaiT refocctu altcri:f3 coi
pus no eft act aie erit g aia act ci^fDeide ciI oidt.

CT/tppB bn opinanf qb^ vidcfmec^ fmc


co:pc ee;neq^ co:p^aliqb aia.cozpue qde
eni no eft:co:pi6 aut aliqd eft./Et pp boc t
coipe br^M no fic pores ad coip^aptabdt
qli:*! ueix cu
videat
accipcqDlibctptigee.fic
no
aut fit
7 fiin ronc^niufcuiufc^ cni act^in potc^
tia exnn6i7 in .ppa ma apt^nat^cft fieri.

ipa 5 .*nibil oilTinientee in qi-i

CiOnfoaia5ecactu zfoimacoipis.aitetl5 37in octer

minado oe aia op3 fpale mdione facd oe coipe.z tunc


pcludedu eft 37 oiftdni fpali fupaddeda eft oifto cois q
fpale mdione facit oe coipe.oicit g.z pp 15 fup.37 aia
eft actz foza coipis:bn opinanf qbvz neqj aiam ee fi
ne cozpe:neq3 ee aliqd cozpuszcozpus qde enim no eft
aiazeft tn aia aliqd coipiszqi eft foza z act ei : z pp 15
aia eft in coipe z in coipe bi^f.apto z oifpofito.zideo
no eft adaptada quecuq3aia ad qdcuq3 cozp:fic qda
coip:nibil'tn oii^inietes in 4 ^ qli coipe op5ee aian^
z uererepbcfibiles erancii no videaf aia accipe idiffe
rder qdlibet coip ptiges.fic aut fit z fiin rone fi ^pif
coipadaptef ^^eaie.na act vniufcuiufq5 in po*
etntis in ma oifpofita z^^a aptnat eft fieri. ClUo

um

tadii aiit 37 foza ut foza eft femp eft in ma.37 fi ptingat


aia3 fepari a coipe ^diu manet fepata no eft foza mac

qind infoimat ipam rnateria.iTmotadu d 37 antiq


octerminites oe aia z nibil oiffinides oe fufeeptibili
fucrutpTtbagoriciqui fabulofe loquentes oicebant
qualibet aia3 igredi qdlibct cozpus. f Deide cii oicit

qde igif act^ eft qdd ro ponif baben


tie efle buiufmodi materiam cx bie.

<rocludit et Dictis qlitcr oiffinieda fit aia.D.q7_ qdem


Igif aia eft act^qda z ropotdiavita bntis z ea ec bi
actii 4'f*(>vimf fcntif itelligif z fitmotfimlocii:ina
nifeftii eft et bfo.i*ct ^ictis.ct bitis eni in vbis pl 3 i_ac
cipieda eft oiffd aie coplecteo ta oiffdnc j^piia 33 edes
dd
itgi
4

jr.

anima
(Diriotadu aiit q; addMo Diffoiie aic cocj Diffoni fpa^
viia otffo que cfl tora Demfatio pone Differeo . na

li fic

oiffinitio coie ut otidebaf fupzarpcludi l?abet per

finitione fpalem.vn 7 bunc modum tenuit pbue iii le


aia elt id quo ^mo viuim
ctione prciiti.na per l?oc

lentimuoiutclligimue ^:fimloeu mouemurre^ gbue


accipi pnt fpaleo oiffonee aicpclufit afam efle fpem -r
actu co:pi0 que eft coie oiffo ipfi;qre ut in pcedetib
tagebaf: lectio pfeneDuprrptinuari potad pcedetia.
^ut pbs per oiffJnes fpalee uelit pcludc oiffoiie coe5
na per l?oc qj aia efl quo ^mo vtuimuo ic.cocludif q>
fitfotma z actuo coipie.ni oiflFo fpalie pclude babet
Dtffdnem coem.ipot itroductljlra.utuelirpbua^
t>iffoni fpali fupaddeda fit oiffo coiezfed be oue conti
nuatioeeqfi in ide tediitrqi fi vna oiffonupcludif per
aUa:op5 ad pfecta oiffone buda utraq3 oiffdne cobina
re.na ille pfecte Diffinit qui vna oilTonem pflat cp oua
bu 6 Diffdnib.quaru 5 vua cfi oemfatiouie ^ncipiunu
aUavoefi Demrationiepclufio.potena z j^mo conti
nuari ficrg? pbs in incipio bui febi inuefiigabit Diffd
nem aie coem que, efl oemfationis pdb . in lectioe aut
beflernaibiLqtn aiJtejr incertis. JinuclUgauit Diffini
tionee aie fpalee z ^piias que funt oemoiifirationie
p:(ncipitl:fn lectione aut pfenti que icipit ibi: qtn aut
quo fmu viuimuG.Docet addere Diffinitiones fpales
Diffinitioni coi.z per piis inueftigat Diffinitionem aie
que eft tota oemonfiratio pofitfone Differens.

auf aicqueoictc fut alije


gdeifmitoca:alija ?v^o gueda ba;:
vua lola . 'l^ofcnrias
glnifda

:^>ODidmu9:uc5Cfariuu:appct(fiuij;renri^

Pm

riuumrmotiiiij
locu:-: inrcUectiuu5
ClI^oflq3 pbs 0 fu(tD(fT6 ne 5 coem oiaie:z Docuit^m
oiuerfa opa vitc.z fim Diuerfas potdias accipeppiias
:>iffone 6 cuiuflibet aie.Jn pte iffa eu iiat potdias ipfi
ak:z oudir quo fe but b potdie ad inuice:cjc qua on
fione clari^appet quo fiimeda efl oiffo aie ta cois
ct
^pzia.triagfacinqtp^aitqjnooes potdie ifuntoi-'
bus aiatfs z eniiat potdias ipfiaie.zoudit quo pote
rie fe bnt ad inuicdj ex bfs que oijrerat oeclarat quo
accipienda efl cois Diffd aie z quo ^p:ia. 2 ibiL^nefl
aut plantis.j^ibiLntauifeflu igif.JDicit g qjpoten^
riap aut aie que oicre funt alysqdc ifuntoes utboi^
busralijs vo qda ba;: ut aialib^ alijs:gbufda 3 vo vua
fola ut pla'ti0.cniiat aiit bi potetias cices.porentias
aut Dicimus ucgeratfuil fenfitiuu appetitiuu fim locil

motiuuz

ifcllectiuu.Cinota'duaurneccffitare buP
caplY et: bocpfurge.na cuj fupza oipit circa fj3 am aia3
fumcda 6 eeqtuoiDiffdue 6 fpales:qua:|j pma copetit
plantis.2aialibus impfectis.} pfcctis.4bomibuy.
Dubitaret fozte aliqs:cu5 fiiit qnque potdie aie.fp ta
les Diffdnes fpales oeberd ee quque.g pncipalis inte
tfo pbi in boc capfo efi ondf q; appetitiuu no pftituit
Dfuerfujgradii aiato?:;fedalieoiuerfu 30Tadu aiato?^
?fiifuut:qrel 5 fintqnquepoteticqtuoitn funt gdus
aiatopzz fim eos fumunf qtuoz Dfffdnes fpales. fnde
efl qj poft Diflictione bap potdia:;: z bo^s graduti oe^
clarat quo fumeda efl oiffinitio aie cois zciuo ^pzia.
na z fi talia fupius tacta funt:tn per ea que pic traden
tur manifeflius patcfient.f Deinde cum ofeit.

CTJncftuuf piarie uegetanuurfolu altcnu


aut boc*: fenruuiu/i aut fenruiuu 7 appe
rinuumr-r appcfimetiindem cuiinDcfidc
riur-r irai-r

iiolupraa funt

C Ondtr quo b'potdie

fe bnt ad iuice.circa qo ouo fa^


cinqzpmoouditqudfebeaiitad inuice uegetatiuu3

quo fe bnt ad potdias alias.f.f locum


fenfitiuu .
motiuiT z irellcctfuu.i* ibi L Quibufda at ad b iefl. J
irca ^mu3ouo facitzq: f>facit qb oenT efl. i^qbda
qb fuppofuerat mauifeflar ibi LSuimalia at oia.Joi
citgqztefl aut piatis uegetatiuu folu .alteris ailfaia^
tis:ut aialib' iefl b* potdia.f.ucgetatiuuz ffiitiuu.fi
aut i eis iefl ffiitiuu iefl z appetittuu.be g pordie fic fe
bntadiuuicdqzuegetatiuu potfepariaffiitiuozfs ffii^
tiuil nd fepaf abappetitiuo.addftautqdappellat ap/
petitiuu oiccs.q; appetitiuu qde eni funt ira oefideri'
lun z uoliitas.inilotandu aut q> appetit^Duple^cfl.
itellectiuus ut uoliitas.z fpitiuus.z 15 Diuidif in irafei
bile z peupifeibildoes g appetit funt trcs.v3 oefide.^

z uoluntas.alia
aut Ifa bd uoluptaszz tilc totil referedu efl ad appeti
tiuii ffiitiuuzqz oefideriii ira z uoluptas ut noiant paf
fides nd repiuuf nifi in appetitu ffiitiuo.utrii aiit repe
riaf uoluptas circa appetitu itellcctiuu3: z quo bet ce

riii flue pcupifcibilis.ira.i.irafcibilis

in tali appetitu noit piefentis efl fpeculationis.


fozte aliqs.utru piatis ifit appe^
tit^zvzipfic.naappetit^cflque
da icliiiatio feques fozma.fi g piatis iefl fozma que efl
aia.op3 fim fozma illa oare iclinatione aliqua qua uo
camus appetitu.
qi fic efl oe motuzita fuo hio
dloeappetitu.fic g videmus ouplice mottl.vnus qui
cfl ad vna ozia' ponis qui e mediate guitate z lenitate
z bic efl per nam aliculelcmdi,ali vo ad oem oziam
pdiiis;zbcflabaia.ficouple;teflappctit.vnfeques
fozma naldz bic efl appetit iialis fic oicimusqi lapi
des z grauia appetut ee oeozfu3.alitis efl appetitus fe
ques fozma appbda3.z,b oz eeaialis . piaris g iefi ap^
petit natis:nd aialiszqz card applpefione z cognirde
CDicamusg^ fic midaiaiata bntpfectiore fozma
ellattn qz p fozma illa iid cdpetit eis ali mota mo
tu eftopzfs mouenf p 1133 elti pduantis in fpfis.id non
logmur afr oe motu mijctop q5 cllor: fic z piate I5 ba
alia iaiata:tn qz fi5 fozma illa
beat pfcctiore fozma
nd bnt aliti modu appetedi q5aliaiaiata:eo qz cogni^
tide careat fic illa . io nd alV loquedum efl oe appetitu
plata^z qj oe appetitu taiatop.onr g piare nd bze appe
tittl:nd qz nd beant appetitu nalemzfed qz nd bnt alu
qua3 potdia aie appetitiua fupaddita appetitui nali.
fozte Dubitaret aligs.vnfequif bpu

CDbm

tiaqigb iefl ffiitiuij

iefl

zappetitnT

(DDi>m qj appetit ut fupza Dicebaf efl qda iclinatio


pus fozina.eo cui ipoqi alicui aliq fozma im^mie 05
fim fozma

illa

bic alique ozdine z aliqua icliuarione3

qua uocamus appetitu. ut coipo q; in grauibbd efle


fozma grauiszcp fozma illaicliuauf z ozdinanf adlo^
ciI oeozfusz appettir Dcozfus edfi g iclinatio z appeti
tus fic fcgf fozma ^ut in aligbrcpif aliz alimoduy
rcceptfdis fozmezrepif in ipfisaliz aliappetitplate
g z ulr oia inaiatazqz nd recipiiitfozma nifi mdlr tm:
no bnt nifi vnil appetitu ut appetitu nalcm fcqudem

fozma nalr impfTam.aialibvoingbrcpifcognitio


fenfitiuacdpetftouple^rmodusrcccptiois fozmc.alte
al
ranf eni fenfitiua maliter ficut alia cozpa nalia.z
teranf itdionalrzeo qi ffiitiua funt.na fenfus fufeepti
uus efl itdionis ffiibiliii z fufeipit fozma fine ma.
aialibcrgo repif Duplej: appetitdn ouplice modii re

ceptidis fozme.^ut eni recipiilt fozma malr rdne qua


funt cozpa nalia cdpetit eis appetit n.ilis:fcd ,put fu^
fcipiutfozma fiuc ma3 copetit eis appetit ffitiu qui

Diuidif tn ira zpcupifcdia.boibvo gbp ftellccrum


cdpetit peipe fozma cde5 ulr iefl nd folii appctitndlis

zfenfitiuusifeditellectiuus.QjCJicahmog triplices
ce fufeeptione fozezqz aliqfi fufeipif fozma cii ma z ciI
pditionib mae:z fic mutanf infenfibilia. aliqn vo fu^

fcipiffozmafinemateriarqxnonfufcipif rcalitcr; fed

2,iber
(nlct(onarr:no tn fufc(p(f (tne?d(t(omb* maqircct>
ptf ptCculariter l> nuc.t fic mutanf fenfue . fcnfua
ent X)z fufcipe fo:ma fine ma:qt nd rcctpttea rcarr:r3 1%
tatonarrzfufcipit ni ca cu pditioibmae:q: recipit ip^
fa5pticularirer c b z nuc.j moduc recepticie fo:me
c cii fufcipif penitimaliter.c talie e fufceptio itelle q
rinepditi6ibinae.pla'tie g z
ceterie coipib^iaiatio copetit folue vn modue recepticie foime.io Ipnt folii vnii appetitu ut nale:fed fefi

til.bumoi aut.i.fapo: 'z fi aliqd pfert ad alimetuB eft


qz fapoi eft vnii aliqo tagibiliii.oBa g tact p fe faciiTt

ad alinutu;f5 oBa alio?: fefiiii faciii t p accncifj refpcii


alinKtibeteepcupifcetiaigrefpciiftfibiliu tactbetef
fepcupifcetia i cui ieft tactieftpciipifcetia .37 aiit f
alimetii fumafpciipifcctiap5qz,efurice.i.faniee c fi-

recipitfonnafmema^

tis refpiciut alimetii

bilib^cdpetitouplexmoduefufceptidie.ioDuplice |?a
bct appetitu nalc z ff itiuti.i boib^ vo i qb^triplejc ino

P5 qz 1 efuriee dde c pciipifcetia cali z ficcuntie aiit eft


fridi c biiidt.Cindndii a Jt 37 cuicuqs ieft fefue tact
ieft fitie ul efuriee.cui vo ieft aliqb bop ieft appetit' r
pcupifcetiaalimeti.iirc cuiciiqs ieft fefue tacticft ap-

duf fufceptioij foze e.f.viinalij alfitftioalis ff ibilie.

q cft penit imalie ut jput fufciPit fozae itelligibilee


triplej: appetit^f.nalie fenfitiu^^ itcllectiu:cu g qIjiitia fenntiuu |?iit 'z appetitiuu.
rif .vn kq( B piitia
ici 05 3; qi bntib^fenfitiuu copetit

ali'

modue fufce-

ptidie foime

alye co:pibnalibcaretib fenfu;op5


aialibpter appetitu iiale fequete iiale foima cdpetat appetit renriu.fequce fozma appfcfam^m fen
aiate fu t nd oicunf bete
fu3:e;c 15 aiit p5 qre pla'tie

piate bnt aiaj nd cdpetit eie alige


modue fufeeptidie foime g noedpetat reb iaiatie.oi
noeni piate imutanf fiait altera iaiata.id fup appetitu nale no ipnt alique aliiT appetitil.itaq3 cil b nd logf
pBue oe appetitu nalCfed oeeo q efl pe potetialie aie
oicim piatae nd bere appetitu .fDeinde cum Dicit.
appetitil:q: ejreo

Glialia aut oia

bnt vnu fenfum tact'?:cui

aut fenfus ieft:buic 'z letiriai-r triftitia:': oul


ce 7 frifte;abu9 aut z cocupifcenria:Dde^
ctabiliecniin appctituebic.
CJOuta oijcerat bntia fefu5 bnt c appetitu. io B ^)bat
q6 Dijeerat:^: qi oia bntia fefu5 bnt tactiK^bat oib
gb^ieftfenfuetact^iell-rappetit^.pdt

aiit fic

foimari

ro,qbufcuq5 ieft fenfueieH tact^.gbufciiq^iell tactic(l


appetit.goia bntia fefum bnt appetitii.jpbat g 37 bntia tactil biit appetitiii-r q: gufte gda tact.id duo facit: cu ^ondit tp bntia tactii bnt appetitii.i gj bntia
guftu bntcappetitiiibiLSapoivout Delectamtii.J
dbnc
circa 6 "duo fac ^5 37 Duplr ^bat itetu.ijbiL
alimetii. Joic 37 aialia oia falte bnt vnii fenfii5 ut ta^

ctu.cui aut ieft fenfuj tact^buic 'z letitia 'z triftitia 'z dI
ce trifte iei pot.qbaut bec ifilt ieft 'z peupifeetiaiT p
pnj appetit:q: bec.f.pcupifcctia e appetiirei Delecta
bilie.Cindndii aiit g; felMlac t fi iugafxu ali4 Dif- cduenieti ut fi pugaf cii acu oolet.fi vo iilgaf puenicti
oelectaf:^ qi Delectatio -z Dolo: nd pdtee fine appetifenfue tactiefl appetit:qre uerii e qb
icebaf .V5 <p cui ieft fenfue eft appetit cii nulli ifit ali
qe fenfue nifi ifit ei fenfue tact.fC)cinde cum Dicit.
tu:cuictiq3

18

Secudue

ieft

IT 3ldbuc aut alimdi fenfu? bnt.tact^ eni 5


alimdi renfusrricda eni z buinidie z catis
z frigidie alunf oia viuctia.boy aut fefus
tact^:6 alio^ fcnfibiliu fnn accnsniibil cni
l

alimdu pfcrtfo^i^rnccB colozmcc^ odo

rat^:bumoi aut vnu aliqb c tagibiliu.iEfii


ric6 aut-r rin9:pcupifcctia z cfunc6:g[> ca^
lidir-r ricci:fiti9 aut frigidi z bumidi.
(D 3 dducit alia rdne oiidee 37 bntia fefuj tact Kit appe
titu.D.37 adbuc bntia fcfu3 tactbnt fenfii alimti:qi fc
fu5 tacre fenfue alimtti.ficcij cni 'z bdidie z calidis z
fridie alunf oia viuetia.bo^z aiit e fefue tact.g rcfpe-

aii tagibiliii fumif alimetii .alia vo fefibilia p acens fa


ciiit ad nutrimail.id ibdit 37 alio:{i fKibiliii #m accno
bct ee nutrimtii nec fonneq5 colot nec oddat.i.odot
q fiit oBa alio?: fefuu q;6cuq5 illo?: ntbil ?fcrt i alimc-

'z

pciipifcetia e

f-,

ipa:g7 aiitfic

fic

petitaliqsurpcupifcetia.(mnon'"et37e^cifdcnutri
mur 'Z fum;z qz fuine^ qtuoi eftie nutrifii ex mixtis
'Z cdpofitieer qtuoi eltie.vnu eni folii nd fuffic ad nu
tritione alicaiati:qre cii mixta ^5 37 b'fmt cata ul frl
gida buida ut ficea nutrimur catte biiidie fridie z ficcie.-z qz be fiit Dzie ta'gibiliu oz taa ee fefue alimtiiz:
Diie tagibiliii p fe faciiit ad aliinettiiDzie vo alio?: fefu
U3 faciiit p accne nd p fe.fi aiit fapoi qo i 0B5 gull fac

ad alimtii B e qi gufte gda tacrz^ guftabilc e q6da ta


gibile.fi aiit tactpfcc fefue altmeti cui ieft fefue tncti

appetitz pciipifcetia alimeti.nibil eni bct fefus taanifiDefidcretfTidaulcara ulbiiidauclficca:qre oc


tale nece eft bcre appetitu. rDeinde cum Dicit.

eft

C70 apo 2 ^outDdectamtubo:pc.C7 er ^


fificddu uut oe bie polleri^

tu Dictu

fit:ij>

aialib^

cftmuc aut ha

bfmb^ tactu z appert

tuo infu.^Dc fantafia aut imrnanifcftu.po


Jtcriiio autcrn intendendum eft*

Cr iQuia guft'e qda tactondit 37 biitia guftu bnt et apnd c qoda Dclcctametti bo?:.i.coru5
q appctiinp fame ul p fiti5. cui ieft fapoz ieft ei Delectatio:z:ppu6 appctii.additaiit 37 certificadiieft oc
biepofteri.na De oiVbiefenfibiliVifra plenae Dim
niic aut itatii Dictu fit ep aialibbntibtactii ifit 'z appe
tit .7 fubdit 37 De fantafia aiit qud fe beat ad appetitu
petitii.D.37 fapoi

uladfefiitact:'rurradoe3fefii inianifcftii c.pofteri'


e De B.manifellu e aiit 37 bntia tactu5 bfn
appctitiiifed utp btant fantafia no e plene manifeftu*
aligoiqi fup manifefte Dixit
tPXll
fH

aut itcdedii

hif vet
i

fefue ieft z: fatafia.


fenfue ieft appetitua
licp alia eft it manifeftii 37 cui ieft fenfue ieft 'fantafia:
25 ^>ni Duplice eefautaCia.vna idetermiata.alia De37 ciiiciiqs

g fic p bita manifeftii eft 37 cui

ieft

ieft

terminatamt fup oiffiifi Dixim'.Dato g 37 manifeftuj


fit

07 cui ineft fenfue

ieft

fantafia ideterminatarcui tn i

Determinata nodu eft manifeftii.iiel poftumue Dicere 37 q: De imaginatione -z fantafia infra pleniue tractabif. ideo Dicit bocimanifeftiiefte qdfit dc

eft fantafia

f pfa

tencndum.fCieinde cum Dicit.

iuibufdd 1^0 adbuc ieft:-! fy locu ino^


riuu:alferis aut kdlectiuu z itdl^ ut boib^
bf eftiaut z bonorabilius.
z fi alitib

(TOftedit quofebabeatad

aliae potetiaef

m locii mo

Dicce <p qbufda aiit aialib adbuc.i.


fupia boc V3 fupia uegetatiuii fcnfitiiiu z appetitiuum
ieft z fim locii motiuu.g fim locii motiuu eft aliqd fup

ituii

-z

itellectiuii

additu alye potetyeiz alia pnt fepari ab ipfo z no eco


uerfo.z fubdit 37 alterie fupple fup oia bcc ineft (ntelz intellect ut boibue:z fi aliqd alteruj eft b**
biie intcUcctii ficut bd aut etia eft z bonorabiliue bomine Diccf.CC lUotadum ctia 37 ait fi aliqd alio eft bo

lectiuii

norabiliue boie x>pter coipora fupccleftia que Dicunt


die animata zbabf re Dcvirtutibue anime intcllectiuam 7 Defideratiuam.

2lnifcftu igit cft:qin

codc5 ino vna

anima
utKBcrifroaiecfisuramcip cmibi figu
ra e prer triagulu figuras 4 piifcr futmc
CBbic aiapterpdcasafictaututicg 'Zifi
guns ro cois : q puenit qdc oib'\ppa aut
nulli^crit figiireifilV cni -r i oicris aialibu5*
p5u6 odcdit quo pde aie (c l?nt ad mice:qz ut
P 5 appetitiuu iio fac gdu Difliiictu ab al^o.fcd alieq^
tuoi poc ut ucgctattuii 'i fcnfinuu z ^5 Ioni motiuii z
boa gduj
itellectiuu factutoidictti gdii aiatop ni
fumcdc fint fpalca z ppe Diffonca aie que addede filt
tfffdni aie coi ut bea? coplcta oiffo eii 6 i pte illa poli
t>fff ictionf barii poni z bof gduii Tpaliter oefcedit ad

ondedu quo accipieda fit oe ata coia Diffo z quo^^a.


na c fi 15 p bita aliqliter efl manifedu tii p ea que b
cenf magia vitaa patefietDuo g fac:qt b*oftedit qu5
accipieda fit oe aia oiflfo cofa. 2 **qu 6 p^adbiL^ifr au
tc fe bnt. Jcirca ^"ouo fac;q: ^qd Dictu efti ep bi
que Dixerat fpaliterDerccdit ad icrepadu platon^ ibi
L tin ridiculu eft. JDieg op manifeilii igif ell qm eode

mo erat utiq

vna ro.i.Diifo aie fic figurem a neq3 tbi.f*


figura pter tr iagulii z qdragulu z a\U
ea figuraa que fut?ntcr*fic neqs ibi.v3 cx Pte aiarus.c
3

i figuria e(l aliq

aia aliq coia fepata pter uegetatiuufenfttiuu; z aliaa


fpalea aiaa.<r fbdinq; fiet aut utit^ z i figuri$ vna coi;
rd.i.Diffo q puenit gdc oib^figuriamuUiua aut figure
erit ^ba.fitr aut z i Dictia aialib^mel i Dfctia aiab^mt
betalia Ira:febebitq> affignabif rd coiaaie q pueniet
oibaiab'T nulli^aie erft^^a.dUotadu aiit pbj of
XilTe quereda ee c 6 em Diffone aie que puenfat oi aiej>
pter 1 I^laton q querebatDiffdnea reru fepatarti ^ter
mttrea rea nalea z fenrtbileaJ~Deinde cum Dicit.

C ^u
'i

ridiculu dl quere cocm

ronc ^ i bis
que futp

in ulteris:quc nullius erit cor

^puu 7 indiuidua fpc


cicm:oimirtcntcs buiufmodi.

piia ratiomci^

(TDefccdit ad icrepationc platonia fpafr.D.^ bn

rfdi^

dre edem rdnc.i.Diffone z in \?lez i aiab**? i ab


tcrie rebnalib*:gro.i.Diffd nulU^erit.imullipueniet
eo:f ^ ftlt ^^a.i.q fiit fpa lia.talia g d 5 ee Diffo aie coi;
4pueniatcuilibetaiei>^e.f.cuilibetaie fpali.^ addit
neqtfup.fuffic qrS talerone coemoimittetearone;
(pale pm ^p:ia z idiuidua fpem.fic g qrenda efl Diffo
coia edpetea cuUib) aie:q> tn n ^termittaf Diffd fp^i;
aliqatqt nd vz itelligibile
tl. pofiit Dari coia Diffd aie qndpue
niat cuilibet afe fpdli ni 15 fit De rde coiazqz ^dicaf dc
< libet fpali.CDi^m ede q5 e i rcb^iz qt pdicaf De
reb* Diffinirind pdtnifi Diffo illa cdpetat cuilibet pti
culariii: qtide ten^du efl De Diffinito z oiffdnezqre ft
coe q^ Dirfinif pdicaf oe ^libet fpali:op5 Diffdne Data
De ipfo ^dicari z De qiibet talizf} ft eet uera opio piato
nia ponea ufia z coia bere ee fepatu c p fe exifleztunc
De tali edi z ufi opoztSt Dare Diffdne nd copetete; ali^
cui pticulari.na qz ide iudiciii De Diffone z Diffinito c
cti illd coe fit abflractu no poffet eentiafr oe reb bdf.
carizeo cp nibfl eentiarr oe reb^ bdicari pdtmin qo exi
flit i ipiameciii erit ilir* Didone coia ndeopete alicui
rei pticulari:ita(B cJ fcia fit oe reb^: De unbq fiit i re
nd oe ideia z ve ufib^fepatiaz^ rurfua ni Diffdne;
fint ipfani reni z ipfojz uriu 3 exntiii i reb^z nd ipfo^
excplariu nec ipfo?turiu5bntiup fece neicidam^i pff
n platonia 05 qua opoztebat Dare Diffone reni coium
urfu 5 ud cdpetete alicui pticulariiizmonetnoe pba
cauenobianeDemb'i>ifWnecoe3 .C dutedu 3 tn
pba ex Dictia platdia p platon^ arguit.uolebat eni
^lato qz figure ita oidiate fe bnt:qz pofl trigonii i
culti c

tetragonu cpofl tetragonil petagonu:-r qz vna figu


ra c caalterri niiia z figuria q fic ozdiatc z caliter fe
pfequctur n J pofuit ideaa z cxeplaria fepata.credidit
eni
15

^ fufficet ozdo z calitaa q repif

qt poffent Diffiniri z

niiia

^ figuri; ad

d fcia ve ipfia abfq5 eo ^ pone

remadeaa fepataa exfitea eo:^ cae.arguit g pba <p ni

fic niii c figurc:qz fictetrago


nuabfupponittrigonmt bettotanguloa qtbtt ifi'
gon^:^ adbuc plurcaz-x fic trtiiitaa pfupponit Dualita
taz bet tot vnitatea 4t Dualitaaz-r adbuc pPeaific fen
fitimi pfupponit uegctatiuii:? por qcqd pdtips.c ad^
buc ampli: -r qi>DirttieDCfenfitiuorcfpectu uegeta^
tiui:itcUigcdu e oe 0} locff motiuo rcfpectu fenfitiuitz
oe itcUectio rcfpectu fi 3 Ioni motiui:ozdine g que afpi
cim i figuria z niiia fuenim*i aiab;qre fi ibi nd efl fi
gura nec niia pter bae figurae pti culareazfic nec i aiar
bVitoare aliqui aia3 idcalc z fepara bntee^ ^tcr ba;
afaatxppnenoeritDidacoiaDiffoDeafaq no cdpe.

ita ozdiate fe excedat ale

tatafab^^pticularib^fTSdutedueqtficafe gdati'3 fe
excediit-zcDareozdinc quedai ipfiaaiab:ncofa na<
liaozdiara fut.naficocanuibntozdine ad vnitatnfic
ofa cff:ct7 oia nalia bnt ozdine ad ^mi cij q cfl een
Cia vnitatia z bditatia.qre fi ozdine iflil que afpicim*
i figuria z niiia repimi aiab: i alqe rcb"n5libu;:bn

Dcm e g? pba ait i bia.i.i ai'abc i alteria rcbn^ib*


ridiculu i 4tS cdc3 aliqua rdne d rd ad fit nulU*imon
pueniat aUcui eo;t dfutp^a.f.q fut fpalia z ptiefaria.
neqj eni i bia neq3 i illioe oare ede al^d z (dea aliqua
fepata ab iflie qTpalia z ^f*a fut.CT adut^du et bui*
capfiDupliceee necitate.vnaq tacta fuit ut pp 15 (it 15
capfm itrodunmut ciI qnque fint pde aie qtuoz tn fiit
Diffdnea fpalea ei:qt appetitiuu nd cdflitutt gdii oia
fu 3 ab alija potetqa.alia e necitaa bui^capn ut pp boc
fitftroductu neicidam'f opione IfSlatonia q Dicebat
fcia5 z Diffdne nde{ iflaril reru fenfibfliit fed ultu fepa
to^t.pp qb I Diffinicdoouprr peccabat.^qz opoztebat
eu oare Diffdne cdc3 d nd edpetebat alicui tflo^pticu^
lariil.i qz b' fenfibilia z pticularia ^rermittebat.ita
y cu Daret Diffdne cdc3 cdpetete unb fepatia nd cura
gat oareoiffdne^zia cdpetete fcnfibilib^reb^fd pb;
poflq^ Diffinxit gradua afato^ ait utrilt^ faciedu effe
quereda eff Diffd coia que non fit ppzia alicui aie
V5
fpllbpueniattn cuilibet earu z nd efiffedu f tali Diffd

iietfed

querWa eflDiffd^pzia.rDeinde cum Dicit.

CT Silr aut fc bnt ei:qc oc figuris


q fim
ell
in
eo
puter
cni
alam funt.0emi^
q6 ell
in potetia qd ^us ell in figuris maiatis : ut
tetragono trigonu eilan fenfitiuo aut^ ue
tetragonum.
getatiuum.

2.iber iriecudus
(TOllcfo qu 6 qucrcda cfl cofd oiffinitto ak oftcdrt qu 5
qucreda iit^p:ia: circa qo ouo facir.q: f>mo oftcndit
qucrcdaccDiffinirioiic 4?piia'.ioiitiguit graduaaia
torii ut clariU 9 patefiat quot otffiiiuionee ^p:ic funt
querede ibiLSmc cium uegctatiuo. J Dicit ergo q; fi
miti- fc bnt ci qf> ell oe figurie ea que fuiit
aianuna
in figurio in reb matie feinp in eo q 6 eft piiter r po
fteriue eft potctia.i.vtualr id qd eft (>u 6 ;ut in tetrago
no vtualr qde eft trigonii: qz oee anguloe quoo babet

trigonusbettetragonue^adbucplureec

in fenfiti/

uo vtualr eft uegetatiuu:qzgcgd pot

uegctatiuil pot
fenfitiuu <z adbuc anipliueiqre Ii feiifitiuu cadit fupza
uegetatiuii z vnue gradue aiato^aligd^^pziil 'i aligd

addit fupza aliti no eft refiftedu in oiffinitidc c 6 i


fed -r ^in vnilqbqs aiato^z qucrcdii eft que fit vniufcu^
iufq3 aia Z que fit^pzia vniufcuiufqj ro:ut que piante

fpa'le

que boi 6 aut etta que beftie.z addit qi pp qui aure 5

cam fic pnter fe bnt b^ aiata q? vnii addit fupza aliud


c vnii pot fepariabalio z no ecduerfotutqz uegetati^

uum pot feparia fenfitiuozfed noconuertif:quare er/


go b cotingitpfideradumeftfup.poft
buiue

f 1 Vet
*<*^^^*^^*
beftia

ut circa finem

libzi.

b pbe ponere fo
tres gradus aiato;z,V5 piaram
uge.-qz v:

lu

coiter oiftinguuiif tres aie.f.uegc/

tatiua:fenfitiua:7 itellectiua:qreicouenieter afttgnan

turqruozgradusaiato^ztznobfioicif qiieredas cfTe


qtuoz fpales Diffinitiones aie.CDicedu qj in reb^^oz
dinatis in qbus eft ^grefliis ab extremo in extremum
per mediilifalte eft aifignare tria mcbza.vj fupi^^ejctre/
tnil 7 iferius ejrtremil 7 inediil inter utrueg ut in aiab
Qctremil fupius eft aia itellectiua.que ut itellectiua qc

qd recipit qfi penit^ imaliter recipit:qz recipit fine ma


teria7finepditionibmae.extremiI

ailt inferi^

tenet

que gcqd recipit maliter recipir.na planta


ii6 imutaf nift maliter rnumediil atlt gradu te
)f'

aia platarii

net aia beftiaril uel aia fenfitiuadia fenfus nec imutaf


penit* materiali ciI ut infra Dicef fit fufceptiuus fperil
fine ma.nec et imutaf penitimaliter:qz recipit cil co
ditionib mae.recipit enim pticulariter:7 b 7 nilc.fis
bocergoaflignanf tres gradus aiatoip.vj piante que
tenet gradii ejctremil 7 infimil:7 bois qui iter mozta/
Ua tenet gradu fupmu.tertia eft aia beftie tenens gra/
dti mediii inter illa.fim boc ergo affignanf tres anime
f.uegetatiua:fenfitiua:7 intellectiua.(D ^Iduertendil
tn
fenfitiuu ab ponif inediil iter uegetatiuii 7 itelle
ctiuij no eft mediil punctalezfed magne latitudinis.iii
boc enim medioeft aftignare duos gradus:qz queda 5
funt fenfibilia 7 aialia impfecta:ut illa que folu fentf
unt:7 non mouet fe motu j?grefttuo.fi aut copetit eis
aligs mot b eft Dilatationis 7 pftrictiois.dda vo filt
lo
pfectiora:gbus copetit no folii fenfitfuil:fed etia
eum motiuil.non ergo obftate qi trfplet eft aiarpnt tn
Diftingui qtuoz gradus aiatop: qz aia fenfitiua uel aia

beftiaril oiuidif in

duos gradueiqz queda eft folu 3 ^ii


fenticdi 7 fim locu mouen/

cipium fentiedi.queda
di.rZ>cindecumDicit

C7 Sine eni uegetariuo renfmuu no eft:a

Ic

fitino aut ^cpa^ uc$cratiuu in plantie.


(DDiftiguit uel alTignat bos qtuoz gradus alatos.fo q/
tuoz facit.qz boftedit ee qda aiata que folu viuilt ut
plate.zaitee qda que viuiIt 7 fentiiitait aialia impfc
cta.j Dicit ci aialia que viuiIt 7 fentiilt 7 inoueiif fij
locu:ut aialia pfecta. 4 ait ce qrtu gradii aiatoru 3 : ut
boiem cui cdpetiit oiabtc ^ iteUig?.!** ibiL^tcrum

tut.Jj^ibiL^tfenfitiuo:f.j 4 ibiLtlltimu aut.Jof


cit ergo q> fine uegetatiuo enim non eft fenfitiuu:fed a
fPitiuo fepaf uegetattutl zut in platis.plate ergo tenet

infimil gradu inter aiata:qz eis iio copetit nifi uegeta,

tiuiitiii.j"DeindecumDicit.

CT ^tem aut fine ndS co qt5 pot tagere

alio

rmn fciifunaicc^ vnu6cft:factu9autc3

fi

nealij0c(lillbulfacniinnai3 vifus neqj

auditum babcntuc^ odoratuefenfum.


CDcterminat oe i Vadu aiato?: ut oe afalib imperfo
ctis Dices;q;

itcril

gde qi> pot ta'ge.i.fine tacriiineq? fi

ne eo vn,i.nuUus eft

alio:;:

fenfniLtact^eni eft fine ali

multa DenuoaialiU5:itt aialia impfecra:


iieq-, bilt vifuni iicq auditu neq et bnt fenfimi odora
5
5
tusifcd bnr folii tactil.in fc6o ergo gradu funt aialia l
pertecta gbus fneft folii uegetatiuii 7 fenfitiuu :7 non
fenfus qlibet.fed fenfus tactus.fDeinde cum Dicit.
is fenfib:qz

C7 iBt lenritiiio;: aut alia qdc bnt f 3 locum


motiuum.ali.a ?^o non babent.
(TDeterniinat De j^gradu aiato;: Diccsrqi 7 fenfitiuo;:
ut alia gde bnt inotiiiil fim locilzut aialia magis pfc/
ctaialia at nd babet ut iinpfecta . in tertio g gradu fut
aialiaperfcctagbus copetit uegetatiuil:fenfitiuum;7
fim locum motiuum.
f<^rcafJ6:qzvmcsfim bviden
turee aialia pfecta cum ds cope
tat fim locil luotiiiii.GDdm
ut fup ragebaf b fim
lociimotiuiiitelligif Demotu^reiriuo.gdaeni 3

mo

u feipfa folli oilatado 7 jftringedo ut coebe marine


bijic eni

motui aflimilaf mot** vniiil.na cil vmet fe mo

uer fimo fimpte ailriore fe retrabilt 7 pftringut:7 fe c6


ftringedofim pte anriore ti abut poft fe pte pofteriore:
7 poftq5 fic fepftringiit 7 pftrinverilt 7 traxerunt poft
fc alia pte Dilatat poftea fc fim pte pftricta';7 fic faciiit
fc ad ulteriore locil.niot g tlleno ^pzic eft mot^pzo/
grefliuuj:imo ualde modicil oifferii t a motu Dilatatio
Ilis 7 coftrictionis.cx quo manifefte p5 qi oia reptilia
cuiufmodi funt ferpetes 7 talia iinpfecta funt:qz n'oj>
pzie gradiiinf fed

eptat.fDeinde cum Dicit.

e~^lrimu uilf 'rminiuju rone^r ircllcaain


ut boautbC^aliud./Quib*^ ciiHcHrocina^
tio co:rupnbiliu bie
rdiq oia:qb^ aut il^

vnuqoc^ no oib^r6cinatio:b qbufda


qde ncc^ unaQuatioralia aut bac fola vi-^

Io:p

uut.fe IpccuTatiuo ante itcUuralia ro eft.


/d qdc igif oe bo:f vnoquoq3 ro bcc.p/
pujfiima afa:*: Dcaiainanifcftum eft.
GDeterminat oe 4gradu aiato;: Diccs.q; iiltimu 7 mi
nimtl iter aiata eft bilttrocinatione 7 itdlnu7 Ibditgp
gb enim cozruptibiliumieft ocinatio bis 7 reliq oia
ifuntigbus ailt ieft vmlqdqjalioano oibieftrocina/
tio 7 itellect:fed cui ineft itcUcctiuiI ineft uegetatiuu5
fenfitiuu 7 fim locii motiuii.fed no puertif.itcUccc g
1

in moztalib^pfupponit oia alia.fednullil alto;: pfiip


ponit ipm.imo 116 folii qdliber alio;: no pfupponit in
no qdlibetpfuppoiiit imaginatione,
tellectiiiutfed

ideo ibdit
fed

^ gbufda aut aialib^ neq

imaginatio ineft

queda aialia viuiIt.i.Diriguiif iii opa

vite.a fola.i.

per fbla imagiiiatioii^rd ailt qre pnr bde imaginatio


ne fine itcllcctu eft qz dc fpcculatiuo au t itellectu alte
ra ro eft qua dc imagiiiationerr .ppter bac alteritatem

oiucrfitatc pot'illa potetia iee alicui aiali pzeter ifta.

CUltimo cocludit circa Determinata Dicesiq; gdem


igifmanifeftiicftper bflbitaqjfup.cii fint tot gradus
aiato;: DC vnoquoq 5 Co;:fiiinedaeftj?pzijftima ratio
f.due eft Dicta.v3 qi aia eft actus cozporis quo bmo ni
tit.quo ^mo fciitif.7 ficDC alijs.

anima
auf c(l ocbcrc oc bie pef
fcmratioiic facerc:acdpc vnuqo^
n
05 co]? qd eft.^Kboftea fic dc babi^
R'e:aut oc alija irmclbsare.
iccriiiriu

Cll^oftqs p5s oocuit aflignarc circa afain no folii olffo


ncc6cm:fcd ctoiffonce
fuprao^moiufa opera
vite 7 i^inoiaraa poraiae.inpte Ola itedir oeterniiare
oe vnaqi^ Iparu poteiiani.circa oo ouo facir.q: ^mo

quo otdine eft ^cededii.inciptt oereriniarc oe


vnaquaq3 potetia f m otdinc practu.i*ibiLOuare
uooealimeto.J Circa {i^^ouo facit fin 3 potentic ad
DUO compari ptit:v3 ad otgana 7 ad alia que pfequunf

oftedit

fpfaopotetiae.i^vo adact^^ ad oba.CK^timo ergo


ofledit quo ozdineed oeterminadii oe potetyoj^ut co

paranf ad otgana ^ad alia que pfequunf ipfao poteti


06 . (Ti vo put companf ad act^-r oba f m que b po
tetie bnt oifhniri.z^ibiL Si aut opj oice. J Dicit ergo
neciii eft ailt oebete face pferutationem De biea.oe
vniiqdq5 eo^.i. vnaqucq5 ba
potetye b accipe qd
nIpotetiani.lC>ofleaaut fic.i.poil Determinationem
bac iueftigadii eit dc bitie.i.De bi0 qiiepfequunf pote
tiaeiau t et op; iuedigare 'z oe aly a ut De otganie ipfa^
ni potetiarii.finnotadfi circa qualibet potentiam
poifum aliqa alTignare ^petateo pntee ipfam ut p:o
ptiiieftvifui fentire a remotio magia 35 aliqo fenfua:

fufeipe fpea magia itetionalV q aliQa fenfuiT uel aliqua alta fiqua fint.CDeterminadu
goe ipfia pote
tyo -r Dej)p2ietatibfequ?tibua eaa t De alya:ut De 0 :
'5

gania ipiarii potetiarii.rDeinde cum oicit.

CT 0i aut op5 oicc qd vnuqoc^ ipforu5 nt


gd mtdlccriuu t fenliriuu aut uegetatiuu
0i^:iu6 adbuc Diccdu gd fu itelligc : t gd
:

fcnrirc*porc9 enim potdije art^ 7 opario


nee^mronefuntrriautricraut bia pziora
oppofita op5 pfiderare oe illie uri^.')^:i
mu opouebit octerminare pp eade cam:

ut oc alimdo;T rcnribili:^ infellisibili.


<T Olltdif quo oidiiie Determinadtl e(l oe potetya ^ut
companf ad actr oBa Dicena.^ fi aiTt opj Dice qd cfi
vniiqbq5 ipfo&.i.vnaqueq3 barii potetiariliut qd eft f
uegetatimi ^us:adljiucDt>m eft
qd fitactut qd fit itellig?:^ qd fentire.na act opati
onea fim rone Diffinitiiia funt f>orea potetya.fi aii t fic
(.fi ^ua eft o6m oc actib<^ oe potetya.3dl?uc op co
5
fiderare oppofita.f.oDa tamg ^ora bio.i.acttbua utiq5
pp eade cam opottebit Determinare ^mti oe illta.i.DC
oBia 33 oe actibuamt Determinadil erit ^ua oe alimc/
to^Defenfibilit intelligtbili que funtobiecta oicrarutn potetiariJ
oe ipfia actibua.
aliq*q: n6 v: ^ua ec oeter/
tellectiutl fenfitiuil aut

vi m(naduDeactibq3 oepotentya:
na act^flinir t cinf a potetija.g filt pofteriorea in cife

q3ille:pofteriDeterminadiTeftDe actibq5 oe illia.


Clfturfiia ^ora no oiffiniunf p pofteriorarqre fi act
fiit pofteriorea potctya:qt canf ab illia.3 fi uolum'fci

reqd eft vnaqueq3 potetiarft no op5 ^ua Determinare


oe actib:qt act no oebet e.1 oiffinitiui potetiariJ e;: d
fiit pofteriore0'(llia.O5im ouplejc eft ^uf: quo aa
noa.^: fim nam.plami efteni poreaee act^porentija d
ad noa.na aia nra renet ifimu j^adiitc tenet pura potetia in giic iteUigibilfinftc nta in gfie entiiliqre ficut
nitllua act in gReentiil por egredi a ma antec^ infot

mef aliqfozmafiiiefpefenfibili.ficnulliiaactin gfie

ma age.fed

itelligit 15 eft put ifoimaf fpcb' aliop ob


g ille pua oiicilt in cognitione obo^z- qrii
fiitfpeatT oucedo in cognitione obopoucunf i cogni
tione actuiltz oeide in cognitione potetiarii:ita 31 po
tetie cognofcunf p act^tt act p oba.act^eni imediati
ua companf ad oba^potetieteoQ; potetia tendit in
obm mediate actu.are fi ^ua cognofeimua oba:op$ p
ea ^ua cognofee acr cq potetiaa.igif quo ad 1105^ acr
fu t ^orea potetyatt eje 15 uolut aliq fume rone fufficie
fi

iectoip.fpea

te cp potetic oiifiniunf per act:no

q:

actfiir

j^orea f 5

naimfed folii quo adnoa.15 tn no fufficieter oi:qt

tiJc

fube Diffinirenf peracentia:^ bcret oiffone pa addita


metaicii nfa cognitio icipiat a fefii : c fenfibiliora fint
iiobia acentia
fube.CSciedu act' et fim naj fut
aliquo mo poree potetya.na cii femp ca fit {>01 caufanamicii duo aliq fim pBm ^me.fic fe ad iuice
to
bere poiTintq? vnueft ca alteri r ecoiierfo.ut potio c
ca fanitatia ^ fanitaa eft ca potioniamo eft icoueniea
alio DUO fic febCTe qi fim nam vnil eft bua altero c eco
uerfo.15 g mo fe l?nt act c potetia . Iflam potetie funt
caeaauii ingtiecaeefficietiaifed qtipfe ozdinanf ad
act tan^ ad fine:act funt ca potetiaril in giie cae finalia: funt g aa fim nam ^orea potf tya no fim ee fed
fim inte tione nae.fde eft g gj q: potetie funt qft qdam
otgana ipfi aiepa quecjccrcet iuoa aa:cum oigana
majtime Diffiniri babeat pa opa ad que o:dinaiif:bn
Dictii eft qi> Dicif in Ifa.vj 9) fi feire uolumqd fit vnaqueqj iftani potetiani.f fcicdii eft qd fit act.babent

enim potetie Diffiniri per ipfoa acCtanq5 per fuum fine tanq3per ea que funtporaitetione nae.iOppofita atlt bid n6 ^ft Difficile folue.n a ciI d: potentiae caa
ee aauii.uCTU' eft in gfie cae effidctiaiaa tn fiit ca po
tdiaruingnecaefinaliai^fimboc pnt Diffinire eaa.
qb vo addebaf 31 nibil Diffinif pa fuu pofter i; P5 3) I5
aa^fm na5 fint pofteriorea in ee.funt tii 0orea fij 'nae
itdione 7 ut ^orea funt pnt ee oiffinitiui potdiaruin.

Itrrf 1 1 A

Dubitaret aliqa utril actoifti>

guanf per obiccta:7utrij^u0 oeter

fit dc obia
y oe actib.7 videf qj ti6:q: pote
queda funt actiue queda pafiiue.actiue ut nu
tritiua augmdatiua.pantue ut potdie fenfitiue.r eria
ipm intelligeeftqiida pati.oba vo l3babeat r6ne5 cae

rninadu

tiarii aie

refpectu actuii potdiaru paiTiuarii.tnrefpectu actuu3

potdiaruactiuaninbbntrouecaeifedpotiua ccouer
fo.na obiecta nibil eant in porentya actiuia fim <p b-'
funt:fed magia ipfe potetie eant aliqd in obia:non ergo eft ulV ueril 3iaaoiffin(anf per oba.qz in potdi;
ta actiuia magia videnf oebloiffiniriobiecrapaaua
ccouer fo.CTDdm qi oba funt ^ora actib7 potetiia quo ad noa.na ut Dicebaf in pceddi ptacta qone.
aia cognofeit feipfam cognofcedo alia:4>cedit eni aia
tn cognofcedo feipfam qfi mo refolutiuo:na potentic
egrediunf ab aia 7 a potetya egrediunf acti7 media
tibua actibfit^greftua ad oba:aia tn ^mo cognofeit
oba:7 pa oba aau:7 pa aa potdiaa:7 per potenti
aa cognofeere pot fua5 ibam 7 nam.Tfturfua oba noi
folu funt pziora quo ad noatfed etia fun t ^ora quo ad
nainiqt funt aliquo mo ca refpectu actiiu fiuc illi act
pote
tiarii paiTiuarti oba funt ca in gfie cae efficidiatqa illoa efficiunt 7
funt aliquo mo ca in giie cae finalia:
q2b'acto:dinanf ad ipfaoba.g nulli Dubiu eft obfint potetiaru actiuaril fiuepalUiuartl.nam actuiI

iecta potdiaru pafliuani ee ^ora acttbcii fint ^ora 7


quo ad rtoa 7 et fim nain.planu eft g <p talea aaDilliguunf 7Ciffiniunf per obta aqbrecipiuteffe 7 fpcj.

<r 3mpliet oba potdiaru actiiiaru funt ^01 a actib

aliq

nqfoluquoadno6:f3dalidmofiiniiili5.nal5 oba no
beant rone cae in gfie cae efficidia:tn ut coirer ponit

fpc itcUigibili.iteira g no pot itelligc p feipm ficut nec

7 ut pot baberi a pBo f>etbibnt ronem cae in genere

telUgibiliii

pot egredi ab

irellccrit ^tifq3 infoimef

2Libcr
dburcu<j5 pter opationc Wt
tSe finalij.Vn o:
alfq opata tpfa fuiit finee opationu3.oi9 g opat(o tri'
^ceriorc niam;q: e>: rali opatiocpllituif aligd
fic 0
opatii in rc ci op5 tpm opatu cc fini opattoi?:ut Dom
t(l finis cdificatiois.uaqj fi poteiia nurritiua z augtn

tatiua futpotctieacriue z aligd efficiur in ipin ot>3 ut


in alimeru erit aUmetu trafniutatu z pufum urrequi^
tales potetie finis operu Dictaril poteriaru.qrefic
potetieoiflingiiunf per acr^qzaetTunt ^ores eis quo
intetione nae:qz funt earti finis : fie z
ad nos:7 et
aa^et poteiuiaru aciiuaru biit oifliniri per ol3a:q: illa
cbiecta funt ^ora quo ad nos ^ et funt eop fiuis.>Q5
atitobyciebai in priti folutii efl per iam oicta.
rtlt

pmii oe aliinero 7 gnarionc

34

oicedu e:uegetatiua eni aia -z alijs


left pnia.": majeime coi5 poteria cft
afefmquarnedviuere oibuo.cuiua funt
opera generare 7 alimento un.
modu ptaftu:z q: qtu^
C7^Xquif oe bpotctij6

qsfumunf Diuft^adus aiatoru

oifiit file potetie

io qtuo: tac:qi ^^oetermiat oe uegetatiuo.i oe fenii^


tiuojoe itellectiuo.4oe ^5 locti motiuo.iibiLDc
terminatis aut bio oicam;^Jj^in ^ntertij que gda ia
cipiiit ibiLgz aut no fit fenfus.Jqda vo ibiLqifi aute3
uab^oztjs^JgdaautibiLoepteautaie.Jgdtn oe l>
fit tenedtJ in j)fequedo patebit.4'aut ps ubi oeterinu
nat oe fim locu motiuo incipit circa fine tertq ibiLoe
monete aut gde. J-Circa ^"*tria facit.q: ^mo ait pmii
eterminadu ee oe uegetatiua potetia.iqda q fuppo
fuerat ^bat.;%ipit ^bare uel oeterrainare oe ipa po
ttia uegcfatiua.jibiLinal(fliinu enij. J3* biL
aut eade po. Jptfuef aut fic.oictu e f>us oetermina'du
oe potetys.-r rurfus;qi (>DCtcrmi
ce oe obo z actu

nadu e oe obo z actu poe ^oric 43 pofierioi i?:qre fi fic


c.^o5m e oe alimeto qo efl obm uegetatiue pbe z oe
q e act^ei^.na uegetatiua aia ieft fj^alijs z uc^
getatiua d e potetia afe f in qua iefl viu^ viuetib cui
V5 potetia e majrie co^
opa Wt giiare z alimeto uri
munis.^^G oicedu efl oe ipfa. f Deinde cum Dicit.
giiattoe

C7 ^Mmuieni5 opem viuerib^^eftqcuc^


pfecta-r no o:bata autgnarionc fpotane
bnt face altern qle ipm : aial qde aial:

am

pUta ant plata:qtenu6 ipfo fem p 7 oiuio


7 imoztali ee pricipct:f m qj polTunt.
CTDueda q fuppofuerat ^)bat.fuppofuerat eni tp poten
tia cui^^e griare z alimeto uti e majeime cois vtuetib.

uriurfus fuppofuerat b'* p5m ee ipfi^aie.pp qo fegf


bopa ipfi aie fint attribueda.tria g fac.q: ^'^bat ge^
nerare ee majric coe viue tib.iondit b*opa q fut gna
re:alimetouti .b'cc ab ipfa aia.j^eje 15 ipzobat opiV

niones qruda nd attribuetitl talia opa afe nec potay^


ci^tfed oicetiii 15 ce ej: iiecitare mae uel ey na alicuius
limcti.iibiL ^ fi aiit aia. JjibiL fi^mpc.au t. J circa

6 mu oup fac fim 3 oupFr ^bat gfiare ce gd e6 e. 2 ibi


LCiacnf illud appetiit JDicit g operu viuetib^.i.in
q copetiit viuetiViialifiimu e fup.ipm giiare:
cq:eftnaUfnmu:i6cftualdec6e.iofi5dit gpqciiqj vi'
uctia pfecta z iid ozbata aut bnt gnatione fpotaneam
pnt facd alteril qle ipm.i.pnt gnare ut afal gde fac aial
piata aiit plata:^ 15 faciu t z fic giiant qten b^^gHabiiia f
9>^t pticipet ipfo femp cc z ipfo ee oiutno z i
moztalT.^inotadu aiit vim giiatiua fim pbm ee Data
rcb^ut flilabilia que in feipfis ppetuari no pnt ppetue-'
tur aliq md in fuo fili z pticipet ipfo femp ee oiuino z
imouali.ll^ofuit eni pbs rnudii nun^ oeficeUd abfo

'

lute loquif oiees ad gfiabilia p gnarioue pofie bte fem


per ee 110 in fetfed in fuo fili.CHlotadu et opa uegeta
tine ee giiare nutrire z auge iter que opa giiare cfi pfc^
fic 15 eft fic ede alta eoiora fiit.oc oibg opibu5
uegeratiue cfi oeterminadti ^us q3 oe opib' potctiarii

cti^rqre

aliarueyquobopapuenitceficcoia.frinotadu3 ct
3? ait giiare ftbi file qcuq5 viuetia fiit pwta z no ozba
ca aut bfit fpdtanea giiation^.na f 3 jCometatore ad 15
g? aliqt aiarii gfiet tria regruiif .^g; fit pfectii quatu
ad tps:td pueri/^ qucciiq5 aiata nd uint pfecta f tps
nd giiant.i 03 ec no oibatii.i.nd oimimmi aliq

mem

b:o uel ipcditii aliq occafionc.3o3 no bcrcgnationc5


fpdtanea.i.nd 05 ce giiatu ey putrcfactionc.na5 aialia
giiata cy putrefactione no griant.oicunf eni'3 talia ba^
beregriatione fpdtanea*:qz videnf perfetpfa giiari:co
<p nd brit giians $>vx\t fpei.vn JCometatozappcllat t
lia generari per fe.rDetnde cum oicit,

C7

ia eni illud at^petur:-?

qcut^ agur f

illf^

ca agut oia

m ndin. (T 3d aut qo cui^ ca

fitoiiplr e:13 qdc cui^iillud i^o quo:qm igi

tur coicare no prit ipfo femp 7 oiuina coti

nuarionc:ppid qb nibil ptingit cojmptibi


liu idc:7 vim numero pmane f 5 q^ pot p^
ridparc vnuqb(^:fic coicat boc quide ma
gisallud T^o minue:': pmanct no idc5 :mi
mero qdem no vnu:fpecic aut vnum*
Cadducit fc6a5rdne oiees gj oia apjpctut illud.f.pficv
pare ce oiuinti z ppetuari i ce illr ca agiit oia qciigg
agutfimnaji-r oifiiguitocfiuebiccsigjilludaiit cui
ca fit aligd cfi oupley: 15 gde cufca fit ut finis cr.i.ut
finis nd ibercs:illud vo quo cfi aligd ut fozma z finis
itra.ipfe g oe^cft finis pp que oia agiit tanq5 id cuius
gfafiit oia: no tii tanq5 finis iberes z ocpedeerfed ip5
ee qb pticipaf a rcb^efl finis pp qb oia agut taqsfinis
itra z tan<^ id quo foznialr fiit oia.fi g fic oia appetiit
ec oiuinii qm gliabilia z corruptibilia nd pnt coicare
ipfo femp caz oiuina ptinuaiide.i.prinue pp id gj ny
l*il cozruptibiliii ide z vnii niio pdt pmane f
g? pot

vmiqbq5 coicat ipra.l 5 gde ma^


gio illud vo min^tqz qda fii t c viuiit magiszqueda vo
nuV:nibil tii gfiabiliii ide niio femp eflad oata efleic
vtgnatiua;utqb nd pdt ptiuari ide niio ptinuef ides

pticipare oiuinii ec

fic

fpezidibdit gj giiabilenopinanct ide fed ut idem.naj


niio gde no manet vnu z idc:fpe aiit manet vnii z ide
Cinotadu aiit bac rdne oifferre a ^ma.qz j^maargne
bat gnare cegd cdc:qz eft naUfTimu;^ copetit oibus vi
Utfcno ozbatis;!? aiit ^jbat giiare ec gd cde:qz ozdw
naf ad 15 tit gnabtUa ptinuenf in ee qb oia appetut.cff
g bec rd alia ab illa: -r etia cfi ci fukimetii.^baf eni 15
ibi fupponebaf:oicebaf enim ibi gj piata giiatpla^
tamz aial aiaUiit polTint ptinue pticipare oininu3 ee.
bicaut reddif illius ca ubi ofl^dif oia appetere parrtei
pationeptinud otuiniipfiusee:'! qz bfitpergfiation^

tdeo visgeneratiua collata efl rebus.

0t aut ala viuetia co:gia ca

ter opa

0ecndus

pnei

piurbee at mfriplr oiciinf . attri aia


f5 oetermiatoa trc 0 modoa cd o:*
fgteni vn mot^cd eft:-: cui\dc.'r ficut fub
dantia aiato:^ co:pop ala caiifa.^

(Dll^oll^pbs .pbauit gj gfiare c gd ualde coc ppqbar^


illa ut oicebaf on
dit bopa ee ab ipfa afa.itedit aiit tale rdne:qb cfi fot
tna z finis z motoz cozpisefl ca z bn*" operii qtic fiiit

iribucdu e coi po'.f.uegeratiuc,ipte

fn coipe,^ per coipus aia cfi b .

g cfi ca

i Jm'" ipius

^ 3

Be anima
augtfftfltioiec^atiofe^cetcro^taUu

i^fiuti

coi^

urp co 2 p.vt aiit toti^ronie b i 15 pfillit ^ aia i fiiiie


foima 1 motoi coipie.oiio g fac.qi ^>ait aiam fic ec i
triplici gfic cae rcfpcctu coipi 6 .iqd ijccrat ^bat ibi;
L A* qdc ig(f Joic g m aia e ca 7 ^iicipiii viuctle cov
pori6:fcdl5.f.ca -r ^n"'multiprr oicunf : q: qdruplr:
attn aia I 5 noff oce.^.modoe fit ca coipienn fj trce

octerminatoe modoe 0 : ca ci^eteni efi ipfa aia ca. vn


mot^.i.efimoucdcarcfpcctucoipie rcftcuiue ca.i.fi
nfe ciue.c tertio aia cfi ca aiatop coipo;: ficut fubftan
tia.t.foima fuDalie.fDcindc cum oicic.
*37

Qdem igii fu ficut fubftdriu mauife^

CT

ftu cft.Caufa enim ipfuie ce oibue fublld


ria elliviucrc

aure vinctibus cft cfic^caufa

nutem 7 piincipium boram anima.


ClC>iobatqboir:crat.circa qi> tria fac fi 5 q>j:'bat aiam
ec in triplici gfic cac.^cni^bat ipfa 5 cc cajfotmal^.
i^finalc.j^mouetc.i^ibiLdlSanifcftum cftaut.J}*ibi
L 3t vo c vml ^ncipiu. Jirca ^"'ouo facitifij du^
plicitcr^bat aiamcifoimi coi0e.iibiL3mpliau

tc.JDic g at qdc igif fit fic iba.i.fic foxma ibalis coi^


porie mantfcllu c(l:ui (ba.i.foima (balie dt oib^ca ip
cll a roimarT qcqd tft ci rcb qua tum
fiU 0 cc.o^ cni
ad ipm efle cft fozma rcniifcd viucre viuctibue cftefle
<z aia eit ca z ^ncipiu bo;:.f. viuaiii <p fint c viuant;g

cfl

eop foima.rOcinde cum oicir.

CT Amplius aut ef^ cib potetia ro actus clt*


IfSdducir fedam ronc oicce:q> ampli aut aia cft ro t
act cr* q 6 cfi in potctia.i.cozpio qt> cft poteria vitam
bne.cft ergo aia foima eiuerqi qi cft ro t act^alicuiua
cft foima ipfiu0.r25cinde cum oicit.
C7 iJl^anifellu aut eft -r cuius gra aia cau
farficut enim

intenecr gfa buius facit:eo

dem mo 7 iiamra:-! boc eft ipfi^finis:bu^


C7 lliiobat aiam ec cam finale refpcau coipia. circa q5
^^bat aiaj ec ca 5 finale coipio qt> ifoimat
i>batipa5 ee qdamofine oiuj coipo;: pbifico;:;}*ne
laboret in equo co oifiiguu oe fine.i*ib( L t fij na 5 . J
j^ibiLDuplraut.JDicg.manifefiu efiailt fp aia e cu
tria fac.qi

fic itelfo.i.fic

ara

facaliqd gfa bur.i.ppfineteodc mo na opaf gfa alicif


lu 6 : 15 cft finie ipfiuetcui^gf a opaf .15 aiit cuigfa ope
raf na in nalibuo cft aia.aia ergo cft finio aialiu uel ell
fim'0 coipo;: aiato;:.r&einde cum oicir.

<Dtfmnaturd.>iaenim

pbifica co:pa

aieinftrumcta funt:ricutaialiuin:ric ^ pia

tamg

gratia anime eiafteria.


tarum
(TiOftedit aiaj (!idamo ee fine oiuj coipo;: pbificoni oi
cc6: fim naj.i.eo;: coipo;: que fiitfijnajfup.finifeft
aia.naoiapbificacoipafutqdamo iftfaaie fic coipa
aialiu-xplarariittetfup.aliopfunttan^ ejiitia gfa
aie.g aia eft finio oiuj iftott.Cltlotadum aut qt femp
ignobiliora oidianf ad nobiliorarut aq t terra ^ alia
taiata funt alimetauegctabiUu c oidlnanf ad platao.
piate vo g alia uegetabilia funt cib** aialiu 7 oidinanf
ad ipfa.oia ailt bec oidinanf ad boiem t b6 eft quoda
mo finio oiumtqre fi aiata funt finio alio;: coiporum
naliiT aia cuiuo ^a funt coipa aiata:cft quodammo fi
nio oium coipo;: pbificoir.fDeinde cumoidt.

dupliciter aut oicif

cuius grana

ell

iVcuius.t^^quo.
Cille laboret in equoco oiftfguii oe fine oiceo:qt oupFr
aute oi.q; cuP ca eft vnuqbqj.i.ouplr oi finio.

CT ^It 1^0 vn pneipiu q f 3 locu mot^ aia c


no oib^aut vinctibus lell potetia bee.iEll
aut alteratio 7 augmetu f m aiamifcnfus
enim queda alteratio ec vidcf.nibil autes
fennt q6 no bet aiam.Silr aut oe augme
to 7 oeeremeto fe bennibil eni oecremen

tum patifrnem augmetaf pbificc nifi alal


alitur aut nibilqb no coicet vita.
(TOndit aiam ee cam rnoum ipnt coip.ud oftedit ea
ee cam cfficiete oium moluu t oiuj operu que fiut na
liter in coipibafatio.o(c .at vo aia eft ^n"*^nui ^ bn
cipalrvnfitmot^fim locii.^t (bdttq> b'poteua iio i
cft

oibviuetib qi non oia viua mquenf locarr.addit

au t gj alteratio c augmetu eft fim aiam qi fenftio:qda


alteratio ce vidcf nibfl fentittqb no bf t aiam.Sddit
ct gp filr aut oe augmeto ^ oe ceaemento fe bcnqi ni^
bil cecremftu patifinet^ augmetaf pbifice nifi alaf .ali
tur nibil q^ n 6 coicet vita:? qb no beat aia;.oia ergo
bec fiut p aiamt-r aiacftcamoueorefpcctucoipio.c c
caefficico 01 U 5 iftop coipo;: que fiut in coipe.C lUo
tadti aut pbmitede tale rone.puenicaiamec caj otuj
eop que no repiunf nifi in coipibaiati jifj moueri mo
tu j)grefliuoalterarifimfenfum augeri eminui t ce^
tera talia nd repiunf nifi in coipib^aiatio.g oium bo;:
cleft

iufmodi autem in animalibus anima.

iu 0 ca gfa alia fitit.i.efl cafinaliaiqi

curgfafutofa.f.finioer
quo filt alia.i.finio intra
Cinondii qiaiaaneftfiniecoipo;:aiato ;:7 alioru;
coipo;: pbifico;:.niaiatopcoipo^ eft finio itra -r eft
fll 6 quo foimalr filt t viuut coipa aiata.alio;: vo coi
po;: eft finio ex nec eft illud quo foimafr filt alia coipa
fed eft illud cui gfa fiTt alia coipa.qi ad ei oia b^' cot
pora qdam6 oidinanf. qrecu fiipoictii fuerit aiamee
fine coipopaiatop:^ et alio;:: qi ndeode moeft finio
bo^ I illo;::ne laboret in eqiioco opoituit ipfu 5 pbm
oe fine oiftinguere.rDcinde cum oicir.

aia.dnoraduetqvtut fiipra'gbaf:afatu oiftin

guif fim qtuoi graduo uelfim qtuoi potdiao fiue f


qtuoiopavite.v5 fimuegetatiuu fenfitimi itellectiuu

^ fm loctj inotiuthred oe itellectiuo eft alia r6 :<r ;^e eo


qd fit tenedmioptermitteno i^m tan<$
oe trib alijo tm metione facit oieJetaiam ee
cam mot fim loctj quattl ad opa fim locJ motiue. t
ee cam alterationio fenfuu c^tu ad opa fenfitiue:? efife
cam augmdi 'z oecremeti quantu ad opa uegctatiue.

intanifeftu eft
cifficili

Cinotadu ct no op5 illud cui^caeft aia ief oi aiato


fcdfufficitq>noifitrcbiaiatiG;i6fignitcrpl5o ait
mot finj lbcu,i.mot^^cfliu caufaf ab aia:lj 110 ifit
oib viuetib,(Cinotadu ^c^augmetu coiter filptu|j
eft pejtnti quitirati additamamfim que modtl artifici
alia augenf.napnt lapideo addi pieti caugmetabif.
fed augmetu futnptu ^piie fit cu quelibct paro auai
aucra eft:*! cu traimittif alfqd ad qualibet pte augme
tatitqb no ptingit fieri nifi mediate alimero.io fign a^

ter ait Q) pbifice.i.naturarr r ppiic no augmentat nifi


qo alitur. rDcindc cum oicir

Cmpedoclesautn6bnou:if:b sddens
augmetu accide plIfisiDCOifum gdc5 ra/
dice mift^b^jpp id q> terra fic ferf f m na
tnram.furfum autem piopter ignem.
CiOnfo qj augmetare ^ fentire b^'opa fut ab aia.in p
teifta:un>icebaf remouet pbo erroreo 4 ruda errarius
circa pdicra.errabateni aliq drea 15 qi n6 attribuebat
fpfiaieaugmctu:fedoicebati5ptigeejcal(a ca.ouo
facit fim qt ouoo erroreo circa B remouet. i* ibiL tUV
def atitqbufda. J^po oiuidif in otiao:qi ^moponif
opio jgmp.drcaBerritio.i^ci^opinio (inpiobaf ibi.

-C.38

^iber ecudus
Linccnifurfu 5 .J5 i(nucf aurfic.tcm? g^aiigmc
fit aB ipa ai'a :7 q: fic eft:idco it nip.no bn oixit I5.i.
circa 15 addce augmau accidc pia ti' 0 : no per aiaiiufcd
cj: nccclTuatc inac.oiccbat cm' ue platie mtttetib qui
tu

dc radicce i>eoiru 5 pp id q5 terra fic ferf fim 11 1111 fur^


fum aut niittetibramoo;pp igne fiFr furru 5 .nam ficut
.

terra naliter fert oeoifuj

filf

ignie ferf fiirfuni.

foJicaliQOutriiaugmetu ptigat

e>neatatemae;ut 3;augmetu
at furfum pp ptee igneaeioeozfuni

fi

vo pp ptes terrea?.

<z vzqiftc.qifijpbm.i.pbi.are imitaf na 5 .ua filia fJr


opa nae z artie.q: fi nauifactiua eet in ligno.eode ni 6
fieret naliter nauia fic z nio fit p artezqre CI 15 in opib*
artio fiesugmetef edificiii 3>grauia ponunf ocozfum
ut appet in oomib:ubi grauiarut lapidee ponunf i fu
dameto:? leuia ponunf furfu 3 ;ut ligna ponunf in te^
ao.ct z in ope nae fic auginetaf aiatii 31 ptee leuiorc5
augmctabutfupioragrauiore 0 voifenora.ritcrgo
augmeiil farfu 5 pp igne:oeo:fu 3 vopp terra.CDdm
3>'artactiuo:p fiit in patiete z oifpoftto.gi auitae 5 z

lenitae mae noeil fmcipalie caangineti:q: actio pn.cipalr ndeffattribucdamaeredfozme.aiagque e l^a

lie fozma cozpie aiati eil illud p qt> ^ncipafr tifa fiunt,
grauitae aiit z lenitae mae itatii aliqd poteriit facere
ad auginetu incptii ptee grauiorce inagie fur apte oe^
fcede.-r q: agee opaf fim oifpone paiti.ip ptee ille gra
uioree magie mittunf ad iferiora.leutoree vo ad fupi
ora. 3 taq 5 no eil itf tio pbi gn grauia z leuia aliqd pofp*
fint facc ad augmetuifed vult ipzobare ^inp.qui
opa ^ncipafr attribuebat iftie.qi atir leuitae z guitae

alio mo ad

15

oefiuiat

tioib^^jvn femine

p 5 :fi?fiderem'in oib^zfpaliter

coiterbntgroifacruratcotp fint

fri>.
'

fiide copFomezT cii frigidi fit Defccde: 16 ipfe in ptib 1


rertoribigroflanf magie.boieevo calidiorie copPo^
nieejcntee coiter i^rilioree l?nt'iferioreo ptee z grolfi
oree fupforeezc p 15 P5 folo ad qfitu.f Deinde cu oie,

neq^ furfe aut DC02fu5 bit acci


piMBo cni idc oib^Turfu -r ocozfu oi:l& fic
caput aialiu.ficradtceaplataru fuiu.fi cd
Sruit inftfa Dicere alterar-r eadc 5 opibue.
(D 3 mp:obat opione mp.circaq 6 Duofacf 5 qjouplV
SJilr cni

no bn aifigbat p'
ipzobat ip3 .^*eni ipzobat eu ec eo
no bn aflignabat cain aiigmcti 1
tee aiatoE,ze]c eo
inp.neq; bn ac
I? ptibibiL fldl?uc au t. JDic
cepit furfuj z oeoifu 5 .na no eft idefurfu 5 z oeoifiij in
oib'aiatie z in oi.i.in vniufo.fed fic eil caput furfu? re
fpertu aialiu:fic radicce funt furfu 5 refpectu piata: z
15 fignificat inilfa ee eade z altera opib\i,per opa:ra/
miergoin platie funtoeozfus:-: radicee furfuszqo eil
ergo furfum in piatio eil oeozfum in vniuerfo.
aliqe; vn eil q> in reb aiatie
1
1
t
op5airignare furiumc oeozfum
fic tranf
fpale pter id q 5 videm^in vniufo.(DD 6
mutatio fim fozma fecit fcire inam fic trafmutatio fi,

hi

g z oeozfum z b^'ozie loco^


motu que videm inreb.videm

litu facit fcire locii.furfuj

rilaccipiedeiiit fini
aiit vmi

modii mot^gfiale oiVe^iitib^in fpera actiuo


fit in eFrie a fozma leuie z gnije.i mi;c
tie vo ab cito pdiiantc in ipfie.fim g l?ic motii grauia
ferunf oeozfu5 ^
furfu3,c qz b^^mot^giialie ineil
oib^^que fiit in fpera actiuo;: z palTiuo;::i 6 fi3 l?uc mo
tu accipif furfum uel oeozfum in vniufo.il g ocozfu
in vniufo loc ad ouf ferunf grauiaZT furfum ad qucj
lcuia.il aiit z alrfpa'lie mot q eil ab aia no a fozma
grauie uel leuie uel a oiiio aliciii^elcm^tu-z l3 motre^
perif in oib^ que alunf ubi alimhti p vtute aie ferf ad
om oziam poniezqd 110 poifet eife per nam alicur elc
rii

-r

pafliuo:p:q

metirqre ficut in reb'afatiercpif fpa^ieniot^fupmo^


tii illii giialc:qiie videiii in tota fpera actinop z palTi
uo:p:fic in talib^op 3 pfiderare fpale furfii 5 z oeozfum
pter furfum z oeoifum qo afpicim in toro viuiierfo.
(T TKurfue 15 fpale furfum z oeozfum qi> repif in reb
aiarie accipicdii eil in aiatie impfectionb^fiiii ea que
videm^in magie pfcctieiita qj cii in aialib^-r inagie in
boib^^ora z capita fint fupi;erit in.platie fupi'^ qt> te^
net locii capitio uel orie.inaialtb^ndq-, ozgaiia z iilfa
futcade ueloiufafim qi opa videnf ee eadi uel oiiier^
faiqiie g ozdinanf ad ide op^videiif ee idem ozgaiiii z
iili 5 z eode inoloquedii e oeillie.cii g radicce ozdinc
tur ad ide op^ut ad fiiptione alimeti ad qo ordinatur
ora in aialib:eriit radicee in platie fupi^ fic ora z ca^
pita in aialib^qnc fupi^ee oicunf .rDcinde cum oicir.

CT^HdbucatQseptinceipmq ferufagne

.39

7 terrd.^iflrabef eili nifi aluid lUphibes

Gi 7^0 erif 5 e aia:^ ca alimeti:^: augmen.


(D^^mpzobat tnp.C]ceo qj no bii afiignabar ca 5 augifi
ti Dicee:qj adbuc aut.i.lup 15 arguiin^fup.o mp.qd
eil ptinee igne z terra q tedut ad pria loca oiilrapenf
eni T ibiit l?^'erra in fpae^p^ae nifi aliqd fit ^^Ipibce z
ptince tlla.fi vo aliqd tale erit 15 e aia:? ipa erit caaliV
meti raupKti.Cirion'"aut actione: t ipfa opatrt-

bneda ee pncipali ageti magie 4) organo qre cii afa fit


ptince eFta ipfa bebit ^ncipalitate refpectu eor .actio
nee g z mot^q fiut in cozpe aiato fim ^ aiatii eil attri^
buedi funt magie aie qseltio.rDeiude cum oicir,

CJ ^idef aut abufdd igiiia na fimplr caiifa

Ar%4f.

augmen 7 alimctiec:'? iiat^ ipm.videtfo


lu cozpcu 'Z

elcmcfo^

alif:j

augmetaf

vnde i iii platie:'? in aialibua putabit vv^


p;iU6 clTe boc qo operatur*
ClKcmouer errore qrdda alio attribuetiiTaugmctuc
ponit
aliinetu n6 aie:fed igni.trca q5 ouo fac.qz
eo;: opioiie .z^^ea ipzobat ibiL IDoc atir pcaufa, JDic
ee caaU.

ggpvz aut qbufda ignio na.i.naliter fimplr


meti z augmeti.na z ipni

folii

oe niio cozpo;: z eleni

qd alif z augiiieraf.vn z in platie z in aialu


bue piitabif iiriqi qe ee I5.i.ee igne q5 opaf augmetit;
z alirnetii.Cmbrddu ailt bac pofitione oiflferrc a po
to;: vz ee

fitionc mp.qzpofitio illa attribuebat aiigtfitu igni


z terre:l5 autigni ttn.inurfuo illa attribuebat augine
tiT

eiemetie rene q grauia z leuia.bccaiit.i.15 attribuit

ma>ie opatiu^c actiu^C inoiidu


z augmetari ficu t i aiata.na ficut
aliiiieitiaduenieecarnicaroputitipinad fe^fit fub
maioriquatitatezficlignaaddita igniignie putit ca
ad fe c fit fub qualitate maiori.oe nullo aiit alio ita fe
fiblfr boc videm ficut oeigne.idcoponebai illi ignc
qui erat in platie z in aialib^ eife ^ncipalem caiiizqre

igiii:eo qj ignie

fit

ct q; ignie videf ali

illa

augmentarenf.fDeinde cum oicir,

<T lE>oc aut *? pcaufa qde qda m 6 cft:n6 til C4u


fimplr ca:6 magia aia.ignia cni augmem
quoufe^ fuerit cobullibilc
iRaautpftatiuoium teiininuaclU ratio
magnitudinia *? augmctiiboc aiit cft ani^
mac.
mc:fed noii ignia:-? ronia magie
iL'jmpzobat opion^ becoicene.15 aiit.f.ignio pcaufa q
minftnitii5cft

de eil 4da m6:ut fiat alimetu z augmtii.na caloz igne


uequialiqiiomorcfiuaf in coipe aiato eil ozganii 5 fi:
fnilrm aie z aliquo mo coopaf ad angmctii z alimen/tum:tn no eil ignie fimplr z pncipalitcr canfa augmi
tizfedmagio aia. nammoduo augmenti (giite iialde

aiitina
Ciflirifieft

augmcro q6 afpicim in aiaUV;(5 fubdit 3

augiuctueniigni6imiiitucqnrq3 fuerit cobudibile:


fed oiu3 na pila'tiu q itaUter augni^tanf e termiii'! ro
eo^majnitudie 'i augmeti.i q: tale ternunu bnt ab
aia 'i % fo:ma:manifellu e q; 15 ailt.i.augmetare f>nci
palr e ipfi aie:f5 no e ignie;^: ^ncipatr c ip(i ronie c

fozmc magie
mae.(jfinondu aiit g> p: 15 pollet fumi noua rd.ut vna ro ect:qre attribuedtl cet aie augtn
tu 7 no igni:q: augmetti aiato:;: e(l terminatu 'i limu
tertattl:igni0 vo augmetu uadit in i(initu:qre cii
min augmeti inaiatio fic fit ab aia attribuedil cd boc
magid aie igni.alia ro ee podenq: actio magie e atmae:qre cum aia compef ad
cribueda rmii 1 fo:me
igne 'i ad alia elemeta epitia in mi):to dcut fo:ma ad
m^m magi0 attribueda fiit 15 aie igni uelalqo eKio*

aliqe.q: vi pfio fibi pdicerc

tr\ll

a,tcniqoiu3it5?datiued certa ro c termineop magnitudie 'i augmeti,^ oicit q

augmetu ignie uadit in idnitu.cii tn ignio dt aliquid

na?daa.CD5m m bacpdictionc leuiter poflem effuge ejtponedoee rone <z. ter mimi magnitudie 'Z augmeti oiu3 pdatiti nd'.f.ofu3 augmetabilui p na3 :ut JC6
metato: vi e;:gonf ,7 qznaliter -r ppc nd augmeta'tur
nifi aiata.id no ed ibi pdictiotq: qii loqf ce augmento
pditie na op 3 loquaf oe augmetabili nliteroia $
augmctabilia naliter bcre ^ermimi augmeti:':: i^nem
no}?ie terminu.no iplicat pd(ctionc:q: ignie no e qd
aiaiu.*: ppiie no oi jpf>e augmftari.CD

Ut tii meli^pa

teat qliter pot augmetari aliQd in idnitii

7 qliter non

fciedu q; termin^augmeii aliqn fumif ej: foiina.aliqn


ej: ma.aliqn e^ otdine vninfuiirjc fo:ma qde rcpif termin^^in augm^to inoib^^aiatie.na oiaafatafuut o:ga
nicaco:pa.pteeetco:pieaiaticompanfad aia3 dcut
ozgana ad artemidc are ^^aopa excreet per fua 0:gana dc aia^^ae opationee exercet p pt ee cozpio .qre
ctj nulla arereqrat oiganaidnita.imo qtedp rone 0:
gani dt fdnitti cti ei oebeaf oebita qua'tttae t cebita merura e;c ope ad q6 ozdinaf : op 5 ptee cozpie aiati
finitae cf:": ej: pte aie queqd qdi are per ptes cotpie q
fi per ppa otgana exercet ^^ae opationee:cebef ipds
ptib^coipie i ipdeotganie certa r 6 lei mineo?jma
gnitudie -z augmeti.i pot ee termin* in augmento eje
pte mae.Hla d aliqd pdarct qc tota m^' fua non eet nid
vnti tale in fpe illa:z ill6 augmetari no pod*et:qre cu3
tota ma actiuo:;: z padiuo?: dt finita falte ejrpte mae:
ignie b^t terminii in augmeto.vult g pbe oice qi cum
fotma ignie n5 dt fo:ma cozpii o:gantci:nd derepugt
cj: pte foime cozpie au^jctii ignie iii ifinitiizdc repu
gnat cozpi atato.d aut 15 repugnat eierit ex pte mae:ut
ex pte cobudibilie.}ipmdf finio T termin^Veb^^ex pte
vniufi.z fic oia elia bnt fine z terminu fic ut vnii eftu5
no oia alia podit pute ad feipm:fed cum ozbiculariter
Cnenf ni6 dgna cafa mo rf igida : op 3 qi ozbiculariter
aliqn elemeta frigida babeat Diiiu fup cala:aliqii ecouerfo.nun^gdc ptinueonanf calida efta aut frigida
ut podint oia alia ad fe puertc.C^fd g oe ozdine vniuerd Dare alique terminu ipfi igni ultra que augmeta
ri no pot.llbatei itaq3 quo foluif pdictio qua prendit
lfa:z quo accipiedaed mee pl5i.z etiii patet quo iponif tf-rminue z finie rebue augmcntpDilibue.

^onil aut cade cft poteria uegeta


q

riua:'?

gnatiuaroc alimeto necelTa

riu cll Determinare primu . Sepaf


cnimabalqapotctijaopc boc

dlbodiy

pl5o oildit qd fit actuegetatiue p<5e;qz actue


eiedgiiarezalimetouti:zonditqu5talia opa attri
bueda fut aie.t pte ida octermiat oe ipfa uegetatia po

tetiafis ozdine fiipi^ptaxatti.^rat

ue oeterminadilerat oe obo pbe

aut ozdo

ille qz pzi

^ oe actib z oe acti

b<Dcpotctia.iotriafac.qzf>oetermiat ce obo uegetatiue potetic.z*oe actib^ei^z^oetermiat oe tpa po


ietia.iibiLiQni atltiiibil alif. J;ibiL Ciuare b'au
te. J irca ^"'ouo fac.qz ^ait q> ot>m ed oe alimento
qt> e obm uegetatiue z giiatiue potctie.z^exeqf octer-

minadoDeiproalimctoibi|_Uidefaut ee.Joic g
qtn eade poteria aie e uegetatiua z giiatiua z obm b^'
pbe e alimetu neciti e g ^*oeter miare oe ipo alimeto.
qiaiTtalimetu dtobmpotetie uegetatiue p3:qzin 15
ope.i.i ope nutitioie z i age aliqd circa alimetu fepaf
b^'pb abalye potetye ut afendtiuo z itellectiuo.

foztealiqeutruvmizideut

ali-

K nietudtobjnutritiuczgiiatiuc.
z vz m n6:qz potctiarii qrii fut oiud act funt z oiufa
i

obazftd nutritiuc z giiatiue fiit oiud actv5 imtrtf e z


giiare:g btbut oiufa oba.C Dpp'"aut vz uelle pbe q
ait uegetatiua z giiatiua eade ee pbm z b^'ob3 oidt ee
alimdu.CDbm alimetu afr z alV acceptu ed obm
no folli nutritiuc z giiatiue: fed it augmetatiue.iria3

pbm e oata rebut corruptibilia faci


ant talia qlia ipfa fut:z ptinuift fe i ee eade fpe que no
pnt fe ptinuarc eade niio.de vtnutritiua c oata ei? ut
p aliqo tpe feipfa falud.caloz eni nalie femp agit i bu
midilzzra^ i^mexalare qexalantepitvita qre nidp
vtute nutritiua fieret redauratiooepditizaiatii no pof
let fbfide.pp qboigerif z coqf aUmdii z pntif i Ibam
nutritup qua pufione fitredauratio ocpditi:q fco fal
alimati nutrit i eo q; qd ut i eo qi puuaf aiatuzita
tif i lba3 nutriti.CUifo quo fit nutritio z qub alimc
tii e ob3 potctze nutritiue:redat vide quo fit augindii
z quo alimetu e obm potetie augmdatiue.5 cicdu g
q; I5 fufficiat ad nutrimdti aliqlte redauratiooepdiii
z pufio alimdi f alitii:ad 15 tn fiat augindii tio fuffi
cit qlifcu(B redauratio oepditi:imo op5 ce maiore3re
dauratione q5 fuerit oepditio:qz cii plue putif oe alimo i alitu ^fuerit ip3 oepditu:op3 alitu augmetari z fieri maiorie (^titarie.alimau g nutrit i eo q qd:
fic vt'gfiatiua

fed augindat i eo q> ^tu:qz fic augmdat q> pu tit mato: (^itae alimdi ^fuerit oepditio:tuc du' aliindu^

augm?tatipmalitu:zfacipmmaiorie<^titatie.iOn
foalimetil afr z ab fiiptii ce ob3 nutritiuez augmda-

quo fit obj giiattue.Sciedu g q> fic ali


mdii iiiq^ii putif i alitii nutrit i co qj qd:z augmetat
tiuc.rcdat vid2
i

eo qi (^cu:fic im^tii e aliqd ibi fupfiuu fac ad giiatio

nc:ita q feme qb e gilatioie fin"* e fupfiuu aUmti.^x


q appei q; nutritiua augmratiua z giiatiu^pnt oici ea
de po".na illa cade po^p qua oigerif alimetu z redau

z nutrit aiariiip illa eade pot fieri tata pu


fioqzfitplufi^oepditiopp qbaugmetabir aial:z fiet
maiorie ^itatie.fic ^r p illa eade pbm pot fieri tanta
pufio z tata oecoctio aliincti qz 116 rotti trafeat i Ibam
nurriti:f3 ibi fit fupfiuu alimeti z fiet ide feme:qre nu^
raf oepditu

z giiatiua fut aliq md vna pb.^r


ut alimetu. al'r tn z alr pfideratu.
(Dtlmiailtbuic potetie coi q compaf ad nutririoe3
augmetu zgiiatione opoztearfupaddSaliqe potetiae
rritiua augmetatiua

vnu z ide e ob3

earii

fpalee no e pfitie rpeculattdie.talia eni3 tractada eenr


fup libzo oe nurrimeto z nurribili.fumciat ailt ad pii?
fcire ide ee obm qb alit au^netat z ed giiatibie pn"\
pp qi5 augmetatiua nutritiua giiatiua md quo oixim*
eade potetta oici piit.fDeinde aim oicir.

CT^idetautccalimriipriupriorno ocaut
01.05 qcucB prior no folu snariene bnt
cx iuicc :6 'z augmem.-f iut cni inulta ex m
uicc :6 no oia augcnf:ut fanu cx laborate.

cm

iber i3ecunduo
(TDcrcrmfatije ipo aUmcto.irc qo trfa facit . q:
car pdirioee aUineti.2c;: l?io que ei;rerar oildit q; ali
metu t alitu u6 eode niocopaiif adiuicc-A circa ptacta monet loubiu qddi.i*ibiLtlideiifaiiriieq5illa.J

^ibiLOiibirationeautbct-Jiragirautouaspditio
neoalimeti.f>*eflq> v: aut ec aliiniupriil prio.i.priuj
flUro.:*pdino alinjeti eft q; nutriaj z auglnerct alirii.
io ibdit^ nooe ailt oriii oi ftipp-prioeif aUnienufed
quccuq5 priopno roUIgiiatione bfu adiuicerfj -r i?nt
augmefu;itaq^ viiiI augmetat nutrit aliud . talia.f.
I?ntr 5 iie alimcti.7 Ibditfpfiurmrta eriiucc:f5ii6oia
talia fe uutriur

-r

augmetat ut fiat fami e;c laborareda


no nutrit nec faluat nec

bora'0 tii iio eft alim tu fatii.q:

augmtat ipj.Sutitaqsbe ouepditioce alimti fit p


au^ntareip 5 .rDeui.c.o

riil.aliro;? (plpcatfaluare

CviCidenf at iia^ lUa code mo adiuicc3 cc


alimcmm 0cd aqua qdeigni alimcrum

dlagme aut uoii alit aqud 3u fimphab^


qnide igif cozponbus boc ce videt maei^
meraliud Qdcahmctu 5 :aliud qo alitur.
CjOnditerbtf q oi^crat (palimetu c alitii nocode mo

mo ad

copauf adiuicc.io ait qj aiit viir neqj illa eodc5


iuicc ee alimetu.illa eni.f.alitntu -z alitti no codc3

mo

illo boc.iiiftructo:

m acnim cv o cio.

(Hilldductc ICDajroncoiceo.qjadbuc aliinctu patif ali


qd ab eo qo altf.fed boc qo alit no patif ab aluncto.fi
cut neq5 iiiructot.t.ai ttfex non patif a materiarut car

pentartUG non patitur ab arcba.fed boc.f.inatcria pa


titur

ab tllo.i.ab inilnictore urartificc.inllructoi atit

nuitaf ex ocio in actii ut fi f>us iioii opabarur.po


fica opef ^uo fuit ociofue.z poitea ell iii actu z iii opa
ri.Duplr ergo d>baf q; alimct li patif ab alito.^) qi oe^
coquit ipm.2qu6paraf ad ipm ut artifex ad arcba3.
IL lllota'du atit q; Duao roneo tactao ce .pbateo alini^
ni ci pi Ili alito.qi li ^>*potiirune fiiitif buic qt alinitu5
folli

mutaf in alitti z mutatio iio c

iiifi

in pria.2'*

vo

buic q; alimctii patif ab alito . z nibil patif a

inittf

fili.fed

comrario;bctuDueroiieofepfcquiinf:zvna

eitfulcf

mentum alteriue.rDeiiide cum Dicit.

CT ^Itru aiit utaliinctil qb ultimo aduciiit:


aut qb pmo bet oad.Si i^o utruc^rb boc
qdc nb cocfu.nllud coctu5 : utrobk^ uriqj
pungit alimcfu oice.gu^tu ciii^ uoii co/
ctu:priu3 prio alifau^ru cocmm:rilriti.

uare manifcllum qb oicunt quoddmo

metu alit alitu z efl alimtil ei^:f5 alitu no alit aliintu;

do urnq3r rcctc:i noii rcctc.


(TSoluit ad qone jjpoiita cicco qi ba c:ia iitrii fit alu

poribM5 vl ec mavie qi> alif .V5 ignio. P5 g qt

aliud ell

qdealimetti.aliovo qo alif: calrcoparaf alitti adaliV


mctu.alr altmtu ad alitu.Cinbn"aiit qibicaqaccu
pif ^oibuido.7 ut P3 ignio majcfenutrtrl?titdo zpo
tilfimcbtiido vnctuofo cuiufmodi eil oletl.-r oc pigue
cetoc biiiduibttle.naz vinuiblimattippfui (btiltta
te maxie ell cib^ignio.^fgttio 0 Q v: ali tali btiido non
codcmocoparaf adbutdu fic buidti ad ipin.na ignio
no alit btiidu utHamano alit olcti;fedcp . luo ante
fter co:pa fimplicta ignio niaxic alaf fuit fuptpatcfa^

au. ad ^feno adt fcire fufficiat ^ ex fiU qd videmuo u


ta igne 7 bumidmalimetti z alttti no eode rnoadtm
uicc

coparantur.rDeindc aim oicit.

inhabitatione aut bet . hicat ciu bi qdc?


file ali riluficnt : augcnialqa aut ficut oici
inu 0 ccotrario vidcf ali prium pno.
Crtft>ouet circa Ptacta otlbiii qdda.irca qd tria facit,
q: ^mouet b^'oubiti.iobycirad altera pre.jfoluit
ottbiu4?portru.2'tbiL'2^a'>^ipo''.j5tbil_tltruatIt
fit alimf tii. J Dicit g.otibiu atlt bet quomo fe beat ali

mttj ad alitti.Dtcut ent' qda file fili ali.fic z augernfu^


coie opfo pl>o:p q file fili augef .z ex 15 aliq uole^
bit argue q> file fili alaf. fic g v: qbufda.fed aliio fic Di
Xfm in lib Dc gnatioe corio vi.oiaU eni file no ali
mfli: fed gtraritmi cotrario. pDeinde cum Dicit.

it ati t

CCJTan^iporcrit

alimminutari:
't 6cog.(butatio d t oie i priu:aut i nicdiu
ruirafiri

CObijeit ad altera pte qonio oncieo q>

priti pi io alaf.

ircaq6Dttofacitfimq7Dupl]r onditftetu ibtl_ad^


buc atit. J otintief atit ftc.bn Diati eil ?rul ?rio ali z

no a fili.tanq^tpofiTtbile fit fiFe a fili ali.aliifitu

0 cd ab

aut imirarur folmn

copauf adiuice nec eode mofur aliinni adiuice.na ali


nec e ipfi^alimtu.g alinuii z alitti no eode mo copauf
admice:f5aq qde que fe bet ut alinltu eil aliintil igni.
%nis anio alit aqua. t fBditq;i fimplicib^qdecoz

cto: a UMteri j.

em'

mu

Mrizoecoqopj.mutatioatitin oib^anteil aorioin


primatit eil itt inediti. na mediti copatti ad priU5 iduit
ronem altertuo contrarq.rDeindc cum Dicit.

CT 3dbuc aut patif aliqd aliiiictu ab co q6


alinfcd no bccab alinicto ficut ncc inftru

inerti qb ultio adueiiit aut qb p^.i.refert loq De alim-'


topame<y fit puerfu' z coaii:z ultio.i.poft^eftiam

coctii

Digeftu.fi aututriiq3.i.fi5 utriiq5Coftrloqtia^

mur ce alinlto.-f} ni Diffcrt.qi 15 qdc efi no coctu5.tllb


vo efi coctii:utrobiq5utiq3puemt alimetii Dicc.ftalr
z alr oe eo efi loqucml.qi inq^rii non coaii otiti otio
alif.inqstii aut coctii file fili.qi e manifcfiuiif efi qb Di
ciit (|daino utru}5 z recte z norecte.lL-lIlotidu at fic
folueI 5 pl3 mcealimetoqone zdc alito fic foluiteam
iii De giiati oc dc actmo z paiTiuo ubi d:
qj ageiio z pa
tico in pnfunt Diflilia:in fine atit filia;fic tii pnalinl'
ni anreipfit coctii eil Dilffic alito. i fine file.g ncc c fim
plr aiTeredu oriii prioalunecqi file fili: fedell.ut fic:z
cft.ut no.iit ell per bita inanifeilii.riDcidc

cum Dicit.

CU lm aut nibil altf no pricip.i e vitd.aiam


imq5 cntco:p\lb aht inq3tu aiatu3:qrc -r
alimctu p fcad aiafn5 cft:': no fm accne.
(TDctcrmiat dc actibuegctatuie.u
qj triplex

ea

qb tria facit fij

pomf ee acC^ucgetafiuc.vj.alc auge z giiare

poeterim'at oc ipo alc.i^oe auginctatioe.j dc gfiati


n6e._2"ibtLftar alteru.J;ibiL tftguanoio.JDtc
g.qin atit iiibil alif no pnctpao vira:afatmn utiqjcrit

coipuo qb alif ftiqxtii aiatii ell.qre alimcimi efi aliqb


afatum fupplc oidiuatii z iii potitia ad ipm.z boe no

fm accideo:fed per fe.p5 ago qd efi alere per fe


fi

aliinetum

fic

per

fe

02diiiaf ad alitum

efi

Illa5

in potcii'

tia ad ipm z faluat ipimalcre z nutrire ucl ipfa nutrii


tio ntbil aliud efi mpucrfioalimetiiii alitum z falua^

no ciuo qb alitiir.lDciiidc cum Dicit.


iBfi aut nltc:p alunto 7 in augmeto ce:f 3
cni q ^til aliqb aiam ert aiigUKr.KUKfiu

ailf

q^baliqd

rnl5a:almicai3clt.0aliiat

ciufuDj5:'r ur(]3 ad boccll qncufi]3 alaf.


CDetcrmimu re ipa aiigmcrarioc cicco. q> alieni efi ci
DilTinitimi ucl altera cft ro aUincto z augmitarfo.iiaj
nutrimctii alr migmCrat alr alir.ii.i fjqde q? nutriir.c
ni efi aliqd qitiiiaugmctatimi efi aiati.fm atit qicfi 15
aliqd z ibaeltaiimetii.na miii iir.ctii faluat fi>a5alitf

c c

e anima
7 fPa T ufq? ad 15 elT.f.tjft ec 'z faluaf aUtu
ipm i^uoufqjalaf.i. qufqj p 6 taccipcinitrinKrum;e]C

ut cft 15 ali5

&:ia s qua l?et alimcui ex eo <p alit t augiuctat.qi alit


fneoqjqd.-TaugnKtat in eo qjqatm patere potqd cft
augmf tare t quid eft nutrire, f Deinde aim oiat.

C t

narioi5 aut facriuu c(t qti

no

alif:

fed qle id qo alit : ia cni cft ipfa fa5a : gilac


autem mbilipfu5 fcTpmrfcdfaluat.
(CDeteriniat oe actujjfiarioie uloe ipo gfiare oicea.^

po* uegetatiua ulipm uegetatiuil eft faaiuii gfiatioie


noeeqt>alif:r3 qlee(l idqi alif.potetia em* giiariua
no eft ^ncipiuj gnatioio ei^ qt> alif nec ei in q eftrfed
tf q 6 ell tale qle ed id q^ alit -r q 6 eft file Tibi
Hc fit patet.g: ia em* la que alif eft:qd ailr gnaf no e(l
nil?il aute gnat feipm fed faluat.po* g uegetatiua pot
nutrire z faluare illi in d eff.fed nd p 6 t gnare ipin.qt
ipm ia e(f z nilpil feips gnat.Cmdn" aiit g? aliqd eft
expedieo idiuiduo:aliqd vo etpedieo fpei . alimetunt
ad aliqd tr a
au 1 43 tu ad alfpd puertit in alitil.&tu
fit in feme.^llo g qi puertif i alitiTotdiauit na pio co
feruatide fdtuidui;f3 illi qi tr afit in feme oidiauit ad
pferuationefpfi.fupfluu igtf alimctiell feme.qiefl fu
perfiuii indiduo i (} elt:f5 nd e fupfluu fpci:ad eufpfer
natione o:diaf;qre fi femi nd oidinaf ad giiatione ei
uegei quo(l:fi ad griationc filYo infpe.-bii ocin e(l
tatiua nd eft factuia gfiatidio ei in q eft . fed er quod
eft qle ipm efl z file fibi.rDeindecum oicit.

07 iQmrc bi^aie jindpiu po^^eft pori5 falua


rc.0ufcipie6 ipa 3 f5 q> c bi\3limctu aut

ppat oponcvnpuatualimctono potec^


Cll^oftc^ oereriniauit t>e oDto uegetatiue potftie z x>e
acfib ei.5n pte ifla oeteriat oe ipapotetia uegetati'
uaoifTiniedoipa 3 .ircaqiouo fac.fim cp ouplicein
oiffdncafTignar.i^ibiLiQin arafine.jCircap'"ouo
facit.qi ^'Diffinit potetia uegetatiua.i^qx oifnniedo

t>acmetioncfeeeratoealimcto:nelaborerin equoco
ofidit quo ad ipm nutrire c ad ipi alere oiufimode c6
paraf ioiLOffi aut funt tria. Ji^dtiuuef atlt fic.ocm

cH <p alimetii faliiat am aliti.r qi potetia uegetatia


aute
cll potetia qua alif afatii.qre manifeilii efl qj
^n^^mitrimi e(t dda poteria afe polfibili? faluare fufei
pico ipam fiin q; b^ell.(l g oiffd uegcratiuejp eft po
tetia que fim qj I? eft l?ct faluare fuu fufceptm t f^ ^
.

dif q> alimetii aut pparar.i.cft ma pparata z pf>A opd


ni [f potetie.vn fniariT alimero nd pdt ee.i.no pot ou^
rare in ee.ClIlotadu aiit
alimctu elt ma pparata.i.
jP^a potetia iicgetatiuetfic terni elt^piia ma artie fa^
biilio.qre fic fine ferro aro fabiilio nd pdt eperce opo^
ne a fuaotfic no pot potentia uegetatia l?oc facere fine
alimeto.opiio ergo uegetatiue qi eft faluare afatum fi
ne alimetofieri nd poterit, jjpter qi alimento fubtra/

cto necelTe eft animatum perire.


foirealiao.qicupotctia uegeta^
tiua fit actiuatj alimetii coparef
ad ifa3 fic ^n paffiuii nd vz biirjcin alimetU 3 ppa^
retopdneuej:etatiuepotetie.qztiic coparef ad ipam
nd ut paffiumfed ut actm.CDim ut fup patuit eo
ipo cp ppA foia reqrit |>piia mam: z pp:iact reqrit
ro agedi nd folu fit foza/fed et
i)piiil fufeeptin : op 5
miimt fanamur no folii fanitatetfj et coipe. eoipo
actfaluaridio:qua facit po*uegetatiua in coipe aiato
agit ip 3 mediate alimetoicoipuo aiatii nd folii faluaf
po*uegcrariaranq3 pnactiuo:fed et faluaf alimento
taiK^ pnpalTiuo:circa qi opnf po^icgerariiia puerte
do ipm in fba 5 aliti:qre alimetii efl aliq md ca' t rd

vt

falucfaiatmppqinoimcrirooice qdda pparametu 3


ad boc opuo qi eft faluare afatu.rDeinde cum Picit.

CT0m uuf fut tria:q6

alif.-r

q alib-r

3leii0gdc eft pina aia:qD


alif eft bua
bde co:pue:quo
alif:alimcrum.
CiQuia oO:erat qi po^uegetatiua faluat aiatii aledo
z

ipj

z alimctu pparat l?ac opdne.qi ct ip 3 alimetii faluat z alit aiatiline laborer in equoco: oftedit
quo 15 oiufimode b^t ee oiceorqm aut tria funt qi alit
z qi alif z quo alif .aleo qde p^^-r ^iicipatr elt aia ^.i.
Digerat qi

uegetatiua.qivo alifeflcoipbu<>bicaiam ue^etati


ua.q* vo alif elt alimetii.oiufiinode g cdpaf ad ipj faluare.-r ad ipm alc po uegetatiua z alimetii.q: po uc
getatiua eft aleo z faluae actfue:fed aliinetU 3 eft illud
qi patifrT qi^uertif in alituiT p b puerfione alime
tij efl id q aiatu alif z faluaf .Clfl otadii at q o opd
neo quao videmin coipeefficit aia media'tib pdtentqotita
ide opuo efl ab aia z po^ifed ab aia cit tanq5
a ca ^ncipali z ^ma.a potetia vo tani^ ab imediata z
.vxia.vn potetia fenfitiua eft qua fentimuo: fed aia cll
pn"* fentico z potf tia uegetatiua eft alciio : fed aia uegetatiua elt ^ii"'aleiio.t q: fic fe ber aiarefpectu po-

tctiaiirno airat pl5o qi attribuif potetij? attribue afe


z ep.vii cii loquif De aia uegetatiua qi elt ^ii^alcf :ft

tim ftelligedii eft oe potetia qj fit alenorimo in boc lo


co cii uellet loq oe potetia uegetatiua qj elfct aleno locut efl oe aia (p eit ^n"* aleno.imico ^ oicto 15 oe aia
intelligercfcidemDcpotetta.rDeindecumotcit.

4ut a fine appellari oia iuftu eft


nie aur cit geiicralic quale ipm erit : uriq3
fima aia geucranuum quale ipfum.

(T ll^onit fciam oifFone fumpti refpeau opio gfiatidio


t qi ad opuo giiationio z ad alia opa aie pcurriit ol
uerfaoigana.idrriafacit.qt ^mo ponit Diffdne pdicta.fcio Diftingiiitoe oigamo z inltiio ipfiaic. 3 epi
logat circa Dctcrmiafa.zibiL ft aut quo alif. J;ibi

LfiguralVqdeigif.jDicitg.qm ailtafineiuftin efl


oia appellari z oenoiari.finio aiit aie uel poretie uege
tatiue efl giiarc tale aiatum qleefl ipm in quo eft aia p
ma.i.uegerariuaruel etia ipa potentia uegetatiua erit
gfiatiua talio aiati qle elt ipm in quo efl \f' aia uel b'*
potetia.Cinotadii aut qi ^muo actuo uegetatiue po
retieeftnurrire.fcioeltaugere.ibicefl pfectioi q'5
juuo.tertfcfl giiare fibi file:z ifle pfectioi eft oibalqc

q: vnuqiqjpfcctii

eftcii

pot filiegii are., pdueeg

file

oi

ec finio bpotetie:qi bic act efl pfccrioi oib alyo.


aliqo.urrii potetia uegetati
fi
1
uapofliroiffiniripcriftuactuj q
cllgfiare.c videf qi non.na gfiatio elt queda mutatio
ad iBalc foima.ergo gnatio nd oebet attribui potetic
que efl qdda accideo: z queda potetia aie.fcd attr ibui

ihif Vet

oebet ipfi aie que eft fbalio fozma.Bd boc idem videf
facclfa pbi qui ndoicit potetia ec^n"giiatiuum qk
l'pm:fed aiam.fETDdm cp oia opacrercetaia mediati
biio potcryo eo q> elTentia foimc iinediate efl f>iidpiu
elfendi nd opandi.c qi opa fluiit ab aia mediatibpotctyo.ideooiccbaffupzab opa ee ab aia fanqjacau
fa pncipaluT a potetia raiim a,pj:ima.vn Dicebatur qj
potetidcfl operaorfedaiaeftpiicipiu operaoruelpoti
tia cll/d operadi ^jximaraia vo rd opandi pniaicoiter
itaq;in opibaieappeteaee ab aia mediaribpotetyo

eSed foite oiibiii efl alicui oe ope giiatiouio.qz C113


gtiario terminef ad fbalem fozina potetia que eft queda jppzietao z ddda aeeno videf agere ultra fml fpeiu
fi coparef ad gnationc.CSeiedil er^o qi nd cfl iiicducnieo aliqd agere ultra fui fpein in vtutc alteri t ut
efl ozganu z infti in alicui.i{>a ergo poteria uegetaria
inq3 tu eitoiganu z iftfm aie facere poterir ad giiationem.erit ergo potaia giiano uel rd giiatiouiorfed aiu

ilxi i^r>ecunciuo
crft ^ncipiii giiane

c pma rogiiationij.

per |?oc

P5foroadroiic ^nia.qdvoaddebaf ocpRo.qifpaUV


ter vi metioiic facc

aia P5 per fa otcra <$ qi l? opa

fut ab aia x a potijo:cu pbs facit metione oc vno ite


dit 3>fiat metio pe alio . utriufq; ergo poterit efoiffo
*>ata X aie-r potetie.inecrepugnatb fupiorib^ oictis
ubi \>i]ciinut gj ibioe aia oabaiif fpaleo oiffdtie6:iia x
Dc ea notificatioee fupiue oate.c: que Ipictraduiitiir x

pliiree alie fpeciales notificationee oari poflunt.

fotteoubitaretaliqs.cupBjoiffiiii.
It^nilA at
aiaj uipo 5 uegctatiuaab

actu nu
|riedicabopegiiati6ij;qrc iiooifftnit ipa5abopeau
gmcti;cu tn opue augmetipfecti^fit ope nutritronie*
cft gf cu plej act attribuim vni : fi ab alttj ib
I02: actuu notificam illd x no ab alio ^tu ad pne fpe
ctatejcouplici ca potptinge.d^fiilleact^magis ifepa
biTradbcretei.Sc5ofieftfini0 illo^-r pfectioialqe.
na a fine oignuj eft oia appellaruide eft g 3; aia ulpo*
uegttatiua oiffinif a oupjici ope. V3 nutritioie x gna^

CD65

tionid: fed no pp eande canu fed ab ope nutritioie no^^


^ficaf tan^ ab eo qd magis ei fnfepabirr adberet.na5
aiatu viuit tadiu nutrif . 2fb ope vo giiationis
notificaf tam ab eo qd efi finis alio^t x pfecti alijs.

^iu

ab ope augincti no oaf fpecialis notificatio.tU5 qt


boc opus non adaeret infepabilitcr anime uegetatiue
fed

ael potentie.tum etiam quia no eft alio^ finis nec pfe

ctius aliis.f deinde cum oicit.

f^CT/Eftautc^aWDuph-rric -rq guberna^-r

tbemo:5 qdc mouce % motu 3 : tl


lud aw moucs folu./0 c aut alimern^ ne^
celTariu eft oecoqropaf aut Decoctione ca
lidu*^fl oc aiatuin babet calorem.
CDiftigiut oe iftf is ipfi^ aie uegetatiue ul' nutritiue ou
ces.g) eft aut quo alif cuptr ficut 7 q gubernaf ut ma
nus Ttbcm 6 .SicgnautabctDuoinftfa.vnu piuctu
qd no mouef ab ejtrifeco ut manil.T ali 6 fepatnm q^
mouef ab ejnaiori ^n*ut tbcmo.fic aia utif calorena
li tan^inftfo piuao x alimeto tan^ fepato: io Ibdit
g; boc gd^.f.inftf m fepatu eft moufo x motu.illd aiit
f.inftf m piunaii eft moues folu3:g> 60 pter alimetum
opotteat oare ipfi aie aliqd otganu qfi piunctii cuiub

modi eft cal0tnalis.p5.qt oSalimetu5neciiIeft pofte


oecoq.opaf aut Decoctione calid u.oe aut aiatii bet ca
lore qfi otganii quo Decogtalimetu.C lllotadu It (p
qcgd utif aliq in obfequi J fui p6t Dici otganii x iftf 11
ei^tqrectiaiautafaUnutoT calore nali infuiobfeg^
oiatalia pntoici otgana x iftfa ei^<D inotadti et
gu otgami fepatu ut tbemono: moue motu:fed otga^

um

54

fEtemuimeatbieDicamiie coiter
Dc 01 fcnfu.SLTiiti df i ipo moucn
'i

p.in aliqd accidsnfic ocm eft

enl qdd alrcrano ec. :^iur aut

qdd fife a fi

pan.lDoc aut quo pole.aut ipoleioi^


ctu eft in ulib'^ romb*^ oe agere -r pati.

inili

Cl(^olKi5pl39DCtcrmiaiiitoe ucgetatiuo.^n parte ifta


Determinare icipit dc fenfttiuo.irca qf> ouo facit.qt
^"inqrit q mo fe l?et fenfus ad ipm feniibile.^n i'ptc
Determinat oe viioqqjfenfu TDevno 4cs fenfibiliibi
LObni aiit f 5 vmiqueq5fcnfu5. J (C d euidetia aiit
fcicdum g> fenfus refpcctu fenfibilisqfi tria
foztit.^qteft qda potetiapa(fiua.tb'potetia eftre
ducibilis ad actu.3reduci bet ad actii per ^ptiii fenfi
ibileuel^ptiii aau.Duogfacit.qtponditfenfu5 ec
potetiipafliuireducibileadartu per ^^ptiii fenfibtle.
aut meli^patcatquofenfuseft potetiapafTiua.T quo
eft rcducibilis ad actii oiftiguit oe ipa potetia x dc ip^
fo actuibiLDiiiidedu aiitoc potetia x aau. J Circa
^"tria facit fim
tria uuftigat Dc ipfo feufu x oe ipo
fetifibil(,bcm'ojiditfenfu5ec potetia paftiuam.i^ce^
clarat ipam potetia eereducibiie ad aaii,3 i>bat
talis potetia reduci bet ad actii per 4?Piiii fenfibile uT
pptiii aau.t^ibiLOinatitrentire.J;* ibiLOiaatpa
lunf. JCirca {>"*ouo facit.fim
gp Duplr ^at ititetU5.
iibiLlDabetautDubitatiotie.JDicitg gp Dctcrmia
tis aiit bis que Di;:imus De ucgctatiuo Dicam coiter
De oifetifu.T ibdit gp fenfus aut accidtt.i.fitufaccidic
ipm fieri in ipo moueri uel pati aliqd: ficut Dictum eft
bus ut iii libtopbi^vidcf cni ut ibide traditti eft fen^
fus e? alteratio qda.fi g fenfus eft in qda pati x f qdi
alterari fiue in 4da moneri fenfus eft potetia pafiiua.
X fbdit g> aiiit aiit qda x fife a fili pati.bocit quo poC
fibile X quoipoflibileDiau5cft in uliVrdmb^DcagC
X pati.i .Dcm eft i oe giiarioe capto dc aaiuis t paifi<
iiis.i?';: illo ergo capio fciri pot utrum pallio a fili uel
a ?rio fit: |)pterqD fciri pot umi fenfus patiat afenfv
biU fimili ucl a contrario.fDeiiide cum Dicit.

CT ll^cf dtDubiratioiie:^^ qd fcnfuu i^rn


no fir fenfus:-: qrc finc bie q fur eje no fad
unt fenfuiin crure i igne terra alijs de
m erie:q:p eft fcnfu9 p fe:aut f5 accfiria bis
(T^dducit fd>a5r6ne 4?batc fenfus pafliua potetia ce.
Circa qb Duo facit.qt bpmittit qones qfda.t foluit
qonco illas ejLjqrufolbne ondif fenfii ec po* pafliua
ibi[_dn>lifcftu

igfeft.JDicgfpbctaut Dubitatione

luipiunctJutmanusficutcoiterponif Dtmouc non


motu.no qt nullo mo moueaftfed qt no mouef ab eje
teriori ^H.(Ttlelpoflum'a!r expone Ifam x fine ma
gna caltinia:ut l( moues motu referaf ad qbcilq5 otga

pp qd ipp^ feitfuu no fit fenfus.i.qre fenfus no faitic


X rurfus bef qmie:qrc no fadut fenfii fine bi0 q fiit ci
f.fine ej:tcriorib(efibilibut i Qciite igne x terra x alu

mi fiue fit piiiau fiue repatutfed moues folti referatur


ad ages ^ncfpale:qb in actideillaeft moues tm . i ope
S nutritiois P fe loquedo aiaeft moues tm: f5 otgana
f pfi* aie in b Pe mouet mota.4 otgana Duplf Diftin
^unf.qt qdafiitpiuaa qda vo fepata.pDeiu cu d*.

bie.Dubitaf g qre iio fit fenfus i actu Ime eliis x finc


accntib^elto?. quo?: eft p fe feiifus.rDcide cu5 oint.

CT

igurarr qde igif alimcrn qd

ftt

ocm eft.

iCertiftcandnmauteftpofteriusDe ipo in
p:bpnj0rarionibu9.
Cpilogat circa octerniiata oiccs.qo oern eft oe bia
uftYpo ute):pdit tbemifti^.fj Pofte
rfccrtificandii eft De alimeto .pptijs ronib^.ot autem
p 5m fecifte quedam fpeciale libtum oe nutrimento x
X nutribili:qui nondum ad nos puenit.ubi Dicif fpedales rationes tr.adidifte oe ipfo alimento.

gurarr.i.fiipficiafr

isertisq;pfl,fcnfuspfe:autefl fenfuspfe fisacnitia

cr illbdifeftu igii e q fenfum no eft acm b


po^^nn.vii no fcntmnfic cobuftibile no c6
:

burii ip5 3 feipo ftne cobuftiuo.-coburcrcr

cni feip3'nubiHdigeret actu ignem

cL

(TSoluit qones4>pofitasef qua foIone,pbaf itetii . qt


oiidif feiifii ee pafliiil potdil.io air.inanifeftti eft igi

qtfeufmn no eftactu.fed potetia tni.vn non fentiunt


fenfus feipos nec fcntiiit line extertoribfenfibilibiis.

na fic eobtiftibtie nocobm it feipm iincc>:tcnoric6bii


ftiuo.coburerctenifeips.t.pfcipinT ntbil idigeretee
9etiiigndfi fupple cobuftiuti fil cii 15 qb eft i po pafli
ua ut coburaf cct in po* aetiua ut cobiireret . x qt file
ce
z

anima
oc fctifu op5 fciifum ^m qj I?uuifin6di ec in potetia
pafliuatnu
,
,
fo:tcaUQ6 .q:vz falfU 5 ecqt>uip
;>i]cit. v5.q)tpfoudto^ftrenfu9
fcnriaf
per fc.cil cni tgnie c terra (bam noiciit:cu
per accuszci^no erit ^m fe fcnfua.CD^m eft (p aliqd
fentiri p fe pot itelUgi Diiplr.iiVqi p fe agit in fenfuj.-r
ift

calida c frigida c cetera talia

fie

c que funt l?'funt J?

mo Diir fenfibilia p fe.no qi P 5


ft agat in fenfum.c 15 mo ci ta no onr ce fenfibilia p fe:

p:ia p

fe fcnfibilia.Slio

fe copetit eia l;:e acentia illa Pin que agut i fen


ino elta Dur ee fenfibiba p fe.qi caliditaa ^ fri^
giditaa c l? qlitareo que p fe agiit in fenfum funt p fe
qlitatC6eltor..idecflgqdpl5eno afferuit fimplr cita
per fe fentiri:fed ait (p eltos erat p fe fcnfu?:aut ^ in ac
ciddia ipfie eltie.r q: ft ipa elta fentinnf: 15 ell pp ac^
cidetia eie iberdia.-r fi onr fentiri p fe]5 eil qi illa acci

fed q: p
fu 5 .^^

15

ddia que p fe fentiunf eio infimr p fe.Soluif et alr qo

opione alio;:, oicctiu itellc


ut loquaf plie 0
fenfuj ide ec:q 6 fi ue;j e cii itellect fit cognitu
IIU 6 fl5a;: ed c fenfue cognitiuue ibap . 3o ait qz fen.^
fii 6 p fe urfentitipa elta i ipae fbaf erro q5 tii ad eo?
Q t>iciit (p itelfo cit fenfuo.nirfentit acentia ipfia q3 tU 5
ad opione uerati^ fenfua pfenoeit rt5a;:fed accntiu 5 ,

tacta
etti

fic:

'T

fouemtbitaretaliquia.q: vzpntia
p5ifalface<pfifenfu6^in tp b^|ou
ceret potdiaactiU3:tuculfenu!?fentiretfeipinurfcn
c5
tiret abfq 3 ej:tcriorib'fcnfibilib^(Dtlidcm eni
buftiuu elt in potdiaactiua ad cobureduj:^ tri cobiu
ftiuilndcoburit fcipiunccpotcobureno piUeerteru
dri cobuftibili.iErDotn tp ad 15 qi actio no fit in aUq
abfq; additioe alicuie>:trinfeci ouplici oe ca pot ptin

lUt?

^^.fi^fi illa actio

fit

trafiee in ejeteriore 11135.7 fic actio

coburetionopotec abfq; exteriori cobuftibili qz CO'


bure no efl in coburetefed in cobuito.i^boc potptitu
gere fi illt> in q recipif illa actio 116 fit in pofdia actia
KdpaHiua.ciocobuftibilcno coburifabfqj exterior
ri cobultio.qz cobuftibileefl i potdia palfiiia ut cobiu
raf:fed fi actio no ed rraTico in exteriore m.15 : illnd
in qcd illa actio ed in potdia actiua refpcdu illiuo
acrioio ad nibil rcqreref aliqd exteri: fed i IIP ageret i
feipm 7 poflet age abfip alia il5a exterior i; ijrc cii fenti
re no fit actio trafid> in erteriore m.ijrq: vide no ert i
re vifazfed in vidde fi fenfuo cd in potdia actia refpe
.

jCtubactionu>fequerefq)fenfuo poflet fentirefeip5


7 poflet fentire no pntib fcnfibilib.7: qi l?oc efl falfu
Ideo ex boc vult pl5o fenfum no efle potentia actiuam
fed

pafliuam.rDeindecuin oicit.

ifinia at fentire Didiir^Duprnpo'' cni au

diee 7 vides audire 7 vide Diain*^:^ fi fo:


teooimics:': gd ia opans oiiplV uric^ oi^

cemr 7 rciifusTbic quidc fieut

poteria : ille

ficutaetu.filr aut'* renrirc.qDq5

pote

riaens:-? quod actu.


(TjOndit fenfii ec tale potdia pafltua) 7 efl reducibilio
ad actu 5 .irca qt duo facit.qz f) facit q:6 dciu cft.i
aflTignat modii fim que \f^ potdia reducif ad actu 3 7
fit

in actuibiLllizinuTqde igif.JDicirg.qin aiit fen

Dicim^ouplr.napoidia audic(7 video audire 7


vide Dicim.Dz eni aliqo video
fi foztc fit Dozmienj.
folli cni qz aliqo no fit cecuord fi Dozmiat video dz.7
Dz video q6 ia efl opano 7 video i actu . Diiplr utiqj
efl Dice q; fit fcnfuo 15 qdc fic po.ille aiit fic acf u.Silr
aiit 7 fentire DuplrDiccf.v? ^qz po efl eno tale, iiel
qz efl actu talc.V5 fentid^zqrc fi fcnfuo pot ee in po* 7
fn actu x>batii efl qdDicebaf.v 5 q> fenfuo efl fic in po
tire

qz

efl

rcductbilio in

actum.fDcindccumDicit.

CT 'l^rimu qdc igf tac^ fit ide pati 7

mofii:
7 age 7 inoue oieiin*^ : -r uat^ iiiof^c acP^
qda:iperfect-tfi fic in altcrisDictum efi.

^54

3d aiiuo
inq 5 tii inouef
ab aliqobo exteriori agde.motg ille uf alteratioib
la que efl facta in fenfu 5 ab exteriori obo dz ce actipi/
uo fenfuo;7 Dz face fenfu3 ia actu . t io ait qz ^muin
qde igif fic fit fenfuo in actu tanq3 Dicimqz pati 7 mo
ucri fit ide 7 agc.i.fit ide qz act : 7 naqj niot qde; efl
act:impfecrtn fieut Dictii efl in alterio ut in
ppi*-.
cnUotadii aiit qz actio 7 paflio funt ide mot^mt pzo
batii efl in 5 pl?i^.illa gimuratiounUe mot^^accipien
do motii large qui fit a"b oDo exteriori ut recipif in fen
fu DZ paflioziit efl ab agde d: aaio.7 qz illa (mutatio
qda actuo efl 7 queda pfcctio eo qz oie mot fit actuo
mobilioop 5 fenfnmfic fieri in actu inq5tu 3 imutatio

(TDat modii quo fenfuo reducif ad aeni,


euiddiafciedii qzfefuercducif ad

actii

facta in ipfo efl quidaactue.rCzeindc cum oicit.

Ci0 la autc patiunf 7 moucnf ab aeriuo 7


actu ente, vn efi qdc taiic^ a fimili pati: cft
aut ut a oilTiimli fieut oi]dmus:patif qdem
enim qd oilTunile:pa(Tum aut fiinilc efi.
(COnfo fenfii ee potdia paflTiua 7 ee reducibile ad actu
ad actii a ^^0 aniuo ucl a
patiunf 7 mouenf ab actiuo
fupple ,pf)07 ab eo qoefl actu cno.g fupplc fenfuo mo
uebifa,p6ofenfibiliqfzeflactutaleqlio efl fenfuo in
potdia.io pcludif quo fenfuo patif a fcnfibili Diceno.
qz bii efl.ivptingit fenfu 5 pati tani^ a fiinili.efl aiit ipm
pati utaDifltnuli:ficutia oixim^patif qdc em* qizefl
Diflimile.qt in ^ncipio femp pafiee efl Diflimilezfj cu
bic ondif qz

efl rediicibilie

,pf)o fenfibiliDicd qz oia

tam efl paifum efl fimile.rDeindc cum Dicit.

it ^icedu au t Dc poteria 7 oc aau:nuc eni


fimplr Dicim^que bemus oe ipfis.
(Tluia Dixerat fenfu 3 ee potdia paflTiua reducibile ad
actii ut fciaf quo fduo efl potdia: 7 quo e qd pafliini;
7 quo e reducibilu ad actii.Difliguit dc potdia 7 actu
7 DC palfioe. irca q 6 tria fac.qz Diflingnit oe po
7 aau.i^Difliguit dc ipa palfioe uI dc ipo pati 5 que
Dixerat adaptapad fenfitm.z^ibiLlIlo eni 3 mit fimplr
iieq? pati. Jj^ibiLSefitin aiit. Jircaf)'" DUO fadqz
.

f>*?ttnuat fead Diceda.iexeqf Dcitdo.i" ibiL^fifl^


de eni. JDicit g qz Diuidedii aiit efl.i.Difligucdii efl oc
po7 Dcactu.na iuic fimplr Dixim que bemue Dicere
De ipfio.qz g ufqj nilc Dixim 7 locuti fumuo:ut baber
Ifa comdi dc actu 7 potdia fimplVine laboremin eq
tioco bn fe babet Diflingucre.rOeindc cum Dicit.

CT fB(t qdc eni fic feies aliqd


boic 3 :qin bo feietiu bntiu

'*

fic

ia Dicimus feiente

fic fi

Dicamus

* fi ailt
bfitem gramariea5.

fcia 3

<r^XequifDeintdo.ircaqDDUofacit.qz f>mo

Diflin

guit Duplicc Potcntia'.zDar Dzia5 inter eao ibiL^lJti


qj aiit bor^. JDic ergo qz efl quidc cni aliqt> fic fcico.
7 fic in potdia alu]d c6iiderarc:ficut fi Dicamuo boicj
cfle feiente: qin boefl dc niio fcientiii 7 dc iiiio butin?
fciam.flaiitia 3 alio mo feieno fieut iam Diximus fet
ente efle biitem gramatica 7 bntem babitum feientie.
(Enilotandii aiit qz feieno efl in potdia ad cofidcrarc.
fed tn aliter efl in potdia ad cofidcrarc qui efl fic:feieo

quicflaptnonatnobabercfciam iielqiiiefl fic feieno


qui iam babet babirnm fcicntie.rC>emdc cmn oieir.

CT^rriq} aur bor non code mo pofiilMlis


cfi.Sed bicqdcqin genus biu 7 ma efi.

Css*

35

2Liber iiiccundue

3llea 0 tq:nolc0 pofTibiliacfl cofidcrare


nifi aliQd,pbibcatc]cteri'^*Ci:3fd

aut pfidc

ma actu ena:p fe 7 .pjpc fctee bac Ifain.a*


(HDat oham iter Ipa^otctia illaXirca qo duo facit.
^infpDuaeoiiaeafligiiat.z^ibiLSniboQdeigf.JDi
uterqs aut l?o;s no eode mo eft pofTibiUe.i.
no eode ni6 eft in potetia ad ^fiderare . fj boc qde qtn
cll genuo b^-qt ert oe gne fcictiii -r cIl qfi ma 'z fbm in
quo betee feia pp q6 c(l in pothia remota ad pfidera/
re.illeautqufbetiSbabitu3fcieeflin potetia ^pinq:
ut qi uolec ia podibilie efl pfiderare nifi aliqd alib e)c
teri^^>bibe3trua?rtdcratione,i.aliq giterio: occupa
tio uraltqd aliud ipedimetu . fbdit aut
eil aliqd qb
Ia aut eft^fidq-ae actu ene z ^p:le fcice i?auc Ifam.a.
(DiriotadiJ aut
b^c tria videnf febze per ozdine.qt
pmo aliqd efl tn potetia ad babitu fde 7 podea bd ba
bitu.^pfiderat
illii babittimt ^mo pot quie feire
baclram.a.cpodeafciateazzed Daretertiu3 qniam
actu pfiderat ipfam.^ tiic cd jpprie.i.pfectc fciea eam.
foitealiqe.qindvidefue?^ eegr
cit ergo

ipm p4ci:fed aliud qde pati ed co:niptio. queda5


a prto.aliud aiit inagie cil queda falue:z queda3 rccc
ptio ei qo ed in potetia ab eo qi> ed in actu.-r a fili fic
i.abb mo fili fic po* bd fe ad actii.i.fic po*bd filitudi
ne cii actu puplexed ^adio.vna4>ba que fit a prio;i
alia que no cftjppc padio:f3 magie ed falue c receptio
neq5

pddera6inaaudt^pefcied.na3
noiatbitu no opone.qrepfidaae in actu no^b^
d: fciC0.qtplideratio opone noiat no bitii.G D63 q>
fic eentia ed pfectioi eje eo 3; ed piucta pfectior i ee ; 15
eedt aliqd additu ecntiezfiic nareoedmagie pfecta
cy eo gr ed piucta oebitie ^^etatib : I3 ^^b^tatee fmt
aliqd additu nSe:lic ipe bituo cu ed piunct' actui pfe ^
ctio: ed.l3 act^dt aliqd oiffere; ab bitu.^jcponeda ed
te.qz
g Ifa pBi pfiderae in actu ed feiene^bf
pfectiot e ali4 ino bitue fi actu fit piuct^rsSein.c.D.
feire

CT 2lmbo gdcigr pmi fm potetia fcictee l5


b gdc p Doctrmd alterat'^ c:7 mitotice cx
prio mutat^bitu:bic dt e]c eo qb bnt fcfu 5
autgrdmaticd:n6age auti age alio mo*
GDat Dzia inter bac potetia -r illa oicee.gj ambo qdc5
igif btni dint fcieteafim potctia;fed bicqdem per do
ctrina alterat^edqui caret bitur-z multotie^nuitatuo
cdeybitu prio ut e?:ignoratiautejcerrore.l3 ar qui ia

bet bitii ed fciee e^ eo g> bet fenfu.i.rciam ut gr amati


ca.talij 0 d: noage.i.noee in actu.c d: age.i.eci actu
alio mo.qui eni bet bitu alio alio mo ed in age no in
agezuredinactu^noinactu.nafim g;b'ed inactu
bno in actu i.Gin otadii aiit Dicit du oe bmoj ee
fm pothia.q: tree modi noiati ul ticiuos b>uuo ed cii
ge caret bitu. fede cii bet bitii. terti^vo cii iapfiderat i
actu.DUo 0 bnii funt aliq mo in potetia.v5 carce bitu
a bne bitii;l3 no pfidCTle.terti vo qt pfiderat in actu
^m qp b^;io no ed in potetia.G iriotadum aiit DuplV
oifierre bmu podibile a fcdo.bma Dzia ed: qi qui bmo
md ed in potetia no pot pfectepfiderare cii vult nifi p
ue acqrat fdastfed qui ia bet feiam pot nifi aliud impe
diat.:Diiaed:qtquib"edinpotetia caret bitu z op5

ipm trafmutari t alterari loquedo large oe altCTatioe


acqrat bitil:fed ene in potetia fc^o mo ia ba
bet bitu.bae aiit ouae Dziae tetigit pbue ut patet.

ad boc

) n ell aut rimplnueq^ age nec^


compari:^ aliud qdc co 2 ruptio:q:
prio : aliud aut faluemiagis eft q6
poteria ab eo qb cll actu.-z fUi fic : ficut po
tetia fe babet ad actum.
:

Cll^od(^ pBc Didijeit De potetia c actu:in pte ida ut ci^

cebaf oidingtiitoe ipfo pati.Circa qi>Diio fadt.qt


qb Dictu ed.z** oildit quo in actib -r in babitib

facit

Speculane enij fit


Cicit g 3; no ed atit fimplr.i.no 0: fimplr fed mi tiplr
aie repif palTio uel alteratio ibil

flliqo.qi videf falfuj efle

Dicit

pBe.v5

qd

potentia recipit
aliqd ab actu.boc no ed a prio fed a fili:ncced ibi jppe
palTio:fed falue z receptio.pdat aiit gj potdia non ed
filie actiii.fed Diuidifejcoppofitocotraifun. (U
3
cii

Db

<p fim pf 3

m ^^mc^.cap" oe paflione.paflTio ppc fiipta

bitrarmutationocee.nafimipmtrafmutatio^z mo^
tue maxime d: palTio qn ed nociuue.cum ergo agene
agit in padii3ut cii ignieagit in aqua puer tedo ea ad
fcibi edDiiopfidcrare.v5 ejcpoliationcfozmc oppofi/
te:z itroductionc fozme^pofite.in b' eni trafnuitati
onc maejrpoliaf foiina aque 'z induit forma ignie:^.ut ergo mn e^polfaf forma aque ed ibi paflio . na fora

aque aliquo mo ed ptcctio ipfiue mae . qre aliquo mo


ed nociuii ipfi mae amitte tale forma . na I5 fora aque
no fit ita pfecta ut forma ignieialiq tn pfectio edtz ali
qbnocumdiii^aliqimpfectio refultatin maamitter
do tale forma.ed eni3 ipa ma pfectior fi fic poffet acq
rere vna c no amitteret alia.itaqj in b'* trafmiitatioe
ed ibi padio^utma e^polfaf forma aque : fed 4?utre^
cipit forma igiiie no ^prie ed ibi palfiorfed magie ed
ibi falue r receptio.na boc no ed nociiiu3 mae nec ed
eje boc ma impfectior:imo ep 15 fit magie in actu z pfe.ctionerqre fi no edet trafmutatio a prio : z ma fic acq^
reret aliqua formd z aliqua pfectionc.z pp boc nulla
aliapfectione amitteretiitaeet ibi falue z receptio g>
cu boc fieret oiceref ma pati
a firi.i.apiicnieti.fim boc g Dicit pbue gi falue z rece/
ptio ed ab co qb ed in actu.z a fili.i.a puenicti.na c 6 ^
iienit mae ; z oi ei qb ed in potetia no
e^policf pfe^
ctioe z actinfcd
iduaf ca.l 5 0 d: ei ce pueniee z pfe^
ctiuii eiiie.no obdate ergo
act oiiiidif ep oppofito
ptra potetia'; Dr tn ei ee lilie inq5til ed ei pueniee z
portionat^rz in^tu ea ornat z pficit.fDeide cii Dic,
nojt>priecflct ibi pafifio.z

CT Speculae cnl fit bne fdamrqb uerc no


cfialtcraririrripmcni additio cft ^ i actu:

autaltcrugcn^ altcratiois c.CT^n no bil .58


babctoiccrerapientccumfapiataltcrari:
ficut ncq3 cdificatorcm cum cdificat.
CjOdefo gi padto multiplr or . inquirit qiiomo repi^^
padio z alteratio in babitib^ z in actib aic.JCirca q^
DUO facit.qr f>mo odedit gi no ed ^pric pafTio nec ab
teratio cum quieed in potetia ad actum i'";ut aliq?
fi

bne babitii z fcia3 incipiat pfiderare z uadat in

actii.

1 odedit no ede jjpric padionc cum quie ed in poren


tia ad babitii z ad actU5 ^di fi acquirat ipm ibiL '^ii
actum qdc igifJDicit ergo gjbfio enim fciam fitfpe>
culane in actu qb ijcre fupple no cd^iprie patuaut no

ed alterari, na in ipm.i.ad ipm cd additio quedani z


ed ddda ire in actu:pp qb no cd ibi alteratio.ed aut fi
ed ibi alteratio altep genue altcrationie . vn no bn fe
betoice fapiete alterari cii fapianulTcietc alterari cii
pfideratrfic neqjcdificatorc alterari Dicimcii cdificat

Hlf d

fotte aliquie.qr non videf file id


qbadducif profimili.natncdifi^

care ed agCre.fed intclligcrc cd quodda pati . quare fi


cdificane cum cdificat noaltcraf nccpatif:non .ppter
bocfequifgj intelligeeiielpfidcraono patiafnccab
teref.GDicedii gj folbbuiiie qonie Dcpcdct eje qone
pmifla.Diccbaf eni fupra gj paffio cd in ma ep co qi ej:

poliaf vna fora non cj: co cu addif fibi alia.qr additio


31
ee
5

Bc anima
t pfcafo no^pt ie cft paflTio.fed magie ell falua t rece
ptio:vii cu 3 ?cludebaf ibide cp fima ficpficercf uel fic
no cjipoUarcf alia no ^f>e eet
adderef ei vna foinia
pho arguit uolee q: bne bitum
Ibi paflio.boe g

mo

pfiderat -r tedat in actuvcpitaaddif fibi bccpfectio


que ert act^qj no e)cpoliaf aliq pfectione: no elt ibi P'
p:ie paflio.q: eft ibi additio fine pditione:qre q5 tu ad
boc tenet filitudo pbi oc edificatore i fapiete.no vult
cm' q> fape z itellige fic Dicat age fic edificare:fed qi fic
cdificatoi qn edificat fim
b efi nibtl pdit:fed folum
fi

ad actutfic fapieo cii fapinz fciene ciJ pfiderat ni


|?il pditrfed folii fupaddif ei qda act^ z qda pfeaiorq^
redit

re no ert ibi ^^e nec alterari neq5 pati.f

Deide cii Dic


poteria cn

CTSii actu quidc igif oucene cj:


fcPmriitduftcre'? fapereno Doctrinam;
fcd alteram babere oenoiarionem inftu 3
clTe,i]c potdia afit ente adifceo:'! accipio
cno fdam ab actu ente c oidafcalo.
<riOficdit^noefi^)pilepanio necalteratto fiqefit in
potetia ad babitii z tedit in ipni. jCirca q;J duo facit
q: ^mo Dat Diiam inter ^mii pofiibile z iflud.i^ondit
fiin tale pofiibile no ede pafitone nec alterationem ibt

L3ut neq .JDicitergoq>inacniQde


5

igif Dijceeejc

potetia ente fim intelligc z fapeuit Docrrina.i.non pp


pocD: Doceri.bnoergopabitu fi fit in potaiaad cofu
derare z ad in tellige no Dicif Docer i fi incipiat cofide^
rare fim illil babitiiifed iufiii ell tale ire in actum bere
alia Dcnoiationem ^Doctrinatfed c% ente potetia ad
babittj z adifeee z accipiee fda 3 ab ente actu.i.ab eo
q5 efi actu ficut a Didafcalo.i.a magifiro.fupple talia
Dicif Doceri.Cinotadu ergo oiiam efle inter eu5 qu i
no babet bobitii z acQritipm:zitereu qui ia bet bitti
z eli in potetia ad pfiderare.na fciea geometria fi pfi^
derat De ipa no pp boc oz Doceri:fed fi non b fciam z
acqrit ea ooceri d: z majrime fi aegrit eam ab alio.
aUqf*qt videf bic bba ucUe
1
q)

ena in potdia ad babitii fiat I

actu z acqrat fciam per magiftru 3 .boc eni no videf ec


neccfiariu.na omneqi quia nouit aut Difcea autiue^
niea nouit . pot ergo quia in actu fciea fieri no folum
Difcena ab alioifed etia inucniedo fciam per feipfum.
CTDDm q? no ell itdio pl3i qj feinp fcia Difcaf a magi
ftroalio.fedvultq)nunq 5 aliqoinpotctia fciena fiat
actu fciea nifi per aligd in actu. ita qj femp ab actu ente fit alige actu fciena.C3d cui euiddia fciedum q>
como quo gaadifcitfciain per aliu:inucnit fciam zp
feipm.nabocmomagifierDocet Difcipulu e>:ponedo
ci aliqua per fe nota z c)c illia eliciedo coclufioiiea Debiraa z intctaa.boc^t mo ga etfeipm pot in fcia5 Ducere pcededo et p fe notia ad alia.fi g ga ab alio fcia 3
Difcat fit actu fciena ab aauente z fozmalr qt fit fcies
a magiftro in quo foimaFr actu etiffit fcia.vn ifie modue quodamo afTtmilaf gnattoni vniuoce qn et calido m'iafcalidu;z eje igne igniazzet fciete faca.lUam
fic fignil fcidta efi pofie ouccre z pofle face aUii 5 actu

cut femp ealidum generaf ab actu ente fozmaliter uel


virtuarnfic femp adifeena Difdt aut a fciete fozmalr z
actu.uel ab bnte fciam virtualr.pfia vo magia etepli^
ficat cum quia aau fit fciena ab actu ente fozmaliter

utaDidafcalouelamagifiro.qzibi manifefiiue appa


ret

quod Dicitur.f Deinde cum Dicit.


nei^ pari oiceduificut oiem cft : aut

DU09 clTe modoe altcrarionis:': cam que


iii

p:iuariua0 Difpofirionea mutatione : %

cam que in babitua-? naniram.


(TiOficditzgj^iut gacfipotcttafdenafitactu fciea no
efi ^pzic ibi pati.ptinucf aut fic.oictum efi qz potetia
fdena fit actu fciena amagiftro.fim aiitbanc Doctrinam:autneq50 bm efi pati:ftcut Dictu eft.aut Ddm cft
Duoa cc modos altcrationia.q.d.qj q^la Dtfdpuluo
Difcat fdam a magifiro fim tale Doctrina aut non alte
rafp^ezaut fi altcrafiboc efi fim quada firitudines.qt
DUoa ptingit ec modos alteration{a.v3 eam mutatio
nem uel akeratlone que efi in Difponca ^uattuaa.t.in
Difponee priastz eam que efi iu babitii z nam.i.iu b*
bitii z Itale? pfcctione.iD lllotadii at qz bec Ifa.ex po
tetia au tente, pot legi cu claufula fupiori ut fit fenfua
qz no efi Doctrina nec d: ga Doceri fi bna babitii z icipitpfiderare fim ipm.fed Doceri dz fi ej: potetia entez
bna fciam in potdia Difcat ipam a magifiro.C TRurfus pot legi cii If a fequdi ut fit fenfua qz ga ena In potdia ad fciam fi aegrat ipam a magifiro q: tali acquifitionezaur no pati? ^pezaut ft patif boe efi finValium
modii paflionia z op 3 ce plurea paflionia modoa.ifaccipi
fet alit bic Diibitaduzqt fuplua videbaf ucllc
ena fciam poflet alterari:b aut boc negat.Sed oe bac
acdpl
qdtie ifra plenf patebit.bic aut fttfficiat DieS

ena fdam no jzpzie alterafifcd firitudtnarfemel

pofiii

mua Dice qz gt Duplr pot accipe fciam.fz^epia in pura


negatione: ita m fic aegrat bitum fde ep nullo bitu cp
polic f . 1 boc pot ptingS fi biia bitum crroiicii ejcpoUc
tur illo bitu z Induat bitu uero . ^mo mo no efi ibi alcu 3 fiat ibi aliqua
teratio iiifi ualde large:fed fc5o

mo

ctpoliatio efi ibi altaatio.boc g m6 loquebaf pl3s fu


pericii5 Didt per Doctrina alterat efi multotiea mutat e^ prio bitu.q.d.qz boc mo efi ibi alteratio fi mutefex prio bitu ut qo fic aegrat vnum bitum qz perdat
alium.bicaiitutcoitcrponifDicitno ce altCTatione?
iii acgfitione feie : qz loquif dc tali acgfitioiie ubi ga
nullo bitu ejrpoliaf .(Daduertedu tu qz nec bic nec ibi
efi ^^e alteratio necpaflto:tuplua efi ibt dc alteratio
ne z DC paflione cu3 ga ejt bitu prio uadir ad fciam q 5
ctl efi tn pura negatioe.z fieaegrit bitum fcie:qz nullo
alio babitu ejrpoliaf punc fequitur illa paro.

CSeiiririuiaufpmaqdc poteria mutario


fit a giiantercu aut gnam efi bet iam ficut
fdenria:7 fcnrircqD aut fim actum.fmiilM
ter Dicitur ipfi confidcrarc.
qua que Di;ccratcirca fdam z iiitellectus adaptat
ad reufum.JCircaqjzDUofacinqt^moadaprarad fen
fum que Dicta fuiit dc potentia z actu.fedo que Diaa
funtDepatizaltaariibiLutiaut iicceflceft.jjCirca

z pofle facere aliud actu calidu.CTSed figa fciam aegrat iio oi


fceudorfediuemidofit actu fciena ab actu ente.qzfit
fcienatnvtuteluminiaitcira agetie:iiiquo vtualiter
ftit mauifefia oia ^ncipta per fe nora.dT Itla oia talia
funt nobia n Jlirer nota per lumc itellect agctia.in q
qiiodimo vtualr efi oia fcia. ^taqj aim ga fic fit actu
fciena no anfimilaf gnattoni ^ut calidii giiaf a calido
fed ,puf calidil gftaf a fole qui non efi calidua fozmalr
fed vtuafr.iria ficut in eiua vtutc efi calidti efficere fic
In vtnte luminia itellect agetia efi iit ga feipm oucat

tionem fecerat dc feiifu z tiitellectii Dat Differentia in


ter intellectu z feiifum.j^q: Dando bDziam quodamodo oifgreflione feccrata ^pofito refumit que Di-

ad fciam j>cededo et per fe notia ad alia.Cluare fi-

Iam gnatum efi: iam b^l^^t fentiretfiait fciena iam b5

fciente:ficut figmi efi calidi pofle calefacere

mum tria facit; q: ^mo facit q6 oictism cfi.i qz meit

cta fuiitoe actu zporetia.i"ibiL C>iffert aure.


ibi
LSedDCbiagdc.JDicgqz fcnfitiuiailtquide ^ma
mutatio fit a gnaiitezpotetia ergo fenfitiua aegrit natura a giiante: ficut aegrif bitua fcie a magifirorfed ciI

^iber i^ecundue
aut ^f\n actu.t.fcafuo fit actii Tifr
o: ipfi pfiderare.Kiifue g fe l?et ut rcfa:feimre ficur pft
derare; quare fient eje pte itdlcctue
cfl ge in pote
lia ad fciam; pollea l;d feiam : z p6t ce in potdia ad
cofiderarerfic aial antec^ fit gnatum cfl in potentia ad
fenfum.^rt poftqj iam l?et vtiitej fenfitfnl pot efle* in

potetia no ad fenru5:fcd ad fentire.f Deinde

cii

oicit,

CT^ilfcrt at:q: bi^actiua oponie eje fur : vi


rtbile 't audibile . Silr dt 7 reliq rcnfibiliu.
0
CiCd dt qm fmgrarid qdc f 5 actu fenfus
fcia aut utiu.bec cni i ipa qddmo fut oia,
(D Dat D;iam inter intellm z fenru 5 .irca qd ouo facit
f m s> Duao oziao aiTignata* ibill Un itellige JDic g
a> oiflfert aut fenfus ab itellectuzqz actiua gde oponio
b'.i.oBa que quidc funt actiua z factiua oponis fenii
biliszef fiinut vifibile z audibiletrilr aut z reliqua t)e
niio fenfuii funter aia 3 .JCaaut l?uicftfenfu6;qtn fen
fuequieftfm actu edipo^fingulariu.fed fciaelluriu
uticg l;>ec
Ipecenim in uriafunt qdamo in ipa aia.
Diia iter fenfu5 z itell'3* qt oUm fenfua eft pticulare qd
ed er aiay. fed oBm itelfe ed ule qB ed qdamo in ata.

foitaUQ6qu6uettedqB bic^:
qj oBmiteiroeduretfenfusvopti

fulare.CDBm <p vnuqBtg ages agit ed in aau p fot

ma fua':qre oie actio z oie opatio fumit mediii

z me^

furaep fo:ma ipfiue agdie.pp qB bn oiaum ed gg oe


agee agit f in ejtigdia fue fotme.na fiue fit actio tran^
fiee in ejrteriorc

ma 5 fiue no fit trafiee fcmpfumit mo

du z mefurfia foxma que ed ipfiop6nie ^n'";qre qua


lie ed

foima z fpee in itellectu ejene talis ed aaio itel

lect^t-t tale erit

oBm itelligibile in qB tedit itelleaiua

po"mediate b' actoe.Sic d eje pte fenfue qlie ed fpes


fenfibilis i fenfu e;:ns:tale erit ipm fentire utipa actio
fenfujtz tale erit oBm fenftbile in ciB tedit oiganu fen
fue mediate actioe fenfitiua.igif cu fpee intelligibilie
fit abffracta a pditionib^mae que funt bc z nunc:op3
actu itelligedi:? oBm itelligibileficabdractu ee.na

fi

fntelfe mediate fpecie lapidis ferf in cognitione 5 ei;


cum fpes illa in intellectu etne fit abdracta a pditioni

buemae:op 3

lapide ut edoBm intelfeapditionibue

mae ee abdractmfed cum lapie fic acceptus fit gd ufe;


bn Dcm ed oBm intelRie ede ufe.fed aim fpes in fenfu
cjms no fit abdracta a pditionibmJe fenfus mediate
fpecie b''* ferf in oBm no abdiactum: qre cum oe tale
fit

particularetobiectum fenfus erit particulare*


cubitaret alige . utru ufia fint

^7^

in aia.^tvzgmo.q: ufe edoBm in

teUect:fediteirs fm pBm:rectoafpectii no ferf in co^


gnitione fui;nec eo^: que funt in ipfotfed in cognitio
ne alio^.vn in 5 bui oicef itelfs fic feipm cogfcit
fic.V5 cogfcedo alia,qre fi itelfe recto afpectu fert i co

gnitione alio;:;que funt er;cu r^ecto afpectu feraf i co


gnitione ufium ; 0D5 ufia ee ef .pterea ufia pdicanf pe
reb;fed no pdicat aliqd eentiafr oe re nifi qB ed i ipa
re.5 op 5 ufia no ee in aiarfed in rebue.Smpli fcia ed
oerebutoe aialib lapidib^magnitudinib-! ceteris
talib;fed talia no funt in aiaiqx lapis nd ed in aia:fed
fpeslapidie.ut oicef in j.ea igif quo^xedfciaef aia5

op5 e^.fed cd ufiii fit fcia no erunt ufia in aia fed ejetra.
(LDBmqiutcoiterponif naboieuel nalapidie uel
aliq atia b na oupleje bet ee vmi male in reb:a ^3 15
cfl^d ptkulare.^ aliud fozmale ut in aia:^: f boc ed
qd ufe.na n6 repif bo nifi in bis carnib*'r in bie odtb
nec repif lapie nifi in bac uxa fignata.Si talia fiit ufia
z accidit eis itetio ufttatie.boCnB ed ut ftmt in fei^ie
fed ut funt in aia.vn ed <p coiter ponif ufia ede in ala
n6 ift fufficienter
Sed I5 boc bonij intclfm b

quefitu illucidat nifi aifignef modus quo ufia funt in


metc:Z quo f
ee in aia funt.na fi fimufr aderimul'ia
ce
aia oicimus ea 116 pdicari oe reb^. aderim et no
eeoerebfciam:ut in obiectioniboicebaf.(Ui3 duer.

tedii ergo gj I3 eentiafr no pdicaf oe re nifi qB ed i ipa


oenoiatiueuu oe re pdicari pot qB non cd in ca.ut oz
opus bumanii no ab humanitate que fit in ope:fed ab
bumanitate que ed in artifice a q ^cefTit opuszficut er
oz res vifa no a vifionc que fit in ipa: fed a vifione que
ed in vide teziic et oz res pfiderata 116 pftderatione que
fit in ea:fed que ed in mete z in itelfu.C IDoc vifo oe

quo aligd bit ce ufemi res ipc funt ufes : fj


funt ufee ut fii t in feipfis:qi fic biil ce no abdracrii
fed funt ufes ut funt pfiderate ab aia.q: fic bnt elTc ab^
dractuzqre fi ue^i ed awpfidcrare oe reb<r ree ce coft
deratas ab aia cii ree pftderatc fint abdracte : uer li cd
ree ipas ufes ec.Sicut g res no funt pfiderate p pfidc
ratione que fit in eiezfed b'?fidcrationcm facit aia z
ed in aia.fic res no funt ufes p feipaszfed itelfe ed q fa
leui patet
116

cit ufitate in reb.Clfia igif funt in aia

z er aia5* nam

ufia p:o tato funt in aia:qi itaio ufitaiis n6 attribuis


turrebnifi mediate itclfu.^tqtcofideratio ab aiazp

qua fit ufitaj in rcb:n6 ed in rcb*fcd in aiazfi oenoia


no ed a fozma:? ab ea cc.fi res cnr ufes z cofiderate p
aligd qB ed in aia f 3 tale ee onr ce in aia.lDoc ed g qB
6mc* ait.Vj.gj ufia: ut funt in po funt er aia5 . ita
res 116 funt ufes:utfuntin fcipfis.fed ab itellectu at
hibuif cis ulitas uf itetio ufitatis:ide e g g; cois opio
ufia funt in feipfis fim ee male: qz ee male cd ee
Dicit
in po^fed in aia funt fim ee foimale:qi pfideratio z u
tetio ufitatis a qua res fozafr onr ufes funt in aiazita
fozafr res no onr ee ufes per aliqd qB ed in ipa:f5 p

aligd qB cd: fient opus no oz buinaiui per aliqd qBed


in eo:fed per aliqd qB ed in artifice.ep bocergo foluu^
tur oBa.na cu oz ufia funt itelfs oBm fic itelligedil ed:
ut P3 per bita:q: res ut funt pfiderate ab aia funt oBm
intelfet-r

bocmo funtufeszutocined.DBvoaddeba

tur ufia pdicari oe rcb' pzo tato uer ed.qz res pdican
tur oe reb qbaccidit itetio ufitatis.na cii res que ba
bet ee ciI pditionibmae fit illa z cade res que pfidcra
tur fiiiepditionib mac:op5 cp ufe pdicef oe pticulari
cii res fine pditionib mae piidcrata fit ufe cujpditio
uib.mae vo fit pticularc.qB aiit ulteriaddcbaf gj oe
ufibcd fcia.patet uer e^ni-feia ed oe rebut funt pfiderate ab aia que fic accepte piit oici ufes.Sicut ergo
ucrificadu5 iifia fim tp bce in aia no gi ipe res fint in
aia: fed q: in aia ed ipa pfideratio p qua facit aia ufita
tein in reb;T tribuit reb intetione ufitatis.pj g quo
ufia pdicanf oe reb.-:: quo oe ipfis ed fcia:x: quo funt
0B3 itelfs:-! quo fiit i aia.-z quo i reb, f Dein cii oicit

UlUH itelliscre in
re aut no

cft in

eft

cum uclit*0cim^

ipa.'PecclTanu cll aut clTe

fenribile.Sitraut-i
tija fenribiliu:'!

bocfcbauctm

Iciciv

ppter cande cam:o: fenfi

bilia finsulariu funn-z exteiio:^.


C:DatfcBa3Dzia3iteriWm^ fenfuj.o.^in ipa aiaed
itellige C113 uelit.fentire aiit
iiecedariii

no ed in

ipTa

cii uelit

fed

edcxicrius fenfibile.Sifr aiit:^ boc fe bet i

ppeade cam.qz fenfibiliafutoc niio


z erterio;t.(Dmotadu qifim JCometatore
fn.T.mcta^.iingularia cu rcccdiit a fenfu nefeim' an
cc:qre
fint an no fint.fed podiimus opinari ea ee uf no
fcia.i.certa cognitio oe fenfibilib bcri no pot nifi qj^

fciftijs fenfibiliii

fingulariii

diu

fenfibilia actu

imutat fenfuj.rDcide cu, oicit.

CT 0ed oe bie ade certifteare tpue fiet in


rurfu. cnBuc at nn fit oilfinituaim cu no
-r

ee

Be anima
poteria D!.I5 alio adc.fic li oi^
fimplV
cam^puc;;:polTeimlif4rc.3liiid aut ficiii

C.6U

ctafecjcntcimricfelxtfcnfitm.cr^Jn^^

inoiata cft ipo^: o:ia . Determinatu eft aut

oe bi 5 :qm alterai r quomodo altera.


CJiuiaoadol?(cohaminrcrintdrin efenfu?
oilCTClTione fecerat a ^pofiro rjotat
cifle

qdimo

fe oifgrcflftone fe^

c redit ad ^pofitii refiimee que oicta

fu t oe actu
fenfue cer^

1 potdia.o.qj oe bie qde.i.oe o:ia itell0 c


tpe fiet c inrurfum.t.m po
ife:p.mu(t ^ oirgrefltone facta ee in oeterminado que

ttficare.i.certi'>oetcrmiare

cictafunnio redicead^jpofitiiait:^ uucintatuqiffii


nitii fit qm cii no fimplr fit qt> po o::fed aliud qde eft
fn potet(aremota:rtc fi oicainue pueru polTe militare:
aliud aiit in po*^pinqua:fic in erateejtnte oicim^mt'
litare poflc.i:>ic fe l?et renfitjfi i ouplici po:^: addit
qtn inoiata eft o:ia ipo?t po'' c nefdm^^0 noie no
miare po"Veinota c^pmqua.io fupple fufTiciat:qnl
oetermiatu eftoe ipfie pofiibiliburoe ipfie potcntqe
qm funt alraarr quo funt altera.rC>einde cu 5 Dicit.

<U Uti at nccc elt ipa pari t alterari taii^p


p:q5 noib^.Scfitm at poteria tale e:qle ia
actu renfibile fte ocm e.q^atif qde igif no
rUe enorpalTum aut alTiiatu cft:z eqle illo.
Sdaptat ad fenfu 5 quo ptiiiGit circa ipm ee alteratio

ne pafiiondo.qjncceiiccftutiipopatiTalterari ta^
^,pp:y 6 noibue.q.d.paffio-t alteratio nd^piie bnt
fenfum.tn q: no btmuo ^^p:ia nota:utimur
bis noib' tan^^piijo. t fbdit quo fenfue patif -r al
reraf a fenfibili.o.g) fenfirm eit tale in potdia q!e eft
iam fenftbile in aau ficut fupiue ocm cfi:c I?* fciifittn
parif qde no fife en 6 :paftu 5 au t afiimilatu cft:^ eft tale
qle ell illud fenfibile:eft em' boccoe cuilibet agdi z pa
tieti: 3> in ^ndpio funt oiflimilia:T in fine fimilia.
fiCTi circa

C^

Sccduautcftfm vnuquc(p fenfu


oe fciifibilib'? pmo .02 aut {cnfibile

triplV:quo: :ouoadc oicimua per


fefennrirvnu aut tnn acctla. ^uor aute 5
aliud quidc^pzium ell vniurcuiuk]5 fen^
5

fuaraliud autcomuneomniunu
Cril^oft^ p5u0 oftedit quo fe bd fenfibile ad renfum:-!
quo fenfue eft in potdia ad fenfibile;? quo patitur ab
co.^npteifiautoicebafoererminat oe ipficfeiifibili
buo? oereufu.ouoergofacit.q:|)Detcrnuuat oeip^
fis fenfibilib.ioe fenfu ibiL lUpj at ulr oe oi fenru J
i^rca f)"Duo fadt.q: ^^oiflinguit triplejc fen fibile.vj
coe;^ipiiu:? per accns.ioetermiat oe.ppzio fenfibili
vniufcuiufq} fcTue ibiLiQin qde eft vifus. JjCirca

cuo facit; q:^ptinuatfe ad oiceda?oat quadaoiutV

C7 ^ico aut .ppriu qde q 6 no corigit altero


fenfu fenurK-r circa qb no ptiiigit errare:
ut vifus coloria:^ auditus fom : c gullus
bumons.^act^aut plures bet ouas.
(b^tponitoiuifionis mebza.irca cii ouo facit;q: f>
cvponitpdictcoiuifionis mebia.i^oat oziaiter fen^
fibilia^pziaccoiaibiLSefibiliiiaut fijfe.JCirca p

iml tria facit fij qi tria renfibilia tctigcrat.vj pzopzia:


coia;? per accne.}^ g ondit qd fit fenfibile 4?pziu5.i

qdcde.5qdpaccn0.2*ibiLoiaaut.J5ibiLScbm
aecus aut.Jirca^"ouo facit;q: ^ait fenfibile ^pzi
iimee;drca qb fenfue no oedpif.i^manifefiat qo oi-;:erat ibiLSed vmifqfig iudicat. JDicit g.oico aiTt.p
piiii ce fenfibile qb no ptigit altero fenfu fentiri.? cir^
ca qb n6 ptfgit citare fcnfu3;ut vifu0 refpcdU colori?

c audit^refpcctufoni ? guftuo refpectu bumorio.f.fa^


pori0.T fbdit mtBCtpre0 bet ^iiaozqzci^ oztefut fri^
Icuc gue;? b .fOcide cii oie
gidu z ca!^

Qcd vnufqfm iudicat oe bis 7 no oav


qm colo::ue(^ audit^ qm fonus:

pif vifus

6 qd^ coloraturaut ubi:aut qde fonas.bf^


qdS igif Dicunf pp:ia vniufcuiufc^.
Cdlbanifellatqb oixcratoudeoquofenfuo no becipif
circa fenfibile ^pztum.o.gz vnufqfqs.i.fenfuG uidicat
oc bi0.i.oe^pzy0fenfibilib?nonoccipif;qincoloz;
iieq3 qm fonuGzfed qd eft coloratmaut ubi;aut qd fo^
iiao.no oecipif ergo vifue in iudicado qin coloranij:
neq^auditUG in iudicadozqm fonuozfed in iudicado:
quid eft illud qb eft coloratum z ubi eft occipi pot vi^
fu6;fic ctia in iudicado qd eft qb fonat;? ubi fonat oe
Cipi pot audituo.fbdit aut mb' qdcj igif oicunf ,p^a
obta viuufcuiufq5renfu6.f^cinde cum oicit.

C oia aut:mot^:quie6;numcrus:figura:
,pp:ia:fed cola oibus.^^actui enim
funtfenfibilia

bccfm accidens.

GriOftcditquefuntobacoia.o.qjcoiaautrenfibiliaiut
quiiique.f.motu0;quie0;nu6;figura:magiiitudo.b''
autfcnfibilia nulUua vniua fcnfua fimt ^pzia.fcd ou
bu0.r.talibrenfibcoia.i.c5pcttt cc cola plui ib'^fcii^
fibu0:qb patcr.na ficutmot aliqe fcnnbili? eft tactui
z vifui:ficctia qblibct oicto;: fenfibiliu coe eft pluria
bu0 fenfib^ut vifui z tactui.? fubdit gj boc qdej igif.
i.fcnfibilia coia funt feiifibiliap fe no p accne.cmio^

fim6me.mot* quiea ? nue funt coia ou


bua fcnfib^*figuraaut ? quatira? funtfolumo coia vi
fui ? tactui, vn i^cait gzoia b* fcufibilia fiit coia;fed
no oia funt coia oibue fenfibus.lfa g pbi que atr: coia

tadii aiit (p

oibu0;uclcjrponeda eft tpoibuo bie feiifib* copetit


fint oiabcccoia;uel cp ou)U0 fenfibua aliqua b' fen!!bilium funt coia. pDeinde cum oicit.

C 0cbin ^cris aut

funt fenfibflia per fe;? viuT per accuf.. 3lftor aiit oiio/
ru fenfibilttl per fc aliud qde eftjjpziii vniuftuiufqj fen
fus.aliudvocftcoeoi feiifuiruel fupple eft coc plurib
fenfib.<rinotadu autqi cu oicimuc. fenfibile cocec
oi fenfui;n 6 eft ucrii oe oi fenfibili coi ; fed oe aliq.fed
cumfuftiiciatqiaUqebo currar;adl 5 qjbccfituera l;o

GOndit que

nirrirrficfufficitaliqofcnfibilecocefcoe oi fcnfui.ad
H qnicrificcf illa^fenfibiie cocefteoe oi fenfui . Sed fi
ulV oc fenfibili coi loq noltiimis oieemu? fenfibile coe
ce qb fentif ab oib ut plurib fenfib, r Dein cii oie.

moi^

aliquis fcnfibilis ^ vifui per fc quidc5: igil

fioncoe ipofenfibiU.a^ejrpomtoiuifionis mcbiaibi


Dico ailt
JDidt g <p o 6 m eft puy oe fenfibilib
pm vnuqucq5 fenfum:? i5 dit <p fenfibile tripli o:;q?;
ouo oidmus per fe fentiri:vmim aiir fim acale-ouo g
1

jC,^ 4

inagmtudo:bi^aiim nullius vniusfunr

o: fcnfibtlcut fi album
^iaru ftli^:f in accus cteni B fcnnnqifi
accidit albo boc qo fcnritur : vu nibil pati
tur f m qb buiufmodi.cfi a fenfibili.
fit

funt fenfibilia fim accuo.o.fim aca1a a ut


oz aliqd fenfibile ut fi oiarij fili fit qd albil boc.f.oia^
rq filiqb eft ft*5 albi feiuif fi? accfiszqm boc qb fcnrif
accit albozillb g fciitif p accnjqb accit fenfibili p fe:v!i
qi tale fit fenfibile pacalapjiqzfcnfua nibil panf n ti
ii fenfibili fi? <p b .<nn6n"at <p oiari nl iit b? alia
Ifa oiarij fil(.o; accide albo 116 fimp^*qz iba nb accii

c.6y

iiiLibcr
alboi'nq 3 " rtnt H5

Sccundue

qd c gd vi

ipm niiin fua firitudinc i ffiii facc:fic ct z niot^fua fili

accfiG idc tonat gj criieu . na er nciij dt ab


albo inqjtil c gd viiibilc fp tit oiam fili^r&cin cil x>^

qt^m t uariat z mutaf exrcrioz p? re i


uariatio z imirntio i itctioe fca' i f/>u:qrc fic
exfpe rei ffiibiUo rcfiiltat fpeo i ffii.fic ex motu rci ff ibili 0 aliqlrniot^i fulrat ifrm-z qbocni CDcniotu irci

flUj:f5 l?*^accit

ribile.vfi

15

attributo

13

C7 0cnlibilium aufcinrm lcp:op:ic.pp:ia


fciifibilia funn^r ad qiic fubllatia apra
ta cll:vniurcniufq3 fenfuf

CDar ozii iter feiifibilia coia ^pa.oicebaf' eni Diio ce


p fe.f. 4>^a z coia.no tii codc ino fiit fenfibu
Ita p fc bcc z illa.na fcnnbtlia pp3 fiit leinibilia.p^c.i.
^ncipalr c ^.i6a;r:fprenftbiliua'tpfe.i.x>e nuofenfi
biliu p fc fenfibilia ,ppa fiit feiifibilia ^p^c.i.f)-! fnici/
palV.na z b'fenfibilia fur ad q.i.p que apta nata e fba

tudiiie in

ffiu lac;

ffiibili? fit

ligcdii c oc (jete eii gee no fit nifi pua'inot.ulteri:qi


fupponebai i qonc pniifia ffibilia coia moue ffiuj p ic.

fLl

fcnfibilia

vnuifcuiufq5fenftt6tcrmiari.v)iffimfeniglibctfenfu5
tni^ru cft apt^nat^fcntire fenfibile jjpiiinno atlt ^ut
cil apt^nat^fcntire fcn*''c6e.qreo:t fenfi''^p:iu a coi.

vi. aliquidcfficiantinipoo fenfus.

CDbm ^opjoiccfenfibiliacoiaaligdfaccin ipfoo


fenfuG.alr ennio eent fenfibilia p fc:fcd per acciierfed

quo agat in ipoo fcnfuGioc 15 fiint oiufi modi

;;icedi.

Dipenit em* aliq oUa ce iu trafmutatione fenfuuiquia


trafmutat ipoc fenfus i^tu ad fpc 5 :fcn
fenfibilia
fibilia vo coia no trafmuta't <^ii ad fpenr.fed ^tii ad
modii acti6io.na fenfibilia coia no agiit in ipfoe fen^

quo fenfibilia ccia filt


pfcffubilia-.-r

qiiopfcnioucifcn

fu5.l5aut6niei)Uprroccrarev:.oicuciinnffiibilia
coia ec p fe fribilia:qz fuut,ppziu Ibni ffiibiliii ^por:
utqzcoloz tanqx in,pf)onio fundafin magnitudine
erit

magnitudo p fe vifibil'.21dducit ct ad b z"

tj.beffcp feffiibiUatqzfuntp

fe obiii

ronc

fcnfuc coie.vult

eni
fic ffiibilia ^pa fiit ol3a fciifuii )po?::fic fpibilia
4
coia fiit ol3ni ffius coie.f} B a gbufda ipzobanf ; Dicii t
eni nulla Ipazzronu pcluddiia nb vz bii oein fenfibilia
coia fentiri p fc:qzfiit^pziu fb5 fpibilui ^^or ;q: tiic
ignis fentircf p fe cii fit^pziii fbm caloris:q' pofito ip
fafba fentiref p fe:cii igtiie fbani noict . 2lmplt at i*
ro ut vz nocft ucra:q: oba coia no folii peipiunf a ffiu
coi:f5 i t a ffiib^^ipzqe.na cii ffius cois iniutef p imuta
tionc ffiuii ,ppop:nullu ol3m imutabit ffiuj coe} nifi
'

116 iniutctfpus

diJ.

fu6iinf*mcdoibifpem^P2ia:fedfolufacnjt oiufitare

fentiripfc:

q5 tii ad inoduagcdi.fcnfibilia g^^a im^milt


fiiae fpec in fenfu6:ucriitn b^' fenfibilia ^nit fiit in mi

uaiif ecntia^r.^.pfe.notn(ut^^btn fatis pciudiitur

in ipfis

nrmaiori <Btitate:ul,put finit in getciirin motu


alr z al'r trafmutat fenfu5.poffumuG tn afr oifligucre
inter fenfibiiia coia T,p^a.na in ,pfcquMo patebit q^
liter ipa fenfibilia coia alid md iin^mmit fuao fpeo in
IpoG ftnfue.cft 5 alr iccdedu.oicamue itaqj ta fenftbi
lia coia
^^a ce fenfibilia p fe:qt ta ifla q5 illa agunt
iiori

fn ipoGfenfueialr tii z alr:qi fenfibilia ^fa agiTt i fen^


fiiG ^ncipafr z ^.coia vo agiTt in eos ex ptiti Timedia
tib fenfibilib^p:ii 0 ;ita (p fi ect magnitudo z figura
ufaliqi alii) fenfibile coe abfq 3 luce z coloremr abfqj
fono;urabfq3 alijofenfibilib^ jjptqsno iniutaret nec
vifujrnecauditiTniecalique fenfuj.fenfibiliag ^pzia
funt fenfibilia p fe: ^.fed fenfibilia coia funr talra p
lerfpnofi^ozntgbecabilliG.^ficutqD cftpfe abeoqi>
cil p.qt aiit fenfibilia coia inif)nia't fua firitudinem in
fenfujpjifi pfidercnfoictapfpcctiue.nai"'pfpcctiuu
im^mit fpem fua in vifum qp oexmi videaf

vifibile fic

oextrutT fiiiKtru fmiltrunmpifio g OYamctraliG z foi


ti6 cftfim illu ozdinc ptiu in fenfufim que efi in re fen
fibili.na oeptra ps rei fenfibilia immunit fua filitudine
fozte in oeptrapte oculi:-! finifira i finifira;-! mcdfa.in
inediazqreipe ptee rei fenfibilio oiufifica't aaoeo fua?
in fenfu z mapic in vifu z tactu: fed di ep alio z alio ftruptiupfiituaf alia ! alia magnitudo:^ alia ! alia fi^
gura:o5 ta magnitudine q 5 figura ini^me fua filitudi^
ne in fenfu 5 :;taq3 fic coloi ini^mit fua filitudine in vi
fu:q:firirudocolorioreeipif ineo:ifamagnitudo z fi

gura imfnmit fuafilirudinc i vifu:qi,put pteo magni


tudiG fenfibilie exntee i ea biit ce D:ii6:fic oiia faciiit
in vifu z tactmfic ct fic alia z alia fig^rcqrit aliii -raliiT
fitu ptimfic ptCG alr z alr fituate alr z alr monet fciifii
q: fi 5 4?po:tione ptiu exterioris rei fit imutatio ff uj
z mapie f^fius vifus z tact;negarc no pofliun^ magni
nidine-rfiguraqpftitiulf eritliis -r alq 0 ptib:ccr a

roncsptactczqzqnaliqaciioegredifani.i-rafozacb
utroq-, cll p_fc:f5 afozacfl f>nciparr:a ina expiiii ut

fanamur no folli fanitatdfjetcozpezfj^nciparr

p fc

faiia^

inur fanitalte:cozpcvoexp.nti:ficqzffiibilia 4 6 aiit in


fbo fimdanf inffnbiiib\oib,iniutattoipopfpuii per
fe ell no folii a fpibilib^^pzvs:f et a coib:f a ppzijs
5
3
p fe efi: z pa coib-'p fe z no ^".no cfi eni itelligibile q;
aliqd (it fbm foze:-r tii actioilli fozc iio coicci fe ipfi
p
inac:qrc fi fenfibilia coiapfe fbiiciunf.ppzusziinurarc
feiifii qbcfi act fenfibiliii.p^opzop} pfc cdicari uel
p
fe puenirc fdifibilib'^ coib:qrc aiit l;oc nb coicot ipfi
Ibe ut qi c no oz ignis p fe fenfibilis cii fit fe fl-ni calo

p
ad piis fcire
quo pcludit ro a JCbmctatorc faaa.nlia ct onictato
ris rb nb efl oefpicicda na rei cop>ctit aliqd p fc fiuc c 5
P'dat ei rbnc giiis:fiuc rbnc fpci.bo eni no folii efi p fe
1 oualis
q 6 copetit ei in eo q; l;b:fed ct cll p fc fenfibi^
lis q; copetit ei in eo qz aiaU ami alr copetit rci p fe qo
ei copetit oiic fpci.qz l?ocei copetit p fc 7
qz cb^
petit ei rbnc giiis.qz illud elt p fc:nb tii fz^vifub itaq>
imutaf a fenfibili,ppzio -r a cbi:fed a 4zpzio iiiiutaf in
co qi vifiis:-! l;oc ell rbne^zfzc fpci:f3 a fenfibili ebi no
imutar vifus in eo q vifus:^: ronc^ipcfpci: fed b dti
co q? efl fenfus:-! rbnc gnis:13 cll B qtzOmc.airq; illa

ris in

qbnc fcquenti

patcbir.fiifftciat aiit

fenfibilia coia

fiit

cbpzcbefibilia fcnfib

fini

qz feiifus:

nb fim q; fut aliq fenfiis.cx q manitdlc P 5 feiifibilia ,pz


pzia feiitire a fenfib^p fe:-! (>;q: iniutat eos one p>zo
pzic fpei.fcnfibilia vo coia icnru i p fe:nb tii |>.qz fen
fus iniutat ab cis rbnc giiiG.Mib rbnc ,p^>c fpci.qtz g oi
cit bmc' fcnfibilia coia ce obiii ffius cois no cll itc^
tio fciuq) nb peipianf a ffiib',ppzij?:f3 qzffiu?,ppzii nb
i

peipnitea utfiit 4zpzij;^:rbnefpci:f3


iicgnis:ib

fi

iit

funt ffius

ir

ro

fjffinbiliaocbet appzofzari alicuiffiui:ap^

<2 fc i fenfu. t qb ocifi c oc magnitudie z fig^q peipi


iinf a tactu z vifu.ireUigedu e oe niio motu z qete q p
cipiufaboifcfu.fnaipenii? ffiibiliii im^niitfiiafpcj

pzofzabunf ffiui coi in qvniunf-r pneniiit pticulai cs


fenfiistnoautappzopziabuiifalicuifcnfuuin^zpzior.
tii oiligeter notd'"qz t' rb ulioz c qj alta.na qo
libet ffiibilc cbe I 5 fentif a pticlari ffiii rbnc gii is nb rb
ne ,ppe fpci:no ni facile ect fuflinc; nec facile ect oiide
quo qblibct fenfibile cbe ect per fc Umi feiifibitui pzo^

ulfilttudine i oi ffiu a 4 illaffiibilia feiitiunf:qi qt fiit


ffibilia rot fiit imutatideo i i^o fpuif, fi eje iiiio ffiibiliti

pziozz.na niot peipif ab oi fenfu: no ni qblibet fciifii


bile.ppiiii tatiq} in ,p^o fBofinidaf in nioiu;fed fon

op^

tm inter fcnfibiiia^^fza in I? Ibo fundari v;.(C/?fil ct

^'alio fitu ptiil fij fua

^pontone ^ filitudine

aliqTr fa

accipif niio iniutatiomi z itetiomi facta?: in fPu :

J0C anima
genus pot accipi magis coe 'z minus coe.
magnitudo g -r figura que folu5 pcipiimf taau 'Z vifu
pciptuiu ab cis no rone rpeirfed rone guis min^^is.
niis vo qcs -r mot^que pcipiimf sb oi fenfu pcipiutur
ab cis rone gliis magis coio.llla accipicdo fenium ut
eft qd coc ad ocs pticulares feiifus bct ronem eoioris
griis q5 ut cil cociad duos firufus tin ut ad tactu 'zvifu
notandil

vifu.T VI p fe no p accns.ignis vo iiF qcuqj alia iba pt


ce p fe ibm calorisniraltcri^^fenfibilis^uit illb fcnfibi
qdda eiis.mo aiit .putell imutatm feiifus : io iba
le
nibil facit in fcnfu.t 01 fentiri per accno no pd fe.

^1116 ade c vifu 9 B dl


c

oicc:inoidm aut ejriftit euermanife

foiteoubtrarctaUqo.uts fili^cleo^

msurquecuq5alia Ibafcnriaf pac


cides:-! VI 9? no p rone fupius facta IH a (i aerio foic
per fe coicaf ^^o ibo c ppc maeiiinutare fenfu q 5 c5
uenit calori p fe coicabit igni qt eft^pnii caloris ib5.
iD^^n priiJ cil p 5 s qui vult talia fciuiri p accuf .(TDi
oe qi> p fe fentif urefl fenfibile jjpiium uFcoe:
(ba g qi no cit fenfibile ^piiiimec cil vnu aliqi oe qn
ccdii

que fenfibilib^ coib* no poterit fciuiri fenfu p fe

: fcd it
fen tif 15 eil p accnsiiraqj circa bac ucritate ouplr quis
poflcrerrare.f* fi oiccret oiarv filiii ul aliquam aliam
Ibam no fentiri ab aliq fenfu p accns.i^fi aflereret eaj

vifibilc: vifi

bile auteft colo: adc3:'rqoucrcclt

llu aut erit ingrcdicrib^ inadnic.


(TlCoilq5 pI5 s oiilijcif fenfibilia coia a ,pp:ijs 'z octeria
uit oe fenfibilibcoib.'5n pte illa octeriat ce fenfibili
b ^piys.irca qb.v.facit fim m.v.funt b^' fenfibilia
f)" g octeriat oe jpfto fenfibili vifus.i oe^^^o auditi
yzic ,pi>o odorar.4 oe pf>o fenfibili guilus.^ oc P'
piio fenfibili ract.i*ibi|_inuc at
oe. J;" ibiLDe
odore aut. J4'*ibiL 0uitabile at.Jj^ibiLDc tagibili
aiit.

J ad euiddia aiit ^mc pris notadii 9; oia vifv


qdamo ptteipat nam lucis.nbcilenittelligibilc

btlia

fentiri

9? vifus fit vniis fenfus pticularis:^ ni obm ci 4>piiu

fenellrirad cui^apitionefequif ilUuniatiooomusiq


fenefira apit 02 oomii illuiarc 'z ee illuiationis ca.fed

oiufificabif itaq3ipm vifibile^utoiuiimode pticipat


nam lucis:coloi g-r lupaliq
vna 1135 oiciit.nacor

boceil p acens non p feific qi p feiifus cogfcimus aliq


qb cognitis co^fcc poflumus rcrii ibasiqi accidetia
pferiir magna pte ad cogfcedu qb qd eilio: iba fentifi
a fenfuifed 15 eil p accuo no p fe.oebem^eni imaginari
91 fba peipif ab itellcctuuroirectciT fiepeipif Iba uH?
urpuertedofeadfaiuafniatai-r fic peipifiba pticula^
ris.pcipif et pticularis iba a qda vtiite renfiriua inte^
riori que uocaf c^ctimatiuaiin poie vo b vtus uocari
pot ro pticularisifiuc ro colatiua itettonu pticulariu.
in biutij qda po fenfitiua qua p
cil itaq5 ta in bote
dpiunf ibe pticulareei-r et p b'^ vtute qdamo peipiu^
tur pticularia urpticularcs itetioes oiu5 oece genc^r.
atrii b pticulares itetioncsalrpcipiunf abeyrimati
na in boieic alr ab exrimatiua in biuto.na c)ctimatia
biutoppapitbas noabfoluteifed in copatioe ad,pfe
qucdunecia vite uf ad ftigiedii pria.nocnifiint oati
fenfus aialibalys lUDCfiuiat fcie fcd ut oefiuia't ad ne
cefiirate vite :qree]ctimatiain eis cogfcit ididualeoi-'
tetioesi^utptalccogiiitioneiuuaiif adea que frit ne
ccitaria vitenii boiV vorqb^feiifus oefiuuit 116 foluin
ad vite necitatdfed ad fcia5:cogfcunf b^' itdioce idi^
uiduales ab eptimatiua in cis fim fe ;
no copetit
aialibalij6.i6ome'*aitloques oe bac vtuteejLtiina
tiuaiqr copzebcdit itaioes b idiuidualio bois:^ b* i
tetioiiebuiididualiseq:<r ulriterionc vnitifcuiufq;

loieilqda5 lup opaca -robiibwtatc fic colo: pot Dici


(5dalupobub:ata:italu]cp6tDiciqdacoloz clarus c
fplcdidus.lDis viTis oice poiTumus 97 oia vifibtlia ad
qiique modos rcducunf fi5 9; qnque modis pot aliqd
coparart ad nam lucis.nani aliquid coniparaf ad
turamluclsrqinapotcilinfc recipe lucem utcotpus
oiapbaiiu qbeil vifibile no pfe:fed p ef ncii coiorc5 c
pp luce qua rdipit.:aliqd copaf ad na5 lucis: q: bct
in fe b^n.i5:fed bd ca md opacato 'z obumb:ato;c fic
fut vifibtlia co:pa colorata bntia i fe colore q eil qda
liipobubzata.3aliqd copaf ad na3 lucis : q: bdcain
fe clare ^ lucide:? iila fuiit in ouplici giie : q: aliq bnt
bac naj magis clare ut cozpa fupccleilia que p antono
mafia pnt oici lueida.aliq vo bnt eam minus clare ut
ignis.lCurfus eil qnt modus c6pationi6:q: aliq c6^

p fe. Cl^ioptcr qb fciedu 9; fi aliqs faciat ali^


qd q facto fit aliud.op5 ^ fit aliq* mo ca illi:ut apienj

idiuidui.jc.pdicameror.-r ibdit 91 vi ee boc ^piiii fen


fib^ bois.na ut ocineil ^piiii eileptimatiua in boic p
Cipe bas itetioes fim fe.in alys vo 15 no eil fim fe:fed p
copatione ad necia vitc:erititaq5bicoido
vifu per
cipicte figura: ulcolore alicui^lbe ulaliq alio fenfu p^
cipiete aliqd circaiba3ptalccognitionc fefitiua iteb
Icct' ureptimatia poterit ipa5 iba5 cogfcdc qi fenfiis
cogfcit aliqd:q cognito bicpofliinuis cognitione ipii
iis ibe.oi iba cogfci a fenfu per acciis non p fe. qb vo
obijciebaf oc Ibo calorio:oici oebet qj aliqd potec Ib
iectii caloris ulaltcri^fcnfibilis per fe: uf ut illud fenit
bile Cil qddaennurutcilimutatm feiifus lignis geli
per fe ibm caloris ut caloi qdd a ens eil:no ut cil imu^
tafiuu fenfus.nafi caloi ed fine igne iinutaret fcnfuj
videm^eni colore ee in magnitudie ut in fupficic: fic
cjnls imutat vifujiartn fi coloi ed pter magnitudine:
qi bict cc puduale no poifet imutarc vifii3:q: no poffctfacc angulu in oculo.oecfaueriTtenifacietes feiaj
eafpedib^oc qb v: ib angulo videri : q: fic cil ma^
gnitudoeilpfelbm coloris:n6 folu ut eil liddaens:
fcd ut eil iinutatiuus vifus.magiiimdo g aliqd tacit i

no fit vni^aliaii^nac uFno rcducaf ad aliqua vna na5

mo

y beant bac nam aliquafr mc


mo iter opacu ? clarii;? boc mo coparaf ad nam

paraiif ao na'5 lucis:eo

dio

lucis illud qb pl5s appellat vifibile inoiarii : qz no pot


vnonoienoiari:? b vifibile eil querc^putrida; fqua

me quoruda pifcitiinoctiluce:? cetera talia.in ralib


qdd*q: eil na lucis mo medio iter opaai ? clas . rone
qua na illa vgir ad opacu5 refnltat ibi colo: r6nc qua

uergit ad cla ^ rcfultat ibi lup.ita


eil ibi lujc ? colo:
ut in ^fequedo appcbit.Dcbem^ni imagiari
qda
biit colore tm utptictpatia nam lucis mo opaco:que

da bfit luce tm utpticipatiab''na3 m6 claroiftd qda


bnt utniq5.v3 colore ? luce utptidpatia na3 lucii mo
medio uFqdam6:m6utroq5.v3 aliqTr claro : ? aliqTr
opaco.cil utiq3aliqd qbnccbdcolordncc lucdf5 p6t
itdioiies bo:p recipe aliiide ut oiapbami.aliqd at b
colord*fed 116 lucdutcozpusopacu.aliqd autb3utrtl
q3 ut vifibile iiioiatu.aliqd vo bd luce tm.? boc oup*

q: iicl bd bac magis clare ut co:pa fupcelcilia in qb


per antonomafia eil luindaliqd vo bdei minus cla^
rcutignis.vifibiliagrediiaiiifad.v.vj

adcolordad

Diapbaiiu/adlume/ad vifibileinoiatui?adigne3.fiin
boc pils capFin pot oiuidi in ptes.v.q: b Determinat
oe colore,ioeoiapbano.3oe luie.4oe vifibili inoia
to.^oc igiie.2ibiLi6lligf aliqd Diapl?. J;* tbi(_iii^
mc atit e b' oiapbai. J4*ibiLin6at oia vifibilia. Jf *
fbiL'5 gmq at in utriiqtJllliirfuG

ad euiddia3 jj''ptiG

CT Sciedu 9) vifibile innoiaru in qiio eil aliq mo lux


? colo: plus accedit ad nSm coloris ^ lucis: q: natu^
ra lucis ibi exns plus accedit ad modii opacti fim que
fit colo: q5 ad modu darii fim que modu5 gnaf lux:?
q: vifibii' 'Moiatu 5 fic appzopinquat ad nam colorati

^HibcrSccuiiduo
f deo

pBsuotcneocrcr minare Decolore: miofacir.qi

^'feparat rDi'ftinsu(t|?''viribilc moiarunia colore.


i^DCtcrmmat DC ipfo colore ibiLtUlibile enim eft co^
lo: JDteit g.qm

qdc cft vtfiio fupplc peepi niuo.^^pzy

ol3 ti.^'ocailr.v 5 ,ppiiu obiii vifiiGCit vnibile.aliaaiit

no l;er:qin.fcd ciiiiie.-r tue ejiponaf q? vi.'ibileclll>


cui^gde vifuo eftpcepriiiuGt-r tlidir q; viiibile at efl eo
Ira

loigdc:7 et e(l aliud qijuere gdeeiioicccpcllviiibile


inoiatu atit

exiftit ciio:q: iio

pot vno noie iioiari:^ Ib

dit q; mapime aiit erit I?oc manifcllu iaredietib.i.^^


cedetib^na ifra mainfeitu erit quo b^viftbile iiioia^
tum eft aliud c oidinctii a colore.f Deinde cuj Dicit.

CJ ^ifibilc cni eft colo: : boc at c(l in eo qo


fmk vifibilcrPm fc aut no ronc fcd qm
:

i'

feipfo babctcaufain clTcndi vifibilc.


CDcterininat De colore ondeno quo fitviftbile . irca
qb DUO facitrqt facit qb Dcin elt.!*^ aflignat cam oi
cti ibiL Ois eni color. JDicit g q? vifibile eni e color
Ijic aiiteft in eo q; ed ^m fe vifibiler-r ejeponit quo acci
picdu fit fim fe.D.fim fe aut fupple Dico colore ee vifibilc norone.i.no Didone; ul no ronc.i.no qjfitrorqre
oiaalia videanf:fed qm infeipro betcaineendi vifibi
le.inmotldu autfp colore ee vifibile per feno ronc:
(ed qm in fe |?et carii q; fit talc:Duprr pot cjcpoui.fmio
nt epponaf ronc.j.Didbneic tiiced fcnfuo ^ color cd
vifibilieperfernoin ^^morfed in i^.na^muo modus
Dicedi per fccdqn Dido ulpe oidonif. pdicaf dc Ditfintto.fcbe modue ed qn ^pria padio pdicaf oe ibo : -r
qr (ii ibo ed ca:qre ifitet^priapadio ; ee g vifibile uo

cdoido colorifuneccopctit colori per fe rone.i.DidoBcrqr no ptinet ad ^"'modmfed copetit ei per fe;qr eo
lor bft in fe camrqre

moduj.
noedro: qrcvidea'tur
oia aliaded magie aligd alid i:t lume ed ro.qrc videaf
<olor:erir^ fcnfuo m color no ed vifibile per fc rone.i.
fit

talerqr 15 ptinet ad r*

manifeduqr liijc 110 ed necedaria nifi fim qr Dat oiapba


no forma aliqua qua recipit motum a colorc.requiri
turitaqjlux n6ppobmfiucppcolore:fed pp mediU;
fiue,ppterDiapbanu.camautquarcno requirif lu).\p
pter ipm colore adignat idem 6mctator cum ait
:

impodibile cd cicc qj lup fit illud qb largif colori habitus c forma qua fit vifibilie:qin fi ita cct coparatio
vifionieadcolomnedetacentalio-r fcDa:noii ^mn:
edet enim mediate illo babitu:Dcbeinur> enim imagia
ri ga color edemiarred qiicda lux-na lux cd iba 'z ppo
dafio colorrt-r in^tii ed color per fe c ecntialr ed que

da luxperfc:7 ejcntialr cdgd vifibile:iicrutri q: color


1 in claritate:fed cd queda lux qbumbrata:l5pp b^'pticipatione ce fe fit gd vi
110 ptieipat luce in excelletia

imutare mediii luTi fit ualde Difpofitii:


ideo requirif lume no ut largiaf forma coloribus qua
fint vifibilc6:fcd utDifponat medium ut podit imurari a coloribuo: quare fi pfidcrenfptacta: parer coloreo
ede per fc vifibileo.qD vo arguebaf colores no ede per
fe vifibilco:qr vidcnf per aliud ut per lume:foluriI ed
per iain Dicta: qr ut pater per 6metatorc:linne no re
quirif pp ipfoo eolorco:fed pp incdiu.podct aut c alr
folniarg"*:fedppbrciiitatem fuflficiatqD Dictum cd.
fotrcDubitaretaligoin quo modo
Diccdipcrfecolor fitpcr ievifibilio
c videf qn'n pmomotqr ut Dictum cd color edperfc
fibilc:no pot tn

vifibilio:qi per fe

'i

eeiuiarr cd

queda

luxtfed

que co-

f>mo moDicedi p
ic.nit Diffinitio uelpo Diffonio que indicat centia pdi
CQi DC Diffinito.C -p .qr color fit gd vifibile fim pfim
copetit ei per fe: qr bec ed na ipfme colorio:fed que c6
petiit alicui per fe:qr illud fit na eiuo fpcctat ad 0mu5
modii Dice di per fe.ergo cif.C
bac qone per
petilt alicui edcntialrcopciiiteiiu

Drm

aliter ailterponiffic.na color

tractat et 6mcr ator afferco colore ce per fc vifibiles:


fient bo fd per fe rifibilio.ait cni bae ,pp6nc effe per fc
1 ccntiale f in q; ibm ed ea pdicati:ii6 f lu q; pdicatu j

Q) ipe fit ro qre oia alia videanf .fed cd l?' ; qr l?ct in fe


camqrefittale:becautejcp6nuiltu v: pccrdarecii It a
fequctirubi^baf colore ce vifibilc5 per fe no 6ne;qr
n6 vz fine lumine.videtur ergo ede intentio pbi qr color non fit ratio:quare oia alia videanftqr aliquid ali
ud ut lumen cd ratiorquare videaf ipfc.
ft^rtcalige.utrum color fit vifibi

cd ea Ibirfed cii (umio modiio Dicedi per fe fit qii pdicatuiu ponif in Didone fbn-r ed ea eiuo.fcDo vo fit qti
fbin ponif in Diffoiie pdteatu-r ed ea ipfiuo:paret bac
^poncm.vs colore ee vifibile per fece in fcDo mo;no
in pmo.edeni fcDO moduo qil pactae aliq pdicaf oe
ibo:^ qr imutare vifii5 ufec viiibile cd qda^Jietao eo
lorio:ptinebit 15 ad r"'modu Dicedi p fe:ii6 ad b"'.cas^
aiit b adignat 6me^na in {>" ni6 Dicedip fc ptum

li6pcrfc.^:vidcf qnionrqrperfc
aliud:

c per aliud opponunf:fed color ed vifibilis per

utperlumen.crgorc.C5nc6trariiimedlfa pbi.Di.
cedum qr pbo in 5 buiuo videf coparare intellectum
agente 'i lumen ad colores 't fantafmata: vult enim qr
ficiit fe bet lumen ad colorcG.* fie fc bet itellcctuG ageo

ad fanrafmata.D; fi bf' fiVitudo edet uera per oiarfor


re no edet via ad euadedu:qu6 coloreo edent per fe vi
fibtleo utpbe tedafrqr Itiinen per intellectu agetio cd
necedariti in iiitelligedopp ipfafantafmatarque

non

fimt intelligibilia in actu;fed in potetia : fim ergo boc


coloreo ^tii cd oe fe 116 eent actu vifibileerqb cd con
tra mente pfn ut in jrfequendo patcbit.illa ergo filitu
do itum ed nera:qr fient fantafmata no podunt imuta
rejntellectn podibilefineintcllcctuagcterfic coloreo
no podunt imutare vifum fine lumine: Dcficit tn b^Vi
tnilitudo:qr irradiatio itellectno agetio regrif pp ipa
fantafmara:que 116 funt actu itelligibilia:fed lume no
Directe regrif :pp ipfoo coloreo qui funt actu -r oe fe vi
fibilee:fed regrif pp mediuiqb no imntaf a coloribuo
nirifitaauillumiatm-rbeced fnia 6metatorio qui
banc qone ptractano ait:q) lume ede necedarin in videdo tr ipfr pot intelligi.aut qr In;: oar colorib^formi
c babitij quo aginit in Diapbanuimant oat Diapbano

forma qua recipit motu a colorib:ant utruq5: fubdit qr fi ^ftderauerimuo qt> oicit Sile.iu boc cap erit

cd ^uo Ibo; in i vo ep.ibm f>uo cd pto:l5 ed g qb ipfe


ait.D.manifedu eeqrvifioed aligd poderi vifibtlu-r
q? cd j^portio vifioio ad colore:no fic ronalis ad boies
fed fic rifibiUo ad boies.cd g in 15 vio ronisb:qr color
pecdtt fmutatione vifno facta a eolorc:^uo cni irelligo qr fit color qx videaf iifi^ imutet vifum : poffe g
imutare vifus 'z ee vifibile no ptur oe colore tanqs p'*
Dcpoderiori:fcdtan<^podcriDC ^ori:fed qrboeno
potfpeaaread^mii inodiiDicedi pcrfe:f; ad i"':erit
g in r ino no in b.lb vo arguebaf qb cd vifibile c6
petit coloricffcntiarr:^: q; cd luV ipfi color io pdicatio
cd ealio.pro rato cni ner iT ed qb D::qr imutare vifum
canfaf ab centia rana ipfi colorio:fic 4>petao aliqua
catur a fniciptje c a na ipfi Ibi.poffe itaqj imutare vi-

fu5 'z ee vifibile fcgf

nam c 611"' ipfi^eolorio fic poffe

ridcrceerifibile:feqnifnam c^ncipia ipfiiio boio.


fotre Dubitaret aligoaitrii eevifibi
le eopetat colori p fc -rf):iiel per fc
tin.([7Dbm qr bic qone 6ine.ragit in eaDC fenfibi
lib coib.ubi oano oria iter fenfibilia coia >z ppa air
fenfibilia coia fentiri p fe:fed no f>-.p^a vo p
^ 0.
vn c in boc caide 6mc* aittcolorc ee vifibile fim in
titione 0ma. tl t ergo appareat nerirao quefiti ctcn
dii qr illa tria Drnt p accrio p fc t 0.na flla fiit p acens
que nec ronc gfiie:nec fpeiniccfis qr b' bt > ^ c 5 orc

^T^ltrVhlC

fuit faU'a:(ed accfdit ca (ic c(Tc

iit

imificiim c(Tc album,

nniriciiocnim vri mufiaieellriiecroiiegniociiccroiu


fpcimec fm (p \f' l?tr in fe cam:qrc infit ci albcdo:fcd
oiiioaccidiralbii Demuricopdican:itaq5pcr accidce
oino cft oppofitii ci qb ell per fe 'z f>mo:fcd ^ino c per
fe no oino opponunnfed fe bnt ficut fupine 'z iferiuo.
na qo ell ^mo ell per fc;fcd no pucrtif:elfe enim per fe
eil coiue q5 ce pmo.lCSducrteduj ergo eH q> ta in
ino Dicedi per fe q5 in fcoo aliq funt ibi per fe tn'i: aliq
per fe c ^mo.na cu3 aliij pe xnfFonio copctft oitfinito
rone giiis copetit ci per le:fcd non ^mo.ft tii coperir ei
pdicabif ce eo per fe <r p. boicj
ronc fpciic #m (p
enim ee ronabile -r ee fenfibilc ntraq5 ell in p^ino cice
di per fe;fcd qi ronabile pdicaf ce boie rone^^c fpei:
c ^5 (p b' bo ell ronalie per fe 'z f>: fed q: efle icnfibilc
no coperir boi:in eo bo rone ^p:ie Ipei : fed in eo
qjaialT rone gniobo ell fenfibilio per fc:fed no^':^
nait in {mo cicMi per fe ubi oilTo ucl pe ciffonie p^
dicaf ce cilfiniro iucnimue aliq per fe tm:aliq vo per
fc -r ^.fic in fci^o mo ubi ^ptietae pdicaf ce Iboibiic
ordine iuenire poterimuo.nam aliq' ^jpiietao coperir

ibo rone giiio . aliqpo copetirei^m


b'^'^ rone ,pf?
fpei.na bb eil palpabilis <z rifibilis ; fed ell palpabilia
coipusr-r roncgnis.-r ell rifibilis in eo 31 bo c
in eo
rone vpe fpci:qre ce palpabile coperir ci per fe: fed no
^".elTe vo rifibilc per fc 'z ^.colo: iraq5 qx fm ox b^'ell
queda lu)c: r bet imurare vifiij ell vifibilis per fe 'z
iia ur cicebaf in lecride pcederi: vifiif imuraf a fenfibi
libcoibrone gfiio:^ in eo g; ell qda fcnfiio:fed a fen
fibilib^rpiuc imuraf rone ,ppc fpcujrfmg) b^'dpur
cicebaf feftbilia coia feiiriiif p fe;fjno ^^.colorer vo -r
b Dc qliro fufficiar.
alia fefibilia ^^a feriuf p fe c
foircoubirareraliq6.urru3coloilit
rorqrcoiaaliavideanf.cviderurgj
polle' ftc cilfinit ce ^nio cicco . fmul cit
fic:qx pBs
cui alreri per ipm no ipft per altcrinqre fi ecvlfibile co
pctircolori^mo oiaalia videbunfpcrcoloremrcoloz
vo no videbif per aliqd aliud.<T'5 n priii eH p 5 o c uc^
ritao.nacolo: videfper lume:nd aurccouerfo.C Di
cedii 0)1 ur paret per bita.op5 oia^pxia vifibiliapricipare aliq mo vna' nainiT illa ell na luciorquicgd ergo
finq)bpriripatnamlnciocllvifibile perfei pino,
qc vo no ce fui natura;nec ^m qi b cH elTentiarr aliq
luy per fe -r pmo vifibile ce no pot.colorcf iraqs per fe
cpmofunrvifibileoiqxclTentiallr c^m g?b^'queda5
lu;cfunt.(raducrtcdu rugi natura lucio per qiiafiit
aliqua vifibilia per fc c pmo.no cqualr pticipaf ab oi
vifibili : fed pfecte x clare pricipaf a lucido : impfecte

vo T p modu3 opacil x obumbxatil pticipaf a colore.


lu)c ergo ell vilibiiio per fe x pino:r per ocm modu:qt
participat illa na3 ptecre.colo: vo ell vifibilio per fc x
pmoino p er oem moduiqi nam illa pticipat incople

te.u3ergo qucrifutrumcoloifitroquare videatur


oia aliaiqx b* quellio j^pter luce videoaf elfe iducra;
cice pofluinuf
qz tam lu^:<^ coloz funt vifibilia per
X pmotnec coloz largif fozma luci nr videaf:nec lue
colorirfed tam in luce d'i in colore repif natura aliqua
per qua5qclibct illo::: eit vifibile per le cpmo:iurtn
^cellitcolore:qzcu5lu]tpticipet illa nam coplctc ut
imutet vifu3: nec indiget colore rone fui:iiec rone me*
dij: fed fufficico ell rone fui tam mediii q'3 ozganil imu
tarc:colozbo eo qj nam illa pticipet incoplete:l5 non
indigeat luceroneluuindtget tu ea rone medq.poiTiit
f faq3 bec ciio fifnul elle gz coloz Iit p x per fe vifibilif
X tii indigeat luce:n6 ^pter fe:fed ,pptcr mediu . rpter
qd patet gz fi quellio inducta introducif ^zpter liice5;
X ^zpter colore in ferneutru neutro indiget.fi vo indii
caf^prer mediii coloz indiget lucenioccouerfo.fim^
plr CTgo loquedo magij coloz indiget luce
lujc colo

fe

re.;cbi0 itaq5manifellcpatere potzbecqtuozfeba^


berc f queda ozdine ad vifum . videl^ fenfibilia per

x lucc3 . na a fenfibilibuo
aeddeo vifuo no tmutaf necrone fui gnioinecro
ne ^pzie fpci.a fcnfibilib vo coib imutaf rone genc^

accnoifenfibilia coiaicolore

per

r io fiiirno

rone ^>pzie fpd:a colore qdc imutaf rone

oem modincum idigeat luce ad ta


lem imiitationeifed a luce imutaf quodamo per fc : i:
pmo per oem modu.(T]cbi0mit circa colore3 ouo

pzie fpei.fed 116 per

funt oiligctcr notada.p qz coloz ell imutatiuuf vifuf


per fe no in pmo mo fed in fc6o . HXurfuo coloz nullo
ino dl ratio:qre vidcaf lujciluj: autc ell aliquo mo ro;
quare videaf colozrc fi no rone ipliuo colorio falte ro
ne medij.ouprr igif ut in pccddib tagebaf potejepo^
ni Ifa illa.colore ce vifibile per fc.non ronetfed qz bet
in fecameendi vifibile pmo:utperboc olledafgzill
vifibilio per fe in fcdo mombi in Ibo ell caufa pdicatil
no aut in pmo:iibiro.i.oiffinitiopdicaft>e oiflFiniro
fc&o.boc pot in tclligi ut oicaf colore ee vifibile no ro
nc.i.no gz ipc fit ro:qre oia alia videanf ut g> fit ratio:
quare vidcaf lux:fedmagie ecouerfo lujtellro quare
videaf coloz: fi no rone eiuo:tn rone medn:ut iupza
tctigimue.bocergo mo no ell coloz per fe vifibilio rone:ftd erit per fe vifibilio:qz babet in fe cam:ut qz pti
cipat in fe na'5 lucio per qua per fe vifibilio oid oebet.
16 vo obijciebaf gz illud quod ell pmo:ell alteri per
ipfum no ipfi per alterum.patet gz colorirone fui non
c6pctitefl'evifibileperalterum:utpcrlucd*fedboc dl
ratione medy.rDeinde cum oicit.
z:

actu
CT/0i6 eni coloi mouee cft ei^ q6
Diapbani:': bcc cft ipfi^ na.^n qdc no cft
vifibile fine lumine : fed

oia cuiullibcf co^


Io: in lumine vifibilia.q^zoptcr qo oc lu^

mine p:imo Dicendum cft.


Cailignat camoicti.potautbecpoDuprr induci fi3 gz
paro pcedee ouplr e;rponcbaf. na fi itelligaf colorem
no ee vifibile ronegz ipe fit roiquarc oia alia videanf.
plana ell fenfi tiua bui^tejr.ut Dicaf colore no elTe vifibilem fiegz oia alia videanf per ipm cum ipm videaf
per aliud aliqd ut per lumen.gz aut fic fit patctiqz oio
coloz ell moucno ciuo oiapbanu q6ell fim aau3.i.qb
ell actu illu minatii:c boc ell ipfiuo natura.vn qdcj co
loz no cllqd vifibile fine lumine:fed oie cuiullibct coloz ell vifibilio in lumine.i.oiapbano illuminatoie^; q
i.|)pter q6 oe lumine.i.oe oiapba.illuminaf o oicedii
eltpmu.lDlIlotandu aiit banclfampofle aliter intro
duo fim gz Ifa^pcedce pot aliter e^rponi.n a fi intelligi.
muo colore no efle vifibile per fer6ne.i.oiffone:fed qz
babet in fe cam:uel gz idem ell no fit per fe vifibilio in
6momo;fedinfc6o.ptinuabif fic bec Ifa ad pccdfo.
bn oico gz coloz ell per fe vifibilio in fc6o m6.nam co
loz ideo videf qz mouct vifum in luminetqz cu3 coloz
beat in fc ca'm quare fic moueat vifuimcoloz no ell per
fe vifibilio in ^m orno ubioilfinitiouel parocilfonio
pdicanf oc Diffinitoifed ell pbr fe vifibilio in fecundo
mo ubi oenotaf caufa pdicati:t ubi jzpzictao oc fulzo

pdicaf.dnotandii aiitmmoucrc oiapbanu illuminarum oidf efle natura colorio: qz boc copetit colori
per nam ftia no per aliqua3 alta fozma addita.CD Hio
tandu etia ^ per boc gz boc ell natura colorio fic monere oiapbanu in actu:ciffert colozq6 ell vifibile.ppzi
nm a magnitudine:^ ab alijo vifibilio coibuo.na ma
gnitudo nifi addaf ei aliqua alia fozma ut nifi fit colo
rata uel lucida no pot oe natura fua mouCTC inediiT ul'
ozganu . coloz tn abfq5 additione alteriuo fozme pot:
gz fi requirif illi lujcboc no ell ^>pter colore:fcd jzpter
mediunmtt fupzafullicienrer ollcndimuo.

-^-^7

^iber fecundus
v:

fibupH ce

ri^attcni^u$ccoctermmadu oe
luferc ni ^U9 oerenat ve oiapIpano.C Doin qj ut pa
tuit cjrponcdiie cft pilo tejr.B.f.tjfem cft ve luie fic.uDC
D(apl?aoillm'ato.vnlfap''ubino6

bcmue

tjcluic^

t>6m eft.bct io obin eft ve luce qd fit.-r 15 erit in oicedo


ve Diapbao qd fit;qrc cii Diapbami illiifatil oicat ouo
V} oiapbanu -r lumc;^u9 t>t>5 cil ve -oiapbano illufato
i.ocoiapbanojz lufeq 5 oe vifibiliinoiato.-r fic ve ali^
l0ffraDiceM?ucenioidinetcnebir;q:f)U6Dcrcriabit
ocoiapl?ano:pofteaDcUiminc;poftca dc vifibiliiimo^
minato:? ficoc alijs.fDcindc cum oicit

CT

igf aliQd oiapbanu. CT iE>iapbaiiu5

at oicoiqo c Qdc vifibijemo a t P5 fe vifibM


Icait fir fiinplr c Dice:l5 pp erneu colorc3:
bi^autacn-r aq:i inulta rolidor.-no C1113
aqua neq^ fin cp aer Diapbanu cft:
f
fcd qin cll natura eadem in bia utrifqp : t
perpetuo fuperiua eo:pore.

CDetermiatocoiapbanoDicce ycigifaliqd t>iapba


tui ? qrponit qd appellat oiapbanil oiceo.oiapbanu;
aii t oico q5 eft qdvifibileino aut
fe ut eft fimplr Di
ce eft qd vifibile:red 15 cft p accne:ut Dicit p^^^eil enij
I?oc no pp colore nall- c^nte in eo:f5 pp colore erneus.
? addit g; bcoiP^ Diapbanujclt aer ? aq ? multa dc
niio folidoscotpo^j ut cbttftallue c qda alij lapides
peiofi.? ibdit q;.no eni f m
^ aq neq3 Pm <p aer cft qd
iapbamufed qm eit eade na cois in Ipis utrifqj.i.in ac
re ?.aq ? inppetuo fupi^cozpe.ClIldn^^aut gp lumc

coloz Diapba.Diapba.g cu fit qd vifibile inedia^


cii no beat lume a fe p? ipm no ei vifibile per
fe:fedpp colore er ncu 5 .i.pplume aliunde acceptum.
<EJinotadu etq^.quoti^fcuqjaliq palfiocil cois pluri
b co:pib:op3 oare aliqua cocm nninp qua ifit oib
tllis.Diapba.gqieftpamo cois acri ?aquc? coipori
cft qfi

te luie:?

fupccleftiop5 ba'c^pctate puenircoibciop aliquam


tam cocm que infit aeri ? arntc:? ct coipi ppetuo qb
cft fupius.f. coipori

jc,6f>

C tume aut

cclcfti.rDcinde cum Dicit.

eft bi^aer^Diapbani:f5

oia^

pbanu.pot&iaautin qbic eft:-z tenebza.


lumc aut ut colo: eft oiapbaniiPm q actu

oiapbanu ab igne aut bi^ut

furfu) co:^

pua,iteni buic aliqd ineft vnu ^ idem.


CC>cteriatDeluic.irca q6DUofacit:qi ^"oetermiat
j>eluie.iremouctqfdafalfasopiones circa ipfujibi
LP,5 qde igif oia. J Dicg q> lume at c fup.act* boia
pba.? fbdit m fim q; eft Diapb*potetia fup.cft ad lume
fed DC fe eft illud iii q eft tenebia.addit aut $ lumc eft
ut coloi Diapba.fim <p eft actu oiapba.ab igne ati
? q6 eft furfii coip oiapba.ut eft l?'in actu ab igne ul
a coipe qt* eft furfii ulab alio alid coipe . ? fbdit:gt et
eni buic.f.coipi qii eft furfii icft aliqd vnil ? idc.i.aliq
vna ? eade na fupple ciI igne ? alijs coipib^lumiofis.
CDiriotadu alit coip oiapba.oe fe eft illb in q eft te
nebiatipm aiit eft in potaia ad lumc:? lume eft act?
pfectiq ei^Clflotaduj et qt fic coipa opaca l?nt pfpi"

cuitate in cjrtreino:? boc eft coloi eo:p;qt coloi eft per


fpicuitasejetrema in coipe opaco fiue in coipe termia
to fic Diapba.bn t pfpicuitatc in pfundo.? bpfpicui^

videm p lumc:qi lumen fe bet in pfimdo coipis


oiapba.fim ip fe bet coloi in extremo coipis termiati:
itaqjbn ocni eft q> lume e qfi qda coloi Diapb.ClIlo^
tadij et ^ ficut biapba.cft qda paftio cois aeri ? aque
tate

? coipi fiipcclefti:ita lumiofitas eft qda paftio coi? coi


poii fupcclcfti ? igni:qre fid oiapbancitas non inerat

utaq:nec aeri ut aer:fed ierat bio ^put coicabanf


fupcclcftieoipc:fichuniofitasii6cftin ignefim q?
b .fed^ut bet aliqd eoe cum coipe fupcelefti.io ait
buic.f.coipKclcfti icft aliqd vmi ? idc.i.aliq vna ? ea
de COIS na cii igne_:p qua qde icft eis vna cois paftio uf
flqite
cii

luiofitas.^ iHotadii

et

eoipa fupccleftia q5tu5 ad

ali^

qua fuipte ee Diapba.qjtil ad aliquicelucida.naj oi^


bes ipfi filtDiapba.ftella vo que eft fpiffioi ps fuioibic
eft

lucida:? qi bic ifcri^repiimf aliq coipa Diapb.aliq

vo lucida op5 celii coicarc cii bis iferioi ibp aliquam


vna cocm nam p qua ifit eis oiapba. ? p aliquaj nam
cocm p qua ifit ei luiofita6.Clllota'dii3 ct qi nibil eft
cqc vniuociT celo ?

iftis

iferiorib:imo tataoiiacft ce

ad terra ? ulr fupceleftis coipis ad 15 iferiora qj ea q


vnr coia utrifq5 tata analogia but q> qfi ad equocatio^
ne vgut.io ait omc.i ve iba oibis.qi qcqd eft b ? ibi
eft qfiequoce:q;6noeft iteUenduDc equocatioe uera
ut gj luioftta? 15 ? ibi ulDiapbb ? ibi fin t oino equoce
1*3
PP majeima oiia ? analogia oicta eft cguocatio.cuj
li

9 D: e2 aliqua vna na5 i fupceleftib' ? iferiorib no eft


itellenduDC vilitate vniuocatoi6 :f5 cuiufdaanalogie
na luiofitas ? queciiq5 alia cois paftio ejccelleti ? per
0US repif i eclo:poftcria't i bis iferiorib^.rDein.c.o.

CT/0uid Qdeigif oiapbanu:7:QdlumcuDi


ctumcftrqzucc^igniedtmctR oino co:^

pusmee^ Dcflujcua co:pie nullius.cet


iific^

eni

aliqo co:pu5:'r fic fi igni*^ aut bi^ali.*-

cuius pzcfcntia oiapbano.


Clftemouet qfda falfa? opi.circa ip5lume ? et circa ipj
Diapb.irca q6 Duo facit:qt ^"rcmouct falfaj opi.dr
ca lumc.iremouet b opi.falfas circa Diapb.ibiL eft
at coloris fufccptm. Jirca
duo facif.qi
piopa
iiit qD itcdit.ipbat qo Dijccrat ibiL neq3 eni po
ponit eni ^"falfas opi.circalume q fueriit oue.q&vna
erat
lume erat coip^^.fuit eni altqnfaniofu tresefle
fpes ignis:ignis carbo:ignis flania:? ignis lujr.qre fi
lu): ed fpes ignis cii ignis fit coip ed
? Iu;: coip.'
febs fuit crroi circa luce Ipfi^Deiuoc.q ut ;>i in
ve
griatioe oia uoluit faluare p atbomos:pp qd uoluit lu
me ce cifda atbomos ? qda pua coi Decifa ? oeflndia
a COI* luiofo.i? eft g qd pBs ait.^ qd qdc igf c Diapb..
? qd lumc Dcnl cft:qi ut pot pate p bita lumen neq3
ignis neq3 oio coincq3 DCflut:alic^coipis:qi fi eet dc
flu):coi'*'cd ? fic coi aliqd:f3 ? lume fiin buc mbdu
ponedi et t pntia ignis aut balic coi'*i Dia. D.c.o

(ClRc(^cinpoleDUOco2pain codc 5

efle.
(TlC>iobat qd Digerat. irca qd ouo fac:qif> oildit qi
lumc no e coi.ino c dflui;coipis ibiL ^t no recte J
irca ^'"duo fadqi f>fac qd dciu diqdda q'dfuppo
lume Jitedit at tale rondfi Ium
fuerat ^bat ibiL v:

edcoipeditouocoipaieodnoco.v5

liij:

?aercu

fil'

ac:f3 15 eft ipo''.g ?c.DC bac at rone no ponit


nifi me"*-D.g) neq3 eni eft poDuo coipa ce i eode loco
qd opoiterct pone fi luj: ed coip^.f Ddde ciI Dicit.
fit lu)c Cll

CT ^idcf aut lumc priu cc tcnclnc : clt autc ^70


fcnclna puatio bui^ babitu cx oiapbano:
qrepala tp buiusprcnria lumen cll.
Cll^iobat qd fuppofuerat.v 5 q liyc ed coi ouo coi"
fi

cent i eode loco.o.gj v: luin oriii ei tencbze.teneb at


luni
c j6ua*b'bft.i.puabluis cxDiapb.qre pala c
eft pntia b.iputia luci3 i Diapb. Cinbn"'at q' fi tene
bia ^uat Ium a Diapb-cu fi piief aliqd ab aliq nifi qd c

pn0illi:cuDiapb.eftilluiaru:lux^eftpf)sipi oiapba.?
eft fil'cu illo:qre fi lujc eft coip:eru t coipa duo in eodi
loco.crit eni pfitia lucis:? ppfis pfitia cuiufda coipis

in Diapb^qd cftipo'*.iftet atl 5

Dubitndmuts

liij:

ed

Beanitm
foip:f30 cI 3 (nfcquctilcctioe oiccf.fIDcidc cuo(c.

it no reae

alc^fic oie

efor^zatit ut tencbzoiumtqz pc fe caret lucc.

0 n oia Ut

/Empedocleo : nem fi aliao

^ feraf Unne

'i

eaedaf inedio
i

ej edql rone ditate : 7 eje ea q videtur.


3 n puo enifpario Lateretnoo.Sb oriente
dttnoccid^ laterermagna qde ell qllio*
C%tptobat aliu crrorc.v? <p lu;:n 6

co:pi 6 .

(t ad cui^ cuidetia Idcdu

pondce luce ec cefluxu


coipi'0 poniit lucc mftipUeari i tpc:qt mot c ocflujc
coipi0 no pot ee tn illati.a oeUruaioe q pntte:cu3 lujc
no mtiiplicef itpc:nop 6 tee^ fiti>flu;:'co:pi'9.oel?ac
aut ronena ponit nirinicdiu.V5^ lux no mUiplicat
in tpr,f5 in iftatUo ait
no rcac oixit cinp.ponce lu
cc mUiplicarii tpe:neq3 it reaeait fi alig$ alC^fic Dixit
lumc ferat extedai Ite fert x extedif cotpue:ita

(ux fit Qda mot^cotpio i fpatio medio terre c ptinetit


i.terre z celi: 15 in tpeiqt fp Deffuxmotell f tpe:noa
fie mUipltcef i tpe:? ibdit
ailt lateat
15 eni ponere
ell er ea vitate q rone edpzebedi pot : c er ea q vnr ad
fenfir.nitpuofpatiolatetnoe.aborteteauttn occno
late no eft qde mtru magna qo 'z Difficilia c et e ipo*
pone.drion' at pondeo luce ec Dcflaxus coipio
ponutDUO coi*ecieodeloco:q: B-pofito iUb coz^cui
tuxell Deflux^ell fifeti DiapbdlB pondee pontlt lucej

mltiplicari i tpetqtmot^-r ocfluxco:pit in illati ec no


p 6 t.(Cin 6 n" aliq mTtiplicari i tpe q cu liat in puo
ipatio vnr fieri in ifiatiutron^qmrtipltcaf in tpe fi fit
^pinquud ilati cii fit vi audiaf:in magnOtn fpatio

q^ mrnplicaf ftpe:ut fiqo a remotio p


cuttat arbore ^uo videbif pcuifio i* cg audiat pculTio
^*;qre fi lux nilliplicaret in tpepuo fpatio polTet noo
latd fed in tato fpatio (^u ctt a celo ad terra ab orien
te ad occno noo Ute ed ipofiibile. f Deinde ciI oteit.
fenfibilr appet

0no

Iu vniufcuinfqp ,pp:i^ colo:.


du eni in luic qde no vnr:i tenebza

i.

terre:^ pnnraomoo dt lateaUg)oc eni ell


-r

vifibilia fut in lnic:6 fo^

aut faciut renfu 3 :ut q ignea vnr 't lueetia.


CDU^odt^pBoDCteriauit oc colore c oiapba.t pcluiean
pteida ut Dicebat oetermiatDe vifibili inoiato.Eirca
qD tria fac.qz ^^Deteriat dc b^' viftbili.i ait tale vili
bile inoiatum ee.j qdda qt> fuppofuerat^bat.i ibi
Lino aiit noiata fiit. Jj* ibiLiniic at i tmdDicg gp
116 oia aut vifibilia ftir i lumie:i) folii 'vniuiciiiufcH P'
pzi^coloz.qda eni tn luie gde no vnr.tn tenebza au t fa
eiiit fenfii.i.fentiunt c vnr:ut illa q vnr ignea c lucen
tia:cuiufmodi fiii qrc putrida nortiluce cetera b
Cinbn" a't gp noailuce qrcuo putrida c cetera talia
fiit aliomo viiibilta
lucida 7 colorata 'zttcg Diapb.
qz Diapb, ut o,tetigtm^;ce fe nec bnt luce ncc colores,
lucida vobntlucdfs no colore.colorata gdes alia ab
idio bnt colordf3 116 lucdfs B bnt luce -z colore ^ vnr
in luie r i tenebzaa* tenebza vnr IB luce c appent tuci^
da.iluie vo vnr IB colore -r appard colorata.fD.c.D

C R 6 aut noiata

fuut vno noie:utqucrc^


putride:eo:nu:capitapifciu3 t fquamerc
oculi. ed nulli eo:^: videf ^p:i^eolo::pp
1

qua aut cam bec videntur alia ratio.


CT 3 tt talia et inoiata vno noie.D.no

at noiata fiit talia


vnonoie:taliaeniftitqrc^putride:coznu:qnidaaialt
U5 capita:z fqme dnida pifctiL*? octi driida aialiiiuit
ocK cati:fiue ocrimufcipule q t tenebzto vnr fcitillare
c luc&c IBdit gp nirialiojz vz j)pzi coloz fup.cii fint i
renebzio:? cii vnr luedia: fs pp qua eas B fic vnr: ut cit
in tenebzio no vnr IB pppo colorecc in luic no vnr fub
^pzta luce.alia rd cda.no ed pntto fpeculationie.
aligetqre B vifibilia inoiata
Ii'!in tenebzio nd vnr IB^^o colore
luce.CDds gp oeteriare oc giia
Tiluie no vnr IB
nd ed piitio fpeeu
ttdevifibiliii ut qlr ^laf lux ^
latidtozfs mamo ptine vz adlibzii dc fenfu z feniato.
B o^e ed alia rd.in B eni libzo oiidif dc
id in ira dz
fenfibilibut bnt imutare fenfiiifsqrr beant giiart z fu
erf tpe qUtateo fenfibilealta rpeailattone expofetnat
tn 7 fi B cure fit alicuifcire p fupi b>ta odedif qdamd
ipitae qfiti.Picebac eni fup^altqpticfparc 1135 lucie md
vmbzofo z opacotilla fiit colorata tm : qz coloz noc
nifi qda lux obiibzata:aliq vo ptictpat 1133 illa mo cla

^t*C7 /Eli dt colorio fufceptiuu q6 fine colo: c 5^11 hif d


tXoni dt abR>nu:fme colore dt oiapbanu
iuifibilc dt i\6 vijc videfmt qo tcneb:ofu c
bi^ dt oiapbaim qde eflmo cu fu actu oia
pbanu:fed cu poteria./Eade eni5 na qnc^.
qde teneb:a:qu(^ aut lumen elt.
CiiUraouerquedd errore po*^ circa Dfapbanu5.polfet
em' ge aede oiaptiDe ie ed gd coloratu iitgd lud>
dii

neut;t ue;t ell.na oiapb.neutX'

bd a fe:f3 15

recipit aliiide.id ait q> e colorto fufceptm <i5 fine colo


re en.foniatitq^ e abfoiui.i.fine fono:^ fuodit gp fine

colore e at 1^5 Diapb.a e iuifibiledutfibile dico Diapb.


qz ell id q;^ vix vz ut vix vi
e tenebzofu;.^ addit qp
Diapb.gde cb'*i.cllgdtcncDZofu;f5 ndcii fitactu oia
pba.f3 cii ell po^naeade gdf na Diapbqnq3 e tenebza
nt cu ed ^uata luce;qnq3 dt ed lumdut cu ed ludpiu^
cta.Cinoii"* at gp fic ma eoipo oe fe oi ee ifozmio;qt
diqn edpiucta f^e:c aliqn dl ^uata foie : fic aer tpfe
Dc.le D3 Dici tenebzofuozqz eade na aerio aliqn lud cd.'
iu^t aliqn luce ^af.Cmon"' gp gcgd vifu peipit
ed aliq mo quid vifibiTe ; 7 gcgd auditu cogfdt c altcf
m6 gd audibdet-r qz p nullii aliti fenfii cogfcim^^fildu
um ee nili paudtriitq^fildiu ad auditu redud:Z fiefix
Idtii reducit ad audini:fic 7 tenebzofu redudf ad vtfu
ed g tenebzofii alidmd gd vifibile no p Idf) p lucerna
fic p fonil iudteom^ dc fildio ut no audiedo fonii Dici
muo nof audire fildiii:ficp lumc iudteam^^e tenebza
ut no videdo lumc oidm^^noo vidS renebza.Cindn"*
tt
Diapb.pt ee iuifibilc t Di vidai ut tenebzofu.^
Di vix vtfibfle.iuifibtle
pc l^.vtx vifibde ed: qz vi p
aliSzutDi ee vix vifibile:qz aliq mo redudt ad nam lu

rotz ilLa fiit luctda.aliq vo ptinpat b^'nam md aliqTr


claro z md aliqTr opacoippqd in ciecd utcrq5.v5 Inx
c coloz.uenidib^enierttead cdpdne ut eoiter ponit:
ptigit in cdpdne altq^ cozpou Diapba.aene z lucidii
ignie nd pfeae obubzari p opacu:qre t talib^ ed colot
ppopacii terre aliqTr obiibzaeDiapb.aerie z lucidus
ignit:? e ibt aliqTr lux:qz b^'oiapb.? lucidii ut tacni.t

nd pfeae obiibzanf popacii illd.luxgida:qz oebiTed


nd appet i luie : fs i teiicbza.accit cniB cie ut p** ait.
qd aedt i luctb^puie t^nd appard i luce foztt: fs in ob
fcuro.coloi vo taltii no vz i tenebzie:qz illa lux dbd ii
pi fduce me" pfce ad actti:ut podit vidai copp coloz
fu luce appaeo?tcoloz:fic i tenebza appebateop lux*

IMI?

l''?^fCi>uBitaraalige:qre talianon
vno noie noiati.G7
vifi

fiit

Ddm $

bilepdtpfidaart Bni ad illud qd ed ibi fozinale.T fic


lux? ^<^toz fiit ea iii gb fozmad ed na illa que ed mo
tiua vifu0.zpdtpfiderari vifibilec^tii ad illud qd ed
ibt male.? fic i^ ree funt vifibilee qz pttdpant nam
:
colorie uriucie:neutro at moB vifibilia fut notabilia
vno nofe:qz b^ vifibilia ncc dmt colorata tiii nec luci

.72 .

ilibci*
dd tm;fcd utrucg.Crifturfue multe funt (pc$ re^ gb*
copettt.itaquercputrida:rquameptTciu:oculi gru^
di aialiu:z multa alta funt fic ylfibilia.niiUo g ino ta^
lia pnt cdpetctcr tb vno note copzebcdi.rDcide.c.o.

1$

^7i (T iBuc at itm mamfcftu fifrqm q6 qdu lu

ininc vidcf colo: cdMii iio v: fme lumic


boccrii erat ipfi colori ecmoriuu3 ecfmi
actu oiapbamract^autDiapbani lumc cft.
CniSzobat qbfuppofuerar.vs colore bo^tviTibiliu non
^bat boc p ronem.
videri fine lumie.ma g facit; qi
a* p fignu.j ep b6 Que Digerat remouet errore oeino.
a*ft)iLSignu aiitl? .J}ibiLiri6 eni bn boc. JDicg
nuc alit inttn oetn eft -r maiufefiii bn gde colo: vz i
ie.vnfine lute no vz coloz.ro eni b^ cllzqz 15 erat efie
fpi colori.i.l5 erat na colorio ee motm oiapb*^5 aetti.
act^eni oiapba.cll liiine.iT lUon"* at vi3 roiiio bi 15
pfifie:mq:uts.oicebaf:na colorio e moue otapb.in
actu.oiapba.it t actu ee no potfine lumiezcti luine fit
act^-r pfectio oiapba.qre colo: fine lumine no poterit
mouJ: mediu.cppno no poterit videri, f Deide.c.o.-

C 0iguu
bne

at b^maifeftu eft.riqe cni ponat


colore fup ipm vifu3:n6 videtur.0>

colo: mouct oiapbaim puta acrc:ab boc


at ia5 prinuo ejrntc nioucf qo fenruiuu eft*
CllSzobatl) idepfignuoi.^maifeftufipu b^ellgzco^

no pofiit videri fine luie.i.fine oiapb.actu illuiato


ponat ill6 qb efi bno colore fup ip5Vifii3 no vi
ebit:f$ colo: mouct oiapb^puta aaezab 15 at aere ias^

loz
z

figo

ptinuo epite ipi oefo mo* fenfitm:urut t5 alia Ifa mo


uef d fentimuj.i.mouef od5.(Cinon"aiJt fi poiiaf
co:pcoloratii fup oclmttuc iter ocl5 c illb co:p non
pdtiterponiotapba.actuillumiatii.7 io no fit vifio:
^ q: fic cft:fignu efi <p ad vifionc coloris regrif oiapb.

illuminatum fiue lumen.rDeinde cum oicit.

CTlRo eni bn oicit B

jE)crnocnt^:opinat^ fi

eet uacuu q> inediu .pfpici ufitp certe : 7

fi

fozmica eet i celo.B eni ipote c: panctcai


viderab ipo igf q v: co
aligd fciirmo fit
lofipofce^iRclingfat qamcdio:qre iic
cefie e aliqo ee nicdiu.^acuo at fc 6 u ali<^
gd certc:l5 oino nibil v: . pp qua gdc5 igir
ca5 colore nece cft i liiinie videri ocm efi.
(DiEp bic q oi^cratremouetcrrore Dcmo.o.g) b.i.in 15

no bn oie Demo.g opinat^fi gj fi id qb efi mediii eet


nacutl 4)fpiciutiq^certepo(fetcfifo:mica eet tn celo
eniefi ipo:q: ipm vide fit patiete aligd ipo fenfitu
uo.i.ipo o:gano;f5 q: ab ipo colore g v: ipo*' eft pati
o:ganu imediatecuocin fito.g; rcnfibile pofirii o.fen

15

15 fit a medio.qre ne
fu5 no faciat fenfus.relingf aiit
cefie cft aligd ee mediu.uaciiti autfacitmno foUi non
aligd certe videbiin:fj oino nibil vidcbtf.addit aute

mediii epilogt <p pp qua gde igf cam colori nece e vi


deri in luie ocm elt.(Dindn'" at fij JComc.gj in oi viftone T in oi pafiioc facta in fenfii cft ibi tria oarc.v5 ali
gdqbeftibitageo z no tactil.i.mouco z iio inotiirut
oDmialigd^oqbefttactu Tiiotagce.i.qdeft motu ^
no mouee ut ozganii.;"* at cft rigeo z tacui ut mediu
qb e moueo z motii.03 eni g; fi bbeo vide colore g> co
tinucf acr fiue alib co:oiapb.a co:* colorato ufqs ad
ocl'5.co:p 3 coloratii monebit aerJ.ab 15 at ae piiiuia
to ufqs ad oclsmouebif octb:qre fblato medio 116 enit

4 regriif ad vifii;t p piio no erit ibi vifio. f D.c.o.


C: 3|c;ni5 fit i utrifc^ v:: z i tcncbza:'? i liuc: ?
ibi

15

40

accuiiduo

cr ucat3tc.c0iapbanu.n.ab 13 lucidu fU
totii pccdco:iii qua ut oicebaf oc
qb eft tgiuo.iCirca qb oiio facit : q:

(Dn^ec cft s^po oifa p


termiar oe vilibiU
b^^facit

qb ocm cft.z'qi fupioi;:erat gj vifibilc pofitu

rupta viTu3

iio facit reiiru3:cii

15 fit

cbe oi feiiruuoiidic

eide roiie ee tu alijo fciifibibiL ade aiit ro. J Dic g


gz ignio at vz i utrifqjziii tenebza: V5 z in lumie.c 15 eje
necitarezqz oiapb<fit lucidu ab 15 .i>ab igiie.ignio g q:
bet luce alKi mo fozte pot videri tu lumie. iRurfue q:
pot face Diapba.tii actu poterit videri m tenebza. vide
bif g in utrifqs.i.in lumie z tencbza.r Deidc cii oicit

CT iadc fir ro e oe fono 6 odorcmibil.n.


ipo;: tagee fcnfitm fac fcnfu .05
odo:
gde 't fono media mouetcrab 5 fit fciifiri^

uo;: utruq^.iilu fit fup ip 5 fefitin aligs ap^


ponit odoraaraut fona^meq^ vnu fefu fa
dcf.(?De tactu fit 7 gufiu b3 fe filrino arvi:
pp qua aut cam pofien^ erit mamfefiu 3 .
iii alijo fcnfib z iii vifu : qz fic in
mediu;-: fic vilibilc pofitii fuj5ocl'3nofac
fenfil.fic z tii alyo feiifibVgrif medtu;? ineto fenfibi
le pofitu fup feiifu no fac renfti.tria g fac; qz ^*ait catt
de roiic5 ce in alijo feiifib: in vifu.z oeteriat oc me

(DilOiidit eide rone ee

vifu rcgi

if

alioafcruu.j^qddiqbfuppofueratjzbat.z^ibiLdbc
it.J5*ibiLUidenfeui3 aialiii.jDlcggieadcro
cft ce fcno : oe odore fup.q eft in vim;qz fic viftbile ta
ges vifii no fac vilionclic nibil ipo;:.tageo fenfitm fac
media . ab 15
fenfii;f5 ab odore gde z fono mouenf
atli: medio inuitato inouet utrtiq3fenfitifi.i.utruq> ot
ganu.y5 audit -: odorat^zfj cii fup ipm fenfitin aligo
apponit odorae addit ronaezneqsvnu.i.nuUu fetifu^
faciet;^ Ibdit cp oe tactu aiit guftu bet fe lirr.noii tn
vz.i.noappcuijpp quaca3 15 piigit poderi' erit mani
feftu.(i. inotidiiaut^i tigedo 7 guftado vzgzfine
medio feiuiani; no tn eft ita: imo i bio fenfib eft oa
re mediii oirtictii ab ozgao.ni ut.J.oicef i ipfie fe bet
iuruiit ozganti z caro ut mediii : qre in tactu z guftu
lUr fe bet Iic iii viTu;qz fic tu video p oculii mediate ae
re.ita tu tagio -: guftao p iieruii mediate carne.boc tn
diii

poftcri niasioeftmaiiifcrtii.rDeiiide

cum oicit.

cr /llbcdiu aut fono gde acr eft.> dori nut


inoiatucltiCoi6eni5 qucdfi pallio eft ab
acre 7 agrficutoiapbanu colori: fic cft bil
ti

odore qo cft in utrifgj bia.

(EJDeteriat oe medio alioa fenfuii.uep qz nodii manife


ftii e oe mc^tact: odorat-: guft no octermiat oc b*
me;f3oe mcaudit'.oic gg> mediii at fono i aer.odo
ri at mediii eft inoiatti.c eni qdacoio pafiio ab acre z
abaqficoiapb.erat mc^colorizqb oiapb.rcpiebaf i
utrifi^.t.i fupcclcftib-: i bio ifcriorib;ric buti odore
eft mediii qo i bio utrifqs.vji aae -: i aq. f Dein.c.o.

C dident cnialaliuaqticabk odorio


fu5 : bo gde 7 pedib*^ fibulfitiu

fcii

qcuc^ rc
:

ipofia fut odorare nift fint rcfpiran


na.Caufa ant oc bie pofteriue oicef.

fpirfit

<m^zobat q6fuppofucrat.Di)terat eni gz mediii i odora


tu erat aligd c6c acri : ag.l5 at ^pbat p 13 gz n folii odo
rar aialia

ejriitia

acre;f5 et aialia aqticaibziit tii;qz

aq

odorJt no rcfpirado;gradieria vo refpirado.ideo


ait;gz aqiica oc iiUoaialiii b:c vnr odorio fenfuzfj bo
gde z queciiqs funt oc nii o ambiildtiil pedibVefpirir
cii odorar.-: ipofttbilia funt odorare nifi rerpiratiii.Cii

tica

aiir oc bo: qre fic accidat oiccf poftcriiie.

^7^

Scamma
aUgetut?:. lux fit coid^c v:
[fic.t)icunu9cm'^radiirciter^
fccanfird l?oc v: cc^ppiiu cotpo^r.g ^c.tL-^.uoUit lo
qucrce in fcia oe alpcctib g? cxpfricationc radio^: rc
fultatcaloi:aliqriaccedif igijterfed pfncarefcnon
cil nifi co:po;:un^go cc.C''5 n ?riu dt p(5j.Di>5 g> lux
qdruptr coinpaf ad aae ucl ad aliud coipue oiapipa.
ppqua qdiuplicc compattonc afllimc pofllim^qtuo:
r6nc9 barc6 luce no ee co:pu9.fmo cni lux fin^ lu*'^
cftacr '^foimaDiapba.iiumee(l filcu coipe oiaplpa.
qt act^firefi cu eo cui^efi aa:^ foiina filbet ee cii pio
piia ma.^ lux
Tepaf a oiapba.ptingtr enim oia-

ihl

pba.aliqn^uarilumtneficptingitaUqriina3 ^uari ?
epoliariiua foima. 4 lux in illati fe multiplicat per
ipmfiapba.bautqtuoirepugnatipfi coipi.na coip
no bet rone aci-z foimeifed magio l?5 tone Ibi c inac;
qre eoipo tp lu,c cit gda actc gda bt coipie oiapba.
ro lucie efi alia a rone coipie.Cl^urfusnullu coipue
potcc lircii alio coipeiqre eoipo lux fil^H
coipe

oiapba.oj)3 luce ni> elfe coipue.CSmp.^uatio priaf


foimeino aiit priaf mae uriboifed vini -r ide5 fbm ali^

qn eilpiunctii fozmetaliqn ^uationi.tenebta g c bua^


opponif coipnfed op^
tio co^ q funt in cotpe no
poniffoiineuel |?ituiincoipeexnti:qreeoipogilnd
opponiftenebiar buatio.op5luce noeecoipue: fed
ee ahgd in coipe.eit eni gda aa c gda b*t coipie4*
aut r5 ad 15 ide fumif ex 4*?diti6e;q: nullil coipmo^
uef in illatiilux aut fe imiltiplicat in illati.g no efi cot
pue.beaiitqtuoipditiocepoidincfunttacte fnpiue
in textu.cictii eni fuerat fup.g; lur erat act^ \?it^cou
porie Diapba.ex q fuit fiipta ro ^ .1 oicebaf ibide
ouo coipa nd piir e^filiex tj fiiebaf ro i*.3t>icebaf ibi
gi lume videbaf ee priu tencbieiT tenebia erat Quatio
ci:exquo fumcbaf rd 5.4oiccbaf ibidegiluxnoex
tedit fe uf nd multiplicat fe ab oride in occidcc i tpe;
fed in iftatiex 4 fnmebaf 4rd.(C3duertedu tii gi lo^
cuti fumue oe luce t lumie nd oiftiguedo iter bbc c il
lud:tnftuellemoiiliguc Diccpoflemue gibqtuoz
ut eft i ,p
V5 lux lume radic fpledoi fic 01 ntiqi lux
piio fonte fine ut el^in coipe lucido.lumen di ut efi in
medio fiue ut elt in coipe Diapba,radivo di ut imiltb
plicaf in Directu.fed fpledoi Di ut reuerberafa coipe
terfo 'z polito.qiiarrcuq5 tii loqmur De luce uI dc lumi
ne nd poifumDice gi fit coipueifed qi fit aligd in coi^
pore.qD vo Dicebaf in priii radii fe iterfeca't:uel q:
radqpfricanf adiuicc utcoirer Di locutio merapbo
Dnrenirady fe iterfccareiqimultiplicat fe p medinm
lineae fe iterfccateeific et 'z alie foimc fe poflent b
tcrfecareiut fi fieret albedo in coipe fim lineae fe iterfe
cateeiulTi 15 mo biet ee iu coipe quecuq5 alia foima p
quada metaphora oice poiremcp illa foia fe itcrfecarady fe pff icqreiqn fic.reflectunf radi re^
ret.Diir
flex^ppiquuecll radio icideti . 15 at:ut p5:f^uarepof'
fum^bfq5eo gi ponam lume ufradiu ee coipue.
fott^oubitaretaliqeiutru luxfit in
niedioitdionarruTrearr.7:vig;re^

0m

alVtqifoimaitdionaUeutvi noDenoiatifedaluce q
i medio
e(l in me^io Di acr iHuminat^.g lux iHa b^t
realV.C*^ .q bnt folii ee itdionale nd faciiit trafmu^
tatione nalcifed radq coipou fupcelelliu vidcnf traf^
mutare tota nam iferiore.gcc,C'5u priiiefiiqifoia
realie no vi fieri c tolli in illatiilux vo fit c tollif in iV
ftatirg nd bd ec reale. (DDbm dc 15 ee uar iae fniae.nl
gda pp rdnee tactae pcediTt lume ee realr in aere.pof
runrtii Diiplici via ondc luce illa qui videmee in ae^
re no realr fed itetionarr.mrtiplicat eni fe lux a coipe
lumiofo p mediii ufq3ad oiganii vtfiic.vna g via dcla
radi ^ipofitu fumef ^ut lux compaf adoiganiTviftie.
alia voi>utcdpafad aere fiue ad mediu.p via ficp 5 .

na ut Dicebaf fup:l 5 ell coe oi fenfui gi fenfibile pofitii


fupia fenfu5 nd facit fenfuj.oculue eiiiiio pdt imutari
imediate ab ol5 o realiiqi tiic fenfibile pofitii fupia fen
fu3 faceret fenfumiqre op, gj obni reale ^mo iniutet i
tetionalr mediii:? inediti ficimutatii imutetoiganii.
erit itaqjluxitetionalr in

medio, ualet aiit ad

15 tlliid

qb ifra Diccf De oifenfu:gi eff fiifceptiuue fpcriim fine


ina.nl imutatio malie ? realie no facit fenfu3:fed im
mutatio itetionalie.lux g ut inuitat oiganu m ? ut elt
rd videdi inintat ipni itcntionaliter : ? qi eodem mo
do imutar medium ?oiganuni;elt lux in medio iteti
onalitcr:nd igif cll viaadeuadedii qiid liixilta que elt
rd videdi nd beat ee in oigano ? in medio itctionalr.
Sed Dicer alige gi poil bic imutatione itetionale per
qua fit fenfiie cll Dare imutatione reale p qui fit altC'
ratio.ini lux alterat cfentif.ur alterat imutat realr.
ut fentif imutat itetionalV.-fed cii fic Dlccte nd eet pee^
dediiiqi nd logmur De luce nifi ut vi ? fentif . fi It alr
accipiafluxcguocafinnoie.Ci''viaadondedu3boc
ide fiimif ex pte ipriniedy fiue ipfi aerie.nl iiia iltop
iferios ? fuperiorii in 15 Differtiqi ma ibipficif foima
coplefe torum appetitii materie? nd bnrepriii3.boc
aiit perficif foima bnte contrariii ? no cdplere totum

appetitmqd fatij Declara fex eo


celeiliii

geli circularieell

motib.na motfup

mot hd bno priiiaitpbaf i

^celi ? miidi.mor^vo iferios illoti g cll renut ibide


ondifeftbnopriuiqreciinabilTiniafp cdparionejad
motiiiut P5 ex'ipbi'*na celcilie nd bebit oriii ; ^ foi^
nie In ea recepte carebut prietate;fed na bic iferiue be
bit priii;? foime in ea recepte bebiit prieratc.Die gde

m aliq foima realie recipiaf in nahfite oriii:? ei nibil


prief ell Dice oppofitii in adiecio :-ai5 oe qb recipif in
aliq recipiaf in eo fim modii rei 1 eapietie ; ? non fim
modii rei recepte lumc.aiit in aere;q: nd berpriiiiqd
fatie Dcclaraf exeo qb fe multiplicat in illati nd bebit
ee realeifed itetionale.no elleni itelligfbile gi lume re
cipiaf in na biite pr iu ? beat ce reale.? tn pf lerate ca^
reattoppofita aiit bie no ell Difficile foluc . nl cii d: g?
foima itetionalie nd Dcnoiar.Dici pdt gj itetio fi fit dc
bilio foitc nd DCnoiabit: ni fi

fit

foitie Denoiat ut

dq folaree trafcilt p vitru coloratu in terra

iiel

fi

ra

in aliq

pteoppofita.apparebit taliecoloiqlieiucnif in vitro


? apparebit. tiic terra aocea urviridie fim colore vu
tri:ille itaqj coloi oeriuatp folaree radioe Denoiabit

nooblUtegjbetceiretionalc.pBeni in caillo.gi aiit


iidfit fenfiieilargi^logf in bac ma.pcedir eni vifione3
qdimd coloratlclfe.collataur g; coloi in vifu nd bcr
eenifiiretionale:qrefifim pI3 mpoirumpccdcvifione
colorataee:op3^abitctione colorie oicafaligdeo.
Ioratii.fietitaq3Denoiatio nd folu3fim ee rcaletfcdet
fim itetioiialeipoterit g aa Dici lucidus tirilluminat
q5Uielume in ipo beat itetionale ce.qbvo addebatur
oe trafmuratioeiqi gj bet itetionale ee iiale rrafmura'
tionc nd efficit in fequeti qdne lucidius Dilfoluef
foitepubirarct alige.utrii Inx in fo
lefitvtueacriuaci.?vigind:qi v
tue actiua trafmuratrealr.luxaiit ut DCin cil bet ce in
medio itetionarr.g ?c.(D 3 n orium ell:<\i tota fnia x>e
afpectibvi in 15 fufletari.gi fim Diufitate radior reilc
Xidis ? icidetie fiat maioi ? mioi ignitio in illis inferionbqb 110 eet nifi mediatib radijs;? ppiie medii
te luce fieret realie trlfmutatio in illie iferiorib ; fed
fi illud qb realr trlfmutat eflvtuf actiua.op3gi lux fo
lief tute actiiil Dcnoiet.CDicedu gi oe qiieiito poffemus facilVeuadcDicedo gi liivin medio betee inte^
tionale.? per b^' mtetioiialc efle f ni nam 110 fi t realie
tranfmuratioifed alindpfuncrum ell illi inrcrioni a c)
bifcriorarealircrtrafmntanfficutponirexcpliipline
oe tonitruo.oiceogi tomtruiJ fetndit lignaifcd 15 iioii

;ibcr iijccunduo
facit tom'fruu:qt fonu6:fcd rone mof^qiif cll ci annc^
j:u9 <r piilct^.iJici itaq, poflct 9) fic Tif ciifono l;er cife

mot a qiio fit trafmutatio rcaU;ita fil cii luce a vtii^


tc f^olari tit altij rcalio trafmutatio

Cl(i>ollq5pBuccetermiauitDevifibili:in pteifla oeter^


minatDcaudibili.ircaqi)Duofacit:qzi()oeteriniat
Dcfonourr.iDctcriat oeqdifpcfonique ozuo):ibi

fpa actio^ -z paf^

Llojcaurcllfonu6.Juca^)" iriafacitiqz^) octerr

riuo..fbtiliU6 tii fpcculatee oice polTuinue <p que


iiiduiif in iferiorib^ in lupiorib vniunfmt que oiuix

minat oe fono qd dl:z quo bct giiari.z*' octermiat oe


eo ,put bct iinurarc incdiil z o2ganu.5DCteriat dc fo^
noq5tuadDzia6 cP.iibil_tlaaiuaut iccteDi.J;*
ibi LDzieautfonatiiT.jircap" triafacir:qz^pti
nuat fc ad ciceda . z ofidit quot modio pot accipi fo^

iii

diinf in coipe vniunf in aia:que oiuidunf in aia vniil


tur in itellisetiaique Diuidunf in intelligetia iferiori
vniunf in liipioru r queulr oiuidunf in reb^catie vni
unf in ea p":^ q: fic ulr videnv ucru ee 9; que oiuidu^
lur in ifer iorib in fupioribvniunf;oice' poffiunus 91
que Diuidunf in iitio iferiorib'vniunf in celo.vidcm'
aiit 9> in rcb co:palib'oiufe fozinepticularce c figna
tcrepiunf.que g in iftio iferiorib l?nt ce oiufu5 vniun
tur in itellecru ulin aiaiqiin itellectu no l?nt ce oiufe
foime pticulareo: fed qcqd itcUe itelligit:itelligit per
Tfturfu j itelUgctie itelU
fpc0 abftractae ab 15 'z luicgiit per ulioreo fpee qj itellb nofter.que goiuidunf u
lellectu nro vniunf in itelligetiai-z qi itelligftia fupc
rioibet pauciores fpeeculioree cpiferioree queoi^
uidunf i itelUgetia iferiori vniunf in fupiori.Dc^aiit
ipe qui p fua ecntia ofa cognofcitiz: in cureentia oee
pfectioee vniunf que bnt oiufu5 ee inalyo vniunf in
que oiuidunf i
eo.qre fi 5 eft uUo majciaut Dicebaf
illie iferionV vniunf in fupiorib;bnocin ell 9; que
oiuidunf in iftif coipibvniunf in celo.videmaut in
lilio cozpib^^qlitates actiuemt calidita? 7 frigiditas
trafmutatinamrearr.qlitatco vo vifibilcout albedo
-a: nigredo traTmutat itctioalr.nijcg qi frigida eft tra'f
murat aere rearrifed q: alba trafmutat ipin itetionalr
per alia g qlitate trifmutat itetionaVr.-r per alia rcalr
Solt?o fupcelellecoip;qicil altibzillto iferiorib
l?ct illa per vna qlitate z per vnafoziUazque bnt 15 ifc
riora per plureo ^itateo z per plureo fozao.iila enim
iferiora per alia z alia qlitate iinu tat vifu5 r tactam;
utni)cpfrigidirateimutattactu;per albedinc vifun);
fed fol per vnica fua qlitate calefacit aere z iinutat ta
z illumiat ip5 z iinutat vifuj.lujc g in fole pot cici
vtus actiua efz^ vtuo actiua folio lujc noiaripot:non
luj: in medio b^t ee reale:qz vtuo
tn eft pp boc Df>m
aaiua folio:utillumiat:trafnuitat itctionalr.Ms ut ca^
lefacit:tra fmutat realrtpp qb caloz erit i medio realr;
fed no luj:: vnica itaqj vtuo folio nmltoe effect^bct in
bec iferiorazqz ea calefacit cilluiatmcrutil qtfupcele
Ilia cii iferiorib magio coicant in qlitatib vifibilib
qjinalijo.ljillavrus actiua folio poflit oici fotinalr
lujt:nd tn pot cici foimalr caloz;fed efTectiue nn: qz in
qlitatibtagibilibbcciferiora cii fupiorib fozmalr
cotcare no pnt.illa itaq5 vtuo folio aliq mo ell nobio
iioiabiUo ut illumiat z iinutat vifns z trafmutat inte
tionarrinefcimuetilea^i^e noiare ut calefacit z imu
tat tactu z trafmutat realr. qlitcr aiit fieri poflit 9> qli
tateo tigibiles trafmutat realrtcii boc fit c6e oi fenfui
9> fit fufcejJtiuuo fperu finemanfra oicefznuncaut in
tantu Dcm fit 91 qlitatco vifibileo trafmutat itctionax

vo trafmutit realr : -r ^bec iferiora fa


p plureo qlirateozfol facit p vnica vtutejifiue per
vnica qlitatej.vtuo eni aaiua folio calefacit aaem z

liter:tagibiles
ciiit

trafmutatrealr^ illumiat ipnuz: trafmutat itetiona-liter.tn ut fupza Dicebaf : no pp boc oebemuo pcedae
cp lu;: fit realr in mediozfed 9; calo: ; qz no rrafmutaf
realr aer ut illumiaf:fcd ut calefit
ignif .que aute

zm

oba funt ptra pfata foluta funt per iam Dicta.

Unc at pmu5 oe fono 't olfntu


termincin'^.ft aut ouplcj: fonue,
bic qda etii actu qdc:ali^aut porcii

ria.^lliaeminndoiciinue babcrc fonuj*

nuo.zqbDijLeratmanifcllatpcjccpla.3DCtcriniatDC
ipa gnatioc foni oiideo qfr bct giiari z fieri fonuo . z*
ibilltlt fpogia-rlana.Jj^ibiLftt atqdfmactii.J
Dicitg 9J luicaut fup.pollq3 Deteriauim^ce vifu;^>
Dcteriemue oe fono z oe olfatu . z oe fono fup.f)ufqj
De olfatu:^ Ibdit qiell aiit Diiplep fonuozqz B qdej ell
act* qda: qz aliq bnifonuinactuzaliuo aut ell fonuo
in potaia.alia eni no Dicifu bic fonti fup.ncutro mo
dnota"'aiIt pBin inuc inlfa tale oillictionej gz aliq
biit fonti in actu aliq in po*: aliq neutro motufqb ide
cfl in aliqb^eit fontis foimaFr z in acturin aliqb^vo iti
po^ vtute.in aliqb' qde nullo mo.fDeide cti Dicit

<T i^tfpongidrland:-: ptlo 0 ./iucdd autc5


biltut

qucciu^ plaiia:^ lenia fut:qm

polTiiiu fonarc.liaoc aut cft ipfiua inedq:

c audime facere foniim actu.


CQb Dijea at manifcflat per epcpla.D.tit fpogia z lana
fup.Dicimuo ee talia que nullo mo bnt fonti, qucdani
enim qm piit fonare biit foiuij in potettaut eo;T quecuqjftmt lenia c plana . z iBditqz boc aiit qbeftfac?
dl ipfi' medij z audlt^mediti g z oi^anum
audittie bct fonti iiiactu.cof.ourautcoc argetti bnt
ipm iii po^mollla vo ut lana z fpongia neutro mo.
fouuG tante in
9
iTlil "s
ibot-rvzqzfitincozpe fonate.na
in eo efi fonuo qb eft audibile ulqb audinfed ip5 coi^
puo fonao 0: audiri.Dictmuo eni noo audire capanat
iil timpami.g in taltb bct ee foijuo. (L 'jb .cuj altqo
eft in po^ad aliudtfi illud fiat iii actu erit in eo tanq3 i
fbo:ut fi coipus aliqb eft in poad morti fi mot ille fi.
at actu CTit ut illo cozpc tanq5 in Ibotqrc cuj in ae : z
in alijo cozpib diu io fit fonuo in po*^ . fifiat fonuo in
actu erit tu ete foialV z tanq5 in fl5 o.C^it prtii eft pBs
in Ira q vult 91 b:c fomi in acturz: per piio bic ipm fot
malr fit 4Hini ipff^medu:'! ipfi^audit^fomio ^fozafr
116 eft in ipo ere nec tn argeto fona'o;fcd eft in aere uel
fonti actu

inipoozgaiioaudittio.il.

Dbmep

fractio cozpio rarcfactibilio

fonuo iicl eft ipf

pdcfabiliotul

eft

aliqd

infepabtlr annevub^'fractidi.pftat atitgz fractio ii 5


eft iii coipe fragete: fed infracto.cozpag Volidafe adi.uice pcutictia z facictia fonu mouct z fragtit aei c.fra
ctio itaq, fic iii H5 o eft iii aeretuo iit ilUo cozpib^Durtff

qrc z fonuo foial r-r ut in ful5 o erit in aere fitie in ipfo


coipe rarcfactibilic pdefabili.Dtcemuoggz fiefant.
tas que eft adeqtio btio:p fozalr -z ut in Ibo eft in ipf
cozpeaialie.-fnie in ipfio biiorib^ivtualr atit z ut in ca
eft in ipo cibo ul in ipa poti6c:fic fonuo fozalr c ut in
Ibo eft tit ipo aere; vtualr aut z ut t'ii ca eft in cozpibtis

Duris zlcutb'fragetibce>:pelletibacre.Dicef itaqs


ctb^altqobnfanuourpotiobri fana:n6qp aliqd fani^
tatio fozalr fit tu cibo ul in porioezfed pto fa'ro bocDi
cibo til potioni copetti t bn biioreo cqre.
-zbn faiiiratcefltee.ficDicef argetu tireozurcapana uf
cboida ufaliqd raliti bu fonaoznoii gz fonno fir in eio
fozalrtfed qz ralia bii pur fi a'ge z mouf aereigb facte^
do eant z elbcttit foituzqbatit obtjciebaf tp d: campa
iiaaliqbiiatidibiltoz-reoaltqb bu audibile plana eft
foFo.nam aliqd bn audibile Dici poimrqz in fc fozalr

cttl eftzqi illi

foml bn inoucntt aiidituj . c fic acr bil tract^ bi


njotcU bfi aiidibilu . llXurfuc pot oici alujd bfi audi
bile no q: iii fe b^at fo imalV taU fracrionc ^ tale fonii
fed q: bn eat c efficit ip5.qt* vo addebaf oc bnte ronu
In po'*Ciq)onif a magi.^ aliqua oicuiff fonaretqt bnt
fonu in po:utcapanai>i aliqil ^bfi foii3tii3im certe
aau no fonenfed o: tali? ee:q: pot bn fonare .15 aut I5
fit qda vitaemo tn vl ire ad mete pl 3 i . v: cni plk. pio
eode accipe b:c fonii in actu qd bie ip5 foimalh-r ijic
ip5 po*q 5 bte ip5 vtute t cafr in capana.g ul'in ere eft
fon in po^^ficaliqd eit in po*ageti9:qi agee pot illud
efficeific c fonuj eft in pocapane:qi capana pot fonii
face.Tbccvieeitentiopbimce tieaieoTqcnqs cor^
plana 7 leuiabntfoniiipo^:qi pntlonarc.i.pntfonii
effice z careiqrefic aligd btt fanitate foialr z in actu
ut coip* aialie q6 fanafialiqd vo betea calr z vtuafr
nec fanat
ut cibq fanat.aligd aiit neutro mo ut id
nec fanafific aligd bet fonii i tactu z foialr ut aer g fr a
0if:aligd vo bet ip} vtnalr z c^ufafr ut a uf al(q6 cot
pu0 planiJ z lene qb fragit aere.aliq vo neutro mo ut
co:*^ mollia ut fpongia z lana que nec fic fr agii tur ut
in eid fit fonue foimalitcr nec e]t eo^ peuffione fic fr a
gif aengi poilint fonum efficere uel caufare.
oubitaret alig^mtitin cotpib

mollibpoffiteealiqm6fon.cv:g>
n^iqi ut patetj)cr ii oicta talia neutro m6 bntfonu5.
ad boc ide fac tejet^pbi on tij.qd a bi t fonii in po
qda in actudda vo no bie fonii; c poniteplu oc co:

porib molliD^t oe lana z fpongia . (T^n priii eft 91


aliq cor*mollia funt que fi oiuidanf z fcidahf fonii fa
ciiit:ut patet oe fciffura pani.CDi*? g ^3 ii oicta vz
fieri oubiii in qfito.utc in coipibmolitb^uel et in cot
porib''ouri0 poffit ee ron^foialV ni fi fonua eft aligd
dnejtii fractioi:?tigir ipa cor* oura frigi z facc fonii:
< et mollia ptt^t fragi z babe foniI.no em' foUl pinua
feiffua qui eft gd moUeifed eria3 li^nii ff aeni c\i> eft gd
u;j fac fonu : qre cil fractio fit foialr in ligno fracto.
z fcilTbra i pano fdffo e i eti foiafr fonuj.Sciedii g ev

fonurq: na no patifuacuii:imocum
z a uacuo a tota fpe.tractiio a
uacuo.t.tract ne fit uacuii fim 'tlui.eft foitioi ceteria
bi em' adeo ee foitia talia traa: z adeo nam abboirS
uacuii
fi fieret uacuii z no poffet p ali6 repleri:qi tra
beref cdiiadrepledu iU6:ut tii.muit:pquaaut na3
fieret ille tractin editioib qa fecim fup 4pbi^ in c
e uocuo oiffufi oijeim . in pnti aut fcire fufficiat b'
tractu uebemetiffimii ee:cil gfcidifligmi urpinua iil
oliqi>taleco:p^*qtpte0coipi0 fciffiuelociter apiunf
ne fit ibi uacuu vndiq5 trabif z pcmrir aeneje q tractu
epeurfu uelociter facto ptea aeria adiuice fe collidttr
tx q collifioe gnaf fon: z ide eft fi3 aliti z aliti modii
fractidia sffV z afr attrabif aer:? nt alia z aliacollifio.
z p pna fit ali? ali fon.no qlibet g fractio bet foialiter ane^rti fonii:qre I3 frangaf Itgnti : fractio tn ligni
no bebit fonti aneitti fotarr.fed cafr:? li^ui fractum
bebit in fe fonii cafr no foiafr.na ut oiceoaf p tato fit

fraatoe
fit

fic fieri

triplq: tract a caVo

ibi foninq5tti acr attractcollidif:ci; q collifioe refub


tat fon.in aere g ubi eft illa collifio foialr bebit ce foi
mafr z fon:cii g qrif ut^ cormollia ut pin ul fpon
gia beant i fe fonii P3g> foialr nd.fj fi qraf utrii beant
ip5 cafr P 5
P fe no:qi eje eou collifioe no fic cjepcllif
aer ut ide caef fon:oi coipibmollibadniice collifia

ufnullua ufualde ocbiTfon ide ca tur:f3 tn p acena u

^li p eo^ fciffura attrabif aer nefit uacuii c^ q attra'


ctide collidif aer z

fit

fon :

piit oici talia

acci'10

care

fonu.ue^z qi ea q fiit p accua nd,p^e fiit oc pfiderattoe


artia.io ocin ertalia no b:efonti:qi nec but ipm foiafr
nec cafr pfe:l3 beant ipm cafr cpaccna.? fipfealiq
fonii faciiit no bn fonat uel furdii facitit fonii: qre

mo

onr fibic fonii, pf>e.ol3 a at follita fiit p

la

oca.fo.c.o.

fn at ii]i actu fcinp IbiuitJ ahcuiue nd ^7*


aliqd.-r in aliq.'l(bcrailTio cni eft facicne.
vfi ipolTibilc eft CU5 Iit vnu facere fomini.
ulterii erii eft uerberas:-* qb uerberaf
oe^
CDcteriat oe giiatioe foniXirca qb ouo fac:qi
tcriatoe giiatioe fonifimpfr.ioeteriatoc giiatioefo
ni g fit ex reuerbatioe : fiue oeteriat oc giiatioe foni g
ouo fac:qi
oi ecbo ibiL it'cbon a't fit. Jirca

poit qb itcdit.i oeclat,f>pofitu ibiL iQuarc fonaa ad


aligd. J Dic
femp aiitfit fon^geft ^3 actii alicuer
bcra tia ad aligd vberatti i aliq:ut lapif ad aliti lapide
collifita urpculfua i auq ut t acre fac fonu3.io ibdit gt
peuffio facit fonii. vii ipoffibile e cii vnii fit fonii fieri:
qi alte;: eft qb vberaa z altcru qb uerberaf.
foitealig?: ut;: oporteat ee plura

g^

adbocg;fiatfouue.?vigin6:q:
virge in aere fac fonii:l3 coirigia ad
nibil aliud pcutiaf.ut 6me.ait.C'5n oriii eft pbua.

mot coirigte ucl

CDbm gi

cii

vga fcidit aercaer fciffue fe cogregat z

refiftit^ge:itag>aer in tali fonofungif vice ouo;::qt

pgregatrefiftcdo vge

b tan^peuffum:?

fe

et fe

bd

tanq5medtti z tant^id in q fit fonu0 . ^ga gpcuffa ad


aerf in aere fonii facit: qre aliq mo funt tbi oia illa: qt
ibi eft pcuffio alie ad aligd

z in aliq^Deide cti Dicit

CT ;0 uare fonaiie ad aliqmd fonat . tangit


cniinaliquid;reliquuin autictu tangitur

fonat.^ctue aut fit fine motu.

C ilfbanif^at qb

bfrerat.oijcerat eni5 <$ ad fonii oebrt


pcurre.vberaa z vberatii z mcdiii in q fit talio vbera
ondit qu6 regrif mcdiii in q fit.
lio.tria g facit: cn

2qu6 regrif ibi voerano z vbCTatii.j^mauifeftat quo


regrunf ibi oia ifta.i*ibiL Sicut aiit oijcimua. Jj*ibl
L mpli audif . JDicit g.qre fonana ad aligd fonat.
na fonaa tagit aligd:cti aiit iau tetigerit fonat:ict at
no fit fine motu.? mot:ut fupplet JCometatoi non fit
fine incdio.-qi in uacuo ut JCome.ait 116 pot fieri mot*
cii oerfatii fitl5 in fimoib ulib.i.in 4 pbi'.Cllloti
dii aiit vimronia b'in 5 pfiftc:qi fonno fit fine ictu;
ictno fit fine motu.motutfupplet JCometatoi nb fit

fine

mcdio.g ad fonii regrif mediii.

f Dcide cii oicit.

CT Oic at Diuin^n6 ptagetiu ict^ cft.lBuUu


cni fonu facmt pilirctfi pcutiuf: ce: r que
cut^ IcniaiT pcaua fut.ca qdc:qm lene eft
pcaua aut cr i^culTidc faciut inultO0 ictua
poft pamu in poteti orire qo motu eft.
<D Dedat quo regrif ad fonii vberaa ? vberatii ofidca:
qj vberaa z vberatii no oebet ee coipa qltacuqj: f3 oe^
bet ee oura z plana ul oura z ^caua.id air gi fic aut ot

jLim foni6 e ict coipopptigetiii.i.coipo;: qriiciiq5


qi pilietfi peutianf mtllii faciut fonu3: f3 qciiq.; coipa
fiit

lenia.t.plana

? pcaua fup.fi fint oura faciut

? Ibditgieegde qin

fonti.

e lene fac fonu':f3pcaiiafaciJtfo

nii.qiejcrepcuffioe faciut inltoa ict poftf)"' tctii i po


teti etire coipaercii qb motu' c.Cinoradu' a t gi coi
pua bn fonaa ul05ee reglare ? planii tta gj poffit mul

aere peute z etpelle.uf 03 gi fi t pcaiiii ita g; rcliidaf


ibi acr ? fanat mfraa vberatidea ? ict.rDeide ni 0^
tii

<T ^inpli^audifinaerc-rluaqrb

111111110

aq:no eft aut foni,pp:iMer:nec^ a q.0ed


03 firmor ften repculTioc adiuice:'? aera.
IDoe aut fit eu pmaiieat pculfuo acr:*? 110
foluaf.vn fi uelociter -? fomter peutiaf fo

JLioo' 3ecuiidU0
naM0p5cm'poccupare motum

fcricrio

femp rcpcutif:nc (]3 cni fieret pcnlt^lum:

fract ur4 aene.fic fi pgrcsationem aut cu


mulu lapiUo^ pcutiar aliQa latu udoatcr
CiOndttquo ofa B;w5 mccUii vbcrae-r vbcratu}reg^
nmfadaudttuotced.Hmplt^ audit aligd iiiaere^ in
in acre.l$ ailr otcit ^ni ad medi
aq:fed minu5- in aq
um in 4 fit audit.-r ibdit g; no efi aiit foni ^pii' fup.
effectVr neq5 aq:fed op5 hrmo;^ pcuftion2 tieri adin^
uice:^ 15 ad aere3.oecTata fiit g ota lUa que reqrunf ad
audiru:q:reqrif ibiaerutaqtan^mediu z regrutur
ibi firma z folidatancgrepcutietia^c iVdit fit aut
I5 .i.fit fon*e^ pcultioe Hrmo^ adiufce ad aer^cum aer
pcufiUe maneat z nd foluaf .vn fi aer uelocirer z fotti

tenebM ejf folcrb iion fic repeunf fic db


aq:aut acre;aut ab aliq alio lemu . liia^
retenebia faar:qua luinc Dctcnniarnua
(DOndit (pfp fitecbo:l3 no fp fiat manifeftue Di.': aiit
fi

ter pcuttaf fonanqz motii taietie 05 poccuparei.^ue


nire fractura* aer(6.accidit 0 15 fic fi alige paitiat pgre

gatfone aut cumulti lapaio;^.(rinota'"aut


nec aq
necaer eft 4>pu'*cffcct* foni.funt aut talia meatii in fo
no:r fiit ea ingb^^fotalV pdt ee ron.ea tn que bnt carc
z effici fonti op5el ;^ura z refifletia:cuiurmodi ftit ea
argeni z alia cotpa folida z firma.p 5 t itaqjejt pcuflto
ne ad aere cari fonu9:fic p5 pe t^ga pucta p aere.refiffit
g alid m6 aer.fed qz n6 bii refifiit pt ei pcuffide ad ip3
ti 6
bn fieri fonue.Ciriotaduat q>fim jCo^
ntltatore;op; motiI cozpia pcutictie ita ueloce effe
^ueiat fractura aerfe.na fige plane poeret vnu cozp
foUdu fu^alip^erfrageref :r cederetabfcg moletia:^
nfi faceret fonu:op3 itacg ita uelocirer fieri illii ictii z
fllcj ipetmg; pueniaf fractura aaifXg^pcutiaf aer an
q| foluaf z fragaf.innota*"et g; fite eft pe cotpib fe
pcutiltib faciltib* foniiiT oe aceruo lapidu pcuffo ue
lociter latoma fige pcuteret acerutj lapidtl:ita Icte gt
lapideo n5 uelociter ferrenf no faceret violetii aeri
no fieret ibi fonuo.fed fi aceruue lapidu pcuffue ab ali
quo uelocitaruatfcinditaerecu quadS violentiazfa
cit(0 fomi.fic fi cotpue pcutiee cii ictu z ipetu pcutiat
fcindit aere cum quadi violetia.7 fit ibf fonuetqre eft

^80

quoddmo fife 5 z ibi.f Deinde cum oicit.


icbon aut fit cu5 ab acrc viio facto pp

uaa octerminid 'z pbibcna Diffundi : itc

rum acr repellitur acut fpera.


CDeteriatPegnatidefoni g Ptec^.irca q:6 puofac*
q: ^facit qd pcm e(l.i4?bat fp fiai ecbo.lj nd fp fiat
cert^TmanifeffueibiLCIfdtrp.J Dicitg fpecl;>dat
fit Cii ab vnod.ptinuo aere faao motu pp ua$.i.pp ob
peteriane c^bibee pifffldi.i.4>redi ulter i^ae^
re:ite^ aer illerepellif .i.refellif fic fpa.CTTlota*" aiit
fic cii lapie ^cif in aq fiti t ibi circTi g fi ineniat ob^
ftaculil refieaunf:fic ciI aliq6 coipur fotidii pcutif ad
aliq6 alid cotp^ in aere fiilt ibi circuli g ptinue multis
plicanf z Diffudunf:^ fi circti illi iueniat obfiaculu re
fiectunf .acdt g in illio circUe fic acat in fpa fiue t pil^
la q 4>iecta.fi iueniat obffaculu refieaif z retrocedit.
Dupn* ttaq3 gfiaf fon in aere.f>e)c piffufioe circulo^
ier refleri6eeo;t.fonautg gfiaf er reflejcidcpi ecW.
CTHoti^lt gz motrefierioie circulop eft fitio motui
ffaculii

piffufioia:qt eo

mo q Piffiidunf rirculi reftectunf

fi

in

ueniat obftaculu:^ n: er fili motu cdtur fitie fon:feg


tui g; eci;on fit fitio (ono bue faao.ide eft ^ (jp cii quid
uoci.
logfi-r fit ecl?on: v: ei audire fcdam uoce fite5
moti" et g? pz fieri ecbon ppuae ^bibeo:qz I3 gt qlibet obftaculo fiat reflexio cirdbp in acrc : potimme
tri Ht !5 qii obftaciftiT fiJp eftpcauiinit apparet i put^o:
'*h;tacuiiT pcauu b<t quadaronc uafiOD; ecbofie
z

Tipp

19

iibibeno.fDeindccum oicit.

femp fieri ecbon: fi no ccrt^:


laidUinfonotific-ri luiaetcni lumen
!ct auc

K.i

fp fieri ecbdifed nd fp fit cert: qz accit in fonozfic i iiu


inie.etenilumc fprepcutif:qz fi norepeuteref 116 fieret
penit^ lume ex folezfed tenebza.nifi ent Itir refieauef
noeetlume niftin loco que folafpiceret.alibi ailreet
oinotenebzafic in nocte.fpg fit refterio lucie : fed nd
fp fit foztiezfic fit ab aq aut aere fiuea eu piozut bet If
p aut ab aliq alio cozpo:;: leniiiiqre qz no fp fitrefle^
rio foztie.l5 eft qd facit tencbza quaterminai lumen.
Cmota^aiit gp fi rady folarce icidit in aqua ul in co
urinaliqdalidcozp^lcnc.i.terru 7 politu refultat cr
tali refteridegda fpledoz adeo lucidue fic eft loc ille;
que afpicit fol.nec vi qfi Dzia iter lume giiatii per afpc
cni folie.t p b^Vefleriont; f3 tn no ib fit refterio fic fot
tie.na cii arboree faciii t vinbza i illa vmbza eft aliq re

flertolucte.qz fi 13 no eet nlfe poflfet lege ad vmbza fic


nec pdt lege in nocte.fpledoz g fit er refter loe foztt : Oi

vmbza fit er refter ioe dbiluigf qz n6 fp e refle"fozti c6


tigit vmbza fieri q teriaf lume.^tedif eni Ium uregad
vmbza z ibi teriaf. vult g pl3e p 15 file gi fic femp refle^
ctif lume:fed non femp eft refterio foztis fic femp refie
ctif aer z fp fit ecbd:f3 qz no fp eft illa refterio foitis n5
femp eft ecbe cert* not nec femp pfpicimue ipm.

3cuu eni recte o:.ppuu5 audiedi:


u

V2enteeuacnuaer:Ddtefacie5au
dire cu moucaf ptinuus 'z vnue:i

pp id q^frlgibiliac no fonatuifi lene Itc


qb pcunf:tuc aut vn^ dt:rtt eni pp plantt:
vnu eni eft lenia planus. Sonanuum
quidem i$if :qb motiuum vniua aena c6

nnuitace ufe^ ad auditum.


CL Udoft p6e octenauitoe giiatioe foni one qTr bet fieri
fon:inpteifta:utDicebafDetcrmiatoe fono^mt bec
imutarc mediil z ozganil.ouo g fac:qz ^^oiidtt quo fo
nue b3 imutarc me"*.! occlat quo b^imutare ozganu
ibiL auditeni. JDicit g.gi uacuil.i.acr g a mine ap
pellateft uacuti recte oi^pziii mc"audiedi fonii.c
ditgiv: aeree uacuu.audit'^gfitl5 6 :qz b.f.aeraDz
cc gd uacuii eft factee audire cii mouef prinu z vir.ft
pp id aer e fragibilte.i.cito fragibili$ no fonat nifi

fit

lene qdpciitif.tiic at qti lene e

qd pcutifztuc fit vn*

fonvnc vna erpulfio aerie pp planu3.


qzplanii.i.fupficieelenijcozpie e gd vnii:*! qz op5ce
fupficie vna ad 15 gj moueaf aervn.t fiat fon^^iiopclu
dif gp fonatiuii gdf.igf eft qdeft motiuii vniaene co
tiniiati ufq5 ad auditti: o3 cni aere motii prinuari ufeg
ad auditii ut popiaf fon.(Cinora"' at g> I5 n6 bn ou
cni eft aeri ee uacuii tn fi3 buc modii loquedi:fi3 q aa
x>i uacuumaeuii e mediii in auditu: q: aer eft me" b*
emoti" et ad 15 gj bn fiat fon cozpqd vberaf uf

fon.fileni

fit

03 ee pcauii uiregulare z plauti.niceni eft planii z le^


ne qn vna pe no fupemiet alteri . nas fi bzet fupfictem
afpera z b':et aliqe ptee eminetee aer g eft ff angibiUe
oidereffiin illae pteeeminetee:^ no faceret fupfieiej
vna: fi 15 aiit ptigeret aer no poftfet bfi prpelli nec bii p.
cutii-r

ppneno fieret bn fonue.f Deidecum

cicit.

autqb 1
aere eft:moto ertcriori qb itra mcucfipp
qb qdem no ubim audit aiahneqs ubi^

<T3udit^ autpiialio eft acitpp id

itgi

ff

*'

aitiina
cni ubicl5 bcf aere mouerv
aiam:ricut pupilla buinidu.
da
(DOnfo qiio a fono immuraf incdiil ondit quo imutcf
trafit acr.lRo

fic in pupilla crt (Jd


audit. IL' 'Bd cui eiii**" fdcdii
dal?umidU)pn 5 le fibufic in aur^cflqda acr pnalie
auditui.l 5 iu6 imutaf audit.a: fonimurat acrc eX'
tcriore : qui acr eftcrio: imutat^ imuf at pnalc acrd-r
fit audit . tria ^ facit.q: f oridit quo imutaf audit,

a^oecfat ^ia fit aer imutat^ejrterior.j^manifellat qlij


fit aer pnalia irerio: q imutaf ab acrc ceteriori moto.
i ibiLHi>cr fe qdc igif. Jj* ibiLH^ocat eft i aurib.
Dicit 53 aiidit?n5li0 efi acri.na fic pupilla:ut tagc^
bafreft pnalio atj:-! cfi (5dda l?uidu aqucti in pupilla;
ficaudit^pnalio eft aerirurqd ide eft:naTr o:ganu5 au^

ditbctquadapuenictiacuacrcinipo otgano bct

eft fon* in acrc


cc qda pnSlio aer.T ibdit
pp id it
moto cjtcriori qicil itra.f.acr pnfflio q cft itra aurem

moucf ab aere ejeteriori moto:pp qt qdc manirdte pj


nd ubiq5 audit aialmcqs ubiq3 penetrat acr;qt paro
moueda a fono.c et ip5 aiatii no |?ct utiq; tale acrc fic
pupftla buidu aaueu fup.no bj nifi in tali pte.i.i oePo
fic 0 no ubi^ videm:qt noefi ubim pupilla t tuidns
aquoitficnoubiqj audim;qino elt iibugoiganu audii:necl?cmii6ubiqjpnale aere.fDcidecu Dicit.
.tr^lP^erfeQdciginfonabilis aer :pp id q6
facilc cefiibilia citu

'^o ,pbibef oifflue^

re buiuf^odi monis fonue ert*

CrOndit qlie fit acr epterio: mot^oi.gr aer e^tcrioi mo


tuo efiifonabilio.pp 15 97 cfi cefiibilio.i.facilie oifioio
nt bet Ifa cometi.fj ciI^bibcaf oiflbluS l^'mot fon
efi-dnota" irfomincricu vnii cotpvbcraraliud.
dJtp^S vberao mouet frigit aerc:co:pvo vberatuj
tenet aer r i>bibct ip 5 nc oe farili cedanq;^ cu ptigit
motacrio fic fciio eft qdi fon.cnnota'" ep 15 pt
patfrqre vgai aercabficp aco:pe fac fonujqifi p^'vga
uelocitcr moucf t mPtotico fcidit aerd.q pp feifTuri fa
cti foitiuo rciungif Tpgregaf c refifUi virgetq 6 facie

do facit fonum.
foiteaUqotqreacrfcifiiioa wga
vt foitipgrcgaf itautpofiit rcfifte
c fac? ronu.(TD53 ^ ut o.tagebaf na ndpanf uacuu

qrc ciI vga moucf p acrc fcidit fpj:c ne fit uacuii pteo
aerio feiife ite^ pgrcganf t replet fcifiura illa.igif fi v
ga moucf lctc:lete attrabif aerrpp qf* ncc efi ibi refifi e
tia:nc(K fon;f5 al vga moucf uclocita pteo aerio C115
qdauclocitatctrabunf -rpgrcganf.Tqi ibi fit foitio
attractio:op5 ibificrtDcftratequidarppciua oefitate
fiet ^da refi vgc ocnuo mote c gfiabif ibt fon . acr ^
q: Dc fc facilr ccditioc fe efi ifonabilicrfed fi fonarc o;;
aliqii co:pteneat ip5:ut no pmitrat cu5 fic facilV
05
cede:uroji qjipcmctaeruelocitcrfcifiuouclocitcr attrabaf t foitrpdJfef ira ut pofiit refifie c foini facere.
fottCDubitarctaliqo.utride firfo-

nuo motacrio.^ vijpficrppBm


Dicctcm : ciI ^bibcafaer Difiblui b'mor fonuo cft.
iT^JnprWcfttqificfebntbcoHead tilao:ficfe bntb^
reocul^futbcoiieadfllacui^futbcDzicifcd D:ie foni
no ftit iie mot.g ncc fon eft ide 31 moP . <r at fic fit

P5 :q:

oiic foni funt acutu, ^

gue.Diievomorudojc c

f arati. fj utifra ibaclectioe Dicef ucloj: no cft idem q>


ocutij f5 citur aaml ep uelocitate mot: ue no c ide

tardii : f5 citur ^ici fono cp tarditate i motu . itaq^


fiD:iefoninofutD:icmot:f5Canfep illio:fonnerit

mot:fj cabif cp ipo.CDBj qt motut o.patuit cft ffit


bile ederfon aut eftffJibile^ptui.igr qzDzntffiibilia
coia a ,ppzijp;o5 fonti cc alia re a motu, oicem igif qj
be ffiibileo qlitatco ciilufmdi fut fon albedo nigredo

eaTitao friditao er motu caiif : Dznter tn

qt altq caiit

ep motu ita q> ceffante motu 116 cefiat foza.imo no cft


ppleta toza Doncc ceftet inot.na i talib vificaf qb d:
III oe gnatioe.qr bitib' piitibi ma cefiat mot.!;' alit
fiit ^irateo ff ilnleo alie a fono.fonqdc fic iducif per
motiirqi tn ceflate motu cciTat fon:itaq}fic p figiUus
foza iducif i caa amoto tii figillo rcmact fig* illa:i aq
vo fi appocref figillii coaptaret fc aq figurc ligilli.amo
to tii figillo pp riupibilitatc aq ftati tollerer i|>ifio a figillo fci.ficccftatc motu cefiat foii.Dicamg q> mot
eft ci fonut e ca aliau ffiibiliii qUratiizafr tn 7 alr;qt
motcat aliae ff ibileo qlitateo im^tii ille fiit teri motue.c: qz adepto terio 05 vna cc ptaita 'i ptrafira ade
ptis talibqlif attb 05 ceflare motii.Son tn fic citur

a motu qj motcft ib5 foni.t q: pa no pot l?ze ee pma


neo fi fbj beat cc fuccefliuii: 03 qj fonno brat cc pmancozfic ncc mot. cefiate motu 05 ceflfare fonu.no c g
fon idc q; mor : (3 fiidaf f motu -i citur ab ipo . iQo
vo Diccbaf i priii p pb 5 oicete fon cft mot .Dici 03
qz illa pdica no cft fo:alio;f3 calio.fic g d: fon mot.
qi citur ab ipo fic i dc fint -r ffiato Dz odox ftimalij cua
poratio:qzcaturcptal(euapor6nc.fDdndccuDicit

(t ^ic at c i aurib^cdiftcat^:cu 15
1(6 cftrqt

imobi-'

certe fentiar oce D:iae

mot^.

Ifbzopter 15 at -r i aq audim^ qm n igrcdif


ad ip3 pnale aerc .03 ncc^ 1 aure pp rcflc
r(6c6 ipi\fu
15 aeddatmo audit . IRc/
CK fi miriga:fi^ q in pupilla pellie laborat.
CrOnfo q lio fit acr eptcrioz.qz cft ifonabilio: ondit qlia
fit aer iterio::q: e imobilio.b3 cni acr itcriozquedam
morii ,ppziii cj fp moucf.dz tfz ec imoblUe qitu ad mo>
tuo cptcriorcotoi mot ille que b? coiflTino^ab oibep
tcriortbmotib^.tria fac:q: f>onditqu6 aer^nali^
ftcrio: fit imobiT.iqi' Diperat maifcftat p fig^.z^m o-

quida qonc circa ^tacta.i" ibiLSj fig"^. Jj* ibi


Ltlip at fonct.JDic g.qz Bat aCrqcfti aurib^ cdifr-

uct

oc5 Dzi
aomot.i.ocoDziaofoniepteriorio.^diu gmact ille
pnalio acr bfm niotii i>pziu crncil ab ci motu epterio
rutidiu faluaf i noB audit:pp 15 at qi fice audfmue

catcii B.i.pp 15 eft imobilie.qten^ccrtc fentiar

aq.qdiit tept l?nr hoaudim aq;f5 cft Ifa falfa.audi


muo g i aq:qb fit:q: aq no igredif ad ip5 pnalc acrdfj
neq3 Igredif i aure pp rcflcpioco fcio ab aae pnali.fcd
accidat qzaqigrediafaialndaudit:f3pdit auditu;ncq5 er audiret fi iniriga.i.fi pellio ccrebzuut cpponit 6me.fup.Dcftrucrcf;fic bo videt fi laboret.i.fi ifir
ciil 5

mef pcllic q cft i pupflla.tmiloti^dt qz fic ^6 amit t?t


fi buidu aqucti qb cft i ocio pifirmirate pellio pu

vifti

modii macularcf urDcftfucrcfrfic


bbpdcretaudini fiacr QcftiiaTrcdificatin tipano au
dit p irroif li aq i aure ul p Deftructiont pellio cercbzi

pillc ulp altqiic aliti

ulp alique aliilmodiieuancfcercturtollcrcf.C

mo-

taano cft Denudatu ab oi qlirate


fribtliifj eft Dcuudatu 3 a qlitatib ffiibilib qo peipir:
fic acr pnalio itefioinb cftDenudat ab oi motu.fed a
motibcptertorib.b5 cni fp qufda fini ,ppztii motii fa
ctii p tot rcflcpioco aurio 3p boic epTite i aq rcflepioca
ille Ito pmittiit aqua igred t ad acr? pnalc.ncc et pinitttit ipa3 ingredi in aur?.rD^inde cum Dicit.
ta'^?! qz fic ozganii

CJ0cd fignu e(laudicd(:auf no fonarc

fp

aurc.fic co:nu.0cinp cni qda.ppo motu

acr inoucl i aurib^.-b fon^ ejene^':*: ,ppu6


cH:-: pp bocoicut audire uacuo 7 fonati:
qiaudunua (nbntc octerminatu acrem.
CiQioip^tata^repnileccotftictu ab aere eptcriori j

,ibcr
tzcmoru oiflfctu a motib*ejctcriorib*;pbat 15 p fignu
t)i,rignuautaudicdipacrcficDiftictu Tbntc ftcoiftictu inotu:uel ftgnu iid audiidi fine tali ae dc moto efl
fonare aure fic coztiu.iia fempacr in aiirib' mouef
piio motu:led pcip(mp b' aere fonu g foii^ eft mot
erneu 6 .i:n 5 j>pii^ilUaeri,cppl 5 qzric efloicut alig
no0 audire uacuo.i.aere fonate:qz audim organo ul
timpanobiire tale oeteriatu aere.([T inon"'at <jj A po
naf manus fup aure aer g eft i aure bns queda motu
p:iu pp manu appofita facit mltas refl^ioes z mltas
repeuilioes pp qs vl fonare auris fic comu.ifte g fomv
tuo D5 ec nobis fignil i aurib e(l gda' aer Diftict ab

nccundus

'5

fic refiliedo ? faltado fac fomI.no g'eode mo cat forni


cozvbaas ? vberatu.? et ut P3:ut fiat taf refilitio ?
talTaltatio aerii 05 ee cozreglare qo peutif ad 15 3? bii
fonet.regrajeenieritfi fit plami ulpcauu.f Dcin.c.o
^-86
CT ^:ie aut roiiantiu fono fim actu

dunf.ficut eni no vident coloree fine lu-*^'


mineific nec^ fine fono acutum 7 graue.
CDetcriat DC Diijs foni.irca qb tria fac.qz f)facit qb
Dcm eft.2 Docet fume b' ozias.j manifcftat qb Dijro
rat-z"* ibiL IDec at onr. J
ibiLineq5 tn uclojc. JE)ic
S 3? Dnefonatiiicuiufmoifutacutu?^aue ondunf

ab ejeterior ib motib^
fon^beateeime

i,manifeftanfinfonofmactii:qz fifno videnfcolo^


res fine luie fic neqj cogfcif acutii ? ^auc fine fono.

dio_realitcr.C;JDi)5gjoefonofic
pfucutt oiftiguizqi Ipn rali^q pte aerio eft realr tm . in
aUq vo itetionafr tm.in aliq gdc itetionafr realrmt
ai DUO cozpa fe adiuice collidii t ille aer Jcollifus bet
in fe fonu5 realr tm.fed qz ab illo ai
collifo z.moto
mouef alta ps aeris: in illa pte aeris Dupfr erit ^on^v5
realr tn^u mouef ab ae bus moto:? itetionaIr:qz a
fonoepite realr tae^usf^racto mltiplicaf itetionalr
in ai z^moto.ue^: qz ifte motoeficit qn puetu5 erit ad
pte illa am's circa qua no ulter t fe^tedit mot^:e ibi
fon^^itetionalhno realhCSj 15 calunia patif .qz qua
rdne a fono ejrnte realr in ae ^us fracto mftiplicaf ite^
tionafr in ai zmoto|ari rone ab ac 2 moto mlhpli^
caf fon it^tionafrin ai pua fracto.nS eft eni itelligw
altqb cozp'fufceptm itetiois fit iuf cozbns ib
bile
lud realhul et bne illdf 5tctione fozte:gn fiat ibi mf
tiplicatio fim it^tione illa.qre fi in ac 2moto eftfon*
rcafr:? et e ibifij itetione fozte.cu aer f>fract^fit coti
nuaeri 2 moto: 05 in a2 ^us fracto ee fonu itetioafr.
icam0 3? in toto ai moto eft fonrealr ? itetionalr:
ita tn
ab ai pue fracto mfiiplicaf tt^onalr ? realr
mouef aer:ab ai tn 2moto mftiplicaf fon i ai
{josfrattoitctionalVzzctrearrcum aerreflectif ?fic
ecbon.nafic ^ gitaf fonus ab aere ^us fracto ufq5 ad
aeri ultio motu: ita cii ect?6 eft foztis p reflejcionej cir^
culo:;: poterit mfriplicar i fonitetionalr creafr abae
ultio moto ufq5 ad aere ^fractu.ubicuqs itaq3 eftfo^

alige^qi vz no bn ocm ce
oiiefonifiatpfontiinaautimo
ma^s ep fon dz fieri i actu p fiias o:ias:qz fpgenb3

ae ejctCTiori pus motu

^iu

oifiictii

foztealigs.ut;:
.

nuo realr eft ibi ? itetionalr: fed alicubi eft itetionalr


ubi nd eft reafr.na qn oeficit motaCTis in aere .ppinq
n6 moto poterit ec fon^intctionalr.no tfi eft ibi realr;
qz cu fon realr fundef in motu:no plus fe .ptedit rea
liter fon nifi q3diu ourabit aa inot.rC>ein cii oie*

atfonat i^bemsrautqo^berafiauf
utrijc^aiio at aItcro./ft em fonue inot^
poli6 mouen 5 mo : q qdc faltaria a !cui^
b^efi aliqe tmfcrir.lRo igf fic Dictu efi:oc

fonat qD ^beraf:^ i^^beranarut fi obijciaf

acue acui:fcd op5 qo peurif regulare


ut aer fubito Dilliliat 'Tinouea^

efie:

(Tdlbouet quada qone circa ptacta Di.ut;: at fonat uer


beransaut qtivberaf.? foluitqi aututruc^tup.fonat
md aut altCTo.na vbcras fonat inq^ii aere fragit:uer
beratilvo inq5tu aere retinet? no pmittit i^n facifr
fragi.io Ibdit ^ foneftmot po^moucri.l 5 mo q gd
eft

mouenf faltatia a Icuib cii aligs truferit.i.foztitcr

fic ocm e : no oe qb vberaf:?


oevbera0eftfonas:utfiobyciaf acus aaiino fitfo^
nus:f5 05
pciitif reglare ee ut aer fubito oiflbluaf ?
moueaf:?fiatron.([7 inon'gp cii coz plaiui reglare
? lene peutif ad alib coz^tp e tale: tiic ut oicebafcozp

pcuflerit cozpa leuia.igf

cutie? fragitaere:cozvo pcuflil tjipj ? fac ip^ faltare

? ffilire^CT vo fic trufus.? ficffiliesiulacr g pt moui

11

ht f (1 rrf
vv

r6ncpo*:D:iavoroneaa.CDbm

3; acutii

?graue

oupfr pnt pfiderari.6ut fe tenet ej: pte cozpo^: fonari


tiu:in gb 116 i foialr fon.na Dz cbozda aliq ec acuta
d reddit acutu fonurul o: guis:fi faciat forni guc.? tn
fozafr fonnb c in cbozda fed in ac.2mo pnt pfiderari
Dzie fonuu t but ee in cozpe i tj eft fozafr fon.pftat aut
3: no peipif fonnifi beat ee fozafr ? i actu . Dzie g coz.
poz fonatiii i gbno eft fou nifi vtuafr calr cogfcu f p
foiiii factii i actu.i.p foiui fem in ac:in q b5 ee fon fot
mafr ? i actiiiqre fic no Difcernimcolorcs nifi p lumc
qz no piir imutare vifii fine luie:fic no cc^fcim ozias
fonatiii nifi fiat i ac actu fon:qz no pot imutari audb
tus nifi a fono actufacto.lLSdutcndii tn g> colores
brit i fe aligd fozafr: vn pnt videri:pp qb fiitp fe vifibi

lcs:tn ut Dicebef:qz colores nam illap quafiit fozafr


mouc oiapb.nifi fit
oifpofiai:? nifi fit actuilluiatii.f3 cozpa fonatiano fic
vifibiles pticipat ic6plete:no piit

febnnqzcozpafonatiafozaVr nibilifcbntDcfono.no
file p 0C5 modii pe ozys cozpo;: fonatiii refpcti fo
Ili in actu ? dc Dzijs colo:;: refpcii lucis:tn ^tii ad 15 e

eft

file:qz fic

no pofliim peipe Dzias cozpo?:

fonatiii fine

fono i actu fic vuneeoitac coloz: fine liicc.abat argue


baf De giie ? ona laborabat ro i eguoco : qz bno logf
pbj DC ozy? lono:p q oiit fonu i actu:fj oe Dzij? cozpo;:
fonatiii.utp5taep nouatranatioe q5C]cueteriq ont
fomi no tbzalr i actu:f5 calr ? i vtutetoato til 3? loqref
pbf DC Dzijs fonoc.adb^poflct faluari re^ei:qb quo
ue:p fit no e piitis fpeclatiois.C adutedii tn gi I5 pl3 s
loqf oe Dzys fonatiiiztn qz cozfonas no dz acutu nifi
faciat acutii foniiinecoz guenifi faciat tale fomizio in

? ptinuado no curauimDirtiguc iter bas Dzi


as ? illaszco 31 bc Dzic illis beant ee ane^Uj. r D. c.d.
fniaiido

IKcc aut Dfir l^m rncrapbora ab illis que


fagunL3curucni moucffenfumin pau
co tpc mltu.-grauc dt in mlto rpe paucu.

CDocet fume bi^ ozias Di.9> 15 aut.i.be ozie onr fij me.
tapbora ab illis q tagunf.nafij metaphora ? ^5 fintu
dine oUa:ti tagibiliii fiipte fu t ozie fonatiu.na fic acu.
tiH tactu c qb mouet fr 5 i pauco tpc mfruzgue at qb i
infto paucil: fic fup.? i auditu actii mouet fenfu5 audi
t:i pauco tpe mltiizgrauc vo in mfro paucii.^D.c.o

cnRccp tu udor eft acutu graue aut


:

du:ftfttbocqdcppudocitatcbuiu 0

mo

tusallud aut ptopter tarditatem.


(UDeclat qb ofrerat.na i oeteriando oe Dzys font fcce.
ratmetione Demotu. io i Dcclarado itetii ouo fac . qz
ondit qlr Dzic foni fe bfantad Dzias mot.2pecrat
qlr

fe

beant ad Dzias tact ibij_ t vz filitudinc. Joic

g.^ n5 uclojc e aaitii:guc at tardii.q d .31 ^ue ? acutii


q fut Dzie foni no fiit uclo,i ? tardii q iiit oiie mot:fi^
ff

c anima
nec fori^eft mot^*canf tn l;e o!ic ab fllm ficfon^canir
amotiKioibditg^bQdej.f.acimT firpp uclodtatcb
mot:r3PptarditarcilU'Xmot'fup.fitiie.pD.c.o.

<C (f vnr firitudiiie bk circa raccu cu acu^


fo -r bcbeti*

3 cum*n,qri pugif: bcbce qll

mouctb qde i pauco:iIUid


dt mtfb.iQuarc accit B qdc udojc illb ac

pellitrpp id q6

tardu et <T
,87
^

fono igit fic octeriam cll

(ETOndit qlV fc beant |?e on'e foni ad oiiaG tact.t>(.$ c


vnr fintudinc l?:e circa tactd cii acuto z bebeti. gue g
c acutu i fono bAt rilitudinc cil acuto z bebeti i taau
q: acutu c q6 puginbcbcj vo qi> pcllit.c 15 pp id qd 15
qdc.i.acutu mouet i pauco tpc mUiiallo vo.i.bcbcet
mrto paucutqrc accit ce 15 qd.i.acutii udojr,illi> vo.i.
t^bcd'cc tardiiiT qifup.ftccll orcaohaG foni:qt acu/^
nilcQf rnotii udocc:guc vo motu tardu;o5 cc quadai
metaphora : <7 qudda (ilttudinc iter oitao fono^ ^ ozi
as ragtbiltu.bio g bino iponit fine tractatui oe fono
aci7
oiccd.oe fono igf ficoeteriatu fit.(CHlon" at
cilpt fieri iirejc vno motu.7 tcojmotii illii ecuelocc5
ufeymrtio motib^T: tc 05 motillooee fpifib6iutp3i
cboida q fi bn fit ejetefa fac ptee mot' i ae c magia uer
beratip 5:7 reddit fonu magia acutu. cu g Dic p 5 s acu
f iJ fiOTi eje motudoci:iteUigedu dl oe acuto qt> gfiaf
q: vno motu, il lIlotadumetiaqjnccDiicfom funt
c:ie motue:fed funt anne^re iUia.nec talea oiie fut Dif
faentie tactua:fed bnt fimilitudine cum illia*

/0)c at fon^ qdc c aiati. iiiaiatu enis

nulluuocat:6fmfillitudincD:uo^
careruttibiaitlirarTqcuc^ aliain^

aiato:;: artcfionc bito

mdodiamrr locu

fimpVr.eo gi ev fimpUei ictu fiat: r pfonatia q catur c]c


Diiifitate 7,ppoztioe fono^z i fe no b 3 5 i uoce dt qda
Diferetio 7 iterruptio fonor^tq: in uoce fiiit uaricrcp
cuffioca aeria.eybaoaioillictioefonopbs uo]c gjfit
locutio ut g; fit ozo.ua' ozo ad qjtitate Di facta pfinct

utp3ipdicamtia.igf qilira7 ubia7b'illia bntl5 p

<^a fiiitudme.iUa tria ct p qsda' fili"^> Diir bze uocc.


fono fco c)c lira ud
3^11
1V f
wl.

crcboidiacitbarezquofonusib
Uptiaat.na fi fonptigite]cco:pibfc vbaatiVzita gr
coi vbcraa mouet 7 fra'git: coivo vbaatii aere reti
net ne dto foluaf fj fiat ibi qda violctia eje q ca'cf fon*
no vz 15 poffim faluaf i fono fc6 e;* cboidia Itre.no
eni c ^3 $ pena pcutica cbotda aere fra'gar . cboida
vo retieat acre nccito folulf:f5 fiat ibi ijda violctia 7
cief fon:qi pena modicii dc ae mouet .7 illa pa cboi
de ad qua peutif pena modicii poffet oe ae retine: qrc
urnirarcfiiltaret ibi foniirualde ilia. (C
15 1116 fit fonejc pcuflide cboide fic nt fonejc motu cot
rigie urc)c motu vge.vga eni urcoirigia udocirer mo

ta i at' cat foiui:qi ut Dcm e aa uelociter fctffue p vga


pp traaii auacuozufpp tractii ne fit uacuti aer ille feif
fua udodtCT.pgregaf :pp qi> fit ibi qda pdefatio rdiic
c ell ibi refiUetia qda .7 fit ibi fon:fic eje vna peuffio

ne cboide Dat cboida mltc? ict:p q? ictudocitcr fci


dit aere.g aer udocita fcilTua udo citer p^egaf: 7 rc^
tremctirqre catur. ibi foii;7 ide e 7 q3to
cboida magia c^edif aaitiorc bj fonutqt taF cboida
peuffa magia tremit 7 oat plea ict:qre cat maiore fo
nij.no g fit fone;c pcuffioe cboide^qi pena ejrpdlat ae
fiUit cboide

re g e i cboida: fic fitfoncv pculfioc lapidti qi vn Ia.pie frigit aae e;;nte in alto lapide.fed 15 fit qi cboida
peuffa tremit 7 Dat multoafctua in aere 7 caufat fo^
num. (D tlifoquoe;: Dfuerfitatccboidcfiritaliter r
alita ertenfa caufaf alitia 7 aliua fonua.

nonc*3lHinilafeni5 q:-ruo]c boebabet.


(TlESolt^pba i>teriauit oe fono fimptr.i pte illa dteriat
ce qda fpe foni q d: iK^.JCirca qd ouo fac.^t ^ueaf
mcDMDiffoniaei^.i^ifertDiffonoiocietai^ uenata
ibiLqre pculTio refpirati. J
3 d eui"'(>ptia non"
i Diffione uocia qtiioi pomif.Diffinif eni uoje gj e p
cultio ffpirati aeria fca ab aia c i bif pf ibad uocalc
q
artaria.f fpiraf eni aer 7 attrabir circa baa ptejmt cir
ca pUnonc <r co^-r ille aer fic attract p vtute aie rep^
cutff ad uocalc artaria fme ad cana pPm 6 i 6:7 fac uo

c^.i uenado

g uocia oilTone qtuoi fac.q: 6 ** ofidit gj


repcultio illa o c uo)c fit ab aia.i occlatqD ercfpirati
acria. jmaifcltat
05 illu aer{ ce refpiratu i bo PtibM.circa baa ptea;utcircaplmone 7 co:.4onditp
05 Ulli aere refpiratu repeuti ad oiganii q^Dz uocah^
artaria.cjcbio a't otuoimt pjzpUat tota Diffo uocia.z*
pa icipit ibiL
ta at aialiu. J}*ibiL tlo;c at foii. J

dM

Oigami atrcfpironia. j^n

p* pteitcdittalet
ronJ lon^^ille g nd copetit nili rw^aiatijroj gt fit fact*
ab aiazfsuo;: no c6petitnifi reb afatia.g uojcdl fon
4ft>ij

fact^abaia.Dcbacatronc noponitmfi mediu3*v5 g


uoj: no copetit nifi reb'aiatia 'z
nullii laiatu b5 uo>
CC.I5 poltit foite bie aliqua fiUtudinej uoaa.id ait g>
uojtatc gdafon^^aiati.? Ibdit g; nulliI iaiato^uoeat
i.b3uoce:f3 fo:te

firitudiiie oz

ut ttbta:7 ItrazT qcuq5 alia

aliqo iaiatii uocare:


bul e;;teftonem 7

ta/ato:;^

mdoa 7 locutione.alTiranf enim talia uociferatib^^zc


vnr bzeiiocezqtuoxbjb-dnota^atgiutcoitcrpo^
nif UO): i trib vz Differre ab alya fimplicib fonie
qt uo;: bj quada e;tefionc fiiic qua'da ,prcfionc3 . aly
cni fimplicea foni cito trafciinfj qi uo;: fit ab aia f fpu
rate acre 7 retinereb^^aercffpiratuzfon^^q eU uo;: 110
Ita cito tiifit:f3 bj quadajJtcfione 7 Durdne fi3 appeti
tu aie.z*uojc l;>5 <^a melodia 7 pfonatia.fon^.n.faa*

jgjiio.qifii

0it.coivo vbaatii acre 15:7 fac ip5 refilire;7 n pmit/


ttt ip3 fr^t nifi cu qda violctia: qi cti qcuqj coipa DU
ra vnr fumee ad 15 emciedil.nd vi gi alr fonet vnii co:

pua Dup alib.C^ln priii e.qt ad ffuj P3 ar.gctu effe


pliibu. (,
magis fono? (^feau 7
9 i fono e

triapfiderare.vj coiexpdlee;aereexpulfii:7 moduj


qpdledi.rone aeria e;:pulfi 03 coipa fonatiaee cura
lana 7 pili 116 faciiit fo
ut poffint aae c;pdlc.ide c

nu:qi lana pcutica 110 bn frigit aei e;lana vo peuffa u


bn tj acre ut no pmittat ipj uelociter fragi:7 faciat ip
fujcu qda violdiarefilire.i*r5ne modi expdledi 03
fmt plana ufpcaua. na
coipa foiiatta ce reglaria ut
no qcijqsmo ejcpulfua aa facfonii.fj 05 aae pciifftim

refilire ficrefilit pilla peuffa

ad terra . na cii vnii coip

plaiui pciitif ad alid coiplanu pcuffii 116 cedit aai iU


U que coivberas pellit 7 mouet:7 no cededo ei fac ae
re illii faltarc 7 refilire cti qda violetta:fic qi terra no
cedir pille.fi pilla peutif ad terra 03 ea falrare 7 refiU^
re.igf ut fiat taffaltatio 7 tarrefilttio aeriezoj e^ pia-

pcauUrqi 7 i pcauo
Illi 7 reglare qbpcutifruroj ipj
b3 fieri tarfaltatio7 rafrefilitiotqi ut a.Dtccbaf 116 po
teti ae epre a pcauia faciilt pcaua eje repcuflioe mltoj
fctpoft^"'.;ifonofiitpfiderada coipa e;:pdKria ae
coipa fiit magia 7 niagij tremetta
re 7 ^tu ad |5
magia fonat.na fic d;oida magia e;tefa qz peuffa ma
gia tremit 7 Dat pree irt.io altiua fonat:fic coipa bii
rremetia eje peuHioe fca i cia pica ict faciiit i ac ; 7 fit
ibialtioi fon.fi atqraf q coipa fiir illa qiic magia tre
mut.nit coita poif aa g c Dcppone coipop li fit iii eia

^o

bomi romi:aiiiirmoi fiit arge


7 ea.coi^vo magia acceddia ad naj terrefire 7 mp

bii Difpofit^coi^illa bfit


tii

Ziber ccunduo
copone fui peiua fonat : ut p 5 in
pliibo*p 5 igif que coipa meli fonauia oura melifo^

ijue bntia oe acrc in

iiat^noDura.-Tregulanamtplanac: erpcaua melf


fonat
no regularia; c tremetia 'z l?ntia bn oifpofitu
aere.Q eft oe copone fui meli fonat cp que no fimt ta^
lia.ubi ailt oia iila peurnit cp fmt coipa oiira reglaria
c.bn fonorarefultatibi optini fonua.fDein ciI oie.

C7 -flfbulm It aialiu uoce no bfurut q fnnt fi


ne fanguic:-: fanguinc biirin pifcca B ro^
nabifnfiquide aerie motue fonue-efi.
(DOndit qj repcuflio illa q e uoje c refpirati aeri^lJ p 5 p
nobnt uoce nirircfpi^*.ouo g fac.q: p ofidit fo
larefpi*'l?zcuoce.iremouet^acaulllationcoe
bufda pifcibn6 f fpirat(bg vnr bie uoce ibit fs q: oi
I5:qi

cunf.jDicg^mftaatoenuoaialiu uoce no bntut


q fut fine faguie:? pifcea g fut oe niio bntiii fagui
ne.fup.no l?nt uocc:t 15 ronabilr figde fon g eft uo^ c
aeria mot:aer{6 fup.refpirati.(Dinoia'^at g; fic p f>y
ma pte ubt^babaf gi fola aiata bnt uoce bebaf uoj:
ut ionua fciia ab aia fic p baepte ubi ondtf fola re
fpiratia |?ntuoce5 :babef fci>a pe Diffonie uocie.vj g>
illa

uox eft fonua aerie refpirati.rC>einde cum oicit.

T5 a onr nocaremt q in 3cbdco

fona t
bzancbi 5 :autquoda altero buiufmodi*
ClRemouet (gda cauillationc po*'^
p<jca
ltpifce?g orir uocare.i.bieuoce:ut illi g fiit in acbe
ieo.i.i illo flufe ut fonat aUalfa:fonatbiacbia:aucdx

dl alio mo j?'iftfo.q.d .g> pifeee z oia no refpi^^caret


uoce.c fi videanf aliqn bie uoce 15 efi:qi cu biacbis ut
cu aliq alio iftfofaciut fonii filejuoci.i Deide cii oie.

C,ZB

C ^ox aut

fon^aialie efti-r non qlibet pte.


liberate aliq : c ad auqd
qin
fonat
oe
S5

aliq.lt^oc aut eli aerironabilV uric^

no

cabut Dec fola qnecum fufccpinnt aera.


CrUcnaf;5pturpticula oiffonieuocie.v5 g>uo;c

eft

fon refpirati aerie iio i qlibet pte; qt aer refpirat no


fld qglibet pte trabif;f5

fit I?*

tracT ad ali(^ pte

6 terfa

z co:.ircal5 atouo fac.qz ^fac qi>


oern eft.i qi maionc fecerat oe a 2 refpf ; ondit quo
na urif b* refpf ac ibiLac ia.n. JDie g.gt uo j at eft
fon aialie fup.refpi''" z no qlibet pte.i.no ad (Qlibet
pte refpir af b^' aer nec ad <^lib5 pte fit attractio b'ae
ta;ut ad pfinonc

rie rcfpi';f5 b attractiofit circa pfmonc z coi.addit


at ad pfirmationc b oicti.v5 gj 05 acre ce refpi^^^tut fi

at uoj: oicc?;g> fonat.i.fit fon^berate aliq z ad aligd


z i aUq.15 at i q fit b*reucrl5atio eft aer.c: q: fic e rona
biTr utiqj 15 fola aialia uocabut qcuq; fufdpiut aere.u
uo^ eft fon**
qcuqjffpir at. crinon'* at 15 qb ocm c
Dic no qlib5 pte itelligi poflet
aurnoqlib3pte.pl5
uocalartcria q c oiga'"uociferadi;f5 ut coplctebeanf
priefe pofite i oiffbnc uocie meli c u t ejrpoaf oe ac rc^
fpirato z attracto no ad q^ib 5 ptt:f3 'ad pfmone z coi

ad aligd z f aliq no vnr ec ciftiaa . na aer ipe eft fllud


qb^bCTaf z i q vbaaf .(irDb 5 g? ad uocc peurrut ia,
aia Aberat z uocaf arteria ad qua bfit reuberatio.

z it acr.in q fit b reuerbatio.fta tn g> aer

fungif vice
ouo^f.na aer eft illo qb vbcraf qb repeutif ad uoca
le arterii:? eteft mediii i q fit talie reuerbatio ; qb in
mrtie alijeptigir.ni fi oucaf vga p aere ibi aer refiftet
vge z bebit fc taq aligd pcuflu z ct bebit fc ut mc'"in
q ej: b pcuflioe giiaf fon ouplr;itaq} poterit legi Ira
p5i.b.ut li aligd z i aUq C]cp6 af b aS atrz afr accepto;
na ipe aer fe b5 ut aligd pcuflu z ut mediii i q fit fon.e
> fit fonbberite aUq.i.aia .7 aia oico Uberate
fi fif U 6
'5

44

aUgd.i.aerc:c inaliq.i.inac.ui poflumej:pone;utp


aligd itelligaf uocararteria:*! U aliq itclligaf aer.
p
eft 0 fPU 6 gj ad fonii
g eft uoje pciirrir aligd vbcrae ut
aia z aligd fup.ad qb vberaf ur uocal artcria z brcu
beratio ftt'i altq.i.t ac.quo ari foiiie alijo a uoce pcur
It

rii t ibi

b f a.vj g> fit ibi aligd vbcra'j c aligd qb vberaf


q fit vberatio vide no cftoifTicilc.f D.c.o.

aligd in

CrSIcniaerercfpirafontifnai ono opa:


fic

ligna 'i

guftn:-;: in

locnrionc./Quo:p q

de gultna nea^ ell.vn 'i l ptib*^ ielliitcrp-^


ratio aut eft pp bu ce.Sic -r fpu: ^ ad calo
reiterioretahe^ nccciTariu . Caufa aut in
alteris Dicta eft:-! ad uoce ut fit qb bcnc.
CiQz ^cerat metione oe ai refpirato ondit quo na utif
b ac oices;^ ia refpirato ac utif na in ouo opa;fic lu
fiua utif in ouo opa i guftii z locutione; q^ gde gufluj
cftgd necium.vnt pribicftltcrptatio aiir.i.locutio
bn cc.fic z fpu.i.ac refpirato utif na in ouo opa;
vnu efl neciu alib ad bn ee.nl ad calore iteriorc te
peradu^utif na aere refpirato tanq3 ad id qb eft neciu
cl ailt qrc J5 fit neciil oicta efl in alterio.i.in lioc ifpi^
rbne z refpironctc utif ct na aere refpirato ad uoce no
ficad neciu;f; fic ad bn ce.dnora'at gj nec oiaaia^
lia loquuf:ncc et oia bnt guflu .fut eni aliq afalia ipfcictagbiefttacttrn.taliaenii furcipudoaliintu nop.'
cipiut oiiao guflabiliu;fed tangibilium.oelcctatur tn
talia in fufcipiedoalimctum:fKUtoclcctaf ffuotact
cilpiugiftagibili puenicnti.nccgufluegncc locutio
eft pp

cma

ieftoibaialib.uc;i qigufluomagioeflncciuo
gio facit ad ec: locutio aut magia ad bnce;io ocm
gj guftua iiieft pluribaialibq5 locutio.

eft

foJtcaliga.ut locutio fitbof na

vt- Ua.vigjfic.qifinautiflinguain

ouo opatin guftu3 z locutioneific utif aerefpirato ad


ouo opa.adrefrigeriii caloris -1 ad uoce 05 ^ guftare
clogfintopan.ic;f5opan.aefimt nalia.05ggj logfit

gdnale.li.*^.fm pbmf>poU''.botfmoncnaocdit;
qboaf alicui a na eft nate .0 zc,G 3n ?riu eft qb
faibif fpi^.ubio: gi queadmodil nec Ife oibeede
fic nec eede iiocco.vult g ibi pbe gi Ife z uocea fint ad
placitiI;log iraq; ad placitu erit;ii6 a na.(CBb3 gi 'ali

f5 id

gd altqn ulr fiiptii eft nale;qbtfi f m fpalc

ofiderario^

ne eft ad placitu.ut punire furea eft oe iure nali:fed tiT


punireb mo urillo eoatiit p rufpcdiu:urp rnicarionc
capitia eft ad placitutz qi nalia fut cade apb oeatque
vo funt ad placitu oiufificanf ;idc eft g> apb oea puni^
unf fure9:f5 apb oes no pimiunf eode mb.ficg punire
furea eft oe iure naiupunire tn cos fic iiffic ; eft oe iure
pofitiuo.fic log z bie fimone eft boi nalc;f3 log 15 ydio
ma uf illb eft p arte 7 ad placitu.onr em' nalia illa ad q
bemiia nalc ipetii.gUbet eni bo bj nalc ipetil ut loqua
rur.T ut cremat p fimonc qb mere pcipit:f5 ^ talia eje
pieftio ui talia locutio fiat p 15 vbil ulp illb qo adinuc
til eft p arte ^ ad placitil.inde eft gi oea boiea loquiif;
qi log eft qdlmo nale;f3 no oca loquunf 15 ydioma ut
fllbtqi fic iif fic log no eft n.ile; f5 ad placitu. Srguifitfl
aiit pio

zp

follita

funt per ia Dicta.f"C>cide cu3 oicir.

0:ganu It rcfpironis uocafartena eft.

Cui^lf cl bec ps e prino.bac cni pte pts


bnt calore pedib^gradieria alijsndiger It
refpirone:7 circa cozloc^ pmus.^n nece
eft interius refpiraiite 7 ingredi aerem.
(Dtlenaf qrta pticula pofita in oiflfone uocie. V5 gj per
ciftio que eft uoj: fit ad uocale arteria urfit ad oiganu
qb 01 uocalio ortaruoiceaig; oiganu aut refpirbnto
jesi

ff

anima
uocalio arteria IpVfpironie ea eft 5 pe.V 5 pulmo,
qi t>ac pre.i.circa pulmone gradietia pedib pluo l?nt
calore alyo.-z fbdit qj idtger aut refpironc.fup.pulmo
r circa cot eft locuo pmfup.calori6. vn ne
X addit
ceflTeeft iteriue rcfpirate igredi aere refrigerate calore
<llu.lLinota'"aut9;pulmoeil^piuc|uue co:di:x qt
circa coi ell ^mue loc calorio no folu coi:f3 et pFmo
q eft arca coi idiget ac refpirato ad tepcradii calorc5
tUu.Giriota'" et (p p I? ipirdne -r reipironej imittif
aer fridue t e^pelUf caro:f5 Pm ome.l 5 eft pp ali^ c
imit^
altdiqi qj ef I?af aer imilUio 15 eft pp pVmonetfs
taf aer rccee x fridue 15 eft magie pp coi. f Dein.c.o.
cft

C9o: cr /Quare pcuflfio rcfpirati acris ab aiarque


eft iu bia prib^ad uocale arreria uoj: eft.
G6clud(t oiftonej uocie tan<^ uenata . irca q6 ouo
facit.qi f> facit

qd ocm eft.imanifcftat qddaqd erat

cubili in ciffon^tactaibiLUloeni oie.JSiitat

cccTata circa ciflfonc uocie.^ qj uox eft repcuftto fca


ille aer
ab afa.im l/* repcuftio eft refpirati aerie.
rcfpiraf circa baepteemt drcaplinone

coi.4^ re

percuflio b^aerie refpirati fit ad uocale arteria.l5 eft


oi> ait oicee.qre uojreft repcuftio refpirati aerie facta
ao aiarque repcuftio ufqucre^iratio eft in l?ie ptibue
ad uocale artaia.Ciriota" at fim qfda 15 q6 oi.g eft
fn bi6 ptib.exponediI eft oe aia.oieut em' qj uope re^
pcuftTio fca ab aia q aia eft in bie ptib^.i.circa coi . u 5

^aia no fit in qUbet pte coipid*tn <ptii ad aliqd opue


ut q5tii ad motu:aia pneipafr vi ec i coide.meli eft tn
ut li q referaf ad repcuftione uFad refpiron^ : ut oicaf
uojreft repcuftio refpirati aerie fca ab aia ad uocale
arreria <5 rcfpiratio fit in bie ptib^.i.circa bae ptce:ut
circa pulmone -r coi.na aer refpiraf c attrabif p virtu
te aie ad pulmone x coitx ille aer ficrcfpirat x repeuf
fue ad uocale arteria facit uocdfC^^ ide cum oicit.

jcimu6.ft eni T lingua foitarc:-? ftetuffi^


enfee.fed op 5 aiam ceuerberde:': cu ima
ginafioealiq.0ignificafiuu6 eni Qddfo^

nue eft uox:'* no refpirati aerie fte tuflie.-ft


ifto uerberar eu qui eft in arteria ad ipfa 5
.

Gtirbanifeftat qdda qd erat mibiu in oiffone pdiaa.oC


;teratcni q> uo^eft repcuftTio facta abaia:qt>4?bauerat
p 15 qi uociferare c6petitrebaiatie:fed qi no qcgd c6^
petit reb^aiatie eft ab aia ut aia eft:io fpale5 rone vtilt
aftignare quo fonue q eft uo;: eft ab aia fij qi b'**itf
qb tria facit.qi facit q6 ocm cft.i^qb oijcerat^bat
p qdda' fignu.}?cludit ep ia oirtie pifce? no bie uoce
1 ib((_Signu aiit.J5*ibiL dlbanifeftiiaut.JDicg.
q> no oie fonue aialie eft uo;: fic oi>im.i.fic pot pate
per ia oiaa.naeft.i.ptingit fonare lingua fic tuftietee
faciilt fomi.tii b fonue no eft uo;::fed op5 ad 15 qi fiat

uoje ee vbcrafaiaturxcuimaginarioealiqojfierttale

rcuCTbationdqi uojceft qda fon fignificatiutie. x no


eft uoprcfpirati aerie fic tuftie.fed aia cu5 vult uocife>
rare utif ifto aere refpirato X mediateeo uerbcrateu5
aere qui eft in arreria ad ipfam arteria:q:f> faciedo fa^

no quilibet mot aialie eft

ab aia fim qi \?^':kd folu motille qui fit per imagina^


tionc X appetiniuit fi aiaUqi OTauc per grauitate oeot
fum rueret motille no effer ab aia fim qj b*tfcd ut oi^
faetti ab aia fiin q? b per imaginatione
x: appetitiI:op5 elfe faautfic erta no qlibet fonue aiati

ctU 3 eft morti

uojc:nec eft ab aia fim qi bj ff <5 03 fonti qui eft tio^


per imaginatione aie in oeterminatie ptib . boc
eft g qi5 6me.ait q; uoreft fonue qui fit cti imagino^
tione X uolutatc.implef aiit: titaitifta actio ouabue

eft

fieri

ginaiiua.Ginotanductia^eotPoqjuojcfitper ima
ginationem x appetitu; op5 qj b^ fonue fit ab aia fim
q>b^';ftaitmotu6ractU6per appetitu x imaginatio^
nem op5 qi fit ab anima fim q; eft anima.
foitealiqe.utrii uoj: fitfon figni

fLt ficatiuue.(DDi>mqifimquofda
oie uoreft fonue.fignificatiuuj.uel nalr iu rifue.ulad
placitu ut uocee ipofitcad fignificadtiifed fim buc mo

dum n6 imue ad mente pf5i: nec faluamue odn

uocej

cflefignificatiua.nabcc uorbubanofignificat naTr;

nec

ftgnificat ad placitiirqi no eft ipofita ad fignifican


du5 aliqd.G Sciedii g y uo^roupfr pot fignificare ut

in nfie editionib^ oialccticie oiffiifiue Dijcimue . vno


enim md U03; fignificat feipfam in imaginatione coce^

pta:x bec fignificatio eft eentialie uoci . nam fiqe fine


tmaginatide pced^te fonu faceretiut apparet in ruifie
te b^ fonue no eftet uo^r.Tfturfue b fignificatio cope
tene uoci eft eade n 5 folum apud oee boiee: fed etiam
apud biuta.ua quictlqs
^ferret banc uocem buba
opoiterct qj imaginaref ipfa3:nec alV imaginaf eavn'
b^ aliue.imo x fi biutu 4)ferrct bac uoce opoiterec
fibifimilejinaginatione foimaret.alio mo p uocee
fignificanf ipe ree uF ipfe ronee reru in mde foimate;
talie fignificatio no eft eentialie uoci; fed eft ad pla^
citu:x no eft eade apud oee.p3 iraq5 quo oie uojL cft fi^
gnificatiua X quo non.naoie uox fignificat feipam in
imaginatioe pcepta' uel p imaginatione appbcfaj : no
tn oie uo]c fignificat rem ul aliqua rone reru in mente
foimata';qi no oie uojc eft ficipofita ad figndii.ejc boc
aut pate pot iterto p 5 i. vult eni qi qi oie U03: eft fonus
fignificatiuue;ut qi figt fei^a3 p imaginatione appbc
faj.io 05 uoce fieri cii qda imaginati6e;x qi qt fit per
imaginatione eft factu ab aia.io fi fiat uo;c 03 aiatu ee
liberae xop3el ab aia eflefacta.rDeinde 015 ticit,

C Signu

triRo eni 016 aialie fonua nox cft:ftcut

cit uoce.Ginotadii aiit qj

vfrtmibuealetquarii vnacftpcup;fcibflie:altera ima

dt e no pofle uocare ffpirdtc ; ne

(B e>:pirdtc;l3 jSfincfe:inoucf.n.ifto frince


Glpiobat boc p fignu oi.fignu aiit.fup.q'opoiteat uo<
ce fieri cti imaginatioe qda eft no pofle uocare refpira
tem.i.aereatrrabentc nec expirante.i.aerc emittente:
fed oetinentna retince aere ifto aere retento mouet
ad foimationc tiocietx facit uoc^.Ginotadii aute qi
bo naliter ad refrigeratione} coidte aerem attrabit z
imittir.fi aut per aliqd tepue retinere oebeat aercj at^
tractunuopoitet q; boc fiat per imaginatione x appe
titum;quare fi ad toimation^ uocio op3 aerem aliqua
liter retinere ad b''foimatione;op5pcurrere imagina
tionem x appettrum.rDeinde cum Didt.

iT ilDdifdlu dt;*r q: pifces fme nocemo cni


bnt guftnnbdcdf pfc no bnt:q: no recipi
unt acre;nccB rcfpirdf.05 q oient ficpcc
cantrpp qud igrf clniraltera ratio dt*
bto que oijcerat pcludit pifcee no bic uoce oi.ma.
autqix pifcee fine uoce funnqino bnt ^ttur
bancautpte.i.guttur nobnt.qinorecipiut aere neq;
refpiranfed quioictlt fic qj pifeeo refpirat peccatrx ft
nifeflti

dit qi pp qua igif ca'm fup.pifcce no refpirat altera ro


eft.i.noeftpfentiofpeaiiationiG.ptincr enim boc ad
libiuoeaialibu6Ut6me.air.G motandiT aiitebec
tria tacra adaptari poffead tria que oe uoce fil t oicta.

na per boc qi uojc 116 fit fine imaginatione op> qnio^


fit faaa ab aia.per boc vo q; op; aerem refpiratu tene
ut uoce fadamuG; op3 qj uo]c fit refpirati aerie.ulteri*
quideqi no bntia guttur uel no bntiauocale arteria}
no fpirar op3 repcuflto illa qua fit uoj::fiat ad tioca.
lenurreria.GSducrtendum tn q; (^tuciiq3bic ficad
aptef Ifa tn eftptiiiuanda modo quo oidniub*

. 91 *

iber Secundus
odere autc *r olfaribili minus be
o
ne Determinabile elt oicri^ iRon
enim manife(lu 5 ell quale quid fit
odonquid fonu6:aut vifibile : utru lumc.
.

<DTI^oft<pp5u0OCtcrmm3iiitDcviribiU oc audibili.
3in par rc ifta petermfat x>c odorabt(um omni aiit fcii
fibilie(ltnacofiderarc.v5 obfcaii mediu i o:0anu5.
in Dctcrminado ergo oc odorabili tria facit . qi f>mo
determinat oeipfo odorabili fme oe ipfo obiectb, i
determinat oe ipfo medio ,'t 5 determinat oe ipfo 0:^
gano2* ibi'L il aut olfatue. J3^ibi.circa fi .ca-L,
aut odo:. jirca p:imu tria facit.q: f)mo off edit elTc
difficile bene determinare de odorabili fiuc oe fpebus
odoris.2 docet fumerefpee l?',j declarat quo non
odorabilia comparanf ad odoratum . 2 ibi L tlidef
dl?uc aiit. J irca pzimil tria
facit.qi ^mo j)ponit q6 intendit c offendit efle rona^
bile qd j)pofuit.2 affignat ca5 dicti.j qd oijrerat ma
nifeffat per fimile.2^ ibiLaufa aiit eff, J5* ibil r6na
bile aut. JDicit ergo
oe odore aut <r de olfatibili.i.
de odorabili minuo bn determinabileeffa nobie .110
fnimpoflumuobnoeterminareiiec determinate co^
gnofeere ipfa odorabilia uel ipfoe odorco : c eff ro oiV
cti.q: no manifeffii eff nobis quale qd fit odo::fic ma
nifeffue eff nobis fonus.c ficut manifeffu3 eff vifibile
qd fit utrum lumen aut colo: J~Deinde cum dicit.

aut analog. J}* ibiL

U iaufa aute cfl:q: fenium bunc no babe

mu0 ccrtum:fed peiore mulris aialibus,


l^iauc cni3 odorat bomo.r nibil odo
rat odorabilium fine lcfiria:7 trifiiria:ficut
tio cdfterue certo co qb fentin luo.
CrSffignatcamdicti.cotinuef aut fic.bii dico gj no ita
determinate cognofeimuo odore ficut cognofeimus
fonu r ficut cognofeimnj alia fenfibilia.caufa aut eff.
q: buncfenfum.i.odoratum no l?emm certuj ficut ba
bemus alios fenfustfed peiore bemus odoratu nuil^
tis aialibus.q: bomo p:aue odorat nibil odorabili
um odorat fine letitia 7 tr iff itia.ficut no ejLiffen te cer^
to eo q 6 fentimus.i.odoranuis.GJ lUotandu autc
orif delectatio c letitia et coiunctione coucnietis C115
cducnicti.dolo: vot triftittaejc?iunctione difeonue
nientis amidifcoucnieti.quarc qn id qb nobis piun
gifualdepuenit orif inde letitiaiqn ualde difeouenit
orif inde triilitia.letitia itaq5 7 triffitia oriunf ep erre
riorib fenfibus ut e^ ualde puenietib c ualde difeouenietibus.na modieii puenies ulmodicu oifco:das
nd.pp:ie cat nec letitia: nee triffitia.igif no fentire ni
fi cii

letitia

-r

triffitia

idem eff qd no fentire nift

e^tre^

non
mafenfibilia.vultgpISs^buptflueodorat
cftei certii illud qbfentit per odoratu.q: no odorat

fi.

ne letitia trfrtitia.t.no peipit per odorarii nifi ejttrc

ma odorabilia:cuiufinodi funt fo:tes odores.


fo:tcaliqs.utrualijs afalibpof
fint ee note fpes odoris quas bs
no poffit pcipere.CTDbj bd plus \}h de cerebro fis
quatitate fua cp cetera aialia.T q: ccrcbrii eff frigidus

t bumfdii carucule ille que funt o:gami odoratus:eo


q> fint ^pinque cerebro infrigidanf efficiunf bumt^
de:qbeff cotra ronem boni odoratus.nam tuiic orga

num odoratus eff bene difpofitiim qn eff calidii

odoratum

qj multe fpes odo?; fint ci ignorent pofita


queffio querebar paret eypcriiuero.tlidef eiUsqrca-

nesDocenfpcr odorem latrone inuenireiqb illo mo^


doptingu:q: quilibet bd aliquo modo diucrfificaf iii
bumorib jTuicoproncab alusboibus:imopp bauc
diucrfitate videmuj(ppcdiculigfiarie):bumoribvni

us bois funt qfi uenenofi alteri boi:,pprer bauc aiit di


c bumoppriiigir qj uapores fpils

uerfirate eoplonii

zfumi exeuntes ex corpe vni bois funt ualde diiier fi


ab alijs que exeunt ex corpe alferi.^ qr odor eff qdas
fuinalisciiaporatiorurdcclararibet in libro de fenfu
fcnfarorficut qlibet bd quodamo ber.pprios fumos
c ^prios uapores.fic etia betpprios odores.canis g

Ductad locii ubi comifiiis eff furni fi fit receter facrii


pemit odore ipfius furis qui aeceflit ad locii illum; z
poff odore illii pgit doncc lilii boies iueniar.-r eff fife.
ptfngir enim 31 aliqui canes Dnr canes fangufs feque

tes cerini uel aliqua alia' beffia vulncrara.acciditenfs


ceruii illii vulnerarii qu^ canis ifequif ire per magnii
fpatiii qj luillii emittit

fangufne.tunccrgo canis

non

infcq per fanguine fed infeqf per odore.c qr


p
vilillaper qua trifiuiteernus vulneratus multialif
xrafierut c tu canis nd ifcqf nifi cei uii illii vulneratus
)>dt illii

queiVepit ireq.nd'enfuadit poff odore aliopeeruo?;;

cp ec no pdt nili qr canis no folu cogfcit odore

ecriu
abodorib^lia?:beffiar:fed et cogfcit odore bcenii
ab odoribalio?: cerudrrfic canis iucnieslatronc co
finofeit odores b bois ab odoribaliop boius.ps igif
praiie odorat bd;qrT?as fpalcs driasodo?; no cog^
fcit.c: maxieb^oriasin viap qua trafierai odorabffe:
nifieffctqd ualde fettdiiinullomd poffet bd pcipc.bii
fgif dcm e qj bo praue odoranqt no odorat fine letitia

extrema odorabilia.illa$ aiir


z multa alia aialia bo
minnmpdmbilc eff peipere.rDeindc cum Dicit.
<r

triffitia.i.no peipit nifi

drias odor; qiias pcipiiit canes

ClRonabileaurficutT fouceoculia colo


rc6rcnnrc:'rn6pcr manifcflaa

ipfia ciTe

Daae colo^ nifi tcrrciuiu *r no fcrrciifiu 5 :


ficaut^ odorca boaim aenna.
<rOuod dixerat manifeffar per me Dicens
aiit fiait

qi ronabile

z fortes oeulis.i.bntcs fortes oculos ut

piV

fcesfiaitcosptingitfentire colores ciidee ipfisper


luanffcffas diias color: nifi terrentiii z no terrentiu.
fic z giiako boium peipit odores. qr 116 percipir odo^
res nifi terreres uel no terrentcs.ClIlotandii ante q;
piis idem inrclligit per fentire nim letitia c rriffiria.-j:
per fentire drias obor; rerrenriii uel no rcrrentiiuviilt
enim qj ficur pifccs bfites ouos oculos no pcipiiit nifi
colores terrentes uel no terreres, i. colores extremos
fic

bomo non peipit nifi odores terreres iicl no tcrrcii

tcs:qi no percipir nifi odores extremos . (T IHotandum etfain qi ficut pifees male videt. qr bnr ita Dtiros
oculos ut niagis videanf bcre lapides qj oailostpro.'
pter qi) 116 pot imprimiibifpcsvifibilis;ficbomo ma
Ic odorat.qr caruneule ille .ppiuquc cerebro itaindu^
ranf.*jppter frigidirarein eercbri;ut 116 bu poffit imprf

mi fpes odorabilis.fC>eindeaim Dicit.

<U ^idcrcni analogia b:c ad guftinT fUV


fpea bumo^ cum bia que funr odoria,
CrDocer fumerc fpes odor;. 2ld cuius euidetia fcini

cum>qt ut comuniter ponif; tunc bene difpofitum eff


organum qn ^portionaf obiecto.conffat aiit qr odor
caufaf cj: calido c ficco.qr odor eff paflio ficcfificut fa
02 bffdi:ficutiffadicef. magnitudo ergo ccrebiii

dus 31 fi aliqua funt nobis incerta: z illa bfanr analo


gia z firitudine nun rcb cerris fii mede fu nr o:ic iccr^
tor;fim orias certor.qnare eus odores fint nobis iiv
cefti.guffabilia vo iiiit nobis ccrta:qr odores babent
analogia cii fpebguffabiliu fumede funt fpes odoru

oietqi betl?umectare^ infrigidare organii odorat

fm orias fapo?;.tria ergo facit pbs.qr pino ait 31 fpes

bd fic bc^f ptauum

odoris bntonalogia z liRtudine eu fpebfapori5.2^

facit

boiem p:ane odorare :

aii t

ftc-

amnia
fapor filt 110B certe.5 q: pcn^a certa funt
bat 3;
fumeda i'ccr ta oocet fume fpee odop f m fpee faporu.
i'ibiLS5ccrnorel?cmgiHtu.J;iD(L^ftaiitficl?u^
mo:. jDictr.g 3 odorat* v: l?:c analogia ad gulluj.c
rifr fpee bumo:p4i.fapo::: l?nt quada analogia c ftluu
dinc cu l;is que funt fpee odorio. pDcide cum oicir.

.94

C7 05 certiore bcni^guftu pp id qo ipe qdc


tact^eft.buc aut bet bo fciifu cerril umu3*
tilqe oeficit ab aialib^

multia .

0 c 9 rn

aute tactum Differenter certificat.

GOndit

no9 l?cm certiore gu(lu:q: betn certiore}


tactu. ^ gufl^cft qda ract.ouo g fac.q: f> fac at> ocm
df .2e^' certitudie tact^que l?5 |?o p alye afalib^coclu^
dit ip5 piudetiflimu e?aialiii ibiL tln 'z piuddiflri'^
Dic g certiore bem guftu alia aialia:pp 15 31 ipe

guft eft qda tart^.c ibdit 31 buc at f^ii^.i.tactil


certifli'".in alijo enifi^ib^oeficit l?o a

1?3 1?6

mUis aialib

(}

0m tactu ualdeozntercertificatabeis.q: certioret)5


B

tucfiPu3 aialib^alijs.Cinota'" atg) vironie

bd b5 cerni tactiit-r guft e qda tact feqf gp


peat certu gu(Tu:f3 odorat cii beat analogia ad gufiu
ce odoratu que babemue incerni certifi car i poterim**
per guffu que babemue cert iim 'i fumende erunt fpfe
odorie
rpes faporie.fDeinde cum cicit.
pfifte.qj

ft

CJ^u 7 pmdetilTimu ataliu cft.0ignu aut


i gffe bom 5 f 3 renfu buc igaofoa ee:*r no
igeniofo5.f5 alin at nullu.^uri em carne
icpti mcfe:mollc6 aut carne bn apti funt.

(DDuia cijcerat boiQ b:e cerni tactu eje cenitndie

ibfi^

tact^dudit i^3 e^ ptudctifTi" aialiu cicee.vn ^ pzu^


ddiflt^^aialiu eft fup.bo.fig'"ateft i gne boiu3.q: f 3
buc f^u3 Dicimboie6 igeniofoe uel no igeniofoe.^m

iudicamce igenio boiu3 nifi f ta-^


filt iepti mete : f5 molleo
farne fut bn apti.Cinota'^at 31 id qi5 videm in gne
boiu5:ut id qd videmin aliqb^boib rerpol alio?:^ bo
minii po(Tumiudicare i oib boil? f fpcil alioa aialiil
na fi boiee bntc6 bonil tactu -r molles carnes fut p:u^
ddiofs alijs boib.q: tota fpesbuanai boirate tact
nullil atf#u3 aliil

ctu;qi ouro0 carne oicim*

ey cedit alia aialiaifeqrqi bo

fit

pzuddilTimaruI aliop

fottcaliQ6.ut;tbonitas tacttaci
at ad bonitate iteirs.cv: 3) boi^
tas tact nibil faciatad bonitate itellsailTi faciat ali^
qd <p min^facit palic^alreri^ff iw.na cu itells fu qd i
maie feqf ^to fifus e mSlio: taro min^oef uiat itel^
lectui.d.qz tact* eft malioiff ibalijs bonitas tactmi
nusjjePuiet bonitati itells 35 bonitas alio^^ fenfuu3.
(D*p),boics.cnr bonitartbn cifpofitimdeqbnt
molles carnes.f3 femie coiter molliores carnes babet
marib.eent g ptudetiores viris.cui^oppofitu faibif
puer b3 ^filiii ipfectil.femia iua
f>politico^j.ubi Dz
lidu.feruiJo nibil b5 pfiliatiuu.qre fi pfiliu femie ell i'
ualidilnoenlrfeiepzudetioresviris:f3 ipzuddiores
iTDd3 q> aa^actio^: fut i patide t oifpofito.i^to ent
paties eil magis oifpofitii taro magis pficif Pm fo i a5
qua rccipir.c q5to magis pficif fim fozma taro magi?
pot e;cercc opa coperetia illi fozezut (i oifgregare c op
copetes albedini ^to aligd ell magis Difpofitil ^d al^
bedine tato magis pficif fim foias albi . <r p pns tanto
magis cifgregat.boniras g tact 15 mo oi oefiuire bo>

ct (g aialia cetera.qi coip buaml magis ell redactuj

ad meditlzz inifcibilia i illo cozpe et magis fut i dacta


ad mediil 35 i cozpib alijs.fic ct x iter tpos boies bfir
tes cozp redactu magis ad mcdiii fiit meliores tact
alij.itaq3 fi bonitas tact ^udt eje eo cp cozp ell bn
redactu ad mediu.cozpat iic redactu cll biuipozfioa
nl aic fcgf 3> boic? boni tact*bcant cozpbn^poztioa
ni aic:f5Cii maell bn ^pozti6atafo:e melfcjcerccnf i
ca acrioes illifo2e ut fupioicebaf-qre cu cozp dl bn
oifpofitu c ^poztoatil aie p ip5 mcUcxerccri poterut
opa eebira ipfi aie.bfi g itelligc 1 ee pzuddc -r igdofu
pueit boibbrmbbonii tactu.qz tales bntctcozpbri
^poztioatil afe liberius pntb**opacxercc.C iQd vo

obijriebaf .qz ff us tacteft malior ceteris petif i arg*


qdeHi prio.arguif eni oppofitu nd^pofitil.na qz b^
muse(lmlliozceteris:z e fudainnl 01113 alio^ fenfuu

bntes biic f]fu5 bonii.fegf 3) beant mS3 bn eifpofita5


c cozp^ bn ^poztioatii.qrc ftc opa artis facili liberi
c mcli^cjrCTccnf p ozgana bn oifpofira bn ^pozti6a.f
ta ipfi arti.fic opa ipfiaie meli fiilt p cozp* bn eifpofi
tu t bn ^poztioatil fibi.Cl 5 ^o ultar addebaf oe
mollitie mulies.(ED53 31 mollities carnis.tilc oilo
dit iduflria metis qn arguit boitatetact.Duprr itaq?
^tii ad pns fpeaatpntaligbze molles carnes.b^gdc
eje boitate cdplonisiut qz bnt pne rara z bn Difpofita
c nic fiit boni tact* bn apti mete.z 15 pot ptinge eje
fupabudatiafratiszc^grales fiit no fu t boni tact qt
no bnt qlitates ffibiles bii redactas ad medimfiint g
tales male pnis z mali tact;nec'o5 eos ee bn oifpofi^
tos.targ e mollities carnis i mrierib.talcs et fut'mCf
tu fiatici g vnr molles carnes bzc nec filt apti mete.
cubitaret aligs.utril bonitao
alio^ fenfuu faciat ad boitatntella
^ VI 3) fic.qi fim p55 mc^.oato 31 ff us n6 fiuirenc
nob ad aliqua necirare vite.mape tn oiligerem illuj
ffiu5 g ell p vifil.qi ples ozias re^z nob ocifirat. f3
ffius ples ozias re?z ofidit rato magis oefiuit ipfi itelle
ctuibonitas.g vifus majeie faciet ad boirate itellcct.
0
ell magis oifdplialis tato magis vx
CT
face ad bonitate meti? ^ ad boirate oirciplte.f3 mape
Difciplinali? ffiu? e audit:ut pot pate eje p^tne^^.s c.
priii cllpbs g ait 37 fim nullualiii ffiu5 oicimuo
fim tactiI.(CDt)3
in acg>boies ee igeniofos pter
redo fcia3 b cll ozdo.qz nfa cognitio icipit a Tfu.fcd fi
nif z termiaf cognitio nfa p iudiciu iteirs.offeriif eni
nob p' reo ipe p ff us:z nIc circa res ipas nob p ffiue
oblatas ncgociannir p iudicitl iteirs.ide ell g 3^ oefid
ente ffu nece ell fda5oeficeqfim illuffu3ell:ut pbue
in polle^ ait.qz nifi offerrenf nob res p ffius no pofle
mus eje eis cape fcia3; nec circa cas negociarc pofrem
p iudiciu itelfszocfiuiilt iraq5 oes ireUectui ffius ; qz p
oes ffius nob olTcrunf aliq obrazcirca 3 negocia'do p
iteirm accipimus eo:^ fciaj.C f,d tn Diligerer nota"*
37 aliud ell quere ut& bte fenfiis oefiuiat intellectui: c
ut^z pp bonitate b lenfiio poflumus argue boiem elTe
bone mdis c boni iteirs.na pp 15 mulra olferunf
tellcdui alie p fe -r oirecre.no pp B oicim ipm ec bii
oifpofiril fim mete ufee boni ireirs:f3 fi circa illa obla
tags bn negoeiaf p.iudidil ireirs:^ bn Ibtilr fciat oc
cis vitare ejcgre.oicef bone metis -r boni iteiro.T qz p
qudiber fenfii5 offerunf itellcctui nf 0 alig oba:rn bo^
iiitas foli.fcnfus raeb facit ut oe illis oblatis p ircU}

C^n

nCtati metis.qz taaD5ce media .ppoztio r agibiliil.ot


ami cni tact no pot oino cemidatil ee a qlitatibffii

pfpicaciter vitate irueamur.na U glibct fenfiis oef ui^


at itclledui:tn fola bonitas tacrarguit bditate itells.
na eje 15 37 gs dl boni vifus uel boni audit: no pp boc

gilib:attn q^o illas qlitates b5 nunercellctes mi

bet cozpus

nus c)ctremas ratoejLns in medio meli peipit alias q


litate? tagibiles.ee rone itaq5 bonitatis tactcrt ec

me

dia ^poztione tagibiliuade ell 31 b6 e(l g melioris ta/

bn ^poztionatil aie:nec pp 15 bet coplonc


bn redacta ad mediil.na coi bn coplonaf t bn redu^
cif ad inc'"gn b} bn rpoztidaras glitateo tagibilcs.T

'qz

folus tactdl mc*^ ppoztio tgibilitI:fola bonitas

^ibcr Secundum
flU f^U(> ondir coip cc bri,ppo:ti6atil 'z bii Dlfpo^.-r
q: co:pe bn j>poui5aro j oifpofiro aia pot mcli^ i rdU'
se 1 mdi fpedar i virate oc bio 4 Tibi offcrunf p
10 bfi DCin e q; Qlibet fi^uejDcfiiit itdlccrui.bonitaj ni
foli tact arguit bonitate itellb ut plane |?i in Ii a.op^
pofita aut Pi6 no ell oiflicile folucf.na vifue z auditue
ce^uuTritcllectui.q: p l?06 f^us iili videdo ut p vifuj
uf ab alio aud(edo:ut p auditu mfre Diie re:^ nobie dc

moftranf:rn ut in foluedo tagebaf; no pp 15 qj nobio


of^unfpfj^ue mfrc reo fum'' boni ftdr0 .f5 tuc fum
boni iteiro qii oe ipio reboblatio fcim^ bii vitate cog
fce. q: 15 facit bonitao tact^*p qua reddif corp^bii^

tepatilrodo: no,pporridabif fapori:f5 bcbit odorc 5


oulce z faporc aiiia^: ul ecduerfo.-: qp oictu eft oc fa-^
porib ej:tremi6:obm cft oe medyo,([Deidc cii oicir.
le

CT 5tdbucat ficaudiC^.-r vnurgfgpfcnfim: ^


bic gde audibil -* no audibilallc ifo vifibi

no vifibil':-* olfatodorabir-* no odo


rabit. IB6 odorabile at alib gde f m id go
omo ipote c b:codore:alib ^o pmi5 bns
liS-z

7 p:auu.0itraut-r nogultabile bicif.


CiOndit quo no odorabilia edpanf ad odoratuj.oi.

pottionatil aie.io P 3 qi> qrif.(E7ct aiit ulterioubita

adb at fic audit z vnufgfq5 ffiuu

du DC ipfio fpib' eo md d Dcf uiut ad fo*a5 c itcUni; g


pcf uiat magio c g min:-! qlr circa 15 fe I?cant.f5 qi 15
nd Directe ptinet ad ^^pofttti t tpuo alio apponaf .btet
me^u^in ^pofte^ubi noo ?ti/
cm' bec qo locti i
fi

get icribeoe bio foitc aligd ptractabim^f D^in.c.o.

fEd aut ficut bumo: bic gdeni oulae


amaru6:ric odores fuiu.
CCIt oicebaf btc oocet fume fpeo odo;^ fpeo fapo?i
fe

irca qpfa fac.qz p^fac q5 Dcm c.:oat oria iter odo


reo c fapee.j^rfuit ca'5 fuPitacta;qre,f./5 fpeo fapoj:
fumanf fpeo odo;:.! ibiLSed aliq gde. U* ibiLSs
ficDicint% joieg 3> fic buoz.i.fic fapoi B go cif Dulcie
ille amar'; fic i odoro alig fut olceo alig aniarif o.c.d

C: ^5 alia gde bnt ^ppojtiouarr odorem -r


buore.^ico aut oulce odore:-* oulce bu
mor^*aliai^o primSifr aut -r acer -* aufte
rus 7 acutus -r pinguis ell odo:.

CDat oxia iter odoreo t faporco Di.g) aliq gde bnt V'
poitidabilV odore r buute.i.faporc.oico at olce odo/rc t Dulcc fapore.alia vo priii.q: i eio nd jjpoitionaf
odo: T fapo:.f5 bnt Diilcc odore t piauiT faporc uclep
c fic fe bj oulce qd noiat odore uF faporc cjctremu.filr

aut fcb5 acer aufter*'^^ acut*c piguio odoz.na f talibodorib ulTaporib-^ntcdiio aliqn faporco ^poztio
nanf odorib;aliqn vo nd.fC^^bidc cum oieft.
nifefti funt odores:Ac buorcS:ab

bis ac^

ceperut noia f filttudmc rep. fulcis g


deeni a croco -r incUc.-accrat a tbimo
buiufmodi./odc aut modo z in alijs.
CUfl^cfumit C 85 fupia(figta:qrc fpcj odo:p a fapor ib^n o

minaf.Di.^ fic Difim.i.6.rctigtm' ppid gj odoro nd


fut noB mftu pmaifcfii fic biiorej.i.fic fape 5 .id accepe
rut noia ab bio >i.a fapibfi5 firitudtne eo^.i.fapo:p.n a
bFcio gde odo: oi a croco x mcllc.accr vo a tbimo *x a
firib-^ui ab aU'^ b'*codc at md ^ i alijo odorib-* t fapi^
b^ftbJ.fC motabat cu bcBiioiatoeo fiat fis modu
uocabri:utpl'5 uariata itgua firuariaf dnoiatdeo talc0
<n greca gligua odo: fuauie fumit fo:tc Bnoiationc o
croco z meile q iiit oulda:acer vo odo: fumit oenoia
tionc a tbimo ul ab alleo ut l?5 If a p'':ulab alitj a b*

XMlhif

fottealigo.qre no fp odoreo p:o

poztionaf fapib: fs videm^mllto


tico 3 btitC 5 odore oulce but faporc amaiJ.GJDdj
utcoiter pdif fapotmagispfifiiti buido aqo aliqTr Di
ge(lo:ita g fapo: fc tj eje pte buidi gifi:f5 odo: magj fe
gf
15 e^ pte IbtiF ficci ;6bitc ,ppo:tioati: z q: illd buidu
fu5 magio fe t jeje pte aq.illi> vo Ibtile ubi fiindaf qdot
inagio fe t3 f ;c pte aerio; i co:pc ubi bu oigclW i butdii
aqueu grolTu:^ bn tcpatii e illd ibtile acreu;erit ibi ta
oulcio odo: 45 fapo:; ^po:ti 5ab(f odo:fapori^^ c?.

iV fi

code co:pe viui iilou fit bn oigefiutaltejc vo ma

oppofitor:? ficB

gde audit e audibil ? nd audtbilalle vo.f.vifue e vift


biic nd vifibtT.7 olfatct eode ino i odorabile n odo
rabir.7 e^rpdit qt modio d: nd odorabile oi.g; no odo
rabile at alio go oi fi 3 id q6 oino ipo'' c bie odore.ali
ud vo qo e bno^uu odore.c 3 o: nd odorabile p:auii
bno odore.filr at z no guftabile uVqocuqj alio tale 0 :
*

oibilliomodi6.(Cinb at g> ut e.ofidim idc e ffiuo


oppofitop.ua illo code vifu q peipio lume pctpio z te
neb:a:7 illo code auditu q pctpio fotui peipio filctiil:
z eode odoratu q pctpio odorabile peipio z nd odora
bUe.na fic coipo g> tiibil video peipio ce teiub:a: gp
nibd audio pctpio ec filetiihfic coipo g? nibil odoras p
cipto cc iodorabiletqdnullii b3 odore.c fi pap odoraf
pcipioeciodorabile gj puti babet odorem.fi voptiuf
pml b3 odore.
ifrraf tibiodo:pcipieee iodorabile

0t aut olfat^ i? mcdiu:aut acrem:


aut agua:-? nac^ aquatica videtur
odore feiuire . Silr -r queeue^ cu5

fanguie;-r fine ranguinc:ric -r que in aere.

ftcnim bo^: qneda longe occurrunt ad

alimcmmigue ab odore moucnf


Cutit Diccbaf ad qdltbet fentire tria pcurriit;cl5 m:inc

z o:gatiu.pofiq5 g pfio Deteriauit dc ipo oDo odorat


ut DC ipo odorabili fiuc oc ipo odore.in pte ifta Dctcr^
miat DC ipo mcqd imiiraf ab ipo obo fiue ab b odo^
rc.irca qo duo fac.qz p fac q 5 DCifi efi.:mouet qr
nc quad.a circa ptacta ibiLtln z Du'" v:. JDic g gj c
at olfat p inediti ut p acre aut aqua. na aqtica videnf
odore fentire Z qcii faguiez d fine figuiefunt ficz q
fut i ac fup.odore fentuit.q: qda bop q ab odore mo^
uenf a Idgc occurriit ad alim tii.(Cindn'at 37 q: aqti
caodorKcntiut.zqtcxntiaiacta bntia faiiguine^
no bntia a Idge odorat aUmettitid vult pBo gj ta5 aer

^aquafintmediiiinodoratu.r&eindeaimDictr.

C ^nde

-r oubiu5 vidd.Si oia gdem guc


fub odore fiunnAmilitcr odorent.
CJdlbouct q^a qdne circa ptacta q tali? e:g> ciT qda fen

odore prcfpirdne: qda finercfpirdnetrdnabiUno refpi'* ^tant ali<\ue ffiu 5 aliti ab odo
ratu:pqucpcipiiitodorc.jCircabac qdne fic ^cedir;
g: bp^.arguit ad pte falfi.: arg' ad pte itcrif.; dc^
tidt

rif utp aialia

tcriat vitate 4fiti.i*ibiL&5 Po|f . Js" ibiL tlf at boi^


qdne.: arg^ad pt e
b. Circa b^^uo fac.q:

qonio qfiteibiLn^d at. btiuef at ficDcm e.aliq


odorare ffpirado aliq norefpr . vn q: fice.DU*" v: ft
oia gde fifr odoret.i.fi oia filV pcipia't odore p fenftiS
odoraiulbcant alique a"* ffiu3 p que 15 pcipiat.o.c.o

falla

C RDo

It fpirds odorat:n 6 rcfpirls It :13 ce

Dirisraut ftinesfpm no odoratmaB a 16

c*o

c anima
ce oib^coc c.05 finc refpiroric

^p:m ell boiu5


c,99.

no fcntirc

^(blifcllu cft at tcrarib^*

CJiQuaf fagnincno buriarqiri n rerpirat


uric^ qucda fi55 biit pter eo5 q oci ff

alte:;:

(L 3 rguit ad pte falfa.one 5? no oia fitr odorat;imo no


rcfpi''^ l?nt alique aliiT fiJuj ab odoratu p guc odore p
dpiilt.td ait qp to f fpiras.i.attrabeo acre nip.odorat;
f5 ^ipiraa.i.cmittco aere aut f tince fpm no odorat n'
a loge 115 a ppe:nec ct odorat fi i nafu it^poaf odorab
le.q: c B Q&.05 ffiibile pofitii i ipo q fentif iffiibile ee
cfi c6e oibffiib:f5 fine refptrone no fdire e rptiii l?o
ininu.catl 5 mat:icjppziul?<>i:qt bojodorldo ma^ie
idigetrefpirone.fi at alia aialiafdiget rfpirone cii odo
rat:no tn fictdigdmt ip6 ,j i^dit.tp at 15 fit ^^ptiu bo

maifefiu c tda ti b.i.e;cpiintl tib.gl3 en i i feipo eppif


abfq3 refpirone odorar n pt.bie g pmiflTie ifert pne
itera oice^.qrc faguiQ n bntiarqin n ifpira't.bnt itaqj
queda aliti ffiu5 pter eoe q oci fiit. (Dinon* at vi r6ie
i 15 pfillc q> fi atalia refpi^' pcipiu t odore
p odora^
tumoffpi*'* qafr odore fdiutbritaliquci^cfualiil ab
odoratu.(Dinon"*er(j>aliq o:iae q5tuad odoratii i,

ter aialia refpi*'*T no rdpi*'-*.qi alr odorat h r illa.-no


tn e tata p:ia cp aialia rfpi*'* pcipiat odore p odoratii

notTpi** vo beant alique aluifenfu ab odoraturp gue


odore cogfear.ro tn pbi ad 15 vz irewcu nftlr odoret b
r illaz^p aliu ffiujpcipiaf odoz iiifie 1 iilt.rD.c.t).
ipolTibtlc c(l fi qde odorem fentiut
CT

Sed

0 dorabilia
tt:z

eni5 fairua:-! mali odoramc

boni odoramenti olfatua efi*

CDObijc ad pte pria fiue ad pte ucra one alia ti 6 rcfpi**


no pofle ferire odore p aliquc aliti fenfu5ab odoratu.
irca 96 ouo fac f m m ouae r6nee ad 15 adduc.z ibi
(_amp.at.Jptinuefatfic.pproneiatacta aialia no
refpiraria eo

^ alr odore fentiat

aialia alia:

videnf

bzc alteru queda fenfii pter coj q oicti fiit:l)fim virate

qde

odorc.qz olfar* e ffiue odo^


rabilie.Tefiffiue maliodoranicti c boni odoraincti.
crinon"* arvi ronie b * b pfifie qz cii odorabile p fe
no peipiaf nifi p fenfii olfat:fi no refpty^^pfeodorep

ipoflfibile eft fi

fentiiit

15 fiat p l?iic fenfii r no p aliti. fDeide.c.o


3lmpli^df 7 cozrnpi v: a fo:tib^odorib^

cipiti t.05 qz

er qb^ bo co:rnpif:ut fiilfure bi^ .


Ifa
tu qde igf b:e ncau efi.fi no refpiritia.
(D 3 dduc z^^rone oicee.qz ampli^b* aialia viir cozril^
pi a foztib'^ odor ib ^tu ad olfatii eje qb bo coznipif
ut fiit fitlfur T b fet^ia.T qz fic efl: olfatii qde igf ne^
cefle ell bi^ n 5 folii ffpi'":fj er no rcfpi.(Din6ndii5
aiit qz ^ipzifenfu6 ell ^pzq obU^z ^pti^ fen fue cozrii-'
pif a

^^0 olzo

tia pcipiu t

fi

fitejtcellee.qreeoipo

odore ut pbabat ro

qzno refpiran-

^ eo qz fulfuf 7 b

fereUa cozrupilf ineie fenfti:ut ragit Bro z* : opj aiV


lia no refpiratia buc bze fenfii. reide cum oicit.
c.ioo

Cr^fdt boib^ Differre B fenfitmadca q


alio^ fut aialiu.fic-cfcli ad ea q Duo oclb
i

ru fut.lK)cc qdem em bfit fragma:-! fic uc


lamc palpeb:a5:q0 aliqs no monesmecp
retrabes no videt:f6itia dt octis nibil bi^
bnt:fi mo]c vid^ que fiunt in Inddo.
(DSoluit.q.^pofita.CDad c^eupJ fc(edu5 w aialia no
refpi*'* no pcipiiit odore p aliu fefii q3p oifariI:tn b
i cio afr oifpofit 45 iaialib algo.i oado at bac
folbne ouofac.qzf)'adduct}dda filcad npofitii.zei:
illo fili ofcedit ad fol onc qonie ia Dicte IbiL Sic igf ^

ffiue c

odoratifi. JDieg qz 15 fefitm.vj ff uo 0 lf4 tv: oiffehe

in boib^ aliqd ad ea ffiitia q funt alio:p atalitl:fic oculi


boiu5 fe bnt ad ea q fiit Duop od'o?:.na 15 qdc.f.bd bet
fragma.i.coopiriitu t b5 palpebzao fic uelame qo paD
pebzae aliqond mouee 115 ftrabe? no videt.foztia atir
oclu nibil b'bnt;fj mop videt 4 fiit i lucido.i.i Diapb.
pifcee eni q fiit Duri oclts no bnt b'*' palpebzao coo<

pimtaiqo opteatremouc ut videar. rCzeide cii oicit.

CT Sic Igf 7 iiolofatn:alij6 qde fine opculo


cfi.ficoclia.^lqai^^o aere recipi^b^bic
coopimcfu:q6 refpirdtib^Difcoopif dplia
ti6 uenie 7

porie * it pp 6 refpiratia non

odordt in aq.TReau eni odorepari


rdriaiBaut faccin

bumido

rcfpi

eftipofiibife,

<D 2fdaptat 15 fite adppo.urejc fili adducni oefcfdit ad


folbne qdnie ^ofireDiceo.fic igf <r odoratm algj q:^
aialib^^no ffpiratib e fine opefo fic oclie.i.i oerm pti'
gcbat.aluo vo aere fdpicrib^.i.f fpicietiVnece ell pze
coopitntii cpJ cooplmtu Difeoopif f fpiratib fllie aia.^
lib" <r apflatio eo;5 ude c porte.T pp b refpi*'* n odo/
rat i aq:qz nece e ea pati odore -r peipe odore uel pati
ab odoz rfpi**.i.refpirfido ,15 at face. i.f fpiraf i bu.ido
i,f aq c ipo*'. (Dinon"*

at vi foroic f

pfillc q^ fic aliq

bnt oclbe coopfoe alt 5 no:fic aliq but odoratu


cooptii;aliqvon6.bntia ^ odoratum cooptu odorat
ffpi^^.qzpffpironefmourtcoopimrii illotO butiaci
fcoopru no idiget refpirone ut odorct.l^Deide cii oie
aialia

iUfBhmt odo: ficci fic fapo: bnidi.

0 do<

ratinu au tfenfitiun poteria bi^eft,


(DTI^oftq5 dteriauit oe ipo odorabili z De ipo me qz im
mutaf ab odore.Btzreriar De ipo ozgao odorat^^qtz ct
ab odo: imutaf.o.qz odoz c pa ficei.i.fudaf i ficcozfic
buoz.i.fapoz e pabuidi z fiidaf i bmdo.odoratm ailt
ffiitm.i.ozgami odorat e pob^.i.e i po* ad odorduf
ozga*odorattalc c i po^ad odore qlij c
odoz i actu.oe eni patiee e tale i po qle e agee i actu:
qre fi ozgaiui5 odorat^patif ab odore: P3 qle fit b^ oz^
ganuin.qz ell tale in potdia qlie ell odoz in aau.
atoc6;t Dubitaret ^aliqe
lUClll|^(rU ciJodo:moueatme'"cfiti
medto:ut?z beat ec in medio irdionalr. (D Di>jqfda
bopion 13 fuifle qj odoz ell i mcrearr:ad qua pone vi
fue ell Declinare aui.in 6fuo oe nal(b,ubi ^bat per
oda figna odore reall i mcec.na poma odore emitte
do fzficcafi-r pbii t rugae:q 5 n cet nifi reall aliqd a pomo 5 flueret:erit itaqj odoz qda realDflujr^a eoz'odo^
rabili.ad bacet opionc vnr bclinare vba pBi in dc ffiu
z ffiato.ubi Dz qz odoz c ftimat euapo.6mc* tn ftip
15 catriplici via uenaf odore ee it^ionafr i medio.^*
viafumif eje loginqtate z Diftatiaad quafe mltiplicat
odoz.:fnm{f eje eo qz ouo coz* ipo'^^ecfir.5*vo fu^
ell po'*b'qz

/au

mif eje eo qz ettu fimple;: no ell fufeeprin fcoazz qliratii


culufmoi fil t odoz.T fapoz.^^via fic p5.na ut tpe ait ad
bellil troianu.pp occifa cozpa p mirae oietae ut
p qng?ta miliaria uenerilt Ifgridee vulrureezqre fi odot
cct rcafr i mc:fi

illa

cozpa cciit refolura in igne: ultra

cuP raritati no raritae:no potuilTet fe tatij oilfudg.


i*via ficpj.nafi odoz rearrect in me uropteret qz to^
talr CiTzelleref aer iif qz ouo cozpa fil ecnr . na 15 pofito
firectaer7illDcozp*;ppqi>c^t odoz;-r qzectrearrin
me.j* via fic ondif .na fi odo: e reall i me uferit i ai
uti alio aliq cozpe,ipo'ell eni nalr ec acnle fine fba z
ee odore fine cozpe.qztJcill 6 ali 5 cozpulei:pellCTet
aere urcet filcii ae.cui^oppo"*i alia rCne i Dcmtiiec et

inaeec^t.qzutaitiComc* fimplicia cozpaodore no


rccipiut.op5 itaqj ut ipe pcludit;^ fic coloi cll in mc

2Libcr ir>ccundu9
itctJonalrrficfitibi-rcdoi.pinaaiir pa^ronu foltiit
Sui.otccergj ec potuU iir i tpc illo flaret magni iictirz
tpoarct aliq5 pte aerio itccta iifqj ad odorarii illarii
auiil.iio 0 optuit illa coipa rarncri ultra raritate igm 5

ad 15 m pneiret ad odoratu illar auiii.q: no vndrq 5 fe


mrti^ieauit odo::f>pp neiti flate potuit ad tita oifla
tia piienire.Dieit et illao auco ec alti iiolat -r efle aeuti
vifuotpp qi> ptige potuit ut no p odoratii:f5 p viru 3 il
lue pueiflent.na oato odore no cc nifi itetionalr i mc^
dioflt pcedim^odore pofle fc ra til 15 mo Diffude:cu 3 vi
fuo fit fpilalioz odoratiumlto inagio oebem^ 15pecdc
oc vifibili.aliao et ouao viao eonati fiit qda folue oi^
ccrej odor! imifcc fc aeritfic uaporcj eleuati a terra ac
ri feimircet:necppI5.totarr ejcpellif aer.nee et filt

ouo

co:pa i eodc.qrc v: foluiro i.v: et qp ex 15 foluaf c j*.


na i illio uaporib^imixtie aeri e odoi rcalV; qrc no cft
odoiicoi^fimplici.necopoztebitacretotalr ejtpelU
oiufltati
ul amoueriait j*r 6 pcludebat.Ut igif ex
b vitao eligaf oieam^uera ee opione JCometaroriote
uerao ee ronef ei^na 15 cft eoe oi fenfui:ut ifra r>iccf;ec
fufeeptiuii fp!p finc mn. recipit g fefuo fpc 5 feiibiU no
realV;f3 itetionafr.-r qi eode ino recipit b^'rpe 3 mcdiii
c oiganu;o 5 fpc 5 odorabilis ee in medio iteti 6 aVr,r 6
nes aut 6 m!tatoris bone fui.na I 3 f>ma ronc p qua^
da'apparetiafug!poflimpvba aui.rearr ttl nofugi^
mus ijjaj.nafjtigitaliqn modicii odorabilcabfqsue^
to flante ex Diu fis ptibYemotis fentiritgi fi odorabile
ill& refoluercf (n

i^e ultra que ut Dicebaf no

eft rari^

*as:nopofletadtata tjirtatia ptigf.i^etr^ folutano


eranqt fpes fenfi bilis 116 mfripUeat fe p mcdiii fic ua->
pores fc imifeet aeri.qt ubi eft uapoz n5 cit a^r.lpestn
fcnfibilis vndiqj fe inUiplicat p mediii.ur^ utpicebaf
fotu mediii tolleret i tota illa D(ftaad qua vndiq;.pti
git fpes urcent duo coipa ieod{.;*et r 6 tnaet l iiia Hr^
mitate^q: li odo: ut b} ee i medio no p 6 t ce i aere taiy
fii (bo.nec it in alio coipc.q: tilc co:p illi> ccpcllcret
acre iiFeet firciiaerctreUnqf ip 3 ibi itetionalr ec.Di^
cam^0 fpes fenftbileo biites cc fixu u na fignates qli
fatesfcbastaiiufmodifut odo: colo:fapo:ee ime^
dioitetionalhqlitatesvoragibilescoq) fiJt qlitatcs
fut in acre rcaR-,qu 6 autfaluarcpotcrim(p fcnfus
ractVit fufceptiuus fpeu fine ma:cii 13 fit coc oi fenfui
in caDC tactu patebit.fic et 7 fon^reaFr eft i aere.q: no
betee fixu.odoi ni no cfl in aere rcatVtfj itetionalr. ro^
nes aut jjbitcs priii in fcqueti qucftionc foluef.
ro:tCDubitarctal(qs.ut:;:odo7beat
IUI? aliq md eercafr in medio.
qj odo: no fit fine fumali euaporatidc ut plane vlt pbc
ad b et facitexcplu 3ui. Dicetis ponui ulaliqr al^
odorabile p emiflfione3 odoris ocficcaf 7 ^it rugas

C53Dm

qd^expimetarr vidcm:^ptu cjt eni p ue


narores gzpfesb^icfilueftresqn.apptopiquat loco
ubi Dcbet qcfce faciut ufep ad fex uf fepte falr ut p ma
^niiudine faltuii iterrupaf via canib lueniedi easrtc
0 canes appxopiciuaref loco ubi beflia refidet c no iia
letes iucnirc ea fi beilia fe nd inoueat nd peipiut odo^
re ei^llati5 aiit cii bcllia fc mouettq: pp iponi aliq pa^
ualct et ad

15

pores exeiir ab ipa fca fumali cuaporarioe flati canes


fentiut odore ei^7 iueniiir ci.odo: itaq5 eil fumaf eua
potatio nd fo:arr.f5 cdlhq: nu^5fit fine fumali euapo
odo: eft realr in pomo fiue i co:pe
ratide.Diccm g
odpr abfli.T eft !t in illis uapor ib g ex pomo exalat; i
acre tn iil in aq:7 iilV i eo gj eft mediil i odoratu.nullo
ind eft odo:realr:f5 it!tionalV.qtut oicebaf eo:p fim
plex odoris realr fiifcepriuu ce nd pot.pp qo bn Dcm
eft odore i niedio no ec rearrmifi fottep tato Dicerem
odore ec reaFr i medio:q: fumi illi exalates ex corpore

odorabilirin qbrealV cit odorircalr medio fe imifeent


f taqj f5 biic modii loqiiedi. Dicem gj odo: alicubi eft

realr tm.alicubi vo realr c itetionalrtc alicubi itetio^


nalr tm.vn in coxpe odorabiliclt odo: tifi reaFr . i illa

pte nicdp ubi fe itcrmifcct illi fumf.cft aliq md rc^


7 aliq ni6 iretionalhfed m ulteriori pte medy : ad
quano?tigutb'fniniicipit ecodo: itetionalr folii,
ex 15 atit foliitafunt argumeta [>ori6 qdnis : ubi ^.'baf
odore ce fumale cuaporationc:7 p pfis cc realr i mc.
na nt p5 odo: nd eft fumal cnapatio fo:alV:f3 cafr-boc
em' pio tato nep cft.q: no fit fine fumali cuaporoue.
ailr

alV

Dubitaret aiiqs.qiv: falfu5ce

qopfisair.vjOi^piiu fitl;oiiidfe
tirc odore fine re^irdue.vidcmen i cp canes uolctes i
feq beftia:fp oiicut nafil iur tcrra .'7 refpirates cil qda
violetia 7 attrobeteo fortiter acre ifequunf I? bcftia.

(TDi5 gj idige refpircnc pp odor^rtu:l 5 eft:q: meat7


vicpqst)5trarireaerifeafpeodofabilis fiit coopte
7 claufe.buiaiit coeptura 7 claufura potifttme facit
biiidiras 7 friditac cercbii.bo igif g iter cetera aialia
plus bet DC cercb:o fim ,ppoitione .7 p?ns j^poitida.'
bilr i ei cerebro plus

eft oe friditate 7 biiiditate potiT


fime 7 b'nieaius 7 vias b 3 cooptas 7 claufasrimo tjn
eft ibi coopimetu 3 7 tata claufura (pnifi fiat rcfpirop
qua apianf poti c iiene:nllbmd poftum odore peipe
pquadagantbonomafia d:cc ^priil boi nibilodora
re fmc rclpirdnc.urpofliim oice gj alia aialiarefpiri'

odore pcipiii t fine rcfpirdne.refpir a


meliodoret.illos eni meat' 7 illas vias nd but
poc3moduclanfao:idfmc rcfpirdne aliqmd pcipiiit
refpirado:tn q: ille vic amplianf 7 Dilafanf uenc 7 po
tia forte alii^yad
til ;it

ri:cCTtiDe odore iudicat.fm igif buc modii loquedi


Dicemus g; aliq aialia nec Idiget rcfpirdne ut odoret:

nec ut bn odoret nt aialia carctia faguie.aliq vo indi'


get rcfpironc nd fimplr ut odorcr.fed ut bn odoret ut
aialia grodictia alia ab boie.aliq vo idigent rcfpirdne
ndfoluutbnodorcnfcdctut odoret: q: modicii aut
nibil fine rCfpirarionc dc odore poflunt peipe ut boie^
qovo obijeiebat folimim eft per iam Dicta.
Dubitaret aligs.q: nd v: ee uC'
I
1
I14C>
riiq6p5sait.Dic cni^fic fevi bic
odoraiin boic ad alia aialia fic fe but ocii alio;: aialiil
ad aialia Diiro:;: odor. 15 aiit v: cc falfil:7 ea q Diaa

^rrn A

fuL.naai aliaaialia melividcatq)bnna2nrosocFo9


feqref g> bd mcli^odoraret Q5 aialia cetei a.vui^prium
fup ondebaf.(LDD3gj becfilitudo ndeftp octnmo'
dii ftlts.^ tato eni filio eft 7 virate bct.q: ficaialia b
tia Duros odos co gj nc b^ant palpebras 7 coopiffitii
odbrftatipnt vid! 7 nd idigetremque4>bibcs.aialia
eni aha op5 apirc palpebras ut vidcat:fic aialia nd bn
tiaodoratucooptiindidigetrcfpirdnctfcd ftatimpnt

odorare.bDicsvobntesodoratu cooptiinifi prefpi^


rarione ampliet ucnas 7 potos 7 bipedifntu remo^
ucat odorare nd pnt.ex"* 5 adductu e file^'"adI5:nd
at i^*ad illo ad qdrd arguebat.flbjitaq) vitaj cidnf?

UiiMc at c 6dda fdgibilc


g

di caiqrc no

nt fcnfibilc p

7 bec

mediuj

cj^ncu co:p^ft^cc0 cni tact^ c coi


pU9i'n q eft bno::qb c qd gnftabilc in bn
mido ficut ina:boc autqdda mgibile*
(ni^oftc^pKs

Dcreriauit Deffiibmagfs fpiialib:utDe

7 olfatu.in pte ifta Dctcriat Dcffiibniagi5


milibur dc guft u 7 tacru.irca qo duo fac.qr p dC'

Vifu auditu

terminat Dcguftu

fiue

dc guftabili.rDe tangibiliibf

LDe tangibili ante. JJCirea ^mii tria facit fiin

g?

mja

?currutadqt*libctfentire.v^ mcdiii oBmc organii.


guftu.r DCter.
n g Dcraminat De medio qo rcgrff fn
minatDCobiccto.7 jDCO!gano.r ibiL Siair autc>

vifus.Jj* ibit iClin aure bumidumjirca hmii tria

JCaot

anima
m

{jiiftu no regrif incdiu ejctrancu.i*


remouetquicli cauillarionej circa ptacra.j qi> oi^c-'
Taniiaiintftat.iibiLitrim aquaecmu 6 . 3 tbiL Lo
loi alit no fic. J Dicit g cp guftabilc eil qdda tagibile*
bec ati t cft ci:qre fuppk guilabile fit cidda tagibilc.qi
no fit uln6 ce ut bet correctio: If a fenfibilc per mediil
ef neti cozp^.na no ce fciifibile p inediti erium? cft vna

facft: qt ^ait

ca:qregiiftabileell q5da tagibile.alia aiit caeli : q:(d


quo eli bmuoz.i.fapo: qd ell qd guftabile cft in bU'

111

nudo ficut in ^'pziama;fiue ficut in ^pzio fubiccto.15


aiit ideft bumidum eft quoddam tangibile.
alige.ut^zguftuo fit qda ta<
1 hl f i
vv ct.-: vztp no; q: qda bq no poit
in num cu boic.nec qbda aial cu aiali.t ulr iferi non
ponit in niim cii fupiori.nec pbco^cii pctoiqre fi guft
eft qda racin6 ponit in niim cii ipo . criit itaqs qtuoz
renHio 'i no gnq5 .C5 n priii cft pbe q aitztp guftabile
eli
cft

qbdi tagibile:f3 fi guftabile efl qdda tagibilezguft**


qda tact^.CDdm qz triplici via uenari poflumue

qucdataaii fim qz tria peurnit ad qdlibet fen


mcdiuoBmro:ganu.{)'*gvia fumrfejc parte

guft li ee
lire.vj

medij.z^q: pte oBi. 3 cj:ptc ozgai.^ viaficp5 .na fen^


fiio tact io fic noiat^eft.qz p buc fenfii pcipiniob 5 n5
P mediuf exnetiired f agcdo.vifiio g ii5 eft tact:q: coi'
puo coloratu qtz pajpim' p vifii no attigit nootfed eft
Diftao a nobto.cozp^vo qb tactu cogfcimop 5 qzno
attigat.qrc cii I) fit et in guftutq: no guftamp mediuj
exncuikd opj qz cozpguftabile noc. attigat ad 15 fen

tum' ipm.igir qz guftabile fentim^no p mediu eineu


fed tagedota it guftue qda tact^^ via fumtf cjc. parte
obi.na qz bti idii eft tagibile fap oz fudaf in buidozT
ndin ot :mido:fed inqdi.na tn pilido cozpo;sfimplt^
citi cuiufmodi eft buidti acrctl uel buidii aqucu fapoz
fiidari no poi.na cozpa fimplida ^m qz b^' nd fiint (U'
fceptiua faporietp accno foztc in talib'repiref fapoz:
fic P 3 in aq rone uena^z terre p ij; trafittufronealic^^ua
porio comijeti pot alique fapore ?bf .p fe tn talia fapo
re card.qre fi no in oi buido fudat fapoz n5 oe tagibt
le T guftabile: fed tjdda.^ qz guftabile eft qdda tagibt
leguftuo erit qda raa^.^ via fumif e^: pte ozgani.na;
n5 in oi ozgano nec in oi pte ubi fudaf tact^ b<t eife z
guftus-.l) tu iida pte ut in ligua.c qz in qdi ptec no in
oi bet

cernuo z tact;guftuo no erit ulr taa^^zfj

erit

qda tact .ba;z atit triti rbiui^batiil guftu ee queda ta


ati oue tagunf a ptzo.v; illa oe medio z illa oe o6o.il
la ati t oe otgan o no tagif ab ipo: qb fozte io faaii eft.
qz no eftoireae z limpir ide ozganii taauo z guftue.
uel fozte io fecit.qz eadero eft oe o6o z ozgano . ratio
aiit in prium in fequeti qone foluef
rozteoubitaretaliqe.utiJ guftue fit
'T^
11

A idcgztaa^vzqzficzqzfil^eft qd.*
lUV

di aial.aial in bo(e eft ide qz bd . ^ fi foztee eft qda 1^:


bd in fozte eft idf qz foztee.g cti guftue fit qda taaue:
tact^in guftu nd ait alib ^guftue.uf ut arguebaf fup
guftue no ponit in niim cu tactu.CDbmqzutfup oi
cebaf po oiftiguunf p aa?:z aa^^p oba.ubi g fiit alia
z alia c6a fozalV funt alq z alq aci^,z p pne alie z alie

potdie.Dubiraregut|zfenfueguftue fozaft Differat


a fenfu tact:eft oubitare ut:p qlitatee febe fozalVoiffc
rat a qlitattV ^mie.7 utp faporee q noiant qlitatee
febae fozafr oiffaant a cato z fftdo bdido z ficco que
noiant qlitatee pma6*z qz be no ftit ille : fed fudanfJ
ilUe.-guftue non cft taa:fcd aliq md ftindaf in taau.
qb vo arguebaf qz aial nd ponit in niim cti ^da aiali.
g nec guftue cii tactu.iTDbm qz fiend fe b^t gtifTad
taciti fid fe bet foztee ad botC5 tir bd ad aial . fic g guft^

nd cft Ita ulie fic tact^.qz tact' eft in oi pte cozpte.gu^


ftiie atit in qda.c qz tactcft in ol btitdo.guftue aut in
qda:fit ni bcc petio per additione nouc fozme fiuefit

pa Differente fozml.id foiafr guftabile eft Diftiiictmn


a tangibili z guftue a tactu.fDeiiide cum oicir.

C Un

fi in aq cemuairenrirein^unq? appo
oulce.IRo at ect mc nobis fiFs p medi
um: b i co qo mifee^ buido:fic in potu,
Cmernouet q^a cauillatione circa ptacta.Di;:erat ent^

fitu

nd fieri p mediii ef neu:qb v: falfum,: qz fi in aq


ponaef DUlcetnoe ejenteo in aq fentirem' b^^^oulce.id
air:qz fi in aq eemue fentirem^ uttq3 oulce appofitu5:
fed tiic tid eet nobie fenfiie p mcdimfed in eo $ cdmi
fccref illud oulce buido fic in poiu.pDcide 015 Dicit.

gurtil

C /olo:

at no fic v: i co q6 mifccf:ne(B oe

flu]donib^. <r^t qdi igf mediu nibilcft:

ut aut colo: viribilc;fic guftabile buo: eft,


(DDb Di>:cratmanifeftat.JCircaqb ouofactt:qzpfadt

qb ocm eft.iqz oijcaat qz in giiftu no reqrif aliqb er^


neti ondtt qz 1; ibi nd reqraf aliqd cf neti tan^ meditlt
reqrif tn ibi aliqd exneti tamgoifponene ozgami:uel

porarroiuiduqzouofacitfimgz duo manifetlat que


Dijraat.iu ^^oiidit qz guftue no fit per mediii ef neu).
**
1 qz Dijeerat qz fapoz fuitdaf in buido Declarat 15 cj: eo
qz hnebuiditatenorirfaporie fenfueibiL intbilalib
coloz nd fic vz in eo qz mifcef medio
Mcit. J Dicit
netg Deflu;cioni^.i.p oefiujLidce.fupplc vi coloz : igtf
ut qde mediii nibil eft.i.q5til ad mediii nd eft cdpatio
ita colore z fapore:qz coloz fentifp mediii exneti:fed
ndfapoz:fed <^tti ad rdne oDi : fiipplc eft cdpatio ita
colore z fapore:qz ut coloz atit eft viubile.t.065 vifua
fic buoz.i.fapoz eft guftabile.i.063 guft^ . (D lUotadu
atit qz cozp^^coloratii nd attigit oculii cti vhiieq3 05
attigat aliqua pte nf i cozpie.rurfue coloz itb imifeet
fe medio realf :fed folii itetionalV fe multipUcannec cc
aliqd oeftuit a cozpe colorato: ut fiat vifio : fed ut fiat
cozp^Dulce attigat linguamVfi b'Dul
guftue:ulop3

ce ponif iiialiqDiftatia:utfiponif iaq:op3 qz p aqud


Dcftuat ufq3ad lingua:itaqzrealr attingat ipa) : ita<Q
tdcfetirem^Dice pofitu i aq fic ferirem^ oulce pofitti 1

potu uf pofitii i cifo.i^tti ad mediii nibfl.tnullapue


nietia e Ita vtfibile z guftabile:qz vtftbile p fe oio req
ritmediuefneii:guftabileatnb:r^utoicebaf ^li ad
rdne o6i e aliq pueietia ita 15 z illb.r Dein cu Dicit.

CTlBibil at fac buorie rcnfu fine buiditarc;


6 bec actu aut po** buiditate ut falfunubif
cni liQdu ipm eft bqnefactiuu lingue.
Cdbanifeftat fiih j^oixaar.Dtcebafenim mp^ fapoz
fnndaf in butdotad 15 atit oeclaradu itedit tale rdnc:fl
ludqbndfentiffinebutdo fiindaf in butdo:fapoz nd
fentif fine buidotg fiindaf in bumido.DC bac atit rdnC
nd ponit nifi ^temedij.v) q^fapoznd fentif fine bu
mido:id ait qz ntbfl at fac fenfu btiorio.f.faporio fine
buiditare:fedqb facit

bfenfii biltditatf

aut po fuppleppinqtut falfii cni qdc

b^t:aut aau

t^^ bn liqdii

f .bn ItquefactiDile z liquefaatuii ligue.C lUota"*

at

actu ficc^qzot tii be lati tmutare fenfum gu


ftue:qz eft faatr liquefaaibilif .rCeiitde ctm oicir.
fal:i3

fit

C &c aut

vifus viftbilis eft -z iuifibiteteue

b:a aut tuifibilis eft:iudicac aut 7 ipam vi^


rus. dbucautualdefpledidt eftretenim
boc iuifibile eftralio aut mo a taielna . 0i
mifr aut 7 audit^ fonkiftr-r fil^:q^ aliud

audibtle:aIiD nd andilnle:?

magm fonl fte

vifua eft fpjedidi.Sic enim paruna fonns


iandibiliaqdamd.fic^ magnua 7 violea

:^iber
mo.iJnuifibilc aut aliud Qdc outo

D 2 :fK -r

in alija ipollibilerahud aut $ui> aptu

na^

tum non babcr;aut piaiierficut qo fmc pc


Cllboltq3 ocrermiauit oc medio gulhismiides cp no reij
rit ibi inediu eriieu. in pre ilta oereriat oe ei bboXir

ca qd Diio facinq: ^oeteriat oe olio giiftne ut ;>iffert


a tactu.2oe obo eiutpuenit cu ipo;pcipiteni guftuo
fapore buiduifed fapore pcipit ut oifTert a tactmbu
inidii ^0 ut pueuir cii ipo ibi L'Clr aut ^u" ee J^irx
ca f>'"ouo facit: qz
odedit quo accipif obm in alyo
femib.iqi> oijcerat adaptat ad guftii ibi.LSic atgu
llue.jDicitgq; fic vifue eft vifibilie 'z iiuTibilijrqz te
nebza au( eil iut.ibilia:-! tu viTue indicat ipaj teucbza
adl;uc aiit vifue cft ualde fplcdidi:eteni b.i.ualde fple
didti eft iuifibile: teucbza eil iuifibilio : fed alto mo.
c qf>t>ictil eftoe vifu itelligeudii cft oe alijo fcnfib^.io
ibdit.lirraut^ audit eltfoui^ filetij.dru alio qde ut

Tonum Dia'mefrequidaudibiIe:aIiudvoutrilentium

non audibile:eHetiam auditus magni foiiuficut vifu$


cftfplcdiduaudit^enicomparafad magnum fonum;
tic 7 ad gd iaudibile:qz fic puus fonus e(l iaudibilis:
ite qdamo magnus Tviolct:iaudtbile eni imTibilc
cetera talia multiplr oiir

oz at iuifibilc alio

gdc qo

omo ipoflibile eft videri ut tenebza fic -r in alys

alib

aut oz iuilibilezqb t^uis fit aptii natu ut videannb b3


tn vn bn videaftaut pzauc vzific 5 fine pedib c qb fi^
ne gradu oz muUiprnfic fupple iuiftbile i iaudibilet-r
cetera talia mftiplronr.iCinotadu aure
fic in altjo
repifmultiplicitas:utficrcpitmultipliciras in nolpa

tere pedes ul in ee fine graduzfic repif ntultiplicitas i


ce iuilibile unaudibile:ozent aligd no pedes b:e:quia
nullo m6 eft aptu natu b:e pedC3 ut lapis : aligd vo o:
no
pedeszqz t^uis fit aptu natu b:^tu caret eo ut
l?6 piij pedes abfcillbstaligs gdc o: no b:e pcdeiqz l?c t
pzauil pede uel oebile pedeint claudti.fic et iuifibile oz
triprnaltgd eni eft tale qz nullo md eft aptii natti vide
riutteneSza:aligdvo:qzeaptu natu videri: no ni Ipct
nam illa mdopoztionato t comcfiirato ut pofiit vide
ri:T
eft fol:c ulr ualde fpledidii. aligd vo o: iuifibi
le:qzpzauculoebirrvideripdt:ficpuusfonus oziaii
dibilfs:qz pzauc uFoebilr audif.f Deinde cum oicir.

CT Sic aut gullue gultabili^ qdc -ni 6 giifta


0 :boc aut cit paruu:aut p:auu bet bu^
morein:aut cozriiptiumn gurtii6.
bili

HTDb oijrerat adaptat ad gufttl.o.fic aiit giiftus eft guno guftabilisJpoc aiit vj no guftabilc eft qid
bet biiore pzauii:aut puu5:aut o: non guftabile qb eft
ftabilis

ppoztionatu guftui: audibile illud qb eft^poztio.


natu audituufguilabile vo 'z iaudibilc qo eft ipzopo:
tioiiatii:vn (ic magnus fenus cozriipesauditii c pza/
eft

UUG fongpue.i.maleaudif:o:iaudibilis:fic ^urgu


quida tactus potabilc.i.lpuinidujcftciPm ns^
tura:7,ppozttonatum:rediiupotab[le o: qbpzauegu
ftaf ,ucl qb eft cozruptiuuni guftus.
aftgs.umiin guftus peipiat
f 8
potabile.i.bumtdii.v:q;ud:qzfi
potetie funt oifticte et oba funt oifticta c acr oiftictij
fed tact 'z guftus fozmalr oifferiit:ut oictuin eft; ergo
gurtare t tigere erii t tozmalr oifticta: c guftabilc -r ta

ftuseft

j fine gradu oicitur.

dibus

Secundus

-r

cozruptiuuguftusziicuto: innifibile nimis fplendes:


qbeft cotruptiuii vifus.p Deinde aim oicit.

C7 Uidd pncipiu cc potabilei-r no potabis


le:guftu6 eni qda tact^.Sed B qde ut p:a
HU3 7 coiruptiuu gnitueallud aut Pin na3
fB(t aut ede tact':'r guftue potabile.
CrDetermiat oeobicctoguftus ut puenitcii tactu.o.gz
^n*" imutationis guftus v: ee potabile -r no potabile
i.buidii 'z no buidii:gnftue eni gdc ambo Ipec pcipit:
fed boegde V5 no potabile coparaf ad guftii ut puii r
ut cozruptiuii guftus:illud aiit vj potabile coparaf ad
fim nam.i.ut aligd Pm nanr.c ut .ppoztionatuj
potabile.i.biiidu eft c6e tactus -r guftus.
cir-r addit
CCmotadii aiit gi ficut guft inq5tii eft oiffercusa ta^
ctu pcipit guftabilc r no guftabilc fic'inq3tii eft pucniV
eno cii actu pcipit potabile c nd potabile.i.bumidii -r
guftii

no bumidu.Cinotadii ct 9 ficut guftabilc eft illb qb

Vf

gibile eriit fozalr oifticta.ipiiidii itaq} qb eft gd tagibi


le nd pdt ee gd guftabilc.
?i iuj eft pbs qui ait

potabile eft gd ede ad guftii 'z tactii.CDbm


age: 13
Iit ^ncipalV a fo:a:cft ni aUq md a ma:eo eni ipfo ut fu
pza oicebaf g; l?ec fo:a regrit Ipac inam ad actione bm
IUS fo:e nd folii facit fozma:fcd ct ina;qre fi fapoz fun
daf in bumido tanqj in ^f>a ma:? bninidii eft Jbm
poris:no folii nt fapozcit aligd in giie ciuiii:fed ut cit
gd fenfibile c imutaiiuii guftus iinutarc giurii fim jw
b .l5 ?ncniatfaporipzinciparr cfotinalripucnict ni
Ipuido ej: feqnctuut im^tu eft ^pziii ibin faporis:cft
q
potabilc.i.bnmidu ede tact t gurtus:qzutruq5 inm^

tafabbnmido:fedal'r^ alhqztact iniutat ^ncipalr


-r^^c: guftus voimutaf ab buido inqstiieft faporis
ibm.q b vo arguebaf in priu folutii eft per ia oicta.na
ficut guftus z tact funt fozmalr oiftincta: ucruni gu^
ftus fmidaf in tactu:^ eftgdi tact:ficguftabilc c tan
gibile oiftigmmffoznialnueriitn giiftabiie fundatur
in taiigibilKfozmalV traq5 z ^ncipalr guftus imutaf a
guftabili: r tactus a tangibili innitar: ni guftus a taiu
gibili raiiq3 ab eo qb eft faporis fubicc tum.
tozteoubitaretaligsii guftus imuta

turabbumido-zfaporeaquo

iinu^

puo:c v: <p a fapore:na fic coloz imutat obm ^nci


palV c fo:arr:magnitudo vo iu qua fuiicaf coloz facit
imutatione iii vifu mediate colore: ira 9 fnis iteiligo
qz coloz iiiuitat vifu: magnitudo at iinuict ip5 iiicdia
lef

te colore:fic et tu ^^pofito fapoz imiitabu guiluj ^ncu


palr z fozalnbumidu vo:qb eft ftm raporis:imutabit

ipm mediate fapore. (T^n priii eft pbs g

vult
pn"
imutatidis guftfit potabile z nd pota.(DDb5 ip 0U
ftus ut tactii e fudaf i tactu . oebem cui iinagiat i g> i
eode neruo ligue e tact c guft*: fj giift* eft ibi mediare
tactu fic i code pomo c Ipiiiditao z fapoz: f5 fapoz e ibi
mediate buiditatc:ide c ^ ozganii tact z giiftns nd p
OC5 modu:qzl5icodcneruo:fintbe ouepo^^tactia.v,

c giiftatia:tllc tn nernfim alii j?po:tionc pfidcraf:uc


fi5 alii ut ibijcif giiftui:idce
g? qz ^poz^
tio illa qfuffic ad tactii refiuaf ulr in neruo ut oiftudif
ptotii cozp:tactcft i toto cozpe:giiftus vocft in qda

eft ibj tact':r

pte cozpis tnnqz^poztio illa qua addit guftus fup ta


ctii nd refinaf nifi i qda pte cozpis ut i liguatigf fic bd
alb addit fup boiC3 z icludit toni qb Dic bd: ide eft gj
i plibrepif rd bois
rd bois albi:fic qz gulfaddir s.
tactii:^ prnpponit ip5:eo gj fiidcf i co:in plib rcb re
perif rd tact^cp rd guftus.li igf neruin q fundar f; iis
guftus eetali^rcalr -r finipTr a neruo in q fiidaf fctifu?

iact:adbncopozterctnosotccgzozgamiguftus:iid
folli indicaret oe fapore:f5 etoe biiiditatc; vra g; adl>

ucp ect g> potabile fiuc biiidu nd folii cet obm tact: f5
15 itaq5 vificaref ozdo ia tactus:ut
g; l;u
miditas imutaret nermi illii in q fundarcf guftiib me
diate faporc:f g nale itelligctia fapoz ^us inuitarcr
neruiiq5buiditasqnceftfundamctu faporis . fic pus

et guftus.fim

itelltgiinusgicolozimutetociiliiqi magnitudo que


eft coloris ibm.lllucaiit nd fic fe bjifcd tllc idc nci n
ejens in lingua que eft fundamctii vtutio tactiuccft et

c amnu
fundamctu guftu>:qrc fic in illo ncruo piie ftittdaf ta
a^:z mediate tanu fundaf gu(luo;(ic pfat^neruue
uo imutaf ab buidirate que qdda ragibile;c media
te ea imutaf a fapore qui e(l qddi guilabile : pp q 5 bti
ocm eft qj ^n"' l?'imutatiom6:v: ee potabile.i.bumi
dii.GitflautDiligeier aduertedii tp l?uc otdine que5

afpicimue in neruo ejente in lmua:q:.fan eo ^ue fun^


daf tact^-r mediate eo fundat c guitus: afpicimue et
in obo ejeterioruq: in eo^ue fundaf l?u iduas c medi
antebuiditatefundaf rfapo::p5 itaqjueritao quefiti
quo potabile buidii eit b imutatioia ^n'":^ ps et(a5

quo boc taejepte obiecti q3etii o:ganirib(,ppo:tiona


coinidet.Q *b vo obijeiebat oe colore c magni
tudine folutii ell per iam oicta.f etnde cum cicir.
CTlm aut buidu Qdc eft guftabilcmcccirc
biliter

mcip buidu ce actumec^ ipof


buidu.'^atif cni aliqd gurtu5 u
guitabilccft. 1Bcciu 3
guftabili.f
rciifinfi ipif

fibile ften

m^

bumcctatu fore qb pofiibile bueetari fal^


uatu:ii6bumiduauc fcitrinuu gudaciuu.
CDetermiatoe oigano ipfi^gullusXirca qbrria facir.
qi ^ondit qle^ebet ee b^' otgami jqi> oijcerat pbit
per fignu.}oiiliguit quot funt fpes guftabilimfiue 4t
funt fpeo lapop que but b* organum imutare . t** ibi
LSigmi aiit.Jj* ibi LSpfs aiit.jDicit ^ : qm autc
puidu qde ell gurtabile nece ell feniitrn.t.ozganuj fen^
fUs ipri^gu(labiUo:rieq3buidu5ee aaumeqj ipolfibilc
fieribuidu.naguduealigdpatifa gudabili^m cpell
guilabileir qi patieo in fineed filcrin bn^^aut onin fal
uaf infuipriilctiaell oilTtleineciuellgorganugullue
qbpolTtbilccil bumcaarij)o(lq3iapa(Tu5e(l bucrta^
tu foreifed gullatm fenrunui.ozganu giiduo faluatu i
fuipfidetiamt bn pdpiat faporesm^ buidu aut 05 ee.
<mnota"aiit9 dcaercoiialionobbetfemp quedaj
fuii motu q mot^ed Diflferee ab oib motibe^teriori^
b'ut podit oeo illoe mot^erteriorce recipe:fic ligua b3
ci^da fua butditate anexa : fed illa biliditao ell oliie
ao oib^alyo faporib^ut podit oie alioo fapores peipe

op5 em' oiganugudueec faluatu

in bacplidetia:^^

no

fapore aUqcqtdificeref fapore aliq faporib


Ic ipediret ne podet alioe faporee redpe.
f Deiri.c.o.
ce

C Spee

aut buo!52 fic 'T in colorib '\*fii n pli=^


CCS qde pric funt fic oulcc 'Z ama^p. It^ifo
aut funt cu bac qde pinguercu lUa iv^o fali
tu:mcdia aut bo;: cntacrc:* aufic^:-: po
ticurT aciiturfcrc cni bc videnf ce buoru5

oac.iOuarc guftatiuus cft potetia bi^ ; gu


ftabilc aut cft facriuum actu buiue.
(DDidiguitfpcofapopimutantee orgami gudus.O.g
fpeo aiit buoy^.i.fapo?: fumunf:fic z in colorib:q: Ii
cut coloree qda funt fimplicee qdam mcdii;fi^ fapq
ree : fed fimplicee qdem faporce funt.i.fe bnt pric: fic
ofee ^ amapbito aiit.i.pntcr fut di bac qde.i.cu oul
ccdie pingucrcii illa vo.i.cii amaritudicfalitu.nl pim
guie fapoied anexue oulci:falitiodllncxue.i.,ppb
quue amaromiedia aiit bof fapo:c funt acre c aude:p
1 ponticu c acutiitT Ibdit fere em' bc videnf ee oiic
biio^^.i.fapopzqitaleefunt faporeetpcludit oiece:
qre gudatiuu.i.02ganu guduj ed potetia b.f.potetia
ad b^' faporee:guftabilc aut ed faaiuil aau b.f .artu
cdimutatm otganigudue.dlem' gudabile talciactu

quale otganii gudue cfl in potetia. (T motadii aiit


femp patice ell tale in potetia:qle ed agene in actu : -r
q: oiganti gulhie patir a gudabili tanqj ab oDo: 05 $
otganu gudue fit potetia b^*4gudabile vo fit b*actufa
ctiuii .Cinota'"cr fp fpee cniiate fapo;: pnt f duci ad
feptf :qi audeat z acre qdamo idc noiant.enit itaqs bc
fept^ fpee fapo^j;v5 oulce:amau:pingne:falitu:acrc:

ponticu;^ acutii:fufiicietia aut l?ap fepte fpc^t fic pot


accipi: qi oie fapot efl extremue ul medi^.fi extrem ue
fic funt DUO faporee:amaru6 -r oulcietfi aiit fit medi:
uri?oe ed per eque oillatilt-r fic ed acutfapo::q qda^
ino VI equafr oidare ab amaro c oulciifi aiit 116 fit per
eque DidItiI: tiic fapot ille ucl cditer acutus zoulce;
ucliter acutii c amap :fn'tcr acutu c oulce:uel magie
appropinquat oulci:? tilccfl ptiiguie fapot.xilmagi3
appropinquat acuto.i tunc ed acer fapor:fi aiit fit in.^
ter acutu 'ramarrruel magie appropinquat amarore:
tiiccil falit fapoiturmagie actitor-r niced poniicue.

ifectii

CJ^ignuaunicmficcd emein ligua fcii


tirema^ multu bumidd.lDic cni tact^ fit
pini buinidi:ficut cu aliqs qui ante gufia^
uit fouc buorcgufictaltcru:-z ut

labora^

rib^ amara oia vidcnf^ppter id q> lingua

plena buiufrnodi burniditatc fenrit


(Tlt> Dixerat manifedat p figiui .ptinuef aii r fic . bn oi^
dum cd 3> orgami jpduo no oebet ee actu bumidii.i.
aau ifcctii aliquo laporetc f t oebet ee tale oe facili
podit buectariiq: oe fe oebet bie buiditate miquarper
qua fit oifpofitii ut oe facili imutef a fapore:fignu aut

fic fit

ed:q: no ptingit fentirc lingua epite ficca

nem multubulda.fi em' tact^fit^mi buidi.nl cu5ali^


Qspet lingua ualdebutda.i.ualde ifectaxalid fapore
qcqd podea tagir plingua3 fapit fibi oe^
p fapore q ed ifectatfic ai aliqs gudautt fo:te buorc3
i.faporcgudet aut alte?^ faporem fapiet fibi fapot ulti
utp5 laborltiboia videnf amara
fentiilt eni ola amara ce pp id qi cojt lingua ed plena
c ifecta b buiditate colerica.Clflotidu aut q:
gul op5 bzo aliqua bumiditatdutoe facili immet afa
pore:f6 ut 6 mca{t:natura parauitfaliuam inore
^ pparauit idfa ad pgregidii b faliui buiditate ut

mu 3 oe fapore

mediate ea gudarenf ficca.f Deinde cum oicir*

c.io;

tE tagibili aut 'i tactu cadem rario, C,lOi


i eni 3 tactue no cft vnue renfus:

fcdplurcemcccfiariumcfi^ tangi
bilia fenfibilia plura clTc.
Cri^odqjpBe oetermiauitoealiiefenfibiliV.bic ulti
oetermiat oe ipo tlgibili:eo gj fenfue tactue iter oee
alioe inllioi exidat.Diuidif aute bcc pe in tree ptee*
^ (p circa ipm tige ed tria pfiderare: V5 oiganuj me^
diu e iBm.^ g cctcrmiat oe ipo ractu. 1 oeterminat
oe ipo medio.c; oe ipo obo.i ibi LDubitabit aiit
aliao.Jj^ibiLuigibilee qde. Jirca p ouo facir;
cu p air:eande rone ce oe tact u:-r oe tagibili . r circa
fpm tacni mouet qonee qfdi ibi L IDct aiit oubitatb
one. J Dicit g ^.g> eade ro ed oe tigibili 5 tactu; qt
fi tart no ed vnue fenfuerfed pluree ncciu ed c tIgiV
bilia ee plura fcnfibilia.CTnorl'" aur
p 5 ue in bto
caplie itedit ocrerinfare oe ipie fenfibim):qt oe ipfie
fenfib octermiabit in capfo fequeri ibi J Opsit ulr
oe oi fenfu. JUe^t q: 116 p6r q? bii oerenninare oe fen
fibili:nifi oetermiet oe fenfu:id in bie caplie mulra oe-'
termfata fiit oe fendi:? no3 aliqii in cdtinuado:ubi oe
termiabaf oe vffibili iifoe aiidiDfli iducebam pree ac
fi octermiaref ibi oe fenfu vifue uroe fenfu audit: qr

oe vno fine alto oeteriari no porerat.Ctlult g plic in


B cap oeteriare oe tlgibili:fed cU ipc mone iredat qd
ne circa tactmne videaf in 15 m^trlfgredi:ait candes
r6ue ec oe tactu 'i oe tlgibtli.f Deinde cum oicitr

Ziber 0>ccundue

prietatee reducunf ad

It^abet aut oubitationc:ut^ plures fmt;

aut vnu6.CT/tqdccltfcnlinn tagiUlia:


utru caro:-! in alija.ppouionaic: aut no.
Sed bocade c(t incdiu:p:imu autc fcnfi
tflbouet qfda qpiiee etrea tactii.JCirca qt> oiio facit:
qi ^niouct Duae qonee circa tactii.z cxcqf oe qoni
billioibiL Oie ctcnifcnfus.JDic g:<pl;et autcDu
iI tact'-

fint pliirce fcnfuc:aut

vime.T cll

qd c(l fciiiitiu tagibilis.t.Qd


c(t ot^aiul iii feiifu taa-^turrii caro in bntib carnc3 c
alia Dubitatio:circa tactu

<nalq0aialib^uobi'ittbJcarnc:utrufit otgami aliq6


ii^otttdale caniuaut no fit ita f3 t>cc V3 caro ul'4>poi^
tioale carni e mediu in fenfu tact^^'aut fcnfittn.i.ot
ganu in b^' fenfu eft altqd qde intra carne ut neruue.
Cinotadu aut 91 ficut no oia aialia bnt fanguine:fed

aliqua biit fanguineuligua vo bnt bumore loco fan^


guietiic n5 oia bnt carne:fed aliqua bnt loco carnie:'
uel aliqd^poitionabile carni.iEil ergo qo p5i utrum
caro uel aTiqdfpottionale carni iit otganti in fenfu ta

au6:utbocnoiitotganu:redmcdiu:o2ganum aiit fit


neruue uraliqd4>po:tionale nenio:qp ciHtra came:
utintra id qdeif ^pottionatii carni.f Defdecil oicit

C0

ie eteni fPua vm^^^^tarie cc vhut vi

fu0 albi 7 ni^:audit^guia 7 acuti:guftu 6


amarim oulda.Jntagibiliatmlitc ifutp*^
rietateercalm 'i fridu:buidu 7 nccu:ouru

^ niollc:^ alior queeum funt bi^.

i|:equif oe^onib ^dictid.irca q 5 tria facit:qx


e;:equif oe qone
ce 2j q: non coplete oirerac

oe qdne ^".redit ad oedaradii ueritate circa ipam.i"


ibit tllru aut fenfitm.U*ibiLDem6ftrat aut. Jir
ca f)'"ouo facit:qz 6ondit fenfu5 taano ee vnuni.i
reinouetquada fa(ra3rnfione circaea que oixeratibi
oio etenis fenfue vi ci
L IDft aiit fofone. JDicit
vni prietatie ut vifue albi ^ nigri: audittic grauie ?
acuti:guflu 6 amari ^ oulcio.in tagibili aiit inulte fiit
^ietate6.v3 calin t fridu:buidu:nccu:ou^:molle : 7
alio^ queciiq} fiit b'oiie tagibilet cuiufmodi fiit gtie
leue:a(pcril^:lene :7 cetera];>*.C inota"' at l?ae ronc
ficfotmada ee.vn fenfuo e vni orietari 6 :fcd ff uo ta
ctnd eil vui prietatietfed pliiriii.ergo fenfue tactuo

no eft vnue fenfue.fed pluree.pDeinde cum Dicit.


c.ios

CT l^abetautfolunonaiuad^ ad bacou*^

qdn alqafcnfib-Tunt pneta^^


tea plurea:ut i uocc no folu acumc 7 gra
uitae:b 7 magnitudo 7 puitae 7 Icnitaa 7

bitarionc-r

afperitad uoaa:^ filia aua . Sut aut circa

colorem Differetie buiufmodi altere.


Cmemouetquada ^parente rniione quoriida iiplen^
folue r6ne tacta Diceo:bet aiit foton^ qiianda fup^
plcapparct^ ad bac Dubitatione : qi ? in alqe fenfib
(iint pluree prietatea:ut in uoce n5 folii eft acumen t
grauitaetfed magnitudo 7 puitae 7 lenitae 7 afpitae
uocie r fifia alia.na r inultae aliae Dtiae poftem afti
gnare in uoce:q: aliq uo^r eft dara:aliq obfcura . funt
aut 7 circa colore Diie altere.f.Diufe:qt aliqf colox eft
(tefue:aliqereinifrue:aliqo turpie:aliqe pulcbertpof
fent at aftignar i aliq mo pluree prietatee I alqe fifib:
tiii

fed 91 fit vnu (biiKfic fonue eft vnum ibm atiditui:qx


oia que audiiinf iiidanf in fono ftc taaui ei fbm vnu
ndeftmanifeftii.cirilotadiiailt 9115 in alqefcnfib'

poftum^afttgiiare ali4

mo prietatee plureo:o2t tn ille

ftc eft

itactu;

fue pluree.dnotadii it 9; fbin pot accipi ul' pxo ma


ulpzo gfie.na feinp actc6paraf ad inanr.ficut pfectu)
ad fuu fufccptiuu:? 91 foxina t ulr oie pfectio bd 10^
ne act.in.ii vo z oe qo fubijcif ptectioni bd ronc pote
tia : materia etia 7 o{ qd ibycif pfcctioi b rdni aliq
ind ibi.(Linurfu3 qx ipc ciic Dictit actu:geniie vo Di^
cit qd in potetia:ipm geiiue l;d ronc fildameti refpe^
ctu D:ia^:qdgbicD: qiea que funt oDa audit babd
villi fbm: fed tactuind copei it ibin vnu fmJCdmdato

nuutnr^abud c|uoddam cii intuo.

birattonc uti

vnu gcnuo:n6 tii

7 id I3 qlibet alifenfue fit vnue fcnfuc:tacttn eft fen

fm Sbcmiftiu ibi fl>m accipif ^giie.tlultem


pliedm eoe m prietatee aliopfenluu3 reducantur ad
vnu fbm.i.ad vnii geiiue:fed nd prietatee tactuo*
reni .7

^UU 114

|2

foxtealiqe.utrii tactue fit fenfue


vnue.7viqjfic:qifindeet f^e

vnuc:nd eent qnque fenfue tm:ied fe;:.C3 n priu5 eft


jComdatox 7 pfze qui oiciit fenfum tact nd ee fenfu3
viiiKfed pluree.(TDdin <p f m /Tdmetatore fonus dx
vniuoce oe modie fono^ 7 colox oe modie colo^.fed
pria tactnd videnf b':e geiuie qd Dicaf oe eio nifi eq^
uoce:qleeftqdDxoe calido T frido 7 graui 7 leui: q
nd d: nifi pure equoce.vult g dmetatot:9> qx fonue
d: De Dziie fono^x vniuoce:^ fapox oe Dhje fapo^ vnl

uoce:in tactu aiit nd ficiqi no iiieiiif aliqd qd Dicatur


vniuoceoeoxyetagibiliutidtact^noeftffuevnuexfj
becrddmen.magiiavibxe caliinianuqxvntuocatio
ucra nd replf nifi in (jpe fpaliftinia.fi g reqreref vniuo^
catio ad vnitate feniiie vifue opoxteret Dare tot ff ue
quot eent fpee colo ^:7 tot fenfue guftuerquot eftent
fpee fapo^:nullu 6 g ff ue ed ucre vnue.ti ^o f<rtMu
91 equoca funt que I vnii nome but 1 diie Diuerfam.
vniuoca vo que f in vnii nome biit rdnc3 vna:fed ift
vnard q5tii ad piie fpectat Duplr pdr accipi:uel fm p^

dicationdurfmiinutatioiicfpue:fiiie^iniiniitation 2
oxgant:fi loqmiirDC vnardnciptii ad pdicatione 3 :fic
116 eft vniiiocatio nifi in fpe fpaliftiina:iit j)baf in 7*
pbi^7 etia ut bciur circa fine fcdi pofte' . ubi oi 91 la^
lent multe equocatideo in filib.i.in gilib^.fed fi loqV
niiir De vna 1 dite q'3t li ad imiitatione oxgani.fiuc ^tii
ad imiitatione ff uo:fic nd folii pdt ee vniuocatio i eo
dem grie:fed in Diufte giiib:tmo ifto inoqdamd eft
vniuocatio in oib^^pdicamdicxiit vifue eft vnue ff ue
qx l3pcipiatDiufaefpce vifibiliii:tn peipiteaefb vna
rdne:ut initii aliq 1110 pticipat nam lucie:ut oifttifi*
Declaratu eft in.c.Devifti.oiaitaq;vifibiliabiitquada

vniuocationendfmpdicationdqxboceft
(lpaltftiina:fed

folii

infpe

fm imiitatione ffnievifue:qx oia viftbi

vna rdne foxmali. pin buc aiit


modii nd folli oia oOa alicui fenfue pttciilarie babd
lia iinutat b'fcnfti3 fb

vniuocation^ quada:fed d oia oba oiiim fcnfuii pti^


culariil biit qiiada vniuocatione3 ut cdparanf ad fett'

iiimcdem:qxoiab'obaimutatcdem feiifum ibvna


rdne foxmali: imo boemd^^ededo oia pdicainda ba
bent aliqua' vniuocatione ut cdparanf ad iiitcUimqz
oia funt oDa eiiie,ptit in eie repif rd qdditatic.Dixim
citi oia pdicainda b:e aliqua viiiiiocationdqx d fm
biic modii nd eft in eie recta vniiiocario:qx rd qddita
tie nd repif vnifoxmiter in oib'pdicamdie:neciteire
ferf vnifoxmiter in oia pdicanida. Gi itaqj p ia Dicta
tn tin oeclaratii <p vniuocatio qitii ad imiitatione ox
gani ul potdic nd folii pdt repiri in viio giic:fcd etia3
tn Dinfiegiiib.lC 3 dueTtendii tnqialiqd fiifticit ad
Ditierfificadu potdia ifcriore qD 116 fiifftcit ad ciiififi
cadii fiiptorc;aliqg viiiiiocatioivqrif in potdia infe^
rtori que nd rcqrif in fupiori.lll a diiici fc prietatee ut
prietatee oiii3fenftbiliil pticulariii ut tactii

eft

bobd

qiiada vniuocationdiitcdpai anf ad fciifii5Cocni : tii


fiib viia rdne iinutat ipni.fed pticiilai io fcnftie:qx fiil
l'i)?i

gg

C 3

aititiia
vna part!ailar( ronc inuitaf ab ol3o:opj ^ vnue taUo

viu?netatie: ulTi cft pluriii prirtatu:op5 3>


vna illap reducaf ad alia':? q: cafin fridii : buniidii t
vna ppiie no rediicif ad
ficcir.funt pleo pricratce a
alta*:be plee prtctatca ad vniT fenni? pttculare pt(n<r<
no pol1imt:tactu6 itaq3 no ell vnue fcnfuezfcd plurc 5 :

fciifuc

fit

ar^mctuin auttn ptrarium infra folucf.

felici IU 47

cubitaret aliqetutrmf^uo ta^

ct^cumfitpUtred renfuorundef in

vnoo:gano.CD6ingputcoiterponifz ut tactu eft


in qone pmiifa:z ut fonat Ifa pBi viiitae fi^uo ptiailarieaccipiedaeftexvnitateorietatiocynitae aiit oriene;: vnitate flnribm aut prietatio fumi
p6t pto ipo gne:na ut patebit p 6inetatore 'i tbcmi

tatio p6t accipi

(pm genuo p6t oici (T'mpria:;jo:ia;:.Tfturfu3 fbm


^rietatujpotDiciipafbauripm coipuoin 4idam6
fiindanf oeo taleo prietateo|carm z ff idikT bu(du5
z iiccu fotmalV no funt vna prietao: qt no reducutur
d vnu genuo ^jrtinu:malr tii l?nt quada ynitatc5:qt
oeo pilt fundari qdaind in vno cor^ . na ipm cqrpuo
mi3:tu:qt n6 eft cjrcellcter caDiunec excellcter fridum
aliqd pticipat oc utroqj.UXurfuo q: no eft ejccellentcr
|?tiidu:nec ejccelletcr ficciijtaliqd pticipat oe utroq34
Hili

iftc orietateo no funt fo:alr vnJ:fed inaTr : z qi Pm ea


que videmuo in oBo cebemuo loQ oe fenfu:fcnfuo ta^
ctuo no eft vnu? fozalrrq: funt oiuerfe potetie fenfitie:
cft tn vnue malrrq: l;e oiuerfe potetie fundanf i code 5

fi
neruo:q eil otganu tact^.oebemuo eni imaginari
cuteiufde ibi pnt ee plureo 4>^etateo:ftc in eode 3 ner^
uo pnt fundari plureo po' tactiue:rme plureo fpuo ta
o;pCT quo vnii pcipif calm z fridii : per aliii y 0 |?umidil z iiccu:ad boo aiit prietateo reduci bnt prietax
teo alleXomcratoi ni v: uelleq) plureo fPuo tart^req
rat plura o:gana:q6 fic ftelligcdu eil:qt q3 Uio in eodc
neruo fundef fenfue tact qui ell cifcretiuuo calidi z
frigidi:*! fenfuo tact qui ert oiftretiuue bumidi z fic^
ci:ille ni neruuo fic z fic accept' quodamo e(l plura oz
gana:7 bfr t^im pluriti qi alV accipif ut e(l fundamctti
vniue fenfuetT aliter ut eft fundamentum alter iiio.
fotte Dubitaret aliije.utru otoprie
tateotact^reducanfadcalmztrigi

du:buidu cficcmzvzQ^noiqzgrauez leue:afperu z

Dd y

lene:no viir reduci ad prietateo iftao. (D


fpuo
5
nofolu pcipitrenribiIia^pa:fedetco{a . Cii gcicim
ea que funt oba vni^fpuoredticunf ad prietate vna
itelligedil eit oe obio ppzqe.iria ut tbemilUvult:au^
dit^pcipit acutu z groue tanq? oba^pa : fed magmi3
z puii tanqi oba coia.oco g oHe tagibilet q no reducil
tur ad oba coia piit reduci ad cal^ z fridiubuidii z f\C'
cu.na jpaue z leue pcipit tact'mediitemotu.ut id qb
ueloci^Deoifil tcdit indicat tact'^graue.qD vo tardiuo

leue:ut 6metato: ait.afpe^ vo z lene viir ad fitii uel


ad figura ptine.na alteri^iigure efl afpe^: ubi vna po
fupeminet alteri:? alteri^ lene: ubi pteoeqTr fituanf.
mot^aiit z figura no funt fenribilia 4:)pa:fed coia.
oubitaret aliqe cii fPuo ractu?
I
1
lUI?
fitffnipprcotutrDiciDebcateffcfejc
fpue:? vi <p fic per rone fupifaaa.(C^n priii aiit cft:
qt ut ifraoiccf no ert fPuo pter qnque.CDbm q fup

Dicebanf ce qtuot giia aiatop.y3 uegetatm feiifitiii:?


fm lociT motui z itellectui:? ni oicebanf ee qnquege
nera potctiap.V3 fenfitni iiegeratni appetitui : ^3 locii
motni z itellccmi.appetitni g cft oidicta po*ab oibuo
alii(i:no ni facit Dirtictiigradii aiatozz:qi minqifepaf
afcufirio:ncc fenfitni abipo:fic? in ^ppofito : qt i illo
codc nerno i d fiidaf ffnio p que Difcernfmcal ni z fridu:fiidaf a ff no ille p que Difcernim'buidu z ficcu 3 :
z aliao oiiao tagiblle?:? qt be niiqj fepanf abiutce no
pflituiit gradu ut oicanf ce fejL f^uo.pDeidc cu Dicit.

CC cd fit vnu rbmrfic auditui fon- fic


tactui no crtinanifcftu.(r Struat cft fcn
fitiuu in^:an no : 6 inoic caromiillu vi cc
fignu fieri fenfu3 ftteu tactu reteni nunc fi
:

bvinc
til co
fenruiuu.i
ftat q no cft in boc
aut 7 co*#
nale fuerit citiuo uri$ ptinget fcnfua.
aliQO circa carne cnederit ut pelle

facieeifUr fenfu inoj: tactu iftnuat:'?

Cl^equif De i" qone : utrucaro fit otganu in fenfu ta^


ct .irca qt> tria facitiqt

remonet quada cauillofa

obiectione.t^^ejtDiaiopcluditqdfadtciificultatein
^pofito.} Detenniat ueritate arca qfita.iibiL ll^to
pter qb talio pe. J;* ibiL ^jc aere qde. J Dic ^:q; ut;^
aiitfenfitm.i.otganu(lfuotaaeflituo:utnerutto:aut
n 5 eil ituo: fed mi^ caro ell tale ozganii nullii vt ee fi'
gmi:qt videmuo neri fenfu3 cu tactu ftrcii carne:non
enieje eo fp caro flati tagibile fentitefl fignu fuificico
gp caro fit otgami i tali fenfu: qt It nuc aliqo circa car^

nc e^tederit facito bTiut.i.facieo coop<mau:ul'ut b5


alia Ifaextederit peile circa carni (tlV ifinuat mo^ fieri
rcnru3taacu illa pelle.? tii pilat qt fenfitm.f. otganu

aut b cooperi
mitUDepellepnale fuerit citi^utiq3Ptingit fenfuo p
ptactiJ aa b^' pelle.? tiipdat^in pelle illa etid ft elTct
nobio piitncta naliter noeet otganum fenfuo taaiio.
(Umotadii 0 m ^tucuq3 caro fit iiobiopiiincta n.ili^

fenfiio tact*n6 efl in B.i.in b*^ pelle.fi

ter:? ^tuciiccidatim carne tacta bat fenfuo tact : no


tn e(l bonu argumetiJ qp caro non fit mediU3 tn tali fcn
fu.C moiidu etia qj no folii no c bonii arg'*.tagib<
ie pofttu fup carne (latim facit fenfusigcaro efl: otga^
nii in fenfu tao:fed ell arg"* in priii:qt fenfibilc pofi^

tum fup fenfu3 nullti facit fenfii3 mediu:cllenim illud


qb imcdiatepiiJgif obo n6 owamncaro^ fup qa po
fml tangibile flatim facit fenlum efl mediii in fenfu ra
ctuo:fed no otganum.fDeinde cum Dicit.

C n^iopter

talia pe cozpia v: fte fc b:c

fic fi circulariter uobia apt^iiaruo cet aer*

dideremur eni viio ^dd fcntire:7 foiiu3


7 odore :7 colorc :7 vnue qdc ffus ecf au
olfat^.lRucaurqm oetermia
ru cft p qb fiunt inot^ : manifcftc funt pdi
aa fenfiriua altera efte. 7 n tactu nutc 3
boc quide nunc iinanifcftuin cft.
dit^:vifu 57

<Tocludit e% Diaio qd facit Difficultate in .ppofito.o.


q> pp qb talio po cotpio qlio ell caro vtdef fic fe bic f>c
aer circulanter.i.qiii noo circiiflat;? g efl circa noo
nobio ea apttie nar .i.ea nobio naliter ada()tat^ uel

it

boceet videremur vno qdaoiga


no fentire ? forni ? odore ? colore:? boc pofito vnu?
gdc fenfueee videref audit? vifue? olfat:inic atite
naliter piunct:qtfi

qm oetermiatii efl.i.Diflinctii efl b' cotpiio

aereum a
nobio:per qbcotp fiiit b niot. mamfefla funt pdi *

aa fcnfitiuaec altera.i.Diuerfa ? Diflicta:in

tactu aiit

boc gdc nuc imantfeflii cd.C lllotadii aiit q* fi acr g


dl mediii in auditu:? vifit ? odoratu edet nobio nal
i

piiict:fotteCTedcremq?ipeacr eit otganii tn bi? dn


fib': ? qt vn li ea otga n u : aederem^bo o fen fii< cc v n u
? tdc.iicp qt aaed Didiiicta nobio:? no ed piiict^iio
bio naihdatim co^feimuo q; acr pot ee mcdiu3 in bio
fcnfib:fcd no otgami:caro aiit qt cdnobiopiiicta iifi'
l(ta:imanifcdii cd niic fic fe bnte ncgocionitr l).i .ca,

ro fit in

fenfii tactinediii iirotganii:Difftciiltatc

cit in j>pofito

naliopiunctio qua

g fa-

bcmuo ad carnem.

c.no.

2i.lbcr
(Dinon cr^ cjrcdlctfe alio^ fi^ibiliu cotrupilt fert^
oha^ tagtbilui co:ruptlt afal 7 toU

do : quoru aut coiporum mcdiu5 cfl ali>

fu3: fed ejrcdleric

vita.na tf nimio calo:? cy nimio frido rollif aia^


qt lic cil igeniauit na urp rotti corp^oiffiin^
qlibet pe corpio (citriee p l;unc
dcref r^uo raa;ita
rcnfii polfttfugcnociua ccoiruptiiia.na fi in pcdeur
(n aliq alia pte coipis nocet fenfuc taa poffet cobii^
ripee aialie ud ajia pe:^ ni aial no oolercc : ira <p fim
buc modii aial no poiTct copcrctcr fiigS nodua 7 co:^
Ili t

ti0 vira:-!

mptiua.CDinoradu ctii tp ad boc m aial ed ^mptu5


ad fugicdii nociua z coiniptiua no?blu5 igeniauit ni'
ut vigeret taa^ in oi pre cotpierfed etia uoliiit 31 me^
dium in bocfenfiied nobis naturaliter coniunctum
ut melius 7 efficacius fentiremus noctua ccomipri
ua f Detde cum oidt.

(DDeterminat ueritate circa quefitatruppleaf aut fic Ifa


qteircdlnieoHas tagibiliu cotriiputafahut iScotnix
ptiua melius poiremue cogfcereigeiiiauit na ut medi
um in tactu cit aliqd n^iter piunctu nobis z efiet ps
cotpis nfi: fed eje aere qde enim aut aq ipoffibile efi co
ilareaiaru cotpus.na op3firmiI efTeaiatu coipus . aer
aiit z aq u6 funt firmainec funt bn termiabilia termi^

no ^piiou-elinquif g q; mijctum ejt terra:-! eje bio. f.ep


aere:^ aq ec ill^ej: quo pilat aiatti coipus:! qi ulr vt/
def tale ee caro:T^poitionale carni: que funtps coi^
poris afati.talia ^ebet et rnediu in tactu:qre coipum
<{5 efl mediii tactui neciii dl ec aptu natum.i.naU- ad'
aptatup qd coipus fiatffius tact:-! oicir (Ifius in plip

U ciI fint pluresil^s tact^f Deinde cum

<r ^emfat at

oidt.

ptee fintq in lingua tact^.

10 ia eni tlgibiba fentit Hgua : P5 eade pte


-! buore
iqde igf 't alia caro feriret bu-'
more videra vn^*r ide ee fPus guft^^ ta*^
ct^nuc aut funt ouo pp id qo 116 puerrif.
(DAedit fupia qone ^ma ad oiidedii fint plures fen^
^

fus taa^o.9em6^^at aiir 9; pluresTunt ipfi tact^ejui


funt in Ungua.na ofa tagibilia fentit aial fim eandem
parte ut fim lingua !bumore:!raporc fentit fimpte
flU:fiQde igif Talia carofentiretbumort.i.fapore viV
daef vnus z ide ee fenfus gufius z ract. nuc aiit fut
iDuo.i.vnr et ouo:pp id q6 nd puertif mi fim oem illi
pte fim qua aial fentit giiilabilia:fentit T tagibilia. fed
no puertif:tucdl fuppleda r6 qi fi in ipa ligua iudica^
mus tactii ee Differente a guilu pp oha o 5 o^ in alys
ptib^ coipis Debemus iudicare Diiierfitatc in fenfu ta

ctppD:iamtigibiliii.Cmoradu autfoimidam fic


ee rone ifli.na ^ n5 fit gullus ubictiq3 efl tact*fadt qi
gufius videf ee alius a tactu:fed ci ore gufhif efl aliuf
a tactu efl:qi pr ieras guflabiliii efl alia a prietare tigi
biliJ:fed cu iter (pfa tagibilia fit oare plures prictates
op3fenfum taa* ee plures fenfus.CDmotadii aute Qf
gufius nd efl in oi pte aialis:fed tact z gufhis nd con
uertif cum tactu:qi qualitates tagibiles funt qlirate^
elemeto^ eje qb* pflat q; coipus aialis t funt oe confi
flitia coipis aialfs:fapores aut ut coiter ponif non fic
fe bnt ubiq}.efl g ract aialis in aiali : pp bas qlitates
tagibiles quefuntqlitatesdemtto^ptiiictiuni aial:
n6 aiit ubi<B efl gufius ut efl per babita manifeflti.
jQ

[5

ncccflc cft aqud ccraut bic aqua.quei^o

raguf fc adiuicc iii aqua nifi ficca extrema


fuu neeelTe cft aq b:c rnediu : quo repleta
funt ulrimaifi aut boc eft ucru5 : ipolTibilc
cfl tangere aliquid aliud in aqua.

mediii in tactu Determinat oe b%tdtoQ72td cutuf


eutdetia fcfedii
ad tactii peurrit Duplejc mediu.vnu
q6 efi nobis aduatii:-! qd e(l mediii per fe z cale ut ca
ro.aliud aiit qd efl eriieu:! q6 no efl mediii cale:f3 qfi
per accns.Duo g facit:qi b^oeterniiat De medio ezneo
*3**De medio adiiato ibiL Dino aiit vi caro. J irca p'
inii Diio facir.qt
bV^^at q> ad tau5 peurrit medium
ctiieii.i e^ 15 coparat tactii ad alios fenfus (biL tlt^t

rioale./Quarc nefiu e *r coip^ ct rnediu ta


ctuiraptu nam p qD fiat f^ua cu fint plee.

jc.m

qD co:p^;no pfigir ipa admice fe rage:bu


midn aut no cft fiiic co:pc:nccB bucetu?:

Cll^ofl(^p 5 sDeterminauir oe ipfo tactu ofledes an fit


vnus feiifus uel plures:! ofledens an caro fit oiganil
in taliTenfu.Jn pre ifla qt nidione fecerat oe eo q 5 eit

CTiEiraeade cnuauf aq ipofe cj>ftare aia^


fu co:p^:o5 ciu finnu ee.ldeliiiflf 4f
tu ex terra:*! ex bie e^ut ulr caro:7^po v

S>ecundus

^bttabituciilia6:fioeco:p^.pfnn^
dub^nbccautcfltcrria inagnim*^

igif ouim. Jirca

gentili in

fe ta
bmii ouo facit:qi b ofledit
aq iterctdit ibi mediii cf iicu qt> efl aq.ipio

bat boc ide oe coipib^fe tagetibiii acre ibiL iBodetn


autmd. JDicitg:qjDubir9bitaiitaliqo fup.circa ta^
ctii fi fiat mediare coipe aliq ezneo:ad
q 5 Dcclaradu)
(Ubd(tqifioccoipu0bcr4>fundii:^oc aiTr.t.^fundii.
efl 5 magnitudo.i.3 Dimefio:qi g fic effiquo^ at cot
poTf. efl mediii aliqb coipus no ptigit ipa adiuicc fe ta
gere imedtate:fed op3 rdne inedq iter ea e^ Diflaiitiain
altqua.coipa ergo fe tagetia in aq: qi iter ea iter ponif
bumidttas aquea:! illa bumiditas non efl fine coipe:
op3 97 ita illa coipa iterponaf aliq 5 coipus . io fbdir
qjbumidii aiit 116 efl finccotpc:ncqj bumeaiiifed ne^
ceffe eflee aqua iit td q 5 efl bumidu3:aut b:c aqua:ut
id qd efl bumectii:que vo ragunf adiuicc iii aqua:ntfi
fint lUop extrema ficcarnecefle cflaqua bicniediu3q
repleta fint iiltima.i.ef trema illo^ coiposifi aiit boc

ues cffiipofftbile efl tigae in aq altqt> aliud corpus fi


ne coipe mediO'(Einotadii aiit q;foite Dicaet aliqs
q7,coipafe tagetia in aq:l3 tntaponaf ibi bumiditas
aquea:tii illa ira modica efl
y fiipfides viii^coipf5 no

Diflat a fiipficie altai.-! qi imediate fe taiigiit fiipfici


eo coipa illa imediate iugimf:ad liaiitrepeUendu ait;
qi oe coipus bet 4>fiiiidu:T bet terna Diinefioiie . qre
ii6 pot ee
ita aliq coipa iterponaf coipus aliqt>:T
tii fiipfictes illoti coipos 116 oillet:fed imediate iiiga^
tur.tCiriota' tt <p acciW 116 oeferit ^'piiii rbm.btiidf
tas g aquea no efi line aq: qre cii coipa euntia in aqua
fiiitbuineractanopnrpiiigi iiifiiter ea iterponaf bu^
miditas aquea: z p piis iterpon af ibi aq que efl coip^
aliqD z 116 pmittat illa coipa imediate iugi.^ moti
dii etq; Diiacfl ita biiidii z buectii.na biiidil efl illud
q^bd buiditatc4>pi{a*:fedbiicctileflillud qbefl irro
rattl biiidirate exnea:aq g efl btiida:fed coipa eriitia i
aq fiit biieaa:qi ultia z ejttrema illo;i coipo^ iiit pfu
fa biiiditateaquea.vult ^ pl5s q; biiidii 110 efl fine coi
pore.biiccta er no fut fine coipe:imo bueeta b>it circa
fe pfufu5 coip qt> efl buidii ur aqua:qre fi fe tigat bu
mecta iter ea iterponff aq:? ppiis coip.(C^ Hlotidii
ct q; coipa fe tagetia nifi pus ^iiiganf i aeretita fp ita
iticturas no ponit itr are aq nc piit bie extrema iicca.
nafitnipaaqfiii cupiugiiiif:o3q7itcrettrema eoru
iterponaf buiditasaqtie:-! ppiisaq:iop53ait-nifi fic
cafintextrema:babciis pio impofnbilf q; ey treina fc
rangentiumfintficca:! fi tamen fe tetigaiiit in aqua.

TDeinde cum Dicit.

CT fodc at mo cflin acrc:fifi* ciu fe bcf aer


gg

amma
3q ad ca q fur i aq: latet
ad ca 4 fut i
aut inagid noa fte ? que fut in aq aialia : fi

bumeaum tangit bumectuin.


(TQi dixerat oc aq a^ptat ad aerc.o.fp cod at nxoir
in aerc;qt fitr fc ^5 acr ad ca q funt in ipo; aq ad ca q
fiit tn aq:latct atit magia neo oe ae;co 57 lUm'* in aere
c aialia q fiit in aq latet 57 iter tagetia
ponafaq:f3(^ut6fic lateat : l?uectutn tagitl^unieau

inter

ptinne:iic

fnp.i at' lic in acj.

C inotadii

at ty fic iter fe tagetia in

aq iterponif Iputditae aqueatz p ?rio aq;fic iter fe tan


getia in ac iterponif tiiiditao aerea;e p pno aa.na fic
exntia in aq fiit rorata Ipiliditate aqueatfic exiitia i ac
fiit rorata Ipuiditate aerea.CTinotadu et
^ magtopei

pim^^quditerfetigetia in aq iterponifl^uiditaoa^a
ipiterfttagetiainatiterponiflpuiditao aerea;tii5qt
fumptinue in at uttagif in Ifa.tii et qTpiiiditao ai)a
aerea.
ut coiter ponif groflioi x milioi efl
alit (?ic ?';utrnm fempiter tangeo
-etactiliterponaf tuiditao aerea licl
aquea.7 v: Q7 nd:na i^a eUa:ut aa 'z aq |?nt iniiftare
nf tactii.pitat aut 57 illa iinediate piii^mf nob: tiic
cni Iter co:prageo 'i tactii ut iter aert -r camt 116 iter
ponif ahqo co:pejTaneu.<Cadl?ocatfolu(tp.qr
aial qd efl inatii ee in aq aut in at:no feiitit aliqua qlt
rate catnaut ffidi in eic fi fuerit illa el'ta in fimplicita^
te fua:qt loc^ed natio 7 fillocato:? qt ita ed:aial qd t
aptii iiatii ce in at tirin aq no fentit calore : aiit friguo
(natant in aqnift qfi ciieioadinifccnf cotpacaVa atir
frfda: illa igt f cotpa:ut aitifiit alia ab at:? ab aq . ed g
roroJCdmtratoriofpaer aiitaq irnafiniplicitate ina^
netia no imntat tactd aialiti exiitiii in ipriotfj cotad/'

eio iinutit bitactii:^ tiicplanu ed fj7 iter il^


Ia cozpa 'z aialia tagetia iterponif btiiditao aquea uel

mijrta

cii

n^dt

aerea.^lit et nlterr 011' 57 aq pura


calefie
ritricnecigiiioifridari.ndcentialecdaqcflc fiida:fic
fgni ce cal5:7 fi ptigat ut ait aqua calefieri iil acrf ifrb
dari 15 aceft pp cozpa cala aut trida ciim eio admixta

^gf pp vba 6nutator(o6qucrein:uttt af) poiTit ca


fdari.i^qrcmuomr;^ aialia
at nl in aq altercnf nl partanf fim qliratec ta

fcficri;al ignio 116 poflfit in

(jnttia in

gibilcol?o;zdrop.vzautpproncia facta
aqua no
podit calcficri:fic nec ignio ifridari:qz fic fndtrao icd
aqne p fc fini nn5:fic caiirao k d i^ni.id 6 mc' ait 37
friditao cd acefio ifcpabilc aq:fic c caloz igni.CC&cie
dij q7 fim qfda aq in fua puritate por calefieri . nam nt
aiut.po''^ ed tnfinutatio elto;^ . g pfit amitte qlitateo
fnao:red fi aq pot amitte fridirate^ipot 7 calefieri.ad^
dtit at 37 ignio ifridari no ponqz ed inaxieacnnufifcd
fic repbedcdo oinctatorc cii cometatore tenemus,
15 moeii ipzobado ipj appzobam*.n derra inapie acria
no patiunf mixtione pria: 7 pfit ee pura in aliq fui pte
aer ati 1 7 aq:qz n6 funt maxie actia ipiinrate quadam
fudint put.no ee polfet 37 aq appzopinqret nio prio
a d podet pati 7 reinaeret in fna puritate nifieet adeo
actia 37 no pateref mixtione pr(a'.g fnp eade radice fu
daf bec ro efi rone ointtatdi ionilviia bet ad alia re^
dnd.qicam'g cu omctarorc 37 p fc lb5 friditatio no
cd aq mixtaifed aq pnra fic et 7 alia elta in fua purita^
te fiit p fe d5 ni aliu qlitatio ffiibiUo . illa ^ ci ta q no
patiiif mixtione prd noadinirrut^^piia qlirate.ignio
qz n6 patif mixtione fridi ifepabrtV ed piilct^ealori.
jg
aq.iJo que pati pot inixtionccafi nradmixtione napo
rucalop:calcficrip6t.CL <d aut oiligder aduteduj
37 Ignio no patif inixrtonc cozpoc frfdou.ntx^ aut pa
iiaf aliqua alia mixtione non Cd pntk fpccnlationio.
onc iraqjroneo alfigte funqre aq pot calefieri;7 ignio
iioifridnri.qiiatt vnacd:37 ignio iter el ta cd maxime
eettuuo:? no aq.alia cd 37 ignio cuip fe (ned caliii pp

no patif mixtione eozpio bntio oria qlk


tateqd patif aq.fic g ono pfit ee ca letitic viiiii 7 ebzi
fut actiiiitatc

etao:(ed ebzietao ed ca inagio ^x>^ ^ iniediata.fic etfi


oltignanf ouc cae ci'^ qb ed no polTe remoneri a ,ppa q
Itrate.vs octiuitao 7 no pati mixtione pria':tn 116 pati
admixtione qua dmetatoz tagit ed inagto ^x>a 7 k
mediata.naficut vinil cd caebzietatio:7 ebzietao leti
tietfic aaiuitaf ed ca no pati adinixtiondnon pari vo
mixtione ed ca no amittedi ,ppzia qlitate.no ed eni in
telligibileqi ^pziii uraecne ifepabilefepef a^^poibo:
7 qz elta pura (^ut^pziii Ibm ,pp 3 jz qliratti.no atit no
puraicl ta pnra q^iu inand pura non poifunt eao per
dere:facta aiit non pura poiTunt.
fozte cubitaret aliqt.utp cozpa dta
ta patipodint ab eUio in qbno nalr
bfit edut ut^ pifceo pomnr pati ab aa 7 alia aialia ab
aere.CTDb} ^ oineratoz v: uelle bi^ d'ta no pati ab
clltio bi:co 37 op5 locil ce locaro filej.eUa g in qb na^
lirer elrara exidut fiit illio filia 7 no agut in ea . 15 aute
qda rep:obat:qz ut Dicilt manifedum ed 37 cozpa nfa
fiit apta nata imiitari a qlitatib^elrop 7 (entireeao.z
io bi cidiguiir 37 elta oupfr pfit pfiderariuirfim foiao
(baleomifim qlitateo actiuao 7 palfiuao.fint ailr bi q
litateo bnr alrerareifed fim fozao ibaleo quae pfequiit
eximpfiide eozpio celediobntrdne loci.viiut oicunt
loaio 7 mot localio no attribnunf eftio fim qlitateo;
15 110 vi polTedaretqz femp fo:
ina dialio 7 na rei ed
ro mouedi fentiedi alteradi 7
cetera faciedi.pter g fozma Ibale quced ro^" op5 ca.
re aliqb accno ul aliqua qlitate nl vtnte fit ro 4>xia.
q
ut nia ed ^n"* fentiedi enozfed imediara ro fentiedi ed

fcd fim fozaO lbaleo:fed

po'^ alfixa

ozgano ficcii aial moitef ppotftia apoetiti

ua aia ed ibi ^'"moueo:fed po'apperitina nfvt^exno


in mnrcnlio urneruto ed rd ^xi* 3 <fi( ? i motu ertortt
foza ibalio ed ro ^":fed op3 care qualirate ali qua q fic
rd ^xia-^ id^fd 37 na ciffiiiif z pbi'.3>ed^)n'" mot^
ei' in q ed:no cjctiq} m6:fed p fe 7 f>*.na g 7 foza fuba^
li0cdto^*;fed op5 care qualitate aliqua qfitro ^X*a*
7 qb bcin cd ce motu locali vitate bd in ipo loco ut (i
locu 6 bet?finarelocatn .7 bi?fiuatioatrribuif nSe
eozpio locatio tanq3 f>n^;op3 37 attribiiaf alicui q<
litati tanqx^n" prio.a foza cni ibali imediare iiocgre
dtf nificc.cetera vo alia fiunncdilrib^cifpomVaddi
qualitate aliqua.d galV iccdedii.

Di

tio. nlincdiatc

eam igif 37 cfta illa in qbexidut bf cozpa tanq5 i lo^


eo pxicniuf 7 cint ab eio :7 imptu pueniut l;nt rdnem
loci 7 nd agiir in ipa.inqxtii vo cznt bnt ea alterare z
ritfinurare.crSdnertedu 37 fi aer nd rcciper admixti'
one^fiicozpaexfitiainactanq5iloco nalipp nimii
puenietia qua bzenr ad ipm ualde modice alteraretur

ab eo:ira (p illa alterarioeet (fdaind infenfibtlio.z qd


ocin ed ce aereitelligedu ed ccaqua.ldeed
g qb d'
meratoz^ait 37 aial nd fentit calorc3 aut friguo in aere

aut tii aq nili qn cu cie ad mifcenf cozpa cala aut frida


i.iiaporco calidi aut frigidi.rDeindc cum Dicit.

cr<^fruigfom 3 ruvritfeiiru 5 :an aliop afr;


ficuf nuc vidcf.guft^ Qdc tactue in fagen
do;ali| auf a loiigc.IK)oc aut no cll: (5
rii 'Z

inollcp altera fcnrimua.riaif


vifibia^ odorabile.

fona

bile 7

(Tx bio q cixerat copat fciifu tact ad alioe ifiuo,ir'


ca qb tria facinqz ^*ondir 37 tactfciuit p inediii criic
unnfic 7 alu ffiuo:l3 15 1100 lateat. iadignat ca5 blate
tie.j^cat Diia iter fcnfii taa 7 ffiuo alioo.z* ibiLSed
alia

qde a Idgc. Jj*ibiLS5c:nt tagibilc. J Dic g.nt;:

fgfoiu3fefiiufitfirrffiuo:analioi;^ feiifuu
fic iiJc

yl

fit

gnduo Qdc 7 taain tagcdo.bi g

ffiuo afr.

fcnfuo

nd

^iber ^ecunduo
(cnriiTtpermcduIeriieimi.alijflutrcnriic fiilraloiigc
t.per ntcdiiT erneum:fed I3 (ta videat:qi ah; fcnliid vi
detif fieri per iiiediii eineii c noract. i;ocatitiioiieh

Duru 7 molle c cetera tagibilia reiuimue p aU


media ernea fient fentimue p inedia ernea
fonabile vifibile ^ odorabile.fDeinde cnm Dicit.
itarfed

rera.i.per

C 5

Qdc a loge.alia
a ,ppc:pp qo
latcnqm oh qdc crinP^ p iiicdm:(3 iii bis
I

latet CQdcric Di]cim^pu6:utrip pcllcfcii


rircm^ oia tagibiliarisrato qm.pbibenfUV

unc^ bzcnP^fic-r nuc:-r i aq:'* iii ac.'l(buta


mus eiii noipa tage:-? mbil ce p iiicdiu?.

(TiQuia Direrat ^ ract fentit p mediuj eriieii: fic aly


fi^uetred 15 n 6 v: ^ latet noa.alTignat cain qre bi noG
lateatiT qre 110 fic videaf Dicee; fed alia qdc ffiibilia fe
tima Idge.alia vo ut tagibilia a ppe pp 5 :qi ficeft latet nosrq: oia qdt fentimuep mediii erneii : fed latet
I

iimttef ozgami.etia imutatio ptio ^orio eft ca quare


:
tmurcfpopoftcrioz.inpcuftionetn clipei no ficcft:q;
|5 ibi poifir alTignai i ozdo firuozqzfim litti clipeuo cft
imedtatioz pcuticti q5clipeat:no tii eft ibi ozdo calitiozqzpculno clipei nd cft capcuftionio clipeati: imo
fi nd ect clipeuo foztiuopcuteref clipeatno : clipeuo
g
nd eft ca pciinionic clipeati:tino cll ipeditiuuo pcuflft-

onio eiuo.vult g pbs Dicere qz ficut clipeatus e^ ea pte


qua eft clipeat nd pdt peuti nifi per clipcu:itaqz clipe
uo tn talt pciiftione eft inediti litualr nocaufalnq: clipeiio nd eil ca:quarepcuriaf clipeat: imoeft iinpeditiuuo pcull tomo eiuo:ira qz aial vndiq^ ber aeres: ucl
vndiq; bet aqua:fi fit aial aquaticti nd pdt tagU aliqd
nifi irerponaf ibi acr aut aq : erit ibi aer aut aqua mediti
fitii:qz fi aqua aut aer fe iterponit ractii z ragi
bile eft ra'gibile fim firtJ ^^inquiuo aque aut aeri q; ta
crui:nd tneft inediti fimcam:qz aer iterpofit inter ta
ctuin z tlgibile nd eft ca quare tagibile tagaf a tactu:
imofindinterponerefibiaertielaquafozmatiozeftet

in pio.i.in tagibilib^nd eni viir fentirip mediii erne-

b'tact.D:taeftgiteraereruteft mediii initactu.7 in

um:q: a ^pe fentmnf:? qt fic Di;:imn6^u6:fi p pellee

alijo fenfib:qz in alijo fcniib ut vifu

fentiremue oia tagibilia:ignorato qm pellio ^'pibet:


qin pellio fe bet ut inedni:filr utim biemue fic ^ luic
in aq z in aere;pummuo cni5 mic ipa tage z nibil efle
rnediii.Crinotadu ailt tp fiqo b:et cf rotbcca i manu:
nd tii cogitaret fe bic crrotbeca;qcqd tageretrtange^
ret mediatepellecfrqtbice : cpelliofe iterponeret ut
]iKdiu:rnficl5 fozteipe no adureret fi no cogitaret fe
CTrotbecarficepntco in aere nibil tagiit nifi iterpo
nat ibi oe aereiattiipp pfuetudine:^ q: et inodicii in-

terponit ibi oeaeretut tagu t tagibilia eje ppinq latet


COO gp nat bi tactp mediii eineii ut aere, O.c.o.

c."5 C7

05 02t tagibife a vifibiliiv^

fonatisrqrn
lUa gde lctiin^;c]c co q> inediu mouct ali^
qd nos.tdgibilia
no a inedio:(3 fit cu3
medio;fic p Clipcn pcnlTus . no ciu clipc^
pculTu5 pu9,pcnnit:l5 ruaccif utrac^ peuti

(l Dat oi iaj iter fenfuj tact z alioo

-r

ffiuo

put copaf ad

b^ inediiierneii.ptinuef aiitfic.Dcmellq; in tactu c6


currit ibj
D:iiter

mediu eineii fic in alyo fenfib':fed DifTcrt.i.

copaf ad bi^mediii tagibilea vifibilib^z fona-

tiuicqmillaqde.i.vifibiliaT fonatia:? et odorabilia


fentimejc eogj inedui inouet nooaliqd.i.fm aliqd.ti
gibilia yofentim^no a medio. i.nd
p me'" fic pciifliio
p clipeii.nd eni clipetio pcufTiio e(l ^no q; clipeat fed
accidit fimul peuti umiqj.i.clipeus z clipeatum.
foztealiqo.qrvifalfujce (pnon

aD^UWt^irrf f>iiopciitifclipeu3q5Clipeatii:c]t
ejc.qiio pcufifio

imediatiiio attingit clipeii

^ clipeatu:

z no attingit clipearii nifi p clipeii:vz qz ^uo attingat


clipeii q; clipeatu.CDDm qz^uo z pofieri^queda oz
dine ipoztanr.ozdoaiitq3tii ad piio fpectat triplV pot
accipi.v5 ^ni fitii:? fim rpuo:? fim calirate:iit apparet
in fono:ubipcurrit illetriplejcozdo.pcurrit eni ibi oz

do fituo.na aer fz inuitatuo ab aere 6 fracto ^oz z


p
pinquioz z iinediarioz fim fitiT eft illi aeri
q; fit aer ait-

nO:pp qdpciirrit ibi ozdo fitiio.ipcurrit ibi ozdo teporio.na qz fono cll aiiejiue mot nd folii f m fitujzfed
etia fim rpno ^uo imiitaf po aerio
^0: q5pollerio: : et
peurrit ibi ozdo calitatio:qt imutatio ptio pziorio eft
ci qre iimitaf poalia.bi tn ozdineo nd fcmpfe pcomi
tanf.na iimitationcfacrafiin vifum:l5poftitibiaftignari ozdofitiio.qz vna po aerio eft^zpiiiquiozvifibili
qualia fim fini:? et c)z mediii eft^zpinquo obofimfitii

q; ozganu: -z et 1$ ibi pofttt afttgiiari ozdo caliratio:qz


rniifarr ^uo iinittaf

tui inediti q;

^ma po aerio ^ ftrda.fdiioimtita

ozganu.lmnratlo em medi; eit ca:qnarc

auditu

z odora-

tu acr eft medius cale: qz in talib fenfib fentimuo:eo


qz.mediti inouet nos.motioeni medy cft ca:quaremo
ueamur etia noo:fed in tactu ut dciii eft b mediti.nd
eft fiin cam:qz mediii b' nocft ca tact: fed ipedimetu
tacT.in talibgciliter fimrimutaf mediu r ozganus
qz imutatio medi; nd cft ca (nuitatidis ozgani.Dicam
iraqsqzficfimul.i.tio^uocalitarepcutif clipe ^cllpeatii:fic fir.i.no duo calitate imutaf aer a tagibili cq
noo.in vifu g auditu z odoratu acr cft ntediil caufale:
qzimutatio aerio eft caufa:quare imutenf fenfue tllt.
in tactu voeft mediii folii
fitu.nd fim cam.arg^^ac
in priii folutii cft per ia Dicta.rDeinde cum Dicit.

djiOino jr v: caro 'i Imaua fic aq 'i acr ad


vifu-r audirur-rolfamle bfmficbzc adfe
fitiimncillo^p vnuqbc^.-ipo at fPifiiiora^

cto

iicti3 ibi iicqp

bic ficr utiq3 ff ue:ut figs

ponar co:p^albu iii oculii lUnmu./Quarc


-z

nianifcllu q mcsfit tasibilisfciirmuup.

fic eni iifitip

accidcr qjgdcialijo.

ta eni mc^^fnp rpinn

3ppofi

nd rentiut fup dt car


:

nc pofira fcnriurrqrc nicdiu tactui c caro.


d(boft(BPl3ooftcditquo cdparaf ad tactii medium er
neum. p n pte ifta Declarat qud coparef ad tactum me
dius adiiatii z nale Diceo.qz oino aiit vidcf caro z lin
gua fic fe b:e ad fenfitiuu.i.ad ozganus fenfuo tactfic
fe bnt aer z aqua ad vifum z auditti : olfatti:qz lic.t.
filr fe bet ad feiifitiuii vnuqDqj illor.ipc ntit fenfitio.
i.ozgano fenfuo tacto:neqs ibi:ncq> bic lU iqs fiet ffiuf
ut fiqo ponat cozpiio albu in oculti.til[iim'.i.ultimate fup.nd fiet vifio z fup. etia no fiacr raci fi MOiieref
cozpns tiigibilc iinediate fupza ozganii tact:quare fic
manifellii qz fenfitiuii tagibilio.i.ozganii fciul!0 ta
fit itiio.i.no Iit caro:fcd itra carne.lic eni ntiq; acci

eft

ct

det in tactn qiz qdc accidit in alno fenfibuo . appofira


cniilla fenfibiliafiipfenfitiuii.t.fupozgaiui fenfuo nd
fentiiit.i.no fit fenfuo.tagibilia aiitappofiia fiip car-

nem fcntiiir.i.fi t ibt fenfuo:cyiare caro cft mcCxr.. ta


ij acr ur
aqua i tactu u 5 fit mediii cate:qz fi iid itcrpoiiercf ibi
nec aer nec aqua inagio bzet ce ibi tact:caro t n eft ibi
mediti calc:to caro cdparaf ad taetii lient aer uel aqua

ctut.i.tn tactiKiid ozgami.(I;inota'dii niit qz

cdparaf ad<viftis odoratti z aiiditmqz lient fi non eflTct


nec acr nec aqua:fed imediare poncref vifibile andtbi
lenel odorabile fiip ozganii nd fieret ibi aliqe illcrus
fcnfuii:fic fi ndect caro:fed imediate poneref tagibile
<T(T

cm

i^e anima
fup oigannm tactnamo fentiretniia Ibnut qioicta;
dl X)t carne nritcr rdpectu toctua itdlta^dil dt ne car^
ne Ugueref^cni guft.li1et aiic \jic cubitadiiquo fen
fibflc|K)ilitufupuifenfu3n5 faciat renfiijded

D^cin

req^tilectidc queretur.rpcin<)<
^ngibdc0Qdcmigif rantotffeiitie coz

pori0 f

cozp*^ . jDico aut oiffcrciinae

Qb^denu^ oereminantcalidu5.fngidm
bnmidu:? ncduoeabnepundoicraindl
mbidqneoedcmciuie.
ell meduim
neterminauit oe tacm 7 ne eo
in tactn.tn pte ifta netermCac ne ipfo o5o taa* Cixca

Mo

fa^:q2^*Wrat quefunt o6atacTlirqi idem


qd
eft*6mo oftoUi qne ftim niie rangibaee:? dmd tact*
immutat ab efo . (ecudo oftedfc taa^dl cdpoTtto^K
di 1 alq fenAm ibiLSmpUuo adi Ac viAMif.Jirca
0milDUofat:qx^mo narrat quefunt niie tapdbdM.
fecudo onditdutd tact* immutat ab l^^niificrctqt ibi*
ISenAtiuii aut. JDit 0 3 tagibOeo qde igif qlitatej
luntoziecoxporio Am qFeftcoipuo.nicoautoiflere^
tiaoquib^elemcta netaminar.i.oiftui^ut utcalidu
queneele
frigidii bumidu Accii ne gb* ocm eft
qmpt
meri0.i.in Idno negnatioe.iCYlocadu at
4litateo (enAbdee funt niie dto^ . neterminat eni^z
ndKguutelta ut p> in i negnattoe.^ qiin fpera aai>uoTf.z pafftuop nullii repent coipuo nenudatu ab bi$
qualttatibuo iaiAbiiib*:nicunt be dTe niie ? qUtatee
cozporfe Am ed cozp^.pDeinde cum nidt*

inW

Cr^^fitinu aci^;:qbracnuu:7inSf(Fa0
(.iig

vocat^racma dlp2iino:q potentia buinf


inodipar0ell.<r0ettreenipati^ddam
cfl:^narcfaden0qnaIeipm actu buinf

modi iUnd fadt cum fu potentie.

Aendit quo b^zie tagibaeo bnt imurare fenfu ta


ct:circaqdniafadt:ozpfadtci 5 nctn eft.z ejtbio
quenixaatpchidit^iaifuo taa^no fentttntAe^ccl
letfaofenAbiliuzita^e^rfridu 7e^'r carmnofentu
op3 renfu5 tact ee oeiiuda
nir a fenAi taa.3oiidit
nim a ^iratib^fenAbilib^qo fentit.i* ibi J Uii Afr ca

fU

lidu. J jibil, i6t op5* Joicit 0 qz fAitiuii ipa?t qlitatii


tangibiliu qn tactiuu.i.q 5 en ozganii taa:^ ed illud
in quo bed fenfuo uocattact b* fenAtiuiizurb fen
fue taa ed qdaj
cozpio que ed po* b^-i *que ed in
po* padTua ad b^qlitaref ragibilei.^ at At in po* paflt

ua ad b^^ttatet tagibile3:p3:qz fenrneed qbda pati:


qre fenfibtleed fade6i^3 fenfitiuu b^i*taleqleedip3
in aau.illt aut fenAtiuiI fadt actu tale cii At po* tale:
ed eni ozganii fenfus uel fenAtiuu tale in potetia quale
ed fenAbile in actu.rC>tinde cum oidt.

CT^nde fUr calidum

frigidu:aut ourujr

molle no fenrim^ : fed eccellcnriae tanig


ft^u uclut medietate qda ccTue cius que m
fenribilib^contrarictatis./t^pter boc oi
fccrnutrpitia fefibilianncdiu cniDifcretu

eil.-^itcm adutruc^ipo;: alte^zulrioru.


IfJ^bio qne m>eratpcludit A;nru3tact^nd peipeeque
cal3 ureque fn'du:fed folii pcipee^rcelletiao fenAbiliii
nicee q; Air cafui fndii Xi\XTf.z molle no femiinua : fed
feiuimuo folli ejrcelletia6'tan^reiifuepite uelut me^
dietare quada ei ' prietatie que ed in fAibilib: z pp 15

w fenAio tact^ed medietao qda feiiAt(ua.(.oz0aiia fen

iuo Difccrnur ipa fAibilia:qz mediu ed qd ntractiuu3.


At eni ip3 mcdiii ad utrii<s ipo|:.i.ad utrilq} ejetremo^

riJCdpatueddtcsnUimop.innotaduautqz qtfeii
fuo ed in po* ad fmfibile:cii eque caUn uel eque fridii
nd At in po*ad aliqd qbeque tale ed:fenfue no peipit
eque adm uel eque Aidu: fed ejccellctiae nn.iC Ylota
dum et 3? mediu coparatil ad utniq3 e3:tremo:p z alte
ni ultimo^ ut tepidii cdparatii ad fridii.bet r6ne cali
di z cdparatii ad cafm bei ront fridi:^ qz no viiii pri'
uni nec vnii extremii ed actu alib mediummo ed aau
aliqbe):trmo^feded in po*ad utrtjq3ipo^:fenfu3g
qz tenet medietate iter ej:celletiae fAtbiltii pdptt qu
libet cjccellentia^fenAbiliumtan^aliqd in potentia
ad qualibet ipa^ Deinde cum oicit.

f
CTiEt op3 ficut Dcbcns fentire album 7 ni-'
gram:ncum]5 ipfo:(:i)cbere dTe actu : po

c.iia

ntra^ficaut? inalqe:? intacm


neq^ calidummec^ frigidum*

tetia

CDOndic gf omfenfu3 taefee oenudatu a ^tatib* fen


Abilib^quaofentitoiceoz^oi^q^Acoebaie fentire al
busznigrii eeneunt(po^actupo*voefleutni<e:Ac
aut z in alqe fenAb*op3 fe bzc^ et in tacni:qz op3 ta^
ne<g fiidii ne<g calin ee actu:fed om utnitg liiorii
cf inpo* Aoebeat illa pdpere.pDeinde cum oiett.
ctii

7 luiTibilis erat
quodlmdvifud.0imit'raut ^reliqui op

CT 3mpli^ aute

fic vifibilis

c.iio

pofito;::ricuttactU6:7 ta^bilis:^ intangi


bilis*3lntagibile aut parua oino bils oit>

ferentia tan^liu:ut palfus aen? tangu*


biliu ercelldie ficut comiptiua* <U

0c6m

quidem igirarvnuquecbfcnfnum

oictu 5

^figuraliter.

(TOndii^ tact ed oppoAto^ Acut z alq (Auo oicene.


Sn^li^t Acut z vifuo ddamd erat viAbiUe z fnuiA
bilie.Anr at z alq fAuo erat oppoAto;z:Ac z taa^cd ta^
gibdie z itagibilieatagibile at oz pua bno oino ozia5
tagfbdiii:ut padiio,ed aer qui bn ualde remiifat ozias

tagdzileo:^ etexcelletietagibiliiifunt inta^ileo:qz

covuptiua taaMbdit aut qA epdogado 3;? Am


vnuqueq3 igif fenfuu ocm ed Agurafr.i.uFr z fupAcia
Uter .ni ozeoeb'fenAbilib*magio exqfite Amvnii^
fiic Ac

que<g fenfum fpeaat ad Ubzum oe fenfu z fenfato.

q(bouaautubteroc oi fenfu acci


pere:qtn quide fenfus eH fufcepti^
uus fpecieru 5 fine matena:nt cera

annuli fine (aT0i7 auro recipit fignu . 3c


cipit aut aureu:aut encu 3 figuum : fed iio
tnqnlmanmm:autes.0imit'r aut? fen^
fns vniufcninrc^ ab babde coloremiaut

bumore:autfounmpatif.0cdiid iiiqua
tum vnuquodq^illo^ oicif:fcd inquam 3
buiufmodi c(l 7 f rationem.

CD If^odqj pBe oetermiauit oe ipio fen Abilib*.in pte ida


oeterniiat oeipAe fetifib*.irca qb tria fadt:qz b*oe^
terminat quedigiialia z coia oibiio feiiAb . z uenaf
fuffidentia fenfum^ j>bat qz op3 oare alique cde3 fen
fum.3ut plene ualeat oetermiarc oe iteUeau qui pri^
net ad teitiii Itbzil oidiiiguit inter iiitclledii c fenAi^
z fepat intellectu a dtutibue aluo.i ibi.iii fequdi ca

pitiUoLC^autudAtfenfui.j3*ibi.iii fzndpio

tertii

UbziLDni ai!touaboiderctiio* Jirca ^mil ouo fa^


dt:qz ^ facit qd octn ed.i mouet quada qdne3 circa
pzetada ibi[.Dubitab(t aut aliquid. Jfcniuo <u]t Aue

C.12U

X,iber
potetfa feii(itfa ad ouo pot c6parari.V3 ad 0^5 7 ad ot
gaimm.fml?ocCTgopofruntacdptouo gnalia omni
fenfui: qiiof vniini fumif refpectu obieaualiud ^0 re
fpeau organi.refpeau obiccti quidc copetit oi renfut

^fitfufcepttiujrpdurenribiliusrtne ma.refpectu

vo

oxgani copetit oi fenfui fit qda potdia que idem e(t


Ibo cu ipo otgano:otiTercd au t #m ee 7 r6ne.ouo g fa

2"* ibi
cit^m 4^ B ouo oeclarar.^*eni5oecIarat
Li^elitiuJaut.JCXcgq op^autuVr accipe oe oi fen
fmqm f^uo qde efl fufceptiuuo fperu3 fine ma ut cera
recipit figur d anuli uel figilli fme auro 7 Biie ferro.ac
cipitanteerafignu aureu auteneu:fed nd in<^ au^
aut e0.Brr 7 fpuo vniufcuiuf<p patif ab bnte colorem
aut Bumorc.i.fapore aut fomi:fed lion initii oi vnu^
fim roni.i.fm fo2md.pa^
qbcb illo^ifed in^u ell
riee eiii colorat^iio agit in oculii in^tu pariea: fed #5
eil bi* coloratud :7 fim rdnem 7 fozma colorfe*

fufceptf^

vi- uu6fperulinema.7'Vtdef g^n6;


qx aut ttelUjgif line mS:qt ti5 redpit m$m agdie : aut
qi n6 redpit fo:ma md mali.f1 (telUgif recipe foxma Ii
he ma:q2 no redpit mam agetie.MS 110 eH j>pziu Ibue:

0fecundua

^ndp^ agat p foima:7 patiea patiaf p md^totiT


cdpoittii agit 7 pattf:ira qr i^ ma ell alii{ mo rd agen

tii

du 7 foima rd patiedi.fic dl g in aaionib* realib*quc


funtattribuede toti cdpofito:fed actfdeo ftetfonalea
nd funt attribuede cdpofito:fed foime * oebem* enim
imaginari eno p fe oiuidaf in oece ^icam^a.{nt
tionea aut nd funt ingtie entia p fe:fed p acena 7 p rc
duaione.inbieSquefuntentfapfendgiiaf ma neig
foima:fedcdpofitu:fedinbia dfuntenriapfe oicere
pofliim^iqi ipa itetio gnaf;7 ipa foia gBaf.facSS Btb
tudinc coloria in oae magia ell ipB*colono
totiu;
cdpofiti ul'^ Bt coipia ^ntia colores.qi oiit ^c actio
BtipBfoie7 intalib*ipafoiagiiet:7t^ itdio gilef
i^are polTum* rdne 7 Bgno.rdne qdtiqi in Alia gno/
tionib in qb* nd gfiaf nec md nec foiaifed cdpoBtuj
Bm eade fpem nd pnte^ plureo foie in todi Ibonit no
pnteebuealbedieofneode Iboutfngiiatfone coipia
albi nd gnaf albedo neccoipiiaifed giiaf totii edpoB^
tij ut coipuaiBbu.nd enfpolTum^ponSplurea^atio
neo talea filnifi ponam* plura ^oipa.na B^aref ipBi
olbedo fulficeret ad faluidu plurea gnotioea albedfa
ufad faluadii plurea albediea :7 tn no opoimet care

fed ut coiter ponif ell ede oi palTo.na palTu3 nd recipit


ab agde nili fm agee agir.ag^a atit nd agit ma3:
: fed
fed f fotma.vii patfu3 no recipit ab agete
fozma.CUxurfue nd pot itelligi fenfuo Iit fufeepti^

pluralitate coipo^ albo^uiuc aut op3:^ no ell itelli'


gibile qi giief coipuo clbii 7 Bnt plureo giiatdea tale;

UU0 fper J fine ma:qx nd recipit fo:ma md mali : cum


gcgd recipif in fenfu redpiaf bic 7 niic:7 ppna mdlir*

dem an* piiao aerio pnt ee plureo itetidea albedie fo^

mam

C^n oriii ellpBa >(DDom $ fenfu3 ee fufceptiuu fpe


der u fine ma triplici via uenari polTumua f ni $ in oi
actide tria ell ?fidcrare.V3 ageotr pAtiC0:7 modii age^
g via ad B oeclaradii fumif e;t pte palTi.i* ef pte
aget(0.3e;: pte modi agedi.^^via fic p3.ua aliqii age;
ammilat fibi pairusfimplV ita q;pai1ti3 fufeipit nome
7 oilfdne agdi0:ut ignio agit 1 aercita 9; aer Iit igdio
7 alTimilat gbi ipin.aUqii vo age;^t in palTu3:ita'^
paliu nd limplrairimilaf agdi:fed Iohi accipit aliqua
Britudine foime ejrntia in ^dc:ut coipue termiatu 7
aer Ii
coloratu ageo in aer i nd aiumilat Bbi aere ftc
at cotpue termiatu: fed folii qda Bllitudo colori^ i ae^
re efficif.rd aiit qre aer Bc redpit Bmilitudine eolorio
dl.b'*

epitie in cotpe termiato:$tn nd efSicif cpxpue termi


natii eBiqxmainaereellarroifpofitai^

incotpe

ter^

minato:7 qt act^actiito;: funt in patiere 7 oifpofito p


alia 7 alia oifpdn{ mae Bet ibi alia 7 alia recept io : ita
91 in cozpe tCTmiato betee colo: realr 7 naliter.in ae^

7 Bm intetione.aei itacg ftc aifimu


lafcoxporicolorato accipienaBritudine foime colo
rio:qi tii nd alfimilaf:ita
btat mdm ftlV oifpofitam
ad fufeeptione talio foime.e^: pte g ipB^ palfi ut e;; pte
aeria oice polfum^ g? B aer fufceptiuua foime fme ma
cn Bc recipit filitudine foime agetiaifp tn nd bet ma3
Bir oifpofita agcti:7 cA ocin ell oe medio f telligfdtim
eiloe oigano.na ipe fBua nd patif a fBibili : qi Bat ip3
fBibile:fcd folii accipit Bfitudine foime fBibilia abfg3
eo qi beat mam BIV oifpofita fBibili.iQuid ailtfentie^
du Bt oe fenfu tact^:qi ibi videf bie inilatia cii ibi fen^
Bbile fimpH Bbi palTus alTimiletiin feqiieti qdne pate
bit:ubi oilputabif an fPibilepoBtii fup fenium fadat
fenfu3.ell g itetto pBi qi ficut cera accipit Blitudinem
foime ejciitie in ftgillo ferreo uel aureo: ita ni qi nd Bt
ferrii nec aurti:qi accipit filitudine illiuo foime:eo qi
ma nd fifr oifponif bic 7 ibi:nec bet mam filr oifpofi'
taageti:ficvifii6ufacrpatieaacoipe terminato ind

re vo recipif exnee

foime colorio:q; nd em
necip3obm:qiet tali actione
Bc lufdpit foima fire5:q> ej: 15 nd feqf q> beat main filr
oifpofita.id oi fufeipe foima ulTpc5 fine ma.
2* via
ad iuelligadii l;oc ide fumif ejt pte agetia.ni I3 agena

ell coloi:fic fufeipit fifitudine

cif ipm coip teriniatii

nd Bnt plura cotpa alba: fed in gfiatide it^tionus


nd Bcfe biinqi itetidea nd recipiut niim eje IBo.in co<^
fir:7

lo niio ointe;:qd ee nd pdlfet B in tali ^atide nd giia


ref foiniaifed copofitu.fi dii nd giiaret itdio uf foia t
ietionalia:fed giiaref coipuo foimd bna:e< nd polTet
ef nt plurea tale; gnatidea:7 tii nd eent plura coipt
biitia itetionalet) fotmaoiqre iiun<^ ieadf pte coi^a
ee polTent ciufde foime plureo itetionea . CT l^iobaf
etia 15 ide Bgno ejr.eo qi (r. talib^gcntiu oino alltniilaf
gigneti:fed oe 15 foiie alibtlociia dit ad pna aiit feire
fulficiatiqi qi in giiatioeirdionu ef pte palTi ipafola
giiaf:op 3 q eje pte agetia ipa foia giier.in talfb*g paC'
fu 3 fufeipit fpem fine ma:qi ell ibi gilatio Ipd uae ge^
naatio foime nd giiatio cdpofitiei' md 7 foia; pot td
adaptabaf ad paltu3 .
bec rd adaptari ad ageo Bcut
ut Dicamua
(n giiatide itdtonu agit ipa foia 7 non
agit totii cdpofitii ej: md 7 foia:7 qi ficut agena agit:
Bc patiea patif 7 recipit ifiuftia agdio : 7 Bcbi* actio
ell a foihia fine ind:fic 0 : palTii in tali actide fine nia re

cipefoima.boc aiit fatia iniiir pISa cii ait qi fenfuo pa^


bnte colore autbumordnd iniqui vniiqdqiillo
ni o::fed inq5 tii eil bi* Bm rdiie.l.Bin foima. (t
via
fumif ej: pte modi.na qi in actide IBibili foima alV ell
tif ab

in anete ut in ol5o fcBbili:qi ell ibi mdlirer 7 realiter.


alrvoell in fenfu:qiellibiB 3 irdione 0 : fenfuo fiifccr
ptiuuofperii finema:qifpea in fenfu non fufeipif illo

md mali 7 reali q e):illit in ol5o fBibili.C^llauf oili^


geter aduertedii qi^ine vie oue tacte funt ro7 ca bui*
vietertie alfignate . nd qi in actide fenfibili alr ell
oifpofita in paifo 1^ in agete:7 et qi actio illa ell ipfi'
foima fufeepta in palTo iil' fenfu nd ba
foime:ide ell

md

bet elide modu eendi que bet i agete ulin oBo . qd vo


obijciebaf qi boc ell coe oi ageti (p agat f foimd:nd
Bm md5:7ppna ell ede oi pafib recipiat foima fine
ma.<TDi'ni qj in actionib* rcaiib* I3 ue^i fit qi a foia

ille fint ^ncipalV:tri rotii cdpofitii agittita q> nd ell ue


ni ibi q; agat foima fine md:7 ficut ibi nd agit foima
finema:ficpairu3nd recipitfoimafineiua;fcdrccipit
foima illo md mdli quo in agete e;:illit.iu actionibuo
voitetionalib*queatiribuunffoimend copofite ibi
qtiodamd agit foima fine md 7 palTum rccipil quoda
md foima fine ind;qi nd recipit foima illo md mdli q

in ai5etcc;:iftit.C7od vo iilreriaddebaf qj fenfiiP


cipit foima

md malitqi recipit ea cum

rc.^

pditioiiib* bic

gg

aiKnta
7 niTc:;>{d oebct 9 no c(l itdio

f^uo no redpfot foi

mo mali:qt no recipjat ei cu ?din'on(b-':fed


dpitcamoitedoiiaUnoHlonid m^iquodl m

nia

m rc

odo.

foxte cubitaret aligetutnl fenAbile

lUvF pofitufupfenfujfadatfenfuj.^vi-'
def'^ fic:qx fi icidaf neruue fit ibi maiot oolot:q^ no
eet

liifi

e^ appl^ratide

lefiui

ad neniil refultaret ibi feii

taaue.C*^ -It aer coloraref reafr 'i no iretionalr


tin:ide ed applicare aere oculo 7 applicare ei ob5:cu)

fuo

b^c colo: code mo Rt in aere Rcut in


obo:qre cum caroreafr calcRat: ^ejccarnerealVcale^
facta:que eft ncruo applicata refultet ibi fenfue tact:
videf (enRbile q; pofi tu fup fenfut faciat rcnfu 3 .
(cdil
rcnfibile pofini fupta feiuu3 no face feiifu^bd
fpalem rone ex pte vifuo.na fi cozpuo terminatu in ^
eft colo: tanm in iboponaf fup ocuUi obtibubit aere
aere aut obiibzato ho multipUcaf colo: ut recipiaf in
oculotq: ut Dcm eft colo: eft motiuuo luddi Rm actiJ:
bac at rone tetigit p 5o fup:a in cap^^ce vifu.ubi oijdt
^q: colo: eft motiuuo oiapbaniRm actu : id ftqe po^
nat buo colore fupta vifu 5 nd videbif:i)be< ro eft fpa
li.0 in vifutcu) g 15 fit coc oi fenfui^ feimbile pofitu fu^
p:a reiiru5 nd fadat reiifu3:op3 afTignare cde3 ronem:
quare 15 pringat.triplici g via 15 uenari poftiimuo.q^
fumit exparte oUi agdi0.:do ex pte modi accipi^
eiidi actioni iUa^.7
cx pte fetiruo qui fiifcipit actio/
nem 7 im^ftione.^^ via fic pj . ni in impflfione facta t
fenfu eft Duplcxgiiatio.vna qft equoca.alia qft vniuo

ab obo in quo bd elTe foxina 't fpce realiter


niuttiplicanf fpeo iiudionalr : f beceft qii giiatioeg^
iioca cum ex reali gfief itdionale.tllteri^^auj abilla iea.na

tdide facta giiaf itdio alia 7 bec eft gnatio qft vniuO"
ca ciI ex ftdionegiiaf itdio.cum g mediil magie ftt fti
fceptiuu impftionie
oiganus: ut caro:q: minue eft
copacta
neruue magie ftirceptiua eft bi'' impfttdie:
7 aer.q: magie oiapbanue babiU^ fiifcipit ttdioee co
lorie
oculuetcicemue q: gitatio vniuoca eft ba
bilio: 1 puenidio:
equoca:o:gauu/q: nd ftc babile
eft ad fufcipiedtibi^inipirioeeutinediu) imediatend

poterit recipe ab obo ut

ftat ibi impftio equocatfed (in


mediaterecipict a medio ut ftat ibi impifio quodamd
vniuoca.poftumue care euidd fignii in tabVbabi
lio: fit gnatio vniuoca q^equocarz <p babili'gfief in
tdio a fpe intdionali 43 a reali.n a iu nocte fi illumiet
aer qui eft iuxta lib:il nd ailt ftc illumief aer qui eft iuic
oailij optime qe lege poterit a Ife multiplicabut fibi^
tudineiiia tifqiad oculil.ft aut fieret econuerfo utillii
minaref aer qui eft iuxta oculu3:7 nd ille qui eft iuxta
lloni ut iuxta alia re vifam:tucree illa viftbilie nd vi
derefiT nd multiplicaret ftlitudine fua in aere : cum g
lunie nd reqraf^pter ipoe coloreo ftm fe:fed,ppter ci
fpone medii ut fupiuo tagebaf:ad inrtiplicatione b*c
itdionale reqrif inaio: oifpd in illa pte medii : que eft
iuxta rem vifam:ubi a fpe reali multiplicaf intdiona
lio qi in alij pte medij magie ciftatenibi a fpecie intd
tionali multiplicaf intdioir q: op5 eflTe ualde babilio
receptionio q6 a f(^ reali pdt iinediate redpeitdiona

leni iiiitiratione:qtbdctanrababilitate

ndiuenimu^

in o:gaiio:fcd in medio.expte itaqj ipfifenfibilio in


g
fpeo rcalr efterpj
fenftbile pofitu fiip:a fenfu5 no

bd

magie
inbabile ad fiifcipiedil imf^flfione
mediti. id pp bnc
inbabilitate no pdt iinediate iniutari ab oDo : fed op3
q; ^uo niediiT iiiiutef ab obo fenftbili 'i a medio imu^
facit fenfii5:q:

o:gami

eft

magio cdpactii i

eft

tato iniiitaf eiia o:ganu.(Di via ad iueftigadu 15 ide


modi recipifdi.ua fpcoitf tionalie fenfu
bilif iir coiter ponif fptlaliori nio rcciptf in organo
in mcdio.ifta aut tata fpiialitac nd pdt imediate oeri/
uari ab obo ubi bdee fpcenonfpuaIita:fed mdliter.
fiiinif ex pte

nd ftc mali
obo.cpoftca a medio mutato imiitaf ozgam!
ubi bebit efte fpfe fpualiori 1110 q} in medio. (T via
fumif ex pteipftue fenfuo.nam cu3 i|5 e fenfuo beafrd
nem cuiufda medietatio 7 ,ppo:tionio op3 q: quoda^
modo ,ppo:tionato iiniitef ab obiectoiquare iicut re
quiritur ibicebita ppoztio oba.ita 7 cebita .pportio
medij.nd ftcutecobiecto nimioexcelleti nd ftt fftue:
fed tollif ftc exobiecto nimie remiftfo 7 cebili etia iid
^iie igif imutabif mediiT ubi Ipebit et fpfe
ter ut i

fttfenfue:q:tiirii<ecftifenftbilctain

nimio

excelleiie

m nimio rcmiftum:op3 ergo ee obm i?po:tionatu3 ut

hat fenfuo.fic etii op3 efte |>po:tionatiI 7 mediti.iiam


ft nimie ciftet nd fta fenfiie :7 etiam ft ftt nimie ppin^
quumiut ft ponaf fenftbile fupta fenfu3 nd fiet fenftie:
q: utrobiqs non referuaf illa j>po:tid 7 illa medietae
que ex fenfu requirif .pofter etia aftfignari 7 quarta rd
q:ft fenfue pofietiudicare ce obiecto iinediate fupta
ipm poftto quodamd eftfet fupta fe puerftuuetq^ nulU
virtuti cotporalipdt cdpeteremt patet per ptoculiim

inlibtoceelemdatione tbeo*
dcvoarguebaf
ceneruoincifo.D 6 in$ex eo c[b applicaf ciiltellue
uel aliqc leftuu ad neruu qui eft otganu3 fenfue nd ftc
fenfue:fed qt illi neruo eft caro cdiimcra imuratio illa
fenftbilie colore caiifane nd imediate i neruoifed me^
diate carne neruo cdiuncta imutaf neriiue.nas ft efter
neruue in aliqua fui parte ftc frparatue a carne q; pof
fet tangi neruue abfq5 carne ex tali tactu nd fieret fcn.fuoiq; aut ftt maiot coloz exinciftonenerui non eft qi
tieriiue imediate fentiatifed qt ex tali indftone fit ibi
maiot edeurfue calor ie 7 fp irituii3:fit ibi maiot colo^
r io fenfu{.<rld vo addebaf ce carne calefacta ccbct
ciciqicaroimutafacotpore calido uel frigido realr
7 tnrentionabrred ex eo fmutaf realiter non fi t fen.'

fqeiiino talie imutatio eif impeditiiia fenflie.fit aut


fepftie ex eo qt> imutaf intf tionaliter . nd ft poftfet efte
fottie imutatio intetionalie abfq3 reali: maiot eet ibi

imutatio illa fieret ab obo cduenicti.niel


etiam maiot colot 7 afflictio ft fiaet ab ineduenienti:
qc ftbene intelligif ceferuit nobie tbcologie: quonid
patibabet anima fcpataice qua ciffiiftue cice pile fpe

celectatio:ft

culatio

non requirir.['Dciiidccum cicit.

T Scnruiuu auf pnm eft m quo bmufino^


di pofto.ft quidc igft idetn.fed efte
rerum eft. ^Ibagiittudoquide enl5 queda
crir:q> fenfue paiirur.TRon fenftriuo efte:

iiec^ fenfue maanimdo eftifed rario que

dani 7 perenna miue.


(D Sifignat alid q^ eft ede omni fenftii per compatione
adozganu.naoierenftietani^inibo fundaf^mo (n
otgano :7 eft ide cum otaaiio (bo:qt nd b<t aliud ime
dtani ibm
otganu: fed ciffert ab ozgaiio /bo ftm eflTe
ciffiniru 7 Pni rdnemtqt alia eft rd potetie fenfttiue :7
alia ot^ni .DUO ^ facinqi p** facit q 5 cem eft.i^ ex ci
ette peiudit quaida ueritatee eott que poftTent cubita
ri circa fenfu3 ibil tfbanifcftti aiit ex bie.J Dicit $ q:

fenfitiuii.i.otganu fenfue eft illud in


tia fenfitiiia.eft qde (gif bi

otganu

quo eft bi^poren

feiitiedi idem ftip.

ibo cum ipfa potdia fcnfttiiia ftue cum ipfo fenfu : fed
dle.i.^m efte oiffinftiuii3 7 Pm ratione alterum eft.na
fpfumotganumqbpatiffenftjeud quod patiturfen
fiim.i.quod fufeipit fenftim eft magnitudo quedam:
non tamen eftefenfttiuo.i.eftrcfenfttfui:uel ut bttalia
littera efte otgani.i.ratio otganuftipple eft eadem q
ratio fenfue:quia magiiiiudo 7 otgaiium non eft iplc
fenfiie.neqx fenfue eft ipfa magnitudo: fed fenfue eft
queddratio :7 queddpotentia flliue.i.magnitudtnie
uel otgani.fDdndecum.cfctt.

^iber Sccuiidue
autcvbi5:r.pptcrcid fcnriPi
cozrupuiit
fciifiriua*0i naq3
liu evcdietic
fouio: fcnfuiiio inot^ foliii^ ro:boc aut
cmt lenfu 5 :ric 7 fimpbonia 7 ro?ius pcuP
flr

fi9fo:ritcrcbo:di0.
pm((Tie?cliidit qfda ucritares circa ipo^ ferus.oe

gb^ ueritatib oubitari po(Tct;c cuo facit ^ni

ouao

talc0vrutc6 cocludit . z* ibi L t^ptcr qt> piante. J


manifelW aiit ej:,l?if cft .PPf^r qd excel
Dicit ergo
Ictiefi^ibiliil

cozrilpunt renfitiua.i.fenfuecq:

fi

naqjfit

foztio: niotfenririuo.i.q3 fenfitiuii ulq3 ozgami fit ap


tum nani fuftinc foluif ratio.f.iionreferuaf ibi oebita
^poitiotfed fenfue erat boc.i.erat queda ratio -r qda
i?po:tio.ficut tollif fimpl?onia z tonus nimis fouiter

pculTie cbozdie: fic fupple tollif fenfim fi ab ejtcellenti


obiecto nimie foztiter imutatur ozganil.

3^11

3liqs quo ercelletie fenfibili


umcozruputfcnfus.CDdjqjejc
tellee fenfibile tolle fenfuj (^tii ad pfens fpectat oupfr
w-i-

pdtitelligi i>5 qj fenfuoxMio noiare pdt.niipa actio ut


ipmiudictiIqdl?emocre fenfibilifenfue noiaripot.
c fic accipif fenfus a pBo cu oic.^ fenfibilepofitu fup

fentum no facit fenfu5CX talieni appone no fit fenfus:


qz no fit ibi iudiciii oe re fenfibili. i mo pot accipi fen
fue pzo ipa vtute ut pzo porctia fenfitiua.c fic accipif
fn boc capto cu o: $ fenfus non cfi magnitudozfed elt
potetiamagnitudie.cxcelleeergofeiifibilcutroqjind
cozrumpit ^ tollit fenfu5.
eni tollit fenfu3: qz tollit
tudiciu oe rcfcnfibili.najjpter ctcelles fenfibile nimis
foztiter mutato ozganonon pofluniuebn iudicarepe
oBofenfibili:ut,ppternimiiifplendore folieno poflu
itiue per vifus bene iudicare oe ipo.i cjLcellene fenfibile cozrupitfcnfu;qzcozrupit ipajpotetia fenfitiua.

na qe polfet folcj tm afpice tp efficeref ceciie t nunqj


videretrimo qz afpiciedo foies no folii no bn pofilim^
iudicare oe fole:imo et oe alije obiectie ad tpo no bii
iudicam'^uletia fimptrvifiim amittim:pofTem oicc
gzperejtccllce fenfibile triplr tollif fenfiis.()'cni tollif
fen fue:ur circa quatii ad ip5ci:ccllcf. obj qz no bn poffum iudicare oe ipo. z p epcellce fenfibile tollif ffiuo
qjtil ad alia oba;qz afpiciedo folc ad tpe no bu
ad
pofliim iudicare oe alije obiectie.lll a 4pter foztc im
pzelTione lutie facta in oculo per afipcctus folie no vi
demiiealia obaficutifunnfedqcqd cernim'v: nobie
videre cu qda vii iditate:ulcu quoda aliq alio colore
lucido fijpfufo.3*e):cclleo fenfibile pot tollercfenfum
no folli ut tue quatii ad ip_j obm:ulet ia ad tepue qui
tU5 ad alia obiccta:fed etia ut femperzqz pot oino fen
fum cozrumpe:fed oe boc Diffufiue tractabimue in 3

^6

ubi reddem^ caufamtquare ejtcellene intelligibile no


cozrumpitintellectum ficute;ccellen6 fenfibile cozrilpit fenfum.rC>eindc cum oicit.

babto

4 itfBt,pptcrqd piante nofentiut


quddd prern aminalc : 7 parietes a tagibi

Iib^.tndc^frisercut 7 calefcimt.Caufa
eni no b:e medietate : neq5 bC^ pneipinm
pole ell recipe fpe5 finbilin.fedpati cu ind.
<rJCocluditaliavitatee;cpictie.ptinuefautfic.manife
ftu at pot ce eje oictie no foliT ppter qd exccllctie fenfi
biliii cozruputfitnfiijifed etia,pptcrqd nd fentiur pia
tebntee qitada* potetia aialczut iicgctattiia : c ctia pa
lictee a tagibilib^frigefciit

Cdufa eni fiip.qre piate no

-r

calcfciit plate.fubdit

fentiiit cfi

no l;:e medietate

neqjl;''^>ncipiu fenfiriiiu pofiibile recipe

fpee

feiifibili

unufed folli pati ciI mareria.i.md mali . ^inotadu;

>5

uapte aierqzbntuegetatf
patianfa qlitaribtagibilib;tnqzfiitniimc.
eei-r 110 bnt coplonc reducta ad illa medietate

aiitQ) piante Isbabeit aliq

ua:-!

I3

terrefii

quam requirit fenfiio.ideo ,pptcr (iiam rcrrertreitate5


no patiiiiifnifimo materiali ficut-r pariunf lapides;
c ideo fentire no pofiiint.rDcindc cum oicit.
fi patiaf aliqd ab
odorc:qo itnpore cl! olfatii5 bzeraut a co

CJfOubitabit aut aliquis

.ny

lore no polTibilc videre: filVant in alijs,


Cnibouet circa ptacta queftioneq^da:-! cil qftio utrum
a fenfibili; ut utzz 116 buf olfa
qb ouo facinqz fnno
^ponit b^' q6iic.icxcquif oe ea ibiLSi aut olfatibile.JDicg.oubitabitaiitaliqefipatiaf aliqd ab odore qf> no pole c olfatii b:c;aut fi patiaf a colore qb no
116 bfio fcnfu3 pofiit pati

tu

poflTit

pati ab odorabili . circa

pofiibile eft vide: fimiliter

'i

in alije fcnfib'oiibiu

patiatur aliquid ab alije fenfibilibus


alioG feiifue.rDcinde cum Dicit.

cfi fi

quod non babet

CT.01 aut olfatibile odo::fi aliqd facit olfa/


tu odo2 facit.f5 uarc IpolVibiliu olfatu bzc
nibil ipole pati ab odore . t8 adc aut ratio
7 in ali)s:ncci3 poffibiliiimrfed inquantu5

vnumquodi^ fenfitinum.
(ET^^regturoc qone,pporita;circa qbtria facinqz ^ar
guit ad parteflam.z^oudit no cfie cande rone oe qlita
tibuo rangibilibiietc be alue.3*foluit ad ronce ^pofi

ta9.iibiLS3ta'gibilia.J3^biLrgonc^ illa.J/Tir
ca ^>'"0110 facit fim ^ ouae roneo adducit oftedene gt
116 bn6ffiu5n6patif affiibiliibiL&iTrat maifefiu.J
bictts.fiautodozeftqdolfatibile.-fi aliqd facit olfa-

ni.odoi facit.qre ipoitibiliu olfatu b;c nibil ipofljbilc


pati ab odorereade au t ro efi 1 in alije ffiibilib:qz neqjpofijbiliu.i.neq5j.ningetiu:urneq5qriicuq5idiffere
ab oboffiibili:fed patif ab ol3 o bi^inqs
ni cft vnuqbqjffiitiuu.i.bne fcnfuni.fDeide ciT oicit

tej fup.eft pati

CT 0 ilV at nianifcllu eft 7 fic.necB eni Inme

7 tcnelna:ncci5fonus:nec^ odo: Qccgfa


cit in co:pa:fcdincaingbu 5 e(l:ut aer qui
cum tonitruo fcindit lignum.
(Tildducit ad boc ide

alia rqnf .o-filV aiit manifefiii5 efl


bicronc feqiiete tpbec oBa fcnfibilia nibil
agiit nifi in ea que bnt fenfnhirqz neqslume c tenebza

fic.i.per

iieqjfonuezncqjodoz niiUii facit.i. nibil facit i cozpa


in fenfit tm;fed ea in qb efi fon:ut aer in quo l?ct
ee fonue:facit; qui cu tonitruo fcidit lignil.C 111 otadiJ ailt vim ronie bin boc pfiftetcp qz foniie c odozr-r
talia p fc nifi faciiJr in cozpetfed folii in fenfii iiilpil parif afono ul ab odore ut' ab aliq bi qUtatenifi qbbet
iiifi

fenfu 3 .Cinoraduercpl 3 Dubiiifit:uri:fonulalicib*


qlirae pfe pofiit aliq face in cozpcztnnoefi oiibiiitp

pot faccp acciiezqz fonue roiic aerie in q fiidafcqz fudaf in aeref in motiiiacr in q cft fonue pp motil anne31J pot ligna fcidc.foniis ergo fcindit lignii per acens;
fed aer mot fcindit ipin per

CT

fc.

f Deinde ciim oicit.

0 cd tangibilia 7 bumores faciunt. 0

enim nona quo miq^ paricnnir inanima


ta -7 alterabuntur.
(TiOiidit q 116 efieade ro oe qlitatib tagibilib^c oe ali
ie.D.fed tangibilia buorce.i.faporee faciiir aliqd in
cozpaiqz fi no;a qiio iitiq*, patienf inaiata 'i altcrabutur.q.d.gi nifi cozpa paterenf a qlitatib ragibilibns:
110 cet Dare a q pati poficnr.dnotadu ailt qi cii que
nfiurpqlitar^fenfibilccaliqd agant in cozpenoefi

c.n^

c anima
ftelUgcdil oc qliratiV tag(biltb:qz *>c Alfa no c onbC
D5:f5 oe qliratib^qiic fur oba alio?. fefuu.(T TTlotadu
buorce.i.faporce agut in corparonc qltratum
ctia

Qbfimdanf:q: ut fup oicebaf ; guAus cl!


qda tact:^ guftabiU qbda tagibilc cft. f Dcide,c.o
1^7 CC /rso ne in illa facinr . (U :aut no omne
co:pii0 palTmu ab odore 7 fonorr parien
tagibiliii in

tiaindetenninafa no manennutaer.fetef
enim fient pariene aliquid.
(TSoluit adq6ncfacta.(D3d cuieiu*"'fdcdu gjqUra
tc6 f^ ibilce alie a tagibilib;cuiiifmodi fu t odoi fon
ccoloinofimplragutincoiparaguttii in dda cp:pa

fiir ualdcpaniiia : <r qt


mcdiajco
ipc aer q no fentit patif ab odorenonee (me facte qd
nibilpatif ab odore uta colore nifi qd l?ct fenfumted
eludebat falfuj t foluedefuKT qi Due erat illeronee:
TDUo fac pbeiqi ^foluit rdne fc6a5.ifoluit pma ibi.
LtQuicqd igif eft odorare. Joicit ailt.g ne rilla.i.ille
alie qliraree ut odoi fotiue c talia faciu t aliqd in cot^
pore.T rndet gp aut no oc co:p ell partiuii ab odore c
fonot-r que funt paitiua ab odore 'z fono funt inderer
minata:ino mantt: qualia qiiepatiunf atalib^qhv
tarib n6 manutqt funt ualde du^ibilia ? ttalde paifi
uaaitaergcdualdeflujtibilis-r ualde pafliuuo patif
ab odore: q: fetet ficut aliqd patico.ClIlotadu aiit p
uerbafolutaeeronefcbam.nacu Dicebat qjneqj luj:
neq3 fonue neq 5 odoi nibil facit in coipa nui paccne;
ue^cil q>pfel5n6 piit agere in coipa ;quecuq5 tnbn
pnt aliquid facere coipora bene paiTiua ut inaerem ut
etiam in aquam. fDeinde cum oicit.

ur in oigana:z

CT luid igf c odorare pter pati aliqd aut


:

odo: fetire t:3er dt patic5 B mor ff ibit fit


CSoluit fonem ^ma.o.qd igif ell odorare pter pati ali
qd.in

15

eni dabat ro

qi idc5 ed odorare qi> pati

ab odore:io nibil patif ab odore nifi qb odorat.bec at


ro foluif p itercptioneiqi non ed ide odorare qb pati
ab odoreifed ide ed odorare qb fentire odore. mira tn
pnt pati ab odore q no fentiilt odore ut aer. io Ibdit q
aut odorare ed (dem qb fentire odore.aer aut ed pati^
eno boc.i.patif ab odoreino tn fentit odore : fed moj:
fit fenfibilio per b'padionc.dnotadiI
gp no quicqd
patif ab odore fentit odori .fed qcquid ab odore patif
uel fentit odorem Tbabetfenfum ut oiganum uelcd
quid fenfibile i edimutatiuum fcnfue ut medium.

^oniaautnofitrcnfuealiue pter
qmnque.j0ico aut boe vifum:au^

ditum:olfatum:sufium:tactu./]c
bi6 credet aliquis.
Clt^odig p 5 j oeteriauit qda cofa circa oej fenfu5.'|n p
te (davultpbarefufficieria fenfuti ondeoee qnq5fen^
fuo c no plureo.potaute beepo oiuidiin qtuoipteo:
qi ^medigatfufficietiafeiifuu pticrariu.i^ejcfenfib
pticularib* iuedigat ee fenfu3 coc5.5 fepat -r cidiguit

fenfu5 ab itellcctu.4icipitDetcrmiare oeipo intelle


ctu fiue oe ipa pte itellectia.ipo icipit ibil_ jQ in a t fe^
timuo. Jj^ibiCdm autonab^^oiyo. J4*ibiLC>e pte
aut aie. JDubitaf aut ab aliqb* ubi icipiat terti^Uber
qb DiciI t q; apud grecoe idpit \pec.O^ aii t non ed
fenfuer-r ut aiut 15 ronabitr factii cd;qi ab ido cap ul
tra icipit pfio inqrcre De itellectuifed cu 5 in boc capio
nulla metio fiat oe itellectii.fed ab illo caplb:qin autc
Duab^oiijs icipiat pfjo Didigu^irellectu a fenfu:c po/
dea in capto fequeti ut in illo caplb.oe pte aut aie.icipiat Determiare.DcireUcctu.terti^ liber iiricipiet in ib
ioloco.iQmautDuaboiq 6 .uricipier<bi.fDepteaiIt

ad

apud ^ecoa iuenif 5 irinilat tertr foire fuit


c ititulatio.fuppofito aiit q>
bic no icipiat terti^ libcnpe ida in qua oeterminaf dc

afe.qi

fi

err 01 faiptorie feribetie


fufficietia fenfuii

p6t oiuidi in ptes ouaj.qi f)piobat

p 50 fi^futficidiiexptcfenfibiliii j^piio^i.i^^batea
eje pte fenfibiliu coiu3 ibi (_at vo neqj coiu5. j irca
^nui DUO facittqi jjponit qb intcdit.zDeclaratjppofitii ibiLSienioie.JDicitg.^aiitnonfit fenfuo
aliue pter qnq3.Dico atit boo.i.pter bo6 qnq5 ut pie^
ter vifum : auditum:olfatum:gudum:tacrum:CTedet
aliquio e;: bm.t.ej: Dicendio.fDeinde cum cicit.

CT 0i eni oie cui^ c ff us tecfn buc-r buc


fenfu bcm^,0ce eni tagibiles incitu ta^
gibiles palTioes.-tactu nobis ff ibiles funt,
CTDeclarat ppofitu z itedittale r6nc.qciiq5bd 15 oiga
nu co^feit 5>ec fenfibiliarc b buc fenfu3;i: qui bf t o
otganu cogfdt oia fenfibilia:-j: l?d oee fenfuei-z qi fic
ed nb pbt nobio oeficc fenfue aliqo nifi nobio Deficiat
aliqb oiganu.g a oedructioe pntie fi nobio no Dcfid^
ataliqb oigami no Deficietaliqofenfuo.nullus gfen.'
fu0 ed qui no bcaf a nobie uel qui nb beaf ab aialib
pfecti0:fed noo nb bemuenifipoo qnq5 fenfue . ergo
nullu0 ed fenfu0 pter bot' qnq3.funt itaq5 qnqj c non
pluree.fundaf aut bec ro fup trib^^pbmV.qru 6ed;
q? quibetljoiganucogfcitbccfcnfibilia:*! bdbunc
?enui3.i* ed:gj cui oeficit aliqo fenfuo ei ocficit aliqb
oigaiui.;* ed gp qt aialib pfectie z maj:ie nobio non
X)cfidt aliqb oiganu: nec aliqe ffiu0.be aiit treo jppo
nc6 fe butp oidine.qii" feqf c]c f>^,z 5* ex 2 . nam ex

boc oigami cogfcie beeffiibilia z


bc0 biicfenfu.feqf qi fi bice al>^> oiga'" cogfcerco alia
ffiibilia z biej aliu fenfu5.qt g b^o oiganaitot giia fen
fibiliu cogfceo z tot babeo fpu0.f1 g nb Deficit tibi ali^
qb oigami nb Deficiet tibi aliqoffiuer-r fi tibi Deficiat
baCjPpbne.fi babeo

aliqo ffiu0:op3q>tibiDefidat aliqb oiga".idag^)p 5


a.v3q> fi tibi Deficiat aliq0 fenfiucp tibi Deficit aliqb
oiga" feqtur ex l?ac ^ma vidcl5 qi quale babcf. oiga^
num talem babeo fenfum z talia cognofeie fenfibilia.
exfeba ppone feqf tertia qi exbac
11
^pbne Icba qj fi Deficit tibi aliqui0
fenfu0 pp tibi Deficiat aliqb oiganiitp locii a cedrucnV
one ?ntie:feqtur l?ec 4>pb tertia.v5 qi qt nobie no Dcft
cit aliqb oigami.g nec aliqo fenfue . tria g facit fim q;
ondit qi qlc babeo oz
ba0 trc0 ^pbnea Dcclarat.na
gami talia fenfibilia cogfciaiz tale babeo fenfu 5 .i,ejc
boc infert qj fi tibi Deficit aliqo fenfuetqi tibiDeficiat
aliqb oiganu.j^^bat gp nobio nb ceficit aliqb oiga*"
z p ?U0 nec aliq0 fendieic tiic utDicebaf cd ulteri ar
guedu qi fi nobi0 nb Deficit aliqa fenfucic nb bemuo
nifiqnqs fcnfuetnullueed fenfua pter qnq5.i" pe inci
*.

p(ttbiLinecedefiqde.j3*ibiL:tquecuq5qde.jDe^
darat g^ma x'pone5.v5 qi fenfue .ppoitionanf oiga^
nieiutqi fi baoee boc oigami cogfcieb fenfibilia z
babc0 bunc fenfu5:^ q> qle babee oigami talia cogfcif
ftnfibilia:^ tale babeo fenfu5.qb Declarat p fenfum ta
ctu0 Dic?e;q> fi eni 010 qlitao cui^ed fenfue tact:fup.
cogfcif p otganu tact^-z ab butc tale fenfu3: z mic fic
fe bet gp bemue fenfue tact:oee eni pafiibee coipij tl
gibilie iiu^tiT ed tagibile funt nobie fenfibilee tactu,

i.ptactu.igiffioieqlitaetagibilie cogfcifp oigami


fi noe cogfcimue oej
tact:i ab bnte tale fenfum:^
qlitatee tagibilee p oigami tact^*qi bemue buc feii^
fU5:op5 gp ide fit iudiciii DeqlitatiVtagibilibue z oe
fenfu z DC oigano ract^-r fic ide ed iudiciii oe qlitati^
b tagibilib z oe 15 fenfu z oe 15 oigano:fic idc cd iu,
diciii oc alij? qlitatibff ibilib:^ dc alije fcnfib:c oe
alqe oiganie.p ea g que videm^in fenfu tacr^DCclara.'
taed jjpb ^.V5 qj qlitateoffibilee z oigana z fenfue

Xiber ii)ccmidu0
^oirtonanf ad(nu(cc:qi cogfne bae qlttatce fcnrtbi
IC6 babce l?oc o:gamim z bunc fenfuinrc 37 quale ba^
bc0 ozganum taleo qualitates feiuibiles cogiiofcie z
talem b^co fenfum.f Deinde cum Dicit.
<0

CT lRcaBiq5 riqmde oeftcit aliquie fenfue:


't ozganuni nobis aliquod oerteere.
Di.nece eft ftgde
fi Defic alige
CltSzopouit ^pone
f^ue nob z ozganu nob aliqb oefice.fequif gb^c^^pd

ctr^*.nam
tale

fi

qle babes oiganii talia fpibilia cogfcie;^


tibi oeficiat altqe ffius

babes fenfiimrno pdt ee 31

nifi tibi oeficiat aliqo

C7

oiganii-f Deinde cum oicir.

queeue^ qdc ipfi ragentes fennmus

tactu renribiliarunt:queewftim^ bures.


Cl&:obat 3) nob no Deficit aliqd o:ganu5:e;:q feqf.ut
P5 p bita 3> nob no oeficiat alige ffiue.Cild c cui*'"

alig ffius fcntiut p iiiediii itrifecii fiue p me'"


fetedu
ltraneifuttact:c ctgufl:qiellgdatact . alij vo fps
nobis
oudit
fentiiit p me"' exneii.ouo g racit.q:
no Dcficit aliqo ozgaiiu.q^rti ad ffiue g fen tiii t p me"*
itrifecu.iondit 3) nob no oeficit aliqo oiganii ^"'ad
ffius g fentiiit p me" erneu.nllb g mo nob oefic ffius.
1" ibiLDueciiqj^o p me"*. J oicit g.31 qcuqj gde ipfi
tagetet fentimTut ffiibilia tacru.i.p otgatiu tact:quc
tactu ufq5 ozganu tactejcifiim bntee.q: no pot nob
Defice ozganiip qb tactu cogfcim^.CCinota"'^ eoip
fo 3; tactu cog?cinialiq fenfibilia vult pbe 37 uosc;ci
aiinus bntes ozganii illud p q$ tactu cogfcriuu^.nllo
S mo fim ipm pot nobis oefieS o:ganu:p qo cogfcim
tagedoze per qi> cogfcimus per mediu intraneum.
foJtealigs oepiitysqb iducunt

in Ifa.t^ ponet ecDubiiiocbac

pna q fupi inuebaf.v} 31 g cogfcit qlitates tagibilcK


cuiuunodi cft fpus tact :3> ipe cogfcit eas p ozganum
taa^^ZTqjbetb^fenfuj.vzaiitbec falfu.iia pfeurum
cde3 cogfcimus oba OU15 fenfuu pticulariil:? p itellni
cogfcimus gddirate oiuj fpibiliiiifed fi p feufil coem 3
oibuj fenfibpticularib poifuin^cogfce
poflfum cogfcc
oem gdditatczno opj 37 cogfcej b ffiibilta 37 beat biic
pticulare fenfu5:qz poterit ea cogfcc p alia vtutc ut p

cft oiftict ab

oba 01U5 fcnfuii pticulariu;t p iieUm

(TD

fenfu5 edej uF p itelFm.


55 37 ffius ptiailares ejete
riores funt ianua toti^ cognitidis nfe. na I3 ffius cois
cogfcat oba 01115 fenfiui pf iculariu:iulq5 ni cogfcit ea

imutat^ab ei:teriorib'feiifib'.cogfcit eni vilibilia


ut imtitaf a vifu.vifibilia ent
imuta't vifiiBi'! innui
nifi

dovifupuenitbimutatiou(q3ad coe5 fenfu.cognitio


gffius cois pfupponit cognitione pticulariil fenfuus.
cui g oeficit cognitio alicpticularis ffius.05 37 z ffiuj
cois ^uef cognitioe illa.fic et z itells nf tn fuo ^mot>
dio eft fic rabula rafa:in nibileft fcriptu.gcgd igf in

mediate ffiiupp qb oeficicre aliq fc


fu nece eft z fciapeficc que fi3illu fenfii eftuit o; ^"po^

ttellectu recipif fit

fte^^.qre fi cogfcim'qlitates vifibiles:op 537 b^arn ov


ganii vifus z fenfii vifus.qz -r fi p fenfii coem pofliim
cogfcc tales qlitates:^ fi p itellin cogfcc pofiuin gd^
ditatctalitiqliratu: nii(^tnb^' cognitio puenirepot
ad fenfii cde3 ul ad irelFm uFad aliqua alia potaia fen
fitiua nifi mediate vifu:pp qb bii ocin
fi cogfdm^
^irates tagibiies ufaliq alta oba alie'' fi^s ptidaris:
op5 nos bie ozgaiui illi ffius z 'itii fim illnm.
oiibitaret aligs.ut^j bne aliqd
f

am

pcipfut

nifi

odop ejccellctias.CDbm 37 bidocu bet

Duplc;: Diftictioiviia e;: pte ozgani z alta eje pte cognb


tidis oiia^fenfibiliu.iia ozgami ffuis potouplr pfide

rari.vno md lu cft bii oifpoiitii.alio mo ut male.fic et


cogiiofccre oes o:ias feufibilcs ouplr pot itelligi . b*
in fe.z" in fms ejcccllctijs.ozgauuj g alicuifenfus Dii
otfpofitu pot coguofeere oes ohas illius fenfus in fe.
aiit nd fit bfi oifpofitum nd poterit oes bi Dzias co<
gnofeere in fe:fcd in fuis evcellcntijs.
DUbitam fozte aligs.vn fcgf Bpna
37 nd pot nobis oeficc ozgami refpe
ctu illo;: ffiibiliti que fut apta nata cogfci p mediu3 in
trancii.CCDbm 97 mcdiii in tali cognitioeeft psnfi.
nd g pot ee 37 nob oeficiat tale mediti:qz tuc nob ocfi
ceret aliqd qb elt oe iba nfa:z fi nob nd oeficit mediu5
nec ozgami: qz ozgami in nob cft ^poztionatti medio
llXurfus mediii elt pp ipm ozganu3.ociofe ageret na
fi

z Deficeret in necijsfioediftct nob mediii: z nd oedift


fet nob ozgaiui:ad gd tale mediu ozdiaf .vult g pbC of
ce:37eoipo 3; tageres feiitim''aliqrfiibiltae)ctftimbu
tes b fenfu3 z b' ozgami q fentiVea : q: cii mediu)
in tali ffiu fit ps nfi:no pot nob oeficc tale mediii . z p

pnencc ozgami qbeft^poztidatumcdio:^ ad qbm<


diii ozdinaf boi.g ulr oibaialib pfectis nd |wt ocw
cc aliqb ozgami: p ?ns nec aliqs ffius q fentimus p
mediuj illatum uclintrancum.rDcinde cumoiar.
n\ccnc^ ^0 R incdia:'r no ipa

fimplicib^^^ico dt ut ac:*r aq:bntautfic:


ocntiaraltcra
ut fiQdc per vnu pl^d
abiuice gnemcce bnte bi^ fi^itiuu utrorum
fefumu ce:ut fi cv ac eft fiFitiuu:': eft aer
mediu foiii z coloris . i ifo pta ciufde5
fiiu ut coloris:': aer:-: aq. utram cni oia^
phana:-: qo alte:^ ipop eft bns Ionu5.0c
titidqD pcriitramjautqDnb ambobus.
Cll^oftq5^bauit37 nbpotuoboeficfaliqb ozganum

nec aliqs fkus q fentimp mediii itranemviilt onderc


nd pdt nob oeficc aliqb ozgami nec alig? ffius q (en
iim p mediu ef neu.dm*" ni bac pte, aliter iducir*
i>uU eni bic pbni triplici oemfatioc j>barc 37 nd fit oa
fumif eje pte mediop.z^cjc pte ot
re fettu fenfu5,qru
ganor.3*e3: pte obo;:.z"Dcmfatio icipitibiLSimpU
citi aur. Jj*ibiL tQuare fi no aliqb uck. Jqz ifta fic c6
37

tinuado fit qda violctia lfc:i6 pofiiimiis alr oiiiidcre*


oiccdo 37 pBs tria facit. na ^oeclarat bae 4>pdnc uti^
Icm ad ^pofitu.v5 g7 0zganafuntj>poztidata niedijs.
bac impone Declarata 4>bat inthu.v5 37 nob non
pdt oeficc aliqb ozgami <^tu ad fenfus g fentiunt per
mediu crucii.; pcludit ej: Dictis 37 nullus nobis ffin?
oeficiat.i* ibiLSimpliciu aut.j3*ibt'LQuarc fi iton
aliqb. J oicit g.^ quccuqs vo fenfibilia fen tim p mc^
diacf nea:-! nd fentimus ipa tagetes fimplicib.i.pcr
cozpa fimplicia fentim ca.oico aii t ut aer t aq.c fup.
lbdit.bnrautricfeb^mcdia:ut ftgde pvmi mediu co

gnofeimns plura fenfibilia e^rntia altera abintiicegiic


necclTeeft bntem fenfitiuu.i.otganii fenfu? b*a4>pox
tionatu medio ee fenfittuu3 utrornq3.i.fentire z co'

ffiibilesilU ffius.c v: 37 no.qz multa aialia bnt ftufii


vifuszq no cogfciit oes o:ia? vi(ibiles:ut P5 in pifcib

fcere utraq3:ut fi fenfitiutl.i.fi ozganii fenfus eftejt ae^


re.i.opoztionatii Tpfozmeacri:zacr eft mediu3 fonC
z coloris:pillud fenfitiuii cogfcemus colore z fonil.
fi vo plura media fuit eiufdem feiifibilis:fic coloris cft
mediii aer z aq:qz utraq? funt oiapbaua qb cft bns al^
tcrii ipo folii. i.ob cft bns ozgami pfozme alteri coni

qui no cogfciit nifi ej.cellctiasffiibiliii.-r et multa bnt


fenfii odorat que nd cogfcurd^s ozfa; odorabiliii.ur
P 3 tn boib 3 rid odorat nifi cii triftitia ^ letitia : z nd

cogiiofcet fup. illud c^uod per utraq^.i.cognofcctco^


lore uel cogfcec odore.quicftaptus iiatcognofci per

ozgaiiualicfpus cogfcat ocsDzias

aut qb e(l ambob^.i.qb b^t ozgami pfozme ambobus

anima
oiga'rit
urniq, mcdiii-rcqnt 5 ut plane P3 cv tertii
pfo:ine medio nd l> q? ieiutain p o:ga" lUa f^ibilia q
filr apta nata fa iri pmc"*.tDinotadu aiUqjnitqKU
plura media futeiurdeffubilio q l;5025ami pto:e alte
ri tllor uiedioji aut ainbob cogfcit ill6 ffubile qo eft
aptii liatii coijfci p un uq^mc'".!) at oicit pp odoratu;

q: in odore me"'eil aer c aq:c cUq aialia bfit o:gauu5


bi'

fPuo magi6pfo:c aeri ut

terreilria

altq vo

magie

?fo;e aqueutaqtica:aliq aiit torte but ip; pforealiq


ino aii)bob:iit fi q luiit aialia q pticipet umiqj : ut cp
lint aliq' ino aqtica ; -r aliq 1116 terreltria.qciTq? tu nio
ponaf bi^ouiu urpto:itai>:ut cp i tali oigao ul ofief 'al
tep bop el cor uliit ibi aliqbVpfohtas ad utriiqj femp
biio tale orgaiui peipiet tale fciifibile.
forte aliqs.q: 116 vi uerum ee qd
rr^ 1 1

vrt

pl36

airq)ripvuumc" cogfcunt

pia fribilia bile oiganil pforc il]i juc cogreet p illi* 0:


ga" illa fpibilia pla.na p aere tac^ p ine"' eit apt uaf
cogfci color -r fon':-! benr' orgami pfore aen ut ttpa^
mi auditi -r tii p illd orgauiT u6 cogrcim colore c fo^
limfj fonu tm.(TDi'5 (p i oib Yiit accipieda q fu t p fe.
coimitteda qfiitpaccno.acr areitmc"' foiuc colori
alr tu 'z al'r:qr colorie e iue"':utelloiapbau^:roiu vo
ut ell rarefactibilitJ c pderabiliG.no g orgaiui fj qj bi^
4)porti6arcf acri:uteitme'"utroq5iuo pcipctutraq;:
-z qivifuGunutaffoluuitc Diapbau:tipauvoaudit^
imutaf ab acuit c rarcfactibilio c pdefabiliG p vifii fo
Ili pcipim^colore -rp auditu fonu5.orgauiig audit
ri,pportioafacri:tuuteft orgami iio^portioatii aeri
ut e(t mc"'m colore -x fono:f5 iii fono tin.pbe ta p ea q
Dijrerat 116 pluo vult nifi rp organu ut efl orgami dj p^
portioari me^ut me"'efl qo P3 uep ec.f Deide cii oie.
<2:

CT 0irnpliciu at cv ouolv^bieifHtia folu fiit


CKiie 7 aq.^lIbupiUa QDcni aq:audiP^i5^o
acrisrolfoP^at bop alrcrr^clt.^snie dt aiit

niri^c aut cois oib^.lRibilem5 fine calo:

aut nUi^ertraut i tactu


majcic inifcd : vu rdinaf nlfm ce f0inuu5
eje acre 7 ac^^C ll^cc dt 7 n qdd but aia^
lia,> C6 igf fl^uo bilr a nd ipfccris nct^ 0 :
batie.v: ciu q> talpa fub pelle bns odoo.
Cni^remina bac^poiie cp organa oebet^portioari me
riinuu

dqe itedit tale rotie.qciiqj feutim' p media ernea fem


Cim p aereraut p aquaraut p u triiq5.f5 organa oebeut
^portioarimcdij 0 :ruoGbcmorganii,pportionatu 3
aeri ut auditii.-r 4>portioatii aq ut vifii.x: .pportioatuj
uiriqj ut odoratU5.g bcmoia orgaua.ell g vie rouio:
<p fi organa^portiouauf mediieri no fiit pfa media,
i bemorgaiia,pporti6ata oib talib rnedije.g bem
oia organa q funt apta nata fentire p talia mediarqr fi
ocficerct nob aliqo organu oeficeret nob ^^portio ad
aliqo mc'".oicit g:qr ffiitia.i.orgaua fentiedi folii fiit
pfozia ulTolii fiit apta nata pfiitui ep bio Duobfimpli
ciii.i.oc niio fimpliciii corpop. vj ep ac z eje aq.ut pu^
pilla qdc cni e aq;audit'vo aerierolfat at e bop altc^
ri.igni0autautuullicfi:autellcoiG oiVqrmbilcIl

calorc:terravoautuullicautitactuma
orga"* fpue
ec ef acre z aqua.b aii t.i.organa ffiue pfozia aeri z aq

ffiitiuii fine

yk mifccf.vn reliqf nullu ffiitiuii.i.nullu

fim tp mic vidcm'but aialia qda*.i.pfecta.oc6 igf ff ue

ab aialib'n6 ipfectio nec orbatiorimo qda vnr


z ipfccta q no funtuit talpa credif orbataz-r
tu no cll.v: eni ce bne ocloe fb pelle-GlIlota"* aiit q>

q5da pticipatione fue qlitatis fic igniG coiG efi oiVq:


calor majtic edpetit igni.c op5 calore aliqiic peurrere
ad 0C5 fcnfii. li;inota'"ct (p 15 no itedit loq nifi oc or^

ganiGpqfcntimp mcdia'ernea.nulliat taliorgao:^


p6tapp:opariterra.f3fiDebcretappro^ari alicui approf)arcf tactui:qr in tactu eo gr fit fPuG ma^ic maliG
inifccf terra. Clllotadii et gp organa qb fentim per
mediucxirifecu:op3q;appro^cnf corpib ftinplicib
^ el tiGuio aiit pnt nec Igni nec terre.uti^.g appropri
anf ulacriulaq:biGatouobertiG no poteenifi trip'
app:o()atio;qrurappro^abifaeritm.uraqttn:ulutri
qj.aeri tm oie audii^^appro^af .aq ttii oiG vifuG.odora
iiiG vo approf*af utriq5:qr aliqG odoratappro^af ac
ri ut odorataialiii tcrrcftriu.aliqG
approfaf aque
ut odorataialiii aqticoprqre fi no pnt plib modio oi
uerftficariorgana;p qfentiamp media cjctrifecarc
da aialia ut pfectai-r iio ornata but oia orgaua.feqf

na p que fentim' p mediii itraneurco g; meditl in taliV


b fit oe copone niimec nob oeficiilt organa p q (entu
muG p mediii erneti eo gr nullil taleff itiuii uFnullii ta
le orgami efi er aere z aquarfed ufappro^af aeri ut au
dit:uraquc ut vifuGzul utriq3 utodorat:qr fic e nob
no oeficit aliqr* orgami:ciI iioe beaniuG td organa p q
fentimp mediii itraneiir^iUa pqfcntiinp mediuj
ctneu:^ fi nob no ocficit aliqi' organu3 no oeficit ali^

qo ffiuG.cii g no bcamuG nifi qnqj organa eriit tin qn^


que fenfuG-x no plurcG.dJlUotaduin et m talpa I3 vi
deaforbata.Miotncftfimprrorbata.fed bctoculoG fb
pclle.naqr illud aial femp ell (b terra ne terra Icderc
oculoGeiuGigcniauitnautfaceret cioculoo fb pelle
Ita g* per pelle cefendcreiif oculi nc lederenf a terra,
organa p q fenti/
ri
V*. inuG mediii erncu3
appro^anf
p
eltiG i;mplicib.GDi*m g* 03 media p q fentim ufe?
oe coponeni i:ita
fint po corpiG nf izufee e;: qbcon
fiat corp nrm.ua ii organa femp fiit oe copone ni i ; t
organa funt pfozia mcdijG;o3 media ufecpte corpis
nfi ulce ea eje qb copouif corp^ni rn.mediii at qoeft
PG corpiG ni i ell caro q eit medui in tactu .-reti gufiu
ut ell qda tact:media vo q no pG fiit corpiG uri f3 but
pfozitate cii corpe nrorqr c>: ciG cdponif corpuG nfm;
futelta e,vtcriora p q fentim taq5p mediii eriieii.itcr
15 aii t elta igniG 116 appro|5 af alicui organo: nec et ter^
ra approfaf alicui or^anoloquedo oe organis P q fen
tiiup media ernea.no g fit taliG approbatio nifi ul ae
ri uraque.c qr noG bemuG oia organa approbata acri
ufaquc ul et utriq3:iit fcpiocm ell beniuG oia organa
p qfenrim^p mediii eriieii.T et ut fupiuG ^babaf \?Cy
muG oia organa p que fentimuG p mediii itrancum.g
iiobiG no Deficiet aliq^organii.-r p piio nec aliqG ffiG.
fic g arguit6metator gj fi boi qui ell pfcctior iter aia
lia 116 ocficit aliqG ffiuGz-rbo nobetnifi qnq3 fcnfuG:
no cll oare fevtii fenfu3 pter boG qnque ffiuG que ell ^
bncipalrintetain boc capfo.f Deinde cum oicit.

rrf
^

CT

0 uarc

li

no alter raliqo c(t co:p^ 7 paP

que nulli ^ cii c6^ qiic funt bic co:po:p


nccn VIIU6 utic^ Diftcict retifue.
fio

GjCocuiditejcoictiGgjiuilluGnobffiuG ocficiat oiccG.


qre fi no cll aliqd alre^ corp eltare pter b qtuor el ta.
z fi paflio no ell aliq q nlh fit eo?: q fiit b corpop que

bntiir

no fit nob tactu pceptibiliG.neqs vnuo

ee orbata

nob oeficiet ffUG.Cinbii'"au t gr bec p

ignioautcfiuulU organi aut eltcoiooib:qr fipfidcref igniG f>m fe cfi nulli^orgauiiqr organa oebet eepaf
fiua.tgniG at ell majtic actiuuG:f3 fi pfideref igniG Pm

i5

ocg boo ffiuG.Cinotadii et bac rone cii P'


mifia faec qdamo rone vna.na' fi nob no ocficiilt orga
aialia b;e

itaq5.i.nulluG

feqf e^ oibuG
fupdictiG.na per niim qtuor erto?:4)bata fuit fufficientia fenfuii per quoG fentimuG per mediii erneum ejr
eo vo gr fentim ocg qUtatCG ta'gibileG:,pbata fuit fuf
ficictia fcnfuiizp q'G fcntiin

p mediii

itrancii

fi

non

ibcr Secundus
fut plura cfra q3 qmoi no ceficit noU
qt>

fciuim^p

aUq 5 organujp

ceiif ,p 0 a illf ferto fPuiuiralicui fPiuTentirenf p acciif

mcdm5 crncu.i miUa tagibtliG paffio

ab alijs fPib:fed ?ns eftfalfuiqx no fentiunf p acens


ab fio fpib^.g no funt jppa alicui alij fcnfm:^ per pns
ji^pterea no op3 ponce fertum fciifuln.
alig^.qx Dicit bic pBs qi bcc
1
f (3

fi

q funt B coipo?; cll q noU no fit pcepnbilio


tacturno bericit nob oigami.p qb fcnttnr^p mediu irra
iiiilU^ C03S

ncu.nulluGoiganuocftcitnob.-rppne niilluo fpiit;.


driotadu ct (p cu qtuox fint clra;z loqiicdo pc oiga
nis p q fcntim^p inedui erneii ignis no appio^cf ali^
cui oigaiionieqj terra:o5 <p ois appio^atio fiat acri iil
aq.no criitgnifi tria talia oiganaait oiccbafiq:? vnii
appiolaf aerualib aqueig"* utriq3.fj fi ccnt qnqj cita
ut pia pofTent ce pia
poflTet

|?'o:0aiia

appiofjata cis.c

noB pcficc alitjb oiganu.-r p pus aliqs

ppnf

ffius.c?

ccteriato iraq5 niio cltop fiimif fufftcictia fenfuii p qy


fentim p incdiil cr ncu:(5 qi cogfcimus oes ta'gibilcs

fumi fiifficietia fcnfuu


pquosfcntim^pmcdiu irrancu.pcludiigf potexpi/
ctis ulis fiifficietia fenfuurTOJ nobis no oeficiataligs
11? iij.crillotadu et tp fim ^nentatore B eft nona oe
mratio ondes ^ nob no pficiat alfgs ffiusejc ptc ipo^j
oBo uPipaE qlifatii ffiibiliiT.na fi nlfm cft coxMtafe
pxcter B 4* clrax^ nlla c paflioffiibif coxpoE mipto?;
Bcpiitiu q no fentiaf a noB nos fentim^ocs palfioneo
t qlitates fenfibilcs.c p pns babcmus ocs fenfus.
palTioes coipop bic c^ifitiu pot

X ^0 necB coiu5 pot ecfcnrinuu5

JC.135

Qd pp:iu que vitoqq5 fenfu fcnti


mu6;n6^muccn9:uftno^:ftat^:ft
gure:masnifudi 9 :nuincri vni^. IBcccni
oia motu rcnrimuB ut magnitudine mo=^
tuiquare 7 figura-^Ibagnirudo eni qdam
7 figura efi.iuier:eo aut in co q> nomo
ue^.^Rumeru 6 ?^o negatione ptinui.
a

cr H^oftcgpBs ^bauit fiifficietia renfuu ejcptc ffiibilinj


^^o?;.^n ptc ifiaaitpiccbaf 4>bat fenfuii fufficictiaj.
1 ondit (p no eft pare fertii fenfu ep pte ffiibiliu coiuj.
pot aiit ex eo B px.cu pcedeiiti foxari vna talis ro.ft
cet pare feptu feW ul 13 ect pp ffiibilia ^^a nl ppcoia:
f5 no eft pare fej:tn fenfu pp fpibilia ^>^a;qx oia fenfibi
lia ^^a fentiunf alicj picto;: qnq5 fenfuu:-! nlFa eft

paf

fioffiibiliscoxpor Bejcntiil q no fentiaf aliq bop^gn-'


que fenfuu. ptcr ffiibilia ^^a no eft oare fe^tii fenfii;

ut fatis eft patefactu p ia pca.nec et eft pare fejctiT fen>


fu5pter ffiibilia coiamt patefiet p piccda.gfiit tin qn^
que ffius.*'! no eft pare ples ffins.itctio g pBi i l?ac pte
eft pbaregi pter ffiibilia coia no eft parefejetu fenfuj.
facit qp pcin efl.! afligt caj
irca qb puo facit.qx
irone:qrel?f?ibilia coiafcntiunfplib^ffiib'':^ non
vnofeTu tm ibiL^nqret at aligy. Jirca ^"'tria fac fij

o; triplr rbat cp pter ffiibilia coia no eft oare fejetu fen


iu.i* ibiL i6t ^Jpxiis vnufgfcB eni. J3* ibiL Sicenini
t vo neqj coiuj fpibiliu pot ee aliqp fc
erit. Jpicit g.

fitimi^piiuqcoiaffiibilia fentimvnoq5 ffiunofim


accnsxut cognitio motftat fig^magnitudistnui.?:
ct cognitio vni eft p fenfu no fim accns.na B oia fenti
mus motu.i.pmotu:^ ptnfmutationcfactain fenfu.

Sbi^fenfibilianofentiunfp acens: cpiffiibil' pacnis


nullil motu c nulla' tufmutatione facit in feniu :
at
Bficfemianfp5.qx magnitudine pcipimmotu.i.per
motii c trifmutatione tacta in fpu.qre ^ figura pcipu
muspl^'trafmutatione:qxfi(left od magnitudo,
qefces at pcipitur noB i co q; no mouef.niis aiit pei
pifncgatioeptinuuTvnu pctpim^ineofup.cp cftgd
ptinuu.fi 5 magnitudo c mot aliqd faciunt inffiuiz
fut fpibilia no paccnsxoiaB erut fPibiliano p accis:

c^x

aliq

mo reducunf ad magnitudine -r motu.ClIlo

tadii at <p fi pter fPibilia coia eet oare fejctil fenfil:tuc


bifPibiUaeent/>^a illi fejttofPui':fed fi fpibilia coia

patet falfuj ce qi figura no por pcipi nifi tactu -t vifu.


bacqonc oeteriarafuiffefupi^in capc fenli

^Dbm

bilib^eoiVmbipicebafmfPibilia coiapcipiunfvno^
quoq*) fciifu:iio oiaxfcd qda;oia tn bec fiit coia.noii qi
oia peipianf oib;f3 qx oiapcipiuiif plib.mot

enim

ges -r Iliis peipiunf oiV.magnif udo vo c fig" no pei/


piunf oib^ifed pliirib^pcipiuiii ciiimtPicebaf .tactu

c vifu.cu g Pz gp Bfenfibilia peipiunf viioq3


eftitelligedu

If

fenfu; no

pc oib* fenfibilib coib : fed oc aligb.

11

Dubitaret aligs.qxv: gi B niie^


reiif fer fpibilia coia. v5motmagni

nido fig^ftat fiue ges niis -r vnii.fupraiit no niiabaf


nifi

gnq5.irDp5 $ fic niijpoftum^pcipe multis fenfi

-r vmi.na fic poftlim vifu co^fce q; fint ples co


lores 'z auditu qj fint ples foni:fic poftum^peipe qi fit
vn\olox ul gp fit viuis foii.ii 6 pp 13 tn fuit pBs fii'p Pi
minut:qx vnitaj e ps iiiiu-r viiu claudif in niio fic ps
in toto.ulpoffum Picc qi fic cogfcim^niim Ratione
ptiimufic cogfcim^ vnu:qx ptinuu.navml qpeft^n'"
niii no fepaf a ptimio.na 'i fi repif vnitas tn fiiBijsfe/
patifzulfi repif ibi niis ille iiUs non eft fpes ititatis:
nec illa viiitas eft pii"' niii q eft fpes q5titati6:fed ma>'
gts ille niis eft qdi mltitudo pftituta cr vno fPu:P5
in oibrepif ens 'i vnu.illb vnum magis reducif ad
^
vnij qbpuertif cu entc.no at peteriaf ad gen q^itatl
c idc eft q> aritbmetic^ gpfiderat pc oi vno qbcil 6 n*
niii no pot fc intr omitte pc fuBys fepatis.oicam
g
tu qx viiu reducif adprinuii loquedo pe vn 0 pc cpio B
agif.tu ct qx vnu eft ps niii er q fup inter fPibilia coia
cii niiabaiif ptinuii c niis fatis pabaf itelligi qj etiam
vnu3 pebebat iter bi^^fPibilia eoputari.rCieide cii p^.

b:fic

c: fr,pp:ij9.^nurqrc]5 0115 vnu fcnrit fen


fiiS.CTi^uare maifcftu cll:qin ipoVc c cu
iullibct qjpiiu fcufum ct borurut mcfU9.
Cradducit
ronc.p.T^piijs.i.T iptiT ad ffibilia^ppa.
vnufgfqj cniffius fentit vniT tale fpiblle^'pxul:cire ma
nifcllii eft qm ipo'^eft cuiiin5 boE.i.aiiufcuq5 bo? elTe
fenfu ^piiii ut mot^ipo'*^ c qi
tif a piib'f?ib;fic et

fit

aligs fpus,ppxi^;qx f

magmtudis c cutufl5 ffibil coit

no pot ee aligs fus^pxi;qx (}dlib5 tale feutif a niuL


tisfiHb^^.tcgfupplcaf ro.qjfinllm bo^ffnbiliiTcft
pxiil aUcf?iis.g pter taliafTnbilia non pot poni aligs
fpalis ffius iiec pter ea poni poterit fert** ffis. pD.c.p.

C Sic cnicnt.ficnuc

vifu oulcc fenrim ^:5


aut eft qm abp:^ bntee ewftim^Tcnlu q cu
coiciderif cogfcimu9.0i 1^0 no.ncquacp

uricB.S^d autf rn accila fenncbarnuomi


ideonis ftliurno q: ciconia cft:l3 qm albet
l^uic aut accidit filiua /Eicon ia cltc.
Cradducitj^^^rone.Cradciii^euidetia fcicdil ^bro
initu pcoxdat cii {>^na fic illa 4>bat qilffiibtUa coia no
fiit p^a alicui ferto fenfiii.qx non faitiiiiif p acens ab
alijs (^?ib^:fic^batctifta:p:nrcrtii:qx illaro ddaiiio

erat fillo*:B aiit eft idiictia.4>baf cni 13 p iductione


coia no fcimiinf p acenc.ouo g fac.qx ^"oifti-

ffiibilta

guit qt niodis feiirif aligd p acais.xidiicit i illos mo


dos ondesq)nlloillo:?modoEffiibiUa coiapaecfio
fetiripfit.2ibiLoiu3atJcicg.fic cni erft 6 ffibilib^
coib fi fentirenf p acciisific mic vifu fentim Piilce .15
aiiteft

qm criftim butes fenfii ambor.vjtam albi (q

c.154

c aiiima
cu coicideiit i codc rto albil c oulcc
oukie q.f.pp
ufali colo: ai oulci co0fd;nu9 oulce vifii per acciif.
fi vo tio coicidat tnilce cuin colore nequaq5 utiqj vifu

(TSoluit q5da qonc


aiit

eni fp pl)6 vuk

cogfceimie oulce.g vno mo cfi fenfibile p accfie ; ficut


oulce feiuimvifu:led aut alio mo fup.fim acctie fen^
liebam ut cleonte filiu.uo q: clconie liUclt:f5qm al
bu6.ua buicailt.i.albo accidit Cleonis fili^ec.C illo^
tadu aut (j) alr v: cflcp acciie oulce 'i alr fili cleonie.
na oulce iic fentif a vifii per accneiqj tu fentif ab alio
ffiu p fe:ut a gu(lu:fed fili cleom'6 fic v: a vifii p acciie
31 a nullo pticular i ffiu fentif p fe. IL 111 otadti et^ao
cidit albo inq3tu v: 3 fit fili cleonioan no v: albii in
eog)filicleoni6:fedineo9) coloi.pDeide ciloicit*

mo
PP

fpus:-r

nullo md cll oadus fed^ffius.filt g tm gntg


no pFes:nt in ^ncicebaf.Cinota'"at ^ ffiuf

adiuice fentiut ffiibiliar^aqn coicidiitadiuice in eo


de:ut ama;: qbe(t^p:iu oBm gu(hii:qb peipif a vifu:
qt ptigit 15 qB ell fcnfibileguftus coicide in eode curn
rubicijdo qo cit oBm vifus.ptigit cni ide iBm ut eide
colera ce rubea -r amar a.qil g 15 ptigit vifus no fim
vifiis.i.no p fe indicabit dc amaro:ftd indicabit oe eo
per accfis iiiq5tu eftpiuctu rubeo.fDcide cum oirit.

5*^QFct at aliqs cui^ ca pfes bem^ fte.


05 c n folu vnurauf qteii^mi^ lateat pna
7 coiarut mot^ 7 magnitudor-r nucr^

cni eet vifus folusrt^e albi lateret uric^


magis:-: viderenf ec ide oia pp id qb pre*
quuiif fc adiuuicc fi colo: magnimdo.
iBuc at qtn i aliq ffiibili coia fut:maifeftu5
facit qb aliud qdda: vnuqbc^ ipo? dl.
1:

iil

vult foUic bjlc qdnc:qre

mo bemus vnu tin fcnfii5;f3l5

ffiib-!

aii-^ca

fenfii g peipiat ea.m

nldet oiccs.qi aut ptiiigit qtenus

min latcit bec oBa que funt pila ad obiccta ^pzia : m


que fut coia ut mot z magnitudo z niis.nam fi eflet
folus vifus qui pcipCTetifta*oBamipe vifus eflet albi
lateret utiq3 magts:q: crederemus ea efle obiccta p:o
p:ia vifus : ideo iBdit qt viderentur oia talia oBa efle
idem^pteridqifequercnffe adinuice fimulcolozm
magnitudo * nam q: fim bsnc YPotbcfim non ab alio
ffiu peipentur magnitudo q3 colot no poflemusbn oiftigue iter magnitudine colorc;fed crcdercmea efle
magnitudo eflet ppziu z ^ncipale
idc:m crederem
oBin vifus fic c coloz.nuncaut qm in altero ff ibili re^
periunf B ffitbilia:q coiafunt.B manifeflu facit q? alto
gde efl vnuqtiqj ipoK.ut alio ell magnitudo.m ali 5 co
lo:.m alr coparaf ad vifu3 magnitudo z alr colo:.

redde caj

no peipiunf viio tm oiccsrinqrct at aliqf


bemus ples fpus fup.pcipictes magnitudinem
moni z figura z talia ceterarfed no bemus foltl vniij

plib

7 rubicuda.lBon eni altcri'^rcnru3 Dicere


ambo vnur^pfcr qb r Dedpit./0b fi fit
rubicudu colera opinatur clfe,

bicilda elt.*! ibdit.nd cni eft altai ffius oice.i.cogfcc


ambo vml.i.q; nibiciidu 7 ama;: vniunf in vnunu
fuFs eni ffius pticularis indicat p fe oe ambob bis.vj
oe rubiciido c amaro qptigu t ee i vno z eodemr in co
lera :7 q: nlFs ffius ptieVaris indicat oe bi? abobp fe:
13 efi ca pp qb oecipif ffius mrrotics:qt (1 fit riibictidu
colera opinaf ec.tuc g fuppleda e ro.qi fi ffiibilia coia
n 6 pcipiimf p accns:ficoulce a vifu;necficcleonfs fi^
Ificii illi fint modi p accns;e]c iductione pj b^ffiibilia
no fentiri p acefis ab bis ffiib:f5 fi no fentiiif p acais
ab bis ffiibnnllo ino fut^^a alicui aly fenfui.nuUo g
pter fpibilia coia op5 nos Darefejitu fenfu3:nec ec

idticif

13 in It a fonarc tn er mete pI 3 i cil fic i^


ducepte ifia.Dicamg Cll JCdmetarorem pBsno vult
inqrc:qre bemus ptes ffiu? c no vmi tirHfj vult quere
qre B oBa ut magnitudo figura z cetera talia peipiunf

vnus ffius fiip.fentit ffiibile alteri:cu5 fiFfiat


ffius illi ffiibil i eode cu alio:ut coFa qdc amara c ru

fupficialr videaf

accnejRo igit cft,ppu 0 .lRcci$ cni uric^


fenrirem ^.3 aut fic fic ocm eft Cleonis
filiu nos vidcadiuicc eni .ppa f m acais
ipfi fuf:6 f m
vn^
fcnriut ft^usmo Pm
lif fiat ft^us in code^t colcra Qde amara

<5 fitn qj

13

nos beinuc plcsfpus

CJCOU15 auc bcmu0i4 fenfu cocm no

(DllSiobat ffiibilia coia no fentiri p acen? no ec aliqui


^:iii ffiU) eop iducf do in modos p acens
oifii^e
rat oiccsrqj coiuj aut ffiibiliii ia beinus coem ffiuj no
fin acais fentit illa ffiibilia coia.onr aut ffiibilia coia^
fentiri a coi iu no paccns.qi fentiunf a pltb fenfib
no p acens fed p k.z qi fic elt.no igifefi ffiusjj^us eo
rilnecppea op$poncfpalerenru.neq(^eniutiq5 fen^
tirem ea bis fenfib p fe:fed aut fic ocm eft fentirem
eafiip.fic ptigit nos vide deonis filiiiiaut fic ffius fen
tiut fpibilia pfA adiuicc fim acens 7 no fiin <p ipi fiir:

pofiet queri circa ptacta

Bqo multiplr.na'gda bac qonc fic itroducunofit

^oniaautfcntimusqb vidcm^:-r
audimusmcce cfi aut vifu fenrirc:

q: videtraut altero . 0i aut altero:


aut ipfo erit quo videt aut altero:fed ides
erit vifus : 7 fubiccri coloris . i0uare aut

DUO eiufdem eruutaundem ciufdcm.


<r lIboftq5 pBs .pbauit fufficietia fciifuu .-Jn pte

ifla

luc^

fligata fufficietia fenfuu ptfculariu vult iuefligare na'3

cois.iUHd cuicui** feiedti qt ffus cois cogfcic


oia.oBa oiu3pticulariu ffiuti.bilteni fepttcularesffiuf
rcfpcu ffiii cois.utifra oildcf ficctralferctta .ffius vo
cois fe b5 qfi cetru.i^f fic oes linee pcedeteo a circufe
retia termianf i cetnitfic oes imutatioes facte i pticla
rib ffiibterianf in ffiu5 c6e5.m p oes imutatides illas
imutari bet fenfus cois.m q: ffitts fentit illa a gb imu
taf ex 4 oia B oBa ejtteriora imutado exteriores f^us
imtitat fenfu3 cde3:fegf
coisffius indicare poflit oe
oib bis oBis cxteriorftr.m et oe oibimutationib fa
ctij i extCTior ibffiib*.na fi B oBa exteriora imutat fen
fu cde3 imutado ffiuspticulares 03 ipas imutattones
pticulariil fenfuu pcfpi a c6i fenfu.otto g pdc cois fem
fus g Directe m p fe non pnt ffitio pttculares.na fi cois
ffius peipit imutatioes fenfuu ptiailartii cogfcet acti'
ones eoutut cogfcet (pa3 vifione ipa3 auditione:? et
alias actides alio;: pticulariu fenfuu. na fi exB fit vi^
ffius

fio:q:vifusimurafa vifibili:? auditioq:auditimU'


taf a fonabtlf g cogfdt imutatione3 vifus a vtfibfli:?
audit a fonabili cogfcir vifione z auditiondm q eog
feit imutatioes fcas in oib ffiib cogfdt adioes oiu5
fenfuu.? q: 15 cogfcit ffius cois:ut efl p b>ta patefactu
bilDcmefl$vnaexcelletiaquab3 coisffiusfup ptt'
culares efl qz peipit jppm actioes eof qs ipfi pticulav
res ffius oirecte ? p fc peipe no pfit.ut;: aureas pdpu
ant al(4 mo:in q6nibappcbit.t:urfuf qz-cois (Ifus p
dpitoBaoiu3PticuladtI fenfuu cogfciteo;:o:ia. ficg

p vifu poflriiincogfccalbu ani^o:qz p vifii pdpinr


albu ? nignkfic p fenfii c6n pdpe pofliim qu6 DiffC'
rat albii a onlci:ur quo Difflat fonab odorecqz oia 5
p fenfii c6e5 cogfcc poflrum.crit itaq5 bcc feba excelle
tiaqua3 bet cois fenfus fuppticiilares:qt pticulares
fenfii; non pnt pdpere nift oziao dufdcm oBuut vifu;

Ztber Secunduo
Haj albi -r nigri.guflus amari c oulcia.rcd coie

S poffum'^ iuefiigarc fenfii

coc.i.^^ejreo qj peipit actio

nce feuluu pticulariii.i cj: eo 31 cosfeit Dziam obo:p.


iucftigat feiifum
poflem^ 5 ficoiuidc pte iltarcp pljo
cocin cjL' co qz cogreimus actiocs fciifiiu pticulariii.i
cjccomcoglciimio D!ia5obopibiLt1nufqfq5qdcigr
i^iia.Jueru qtiprifpuopticulares ut patebit aliq mo
pcipiiit actioeo fuaouio lic pofluinue peipe z iucftigare nam f^ue coie e;c actionib fcnfuu pticiilariii fte e;:
oiia obop.igifqtDubiueffutru f^uo pticulareo fei^
fiatfdeiitirez-rutrupcipiitactiocefuaeao poffum
pti^
ficDiuidepte ifta oicedozqj p|j6 ^"iiiqrit an
culareo peipiat actioeo fiias 7 fciuiit fe fen tirc.iqi eje
actionib*pticulariu feiifmi fo:te 116 plene inotefeit 110
bid na (^0 coiedl^rcmiffa bac qone z foliita fueffigat

pleni^^nim coiofwo eje oiia obo iblLvnufQfqj qdc


<gif (u0.Jircaf>'"ouo facit:q:^j>ponit bac qone
utrii ITPiie ptidares fentiat fe fentire;*: obucit ad utra
<Dpte.ifoluit qone ^ipofita ibiLmanifeffii igf qm. J
Orca ^'"duo facir.q: obqctt ad pte bac ep ff ue pti

culareefentiatfc feutire.iobijcit ad pria ibiL IDd at


pubitatione J^*in ouao f tp Duplr ^bat q> fpuj pti
culareefentiutactionee ruadulTentiuntrefentire ibi
L mpliaut.JDicitg.qm ailt fentim^qb vidcm,i.
fentim^-z peipim 1100 vid?:c fentim qb audim^.i.p
cipimno6audire:neceffeeff aut vifu fentire q: videt
autalrero.na fi videmno0 vide uleodcfciifu fuiceo/
de vifu q videinvidebimno0 vidc:ita q; ille idc fpuj
qui videt obj videbit c actione fui: 1 videbit fe vide;
uel 15 erit altero fpu.fi aut altcro.i.oiu fo:aut no erit al
tero fimplV:aut erit altero fimplhio fbdit q> fi erit alte
ro aut erit ipo qb videt q: no erit ibi alterirao fiinplr*

uteritaltero.i.eritibialtcritaGfimplr . pmiflTag qo^


ne pbat q; ille idc f^u0 q fentit:fentit fe fentire oicee:
q; ide f^uo erit vifuG z ibi coloriG.i.ille idc ff ud q vi^
det uel q pripit vifione videbit 'z colore5:qre aut duo
ff U6 enit eiufde obti: qb cit ipoffibile:aut ide ff uo erit
eiufde.i.erit fuiipfi fentiet fe fentire.GT Iflotadu at
cp cu ep boc fiat vifio;q: vifuo imutaf a colore:no pot
ee qz aliq0 fPus iudicet oe actioe vifuo uf iudicet dc ip
fa vifwei^z tn no iudicet oe colore: cii vifio fiat p inm^
latione facta a colore.io pBo accipit bic ^jponem qlt
nota:<p ille idc fi^ue q eft vifuo.i.q peipit vilione : ille
ide fit ibi colorie c peipiat ct colore.C Illota" et

B fuppoftto m ffiu0 q videm^noo vide ulq videm^vifi


onc videam c colorc:arguit fic pbo.aut eode ffiu vidcm:t videmno0 vid 5:autalio.c fialio aut no alio
fimprr:fed qddmo ipo eode.aut alio fimplhfed fi fimpVr fit aliffiu0 q videmuG:-:: d videmuo no0 videre:
tiicerilt DUO fcnfiio eiufde lbi;utciufdc coloriat^ita
peipiemuG colore ouplici fenfu.V3fenfu d videmu0:z
feiifu d videmuG 1100 vidc:z q: ipoflibilc eff efle ouoa
ffiua eiufde lbi:nocrit aliiu fenfua d vidcm:c: q vide
inu0 no0vidc:fed idem fcnfuo erit eiufde.i.erit iuiipfiu 0.q: idem feufua videbit ^ videbit fe videre,
aliqs:qre fit ipoffibile e ? du
rr^ll

o0feufu0eiufdeobi.iEObmq>
ut fup:a Diccbaf potetie Diftinguunf per actua:-: act
per oba.ubi ergo erit idem obm erit c idem actua.^ p
pna'eadem potetia fenfitiua:^ (dem fenfua.

poffiuteeDUoffueciufdeobti.fuic
eiufde coloria.(DDb5 qj bi mio ffiue ulfunt oino alii
c Diufi:ita qj nec vmio eff ali:iicc vnua eft otdiat ad
aliiT.^ tiicipo'eft Duoa talea eeeiufdeobi.fj fi bi duo
vnuaozdiaf adaliu.tucficffiua fcb 3
ffiu0 ficfebfit

ad fenfu,fic -r

^
obm fe

bebit ad obm:qre fic

obm b ffiua erit fb obo alteriua.


g q; q: ffua pticularea fu ut ib fpu coi : obm cuiuntber fpua priculariaerit Ib obo ffiua coie.na obm
ffiuG coia piiiict oba oiuj fcufuu5 pticulariu.na gcqd
cogfciTtocafpuapticrarcocogfcit fruacoia.T adbuc
ampli:qtcogfcitacti6cefcufuiipticulariu5c Dziam
oboc.illud g qbcff .ppiiiT obj viiiff ua p fc 110 peipif
ab alio feufu nifi illi ouo ffiua fic fe b:cnt : (p vnua cet
A> alio:-: vims cet ad aliii ozdinat.-: qi fic ie bnt vifiis
feiifutl eft fb alio:fic

cogicirDiiaepluriiioboy^aitiiofolu pcipir quociffe


ratalbJ a nigro:f5 et quo Differar colo: a fapore.oup'

vnua illo;:

ide eff

c ffiua coia:u6 ualct fi vifu pcipinuia colore;*: per fen


fujcoemuopcipiamuacolorc.ejcbgpatc pot^ Ijp
vifuj videam:tn per fcufuj

edem videm noa vide:g

ffiua coia aliqua identitate l;et cu qlibet fcnfu pticula

riiu(^tuqlilxt fenfua pticularia oidiitaf adipm.io

fi

gnater pba ai quefiuit utrii videm c videm nog vide eode ffiu aut alio ibiiipt:? fi alio aut ipo.i.aut non
alio p oem modii:aut alio p oem modu:tnuea
ipo'
eff q? fenfua q videmnoe vide fit per oej modu alius
7 nulla Vilitatem beat ad fenfum quo videmua . nam

fenfua quo videmua ut vifua *: fenfua cj videmua no{


videre ut fenfua coia non funt oino fepati:fed bnt aliqua vnitate ^aliquapiunctione adinuicemiq: vnua
eff ad alium oidinatua.f Deinde cum Didt.

CT:3nipli^aur fi.-r alter fit vifue fenfueraur


in iftmtu pccdatraut .ihQ9 ipc funpfi^,crir

iudcvrquarcin

pmo bocfadeduin eft.

(DSdducitfcdainrouequocodcfenfu videamua cvfdeamua noa vide Dicca.ampli' aiit fi alter fit fenfua
vifu6.i.fenfu6qpcipiinu6vifione:cq fentimus noa
fentirc.tunc queram oe illo alio . vtruj fentiat fe fenti
rc:aut ergo in infiiiitujjjcedct.aut erit aliqa ffiua ipfe
fuiipftiude;c.i.CTit aliqa fpua q fentiat fe fentire : ^ qt
qtidciiq5 irur in ifinini ftadii eff i fimia.io feqf:qre in

pboceff facicdu.i.inbn:*: ftati Debcmboccocede


q) idem fit fenfua qui Icntiat c qui fentiat fe fentire.
fi

aliqa quo iretur in infinitu


aliua fenfua fentiret*: ali

cq

feutircmuc noa fentire:*: quo ftadu fit in pmie qj idej


fenfua fentiat *: fentiat fc fentire.C
q> fiipponimuemo ad pfcnafcufuo pticularea no peipe actides
fuaa Directe z per fe:fcd b^'actioea oirccte *: per ie fen
tit feufue coia:ut per vifuj noa videmua:*: per fenfuj
coem videmua noa vidc.ll:)oc vifo Dicamus cp fenfua
coia eft aliquo mo idem cii quolibet fcnfu pticularirT
eft aliquo md oiucrfue.na ut ?iuugit fc buic fenfui pti

Dbm

culari.vbigfa.utpiuugitfevifui.cffaliquo mo idem
cum vifu.ul qb idc eft ut imutaf a vifupiungitfc aliq

mo vifui:*: eft quodamo idcj cum vifmfcmp enim eje


aliquo mo vnu:qi aghia patictia
agete paticte
*:

fit

*:

vnua actuata mouetia moti vna motio eft : fed ut


fenfua coiamoucf ab auditu no piiigir fc vifui ncc eft
idem cujvifmfcdinagiapiungit fcauditui:^ eft qda
md idem cum auditu.fatuu itaqjcd Dicere q? noa videremua noa videre per fcnfuj edein ut cdiiigit fe au-

eft

ditui:uelqjnoGaudircmuanooaudircpcr illii fenfuj


utpiiigit fe vifui.feiifua itaq; coia nd uidicat oe actio
ne vmua fenfua utpiungit fc aly fcufui:fcd utpiungif
eide fenfui:^ ut mouef ab eode fcnfu.ut enim piuugif

mouef a vifu:pcipit vifioncut piuugif audi


c fic oe ccteria fcnfib,igif fi per fcnfii coem ut eft qiiodamd ide
vifui:videmu6 noa videre:p:o ta'to ucr eft q eode vi
fii videmua: videmua noa vide: q: videimio pvifus
1 videmua noa vide p feiifuj coem iir piilgif eidem vf

vifui:*: ut

tui *: ut mouef ab auditu peipit audiriout:

fui:: ut eft

qdamd ide cii vifu.vuua g : idc

ffua facit

videam noa vidcre:alr tn : ali qz


per vifUj noa vidciuuainqjtu imutaf ab obo cj:rcrio

) viveamua:: qi

rufed per vifuj videmua noa videre ut (mutat fen fu?

iBc anima
focm.dt cn(m bic oido g) fenfueptfaUano fmutaf ab

obo ejcreriori ut vifue tmutaf a colore z audit a fono


fcnfuGVopticularieimutatabobo exteriori imutat
fenfumcoemcqrefcnfuepticulariG finutaf imutat:
ouo
qt imutaf ab obo:t imutat fcnfuj coenne 0m
ad T>uo oe^uit nobio qlibet pticiUaric fenfuo.na ut
ticulario fenfue imuutaf ab ejrteriori obo fcntimuGrrs
ut imutat fenfum coem femiinuo noe fentire.igf quo
damo peude fenfu5 fentimuG z fentimuG noe feiuire:
alr tn z arr;ut onfu5
r illii eni eiide vifu5 per que
'Videmus ut imutaf a vifibili;pillu eiide videinuj nos
vidg ut imutat fenfum coem. (10 oicerem<g pyifum
imutatii ab ej:teriori obo videm^:^ no p iUu eude vi^
fum imutanrKen(u5 coem videmnoc vidcifed 05 ep
fit ali' fenfus imutas c6ej fenfu5 p que oideamus nos
vidS: pari rone erit ali fenfus imutas coem fenfum p
que pcipiamactione illialterifenfus.uel igif eft abi
re in i finitu : uriladil eft in ^mis.ut oicam gp p illu
eude vifiij p que videmut imutaf ab obo exreriori:p
illii eiide videmnos vide ut imutat fenfut coemmo
g
negat pl5s ip aliti mo fenfus p que videm^ fit aliti mo
ali a fenfii p que videm nos vide.qtfi p eiide vifum
videm z videm nos vide : attn ipe vifns eft aliq mo
alius a feipo ut oe^uit nobitad boc z ad illud.nam ut
imutaf ab obo ejeteriori videm per ip5:fed ut imutat
ultimufenfitmfiuefenfujcoemvidemus nos videre.

ClRurfus fi bec DI10.V5 vide z vide nos vide non uo


lumus referre folii ad fenfu? pticularcifed alte;^ boni
uolum referre ad fenfum coem ut Dicamg; per fenfu
pticulare ut imutaf ab obo videm';fedpfenfu5 c6em
ut imutaf a fenfu pticulari videmnos vide:tunc pla^
nii efi
p aliii fenfii videm z videm nos vide.femp
g fenfus p que videm eff aliq mo ali a fenfu p que vi
demnoj vide.no tii e p oem modii ali.naff us pticu
lar io ut p i^m videm^ut imutaf ab obo e^ter ior i 116
eff p oc5 modii al^a feipo:ut p ipj videmiut imutat
fenfii coes.fic ctffius cois^ut pip5 videm nos vide:
n6 edp oem modii ali a \vu pticularimt a vifu p quQ

videm.na nuc^ p fenfu5 coem videmnos vidcre:nifi


putpiiigitfevifuiic^utefiide aliquo md cum vifu.
fo:te cubitaret aligs.qz ea que oca
funtniicvidenfpdicefup ocis.na5
niicDcmc(l<ppeiidefenfu5 vifus videm r videmus
nos vid2.fupitii cicebaf ff uo pticulares in fe z oire^
cte nopcipeactides fuas.CDdm tp b cuo fibiinuice
no pdiciit.na fi peude fenfii vifus videm c videmus
nos vide:boc tfi ell alV z alV.q: p fenfii vifus videmu?
ut imutaf ab obo.p eiide vo fenfii vidcmnos vide ut
imutatfenfii cdem.ufp fenfu' vifus videm ut bffius
pfideraf i fe.fed p eiid? fenfii videm nos vide put feii
fus cois vnit feilli.c utelf aliq mdide cu illo.igif cu5
fenfus pticularis:ut ert aliqd in fc:c ut tmutaf ab obo
fiebeat iudicare.7 fieptineat iudiciil ad ipm . rut vo
imutat fenfuj c6cm:c put fenfus cois vnit fe illi: z ut
eft aliquo mo idem cii illo: fic no iudicet . nec boc mo
Directe ptineat iudiciii ad ipm ptiailare fenfmfed ma
gis ptineat ad fenfii cdem:qui pot Dici ultimti fenfitn'i
co
fit termin oiuj pticulariti fenfumno ualet fi per
fenfum pticulare fentimiis nos fentire mo quo oictii
cft <p b fenfus actionf fua Directe z i fe poflit cogno^

fccTe:utrtiaiitpo(fiteamco0uofcerealiquo

modo in

fequentibus apparebit. ["Deinde cum Dicit.

n\^ct at oubifarione.ri eni vifu ferirevide


e:

dt coIo::aut bne bucfi videbit alias

q6 eil videer-r colore bebit pmii videe.


C7 lObycit ad pte oria ondes tp no eode fenfii fentimu^
z fentimus nosfentire.nec eode vifu videm z vide^
mus nos vidcDices.ip id q^ocmeft 3; eode vifu vb

demus z videmnos vide:bet Dubitationc.qi fentire


vifu ideeft gi vid.v: aiit coloi aut bns btied.colore^
igif fi videbit aligsq^eft-rvides.i.fi videbitfe vide
ulTi videbit vifione fua.T ^mii vidcs.i.ozganu vifus
in q
^ ^ncipalr fiidaf vifus uf ipa vifio:bebit colo^
re fup.qd e icouenies.dllota'" a t tp fi vifus videret
fe vidc:videret ipa5 vifionc.c qCnibil v: iiifi qc b5 co
lorc:ulqD e coloratu: tc ip3 ozgainl vifus ul ipa vifio
b:et colore uleetcolorataiq&cfi icouenies.r D.c.d.

CT illbanifcftu eflisitram non elbf ino vifu


fentirc.it ndcB cu no videin^^ifu oifcer
nim^:-: tenebiao 7 lunicfcd no fimib*.
CSoluit ad qone ^jpofita.c q: aliq mo p eude vifiij vi
demc videmnos vidif.c p eude fenfii fent imc fen^
tim^nos fentirc:ut 2 alid mo patefactu p ia Dicta : z p
Diceda clari patcfict.io no foluit rones 15 ^bates.fcd
(bluitronc bac ultima ondete gz nocode vifu
q vidc^
mus:videmnos vide. CT d cuicuidctia fcicdu <p i
rone illa duo fiipponebanf:^?^ (>"'erat g> no vz mfi co
loratu.2*"i&o erat g; vifio no eft colorata.io pcludcba
tur gjp vifii no poiuim vide nos vidc:nec vid^ vifio^
iic.tn foluedo 0 bac i onc duo facit: qz pfoluir ca falfi
ficado fupj)6nei>ma ondes g> no gcgd vz efi coloratu
ifoluitea falfificado fuppouc fc^aj.oiides gz ipa vu
fio dlddamocolorata:cuioppofitii fupponebaf i ar^
0uedo.zibiL flinpli au t. JDicit g.manifeftu igfgz
no efi vifii fentire vnii nfi.i.fentirc tm vno mo. natg
cii no videm vifu Difcernimtenebzas z cu videmus
vifu Difccrnim liime:fcd no filr . qz no eode mo vifu
Difcernim tenebzas z lurae.falfaeft 0 fuppo {>ma .
gcqd videm efi coloratu uriuddu.polfumeni}viui
cogfce tenebzi:q3Uis no fit colorata. vj lucida . 0 non
05 g> p vifij no vidcamnos vtd2 ncc videam vifionf
Dato g; ipa vifio nec eet colorata necludda : q3til i $
eje vi ar0ucdi:ut P5 no pcludcbat arg'".rDcidc cu.D

Smpli^ aut -rvide6tan$ coloratu cll.


CSoluitad rone pfata falfificado fupponefc6a}.fup(
ponebaf cniibi.vifione no clTc colorata. Diio 0 facit,
ait boc ei falfum.z4?bat qd Dijccrat ibiL Scnfi
qz
tiuu enim. JDicit g.ampli ailt c vides.i.ozgamij vi
fus uel ipa vifio tancyqd coloratu clf .'cu^fiipple priu
fupponebaf iii pfatardnc.rDeindccumDicit.
^

Cr0cfitmcnifufceptiu efl

ffnbilie

fincnia

vnuq6c^:vn -r abeutib^ fcnfibilib^infunt


fenfu0 fantafie quibuefcnriunr.
<riP>zobat c[i> Dixerat:^: duo facit fij

y Duplr ^bat ipa5

vifione iiVipin ozganij vifus (Jdamo coloratu ec.:"ibi

(_Seftbilisaut.j6tiimefaiitfic.bnDicoqzip3ozga
nii vifus cfi ddamoqd coloratu.qz fcfitiuu.i.ozganu
fenfus vnuqDceefifufccptiuufpci fcnfibilis fmemsf.

vn abajtibfcnfibilib ifiint aialib fenfus z fanrafic:


qbfentiut:q6 fupplc ee no po(fcr:nifi qz vmiqDq5 oz^
ganil fenfus recipit fifitudine -z fpf fenfibiliii:ut ozganii aiiditredpit fintudine z fpem foni.ozganu5 vo
vifus firitudinf z fpem coloris:fed qcqd recipit fpem
z fiRtudinc coloris cft quodamo qd coloratu5.0 ipfa
vifioucltpm ozgaiiu vifus cfifiuc ipe fciifus vifus dl
quodamodo coloratmquod pzobare uolcbamus.

fcnfue idc3 dl
'rvnu0./lTcautipo;:n6idc.t0i<^
0
co aut ut fonu6 f in acm:z audit ne
fmactu.llcni auditubnria no audire:
z biie fonu u6 fcnip fonat . 115 aut opef
poffibilc audire:-: fonct polTibile fonarc;
lEnfibilie aiitacf^ 7

.ibcr
nlc f

m acm audit^ fimul

fit :

7 fiin actu fo

nu6.0uo^ Dicet uficB aliqe boc gdc au^


ditione cfTcrboc ncrum fonarionem.
pKs ^bauit p vna rotie ipm viTu5 tiripm oz^
ganu vifuGcidamo coloratu ec:inpte iftautoiccbaf:
f bat boc idc alia via fiue per alia ronej;clrca q 5 ouo
faclr.q: ^"faclt q6 ocin eft.i^ec blo qifebljcerat folult
qonee qrda oeQbfultantlqtoubltatu IblLtQin adt
vn*QdcJ3dculdcrlaautp^prl9 fcledu ^Idcc act
fenfiBlIle z f^ue.^: a> idc5eftact actlui z palliiilcc ol
no mouctlecmoti.narilgnleagltlii llupa:? (tupam

er

calefaciat:ndallacaIefactlonel0nt^caIeraclt c Ilupa
calefit.rs tlla eade calefactl6e p qua calefacit Ignle ca
Icfit-rlhipa.eadeellgcalefartloqueeft actio Ignio z
ee t rone.qi I5 fit eade cale^
jaflTlo Ilupe.ollfert tn
Jaaio queeflactto pafifiotno tnf
eade rone eftl5
fllud:red eft actio ut eft ab agete lane c cft paflio ut re-dpif In ftupa qucpatlf.;>edatae(tabec^pop* ldc3
act^ agetis patietis^ no
eade rSnc.ifturluo fei^
cndil eft
actio 7 pamo n 6 filt in agece:fed in patlen
rc*calefactto eni que ell actio ignio 7 pallio Ilupe non
dlinignecalefacletetf3 ell tnflupa calefacta.
bis
aut ouab^^ponlb^ ipefiPue vifuo oebet oici 4 da
mocolorat*.^ Ipmoiganilvlfus ciiactiipatifaco
lore oebet olei qdamd coloratd.na fi idem ell actart i
ui 7 palliui cu colo: agat in fenfu vlfuo utir: o:ganu3
vifus.ldc erit an coloris agetis t ffius patientlo.g fi
colo: agit impmedo filitudlne fua 7 coloradonpa co
loratio 4 ellact*coloris erit et ^ aa cpfectio ferifus

Wp 3 Pi>pone pma. CT iRurfus p ppon{ fcpa 5 q: act*'


z patietis no ell in agete:fed in patlhe: colora^
no erit in colore agete; fed magis erit in ipoffu z

agetis
tio

inipo o:gano qt> pattf a colore.fed ublctiq^eH colora


tio illud coloraf z ell qd coloratfi.g ipe ff uo vlfuo co
loraf a colorerutipni oigami vlfuo coloraf a colore:^
ellgd coloratu.ouogfadtfim q^becro fudaf i ouab
Ijpdnlb^na p^jjponit ppone ^ina.vj q> Ide ell aauo
ff Ibilis z ff uo.c otno actlui z pafiiui.i*octerlat^po^
ne fcBaj: Vj q? bi* actq pot oici aaio z pallio f m alia
z alia rone no ell in agete;fcd in palforfic mot p fe no
ell in moucterfed in moto.:* ibi L Si i^ ell motue z
re:
actio. JDicit g flf ibilis aiit z ( uo cll ide z vmi f
fed ce ipop n 6 cll idc.q: oilfert fs ronc.oico adt ut fo<
nuo fim actu z audlt^mn actii.na ide ell act^foni aaii
imutatio auditiT;T audit^actu imutati a fono,.-: oiefij
actu:q:ell.i.pttgitbntiaauditu noaudire.i.non imu

tari a ronoifed eii opef.f. cu actu audit po* cll audire,

i.qo p6 t audire.c fonat po'^fonare:tuc fim actu audt^


>.U 9 ;rfmaaufonfitfir;q^utiq5 al(qo Kqde Dicit ee
auditione;ut fe tenet ex pte audit . 15 vo fonatioue ut
fe tenet exptefoni.driotadu aiitqjqn lpnpotimu

nonimutatactuci audir pot fmiitari a


fono:n 6 tn imutaf actu:norcfultat tucaliqo vn act
cxfPibiU z ffiu.q: nibil ip:lmif in ffiu : ex q no actu iV
mutaf ffiio nec aan imutat ff ibile : z io figniter loqf
oe auditu fim actu
dc fono actu imutite audi^
tu.Cinoradu et q> l3fitcadeimplfio quafi^ibile agit
qua llf u? recipitrilla tn impiTio oit f ronc;pp qua
iia cll Diufio iiolbnoianda ut ell ab agf te: ut fufei
pif in pairo: maxle fi babiierim nofaad becipofita.
q: aliqfr no bemuo nola ad bec ipofita.ut patebit in fe
que fi pticula.ide ell g qj I5 ([it eade impltio quam faeit
iomc:z qua recipitaudit illa niimplTio Differt fim
r6ne5 : q: ut ell a foiio dz i^onatio.ut recipif in o:gano
audituo Dicitur auditio.f Deinde cum Dicit.

tare auditu z

P^

Siigif cftmot^7actio7 palTioui eoq6


agifmece ell 7 fonu 7 audituig fim actu? i

Secundus

5/

eo qo cll fim poteria ec.^lcriui eni 7 mori


Ui act^ m patiere fit: vn no nece cll inoueo
moucri.0ionatmi gdc igf act^aut fon^fo
natio e.^udiriui at;aut audit^ auditio cll.
tiSuptr eni audit'^ 7 DuplV fon*^. C7

at ro e 7

i ali|5 fi^ib^:7

adc

ff ibilib^.fic eiii actio

7 palTio i paiiete:7 no in agete : fic ffiibilis


act^7 fPmui in ffiitiuo dl .05 inqbufda g^
dc 7 noiatu e:ut foatio 7 audirioa' gbufda
aut no noiatu ell.fi altero:vifiO eiu d: vi^
fu9 act^.iue ^0 e colorie no noiatu ell,
t gullatim guil^ e:buori9 at no noiatu e
CDeclatjjpdnc fci>a3.v5q> bcc actio q cllffiibilio z fen
fuo no ell in f]fibiliagere:fedmagio cll in f^upaticte:
q: actio palTto:roino motnofut in agerezfcd in co
q6 patif.io ait:fi igif ell mot actio z paifio in co q5
agtf.i.in eo qi> patif:necc ell z fonu z auditu q ell f ni
acniceineoqtjellfimpo^^^.i.eeinotgano qi> copaf
ad obm taiK^po*^ ad actu: tam^ paniuu ad aettuu.
q> aut actf]^ibtli6 fit in fifu p5.q: aciactiui z motiui f
patietefit.vn no ell nece moueo moueri. q: motp fe
loquedo 116 ell in mouf te fed in moto.addit 5 t qj aci^
qde fonatiui ell fon aut fonatio:audit(ui at e auditio
aut audit.-: feqf $ Duplr eiu' d: audit;: Duptr fon:
V5 fim actu;: f potetia.: addit
eade ro ell in aly a
ffib : frtbilib;q: fic actio : paluo fiit I patiere : n 5
lna0ete;ficaafi^tbilis: f^itiniellin ffitiuo tan<^f
patiete.fed in qbufda qde noiatu cll ut fonatlo : audt
tlo.in qbufda aiit no noiatu ell utj uqjfed altc;j;q: vl
Io oi actvifuo;q vo ell coloris no noiatu ell;: guUa^

iui actellgulluo.|?uori9 aut.i.faporio

no noiarii cll:

lucg fnppleda cll r6;qj fi ide ell actff ibilio : ff uo;ut


Dicebat pp 6
ille actell in ipo ffiu fiue in ipo fpirt
iio tanq5 tn pat(cte;ut Dicit bcc ^p6
; act colorie
q
pot Dici coloratio erit ipfiff us vifuo urtpfio:gani vi
fuo:: erit in ipo ffiu iil iii ipo o:gano.: q: ubicuqj cll
ille act q cll coloratio pot Dici ^ illud coloraf; fic ubi

cuq5 ell calefactio pot Dici qt illb calefiat ; bn tem c qi


ipe f^ue vifuo ufipni otganu qdamo coloraf;: qdaino ell qd coloratu.(Tinotadu aut qj Difiiiiguit : ait
Duplf DZ audit:: Duplr fon.v5 fni actu : fim po^
tetia;qi ntDicebaf qt cu dz qj (dc cll act ffiibilie : fen
fuo itelltgcduellDeffiibiliacruunurate;:De ffiuactu
imutato:n6 aiit oe fmutate ufoe imutato fiin potetia.
CCnilotadii et q> ut Dicebaf I5 fit ide act ffiibilie : 11
q: eade cll implfio qua fonfacit;: qua auditreclpit
Differt tn fim rone.: pp illa Dzia fim rone foztir i pot il
Ia impfiio Diufa noiatfed aliqfi illa iioia fiit ambo im
pofita.alfqu vo cll ipofitu vmi : no altcp . na ipzeliio
q fit I auditu btt utrilq5 nome ipofitu.q: ut ell a cozpc
fonatCDz fonatio ut recipif in auditu d: auditio.fj im
pzciTio q fit a colore ut rccjpif i vifu dz vifio ; fj ut ell a
colore apd grecos fozte 116 ell qd noiatu.polTum^tn ea
noiare colorationc.fic et impmo q ella fapore;ut red
pif i gullu DZ gullatio:f^ ut illa iptellio a lapore fozte
apD grecot e inoiata.pot tii noiari faporatio.fD.c.D;

CC iOni at vn^gde e

ffiituii

at altcp cft neccicft igif filcozrupi 7 falua


ri:ficDcm cftaiidim 7 fonu 7 buorc:igif 7
guftu:7 alia fitr . ^icta aut fim poteria no
nccccft.
05 porc5 pbi B no bfi Dicebat

nibil opinatea neq5 albu:neq3 nigru ce fi


fce*

bb

'

>

cc

v*

e anima
ne vifunici^ buorc fine gnnu.^n fic qdi
wccbat rccteificatno rccfe.^uplroicto

pofctiaallis
fenfu 7 ferifibilirbie qiiidc f
^0 f actum.^e biaquidcacddic q 6 oi
ctum eft:fcd alrena non accidit : fcd illi

fimpfr oiccbatiDcoicria no fiinplr.


q oijcerat foluit qonce qfda.Dc qb^fiierat anfi
qult^Dubitafil.drca qt> ;>uo factt.^^ talce ouaa q6
nc0 foluit ibiLSi aut fiinpl?onia. JDicitg.qtn autcj
vnu6 qdc cft art^ ff ibtli0 1 ff uo.fcd cc cft alte;^: qi ^5
ronc oiffernnccc dl fit coirilpi c faluari:fic ocin cll au
dinl T fonu c ^uorcigif guftu 'z alia ftfr.fj 15 itdligc
actu qt oicta
po*%6 nccc eil ca
dtl eit oe Dictio
iif faiuari 7 cotnJpOfcd ^orco p5i 15 no bii oiccbat ni^
t^il opinateo neqj albtl ncqj nigril fine pifu edneqs l?u
morci.fapore fine guflu.qt fic qde.i. vno md oiccbat
recte.fic ailt.i.alio md n6 reae.qt Dupll- oicto fenfu z
ouptr qdc Dictio ff ibilib;|?i0 qde f in po*^:illi0 vo fs
aeni accidit qi> Dictu5
oaiiDe bis qde.i.De Dictio
efl.fed in alterioa.in Dictio f in po*"^ no accidit: fed ilU
i.^oreo pbifimptVDicebatDC Dictio non fimplV.
ioitealigo.q:v:falfu5ec ffibi
actii
iia fint Dicta f
po"'
c
na ut iffa patebit.in b^noo idigem^ponc itellectu5
agentc.qt itelligibilia a noB fu t itelUgibilia in po* fi
unt itelligibilia in actu p lumc Uelfo agctifcin cui V/
tute fantafmata moud inielliii po'^J.fcd ff ibilia finit
actu talia.id no idigemponf fenfii agetc.male g DCiit
efl ff ibilia e^po talia.(DD 5
qi nd cfl itdio pbi Di/
cere qi albil no fit aau albil:d fi n6 pdpiaf a oifu:c
cafm no fitactu cann:d fi n 5 pdpiaf a tactu.nec ef^ i/
tdio pBi qi oDio f^ibiUb^aUq aaualitao pfcraf p fen/
fumefie aliq adualitao pferf oBio itelligtbiUb4)cr lu
tne itelUio agctio.ifla g acnialitao 7 potctialitao non
<fl itdligcda De oBio fenfibiltb in fe:fed itdligeda efl
^ut imutat ff uo.na I5 albtl femp fit albii actu : non tu
lemp actu imutat vifiJ. vult ergo Dice q? ffibilia aliqn
aau imutat fenfU5.aliqn vo no actu imuta't; fed piirt/
mutare.fic^fenfuo aliqii actuimutanf a fenfibilib.
aliqii vo no actu imutanfifed pofTunt imutari*
fotte Dubitaret aliqo.quofTPu^cffi
bile inactu funt fir; in povon6op5
CDdn^q) ut P3 p qone pmifla3 bic ff ibile in actu ap
pdlaf qn aau imutat fenTu:? ff uo tn actu cm aau iin
mutaf a f^ibfli.itdlecto g qd Di p nome |>po pBi nui/
la bd caltlnia.na nocff iteUigibilc qi fvuo actu imute
actu imutet.fic
tur;T tii no fit ff ibilc
flare nd pot
fit ff ibile actu imutao fenfum : c tii no fit ff uo actu
tutat a fPibili.g in actu firfunnfed in po no op5 fil
ce.na nd op5 fi iur o:be lune efl ignio g poffit imutare
taau:q; ibipoffitee tact:qui poffitimutariab igne,
fed fi eet ucra pofitio drilda antiq;: g; ue:;: eet in appa
redo:T gp ffuo bia vnit? Difdplinc;ita q> aligd intan
ru eet tale in^u tale appet fenfui ita qi nd eet aliquid
Dulcernifi int^tii fentiref a guflu.mcccafin nifi inq5tU5
fentiref a tactu:tucnufq5cd calln : luTi ibi ed tactuo
fentfeno.no ed agofenfibilcpoteo imutarefenfum:
ut non effet calidum poteno immutare tactu : nfft ibi
adeifet tactpoteo imu tari a caforpp q 6 f in banc ypo
tbefim nd folii ff ibile i actu 110 fepaf a ff u:f5
nec ffi
bile in po*.uc;j q: bccdf oiiio ridictilofa politio;q? (fi
bilia acdpiateeafenrib:cmndfmttalia nifi inq5tu
fentiunf a fenfib:nd efl fim^ pccdedil qi ffibile -r fe
fuo filTin t -r nd finr.fed efl Diftiguedu qi fpibile c ff uo
fumpta in actu ncfebnt:utDcmcfl:fumpta vo in po/
tentia non opottet fic fe babere.pbilofopbi vo:qt non
Diflinguebantur:fed fimpliciter in bsc materia loquc/

CTiS: jc

banturpeccabant.rDcindeaimDicit.

CSiautrimpboniauojc quedam cft:uc)c c-m?


cft ficiit noii
aut^r audime clt ficut
vnumrautidcm.^pdSijtclt fiinpbonia;
nccelTe efl 'i auditu rone quada elTe.
(TSoluit qdne alia qre excelletia ff ibiliu comTpit ffu5
pmittir g ide efl act ffibilio
drea qdouofadt.q:

ffuo.i ejcl 5 pcludit gi ej:cellena ffibiliu coirumpit


fenfii

ibiLiitppid cotriipit.JDicitii.ft aiit fimpbo/

nia efl qda uojc.uojcaiit'! auditefl fic vnii -r ide; c

efl

no fic vnii 1 ide.q: aa ff ibilio 'i ff uo cfl fic vn c ide


^mrfcndaiit^mrdne.^ fBditgi ^pottio aiTteflfim/
pbonia .7 qt fic ell nece efl auditu3 ce <^da ronem.i.

^a ^pottione.dnriotadii

aiit gi

fimpbonia efl U03;

qda fic bo efl aial qdda.na fimpbonia efl qfi (jda3 fpeo
uode.nind oisuojc efl fimpbonia: fed uo^raliq:^ uoj;
4da fimpbonia eibut uoj: illa eme cfl pfona c ^pottio
nata fimpbonia dda pdc Did.ClTIotadii atit gp fi ide
aaff ibilio c r^uo:idejfnt aa uocio 1 audft:ita
qt eade efl impffio qua uo^ fadt:^ qua audit fufdpit
efl

nd^pdtec gifiti>poitioinuoce?T nonfitjjpoitio in


g uoy ipa ell qda fimphoniatir i|da a>po:tio.g r
ipe audit^ponio dda eftt.ClIlotadiim dq; no oto
uo;:Di audibilio.na nimio magnuofon c nimio ma/
pa uojr.^i nimio puuo fon c nimio pua Uojt : ut p3p
pita no fut gdaudibile.^ qt nd ofo uojtefl oudibilio:
f^d Ljdi 7 iUa q^a uoce qua Dicimaudibil^ : qt 03ce
cdmdurata c Dpottionata:cii ide fit act ffibilie fe
fuo f m re:l3 nd fit ide ^m rone:neceffe efl ipm fenfum
effe quidi rdndi.quada ^pottione 7 quadam come
furationem.f Deinde cum Dicit.

ffu.fi

C ftppid

cozrupit vnuq6(^c]ccellceucu

m:7 graue audiru:7 in buonb^guftu:'? in


coIorib^vifuni foiritcr fulgidu 7 opacu5 :

7 in olfatu foztie odo::-r Dulcie 7 amarus

tanm ro qda fit knfueMn Delectabilia a


dc3 funtcu5 Dnrrmcera 7mi]cta entia ad
ronc ut acuturam Dulce aut falitu . ^elc^
ct^bilia eni tucroino aut qb mictu ert fim^

pbonia|magi6:q^ acuturi gue.Zuct^ aut


ealcfacnbile r 7 ell frigefaetibilerfi Ifius ro
efireredietia autptrillatr autco:rumpur.

C }:

bie que oijcerat pcludit g? ejccclletia ff ibiliii cotr u


pp id fupple gj ffo qda^pottio:viiu
qbqi ejccelleo acutu t graue cozrupit auditii:? in bU'
morib.i.in faporibejccelletia cotrupitguflmt in co
loribfoititafulgidu fottiter opacu3.i.fottiter ob/
fcurii cotrupit vifu:c in olfatu odot fottie ut odot Dul
do 7 odotamar fifitfottio cotrupirolfatii taiu^fen
fuo fit qda rd.i.qda'^pottio.,ppottio alit cotrilpif in
ejccelletyo -r ref uaf in mcdyo.vii 'i Delectabilia gdcni
funt fincaa x mixta entia ad ronc.i.ad ^jpotrione.qn
eni ea que filt fincera.i.pura x extrema fi mifcenf x rc/
ducant ad ^pottione fiiirmagi? Delcctabiliafcnfui ut
acutti aut Dulce.aut falitu Delectabilia : tilc fupple fiit
qii fut mixta 7 redacta ad inediu. id fBdir.otno arqb
mixtuellfup.cilgdDelectabile:^ fimphoma magi? ell
gd Delectabile auditui q3 acutu x grane: x calcfact ibi/
let lTigcfactibile.fi niifceanftreducanf ad meditiin
erunt oelectatioiicf tactuo.fedbcc omnia fic fe babet.
qzfcnfiio efl qued;iratio.i.queda>poztio.eiccUcntie
aut fenfibiliii ptriflat aut cozriiput fciifiT:*: fciifii^ ptri
flanf aut cozrunipii tuf per excellentiae fciifibilmm*
pit fenfu Dicco:c

>8

Zii>cr fecundus
foiteaUg6.utrii3 fiPue pt(cularce
Dircae percipiat acnoneo fiiao.
(DE>Dm cp triplici via uenari poiiuni^fi^ue pticularej
Directe ^ III fcactioee fuae nopcipe.^'' viafumif eyeo
<p fni0 cll vtU0 inalie.z^cjc eo g? ell ejctefa ejctefione oz
gaiu'.5*e^ eo 3 eft vtU6 pafliua.^ via fic p5.q: oie vt

vi

tnalie e(l impifa mae 'Z

(onopot

alligata tnaeicjre no efl lil3 a:


felup feipajpuerte.vtueem' rnalio nol?etce
e(l

qtmodu6a0ediD3feQ modii eeiidi:H


cut vtue malie no ^et ee in fe/fed in alio:ita oireae no
|;>et aaione q cermief ad fafed ad aliomt oculue videt
alia -r no k:z olfat^odoratalia -r no fe.qre cu5 actioee
fenfuil fint in ipfie fi^ib^ec no pofTet tp fi^ue pcipet acti
onc fua nifi libe fe pofTct pnmc fup fe; z nifi b:et actio
ne q termiaref ad ipm uiad ea q funt in (po : qt> vtutt
mali Direaetut oniU 3 efl no pot cdpete.i^ via ad onde
dJI5 idc fumide): eo$ fi^ueed vtue e;:tera.na ut^ba
fn j>pdnib^cli nullii C3:teru5 efl ad fe puerfiuu.nam fi
(nfe:r3in alio.z

C3:teru3adlepuertifop3gitotupuertafad totu.qz ft
vna p? puerteref ad alia no cct ibi puerfio ad re:fcd ad
ali6fed ft toni puertif ad totu qlibet pe putif ad ^li
betpte.fedfiqlibetpeadaliapuertaf no erit ibi oifta
tiaptiil.fcd fi ptce no eril t Diflatee illo no erit gd ejcte
fuS.DicS 0 exteruj ce ad fe puer fiuii eft oic2 extefu5 no
ee cjctru3.l?eceni vz ce via ^cli i li^oe ertatioe tbeo*",
ubi^bat ad repuerfiuil op 3 eeicozporeil 7 iextefil.
3*viafumifej:eogjfi?uo eft vtue pafliuattfentirecft
qtidapati.naltfentireeft qddapati:ficf#uen6 patif
a (e:fed ab aliotita Directe no fentit fe nec ea q ftlt in fe
fed fentit alia c ea q funt in aliona fi itelfe eft aliq mo
Vtue pafliua: non tn eft (icpaftiua ftcf^uetqz infpueft
aliq mo uera pafTio cti ejtcelletia ff ibiliu cozrupat fen
fu3:n6 at eft 15 in itellu.qz ejtcellee itelligibile no cozrii
pit ttell^.lAurfue itelfe eft vtu$ imalie:pp qt> aliq mo

eft liber

If

c eft fup fe puafiuue q6 fenfui no copetit.

A cularcealiqmopcipiitfefentire.ur
lUv
Dubitaret alige.utril fifue pti^

ut:{zptinilaree fiPue pofliin pcipe aliq mo noe fenri


re.CDimi^ ft fftue no pcipet nift ea gbpatif:tuc ciI
fl^uetut Dcm eft no patia? a fe:fed ab aliotno poftet pet
pere femccca q funt in fe;fcd folii pcipet alia t q funt

in alioattn becppo.fftue no peipit nift ea a gb patif.


no eft fine Diftictidepcededa.na cii fentire fit qddi pa
li/planii eft gj Directe in fe fftue no peipit nift a gbu?
patif idirecteitn poflum pcipe ff u q nilpil in fenfii fa^
ciiinut vifu no folii peipim lume aut color e:fed e t tc
nebza:^ auditu n 5 folu peiptm^ fonuifed et ftletiil.co
ftat aiit gp ftletiii nibil tacit in

auditmfed cii ni)llu3 fo;'

nu audim oicim noe pcipe ftletiii.no g peipif ftletiii


p fe:fed p fonii.g fonue eft iude;: fui 'z filetyific rectum
eft iude^ fui z oblig.arr tn 'z alr:qz fon eft iudeje fui p
pntiateu aligd opaf in f^u:f3eft iude;: filety p abfentia
nibil opaf i fftmeode mo tenebza a vifu pcipif no
in fe nec oirectezfed cu lume no videm.itaq3 fte no in
fe nec Directe pofTum^p vifu pdpe tenebza : z p auditu ftldiu:ftcaliq mo:l3 no in fe nec Directe: poffumue
pcipe p fftue pticularej actioee eo:{5.na cii p vifu aliqn

eu

videamviftbile:aliqn vo n6;l5 ipa5 vifione facta i vifu p fe 1 Direae no poflumpcipe;attn eoipo gp p ipm
iudicare poftum^:qtl aligd videm:^ gn nilpil videm
pofllim^p fenfii iudicare:qn imutaf a utibili . z qn no

imutaf.gipa3imutatione7ipa3 aaione ffte pomim*


aliq

mo pcipe:l5 116 in fe z Direae.iteire g in 15 a fenfii

oiffat.qz I5 itelfe p oBm cogfcat actii.cogfcedo tamc


actii p oBm:qz eft vt imalie puatit fe fnp fe: z oe ipfa
aaioe iudicar ftm gi eft aligd in fe.tta g; p tale puer fio
neipa actio efficif qdamo oBm itelfe: num^tn actio
fiPibilfeefficif oBmf^ue.qznunq3 fftiiepuatit fefup
feznec nunq5pot pcipe actione fua ut c aligd. i feipo:

fed qz po iTiim p vifil pcipe gi

niT?il videm pofliim p


pcipe g> aligd videm,-z fi^ofliim p fenfii cogfcc qo no imutaf a ff ibili: fic poftiim fenfii cogfccre
p
qD imiitafafpibili.qjtugad aligd fife eft oe vifu ^ut
peipit tenebzaic oe qlibct ffu pticulari .put peipit pzi

viftij

uationem fui fenfibilieT pzoiit percipit luam immutationemuffuam actione. na fic vifue no peipit tenebza:nec alige fpue pticularie peipit fiuatione obi fui i

z Directe.fed idirecte fic p nullii fenfii pticulare pof


fumue pcipe fuamimutationem uelfuam aciione5 in
fe

fe

z Directe:fed indirecte.
fozte Dubitaret alige.utril alige fen

fu0 papiat imutatioee uf actionee


z Directe,CD65 g; ut p5 p babita.qzfftueeft vtue pafttua:-! fentire eft qoda pati fen
fue Directe z in fe no peipit nift illiii a q patif illD a q
imutaf.queregutf fit alige fifue g Directe cognofeat
actioee z imutatoee faaae i f^ib*' pticularib^.eft que
rere utrii fit alige ff ue g patiaf z imutef ab imutatioc
fca in pticularib^ fpib^.-r qz l?i'cft coie fftue.io coie fe
fue Directe peipit imutatioee fcae in pticularib fif ib**
cqze;:l 5 fpU 6 Videt.qzimutafab ejttcriorioBo gpot
pcipe imutatione facta in vifu:p6t pdpe ipaj vilione5
-zipa 3 actione vifuei-r gpot pcipe imutatioee factae
in oiV fftib pot pcipe actioee oiu5 fenfuii . qz 15 pot
fftue coie.io ipe Directe z in fe peipit actioee oiuj pticulariii fenfuii.Debem^cnificimagiari^ firadqfolaree icideret in aqua z a fpledore in aq giiaref fpledoz
in pariete:poftea a fpledore in pariete fieret fpledoz in
oculo fi pariee fentiret no pcipet Directe fpledore fem
in feipo : fed fem i aq.qz no imutaref neq3 pataef a fe
ipo fco fplcdido:fedTmutaref z pataef ab aq fpleden
te:ociilu6 tii Directe pcipet fpledore fetn in pariete.qt
imutaref z pateref a pariete fpledido.fic qz ffiibilia tf
teriora imutat ff ue pticularee.ffiue vo pticularee im
mutati imutat fenfuj c6e5:ff ue coie Directe peipit immutatioee fcae in fenfibpticularib^* a gb imutatur
z patif: -r fenfue pticularee Directe peipiuntoBaeacriora a quibue imutantur z patiuntur.
foiteDubitaretalig 9 quoplra 3 fupc
riue addita foluafqo.ppofita,v5 an
ffiue fentiatfefentire.CDbmgi utp5p |?itaaaione5
alic^ ffiue pticularie:utputa actione vifue ftue vifione
pcipim^Directe-r idirecte.Dirccte gde p fenfii coej.idi
recte vo p ipm vifu fiuc p ipm fenfii ptiailare.na ipfe
vifue peipit actione fua qdamo: fic peipit tenebza5. z
Dico (idamd:qz I3 no fit ibi plena ftritudo:eft tii ibi file
q'5tu ad I 5 :qz fic vifue no peipit tenebza in fe z Dircae
ita nec actione fua in fe z Directe pot pcipe.fcd fenfue
coie peipit ea in fe z Directe.cft eni ibi l;ic bi.pcelliie:
ut P5P bita.qz pariee colorat^ colorat vifii . vifue aiit
colorat z imutat a pariete cidamo colorat z imutat
fenfii cocj.g qt vifio eft qdamo colorata z imutat fenfii3 c6em:ffius coie pot Directe vifionepcipc:fim bocg
Danf Due folbnee in If a.qrii vna eft o; vifu no folii Difccrn(mlume:fcd eticncbza.-r bccfolo Defiuit pzont
ffiue pticularee cogfciit actioee fuao idirecte fic vifu
cogfcif tenebza.alia folb eft gr vifio eft qdamo colorat&,z 15 Defiuit .put ffiue coie Directe cogfcit biaaioe3
z imutatione.na ioffiue coie Directe cogfcitea.qz vifenfuil pticulariii in fe

(iie

colorat z imutata piere:ut Dcin

eft

qdamo colo

z imutat ilpU5 c6e5.ii g qrif p gd peipim actioee


ffiuii pticrariiKUt pgd vidcmnoe vide z audim noe
rat

15 cogfcimp ipoe ffiue ptiefaree idiDepuit folb p^^.z it 15 ide cogfcimue p ip>
fenfiiin coem Directe.^ ad bocDcferuit folb fcDa.

aiidire.Dici 05

recte.T ad

15

iRufiluirc^ Qdc

fenfibilc cH:q eft

(fue fubiccnuc C.M4

m fciififiuo in^m
i;l?

e anima
finriuu:*: Difcernit fu5i fiibilis

ba Qdc

*:

nisru vifu6:oulcc

oaasiut

% ainarii5

smiu6:fUV aat fe bilt boc -r m ahje.


pF 36 inQfiuit quo pcipim^actionc fenfuti pticulartu:c>;quaiiiqriti6ealiq mopotiiob motefcena
ffe coie.in prc ifta pleni' iucihgat naj Ip^f^ue ejc o;ia

C;

obo;s.CSdcuieui*" fciedii ^aliqua ozia oborus


pnt pcipc f^U9 priculareezaliqui vo no piitaia ozia iU
la que no C]cceditgenu0,ppiij obi utozia albi-r nigri
que no epcedit genVolorie pot pcipi a vifu.ozia ama^
ri c Dulcis n6 ejcceditgen'rapori6 pot pcipi a guftu:
q
fed Dzia albi 7 Dulcis qe^cedit obin cuiuilibct fenfus
pticularis a nullo tali leiifu pot cogfci.fic et ozia diu^
fo^ obo^j pticulariii nullus f^us pticular is pot pcipc
DUO facit.q: ^pponit Dzia illa qua pnt fPus pticu^

larespcipe.i^cpDziaquano pntpcipe iueltigat nam


fifus cois ibiL lnT aut t albu. Joictt g qz vnufqfcg

de igif fpus g eft in f^itiuo.i.in ,p^o oigano inMii ell


fifitiuu.i.in^tu cil bi^^vnufgfqg gdc igif talis ipus eft
IbU.oDifPibilis.refpiciteni vmifgfq, talis f^saliqo
^p:tu obm i^ibilcz-r Difcernit ozia illi f^ibilis Ibi.i.
obi ut vifus gde oifcernit albii c nigru.guffus vooul
ce z amapfUr aiit 15 fe bct z in alijs.q: vnufgfeg fi^us
cjcnsinfuoozganopcipitDziasfiii.ppiij obt.(L lllo^
tadu aiitq) ffus o: ee in ffitiuo fme in ozgauo iiiq^ru?
cftfifitiuu.qzipm fpitiuil.i.ipm o:ga*e ppziii frs fb5
foztcaligs.qivzfalfujceq) vnuf
gfq5f^iispcipiat ozias fiii^pzy
ibi.q: uel accipit bic ibm pio ozgano in q eft finisUiue
obo.fi aiit accipiaf ,p ozganouiic ue;i eft
ip5 oiga
lui eft Ibm f^us; tii no eft ue:;z.^ fi^us pcipiat Dzias
piy ozgani.na fi f^us no pot iudicai e oe ff ibili poftto

fupiptnzinultomin^^poteritiudicare oeipo oigano


in ti epiftit.na pj:imieft oigaiui fenfui i^eHet ff ijoile
pofitii

fupipm.Smplf^bacf^derone

poirum^ejcpflfi'

Declarare.naf^uj nibil pcipit fine mediozoc eoaiit q^>


imediatepiugif fenf^ui fiuis Directe indicare no pdt.cu
cmaimediatepiugaffoiez-r qdlibet ibm fuc pfcctioi
qi femp poteria imediatepiugif acrui:ozganu in 4 fu

daf ff us tan^,p^a pfectio in ppo fufcepnbili oirecte


a ftU pcipi n^oterit.no g potitelligi qo ocrij e oe.oi^
ganozutoicaf pcipc fpu6ozi304'piij Ibi.qipcipiat ozi
as j?piii oigani.Cifturfus no pot I 5 irelligi oe obo ut
Dicaf ff us pcipc ozias ,ppiij Ibi.qz pcipiat oiias.ppiy
obi.qi I5 tales ozias pcipiatztn ipm obm ut vz no pot
Dici ibm ff uszimo magis ep ff us 03 oici ibm obi. 1133
femp paties ibqcif agiti no ep.qre cu ob3 agat i f(5 u 3 ;
noepzmagisfenfus ibyctf oboq5ep.(E Dbjipbibj
accipif ^obo.Dzeni fenfus pcipe ozias iipzq iisi.qi p
cipir oiias

^pzy obi.oz aii t j-ipiiil obm Ipze ronem Ibi

ppouo.b^^pp actione ipfi^fenfus.i^pp modii recipie


dici^^^viaficps.nafenfuscubqipatifab oboz-r p
bocqjiniutafabeozbetiudicarebeipo.g aliquo nio
plus Dicit fentire obm 113 pari z iinutari ab ipo.naj z
aer patif z iinutaf ab odore.no tu oz odore fentire.qi
nq bet indicare oe (po.-r qz fp ea q fpectat ad iudiciii5
alic^ Diir ee fba illi ipm obin cz ce ibm fenfus inq5tum
oe ipo obo fenfus iudicat.fic geft ibm in fcia illud cir
ca qb pfaf pfidcratio z iudicium feie: fic ipm obm pot
qdamo oici ibm ci^.qz circa ipm vfaf pfiderario z iu^
diciuipfi^fcufus.po^etet adbuc adduci i^viaejLpre

modi recipiedi.na ciT fozina beat ec in obo magis ma


lirer. in fenfii

vo magis fpualr.qi bntia ce magis m.ilc

qdamo ibyciunfbntib* ce magis fpiialezoz obm

efte

Ibm ffus.qzfoza z fpcs ut eft in obotbet ec melius q3


in fenfu.f)*tn via magis eft ad .ppofitii.iQb vo obqcie
bafzqi patie? fbijcif ageti.p3 qp fentire plu? oicit zy pa
ti ulimutari ab bbo.na fentire ultra bi imutat(one5

ipoitat iudiciti qbbet fenfus De re fcnAbilironc ciiins


ip5 obm qdamo Dici pot ibmzut p bita eft mamfcftu.
15 5 P 5
ozgaiiu eft ibm fenfus ; z et ob5 clt qdamo
Ibm f^us.tu afr z ali .qz ozgami oz ce Ibm.q: tu eo fii
daf ffus tiiyiu ,p^ofiifccpttiio:f5 ob3 pot qdamo oi
ct Ib5 f^s.qi ibycif indicio ci'.-: q: circa ip5 iicgociaf

ffsuic ludicas ncgociaf circa id oe q iudicat.[ iO.c.o

C7 cim aut

*z

allui r oulce.r viuiqDi]5 fcii^

fibiliu ad vniiiptB comparado Ditccrni^

mus:'? rciifiin^:q:DUU:ucccclh 5 f fciifu:


eiii fuiit. it iiDuarc inamfeliu qm
caro no cll iiltiniu fciifinuu. iBccciVe ciu5
elTet tanges ipm Difccrncs oifccrncre.
(Tllbofita Dzia ad qua pfu attige fenfus priculares 5 ejc
fPibiha

ozia ad

qua no

piir attige iueftigat ee

alique ulteriore

feiifil

qm oz cois fiuio:-! eft fup oes pticularcs fenfus;

circa

qb tria facit.f)* qb ocin cft.i* iiKftigat qfda pdu

tioes b' ffms.j^mouet quadi Dubitatione circa octer


miuata.i'* ibiLineqsutiq?. Jj ibiLHt vo ipo'*^ cft.J

Dicit g.qiu aiit albii z oulce z vuuqbqj ffibilui quo


Differtad viuiqbqjfcnfibileoifcerium'' qda.i. qiiada
vtutc z fentim';qz ozut.neccflTe

eft feiifu

aliq

15

ieiuirc

caro no
eft ultimufciifitiuu.i.tio eft illud adqbftatultimil iu
diciti oc ffibilib^.iiec eft illud qb pot bacozii oifccr^
nc.qz rikueccirccctipinfciirituiutact'pcariictagej
becfeiifibilia Difccrncs oifccrnc iter ca:x tiic fupplen
da eft rbgi fi oigaiui tact^no eit iiltimu feiifitiuu5:nec
etiaaligsali^fenfuspticularis pot Diciultimff>us;
fcdop3 Dare alique ulteriorKeiifti fup oes priculares
feiifuozg Dz cois fcnfus.(E7 llloiadii aut g? fciifus coi?
eft qdamo termiu^ouyfenfml pticulariii. qzimutati'
oiics facteiiioib^feiifib^^priculai ib^^terminanf ad ip5
z qz termiubf t roiie ultimizpot fenfus cois Dici qda'

qi talia fenlibilia

fuiit.qre

inaiufeftii eftrqiu

moultmuifcufitiuii.lUinotaductvim ronispbi in
15 jfiftc q? fi Dulce z albii fuiu feii(ibilia:op5 (p ozia oul
cis z albipcipiam' p alique feiifihfcd iitUlus fenfus p
riciilariopotpcipeoziiDulcis c albi: nec alig? fenfus
pticularis pot Difccrneozia3cuiuftibet obifeiifibilis
ad qbiibet obm fciifibile.g eft oare alique ulteriorem
fciifii ut fenfii coem p que bas Dzias poifumu? cogfce.
ClllotadiT ct roiie pJjiee p locii a maiori.na3 fi aligs
pticularis fenfus pofterpeipe ozia culeis z albux ozi'

amcuiunibctobifenfibilisad qbUbet obm fciifibile


maxic boc faceret tact^qul qdamo eft fiidaiiktu 01115
fciifuii.fm bocgtact^^per carne becobafciifibiliaat^
tinges ftati Difceriic poftcto:ia3 inter ea. fed boc vide
mu? ee falfiim.qz nec per carne iiec per tactu poftiim'
pcipc Dziam oulcis z albi:iiec Dzia3 cuiuilibet obi feii

fibilisadobmqbUbct

fciifibile.g caro.i.tactnoneft

ultinui feiifitiuii uliio cftultimus fciifus:fed op5 Dare


alique ulteriore feufuj ut fenfu3,c6em per quem tales

ozias oifcernamus.fDciiidccum oicit.

CTlRec^ utu]^ feparis prigit Difccme : q, al


fc? fit Dulcc ab albo:l3 op 5 aliq vno urra^
?
(g fiianifcfia ccfic cin fi 13 qdc ego illb
:

aut tu fcntisimamfcfiu uriq? ent : qm altc


ru aduiicc fut.iOp 5 aut viiu oice qm altc^
runu^ltcru cmm oulcc ab albo.^icit cr

goidcm.iQuarcficut

oicit ita ille 'rintcHi

git-rfcnfir./QoigituopolTibile fepatis

dicare fepata palam*

(T 5 '>iicf^fi 3 tQuafdi?ditiocslpfiuo fenfus

cofs.circa

c.i^s

^tber ;?ccuiiuae
^

q 5 DUO fartt 03 ouas talco pditiocoiucftigar.naf)


(ueihgat c.ondit g; fcnfue coie eft vtuevna iio fcpata.
auicftigat 7 oiidit g?iii vno tpc no fepato : fed fil pcp
aut ncc}5 in fepato. J
pit c iudicat Dzia oBo^ ibiL
Dicit 0 ncq3 uttq3 fcpatic.i.p fcpatao vtutco.ud ut
bd alia Ira nec^ utiq^ fepatim pti0it Difccrne g; alter J
fit Dulce ab albo.fed 05 vno aliq.i.vna aliq vtuteutra
qj manifefta ee.ficeni cct fi p altcra '3 vtutes peipemuj

Q6

albiT

7 Dulceific fiqdS ego fentio

albil

tii

5 <(. t*ulce:illb atit.i.

fentieinianifefiu utiq3erit:qrn altera funtad-

fnice Dutce ^ albii.q: aFr patio: ego a culci.c alr tu ab


nlbo.plami efl 0 bccec alteraifed no erit nota ifia alte^
ritao : nec illa oiufitae nifi vnue aliqe fenfuo cogfcat
utraqj.io ibdit;op5 aut vnu -z ciide oicc ; qm alterum
cni ee Dulce ab albo ide Dicit . qre fic Dicit lic -r intelli^
git -z fcntit.ua illud oicc^cedit ejc aliq appbefioe inte
riori.fi 0 non ell nota Diia oulcis albi nifi vnue cogfcat T vnu6 Dicat tale Dha.q: illud oice^cedit eje aliq
appbcfioe tteriori op5 ipa5 vtute iteriore appbcndcte
bac Dzia ee vna.z gi fpus coie appbcdit l?ac Dziam .0
f0U6 coie ell vna iJt%i6 pcludit
gde? igif no po' fit

judicare fepatie.i.p vtutee fepatae ee fepata.i.ee Dilli


cta Dulce z: albu pala' fupple ell per iam Diaa.

fottealige.qino vzro pBibona


ce.qzn6ellfircoeDuob^boibco
gnofcctib oulce z: albuzz dc vno c eode l?oie p oiuer
fae vtutee cogfcete utruq3 .ni fi vn l?d cogfceret Dub
ce X ali^cogfceret albii -z no eet tCTtil;o qui cogfceret
utracg l5flliud eet Dulce ab albozilla tn alietae ed igta
X n6 ed fcitaiattn fi vnue l?6 p vna vtute uFper vnum
fenfu cogfcit albu:z p aliti fenfii cogfcit Dulce : pollq}
<11

vnue bo uF vna aia cogfcd utracg ^tucuqj

15 fit

uariae vtutee vz ^fatie fit nota Dzia inter utruqjincc

pp 13 ut vz op3 ponfc' ulteriore vtutdCD^m gj

(imile

pBi fufficieeell utad^jpofitu fpectat.(D3d cui^eui*


fciedu g> a Iba aie imediate no egredif aliq actioznec
alige mot^nec aliq cognitio nifi mediate aliq virtute,
vn aia no ell imediatii fentice; fed ell
fentiee.u t fu^
peri^Dicebaf .fentit eni aia mediatealiq potetia fenfiti
uazita gj fentire egredif ab aia ^ncipaFrzfed a potdia
illa egredif .ptime x iinediate.fi g aia p vmi fenfu cog
fceretDulcezutpgullucp aliti fenfti cogfceret album
ut p vifti.z no eet vnue alige ali ffiue coie p que cog^
fceret utruq} ignota ed Dzia utriufq5.<Btu5 S ad 13 file
cIlftcfiDluliboieeco^fcerd illa z no ed alige vnue
bo qui cogfceret utruq^.na fi aia co^fcat Dzia iter albti
c Dulce.plantI ell g> n5 cogfcit Dzia illa p vifum.qz vi
fue p fe no appbcdtt Dulce nec cogfcit ea p gullum.q:
gullue p fe no appbtdit albti.uFigif opoztebit cice cp
cognitio Dz ie b uFgz ittd iciu oe bac Dzia imediate
cedite Iba aie abfq5 aliq alia vtute: qb ell ipo^ul'op 5
Dicc gt aia beat aliqua vnd coes vtute uel alique vnu 5
coes fenfti cogfcde utraqj.itaq5 eoipo gz cogfcim ozi
am albi z Dulciezz eoipo cogfcim^Dzia iter Diuerfa
oba Diufo^ fenfuu5pticulariti : op5 pon2 alique coem
fenfu5:z:op3 dicc
ille coie fenfue fitvirtue vna non

rcpatazqbjzbareuolebamue.rOcindccumDictr.

T 06 aut ne(^ in feparo tpc bic biru5 eft:


fic eni ide Dicit
^ alte;: bonu t maluriic *r
qn alfe:^ oicitrqm cni alte? nii c alte? 116

Pm accnaipm qn.{Dico aut pura cu riunc


Dico:qm alie? no qm nue alte? 03 fic
tii

Didt 7 nuc 7 qm nue fir^.


Ic-r in infeparabili

0 uarc

ifepabi^

tempore.

COuia ut Dicebaf duo Declaranda erit oe fenfu c6i,v3


g; ell vtue no fepata

x$

iudicat in tpe non fepato: io

Declarato
bc occlarat' 2 "'oice 6 ,qm atit neq3 in fepa
to tpe boc iudicat bine fupple ell mamfcllti . q: fic ioe
i.ficut eade vtue.Dicit g> altc^ell bonti z maltizuel gz
alte;: z Dulce z albti. fic z qfi Dicit alrer.qui eiii alte
nucell alte^ fupple efi.z qz tu illo iniliti z in illo tpe
in quo dz ee altcp ttme ell z alte;: 116 f
accfie acctpi

turtpmqij.i.tpmtpue.natuncaccipcf qnfim accne


qn illud tpue.z illtid qfi in quo bic Diceret referef ad
Dicente no ad rem Dtcta.io Ibdit .oico atit puta nunc*
Dico qm alte, no tfi qm nunc cll alte ; fed fic Dicit z
nuncalte:p:z qtn nuncalte;:.z qz illud qfi norcterrur
ad Dicente z no acctpif per accfie ut
Dicat nunc ab
re;::fed nuc Dicat ntic ee altepzimo reterf ad rc 5 Dicta
ut qz no folli nunc Dicit altep.fed
nuc Dicit z alte;:

op 3 io gzfimulappbcdatutruq 5 .(6 pcludir.fimrg fup


ple apppedit utniq5 .qrc ifepabilc.i.vna infepabtUe v
tue z tempore infeparabili.t.non feparabili.t.fimul z
in eodem tempore fupple iudicat De utroqs.
loz te alige quo tllud qfi z (116 td
pue i quo fenfue coie Dicit albu 5
ce aliud a oulcizuel qoltbet aliud fenfibilcDicit ce Dib
ferceab alionoaccipiffimaccfie.(rC>D 3 gz bDupFr
Ira ad quam vi
qua vz tangere 6^
mdatoz.vnocuimorefpectu alieuatiere potfumi
tpue per accfie;qfi illud tpue no referf ad f ce aliae.fj
ad Diccnte.na fi ^feraf bcc^ipb.foz.Dicit nucee aliud
Dulcc ab albori^ nuc pot coponi cti If Dicit uel cu 5 lif
cc.iia fi coponafculf Dicit ttic cll feiifue Dicit ntic.i.
nuite loquifDC illa alienarc.fcd fi coponafcu 3 lyclfe

potejrponi.quap vnaer pb tacta cll in

Declinare tbemilliue.alia ell expo

tiic ell fenfue gz ntic fit illa alienitae.aliud ell eni ntIc
loquioealienitatezz aliud nuc alienitatem cc.accidit

enim rcbalije

ge ntic loqttaf dc alietate ea;:, gfi (l


tpue referf ad Dicente accipit per acci
deno rcfpectti rertizfed fi referf ad rceDtaae:tucacaV
pif per fe refpectu ea.
RDoc vifo fetedti fige b<v
dic videret fozte albj:z erae videret pia tone nigrum
bfi polfet nuc log dc alteritate z dc DilTilitudie platoit
lud

gz

qfi uel illtid

ad fozte: tfi no polfet oiccgz ntic piaro ed Dtlfirie a fot


te:qz cum no appbedat eoe fimul polfet illo tpe inter^
medio alter mutare colordz fic n 6 clfetDiflimili 6 :fcd
filie.itaq} polfu nuc loqui oe alteritate foaatie z pia
tonie:Dato gz fimul no ap^benda utrtlq5 : fed fi ly ntic
no referf ao oicentdfed ad ree Dictae : ut no qz Dico
nunc: fed qzDicoccntmC foz.Dtlfimtlc plaroni:op 5
fimul appbeda foz.z platonc:qz no polfet nere otce gz
foz.ed iitmc oilfimilie a platone nili fimul appbcnde^
re umiq 5 :qz fi appbcderc eoe fttcceifiuc tbztc fieret im
mutatio in altero eo;::z tunc qfi Dicere eoe ee oilfimi
lee pp mutatione facta no eent oilfimilee:fed filej.eft
ergo intdio pBi gz per f^afu 3 coem no folti polfumue
Dicc albti clfc Differene adalti:ita gz ly nunc referaf ad
Dice uel ad Dicente z accipiaf per accfie:fed d per fen
fu 5 coem polfumue Dice ntic tale Dziam:ita gz ly nunc
referaf ad ipm ee:z ad ipae ree oilferentee z accipiaf
per fe:inio fim ipm ly n Jc pot Determinare utriiq5 . v 5
tam Dicc qi elfe uel ta' Dicente ree ipae : na per (au
fu 3 coem polfum nuc Dicere uel nuc loqui dc alienitas
te Dulcie z albi:z polfum Dicere ^ nunefit illa alieni
tae:fed ego 116 polfem recte Dicere gz albu ed ntic ali^
ud aDulci nili ntic z fimul appbcdCTeutrtIq5 .g fenfue
cote per que boc iudico_fimulappbedtt utruq}:ideo

pBe pcludit $ lic Dicit ntic gz elF aliud:z Dicit qm nuc


cll aliud:ita

tii fetedti gz

fictit

ly ntic octermiat ly Dice z Dcrcrmiat l?


cc:z qz boc no polfet ee nifi fimul appbcdere5 utriiqj;
i6 Ibdtt gz fimul g fupple ap^bcnditutrilqj . omd{u
toz atit videf alr expone tcjrtii ifiii.Cad cui euiden.-

aliq pfit ee fimul in loco:tta pfit

It

mul in tpe:locue atit Duplejccll.^pzfue z coie:(n loco


bb
3

Be anima
aut ^poouocoipan5pnteelimul:fedtloco cdmunf
multa co:pa pnt rilccnit oiir plurce l?oiC0 cc filfi fint
(n eadc oomorufit fint fibi (nuice^ping.p k q illa ftlc
tn eode loco quefilt ineodc locoppotlfaliqmo 7 qB
eodc loco:? fu t fu
per accne fiit
locu q fut in lo
coppinqtricpfcloQucdo illa fut vf>z in tpeq funt in

codc rpe fimplV:f3 illa funtalid mo fifin tpe q libi inui


ce qii imediate fuccedunut ft qit (latim poli

vmi

fieret

alioriUaaliqmoeeiitfif^mtpd.poiretgqo oicere
finie cole fil'appl?edit oulce ? albJ;qi llatij poli app^

bcfionevni^ap^lpMitaUd.appbcfio db^^iilU^wtin
code tpcrno p fe:f3 qfi p accrie^C 3d D g e;ccludcndu 5
ait pBe q; in eode qii ? in eode tpe p feiappl^edit fi^ue
cole illa oinfaiq: p bi^ feiifii no folu mic oidmue uel
nilc loQinur oe tali oiufitateiA
poniim oicS
nilc
fit talie oinfitadqt e^ no pollet nifi ftl ? in eode tpe p
fe:uf et in eode nucappl?cderem^illa-rC)efde cii oie.

47CT3lt?&oipolTibuecftra'fm ^ri09 morus


moucrttdcaucidiuiltbile:? idiuidbili tpe:
fi enim oulcc fir mouet fenfusrauf mrclto
cmmramam autcprrarie:7 aibu alirer.
<D eJTOouet t^a^dne circa jf>tacta:circa qd ono facit:qz
p^mouet bi^qone.1 Voluit ea ibiL ^irgo fit qde. Joic
'
at vo fpo^ nr^m prioo motmoueri;ide aiit idiuifi'
g ile;? idiuifibili tpe.na' fi oulce fit mouet fenfu cocm
eut iteirnuama^ aut mouet ipm ?rie:? albil mouet ip
fu 5 afr
oulcerul ama cii fpo'' fit ide idiuifibile i t^
pore no oiuiTtbiU moueri tot oinfie motib^.-lpo^^^cll m
fi^ue coie utmoueaf ab olb^illie;? q^firappbedat oJa
<lla;q 6 dl oetcrmiata.CTinotadu aiit pBm in 15 ca
^
fepe ctl noiauit fenfu noiauit ? iteltmtcui ouplQc pot
ce ro; qua:p vna ell o ti p fenfu cde 5 05 p itelUn pofTu^
muecogfccbfoiia oinfo^j o5o?t;id bicfiP loquif oe
utroq3.urpofrum*oice^ nddu plene vifaeftoiia inter
fenfu ? itellhnfed bcc o;ia pleniue bebif in fequdi ca

pitulo:ideonuncquoad Differentiaquodamd
cte loquinir oeutrocg.rDeinde cum oicit.

iiidiUi

C^rgo fif qdc-r numero uidiuiribilerT in


l^abije qb iudicar fm cc aut fcpatu 5
Igitur

monet contrarqf motibue oiuifibile op5 efle.? fubdit


Sp impo*' ell albii ? nigrum cc fil:qaure neqj poflVbile
efl pati fimul fpee ipfoj::fed biefl (pue ? itelligctia m
fimul patif ? recipit actu fpee ipo;:.^ nd dl vnue ?T.
diuiftbiUe ut pfata folb predebat. f Deinde cu oicit.
CC S3 ficqb uocat qda puctu:aut vuu : aut C.149

ouo.fic 7 idifibile;f

m q^ qde igif idiTibilc

vnuoifcerne6C'rfif:f3?^^oq; oifibilc bis


urii eode fig

fif:in$m qde igif


ouobus
fepata fut ut in fc

urif tertio ouo iudican^r

pato:iu(Btu ?^o vnu:vno 7 fit.


pzinci
pio qriide igif f q> oicunus polTe fenrirc

lit boc modo.


Cat fotonc rerta oicee:^ ffue coie fe bet qfi punctV

aial Determinatu

qi fic purtue pot ee termin oiuerfap. Unea^: fic ? ffe


coie efl illo ad qb terminant oiuerfi ffue pticularee:
qre fic pucteH ^damd vnue ? (fdamd ouo:fic ? ffue
cole ell aUq md vnue ? ali^ md plura.id ait:$ fic ill6
qb Qda uocat puctii dl aliq md vmi:? alid md plura:
fic? ffue coie dl:autvmj:aut ono:? ficXvno modi

md dl i4 iuifibile:f m ^ Qde igitur


dl idiuifibile:? fm $ Qd dl vnii:fic dl oiicernee ? iu^
diede fir.f 3 vo ca dl oiuifibile utif filaliQe eode figno
f.eode ^ncipio rfitiao bie:fic utimur eode ptiao bie
^ut e termiii otuerfa^ Itnea^^.id (bdit cp initii qde
igif utif qe illo termlo.i.illo fenfu pio ouob^ indicat
DUO ? fepata fiit que iudicat ? fepaio md tudicat oeil
lie:in(^iu vo dl qd vntl iudicat vno md ? iit. (U imo^
tadii aut ^ fenfii edeni appbedS oiuerfa fifnd pdt efle
nifi aliq mdfit plura:? id uel oicemue qi ffue coie fit
vnuf matr ? lbo:fed plura fit foiatr ? f m ee ut oicebat
foFo ^'.utoicemue ^ fit vnue f m fe.? fit plura f m in
flfa:? f 3 oigana:ut inuit B foto fcda.acceptabilioi dl
aut feda folb c^^:qi fi ponerem^ feiifii cdc3 plura fot
roafr nd bfi poHem faluare qud indicaret oHa oBo^:
qi fi ect ffue coie oiuerfi ffue foialnira ^vnue ffue
appbcderet vmi ffibile ? alialiud:ud opoiterctoarc
oiuifibile:ltc.i.alio

/ll

tertiufenfu5appbcddeurru<c:ureetignotao:ia oBo

qdammo qb oiuifibilc oiuifa fentit:

ru:ut (lipiue oicebat.^ fi oiceret fenfii cdc3 nd fic efle


realr fit pluree ffue: fed folu3 f
oiuifu3 foiarr:ita
alique modii itelltgedi ect qdamo plura:tucptra boc
uadit rd pBuq: fi folu f aliqut modii itelligedi eflfet
plura qud pollet realr moueri rtfactu oiuerfie actibue
uel motibue nd vz poflTibile:pp qd oicamue q; fenfue
cole ell vnue in fe:fed bd oiuerfa ozgana:qi oee ffue
pticularee funt qfi otgana b^coie fenfue.? pp b^c oi^

qb indiuiribilei^m cc quidem enim


oiuiribifc:loco aut 7 numero idiuifibile.

cil aut

CSoluitad oDonc faaa.circa qd fa fac;qi^p 6 it qua


da folbne caluniofa.i obiic 5 folbne ilia.j poit folb
ne rccta.i*ibil 3ut nd po*'.J;*ibiL^d licut <p uo^
cat. Joicit g ffttiuil ede qi> iudicar oe oi bi oiCa fimf
Qde in nuoefl idiuifibile ? ifepabile:fed rdne ? f m elTe
fepatu.io fbdit:$eflddaindoiuiTibileilludq5 fentit
oiuifa.? efl au t
idiuifibile: qi fm ee qde.i.f
rdnej

rtoifibile loco ? nuo idifibile.dJmotadu aut fcFone


bac in 15 pfiilc ifuo coio:U fit vnuo ibo ? loco:efl tn
plura
ei ? rdn^.f 15 ^ ffuo coie efl vnue malr:f5
eil plura forafr:? qt efl aliq
plura pdt fit moueri p

fm

md

rqe motib >? fiFap^bedd oiuerfa.rDeide cuj oicit.


4^ CT 3ut u6 polTibilerpotetia
eiii idem 7

qde

idiuifibile ptrariarf

m ee aut no;b

Diuifibile:^ impoflibile eflalbu-z

iii

opari

nigrum

dTe fmuLiQmrc nec^ fpes pari ipjorup:


6 bniufmodi dlfendis:*? intelhgenria.
Cr lObijcit p folbne oata oicejxaut no po*'mp.efl <p fen
fue coie actu moueaf prye motib;fi fit lduiiribi1c:qi

otganop pdtee terminueoiuerfar imutatio


num:ficut vnue piidue pdt ee taminue oiiierfaru3
nea;:.feiifue g coie dl vmi ? plura:in<^ni dl vnu3 iu<
oigana;
dicat fimul ozia oBop:in(^ii vo eil plura f
ut in<^ dl terminue pluriu imutationu3 pdt uarqe
motib^moueri.<I7inotadii etii f3 ^btmiflius pii^
mue vifue nddlin pupilla:neq3pmue auditue in au.'
nb^:neq5 ^mue gullue in lingua.fed oee b( ffue <^tii
ad ^ncipale indicium funt in ^mo fenfitiuo.i.in fenfu
cdi.g oee bi fenfue qnque ut ^bemilltue air:^u 3 ad
fcnfitiuoe fpiie oeriuanf et vno fonte.na3 fpee fenfi.bilee 4)cediit a fenfu coi ta<g ejt tbnte ? oeriuanf ufqs
ad fenfue pticularee tan^ ad queda3 oigana.oicitct
idem ^bcmifiiueqzbiqnquefenfuepticularee tenet
lociJ niido^:f3 ffue coie tenet locu regieMUtJmdpie
multi gfut niiciare6:na p oce boe qnq5 ff U 3 qfi p qda
oigaiia oeniidani ffibilia ipfi ff ni cduf3 ipe ffue cois
taiii^ ree ? ^ncepe tudicat oe ipfie ff ibilib nuciatie;
? oe imutatidibVactit i ffib. Ultio epilogat circa Of
tm:
teriata oiceetqi oe^n;qdc igif f
q> oicim
uerfitate

^0

Ztber 2^citiU6
f/Jttiuu,i.afal pofTc fentirc.i.oc

^n*f/5ttiuo;ucl De

ipo fi^u f m que fcnrif aial ;>etcrniiatu fit 15 mo.


ncipit cjrpofitfo tcrty Ubu' dc anima.

C3

^onia aut anriQ ouabus onja


Diffiiiiut majcie aia? motu qui

C.I50;

0 rn locur-r iu eo qb eft itdlise:

7 Difcernc:^ fenrirc : pfideraii

du eft fiQd iterfit iter itelligcjz


fenrirc:videf aut 'Z itellwere 'Z fage taiuK
qdda fentire ec . iu utril^ cni bio aia iudi
cat aligd:-: co^nofdt eo:p que funt.

CDubitaf ab aligb ubi incipiat tertiua liber:ut

fic

Diuerfificabaf noflrii fape: t nollrii intelligere

fed

boc n6 elfet nifi intellea^eet fenfuetergo cf opinione


^rmpedo.patetantiqiioeopinatoe

fuilfe intellectu?

aut cp Dubiii ell apud quofda?.


utrtl aliqua aialia ab boie beant tntelleaii.boc aut c6
furgit^pter Duo.bniojjpter l^a cotpa fupceleltia que
ponunr aiata.uolunt enim quida e;: cozpe celi:c eje
eiuo aia fieret vnu fim elfe ita qi celu elfet atal.c boc vi
denf fonare uerba Buicene iu metapbifica fua Dicentis
celum ell aial obedies oeo.fc5o boc pot ptingetempter queda alia aialia.Dictmf eni pigmd no boie?
eat tii Dur bzeitellectu ab aligb,io pr>s bic idq in
boibusc in alysaialibue augef uoltitasad pnsiup.
fi aliqua alia aialiaab boie babeant intellectum.
foztealigs.vii fequif illa pclufio
wlq; fi uoluntas bois augef ad pno
g? intellect fit fenfus.eDicendu? gp ficut appetitus
nalisfequiffozma nalem fic appetitus aie fequif fozma appxebefam.na ficut ad fozma grauiszfequif incU
natio ad alique motu ut ad oeotfum: fic ad fozma appzebefa? fequif inclinatio ad aliqiie motu ut ad fuga:
fi illa fozma appzebendaf fub rone nociuuuel ad j)feefie fenfu 3 .Cinota'du

fupta

t>icebaf:Tq3 ui 6 becqo no fit multuj>ficua:funt tnoc

i^ocDiuerrefnfeutDicebafmagdaincipiut Ipuctertiu
in illo cap**.ltn aut no fit ffiud.fed ut Dicebaf Ipec Iti'
lulatio no vidcf rdnalie.na in i lioetcrminaf oe feii
fu.in j vo ve itdlectu.in illo aiit cap nibil agit *>c in
tellectu. fi aiit aliq metiofit ibi oe itellectu 15 eft qda^
m^paccneut inq5til nodii onfumerat quo intellecr
cifferta fenfu.fl: Clidc g reflat utru liber tatiuo inci
piat inU cap uel in cap illo.De pte autc ai'e.(E7
g} cu uolee oeterniiare oe itellectu oebeat ipm fepar
ab alqe vtutib.ad tertiii libtu in quo oeteriaf oe itel
lectu ptinet illud capfm in quo oiflinguif itello a ffiu.

cutionemfiappzebendaffubronepficui : t illa inclinatio feques appzebcfam fozma? oicif appetitus aie.

cum igif oupleje fit cogniiiozfenfitiua.f.^ intellectiu

pbe in boc 3
incfpicdo 0 bic tertiii libiuioicamue
vult Dctermiare ocintellectuicirca qd ouo facitiqi
fepat 7 Dilltguit itellectu a feiifu ?a rantafia.iincipit
DetermiareDeipoitellectuibiLDepteat aie.J circa
^ouo fadt.qx ^ fepat itellectu a fenfu.i oetenniat
gd ell fantafia:? fepat itdlectu a fantafia.circa ^"'ou 0
facit.q: ^ aitiantiquoe opinatoe fuifle iteUln ee fen^
fuj.i oeflruit opionc antiquo:}::^ ondit itelleaii efle

ifferente a fcnfu.ibiL iSt ni opoituit. Jcirca ^"'quaqdruplV oiidit opinatoo fuiffe in telle^
tuot facit fim
ei fenfu 5 .na p 15 ondit ej: oiye aia^i eje opione
tinpedo. eje opione lDomeri. 4 ondit 15 ide eje ino

au

t in alqe fi alia ab bo
mine bnt intcllectuivii eio tam boibuo q? alyo fup.oi
uerfitae tpio uel bora:p. femp pilat fapeialtera.i.oiuer
fa:qz fim mpedo.fim cp oiuerfili cabaf tepus c bora

ra 3 uoluntac augef t in boibuo

ut fupza Dicebaf:ouple;:erit appetituszfenfitiuus.f.-c


intellectiuus.appetitus aut intellectiuus oicif uolun
ras:z qz uolimtas fequif cognitione Intellectiua:idc5
critiudtciil oe, intellectu t uoluntate:quareli uoltltas
virtus ozganica c cozporalis erit t intellect.oicc
re aut qi uoluntas augef ad pfens tepus:cu? tepus fic
pafiioinotuscelellis.-elloiccreqj uoluntas augeafT
minuaffim motu? celelle.uel ell oiccregi uoluntas fit
fubiecta celefti motuizfed nibil Directe fubycif celelli

cll

motui:uel motui cozpis alicui nifi g; ell gd cozporaboc uoluntas vtus corporalis t ozgani
ca: per pns intellectuszerit etia virtus cozpalis t ot
ganica-c qz tota oilferctia inter intellectu t fenfu? ell
qzitellectus no ell virtus ozganica:fed fenfuszqui po
nit intcUeau virtute ozganica:oicit intellectu ee fenfu?.Dices ergo q> uoluntas bois augef ad pfens tpu?:

cognofcedi que oicebat antig pie aiain.iibiL fc' t an^


tiq. J 3 ibiL^Jde aiit bi* J 4 * ibiL Oie eni bi; JC)i/
cit^.qtn aiit majieantigoimniiir.i.oeterminat t vu
ilinguut aiam ouab^oiyo.Vj motu fim locu':c in eo g>
v: aiit intelli
e(l itelligc oifcernf c fentire:c ibdit
geret fapeee tanqsqdda fentireiqt in utrifq>bi 0 *ita

lezerit igif f

per itelligere qi per fentire aia iudicat t cogfcit aligd

c Dices (p Diiierfitas tpis facit nos altera.i.Diuer fa fa-

bo:p que funt.i.oe entib^.dUotadii aiit Q) fi aia non


oilliguif nifi ouab oiy 6 .v 5 motu t cognitioeuit oice
vn a oiia aie fumaf e]c eo qi e(l bncipi/
bat antig: ita
moucdi:alia vo eje eo qi ell ^n"' cogfccdi.igitur fi
no funt nlfi t?e oue ozie op 5 oem cognitione aie ptinc
ad vnu genue t ee ddamodo vnu:qt fi cognitioee aie
cent plureo t oiufe: oi ie aieedit plure? q 50 ue;qi vna

pcre-rintclligcrezutpatetzpouit intellectu elfe fenfus


qb Declarare nolebamus. pDeinde cum Dicit.

Cfl6lledit boc idem per opinione IDomeri oice? :q> idc

cetD:iaJputaiaelfetbn'"moucdi:fcbaeet,pute^n
cfpiuco 0 fcedifi 5 cognitionevna.'r 2 ed^ute>n'^
cognofcedi f cognitione alia.igif motuo f locii
no facit nifi vna o:iam:t cognitio no facit nifi vnam

autbiovult-ridqbelllDomeri.nam idqbell Dictuj


IDomeri cocozdat cum bo oiais mpedo.qj intellc
talis intelle
ctus fit fenfus.Diccbat enim IDomerus
ctus ell in terrenis boibus quale inducit in oie pater

um

Ti

oio cognitio aie fit quodamodo vna


Dilferdia:op3
cognitio.t qtaiacognofcitper fenfumit per intellectum eade erit cognitio fenfitiua t fntcllcctlua: t ide'
intellectuoTS^dnde cum oicit.
erit fenfuo

C t

antiqui fape 7 lentirc idem clTe aiunt

ficut lEm pedoclce oiicit ad piefena

uolu^

taa auget 'T in boibua 7 in alija : vnde eia


j*emp lapere altera pzeflat.
COftedit boc idc5 per opione ^-mpedo.oiceeiqit an
liqui aiunt Idej ee fape t fenrireificut iEmpedo.DixIt:
ad pfene.i.ad pfeno tepuo t ad pfente l?o
qui vult

CJ3de5aufbi9Vulf:'? ilRidq^cll bomeri


cni intellecti efl in terrenia bolbu9

quale oucit i oie pater viroruQ3 ocorucg

viro;: Deoruq3.i.fol.CTnotadu aiit gj fol Dicif pater

viro?..f.boium:qt facitadgnationembois.'5u)ctaillud pbi z pbi'bomo gnat boiem ej: materia:z fol.ol


cif etia fol pater oeop.i.planetarii: qz oio planete recipiunt lumen a fole.Cmotldii etia gj oicebat IDoineruo boiem bze talem uolimtate qualem adducebat
fol in oie:qz fol potilfime ell planeta Diurnus t non
nifi oe Die fiat fupza bemifperiii nofirii.t ideo potilfime Deoie babet effectum fuper nos.
foztealiquis : utrum intelleaus
nofierfubyciafniotui foliszuel

vl

motuifupcclelliuco:po;z.CDiccdu
>ei

<p

cum fol a uH

Db

anima
ter oia fupcdeftia 015 fintree cotpalee Dircctc no piit
IDomerue fimplr
t>rc outu3m'ftfup coiporaUa : 'i
r abfolute ^jfitebaf intcUectil noflru5 cile (Bm motui

folis oponebar (pm pccdcre intelleail efle virni tc coz


poraldc per pne cogebaf pccderc intellectu no oiffer
re a renfuiDebemuo em'5 oiligder notare m femp acti^
ua^m grbi^lunt formaliora pafliuie: qilemp agens
agit ut e(l in actu:z ut cft qd formale; -r femp paticirs
patif :ut eft gd in potaia;-! ut induit quada ronc mae
c qr imalia runtipfe forme intcllcct^.f. qui cft virtus
imSlis firnpfr ell formalior omni corpe z Directe nub

actioni corpalipotecfubicct^.afiercre ergo fimplr


c abfolutc Q) talis intellcct^ infit boibus quale addu^
citeifolutalTaebat ll-jomcrus.-cftaircre intellertum
clTe virtuti corporalf:cperpnsfeiifu 5 .cu 3 ergo queri
tur utru intcllcctiiofler fubyciaf motui folis ucl motuifupcelefliil corpo^j.patetmpirccte bocee iiopot:
r per intellectu Directe 116 fubijciunf (lcllis:imo #m

li

S^tbolomeu in cdilogofuo Sapiens Diiabif allris.


Indirecte tn intellect^^nofter aliquo

mo fubycif fupee^

no fit fantafia:nuni^
tn ell fine fantafia;qr nibfl poflumus itelligere fine fa^

lefti motui.na I3 intellert^noller

organo fantafie impedif opatio intellectus*


Igif cu3 fantafia fit vtus organica 'i corporalis ; 'i per
pns fit lT5 (ectamotuifupcelelli oportet intellectu no^
ftril 116 Directe c in ferfed indirectete ^pter fantafiam
l;>d'e aliqua ordinatione ad fupcelclle corpusrita m p
tafia.lefo

motu fupcelcllis corporis poterit aliqua lefio caulari


In organo fantafiicoiqualefioe cata impedicf opatio
intellca^rqrequodimo idirecteitellectusnollcr l^ii
cif fupcelelliu5

motibus.rDeinde cum Dicit.

cnyiiCTiDeecmmbimtduserc cozporcu

ficut

fcnrirc opiiianf.t fcnrirc 't fape fUc fili:


fic iit fupionb*^ ronib^ oetcrmmauimns
C7(Ofli!ditbocidem.v33rantiqui p 5 i opinati funt in^
tellectu efle fenfum eje modo cognofccdirque Dicebat
bere afam Dices.gr oes enim bi.i.o^s antiqui pbi opi

nabanf intelligere efle gd corporcu5:qr ficut 'i fentire


X fape fim eos fiebanqr fimile co^iofdf fimili:ficut
oeterminauimus in ronibus fim ^ncipiil.i.in ronib:
quas Dijrfmus in ^ncipio.i.in ^mo libro ; tunc g (aV'
pleda ell ro.gj l?oc efle non polTet nifi intelleaus eflet

fic

fenfus.ergo an tiqui pBi pofueriit intelleau ec fenfum


Cnriotadu aiit ut in ^mo libro tangebaf fim antu
quos p 5 os ofs cognitio ficbat.qr fimile fimiH cogno-fcebaf.ideo ut ara cognorceret oia ponebat eam com
pofita ey oibus.ponelbant enim ea'copofita eje terra c
aqua ej: alijs elemij;ut per terra cognofeeret terra
T per aqua aquar-r fic De alijs.ponebat ergo <y ois co
gnitio neret per quad a fimilitudinc corpalc; liec DifhV
itcllige dp
guebat De fenfu -r itellecturfed ta fentire
cebat fiaiper fimilitudine corporale
ce non poflet:
nifi eflet itelleaus ^tus corporalis ; 'z per pns nifi ect
fenfus.ergo ejcipfo modo cognofeendi quem Dicebat
antiquibd'eaiam:oportebat eos concedere q> idem
eflet fenfus z intcllectus.rC>einde cum Dicit.

CT t m opoztuit fimul ipoe oc oeceprione


Diccre:magi0,pp2iu5 enimeft aialibuar-r

plurimu tq:)U 9 in boc perficit anima.


(D'5mprobar opinione antiquopoftedens intellectum
nd efle fenfii 5 .arca qf> duo facit:qr ^mo Dellruit z im
probat opinioni antiquo:;i;q3tum ad inodu ponedi.
r oellruit z improbat ipfam opinione in le ofledens
Intellectu no efle fenfu3 ibiL Cldgde igif. J (T 2ld eui
dentia aut ^me ptis fciendiT gr vnus modus ponendi
quare antiqui Dicebat intellectum efle fenfum fuitrqr
credebat gr per fimilitudinc corporale fimile fiinili co

gnofeeref. circa boc ergo duo facit;qr ^^increpat l?uc

modii ponedi.r^remouetquandacauillofamrnfione
que poflet ficrfccirca illud qi> Di;:erat ibiLtln nece. J
cotinuef aiit fic.pBi in tradendo modum cognitionis
aie folum tradiderut quafr aia fcit z cognofcittqr oice
bantg; fimile fimili cognofccbaf:n 6 tnoij:erut qualr
aia ignorata Decipif;'rtn Dicendo De cognitione We
oportuit fimul ipfos Dicere dc Deceptione cius:immo
magis oportuit eos Dicere dc Deceptione q'5De cognb
tionciqr magis ^ptiu ell aialibus ignorare qjsfdrc z
in
plurimu tempus aia perficit in boc.i.ignorantia
fcientia.coiter enim boies per plus teporis funt igno
rantesq5fcientesJ"DeindecumDicit.

(T^ndc ncccITe eft:aut ut quidam Dicunt:


oia que vident ciTc uera.aut Diflimilie ta^
ctu Deceptione ee.lK>oc eni cotrariu ci q6
fimile fimili cognofcere.^idcfaut -tdc^
ceptio 7 fda cotrarioru eadem cfie.
CB^emouet quada cauillofamrnfioncm polTibilf fieri
qi>Dii:eratDiccs.vndcfupple:qr antiqui ni^
dc Deceptione necdic cll:aut Dicere : ut
quida Diciit oia que videnf uera efle:tta g> ueru3 fit in

circa

illi

bil locuti lunt

apparendo; 7 gj aia nunq5 cecipiaf :aut necefle

c|l

eos

DicereDeceptione ce tactu. i.pcr tactu 5 Dilfimilis.boc

enim

^ Decipi per oilTimile prium

ell ei qi ell

fcere filefimili;fed I?cc cauiUofarnfio

cogiio/

no porflarc;qre

videf aiit z Deceptio z fcia cade efle prio?r . fi ergo file


ptinet ad fdam;ptinebit z Dilfimile ; z fi Diflimile ptu
net ad Deceptione ptinebite fimile. (fTinotandii g;li
antiquipBi inaeparenf oe infufficictia:qr Di;cerut qli
ter aia cognofcifir: n 6 Diterunt quafr Dccipif z igno^
ratDupll fepoflent ejccufare . ^mo;qr forte Diceret ut
multi antiqui Di^rerungi uerii erat in apparedo;ita gr
nibil eflet uerum;nifi qr appareretifed fi qiiicgd appa
reret ect uerii nun<^ aia oecipef.fim l?oc ergo 116 opot
tuit antiquos loqui dc Deceptione; qr aia nunq5Dcci'
pif .fed l?ec rnfio nulla cll;qr ut Diaum ell ; planum ell
g> aia Dcdpif z ignoranimo magis ^prius ell ei igno
rare Decipi qjfdre.qrplurimu5 tempus apponit in
tgnoratia q'5 in fcia.i fe poflent e;:cufare antiqui Dicc
do;g; ficut aia cognofeittagedo uelattingedo file fic
Dcciptf tagedo ucl attingedo Diflimtle:n6 ergo opot^
tuit aHtiquosDicere;quarr aia

DCdpef; qraimDixc/

cognitio fit per (ile fatis oederiit itelligere gj dc


ceptio fit per Diflimile.Dc ^ma ergo rnfione no curat
p^;qr apparet ipo faao nulla ee.Sed bac feoam ni^
fion? Dellruit ofidens no ec ueril;g> fi file facit ad fci
Diflimile ptinear ad ignoratia;qreade videtur efle
icia z Deceptio prio^ .cum ergo fimile z Diflimile fmt
pria.uel ambo ptineb Jt ad fciani;ita g; fi vnum fciaf:
z aliud fcief;tiel ambo ptinet ad Deceptione z ignord
tia;(ta g> fi circa vnil cadit ejcceptio cadet z circa alid
oiiio ergo ftmtre^bcfibiles antiqui nibil Dicendo oc
Dcceptioneai'e;necpoterant fee^cufare;g?fi cognitio
fiebat per fife g> Deceptio fieret per Diflimile ut per ba^
bita ell nianifellum.riDeinde cum Dicit.
riTt g>

qde igif no idc fu fape femirerma


nifeftu ell:boc qde cni 5 in oibU9 eft : illud
autem in paucis animalium eH.

CT

pofitione antiquo^r <gtu ad mod J pon^^


di improbat ea in fe otides intellectu non efle fenfum.
CD3d ciif*euidctidfcifdu gj circa itellect J tria ellpfi
dcrare.v3 ipm appbederc pd intellectu qb p6t oiei in
pot oici fape.
tclligerc.-r ipm indicare per ftellectii
tertiu eflipm opinari;qf> fequif apprepefionc z iudicllpfidcrare.iu^^'
dil ilcUeus;fic z circa fenfu 5

ma

)libcr Zeitiue
dl ib( (pm patf a fcnfibfli c recipe fpes,! cit ibi ipfimi
fudicarc oe re f/^ibili.j eft ibi ipfa fanfafta que cfl mo
flact 0 (eiifur-r que fcgf paflione5 faaa a ffibili -z iii
diciiT ipfi^^renfue.iUitfitii aduertedJ ^ip3 appl?edc
per itellecru p6i t>ie^p:iu aome;^ pot oici itelligc.-r

in f)pbi^? b'itelligibilia coia fc bnt qfi locianuc in


orno qui nullue ignorat:ut oie cometatoz imeta.

cicamcrgo

ipm pati a fenfibili oi q6da fentirc c ip5

37 circa ill 5 i qd imediate ferf po*oirccte


no cadit crroz:fedmagiecrrozcadit circa illa in que
ferf mediate ? c^priti.pp q^> apparet ucracc fnia3c6/
nictatorie :37 fenfue no errat circa fcnfibilia ^pzia in
que ferf imediate:fed magie errat circa fcnfibilia coia

iioftit ibi
tiidicare oe faifibili oz quodda fentirezita
noia Difticta.tria ergo facit pBuyzqi ^>oficdit 3; itelle

in que ferf mediatibfenfibilib4ipzij0.indicabimue


cni per fenfum magnitudinealiqua ee oece pedii que

no fit renfuazqt fape no eft feniire ideft qt indicare


no etlidecp indicare per fenfu5.ioftedit

no erit octo pedu:in boc aiit maximccrrampcrfcip


magnitudo:
in itellectu aiit ecdtrario accidit. na itelle no errat cir

Ipm indicare per itellectuin pot bie.ppziu iiomc;-! p6t


Oiri fapeifed

ct

peritellectii

fl>iteUecin6fttienfuo:qj inteUigere ideft appbcdere


per itellectum no cft idi 97 fentire ideft appbedcre per
fenfum . jondit ip itcllect no eft fenfue: q: opio que
fatafia
iegf appbcfionc i iudiciu itellect*' no eft ide
que fegtur appbcfionem iudiciii fenfue.i* ibiL Sj
neq5 itelUgere. Js^ibiLfantafiaeni. Joicitergo
de ergo no ide lit fape.i.iudicare per itellectu : 'z fetui
re ideft indicare per renfunnmanifeftu eftzqt boc gde
f. fentire 'i iudicarep renfum cft in oibaialib;illud at
tdeft fapere 7 indicare p itellectu eft in paucia aialiU 5 *
tiic ergofuppleda cft ratiozgt fi fapere.i.iudicare per i'
tellectn3 no cft fentire.i.iudicare per fenfuj : intelleci'

no eft fenfua ut antig opiabanf f Deinde cum x>icit.


.

C7 ^cd neq^ inrclligcre in quo cft *r rccfc 'z


non rccfc.iRectegdc p:uderid:'rfcicnna:
ut opinio uera : no recre autem contraria
bo? ncc^ boc cft idem cum ipfo fcntirc.
Scnfu5 Qdc cni ^p:io:^ femp ueruo cfti-r
in omnib^ icft aiaub^ ; itclligcrc aut ptigit
-z falto nulli ineft cui non 7 ratio*
CrOndit boc ide alia rone.D.^
appbede per itellectu

in

neq5intelligere.imeq5

quo itclligere eft recte 'i no re

ctezrectegd^ cft pzudentia fcia opinio ueraznd recte


t pria.Cper pria bo^r.na per pzudctia fcias c opionc
uera itelligim recte: per jiria ailr bop non recte ; neq5
aut boc.i.neq5 ip5 itelligcre.i.appbedere per itelleau
eft ide3Cii ipfo fentire.i.cii appicbedere per fenfnm:q:
fenfue Qdem ^>piio? femper cft ueru? 'z ineft oibus aia
Ub:itellige aiitpucit z falfo: nulli ieft cui u6 ieft ro.

fottealige

quo ffiiie,pp:io5:femp

K^UUliarei eftucmecnditellcctue.d: Dice


du 37 fenfue ? iteU'e:ut cometatoz imtit mo

fu3 circa fcfibtlia coia:ut circa b qiiata fit

ca itelligibilia coia in que ferf imediate:f3magij errat


circa irclligibilia^f>a in que ferf mediaiibitelligibili
b^^coib^.fct g iidio p 5 i oiecre 37 feiuire.i.appbedae

per fenfu 5 .noeftide 37 itclligc.i.appbcdere per itelle


au:tii qz no erram circa fcnfibilia ,ppzia:crram aiit
circa ifclligibilia^ipztaztu
qz fenfue ineft oibaial|
buG itelltgcre aiit no ineft oibueztiicg fuppleda cft ra.ti0 3fi fentire.i.appbedcrepcrfenfu3 noeftidc3MH
tclligere.i.37 appl^derc per itellectu :itellcci no cft
fciifue:qdi)barc uolcbam.rDeide cu Dicit.

ab
fme

<r'fantariaeni3altcrumeft'rafenfu:'2:
iiirdlccfu.it boc non

fit

finc fciifu:-:

non

bac
cft opinio.
CTlOftedit 3> iteUiie no fit fenfue:qz fanrafia que fequif
ipm fcntirc no cft idc 37 opinio que eft pne ad itelligc
re.DUo g facit;qz
oltedit quo fe beat fantafia ad fen
fu5? ad itelleaii:? ad opionc. i** adducit rdnee onde^
tce 37 no cft idc opio 37 fan ibi L A au t no eft cade J
fan* cni cft ? altcriJ gd a fenfu:? eft gd alrcruj
Dic g

ab itellectu;? ct 15 i.fantafia:no eft fine fenfu:? fine I?


^fmc fantafia no cft opio.(Dinotandu aiit 37CU fan*
fit gdl mot fact a fenfu no eft idc 37 itellecr:qz iteb
.

lect116 cft b niot:nec

fantafia eft ide 37 fcnfue:cii

motfacta renfu.Cadiiertedu til 37I5 fantafia no


fitfenfu6:tfi qzeft niotfaaarcnfu fine fenfu eenon
pot.CinotadiT et 37 fine fantafia no eft opio.na5 nifi
cctfan:?mTi itcUigeremcufantafinaten6 itcllige^
remeiT Difcurfu;f3 fimpliei ituitii : ? clare cogfcerem
gdditatee reriuqre i nobie no cct^7f)e opio:f3 fcia.gb
g 116 ineft fan:ncc opio.t^urfue c;t eo qi> bem fan**
alicuirei:n6 op5 37 illb fit:f5fuflficit 37 (116 appeat nob
c2;fic er ex eo 37 bem opionc:n6 op3 37 illo fii:f3 fuffu
CU37 illud vidcaf nobie eefinefantafia:g no erit opio
qz nifi eet fantafia:pcr qua pot nobie appere q6 116 eft
116 cit opio per qua pofTct ptingere 37 nobie videatur
q6 no ell.rDeindc cum oicir.

fit

oppofito
coparanf:ifteautmodilopp6ni0:c;: boc funur:qiarr
ttelligit itelle:? alr cogfcit fenfue: q: intcllue itclligit
fozmadofibi alique pceptii? aliqua oiffon e ide cft 37
nomen:? id q 5 eft in noce eft nota ? fi^nu ei qf* eft
tnetetqt accipiedo oiffonc large p:o 01 pceptu ro qua5
ftgnat nom eft oiflo.ut o: 4meta. itcin ergo itelligit
fozmddo fibi T7 iff6 ne 3 aliqua uel pcepttl:fed fenfue iii
fentiedo nuUu pceptii ? nulla DifRne foimanfcd folii
imutaf a ffiibili : eje bac autc t)zia fcgf 37
fentit cj:o
fenfue coparcf ad ffiibilia coia mediatib fenfibilibp
pi^e:fed itellcct ecotrario coparaf ad itelligibilia
lia mediatib itelligibilib coib . na fi fenfue eje boc
fentit:qz imutaf a fpibili ciJ ffiibilia coia non imutant

CSdducit ronee oftedetee 37 opinio no fit fitafia.circa


qd DUO faot 37 cuae rone? adducit.i* ibi f^nipli*

renfum nifi mediatibfenfibilib^p:fte:fenfue ^>mo ?


^ncipaft-fentit fenfibiliap^a ? mediatib ilUe fentit

aut.JDtdtergo:37atnoeadeeftfan*?opio:manifc^
ftum eft:37 bccgdc.i.faneft palTio in nobie.i.in ptare

coia: fed iteU'e:ut oerfi cft:itelligit fotmado fibi alique


^ceptii ut aliqua rone:? qz r6 ? pceptfupio;i ? C01U5

iioftra . cft cni ciI uolnmue pzeocuUe.i.ftati facf ideft


forare nobfan^^poflTum^eni fozinarenoD per fan'""
mote aiircu nel eneinacfi ect aiioculoo ncftroe fic po
fiti in recozdatiuie.i.ficboice cil nolilt recordari funt
fiacieref.i.fozmaree fibi idolu ? fatafia oercbprcr(t({
fi^uolut.fantafiari geftinptate nfaropiariautnoeft
in nobie.i.in ptate nfa:qz nece cft falfuj: aut uer dicc
i.ncccfle cft bzt rone falfu3 aut iie^t oicetifi oebeam

m ITib aut no cft eade fan^ 7

daudif ? referuaf in r6ne;? in pceptu iferio^t ? ptteu


lariu uTjpf>0T^.r6 coiu5 ? fupio:;: ^oz eft rone iteriop ?
^^op:qre fi itcllect itelligit fozmado fibi rone?pce
ptii: ficut ro coiu5 ^oz eftrone jpfois : fic itclleci' ^uo
ferf in itelligibilia coia ? mcdiatib^illie: ferf initelli
gibilia ^^a:ita 37 funt nobie nota pfufa magie:ut oz

opiiiiormani

fcftu cftrbcc quidc 3 cni palfio in nobie cft


cn uolumu 6 .;i^:eoculi 0 cni cft facere fte
in rccozdanuie poftti idolu funt facientes.
lOpinan autem non in nobie cft : necefle

enim falfum:autucrum oiccrc.

Scamnu
^farilj
aliQd opiari.GinotIdu atlt fp ro q facit noe
ucra:
cne
crcdaf
op5
falfauiifcmp
%
ucra
eife
<p
poflTit
nfa fcinp t?jc tale ronc:no eft i pta
<i q: no cit in pta'tc
fi
:
re lira opinari cu iiolumuoaucg fuppleda cil ro (p
qi
opinari
nf
c(f
idc
ptate
a;no
:
cft
in
faiitafiari q6
(p
illud no cft in ptate nfarfan tafia no cft opio, f
54

(L ^ampli^ aut CU5 opinamur oitficile aliqo

aut terribile ftanmcdpatimur. irr ateit


c fipfidcdu.fmfantafiaaut filViio babe
inua:ricut fi elTemua pftderantea in pictu
ra Diftkilia 'z confidentia.
(Uadducit fc6a5 roncicirca qf> tria facit: q:J> adducit
bironc.ieccufatfe 3!'oeterniiare fufficieter Deiftia
acccptlonib irclfue no fpectat ad pnejiegociu.j epi

logat circa Determinata.! ibiLSutaJtiprmj.Jj^ibi


(_Oc co aut. Jolcit g ampliuo aiit cii opinamur ali

gd ol(Ticile:aut terribile ftatim copatimurX ftatlm


qutf pafTio:? timot in appetitu: filr aiiteft:z fi opina^
mur aliQd ofidendu ftatlm fequif fpee In appetitu^fim
fantafiaautfirrnoa btmuo:ficutfi eemuepfideratee
(n pictura Difficilia t ?fidctia:qi ad tale fantafia . non
op 5 fequaf palfio aut fpeo in appetitu.
fo:tealiqo:qreadnfm Imagina^
vl- ri no op
5 3 fequaf palfio in appe
tinnfed ad nfm opinari:qt ad nfm opinari fcqf fpee:
urfuga:adnfmvo Imaginari nd.CD^jcpUreofint
cognlteutfilt in nol3:funttn uolitcc appetunf utfuc
in feipfiet-r qi ea que opinamur credimuo in re fic ee:
ca aiit que imagiainunno op 5 o> credam in re fic efle:
led p imaginatione apparer noD filitudieo ref : fic in
plcturio no apparet nobieipfereeifed rep fifitudico.
inde cft gqi fm opionc mouef appetit: noaut om
moueaf f m appbcfionc Imaginatiua utf m fanta(ia 5 .
lic g fuppleda eft ro p5i:5> fi fantafia que cft ?no ad
fentire no cft opio q eft pne ad itellige:itellcctnon eft
fenluo:qD^barcuolcbamu 0 .rC)eindecumDtcit.

CUboftq3 p5o fcpauit fenfil ab itellectudn pre ifta


fantafia ab itelfinfepando ail t fantafia

fepat

ab itellu gra b^

fepat fantafia ab oib alije.circa qb tria facitiqi {>ino


eniiat qtuo: q vnr ee fantalia:*! cii qbfan v: bif aliq
le puenietia.! oiidit q nullil bo:i! eft fan.; iucftigat
c ingrit quo beat ee 1311 :*! qd fit fan.!*ibiLpj ftdc5
eft moto 15. J Dicg:fi Igf eft fan
igif. J}ibil_li?3

qm

qua aliqb fantafina.i.aliqua appitione:^ aliquod


idolii Dicim nob fieri:*! fi fan" no oicim qbfit aliqd
f m inctapbora.i.fi fan*no accipif mctapborice:fed p
piic cft vna qda' po ba? potetia^:aut cft vnuo bit
qua potetiauffim que bitUj oifcerninms aut ue?^:aut

falfu3.Dicimaut qj bi^funt ffiu6:opio;fcia:*! intelle.


(Dinotadii aut ip oio illa vt p quaapparct nol5 aliq
eft vtuo p qua oiiccr nim aut uep:aut lalfu.fanaut fi
accipiaf 4?f>e:cu Dicat a pbanoe qb eft appitio.eft vtu5
P qua nob appent fatafmata <1 idola:o5 qi fanfit aliq
vr pquaDifcernimalitucs:autflin:^ qi iie:p:autfai
fu 5 Difcernimp qtuo:.v5 p fenfii opione faaj *! inteb
iectu:l6 videf fantafia efle aliqb ift or quatuo:.
foitcaliq6:qiv:q pbuo male 15
Diftiguatitcllmafcia.namaccnj
116 facit numcu,p^olbo.cug fcia biat ee in irellcctu
ponit in niim cii fBo ipo : qre no
tampin Ibo no
Dcbet Diuidi p ipm. |E Dbj 3; ut fup tetigim qfi po
ferf in aliqimediate:t in aliq mediate.lllud in qbfer
tur imediate foitif nome po^.illudvo i qb ferf media
no fonif nome po:fed bet aliqb fpalc nomen:ut qz
uolu tao ferf in fine imediate ipe luot^in fine d: uoluii
ta 9 .motvo in ea q fiit ad fine fonif fpale nome c uo^

te

caf electio:io D:^etbi''.q uoliitaj eft finieielcctio vo

ir

0 utnut^ ipfiu0 acceptionis Dricfcictia

'z

opio 7 pmdetia:': cotraria eoru oc quo

rum Differentia altera fit ratio.


<D3lt qj Dcteriare fufficieter dc iftio d:u 6 -r oe iftio acce

fo:tif fpale

nome:^ uocaf fcia;itell 0 gin 15 loco nd ac

cipif ,p ipa po iteirmazfj pio ipa bituali cogniride ^n

cipio^:*! qi b>t^uf ipio?^ e oiftict

ab bitu pni7:recte

itellb Diuidif o fcia 5 .^ aiit Debeat fic itelligi:p 3 p C6^


ine.q ait:qi p iteilm itelligit.ppdneezp fcia 5 vo illb qb

,puenit ab eiei^ppdnee eni ^^e uocanf pmilTe urf>n.


0 ; eni ^pp qfi^ alio po.biaut fiJt ^nnifle que ponunf

ptionibiteiron6fpectatad buclibiu: f5 ad 6"'etl?i'


fut aut ozic ipfi acceptiom itcire fcia *r opio:
id ait

pio alio:ut 4 pne:ea aiit q fequunf eje ipfio fiit piiec.


itellbg g accipif peneo^pdnee accipif penee fn*! eft
bit f>ncipioa.fcia vo q accipif penee ca q fequunf c]c
eie:accipif peneo pneo:c eft bitiio pnuj : eje b aiit pot

a pju^tia :^ pria bor dc tjru Diia fit altera ro.i.refer


ucf ad 6" libiu etl?lcb?..r ei Uimo cum Dicit.
c.ijf.CTpc eo autqb eftifdli5ere:qm alteru clt

appare meo p5i: cu ait qi fan^accepta ^^e v: efle aliq


po*;autaligebitDenuoillo?-qtuoi:fecit enimetio>
ne De po* c bfu:qi inter illa qtuoi aligd pniiaf qb cft

ab eo qb eft rcntire:buiautaliud fantafia


clTc videfraliud opio.^e fantafia oeter^
minates (\C 7 oe altero Dicendum eft.

C grpilogat circa Determinata: t ptinuat

fe

ad Dicenda
cft ab eo

D.DC eo aut qi eft iteUige Dcm eft:cim altcru5

qi eft fentire:*! fubdit gp bi^ aut.l.fequeo intellectu, t


fcnfu 5 :aliud v: ce fantalia:ut fequee fenfu5: ali6 opio
utfcqueoiteirin:c:addit9) DeterminarcoDe fantafia:

fic.t.boc

mo: Dicedu cft 'z oe altero.i.DC intellectu in q

ptinuatrcadDlcfda:q:boc mo^ifcquef: qm^uoDC^


terminabit dc fantafiaiT poftea dc intellectu.

qua fantafrna
fi no ali
aliqb nobis
qb f 3 metaphora Dicim^: vna qda

5 igi^ fantafia eft


6

fieri

f5

Dicimus:^

potdia cft ba^ aut bitus fim que Dircerni


mus:autue:p:autfairu 3 Dicimu 0 :bi^autc
funt fenfus:opinio fcictia 7 intellectus.

po*:ut ffiuo:aligd vo qbcft bituo ut fcia i intellectus


Dubitaret aligs:qi ciI pl5s nd
11457 accipiatbicitellinpiopo:fedintel
lectii feiam c opione accipiar pio bis que bnt ee i po*
itellectiua v: qi fuerit ifufficieo:qi multi alij bitus ab
iftio but ee in irelleaiiia potetia.iia in itellectu eft piu
detia:fapia :7 plura alia queeniiare nd ejtpedit qre fi
.
fepat pbuo fantafia ab itellectu:fcfa 1 opione:oebuit
eam fepare a fapietiaipiudetia:*! ab alyo bitibuo iteb
lectu alib.(TDidu
fm quofda 3 :ideo p5uo facit
mentione dc bio:*! nd dc alijo babitibuo intellectuali
buo:qi fuo tpe nondu 3 erant feiti illi alij babituo:fed
ipfepofteaino^etbicor.ubi Determinat dc babitib
itellcctualib:facit ejrcio fpeciale capitulu.poflumus
tamc aliter Dicere.nam oeo babituo intcllectualeo . *!
oco acceptioeeiuroeo Diic eop que fut in intellii aliq
ind Dant itcUi p bec tria.v5 p itcUjifciaj:*! opione.na5
oio cognitio irelle uleft Dubia:ureft certa, fi cft Dubia
Daf itellip opionc.fi aiit fit certa uferit dc ^ncipijoiT
tiic oaf itclli p itcllm.ulcft dc pnib: tuc oaf itelli p
fciam.qiautfittita Dibfitaobimu itellectualiu eft qi

:iiber Sertiuo
tarcfpwtu ^ncfpfop

$ ct ?nu:pnr accipi' Dtufi bitue:

q:Dtufafut0iia^ncipio?j;q:iidifut ^a^agibiliuiqda fpecrabilur.fic z piiil qda fiit dc facribilib qda5 oe


0ibilib'qdi oe fpcculabjlib^^3 15 5 cf pfc iteire erit
ara q ell recta ro faaibiUu:^ piudctia que dl recta ro
agibiliu:^ fcia q pot oici recta ro fpcculabilturric goi
uerfificado 1^11* pneaunulto plura fe tenet eje pre
teira<Bbeniienf;r5 til oiailla aliq mo oanf itein p illa
q:oi6 certacognitiof>ncipio^ oafirelR pitellm.oio
certa cognitio pnii oaf itelligi p fcia5.oio cognitio in
tellectiua

2^

fi

fit

oubia oaf inteUigi per opionem.


Dubitaret aliqs : qre majeie dc

Ut fomuceraut api:aut uermu


G7 Bdducit ad 15 tertia rdne ons 31 l^n'' no eft ide gz fen
fu6 in actu.D.fi vo fup.tan*ed ide ei qb e in actu.i.eet
ide 31 ffiue in aetu ptigeret utiqj oibbeftv6 iee fan"*
qz oib^bcftyj ptigit aliqn iee fenfu in actiufj vx fupple
fannbiee oib^beftijeutfozmicexaut apiraut uermi.

trillotadu

aiitgjlj

in po^zqzfi fan^no ieftoib'beftvj:qz no ieft aialib^ini


pfecti0:utapi:vmi; foxmiceiffius aut in actu z i po*
fenfitiua

ieft

oib beftijo.g nullii

IU9 bi6qtuoM^DeinteHu:fcia;copio^

4^ t*il

netT (Pu mhione5 fecit.CD Dorn ut coiter ponif l?e


qtuoivtuteocognitiuepotiflimenote cratapd antu
quootc 13 pp opione platonie quiredujcit >5 qtuoz ad
iiiioo.na iteifi oitit l?it r6ne vni^:fcia 5 ouosiopionej

vo triuirenfii vo qtuoz: qo quo fit in

libzo Declarari

bcKubi |?ec pofitiorecitaf.j^Deindc cum Dicit.

C'iDadeisifn6ritfcnru9:manifdlu5

ex:

bi9 cll.Seriru9 ad^ enim aut potcna:aut


aci^ eltrut vifu9:'r vifio : fantafiaf aut ah>
ad r nullo bo:^e)cnte:ut que in fomnije.
illa qtuoz q qe foztc crederet fan"*
C71l^oll(B eniiauit
ec.mo i pte ifta ondit gp nuUii illop c fan . circa qd f a

no eft itelluo
facitiqz ^ondit 3) fan^ 116 ell ff ue.z
nec fcia.3 pzobat cg non fit opio.zibiCat vo necB. J

becroadducaf ad jjbadu gifan*

no fit ffiue in actu.arguit tn 3; nec fit ffiue in aau:nec

fozte

po"'inadiecto:qzait9; no oib
aialib ieft fanfic ffiuo.cu enffan* fit mot^fciis af^u;
no vz po^3J aliqbaialib ifit ffiue qbno ifit fan".-^

fup ^n"fcDi.uolebat p 5o 3 qb^ffiue ieftiieftfan^-z ap


petit^.<rDd33j ut coiter ponif faiieftoup^Deteriay
ta

z indeterminata.ideterminata qdem eft motus

IfrrillA
IWX7

fotte Dubitaret

3? qde igf fanno fit fpuGimanifeftu eft c)c IpiGtqz ffiuo


qde aut ell po:aut act^tut vifus.i.vr vifiua noiat fen
fUj in po:-! vifio.i.act^videdi noiat fenfu in actmfan
taliat aut aligs nlto bo?: exnte ut appet in fanq eft in
fonie.^E lUotadu rone pbi in 15 pfiftc 3 p fan"' appa
retnob aliq in fonieifj nec p fenfu in actu: nec p fenfu
in po^apparet nob aliq in fonie.g fan non eft ffiuo in
actu nec in po*.iTinotadu et^pfenfii in actu nibil

aiiit talia aialia ideteriata

poteria fenfueade

femper

e;:

imagiatioe futuri aliqd faciat.vn ut Dfit

no fanra(ianf:nifi qn moueiif:z: D113 mouenf a ffiibili


qz fic fantafiari eft bze fan.ideteriata.i6 ut
bnt fan'*J;f5 bec no vnr fuf'
fic:qz agceji' iclinatioe nali z ey. iftictu nae oib^pueit
cjrter iori;

ciz oes beftie 116 Directe onanf fuis actib;


magis agunf q3agat.fcquunfcni in fuisopib^incli

beftijsrfed
f3

nationefacta aDiulitateccleftis mot':uriclinatione3


fart a ab iftictu nae: fedjJtatoDzvna beftia^ vnu5ir^
ronale aial bze fan'"'Deteriata z no alibzqz aliqb^aia^
libabciitib ffiibilib'fiu t fautafmata.c pnt imagina,
ri no pute fPibili.alijs vo no fit fatafia nifi cii actu mo

uen f ab ejeter iori ffiibili:ita


ta z Diftincta:fed

folii eft

g> in eis

fann6 eft Dcteria

mot fetis afzU.ai3 g api.ifit

memoria p qua reuertif ad locii ubi fabzicare icepat:


z cii fozmice ifit memoria p qua reuertif ad fouca ubi
icepatpgregarefrumctu cu memoria fit abfeiititl z p
teritoppoteriitb imagiari-zfantariariabfentib^^ffiibi
lib^zqrcvnrbzepeteriatafantalia:-! ppl 5 6me.bac
Difficultate dz alV euade oiceszg no curat pbs oe e^e.
e>:epla ponimn6 ut ira fiiit:
plis.na i li po?s ponif
f5 ut fentiat q Difcir.poffum ni alr Dice
apes c foz.
miceno bnt fimprr fan"'ocreriata.nabzefantafiaDe

po^^^femp adeft

teriatatuc^^cpudtqnnecpntibffiibilibnccpntu
b eis q Directe ozdinanf ad ffiibiliailla poflum ima^
giari z fantafiari dc ffiibilibillis.apesg fi bnt fatafia

no ozbatie.i.no Quatio illo ffiuinam ^diu

ve loco ubi fabzicare icepeni t: I3 ille loc fit abfens:tn

qdeft viu&ib^:^ no o:bati5:faiitarm at no

CHddudt fc&aj ron?.D.3> ffiuo qde


viucrtb^:

aUqszqzc fi Deuer

mepofium^fuftincgjnobfatfan^
DetcriatazDe fozmica tn z ape q vur age opa pzudctie;
c in eftate vnr pgregare grana pp bTcmczur vz no pof
fum^fuftineqj no beant fan'"oeteriata.adl 5 at rudet
aliq Diceres 'gi fozmica z apis agiit e;r qda iclinatione
nali:n6 31

J l^ollea

fa^

ctu^a fenfu:c ineft omnibus quibus ineft fenfus.fed


fantafia Determinata no ieft nifi aialib pfectis:pp qb
inultis aialib ieft ffius qb^ no inefi talis fantafia:ar^
gumda ailt ^cedebat vi)s fuis.

3ibiLlKelinqf g. jcirca (i^^.f.facit fim 3 anqj ronej


adducit.z-'ibij_,l^oitea fiin po"'. J 5 ibiL^^i v6 ei. J
4*ibiLll^oftea ti qde.Jf ibiLSmpli^aiit.Joicitg:

appet nobinfoniGtqzffiuenofutinactufuo Dii doz^


mim:imo noB Dozmictib^liganf ozgaiia ffiitiua z IU
ganf fiU6 nfi:nec et pfenfii in po* apparet nob aliq i
fonie:q: ffiue in po
31 bi^cft nibil nob repfentar.
<Diriotadu et fi faii" accipiaf 4>^e:nec eft ff ueinec
opiotnec aliqd illop qtuoz:lj fozte beat aliqua puenix
entia cu eis:c videat ee aliqd illo^jqtuoz.tn fi accipef
fan*meta c large p oi illa po'* ul' oi illo bitu p quem
appet aliqd nob:oio cognitionfa eft aliq mo fan: qz
poem tale cognitione nobio femper apparet aliqd
inotefeit. ("Deinde cum Dicit.

bop eft fantafia.

aliq6:qzv:pb0 iplicareop

fij

bo no buaf fpu vifuo tadiu left ei poviftua:viudib

bacfantafiabntDiifiitinptinuoejrercitioic

no ieft.fp g no eft ide ffio 3;


fan".<i;motadu aiitgibe.f.roneo^bateo fan"* no
cejenfu n6 eode mo 15 pcludut.iia ^jJbauit 91 fanta"

pfitia fPibilia illa

fp ieft Ipu 0 in po*:fan* aut

du funt

q ozdinanf ad bifabzica:f3 fi pofita


er e^ercititi z epntia er locii fabzice abfqj imutatione

no eft ide 31 ffiuo in po:qz fan*in actu no fp ineft afa^


Hb*:fed ffius in po ieft fp eio: nifi fozte ^uarenf uel oz

facta a fabzicaurab ejrterior i exercitio qb ozdinaf ad


fabzici icipent pe fabzica bze memoria:? imagiarenf
z fantafiarenf qfr Deberet fabzicarc:no poffet boc eis
ptige nifi bzent Determiata fantafia : ?qz boc no ineft

barenf illo ffiu:ue;z qz no ozbari pnt oi ffiuiqz ^diu vi

apibnccfozmicis:n6

uunt tadiu ieft eio ffiue ract:g fp ieft aialib^ qjdiu vU


uunt aliqe ffiue in po*^ no fp ieft eio fan^in actu.g 110

fed indererminata.rDcindc cum cicir.

no erat ffiue i actu:nec in po.l 3 aiit^bat 3; fani aau

eft

ide 15 3; illud.f Deinde

C i

cum Dicit.

7^0 ei qo actu ideioib'^ uticB prigeret


beftqefantafia iclTe.^idef autno bellijo

CT

orir

bzefantafiaDetcrminata5:

bi gdc ucn fcmpcnfaiifafic

au

tcmplure^falfe.
Cjadducitad bqrtaronc.D.gi bf qde.f.ffius:circa pzo
pziii

obm femp funt ucri.fantafieautc ut pluries funt

anima
falfc.gfantafianocft

idcgjfenfue.rDcidecu

oicit.

:ampU^aut no oicim^ C115 opcmur:ccrte


eft circa fi^ibilerqin vz boc nobio bo.Sed
magia cu5 no manifcfte fcntiniuarrunc -r
aut ucruaraut falfua.t q? qdc oiviin^ap
parent 't oozmicnnbua vifionea.
C3dduc(t ad 15 idc c^r6ne.o.3 inp.au t cii pfenfil ope
mur.certecircaaltqofcnfibilcn6Dicim:qmlS knfu
nob bo:fed magio 15 oicimcu a remotio ud in
tenebiie no manifefle fenrim^itucaut eft ner aut fab
fuo rcnfuorfed fup.cu 5 manifeftcfantaffamur no oid^
bile v:

muo fi c cKf5 fic apparc.id fegf t qt gde oiximuo.i. -r


ut qdeoijcim^uraficutqdcoipni apparet oo:mic
tibvifi 6 eo 't fantafie:^ tuc ccrtii efi ep fantafianf ; fcd
noeflccrtiT ficecfedficapparS.dnotaduautvit ro
nio b in 15 pfillc:qt qn certe fentim certe poflUin oi/
cc fic ee;no folu ficapparc:r5 in fonio certil eft gjfanta
fiamur T nopoflum^certe oicc fic ee;f5 ficapparc.gfa
tafia

no ell idc

ffiuo.

(Dinon"* et efl g? I 5 ffiuo circa

^p:iii rfiibile;^ ut eH i oebita oiHatia c ut peurrit ibi


o^itii lume:no oecipiaf:f3 fp fit uer:tn circa no ^p:i
ffiibile ut circa ffiibile p acciio ut circa l?oie5 ucl ca
majete fi fit in nimio remota oidatia ul fi fit i te
nebiio no fp efl ucr^ifj aliqn e uer^.aliqn falfuo:-r tilc

um

no fentim\ertc:f5 Dubitam^oe ffiibili z oubitado oe


eo n 6 oicim'CCTte illo ee boiej aut capia:fed fb oubio
logmur gi v: nol3b6 urcapja.fDeindccu Dicit*

57CT3it!^one(^lpi^a oicctiumcc^ vnaerit


ut fda:aut ueltazcft cni fa tafia
(DlOndit^ fantafiandellitelbonecfcia:z

fla*

m planujcit

el no ee nec fcia 5 n^iteU 5 .i 6 bieuiter oe 15 re crpcdit.o.


at vo fup.fantafia neqj erit vna vt^ulVnus bit^oeniio
femp Dicatu ueramt no erit feia aut iteUotqz fantafia
eft fla.i.pot ce fla.efi g vio ronio.fcia z iteiro fiit femp
uera.fantafia p 6 t ee falfa z uera.g zc.f <C>eide cu oic

CmXelingfigifvidcfi opio fit* -fit enim -r


opio uera 'i falfa:6 opioni qdc mberet
deo.lRoeniptingitopinatem oe gb^ vi^
def no credere.;^eftiaru aut nulli ineft fi
deaifantafia autem multia*
CiOndit gt fantafia 116 fit opio.z qi 15 vi magio Dubiu
io circa I? magio ififiittclrca qbouo facitrqi ^"olledit
cpfannoeopiofimplr

fiipta.i Declarat gj

no

eftali

gd copo"c)c opionez ffiu ibiLdbaifdlii g qm.jir^


ca

DUO fac fi3 gt ouao ronco adducit ad jjpofitii

L 3mpli.fi

cni. Jptinuef aut fic

.1

onfuj dl gj fan
necefl fenfuomcc fciarncciteiro.rclingf igif vide fi fit
opio.betenifantafia puenientiacuopionetq: fitopt
nio uera uel falfatfic fup.z fantafia:fed opioni gde ibe
rct fidcotqi n6 ptingtt opinatC5 no cred? ea oe gb vi^
def opinari.bcllia?. aut nulli inefi fideotmultio aiit be
Hije ieftfantafiattuc fuppleda cfiro g> fi opio nulli D
ell cui no iell fideo:fantafia aut multio atalib^inefi cu(
no icit fidco.g boc no eft illiid.DDeinde cum Dicit.

ibi

CT ^mpli^fi OC5 opionc pfequaf fidearfidc


aut fuafu edfuafionc aut ro.36eftia:^ aut

gbufda fantafia ineft gdero

non.

(DSdducit 2^'" rone.D.gt amp.fi oem opione fcgf fide?


fideatit fegf fuafu3.i.^uafu5:ccfuafionc at fegf ro:be

flias aut gbufda fantafia gde iefi.illud vo.i.ro no iell


aliciii bdlia:}2.gfantafia no cfi opio. (D lllotadu at g>

nulluo opinaf aligd nifi p aliqua rones pfuadeaf fibi:


qre fi illudrz q: ad pfuafit5 ee fegf ^.go credat z gt ad

bibeat fide ei q 5 ell ei pfuafus: opio ii 5 efi fine fide z ro


ne.gfic
r 6 nbat fantafia no ee opionetq: multio in
ell fantafiatgb^no iell fideo: ita bec ro ^bat fantafiam
no ee opionetq: opio no ell fine ronc z multio iell faiv
tafia gb^no indi ro.fDeinde cum Dicit.

Zllbanifcfiu eft igit

qm necB opio eu5 fen

fu:neci3 p fenfu5:ne(i5 copiflatio

c.i ?8

opionia

fenfue erit fantafia pzopter boc.


<D Ondit g> fantafia no ell aligd copofitii eje opinione z
'Z

ondit quot modio poti


lenfu.circa qi> tria facinq:
tcUigi gt fan* fit gd copofitii ej: opionc z ffiu.2 oectat
quo.pbabtliori mo pot 15 poni.3
3* ipo'^fit fan^

fic copofitii eje ffiu z opione.i ibiL ^t mani^


J}* ibif 3 pparct at. jDicit 3 g? manifcllii dl,^
ppb.i.ppeaqoicenf fantafia ncq5 erit opto cii fenfu;
neq5 opio pfenfurncq} copulatio opioniecum fenfu.

ee aligd
fellii.

(Dinotadii aiit g> trib^modie pot itcUi gi fan fit c6^


pofita c]c opione z ffiu.f>gi fit opio cii ff ii.i.^ fit opio
eentian* z beat fenfu ancjcti.i 15 pot itelligi g> fit opio

p fenfii.i.grfitffuocentialhz beat opione annepa. 5


inopot itdligi g> fit coplb opionio z ffiuo.i.gifit utrn
qj eentialhf} ncutril illo?^ ell po*^ ee fantafia eentialr.
fantafia g nec ell opio cata a fenfu nec ell ff us eat** cp

opionemec ell eentialV opio z ffiuo.p&einde cii Dicit

(T/Etmanifeftu eft:g? no alia queda eopi^


nio:ft illa que gde eft cuf^eft 'z fcnfua.^i^

eo at ei: albi opione 'z fenfurcopulatio fd^


tafia eft.iRo cin ex opione gde albi eftret
fenfu autc boni.tapparcre igif eft opinari
q6 quidem fentitur non f aecidena.

<DlP>oll(^enuauit modoo gb pot itelligi gi fantafia fit


copofita ep opione z ffiu .5 olledit qu6 j)babiliori mo
poflit 15 poni Diccecz manifcllii ell g? fan non dl alia
qda opio ab ea cuidl ffiu0;fj illa q dl gde cui^cll zfe
fue.Dico autem g> fi tantafiadlcomplepaep opione z
ffiu:z fenfu erit eje opionc albi z epffiu albi.non enim
ell ep opionc gde albucp ff u aiit boni.ioj^cludit g; ap
paret igr fup.fantafia ee opiari illz5 q6 no fen tif fiin ac
ctdee.na fi aliq opiopiticta cii fenfu facit fantafia:o5
^fit De illo eode De q ell fenfue p fe z 116 fim accidee.
(Dinotadii aiit gj fi ffiue z opio faciiit vnum aligd ut
fantafia nopotbocita j^babllrponificreferedo ffiu5
z opionc ad ide obmtqi epffiu vni z ep opionc alteri
ueait ep opione albi z ep ffiu boni 116 poffet fieri vnu5
aligd ut fantafia.g fi ffu6 quidloepllttuttoe fantafie
fit

albi.op3gi opio

quedld Dcpllitutiocilli^fantafie

no fit alia.i.no fit dc alio:f3 fit d De alborita g> opio z


fpu0 que fiit dc pllitutioe fan*:op3 ^ fint dc vno z eo/
de oBo p fe z no fim accno.fDcide cum Dicit.

CT apparet dt ^ fla dc gb'^filaceeptati6em


uerd

bnt:'r

vzfolvnf^pedisrft eredif

ma

io: ee bitatioe.^lccit igr aut abqee fuiipfi^

uerd opionc3 qud bebat faluatd: falua rc

no oblitu eernec^ Dccredctczaut ft adbuc


bnt eddenece uerd 'Z falfd.03 falfa facta
eft cu lateat trdfccdeo rea. CTlRo

^ vnu5

aliqo bo^ cftmcc^ exbie fantafia.


(DOndit gi fantafia nqpot ee gd c6pofitU5cp opione z
fenfu.o.mappardatitzfalfafup.fm feniu eadem oe
gb bntmucraacceptiondi.opiondnamzvifolfim
fenfu5 ee vni pedietfed credif ee fim opioni maiot ba
bitatio6.i.totaterrababitablli:qrefi epfcnfii zopiox

ne cbponif fantafiaicum cotingat fenfum cirefalfu3 z

c.i^o

Xiber Xertiue
cpfone ucrl/i opio uera z fctifiie talfue ocbct pitituc
vnil t idhuel opto ucra inurabtf z (iet falfa no inura^
ta rencc mutato opinate:qD eft ipo'*^.uel eade opio itl
crit ucra z fla.qd cft ct ipo*:qre iiUb mo tantafia erit
aUadricc6po.idait<pacciditi0f autobycc fuiipi^
Itera faluati optone qiia bebat faluare.i.no fca iniita^
tioeinrenooblttunecoecredctea'.nd fca inutattoet
opiiiate:qdeilt'po'^autfiadbucb5cade opiotte nece
cif illa opiotte firee uera z falfamtqo elf ipo^^-r addit
quo faUiiicaf opto oicee (p falfa fca eil cum lateat reo
tnfccdeoa.reatfiriesfutereetfifmutatatz qiopio ue-'
ra no pot fieri falfa no fca muratioe in re opiata itec in
opinatemec eteade opio pot ftl ee uera z falfatio pelu
dit^fantafia noed vnti aliqd bo^.i.noell opio neq5
fPu6 neq5eejc bioaatec^ert copofita e;: opione z feftt.

uercirca q5titate folimlq^eni ce porerir ip fol indi


ccf a vifu tat qjt efttf; opio pot ec va z f lai id magio
fit

Dixit p 5 f. tp opto Debear pfozari ffiui q;

fi

ua:f3pmutata:utputafiopiariofo:te fedeeo pnmta^


to ut eo furgcte.hilfa eft bec opio fo:te$ fedet.:pot fal
rificariopionop mutarionefactainre opinata:red p
mutatione facta in opiiiateaitputaq: opinae oblii**
cil opionie nere z p obliuion e accepit opiotte falfaair
foite 15 ptigit;n6q:opinae fit obiit ; fed q: cfioecrcdee no credee.foite eni appuii opinati aliq ro qua ne
fciuit foluetpp qua rone fuit oecredee opionaiera5 z
acqeuit opioni falfc.nuiu^ g opio uera fit falfa nifi ut
fca mutatioe iii re opiata uf in re opinate. (T inotadil
ct Qjt Is utroq5 md poifit falfificari opio ta p mutatides
et z in opinate.potilTinie tnfalfifi-'
facta ire opiata
caf opio qn btmue opione uera oe re aliq:z illa ree eil
ucre

ab aefii fcnfua. (T

tbiL^t ec
uera z falfa. Jpoiiit atit tale Diffdne fan^zqt fati emo
tue fciio a fpu fim actu q cftfirie illi qua bne inFra agit
^ patif penec illi fuic fim illa.poftcm^g oidc ^ma pte
ubi ponif Dcfcriptio faii*' in tree pteo fim
trcspticu
le ponunf tn otffonefan^.iia
ofidit <pfan eft mot*
fciie a ffiu.iaddit q? eft fciie a ffii fim acui zgpe filie
illi inotui.3'ft*iiigit qi mira agiiii z patimur fim fara
fia.Dictt g:f3qm eft.i.prigir moto b.i.moto ffiu moiie^
ri alre^jab b.i.nioiicrifantafia a ffiu.faiiaiit vz cc taf
tafie.i^inanifellat inebia in DtflFdnepoftta

ndbs fieri fine ffiu:f5b3cc in bie^ que


z eft co?j q^ eft ffiiie.-r 15 q5tii ad pticula ^ma;
qj faiieft mot fciie a ffiu.-r Iddit.eft at.i. ptingit fiai
motu ab actu ffiue z btic motu ncce eft ec fire; ffiui.na
ut Dcineft;fani!o folii eft motfcue affiiufj eft mqtuf
fciie a ffiu i actu z e filie illi motuirc qi fic c;fanipa c
motfai6 a (h\:z
feiitiu t

B pfiflc.f.fi fpue^^ opio fifiuctafaciatfantafia cii ?tiii


oe eode b:e fenfti falfti z opione uera;ut ps oe
iatefolie;op}fpopio?fo:metfe fenfituqtnunqs ouo

no fentietib:
z addit ^ bfic faii^ c.i.ptigit ml ta face z pati fis ipa?

niortid ptigeo ec fine ffiiunecprigir iee

vnii Iit falfu z alio ue?j ueniiit ad pftttutiones


aliq
vninifi vnil pfoimef alteri.pfo:mabif g opio uerafe^
fui falfo.ufg erit illa pfo:mitae:qt opio manej uera fi
ct falfatc tucertt fifopio va z talla:qbellipo'.ulfi oi

11

ft-v

ffiu ficeft ffine

m opio illa no ftfell uera -rfratfedfalfiftcaf cus ree

flltqo : qz v: fan ec tde q> fc


fuecoie.nafifaneftmotfcii6a
coietqm ipeut vzcftbimot;qimotic

no fit fca mutatio in re opiata; nec ct fit fca


mutatio i opinatetqi ille nec eft obiit nec oifcredit:il
la opio no eritffatfs 03 cp tpa opio fit faluata i fua vita
te:z m no faliificef nec pfoief fenfuiffo.g opio vna cu
fifiu lio poterit pfiituc fantafiatfan g non ell opio nec
(enfue nec aligid copofuti e^ bi^.i.ej: opione z fenfu.
VZ
pBs arguat e]C
1 Kif vet

fudiciii icopletii; fj pficif bt iudtciii in ffiu coi.vii

tbe

iiiiftfut paruit fupi fenfii cde5 appellar^"*.i.6ncipa/

audirus.na DC ipo vilibiU ucl


oe ipo audibili iifoe alije ffiibilib Jjpzije ^ncipali z

le viTut-z f>".i.^ncipalc

pfecnfit iudkiii in ffiu coi cy in pticulario ffiib . vn


z ide ^Tbcmi.pricularee ffiue appellat ozgana z niTcu
oe.fenfii vo coe3 appellat rege z dncipr.cuieftiudica
re Dcbie q nucianf a pricularibffiib:fed fanoara eft
aiali ut ad appbcfione eicxtimef aliqd ee bonum auc
malli nociuu ur4)ficuu:Z qz fim bac extimationi feqf
in noB fiat pafTioee z mot aninii:fim qe opamur z

ifuflficieti.vultcmqifi fitafia eft

qd copofitil eje opione z ffiu cii ptigat t>c aliq ec fcnfuj


z opione uera opoitebit fim ipmrqj tiic opio ue^

falfti

rapfozet fefenfuiffotfjb no opjiit vi:qi becpfoiitas

y
agim;feqf3J

Hl

fpibpticularibnioiietffiu6 coie.fTTnurfue fiefan*


dl filte motniotui fcd in ffiu fic z ffiue coie.fT 2>d5
fiat plcnii iudiciniii
q> ffine coie oateft aialibad 15
oe fpibihbex'teriortb.([nnaprfiuepticularc6 bdur

falua:-!

poterit aVr fieri. poterit eni fozte ffiueflu? pfozari opio


ni uere.c fic pftituct fan^.CDos g> qrrcilq5 fanc6ftp
vmi tllo^ pfozef alteri . trp
tuafe): opione c ffiu;o5
pl'r eni pot itelligi ut oic^af bi?llitutio.^3t fan fit
fpue eential'! z beat opione aiiejca:ut g> fit fpue catuf
ej: opione.zep (p fi opio cata p fenfu;t qt effectcft co
fozie cae opoitebit ec pfozitate iter illa.; ind 15 pdt itt
telligiut Dicebaf mfanfitumicBeentiarr:ita(p ftteo
pfo utriufq}:c qi ian^np pot fifee va z fla:f3 cit tm va
iif tin fla:o5
coponetia fint pfozia fan':ut q> ufutru^
q5fit ue^iurutruqsflin.fljtlifo cp op; ecpfoiitateiV
ter opione z fenfti fiejrci? cdponi bebeatfan":uolum
Olide q; opio 05 pfozari fPuiuid fPue opioni qd otiprr
PS^^^jqt pfoutas f^uo eft ipo*.nu( cui cc pot cp ff 0

fieri

neeefle

CT lC>oflq5pl3& ofidit qj fan^nd eft ffiiie nec feia nccitel^


lect^nec opio.i pte ifta inqritqd eft fan^.circa odeuo
facit;qz^ponttq5 daDelcriprioncur<5da Dinone fa

opiamur foitc fedctz lateat nos g; furgat eo fur


nfa.CTflotadiictvim roniepBii

vc

iBt bnne

fiinile

ee fenfuirerit utic^ fantafia ipa mof^no


ne fenfu ptingee.lReq^ijt^ fenriefib^ iee.
it inulta cfi f in ipm facere 7 pari bu6.

fiat

fit

idqmacadinnofol5 moncrial^
tem ab I5:fanrafia aut vidc^ niot^
no fine fenfu ftcriifi in bie que

fentmt-rqnoipfenfu^.-eqaut inotu 5

ficte falfificaf opio

caf

opio Debeat ee dc cdpone fan^-oz q> trabaf ad inodu


pfoimef fenfui cui pfozmaf fautafia.

tilfcedee.i.efl tiifiee;^ eft tiifmutatarc in latet noj.tit


fi

mo

ipfiffiu6.c qt

Cinon"'aiit g^cufatrtiopoflriteelit'uera cfalfa.ft


opio z fi^ue fU copofita faciiit fan'*"':ee noti poterit
vnti illo^j fit ue^ji-r alio falfiiifj ulabo filertit uera ucl
ibo crut filfra.lCllldn" et c]^ fi opio uera 05 fieri faL
fanirptigit p mutatione facta i retuelttt qi rej ito e fal

ep.C H^urftio

fancft ntotfcuoaffiu;'r motilleqcllfanellfirif


tui q eft fciio in (hi:z qz fan aflifaf inorut fco tn ffiii.

blitee fantafia mlltapatianf^ aganf fis


bac pticula pofita inocfCTiptidcfan;qzmi
ta agim^ patimur fim illaioiffcrt fantafia a ffiu coi.

illa.i^fij
^

7^ IfrrilKl
IU 9

fozte Dubitaret aliqetutrii fantafia

nioucafafcnfufactoinactu.crDi

cedil q> fofo b quefiti aliq

md appere pdt ep pcedenti

bue.na fic ouplep eft fantafia. vna oetermiaraialfa ide


termiata.ira oupI'r pdt accipi ffine iii actuiucl qui niTc
eft in aaunifq altqii fuit in actu.fantafia iderermiata
qui biit aialia ipfecta fit a ffiu q mic eft in actu : ira
flati cti oefimit ffiue fentire i actu oeftnut illa aialia ra

tafiari in

actmiraqi illa aialia no moueiif p fantafias

c.ifii

Vvo

anima
nili

ad pftntia fcfibiUf :f5 fanfafia DCterfata fit afenfu i

acturno q nue cft i actu:f5 g aliqii fuit i actu.fufTic cni


aliqii videriiu^albui-r^ aliqti fuerit vifuj actu iinu
tatab illo ad 15 g) mlc p fantafia appl;edamu6 albu5:
iino plue no op5 g; ill6 q^i p fantafia appbedimue ali
qii fuerjt in ff u p femt fi vidi au:;: vidi motc-r nunq3
vidi mote aiireuipolfujp fantafia appbcde mote aure
um.fp g fantafia efi inotMiq mo faie a ffiu i actu qui
Illic eflurg aliqii fiiiric 15 ulqi illb ffiibile q;^ fantafia
miir fuit in ffiu uffi, fe uffim fuac ptee ufaliq alio mo

oubitarctaligemmi
luv fiamrtaagatcpatianfaialia
qbnt

fim fata^

illa.T v:
no:qi ut fup oiceoaf in 15 o: t opio a fatafia
qi flati cii fit in noD opio alie tcrribflie copatimur z
mouemur fim appetitu: qd no ptigit dc fantafia .opio
0 e(l ill 5 fim qd mlta ag^inue z patimunnon fantafia.
5 g> opio in bntib itcUni z extfmatiua in alijo
aialib fut magieimediatu ^n* rnouMi uefideriuj z
appetitu
fantafia.na fi flaf i fan^$ fic appbedam^^p
fantafia 3> illa no opinemur necc;ctimcme in re ex;
^ 15 no terrebimur nec patiemur nec moucbimur ad
agedu:f3 tuefirr noe l?ebim;acfi in fig"aliq ulp fifitu
dine picta ifpicerem^terribiUa illa:f5 q: fca appbefioe

CD

p fantafia: utpFm no fiflim ibi: fjpeflimatiua

iudica^

niue ill6'fic ei artu in re ef uffic e< po*.ptigit fim boc


noe age z pati p fantafia.igf ut fancopaf ad motii fa

no oifliguim^iter ffiu5 coc5 z pticularc:f5 to


tii 15 qdamo accipim'^ vno motu z oicim cg ab illo
motufeo fici ffiu fit in nobfanfim queejctimamaltv
gd nociuii ur^ficuu:pp qf> fim ea mira agimc patim
fo:te Dubitaret alige quo accipiunf
rtti

in

ffiu

bepticulepofitcinoelcriptioefan*.

<rC>d5 fi motu fetn a ffiu in actu uolum^accipe per


fenfu g tuceflactutDicSpofiiim^^g) {>^pticul8.v5
fa
tafia e(l mot^fciie a ffiu ^cuigifineg nuc e(l actu:fiue
qaliqnfuitrcfpirttfantafiaDetermiata.ivopticula:
fantafia efl mot^ fciie a fenfu in actii.i.a ffiu g nunc
c(l actu fpafr refpicit fantafia idetermiata:qi bi fan*
folli fit a fenfu cu cflactu:^: cfl mot filie illi motui.;*
1^0 pticula.v;(p fantafia ell fim qua multaagimue z
patimur refpicitutraqjtqt ta fim fantafia oetermiata;

midetermiata 15 ei ptigit.urpoflfumDicc

pticle

po

nte in oicta oiflonc fic accipiimf gi feipae beterminat


adiuice:qz^*Dctermiaf p fcba5.na fanfic efl motfa^
ct^ a fenfu:g7 ille ffiue 05 accipifim actu uPg nuc efl uf
quialiqnfuit.ipticulaDetermiaf ptertia.na fanta^
fia fic oebet ei mot^ fact a fenfu fim actii g> fim ea aia
lia multa agat z patianf.fDeinde cum Dicit.

CT fx ce uera 7 falfe . l^oc aut accidit pio


pterboc^fenfua^piioijiQdccil ucrua:
autc^paucifllmu babenafalfum.
(Tdlbanifeflatmcbiapofita inoiffone.fT

c^eui"*

mebzu.v; moucri affiu aliq mo ptinef.in


V5 in moueria ffiu in actu:imoaccipiedo.moueri
ffiu in actu large
p moucri a ffiu in actu g nuc cfl:uel a
ffiu in actu
g aliqn fuit:ide efl moueri a ffiu in actu qb
moucri a ffiu.no eni efl ali'615 ^illb nifi gi vnu 5 efl ej:^
pzcffiutl alterf.CTfturfuo
addebaf in i* mcbzo.vj
gi mo t^fact^in fantafia efl fuie motui facto in ffiu no
^^e:l5 mebzti ponit in niim cii alije . ni coipo gi fan
cfl mot^^fact a ffiu z catue a ffiuzqz in talib*effect^ efl
fitie cie op 5 b motu ei fip^ motui facto in fenfu . to^
fciedij qf

g Dcfcriptio fan* qdamo vz ptineri in Duob . V5


mot fact a ffiu in actu fim que ptigit mf^
ta agi z pati.DUO g facitzqz^^ondit ^ fan*cfl motfa
ta

fantafia efl

ct a ffiu in actu.z oeclarat

m fim ca ptigit multa age

z pati.ibiL iQm aiit vifue.Jad euiaut ptie feie


du g; oe illo qb uerificaf z falftficaf fim fiitate z falfi^

tate facta in ffiu in actu:c Deficit ab b' ffiu efl

catue a

cef fim vitate

mbtue

no pdt gi fan ucrificef z falfifv

tali ffiu.na ec

z falfitate facta in ffiu in actu:nifi fan*t

actu fint pncjca.ita gj vnu caef ab alio:qz fi fa


tafia no caref affiu.nec ep a vitate z falfitate i vno no
opoztcret
caref vitae z falfitae in alio . CT TfXurfue
qz fanin iudicado fiitate z falfitate Deficit a ffiu:oz cf
fect^oeficit a ca ^ no ep.fan* catur a ffiu z cfl mor fa^
ct' a ffiu 7 no ep.poffet g fic foi ari ro.oc illb qb vifica
tur z falfificaf fi 5 vitate z falfitate facta in ffiu in actu
z Deficit a ffiu in actu cfl mot fcue a tali ffiu.i.affiu in
actu:fan efl bi^.g zepot it B ro fozari afr z fozte me
ffiue in

li^iD ad c eui^^^fcicdii g> gcgd vificaf z falfificaf fi;


vitate 7 falfitate in ffiuufeflide $ffiue ufeatur a fen
fu -r efl mot^foie ab ipozfjtan vificaf falfificaf fij

vitate z falfitate in ffimt no efl ide


ffiue ; f; ozt a fen
fu.g catur a fenfu z efl mot^fciie ab ipo.inbacautro^
ne fic 4>ccdit:qz ^ondit g? fan vificaf z falfificaf fim

ditate 7 falfitate facta in ffiu in actu.iDeclaratg>fan


tafia Dzt a ffiu in actu.;pcludit g> fanefl mot^fciie a
tali ffiu.vj a ffiu in actu.i ibiLScb; fenfii aut mot'

}ibiJSigdc igf ntbil alib.Jirca^'" tria


triprr ondit

facit fij g;

m fan vificaf z falfificaf fim vitate z falfi

tate facta in ffiu in actu.na


oiidit B ej: pte ffiibiliu;
^^o^.z^expteffiibiliu p accne.;e):ptcffiibiliu coiuj
1 ibiL Sebm aiit. J ;ibiL Cert io au t. JDicit g
pti
git z ei uera z falfa fup.faiitafia:boc accidit pp boc gz
ftnfuerefpectu pbo? utplin gde efl fenfue uerue aut
paucffTimii bne falfu;.'! tiic fuppleaf ro:qz pfm efl
urtue:(^ pauciffimii ailt.i.raro efl falfujific-z: fantafia
rcfpcctu taliij fenfibiliu utpfm efl ucra.aliqn tn efl faU
fa.ejcpteigif fenfibiliu ^b^^Patet fantafia efie uera;
z falfam fim ucritate z falfitate facta in fenfu.
bicDz vz ec pr i.

umciqDfupiusoicebaf.inuebaf
eni fup gi fcnfuo refpcii ppojf. femp funt ueri.bic autc
oz cp ptigit eoe ei falfoe.l; pauciffime z raro.C Dbj
g; fi peurrat ibi oia Dcbite:ut g; ozgami ffiue fit Debite
pditionatu z oBm fit in Debita Diflatiatmcdiii aut fit
Debite Difpofitmbio oibficpcurrcntib'ffiuerefpectu
^^o:;: fempefl uer^:tri fi ozgami fit malepditionatu;:/
utputa qz oculue no efl in bona bitudieziil fi ol3m non
efl in Debita Diflatia:utputa qzefl nimie remotu;:^ fi
mediij no efl bn Difpofitmutputa qz aer no cfl bn illu^
minat: bio fic pcurrctibporerit accide falfitae in vi^
fu et circa ffiibilia ^^a ut poterit appare gj vn colo:
fit ali^zut g> rube fit niger.fepe enf ejcptf fumue gz a re
motis-r in renebzie nobie rubecoloz niger apparuit,
fic et fi oculue no ftiiffet bn Difpofitl5 ide potuifTet co
tige.ua lingua male Difpofita >z ifecta p coler a ei vnue
fapozappetalf.ea eni ficejente gcgd guflatvz ama^.
fic eni Dicimgz na femp foztf f effectu fuil:qz na efl fpe
ciee eo:f- q fiit:ut dz i librbeto'.i tn fi fiat cozruptio
in aliq ^n iiali fiiit moflra:c na n6 foztif effectum:fic
refpcii ^pzioE. ffiue femp efl uer:^: tn fi fia t cozr uptio
ufidifpo ufidebite fe beat aliqb co:;: q regrunf ad fen
no Debite fe beat ozgami aut mediii aut etia;
fu; ut
oBm pot falfitae in fenfu accidcrc.r Deide cu; Dicit.

IT

aut accidere bocr-r boc iam ptin>^

git meriri./a?5 Qde eni albu 5 non menrif.

Si aut boc albumraut aliud mentif.


CD3it gz vificaf z falfificaf fantafia fim ueritate z falfita
tem facta in fenfmc bocep parte fenfibiliu; per acnie
Dicee:mfcDoaut accidereboc.i.falfitaein fanta.fim
eptingit ia; metiri boc.i.per fanta.
fim gz metif fenfue: qtqB gde efl albu.(.circa fenfibilc
jzpztu no metif fenfu nifi ut Dcm efl.fi aiit fit albu boc
ut filiue cleoniezaut aliue utDiary^liue mentif fup
falfitate in fenfu

Ziber jtertiue
fcnfue T etiam fantafia.rDeinde cum Dicft.

CT Xemo auc coiu5 7 pnnu accnna ab^ifuc


^pa.jE)ico at ut mot^ 7 magnitudo acci^
dut f|5 ibilib^:arca que eft inajcic

id DCcipi*
COndit3>?tifiit metiri circa fanrafia fic circa fenfu C)C
pre fi^ibiUu COU15 oicee.j" aiitrefpcau coiuj t pntiu5
^bcoib tnfuiu acentia ^^a.Dico aut ut mot c ma^
gnitudo qua accidit fpibilib^co:pib' Aip-funt ea circa
que majeie ptigit oecipi ta fenfu tii actu q; ct fanrafia.

^no foiii e;: pte fi^ibiliu

'i

ff ibiliii per

accnc: fed

ia eje pte fptbiliu coium in Qb fundanf fpibilia ^pa


P5 uerii er 3; uerificef t falfificef fanrafia Pm uei itare5
<z falfitatem fenfue in actu.f Deinde cum Dicit.

C70cD3ffu5.-aDor^autab actu fcuao:ta


fPa q ab bie trib^ ib\/ti5 m^ qde pntis
f^U9 uer^:alij dt pnrie 7 ablcntio crut utu^
falfi :7 majac cu ,pcul fu fonfibilc.

^mo

HJOndit 3) fanrafia Differt a fenfu in actu.Dicee


fenfii ab acru.i.fantafia q eil morfcuj
tu j alit fcus

Pm

a fenfu in actu Differt a fenfu q eft ab bis trib fPib^.i.


qui eft Pm bos tree modoc fentieri. nam Pm bo6 tres
tnodoe fetiedi.v3 ta P5 fpibilia^^a cq P5 fpibilia coia:
<7 (K Pm fPibilia p accne Differt fantalia a fenfu: q: i oi^
b^^bis pluefalfificaf fanrafia i^fpus : 7 fBdit 3? p:im
gdc fPus q eft refpcctu fpibiliii fpo'^ pntib fPibilib
fempeft uer^aly aiitfPus qui funtrefpectufpibilui p
et <r abntis
accn0 z coiuj ra refpectu fpibiliu pntio
ut uti<Bfalfi;7 ma;:ie ptigit talie falfitao cu ^cul fit
fpibile.tucg e fuppleda ro 31 qz pntia r.ppinqtao obi
facad vitatetabfentia z loginqtae fac ad falfitatcifait
tafia oiffCTt a fenfutqi eft plue falfa qj fPusrcum poffit
fantafiari obie abfentib'? loginqe.Cflfotadil aiit 3;
q: fantafia catur a fenfu:7 eft inaioz oefect in effe.'
ctu min caufa : tu et qt fantafia pot fantafiari abfenti
bfnbtUb^Pm que modii bet ee maio: falfitae puenit
maiore falfirat^ ee in fantafia:qua in fenfu.ClIlotan
du ct 1} poffit ee falfitaj circa fPibiIfa coia z p accnf
fiue fint pntia fiueabfentia:mafot tn falfitae cdriiigic
circacafifintabfentiaqjpntia.-imoercirca ipa feiifi^
bilia^0ap6tma;cieptigccrroi:qiabfcntib''polTun;^
imagmari albii nigru:^ ep.fanraiia g que pot fibi foz^
mare fantafmata abfentibue fPibilibpotilfimc pot ei
fcnfui;etii circa oia giia fenptingere falfitae pluo
fibiliuj.bencergo Dictum eft jpDiffat fantafia a fenfu
z Deficit ab ipfo.f Deinde cum Dicit.
til

C 0iqdc

i^if nibil alib

bnt q Dicta funt nili

fantafia:b aut dl qo oiau cft:fantaiia uti^

CK erit motura fenfu f actum factua.


C^ocludit intetil.i^'^ fantafia eft mot fartue a fenfu
(n aau Dicce.fiqde igif nibil aliud bnt que Dicta funt
fi fantafia-boc aiit eft qt> Dcm cft.vj 3? fanrafia uifice

z falfificef Pm ucritate z falfitatcj facta in fenfu in


actmq: ergo fic eft fantafia utiqj erit mol^^factue a fen

tur

Pm aum.rDeinde cum Dicit


m aut vifua maxicfenfus eH :7 nome
1
a lumie accepinqin fme lumie no eft vide
CU^oftqj ondit q> fantafia eft mot fact a fpii Pm actii
fu

C0

Declarat alia pticula pofita in Diffone fantafic.vj 31 P5


fantafia aialfa multa agilt z patiunf. circa qi tria fac:
qi
ondif.qrc fic noiata eft fanrafia.:manifcftar qb
DCtneft.j^epilogat circa DCtcrmiara.i^ibiL it qni im
manet. Jj* ibiLDefantafiaqde.jDicitgp*:qm autc
vifue eft ma)tinK(enfue.i.feiifue pcipuiie z fpualie:^
qtfup.fte eft fantafia nomen accepitaliiminerqmfine

lumine 116 eft.i.noptigit vtdc.Cmotadu aut

31

apb

greeoD pboe ide eft 31 Uimc : z q: in lumie oia appent


a Pboe ueiiit z Dcriuaf pbanoe:qD ide eft 31, apparitio
fantafia g que d: a pipanoe qb eft apparere fiimit nom
a luminc:7 fumedo nome a Uimine fine quo non fit vi
fue fumit z nome a vifu qui eft peipuue z fpiritualiot
inter fenfue. rDeinde cum Dicir.

jt qm imand 7 ftlre fut ffib^ multa f5


;

ip06 opanf aialia.aiia qdc*q: no bnt


lccfu:ut bcftic. 3llia

itcl

^0 cx udamdo itdlc

cr^ aut palTide:aut egntudic : aut fomno;

ut boic9.^c fantafia qdc igif qd cft:7

pterquid eft oictum fu mtanmnu


CDeclaratitctu.vjgiPmfanrafiaaialia multa agut ^
patiunf Dicee .*7 qm imaner.t.epiftur z pfcuerat mot*
fantafttd z illi mot^funt filce fPib.i.motib factie in
(enfib':-!

qt fic fantafia z mot^faiitaftict imanet.i.epi

opanf aialia Pm ipoe mot^tfjalia


qde aialia opanf Pm talce mot fiue Pm fantafia: quia
116 bnt itellmut beftic:alia vo opanf Pm talce motue

ftut in aialib^multa

fiue Pm fatuafia ut boice.c 15 eje uelamento.i.pp uclaLmetii iteU'ue:q:aliqnuelaf palfioeaut uelaf egritudi

ne aitrfomno.lCinotaduj 31

qii fupiot vtcft in actu


fao.tuc opamur Pm vtutc fuptore:-r 116 Pm iferiorej:
qre fi aialia opanf Pm fantafia q eft vt^ ifaiot z no pj

que eft v t^fupioi: 15 eft ul qt no bnt inteU'm ut


bnt irellin biit ipm uclatii:qb triplr puenit
qturuelaf paffiocut ira ultimore:qtpttngtt aliquem
iii

tcllm

bcftK.ufit

adeo eciratuuradeo timete ut qfi nibil inrelliganfcd


oia agat magis p fantafia qjper itcllin. uel febo 15 pot
ptinge ct egritudie ut foitc frcneticue urcrcbiiuetqx

magie agii t pfanrafia (^p itcllin. uel 5* boc p6t


ptingere p romnu:q: in fomno ligaf ro z viget fanta^

talee

JiaC.Ulrioepilogat circa Dcteriata Dtcc$:Defautafia

gde igif gd eft z pp gd eft.t.quc fit ca ei z quo bet fie^


ruq: fit Pm motum factu a fenfu in tantii.DCin fit.

/ ptedf Uic q co^fcit aia 7 fapififM

ue Icpabili cjrnte ; ftuc non fcpabiTi


magmtndmdb f rdndpfide
randum qud bnt o:iam : 7 quomodo qui

dcm ririplum intdlgcrc.


Cllioft^ pbe fepauit z Diftitit iteirm a fenfu.in pte tfta
ut Dicebaf icipit Dcteriare De ipo i tcllii fiue dc ipa po*
ftcllcaiua.circa gb duo faclt:qi ^^ptinuat fe ad Dicc^
da.i* ejregf dc iteto ibiLSigeft irclUge. JDicit g.DC
pte aut aic qua cogfcit z fapit aia fiue fepabili enite fu
ue no fepabiliPm magnitudine.i.loco z lbo:fedPm xS
nf pfidCTa'du eft oe bac pte aie itellectiua oua Dha bet

ad ipm fenfuj z quo gdc fit ipm irelltge qo eft act* ev*
inoraduj aut 31 pre aic qua aia fapit z cogfcit ap/
pellat potetis itclUctiua.pfapeaut z cogfcc Pmjoa.
gramaticu irclUgit itdligcfpccula"' z petiemita 31 fa
refexf ad fpceulabilia:cogfcc ad agibilia . uel Pm
q'fda cogfcc oebet referri ad appbefionc:fapc vo ad iu
diciii.ndp poterii itellectiua appbcdim'' z tudicam:
<7 cogfcc polfum^pea z fpcculabilia z agibilia.Cino
tadii et m tria ^ponit oe potetia itellectiua.vnum eft

pm

umi fit iepabiliePmmagnitudinc.i.PjlocucPm

Ibj.

pofuit piaro Dicceitcllcctualcec


ccrcbio.pcupu
fcibile in cozde.nutritiua in epare.:'" eft qua' Diiaj b
beat 15 poteria ad aliae.^" eft qlc fit fuii itelligc.i.cilie
fit aet ciiie:fed dc b no vult pfiderarei^z cii iiiteUue
fic

n 5 fit vtiie ozganica:qz

iiec

eozpue nec due in cozpe

fupiiacuu videf querc urni fit fepara ft5 o z magnitudi


ne ab alue:cu nec fit magnitudo nec vrue in magnirit
dine.Dc alyo aiit Duob Dicit pfidcradu efte.

^eamtna
df utWc5oanc6gramar(cu0:qi fipo'

ICi? WL/H-Jtl V gig funt pjc0 i^:uroc0 criit cotrupti/


bflc0 uroe0 (coiruptibflc0.n i cil tota euntia aie fit iit'
cotrupttbilio -r ma>:(c afe itelUctiucifi po^cffunt ptce
(pfioc0 cnit ico:ruptibilc0.JCui ?riu3 oiccbaf fupta
ubi ondcbafg^itcllm altes 0cn'eftr fepaf abalya
ciide^oa.gra
fic ppctuii a cotruptibiU.CDdm g
maticutpbec pe accipif (^daino eouoee.nd eit eni po*
pe aie eentialte ut arguebat ro.oebem eni imaginari
3 ficpiee ertpe eentialie Dom:qi tota euntia oomue
no re^uaf iii picte;-! fic mi' eft pe eentialie copofititqt

ino no oicit tota centia ei.fic quelibet po eft pe pote


tiali6aic:qiaiatotu fuupoflenopotper vna potetia
Orercf.na q: actioce fenfibilee ^creer aia pct fenfut -r
in telligibilee p itelfm oiuidif ipm polle ipfr p oiuiae
potetiae:-! qx in nulla potftiarefiuaf totii polTe queli
oet potetia o: pe potetialie et^pC^cinde cum oicit.
jC*i

esi isf c dDgc:ric fciirircaut pari

aliacJ-'

uri erit ab irclligibihiut aliad br alterum.

C:3mpalTibilc (g edrufcepriuu at fpd:


no B.iEt filt fe b:e fic fenri
r potdia
riuu ad nFibilia.fic itcliecttn ad itclli^bilia
(T^^eqf oe itetoxcirca qi> ouo fac ^ gi ouo oijcit ec pH
oetermiat oe itellectu qua o:ia beat ad
daada.na

1^119
,

f^lll |/WII

%|Ul

aedpif pio itellectu potetiali q recipit fpee itclligi'


pio itellectu agente in cui^ptute talea

C>flc6.iaccipif

;od
'oeteriat
.qtuoigl
ioni ad fenfum ondeetouai(
oe itelUi potetiali p copatfon^
'oeitelftii
^
0:ii b^t ad ip5.i octeriat oe itelfu agde.j
tctu.-r 4oeltcllu palTiuo.i^ibiL Xm at fic (n oi na, I
j*ibiL 3dc ar ell fij actu, J 4ibiL K^aflfiu vo itelfe, J
octeriat oe itellii potetiali per
iZirca p'" tria fac;qi
copatione ad fenfu.i^oetCTiat oe oBo ei,^ mouet ou
bttatifiee qfda circa^tacra.i^ibiLfClm aut alid dl ma
0nitudo.jjibi L Dubitabit au t.J^n oeterminado
i

aut oe itellectu p efipatione ad fenfum c ondedo quo


oiffert ab ipo ouo fadt:qi^ aflTignat puenictia inter
Itelfm T fenfu.i oat oita iter illa.ibiL tln nem mifee
rt. JJCirca b"* ouo facit 03 gj ouo tradit oc itellu i qb
puenit cii lenfu.tbiLTne^e itaq3 ell aiit ^puenictia

fic

fentire

no eft ^pe pati:f5 ell aliqd file

palTioi:-!

fi

cutffiue no ell actu fpc0ffiibile6:f5ell in po adeaete:


refpcau fpdum
dl fufceptiuue ca^iific a itclFue fe
itelligibiliu.ait g;fi igif cit itelligc fic fentire ; aut ipm
Ctellige erit utiqs aliqd pati ab itelligibili ; aut eft qd ipaftibile:-! eft alte^s aliqd bfircpalfie vult eni

pBe

p 15 m fic fentire non eft ppe patufed eft

bi aUqd.i.cft
itelligc fe beat:! qi q;damo,eft fu

aliqd file paftiobfic >z


tnile Dc itelligt' -z oc fcntire:iopcludit oe ipo iteUeem
3> op5 ee fufceptiuu fpei itelUgibilie;-! gj eft pob 'fpe
ciej;f5 no eftIS actu.i.mtii eft oc fe no eit actu talee fpe
cieeinifi

eae recipiat auude.-zqi fic efttfilrfe 05 biefic

actu eo? que funt ante intelligcrc,


(DllSonitaliapuenictiaitcr fenfu citel^:qi fic fenfuj
op5 ee oeuudatii a fpcbffiibilibut cogfcat illaetfic 03
iteirm ee fimplice imiirtu -z imale;-z ec oenudani ab oi
b foimie mfUb;ut poflit oee foimae malee cogfce.
i6 att qm itellue itcUigif oia.i.potitellige ofe foima?
na
m5lee:ncceitaq5ipmce innrtu.i.imalc ficoijcit
ya.fj 3naj:a,pofuit fpm imalc ut impet maUV.IS aut
cll.i.io eft imaUe ut cogfcat malia ; qi fi cd malieoC'
fpectii.i.foia maieejrneinipo.appare cni 4)bibcbft
ezneu.t.exneae foiae 'i oBm crncu:qreneq5 ipfiue in

tcllue clU.ptigit ec nam male: nem ei^cftee vna nam


aliqua coipale oeteriata:fed uocareft utiqjaie ireirue
<p eft poftiibilie ad b.i.g^ pot redpe oee talee foimaf t
exponit fe oicee.oico aut itellectu q aia opinaf iteU
ligit q itellect^an itelligc nibil eft actu eo^ que fut iU'
telligibilia ab i^o. Cmotadii aiit qi ^mue q vifuf ft
loqoeircllcctu imaUcimijeto oiiuilTe anajcago.fcd
ille itclFe imijet^^: Imalie oe q loqbaf anajragorac erat
p* ci oe ipe.pofuitenianajca.qddami^iil cbaoe pfu
fu5 ranqj cimmaldz pofuit itellm tanq5 cam agenti^

7 oixit $ ad iperiu illi itelFue fiebat giiatio reqz

malte ut iperarenfed itellUe oe c{ loqf bic pBue no eft


imalie ut iperet malib:fed io poninic efle ut cogfcat
maliamo ut malibimpct.(UinotadiI d moe alio itel
lectu loqf najtago,mpBe:qs ille lodbaf oe itellectu
oiuio.bic at loqf oe buanoicui nd eft iperare mallb*
z n 5lib:qi fda nfa no cat ree; fed catur a reb*,z I5 in
teirue oiu(nb^et reb* nfflib impare: itellbe tn nr n
ponif imalie ut impet bie reb^ malib : fed ut cogfca;
illae.CDinotidu
ubi noe bemue oefpectu.appa"
rere eni j^bibebiteriieti bdlfa c 6 mdi.fi eni in eo ap"
paruit apparie f pediret aliena.z eft itdio pBi p bec
oa fi in i^o itelFu apperct allq foia miilie tpa foima
maU'0 appardipediret ne.cogfceret z ne rccipet foiaf
mSlee aliae;fic fi pupilla ed alicuicoloriez coloi alf
qe apperet in pupilla ille coloi ipediret ne co^cerct r
ne rccipet coloree alioe.vn cp noe b^muj oefpectu vi
ce Ifa coirupta.poftumtfi eji-pone oefpectu pio foima
mali:qi talee foime in gfie foima:;z fiitoefpecte z infi
me.igif itelFe ut cogfcat oee foimae malee nulla foi'
ma male bd: qi fi.biet tuc oefpectu,!. illa mali; foima
no pmitreret itellectu recipe aliae mSlee foimae.^bi
beret eni illa malte foima apparere itellectui foiae ez
neae z oBa ernea. flJlUotadu aut qialiqe itelfe eft q
eft actpurue in q funt oee pfec^^q^actu ut irclluj oi
uin;aliqe vo itellue eft q eft potdta pura in gfie itrilc
auu ut itclFue buanue.bic g itelfe antbonomafice uo
cateft poflibilierqi ita eft in poad oee foiae iielUgi^

d$

^ oe fe nulla bdactu.ne g laboraret pBe in eq^


uoco cii oitit q> itelfe uocat^erat poflibilie ei^joiiit fif
oe (j itellectu itelligit oicce; oico aJr itelfin 4 pie opl'
naf z itelligit q nibil eft actu eos que funt intelligicr^
liaanmiteUigat;r3 rolueftinpdadod talee foiae,

bilee

ad ff ibilia fic itelliuil ad iteUigibilia.rD*c,o.


iBccc eft ita(B:qm oia itclligit uiiijctn ec:

(iPitiuii

.4.

fic Dicit ^inajcasorae

ut iperet:B aut eft ut

co^feaf.itueeiu apparcer^bibebit cpne


c,s^

um:*: obftruet.CTiQuarenec^ipri^eftee
nam:nc(p vna:B aut q poffibilie fit uqca
tua utic^ aic itellect^^.^ico aut itellectu:Q
opinaf:^ itdlisit aia . /t boc nibil ali6 eft

eje il^

lo cbaoe pfufo.utgillo cbaoe pfufum 7 illa ma plene


iByceref iperio itellue oijdt itelFm n5 ee alic^iae ma.
iie necee alicuinae epittu in illo cbeoepfufo:fedpo
iiiit ipm fimplice z imalc.fim g Snajta.iteirue erat u

foitealiqemip op5 itellectueH'


mij:tu 3 fiocbeatimpare.zvidef

gt no:qi Snajca.io pofuit itellectu ee impante : qt po


cam moudc z agde refpectu illi^cpaoe
pfufi. vidcmaut g> vnu r.i.ilc z vmi coxpalc b<t actio
ne ufem fiip alia coipalia:ut celti b^t ufem illudit fup
iuit itelfm ee

oia alia coipa.ttaq5 ad 15 gt irclfue bdt ufem cdlitatc}


z ufe ipaitl fup totu cbaoe pfttfii ut vi it 6 opoitutt ip/
fii3 poiteimaldlTOBm g; aliud eft moitS morti z alO
ud eft moue Imobile.illud g qB eft moud ut imperae

Ziber jLcitiue
c qd mouct ut ocfidcratu -r amani ^5 gj l?'*'mouct fmo
bdcrciigoicoiporalc-rocmalc inoucarmotu fiirclfit tnialip c imixt
ka;>ebcat moucimobilc; op5
aedibileeliatfialiquebotuiitelkctii babutt Bna;:a
o.(p l?uc babuif .V5 g? p iinpai c itelligebat mouc imo
iTr,fi5 15 i0if plana c vitae^ipoiue.iia itdto ut ipct.i.
ut moucat ipcrado t imobilr 05 g> fit finalii z iimxt.
fo2ta>ubitaralige:oato gj^iteUb
W?? ojuin^iinpctocguo loqbatur 3 na
jrag.opj g? fifimalie t imip r.utni itdlue bumaii oc
quo logf j5 p5e op5 g> fit imalio ut cogfcat.c vi g; no:
qt I5 impane malib'' ocbeat ee imalie; tu ut vidcf cos'
Icce malia no op5 gj fit iinaUerqz fim ?''\rccipicn0 cil
oenudaru a na recepti 110 a na giiieifed a na fpd.recu
pieeent albu fufficir g; fit oenudatii a na albi:f3 no 03
g> fit oenudatii a na coloris, vidcm^ enij gj tact reci^
pititdione; rb:ma^ ragibiliutnec tnefi oino oenuda
tue a qlitatib tagibiUbMD^n priu3 eil pbue in Ifa.
5 g> triplici via uenari poflum op5 irdlecni
e^imijmi 7imaleutcogrcatinalia.^^ viafumifejcpte
pte rei co
rerii cognitai5.i*ejc pte modi cogfcedi.5'
gnofcetie.na femp ma l;et ceteriare ptire fozmae.ft
Igif itdllie ed malie z mi^t^pp fua malitatf ud oeter
minarefadaliqbgen^ co^rcibiliii:urfaltepp illamaV
le fotma ipediref ne ulr cogfceret od totmao malee.
utruq3enividemi|fenfu tact^natact^c oetermiaf
<r ipedif.vifiis auroetermiaf;f5no ipedif.na3ractell
vtu0 malisiqi eft vtue oiganica:^ et Ipd actu aliqua^
qlitate tagibildvifue ailt I3 fit vtue o:ganica;ami pu
pilla ed oino abfcoloz:^ no bd actu aliqui qlitate
fibile.igif vifu6:q:eft vt otganica c malie oetermiaf

CD

ad aliqbgen^^renfibiliiutu qtnullJbd colore actu no


fpedif gn poflit ois colorea cogfcdtact' vo et oetermi
naf:q: nopcipito^gen fenfibiliu:f5 tm qlitateo ta'gi
bilea:? etqz bdalii^ qlitate tangibile actutipedit ne
pofTit 0^0 qlitates ta'gibilej pcipe.oicebafeni fupra
raa^fitVcann t filr fridu3 nd cogfcit;iteUu$ itaq3 fi cct
vtu0 maliacbdet aliqua malcin fotma oetermiaref
uel ipediref ne polTet oee fotmas malee cogfcere.g ejc
pte rerii cognitaptut q: itdlue pot oee fotmas maiee
cogrcfop5ginullal?eaMvia fo:tiargueefumif e;:
pte inodicogrcedi.na5 glibet ejrpif in femetipo g> co^
gnofcit oiia ulie -r pticfarie.igif ut P5 ep ronib' ractie
f n capoe fenfu coi.op3 g> fit vna vtue in boic que pof
fit pcipeutraqs fotma: ure3.r.7idiuidua:<z 15 dlitdlect^pitellm eni poflfum^cogrcerere ut fignata -z ut no
fignata:ut ure3 7 ut ididua : f3 15 no e eode mo ut ifra
patebir.igif fiitellUf ed vtus malie:Ufotte alige calii
niofe poiict euadere g> no oetermiaref ad altqd genuf
cogrcibiliti:no tnedviaadeuadediign oetermiaref
ad alique modii cogfcedi.na 15 pofito femp itellue co
gnofceret ni6 fignatot-r nil?il cogfceret nifi ut ed pti^
culare 7 idiuiduu:qt gcgd recipef in eo recipef ut bic
7 Illic:? qt oe agee agit fisedgdia fue fotme fi itdlue
cd fotma malietfic oee fotme recepte in eoeent figna
re ? bdd ee bic ? niic.fic gcgd cogfceret itelfe cogfce
ret ut bdet ec fignatu ? ut ee bdet bic ? mic.igif ut itellcct^poflit cogfcfc' oee fqtmae male^:? ut poflTit eaj
cogfcere oi mo ta fub ee uli ty fub ec ptid'ari:op5 gj fit
imi]ct?iinali0;? n6j>bafpcrnain aliqua.3*viafumife)cptecogfcdie itellect'.na itellue efi gdicotru-

ptibileiqt ut fepe tactii eft:eil alterii genue ? fepaf ab


algefic ppetuuacotruptibili.eoeni ipo g; glibet ep
pif in fe qo p itellUs pot cogfcere ee ule3 05 argue ipm

obo Debem'argue oe potdia:


ule^beob3 itelfe:?q6pfeegdicotruptibile arguit
iteU5 icotruptibile ede;: 15 ipo igif P3 ipm ee imalc c ('
mfdu*qrf'cdvtotganicacd0iiabil? cotriipribili?
eeicotruptibile.fienicjc

gi

fi

tn aligt udleti>teruire ? uellet ote gi itdIUs e ico:

ruptibilie.qt

15

arguit obmei:attn e vt' malie:p3 g>

gcgo naTr dt in re icotruptibili op3 g; illo fit ualdc foz


titei iiieoimpifum:qtgcgddluairinre icotupttbili
cfi ibi

mo tco:ruptibili

ee

a't

mo icotruptibili e ee ibi

mo iddebili ? mo fottirer impfifo.uuc at ita efi gi fota


aliq vtutemaltipedit iudiciii cuiufli
pmittir appcre aliqb eineii: ut fi amari
tudo fit fottirer iptclTa Ungue impedif lingua ne poffit
percipe aliii fapordfed quicgd gullac ei videf amarii.
fic fi itellectue ed vtue materialie ? ed virrue otgani
ca fotjna ^ptia fotrtter iin^fia iii illo otgaiio impedi
ret b otganu ne percipet aliae fotmae.illbeni ocfpe^
fottiteripteffa

bet alieni: ?

tii

116

ctu.i.illamaliefotma^biberetappereexneuobni.

iBde nec^ inifccri ronabilc c ip^ co:


pon.J udt ciu aliQS uti(^ fiei:aut ca

liduG aut fridue.fi o:ganu5 aliquod


critficut fciifinuo

nuucaute uuUuin dt.

pucnietve qfl
bdcii feiifu.^nptc iflafutoicebaf )ucnaf namci^e;:
otye quae bd ipm . poiTum^ ailt i^tu ad piie fpectat
lC>ofi(^ pljiio uciiat eft 1135 itdlcct ):

airignaregnquco:iaeiterreiiru5 ?iteUmfi3g; feiifue

adgiique copararipdr.iia ^^copararipotadipmoz


ganu tu quofudaf.i pot coparari ad ipa5 aia3.jp6t
coparari ad obs.q^ad fpdn.? 5ad feip5.fi 5 9^ coparaf
ad oigaiiu:Differtfcnfu6abitdlcau.qifdu6dlvtU0
otgaiiica ? 110 itdlcct^.fim vo gj copaf ad aiam oiffcrt
ab eo:qtitdlect^utin fubofuiidaf in ipaepitiaaie:
fenfue aiit 110 : fed fundaf in otgano.3' ut' coparaf ad
obm oiffcrt ab eo:qt fenfue cotrupif abexcdldi fcnft
bili:no aiit itdlecr ab cjccdlcntiirdligibili.4oifftrt
ut coparaf ad fpdntqt cy fpd) itelUgibilib^ giiaf fcia
uel ali bitue in itcllectu.e;: fpcbaiit fenfibilib nogc
neraf talie bitue in fenfu.j aut oiffcrt ut copaf ad le^

ipm:gt fenfue no cfl ^ptie ad fe puer fuinec^pt ie fen


tit feipm:fed boc j?ptie copetit itellectui.gnque g fac
fi3

efi

g> bic gnquc occlarat oe itellcctu.na f>ond(t g; no


vtue 02ganica.tgi fuiidaf in ceiitia aie fic
fubo.

3^batg;ii6coirupifabeji(clldi obo.4oudit quo


in itelleciu aggeneraf bitue.j occlarat quo itellectui
fdpm itcjligit ? cogfcit.t ibi
bn ii oicdce. J5*
ibi L^ini aut no filie. Jq ibi L Ol aiit fic fingla. J
I

ibiL^^fl igf

? tilc. Jptumcf at fic.ocm cfl itellm ce vir

tuteimalcm.vn qt (iccll:neq5 ronabilc cfl ipm mifccri


cotpi.i.ipm fundari in otgano ? ec vtute otganica';qt
pofito fiet utiqj alige qlie.i.aliqliter qlie.opotteret
eni ipm btc alu^ glitate cotpale.ed eni aut calue aut
fridne fi aliqi) otganu ed itellectui fic e altqb otganu
fenfitio.i.fenfui.iuic dt nullil e fup.otganu itellectui.
fottealige.vn fegturbec pfia.ip

15

fi irellcct cd vtue otgaiiica gj be


ret aliqua qlitate fenfibile ut g> cffct calue aut fridne.
calin fridu bumidii ? ficcii fiitqlitatce

CD63

^me

dro^ a gb 116 pot oino oeuudari aliqd cotp mixtii.


figiteUiie

otganu
iflie

btctotganumaliqocoipale opotterct

ill

bd bae qlitatee ffiibilce ^mae:? media tilnte

recipe aliae:qt

femp qlitates alie recipiuiif i fubo

mcduitib^qlitatib^^nue.fic g qt cotp recipit colore


mediante q3tirare ut mediare fupficie-.fegf g; ipc colox
fit eytefuc eptcfioe fupficiciiita cy 116 folii cotpefl gd
ipe colot 'rccept'in cotpe media
extefii5 p q5titate:f5
te q3titate:o3 <y fit gd e;tcfu3:fic fi ircUe ut in ibo fiida
ref i otgano frido aiit calo:qt itclle fiidaref in otgano

illo

tib

mediate calitatc nclfridirate ta'q5 media tibqlita

^mie no folii otgami oiccref ec calin ant

fridii:f5

d ipe iteUiie ed aliqlitcr talie:qt ed altqlitcr cale ant


3 ntgnaf dadiiidealia cote roiqtnoeflfola
potdia fbm calitatie ? friditati3:f3 totu copofitti.tgif

fridne.!

tbgi

e anum
iotiTlj.vj

o:ganu

ciJ

frcUectucct (Tim calorKtqi*cc n 5

mo caluecO touc mag(9 ccon^

pofiet mfi ftclffe cet altq

ucrfo ocbcrcmiDicc.v5 Q>oigami5cu calore eetfbm


frcllo:eo
calm fir oe pnao qUtatlb^feiifibilib^no oe
fct>t^:ncc tn pp 15 ipcdir ocifi pl3i:f5 oeclaratiir.q: fic fi
potctiaitcllectiacetui oiganooiceref oiga?iica:ficfi
cet iii organo caroopouercripectaliqnaVr cala:f5 cu
itellV iio polTit ce calo nec brc aliqua tale fo:ma:q: tiic
illa fo:ina ipediret ipj ne cogfccret aliaoait ergo itelff
oco fotniao nisilee cogfcat;c ut nulla tale foima beat:
op5 ipm ee ab oi ozgano fcparatil.rC)c<de cu tMCir.

C: tbcrieiam oieenteefuntanimam clTc


locum fpccicr: nifi ^ no totarfed imcllc^
ctiuame^ acfinfcd potentia fpcciee.
GlOndit (pipeitcUcct fundat in centia aie

fic'

in fuDo:

no copetit fenfuitideo ait q; bn ii oiceteo fur antiq


aiam efle locu fperu mii qj u 5 totarfed itellectiiia . aia
cni qjtu ad pte ienfitiua no cil locue fperu; q: potetia
fenfitiua ut in fubo no fundar in centia aie:fcd q: iteU
lectiio in ipfa centia afefundaf:idcooicif aiamq5tu5
ad pte itellectiua locii cc fpccierii.c fubdit q; b' fpc
itclligibilco quarii oicif cc locuo aia no cll locuo caru
in actiKfed in potetia q: q3tu cit DC.fe no bet Uao fpeo
inataomccbetcaeactutfed cftinpo^ut acqratcae.
q:&

vt

CTDom q> Cll aia

fit

ut iter itcUecrtiiaor-r

aliquioquoaia cll locfpc/


ruin

non rora fcd

itellectiua tin.

media iter forinao fiinplr imalej


formae ftmplV male6;ut iter bas

formae feiifibilc? pticipat aliqd oc pditionc utroruqj:


m bcfaliqs vtutee maleo -r organicae ut potetiae

ita

fenntiuaeraliquae i>o l?et imaleerut itellcctiuae.vturee ergo malce ut in ito fimdanf in organie iitvifue
fundaf in organo.f.ioculo.itellect^vout in fiiUo fundaf in ipfa centia aierita qi codc5 mo coparaf quoda^
inoaia ad itellectu ficut deulue coparaf ad fenfum vi^
fuetqr fic oculue cfl fubm potctic villiie:fic no organii
aliqdrfcd ipa aia cfl fubm potcttcitellcctiue:qrc (icut
oculue Dicif ccrcceptiu^fperu vnTibiliuiqiviuie fun^
daf in oculo; ftc aia erit receptiua; t per pile erit locue
fpcrii itelligibilfmqr itellect^ fundaf in aia.p5

aia

no tota.i.no q5tii ad q3
no q^rum ad qjlibct fui potetia; qr no
qlibet pe porentialie aie fmc no qlibct po'' aie fundaf
fnaiatanq5in fl>o. na fenfue no ftldaf in aiaranq5in
n3 o:f>inorgano.itellcctvo no fudaf in or9gno:f> in
flia;femp g aliq6 organu erit loc^fpcru ffibili u;f5 ipfa
aia erit loe^fpe;:irelligibiliu.oiffert g itellcct^a fenfu;
q: itellect ut in f^ o ^prio fiTdaf in aia:t til ffue c aia
cll loc^fpcpitcUigibiliii no atfcfibiliil.JDcin cii oie.
cfl

receptia uel cfl loc' fperu;f5

libet fui pte

JC.7

CTfQm

iicl

dutnoriliGfitip^lTibilifdorcnriniu'

c itcUcctmi manifcllu d\ cx 0:5^1110

ev fo:nb odonb*^ 7 colorib\*ncq5 vidc^


rcncc^ odordrc. editclru 9 cu itclligat
nliQd ualdc itcllrgibilc no min^ iteUisit in
fiinn:f5'nna5i6:fcnrmuucidcnieni nofi
ncco:pccftbic autacoiporc fepfit^cit.

(D 3ffignatozia5 iter itcUtn T fenfu j q5fuadolim;qt

cji

cellesitelUgibilenocorrupttitellin.ficejrccUcefenfibi
le corrupit fenfu3;i6 ait.qin aut no filie fit pofTibilita?

fenfue <r itellcct nianifeflii efl


crorganie-retifenfu.nano folu organii fenfue patif
ab ercellcti fcnfibilirfj et ipe fenfue cojriipif pp cjcceU
'z

itellectiui.i

de fenfibilc ut fefue audit ej: inagnie fonie.i.poll ina

gnoe fonoe fup.no pot audiremec ereje

fortib odori'

bu6ccoloribfup.imutatodorat'r vifueneq5 pot


odorare neqj viderfj itclle cii itelligar aligd ualdc itcl
ligibile no corriipif 'z no minorat tn fuo aau.imo vigoraf.na' itclle itelligee ejccellceitclUgibileno
itelligit itcliigibilia irima:f5

min

inagie.ca' at qrebccefl

oriaiter itellcctil^fcnfuj.f.qre^cellee itelligibileno


corrupit intellm:fcd cxcellce fcnfibile corrupit fenfuj

qde no fiuecorpeelt.i.nde fine organo:


bicaut.v 5 intell6fcparatcflab organo;^ qritellUe
nqefl vtue organica f5 fenfue.io ejcccllee itelUgibfle

efl;qr fefitiuii

corrupit iteiri;i;f5 ejicellcj fPibile corrupit fenfum.


quoejccellee fenfibilc
corrrupit fcnfu5.(i;D55qMt6 v:
Difficile itcUige quofffbilc lictrafnuitet ffum ut pofl
magnii fpibile no poflit fefue peipe fefibilepuu fiue ffi
bile ifimu;qr ut jpbat copofitorce fcie oe afpectib no
flati cu recedit ff ibile a fenfu recedit ipreffio fca i orga
no:ut fiqe itucaf folc no flaticii auertit oculii a fble re
cedit lur iprcifa a fole i oclo;c q: p alii^rulu tep^eina
net i OCIO ipreffio lucie fca a fole pp illa ipreffione oif
gregate vifu5 no pdt oculue vide puu ufifimu vifibile
0) at remaneat ipreffio fca i oculo poftreceffu5obti;p5
pj Suic.qr fi bo moucat uclocitcr cigitu v: vnoigit
pluree Digiti:^ fiqe iicrtat uclocitcr acu vr ac^facc cir
culu 'z v: vna ac mile acuerqo io ptigit qr cu acinouef a loco fuo fac alia ipreffione i oculo;t qi no flatij
reinoucf ipreffio p"* pp plalirate iDrcffionii v: nobif vi
de mllae ac <^uie rcalr fi t tin ac^ vna. Cillo efl g oif
ficilc irelligc cii fefue fit vt organica c remaneat i or-

116

el^llhircsr^l*
e^UUU^I

gano ff u$ ipreffio fca ab ejLcellctiff ibili;qre pofl cjrcci


leo fPibijc no poffum fentire ff ibile puii t ifimii.O qx
itelfe no e vtorganica poflq5 itellexit e;tcellej itelligi
nd minitclligit itcliigibilia ifima:imo itelligit ea
inagie.C adutedti tn qr I5 b^vidc no fit Difficile tn vi
de 'z cogfcequo cjccellee ff ibilc nd folii ipediat cogni
bile

tionepui vifibiT;fid totalr tollat ff 113 ; ut quoejiafpe


ctu folie qe poffet fieri torarreee;^ quo ex magno fo
no gc poffet fieri toralr furduj v: ualdc Difficile.na b*

nd videf aliqd face i corpa.nifi rdne anejci ut fi


15 ndagit fon.qr fon;f5rdne motac
rie in cj fiindaf.aer eni mot fcidit ligna 'z nd fon;pp
qD augef qdnie Difficltajrqr cu ffiibilia f5 qr b^' nd v(
ffiibilia

fonfcidit ligna

deafimutarenifi itetionarr.ejcimutatioeat irctidaU


nd videaf fieri corruptio realie.vn efl qr ip5 organii z
ip 5 corp' corriipif -r patif ab cjecellcti ffiibili.nl ffiuo
fe necDcbilitaf nec^i^epatif.tota cni ptffio z tota

fi5

Debilitatioffiueerdnc corpij ^rone organi i q fi^af:


ita qr fifencp brft oclbe pueri videret fic puer. Cirreie

g qr fic qlitatcj ta'gibilc3 u t calin z fridii imutat ite


fic corru piit corpa z
fic ppc nd fcntiiifrimo talie imutatio e ipeditia ffiue.
na ede e oi ffiui qr fit fufcaptiufpd^ fine ma.calefit enf
dil

fcii

furfciifusaiirniion potfciirircoc ualde


fcnribili:utroniim cx maenis foiii^mcq?

fenfitiui

n6 p 5 t fentire ej: ualdc fcnfibiU.i.no pot fetire pofl uat

Ue f^nfibile;qd no copetit itellect uido fbdit q; fenfue

tionall z rearr;f5 ut imutat realr

iicruc caro realrrfjpp tale imutationend fitffiuetqi


lapidee imutanf.g caro z nerii a calore
itetionalr z fi3 b imufationc bet fieri ffiiie.qliratee 3
tagibilceplanu eqr corriipiitffiU3fi fmt ejrcclleteetqr

fic calefiiitc

innitar itetidalr imutat er reafnp qua imurati


onecorriipiit corpa c:organa:qbcotrupt!tolltf ffiue:
tit cdbufla carne z aduflo neriio tollif tact . alie vo q
lirare? finqffr c abfoUire rqcuq5mdfiipte no iniura't
realr qciiqjcorparni fi talce qlitatee fint ualdc excelle
cii 13 qr

ree z corpa finr ualde paffibilia nd folii itendal^;f3 et


aliqua imutatidcj rcalc pnt efficd i ipa:ut qr aer e ual
de paffibiTfi fit odor ualdc forti? pter imiitatione itetionalc poterit aliqua iniutationc reale in ip5 facd.id
oiccbaf fup qr qr aer cfl qd idetcrniiatu:<r; nd manet.i.

66

Ziber Zertius
qi cftualdcpaflibilcfctctab odorc:acfi fitaliqd patb
cne.colorce q ualdc fulgfdi iii pupilla : co cp fu ualdc
pafl\biU0:q2 eft nae aquec pter imutatione itetionalc
poteruraUquaimutationerealefaccintpa.-quafaeta
pp paflionc ozgalii tollcf vifus: fic c oe ej-cellee fpibt/
Ic.pptcr pafliqne^uapot facere in ozganu pot tollere
fenfu5.fenfu6 6 no patif^p:ie:q: (>3 q; I;n6 inuitaf ni
fiitaionalnqueinimatio noefl^jpne palTio:fed ma^
gio faluB receptiotfed patif per acens pp paflione 0:
gani:qt) oiganu3 fte c alia coipora pot realr imutari.
itellcct^ vo ^p2ie nec patif per fe nec per accns;cu no
fitvmsotganica.ejccelless itclUgibile nullo motob
Iit nec ipedit itcllectu:imo l?et ipiu iuuarc c vigorare.
utru aiiy>pter palTione alteri:ut ,ppter palTione fan^
tafie polTit ipedir i operatio itellect^; in fequen tib' ap^
parebit.ad pns aut feire fuflftciat q? ejrccllcs fenfibile
pot ipedirec corrupere fenfum^jprcr paflione quam
pot facere in ozgano.ejccellcj aiit itelligibile no poteft
impedire nec coiruinpere itellectinq: ircllectus eft ab
otgano feparat.d7 flet aut ulrerr oubitadti cu3 flt
itellect^ iiiiixt ipalTibilis

t ab organo feparat:utru3

oporteat ipm multiplicari f multiplicatione corpo


ru uelfit in oiV vn;fed qr x>e boc fpale tractatu fcci^
mus : T l?ac qone oiffiife oifcuflim^^no l?ic ea uoluiii
filctio per trafire,

f Deinde cum oiett.

CT in iul: fic fingulii fidj^ t ut icies


f

Dictfniiii

m acfu:boc9Ufciii cofcllimacddincum

polfit operari per reipfuiii.


CiOndit quo eyfpeb' intelligibilib gciieraf bitusrqd

no accidit ejr fpeb' fenfibilib oiccstqi


ct'fiat fingula.i.poftqs receperit

itellect^ ut fciestqr

fpem

cii

aut fic itclle

fuigulor^ oicif

aggenerabif in co babit

fcie

qui

iteUs utfeiese ut babes babirii oicif ee


actu:l 3 aiit
accidit ai pfcfli5 poflit operariper feip5.itlUota'du3
aut q; fte pupilla eft quodamo ofs colorcqr por recipe
fpes oiuj coloptfic aia per itellectUj eft quodamo oia
itelligibilia:qr pot recipere fpes oiu3 itclligibiliu.aia
ergo ante tale receptione eft in poteria ad c ta irelligi^
biliatfcd qu actu recipit fpesfuigulop flue aliquoru3
itclligibiUiI fit quodamo illa iteUigibilia.cjcponendu
eft S cii irellect^ fic fiat ringula.i.poftq'5 actu receperit
fpes fingulo^.Cinbii"* etqjDuple;Left act,pm-r fe
cudu0.actbnipot Dici ipfcbitus ut ipa fcia.aaus fe
cudus bicit ipm agere ut ipm pfidcrare.itellect g cti3
liat fingula.i.poftq5 receperit fpes fingulo:{z^ptinetiu3
ad aliqd geii fcietoicif ce fim actiirqr ia acqiiuit bitii
fcie 'i eft iii actti ^momeloicif efle fi3 actujtqr ia actu
eft iformaifpecicb.c]c quo apparet oiia iter itcllectii
'Zfenfu3:qre^fpebu6itelligibilibaggenerafbiru0.c
per b* fpes cdftitutf intellect in actu qui eft babit' c
J)rfcics:fed per fpes fenfibilcsiii b^^Upitu nocoftituif
fenfus.drion"* et <p bdus eft quo qs pot facilr opa^
riruF quo qs pot operari ciI vuU:i6ocircllcctuiapfti
tuto in bitu ait pbs.gj boc at accidit.v5 qr itcllect fit
coftitut in actu qui eft babitns c oicaf feiens cii cofe
ftim poflit operari per feipm.i.poftit opari c coftdera
re per ipm babitu cii uelir. Deinde cum Dicit.
f

CT lEftgdeigif-rfuc

no
iiicnirc 7

poteria quoddino

tn fimiliter : 7 aine adifccrcraiit

ipfe aut feipin tuc pot itcUigcre.


CiOndit quomoiiitcllect^eftin potetia poft^babuit
babitu:'! quo pot feipm cognofeere Diccns.cll ergo z
tuc.i.poft 45 babuit bitu potetia quodamorno ni filV -r
aiite adifccrc aut iuenirerqr no eft itellect^ filr in pote^
tia antei^ beat babitti

<! poftq*3 babuit.! fubdit qr tpe


itdlect tiic.i.poft^itellexerit alia pot itelltg 5 ! fcip 3
na itellect^ itelligit fe itelligedo alia.! ifta eft qiita Dif

feretiaqua bctcilfenfurqrfpusnoiipre fentitfefen^


tiedo alia:fic itells itelligit fe itelligedo alia.ClUota
dil at qr oe qo qs iiouit aut Difees aut itienies nouir.
bitu ergo fcie qua bcm:uel bem'ip5 adifeedo ab alio
uel iueuiedo per nos ipoj:poft<^g babuim babitum
alicui^fcicrqr no opj qr femp pftdercm fi3 illii babitu
bfites tale bitii adbijc funi in potentia od cofiderare:
f5 n 6 fumficinpotctiaadpfiderare ficut eram ante
adifcerc:ucl an iiienire.i.ficutcram anreq^baberem
b babitii per iuetione uel per ooctrina : qr bntes ba.'
bitu poflTum' ejrire in opus facifr:! poflum coftdera^
recu uolum q 5 no poifumfi bitu caream.

^onul dt ulio eft magnitudo:': ma

jCo.

gnitudbce.-raq-raqcc^-rfteimul
q
ti6ahj6:n6 autinoib^^.Su qbufda
cniide eft eeearniaraut carne ce. C7

ergo alio:aut aliter babente Difecrnit.


dt>oftq5plH Dercrmiauir dc itcllectu per coparationJ
adfeiiru 3 5 n pte ifta oetermiatDeoDo itells oftedene
.

qDqdeftcc,ppriuobin iteUstqr ipfa qdditas oircctc


! iu6 ejttefo ab itellcctu cogfcif.na iteU'5 cii fit ej:tefus
cogfcit caruisec.i.qdditatc cariiis.ipa5 aiit carne ip5
idiuiduu carnis cogfcit per reflexione puertedofead
faiitafmataiioDiio facit.qr{).pponirqD iredit.iDC

ibiLZaro cni no fine ma. Joic q> qm ac


magnitudo c magnitudis ce;! aq ! aq ee.! fic

clarat, ppofitii

aliD eft

inmVtis aliistqrinoib bntib^fpcm in

ma

Differt

ree

! rei ee.i.Diifcrt res ! fua.qddita3.f3 13 no eft in oib:qt


in qbufda eni eft ide nr ide Dicimee carne ! carnis ee.
caro cni.i.viuu eft ide cii viuice.i.cft ide cii fuaqddita
tc:qin g lic eft qr in mitis Differt res ! fua qdditas.iii
bioiqb Differt aut alto g.i. alia vture:ant cade vtute
alr fe briteDifcermtaia rc ! qdditate ci.(!^ Itlbn"' qr
i oib^biinb^fpej i ma oiftert res ! fua qddiras.cii g ta
inatbcmatica qj iialia circuccrnat ma, : c^uis 15 fit aFr
! alV;qr matl;eu!attea circuccrmit 11163 itelligibilc.na
lia vo 11163 ff'tbile;ra in nalibq5 in niatbcmaticiODif
fertresareice.i.Diffcrt resafiia qdditatc.eujgaqfit

qd naletmagnitudo vo qd matbematiai : Differt aq z


aquecctqrres nales oifferiTt a iiia qdditate;! Differt
magnitudo a niagnitiidis eflferqr in matl;ematicis et
! qdditac.tCinbn ct qr niagnit udis ce z
aq et ! ulr ois qddiras aceipif pro na rei^ut pfiderat
fub ee no fignato.magnitiido vo ! aq noiant ipas res
.piit bnt ce actuale in reni na.alib eft g aq ! aqueee;qt
aliD eft pfiderarc naj ! qdditate aque^mt pfideraf fub
eenofignarotcalibeftipaaq .putbetee acfnaleafi.'
gnatu 5 .in oib g nalib z matbemaricis Differt res z
rei ee.i.Differtididnil ! qdditas.C Ilion"' ct (p qr iii
rcb malibuG Differt idiufdmi ! qdditas.io alia vtute

Differt res

cogfcif rcG.i.tdiuiduu;! alia cogfcif rei ec.i.qdditas.

iiapffu3Cogrcim'idiutduu:f5pitcllincogfcimqddi
tatc;ulfi per ca'dc vtute ut fi p ctmde itelliu cogfcim*
idiuiduu ! qdditate 15 erit alr ! alr fe bnte.na p ircll'5
arpccni recto z extefo cogfcif qdditas;f5 p reflexione:
! ut putit fe ad fantafma cogfcit iteirni ididnu.Clflo
tadil et qr caro 13 ponif.p vino. viiiii aiitrcpif ta i rcb
inalib; qr arbores ! aha viiiiit:q5 et i rebfiniplicib:
qr itcUigctic Dicunf viucrctqre vno mo eft idc caro z
carnis elfc.i.idem viiuT ! vini eflerqr fi acipiaf vinum
nr reperiref in fiinplieibns ibi eft ide viiui ! vini efle.

qd quo fit itelligedu ftatim

accipiaf
ide caro
! carnis eiTe qr malia no fnnt ide cii fna qdditate.
rcbnialibDif
1
vl- fertreoareieffe^fine DilTertrcsa

Dcclorabif . fed

caro.i.viiui ut betefte inrcb inalib

fi

non eft

fua qddirate;in rebvo imalib^no.CDDm qr

non iic

iii

i^e anima
freUtgfdil {
l?il iir in ci

idc c u fua gddirare


^ nt
^ rc5 fmaleo
ipa Qddita?.folu cni in ()*ca
iTiiit

^ no

IS l?tt

fir

virarc:qi ibi nulla copo.i.nullo mo cft alii r ali&:fcd


in oco cft;dl ide tp ipc:f5 in ifdligaija no cft fu
pma limpliciras.ibi cni cc e prcr ronc gddiratierc yi
e prer rdncflSe.na fi i itelligdiia poniinifcir3 fine vtn
te itdlecriuaallc itdlecillavt^eftoiffercs ai^^a.cfi

OCQd

(n cis

ponim ee:ill6 ee c

ciffercs a qddiratc.vn cii cft

copo ex qd
qd eft c ee:q: dl ibi copo ce t qddiratis.gda yoaiunt
<p dl ibi cop6 vrutis z rtSe.m qiio vifarc5 nrriiq} beat

0mo oe copone itelligerie Qd a oicu r gp dl


:

aliq mo P5 per ii oicta.no en ergo itelligedu itdligdi


as e^ ide cuj fua qdditate;qi nibil fit in eis qt> fit prcr
rone qdditatis.^Sciedu ergo (p in rcb imalibiuc
nim aliqua idditatccil qddirare: qua in rebmali-

bus iuemre no polTum.na cil oiffinitio fit fimo exp:ef


fiuus qdditatis z ecntie;pn fpei ex qb coponif oilTi

foiml'c ad rone qdditatij qt> no ptiet in rcb^malib'.


foiteoubitaretaliqsquo vitare ba
lUX: beatoictii plSiqiin reb^malib^cit

^73

alio res c rei ee:uel dt alio res c res qdditatis;c qj in


talib^uclaliavtureueleade vtutc ali-fcbute cogfcaf
idiuiduii 7 qdditas ucl cogfcaf res c rei ce.in rcb' vo
imalib ut fatis iunif i textu no fiefe bct:qi l3alia ytu
te uel eade vtute alr fe bfnc aia oifccrnat aqu a c aq ee:
c magnitudine c magnitudis cc:n 6 dt fic in oibusiqt
viuii ut noiat aliqd limplr dt idc cu viui e^in talibus
tato ide dt res c rei ede ide efl idiuiduii C115 fua
cni
qdditate:qi in eis no alia vtutc cogfcif idiuiduii c fua
qdditas.qrif g quo IS ptingat.C
6 3 > bec vitas c
cx pmiflis cidamo fuflficider patefacta.na' fi in rebim
malib foie fut p fe exntes:c feipis idiuiduanf: c fiit

15

aliqd:cii in talib^'diuiduatio oirecre ptineat

inaiilla eade vtutc c]ua e

ad foi

apta nata cogfci foia c qddi-

que ptind ad qdditatc.igif cii i reb'ma%

tas.dt apta nata cogfci idiuiduatio uel idiuiduii.ibig

libus aliq caufenf ex pneipys idiuidui:aliq vo ex pn^


dpys fpd:q: ^piia caufanf er pneipys fpd':acciden^
tia vo cx pncfpyj idiuiduimoopj 3) oia que funt in re
bu6malibrcducanfadfo:macad rone qdditatis:

dt ide idiuiduu qi> qdditas: 01 eade vtute qua dt apta


nata cogfci foia cqdditasidt apta nata cogfci idiuiduatio uel idiuidumcii ibi idiuiduatio fit ocronc foime:f3 in rcb^m.ilib^ubi idiuiduatiooirectc c fimplr
c p 0C5 modii no cit per foima:f3 ppditioej mac no ad
cade vtutc oirecte ptinet cognitio foie 7 qdditatis:?
cognirioididuatioi? urididui.qt ut oicebaf ad iteUin
Uirecteptinet cognitio qdditatis 7 foie:ad ffiu5 no ptI
net Directe cognitio ididui:urut oicebaf fi umTq5 pot
facc itcUintlScrit alr ? alr:qi Directe cogfcitqdditatej
efoimaipor reflexione vo? puertedofe ad fantafma
cogfcet idiuiduu ? re fignata.rDeidecii Dicit.

nitioifut illa

reducunf ad ma5 c ad ea que ptinct ad ididuil:


fed in reb iinalib que funt foime per fe exntes nil?il
pot eis nalitcr inec qd fe 116 teneat er pte foime ; <r qd
no redncaf ad Ancipia fpd.igtf in rebimalib' ut c6^
paranf ad irdfnnide cft res cii fua qddirate.qi res im
mllis ca que funt in ipa no funt apta nara cognofei
alia vtufe cognitia 35 fit apta fua qdditas.na cii qcqd
eft in rcimali ud fit fo:a:ul aliqd ex fo:a catu5:ud ad
foimaptincs:niI?il erit in rebim.ilib^q6 fit aptii na
til cogfci fenfu:fcd toni eit aptu nani cogfci irdlccru:
qi foia r fpejiT ea que ad foima 'i fpej ptind fij <p
no funt apta nara cogfci fcnfu:f5 itdlectu.ibi g ide dt
f5 aliq

res cel reniil id^ df res c flia qdditas ; no qi nulla fit


ibi c 5 po;ncc per 0^5 modii res e fiia qdditas:f5,p ta'to
ret e ide cii fua qdditate;qi ad cade vtutc ad qua ptiet
cognitio qddiratisrptinet cognitiorei^eo;: qfiitin
re.ibieni nennaq3 oicc pofTuin'^ 31 qdditas fir apta na
ta cogfci itdlu:rcs vo uValiq q fint in re fint apta nara
cogfci ffiu:f5 oia talia vna <r cad^ vtutcrut irdfiufiir ap
ta nata cogfci.in reb vo inalib'no fic.na I5 ipa qddi^
tas rec inaliii fit apta nata cogfciiteHuripa vo rey ina'
lis ididiia r ea que fe tenet cx preididuioirecte ^ fc
p
no fut apta nara cogfci itdlcctu 0 ffimirellect eni recto afpectu no pot cogfct'idiuiduu5 male:f5 fi co<rfcir
fPimlS dt per reflexione ^ ut puertit fe ad fantafma.
fio^r^^onbitaretaliqs.umiin rebus
malibfiraliqdqdn6ptinearadfo:
ma nec ad roiicqdditatisrqi in rcb'iinalib' pofliroici
fit ptines alicj mo ad foitna iifad rone qdditati?:
3) idiuiduatio in reb imailiV aliquo ino pti
net ad foima r ad rone qdditatis qi> fic c ondctqt oi?
foima in ma receptibilis qjtu dt oe fe e imulriplicabi
lis 7 oc fe no dt IS aliqd.fi aiit fit idiuiduatio foime in
rcbmalib:l 5 dt per accils 7 rone mac in qua fufeiptturfoima.g foima in talib^qitueitDc fedt imiiltipli
cabilis.fi aiitidiuiduaf <z fignafiboc cft rone mac in
qua fufcipif:fed in reb iinnlibuo cuiufinodi funt foinic per fe exiltdcsino funt apte nate foic ille plurifica
ri:fcd quolibet foima ibi feipfatdiuiduaf; celtis aligd.fcdtucqcquidptinetad foima3 aliquo mo ptinet
ad rone qdditatisteoipoqi in reb^^inulib idiuiduatio dt per foini 5 ibi aliquo mo idiuiduatio ptinet ad
ron^qdditatis.in rcbvoma Ubiubi idiuiduatio no
dt fimplr c per ofm modii per foimatfed per mniniqi
m.1 in talibe(t idiuiduationis ^ncipiii:o3 qj in cis idi
mduatiooinofitPter r6ncqdditaric.p5g uei u eeq 5
qrcbaf.v3 3; i rebnmililib'aliqd ut ididuatioptinct ad

CDom

CT Caro ciii no finc ma:f3 fic fimn 5 in boc ^


0cruiuo gdc igrf calin fi idu indicat
'T quo:^: ro qda caro : alio aut aut fepara*^
torauf ficcircufloca liucafcbct ad fcipa 5
cu ccfciitli rurcaruia ciTcoifccrnif.
(Cdbanifeflar qo Dixerat ondes qi ta in reb nalibq5
in matbe^'*' eo q> fint fpes in ma ucl alia vtute ul cade5
vtute afr fe butc cogfcif res ? rei ce.ul cogfcif idiuidn
u; ?qdditas.circaq6tria fac.qif'4jbatq> 15 virate
bdin nalib^i^oiidit gj vitate bet in inatbc^'.j'cdparat 15 ad illa.i.copat ad matbc nalia.i" ibi
aiit in bis.
ibiL lOino at fic. Joic g;qi caro eni no
efl (ine maifj efl lic fiinu ? cfl fic 15 in IS.i.efl fic foia dctcrmiataimaDetermiata ffiibili.qiatcarorcqrat oetermiata mam ffiibilc.p3:qi aia qde igif ffiitiuo.i.per
ffiug indicat calin ? fridiiiciru caro efl qda ro.i.qda ,p
poirio:? qi caro cfl qda ^poitio in maffiibili ? circu
111.13 ffiibile.alio at.i.alia vtute aut fepato.i.fepa
ta vtute.fup.aia cogfcit carne ? carnis eeiaut (i eadc5
vtute cogfcit utruq; illa vt fiuc illa po itellectiua fic

cernit

circuflexa fe bet ad feijSag.i.ut putitie ad fcipam.? ut


putit fe ad fantafma fup.cogfcit carne ufcogfcit idiuf
dumfgcJfitextefaDifcernitee carnis.i.recto afpectu
? extefo cogfcit carnis qddirate.Ginon"'aut 31 15 ca

rofupiaccipef,pviuo:utbcrccinfimplicibcu Diccbaf 3) ide e caro ? caruis ec.lS aiit caro accipi f alr.no
cniaccipif.pviuo:utbcfce ifimplicib:f3 cuoiqica
ro 116 c fine m.i:accipif,p carne ul4) viuoiiit bet c^ i c6
pofitisrubi no efl ide caro ? carnis ee:qi i taiib^no ca
de vtute cogfcif Directe ididuiT ? qddira 3 .Cinbir'ct
caro ?vuiu ut bnt ce i rebm3libfut fic' finul:? fut
fic 15 in IS.i.fut fic DCtermiata foia i DCtermiara ma ffn
biliiqi fic finiu oeteriniat fibi fpalc mi'5 ffiibilcmr nafu3 fic caro Determiar fibi fpa'le ^ipoitionc cal t ? fridi
? cii calin ? fridii indicemus ffiitiuo : calin ? fi idiT Dicii 1 11113 finbileicui jn-ie ffiibilis caro efl qdi o.i.qdi
^poitio.-qi cii calin i fridmn : ? alie qlitatcs ffiibiles

2libcr Zertius
oenfiTtad ebitamppoitfonJ^tregrffcaro (nflia

mS fj^ibttirfic ,ppo:t(oiiata rcfultat fo:ma carnis

qua

carne 5 :qjcftfoima inm3cogfcim:utocmclJ.qi ucl


c carnis cc:ud fi cade vturc: ut
irdfu cogrcini utnJq5;l5 erit alr c alr; qt ireirs p refle
jcionc pot cogreg carnc.i.idiuiduu carnts:f5 cu fitejete
rus T Directe pot cogfcere carnis ee.i.carnif gddirare;
foxtealiqs quo irdUiorecto afpe

irecte no

alia vturc cogfcif caro

ctucogfcitcarniseeurcarnijqd
agit fim e;cigdia fue foime.
ciigfpcs in itcUu fit abflractaa c6 ditionibinaeque
fiit b r micMteUs recto afpectu oucif in cognitionem
fo:me:ut bd ee pter coditioes mac;c qz fozma fic ac^
cepta bd rone gdditatisriteirus recto afpectu cogfcit
carnis gdditatezufcogfcit carni? ccfi; fi oebeat co^fcc
carne.i.carnis ididuiiudaliqua re fignata:op5 gico
gnofcateaperreflejnonecoucrtedoreadfantafma.na
cii fantafma fit ii 6 oenudatii a c 6 ditionib maeiinteb
lect^couertcdo fcad fantafma poterit cognofccrere5
ditate.

z fignata.f Deinde cu icit.

aut i
que i abftracrioe fut rectu:
fic fimu.cu ptiuuo eni cl6 at qd erat ec
fi e alte:?: recto ec^r rectu alio^Git eni oua
litaaraltcro ita(^ aut alr bute fe iudicat.
COndit et qj in niatbc'^uel alia vtute ud eade vtute
febnrecognofcif reo c reiceDiceo.ireni aiTt in
bis que fJt in abftractioe rectu ell fic fimil cii cotinuo
enifupeftrectu:ficg fimii etermiat fibi masffibilc:
ut nafu 3 :fic rectii effictu ad 15 fic fimu:qz rectii eter^
minat fibi aliqua ma3ut ptinuu:? ibdit:ip aiit qd gd
erat ei fup.ipfi reai fi efi altcru.i.qz cft airep recto ec
erectu alio.i.alr cogfcim:na' fi Dualitas fup.efi gddi
tasipi reai altero itaqj.i.alteravtuteautcade vtute
aliter

ll* fe bfite

iudicat fup.aia rectu

z ualitate fiue rectu>

e recto ee;(nnbn" aiit <p logf b 3 ^.mo platonico


qui pofuitnuosgdditates matbe^"*'.Diccs:(p vnitas
erat gdditas pucti;qt puctiffiniebaf per vnu;ua^
litas vo erat gdditas rectirqt linea recta iflfinicbaf p
cuo.c eni linea reaa logirudo fine latitudie:cuicxtre
mitates fut ouo pucta.gdditas vo curuierat ternari*
( curuo eni eft pfidaare tria. ouo V3 ejrtrema z rnediuj
c^ies ab cjctremii.C Hldn'" it q; cii rectii circucernac

m 33 :q: circucernitptinuutac^inaj.ppzia.fimil circu


canit nafu3:fic alio ell fimii z fimi ee:fic qo gd erat ce
Ipi^rcaiealtcpab ipo rectore qz ali e rectii erecti
ce alio.i.alia vtute uleade vtute alr fe bnte cogfcct afa
reaiee e rectii.i.gdditatf reai e tp3rcctu5.(nnbn'"
cii po*" ''TDualitate ei gdditate rectiraia cogfcet
ct
ualitate e rectii ufalia vtute ureade f tu te alr fe bnte

aligoaitru fit

fife

oe cogniti

onenaliiiematbe'.(DDd 3 tp
rtU aligd ell firer^tii ad aligd oiflimile.naj cu ta
nSlta q5 matbe^^aliq

mo circiicernat mam.e uirifqj

uerii ell cy in cis idtuiduii e quidditasmcl in cis res e


rei ee op3 cy cogfcaf ud alia vtute ufeade vtute aliter

qz nalia circiicernii t mam fenfibitc.i .ma5


uted coiiincta qlitati.matbe^^ vo inq5tu b^' no circii
cerniit mas ffiibile.i.mam ibieaa motui e trafmutati
onuuel mam cdiunaa qlitatib actiuis e pafliuis.qz
per fe e fi, <y b'no circucermlt matbe*^'* mani piiicta5
qlitati:f5q5tirati;cu ^rii fineqli no fitffiibilcrfs ima^
gtnabilerlsDirectealia vtiitcpcipiaf gdditas e idiuir
duii ta in nalib qs in matbcmaricis:l 5 tn ell alr e alr:
qt i naUbgdditas Directe peipif itdlii;ididuu vo ob
recte pot peipi fPn :fji maibematicis gdditas l30ircx
rte peipiaf iteirutididuii vo i matbematict Directe no

fe bfitc.ucni

potpcipifPurfsimaginatietqz ^tufineqli:uticebaf

imagtnabile.r Dcidc cu Dicit

6parat matbematica ad nalia i.g> oiiio fic res fut


ma fiefe bnt z que fut circa irdlj-iia ficref
circuccrnu t maj: fic fiit pfiderate ab ftciru.nalia g que
p fe -z Directe circiicernii t mas ff ibilc pfidaanf ab itel
lectu cii ma fpibili.matbematica vo que p fe -r fis <y b
no circiicermit maj qlc urmasffiibilcrfs m.im ^tii uf
mam itdligibile fiue imaginabile pfideranf ab itdln.
fepabiles a

C Ddm agens

particulari

Cu

ell ffiibile fs

iQ iiio ergo fic ree fcparabilce fut a ina^


fcriarfic ^ que circa iiucllccru fum.

ma imaginabili ud itdUgibili.
^birabit dt iiticp alige.Ti itdts fim
plexe 'i ipnfiibif:'! nulli nibilbabct

ndciimaffiibilnfscii

c6e:fic dic

JC.iz

Snaxagoraerquo ifclli

Sctifiuellige pati aligd cft|fngudtu alitp

coe utrif^

B gdc agereiillD

pati

vL

Cril^oftq5 pbs Dctermiauit oe itellu pa coparationem


ad ffiu3;c oiidit gd c obs itellsrqz itelfe ejetefe z recto
afpectu tan^^pziii obs cogfcit carnis ee.i.gdditatc:
ita ly gcgd citrell^pzui obm itellsrut pot ec p bifa ma
nifellu. in pteillarut Dicebar mouctqfdaqones circa
ptacta.circa q duo fac.qz
mouct b^' qoncs*i fol
uit eas ibiL
ut pati gde. J circa f>" duo fac:fi3 ly du
as qones monet ibiL mpli a t. J Dic g.cubitabit at
utiq; aligs fi itdls ell gd fimpleje z ipalfibilc z nulli ni

bilbacoe.qi h'mijctZ

fepatfic;>it

Snapg.bisco

ditiotb fic llatibquo itdls itelligit fi itellige ell pati


aligd.na iqstiT eni c aligd coe utrife^.i.agdi z patidi
V: 15 gdeagdillb vo pati.CTTlon"' at vi3 qonis \f i 15
pfifldqz fi aget z paties bnt aligd eoe:qz ag z patiet
oe giiatioe.ttdls
op3 coicare in mareriauit ,pbaf in
qui iiibil bd eoe cii alijsZqzell qmdimalcino poterit
pati.-r per pils no poterit itdligc cii iteUigere fit (Jdda
pati. rDeinde

cnm Dicit

(T ^inpli^ dt fi itelligibil^'? iperaiit eni alqs


ierit itellorfi no f 5 alio ipc itclligibil e: vnu
aut aligd itclligibile efi fpc,0i aut fit inix^
ruraligd bd^it go fac itelligibile ij35:fic alia
qo qrebat
quo irells irclligant quo fit quid itclligcs : 15 aiit qrit
qu6ircirsitdligaf;'r quo fit gd itdligibile.Dicitergo,
ampli^ aiit itdigibilis e z ipe iteirs.aut eni alijs ferit
ireirs.i.aut alia iteUigibtlia irelligd fi ipe itells no ell

CJ dbouet 1" qondo:r aut b qo a J)*:q:

itdligibilisfimali6:f5 pcrfcitelligtbileiantab itellu


cll aligd vnii.i.vno mo.ud ut bd alia lia:cll vnu fpe.
i.dl vnifozme.igifb irdligibilia ab itellu funr irdli^
gibilia fim vnii modii z fim vna fozmaiqz eode mo in
telligit fe z alia: fi fpe ell itdligibilispcr fe.-r alia eriit
itdligibilia per fe:l5 gegd ell per fe itdigibileirdligit.

g alijt itdligibilibierit itclls:'Z alia itdligibilia itdlf


gd.fi aut itdls fit gd.i.beat aligd anevii per qf> itellu
gadbebit aligd q fac ipm itdligibilc.erir g itelligibi
lis fic alia malia.no g irdligcnfic nec alia malia itellu

gutCCinotadii aiit qj alr fiit itelligibiles Ibc fepare;


z alr fimt itelligibiles res males:q: Ibc fepate fiit itel
ligibiles per fe:fed ibe males no fut itelligibiles per fe
fpasrnec funt itdligibilia aetmfsitdUgimf per itetio^
iifabllracta:itaq;irdlsagi% in eni vtute fitabllra^
crio afantafmatib^facb que funr po^itdligibiliiacm
irdligibilia.<nndii'"d cii itellusnf fir mcdi^^iter
A>as fepatas z bas res jlcs:fi ipc itdls nf dl gd ifcb

If gibilcrqrif

fc:fic fiit

qle 15 ptigit:qi ulerit ireils itclligibilis p


Ibc fepatc:ant noerit ifelhgibiUo p fe:fcd per

aligd anncpmfic fmit IbcmaksrqDeucjiDicaf videffe


qui icduenics.qz cii'oia irdligibiUa ab iteelleetu nfo

9^

\i

JC.13

itDcamina
fmt tdlisibilia vnomo
i

fi

itcire

nf cft itclUgibilie p<r

fe:ftcfutiljcrcLarc:dalicre6 male? qiicitelUgunfab


itcllu enlt itelUgibiles per fe fic fut (be fepate ; fj qbefr
itcUigibile itelUgit.crgo ree males itclUgit.fi vo oi
caf (p iteireelliteUtgibilieper alit (icaUamalia nic

fic

inaUa no itelUgiltific ii^iteiro itelligcr n^aliQd


cop:cbcdei:utp'* fiipplet.no igf vi
pofliiii^pong
fic

alia

qd itcllibile ni fi icurramue alte?icone


mdiu.v5 uel 3? malia itclligaimcl $ itellue 110 itelUV
gar.Cinotandu etia 3; I3 fic iducitur b qo a comera
toremt c6cludaf (p fi irelle cit qd irelligibilc ; uel ina-

iieir? ee

UaiteUigd

ueliteire itelUgct.iducifniarrifi* q6:ut

icoudee
malia itelligarrqi fi itcU'5
dlirelligibilieper fc malia erutirelligibilta per fcitfi

pcludaf femp

15

funt ifelligibilia per

fe

itelligd:ut fupia pcludcbaf.fi

1V0 ireirenditelli0ibtUec(lperre:fed per alib:ttlcide

ludiciii erit

cdcludi

fic

oc itcllcciu -r dc reb malib^.g uel poterit

^u( Q) cu malia ti6 itelligant 3; et itelle no

frelUget;urec6uerfo;3J,cu itclls itelUgaf.-r (de iudiciu


fit oe eo c t>e alije mali^.alia et malia itelligent.

quaiituad vnum
apparene
itelfe no elf uelU0ibiliepfe;f5 paltqd aliud

meb:uc|6m0

P.V3.9; fi

erit (dc iudiciu5

fatie vi

oeeoTDcalye maUb^rcb^guelipfe

malia itelligutmel alia malia in


relligd fic itelligit itelle: f5 (ytu ad alia pte qonie non
apparet manifeile quo fequaf p.v5 3; fi itelle efi itclli
gibilie per fe 3? alijsitclli0(b(libifit itciretT 37 alia in
rell^bilia z alia malia itelligat - qrif g quo l> fequaf.

Ito ttelliget fic nec alia

(TDb5 37 pofllim^Difiiiiguere triplice itellin V5 buma


nu:itelli0et(aru:-r tjci.iteue eni Diuiii eff act purue
cui no cft adntijeta pdtaia.itellcct vo nf i gne irelligi
biliil efi popura cui in tali gfie fim fe no copetit aliqe
act;f5 itellert^itelligdiap tenet mediu iter (fia.iteire
ergo o(uin^*q: eft act pur^oia cogfcir vno mo:q: oia

cogfcit cognofccdo

fe ita 37 taiuypncipalc ol5


nilpil
cogfceter fe.vilefcercteni fi bocmo aliquid cogfceret
ef fe.utfatiepot bbex.i:.mefa"inf)cap.Snia pa^
tru.itaq3 tan^ ^ncipale ob5 cogfcit tin fe:r cogfcedo
fe cognofeit oia alia.oia ergo cognofeit vno mo:qt fe
c alia cogiiofcit cogfcedo fe:itclFj vonf quodamdp
oem modii mo oppofito cognofcit.na cii fit pof>ura

(n giie ttelligibiliu nibil itelligit ante^ fiat in aau.fic


at (actu recipicdo fpee a fatafmattb;^ recipedo fpes
aliojJtT qi itelligit fe z alia ut fit in actu per fpej aliois
ergo itelligit fe z alia per fpee alios.inreUue ergo nf

qdamo fe z alia itelligit viiomo.qt fe z alia

inrelligit

itelltgedo alia.iteUe atl t itelUgcciarti nec fe z alia iteb


Ugiitirelligedofe nec fec alia itelligdt irelalia;fed
ftelUgedo itcllijjut fe per feipaereo 3; itelligctia eft re/
diee ad centia lua rediictioc copleta.alia vo irelligiTt

actu nibl:an$ ifcnisat:05 at ficrfic i tabu


la iiibil e feriptu actiuqD qdc3 accit itcll 11 .
(TSoluit.circa qb duo fac:fim 37 Duae qoneo foluif:qi
^foluitq6ncf>".ifCva3 (biL t5^t ipe at itelUgibif. J
Dic g aut pati qde fimm Diuifujcilpueealiqd coeul
z ad pa(lto>
elf aliqd ufetut b5 Ifa
ad pallione
cii no
ne que eit falue z rcceptio.itcire g 116 patif
coicet i ma fic coicat in ina nalia cu fuio actiiiio: f3 pa
tif paifione que eit faluo z receptio ic^u ifotmaf fpc
b^irelltgibiliu ad qe clt i po.i6 ibdinqm aut irellb eil

qda'm6po^iteiribilia:f3 artu nibil eit eo?r an^ itelli/


itellopatif 110 ^>^e:
f3 iqitu recipit fpeo itdligibiliu.ad qoeit i po*,o5 aut
id OD acciti irelfu an^ itdlllgat efie : fic illb qb accidit
{ tabula in qua nibil eit actu feriptu (C TTlon'" aut v(
folbnio b* fn 15 pfiile:qi cii Di.m fi itdfo itdltgit:cuin
itelligc fit (Jdda pat(.op5 cp coicet i ma cii iitiemalib*
Dici D 5 37 agej z patiej coicat i ma:qn (mfvpe paflb q
lie 116 eit paffio itelf3.(nnon"'ct 37 fic i tabula rafa ni
bll e feriptu:^ cii feribif b^ tabula nibil ab ea abycif:
fed folli idneunf in ea foime If ariiific itcllb antc<^ itel
ligat nulla bctfotmam itell(ibilc3:iccum recipitb*
f otmaj nibil abqcif a iba itdre:|ipter gb patet 37 no i
cft ib( pp:ie paitioiq: oi? paifio ^p:(e fuptamagiefca
abijcitafuDa:utDi 6 topi.r 23 cindc cu Dicit.

aat.bgmoitelltggcqddapatic

CT/c ipcatifdligibitcftfic ifclligibiha.^u


bis qdc cniq fut fme ma:idc e intdfs 't q6

itdrnfcia nac^ fpccfatia.^ fic fcibile ide


cui euiddta feie" 37 qo i^cuao

CSoluit qbne

Diflficftatee ptigebat.na cii itelfo nf fit itdligtbilietfic

qt itelligit fe itelligedo alia : cti et 15 videaf ee ide


iudiciu DC itdlli nf o:c dc alijd vna Difficultas dt:qre t
tdfs nf itelligit cu alia no itelligat.: e qre alia malia
no itelligat icuitelfe nf itdligar.Duogfac.nafiippo/
alia

MC6 37 itell6 nf

fit

itelligibths

fic

itelle nfitelligt.: ailigiiatclj

alia:aifignat

cam

qre alia malia que fut

oba itelle nf i no itelligur ibiLlRo at femp itelligedij


Dic g.37 z ipe aiit itellue itdUgibfltseil fic itelligibilia
alia. ni fup.irelligit I3 alia 110 itclUgat,cuiro e:qi in
bie q fut fine ma ide e itdle:t qb itelligit. fcia aiit fpe
culatia? fic fcibile 15 md.vsfpeculatie efi (de C113 feia.

tl

itellect^nf fcipj
itelligat.

Dbm3utp5perfupi

Determinata actueinotefcuiitnobieper oDa:poten


ticvoinotefcut nobie per act^.itdfe ergo iif itelligit
feipm per actu fumfed cii itelle nf fit in giie itelligibi/
Itu: fic ma ^ma in gfie entimfic a ma ^nia uel fle nub
lue actue pot egredi tu giie entiti nifi ifoimef aliq fo:

ma

ab itcllectu nfo

fj

milliie actpor^gre
info:mef aliq fozma uel fpe
ftdligtbili.itdle ergo nf ad boc 37 itelligat feipm:op5
ifotmef aliq fpe ttdligtbtlt: fed no refert utj: ifotme
tur fpe capte uel (pe leonie:nd tbreqnf ut informetur
aliq fpe:ut poiTtt ab eo egredi aliqe ad^ per que acttl
pollit feipm cognofcere.ifotmabt? ergo itelle fpe ait/
cuiobti:utfpelap(dt'euel leontequa ifotmatpote
rit ab eo ^Tgrcdi aliqe act per que poterit feipm cog/
fcere.tlla ergo fpee obi:ut fpee lapidie uel leon(e:cii

itellu

fit

per fpee z per fotmaetque fiit filitudieo alio?: : oe qb


fpebc fotmij loquee aucto: joecai^tait 37 oie itcUige
tia cll plena fotmie.rcdcain^B vn uenit fimo pm^:z oi
cam 37 fi itell6 nf fe ^^alia itelligit vnomo q: fe z alia
itelligti itelligedo al(a:erat alia itelligibilia fic ipe:qre
fi ipe itelluo cft itelligibilia per fe z no per aliud fic ibe
fepate oia alia que itelUgunf ab itcllectu nfoerut itel
Ugibilian6peralib;f5erutitcllig(bilia fic ibe fepate:

que fiit fic itelligibnia itelligilt.g oia itelligibilia ab


nf 0 itelligct z bebtlt itellmilS g eft qb pb? ait.vs
37 q: itclUgibile ab itellU nf 0 eft aliqb vnu.: eit vno/
mo;q: vno mo itelligit fe z aliareode mo erut alia itel
ligibilia fic ipe . vn feqf 37 fi ipfe efi itelUgibilie per fe
crut et alia

fic itelligibilia:

per prte itelligennquod

pbare uolebamuo.rDeindc cum oicir.

C7 ^(ufpariadc ^5 coealigdoifecft pus:

qm po^ qdamo eft itelbsilHlia ifeUo:fed

fenfibilufic

di in giie irelligtbtliu

nifi

eppteifa filitudo leonte ullaptdie

z ^ndpalr du

cet in cognitione illi obti:^ Ducedo in cognitionem


obti DUcet in cognitione actp que acttl poterit itelle

qmo

itelle nf feip3 irdligif


fetps cogiiofcere.cu g qrif
plana e rnfio 37 ijelltgit fet'p5 itelligedo alia.na tlla ea

0^

dc fpee que e(f ro qre ttelltgat


e r6:qre itelligat fe
ip 5 trellr fuu acttl .bn itaq5 Dcm e 37 itelfe nf e ttelli/
gtbtlftc z alia ftit itelligibilia:q: fic alta oba malia no
Uelligunf p feipa:qt p ftipa no pnt ee i aia:fi ttelUgiif

^Iber Xertiua
per fpim itdUgibfl^:? per itetfonc abftractatric itdlc^
nf per tlla cade rpem itclUgibUc e per illa eandem
fpem abllracta per qua irclUgtt alia itclliget feipm.ni
et**

Ifoimat** illa fpe itclligibili itelUgitalia-r intelligit fe

im^tu per flla fpem iformarus 4>gredif tn actu intcllf


gedi per qui actu pot feipfum cognofeere.
foite Dubitaret aliqequoin fepario
amaiderin'tcir6iqditellMu;;'DiV
cedu <p itellia nf elt fimplc;: imalta ut eft per b/ta mani
feflu;c multo magte iteira itelligetiarii DCi eft imS^

c fimplc;:;-! q: in oiV imalib eft alte? mo ucruj


Ide eft iteH6 1 qo itclfr.fi uer u eft 15 in iteiru nfo multo

lia

magia ueru eft in itellu itelligetiaru z Dei:f5 quo uerii


oe itellUillo^ in fequeti qone patebit.nuc aiit iten
dim' Declarare <p in rebmalib no eft ide itelle cqd
itdlVtft in itellectu nfo qui eft gd iinalc idc eft iteU'a z
itelif.G d cuieuiddia eft fdedu
ta ree malca
fit

nf poflibilta ad
^
actu.o: enutelle
iteire

15 ut itelliganf idtget iteiru in


in actu ipfa fpee itelUgibilia uel tpe

c6ceptque peipim oe obouia cu lapia p fcip5 no pof


cc tn itclfu nfo no eft ide lapia c itellb lapidiarqi la
pia c ree ipa q eft er aia5.freira vo lapidie eft ipa fpea i
telUgibilta uel ipepcept lapidia p qua ifotmaf iteiro
iif
reducif ad actumtitelligatlapide.? qd cictu eft
DC lapide ftcUigedu e oe alga obtia malib* que no fiit
fu'itcira;f5 ut (telUganf idigetaliq peeptu uel aliq fpe
/telligibili fmcaliq iteti6cabftracta;f3 cu per illa cade
fpem itelligibile p <]ua itcllr obnr.itelligaf z ipe itclla
qt ut onfu5 eft in qone pmiflatireirj itelligit fe itellige
fit

do alia: P3 g; fio folu3 maliaad 15 ^ itelliganf tdtgeiic


itclligibili;q oi itclfe in actu:imo iteUj nf poflibi

liaadl 5 itelligata feipoidigctbfpeitclligibili ib*'


itellectu in acrup eade eni fpc3 itelligibile z per eiide
irelfin in actu itellr obni er aiajtqo eft gd ma le: z itcllr
itelfe nf poflibilie qui eft a ma fepat:qre fpea illa itel
ligibiliaeftiteirainacturefpectuobti nialia c refpc^
au itclFe pofttbilia g eft imalij:qre cu ille ireire i actu
fit in itellu nfo poiTibiliic fiat ide cii eo fic fit vnu3 c;:
ma z fotmaz e;: ptectioe-r pfectibili:itella nf poflibiV
lia qui eft a mafepateft ide cu5 fuo itellu in actu c fit
villi cu co;fic fit ide ma cii forma; f3 obm male non eft
ide cii fuo itellii i actu:qtitelle in actu obti malie no
eft in illo obo:f5 eft fepat^ab ipo ,itaq5 cu ait pba g; in
fepatia a ma:z

no in alija c ide itelle z qd itcUigif ;ibi

per itelfm Debcm^itclligcre itellin in actu fiue fpc5 irel


ligtbile: f3 p ill6 q 5 itellr oebem itellige fim v5 itellm
pofes qui eft a ma fepat;c obm male qbeft male piii^
au.na ut p5 per bita per eande fpc3 itelligibile : z per
eunde itellm in artu itcllr utruq5f3 cu ifta
itclligi
bilia que eft itclla utriufq} fit in ipo itellu polTibili : z
faciat vnu cii ipo:fic pfectio cu pfcctilt:ii6 at fit in ipo
cbo mali nec factat vnil ciI eo in fepatia ama ide eft in
telle z qb itellftq: fit vnii z ide c)c intcUii in actu z ej:
itclFu pofttbili qui intelR- per illii itellm;f3 in coiiictio

cu ma no eft idem itclla z qb iteUrrqr no fit vnii a ide


cc obo mali z itellu in actu qb itellV per b'intcllectu.

f^ode Dubitaret alig 3 :cu in oib^reb


imaterialibfitideitcira'rq^ftdlix

tam iteire nofterq5ft5efeparate DC^gdiniale


Dicat;urru eode mo b -r ibi fit ide itelluo:'r qb intellh

gtf:cu

(D,Dbm ^ alr eft id^ itelle z qb intcllr in fubgo fepa^


fietearr in

itellii

nfo.na in fbiia fepatia eft ide

itclla

z qb itellr. qz/ba fepara non bet aliii itellin qui faciat


ipa3itelUgibile;f;pfeipa5cft itclltgibili6:ira qj iba fe^
pata itellr per feipay.z fi no a qlibct itellu itelligif iba
fepataper feipa 5 :niqlibetirclligrtiaitelligtrfua iba 5

pet fcipa5.iii centia aiit Diuia multo magia 15 cbucnit


na no folu Dc^itclligit feipm per fcipni : f5 a qcuq5 in^
tellu itelligif eentia ciuia iielligii p feipa 3 : f3 in itellu

nfo poFi no eft ide iteira;^ qb itclligifvira


iteire nf
polia itelligaf per feip5:f3 nf iteira pc fia b aliii iteU
lectu in actu:ut fpem itelligibilezper qiia fit actu iteU
ligibilia,4>ta'totnecprcitcira nfi eide itelle zqbin
telUgif:qz itelle nf polia fac vnu z ide cil fuo itellu In
actmfKUt utDiccbaffac vnucidepfecribile cii
pfertioc.Dicam fi
b iteUigibilia, v 3 Dc^/fubc fepate
z itelle nf:c rea inaiea bnt biic ozdinc.qz oe fic itelll
eft ide cu filo itellui-z no bet aliii ircllm qui faci
gif
at ip3 itclligibilc:f3 eft p fei^ itelligibl-in qlibet et iba

fepata eft ideitella:? qb itelligif


qlibcttal(3 ibamo
d Dcm eft:e itelligibil p feipa5.iteire vo nf no c itclligi
bilia p feip3:f5bet aliii itell'3 in actu;g fac ip3 itelligibl
Uzattn eft ibi ide itclls."! qb itclligifrq: ibi itcll? i actu
i.fpea itelUgibilia tio eft fepara ab irelfu poli qui itelU
gif p ipa5:f5 ecipa fpe itelligibili q dz itelle i artu:^ ec
ipo iteiru poli;g eJi illb qb itelligif fit vnii t ide.rej bo
malea nec fiit p fe itclligibllea:^ bnt aliii iteir5 in actu
p que fiiit itclUgibilcaznec et c ibi ide itelle z qb itelll
gif : qz itclla i actufiuc fpea itelligibirp qua itelligif

ta ob3 male
itclla ppoztioar no e i ipo obo mali:n'
fac ide cii ijjoifj e iitelfu poli:^ e a rcbmalibfep9ta
fuzteDubiraret alige.utrii in fepa^

A
IW57

neama:idefitfciafpeculatiaciirc
qone poftem facifr foluf cbo g
gTainatic^D;fcireipa 5 gram 9 tic 95 :z:naliapl 56 Difcl
re ipam nalc pl5ia5.^ ficglibet fciea oi fu a fcia5 fare*
ipa ergo grainartca no folii eft fciaifjcft rea fcita:cum
tpa gramatica fic fcita uel fciaf:c queltbet fcia tfto mb

fcita.CDbm

eft

ide

cii

re fcira;qz qlibcr fcia fcif

fcia3 fua';fed
cii

Ipac

Dc fei|5

z glibct

fciea feie

magia ad inrtc pBi fgrcdieree.Dicam* gf

m feiat per feipj iio eft Dubiii ibi ideee fciaj

fube fepare fcicrea feipaa per fetpaa nb


ficfaciutDubiu iiiqoiiecin talibuagarioiutiiper
tiiiee eft ad j?pofini.na qb 15 d: gj in reb foznialib z
imalib^ ide elt fcia cii re fcira no eft itroductuin ^prer

cii re fcita.c ci

fubae feparaa.Micc ^prer itellin DUiimi;f3,pprcr irciriii


noftrii:De cm^cognittoncbic^nciparragif.frSdc^
dii ergo gj ficutcade eft fpea itelUgibilia per qua itelll
gif obminalec itellect^polia.fic eade eft fcia per qua
fciunf ifte rea male? z itellect^iif.na fic itcllcct^nf per
illaa eafdc fpea itclUgibilea per quae alia irelligir:irel
ligit fe:fic per illa eade fcia, per qua fcit alia fcir feip5:
z fic fpea itellmibilie:l3 per ea itelligaf tam obm ini'

qj itelle pombijiaitn

illa fpea itelUgibilia : z ille in^


no facit vnii -r idc cii obo mali a quo
eft fepat;fed facit viui z ide C115 itellu poftibili qui eft
irnaUa in quo eiriftttillc itelle lii actur-r ipa fpea itel
ligtbilia:pp qb eje pte rct malie no eft idc itcllua z qb
itelligif fed eit idc cp pre rei imaUa:^ e;: pre itelle pof
fibiUetfic I5 per eande fciam fciaf ob3 male z itellect*
poftibtU? qui c a ma fepat^zrn qz illa fcia no eft in obo
mali: nec facit idem cuipo:fcdeftinitcirupoiribili:r
facit idc cii 1^0 er pte rei malie no eft ide fcia cu re fcl

Ic

tellcct in acrii

eft ide er pte rei iniaUa:rcx pte itellect^qui per


fciam fcif ccognofcif.Dicif aut potiftime Defcia
fpcculatiua gj in reb imateriaUb^^cft ide cii re fcita:qt
cii Dicim <p per ea'defciam fcif ob 3 male z itclla imS
lia porilfiiiie vitare bet oe fcia fpeculatia no oe pctica.
f<^de Dubitaret aligo.utru 3 ree ipfa
queeftertraaia 5 uteft fcira in actu
fit aliquo mo idem cum fcia.CT
g; ipfe ree ertra
aia5 Diiplrpiir accipi:uclutbnteflcin ieipia:uelutfut
cofiderate ab aia:fi confidcrciif ut bnr efle in fcipfia fic
funt gd pticiilaret-r no fu t feire in actu:fcd fn porrtia.

ta:fed
illa

Dbm

na parnculariii p} g> bnec eft fcirtia:neq3 Diflinitio:


ut Dictf.y.mera.ree ut fiit feite in poteiia : z ur bnt
efle pticulare

acc(piimf:ut bnt elTe in fcipfia nec ad ra^


qb ree fic accepte ; nec

le efle facit i j5a aia aligd. 4)ptcr

ii

e aiuma
funt fde c J r^ia:nec aliqua (det(tat ops ^ l>eant ad ea
que funt in ata:fed (i accipianf ree ut funt fcire in aau
qz ree no eH actu fcira:ut l?et ee pticularezfed ul'e cum
intelle faciat uRtatc inrcb: ree no fmt ufeezut bnt
ce iti rctpioifed ut pfideranf ab aiazree ut funt fdte in

actu:7 ut btit ee ute 03


beant aliqua actuale relatio
ne -r aliqua vnione ad iaas t ad pfiderationdc: ad ea
queftit in aia.qlie aiit fit

illa

relatio

umi fit rei uel r6^

nie no regrit fpeculatio pne.fufFidat aut ad pne

fcire

3> ree no funt actu fcite nifi ut funt ufee.c qz uHa funt
aliq mo in aia. qz res no funt ureemifi qz bi t aliqua
actuale relatioes t aliqua' vnion^ ad fdas 't ad pfidera
tiond-r ad ea que futin ata:i6 15 ree ut fut fcite i pote^
tia nd fint ide cu fciads ut fut fdte in artutut
ps per b
raros
alitj mo fint ide cii ipa.oicam**
g gz per eadem
ftiasCut fup oicebaf ;per qua fcio res aliae fcio 1 iteirj
co ^itelfefdaf T itelligat ficT aliari: illa fcia aliqua
idetitate bd ad ipae ree ut fut fcite in acturmaiore tn
fdetitate bd ad ips iteirni que ifozmatiT cu quo facit
vnu z idd'fic fit vnu z ide er potentia z actu.vna efi g
fda z Dup^^e q6 fcif.vs itelle z res alierqua fdam fi co
param* ad itellrn g efi fepat a ma ide eft fcia z qd fdf
gz e]c itellu z fcia fit vmi z iddfs fi coparam illa' fdam
ad ree aliae no fic polTiim pced? gz idem fit fcia z q6
fcif.qz n6 fic fit vnu c ide ejc fcia z' ej: reb* alijerfiueejc
fda z obiecto fic fit vnii cj: fda z it ellectu.

fozteoubitarcralige.quopbsperfj
uerba.vs gz qziurebimalibides
dlitellccrcqdirelligifr^fciac qt> feti beat folbnes
b qoniergz cii itellecf nofier firirelUgibilierficut alie
ree malee.-r fit fcibilierficur alia niaUarattfi itellecrus
nr fic dl intelligibilie c fcibilie
itelligit-r fdt.alia

vomalia
iiec fciu

fic

fut itelligibilia

c fcMta

gz nec itelligut

t.CDkedu gz ut patet per babitario itellect

noder ellitelligibilie fic alia :.z eft fdbilie fic alia.qz


vn? eft intcUerz ouplejcqb iteUigif:^ vna eft fciari ou
plejceftqbfdf.per illuenicundeitellinin actu.Tper
illa cade fpem itclligibile per qua itellr obsniel
p qua
ftelligunf ree alie itelligif t itelle poftibilie . itelfue
g
pofTibilie eft itelliglbilie

fic alia maliarc no eft itelligi


bilie fic alia malia.itelligibilie eft eni fic alia malia.qz
fic alia malia nofuntitelligibiUa per ferfed babdaliu

itellectu per que fiunt itelligibniarficir ellea^ nf qz eft


potdia pura in giie itelligibiUu no eft itelligibilie per
ferfsbdaliii itellectu per que fititelligibilierimo vn*
z ide eft iteirerqui oidf iteire in acturper que fit itelli>'

gibilie itelfe poftibilierc fiut itelligibilee ree malee:


qre oeclaratii eft itellrn noftrii ee itelligibilc ficutalia

tnolia.C aduertedu tn gz boc non eft fic per oem mo^


dumrficut-rbocfimtlenSeftperoem modu fimilerio
licet

polTum^cedere gz itellect nofter fit itelUgibilis

ficutalia.poftumctiacocedere gzno fitintelligibilie


ficut alia.nam licet per eandf fpdn itelligibiles z per
eunde itellectu in actu fiat intelligibilie itelfe poffibi
lie^ reealierboceft tfi alifer Taliter.qz per illiJ itelle
cfus fiunt intelligibileereealieperabftractioncrfed
ftellCct nofter poftibilie fit fic itelligibilie per ifozma
tiondnam ille itellectue in actura: illa fpee itelligibi
lie facit gz ree alie itelliganfrinquatu a rebaliis eft ab
ftractarfed fijdr gz irellcct nofter fiat intelligibilie in

'

^tueupfidrcifozmat.tqzfpce

intelligibilie^ itel/

lectue in actu:licet faciat ree materialee intelligibiles


fn qz 116 eft ide cu eiemec e i cierfs eft ab eie ejctract*^:
feparatue ; ideo per buiufniodi it ellectu ree malee fic
fiunt itelligibilee gz

no intelligtltrfcd tn cu

inreire no-'

per b* itclfin in aau


z per b'fpdn itelli^ibildgz ille itelfe in actu facit vnil
z ide cu itellectu ni 0 z eft fn eo:z eu pficit z ifozinat:
io itelfe nf fic fit itelligibilio per tale itelfm:g> tn itclli
fter polfibilio fic fiat itelligibilie

git.g itelfe nofta eft qtz itelligifzi: ree ntalie eft dq5i

vo fpee itelligibilie erititelfe utriufcgqt


fac itclligibile utruq^.tn qz fn malibeft ide itelUiezi
qtz itelliginitelfe nf ; qz eft imalie fac vnu z idi cu illa
telligif:ipfa

fpe;^ pficit z ifozmaf ea:io itelfe nf fic fit irdlfgibiUe


per tale itelfmtgz tn itelligitifs obm malerqz u6 bd ta
leiddiiateadiielfminactu<z: ad fpem itelligibildqz
b* fpee no eft in obo mali: fs eft ab co abftraaa z fepa
ta:obs male pot ce gd iteUigibilemd tn pot itcUigf.qt
no bdin fe fpes itdligibile:queeft itdlcct^^in acturfdc
titae g.i.piudio fpei itelligibilie ad itellectu poffibile
fac gz itelfe nf fic fit itdligibilie:gz
itelligat.fepatio
ipo z abftractio illi fpei ab obo mali ita fac gz ill$ obs
fit itdligibile: gz tn no iteUigat:^ qooicai eft oe itdfu
z oc eo qd iteliigif vitate bd oc fciazT oe eo qb fcif.na
fa
idditae z pitlaio fde ad re imale ut ad ttdfm
cit
itelfe nf fic fit fcibiliezgz tn fciat<fepatio vo z ab
ftractio illi feie ab obto mali fic facit
illd obs fif
bilezgz tn nofit fciee.fDeinde cii oidt,

CTlBo aut femg eft ca ?fid[erada,3u babe


fib*^ aut mam poteria vuuqbq^ itelligibiK
uin eftrqre gde illio non inerit mteUectiie:
fme materia eni poteria eft intellect^taliu:
autem intellisibile erit.

illo

ClCzoftqs oipit qre itelfe nf irdli^it.qzptigitips ee ide


in actmz cotingit ipm ble fibi coiuctu in^
actu;t fpes itelligibile.b aiTignat camtqrc
no gcqutd iteliigif itelligitait qre oba inalta no itelU
guntreui ca eft.qz fut itelligibilia in potentia : jzpter
q 5 fpee itelligibilee fiue itdlect fn aetu no bd dfein
cil itellectu

tellectiJ in

ipo obo materiali nec ei coiungidimo eft ab eo abftra


ctua z feparat:ideo I5 obin male poflit itelligi z poffeirimon tn pot itelligerenet^ fcirc.boceftergo qd
aft:gzpfidcrada efteaufa no femp itdligedi.i.pfidaa.'
da eft caufa qre 116 femp itclligibile itelligit : ut quare
obm male no itelligit:? fubditzg; in butib aut

fit

mam

vuuqtzqs eft itelligibiliu.i.eft oe numero itelligibilius


potdia.i.in potdia:qre gdem illie.i.reb maltb non
inaitirellect;nec potueriititdligae.qz intellecteft
potdia taliu.i.vtue oe nilo talius vtutum que eft fine

ma:io b vtue no pot inee rcbue malib nec malia po


terut itelligerc.io fubdit cp illiz aiit.i.obm male ait in
teUigibfle.i.poterit iteUigi:fed fup.no poterit irellige:

qz nec pot bie in fe potdia itdlectiuaquccft potdia


fine mamecbd in fe itellectu in actu:nec fpem itelligi
bile.qz bitellcct:? b fpeo itdligibifab obto mali
cftabftracta z fepata.Cnnotadu aiit
|>pziactu0

regrit jppziu fiifceptimi:? ^zpziapfcctio ppziii pfecti^


bilezcu g fpee itelligibilie fit a ma fepata.ops gz itelfe

fufcipieeb*fpfnifitpotetiaiinalie.rebgimalibnec
poterit iefle itdlcctqui eft potdia imalie:nec poterit
tnee fpee itelligibilie que cama fepata:qre male 063:

pot ee itelligibilcriiun^tu poterit itellige.Cmo


gz fic fozafr act calefaciedi no pot copete nifi
ei qb bd calore in actmfic act itdltgcdi no pot copC"
tCTc nifi ei:cui ieft itelfe in actu:? qz irdlcct in aau:?
fpee iteUigibiliseft in itdfu iifo:? 110 in obto mali:io
itelle nf potait itdligdno aut male obm. (D Ilion
dgzfi aligd ifridaref ?x>icaef fi igidii no paffiditate
ue ed in eo:fed pa ff iditate : que ed in alio gz fic fn'
a li nunip fozmafr iff idarenqz nump fozaliter ifridat
nifi q6 b<t ff iditate fozmafr in actu:fic qz intdlect*iif
fi

tadii

fit itdligtbif? itelfif per fpem Irdligibile*?


in actu qui eft iu ipo itelfe iif fic fit iteUigibi

poftibilie

p itclfin

fit irdligibile: nec ird


nec per irclfm in aau : qui fit
in ipo:fcd qui eft in itdfu poiribill.b*'obm.fic copctfr

lie

obs male 110


^ tu itelli^t:(3
fpesiteUigibile:

ligif

pa

Ziber Zertiuo
e( qi> itclUgflf q?

nunq3 pot ei eopet^r^ ftdUgat

^oiiia aiue3 ftcut in 01 na efl alkiiiid

,17.

boc qdcin materia: vniciiiq^ gcneit


q
boc aut eft poteria omnia iflaraltcru
antem eft caufa 7 factiuum qo in facicdo
oia:ntar0 ad materiam fullinuit.
(DH^oftqjoeternunauit pba oe iiitdkctu poflibiU
parte illa Determinat oe alijs acceptionib intellect.
irca qi qtuoi facit. q: pnio Determinat oe intellectu
a0entc.iDCtermiat oeitellectu in actu.j narrat que
dam que pertinet vniuerfaliter ad ptem irdleaiuam.
qrto 'z ultimo Determinat oe itelleau palTiuo.fcDa ibi
^demautell.Jj ibil Separat aut folue.J 4Mbi
llbaliiuuf vo. JOrca pmii tria facit.qi ^mo pmittit
quadam rpofitione neceltaria ad ^pofitum . fc6o eje
rila j>pontione^bat gp ell Dare in anima itellectii age

qdamo ficut lumc coloreo ejcillfteo


po* vifibrleo facit coloree actu vlfibilee.fic fup.iteUo
agee itelligibiliapotentiafacitactu itelligibilia.
foite aliqo.que fuit necitaj pone
II hi ta
diitdlmagete.CD559utp'*
tagit piato no idiguit pone iteifm agcte:fed H^^.po^
futt eni pio 9 4>p:ia oba itdlo nri erat actu itdligibi^
lia.pofuitcnf qdditateoreru fepataetqo uocabat ide^
ao.c q: qD qd ell:e j)p:iu obm itdlo ni i Dicebat illao
ideae 7 illao qdditateo abllractaoee 4)p:iu ob) itciro
nri.Dcferuiebant aiit idee jipi ptoni q3tu ad duo.v 5 ad
fcia5 ad gfiationt.Dicebat eni fcia 5 no 4)peee oeillij

c:dlficlumeii.iid

qtfidlibiDarevmialiqdqb fitoialicrbqjeria fit ibi


^realteru5 aliquid q6 fit ibi oia facere:fed etiaboc e
in artificialibue.q: materie in genere artificialiii ell

malib,f3 oe illis ideio : c De illio qdditatib fepatio.


Defiuiebat idee et ad gfiation^qo quo fit no efl pntio
fpeculatioietq: dc 15 alibi fup feptimii meta*^^ Dilfufi
Diyim^fufficiat au t ad pne fcire quo plo ponebat qd/
ditatej que erat ob5 iteire nfiactu abllractaot-r p?n;
actuiteUigibilce;qd fi ucf cet:n6 idigeremponc in
tellmagete.naficqzrfiibiliafutactu ffiibiliano idige
m poni' ffiu5 agete: ut qi cafrn ell actu calm : friduj
actu fridu:n6 idigem pone tactu agente qui laciat ta
lia poffiibilia actu ffiibilia.car5 eni q: ell aau tale po
terit per feipm imutare ffiu5 tact ablq5C0 gp aliq alia
actualitao pferaf fibi.ficqdditatco que fiit objitelluo
fieentactuabllractez actu firpate-r artu itelligibileo
polTent per feipao imutare itellin poTejtnec idigerem
itellectu agcte:quifaceretb qdditateo po^itelligibC
leo actu itelligibileo.ueru qi opio plonij oe ideio 'z oc
qdditatibabllractiG fufficicter repzobata ell a pbo in
mftio locio.-r qi ^p:iii ob5 itdlo nfi fiit qdditateo bo

omnia illa fieri : artie vo omnia

ni maliu:qn^pnu

tenuj narrat coditiones z jjpiietateo ipftue

itellect

bic in
gentie.fcda ibiLinecelTe a in aia. J}" ibi L
tellectuc feparabilio. JDicit ergo.qm ante ficut in oi

natura pnicuicBgeneri.i.f vmiquodqj genua ell ali


quid boc quidc materia.-r boc aiit materia ell poteria
oia illa que funt illine generia.alteru autem ell caufa
gene c factiutl qdfe babet in faciedo oia illiue gene
riemt are ad materia fullinuit.nam B non folu5 ell in
oi na.i.in oi re nali qj fm vnuq;5 q} gen reru naliii.f.

illa facere.

fottealiquie.quo^fitarem bobet
ijpija q; ubi ell Dare aliqd quod
qb ell omnia fa
fit omnia ficri.op? 9) fit ibi oare aliqd
ut cicif in quinto meta*^*.potentia
cere.G Dicedu
Dicif oe potentia actiua % palfiua : fed fim analogiam
dc paf
quadam.naj per pue Dicif potetia De actiua
fiua.nam nunq5 potentia pafliuaelTet potetia ejequa
aliquid fieret nifi elTct potentia actiua que poflTet ea re

X5kllhif

vi

aettit-r que pollet illud facere: cii eni nibil fit


ociofuj in na:T cu no fit Dare in na aliqd frullra:opot
tetqj cuilibet potetiepalfiue refpondeatfua potentia
aaiua:imo ut patet per babita : potetia palliua no ell
potentia nifi rone potetie actiue.^ fi tu ponio oee foi^
mae potetia in ma pma:op5 oce illa? tu ponao actu

ducere ad

in motore ^mo.utvultp^^^ lup.ii.meta^.nuiu^enij


ccntf^otme in ma^mafim potetiipaflTuiainiri eduiu
motore ^mo #m potetiam actiua.nam cu nulla pote^

ad actiumnec vn<K materia feipfatn


trafmutet ad fo:ma:nunq5 Dicerem^ q> eje materia ali^
qua pollet aliqd fieri nifi ed aliquod ^ene qbpoflet
tia feipfam faciat

illud facere:qb etiam in artificialibellec6tingit.quia


itun^ Dicerem 9? eje ligno uel eje aliq alia ma polTent
omnia artificialia fierfcnifiefletare que polTet omnia
illa facftz qt ficut ell in oi gne:op5 9 etia circa aias l>

babeat: quare fi in eaellDareintcllcctUj pollibile:


qui ell eia fieritT qui pot oee founao iutelligibtlce re>
cipe:opo:tet ibi Dare intellectu agete qui eft oia tac t:
^cmipoiltt ocotaleefoiaeabllrab^^f Dcidecu oie*
ell irclfe
.,8.CT'lBece 7 aia bas cconae.iE
cfiTe

bic ade talis in oia ficruille ^0 i oia face:


fic bit^ ^dci 7 fic lumcrquoda eni mo:-: lu
me fac po"* ecutes colores actu colores.
CHdaptat 15 ad aiaj oicee.qj nece e ^ in aia ee b? ^
V5 9> fit ibi vnitciro qui fit oia fieri ut pofio:'! aliqui
oia face ut agco.io ibdit

$ et ell b itello in aia talio

qui ell in oia fieri .ille vo in oia facc.i addit cp I itelfo


qui ell oia face ut'agco ell fic qda bit.f .fic qda pfect i

ell biefantafmacu talia fint itelli


no polTint per feipa imutare intellm
poTej idigempone itell5 agete qui fit oia face.in cui
vtutez-r per cui lume:-r irradiatione:b que fiit po* in
telligibiUafiatactuitelligibilia.cugqrif qfuit ned/

gibiliain po'*.^

tao ponedi itellin agete plana e rnfio.na q:, qdditateo


rep inaliutqru c b:c fanta':q furjjpzui obj itdlo nfi:
no fut actu ^llrarte:nccactuitdligibilia:ut ponebat
plb:idi0emponc itellin agete q faciat b po*irdligibi
lia actu itelligibilia :p cuiuo viute 'z irradiationebee
po'itelligibilia

imutare polTint itellin potetiale.


uut Dubitare polTum:ut Dubitatb

1U7 2;bemilli.utru itelTo ageofit


bcmilti
uerba pbi.(C
qj:ut
videnf
fonarc
ut
narrat:opione fuilTe quoriida gp itelliio ageoell fic bi/
tuozqz ell qda bimo pncipiop.na per bitii J>ncipioru:

Dbm

qui Dicif itdlect fiiit in nobio alia itdligibiTia.fi g aU

qo itdlo oebetee itdlo ageo:per cuivtute fia'talia in


tdligibiliaividefqj I? itdlo fit bitpncipior.qzper
pn* nobis alia inotefciit.fed bec p6 liare no pot.qz in
itellu nfo anq3 itdligat nibil cll fcriptinneq; pictu.cll
eni itdlo fic accept' fic tabula rafa tn q^ua no ell facta
pncipiozz cll b
aliq fcripnira:nec^tractio.ipe g bif
t acqfit :cu g nibil in itellii ipzimaf nifi mediate luie
itdlo agetio:fic nibil ipzimif in oculo nifi mediate lu

mine cozpali.op? 9; ipfapn* recipiant actualitate per


lume itclTo agetio:-! fiat itelligibilia per tale lume:ide
ergo gp aliqn ^ncipia Dicimf nobio naliter cognita
116 9) itelfe in fuibmozdio beat in fe aliqd nSliler feri

ell

pncipio:p naliter inatii:fcd qz


co/
gnitione^ncipio:pnoidigempfuafioncurr6ne:f5lla

ptii:ulbc 3 t

no
ti'5 ^ncipyo alTentim:ut fi feiuerim qd ell qb oi p
me.fcito eni qd e qb oz p nome:abfq5 aliq" Difcnrfii fnf
ficit folli liimc itdl0 agrtio ad 15 91 alTctiam piicipijo
<6 d: ppollerio:p.9> bncipia coglcim iqua 1115 terrni/
nos cognofcim:na Icito qd ell totii 'z qd ell paro fuffi
cit folli

lumen intdlectagentio ad boc 97 airentiam**


m oe toni ell mai fua pte.i qt foluj lu/

buic ^ncipio

me itdlcctagciio fufficit adcognitioiic f>ncipioiz cu

anima
flludlumc fit nobis nalitcriditumtvjicimf quodamo
nobis ^ncipta nJlitcr nora.u g qrif umi itdlb ages
fit ille iiuellcct^fluiell l?it[mcipio;i:p 5 (piio:imo irel
lect'qiiiellbit^pncipio;5Pfiippouititcltin

agdecuj

foparefadipstanqseffecrad cain.nain vtiiteliiniis


ircUs agdisnirpj per l?ira fit in nobis bitus fjncipio^
ru:-! fiiit nobis nb (>ncipia.iQd ergo pBs ait qj itcUii?
ages efi fic l?^t^D6m noie l?nut coiter pdmf itelli
gifoispfectio.eitgitellea^agcsficgda bituo.q:
licut

e(l

queda pfectio:a queda vtus anime.

Dubitarer aliqs.utru itellect


agesfebflbeatadfanrafinazfic lujc
ad colorcs.videf no.q: colores funt per fe vifibiles
ur^baf fnpta.na qijlibetobj euiunibet fenfnsefi p^
fe fenfibile.colores ergo q: funt|>p:in obm vifiis erue
per fe viftbiles.qre fi filis ,ppo:tio efl coloni ad luce n
fanra'5ad itellectu5 agdd*crutfanta itelligibilia p
fci fient funt colores per fe vifibilcs:qd patet ee falfuj.
na eu fanta' fint b c niTc.qi Determinant fibi ^ptinj
oiganiI:per fe itelligibilia ee no prit.C 'Jn ptrariii eft
pbs in Ifa.CDom eu Dieimeodc mo eoparari eo
iores adlueeurfanra^^ad itelleetnjagdc.b file non
eif per onn modiT.pzo taroeni fire efi.qi fic colorej no
piit mone vifu5 fine Inmiceozpali: fic fanta* non pnt
njonc itellin pofiibile finelnmic iteirs agdis.,p tanto
atit nd erit filetqi in motide vifiis reqrif lumc eozpale
nd pp ipos colores.na colores ipi bilr in fe actnalr t
'
rfozarrnamvn fint vifibilC 6 .funieni 5 oefe vifibiles:
fed qi regraf ibi lume boc efi ^^pter tpm meditirut fu>
pia biffufi traetabaftij nt fanta'* monear irellm pof
ftbile reqnirif Inme inrellect^agdis ^pter feipa.q: ip
fa fanta^ no funt De fe itelligibilia nec fimt iteUigibi/
lia actu:fcd potent ia.f Deinde cum oieir.
fiotre

CCT fBt bic dte fepabilie *r impalTibilie 7 iin

inirrus fubftaria actu cna.fcnip eiu


rabili'^ cfl

bono

agee patider-r pndpiu ma.

(Tairignatpditiones t ^ipiietatcs itellect agais.c ta


gitqruoi^jpiieratescqni^^cftq) bitciruoell fepabilis.q: efi vtus nd oiganiea nec malis.i^efitq: e(t ipaffibtUs.j** cil:qi efl imijrt.i.cfi nd cdpofit cp reb eoi
poralibuelejc demeris ; fic ponebat antiqui aiam ee
cdpofitam-r miptaeje crtis.4^piieta6 itclls agetis
efi:m cfi iba actu cns.ca aiir per qua,pbat irellm ag?^
te ee tale: i: bie bas 4?p:ietares eil : oi itclls agens eft
bonorabiliotc pfia'tioiintdUi poflioili.qi femp ages
bonorabiltus eil patide c ^ncipitl materia.
aliQS-quo per bec vba ep qi
f

ihf d

va- agcocfibonorabiliuspatide:^
ille qtno: ^piierates ifmt itd^
leetni agdi.CDbm qj qrta^piietas.v 5 37 tteirs ages
fitYbaaerucnsndidiget^bationc.naeo ipoqj ireUs
agesbetrdneactiuicunibil agat iiifi^utefi in actu;
op3 qj fit iba actu cns.alic vo tres ^piietares.v 3 qt fit
fepatipaftibilis <r imi]ct4)banfpcrrdnem inlfaalfi
gnata.na fi itclls potdialis bd iftao trco^^etates.qi
efi fepabilis ipaffibtlis t imi;ct;cu b irellus edraref
ad itcirm agete ut paties ad ages.c ut ma ad fm'" pfe
ctiuu:q5tu ad bas pdiriones erit iteUis ages bonorabi
lioi c pil.irtoiitdlcctu poli.ndintdleet^^gens multo

{>ncipiu

ma.bctpbs

magis epcdlctiori md babebit ifta m itclls poflibilis.

IUX7

foitcDubitaretaliqs: ut Dubitaret
tbem(ftiutru itelfs ages fit fic fepa

fit pars afe:uee fit potdia aictfed fit queda


fbafcpata c videtur gj fic: per vbapbi Dicentis QKft
A^aaettJ cns.Coiceduqnofdafuine Ipni opinionis

bilis qj iid

3^ irdleeragcs cd vnns niio in oibiis

t clTct vna aliq

vnnofoltotu vniuerfnm illumiat:


per cui'"illuminattone5 pnt oeo oculi viderc.ficell vna
fbafeparamt

fient

aliq fuba fepata irradias fuperfanta^* 01*115 boiU3:per


cui irradiatione pnt oes boies jtdligc : cui opionis

vidcf fuilfe auic.poncs Decima itdligdiaque perat


Decime fperc.vs fperc aaiuop i pafiiuo?:- cc itdligdii
illaaquaDcpedebat nfafelicitas:(taq; tota felicitas
nfa fim ipm cfi in cdiuctione irells nfi ad itdligdiani
illa.3taq5 itelligdia illa pofuit itdlcctu agde per cui
irradiatione faiita'* finploru boiu3 mouebadfingu
lositeUs polTibilcs.lt^acatpofitionc Duasfalfitatet
ptinere Dicim.qru ^ma dl: q> filialis felicitas nfa pfi/
llit in cdiuctione iteirs nfi ad Decima t rdligdiam:q6
ipoifibile eil.qi finale boiy^ nfm cofiftitin cdiuctidc
itdllbs nfiadaliqD bomicatil.nacu nale fitqinuiii^
qcfcatitdl6cognitoefredunificogfcatcam:op5 nos
qetari in bono illo qd ita fit ca q> nullomd catii fit.nas
ej: cognifide cflfert er tgnoratia cac nd eft qes:f5 ad
miratio.u t pdr b er pmcta.l 5 mo cni er admirar i ce^
ceperut pbari utoi ibide.qtviddcsefFectmirabile$:
utputacdf^pfesfolares lunares Tpiilctiocs fideitad

miratinoqefccbafDoneciuefligardcas.incognitide

5 effect nd pot ee qes nec fdiciras.illd g a quo Dcgd


det nfa finalis felicitas: op3 qi fit ca nd cata.f.Dcipe.
2 aut falfitas dl.q: ponit itdfm agde cc (ba5 qjda (e
parata.qi au t nd fit 15 oe itdioe a^^.planc p3 per If a3
ubi d: qi in aia nece efi pone basDuas Diias z bos du
os itdfs:qru vnfit oia fieri:altcr oiaface . no g iteUis
ageseit altqd fepatil ab afa:f5 e altqd in aia.qidl aliq
pfectio -r aliq vtaie.q)ct 15 no folii nd fit oc itdionc

fit

falfuj Duplici via iueftigarc poiTiim:qrii


in pate nfa efl itdligccu uoluni;

vnaeUrbemiUy.na

pofiq3
itdligibiles:ut qliber in fcifio crpif
cii gq3tiicuq}bucrimapud nos fpes itelltgibilcs:iio

poflumactuitdligdnifi fpeculcmurttcrii fanta^^:r


fupipafanta fiat irradiatio liimis iteirs agdij.
f5 fi b lume ed a nobis fepatu : nd ed in pr at e nfa qt
talis irradiatio fierer:qre bnfes apud nos fpes irdltgi
biles: nd ed i prate nfa qi poflTcm itdltgc cii udlcm:

nifi

pntibvifibilib:eo sp lumc folis Iit a nobis fepatii;


nd efl (ti ptate nfa vide cu uolum.qt nd efl i ptare nfa
femp b:e putii lumis:eo <j> lumc coipale : per q:6 actu
videm:nd dl in nobis:fj dl aligd fepatii.:* via ad iue
fic

15 idc fumif crpfertide cognitidis itdlectie:f3


Dcbifra Diccm:ubfplenioeclarabifqjitdls agesc
qda pfectio -r qda vt^aie:^ iid eft fba fcpata.D6 vo dI
cebafq; iteirs ages cft iliaactuens.giideU pfectio^:
potdia afe:f3 eU (ba qd^ .Dici 03 qi u t Declarari bd s
meta. fba fumi pot multiprr.vno em' mo:ut ibi D::fba
pdtDicc qualibet ecntia:uel^libet re cuiullibet pdi^
camdi.itcirs iraqs ages:q: eft aliq pfectio c aliq vtus
aicdlaltqcduia-r aliq res alie pdicamdi.cit enitn

ftigadii

2 fpc qliratis.qi e

qda nalispo^aie.c qi e qda centia


cqdarcs pdicamti:qda fba Dici pdr.rDdn ciioic.

CJ 5dc aut eft f in actu fcia rcu CTiQue


^in potentia tpc p:ioi in vno cftromo aut

neq^ tcpore:fed no aliqn qdcintelligitrali


quando autem non intclligit.
CDctcrmiatoc itdliii actu pones trcspditioes c tres
^^ctates cf.qrii ^"fimiif p copationc ad 0^5.2^^ p co^
pationeaditcllinipo*.3* pcdpationead biru.jSicg
actu.i.ftdfs f 5 actii e idc rei fcite.fcia vo q e
fcia fim actii:oio
5*"pditionc oj b teirus in
at neqj tpc c ^oz.fbdit
actu nd aliqn qdc irdUgit:aliqfi nd itellt'gir:f5 fp iteU
ligit.fDllldir' a t qz
pditio irells in actu efl p cdpa

qj fcia

fi5

f 5 potdia tpe boi efl i vno 'z eode

ratione ad ob5:qz cit ide cii re fcita in actu.pdt em' ep


poni qi e ide.i.qi e fit.na cii res fcita fit ca fcie 1 cac in
actu fiitt fircti futs effeaibcae vo (n po* non fint fit:

^iber Zettim
ree fcfta in aau cft idcm.f.cft rmuil C115 fefef Ca (n actu
uel aim iiirellcctu
actii.nam fi actu c(t fcia;opo:rct
g? actu fit rc6 fcita ud in fc:ul in fuia caie;b aiit expo
niultii v: ?co:c!arc eu tejttu fcquentirubi f ::(p fcia in

actu T in po** no fut fir:f3 vnacfi^ozalia.Cinon''' et


fcia i actu cft tde gtree fcira:q: ad
<p pot aircf poni
lra5 fcia i actu cft ide eu re fcita qi ipa fcia fcif.lpo ctii5
fcit fcia5 fua':^ ipa fcia elf queda ree fcita: uel fcia actu
cft ide eu re fcita.qi re? ut filt fcite funt uVee.c fut aliq
mo i aia:T |?nt aliqua idditate ad fcia 5:7 ad ca que fut
fn irelfutut fupi oiffufi^Dicebaf.(Dinon'"et cp ipdi
tio feie i actu -r uclFue iii actu fumlf p coparatione ad
feiaj in po c ad iteirni i po^.na tpe in vno c code ^u?
cft itelfe in po^ itclFe i actut-r 6115 dl tpe in vno t eo
de fcia i po fcia (n actu.fimprr rn fcia in actu f t tpe
^cedit fciaj in po*uia nunq5 po*rcducif ad aeni iiifi p
aliqo qf> fit in actu.na vnu? t ide ^ue eft i po<^ fit in
actu:f> tn nifi aliqd alid cet ^u? i actu no poifet illd qi>
c?l in po* reduci ad actu: ita gj fimplr
tpe act^pcedit
potdia.CHldn"* et^ j^pditioiteUe inactu fuinif p
foparatione ad i?abitu.q: bntee btu no femp itcUigu
.f5 ^diu actu pfideram' 'i ifozinamur itellectu in
actu tadiu itclligim:ita gzficnoe lintee no aliqn itel
li^im^'^^ align no itelligi'm:inio femp noe itelligim
^diu noe fic peni^pot eni alig? Ipabitualr pfici fcia uf
ipe itelligibili:?: no actu pfiderare f3 gt actu pficiaf qe
talib^-z no aaupfideret 116 e po'*^^!^ cu no actu pfide^
rampfecti6e?epiteei.itciru 116 onrccactufedl?inu
foitealiquie.qzndpidefucru qt
(aainactufimpiVfciajiinpo^pce
dat et in oiuerfie.qt alige potdia fcien? pot fieri actu
(ci^etft nulle Doceat eu.T fi nulla fciapcedat feiasei^
CDiccdu g> act femp pcedit potetia uel rotmalr ul
^tuarr:q: nun^po caf5 fit actu calhi nifi fit^ue ali^
gd caFm ul fointalr uel vtualr.fic nec nun<^ alige po
feiis fit actu fcicne nifi pcedataligd in quo fit fcia uel
f tualiter uel foimalV:ut fige l?et fciaj adifccdo.fia ma
gifiro fda que cft in itellectu pofiibili ipfiue ooctorie
pcedit fdaj que eft in itellectu pofiibili ipfi oifcipult:
fed fige aegrat fciam iueniedo eje fe:tiic lumc itcllcci^
egetie in quo efi fcia vtualr c effeaie pcedit fciaj aeg
fitd iu itelfu pofiin quo b^tce fozmaFr.rC^t ide cii oie

vt

CT Separatus aut cft folu boerqo iicrc cft:


c boc folu imouale 7 ppetuum cft.lRon
reminifeitur autC 5 :q:B quidc impallibilc.
<D 2Tangit edditiouee que pnt adaptari ad tota* partem
intelleaiua:^ tangitqtuoz condtttonee . quarti ^ma
dbgz feparat autej folue efia.fola pare ftellectiua cft
tota fepata.fecuda coditto folii eft ^becuere eft.f.fo^
la pare itellectiua tota cft illud qieit ucre cc. tertia co^
ditio eft g; folu bocd.fola pe itellectiua eft illud q6 cft
gd imoztale c ppctutl.quarta coditio eft:gt tota pare
ftellcctiue eft illud qt> no reminifcif.qzboc gdemcft
gd ipaftibf le.cm otadil atit tp ma eft illud per qb res
pot ce 'i no ee ut vidcf fcptimb meta'.iuilla ergo ma^
terialia 'i cozruptibilia uere fiitzqz pnt iio ce.rota ita5 pare itellcctiuarqt imalie eft oicif uere ee.ClIlota
tictg)tl?emiftiexpomt gtitellcct* no reminifeitur
poftmozte.Dicit enijgz fcia que aegrihn vita (fta eft
toti^cdiuncti qbeftgd pafiibile . moztuoergo boie z
cozrupto ipfo c6iuncto:qz no remanet ultcn^^ipm c6mncnT:qb cft gd pafiibilc:non ulteriue reminilcif itel
leci oe illa fda acgfira . Cierii qz no vz 15 tutii oicc gz
nibil remaneat oe fcia poft mozte.poflumalr expong
z Dicere gz reminifei z rememorari refpicit ppzic
^teritii fub ec lignato.^: qt ferri tn oBm fijtpe preritti

1 ^m tpe fignaiu ^iperefpicit pte ffiittiia que cft pe oz


Sanica:? pe pafiiua.7 fi no rone fuUfaltc ronc ozgan

no eft pe ozganica nec cft illo mo pe pafiiua.Dz no rcminifci.Cllldu"* ct gz oce l?e pditioce pnt
adaptari ad itcUni agete.na itelio age? eft ide cure fci
ta in actu -r actu itcUlecta.n a cii ree fit fdta z actu itel
lecta per lumc iteUeet agctic opj gz aliqua vifione l;c
at ad ipm iteUin.UXurfue ipc itclle agee in cui vtute
itelfe pofie po fciee fit actu fciie fnnpfr pcedit fciaj
acgfita in itelfu pofi.amplib itelfe non aliqn itelligit:aliqfni6 itelligir.qtbeoziefpectataditcirm pofili
btle.ocultie eni eft ille qui aliqn vidct:aliqii no videt*
luciatno copctit.aliqn videaliqu no vidcre.-ficitcUc
cipoftibiliealiquitelligit:aliqunb itclligit.fjl? ada
ptare ad itellj agete no pofiiim^ClRurfu? itelfe age?
iblue eft fepa t qz nec cft malie nec recipit fpee maliti*
fU tllreri ipc folue uere eft q: cft gd C actu:gz eni eft C
poqda'm6 ocficir ab ec:tpe ct eft ppetu'r icbzruptibi
itcire.g qz

pot
lie.naitclfe poliezlj 116 cozriipaf jii fe:tn coipo
obliuifcifciajquabuitDz aU4 nio cozruptibilie (^tii

ad fpee acgfitae.Smpli accipito large reminifei fic


pofie pt obliuifci fciaj fic z rcminifci *15 at 116 co
petit itellecrui ageti.qz no e pofi?.(.noeftrcc<pt(bili?
fpdu. CDlIlondii ct gj itellecrui ageti no copetit aliqn
itclligc aliqn no itelligc z non copete ei reminifei du^
pfr pot b ie vitate.ucl qz mmqj itclligir.uel qz fp itellf

itelfe

g(t;qb at irto:;^ ue fit itVa oifpu tabif .f Clltio cu Dic.

C7 'l^alTiuus ucro ifcllcct^coirupnbilis i-r


fmeboc nibilnudligitanima.
(CDctermiat oe itelfu pafiiuo.i.De unagiatioe uf fanta*
Dicee gz paffiu vo itelfe.i.tmagiuatio uffantae cozruptibiUqz

vtozgautca.illa aii t fantaIj

fit

cozrupti

biftii fine Iz.i.finc fanraitelfe uibil itclligir.qz

nfm i

no fit fanta" tii no c fine faii.


iRdiuifibiliu qde3 igit irdligcna in

rellige:ut ifra patebit:lj

bis cihdrca que tio eft falfuin.m q


b*^ aut 'Z falfuni iam 7 ue:;: cft:com

pofitio quedam iam intellectum eft.


lC>oft(^ pbe oetermiauit dc itellectu pofi per

tione

ari

copara

oDm.^npte iftaDCtcrmiat oeco p coparatto

iicadactii.circaqbDUo fac.qz^ facit qbDcm eft.i


poft(^ Dctcrmiautt dc uegcratiuo fcnfitiuo z itcllccttuoDcrermiat dc appctitiiio-rcefimlocii motiuo ibi
L tlidef aiit ffnbtie. J (C2d euiddia at ^mc prie fete
du^Duplej:cftfictiotfellcct'.vna^utitelligit fimpU
ciaPm quafczmat Diffone.alia^zutitelligit copofita
qua fozmat emictatione.actio illa fimpltciii dz itel
ligdia idiuifibiliiiinqua ncceftueritaenec falfitae.
actio vo copofito:piuquaufeft falfitae ufvttae:a co

metatoreappellataeftfidee.na cii aftentit itelfe ^albii cbponaf cii boie fozat banc cnuciatione:bo c alb.
cuienuciatioi affenticdooz ibiee fidee.qrcB actio itclfe coponetieautDiuidetiefideeuocata eft .duo^
fac.qz fz^oiftignit ^iiplice actione itclfe.i^oeteriat dc
vnaqqjillai^ibiLSiziceopquefut.JDicgzidifibiliuj

gdei^f ircUigetia.i.actioilla

itelfe que Dzitelligetia


que no eft falfuj.na circa in
rclfm fimpliciii nopuenit ee falfiraetin gb aiit falfuj

idiuifibilii eft in bio:circa

ti:z uczj eft:cft qda copatio itellcctuu.qz vitae z falli


ta? no but ce nifi circa itelfj copondc.linilbn^^at
ipi peept^qui fut apud itelfm dc rebitelfe uocanf.w

que fozat fibi afa oe leone:no


z itelfe leonie:qz leo no itclfr p fcipj.boo
boepccptc)cnteGapD aiaimaia ?6poiutad

itelfe leonio cft cocept

c em' ide leo

B itelfe -r

ui(ce:epquac6poftti6crcfultat ide bitaeuelfalfita?.


dnou^^et gz copo large fiipta d: b oi cniiciatioe fiuc
iUaemiciatio fit affirmatia iitic negatia^^e tn fiipta
copo folli oz oeemiciatioealfirmatfa.naeniiciationc
gatianb jz^eoz copo fcdoiuifio.rDcide cti Dicit.

c,

Bcamma

C Qiccoi^qdc
q vnu

fmpc,T>mtMc^
capita fmc ccruicc germina
fiuf/ic

rc
ueruf :poftca cop^fut pcozdia fic -r bec fc
patacopo^^fuinut airimctru:^ ovametru,

(TDe.

ec3>bfintfcpata.7polleacoponaf

qb copofitio aceidatibi virao 7 tialfitao.q: fi fp fepata

onib^^trt

coponcrenf femped ibi falfitao.03 eniqicopofitaire


coponanf api> itelk uF 31 fepata fepenf ad 15 3; fit vitae
fbi.nl cii copofita fepenf uffepatacoponunf noell ibi

miat De
tiacopo
fitoc .z

DeitelUV
getia iit
diuifibu
liu.5co
pat \?a&

imionci
auto^

ctio.jC(rca^"*DUofac^5 qiiteUaDuplr |?ct copone


^ Oiuidcre.videmeni 3? iteiiV coponit viia re ai alia.
1 coponit ipas ree 015 tpe.^ oeterminat dc actioe
g
itellect coponetie ^utcoponiripaoreo adinuice.z
etermiat oeactioneei X'Ut coponit i pao reo 013 tpe
ibil Si at facto^. J Dic g^ fic e actio itello copone
fio hi e copo eo;: fut.i.ficeftcopS entiiiiqueadmo/
q
dii oi^it i-inpe.ficgemp.Didtcoponctia ire er fic!?5
fieri cop6 coceptuu api> itell^.otxit cni mp.$ uere
iid^ capita mlto?; germiauef t.i. mfto;: aialiu fut fine
ceruice.i.r'ncco!lo.naeni a^nfi5 opione mp.gcr
miauit ptee atali; fepatas ut giiamt capita fine collo,
pollea ?coidia.i.ppcotdia'fiitc6pocapita cu collo.
fiC7 1> q futap5(tel^ ^fiit fepata:^ poftea fut copo^
fitaut affimetrii dc oyametro.T ut fimerp c oyanie^
cru.cdpditemitell'(aliqnoramet;:cuairtmtro.i.ciT
fcom^fiirabili:'!: tiic e copo boa.q: of ameter e icoinc
furabircofiealtqn copoitovametriifimetro.i.cu co^-

mala fic efi copofitio entium.

tbitealigo.quoe copoapiiitcirs
copoentiu fi5 empe.c:
5
emp.uoluifie a {>n miidi nam fcciflc ptc3 fine totio.c
pollea piiidflTe tota ut a 611 fueriit facte frodeo fine ra
inio -r rami fine radicib^ita 3 fuer iit facte pteo plite
r6 piuctc:f5 Dife.fic et pteo aialit accidebat ut fuerit

iSpUPliarCl

Dictu emp.fi uera ell opio ci.qz fic tuc pteo fepate alb
qn bn coponcrenf 7 faceret aial pl.iti.7 aliqn copone
renf male lic ipi cdccpt(iinpltceo apud itellm bfit ciTe
fepatu5 7 pollea c6ponunf.7 aliqn ell copofitio bona
7 ibicilueritao:aliqn mala 7cll ibifalfitao.
^
fozte Dubitaret aliQo.qi no vzuerii

|?<0actiV

itellige^

tncfurabiliic tiic c copo

e;:

gnooadb

rcriaroe

tcHe.cir
ca qdta
fade .qi
p Deter

ad fiiice.i* ibtL^ndiuifibilc ailr. k ibiL

Xit fieri aliqn oliuigead tx oliua 7 boueturvitigeas


vite 7 boue.7 tiic erat peflimacopo.iuuat

Dd

fca capita aialiu fepata a collo: -r colla fepata a coipis


b; crura fepata a pedib:^ fic oe alijo mcbzio.bio 5

p pcotdia ?iiigi:f3 no fp illa


piuaioeratpuenieo.qtaltqnpiiigebanf frodeo vitio
cii ramio oliue:aliqn rami vnrarborio piiigebanf cu5
radicib^alteri^arborie:-! qitarpiuctio no eratpueni
cno.no poterat faluari piata fic c6po*;fi qn fiebat p co
cotdia cebifa copotut 51 piiigebanf oebite radicco oe

fic fepatif c^ntib^iccperiit

bitiorainio;^ DebitiramiDcbitl folijo.tiic faluabif il


Ia plltatr poterat fibi file giiare.ftc et c circa aialia bc
batee utpiugebaf collii leonio cii capite cerui 'i pc3 ca
p:e cii crure boiifo.tali? g copo P5 cmp.no erat bona -r
no fiebat ideaial:f5qn Debita capita piiigcbaiifoebitl
colli3:c fingre prcf aial'Db!tc c6p6eba'f:tuccrat copo

boa 7 faliiabaf illo alc pota at fibi file gnarc:imo po


emp.na no folii noluit 3; po vni aialio copoe

fuit pfo

ref cii pte altcri^aialmfq? po vni arbor io cii pte alii

arbor! :f5 et 31 poaialc6poncrcf cii pte arborio.vn di

i5itaof5falfitao.CDDm37itcirofimpliciujpccdititel
copofitoa: qre fi itelTo 03 fotmare 7 copone l;a'c
cniiciatione.bo currit:puo op5 35 fibi fotmet coceptii
eiqt' ipouaf nomfe_l?oio:7 ei qo ipoiraf note curfuj
7 pollea coponat vnii cii alio.igif l;i cocept ap5 iteir5
^uo babueriit ce fepatii : 7 pollea biicru t ee copofituj:
^uobntee fepatii:7 pollea
ftaq5Cupl)Ourrlogf
fiit copofita nocllitelTigcdii ^uo beant ee fepatii in
re:7 pollea coponanf apt> itcmn.qi fi no coponerct in
lecrii

telfo nifi lepata

re:fp

ed ibi falfitaomt in arguedo Db

cebaf.f3 cii itello fimpliciu;utDictu5 ell pcedat ftcllin


copofito;:;b'iteir6 ^uo fiit no copofitirq: ^uo fiit fiin
cii illi coponi qua fac iteirs
rndet copo i rc ell ibi vitaotcu no rnder ell ibi falfitae;
fta 3) vitao e adcqtio re:;: ad itellm.falfirao vo ell iade
qrio eoriidf .Deberem'eni imagiari 3 itcllj fepat que i
re bnt ee piiictii:ut fi Dicaf Ipo ell aial pteo buij)p6nij
qTiit l; 7aialDiciit vna 7eadcfoima'tfiiiCDzntviil7
eaderdfj Dznt ca Ib alia 7 alia ronezitaqj iter Ipae ptej
fi5 re ell vnitaj.fimrone 7 itellm e ibi oiliictio.optimu
g e^eplu ell dc opione emp.na fi pte? aiali? eent fepate
rcafrific pteo pponio fiit fepate ap6 ircUin: fic tiic pnV
geretpte0aiarcoponibu7malc; 7c>:aliq coponefie
ret aial 9: aliq vo no fieret aial ut tbemifii ait.fic nuc
preo^iponio ptfgit coponi bn 7 male 7 e>' aliq copone
refultat vitao.C); aliq vo no rcfulrat ^itao ; f5 falfitao.

pliceo:7 pollea c6poniif.7

argumtu at i priii

folutii ell

p ia Dicta.fDeide cii Dic.

aut factor : 7 futuroru tpo coiiucUi^


gena-zcomponena.

<T

CDetermiat dc copone reni cii tpc.irca qd duo facit


qz ^ ait 3)

15

facere fpectat ad ireir3 copondc.iqf Di

jcerat4>bat ibi llatij poli L5^alfu3 eniin

copone.JDi

aut itello itelligit aligd factop 7 fururor.i.


itelligit aliqd pteritii autfuturu ell itelligeo cii tpc:7
ell coponco tpe cii reb.fpcctat g boc ad iteUni coponete qui cointelligit repuo cu3 rcbuo 7 coponit tepuo
cir g.31

fi

cum rebuo.rDeinde cii Dicit.

CTI^^afeciu mcopoucfcmp cft.Tndc^fi


albu no albo:aiit fi no albu dlbo cbpoinf:
cotingit aut 7 Dinidciitc oiccrc oia.
dli>zobat qt* Dijeerat ofideo 31 cointclltgere tj5? cu reb
7 coponcre t j5o cii rcb fpcctat ad itellectu copoucte5.
circa qb duo facit fim 3 Duplr ^bat itdii.:^ ibiL Sic
ergo ell. J'5u b* pte itendit tale 6n.falfii5 no bet efle
iiifi in coqb fpcctat ad itcllectii coponetem.qz in intellectu fimpliciii no ell falfitao :fcd cointelligcdotpo
cii reb7Coponedo tepuo cu reb accidit ibi falfitao.
ergo boc fpcctat ad itellectii c6ponetc.l5 ell g qi> aii 3
falfu^fempcll in copone.i.fcmp fpectat ad itdlccrii c6
ponctd7 n aq; fi albii no albozaut fi no albii albo copo
nat:7 boc fin tpo pteritii ucl futiirii fiitc cii l;oc fiat ac
1

ciditibifalfitao.qzptingitoia 15 Dicere fim Diinfione5


oia bec fimt Diiiifa in rcextra.na albii dlDiuifum a no
albo 7 no album ab albozquare fi b que funt ciuifa in

^tberZcrtius
rc:itclUctc6ponat Pj tp6 ptcritii ud r'uturii:i!t <v ofcat
110 albti manco iio albtl tuir albii aut erit album
accicunbifalfitao.crjofic componcretpscum rcb

non rpeaat ad itellcciu (impUctiiin in quo no cil


tao:fcdaditcUcctu coponetc.rOcindccu

oicir.

ET Sic ergo cft no folii falfmniaut ucrn:i]>


erarraiiterir vnu:
dbu5 /Cleon

aut facica fic itcllecr eft vnuquodqj.


Cadducit fc5a5 r6iu'5 in qua ollcdit cp itclligcre tpo cil
bcbuo ccoponcrcrpo curcb^fpcctatad iteUincopo/

nc Dicco.fi ergo noeit folii uerii aut fairu5 q; alb^eft


JClcon.ian.pponeoc pnti:fcd elT ueritao aut talfitao fp
eratalb Cleon q5tumad4>p6nc oe ptcrito.autgperit
Btuad^poritioMC5oefuturo.^ fubdit ep intellectuo
cit Ipoc facieo vntiquodq3.qz banc vitate 7 falfitate5 c
banc copofitione facit itellcctuo.q: ut oicif. vj.meta.
ueru z falfu5 funt in aiaifjbomi c malii fiit in rebus*

Cl

foite alios

quo o:t

copofitio rei

ad re a copone repeurpe-C Di.


cedu
copo re:p ad tpf pfuppoit copone re:;z ad fe iui
ce.nacti ceriniiii.pp6uum accipiunfurrno cdcernilt
rps eo
uHa ^5 I?n6 fut Ii c nuc.cii aut accipiunf

pticulariter ciredeernu t tps:ut (i accipiaf pluuia non


^,meflTeltgnatu:fedfmfe:Coicaf tp pluuia cft aqgut.
tatim cades in bac^pone no d: nec pluuia efte nec fu.
ifte nec futura efto: imo nulla pluuia ejente ucre poftec
T)lci q; noie pluuie 15 ipoztaf q; eft aq guttatim cades*
copouere ergo tps cii reb^pfiipponit copone res ad fe
inuice.7 fi eft vitas z falfitas in copone rerii ad fe iui.
ceeft vitas 7. falfitas in coponcrertlcu tpe.utraqsg ro
p 5 i in 15 cofiftit q; ciI poftiit ee falfitas coponendo res
cii tpe pterito ruturo.i.cii poftit ce falfitas fozmado

pponee oe reb^m tps ptcritii

-s:

futuriltq: falfitas iio

pot ce niTi in itellectu c6pofito?^:op3 qi talis foimatio


ptincatad itellin copone te.rDcinde cii oicit.

CT Jfndiuifibile

qtn ouplV o::pof etia : an t


actu eftmibil .pbibet intellige indiiiifibile:

eu longitudine itelligat*3ndiuifibili6 eni


actnalr eft:-: in tpe idiuifibili.Sirr eni tps
oiuifibile

-z

idinifibile longitudini elt*

(DU^oft^ oeterminauir oe actione itcUs que oi itells co


pofitoriimel que oicif fides.oeterminat oe actione in
qui 0: iteirs ftmpliciumel qui oicif itelligctia

tellect

idiuifibiliii.circa qi tria

facit:fm^5''oi

cicif eni altqd ee idinifibile f

idinifibile.

m actij*aliqd 0: ec tdiui

fibilePmfotma.aliqdvo 0: et idinifibile fimplr ut pii


ct. tria

g facit. qi

oftedit quo itclligif idinifibile fs

actu.i^oftedit quo iteUigif idiuifibilcf

fozma.; oeclarat quo intelligif

m fpem fiue ^3

idinifibile fimptriut

quoitelligif pimct,i* ibiLP^ aiit no ^5 ^titate. J5*


loiL Ubunaii aut. J3d euidetia aii t ^me ptis fcicdu3
idtuifibile^m act J 0: efte oe ptinuiizna oe tale I3 fit
oiuifibilc^mpotetia:efttu idiuifibilcfmactu.qz q5
diu eft actu ptinuutadiu eft actu vnii ^ actuidiuifuj.
T)UO g fac:qz ^^oiidit quo idinifibile fs actu.i.quo co
tinuil itelligaf
fe.i oeclarat quo itelligaf ut pfide.
rafoiuifu5perpte6ibiLin6igirftt otcc*JDic ergo:
qj qtn aut oupfr oz idinifibile : potetia aut actumibil

vo po.(T lllondil ailt q? cii logitudo


gd idiuiftbilc actu itdligclongitudiuccft itelligae

actii:qiuifibile
fit

idiuifibilc:qre itells lougitudis poterit ptiiiere ad in.


tellinjinipliciuiqui itells fimpUeiu oz itelligctia idiui

fibiliu.lL inoiadii et qi ait tps ce idinifibile fitr logi.


tudt:ii:qz fic logitudo eihdiiiifibilis:qz eft idiuifibili?

actu no po:lic tps idinifibile cft actu no po* :qb ti


10 oictii cftrqz fi itclligif magniiudo in fe intelligif in
tpe idifibili:f3 fi oiuidercf magnitudo per ptesmt q> p
()us itelligeref vna ps magnivudisiz poftea alia:opo:
teret qr oidercfz tps: ut patebit in fcquctidaufula:
ita qi ut vua pte tpis itelligeref viia ps magiiirudi? ; ^
i alia alia.dlloii'" et qi ubi nos bemqi t^s c filV idi
uifibilc logitudini qdaifa bftqjeftftlV oiuifibilelogi
tudini:qru utriiq) ueru eft:qz fic Ibgitudo cft idiuifiof
Usactu 116 po;ficz ips:z: fic logitudoe oifibilitpo":

fj

no actu:fic z tps eft ct oiniftbile.f Dcidc cu

oicir.

cnRoenicItDicc aliqd in medio intellige


utru(^:n 6 eni elt nifi Didaf:f5 aut po^^feo:
fn5:aut ntru^ itclligee oimidioru oiuidit

tps re;: Tif-tnc at eft nt in logimdie :


cft ftc ee umfQj:-? in

ft

i^o

tpe eft qo in utrife^.

ITDeclarat quo itelligaf idiuifibilc.i.quo itelligaf

pti.
nuij ut pfidei af oiuifuj per ptes.o.no igif eft oicc qj in

telligcutruqj.i.itclligc toni fit itcllige aligd in medio


tpis . no ent eet 15 nifi oiutdaf .na <^diu itclligif linea:
ut iitruq5.i.ut cotinua 116 itclligif aliq ps iinee in me.
dio tpe z alia pars in alio medio tpe.fed fi oiuidatur If
iieaoiuiditur zrpsinquoitelligif.io fubdinfed aut
po** feozfum.i.po-* fepaiata.z po oiuifibilisaiit irel.
lectus utriiqj.i.utraqs ptem linee oiuife acru.oiuidit
eni z tps fimiiUiiic aii t fup.eft oiuifio in rpe:ut eft oiuf

fequif.Si vo dl iteUigere linea:ficut


qj eje utrifqj.i.ficur aligd cdtinuii z idinifibile itelligef
linea fic nccepta:z in tpeqbcftcj: utrifqj.i.intpe vno

fio in Ibgitudie.z

z ptinuo:z per cdfequcs mdiuifibili.

Ct

fottcaligsutril intellspofTititcl

Ugelogitudine.zvi qjiio.qznun
ocius viderer colore: nifi filitudo colori? ceti ocio,
gnumj? itells itdligcret logitudinc nifi filitudo logi,
rudis ect tn iteUu:f3 ciI itells fit gd idtuifibile no pote
rit ee fufccptiu logitudis:fic nec piict:qz eft gd idiui
fibile:poflct recipe eveplar z filitudine alicuimagni

ludis.CDbjqi itells itelUgit magnitudine z bdtn


fe filitudiiie iuagnitudis:f5 B cft ^ut magnitudo redu
:

ad aligd idiuifibilc:z tiTc ro peccabar p fallacia ac.


cideiis.naaccidit maguitudiniqifitgd oifibileutbcc
filitudiiie in itelUnqz iio bet fititudiuc in ipo ut eft fic

cif

oifibiliszc]ctefa:f3 Utrcducifadaligdidifibile.C

cui euidetia adutendiT


alia:no tu

^ I3 vna magnitudo

vua e magis magnitudo

fit

alia.ua

3d

maioz

oesma

gnitudies ciufde fpei illa fpc3 cglr pticipa t:g f 5 rdiicj


fpecifica magnitudi? ciufde fpei pfideraiif fi? aligd idi
fibile.irell0 itaq5qui recto arpccru ferf i magnitudies
no ut pfideranf iiib ec pticulari-.f? ut vnitmf i cfTe fpccf
fico betinferofiemaguitudimi ut aliq mo reducimf
ad aligd idiuifibilc.q) at fic fit:p5.ii a fi? ce cjitefu? vna

magnitudo maioz eit alia:apt> tn itell'? fi fint oue linee


uel oue magnitudies: vna magna:z alia pua:cu tn

ille

linee ufille inagnitiidics fint ciufde fpci:ii6 alia ro foz

ne.qz ipa logitudo cft idiuifibtlis actualr.itelltgedo g


logitudinc irelligitaliqd idiuifibile Z i tpe idiuifibili

magna q? oe pua:rone? g in itciru circuccrmit magni,

fup.itclltgiteaiz fbditqj idiuifibilelogitudiiiicft

tudicout vuiunfialiciccfpecifico .'zutreducunf ad

filr

t^szuel qb eft oifibile filr logitudini z c.ut in alia Ut


tera pleni oz.tpj eni eft fitr idtuifibile longitudini.qz
fic logitiidozqz cotinua eft idiuffibnisactuzoiuffibilis
aiir potetia.fic 7 tep cii fit quid cdtinuii cft idiuifibiU
Z

niabif i irelUunecalib occurrit irelluipc magnirudie

aligd i'diuifibilc:ii6atb'''rdnesctreuccrnut magnitu


dies fi? qi alique funt magi? magne:alique magi? pue:

nec

fi?

$ aliq

ftit

magis

e;:tffealiq mmc]ttefe:itcllm

0 fic itcllige magnitudies:z

fic Ipie

iu fc

maguitudinu

anima
ma:no tn fit ibi vnitao ^5 q5titate.i.f3 ptinuitateiq:

ronce no eft icouemc0 ut t>eclaratil cH per (am Dicta.

A o^r^^^^l^i^ar^t^-iQ^mtruiteirspof
au.?
rititdUgcouaGinagiiitudincociuP

dc rpd:quaru vna fit magiia;aUa vo pua.(D Diccdiij


6
g; recto afpectu luinqj itell itelligit oiitincte duo ali-

z aliq Diufitas i ptib;pcterit ni


bilomin nr itelle itelligc 15 Ino totii5 idifibile qo bet
aliqua Difionc in tpe idifibilirqr no itelligct tp5 ut e Di
uifibileifj ut e idifibilc.tale g totu ut itelligif d tpe idi

qua eiufde fpeitqt tuc recto afpectu poifet

par

fibili

accidit ei gr

in fantafma:

fibili

ut

ticularc:tu puertedo fe ad fantafina

ciij

itellise

eo m fit vtU 9 organica repfentef rej fub ee figiiato:p 6 t


iteium itelUgere aliq 6 pticularec-r pot itelligc l?qc ino
aliq plura Didicteuijtucuqsillaplura fuit eiufde fp.
poterit ergo qe in fantafia f^oimare fibi idolii magnitu

dinie magne -r magnitudiepue: r tiic puertedofe ad


fantafma poterit oidicte utraq5 magnitudine itelligc
fmo perpuerfjoncadfantafmata poterit itcllect^ itelligc no folu Duae magnitudieo eiufde fpdiqru vna fit

magna alia pua

f3

d mq Diftincte itelligere poterit


15

Duas magnitudinee eiufde fpdoato gj fuit eqles.

Uod aut no rm

JC.14

le cft:fcd

idiuifibi>

fpede iteUigitun-r idiuifibili

tpc:^ mdaiifibili aie concepturf^in ac

cidensanr:': noinquammilla oiuifibilia


funnquod iiueUigit : 'Z cx quo tepore : fed

ibi aliq Difeotinuitas

C3

tatebicut Diccbaf.olleditquoitelligie idiiiifibilefm


fpem c fm forma. circa qoDUo facit: qr f) facit qf> Di
f tii ell.fc6o coparat boc idiuifibilead alib ibi L^^nell
c^titard
atit. J Dicit ergo qd aiit no elt idinifibile f
fed fpe.i.f
fpem:-! i^m forma itelligit itein q 5 cft fic

idiuifibilc idiuifibili rpe/z idiuifibili aie coceprtt.na I5

gi ftc itelligif beat aliqua ciuiftone : f acciie au t ilU


Diuifio coparaf ad itellectii.na qd itelligit itclls ulqo

ftelligifabitellectum tpealio.i.intpealiquo oeiUio


Diuifibilib boc no eil inq^tii illa funt Diutfibilia:f3 in
q5til

funtoeniio idiuifibiliu.CmotadiTautitdione
I3 beat aliqua

pbfin bocpftllere gj idiuifibiie fj fpem

Diuffione in ptib^:poterit tn itelligi in tpe inditimbili:


quia bns b' oiuifione in ptib' no itelligif ab itellectu

Pm g> efl oiuifibilerfj f m g> eil idinifibile.Cinbn* d


alidjoteirt^bie no initii illa oinifibilia itelligit itcll'9
in tpe aliqrfed int^tu idiuifibilia : z ttlceil fuppledns
itell6 itelligit in tpe alio.i.in tpe ali^ idiuifibi
Ii:nd inq3tuillaDiuifibilia fup.bnt Diuifiondfi inq5tii
fu nt idiuifibilia.i.inquatum babent idiuifiond
fottealigerutriiporTitec vnufj

fo:maqnoe(lvnii fmptiniiira

tdCDi>m gr in aligbus iuenim'vnitate onprr.iid f 5


ordine ad aliDj-z urrobicgiuenim^aliqmo viii
tatef forma:^ tn no eil ibi vnita? f mptinnitare.na
alraialeilgd vnur^alr eile;:ercitqd vmij.naaialeil
qd vmi f fe:qr bet in fe vna forma:^ vna nam.ctrercit^ vo eil qd vmi in ordie ad vml Ducd*a qno vno duce tot ejcercit^ell formali quodamo vnus:fi ergoloqnir De vnitate rei f in g? e;ccrcit eil qd vmitque vnitaf
copetit ei in ordine ad aliudrplami eil gr ibi nc eil vni
taefm cotinuftatdl3iitibivnita6#m ordinc5 a quo
ordine pot ejcercit^ aliquo inoDiciformalr vn : fed fi
loqmur oe vnitate
aial eil qd vmi.odbuc faluare
poterim^ g> ibi Iit vnitas Pm forina5 abfq} vnitate f
ptinuitate.na ad pfecta ptinuitate reqrif g; ptes cotinui beant vmi motii.nt d: 5 meta*.ut fi ligmi e nere

feul in

ptinuii:op3

$ no polTit moneri vna ps ligni nifi z mo

at pot moneri crus abiqs eo


gj moiieaf illo qf> piii^f cruri:uere itaq5 z finiplV aial
cil vnu ^3forma;n6tn eil fibifimpllptimiirae cii pof
jeaiif cetere ptestin aiali

fit

Cii

moneri vna po aialto altaqefcete:eil g itdto


in aiali uel in aliquo alto b'toto

fit

pl 5 f gr

vnitaofmfor

ut eil idiuifibile.r

Dcide cu dic.

te ludiuifibilcrqo facit tepuo vnu : -r longi


tudincmrrbocrunilitcr cft in omni con-^
tinuo :7 tcniporcr-r longitudine.
(TJCoparat IS idiuifibilc Pm forma:ad boc gr cil indiuiiibilc Pm ptimiitardD.iell aik utiq; bio.i.ilUe que funt

vnu Pm forma aliqd indiuifibilc qo facit ea vnii:ficut


fup.ipfio continuie inell aliqd indiuifibilc qi>

fadtea

vnti.vnu ergo Pm forma ^ vmi5Pm cotinuitatem eil


vnupcraliqtMndiuifibilerfed oifferderrio fubdit.fcd
forte qt) facit t ps vmi z longitudine vna no eil fepara
bile.i.noKeparatuineceil etberogeneiiinccDiflforme
fed boc eil Pniiliter in tepore z longitudine:? in omni
pt inuo.ergo in vnitate eotinui no eil Di Iformitas : fed
eil filitudo

vno P5 forma no femp iuenif.

ptiu qt> in

vl

pbe oiidit quo itelligif idiuifibile f m ptimii-

oiuifibilciqr iioitcUV in tpe idiui

ucft auf utiC0 bi9 aliqd idiribilc:f3 fo:^

inquancuni fuiuindiuifibiita.
(Dll^olVq5

fit

cil DiTibilc:f5

fortealiqsquoptimuificfit vnil
per fdiuifibile^ no eil ibi fepara

tiorfedeilibifintiidoc vniformitas.vmiautPm forma fic fit vmi per aliquid idiinfibilc qo pot ibi ce fepa
ratiojMfiimiliriido z Difformiras. (C
gi iu vno
Pm cotinuirate femp partes fufcipiiit pdicationc totf
us:qr quelibet pars longitudinis cil longiriido.quelibet pars tpie cil tps: ? ulV quelibet pars ptimii e pti
ima:f3 i vno P3 forma no fic.nd 116 qlibet ps boif e bd:
iiccps leonis e leo:? ulr no qlibct ps aialis cil aial.ti
S ptinuu q5 vmi P5 fpc5 eil vmi per aliqd idim'libilc:qr
ptinini eil vmi inq3tu ptes ei^copulan f ad alique cde5
termimiqui ternun ut copulat ptes ptimiUDic qd iu
diuifibile.napunctqdidiuifibileell:qreopulat ptes

Ddm

linee z linea ut copulat ptes fupficici qd idifibile Dic.


na linea no copulat ptes fupfictei uteilDiutfibilisrc

ut bd longitudine:fed ut ellidiuiiibilis:? ut caret latitudine:fempgptinuiititvnu per aliqd indiuifibil


fic
z vmi Pm fpem fit vmi per aliquid idiutfibilc:ut
per forma que oe fe eil idiuifibilis : ? dc fe 116 Diuidif;
f3 fi Diuidif boc eil per inammtfaibif 7 meta.attn e
al'r z alr:qr forma ficfacitre vna;g?tn potcopati fecii
feparatione.i.Diuerfitate ^tiil:utp3 in toro etberogeneorubiptes no fufcipiiit pdieatione toti.vmras til
Pm ptinuitate Pm g> b^'np copatif fecii tale feparatio
ne:f3 in 01 ptimio Pm
b* eil firitiido ptiii z in oi ptinuo ptes fiifcipiutpdicatione tori: qr quelibet pars

ptiiiui cil ptitiua.imo

Dato gi ed aliq res ptiiiua (n Di

ueriis iiaturis:ut puta gi ed media caro z media os:


I3 ibiedoiiformttas in ptibPm forma qlitatiua fiue
qlirare: qr nd quelibet ps illitoti ed caro nec qli

Pm

bet os:no ni ibietretDifrormirasp3pttnuitate:qr qlibet ps illiptinui ed ptiniia. pDcide cii Dic.

<r l^uncm aur -r 010 Diuifto:': ftc


le mdftraf ftc puario

: 'z

idmiftbi^

fiUe ro in alije c?l.

utquoino malu cognofdtrauf nigrurcon

mo

trario enim aliquo


cognofeir.
COiidit quo itelligaf iI 15 qd eil fimprr idifibile ut qu5
iteUigaf piict.circa qt> duo fac : qr ^ ondit g; piici
itelligif p ^udne ptinuur ofidft
^ rtelFs cogfcd alCqd per ^iidiie alteri uel per fornia pria:op5 ^ Pj fe oi
cat qd in po:nd qd in actii ibiL Op3 aiit po^ee. J oid
S cp piictii at z oif oiftoiz qd eil fic idiuifibilc fic puet
Ibdit
moilraf.i.itelligtf fic buatio.i.per ^uone ptiuf

c,is.

iber Zcrtlue
qu6 irdlla nf

cogfcit

magnitudine cii pofteri cogCcaf p ^ue;puctq pofte-

nialu aut nigni.na prio.i.p pmi aliq mo cogfdr utru


q>-q: malu cogfcit per ^uationc fui prijiur per Quatio
ne bouunigrii vo per puationc albt.dnbndu aiit q
ainbpuatiuaaliq mo cogfciprio.i.per priurqnnaluj
cogfcif per boiiu:cufit ()uatioei;malii tii z bomi : I5
altq mb poiTtnt oici oria accipicdo pria large; 116 tfi
piieopponunf prieiO puaiiue.dnbudu ct q> cii fup

ri' cadit i apfMpcfionc itells cogfccr p pt imi qb (>us ca


dit i appbcfioe ei.g per ilUi oruinc-x p illa coparatione qua bi t puet ' ad piinii cogfcet ab ircllmcii g piict

fiRe r5

cft

in alys^uatiuie.nl

pueto fiatoiuiholineeqUbetpuct^pbtoiciomifio:-?:

qd idiuifibile;f5 o: pilet"' inq5tu ptinuat ucl ternuar li


nea.oiuifiovot>:,putfupi|pm fitoiuifio linceifjo: in
diiiifibilc^ut caret ptib.|

Deinde cii i3icit.

Cz6, CT/0pouct aur porcria cc cokcei7 cfTc iti


alieni no ieit

ipfo.fi

cotranunpfmn co

Snofcirrapin:*? actu cft *? fcpabilc.


CiOfidit q> itelfe cogfceealiqd per f>uatione alter^-r p
forma priaioj q> fit Qd in po^o.op3 aut po"*ee cogfceo

c ee inipo aliqua

prietatcifioebeatcogfcc aliqdper
puationc uel per fotmaj pria : fj fi itellectui alicui 116
iell priiT ipj feipm cogfcit:^ ille itelle eft Qd actui-r qd

^ac Ifain affirinaiiuc;oicif


ieft oriii ip5 feip5 cogfcit;^
tiic plana c(l If a.exponif eni fierq; itellb nf eit cogfccs

fepabile.aliQ aiit tej:r

l?fit

cni ibi qj

fi

alicui itellectui

In po\f5

fi

alicui itellectui

ifit

priii l?ui.i.ifit ei q>

no

cogfcco in po;ille itellUe cogfcet feipm : -x erit ille


itcllcctQd actu:c Qd a materia feparatii.
foitealiQGqubpziiiatio cogfcaf

fit

JS^llUll.^1 vt

pcrbitii.lC

Db5q7;>uprrp6rco

gnofei Quatio perl?itii.urperl;itu qucpcipit zapppe


dit.ui per bitii que no pcipitinec appbcdit : ut per vifu5 cogfcim' tenebra tam^ ^uone lumiotita q? vifua p
lumc cogfcit tenebra.no pa lume: qt* tiic videt:f5 per

lumeqdtJcnd videt.nanovidedolume oicimnoe


peipe tenebra.alio mo pot peipi tenebra p lume rone
luis appbcdedo.na eoipo qi p itcllectil fcim"' Qd ipoz
taf noie lumisipoflum' feire qd iportat noie tenebre
f li tenebra no fit nifi fu6 luis . Dupli g pot itells C05

p bitii uel p btu que bctmrpcr bitii que no


bet.naeoipo q; QS non \jet bitii gramatice pot feire fc
fte f>uone

ce 0uatii OTamatica.! pot itells cogfcc fiuone per bi'


tu que b^.na budo bini ^ra'matice uel biido babitu^

boni pot feire qd efi malu

lUv

qf>

no efi

niit f)u6

fo*tf Dubitaret aliQS

boni.

quo itells cog

fccSj^ubncpcr bini uel per formas


pria ^tii efi De fe efi cogfces in po*.CDbm q> cii bini
fit q> itells Dupli pot cogfce ^ubne per biniiulper bitii que bcnulper bitii que no bet fs bre ponplami cft:
qjfi itells cogfcat^uoncp bini que no bctifs potbie
qi in illo itellectit cadit potetialitasic q; ille ttellus efi
cognofceslnpo^.inuifus fiftellect^cognofcat ^na-

tione per bitii ciuc bet ucl per fpem pri 5 qua bet apud
fc:o5
ille itells fit co^fces i po:qr 05 qj itells poflit
fcuari Ulo bitu:t illa fpe.na ^uo no^prie opponit nifi
pitiii que pot tolle: nec ^if>e efi pri etas nifi iter ea qnc
mutuo fe pnt cjrpellg.fs qr qb pot piiari bini: x q^> pot
amitte fcias De fc 116 bet actu fcia 3 :f5 cft in po ad fcias

ucrueftoicniplnqjcognofces^uoneperbitiiprium
cognofees in p6.fi aiit eft aliqs itells qu( feipj co-

cft

gnofeat ^ncipalr -r p feipm cogfcat alia:-! no per vmi

priop cogfcat alii>:cinufmodi eft itells Diuin:taliS in


tclls cft actu ens, c ab oi potetialttatc feparat.
Dubitaret altm quo p fu6ne co
I tf I*! IIC

tinni cogfcaf puct.CDosq) ut coi


ter |\mf nfa cognitio ictpit a ffiu:illa g ^iis caderent

in appbcfione itells que fiit ffiibilia:^: qiie cadiit in ap


^befioe ffius:b aiit nint bfitia magninidinf :qr taliil
^^e cft bre fantafina fine quo itells nibil itelligir.g fi
pus cadit in appbcnfioe itells qb cft ptinuii ; -x qb bc

15

mo coparef ad pnnmi:qr pmf ^tiu irate: cogfcef pu

efi piiatio punm.lDeidc cii Dicit.


ijuc Dictiorm qua aliqd oc ali
oia
lEW aut
quo oicit.ficut attirmano ucra cll.aut fal^
fa oinnisatdlccfuo aut oia:fcd qui cft ip^
fiu0 quid cftnu boc ^ aliqd erat cc.ucrus

cf ab itcHimit

cft:? no alujd oc aliquo.


CTiTbparatitcllm copofitopaditcllm fimplicius: circa
qb tria fac.qr f)*' oat d:i a iter biic itcllin -x illii.rqb di
> crat niamfcftatpfile.3"p modii eptlogi refumit qda
tupi^tradita.!** ibtL?3fic vidc.Jj* ibiL^^deat.Joic
g:^eft aiit qde Dictio que eft aliQd oe aliq fic affirma
no ucra autfalfa ois.q.d.qj ois itellus copofit^ubi Dt
aliQd DC aliq affirmatiuc.ndfnp.ubiD: aliQd De ali($
negatiue cft ueriicl falfiis:itells aiit no ois:fup.eft uc
rus ucl falfus:fed qui eft P3 boc qj aliQd erat ce.i.itella
fiinpliciiiixitcllSQdditatis fempefiucr^t-xno in quo
aliQd DC aliquo : cit g 15 Diia q itells fimpltcium femp
eft ueruoiitcHiis vo copofit* in quo d: aliQd oe aliquo
110 fup.fcmp eft ucrus.fDeinde cum Dicit.

CT 0cd ftciit videri

,ppnj ueru eft:ft aut bo

alb'^*autnit>er:no cft ueru fcmpific autfe

bntquecuqip ftne inaicrca funt*


qD Digerat p file ondesq^ itells no errat
qb Qd nqb cfi.ppriii ob3ci"':ftc ncc vifus errar cir

Cdlbantfeftat
circa

ca .ppriii 0I53 ipt'":i 6 (bdir qj lic vide i->()a.i.rcfpcctu


pry obtiaie^i efi: fi dt lUc qui e alb^eit bo:aut n6:no ip
cft neu.fic g fe bet i vifu q cit vt malis:qr no errat circa,ppriu obimfic fe bni qciiqj fiTt fine ma.i.i fic fe bet
circa itcllin q eft fine ma:qr itells no errat circa .ppriii
ol53 :ut circa Qdditatnei it g 15 loc a maioritqr fi vifns
vt"* malis no errar circa |>priii ol53:mlto magis
nf qui cft viim.ilis circa,ppriu obm no ei rabit.
<mnon"'at q; circa Qdditatc inqstii e ob5 itells fimpU
eiu:ut alias tacni e.miiqs cadit error p fe.p acens at tn
qsni i ipa Qdditatc bet ee copo j5 t error cade:qb Duplr
potpiige:ut coiter ponif:ul'qr pres Diflfonis no bn co
pomnrad imcdul q: rota oitfdne no bn c6ponimcii

nf Qc
iteirs

no adaptam pf)a3Diflf6ne,p^o Diffinito;


Diffbne vni"' adaptam alicri. (C iribn"' et qi filV eft
xjc vifii:^ DC itcllii ; na fnppofito colore no Dcciptf vifus circa colore:fj occipif i tudicado oe re cui copetic
color .na forte iUd coloratu qb videt iudicabit mei qb
erit feUul indicabitcc boies qb erit 116 bb.tT
v)tftiniro:qr

f3

mbndu

etqfddej:ponc bctedu:ficautfcbfit qciiqjfiirfine


ma DeitcUii fbar fepatarii tn qrti iteUUnit Dteiir no ca
dit crrorrqr ita (c bnt fubc fepaie circa oia qnc tntclligiit: fic nos bem circa ip3 q; qd cft.f"' tn e j:po u t expo
nif no Dcitellu (barii fepatani:f3De ircUn nfo magis
ualetrqr per ea magis bet nr iretii.rS^eide cii Dicit.

CT 3fc auf cft Pm actu fcictia rci que


:

fy

pofcria3 tpe po: cft iu vno oiiio aut ncc^


tpc.fiut cni c]c actu ente oia que ftut.
C71 ^er modii epllogi refumit qneda fnpitradita.D.<p
fciafm acui cft idereifcite:qncvoeftf3 potctiatpce
-r code.oino aiit.i.fimplV: neq; tpe fcia fim
potctiapceditfcia5 f>3acui:qroiaqiie fiurfiitexacm
ente;niftgpcedcrer fcia f>3 aeni nnUiispo^ fetes fieret
actu fcicstqualr aut in code fcia in po" pcedit fcias fj
aaujt-x qualiter fimplr fciafm actum prcdat feiam
in potentia fuit fupertuo Declaratum.

poi in vno

C57

iBe anima
It fiFibilc cx potetia ernte fent!^
nuo actu age5:nd cui panf:uc(^ alte
raf:vn alta l?cc fpc6 iuot^:inot'' cni5

ipcrfccti act^ifimptr at act^^alter e a pfccri


(ni^oftq5 pJje oeierniiautt oc ueffctatiuo reiifitto z ftel'
Iccno.^n pte illa vulr ;>etmmarc Dc appetirio Dc ^5
inotiuii ^5
locii inotiuo.C 3 d cui cuidaia fcicdu
locJpotoici appetit.naaialia per appciitu moucnf
locarr.dJScicdu tUjpl5motiuu^3locu fir appetit:
loeil 0 copetit aialib pfeciie:
loquedo tu oe motu
cmufmodi ellmotPsrelViu^apperitiuucuriuj qj

locu motiuu.nioibaialibieft appetitiuu:ii6tu oib'


ieil
locu motiuii.portem g ficouiide l?ac pte oicc
do jp pbue ^)U0 oetermiat oe appetitio q copetit aia
lib^ib.ioetermiat oe 1^3 locii motiuo qd no copetit

que no inouenf nift mo


tuoilatatioie T?lhtctioi6.i ibiLDe moueteaut.J
uel polTum al'r oiuidetoicedo
^ appetit ell qda' iclp
nano fequee fotmi appbefaj.na fic appetit naiie feq
turfotU)inaTrip:e(ram:ricappetitaie reqtfotma ab
eia appbefam:qre fic in rebnaiib^u3 itelligo grauia
t>ie foiina grauifi:c pollea f 5 Cia foima itelligo 3 ap^
petat e oeotru3:T qi moueaf:fic ^uo itelligo 37 aia ap
>t
pbedat aliqua fotma p renfu3 ulp itelllir.c potlea
lafotinaappberam copetitaiealiqdappetc.'! ultimo
aialib oib.liit ent qda aialia

illu

appetitu

l;et fieri

mot:utpfecutio uel fuga.ap

tu ad piis fpectat c6parafadouo,v3 ad


renru37itellmaQbcatur:2 admotti quecaMgfac
p 5 e:qt 6oetermiat oe appetitio fiue oe appetitmput
coparar ad fenfu} z ad itellin.i oetermiat fpalr oe ap
petit itaqj

petitu^putcoparaiadmoni ibi[_De inouete at.Jcir


ca
tria fac:q: pfac qt> ocm eil.i ptractat opione
antiqru qua ip^bit oeaia.^^epilogat circa oetermiate
z ptinuai lead oiceda.i* ibif mucaiit oe aia.J j^ibi
Llm at aia P5 ouaj.Jcirca p'"ouo fa^tqi ^"oetermi
nat oe appetitu ,put coparaf ad fenium z ad iteUm.i
qt metione fecerat oe itellu oaermiat qda circa ip3 C
lellj ibi|_ /f oio i actioe. Jarca
otio fac:qj p** olle
dit ^r bet fieri ipm reiuire:coparat fenru3ad itell^:
z ondirqyficcu renfuoappbeditaliqd oelectabileuel
triilabile feqtur appete fim feiirumific ex pte itelluo fe
IpecqtciIitelUjcapfbcditaliqd oeleaabileuel trifia^
bite ^it ibi ee fiiga uel pfecutio

appetitu

itelliuti ibi

Li5 etiregdc igif.Joicg 3? vi aiit ipm renfibile.i.ipm

oDm ex feiifitio exnte in po' actu ageo.i.facieo actu.7


nd plue fac nifi 3) reddit ipm renfitiuu3.i.
ip3 otganij ffiue ad actiitno ell ibi ^pe pati:nec ell ibi
ipiie alteratio.io l^dit; no em5 patif neq5 alteraf fup.
renfiie a fenfibili.vn b fpc9 mot ell alia ab alije traO
c^t fenfibile

mutati6ib:imo fentire no .ppiie ell mot:q: mot ell


aa impfecti:f3 fimprr alr ell actue ille q ell acr^pfecti
cuiufmodierentiremafetire nd e act'iptecti;f3 pfecri.

quo fentire noell^p^e


paflrio;necalteratio:necinorcu5

n6fitactfpCTfecti:r3pfeai.(CDo53>oupliciviapof

fum iuelligare fentire no ee actii impfecti:f3 pfecti.ex


qua ouplia via patebit q; fentire nd ellp^e palfio:ne^
35 alreratio:neq5mot.^'* via fumif ex eo 3; in motu z
inpaflride,pp:ie ftjmptafempaliqd abqcif.i^exeoq
foiaiducta per motu fuccelTiueiducif.^via ficp3.na
oie fozma oat aliqua pfectione.ell eni vna foia pfecti
01 alia : attn cuilibet foie cdpetit oare aliqd ee: care
aliqua' pfertione.igifeoipo g motitroducedo vna5
foima expellit alia:faciedo re pteaa:^ inactu itrodu
cedo vni foima fac ea iperfecta z i po*expelledo alia:
qre fi in alid lbo:ficen itroductio vni foie <p ndeifet
ibi expulfio alteri nd^piieeft ibi

mot;necaUeratio

qi fic eet ibi pfectio.q^ ito e?t impfectio:l5 au t accit cir


ca fenfu3.nd pupilla oio efl abfcoloiictl g coloratu ipii
niit fui liritudine in oatlo:oculu3 fic recipit fpc3 z foi
ini colori$ 31 ab eo nulla foia abijeif .1' via ad iueiliga
dii 15 ide fumif exeo 3) foia per motii iducif fucceifiue

pe poli ptc.oe g q6 mouef pti3 acqfiuit z ptim rellat ei


acqredu.qi ut Declarari bet in 6 pbi.fi mbil acqfiuif
fet;tuc nd moueref:f3 totalr cet in termio a quo:fi ro<
tu acqfmiiret ia cclfailet mot:? totu eet in termio ad
que.motg qi refpicit Ibmmt b^t oidine ad pte aegre^
da^ut ell acgrifda:cu refpectu ptie aegrede ibm fit iin
pfecni z in po*.fegf 3? mot fit actiperfecii fi3 3) c im
pfeau:urfitactentie in po*:fi3 3>ellin po:qre fi aliq
foia nd iducaf pe poli pte:f3iduceref tota fil': pp itro^

ductione talio foie no eet ibi>^e mot;nec alteratio z


itroductio ilUfoie;necectaaimpfecti:f3pfecti:? qi
15

accidit circa fenfu5:eo 3 fciifiie fit fufceptiu foie ut

bet ee itetionale fi5 q> e^ p fc nd bet prietate:? p fe bti *


troduci tota filifegt 31 fentire no fit act ipfecti : f5 pfe^
ai.? ultCTi et fegf fetire no fit^^e pati; nec fit j?^e
alieratio:neq3 mot .addudf d3'^vta qre l^ntire nd ell
actipfecti: f3 pfeai:? nec ell^^c altaatio:ncq5 mot.
na ip3 fdire I3 Dicat receptione aliqua a ffiibili:Dic et
iudiciualiqdipfaiefim ipieifione illa:? qi iudicare
Dc ff ibilibe aliq$ age ? aliq opatio:? fetire ali<^ opd
ne noiatiigf cii motfit aaimpfeai:opatio vo fit act
pfecri.fdire qb ell qda opatio:md d t>cm efl no e j>pe

inot^.-necell actfmpfecti:f5 pfecti.

C70enrirequide5

f Deinde cii Dic.

igitur fiinilecftipri oicc

folum-ruciligere.

C7 -Coparat fenfu5 ad itel^: ? Diuidif in Duo.qi ^copa^


rat fenfu3 ad irellecni:q5ru

ad fimplex iudiciu:? <^u3


ad fimpliceappbefion^.icdparat illa ad iuicerut bd
ibice Delectatio? militia appctit?fugaibiLu at
Delectabile. Jofe g 31 fentire gde igif.i.appbedS ul iu

dicare ^5 fenfu3 ell


ipi oicc folu3.i.ij)fi indicare per
iteirm:? ell et file ipi irellige.i.ipfi appbede per itell'5.

Cmiotadu ailt 3 fic aligri p fenfio fimplr appbedim


? iudicamDe fenfibilinoappbededoip3 ffiibtleut te
lectabileurut mile.? ttiend ell ibi nec fuga nec appe
tit:fic
irelfe aliqn folii Dic.i.folil iudicat dc re itelli
gibili no iudicado De ipa 31 fit DelectabiTul' trUlif :ali
qn vo t telligit ipa3 rdi. fimplr appbedit ea pp qt> no c
ibi nec oeleaatiomectrillitia.mec apj>etit:neq5 fuga:
qrebiiDcm ell ^fentire.i.fimpll appbede ? iudicare
pfenfu 3 ell file ipi DicS?itellig per itellm.
IHota.
du et 3? expte fenfue nd fic bemnoia Dillicta fic er pte
ircUue.id ta appbede
iudicarefi3 fenfnm uocar fen^
tire : fed iudicare p itelim uocaf Dice.appbedc voper

&

itellmpotuocari itelligere.tria ergofutta exptclenfue <^.ex Pt itcirue.qi ta fenfue 33 itcUue ^appbcdit


poilca iudicat.3 vo fi appbedit iUd ut oelectaoile uel
trille:ell ibt>fecutio uel mga:tn I3 b fint ta in fenfu
qj
in itellectu:magie tn bdnDillincta noia ex pte itelle
in Ifa d: 3; fentire
ex pte fenfue.CDindndu et
ell me ei 06 efl foliJ Dicerqi itelfe aliqn Dic folii. i.folii
iudicat:abfi^eo ^fdefequaf odectatio uf militia: fic
ct aliqn foIij itdltgit.i.folu appbedit abfq3 eo
fit ibi
pfecutio ud fuga
appetitu:?qi b loqf oe ipo fdire
P3 fefu3:? te ipo Dicere:? te ipo frdligc Pj itdlm ^ut
accipiunf abfolute:tdait ibi folu. pDeide cti Dicit.

a^

C iCu

at odectabilcraut frilkraut affirmat

aut negas .preQt unaut fugit. CT t cft oc


lectari:^ mftaitagerc fcnfiriua mcdicau
rcadbonu:anr malu.iu^turalia:? fuga
aut 't appentus:bcc que Pni actuin:*: non

jc,

ZLiber Zertius
alteru iippctitiuu 7 fugiriuumc^

ab rnm>

canc(^ a rciifitino : b clTc alreru cll.

C Copzrat

fibi pueniJc:f5 per

75

eade fozmatut per fotina guipzper

qua fugiti t a loco furfu5 tedilt in lociJ Dcozfust-z fic nd


itcUigibile q> aia per alii potentia ud vture fugiat
triiliar-z^ifequafDdectabiliatimo per illa cande pox

eil

ad ftellectu j)Ut ibi l;et cc odcctatio:


trillitia 'Z appetit^-z fiiga.circa qooiio fac;qi
oftc
dif quo b bur cc i ffu.iait quobilt ce iii ircllcctn ibi

tetii z vtue p qua appetitre Dcfidcrat DdcctabiUa : cu


piungif cdiicmdib .fugit z abbomiaf triilia:cu piux

aliqfi fimplr fen


5 ncdlcctie oilr. Jpii;iiicf at
fimplr appbcdit c mdic 3 t; eipofl ibiliabfq 5 eo

gif Difcduenietibu6:ita q; appetitiuii z fiigitiuii uIdc


fiderartuu z abbomiatiiiu nd funt altera abiuicdncc

fciifiim

s:

[_

rit-z

gj fint ibi jifccimourfiiga:f5 ai iudicat:autappl;cdit


aliqd odccrabileiaut triiletz e aiitaflPirmaj:aut ncgaf
aligd cc 4)fcqucdu ulfugicdu ^ircqfraut fugit ; t ibdit

Ddcctaric trifiari agere fenfitinanjcdiatc;-! 15


autbonii aut malii iiiqsruj talia ; qi refpectu boni uel
mahTuinif odecratiouftriilitia.-r ibditg)^:fuga;aut
appetit^ fup.qfequunf appbefiouefefitiua fiit 13 que
fut fi3 actti.uVut bec alialfatiilt ide que fuin fim aail:
q:'fuga -z appetit.i,ftiga -z ^cfideriiitque requunf ap
^b^fione odectabilie -z ti ifiabilbnt ce actuale ul bnt
<c^5actn.naflati3 cii fijflU5appbedi6 actu aliqd oe^
Iectabilcurtrifiabile:(lati3vl6actu appete ulTugetx
addit cp no eq alteriJ appetitiuil z fugitiuumeqj ab in
uice:neq3afpit(uo:r3eecfiinedzfim oifTonc cflalid.
fonealigequoDerctarictrifiari
cfpitfamediate:urutl;etalialfa
fifiitiuamedietate.CDDojg; ouplrp6te>:ponigp ffiiti
ua mediate urfpitiua medietate fiat odectatio mtrifii
tia.plami efi eiu'5 gj media teffiitiua.i.mediate ffiu; ^ p
fPu5 fit Delectatio urtrifiitiami ple 05 tdligi 43 qj me
diate ffiutzpfpujfiattalif Dclectatiourtriftitiatojem'
fbice aliqi> mediii:qd Duplr pot ejLponi.p g? l?oc me^
diu referaf ad obm:-z tucerit ffiue gjdl Delectatio qfi
puentu efl ad mediii.i.qn puetii eft ad couenieerqz oe

coiuctionepuenidie cii couenien


li.z pot ejrponi per coparatione ad oigami:*! tiic erit
fenfuo q? Delectatio dl cu3 peruetti ell ad mediu.i.cuj
puentu dlad renfum coemrqui fe babet quafi mediii:
lectatio cofurgit ejr

c quafi ccntni refpectu fenfuu3 pticulariii.na ficut in


fenfu COI cofumif ludiciii De fenfibilib^ fic ibi cofuma
ri bd Delectatio uVtrillitia que pfurgit e^ tali indicio.
foue Dubitaret aliquio quo appetii

Wllvvl

tiuucfugitiuiinofuntalteraafen^
fitiuo.CDiccdilqjappetere-z fugere.i.Dcfiderare z
bbominari noruntalteraafenfitiuo: itdligendu efl
faUotqz in illo eode oigano in quo fundaf ffius z ina
>:ime in quo fundaf fenfus tact;fundaf ct appetit z
fuga.na no efi itcUigibile ut fupi tagebaf q? fenfitiua
^appetitiua fint Difiinctafubo uel o:gano ^ut pone
bat plato.natn quactiq3ptereferuaf fenfud:op3q> ibt
referuef Delectatio uel trifiitia.na fi fcnfue piiigit pue
nidieritibi oelectatiotfiDifcouenieti trillitia:Dercta

tioauttrillitianopotc fine appetitu cfugamelfine


fe Dcfiderat z appe
5 lectabflia fibi:fugit z abbomiaf trifiia.na I3 no ea

^fiderio ufabboiatioe.na qlibet p


tit

de fint Ddctabilia cuilibet appetitui:fic n*^ eade fiit duI


Cia cuilibet guHuuqlibet tn pfequif ea que fiit fibi oe^
lectabiliatcuiergo fiit Delectabilia bona itellectualia
pfequif illa: l;nti at cozruptu appetitu fiit Delectabilia
bona ffiitiua: id fcquif illa fpiecio itdligibilib^bonie.

fempergo iieni eil q> Delectatio z triftitia no pnt ec fix


ne appetitu uel fuga uel fine oefiderio z abboiatione:
z q: ubiciiq3 ^ It faifiifs; z majeie ubi elt ffiue tactue ibi
pueniteeappetitu z fuga:ulDefiderui -z abboiatione
fequif q> talia ibo z ozgano a fenfitiuo fepari no pnt.
todc Dubitarer aliqo:utru5appetix

CD6m qj

timrtfugitiuiifintalcraabiiiuicd

videm in motib nalib fic Dcbem' ar


bitrari i motib aie:cil igif no fit itcUigibile q> grauia
P alia fpzma fugiat a loco furfuj tanq5 a loco Difcoiie
nicti:zt(dantud appetat locuoeoifum tamb aliati
fic

fiin t

altera a fenfitiuo ut cfl per babita manifefiu.

tode Dubitaret aliqecujpbe Dicat

IWv fiigitiuucappctitiuu ndelfe altera

Vxi&tWI

abfuicc;nec ee altera a
15 fit

eode

fenritiiio:f5

eo^ ce;ce alii:utru

md irelligedti.CDdm qi oia illa nd

ra ab iuice ibo.na

iit

alte

eode ozgano in 4 tanq5 in ibo


fondaf fenfttiuui-z majeime ubi fundaf fctifus tactibi
d fundaf appetitiuu:? fugitiutlipp qt> oia ifia nd fime
altera ab iuice (bo:tn fiit altera ab iuice fim ee:f3 non
eode md:qz ffiitiutl eil aliD ab appetitio z fugitiuo
cd-qz fozmalr z efientialV 13 po dl Dillinctia ab illis,
na fic in eode pomo bd ec coloz z fapoz : z tn coloi eft
ccntialV^ fozmarrDiftinctafapore:ficin eodeozgax
110 cit ffiitiuil z appetitiuu:^: tn f^us dl po ud dl vt
eentialr z fozmalV oiilincta ab appctitmfj appetitiuii
z fugitiuii no fic.nal3 b aliq mo Diffcratfmee: nd tn
i

illo

qjaia per alia po'" z vtute encntialiter


z fozmalr Dillincta'appetat z abbomicf uclfugiatrfed*
per illa z cade po*'"iid vtiitd*per qua appetit Ddecta
eil itelligedti

bilia fugit triflia:ut cii per bita

mamfellum.Dicuiif tn

b Diflerre fiin ee:qz I3 aia faciat 13 per eade po "';nd tn


fac ea per eade po'""eodc md fe butdfed per illa po"*
appetit z Ddectaf : ut cdiugif ?ueiiidib.triilaf z fux
git ut cdiiigif Difcduenictib.rDcide

cii

Dicit.

CTJrucUcctiuc aut aic faiuafmata ut fi^ibiV


liafuntvcuaut bonu:autnialu 3 aftirniat;
aut nescit 7 fugit autpzofcquf rapter t)D

nequa^ fine fantafinate itellisitaia.


IE'iOiiditqiidbec.V3appctit'z fuga fequunfpte irdle
ciiiia':circa qbDUofac:qzpfacqt>DCiri di^qdaqfup
pofiieratpbaribiL i>ic^uiaer.J oiegt^aie iteUceti
iic.i.aic ti3tu ad iteirm fanta'fut.i.fe biitut ffiibilia.
ciI ar itdls per fau*'atlirinat aut negat bonu:aut max
111 fugit:aiit^fcqiiif:pp qbfiiicfaiuafinatib^nequaqj
aiairclligit.C inbiiduautqificfciifusiid fcntitfine
5

qb recipit lilitiidme z fpdmita aia nd ttel


a qb^itcUs recipit fpem z fiRtu
dmc.cdparanfciiimfau^^ad intdlnuutozin Ifa ficut

ffiibilib a

ligit fine fantafinatib'

ffibiliaadffium.lEJ lllbiidu et
ficfefiisqu pcrffiibi
lia appbcdit aliqd Delectabile iidtrillabile;bct ibice
appetitiielfiiga:)ic qfi itdlb per fanta indicat aliqd
oclectabileudtriilabileorif ideoefideriu cabbomiox
tio

fiiie

Dcfideriii z

fuga.f Dciiide cum Dicit.

CT Sic eiu aer pupilla bf^fecitiipfaautaltc


ru:raudit^firr.0edultimu vnud:^ vna
incdicta6.ee aut ipi plurarquo aut Difcer^
nit.qiio Diftert duIcct carnuDcin eft Qdc 5
pu9:Diccdu dt nuc./ft eni aligd vnu:
fic aut 't trin^. CT /t B in ,ppo:tionali:aut
nuo cne vnu bet fe ad utruc^ fic illa ad iii
uice.iuocnioitfcrtno boinoscnca
dicarerautcotrariauitallnn-r nisruin.
qb Dijccr at;Di>erat aiit OU0.V3 <p fanta**
cdparanf aditeUm fic ffiibilia ad fr>U3.z Digerat qi cu
itells affirmat aliqd aut negat z fugit aur^^feqf .tria i
fadqz^meonditq? fic ffiibilia cdparanf ad ffium.fic
Zgi
Illi

(Tjdl^anifdlat

jr

anima
ffln ad iidlin.t qr> Dijccrat ocdarat in ternu'0.jma
mfeliar q cu irdl6 affirmat aliqd ant negat : J^fequif
aut tiigit.i^ibiL Sic igif fic. J}** ibi[_Spc6 qde igr
fic eiu' aer fecit pupilla b^'4i.fccit ea qualem
Dicit
uel colorata:ipa ailt pupilla alterata alter fecit qlej:
qraltcrauit-rinmtauit alter. iffeiifiicoe^rc audituo
fiir.na auditae qlibet fi^uo pticularie alterat' c iniuta
tu0 alterat dimittat altep.i.fcnfii coe5:fed bi^fenfue
coie vnii ultimu;q: fe l;d fic vmi6 termimie refpecrn
oiu5 ffuuj ptinilariii;? eft fic vria medietaarq: fe b^t
fic vnil cdrii refpectu ofu5 eor .vnue eff g ffiue coierfj
eff ipfi ffiui pluraee ut fupi ondebaf:l?uc aiit fenfum
coej ee illu ffiii5:quo aia Difceriiit;quoDiffert oulce x

carm.Dcrnc(lqdcZ ^ue:cd3 aiit.i.repetediiefl ^

niic.

na ipe ffiue coie eft aliqd vnii:fic aiit fupple eje pte Uv
tdletermin'effvniie.cl 5 in^ponionali.i.in.ppom^
one:fiue^>po:tionarr efl ep pte iteUeific eje pte ieiifiie.
16 n^dit
ailt niio ene vmi bd ad utriiq5 cogfcdJfup
ple quo Illa ad iutce fe b>it:ell eni oare vnu aligd quo
aia oiffert.i.oifcernit iudicare non bomogenea.i.ea

no fiit eiufdc gfiieiaut ?ria ut albu -r nigru.Cmota^


dij

aut

fic

ffiue coie eft qfi termin'oiti5 imutationii

qt oee talee imutationee


terminanf ad ffiu5 coem:fic itelle poffibilie efl termi-

facta:J^ in ffiibpticularib:

nue OIU5 fantafmatii:q: iinutatioee oiii5

fantafmatii

terminanf ad itelfm ; pp q6 fic ffiiie coie efi vnue fini


lPa5:tn ell plura fiin edqipfideraf afr alr 411U imu.
taf a Diufie ffiib^^pticularib^^ific itelfe eft vnue fim fe:
tn afre alVaccipif cpfideraf putimutafa oiufiefaii
tafmatib^Cinotadii et fic ffiue cois imutat^a fen
fib'pt(cularibeftvnual(gd:quo aiaDifeerninquofe
bnt ipa ffiibilia ad iuice 7 quo aia indicat no bomoge
nea.i.ea que no futeiufde gnieiut oulce 7 albu3 : t fic
ffiue coie eft illud quoaiapot iudicarepriaque funt
ciufdc giiieiut albu t nigriirita
P ftnfii coc3 imuta^
tii a renfibpticularib tan^
p vmi alique;ponTum iu
dicare oiia eo?:^ que no funt eiufdc giiiert ciiie fil t eiu f

degnie:ficpitelnnimutatuafantafmatib^ tanq3per

vnu aliqd poftum^iudicare oi ia eo^ que 116 funt eiuf^


de gnieiTciue funt eiufdc gnie:q6 no ectnififan''im
mutaret itellectu fic ffiibilia fcnfiuT nifi fe b.^nt fan'*
ad iteUin fic fenfibilia ad feiifu3. f Dcidc cum Dicit.

CJ

if igf

fic illa

ficut.a.albu ad.luiism.g.ad.d.

ad mmccquarc qm 'i prnutanm : fi

cur igif.g.d.vni funt aiftto : ficfc bebut


ficufi-r.a.b.idcin qdc:tlTe aut no idcm : t
illud rur.iadcm aut ratio 'i fi.a.quidcin
oulce ru:?*b. 7^>oalbuiii.

C05 Dixerat manifeftatin terminie.o.fitigif fic.a.ab


buin ad.b.nigru fidg.ad.d.i.fic fantafma albi ad fan
tafina nigi i.na fic fe bnt fantafmata albi ad fantafina
ta nigri fic illa ad iuice;qrc 't pmutatisrqi fic fe bd ab
buadfuafantafmata.fic7nigru3 adfua fantafmata.
op 5 ^fifie fit ro dc albo c nigroit oe fantafmatibue.
igif fic.g.T.d.i.fi^ fantafmata albi t nigri b^bunr.i.fe
bebutficutexntiavniircllectuirfic.a.c.b.i.fic c albii
-z nigrn.fupple fe bnt fic ejentia vni fenfiii.3de qde eft
fcnfuejiui pcipit albii z nigrinfededi.fim ce z fim ro^
nem no eft ide z illud filr.i.ex Pt^ iHa ut et pte intelfs:
fifr fe bd:q: eft vnue itelle qui iimitaf a fantafmatib'
albiznigrirz fubditcpeadcautroeftifi.a.qdc fitoul
ce.b.vo albil.na fiait albii z iiigi li peipiun? eode fen^
fu conficd z fantafmata albi z oulcie iniutat ciidem
inrellectujzpoffuiitpcipiabeode itcllecnuquare ex
Declaratione facta in terminie patet qi comparantur
fantafmata ad intellectum ficut fenfibtUaad fenfum.

f Deinde cum Dicit.

CSpce qde igif itcllccrm fantarmatibus


itelligif <T /f fic m illio octernuam eft i^
.

imitabile:': fugicdu:-:

cjl*

fenfu : cu in fan^

moucf.ut fcntice qo fugi


bile cft:q: iguie pi lu co^fcif video qb mo
ucf.qin ipugiiao cftraliqu aut que funt in
aia fantafmafib^*autintellccnb:7 tantg
video rocinaf;*: oeliberatfumraad pleii

tarinatib*^ fuerit

tia.lT/iitciimDieeritutibilctuimaut

tri^

ftc:bic fugitraut imitatur.


CCiOtidit cp itelle appbededo aliqd Delectabile uFtrifta
bile affirmat uel negat aliqd pfequedii uel fugicdii di
cee:qr itellectiuii qde igit itclligit fpee in fantainiati/
bue:q: itelle ea que itelligtt:itelligit in fantafmatib'
ficut in illie.i.ficut infantafmatib' Determiatu 3 eftfic
copctit ipfi itellcctui imitabile z tug(edii;z ef feniiiiii
q.d.q b no folii facit piitib' fcnfibilib^tfcd cr fenfii.i.
fsb facit abfentib^^fenfibilib^iz exeplificatoe utroqj
Dicce:qi cii fuerit in fantafmatib:fupple pritib' ffiibi
lib mbucf ut fentiene fugibilc tatuy pne;ut q: ignie
cogfcit coi.i.exeoqi coiter videt acciddcoiter eni vi>det accide gj ignie eft qd nociiiii z videetp mouctur
bellii:qin ipugnaecft aliqdifupple qii talia piitia fen^
tit ludicat qd riigibile:fcd aliqii no piitib'* (fitbilibue
ca que funt in aia tantafmatib^:aut intellccttb' tan
vidcei ocitiaf z Deliberat fntiiraiaut pntia:zetl vi^

rit ibilctii:aut tnftc b.i.intciruefugit.i.iudieat

aliqd
fugibde;aut imitaf.i.iudicaf aliqd^Jlequcdiiiz imita
bile, (l- iUotadii aiit <p (ient piitibue fenfibtUb^^pofTu'
muepei itellin indicare aliqd ^ficuiiiaut noctuu3:fic

abfentib' fenfibilib^^poifumne coieaurado pfentia


ad futura iudicare per intellectu ^ficua uel nociua.
oiiio
actioc:-: qo fine actione
z:

cibucru T falfu5 in code genere eft


cum bono 'z malo: fed in eo quod
fimplicitcr oilfcrt 7 a quodam.
CtQuia u t Dicebar pbe mdione3 fecerat oe itcllectu.(6
c

miatqueda circa ipm itelfm : circa qb triafa^


facit qb ocm ed.!** ut Dicebaf p modii cuiuf'
da rccapitulatiois rcliimit opione antiquou dc aia Di
cctui aiam ee oiaroildee quo b beat ueritatc5.3*cpil0x
gar circa Determinata z eotinuat fe ad Dieenda.i* ibi

oetei

cit: q:

L Illuc aiit DC aia. J j^tbiLiQinaiit aia.jirca


tria

faot fim q? tria Determiat circa tteirm.na

oftC/

dit quo oifferr itelfe fpeculatmue a pzactico.i Dccla^


rat quo itellectue ireUigar abftracta matbematica^
querit utrii poftit itellige abllracra fimprr.i'* ibiL

ab

ftractioeautDicta.Jj^ibiLCltruaiitptingat.Joicit
ergo f);q) z oino in actioe.i.itellect* p:acticue:z q6
fineactioc.i.itcllefpeciilatiuueffnpple funtides Ibo:
z funt in eode giie.io Ibdit g> ue?: z falfnm qi> ptinet
ad ircllln fpcculatiuu3 eft in eode giic bono z malo.i.
cii bono z malo qi ptinet ad itellectu pzacticii:f3 Difx
fimplr Differt a quodam,
fert b itellect^ab illo tn eo
qiitcllofpeailatiuuopfiderarrco utfumunr fimplr:
z ut babet elTe ufe:piacticu6 vo confidei at reo ut funt
quedain z ut babent effe particulare.
funt
t '1 VI.
in eodem giic cu5 bono z malo.
fij
boc i6 ch:qi ipj uc?: eft qdda boiui:z ipm faliii eft qdda malii. fed b no bii uadit ad in

hi

rrt

CDbm $

tetione pbi.v: cni

pbo iielle efide quo itello

fpeculati

aliqii
tiuoz pciicuopiiemiit z Dint.ppqb fcicndii
qda funt i ecdc
genacciptf p:o Ibo: vfi pfucuit Dici

C34

ibr Zertiuo
gnc pp Idc pdfcatu qf> pdicaf oe eia.qda vo funt i code giierqz |?nt ide fPm.accipitdo gljic gcnuo pio o:
oicc poffum <p ue;s falfuj qucpniict ad itdr5 fpccu
latiuu fur iii ebde (liie cii bono ? maIo:qi irdle fpecii
latiuue c piacncue funt in eode giie.t.funr idem ibo:
qi iretfepiacticuo i: fpeciilatiuue funt vna ^ cade po^
fimplr t dddatqi vnue pfidcrat
no oiffCTUtnift
rea finipfnaliua rea quafda. f Deinde

^5^*

jC.j<5

mum:f
ff mii5 no fetate . 5 nquatu 5
aut curnnm fi aliqb intcHcm actu ftiic car
nc uti(^ mtdleiat in qua curuu : ficut ma^
tbematica. C7 TR6 fepata tan^ fi fepata
fintitdligit:cu 5 intdligatinud . 0ino aut
itdlcctua qut fim aau rcd cfi intdligca.
COndir quo ftellb itelligat matbematica abllracta ot
cea:abHractioe at Diaa.uoicta p abITractione; ut ma
rbematicatfupple itditgit m6 abilracto.ftc mu fs
fymu itelUgit no fepate.i.md nd abflracto.ltla fic nav
lia in eo q> nalia itelligit

md no

matica^m q>
tellddt aliqd in^ttl curuu

abftracto : fte matbc/


abflracto.i fubditq fi
ttdlexit i^m actu utiq3 fu

ne illa carnetin qua efl illud curuu: fic ergo matbema'


tica que no funt fepata itelligit itelle tan<g fi fint fepa
tatr boccu5itelligat illuda.nT intelligat cunni ulali
qd aliud matbematicii:? addit:$ oino ailt ttdlectue
qui eil fim aaum dl ficut ipe ree: qi ree fiait fe biit ad
ee:ita fe bnt ad cognofci.na ficut ree ciroicernilt materia:ficintellfgunf abftellectu:ut nalia que circiicer
niitmamfenfibileintdligunf cd ma fenfibili.matbe^
matica^o que cfrcilcernunt mam intelligibilem intel

Ugunf cum materia intelligibili.


wl. eeitafebntadcognofci:? oino
ree que nd bnt
fim aeni eft fic ipe ree : vi
<e fepatii no pofTint itelligi md fepato fine mtdacio:q
re mathematica quefimee nd fiit fepata a ma fenfibili
abfqsfalfitate^medaciondpotertit intelUgi fine tali
ma.iUDdm fepare aliqd ab aliquo ouplr pdt itellt
gi:uel per negatione.ut oicae bocnd ee illud:uelp abfactione ut itelligae boc nd itellecto illo.^mue moduefempellfalfue.inafialiqfut piiicta? fepaeeap
negatione oicie illa nd ce piucta:op 5 itdlcctu fic Di
uidente falfu 5 ee:ut fi bo i rifibile funt piiicta 7 fepae
itclfe q eft

ea p negatione 7 oicie boiem nd el rifibilc:op3 itelUn


ee falfu3.Sed fi fepae ea per abftractione : q: itdligie
boic5 no itellecto r ifibili no erit itelTe falfue . pnt eni 5
boc md j^ora fepari a poftertorib^ : qi pnt itelligi non
itellect^illie.matbematica g boc md itelligunf fepata
ma fenfibili no fepanf per negationc3 ut q> iteUcet^
Dicat mathematica nd ee in ma fenfibili:qi ttic eet itel

lectfalfue:fed fepanf per ab(lractione:ur q: itelligtitur matbematica nd itdlecta ma fenfibili. (T 11 itaq5


bee fepatio e;; ipa re oitum fumin
Diligeter notadu

q: no qnelibet a quuOibet fic fepari pfir.na ea que fiit


fiora in e?oe qni rdne nd funt alia pntfepari:c fic intdl^i nd itellectie alijo.poileriora vo oe qrii itellectu
t rmieTunt ^ora no pnt fic feparuncefie itelligi nd intdlectie borib:qre cu ^tii pcedat qle pdt itelligi q3tii nd itellecto qli: 7 qi aliqd dl fenfibile pqlitate cus
itdligif <^tii fine qli.irdligif (^tu fine

ma fenfibilt.bn

g Dcm efl <w itelfe pm actu} dl fim gp ree:

xm

q> ree fiait


ficut reo circucer-

bet ad ee fic fe bet ad cogfci :


nut ma3:fic abitdlectu itdltgunCnaer ipa re ^ucnit
q; altq reo fit oe cur rdne nd fit mS ffitbilie: ut reo natm :7 aliq oe cufrdne nd dl ma fenfibilio ut ree ma-

fe

tbematica.itdlect^gellficutreetqiquahe cflree talie efl itdlect^ ci: ut fi oe rdne rei efl ma fenfibilie : oe
intellu rei erit ma ffiibilie.Si vo oe rdne rei nd fit ma
ffiibilie itdfe rei erit fine ma fpibili.fDeide cii oicit.

CT ^tru aut pniigat aliq6 fepato^ mtdlise


rcipm eentern iio fepama niastiitudine:
aut norconfidcrandum poftenus.

cum ofeit.

CJ ^(brtracrione aut oicta inteUisit ficut ff^

>

CDueritutni iteltuepofTititclligc abflracta fimpfr ou


cee:utrii aut ptingat ipm itellni nf m ejente nd fepatus
a magnitudieitellige aliqdfepato:;t.i.itelligS aliqua3
ibam fepata: ut aliqua itelligdia:autnd cdtingat boc
cdfideradii efl pofleriue.videf enim bcc queflio perti^
nere'ad meta*^^ non ad piefentem materiam.
foitealiae:qi vnrbecvbapbi?

IS^UU 114 I tl diccvbiefupi^babitie.nafupol

cebaf itdlect imi):t fepat' q nec effet coipue nec vt*


in.coipe . b aut pfupponit itellm nim nd efie fepatti a
magnitiidie:? bocfupponee qritutru itdlect^ejciflce

nd fepat' poflit itdlige aliqd fepatu.C[^ Ddm i'


nd fepatu a magnitudie pdt itelligi oup^ ut
(^tii ad ec utmtii ad op^e.t^tu aut ad ee Diceref itel
lect nd fepar a magnitudie it beret ee tu magnitudie
c fi eet pfectio magnitudie : ut fi eet vt^ oiganica.Ss
i^tu ad opdne o': nd fepat^ fi tn fut actione idiget magnitudie.q5tug g ad f>" modti.v} q3tu ad ee itellect c
fepat^*qi nd efl vt^ oiganica:f3 ^tti ad opdne oi non
fic

tellm ee

feparatu6:qiinfuiactioneindig6tmagnitudie:qt{di
get fantafia:fine qua nibil poftum' actu itelli^e.
oubiraret aliqe:ubi pbe oeter
I tevi II
nnnauitbacqdiie.ut?.pofTumal^
qditellige fepatu aloicat oc l5?fideraduecpofleri.
fUDd} 31 bec qd nd fimplr ptinet ad pbj naie:cui^c5
fiderario nd fee^^tedit ad fbae fcpata9.3u):ta illb fecu
di p 5 ico:t^.que nd ampU^mota moucr nd fut pbice pft
deratidie.vi eni bic refpectb:c pbia ^ma:^ efl petere
metapbi.pfideratione ubi^ucipalr agif oefbiie fepatie.ergo ut coiter Di.qdne ifla nd bcmue Determinata
a ubo:qi nddti bem traflatameta^ tota.in fequeti
b^ergo libiie qni nddum ad noe pueneriit foite DCter
minaf bec qd.uel Dato qi ibi eet di coiter ^foite Site
moite pueni meta^^^non cdplcuit: qi fi ea cdpleuifirer
bac qdne Determiaflet . uel poflum^ Dice 31 bic qdnc3
pbeoetermiauit in 9 meta''.ubi ait 31 in cogfcendo
ibae feparata^itelfo nf nd fe bet ficut cecitas.na ceais
fim q> b Z per fc loquedo nd pdt fcire:qi efl colounqc
quid efl coloi.noe autC3: UcetnonpofUimuefcireiM
fint fubflantie feparate:fcire tamen pofTumuo eae effe
uel fcirepofTumuo:qi funr.rC^einde cum Dicit.

C TBuc aut ve aia

oicta recapitulatce oica

^ 57

inu 0 ifcr:iiin oia ea q fut qdamo efl aia:


aut eni 1 fnbilia que funt aut itelligibiliared
aut feia qdc fcibilia quodamd:renru6 aut

ualr autc boc fit op3 inarc*


ffibilia. CT
Cllbcrmodu cuiufdarecapitulatidisrefumitopioncm
antiquo^j Dicctiu aia5 ei oia ondcf qud boc bet ditati
ofidit qud aia efl oio rce.i ce
circa qt> duo facit:qi
clarat qud ree coparaf ad aiam:^ qualr itelligunf ab
ipa ibi[_Dm aiit neq5rc5.J circa ^"'tria facinqi ^on
ditqud aiaefloia.i*qi> Dixerat4)bat.5oeclaratind
efl illo md oia fim que modii intelltgebat anrig.r ibf

LSecaf alit fcia. Jj^ibiLineceflc efl aiit. Joicit ergo.


Illicat Dicta ce aia recapitularce.i.refumetce

Dicam*

iteuid qo antiq Dicebar 37 aia e qdamd oia que filt.f.


oiaentia:qiea qiiefuiicalitfuntffiibiliaaut itelligibf
Ua.fl aiit fcia qdc oia fcibtlia.fenfue aiit oia fenfibt-

lia.CSed qlV 15 fit op3 inqrc.C lllora'" ailt 37 qcqd

hh

.a

e anima
<(l nVcrt f]^(bflc iiritdligtbiler-r aia

p fnrii5 cll qdimo

oia ff'ibiUa:p iteirm vo iilp fda 5 cll oia itelligibilia ul


oia fcibiiia.feqf g g? aia fit qdaino oia.rDcindc.c.^.

CT Secat

ciu fcia

rcerq

gdc

cll

actuan ea qne fimt


ca q fut po^*quc
actu.3ie aut rcnruiuur-r qb fcire p6t pote
Iii

fia

bcc fut:l3 qdc fcibilcallud

ff ibilc.

CD Declarat qlr fcnfita cft oia ffibiUa ; c


oiafctbilia.na^fcnfuoiiiaaiuft
acni.fetifijs in
i'n

feientia cft

quodamo

potaia eltf^ibilc in

f^ibilein

potctia:fic ^ fcieria

actu elt quodamo fcibile in actu . fcia in potetia cft

i fcnfuo
<n rce.i.queadmodii ^ rce;ut que qdc elt in potetia i
ca que funt potftiarque vo actu in ca que funt actur-r
fBdit oj aie aut fcnfitiuu c qf> p6t fcire funt potetia 15
gde q pot fcire eft potentia ipm fcibile.illd vo.i.ipm
fi^itiuu q5 pot fentire e(l potetia ipm fpibile.f D.c.o,
fcibilc in potctia.io ait g? fccaf.i.Diuidit fcia

CTlRccclte ell autraut iparautfpee cc.;^pfa


qdcigifnoriintaiocn(lapi0mai3cft:fcd
fp^e.qrc aia ficut manne cftanan^ cni cft

o:sanu o: 5 ano:p:'r intellcct^fpce fpcru 5 :


'z fcnfue fpecice rcnfibilium.
COiidit g? Ij aia fit quoddm6 oia n6 efl rame illo mo
oia quo ponebat antiq Dicebat cni antiq aiajcJ oia
:

^mrcal^eyillctil.poncbateniaiam c6ponie^oib'ut
f ognofeeret oia.oicebat qdc
in rei ueritarc erat ter
ra in aiamt per terra terra co^ceret : c fy rctueritate

erat lapio in aia:ur per lapide lapide cognofccret. boc


aut no elt uep:qino efi aia oia fim realej ejcntiatfedcll
oiainq^tu pot recipe filitudieeoiuj.ni no funtiperej
in aia;fcdfpcore?j.nocniefilapi6 inaiarfedfpeolapi
du5 .io ait necefle efl ailt aut ipa entia aut fpeo eoru
ce in aia.tpaqde igifentiafiueipereo no funt in aia:
qi lapio udet! in aia:fed fp?olapidJ:qre aia ell fi c nia
nuo.nammanuoell oiganum organo;::? intellectuo
cfl fpecieo fpcciepitellectuftUu:? fcnfuoell fpeo ipecie

rumfenfibilium

fouc aliq?:ocquo itellblj itellif


cuorgj itcUcctuecftilpcofpfru.

CDf>mmoe utroq;

itcirul5potItciri.C3dcuieui

na aliqb aialib ad fui Dcfenfionej oe^


detia feiedu
dit coinua:aiiqboeteo:aliqb vo vnguco:boiaut ni
bil tale oedit.Sed oedit fibt

qdamo oedit fibi oia organa

manu z oddo fibi manu 5


oictacil g man orga*"
.

organo?.:qr ell organu oia organa coprcbed^o,.fic na


aliqb^entib' oedit I?k forml:aliqbvo illa:boibau t
oedit aiaj:? oado eio aia 5 qdamd oedit cie oem for^
ma ta itelligibile ffiibilc.llla aia p itellm pot infor^
mari fpeboiu 3 itelligibiliu.? per fenfii fpcb oiiijffiibiliu.cllgiteiroquodamo oeofpJo itelligtbileo . z i5
oia^eH fpeo fperu itelligibiliil.fic ?fenfiioell qdimo
oco fpeo ffiibileo.? io oict^ell fpeo fperii ffiibiliil.cum
ergo qiierif oe quo itellu 15 itelligif cii o: g? itcUuo ell
fpeo fpc;:itclligibiliu:oici oebet ^itetio pl5i fpilV vr
ire ad iteUm polfibile:qr iteUb poTTibili? eH ille qui co
parafad itelligibiliarficffiuo adffibilia: qr ficfenfuo
cll fufceptiuuo oiu 5 fperu ffiibiliil:fic itello ell fufeepti

uuo oim fperu

itelligibiliurpp

qd itelluo pofitbiliG ell

q ell'oeo fpeo itelligibileo: fic ffiuo ell oeo fpeo fen/


fibileo.uerutn fi uellemue poflemuo oetn p)5i adapta^
re ad umiqjiteirjait oicainuo ta iteUni agente q 5 pof-

ille

fpeo fperu:qr ta ille itello ^illc ell oeo fpeo itfi z alr;qr itello ageo ell oeo fpeo iteb
ligibileovirtualiter inagedorqripeeil oia facere.S 5
ftbile ee

telligibileoralr

intellectuo polTibiiio

ell

omneo fpecieo

intclligibilio

potentialiter in fufeipiendo : quia ipfe ell

omma fkr i.

ff^Hil

cubitarer aliqo: fi boc oictum


ell fpeo fperu pot ada

pl5i:g itelluo

D m

ptari ad iteirm agente : ql'r boc ee ptigat.C


6 g>
moueo z motu fut oiia.qr oe qo moucf ab alio
mouef.ut d: 7 plpi^cll g moueo aliud a tnoto.C
nertedii tng)l 5 motii z moueo finto:ia:aliqn tn mo-

ieinp

3d

uco z motii funt oino fepata ut appet in motu grauiii


? Icuiil que mouenf a grana te:3liqu vo moueo z motu funt coiucta in vno aliquo ut appcf in l;io que moucnf c)i fe.aial cni q5 mouef eje fc vnit in fc ouo aliqua
Vj aiaj que ell p fc moueo:? corpqd ell p fc inotu 5 .in
reb g prectio moueo z motu funt piilcta.in rebuo vo
impfectio moueo z motii funt fepata. itelfo g ageno q
bet qfi lujc ? cll motico itellln polfibilc pp pfectione
cognitioi^ itellectiue:crit in eade fba cu ipo itclfu pof
fibili.lucegcorpale que ell motiua oculi ee fepata ab
oculortn radicari in eode fbo cu oculo no cll inedueiiiee:qr cognitio ffiitiua cll impfecta refpeau cogniti
onioitellectiue.Diccgiteirm agcteeefepatu : ucloice
itcUm polfibilc nd bic ^priii moueo q5 fit fui giiio:?
q 6 radicef in cade Iba cii ipo cll bino icouenico.cu vi
deam in rebcorpalib^ pfectiora mouenf e;: fe z in
ipfio^priu moueo ell quietu, pprio moto : z ^prium
ageo jjprio palfiuo.fic g imagiabimur itellm agente z
Iteirm polfibile.ficutvidemuog? in oculo cati radicatur ouplejcpaflio urDuplejL\p^etao . V 3 oiapbanitao z
lumiofitao.funtcnioculicato;: nd folii oiapbanirled
ctia lucidi ut appet:qr cii funt in obfturo eo?^ ocii fin
fe

g cati p oiapbanitate fufeipit colop fpej.fed p illuiofitate illuiat mediii z facit colore?
actu vifibileo:qre oculuo cati p Diapbanitatem ell oed
fpeo colo;: licri.fcd p lufofitatc ell oeo fpeo taleo face,
ficineadeibaaieradicanfitelldpolftbilio z inteiruo
ageo ita ^ p iteirm polfibilc aia fufeipit oeo fpeo itcltilia t qfi fielle.ocliio

ligibileo:?elloeefpeotaleofieri:fedpiteirmagetc irradiat fup fantafmata.? cll oeo taleo fpeo facc. uterq?
S itello pot Dici fpeo fpermqrutcrq} itello cll ddamo
oeefpe?;arrtn?alV:qrpo':utp 5 : ell oeo fpeo fieri,
ageo vo ell oe? facc.utcrqj g alfimilaf manubqr man
elt qdamd oia organa:qd ouplr ce ptigit.na manell
oia organa in agedo:qr pdt qf)libet organii fabricare
z cll oia organa in accipiedo:qr pdt qdllbet organu 5
accipe;? qolibet organo uti.itello ergo ageno alfimilaf manui inq5 tu manuo pdt oia organa fabricare : qt
ut Dcm ell ipc cll oia facc.Sed itello polfibilio alfimilaf manui in^til manuo pot qdltbet organu in fe reci
pcre.ni itelfo polfibilio pdt recipe qualibet fpem itclItgibile cii ipe fit oia fieri.rC>cinde cum Dicit.

C lm aut

iicc^ rc6 ulla cft prer

niasnim ^

dice.fic vz.ffiibilia fepata iii rpcb^ffibilib^


fut.-': q abftractide Dnr:-r qcu(^
bit%
ffibiliu
palTidce:^ ob 15 neq^ no fen

ucltibilia

tic 0 nibil

urim adifccnnccK intcUigct.

cum fpcculer

S5

^iccclTc rnmiT faiuaftiia ali^

qo rpcculaitfanfafmara aut ficut fciifibi^


fuiu:pzeter q funt finc materia.
(DiOndit qlr reo cdpaiif ad aiaj z qlritdligunf ab ipa;
circa q 6 duo facit:qr b^oiidit
^ aia nd itclligit reo fine fanta^^.r^fcpat z Dilliguit ipm fantafma ab inrellu
lia

ibiLllautfanfa.jDicitg:qmanre neq5 reo nulla cll


ab itcllU pter niagnitiidice

fup.^ncipalVitclligibilio

videnf ffiibilia fcpata.i.q^nktiqi itelligaf


femp funt itelligibilia in fpcbffibilib
i.i fantafmar ib : z qne Dfir ablh actide nt inarixniati
ca.? queeuq*) fiint bit ? palfioeo ffibiliii iir luilia.naj
l5 nJlia
matbe'** : nd pnt itclligi fine fanta".? ob 15
ffiibilee:fic

ff ibilia fepata

7S

2,ibcr:iLertiu0
ne<i5

n 5 fentfed niWI utrqj adffcet.f.no potcrfr acqrcre

fcia^ncc itclUgct fine fama^' poftii5 la bilft

ta.Scd rti

fpeciilef ncccflc eft lir

fciaj acqfi^

fantafma aliqt>?pe

culari.l?ca dl:qi fanrafinara fe biit

fic

fptbilta.pter g;

funt ftne ma:fMibilfa aurftmr ciI ma:qrcfi l?nt fe


farita'* ficfpibiUa fic nopringir fentirc fme ff>ib(Ubua
fic no prmgir itdUgc fme rantafmatib.(Cflloii'" aut
fljfanra adouo nob DefuiJt.^^ad adifcc.i.ad acq^
redu fcia5.2ad itdUge.i.ad utedii feia acqfita : qrc fu
ne fanrafmatib no poflfuin adiW.i.fciain acqrfmec
pofrum^^itdUgc.i.uti feia acqfira.Sedq^tucuq; Ipabca
mu6 apud noe fpee inteUigibilco t <yrucuq5 beanma
apb nos feiam acqfita cu iiolum actu inteUige op5 fil*
fanta"** aliq6 fpeculari.Cinoradu et
fftbtlta exte
riora l?nt ee cii ma:fed fpes que funt in (en fu bnteflTe fi
ne ma:q: fif ue eft receptiiius fperu fine ma:cil g fenfu?
{muter a ffiibilib exter ioribcmutabtf ab l?is que bnt
ce cu ma.itdlus vo qui iniuraf a fantafinatib.c funt
fp{0 exntee in vtute fenfitiua:imutaf ab pis que babet
ee fiue ma.oiffertit gfatafmata affiibilib ficut Differt
fpes que e(l in fenfu que bet ei fine nia.i.q bet ee ime
tionale a fenfibili exteriori q6 bd efie male.
foite aliqemtru poffum^itellige
^
faii'

fireqrif

fine fantafinatib^.-t v:
fic; qt
fantafma ad utruq5itdligeboceft inqjtuma

fanta* recipiunt fpee in itdlu poflibili : fed pollm ia


fpes funt recepte:no vi fp ultcri idigeamus fanta^.

fpes in fenfurf? nd femp reqrunf fanta^ ad itel


ad 15 q; fiat fpd i itdlutfj ad ad ifeii reqrunf fa'ta'
ut fiat fpcs.poiK^ aut iibemus fpes no reqrunf fan
ta' ut fiat fpes in itdfutfj ad !5 rcqriiiif ut fpes q funt
in itelfu in actu femipleno liit in acm pleno . fine fan^
tafmatib g no dl itdligc fic abfqt ffiibilib nd puenit
fiat

ligc

fentire; qb Declarare uoiebamus.rDeinde

cu Dicit.

aut fatafia alte;: a oicnoc ? negone


Copo ciuitcUcctuu clluepa3 autfalflim*
(TSepat T Diftiguit fantafma ab itelfu; circa qb duo fa^

ill

fepar fanta'** ab itelfu cdpofiro?i.i* ab itelfu


fimpliciu3 ibiL lC>:imi aut. jDicit g 3 eif aui faruafta
alte^.i.Dtuerfu a Dictide c negatioe.i.ab tntdfu aifir
cit;q:

mate 'z negate:ud ab itelfu cdponde -r Diuidde:q: co


pd irdlecmii efi qd ues aut falfu.Cirioradu aiit vim
ronis bin boc cdfifidqi itelfs cdpones aut Diuidens
Dicit altqd ee aut nd edpp q6 uddl uerus aut falfus:
fed ef eo
fantafiamur aliqd; no Dicimus illud ee uel
nd ee;pp q^ non eft ibi ucritas aut falfitasrqreDifferc
fantafia ab itellU cdponf te z Diuidete.fDcide ciI Dic

autinteUcetus quidem oitferut:


ut no fantafiiata fmt aut nec^ ali| fautaf

mata:rcd iion rmefanfafmatibue.


eSepat fantafia ab itelfu fimpliciu.Oj^mt aut itdfs.u
itelfs fimplidil oifferut qd.i.in

q Differt ut a fantafia*

(ETDoj 3> fi udlemfeq via Sui.no videref ee Difficul

z rndet 31 Dznt ut nd fint fanrafmara aut neqr aly iteU

cas i queiito.vifus eft ent auice.uelle

lea.i.iidfs cdpofiti fanta fup.funnfed nd funt fine


nec iidfs fimplicis nec cdr
fanta'. CTinoradu aut
pofiti funt fanta:attn nec iftt nec illi funt fine fanra^

mus aau ttellig^ Definiit ee fpes in

pofii^ oertui^

irellectu pofTtbili:

quo pofitoplanu eft gi fempidigemfanta^' in intelU


gedo ut femp fiat fpes in itellii nf o polTl[bili:f3 bec po
btio irellecta ut (lati patebit fiare no pot.nam fi nullo
mfi remaneat fpes in itellU po(fibili:po(t& oefiuimus
actu cogitare poft acqfita' fcia5 eemus eode mi in po*
ad itelUgedii fic r aiiicti op3 nos dc nouo acqrS fpes {
telligibilestfi^ ^us^er alia g via iceddes . Dicam 3)
DuplV iuefiigare poltumus nos nibil itdligerefine fati
ta^.qrii vna via fumif ex pte ren-r alia ex pte itelleci*
^ncipafr itelligimus
Cllbtia via fic p5.ni ea que
funt magnitudies ffitbiles fim (p bt ee fcpatil.i.fi,
bnt ce ule.na pticulare no efifmcipale obm itdfsifcd
ufe.oc aut ufe ert abfiractil t fepatum;q: ufe urdl ab^
llractu ab 15 fribili t ab illo;fim a> abfirabit nalis:uel
abftractu fimplV a fpibili ^utabllrabit matbemati
<us qre eo mo q bd ee ul'e:eo ino itelligii ab itellectu*
ufe alit ^tiicuq3 inteUigif fepatii abftractu;femp tn
ee in alid pticulari ffiibili:q: oia funt in ^mis.i.in
pticularib:ut dz in pdicamentis:pp qt> fic ule nun^

c(i

bd

fm ee pot fepari qn beat ee in aliq priculari.fic nun^


pot itdligi ab itellectu nifi in fantafia alie pticularis
rei.l^c aut rone inuit pbus cii ait:ep fic vnr ff ibilia fe
parata fic fuppledu dlgj itdligunfab itelfu nromii^
pnt fepari qn fim ee refiuenf i aliq
niid} pnt itdligi nifi i alid fanta'* alie
pticulari.fic
pticularis.!* via ad I) ide fuimf ex pte ipfi itelliis nfi.
atlt ulia (iPibiliu fic

ni I5 port actuale itdligc remaneat fpes in itelfu poffi


bili:remand in qda ee bituali:? nd remanent oino in
actu pfecto 'i copletozqz fi femp fpes bzent tale actua^
le ee femp p eas actualV itdligerem.idigem' g fanta/
fta.d poftqj bdnus fpes in itelfu poffibili ; ut ille que
pofii^ cogitare Defiuimremand in actu fcmipleno c
icopletotoenuop fantafia fiat in actu copletomt pof^
fim p illas fpes fic ad actu reductas rurfu actiiafr co^
flitare.bac aut rone inuit pbusciT ait gifanta'^ fe bnt
ad itdfm fic ffiibilia ad fenftizqb file no elt p odn ino>

du.na pfuib^fvibilib no remanet

fpJs in/enfiitf;

no

pntib* fanta* remand fpee in itdfu.l3 no remaneat


I actu copleto.reqrunf 5 ifiibilia femp ad fentire ad 15

na:q: ut P3 p b>ta nullo mo cduenir itelligc abfq3 fan^


ta".4^Hlotadu autq; itelfs fimplices nd filt fanta**
qxfanta* futrefpcctu priculariil;fed irdls fimpUee
funt ufnl.qUreraiit itelfs cdpofiti a fanta^^^Differant
patefaaum eft per iam Dicta./' Itimo Dicit.

10 m aut aia f m ouao oiifmita eft poten .40


tiao que aialm eft:? oifererio q6 itclligerie
op^eft:? U9 ? adbuc i inoucdo f5 Tecu
motu:6 fi^u qde ? itelfu oteriata ftiit tata.

irpftogatcircaDetermiata: 7 ptinuatfead Diceda.o.


q^aiaqueeftaialttieftDiffimta.i.eft Difticra finiDiias

pot?tias;qt z Difcretioqdeftopusitdligdicc fenfu?


fup.Diftiguiit ip3 aiani ufipa5 aia5:T adbuc Diftiguif
aia in mouedo fim lociI:De ffiu qde z irdfu Determina
ta fint tara.Tifeeftat Dicc oe moucte.Clflotsdu at
aiatti Diftiguif a no aiaro cognitide z motu:fed cogiif
tio Duplexcft;itelfiuar ffiitiiia.Diftiguifg aiani ab in
aiatoufinDifcerneqdptinetad irdfm:uf f fentire qij
ptinet ad fenfu 5 ;uel in mouc fim locu;cu ergo Dcm fit
DC fenfu z intellectu reftat Dicere De moueure.

moucte aut qd foue fit aic fpe^


culddu
cftrutru vna qdd p9 ipftus
0
ritfepabilieraut magnitudinerauc
roncraut 019 aia:? fi p9 aliqua : iitru .ppa
quedam fit pzeter confuctaa oia:? oictas
aut barum vna aliqua fit.
C^n pte ifta ut Dicebaf Determiat pbs De ipo moude

fi

ueDC^ninotiuo.ir3dcuieuiddiafcicdu qj nd bn
poffum^oeteriare dc pnmotiuo fiue dc potctia moti'
ua nifi videamquo Diuidunf potcrie aie . duo g facit,

na ^pmirrir qiiafdi oifiones re poretijs aie:quas fc^

cerut antiq pl5i.2illis Difionibpmiffi6 z ipiobatis 0


cipit Dcterniiarc dc potdia motiua ibiL it et oe quo
mic f mo. J circa ^n'"tria facqi ^"inqrit qud potetia

i 3>

hli

ilSeaninu
mofCnafcHarnd
bct

ponit quflfJam oiuifioncc


oiuuionef. rcpzobat.i^ibiL li?a

aiain.z*

Dc porcrijo ai

aaroubitarionc-Jj^ibiLScimcm' ohae.Jcomi

luic; auific.ocrcrmiaiafuiit ta'caocraifu'r iteilectu:

fcdT)cmoueceqdiL\.oepotaianiotiaaicfo:tcric fpc^
vnaqucdapotpriue aielepabiUe ma^
gmrudic.i.fbc ,'.iu r 6 iu aut dl oie aia.t.tota aia . cft g
tuibiJ Mini p.i]"moriuu rtt poaic aut ftt oie.i.tota aia
Jtt Jielr pe ahcj .itc dt Dubiii urrii iit qucdapare^ppzia
^tcrptce pAieiae o;d ^piaptce oictaj;aut lit parum
vna aliqua pe i^fncta oici aut Dictap-Clllotadu at
poicit biiT^.Dcmoudcficft peutrii fepabiUema/
giiitudicautrd>neppopp 6 n^platome pondie pecce
oilticta loco 7: Ibo oiccttj itcUccnua cc iii cercb:o:pcu
pifcibilcincoic:nilemiiicpatc.rC>dndecu5 oicit.
ciiladi! flt.utril

C- 4 I

autDubirarion^ mojcrquo op5pfC6

aie DiceVr quotfutnno au qda iJiriite

denvs nololu quae oicur qda DCtenni^


naree rocinatma:^ irafcibilc;? appcritiua
bi aut rosian bntan 'Z irronabilcm.

3 d cuiue
euiddii fciedii qj necciTirae pptie ccpocpfurgit: qt
fi iudtigidu cfl utrii pn"'motimi fit aUq ptiii aic pfuc^
la?io(ciuelcictajj iudtigadiiefl quopfueucrut Difiiii
giii potdic aie.fo ait.-j pd alit moj: oubirationc quo
op5 oicii.i.Difiigucptce aic.c quot funt puiue parteo:
qt (Jdamo vidcnf ce ifinitc:-! no foluj funt ille qe qdc

dl^onit quafda oiuirionce potctta^afe.

bicJt oetcrminitce.i.Difiigiientce potctiaeaicin ro>


cirutiiii z irardbilc5 z appctttiua.pi atit.f.aly oifhn^

guunt potentiae aic per piitcin ronem z irrdnabllcnh


CClllotad(iaur(pfiuclIemuenuarc potdiaeaic per

aaueegredidceapotdye cuquoda'mo poflTmtegrc^


diactueifinitueentquodamoifinircpotctieairpolTu^
iriuc Dice ip potdie aic funt ifinitc.i.fut multo plutea
^inequc^-ruetcfuutoicuuclqiiille quae afiiguauit
piator quae artignauerutalijj.Cinotadu etia oiiaa
ifiictionee ec oatae oe potdye aic:qua^: vna.ut 0^
fnen. recitat fuit platonie cicdie potentiae aic oifWn^
fiui per ronabilc irafeibilem z appctitiua*.i.pcupifcibi
Icm.aliafuit quorudaalio:;tDicdium potdiaeaic
^ftingui per irronabilcm ronem pabentem.

>

f^J^rcaliqf Jutrufit
I..4.

iiabilc

bn Dictum qr

pordic aic Didinguenf per irrd^

m renem pilfem.m v:^ fic;q: oie potetia aie uf

cfironalieucl

ii rdnalie.g fumcienoefi illa oilUncrfo.


.pbe in li ^ eipi.ubi oe vrutib^a^if lUa Diuifionc
ppiobat ouudeno potdiae aie per ronabilc z irrdna
bile. i %n praleiliq: b ipiobaf oifiicrio ifia,
gj vi aiigi qonie oifficultatdq: pbe vi fibiipfice prf*
eo g;bifiiDififetione iprober.m i etpi.appiobet.Scie
dtl ergo
no 0: irronabile nifi per coparatione ad ro
ftem.torunabile r irronabile fi funt DiieDiuifiuc fpep
op5 Diuidat fpee ciufde gnie q6 genue peat urruq5
f nde df Qf lapie non cll ronalie nec irronalierq: lapis
n6 eft fpee aialinu'*efi ciuidi per ronale z irronale.fi
cut ergo ronale m irronalc ciT funr Diie oiuifiuc fpdii:
oP 3 Diuidar fpee prdae fiib cde giie ficut ai3 funt
ciie oiuifiue potdiap aie.Si iiolumue pie uocapnli^
^ptie uti:op5 Diuidat potdiae ptdae fub eadc5 aia
fubqtiaafaptuieafurruq3 genue potdiaprfed nulla
aia piinet urriiq3 genue potentiarii nifi folii aia piima
na.(6 pecDifitnetiono pd locii C113 oiuidunf poretitie
oie fimplV;fed cum oiuidunf potdie aie pumane.folu

ca

efi igif Dubirattorqre

pecDillirictio pic ipzobaf . in

etpi.appiobaf.bpbs locut^eft oc Diuifioiie potdiarii


atefimj:4 r.ubin 6 pdlocupeccillinctio. Sed inetpi.
locutus efl oe oiftinaione aie pumane.ubt pec oiuifio

locum pabet.Quod vo obijciebaf q? oie potentia aie

ud irrationaiie ; parer ty potentiae aie


dferonabileeudirraiioiubiiee nonpabet locum iii
fi in potetuijeaicpumanc.
fo:teDubirarctaliquie;quom6 po.
tciiticammc piimaiic Diihguuimir
per ronabilc z irrationabtle.C
q> oiiplcj: eir 16^
iwbilc.Vj per efleimam z per pticipanoiiem . 010 enis
ucl cll ronalie

oom

potdiaammepumauedlrouabiUeucl per dfemiam


utintdlcauemeldlronabiUe per pticipatioiiem ut
appciitueiud necdt ronabiUe per dfeiuia ncc ocr pti
cipatioucnufcd dl flmplr irronabilieuir augmeiitatiuum z nutritiuu5.CDicir aiii rbnalte per dTentiam
qt> dt tparatioim qt eficiitialr inrdlcct^pumanue po^
teli Dici rario:intllectu6 dfratio per efientia : ronale
atltj>er ptictparionetn Dicif qb dl aptii narum obedis
re roni z fic appetitue in poie ur pcupifcibiUe z irafei
bilie funt roiialce per pticipatioueiiuqz funt apte nate obedtrerdni.numtiuii^o z augiiiciitatiuu5:qz iid
funt apte nate obedire roni fimplV funt irratioabilee.

^ucuqsenimquiepfuadcrcfpcrronem: non jjptcr


poc mdiue nutrircdiiee ineltue augmentarcf.nu triti
uum ergo z augineiitatiuu in poic oicuiif potciitie (r
ronabileezq: funt pimictc roni:eo qr fiiit potdic roua
bilis aie:m tamc ronem no pticipanr: fcd angmematu

uum z nutritiuii in brutis noni>p:ie Dicuntur nec

onales nec irroiiabtles.na3rdnales no fuiitrqr ronc nd


ptictpanrruec irronalesrqi non funt |?otdie atiimc pu
inancicuiusdlDiuidiper potdiae roualee z irronalee: ficut lapie nec dl ronalie nec irronalie.rationalis
quidem no cilrqi ronem no pabet.ncc dl irrdiialierqr
lapie no dl fpecteo Diuifiua aialie cuiue dl Dtuidi per
ronabilc z irronabile . pbe g uolcne Dctermii ai c dc
vir tutib que no pabd dfe in aia brutoprfed in aia pu
manaroiuihtpotctfaeaieperrdnale miiTotialc utac/ciperet ftbi poc mcbrurqd dl ronalerqr foliun in pfonie ronalibue pnt dfe v tuteercum enim vrue fit pabi
tus dectiuus mde pfillens ut recta ratio iudtcat cditiale erit vtutt qr fumat fpem per ordinem ad ronem.
op3 ergodferdiialem potentia ud per efientia ud per
pttcipationeininquapfi(luntvtiiies.cjLpie taqs darius apparet quo in etpide pec Difitnetto approbatur
m b improbaf. etiam ejepie fiiotcfcinqud pec oiflictio
fpaliter locum pabet in Diuifioiie potdiarii aie puma
nernon aiit in Diuifionc aliarum potentiarum.
forte Dubitaret aUqe.-utril alia Dilli
IWI7 ctio qiicDrdfeplatoniefitfufficics
V5qj potdie aiaru oilhn^uinf per ronale irafeibilem
cdciipifcibile.m videf
iic:qr qb famofuj dl ipofiibii

torii.nimqs eni fama pdif.iit Dr in 7


le dl ee falfii 5
etpi.cu5 ergo pec Diflinctio nt ualde fatnofa op5 ca co/
qr pciipifcibilie z iratincre aliqua ueritardtC

Dbm

fabiliefiDiflinguuiifptrar6ticm:op3qi accipianfut
bnt dfe in poie:qr in briitie tUe ad ronem no pnt ordi
iiem.poc vifo P5 pac Diflictione pticiilariore dfe qj fit
alia.iia l3alia Dilltnctio noptinebat nifi porenrtae aie
piimane.fic
nec illa ur ofifu5 dl.iierurfi alia fiifficiettoreratrqt illaptincbaroce potdiae aie pilane taro

iri otialesrfed pec iiopttner nifi pordiasrona


leerqr irafcibilie z pcupifcibilio roiiales funt iioii per

italee

efientia: fed

perpticipationem.rC)einde cii

Dicit.

CT Scom cni o:ia6 p quae bae fcparanr -r


videnf pfC6 maiore bie oua bfircs oc
qiv^-r nunc Dcm cft*^cgcfarina aut que t
plarie icfti-r oib^ viucrib'^:': rcnritiua;qul
neq^ ficut in onabilcmccB ficut r6uc5bi1
tcmrponcf quie uri(^ faalc.
alie

D
/Liber Zertiue
l?ae ciftincfion<fi aflfignatacjcirca

q5 trfa

rrce ronce adducit ad ^pofitu.i" ibiL Sd


fm
t>uc ailt t taiuailica. J;** ibiL adl?ucautc 5 c appetiti
ua. Joicit g Qi Pm eium o:ia 5 per qs rcpatu.i.Diltingu
unt ;ao poietiao aic.alic videnfpotetic IputcG maiore
x>:iam Iji? oeqb oictu eft.n Jc.i.lpoe in lib:o:q: iicgc^
tatiua que ert m piat ie oib^ aialib : 'z fenfitiua fup.
que ieft btutisreit potetia qua neq5 ficut irr5tialc5:nec
ficut rone butc ponet qe utiq; facile.i.eopeteter c c6^
OTue.C Ulotadu ailt <p ut patet per babita oiuifioea
faete copeteter z pgrue accepte no ptinct niTi potetia?
afe bumane.uegetatiua ergo in piatio t fenfitiua i biii
facit

tiofacillimc.i.copcrcter-rpgruenonptinenffubaliq
Dictaru oiflinctionil. f Deinde cum Dicit.

^41 CT Sdbucaut *: fdntalta que per eHequi


de ab oib^^altera elt^C iCiu aut ba^ eade
ucl altera fuunbct multa Dubitarionaurfi
aliquia ponat reparatas anime.

Cadducit fci>am rone.o.g? adbuc aut z fantaftiea.i.fi


que per cc.i.fed cc qde ab oib alyo potentyo cfl
altera.i.Diuerfa.cuiaiitlparu potetiarii fit eade uelab

tafia

tera.ut utru

fit

eade uel altera cii rdnabili uel

cii

(rro^

nabili."r quo ptinec fub pfata Diflinctione multa? bet


Dubitatione.c 15 fiqo ponit pteo aie fepatao.CHlota^

du ailt fantafia z majclme ut repif in bzutis non p'


pzieptinef fub aliquo mebio pdicte Diflinctionie ut
potee per babita manifcfiu.CinotSdiT aiJtg? fanta-'
lia Pm ec Differ t ab oib'potetijo:loco tn z fbo 116 op5
ee fepata ab eietqi in eade pte aie pot fundari appetiti
uu fciifitiml 7fantaflicu.qlitercuuq3 ergo loqmur oe
fantafia no.ppiieptincf fub pdictaDiftinctionettamc
ligo poneret ptecaiefepatao z Diceret^ fantafia eftfe
parata loco ^ fbo ab appetitu ut ab iraTcibili z a peu^
pifcibilittuc magio appet 3; Dicta ifta Dillinftio cft in
fufficieo;^ 9) fantafia no ptinef fub ipfa.nam fantafia
noeftidegj potentia ronaliomcceftidcmcp irafeibi^
lie z concupifcibilio.cum Pm buf modum ponedi no
folum Pme(fe:fed etiam loco z Ibo fit feparata ab eio.

TDeinde cum Dicit.

CTSdbucat-rappetmuaq-rroe-r potto
altera v: uric^ ec ab oib^iT icouenics uti^
bde feqllrare.^rronariua aii uolutas
fit

cu irroabilirT pcupifccriai-r ira,

friainaia:in

vnoquoc^

autc

erit appetitus.

Cadducittcrtiarone.D.adbucailtappctitiuaque-zro
ne-zpotetia.i.oifnnitionet actu altera utiq5Videfee

ab oib^potetije; z inciJucnieo eft utiq5 fequeilrare bac


I.Diuidereappetitiua folii in oiiao ptee in irafcibilc z
peupifeibile. fed oiuideda cit potetia appetitiua i treo

qtcfttripleyappctituo.vjuolutaoirafcibilio-i cocu^
pifcibillo.qi aut fic fitpatet.ua in rdcinatiiiaatit fit ap
petitus qui oicif iioliitao.in irronabili aiit fit ira -r c6
cupifcetia.fiaiit fiefit tria utiq5 erunt in aiai-r in vno^
quoq5 boic erit appetit^triplex.v? uoliitao z irafeibb
ll6

z concupifcibilio.

vl

foitealigo.-quoDifliuguunf ira^

fcibiliocpcupifcibilio.CDdm

Pm quofda irafeibilio DiflPert a peupifeibili : cu per


pcupifcibile,prcgmur bonatper irafeibile fugim^ mala: fed boc Itare no pot: q: ut fupraDiccbaf fient videmuc in motib nJlib:fic oebem arbitrari in motlb*
factio ab aia.nS cit em' Diecdii 3; lapio per alia nam re
cedat a loco fm T.i;n tanq^a Difeouenieti:^ recedat oe
orfum tanqi ad fibi pueiiico:fed 15 elt per vnu z ide:fic
per v;iu r ciidc appetitu per que aia fugit mala tau 35
Difrouenietiaipfegtur-rbona tanqapueuietia.boc cr
gj

go n3 pot face Dillinctione in appctiru:pp qi> feieiidil


q> ficut'm ualibvideina na Duplicc Data ce vtutcj fic
z in aia ccptiugcrct.Clidcm^cm' igne cc lcuitatc3 z
caliditatefed per Icuif ate tedit igni? ad loeu furiu} ta

q3in fibipuemce.pcrcalidifatevorefilhtcojruptiuic
z agit in oria: z in ea qiic ucllet ipin ipcdire:ue tenderet in tale locii: fed fi na no ocficit eutib iu fenfibilibu?
iie ornaret ipfa bac Duplici vtutc:multo magio crede dij elt 31 na aialib^uo Deficit gn ornaret eaDupUeivtu
te . betgaial viiaviutc appetitiua' per qua^pfcquif eo
ucnictiat-r bcc d: pcupifcibiUo.rurfuo bet alii vtutej
per qua rcfiltit z iuebif ptra uoK tce ipedire ip5 iu bo
iioc oefidcrato.c bccDrirafcibilis.vbigfa.lcoppcupifcibileacccditadcibutanqjadfuipucniee z taiiqj
ad id qbocfiderat.per irafeibile vo rcfiltit c aggredif
beltiao que uoliit ipfum impedire in cibo adcpio.but
fe ergo peupifcibilio z i><fcibilio in aiali quafi Icuitao
rcaliditaeiiiignc.
foJtc Dubitaret alfgociT peupifeibi1,-0

^ irafeibilio no Differat fim fuga

z i)reeutione utrii qolibct iftop beat fua 4)fccutioiie5


z fuga.C diu ^ pcupifcibilio z irafeibiiio c iiferiit
cp eo 3? per viia iftani vtutii aial ,pfequif pucnictia.p
vo rcfiltit z aggredif tpedietia qDltbct iltoru3 bet
fua .pfecutione z fua fuga.ua fi iltud qd offerf cccupf
fcibili fit boml Delectabile z pucnico.tuuc peupifeibi
lio Dcfiderat z ^^fequif re illa.fi vo illud qb peupifeibi
li offerf fit oifcoueuico 7 noeiuuuiicabboiaf z fugit,
Dcfideriu geft quedapfecutiopeupifcibiUo.c nblpoia
tio elt quedaipfifuga nec elt al.a vt:fed elt vna z eade pcupifcibilio per qua ^egmur z Dcfidcram^profi-

alia

cua z fugim z abboiamur nociua.fic et

irafeibilio l;a

bet fua ^ifccutione-r fuga.ua fi uoleiio noo ipcdireiii


bono qDpeupifeim^videf nobis 3 polfiui^fupare ipj
tucaudem^ fpam^.fi vo 116 vider uobio via ad fnpcradmtuc timem uel ocfpamuo: ita 3 fpeo z audacia
fut queda pfcairio irafeibilio.umo; vo z oefpatio Aie
quedaipfi^fuga.Diffcrut g irafeibilio -r pcupifcibiliq
ino quo Dictu elt.no autDiffei mr^cooi vna,pfequaf
z alia fugiat:ut Dicebar opinio t ccir 3 ta;fcd ql bet bet
fua pfecutione z fuga:utelt per babita maiureltum.
forte Dubifaretaligo:qu6in aia buinanafunttriafimappetitu:^ quoi
vuoquoq5 bDiecIltriplcpappetit^.CDDmgrutrcp!:
fupiuo Dictu elt ficut appetit^ iialio fequif forma? n-"lc
ter

implfam fic appetit aie fcgf forma ab aia appbcu-

fam:qreciT in aia bumana fit Duplepappbcfio.vuap i


tcUcctu.c alia per feiifum.^ma facie erit iu aia ouplej:
appetit.vnuo itcUeet fequeo forma appbcram per in
icllectu: z aliue fenfuo fequeo forma applpcfam per fc
fum.fCiJ^UfrusappetjtfenfitiuuoDiltinguif
ira-

fribile-rpcupjfcibiletqreerit triple,tappetitin Ipoie.

vnuo iu pte ronabili fiue iu pte itelleetiua qui dz uolii


tac.c Duplep in pte 116 ronabili fiue iu pte fcnfitiua:qru vnuouocafpcupifcibilio:alrervoirafcibilio.r6au
te ^e appctititdlectiuuG elt vnuo z remanet indiui
fuo.feiifiiiuuo vo appetit pliiriftcaf z Diuidif in duo
ut coiter ponif:qr itcllectappbed,it boml fub ratione
uri.fenfitiuus vo fub rone pticulari:cqrulc eoe eogre
gat que pttculariaDiuidutappetititellectuo remanet

vnuo indiuijuo.feiifitiiiu? vo Diuidif z plurificaf.ep:I 5


ergo pate pot quo peccabat Diuideteo potentias sic p
irafeibilepeupifeibile z ronabilc.naroiiabilio ibi fiat
pro itellectu.pcupifcibilio vo z irronabilio fiat ibi

appetitu.in illa ergo Diuifione no


plici appetitu fenfitiuo:no aut ibi
te

Iit

metionifi dc Du-

fit metio oc uoliitaque elt appetit* itellectiuuo.ideo ait pbuo 31 icouc-

nieo elt fcqueltrare appetitu iu Duo.i.Difiiuguerc appetitu


Duao parteo:qr efi Diltingucdu? iii tria.v?

Be aiunia
uolutaterfrafcCbdc T ?cupiTcfl)flc:oebueruf 5 (Ut D((h'
gue falte qtuo: potatae aic:qru 5 vita Dicere? roiiahe
4*
uocareriir

pcupifcibiUe.f ml 5 aut fiipre funt qtuoj vtutce cardi


nalee.v3pzudctia:iulhtia:fo:tttudo:7tcpaatia.ina5
pxudetia eit in itdru:iuflitia iii uoluntate:foztirudo in

lationepolubile fiai circa ptacta ibiLSi igif na. Joi


dtg.ftrraut ncq5renfttiuii eft fm"*in talimotu:qz mFta funt aialiii que renfu3 gdc bnt:? tft fu t mandia z u
mobiliapfine.i.^diuviuutufqjinfindqrccu aligb

irarcibiU:tepera'tia in pcupifcibili. ["Deinde ciI oicit.

iftt fenfttiuii

uolurae.j^irafcibilie

fiuc iteUertue.2

CT ir eria dc quo nuefermo inf?ar:Qd fov


te moueo fm locu aial cd^Scom gdc
au^jnietu *r oecremem momrqD oibueiu

^43

cft.^idcbif uric^ mouesciicranuu c iie^


getanuu 5 : dc rcfpirationc aut 'z cjcpirario

nc:7 foirmo -r

^44

COftedit ^fenfirtuiInS eft ^n* in tali motu:circa q6


DUO factqz ^fac qb Dictii eft.iremoua ciuada cauiU

vigilia pofteriue.pfpicicdu

i^nt eni 'z bcc Dubitatione multa,

C 5

DC motu f locurquid fit mouce aial f


p:oceniuum motum confiderandum.

aie:^ ipzobatij illie icipit Determinare oe ^ncipio mo


tiuormeDepotctiamoucte:circaqi>Duofacit; qi
aaminat oe 15 ^ncipto ingredo z Dubitado.zoeter
minat oecovitareDeterminado ibf[_ Uidenf autem
DUO bec. Jcirca ^'^ouo facinqz ^ptinuat fc ad oiceti
da.2e;:cgtur oe iteto (bi|_ D^i gde g. Joicit gz oe mo
g

tu oe QUO inic iftat f mo eil qogd e it mouce aial f lo


cti:q: ptn gdc motu augmetd z oeacmeru qi ineft ol
bue ptingtt utiq5 mouc fm aliqo ^ncipiii qoinefl op
buetqz talieniotiit^mucgctatinur giiatiuu.De re^
fpiratione aiit <r cjLpiratione z oe fomno z vigilia qua
liter becftit^rpiciedii eft pofteriue.bnt enim 5 multa
Diibitationdred oe motu ^5 locii gd eft mouee afal^m

motu^effiuii pftdcra'du eft nilc. pDeinde cum oicit.

CJ 16 gdc igi? no ucgetatiua pot


mani
fcjlil0emp enij pp aligd mot^bic:^ aut
cufataria:autappctimf,lBibil mino ap
pac 0 :autfugic 0 moue^:fed aut violea.

quif oe iteto: circa q 5 gnoue facit: qz ^oft Wit


^n'"mot^cefl*iui in afali noeftuegetatiuu.igz iioeit

fenfitiuu.}* no eft itelfe fpeculatiu.4g) no eft iteb


lectpzactic^5q b ^n^^tnotiuu no eft appetitue.i*
ibft Silr aut. J ribiL
t vo neq5 rocinatiua. J 4 ibf
L mpli. Jj ibiL t vo neq5 appctit.irca 6'"ouo

facit
te.

fm 3 ouplr Declarat itdii.z'^ibil_ 3 mplr c plan

J Dicit 3 ^ gde g ucgetatiua no eft po tetia mouene


m motu ^ccftiuu mamfeftii eft;qz femp bic mo^

aial f

tue eft pp aligd: c^z eft aut cu fantafia aut ciI appetitu:
qi nibil no appetee aut fiigiee.i.abbominae mouef
motu:fcd aut mouef p violetia.fozmefg ficro.motue
j)cefliufit p fantafta z p appetitmfed pti uegetatie fs
gj b2 no cdpetit fantafta z appetit^.g uegetatiua ^5 gz
^ncipiu in tali motu.pDcindc cum Dicit.

^^^no eft

CJSmplius-rplateunc^ eent motiue

tali

motui-r uricp baberct aliquam partc5 oi^

ganicam ad morum bunc.


rone ad 15 ide:qz uegetatiuu eet j^n in
Cadducit
motu ^cefltuo piate utiq5 gb ieft uegetatiuu edit uti
ft

q5 mottue ftm tale motu:? beret u tiqj aliqua pte ozga


nica ad bue motu .i.bcret pedee per quoe poftent ino
uai f tale motu:fed cu 15 ftt falfum P3 gz uegaatiuu

non eft ^inu in tali motu, r Deinde cum oicit.

^4f C2iimirrautcncQ5lenritiuu.3n)ulta

motu.f Deinde cu

erit fenfi

oicit.

i Igif ndfrultra facit nibil ncc^ Dcficit


innecqsmiriinoibario z impfccri6.1K>u^
iufmodi aut aialiu pfecta z no otbata fut.
0ignu aut clf :q: gnatiua gde funt z ang^

<ET

mftubab^ZDccrcmefri:quarc z babet
uriCB partee ozganicaa pzocelVionia.
Cmernouet quada cauiUatione poiTibilc fieri circa pta
cta.poftet eni alige oicc gz fenfitfuu eft ^n"*in motu ,p
cefTiuo:n6 tn oib\ialib:gbieftfenfttiuu copetit

CK^zemiifie Ditiirtonibqe faciebat antig oe potentye

gb no ineft mot^ccftiuu6:no

riuu f>n"* in tali

eni5

funt aialium que fenfum quidem bab^


manetia aut funt 'z immobilia per finem.

mo

motu:qznoofaataliabntozgana:necoia
bnt pedca:fed bec cauillatio ftare no pot:qz oice g? na
oediiTer alicui atali aliqua potdia z aliqua vtutc que
eent ^n"'in motu ^cltiiio:? no oediiTet ftbi ozgana p
que poflet exeg tale motii eft Dicc gz na oefecifict f neceflarij6:qb falfu3 eft:qz na nibil agit fupfluiT nec Deficit i nccyo.io ait.fi igif na no facit fruftra nibil nec oe^
ficit in necye nifi in ozbatio z in impfeciio:?:. b*aialium que no mouenf fj loai funt pfccta in fpe fua z no
uerifi3 tale

fut in cio ozbitatea.fignu atlr bui eft:qz fiir giiatiua z


bnt augmati z Deaemdd.i.bnt oia que copetilt ^'pe
fpd:qre fi beret potetia uel i&tute aliqua que ed
motu ^efliuo
utiq5 ptee ozgantcae ^ceflioio.i.

bdd

beret pedea:fed cul5fttfalfu3:0n5bnrflligd qb fit ^n


eipiil in tali motu:fed ctl beant fenfttiuu no poterit fe
fitiuil

C3

ee ^ncipitl talio motuo.f Deinde cii Dicit.

ne(B rodnnriuarz uocat^ itelle e


inouc9.0pecularin^gde igif nibil fpecldf
nctuale:neqg Dic De fugibili z^fegbili. p
aut mot^ant fugitoraut .pfegucria aligd
e.05 nec^ cu fpeculat^fuerit aligd bi^ 105
lf 1^0

^ 4^

pcipiraut.preg:autfuge:puta cu mitotici
iteUigitterribifealigdrautDeleaabile : no

iubetauttime:6co:monef.0i aut dcIc^


ctabile moueat appetitu altera alig pa.
fClOnditgzjteirofpeculatiu^nd eft^n'" i

tali

moru.o.

at vo ricc rocinatiua ?uocatitell6 eft mouce fy locu:


: fpeculatiu^gdc iteiro nec fpcculaf aauale.i.non oi
inaf ad opnec fpeculaf ut agat nec Dicit aligd dc fu
gibili z ^fegbili;fed femp moteftaligd aut ^fequen
tio aut fugidio.? fubdit ad Declaratione oicti gz nem
fpeculat aligd b^'.l*aligd a^ibiie;iap

fii itell0 fuerit

fipitaut^fegautfugftputaitellb mulrotieo irelligit


aligd terribile aut Deleaabile.noii iubet aut ttm^ aut
oelectari:fed coi mouef ft Debeat ce ^fecutio aut fuga
uel mouef aliq alia po fi Dcleaabile.i.fi moueo ad dcleaatione fit altera aliq po.l 5 aut Db itpp opinionem

Ublatonioquipofuitpteocpotdiao aie feparaozftm


que modii poftet go Dice gz ad inouedil fi5Dclectationt z fim pcupffcibile no mouef coz:fed altera paro ut
cpar.Cinotadij aiitgz fmdpiii mot pceftiut non eft
itellcctrpcculatiuuo:qx ille nec pcipitpfecutionf ncc
fiiga:nd ergo talio intellectuo eft ^pzic^ndpiu in ta,

U motmred op3 moueri cozuel aliqua alia ptem ut fiat talio moruo.rc^einde cum oicit.

CT^mpli^ z pdpicte itellccturz Dicetc

iteb'

.47

Ziber Zcitiuo
Iigibiliji fiiserc

allad aur^icgmo mouef:

f3 tccudu pcupifcerid agit ut icorince*


CiOndit qj itelle paicno e ^ii'"tarinot.drca qd t>uo
fac^cpbupUce rone adduc ad^po'",:ibiLfr tota
litcr.j 5 tcGfl'fPl^PfiP*^rcitcUupiactico c otcctc
itclligibilia fuge aligd aut ^:)rcg no inoiicf fin uitcUtn
pcipiete;f3agttp5pcupirccnautic6ttne6.(r.inbndii
flutg;riitdn?pcaccetoircctcc^^cf)n"' nfo^tmotu
ujfp inoucrcm^ 5 impiu ci:cui?riu vidcm^^tcitbofc?
aUg ut fcotinetet; nd fequunf qo otctat ttelle 'z r 6 :fed

qb DcridcratpcupiTcctta. pDcfndc cum oicit.


CT iBt totafr aut videmua.-qm bu 9 medica
riua no liinaf tanc^ alteriue gdc ^pziu fit
faeriam:fed non fentirc,
agere
Cradducit fcba5 ronc.o.g; rotalr vidcm:qm bne arrej
medicatiua no ranaf:qi no fac i fe q 5 peiptt ar6:tanq5
f 5 rci'a5 fit qdc |>p:iu altcri^ut appetttfcd no fcie.
CDmon'"aut (p cii aro mediae fit pfectio iteUo pctici
H itellfe pcticeetoirecte z p^epn^^nfas actionu:gli^
bet medic^cu ifirmaref aget i feipfoqia que oictat aro
videma multi0;qreagcfi5 arte r fy
fciaj ptaaica no e ipft^artio nec ipfi^fcie:fed magie v:
ce ipfi^appetit':q: ^tucuqj aro ulTcia Diaat aliqd fic^
du;no tn facto (Uudnifi ueUo.rDcinde cnmoicit.
medice:cui'priu

JC.48

c 3t ^0 nec^ appetit^bi^mot^oia^c.ab^
non
ftinetcecniappctctce-r pciipifcctee

opanbfe appetitu bnt:6 pfcquuf iteUm,


G7 JCuonfu 5 iit$ necuegetatiuunecfefitiuu nec

itcUuo

fpeculatiu:neciteiruo pcticfint pf>e -r f>nciparr ^n


aaionu nfa^roubiu c an appetit^fit tale pn'.f 6 j>bat
^n".o.at vo ncc appetit eft t^no
f nec appetttfit
g mot:q: tuc boieo fpfeqrenf appciitu:cuf priu vt

dem^*qtabfiineteo z ptingtee no ftquunf appetitiitfj


(telf^.id fbdit

abftinctej enf appetete?

c pcupifcctes

aliqnS opanfeattiru bntappetitiitfjfequufitell^cc.

^den^ aut DUO bec mouentiaraut

appetit^.^autkcU^e.^ialiqe fanta
fia

pofaerit ficut itclligetia quada^

Ulbulta eni pter feiarn fequunf fantafiae:


^ in alije aialibue no uelligetiarnec^ ro e:

redfantariautracB:beccrgo moriua Pin


qdfit

^n*

mot^^cefliui.i pte ifta e;:egf oe 15 vitate oetermin ado


circa qb tria fac:q: ^fac qo oiati c.jondit quo aia^
motu^ccfliutl.j
lia ta' pfecta ^impfecta mouenf f
oetermiauit oe potaqo ipfiaie coinpat b' par
tco 7 potetiao ad iuice.i^ibi LOinoqde i 0 if*j 5 ibi

L tlegetabtlcqdeg.jnrca^^triafag.qi ("oftedit q
lut ^n^^mougdi tn

motu jjcefituo.i^foluit ronc facta?

fn priu.j^oat niim ^ oidine moudiu? in tali motu.i*

<bil_iQmatitappctitfiut.j3ibiLiQmauttriafut.J
JCirca ^'"tria farit.qi ^oftedit ec plura moiidia fi? ta
lcniotu.ireducitifla plura ad vnu.;oftedit quo in
tali motu bet ee rectitudo t no rectitudo.!* ibiL
p^
petibile eni mouet. J?*ibi
qde igif. J irca

^ptio facit.qt ^*j)ponit qd itedit.2oeclarat j:'portiti ibtJL ^ntello aut. jDicit


g tp videnf aut otio becce
mouetia aut appetir aut itelfo.^ 15 fi alige pofuerit fi
tafia fic itclligetia qiiada.qt multa go agit pter fciam
eo gtregffantafii.cinalijoaialib^ndeft iteUigentia
necr 6 :fed fantafia.g fantafia efl et moueotcollocado

g fantafia fb itcUectiua utraq5crut motiua fi? locu? in

appetit.CTnotadu aut q? ficut itelto appte

bedit aligd ad qui appbefione multotieo fegf motuc


fic fim fo:ma appbcfam a fantafia multotief pot fequi
mot:qrc fi uoiumcollocare fantafia fubiteUcctiua ut
qj ipfa fantafia oicaf qdi itellcctiua iiel gda itellectuo
criit

DUO moudia. V? itelle 'z appetit.fcd fi non uolu^

iniif collocare fantafia

fub itelhua ut fonat alia littera


erut tria mouctia.f.intellectuo appetituo c fantafia.
^ottcaligo.utril fantafia

fit ^n*
no.q: fuprin illo
cap.Clm aut Duab Dzijo.oedit pbe Dham iter opini
onc fantafia.D.qj cu opinamur aligdDifificileaut ter
ribilcfiatimcopatimur cinouemur ad fugicndil. filicti opinamur aligd pfidedii ftatiin mouemur ad ptofe
quediitfed fim fantafia ni fictimo fi? ea filr noo pem*
fiait fi ecm?fidcrareo in pictura Difficilia c pfidetia.
(C^n ?rju efl q6 bic o:.ni multi boiii? in multio opf
ba0ut pter fciamrqi requuuf fatafia.ct alia aialiaab
boie in fuio opibfcquunf fantafii cu cie no ifit nec ro
nec itelligctia:f?no ed 15 nifi fantafia bdet ronc? j>nci
pii motiuirg cc.CTDd? gj ut in Ifa inuff fantafia c fii

vv

mouco.-r v:

gi

itelligCttagda.v: eni fic febde fantafia admotu g fit


fi? appetitu fenfittuil.fic fe
itelligdia ad mottl g fit
fi? appetitu itellcctiuil.ptingit em' aliqn
iteU'o pfide

bd

rado aliqd terribile uel aliqd pfidendii fimplc appie


bedir illud abfqjeq gt opincf illud ee fibrpficuu c no^
ciutl.c ad tale appbK*^^^
copaflio necmot^.
aliqn vo fic pfiderat oe re terribili ud oe re pfideda
Qf
opinaf ea poiTe ee ^ficua uel nbciu^.c tiic fegf mot.
l 5 d md fe bd z ce fanta.na aliqn p fanta.fimplr appbedim aliqd terribile ud pfidedii abfq5 eo g> exiilime
milld ee jpficmi ud nocium-r ruc fic p fanta.pfidcran
tce no mouemur nec c6patifiu:f? filV iioo bdn ac fi in
pictura pfidcrarcmaltgd tctribileud pfidedii. aliqn
vo fic p fauta.appbcdtmaligd terribile gj e;riftimam*
illud ee nobio ^ficuii ud nociuu.-r tunc copatimur z

mouemur.eritgfanta.ISmo^ncipiumoueo.argumd
ta ergo .pcedebat fuio vijo.rDeindc cu Dicit.

intellectus aut qui .ppter aliqd rarioci>

naf:-: qui pzaeticus cft.iDiffcrt autc

culatiuo f

m finem.

CTDeclarat gd
irclfo

a fpe*^

qd duo rac.q: poflcdit (p


motiui.i^ofleditfl ide oeappe^

Dijcerat.circa

bdrone ^ncipi)

lim ibiL iBt appetit. JDicir 5 gj ftelluo aiit qui rocf


naf pp aligd.i.pp op -r g efl piactic Differt a Ipecula^
tino

Cocum intellectue 7 appetitus*


C]l^oft^p 5 oar0 uedocx)ubitadoinqfiuit

tellect' 'Z

finc.i.fi?

fine.nl finio itdlb fpcculatiui

efl

vitao;

ptactici vo finio efl opfiuc bonu.fotinef aut fic ro.oe


illud qdefl pp op:t cui finio dl opuo bdrone ptin.cipij moiidio z agetio rcfpectu illr opio . buiurmodi
efl

intdlcctuo p:acticu?:ergo c c .LDeinde cum Dicir.

<T iBt appetitus pp aliqd ois elhCui^enim


appentusrboc pzincipiu piacrici itellect^:
ultimu aut pncipiu actionis eft.iQuarc ro
Habiliter bec DUO videnf mouto:appcti
tus 7 intelligeiuia piactica.
CiOflidit gt et appetit efl pp aligd:? pp opuo Diceno:
g z appeiitoie efl pp aligd.i.pp op';qz ad 15 cuius cfl
appctitefl pncipiu piaaici ftciro.ultimtl ailt pncipiu

actionio:? qt ta itelto pzactiaio q? appctitfuntj)pter aligdiutpp opuo rdnabirrb Duovidcnfcc mouc


tia.appettruo z intelligeiuia piactica.
fozrc alige quo 15 cu^dl appetit*

cfl

cfl^"*p:acticiitell0 ;?quoulrt

actionio.CDdm gifinie efl

illud cui cft


appetit.finio aiit (n opabilib eil gfi dncipiu? in fpc^
culabflibut Declararfbet circo fine i'pl3icor:fic ergo
inil efl

jc.40

Se anima
fntciro (Veculatiu per ^ncipia ucnaf ?cronc0:fic ifeU
Uct pzactic ipin fine cui^eft apperit accipit taq3 ^n
cipiih-r

p lUiid uertigat ea que fu t ad fine ita qj ultnmi


agibile uel cit ^n"* actioiemt fi appe^
i

iiieftigatii ert

tit'appetit fanitate

taiu^ finerintellc p:acticacripiet

tiic fine,v3 fanitate taiiq5^n'".t p caj iuelligabitea


que fiit ad fiiie.arguet eni fic itellarq cotp eft fanadu

qlitcr fanabif ^p tale Iperba.qliter illa f?erba bcbif ?cu-

do ad boztiiXlltimu g iueftigatu elt ire ad boitii . ide


g icipiet actiozqi ^mo ibit ad boitu.poftea colliget 'oi
cta berba.T ultimo iducef fanitae.f Defde CU5 oicit.

CT Appetibile eiumoucf :7 ppB itelliseria


niouenq: piieipium br^ qb efl appetibile.
CT /t fatafia at cu moueanu mouet fme
appetifu.^nu igif moue 6 ab c appetibile.

(TlO^educit bic pira mouetia ad vnu piicipale moiiet<cir


ca qdouo facqt^^^ponitq^itedit.i^jjbatqft oi^C/
rat ibiL Si cni duo JDic g
appetibile eni niouetiT
pp 15 mouet itelligetiatq: ^ir*e 15 qi> i appetibile.iteb
ligetia g no mouet nifi p appetibile fiuep appetitu?.^
fatafia et ciI moueat n 6 mouet fine appetitu.vnu c igf
moue 0 pncipale.v5 illi> qi> e appetibilc.rDcide oi.o.

&

CT

0 eni duo
i

itellect^ 7

appetir moueblf

f^m coem utiqj aliqua fpc5 mouebataiuc


aut itelleet^ 110 videf iiiouce line appeti^
turuolutag cui apperir^ eftXu aut i^in ro
ne mouet:-? Prn uolutate mouef.appetitf
aut mouet pter ronemicocupifcetia qdes

enim appetima quidam efl.


(D Tl^zobat qt) oijrerat.D.qz fi eni duo moucbat itelliie c
appetit^'^5 coe3 utiq5 aliqua fpc5 mouebatrnuc aut
tellect^no vz mouee fine appetttu.ina uolutao appe^
tit^eflzqt efl appetit itellectiu fjue appetitrdalio.na

teirm uelccouerfo.CDim 31 ftellb rcducif ad appeti


tu:c i 15 motu appetitcll pncipale mouco.c no ep.qi
fic ofledif.na ficut itcllo in coguofeido fe bet ad oppo
fitazfic 'z in agedo fe bet ad oppofira.na p eadC fozmi
p 6 t itellb cognofee 15 -z oppofituzut p fpem albi pot co
gnofee albii -r nigru.naui q bn fcit gd efl albu;op 5 fp
bnfciatgdcfl nigril.iuf illudpbi 6 topi.g bfi Diffinit

priapfignutper fpeinrecti poffumcognofcerectu 3


obliquu.iuf illud qbbaber in fbui.rectu efl fudej:
fili T oblig.-z fic in cogiiofcedo per eade fozma pot in
tello mdicareoppofitarfic-z in agfdo.iiaitciro perca
c fozma appbefam aliqn iudicarpfccutioucnnaliqn
vo fuga:videmenim q> itelfe in vuo boie appbededo

vna fozma indicabit ^fecutionez-r in alio boie appbe


dedo eide fozma indicabit fuga.i et in eode boie Diu
fi 0 tpib appbededo viiiI -z ide aliqn iudicabit^fecu/tione Z alicyi fuga.imo fi uolummagi 6 ad ^pofitum
log itell 6 no plus facit mfi rp ofledit nobio aligd.i pta
te tn nra efl fi uelimillud ^feg aut no ^pfegrqz operus
nf 0 ^ fum^oni a fm^iifqj ad finemt d: in ;etbi.uolun
tasgin bacpre Determinat itellm.b et clarip 3 ejeeo
qb Dz ometa'.ubi babef qt potetie ronalee fu t ad op
efl ad oppofita tadiu efl in pote
aut 05 actu ^cede in op:op 5 qiDetermix
ner per aligdzqre fi pofTc age oppofita competit nobio
e>. itellu -z rone nunqj potcrim actu ^gredi in op ni
fi pofTe in oppofita Dcterminef per uolutate c appetix
tu.t qz in agedo uoliitae Determinat itclllnz-z qz in
tcllectcflin potetia utagat .7 fi Debeat acni,pgredfi
opu 0 ;op3 qi ocrernunef per uolil tate.cii g act' fit poti

pofitazfed <^diu aligd

tia ut agat.fi

b motu appetit erit potioz itellectu.rcx


apperitii.^z non
ecouerfo.i.appetitueei it ^ncipale mouee:^ noitellb.
fozte Dubitaret aligezqrc 13 DUO itel
oz potetia in

ducef ergo in boc motu intellectus ad

lcctcappetitoicunfmouealiqua 5

coem fpem.CDicedu m quotiefcuq 5 ad aliqui actio


ne pcurriit plurazillb qo ibi efl ^ncipali efl qfi fpee-z
fozma alteri.ut

nunepro mouermirtDCtermiefpuolutateaoftidif 3
cualiQdmoueff3rdneinouef:7^3 uolutate tan^^5
aliqd Dcterminae ronc . ro g no mouet fine appetitu.
appetitautmouef pterronezqzpcupffcetia qda appe
lite;T tu pcupifcctia ronc n6 f^f.(Cindn"aut rim

qfi fpee

ronie bi I 5 pfillc;cizill 5 fine quoiiiouct alii ipm tanf


mouet fine alio illo e'^ncipale inoueezfed intelligetia
no mouet fme appetitu fiueappctibilf.appetit^autmo

dt.fic et iteirs

uet fine itelligetiazg appetitutappetibile efl ^ncipale


mouc6.prragfutmouctia.S3ifla plura reduamf ad
vnu piicipale moueemt ad appetibile uel appetitum.
aliqc.urruillaprra mouen
tiaqreqrunf ad motu ^ceffiuu
nun^ eje plurib
reducanf ad vnu moue
feQfvnuniftinmtuilla plura bnt aliqua vnitate.cus
g vnmot^cefliufequaf eje pluribmouetib ut e^ in
telleaurappetitu:op3 illa plura reduci adaliqivnil
ut <p iteU6 moueat p appetitu uel appetit moueat p'i

vl

j.CDim

telim.na no folii in eode gile cae.S3 et in Diuftt giiib


caru;op3ficrireductionc ad vnii aliqdzut fi ad eiideni
effectu peurrit ca mSIfo efficice fozmalie c finaliozcu
finie

imponat necitate efficictirefficiee fozmczfozma

nuezma cii fit ca bebit ee pfozma.fozmap


ficiee

efficiete.ef

p fine.fini6'aut erit cacarumt Dicit 6m'* fup

^)pt?i.Sed

fi

in Diufie giiibcaru 0^5 <iri reductioes

ad vnu aliqdzmulto magiel 5 erit ineode giiecaezqre


cii itelle appetitfintca efficiet mot.l 5 el 116 poterit
nifi vml reducaf ad aliud.uelg ttellis monebit per ap^
petit u:uelec6uerfo:qreDeclaratii efl

qi oubttaf.v5

b plura mouetia ad vnuin aliqireducanf

IU 4T

*^oif^ub*f2retalig0qUter fiat ifla


reductio.utruappctitreducafadi-'

fi

ad moucdii vifum peurrit lujc c cox


i niouedo vifii
coloz erit lu^

loz qz lur e ^ncipalioz

i fozma colorie.eritg lujtexb qfi qdam coio


fozma ad fe ^ ad colore.na luji' mouet vifum fub ppa
fozmazcoloz vo mouet ipm fb fozma lucie.coloz ergo
c lujt moiiebilt vifu 3 fb aliq coi fozma.ut fb fozma lux
*z

appetitcru t ^n"'motfb aliq coi fpe.

na appetiterit ^ncipalis ca bui:iteir6 vo per appetix


ni pp q5 fub fpe appetit- fit oie talis mot -z appetit
in boc motu bebit quada coitate ta refpcau fui 33 rcx
fpectu itcUb.na appetit fub ^ipzia fozma c itellectiis
fubeade fozmarut per appetitu erit b' motus f>ncipix
um ^ caufa.bn ergo Dictu efl qz itellectz appetitus fi
mouet opoztet qzimouea'tperaliquac 6 em fpcmzqd
Dcclarareuolebainus.f Deinde cum Dicit.
3fnfdl6 qdc oie pneipio^ rcct^cft:appc

no recta. vfi fem


per qdc mouet appenlMlc.0edBc bonu
aut appene boiiu:non aut ocfed actuale
fir^aut 'z fanfafia recta -?

bonuin.actualcautc5 eltpringco^

aliter

febabcre.CTiQbqdcigitbuiurmodi po ^
tdia mouet aie que uocaf appetime ma*"
nifeftum cft.

c lO

fledit quo in 15 motu pot ee rectitudo c n 6 reaitiix


do.circaqbDuofa^.qz^facqt) oictil cfl.z regredit

fupza Diflinctione pot diarii aie fupius babiia.ofleiix

des eainfufficideecibi.LDiuidctibus aur.Joiciter


go:qz ois gde igif intellectus.i.ois babit ^ncipiorii
opabiliiiiDC quo bic logmur feinp efl rectus.circa ^n^

2.iber Xertiue
ctpfacrjonfi taditerroi:fcdin acdpfcdo fubpot acci
dcre crro::qrc itdlcct'''femp cft rca':fed appent^-r faii
tafia clt recta vii femp Qde inouet appetibtlc.fed 15 ap^
petibile 6 mouct aiir clt boiiu aur appeiie bonii.c fb
dtt (p no oe aut bonu mouettfed bonii actuale.t.bonil
agibile q5 oepedet ejc optb^ nf 9 .baiit bonii actiia
led.agibiiecft bonii pringcs aliter fe b^bere.c coclii
dtt aiit qfi epilogado.d.qj qde igif b* pordia aic que^
uocaf appetitus niouet rup.^ncipatr manifedii eil.

mot ueru ell. (T murfue nec ftellect pzact icue ell fn

foztealigequo intellect^feiiiper
cqrect\CDicediiqjeaitique i

ii g oiccbaf
abflindee agu t f rdnc no f
cdcu^
pifcdia nd pp boc.pbaf qi nd agar f appetitil:f5 olle
dif qj no agat Pm appctitii fenfitiumfed f iteirm.to/
ta g vis fqlbnis Ipuiargumdi ell q> in nobie funt ap<
petit prijiT 15 maxime ptiiigit ni rd.i.cu appetit-^ro^

vi

tellea^ferfimediatecnneoiTciirrufuiutia patctia z
manifefla
ftint qTt locud ianue in t>omo:qua iiullue
<gnorat;^pter qb circa ea iio cadit error.t qi inprin
cipta imediate z abfqj oifcur fu fer f itellect;circa ea er
roi cadere nd pdt.Dicaiuue ergo qj ta in giie fpecula^
bdtti
in giie agibiliu eil oare ,pp:ia ^ncipia.Jfnteb
lectg qui noiatl?abitu^ncipio;j femp elt recr:ut fi
accipiat 15 ^ncipiii in giie agibiltu q; bonii ell .pfeqiie
dii z malli fugiedii:ibi no cadit erroz.fed erraiuuoiga
eredimue aliqn bonii qb no eil bonii.fillogicabtm^er
go itc.bonu eil.pfequcdii.boc eil boiui.ergo eil p:ofe^

quedu. in maiori enim.ppdne nd eil erroz : fcd tu miV


noritqt Dicimue ee bonii qb no eil bonii. intellect'^ er^
go femp eil rectuerfed fantafia z appetit poteriit efle
recta z nd recta: q: aliqn appet nobie bonu qb nd eil
bonti :7 aliqn appetii tanq3 bonii qb nd eil bonii.fem
per ergo fub fpe bonunouei appetitue:fed illud bonii
aliqti eil epieialiqii vo eil appenei-r videf bonum qb
nd eil bomi.Cinotandu ergo q? I3 fub fpe boni femp
mouercf appetit uel appentie uel e^ii tierno tn refpe^
aucuiuilibetbonimouefappetit.na I 5 poflimueb
leiponibilia:ndtnmouemuradagedii z ad.pfequen
dti aliqd nifi videai nobie illud pole:z qz polia cdfeq
per opa nfa funt bona agibilia z ptingetia z polia alr
^
t fe bze:io talia.p^e fiit moudia appetitii.p Deide cii 0

CJ

0iuideabu 9 m prce

fi

Pin potcnae oiur

dit 7 fepant ualdc multe fturmcgctabilc:


feiiribile:iiudlecriuu:priliatiuu:adbuc

ap

peritiuu.beceiiim pluaDitferut ab iuice5:

concupifcibile 7 irafcibile.
ITiacgrediiiupoiilinctionepotetiaruaie fupiuebabt
ta oiledee ea fufficide edo.qi oiuiddib pteo anime
H oiuidat z fepard eae f 3 poidiae iiiit tialde multe.i*
ualde pluref 6^ iili ipii otcat.nauegetabile fenfibile in
tellectiuiipfiliatiuii:i adbucappetttiuii bcc plue oiffe
irrdnabile z pcupifcibile.CDinotadum
rtitab iuice
atit q; itellectiuti oifTert a pfiliatiuo:qz itellcctiuu pdc
ee refpectu neceilar io^: fed pfUiatiuii .ppzie no eil nifi

refpectuptingdiJ aliter fe bde.cii ergo fenfitiitti z ue


getatiuii -r talia plue oifferat^ irrdnabile c pcupifd
bile facidee oiuifione illam peccabat: qz omittebat 15

c ponebat illam.fOeinde cum Dicit.


^
55 C^^mautapperit^fiurprijad luicc.D aut
accidit cu ro 7 pcupifcetia prie fuerint.*fit
autiu ipfia fciifum bntib^.^ntcllecr^ adc
PP futuru rctrabere iubct. Cocupifcc
na aut pp ipm ia:vidcf enim qo ia oelecta
bile:-r fimptr Delectabile:-: boiiU 5 rimprr;
;ppterea q? non videf qb funirum.
CSoluitroncfupiuefactiptravitateia Determinata,
na oeeronee facte inpterita lectione aliquo mo vita/
te pcludebat excepta rone illa oe appetitu.na cp uege/
tatiuu fenfitiuu z itclUafpeculatiuuc nd fint ca^ut*

cipalie ca:fcd <p appetit nd fit orie buimotue falfiis


folueda eil illa rd oe appetitu.Duo g facir.qz d
foliiit rdnc illa.iepilogat circa oetermiara ibiLSpe
ell.id

de igif.J(T3d cuiddia ailt ^niepti? fcicdu qi in no


g ie ellDuplcrapperit.ffiriu:r itellcctiu;dvn'tra/
bit

z vincit aliu.qfi g vincit appetit fenfitiii':ruc agi

mus f m ira' uel f m pciipifcdia.Bed cii vincit appeti


tue i'tellectiu;tuc agimfin rdne ud Pm pcupifcetia

nalis oriaf pcupifcibili.i.appetjnii fditiuo.15

ell

ergo

qb ait^in nobie fiutapperitpry abiutcdl5 aiitacci


d^it cu ro z pcupifcdia fiut prie.t fubdir qj fil t aut b i
I?ntibfcnfum.i.cognitionc tpiscqz itcllect qde enim
pp futuru retrabe iubet:?cupifcdia aii t pp ipm qb ia
videf z qb ia ell Delectabile z fimptr Delectabile:^ fim
plidter bonu ee Dz:^: b .ppterea q; no videf. i.q? nopli
dei af qb ell futurii.Ginotadu aut q> aliqe febzicitae
pp fururii malii qb ide pdt ptinge per inteirm iudicat
bonu ee tiic abHindpcupifcdia vo:qz nd pfiderat ni fi
bonii piic z qb ell Delectabile nuc:t nuc bonii Dicit ef
fe Delectabile z bonii limplr iudicat ce utendu Delecta
bilib:quare in babdibus cognitione z Diferetionem
tpis qn per vna potdiam coiecturat dc futuro:pcr alf
am vo potdiam nd cdfiderat nifi dc pntuacciditq;

untptrary appetitus.rtlltimo cum Dicit.

CT

0pc gdc

igif

vuu erit mouce upperibile:

aut appetinuu:pmu aut 0U13 appctibilc.B


ciu mouct cu no mouef:co q> lit itcllecnn

autimagiiianuumucroautpra mouctia.
G^pilogat circa Determinata.D.qj 5 fmt pira moudia
nuo.vmi ell tn mou^s f> dcipme uel vmi ell f>' mo.ues imobile:ut appetibile qb mouct initii ell intelle/
cni aut imaginatii.boc ell g qb ait qj fpe qde igif.i.foi
I

malr z dneipab- vnii erit moucs:ut appetibile aut ap^


dimi aiit oium moucs ell appetibC-

petit. c fubdit:q?

le:qzboc mouct cundmouef.mouet alit ipm appeti/


bilc:eo q> fit itellectii aut imaginatii:vnii igif erit mo
ues ^ncipale:fcd niio eriit plura monentia.

^onia aut tria funtrvnu qde mo-^


uc6:fcbm aut quo mouet:-: terriu5

qb mouef.mouce aut oiiplcjcralib


qdemiobile:aliud aut qb moucf.cft autc
imobile actuale bonuimouco aut quod
mouef appetitwu.moucf enim qb appe/
rit f m q> appetit.-: appetif^act^aut motus
qda eftrqb aut mouct aial cft:quo ?^o mo
UCT o:gano appetitus ia boc co:poreu eft.
vndeiiicoibuaaic-: coipoiiaopibuo c 5
fiderandum eft oe ipfio*
CllbolliS pBs ondtt qd'e ^n^moucs in motii.pcelliuo
aialis.i pte illaiut DicebafzDat niim z ozdinc ipo?^ mo
udiu.circa qb duo fac.qz ^fac qb Dicrii c.iDCtcrmi
nat De ozgano ipfi-^mpt-^localis ibiLlUiic aiit ut in fu
ma. Joic gqi tria fiit peurriit ad motii.Pccirmii.vnu
q

qbcmoucs:iitappetiDilcuelappetit-.i'autc q ino/
uet ut ozgaiiii. 3 "e qb mouef ut aial.^ fbdit q? moucs

cDuplcp.3libgdeimobile:alibautqb mouef .cll

ailt

imobile ip5 artugle bonii. i.ip 3 appetP.moues aiit

qb

.54

Bc anima
mouefcftappetiru.i.potctiaappetitmaurappctirua*
na poteria appetuiaftucips appmtiuuqi) appetit
appetit moucf appetit cit act -r mot Qda5.mo^
uet ergo ta' potetia appetitiua q5 appctibile:fj q6 mo^
uef eft aial.quo aiit mouer eft orgami uel mouct ipfo

o:ganoT tocozganu eft ia qde cotporcu.vn in coib


opibus f o:pt6 -r aie.i.in libro que fecit oe caio motue
cofidetadu eft oe ipio organi? mot^CClIlondu
at <pea q regrunf ad motu ,pcefltuu afali? vno ino fiit
tria;-? aliomo funtqtuor:uttbeimiliait:tutmuif in
lfa.ua fi poteria appetitiua c appetibile: eo 3>urrilq5
moueatmolum coputare fub vno z coprebende fub
eode fic erut triaifj fi uolumotftfguere iter illa : eo gp
alV moueat appetibilerqr mouetimobiliter : 7 alr po^
appetitiuaqimouetmotarliceriltqtuorque regrunf
ad tali' motu .i|ru ^mii erit mouco im^iletut actuale
bonu c appetibile.i" ait mouee motOrut potetia ap.pctitiua.3'" erit ill6 qi iuouetur:ut aial.4"* erit illud
aialiil

quo mouet:ut organum motuov

vet

7C^\ 1

It--

aliquis quo po appetitiua

mouetmota.CDos

ep imagina
rioebemmmoticipit abipiereb^tqt multiplicanf
fpeo a reb^ pueniilt ufq? ad fenfuj 't ad fantafia ad

{teifm.appbefieaut formioreru per fantaiiauel per in


teUm;fiapp|?cdimea0 ur^ficua6perappetitu5mox

uemur ad

ea6:f5fi

appbedtm^ipaeurnociu^eperap

petitu fugimT abbomiamur ea0.ide5 eft qP coiter 0:


in cogfcedo efi inotrerii ad aia5:f3 in appetido eft
mot aie ad rce.poflct itaq, alicui ec oubius utrii ipm
cogfcere uel ipm itelligc polTet oici mot:eo 3? in cog
fcedo no v: moucri ipapocognitiua:f3inagi? videnf
inoucri ijpc reo: c potetia cognitiua fc vidcf pre qfi ter
tnin illi^ mot:f3 g> ipm appete ; uel gj ipe appetit.!,
ipeact potetie appetitm oebeat Diei motgdi:no v:

bic oubiurqr fi!in appetedo eft motaic ad rea:ipfa po

4 g> nullo modo fit moueo motu.rDeinde cii Dicit.

ClHucaurcur in fuma
nicc;ubij5ncipiu

finis ide5

udurgygliP

inu9:fmc in circu(ari6e:boc elt gibbofum


'i cocauurboc Qde ftnisallud i^o pneipiu.

vnde aliud quidem

quiefcit:aliD ?C>o

uctunroncquidealfcra enriamiagnitudi
nc ifo ifcparabilia.omnia cni pulfu Z rra
ctu mouenf;,pptcr qb 05 fic in circulo ma
nere aliqd:'Z bidciperemotum.
(TDcterminat dc organo ipiue mot.cuiuo ^ndpale ot
ganiT eft cor qr in eo eft finio c fmcipiii mot: ideo ait.
nue aute ut in fumma oicaf .aliud aiit eft ^neipalV mo
ueno organicetubi eft ide pneipiu x finio motuo:uelu t
in eireulatione uel in aliquo qb fic Deeliiiil 'z obliquu
poceni.i.inreobliqT Dccliiiicftgibbofu 5 ^ ocauiin:
poc gde.i.coeaini clt finio mot:illud vo.i.glDbofum
eft pneipiu mot.vn cor qbeft gibbofum z cocauii : z
qb eft finio t pn" mot:fim aliud gde quiefcit:fi3 alio
vo mouefrita g> in eo quiee z mot;fini? z pncipiii ro
ne gde fut altera entia:f3magnitudiec loco funtinle
pabilia.na oia eni in corde.i.oeo pte? cordio motienf
pulfu X tractu.i.mouenf fi3Diaftole fiftole:fiuemouenf 0 } Dilatatione z pftrictione : pp qb op 5 accidere
in corde fic in circulo ubi piingit aligd.i.fij aligd ina-.
iicrc.i.gcfccf c.na circuluo aliquo mo manet z aliquo
mo moucf .fic z cor aliq mo manet in eodc3 loco:aliq
iu 6 moucf :x I 5 .i.a corde gi aliq.mo maet caliqmodo
moucf:aliq mo eft finio mot:aliq mo pneipiu op3 iii
cipere motii aialierq: ip5 eft ^ncipale orgami mot.
fCft forte aligo quo in corde eft
1

piucfim?mot.(i:Dbm grcoz
moucf fi5 Dilatationex 6 ftrictione:'X in<^tii
Dilatat fe eft ibi mot pulfuo:inq3tu coftringit fe eft ibi
mottraci:itagjoia.i.oeo pteo cordio moucnf pulfu
z tractu.oftat aut gr D eft Dzia iter pcllene z rrapeorq:

titia appetitiua fe pet qfi motiuar-r: if>m appetibile uel

cotinue

ipa reo que appetii fe pet qfi tamin^ illi inotuctT q:


termin g> p Dicit altgd imobile.-ide efi
ipm ap^
petibilefiucip5 actuale bomi q 6 eft termii? pui nio
t^:o: moue imobilr:f3 ipa po^appetitiua no efi mouc?

pelle?

-z

oicaf mouea oiga

eft

pn^iuot;!^! eft vn icipit mot.napcllco re^

moueomotm-npeappetit^i.tpe act
appetedi fiue ipm appetere efi gda motei:ut i Ifa or.

'louet aligd a ferita g? mot icipit a pellete z termiaf


ad aligd alib.fcd trapeo eft finio mot:qr trapit aligd

Dubitaret alige.Dato gjpotc

adfe:ita^iii tractu icipitmotabalio 7 terminatur


ad trapcte.quare fi pcllco eft pii"* mot trapeno eft fi^
nio mot in corde ubi eft pulfuo z tractuo erit finio t
pn" mot.ita gi fi tiie ibi z ^n'"erut iTcparabilia loco

iniobile:f5eft

U 57

tia

moueat mota.cu et ipa

tia'uelipeiteir6fit aliquo

itelligen

m 5 moueeteritqoutrtlfit

moueo imobilemel moueo motu.^ videf gr fit moue?


imobtle: qr fi ipm appetibile eft moueo imobilerqr eft
termin motue.cii etta ipe itelleetfit terminue mot:
eo g? in itelligedo fitmotreru5ad aianuvidef giin^
tellectuo

fit

moue?imobile.C^n cotrariii eft:qr fieut

c magnitudie.red erutroiiealtera.itag;fmaliaron
motuorx fim alia ^ncipiii.nam ^ncipiu5
Inotuo erit ronc piilfuo.finie vo ronc tractuo.uerii q
eedem pteo monentur pulfu z tractu.idco talia loco z
erit ibi finio

coparaf ipm appetere ad potetia appetitiiiatfic copa^


raf ipm itclligcre ad poteria itellectiua.fed ipm appe
tere eft gdam motjpotetieappetitiue.ergo ipm inteb

magnitudine ifeparabilia efle Dicunf.

gda mot potetie itellectiue.CDdm gj no


fimplrDcbein?eedere gi itellectuo nofter fit mouea
imobile.nam Dupler eft termin motuo.nam quida?
eft terminuo mot qui 116 caufaf per tale motum : fed
inagi 6 cftcauraipfimot.tpocm 5 appetibile eft ter
inin motin appctendotqt fic eft termin motuo
ni
pii recipit per tale motii:ied folii pabet caufare p^mo

^pp DUO 05 arbitrari alidmoficeeiu cordeific

ligere erit

tumifed I5 itelligendo itellectuo fit termin illiue mo


tuc:co gt itelligcdofit motuo rerii adaianuattn itellc
ctuo fic pabet ratione termini gi aliquid recipit er tali

motu.qr noftra feietia caufaf er rebuor-x

itellectuo

no

intelligcoeog) recipiat fimilitudieo rerii.'rqt


oerccipieno aliqua forma largo mo fumedo motum
p6t Dici aliquo mo moueri ad forma illa:iieet coceda
muog) appetibile fit moueo imobile.notn cebemuo
fimplV cocedere g? intellect oino imobiliter moueat:

fterfit

forte Dubitaret aligo quo 05 ec i cot


defie vident ec in circulo.CDbm

iii

et in circulo.gril^'" eft qstii

ad locil

vide-

circuli.i'"

ad motil ei.na eu moucf aligd circlariter ali(| mo


mutat locii:-! aliq mo no mutat locu.vno: 8pbi.g>
circuluo gefeit fimfctotmx mouefoe.na corpcircu/
lare aliq mo gefeit tottI.ali(| mo moucf oe.na rot u ge
fcit f>y fbam:totii vo mutat locu fiin Difpbndpteo vo
mutat locij ta ^3 fbam <k fiin Difpone.qre ficCirciiluo
ali(j mo mutat locuix aUJ mo n 5 mutat locmfic z co:
aliq mofemp manet i eoddoco cti femp maneat qdi
mo in cade pte aiali?.^ aliq mo mutat locu cii inonea

tii

tur fim Dilatatione z pftrictionc HXnr fuo file eft dc cir


culo X DC corde mtii ad motu:qr i motu circli' qda
eft pfiderare pului5 z tractu.na ciI mouef circruo pteo
iferioreo qdaino videnf ipcllc fupioreoipteo vD fupio

mo

reo ({da'md videnftraperepteo quefutifcri.ficctxi

c.

;S,ibci*

mom

coidlfe eft acdpcrc pulfum t tractuj.ftam ut (n


cojde confidaaf ptilfiie videtur 31 motue ille icipiat
talem
0 0ibbofo;fed ut Ipaber ibi ce rraaus: eo

motum quo conflrigit fe videtur motus ille tamiari

ad cocauumnta 5 f gibbofum t pcauii? eft ibi puU


fus -r tracni^rpiopter quod bene oicru5 eft.gj opoitet
coJidcraremcotdctfiainn circulo.C/tiltamcn oiliV
eadem linea curua e(t gtbbofa c co
genter iiotandil

cauatira^gibbofunic concauumno otfferuntloco


necmagnitudine:red fiint altera rarione:q: licet eade
lineaTirgibbora? cocatia.gibbofa tamen eftrefpectu
ruperiorum . concaua vo rcfpcctii inferiorustfic p:in^
cipium X linis motus in coidetz quies c motus in eo
etiam puliUs z tractus 116 funt altera loco c magni
tudine:red funt altera rone.
^ut^rt^iret aliquis quomo l?oc
cozdc opoitet incipere motu5 in
nimaIi.Cr&icedu 3 ficut videmur in toto vniuer^
fo fic poiTumus arbitrari in ipfo animali. videm cni5
celu3 qd femp mouef eH piincipium 7 caufa motus
^io^ co:po:;t:qt aliquado quidem mouenf:z: aliqua
do non mouent:ira in vniuerfo incipit motus a ce^
lo inorum motus celt ell fmcipium 7 caufa atiuflibet
alterius motustfic coi in aialirqb quodamo femp mo
uef ell piincipiU 3 c caufa omnis alterius motus facti

(.a

tnanimalitquarebeneoicrumeflq; boc.i.in animali


op5 incipere motum a coide.rDcinde cum oicir.

Cr^mimcadcmigifricut pzcdictiimcft:
inc^fu 53 ppeririuu aiahricipfms moriuu5
dl.appctiriuu3 aut no fine fantafia:fanta^

fia autc3 010 aut rdnalieraut fcnfibilce cft


bac adem iQit 7 alia aialia participant.

(TDt Dicebaf ollendit quomodo per b'' piincipius mo


tiuum.V3 per appetttiuu 3 mouenf tam aialia perfecta
^imperfectaXirca q 5 ti ia facit.qtpiimo facit qboi
ctumell.i^mouet

fpccialitcr qonem circa

motum aia

liumimperfecto^.3fpecialrDcfcendit adboies ^ut


mouenf per fantafiam-r appetitum.iibiL-Confidera
duj aut. Jj ibiLSenfibilis quidem igitur. JDicit er
go.q; oino quidem igiturificut pdiaum cll inquatti3
animal eUappetittuum.i.iiugtum animal participat
appetitum fic cil ipfuis motiuum.i.gc copetit eimoiie
rUz fubdit appetitiuum aiji^ll fine fantafia. 5^anta
fia aut omniseU ronalismt in bominibustaut eH fen

Hbilisutinalqdanimalibus.ideofequifqi boc qdc3


fgif.i.fantalia fenfibili

alia aialia pticipant.CD 'Itlo^

tandum aut
telligeria

ut coiter ponif:ficut fupia pbs fub in^


copiebcndebat fantafiatita in 15 ioco fb faiv

copiebendit intelligentia.namfantafia oicta ell


ab apparerete qt per ronem intelllgentia nobis ap-^
parent aliqua pnt b largo mo oicifantafia.in boibus
talia

itaqsellfantaiiaronalistqiinetsefl ratio c intelUis:


fed in alijs ell fantafia fcnfibilis tm.qi rone c intelie-

au n 1 ptiapant.C inotadum etiam q; cum omnib


aialibus quibus ineft ^m locum motiuum infit appe>
litus

fantafia uelr 6 nalisuel fenfibilistomnia buiuf

modi animalia poterunt moueri per fantafiam 'i appe


titum. f Deinde cum Dicit.
CConfidcrundum autem -roe imperfe^
ctisiquid luouene eft;quibus tacme folu 3
ineft fenfus : utrum coiiringat fantafiam
inefte bieiaut non:7 concupifcenria. vide
tur enim letitiai-r triftitia inefierfi aute bec:
'i concupifeentiam necclTe . fantafia aut
quomodo iiric^ inent : aut ficut mouctur

79

Sertius

indeterminate:': bccinfuntquidcm: inde

terminate autem infunt.


(Cdlbonet fpeciarr qonem oe motu aialium impfectoru
quid fitibimouens:^ quomo in eis babetee fantafia
D.qjpfideradum aiit ellic oe impfectis aialibus gdc 5

moues in cis qbuo aialibus impfectis incll folum


fenfus tactus:utru5?tingat fantafia:c peupifeetia in
ee bis aut no:^ fubdit
videf enim letitta uel trillitia
inefle talibus aialibus.fi atit 15 -r peupifeetiam necelTe
ell eis incfle:i qi b no pot eflfe |iie fantafia:ideo oubi.
U3 elliquo cis utiqj ierit fantafia.^ foliiit qj ut fic mor
nenfindetermiatee bgde cis indeterminate infunt.
iTIUotadUj aut q> aialia pfcctabntfantafia oetermi
nataiqi Determinate appbedunt locum ad quem uo/
luntfugcretfifcntiataligd nociuu5:ueladque3 uoliic
tcdereili crediit aliqd^ficuu3:z no folu5 per accides:
ficut apes redeuntes ad Domiciliil ^ipiium e;c actuali
c;|;ercitio in quo ejcilltJt ; fed etia per fe aialia perfecta
bnt fantafia talem Determinata; fed aialia impfeaa in
determinata bnt fantafia.nam cu3 pungunf retrabtlc
fe ut fugiat noauumindq; Determinate appbendant
aliquem locu3 ad quem moueri uolunt:quare ficut in
determinate mouenf ficindeterminatu babeilt fanta

ell

fiam.rDcinde cum Dicit.

0cnfibili0 quidc3 igitur fantafia ficut oi

.p7

ctum cft:': alijeanimalibueincfi.-Ddibcra


tiua autem in rationalibue ineft:utru cni3
aget boc:aut bociam rationis eft opusi-r
neeelTe eft vno mcnfurare:maiu 6 eni imi
tatunquare poteft vnum ex pluribus fan
tafmatibus facere:-: bec eft caufa cius:^
opinionem non putari babere: quoniam
eam que cx fillogifmo non babet:becaut
illam. ^pter quod oelibcrariuum non ba
bctappctims.
(rSpeciair oefcedit ad boies quo mouenf pa fantafii
z appetitu, tr 3 d cuius euidcnria fcirt Debet qi ut dI
cebaf tantafia in boibus Differt a fantafia altop aialiu
qi in alijs aialibus ell folii fantafia fcnfibilis . Sed in
boib ell fantafia ronalistita q> in eis fub fantafia poC-

fumus Copicbedereronem z inteirm.mouenf enis bo


milies no

folii

per appetitu5 z fantafia fenfibilemifed

mouenf per appetitu 7 fantafia ronalem.t.per ap


petitu z ronem.tr ia ergo tacit . na ^mo ofidit quomo

etia

fantaiia in boibus Differt a fantafia (n alys aialib.i


Declarat quomo in boibus ell moucs appetitus.gma
nifellat quo in eis ell mouens ratio.iibiL Uincit au
tem.j3"ibiLScietificu aur.Joicir ergo:^ fenfibilis

quide

igif fanrafia:ficut DictU3efl:inell

bus abpoierfed

z tn alijsatali^

Deliberata fanrafia.i.ronabilis

ell in
aialibus ronalibus tm.na Deltbaare.urrum fit agedu
boc aut boc iam cll ronis opus.-r nccclfc cH mefiirare
vno aliquo.imitaf enim fic agens malus eligibile:qre
fic agens pot e;: plurib^fantafmatib' facere vnumj>^
nirm:? fubdit :q^b ell caufa eius qi aialia biutanon
PP3 putari bf re opioncmtqm biutum no babet ca3 r 6 ^
nem que ell e;c fiiro:fed b.f.aialia ronalia illa fupia rd^
nem bfir..ppierqdqt aialia biura no bfit talem ronC5
appetitus in eis no bet Deliberarinnm.
111 oranduj
femp fantafia z ro DcUberatiiia accipit vnu 3 ait
atit
quid quo mefurat alia ut accipit Dclibcratiua ratio 15
piindpium:maiusboniicllmagiscligcdum:quo 6 ncipio acceptorfi occurrat ci aliqua Dtio bona mcnliira
bitillo^n^iitruq5 filorum boiiop:-! q^credet magis

/'igi

11

iBe anima
bonum macie dicct:farit ergo cj: pluribiio vnum fil

z df mouene in bomine.C 3 d cuiue euidetitiam fci>-

logifminminacie bonum elt inagie digibilcrb dt ina

ri Debet:q> quatum ad pfeno fpcctat triple;: pot oUlin


guiratio.v} fpeculatiiia ? pzacttca.c Boupk]c;vniucr
falie:? particularie.ratio ailt fpcculattua non mouet
neccti.it)irectc?imediate mouet ratio pzactica vni^
uerfalie:fed particularie.tdeo ait.fcicntificum aute.i
ratio fpeculatiiia iioii moucr:fed nianet:qz non impe^
rat aliquid fugiendum:ncc4^fequcdum.?fubdit:qm
aiit i> quidem elUmatto ? ratio pzactica dl vniuerfa^
lie:alia vo particularie:b quidenniddl ratio pzactica
vniucrfali; oicir q; opoztet tale ? tale agere:utputa pa
ter bonoraiidueeil:regidl obedienduimbec aures.i.
ratio pzactica particularieoicit:^ bo^ quidem dl ta^
le:? ego talie:urputa.ut b
meue pater : ? ego fum
fuuefiliue.b dl meue re;:: lego fumfuue fubditue*
? qz fic dl:bec opinio particular ie mouennon aiit ftc
mouet que dl vniuerfalietqz motue ? opationef funt
circaparticularia:non ergo Directe ? imediate mouet
uHe ratio p:actica:aut fi mouet utraq^tam ulie q5 ptf
cularie:fed tu b qutdeiiM'.vniuerfaliedlmagie quie
fcens.b aiit.i.parttculane non dl fic quiefeee : fed dl

ratio in vno
gte bonuimcrgo dl macie diccdu:(ra
aliquo ^ncipio menfurabit omnia dicibilia z appc/

titueimmutabif-rocfidcrabitmaciodicibile.rDc^
inde cum oicir.
CC^incitaut': mouef aliquando odibera

rionem.-aliqiiando autmouet fcipfuimfi^


cut fpera appetitue apperiram : cum ineo
tindia fucriniiatara autfpcrc que furfurn

pundpaliOKrt:^ mouenuc rnbuslaaoiii

bueiammoueatun
CrJ^ftcndirquoappetituefit moucneln bominibue.

nam cum in poinine fit ?>uplq: appciitue

fenAtinue.

Cntdlcctiuuetbocmododlappctituemoucne inlpoi
buc inq3tumvnueappctitue vindtetrabit aliumcfi
cut vma fpera edeflie mouet z trabit alia3.ideo ait $
vincit atit aliqu:'i moUet appetitue fenfitiuue tjelibe
rotionc.i.appetitumoeliberatiuuialiqu

ailt

boc.i.appetitueodiberatiuuemouetipm

ecduerfo

renfitiuu5:

(dringit enim aliqn q; appetitue ;>diberatiuue feipm


f.per icipm mouet ipin feniitiuumtqt fteut fpera ede^
nie mouet aliam fpera:fic appetitue fupio: mouet
petitum inferiore:? boccum alige eit in ptmctia.i.in
abfliiidia.qzptinet?abiiiner.?f..quiiq> natura aut
fpere que eit furfuj eil pncipalioi ? mouet: ita ut trib

utionib^moucar.Cmotandiiiit aute qj naliter femp


pare fupcrioz oebet eile piicipaUoz:? oebet moucre iii
feriore:ficut apparet tn celo:ubi femp fpera fupioz mo
uet inferiore:nun(g aiir inferioz mouet fupiorc. in b^
bentibue ergo aiam bene ozdinata3 referuac in eie oz
donalie:ita q; appetitue itellectiuue ? oeliberatiuus
mouet appetitum fenfuiuum:fed in bmibue aiam per
uerfam lenfitiuum mouet intellectiuum.
aliquie quomo ptingit tnV
VI- buelatioiiibmoueri:utru5boc

Dictum oe celo ueloeboie.CTi^icedumq? oeutro


eg uerum dl.na fpera inferio:: ut qbliber ocfereite coz
pueplanete faltem niouef tribue larionib^qt mouef
motu ^mt mobilie motu octaue fpere ? motu j^pzio:
fic appetitue itoller inferioz fenfitiuue pot moneri rri
bne latiomb^^uel tribue motibue:qz pot moueri a ro^
ne:ab appetitu itellcatuo:? a feCpfozimo quoticfctlc^
appetitue inferioz fenfitiuue mouef ficut oebet quad

Iit

cocurruntibiidi treemorue.nain ratio mouebit ap

otitum intdlectiuii . appetitue itellectiuue mouebit


ieniitiuum:fed mouebii feufue appetitiuue ab inrelle
ctiuo j)ut dl aptup natue moueri ab eo: quare edeur^
ret ibi triple;: nioiue.v3 motiieronie: motue appeti^
tue (iitellectiui:? etiam motue j^pziue appetitue feit
iitiui:cum iffe appetitue moueaf a fuperiori appetitu
^ut dl aptue natue moueri ab fllo . 3 ntentio dl ergo

pbi q> in babentibue animam bene oidinatam latto^


neo ? motue ejentee in eie aflimilanf lationib ? mo^
tibue in cdorepcrtie.rDeinde cum oicit.

C58 CTScientiftcmn aijtno mouer:fed manet;

qm aut bccquidc vmuerfalia eprtimario


7 ratio:alia ?^o particulari5.bcc quidc ciu
oicit:q> opo:tet talem tale agere :

bcc aut

boc quide talei-r ego taliaaam bcc mo


uet opiuio.non que vniucrfalieraut utra<^
qjifcd bec quidem quiefcen6magi0:bec

autem non*
IT^l^ilcndit quomodo ratio babet rationem mouendi:

magie mouene. Cpinotadum aiit <p

ficut iiuiuftllo^

gifmi in fpeailabilibuetfic fiunt in opabtUbtie.fozina


bit ergo ratio pzactica talc3 fillm.cuilibet regi dl obe
diendum.bic eil rcjc:crgo dl ei obedteduin:q5dtii ergo
(latur in bacj)pone vmucrfalircp cuilibetregi dl obe-

dicndininnon nioncinuradagendtim.Bedqnaddtf
ei^pofitio ptictilarte.b dl re>'.mouemur ad agedum
? ad obcdiedunnft ergo vniuerfalie .ppoiirio non mo
net nifi addatur ei particularie:particularie .ppofitio
uel ratio eil illa que oirecte t imediate mouet.C Itio
radii et ^ qz actionee funt pticulariti:? qz dlimatio

partiailarie magie Directe:? imediate mouet Daro^


QG 116 errer circa eilimatione ulem : fed c;* paiTioe uel
errencirca particularem pringir ipfu>
aliquo alio
peccare ? male agere:ut Declarari babet in 7 ctlpi*'.

mo

lEgcmbilem quidcigifaiamrnccer
omne qbcuqj viuin-r
babet aiam a generanone ufe^in
comiprionemmccclle cll cni3 qo generaf
augmentum babere:-: (latu 3 ? occrem^^
tum:boc aut fme alimento eil impolTibi^
fe eil babere

lemecclTc igitur inciTe uegetabilcm potcij

riam in omnibua gcncrabihbuo 't comi^


ptibilibiie.

(C llboll^ pbe Deterininauft dc omnibue pariibuG po^


teiuialibuG anime fiueoe oinnibuG potctqociue.^n
parte iHa coparat b^' potennao ad fe inuicem:eoparar
enim uegetatiuumad fcnfttiuum:oHedeG iiegetatiuil
efle cdmuiiiur ? vniuerfaliue fenfitiuo:qz uegetatiuil
reperif in oibuo viuetibu6:feiifitiuum vo non repeti
tur in oibuG viuentibuG : fed in oibue aialibuG.tria
ergo facir.nam ^ino oilendit 3; uegetariuum repif in
fenfitiuum non repe
oibueviuentibuG.z Declarat
rif 'in oibue viuemibue.3 mamfdlar gp fenfitiuu.t re^
pcriturinomnibueaialtbue.i^ibiLSenfumauti^.J
3* ibiL
niinal aut. J Dicit ergo : ly uegetabilcm ade5
igitur aiam neceiTe eil babere omiie quodeuq; viiiin?
aiam buiue uegetabilcm babet a generatione ufq; ad
cozruptionem:qz qt> generatur iiecefle dl babere aug
mentum ilarum ? Decrementiiin : l> aut non funt fme
alintento.tuncergo fupplenda dl ratio
It alimeto
uti pertinet ad animam iicgetatiuam:? ohiiiia vinen^
tia ^diii viuiinr fiue babeant augnientunnfuie Harii3
fme Decrementum indigent alimeiito.ergo omnia vi-

itcntia

^iu viuiint indigent anima uegetatiua.

2Ltbcr Seitius
wi.
calo:
calo:

aliqui6:utrii5 fn viuctibuo
fitoarcftariij.-r

vidcrn6:quia

nah9 fcmpDepafatl;umidum radicaIc;urcrgo


ille

foitio c(ht tunc plue rcftauratq5 oepcrdar;

cftibiaugmctumuelnoeilfottiort

rinic

minuere^

ftaiirarqjoeperdat:': cftibi oecrcnietU):': q:irertb:tc

c no fo:tcm no cf'r oare mcdiuin.ergo totum tcmpue


vite oium viuetium uel ptinet ad auginctuj ucl ad oe
-p .fi cfiet ibi
crcmcfum:^ no eil ibi oare medium.

oareftatamjptitumrefiaurajetqjrum oepderct uo^


cef illud tcpu6<^diuouratfiaiU6.a.ergo in fine |?uiu(
tpie.a.no erit oebilio: calo: nalio
in ^ncipio:eum
f(^n)p in toto illo tepore tata fit facta refiauratto quan
taoepditio.ergo quar6nein^ncipiol?uiu6tpic.a.n6
oecrefcebataial uel qbctl^aliud viuee : parirdne no
ecrefceret in fine ilUue tcporie.ilno fi per vna oiein
ouraret tepue [latuo nunqj oecrefeeret animal uel q6
CUQ3 aliud viueo:q: |?oc pofito fenip par ro efiet oe fi'
ne llUu6 oiei z oe|ncipio:qre fine (n ^ndpio illf' po'
tdat ftai c per vna ciem (j> no oecrefceret;ergo z in fi-

ne illiuc okifiabitpervnamoiemq;no oeaefeeret:


7 pari rbne in fine illiuo alteriua oiei fiabit per aliam
Diem 3; no occrefeet;^ ica in infinitu3.ergo nun^ oc
crefeeret afahfi per aliqb tempue <^tucuq3

in ftatu.C Diccdu3

gp^iu

paruu3 ed
ofla funt tcncra:T i^diu

calo:nali6efifo:ri6renribiliterau0mcntafaial:oefici
etite vo calore nali cum fenfibirr oecrefcitaial uel qbciiq5 aliud viuene oicif c(Tetepudoeaemdi:qnauie3

no eil fenfibileaugindum : nccfeiifibile oecremdum


tcmpue fiatue.argumenta ergo j)ccdebant
no erat oare tpe fiat;q: no aat per fe oare tpe : in
quo n6 ed uel aliqle atigindu:uel aliqle oeaemdiij:
noe atit nd accipim^ipe fiatue p:o ^uatione cuiuiUDicit efle

bet augmdi ucl oecreindi:fed oicimue ee (!atu3;quado animal fenfibiliter nec augmentatur nec oeaefeit.
fOeinde cum Dicit.

(T 0enfuin aut noia ncccfie in omnibue vi


uenribuemcc^enim quorucuqj finiplcjc
co:pu6 connngit babere facfum:ncc|^
ne boc polTibile eit elTe nullu 5 animalme^
quccunc^ non fnfceptiua fpccicrum fi
ne materia.^
Cr jOflendit 31 no oia viuentia l?nt fenfum.D.fenfu3 aut
non neccife efl inefleoibue viudibue:*: inulto magie
no inell viudibue:q: no ineil elemdie butib co:puc
fimplcjrmec ineil alye mijetie ut lapidiVz ceterie b':
in quibue nimie Diiaf terra.ideo fubdit 31 nec enim
:
quoru'cuq3 eil co:pue fimple^ cStingit babere tactum
nec^ fine boc.i.fine tactu poiltbile eil eite nullum aiaU
nec poiTibile eil eflfe aliquem fenfum:ergo fenfue non

bntibue co:pue fimplqcmec bnt fenfum quecuig


ndruntrufceptiuafpdu3 fine materia.i.quecuq3 funt
nimie terreilria:ut lapidee z bi cetera. CLT inotadu5
atit 3j per bec uerba tnuit tria enegiia no bntium fenfum.na renfu3 no bnt quedam viudia ur piante . febo
fenfum nd bnt bntia co:pue fimplex utelenida.; nd
biit alia mi):ta que fiit nimie terreilria ut lapidee z ce
tera talia.iCinotadum ctia
vna eil coie ratio: qua
re oibue talibue no ineil feniue.nam talibue non pot
ineife fenfue tactue.nam tactue eil media ^po:tio qli
ineil

tatuintangibilium.^n omnibue autem talibue funt


qiwlitateo tangibilee quodammodo ejetreme: 7 non
funt bene redacte ad inedium.ideo in ipfie non referuaiur tactue:': per confequene nullue aliue fenfue.

rZjeindcuim Dicit.

CT^Uiii 11 al aut nccclTc fcnfmn babcre:ruii

bil frullra facit iiatiiraipicptcr aliQd cm'5

oia que funt natura rubri!luiu:aut coinci^


dentia funt eo^ que funt p:opter aliquid,

0iiSiiomnep:occirmmn cozpue no ba^


betlenrumcozrumpctutic^ r-rad finem

non uric^ uenict qm eft nature opua:quo

modo enim alefnnanetibua quide 5 enim


niitrimetu 5 eo in loco ubi nata iiint
CUJO nnmnpolTuntfuapte natura.
COllendit3) inoibueaialibuobabeteiTe fenfue.circa
qbouofacit:q:^moo(lendit bocDC oibue atalibue
que moueiif motu ^mefliuo.i oilendit boc dc omiu'
bueaialibue fimplr ibiL3t vo fi fenfum. J circa f>mu
DUO facit.q: f>mo facit qt> Dictum ell.i rcmouet quiejriftit

dam cauillatioiiem

poltibilem

fieri

drcap:etactaibt

LlUon pdt aii t. Joicir ergo:^ necefie eil aiit aial b<rc
fenfum: fi natura nibil fruilrafacit.namj^ptcraUquid
t.jjpter aliquem finem funt oia que natura fubfiilut:
aut funtpiitia eo^: que fimt:^ptcr aliquid.i.jjpter finem.fi igif non babctfeiifitiuum omne cotpuejxeffiuum co:rumpcf utteg:': no uentet adfincj quicil n*
ture opue.nam quo alcf.i.qud ibit ad alimdum co:pue aialie ^cefiiuum nifi baberet fenfitiuuifed dc m
ndibue eil alia ratio.ideo fubdit niandib^^quiddn
cuimedilitiii loco fuegiiarionie ubi nata funt nutriri.ClUotadum aut 31 oia que funt natura uet funt
pter finem ficutmcb:a aialie que funt4>pter aliquas
opationee uel funr acentia pntta ad ca que funt j?pter
finem ficut pili:-: alie fupfluitatce que aeddunt c;: neceiTitatemaeiuelexaliqua fupfiuitateeiue.C motan

dumetiam 31 a natura oatum fuit animali co:pue i>ce(liuum:ut aremotie poifit


fi

fibi

querere cibum . tgi

babene ralc co:pue non feiuirct cum oporteat ipfu3

non fentiietcum obuiareteo:


ruptiuo:t ita oe facili co:rumpercf:,ppter qb non per
ueiiirct ad finem qui eil nature opuduelnon perueniret ad finem illum quem ordinauit natura fibi. quare
ff uilra eifet tale co vuo-fo:metur ergo fic ratio: fi ani'

Difairrcrebuc-zilluc':

mal babene co:pudp:ocefliuum careret


eiTent

fcnfu ffuflra

membra eiue:? fruilra eifet corpue ipfiuerfedb

dl impoifibilc:quia natura nibil facit fruflra ergo tc.


driotandu3 etiam 37 animalia manentia omnia eje
quibue funt apta nata nutriri bnt in loco fiie giiationie:ita 31 nd indigent oifcurrere propter cibum : qua
re ratio tacta 37 animaliababcntfeniitiuum non argu
it DC animalibue mancntibue:fcd oe alye procefliuis

TDeinde cum Dicit.


potefi mt cozpue bnberc quidem
animam:^ intellectum oifcretiuum : kn^
furn aut iion babere non man fiuum

C iBoii

llcne.-gcucrabilc aut.:3lt?CJo ueq3 iiigene


rabile.-quarcaiim non babebinaut enim
anirne rneliua:aut co:poruninc aut neu-^
trum cfi:boc quidc 5 non magi6 intelligit:

boc autem mbil erit magia pjopter illud.

CiRullum ergo babet animam cojpua


non iiiancna fine fcnfn.

iKeirtouct

q3da cauillationc poifibile

fieri

circa preta

aa Digerat cni 97 aia babee co:pue ^'cclfiuuj idiget


.

fcnfu:ut poifit virarecorrupriua.circa qbpofletauge


ri caiiillatio 37 aial bue co:^ iie ^cclfiuu3 pot babere
intellectu fmefcnru:ira 37 pci imcllcctum abfq3 fcnfu
II

an ima
? patiente.boctamcn non obftante pot acaufa ne^
? incoiruptibili progredi effectus continges

porertt anima co:ruptiuavitarc;ad ^>ac autcaurttafl

te

onem remonenda ait ^ no potell autem coipuo fabe


re quidem animam c intellectum Difcretiiui ; fenfum

cefiaria

autejn6 babcre;c boc Dico fi illud cotpuo non manfiuuml.fi illud cotpuo piocelTiuum :q: dc tali efi nunc
rermo:e;cifieu6.fit autem generabile. 3t vo : nec fi fit
(ngenerabile.quafi oicat.cpfiueponafgenerabilefiue

(ngenerabilecozpusanimalie ^cefiiuum fibabetin^


tellecru5opoitet(p babeatfenfitiuiI.T fubditeaufam
buni 0 Dtcene.quarc autem tale coipue babeno inteU
lectum non babeat fenfum . aut enim bocerit meliue
anime aut mcliue co:pori.neutru3 aut nuce(l:qt boc

non magio itelliget.boc aut.i.cotpue nlbil


magfe erit .ppter illd.i.,ppter caretia fcnfue.-r qt nec
efimellue cozporinecellmeliueaie ponere co:p^^
cc(Tiuu 5 babereanlma 5 intellectiuam finefenfundeo
concludit ^ nullum igitur cozpue non manftuum.u
qde.i.ata

pzoceflluum babet animam intellectiuam fine fenfu.


aliqnis.quiavidenir

fementiaefiefalfa.v 33Jtamcot^
ingenerabile fi babet in

pu6 animatum generabile

tellectum babet fenfunuqz nullum cotpue animatus


efl (ngenerabile:ii{ficotpu6fupccle(le:fed

anima ceU

om

non babet fen fum.vnde


fic babet intellectum
menta.fupta.ii.metapbi.fuperillocapro.inouetaute
manifefium efi corpora celc/
iicut Dcfideratum . ait
flia efie animata.-c non babet oc virtutibus anime ni^
non
fi intellectiuam c Defideratiuam.CT Diccdum
loqui bic Dc cotporibus fupcelefiibus
efi intetio
afa
(ed loquif J>pter opinione 3 platonis qui pofuit
fntellecriua piungebaf buic coipori mali c groflo me
diatealiocotpore fubtiUori^fimpliciori: qdcotpu?
fubtilec fimplep Dicebatefie ingenerabile c ineduu^
ptlbile:mouebaf foite piato bocmotiuotqi femp foi/
ma oebet efie ^poitionata mae anima corpori: qua
refianimaintcUcctiuaefiincotruptibilis: oponet <y
babcatcotpnsiiicorruptibile.Dato ergo gzuera elTet
anima intelleaiua baberet futi co:
pofitio platonis
pus fubtile 7 fncozruptibile:mediantequo coniunge
ref buic cotpori grofib c coiruptibili:opo:teret illud
coipus incorruptibile babere etiam fenfum : qt mbil
efi in fpera actiuorum t pafiiuorum q5 non fit coiptit

quanto tale coipus efi magis ^poitiona


tumanime:tanto magis efi media ^^poitiotangibili^
um:? per pfequens in ea magis referuatur fenfus ta^
ctus:quareficut coipus bumanumcoiruptibile:quia
coipus
magis efi ^poitionatus anime intellectiue
biutibabetmeliorem tactum:? in eo magis referuaf
in alijs corporibus brutorum . fic qi
fenfus tactus
tangibile:?

illud coipus fuotile mediante quo anima intellectiua

cdiungeretur bufe coipori groiToiefiet magis piopoi^


tionatum anime intelleaiue^ boc coipus corruptu
b(le:baberet meliorem tactum:? in eo magis referua
retur media ratio tangibilium ? bonitas tactus ? no

bilitascomplejcionisi^inboc corpore coiruptibili.


ergo coipus coiunctum anime intellectiue fiue fit cot
ruptibile:ficut efi coipus grofium fiue fit ingenerabis
le ? icoiruptibile:ficut efi illud coipus fubtile oe ciuo
loquebatur piato: op 3 q> fi babet intellectum
babe^
at etiam fenfumrqo oeclararc uolebamiis.

%C**^^* IU57

^oite Dubitaret aliquis.qtiia videf

opinioplatonisuerafuine.namfi

materia efi piopter foimam ? coipus efi piopter afaj:


videtur qj anime incoiruptibili oebeatur coipuj icoi
ruptibile:nelaliteranima?cozpus efient impiopou
tionata.CDDicfdum (p femper actus ? potentia in re
bus naturalibus funt^poitionata fiue ille aaus ? ib
la potentia fumantur refpcctu efie:tit apparet materia
? foimaifmc fumanf refpcctu agere:ut apparet in agCs

?coiruptibiUs:?foimeincoiruptibili pot coniungl


coipus coiruptibile:nec oportet jjpter boc^ anime
intellectiue que efi incomiptibilis oemus coipus iiis
coiruptibfle.videmusenim gj motus folis efi necefs
farius:? non pot impediri:? tamen ej: tali motu canfa
tur pullulatio plan te que impediri pot.Sed boc ideo
contingit:qi virtus folis non caufat pullulatione pia
te nifi media'ie virtute pullulatiua:? qi virtus illa pul
lulatiua inactu pot impediri:fequif etiam gt pullula^
tio impediri pot.ficqi anima intellectiua coiungitur
coipi oigani 5 ato?oifpofito:?illaDifpofitio efi cdu^
cta DC potentia mataie ? pot tolliifequif
etiam aia
intellecttuaquatucuq3 {ncotruptibilispot feparari a
corpore:? coipus illud potcoirumpi.namficut a cau
fa neceffaria potefi egredi effectus contingens medis
ante aliqua caufa non neceffaria.Sicanima incoirus
ptibilispotconiungicoiporicoiruptibili : fi coniuiis
gatur ei mediante Difpofitione coiruptibili.f Deinde

cum Didt.

CT

fi

babet fenfum necelTe eft co:p^

elfe:aut fimple]c:aut mijetum. 21 mpolfibi/^


bile autan eft efie finipleic:facm eni5 non

babereneft aut necefie bunc baberc.


Cni^robat vniucrfarr ^ omne animal babet fcrtfu3 : qt

oc ncceffitate babet fenfum tactus.drca qbouo facit


qt ^mo^ponit qd intendit.i j>bat quod oi;:erat ibi
LH50C aiitejc bie.Joicit ergo.at vo fi fenfum bet aial.
necefie efi coipus efie aut fimplcx aut mijtuj.impolTis
bile eft aut coipus animalis efie fimplcxigi bsc pofito
tactum nonbaberet:fed necefie efi animal babere buc
l.baberd tactum. pDemdecuinDidt.

Cf IKioc autem cic bie maiiifeftum. luoni ^


am enim animal coipus animatu clhcoi
pus autem omnctangibile:tansibilc aut
quod feiifibilctactumeccfie eft raial co:
pus tacfiuum elTe fi oebet faluari animaL
Slij enim fenfus per altera feiuiuncuit ol
fatusivifusranditus.Zactus aute niftba
beat fenfum non poterit bec qmdem fu^
gerealla autem accipcre:fi ifo boc ii n pof
fibile eft faluari animal: piopter quod t
guftuseft ficut tacms quidam, alimenti
enim fenfus eft . alimentum autc coipus
tangi polfibile.
Cmi>iobat qd oifcrat ? ouo facit f m $ ouo oijcerat.oi
terat enim g; necefie efi animal babere bunc rcnfu 5 .i.
babere fenfum tactus:? g> impoffibile efi corpus eius
efie fimplg:.^ ergojpbatgmeeeflTe eft omne aial bf re
fenfii 5 tactus.i*ondit gi impoffibile efi coipus aliqb
aialtseffefimplei;ibiLp <autiponribilerit ftmplc^.J
circa ^mu tria facit.qi
ortendir gp fenfus tactus:?
etiam gufius inquatum efi quida tactus funt ncceffas
ri) animali.i' oeclarat gi alta rcnfibilta non requirun
*
tur ad nutrimdum aialts nec ad augmentum eius. 3
fciifus
eje bie que oiyerat pcludit g? b ouo
. vj gufius
? tactus funt necefiarmalv vo non fuut ncccliarv . 1 *
ibiLSonusaiit?coloi.J 3 *ibiL IDiquidem igif.J
Didt crgo.gt boc aur.v3 gi omne animal babeat oe ne
7

tactus e;c bis maiufefiart potefi.qiios


niameniiii animal efi coipus animatum . coipus aiit
omne tale efi tangibile? efi quid reiifibile tactii.i.fm

ceffirate fciifum

S
2libcr Inertius
iaaum;T qt fic cfttnccclTe ert an(mal ede coipuo ractf
uum.i.|?abercrnfiimtactud:rtober faUiart animal,
amalyfcnfuafentiuntper media

altera.i.c;ctranea:

utolfacu6:virim:audituo.tdeo^meoeiion cozrumpi
fiir animal.Scd qualitatco ragibilcs e^rcellenteG co:
rumpunt aiumal.idco luTi aialbaberetfenfum tactuj
non polTet vitare qualitatee tangibiles cozruptiuas:
c 4>fequi ^ficuae.coiruinperef enim 'i non polTet faU
uarirboc eft ergo q6 ait q; nili aut animal babeat fen^
fum tactus non poterit quide fugere boc.i.fiigere coi
ruptiuujrc accipere vo alia.i.accipcre ^ficua.fi vo fiC
fe babet boc non poiTibile erit faluari animaLneceda^
rius eft ergo tactuG animali:^ per pfequens iiecedari
U0 eft ei gulluorqi guftue eft quidam tactue:i alimen

tum eft quoddam tangibile

^deo indiget alijs fenfibiis ad boc dc longe z a re^


motis podit fibi querere cibum. pDeinde cum Dicit.
It^oc aurem ent fi per medium renfuiuu

fueritieo q: 7 lUud
riatur."?

quidem a fenftbili
moneatur ipfum ab illo.

pa*^

CjOftendit quo alij fenfus

fiant De longe qi fiunt per


:
medium.circaqdDUofacit.q:{)facit qb Dictu5 eft.

qb Disterat manifeftat per fimile ibi L Sicut enim


mouens. J cotinuetur aut fic.Dictum eft 31 necedarij
1

funt alij fenfus aiali 4?cediuo: ut podit fentire De loge

boc aiit erit.i.tunc fiet fenfus dc longe.fi fuerit fenftti


uum per medium:eo^ id quidem.i.medium patitur

imouef afenfibili.ipmaiitoiganum

fenfus patitur

ideo fequif ,pprer quod


guftus eft fup.necedariu6:qi eft ficut quidam tactus
alimenti.alime tum au t eft coipu^tangi podibile.i.eft

z mouef ab illo.i.a medio.nam boc modo fit fenfus a


longeiqifenfibileimutatmedium:? medium imutat

quodda coipuG tangibilc.ib lllotandum aut


coipus aialis non edet coipus tanmbile c non poP
fet ledi a qualitatibus tangibilibus foite non indige^
remus ponere in animali (enfus tactue.CT ^^d quia
animal baberet coipus tangibile:q6poteft coiruiiipi
a qualitatibus tangibilibus : ad boc animal polfir
Vitare coiruptiua:? adboc^ipodit fatuari fuit ei ne^

C7 Sicut enim mouene f m locum ufcB uli


cubi pm litare facit:^ Dcpellene alteru5 fa

ficut

fi

cedarius fenfus tactus.f Deinde cum Dicit.

^^4 CT

0 IIU 9 autem 'z coIo::'r odo: no alunt:


net^faciuntaugmetumme^oecremcn

tum:quarc necclfc eft 7 guftu tactum ciTc


queda:q: tagibilH 7 uegetatiuifenfus eft
C&ftendit 31 alia fenftbilia non requiruntur ad alime
tum nec ad augmetum aialis:<r per pfequens non coi
rumpunt nec faluat aial.ideo ait $ fonus aiit 7 coloi
^odoinonaluntaniniaUnccfaciunt augmetum nec
t>eaemetum:per fcenimloquendo^jpter boc gicib
fit bene fonorusuel fit boc colore uelillo coloratus,
uel boc odore uel illo affectus : non ^pter boc magis
nutrit uel 'magis augmemat.tactus ergo eft fenfus ali
mentiit etiam guftus inquantum eft quidam tactus:
ideoainquarecguftumnecede eft tactum quendam
ede qi guftus eft fenfus tagibilis 'i uegetatiui.i.eft fen
aial uegetef .7 ad b
fus alimeti qui requirif ad boc
tangat alimenta. pDeinde cum Dicit.
alaf.7

C IK>iquidem

witurneceirartj funt

anima

fcquo 7 manifeftum:q non polTibile ftne


tactu animal elTc. lii autem pzopter bo^
tium 7 generi animalium iam non cuicui

oiganum.fDeindecumDicit.

cit ut pellat:-: eft

per mediu 3 motue:

pu

mum quidem mouen$ Depellit:-: no oe^


pcllitunulrimum aut folum Depellitur : c
nonDepellinmedium autc utra(^:multa
autem media.

CDuod Dijeerat manifeftat per fimile

circa

qb tria fa^

Declarat per fimile in motu locali.iin motu


alterationis.;e;:bioqncDijceratondir falfam fuiffe
opinionem plaronis.o.vifum fieri e;rtramittedo non
intus fufcipiendo.i" ibiLSic in alteratione. J
ibi
L Clnde z De repcudionc. jDicit ergo.gj fiait eni mo/
uens f locum facit permutari ufqj alicubi.i.ufqs ad
aliquem locum:z Depellens alteru5 facit:ut ipfum ab
terumpulfumDepellat.c eft motus bipcr medium:
cit.qi

ira

^fmum Depellit

mediante febo

Depellit j*".

quo pofito babebunt fe illa boc modo.qi ^mum gdej


mouens Depcllit:c: non oepellif. ultimum aiit folum
Depellif c nonDepellit.mediu5 aiitbabet utrac^.i.De

pellita Dcpellif.multaautmediafup.fi fuerintb qub


dem continget (p q^ibct illo:;: babebit utraeg. oepeU
Iit enim z cepcUif .ClUotadum aiit 91 pbus vult per

ca que vidimus in

fenfu.nam ficut

fi

motu locali Declarare que fiunt in


motu locali ^mum Depellit febs:

in

z feciidum Dcpellittertium:eft ibi aliquod

Depellens

fine

tm:ut^mum:aliquid qdem Depulfumtm:utultimu3:


aliquid Depellens z Depulfunnut medium:ficqi feniir
bile alterat mediumiinedium autalteratum^imuta^
tum immutat oiganum:eftibialiquid imutans tm:nc
obm fenfibile:aliquid imutatum tm:ut oiganum:alb
quid qb eft imutans z imutatum:ut medium qb imu
ratoiganum:'! imutaturab obo.Cinotadtim etiam
boc idem edet fi fieret boc per plura mcdiaiut fiquif
e;:iftens in aere videret Denarium in aqua:coloi ejtns
in Denario piimo imutaretaquam:-r aqua imutatai^
mutaret aercm:aer vo imutatus imutarct oculum.DC
nari ergo imutaret tm:oculus vo imutaretur tintacr
vo z aqua imutarent <1 imutarentur.na3 aqua immu
taretur a oenario z imutarct acrem . 3 er vo imutaref
abaquaiimutarct oculum.
motandum etiam
ideo p 5 s addit qi idem contingerenfi effent plura me

libet generi animalium neceffe eft ineffe alios fenfus:

cere

fed necedeefteos inede quibufda aialibustiitanima^


Ii i>cediuo:qi fi op5 faluari animal ocediuum non fo
Ium opoitet fentire tactu.i.tangendo: fed etia; oe Ion
ge.ClTlotidum aiit^ ut patet per babita animal P'

ocilus imutatus babet imutare fenfum cbmune3:fed


boc no fadt Difficultatem in facto : nec eft curandum
in bac parte oe exeplorqi opoitet Deuenire ad aliqua$
potdiam que fit imutata tn1: que non imntet ulterio^
rem fenfus ucl ulteriorem potentiam.iUa vo potentia

Cj^rfed quibufdam:ut.pccftiuo necelTe in^


clfe

0 enim oebet faluari non folu5op3


i

tactum fentire:fed 7 oe longe.


CjOftendit $ fenfus guftus tactus funt necedarij aia
ii.al^ vo fenfus per quos a longe fentimus fenfibilia
no funt necedarvrfed ad bene ede.circa qd duo facit,
qi
facit qd Dictum eft.iondit quo per alios fenfus
a lonfle z per mediti fentimus fenftbilia ibiL lOoc aut
erit. JDicitergo.bi quides igif fenfus .V5 tactus z gu
ftus necedarij funt animali quo.i.i)pterq 5 z manife

non poffibile fine tactu ede animal:nec etias


guitu:inquatum guftus eft quid^tactus.alij atit
fenfus jjpter bonum.i.i)pter bene ede:-! iam non cui

lhi5 eft q>

cedjuuniiionbabetoianecedariaad fuum alimetiis.

dia.qi

fi

uolumus facere vim De e^rcploipoifemus oi.'

^ oculus non fe babet ut immutatus nii immo


:

tiifi

11

c anima
qs ad fenfus.Ciriotadu etia gi ficut figillu ingredleo
cera imf>mit filttudine fua in ccra' ufqjad ultiinagtes
cere.-fic obm fenfibile multiplicat fpes fua ufq ad ocu
5
Ium: 'zufq5 ad ultimao pteo aerio queeotinuanf cum
oculo.-r bocmo fufeipif fpee in vifu -r fit vifio.

fel?abcbit ut ultirnum:qii(a eritiinimirata tin . obic^


vo fcnfibile fc Ipabcbit iir pitmuimqiita erit iin-

aum

imiraiiG tiii. cetera vo fe babcbimt ut media quia crut


immutantia z immutata.rE?eiudecum;>icit.

vnum

in alrcrati6e;p:ctcr qj
ma^
ncti 0 in codc loco altcrnt : uf fi in ccrd firi

CT 0ic

jccritaliasurt^

ad id mota

cftrufqucqiio

f^^^rc^fiQt^-quareno videmuop
*^^^*^^*
egrelTusradiopaboculo.nit po^
fuit piato, CDom qolibct ageno agit per fua forma

ergo ops g; itcllo iformcf fpecie itclligibili . ad 15


tpitelliganficdpsgioculuoiformef fpecie vifibiliad
boc g; videat:fed, ppter regrcfliis radior ab oailo nui
ficut

tim;ir:lapi9 aurem lubilrfcd aqua:ufquc<^

quo p:ocuKacr autcju ad plurimum mo


ucfunT:

facitr-r

patir/i

uiaucatc vuu5 fit.

(DiOilenditlpocidcoi.ficiii altcratione contingit fup


fient in motu localimel ficut in motu pulfus pictcr gj
vnum z idem maneno in codcj loco aitcrat:ii 6 tamen

vnum -r ide5 rnanene in eodem

loco pellittqt oportet


pellene moueri aliquo 6 fim locum : ut fi Cera aliqe
tinjrerit uel aliquid in ea Imperet ul liquefaceret ea
tnota efl cera ulq3 ad id.i.ufq3 ad illu3 termiml ufque^
quo tinxit.i.ufquequo imutauit eam.lapts aut nipil.

lafpcoim^mifinoculotopsitaqjm videamuo
ptcdofpem vifibilioreindcmittedoradioocc.

fijfci>

^odautipolTibilcfit fimploc cITe C,


aialia co:pu6:mauifcftu cftioico at
puta i 5 ucu:aut acrcu:fmc quidem

cnimtacfu:ncq5 vnum contingit anima


linm fenfum babere ; co:pu6 enim racri^
inim aiatum effe omne : ficut oictum cfi.

i.lapto no efi fulceptibilio talio impITionioificut cera:


co fp fit ourioz. (C Sed aqua que efi melioi ufquequo

(EUtoicebaf pbuoinpccdctilcctione ouo fuppofuir.

^cul.i.multo magioellfurceptibilis talio impfiidio.


aer aut qradbuc rarior efl Z paflibilior ad plurimu5.
I.multo inagie-rfaeit mouered.facitgjvnaparo ae^

vs gj alal oe neccfiitatc bet fenfue tactuc:c g; impolTi


bile eft afalbzccorpuofiinplcjc.iOftcfo ergo g;aial be
neceflitate l?et fenfuj taetuo.in pte ifta ofiditi ipoifu

rie

moueat alias z patif vna po ab alia

vnuo.i.ptinuue.qr

li

maneat z

fit

oifcdtinuaref aer.ppter obitacu


laitcrpofitaituncillaobfiacula ipediretme vna paro
fi

moueret alias ftd qn manet vmio ?tinuuo:pp l?oc gt


ualdc paflibilioefi oe faciliimutaf:z pUmus^ieulrz a
remotio pteo aerio le imutat ad inuicem-^TriUotadu
aut g> figo tingeret cera uel alteraret ipam aliqua alte
ratione: alteraret ipam ufq5 ad alique terminus:ita g>
paro ^moalterata alteraret fcdam.eetergo ibialigd
alteratu tin:ut po ultimo alteratatz aligd tm alterae
ut pmu alterano:z aliq que Iperent utrtlq5:u t interme
dia.ergo file eft oe alteratioe z oe imutationc facta a
fcnfibiluc oemotu locali.qr in oibl?io eft oarealiqd
qf> imutat tin z aliqd qd imutaf tm z medium uel me
dia:qt)
que l?fit utruqj.ClUotadu etia gi fi ce
ra altcraf ufqi ad alique terminu aer z aq que fu t paffibiliora qs cera multo magif poterut imutari ab obo
fenfibiluufqj ad alique terminu z ufqjadorganus vu
l?et uel

fuG.obm ergo fcnfibile multiplicabit fpern fua per ae^


rem uel per aqua uel per aliqo aliud mcdiil ufqj ad or
gami vifuo z per bi media impmet firitudinem fuam
in vifum z fiet vifio. ("Deinde cum oicir.

^nde 7 oc rcpculTidc cft mdi^:^ vifu5


cgrcdicufc repeuri acremrpari a figurar-r

colorcmfqucquo qdern fu vnu93u Icui


aut cft VUU9 : .ppter qo iterum bic vifum
iuoucbit.0icuturi(B fuueera figillum iu
grcdcrauraifcB ad fiucm.
bio que Dijeerat ondit opionem platonio fuifle fal
fam Dicco.vnde z oe repcuflione vifus qua pofint pio
Dicee radioo pgredi uiq, ad rem vifanuz inde radioo
repeutt ad oculu z fieri vifione meli cfi aere pati a fi^
gura z colore ufquequo qdc fit vifuo.i.fiat vifio qs vi
fus.i.radiil vifibile egrediente ab oculo rcpcuti;ut po
nebat plaroiz fubdir gj in acre autem leni.i.plano efi
vnuo fiipple aer ptinuuo mot'ab oculo fenfibili: pro^
pter boc gj bic.vs acr mot itcril monebit vifum ficut

(E

bile eft aial bzc corpuo fiinplep.circa qbouo facit . f>


j^ponit qb intedit.r^oeclarat ,ppofitii ibiL3lia aut J
Dicit g.gj ipoffibilc fit corpuo aialio ce fimplcp mani
fcftu e^ oici^dio.oico aiit puta igneil aut aereil:aut ali

cui^alteri^ demetugi au t no poflTir

corpuo afalis fic ec

fimplcpimamfeftu eft.qr fine tactu gdem nec cotingit


aial vnum alium bre fcnfus.corpue enim aialio oe eft
aiatiij

ronio

z eft tactiiuT ficut ocm eft.Gnilotadii ailr vim


b

in bocpfiftere gt

fi

omne corpuo aialio

eft

ta^

nulluo pot ee fcnfuo : z tactuo non


pdtrefiuari in vnoelcmctofimplici: ipoffibilc efteor^
ctiuii.qr fine tactu

puo aialio efle fimplcp. rDeindc cum oieit.

CT itUia aut per altera fenfitiua qdc

utieg fi

cntroiaautco q> peraltcru fentircfaciut


fcnfu5:T per mcdiurtact^ aut eft iii tagen
do ipfarpp qb 7 babet boc nomer^r tamc
alij fcnrui tactu fentiut : fi per altera : bic
aut videf folua per reipfum.
CEcUbanifeftatqboiperat.onditenigjtact^no pot rep^
liari in

ct

15

vno erto.cirea qb tria facitiqr ^'^ondirzqre ttu

nome accepit.i^oeclarat gz in corpe fimplici

uel

vno aliq cito non pot refiuan fcnHie taa^.s* eje bm


que oijcerat pcludit gi aialia fmata tactu no pilt ulter f
in

nofbfifte.fed necelfeeft ea mort.r'ibiLluarebiclc


alia
mto;j. Js* ibiL dlbamfeftu igif .JDicit ergo.

gde media fciifibilia utiq3 fi'


altc^s
entzoia aut alia fenfibiliarupplefentiunfzco
z per nicdiu faciut fentirefenfiiszfed tactcft in tageii
do ipfafenfibiliazppqb b feiifuc 15 babet nome : z tn
alij fenfue fenriut p tactu.i.tagedo : fcd tn boc eft per
alteratfcd b foluo tactuo videf fentire per feipm.
aiit infenfitiua per altera

l^UUilcII

forte alige.iitr alii ffiuo fentiai

tagedo.irDosgiidqbno tan
git no agit.fi g alia ffiibilia no tagerd alioo ffino non
agerd I ipoo.oio g ffiiio fentit in eo g> tagit fun ffiibi'
Ic.fed ffiibilc tage fcnfii pot ee Diiplr:iil'p mediiJ cf nc^
iimurp mediu

adnatii.alia gffiibilia tagilt fenfuozfed

utiq; in cera figillu ingrederef ufq5 ad fine.i.ufq; ad ul


timao pteo ccre.iE lUotaduj atJr gi nifi aer fit planue

pmcdiucfncmut vifibile tagit vifus-nnrtiplicatfpc


cie fua ufq ad ipm mediate aerezfie fonuo z odor atti

z ptinuuo ipedif ne imutef ab obd fenfibili ops ergo

gut fiios fenfuo z multiplica t fpern fua nfq 3 ad ipos p


inediu ef neinfed tacttemit fini (Tibile mediante car^
iie:qb incdiu no eft nobio eincus : fcd eft nob oiiale z

fiipficic

aerio ee plana':^

la aliq.ad Ipoc

no oifcotimiara per obftacu

qo ab obo fenfibili fiat ml tiplicatio uf'

'JLiber
adnatumUdco I5 aUqiio iii5 aUa fcnfibnia rentiafur a
nobio cj: eo <p tagunt iioeitn qz non ragilt noo imme
diare nec per ineduim conale -i adnatumifed per mc'
dium ejcrjaiieuimalq fenfue non ;,ip:ie uocatu tacruo
tagibile vo qi attingit noe per fe loquedo immediate
uel q: attingit noe per medium con.ilc nobie uladna
tumadeo boc fenfibile fojtitmn cft boc nomer-r uoca
tur tagibile: -r fenfue qui feiuit I? feiiAbile

fo:tit'eil

boc nomet-r uocaf tactue.f ocindc cum oicit.

CJ/Qiidre buiufmodi ckmcfomiu nullu 5


ufic^ erit C02puj5 aialie/lRcc^

terrea

nuniiomni enim mgibilium tactus


cut inedietas;^: fufcepriuus ferifus. iRon
folu queeue^ oiiferene terree funt.fed ea^
(idir-r fngiduz alioi^roium tagi polTibiliu,
lEt pp boc olTibus 7 capillis:-: buiufmodi
ptibus no fentimus:q: terree rmu:-: piate

ob boc nc(^ vimm babent fcnninirq: ter


ree fuiinfineautem tactumeq^ vnu 3 pol>
ribileelt

animalium eirerbic autc5

non eft:nc(^

feiifus

tcrrc:ne(^ alius elemento^

rum nullus.
CiOfteroqretactuefouitiieeilbocnomeoftedit
lu
cozpe fimplici uel in aliquo vno clemeto no pot refer^
uari cozpue aialietm no pot ibi referuari feiifue tact
cicee qre nullum belemcto^5utiq3 erit cozpue aialij
nec utiq5 cozpue aialie erit terreumtnec erit aliqi> ele<
metum limpicjc.qioiumtagibiliumtactueefttfKme^
dietaetz fenfue tactue eil fufceptiuue no folum eoruj
quecilq3 funt o:ie tcrre:fed

eft

fufceptiuue ealidi

-r

fri^

gidUToium aiioptagipoflribilium.igiffitact^cilme^
dietae tagibiliumt-r eil in potetia ad oce qlitatce tan^
gibileetcum in elemetie no referuef talie potetialitae
hec talie medietaetqi in cie no funt qlitatce medie; Ij
Q:tremc:co:pu6 aialie no poterit collare ey vno elem
to iimpiici:qi tiic in eo no poflTet referuari ienfue tact'
partibue
c ijpter I?oc q: fic elt oflibue 't capillie 1
no fentimuetqi funt terree:qz in eie nimie onaf terra
1 piate etiam ob boc nuUii bnt fenfum:qz terree funt.
nam fine tactu aiit nec vnum poffibile ell ec aialiu5.b
aut fenfue.i.tactue no ell terre nec aliue alicuiue elemfto^j.plate itaqs capilli c ofia 'z cetera talia:quia ni
mie terrea funt non poterit in eie elTe fenfue tactue.^
per confequee nullue aliue fenfue.

vl

foitc aliqe.utrumca in

gbueoo

minaf terra polTintbcrcfenfujta


ctue.T videf 3? no per ea que bic oicunf .nam tact:ut
bic Dicif:nec ell terre nec alicuiue elemetoptubi ergo
ofiaf terra:uel etiam ubi onaf aliqd aliud elemetu5:ut
videf no poffet ibireferuari fenfue tactue.C-^
cll:qt in oibue mi;etie onaf terra.nam mi:rtie non co^
petit alige locue nalie nifi rone elementi pdnantie iti
<po:ut vult 6mctatoi ftipia ^nceli ^ mudi.Dicere
ergo 9) fit aliqd mijetum in quo no oilef aliqd elemen
to;: eit Dicere g> illi mijrtonocopetitalige motue na^
lie.boc vo pofito ubicuq3 poneref illud mi^tuj liaret
X no mouercf.fim enim bac Ypotbcfiimq: in illo mi|:
to no plue oilarenf elemeta grauia q5 leuia nec econu
fo.no plue cofcederet q3Defcederet.ubicuq3 ergo po^
neref gefeeret-r qt in nullo mipto boc videm: fed oia
mittatWutoeoifumioebemue arguere in omnib
mixtieonaftcrra.fi ergo ea ota in gbue onaf terra ca
reret fenfu tact;in illo mixto referuaref fenfue tact.

^taea fenfue tactue uel referuaf in coipe fimplici

uel

Zcitiue

in coipe mixto:in coipe fimplici n6:qi ut oicif in litte


ra;b fenfuo nec ell terre necell alicuiuo elcmeto;2.:in
coipeetiam mixto no:qi in oibuo talibucrut Dictu ell
; qre fi ucra funt que oictmf in li a in nullo
coipercfcruabif feiifue tactue. tCDomq; onari ter^
rajii in aliquo inixto:ucl pot intclligi fm mole x fub^
llatiaimuel fim virtutcm.m oibue enim mixtio onanf
elemeta grauia fim molem <rful3 am;u 6 t?'i in oibeio
onanfb elemeta fimvirtute 5 .indecllcp oia mixta te
diit oeozfum j?pter ofiiumgrauiu fim inolern ^ Ibam
attil I5 elemeta ^aula fint frigida:no f fi oia mixta filt
frigida;q: non in oibue mixtie ofianf elemeta grauia
fim virtutem.ubi ergo fim boc.i.fim virtutem x quali
tateeactiuae 7 paflluae fit reductio ad medium pote
rit ibi referuari fenfue tactue.ubt vo noifcnfue tactue
ibi referuari nd poterit.ud ciccre pofltmue gj non oe
ofiium terre tollit fenfum tactuc:ied ubi adeo oriatur

0?laf terra

terrargr no pot ibi referuari media ^poitio tagibiliu;


cuiufmodi funt olTa capilli lapidee x piate que fiit ni^
ntie terrellria non poterit ibi referuari fenfue tactue;

fed ubi iionadeo ofiatur tcrra:fcd ell ibi media ^'poi^


tio tagibiliuin poterit ibi referuari buiufmodi fenfue

rDeindecumoicir.
Xllbanifeftu cft igir :qm nccclTc

folo pii

uata fciifu aialia mori.lRcc^ cni buc pof


fibilecft bere no aia! c]riis:nc(^ cu fit aial
alium necciTc cft babere pzeter bunc.
CTiOllcdit

^ aialia ^uata tactu no pnt ulteriue fubfille

re:fed ncceife ell ca

mori x coirupi.circa qi> ouo

facit

q: ^mo facit qb oictum dl.i^compaf alioo renftie ad


fenfum tactue (bipCnoptcr bocgdem.J Dicit ergo
gj manifellum ell tgif qr aialia biiata boc folo fenfu ne
celTe ell ea mori x comlpi.7 fubditrqr nec enim bc.i.
fcnfum ractue pofiibile ell babere qb no ell exillce ani

maUnec cii fit aial neccITe ell bcre aliil fcnfuj pter buc

llhi f fi Vet
v-v

aligsrqi videf bic iielle pbjgt fo lue tactue fit nccclfariue aia

gcgd no exillu no bet tactiim:7 qb cll animal


no iiccelfeell bere altuj fenfum pter buc.i.ptcr tactu,
prium arit Dixit fupiue.ubi vifue ell ucUe gp fenfu? gu
flue ell alimeti x gr gullue ell neceflariue aiali.C Di

Ii:ifa gr

cediiellgjgullueDuprrpdtcofiderari.uclinfe uel ut
cll gda tkt.fi pfidcraf gull' in fe no ell ncciue aiali;
fiidutpfideraf ut ell gdamtact:ricell aiali ncceflari.
Dicebaf enim fupia gi ftcur oBm tacC ell fiindamenl

oBigulliie.qibumiduellfundametu faporietfic fenfue tactue ellfundamctum fenfue gullue : fed I5 ract


fitfundamctugulluenidtnfimfe totum ractue:^ ut
babet ec in toto coipetell fundametum gullue: fed fo-

lum tactue ille qui ell fn illa pte vfi fumif cibiie

oicif

eefundamdii gullue:^ qinooie tactue ncctactuein


omni pte eoipte ell fundametu gulluetfed folue taa
gdam:ucl tactue fundatue in quada ptetgulliie no oi

gdam taauetqrc gullue noiet fcii


fum fim fe fic no cf. neceflariue aialufcd fi noiet ipfiim
quedam tactu in quo fundaf:ficcll neceifariue anima
It.nam ille tactue egit ell in illa pte per quam capif cfclf oie tactue:fcd

fi

buergullue Dici pot.fini boc ergo gullue ell necclfari


eiali.qi fi no ect ille gda raaue gui cll in illa pre p qua
capif cibue aial nuni^ fumeret cibum:': fic faluari no
poflet.(Cif:ll en;m 0tfgacr notadum gr in fnmendo

cibum quedn furit ibloe.cctationco que funt ipfi^guy


fluo fim fe.qucda vo no funt ipfiiie gufluofim fituel ft
funt fpfiue gulme B cfl inquatum giifluo efl gdam ractue.t maiorce funt odectationce ille que funt ipfi
que funt ^fluefnquantum efl gdam ra
ctue:qgflU que funt tpfiuo gullue fimfe.boc patet ex

116 tactuetud

23c antma
^oc;q:

cum giiitu?

fc

no fcrucf in gutturc:fcd i Uit

guaifinc compatioiic til plue odcctaf afal cum alime


rum pucnir ad guttur:q5 cum fit in linguaiindc dt.g)
cilpicop.gulam z {ntc|)eratia 3 magio fieri Di
pljus
circa Delectationee
cit circa DeleccationcGtactue
guftue.CDicamue igif oc aial oelectaf in alimcn
to z cibo;q: fi boc no czt nunq5 alimdum fumeretni
lae tfi odecrationee fpecialeG z ,pp:iae que lunt gu-

ftusfim fcnobabetomneaial.omneiraqjanial in fumedo alimdil babetDelcctationee tactuorc l?ett>cl


ctationeo guduGanquani gufiuo dt adam tacrue:qa
fi bae oelectationee non baberetmullo mo oelectaref
in cibo:at tn celecrationee illae que funt gufiue in eo
cp gufiue no bd oe aial.c q: nifi odectaref aial in cibo faluarl no pofiet gufiue in eo gj eftgda tacteft ne
ceflariue aiali:fed no efi ei neceifariue gufiue fim fe: x
ut efi Difiinctue a quodi tactu.f Deinde cum Dicit.

CTit^ptcrbocademalia fciifibilia e]ccd


Icrijs no c02rupuraial:utcolo::7 odoii7
fonu6.0cd fom fenfus nifi Pm accnerpu
ra

fi

firnul cu fonoocpulfio ftat:^ ictae ; 'z

a vifu Z odore aialia mouenfur que tactu


cozrumpunt:^ bumo: aut

accidit li

entaerc.c cu aer ect mfectattingce aial cozrumperct


ipm.ifia ergo cozruptio magie erit eje tactu
cf odo
ratu.rDeiiide cum Dicit.

C ZagilMbu aut

crcellcfia.nif calido:;: ^
gido?:r Duro;: couupir aial. CT/Oio qui

dc cmin fenribilio fupfluitas cozrupit fen^


furnzqre 'z qb tdgi pot tactu:boc aut tactu
octerminatu cft viucre*0inc enim tactu
inoftram cft:q> iinpo(Tibile cft aial ecMn
tagibiliu cjcccllctia no folu cozrupunt fen
fuin 'Z aial:q: nccciTc folu babere buc.

G lOfiedit

aut ejccelletia ut calido^ z frigido;: z ouro


ni cozrupit aiaUc cft ro qz oie gdem fupfluitae.i.oie
cjcccllctia feiifibilie cozriipit fenfum:qrc exccllctia ei*
ta
qb tagi pot cozriipit tacni.boc aiit.i.f m boc.vs
ctu Determinatu efiipfiaialiviue:qzfiatim ciI aialca
ret tactu:caret vita.ideo fequif gz fine tactu atit monfiratij efi qb ipoflibile efi aial ee.vn cpcelletia tagibili
no folu fenfum tact cozriipitzfed cozrumpit ajal:

um

qz necefie cft aial folii bere buc.i.iactii.Ginoradii au


rem gz qi folue tact eftnecefiariue aiaU.3ly ailt fenfue nb lunt neccftary . (deo que cozrupfit alioe ffiue;
no op 5 gz cozrupa t aial: fed que coiriiput tactii dc nc-

mul tactiuum clTe fic coirumpir.


CJCompatalioe fenfuead fenfumtact^cTcfi b compariotalieg) eycelldiealio^^fenfibiliucomipuntalioe
fenfiie:fed n6 cozrtlput aial:fed excelldie tagibilium
cozrupiitfenfum tactu5:per?ne co:rJpiitaial:zcir
ca boc tria facir;q: ^mo ofiedit gj ejccdletie alio^t feti
fibilitl per fecoinlpijtaUoefenfueztn no coirumpilt
aial per fe;fed per accne.i oeclarat
ejccdletie tangi
biliu per fe cozrupu t fenfum tact; let per fe cozrumput aial.j z ultimo manifefiat ad gd aly fenfuo Defer
uiiit aiali.i" tbiL, 2!agibiliu aut. Jj ibi|_aiioe aute 5
fenfue. Joicitergogz^pterbocgde g> fup.non funt
alijfenluencceiraryaiali.aiiafenfibiliafuieejccelleu
tye no cozrupilt aial.mt coloi z odo: z fon per fc no
co:ruputaial:fed folli fenfu^.no tfi talia cotruptitani
inal nifi fim accnj:puta fi fif in fono fiat ict*c oepulfio
ficutappet in tonitruo gzndronefonifedronc aerie
mor'rr6neictbctfcindcUgna x coirupere aialia.
fic -r a vifu X odore aialia mouenf x cozriIpunf:fed ta
lia coirupilt fim ea que cozriiput tactucT bumoz.i.fapoz fic cozrupit fim fifaccidit ipm faporc efl*e gd ta
ctiuum.i.efie quoddam tangibile.
aligs;qu6 vifue x odo: cot
%-v ruptitaialficiitea que cozrupiit
tactu.
>5 gjiueniunf aliqaiallaque folo vifu coi
riipii t alia aialiamt oz De bafilifco.fic et u t d: iii iiidia
funt gdaferpctes adeo ueiicnofi gz afpCciedo poma fic
uenenat ea guftatc oe illie pomie necefle efi fibi mo
ri.il goz
bafilifei videtee alia aialia cozrupu t illa
X illi ferpetee afpicietee poma uenena't camo efi 15 i
tciTigcdii
vifue
b beat aligd cfficC in id qo vi
dct:qz vifibile fim
b'nibilpatif a vifmfed magij vi
fue patif a vifibili.ulagcouuptio x illa ucnenatio fic
efi ifdligMa gz ab oculie bafilifei x ab oculie illorum
ferpaii cuaporat alig uaporee ifecti qui ificiil t acrem
aer vo ifecrattingee poma uenenat ca: z attigee alia
aialia cozrupit ca.g vifue cozrupit aialia fic cozruput
aialia ca que coiriiput tactu.f.per tacnl:qz nifi aer ife
cr attingeret aialia nun&cozruperenf:*: qd Dcm cft
IX vifn irclUgedu efi dc odore.nl odoz fim fe ^tucilqj
jrcellce nun^cozruperetaiaUfed folumo cozruperct
odoraturami qz a cozdefetido filcii odore fetido pfit

CDi

$
$
m

h^
m

cgredialig uaporee infecti: cilli uaporee ifecti

infici

gz ejccdletie tagibiliii per fe cozniput aial.D.

ta'g(biliu

cefiitate

cozrumpiit z animal.

foJtc alige:ut?; aly fcnfue fint ne


ceflary aiaU.z: videt gz fic:q:no
ofaaialiabnteacjcgbuefuntaptanutriri tn loco fue

T5L i 1

vl

gfiationie;qretalibaialibue ncccflary funt aly fenb r6 no


fue:ut poflfint fibt quere alimctti.CrDbm
arguit gz aniali fint fimpFr nccefiary aly fcnfue:fcd g^
aiali buic ut aiali^ccfiiuo oebeti fibi quere cibum:fed
tact cft neceflariue aiali fimpl'r: efi necefiiariue aiali
cuilibcr.G-ib.alyfenfuefuntncceflary aialia>ccfiiuo
aliquo mo pa accite inquatu tale aial fine alye fenfibue no pot fibi quere alimctu:fcd tact efi necefiariue

per (c:qz qlitatee tagibilee per fe fuiit dc copbnc coxporie.f.aialie.mb aiit fic funt per fe oc copone talif co:
porie alie fcnftbilce qlitatce.rOltimo cum Dicit.

C^lioo aut fcnfue bet aial

ficutDictu5 cft

no pp ec:fcd pp bn cc nt vifunirq:

in aere

7 aq ut \idcat.0 mo aut que i oiapbano;


guftu aut bnt pp Delectabile:'? rrifte ut fen
tiat qb in alimento 7 peupifeat 7 monear:
auditu aut ut figniftcetur aliquid ipfi : lin<^

guam aufc5babetquatcnue fignificet ali


quid alteri.

lOftcdit ad gd aly fcnfue Dcferuiunt aiali.D.^ alioe


fcnfue babet aialficut Dictii efi:no j>pterec:fcd
pter bn ee iit vifum babenqi videat que funt in acre x
in aq:i oino aiit babet vifum ut videat quecuq5 fiit in

aiit

oiapbano.fenfuj gufiue babet aial ut fentiat qb cft dc


qb cft trific in alimcto.^: utpcupilcat?^ ut
moucaf ad ipm alimltu.auditil ailtbabct ut fignificc
tur aligd fibi ab alio.lingua aut babet ut fignificcc ali
gd altcri.t in boc terminaf fentetia dc aia.Glaue
fit bztfio qui cft nfaril aiarii mcrcce pmiii z fcUcitaf
qui cum patre z fpiritu fanao cft vnue ocue benedictue iii fecula fcculorum 3mcii.
I ectabilc:c

Gj:plicitfubtfliflimacjcpofitiolib:o;: dc anima 3ri


fiotdie a fummo intcrpzetc ^gidio lUoinano ozdiIlie

jEremitarum edita fcliciter*

41

^1

Xiibuli

MbuU intitulatfonu
ciffiaiUatii

qe inouet

ifrgidiue

romanue

<11
libzop Dcaia arilTofclij:in qua
bic ozdo feruaf ut I3 piruna iiora:u Cigna
taganf:rn ca foUi atmoraiit que lub oubitatiomT titu^

vo fub bac foxma nibil ^ponaf u fq3 ad


tc^tue:quc incipit ibt.l^xmcipiu aut que
fiicnie.^deo tabula eje eo loco initium fumet.
lo pomiiif.u

fllain prcin

(DiQueiHonea pzlini lib:i.

C^lb^aiicipiiiin autem tiuertiome.


CTIrrumnibilmoueatnifimoueatur.
6
cbarta
luare DemoCTi.pofuit boo atlpomoo ulia fn nae. 6
Cluare Deinoait^^pofuit a/am coponi e^ atbomie no q
bufcuqjzfedejcatbomiei^eenature.
6
luare Democrit pofuit aiam ee ex arbomio rottldie 6
Ouomo atbomi ext^rioreo qui funt oe foris auxiliatur
nobis 7 faciunt ad continuationem vite.
6
tltrum alienatus in fcnfu ftt alienatus in intellectu. 7
luomodo Democritus credebat fenfum 7 intellectum
idem ptopter idetitaiem anime 7 intellectus.
7

lmcucB aut ad cognofeere,


Duomo antiqui oixeriit aiam elTe pneipiaentium.

7
7

Otrum bona fttpofitio antiquorum.


Z-ltru aiaH t copoftta ex partibili

ipartibili 7

quo.

Utrum ^maldgitudo fit idea

cualitatis.^ma latitudo
8
idea trinary .bma ^funditas idea quaternarq.
Duomodo tam aia alia entia pilent ex b<o idf is. 8

Duomodo anima fic anncctaf cozporf g> cof piis fit pto
pter

bonum anime 7 magis ftc qjcconucrfo.

Duomd piato pofuit g> aie fugicdum erat oc cotpus.i^'


Duare piato non reddidit caufam ex anima celuqre
Ium circulariter moueatur.

Duomodo expofitione TC>latonis fcquebaf ^

ir

quclibec

anima ingredei etur omne corpus.

CT 3lia uurem opinio quedam


Utrum anima fit cdpofitio uel ratio compofitorum.

Duomodoarmonienoneflmouere.
is
CC'iftonabiliu6autoubitabit7c.
^
Utnl pafliones 7 opa anime babeat rdnem motus,
Quomodo in paffionibus concurrit uterqj motus tam
localis malterationis.
17
Utro gaudere7 triflari 7 cetera b^c6petlt aief m fe. 17
Utru itelligere per fecopetataie:ira g> per fe itelligat.i7
Utrupoffimnspcedf aliquo mo ^ aia p fe itelligat. 17
CT ^ulrij aut bi9 que Dicta funt*
Un feqf g> oe qb mouet feip 5 op5 ec ptibile 7 cifibile. 18
Utru pbus uere arguat ptra opinionem 3enocratis.i 8

Quomodo fpere Demoaiti fint corpora parua.


iS
iQuomd in cotinuo op 5 t>are qb mouet 7 qd mouef. 18
Utru fit incouenies plura 7 Diuerfapuctafimul effe. 18
cr Zribue aut modie traditis c c.
Duare fit ineduenies ponere in ipfa anima res ipfas^S
elTe reale

ad boc g intelligat illas.

19

Duare op5 $ fi aia cj cognofeere illa mixta g> no folum

fint in ea mifeibilia: fed etiam eorum rationes.


19
<C lOuonia aut 'z motiuum.
fegtur^ boc pofito.f^ in anima fint mifabilia
Duomo aie copetit rd mouedi ex eo 3) eft ex ^nciptjs. 8 Unde
elfet in anima bonum 7 eflen t contraria.
19
Duomodo ignis efl incotporalinTinms elementorum.8
Utr J eade

Duomodo ignis mouetur 7 mouet alia.

coipa idiuifibil ia ex gb^ponebat Demo.componi


siam ex eo erat bnctpia oabar aie g; eet intellUs. 9

CI116

(LMdctmt fbaleeeicQbue-tc.
Duomodo bppus al^s eH rudius locutus.

Utrum ratio l^ppiellet bona.

Utp Ut bn ocm gz oia dra accepunt iudice pter terra.


c: tCofidemdu aut pmu Qde 'i c.
Utrum fit bene oictum $ omn is motus

10
in loco .
locabilem.io
^luomodotricubitii 7 album pa acens fint in loco. 10
10
Utrum quiegd mouef natura moueaf violentia.
fi t

Duare fit incoueniens animam effe per fe

Utrum mouens qb mouetur 7 ipfum moueatur eodem


ii
modo ficut mobile.
duomodovideaffalfumq&cicif in pcedeti qone.f.gi
1
moucs motii eode nid moueaf ficut 7 mobile.
Utp fi aia mutaret loctJ ptigeret refurrectio moxtuop 1

C iDuidam autem

't

moucre.

Oiio piato pofuit aia3 coponi ex numeris armonicis. ix


CLu 6 intclligenda fit opinio platonis
n
lu5 motus anime fit ficut motus celi.

omne cognofeens fit animatum.


CT/0 ee aut qui ex eo qb f:ntit.

10

Utrum anima folum moueat localiter.


Utrum uera fit opinto tbalis.
Utrum oia mixta bab^tia animam fint animalia.

Duomodo ratio illorum pbilofopborum ceficiar.


(H /0m aut cognofeere ell aie -rc.

20
2
21
21

Dud ifta.f.potctieactiue 7 palTiuecompanf ad afam.ii


Quomodo errabat

pljiopinltesaiamefleptibilem. 21

(ETiQuclliones fecundilibii.

cr /0ueQdcm a ponbue tradita fint.


cois ce aia cumini)
bemio oictu fit g nd. 21
Utru fuba que ell gen pdicef oe materia 7 ce foima. 15
Queritur cuius co:poris anima ell actus.
23

III

<Cr ^nde no opouct querere 'zc.


Utrum fiat vnum ex anima 7 corpore 7 ex materia 7 fot
ma .7 vniuerfaliter et aau 7 potentia.
24

14
14

opatio itellecr eet circulatio itellectfemp iteb


7 perpetuaref ei operatio.
14

C7 i0uoniameuf cxinccrtie^c.
Due ciffinitionu anime cicit qt .7 que ptopter quid.28

Utrum fenfuspoftit cici circulus

Qud amota fotma rei nd remaneat res nifi equoce.

15

Utrii iiellea^itelligat infimul 7 no fuccefTiue.


1j
Utrufegtur g> li itellectitelligeret applicando fercb*
^m ptes ^titatiuas g; ifinities itelligcret ide.
14
Utrti itellect per ptes ptibiles partibilia poterit itellu
gere:7 per fpartibiles impartibilia.

lud circulatio e(l peruetiia 7 116 bet fine.


(i

^ncipia fube 7 aliorum pdicametoru.ao

Ut;t remota fotma ooiabxe remaeat adbuc colabia. 24


24
Ut:;: amota pd vifiua no remaeat ocius nifi eguoce. 24
Utrum anima fit actus.
24
23Utrum anima fit actus coiporis.
Utrum anima fit actus cotporis pbifici.
2 5Utrum anima fit aaus cotporis pbifici oiganici.
Utrum anima fit aaus cotporis pbifici otganici in po^
tentia vitam bibentis.
2y

CT 1^2imu Qdcm igif non bene.

Utni

fint

Utrum fit omne ens elemetum uel ex elementiX,7 utruj

Ifgeret

C^ldbucauf intelligcria rc*

Quare oiffinitiocata oicif qt.Dandacicif,pptcr gd.ttf

Utrum ualeat pfeqiidia pfzi g; beatitudo anime nd coft


flftinmotu:qt non eflfuafubflantia.
Ouomodo motus non competit aie ^m naturam.

14
1

iQuomodo

oiffiiiitiooatacicifcemdilratidts pcluiio.

panda do cemonflrationio ptincipium.

C ^truni autem vnuquodc^

16

^c.

I*

iLaouia
dtrum in qualibet pte aialie occifi poflit refcniari

tltrunifinlocu motiuunofeparefarenfifiuo.
tlirii potetie aic citferat folii ronc uel et loco -r iBo.

Cl

27
27
27

}uomaautquo vimm^-rc*

fit a fo:ma i a
foima-iqualueroifferant.

(Qualiter agere

iecto

fed ^ncipalitcr a

18

C^^ofcfiaru fiur anime 7C.


luare cii quinque fint potetie aie non funt gnqueoiflfi
18
nitionee fpecialeo.
28
tUrum plantis inftt appetitus*
tln feqtur 5 pna qb icit ff itiuii leiT c appetitiuu. 28
tltrii cuicunq}ine(l fenfus infit-r fantafia.

C ^Ibanifertucftigiturqmcc

2s

32

C/Jntaufcadcpofcriaaie*ic.
citrum vnum i idem ut alimentum fit obieaum nutriti
ue-tgeneratiue.

52

Citrum fit bene oictum $ alimentum pzeparet operatio


nemuegetatiuepotentie.
33
Citrum potentia uegetatiua poifitDiffiniri per iflu actu5
qui eft gcnerarc.c utrum potentia opactur ad genera
tionem cum fit accidens.
33
Cuare cum pbilofopipus Diffiniat animam uel potentia
uegetatiuam abactu nutriendi<z generandi nonuiffi^
nit ipfam ab opere augmenti.
34

CT ^cterminarie aut bie zc.


Cuare non fit fenfus in actu fineelemetis z: fine accidentibus elementorum quop eft per fe fenfus.
54
Citrum elementorum fit fenfus per

fe.

34

pbifalfaee.f.gjfifenfusfim qp p
Dicit potetiam actiuamttuc uel fenfus fentiret feipfus
uel fentiret abfqj ejeterioribus fenfibilibus.
54
Citrum non confiderans in actu fit ptoptie feiens. 5

Cuomovidefpntia

c: TR6 eft aut fimplr iio^ pati 'zc.


citrum fit uerum q6 ait pl?ilofopbus.v3 <p cum potetia
recipit aligd ab actu-boc non eil a ptraViotfed a fimili
neceflibtpxopziepafliofcdfalus.
3^
Citrum I5 edificas cum edificat non alteref nec patiaf;^
pter boc fcqnaf gj intelliges n 5 patiaf nec alteref. 55Cltrii ens epfis in potetia ad bitii fiat f actu p magfm.35^
Cuom6uerume(lciibicDicif.f.g) obiectum intellect
efl vniuerfale:fennis vo particulare.
3^
Citrum vniuerfalia fint in anima.
3^

CT t^iccdu aut Pni vnuqucc^ cc,


Qtrum fenfibilia coiaeffeciat aligd in ipfos fenfus.

37

Cuomodo fenfibilia comunia fiit per fe fenfibilia c quo


modo per fe monent fenfnm.
37
Otrtim filius cleoiiis uel quecunq3 alia fuba fentiaf per
accidens.

citrum coloi

fit

per

fc vifibilfs.

38
58
38
;8

3 n quo modo Dicendi per fe fit colo: efl vifibilis.

Cltrii ce vifibile per fc c


copetat colori uel p fe tin.
Citrum colo: fitratio:quare omnia alia videanf.
Cltru pus fit oeterminadii ce lumie qj dc Diapbano. 30

4l iBon oia aut vifibilia funt

z c.

iQuare l?ec vifibilia iimoiata in tenebtis non videnf fub


,pp:io colore 'z in lumine no videnf fub ^p:ia luce.39
iQuare talia non funt nominabilia vno nomine.
3
Citrum lujc fit coipus.
40

Citrum luj:ru in medio realitcr uel intcntionalitcr. 40


Citrum Ui^ in fole fit virtus actiua eius.
40

CnRimc aut oefono pziinu 'zc.

Citrum Detur cois Diffinitioanimcquenon conueniat


cuilibet anime fpecialu
um non ftnt nid tres gradus animatorum:quare funt
qtuo2 anime Diffinitiones.
30
Citrum uerines fint animaliapfectacumeis vidcafco^
petere motiuum^nt locum.
30
^
CT iRccclTariu ell aur oebete c c.
timidus Determinadu fit oeactib ^dc potetijs. 50
Citrum aaus oillinguanf per obiecta.c utrum piius oe
taminandiim fit oeobiectis 45 DC actibus. ^
30
CT /fl auf aia viueris cozpte 'ic
citrum augmentum contingat ep neceflitate materie 32
Clnde eft gp in rebus ammatts opj aflignare fpeciale iur
fum Z Dcoifiim pteter id qd videmus in vniuerfo. 52
Citrum cum fuperius fit oictum <p oium natura conflan
tiiim certus efl terminus fit uerum
augmentum ab
igne uadat in infinitum.

CTCuiusquidcni eft vifiiu -zc

fan-

tafiauelejctimatio.

37

Oucrif in quo fit fonus taiu^ in fubiecto zc.

41
41

Cltru in co2pibmoUibpofiTit aliquo mo ce fonus.


Citrum opoiteat effe plura ad boc gj fiat fonus.

4t

C^acuuni eniin recte oicifcc,

iQfaer fcifiru?avgafoiti?gregaf ut poflit care foml.41


Citrum idem fit fonus qt> motus aeris.
42
Citrum fonus babeat cfie in medio realiter.
43
Cltr J Dzie foni fiat a fono in actu uelecouerfo.
43

inUox autem eft fonue quidem -zc,

Cln ^uenir fon*catus a lira uel eje cbo:dis c^rbare.


Cltru ej: Diofitate cozpo^ folido^i caf ali -r alifon..i5
C1 tp tria rcgfita ad fonii q tetigit pf 3 s fint cWincta. 44
Citrum locutio fit bomini naturalis.
44
Citrum uoy fit fonus fignificatiuus.
44

C: 0c odore aut c olfaribili zc*

Citrum alys animalibus fint note fpes odoris quas bo^

mo non potcfl percipere.

4^

Citrum bonitas tactus faciat ad bonitate intcllect. 4 j


Cltrii bonitas alfo^ fenfuii faciat ad bonitate iteirs.4f
(Quare odores no femp^po:tionauf faporibus.
46

/ft autem olfarae per

medium -zc.

CltrumcumodoimoueflTmedium^fitin medio

fit

in

co intcntionalitcr.
46
Cirrum odo: aliquo m6 beat efle realiter fn medio. 47
Cltru i>p:iu fit boin6 feiitire odore fiiie rcfpiratioc. 47
Citrum fiefe beat odoratus in boie ad alia aialia ficut fe
bnt oculi aliop aialiiim ad aialia Dur
oculop. 47
CT 43'uftabile autem eft -zc.
citrum guflus fit quidam tactus.
47
Citrum guflus fit idem gp tactus.
47
Citrum guflus percipiat potabile.i.bumidum.
4S
Sigufl^imutatabbuido cfaporcaq ^usimutaf. 48

CTjE)e tangibili autem 'Z tactu z c.


citrum tactus fit vnus fenfus.
Cltrii tactcii

49

plure? fenfus fundef in vno oigano.4o


contrarietates tactus reducant ad cali-

fit

Citrum omnes
dum ff igidum ficcum 7 bumidum.
Cltrii cu tact^fit fenfus ptres

Debeat fey fenfus efle.

49
49

CT dubitabit autem aliquio zc.


citrum inter tanges tactum interponatur femper bumiditasaqueauclaerea.
50
Cltrii aq pofut calefieri cii ignis 116 pofTit inff igtdari.yo
Citrum aialia e^iflcntia in aere uel in aqua alterentur ut
patianf f m qualitates tangibiles borumelementorii
-r utrum eoiporaclcmentataaliquidpatianturab de
mentis in quibus babent inaterialiter cfTe.
50
clipeatus.
Citrum pzius percutiatur clipeus
poztct aut ulV oc omni ^c.
citrum fenfus fit fufccptiuus fpecierum fine materia. 51
Citrum feiifibilepofitum fupzareiifum faciat feiifuni.?:

C0

(Quomodo ejccelletie fenfibilium coiriipiit fenfuin^

Zabula
CTt^nde ncc|5 mifccri tc.

cr /0m nilfiio fitfcnfii6 -rc.


tlrrum qui cognofcit qlitatce tagibilc0:quarum tactus
renfuecilco^nofcircaopcroiGamtmtactuo.
54
tlrrum l^abcu? orgaiiiim alicuiiic fciifuo cognofcat oco
oifirciuiap obiccti illiue fcnfiic.
S4
tlrrum 11 per vnuj medium cogiiofcimf plura fenTibilia
babeno organum confoimc illi medio coguolcet per
illud oigamim illa plura fenfibilia.
S4
luare organa per que fenrimue per medium e;:traneu5
approprianrurelemcntisfimpUcibue.

C^ln^^oiiccBcomunium

54

^
tc.

Ctrum oia fenfibilia coia eoguofeanf vnocf3 fenfu.


tltrumfmtfctrfenfibiliacommunia.

SS
5^

luarc fit impoff^ibile tmoe fenfiie vniue obiecriefle.s^


tltrurn poffint aliquomodo efle ouo fenfus vni^obiecti

56

luom6

fi aliue efiet fenfuo qui fentiret 'Z aliue


tireinus nos fentire iretur in infinitum.
tltrurn per vifum videamus nos videre. ^

quo fen
56

Crsctifibili^autacmetc.
fint oicta fim actii c fm pqtetiam. S 7
fefus T fefibile i actu fiir filii potetia vo no 05. 57
tl tru fenfus priailares oirecre peipiar actiones fuas.sS
tl rrii fenfus pticulares aliquo mo fentiat fc fentire. 58
tltrurn aliquis fenfus percipiat immutationes fenfuuj

tltrurn fenfibilia

Ouo

particularium in

fe

oirecre.

Cluomo foluaf l?ec qo umi fenfus fentiat fe fentire.


^iuifquifci3 quidem t Cv

aut aliud efl magnitudo tc.


CT
luomodo in rebus materialibus Differt reo 'z fuum ee;
6&
(n immaterialibus vo non.
tlrrum in rebus malibus fit aliqdqb iion pertinear ad
ronem qdditatis cp in rebus immarer iahbus poffit Di
66
ci (p fit prinfs aliquo mo ad ronem qdditatis.
iQud vitate bcr (p aliud fit res z rei ce in rebmalib.6c;

iQuomodo intellectus recto afpecru Difcernat carnis

ee
carnis quidditatem.
6j
Citrum fit fimile oe cognitione nalium z matbe^*'. 67
idell

<r,0uomamaufcinrcnriniu97c.
uteiufdcmeolorie.

tlndc fegtur <p fi intelUctuscifet virtus organica qf> ba


beret qualitatem aliquam feiifibilcm.
6^
iQuomo intellectus ell locus fpci u -r 116 tota anima. 6 ^
iQuoinodo excellens fenfibile corrumpit feiifum. ^ 6 s

58
58

C dubitabit aut

utiq^ aliqe tc.


no ell irelligibilis p rc.-fed p aliqd ali6
erit ide iiidiciii dc co z oc alys malibus rebus.
67

tln feqf

fi

iQuomodo intellectus noller intelligat feipfiim.68


)Qu6 in fepatis a ma ide fit ireilis z q 5 intelligif.
68
tlrrum cum in oibus immaterialibusidem fititellectus
cqti intelligif eodem modo tam refpectii intelleaus
q'5 refpectu fubllan tiarum feparatarum fitidem
intellectus r:qDiiuelligitiir.
68
tl mi i fepatis a ma ide fit fcia fpecularhia eu re fcita. 68

noltri

tltrurn res ipfa que ell exn a animam ut cil fcita in actu
fit aliquo modo idem cum feientia.
68

luomodocxDieiisfequitur folutio buius immediate

tertij libri.

cr hn nur anriq DunK^DilTcrctije tc.


boisaugefad pns
itcirsfitfenfus.60

tltrurn intellectus nollerfubyciaf motui folis uel cor^

60
fupercclellium.
Cluomo fenfus ^ipiio^rfempueruseitr no itcllect.6i
iQuare ad nrin imaginari no oportet qr fequaf pafifio in
61
appetitu fed ad nollrum opinari.

porum

iQuomodo fequif qj ubi ell Dare aliqd qD ell omnia fieri


oportet

61
tltrurn intellectus Diuidatur a feientia.
^
tltrurn plures babitus fint in potentia intellectiua pter
qjfti^utia-iopinio.
iQuare pbilofopims maxime mentionem facit oe bio q-

CT Sed qin accidit niotoboc tc.

tltrurn fan fit idem 0) fenfus comunis^c.


65
tltrurn fanta^moucafa fenfu facto in actu.
63
tUp fisfan** multa agat c patianf aialia q illa bnt. 63
lu6 accipiunf be ptiaile pofite in oeferiptoe fatafie.63
tltrurn aliqn ptingat fenfus falli circa 4>pria obiecta.63

parte autem

fit

Dare ibi aliqd

qo ell omnia facere.

anime tc.

tltrurn fi potetie aie fim partes cius uel omnes erut coi
ruptibilesmcl omnes erunt incorruptibiles.
64
tl trii oporteat itcUectu ee imixtii fi oebeat impare. 64
tltrurn Ij fit uerum oe intellectu oiuino cp oporteat ipm
cc imixtu ad 15 ut impet .15 et uerii fit De bumaiio,
6$

69

tl tl um intellectus ages fic fit fepabilis qr fit fubllatia fc


parata z non fit pars nec potetia anime.
69
tlml fcia in actu fiiuplr pccdat fciam in potetia.
70

CJSndiuifibiliuqdcin igit^rc*
iQuomodo ell eompofitio apud intellectum fiait ell co<
pofirio cutium apud mpe.
70
tltrurn aliqua feparata componantur accidat ibi uai
fi

70

las-zfalfitao.

a eompofitio^

ne rei ad tempus,
tltrurn intellectus poffit intclligere longitudinem.

71
71

tlmim intellectus poffit itcUigerc Duas magnitudines


ciiifde

fpcirquaru vna

ell

magna z altera cil pua.

71

C1d aut f mquantatem t C.

6i

tltrurn omnibus aialibusinfitfan^ficut fenfus.


,
tltrurn formica 7 apes babelr fantafia Determinati. 6 i
tUriififantafiafitcopofitacx fenfu z opinione oportet
opinionemueramconformarifeufuifalfo.
^ 63

lue necelfitas fuit ponere inrellect iim agentem.


69
tin um iiiteilectits agens fit ficut babitus.
69
tlml itelle ages fc beat ad fanraf.fic liixad colores. 69
tlrrum ille quatiior j^ipzicrates qitas pl 5 s attribuit itel.
lectui agi ti iiifiiit ei:qi agens ell patiere nobilius. 69

iQuomodo Differteompofitio rei ad rem

isitur faiitafia cft tc.

tuorrfcientiarfenfiKopinioner-r intellectu.

aut ficut in omni natura

CT

t:

C 0i

68

piecedentis qiicllionis.

tltrurn fenfus pcipiat^)prias orias fui pprij obiecti.jS


tltrurn fit fimile oe ouobtis bominibus cognofeeribus
oulce album coe VII o<r eodem bouiine cognofeete
utruq5 per oiucrfas virtutes.
S>
duomo illud tepus in quo fenfus cois Dicit album cite
y
aliud a Dulei non accipif fim accidens.

(LiQucltiones

itclls

effe vnum
^m continuitatem.

tltrurn poffit

formam qb non
:

ell

viium

7C
iQuomodo continuum fic fit vnii per indiuifibile qb no
fit

ibi feparatio.

71

iQuomodo Quatio cognofeif per babitiJ,


71
luomodo iteUeetus cognofeens buationem per babi^
tum uel per formam contrariam quantum ell oe fe eil
cognofeens in potetia.

ji

iQuomodo per^uatione cotinuicognofcaf puctuo.72


(C Wdet aut fciifibilc cv potena tc*
iQuomodo fentire non ell 4)piie paffio nec alteratio nec
inot eu no fit act impfccri fed perfecti.
72
iQuo trillari z blectari e ffiitia mediate nrmedietatc.73
iQuo appctitiuil z fiigitiiiii 116 fiiiit altera a fpitiiio. 7;
tltrurn appetitiuucfiigitiuu fint altera ab iiuiicc. 73
tltrii fugitiuiim z appctitiitu3 non ede altera ab inuicc

Zabula
nc cflc altera a fcnfiriuo:fcd coru clTc:c(Tc aliudtutruj
bocfircodein modo (ntelligendum.
7^

CT^fomnmomacfionc-rc.
lu6 ucru X falfum funt fn code gfie ciT bono ^ malo.75
tltru matbe.pofTint (lUdUgi fine mendacio.
74
t3tr intellect no fepatuo poflit inrelligcre fepata. 74
Obi pi?ilofopl?u0oeterminauit l?anc queftionem:umi5
poilurnud inrelUgereaUqutd fepararuin.
74
De quo intellectu intelligif quando oicitur intelleauo
eflfpecieofpecierum.
74
Otrum t>oc Dictum pbilofopbi intellectus efl fpecie? fpe

derum fi podiit adaptari ad intellectum agentem qua


liter bocelTe contingat.
74
Otrumpodumusintclligerefinefantarmate. ^
7^
inouenfc aatern Qdem cc.
<U
tjtrum porentie anime oidinguanf per rationem baben
tem X irrationabile.
7f
Duomodo potentie anime l^umane omtnguunf per ra/
lionabfle x irrationabile.
7^
Otrum alia oiilinctio que oicif platonis fit fufficies.7f
Duomodo oiltinguanf irafdbilie x peupifeibilis. 76
Otruni quodlibet illorum.f.irardbilie x cocupifcibilis
babeat fugam x perfecutionem.
76

Duomodo in aia |?umana funttria fim appetitu3:c quo


modo in

76

vnoquo(Kbominee(ltriplejcappetitu0.

C* dident aut duo bcc il.


Otrumjantafia fit ptincipium mouenc.
77
Cluomo boc cuius efl l?abitu6 appetinis efi ^ncipiil p:a
'77

rtici intellectustrqud ultimil efi ^n'" actionis.

Otrum plura mouentia que regruntur ad motum jJceC'


fiuum reducantur ad vnum.
77
Otru intellectus reducaf ad appetitu uel ecouerfo. 77

duomodo intellectus <7 appetitus otcuntur moue fim


vnam communem fpedem.

Quomodo intellectus femper efi recnis.


CT 10 m au t tria funt
Quomodo potentia appetitiua mouet mota.
Otrum intelfs fit moues (mobile uel moues motu.
Quomodo in cotde efi finis x ptindpium motus.

77

Qu6 op5 ee (n cozde ficut nos videmus in circulo.

78
78
7S
7S
78

Quomodo a coide op5 incipere motum in animali. 70


Quomodoconuenittribuslationibus moueri: utrum
boc fit Dictum oe celo uel oe bomine.
79

CT Vegetabile adern igif 7 C.


Omiminvluentibusfitoarefiatum.
80
80
tltrum omne bsbens intellectum babeat fenfiim.
Qtritm uera fit opinio platonis m foime incoiruptibili
oebeamrcozpusincotruptibile.
80
Quare non videmus per egrefium radioruj ab oculo ut
81

ponft piato.

<r 106 aut IpolTibile fit fimplex -re.


Qtrum alti renfusfenttant tangendo.

8t

Gmim ea in quibus oominaf terra pofiint babere fen^


fumtactus.

8i
81
tltru vifus X odoz'coiruput a(al ficut fenfus tactus. 82
tltrum alii fenfus a tactu fint neceifary animali.
82

Qtnim folns tactus fit animali necelTarius.

fini

materia ccU
H^omanf tSrmite De mater (a ceU queflio fe
Uciterincipit.

mcttio eft srrterta ucl fit cdu3 coipue fimplc;:


utpofultp^^^.^tvtdefq incc^

celum elfet corruptibile.pbatio alfumptf:qr fi ce

Ium elfet incorruptibile uel boc elfetpprcr forma uel


ppter mam.ppter forma non:qr C115 forma illa recipe
ref in materia recipef ibi per modum materie non per
modus formc.rurfue boc no poifct elfe ppter mam:qr
ut innuif circa fines ^mi pbi^niareria feinp maebina

Ioiidfitnia:q:ubin6cfi copofi^
tio potctie -r actus ibi no ell com

tur ad maleficium ? ad corruprionem:celum ergo cii


incorruptibile no ell copofitum ex ma ? forma:fed
ell quedas Iba fimplex ut qdda corpue fimplex. C7^n

pofitio ex ma

prium ell:qr celum non

'z

fotnja : celum

eft

ergo zc.^bo afiumpti. tlult


enim pbe in o me^q> actue cft
qn efi in prtaoifpone qsqn eft in potdia.fi ergo celuj
cfTet I? celum imligerct ecntiali trafmutatione q5 ell
incouenico.CT'^ .pbo in 7me oicit gj ma ell id per
q6 reo pot efle 'z no elferfi ergo in celo efld ma ; celum
pofTetec^:n6elTeq6e(l ineduenieo.C*^ Quatio per
fe fequif m5m:ubicu<B ergo ell materia ibi ell f>uatio:
r per pnp potetiaad corruptionem qboecelo Dici no
pot,(U'^*qn ma ellfiib nobiliorifoima adbuc efle ap
petit fub piliorimt qnell fub forma ignis adbuc appe^
tit ee fub forma terre:ergo fi ma elTet in celo mtucuqs
elfet fub forma nobili adpue appeteret elTe fub forma
b^'

ignobili -r ita celu elfet corruptibile qf> ell incouenies.


.fi in celo elletmaeflet ibi aligd qd De feno biet
forma r ita effet in potentia ad oiuerfae formae:? ^er
pne elfet celum corruptibile:q5 non ponimue.C*^
qr Dicebaf celum ee copofitu3 ep ma ? formargj fi boc

no elfet:celu5 elfet intelligibile in actu.Carguebatur

celum no elfet copofitum ex ma ? for^


cotrarqt oato
ma ut pofuit p**.videmuetn ad fenfum g> ell copofitum ex iBa ? quatitare:? boc fuiflcit ad bocg> no fit in
tclligibile in actu fed fenfibile. fiT *^.t)icebatrndcn0
ma celi ell (n potdia ad negationem forme celi : no
ailt

tcria

ad forma alias. (DSrguebafptra fictqtnun^ma

perdit vnam forma nifi acquirat aliam.fi er^o ma celi


poifet pdere forma celi poliet aegrere for mj alia: ? ita
celum eet corruptibile q6 nullus oicit.C*^ .fi in celo
effet ma:ma illa effet minue in potetia < ma gnabiliu
cum celum fit incorruptibile:giiabaia finrcomiptibi
iia.Sed tota caquareex ma ? forma fit vnu5/ell;quia

ma ell in potdia ad forma.Si ergo in celo eifet ma:qr


ma illa elfet minue in potdia fieret minue vniij ex ma
celi?eiue forma: $ex;_ma gnabilium ? exeiue forma
q^ ell incoueniee.C*^ .ficut ree fe babet ad elfe ita fe
babet ad agere.que ergo funt ^ncipia eindi funr Ancipia actionistqre fi celum ed copofitUj ex ma ? forma:
qr forma ibi ed Ancipium eendi ed ibi ^ncipiu actionie ? per pne ed Ancipium motue moueref ergo celii

a forma fuangergo indigeret intelligdia moudeqb


cll falfus. 07 "P ficut fe babet motue ad motus ita mo
bile ad mobile:fed motue celi ellfimplidor
motue
elemdo;i:ergo celum ell fimpliciue
elementa.Sed
vfdemue in corpibtie Duplicem coponem. vnam ex Di

uerfiecorpibusificurmixtacopofitaexoiuerfieeleme
tie.^X potdia ? actu ficut elementa coponunf eje ma
? forma.corpue aut celelle ell:qr ell fimpliciue qj forma mixta no erit copofitii ex Diuerfie corpib . rurfue
qr cll fimpliciue ^elcmda noerite^ofitumex ma ?

forma.^*^,fi m5 elfet in celo uel elfet ppter elfe:uel


ppter motum ad forma:uclppter motum ad fitustuf
i>pter quatitatej.ppter elfe no qr mS facit ad ii6 elfe.
ppter motum ad forma n6:qr celum ell incorriiptibile.ppter motum ad ubi:qr acquirere ubi no ell acqut
rere elfe fed acquirere fitum:talie ergo potdia non ell
ibalie fed accntalie.materia aut Dicit quid in potdia
<Caliter.rurfue n5 ops in celo ponere mam,ppter qtiatitatc3:qr multa alia a materia funr extda:nullo ergo
m5 in celo ell poneda materia. 07 fi l celo ed ma

fit

ell

actus tifi nec potdia tm:er

go ell c6 pofitum ex actu ? potdia ? per piie ex ma ?


forma.C*^ .quecuqs funt in gne Ibe fenfibilis partici
pant ^ncipia illiue giiie:fed materia ? forma oato g

no fint Ancipia Ibe fimpfr:fut tn ^ncipia Ibe fenfibilit.


JCelum ergo qb ejl iba fenfibilie ell copofitus ex materia ? forma.
.ubicuqs funt acentia fequdia mam
ibi ell mater iatfed in celo funt acciddia fenfibilia que
funt pntia mam ergo ibi ell materia. C7 Tftefponfio.pt
cedus banc qonem inuelligat 6mdator in oe Iba
orbis.ubi ^ncipafr querit ex quibue fit copofitum cor
pue celelle:ell ailt eiue opiiiio ibidem ? in iceli ? mii
di.? quafiubicuqs illam mam ptractatfp celti fit quo
damo fimplex ^ queda Iba fimplex cuiue motor ell in

tii
^ ex intelligdia ? celo uf
? celo no fit vnum fim elfe fed folus fim opationem ? motum.uoluitergo g ipm corpue celi elfet

telligdia uel aia eiue:ita

ex aia

celi

quali materia.Jntelligdiavo inouene elfet quali for


ina.? addidit uel quali materia Diceue quid potentic
in potdia ideo celum iion meref Dici materia nec pro
ptie in celo cfl materia: fed celus meref Dici corpue uf
ibm:bene plane Dicit in 8mcta.g) illa giiabilta funt
compofita ex materia ? forma:celus aiit ex corpore ?
motor celi elfet aliquo modo forforma.uoluit aiit
ma celi ? faceret aliqualem coponem cus celo:ipm
aiit celum pofuit elfe corpue fimplex no copofitum ex
materia ? forma nec ex pluribue fubicctie.CC^t licet
banc pofitio nc^ teneat in pluribuelocie fpecialiter ta
men in oe fuba orbie ptractat pofitrbnes illam. st qr

banc qonem fpeciafr mouimue ^^pter ipm 6mdato


remqiiiinbacpalfecllpriu0ueritati:ideom qoncil
la boc ordine |>cedemue : qr ^mo adducemue ronce
quae faCit ipfe omentator pro fe.fcdo ^)babimue g>
pofitio 6mentatori0llare non por.tertio foluemue
r6nc6eiu6.(TSciedumcr0O(pomdaror in oelba
orbie qnatuor vqe uenaf gj i celo n6 fit materia . vult
Cni qr celu no fit copofitus ex nia ? forma:fcd uel fit ip
fa forma eorporalietuel qb (dem ell fit qbdas corpue
fimplex.ll^rima ei via ad boc ondedii fumif ex parte
mae.Scba ex pte formx.^ertia ex pte mot . iQuarta
expte Durarioni6.lC>rima viaclltalie:vultemipfe
pnciplum pferutationie ad inucllig5dus ex gbus re^
coponif corpue celelle:? utrus ibi fit materia oebetfu
mi ex Ditterfitcte trafmutationie. vtdemue aut ut ait
ipfe Duplices ee trafmurarionee in rebus.vnam fn Dtfponibextr infecte que Dicunf qualitareo quatiraree
uel alia pdicamdafim quaeotfponee ipa rrafmutabt
lia necmutat nomen necDtffonem.Blia t|;[fmnrano
ell in IbaqucDieif gtiatio ? corruptio finvqua trifnm
? Diffbne5
rationem ree trafmutabtlee murat
in ^ma trafmutatione Ibm ell eno in actu:nam quod
fubgeif trafmutatioi acalta(i:ut qbmutaf oe ubi ad
ubi uel DC vno acente in aliud oportet <p fit ene i aetu
fed qb fubqcif in giiatione ? corruptione qitc fitttr tiif
inutationee in Iba ell ene iti potdia ttn: qb ettiin expo

n^en

liaf

vna forma Ibali ? indiiif alia ops gt fit potdia au

aaum:qr fi elfet aligd in actu ut oicit ibi dmeti .ti ullam forma Ibaletn recipet ideo ait natura buiue Ibi.i.
na mae fubiecratur per polfe ira gt^pria Differ^ria Iba
lie ciue ell ec in potdia.fi

ergo noilra cognitio Dcbet

mm

f^ucnio
\?le o:tu5 ejc fciifibilibuf f m ea que orfunf e)c fenfu oe^
beremuo tudicarc oc rebue.ubi ergo videmue ibi po^

nere ouplejc

ibm.vnum aiit fit potetia nfi z l;oc ^ipxie

no meretur oici fbm fed materia que eft potentia que


cll in potetia ad f'o:ma ibalem <r boc eft qo fubycif tiif
mutationi que cft in fuba.aiiud vo lluu refpectu traf

motus fimplejc ? ipfa coipora celcftia funt coipora fimplicia neqjgrauia neqj lcuia:-z qi coipuo l?abeno mam cft coipus copofituineoipfoqiio celu5 eft
coipuo fimplet fcquif qz ibi 116 fit ma.iQuo aiit mot*
celi eft

motus

illepfiderationes cent per fc:ideo credidit l?ec oia


tam aflfirmatiue q5 negatiue : fequercf
enf fim ipm
fi alicui eft materia qz fit tbi trafinuta
tio in ftja t ecouerfoUieft ibi talio tranfmutatio
eft
tbi materia ut fi bene pfideraf materia eius ualetb ,P'

apparet, v5 eje cqualitacius fubo,na3 limplejc


Pm qz b^' eft vnifoime c copofitii Pm gz b eft bfm oiuerfiratem ? per ^ns oifFoimitate morus ergo celi 4?pter fui equalitate qi femp motus ille in cqualibHem
poribabfcidit equales angulos:? qi no cft motus iU
le nelocioi vno tepore qj alto fequif qz fit vnifozmioz
oibus alijs motib^motus eni3 alii qui funt bic iferi
no funt oino eqnales:qi uel funt nalcs uel violcntiili
funt nales funt uclociorco in fine qj in fzncipio. uclocius enim mouef lapis circa fine fui mot cum appio

ceftlie

negatiuemt fi alicui no eft trafmutatio in fuba


no eft ibi materia c econuerfo.^ q6 ocin cft oe ma que
fubijcif rranfmutationi in fuba uerum cft oe cozpe q6

circa pneipiu cum oiftat a ccrro.mo


pinquatcctro
tuo aut violenti eprio uclociores funt in fzncipiO cu5
fupabundatvioletiaimpuinonisqjcircafine CI15 ia 5

fubtjciftranfmutationifim oifponeo accntaleo ita qz


nullo modo fit ibi trafmutatio fim oifponeo fubaleo
tbi ita repief ratio cozporf? qz nullo modoeft ibi mate
ria nec bne mam.ibi enim nullo modo opoitebit po^
nere main que eft qd in potetia tin eque fiibijcif trafniutationifubaliifed fufficitibi'ponerecoipuo q 5 eft
quid in actu z q^> fubijcif trafmutatioi accritali -r qt
boc videmuo in celozqt celum nullo mo trafmutatur
fubam fed folum Pm oifponeo accntales ut P5.ubi
tgif in fupccleftibuo fic repif ratio cotpio qz nullo mo
cft ibi materia nec bnf mam:celum igif cft cozpue fine
materiazurcftcozpuo fimplcjcaiel qzidc5cftfozman6
<n materia vnaergo via Pm JComen.ad inueftigadum
qz in celo no fit ma fumif e;: pte ipfiuo mae que cft po/
tentia tin c que fubijcif trafmutationi ibali.na Pm ip
fum nibil tale eft in celo.ibicnim nec eft tranfmutatio
tn fuba iicceft gd q 5 fit in potetia tm c per pns nec eft
ibi ma.Sc&a via eius fumif cj: pte ipfiuo foime . vult
cni qz fole foime ?rie beant ibm coe q 5 P5 eje ipfio ag^

Deficit violctia

mutationis accntalis i boc eft eno in actu 'i eft ipfuin


co:puf:quicqd ergo tranfmutaf ad oifponeo acddeta
les illud cft cotpnoiquicqd aiit ad oilponeo fubaleo il
lud eft materia uel bus mam.-r qz videbar JCometato
ri

clfe puertibilia

cibuo.agetiacnimcjrpoliatmam abvna fozma cin^


rroducUt oppofitafoima.pafta ergo ut Dicit 6men.
in oe fuba oibis funt quod amo ipfi ageti oria?: qda^
m6 filia.iria in ^ncipio funt pria.in fiiie filia . pafliim
enim in ^ncipio babet foima ?ria agetiifed in fine CI15
tam Denudatum eft ab illa fozma eft file agctijfoimc g
pric bnt fb3 coe c funt giiabilco -r coiruptibiles:i6 c6
cluditJComcn.in oe Iba oibisiqz fi aliqua coipora fine

celi fit

te ipfiuo

'z

fimplejc

e>; trib^

eius ourationc c

eje

illa.motus igif alij^zpter fui tnequali-

tatem funt in feipfis oiffoimesunotuo aiit celi ^pter


fui equalitate eft in fcipfo vnifoimis ? p piis fimplejc
eje equalitate 0 illi^mot^arguif ci^vnifoimitas ? fim
plicitas.rurfus boc ide arguif e^ ouratioe ci^na que

dam oilToimitao eft niic incipe nilc oefinere:? queda


vnifoimitas eft femp code mo fe bie ? femp ppetuari
? qi alij mot^nunc incipiut ntlc Definiit ideo in eorus
ourationc bfif olffoimitatemiorus

ailt celi

codemoppetuaTcnunqjiterruptuo

qi femper

eftcjcquo icipiC

in ipa ourattone eius bet qua'da vnifoimitatc ? quia


vnifoime Pm qz b^' pot oici fimplejc ipe mot ccli itin^
pleje oici

por.iU 2lmpliboc idem appet eje Ibo.na boc

q6 fubycif motui celi eft coipuo.circulare c

ipe

mot

^piiuo celo ertmot^circularis.motus aiIt^)piiuo elc


metis ? elemetatio eft rectus uel non cft circularis.U
neaaur circularis cft fimplejc? vnffoimioioilinea.nl
fi fit linea toztuofa ? no fit nae circularis in feipfa oiffoimitate3 babet . Si vo fit linea recta oiffoimitas eft
ibi qi no quelibet ps eft medium no qnelibet ^ncipiu
110 quilibet finis no quelibet puetuo in linea recta eft
in^ncipio no quilibet in medio no quilibet i finc:fed
in circulo ubi eft ^ncipiii iiblqj mediii ubiq3 finis ubi-

fimpliciaqViifoimecareretprio opoztebitqz illefo:^

q5 ergo vnifoimitas cft ergo motus circularis magis


vnifoimis qj alij motus ? per ?ns magis fimplejc.ar
guamus ergo fic.motuj celi eft motus fimplejc ergo oe
betiir coipori fimplici ergo coipus celi eft coipus fim
plejcifcd fi illa fit itetio 6mcn.cft arguere Pm logica5

me fint nec giiabilco nec coiruptibiles nec bnteo Ibm

Cj:

coe:^ qz talis eftfozma celi q:

eft

foima carens prijo:

fdcotbimacclinobabetfbmcoccum (ftio ifm'orib


Ibm qbeft coe foimis fubalibuf eft ipa materia
ratio celu5 cft foima carens ma ergo Pm 6mcn.fi celum no babet mam coem cum iftio iferiorib^ fequitur
qz tiulla beat mam.uoluit enim omen.qz in materia
nocet Diftinctionifiaccipef materia eguoce pio ente
in actu Pm quem modiJ ipm coipus celi uocaf materia qt fubijcif motuiiuel eft ma aie cius mouetio ipm
fed accipi? do mam no pio ipfo coipe nec pio ente in
actu fed pio ente qb eft in potetia tm.uoluit 6metu
fi bn pfideranf oicta ipfiuo qz illa cftet coio oibus bnti
buo mam.cft ergo intetio
fi celum biet ma
teriaqz bzeteamcocm cum iftio iferiorib''in6b<ret
matcriaific coem beret foima bntem orium:cu5 ergo
celum no beat foima bntem prium 116 babet materia
coemi-r fi no babet mam coem no babet ma5 ergo Pm

cum celum eft coipuo fimplcj: uel cft fine ma foima eje
parte igif ipfiuo foime celi qi eft foima careo prijs.ar
guit 6men.qz celum fit coipuo fimplcj: carens mare
ria . jTertia via ad boc idem fumif cj: pte motus ccli.
vult enim
motus oebeat rudere mobili : -r qi mot

quibufda coibuoiejctalib^enimrdnibus noaggiia

tur fcia.pollumuo aut Mundius incede ? eje finiplicitate motus poflumus fiibtilius ? magis ejc^zpiijs arguere fimplicitate celi. adnertedum ergo qz 6me.o.
celi cfte motu fimpUceiqi 116 eft ficut motgra
uium ? leuiu:ideo eft ibi oiia motus celi ad mot u gra
uium ? leuiiim fi nolumus .pcedcejc^piiis inueftiga

inotu3

da eft fimplicita? mot^eli:? eje fiinplicitate mof^inue


ftigada eft fimplicitas coipis.vidcinus qz grauia ? leuia moucnf a giiante ? a feipfisifed a giianrqp^ca feipfio per accns.giians enim qo oedit grauitate coipi
^aui oedit ei qz moucref oeoifum eo qz a foima grauifequif talis motus.illudenim agens qb inducit p
fetbima3fubalcmin m-i oipcrfeinducc oia acaitia
que fequunf ad illa foima;? qi motus oeoifum eft ac
cidespns tbimagrauis illud agens qb per fe oedit ta
lem foima oi per fe oedifte talem inotn5;graue igitur

mouef a giiante per fe fed a feipfo mouef per accides,


nam fi ponaf graue'furfum medium qb cft inter locu3
oeoifum z ipmgrauc4zbibctgraueDeoifu3ce:fcdgra
iicfurfumpofitiifcindit mediunitfcindedo

medium

remonet ebibens rcmouendo .pbibens facit feipfum


oeo:fu5:ergo graue mouct fcipm oeoifum remoucdo

ematenaedi
'i frindfdo mcdi'um:red caufaremcueneppibcn0 cft caiifa per accne i (deograiie mouet fcipfu5
per acaie.uermn cft ergo gj graue moucr rcipm.nain
^pdiico oaro fsiit per accno no ^pter l;oc funt falfe
imo uerc qiialVcuq5 acciptanf per accile.na per acens
cft gjbomo Iit albus uelnfgerjirmedlo colore colora
lU0.t cum boc uerum cft x prium fairu5:qlibct enij
bomo cft albus uel niger ucl med io colore coloratus:
X per accfis cft gj uades ad fo^s inucniat Debitorem x
tn ptingir ep ucru5 inucniat ipm ueni5 ergo eft gj gra
ue mouet feipm q5tucuq5 fit boc per acens. tJlbdtus g
grauis ut compar ad ipm graue non eftfimple;c;q: ibi
graue no fe babet vno mo qt n6 fe babet utmoues rm
nec ut motu tm:fed ut moucs x motum. Sed mot ce
If nt compaf ad celum eft fimple]c:qi cclum fe^et vno
ind.cotpus enim celefte fe babet ut motum tm non ut
moues feipm.fi enim cotpus celi mouerct feipm ficut
mouet feipm grauc.idem eet iudiauj oe motu celi qo
t>e motu ^auis facto in uacuo.boc aut pofito inoue.'
ret fe celum in iftis ficut motus grauis in uacuo eftet t

j]?lben0

fftis

ut ^batum cft in 4 pbi'*

Qn enim aligd mouet

feipm ad aliquem terminu op3 g? qstum eft oe fe femp


fit, in illottii ut graue mouet fe oeoifum a3tu5 eft oe fe
femp eft oeoifunug? aut non fit oeoifum boc eft^pter
medium ^bibescz q: fi eet uacuu3 tunc nibil eet j?bi^
bens ftatim graue faceret fe oeotfu3.:t qz in motu ce
li nibil eft ^bibes fi celum moueret feipm ficut graue
motus celi fieret in {ftist-r q: boceft falfum r impofli
bileideotmponiibilceftgvcclum motieatfeipm celum
ergo in fno motu fe baba ut motum t m no ut moues.
motus ergo celi coparatus ad ipm eft fimplextc: mot^
mauis coparatus ad ipm eftquodamd copofitus.f^z:
pacaiJt fimplititate^babimus fequedo pofitione 5
men.g; celum fit coipus fimplep cares materia x gra^
ue fit coipus copofiril biis mlm.na fi graue mouet fe.>
fpm.tria eft ibi cofidcrai e.^ eft gt ipm graue fubijcif
motui.!'" eft g> ipm graue in tali motu fe babet ut mo
ues.5'"eft m fe babet efle ut motum:ut aii t graue fubu
cif motui iic eft coipus qiquicqdmouef eft coipus (5
ut fubycif motui no eft vno mo fed ut ouobus modis
qi in tali motu ipm graue cft agens x paties qi eft mo
uens X motum op5 g? fit coipus cdpofitii qi nibil idc5
per idem agit x patiftcoipus ergo graue fi mouet feip5
op5 jp per aliud fit moues x per aliud motu:qi cft mo
ues per foimd x motum per mim ergo graue cft corp^
copofitum eje materia x foima qo copicbendif er mo^

lueius.Sed in celo eft ouopfiderarc.f>'"eft g> fiibycif


^ in tali motu fe babet ut motuj tm qi g
fubycifmotuieft coipus fed^utin tali motu febabet
vno m6:qi fe babet ut motum tm arguif g> fit coipus
vnum fimpleje no copofitum ej: oiuerfis ergo e^ fimpli
motui.2'"eft

citatemotus celi arguitur ftmplicitas coiporis cius.

eSed oiceresejreo gjgraue in*motu fuo fe bebat ut


moues arguebaf cius foima epeo 3 bebat ut motum
arguebaf eius materia x ideo ej: motu grauif argueba
tur aut gi aue ciTe foima in inateriaiqi in motu cius fe
bebat ut moues x moiunv.ergo celuj in motu fuo fe
babet ut momin tm non erit foima in materia fed erit
materia tm.fTHd quod rudet 6metatoi g> materia
fi

que arguif efte in grani eft materia ibiectafoime ^io


eft materia ^piic 1 eft ens in potentia tm: fed ma que
arguif in celo eft materia ibiecta motui x ideo eft ma^
teria equoce x eft coipus t ens in actu qi nil mouetur
nificoipuj:celumcrgoeftcoipusfiinplejcn6 copofitu
materia x foima fed eft ipfa foima no in materiatur
fi uolumus ipm appellare mam non erit materia ibta
fotme fed materia fubiecta motui.uel fequedo ponc5
dmetator is fi uolumus pcedere gt celum fit materia
ma.'
liibiecta foime ficut accipif ibi materia eguoce

eje

teria fubiectamotuificop5 q? accipiar foima eguoce


pzo ipfomouete.-z boc modo cmetatoi aftignat ma
teria x foima in celo ut ipm edum fe beat ut materia
X ipfa anima celi ucl ipfa mtelligcria ut moues fc ba^
beat ut foimatpatct ergo quo eje fimplicitate poteft ar
gui fimplicitas cius. Cluarta via ipfius 6 mdato
ris ad boc idem fumif eje parte ourationis fiue ep par

feppetuitatis

quam videmus tam in celo ^ in motu

dmf.conce(Tum efte gj ois virtus in


materia eft finita.-r fubdit gj nulla Differctia eft in boc
fit actiua aut paftiua.f.receptiua.^ quibus coclm
v
dit.f.gi fi coipus celi recipit mouere infinitu ut oecla^
ratum eft in pbifici? neceife cft g; non fi t copofitum ej
mataia x foima fed fit fimpleje fubm.Dicit enim gt oc
copofitum eje materiaz foima eft finite receptionis fi
cut eft finite motionis.i.ficut eft finite aaionf3:ficut g
moto: celi eft foima no in materia fic id qb mouef ab
eo fimdmetatorcm eft coipus fimplepno copofitu;
X eft fine materia:nifi accipi af ma eguoce.
llboft^
addidimus oes rones qua&fecitomctatoi piofead
ondendum g> in celo no fit materia uolumus adduce^
re rones ad ^^bandu; gi pofitio 6 metatoris ftare no
eius.oicit enim

pot.^babimus enim

triplici via (p.necefle eft in celo

oare matcrii.<T llbiima via fumif ep quatitate celi x


bec via initif uerbis ipfiu66mctatori0 in oe fuba ot
bis.ir^^coa via fumif cjefpilfuudine x Diapbanita/teceli X bec via initif uerbis pbi in 1 oe generatione.
<L.^ertia via fumif ejeindiuiduatione uel eje feiifibili
tate ipfius celi x bcciiiitif tam uerbis pbi q3etia ipfi

6 mcn.iii f> celi x numdi.Ubiima via fic pater.Dicic


6 mcu.in dc fubfta'tia oibis repiobaiis 'iSuice.oicen
tem g> necefte eft piima foim a ejciftere in piinia matCr
ria anteqj oirnefiones epiftat in ea
eje boc accidunt
multa (mpoftTibilia qno:p,vnmcfttoimam noDiuidi
oiuifioncmaterie:quapiopter ndrccipetoiuifionem.
vult ergo plane dmen.ibigi foima ifoimat ipfidt
talem mam qualem inuenit -r qi inuenit mam quata;
perficit eam quanta:l5 ergo ^piium fuBm gnacionis
fit per fe ei accidat foime g? inueniat materii quatam
attiiqt materia mmq^ejrpoliaf a quatitate femp pin^
telligif quatita^ in materia ante aduerumfointc:attit
q: oia oetermiiianf per foima ipfa quatitas tntelligif
iudeterminata ante aduetum foime q 5 quofitintelU
gedum alibi oifrufins Dijcimus.ad pfens atit fcire fuf^
ficiat g nunq3 recipif foima nifi i materia qtiata x g>
quatitas pcedii foima fuBalem aliquo mo in materia
non gr pccdat eam quatitas ut cetaminata fed ut fdc
6 mcntatoi gi oime^
ter mmara.vnde plane oicit ibi
fiones indeterminate pcedunt foima fuBalem in ma^
teria:ipfe itaqj Dimenftonc? uel ipfa quantita?aliquo
modo fe babedi ut fub efte indeterminate fim opionc
comenti pcedit foima fubalem in materia x cft plane
fi materia piius reciperet foima;
pofitio corneti

quatitatemg>nunq3foimaDiuidercfoiuifionematc<
rie X g; remaneret foima iiidiuifibilis.^r uerbis Lo<
mentatoris arguamus ptra ipm fiergj ois fuba ucl cft
materia uel foima uel copofitum ut vultpbsfcdo oe
aia .7 ut in mtritis algs locis bcc Diftinctio tam a pbo
q3 a 6 metatorc ponif celum ergo uel eft fuba cdpofi
ta uel fuba fimplejc.fi fit fuba copofita eji pluribus fub
ftatijj erit copofitum eje materia x foima.fed oicit 6
mentatoig; eft ftibftantia fimpleje: auter^ocidt alp
quid in aau aut oicit quid in potentia tnunon poteft
Dici gt Dicat quid in potentia tm cu; fit fubecetum mo
tiis:uel fi Diceret quid in potentia tiij baberemus inte
tum g> eflet idem ^ materia ^ in celo cflet materia:
fed ut omentatoi ait cclum oicit aliquid in actu er^
gofimomentatoremceluineftfubftantia fimplcf; x
cftfubftatiaDfebabensaliC(Uam adualitatemg: c#
jL'

cEgi*

mm

j^ueftio
<w

cft

fubftatia fimplej: non eft fiibllatia copofita ex eo

Qj oe fe babct aliquam actualiratem non eft fubUa tia


que eft m3.fit ideo oicebani fupja (de eft oicere
fit foima fine ma . IDis
celum fit coipus fimplex
celu l?ct 91 irate qi
ergo oeclaratts arguamus pltat
boc negare eflet boies allucinatcs facere -r negare feu

fum 'i fubfiatio celi fequendo pofitione JC6men.no eft


fubftantia compofitanecellfubfiantia queeft mat^
que efl foima.ucl ergo q^titas celi
reciperefinfubftatiaceliita9fubftatia celi eritfmu
damentum ititatis eiusmel ipa ^tiras celi erit fundam^tu fubrfatie no potoici motitas fit fundamen^
tU5 fubftatie:qi ex boc oicta eit lubfiatia q: oibalijQ
fub^
fubftat T oia alia in ipfa fundanf.opoitet ergo
(latia celi fit ftindamentil q^titatis eius:fed fim opini
ria fcd efi fubfiatia

q5tita^
on6 JC6menta.fi materia ^us recipet foima
te5niI^oiuideref foima illa 0iuifi6eq3titatis.fi ergo
foima in materia recepta ou tame ^us recipiaf in ma
^quiritas nunq3potoiuidioiuifione (gtitatismul
to magis foima immaterialis c n6 recepta in materia
oiuifione ititatis no poterit oiuidi:ipfa ergo foima
fmfeexifiens^: no recepta in materianonpoteft efle
fufceptiua q^titatis qi tuc foima fine materia eet qua
ta X oiuideref qb plane patet ec falfu5 X vbis JCome.
<p fi uellemusad boc adducere uerba ai^.adducem^
uerbaeiin.7.meta.vbiait9 foima nonoiuidifnifi

tione celi uel ex fenfibilitate eius.oixeriTt enim aliqui

c magis imp:obates opionem6men.qi

ficelu5 eet

foima fimplex 'z no eet foima in m.i qi celum eflet qd


intelligibile no qd fenfibile.Sed ad boc rudet JC6me.

15

ma

celii 116 fit

c6pofitumexoiuerfis fubflantijs:ut ex

foima efl tfi copofitu5 ex fuba -r ^titate r6ne cu


iuseflqd fenfibile.t ideo aliud efl oiccq ficelileet
foima in ma fimplex 9 116 eet furceptibiiio ititatis
'z

eee feiifibiliii qualitatu;^ aliud

efl

fimplr aflererc

fi

foima 116 in 111.19 eet qd intelligibile n6ren


enim pofletee foima fbalis cum q5tirare ^ cii

celii eflet
fibile.fi

qualitatib^ fenfibilibfincm.i

celo illud eet qd fenfibile.Sed

9 foima fine ma n6

eft

ficiit
fi

pofuit

6me.oe

oicemus ptra ome.

fufceptiua qualitati! feiifibiliii

ut plane vult pbs in ^celi x nuldi.ubi ait


cu3 celu?
fit qd fenfibile eft ps ptium niudi:x oe fenfibile ut ipfe

icit efl fenfibile per

mam vfi

6men.ibidem ab ip^

<z

9 oe fenfibile fenfibile per ma


teria.i idem ibidem Dicit 9 oe fenfibile
copofitu,
CX ma X foima nec patet 9 6meii.oiceret celu
co'
fa ueritate coact^ait

eft

efl

cft

pofitii ex m.i

qi intelligctia efl ibi tanq^ foima x celu?

tanq5 ma.na amota intelligctia adbuc celum eflet qd


fenfibile z adbuc celum fentiref a nobis z videretur a

no
fubfiatia oiuifibilis ut apparet ad fenfiJ opoitct
fit foima tm fed fit foima in materiaiex ipfa ergo q5ti/

nobis.Siergo omne fenfibile eft c6pofitii ex materia


I foima X amota intelligetia adbuc celum remaneret
fenfibile ergo pter intclligetia adbuc in ipfo coipe celi
op5 ponere coponem ex ma z foimarfed fic ifla roncin
vnde.ppoiiedo ti6 imus ad,ptundu intetum pbi.nam
pb? non tin arguit c5 p 6 iiem in celo eje ma z foima ex

tate celi ta ex 6bis 6men.q3 exuerbis pbi ^luditur


celil fitfoima in materia. C!:3ecuda via adbocidc

fenfibilitate celi q5tu5 ex indiuiduationexpticularita


te eius, vult enim ipfeibide9cum oico celu5oicofoi

umifexfpilTitudiucioiapbamtateccluvultenipbs
y Itella fit fpifiioi pars fui oibis ergo celu in fuis ptigus babet c6pofitione qi vnaparj efi fpilTioi aliarois
aiit talis c6pofitiofim pbm in fecudooe generatione
piefupponitaliqd vnu5^ idem.tCpiefupponitmatcii
am efle in utrifm.vnde pbs in feciido oe generatione
ait ?tra mpedo.9 fi elemeta funt comparabilia f 5
aqua fit fpiflioi aere; ut
quatitatC5 ut
ex vno pu/
aliqd vnum t idem
gillo aque fiant oece aerio op5
ut materia fit in ambobus per qua3 menfuranf ambo
ut ideo oicaf vnu5 fpifTius alio qi plus oe materia cil
rn alioielementa em' fpifliora plu5 babent oe
in vno
materia q'5 rariora.fi ergo in celo efl tali? copofitio qt
vna pars efl fpiflioi alia eo flella fit fpiflfioi pars fui
in partibus celi fit materia fim quam
oibis opoitet
poifint tale c6pofitione recipe.luerem ergo ab illis
qui oicun t celum efle foimam fine materia vnde efl

iiiarfcdcujoicoboccelum Dicomam.intellectus eni


ulis rei efl per foima5 fed fignatio z pticulatio efl per
mSimoiccmiis ergo queda foinic idiuiduanf exeo

per maferia5.fi ergo fubllatia celi eft fubfiantia q5ta -r

vna par? efl fpiflioi aliarconflar eni 9 in coipibu? que


plus babent oe foima plu? babent oe locoi-z fi virtute
oiuina flella rarefieret : uel loqmur magis ^piie flella
fieret oiapbana c fieret inde oibis foiteex vno pugib
lo flelle fierent.x.uel cetum pugilli oibi? :ex foima er^
go n6 poteremus faluare fpiflum 't oiapbami in celo
fed folli ex materia.Sed Diceres vnde efl 9 influentia
cft magis a luminofo cum flelle celi z ptes luminofe
eius plus beant oe materia
ptes oiapbane.oiccduj
videf ergo ex boc
influetia 't actio fit magis a mate
ria q3 a foima.Dic6diI ergo 9 etia in iflis Acrioribus
fluppa
plus c6burit ferrum ignitiifp efl maoenra
ignita que efl materia rarartotii ailt celu5 inmiit nam
tam ptes luminofe oiapbane fua influentia babet.
Sed fi in foimis oebilib' 7 bntibus prium efl maioi
actio 'z foitioi impieflio a materia fpilTiori quocuqj 15
ptingat fiue fit per fe fiue per acens multo magi? a flel
lis luminofisc a fpiflrioribpartibu6cclioeriuabif in

fluetiamaioimtrubocaiitfitper fe uel per acefis uel


fit per acens vno mo fed p fe alio pfens fpeculatio no
admittit.C^ertia via ad boc idem fumif ex idiutdua

9
rccipiuiif in ma z
fut foiinc fenfibiliiliralcs ailt
9
roime eoipo9 rccipiutif
ille

in

ma

funt apte nare multis

mae.celum aiir 116 eft cclus fed efl


boc celum pticulatu5 z fciifibiletoe ailt tale efl foima
in ma viide plane vult pbus expticulariratc r indiub
duattoiic ceU qi celuj fit foima in ma x qi celii fit mub
plicari per oiuifione

t(plicabilcronefoime:imulriplicabileaiiter6ne mae
qi pflat ex rota tii-i fua ergo fi c6fideref qua ttra? celi z
fi c6lideret fpiflitudo x Diapbaiiitas eiustx boc fi coli
deref ipfiusitidiuiduatio patet
celum efl foima
materia.iTlI^isoibusplibatis reflat foliie rones6

mcii.que oe leui foluuiif.na multa incitat nos ad uie

niedmn aliqd quo itiucto n6 aflriiigimur folu5 ad illa


queiiicitaueriItiiosadinuciucdu3illud redetiamad
alia.na rrafmutatioad locum inciramerum ad quere^

dum locum.iQucrimus tfi locum 116 folum rebus que


nioucnf fed etia rebus fla tib:ut fi celum fenip moucf
z terra f5 fe tora flat femp male argueret qui ueller
celum eet in loco x non terra eo 9 celo moucf x terra
flanimo fequedo opionem 6men.magts eft in loco
terra que cft in loco per fe
eelil
^m cu3 non efl in
loco fuit ergo motus ^m locum iiicitametil ad quere^

dum nam loci: x foitc fi non fuilTer motus fim locum


ignorata fu iflet a nobis naloci.S5poflq5iacoguim
na'5 loci 116 folii ex motu ad locu f? etexptinetia loci Di
cem^aUq ee in loco.mt fi nunqx ferra inoiief oe loco ad
lociluii qi ptinef a loco ad locditii qi ptinef a loco na
ture Dz ee in loco fic x in ^pofito trafinutatio urget x
impellit

nos ad imicftigadil nam m.ie

ita

fi

ii5 fiiif-

natura Je eet nobis igiio


ta:fed poflq5 cognita natura mae cogiiouimus .ppiic
rates eius x itclleximus
acefitia fetifibilia oe iieceffitare pfequebaiif mam.it t qi nouimus
9 foinic inia

fet talis trafinutatio foite

les accfifiil feiiftbiliu


irafiiiutatioe

Ibm ce ti5 piit;x ideo no

folii

ex

ad foimatfcd etia ex qjtitatc x acentib

Bc materia celi
poniiniio In rcb* ce ma5.(nii>ti'ma ergo to
iZomen.argmte^riiifufTicietiqi (5 in edo no ponam
tnam^^pter ti armutationc ad fo:ma:tn qi ibi efl qiia
tiiae c accii tia fba cogimur ibi inam ponere qz talia fi
ne ma eHe no piit nec boc negainuo reiifiim imo ne^
in rebfenribilibu6.i urfuo in
gat ienliu negatee
Ilio 4?cemi n 5 recedimue a fenribilib imo e;c reiifu ori
tur illa cognitio ut ex acciitibue fenribilib^qucramue
niam in oibue in qbue fimt acciitia illa 'z fic efl foluta
faifibflib'

mam

foluif . nafoime
coem ut eftpiuncta puationi c ut efl ibj

ro^ma.(C&c6aautratioeioeleui
pric biit rtiant

gfiationieicoiruptioie.cujergo f6zmaceli fitcareo


celum no pabet mam piuncta
^rietate.vndeargttii
pziuationi . vn arguif 31 ccluj no babet mam ut fubm
gnationid^cotruptioniezred^nullomd beat mam

ratio:bocno^bat in rcbigii fciifibiliVoiucrfitas efl


ex pte foime fed vnitae eje pte mae.oia enim fenfibilia
bnt mam coem: no edem per vnitate fo:mc fed per in'
differdia qz fi mam vniue cozpie effet abfoluta ab oi
fozma z ma cuiufcuc^ alteriue ed fte abfoluta non ba
berd per qd Differrent bcc ma illa vnitae efl ergo ex
parte mac fed Diuerfitae ex pte fozme qi in aliqb fen^
fibilib ma fubycif fozme no orie ut in fupceleilib.in
aligbue aat rubbeif ma fozmie prb$ ut in iUid tferiori
bue:*! qz femp Quatio eil annexa fozme prie in idie in
feriorib in gbefl prietae efl ma annexa puationi uel
efl in eima appetit* ad aliqua fozmam fupceleflibuo
vo ubi efl cardia prietatis efl ma fine f>uatione uel ell
in ma fine appetitu ad aliqua fozmaj.C 2^crtia ro oe
leui foluifmam cx na motue inuedigabimue in graui
bu6 z leuibmam DUobmodif .in fupceledibvo vno
9)5 grauiaeni3 z leuia z qz mouenf ab alto per fe z qz
mpuenf a feipfio per acate op; ea ee copofita ex ma z
fozma.quicqd eni3 mouef ab alio per fe non ed ex ma
tifi nec exfozma tm fed ed cdpofitu ex umTq;:ma eni3
iine fozma ndpoteefbm motue qzqi) fubijcif metui
ed ene in actu:ma aut line fozma ii 5 ed eii3 in actu fed
cn5 in potdia.rurfue fozma fine ni 5 nd pot ce fbm mo
tue qz fozma nd Diuidif nili per mam:fi enim ed oarc

fozma line ma illa ed imptibilie z

indiuifibilie:?

con

tU3 ed in
^ nullu imptibile mouef utfatie Declara
utrifqjtDato
plnc.erit igif oc qo mouef compofitii

dat

ex

igif ^grauia

nd mouerenf a^feipfie per acciie:

fed fo^

Ium ab albe per fe ita ^grauia in fuiemotibnonfe


bient ut moudia f3 ut mota tm opozteret ea ee edpo^
dta ex ma z fozma.vna ergo via iuedigadi in grauib
z. fozma cx natura moi cd eo
z leuibcdpolitu ex
) mouef ab alio per fe.aiia ailt viaed cx eo cp mouef
a feipfte per acciis.na cum moueat feipa per accidene
eriJt fimul moudia z mota:qz qu icqd mouet feip3 fd
ftmul mouee z motii nd erit ergo boc ^m eandem rd^
nc3:fed erut moudia per fozma mota aii t per maimce
lu aiit I3 nd moueaf a feipfo per accne eo tii ipo op mo
uef ab aliu per fe fufficider arguif
in ipo fit copofi^
tio ex ma c fozma.rd ergo dme.ex oi parte Deficit qt
Dato in celo ex natura mot nd poditmuo ibi iuedix
garecdpdnem mae z fozme:podemu6 tii boc alia via
ut ex tytitate z cx alyo acciitib z fenfibilibinuediga
re ibi lalf cdpdnem ee fenfur.:igif z rd dmdnd clau^
dunt oem via inuedigadi tale cdpdnem ex pte motue
qzl3 nd poditmue ibi inuedigarc talem cdpdne ex pte
tnot qz celum nd mouef a feipo per accn6:podumue
tn ibi inuedigarc tale cdpdnem ex pte motuo:qzcelu3
mouef ab alio per fc.(T eZluarta rd omda.leuiter
tollif .na
ree malie beat infinita receptione c)uatu3
ad Duratione ut polTit recipe infinita Duratione z in ifinitu Durare:uel boced per pdnem fmcipypfcruatiui
c fic per nam ed ipodibile.ipoffibile cd enim (p aliqd
De fe coiruptibile mance tale poifit (n ifinitum ourare

vtuo nalie que poffit fp, na


infinitum refiuare:? fim boc biit ueritatem vba
dmen.qz 116 ed Dzia utni talie potentia receptiua fit
actiua uel padiuatqz fi cozpue corruptibile bietpoten
tiam tale receptiua qj pofTet recipe nalitcr vtutc fic
feruantnpm op 3 q)iUavtueficreccptaefTct actiua z
ut

poflif ei imf>mi aliq

liter in

ed quodaind iiifimta in ma:ergo cct quodamd infini


ta vtueactiua.fed recipe qi poffit in ifinitii ourare nd
per ponein fmcipy pferuatiui fed per amotionf pzinci

py cozruptiui nd repugnat nae mac c boc ind celu efl


ppctuu3 no oe fe fit mcozruptibilc z
beat aliqua
virtutem pleruatem ipm a cozruptionc;fed boc edbcr
ma maebinef ad
amotione pneipy cozruptiui.nam
maleficiu3 z appetat ce fub alia fozma;^
ex boc ree
malee fmt cozruptibilce boc cd rdne ^uationie quam
babetiit feutiimittam pbet^ dindatoz circa fine3
^mi phideo^j.*! qz in celo cd ma fub fozma fine pziua^
tioncadmixtatideo^pter amotione pziuationie que
edpncipiuj cozruptiuii celum edppetuu^ incorrupti
bile.C 'J&d f>'"Diccdum
ouplex ed potdia. abyciee
actum z pimicta aaui.potdia ay t abycieo actum efl
in pria Difpdne
qn cd i aau z talie potdia nd ed in
celo rcfpcctu fozme f3 refpcctu ubt.fed potdia piticta
actui non ed in aliqua oifpdne qj quando ed in actu*
3 d z"*odm ma cd id per qd ree pdt ee c non ede
fednd quociiq5md fumptatfeduted piucta puationi
^ ut cd fub fozma pria que in celo ee nd pdt.(T d
Dd3 buatio nd fequtf mam nifi ut ed fub fozma pria
na ma per fe nd priaf fozme z ideo per fe ei nd cd anne
Xa Quatio fozmetfed qz femp vni prior ed annexa ^ua
tio alteripry ut qut ma ed fub.vna fozma pria babet
aimex^ puationc5 alteri* fozme ^ie:fed qz fozma celi
caret prictate ideo rd nd ed ad qpofitii.C
d 4^ 065
nd ed tpta ca fozma celi fatiet appetitu mae. celi
qz ed fozma nobilior q5 alie fozmetfed qz ed cares prie
d s 0^5 ma
tate z nd babet ^natione annexa. (C
celi ed iii po*' ad fozma:iid ad fozma qua nd bet ied fo
lu3 ad fozma qua bet:ncc ed iii poteria abyciete acru3
que td refpcctu fozme nd babite fed folmn in potentia
piuncta actui que ed refpcctu fozme babitc.CSd 6
fi pcedaf celum ee cdpofitu ex ll'a z c^tixatez
Ddin
iiegef ipin ee cdpofitu5 ex ma z fozma ut ponebat d
ine.nd Ipebif cx boc
celii fit gd itelligibile fed gd fen

fibile:fedDicimilla

duo

ce ipoflibilia

q aligd

fit

cdpo

zCoaz gstitate z tii nd fit copofitu ex ma z fozma


qz minq3 ^snraa recipif (n fozma fine ma fed femp re^
cipif in ma Ita fozme. tU 3 d 7'" d 5 iu q ma celi ed in

fitil

poteria ad negatione fozme nd per agee nalc p qd pof


corrupi z alia fozma3 aegre fed p agee fupnale p qd
pdt aimibtlari z fua fozma p 4 cre:uel polfuinuo Dicere
fi uellet oeu6 pofifet i ma celfiduce bzma cuiufcilq}
alteri cozpie qz vtute Diuia oe cozpue pdt Imurart in
oe cozpue ut pot bcri ab 3ug.7.fuper gcne.ad Ifarn.
d 8"'DDm ma celi pot cofiderari Dupfriuelfiin
fua nuda centia:uel ut ed piucta fc zme.fim fua iiuda^
fact^
eeiitia fic ed pura poteria z boc fufficit ad boc
at vmi cii fozma fua p fe 7 eeiitialr tn yt ed piiicta foz^
mei^d it) potetia ad alia fozma ut n>a giiabiliu3 z ex b
Iit

C3

fit magif vnu ex ma celi z eius fozma cu celti fit icozru


ptibilcprict^exinateriagiiabilium z fozma ipforu3*

C 3d

9'" odm
q fozma eeli ed fm*" eendi c fin agendi
no betur cx boc q ccliI moueat fcipm per fozma fu
am qz fozma cozpalio nd ed ro mouedi 4>pziii cozpue
nifi per accideotea aut que fuiir per accideo contingit
no ee celti ergo iiiotii ab itelligctta per fozma fua agit
in alta z mouet illa fed no mouet feipj qz in motu fuo
nd btt aligdqbibenetfic ctia nec grauc moueret feipj
per accidee nifi eet mcdiii refidciic z qbtbcne.C 3 d

fed

io"'cd5

q motfcli ed fimplicioz

lii

mot'ido:{z ifcrio|f

mm

L\Kfm
n 5 <j non oiuidaf o(u(ri6fui rt^i fioitoiuidif moim
iflis iferiorib fed mot illecft fimphciot q: cft Diurur
nio: -r minue bne oc uanctatc -r cft m wie ppctiiu^tfic
ctii -r Ui cll coipue fimpUci 93 ((Taiferiora no gp no
fit copofml cj: ma 'z fotma ficut tlla:fed q: cft oiuturn*^
inuariabili c magxe ppcmuecpilla.
2ld
in cclo cft ma pp ec t pp mot J.^t fi oicaf qj ma facit ad non ee Dici oebet
ma ut dl fub foima facit ad

<r u t c(l annexa ^uatioi facit ad no cc 7 ad coiruptione;z qi ma in celo fic dlpiuaa foime q> no cft ibi an
ne;:a ^uatiotio ma ibi ita facit ad ec gp nd facit ad non
cc -r ad co;ruptioncTC>oilumu0 ct dicc q> op5 ibi ponere mam pp mottl ad ubi . eit fi oicaf q; potentia ad
ubi ell potetia accntalie.D^m tp illa potdia acentalia nun^ fepaf a ma que ell potetia Idalie qt nibil mo
uef ad ubi loquedo oe motu ut nof loqmur nift qx> eft
cdpofitil ej: ma z founa.poHumu0 ^*d1cc qi op3 tpone
mam pp quititate:t fi oicaf q; multaalia a ma funt

cc

e^tefa oici oebet

$ ni^il aliud a q^titate

ell e]tteru> nt-

ipa ma utq;o ell tn ma uf q6 ell aptu natu in ma efTe;


ui pjdcfine 6mi pbifico^t.mS no macbtnaf ad malenciii nili rone puationia anne>'e.poirumu0 erqo in celo ponere mam fme coiruptione:qi po
nimue ibi maceria fine p^iuatione annejca.
fi

C ad

oatoq^i cclo fit m^.utru illa


mafireadcpercaitiaciimaillorJ
i'ferio?.,ie t videf
no.qt fim JLomcn.trafmutatio fedt feire manuubi erqo ell alia 'z alia ro trifmuratidia

A^uwl

itiM

ibi eil alia

7 alia ro macred in celo ell tranfmutatio fo

ium ad ubi:in illie aut iferiorib ill trafmutatio ad ee


ergo equiuocc ell mff|j ibi-raliaellromaeutriufcg.
.fi)
farta uocaf ceug.jc 9 .pfef.cap.jclX*ina
Ium <z terra q: fde facta funt celu3 7 terratergo fi in fa
cra feriptura ma vn facta funt oia nd nofaf eode nofe
qt no ot celti tin nec terra tm:fed celti ^ terra fufficien
ter ut videf oattl itejiigi qt ndeade fit ma vn fut facta
oia illa cotpalia.C*^ .vnitao gilie ell qfi vnitao mae
ut tnuitpbe in j meta.c.DC vno.queergo no funt ea-

dem giie no bnteande mannfed cotpalc 'z icotpale cif


ut dz in 4meta.ergo no bn t eadc5 materia*
C*^fimDam.t>iuerfeopdne0 ar^ut Diuerfitatem
fibezg multomagio Diuerfitao potdia:^ arguit oiuerfitate ibezfed ma in celo in ipfio iferioVib oiuerfificaf
fim po trtia g oiuerfificaf fim Ibam -r fim eentia.p^ at
oiuerfificef fim potetia p3:qi in ma celi no el| potentia
ad aliqua fotma fiait in illio iferiorib^.C*^ .fi in celo ert ma crt oro equoce qt ma illa nd oilfert a fotma.
na potetia no oillert ab actu nili qt pdt ee fub alio:uc
genu0 no Diifm a fpe nili polTet faluari i alia fperg ma
nd DifRer t a fotma nili pollet ee fub alia foima:$ uel in
celo nd dl ma:ur fi eft ibi ma eft oino equoce qt eft ide
.fim pf)3
qj fotma ctl nd polfit ee litb alia fotma.C
fertit gne

fn lib oe giiatioe.que coieant in ma ftlt ad tuice traf


mutabftiazcelu c ill^iferiora no funt ad inuices tranfmutabilia 5 cc . CT*^ fi in celo ect eade nia ctl iftio iferiorib ma illa polfet ee fub alia fotniatqt fi aliq ect
cd qre ma ejeno fub fotma celi lid polfet ee fub alia fot

matboc id foiti cet qt mS celi qttodamd vtuafr ^titiet


OC0 aliao fotmaozfed boc no obftat qt illud ptine non
cet nift fub quodamd ufi ficut pneo ptinenf in pttnapg0:fed bte aliqd ufe nd fatiat appetitu qt <^iu fcim
aliqd ufe nd qefcimuo oonec fciuer imuo illud Ib ppa
fotmarg ma bno in fe fotma celi q^tlcilq3 e^boc peat
fotmao elemeto^ c 0^0 alia^ufr nd fatiabif ctl nd b>
beat ea0 fub ^pa fotma.
.ffiitiittl ptinct uegeta-

tiutlzc irellcctiutl ptinet ffiititiu.f3 qil


fenfitiui adl;uc appetit ei fub

ma eft Ib fotma

fotma ttegeraiinit qn eft

fub fotma afalin adbuc appetit ee fubfotma plantetc


qn eft fub fotma bole abuc appetit ee fub foxma ^nild

ergo no obflaie qj fotma feli ptineat oeo aliat fotinai


ma eriio fub fotma celi appetit ee fub alyo fozmiezfic
ndobfiateqjitcllectiuiiptinctfeurituiii iiiaeiftG fub

fotma boie adbuc appetit ec fub fotma iiermie c non


obllatc

ffiitiiiii

ptinet ucgetatiuu) nibiloininuo

tii

macyno fub fotma aialieadlpuc appetit ee fub fotma


piate: nulla ell g ma in celo q? crt ibi ma adljucappc
teret eKub alia fotma. (C-^.pfjiio in.S.meta.vult q
aliu0 fimo fit oe ma in fiibija nalib c in eternum.na3
fi

in fubyG cterniG fim cii nd ell ma fcd ell ibi niot in lo


co tm;in celo g loco mae ell ipm cotpue motii ma er*^
go bic 'z ibi nd erit fim cande rdnc.C -^.dc rdne materlecll qt fit in potrtia ad ocg fotmaG q& p5:qt fi cet
Denudata ab oi fotma nd magiG ert tn potrtia ad vna
^ad alia'.f3_qb eft oeronc alicui Ito pdt tolli abeog
uel in cclo no erit ma:uel fi ibi erit ma no erit fim eade
roii qt illa ma ert in potrtia ad ocg fotmaG ficut c illa c per piiG crt cclil cotruptiblleqtell incouenieiiGi
4ri|Steterea fi eft iii potentia ad ocg fotmaG nunc^fa

tiablf nifi fifort b^anfed boc eft ipofiibile qt ma fiinut


rertpiatocGfoimaGgellipoinbile^alicubi fitrna c
tn fit ibi fatiata q> nd appetit aliqua fotma. dJ
.fit
celo eetma z eet ciufde rdnia ciI illiG iferiorib poflet
qc clemrto fieri cclumtqt oato qi ex celo ndpolTet fieri
demetil qt fotte fotma celi fatiat mam fui tn ut videf
polfet ex elemrtq fieri celti qt fotma elemett fua mam
nd fariat.CJn priil ell qt fim pbm in.t.meta.in blda
mrto nae iiibil ell DlllicttI.tota ergo Dillictio ex fotmai
cft amota g o.ifotma eade remanebit ma celi cu5 illop
inferio^t.lT^^.que cotcantin accntib^multomagie
coicant in macoicatceltifedin Diapbaiutate ciI iftis
iferioribnt vult pbj in idc aia.g multomagiG coicaf

in nia.C^.fim pbm in t oe gfiattde.funt niid eqlia


egiie eade (>nc(pia in fempirerniG c in iftiG iferiorib^

ergo ficut illa iferiora cdponunf exDuplici^nmalir


fotmali fic c illa z ^n"ibi filr eade gne cil ^ncipy^ (ftis
CDTtf^nfio 063 q> in bac qdne fic^cedim
^ondem
q> nulli antiquop oorto:jt:nec pbop necTcto;^ oe bia
qui puenerilt ad noG fim ea que vidimuG fuerut buiu;

pofittdiG qt in celo ert ma:-!: q> cotp celi circtlfcripta


itelligrtiaeetcopofitiiexouaDlbi}Gex ma.f.-r fotma
z tn ma tlla eet dzug per ei ntia ab illa fic aliqui z ma-

giG moderni DoctoreGpofuerur.antiqenim ooctoreo


uel negauenlt in celo ee marerfaut pofuit dmentatotaiel fi pofueriJt ibi materia Dixerilt ej ee eande cuj
materia illos iferioi^.id in bacqone ^recirabimtam
pbd:^ fniam.t adducemuG qilafda rdncG qg
fetd^
facit iCdme.in ^eelt z mundi.que vident priari pdnf
eade ina fit 5 z ibi:
cui adbere itedimuG i bac pre V3
3adductiG rdnib ad pte oppofita3 adducem rdncG
ad pte ^pofira z ondemuG eade ell ma per eentiam

in celo z in

iftiG

iferiorib.4 foluemuG rdncG JCdme.

uaafaciut moderni ooc.pto fe ad ondeiidtl nd ee ea-

aem materia in fupccleftib? in iftiG.llbtopter ^mum


ficiedum ^titoicebamuG q; nulli antiq DoerorcG Dixe
nit in celo ee natura materia z ee Differere per eentia3
a materia illa.n j JCdme.bpdniG nd fuit nec pofuit in
celo

mam fed Dixit celigee coipud fimplex. tln md


15

pofuit fn celo ee materia qr ipm cotpuG celi ert materia itelligetietfmo fi bn pfideraf itetio JCdmcraroriG I
De iBa otbiG.Cdme.ne poneret mareriaceli ee eadem
rtl matena illo^ fferios z ne ponerer celil cotruptibi;
le negar ofno ccliI bze materi j credcG qt fi cotpuG celi
cet copofitilexDuab fbije ira q; fotma celieet fotma
oe necelTirate fotma illa birt priil:? qi mn ilin ma
la eet eade cil iftiG iferiorib g z dme.in boc cduenir
cu pdne nfa q> fi in celo eet materia q; eer coIg (feriori
buG z rupcelellib*Srtiptura eni facra z Dicta fcrcril
bic Doctrina fapiuiit* oi ejt materia fn vifa uel ex mtf

matella edi
in foima tcftaf fcripf ura oia 5 fif ibilCa facta cc l?u(c ct
fiiic 't pfona'r ipba aug.ii.pfcf.c.i i.quf a(r qj illa ifov
m(ta 6 .i.ilIaifo:mi6 ina uocaf celti ejr terra q: inde fa^
ctii eif celu 5

c terra.c ide in code loco.c.io.aflTignane

ntultoa modo 6 ejcponctee quo in ^ncipto fecit oe^cclu 5 z terra ait.gj in ^n^fecit oe^elii c terra.i. vbo fuo
fibi coeterno fecit in fotiiia mo 5 creature cozpalie ubi
pfufu 5 erat adbuccclii z terra.^ ide5 eode lib.c.io.ait
qui piit itelligat ma 5 rer J ^mo factae appellata celti
e terra qz idefactaftitcelueterra.fsqda cona'turej:
pon^' vba feripture facre e oicta feto^ oicetee gp vna
cll tna e;c qtla facta funt celiJ e terranio vnitate eentie
fed cuiufda ozdis vnirate.na fictit tot^mtidue niic co^
plet oz vnu 0 ubi tii tata eft DiUantia qz fupcelcflia tm
Dznt ab iHi( iferiorib^zftcqn milduG erat in illa tna c 6
fufa illa tota ma oicebaf vna e tii ibi aat mapa ozia

qz ma

illa

vn faetti fuit celti Differebat p

efleiitia

a ma

funt l?cc iferiora.Sed bec pofitio non eftf


metes Htm.qz plane vult. 7 .fup genefim ad Ifas.g; oe
cozp polfit traTmutari in oe cozp* qi6 no ect nifi oius
cozpo^eereade ma.rtceniaittlibzo^fato^c.)c.oe qp
pe cozpue in oecozpuoporrcatlt mutari no Defuertit
qui aflereret cozpaliq5 fiue terrenti (iue celefte puerti
inaiam:necquc(^fenfi(refcioetdeeod Iib^ci 6 .oe
oppe cozpue i oe cozpuf mutari polfe aedibile ertqd
fibetatit cozpue mutari poife in aias crede abfurdiiti'
mtieft vtutegoiuia credibilec^s aug'"qdlibct coz
pue pofle mutari in qdlibct cozpus:qc> n5 cet nifi 01115
vii facta

cozpo^z ee t cade mi:qz boc efl mutari cozpiit cozpue


ma que efl fub foza vni
illa coicet in ma e
Kat fub fozma alteri^.facti g 15 feiuiiit bfcqz eade 01 U 5
cozpo:p- fit m5*3uice.ct 15 plane btc oicit.tia in ^lib
fufficietie fue 4 C. 4 .ait qt vle efl coie oib nalib:aut ge
neratieej:cozruptibriiD^*atit^tillio que funt oeniio
ppetuo^t.vuUenitbi 3uic.qzmaut eflf^m gtiatidie
e cozruptioie no efl coie giiabilib e ppetuie.Sed ut
eftYl^utpftderafoino^epeentiae abfqj otfoza
nec bet per q^> Differat btc z ibi : fed eft coie utrobiqs
na fi n 6 eet coie ttic ^m Suic.eet alia nta ^oz que eit
coie.Ctlifo antig Doctoreeztiec faimec pbi 15 fen

cozpa

ma z tii ect alia ab iflie iferioribue


uolumadduc2 r 6 nee quaefacitJComc.in ^celi z mii
di.p quas vz ipzobari bcc po m eade fit ma p eentia in

fertit qt in celo eet

funtautpironee tree. Cluaruj


^fumif ej: prietatefozma^.z^ejc potetia pafliua mae,
via fieps qz ut ait p'
eje po actiua agetium.C
fozme in ma funt prie.fi ^ in celo eet ma z eet eiufdes
r 6 nte m5 illa z ifla tilc fic illa efl fPafozmie prije fic z
tlla: fozma celi eit foza bns ?rfu eet g celti giiabile z

fupceleflfb<r in iflie

cozruptibile.c;:f^a^?rietatequain illisfozmisrepi^

mue z n 6 in foza ceii vi agi fufficieter g? uel celti non


bf t ma uffi bet ei no erit eiiifde ronie cii illa; nec ca^
de p eentia cu ea. (T via fic p 5 .ua eade eet ma p cen
tii in celo z in elemetie n6 repugnaret mae celi ut ma
'5

i"*

cfl gn poffet ee
If

fb

ft

fozma demeti q> fi boc repugnaret il

mae z no repugnaret ifli;n 6 efl cadi per

ma ciliflaXogimur g Dicc Q)
illa ctl ifla

poffet ee illa

fi

cffeqtia illa

cade efl per eentia ma

mafb foza demeti fic pot

ma eet ibi vna potetialitao ad aliqua fozma,.


potette paffiue op5 <p cozrndeat altq poteiina
actiua in na;z qz illa potentia paffuia mae nunqs ejru
bit in actil qz nun^ celti cozrupif fim fbam ut fit fub

ect vna
ifli aiit

alia fbali fozma.potetia actia agetio

que cozrudct

ifli

paffiua ociofa ucceffe efl et pone z actiua potetia ocio


fam.-r qz illa oia funt icouenietia ut videf no efl pone^
da ma in celo eade per eentia cu5 ma ifla.lDao aiit ro^
eje bio uclit pclude cozpuo celi effe
neo facit p'* nd

copofi tii eje


tia

m a c^fozma z tu ma5 illa no ee cade p een

cii iflarfed

16

addu^iteao ut neget

mam a cdeflib

z pcludit ea ee cozpa fimpliciazfed I5 itendat boc

JC6'

metatoz pilt tn ronc fua adaptari ad qdne^pofitam z


onde per eao^ma celi ndfitciurdemrdnto cum illa*
iSddticiIt ailt qde roneo plureo qt bd vna nam oiufa
tn p eentia ab illa:ied qz roneo ille nd bnt Difficultates
a rdnfb,omltatorio id ptermittemuo eao.flTlI^oll
ofidimuo qd fenferut antiq Docroreocirca qdne^^
pofita z addu5:imu6 roneo per quao videf ondi qt nd
fit cade ma celefliii z ifloK anteqs foluamuo roneo ad
ductao uolumuo adduce roneo ad ^pofittl ac ondere
neceffc fit ponf eade mam b if bi .pp qb fcifdum

^ncipitl b iuefligatidie efl utril (n celo fit aliqd qb


eentia fit po*tm.Dicebaf eni i pmiffa qdne q> circtiferi
pta itdligetia adbuc cdil nd efl cozpus fimp^^ut pofuft

dmc.qzpbabam e^ ^titate ei^z ex fpiffitudic z ex


DYapbanftatc quavfdemiipo:cepididuatide ibi:
nec in 15 Difcozdamab alqo theologis z Doctorib:qt
loquedo ocilU0Ooctoribquo?zDefcriptidce adnoo
puenerunr oco tbeologi ooctoreo ppfuerilt cdu no ee
cozp fimp* fs ee copo"* c)c Duab^lbijorcf: mS.f.z foza.
lEScd ttic quaam De illa m^zaut Dic pura potetias
aut nd.m.f.fim eentia fua noDicar pura potetia fed Di
cat aliqd in acru.Srgueinuo ptra eoo e;: eo:?z oictio
nunepeje Duobin actufit vnu per eentia . iQbfiDicaf
ponetee materii in celo z Dteeteo ei nd ee eade per
antia cu5 illa poniit qz ex ouobi actu poflit fieri vnii
boc po^
per fc qz pontit pluralitate fozma^z. Dicem
nil t folli in aia rdnali z oe illa feciio efl.Sed oe fozma
que Diuidif oiuifide mae z queextedif ej:tefionc fubf
nunqs aliqd ponetiil mam celcfles ee alia a ma illa po^
fuit q> ex talibuo Duobin actu fieret vniJ per ecntiajj.
tizt qz icducnieo cfl Dicd qz eje ma celi z ef fozma nd ft
atvnupcrefTentiattncoiienieecllDtccqz materia celi
nd Dicat pura potItia fed Dicat aliqd in actu . d boc
Dato qz pcederemuo qz ey Duob in actu fiat vnum per

ma^
fe opozrebft tiTc qz in tpfis per fe fint graduo ira
gie fiat vniT per fe ex potentia pura z aau
cx actu z
actu. in a rora c 5 qre ej: DU obfir vnu efl qz vnti illoril
refpeau alteri fe bet ut potltia:alib vo ut acruo:nec
cfl in boc alia ca querida.id dz in 2 oe aia qz nd opoz^
tet querc qiid eje figura cere z cera fiat vnti qz eje coipo
mceracft in potetia ad figura fit vniis e^ ciozfiergoej:
tDnepotctialitatfo ad aau fiimitro vnitatio in rcbuo
edpofitioe^ potetia actu ubi iuenifeentialioro pO'
tetialiratio ibi iuenif cf ntialio vnitasnd eje fozma accf
detali -z ibo nd fi t ibi vnti clntialr z per fe ficut ex foz^

ma qzin ma repif ccntiallerd

illa erit

ina fbali T

meti que mi^ tfi

mi niiiu^ redticibile ad actus.lDoc

in fborefpcctuaccntie.^tpone
tio refpectu fozme
tee Differre tn reb fozma gfifo a fozma fperil cogiitur
ponfqzmagfo fiet vnti c)c fozma giUo^: maraia

g qb omcratoz ait . qz fi fba mae efl in potetia ttic


du talio pote
efl aliq ma cui^potetia nunqsedHil
tia cfl ociofa z fupflua.C; via fiimif ev potentia acti
fi poneref bi nia in celo q?
na agetitl. Dicit eni
eet oareeno fine.p^a actione qb 15 m6 fequif feqiildo
Dicta ipfi^.vult cniipe <p no fit in ma aliq potetia paf
fiua cui nd rndeat in ni aliq potetia actiua.fi g in edo

fozma fperil z ei fbo:ut fi cozporeitao Dicat fozmd gc


nerio z tgneitao z aqueitao Dicat fozma fperus magis
fietvniiejccozporeitatc^ maqlet: igneitatee cozpc.
na boc poncteo Dicti t qz femp manet cozporeitao eadi
in materia no tfi femp manet igncirao.i-t fi ponamus
<p aia ronalio viiiaf mae mediate aliqua fozma cozpa
\i fi pofiit ci vniri aiifma rdnalis mae abfqs tali fozma

^aliqpotetiai maceliquenunt^rcducefad
actutqz mi celi ac fpotbefi flate poterit ee fb foza de^

feciffet
efl

potetfa in

erit fb

fozma tali.ociofe g egtffet qz

potentialita

^ex

mm

mediate taU forma


faceret v>nucu ea
femp em' imedtatu f nt qj I?^' cll forti (gmediatu.UXe^
uertamurad^pofttiTz oicamuo^ev potetiapurar
forma magio fit vnn ceterie pib q3e]c ouob in actu:
c qr no folii cfl icouenice Dicere^ e;: ma celi t ei^for^
ma no fiat viiu eentiatV c per ferlf rt c(t icoueice pone
gj no per oem modii magte fiat vmi -r ide eje ma celi -r
iu? forma i^e)c materia elemeti z forma ipin?:r ideo
fnconenies eft oieere celil no ec copofitu5 eje po*^ actu
celuj ideo eje ouobin actii efl;igif in celo aliQd q 6 eft
potilia pura z ma celi puram potetiam notabir.lDoc
vifo flati polTumus pcludere^ppofitu ut videamuf que
fit natura materie -z que firroeiuo.tlult eni 6 meta
tor tp ma fuBaf ^pofTc z ^ potetia fit ei Dzia fBalie.
Sicut ergo ?6 fubaf per rationale z oria ei f^alia eft
ronabilitaerz ficutaialfuBaf per fenribile z oziaeiue
fBalis eft ffiibilita^rfic ma fuBamr per pofTe z oria eiu$
Idalie eft ee in poteria purarficut ergo qcgd eft fenfibi^
le eft aial z ecoufort ficut gcgd eft ffiibile pticipat ea/
l

rone aiali; cil ceteris aialib.t fte accipiedo jr^e ro


naleqcqd eft ronale e b6 7 epritagr oe qdeftronaleeft
(iufd^ r 6 nis cu ceteris l?oib:fic qcgd eft t potetia pu
ra eft mar-r cuiufcuqB c5 tigit ee in pothia pura ei pue
nit ee eiufdc ronis cJ qcuqs niS accipiedo mas ppc p
ut vlerr potetia pura ma or eo ergo ipo g> i celo poni
mus aliquid od in fe acceptum eft pura potetia quia
aliter fieret

minus vnum uel non fieret ita vmJ ej:

ma

z eius forma ficut e;: materia elementi z for-'


ma ipius qf eej incoueniens Dice.^o ergo ipo ^ po^
nimus ibi pura potetia ops g> ponamus ibi vnas ma^
teria 7 op$
illa materia fit eiufdc ronis cu; mater ia
teria celi

ifto^ ifer io;t qr ti illa


illa fubaf per eade oria fbale
175 per i in potetia pura :7 pftat
bi^eft qb facit aliq
ee eiufde; ronis fubftatiariper eade fbale oriarnec eft

baliqs modus euadedi: nec aliq viafqge qr forte


ta materiacelitgmateria
eeres
iferio?. fubaf

per \}ic fbale orias.vs per ee

poteria pura:tn potetia


pura bic 7 ibieguoceor.boc eni flare non potqrtuc
in potetia pura eentp-adus ut fi potetia or equoce,px
utrepifiniteinipotetiali 7 inmareria op;^ in potC'
tia illa fint gradus ira
potetia que repif in itellectu
poftibilibetalic^actualitate.na ipeitellectus poftibi
lis aliq; actualirate noiat cii bi itellectus queda per^
fectio fit in eentia aie qb ee no poffet fi nulla* actualira
tem oiceret: fed potetia que eft ma ^ma nulla actuali
tate Dicir.qdnu> ergo li poteria 5 7 ibioicafeqtioce
eum potentia repta in itellectu poffibili fit actualitas
aliqzpotentia vorepta in materia prima fit actualitas
in illa erut tunc gradus in potetia b z ibi.$ fi fic uelle
mus Dicere oe materia celi z iflo^ tferio;: in aliq illar^
materia^ poneremus actualitate ali^ 7 in illa no eet
t

potentia pura ^ponedo pdiceremus fundametis no


ftrio 7 ponibus antediais.v;
op; no folii in iftis h
ferioribus fed f t in celo Dare aiiqd qb fit potetia pura
uenIqritellectboisn 6 qefcitnifiqfi palpet 7 tagat
qb fibi offerf tlolumue adbuc magis bac via oecla^
rare.Dicemenf
boceft equoce 7 no fim eude modii
nee fim edde rone accipif.fim boc ergo oteimus q> iret
lectus nofter potetialis eft porftia pura :7 materia
ma eft potetia pura fed equoce qt boc no eft fim eiide
modii nec fim eidi rfine.nl ftellea potetialis eft po^
tentiapura in genere itelligibilimmateria fio ^ma in
gfie entiu .itellea ergo nofter eft qd in actu quatil ad
genus entiu;:fed eft pura potetia in giie itelligibiliu;
ita qi nfi pot actusttelligi a feipo nifi iformef aliq fpe
fed materia ^ma per fe nec eft actu ensmec actu pota
nobis irelligi.fllb ergo qb no Dic potetia z eade rone
ponifipaporeriagradus.na; quedieft potetia pura
<ngncentiU 7 fimpIVur potetia mataie ^me.queda;

eft pothia pura no fimpTr nec in giie entiu; fed in gfie


itclligibilius ut potetia ipius itellectus pottialis:fin

ergo aliu z aliil modii iueniet alia 7


ita taine

alia potetia

pura

^ viia potentia eft potentia pura fimprr.alia

autes fim quidrvna nibilbabebft oe actmalia babebit


actum admixtum.fed fi accipiaf potentia pura fim cil^
dem modum uelfim idem genus loquendo oe genere
ut bic loquimurrfed q; totum eife Dicitur vnu; genus
entium ratione analogie que reperif in cntibus:7 f>m
qi totus otdo intelligibilium Dicitur vnum geiius:fic
tn eodem genere repetite Duas potentias puras non
eiufdem rationis cfl omnino impoftibile.in gene em'5
intelligibilium non pot repairi potetia pura nifi eiuf
dem rationis cum alia potentia pura;7 per ? fequens
multo magis ut in j>fequedo patebit in roto gene cn^
tium non reperif potentia pura nifi eiufdem rationis
cum alia potentia pura eje quo jjbatum eft q> mater ia
que eft in celo eft potetia pura z eft potentia pura finix
pliciterquianibil babetoeactu uel non faciet vnum
per fe cum forma fua quia eje materia in actu 7 forma
corporali non fit vnum per fc.utrum ailt 7 qualV materia in actu poifit facere vnum per feeu5 anima rona
li 7 in bomine prefens fpeculatio non admittit.erit er
go materia celi eiufdem rationis 7 ifto:p iferios quia
utraq5Cft potentia pura in genere entium.dbts itoeBPrelibatiefatisejc ia Dictis poftit appete |>pofttu5:
nolumus tamen ad maiorem elucidatione Dictor in
ucftigarc triplici viaq materia celi z iftorum inferiorum eft eadem per eftentiam z eiufdem rationis : 7 eft
vna bic 7 ibi.uel qb idc3 eft fi abfolucf ab omni forma
bec 7 illa non baberent per quid Differrer.nam fiin Cfi

mcntatorcm.n.metapbifice.ubipertracrat banequeftionem:materia non eft viia numero in omnibus babeiitibus eam ^pter aliquam vnam formam numero
uel propter vnitatem alicuius forme idiutdualis : fed

vna per indifterftiaiquia fi eftet abfoluta ab omnf


forma non baberet per quid Diffcrret.fim ergo buiufmodi indifferentiam Dicenda eft materia vna 7 eade;
per eftentiam 7 Dicenda eft efle eiufdem r6ni6.'iReuer<tamur ergo ad ^pofitum z Dicamus qr triplici via uo
eft

lumus Declarare noftril iiitetum.prima alTitmif eje eo

qi materia cofideratur per fe.fecunda fio e;c eo


c5parafad^rmum ^ncipiU5.tertia ailtejccoqjeft quodda

mediil inter en( 7 nibiUClCrrima via fic patet.na ma


teria per fe eft potetia pura fed actu? eft qui Diftinguir,
tolle CTgo actum tollis oem Diftinctione ut 4>bar pl 3 s
o.metapbiz quia materia celi eft potentia pura 7 ina
teria iftorum inferio^ eft potentia pura fi abfoliierenf
ab omni forma materia b 7 illa non baberent per qd
Differrcnttquia in pura potetia nfi pot effe Diftincfio.
cum ergo Dictum fit vnitas materie z idetitas eius
accipienda fit per inmfferentiam eoipfo q; materia ce
li abfoluta ab omni forma 110 baberet per quid Differret a materia iftorum inferiorum fic abfoluta oportet
q; fit vna materia 7 eade; pa effentia z eiufdem ratio
Ilis bic 7 ibi .7 fialiquado inueniamus materiam bic
7 ibi non erit eiufdem rationis boc no eft referendum
ad ipfa; eftentil materie fed ad ipfam forma cui fubtjdtur materia.vnde 7 nos meminimus fic aliquando
locutos fuifteqicficedebamus eandem inarcriam efte
per cfiTentiam pie z ibi.7 cum Dicebamus
per copa
ratione ad forma poterit fuftineri ut Dicet ibi efle Din
fitas rationis.buic ailt uerirati
materia celi 7 iftorr
f nferiop non poftit Differre per cftentia eo q> iitraq, fit
potentia pura.Slludunt uerba pbilofopbi non foluin
in.9.metapbificeutadductumeff:quiaibiplaiie probatur q; aaiis eff qui Diftinguit.fed etiam in fcDo nietapbifice.na fequedo ciffinaionem Itbro^ fmi rralla
tione cfinidi Dicif in fefio mera^'^q; in fundamdo nae

^e materia celi
nil?il efl^iiHnctu:nc<i!!

nccrgo vult ibi

quatusmc^o qle:nc<^; fiilSa.pla

pliiia ip tora oiftmctio

iii

entib^

fit

ac

cipieda in rcbiio pdicanieto;: cjt actu ut e;- fuba i acm


1 cjc qiiatitarc tti actu: 'i cjc alUe rcbue pdicamctoruin
in actu eft accipicda oiftinctio : z q: in fundameto na
turc.i.in ipa materia per fc no eft aliq reo puti in acm
buiufmo
nec ipfa per fe cil qd in actimdeo ab ea f^m
di negaf oio Dirtiiictio ucl ergo ignorat nam materie;
uel naturampotetic pnre:ucl nefeit modum oiflincti

onio rerum qui materia celi % iito?- inferiorum Dicit


eadem per eentiam.bac etiam ucritatem c^pzi
ubi nullus
mutuerbaaug.i:.c6fef.c.i3.iQui vult
acms ell z vna foima gp ibi nulla ell Dillincrio.ait em'
ibiloquesDe materia oe qua funtcelii z terra loques
De vnitate talis materie q; ibi nulla fpecies naturalis
q^ed boc z illud ibi nulla eil Didinctio.fi ergo niate^
iio ciTc

ria celi

z illorum inferio:^ eentabfolute ab omnifo:^

ma qt ibi eifet milia fpes no edet ibi boc z illud

ided

non eet ibi adtgnare Dtdinction^ inter be mataiam


iillam.ClI>:etcrea.ubituq3cdDidinaio ibiedozdo
aliqs.ois aiit ozdo f
Su^"' cj: actu z q: fozma fumi
curitollcautemfozmam ocina materia celi 7 ab idis

inferioribus tollis

oemozdinemc pcrpns omnem oi

llmctioncm.vndcaug^eodcjlibzo.c.ii.ti.i^.loquej
DC infozmitaie materie air.^ ubi nulla fozma tbi nui
Ius ozdo.fueriii autem aliqui qui bac viam oe indi^
dinctione materie conati funt foluere Dicctcs <p aliter
DidinguunffjncipiaTalitercopofuae;: pzincipijsiga
copofitaejc ^incipijs Didinguunf per pzincipia.pzinci
pia vo feipfis materia^ fozma oidiguunf feipfiozfic
materia celi z ido:p inferio?, ut aitit feipfis Didinguii
rur.SedficDtcetes incidiitin quadam ueritatemzm
iiibilotuDerogantvietactenecaliquo modo foluuc
ronem factam.uerum ed cnim^ ^ncipiata oidinguii
tur^ncipbsz^ncipiata^ofeipfisimareriaergo z foz^
ina Didinguunf feipfiszfcdbocnonobdate oisDidle^
retia ed ev actu.Sed Differre per actum boc ed DupUV
citer.nam aliq oifferut per actum qzutruq3cd quida
ac tuszfed non idem actuszT fic Diderii t oiuer fe fozme
^nde ed tp fozme Differiit feipfiszqz cum ois Differeu
lia fit per actus z ipfe fozme fint qdam actus Diufe foz
me Differut feipfis qz feipfis funt oiucrfi act. tfxurfus
Differiit per actus ipfa copofita no qzipfa fintact nec
fint fozme fed babet actum z fozmam.copofita igitur
que babet alium z alium actum z aliam z aliam foz^
mam ideo per buiufmodi actum Differut z per buiuO
modi fozmam.fozme ergo funt ^ncipia copofitorum
z no ed Didinctio nifi per actum: fed qz fozine fuut ipi
actus ideo Differut feipfis.copofitavoqz no funt ipfi
aaus nec ipfe fozme fed funt babetia actum z fozma5
Ideo Differut non feipfis fc 4 per fua ^ncipiazided per
fiios actus z fuas fozmaszmateria etiam z fozma qa
funt ^ncipia oifferut feipfis fed boc non ed nifi ratio^
ne actus.nam qz fozma feipfa ed actus.materia vo fe
Ipfa caret aetu ideo materia z fozma feipfis Differunt;
z boc Differre fumif per actu5:qz quadocilqj ida duo
oifferut boc modo ed nifi per actum.Cli triprr etiam
cdtingir.mam uel vnum Differt ab alio qz utrunq3 ed
actus: fed eil alius z alius actus : t fic Differ t fozma a
fozma.uel qz utruq3 babet actum fed no eudem actu5
z fic Differt cdpofituma compofito . uel qz vnum ed
Ipfe actus alter vo ed potetia-z cares aau z fic Differt
fozma a materiazmateria autem a materia non babet
per qd Differat per eentiam : qz materia ed fim eentia3
nd Dicit aliquem actum immo fua eentia ed effe in po
ipfa ma^
tetia.Soluut autem z illud aliter Dicetes
teria fim fuam eentiam ed altqd qz ed quedam potetis
tia 7 qdam Defectus Dei :7 e? bo^Uf lui argue
pof.
fit

faluari Differe tia inter

materiam celi z idorum

iu/

fcriorumifcdqjbuiufmodiDictum arguit oppofirum

non ^pofml in icqucti via ucl ratione patebu.Ciocciidaviaad inuedigadumbocidemfuimf e? ipfa oi^
dantia materie a (unopncipio.Sic enim imaginatur
totus Dcflu;cu6 rerum z to^
tus ozdo entium z tota cidatia ectuialis in rebus ac^
cipiaf fim quendam ozdincm ita qj in boc ozdine natu
ra angelica tenet ozdinemfupzcimim.materiavo pzima ozdincm infimum.ideo eodem libzo z capio 3u^
gudinus ait.Duo fecidi one vnum 4?pe te.f.natura au
gelicam.aliud ,ppe mbil.fmaturam infozmem.imagi
nabunt ergo qz ftcut oes numeri ^Kcdunt ab vnitate:
ita omnia cima jjcedunt a Deo ita qj ipfe folus ed uc^
re vnu5 z oino fimplex.ficut ergo non funt duo nume
ri eentialiter Diffcrentesznifi qz vnus magis Didat ab
vnitatet^aliusmtideo quinariusoifferat effentialw
ter a quaternario qz plus Didat ab vnitate
qternarl
us: fic nuiu^ funt duo entia eentialiter Differentia nifi
vnum plus oidet ab vno aliud: <z Dicimus edentia^
liter Diffare z loqmur oe babetibus ozdinem edentia
lcm:qzintereaquefunteiufdemfperu5 jppziec per fe
no ed eentialis ozdo.fi ergo materia 4>pzic ed potetia
pura z dj?pe nibil z per ?ns ratum oiffat a ^mo pii'
cipio quatuj Didare pot.impoffibile ed
materia ab^
foluta ab omni fozma Differat ab alia ma fic abfoluta
uel qz vna pura potetia Differat ab alia effentialr pura
potetia.nam fi ozdo eentialis rerii fumif fim analogia
z Didatia ab vnitate.i.ab actu ^mo z a ^mo f>ncipio:
Duepurc potetiefimfe no pntccntiaVr Differre qz bnt

aug in.iz.confcf.c.y.qz

eadem Didatiamad^mum^ncipiilrefpectu vnius z


eiufdem actus puriznec poteris Dare Duas ^mas pote
tiaseentiarr Differctes . q; fi uelles faluare ouas mas
^maszDuaspotetias puras centiaVr Dzntes ponas
DUOS act* puros z duo ^ma ^ncipia z duoc dcos -z ci
casqib mob potetia pura Differt eentialV ab illapo^
tetia pura qz b Dcriuat ab illo actu ^mo z ab illo dco:
illa aiit Deriuaf ab illo alio actu fcDO z ab illo DCo:fed
^diu ponis vnum actii purii z vnumDeii qf> ncccde
ed ponere ponas vnam mam ^ma-z vnam potetiain
pura qo ctia neccflecd Diccre.ii:^ bac ailt via Dcclara
turqD Dicebafinpcedetibpambulis.Dicebafeni5q)
fi in gfie intelligibiliu no pofliimus pone potetiaj pm
ram que no fit ciufdc rouis ciI alia potetia pura q; mul
to magis iio poterimus b pone in gik entiil.nam po.thia pura in giie intelligibiliu no ed potekia pura fim
plidtcr fed

bd actil adimytikfed potdia pura in gene


bd ofno aetil admtptil ideo iter talia nub

entiil nullil

la Dziam eentialc affignare poterimus.^p bac aiit fC/


cuda via foztificaf magis ^ma via cocedesraut q ois
Didictio fit per acui qz boc ed ita claruZ notu qiqua
fi ropdicaticlaudif in Ibo boc edDcrone actus qi Di
dinpat.tln ro Didinctionis ey actu accipif z inde ed
rd giii$ per quam no Didinguunf ea que funt tn giie
iumif cxpotctia.fedideoDzieper quam Didinguunf
que in giie collocanf fumif cp actu.dcedes ergo for
te falte ab ipfa ueritate coactus qz oio Didinctio fit e?
actu.&cd fozte Diceres qz per compa tionem ad actum
no folum Differt fozma a fozma z copofirum a copofu
to z materia a fozma fed ctia materia a md.Dices eni;
qz per eoinpationf ad aerii pnr aliq Differre qdruplicb
t^
ter. quo? tres modi afllpiabanf fupiu?: fed ed quar
modus Didinctionis no ey eo qz utcrq5 ed act'fic Dib
fert fozma afozmamcc cp eo qz iitcrq} Ipc t actum ficut
Differt cdpofitii a copofito:nec ey co qz viul ed actus z
aliud IIO act ut Dzt fozma a ma.fed cy co qz utrtiq} bet
ozdine adactii fi nd ad ciidc actiTzz fic fozte Diceres Dif
ferre mam a inaziit fi ma celi z ido? inferio? fine ckv
meto? eet abfoluta ab omni fozma Diceres gz adbuc

centialr Differut -z qz fumif

illa

Didinctio p copattonc

iBuedio
ad actu ut g; (deo o:ant qi utruq; !;>: otdmc ad actu
'i ad foznia fcd no ad eude actii z ad foima cadcmrqa
mJ edi Ipcrct oidinc ad fozma coplae totu appetitus,
ma demeti ad no coplete fed bec illitia nulla e(t nec i
aliquo Dirigat Dictis nf is.llla fi nia celi eet in fua een^
nuda:c ina demdi cd abfoluta ab oi fozma 't ex:u
fteret in fua nuda centia c tii vnn e]c fua eflTentia babe^
ret ozdine ad pfectiore fozmaralia vo ad impfectiores
ergo per eentia ed vna Dignioz c pfectioz
alia 'i per
tia

pno vna ed^pingoz ^mo


quitas ad ^mu no fumif

alia.lfla Dtftatia T.ppin

logitudinc fpaty fed ^5 Prectione naetutilla funt ^pingora ^mo que bnt perfe

aiore fubam.eo g ipfo <p vna illaru materiaru ed oignioz 0m fubamedjjpingoz^mo perpne min^Diftat ab aau ago bdet plus oe actu . fi g bdet plus oe

sau

ma alia no edpura potdia ficut aliazfed pone

do utrags purd potdia nulla Difiinctionc iter eas fal^


uare poterimus.^jt bu^ ^tia ps gr (nflltia illa oe oefe^
ctu ^mi cocludit oppofitu no ^pofitu.uoluerut enim
utDicebantAs;)gda 7 mag{sfaluareDillinaione inter
a mam aiaper compatione ad artu Dicendo g>
quelibet ma ^-pzic bd aliquc actu fozma.f.actum fue
een tie z ejrntie inquit J no eft puni nibil fed ell gdam
Defectus oeCfed eje boc fozte accipiedo aligd large fim
gj qudibeteentiapotDici aligd pofiet fuflineri g> ma
eaia Pm fua eentia fit aligdzfed ejeboe nullo mo argui
vna mataia pa eentia fit alii ama alia.immo
tur
cp boc babef magis oppofitu
^pofitu.ini fi mate^
ria pa fua editia ed aligd qz dl gdas Defect Dei.i.dl
queda res Diflas ab actu ^mo non pot ec g> vna mate-*
ria fit aliud pacantia ciI no plus Deficiat nec plus
ftatab actu vna ^alia.qlibetenis oifiat -r Deficit qua
tum pot ab actu qt quelibet ell potdia pura c nibil ba
bet oe acm.Zertia via ad boc ide fumif eje eo gr ma eft

mSm

gdmediu inter ens? nibil ut offendit 6mdatoz


pbifico^^Bago itelligimus note mac bine aligd qb fit
nreditj inta ens ? nibil.Sua ergo fuoalitas opj gz fit
pilctalis z gz in ea gradus repiri no po flit.ini fi fub^
if atialitas maraie poflTet bde gradus uel boc cd ut c 5
paraf ad ens uel ut compaf ad nibil . illi enim gradus
uel fumenf e^eo gz vna ma pluf baberet oe entitate cq
aliazucl ejr eo gz vna plus Deficact qs alia z ut ponim^
fn terminis ma iflo^s inferiop eff potdia plura ? ideo
eft media inta ens z nibiUno enim ell ^pzfe ens quia
no e(f gd in actu nec eff oino nibil qz eff gd in potdia.
fi ergo eff oarc mam quecuqs fit illa Dzntem per eentia
ab illa boccf no poterit nifi tlla ma ut plus beat oe en^
titate uel plus Deficiat qj illazqz fi no beret plus oe en
titate nec plus Deficeret qs illa nded alia pereentiam
illa.fi ago illa materia que ponif ecntialr Differens
ab illa plus bd entitate illauilc illa que fic ponif ee
mataia no ait materia qz no ait media iter ens z ni^
bibfed erit media inta ens z matcria.fi aii t plus oefi..
cit ab entitate
illa adbuc n6 ait materia qz no ait
media inter ens z nibil fed ita materia z nibil. ^t ut
magis clare offedamus ppofitu Dicamus gz potentia
pura no pot pficerc in entitate nifi fiat ens in actuznec

pot in aliquo cefice in entitate nifi fiat nibiltqz ejequo


materia eff pura fi ed aligd qb ed minus ens
potd
tia pura illud ff atim cd nibil qz nec cd act^negj izotd
tia.fed fi plus babeat oe entitate
potdia pura opoz
tet gz fit aliqb ens in actu.mataia ago fic eff pff ricta
z coacta z fic bd ee pucrale inter ens z nibil gz fi i pu
eto.pficiatffatimuaditadvnuertremumz fitens in
actii.Si vo in pueto Dcfidet ffatim iret ad aliud ejetre

mu z fic fieret ntbil.imaginari itaq? plura talia eentia


Uter Diffcrctia eff oino ridiculu.(C nSoff<^ off edimus

mantigDoctorc 6 tafanctiq 5 pbinofenferut(p effent


plurcs potdie pure centialr Differdes uel gz enet Dare

pluresmataias^pzieoirtasDzntes per efntiaiz ad^


dujrimus rdnes cdmdi que put applicari ptra pofitio
nem nfam z afiignauimus rones pfirmates pofition^
qua credimus ee ucrioreueflat eteg qrtii z ultinui vj
loluae rdnes cdmdi z rones alias ?tra pofitionc ifi

z tuc bebit fine queflio nfa (ujeta ozdine in bucipio p^


tactii.ppter qD fciedii gz^ncipiii butus vitatis clf inueff igare

cozrupiionis cam.na nd^prer aliud Dubita

mus utrii in fupccleitib fit materia z utni fit eade per


eentia ciI illa nifi qz videmus tlla incozrupnbilta:B au
edOtdemus aiit gz caufa cozruptidK
aliqfi attribuif fozmealiqn materie aliqn ^uatidifotme qd videf pbus attribui eozruptioni in plcrifq5 fuo
rum libzo^z fentetys ut in pbiftcop.in.iz.ineta^^.z
in Ubzo DC gnatione.z in multis aly? locis.ubi vult gz
giiationesz corruptiones funte^coryj in pna z gz nd
cif cozruptio ^pzie nifi a cdtrario.cu enim prtetas nd
fumaf e^ materia fed eje fozma iujeta oirtii JCoindin B
mo pbifics^.ubi adduces aiex.ait gz fuBa fulze eff pria.eff ueril fim fozma no aut fim inatcrii.13 etti enim
pfccta ro prietatis nd fit in fuBa aligo tu modus prietatisefftnipfisfubffatiisndfimmareriafed fim fozma.fi ergo roprietatisejcfoima fumif que corruptione prietari attribuit videf rdne corruptionis adignarefozme.ergoejc Dictis pbibdipdt^ro cozruptidis
fit fozma.nifi enim res babaet fozma b>ite prium res
illa incorruptibilis eflet.rurfus eje Dictis pBi babef gz
rd corruptionis fit matcria.fic enim vult ce in.7.me^^
gzbabcrepotdiaadeezndadecboc in quolibet eft
materia.fi ergo materia eff id per qb res pdr ce z noii
ee rd corruptionis eflattribueda materie. 5Tat(o Dice
re pofTumus gz rd corruptionis eft attribueda Quatio
ni.na fzuatio efl illa que oe fe eff ndcnezz Quatio eff il
la jzpta qua materia maebinaf ad cozruprioncjrci z
ad malcficiu eius ut vult p 5 us
pbifico?z.ut ergo in
tot Diuerfis teffibus appearueriras oicamusgz ctl cot
ruptio fzuationc (mpozret eje fzuationc op5 accipe rati
te cozrupttbtUa

onecozruptionis.eentiaenimmataieDC qua magis


videf gz fit rd corruptionis
eentia fozme non eff b*
rd nifi per ^uationc ut plane vult pbs in ^pbificonJ,
ubi ait gz materia appetit fozma ficut femina mare; z
turpe pulcbzumo qz in fe eff turpis nap feminazfed p
accns.i.rdne fzuatioitis.ubi JCdmetatoz vult gz materia in

fe

nd eff turpis fed turpitudo accidit eieje^uati-

onefibiannejta.Dicamusergo^fozmaeffaltq modo
ca corruptionis fuiipfius plus tu ma oia tn illa filt b^'
corruptionis ca pp ^uatione.fozma enim eoipfo gz efl
bns oriu bet ^uarione anne>:a:z qt b^t buationcj an
ncjca fimul informat mam cu ^uationc fozme priezergo informat mam moDiminuto.materia.autfic ^uata z fic Diminuta appetit fe pfici fozma illa qua eff ptiuata z Diniinutazubi ergo fozma prfa bet^uatione an
nc]ca materia ficpficaef vna fozma gz nd eet Diminu.
tancc ^uataaliazer^uationcergo zex oiminutione

mSe eff accipieda rd cozruptionifrcozruptioago plus


attribueda mae & fozme z plus ^uarioui q; mate-

eff

enim corruptionis plus efl attribueda materie


^fozme.lllam materia efl ca cozruptionisci^in quo
eft z ^petit corruptione eius in quo eff: fed oe fozma
rie.rd

I5

poffimus aliquo mo faluare gz fit ca cozruptidis ei'

quo eff nullo md:tn pofTumus faluare gz buiufmodicozruptiondapperat.cffcnimaliquo nio talis cor
ruptionis caufa (pfa fozma inquatum babet ptiuationem annejca fozme cdtraric rdne cuius materia maebt
naf ad malcficiu z appetit corruptione ciqs in quo efl
ipfatn fozma boc nd appetit iiecad boc maebiuatur.
plus efl ergo ca corruptionis materia qsfozma.lKurfusrd corruptionis plus efl attribuenda ^uarioni<g
niae.tilgz ma fic appetat z fic maebinef b nd 2 nift pp
fn

^enutenaedt
ptdifltfonc.Slf

ergouolumuelcgccrone co:ruptf0^

^ illa tria fe

per o 2 diircm;fo:ma;ma
c ^uatio^iria fo:ma no cllro coiruptiomsuielfiefllS
cflpp
. nam fo:ma ftert ro comiptioms I?oc fo^
lueilr 6 ne^uationioanne>;e:ipraaure^iiatio annexa
foimc no facit gj fozma appetat co:ruptione:r5 g; ina^
reria que ifoimaf per ^uatione illa ergo foimano erit

nie Dicemus

Ipiir

mam

roco:ruptionleni(ipp ma 3 1 Hamp:otatoeftl?' ro;


qt adducit fecii ^natione foime prierone cuius ^uati
onis materia appetit ee fub fotmapria.TKurfas mate
eentia fua no efl ca coiruptionie mTi ^pter pti
ria f
uatione admiirta ut patuit per p&m 7 JCometatore in
turpitudo ^ femieitae c ma
pl?irico^:.qui uoliit
cbinatio ad maleficii! t ad corruptione no competiit
mae nifi per ^uationi.tolle ergo ^uatione a materia:
tollis ois corruptionis cam.lDis aut vifis oe letii fob
uunf rones pfitie I5 illas rones non factat JCometator
ut ponatDuaspotetias puras per eentifiiuel ut ponat
uas materias fumptasmo quo Di>imus eentialiter
Diflferctesired facit eas ut neget a celo mam 4?prie oix
fta 't utj)bet celii ee corpus fiinplejc:tn qr alig nitun
cur rones illas trabere ad boc gi fit v>na materia in co
lo 7 tn fit alia per eentia ab illa:ideo foluemus rones
fi in celo eetmateria c cet
illas.ni cum ^mo arguif
eiufde ronis cu illa tuc materia celi eet fuCa forme c 6
trar ie ficut efi illa 7 tuc celti eet giiabile c corruptibile
ficut funt illa inferiora Dici Debet gi materiam celi efie
ciufd? ronis cii materia illa intelligi Dicif uel fim efien
tia; nuda 7 ut cofideraf abfoluta ab oi forma ufut efl
^uarioni admista 7 ut fubycif trarmutationi.primo
mdelfeturderoniS 7 ficairritqdnra.fci)omo non c
fic pcedebat ro tacta.no e(l atlt oerdne eentie materie
r nt fuba forme prierfed boc eft dc rone materie ut ba
get ^uatione admijcra.nam ^uatione admi;rta babere
ti6 poffet nifi eet fuba forme prteiT eje boc patet folu/
tio eius q6 in ead^' rone tagebaf V5 ^celil eetgnabile
r corruptibile.ua ut patuit forma no eft ca corriiptior
His nifi .ppter materiarnec materia ut Dicebaf per een
f ia fua eil r6 corruptionis nifi ^pter ^uatione admij:
tam.T qt in materia celi 116 eft admista Quatio quatil
cilq3 in celo fic fit natura eentia materie z natura cau
xie formertn qr Deficit ibi tatiu ^ndpiil.f.^uatio ideo
op5 celii ee incorruptibile.iiicorruptibilitas ergo celi
fumif ^pter oefectu^ ^uationis adini;;te.gi atit no fit
ibi talis Quatio admi;ita no ptingit e^ materia fed ma
gts eje fotma.nam cir forma celi eft forma no bns priii
c ideo eft fotma no pris ^uatione annexam.Dicemu?
itaq5 g? ecotrarioptingit oe corruptione in iftis inferi
oribus z oe corruptione in fupceleftibus.nam bec for
ma fieft ca corruptionis boc eft 4>pter materia-ibi au
fem eftea incorruptibilitatis ^pter formatrotil tame
bocpiingit qr in iftis inferioriD^eft admista f>uatio:i
fnpceleftib vo eft carctia ^uationis ideo illa funt per
petua bcc aut corruptibilia.Si ergo vio aflignare ca5
qre illa funt corr uptibilia r: no illa nd alTignes boc eje
Diuerfitate materie qr ead^ eft materia per eentia3 bic
z ibi:fed aftignes boceje Diuerfitate forme ut qr forma
ffta babet priu z bet ^uatione annera.illa aute forma
no bet priu nec ^uatione annepl ideo illa funt cotru^
ptibilia nd (liarer illa eft fnia Suic.in ^mo libro fuffici
,

enriefiie.c.4.ubiDetermiatDecoitate ^ncipiorr.vult

enim ibi g? materia fit eade in fupcelcftibus z in iftis:


fed g> illa fint incorruptibilia z no illa boc nd eft ej:
te celi materie:fed et pte forme eius que prietatem nd
l^abet.vn ait ibide eode libro ti.c.m nd corrupif.f.ce/
lum:ideo cdtingit qr ipm celiJ eft ^iunctil forme que
no babet ?riu. fubdit ibide oicesrergo caufa gi non
generaf z nd corrupif.f.celu erit et pte fue forme non
et pte materie.fecuda aut ratio oe leui foluif.nam C113

Dicif

fi

eade eet materia per eentia fn

fiipcelellib

in

elemdis tuc materia celi poftet ec fnb formaelementi


5: qr boc nunq5erit tuc illa poteria eft ociofa z eftall^
quid fruftra in natura Dici Dcbet g? potetia materie nt
perficiaf per forma boc cdtingit per eentia fuam.non
enim cadit fmatio media inter eentia materie z eentia
am forme:fed potet ia materie ut etpolicf vna forma z
fnduaf alia.mel potetia materie nd quantii ad pfectio^
nem forme quam babet fed quatil ad acqfitione3 for/
me quam no babet.^fta talis potetia nd poi fundari
fn nuda eentia matet ie:qr materia per centid fua nun
appeteret erpoliari vna forma ut induaf alia.fed 15
couenir materie rone ^nationis admixte ut^bauim*^
per pbm z dme.in f>mo pbificos.c qr in celo nd eft
^uatioadmixtaind eft ibi naturafr loquedo potentia
ad aliam forma.potetia ergo ad alii formam fruftra z
ociofa in celo ndeft qr nd eft ibi talis potetia. efte enij

fruftra pfumitefle.Dcus ailtpoflet


fe in

bocfacereqr cu ip^

agedo non pfupponat materia3 fed pfumit eius

pritudine naturale potetia tn uel aptitudo naturalis


adforma aliam nulla eft in celo.'^ertia etid ratio JCo^
metatoris oe leui foltiif. nam cu Dicif gi cuilibet pote^
tie pafiiue rudet potentia actiua.Dici bebet <p in celo
naturalr loquedo non eft potetia pafifiua ad aliam fox
niam ideo nullii eft ages naturale qb poflet ipfu5 facc/
refubaliaforma:nibil ergo eft in naturali ociofum:
nec eft aliq potetia naturalis fruftra nec actiua nec paf
fiua;^ becDe quefito fuffiddt.GJad f>mum Dicendus
g; multe funt caufe Deueniendi in cognitione alicuius
cum re cognita nd aftringimus nos ad caufas illas ut
trlfmiitatio fiin locu fit caufa queredi locu z Deueni^
di in cognitione loci:cognita tame natura loci querp
mus locum rebus gefeetibus magis q'5 mobilibus:ut
querimus per fe locil ipfi terre que eft imobilis fim fe
totd:cclo ailtqbmoueffim fetori! no Damus locunt
per fe fed Dicimus ipfum ee in loco per accides qr Dici
mus ipfum ee in loco qr terra eft in loco ut vult
mdatoj fup.^.pbificop.uel idem eft Dicimus celi! eife
in loco no qr fit in aliquo fed qr fit circa aliqd z fic eft
De trdfmutatione ad fitil que fecit fcire locuinrita fuo
ind eft De trdfnuitatione adforma que fecit fcire mate
rfam:nifi enim res trifmuiaref fim forma ignota eflet
naturamaterieqrnecquefittiftemusedcognita tame
natura materie ideo aftringimus nos ad bde caufam:
tmmo ponimus materia etid in bis que nd trdfinutan
tur per formd.uei poftiimns Dicere g> ex baerdne non
erguif griiullo md fn celo fit materia fed folu3 argutf
g; nd fit ibi materia ut eft coiilcta ^uationi z ut tranf/

om

inutaf fim formd uel tit eft

ibm trafmu tationis ad tot


no

mam.C 3 d fcbmDiccdugjmateria fmio^ducta

fuitoino informis.Onde aug?.ir.cdfef.c.6.vult g^


materia f>mocreata erat informis nd ^natione omnis
forme fed compatione famofio:p.aliqud er^o formam
babebat materia ^ducta ^mo I5 incopleta z imperfe/
ctarn:'! qr babebat aliqua formd aliqua Diuerfitatem
babebat in itiis partibus ita g; in pte fupiori vnde erat
formddt! celu erat illa materia pofterior . in inferiori
vo DU3 Debebat formari terra erat f>ora vna ergo erat
materia per eentiam fedjppter Diuerfitate qua5 babc/
bat in fuis partibus Ditierfa uocabulafibipiicniebdr.
d tertium Dicedum g; vnitas generis eft qfi vntV
tas materie.nam ille forme circucernut eadem materi
am que funt apte nate fe inuice expellere.c qr contra/
ria funt ap ta nata fieri circa idem forme cdtrarie fe ad

G3

inuicemexpelleresaliquomodocircucermlt eandem
materiam.cum ergo cotraria fint fnb eodem genere ut
probaf in.io.meta^MlXocmodopdt intelligigr vnf/
tas generis fit quafi vnitas materie qr forme babetes
edtrarfetatem ad inutcein funt in eodem genere quia

Mueftio
drcnccrmit cade matn.Dicimue enim 57 album z nl
code giie q: circiicermlr cade mam utfuf/ficidfcdqUtaj-r quatitaano rntmcodegnciqi nocir
cuccriuit cade main.na quaiitae cniin raiKyiti .ppiia
nia 7 in ^^0 ibo fundafinfubaqUtaevo in quatita/
rc.ex vimate ergo mac poiTunm? ucnari vnitatej gfiio
r ^pinq z remoti f m ^ Dtufificaf ma.vnitae ergo ge^
ner 10 eil qTi vniraj inae:'r cj: vnitate mac uenamur vni
rate giiie n6 quocuq3 mo zy. vnirate mae ut eil trafmu
tat ionio ibm ut ille fo:mc fimt in eode giie cine fe inui
ce in ma e;:pcllut z qbue viciffim ma fub^ctf.celu g z
gril fiint in

lemda qicifferilrgneno pueniututma

ut eil tranf

murationisribm fed ex boc no arguit 97 no itteadema


per editia bic z ibi.qi cy ma pfiderata per fua nuda ef
ientia no eil iuciligida vnitae gnie.CJld 4"* oicedu
97 bec oiufirae potdiaru z oimttae actiomi arguut oi
iieriitaterubeoutnilleaetion^auelille potdieper fe
beant ordine ad fubae illaemt q: caleface z infrigida
re funt opationes oiuerfe ignio z aque^juo^t funt opa
tioneo ^pzie bnt fubam oiufam n6 fubam que eil ma;
fed fubam que eil foima.pueniut enim in ma ignio z
aque: oiiferut aut f m foimafed fi caleface z ifrigida^
re refpiceret ipfam mam fim fe n6 ail t ut cil piucta fox^
me nb poflet ignio caleface z aq infrigidare nili bdent
;>iufam mam per cditia'.fic z in^pofito fi potdia traf
mutationioad fotmafundaref in ipfaeditia mataie
f fe 7 no in eifentia materie ut eil ^uationi coniun^
cra ita 97 ipfa materia fim fe maclpinaref ad maleficiuj
z ad coiruptione foime eje quo in materia ccli non eil
talio machinatio ad malcficiunicc cil in potdia ad ali
am foima ficut cil in ntateria elemdo;; opotteret 97 il
Ia materia per eentia ciufificaref ab iila.fed cum talio
potdia ad forma alia fundaref in materia mediate f>'
uatione no ey ipfaedtia materie fed eje ^uatione accb
pieda eil illa oiufitao.materia ergo celi n6 bet potdia
ad alia forma ficut z materia iila.fed boc n 5 eil rati6e
centie materie fed rbne ^uationiomt ideo ptigit ibi oi
uerfitae inter iila materia z illa qr iili' materie eil ad^
mipta ^)uatio z n6'illi.(Tad ^'"obm 97 non eil fife oe
gnerefpectufperil^: pe materia refpectuforme qr ge^
nuo in fpe cil ide realr ctJ fpe.fi ergo foima gfiio oebet
realV oifferre a forma fpdil boc nb eil ut eil in illa fpe
f5ut faluaf maliamtnun^aialoiflfertabbomiereali
ter liifi aial ut cil in afino uel 97 cil in alia fpe ab bomb
neifednbeilficoe forma tniateriatqr forma que eil i
materia cu inforrnet-r pficiateam realr opj 97 fit reali
ter orno a materia in qua ejciilit.fnpponebar ergo ra^
tiofalfum qrfupponcbatec file q 5 no erat file.C 3 d

^'"oiccdufpqucnbfuntadinuice trafmutabilia nb
eil ut eil trafmutationio fbm
c:uteil^uationi6coiuaa:fed nbop5 97 nb couenient
in materia ut cbfidcraf fim fua nudae^ntia.CSd fe^
ptimii oicedu 97 ca qrc materia celi nb appetitrnec po
teil ee naturalr fub alia forma cil qr non eil fub forma
bnte priumeceil ^uationi admitta.jldeo oicif forma
ccli oee ptincre formao qr ai carcat prietate nec babe
at annexa ^uatione ita faciat materia ac fi ed i ea oio
forma.argucrc ergo oe cotindia in iili uel oe alijo mo
diG cotindic nb eil ad^pofituiqt b ptindia forma^
rum intatu facit ad fatictate mataie inquatu5 fundaf
fup cardia prictatio.C d 8'" oicedu 97 ^iu fit vna

pucniilt in marcria.ucrii

formaptine6alia:97formaptineobabct prietate uel


bd puationc annexa alteriuo forme talio forma conti
neo nb pot fatiare materiati qr fic fenfitiuu ptinct uc^
getatiniT 1 intellcctiuu fenfitiuum cit ad od talco formao funt annexe alique prietateo z puationeo aliaruj
formani ideo talco forme appetitu materie fatiare nb
pnr. forma aut celi que prietate caret fic meteria perficit 97 materia illa j)ptef cardia ^uationio ad malefici

um iUiuo forme inacbi nari nb pbt:neej7ot appete eife


fub alta forma. CU ad o*" oiccdii 97 no oebemuo iponere pbo 97 negauit in celo ee materia cum ipfc plane
Dicat inorno ccli z nuldi.97 cdii eft forma in materia;
z celu cil vmi qr cbllat ex tota mataia fuarcuj ago
alibi no oicatexpfliuo priii buiuo nccibitcxpllc tenen
dum cil bac fuifle fua' opinione 97 uere iu celo fit mate
ria.vba aut fua in S mcta funt exponeda.pofiurnuf

igifoiilinguercoemataia.oicemuo enim
mataia
pbt accipi ut cil fbta forme 1 ut cil fnbta traimutationi z utraqjeilouplcx.nam cu ouplexfit forma fubfla
tialio z acentalio materia fubta forme fabali eil mate
ria j7prie fubta forme accntali eil materia large fim
ipfum cbpofitu z ipm corpuo oicif ee mataia, in qua
fundaf aceno.fic etiam cum ouplex fic trafmutatio ad
ubi z ad forma fubale refpcctu n-afmutationio ad for
mam fubalem fumif materia ,ppric rcfpectu ubi fumi
tur materia large.nam mot^ ad ubi fundaf in ipfo cor
pore z in ipfo cbpofito.in celo ergo rcfpeau forme cil
mataia^^eilargeqreilibt materia fubta forme Ib

flatialiqueeilmateria,p^e:i fubta forme acciddali;

que cil materia large ,put materia oicif corpuo.rcfpcctu aut trafmutatiomo no eil ibi materia ^prie qr nb
eil in celo rrafmutatto cui ^prie fit Ibm ipfa materia;
qr non eil ibi guatio:eil aut ibi boc mb materia large,
nam cum nb fit ibi nifi trafmutatio ad fitu cui trafmu
tationi no fubicif materia ^prie fed large #m ^ ipm
corpuo z ipm cbpofitu5 por oici matcria.in celo ergo
rcfpectu trafmutationio nb cil materia nifi corpno.eil
enim in celo multiplex forma fed nb cil ibi multiplex
trafmutatiotin celo itaq3poifamuo faluare materiam
etia ,pprie fim 97 materia pficif per formajtfcd in celo
rcfpeau trafmutationio nb poifumuo faluare materi
am nifi large f
ipfum corpuo oicif materia qr n ut
la eil ibi trafmutatio cui fubuciaf ipfa matei ia:fed fo^
Ium eil ibi trafmutatio cui fubijcif corpuo:i bec vide
tur ce intdio pfii in.S.metapbifice.qui in fubijo cter-

niODiciteil97eilaliqf7genu0j>priuad mataiaqa ild occimil oicedu nam


ralita loquedo materiefim nuda eentia fua nb cbtinla funt mora in loco tm. (C

potdia ad oee formao.oicemufergo 97 ma


fuam nudaeentiam:
ufut eil fubta forme carde prietate cuiufmodi eil forma celi:uel ut fubijcif forme pric cmufmodi eil forma
clemdi uel forma mixti.materia atltfim fua nudas effentia ut fi ed abfoluta ab omni forma nb pficeref nec
poifet naturalr pfici necetia naturalr in potdia ad ali
qua forma:ita 97 ageo naturale nibil in ea poifet agere ut plane oicit JCoinmdin.S.pbificoK.ubivult 9711
materia ed abfoluta ab oi forma 97 nb poifet ee alicuiuo rrafmurationij lbm.fi vo materia fit fub forma nb
bnte priu pbt pfici z pficif per illa forma qua babcnfj
nb cil in potdia naturalr ad forma fi nb fi t fub forma
bnte priu z eil in potdia ad oee formasmb ad oco for
mas fimplr:qr talio materia nb eil naturalr in potdia
ad forma celi fed eil in potdia ad oeo formao cbtrariao.CLSdvndecimiioicedu 97 materia nb fatiaf nec
babet oeo formao ad qo eil naturafr in potdiaifed qa
inareria celi eo $ efl fnb forma nb bnte priil nb eil na
turalr in potdia ad alia forma ideo fola fua forma fa
tiat appetitu eiuo.CSd ouodecimii oic^dum 97 mataiaejniofubformaprianbeilinpotdia ad oeo formas fimpfr fed ad oeo formae ^nteo prid;materia ergo exillco fub forma elemdi 110 eil naturalr in potentia ad formam celi eo
forma ccli contrarietatem nb
git 97 fit in

teriatriplr pbt cbfiderari.uelfim

babet.

ITfinio queftionio oe materia

celi.

Be intellectu poftibili
C^gidyl^^omanfoe (ntdlectiipofTibnffdfra Burcro
fm qucftio aurea rdicitcrincipit.

tee quomodo inrdlccrue uarta^


tur uarCatioiie cozpo^i cum pljs
oieatuimpUeem t iminaterialc5

(pfum.^^dcircornrcdmiuo l?anc
qucrtCoiiem pquirere.Mbzimo po
nemiie argumda quedam noti

multum cogdia ad urraqj parte


arguit enim pzimo^ intelle

ctuctionumcref numeratione cozpop^rqz numg po/


eentia.Sed potetia itellecti
tdia cfl plueabrtracta
ua n 6 cft act cozpie ergo nec eentia in qua l? potetia
radicaf.ino enim eft multiplicatio aliquoa nili ga in
ita
cie pfideraf potetia admota actui z act^ potdie
vniue in potetia pura z in actu puro no eil multiplica
tiovn vna dl ma oiurn l?utiu cam z vn^ eft actpurue
quioia jpdujiitinedioed in ozdinc itdligibiliu iteire
nf ie bd qfi ma pura ingiie entiu z tenet radii ifimu.
Deue aut eft act^ purue z tenet gradii fupmum.itelli
gdie aut tend locu mediil ita gt no funt potdia pura
necfuntact^purue.Deueigif ellvnz itellenr pari
ronc vnu9.^ntellige't(e vo medie potcrut plurificari.
.no eft plurificatio in rebnifi in eij que funt giia
bilia z cozruptibilia.qz ad ISpcedif in talib multiplis
catio tali? ut que no pnt in fe faluare faluenf in fuo fili
Sed nf itelfe oino eft icozruptibiliezqz fm pbm eft al
teru gen^ aie z fepaf ab alije ficui ppctuii a cozruptibi
.fi age no coicaf co:
li g no eft ca qre multiplicef

pori nec vtitellcrtiua coicaf cozpi:qz fi caleface non


copeteretcozpimec colozcopeteret cozpimccetiafo:
ma fubalio ignie ad qua oe neceffirate coloz coicaref
cozpi.Si igif itellige no eft actcozpi5.*ec ptie cozpi j
potdia itellectiua ad qua oe necelTitare fegf talie po^
fi fic no inultiplicabif mf
tiplicatione cozpo^.5n priii eft qz Diffdcoie oie eft gz

tdiano eft pfectio cozpie; c


fit

actcozpie

z actf>m.Sed no eft itelligibile oj ml

tiplicenfjrozpa nifi multipliceuf eo^j pfectionee ^me


SCc.C*^.pb0 appellat itelliu pte aie qua cognofeit

no eft pe centialiezeft igif pe potdtalie


vna igif eft aia in l?oie pluree l?ue potdiae p qua aiaj
viuit z fentit z itelligit.Sed aia per qua? \?6 fentit
multiplicaf multiplicatione cozpo:p: z aia per qua5
<2 fapit aia:fed

itelligit

cu fitjpna eade inultiplicabif multiplicatu

one cozpop.C^ .p'*iteUin compat mae ^me. Sj fi


ina ^ma eet aliquid in actu pp iftud qb eft in potentia
no ed vna niio (n oib^cii igif itelfo fit aligd in actu fi
pter iftud 3> eft in potdia gz no eft pura potdia fimptr
fed ficut pura potdia in gne itdligibiliu qz no eft actu
aliqbitelligibiliu anteq3itelligat:n6 igif itells eft vn^
nuo in oib.TRndeo oicedo gj ut appeat vitas but^q
nie tota ifta qone in ptee qtuoz Diuidemue.lfla
aflignabimue rones qe 6mdatoz facit pzo fc z qe fa
citptrafeiipfaru foronee.z oeclarabif omdpofu
tio.5 adducenf que fint ronce facte ptra 6me.c oiu
def n6 ipzobat ipm ut oebd.^c ultimo adducenf

fpfiue Comc.ronee:-!: per pne ronee alie

qe moderni

addiderut ad fulcimdil rdnie ipft^.Ss antei^ fiat qb


ictu eft ne in eguoco laborem quot modie oidf itel
Icct oiftinguem.
d cuiue euiddia eft notandu?
pbe accipit qtuoz modie iteUm:^ 6mentatoz ouoe
elioe modoe addidit.vno enim mo f
pbm accipif i
idlect^pzo itellectu mali ud potctiali z ifte eft itelluo

oe quo Dicit pbe gj eft oia fieri. iai!t mo accipif iteire


pzo itellectu agde:^ ifte eft iteire t e quo ait pbe gz eft
ia face.j mo accipif iteire pzo eo g? itelligit

z no iu

91

iu fepatie a ma ide eft in^


teiUgce z qi)itdltgif.4in6 accipif itcllV pzo imagia.
tione z ifte oicif itelfe pafttuue oe quo Dicit pbe gz in
tellect cozrupif .IDie aiit qtuoz acceptiomb itellect

fotmat z oe boc Dicit pbe

jComdatozDuae aliae addidit.r.ttellm rpcculattuum


z itcllin adcptu.3ntelle aiit fpeculatiimo f m ipm c6^
itellectu malifeii polTibili z itellectu in actu.
ponif
3nteire vo adept^eft c6pofiic^ intcUu mali z lumine
intellect agctie.imaginabaf enim ipfe gz ficut aer rc
cipiedo rpemrecipitlume:fic intelUte lualie fine poftt
bilie fifrecipiedo fpem recipit lume iiitelUie agentie.
poft receptione talie luminio uocaf adeptMDie g
vifie notadu gz omdatoz eje ronibue pofitione fuas
roborat z vuft oftedere gz inrcllect qui olcif poffibu
lie eft viiue nilo. Il- IDzzimaenim fua ratio talie eft.
iriibilinultiplicaf multtplicationecozpop.nifi qfz eft
vir tue malie:fcd intcllccteft fimple;:*! imalie igif no
multiplicaf multiplicatione cozpor.CScbavo ra^
tio talie eft gz no eft cozpue nec vtue in cozpe no mul^
tipliciter.iiueUiie eft b igif cc.C^tcrtia ro talie eft.
inam fi iiuellect imiltiplicaref tuc ea que eriit in itel
acturcuiue ro eft qzfiinteire multipli^
lectu noedu
caref cd vtue malie z ed b z nuc;fed ea que^fuut Ipic
z nuc fimt in intellectu in potetia ergo ^ c.(L luarta
ro talie cft.inaiu fi itellcctcd multiplicat tuc ides fe
fpfum moueret.CiQuinta aiit ro talie eft gz fi idem fe
ipfum rccipetrq: ille intellect oee fozmae inalee rec^

pit.fi igif

-r

ipfe

tnrelleamultiplicarefedfozmamax

z ide feipm recipet.Sed iftagntaro inodicu?


Differta qrta.CScjcta-z ultima ro talie eft.Si potell
vna z eade fpee intelligibilie infozmat oee i
offedi
tellect^iuc fequif gz fit vniie intellect in oib numc^
ro.vn I5 no fequeref gz cade ree videref ab oculo 01U5
boium fi vnuo ed oculue oiumboium . bfi tu ualerct
vn*
gz fi vna fpee (iifozmarct oculu cuiuftibet boie
cd oculue niiuflibet boie ergo a fiU.fi igif vna fpee in
fozmat iuteirm oie boie oee boiee babd vmi intelle^
ctum.P; aut vna fpd> infozmet intellectu oie bomie
patet.nam poftibilc eft gz pluree boiee intdUgar lapt^
dem.tiic ergo quero aut eft per vna fpem lapidie . aut
per alia z aliam ficut per vna babeo in tetil:fi per alias
z alia tiic ille ouc fpee opoztet gz Differat niio. t cor
mnnicat infozma cum oiicat iii cognitione viiiiie uaturezfcd quotiefeiiq; aliq oiciit o;iam in numero z co
miinicit tu numerofeu in fpecie tiic imllii coni babet
tiuellectu in actu z babd tiu intellectu coejudeo mil
la illani fpf ru eft in intellectu in actu fed babebut itel
lectus comunem.tttIc quero oe illo intellectu com
muni cum pofftt intclltgi utrum tnrelUgaf per eadem
fpem uel per alianufed no eft abire in infinitum.ftadu
eft igif in pziinie gz vna fpeciee pot iiifozmare intellectum plurium boium ^ pari roiie oiunuigif oee bomf
nee babd vniim intellectum numero. (L 6tra ic autem tree adducit rdnee.Zld quae intelligendae ualet
oiftinctio oe intellectu fupiiie pofua.CHlam fzir.a ra
terialie

fio cotra ipfum talie cft:qz ft vnue ed intellectue poffibilie numao tuc intellectue fpeculatiimo effet cter-

nue z ingenerabilie z incozruptibilie epquo recfpiee


z agee eft eternuimnecefte eft ut receptum
eternumtiqz intellectue fpcculatiuue coponif ej:
futdlectu materiali z intellectu in aau:*! babet effe ep
eo gz intellectue malie recipit per ircllectum agentem
igifintellectuo fpcculatiimscftigcnerabilis z lucoiru
ptibilie z eternue qb eft mipoflibile.C Secunda ratio cotra ipfum talie eft quia fi perfectio pzinui fuerit
numerata nccefleeft ut feba numeretur. fc't fi feba miy
lucratur f m numerationem bominu z intellectue nu
merabitur fj numeratione boium.^ft fi itcllecniecft
etia numeratue opoztet gz illud quod fcit vnue fcit z
eft crernum
fit

alter: fequ(f^l?o

(prmn eft quam

fdatanteigfcfat.C tertia toptra

1f(?emtftius ponlttqt

fi

intelli;

nullaj

ml

l?abct foxmam oe fe:iio oifhngiicf a


^ma.nam uv
tcllectue fim ifium
poiiedi no multipl(caf:q:
noefi fcucx-rrectpitmalem fo:maj.fcdfictuncv(debit

modum

babere na 5 potette pure 'z no Differt a materia piima.

Conducit etiam i qrtam roncm q: fim illum modus


Inteirue nr vnif otgano fan tallico Iicut inilfo.fed vnf
motori no attribuif nifi vnum (nllfm in eadem bora.

nam eadem poteria vni actui attribueret vn mo/


fi

tori pluree naueo:tuc illud eet ociofum.^ftcrum vide


0 3? vni motori coipie celelim attribuif folii vnu5

mu

coxpuo celelle:ergo rvniintellUinopoffent attribui


fit ociofitao in nadDae aut reneo foluit

tot infifa nifi

6m^c6cedee $ fitincouenieo intellin fpeculatiuus


efle eternumtq: fi intelfo

fpeculatiuuo eet eternuerinx


tetioneo qo inreiro compbf dit eje foxmio imaginatio
ccnteternerTfifictucintetioneo imaginatiuarus vir/
tutum eent eterne.t fi fenfationeo eent eterne:tunc
fenfara eent eterna q5e(l ic5uenies:ideo iteiruo fpecu
latiuuo eff gnabflio c eoxrupribiUo.CiQi* vo obijcif
gx fi ageno cft eternum z redpieno elt eteriium gx recc/
ptio ell eterna ^pter q6 uolebat cocludcre ffbemif.gx
intellectuo rpeculatiuuo eet eternuo.*H^ndet JCoraen/
tatoi (p intelFo fpeculatiuuo cofiituif per ouo.f.per in

tdlectumagetemcimaginationem.lsergointellect*
ageno fiteternuo:tu qx intetio imaginata dl genera/
bilio z coxruptibilio ideo intello fpeculatiuuo ell giia
bilie z coxruptibilio.CSd fc5m q6 obqcif gx ops
ego fciam qi tu fcio no op, qx ut ipfe oicit noo fumuc
Dicti poteria intelligeteo a ^mo oie ^ncipiom nfe nat<
uiratio.vndeouplici potdiapuer intelligit .vno m5
qxfoxme imaginate in eo funt in potentia intellecte*
3lio m6 qx intello malio qui natue ell recipe in intel/

lectu intdionemilliuofoxmeimaginatecumrecipiec

fn poteria <1 eit coiilctuo ei in potdia*)C quo coltigif


gx noo intelligimuo qc eo gx int elfo nobio coniugitur
>z qx alifer piugif vni z aliter alteri z per aliao z aliao
Itentioneo imaginataofequif gxnd opsgx vnuo feiat
qd alter fdt nec feiat anteqj fciat.CT^ertia aut ro c6/
tra ipfum foluif qx nunqs intelfo malio ell abfqs omni
foxma:qm opinati fumuefim eum: gx intclUio malio
eflvnitaooibuoboibuo.tejcbociumu 0 opinati gx
fpeo bumana ell cternatutcetemimatus ell in alyo lo
cio.neccffe ell ergo ut intelFo malio no fi t ocnudatuf a
^ncipgo nalib coibuo toti bumane fpei.f.a ^mio P'

pofitionib*^tideonun^fnteireremanet idemcuj
ma^ma.(T'^.poiribilitacinteir0 noelleiufde5 ronff

mae ^me ut ipfe vulr.7 io no op5 g> fit


eadem.CQuarta vo rd foluif ita.f.qx ofa oxgana fan
tallica rndent ei ut vnum inilfmmam fi torum celil ril
det intelligetie ut inilfm vnum: no ell incouenieno y
tota bumana fpeo que ell nibtl refpecm totiuo celi ni/
cti potetialitate

deat intelligetie iiinmefiuenfo intellectui ut inilfm*


Cll^ollcp finita ell po f>ma buiuo qdnio:qx pofite filr
ronco quao adducit 6me*pxo fe z contra fe z earum

folutiones.aggrediamurptejfcbamcDeclarabimuo
pofitionemeiuo.Bciendum gxpofitio JConmen.fuit
gx intelfuc copulatur nobio per intentiones imagina/
taoqfifoxmainteiro nfi.SiergoDebetaliquo modo
ome.pofitio ^babilio iiel rdnabtlio appere:opoxtet
gx eadem fpeo itifoxmet fanraliam z inreirm fic enim
vnief nobio intelfo per foxmam fuam fi ipm fantafma
poterit tnfoxmaretfed ut illa infoxmatio z vnitao itel
lectuonobioaliquomordnabilioappeatDuo per ov

dinem funtvideda.^mo enim ell vidcdumqudDiffe^


rat foxme realeo a foxmio itentionalib.fcdo qu6 oiffe
rat ma fpualio ucl inrellectualio a materyo coxpahV.
(T U^>zopter ^mum ergo notadiJ gx foxme intentiona

qn nuanf nuatione fubiecto;t:necejtedunf ejrten


fione ipfop qx que fic niianf no pnt elTe plura numero
in eodem uibiecto.ideo pbuo fe^to mc^^.vulr gx que/
cucg bnt effe in eodem Ibo t oifferunoiffer u t fpc z no
niio folum:fed b^intetionee folo niioc:nteo funt in
eadem pte aerio.vn ^baf in pfpectiua (p I5 albus mu/
tiplicat fpem fuam per totum mediumhta gx duo cox/
pOra alba in eodem medio pofira qbltbet illo:p per ro
leo

tum medium fuam firitudine multiplicabinaim ergo


albedineo eo^ Differat in qlibet pte medy enit intetio
neo folo n iio oiffere tee.ll^onif ejceplum etia ab ali/
quibuo oe luminibuogx in eadem pte medy redpitur
utruqsjlume z fic ell polftbile gx in eades pte medy fint
Dueitetiones folo niio Differeieo:ica fi eet polTibile gx
DUO coxpa eent in eodem locb ut aer z aq ita gx vnum
no cederet alteri z vna z eadem itentio eet in pio duo/

buo coxpibuo.fiin aere z in aqMtlo folum aiit ille inr


tioneonbnumeranfniiationelboni fed etiam pxo^e
loqufdo no ejetedunf eprefioe eo^.xQuia eje quo queli
bet foxma multiplicat fe per mediti z per qualibet par
tem medy tota ell in toro medio z tora in qlibet parte
medy.fi au trdnem Didtfcireuolumuo.Sciedii gx ca
qreejttedif foia ejetefione fubieai ell qx foxma illa edu
deoepotetia mae:qx quicgdeducif oe potentia mate
rieedudf tota oe toto i po Departe:ideo fequif gx oio
foxma materialio oe potentia mattarie educta Diuidaf
Diuifione materie : z fic rota ell in tbto z pare in par/
te.aufaaut qre foxme niianf niittioefubiectiell ga
ipfe foxme no gencranf fed generaf totum copofitum.

vn non gttaf albedo nec nigredo fed generaf lignus al


bum z lignu;nigrum:qxeffeellgfiationioterminuo.
^iTe enim foxmarum piticto attribuif cui per fe copo
tit gnatio:qx

esrDiuerfardncgdditatio fumif oiuer/


fumif oiuerfitao numeralia
qxb'ec cbpofitoattribuiffegturgxoiuerfitaomi
meralio in foxmio ex oiuerfitare fubiecto^ ee babeat*
fi

fitao fpei ita ex Diuerfo ee

dim igif boc fit ^pxium omni foxme reali gx ipfa non
gnaf (fed copofitunuideo fn oibuo foxmis realib^om
petit numaari nuatione fubiecropmerus qxnon oeo
foxme realeo oe poteria mae educunf.nam oeo foxme
realeo extefione coxpioextedunfxfed qx foxme intetio
naleo funt ille gbuocoperitgnario qxnongtiaf aer fic
intdionaliter coloratuo fed ipfa colorio intdio in ac/
re giiaf.^t 13 ell ro qre in realibuo totum copofitu gc
naaf qx torum copofitum gfiat fed intctfonalibuo fo
la intdio generaf:qxfola foxma gcnerat.dn Dicif gx
ipfa albedo giiatalbedinem fuam in aere fim gx pfpealuuo boc4)bat.3lla atit ueritao ex quodas figno

mo

nifellar i por.videmuo enim in

realium gnatione gx ge
nftum no pfecte fequif firitudineni gignetio:qx cu$ta
lio filttudo fit per vnitatem foxme non pfecte alTequif
genitus gignerio vnirarem foxme ex eo gx illa actio no
attribuit foxme fed emolito I5 ili iuo actionis foxma fit
rd.Sedingnationfb^itdionalium genitus pfecte c5
fequif fifirudinesgigndfotficut filitudoin fpeculo ge
nira pfectepfequff gigndio firitudinem.^n ouobigl
tur mffertfoxma intdionalio a realixqx foxma intetio
nalio no recipit nuatione a fubiecto ut realio:nec edu

df oe potdfa materie cum pa fe loquMo nd regratur


motuo nectrifmutatio.tlifa igif Dlia iter fotmas
realeo z intdionaleo ex qua oxia foxme intentionakf
Duopfequiinf.^moipqxno extedunf extefione fubie
ai.!"* aut$ non numeranf numeratione fubiecri fed
potiuo niiationerenim in qrum cognitionem Duciit:
fiue eo:;x a gbuo funt.nam illa intetio albedinio in illa
pte aerie exilleo Differt numero ab illa'intetione albe/
dinio in eadem parte aerio exiilf te nonrone fubiedi:
qx in eodem fubiecto funt fed rdne oiuerfa^ albedinii
flji

in qrum cognttionemDuciit 7 aqb^traxerut origine*

intellectu poAibili
10

vfder? quonj 6 offTcrat natura fntellcaua^


iRedat
lid a natura coipalit^^ptcr qt> fciendum cft pmo gj iia
tura lutdkctuaUe fcu fpilalie potell fimul clfe cu3 co:
porali ab(^q3 co g) natura cotporalie Abi cedat:vnde il
U qui oiccbantafamcAc coipus fm pbuni ponebant
ouocoipa in codc Jia enim cozpalis Arcu alia na coi^
porali ee ii 6 pot.^L Seda aut oiia cA g> na fpualis po
tefteeAl zfemclinDiuAsoumdillaoiucrfa Ipeant ox^
dine ad aliQd vnu.Sic pcedimus vna -r eadem cent^
am aie cc in Din As ptib coipis 4)ut ille ptes l;nt qidi^
nem ad vnum totuimita z illi qui ponebat Datore to:
maru cum ponerd gi vnus z idem oatoz opaf in Diu^

Amul 0P5C06 Dicere oi ille oatox Amul ed in oiucr^


As inquatum illa oiueria oidinanf ad vnum ut foite

fis

adfufceptionevniusfoimcinaenim coipalis

num^

DiucrAs inquatuj illaDiufa oidina


tur ad vnum aliqd.lDis ergo viAs reAar gnque Decia
radaut 6 metatorisrofacilij bcaf.ll^ximacAgjvna
^ eadem intdio ifoimat imaginatione itellin.na ut
Dicebat intdiones illius no recipiiit niim a Ibis in g
bus Aint 1 tn Due intetiones folo niio ointes pnt elle
in eade pte aeris vna c eade intetio Amul polTet efle
r in aere -r in aq fcd aq no cederet ei nececduerfo.JCu}
na coipalis ut oiganum fantaAicu no cedat natu
re fpuali ut itellectu. illa eadem iutdioqiie infozmat
fantafmata infoimare poterit iteUm.ad l?oc dia ua^
iere pot qd Aipius fuit tactu qi |? intetiones niim re
cipiut ab illis in quop cognitione oucilr.^t qi fpeci/

feu in fbo^piio exercere

no folum ipfa foima fed etia

ma X A?5 ipm e A rd agedi:nil?ilominus foima cA ratio


pncipalioiagediqsipfa ma x Ibm.cum igit intelligere feu

aaus

intelligcdiegrediat Depotetiainrellecriua

infoimata fpecieicus magis fmcipalis rd agedi At foz


ma 6^ ma feu A5 ipfa intetio infoimans intellectum
magis cA rb intelligedi qs poteria intellectiuaiigit cu>
illa intentio que inteUin infoimat At na x At foima in
nobisiqiut babitum eA intellectus vmf nobis pfoi-

mam fuam.i.per intetioiiem imaginatam feu

exntem
imaginationemergo^piic intcUigimus x magis pid
piie (g intellect qua'to magis foima eA magis rd itel
ligcdi ^ma.CiQuartum reAat Declaradum g;inten
tio que pluriAcaf ex pte imaginationis bet ee vnus ex
pte intellect:cuius rd efi:nam I5 b'fpes intetionalef
fe loquedo ab bis a gbus funt per ac
cidestn aliqniAeniisimpedifiqils in cades pte aerif
poAintec Ducintctionalcsalbedines folo niioDifferi
tes ex eo gi ille Due intetiones funt a DiA As foimij im
mero tn A aer recipet ut bic x mic cum nd pofTint cifc
in eodem fbo duo abAracta folo niio Differetia tunc il
le Due intetiones Acret vna intetio.t A eAet poflibile
aq eet Anml cum acre x aer nd cederet aque x aer rc

fe tota Alpot ee in

recipiat niim per

10

fipetutbic-znucils vna eadem intetio aliter ali/


ter accepta poAct infoimare aerem x aquam tn polfet
per ea que funt plura ex pte aeris eet vnus ex parcc
le^quc.^ta g; A Due intetiones folo niio Dintes infot
marci aerem cum infoimarct aquam Acret vna intentio.Cln X dmetatoi Dicit gjb^intellectiua funt vnu
^m intetionem recipietis multa Am intetiones rece
ptam X appellat ibi Am intetionem receptam intetionem imaginatam qi eadem eA que eA in imaginatide
que infoimat x que in intellectu rccipif.C Anintii
qd Declaradum reflat cA g; iid femp intellectus De nouo recipit qn aligs bd dc noup intelligit fed eA actus
foime aliqn ibi noua receptio. -tUiqii autes cA ibi fola!
nouavnioabfqjuouareceptioneqD ey babitis fatis
patct.Hlam ex quo intetiones pluriAcanr ex pte ima-

cs in itellectu DUCit in cognitionemnae Anepditionb


busmac:fpesautinfantaAaDUCitincognitione3 nae
cu pditionibmae:Acut vna z eadem na cA que coAde
Z fpes vna c ea
raf cum pditionib mSe x Ane illis
dem ee poterit que infoimabit fantBTa 'z intellectu c
f uc intcUus copulabit nobis per foimamtfuam z iAa
cA fniaJComc.qi vult gj intellb copulet nobis per ire^
tiones imaginatas que Amt qTi foima ipAus. t qi in
lellect' copulat nobis per foima' tuam (equit ey b gj i
tellect^At foima quodamd nfa I3 no eode mo Acut alie
foime funt foime mae.vA ipfe Dicit gi act eguoce Dici
tur DC intellectu 'zalijsfoimis.Declaratog givna -r
eadem foima infoimat inteirm c imaginatione <r gi b
tellcct eA qA foima nfa Am qd reAat Declarandum ut
cius poAtio intelligatieA gi vnus -r idem intellus pot
c vnus in oib boibus.nam I5 na coipalis non poAlt
ce in DiuCTfis qu 3 tucunq5 illa oiuerfa oidincnt ad ali^
quid vnum: na tn fpualis bn pot uc eA per babita manifeAum. 3d^<? 0 eA iiicouenies g? vnus 2 idem intel
iea^nuoeAoibiisboibusvniijt boceAquod Dic
JC6nktatot.opinati fumus gj inteU's malis At vnom
nibusboibus.CSTertiiiqdreAat Declara'dum cAg^

fanitate attn qi fanitas eA in coipe

ginationumc vmunrexpteintellectnon cApiA vna


receptio oium fperum Differetium folo niio . it ideo
A tu intelligis vnum lapide ^us aut nd itelligebas no
opoitet gj intcirs dc nouo recipiat fpem lapidis quia
foite bebas fpem lapidis ante^ intelligeres lapidem
ut Dictum cAud pnt intelligiplures fpes niio Differctes.3deo ex quo dc nouo tu intelligis lapide cum p
us 110 itelligeres ipm vnitus cA tibi itells cum piimo
non eet tibi vnit nd in eA ibi noua receptio igitur eA
ibi noua vnio abfq-, noua receptione.fed pdt etias per
ilmile Declarari in na.uerbip a.lflas A aligs bd dc no
uo giiaf tuc no incipet bd ce Amplr cuni pus bd effet.
Si etiam qn dc nouo tu intelligis ea fpes lapidis iii
intellectu ita g> in eo pus non eAet fed intellectus per
buiufmodi fpem incipit babere nouam relationem ad
rem x eet vnitus tibi x effet in te cum pus nd effet tibi
cdiuct ut per ipfam fpem copulat.(C IDabitis igitur
iAis gnque.pmo gi vna x eadem intetio infoimat inrellectum x imaginationem ex quo uel jjpter qd intel
lectus quodamodoefficif foima nfa.fecudotu vnus
idem intellectus pdt effc vnitus oibus bonnnibus.
iii
tertio g iAa eA magis |>piia.f.bomo intelligit
tellectus.iuarto ^ intetiones que pluriAcanf ex par
te imaginationum pnt efte vnum ex parte intellectus
fed aliqn eA ibi noua receptio.aliquado aut fola vnio
abfq? noua receptioneiappct poAtionem /Zdmentato

quo md no coicet mae uel ^piio (bo:ita cp Am eus no


folum foima cA ro agendi fed etiam (pfa ma.lllam ey
quo foima nd pdt actionem .ppiiam iiiA in ma j>piia

modo effe rdnabilem nec aliquo md ut videf ciiis poAtio rdnabilioi oAtdi poteA.iQd A ea per
qucx>babilis eA mamfcAam etiam caluniam but qi A
Ite Dubio aliq ibi Dicta babet caluniam buiufmodi po
Atio ex bocitTonabilioi appet:uerutameu omnia cius

bo magis ^>piie intcUigitqjinteirs intelligat,cuiro


Duplet pot ee.Una eA qi intells cf tali vnione quoda
mo efAcit foima nfa:z qi foime^piie no eA agere fed
copoAti per foimam ideo no eA intells intelligerenec
aie fed magis intelligit l?o per intellm feii per animas,
vn ipfe 6metatoi vult fup poe aia.g A viderem ip

membia intrinfeca que laborat in inrelligedo Acut


videmus mcbia ettrinfecain tejccdo uelediAcando A^
cut no pcedimus g; aia tetit uel Alat Aeno cocedimus
gt aia itelUgat.Scda aut rd ad boc idem ee pot qi Am
pbm in 5 oe aia.no folum fanat fanitate fed cti a coi^
pore : Ac nd folum fcimus fcia fed etiam fcimus c aia
quatuc'Jq5 enim fcia At ab aia x actus fanationis At a
fa

ad ipm actus fana


tionis coopatcoipus:Ac etiam qi fcia e A in anima ad
actii fcied(.coopaf aia qi nullus cA actus foime g ali-

ris aliquo

iBucilio
(rta uel I?ab(ta ptcdunt aUqua iieritafcm .pbabflem.
^jcpcditie tgif ^ma % fcfiida parte buiiis qonts qt ad
ducte funr ronea comenci p:o c ptra.fc't Declarata eft
CIU6 pofitiotrellar tertium .pfequi ut.f.ronee facte ab
ali)6 cotra ipfum magis ^babiles iiiducanf.ad cuiuj
cuidetiam notadum q?tra ipfum cornetum cofueue^
rat adduci feje rones inter alias meliores.Ouarum

cum igif bumami ^m pBm fuerit ab eterno ille itelfs r


cepit recipere fpem qbfalfus ell.u pbs ponat ipm ec
in potctiaadoiaiteUigibilia.lU^iuartarbptra ipm

ab vna z eadem eentia uel vtute duo act^folum


niioDzntes^grcdinbpnt.OimigifDUoboies piit in
tellige vnam z eade rcnutiic itellige illo^t Duoruj aut
Differt niio aut nb.nb ell enis itelligtbile g; no Differat
ell:qi

mae(l?cludcf<p bono inteUigit,iname>: tali vnione

niiocufuppofitaeo^niiofint Dillincta.Si aiitDiffer

quam ometatoi ponit intellectus ad nos no

rer niio

bo intelligat fed

magis

fegtur
ell ro.na f

in telligaf

jCometatorc5 intcllectus copulaf nobis perfantafma


ta:fed intellectus compaf ad fantafinata ficut oculus

compaf ad colorem qt in ipfo exiHit:ita m itellect nf

fantalmata que in nobis umt. Sed ev


vnione quam btt oculus ad colorem ftue ad pietes no
viiif nobis per

fegtur q;coloifeu^ariC6 videat fed


videaftergo eje
vnione quam btt itellectad nos no fegtur itelliga/
mus fed itelligimur.tln oicu t illi 6metatoi fu^
(t oecepr per fallacias accntis.nam n nos itelligimuf

op5

btamus itel lectu qfi fotmam nobis vnita.Sed

acciditutrefpicitfantafmatag) vniaf nobiseo


no
vnif nobis f
b* fantafinata refpicittfed magis
eut a nobis fepaftq: c^diu fpes eff in fantafia no eft fox
ma intellect polfibilisuit aiii b fpes a fantafta eft fe-parata z abitracta fic efficif fo:ma intellect^poflibilis
accidit tn itellectui ut eil vnitus nobis refpicf fantaC^
mata q: illo mo magis eft fepat ^,vnit.(DSc&o ar^
guif fic z oltcdef per aliam ronem gj bo no it elliginga
boc qb Dico bb aut elt nome totius aggrcgati.f.cotpo
ris atati z intellect^:aut ^11 nome aiati cotpis foltltaut
efi nome intellect^foliim.Si ergo eft nomi totius ag^
gregati tuc bb nb intelligit qi fim politionem eoruj fic
Dicetiumn6plusfitvnume;:itellertncn5 coipe ^e;:
nauta naui : boc aut aggregatus nb itelUgit fed folum
nauta:ergo totum ag^egatuej: intellectu cum coipe
no intelligit ficut ell bb cum fit nome totius aggregati
fm modum iitum fegtur (p bo nb intelligit.Si aut^m
bb Dicit nome aiati coipis folum adbuc no itelligit bo
mo.inam q: intelligc oicif ec actufrno tr afies fn ejete^
riorem mam.cum ergo coipus aiattl nf refpectu Uu
tellectusfit ma exterioi tntellig? nb trafibit in ipfum:
igif bb no intelligit cum boc gi Dico bb fit nomen coi
poristalis.tr-jb.fialigsuelletDicerepio terminado
gf ille act^quicll itellige trafit in exteriorem mam ad^
buc pp boc no fegtur g> bb intelligit fed itelligif ;ga
ois actus trafies in exteriore mam oenoiat fim appofi
tam Demfatione.t ideo videmus <p caleface qt tran

mam fequif m coipus in qd trafit no

cum illi noitelligat nifi per iteUin cum itclfu?

ponaf vn niio fegtur gz ab vna z cade vtute niio Diu


fi ^gredianf act folus niio ointes qb ell impoflibile.
(T)Quinra rb ptra ipm ell qi ficut paffio facit nos icr
re mam ita actio nos facit fcire foiina: igif ex actibe^Jx
piia alicui^ d 3 gs iuelligarc foima eiSed ppa actio
bois videf eeitellige:igif ex itellig^'oebemiuefligare
foima bois ergo ipfe itelfs ell ppa foima bois.S? no

aligd multiplicef z nb multiplicef


piia foima cius ergo ad multiplicationem bois fequif
multiplicatio itclfs.CSexta rb z ultima $>tra ipjalu
quo mo virtuafr in rbnib^pcedetib ptinef.lllam pox
neret fic nobis intelfm vniri nb ell pone nobis ipfum
vnitiitfed a nobis fcpatii :qi dsdiu fpes in fantafia exi"
effitelligibile

nb ell a cbditionib^malib^abllracta z itelfm no in


foimatfedifoimatips utabllracta:fedabllracfaclla
nobis fepata ergo z itelfs ell magis nobis fepat^cg co
iuct.^ aiit illas rbnes oin** foluat z ut appeat ea
rii fofo. 3 duertedu gj oes rbnes ptacte nibil pcludiit
nifi bocfuppofitog bo,ppiieacceptitclligar.llla ex
illa fuppone argumeta .pcedilt uel Ducut ad icbuenies
g> bo nb itelligit uel ex fuppbne illi^vitatis que c g bo
itelligit Ducii t ad illa icbuenietia.m a ^ma rb adducit
ad boc icbuenies gi bo nb itelligit ex eo g> ex tali vnio
ne bec nb pbt faluari ^ act^itelligfdi nobis cbueniat
3te feba rb ad boc ide icbuenies qi itellige no tr afi t in
exteriore mam.3te tertia rb adducit ad boc idem.fi^
bo nb itelligit qi fi itelfs plenus ell eo qt ab eterno fm
it z itellige mcu nb ell nifi ex co g> itelfs me'recipit fpe
cie cii ipfe itelfs nulla fpem recipe poffitzfegtur g> bO'
mies qui nilcfut nibilitelligat.CSexta aut ratio ad
illud icbuenies vult Duce q: cii arguit ex Dicto corneti
magis fegf gi itelfs fit a noUis fepat nobis vnitus
ad b icbuenies vultDiicc:qi cii nb agimus nifi per ea
que funt a nobis fepata fequif gi act^itelligedi nb con
ucniit nobis.luarta rb z gnta exbae fuppbne g; Ipb t
telligit Ducut ad icbuenies.llla qrta rb ad 15 icbuenies
oucit ex illa fuppbne g> Diufi act^niio fif z fef ab vna z
eade vtute ^gredianf cii ptingat plura indiuidua bn
llit

modtl ponis nb Dicit aggregatu neqs coipus aiattim.

tiafifvnazeadcreitellige.luinta aiitrbex eadem


fuppbne.f.gj bb itelligit DUCit ad 15 icbuenies:qi fi pio
piia opatio' ell bois itellige tiic^^a foima cius ell itel
lectcii actio fecit fcire foima:
fi nbellicbucnics fim
plidter.f.^ipiia foima bois ec ircllin.u5 tii bmc.g
^ma pfectio intelfs a ^mis pfeaionib^aliarus
Dicit
vtutu Differat:z gi boc nome pfcctio oicif oe eis equi
uoce.ita g; ut patet itelfs fim bme.nb ell foima nra.

Si aut Diceret aduerfarius gj Diceret intelfm illu boc


flare no p6 1: qi fim pbm o meta',ad ronem bois pti-

<rC>ftlaradu ell ergo cp oes ille rbnes uel Duciit ad i


cbuenies illud.f.g bo nb itelligit ut (>ma z feba z ter-

net carnes z olfajegtur gi boc nome bb no fit nomen


Dico bo eet nome itelff fo^
iteirs folum. (Tqb .fi boc

tia

fit

in ejeteriorem

calefaciat fed

^ calefiatrz edincare qt> trafit in exterio

rem mam qi in edificium no fegturjtp edificium

cdifi^

edificef.Si ergo bb ponifexteriot ma intel^


lectus intelligereno trafibit in boiemtqi fi tranfiret in
boiein tuc tr afiret in exteriore
no fequif qj bb in
telUgat fed qi intelligaf:igif boc qi6 Dico bo fiiii illum
cet fed

mam

Ium tiic

^
coipus comparer id intelfm ficut inilf m:z

fi^

cut mobile ad motore: z bb nb eet cbpofitex itellectu


z coipe:fed eet itelfs utes coipe uel mones coip . S5
itells nb mouet nili per appetitu z uoltitate:fi g folum
per tale motum itelfs vnif coipi z itelfs ell fibi iuctus
per uoliltatetg ciI itelfs noluerit fibi vniri coipi vnief;
z poli vnionem qn uoluerit ipm abyce abijeiet z poli
abiectione ipm realfum? poterit qb videf icbueniens
qi tiic videf gj eet poflfibilis refurrectio moituornm.

CS^ertio^traipm ficarguif fi vnus cctniio in oibu5

z fextapcfo.-uelexilla fuppbne.f.gi bb nb intelligit


DUciIt ad illa icbuenietia:ut qrta z gnta ro.^t ideo p
dicti quiillas rbnes faluare uolcbat pcedu t g; b b pio
piie fumpt nb itelligit fed folilmb intelfs itelligit cuj
nb bns oiganii:^ gdemin
maulitas intellecto?, fatis manifelle.pbat fuBam ei
ipfeintcllect^fit fepatus

z opatione ee abllracta:gi cii nb ita itelfs intelligat ut


fenfus fentit I5 poffumus pcede q? bb ,ppiie fnmptfen
tit nb tn Debemus cbcedere
bo ,ppiie fumpt^intelli
gat.tEt fi aliq vba
iX:. boc fo nare vident g; l?b intelU
git qi ipfe vultgi nb intelligat aia fed bo per aias z cp
cii illud quo ^mo itelligimus itelfs uel aia itellectina

c iiitcUcclu pollibili
qi afa clt^nquo fentiniud t quo itdlfgfmuf.qj pio
rato ocin cftiqiirdligcre no fit fine fantafmate
fine
oigano coipaluno^ipefrellectus fanrafmate indige
at ut fbo:fed ur oBo.-r pp ifia indigdia oicif itellect^
no inrelligere no gi forno,ppiie itelligat.^ fi tn aliqii
fecitdltgit aliquo mopcedipoKcuj inue
(nueniaf
niamuo coipa fupceleftiaintelligat nullu5 oubuim
eftaiipm irelligere ,pp:ie fit ipfarii iBaf fepatarum oz
bee moud!U5.irii fimfnia}6men.e;caia itelkctiua
c coipe nf 0 no fit pluo vnuni eje motore celi -r celo
fgif ficutt^m itdligere eft ipfius roe que celum mouct
Ita itdligere puenif^^e itdlectuiqui circa fantafma/
ta opatHzt fi tu oicio imo forno itelligit qi vnufqfq5
In feipoe;:pif
intelligit.rndent no eit ueru
ego ep
periar me itelngere ita actud intelligedi mif i pueni
annfed e;^ierioz me iteUigere pio tato uerii elt (p ejtpe
rioz intellectu efife mifi realr vnitum.Doc aut maiuV
feftato.f.gi forno n 5 itelligit tunc argumeta pietacta
foluuni per illud qt> ficribif ^"pf ifico;z.f.vno inedue^
nieti oato plura fequunf.t ideo fi ej: fuppone ei q6
eflincduenieopcludif incoueni^d nodi incouenieno.
namfuppo fiimit incoueniee.f.foiem intdligere cum

$
^

nointdligatjppiieaccipiedo.argumdaque ondunt
foic5

no intdligere rnfionenoindiget.affirmat aute

f oc ueni ut q; bomo no itelligat.3fli aut^ fic foludee

eo

qf> videref nif il

eo recipef : f5

argumda ptacta ad que eft alr rndendiim.(C 2fd cui


cuidentia feiedum qi I5 oicta argumda aliqua uerita
tem pcludant c in aliqbuo cor p fit uera.moduo tam
cdcludendi^in eio femp eil falfiio.jSt qz tota vio ronio
colligif expmilfiofi oiligder aduertimuoquara vim
pinifie pnndfatie apparet qj per illa argumda nifil
cdtra 6men.pcludif.iriam f>ina ratio que arguit f o
mine no intdligere ex eo inrellca no vnitur nobij
vnione per qua poflfumuo f oiein intdligc qz no plue

fit

vnuin ex f oie z

intellectu q5 ex pariete c oculo

tio apparet falfitao f ui Yonio: qz arguit ex falfa

iiatione.naficutonfumfuitqnoeclarata fuit pofitio


iiiteUm.
jSt ideo foima inteUuo erat fozma in nobio ,ppter qd
act itdligedi nobio coicabadfed vna z cade fpee no

nfozmat oculil z paneteadeo fozma oculi 116 eil foziii pariete j>pter qt> actuo videdi no coicaf parieti
t fic apparet q I3 ilU p fit uera fuppofita pone om
mda.q forno no inteiligit:ro tn illa ueritatem no cdcludit.ijcoa aut ctia oeficit.na cum arguif q f oc qd
Cieo forno nd pdt ce nomen inteiro.ergo uel dl nome
f

ma

aggregati uel coipio a iatt.i:

cll

fi

ad peipiedum intellectu uel intelligibile no ic ejetedit


actuotfenfuo igii f oc peipiedo itelltginmj:^ ^uo coii

f inomen

reuellentponemnf:entpzoinc6uenieti negare qB
pziue pceircrut.f.q peipimuo intellectu ee nobio nalr
viiitum:cu5 ad f oc ponendu ipfa ratio eoo cogat:q: fi
focoicilt ud f ocpcipiu t -r tunc fibi pdicut uel fan taf
tnatice loquuiii c tunc no funt audiedi ut nec pditoz
ipefabula^.Sc&inincoueni^optraeo0dl:qtnullu0
cum eiV oifputare oebettqz cu3 oifputatio no tit nifi in
ter eoo qui iittelligilt cu^ipfi fatenf fe noti intdligere
uerbu 3 eo:p nd eil attededum c C113 eio no dl magio oi

fputadum

^ CU5 irrdnabilibuel cum plantis, j pofi^

tionc 6men.illi 116 retind qz ut eje pone

omen.vb

dei fequi^ magio fit ^pzia illa fonio itelligit ^illa


intellea itelligiMIlcc 6men .fui* ponio fuit
f
inanoitelligat fiqooiligeter fuaoicta pquirat.-rqb
kellectuo no dl vtuo ozganica ficut feti
Ipfi arguijc
fuo: ideo I3 ifla fit mtia forno fcntltrno ni dl illa 4)^
pzia forno itelliginiatio appet qt rd no f d (labile futi
damdtl.na I3 iiitellect*nd lit pKCtio ozgani dl ni pfe
ctioeentieaie:^ qz ipfaeflentia aiedlactue cozpio c)c
f oc fequif ipfe fo itelligat : 1 qz cui dl ipfa eentia
ci dl potdia:? cui e(l potdia eiue dl act:qz eentia
c potentia aie dl nfatigif intdligere e(l nf m ergo noo
fntelligimuo. 31 ^ ni conati funt ida argumda foliie^
re udfaltim aliqua oicto^ argitmdoitzi pcededo tn
forno intelligit.nam cum ozqnon pluo fequif
forno intelligat e;: viitone qua fabet iteUcetus ad noj
igqi^parieo oideatejt vnione quamfabetad oculti3
aiunt
illa argumda c fimilia no pcludut qz tducilc
pzo fimili qt> nd e(l fimile.nl parieo nulla fabet virtu
tem cognitiudtz: ideo ef: tali vnione iion videt fed no^
bio tnefl aliqua vtuo cognititia : ? ideo ex tali vnione
noo cogfcam.(DS; illi adf uc pueriliu?
pdtpcedi

mouenf ^ f mi.na oato ^ piee f det

vtute vifiua eje

fa^

imagi

dmen.vna ceadefpeo infozmatfantafiac

mo no intelUgit:qzaggregatri

cefieriitqino incdli^iinueergofibiodicunt cum fini


eoo itelltgamuo t no itdl(gamuo<q fi tn fua Defende^

recipef in ocu^

mco;^ ideo imlluo actuo ei cotcatuo cd ex tali vni


onc.GTlC^zoprer f ec videamuo qd ueritatio ptineant
Io

qz fibi pdicunt.rct>o qz ponunt i!


ludtquo pccifo nullue cum eie oifputare potficut nec
cum pUtie.i qz f oc faciut ut 6meiu>efciidat c po^
Utione cdmdi no retind*1l^zimu enim fic p^.nam tfli
pcedunc qi forno no intelligit -r tn oicunt q pdpiunt
iteUeetii eie efife naliter coiunctu : fed peipe intellectu
Cio eepiunctii no pdtefienifi per actum itdligedi: qz
iripFr ceficiJt.pmo

folii

'5

nomen aggregati f o

c,t

nautae nauind

itel

nomen coipio aiati ctia forno non iiuelli


git:qi intdligere no trafit in ejeteriore mam.Satio er
00 apparet q ex utraq3pte ratio ceficit.na ficut oecla
ligit.e fidi

ratum fuit fupiuo exeo q fozma intellue dl fozma in


nobio itdlcctuo quodamdeificif fozma nfaie qz opa

q Dato q
q f omo intelligat qz

tio egredif a roto piuiicto pdt pcedi illa via


fic

totius aggregati

totum aggrcgatu5 intdUgitie qo oicif dc nauta eoe

naui cxeplum elt ualdc ridiculofu3 e oeficieo a ,ppofito:qi nulla efl fozma in naui que fit fozma intdleauo
iiaute. t ideo aggregatum ex nauta e naui nd intelU
git fed in nobis eil aliqua fozma que eil fozma intellectus ,pprer qd aggregatum ex aia e coipore pdt itclligere. iterii ratio oeficit ex altera pte cum oicif
fi foino elt nome aiati cozpis q bomo iid intelligit qz itel

ligere

nd trafit in exteriore mam.imaginaf enim q ip

fum ozganum fantallicu5 fit exterioz nia refpcctu itcllectus qd nd eil ucruni.na I5 intellectus nd fit virt oz
gantea nd tn oebet pcedi
faiitafia nollra
fit

fit

penitus extra noo uF er

cum illa fpes que intellectu infoimat

etii fantafinatis foiina ut

oiximus.ud alr oici pdt

q pncipaliuscgreditur actus iiitelligendi ab ipfa fpe


ab i pfo intellecture qi ipfa fpes irclligl
actuo itdligedi coicar nobio in exteriorem inain 0': nd trafirc.S^ertia vo rd que arguit intellectu nulla fpdii recipe ex eo
fuit ab eicrno etiaj ex
falfa imaginatide ,pcedit.imagtnaf enim
fpes rema
neat in itdlectu femp.na I3 poli pfideratione uFpollt^
oefinimus itcUige fpee in itdlectu remaneat in q'dam
inteUigibili

iji

bilio elt nfa

fi

ee firabiliqguioauic.vifuofucrit fenfific

oppofitum

fim opi.dine.pollq5 indiutduii f umanu cozriJpif


ea que acqfiuit itelFs per illo idiuiduil uel ex fantafma
tibuo eius itdle nd remanet.ideo Cdme.uoleo faluain itdlectu alique fpeo f nt ec oupFr f oc oeclarac
rc
tii

qz nunqs na f ilana ell in puationc ^maril,ppdnu rota


liter, vn ipfe oicit
itelFo malie nuiiqs fit ocnudat a
dneipyo luiUb' coib toti f iiniane fpei.i.^mio ^pdni
buo.)CDavia ad 15 ideoeclaraduuilrqz fic n <5 edere
dibileq fitario rora fugiat a naltbartificijo:ita no
tota fttatio fugiat a pbia qfitn fpee
ed credibile
Feinper remanerd in itcUu nd ops
roraf itatio fuge
rct apbia uda ^mio ,ppdiiib ad f oc
itelFue mallo
nd eet penituo Deiiudat.na fic fufficeret aliquado

nn

j^ueltio
frofee fuiflent pbi fdefce abfqj

co^ mo

aUqui cflent.

T (deo iioUut 6inc.gi I5 inrcUcct^geo fit cterniio c i


tellcci ctia ntalio fu efcrnusritellcct^tn fpcculatiuuf

quieftcopofu^ejcudlcciumali-zitellectuin actu

cft

c co:rupt(b(lt6.^t fiiUa vta /Tomc.non cft


nec ia cc gnatione cozruptioiie itcUcct^ fpcciilatiiii:
tn per ronco oc neceflitate cogeteo ipzobart non pot.
Quarta aut rd ?tra JComdct no pcludit.naj cii ar
fiuif q> ab vna c cade vtutc 116 ^grediunf ofii fe actio
giiabilio

nceriiio.lftndcducilDcactiomb^ficut Diccbaf fupc/

riuecu occlarabaf pofitio corndioc fpeb^gz illa fpfs


CTatvnacjL-ptc(tcUect;fcdpIurificafc]cptc nfa.vnde
comc.inctait cp itcUccta funt vnita fmrccipieno 'i
multa fin intdione rcccptaiz ideo cu arguit inultitu^
dincc)L ptcucU5c6mitrif ctia arguedo fallacia accide
lic.^rneil enim eft ab tllie actiomb^gj fuit plurej ut
companf ad inteUhi.CiQuua vo ro no oe neceflitate
arguit.na
fit

ficjc illo

actu intelligediarguif qitellectU5

fo:ma tu nobiozno pp boc opj intcllni multiplicari

fm multinidinc nfaimqi ut oeclaratu cfl intelluG tali


mo pomi fozmanfatyoino remanes vnu6 efl fozma
oiu5 indiuiduo^i in buniana fpe fi bfi vifus eft modus
qu6inteirs in actu qui efl fozma in intellectu materia
lieflfouna in nobis pp qdcoicaf nobis act^ intcllige
di.(Tir>exta atit ro fi bn vifa fut que Dicta fu t dc facili
foluif. Illam cu arguif qi pone tale piiictione intcUu?
ad nos qle 6nic.vifu6 efl pone magis eft pone fepa^
tioncqjpiuctionc.vn accidit intellectui inquatii cfl
piiict 'Z vnitiis nobis infozniari fpe.na5 ut infozmaf
fpe no eft nobis piiict^fed magis fepat^zz ideo no po
terit faluari 3? intelligam* fatis appet 31 e;: eo malo i'
tellectupofmoniscoinetiizceditro.no enim fpecies
que infozmat tteUiii eft alia a fpe que eft in fantafia ni
ec Diffcresrqz cade fpes que eft in fantafia eft
fi folli
fozma iteU6 ut patuit ep eo 3) itells ifozniatfpe n6 eft
fepat^a nobis:f5 magis piuct^ralfu eft 31 accidat itcl
lcctuiiniBtu5eftpiunausnobi6infozmari fpecil no
coiiigaf nobis nifi pa fantafmata:igif per fe ieft itelle
ctui 'z 110 per acciis vnif nobis per fozma viia.C
peditis igif tribus ptib qonisrqz ^mo aflignate funt
rones pzo c ptra 6mdatore quas ipfe fccfl.z cccla
rata fuit eius pofitio.;adducte funt rones ab alys c 5
tra ipm facte impzobare
116 pcludunt . TReftat qr^
tum oiidere in quo oeclarabif per rones p6ne3 come
ti n6 pofle ftare.-r per pns rones ipfiiis comenti -r alie
cii bif faat p^rue Diflbluenf.pp ejo aducrtedii 3; pofi
tio comdino folii eft falfafed impofTibilis.t addux
cemus feje incoueriidiaptra ipm.f)'" eft bomo non

ftelligit.z'" eft 3? inteirs in itelltgedo no idiget cozpe.


j*" eft inteirmnullajfpcin recipe pofle. 4'" siintellus

agens no eft oia facere.3'" eft 3? intells polfioilis itel


ligit feipm per feipm no intelligedo alia.6"'3z intells
nofter poflibilis in giic intelligibiliii nd efl ficut ma
ingfieeiitium.iQueoiafunrptrafundanida pipateti
cos:*! ptra ipam ueritatd (TlCtopter
igif eft ad^
ucftedum 3; Qcgd agit eft in actuz-r agens fim 3; eft in
actu agit.i.ui' ro cfl qz qd eft in potetia non agitzopj
igif 31 agens fit in actu.iteriiqz agens no agit indiffe
rder qudibet actum fcd^ppoztionatii 116 foluj agens
eft in actu fed agens in tatil agit inquatu5 eft in actu.
Si igif ex eo 3J fpes que eft iimagiatioc nfa que 0: ee
fozma intclPs fim ponem ptacta ad boc 31 intelligere^
mus op5 qz fpcj intelligibilis ect in nobist-r fim cp ed
(ntelligibilisnobis:fedillud

qd eft in actu agit

rfim

3;cftinactu.u5 igifroitelligedifitipfa fpcsitelligi


bilisadbocqzperfpcm intelligibile intclligamop5
37 fpes intelligibilis fit in nobiszqz fpfs que eft in fan
rafia que eft fozma itellis eft in nobisztfl fim qz eft intel
ligibilisnocft in nobis fed eft in itellectu. tideo nd

poterimusfaluare qz bdmottdUgat qd erat^mu inco


ucnies^badum.iQ^fialiqstnDicerct imoipfa fpes
^mqz efl intelligibilis eft in nobi5:qrc eft in intellectu
qui eft in nobis; tunc illa cauillatio paru5 iialet qz illa
fpes Deberet ee in nobis ut fozma ad l?oc qz actus iteb
ligedi nobif coicarefzfed illa fpes ut cfl itclligibilis eft
folum fozma intefls z no nfa.-: ideo ,pprer b^JC 'o po
teft actus intelligcdi nobis coicari.Si becergo Debet
efle uera bomo iiitelligit no fufficit qz inteirs vniatur
nobis per fozma fua fcu copulef nobis per fantafmO'
ta:fed requirit
cflentia aie itellectiue fit actuf cozpo
ris 'z op5 qz e]c aia intellcctiua 'z cozpe nfo fiat vnu fim
efle 'z ad boc qb intelligere qui eft actus no trafies in
ejcteriorc) mam nobis coicari poflit . apparer igif
accipiedo ponem corneti qua^babilius poflimus.u
fi vna eadeq} fpes infozmat intellin^ fantafia I5 fim
iupfi cie appareat tpej: tali ifozmatioc itelUgerecoicef
boi.tn fubtilr irueti appet qz non poflumus (laluare qj
bomo itelligat fi alia ect fpes que ifozmat fanta/
fiacitellectu tucnofolu pofitiobzctueritatefed etia
^babilitatezcideoroncsptactefupiusptra 6men.
que ^-ibant qz bomo no itelligeret fi cet uera po come^
ti ucril pcludebat fed inc6uenieti medio : c ideo pclo
erat uera f34zb6nes erat falfe utfupiusDicebaf.fc: i*"
aiit incoucnies fic oudif.na agere pfupponit ec: io fi
uolumuslog oeactioe alicui op5 ^fic loquamur oe
opone eius ficut loqmur oe ec;c q: itells fim pone 6
incii.q5tii ad fuu ee no idiget cozpe mtil ad fuu3 oparf
ct tio indigcbitcozpezidco poterit itdlige abfqjfantaf
mate c abfq5 cozpe cii itelligcre fit ^^a opo itellectus

^ m

iio trafies in ejcteriorem 5 m.tqz

ralisactioma;cime

mefura recipit ab ipo ce ex quo ad fui ec no idiget cot


pore ad tale age no idigebit cozpc;na cu3 fit Dare (baj
ociofa3 que f
ee no Dcpedeat a cozpe nec fim ^pzia 5
operationem no Dependet a cozpozc: nec pp ea indi^
get cozpeznec pp bec ualet qb ab aliqb d: i itellcctui
copetit Duplr itelligcre c ad viiii iHo no idiget cozpe
rr tale itelligcre 116 coicaf nobistz cft aliud itellige qb

idiget cozpe <r tale coicaf nobiniftiid eni 116 bet uerita

tem qz ut patuit nulliT itellige pot nobis coicarc itclff


bacponcfuppofita.C ICzzetereafiboceettunc inteb
Icct uel aia itellectiua bzet Duplep ee c vnu ee b ict cu5
cozpe 'Z aliud fine cozpezc tunc vna ^ cade fozma eflet
pfectio cozpis ^ non pfectio cozpis qb efl impoflibile;
C3" incoucnies fic ofidif.na fi itcirs ect fepat f m ec

modus eendi eieet ficut modus eendi aliap Ibatt


fepara;:;^ tiic ficut itelligctie mouetes ozbcs funt ple
iiefozniis nulla fpem ulteri recipe punita itells iif
ect plenus c nulla fpem recipe poflet cu ois itelligen^
tilc

fit plena fozmiszna ide iudiciiT eft dc illis itellig6


lys que mouct celiT -r ozbes dc ifta cinn non fit plus
vnii eje aia intellcctiua ^ cozpe nio 35 cp motore celi
celo fi5 via ifta.(DS3 ifta rone; pbaDilr aliqs cauillS'
ret.llla ficut aia celi appzo^af celo:fic aia nfa itelfius
appzo^af cozpi nfoz-r io fi uolumusfcire que fit Dzia
iter illas aias cnfa 5 ;op 3 nos vide que fit Diia iter cot
ma coniecturari
pora illa ^ nfa:qz cpillis iftfis
poflumus De fozniiszi qz illa cozpa fupceleftia filt ple
na fozmist: fozma bec no pficit toni appetitum mffe
iife exeo qz eft Ipic potetialitas ad ulraiorcj fo:ma:i 5
Dicet cautllatozqz ille itelligctie funt plene fozmis fic
illa cozpazitcirs aut nf no eft plenus fozmis : fiair nec
cozpa nfa.ifta igif cauillatio l3videaf ^zbabilis notft
eft bona.lllal3 agens recipiat alique modu5 actionis
ab iftfo epeo qbfaber cu bono martcllo facit meliorf
cultellu tii boc eft folu q'3tu ad actionej que tranfit in
mam epteriore ad qua opone inftf m coopaf agenti io
4-'pter meliora iftf a per fe loquedo faber no mcli?fp(
cit fo:ni 5 artis:^ qz actio illa dc qua loqmur b n 5 eft

tia

IBe inteUeetu pofi tbili


eafo tratJee ia cjctcriorc ma5 ^ ad qiia coopaf iilf m.
^pfcrea talie cauillano no ualcr.vtdcf igif ratio ptacrafiipiiicptra JComcii.g^pnemuaaiHiudir.i.a;!^
tdlectuo eet plenae -r (p nulla ulteriae recipet fpem i

medio qz no per recta viam incedebar,


poliet aut illud incouemee faciliue ondi:qz Ii no eflet
eadem aiaqucfantafiaref z intelligcret.ninccafualie
(ncoucnicti tn

e(t abllractio a fantafmatib^.uel ergo fi itells ponitur


fepatue no recipet l^pee fantafmaannec a fantafmati^

bue accidit nifi cafualr q6 efl incoucnice pone ul iba


repatacuicdpetititelligereper abdractionea fantaC'
matib^ bebit fpee fantarmatum per quae fantafmata
cognofeit nec cafualr abflrabit -t fic nnnq3 recipet ali
quid a fantafmatib' qz rccipiee op5 ciTc Denudatum a
natura rcccpta.(T4"voinc6ueni6
3 intcU6 agene
fit

fic

oeclarabif.f.

no eflet oia facerc.Hla cum intelle nf

femp actue ^m ce fi itelligit ree malee oignius cd et

fmfntam c6mdi:ut itclligat ree iinalee.tuccrgo que


ro utru5 intelle agene faciateae ttclligibilce uel non:
fcd non cd Dicere 31 faciat eae intelltgibilee cum dc fe
dntintelligibilee ^mfniam omen.imeta.*fl^cdat

^pofitum cp intellue agene no fit oia facere:imo


fi bn pfidcramue no idigemue itellectu agete.io enim
noe no ponimue renfum agentes eo ^ fenfibilia funt
actue.ponimue autitelfm agente per fantefinata que
no funt actu fed potdia itelligibilia.Si ergo itelle nf
agene ed fepatue fini ee ut ^batus cd 116 idiget fantaf
mate.JZrt qz^pter ipa fantafmata ponimue itellectus
agente no indigebimue ponere intellin agente.
incoueniee fic manifedaf qb erat q; intelle podibilie
fgif

Intelligitreipmperfeipinzndaut intelligibilia.na' to
inteire itelligit fe iteb
ta caufa quare noe ponimue
ligedo aliae ed:qz ab itellectu non pot^gredialiquie
act nifi tfozmef aliqua fpe.t qz n 5 cognofcit fe nifi
cognofcedo actus ide actue 116 pot ee nifi a fpe alicuf
Ducit
rei fenfibilie ifozmatie itellectti.illa aut fpee
fcognitioncobic^Ducatin cognitione act^pp qi> fe
quif qt aia cognofcedo oba fenfibilia cognofeat fe:fed
fi inteire fim ee eet fepatue cti fim ee fumaf rnefura.p/
p:ie actionie illud ide iudiciu eet oe actione intellue:
qb ed DC actione aliarti ibarii feparataru.^t qz a Ib^
datb B fepatie cus no fint pura potetia in gne itelligibi
lium pot ^gredi aliqua actio abfqs informatione fpet
ut pnt cogfcere fei^ae per ibae fuae.fic itelfe nf no co
gnofeeret fe cognofcedo alia:fed feips cogfcerct per fc
ipm.CT6'vo z ulttmii incoueniee ed patefactum qt>
itelle noder podibilie no ed potetia pura in ge
erat
nere itelligibiltii ficut ma ^ma in gde entiti.na eje quo
P^r P0redi aliqua aaio ab ipfo itelleau fequif q> itel
nulla
lert no fit ma p in gne itelligibilimqz a ma
actio p6t ^redi in gtie en tiii.ab itellectu vo Pm po^
fitione ida podTet egredi aliqua actio tn giie itelligibi/
ro corneti no folii ed falfa fed ipodibt
lium.ps ^rgo
pofitio ei^darc no po^
lie; 4>pter qb ipemet videbat
terat:ideo qn Debebat pofitione fua pone icepit pcari
^mopfuafiuoloqui^ crcdebatqifici^rd no,pdedet
eiiis pfuafio boc fuppUearef vn Diccbat;lRogo fratres
videtee boc fcriptii faib2 fuae fniae a forte per illud
uerti iuenief aliud ueril:fed nondii inueni:z fi iuenia
turutfingbtuncDeclarabif uerirae.ltlo ucref pones
fua appellare figmetii uel fictionezvidit enim q> in bi 5
nil ronie erat ^bare aute q; boc no fuit dc mJte
no op5 qz fatie ps q> ab alue et fufficicter Dcin cd. d
ductio igif ronib ptra 6me.redat ei roneo foluf
fimiil cti bio foluenf roneo aliao tacte ptra uer itatem.
C2ld cui^euidetia fciedii oeo rones corneti no fut
nifi vna ro:oeo enim ^cedutei: ida radice qz itello cd
imalio io nb plurificaf .na ^ma ro talio ed qz itello ed
qz
fimplr z imalio ib no mltiplicaf.fcba ro talio ed

no ed vtuo in cozpe io n6 multipUcafifed no ee vtuics


in cozpe ed cc vtu te imalc.
ro e^ eade radice ^cedit
qz fi itello nuiltipUcaf tucitcllecta in eo eenr itellccta

ipo^.na poretialitasiteUigediacciditep fui malitate


b cocludc no ed aliud pcludc qs itellm ee malc.Jte
4ro io babuit fiidametii qz noluit q; fi itello mPtipli
caref tiic idt'5 feipm moueret qb 116 lequif nifi ex boc
qz itelligibilia tn potetia z malia monet itellectum.fi
igif itelluo multiplicaref tiic edet qd male z dc feipm
moueret.5 aut ro et cande babuit radice qz uoluitQ^
fi itells multiplicaref tunc idem feipm recipet qb non
fequif nifi qz itello recipit oeo fozmao maleo.6z uU
tima et mixta ed eode fundameto:na fpeo itelligibilts
tn itellectu tuo z meo Dliferutniioz puenitlti fozma
feu infpc:fcd que fic fe bnt nullii eo^z cditcUus in aau
fed biit intellm cocnnboc atl 1 110 fequif nifi rone midf
io

tatio:qz que funt vnus fpe z plura niio bnt manuigif


ille fpeo eent malee : z fi fic tuc et itellb in quo bnt ee
eet malie.pj igif qj oeo corneti roneo ex bac radice^^
cediit qbnoed poiTibileitclUn multiplicari nifi fit fot

ma malis.cu; g fit qd immale inteirs no multipUcabif


multiplicati6ccozpoi:;utigifpateatarg'op5ida^^
pofitione glofare.f.qj itcllscfi qd immale z tu nb miti
d cuf euidetiam
plicaf multiplicatione cozpoy-.C
5e ex qua fs
aduertedii q> fozme Dur im-alco nb rone
rbnc mae in qua:na nulla fozma bft materia pte fui^
uf materia ex qua, liq tn foza cd pfectio mae z aliq
nb c pfeaio mae.z ib Diir alique fozc maleo z altque i
malee.ampli^fozme malee que funt pfectioeo mae Di
digiiuntunqz alique funt que fim centia z fim Difpb^
ne educunf dc potetia mae.alique vo fis Difpbne tm:
z 110 fim centia z bi fozma ed folu afa itelliuatz folii
iteUo Dz ee ab er qz iter fozmao que funt pfectioeo ma
terie folii aia itciriua fim centia nb educif dc potentia
mae fed folii fim Difpbnc.zib aia itcllectiuaed media
iter fozmao fimplr abdractae z fozmao materyo imer
fao.luare ficut aia nfa tenet mediu modii iter fozae
maleo z aliaeiita vtutee que pfcquunf aiam tenit me
diti modii ficut oeo vtutee que funt tn ibyo feparatio
no funt pfectioeo vtutee que pfequunf aliao formae
malee ut aiae bzutozz que funt oeo vtutee matertalee
z ozganiccita z vtutee que pfeqiiutiir aias nfas tenit
mediii modii.Sicut Dictevtuteo tcnctcjctremuzqzali
que vrutco aie funt ozgaiiice alique nb.Si bui^ailt ca
querifbec ed.nafozme maleo que fim centia fuaedu^
cmif DC potetia mae no bnt aliqua vtute que dc potc^
tiamaenbfitdtcta:zioiuilU%utie ppziu poterat
ei ibm fozma taiw:pp qb Ibm ralie vtutio ed cozpuo
Sedcusaianfafiaifuaeemianb educafoe potentia
mae CU 3 oie eenc:a'iieat vtute fibi,ppoztionata aia no
fira bebit diqua vtetes que nb ed educta dc potentia
mae.jjptetea illp btitio no educte De potetia maeno
ed ibm aliqb ozg-nii cozpop fed Ibm illi vtutio ed ip
fa fozma qiie fim fua centia nb educif oe potetia mae.
M^ie s vifio ed nota<^.ii {p itelle pot mibit>uo dicc ; qt
uel Dicit inibi ecnriii ul* vtute.fi igif Dicit mibieentias
tJced pfectio cozpio fim fua eentia De potetia cozpio
nb eductarz qz ed pfectio cozpie tiic oe iieceifitarc ml

Si

aiit Dicat nitbi nb


tiplicaf multtplicatibe cozpo:p.
eciuia' fcd vtute z bac nb qualibet fs btute que fequif

mb modii eentie tucDtcat inibi vtutes ce potetia


cozpio no educta.us igif iteiro fit vtuo fequeo modii
eentie nfe fozme fiue aie nfe ut in ibo fundabif in tpfa
centia aie nfe z no in alie? ozjano cozpaluz qz multi/
plicaiif eentie aia^pprbiie ptacta ib ops multiplica/
ri potetiao itellectiuao uel itelfe cus in eto fundentur
ut ibo z iib fit itelligtbile muitipKcari ibas nb multi/
plicata fitute:z fic appet cp illa duo fibi ad inuice non
aliq

repugnant.f.^ itelluo

fit

cdimalebocednb

lor

Illi

fit

vtuo

otgan(caTc\dnuiltiplkcf inultipUcatfoe idtiUduo:;^


|?oiu3 fm modii practu.lpocaiicuoleo ocfigiiarepljo

fumuo rudere ad argumeta in pn iftiuo tractatiio fa-

ccntia aie futidar ut (ii ttMCcroifenfuj vo in


02gano:ait cp locuo fperii viribiliueltoailu6'm d fuii
daf vnio vifiua ficu t in Hio c (ife eft oe alijo fenfib^fed
locuo fpertl iutelligibiliucdccnriaaie ttcllectiue cuj
In ea fundef itell6 ut ;n rtSo.ClDio igif patefactio ap
mmeta comhi oe facili foluunf ,ua cuj arguif f>^ ft
no opj.non
Iteiromultiplicaref eet fozina malio:p5
enim multiplicanf ej: eo ell pfcctio mac fed ej: eo cp
cftpfectioeentieaienfe:quamultiplicata multiplicat
c intelfo.CJld vo C115 arguif gp fi multiplicaretur

q5eenna#mqz ilta^poelf multiplep.ua fi itelligaf qz

tp itelfe

(ii

ueru eet fi imediata ro


cet vtuo in cozpore.Dicedu
tnultiplicadi ei^ne(Tet ftbi per coipuotfed ut patuit in
telFo efl pfectfo aie abfqj confit pfectio oigani -r ime^
dtata rd multiplicadf ei' fumif ejcmultitudic effentie
afe.CJSdj^cujobijcifajfiitciro multiplicaref tuc

qui eent in eo eeut itellecta in potetia.Dicedu ^ ues


c^t ii itellectui eet multiplicatio ep eo gj eet vt^ in coi^
porr.qi tunc oia eent in mo mali -r per ?no eent inteU
lectainpotetia.Sedutbitiiell intelfo multiplicatur
fit vtuo ozganica feu vtuo in cozpe, tT
flbfq5eo
d
4"* cum arguif
tunc idem mouerct feipm:t>oc vifo

facileellrndcre qzropceditepeoqzfupponitintelVm
cflTepfcctione cozpie feu alicuiptio in cozpe tuc fpe
cieo epile in fantafia que eif pfectio alicui ptio cozpie
tiel ee ipfi cozpio cum videaf ei rrlderc oetermiata po

cozpiol?ctmouercitcirin:ueletiaipfa faiitafia eplpoc


toitelFm moucret fic etia itelluo feipj moueret:fed ut
pitum eft iteiro multiplicaf abfq5 eo q) iit pfectio cozpozio uel alicui ptio cozpio.CTf ^ aiit r6 oe facili fob
uif qz itell0 no recipit feipmcu3 fit vtuo imaliez-r no

malio.(p6*'" aiit ronem uoluertlt qda folue per inila


eode mo fequeref tp oco itelligetie eent
tia oiidedo
vna itclligetia;<p ficuyjbaf qz vna ^ eade l^peo ifozma
ret oco itello nf 00 pombileo:^ ideo oco itcllo poiTibi
leo fim rei uer itate no fu t nifi vnuo itello . ita polTet p
bari q> vna -r eadf fpeo ifozmaret oee itcllo oiu3 fba^t
fepata;:.^' t ita oco ibe fepate nd fuiit nifi vna fba fepa
ta.io eje boc pofTet pcludi qz itcllia nf no tzilTerret ab i'
tellcctu iba;t abllractap cu3 noo poflfumuo .itelligcre
aliq que ipe itelligilt 'Z tuc vna 1 eade fpeo ifozmabit
utniq5 itellm: z fic uterq5 ftelFo no cet nifi vnuo itello

fed ifia iifatia ualct parum. qz fpeo

iii

itellu vui*

boio

fpeo mitellu aUcrin6 op3cf oiffereteo fiin r6ne3.z


16 oifTerutioifferut folii niio.fed oio talio oiia yidetur
ce per mam;pp qi> videbaf feg qz nulla illap fpfnl ei t
Ctellccta in actu uel itellecta oe lezfed a> b?ct itell^i coe5

fed boc no vidcf oe itellu nf 0 rcfpectu


abftracta^
ru5:iiel oc itellu vnf ibe fepate rcfpectu altcriqz fpe?
fn itellu nf0 rcfpectu rtzap fepatay. no funtiufde5 ronio cp eo qz in nobio funt fpeo acqfitc ibi aiit fimt ina
te.^tem fpeo in oiucrfio (byo fepatio no fuiiteiufdem
rdnio ep eo qz vna bet uViorco fpeo
alia:qz t^to irel
ligetia ell fimplicioz tato iiFioreo bet fpfo z illa eo:ia
(tello nf i rcfpectu fiza?:.abfiracta;5 Cuoeo fuDe fepate
epeedat ipm in fimplicitate qz tenet ultimil gradu3 in
fic irelligibiliu. eit qz fpeo i itelFu nf0 rcfpectu
fepata?: z fpeo in itelru vni ff*e fepate rcfpectu alteri
uo Dznt fim ronc 116 op3 ibi ponf ozia per nia3 rone cu
4uo tzzic op3 noo care itelFm coem feu tertiu5 itelFimz
16 ifia ifiatta 116 ualet fi bii vifa funt que Dicta funt . i*'
fgif ro bto vifio Dtfficultite nobet cu3 arguif qz illa in

tellecta bercut tertiu

iuteUm no op3 ^ plurificatio eo

r J no cit ep eo qz recipiunf in mali viute fed folum pp


plurificationc irellcctualio vtutie.no cni efi itelUgibi
leqz multipliceiif itelligibileofpeo . appet igif qz vifo
quo plurtficafirelFoabfq5eoqzitt vtuo ozgaiiica ttic

izifTicultateototarrremouereuf.dl^ioigifvifiopof-

cta.ua
116 efi

cum

arguif qz

116 efl

pluo abitracta potetia

pluo abitracta potetia cii no ee plue abllractum

vno m6 fit qz plue Dcpcdeat ^zpo fic ueritate bcnquia


plue oepedet potetia q3 eeritia:qz a quocuq5 Dcpcdet
eentia z potetia cum ad Dcpedetia caufe fequaf oepen
detia cffectuo.t qz ibm ell ca ^pzictatie z potentia
iiitellectiua fundef in ipa enentta aie ut in fbo : fequif
cr^o ut a quocjuq5 oepedet eentia oepedet z potentia
no tn fequif ep ut a qiiocuq5 oepedet potetia oepedet
zeeiitia.iQuiapotetia oependetabeentia.eentia vo
jzpzic 116 oepedet a feipfa.Si aiit iiitelligaf qz no pluj
ell potetia abllracta
ecntiazqz ficut eentia ell imedi
ata pfectio cozpio fic z potetia tuc cH^inota'du5^
ficut intelligetta vnif ozbi per opationezfic aia vnitur
cozporifimeezzqz eeimediaterefpicit eeiitiam ficut
opatio vcutem moduopriue ell ^put aia vnif cozpori
z celo intelligetia qz vtuo tiuelligetieimediatiattm
git ccluni^ceiuia cum eentia couiungaf ozbi no nifi
mediate viute.irzed eentia aie ccouerfo : qz eentia aie
imediatuiopiungtfcozporiqjitelFo zuoiuiitao que
fuiidanf in ipa.ina'b'potetic mediate eentia compa
I anf ad cozpu^CHd aliud vo q6 fcoo obycif qz non
ell plurificatio in bif que fe bnt utpo tentia puraificut
nec in bis Aue fe bnt utactuo puruo.Dicedum qzfi in
tellectuo fit potetia pura tn grie intelUgtbiUum 116 tii
ell potetia pura in gfie ennu5: ideo I3 non copetat fibi
aliqo actuo in giie mtelligibilium in fe acceptuo com
petit tn ei aliquio actuo in giie entium ut pficere anime nollre ciTentia ,pptcr q6 eje eo plurificabif aiarii
nollra^r elTentia plurificabif potentia iiitellectiua feu
potetia intellectuo poflibilio.fTSd 5" aiit qo argui

tur qz no

iu eadem fpccie nifi in ei5 que


z cozruptibilia.Dicedum tp fozte illa,p

ell plurificatio

fuiit giiabilia

politio 116 babet fimplr ueritatemmcl fi babet ueritatem boc ell in cio que per fe plurificaiif non eje eo qz re
cipiunf in alio.videmuo eni3 plureo llellao in octaua

fperaque.ppzie non Differunt fpccie cum fmteiufdem


nature cum octaua fpera.qz fim plzm iu oe celo z imi
do.omneqb nalitcrellfixu5fiialiquoellciu0 nature
cum eo in quo eilfi,nim:mtellectuo aiit ita plurificaf
ex eo.f.qz in alio babet efle qz plurificaf cflen tia aie in
d 4'" vo q6 amuif qz li actuo
tellectiue ut patuit.C
iiocomuuicaf cozporiuecvirtuo utellentia. Dicedii
qz iftud arg*" babet eandem Difficultate cum ^mo: q:
potetia 116 efl magio abflracta^ eetitia.vude illa.ppo
ell fic fntelligcnda.f.cui noti comunicaf actuo nec po
tetia nec effentiarqz ficut totiuo boio feu totiuo piilctf
elleffentia aie:qz ipfaeffentfaaieefl materia ita z po-

tetia

zactuo.vnde magio

efl jzpzia illa

bomo

iiitelli'

intellectuo p 0
uel
^ aia
telligit z q6 iducif per fimile oe calore z fozma ignio

git

illa

iiitelUgit:

(fla

Ifibiilio i

fatio apparet
116 ell fimile.na.ut oeelaratum ell vtu
teofozinarum que fimcifentiameducuufoe potentia

materie fuiit

virtutee.iii

cozpore . aia

ailt iiitellectiua

que fim elfentia fuam no eductf pot babere aliqua vtu


tem ut Declaratum ell que non fit virtuo in cozporezz
pzo tanto ipfe intellectus non oicif cozpori vuiri z eje
boc patet folittio ad obiecta.llbollm igitur per pzoba
biliorem modum efl impzobata politio commenti : z
folute funt etuorationcoz etiam alie quead ciuoroborationem adducte funtifiiiio buic tractatui imponaturqiiem oe plurificationc itellectuo polfibilie uo
lumuoiiititulari.

^pplicit gidy iRomani rem(te oe intellectu poflibf


li quellio ilurea contra Suerroim 5'Clicitcr.

ic sra'^ foimaru

pas-0
(D^ncipft fractatuo

Dfii iEg(d'j

IftomanC oc 0:adibiie

iTiQuis fitozdoDifcendozs.

S d tractetur

^ozmarum.

^cfii
cl?2ifte

oci virtu9 'i

t>ci

fapicnria

qui elucidant mc vitam eternam


t)abebunt.fed quo elucidari que

rio qui uera lup ee.anf .5 elucP

darioicerio qui metibue (potum


fllucercie.^pter q 5 -r no elucida

rioicipoteecumnffe intellecti
vifibilie cuigee ucfti0iu5
eclipfaf.non q: in fe Ruetur lui qui fingulie fideribue
lumen pbet:fed qz intcrpofito lunari cozpore afpecti
b^bo iU5 n6 appet.qj qz fic cft uerc z illiue poete fi i out
dio cft Dirifiua fnia videl3 cp tu optimue a quo fy neri
ratem 010 relegaf inuidia fim fua opionem fantaflica;
inuidia pfliie bnt boiiore z bnt fenfum folue bere uo^
lebae no patiens nos creaturae tuas rue cognitionis
efle pticipes: cui no folum feriptura facra : fed ettaj ro

bu6 occultario(icutfol ifte

cotradicii.ois

nalis appetitus adeefi indit^qui


oim j)du;ci(li.iQuia igif in na tu ^ma ueriras reluces
ficut in omni calido na ^micalidi oeclaraf.fi oes bo^
mines na feireoefiderat;^ cuilfbetmentiueri cupidi
tascft inferta.ad re cogfccdu mete qualibet condidifii.zir>agna eft ergo pfectio cognitio cuiudibet uerira
tiszq: in ea relucet ueftigiu ueri.imo qi per foima oia
bntefie fi magnum eficognofcere qualibet ueritarej:
feire feit ponere fozmarum ozdinem . z earum feriem
uf quandam epcellentim obtinere . fed cum oubitan^
doz arguendo fepe ueriras patefiat illud Dictum pbi
lofopbi Dubita oe fingulis non ell inutile fozte . fic oe-betintelligi.quodefi proficuum ad virtutes fingulas
argumenta confiruere.mo efi ergo pzetCTinittcda oubitariua locutiozcutnpeream pofiitbaberi cognitio
ueritatis;quonia3 femper fem efiuerirati ceferreamo
eiu'5

re ueritatis inductus contra gradus fozmarum Difpo


fuimus quedam tractatum componere in quo non af
ferendo fed falrem perfuadendo z arguendo fentetia?

pzoferamu0.ipfu3 per capitula oifiinguentes j?ut rei


cogruentia pofiulabir,

incipiunt capitula
nunrur rationes odendentes ^iionTtt ponere

vnam

fozinam.

Caplm^um

in quo offenditur quisfit enim

ozdooi

fcendorum.
z
ponere plures fozmas non Directe pertinet ad fide5
catholicam fi cnm aliquo modo ad illam reducaf ma^
gis videf e(Te cotra fidem
pzo fide.

3*

g? fine piudicio fidei Dicere podumusznos intelligere

potentiam oe pluritate fozmarum.


4"* in qno ponuntur rones odendentes
gj ponere vnam
fozmas in quolibet copofito repugnat cozporicbzldi
cpTiti fub facramento.
S ' in quoponunf rones arguentcsueritatesfozme fpe^
daliterrepugnarecarnicbzidi eplnTubfacrameto.
s*" in quo ponunf rones odendetes
ponere fozma re
pugnat fofationi padtoni z mozti ipfi^ cbzidi z alijs
que onr oe eius cozpore
7*" in quo ponunf r6nes.gr ponere vnam fozma in com

pofito pdicit datui animarum.


8"* in quo ponunf rones n.iles arguetes odenfiue gr
fit

no

Dare vnam fozma in copofito.

0'" in

quo ponunf rones oucentes ad impodibile ponc^

tes vna fozma in copofito.


lo** in quo ponunfauctes per
fic vna fozma in copofito.

quas videf odedigr non

De Dicedis.cum podea fpaliter tracta


tur ut cor. cognitio ab intellectu buma
nq melius capiaf .cd ciu'5 l;ic ozdo addi
fccdi gi que fiit nobis pus nota fiit ma-

gis pfufa.ut betur in p plpi*" z 7 mc^"'.cum ergo ozdo


Doctrinepfozmcfozdininobisindito naliter reddef
Doctrina facilioz.fi ab utiorib^ magis notis icipia-f <idnu0 enimjrbare in boc tractatu ut in
n1u0.ee
4>bemio Dijcim^ z mo argu*' odedef fim modii nobis
naliter inditum.gd fit tensum oe gradibfozmaru5.
iClHitunf ailt quida odedere g; ponere vnam fozma
fbalem in quolibet copofito repugnat fidei catholice

z etia roni.fidcs aiit catholica z feriptura faaa ^pter


falutem aiarum ed tradita ut aedetes in cbzidus mediatore3 oei z boium per meritum pafTionis ipfius fal
uifiamu0.fi ergo cbzidused medicus noderznos

fumegrotipaipmfaluadi.illud majiime repugnat


fidei cbzidianezi euellit fides catholica qb infringere
videf ea que tenet ecclefia dc cbzido nodro mediatore

z medico.t pdicit bijs que aedimus oe datu boium


egrotof ,um ergo fim quofda ponere vnam fozmaj
pdicat paflioni cbzidi z eius cjcntic fub facramento z
repugnat datui aiarum f m gj per originales inficiunf
culpain.-r ut .pducunf ad giiam.fi uera cd illa fnia.po
nedo vnam fozma eradicamus ulr feripturam z fides
urisecclefic.CrUtigifarguedoueritasDifcuttaf.tra
ctatum pfentem fim punc modii oifpofuimus ozdina
re.ut ^ncipalis intetio eius pfidat in trib^qz f>mo po
nunf queda pambula ad 4>pofitum . t adaucenf rones per quas videf ondi;^ ponere vnam fozma repugnat bus que tenet ecclefia dc cozpore cbzidi ernti in
fepulcbzo z DC ipfoeirfuifub facrameto.CSddenf z
rones ille per quas pcludif ponem pdictas negare ani
mas infici ab originali peccatozqo ptinet ad earus cre
ationcj.^ut cozpibuo infimdunfz-z pdicerebtitudini
ipfa;: q6 ptinet ad eas. glorificationc.^ut iterii vnite
cozpibuo q6 erit in rcfurrectioc ipis Duabunf z plene
fbtecta nra cozpa erunt fpiritib lotos.ncc Dimittetur
rones ille per quas nitunf ondere poiiem bitam cotra
dicere roni z bu que ex fenfibus oriunf.^i* foluen
tur rones ille z ondef no pcluderc fed manifedabitur
aliquas illarii peccare in ma z ^^cedereer falfis.aliqs
vo peccare in fozma z no fillo^" fim modii z figuram
rillogidicaraliqs gde petere qd ed in qrio.c no pcluderc^ipofitumifed oppofitii exitum.aliquas vo no ec
ad^pofitii:7 nopcludereintetii : fed petere folutioes
quoriidaDifiTicultatum^'ptcrq 5 rones ille ut Dcclarabif feipas impcdiut.(I;3 z ultimo 4>ducenf in medium rones per quas oeclarabif g> ponere plures foz
mas videf pdicere fidei oztbodoxe.gi aiit pdteat pbia
fcietibus cogtum eflfe ubi pot.uerus qz rones nales z

pbificcaligbusfidesfaciiit fimul cum ronibus quib"*


odendef pdicta pofitio videf pdicere catholice vita

ti.ponunf rones quibus mondrabif pdicfpbie z bys


que ex fenfibus bnt oztum.53duertedu5 tn g? I5 in boc
tractatu dc tribus pnctpalr intedamus.extendcf tatfi
eius j)lixitas per multa capla.opoztcbit enim vnus
idc inteiii ppeius Difficultate per plura capla ocefare.
ponere plures fozmas indirecte ptinet ad fides catbolica.fi cum aliquo modo ad illam rcducaf . magis
videf efle ?tra fidem qs pzo fide.
* <^o^clibus niis ut credamus exed
^ leutcs Doctores qui oe gradib foz
a
J
maruprio opinabanf intede aligd Dicc cotra
fides.bn ergo fe habet per in qfitionem inqrere in quo
Differt pb De gradibus fozmarum a pofitionc qua po
itGi

nn

fo:ma:quo vifo appebft ncc (fta p6ncm ncc flla:ncc^


p:(cz DircctcobmarccatboUccuCTitati^ eccftafYtde
fnftiriitic.ada enim faae paginc ucrue oocroi alTertt
cl?:iftu fiiiire uere mo:tuu c coxpue ei^iacuifle in fepul
cbio.-r ucru coxpue cl?tWic^ fub fpeb panie in facra
mdo alrarm.i4'll cni coipue illud qb fuit foimatu ej:
nuc localr nere o: ec in cc
puriiTunie fanguib i^ie
lo einpireo qb rpe pafuonij cleuabaf in ctucc piored J
ptioe buniani grtie imolatii fuit.non ergo in l?oc oiffe
pones tactas . (D Sed tota o:ia
riit opinateo pie f
fumi videar ^tu ad figniii eatione eC* qd o: per nome
eotpis.no enim idemfignificaf noiecoxpis ponendo
vnafozma r plures fozaj.fedfequcdoopiones oeplu
noic coipis femp fignift^
ralitatefozmar oicemus
caf aggregatu eje ma 7 fozma.fed (i ponim^fozma vna

uerafaluarenopoterfmusztuin ca^^itimaie rdnalis


ponaf ens in actu z aia 110 oct fuo cozpi ee fimplr.po^
terit ergo cozpus ifoimatu aia idiiali cid alterarum

'j^iimapara

coipus qo cft altera ps copofiti z oiuidif ptra aia$ oe

quo loqui itedimus D{citj>pita mSm oigani^ata.bec


aut ma iiepeepta qua no icludit ^itatezz oualV lijp,
piieloquedo meref nomecoipiszin fequetib^oftedef
jCu igif fixiones noiu; medicemus a pbis.7 cbiiflus
z apfi eius no tradide.noefl o5m pones illas ptinere
ad fidae prias fideircpugnare.fiitcr eas oe figto no^
minis folli videaf ec litigiti.ind ergo oirecte efi p fide
uel pio fide pone plures fozmas.fed fi pones tales uel
lemus aliquo md ad fid^ redueezvidebif ponS pfes
foimas no tantii obfequi fidei:q3 tu nitif obuiare.po^
nit enim fides catholica qz cbzifius fuit uere moztuu;
faaamiti cft uerii cozpus ebzilli in altari.in

qh panis iBa puertif.dbois aut queda mutatio eft.e


pdt oici mot aedpiedo motu large fim qz mot^eft i.f
gnib ut o: 5 pbi^^.fim que modu5 mot^mutation^ v
cludit^bi" au t mutatio cft in giie ibe z fumif refpectu
cc fimpft-.eftenioziaitcrgfiationc z alterationem. qi
gfiatio z cozruptio ei oppofita fumunf penes efte fim
prnalteratio aiir pcernit ee fi} aliqd.fi igif mozs eft ue
ra coiruptio z no cft alteratio:op 5 gz fumaf penes foi
illa que foimalV oat mae ee fimplV gd aut eft ens
.
In potetia folureftautfim Sug.^pc n':ul utp'* vult
in
pbifico^.meditl eft ma inter ens z nibil. iT igif
aninduaionefozmefipfiderafmain feno copetatei
ctualitas aliqmec ee aliqo.illafoima que
z ime^
pfidt manizoat mae ei fimpfr.qi ma nullu ce ne fe het
4>ptcr qs5 per tale foima ma accipit ee fimplr.oes aut
alie fozme fequetes fozma illazoant ee I3:uel ee illud,
no aiit oare pnt cc fimprr.q: ma pinrelligif bze efle an
itroductione illai:.foima;i.^hus aiitnuo videnf fe
qui.^** gz fozma imediate mam pncienszoe neceflitate
eft fozma fbalis aim incouenies fit accntale fozma oa
re maeee fimplr.z^ev oictis fequi v: oes alias fozma;
fequetes pma fozmd ee acaltaleszqi ficut iiuduenies
cft acentia ee fimpfrrjzptcr qb acens n 6 mam p** pficc
por.fic videf ee incouenies mae fozma ibalc5 oarefm
imediatemifi fozte 15 fieret miracu
qd:c no pficc
lofe.miraculo cni acentis pdt bze modu ibe;c fba mo
du 5 accntis.fed in opibnaead miraculu peurre oino
ridiculu cft.<Uluicqd aut fit ce bys incduenictibus
qz l> i fcqueti oiffuff^tractabunf.tm tn fit eje bitis ma^
nifcftii.gz ciI giiario z cozruptio fumanf penes ei fim^
pfrzfi folli illa foima oat ut onfu 5 eft:ee fimpfr.qne iin

ma

mam

mediatemampficir.giiatioccozruptioc etia^ mois

aedpind potcrut fim foimas pfideres non imediate

mam.qz tales fozme nooantec fimplr.fbm cni earum


ens in actuzqtz eft pfonii alterationi .7 no eft ens in
poteria folii:qiz eft ^pziu gfiationrfBm.yle cni eft ma^
pinegriationis (biu.ut cz in ^'cegiiatide.^n bzuris
ergo poterim faluare mozte iicra cu 5 aia illor fcpaf a
cozpe.TCiim cedit in potetia mae fi in eis non fit nifi
vnafozma tme fi aia illos imediate ,ppiiania 5 pficit
3 n boib^^cni per fepatione aie rdnalis a cozpe inoire5
cft

uariatu.fed

nd poterit Dici alteraiu

gz

fit

mozruuj

uel

cozruptu.cuj ergo ultimii ad q^ptiuge potuit paflio


cbiifti fuit ifepatio aie rdnalis a cozpc.cozpus.illf pp
tale fepatione nd cebuit cici moztuu nec cozruptnnu
llfd ergo cbziftus fuit uere monitus qd eft plane ptra
fide catbolica.fim qua credimus gz fuerit moztuus z
fcpult^qd eft plane ptra fide catholica fim qua cicim
mozs; qd P5 ec falfum . uere
gp fuit coi"* !p eft idem
enim cozpu; illud cozruptum fuit fim gz 5 cc cozrupti
one loquimur.aim fuit uere moituuj I5 potuerit cici
nd cozrupttl.fim qd cozruptii idem fonat gz incincra'
iu.fi) que in p'"^pba ait.no cabi; fem tuu vidf cozru
ptione.i.incinerationl.pond ergo plure; fotina; vide
tur repugnare fidei catholice. |L iuantum ad ea que
tradidit oc coipe cbzifti ernte i fcpulcbzo.qi fim pom
tacta videmus izicc cbiiftft no fuifle uere moituu5 . vi
etiam repugnare oida pd ^tum ad ea que tradidit ec
elefia DC coipe cbziftiejLfite fub facrameto.fed b pofte^
rfoftedef ubi pdicra oifruft^oeclarabnnf z alia fi
noris poderis adduceref.pcr qua Declarari videbif
pone plures foimas catboliccfidci pdicit . pjg qd tn
pone plures fozmasucl vna no ptineat litigiil ubioe
figto nois talia ad fide Directe ptinc nd pntzfed fi ad fi
dem reduci Debeat pd pluralitatis fozmarum ut oftcii
fu3 eftrmagis. videnf cc cdtra fide q3 pio fidc.qd Dccla
rareuolcbainus.

mw

(DiQuod finepiudido fidei Dicere poffumus nos intel'


ligere

pdm oe pluralitate foimarum.

adfidccatbolicaDirecteptinet
fim ephi ubi credanfnditellu
gunf .'fn oi enim.ii.intellectiua cognitione

aliqd lume requirif in

quo cogfcimus quo Deficiente

ceftat illa cognitio.^^nter cni ceteros fenfus vifus

ma

gis fubintrar ttellequi.qz fim Dam.i li.cap" 11.^


eft oculus in cozpe Ii eftirelleain aia.taug^in.iz.DC
tri.c.f.ait <p ffius qui cft oculor eft metis vifioni vici>
itioz.fic ergo vifiua cognitio coipalr Dcpiret fi lumen
fenfibilc fimpfr ect amotu:fic cognitio ftcliectiua fim
plVtollif find ponaf ibi lume aliqd illi cognitioniDC
feruies.u5 ergo cognitio fidcliii ejrcedat cognitiones
nalem z cognitione qua oe oeo biit theologi qfi ineoparabilf fup cognitioneciua bnt oeoeo pbi.fic Dam^
aliqd Inmc Dcfiuiet cognitioni nali que babucril t plii
gz lume eft ipe intells agens dc 9110 Dcfcribitur in 5
Dcaiagzefthitns qfi lumen 7 bi-t fe ad fantafmata ficut lujeadcoloresutibide.fic in cognitide fideliil 03
Dare aliqd lumi illi cognitioni Dcfiuies qdDici pdt lu
me oe quo pdt itelligi gz dz in pfaf.in lumie tuo videbimus liime.pbi etia per fupbia elati: qi obfcuratum
eft infipies coz eo^.per lumen intells ageti; magis vi
dere tenebzas cq lume.qi magis erat ceci q3 videntes
ITlos vo per lumen fidei Diuina maieftate z reuererias
cognofee tcs:in hi lumie nobis a dco indito lume &fdicimus.^ftenilume fidei claril z limpidifttmum re
fpean luis pl3o;i.l3 fit enigmaticil z obfcuru refpectu
Itimis btdp.^jtcediit eni fe illa tria fim |zpoitione alf
qua.z qz magis eft eor eyceflus magis cft eor Diftan
tia coiter que z fi nd iiienitur |>poztio iuenirur til ibi
queda .ppoztio nalis.qz fic iiale cui pbi nirebanf Defi-

nit nlliter cognitis quo fublatonibtl nalitcr

cognofeimus loquedo dc md cognitis ut hic loquimur . fid


lume fidei fuo mdfehet ad ea quep fide cogfcim fic
lume glie fe het ad cognitione btdr : qui oetl per fpd;
pteplanf.g fine luie fidei ea que fidei funt fim tp bi^fii
intelUgend poftiimuszficut fine lumie irdlb agentis
fcire nd ualemnolr cogni ta.bii igf oictii e qd fo (bif

c 5ra'
aliam If am nifi credideritis n 5 intelligetid*
quicgd igtf irelligimuf. oe bijp qiic fiir fidei fim q? bi*
op5 credamim in eo 37 bemne liimc fidei in quo ra^
Ua aedimuccno tn puerri4>p6.q: no Qcqd credimuei

itdligimiio.crcdmuio eni ppctatco efle in pfonio z


pfonae z ec in Dinina ccntia.no rn oe trinitate 5 irellgimuo.qi fimylaf.ut bcturp^fnias Dif.33.
IDecarcbigelt nefciutcangeli no audierur:^ptetJ no
fcntitraprimnoirerrogauir.-r fient ctaedimue oeum
TJilligui

ei iibiO} tn fim rifofiomu fup eplas ad I)cl5 ^ . quo at


Dette ubi(i5 fit itellectu no capiamue.fim eni ipm mul
ta oe oeo logmur.-que itelligc no fiim^idonci.Si aut
queraf ro qreitclligimue ea que funt fidei ; fcd 37 illa
credamiio.pofTumuo tn credgabfii5 co q: itelligamus

pfiderenf pbabita plana eft fofo.ej: boc eni <p aedimu6 efi in nobio lume fidei.pcomitaf eni lumen fidet
iproe imitatoree fideleo.ficut lume itelVo agdis coco
mitaf ronalea aeaturao.ficut g qui cognofeit nalr co
gnita pa rdne oe neceftitate efi rdnalie z bet lume in
telfue agdi6.no tn quilibetbtiotalelume fufficit ad
CtpUeadu z itelligedii ea que in boc luie cani pntrfic
fim ifiil otdine videmuo 37 quicuq3 itelligit ptinentia
ad fide fim 37 funt bi' oe heceifitare credit z cft fidelis:
fi

? bd in fe lumen fidei pp qb talia nifi aedat n6 intelligit.Cino tn fequif nifi itelligat 37 nfi aedat.in a
I5 abfi|3 fide ea que fiitfidei itelligae no pofiumu6:no
rn quiciim aedit ?bd talelume fufHcitad erplicadil
que I illo luie cerni pnt.g abfq; piculo fidei fatai pof(umu6 d no6 n6 itelligae ea que ad fide ptinet.Qico
tofqifiptinaadfideponeplurea fotmae polTemua
aDfq} pitidicio fidei oieS nos no itelligS.illud tn polTu
mue aedS que in Itelleau n 5 capimue.iriullua g ma
Ili reputare oebet fi oicim noe n6 Itelligc 37 pnt ee in
ode? fiippofito pluree fotme . TTlec oebet reputari in
malufedinbontifirdnee ponimua pp quae talia pd
nobi6itelligibili0n6appet.t droneead bocfactas
foluimu0.fi videafnobierdnce illae efficaciindbebae.magia g oebet iputari ad folatiu? qt uoium^nfe
nefciepfulcq^ipiitari ad iactatia.ma utuellem^^alio
ni eloqa iptobare.p? 37 cum pofTumue aede 37 non
(telligimue abfq? f>iudicio fideipfitai pofliimue 1100

noitelligcquoptigitponegraduein foimie ibaltb


qb oeclarare uolebamue.
CTjn iito capto ponunfronee ondentc037 pone vnam
fotiniin quolibet copofito repugnat cozpori cbzirti
jctfienti fub faaameuto.

pmifimue queda pam


1 1
I
bulalibaa ad 4>pofitu?
p
reflat pone roneo per qc qda? conanf ofidere
37 ponf vna foima repugnat fidei catbolice.
nemu0 roneo illae qb' argutit 37 pondee vna foiina?
laluarind p 7 it:t.lau coipiie cbiiiliecin altari fic ponit fides catbolica.,ppterca rd talte efl fi efl vua fotma
aeopofito.i.qcqdell incbiidouel aiaei^tielmaraia
uel aliqb accne ipfius.fi eni no e(l aliqua foima in bo/
mine nifi aiarbnaliefof qbcuq3ofitainifi eeincbitflo.37 fi no fit aliqb pdicto^.e.pflat aiit (ba? pame no
puertif Deitati cbii(liq5in na? aiit oiuma nibtlpuati
pot cil ipa e?:clufa fit ab oi otdie uartatiomi.nec etia?
talie fbapuattf tn aia?ronale q: coiter tenet fidee ca
tbolica aia? ronale ipfiuo cbtifii no ee in altari ex infa

aamditfsejniali ocomitatia.tln^ coiter 0:3730 fa


aificalTet i illo triduo in q aia fuit fepara a carne cofe

ip efl coe

rb:maru

7 manet trafmutatioe facta efl iba aliqua ut

lucognitiocma^inalterarionc (bm.in l.ocaurfacra


meiiio puerfionc faexa no Ibam a m a:fcd fola acciltia
remane ptiiigit fic iialiter loquedo Dicim3iiijque
erat fub foima vniuf.rpollcaell fub foima alteriue z
37 fbm ^palTioiiatii viia paifione poilea ponaf pafTio
ne alia.!;r>ic bic oicimuo 3 acentia fub qb' erat iba pa
.

nietpollea facta piierfiouc fub cis cfl coipus cl;itfti:n6


ergo fit puerfio nec iii oiuinitate cbiiilinec in ei^aiani
nec in accutia ipfuie fi ponbdovita foima pter (ila illa
efi aliud in cbiiflo nifi ueri folu? . rclinquif
g 37 panie
fba III fola' mani jinertaf qb flare 116 pdt.luia puerfi
one illa utimur bqs vbie a cbiillo traditis boc cfl coi
pue meii.fola aiit ma 110 pot oici fit b.iQuia ut tefla
tur uaitas tradita ti a feio cq a pbie ma oicit qd pe*
in pb vu faibif iuxj^meta.qi in fildamto nae nibildl
oifltiictu.i.7 nulla eil actualitas.aa^eni efl qui oiflin
guir.appellatetiifuiidamdu nae ibi ipa maq? omne
agens rrifmutisnaTrpfuppoiiir.7 ut bitu? efl
ug
ait 37 ipa ma cfl ,pj)e nibil 37 rbnc poliratie cfl oictu?
fi igif DC eo
pure in po^iib pot oici 3 fit B 7 07 fit ali
qd iigtum 7 in actu falfa efl oro fUa qua facadoe pio
fert oices.boc eil coipue meu .qb cfl abfurdil oice.pd
aiit B ro fpilcm Difficultate qi ut coiret 0: vba pdiaa

iioii

d qiiodamb effectiua.

folu fuiit fignificatiiu:fcd

luia faaameuta nouc tegis id emciut 37 figurat ne


eni? funt fignificatiua:fed tm dca.quoaiitca funtst
quid cooperanf vba illa ut talis puerfio fiat 110 eil pntte fpeculattomsrfufficitaut ad pfens fdre vba illa ali
quo mo eifecriua ce pp qb videnf effice 7 no folii ofledae illud III qd fit puerfio.Hlb ergo fola ma pbree couerfioiiis bs.cil oiifum fit eam no ,pp:ic ee.tBed nega
re gradus foima?. cfl negare pueriione oiaa.fi eni ad
dif boc efl coipus mcu.ft li bed figtiuu rm cu? noia fi
guificdadplacitufoi.pa libpoftet itdligi aliqdpb
tm.fed cii bec vba fint ibi actiiia 7
effectiua op? ei l
actu aliqd
pei b ocmollraf.C JlmpU^ipiobari ppt
pb oe vmtate foima? per pdicta claufura.iDuia illud
in quo fit puerfio no folii efl bec: fcd
efl coipue.oici
tur eni boc efl coipus meii.fola eiii manon pot oiam
fic oecla: af .ma eni efl ^ncipiii in giie ibe.in oi eni gne
eil vna p* prietae pb efl aa^b ailt prietae ^ma in giiC
enieaitialr efl ipa pb.eentialeent
fbe eil ma 7 fo:a.
efl m.ieee iii pbm.ut faibif in oe fba oibis.fic etia fo<
maeditial'rellipfeaa'.c6petiteni foime ccntialr fic

oiffiuiri 37 eil queda endilicbia.t quidam actuef


queda pfectio ipfi' materie.^nciparr aiit ^^cediit cum
funt f>n^.fic ergo ma 7 foima pzecediit tpfum genue
fbecui^onr ee fm^.coipuo auifequif ipa? fbam .Jme
eni irclligif aliqd ee Ibam q5_ce coipue . 1(16 ago fola

ma pot aliqd cici coipus.li.

9 mpii^ b id^ ^bari p6t

quo fit puerfio non fo


Ium ei! bocellcoip^fcddefl coipus cbnfh.dl^a aiit

per bq7 addif ineti.^llud eni tn

quatiicll oe re 116 oeterniiaf aliqb indiduu.iiec ad ali


qb fuppofitii.maTcni ipfa f re pfiderata non efl plue
tal q?to fed lioetermiafiboc cfl per alia? foima.lTlon

ergo in fola inam pot ce panis

piterlio in

tum eje ma 7 foima cii fola ma

110

fit

aliqb copoA

magis b^

Op? goai e plurcs foimae (bales in copofito

fi

iUi*
^
in aia?

in actii z iii oettate tpa? iiifitl puertif .p? g cti vitae


metiri no poffit 7 alr 116 pnt ut vidcf ucra ec vba cbti
ili.videnuis plurcs foimae in copofito 37 o? pone gra

aflci coip fine afa.lllec ct oice poiTuiir^pane ebuerti


i accne cb:i-^uia ut ulr ooctores oocd c fci artcfli/

duminfoimis.^ampliuo fola ma pot oici coip*


op? 37 ualdc ertedaf nome coipis imo qjtiiciTq? tale
nome fit extefii?fempucri 7 ^ipiius o: 37 fola maell

turfpali iioieiUabudicracouafio oi tranfuariatio.


luia in ca fic fi t puerfio uere panie in il^am coiporie

ma q? 37 ipfa fit coipus .1116 ago,p{>c loaitellcbiifl


cu?Dii:it boc eil coipus incii.fedDtcf Dcbuit.bell ma

cbiifii 37

tn acentia ipfuie

nil|7 il

trafimitaf.

efi

eouafio oifTeree a cetaie tr afinu^ n jUb^.tn

cni? illa
illic eni

fi

mea.37 fi pouetee vna foimi bic pccderd abufiua cd


eo?arrogatu:facact ergoebziilu? impiofie locutu?
Ii::'

nn

Illima pare
ofuina fapia5 ppiletatem uocator ignoralTe*
niagfiif cl?iiftu?.abrir iioe fateri aliquc
poffc neri' loqui q3 P^ locut fiieritrut igif falucmue
cl?:iilii^^elocutufuincop5 oarciii copofuoce pfee
fuilTe

-r

Uniie cil cm'

formas.CSinpU^fimafincfoima
aiit

inq3tu

cfl

ibalioz corpus,:

organica c,put I?et trinaoimcrione.f^a

enim trina oimciio que oc corpcitas efl.fcd Ir no appe


fit mSc nifi p qstitatc/i g i tale nia'5 ?ucrtif;panis (ba
erit facta p&fio:ri maj quada erit g qititas corpis cl?:l
i facrameto altaris eje vi facrameti qo c ? oicta ^ fco;5
Doctou.qr ut coiter o: acentia corpit ebriili Ib facra
meto altaris eje nali pcomitatiarno ep vi facramenti
tn fpalis r6 qre ^titas corpis cl?rifti no pot ee in
facrameto altaris ex vi facrameti:qr l?oc pofito corp
cbiiili cet in boilia non folum (^tum ied etiam quan^
titatiue.quare 'z in tam parua boilia corpus ebridi ee
non oicere potiemus totum cbtiHi corpus ee in tota
<z

t^odia 7

totum in qualibet parte:que ndei

catholice

contradicunt.

C^aplm.j.inquoponunfrones arguentes vnitatem


forme fpecialiter repugnare carni ebridi epidenti fub
(aeramento.

r6nibqbmv:ondi9J ponere
ll-li? vnaformapdicit corpi ebridi
exnti in bodia.relinquif ut adignemr6nes il
las per quas v: ondi cp ponendo vna forma videmur
negare uera carne cbndi vtute vbor. que cbitdus tra^
didit ex vi facrameti ec in altari, tl idef aiit pter ro.oe
carne bere fpale oiflficultatc.inas -r no alid mo falua^
re poflem^ueru fine fbali forma pofle oici corpus ro-ne organi^ati 5 is.tiiqr talis maabfq) fbali forma oi>'
caf caro.ut v: famis irells no capit.03 au t fi Debeat ee
I

caro (p fit ma cum aliq forma.ma em' nuda fine q fora


nec ed caro neced os oictii ed ei 5; in fundaificto nae
nibil ed Didinctuj. CT Aluero igif dc illa fora que Dat
m$e^ fit caro.uel ed ibalis uel accntalis . ^ccntalis
ce n^ot l> qr in accntalc forma nibilpuertif. fed i ue
ra carne cbridipadioisibapuertif.afr eni falfumeee
ebridus ait oices caro mea uere ed cib.rur fus bomo
(balr pdat ex aia -r carne nulluj aut acens ibalr ed oe
copone alicui^bois.bo eni ed in pdicameto ibereje no
rt*ijs aut no fit (ba ut cr in ^"pbi^.forma g illa que ed
2>e copone carnis no ed accntalis fed Ibalis . 1116 aute
Dici pot ^ bi forma fit aia qr caro Diuidif p aia^.caro
aut ^ aia pdituut boies.nullii aut toiti Diuidif p piete
nec ^ illud q6 icludit .1116 g icludit aia3.nec aia ed pe
pone carnis.luia tiic caro c aia n6 pluj eent cq caro
folu5.t noeabn Dictugjbontopdaretejrviuacar/'
ne.imo Dici poflet^bo edet caro tm qb nullus fane
metis aflereret.CHmpli^iio folii carnes filt De copo^
ne corpis btianiifed c oda.^ cd iba panis couertir in
corpus cbiidi:op5qjpuertaf in carnes z oda.fic em'5
aia z corp pdituiit boic5. t bo cd qdda totil ad corpus z aiamtfic carnes z oflTa pdituiit corpu? bumanil
-z bi" corpus cd qbda toni ad oifa z carnes .1116 aiitcj
Dici pot
carnej z oiTa fint talia p formas accntales.
115 corpus qb
iba quedi copofitii fit ep carnib z
oiTib^.funcgtalia performas (bales.vna atlt z eadem
forma ibalis vnii z ide efficit.ino igif oifferut carnes
zodafim3r funrnoiazeade3 forma ibalis eo^edet.
fl^erfectio igif pta aia} que coiter vr refpicere carnes
z oiTa op 3 Dare alia forma ibale per qua caro ed caro,
z per qu.T os cd os.funt ^ plures forme ibales in boi^*
(DSmplfciI iba panis puertif in came cbiidioicim

toru tnfubaf in totu.fed cil nibil puertif in aia} op}


Dicc ni ipa caro fit qbda totil copofitii eje ma z forma
(Iint ^n' cuiudibet feie fenfibilis.g pter aia} op3 oare
(Ili forma p qui caroed caro in qua carne tiitbaf panis iba.fi eni caro fola uertl noiaret:l3 poiTem^faluare
<3;

cbaritate ex pte panis puerfi.iQuia panis Dicit copofi


til ep ma z forma, totalitate ni panis ep pte carnis in
qua fit puerfio faluare no podem^^.falfiim ed . ergo p'*^

Dictu ponedo vna forma (p toni i toni puertaf . cd at


bec ro cois ad ipm corpus cbrtili.iQma ponedo vna}
forma fini qr corpus z caro noia iba;: ut vr cogimur
ad ponedii qr corpus z caro fola ma} noient. lllcc ua
let qb aliq faluare iiitunf totalirate cp pte corpis uret
ep pte carnis ponedo vna for ma.Dicii t cni} qda panis

Ibampuertiin aiam:non

iitaia:fed

utedforma oans

corpori qr fit corp z Dans carni q? fit caro. JCogimur


ailt fim talem ronem per vnam z eandem formam qr
caro fit caro z corpus.ed cni b orifio rcalis no fim rone nn.fim cni uerirate in pdicto facramero panis iba
couertif in corpus cbridijz in carne ei.1Ilec tn aligd
puertif tn aia} urm fpale iba}.ciIgDiucrfapfidcratio
no tollat aic qr fit quedi iba fpalis no podum^Dice
in aia} aUqd puertaf
fim alique modti pfideratiois
(n vno ficfcedecd fundarefe ib fundanicto nofubali.
corpus qdc (n qb puertif panis iba no ed bb fed cdps
trois.lllullus eni Diceret pane puerti in corpus qb cd
ebridus bo.fed in corp cjb cd ps ei^ut ed bo.-ponedo
atlt vna forma : qr ficDicedo per illa eande idtutduu}
(n qblibcr fuppofitu z na bumana ed bb:z ed corpus

ficut

ed fi bndtctil paiic puerti (n b0ie5.fi no puerti in

boiem fiue couerti in mam z aia}

11 1 oat boinint qr fit


bomo.ficiio cd bene Dictum panis fiibam conuerti in
corpus qb prcdicaf oe bonitne.C 2tmplius fim pbm
oportet tn came : qr noii fiunt eje
f)iuo pbificoru}.
alys uel ex alterutris . maentm no couertif in forma:
nec forma tii m.im.Si ergo vna forma in copofito al
forma panis no annibilef ubi coiter Dicif z beneop}
tantam fubam panis tam forma q} mam puerti in folammammelincopofitumejcmaz forma:in forma}
aut uel in copofitum C}: materia z forma non p6t fier(

talis pucrfio.qr ut

Dictum ed in anima

nibil couertif

z ponendo vna} forma nulla cd in forma fubdatialis


prerer aiam.oportet igif totam

q3 formJ conuerti in fola}


fi forma comiertaf (n

fubam panis ta mam

mam in corpus

cbridi.fcd

oportet oiccre prin-

manent ponendo vnam formam quod ed inconueniens.


(naprm.vj.in quo ponunfronesodcndentecqr pone
re vnam torma repugnat formationi paiTionietmoz
ti corporis ipfius ebridi z alys que oicunf oe ei cor
cipia no

pore.

quidem odedcrcqipoC

nere vnam formam re-

pugnat bijs que tenet ecclefia dc padione ipii


uscbridi.Dicimusenim ebridum potmfle patiqraffumpfit corpus paiTibile formatum c}: piiriiTimisran
guinibus ipfius virginisiz adumendo corpus padibl
le quia fim fidem catbolicamed mortuus z fepultus.
lOmnis ergo illa p6 negans formationem corporis
cbndi uel mortem uel fepulturam eius negar padtbtlitatem ipfius fim quod oe ea fentir ecclefia . d ergo
fnna ratio fumpta ep parte formationis corporis ebrf
di.corpus enim ipfius formatu} fu it ejr purilTimis fan
guinibus.tlnde augudinus fuper ^oaiinem fuper il
Ium uerbunv.Soluite templum boc zif.ait qj in.jclvj.
Diebus formatum fiiit corpus Domininim.tlndez
p5iciadignantformationc5bumanicorporisin.]clv.
Diebus . Dicunt enim q> cinbrio primis fejf Diebus z
quafi lac per iiouem Dies cd quafi fanguis . per fpatium autem Diiodecini Dierum accipit formam carnis:

z per.jcviy.Dics leuantur membra.fejt

aiirein.u:.xii.c

Xviy.faciunt.xIv.Bug^^autemforreadditvnum bte}
ibi Dicens formationem corporis fieri in.}:lvj.Dicbiis
ratione originalisrz propter midicum intellcctum.q)

egia' fozniaru
quomodo
coque ontcum fiut foiinatum iii.jclv/.ciebue cum ca
ro aue ut /)ug fucnt cdcepta (^aflTumpta.quam oden
anfC5 nofntelUgcdafintillaucrbaaug.T

cii piitie rpcculartomG.fufficit aurem ad p;c


feiiordreco:puGilludfo:matum fiuflee;; punfrimiG
rauguinibuG virguiiG.cum ergo fola materia non pof

dcre itoii

fitoiciqdfoimatumc ponciCGvnam foimam cogif


icere coipuG cl^nlli /ignificarc folam inaimponc viia
fozmam coiradicit foimarioni cozpiG cl?iilli.t p co^
fequco cotradicit paflioni eiuG.c^ bocenim palTuscd

Hm

Qf co:p fic foiinatum c f:c pafTibile ajrumpiit.tx


pliuG lj idem conanf odcdcre ex pte inoitiG euiG.fola
enim materia non pdt oici inoztua<mozG enim c vita
no feqrur ce cozpuo cum ergo materia fic fit pe cuiufli
ber cozpio oe quolibet cozpe Dici pofiet
ca moztuii

aut vinum q6 ed falfum.pondcG ergo vnam fozmam


opoztet eoe Dicere cozpue cljzidi folam main fignifi
carczcogunf Dicere illud cozpue non fuidcuere moztn
um qi> ed cotra fidem 'z ed bereticu.iL ampliue inoz
tuo cbzido cozpue eiue fepultuin fuit t polituj
mo
numero: fola atlt ma fcil3 ozdine ptium non por ei c5
petere naturaliter fitueuelpo.cozpuj ergocbzillifi fo
lam mam noiat no fuit in fepulcbzo pofitununec com
petebat ei pdicamctu fitue qv ed cotra fcripturam fa/
cra5. (T ampline fepata aia ronali a cozpe cbzidi -r fu
it ibi introducta afozma aut non.lind fuit ibi intro/
ducta alia fozma fcd remaTit materia fola no fuit idem
numero cozpuo cl?zidi moztuu 'i viuum.idetitae enij
talio fmnif e^fozmazljcrgo fozte no poflfet Dici cozp^
cbzidi ede aliud moztuum t viuu m
fim \?c modum
ponedi u6 fuit ibi introducta aliafozma no tamen oe
bebat Dici ide3.iQuia no erat in cozpe cbzidi moztuo
aliq eadem fozma fbalie que fuerat in cpzido viuo.fi ^
deo aut catholica no folum abbozrer cicere cozp cbzi
ili ec aliud niio moztuum ? viuu3:imoutvidef fequi
ex Dictie ponedo vnam folam fozma in copofito fi oi^
>:crimuepodfepationemaien6fuidc ibi introductaj
founam aliam: ii6 cogimur ad Diccdum cozpue cbzu
di no fuide uere moztuum r viuunn-z nd ce idem coz^
puezimo op5 noe cicere no fuide in fepulcbzo aliqua5
mam ibalem que podet cici cozpue cbzidi cici no ua^
let.^t no ed cozpue no ed idem cozpuf.fi vo cizer im
fepata aia ronali fuit ibi introducta noua fozma:vt

demur incidere in maiueinconuenienf.benimpofito


cozpue cbzidi non fuit idem numero moztuum eviuum.c qz no babebat eadem fozmam fed etia3 fuit ad
^pter introductione alteriuefoime.arguit etiaj nibi
lominue 7 cuplici rone:^ aia feparata non fuit ibi in
troducta noua fozma qz fuidet ibi noua vnio.qc con^
tradicit oictie fanctou.lli^zeterea introducta illa foz^
datim cozpuo cbzidi naliter tcdidet ad cozruptio-

ma

nem.iOmne enim cozpue aial moztuu per fepationes


aieadcozruptioncmtedit.tlnDicifin {>mo libzo ce
aia magie cotinet cozpue qj cozput aiam:recedete eni
aia a cozpe cozpue expirat 'z marcefcit.fed ed ?tra au/

ctoritatem canonif cozpuo cbzidi tedide ad cozruptio


nem.fcribifeniminpo.nonDabiGfanctiltuum vide^
re cozruptione.Dicere aut per miraculum non fuide
fudetatum cozpue illud.-r fic cozruptii no fuide no vi
def couenicezqz ut Dicutfi miraculum ed poncdiifcc
bet poni in nobiliori mo.iriobiliozautmodue ed ut
non fuerit introducta fozma ad cozrnptione tendene
introducta tali fozma ponere per miraculum fuide
tale cozp^a cozrnptione pferiiatii. d g ut videf erro
neum ponere vna fozma in quolibet copofito.iQuia
ficut poncdoiio folum negamue fozmationem cozpif
cbzidi T eiue mozte c fepuliuram:fed etiam cotradici
miiedueid?titatinUali.<nHmpliue tenet fidee ca
tbolica gz cbzido moztuo exiuit ex cozpe eiue faiiguie

'raqua.rcribif^oanie.io.tpcummiliteeuenfdcntad
iefum ut viderijt cum iam moztuu no fregerunt ciuG
aurarfed vnue militum la'cea latue eiue apuitZT coti
nuoexiuiride fanguie c aq,a fola aurem materia ii6
pot exire fanguie 7 aquarqz a ^ori non erit poderiuG:
lufi illud puG terminef per aliquam foiinalem Dham.
um ergo f>ma materia no fit Determinata per fozma
fanguie. t aqua exire inde no pnt.C Sldducut etia qa
cbzido moztuo cozpuo ei^ babebat neruoo c oda.fola
aurem oici no pot materia neruofa -r ofTata.crgo non
ed ponere vnam fozmam ibalem in cozpe cbzidi.qz fic
ponendo cotradicimuo b^f^ que lenet fidee catholica
De padione cbzidi 7 eiuo mozte.
Craprin.j.in quo pominfroneGqz ponere vna fozma

animarum.
uutemt pzedictiut ondat
qjnonedpone^raduGfoz

in copofito ptradicit datui

marum: 7 <y ed aroneum Dicere ee vnam fub


datialem fozmam in quolibet copofito. Quia b repu
nat datui animaru 5 : tria enim- De aia rdnali oiciitur.
mo qz omneo aie Defccnddium ab adam per ronem
feminalem inficiunf cum infundunf cozponb^Quia
omncG peccauimuG in adamte oee nafeimur natura
ire ut apUio ait.C&eciIdo re aiabuo Dicif 3? funt
iiobilioreo ceterio fozmie cozpalibuo.creaf enim ani^
main orifonreerernitatio.utficutortXon Diuidit iter
filij

bemifperiu fupiuG 7 bemifpium inferiiiorfic aia ratio^


nalio Diuidit inter fozmao cozpalcc. 7 fubdatiae iepa-

tao.C Certio tenet fideo nra (p rone anime beatoru5


Dnabunf fuio cozporibuG.babcburenim illa cozpo^
ra Dotes impadibilitatio 7 claritatie fubnlitatif 7 agi
liratio.repugnat qdem ponere vnam fozmam nobili
etiam eiuo culpe originali
repugnat eiue roni.CiDicamuf igif qz pone/
re vnam fozmam ^mo repugnat nobilitati ipfiuo anu
me.Quia ed b ozdo infozmio:ut quato aliqua imme^

tati animeipfiuG.Tcpugnat

tertio

diatiue ucrum pficiut:ignobtliorc6 exidiln.ppter qd


fim 6mdatorem fozme clareo ignobilidime funt:ga

immediate pficiunt mam fnnam.fozme autem mixto^

rum perfectiorcG funt qz mediate perficiiit ^mam ma


teriani.aia ergo ronalio inter fozmao cozporaleo fupe
riorem gradum obtineo: opoztet qz per multa media
mam perficiat.non ergo immediate coiungif materie
fzme qb opoztet Dicere poneteo vnam folam fozmam
in copofito.(C 3 mpliuo ponere vnamfozmam repiu
gnat originali culpe.folaenim materia non potDici i
fecta originali vitio:qz tunc lapideos pure cozpora^
lia baberent originales peccatum. opoztet ergo fi anu
ina Dcbet trahere originalem culpam per quam iiificu
atur qz Dcueniat mae babdi aliquam fozmam.CJlni
pWuofiponaf vna fozma in copofito videf repugnare
(latui aiarum beato?zqucmbabebut in rone.tucenim
cozpuo qb vnitum erit anime beate f m fidem catholl

cam habebit Dote agilitatio.fcd fola

materia Dicif agt

lio.opoitet igif ponere plureo fozmao in compofito uf


negare Dotem agilitatio a cozporibuo beatorum.

<raprm.S.in quo ponuntur rationcG nalesarguentce


odefiue qz

non fit Dare vnam fozmam in compofito.


in pntibuG

Declaratum qti6 ponere

vnamfozmas impzobanf roneepac


cipientee fulcimetii cxfundametofidci.redat

nuc adducc roneo naleo per qo videf odedt ptra vira/


te ponetiii vna fozma.-z {>adducem rdneohi^ odefu
uao.podea addncenf roneo Dueeteo ad ipoiftlnle . p(v
dea ponenf auc teo que videnf fonai e qz no fu ponere
vna fozma:qb pactio iponef finio fune pti hurtracta
titoinquautDicebaf ponedaeratque videbanf odicere 7 adercttbuo vnafoim.i.CiOdendif aiit pnio qz
no fit ponere vna fozmam ex ipfo ozdine ^'pzietatum

nalffcr flucimu a coportto.lllam I5 ,ppo(itto illa

(dem

manca (de femp facit idc f;eat caliiniam intellecta fim


plicitcr peta aut

ad agee nalc yidcf fimplr c(Te creden-

enim na oeternunataTtt ad vnil ab eode agen


te nali imediate ctuerfarealr fluere non pnt.oicimus
au t alium ordine ^pxietatiirealr fluere ab boic uteft
t>6 'I ut efl coipus 'z fubflatia.opoitet enim ponere ta^
Icm oidine palTionu nolumus faluare Dcmiationcs
da.ciini

ft

oidines fcdru.no eni3 oie palTiopuefcca


boi edpetit ei in eo
t*d; 'z io oe vna t eade oiufc feie /

fcictificas

'z

aliud 5 alid abitra


tie Diufa oftcdu t ^u t pfideranf f
ctioiiisXu igif ma z foima fbalis funt ca oium acen^
tiii que fi nt in ea ut pdtbcri in ^"pbifi^firrma ut e
iectafoimecoipcitatis fluut alie^piictatesreafr
fluat ab ipfa ut fubiicif foime humanitatis opj alia ef
fe foim a rcalr per qua (? 5 efl t>o z per qu a efl co:p qa
ab eode reafr plura ^m rem per fe c 6mo ut videf flue
no p 6 t.CT niplia qbufdi ad b oflededii arguif fic.
qt l?o efl qd gnatil ut oiciit no rone mae ^me qi illa in
genita z icoiruptibilis ut pot berieje ^pbifi.r.7.mc^
ta'^n5 efl gfiatil ey r6ne aie itellectiue q6 efl ab er u 5
ce potftia mae ago op3 oare in bote aliqua foima
flatialc alia abaia rdnali per qua poflfit cici ens gene^
ratu.crampli pot ptinge corruptio bois ep aliq (n^
cirione.incifio utcicilt Dicit qd ^uatu.ca aut ^uatiua
no ponit effectu pofltiuil.perfola* ergo incifione non
pot induci noua forma fed fepata afa rdnali no rema^
net cadaucr abfcp oi fotma.eflergo aliq forma in coi^
pot : humano alia ab aia rdnali.(c 3 mpli^ f 36 oe-

mi

a cicif triprr ufta ufiofit z vpoflaris.tiriofiseni


fe.ufia
pot noiare forma f fc.ppoftafis ailt
ll5

mam ^m

autvidef.p.noiarecopofituet:utrifq3.'radditibidcin
ip p5s reliais eptremis agit ce medio.vultemy^ cu
pBs (ntedit ceter miare ce iba que efl in giie Ipui^lba
tpo cicit ufiofim.i.forma (i ne ma nec ypoflarim.i.ma fi
uefoima:fed Dic aggregatu c]L Utrifq3:red fba ejue efl
genus no folii pdicaf ce boie ut efl bd fod etia pdicaf
ce boie ut aial z ut efl corp^ierit ergo bd edpofitum cp
ma ^ forma no folii ut efl bo fed ct ut efl corpus. qua^
re op5 care plures formas (n boie z etia (n alijs edpo^
fitis.<r3mplius forma per qua aliqd efl corpcfl for
ma <1 nd corpalis.forma vo per qua bd crt bo efl z vna
fpiIaUsffed nunq3 vna z eade forma pot ee fifeorpora
lis z fpiialisrergo no per eide forma bet bdoj fit bo z
mplius ols corruptio efl pter inten
gj fit corpus.(E
rione agetis:ags aiit per fe intedit giiare corrupit au
tc per acens inquattlitroductiovniusformc prtafal
ter i.cil igif bo fpali mo fit a cuob agctib ut ab agen
te nili T fupnaii:op5 qblibet bo;r agetiu aliqd coopa
ri ad giiatione bois.f.c qr nullii ages folii corriipit f5
op5 <p aliqd gnet.qr corp^-r malii z ulr ois Quatio no
piitec pncipalr qd intetiuii.aliqitaergo forma indu/
cit aget naleitt forma educta ce potetia mae z aliqua
inducit ages fupnale ut niain intellectiua3.qcqd ergo
fit ce alijs edpofitis falte in boie op 5 Dare plures for^
mas z vna nale z alia fupnale.t alia fupnale peurrat
ad giiatione bois Duoagctia.vniinaleizalic fupnale
(rJCaplm.o.in quoponunf rdnes Ducetesad impoffibi
le ponetes vnam forma in cdpofito.

aVlt Q'Queinconuenientiaad
que pnt cuci ponetes vna
n
formama Ii pone videf repugnare cdpdni ipi
us bois.i' repugnat organisationi corpis ipfius.j" ?
dicit miJ:tioniei^4* nae z Ibalitati.s^repugnat ei^^v
prieiati.tr U^^flna ro que videf Ducere ad impoffibile
ponetes vna formam fumif eje copone ipfius bois.bo
enim qd cdpofitii eje gfie z Diia per qua reponif in effe
fpecifico.b alit genus z oria pftituut Diffinitioneipfi
uc bojs.Diffinitio aiit ut clci^7.mc,cfl ferino buf P

tes T efl ^portio ptiu Diffinitionis ad ptcsrci que efl


totius fermonis ad tota re3.fed res ciffinibilis efl cd^
pofitaejrrebus oifferetibus realriqr fimplicium noii
erit Diffinitio ut ejeeode feptimo bcri pdt.ptes g oiffi
nirionis.f.genus z cria que funt cornidaes ptib'rei
Diufas nas realr importat.ergo qr ciia ut patet p ba^
bita importat natrearrDiffcrcteana giiisiopjformi
per qua reponif cdpofitii inee fpecifiai qr tale form^
cat intelligere Dria ec ciuerfam realr a forma generi
funt ergo in quolibet cdpofito Diuerfe forme.CSm/^
piius ponere vna forma in cdpofito nd folu repugnat
copdemipfius bois fed et organii corpis eius.inmfio
enim.aiepfupponit corpus organi^atus.organijatto

ce neceffitate reqrit aliqua forma Ibalc in cui'* vir


tutebfateeeyacitio membrop.eflergo in boie care
aiit

alia forma pter

aiam rdnaletut forma illa quam pfup

ponit oigani^atio.Dicere aut forma illa recede adueni


ente aia ronali videf abfurduiqr fi manet poflaius nc
cefle efl remanere ^us.ii ergo ipfa oigaiii^atio nd cc
dat adueniete aia rdnali (ntellectiuamon efl polTibile
cedg forma illa qua pfupponitorgani^atio.CampU
us illud corp^ cuius aia efl forma efl corpmijrtu5.fol*
aiit ma nd pot cicere qd mijctii.op3ago care formam
mijetionij in corpe bumano alia ab aia rdnali.prefup.'
ponit enim aia rdnalis forma miytionis cu adueniat
corpi mijto organi^ato pdicit ago pone vna formas
ipfi mij:tioni.(^ampltus B odicit nae (balitati ipius
corpis.bd enim efl cdpofitii Ibaliter ejraia z corpc.coi
pus ergo ej: quo fbalita coponif bd eflcorp efl Iba
bi aiit corp nd pot xjicU mam fola.ma enim precedit
ipm genus fbe qt ^ncipia Bora funt bijo quo rt fii
cipia.ma re z forma funt pneipia in giie ibe.corp^aiit
efl poflerius qs fit ipfa Iba nd ergo fola ma efl corp er
quo Ibalr cdponif aial qr tiic (de eet Bus z poflerius fe
ipfo.Camplius B repugnat pptietati ipfius corpis,
corpus enim qb efl altera ps aialis efl qd grauc.opot^
tet enim in quolibet mixto enari aliqc eia . alr enim
no eet carejjpriu motu ipfius mixti qb efl cotra pom
ciimotfequafnam rei.efl enim natura Bncipiii mo,tus z qetis per fe z Bmo z no fim acens ut cicif i^pbi*
fi enim in mixto nd cnaref aliqd corpus graue neq5 Ic
ue.nd mouaef naliter furfum neq3 ceorfuj.^t qt non
il
cdpeterct illi corpi bae alique motu nale:?ns efl

corpi no cdpeterct alia na pp qb cogimur ad ponen


dil qj in oi corpe mixto cnef aliqb elemetu.bi^aiitf ele
met u enans in quolibet mixto ^jpriii efl ce graue.cuj
ergo folama nd (it grauis neqslcuis cotp**aut ex quo
Ibalita pflat qt fenfibilr appet ec i pm graueifola
importare non pdt,
CD/Taplin x"*
fluo ponunf auctoritates per qs videf
ofledi gi non fit vna forma in cdpofito.
Ii

mam

ata inducimus

tur ofledae nd cl vna forma in cdpofito z ro


nibus alijs inuentis.fi quas rdnes auctoritas.j.cx no
bis inuenire potuimus attedere ^^curauimus.tlt igf
tur Bma pars buius opis plene fit tradita:reflat pone.re auctoritates que videnf pdiccre vni'' fotmc.Dicit
enim n.fim monolo" ca i7.g b per aliud efl bo

z pa aliud corpusifed illud pa qc aliud efl tale

videf

formaicum a forma fit ois cenoiatio.non ergo pa


eadem forma bd efl bd X efl corpus. (T Smplius fira
pBm libro ce aialibus.embrio pus viuitvita piante:
poflea vita aialisipoflea vita bois.fed ut ide pBus tra
dit Bmo ce aia.efl viuetibus viuae ef .fed effe z actus
funt a forma fi embtio vfuit vita aialis B efl per aliam
forma.lC>iccedit ergo forma per qua embrio viuit vita piate formam per quam viuit vita animalis.^unc
queroadiieniente forma per quam embrio viuitvita
ee

egra'' fozmaru
oiaUjraut ccd(t Illa ro:ma per qua viucbat vita pHte

ut nd.qj fi no b^bef intcneaii.q: cj: Ipocfequilee plu


rc( foimae Iti copofito.Diccrcaut cp cedat no videt c6
uenlee.^ula mtill nalitcr oifponit ad comiptioneni
fui.fed vita piate n embuonc elt queda oifpo ad vltaj
lalia.iQuIa In tonnie ozdmatiG totnia f>ina Difponit
adfequete.crgoaduenletcfoimapcrquam viuit vita
talle no couiipef fozma per qua viult vita pla'te. t

qd Dictu elt oe vita piate refpectu vite

aiallennteUige

:do
dum eltoe vita aiaUerefpectuvItc
fbtmaril qui videfee Iter fo:ina qua viuif vita aialls
7 q viult vita pois auget argumeti Difficultate. iQuia
foue fugeret allqe ronc oe vita piate otcee qi adueniex
te fo:a qua viuit vita aialie

non

cedit foima

qua viuit

vita plate:qz tiic aliqd Difponet ad cozruptionem fui.


Ilee tfi i>pter poc fiit pluree fozine in oppofito qz toz
qua viuif vita piate pUcif t complef ita q; poftmo
dtJ per ea viuif vita atalie.fed b oe vita poid oice non
poimmudtqzfozma qua viuif vita afalie e;en6 in em-'

ma

bzione aii introductione aieitellectiue ellDeducra po


mae.fozmaaiit qua viuif vita poie ell ab er per t
fbfionf.inoeftauritelligibtleq^fozmaeducta oe po^
tetia mae liat foznia que ell ab er per infufioiie* iQuic
qdergo Iit oe aialib alye falte in pole op; Dare plure^
fozina6.(I73mpUz feribif ioc ala.q? intellect^alte
ru 5 genue elt aie 7 fepaf ab alye.f.a uegetatiuo 7 fenfi
tiuo.iicut ppetuiJ cozpie fed ppetuii cozrupttbile non
pnt Dicc vna eade nam.ergo intellectu no Dicit ean^
dem fozina cii uegetatiuo 'i fenfitiuo.funt ergo plure^
fozmeincopofito.(73mpliu6JCdinetatozfup ^mu 5
pbi.ait qz ota que funt inter mam ^mi c fozmam ulti
tetia

mafuntmaecdpofiteTfozmecopofite.fedbnd

cet

fi

fola vna fozma e^illit c in quolibet copofito qz tilc qli


^ma.inoii er
bet ibalie fozma pliceret iinediate
cu5 ibalie fozina eet pfectio
0 eet oare copofita
quelibet fozma eet fiinple;t fi negato ozdine fozinaru 5
poneremus vna fozma in quolibet copofuo.C liiv
piius ide jCc'* ait fup 1 me.<p materia pus recipit
fozmas magis ules.Deiiide miiius ules ufq3 ad indiui
duales.qd non eet nifi fozina gfus eet Diuerfa a fozma
(pei.relinqtnr ergo plures fozmas elTein compofito.
CSmplius Inoe iPa ozbis fcrtbif qzDfmefiones idcter
minatepcediit fozina Ibale in matfed nullii acciis pot
pficere pmi mam:qz tiic acciis oarct ee fimplr nt fupi

mam

mam

ro cgtioccDC carne moitua-rviua.-nitruojequiuocc


oeoifemoiruo-r viuo.
CCaplin ;"'.utrii caro rnoztiia z vina poltint Dici eade
numero.t utrum ofla z ncrui z bi^ptes cozporis ee

dem numero Dici pofiint.


CCaplin s"* in q folminf rones fupi^facte olledctcs

qz

pone vna fozma odicit cozpi d?udi ejenti fub facio.


Capfm 7* in quo foluunf rones olledctcs q; ponere
vna fozma repugnat cozpi cbzilli e>;nti fub faefo.
Caplin S*" in quo foluunf rones fupius facte ollcde^
tes qz ponere vna fozma repugnat fozmationi palfto^
ni z mozti cozpis cbzilli z alys que Diciif oe b'cozpe*
CCaprmo"iii quo foluunf rones oHedcntes q> ponere
vna fozm 5 in quolibet copofito pdicit llatui aia;z.
CCaplin )c"*quo foluunf rdes nalcs fupifacte ar'* on
lione qz nd ftt pone vna fozina tn quolibet cdpoUro. ^
CC^lin )c) in quo foluunf rones nales Ducetes ad u
ponibilc^non fit, ponere vnam fozmam.
CCaplm iP'in quo ofledif ozdine bnt ad inu(ce5 fot
mc in ma refilletcs.fc t I3 Dimefiones indeterminax
te pceda't fozmam Ibalem in ma nd tn j>pter 5 in com

C
C

polito opoztet ponere plures fozmas.

CCaplm ij"* in quo foluunf auctes tam fanctorum


pbouollendetcsqznofit poncre mam in copofito.
C^iapim jzmu in qiio ollcdif qd fignificaf noie cozpis
quot modis pdt accipi cozpus.
^maptcbuiuslibelll

m qua pofite funt rd^


c

nes z auctes que videnf arguere nd cc

vna fozma in qiibet copofito reilat eje^^


quifcDamptelnqiiaolledaf pdcasrS
nes z auctes no pcludercifed ante<ij5 ferl
atimioluam^pdictapmittemns qiicda pambula ad
^pofitu.plureseniDoctopfumnt oifficUateex ligto
carnis z % eqiiocatidc que videf pfurge c]c cozpe ul e;:
olle
carne jzutDiufiftcafpee moztuu 1 ee viuu,3 d

dem^gd figtur noie cozpis.DCinde qd figtur noie car^


nis.pollca inanifellabitur.tltru nome cozpis z nome
carnis oicanf eqiiocc Dc cozpe moztuo viuo t dc car
ne inoztiia z viua.qb^ollefis qfi pambulis necys ad,p
poiitii facilffoliii poteriit argiimeta ,pbantia gradu
fozmariT.b vifofacicm qiiada Dillinciionc dc cozpe.
CScicdil qz cozpti iplr pdt fiimi.vnomo^iitdl in
giie quatitaiis.aUo

md ,put ell in giic Ibefiin rectas Ii-

determinata refpectu fozmc fpei.Dimeiiones ergo in


que
determinate medie funt inter fozma fpecilica f
modii loquedi appet uerii ee quo Dimefiones indeter
minatepcediit fozina ibale in ma.iQnia pccdiint foz

Ibenon fim recta lineazfed per


reductione z tan^ ^ncipiii.cozp^enim iitoicit ipfa
trinas Dimefiones licellin giiequatiratts.na i^tita
ptinuaDtutdif in linea fupficic z cozp.3taqz linea Di
cit folu vna Dimefione ut Idgttudinc line latitudine z
fine ,pfimditate.fupficiesqdcDuas Dimefiones ipoz-tarc vidcfifcd cozp oes tres Dimefiones compbcdit

maibale in ma.iQuia pcediit fozma fpei non generi^,

logii latu

us tagebaf .op^ igit qz ficut Dimefiones Detenniate fe^


quunf fozma (pecuica z Determinata.ita Diineftoncs
fdeterminate fequunf fozma' giiis que efl qfi fozma tn

ild Ii UCTU3 ell ut vba 'Buerois fonare videnf nece

plures fozmas ee in cdpofito.Dimefionesenim itermi


nate no poiTent elTe mediti inter fozma giiis z fpei nifl
Ita ect fozma giiis a fozma fpa.UboiTeinus aute alia;
uctesadduce que b ide fonare videnf. fed b gra bze^
uitatis fufiiciutzqz per folones parii folue poterit au^
ctoritates ofimiles Diligens tnqfitoz.

incipiunt capitula
nes z auctoritates adducteptra vnitatem fozine.
CTCaplin p"* in quo ollcndif quid fignificaf per nomen
cozpis z quot modis pdt accipi cozpus.

CCaplm i"'cozpno ell in giic Ibe Directetfed per redu^


aionem folam mam ftgnificat Dignofeif
qz cum oicimuo aial copofitu c]c carnib^ ^
oilibus qd noie carniii 7 ofTium impoztef.
CCaplin 4*" qd cefendii fit oe carne z onre.ut:;^ Dicaf ca

CCapliii

iiea'.;ni5 ut ell in giie

c,pfundn.'^pfagquatitasptinuabas ottn
fiones bns ell cozpqD ell in giic fim recta linea ^tita
tis.zind accipif cozput efl in giie Ibe fim recta linea
cficcozp^noDicitipfastrcsDimefioncs fed Dic maj
cii fozma Ibalifim qua fozina efl apta nata pas tres o(
mf fiones fufcipe.tii cu Diufopgencni z ut Ibalterna'
tim pofitott Diuerfc fun t fpes z dic quititas z Iba que
funt oiueria gnaVealriDinerfa realr Dza opj Diufas fpe
cies z Diias bere.ozpus ergo qb ell fpes ipfi^lbc uel
ell genus e(us:qz Iba alia cozpca z alia icozpca ops ei
rcaVr Differes a cozpe qb ell in gnc gnatitatis.llld ell

enim ide cozpus qb oiuidit Ibam cu Dictmus.fba alia


cozpus alia icozpcacii cozpe qbDiiitdit qudtitate con
tinua cii Dicim ep qiiatitas ptinua alia e^l cozp:alia
(upficiestalia linea.lD Ui>zcfer aute bao t>uas acceptio
nes cozpis 05 Dare cozp^tcrtlo md Dictii,Diciiueni qz
leo ell cozp^-rqt piata fit co:p:cDicimleoncm z pia
tam 7 qbUbet alatus e(recopofinime;:aiaz: cozpore.

!::?ccunda pare
partem iion pdicaricentiaUrcr oc toro fcd
ocnoiatiuev tin.boino cnini 'eft manuoted manuta/
tuo.t ideo non cft caput fcd capttatuo.fcd cum oe ratione cenerie -r fpeciei fit pdicari eentialitcr c non t>c
nonunatiue ut caput tradif coipue qo cll pare leonie
uel qd ell altera pare alteriuo cotporie aiari ad l?i^co:

pftat autC5

pue senue efie non poterit. (T lC>:etcr ergo

<p

animaro;:co:porum.inam fi corpue iui


animatum c inaiatum:opoitet cotp^fic
9cceptumelTegenue'ad omnia corpora tam animata
fentialiter

dif in cotpue

^ inanimata.rurfue qr omne corpue animarum tan^ in partee integralce iuidif in animam corpue.
-r

cogimur f>ter corpue q edgenue corporie animati


ponere corpue q elt pare eentialie eiue.C^EIl tame
iligeter notandum m tam corpu? qo elt genue qj cor
pue qd elt l?i pare adgenue fubllatie perrinetrqr cuj
corpue animatum fubitatiam nominet 7 m no eft Iba
ibarum genue elTc nonpolTinoportetcfie (ubltantiam
corpus q elt genue corporis animati.C amplius qr
omnee partee fubltatic funt Ibarnon folum corp^q
elt genue corporie animati elt in genere Ibe f m rectas
lincam.dnasfubltatiafenfibilieut elt genue icit
quid compofitumc;: materia forma iucta I5 m illud
aeoctij in comento fuper predicamctie.ubi iltiiiguit
DC triplici fubllatia videlicet materiam c forma c c6agit ce medio. vult

genue non

iett

materia nn nec

formam ttn fed cdpofitum ex utrifq5.C^

fi

accipiaf ma

tcrialargeproomnipotentialitate-rforma large pro

omni attualitate.CIcrum elt vniuerfaliter e omni fb


ilatia.luia nibil elt in genere ibe irecte nifi fubllan
fit compofita.fed fi accipiaf materia -r forma Itrictctpprie non ell uerum e genere ibe vniuerfaliter
fumpte fed folum e Iba fenfibilirqr nibil elt e genere
tia

fit cdpofitum ex mateforma.lDic tame non facit ifficultatem in ,ppo


fito;qrl5 fit aliquid in genere Ibe irecte qd elt perfe
cxiltee qt> non elt cdpoiitum ex materia c forma ut in
tclligetiarnibil elt tame per feexiltee copofitum ex ma
tcria T forma: qd non fit in genere Ibe irecte.corpuo
f gif qc) elt genus qr icit quid cdpofitum ex materia 1
forma fim rectam lineam elt in pdicameto fubllantie.
1 corpuo qd ell genue non cadit ex latererfed cadit fis
Diametralem lineam:-! oportet corp fic acceptus efle
irecte in pdicamento lbe:quare corpue qt> elt genue
corporie aiatifim rectam lineam pertinet ad fubltantiam que ell genue.Sed corpue qd ell pare bi^corporie irecte tn genere tali efle nd pdt.Ouia que fim rcctamlineam in pdicameto exiltilt e fe inuicem predi
canf.orpu6itaq5qd ell pare fi eft irecte in genere
(be e corpore fic iumpto predicaref.Sed ciI pare nd
predicef etotonececduerfo:corpueqdell genue ga
icit totum e corpore qd ell pare pdicari nd pdtnec
cp.pprer qd manifelte cdcludif corpue qd elt pare in
genere Ibe irecte efle nd pofle.Cni^atct ergo uerum
cfle qd a ^ncipio olcebaf videlicet
corpue tripfr fu
mi p 6 t.t vno md fumptum ncceft in gfie (be irecte
nec per reductione:qr nd/ll Iba fcd elt quatitae conti
nua tree imefionee babeo.fecildo motio acceptus cll
in genere fl3 e nd per reductionem led irecte : -r fic ell

fubllatie fenfibilieirccte nifi


ria

pti

fit

fola

't

genue corporie.aiati.tcrtio vo.modo fumptum nd i


recte fcd per reductionem ptlnct ad pdicametum Ibe.
^t fic fumif nd ut genuetfed ut elt pare corporie aiati.lTu5 ergo querif gd fignificaf noie corpio 3; in 15
capio ^ncipalV videbaf ec inteimnn.patet gj vno md
noie corpie fignificaf quatitaeprinua.aliomd fba cd-

c forma.j^mo noiccorpie fignificaf

mainel

fit

fic

acce-

ipfa torma;uel fint ipa acentia in

fequenti capitulo apparebit.


intclligatur per corpue

<rapl'm z".gd

quod elt altera

parecompofiti.

co:pue

06 etl in genere quatitatie opottet oare cotpue feeim


do modo ictum q 5 eft genuead corpora animata.
et etiam cotpue tertio modo fumptum qi> elt pare ef

pofttu.ait gr relictie
enim ibi 3? iba q6 ell

pofita exmateria

gd Ibe fic accepte, tltrumailtocrdiic corpie

mquibufd.ini:if"
e corpe cbrilli fpccialc tractatum fecmmsrr
etiam in gbufdam qdntbue qe fnp 1 e aia edidimue
plura tagere videbiit ad Ipac mas ptinentia.vs.Uidcf
noie corpie init corpue icit alteram ptem corpie aia
ti importef lola ma.uerum qr pfie opue fufeeptus reg
rit e 13 gdes:e eclarabimue ofledeteo gd importef
noie corpie .pmt corpue luidif ptra aias t c.(E Ifbare
gdem corpie fic accepti nd vider importare mam quo
cuq>md fumpta.qr cnm oia corpa tam aiata qs inaiatafintedpofitaex nin-r forma fi m.iiquociiqimd fum
pta corpie pdicationem fufcipet c poflet ici corpue;
ficut oia corpa funt cdpofita ex ma c forma: fic oia co:
pora eent cdpofita ex forma 'i corpe qd ufue -r ueritas
nd patif:fed folum corpa aiata luidunf in aiaj corpue:*r qr aia ibi fe bet ut forma etia bi^ corpa funt copofira e v corpe -r aia:ops ea ec cdpofita ex corpe <r forma: q: fi oia corpa funt cdpofita ex ma^ forma folum
alit corpa aiata cdpofita funt ex corpe c forma fim ma
tcriamfepfidcrataifimprrfumptandpdt corpie no
-r:

minarionem

fufeipe.
llAurfue loquedo e corpe qd
pare cdpofui e qiio ^ue ^ncipalt in boc capio iti
tedimue ma fba cum forma centiali corpue ici nd e
bet qd quatiis ad pne fpectat uplici rdne oltedi pdt.
Cittam ut patet per babita corpue qd icit mam cut
forma ell corpue qd elt genue. corpue aut qd elt gen*
ut fupiiie icebaf nd ell idem cu corpe qd ell pars.qre
corpue qd elt pe nd icit mam cum forma.
ampli*
corpue qd icit mam cum forma pdicaf c ipfa re copofita cii beat rom giUe.corpue aut qd eil pe nd pnda
ergo corpue qd cit pe mam cum forma importare no
pdt.
Itaq? I3 nd fit Difficile vide gd fignificat corp
qd elt genue qr figt mam cum forma:oifficile tn elt in
tellige 31 figt corpue qd elt pare.CSd cuiue euideti
am fcicdum gr corpue qd elt pe c: B mo folam mam fi
gnifteat no qd fignificaret folam mam abfoliitc pfiderata -r in fua ftmplicitate fiimpta fim mam aliquo md
copofitam.3n Bjrgo erit ifficultae qud accipi potell
nia aliquo mo cdpofita que tn folam mam noict .
it
enis qfi per fe ina"'g|) corpue quocucp md fumptuj Dicit aliquo md gd copofitu.vn -r pBe ^ine^^uolee im
probare antiquoppBoperroreegj erat inodiie errorie eo:;j.iQuia ponebat mam elin corpo^r.i.efm e nu
mero corpop.tQuia icebat mam ee corpue.ina enis
infe?fideratanecnullomdDicipdtcorpiie:qr ma fic
accepta ieit gd fimplex.corpue ^0 quocuqs mo fum
ptum quodamd gd cdpofitum noiat.flJlliropter qd
piucta elt quanti
iligeter pfideradu elt cp ma ex eo
tati 'i alijo ifpdnib*cxntib* in ea ^igd ex 15 fequitur
litam ma e fe no ellextefa.piucra vo quatitati bet ee
extefus-bet itaqs ma ptee nd in fe accepta:fed ut qu a'ti
tati fublternif.lltam ficut albedo elt multa c extefa p
fupficie:-! fi ciuideref fupficiee alba alie eent ptee fup
ficiei c alie ptee albedinisific ma ell extefa per quatita
teiiK-ifioiuideref quatitae alie eent ptee quanptatie
alie ptee mae:qre fi ma ex 13 cll extefa qr bet ptee cum
alie fint ptee quatitatie cogimur ice qr alia fit exten
fio qua'tuatio c alia mac.fed ciT ptee mae fint m.i:fi p
intellectu fcgregauerimue ptee mae a ptibue qitantitatie materia babee partee nd icit aligdqs mam: t
per cdfcqueiio materia extenfaloqncte c extenfione
ipfiue materie folam materiam nominat.-r cum no fit
elt

IBc gra' fozmani


efCc crtf fu 5 r tabere parte? ntfitit aU
quo modo qiudcopolitumXlemmeitqb fiipiuo oi-

itcUtgibac altgd

cebaf.q) fola materia poteft quid edpofuum oiccre:^


ut gd compofitiun noiat p6t coiporio uominaiionem
fufcipe.iCJmaginauf emmaliqiii rpepteiifio materie
ftt

alia

ab extcfioiic qiiatitati6.i)ed credunt g;

e.cten-

materie oifferee ab cptenfione quintatio nt queda


ree oiffereiio a materia ita gi materia z fua extelio f iii
fio

CO0 funt Dueres rcaliter Diitereiiteo.fpergo imaginat


ejeteiionem materie cflTe aliam ab e;cteiione quituat iq
uere imaginat q: partee materie fuit alie a ptibu? qua
citatis Differre ab cptefione quititatieifed q: credunt
3 e^tenlio materie Differes ab cjctefione quatitatis li^
cut quedi ree fiibaddita materie rcaliter pones in nu
merum cum eaffalfus eil intcllectus.inam inter ma/
teriam -r fo:mam nnllu5 eff medui ^pter qd ficut qua
citas immediate z per fe ipfam extendit maieriam:fic
materia immediate z per le ipfam e;;tcndit per quanti
catem.vndertcutquatitasiicmateriacrtcfano cftali
ud (R materia.Si enim quatitas l?oc mo ejicedit mate
Ciam iin^mendo ei quadam exteiionem rcaliter a ma^
ceria Differetej queret oe illa e^ttiione impffa materie
videtur immediate z per fe ipfam materiaj extcdet.iif
b efficeret imminendo ei aliam ejttcnfionemXum er/

go non fit abire in infinituimfiaduin eff in f>mis.tcne

dum g> quatita? per fetpfam ejeteditur a quantitate s

uam De qua bic logtur cadere (n effentia materie z no


facere per

fcpntum.Sed effe quedam modum le

l;a/

bedi qui competit materie ex co g> coniimgitur quan


titatirz qb Dictum eff dc bi cxtefionc imelligcduj eff
Dc alys modis fe babedi qui competut materie ut co^
imigif pfcctioribus alijo.fic ergo Differt extefa z
tcria ficut Dicif inatendDctcrmiata.iC' llbatct ergo g>
I5 ina octerminef per aligd aliud ut per fozmam ma5
fed fozma Determinas no oicit aliud q3fozmam.fic I5
materia exteiidaf per aliquid aliud ut per quatitatem
ut fepe fepius Dictum eff materia extela non Dicit aliD
materiam: ficut quatitas excedes non aliud q3 qua
citate5 nomitiat.C Ibijs vys De leui patet qi in ^iici
pio capituli Dicebaf .Iflam cum materia extcnfa z ot'
ganijata z babes partes folam materiam nomiet cozpus qd eff altera pars compofiti q: Dicit materiam oc
gani^atam extenfam z babentein oartes f^iam mate^
riam nominabit.
CJaprm.5.cu5Dicim'animal coponi ex carnibus z of
fibus.quid noie carnium z offium impoztef.

Stendebatur

nomine cozporisutgenusiz gd
imponef nomine cozporis ut eff altera pars compofi
ti.rcftat offendere quid impoztef in nomine carnis z
offis.facit enim piagnam Difficultatem in quefito ut
fignifieatur

ut Dicebatific quatitas excedens folam qiiatitate no^


minattfic materia extefa fola quatuo: noiabit,(iJS5
bumanus intellectus gefccre nefcitifempenim rema^
netDubiiiquomo materia extefa z babes partes que

Dum borum nominum fignificatio ignoraf intcllcct

quodamodo gd compofitu nominat poteft oicere fo^


lam materiam: cum folamataiaut videf quid copoft
cumnoiarenon poffit.CCad bf^Difficultatisintellige
Ciam ualet illa comunis Dtffinctiogj Duplex eff copo-^

pbum naturalem theologia quedam taiug oiia fcieiiti

fitio

ex bie zl?uic.lp>ot ergo intelligi aligd effe copofi

I?i6 copofitum effe non pof


fitimanifeffum eff gde5g> fola materia nullo mopot
oze quid copofitumex bis:qi omne qb ex bis realiter
componif babet in fe oiiocoponentia que realiter Dif
ferti t. quare fola materia effet Due res realiter Differen
ces materia e/tefa ergo I5 folam materiam noietioicit
Came quid copofitum non ex bisJ fcd buic qi oicit gd
copofitum qua'titati.([:ind enim imaginari Debcm
31 coiiiungaf materia quatitati z fozmeific lapis con^
Cungif lapidi.Cuia nibil refultat in lapide:z fi al^ la^
pidiconiungafnecefflapiscopofiiio fialy lapidi fic
c6^
coiungif.Scd aliquid refultat in materia exeo
lungif quatitati zfoimczqz materia Dcfeeft inaeter-'
minata z inextenfa.coiuncta vo quatitati Determina
cur z extendifzz qz alius modus fe babedi z alius mo
duseifendiuteftextefacopetitmaterieexeo 31 c6iu^
gitur quatitati copofitioni.eff materia quatitati coii^
luncta
in fe cofiderata.materia itaq5 extefa Dicit co
pofitum non ex bis ut intelligamus materiam z fuam
fl:teftonem effe ouas res realiter Differetes ex quibus
nt materia extefa copofita.fed materia extefa oicit gd
copofitum buic ut quid cdpofitU5 quatitati.luia ex
illa copofitione quedam Determinatio z quidam mo^
duo fe babedi competit materie;j>pter quam oetermi
nationem z ^pter quem modum fe babedi ipfa mate

cum qd apponif I?uic;l5 ex

compofita.CUolueriit autem quida33>


ab extenfione quatitatis
fic gdam refpectus z quedam relatio materie ad qua/citatcmqufideomouebanf.duiaficutreiatio non jp
pzie ponit in numerum cum fuo fundametoiqz bomo
noncumi>piie componifexeo
ex album
ria Dicif effe

t>iextenfio materie Differes

fio fe

in

oe

ex parte materie ita

non jjpzic ponit

numerum cum materia ita 3 materia z illa

extefio

fintoueres.meliustamun Die bi^extefionem

paffi^

Dccipif arguens non in fignificariotic^pzia fed extra


iica.CTDiccdumergo carnes z offa res effe naturale?
opoztct igitur DC talibus noibus loqui ut fpectat ad

arum omnibus alys feientysuelutfibiancillantibus


fuiim obfegum utif alyo z alijs uocabulis fcientia/
fune
aliter z aliter aceipieda.noibus ergo naturalium effe
intendedii ut oe eis logtur naturalis. matbc*^'vo ut
matbe',quarecu3 naturalis ps.ad qucmpzopziefpc
ctat cofiderarc dc carnibus z offibiis z oe alijs natu^
ralibuo rebus quiegd confideraticofiderarcum tranf
mnratione z motuiqz que ampliuSy^nora rnoueiir no
amplius funt pbice coliderationis ut Dicif fccudo pbC
iii

rum quarum ad litteralem fenfum uocabula illa

fico;:..opoztetfigiufieata

borum nominum

videlicet

carniszoffiGzctiamaliarumreru naturalium acci/pere per eompoem ad motu3 qui ^iicipalirer cft dc co


fiderationepbilofopbinaturalis.immo q: motus ca.'
qb babef in ^nci
pio feciidi pbificoru3.na eff Jmcipium motus z getis
per analogiam ad motum aceiptcdafimt figta talium
noium.(Ddf>otus autem quatuj ad pfens fpcctat iii
fpccie actiuornin z paffmorum Duplex eff moi.vnus
eff ad vnam oifferctiam p6nis ut grauium oeoifum z

dit in Diffinitione nature iuxta illud

cft ad oem Differctiam poiitiois


z bi* motus <ppzic z fim 31 bi non fit a fozma granis
uel leuis fed ab aia.motus itaqj factus ad vnam oif-

Icilium fiirfum.alius
:

feretiam ponis cft a fozma grauis mc''^ uel a fozma le^


uis mediate Icuitate.grauuas ergo z Icuitas z b>
ctdetia In tali motu fe tciict ex parte fozme que cft rx'
tto moucdiactiue.ratio autem quare fim ralem modij
mobile mouef paffiuc eft fola materia ut vult
jer
pbifff.c.De uacuo.Diuidif enim ipfum graue z leue nHqus DUO quorum viium eft ratio moucdi actiue ut fot
ina grauis mediate grauirateiz fozma leuis mediate
leuirate.aliud vo eft ratio moucdi paffiue ut ipfa mate
ria.tleru qz graue no mouet fcipm nifi feindedo

mo

dium z remouedoi>bibcs cum emones ^^bibens


i

fic

agens inoues per accides: graue ucl leue mouet fe^


ipfum per accides.patet igit gj I5 tam graue leuc fit dI
uifibtle in tali ad ouo quorum vmim eft ratio moiien/di acciuc z aliud paffmc.illa rame duo non fic fe babec

Sccuiida pare
vnum fit per fe inouene z aliud per fe motum ; fed
u uolumue motum grauium uel Icuiuj reducere in pn
apiumperfeireducemusipfumiugcneraorqtgrauia
a>

z leuia per accidens mouenf a fcipfie.i.qua tum (citi'


dunt medium reniouendo ptolpibens.per fc vo moue
tur a propzia grauitate.De l;)ac aurem materia iracta/
re Diffufiue pertinet ad octauum pI?ificop:ibi oe ea lu
cidiue tractauimue.^^n pfeiui autem inta'tum oiau5
fit 9; in motu grauium^leuiumgrauitae-r lenitae z
alia accidetia fe tenent ex parte foime 9> dt ratio mo/
nendi act(ue:non autem ex parte materie que efl ratio

mou^di pantue:immo q: ipfa quatirae efi oe cofidera^


tione naturalis non in fe accepta:q: fieptinet ad ma^
tl?e'^Sed ut eft coniuncta grauitati z leuitati z alys
acctdetibus pbificis etiam ipfa quatirae non immeri
to in tali motu aliquo modo fe oicif tenere ex pte foz^
tnezex cuius parte fui bebet modum fe renet grauitae
z lenitas z accidetia alia que omnia clarius patent fi
confiderenf Dicta omentatoris fuper
pbP*
CJ^taqs fi per compom ad motum Diffinite lunt res
naturaleszfi uellemus Diffinire fozmam grauiu5 uel le
utum Diceremus 9; bi fozma efl actus materie: no au
tem Diceremus eam efife actum cozpiezqz materia nu^

da z in fe cofiderata cozpus nominar i non potefi . fed


fi uellemus animam Diffinire Diceremus ea efic cozpo
risactum:qzl5 motus qui fit a fozma grauis fiat me
diante grauitate z in tali motu grauitas z alia accide
tiafe teneat ex parte fozme.motus tamequifitab ani
ma fit mediate appetitu uel mediante aliqua alia virtu
te anime que regrit materiam ozgani^atam.^n tali er

ao motu ^auttas non


fed ex parte ^cipy

tenet ex parce aie mouentis


palTiui ut ex parte materie z etiant
fe

ozgani(atioexpartefetenet. 7 qzmateria Difpofita p


ozgani^atione z affectio per grauitate z per alia acen
tia pbica pot Dici cozpus pbicum cum Diffinif anima
non Dicitur efl actus materie fed efl actus cozporis
pbici.D; autem grauitas z braccidentia in motu5 fe
tenent ex pte pneipy pafliuf z ex parte materie non au
tem exparte pneipij aoiui ut exparte fozme fufficien^
rem fidem facinqz grauitas que efl in motu inanima^
torum ut in motu grauium reddit b motum celerior
rem:in motu aialiumbsbet impedire talem motum.
<n^taq5 fi ratio quam figt nomen efl Diffinitio ut Dici
tur in.4.meta'Moquedumefl oe fignificatione nomf^
num ut loqmurDeipfis Diffinitionibus:quare cu5 oif
finitio ipfius nae accipiaf per comparationem ad mo
tum qz in motum grauium z leuium ut patet perbabi
ta.fola materia fe tenet ex parte fmdpy pafiiui z tora
refifldia in tali motu efl ex parte medy.bene oictii efl
^Diffinireffozmagrauium-zleuiuinDiceretur g; efl
actus materie.Sed fi Diffiniref anima Diceref qz actu;
cozppris pbici.qz ozgani^atio z extefio per quantita-'
tem z affectio per grauitatem in motu talium fe renet
cx parte materie.materia autem extenfa z ozgani^ata
per quatitatein z affecta per grauitatem utDicebatur
potefi Dici cozpus z etiam cozpus pbicu.^runtergo
grauia z leuia c 5 pofita ex materia z fozma z in eis ab
tera pars compofitifolum materia noiaf.fed anima
lia funt copofita ex cozpore z fozma z in eis altera ps
toj^fiti non folu5 materia fed etia cozppoterit noia
rCiL Bduertedum tam^ cozpus qt> efl altera pars
eopofiti in aialib ut aliqualiter efl pbica materia cu5
9icit aliquid compofitum ex bM<> f<^d copofitum bine:
^ter qb cozpu; fic acceptum no oicit materia z qua
tiratem uel materiam z qualitate5.fed Dicit ipfa5 ma
teriam ut babetquedam modum loquedi iitinit efl
qualitati z qualitati coiurtcta.nominat enim pf coz
pusutfepecfepiusDictumefl materiam ozgani^ata
z affectam per grauitatem z per alia acciddia pinea.

materia vo ozganicata extefa per quatitatein ut fupe


materiam : ficuc
rius oicebaf:non Dicit aligd aliud
quatitas excedas rozgani^ans non efl aligd aliud
quatitas.fic etiam materia affecta per grauitatem non
matcria;qz ficut grauitas feipfam af
efl aligd aliud
fictt z quatitas fozmaliter feipfam ozganicat z exten
dir.fic materiam b(i^ cdiuncta no mediare aliquo alio
modo fed feipa pafTiue ozganicat z ejetedif z afficitur.
ll^ys vifis De leui apparet gd fignificaf nomine car
nis z olfis.lllam patet
carnes z offa funt dc copo
ne aialium qz omnia animalia uel babd carnes z offa
uel babent aliquid loco carni; z olfi;:qzreperiunf ali
qua aialia offa non babdia babent tamen aliquid lo
co carnis z offis ut fpinas ^t fipionem ut innuit pbs
in poflerioribus.fed cum altera pars copofiti in aiali
bu; non oicat materiam quocuq3 modo fumptam fed
materiam z extefam z ozgani^atam z affecta5 per dc
bitas qualitates pbicas bi^materia pzout erat affecta
alia z alia qualitate pbica aliud z aliud foztif uocabu
lum:ut affecta per Duritiem z alia; qualitates Debita;
nomiabirur os:affecta vo per molliciem z per alias q
litares Debita; uocabitur caro.o; nam nominat mate
riam fieextenfam in tali qualitate afiecta:caro vo no
minat materiam exrenfam z affectamfint offa.
Craprm.4gdccnfendumfitDe carne ^^offe ur.Dicif
caro eguoce oe carne moztua z viua.z vfdef os eguo
ce De offe moztuo z viuo.

^fficultatem
que videf confurgere circa carnes z offa viuo

rum c: moztiio^:qz receddeanima a cozpore fim p\?u


lofopbu5 non remanet caro nifiequiu6ce:z 0; nifi eg
uoce.inamfipbilofopbiviam fequi uolumus: videi
omnino cogamur Dicere moztuosznec babere ma

nus nec bzacbia:nec carnes nec offa.videnf enim mot


tui ut Dicif ^mo De gcnerationc.c oe aug'.magis i;a

bere carnes z offa q; manus z bzacbium:qz no efl ita


nota operatio carnis z offis ficut efl nota opatio ma
nus z bzacbm? flatim enim cu5 videinus alique moz
tuum cognofeimus^ manus <zbzacbium eius fi ba
bent^pziam opationem ideo flarim indicamus gp no
ibi manus nifieguoce.Sed cum opatio carnis z offi;
funt magis latens ut vult pbus 9; non ira apparet no
bismoztuos non babere carnes 7 offa: ficut appet eo;
non babere manus z bzacbia:tamen fim eum qua'tum
ad ueritatem nibil borum moztui baber.qz nopabent
carnes nec offa nec babet manu; nec bzaepia nifi equi
caro pi
uoce:qz fim ipfum non plus efl caro moztua
aa:nifi fozte Diceref caro fim materiam qz efl ibi ma
reria que fuit fub fozma car nis.fim tame fpecie5 z ue
ritatem caro moztua efl caro eguoce:ut pzo taro Dica
tur caro:qz babet aliquam fimilitudinem cum carne:
fed queadmodum z caro picta poffet Dici caro qz car
ni ammilaf.^i ergo eguoca funt aial z\pomoz quod
pingif egupea erunt caro uera z caro picta:? etiam ca
ro moztua z viua.CSed fim B via pBi inagnu5 erro
rt.n generat in auribii; fidelium qz ex boc fequif ut vi
def qz caro cbzifli moztua non effet uera caro.reliquie
etiam fancroru; ut eorum offa non erant uera offa.gz
fi uellemus in bys fupficialirer euadere qz loquendu}
efl ut plures ?<omuniter vulgus Dicinmozruos babe
re carnes z offazfi carnes fanctoru3 fi funt talia fim c6
munem modum loquedi videf ex boc fequi fanaortl
reliquias oedinadas non effe q^Dicere eft magni fhi
poris z bozroris ut pia fide; fufficieter ofledit.CSci

endumigifqzcaroquattimadpfens fpeaar triplici


ter fumi pot.vno mo ut efl nomen officiale.alio md ut
horne fbe copofite.? jm6 pot accipi caro ut
tera ps cdpofiti.CDU^zimo
caro no Dic fola
efl

md

efl al

ibam

c gm'' formaru
cum aliquo accfitc ud cum aliq porcti
fiarmccu3aliq virtutc.CSjfeciido -i tertio mo noic
<arni 6 folaitaoafmtdligi.'Gultcnim pl 3 u 6 in fcDo
oc aia.^ ii oculuo cd aial vifus cct foima ciuf..ociilu?
fgif ut dt nome organicum 'z ut elt nomen offi*^ no oi
cit folam i5 am:fed oicit iba; cii potdia vifiua:que po
fcd noiatrtJatn

icnria vifiua acciis eft.rlbediate autem l?ac potdia vi


fiua copetit oculo ee organum oeferuieo corpori 't l;a

berc qua'dam,ppriain opationem.itf t ficut oculo com


petit pabere quadam virtutem per quam competit ei
quedam propria opcratioificut in carne -r ofle eft que
dam virtiif ^m quam competit carni c ofli l;Kre qua^

dam,ppriamoparionempcrquampnralimdu ad fe
oflTibue c oe

puertere.C^loqucdo iraqjoe carnib c

partibuoanimalteutfuntnoinina organi^ata?
no ont folam fbam fcd cum aliq vture per quam
copetit eio aliq ^pria opatio ^m l?uc modum loquen
di.fiait vifuo eit forma oculi i oculus nd video iic eft
oculue niTi equoce/ic illa vtuj per quam caro l?et ope
rationem 4?priam eft forma carnie iine bac intute qua
tum ad biic modum accipicdi caro no erit caro nifi eq

allio

offi*"*

100

tn ut Dicebaf magio videnf bde carneo c ofla q5 mc


n^c bracbia.qr cii no fit ita nota nob,ppria opaiio car
Ilio z oiTie ficut manuo z braebiarmagio eit notii eoo
no babere manuo z bracbia:qj carneo z ofla.CSi vo
accipiaf caro ut elt nome fbe copofite cj: ma z forma
ibali fic adbuccaro mortua no eit caro nifi equoce cuj
no fit in carne mortua aia fenfitiua.rSed fi accipiaf
caro fim acceptionem tertiam ^Mit Dicit ipfam ma'3 fic
cjLtdam quatitatiue z fic affectam tali qualiratbearo
mortua p6t Dici caro vniuocei-r os mortuusroe vniuo
ce:qr pluree qUtateo ut mollicico z plura alia acentia
pbica fim cadem fpdn remanere pnt iii carne mortua;
que fneriit in carne viua.z qr ma illa eifdcm qualitati
buo eit affecta ut eit fub forma.mortui ut eit fub priua
tione forme qbuo erat affecta ubi erat fub forma vini
pot Dici eadem caro viiiiiocc mortua z viiiatT q5 Dictum elt De carnc:intclligedum elt dc ofle. aduerte
dum tn qr caro fim bac tertiam acceptoem magio pro

prieaccipif qsfim acceptioiiGcciidamrqrcaro ^rprie


p te magio Dicit alteram ptem copofiti ut ^ma3 materiam q3 Dicat ibam copofitam.Cadiiertcdum ctia
z

uoce.tC; ltb>atetitaq5gd figt caro c oe c cetera talia


ut fimt noia organica t officialiarqr fignt ibam cii ali

q; ficut imueria eptefa-z organica perquatitatem non


Dicit aliqd c6pofitu3 eje bie fed bnic nec Dicit materia

qua vture accidentalinta gt illa acciitalis vtue princi


paltuo figt formam q5 aggregatum ut oicif.S.meta*^*'.
(t Sed picr buc modu3 accipicdi opj oare alioo mo^
do6.op3 enim taliter poilc accipi carneo ^ olTa rp fola
fbam fignificcMIlam e;c no tbye no fit iba.cum ergo
carneo ^ ofla fint pteo aialio tc-al pfiilet er cainib^ c
oitib^rgi aPibarn oicit:op 3 carneo -z oifa talr pofle ac^
cipuqt no nifi ibam fignificd.Jmmo q: Diffinitio (be
no eit per additamda: t in Diffone Ibe Directe non dc.bet poni nifi ibaicarnco c ofia que pnt incedi Diffinitio aialio accepta ut igrediunf Difffinem eiue folam fb
ftatiam fignificabutrfed ta Iba polTit Dice fba cdpofita
z oe ea queeil altera paro copofiti.qr coio cit Diflictio
pBiin rDe aia.? in plurib^locio in meta^.qr iba Dici
tur maiforma c 6 poiitum.arocrgo que includtf ejrp
re mae ut oicit ibam cu3 no beat ronem formeuicl no
minabit ipfam Ibam copofitamjuclDicet ipfam
que eil altera paro copoitti.q; aiit noic caruio fignifice

grauiratcimfcd Dicit folam, put babet quedam modii


babedi iuquatmn elt quatitati coiuncta:ficmatcria
affecta per qUtatem no Dicit aliqd copofitumejebit^fj
bnic 4Hit bd quedam modum fe babediuit eit tali aut
tali qualitati coiunaa.CDfc';: boc ailr patere poteit q>
marcria fic accepta ut Dicif corpiio aut caro aut oo no
elt marcria fumpta fiin fe.-z fic Differt materia prima <r
j?;:ima:itaqr fi cofideref materia fim fuam eduiam fo
tum ,put Ilo eit organicara fim aliquam Difponem par
tiuimnecert affectaperaliamqualitaremficaccipirur
ut eit frma z boc modo eit vna in oibuo babdibuo eaj
fj fi fumaf marcria ut efl organicara z ejrtefa fic pot Dici corpue non fim qr eit genuo fcd fim qr elt altera paro
copofiti.Si vo ulteri' cofideref materia ur eit fiib tali
qualitate ubi mollire z alqo qiialitatibuo Debitio:fic
Dicif caro.Si vo cofideref ut elt affecta Duritie z alijo
accntibiio c6grui6:fic poterit Dici oo.["iQiiare caro z
06 z corp z cetera talia no ut fnnt nofa ibaruj fcd ut
funt pars ibe compofite ipfam mam noiantrno f>mam
remotamrfed ,ppinquam fim quem modum accipiendi plane patet quomodo caro mortua z viuil vmuocc
Dicipoifunt.
<Daplm s"*.t1 triim caro mortua z viua poflint Dici ea
dem iiumcro.c utrum ofla z ncrui z b parreo cedeni

mam

tur altera po copofiti oubiii

efle

no pdtrcum Dicamuo

aia in carne.'5 n bac enim acceptione fient aia oicit alteram ptem copofiti formalejijicu t 'z ca
ro Dicit alteram ptem compofiti malem.CSed forte
flial eriilcre eje

apud aliquoo cd Dubiii ut ncie carnie poflit inteUigi


Ibacopolitaepina-r forma.fedb nullam Difficultate
in j?pofito facit.fufficit enim ad nfm 4?pofitum Decia
radum noic carnio z altera po copofiti inteUigi uerum pem illa acceptio noic carnie intelligaf fba co
pofita eje ma <i forma no elt oino abycieda.qr in facra
pagina noic carnie no folum iba quociiq3 mo copofita oaf intelligi:fed etiam ipfe bo aliqn noic carnio intelligff.inam cum Dicif vbum caro faaum elt.ibi caro pro boic itat ut ejeponit aug^*4.DC tri.tale enij ciumeit vbum caro factum eft.ac fi oiccref.fili' qui cft
vbum patrio factuo eil bo.CT^lifoiSiffp caro co?i
cetera talia triplV fumi putroeleui patet q^) i ^ncipio

buiuo capl'i Declarandum ^ponebaturdllam qf.videf caro Dicaf equoce dc carne mortua 'i viua ^ oe dc
oflemortuo.paret qr fi accipiaf caro ^ut eit nome organicum i offi*'':^ ut includit pbm illam per quam ca
robabet j^priam opationem fupra alimdum t fupra
cibum equoce Dicif caro dc mortua c viuateo mortua bi* opationem bde no pofTit.fim buc itaq3modu5
loquifpBuoin^^DCgnatione.qimortua niagie videaf babere carnee 'z oiTa
moiiuo 'z bracbia.accipimanuo c braebiamt funr
endo em' ta carneo 'z ofla
noia offi'*;ui fi nibil bor: Dicunt mortui i?:e cquocc;

^
^

fe

nuo Dici poffunt.

pdneipium fecudi oe gnatione vi

def pbuo uelle


in generatioc z
corruptione cla^qualitao fimbola maneat ut
fic ex aere generef ignio qrbee duo elemda conueniunt in calorerfed I5 in acre corrupto 116 maneat bumiditao in qua Differt ab ignemianet tamen caliditao in
qua coiiemt cum eo.Sed qiiomd maneat qlitao fimbola Dubium elt.tcnd enim qdam qr manet eade fpecie 116 eadem numero.fi enim ex acre fiat ignio utraqs

qualitaoaeriocorruinpef:vidclicet tam caliditao


bumiditao.alirer enim z aliter : qr bumiditao que ert
qunlitao Differco cornipif per fe c a c6trario.,pprer
bi qualitao nec manet cadem fpecic nec eadem mime
ro:fcd caliditao que eil qualitao z fimbola z conucni
cno non cornipif fm bui z per fe -z a conirario;qa
couenienofimqrbi^eouenieminon priaf corrumpitur tii per acciio cor"' (bi-lllam qr corrupitur aer co:
rumpif z caliditao acrio.aut Diccdum dl qr talio qua

cum fit corruma no maner eades numero manet


cadem fpecic. Pi:red fi fit DrnoU aliquo mo faliiare

litae

tn

poffimuo quia caro poffit Dici caro viuuoce dc carne

ir>ccmida pars
moitua t v(ua:n 6 videf via ad cuadedum quo pofTCt
D(c( eadem numero caro moztiia 7 vtua.ltlam indiiii
duo:p e piculanum 116 c(trcietiaiieq5 Diffinitio utoi/
dfur.7.mcfa^.j.fpcmcnimfpalifTimanon cftDcfccii
fuG per fotmalee Dziao fcd per coditiones mae.cuj ergo Diffinitio coflet ex giie -r ozia no erit Diffinitio parriculariil ad que no fitDefcefus per oziae fed per figni
fieationeeuel coditioneo miie.^raq3 inditiiduu cii no
|?abear^pzia Diffinitiond;abet tn eide oiffonem eu5
fiio uli:liue eu fua fpecie J 5 elf enim q 5 olcif in elencB.
|p eade efl ro Ipoie ^ vni boie ut callieraut foztie.igif
h vniuoea funt quo^j nome eft ide -r ro fbe e(t eade3.f1
aut maneat qlitae funbola eade5 niio:op3 qz vniuoea
fit qlitaj fimbola fie in re cozrupta ^ gfiata.fed fi molli
cies 'z plura alia acentia pbica retnand in carne mo:
tua que ^ug era t in carne viua fuie remaneant eadem
iiiio fiueeade fpeztri mollicieG c alia acentia vniuoce
bebiit ee l?ic z ibi.imo qz in fpecie elf ucra vniuocatio
ut ,pbaf .7.pbifico^r.(^diu talia acentia remand eade
fpecic tadfu referuabif ibi uera vniuocatio.qre cu3 catali qua
ro -r og Z cetere taleo ptes cozpiG oicat
litate affecta t^diu manet illa eade qlitae vniuoce ta
diu remanebit illa eade caro z illud ide ogzz ille idem
neruuG vniuoce.accipiedo ergo carne -r oo z neruuni
no utfiint iioia officialia z ozganicatfcd ut funt nomi

mam

nafbarumzutfuntpteo fubifanticcompofitcDonec
caro fit incinerata z ofla funt couerfa in puluerem : z
ncrui fint coucrfi in puluerem : talia remanent eadem

z ma elemcto^t n 5 reqrJr tata oifpone z ta


tamacrualitatequata reqrit ma mixto?: zmaxic ma

pte fozme

aialiu.z ,ppter cp b ro introducta cfliigif jzpter bac ol


iierfitate mae z ^pter bac maiorem z minorem oifpo

fitionem z aaualitatem maejzut coiungif alij fozme;


fozme quedam funt fozme:quedain funt magis malcsiqucdamvominus.fic oifiinguerc poflumus qz materia queda efl magis fozmalis
z redacta ad actum.quedam vo minus amare clarius
appet.tlerum efl q^oicebatqz acentia que in vno fc
tenet ex pte fozme materialis
alio fc teneat ex parte
mae ^pter eius fozmalitatc.f umergo oicifqlitaa
fimbola no manet eadem'n ii 0 in re cozrupta z giiata:
ut qdam uoliit.lDoc intcUigedum elloc qlitate fimbo
la fe tenete ex pte fozmeiz no oe qlitate fimbola fe tene
te ex pte materie. CJ oii fi fic Diusiirronalempdnem:
videmnr aflTumereiqz fi cozrupto Ibo cozrumpunf ofa
que funt in ipfo: qz materia cum fozma fbali eft fozma
rum accntalium ibm ft cedit fozma fbalis in pom materieropoztet ocsfozmas accntalcs cedere:z fi maneant aliquo mo bi fozme no remanebut eedem numero fed eedem fpecie. f^duertedum ergo qzro non eft
oino impzobabilis reputadaiqz fi materia cum fozma
ficut oillingiiimuo qz

fbm fozmarum acaltaliujzqz nulle fozme ac


cidetalespoflrenttmediatcattingeremam.ficutueftis
fecilda nullo mo immediate attingit cozpus fed folu3

fbali effet

^ma: no effet via ad cuadedum quo aliquado ta


les fozme poflent cedem niio rcmancre.fed ut ifra olle

uellis

vniuocerqz remanet ma affecta eifdcqlitatibuj vniuo

def.(UQ.uelibet fozma

ce

qbuG puo afficiebaf cum erat fiib fozma vimMIlon


cll ergo Dubiu ex idditate vniuoca ad qua fufficit vni

tum ad actualem exntiam imcdiate attingit efle qz fi


fozma Ibaliseft media inter eentiam mae z accidenta

taG fpecici. CTSed Dubi"* elf De pzedditate numerali


ad qua regrif vni'' indiuidiii.llfa ft in re cozrupta z
gnata z in carne moztua z viua no exiffut eede qualitateG niio fcd fpezqz caro z oe z terra talia no nt ma
teria f 3 fe accepta I5 noiant ma'3 fic affecta ut bt l?uc
aut buc modii ie bndi z ^ut eff piiicta talibuG aut tali
buGqlitatibuGCumiiorcmaucateade affeo niiornec
Ide moduG fe l;ndiniioiz per piio ut videf cade3 caro
uel idc OG aut ide neru niio remanere no poterit.fcfl
enim Diligerer notadu cp I3 caro ut efl nomen fbe z ut

les

Dicit altera pte copofiti 116 oicat


,put Dicit alique modu
me

mam

mam z qlitate oie ta

l?ndi ut cflpiuncta
ac tali qlitati.qz ergo ut Dicif remanere eade qlita
tem niio cii remaneat ide moduG fe l?ndi:z ut eade caro niio Dici polfit.ClDacaut Difficultate triplf vitare polfuinuG.f ut ma compaf ad fozma.i ut compalur ad b modii fe bndi.j" compaf ad coipus cbiiUii
^pter qo tales Difficultates funt mote.Cni^iima via
lic patet.lllam I5 ma ut fba fic fozmc fit ca oium acciitiij que fiilt in ea ut oicif f)"pl?ifico?;,aliq tn accidetia
magiG fe tenet ex pte mae.alia vo magis ex pte fozme.
qz in ipfis foimis ibalibus efl Dare quofda3 oi
3
fe

tali

mmo

gnitatiGgraduGiqzaliquefuntmagiGmalcGZ mae
inefc.alique vo funt magis iniales z
no efl incouenfes aliq acentia que in
te fozme

mam

i-

fupera'te6:

vno fe tenet ex p-

malie in alia fe tenet ex pte mae.lfla fieut oiHinguimus oe fozmis qz alique funt magie maleo aliquci^o min^fmtzzDeipfamaoiflinguere polfumuc
DiflinguamuG
aliq fozma rcqrit mam magis oeter
minata redaaaad actiiialiq vo miiius.qz quato fozina reqrit mam magis oifpofita.z quato plura accide
tia fe tenet ex pte maeztato oicif ma illa magis Determinata z magis redacta ad actii.cx 15 aiit patere pot itellcctus illius vbi coium.qz fozme clemcto^: ifozmat
mam pina.Tllam ficut fozmc mixto^ qz I3 fozma fuba
lis imcdiate piugaf ipfi mae elcmeta ut funt compofita ut ftipza ofl^debaf no ex cozpe z fozma fcd ex materia z fo:a qz imota elemetatoiz. oia acciitia fe tenet ex

tam fbalis

accntalisquan.

fozmas:b eftfim nalem intellectu zfim ozdine cau


fozma eft fimbola z ca
tur a fozma cozrupta ut p^:cum fozma introducta no
ut Differt ab illa. Sed illa ^pzietas fi fimbola fe tenefalitatis.qre fi aliqua accntalis

at ex parte materie cum materia fit indiuidua cois


cipium z maneat eadem numero pzobabiliter ut vide
tur poterit fullineri qz quantum ad indiuiduationem

z qua'tum ad idetitatem materialem bi.fptieta6 po


eadem niioremanere.fimb ergo oicemus qz ficut in re cozrupta z giiata no remanet fozma fed eade
ma:ita 116 manet realiter eadC3 qlitas fimbola fe tenef
ex pte fozmc.manet aiit realiter eade, quatitas fimbo
lafc tenes ex pte mae.f tqzmollicieszaliaaccntia
pbica qbus affecta ma noiaf caro fe tenet ex pte materie poteriit eedem realiter remancre.Onare accipiendo nome carnis eo mo quo Diximii$ poterit remanere
eadem caro niio z moztua z viua ficut z eadem materia niio remanet in re giiata z cozrupta, topar ad o ergo mam fe tenet alia vo expte fozinezpatet fim pfatu5
modum Dicediqdcefendum fit oeidetitate mali carnis moztue z viue.CScfza via ad inueftigadum boc
idem fumif ex eo qz ma compaf ad bi^modum fe babe
di.lllam licut qz in re copofita fozma eft ^ncipiu ideo
idetitas niiali^ fumif ex fbzma:fic qz in ma octermina
ta z babete aliquem modum fe babcdi materia eft ^ndpalioz 43 fit illa Determinatio ; cu3 b Determinatio
non oicat nifi quedam modum fe bndi:z res fit pzinterit

cipaliozq5modus:condetitasniialismagisaccipief
ex ipfo mo.molliciesitaqs z alia acex ipfa materia
ciddia pbica fiue maneat eadem fpe fiue eadem carne
moztua z viua.tum qz manet eadem mfi niio accipiedo carnem ut Dicit ipfam babetem bi modu3 fe bab^
di;z fi fim qz no Debeat Dici eadem caro niio moztua z
viua.,pbaDiliter rii fuflineri pot etia fectado bac viam
fp fit eadem caro niio fimpll,ppter idetitatem materie a qua ^ncipaliter fuftinenda eft idetitas 45 actio z
potilTiine cui bi modus fe babedi cedat in ipfam e^ntiam mae z no^pzie ponat in mam:cu3 materia itaq3

cgrafo:marfi
mS fllc moduc ud Due ree ud DU(?nt(c ok( non
pofTtnt.(rCcrt(av(fladiUcrtfgadul3 (dc fiimife): eo
mac;:n6mcl?:i(to coliipaf ad ipmclpdftu tanq3 ad
(Tl^ aquo l?ct c imale.hal 5 ee qd ita cani -r ei fpeciH^
ciifumanfc;c foia.cctnmalcpietcfrccre fumirurcjc
fuppofitoiz indecffcp qu^ I?nt vnione in codc fiippo,
fic vniunf iic funt vnii fi
fito oiainf cadc niio:ita tu
vniunf per Ic funt vmi per k:f\ per aeciie per accideo.
^nde eli ergo (p fi aro cdificatiua z vniiioca funt (n eo
de fiippofito funt viul niio.fed funt vml uUo per aed
deo:q: (bi per accno ?iungif.um ergo caro cl?j(IH fi
fuerit piucta fuppofito vbi qi ex quo alTumpfit nun<g
timifittT til nun^fuerit eipiilcta per accno fed per le
ppidKuppofttilvbifuifempfueritpiuctailla caro fi
ue fuerit mo:tua fiue viua p fe fuit eade niio caro cbtf>
fti mottua z viita.qcqd igif fit oealyo boibin cbtWo
rn j>pter taleo oifficultateo funtmote.oinotenendti
cft carne vina 4 inoztua pp idc ee fuppofitil eade niio
C 4tittfiCqt> bietti eft oe carne intdligedii efi oe olTib
z oeneruioc Deceterio t>ipart(buo.
(Taprm.6.(n quo foluunfroncofupiue facte ofteden^

'5 ponere vnam fozmam ptradicit coipor i ci?: (ftl


3
-Aifienti fub facramento.

3? pone vna fotma pdicit cozpi cbzifii ejeitlcti

fub facf o.funt aut alig ualde ^ni ad oicendil Dicta do


cto;^ per quoo illuminata ell ecdia z illucidata fideo
catl?olica:ee crronca:q5 no fine piclb fidei oecipiunf.
nolunt enim oicta talium qui noe pofuerunt in femi'
tae vitatio punitore z liberu cozrcctorc no pcftiferuj
oetraetore.nulli enim clandeda cft via ad prie opinan
dtj ubi fine piculo fidei polfum ?rie opinari.nec coge
di funt Difcipuli ut tn oib fuo ooctor opinioneo re
tincat.qz no eft captiuar^itdlcct nf in obfcqtl Ijoio f5
In obfegnm ebzifti.Dice enim tatop DOcto?j elociuta
ee iter opinabilia coputada:adquatup(ciilu fidei oi^
fponit manuducit ibecillitaj itellect'nf fufTicieter ofir
dit.Deberet ee plano planiuo z claro clariqo eifet in
ter erronea coputadu.qz tata eft cebilitao intellectuo
nfi ad ea que funt manifefiiltima in na q; que vna oie

videnf oemfationeo ee alia Die appeant ee fopbifiica.


^nuitare opinioneo abfq) piculo fidei p6t.fed qa vna
tie Dicif erroneu alia Die catbolictl reputef qd efi alio
(^aflfer^fidendberefundamda firmiltima.fed ei oe^
bileo opinioneo boium z iiariao fupftitioneo nf ao,t
ceit ergo fic loquetee c.ooctorii opinioni aliam te
neatea errore minime afferat fcieteo <p ficut in vba fi
fe dc fui ttellect^ibecillitate ia
rupere nibil cfi aliud

ctare.crededo enim fe in b non alioo e;:rolle fna beati


fudinc ondut;manifefie tollif ^iter Demfati6eo4 fo
pbifma inter roni Debile 4 firma Difcernere nequeiit.
CredJtenimaliqroneoillaofupiue factao ofiediteo
ponS oe vnitate fozmarti pdieS cozpi cbzidi etn ti fub
iaefo 4 ee oemfationeo poti^ip; fipftderenf p b fopbl
llica Dici Dcbetzfcd ut vitao meliuo patefiat roneo ille
funt feriofe fcitade ut ferio folui polfini*Sumebat eni
^ma ro fuleimitii e^reo <p ciI panio iba tralbaf in cov
puocbzifti a facerdote^iferete |?ec vba.boc eft cozpuj
tneu.c6ftataiIt^panielbanoc6uertilf in aiamcbzi^
ftiznec in Dcitatemznecin accfitia.fed fi lio eft nifi vna
fozma Ibalio in quolibet c5pofito ^ter afam cbzi ac
cidetia 4 eiuo Diuinitate in ipfo cbzifto no eft nifi fola
tna.no pot Dici b r? ifta ut P3 no eft oirecte ad j^pofitu
fedqueritfibi quidam Difficultate folui qu6 fola ma
poflit Dici IJ.SciediI ergo q; cii 15 fit ^nome oemf ati
uil

4 n6

pofTit oemfari nifi

fit

qd figtu z Dctcrmiatum

p^ailtejcbitiogj mSpbtDuplraccipi.bmo moutpfi^


deretur fim fc z ut b^t ee indeterminatu z abfolutum

ab omni fozma.: cofiderari pot no utaccipif

in fna
fimplicitate:fed ut eft copofita l^uiicc utocterminaf z
jjut c6pctit ei qde moduo fe biidi iiiqjtu cft piilcta

qj

titati

ma in

4 pfcctiomb^alijo cpntib^ipfa pftat au t

pfiderara ubi 03 pici

fozma;
fic ac
cepta fitqd figtii 4 Dctenninata hiain I3 fignef p qUl^
titat^.ma tn fita que pot oici 15 non Cft aUqd aliud
ma.ficut qua'titao figno no eft aliqd aliud 05 qiiltitaf
Lb aut adducebaf ad rone foztificadi qz vba Dicta a
facerdote no folii funt figtiua fed cfFcctiua.pp qo opj
fi 15 fignificaret aliqd in actu qd p; ce eno fim in po
^m 3> b^oicit aliqd interminatum fim (p b^iduit que-da modii act^.tlulciiq; igif pot ituellige 97 ma oeter^
minata fi Dicit aliqd aliud
ma cut fozma oetermi^
naeutoicit aliqd aliud q5fozmaoeleui ttelligit quo
pot Dici 15 4 quo componitur e;c eo buic z coiiingitur
fozme.potenim copctereqdain motact.Sicenim
imaginariDebem$fic fozma feipfa pficit mam z rcr
ducit ad artiiific ml feipa pficif p fozma z reducif ad
actu;illeg moduo eendi 4 ille moduo actualitatio q
copctitmaefmfee^co qipiiigif fozmcnon copetit el
mo Datiuo fed mo receptio ut p; p bita.ma bfK talem
moduTebud{n 5 DtciraUudq3 manecmapp 15 ut d;
Dici copofita epbyo fed buic ro ut tn fupiorib^Dicebaf
CJiautDifiofume 3 oifricnlr 9 tce:cfignificaro cozpif
fe

15 ;

fed ut oetermiat per

4 fignificaf per quatirate.planc P 5 q pdt Dici ciI

fi

fipfidercnf pbita nulla Dtfficulrnrcbct. na panie^il^a


no putif i cb:m f5 i cozp^b: (.10 16 petit qd eft in orio

nec arguit ^pofirii f5 oppofmi.Dicebaf em' q cozpuo


i giie ibe Diiplr pot fumi. tino mo ut c i giie il cdC
recte z fic e gen'ad ip3 cozp aiatii 4 ad aial 4 ad boie;
4 pdicaf ccntiaFr dc cozpe aiaro z dc aiali z oe bomie.
alio md pdfaccipi cozpq) no c gcnad boie; fed c po
boie.panio aiit (ba no putif i cozpqd e bd f; in cozp
qd e po boio qz putif i eozp^illd fi; qd Dicim^qi bo c 5
ftat cj: aia 4 cozpe.ii g eozpqd e po boio qd Diuidif
p aia 5 ut fup ondebaf. Dicat ma5 ozgani^ata cu ml oz^
gamcata 110 Dicat aliqd alid qj ma3.p5 qiio ucru'e
DI 15 e cozpmcii.qm ma fic accepta pdt Dici cozp^qrc
fi panio Iba no putif i cozp qd c gen^uel i cozp qd p'
dicaf DCCbio boic.f3 putif i cozp cbii.pj qz no ct bef
^pofitu V3 cozpi qdpiitif panio.filr fit ma tn i fozma
Ibalitfjmagio vi oppofml q; bieozpfit ma ozganica
qzn 5 alid 0511155 nojat.qd atadduccbafadronioful
cimctiTqzliccozp^futfozmac ma argnif ieqnocatio
4 nd fiUaf q ma z fozma fut bncozpqd e genn 6 cot
porio qd e pe boio i qd putif panio fba.cu cni cicim

qd e

poie 5 Cbz 3 iquelibet altu boie 3 pftarcciraia 4 cozpc:co


pno Dic aliqd copofitu ex bio nec aliqd cdpofml buic
V 5 aliqd edpofitu fozme.C 5 aut ro fumeo fi^Dlfficul
tate et 15 vbo meu qz l illa pfecratioc fcilTima utim bi^
vbio .15 eft cni cozpmeiT foluta c p ia Dca.qz cii oi fola
mS n 6 e magio bi^ Uli.P5 q> ma b"i fua fimplicitatc
filptano e magio b^<BiUjqtoefe eft Dctermiatoad
0C5 fozma. fic eni pbo p^pbi.Docet 1100 imagfari
ut itelligam^ea p analogia ad fozina.e eni ma fic acce^
pta oe fe nd bno a ma fozmaif, pb ad oc 5 fozma.f5 fi
acciptaf ma ut f figta 4 ozgani;ata p bac q5tirate ul p
flll .4 ut e Dctermiata p bic fozma ufp illa ut c Difpofi
ta 4 affea pbac mritate uVp illa.fic ma ira e bqz no il;
li./Tozpautcbiii qd putif iba panis nd Dicmajqcii
qsmdfilptatfjDic ma 5 DCtenniata z o:ga\i mtitat^
4 p acentia pbica.C4*autrd 4)f>etarcuocabnloru eft
ct foluta p ia Dca.qz I3 ma fj fe pfiderata 4 i fua fimplf
citare accepta nopoiTit Dici cozp;m 5 tn oz^ani'"
pzie pdt Dici cozp nd eozgqd cft geii4 qd pdicaf dc
boie fed cozp*qd Diuidif paia 5 4 qd eft po boio.lT
enimrd dc facili foluif.na ctl Dicitur materia ozgani/
^atfl Dicit materiam ettefam ucl Dicit mam quantam

mam

00

Secuda ^(bare
fiue

ma5

ciI

quan'tafe.j>pter

q6 fi in materia tale puer

panis H5a aliqd erit piiei fuin in qjtitate cl?:i -r erit


^titao clpiifti in racrameto altaris.no eje nili cocomi
tatia tin : fed cp vi facraincnti.pj m m a otgani^ata ut
qicitcozpqt>eftin5neflic^ qj e(t pe cozpij aiatino
oicit mani -r (^tiratc.fcdoicitmain <^titati?iuctapp
qd nulla difficultate l?ct qi qrc:q: I5 panie (l^a no co'
uertif in mam 'z qjritatempuerttt tnin mam ^itati
piucta.-r q: nilpil 111 facrameto I? puerrif in q5tiratem
cft illi q5titati coiim
culilli fed folu puertif in aliqd
tif

ctii
ej:

no erat

ibiq5titascl?:i(licj: vi facramctr.fed folu5

ma piiincta.p3 eni eje Dictio cp no Ipcat ptee nififim

quaiitatcj.SUc rn fiitptce inae

alie quatiratie.c

p
pne alia extefio mae 1 alia ejttcfioc^titatio, Bccipien
do ergo mam ejetefam oigani^ata t l;iejctcfio o:gafii^atio eft p Ipao ptee mae.pj
^ ma fic otgani^ata n6
ticit mam -r c^itat^.^d Dicit mam ^titati contuit
cta.Solute igitur funt rationce tacte.fed per ea que
Diceref magie uerirae patefiet.
CT Cap.j.in quo (oluuni ronee ondentee ^ pon? vna

cjciff eti fub facrameto.


efcade radice videanf ^icedere ro/

foima3 repugnat carni cl?:iffi

neeondcteeqiponcvnafotmare
p^natcozpi cbtifti epnti fi? facrameto -r oih

detee
i?r p6 repugnat carni ei^fub facrameto epiti
ta q: no efi ex^nciptie pnee elicere r c t q: aliqua fpa
le3 Difficultate videnf addS rcnce facte De carne io oe

aeuimu9Del5 fpalecap^^coponc.Sciedug m aliud


ell putt aligd in ma5 fimplr c abfolii rc fnmpra c alio
in moseptlrein in

15 fic

aliud cfipuerft aliqd in albedf

ne fim fe pfiderati i aliud in albedinc ejcntcj in piete.


na albedo fim fe nec efi multa nec efi pauca.no eni c6/
petit albedini q? fit mfra ufq? fit ejitefa ubi rone CQtU
tate ut rone fupficiei.ut Dicinnie albcdinem multa eo
3 fupfidee mfta fit.qre fi aligd puerteref in albcdine
PCT fe accepta eet facta puerfio in aligd idiuifibilerfed
fi fiat puerfio bi in albedinc e)tnte5 in piete cii B albendo beat ec e^tefu3 -r eet factapuerfio in aligd e;ctefuin

nato g in c^titate ipfi pictio nibil alteref-f3 tota con


uerfio fiat in albcdine ejtnte (n piete tn efi illa albedo
figdejcternmcogcremnrDicepucrfioncilla forma ee
in aligd e,vtcfu5.nec oebemarbitrari albedinc eptefa
albedin^.qt ut Dicebaf s.fic ma epte^
ee aligd aliud
fa no cft aliD q3 ina.qi <^ita6 erfie no efi alid
^titae.fic in j?poiito Dicf pofiiinr qialbedoextcfa i pic^

no efi alib qjalbedo.fic fupficiee ejetedes no efi alib


fupficief..)3 itellb buanus nifi fiat ratus Dcfcefus
ad fpalia ^ ofno appeat ueritas malo mo gcfcc nouit
te

^.lidefenioinoabfurduqialbedoeptefa fola qlitate


noict.,ppter qd aduei tedu qi ciI res pdicametoy. ba^
beat ad iuiceee giuctii q: ma que efi in gfie ibe efi c6^

lucta (^titati.? qlitas efi piucta qlttati.opj ep b^piu


<tide ipas res aegr? alique modii fe bndi qui modus
I3 no copeterer fim fe eis pfideratit actu 110 trabit illa^
res et pdicametii 4>p:iu ut ma ep eo efi piiicra q3rita^
ti l;<t alique modii fe bndi qt bc t ee cptcfuj.ifie tn
dus no trabit rc5Ct fuii ^MieametiT.qientiacolloean

mo

da fiTt in pdicamto rone rei no rone modi.ltla fi rdne


modi iieUemcoUocare entia in 4>p:ijs pdicamentis:
oes fc 5 c n?eeent in pdicameto qlitatis .videnf enim
oes fl?e figrcB aligd tn fi3 vitate iBcei furgna z fpes
nofigt I? aligd fed magisqle gd fi^cni g p modii ^e
eo eni ipo qj gfia <r et fpes no epiftar p fe fed epifiiit in
alyc qz talla oia epifiunt idiiiiduis ftue in pnris H5us
cu p fe epiftcfcd ee in alio no fit modus iBc fed magis
fit modus accnris.ota ulia bnt queda modii acentaU
ta p btic modii qlcfcDeibe no funt in pdicameto qli^
tatis fj in pdicameto IBe.Si eni res ^ncipalioi cft Q5
modus z rone rei collocada fJt entia in pdicamentis

rone modi iBe f5 iBe I5 beant queda modii qlc.tn p


modu no trabunf er^pziu pdieametu5.fici5m*
beat queda modii fe bndi eje co
efi piilcr^tita ti.il
116

illil

tn

le

modus 116 trabit mam er putum fbe.&e et I5 al

bedo beat alique modii fe bndi cp eo g? efi piucta fup


ficiei.illeni modus no trabit albedinc er pdieametU5
q5tiratis.Diccms qz ma eptefa rcafr loquedo folahi
iba3 noiat z albedo eptf fa qWratc Dicit . na3 fi modus
no trabit re ef pdicametti ^pziilzcu ma eptefa non Di
cat nili ma3 cu qda mo fc bndi qiie betput cfipiuncta
q5titatimodu6ifien6trabitma5 crfuiT pdicamftii.

ma eptefa erat i pdicameto fbe z ma fic acceptatio^


quf do realr no nifi ful?a5 fibir.iri6 eni Dicem''^ ma
c ifte modus fe bndi fJtDue res qzmafic accepta Di^

f3

cef copofitii ep bis qt ep fupioribp5falfum ee qt


fic pfiderata

no efi copofita ep bijs.fcd modus

mS

ifte dc

ternunas mam Dicit eentia mac.ficDziaoeterminas

gemis nd Dicit alia eentia ab ee giiis.pp boe bi nro


dus ma no efi copofita ep bis fed bic qre mS fic filpta
no Dicat Diias res fed vna rc ^ .realV fola lBa 3 noiat;
qi) Dictu efi oe
eptefa.qz realV

ma eptefa

intelligcduefi5Dc albedie

loquedo albedo eptefa fola qlitate

figt

imo fi bi) modi fe Ipiidi trabetre? er fuii pdicamctil ni


i fuo pdicameto qz citra Dictilrquivo DCtermia
tur ad aliqtz pdicamctop.fj efi 01115 pdicameto^ f
nibil efi qz no fit piunetti aligb^qlitatib ucl aligb'* ac
cidctib^.ep qua piilctione aligs modus fe bndi in ip^
fis cntib^.ut ep eo qz ma piileta efi j^titati refultat in
ca gda modus fe bndt .qz eptedif p lpa5 cp eo ut qz co.iiicta efi grauitati ucl rarirati.copctit ei aligs modus
fe bndi.qz per grauitate afficif ul'raritate5 Difponif z
ut fit ad vnuDice nulla fozmanulUI aecus efi ima gn
copetit ei aligs modus fe bndi.ep eo cp illi accilti piilgif ut fic ifn mac copetit aligs modus fe bndi ep eo
piiigif accntib:fic ipfi? aca'itibc6perit aligs moduc
fe bndi ep co qz pitlgif ad iuicc.c mae ut epeo qz albe

bil eet

dopiungitfupficicieptedifpeacopetit eiepB gdent


modus f'bndi.fic et fupficies afficif p albedin^ z ti
albedo q3 fupficies ptrabut alique modii fe bndi ep eo

^piungunfmaefcd noipbqmodibnt modii nouus


impofitu.c: qz nefeimus aliqn bos modos nominare
Dubitamus quo res vniiis pdicameti cotrablt modu
alique

fc

bndi

epeo^ piiigif alteri.Denoieaiit bo^

modo^ Difptitarc no efi ad ppofitu .fufficiar ailt ad p


pp bos modos n rrabunf entia eprra pto
f^icamril.G IDisvifis vnucnitfimo ^usredea

fens feire
pziii

mus cDkam^qz

fi puerteref aliqd in albedinc qneeft


albedo dc fe no oicat iligd eptcfii5.tu qz nuU
la albedo efi tn pietemifi cpt Jfa fieret b'^ puerfio in ali
qd eptcfU3.'5 tafi i fola inaj que 1 in boie puerteref aU
qd I5 ma DC fe no fit qd eptefii5 nec qd ozgani^atii nec
qd affectu p qlitate aUq3 : ni qt nlla ma efi i boie 4 no
fit eptefa z oigani^ata <titatc z affecta z Difpofita p
qlitate.03 bi^Pufione ee fea5 i aligd cptefii ozgai^atu
'Difpofirti z affectum.c qz ma ozga'" z eptefa pot cici

piete

I5

cozpus z 4'Ut cft affecta z Difpofita alia.'^ alia

qlitate

poterit Dici caro z os.'^ fuba panis I3 no puertaf in


aia5 cbzifii.tu qz puertif in ma5 ozgani^ata z affecta
Difpofita CU 3 materia fit accepta pofiit Dici eozp^c os
pot aliter ^aTreeaffecta.patet ^panis fBacoiicrtif
<11 ue^ cozpcbzi.qt pntif in carnes z ofla que funt p
fcs Uli^fcifiimi cozpiszep B aut folii piit oes rones on
detes qz pone vna fozma fpalr repugt carni cbzi epfir
ti fB facramto.na cuj oz
fola ma no poffit Dici caro
qttftidatftronaend cfiDifiictu.p3qznia fijfc pfidera
ta^utcidifibilis'1 iozga**cDeteriata riaffcetanec
tneref nome cozpor is nec nome carnis.fed u t efi epte
fatozgankaraquatitate pot Dici coipus aut efioe^

termiara z affecta per Debitas qlitates mer ef n omen

lO

cgra'fozmaru
qi vo addebatur 3 caro cfl nomen fbc
no
mfnecarntf no pdtipottart ma cii accnte.tu qi in l;ac
facratilTima trafubatione no fit c*uerfio in acciitia . fit
puerfto ni in ucra carne cbtifti.tu cria
eje no fubijo
no fit flja.ibafr plkt cj: carnib c ofiib^ . opj noie car^
nio fuBaj fpozrari;p5
15 cozp qi cft altera po copo
fiti oicatinamoigani^ata pcrqua'ntate tn cozpue fic
acceptu no figt mam z qlitate.figt niam ut bet queda
modii fe bndi jput eft igtitatipiucta.qre coipue fic fii
ptu realr no (baj figt;^ qb oictu e oe coipe p refpectii

dquatitatettelligedueilDecarne per coparatione^


ad qualitate notcaro no figt fiibam z acefis uel ma3 z
qualitate.fed figt mam fiue fubain ^ut efl oebitio qli
ratibpiucta.uelfigt tale fuBam ut bet queda modii
febndi,putqualiratibtalibpiiigif. CL lbaute2
arguebat e;c pte ofliii p5 g; no folu5 polllimus faluare
uera carnetfed etia uera ofia.iQuia ^>ut ozgani^anda
ma aliio z alqe qualitatib^piugif meret nome carnis
c nome oflis.qb aut j^oicebaf g> totii puertit in totu
oe copofitu fij gj bimeref nome totiut oicebaf
P5
in ante bitie.fed fi nibilrefultaret in ma ejt eo gzpiun
git ^titati z alye pfectionibe^ntibin ipo.ficut fi re
fultat aliqd in vno lapide eje eo gz piugif alteri lapidi
Sed qi fiue oeterminaf per foz
nulla eet copo
ma ozgani^ata per quatitate afficit per qualttate3 ma
fic oetermiata ozgani^ata z pafifionata uel affecta pot
tfcitotmqzcopofitiozeff ma fic pfiderataq5 totii fiu
pta in fimplicitate.no obflite g g; in illa puerfione fa
ctiffima totu tiifubat in totii non op3 oare ozdinem z

gredii fozmarii fubaliii.qb aiit 4^ oby ciebat


pzin*^
03 manS.Dici pdt gi ina eft bncipiu z oe necemtate p'

fupponitin openae.lllaturaeni nec facit oe mama5


nec oefozma fozma.neutru ent in neutrii puertit.fed
facit gj materia qua fozma bi vni efi pofita fo:a fba
lio alter i;in ope ni otuino mam no op5 elTe ^n'"eo gj
per actione otuina ipa ma efi qd creatu : z qd pzodu^
ctii.pot qdc oeu0 ipam mam ,pduce.fc't pot bac nia5
fn illa puerte.^mmoqi tota ca nalie tnfmutationiG
fn reb^vide t ee ma:qi ma efl po per qu a pot ce c n on
ce.ut oz.7.meta.iQ,uia bifozina vtualr ptinef in ma
CU 3 fit oe pb educta:? qz tota ca qre talifozme pot ac
eide tiifinutatioeffejt ipa ma:itelligibiliefi V3 g; to^
tU3 copofitii.f.ma ? fozma puertaf in fola ipam
ma puertaf in
z fozma in fozma . Dcbem
eiii imaginari gificutfe bet fozma ad puerte? agere
fic fc bet tna ad puerti z pati:fcd tora ro actioie ? con
uerfionie actiue efl e^ fozma : ita g; ma no agit nifi ut
efl foimepiuctazcrgo a fili tota ro paflionis z puerfio
nfopafliueerit ejcma.^fta^ fozma in nibil puer teret
pafuue nifi ut efl piilcta mae.quare ficut otno Difficile

mam

mam

^^

ma per fe pfiderata ad puertere acti^


fozma per fe accepta
ue.ficofno oimcili^^eet fufUnll
in nibfl puertaf paffiue.^ta g? noefl aliud qb pue|tit
fozma z alib qb puertit ma.fed efl vnii ? ide qb puer
effet intelligc

Iit fozma

z qb puertit ma

piil cta fozme

ergo no erit

aligd in qb pafltue puertet ma ? aliud in qb fozma:f3


cfl vnii z ide in qbpuer tef ma ? fo:a piuncta mae.bu
ergo Dictii efl toni 15 mam.f.? fozma puerti in folam

mam ? B efl facilifuflinc z itellige. mt cn fic non efl


aliud in qb puertit ma paffiue.? alib in qb fozma.ge
mab fozma. O; fi cogitare non
pofTumue g> actiue aliud fac ma? alib foza Difficile
efl oino itellige gj pafliue ma couertat in ma3 ? fo:a i
fozma.Ouia ttic nbeet vnil ? ide gz puerteret patTiue
ma ? fozma.fed aliud eet in qb puerteret ma.iit alib
in qb fozma.Sicergo itelligeremuo illam traftiBan^
tota fba panie carnio cu oicit qd copofitu ejt
tione
ma ? fozma puerteret in tota fuBa3 cozpio cbzifli qui
ozgani(ata ? affecta ? Difpofita oebitis p-'
oicit

enimoiceret B facit

mam

ma fic accepta rbne modi fe bndi qui co


eo gj coiugit pfatiG pfectionib pot oici qd
Determinatu.? quoda'moqd fozmatu.pp qb non fo^
fection(b;g>

petit ei er

lu faluat ibi g> totii piiertaf in totil.fed et faluare poffumue gj fozmatil in tbzmatii puertit . vis eni e>: foza

arguedi V 5 g; ^n* op3 mane amota cll per id oicta.qz


03 ea mane tn ope nae refpectu cui fiit bn^ fed no 05
ea mane in ope oinino refpectu cui^fnnt pn^z creata
Ouo alit mam ponimno ee bu* in ope nae ? quo po/

nimueeamaneiuefligareno

elljjntic fpecnlationie.

adpiie fcire talia no op3 mane in opeoi^


uino gz per vtute Diuina tota fuBa panie puertit in to
ta3 fuDam carnic cozporie cbzidt*
CCap.S.in quo folnnnfroneefupi facte ondeteo g
ponere vna fozmam repugnat fozmationi pafltoni ?
mozti coipis clpiiili ? alijs que Dicutoebi^cozporc.
<UP Vrplures ro
a
nes g? non fit pone
vnam fozma3 . >Quia B repugnat fozmationf
panrioni?mozti coipis cb:ifti?ctidetitatinualicius
Dicebat em' fi no fit oare nifi vna fozma in copofi^
to noie cozporis cbzifli fola ma oat intelligi.fed fola
ma no pot Dici fozmata.? fola ma non pot oici pofita
fuifTein fepulcbzo.qtfoUmae ficompetit fit^?Difpo
ptiu.rurfus fola ma rieq*, di moztua necg viua.Cam
pli fi note coipis cbzifli fola ma intelligif amota foza
fiue fepata.f.aia que fuit in moztc cozpis cbzifli no re^
mafit.? ide niio qb ? audire aures fideltii abbozrent.
(Ttllteriuse>: coipe cbzifli moztuo ejeiuit fbnguis ?
aq .
ct erat in illo cozpore offa ? nerui . fed er fbla
ma no pot mrefanguis?aq.nec etia 'fola md babet
ncruos ? ofla.qlitcr g fi noie cozpis cbzilli fola ma fi^
gnificaf coipus illud fuit fozma cu5 fuit in fepulcbzo
pofitii fuit ? et moztnu.remafit ide niio pofl mozre5.
/C^initoeeomoituofanguisc aq.babuitofia ?ner^
uos ? no videt via ad euadedii nifi pofuimus gradus
fozmaiz per quos faUiemus B ? alia que Dur oe coipe
cbzifli.fs fi pfidercnf pbta oia B oe facili folucnt. Ifla
fi fiinplr fola mam ueliemus intelligc mam in fua fim
plicitate accepta ? fi5 fe pfiderata; fic noie cozpis cbzi
no figtiir fola ma qi boc mo nt arguebaf no poiTet Di.
d fozmata nec pofitain fepulcbzo nec moztua nec vC^
ua.nec fim buc modu accipicdi faluare pofTemus alia
qne otir oe cozpc cbzifli.fcd ut Dictil efl noie cozporfs
figtur ma ut bd queda modii fe bndi ^mtefl piimcta
qjtitati ? alijs pfectionfb erntib in ca.lfl a cnm ma
cozpis bumani fitoibbi)f*?iuctano poterit aliquid
puertibimain nifi puertaf inea uteflertcfa ozgani^
^ara oifpofita ? affecta . Duia ut fupia Dicebat . ficut
nulla albedo efl in pariete que no fit ertda.ideo fi i fo^
la bi"' albedtne puerterctaliqd opozteret puerfionem
fieri in aligd ertcfu3.^tacp nulla ma efl fn bomie que
tio fi t ertefa ozgani^ata Difpofita ? affecra.Si oebet fi
cripuerfio in tale mam op3 puerfione illa ee in aliqd
crtefus ozgani^ ani Difpoftrtl ? affectu, bi^ aut ertciio
ozgai^atio? Difpo ? tclic ozgani^atio ? Difpo ?qlifi
Catio liue paffioiiatio ulaffectio Dicilt qfda modos fe
bndi quos b ma er co piimgif ^titati ? qlltati ?
alijs pfectionibcrntibinea.iQuia ut fatis s.erpii'
mebaf nullus act' nulla endiliebia nulla pfectio efl in
fufficiataiit

ma fiue illa pfectio fit fBalis fiue aceutalis fim qua pfc
ctione no copetat aliqs modus fe bndi ipfi inae.cozp

g carnes ? nerui ? offa ertefa in boic Diciit nas biitem


bos modos fe bndt.fim qs modos fozmatione moztc
? pafiTtone cetera talia facile c faliiarezfic g i uFi folute
fiit oBones fce fj ut i fpafi ? i ^^a foza faluat Diffi^^*

ma eriis f cbzo boie cp*" ad piis fpcctat ad


^.poterat opari.V3 ad aias ulad fozas fbale ? mtitate
? qlitatc ? alia acentia pBica ? ad ipa3 vpoflafim uer
(lle.fcie'"gz

i0i*

00

Sccttda
b( fuic ad fuppofitum oiuiniim cn( erat confmictiT.ut
coparabaf ad qiiaUtatcm 't ad accidentia pl 3 ica poHii
6 laluare in coipore cl?:i(!i fotinationc
mcbia

mu

emanatione aquecfanguinia^oidinctione per car^


neo -r neruoo -r olTa.Ut aiit cdparaf ad quantitatem
polTiimue ibi faluare reprtnra fine pone in fepulcbio.
Ut vo cdparaf ad foima fbalem fmc ad aiam potcrim
ibi faluare

vitanwmoitem.Quarto gdeut cdparaf

ad Ypoifafim poterim ibi

faluare niialcm identitate.

0 ed CU) oeo rdnee facte fumpferut fulcimctu


ift 0?:

byc

folutio folutecriit

aiit f?02i fic

eje

aliq

oee b rdnee. (T 1 P>iimu

p 5 .na vna eft foima

alio

oao ee toti co:

pori^ oibmeb:iecoibmebio?iptibinq3tum l?nt


oidine ad ipm.eftenim in vno coipe actu vna aia per
qua ee ibale recipiut oco pteo coipio ut bnt oidinem
ad totti coipuo.uerti qi ab bac aia funt apte nate,pgrc
di plureooponeo id op 3 in eode coipe ee plnra oigaha.qi fic aro (balio ^ alie arteo opatiiieregriit plurali
tatcifti or^ ppDiuerfitate operti que pntejrerceri pl?P
arteo fic qlibet aia reqrit oiuerfitate oiganos pp plu^
falitate operu que fut apta nata fieri p tale aiam.efi q
de qj md filio opd actuii ad ,p 6 a inilfa.ficut elt afaru5
mebia coipio c ad^pa oigana.5 o ficut oiffe^
ad
riit ififa artio fabiilio ab illi io artio futorie qi ipe ar^
teo oifferut fic oifferut mebia leonio membia cerui.
Quia ipe aieoifFerunt.ficut plane tradidit zrdmenta
toi fup ^oeaia.^taq5 ut code coipe aialio efl tata oiuerfitao.iQuia ibi funt carneo

-r offa nerui fanguio z


flegma z alie oiuerfitatee .13 elt qi aia reqrit oiuerfita
tem taliu oigano^j.lpac g oiuerfitate ut in fupioribuo
cicebaf fic faliiarepoterimuo qi ma oiga ut eft affe^

cta tali qlitate ut ouritie z alijo accntib^^ppiijo oicef


oe ut eft affecta alia qlitate ut mollitie -ralijo acenti^

buop^uij notabatur caro.putvo efl affecta

alia

aut

alia qlitate noiabifnertiue aut fanguie.Sedfoiteoe


fanguie afr eflccfendu.iQuia tn fanguio fluat z reflti^

at z no fit flabilrpnejcuo coipi btTano:foite l?et fibi


piia ibalcj foima.luia fic ctb' antcq3 fif pglutinatii
l?et fua fpalem foima.fi foite -r fanguio bcr qi fi fic efl
itJc vnitae foiine in coipe btJano nuUa oifficultate fa
cit in fanguie.ficut nulla Difficultate facit in illioreb
bnttb,ppiia foima.fim bunc modu loquedi oicef fa
guio viutiG pp mottl que bet a fpiritib^c a calore iflti
jco ab aia ficut oi aq vitia cti c)c met ti mouef z moitua

qnmarcefcir. icqdnoquedofagtiio nderit fimplr


eentialr pe coipio.ncc bebtt ce fbale per aiaj: fed pio^
piia foima fitie loqmur oe fanguie fim bue modti.pio
ut cfoimaliterbet^^piiasfoimafiue ponamuoipm
eentialr ee pte coipio ut oicamtio qi vna foima fliali?
ptib ut aia oat effe fbale ei z alijo ptib coipio . nibtl
omintio tnqioiflictiobi^Ptee.putma piunctaefl-r
affecta alijo z alijo qlitatib femp poterimtio folue p^
fatae oifficultatco.llla C113 foimatio coipio btlani fit
fim Diucrfirate ptitJ z oigano:^ ipfi coipio. Ttij pone
do vna foima poffumuo faluare bac oitierfitatc oiganpy PP oiucrfao qlitateo qb ina btlani coipio efl con

iuctaponedovnafoiinaicdpofiro faluare poterim


cbiifli z cuiuntbet alteri^^coipic bn

foimatidej coipio

niani.^Ooautaddcbaf oecarnib-! offtbDifficul


tate no bct.qi ej: quo faltiamuo ibi oifltctione taliu5
ptiii potcrittbifaluariDiflictiocarnie
offto.qdvo
addebaf oe fanguie -r aq z et ia oe Ictii tollif.inam qj

c;ciueritiieraaq yiecfupn.ileftiiffe.fed fiqi emanaiie


rit ide fanguio vi Difficultate bie.qi ej: coipe moittio

ante fit moituiT.ita qi fanguio fit ifrigidat<r


coagulat^ pdf inde fanguioinanc.fi fiat in figtonoio
qj ipoiref note fangtiio.qi fola ma nd pot Dici fagtiio
P3 qj m.i' fola.i.ina fg fe accepta no efl caro ncc 00 nec
fi

110 oiti

fangtiio.fcd

ma ut efl affetta z

Difpofita z

tit

bet alitij

modtl fe bndf put efl alyo z

alijo qlifatibpiucta pdt


noibmlcupari.ii:fltnnibilominti0 fepe -riepi
repetedu q; carnee T offa z nerui z cetera talia ut fut
pteo coipio btlani qi efl fba nd funt noia accntiU3 fed
tm fba;i;qi crebio oicttl efl bi noia nofignt fbam ctl
acente fj ftgnt ibam qi fignt ipam
ut bet queda
modtl fe bndi ^ut acentib efl piticta.Declaratil cfl
^mu3 V5 qi ^nit ina ejrno in cbitflo boie cdpaf ad fuao
cebitao qlttateo pofTumu? faluare foimationc coipi?
cbiifli.emanatione aque z fanguio Diflictione per car
neo z offa. (IJScDm atl t oe facili oeclarabif .V 3
p'
ut illa ma que opaf ad fua qjtitate pofTumue ibi falua
re fepulttira fiue pdne illi coipio in fepulcbro. Illa I3
mae fim fepfiderare nd Debeat fitue ul pofitio mae cti
ut bet queda modtl fe bndi,put efl qjtitatipiuncta ut
efl ejrtcfa z oigani^ata per qjtitate pdt ei cdpetere pd

alijo

mam

fiue fit^(D5qdev3qi,put illa maoigani^ata copaf


ad aia3 fiue ad fbales foima poffumuo tbi faluare mo:

rem z vita vide etia no efl Difficile.ina3 ficut

ej: eo qi
inapiugifqjtitatipdtoicfej:tenfauel oigani^ata.^rt
mercf na coipio cjreo qi cfl piuncta oebite qlitati pdt
Dici affecta uel Difpofita z pdt mereri nome carnie uf
otfio.fic ma oigani^ata z affecta ut di coipue aut ca^
ro aut 00,puteflpiilcta aie bet queda inodilfe bndi;
qua bet ee viuil.fepata vo bet ce moituu3.ipa em' ma
oigani^ata z Difpofita Dcbet Dici coipiio z elt illd cot
puocui^aiacll zqiviuitpcraccilo.ficutergo bima
oigani?ata ul bunc coipiio efl viuil fi fit aie piilctum
ita efl moituii fi fit anima fcpata.lC4qdeDiffiCUltaG
fiimpta ejridctitateniiali etDefacilifoluif ficompef
bi coipue ad ppoflafimvbi cui femp piilctil fuit . pp
em' idem ee fuppoliti illud coipuo etia illa caro cbiifli
femp Dcbuit Dici cade niio. 3
qi fequendo opio.nrfupi tacta acentia fe tenet
ej: pte mae.fi funt

mmo

fimbola maneat cade poflfepationefoime fic manet


eadem ma fepataaia a coipe uel a carne poterit rema
nere eade qjtitao z eade mollitieo.rdne cui^poterim^
ibi faluare eilde inodil qjttl

ad affectione p qlitate pp

qd nd folli ronc eiufdemee fuppofiti fuit ide? coipuo


cbiifli moituu5 viumz eade caro nilo caro eiue moi^
tua z viua.f3 z pp boo z cofde modoo fe bndi eie fab
uare poterimuo niiale3 idctitate.fed oe bio in fupiori

buoDiffufi^DCtermiauimuo.ubionfujeflqudmanet
ide coipuoniio z eadem caro niio fepata fbali foima.
Ouia ut ondebaf ide nome coipio cantio nerui z ob
fio z cetero?, taliu equoce fumi pot. Arteria vniuoce
z in aliq acceptide manget talia eade niio pofl lupati
one aie z in aliq acccptioe.eade3 n iio remane nd pnt.

CiQd vo adducebaf ad aggrauadil oifficultatie mo


du3 oe itroductione fbalio foime.utru3 fepata anima
cbiifli a coipore fuerit ibi itroducta alia fbalio foima
Difficultate nd pdt facc in ^ipofitoiqi oato qi ibi fue^
rit itroducta alta foima fl3 alie. 3 dbuc p3 p bita coip^
cbiifliz:cicaroeadefuerit pp ide ce fuppofiti a quo
niini^ fepata fucriit.^r pp eilde modtl fe bndi c^tum
ad ejetetione p qjtitate poffum tbi faluare ide coipu?
z eade carnc.pp ea'de mollitie ide oo.pp eade ouritie
tenet em' fe 13 acentia in coipe bilano eje pte nue z ma
net eadeificut manet eadej ma.igif coipuo caro z 00
ut p3 p bita funt noia fl3 a?.z eode md q Dijcimuo ma^
net eade niio poflqjfuit aia a coipe fepata.
iTJCap'.o.5n quo foluunf rdneo oildeteo qi pone vna
foima in quolibet edpofito contradicitflatni aiaruj.

mo^

iVectat cdfiderari

pdt fim triplice flatu3:v5 fim fla^


tu3 naciilitute z fij actil n.ie coirupte . sf j
fim flattg nae repate z maxic fim repatione que erit 1
refin rectide qi tilc i fcio electi? oei maxie erit pfecta z

repata Inlana na.fg at

boo treo flat^tria poffum^Dice

egra^Yozmaru
qt ^tu ad (tatu5 naefnftfttifs copctft ei afe nobflifap.
t?omo enim CTcatna in magna nobilitare i oigni
l;omo per pettn fuit Ipo
late q3tu ad aiam.ueru
liat^0ratuiti6;notnfuit e]tpoliatnalibnibl abfq3
naiib abfqj na4>^a pot ad mometu fbriftc. fuit eninj
^inu6 bo per petin Infect c vulnerat in nalib. fj o:
6 fuit fpoliat aial.buc ^tii ad nwj retralpemus oe p
tno ilatii qz bemue aiam Digna i nobilej . ce p itaqj
ftatu retinemue (gtii ad uera aie nobilitatc:f3 in fcDo
fuit

rtatu45tuadna5co:ruptapl?imu6p petm originalcj


ffectione5.<gtu
ad j^ftatu ut i (fatu nae repate poit
rdne fei z electi cei Ipebilt cozpio agilitate.Jlla g repu
gnat (latui nfozque tollunt aias nobilitatem peccati
originalio in affectione, t coipop refurgentium agili
tatem.opoztet fi ponant vnam fo:ma3 in copodto.ut
arguebaf fupitollif aiazrnobilitastqz tunc quelibet
fozma eque imediate infbimaret mam pma -r no erat
vna imalioz alia c per ?ns nec nobilioz.Eollif etia
originalis peccati ifcctio.qz v: oino abfurdu5 (p fola
ma iliciat aiam 15 ctia pofito faluare no poterimue re
furgetiiT cozpop agilitate.q: fi cozpue bumami no Di
cit nifi fola ma5.p5 3; fola ma no ccbct Dici neqj agilia
ttcqj gni^.pp cid videdii nullo mo fit pone vna fozma
fed b oia no pcludtl t.na pma Ipaz: ronu5 jjcedit eje fal^
fi6.z no eft ad ^ipofitu 1 no pcludit intetii . fed patet
foronicuiufdaoifficultatie.j^vofillogi^atfcd labo^

ratinequoco.llbzimuautfic pjuts.ondcbaf ingb


plura acentia fe tenet cjr pte materie.^^n qb vo pau^
ciora.T queda fozmc regrat ma3 magis Difpofuam <r
redacta adactu.quedi vo min.qre I3 ois fozma Iba^
lis fit pfectio (pfiuG mae qz yle e(l majrie giionis fPm.
tum qz vna fozma (balis reqrit mam magis Difpofita
^ redacta ad actii i^alia o: vna fozma malioz qualia.
cu alioeiufde ptij nt s.ondcbaf no loquendo
oe ma p fed Dc ma Difpo fita p6t oici vna mS fozmalu
oz q3 alia.l 3 ergo afpicics (pe 6metatoz Dixit no 0C3
fozma ibalcm eque imediatepfice mam pma.qb non
ficitelligcdii eft qp in eode copofito fint fozme plures

5mmo

Ibales ^ vna piiigaf mae medidte aliaifed qi vna foza


reqrit
fozmalioz efi 'r magis Difpofttam. alia vo

mam

magis ifozmc c minuo redacti ad acaidUa ergo que


reqrit mam magis Difpofita qznocflfozma ficmalis
ficut illa que reqrit mam magis Difpofita qz no ell foz
ma fic maiis.ficut illa que reqrit ma3 minus redacta
fld actum Dz no ita imediate ifozmare mam pmam qz
fozma ifozmat mam no fim fe pfiderata3 -z ut eft
^ ut cll qdamo redacta ad aeni,
ll^zopter q6 in eleintis tii qz acentia no fe tena ex pte
mae.tii qz etiam no recipit ibi tata Difpo mae quanta
in alijs oz fozma elementop magis imediate pfice ma
teria' pma t onr elemeta ei copofita nifi ex cozpe fot
ma.fedexmac fozma jJcedebat itaq3 ro p ex falfis.
talis

J>:fed ut ell Difpofita

qz fupponebat ponedo vna fozma (balf i copofito


cogeremur Diccoem tale fozma ce eque malem eno

vna nobiliore alia qi> patuit ee falfum Cz et ro


no erat ad ^ipofiturfed patebat fotbni cuiufdaDiftcul

effe

tatis.patebat eni

fibi oiidi

quo ificif ata per

originale

pctm.ad cui euidetia aduertedii 3; ut pleni Dixim


In qda tractatu que oe origiali peto cdidim.caro no
inficit

la

qde

aiam

ficut ificif aliqua pulcbza figura 9: luto.il

ifectio

que cil in aia per originale petm magis

attededa per remotione alicui'DCcenrie e pulcbnV


tudinistm per appone aliciunirpitndinisuelfpurci
tie.Duplr eni polTer Dici imago Dctnrpatamrqz amo
taect abea aliq pulcbzitudo uel Dccctia.ut fi bzet na^
fU3 aputatiiniel qz appofita cit in ea aliq turpitudo uf
fmuditiautfiectocturpatalutoulaliquoalio ifectio
3nfcct(og originalis peti magis alfilarpincDCturpa^
tidi que eii p amotione alicui oece tie q'? alfilef febe q

ell

per appone alicui imtTditie.ell aut originale pettn


ut alibi oitfufi oiximus carhiaorigtualisiuflitiecus

e(l

Debito bfidi illauirc cu originalis iullttia fuit queda5


Decetia c queda pulcbzitudo aie originale petm qb e
carctia originalis iuditie

per amotione

e(l ifectio aie

cuiufda pulcbzitudio Decaiemibil ergo fac ad rpo


fitum . tlidcf iioic carnis uel iioie oifis fignificef ma
ozga** uel aliqd aliud ad boc qi aia ex vnione ad car/

nemoicaf

eeifccta perorigmalcculpa.inafiadam
no pcccalTet fine libidie giialfet c ma libidi
ne gnando traTfnndifier in pofieroj or iginale iuflitia
fed eo pecca'te qz gno filio?. I?et ee cum qiiada libidi/
ne no tranffundif in nos a pentib originalis iuflitia
fed originalis culpa: iraq; giiare cii libidie facit ad ca/
rentia originalis iuflitie.-z perpns facit ad ifcctionej
plUtifiet

-r

aie per originale3 culpa.jQuid aut figtur noie cozpis


uel noie carnis.nibtl facit ad tale infectione. vlfo ptu
ma ronem j^icede ex falfis.fcba3 n6 ce ad.ppofitum.vf
dere reflat quo 5" na fillogfflica laborat in cquinoco.
fciedil ergo qj cum Dicimusfolama nec cfl agilis nec
granis multiplxcfl locutio.na fi per folam mam uolu
mus accipe mam f fe piiderata c iu fua fimplicirate
fumptacutdlp^tcopetitcl aliqs modus fe bndi
,put efl oiiicta i^titati 1 fozme planil cfl qb Dz:fed fi p
fola mam nolumus itelligerc mam extefam c ozgani
^ata per quititate z Difpofita per qlitate tunc fola'm*
poterit Dici agilis <r grauis ^ut coiungif agilitati uel
guitati.potcm maftc ubicftozgam^ara-!: Difpofita q
damo Dici fola ma.qz ut s.fepfoicebaf ficut quatitaj
ozganijans no cfl aliud
imitas z ficut qlitas Difpo/
nes z afficies 110 efl aliucf qlitastfic ma ozgani^ata
z idifpofmua z affectiua no cfl aliud ma.rccipiedo

igif bilc

modu loqueduut ma fit ozgani^ata z Difpofi

ra Dicaf fola ma cozpus qb cfl altera ps copofititDicit


no fola
in fe pfiderata z ut cfl
fola
que

mam

mam

necp6tD(ciexrefanecagilisnecgrauis.fedDicftma5
ozganf^ata z ut efl Difpofita per agilitate uel per alias
qlitates Dcbitas.fim que modu loquedi oe ma fic aC/
cepta uf DC cozpc bumano ut cfl altera ps copofiti agi
litas uel grauitae zc-bi pgrue Dici poffunt.
CTCap.x.i quo fbluunf ronej nales fupifacre argueres

onfmegp no fit pon vna fozma in qiibct copofito.


pf5 ia 3 fcicntib no Dcbeat
^753

ce ignotu^ negare vnita


tem fozme repugnat bis que pTn tradiderut.

nihilominus tu conati funt aliq per nales rationes z


pbica ozgani^ata ofidc ^ no fit pone vna fozma i co/
pofito.adducebanf aut s.vj.rones fed ofidctes Pm
in rebus copofuis que funtgiiabilia z corruptibilia
cfi ad pzcfens fpectat.vj.cofidcranda occurrunt. Iflas
bmo in talibus ibi efl cbfiderare ipfam rem gnata3.z
pdicametum in quo babet effe illa res generata. 3 cfl
ibf pfiderare fozma que per grionc3 acquirif . 4 funt
ibipfidcrade^ipzietates fcquetes rem generatam, f

pfiderada funt agetia giione illa.Scxto pfideradu efl


inodu5 agedi Pm que moduj bi fino efficif . rones g
onderes in reb copofitis z gila*^ n6 ee vna fozmain
tm uel fiimunf ex pte jp^etatii ulex pte rei giiate. uel
ex mo ageti.urex pdfcaro i quo bet ee res giiatatuf ep
fozma ad qua tcrmiaf gno ; uel ex ipfis agcntibgrim
crea'tib.(C llbzimo ex pte ,|>f>ctatii argucbnf. ficut qz
cu plures fint ^ipetates z plura accfitia realV Differcii
tia que but ee iii eode copofito. op3 Dare plures foias
ilXmfusb
ibalesrealr a qbuobi acentia caufen f.
p3qjDicebaf exptereigiiate.qzcu bono firGnatro
ncmaenecr6nefo:e.qzillac(laber.op5 Dare aliqui
fozma aliarone cui b res que cflb6 Dicaf res giiara.
GSlmplioudebaf 15 idc cx mo agCdi.qz p fola icifio/
ni pot cozriipi aial.7 tu inctfio 110 vi iduce aliqua fo:

sEgi'*

00

Secnda l^are
ma:fcd foIiIubiviaiamrcfnouct^:acoipc fepat.f^d
fepata aia no remaneat coTpua fine foima;op5 pie^
ler aia5 ib( pone aliqua alia fozma. (C Ulteri^lpoc idc
arguebaf er pre pdicati fiuc eje pte giiie in quo ell bo
qi ma c fozma funr fn Ibe z bn cozpie pter g aiam
per qua bo e(l aial op5 oare aliqua alia fozma (balem
per qua fit cozpus.CiQuito arguebaf b ejepte aie ad
qua termiaf gnatio buana.qz cii aia ronalie fit fozma
iViialie no poterit oareee cozpale.op5 g ibi oare alicy
alia fpalem aia3.(USerto z ultio ondebaf er baepte
agentiii giiationc aeatiiT.qz cii peumit ibi ouo agen
ria . vnu5 nale ut bb.qz bo gnat boiem z ad fupnale
ut oeu6qui itelfo ab e? c ronale aia5 oeua ifundedq
creatizaeado ifundit.05ibi oareouae fozniaa.vna
qua iducit agee nale: Talia qua iducit fupnale.lDec
aiitronee multe funt in niio t pauce funt in pondere,
oee eni uel rcedutejcfalfiouelno arguiit.qz ignorat
quo fozme leptinet z que ozdine bnt ad inuice. ina3
ut in alija nf ie editionio quae fup litno oe aia edidi
mu6 oiffufi oeclarauimue <p in foimia fpalibeft oa
re Duplicee gradue fiue ouplice oidini.vmi fi3 rone3.
z talio efl in rbzmam gtiale z fpale.Dz atit ee bic ozdo
#in rbne3 qz eiufde ad feipm.idem eni ad feipm realc
relbne3 bze n6 pot.fed vna z eadem fozma oat ei $ fit
cozpuoT facit ea3 videri Dinignio.Toat ei fit tale
cii

^
in alia aliq fpe z facit

fit ignio:ueI q; fit


cozpu6:uel
eaidiuiduufpci.Sliu ailt ozdine afpicimue ifozmie

gj quodamo realefim g? fozma pfcctiozptinet iperfe^


ciiore.T qz fozma elemetieft impfectioz qjfoza mipti
z fozma mirtiinaiati impfectioz (puegetatiuu5.T uc
getatiuij

^ fenfitiuu.T fenfitiuu ^ itellectiuti.vtuarr

cebaf.fic vna fozma ed mSliot alia fic vna ml (}dlm5


oici pot fozmalioz alia z magio oifpofita

t magio re^

dacta ad aetti
alia.fozma g reqreo mam intimio t>i:^
fpofira ed magio z milio z oz nd fic imediate ifozinore mam fzma. fljffertio pdt boc ptingd i>ut cdpaf foz

ma ad accntia.qz ut d.ca.5.T.6.bptio ondcbaf i ali


quo cdpofito plura acentia fe tenet ejrpte mae. ^n ali
quo vo pauciora.cii g acentia plura fe tenent er garte
mae oz fozma nd fic imediate ifozmare mam bma . cti
aut pauciora 01 magio immediate ifozmare eam : pp
qd vna z eadi foza aft- z afr accepta oz magio imedia
te

z min^imediate ifozmare mam.iria oio fozma tal

mam ifozmat quale ma5 bet uf qlc ma5 rcqrit.T qui*


aia reqrit ma5 magio

ozganiuta z magio oifpofitam

foza mirti.cii in ipa aia re^ef vtuafr fozma mirtt


^
aia ut aia ed Dicef minuo imediate ifozmare materia)

^ma^^ifozaree^.b^a^aut fupplet vice fozme mirti:


qz ipto pfideraf 5 ut magio p^tatopfideraf min^^t*

fpofita.pp qd

qn foza reqrit m$3 magio oifpofitaztato min imediate oz ma) ^ma ifozare.
4*md prtgic
bi^^mediatio fi cdpef vna foza ad aliae Ibales fozao pti
net z pfupponit oz nd fic imediate fozore mam bma).

tt^io vifio oe leut foluunf rdne$ pbite.lfla cu argui


tur
in eodf cdpofito ed oare pfeo ^etateo.d ed oa
re ibi pfeo fozao reafr oznteo a d poiltnt bi^i>petateo
flu.oici
ma Iba cu foza ut oz ppbi*'ed ca 01U3 acen
tiii que fiut in ea:fic $ nd op3 ei oare mae
pp pralitate
taliii accntiii ita nd
qpj ibi pon 2 pfeo fozao. Sed oicc
muo gi ab vna t eade foza pnr ^cede pleo j>pzietateo
#3 queda ozdinc.ut qz fic ocm ed qda ozdo rcfiuaf in

fozioqmfozabilioptinefTrefiuaf infoza magio ptw

fozma elemeti refiuaf in fozma mirti . fozma mirti in

culari.fic et foza ipfecta ptinef

uegetatiuo.uegetatiuu aut in fenfitiuo.fenfitiuu in i'


celleaiuo.buc aut ozdine no folii facit ronalie iteiro
iteUb facit ulttate i reb*. S5
fi5 que modii oictii ell
etia no d: boo gradue face inciti nall z vtuafr foza i
perfeaa ptinef i fozma pfecta.T qcqd pdt impfectioz
fozma pot fozma pfcctioz.T adbucampU^.nog actua
liter funt plureo fozme Ibalee in copofito : fed vtuafr
inc^tii vtue pfm fozma^z impfecta^ refiuaf in fozma
pfectiori.Sic eni oocet noe pBe imagiari buc ozdie5
in zoe aia ubi ait.c:^ fic trigomi ell in tetragono ; fic

ma mirti Vtuafr ptinef in aiazaliq^fietao poterit flue

uegetatiuil in fenfitiuo z fenfitiuu in itelleaiuo.trigo


nii atlt no ell in tetragono actu.^t tetragonuo no
ouefiguref3 vna figura, vtuafr tn trigonus refiuatur
in tetragono t ad buc plureo.fic aia rationalis actu

ed vna fozma vinualiter tn ell plureo fozme.qz poted


quiegd pntoco fozme pcedctes.-r adbucampli^.^r
B aut pote pdt gz I3 non fit nifi vna fozma in copofito.
alique tii fozme onr immediateifozmare mam alique
'^0 no.qft qdruplici oe ca pot ptinge.fim gz fozmafba
lio ad qtuoz cdparari pot.^mo eni copari pot ad fuu5
pdicam^tumfiue adfuugenuoinquo eridit.z^com
parari pdt ad fua ma;.;'ad ipa accntia.4** ad fuBaleo
fozmao . CT Sc6m pma cdpationc V3 fozma coin
paraf ad fini getmo.ficell ibi ozdo fim rdne z fim buc
inodu vna z cade fozma fupponit feipa3 ut tzat ec generale z fpalezut qz ^uo aliqd itelligif gz fit cozpuo
fit ignio.l3 per vna z eidi fozma bic z illud pfequa
tur.illa tn fozma jzut oat cozpi gz fit bfupponif fibi^
ut oat igni gz fit ignio . ^tu3 igiturad illum modum
loquedi fozma gtiio z marfe ^io fupiorio Dicef infoz
mare mdm ^ma. fozma vo fpei uf fozma giiio Ibalterni z fozabit maj ^ma nd imediate fed mediate fozme

ufiori.b>c mediatione z imediatione fac rd uel itelfo


qui cidiguit iter fozma gfiio z fpeizque Didictio fi5 re

ei

nd pot aieentiafrgenuo oefpe pdicef.C Secudo

md pdt ee b^ mediatio nelimediatio ^zut fozma


tur

cdpa
ad i>pzia inalia.qz ut cum9'*ptie in fupiorib^oi^

foza ipfectiori.ut foz-

ab aia.ubi aia ed z aliq ut fupplet vice foze mirti z ct


aliq flu2 ab ea ut fupplet vice foze ulie.T vna illa:?: ppzietatil ^fupponitalia z duit mediate alia fic aia uc
aia cdpfupponitfeipa z fupplet vicejfoze mirtizT ut
fupplet vice ulio foie.Scdm g pfata qdrttplicd media
tione z ^ut vna foza fupplet vice alteri^ fozezT ut cdparaf ad aliao foz^.uel ut fupplet vice foze ultoria
z ut cdpaf ad fuii pdicametu.uf^^^ut cdpat alia
alio z alio md oifpofita.uf 4^ ut cdpaf ad alia acenti*

mam

pdtoici magio yniimediate ifozare ma) z pilt aliae


due ab ipa.iQd vo z^^addebaf oe re giiat*
^cedebat rd er imagiatide fla.iria^>ut j)baf.d.meta.
nd griaf nec ma ut foza f) totu cdpofitiJ.ut nd gfiaf cu
pzii.neqjrotudii f)cup^:rotudu.fictn aia necgnatur
bd nec gilaf aia nec giiaf mlf.f) er piiictide aie ad ma)
oifpofita z ozgani^ata bet ibi ee gno bois . CLi> vo j*
addebaf oe niio agedi fiue oe icifide^cedat et er igno
ratia ozdio foza?:.Dicebaf qde gi foza mirti fiue foza
iaiata nd reqrat tata ozgani"^^ z oifpdne mae guata)
reqrit aia.^ncifioggireddit mam idifpofita ^tuad
aia) nd aut ^tiJ ad fozma mirti.fic icifionem ut cedat
aia z itroducaf aliq alia fozma mirtionio.tQd vo addebaf 4^ ma z foza fut^n* cozpio e bded qd cdpo
litu er ma T foza nd folu ut ed bd; f) et ut eft cozp** equocaf ibi nome cozpi).qt noo nd loqmur oe cozpe qd
'
gen z qd ddicaf oe boie.f) oe cozpe qd ell altera 1^
ompofiti.Lld aiit addebaf .v.gi ab aia rdnali que ell
foza fpualio no pdt bze B g; fit cozp . p)
j>cedit rd.
qz ignoraf qud foze ibaleo fe bnt ad iuicf.inl cu foz*
fit cozp fit ipfectioz
Illa 4 oat ei cozpali
fit afa.vtuafr b foza refiuabif in aia z poterit aia qcqd pdt bi*
foza z adbuc ampli^dd vo addebaf .v|. oiufio ag
tib^^edebat rd q; falfa imagiacide.qz no alia fozma
Ibale iducit in boie ageo nale z fupnale.fed ageo nale
oifponitad ea ut ad aiam rdnalem.ageno vo fupnale
creat T infundit eam.
alia acentia

e gra fozmarff
CCaprni.xl.ut quo foluunf ron5 cucotteo ad impofli
bUc no fir ponere vna5 foima.
'i(>
ronee oiiriuae fupi factao co^
irV^vCI nati ahgadduce ronee oueen^
p
tce ad ipolTibile cp no fir pone vna fo 2 ina:ad
ducebanf aut fupi gnque mcoueniena ad que oedu^
ci vtdebanf afieretes vnitate foinie.flla vo incoiienie
tfaoupUct radici irridebanf.Hlamin^mu incoueiii
cne fumebat radice -r oiifiailtate ey co:pe q 5 eft geti'
Dicebaf em' qj cu genue 'z o:ia oicilr fozniaj realr oif

feretee.qi cii pree oiflfonie oebear rfidc ptib^rei ut o:


7.meta.ptc6 rei fiint oifferetee realr. oj geniie -r o:ia

que funt ptee oiffonie oicc foimae realr oifferetee g


cotpue q 6 eft enuj ad boie5 oicit fozma realr oifferl
tem a ronali qo eft ei oiia.qd ec no poffet nifi in Ipoie
effentDiuerfefoime.GJ Bliaautinconuenietia fume
bat radice oifficultate eje cotpe qo eft altera pe coin
.

pofiti.Dicintue cni boie3 pftare ey aia t cotpe oici^


mue aia eft act cotpie qd eft otga" mijctii -r graue

cu g fola ma no poffit oici otga*'* no poffit oici mi>:ta


no poffit Dici cozpue.eo ^ncotpij fint ma fotma
pp qt> op5 cozpue ee no fola mam fed mSm 'i fozmaj
qz funt fiueqz fola ma no pot Dici gd guen 6 faluem
aia

fit

fozma eiue q& eft ozgami

mi;ctu

c qd

cozp^ 1 ne.03 noe pon 2 in copofito pfee fozmae;


qre fi oiapdicta icouenietia fumebat radice z Difficf
tate uel ej: cozpe qi> eft genT qualr accipi at cozpqd
eft altera pe copofiti.Declarato quafr accipicdum fic
cozp qd eft genue 'i qualr cozpqi> eft altera pe copo
eft

pdicta.v.icouenietia Diffolucnf.lC>zopter ^mu 5 g


ptee Diffonio Diir rndere ptib rei.qz fimpliciu ff>c
no eft Diffdzut pl3 e vulr.7.meta.ina oiffo eft act^iteU
lcct.cu5giteirenfeentialrcrecroafpectu nointelli
gat ibae fepataeffed folu itelligat lj cozpalia -z bi>na
fantafmata 4>pc <r Directe Diffinire ibae fepatae no pt
^tacB cu b cozpalia que funt a nobie Diffinibilia con
itet ey ma i foza.-r dz que ftit ptee oiffonie oicutur rn
dereptibrei.qz^m pbj.gen^Diffone febetlocomae
cDzialoco foze.qbnoficitelligedu eftgigcn^fitide
ma imo ozt ma a gfie.ut Dicit 6 mentatoz fupza i
fiti

meta.qz ma oicit gd in p 6 tm.genue aiit oicit fozma 5

media iter pothia -r actil.e;: ifta aut Dzia fequif z v)5


ma Dic ptezT no ^dicaf oe eo cuieft ma.geii'^ t pdi
caf DC eo cui^c gen^.Hla l3bo no fit fua nia e tu afal gz
eft fuu gen 2 cozploquedo De cozpe qo eft 0 cn.i qt
gen Dic totu fim re I5 Dicat pte f m rone.qt oie totiT p
modum mae no pot ee gz Dzia oleat fozma realr alia a
foza gfiie qz tiic gen no Diceret totu.ro ^ facta fi pfi^
deref vieronie arguit oppofitu no jzpofitu.llla} cum
genue Dicat realr totii gp Dicit fpee.qtalV eentialr oe
fpe pdicari no poffet nulla fozma Ibalie erat in fpccie
que fit realr oiuerfa a fozma giiie.erit g in re folii vna
fbalie fozma.Bd fozma aut arguedi Dici oebet gz ge^
nue T Dzia Diciltalia c alia fozma no f m rem : fed rm
ronem.ina illaeande mam qua oicit genue pfufe ^ i
determiate oicit ozia fub mo actuali z oetermiato.ciJ
crgopfufu3 ideterminatii febeat ut ma oetermiatu
actuale ut foza.Dz eni gen fe bic P modu 3 mae z
Diiap modii foze.lflo g e^pti^^^Diffonie babef plitae
fozarii f m rem fed folii f 3 modii accipiedi z f m rone
vz alit ta genue q5o:ia Dici rotu.z fi oiia oicit totum
vz gz Dicat b ^ncipalV uel p multiplicatione3 , z vn eft
gz genue pdicaf eentialr.Dzia vo oenoiatiue . z vfi eft
recta linea in pdicamento. ozia vo
gz genue cadit f
caditalatere.zgreaddidoDziam gni no eft nugatio

vo z

ozia Dicit totii DCclarare no eft pfitie fpeculationie.


b oia ptingut qt alr Dicit totii genue aliter ozia.
iria genue Dicit totii ee nafr.ozia vo per multiplicati

fi

attfi

one.fed b elucidare no (pectat ad pfene.fufficiat aute

nuc gz cii ptee oiffonie (int ptee ronie.qz rteUua


qui iponit nome z ipe eft qui Diffinit no op3 pp bi^
ptee Diffonie pone in cOpofito plee ibalee fozmae re^
fcire

eft

alr Diffcretee

pp qo foluta eft

oifficultae

pfumene

radice ex cozpe qb eft gcmie.CT aue aut Difftcultatcf


fumetes radice ex cozpe qo eft altera pe c6pofiti.f1 cofi

derenf fupi bjfa ceTacili foluunf.nain cum dz gz fola


ina no pot oici ozgani oicebaf fi accipiar fola ma ut
oicit mam.ut eft Jzma z ut eft fim fe accepta iii fua fimplicitatepftderara.no potDiciozganicata neq5exrcfi.
fed ma nuc eft q5tiratipiiicta p6t fic nbiari.C jQi> vo
addebaf oe niixtioe ficitelligedii eft gz aia eft foza coi
potis mixti 116
ipfa mifeibilia uel ipfa elemcta fint
aaualr z fozmalr in cozpe mixto.Sed cii b elementa
ad inuice piiigunf ad inuice agilt ex qua actioe z paf^
fionc fragunf qlitatee elemeto^t z oifponif ma ad fot
mamixtioie.qrecii aia fu ppleat vice fozmc mixti ; qt
femp in fozma pfectiori 6tuafr ptinef fozma iinperfe-
ctioz.cozpue vo cui aa eft aia dz ee cozpue mixtu5.
qt eft ma oifpofita ad tale fozma in qua vtuarr refiuaf
fozma mixtionie.qz fola mi no pot oici cozpue . quia
pn cotpie funt mS z foza arguebaf i cguoco qz ma -r
foza fut 0n cotpie qtz eft gen no cotpie qd eft altera
pe copofiti De qu 0 niic apD noe f mo eft. GJzQb vo ul
rimo adducebaf gz fola ma no pot Dici gd graue.folu/tij eft p ia Dicra; 1 Ua ut
p5 cguocaf in b gz dz fola ma (i
fepfiderata no poteft fic noiari.fed ma uteft acentib
piunctapot.qz ficmicxtedif perqua'tirate5 rarefeitp
rariratc:ira aggrauabaf pgrauitatc.attn ma rarefacta
z aggrauata ut crcbzo ex bitie b^ri pot no eft aliud
mi.fic ratitae rarefaciee n6 eft aliud q3 raritaezz gra^
uitae aggrauas non eft aliud
q| grauitae.

ITGaprm.ii.in quoonditur queozdincbntad inuice;


fozjiie iii ma exfitee z quelibctoimefionce idetermid
tepeedat fozma ibale iii ma.non tfi pp 15 in copofito
op5 ponere plUrce fozmae.
qonibfumptie ex pte fideC
6
^nofitponcvna fozma3;z
folutie ronib onfiuie z r6niboucctibad u
poflibile.reftat folue auc tee per quae videbaf oftcndf
fozinarum plitatee.uerum qz iter auctee
fpalem
expffam Difficultate videbant faccin 15 quefiro.pzu
ueln boccapDicemue aliq ad itellin illaril anctu . vi
debanf gde auc tce ille fume radice Difficiiltatieex d

*^*^^*^

mefiomb idetermiatie.z ex alije oifp6nib facietib


copone in ma.pp qiz videdii eft que ozdine bi^ Dimefi
onee ideterminate z bi* oifponce z alia acentia babe
ant ad Ibale fozma in mi recipit. (T Sciendii ergo
q^ij ad pfie fpectat ouplic? ozdine Diftigue poffum.
calem z fituale3.funt eni aliq aligb fzora ni' z calita.'
teialig vo funt bora z imediata cozpa loco z fitu.rcpc
ritur eria ozdo tpte z Digniratie . qz aliqua funt pora
z pofterio-tpe z aliqua Dignltatc.fcd dc bi
ritate nibil ad pne.CDicinuie g ,pu t ad ppofitu fpc
erat ^ ozdo caiifalie z ozdofitualiealiqn funt ad in
uicc conexi. ut fi coloz exue in picte mediare aereimp
init fpeni fui in oculo.acr qui eft mediu in vifu ul qui
eft mediu in bi^impflionc Duplr bet gz fit bi^niedium.
f.firuarr z caliter.fitualr gdem qz fini fitu aer eft inedu
m iter vifu5 z colore in picte exntcm.calirer vo quia
impffio uel receptio itefionis coloris in acre eft ea re^
eeptionio z impfftonis in oculo . pp qp in vifu aer eft
mediu fitualr z caTr z et ozdo fitualis z calis ad iuicc
futpnexi.JCouenit talpuc ozdine z tllii ad iuicc feparf
ut fias pcutcret clipeatu fnedraute clipeo, clipeus cet
quid mediu inter pcrcutienrein z percultorem fitualf
ter z fim locu3.non tamen citet quid inediiiin fim cau
faiu.inam ut poteft baberi ex fcoo oe anima.peraitlr
ens clipeatum caufaliter no pzius percutit clipeum cq
i-gi

00

Saadapar0
dipeattl.q: cUpeuG n6 cll mediu calctncc dl ci quare
peutiaf cUpcaturficut aer e(l medttl cale c caufa quare
fiat receptio coloriGin oculo.ltla3 fi iion cfletaer: no
fieret vifio nec talis receptio.tn fi non eflTet clipeus ni
jpilominus percuteretur clipeatus .
ergo querif

um

quem oidine l;nt oimefioneo z alia acciitia ad fotma


fbale recepta? in nialiitroducafB talis wibitatio

pp

otdine fitualecelTat ois qo.qa uei fozaspfictete?maj


oido fit' repiri nd pot.no eni oice polTum'^ fic fim ot
dine fit'^u0adt?eret coipi vnaueftis <^alia:ficfi5 1?uc
oidinffit' ^us adaeret mae vna fo:a q5 alia . na talis
oido ce nd pot nifi in ei? g fim locii filee nd pnt.ut qa
ipa uefiis e qdda coip c ouo coipa i eode loco ee nd
pntraliu locuoccupatueflis c^aliuco:pq6tegifilla
uefie:?
aliu loc J occupat uefiis r>na q3 alia.qre non
efipuenico iter talia ee fitualeoidinczfed cti ma nd oc
cupet alium locii
fozai-r ul'r ois pfectio nd occupet
aliii locu
fini pfectibile.qi lujc nd ocaipat alium lo

f u q5 aer illuiat' iter fozas pficictes

mam oido fit efle

ndpoterit.^luatugad

fic

biic oidine

ma

uefiief

fov

foima Itale in ma.c termiate fequiuif q fic vira


uep qi rarefactis ipfecta f>aditfoza5 Itale i
pfecra fegf.^taq) nd 0? pone pfes fozas It ales i c 5

cediit

te b5'-iic

ma

pofito nec 03 oice gi accils imcdiari^pficiat ina? 95 fot


ma Italis ad B gj falucm oimefides idetermiaras pce
de fozml Itale in ma3.(T ItbolTct at oifiiguc ocoime
fidib iderermiatio.qi

qda fim re pcediitzqda vo fi? rd


nimis remotu appofito oifii

ne.f5 oe bije oifiiguc ea


gu^di.fitfficiat aiit

ad pns p ea que oipiinus foluc oifii

cultatein oc oimefionib' indeterminatis.

CCap.ij.^n q foluunf auctes tafcd? i^pBo?: ondentes gi nd

ponere vna foima in cdpoiito.

fit

ordine bntfoiecirntcs inmazr


^ qf
onfo
pcel?oimcfide0
gi

ideteriate

dut foima italem in ma.no tn op5 ponfeppB


plurcs foimas-rcliquii efi folue auctes alias p qs vide
baf oudi plttas fozariT.ue^ qi iter auc tes iductas illa
gi oia illa que fiit iter ma'3 ^ma -z ultima foima
funtinacopofita.fpaleoifficultate bievidebaf.^o
oeclarabim ondetes gud foime oilr ifoimare mas^-

mis.^ quelibet foza imediate attiget ipaj mam.()lib5


g foza pficiet ma3 oifpofita z affecti p oes alias foi as

ma z qudma5cdpofita.(T0ciedu?g ^fim

ertefas in ipa.g cu Dicim 97 foza i^alis imediate pfic

foima^refpeau mae efi mae cdpofite . na fim vnu5


modii accipiedizois foima ta Italis accntalis oz pfieS inam cdpofitazfed qi fim aliu modu accipiedi fox

ma3itelUgcduefi (^til ad oidine nae^calitatis.qi

fi.

c calitate foza f^alis pficit ^us ma5 m oia alia acciitia


een* in ipa.eo

^ma ibta cii foima efi ci oiu? accntiii5

exiitiu in ea c^tu

ad actuale cjcntia.qUbet foza ta Ita-

lis 93 accii talis imediateattigit mam z fac ali^cdpd


ne in ea.'5 d fi? biic modii.ois foza e aliq md pfCTCCtio
maecdpofite.mediatio g que efi in fozif refpectu mae
i qft oio oppofita mediatioi que efi i clipeo refpectu p

cuffidis clipeati nili clipcin bi^peuffide iter peutiete


z pcuffu? nd efi mediu calezf? fituale.nulla titu foza iter

ma3 z alia foima poterit ee niediii fituale

f? cale.

3gif ut appeatqtieoidines bntfoime acciitalcs.vno

mdpccdutfoima(talh'nma5.alio vomo feqliuntur


ipfa.na flitii ad itroductione foiap foze accii talejpcc
dilt foima It aicin ma.qi fi e^' aq oebeat fieri acr. pus
uroaucer rareiactio in ma z alie oifpdnes acris 93 (n
troducaf in ea foima Italis ci.S55 q3tu ad itroductione ee inq^tiiadrdnepfectidis^usoi folaltalispfi^
ce ma5 q^accntia.C aiia pdt tri z alr oifiiguizut oica
muj acentia aliq ^tii ad ee impfectil z idetermfatii
^ccdut foima Italc.fed q3tu ad ee pfectii z tcriniatu 5
feqf ipaj.ut oebeat fieri acr aq rarefit -z tale fit ufq? ad
tata rarefactionc z calefaaionc cii qua nd poflit ftare
foza aque.qre cu fuerit pfiitno^ata z perfecta l?i rarefactio z calefactio cppellitur ide foima aque z itrodu
cif ibi foima acris.iTSduertcdii tii 91 15 firtpe z i eode iftati fit iWma itroducta pfectararefactio.rfitet
ibi itroductafoia aeris ad quaoifponebat rarefactis
illa.tn oidine nature z caufalitatis foi ma Italis peedit bi rarefactionc z calefactione perfectam : rarefa

aio g z calefactio icdplcta pcedit foima Itale? in ma


cdpletafcqf.C^rt g appare pdt qud oimefides idetermiate pcediJt foimi Itale i ma z tcrmiafe fequiif.
videbaf em ocm cdmeti

iter alia

maiore

Difficultatc5

z obfcuritatc ipoitare.io Del 5 ^e;cequeduerat.f3 ^fi


daatis bitis p5 <p nulla Difficultate bet . iria <^tp ma
magis rarefit It maoriboimefionibe]cifiat,fic g ena
re aliqua raritate cii qua no pdt ftare foza aque f3 op5
Ibi itroduci foim 5 aeris.ita efioare alique3 modii oimcfionii cu qbnd pdt ftare B foia.fed op3 ibi ftroduCi foima vna. erit g bic moduc $ qn e^ aq fit aer femp
aq rarefit z accipit maiores oimefiones.nunq^tnma
epls It foi a aque cft pfectioi rarefacta.nec btbit illas
oimefides pfectas z tamiatasmifi ^us itelligaf i ma
itroduci foza illa ad qua oidinanf ille oimefioes z illa rarefactio.bii igif ocm efi q> oimefides itamiate p>

Diiierfos

modos accipiedi oiufimodeloquedii efi oepfectione

meacciitales ofir pfice ma5 copofita.foime vo Italcs


ma3pma z fimplice.efi tn nibilomliitertimodus oc
cipiedt fijque modu nd d^uq? mo fupr^ foie Itales Ci
cenf pfice ina5 j^ma z fimplicczQ fozc Italcs 6oiccnf
pfici: mam ^ma z fimplicc.fozc vo ftales feoe oicenf
Illa ut in pcedeti cap oiccbaf
pfice ma3 cdpofita.
iter fozas pficietes ma? nd efi oido fim fitiiz^fi? actuale ejnitia.i^tu g ad oidine fitglibct foia tam Italis <5
accntalis imcdiatepficit ma5.qre fi oiccrcnf fozc fij ta
le actuale eputia.iOis foza pficit ma5 cdpofitazut in p
cederi caoicebaf.iria ut inuebaf ibide q^ii ad oidies
fituale nd efi fic oc fozis fic efi oecoipalib uefiimetis
coipus nudum.aliado coipudlitu
iria vna uefiis

ita Qj fim fitu


fle

Mia.nd

vna uefiis efi media ita coipnudu z ue


fim fitii vna foia attigit mam nuda5

aii t fic

altavo mS^ uefiita.-z qi fitualr qlibet foia imediate at


tigit mas ipa?: feqf gi fim biicoidinem ois foza pficit
ma5piuctacuiliDCtfo:ee3:ntiinijpa. qic;c piiictioc
cuiuliibafozc ad maj rcfultat aliq* cdpo in ea
ut ad
buc modu loquedi 016 foza efi pfectio mae c^ofite.
3ra g; q5til ad oidine fituale ois foza attigit imediate
ipa5 mas.-z ois foza pficit ma5 imediate piilaa oibus
fozis e>:ritib'in ipa.z p pns ois foza pficit mas qdamo
cdpofitaiqi pfiderare mas ficpiilctaefi ea pfiderarc ut
bet ee cdpofitu.^mmo qi nd efi ineotienies fim alium
z aliu refpectii iii cade re effe oppofita.poffer ctia oief
fimplices
g> fim oidine fitus qi ois foima pficit
fm^tti imediateattingitipam.fed fipfiderenf foime
no fim oidine fitus fed fim oidine cllitattszficnd oes
foime imediate attingilt ipam mam <^tu ad bunc otdine.ops igif foimas iBalcs 0us adberere mae z medi
antib bf foimis adberere ei acentia caera.poffum
aut pter oidine fitualem z calem oiftinguere ratium
oidine fituale inter foimas.na cum foime feptineant

mam

ad inuicenuquiafoimamixticontinetfoimaelemen
t aia uegetatiua continet foimamijctii-z fic ^ceden
do.quiafoimapfeaioi continetimpfeaam.-rrurfus
qu(a fotma mimis ufis cdtinet foima magis uFemiur
foima fpei ptinct foima gfiis qt fpes Dicit qcqd Dicit
genus.-z ad buc amplibf t fe per additione ad ipm 05
fim buc modii Dare alique oidine iter foimas que ap
pellare polTumus oidinf ptetu 4>ut vna foima ptinet
alia z .put vna foima in alia refiuaf.dT aduatWum
til
nd efi eode modo iudicadum oe ptine tia foimati

2Mber 'j^iimue
ru ^ut fotma nUti^uUc pttnct magCs ufem r.piir fo:^

ma nUjcti

fotina dti.q: ptiiidia foimap mui'


rone . qi fo:ma gc;
uliu5rerpectii inagio 11I1U5 dl
nm'6 III fola ronc oiffcrr a foiina fpa' i qua ejnltir.ina
afal in Ipoic rcalr no cll aliud q5 i?o.fed prindia fo:me
mijti rcfpcctu foinie clcmcti c(l aliq mo ^in tL luia
^tiiict

fo2inaeUmdioiffertrearrato:inaiuidi;lCDiiligue

mu0 igif qdrupltcc oidine.vj fituale t cale5 1 oidinc

m rdc ptenriuu f rondqstu ergo ad ^mii


oidinc qui 0: fitualie no cit oarc ^uo 'z poderi in foi
mis.fin ergo tucoidincj fivnafoima ifoimatmam
fimplicc filr oie foiina.i: fi vna foima infoimat mani
copofita filr oie foima.magie ^piic tu videf Dictu <p
f l;uc modu loquedi oie foima ifoimct main copo
l?ac acceptione oie foima ifoi
fita q3 fimplicdqi
mat mam coiuncta alije foimie.fi igir ma fic fumpta
cft ma copofita Dici pot <p 15 mo oie fo:a ifoimet ma5
copofita.Scbm fumi oidine no eft care f>ue -r poderi
ne i foimie: fed f m tree oidinee.in a fim oidinc cale5
ptcntil ^

foime ibalee funt pores.accntalce vo poderioree.fi m


oidine ptetiuu > realc porce funt foime elcmdoiiipo.'
fterioree funt foime mi> to:p.fed q3tu ad oidinc ?tcn
tumfim ronc poree funt foime gencii poderioree fot
me fpcru.3raq5 <i3tu ad oidine calc3 foime Ajalce fiTt
foimcfimplicceraccutale^ fut foime copofite,-!: in.7.
mcra.fcribif 37 n5 ar cd l;:c qdditate fimpliccaccntiu
vo qdditate copofiti.appellaf aut fimpleje l?ic 1 com
pofitu.no^ut loqiuf auctoi fe; pueipioruj qui ait tp
oie foima ex fimpHci c inuariabtli centia pfidd.fcd.p
ut loquif pBe in mctapbifica fi qui ut ocm ed acciV
fia t)ut qdditate copofita c per additameta c gdditatee acentiu includii t in fe qdditatee fbo:p.l?uc e t mo^
du5loqf pl5 e ipoderio;i qui qonce i^o:}i uocat fim.pliceetqonee vo padioruT -r accutiii Dicit ee qonce co
pofitae.iocd qdditatee acentiuDur qdditatee copo/
fite qi fim itcUectu in cie claudif qddita? it ap.foime
acciltales quodamo put Dici foime copofite qi in itel
lectu cott claudif itellcctus foimap Italui . fi3 l?uc oidinc mn ut cd (ticcrafoimie fl5 alibDicef ma fimplep
itiecta vo accntalib oicef ma copofita . qt vide non

modii loquendi ma fim fe-r in


fua fiinplicitate fumpta fubijciaf foimie fuBalib.ma

cdDiflficile.tufiin Ipiic

ailf CU5 foima fuBali ut l?ct ce

copofitum fubijcinf ac-

loquendu cd oe fiinplicitate
I DC coparatioe in materue -r foimie qstii ad oidincs
ptentiuiT realerfoimc fimplicej oiceiif foime clemcto
ru.foime vo copofite foime miptoru.c ma ut ed Itta
foimieertopo: ma fimplc;cut fubijcif foimie mi^rto
cidetalib foimie.fi ergo

nJ.tmaxime ubi fubycif ipfiaie uocabif ma copofita.^til ad oidine ptctiuil fim ronc5 foima fimpleje di
cef foima gnie 'i foima copofita foima fpei:^ ma fim
plep uocabif ut fubijcif foime gnie.ma vo compofita
ut fiibijcif foime fpa.Saluabimue g fimple^ c copofituta in materije^ in foimie abfq3 eoipponamue
pluree foimae fuBalee fn pofito.(Q7p 13 aiit P5 fofo
ad ill6 addebat ma pmo recipit foiae magie ufee:

oeide minue ufee ufq5 ad idiuidualee foimae.ina3 fi


magie foime ul'ee funt foime fimplicee 1 ifoimat ma
reria3piima:foime minue ulee funt foime copofite z
ifoimat mam c6pofita:itclligif ^ue ma5 recipe foiae
magie ureeiDeidc minue ulee.ft pp B no fut in ma plu
ree foime fiil5 aleenififimrone;ai oidoide qui itellr
ce iter foimae ma^e ulee z min^ ulee;ul'ee fim roncj
utfupiDicebaf.C l 5 voadducebaf ce
nfi.B 5
per ali6 ed l;6 z p aliud ed aial z p alid ed coipuMeue
Bet forone.qt ibi alii z alit accipiedu ed no ^tu5 ad
alia foima fim rem fed fim ronf .iria eade aia ut ed na
fit;l?o ut vtualV ptinet aia5 ibiua
itellectiua Dat boi
oat ci a fit aial.fed ut fupplet vicc foime mi^ti eat ei

37 fit coip' no loquedo dc coipe ucro qi cd altera pj


copofiti.fcd DC coipe qt ed gcn.(U Qi ailt addebaf
DC pl 3 o z embiio fms viuit vita piate Deidc vita aiali?
z ultimo vira boij.oici Dcbet qj aduenicte aia fenfitia

per qua Cmbiio viiut vitaaialio ccdit aia uegetatia p


qua viucbat vita platc:^ p aiaj fcnfitiuam pot cmbiio
qcqd poterat paia5 uegetatiua.cadlpuc ampli qi p
biaia3 viuit z fentit.p uegctatiua vo viuebar tin . ut
coiter ponif.-r aduenicte aia itellectiua cedit aia

ffiiti

ua i potetiamae.Cliaut addebaf ad foitificati6e5


ronie.qi nibil Difponitad comiptione fuiipfiue.DicI
Dcbet q ficut motoidiaf ad foima z facit ad itroductione foime . z aduenicte foima cciTat mot.nec tm
pp 13 mot facit ad coiruptionc fui.qi moted actim
pfecti:foiina voactpfcct.c infoiapficif ^ pfumaf
mot.pp qi mot magie facit ad pfumatione z ad p^
fectione fui 93 facit ad fua coiruptionJ.ficqi uegetariuu z fenfitiuil vtualV rcfiuanf in iteiriuoificut ree ipfecta vtualV refiuaf in re pfecta.uegetatiuu z ffiitiuu
Difponedo ad iteirm.uf podiimue cicc qj nibil Difponit ad coiruptionc fui p fc fed p accne.ma ma p acens
maebinaf ad coiruptionc foime (B qua ejridit z et ad
coiruptionc copofiti z p pilo ad coiruptionc fuiipi:
qicoirupto copofito pfcpacciHCOirupifcimacci
foima.Sic ailt ucgetatiuu z ffiitiuu p accile Difpomlc
ad coiruptionc fui.lHa p fe Difpomir ad itroductionc
aic iteHiue ut

bnt puenietia C113 illa.aducnictc ailt aia


itcUiua coiriipunf foime pccdetce z ccdut in potetia
mae no ut bnt puenietia ad illa:fed ut l?nt oppone cu5
ipa.CjQi aut addebaf ulterioe pBoqj itelfe altcru
genue ede fepaf ab illie.i.aucgctatiuo z ffiitiuo . fic
ppetuil a coiruptibili.Dici pot qi itcUectu uegctatiuu
^ ffiitiuu ut funt in l?oic put noiare ufipao iBae aie uf
ipae potctiac.fi noientipa5lBa5:ficDicutvnu z ides
alr et z aVr pftderatu.fi vo noieut ipac potetiae fic intellb altc:p gen cd qi ed po^ no oiga.-! p pfie ed qd
icoiruptibilc.ucgetatiuii vo-t ffiitiuu fiit potetie coiruptibilce.fim 15 itaqj Dcm ed qr itelle fepaf ab illie fi

cut ppetuu a coiruptibili.fed p 13 non betur q in boie


fint Diufe foie iBalce uroiufe aic:fcd 57 fut in eo Diufe
vires z Diufe po'qBpcedim.p3g qi tirones (^auctes
iducte p vilitate foie z fiit folubilee z no pcludunt.
bopio.in qua ad
1111 f
I
ducunf ronee z auctee ondentej

Q)

nui

fit

ponere vnafoimam.

Caplm f>"' 07 pone pluree foimae in copofito.repugnat


coiporicbiidiejciltifub facramento.
Gap" 2" qj pone pluree foimae in copofitorfpalV repu
gnat carni cbiidi 4?ut bet ec facrametalr in altari.
Capm g, pone pluree foiae repugnat padioi z moitf
z fepulture coipie cbii alyequeDiir oebi coipe.
Cap*" 4" ponS pluree foiae pdicit nobilitati z btitu
dini aiaii.origiali culpc z refurrectioni coipo:p.
Cap^s^.^n quo pouunf ronee oiifuie arguetee q7 ni
fit ponere pluree foimae.
Cap"* 6"*.^n q ponunf ronee Ducetee ad ipo.q? in co
de copofito 116 fit pone pluree iBalee foimae.
Cap' 7'".'5n quo ponunf auctee ondetee pone pliu
ree foimae in copofito oino ed impoifibile.
(TCaplm
q ponere pluree tbimae in copofitoVepu
gnat coipori cbiiiH exntifub facramento.
auriliateDeocomple
uimucDuae ptee b
opie;qi adduyinuic ta ronee odefiuae
p
q3 DUcetee od impoifibile.'! etia idu^imueauiftcepcr quae videbaf odendi
Q7 non fit ponere vnam foimam. iRurfuefoluimue; tamrationceq3auctoritarce.c odendimuc eae uero concludcre.fcd non fufficit adducere

/tgi

00

roiico

opimonio contranc^' faciebat in pifnia parte


foluc roiies illae que fiebit (n pte

b' iie^iocijnicc fiiffic

fe5a.fCiiop5ultcriaddiiccr6nce'z: auctes adnietes


c imiiietcs opionc,ppor;ta qb liet in bae pte 5.Decla
rabimus iraqj i bac pte 37 pone pliires formas pdi

eatboUcc.nceiiopdieit z bis quecxrenfib ba


bctortil.pp q 5 qna ponedovna forma magis polTii
mus faliiare^ tenet fides catbolica.-r que filt fenfib'
apparetia (^poiicdo plures.videf oino faicduj qr no
fit pone plures formas.ueru qr po pluralitatis forma
rii fi aliq mo ad fide redueifrb efi pp ea que teuet ecele
cap b tertie
fia vc corpe oiii uri iefu ebnfit ^0 in
ptisrnanifcfiabim^ponejpluralitatie forma^z^ Differ
re bt5 que teuet eeclefia De corpe eipriff i c^uf ^
fafra
eit fidei

meto.Dicim^cni qj vtutc illop vbop qj cbtiftus tradidit.vj boc eff corpus ineii Iba tranfubatur in corp'
cbiifli-(rluatum gad pfens fpectat vnit faaamen
to Duplr potaliqd obuiare.^^fi pdicat ipfi tralbatio^
ni.i^* fi repugnat forme vbo^ per qua riilbatio efficif
utraq-, bas forma;: plitas cotradicit.ad cui euideiw
Ifa aduerted J q> Differt puerfio panis in cotp cbtifii
ab aliis trafnuitationib^nalib^qrnunq^na couertit
aliqd in aliqd aetn petriisrut fi ej: aq oebeat fieri (ni?
qi ex aq gfiaf no pexifiebat acru.f5 tuc 6 icipit ce qu
corrupta cfl aqua.fcd panis (ba puertit in corpus clpii

nimq3nequa^ Dbmcflcoipcbiiftituc^mofim>

fii

plf icipe efle

qn facta eff puerfio panis.crat au' bi fo*

pusante^fiempanis puafio.llloenijcorpus
tuc

ebrt

fimpIV qii facta cft couerfio panis:


fed folu tuc icipit efle
fub fpcb illi panis.erat eni
corpus ebriiti anteqj fieret b panis puerfiorfed non
erat Ib bis fpeb,facta ailt tali puerftone icipit eife ib
talib fpcbus.fed ignis qiit giiaf ex aq ucl aliqb aliud
corpeii q 4 gnaf er aliq alia re nali nullo mo actu pre
cxtlfcbat.fed tuc p incipit eefimprrqn facta ert corili

icipit effe

pus eicx quo gfiaf .Differt g tfifmutatio nSlis ab l;ac


couerhone fpualirfcd I5 (jDifferat ab illarattfi
qi nfa cognitio icipit a fcnfu: r per feufibilia afeendimus itclligibilia per ea que beimis iu trafmutatioib'
naUbpolfumus aliquo mo luanuduciad itelligedu5
iciffiina

aliqd De illa puerfionc.qua mauuduaionc fi aduerti-

mus appebitqr pone plures formas

pdieit tnfbatioi

panis in corpus cbriHi.Hla fi nos ponim plures for^


mas z Drias ee realV gradus forma:p fim ordine linee
pmetaliscqua afferut negares vuitate forc.potcriiu
in n.ilibfaluaregfiatioue z corruptione igni? aut aq
aut alicui alteri fpci.nunqj tu faluarc poterimus
giief iba ufqr iba corrupaf.qb p5 per filc-q) fi bo all?^
nicritbouigcr.cubomo per alia forma fit bo.paha5
alb.-! cii forma per qua boeft l?o fit ^ozipa albedrue
z no Dcpcdcat ab ea fed bo alb fiat niger qr bac tranf
mutatioe facta adl?uc manet bo ex 15 bo albfir:magis no poffum dic 2 qr fit bo corrupr uel q> fit bo generat icd fola ma alterat ab albedie iu nigrcdiesrfic
fi ignis per alia forma eil iba per alia corpus z p alia?
iguio.ut afferit auicebron in libro fuo que Dixit ce U
bru fontis viter-r ut afferut ponctes plures foras tuc
fi exigue fiat aqua qr utriiqjcil corpus cutruq5C iba
facta tali tfilbatione adbuc remanebit corpus z adb
remanebit lba.erat g ibi corruptio ignis z giiatio aq.

ma ignis z corpus.tn forma per qua cll corpus prccc


dat forma per qua cfl ignis c corrupto poilcriori no
oporteat corrumpi ^us cum erit corruptio corporis.
z per pus no erat corruptio fbe circa qt> 116 03 mult il
iTtIlerc.qr z 15 ipfi pccdiir.vidd? qr loquedo dc corruptione,putformccopctitcorruptto potee corruptio
fit corruptio forme giiis.inuc^
forme fpdabfq? eo
igiffim buncmodu3gfiabif fuba corrupef fubarqr fi
ex no fubijs no fit fuba nic fbiccta puertif iu no fbam
forma per qua? res eil fuba uunqj pcedit ipoteutiam
niae.fed quacuqjtrafinutatioefactalcmprcmauebit
fuba z num^ent gno aut corruptio fubc qb cfl oino
frronabilluerurqr ponctes formas plures forte non
brent 15 pro icoueuic ti: qr ficut in corpalib inulti per
affuctudinc nutriri pnt ucueno:fic z fcietificis qm fa
cile eil pfuetapfccdlfppqb plures affuetudiue negat
^ncipia per fe nota z que oino apparet fenfui negare
no ucrenf.pp qb tales forte dc facilipcedcreut q> non
eet gfio (bc nec corruptio fube.ino obflltcqrbcfl ffii
15 rb obuict bfis que ex ffiib
b luanffcllurio pter b
oriunf.ouderc uolumus^ obuiet tiiibatiom' panis i
corpus cb:ifii.C>ibaf qdc in pbabitis qj Differt 15 co
uerfio a puerfione uali.qr in nili pucrfioue no fit trafmutatiotiialiqdactu pcxns.Sedin bac puerfione fa
ctiffiina puertif panis fuba iu corp cbrill qb actu pcxillit couerfioni . Si ergo per ea que videmus in nalibpoiTumus aliquo ni6 manuduci in baepuerfione

fupnale? . Dicemus q; ficut nalitcr aq puertif iu igne?


no pexi(lit:ftc panis fupuaTr puertif in corpus
cbrtlli qb aau Pcxiilit.Diccmus ct 07 ficut aq pot c6uertiinigne abfq5Coq7 f.fit ibi gfiatio aut corruptio
(bflatie.cir no op5 q; ccdatforma.fic ad 15 qr fiat talis
cedat forme z itrodueaf forma
puerfio . Icd fufficit
iguis.fic etia in ,ppofito.fi panis per alia forma eil pa
nis z per alia fubam puertif panis tu corpus cbrilli z
116 remanebit forma per qua eil panis atni uo op? tol
li forma per qua eil fuba.igif l;ec puer fio no erit tfifba
tio qb cll cotra eoe Dictu fcop fi? quos bec fca puerfio
fpali noie d? trafubatio uuciipari.qui aute itelligu qr
fine fube corruptione aq fiat ignis oino ebes ell.fi no
intelligitq) abfq3trafubationcpanispuertif in corp
cbriiliuicc ualct obuiare bijs Dictis ex pte idiuiduati
onCs.qr ex 15 pane fuit b corpus cbriili.qr et ex bsf aq
fit bc fanguis . qfi fi abfq? corruptioe fube pot ex bac
aqua bic ignis fieri poterit abfq? trafuBatioc fube pa
nis ex pane fieri puerfio in boc corpus . ex uerbis eni?
cuagelq no plus babef nlfi qr panis puertif iu corpus
cbri.qr fi cbriil pane accipies budixit fregit Dcditq?
Difcipulis fuis Diccs. ccipitc -z maducate ex boc oes
15 eil eni? corpmcu.potcrat uerificari uerba cbrifli ui
fi panis puertef iu corpus cbriili.fcd qr illa puerfio Di
catur traTubatio per bec uerba i textu euagclq no ba^
befruerutamc qr panis per idem eil panis z fuba non
panis couertaf in corpus cbrifli nicll intelligibilc
fi illa puerfio fit trafubatio.fcd panis per aliud cil panis z fuba.que Dicu t afferetes forma;: gradus poffemus ponere ba'cpucrfiouc abfq?co qrcet trafubatio.
Hla ut Dicebatur qui pot intclligcre qr manete fublla
tia aque ex aqua fiat ignis oino ridiculum cll fiucinq; actu

eff

cultatcfufficietercffiigiuttqm fi ignis per eide forma


ignis.corpus z iba qr no cft itelligibile q; vmum z

manete fubilatta panis poffit couuerti panis in corpus b fit oino abfurdum.c cura b Dicere re
pugnet tranfubationipauisin corp cbrifli Dicepofiiinuis qr prefare tranfubationi repugnet pone plures
formas.ualct aiitro fpalircr ptra ponctes pUircs for-

ide corrupaf z no corriipaf.fi comipaf igms corrum


pef -r corpus z fba que cit in lgnc:er it igif corpus cor
poris z corruptio fbc.-r per pus gfiatio corpis z giia
tio fbe.Scd fi ponimus plures formas corrupto igne
no corrumpef nec corpus nec fba:qr fi eil per alia? for

inas.fim quos ide corpus ut eil coiunctil fo:c ignis cll


fgiiis:i ut eflpiunctu forme aqueeilaqua per ignora
tiouc eadem fubllatia ut eil couiuueta forme panis z
ut cfl piimcra corporcitati cbrilli erit corp ebridi ita
qr abfq-j trarubatioiic panis puertif in corpus cbrilli.

fed 116 erat ibi corpis aut gfiatio corpls uel corruptio
fbe aut gfiatio ibe.dibonefes g viia forma bac Diffi

relligat qr

c graYoimaru
Gl!?Ita p5ne oe prifate fotmaril repugnare rra"fPation(
panio co:pci?:ifti:ielii\mI ell o(te<ic quo 13 p6 repugt
ipli foimc vbop i quo:p vtute fir p^^rraltatio.ind 13 dc
I cui oiidOia ut oicebaf ouplr pot accipi co:p^vno
mo ut oicit corp qr cft gen ad cozpa aiara c fic oicit
mam cii fozma iBali.7 pdicat ecntialV oe oiVcozpib
aiatie c p?u6 oc oibl?oib.q: fi oio \?6 efl aial oi aial
eft co:paiai u oe coip^aiaru e(t cozp^g fcqf oe ^ad ul
tinni cp 016 bo fit co:p.aiio ino accipif coip<p eft al
tera pa copofui 'z fic Dicit niam ozgamjata c fic fiiptii
coip^no pdicat De Ipoie z fic acceptu cozp^^eftpa poie;
i'

cpo?ftate;caiacco:pe*p6rg glibetpooecozpeqD c
p6crDiccl3cftco2p'incu5:q:ficpotglibet oe manu
ufoe capite q5 cft ps ei Dice IS eft man mea z 15 eft ca
put mcu^ et fic DC aia cft pe Dice 13 eft aia mea. ita z
txcozpeqDcftpeei^potDicelSeft cozp^ mcu 5 .fed fic
tmllue p6 pot Dice aiali gj eft gen ad ipm z gj pdicat
DC ipfo.lS eft aial meii fcd 13 eft aial qi> lum ego.fic non
pot copeteter oicc oe coipe g> cft gcn15 eft coip* meu.
fed ISeft coip^^qt) fu5 cgo.aim eni q6 pdicaf oe me non
cft aial

meii: fed eft aial

q6 ego.fic nec ^{>c coipq6 eft

gen ad me cft coip meum.fed eft coip* q6 eft ego.oe


rone eni gii ie eft pdicet eentialV q rom c^ eft gj pdi^

caf oenoiatiue qre cti illud oe quo d: 15 cft coip^meu 5


pdicef ce me oenoiatiue.illud vo oe quo di 13 fiue ego
^diceoemeeentiarroinoridiculueftoicfcDc coipe gi
cft gen**gi fit coip^mcu.fed g) fit coip^qo fum ego.ga
fic eentiafregofUjbo'!: fu3aial qDcftgenadl?oie 5 :fic
centiarr fuj coip aiatii z fum coip q5 eft gen ad Ipi^
coipa.igif cii coip^ q5 Dicit mam z foima fit coipq6
cft gen ut in anbitie oicebaf oe coipe fic accepto non
poterit alige |?6 ?grue Dice.IS eft coipmcii.fed 13 c coi
pu6 qt> fuj e^o.f taq5 fi coipi qo qrif panio fba oicit
majc foima ut oicut ponetee plee foimae icopetacr
cft foima vbo^i qua cbuft ^tradit Dicc6:l5 c coip' mciT.
fcd Dice oebuit.Dcftcoip^qo fu 3 cg 0 .fi eni cbiift^erat
t6 z erat aial erat cotpaiatiI.^ erat coip'^qo eft gen*
ad bicoipa. 11^3 g oeclaratii ec P 63 oe pfitate foimaiJ
repugnare tralbationi panie z coip^cbii z et foime v
bo:p in quop vtutc talio traftSatio efficif.Sut tu alig
ponetee pluree foimac folii i boie.no aut in rcb* alije
c]c q pone I 5 no polfet euade gi pone pice foimao pdic
foime i^bop qua cbiift^tradidit tu aliqlitcreuaderent
Difficultate pofita oe traibatioc panis actu oftedef in
ferig> fic vna foima in alijereb^opofitia
^iboie

pone vna foima.^mpntiaril g no fiat oiftictio iter


boiem z res aliae quatu ad pluralitate foimartliqi ut

cft

appebit jjiit fpcctat ad^pofitii cft iudiciil oe utrilqj.


Caprm. 2 .gi pone plurce formae in cdpofito fpaliter
repugnat carni cl?iifti ^ut bet ce facialiter in altari.
ordine fupriii6pte bui^opie^pcedc
bafgipoftc^ adducte fucriltroeeon
b
detee g> pone vnd foima fpaliter repugt coi^
pori cbiiftiejcnti fub facfoiadducebanf in fequeti ca
ronce alie p qe vfdebaf oftedi bi^pom fpaliter repug^
re carni cbiifti e^rnti facfafr in alrari.folutie itaqj oib
bironibi ipte-eo ordine 13 po iplef quo ipma pte u
piobaf pofitio Dc vilitate foimaru.oftcdef igif i 15 ca
<p pone pluree foimao fpaliter repugnat carni cbiifti
^ut b5 ec fub facro.Hd cui euidetia adutedu g; caro
cbiifti z caro cuiuflibet boie trfplr pot pfidcrari.{>iit
cft

aligd in fe.iut

compaf ad ofla.}ut compaf ad idi

uiduatione^piia.{)goftendimpofitione oe pllitare
foimaril repugnare carni cbiifti.^i>ut illa caro fcifli

ma cft aligd

fe.iut

compaf ad o(fa.jut eft 13 aligd z

ut compaf ad indiniduatione ^jpifa.(nCilma via fic


pjrna fim ponerce plee foiinae caro no oie ipfas ma5
fic T fic accepta fcd Dicit m Jm cil foima.oiccbaf enim
fupig; fic coip qo cft altera pe copofiti Dicit maj 01-

I06

ganica z cttffamp 43titatc.ficcaro Dic m.im affecta5


aut tali qlitate.c utDicebaf ma ficoiganica-r fic
affecta 110 oicit m.im,p cfjtitatc.aut mam z qlitateifj
Dic m.im,put bet queda modii fe bildi utucre piiicta
q5tifati aut qlitati . pouctce tn plee foimae Diciit
coipiit caro aut oe 116 pot oicc ipfam mamifed oicit
mam z foima3.1!Ia fi ipfa m.i polfet aliquo mo accipi
polfet Dici coipaut caro au t oe fruftra Dicerem gj
cet pone pfee foimae. ^fti gadberctee foimaru piali
tatibout noic carnie z oftie femp ipoitari mam z foi
ma.3nde eft igif gi noe ad 13 in pccdetib conabamur
ut oftcdcremgi quo ma poterat aUq mo accipi q mc^
rcripotcratnome coipiei nome carnie 7 et nomen
olfie.fTiQuo oftefo plane appebit gi ridiculi! erat po
nere plee foimae.fed bn ucnit ro redeam z oicamue
fi caro no Dicat mam ipfas fed otc ma5 cil foima ut
Diciit initetee foimaril pliratib.queraf oe illa foima
aut cft ibalie aut eft accntalie.g fi Dicaf oe noiecarnij
ipoitari ma5 oi foima accntali no cft oubiii.bac pofi/>
*tione fpaliter pdicc carni cbiifti e^fiti fub facfo.na pa
Ilie fl3 a putif i iicra carne cbiiftipp q^> cbiiftoiccbat*
aro mea ucrccft cibc faiigute meruere eft potue.uc
rccni fanguie ucrccft pot:qi vinii putif in fangiiine
cbiifti^ fubfpe vini fumimcifa'guinc.fic^ caro ue^
re cft cibqi panio putif in cariic cbiifti 'i.ftS fp^ panis
fumimcicarnc.'5 ftaaiIrpufiofpalim 6 Di tTart3 at{o
qi nibil Putif i acciitia cbii.fed oia acentia ci funt 1^
facf 0 altario 116 eje vi faefufed cj: nali pcomitantia qd
cc no pot fi noic carnie ipoitcf ma cil foima acoltali,
qi tiic per pufionc panie i carni cbiifti ect facta pufto
tali

in aliqi accii6.op5 igif fi noic carnie ipoitaf ma z fot


gi ipoitcf ma cii foima fbali .tiic qro oe illa foima
Ibali p qua caro cbiifti eft caroiqlitcr febet ad animi

ma

coip cbiifti uel qltrcr fc bit ad aiam ronale . coftat gj


nopotfebere mfi.q.modio.qi ucleftipfaata ronalie;
uel eft foimabilioi ca:uel eft pticularioi ipfamel fc bt
ad illa ficut e^cedee ad e]cceffum.aro g fi Dicit mam
cii

foima ucl

mam cii foima uel cicit ma3


mam

oicit

cii

aia

cii foima uliori ucl cii pticnlario


ronali.uel Dicit
ri.g Dic m.im cii foima fball que ncc cft ipfa ronalie:
ncc cft ulioi ca nec pticularioi.fcd fe bet ad illa5 ficuc
cjrcedce z cxcelfnm.fed cii oia 13 ftare nd pnt ut ^baf.

caroentm no oie mam cii foima z p pne ridiculum eft


Dice gi ptigat pone pluree foimae.lllo eni z nomine
carnie pot ipoitari

putaf In carne
Ic

-z

ma cii aia ronaliiqi cii panie fuba

cbiifti fieret pufio tn

ipfam aiam rona^

cct aia cbiifti in facf 0 altario 116 folii

c)c

nali

c6mu

tatiafedctvifacfi qi> crroneii eft pone.fpali ergo h


pofitiorcpugnatcarnicbiifticjcntifacfoiqi fadm in
altari e;c vi facft ncc fur ibi accfitia cbiifti ueceiue aia.
rurfu5 ncc pofliimoice iioie carnis ipoitari foima pti
culare 05 fit aia ronalis.qi ciI nulla foia pticularie c4^
tur fuc foime uli quatu ad pdicationc z ambttmfifoi
ma per qua caro cft caro cer pticularioi q3 ronalie aia
tiic ronalie aia epeederet illa foimaipp q6 prigeret in
aligb ce ronale aiam in gbno cent cariice z ofta.pof
fetgccboabrqjcariub^ oflib.imo qi iterfoimam
fpccifica 116 cft Dcfcefue per foima fed per codittonee
maerqi aia ronalie oicit foima fpccifica z no pot cc Qf
ultra illd foima fit oeiccfue per foima.c fi caro oicit

mam cum foima no pot ec gi foima illa

fit pticularioi
aia roiiali.cft et nibilomln fpaliter ro dc aia rdiiali q
re ifra ulla foima no eftoefccfuo per fo:ma':qif3 6^

metatore ficut mn ^ma teiict ifimii gradii iii grieentt'


umific ircllcct m' tenet ifimii gradii in giic itclligibill
um:qi ficut in giic cft eie no eft ^iccdc ultra mannfic t
giic itcUigiblUii 116 rccdii ultra aiam rdnale.aia gro..
nalie oicit foima atpoma z z icit foima fpccifica non

foima giiie^perpne no Dicit foima fub qua 03

fieri

Zcrtia 'i^are
oerccfiiG in pticiilarc foimirfcd

oidt aliQd noic flUiis


fo:nicipo:rarii?fo:m3iilcni.fo:magp qua caro cfl
caro no' icit formaptiailariorcaiaronaUcii non fit
pone aliqua tale fozma.fed fi oicit tozina carnis ulio^
re q3 fit ronalisaia <p ^ma facie v; promi appentibuo
ciT carneo ^ ofia repiiinf alns aialib in qbno erifiat
ronaliG aia:fic:fcd nec 15 et Itare pot : qi qn onc fozme
fic fc bnt q; vna cft ulic -r alia pticularie nil?il ifozmaf
ii6 informef ab uUmt q: colo: efl
a forma pticulari
albedo nipil cft albii qo no fit coloratum.igif
urio:
nibil 116 forat albedine qb non iformef a colore:nil?il
fgif iformabif ab aia rdnali qb no iformetur a forma
carnie.fed fi bi forma cft ulior illa cu3 aia ronalis fim
ug'". 6 .oc triniratc.lit in toto corpe tota -r in qbu? <2:
(n qlibet pte coipis tota qlibct ps corpie bumani ifoi
mabif forma aia ronalic per pfiBftatcbac YPoftafi cp
forma carnij fit utilior aia ronali cii aia rdnalio informet qualibet pte corpioipno cft forma carnis iformabit qualibet pte corpiGbnmani.3nformabunf g olla
p forma carnis q> niillnsfane indis oicerctreliq egi
probare ultinui q forma carnis no fe beat ad onalem
Btam fic ejrcedens ad eyceftum.vr aiit HT^^.oictum ali
gd rdnis bde qi in aligb^rcpif forma carnis ut i car-

rib^beftiarii in qb^^iio repif aia ronalis -r aliq formatur aia ronali ut ofia carnis bnmani que no iformanf

forma carnioibnt igif fc b t

illa fic

z cxccflfa
p fc qr mincp aliq

cjcccdctia

b bd c igrarc ordincj editiale 'i


ruofebntficcjcccddia rcjccclTauifiillaadiuice acen
talr piilganfnit fi albii 'z imilicii fc bnt ad iuice ut ejcce

fed

detia c

ejtccflTa.Drf

repif albii fine miifico

-z

imificu5

fi-

ne alboiopj illaono no ec vnica p fefed p accns.qi eui


cft p fetale cft cjcnccitate tale <r eft femp tale.folii enij
qb eft p accii? ptigit no ec;fi g p' ee albii fine mufico al
biipaccnspiiigif imificoicfimnficump^ecfinealbo
muficu pacoispiiigifalbo.3ncft0qr qrrupiorap^ec
uelitdligi finciferiorib^iferioraaiir no fine fiipiorib:fupiora aiit
magis ultora no bnt oidinc editialc
cpfe ad iferiora 1 ad magis pticularia fed 15 ad illa.q
re fi forma carnis ad aiam r6nale5 fe bd fic excedes 'z
cjcceftiim 7 potaliqd iformari bac forma abfq? eo qi i-

fozmcf illaiT ecoiierfo biad illa 'i cp . op5 ee ordine


p acefis ubi editiale p fe f? cil talis ordo no fit in
ter aliqs ouas formas fbales qr luinq^aliq Dueforme
fbales fiit i code bntes ordine p acciis op5 forma carnis fi oie alia forma ab aia ronali qi ofit pondes pres
formas ee forma accntale no ftiale qfqualibctoftefiueappeatqnio fit pone prcsformas.-rqi caro no oie
ma5 ^ forma fed oie inam i aliq mo fe bndiinibilominus tfi ualet 15 ro ad ondedil pone ples formas fpa
liter repugnat carni ebrifti ejrfiti facfalr in altari.qa fi
cftoare ples formas 'z caro no oie ipfa3 ma5 fed oicir
ma5 cii forma fiue no poflet oice ma5cu forma ftiali q
cft aia ronalis nec cil forma fbali iifiinec cil pticulari.
nec et pot oice ma? cii forma fbali que fc beat ad aiam
folli

ronalc utcpccdcs-repcefliijireliiiQf qioic' ma? cii for


maacciitali.ppqbciipanis Ilia piitinn carne ebrifti:
fietpufiomaei acciitale qb eftp badpufionefacfale z
fpali noic rrailiatio niiciipaf cb
fola panis ftia in fo
la ibam no i acciis putaf.iTft ni nibilomin^^aduten
dii qr ex 15 nullii cmoliimdii bnt pondes ples forma?
na ii caro 110 pot oice inaj cii forma 116 oicat main cii
forma acciitali:no pp 15 op? pone ples formas . tQuia
qn oictii cft qi i eode copofito 116 cft pone pfes forma?
itelligim'qr 116 fit pone ibi formas ples realr orntes.
fed fi ipfas formas accfitales iicllcmadunare forme
lbali:oremqr i eode copofito fiit ples forme. qr eft ibi
vna forma Ibalis c multe accfitales. (Dtlifo qr ex pte
ei^qbiportaf noie carnis oftcdif qr pone ples formas
i copofito repugnat ipfi carni ebrifti cxntiil? faeforre-

ftat oftede

qu 5 pon 5 pFres formas repugnat ipli carni

ebrifti ejciiti

fub facro j)ut illa btiftiina caro coiiipatur

ad offa qb fic Dcclaraf.qr fi cft pone formas ples 'z 110


minccarnisiportafmaciiforinaipjqi forma illa per
qiia caro cft caro nofiitcadccii fornu illa p qua fime
ofla ofla.qro g oc fora illa vr qj fit ibalis ift accnralis.
no aiit Dici pot m fit fbalis qr ininqjaliq dlio babdia
oiufas formas Ipales faciiitaliqd vnii nalitcr fed arti
ficialrait qr cemdii bd fua forma fbale p fer-r lapis p
fc cx lapide c cemdo fit vn parie?:f5 fit vini naliter fs
artificialr-r p accns.ex vjuob^^enii actu nnnq5fitaligd
vnii p fc fj p acciis.qf fi carnes buerc fua forma ibalej
p fc ornte ab oftib^-r ofla orntia a carnib:cx carnlb^-r
olTib^ nnnq3fieret vnii corp^naliterrfed forte artificia

qb nullus oiceret.igif fi caro oicit ma5 ni3 forma


accntali pp qb no panis ft5 a putif i carne cbtifti fieret
pufio in forma accntalc -r i aligd p acefis qb eft inebuenics.polTet tfi b ro adaptari p cos q nolentes eiiadc

liter

Dicutqriboiefiitprcsformcrfedinoialio abboic eft


vna forma.erit g 60 oe carnibus 'z oftibleonis.vidcf
carnes Iconis <r er ofla Ducatipfa3ma5 ut bd aliqiie
modii fe budi.uel Dicat ma3 cii forma.^ fi Dicat ipain
mam qre no carnes bumanc c ofla bois fpfa3 mam Di
ccre porcrilr.no ipfam mam i fe -r i fua fimplicirate fii
pta.fcd ut bd alique modii fe bfidi ut i fupiorib'trade
baf.T eft Dice b 15 qdc eH alys ut i carnib^leonis 7 no
in bis ut in carnib^boiseftoino figmdu.c qr b ffi ro

p ifacilitate ptenif q5^baf qr fi carnes 'z ofla


leonis nd Dicu t ipfam 11133 cii forma no poterit Dici q?

cft Dictii

Diit

mam cii forma Ibali.qr tfi no fit nili vna forma

in

leone no ed oria iter carnes -r ofta.Dicd g mam cum


forma acciirali.parigronec in boie carnes -r ofla Dicd mam cii forma accntali.g cii panis putef in carne
ebrifti nt fupra Diccbaf tiic fiet pufio in aligd p acefi?
qba catbolicis mimctolcraf.CD ll?abito qj poncplu
res formas repugnat carni ebrifti exnti fub facio ,put
caro ci^eft aligd i fe compaf ad ofta.reliquii edoiccre
bipbiic repugnare Dicte carni ^mt ad idiuiduationc5
4ipriacompanf.fcdbinfcqudi cap clarius oftedif.
(Daprm.5.qi ponere plurcs formas repugnat paftioni
'Z morti -z fcpulture corpis cbnfti c alij? que Dicuntur
DCbi corpore.
r6nib'pqsoftcfiim eft qi

pone

pltrs

corpi ebrifti exnti Ib facfo.i

formas repugt

d eius carni ,put

bd ec facfale.rcftat adduce rones p qe oftedi polTit

q-

mopoDepritareformaril repugnat paftioni morti c


fepulture corpis ebrifti 'z alys qnc Dicunf dc bi corpe
P/ eni pfata pofitio repugnat paftioni corpis ebri fic
pot oftedi.ina' q3tu ad pns fpectar pot Diftigui Duplr
paftio.vnanalis fim qua patiunf iaiata.z aliaaiali? z
icnfibilisfimquapatiuiuaialia c fenfibilia.f m ^ma
paflTioncbd eecorp^'5o^J*6*r'^Pi*3 ciis palTio magis facta abycit a Iba.l5 g mo patiunf ci ta z infenfibilia.igniocnipdtageiaerc ueliaquarzacriid aqpot
pati ab igne z corpa pigne actii talis palTio eft nali? fo
liirno aiit aialis ud fenfibilis.qr acr nd aq cx tali pafi
fionc nullu Dolore fentienaml pter bac paflionc nale
cft Dare paftionc ad qua fcquif cruciatio z oolorrcorigif fenfibilia folii patiunf vnica paftione.f.nali.
fed aialia utraq? paftione patiunf nali.qr p' ea corriipi a prijfi corpib^ficur cetera corpa ifenfibilia animali

pora

z fenfibili.f.paticdo Dolore fcntiiit z criicianf.uti og?

d mo fuit pafliiscbiift^pattcbaf eni palTione fenfibili


qr cii i manib^maxime vigeat fcnfiis tact in quo bd
ee Dolor taiiqj i Ibo: pallio defuit maxie afflictia z pcDiibiil:cii pafnofa.Du pateref paftionc nali nd
fio Illa ordinaref ad morte z corniptiondfic op3 dici

fim

bd

vitatdSed pondes pfeo formas

ncutrii iftorum

t.

c gra' fozmaru
fdluare pnr.iria fcquedo pone tlla tjo polium faluarc
j aialia fcnriir oolorc5 nccpatianf palTionc afalt.qo
fic oftedif:q: femp i oi palTione fcnribili ata cll

rtec.fenfuo eiu' fiuc portne fenfitiuc fiit ojgana ipfuio


pp q 5 fic iitrm no agit nifi vtute agetio pncipalie.

flfc

lic fenfuo

no fciuit

q: elt o:ganu
G
^imi ftntieo.afa aiir no pot

nifi

ace afa D:.<paia cll

cc

^n

cipiu fcnties.i.^ma 'z ^ncipalio ro fenticdi nifi cy aia


c co:pe fiat vniT p fe.nunq3 aiit c,r oiiob i actu fit vnu
p fc fcd pacciiomt pot patecr. 8 .me.c etcjc.^z.pone^
tc 6 igif prc 6 fozmas (p coip^ qd piungif aic 1?: aliqua
fozma 1^ alcprer aiam -r ee alipd i actu no potcru t faU
tiarc aia5
c( p fc ^ ppilo (aluarc no potcriit aiam

<e ^ncipiii fcntiee.^nimo l?ac pone fequedo nuUu? fe


fu0 nuUua oolo: poterit ee in cozpe.irion eni plue fiet
vnii eje aia co:pe ponedo plte foimae qse;: motore
celi c celo.op5 qde aia5 ee fotma cozpie c piiTgl ei p fe
cozpa fen tiat:q: fi aia no efl fotma cozpie pote
fld 13
lie fenfitiue n 6 erut pfectioee ozganoc . tolle? igif fi3
t>acpot?tia5 oie paflio fenfibiliefiue oiepalfionalie:
qt iit Dicebaf oie talie palfio magie facta abicit a fba
fed ut fup jjbaf ponendo pfee foimae: no erit giio fic
neccozruptioiq no ejtnteridicuUTcfi pone palTionc ali
qua nalem.pone itaq3 plee fozmae repugnat pafiioni
coipit cbzifti
fi5 bac pom nequa^ faluare poterim
corp^illofuiiiepaniim pafiionenalinec et in pafiioe
fenfibili -r aiali qi ect priil feripture facre.qfqe cfi fa^
ne mhie oubitare no pt.C tlifo cp pone pfe? fozmaj
repugnat palTioni cb:i oe leui p5 quo et repugnet moi
ti ei^namoie e qda fpeecozruptioie.llla fic viue vi^
uetib^eftee ita mori e noec.dr>ori ge qtda' coiriipi:
q: icipit a viu? c termiaf ad no viue.fiue icipir ab ee %
lerminaf ad no ee.m fi loquedil c oe foztna ut loquim
oe actu fic i viuetib^ide c viue % ec.ira viuetia p eade?

foima viuiit c fii t no Oat i o:iie fozma magie ^ minuf


une.qre tollif ille o:do ponedi fim rerc manet folu fij
rone % itellnunec e oare prirate fozmariT r fim re f3 fim
rone tm.fed fi adurari^ifiet oicimq> c oare plee fozaj
1 cozp qdpiugif aie bet aliqua alia foimi p quam
cpftit Ibafr poflfepatione aiea cozpemo Dicef cozpue
cozruptu qz no toUif ab ipfo cozpe fuii ee H3 ale t p pu?
no Dicef moztuurqz fic viue i viuf tibino e alid q5 eop

ce ibalezimo i eie no eff alio (^cozruptio ipfi^cc fbali?


ufg op 5 Dicc p cade aiaj cozpa aiara viuat t fint ita
i eie (p iit aliq alia fozma oae ee fbale.uel op5 pone (p
pofl fepatione aie n 5 cozrupanf cozpa aiata.Ouia ad
buc remanet cie fuu fbafe ef .^^fittif aut 13 ro eade ra
dici cu ^ma.qz fi cozpa aiara bnt aliqua tozilid (balem
pter aia; aia ii 6 eide no p accnetadueniee eni aia taliV
bcozpib pollq; fut aligd i actu ; pofte^ bnt ee fbale.

fed nalirer loquedo oe qDpiugif alicui pollt^bet ce i


actu 'z pofl<y bet ee fbale no coiilgif ei p fe fed p accne
igif cii ey fepatio^ eo;^ q piugimf p acen; no babeat ee
moze que e cozruptio ioe fi ponetee plee fozmae ^ p
fepatione aic ucra moztc faluare no poflTum^nec ualet

iftatiaoebumananarcfpectuvbiqtuitpiucta vbo p
accne.c tn viuebaf vbo ia epiti i actu i bnti ee pfectu
qzBnd fuit nale fed fupnale.rurfuevbumno piunge
baf cozpi bumano tanq; fozme nec fuit talie piuctio i
vnitate fozme ufi vnitate nae fed folii i vnitate fuppo
fiti folu uel perfe qz fim Dain.i cbzilto icfu n 6 fiit coe;

fpem accipc^irioe aut loqmur oe eo qb piungif alicui


tan^fozmetz: oicimfp nunmpiugtf aliqd alicui foi
malr p fe t tand5Die ee fimplr fi adueniat ei ia ejtnti i
actu 'z bliti ee foale.ut igif folucmcbtifiu fuilTc moz^
ttiii uere no op; ibi pone pfee fozmae.qz cogimur D;e
cotpcbzifliberealiq 6 ee Ibale actu pter aiam;^ aiam
piiigi ei p accne t p pne oportebit fateri 37 ej: fepatioe
ak ibi uera moze cnc non poflfitXirca 13 ergo Debent

adme Diligerer ponetee i altje aialibab boie vna fol

nm in boie no pice. 37 fi;


ra paffionc

13

faluabim'! altie aialib ue-

uera mozte.fed i boie b nequaq; faluare


poteram f; fim feriptura facra uera palftone 'z uef u;
Dolore i cbzilto faluare opoztcat caneat fic Dicentee r
noaflTcrattpopjiboieponcpfeefozmae.CD IDito qmo pone pfee fozmae.rcpugnat pafifioni <r mozti cozporie cb:i:reliquii eoltedeqiiob repugnet fepulture
Dicti cozpieamaginanf ponetee pfee fozmae
alia
fozma fit aligd i giietc p alia in fpe.cozpg cbzi p foz'z

^p

ma cozpcitatie coUocabaf in giie.fed p aiam ronalcm


collocabaf in fpc.Hla

'z fi oicc ucllet 37 ct p fozma cot


poreitatie ccvllocabaf in fpc.fuiiret g co;pillud in du

audire nimie ell oeriforiii.fed fi fic e ut


imaginanf fepata aia ronali remafit illb cozpue in
gfietno tii erat in aliq fpezT p pile no erat in aliq idiui
duo.iQuia cufim j6oetiii fpee fic totil ee idiuiduoru;
plici fpe.qD er
ipfi

^ aligd beret ee idiuiduale no fit i aliq fpe


q appet friuola ce fnia; Dice tiu embzionc c alia imperfecta Dii fut i mf ice ee in gfie n6 ce tn i aliq fpe.lfla
l; fp^ no femp fit nobie noialietipoflibilc efi tii aligd
ce in gfie qb no fit in aliq ctfpe.c ut plane ait pl5 e. 6 .

ipoffibile e
cj:

topi.TTlo em' fut oia aialia pfecta nec qlibet fpee aialu
Dz ce pfectaXlcrutu nibil cfi i gfie cid 116 fit i aliq
ci fpe.aut pfecta aut ipfccta aut noiabili aut inoiabi-

um

li.S; bn uenit fimo f>ue redeamDicerce.3) fi cozpue


cbzifti poli fepatione aie no erat in aliq fpe:ut co^nf
Dicc ponetee pluree fozmae n6 copetebat ei ee aliqb t
diuidualezcii fpee fit toni ee idiuiduor.T p pne cotp*
fepeliri no potuit.qz fiue erat i fpe nec bebat ee indiuf
duale no erat B ^ p pne nec poterat ei copete fitue ud
13 fupponat pone 7 ueru.ua
aut B ro mape ad oftededii B repugnare carni 7 co
pori cbzilti eriiti fub facf 0 qt fic olledif .Illa aliter ell
loquedii dc idiuiduatioe fim ponetee ples fozmae.^
all aiit fim ponetee vna.qz fim ponetee plee fit fpecifi
catio 'Z idiuiduatio eje additoc fozme ad fozma.op; fic
opinatee pone fozma giiiece fozma vna que fpecifica
tur 4?ut piiigif alii z alii fpd:ur fi ex igne fiat aqzniane

pofitio uel et fcpuliura.ciT


let

bit fozma coipeitatie -z fpecificabif 13 fozma ^ut coiii


gef alij -z alq fozme fpecifice.qre cii eade coz^itas pof
fiteeiiiDiufieidiuiduiODiufariifpeiu utin igncT in
aqp fozmaru cozpeitatee ndellidiuiduatio.nullu; g
cozpeft B nifi qz ell in B:uel c\z piucrii buic.ina fi fal
uare no polfum37 cozp^oet ee fpccifioizfed folu 37 c 5
iugif fozme fpecitice.ut coiiigif fozme ignie ul fozme
acj multo minfaluare porcrim '37 cozp oet ee indiui
duale uel ei q 5 ell B.fcd tu panie Ibapiiraf in folii cot
puecbtilli mbila' ucromo faluare potcrim37panie
ex vi facf i putaf in aligd qb fit B: fed folii i aligd qb c

piiictubuic.SjDicctadufari

epiiictii buicalbedini cftalbiigellpiuctubuicellB.igif fipanielBa puti


tur i cozpqb e piiictu buic op; 37 putaf i B e aiabaut i
HatiaDC leui tollif:qz fi panie (Ba putif i folii cozpDa
illud cozpfit albii ep vi facf i no erit albedo r p
to
piie no erit ibi cozpalbu .fi au t no erat ibi albedo non
erit ibi cozp albii B erit ep nali pcomitatia 116 ep vi fa

cfimccepfozma

vbo^.CS fili gfi cozpB no Dic folu

cozpcu aliq alio p qo e B

fic cozpalbii 116 Dicit folu;


cozpfed Dic cozpcii albedie p qua ell albu qz talio ell
iBa putif i fuii cozp* -r nibilalif> ep vi facf i erit ibi folu
cozp B.S; cii illud repugnet fozme vbozz od cp.Duf
15 e cozpmeii fi accipifdii c illud qB e facfalf tn altari
ep vi facfi fim fozma vbos tradita; a cbtiHo op; Dicc
3; ep vi facfi fit facfalr in altari cozp B.'5ta ut p; p bita fequedo pom plitatie fozmarii oicem*q7 Dicedo cd
p' ignetDicem aliti duo vnti
p qb e cozpt alib p qb ^
ignie.Diccdo cozp B DiccmDUO aliq.vhu qb e cozp
c aliud qb cll Bzfic Dicedo cozpalbii tHCim'DUo alif{

Zcrtta
ad qd cft albiJ:q: g fic cft iiunq5 ^5
pone faliiarc potcrim^q) ex vifacfi fcd facfalr i al^
tart co:p 15 qo pjjepiigiiare catholice vitatuC^iite
deiuau' p alia via i oicein^qi cotp^ignie 116 oi^ono
aliq 15 efl f in rone tifi.fcd p Ipac plitate ififle no op5;qa

vml p qD cft

ab ada ^tboparete lifo

l?ic

peccaueriJt-r oesnafcimurnafilij irefim

oino fatedu elt et fin rone ircllecruj in qlibct copofi


to ee pl'c6 fonnac.-r fic coip'ignio no oie 0110 aliq ^in
rone fed vniT aliqd.na ut oiccbaf ina extefa no oie ahV
qd aliud niam.tQuia fic pteo niae no oicilt aliquid
-aliud q3 niift-r ricl?iptc6 cediit in ipfa? eentia niaetiic
fpfa cxtefio mae cedit i ipa5 eentia mae.nec o:t nia i fe

accepta c ina ut ell exttTa nifi fic oeteriniatii t indeter


minatu 7 in 15 l?et aliqua filitudine nia cum foima ge^
nerieinfepfiderata i uteilfpecificatautcoip^ifeac.ccptil.cutrpccificaf 7 Determiafadfotma ignis non
bzt niTi fic aligd pfidcratii t idetermiatu.'|6 fim banc
firitudine Dictii efi.f .me^'q? vnitas giiis e qfi vnftas
mae.redeam qi fic ina extela 7 otgani^ata no oie aligd ad qua ma3 fic ma idiuiduata folii mas noiat c fo:
pus idiuiduaiu 116 oie aliqd aliud coip^TIla fi indi
uiduiJ no otCCTCt folaibas cii acenteidiuidua no eent
i giie ibe imo 116 eent in aUq giie
bo alb no eft i ^fie
gf fi icduenies eft oicc idiuidua 110 ee i gtte ibe ciI i pdi
cametis appellanf Ibe ^me icouenies eft oicc gr cotp
idiuiduii oicat aliqd aliud co:p:Z
iba indiuidua
Picat aligd 93 ibam.Deniabim^itaqs loc]uetibus opi
iiatib ples fotmao g cii uelut cotp fpecificu ut cotp'
<n giie oicc ouo aliq multo magis cogunf oicc cp co:^
pus 15 ouo aliq oicat.llla I5 fim vitate cotp ignis oi^
cat vnii ^m aligd z co:pb ctaligd.oifficiliell tn fu^
llin ^ itclligc ciuo oicat aligd co:p'vnii ignis.fed tn
ponedoqjcozp 15 Dicat aligd aliud qs co:pno pof^
fiim^faluare gj ex vi faa i fit facralr i altari co:p.l? oiV
ftii efi bn qo videbif magi? expedire pp virate familia
ribno pcc fcd oeuiare a po^ples foima? zno ponere
pritatem foimarunnqi 15 repugnat coipi c carni cbii^

thexntifubfacfo.COfiefoqiponepres foimas re^


pugnat pafiioni nioiti z fepulture coipis cbiifti uolu/
mus oftede 1 gi (5 repugnet et aliis que onr oe bicoipore.oicimeni in coipe illo fuilte carneo z olla 't ner
uos.jQncrcin^gutru coip^caro vz coip z os vz coi^

pus neru^oicafaligdaliudqscoip^cujfoimacoipis
foima carnis no ozt magis rcalr foima iifi?
fit ulioi
minnlis:qgronecozpcaro nooicaligd aliud qs
coip^pari rone cozp^^ignic.coip^bo z cetera talia vnu
aligd noiabat.fed fi cozp^aro oie ouo aliq ira gj foza
carnis oicat alia fozm a fupadditafoime coipis tunc
in fola ibam coipis piitif nequa^puteref i foima?
carnis.cu coiter oictafcopuelinttpfbaputaf in fola
fbam coipis cbiifii ex vi facri no erit ibi foima carnis
UT Sttediit g poneres ples foimas gj vitas in euang
cop^ruiJqboediroifcipulisfuiscena'ribappellauic
fua carne oices.nifi maducaueritis carne filij boif ^c.
T i ter u. caro mea nere efi cibin 6 efi g panis Ibam co
uerti in coipcbnfii z puti in ei** carne z p pns no eft
aliud coip z coip caro z pari rone no efi aliudXoi'
pus z coipos 7 coip^neru^gi fi ficcftfruftra ponitur
foimaru pHrasXlalet autl 5 r 6 q poneres ples foima?
qui oicil t g coip** qb oiuidif p aiam z carnes c olTa q
fut ptes talis coipis oicc main cii foima.red ut p5 per
bita coip fic acceptu z carnes z olla no oiait ma? ciI
foima qi no oiciit aligd oppofitu ex by^ fcd folum ali
quid oppofitum. _
/raprm.4.9 pone ples foimas pdictt nobilitati z bti
tudiiiiaiaru originali cnlpe^^refurrectionicoiporu.

oicam^aias
eenobilioreszqibo
f 5 aia? z ad imaginatione oei fact^.rurfiis cii
bmeidfcripturabicamoriginale noxa Dcfccndiffc
Scriptura facra

Ulll bumanas

in

oes poficroG qi in ada oes


aplin.am/

z inaxic in coipibbtoru5
cbem fniaiu ponam gj claritas illo?: coipo?: Deri

pU^ciI in coipib^refurgetiu
fiin

nef a claritate aiariT.^llamaxie repugnat feripture fii


creex bf6 que tenet fides catlpolica que obuiat nobili
tati aia?:; originali culpe z refurectioi coipo?::f3 oib
bis ut patebit pdicit politio plitatis foimaru.lllon g

Debemponc plesfoimas.iCV fit ponc gradus in foz


mis repugnet nobilitati aiarfiific pot oficdi.in a pfue
uit Difiigui ouplex nobile.uel ouplex pfectu.v? nobile
z pfecti fimplr z nobile z pfectfi fim gennel fini fiatfi

fimprrenipfectioresruntfoime nifipiilcte cozpibus


ciiiiifmodi Alt Ibe fepate q3^ificre coipibcuiufmodi
fut aie bumane.ina feinp ifuna fup ^mo?: attigut fup
inaifimo?:.iQuarecum fpesfupmi coipisifimum in
fpitibattigit fiipmii in coipib3nde eft g (p aie bfia^
ne eo g> attingiit coipa z fup eis piiicta tenet infimu?
gradii fpa'leslba6.fimprrigif no efi nobilitatis ecfot
ina z pfectione coipop efi tn nobilitatis fim gen.nl
fuppofiro aiamteneifimfi gradu in grle fbarti fbaliu?

no folu pl 5 iam fa^


pir fed et tbeologie efi pfoiul.uoliitenifci aiam bab&'
iialc Defideriu adinifiradi coip:qb no cet nifi ex coiu
pfectiois efi in ea pificta ce coipi gi

ctionc ciad ipm vn pfcctioiexiftct.vn


ug oe 15 nS,
Defiderio loques ait.C^ aia pp nalc Dcfiderifi qb ba
bet admifir adi coip retardaf ne oino feraf ad illb fti^
li

mu cclfi.exnaliitaq50cfiderioqbDicutfci

aiam bere
admifira'dicoipargucpoflcmee cofonfi tbeologie
aiam pfectiore ee ex co gj coipi ellpiiicta.fapit et iiibi
lomtnu? z 15 pbiam.Ouia fim oia mebia companf ad
aiamrfic^baoiganacompanf ad^piia arte.'5nde e
ut fup Dfcebaf gj Diufo?: aialiii pp Diufitate aiariT ftint
oiufa mebia fic oiufarii artifi funt Diufa ifiraiqre cii p
fectioi fit Iba q efi plficta ^f>e opatioi aia q eft apta na
ta fuasopatioes effice p mebia coipis tanq5p,p0a 01
gana pfectioi erit 116 piucta coipi.Quia p bi^ piiictio
ne poterit compatioes ^^as exercc.g

olledc poteri
aia
ponedo vna foima in copofito q? ponendo ples.pate
bit
pofitio pHtati? foiinai um repugnat aie nobilita
fi

m gj q3tfi ad bas opatioes extededas pfectioi fit

^ 3 d ciiieuidctia adiitedil gi ouplex efi opatio uc

ti.(ij

Difiinguif.o.me^^ vna eft trafies in exteriore ina? z efi


pfectio acti.alia e 116 trafies z eft pfecrio agetis.
to geli opatio min' tra fies i exteriore Iba? tato cll ma
gis pfectio agetis.Sed finopofuerim'nifi vna foima
in copofito tota actualitas coipis fim Ibam erit ex aia
nec erit fire in coipe bumano aliqua Ibam in actu ni
fi i illa Iba icludanf aie pfectioes.opationes g exntes
ab aia z coipe fim bac poteria potcriit oici 116 ee tran
feiites in exteriore Ibam.qi coipii6 eft Ilia in actu nu
fi p aiam; pon edo g vna foima coip' no oie fnbam in
actu fim fe.ncc Dicit Ibam i actu er aiam.^mmo oicit
bilbam icludedoaiain.pp qb bn oictumefi^ opatio

Oua

exns p aiam in coipe pot oici qddino no trafies in cx^


pofueriinprcs foimas coip oicit
ueloicct Ibam in actu pter aiam;
qrc opatio exns ab aia z coipe quodamo erat tra fien?
i exteriore mamifim 15 g oicemaiam impfectioreni ee
qi opationes qs exercet p ^>^a mebia coipis eru t tr a.felite? in exteriore Ibam z 116 criit pfecrio ipfiaie que
efi ro agediifed magis eriit pfectio coipis ul perfccrio
acti.ualeraut ad 15 roborandu.fQuia fup videbatur.
V? gifi eetoare ples foimas 7 coipus oiceret aliquid
in acto pter aia? z ex Duobin actu no fint vini p fe fed
P acciis aia 116 piiigeret coipa p fe Z ut foimatfed ma^
gis p accils z ubi motoi.fed cii loqiicdo oe eo qb efi p
^motoi z 116 pfe foima opationes a motore iinobili
fint trifciitcs in exteriore ibam.t no fiiir pfectione?
teriore Ibain.fed

fi

fbam i actu cr aiam

cgra'fozmaru
moiictic.fed mobiropcrat(d ab aia (n fo:p no

criTf

pfccnonce afercpugnanraqjpfccnoni c nobilitati ip


fiue aic ponf in cotpe pleo foxmao.^inmo qt fi b pofiliobnitcUifiifiir fuptaoiccbaf ^iiua' no (it plue fic
motorce Io iTantc motu fuplcliui cotpor. jCu 5
?>tcamco6 btificari no retardabunt ne feranf iii illud
filmu lu pp oerideriu5 qi> bnt admiilradi fupcelcftia
cozpa.iic nec aie niic btificare recoidabunf nt feratur
(n b fumii celii pp oefideriu qd beret admidradi pto
p:(a coipa.fruftra eni eet talie retardatio

cii

ponendo

pfee fozmao aia admidrio c mou^e co:p eet ita p fc


moto: cozp3? no eet p fe fozma.aia s eet act^^c^pzia
foiacoipie paccne no p fe.Dedderiu gadminidradi
coip fundaref in vnione p accnj no i vnione p fe:-z qt
qdedpaccnop' noee noopozteretaiasbereoefideri'
um admidradi cotp^tQuare pfata podtio no folii re/
pugnat nobilitati aie fed et repugnat btideatidi ei^p
ut oe ea focuti fii t fci.CUifo quo pone pfres foimao

repugnat nobilitati btitudini aiariJ ^ut oe d btitu


dine locuti fut fci.redat odede quo b repugnat origia
li pcto:q6 fic Declaraf.Hla pp originale culpa iiuurri
car ctia originatio iuditierpp qua cardti videmuo
olia lege in mcbzio nfio repugnate legi nidis nre.^m
ino ipfa originatio culpa vi Icjc meb:op;langoj nae ^
fpranutoeclarauimiqdatractatuque edidim^oe
originali pct6.qciiq5 g pdicut buic pugne q eft iter le^
ge mebzop c lege mdio pdicii t originali culpe.fed ciI
t faciat pondeo graduo i fozniiozcaueat quo b Dicat
nojca qua tolleiz/
; B Dicedo videnf tollere originale
3ovidenflBuertetotafcriptura.baurfic vide ed qa

^mpbmin;Deaiaifiitmotorc6prvfenfu0 c ro.fut
cni in nobie duo appetit:fenfitiu
atlt DUo;t appetituii

umzfic rota rota.rota


le

*r

itcllectiu^borii)

fm eildc pbm ibide vii^trabit ali


aiit

nun^ tralpit rotainid qz ib

Due rote bnt pne^ione funt fiidate in eode dlpite

vn aiiit adignae ron^ bi tractuo vult (p io vn^appeti


itrabat aliii.iQ.uia illi DUoappetitfundanl in eades
foznia due t eade fozma due in cade iba.nam d dt vna
fozmain copodto -r cozp no edaliqd in aciii nid per
afampp vnirate fozme oxo appetit trabii alium c lejc

mebzo^ que refpicit appetitti fendtiuii due fenfualita


te trabir appetitu ftelleciin t dz priari legi mdio que
fundaf in rone.fed d ed Dare plura
litate fozma tollif b tractremouef b pu^na -r p pno
n6 ed pone originale nojci .ualet aiit b rop ponentes
pleofozmaozqz qlitercuq5ponaffozmaru pHtao fen/
per cozp aia ont aliq duo in actu:nec ed tata vnitas
Iter cozp-! aiam pp plitate actuii t fozmarii quanta d
poneref vn aa-! vna fozma.iQuia d cozpbabet fuu
actu 1 fua fozma ptCT aiam itellcctiua.iQuia ut fepe fe
pi' Dictu ed Du ob in actii no dt uere vn li cozp: no fa
ciet uere vnii cii aia t p piio vtuteo cozpaleo q fequun
tur cozp:ut appetit fendtiu no bSbit vnione ueram
ad vtuteo n6 ozgaut appetitu itellectin qui fequun
tur aiam.fed d tota pugna fenfualita ad roucz lcgc3
mebzo ad lege metie ed pp bi^^vnione 'i p ?uo falua/
Ijoio fozmarii
re d pter originale nota.adutcdiitn
refpicit itellecui

't

pHta videaf pdicere buic pugne c origiali pugne cui


pe potidime.tn b dt d ponaf adueniete aia itellectb
ua uegetatiuu fendtiuii no ced5t in pbm mae.qz tunc
aia itellectiua.appetitg fendtiu fequee aiam iendtb
ua:<i iteU6 fcqueo aiamitellectiua non radicaref vna
eentia aie nec fe traber^ t ad inuice.dcut ^ padioneo z

mot aie e^iuteo in bzuto no e^ccdut rbnc ejtnte in bomincrco cp padioneo talee fequun f alia eentia z alia5
fozma fequaf ro epno in boie eet alia fozma ibalio;
uel alia fozma p qua fentirem^-r alia p qua iteiligere/
muo.inoeetadignareronale cani quo padioneo fend
tiue ejccecar^ t rone ejccecado prief legi metio.CJ IDa/

bito quo pone pre6fozma6pdicitnobflitatiararu3 r


cani btitudini dm q oe ea locuti funt fcMIlotu z ode
fpbponcodicitorigiali culpe.rcdat Declarare qu513
pdicat refurrectioni cozpo5:.Diecmqi cozpa refurgc/
tiu bebiit claritatio Dote;z ut coiter ponif bi^claritas
in cozpa bto^-rediidabit a claritate aie.in a pp vnio/
ne cozpio ad aiam^libetejrpif in feipfoepdt redtidi/
tia aie in cozp z ep.ut dqe mete cogitet uenerea ab B
<pedinaiadtredudatiaincozp.t cozpafr icozpaf
caro.fed d cozpn6 beret vnione bic ad aiam non Ho
ret rediidatia aie in cozp.iQuare d ponctee preo foz/
ina nibil uoliit oicc repugna fue poni pp oiddtaresi
z pritare qua ader ilt op5 eoo negareJ?i rediidatia.fed
d no dt reduditia aie in cozp necep a claritate que i
aia bta no det rediidatia claritatio in cozpa refurg^tiii
beato:p.rcpugnat g b podtio Doti claritatis : z per c6
fcqueo repugnat b podtio refurrectioni cozpo;: bea
to;i)utcalocutifunt.
(ET ZTapfm.s.in quo ponunf roneo odedue arguentes
non dt ponere plurcs fozmas.

fozmas
V qiponcpres
(ozpi

?dicit
cbzidi cpnti ib facfo z
ci cam z alys pfib* que dm dde catboltca tC/
nereejrpedit ic6cuda.uolum''impntiariI rones adducf
odeduas q no dt ponS plco.tln gcqd cp fendbus orif
b clamare vz.io fuflficiat niic ad pfio triplici via odede
<p no dt Dare gradus in fozmis.^* via fumif ej: vnita/
te pdicatois.: cj: vnitate Didonis.^: j^eje vnitate
t.(ClC>zima viadcp5.na fupiora oe iferioribecntia/
liter pdicanf z mapime gfia oc fpcb:c fpeo dc indiuC
duie.repimeni Duplice dc aliapdicatione.na aliq p/
dteanf oealiq qz ont vna eentia cu illo z funteentiali

iw I H

mo

ter

vnu

nunq3 b5 eeiitiarr pdicaref oe (ferio


vna z eade eentia cii illio.aliq vo pdi/

cii eo.na

rib'nid oiccret

canf DC aliq no qz fur vniT eentiafr cu iUo fed fiir i vno


uel qz reteriinf ad vnii. Jb t dc albii dt mudeu no qi ab
bedodt mudcatfed ^z albedo z mudea fut in vno z: co
dc.t io no centialrfed oenoiatiuc tm vnu pdicaf oe
aliozcii Dicim albu cd mudciiirepif et talis pdicatio
no folli qultii ad ea que filt (n vmybuop vnu ozdinaf
ad aliud vnuDenoiaialid c pdicaf DC eo Dcnoiatiue.

Dicemenf opus bumaiui ita qj bumanitates pdicaf


oe ope nibil tu bumanitatis ed in operncced talis pze
dicatio pp ee in a^fed ee rd aliqd.ut qz bumanii opus
ad aligd z referf ad boiem dc ctfectad cam.pp ill6 ce
ad aligdj z pp idud reterr i fit bi pdicatio oenoiatiua.
oieenipdicatioucldtppeceentiarrvnii:uel
iri
op ee aq aliqd.dm bniil modii Aimif pdicatio
fumif pdicatio oenofati
eentialis.fed q5tti ad
ua.iQuare d no p eade fozmam foztes ed bo z aial.^: fi
nd ed eade fozma gnis z fpei z cuiufcuqs fupioris z in
vnu5 eentialiter
feriorismo 'fificabif 5 pdicatio eo
fit bo z afal.duia dm pac pone b fozma no ed eentia
liter illa.folu g b pdicabif oe illo.qz 13 fozma z illa fiit
in vno z eode.no qz dnt eentialr vnii z ide.fed CI15 ta^
lis pdicatio no dt ecntialis fed Dcnoiatiua no oicef b^
ed aialmec bo cd Ibaifed fbalio.fcd cu pr6nc giiis fit
pdicariDenoiatiuc.opsiquolibetcopofito poni: vnl
fozma. Cz via ad iiicdigadii b idem fumif ej: vnitate
Diff6nio.no funt vnil que fut in vno ut d: in.y.mcta.
dc eni dm JCometatore oia eent vmi cii oia dnt in vno
qz oia fut in celo.fed pteo Diffonie ut ibide tradif fiit
vnu:qz Diit vna nam z vmi actii.fcd cii poneteo plies
foimae faliiare no podint vna nain z vmi actii no fut
ponedi graduo ibi in fozmie.CT; via fumif cjr vnita/
te mot.bacaut via dcDCClararc pofliim.ina oie mo
ted ad fini ulad fozma. in reb ailt iaiatio naiiter no
c6petit mot ad dtu nid ad vna Dziam ponio tm:c bi*
mot'dr uel mediate Uuitate u t in leuib^uel mediante
aliqiuel

Scrtia l^are
grauitate iit in grauib^pp qi> in tali motu graiifrae -r
leuirao 'z cetera acentia pHica.t oio actnalitar. fc tc^

netex ptefo:mcquee(tromouediactiiie.n6aiitex

mae qiic e(t ro qre ree moucnf palTiue. 3 5 ut oiceba


furbi^coipafiTtcopofitanoexcotpe-r foima quare i
cojpibiaiatio ft pfidcrcnf inot cie copetetee no Tunt
te

pone plee fotmae.inam fi in eie alia eit foima giiie z


alia fpei ita cp igniep ali6 ect ignie z cojpue.itt alia
cet in eo foiina cotpcitatie z igneitatie copeteter pof
fem^Dicc igne ce copofitucx coipe fozma.^lgnie er^
go z alie ree iaiateno pnt oici q; mouenf p fe: qi eent
oiuifiua in talia ouor. quo^ vriu ect p fe mouee ut foi

ma:c aliud pfc niot il

ut cozp.fed cii folii aialiburfo


lilreb^aiatie copetat mquericxfefola illa compofita
cp coipe Tfoima.iaiatavofuntcopofita ex ina z foi^

ma.falte igif in reb aiatie eit pone vna foima qt> qui
dapcedut.CClifoinreb^iajatiecevnafoima uolu/
mue oitede <p t reb^aiatie no fit pone plee foiniae.na
fenipgnatiovni^eftcoiruptioalteri^ataq) giiolbe c
comiptioi^eirgnoaccntie ecoiruptio accntis.vna
gibacomiptavnaGaliafba gfiabif.vnafoima fbali
cedete in pom mae.vna alia foiina ibalie irroducef in

getatiui z ftroducif fozma renfitiui.ultefP fiqdcj fi ex


fenfitiuo giief itellectiuii fcnfitiuii cedet in pom mate
ric aducnicte itcllcctuio.tllj fi no cit opoztcret cocede

poraicouenicria.v^Qjeet giioabfq 5 cozniptionc-r qz


ide eet in Duplici fpe.lfla urifra patebirgen^ubnozinaaliqabfq: fozma fpei.Quia ut STIpcmi ait fup p
Dc aia.giiie aiir pceptiie fine YPOilafi fuptcfl ex tenui
fing^^fiiitudinc.fcd fpee qda fozma z na vult eczgene
I i vo no rudet vpofiafie z fundametii aliud a fiidamc
to fpei:Qz ficut fozma fpeinunqxcfi ro agedi nifi ut cfl
in i>iz io nunqj ftroducif fozma fpei nifi itroducatur
fozma fj.&icut qz fozma giizG mmqx eft ro agedi nifi
fpecificata c Determinata adfpcj.iouunqxitroducif
in mafoimagnis nifi fit Determinata ad aliqua fpeni
G claro clari^Qz nibil c(f in giie nifi fit in aliq eius
fpe.fiucgfintem^bziofiuealiqdaliudficlf in giie opj
gj fit tn aliq ei fpe:l3 foimc fpes illa no fenip fit perfe-

inam.iQ.uarc fi ex inaiato fiet aiatu.opoitebit coirilpi

cta.tqre fi embzio pus erat viuit vira plarezc pofiea


vita aialistz ultimo vita bois.qz femp embzio clf i ali
qua fpe ne cogamur Dicc ide ec in DU ab fpcb,
ee
gfiatione vniabfq5 cozruptioe alteri ops qz femp adueniete vna fozma cedat alia, j" ^rit g Iz ozdo qz vtua
liter fozme elemeto:;:. funt in fozma mixti.fozina aure

inaiatii

z giiari aiatil.cedet g fo:a iaiati in pom mae;


c itroducef ibi fozma aiati.fed cii in re iaiata ut fupia

mixti in uegetariuo.iiegetatiuii in fenfiiiuo.fenfitiuii


initcllectiuo.ptinetaiit bfc ad iuicezfic trigonii coti

oiledebafn6ptingatcenifivnifoima.luiailla vna
fozma expulfa folii vna fozma ibi itroducef in re aiata
erit fol J vna foznia.fic et fi ex vna rc aiata giiaref alia
ree aiata opoztcbit illa re aiata coiriTpi.tCt fozma ei^
cede in pom mac.igif qz nunqj vna fozma introducef
ubi illa cedat.oitefiucft jpbaf^ no fit in ma nifi vna

nef.elfaiit tetragonvna figura actualr vtualr ni c figure ples eo qz i tetragono vtualr ptineaf trigon^.fic
et in i?oie in cflibet aiaro z in qlibct iaiato z in qlibct
mixtaactuarrelfvnafozmavtuarrtnfiitibi ples fozme pcedetes z impfccte cotineanf vtualr in fozma po
ftcriori z pfecta . l|i>5 g qz ta pp pdicationc centialein

Ibalie foima.ritaiit fimanirelti^pexepla.gficf au^


te cxlapidc vmie.pitat Qdc qi in lapide ell vna fozma
f li lapie fit qd iaiatii z no moueaf ex fe z no fit copofi

et pp vnitate mot' . 1 uia


et pp vilitate Diffonio
femp in vno quoqj motu giio vniefi cozruptio alteri
us.nccvnafozmanunqjiducifnifi ^ alia expellatur.
op5 in quolibet copofito fit ponere vnam fozmam.
irZTaprm.t-.inquoponunf plurcs Duceres ad ipofiibileztp in eode copofito no fit ponere plures.

tu ex cozpe z foza.gtiato g vnie ex lapide erit in mate^


ria lapidie fozma vmie itroducta.'5^iic qro fi introdu
cta fozma vmie cedat fozma lapidie in pom mae.qz fi

ftcibabef itetti qz tii no eet ibi nifi vna fozma folii z illa ceflante alia fit itroducta.opozrcbit in vme ce vnaj
fozma fbale tm qre no folii in rcb^iaiatiezfed et in rc-

4pugnata
uas uolum ea fpugnare prones DUce tes ad i

vna fozma.pj fi aliqo Diceret q; C115


ex lapide giiaf vmie aducnicte fozma vmie non cede
foimi lapidie cf t ridiculofa pofitio.3mpo(ribiliue q

6us
fiat oftedemclari quo in boie
no fit pone ples fozmas.Dicereteni aliq in oib alus
ab boie ce vna fozma tm.in bomie vo ec ples fozmas.

cx b ipoifibilia cofiderare.pfcqref enij B


pofito QZ eet g iio abfq; cozriip^e.rurfue fequercf q>
vnu z ide eet lapie z vmie ea g ide in Duplici fpczc cf
fet filiaiatii z aiatu qi> oino icouenice eft pone. (E
t
tn magie feriatim i>cedamDicamlapide putrefeere
z giiari ide pla'ta: piata vo putrefee z giiari ide vme?;
pftat aiit Qj gnata piata er lapide fozma lapidi j cefiitf

Illa in oibalysgiiabi^cll folii fozma educta dc poteria maezfed in boie eit aia ronalis c^ue no ell educta;

aiatie c(t pone

de ect illo

pom maezqi

fi

fic

non

ccitet eet ide lapio

plata.-r ect

poflibile.fed

ab cf .Diciit g cu cx femie bois fit vt ifozmatiiia z


ad giione bois ebeurrat ages nalc 05 illb ages aliqua
fozma iducc.erit itaqs in bomie oiiplex Ibalis fozma.
vna iducta p ages nale.T p Ipac bet bb qz fit coipus uel
fit res cozpea.alia vo ell iducta p nges fupn.ilc ut aia i
tellectiua z p baclpet bb q fit bb.bcediit exeo illi qz C
fed

vnu z ide in Duplici fpezqz irelle no patif.ftaQ? cii in


ma lapidis non fit nifi vna fozazqz giiata ide piata illa
fozma cefiit z folii vna foza c ibi itroducta ut aia uege
tatiua:op5 in piata fic giiata ec tifimo vnam fozmam.
<D niteri' vo fi ex piata glief vmie giiato viji^ ^ i ma

embzioneboisaduenictefenfitiuo cedit iicgetatiuii

piare itroducto fenfitiuozopoitcbit iicgetatiuii piate

vna fozma.fed in boie fiitprcsfozmcmb ples

cedein pomm.ie.iQuefi |j n6 eet fcqrcnf cade icoue/


ntetia que pue V5 (p eet giio fine cozriiptioe z qj vnii z
fdc eet in ouplici fpe.c^t cni ide piata z vmie.lTli uegetatiuum plire reponit planta in aliqua fpccie quare fi adueniere fozma vmie 116 cederet fozma piare eet
(dem in onplici fpe. fi-rit g lj ozdo qi cum ex clemetio
giiaf mixtii elcinctiT no maner in mixto actu fed vtute
non igitur erunt in mixto fozme clementoriimzfed fo
Ili vna fozma mixtionie.rnrfue cii eje mixto giiaf iiegetatiuii cedit fozma mixrionie in pbm mSc z itroducifibi fozma uegetatiui.fTSmpli ut maxime P5 per
ia Dicta

fi

ex uegetatiuogrief feiifitimi ccdic fozma ue-

aduenieteitellectiuo cedit fcnfitiuii.3raQznb ell giio


abfqj cozruptione necep.oiciteni q; fifcii itellcctiuo
ciuc ell fozma iducta ab agere fup nam itroducef qda5
alia fozma iialiterpp qD ut erat in oi alio ab bomie ell
qz fit iu
eo tata multitudo foimarii quata ell fpes pdicameti.
fed fiit in co folii Duefozme.vnap quacll coip,T alia
p quacllbb.^b bb cbpofitii cllexaia ^ cozpe.fimaiitc
bacDuplice fozma faluare uoliit fic oiceteo oia que Di
cunf DC cbzfllo boie.Scd Iz politio no ell bona nec in
fe nec in fua radice .'radix adr b^ ponis Duplex ec vide
tur.qz vna ut faluem in cbzillo boie oia que Dicuntur
oeipfo.alia ur fuflineam' boiem cbpofitii ee ex cozpo
re z fotma.poflfet -r J radix idaru adduciait io ponam in boie Duas fozmas ut faluem^giion? bois factaj
ce a ouplici agcte.S5 ut p; p bita ponifdo fozma vnaj
poflTum faluare fu cbtillb oia que oiciinf oe ipfo.imo

c Gra'foimaru
poncdo prc0 fo:mas taHa faluarc non polTmn iit fup
clarioiccbaf.ilXurrtiGponfndo vnamfo:maiit^iba

bijs

efi

aliq tno prietas qt

femp mot tedes ad album


ifia pria.qi vno ad

potp fc icipea

qlibet ifior.fiit 0115

turfupi''faluarcpolTiiinl?oicniecc6pormim c^aia-r

uenieteopspi

ia

co:pe,na 'i alia aialia copo fi ta fiir c;c cojpc c aia:l3 f>5
fic opinarcG in cio foliimo fit vna fo:ma.(d7 Simplius
pppritatca0eriun6op3inboicponcp!'cc> fotmae ut
opis ad^
fupza Dixun^ . fuit enim bct ro in ^ma ptc
ducta. 5n fcda vo fipluta fuit ut ad ,ppo|iru3 ptuicbat.
radijc0l?poni0iioeratfu(Ticics. (t Tb.et in fe no cil
tolerabilis 3? uradpnsfpecratcidruprrp5.penim 13
pofito fupiora 13 no pdicanf ccntialr oe ifenoribuj,:
2^^ idcce in Duplici fpe.s^comiptio vnf^cct
giioDuar;

foima nigri -r aduenicte foima pallidi cedet foima fu


fci.rurfu3 adiicnicntc foima albi cedet foima pallidi.
um igif oia euntia in fpera actiiiop c paiTiuoi:. babe

4 fc)o eet Due fbe:qru vna pe alia ^^e pdicari non pof

fet.dDuimu

;5 per alia forma cfi bo p ali^


am coip loquedo oe co:pc qd cif gen qi illo cft coipus qd pdicaf ce |?oie tuc no vificabif ifia I?6 c coip';
ille Due foime.v; illap qua i?o eH coip^c 1;6 ef
cjc co
fic

p3 3?

fi

fic viiu fed folii vificabif 31 illa duo fiit i vno*


5 pdicatio fit oenoiatiiia no eentialis 116 eentia

fentfalr

fed

cii

liter fed oenoiatiiie pdicabunf gfia oe fpeb qi nullus


fane metis aflereret.tDi^^vo fic oltcdif.na cii giii non
rndeat ypoftafis nec fundameiil aliud afpciqi ut Dice

baf fic nun^ idticif foima fpei nifi fit

13

et Determina-

ta ad aliqua idiuiduationctita niinq5 iducif

foima ge

neris nifi fitfpecificata r oeterminataad aliqua' fpcni


qre foima illa p qua l?6 efi coipreponit boiem in aliq
fpe:qi bo no c coip aliqd fpale.fic et c foima illa per
qua bo ell bo reponit boiem in aliq fpe: fed cum 13 foi-

ma no fit illa erit bo in Duplici fpe.(T3"'(ide

fic

occla-

jaf.llla in cmbiioneviucte aia fenfitiua non erat nifi


'vna foima V5 aia fenfitiua.lllaec bii cocediit in oi alio
ab boieee folilmo vna foima.fed cu recedere fenfitiua
uel cedere aia fenfitiua in embiione itroducafibi duplcp foima.vna p qua bo efi bo.-r alia p qua bo ed coz
pus. plane p5 31 coip^vn eetgiiatio ouop.fed par ico
uenies efi oici: ee giioni fine coiniptioc a(teri,c oicc

coiruptionevnieegfiationconor;qi epquo cuilibet


coipoip. rndet fua gfiatio.fed oam^ Duplicc giiat ione5
ubi efi vna coiruptio op3 oicc 31 fit ibi giio abfqj coiruptioe.^4'"3dcficDecIaraf.?fiataut3j pilla foima p qua bo efi cotp bct ec 3; fi t i^ a.tQuia ois foima
fbalis efi iba.rur fus et p illa f oima p qu a bo efi bo bc t
ct 31 fit fila.crit g bo oue fpes qr J vna.pfie 116 pdicabi
tur oe alia cii vna foima p qua efi vna fia no fit alia p
qua efi alia l^a.totgfiiticouenietiaponedoprcs foiinas qlitercilq5 ponaf bi^plttas.qre vi oino ridiculus
buic opioni adl;erc.p3 cni p bita 3? ta in boiem q^etiam 7 in alijs ab boie Debem^ponc vna foima.iieru qt
magi? vifi filt bac via media adiuenifTc que oia no po f
fent pritatcfoimaruitelligc.f ittv:eiS3)'abfq5 bac
plitare foimarii faluare no pofiem que tenet eccVia oe
cbiifio boie medico t mediatore nfo oijcenit folu3 in
boieee foimaril gradus, r'^6if qi pones magnoru3 q
110 finerone aliqd tradidei ut:futfubtiliinqrcde ad 15
itcdimifific ^ ingre quo in boie no fit pone ples foi-

mas.CSciedil g gi mot^cfi orijs in oria ;

ut P5 e^
Pbifi.T.n.mera.-r fere ey oibpj 3 ie ptib,antig etenis
pl 3 ic fi no rone oitcti ab ipfa tn vitate coacti pofucnit
prietate in pncipijs.pp qd opoituit cos oicc tranfmu
tatioes^ moteea?i ijs in pria.ois gillctcrnnna q
p fe.icipit motfiuc 15 fiat p multas foimas medias fine
p paucas priaf illi termino ad que terminaf ille moi
oulce cni ho priaf alboiqi motuadeo ad albiT p fe no
icipit ad ulti.fed a nigro ucl a fufeo iiCl a pallido. Illignl itag; fufcil 7 palUdtl albo prianf:l3 a pallido fiatim foitc oaf albilia fufeo ailt no fic fiariin.^^rerii a ni
010 p pfa media piugat in albu.3fiaant maior <i mioi
mediatio fac maiore ^ minore prictateiqi plus priaf
nigrualboq5fufco.fufcuplufq3pallidu.jn oibus tn

ccdc.naitducnicrcfoiina fufei cedit

antpfcadiuiccti afmntationccogifinteor. viia ina


utp5cx ^)De giione.oco foimas fbalcsbntad fc inui
ce prietate aliqui.pnullagil^a nulli ibeefi pria.tle
rucfiqua'tuad mani.fed loquedo oe finis cjcntibus i
fpa actiuor fba oi fbc efi oria ^til ad foiina.p
enim
motad qualibet fbam pot icipe a qlibet alia fi3 a I5 in
aligbfi>us bfiatppauciora.^naligb^voppra media.fed 13 fac ad maiore prietate.in oibtn t alibut Di-

cebaf op3 aliqua prietate ee.p qi 03 vnii priii cede ad


nenicte alioiio aduenicte vna foima fbali cedit alia ut
cedetfoima mijitionisaduenicteuegctatiuo 'zfic ve
alqs.referuabunf tn foime^ores in pofterioribnon
actu fed vtute.qi gcgd poterat foima Ooi foima pofie
rioi z adlpuc anipli,'5t3q5efi

foima ci ti in me'^infoz
met main pma ut 6metator vult.-r ciI eleinru ignis
z qdcuqj aliud elcmetil p eade foima fit coip z ignis
Quia 13 no pofito ut Dicebant cent cita copoftta no fo
Ili c]cmai: foima fed ce/: coipe c foima z moueretur
eje fe.ODoicc in eltis ee vna foima fbalc tm.fed cii il
Ia foima cedat aduenicte foima mijinoij z foima mip
tionis cedat aducniete aliainunqs poterit efie ma nifi
fub vna foima qi femp cuiduccf vna c5,poliabif alia.
1Q6 fi Diceref vna trafbatio uel vna giio fiat ad du90 foimas fbales fic oicut ponetes pfes foimas in bo-

mine no in alys g uoliit 3; cil ejcembiione fiat bo e^rul


tur cmbiio

foima fua c iduif Duplici foia.vna coipaqua iducir ages nale.c alia fpilali fim V 3 afa itellecti
ua qua iducit agej fupnale.pi 31 pofitio fcipas ipedit:
qi cu trafnuiratio recipiat fpcni cp termino ad que qi
ipole efi vnu c ide ce in Diiab^fpcb^.ipofe efi vna trafinutatione p fe ordinari nifi in vnu terminil z ad vna
foima accntale.ficut g vna altcratio p fc no oidiaf ni
fi ad vna foima accntalctfic vna giio ad vna foimam
fl3 .alc.Ouia fiin embiione efi vna foimaiqi fic Dicctcf
ia oi alio ab boie vna foima afierilt c enibiio e;:ponif
illa foima z iduif fif Duplici foima criit vni coiruptionisDuegiionesiqd no efi ireUigibilc.tif 3: vilitate ergo mot eo gi vnmotefi vna trafniutatio oidinaf p
fc ad vna foim 3':argiicpofliimut in pccdeti capio ta
gebaf ta in boie 35 tn aliis ab boie ee tmmo vnam foi
ma.igif ta p rone nilc tradita 33 p rones fupiusadductas tio efi ponedij in aliq ples foimas nec et ut p3 teiieda efi illa via mcdia.gi.in boie fint ples foime in ali
isifoabboie vnafoima.CClifogicfi tinnio ponere
li

vna foima:uolumtagcqdaiporiafequctia ponentes


foimaril plirates.fun t aut ut pns fpectat bec ipofia gn
que qiio^z tria in fupiorib tagcbanf.llla 13 ponendo
nt fiipi^oiccbaf erit ide in Duabfpcb qi p qualibet
:
foima fbale opj re reponi in aliq fpe.llla cii ide Dicit
fpes cii foima ide.ide efi re ifoimari plib ibalib foiiiiiGic ce fbaliter in plibfpcb.C tlmpli' 13 pofito 13
fupiora no pdicabunf centiali Deifcriorib^icu fupius
c ifcri l;ac pom fcqiiedo ii6i|?centiarr villi. c 3ut fi!
periDiccbafficDiccdomi(i3critgiiatio ucl coiruptio
rticiqutt oicebaf ficD^cedouunqjmtgnoncl coiinpto fi3 e:qi ut oiccbaf fi ignisp alia foima tit ignis p
alia coip^cfba.qi 116 femp manet ignisifemp ni inaiietcoip^c iba erit giio c coiruptio Ignis aut aqueifs
no erit giio 7 coiruptio coipis ac fiie.flC>ofiumaiit

biis ipoiTibilibouo ipolia addciquo^:

vnu

efi qi

fo:^

ma ilialis piiigercf rei p accns.qi n fiit ples roime

fi3 a
Icsin copofitoiopjaliqua illarii fiiarnm adticnircrei
cjiiiti i actiu-r qi p fe fit vnu e/ potetia z actu:actaiir

Sertia
n6?iu0ifactuipfcf5paccno:fo:ma

fBalieqad^

(lla

ell icoueniene.
ucntct rei in acru piiigif ei p accfie
(Ttllteri15 pofito ut coircr o: grio erit alteratio:ga fi

foima

ffialio

ndueniat

rei

actu.tiic giiatio illa

p qua

acgrif l;i roimall^aliefebit (l*meu6 in actu.fed cum


trafmurario biie (Bm ena in actu no poiTit cc gi io f? al
tcratiorgiio no erit gno fed altcratio q6 efi oino icouc

nie0.xljfri>atfometu illi opioni^ fit ireH0 vnue


niio in oib.iuia ej quo aia itellectiua no pingatur

bumano cotpi p fe no erit nece ei multiplicari.fed po


vna niio in oib remane .lC>olTent aut alia plura
inc6uenietia adduci:fedbec bzeuitatiecafufficiant.

terit

<Taprin.7.in quoponunfaucteeoftedeteocp ponere


plureefozmao in copofito oino eft iinpofiibile.
adductae tam
^
o(lefiua6q3adiporetain tbeo
V
nalee : uolumue adducc aiictee
logicae
no ptigat pone piee fo: mae.fed ad 15 auctee fcoru ep
facre pagine tractatores
'pteflae bcre no pofliim^eo

f m ea uolumina que

^
rerpice potuim:oe

l?ac ina

mo^

fut locuti.^ntm aut auctee (c 6 ^ l?cre pofiumus


: n6 fit in boie plee aie fed vna aia.Quia p vna -r ei'

'^icii

aiamlj no p vna i cade ponj itelligim^ viuimue z


fentim^fed ciI paiam itellectiua bo fit bo.p fenfitiuas
fit aial.fi aia intellectiua c fenfitiua in boie eft vna aia
bne pice potetiaep cade foima bo erit bo z afal.fed
q rone p eide foimi bo ell bo z aialipari rone p eade5
foima erit aial z coip z iB a.fic g catholice oftenderc
polliimu? vna foima.tleru qi auctee pbicoj^ expfiio
ree fiit in ifia ma illae adduce^curabim^qb' intm fi/
de adbibeamin(ptu ronalee fiit ita ut firaiic tae z rS
peurrat ad^pofitii oftMedu.rUbiobat enim pbe./.
pbi.qi no ell nera vniuocatio nifi In fpe fpalinima.t
lnfinerc 6 ipollerio:{iDZ{platcteguoc 3 tionc 6 in ult/
e

g oilede poterim^ ponedo pluree fo:


mae fit maioi vniuocatio i gfie c}5 i fpezridiculii efi po
nefoimani pritatc.riDocautficoflcdif.na' fi igniep
alia foima e ignie z cozpcu eje igne fit aci. qi non ma
netigniermanetnicoip^Tl^a cade coipeitae eadem
nuo manebit i aq gnata q erat i igne coirupto qi non
op3 coirupi pii^coirupto pofteriori.u g nunqi vna
z eade foima fpecifica pofltt ee in oiufiezqz nunq3 illa
eade igneirae niio q ei vno potec i alio eade cozpei
tae niio q e i vno p 6 t ee i alio.maioi cfi vnitao cozpie
b.i.i gnib.fi

fi

ft ignie p alia foima e ignie z coip*coipnon


totuqioicet ignie -r ppnenon pdicabif oe igne,
116 g bii 0: ignie c coip fed coipe.ficergo no fie ma/
nii? fed manicatqt manno oie totu.CD ampli: in
^oe gfionc.qz ple e majcfegfionie fbin.f5 ple oie jnaj
^mazuroic aiiqd oino i po.'5llo g qi gnoni fbycif.uf
illi cui aduenit Ibalie foima c oino qd i po no c pone
flzalceprrcefoimae.sQuiatucut fup oicebaf foima

totii.fed

oie

Ibalieaduenircpoflct cntiiactu.T poifetee giiatiois


fb5 qi no cet ple nec eet aliqd i po tin.C: Hmpliue o:
7.me'.qz fifimeetfpce nafi oicedonafuee fimefiet
ibi nugaiio.e g oiia^mt fbm itellr f accntczT^zut gen
itellr i fpe.iQuia 116 i appofit 0 accne oat itellige (bm
ut oicedo fimil oat itellige nafuj.fed fi appdaf ibi Ib5
z oicaf nafue tuc acciie no oat itellige ibm.S5 in fpe
itelfr genut i boie itelfr aial fiue apponaf fiiic non ap

ponaf .iria oicedo bd c aial ibi c nngatio.qi rurfu? ibi


aut be;qt ibm itellr i acente pp oeped?
qui betad ip5.t qi polito ibi Ibo itellr illa oepc/
detia no ulteriitcUr ibi no Ibm. io oicedo nafue fim
uel fimnafu6 e ibi nugatio z no ulteriiteirr ibi nafu?
itellr aial.JCa

tia

f50enitcirrifpcafupiiferiorippiderirate qua5 bet

ad ipj.cjt eenttalr ide oicil t fupi z iferi.igif qi femp


manet ifta idetirae femp itelFr fupi'H'iferiori:fiue appo
naf fiue no apponaf.Dtcedo g aial bd uel bd aial c ibi
nugatiozqi rurfueitellV.fed fi fupir iferi no ont cen
foima gfiij z fpei nd eent efntialr vna foi/
tialr vnu
mazidc eet tuc iudictil q5tu ad bi^' itelRn oe fupiori rc/
fpectu iferiorie giz e oe ibo refpcctu accntie.iferiue g
ndDareitelligc(upippidetitatcquabcrctadip5 fed
foUT oepedetia.7 qi appofito fupiori oetermiara eflet
ralie oepedetia nd ulrcriirclligercf fupi.c ppne no
cet ibi niigatio.ponedo itaq3 pliee foimae in copofito

no faciemmigatione fiueoicamaialbd fiue Ipdaial:


qb p3 ee falfu5 z repugnare pbitie fimonibiie.C Sd
bac aiit poin fungeda fac illb oictii pl5 i qb fnpitagc/
baf.v3^prc6oiffdniendfutvnuc)tfuti vno.fed qa
bnf vnu actii z vna foima.l 5 et vult plene JConurator
qi ait ptee oiffonie ce viitl fim actuzT ipoitarc vmi ta
actu qb no eet nifi i re copofita z i re Diffinita epilleret
vna foza 15 tluic.er i i^me^fue z manifclle aflerit.ubf
vult cozpalibvna foima eezfed oia 15 finguFr narrare
.

ualde ea logiltcii fere oee ptee pRie clamet ee folilmd


vna foima. (TDicamg qz i re copofira nd fiit ples fot

qb

me Ibalee fim re fed fohim fim modu.itelligif ulc em'5

?icoueniee.Sic g imaginaf pbe tp geir no fit vna foi

pone plee foimae.c ule pRari nd md bumano nec md


artftotelico q ait nfam fciam icipe ep fcnfu.i qi uolu/
it ep: renfibitcUigibilia afcedc.fed ufe pRari modo nd

*jignie z maioi e vnitae foime gnie q3 fozme fpet

mazfed gen i fpeb^e ide ^ igniezj qi ignie P5 etl pea


de foima e ignie z coip'-! aq.p eade aq -r coip' fic no
c cade foima p qua ignie e ignie s aq c aqrfic no eft ea
de foima p qua ignie e coip^: aq c coip^.itaqj qa coi
pue i igne oie foima ignis:coipi aq Dicfoinuaqzcoi
pB z ibi no e vna foima fj plee foime.l 5 g pbs uoluit
cti ait no ee vniuocatione igfie.f.qj genno cet foima
vna fed foima griie eeentialr foima cuiiidibet (peip
pter qd gen^e tot fozme qt bet fpee.C ampli dz i.p .
me'.^ qdniplev e vnu : vml niiozvmi foza: vnu giie
vnii .ppoinoe.i.analogia.c oi ibide qz 15 fe bnt P oidi/
nc.qailtnofutvmljzpoitioenofutvnu gne.que nd
futvnil gne no fut vnii fpe.q no fiTt vnu fpe no fiitvmi
ponetee pFee foimae cadi' coipeitae niio
niio.-r qt
6t remane i aqgriataq erat i igne coirupto.erit g fij
ide coip niio niicignie mic aq.fs cii ignie z aq oif/
Ierat fpe erit ide niio qt> no e ide fpe qi e oio abfurdu
f Dicamigif qz ignie p cade foima e ignie z coIp^^
qi 116 pot ce qz ide coiriTpaf z non coirtipaf coirupto
igne cozriipifcozp'qi erat ignie.-r cu ejLignegiiafaq

no rnanct ide co:pi aq qi erat i igne. (Tampli^Dz

in

4.topico^.qz genno oie pte f5 oie totu.na ciI reali lo


quedo p? no pdicef genpdicef op5 qz gcn^rcalr oicat

bilano fed platonicoq relicto fenfu


uoliiit ifenfibilia oefced^'.inoe

e;;

itelligtbilibus

g adlperentee fidei oi/

tbodojre:^ buano mo uoletee pRari fi3 ea q tradidim*


^babilr icedetee fim que modu itelligctie nobis adeo
pcclTe oltedim"^ nd ptigat pone pfee foim^e.^n
Ii

ne iponimbuiaibio que ititulari uolnmp gradue z


pritateefoimani.Xaneg fit ipficbiillooei filio q cu5
fit are oipotetie z fapictis oei plena rdnu oium viiien
tiu eflzoium foimaru e^eplar z padigma.Qui cii pii
z fpij fcdcll vnoebndictin fcFa fcro^.amen.
(D^prplieit tractatue oe gradibue foimarum.

OenetyeCimpelieoni

ndrec Toircfani oe
per Simonem oeluere.i 8 .apiilie.isoo.

3 fula}

Iftegillrum.

aa

bb

mm nn
00

cc

dd

ce

flf

gg

00

iQuiternue.

bb

ii

Itli

^
hl:

terni.JCeterI qterni.
.q.ii.

DATE DUE

UNIVERSITY PRODUCTS, INC. #859-5503

Das könnte Ihnen auch gefallen