PROTETIK FIKSE

PERMBLEDHJA E MATERIALIT TE VITIT II-III

Protetika si shkence :

Protetika fikse eshte shkence dhe art i

rivendosjes se formes fiziologjike te
dhembeve,e cila eshte ndryshuar pas
humbjes se struktures se dhembeve dhe pas
cregullimit te zhvillimit te zhvillimit te tyre.
Me punime fikse kompensohen nje ose me
shume dhembe te humbur dhe behet
rikonstruksioni i njerit apo i te dy harqeve te
dhembeve ne teresi.
Pertypja :
 Pertypja eshte akt fiziologjik,i cili kryhet ne goje ne saje te
pjesemarrjes aktive te dhembeve,muskujve,gjuhes dhe
formacioneve te tjera.Gjat artikulacionit te nofulles se
poshtme,arrihet nje kontakt I forte ndermjet dhembeve me c’rast
ushqimi prehet, bluhet,shtypet.Levizjet qe I ben nofulla mund te
paraqiten ne 4 faza:

 IZbritja e nofulles te poshtme,prej pozites te okluzionit qendror

ose qetesise fiziologjike,kur dhembet e poshtem nuk kontaktojne
me ato te siperm.
 IIMenjanimi lateral i nofulles kur dhembet te poshtem dhe te
siperm perseri nuk jane ne kontakt.
 IIINgritja e mandibules prej pozites laterale me c’rast dhembet e
poshtem vije ne kontakt me dhembet e siperm.
 IVkthimi i nofulles se poshtme ne poziten qendrore me c’rast
kryhet nje cikel i pertypjes.
Pertypja :
Okluzioni:
 Me termin okluzion nenkuptohet kontakti
reciprok I siperfaqeve kontaktuese te
dhemeve te siperm dhe te poshtem ne
gjendje te qetesise senofulles te poshtme
gjegjesisht ne pozite te mbyllur.

 Kemi 3 lloje te okluzioneve:

Neutro-okluzion ( Angel I )
 Margot incisale te dhembeve te siperm
kalojne mbi margot incisale te dhembeve te
poshtem.
 Tuberkulat bukal te dhembeve siper kalojne

mbi tuberkulat bukal te dhembeve posht.

 Ne okluzionin i cdo dhembe i siperm okludon

me dy te poshtem.
Disto-okluzioni ( Angel II )
 Eshte anomali sagitale e mardhenieve te
ndermjet harqeve dentare,kur dhembet e
poshtem gjenden me distalisht se te
sipermit.Raporti i dhembeve ketu eshte se ato
konaktojne mes veti maje me maje (tet a tet)
Mezio-okluzioni ( Angel III )
 Eshte anomali sagitale ndrmjet harqeve
dentare,kur dhembet e poshtem gjenden me
mezialisht se te spiremit.
Artikulacioni :
 Artikulacioni eshte kontakt i siperfaqeve
kafshuese te dhembeve te siperm dhe te
poshtem gjat levizjeve te mandibulles.Ne
dallim te okluzionit qe paraqet koncept
statik,artikulacioni paraqet nocion dinamik-
levizje te mandibulles ne kontakt ndermejt
dhembeve.
 Artikulacioni eshte fajle latine qe ka 2

domethenie:shqiptimi i tingujve dhe nje

kuptim tjeter: kyç ose lidhje e levizshme e dy
ose me shume kockave (nyje).
 Crregullim i artikulacionit mund te ngjaje per
shum shkaqe.Me se shpeshti per shkakte humbjes
te disa dhembeve,per shkak te kariesit,abrazionit
si dhe rritjesdhe zhvellimit te parregullt te
nofullave dhe dhembeve.
 Cregullimet dhe pengesat ne artikulacion mund te
paraqiten edhe gjat punimit te protezave dentare
fikse dhe mobile, per c’shkak pason
okluzionitraumatik si dhe pengesat qe jane pasoje
e veprimit te drejtperdrejte te protezes mobile
(dekubituset, jostabilitet I protezes etj).
 Okluzioni traumatik paraqitet ne rastet kur nje
dhemb ose disa dhemb gjenden ne kontakt
intensiv me antagnistet , per c’arsye keta pesojn
shtypje me te madhe (traum).
Kurorat artificiale :

 Me kurore artificiale rivendsohet forma

anatomike e kurores se dhembit te demtuar
dhe i behet i mundshem funkisoni normal.

 Kryesisht punimet fikse ndahen ne te

perkohshme dhe ne te perhershme.
Kurorat artificiale
Punimet e perkohshme fikse :

 Ne punimet e perkohshme fikse hyjne :

 kurorat mbrojtese dhe urat.
 Kurorat mbrojtese me se shumti punohen nga
rreshirat artificiale dhe i mbrojne dhembet e
dekortikuara dhe indet perreth.
 Urat e perkohshme eshte kompensim per nje ose
me shume dhembe te humbur.Keto gjithashtu me
se shumti punohen nga rreshirat artificiale.Por me
githeate per te njejtin qellim mund te shfrytezohet
edhe ura e vjeter,e cila eshte hequr me ane te
prerjes se kurorave ose pa prerjen e tyre.
Urat
Punimet e perhershme fikse :
 Ne punimet e perhershme fikse hyjne:
 Inlejet,rindertimet e derdhura,kurorar dhe

urat.
 Inlejet : ralle here shfrytezohen si shtylla per

ure,sepse nuk sigurojne retension te

mjaftueshem.
 Rindertimet e derdhura :e kompenson pjesen

e humbur te kurores se dhembit dhe permes

kunjit fiksohet ne kanalin e rrenjes.
Inlejet
 Kurorat artificiale ndahen ne te pjeserishme
dhe ne te plota.
 Sipas matrialit nga i cili punohen kurorat

ndahen ne :
 Te metalit
 Te fasetuara
 Te porcelanit dhe
 Te metal-porcelanit
Marja e mases :
 Masa mund te meret me gips,me materiale
termoplastike,dhe me materiale ne baze te
oksid te zingut dhe eugenolit.
 Masa anatomike : mund te jete mase e

nofulles me padhembesi totale,me

padhembesi parciale,ose mase e tere harkut
te dhembeve.Pas derdhjes se gipisit ne mase
te tille fitohet modeli anatomik apo modeli
per analize.
Modeli anatomik
 Modeli anatomik eshte i nevojshem per
shume arsye.shfrytezohet si model per
studim dhe per mbarimin e luges individuale.
 Gjatë mbarimit te protezave eshte i

domosdoshem edhe modeli anatomik i

nofulles se kundert.
Modeli anatomik
Mbarimi i modelit anatomik
 Me menzure plastike matet sasia e caktuar e
ujit dhe derdhet ne enen e gomes.Ne kete
ene pastaj qitet sasi e caktuar e gipsit.
 Gipsi dhe uji perzihen me spatul metalike

deri sa te fitohet qulli me konsistence te

duhur.
 Ky gips derdhet ne mase,e cila eshte

vendosur mbi vibrator.

Luga individuale
 Luga individuale eshte e domosdoshme per
marrjen e mases per punime fikse,kur si material
perdoren elastomeret.Kjo duhet te siguroje
gjithkund trashesi te njejte te elastomerit prej
2mm.Ne modelin per analze apo ne modelin
anatomik te punuar per kete qellim,separi duhet
vizatuar kufijte e luges individuale.
 Luga individuale mbarohet prej rezines
vetepolimerizuese.Pllaka e dyllit me trashesi prej
2mm zbutet mbi zjarr dhe adaptohet mbi modelin
mbrenda kufijeve te vizatuar.
Luga individuale
2 metodat per marrjen e luges
individuale:
 Sipas metodes se pare kur perzierja e pluhurit
dhe lengut shendrohet ne brum qe nuk ngjitet
per gishterinje,i jepet forma e gjysmehenes me
gjatesi sa harku i dhembeve dhe gjeresi 2mm.
 Ndersa metoda e dyte per mbarimin e marjes
se luges individuale eshte me ane te kallepit
plastik ne forme te pllakave bazale.Kallepi
vendoset mbi nje siperfaqe te rrafshet e cila
lyhet me vazeline.Mbi kete siperfaqe ne
mbrendesi te kallepit vendoset brumi i rrezines
dhe shtypet me gishterinj,poashtu te lyer me
vazeline
 Rezina e tepert shfrytezohet per mbarimin e
dorezes se luges.Doreza qendron vertikalisht
mbi luge,kurse kah maja ka pozite
horizontale,qe te mos kontaktoje me buzen.

 Luga duhet te shtrihet deri ne faqen distale te

dhembit te fundit,ne te dy anet e harkut te
dhembeve.
FUND