Bleckmann Institut fr Sportmedizin und Leistungsdiagnostik im Sport
Die wichtigsten Muskeln des Krpers Halsmuskulatur: ventral von tief nach oberflchig Name Ursprung Ansatz Innervation Funktion M. longus colli M longus capitis M. scaleni medius, posterior u. anterior Querfortstze der Halswirbelkrper 1 u. 2. Rippe Seitneigung der HWS M. sterno- cleidomastoideus Brustbein Schlsselbein Processus mastoideus, Linea nuchae superior N. accessorius, Plexus cervikalis Bds.: Kopfneigung nach vorne einseitig: Drehung zur Gegenseite Halsmuskulatur dorsal, Schulter- und Rckenmuskulatur dorsal: (von tief nach oberflchlich, *= Teil der autochtonen Rckenmuskulatur): Name Ursprung Ansatz Innervation Funktion Halsmuskulatur *M. rectus capitis minor/major M.obliquus capitis superior und inferior Atlas/ Axis Os occipitale, Linea nuchae N. suboccipitalis, N. cervikalis Streckung und Drehung des Kopfes *M. splenius cervicis 3.-5. Dornfortsatz, Ligamentum supraspinale Atlas- und Axis Querfortsatz R. post. der Spinalnerven Drehung und Seitneigung der HWS *M. splenius capitis Lig. nuchae, Dornfortstze 1-3 BWK, 7 HWK Poc. mastoideus, Linea nuchae superior R. post. der Spinalnerven Drehung und Seitneigung der HWS u. Kopf M. erector spinae kurze R.m. (Rckenmuskeln) -intertransversarii -interspinales -rotatores Pro. transversus Pro. spinosus Pro. transversus Pro.transversus Pro. spinosus Pro. spinosus Drehung/ Seit- neigung/ Streckung der WS Mittellange R.m. -semispinalis -multifidus Pro. transversus Pro. transversus 4-7 / 2-3 Dornfortstze hher Drehung/ Seit- neigung/ Streckung der WS Lange Rm. -iliocostalis -longissimus -spinalis Hftbein Dornfortstze Dornfortsatz Rippen Querfortstze Dornfortsatz Drehung/ Seit- neigung/ Streckung der WS Dr. med. A. Bleckmann Institut fr Sportmedizin und Leistungsdiagnostik im Sport Schultermuskeln M. levator scapulae 4 obere HWK, Querfortsatz Schulterblatt: Scapula angulus sup. N. dorsalis scapulae Zieht den oberen Scapulawinkel nach kranial medial M. rhomboideus major Medialer Rand der Scapula N. dors. scapulae Scapulazug nach cranial u. Drehung M. rhomboideus minor Dornfortstze der HWK 6-7 Medialer Rand der scapula N. dors. scapulae Scapulazug nach cranial u. Drehung M. serratus anterior 1.-9. Rippe Medialer Rand Schulterblatt N. thoracicus long. Heber, Lateralzug, Dreher der Scapula je nach Faserzug M. trapezius Schdel- linea nuchae superior und Dornfortstze HWS, BWS Clavikula zum Acromion hin, Spina scapulae, kran. kaud. Rand N. accessorius, ste des Plex. cervik. Schulterblattbewegung nach kranial, medial, caudal, Dreh- bewegung, Kopf- drehung entgegengesetzt. M. latissimus dorsi Dornfortstze BWS 6-12, LWS, os sacrum, crista iliaca lab. ext. Humerus crist. tub. minoris N. thoracodorsalis Arm: Adduktion, Senkung, Dorsalzug, Schulter: Senkung, Dorsal-medialzug Die Bauchmuskeln (von tief, paravertebral ventral nach oberflchlich ventral) Name Ursprung Ansatz Innervation Funktion M. quadratus lumborum Pro. transvers. LWS Beckenkamm, innenseitig Seitwrts beugend LWS M. transversus abdominis Kaudale Rippen, crista iliaca, lig. inguinale Linea alba Interkostalnerven, N. iliohypogastricus, N. ilio-inguinalis Bauchpresse M. obliquus internus abdominis Crista iliaca, Leistenband lat., Fasc. thorakolumbalis Rippen kaudal, Linea alba Interkostalnerven, N. iliohypogastricus, N. ilio-inguinalis Rumpfneigung, Bauchpresse, Thoraxdrehung M. obliquus externus abdominis 5.- 12. Rippe Crista iliaca, Lig. inguinale, Rectusscheide Interkostalnerven, N. iliohypogastricus, N. ilio-inguinalis Rumpfneigung, Bauchpresse, Thoraxdrehung M. rectus abdominis 5.-7. Rippe, Sternum, Xiphoid Schambein, Symphyse Interkostalnerven Zieht Thorax gegen das Becken, hebt Becken, Bauchpresse Dr. med. A. Bleckmann Institut fr Sportmedizin und Leistungsdiagnostik im Sport Hftmuskulatur: Gesmuskeln, Schenkelanzieher (Adduktoren) , kleine Aussenrotatoren und Hftbeuger (Flexoren) Name Ursprung Ansatz Innervation Funktion M. gluteus maximus Darmbeinschaufel Tractus ileotibialis N. gluteus Alle Hftbewegungen auer Adduktion M. gluteus medius Darmbein Trochanter major N. gluteus Alle Hftbewegungen auer Adduktion M. gluteus minimus Darmbein Trochanter major N. gluteus Alle Hftbewegungen auer Adduktion Adduktoren (ventrale Muskeln) am Hftgelenk (HG): Name Ursprung Ansatz Innervation Funktion Adduktor brevis Os pubis Linea aspera Adduktion Adduktor longus Os pubis Linea aspera Adduktion Adduktor magnus Os ischii, Tub. ischiadicum Linea aspera Adduktion M. gracilis Os pubis Tub. tibiae medial HG: Adduktion, KG: Beugung, IR Die kleinen Auenrotatoren (dorsale Muskeln) am Hftgelenk (HG): Name Ursprung Ansatz Innervation Funktion M. obturator internus Foramen obturatum Fossa trochanterica Plexus sacralis HG: Auenrotation M. gemellus superior Spina ischiadica Fossa trochanterica N. m. obturat. int HG: Auenrotation M. gemellus inferior Tuber ischiadicum Fossa trochanterica N. m. obturat. int. HG: Auenrotation M. quadratus femoris Tuber ischiadicum Crista intertronchanterica N. m. quadrati fem. HG: Auenrotation Der Hftbeuger: Name Ursprung Ansatz Innervation Funktion M. iliopsoas Fossa iliaca, 12. BWK und LWK 1-4 Trochanter minor des Femur Plexus lumbalis + N. femoralis HG.- Beuger, Aussenrot. u. Adduktoren des Oberschenkels Der Allesknner: Name Ursprung Ansatz Innervation Funktion M. satorius Spina iliaca ant. superior Tuberositas tibiae medialer Rand OS: Beugung, Abduktion, Aussenrotation US Beugung, Rotation Dr. med. A. Bleckmann Institut fr Sportmedizin und Leistungsdiagnostik im Sport Muskeln des Kniegelenkes (KG): Die Strecker (ventrale Oberschenkelmuskeln): Name Ursprung Ansatz Innervation Funktion M. quadrizeps femoris: Vastus medialis: labium mediale Linea aspera Vastus lateralis: labium laterale Linea aspera Vastus intermed.: corp. femoris M. rectus fem.: Spi. ili. ant. inf. Bizepssehne- lig. patellae- tub. tibiae N. femoralis KG: Streckung Die Beuger (dorsale Oberschenkelmuskeln) Ischiocrurale Muskelgruppe= Harmstrings Name Ursprung Ansatz Innervation Funktion M. biceps femoris Tuber ischiadicum Caput fibulae N. tibialis, N. fibularis HG: Streckung KG: Beugung, Auenrotation M. semitendinosus Tuber ischiadicum Condylus medialis tibiae N. tibialis HG: Streckung KG: Beugung, Innenrotation M. semimembranosus Tuber ischiadicum Condylus medialis tibiae N. tibialis HG: Streckung KG: Beugung, Innenrotation Die Unterschenkel und Fumuskulatur: ventral lateral (ausgelagerte Fumuskulatur) (OSG/ USG = oberes/ unteres Sprunggelenk) Name Ursprung Ansatz Innervation Funktion M. peroneus longus Caput fibulae Facies lat. fibulae Os metatars. I, os cuneiforme N. fibularis superficialis= N. peroneus OSG: Plantarflexion USG: Pronation M. peroneus brevis Fibula : Margo ant. und fac. lateralis Os metatarsale V N. fibularis superficialis= N. peroneus OSG: Plantarflexion USG: Pronation Die Unterschenkel und Fumuskulatur: ventral mittig (ausgelagerte Fumuskulatur) (ZG= Zehengelenk) Name Ursprung Ansatz Innervation Funktion M. tibialis anterior Tibia- epicondylus lateralis Os metatarsale I N. fibularis profundus OSG: Dorsalflexion USG: Supination Dr. med. A. Bleckmann Institut fr Sportmedizin und Leistungsdiagnostik im Sport M. extensor hallucis longus Fibula- fac. media. Membrana interossea Grozehe N. fibularis profundus ZG : Dorsalextension M. extensor digitorum longus Tibia- condyl. lat. , Fibula- Margo anterior Zehen II-V N. fibularis profundus ZG : Dorsalextension M. fibularis tertius Die Unterschenkel und Fumuskulatur: dorsal tief (ausgelagerte Fumuskulatur) Die Unterschenkel und Fumuskulatur: dorsal oberflchlich: Wadenmuskulatur Name Ursprung Ansatz Innervation Funktion M. triceps surae M. gastrocnemius : Femur- epikondylus med. u. lat. M. Soleus: Fibula und Tibia und membrana. interossea Achillessehne: Tendo calcaneus, tuber calcanei N. tibialis KG: Beugung OSG: Plantarflexion USG: Supination M. plantaris Labium laterale femoris u. Facies poplitea Tuber calcanei N. tibialis Plantarflexion der Wade und Flexion des KG M. popliteus Epicondylus lateralis femoris und Ligamentum popliteus obliquum Facies posterior tibiae N. tibialis Beugung der Muskulatur im KG und Innenrotation des Unterschenkels Name Ursprung Ansatz Innervation Funktion M. tibialis posterior Tibia facies post., Fibula - fac. med. Membr. interossea post. Os navic., Os cuneif. mediale- plant Flche, Basis os metatarsale II-IV N. tibialis OSG :Plantarflexion, USG :Supination M. flexor digitorum longus Tibia facies post., Fibula- fac. med. Membr. interossea post. DII-DV Endphalangen N. tibialis OSG: Plantarflexion, USG: Supination ZG: Beugung Zehen II-IV M. flexor hallucis longus Fibula fac. post Membr. interossea post. Grozehe- Endgelenk OSG: Plantarflexion, USG: Supination ZG: Beugung Grozehe Dr. med. A. Bleckmann Institut fr Sportmedizin und Leistungsdiagnostik im Sport Schultergelenksmuskulatur : Muskeln, die am Schulterblatt entspringen und zum Oberarm ziehen : Name Ursprung Ansatz Innervation Funktion M. supraspinatus Scapula-fossa supraspinata Humerus- Tuberculum majus prox. N. suprascapularis Abduktion, Auenrotation M. infraspinatus Scapula spina scapulae, kaud. Rand Humerus- Tuberculum majus medial N. suprascapularis Abduktion, Auenrotation, Adduktion M. teres major Scapula- Margo lat. u. angulus inferior Humerus- Crista tuberculi minoris N. subscapularis, N. thorakodorsalis Innenrotation, Adduktion M. teres minor Scapula- Fossa infraspinata, margo lateralis, mittleres Drittel Humerus- Tuberculum majus distal N. axillaris Auenrotation, Adduktion M. subscapularis Scapula facies costalis,- Fossa subscapularis Humerus- Tuberculum minus, Crista tuberculi minoris N. subscapularis Innenrotation, Ab- und Adduktion M. deltoideus Clavicula akromiales Drittel, Scapula- acromion- spina scapulae Humerus- tuberositas deltoidea N. axillaris Adduktion,-. Abduktion, Innen- und Auenrotation Schultergelenksmuskulatur : Muskeln, die vom Rumpf zum Schulterblatt verlaufen, von tief nach oberflchlich: Name Ursprung Ansatz Innervation Funktion M. levator scapulae 4 obere HWK- Tuberc. post Querfortsatz Scapula angulus superior N. dors. scapulae, Plex.cervik. zieht den Scapulawinkel nach kranial u. medial M. rhomboideus major und minor HWK 6/7, BWK 1-4 Scapula margo medialis N. dors. scap. zieht den Scapulawinkel nach kranial u. medial M. trapezius Hinterhaupt, Proc. spinosi HWK+ BWK Clavicula akromiales Drittel, Acromion, Spin. scapulae- kran., kaudaler Rand N. accessorius M. serratus anterior 1.-9. Rippe Scapula- facies costalis margo medialis Zieht das Schulterblatt nach unten vorn Dr. med. A. Bleckmann Institut fr Sportmedizin und Leistungsdiagnostik im Sport Schultergelenksmuskulatur : Muskeln, die vom Rumpf kommen und zum Arm ziehen (oberflchlich, gro, ventral und dorsal) Name Ursprung Ansatz Innervation Funktion M. pectoralis major (minor) Clavikula- sternale Hlfte, Sternum, Rectusscheide Humerus- crista tub. majoris Nn. pectorales Adduktion des gehobenen Arms, Antagonist des M. latissimus dors. M. latissimus dorsi BWK 6-12 + LWK poc. spinosi, os sacrum, crista iliaca - lab. externum Humerus crista tuberculi minoris N. thoracodorsalis Adduktion, Senkung, Dorsalwrtsziehung, Innenrollung, zieht Schulter nach hinten Ventrale Muskeln des Oberarms Name Ursprung Ansatz Innervation Funktion M. biceps brachii Caput longum (CL): Tubercul. supraglenoidale Caput breve (CB): Proc. coracoideus Tuberositas glenoidale fascia antebrachii N. musculocutaneus CL: Abduktion, Anteversion, Innenrotation CB: Beugung, Supination im EG M. coracobrachialis Proc. coracoideus Corpus humeri- ventr. med. Umfang N. musculocutaneus Innenrotation, Adduktion, Anteversion M. brachialis Corpus humeri- ventr. med. Umfang Tuberositas ulnae N. musculocutaneus Flexion im EG Dorsale Muskeln des Oberarms Name Ursprung Ansatz Innervation Funktion M. triceps brachii Caput longum: Humerus- lateraler u. dorsaler Corpus, Caput laterale: Septum intermuskulare brachii mediale und laterale, Caput mediale: Humerus- dorsaler Corpus Olecranon N. radialis Schultergelenk (SCHG): Adduktion Ellbogengelenk (EG): Streckung M. anconaeus Humerus Epicondylus humeri Olecranon (lateral) und Ulnar (dorsal) N. radialis EG: Streckung Dr. med. A. Bleckmann Institut fr Sportmedizin und Leistungsdiagnostik im Sport Ventrale Muskeln des Unterarms: Supinator Name Ursprung Ansatz Innervation Funktion M. supinator Humerus epikondylus lateralis Ulna- crista musculi supinatoris Radius- Margo anterior u. facies anterior N. radialis Supination in den radioulnaren Gelenken (Untersttzung von M. bizeps cap. breve) Ventrale Muskeln des Unterarms: wichtige Pronatoren: Name Ursprung Ansatz Innervation Funktion M. pronator teres Humerus- epicondylus medialis, fascia antebrachii, proc. coronoideus Radius- laterale, dorsale Flche Pronation des Unterarms, Beugung im EG M. pronator quadratus Ulna margo anterior, distales Viertel Radius margo und facies anterior N. medianus Pronation im radioulnaren Gelenk Dorsale und radiale oberflchliche Muskeln des Unterarms: Dorsalflexoren und (Radial/ Ulnar) abduktoren im Handgelenk (HG): Die Tennisschlgerheber (Rckhandschlag), (Hammerheber) Name Ursprung Ansatz Innervation Funktion M. extensor carpi radialis (longus und brevis) Humerus epicondylus lateralis Basis metacarpale II und III, dorsale Flche N. radialis EG: Beugung HG: Dorsalflexion, Radialabduktion M. extensor digitorum Humerus epicondylus lateralis 2.-5. Finger Dorsalaponeurose N. radialis EG: Beugung HG: Dorsalflexion, Ulnarabduktion M. extensor carpi ulnaris Humerus epicondylus lateralis Basis os metacarpale V, dorsale Flche N. radialis HG: Dorsalflexion, Ulnarabduktion + weitere, tiefer gelegene Muskeln Ventrale Muskeln des Unterarms: Palmarflexoren und Ulnarabduktoren im Handgelenk (HG): Ballwurf und schlagmuskeln Name Ursprung Ansatz Innervation Funktion M. flexorum digitorum superfic. Humerus Epicondylus medialis 2.-5. Finger N. medianus EG: Beugung HG: Palmarflexion, Ulnarabduktion M. flexor carpi ulnaris Humerus Epicondylus medialis Os pisiforme N. ulnaris EG: Beugung HG: Palmarflexion, Ulnarabduktion M. flexor carpi radialis Humerus Epicondylus medialis Os metacarpale II N. medianus EG: Beugung HG: Palmarflexion, Radialabduktion
Schremmer, C. - Physiologie 2 - Hormonale Regulation, Ernährung Und Verdauung, Energie - Und Wärmehaushalt - (Carmen Schremmer - Nicole Draht) - Medi-Learn-Verlag (2009) PDF